Aga ge mataawa ga kipelela kya Yesu Kilisiti ye aahumile mu kipelela kya mutwa Dawudi ni kya Abulahamu. UAbulahamu amuvegiye uIsaka, uIsaka akumuvegalaga uYakobo, uYakobo akumuvegalaga uYuda na vanungʼuve. UYuda akumuvegalaga uPelesi nu Sela kwa Tamali, uPelesi akumuvegalaga uHesiloni, uHesiloni akumuvegalaga uAlamu, uAlamu akumuvegalaga uAminadabu, uAminadabu akumuvegalaga uNasoni, uNasoni akumuvegalaga uSalumoni. USalumoni akumuvegalaga uBohasi kwa Lahabu, uBohasi akumuvegalaga uObedi kwa Luti, uObedi akumuvegalaga uYese, uYese akumuvegalaga umutwa Dawudi. UDawudi akumuvegalaga uSelemani kwa mwayuuva ye aali mudala va Uliya. USelemani akumuvegalaga uLehobohamu, uLehobohamu akumuvegalaga uAbiya, uAbiya akumuvegalaga uAsafu, uAsafu akumuvegalaga uYehosafwati, uYehosafwati akumuvegalaga uYolamu, uYolamu akumuvegalaga uOsya. UOsya akumuvegalaga uYotamu, uYotamu akumuvegalaga uAhasi, uAhasi akumuvegalaga uHesekya, uHesekya akumuvegalaga uManase, uManase akumuvegalaga uAmoni, uAmoni akumuvegalaga uYosya. UYosya akumuvegalaga uYekoniya na vanungʼuve. Umusika ugu, aVaisilaheli vaasindiikwe ku wugalulano ku nyi ya Babeli. AVaisilaheli pe vaaviye vágaluliilwe kula ku Babeli, uYekoniya akumuvegalaga uSalatyeli, uSalatyeli akumuvegalaga uSelubabeli, uSelubabeli akumuvegalaga uAbyudi, uAbyudi akumuvegalaga uElyakimu, uElyakimu akumuvegalaga uAsoli. UAsoli akumuvegalaga uSadoki, uSadoki akumuvegalaga uAkimu, uAkimu akumuvegalaga uElyudi, uElyudi akumuvegalaga uElyasali, uElyasali akumuvegalaga uMatani, nu Matani akumuvegalaga uYakobo. UYakobo akumuvegalaga uYosefu, umugoosi va Maliya. UMaliya uyo ye ngʼina va Yesu ye iikemeelwa Mesiya. Neke ukuvangila uAbulahamu ukufikila kwa mutwa Dawudi, kwali ni fivegalo finyikyumi ni fitayi (14). Kangi ukuvangila uDawudi ukufikila aVaisilaheli pe viisindikwa ku wugalulano ku Babeli, kwali ni fivegalo finyikyumi ni fitayi. Kangi ukuhuma pe viisindikwa ku wugalulano ukufikila umusika gwa kuholwa kwa Kilisiti, kwali ni fivegalo finyikyumi ni fitayi. Ukuholwa kwa Yesu Kilisiti kwali endee. Ungʼina va Yesu ilitaawa lyakwe Maliya, aabaanyiilwe nu Yosefu. Umusika ugo pe aali asinaa atawuka, aawoniike ukutigila, ali nu wuvaha wugendela mwa Mubepo uMwimike. Neke kangi uYosefu umufwike vaakwe, aali mugolofu pa miiho ga Nguluvi, lwe lwene asaaweene lunofu ukumuyeyewusa uMaliya pa lilugu, neke ahoodzage ukumuleka kinyele. Pe aaviye áhoodziidze idzo, umunyamwandza va Mutwa Nguluvi akumuwonekelaga mu lulooto. Akumulongelaga iitigilaga, “Yosefu, ye úhumile mu kipelela kya mutwa Dawudi, utane ukoogopa ukumutoola uMaliya, pakuva uwuvaha we ali nawo, ápeeliilwe wugendela mwa Mubepo uMwimike. Ahadza iivegala umwana umudiimi, na yuuve umupeelage ilitaawa Yesu, pakuva ye mwene ye alavapoka avaanu vaakwe ukuhuma mu ndzanangifu dzaawo.” Dzonda idzo dzaahumiye ukuta likwile ilidzwi lya Mutwa Nguluvi, lye aalongile wugendela wa muvidzi ukutigila, “Lolage! Umuhindza ye asimudzeeliye umugoosi alaavedza nu wuvaha, alaavegala umwana umudiimi! Navo valamupeela ilitaawa Imanweli.” Ikiganulo kyakwe kwe kutigila, uNguluvi pamwinga naafwe. UYosefu pe aalamwike, iilimaga ngita umunyamwandza va Mutwa Nguluvi kye akamulagiidze, akumutoolaga uMaliya. Neke kangi asaagendile nave ukufikila uMaliya pe iivegala umwana umudiimi. UYosefu akumupeelaga umwana uyo ilitaawa Yesu. UYesu aaholiilwe ku wudzenge wa Betelehemu, mu mugoola gwa Yudeya, mu musika gwe aatemile umutwa Helode. Pe aaviye áholiilwe, avakoola va nondwe ukuhuma kutaali ulubali lwa kunena, viifikaga ku Yelusalemu, viiwuudzaga viitigilaga, “Ali kwiya ye áholiilwe ukuvedza Mutwa va Vayahudi? Túluweene ulutondwe ukwesu kunena, ikimanyilo ikya kuholwa kwakwe, lwe lwene twádzile ukumugondamila.” Umutwa Helode pe aapuliike ulo, iinyengʼemalaga mu numbula yaakwe pamwinga na vaanu vonda va mu Yelusalemu. Neke avalundasage avateekedzi avakomi vonda na vawulanidzi va milagililwe va Vayahudi, avawuudzage atigilage, “UMesiya iiholwa kwiya?” Navo vakumulongelaga viitigilaga, “Iiholwa ku wudzenge wa Betelehemu ya Yudeya. Idzo dze dzeene ídzisimbiilwe wugendela wa muvidzi ukutigila, ‘Na yuuve wudzenge wa Betelehemu, uwa mu nyi ya Yuda, usili wudzenge wudebe nambe padebe, mu vatemi avangi va Yuda! Pakuva umwako mwe mwene mwe ahadza iihumila umutemi, ye ahadza iivedza mudiimi va vaanu vangu aVaisilaheli.’ ” Neke uHelode avakemeelelage ku kinyele avakoola va nondwe avo, ukuta vamulongele indakyene umusika gwe lúvawonekiye ulutondwe ulo. Apo akuvatumaga ku Betelehemu, akuvalongelaga iitigilaga, “Muhelele mukamusakule wunofu umwana uyo. Pe múmuweene, muundeetelage imola iyo, ukuta na yuune ndihelele ndikamugondamile.” Avakoola avo pe vaaviye vápuliike amadzwi ga mutwa, viihegaga apo. Ulutondwe ulo lwe vakaluweene kunena, vakuluwonaga kangi lúvalonguwe kuwutalo ukwawo, neke lwimage pakyanya kidonya na pe agenda umwana. Pe vaaviye váluweene ulutondwe ulo, viikeelaga hiilo. Neke viingilage mu nyumba, vamuwonage umwana pamwinga nu ngʼina uMaliya, vamugondamilage. Viiwopolaga ififunge fyawo, viiwonolaga isahabu, uwufumba ni manemane. Viipilukaga ukwawo kugendela ingʼaasi yingi, pakuva uNguluvi avapaviye mu lulooto ukutigila, vatane ukupiluka kwa Helode. Avakoola va nondwe avo pe vaaviye váhegile, umunyamwandza va Mutwa Nguluvi akumuwonekelaga uYosefu mu lulooto, akumulongelaga iitigilaga, “Ulamuke, umunyamule umwana nu ngʼina, munyilile ku nyi ya Misili, pakuva uHelode akumutemula umwana uyo, ukuta amukome. Mukiikalage kuuko ukufikila pe ndilavalongela ukutigila mupiluke.” Neke uYosefu alamukage pakilo, amunyamulage umwana nu ngʼina, vanyililage ku Misili. Vakwikalaga uko ukufikila uHelode pe iifuwa. Dzonda idzo dzaahumiye, ukuta likwile ilidzwi lya Mutwa Nguluvi, lye aalongile wugendela wa muvidzi ukutigila, “Ndamukemeeliye umuswamu-vangu ukuhuma ku Misili.” UHelode pe aadzeeliye ukutigila, avakoola va nondwe avo vámudzangile, iikalaalilaga hiilo. Neke alagidzage ukutigila, avaana avadiimi vonda ukuvangila ifyali ukufikila ava myaka givili, avali mu Betelehemu, pamwinga ni mbala ídziyipiliime, vakomwage. Aalimile ewo ukugelanihidza nu musika gwe aadzeeliye ukuhuma ku vakoola va nondwe. Dzonda idzo dzaahumiye, ukuta likwile ilidzwi lya Nguluvi, lye aalongile wugendela wa muvidzi uYelemya ukutigila, “Ingoolo yaapuliise mu wudzenge wa Lama, ikivembo nu kuhugumilila hiilo. ULaheli akuvavembela avaana vaakwe, kangi asiikwidika ukunyaamadzwa, pakuva avaana vaakwe sikoovali kangi.” UHelode pe aaviye áfuwe, umunyamwandza va Mutwa Nguluvi akumuwonekelaga kangi uYosefu mu lulooto ku Misili uko. Akumulongelaga iitigilaga, “Ulamuke, umunyamule umwana nu ngʼina, upiluke ku nyi ya Isilaheli, pakuva avo avakiitemulaga ukumukoma umwana uyo, váfuwe.” Neke uYosefu alamukage, amunyamulage umwana nu ngʼina, apilukage navo ku nyi ya Isilaheli. Neke kangi pe aapuliike ukutigila, uAlikelawo iitema iYudeya, áhomiye pa daadiye uHelode, iikoogopaga ukuhelela uko. Iipavilwaga mu lulooto ukutigila atane ukuhelela uko, neke ahegage, ahelelage ku mugoola gwa Galilaya. Iifikaga, akwikalaga mu wudzenge wa Nasaleti. Ndeeni, liikwilaga ilidzwi lya Nguluvi lye aalongile wugendela wa vavidzi ukutigila, “Iitambulwaga Munasalayo.” Imyaka gyoloofu pambele, iihumilaga umuunu yumwinga, ye aatambulwaga Yohana uMudzabisi. Uyo aadalikaga ku lungʼalangʼala lwa mu Yudeya aatigilaga, “Mupelage indzanangifu dzeenyo, pakuva uwutwa wa kukyanya wúhegeliye.” UYohana ye mwene ye aalongwaga wugendela wa muvidzi Isaya ukutigila, “Ingʼemeelo ukuhuma ku lungʼalangʼala yiitigila, ‘Mumuwuyapilage ingʼaasi uMutwa, nu kugolosa umwa kugendela umwene.’ ” Imyenda gya Yohana gyativiilwe nu lwage lwa ngamila, iipinyaga umukandalo gwa ngwembe mu kigudi. Ikyakuliya kyakwe kyali amadeede nu luuki lwa mudaasi. Avaanu ukuhuma ku wudzenge wa Yelusalemu, na mu mugoola gonda gwa Yudeya ni mbali dzonda idza mukoga Yolodani, vaahelelaga ukwakwe. Vaanakaga nu kupela indzanangifu dzaawo, neke vadzabikwage nu Yohana mu mukoga Yolodani. Neke kangi uYohana pe aaweene aVafwalisayo na Vasadukayo voloofu vakumuhelelela, ukuta avadzabike, akuvalongelaga iitigilaga, “Nye va kivegalo kya ndzokaanye! Ye ani ye ávapaviye ukutigila munyile iligooga lya Nguluvi iliikwadza? Muvelekage ifiveleko mu migendele gyenyo ukuwoneesa ukutigila, múpelile indzanangifu dzeenyo. Mutanage ukuhoodza ukutigila, ‘Túpokiilwe, pakuva tuli va kipelela kya Abulahamu.’ Ndikuvalongela ndiitigila, uNguluvi asiilemwa ukuhambusa amaganga aga gavedze vaana va Abulahamu! Lino uluhigo lwa Nguluvi lúfikile, ngita umuunu ye ányamuwe iveega, íigelaniidze ukudumula amadela ga mubiki. Kangi umubiki ugusiiveleka ifiveleko ifinofu, gwidumulwa nu kutoodzwa mu mooto. “Uneene ndikuvadzabikila ululenga ukuwoneesa ukutigila, múpelile indzanangifu dzeenyo. Neke kangi kumbele ukwangu iikwadza umunya ngufu ukulutila uneene, ye sindivagiye nambe kuwopola ingʼova dza ndaatu dzaakwe. Uyo ye mwene ye akuvadzabikila mwa Mubepo uMwimike nu mooto. Umwene iivedza ngita muunu ye ákoleeliye ikyelelulilo mu mawoko gaakwe, íigelaniidze ukwelelula ingana. Iilundasa ingana yaakwe nu kuviika mu kisandzi, neke umwengelu iisopa mu mooto ugusiidzima.” Umusika ugo, uYesu aahumile ku Galilaya, iifikaga ku mukoga Yolodani, ukuta adzabikwe nu Yohana. Neke kangi uYohana amukaanilage amulongelage uYesu atigilage, “Uneene ndiivagila ukudzabikwa naave. Kye kiki wiikwadza ukwangu?” UYesu iipilusaga iitigilaga, “Ulime ulu lino, pakuva twivagila ukukwilidza imikeelelele gyonda igya Nguluvi.” Neke uYohana iidikage, amudzabikage. UYesu aaviye ádzabiikwe, iidzabukaga ukuhuma mu lulenga. Umusika guugo, kukyanya kwidindukaga, akumuwonaga uMubepo va Nguluvi iikwika ngita ngundya, akwikalaga pakyanya apaakwe. Ilidzwi lyapuliise ukuhuma kukyanya liitigila, “Uyu ye Muswamu-vangu umwende ye ndíkeeliidzwe nave mbandu.” Neke uMubepo uMwimike amusogodzage uYesu kuhelela ku lungʼalangʼala, ukuta akagemywe nu Setano. UYesu akwiviikilaga ngʼaani figono makyumi gatayi (40), ikilo nu muunyi. Pa wusililo akwipulikaga indzala. Neke uSetano aadzage, amugemyage atigilage, “Ngana uveeve uli Muswamuve va Nguluvi, ugalongele amaganga aga gahambuke mikaate.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Mu Wusimbe uWiimike lúsimbiilwe ukutigila, ‘Ikyakuliya kyene kisikumuhulila umuunu avedze muumi, nda haamu, uwuumi wa muunu wuli mu lidzwi lilivedzaga lye iilonga uNguluvi.’ ” Neke uSetano amusindikage uYesu ku wudzenge uwiimike wa Yelusalemu, amuviikage pa kinengʼenengʼe kya lukandzi lwa tembeli, ulwaloleengʼanaga ni likwava litaali, amulongelage atigilage, “Ngana uveeve uli Muswamuve va Nguluvi, wiitoodze paanyi. Mu Wusimbe uWiimike lúsimbiilwe ukutigila, ‘UNguluvi akuvatuma avanyamwandza vaakwe, navo vahadza vakukunyagidza na mawoko gaawo ukuta utane ukubumidza iligulu lyako pa liganga.’ ” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Mu Wusimbe uWiimike lúsimbiilwe ukutigila, ‘Utane ukumugemya uMutwa Nguluvi vaako.’ ” Kangi uSetano akumusindikaga uYesu ku kidunda ikitaali hiilo, akumuwoneesaga uwutwa wonda wa mwe naanyi, pamwinga ni ndolo dzaakwe, akumulongelaga iitigilaga, “Ngana ukuungondamila, ndikukupeela fyonda ifi.” Neke kangi uYesu amuhigage atigilage, “Uhege apa Setano! Lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘Umugondamilage uMutwa Nguluvi vaako, kangi umutovelage iligendwa yuuyo mwene swe.’ ” Neke uSetano amulekage uYesu, umusika guugo avanyamwandza va Nguluvi vaadzage, vamulimilage. Pambele padebe uYesu aapuliike ukutigila uYohana uMudzabisi ádindiilwe mu ndinde, neke apilukage ku mugoola gwa Galilaya. Apo iihaamaga ukuhuma mu wudzenge wa Nasaleti, iihelelaga kwikala ku wudzenge wa Kapelenahumu, uwaali mu ngʼumbungʼumbu ya nyandza ya Galilaya, mu nyi ya Sabuloni ni ya Nafutali. Dzonda idzo dzaahumiye ukuta likwile ilidzwi lya Nguluvi, lye aalongile wugendela wa muvidzi uIsaya ukutigila, “Mu nyi ya Sabuloni ni ya Nafutali, ku ngʼaasi iyiihelela ku nyandza, imwambu ya mukoga Yolodani, mu Galilaya mwe vakwikala avaanu avasili Vaisilaheli, avaanu avakwikala mu kiisi, váluweene ulumuli lukomi. Avaanu avakwikala mu nyi iya kiisi nu mwigisila gwa kufuwa, ulumuli lúvamulikiye.” Ukuvangila umusika ugo, uYesu iivangaga ukudalika iitigilaga, “Mupelage indzanangifu dzeenyo, pakuva uwutwa wa kukyanya wúhegeliye.” UYesu pe aali mu kugenda mu ngʼumbungʼumbu ya nyandza ya Galilaya, akuvawonaga uSimoni ilitaawa ilingi Petulo, nu Andeleya umunyalukolo vaakwe, viitega indzafu dzaawo mu nyandza, pakuva vaali valovi. Akuvalongelaga iitigilaga, “Mwadze muuniniilage! Naane ndihadza ndikuvahambusa valovi va vaanu.” Umusika guugo, vakudzilekaga indzafu dzaawo, vakumuniniilaga uYesu. UYesu iihelelaga pawutalo padebe, akuvawonaga uYakobo nu Yohana, avaswamuve va Sebedayo. Avo vaali mu waato pamwinga nu dadaawo uSebedayo, vaawuyapaga indzafu dzaawo. UYesu akuvakemeelaga, umusika guugo vakuwulekaga uwaato uwo nu dadaawo, vakumuniniilaga uYesu. UYesu aahelanidzaga mu mugoola gonda gwa Galilaya, iiwulanidza avaanu mu nyolanilo dzaawo, nu kudalika iMola iNofu dza wutwa wa kukyanya. Kangi avananiyaga vonda avaali nu wulemwa ni fitamwa fyawo fyonda. Imola dzaakwe dziitagalilaga hiilo mu mugoola gonda gwa Silya. Neke vamuleetelage avatamwa vonda, avaali ni fitamwa ifili poloofu, avaapumukaga hiilo nu wuvafi, aviibiitwe ni mibepo imiviifu, avanya lidzilisi na vanya mateela. UYesu akuvananiyaga vonda avo. Neke ililugu likomi lya vaanu limuniniilage ukuhuma ku Galilaya, ku Ndzenge Dzinyikyumi (10), ku Yelusalemu, ku Yudeya ni mwambu ya mukoga Yolodani. UYesu pe aliweene ililugu likomi lya vaanu, iikwinukaga pa kidunda, akwikalaga. Avanyigendwa vaakwe vakumwadzilaga, neke avangage ukuvawulanidza atigilage, “Váfuunyiliilwe avakwiwona vákeepile uNguluvi mu numbula, pakuva uwutwa wa kukyanya waawo. Váfuunyiliilwe avanyonyovafu, pakuva uNguluvi alavanyaamadza. Váfuunyiliilwe avaleele, pakuva uNguluvi alavapeela inyi yonda. Váfuunyiliilwe ávadagiine ni ngʼelo ya wugolofu, pakuva valiiguta. Váfuunyiliilwe aviipyanila, pakuva uNguluvi alavapyanila navo. Váfuunyiliilwe avanya numbula ndzelu, pakuva valamuwona uNguluvi. Váfuunyiliilwe avateepudzi, pakuva valaakemeelwa ukutigila vaana va Nguluvi. Váfuunyiliilwe aviipumuswa wiimila wa kulima idza wugolofu, pakuva uwutwa wa kukyanya waawo. “Múfuunyiliilwe ngana avaanu vakuvaliga, vakuvapumusa nu kuvalonga wuviifu mu wudesi wiimila wa neene. Mukeelage nu kuheeya, pakuva uNguluvi ávaviikiye uluwonolo lwenyo lukomi kukyanya. Pakuva avavidzi navo avavalonguwe unyeenye ndeeni kye vaapumwiswe. “Unyeenye gwe muunyo ku vaanu va nyi. Neke kangi umuunyo ngana gúhuukile, gwisopwa kiki, ukuta gunoge kangi? Umuunyo ndawuli ugo gungaya malimo, apo gwivagila ukutaagwa kwivala gulivatwage na vaanu. “Unyeenye lwe lumuli ku vaanu va mwe naanyi. Uwudzenge úwudzengiilwe pakyanya pa kidunda, wiilemwa ukufihwa. Kangi avaanu vasiikunga itala neke vagubikile ni ndiilo, nda haamu, vakuyiviika pa kinenevekelo, ukuta yivamulikage vonda avali mu nyumba. Ndeeni nu lumuli lwenyo, luvamulikage avaanu ukuta vagiwonage imigendele gyenyo minofu, ukuta vamupeelage indolo uDadiinyo ye ali kukyanya. “Mutanage ukuhoodza ukutigila, ndaadzile mu kuhedza imilagililwe gya Mose, enewuli idzaasimbiilwe na vavidzi. Lolage, sindaadzile mu kuhedza, nda haamu, ndaadzile mu kukwilidza dzonda idzo idzaasimbiilwe. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ukufikila ikyanya ni nyi pe fiiyagaanika, sikookali nambe kadelemusi kamwinga akadebe ka milagililwe akalaayagaanika, ukufikila fyonda ifili mu milagililwe pe fíkwiliye. Umuunu ye avedzaga ye iidzumba nambe lulagi lumwinga mu ndebe idzi, nu kuvawulanidza avangi, ukuta navo vadzumbe, uyo ahadza iitambulwa mudebe hiilo ku wutwa wa kukyanya. Neke kangi ye iigendela indagi idzo nu kuvawulanidza avangi ukudzigendela, ahadza iitambulwa mukomi ku wutwa wa kukyanya. Lwe lwene ndikuvalongela unyeenye ukutigila, ngana amalimo geenyo ga wugolofu gasiilutila pa ago ga Vafwalisayo na vawulanidzi va milagililwe, apo musiliingila nambi ku wutwa wa kukyanya. “Múpuliike ukutigila, avanyakataali vaalongeliilwe ululagi ulwitigila, ‘Utanage ukukoma,’ apo umuunu ye avedzaga ye akumukoma umuyagwe, iivagila ukuhigwa. Neke kangi uneene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye avedzaga ye akumuviipila umuyagwe, ahigwage. Kangi umuunu ye avedzaga ye akumuliga umuyagwe iitigila, ‘Uveeve munya madzimu,’ iivagila ahigwage ni kiwungu. Kangi umuunu ye avedzaga ye akumukemeela umuyagwe iitigila, ‘Ve mupuvaave,’ iivagila uluhigo lwa kutoodzwa ku mooto ugusiidzima mbeepali! “Wiimila wa idzo, ngana wiitawula uwusembe kwa Nguluvi pa kiteekelelo mu tembeli, neke kangi wiiwuke ukutigila, umuyago ali ni nongwa naave, uwuleke uwusembe uwo baaho pa kiteekelelo. Uhelele tandi ukiiteepule nu muyago uyo, neke upiluke utawule uwusembe waako uwo. “Kangi ngana kuli muunu ye akukutaaha ku kiwungu, waangupe ukwiteepula nave pe uli mu ngʼaasi. Ngana usilimile ewo, ahadza akukusindika kwa muhidzi, nave akukusindika kwa muvina va vakolokolooni, uyo ahadza akukusopa mu ndinde. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, usilaahuma umo ukufikila pe wiivedza úhombile fyonda fye wiidzigilwa! “Múpuliike ululagi ulwitigila, ‘Utanage ukudumula uwutoolane.’ Neke kangi uneene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye avedzaga ye akumulola umwayuuva pa kumudoboka, iivedza ádumuwe uwutoolane nave mu numbula yaakwe. Ngana iliiho lyako likukuhulila ulime indzanangifu, ulikopole nu kulitaaga. Kiba ukayadze akapagwa ka muvili kamwinga mu muvili gwako, kileka umuvili gwako gonda gukatoodzwe ku mooto ugusiidzima mbeepali. Kangi ngana iliwoko lyako likukuhulila ulime indzanangifu, apo ulidumule nu kulitaaga. Kiba ukayadze akapagwa ka muvili kamwinga mu muvili gwako, kileka umuvili gwako gonda gukatoodzwe ku mooto ugusiidzima mbeepali. “Kangi múpuliike ululagi ulwitigila, ‘Umugoosi ye avedzaga ye akumugotola umudala vaakwe, amupeelage ihaate ya kumugotola.’ Neke kangi uneene ndikuvalongela ndiitigila, ye avedzaga ye akumugotola umudala vaakwe pe asimwibiite mu wudumuli-noolane, akumuhambusa umudala vaakwe ukuvedza mudumuli-noolane. Kangi ye avedzaga ye akumutoola umudala umugotole, umugoosi uyo nave iivedza mudumuli-noolane. “Kangi múpuliike ukutigila, avanyakataali vaalongeliilwe ululagi ulwitigila, ‘Utanage ukuyiiga wudesi, neke kangi ukwilidzage uluyiigo lwako lwe úyiigile kwa Mutwa Nguluvi.’ Neke kangi uneene ndikuvalongela ndiitigila, utanage ukuyiiga nambe padebe. Pe wiiyiiga, utanage ukutambula kukyanya, pakuva kukyanya uko, kye kideego kya wutwa kya Nguluvi. Pe wiiyiiga, utanage ukutambula inyi, pakuva inyi, pe peene pe iiviika uNguluvi amagulu gaakwe. Pe wiiyiiga, utanage ukutambula uwudzenge wa Yelusalemu, pakuva uwudzenge uwo, wa Mutwa Mukomi. Kangi mutanage ukuyiigila imituwe gyenyo, pakuva mwilemwa ukuhambusa nambe lufwili lumwinga mu fwili dzeenyo ukuvedza mbalafu, enewuli niitu. Lino, ngana mwikwidikila, mutigilage, ‘Eena,’ enewuli ngana mwikaana, mutigilage, ‘Nambi.’ Ngana mwikoongeledza madzwi agangi, ago giihuma kwa Setano. “Kangi múpuliike ukutigila, avanyakataali vaalongeliilwe ukutigila, ‘Liiho pa liiho, ni liino pa liino.’ Neke kangi uneene ndikuvalongela ndiitigila, utanage ukumulumbila mukole umuunu ye akukulimila imbiifu. Nda haamu, umuunu ye akukudzagula uludzeedze ulwa kundiyo, umupituhidzage nu lwa kungʼigi. Kangi, ngana umuunu iisaka uhigwe, ukuta anyamule igwanda yaako, umulekelage ni likoote lyako. Kangi, ngana umuunu akukugagiilidza ukunyamula ikitegulo kyakwe ukufikila ulugendo lwa kivalilo kimwinga, ugendage ni kitegulo ikyo fivalilo fivili. Kangi, ngana umuunu akukunyilika kiinu, umupeelage. Ngana umuunu iisaka ukwadzimya ukuhuma ukwako, utanage ukumukaanila. “Kangi múpuliike ukutigila, avanyakataali vaalongeliilwe ululagi ulwitigila, ‘Umwendage umuyago,’ na vaanu viilonga ukutigila, ‘Umusuulage umunya wukava vaako.’ Neke kangi uneene ndikuvalongela ndiitigila, muveendage avanya wukava veenyo, nu kuvalapangilila kwa Nguluvi vonda avakuvapumusa, ukuta muvedzage vaana va Dadiinyo ye ali kukyanya. Umwene akuvavalihidza ilidzuwa avaanu vonda, avagolofu na vahosi. Kangi iitoonyehedza indoonya ku vaanu avagolofu na vahosi. Ngana mukuveenda avo avakuveenda unyeenye swe, mulaanukila uluwonolo luki? Na vahaki-pembe vasiilima ndeeni? Ngana mukwihungila ye mwídzeeliye ngʼaani, mwilima kiki íkilutiye ku vangi? Ongo, avaanu avasikumufuuwa uNguluvi navo vasiilima ndeeni? Lino muvedzage vakwilifu, ndawuli uDadiinyo ye ali kukyanya kye mukwilifu. “Mwiyangalilage, mutanage ukulima inofu pa miiho ga vaanu ukuta vavawone. Ngana mwilima ewo, musilaanukila uluwonolo ukuhuma kwa Dadiinyo ye ali kukyanya. Lino pe ukuvatanga avahangala, utanage ukwiwoneesa ngita avakedusi kye viilima mu nyolanilo na mu ngʼaasi, ukuta avaanu vavaginiyage. Ndakyene ndikukulongela ukutigila, wiimila wa ulo, avo váanukiye uluhombo lwawo londa. Neke kangi uveeve pe ukuvatanga avahangala, nali liwoko lyako ilya kungʼigi litanage ukuludzeela kye liilima iliwoko ilya kundiyo, ukuta ulutango lwako luvedzage lwa kinyele. Nayu Daado ye iilola idziilimika ku kinyele, alakuwonola. “Pe mwilapangila, mutanage ukuvedza ngita vakedusi, pakuva avo viikeela ukulapangila kuno víimile mu nyolanilo na mu finya malekano, ukuta avaanu vavawone. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, wiimila wa ulo, avo váanukiye uluhombo lwawo londa. Neke kangi uveeve pe wiilapangila, wiingilage ku kiyumba ikya kugati, udindage ulwidzi, neke ulapangile kwa Daado ye asiiwoneka. Nayu Daado ye iilola idziilimika ku kinyele, alakuwonola. “Kangi pe mwilapangila kwa Nguluvi, mutanage ukudoloma hela, ngita kye viilima avapiivala. Mu ulo, avo viihoodza ukutigila, vahadza viipulikwa wiimila wa madzwi gaawo goloofu ge viidoloma. Lino mutanage ukulapangila ngita kye viilima aveene, pakuva uDadiinyo akuludzeela lwe múfumbiilwe pe mwave musinaa mumunyilika. “Unyeenye mulapangilage kwa Nguluvi mutigilage, ‘Ve Dadiisu va kukyanya, ilitaawa lyako liimikwage. Uwutwa waako waadzage. Dze wiikeela dzilimikage pe naanyi apa, ngita kye dziilimika uko kukyanya. Utupeelage ikyakuliya kyesu ikigono ni kigono. Utuwodzehedzage indzanangifu dzeesu, ngita na yuufwe kye tukuvawodzehedza indzanangifu vonda avakutwangula. Utanage ukutuviika mu ngemyo, neke kangi utupokage ukuhuma kwa Muhosi yula. [Pakuva uwutwa we waako, ingufu ni ndolo, mbeepali na mbeepali!]’ “Ngana mukuvapyanila indzanangifu avaanu avakuvaangula, uDadiinyo ye ali kukyanya, akuvapyanila indzanangifu na yuunye. Nda haamu, ngana musikuvapyanila avangi indzanangifu dzaawo, nayu Dadiinyo asikuvapyanila indzanangifu dzeenyo. “Pe mukwiviikila ngʼaani, ku miiho kwenyo kutanage ukugufiingʼana ngita avakedusi kye viilima. Viigufiingʼana ku miiho, ukuta viiwoneese ku vaanu vonda ukutigila víiviikiye ngʼaani. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, wiimila wa ulo, avo váanukiye uluhombo lwawo londa. Neke kangi uveeve pe ukwiviikila ngʼaani, upuguhage ku miiho nu kwibaka amafuta ku mutuwe, ukuta utanage ukwiwoneesa ku vonda ukutigila wíiviikiye ngʼaani, nda haamu, kwa Daado ye asiiwoneka pa weelu. UDaado uyo, ye iilola idziilimika ku kinyele, alakuwonola. “Mutanage ukwilundahidzila uwumosi kwene nyi kuno, kwe wiikwanangwa ni fukudzi ni nyuhe, kangi na vahiidzi viimamula nu kuhiidza. Neke kangi mwilundahidzilage uwumosi kukyanya kwe kwene ifukudzi ni nyuhe fisiikwananga na vahiidzi vasiimamula nu kuhiidza. Pakuva kwe wugenda uwumosi waako, kwe kwene kwe yilaavedza nayi numbula yaako. “Amiiho gali ngita tala ya muvili. Ngana amiiho gaako manofu, apo umuvili gwako gonda gwivedza mu lumuli. Neke kangi, ngana amiiho gaako gaanangike, apo umuvili gwako gonda gwivedza mu kiisi. Ngana ulumuli ululi mugati umwako luvedze kiisi, apo ikiisi ikyo kihadza kiivedza kikomi mbandu! “Sikwali umuunu ye akuvatovela iligendwa avatwa vavili, pakuva ahadza akumusuula umutwa yumwinga nu kumwenda uyungi, enewuli ahadza akumwenda yumwinga ni numbula yonda nu kumubeda uyungi. Mwilemwa ukumutovela iligendwa uNguluvi ni maale mu musika gumwinga! “Wiimila wa idzo, ndikuvalongela ndiitigila, mutanage ukwiganiya wiimila wa wuumi weenyo ukutigila, muhadza mwiliya kiki, enewuli mwinyuwa kiki, enewuli imivili gyenyo mwifwala kiki. Ongo, uwuumi wusili nu wutalamu ukulutila ifiliyo, nagu muvili gusili nu wutalamu ukulutila imyenda? Lolage, ifidege fisiivyala nambe kubena, nambe kulundasa ifiliyo mu kisandzi, neke kangi uDadiinyo ye ali kukyanya, akufiliisa. Ongo, unyeenye musili nu wutalamu mbandu pa miiho ga Nguluvi ukulutila ifidege? Ye ani umwenyo pa kwiganiya, iisunga iiyongelehedze uwuumi waakwe nambe kavalilo kamwinga hela? “Kye kiki mukwituunidza ni fya kufwala? Lolage, amaluva ga mudaasi kye giikula, gasiigimba ukulima nambe kuhona imyenda. Neke kangi ndikuvalongela ndiitigila, nayu Selemani mu lutogo lwakwe londa, asaagelile ukufwala imyenda anogele ngita ililuva limwinga mu ago! Ngana uNguluvi akugafwalidza ewo amasoli ga mudaasi, ge poogali ineengʼuli neke kilaawo giitoodzwa mu mooto, ongo, asilutidza ukuvafwalidza unyeenye ye muli nu lufuuwo lukeefu? “Wiimila wa dzonda idzo, mutanage ukwiganiya mwitigila, ‘Tuhadza twiliya kiki, twinyuwa kiki, apangi twifwalaga kiki?’ Pakuva avaanu avasikumufuuwa uNguluvi vakwituunidza ni fyonda ifyo, neke kangi uDadiinyo ye ali kukyanya, iidzeela wunofu ukutigila, múfumbiilwe fyonda ifyo. Nda haamu, mutemulage tandi uwutwa wa kukyanya nu wugolofu waakwe, fyonda ifyo muhadza mwikoongelehedzwa. “Wiimila wa ulo, mutanage ukwiganiya idza kilaawo, pakuva idza kilaawo poodzili wiimila wa kigono ikyo. Ikigono ni kigono kili nu lwituunidzo lwakwe úlukwiliye. “Mutanage ukuvahiga avangi, uNguluvi alaaleka avahige na yuunye, pakuva imihigile gye mwihigila avangi, gye gyene gye alavahigila na yuunye uNguluvi. Kangi ikigelelo kye mwigelela ku vangi, kye kyene kye alavagelela na yuunye uNguluvi. “Kye kiki wiilola akabandzi akagenda mu liiho lya muyago, neke kangi usikuliwona ilyangiko iligenda mu liiho lyako? Kye kiki ukumulongela umuyago ukutigila, ‘Ve munyalukolo vanguave! Leke ndikahedze akabandzi akagenda mu liiho lyako,’ neke kangi uveeve usikuliwona ilyangiko iligenda mu liiho lyako? Uveeve uli mukedusi! Uhedze tandi ilyangiko iligenda mu liiho lyako. Apo pe peene pe wiilola wunofu, nu kuhedza akabandzi akagenda mu liiho lya muyago. “Mutanage ukudzipeela imbuwa ifiinu ifiimike, dzilaasunga dzipituke dzivakembule. Nambe mutanage ukugatoodzehedza amagubi ifiinu ifya wutalamu, ukuta galaaleka gakadange. “Mumunyilikage uNguluvi muhadza mwipeelwa, mutemulage muhadza mukufiwona, muhodedzage pa mulyango muhadza mwidindulilwa. Umuunu ye avedzaga ye iinyilika iikwanukila, ye iitemula akufiwona, ye iihodedza pa mulyango iidindulilwa. “Ongo, ye daada yuki umwenyo, ngana umuswamuve iinyilika umukaate, akumupeela iliganga? Enewuli ngana iinyilika isomba, akumupeela iliyoka? Ndeeni, nde luvedze unyeenye muli vahosi, mwidzeela kye mukuvapeela avaana veenyo ifiinu ifinofu. Neke lino, uDadiinyo ye ali kukyanya, iidzeela ukulutila mbandu kye akuvapeela inofu avakumunyilika! “Lino muvalimilage avaanu avangi ngita na yuunye kye mwisaka ukulimilwa, pakuva idzo dziiwulanidzwa mu wusimbe wa milagililwe gya Mose na vavidzi. “Mwingilage ku wutwa wa kukyanya kugendela pa mulyango umufinye, pakuva umugadzu gwe mulyango ugwisogodza ku lutipulo. Kangi ingʼaasi ya kuhelela uko ngadzu hiilo, voloofu viikwingila ukugendela ingʼaasi iyo. Neke kangi umulyango ugwa kwingilila ku wuumi, mufinye. Nayi ngʼaasi iyiihelela uko, finye, na vaanu aviifika uko, vakeefu hela. “Mwiyangalilage na vavidzi va wudesi. Pe viikwadza ukwenyo, pa miiho viiwoneka ngita ngʼolo, neke kangi mu numbula dzaawo ge makekeeva masali. Aveene mukuvakagulila mu fiveleko fyawo. Avaanu vasiikova ifiveleko fya misabibu mu fitundu fya miifwa. Kangi vasiikova ifiveleko ifya mudzombe mu mivayula. Luli ndeeni, umubiki umunofu gwiveleka ifiveleko finofu, neke kangi umubiki umuviifu gwiveleka ifiveleko ifiviifu. Sikoolili ilibiki linofu iliiveleka ifiveleko ifiviifu. Kangi sikoolili ilibiki iliviifu iliiveleka ifiveleko ifinofu. Neke ilibiki ilisiiveleka ifiveleko ifinofu, liidumulwa nu kutoodzwa mu mooto. Luli ndeeni, avavidzi va wudesi avo, mukuvakagulila mu fiveleko fyawo. “Ikigono ikya luhigo pe kilaafika, avaanu voloofu valaangʼemeela viitigila, ‘Mutwa, Mutwa,’ ukuta viingile mu wutwa wa kukyanya. Neke kangi si muunu ye avedzaga ye aliingila, nda haamu uyo swe, ye iilima imikeelelele gya Daada ye ali kukyanya. Pa kigono ikyo, avaanu voloofu valaandongela valaatigila, ‘Mutwave, Mutwave! Ongo, sitwavililaga uwuvidzi mu litaawa lyako, nu kulosa imibepo imiviifu mu litaawa lyako? Kangi sitwahuufyaga ifilole fyoloofu mu litaawa lyako?’ Apo ndilavalongela kitafiha ndilaatigila, ‘Sindivadzeeliye unyeenye nambi! Muhege apa, unyeenye valima-ndzanangifu!’ “Neke lino, umuunu ye avedzaga ye iipulika amadzwi gangu nu kugagendela, iivedza ngita muunu umunya luhalawukagudzi, ye aadzengile inyumba yaakwe pa lutalaawe. Indoonya yiitoonyaga, kwihumilaga uwulava, ni livelo likomi liipugaga, liitovaga inyumba iyo. Neke kangi inyumba iyo yitane ukuguwa, pakuva uwaalo waakwe waadzengiilwe pa lutalaawe. Kangi umuunu ye avedzaga ye iipulika amadzwi gangu aga, neke kangi atanage ukugagendela, uyo iivedza ngita muunu umupuva ye aadzengile inyumba yaakwe pa luhanga. Indoonya yiitoonyaga, kwihumilaga uwulava, ni livelo likomi liipugaga, liitovaga inyumba iyo, neke yiguwage paanyi nu musindo mukomi!” UYesu pe aamalile ukulonga amadzwi ago, ililugu lya vaanu liidzumaga hiilo imbulanidzo dzaakwe, pakuva asaawulanidzaga ngita avawulanidzi va milagililwe. Umwene aawulanidzaga mu wutawulilwe wonda. UYesu iikwikaga ukuhuma ku kidunda, ililugu likomi lya vaanu likumuniniilaga. Neke umwadaada yumwinga umunya kinyamuvili aadzage, afugamage pawutalo pa Yesu, amulongelage atigilage, “Mutwave, ngana úkeeliye, uumbaladze.” UYesu iigolosaga iliwoko lyakwe, akumupamyaga, akumulongelaga iitigilaga, “Ndíkeeliye, uvalale!” Umusika guugo, umuunu uyo iivalalaga ikinyamuvili kyakwe. UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Utanage ukumulongela muunu ye avedzaga imola idzi! Nda haamu, uhelelage ukiiwoneese kwa muteekedzi, ukatawule uwusembe ngita kye aalagiidze uMose, wuvedzage we woolesi ku vaanu vonda ukutigila, úvaliidzwe.” Neke uYesu apilukage ku wudzenge wa Kapelenahumu. Mu wudzenge uwo, aali mwali umukomi va Valoma va kipuga kya vakolakyanda ligana limwinga (100). Umukomi uyo akumuhelelelaga uYesu, akumugongoolaga iitigilaga, “Mutwave, umulimila-vangi vangu ágonile ku kaaya ali ni liteela, iipumuka mbandu.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ndiikwadza kuuko ndimunaniye.” Neke kangi umukomi uyo atigilage, “Nambi Mutwave! Sindivagiye ukutigila uveeve wiingile mu nyumba yangu. Lino ulonge ilidzwi swe, umulimila-vangi vangu iinana. Na yuune ndili paanyi pa wutawulilwe. Kangi ndili navo avakolakyanda avali paanyi apangu. Ngana ndimulongele yumwinga nditigile, ‘Helele,’ iihelela. Uyungi, nditigile, ‘Waadze,’ iikwadza. Nu mulimila-vangi vangu, nditigile, ‘Lime ulu,’ iilima.” UYesu pe agapuliike amadzwi ago, iidzumaga mbandu, akuvalongelaga avamuniniilaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, mu Vaisilaheli vonda ndisinaa ndiwonaga umuunu ye avedzaga, ye ali nu lufuuwo lukomi ngita ulu! Kangi ndikuvalongela ndiitigila, avaanu voloofu ukuhuma inyi dzonda, valaadza nu kwikalasa na vakuhwesu uAbulahamu, uIsaka nu Yakobo pa lukeelanilo mu wutwa wa kukyanya. Neke kangi aVaisilaheli nde vavedze vaahaaguliilwe ukuvedza vaanu va wutwa uwo, avo valaatoodzwa kwivala ku kiisi. Uko kulaavedza ni ngʼuuto nu kugeledzula amiino.” Neke uYesu amulongelage umukomi uyo atigilage, “Uhelelage! Luhadza lwilimika ukwako ngita ulufuuwo lwako kye lugenda.” Umulimila-vangi uyo iiponaga umusika guugo. Pambele uYesu aafikile ku nyumba ya Petulo, iikwingilaga umo, akumuwonaga umwayuuva umukwive va Petulo ágonile pa wulili, iivawa imungo ya lihilidzi. UYesu akumupamyaga iliwoko, umusika guugo iiponaga imungo yaakwe. Iikwimaga, iivangaga ukumuwombela. Ikyamihe pe yaafikile, avaanu vakumuleetelaga uYesu avatamwa voloofu, aviibiitwe ni mibepo imiviifu. Neke uYesu agilosage wugendela wa lidzwi lyakwe, kangi avananiyage vonda avaavawaga ni fitamwa. Dzonda idzo dzaahumiye ukuta likwile ilidzwi lya Nguluvi, lye aalongile wugendela wa muvidzi uIsaya ukutigila, “Aanyamuwe uwulemwa weesu nu kwitwika ifitamwa fyesu.” Umusika ugo, uYesu pe aaweene avaanu voloofu vámupiliime, akuvalagidzaga avanyigendwa vaakwe vagelanidze uwaato, ukuta valowoke imwambu iya nyandza ya Galilaya. Neke umuwulanidzi va milagililwe amuhegelelage uYesu, atigilage, “Muwulanidzi, ndihadza ndikukuniniila konda kwe wiihelela.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Amakeve gali ni milindi, ni fidege fili ni fyaso, neke kangi uMuswamuve va Muunu angaya kaaya!” Neke umuunu yungi ye amuniniiliye uYesu atigilage, “Mutwave, uunawule ndihelele tandi ndikamusiile udaada.” Neke kangi uYesu amuhigage atigilage, “Uuniniilage! Uvaleke ávafuwe vavasiile ávafuwe vaawo.” Neke uYesu iingilage mu waato, avanyigendwa vaakwe vamuniniilage, vahegage. Baaho na baaho, ilivelo likomi liihumilaga mu nyandza, liidwadwalusaga amavingo makomi, ago giivangaga ukugubika uwaato uwo. Umusika ugo, uYesu aali ágoneeliye. Avanyigendwa vaakwe vakumuhelelelaga, vakumulamusaga, viitigilaga, “Mutwave! Utupoke! Twifuwa!” Nave iitigilaga, “Unyeenye vanya lufuuwo lukeefuanye, kye kiki mwikoogopa?” Neke iimage, akenyelage ilivelo na mavingo, inyandza yiilitamaga. Avanyigendwa vaakwe viidzumaga viitigilaga, “Uyu ye ani? Nali livelo na mavingo fikumwidika!” UYesu na vanyigendwa vaakwe vaalowiike imwambu iya nyandza ya Galilaya, viifikaga ku nyi ya Vagadala, uko viitaangʼanaga na vaanu vavili, aviibiitwe ni mibepo imiviifu. Avaanu avo vaahumile ku mombwe. Vaali vasali mbandu, sikwali umuunu ye aagelaga ukugendela ingʼaasi iyo. Avaanu avo viiyovaga viitigilaga, “Ve Muswamuve va Nguluvi! Uli wuki naafwe? Wáadzile mu kutupumusa umusika pe gusinaa gukwila?” Kwali nu lupinga lukomi lwa magubi agaadiimilidzwaga pataali ludoodo na apo. Neke imibepo imiviifu igyo gimugongoolage uYesu gitigilage, “Ngana ukutulosa, utwidike tukiingile mu lupinga lwa magubi lula.” UYesu iitigilaga, “Muhelelage!” Neke imibepo imiviifu givahumage avaanu avo, gihelelage, giingilage mu magubi ago. Baaho amagubi gonda giisulunukaga lunyilo ku ligeema, giigwilaga mu nyandza, giifuwaga. Avadiimi va magubi pe valuweene ulo, viinyilaga lunyilo ukuhelela ku wudzenge. Vakuvalongelaga avaanu dzonda ídzilimiike ku vaanu aviibiitwe ni mibepo imiviifu. Avaanu vonda va wudzenge uwo, viihelelaga, viitaangʼanaga nu Yesu. Pe vamuweene, vakumugongoolaga mbandu ukutigila, ahege mu nyi yaawo. UYesu iingiye mu waato, iilowokaga inyandza ya Galilaya, iipilukaga ku wudzenge waakwe wa Kapelenahumu. Neke avamwadaada vamuleetelage uYesu umwadaada umunya liteela, ágonile mu lupaasa. UYesu pe aluweene ulufuuwo lwawo lukomi lwe vaali nalo, akumulongelaga umuunu uyo iitigilaga, “Mwana vangu, wiikangadze inumbula! Úwodziidzwe indzanangifu dzaako.” Avangi mu vawulanidzi va milagililwe avaali apo, viihoodzaga mu numbula dzaawo viitigilaga, “Umuunu uyu akumulonga fivi uNguluvi!” Neke kangi uYesu adzidzeelage dzonda dze vaahoodzaga, avawuudzage atigilage, “Kye kiki mwihoodza imbiifu mu numbula dzeenyo? Luli kwi ulupeefu, ukumulongela umunya liteela ukutigila, ‘Úwodziidzwe indzanangifu dzaako,’ enewuli, ‘Wiime, ugendage’? Neke kangi muludzeelage ukutigila, uMuswamuve va Muunu ali nu wutawulilwe wa kuwodza indzanangifu mu nyi umu.” Neke amulongelage umunya liteela atigilage, “Wiime! Tegule ulupaasa lwako, uhelelage ku kaaya yaako.” Umuunu uyo iikwimaga, iihelelaga ku kaaya yaakwe. Avaanu pe vadziweene idzo, viikoogopaga hiilo. Vakumupeelaga indolo uNguluvi, ye avapeeliye avaanu uwutawulilwe ngita uwo wa kuwodzehedza indzanangifu. UYesu iihegaga apo. Pe iihelela, akumuwonaga umuhaki-pembe yumwinga ye aatambulwaga Matayo, íikalile pe aalundahidzaga ipembe. Neke uYesu amulongelage atigilage, “Uuniniilage.” Baaho na baaho, uMatayo iikwimaga, akumuniniilaga. Pambele uYesu aaheliye kuliya ku nyumba ya Matayo. Umusika ugo, viikwadzaga avahaki-pembe voloofu na vanya ndzanangifu, vakwikalaga mu kuliilasa nave na vanyigendwa vaakwe. AVafwalisayo pe valuweene ulo, vakuvalongelaga avanyigendwa vaakwe viitigilaga, “Kye kiki umuwulanidzi veenyo iiliilasa na vahaki-pembe na vanya ndzanangifu?” UYesu pe aapuliike idzo, akuvalongelaga iitigilaga, “Avasiivawa umuvili vasiisakula ukuhelela kwa muyavi-migoda, nda haamu, va vatamwa swe! Lino muhelele mukiiwulanidze ikiganulo kya madzwi aga ukutigila, ‘Ndiisaka ulupyana, si kutawula uwusembe.’ Pakuva sindaadzile mu kuvakemeela avakwiwona vagolofu, nda haamu, avo avakwiwona vanya ndzanangifu, ukuta vamupitukile uNguluvi.” Neke avanyigendwa va Yohana uMudzabisi vahelelage kwa Yesu, vamuwuudzage vatigilage, “Uneefwe na Vafwalisayo tukwiviikila ngʼaani. Kye kiki avanyigendwa vaako vasikwiviikila ngʼaani?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Avaanu ávalaaliikwe ku noolane, viihugumilila kiki pe vali pamwinga nu mutoodzi? Neke kangi gulaadza umusika gwe alaahedzwa umutoodzi, apo pe peene pe valiiviikila ngʼaani. Sikwali umuunu ngana ali nu mwenda umulovela úgudeemwike, ye iipabika ikipabiko ikipiya mu mwenda ugo. Ngana alime ewo, ikipabiko ikyo kihadza kiideemula umwenda ugo, nago guhadza gwideemuka hiilo ukulutila pa kutala. Kangi sikoovali avaanu aviisopa idifwayi imiya mu bogolo idza ngwembe indovela. Ngana vasope, ibogolo dziipwefuka, idifwayi yiikwitika, ibogolo nadzo dziikwanangika. Nda haamu, avaanu vaavisopa idifwayi imiya mu bogolo imiya. Apo fyonda fivili, ibogolo ni difwayi fiinana!” UYesu aaviye apilonga na vaanu avo, iikwadzaga umundzaagila yumwinga, iifugamaga pawutalo apaakwe, akumulongelaga iitigilaga, “Umwali-vangu áfuwe liilino. Siiwo tuheleengʼase ukamuviikile iliwoko lyako, nave iivedza muumi kangi.” Neke uYesu ahegage pamwinga na vanyigendwa vaakwe, amuniniilage umundzaagila uyo. Umusika guugo, umwayuuva yumwinga ye aavawaga uwutamwa wa kuhuma idanda mu myaka ginyikyumi ni givili (12), iihelelaga kumbele kwa Yesu, iipamyaga umudzivo gwa mwenda gwakwe. Aahoodziidze mu numbula yaakwe ukutigila, “Ngana ndikapamye umwenda gwakwe, apo ndiipona.” Pe amupamiidze, uYesu iiseedukaga, akumuwonaga, akumulongelaga iitigilaga, “Mwali vanguave, wiikangadze inumbula! Ulufuuwo lwako lúkunaniidze!” Umusika guugo, umwayuuva uyo iiponaga. UYesu pe aafikile ku kaaya ya mundzaagila uyo, iikwingilaga, akuvawonaga avaanu voloofu, válundiine pa kivembo, viihugumilila mbandu, avangi viitova ifihaadzi. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Muhege apa! Umuhindza uyu asinaa afuwa, nda haamu, ágoneeliye hela!” Neke kangi avaanu avo vamuhekage uYesu. Neke avahumyage kwivala, iingilage kugati kwe aali umuhindza, amwibatage iliwoko, nave iikwimaga. Imola idzo dziitagalilaga mu nyi yonda. UYesu iihegaga pa kaaya ya mundzaagila uyo, avabofu vavili vakumuniniilaga kuno viikemeela viitigila, “Muswamuve va Dawudaave, utupyanile!” UYesu iikwingilaga mugati, avabofu avo vakumuhelelelaga. Neke avawuudzage atigilage, “Mwifuuwa ukutigila ndili ni ngufu ya kunaniya?” Viihigaga viitigilaga, “Eena Mutwave! Twifuuwa!” Neke apamyage amiiho gaawo, avalongelage atigilage, “Lulimikage ukwenyo ngita ulufuuwo lwenyo kye lugenda.” Baaho na baaho, amiiho gaawo giidindukaga, viilolaga. UYesu iitigilaga, “Pogola, mutane ukumulongela umuunu ye avedzaga imola idzi!” Neke kangi vahegage, vahelelage viitagalidza imola dzaakwe mu nyi yonda. Avaanu avo pe viihega apoono apo, avangi vakumuleetelaga uYesu umwadaada yumwinga ye iibiitwe nu mubepo muviifu, ugwamuhuliye uwukitalonga. UYesu iilosaga umubepo umuviifu ugo, baaho umuunu uyo iivangaga ukulonga kangi. Ililugu ilyali apo, liidzumaga mbandu liitigilaga, “Idzo dzisinaa dziwonekaga nambe kigono kimwinga mu nyi iya Isilaheli!” Neke kangi aVafwalisayo vatigilage, “Umuunu uyo iilosa imibepo imiviifu mu ngufu dza muvina va mibepo imiviifu!” UYesu aahelanidzaga mu ndzenge ni mbala dzonda. Avawulanidzaga avaanu mu nyolanilo nu kudalika iMola iNofu dza wutwa wa kukyanya. Kangi aananiyaga uwulemwa ni fitamwa fyawo fyonda. Pe aliweene ililugu lya vaanu, lukumugwilaga ulusungu, pakuva vaayugaga hela, vasaali nu munya kuvatanga ngita ngʼolo idzingaya mudiimi. Neke avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Imbene yítanile, neke kangi avanya kubena vakeefu. Lino mumunyilike uMutwa Nguluvi umunya mbene, avatume avanya kubena avangi mu mugunda gwakwe.” Neke uYesu avakemeelage avanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili (12), avapeelage uwutawulilwe wa kulosa imibepo imiviifu nu wa kuvananiya avanya wulemwa na vanya fitamwa fyonda. Amataawa ga vatume vanyikyumi na vavili ge aga: uva kutala ye Simoni, ilitaawa ilingi Petulo, nu Andeleya umunyalukolo vaakwe, uYakobo nu Yohana avaswamuve va Sebedayo, uFilipo, uBatolomayo, uTomasi, uMatayo umuhaki-pembe, uYakobo umuswamuve va Alufwayo, uTadayo, uSimoni uMukananayo nu Yuda Isikalyote, ye amusutuwe uYesu. UYesu avatumile vanyikyumi na vavili avo, akuvalagidzaga iitigilaga, “Mutanage ukuhelela ku avasili Vaisilaheli, kangi mutanage ukwingila mu ndzenge dza Vasamalya. Nda haamu, muvahelelelage aVaisilaheli ávayagile ngita ngʼolo. Pe mwihelela, mudalikage ukutigila, ‘Uwutwa wa kukyanya wúhegeliye.’ Muvananiyage avatamwa, muvadzulubusage ávafuwe, muvavaladzage avanya kinyamuvili nu kulosa imibepo imiviifu. Lino muvatangage avangi kitahombwa, pakuva na yuunye musaahombiye ifyo fye mwanukiye. Mutanage ukunyamula amagoobeli gagavedzaga mu mikandalo gyenyo, ibogolo nambe mingila givili, nambe ndaatu, nambe musagi, pakuva umulima-malimo iivagila ukwanukila ifya kuponela. Uwudzenge wuwuvedzaga enewuli uluvala luluvedzaga lwe mwikwingila, mukamutemulage umuunu ye iivagila ukuvaanukila unyeenye. Neke mukiikalage ukwakwe ukufikila pe mwihega umo. Pe mwikwingila mu kaaya, muvapeelage avanyakaaya uluhungilo lwa lutengamaso. Ngana muwone avaanu va mu kaaya iyo vakuvaanukila, apo uluhungilo lwenyo luvapeelage avo ulutengamaso. Neke kangi, ngana vasikuvaanukila, apo uluhungilo lwenyo lutanage ukuvapeela ulutengamaso. Ngana muwone umuunu ye avedzaga asikuvaanukila nambe kupulikidza amadzwi geenyo, apo mupumuunage ulufuuna mu magulu geenyo pe mwihuma mu kaaya iyo, enewuli mu wudzenge uwo. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, mu kigono ikya luhigo, ulupumuko lwa wudzenge uwo lulaavedza lukomi ukulutila ulwa wudzenge wa Sodoma nu wa Gomola! “Lolage, ndikuvatuma ngita ngʼolo pagatinagati pa makekeeva. Lino muvedzage vasugu ngita ndzoka, kangi muvedzage vangaya nongwa ngita ngundya indzelu. Mwiyangalilage na vaanu, pakuva valavasindika unyeenye mu nyigilo nu kuvatova mu nyolanilo dzaawo. Pakuva unyeenye nye vanyigendwa vangu, valavasindika ku vatemi na vatwa, ukuta muvedze voolesi ukwawo na ku avasili Vayahudi. Neke kangi pe valavasindika unyeenye, mwali mutanage ukoogopa ukutigila, mulaalonga kiki enewuli mulaahiga kiki. Umusika guugo, mulaapeelwa ulwa kulonga, pakuva si yuunye ye mulaalonga, yu Mubepo va Nguluvi uDadiinyo ye mwene ye alaalonga wugendela weenyo. Umaamiye alamusutula umunungʼuve ukukomwa, udaadiye alamusutula umwana vaakwe ukukomwa, avaana valavagalukila avavaha vaawo, na vavaha valaasindikwa ukukomwa. Avaanu vonda valavasuula, pakuva unyeenye muli vanyigendwa vangu. Neke kangi umuunu ye aliigugumidza ukufikila ku wusililo, uyo alaapokwa. Umusika pe vakuvapumusa unyeenye mu wudzenge wumwinga, munyililage ku wudzenge uwungi. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, musilaamala ukugendela indzenge idza ku Isilaheli pe asinaa aadza uMuswamuve va Muunu. “Umuwulanidzwa asikumulutila umuwulanidzi vaakwe. Umulimila-vangi nave asikumulutila umutwa vaakwe. Lúkwiliye ngana umuwulanidzwa iilingʼaana nu muwulanidzi vaakwe nu mulimila-vangi iitegana nu mutwa vaakwe. Ngana viitambula umukomi va nyumba ukutigila ye Belisebuli, ongo, vasivatambula amataawa amaviifu ukulutila avaanu avali mu nyumba yaakwe? “Lino mutanage ukuvoogopa avaanu avo. Dzonda idzili ku kinyele, dzilaavedza pa weelu, kangi dzonda ídzifihamiike, dzilaakagulika. Dzonda dze ndikuvalongela unyeenye mu kiisi, mudzilongage pa lumuli. Kangi dzonda dze ndikuvapwepela mu masiikidza, mudzidalikage pa miiho ga vaanu vonda. Mutanage ukuvoogopa avo aviikoma umuvili, neke kangi viilemwa ukukoma umubepo. Nda haamu, mumoogopage uNguluvi ye iitipula umuvili nu mubepo mu mooto ugusiidzima mbeepali. Isoodzi dzivili sidziigudzwa akagoobeli akadebe hela? Sikooyili nambe yimwinga mu idzo iyiiguwa paanyi ngana uDadiinyo asikeeliye. Nadzi fwili dza mituwe gyenyo, mbalile nu Nguluvi. Luli ewo, mutanage ukoogopa, pakuva muli nu wutalamu ukulutila isoodzi ndzoloofu. Umuunu ye avedzaga ye akuundzidika pa miiho ga vaanu ukutigila akuuniniila, na yuune ndihadza ndikumwidika pa miiho ga Daada ye ali kukyanya ukutigila, uyo munyigendwa vangu. Neke kangi ye avedzaga ye akuungʼaana pa miiho ga vaanu, na yuune ndihadza ndikumukaana pa miiho ga Daada ye ali kukyanya ukutigila, uyo si munyigendwa vangu. “Mutanage ukuhoodza ukutigila ndaadzile kwe naanyi ukuleeta ulutengamaso. Nambi! Nda haamu, ndaadzile mu kuleeta amagoha. Ndaadzile mu kugaluungʼasa umuswamuve nu daadiye, umwalive nu ngʼina, mukamwana nu ngʼinafyala. Kangi avaanu va mu nyumba yaakwe vahadza viivedza vatavangwa vaakwe. Umuunu ye akumwenda udaadiye, enewuli ungʼina ukulutila uneene, uyo asiivagila ukuvedza munyigendwa vangu. Kangi ye akumwenda umuswamuve, enewuli umwalive ukulutila uneene, uyo nave asiivagila ukuvedza munyigendwa vangu. Umuunu ngana asiitegula ikipindulihidzo kyakwe nu kuuniniila, uyo asiivagila ukuvedza munyigendwa vangu. Umuunu ye avedzaga ye iisaka ukuwupoka uwuumi waakwe, uyo alawuyadza. Neke kangi ye akuwuyadza uwuumi waakwe wiimila wa neene, uyo alawupoka. “Umuunu ye akuvaanukila unyeenye vanyigendwa vangu, akuundzanukila uneene. Kangi ye akuundzanukila uneene, akumwanukila uyo ye áanumile uneene. Ye akumwanukila umuvidzi, pakuva muvidzi, uNguluvi ahadza akumupeela uluhombo ngita lwa muvidzi. Kangi ye akumwanukila umuunu umugolofu, pakuva mugolofu, ahadza akumupeela uluhombo ngita lwa mugolofu. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye avedzaga ye akumupeela nambe kinywelo ikinya lulenga ludzidzimu yumwinga mu vadebe ava, pakuva ali munyigendwa vangu, uNguluvi asilaaleka ukumupeela uluhombo lwakwe umuunu uyo.” UYesu aaviye ámalile ukuvalagidza avanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili (12), iihelelaga kudalika nu kuvawulanidza avaanu ilidzwi lya Nguluvi ku ndzenge dza Galilaya. Umusika ugo, uYohana uMudzabisi aali mu ndinde. Umo, iipulikaga amalimo ge aalimaga uKilisiti. Neke avatumage avanyigendwa vaakwe, vakamuwuudze uYesu ukutigila, “Yuuve ye vaavilile avavidzi ukutigila iikwadza, enewuli tumuhuuvilage uyungi?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Muhelelage mukamulongele uYohana dzonda dze mukudziwona nu kudzipulika. Avabofu viilola, avasiigenda viigenda, avanya kinyamuvili viivalala, avadibafu viipulika, ávafuwe viidzulubuswa. Kangi, avahangala viidalikilwa iMola iNofu. Áfuunyiliilwe umuunu ye avedzaga ye asikwikuvadza wiimila wa neene.” Avanyigendwa va Yohana pe vaaviye váhegile, uYesu iivangaga ukulilongela ililugu lya vaanu imola dza Yohana uMudzabisi iitigilaga, “Pe mukiihelelaga ku lungʼalangʼala mukiihuuvilaga kulola kiki? Umuunu ngita ludete ulwipugwa ni ngʼaala? Lino mukaaheliye kulola kiki? Umuunu ye áfwalile imyenda gya lutogo? Nambi, aviifwala imyenda igyo vakwikala mu nyumba dza wutwa, si ku lungʼalangʼala. Lino mukaaheliye kulola kiki? Kulola umuvidzi? Eena! Ndikuvalongela ukutigila, uYohana siye muvidzi hela, uyo ye mukomi ukulutila umuvidzi. Uyo ye mwene imola dzaakwe dzísimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘Lolage, ndikumutuma umulongodzi-mola vangu akulongole, ye mwene ye ahadza akukuwuyapila ingʼaasi pawutalo apaako.’ “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, mu vaanu vonda, asinaa ahumilaga umuunu ye aaholiilwe nu mwayuuva ukuvedza mukomi, ukulutila uYohana uMudzabisi. Neke kangi ye mudebe mu wutwa wa kukyanya, uyo ye mukomi ukulutila uYohana. Ukuvangila ikigono kye aadalikaga uYohana uMudzabisi ukufikila ineengʼuli iyi, uwutwa wa kukyanya waawihovelanilwa ni ngufu, na vaanu viigela ukuwusweketula. Pakuva avavidzi ni milagililwe gya Mose ukufikila umusika gwa Yohana, fyavilile umusika ugu. UYohana uyo, ye Eliya yula ye aaviliilwe ukutigila iikwadza, ngana musiilemwa mwidikile ulo. Umuunu ye avedzaga ye ali na masiikidza agiipulika, apulikage. “Avaanu va kivegalo iki ndivahwananidze na kiki? Viihwanana na vaana áviikalile ku ligulilo vakuvakemeela avayaawo viitigila, ‘Túvapembiye ifihaadzi, musikinile! Túviimbiye ulwimbo lwa luhugumo, musihugumiliye!’ “Ndiilonga idzo, pakuva uYohana aadzile, asaaliyaga nambe kunyuwa ngita kye viilima avangi, avaanu viitigilaga, ‘Ali nu mubepo umuviifu.’ Kangi uMuswamuve va Muunu aadzile, iiliya nu kunyuwa ngita kye viilima avangi, aveene viitigilaga, ‘Lolage! Uyu muliya hiilo kangi mugaadzi, mudzeela va vahaki-pembe na vanya ndzanangifu. Neke kangi uluhalawukagudzi lwa Nguluvi, lwiwoneka lwa ndakyene mu malimo ga vaanu vaakwe.’ ” Neke uYesu avangage ukukenyela indzenge, mwe aahuufiidze ifilole fyoloofu, pakuva avaanu va ndzenge idzo vasaapelile. Akuvalongelaga iitigilaga, “Yiiga nye vaanu va wudzenge wa Kolasini! Yiiga nye vaanu va wudzenge wa Betisayida! Ngana ifilole fye ndíhuufiidze ukwenyo, fikali fivedzage fíhuufiidzwe ku wudzenge wa Tilo nu wa Sidoni, avaanu va mu ndzenge idzo ngali vaapelile kataali, pa kufwala amagunila nu kwikala mu lifindza ukuwoneesa uwupedzi waawo. Napo kangi ndikuvalongela ndiitigila, pa kigono ikya luhigo, ulupumuko lwenyo lulaavedza lukomi, ukulutila kye lulaavedza ku vaanu va ku Tilo na va ku Sidoni! Na yuunye vanya Kapelenahumu, mukwiwona muliinuswa kufikila kukyanya? Nambi, silulaavedza ewo! Muliiswa ku wulungu. Ngana ifilole fye ndíhuufiidze ukwenyo, fikali fivedzage fílimiike ku wudzenge wa Sodoma, apo uwudzenge uwo ngali waave ukufikila ineengʼuli. Napo kangi ndikuvalongela ndiitigila, pa kigono ikya luhigo, ulupumuko lwenyo lulaavedza lukomi, ukulutila avaanu va ku Sodoma!” Umusika ugo, uYesu aalongile ukutigila, “Ve Daada, Mutwa Nguluvi va kukyanya ni nyi! Ndikukulumba, pakuva amadzwi ago úvafihile avanya luhalawukagudzi nu luhala, kangi úvavilatuliye avadebe. Eena Daada, ulo lwe lwene lwe úkeeliidzwe. “UDaada áameeliye fyonda. Sikwali umuunu ye ámudzeeliye uMuswamuve, nda haamu, yu Daada mwene. Kangi sikwali umuunu ye ámudzeeliye uDaada, nda haamu, yu Muswamuve mwene, nu muunu ye avedzaga ye iikeela uMuswamuve ukumuvilatula uDaada ukwakwe. “Mwadzage ukwangu nyivonda ye múhoyamiidzwe ni fitegulo, uneene ndikuvapodza. Ngita ingʼambako kye dziifwalidzwa umudzegandzego mu singo, mufwalidzwage umudzegandzego gwangu. Mwiwulanidzage ukwangu, pakuva uneene ndili muleele kangi munya lwiyiso va numbula. Apo muhadza mwipodzwa mu numbula, pakuva umudzegandzego gwangu guli mudekedeke pa kufwalidza, ni kitegulo kyangu nakyo kipeefu.” Umusika ugo mu kigono ikya Sabato, uYesu na vanyigendwa vaakwe vaahelanidzaga mu migunda gya ngana. Avanyigendwa vaakwe vakwipulikaga musale, viivangaga ukupulula inyoodzo dza ngana nu kuliya. Neke kangi aVafwalisayo pe valuweene ulo, vamulongelage uYesu vatigilage, “Lolage, avanyigendwa vaako viilima amalimo mu kigono ikya Sabato! Ulo luli mwiko mu milagililwe gya Mose!” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Musinaa mwimba kye aalimile uDawudi, umusika pe aali nu musale pamwinga na vayagwe? UDawudi iingiye mu nyumba ya Nguluvi, neke umwene na vayagwe valiyage imikaate imiimike igisiikwidikwa ukuliya, nda haamu, va vateekedzi veene swe. Musinaa mwimba mu milagililwe gya Mose ukutigila, avateekedzi viilima amalimo mu tembeli ikigono ikya Sabato? Mu ulo, viidzumba ikigono ikya Sabato, nda haamu, vasili ni nongwa. Neke kangi ndikuvalongela unyeenye ukutigila, apa pwali umukomi ukulutila itembeli. Ngana mukali mukikagulage ikiganulo kya madzwi ga Wusimbe uWiimike agiitigila, ‘Ndiisaka ulupyana, si kutawula uwusembe,’ apo ngali musivahigile avaanu avangaya nongwa. Pakuva uMuswamuve va Muunu ye Mutwa va Sabato.” UYesu iihegaga apo, iihelelaga, iikwingilaga mu luholanilo lwawo. Umo, aali mwali umwadaada yumwinga umunya liwoko ilinya liteela. AVafwalisayo vaasakile uwiimilo wa kumutaaha uYesu, neke vamuwuudzage vatigilage, “Ongo, mu milagililwe gya Mose, lwikwidikwa ukumunaniya umuunu mu kigono ikya Sabato?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ye ani umwenyo ngana ingʼolo yaakwe yigwile mu wiina pa kigono ikya Sabato, ye asiihelela kuyilopola mu kigono kiikyo? Lolage, umuunu ali nu wutalamu ukulutila ingʼolo! Lwe lwene, lwikwidikwa ukulima inofu mu kigono ikya Sabato.” Neke uYesu amulongelage umunya liwoko ilinya liteela atigilage, “Golose iliwoko lyako.” Nave iigolosaga, umusika guugo liiponaga nu kuvedza ngita liwoko ilingi. Neke kangi aVafwalisayo avo vahumage kwivala, valonganage na Vahelode ulwa ngʼaasi iya kumukomela uYesu. UYesu iidzeelaga uwugulume wa Vafwalisayo, iihegaga apo. Avaanu voloofu vakumuniniilaga, nave akuvananiyaga vonda avaali vatamwa. Neke uYesu avakaanidzage ukutigila, vatane ukulonga ku vangi imola dzaakwe. Pe peene liikwilaga ilidzwi ilyalongiilwe nu muvidzi Isaya ukutigila, “Lolage, uyu ye mulimila-vangi vangu ye ndímuhaaguwe, uMwende vangu ye ndíkeeliidzwe nave. Ndihadza ndikumuviika uMubepo vangu pakyanya apaakwe, ukuta adalikage uwupoki ku vaanu vonda. Asiliibeedzaga na vaanu, nambe kuyova. Kangi sikwali umuunu ye alaapulika umwango gwakwe mu ngelele. Asilaadeenya uludete úluhanyangiike, asilaadzimya akooto akiiyengelela, ukufikila uwupoki pe wiideludza. Kangi avaanu vonda valalihuuvila ilitaawa lyakwe.” Neke avaanu vamuleetelage uYesu umuunu yumwinga ye iibiitwe nu mubepo muviifu, ugwamuhuliye uwubofu kangi uwukitalonga. UYesu akumunaniyaga umuunu uyo, iivangaga ukulonga nu kulola. Ililugu liidzumaga, kangi liiwuudzaga liitigilaga, “Siye Muswamuve va Dawudi wona mwene uyu?” Neke kangi aVafwalisayo pe vaapuliike idzo, vatigilage, “Umuunu uyo iilosa imibepo imiviifu mu ngufu dza Belisebuli, umuvina va mibepo imiviifu.” UYesu aadzeeliye dze vaahoodzaga, akuvalongelaga iitigilaga, “Avaanu va wutwa wuwuvedzaga pe víitilangile, uwutwa uwo wiikwanangika. Ndeeni, avaanu va wudzenge enewuli ikaaya yiyivedzaga, pe víitilangile, ikaaya iyo yisiima. USetano ngana iilosa imibepo imiviifu gyakwe ukuhuma ku vaanu, iivedza akwiluwa mwene. Apo uwutwa waakwe wusiliima. Ngana uneene ndiilosa imibepo imiviifu mu ngufu dza Belisebuli, lino avaniniilidzi veenyo viilosa mu ngufu dza ani? Pa ulo, avaniniilidzi veenyo vahadza vakuvawoneesa inongwa yeenyo. Neke kangi, ngana ndiilosa imibepo imiviifu mu ngufu dza Mubepo va Nguluvi, apo uwutwa wa Nguluvi wúvafikiye unyeenye. Kangi umuunu ye iikwingila mu nyumba ya muunu umunya ngufu, asiisweketula ifiinu fya nyumba ya muunu uyo kitatala amupinge tandi, neke asweketule ifiinu fyakwe. “Umuunu ye asili lubali lwangu, uyo ye mutavangwa vangu. Kangi ye asiilundasa pamwinga naane, uyo iiveyasa. Wiimila wa ulo, ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye iilima indzanangifu nu kumulonga fivi uNguluvi, uyo ahadza iiwodzwa indzanangifu dzonda idzo. Neke kangi ye akumulonga fivi uMubepo uMwimike, uNguluvi asilaawodza indzanangifu iyo. Umuunu ye akumulonga wuviifu uMuswamuve va Muunu, ahadza iiwodzwa indzanangifu iyo, neke kangi ye avedzaga ye akumulonga wuviifu uMubepo uMwimike, asilaawodzwa indzanangifu iyo, umusika ugu nambe ugwikwadza. “Ngana mukuguhambusa umubiki kuvedza munofu, ifiveleko fyakwe fiivedza finofu, kangi ngana mukuguhambusa umubiki ukuvedza muviifu, ifiveleko fyakwe fiivedza fiviifu. Avaanu vakugukagula umubiki wugendela wa fiveleko fyakwe. Nye va kivegalo kya ndzokaanye! Mwilemwa ukulonga amadzwi amanofu, pakuva muli vahosi! Dze iilonga umuunu, dze dzeene ídzimemile mu numbula yaakwe. Umuunu umunofu iilonga inofu idziihuma mu numbula yaakwe, nu muunu muhosi iilonga uwuhosi uwiihuma mu numbula yaakwe. Neke kangi uneene ndikuvalongela ndiitigila, pa kigono ikya luhigo, avaanu valaalonga vaveene wiimila wa madzwi gonda agasiivagila ge viilonga. Ikigono ikyo ulaahigwa wiimila wa madzwi gaako, uNguluvi alaatigila uveeve uli mugolofu, enewuli uli ni nongwa.” Neke aVafwalisayo avangi na vawulanidzi va milagililwe, vamulongelage uYesu vatigilage, “Muwulanidzaave, twisaka utuhuufye ikimanyilo kya kilole ukutigila, uveeve wiihuma kwa Nguluvi.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ikivegalo ikihosi, kangi kidumuli-noolane kiisaka ikimanyilo! Neke kangi kisilaapeelwa ikimanyilo kikivedzaga, nda haamu, ki kimanyilo kya muvidzi uYona. Ngita uYona kye iikalile figono fidatu mugati mu lileme lya somba ingomi, ikilo nu muunyi, ndeeni nayu Muswamuve va Muunu nave ahadza akwikala ifigono fidatu mu mombwe, ikilo nu muunyi. Ikigono ikya luhigo avaanu va ku Ninavi, navo valiima vavataahe unyeenye va kivegalo iki, ukutigila muli vahosi, pakuva uYona pe aadaliike ilidzwi lya Nguluvi ukwawo, vaapelile indzanangifu dzaawo. Lino apa pwali uMukomi ukulutila uYona. Ikigono ikya luhigo, umutwa umwayuuva uva ku Seba, aliima avataahe unyeenye vaanu va kivegalo iki, ukutigila muli vahosi, pakuva umwene aagendile ukuhuma ku nyi ya kutaali, iikwadzaga mu kupulikidza amadzwi ga luhalawukagudzi lwa Selemani. Lino apa pwali uMukomi ukulutila uSelemani.” UYesu iiginaga ukuvalongela iitigilaga, “Umubepo umuviifu pe gúhumile mwa muunu, gwagwihelela ku lungʼalangʼala kutemula apoono pa kupola, neke kangi gusikupawona, apo gwitigila, ‘Ndiipiluka ku nyumba yangu ye ndíhumile.’ Pe gúpilwike, gukuyiwona inyumba iyo yingaya kiinu, fyagile nu kunodzwa wunofu. Apo pe peene pe gwihelela kunyamula imibepo igingi mufungʼati (7), imiviifu ukulutila ugwene. Imibepo igyo giikwingila mwa muunu uyo nu kwikala. Neke lino, umuunu uyo iilemwa hiilo ukulutila pa kutala. Lwivedza ewo ku vaanu va kivegalo ikihosi iki.” UYesu aali pele alonga ni lilugu lya vaanu, ungʼina na vanyalukolo vaakwe viikwadzaga, viikwimaga piivala, viisakaga ukulongana nave. Neke umuunu yumwinga amulongelage atigilage, “Uyuuwo na vanyalukolo vaako víimile piivala, viisaka ukulongana naave.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Uyuuva na vanyalukolo vangu ve va ani?” Neke asoonage ku vanyigendwa vaakwe atigilage, “Ava ve vayuuva na vanyalukolo vangu. Ye avedzaga ye iilima imikeelelele gya Daada ye ali kukyanya, uyo ye munungʼu-vangu, muhaadza-vangu nu yuuva.” Mu kigono kiikyo, uYesu aahegile ku kaaya iyo, aaheliye kwikala pa ngʼumbungʼumbu ya nyandza ya Galilaya. Liikwadzaga ililugu likomi lya vaanu, likumupilimaga uYesu, neke umwene iingilage mu waato, iikalage umo. Avaanu vonda viikwimaga pa ngʼumbungʼumbu. Neke avalongelage amadzwi goloofu wugendela wa fihwananidzo atigilage, “Umunya kumiidza aaheliye kumiidza imbeyu ku mugunda gwakwe. Pe iimiidza, imbeyu iyingi yiigwilaga mu ngʼaasi, ifidege fiikwadzaga, fiiholaga. Imbeyu iyingi yiigwilaga pa lutalaawe apangaya muganga goloofu. Imbeyu iyo yiimelaga kisaatu, pakuva umuganga gwali mukeefu. Ilidzuwa pe lívalile, ifimelo fiiyongodokaga, pakuva indela dzaalemiilwe ukwika paanyi. Imbeyu iyingi yiigwilaga pa miifwa. Imiifwa pe gyakulanilaga ni fimelo fya mbeyu iyo, giihologotedzaga ifimelo ifyo. Imbeyu iyingi yiigwilaga pa muganga úgunonile, yiivelekaga ifiveleko ligana limwinga (100), iyingi yiivelekaga makyumi mutanda (60), ni yingi yiivelekaga makyumi gadatu (30). Umuunu ye avedzaga ye ali na masiikidza agiipulika, apulikage.” Avanyigendwa va Yesu vakumwadzilaga, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Kye kiki wiilonga na vaanu wugendela wa fihwananidzo?” Akuvahigaga iitigilaga, “UNguluvi ávavilatuliye unyeenye ukudzidzeela idza kinyele idza wutwa wa kukyanya, nda haamu, avaanu avo vasivilatuliilwe ulo. Pakuva umuunu ye avedzaga ye akulufika ulwa wutwa wa kukyanya, uNguluvi ahadza iikoongeledza pa kulufika kwakwe. Neke kangi umuunu ye asikulufika, uNguluvi ahadza iinyaga nambe kulufika kwakwe ukudebe kwe ali nako. Ulo lwe lwene lwe ndikuvalongela wugendela wa fihwananidzo, pakuva viilola dze ndiilima, neke kangi vasikufifika ifiganulo fyakwe. Kangi viipulika dze ndiilonga, neke kangi vasikufifika ifiganulo fyakwe. Mu vaanu avo amadzwi ge aasimbile umuvidzi Isaya gákwiliye agiitigila, ‘Ukupulika muhadza mwipulikaga, neke kangi musilalufika. Ukulola muhadza mwilolaga, neke kangi musiladziwona. Pakuva avaanu ava inumbula dzaawo ngʼiliitafu, amasiikidza gaawo vágadibiidze, amiiho gaawo vágasisiniidze. Ngana lukali lutane ukuvedza ewo, amiiho gaawo ngali giilola, na masiikidza gaawo ngali giipulika, nadzi numbula dzaawo ngali dzikulufika, kangi ngali váamitukiye, ukuta ndivananiye.’ “Neke kangi múfuunyiliilwe unyeenye, pakuva amiiho geenyo giilola na masiikidza geenyo giipulika. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, avavidzi voloofu na vagolofu vaadobwike ukudziwona dze mukudziwona unyeenye, neke kangi vasadziweene. Vaadobwike ukupulika dze mwipulika unyeenye, neke kangi vasadzipuliike. “Lino unyeenye mupulikidzage ikiganulo kya kihwananidzo kya munya kumiidza ikyo. Imbeyu iyaagwiliye pa ngʼaasi, yiihwananidzwa nu muunu ye iipulika ilidzwi lya Nguluvi, neke kangi asikulifika, uSetano iikwadza nu kusweketula ilidzwi ílimiidziilwe mu numbula yaakwe. Imbeyu iyaamiidziilwe pa lutalaawe ulungaya muganga goloofu, yiihwananidzwa nu muunu ye iipulika ilidzwi lya Nguluvi, umusika guugo iikwanukila mu lukeelo. Neke kangi pakuva ilidzwi ilyo lingaya midela mu numbula yaakwe, iikwinatila mu musika mudebe. Kangi imumuko ni nalamu pe dzikumwadzila wiimila wa lidzwi ilya Nguluvi, umusika guugo iileka ukulifuuwa. Imbeyu iyaamiidziilwe mu miifwa, yiihwananidzwa nu muunu ye iipulika ilidzwi lya Nguluvi, neke kangi wiimila wa ngudo dza pe naanyi, ukudzangwa nu wumosi, fyonda ifyo fiihologotedza ilidzwi litane ukuveleka ifiveleko. Neke kangi imbeyu iyaamiidziilwe pa muganga úgunonile, yiihwananidzwa nu muunu ye iipulika ilidzwi lya Nguluvi nu kulifika. Umuunu uyo ye mwene ye iiveleka ifiveleko ligana limwinga, uyungi makyumi mutanda nu yungi makyumi gadatu.” UYesu akuvalongelaga ikihwananidzo ikingi iitigilaga, “Uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine nu muunu ye aayaalile imbeyu inofu mu mugunda gwakwe. Neke kangi umusika pe vágoneeliye avaanu vonda, umutavangwa vaakwe iikwadzaga, iimiidzaga ilinya wuledzi mu wuledzi, neke ahegage. Uwuledzi uwo pe waaviye wúmelile nu kuvanga kuveleka ifiveleko, ilinya wuledzi nalyo liiwonekaga. Avalima-malimo va munya mugunda vakumuhelelelaga, vakumuwuudzaga viitigilaga, ‘Mutwave, twidzeela ukutigila ukaamiidzile imbeyu inofu mu mugunda gwako, lino ilinya wuledzi ilyo líhumile kwiya?’ Akuvahigaga iitigilaga, ‘Umutavangwa ye mwene ye álimile idzo.’ Avalima-malimo vaakwe vakumuwuudzaga viitigilaga, ‘Wiisaka tuhelele tukiipe ilinya wuledzi ilyo?’ Umwene iikaanaga iitigilaga, ‘Nambi, mutane ukwipa, pakuva pe mwikwipa ilinya wuledzi, apangi muhadza mwikwipa nu wuledzi. Muleke fyonda fikulanile ukufikila umusika gwa mbene. Umusika ugo, ndilavalongela avanya kubena ukutigila, valundase tandi ilinya wuledzi nu kugada fisa, ukuta vanyaanye. Neke kangi uwuledzi valundase nu kuviika mu kisandzi kyangu.’ ” UYesu akuvalongelaga ikihwananidzo ikingi iitigilaga, “Uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine na kapeke kadoodo ka lilongoti, ke aanyamuwe umuunu nu kuvyala mu mugunda gwakwe. Akapeke aka kadoodo ukulutila imbeyu idzingi dzonda, neke kangi pe kámelile kiivedza kakomi ukulutila ifimelo fyonda ifya mu mugunda. Akapeke ako kiivedza lilongoti likomi ni fidege fiikwadza nu kusamba ifyaso mu mahandzo gaakwe.” UYesu akuvalongelaga ikihwananidzo ikingi iitigilaga, “Uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine nu luhaafu lwe aanyamuwe umwayuuva, iihandzaga na mateneka gavili ga wutine. Pe ákandile, uluhaafu ulo lwitupiilidzaga ilihaagi lyonda.” UYesu alilongiye ililugu lya vaanu dzonda idzo wugendela wa fihwananidzo. Asaalongaga luluvedzaga pa lilugu kingaya kihwananidzo. Ndeeni, liikwilaga ilidzwi ilyalongiilwe wugendela wa muvidzi ukutigila, “Ndihadza ndiilonga na vaanu kugendela mu fihwananidzo. Ndihadza ndiivilatula ídzifihiime ukuhuma umusika uNguluvi pe aagavile inyi.” Neke uYesu iilagage ni lilugu lya vaanu ilyo, iingilage mu nyumba. Avanyigendwa vaakwe viikwadzaga, vakumulongelaga viitigilaga, “Utulongele ikiganulo kya kihwananidzo ikyo, kya linya wuledzi ilili mu mugunda.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Umuunu uyo ye aamiidzile imbeyu inofu, ye Muswamuve va Muunu. Umugunda ugo gwihwananidzwa ni nyi, imbeyu inofu idzo dziihwananidzwa na vaanu avali mu wutwa wa Nguluvi, ni linya wuledzi ilyo liihwananidzwa na vaanu avali mu wutwa wa Setano. Umutavangwa ye aadzile mu kumiidza ilinya wuledzi, ye Setano. Umusika gwa mbene gwihwananidzwa nu wusililo wa nyi. Avanya kubena viihwananidzwa na vanyamwandza va Nguluvi. “Lino ngita kye kugenda ukulundasa nu kunyaanya ilinya wuledzi mu mooto, ndeeni kye lulaavedza uwusililo wa nyi. UMuswamuve va Muunu alavatuma avanyamwandza vaakwe, ukuta vavalundase ukuhuma mu wutwa waakwe, avaanu vonda avakuvahulila avangi ukulima indzanangifu, na vahosi vonda. Avanyamwandza avo valavatoodza avaanu avo mu lilindi ilya mooto, umo mulaavedza ni ngʼuuto nu kugeledzula amiino. Neke avagolofu valaangʼaala ngita lidzuwa mu wutwa wa Dadaawo. Umuunu ye ali na masiikidza agiipulika, apulikage! “Uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine ni kiinu kya wutalamu íkifihiilwe mu mugunda. Umuunu yumwinga pe akiweene, iifihaga muumo kangi. Iihelelaga mu lukeelo kugudza imaale dzonda dze aali nadzo, iihelelaga kugula umugunda ugo. “Kangi uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine nu lwambo lwa wutalamu, lwe aaheliye ukutemula umugula-wugudzi yumwinga. Pe aluweene ulwambo ulo, iihelelaga kugudza imaale dzonda dze aali nadzo, iigulaga ulo. “Kangi uwutwa wa kukyanya wúlingʼiine nu lwafu, lwe vaasopile avalovi mu nyandza. Ulwafu ulo lwikwibataga isomba dza mitangilo igili poloofu. Ulwafu ulo lwaviye lúmemile, avalovi viikwegelaga ku ngʼumbungʼumbu. Neke viikalage paanyi, valundasage isomba inofu, vasopage mu fihiivi, imbiifu vataagage. Ndeeni kye lulaavedza na pa wusililo wa nyi. Avanyamwandza va Nguluvi valaadza, valavabaagula avaanu avahosi na vagolofu. Avanyamwandza avo valavatoodza avahosi mu lilindi ilya mooto, umo mulaavedza ni ngʼuuto nu kugeledzula amiino.” UYesu akuvawuudzaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Múdzifikile dzonda idzo dze ndívalongiye?” Viitigilaga, “Túdzifikile.” Neke avalongelage atigilage, “Lwe lwene umuwulanidzi va milagililwe gya Mose ye ali munyigendwa va wutwa wa kukyanya, ali ngita umunya nyumba ye iihumya uwumosi uwupiya nu wa kataali mu kisandzi kyakwe.” UYesu pe aamalile ukulonga ifihwananidzo ifyo, iihegaga apo. Pe aafikile mu wudzenge wa Nasaleti kwe aakuliye, iivangaga ukuvawulanidza avaanu mu luholanilo lwawo. Avaanu avo viidzumaga nu kwiwuudza viitigilaga, “Umuunu uyu áluweene kwiya uluhalawukagudzi ni ngufu idza kuhuufya ifilole ifi? Uyu siye muswamuve va mupululi-mbawo? Ungʼina siye uyo ye iitambulwa Maliya? Avanungʼuve siye Yakobo, uYosefu, uSimoni nu Yuda? Avahaadzave vonda sivali pamwinga naafwe apa? Lino ádziweene kwiya dzonda idzi?” Vasamufuuviilwe, vakumukaanaga. Neke kangi uYesu avalongelage atigilage, “Umuvidzi iiginikwa ukungi konda. Nda haamu ukwawo, mu lukolo lwakwe na mu kaaya yaakwe, uyo asiiginikwa nambi.” Uko asaahuufiidze ifilole fyoloofu, pakuva vaali vangaya lufuuwo. Mu musika ugo, umutwa Helode aapuliike imola dza Yesu. Neke avalongelage avalimila-vangi vaakwe atigilage, “Uyo ye Yohana uMudzabisi, ádzulubwiswe ukuhuma ku wulungu. Kye kileka avedzage ni ngufu idza kuhuufya ifilole.” UHelode uyo aali ámwibiite uYohana uMudzabisi nu kumudindila mu ndinde. Aalimile ewo, pakuva aali ámutoolile uHelodya, umudala va Filipo umaamiye. UYohana amukenyelaga uHelode aatigilaga, “Lusiikwidikwa mu milagililwe gya Mose, uveeve ukumutoola umudala va maamo!” UHelode aasakaga ukumukoma uYohana, neke kangi oogopaga, pakuva avaanu vamudzeeliye uYohana uMudzabisi ukutigila muvidzi. Umusika gwa lukeelanilo lwa kuholwa kwa mutwa Helode, umwalive Helodya iikinaga pawutalo pa vagendzi, ulo lukumukeeledzaga mbandu uHelode. Neke amuhuuvidzage pa kuyiiga ukumupeela umuhindza uyo kikivedzaga kye ahadza akumunyilika. Umuhindza uyo pe aaviye áfundiilwe nu ngʼina ikya kunyilika, akumulongelaga uHelode iitigilaga, “Uumeele umutuwe gwa Yohana uMudzabisi mu luhelo.” Umutwa uHelode iihuguvalaga mbandu, neke kangi, pakuva aali áhuuviidze pa kuyiiga pa miiho ga vagendzi, iilagidzaga ukutigila umuhindza uyo apeelwe umutuwe ugo. UHelode iilagidzaga ukutigila, uYohana akadumulwe umutuwe mu ndinde. Suwe umutuwe gwa Yohana gwileetwaga mu luhelo, iipeelwaga umuhindza uyo, nave akumusindikilaga ungʼina umutuwe ugo. Avanyigendwa va Yohana viihelelaga kunyamula umufimba, vakugusiilaga. Neke vahelelage kumulongela uYesu ulo úluhumiye. UYesu pe aapuliike ulo, iihegaga apo mu waato, iihelelaga apoono apangaya vaanu. Neke kangi avaanu pe vaapuliike kwe áheliye, viigendaga lwa magulu ukuhuma mu ndzenge, vakumuniniilaga uYesu kwe agenda. UYesu pe iihuma mu waato, akuliwonaga ililugu lya vaanu, akuliwonelaga lusungu, akuvananiyaga avatamwa vaawo. Pa kyamihe, avanyigendwa vaakwe vakumuhelelelaga, vakumulongelaga uYesu viitigilaga, “Apoono apa padaasi, ikilo yíhegeliye. Uvatawule avaanu ava, ukuta vahelele vakiigulile ikyakuliya ku mbala.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Vatane ukuhelela. Muvapeele yuunye ikyakuliya.” Aveene vakumuhigaga viitigilaga, “Tuli ni mikaate gihaanu ni somba dzivili swe.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Muundeetele apa.” Neke avalagidzage avaanu ukutigila viikale pa lusoli. Iinyamulaga imikaate gihaanu igyo ni somba dzivili, iilolaga kukyanya, akufifuunyililaga. Neke amenyulage imikaate, avapeelage avanyigendwa vaakwe, navo vakuvagavilaga avaanu. Avaanu vonda viiliyaga nu kwiguta. Neke avanyigendwa vaakwe valundasage utuwuluwulu utwasigiye, vamemyage ifihiivi finyikyumi ni fivili (12). Avaanu avaaliye ikyakuliya ikyo, vaali vagoosi mbilima dzihaanu (5,000) kitavalila avamwayuuva na vaana. Baaho na baaho, uYesu akuvasungʼanidzaga avanyigendwa vaakwe viingile mu waato, vamulongole ukulowoka imwambu ya nyandza ya Galilaya, umusika pe akwilaga ni lilugu lya vaanu. Aaviye íilagile ni lilugu ilyo, iikwinukaga mwene ku kidunda, ukuta akalapangile. Pe yaafikile ikilo, aali ásigiye mwene ku kidunda. Umusika ugo, uwaato uwo waali pagatinagati pa nyandza, waatowaga na mavingo, pakuva ilivelo likomi lyapugaga. Pe yiitema yinyavambula, uYesu akuvahelelelaga avanyigendwa vaakwe iigenda pakyanya pa lulenga. Neke kangi avanyigendwa vaakwe pe vamuweene uYesu iigenda pakyanya pa lulenga, viikoogopaga hiilo nu kukoola viitigilaga, “Limulungu!” Baaho na baaho, uYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Mwikangadze inumbula, ye neene. Mutane ukoogopa.” UPetulo akumuhigaga iitigilaga, “Mutwave, ngana ye veeve ndakyene, uungʼemeele ukuta ndaadze ukwako ndiigenda pakyanya pa lulenga.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Waadze.” Neke uPetulo ahumage mu waato uwo, agendage pakyanya pa lulenga, ahelelage kwa Yesu. Neke kangi pe aaweene ilivelo likomi liipuga, iikoogopaga hiilo, iivangaga ukudwivala mu lulenga. Iikoolaga iitigilaga, “Mutwave, uumoke!” Baaho na baaho, uYesu iigolosaga iliwoko akumwibataga, akumulongelaga iitigilaga, “Uveeve ye uli nu lufuuwo lukeefuave, kye kiki uli nu wugayagaya?” Navo pe viingiye mu waato, ilivelo ilyo liilitamaga. Neke avanyigendwa avaali mu waato, vamugondamilage uYesu vatigilage, “Ndakyene uveeve uli Muswamuve va Nguluvi!” UYesu na vanyigendwa vaakwe pe vaaviye válowiike inyandza, viifikaga mu nyi ya Genesaleti. Avaanu va uko pe vaakaguwe ukutigila ye Yesu, viitagalidzaga imola dzaakwe imbali dzonda. Neke avaanu vamuleetelage avatamwa vonda. Navo vamugongoolaga uYesu, ukuta avaleke avatamwa vamupamyage hela mu mudzivo gwa mwingila gwakwe. Na vatamwa vonda avamupamyaga, vaaponaga. Neke aVafwalisayo wuli na vawulanidzi va milagililwe, vafikage ukuhuma ku Yelusalemu. Viihelelaga kwa Yesu, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Kye kiki avanyigendwa vaako vasiikolaatidza imivedzehedze gye vatulekiye avakuhwesu? Viiliya ikyakuliya kitakalava tandi amawoko!” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Na yuunye, kye kiki mwidzumba indagi dza Nguluvi wugendela wa kuniniila imivedzehedze gyenyo? Pakuva uNguluvi aalongile ukutigila, ‘Uvaginiyage udaado nu nyoko.’ Kangi aalongile ukutigila, ‘Ye avedzaga ye akumuliga udaadiye enewuli ungʼina, uyo akomwage.’ Neke kangi unyeenye mwilonga ukutigila, ‘Umuunu iikwidikwa ukuvalongela avavaha vaakwe ukutigila, “Ikiinu kye ndikali ndikuvapeela ngita kuvatanga, lino ndítawuwe wusembe kwa Nguluvi.” ’ Ndeeni, mwilonga ukutigila umuunu asiisakulwa ukuvaginiya udaadiye, enewuli ungʼina. Uko kwe kwene kwe mwibedalila ilidzwi lya Nguluvi wugendela wa kuniniila imivedzehedze gyenyo. Unyeenye muli vakedusi! UIsaya aavilile ndakyene wiimila weenyo ukutigila, ‘Avaanu ava vakuunginiya ulwa pa mulomo hela, neke kangi inumbula dzaawo dzili kutaali naane. Na pe vakwifuunya ukwangu, vakwifwahidza hela, viiwulanidza imbulanidzo idza milagililwe gya vaanu hela.’ ” UYesu iikemeelaga ililugu lya vaanu, akulilongelaga iitigilaga, “Mupulikidzage wunofu nu kulufika! Sikookili ikiinu ikiikwingila mu mulomo gwa muunu ikikumuhulila lupumba, nda haamu, kookili ikiinu ikiihuma mu mulomo gwakwe, kye kyene ikikumuhulila lupumba.” Neke avanyigendwa vaakwe vahelelage kwa Yesu, vamulongelage vatigilage, “Wiidzeela ukutigila, aVafwalisayo pe vápuliike amadzwi ago ge úlongile, váviipile mbandu?” UYesu iihigaga iitigilaga, “Ikimelo kikivedzaga kye asiyaalile uDaada ye ali kukyanya, ahadza iikuula ni midela. Muvaleke, pakuva avo valongodzi vabofu, viilongodza avabofu! Ngana umubofu akumulongodza umubofu muyagwe, vonda vavili vahadza viigwila mu lilindi!” Neke uPetulo amulongelage atigilage, “Utuganulile ikihwananidzo kya fiinu ifikumuhulila umuunu avedze lupumba.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Na yuunye mwave musikulufika? Musikulufika ukutigila, kikivedzaga ikiikwingila mu mulomo, kiikwingila mu lileme neke ku wusililo kiihuma kwivala? Neke kangi ifiihuma mu mulomo gwa muunu, fiihuma mu numbula yaakwe, fye fyene ifikumuhulila lupumba. Ukuhuma mugati mu numbula ya muunu, mwe mwene mwe giihuma amahoodzo amaviifu, uwuwuladzi, uwudumuli-noolane, uwugoni, uwuhiidzi, uwoolesi wa wudesi na maligo. Dzonda idzo, dze dzeene idzikumuhulila lupumba. Neke kangi asiivedza lupumba, pakuva iiliya kitakalava amawoko.” UYesu aahegile apo, iihelelaga ku mugoola gwa Tilo nu gwa Sidoni. Lolage, umwayuuva yumwinga uMukananayo ye iikalaga uko, aaheliye kwa Yesu, iiyovaga iitigilaga, “Mutwave, Muswamuve va Dawudaave, ungaamyanila! Umwali-vangu íibiitwe ni mibepo imiviifu.” Neke kangi uYesu atanage ukulonga lidzwi lilivedzaga. Avanyigendwa vaakwe vakumuhelelelaga, vakumunyilikaga viitigilaga, “Umulongele ahelelage, pakuva umwayuuva uyu iihula umwango kumbele ukwesu.” Akuvahigaga iitigilaga, “UNguluvi áanumile ukuvapoka aVaisilaheli, hiilo ávayagile ngita ngʼolo.” Umwayuuva uyo iikwadzaga, iifugamaga pawutalo pa Yesu, iinyilikaga iitigilaga, “Mutwave, ndikukunyilika uunange!” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Si lunofu ukunyamula ikyakuliya kya vaana nu kusopela imbuwa.” Umwayuuva uyo iitigilaga, “Eena Mutwave, neke kangi nadzi mbuwa nadzo, dzaadziliya utuwuluwulu utwiguwa paanyi ukuhuma pa fitagala ifya vatwa vaawo.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ve mwayuuvaave, uli nu lufuuwo lukomi hiilo! Luhadza lwivedza ewo, ngita kye wiisaka.” Umusika guugo, umwalive uyo iiponaga. Neke uYesu ahegage apo, apilukage ku nyandza ya Galilaya, iinukage ku kidunda, iikalage paanyi. Avaanu voloofu hiilo viihelelaga kwa Yesu, viihelelaga na vakitagenda, avabofu, avatenda imivili, avakitalonga na vatamwa avangi voloofu, vakuvaviikaga pa magulu ga Yesu, nave akuvananiyaga. Avaanu viidzumaga mbandu pe viiwona avakitalonga viilonga, avatenda imivili viipona, avakitagenda viigenda na vabofu viilola. Neke vamupeelage indolo uNguluvi va Vaisilaheli. Neke uYesu avakemeelage avanyigendwa vaakwe, avalongelage atigilage, “Ndikuvawonela lusungu avaanu ava, pakuva víikalile naane figono fidatu, lino vangaya kyakuliya. Ngana ndivatawule vahelelage ku ndzenge dzaawo vali nu musale, viisunga vadzilike mu ngʼaasi.” Avanyigendwa vaakwe vakumuwuudzaga viitigilaga, “Apa padaasi, tuhadza tukugiwona kwiya imikaate igiikwila avaanu voloofu ngita ava?” UYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Muli nagyo mikaate gilinga?” Viihigaga viitigilaga, “Tuli nagyo imikaate mufungʼati (7) nu tusomba tukeefu.” UYesu akuvalagidzaga avaanu vonda viikale paanyi. Neke anyamulage imikaate mufungʼati igyo nu tusomba uto, ahongedzage kwa Nguluvi, amegulingʼasage, avapeelage avanyigendwa vaakwe, navo vakuvagavilaga avaanu avo. Avaanu vonda viiliyaga, vakwigutaga. Avanyigendwa viilundasaga utuwuluwulu utwasigiye, fiimemaga fihiivi mufungʼati. Avaanu avaaliye vaali vamwadaada mbilima dzitayi (4,000) kitavalila avamwayuuva na vaana. UYesu pe aaviye ávatawuwe avaanu vahelelage, iikwingilaga mu waato, iihelelaga ku mbali idza wudzenge wa Magadani. Ikigono kimwinga, aVafwalisayo na Vasadukayo avangi vaadzile kwa Yesu, vakumugemyaga, ukuta avahuufye ikimanyilo ukuhuma kukyanya ukutigila, átumiilwe nu Nguluvi. UYesu akuvahigaga iitigilaga, “[Pe mwiwona kukyanya kungaya mafunde mwitigila, ‘Kwivedza kunofu.’ Neke kangi pamilaawo mwilonga ukutigila, ‘Ineengʼuli indoonya ngomi yihadza yiitoonya, pakuva kukyanya kuli mafunde matiitu.’ Ndeeni, unyeenye mwidzeela ukuganula ifimanyilo fya kukyanya, neke kangi simwiganula ifimanyilo fya fiinu ifiihumila lino.] Ikivegalo ikihosi kangi kidumuli-noolane kiisaka ikimanyilo. Kisilaapeelwa ikimanyilo kikivedzaga, nda haamu, ki kimanyilo kya Yona.” Neke uYesu avalekage, ahegage. Umusika uYesu na vanyigendwa vaakwe pe vaalowiike inyandza ya Galilaya, avanyigendwa viiwonaga váseemiilwe ukunyamula imikaate. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Mwiyangalilage nu luhaafu lwa Vafwalisayo na Vasadukayo.” Avanyigendwa viivangaga ukulongana veene viitigilaga, “Iilonga ewo, pakuva tusinyamuwe imikaate.” UYesu adzidzeeliye dze vaalongaga, akuvalongelaga iitigilaga, “Unyeenye ye muli nu lufuuwo lukeefuanye! Kye kiki mwilongana nyiveene ulwa mikaate gye musili nagyo? Mwave musikulufika? Musiikwiwuka kye ndavaliisiidze avaanu mbilima dzihaanu (5,000) imikaate gihaanu gila, na mahiivi galinga ga tuwuluwulu ge mwalundiise? Kangi musiikwiwuka kye ndavaliisiidze avaanu mbilima dzitayi (4,000) imikaate mufungʼati (7) na mahiivi galinga ge mwalundiise? Musikulufika? Idzo dze ndílongile si dza mikaate! Mwiyangalilage nu luhaafu lwa Vafwalisayo na Vasadukayo.” Neke avanyigendwa vaakwe valufikage ukutigila, asaalongile ulwa luhaafu lwa mukaate, nda haamu, aalongile ukutigila, viiyangalilage ni mbulanidzo idza wudesi dza Vafwalisayo na Vasadukayo. UYesu pe aafikile imbali dza ku Kayisalya Filipi, akuvawuudzaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Avaanu viitigila uMuswamuve va Muunu ye ani?” Vakumuhigaga viitigilaga, “Vamwinga viitigila ye Yohana uMudzabisi, avangi viitigila ye Eliya, na vangi viitigila ye Yelemya, enewuli ye yumwinga mu vavidzi avangi.” UYesu akuvawuudzaga kangi iitigilaga, “Neke kangi unyeenye mwitigila yuune ani?” USimoni Petulo akumuhigaga iitigilaga, “Uveeve ve Mesiya, uMuswamuve va Nguluvi ye ali muumi.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Simoni muswamuve va Yona, úfuunyiliilwe, pakuva sikwali umuunu ye ákuvilatuliye ulo, nda haamu, yu Daada va kukyanya. Uneene ndikukulongela ukutigila, uveeve Petulo uli lutalaawe, na pakyanya pa lutalaawe ulu, ndihadza ndiidzenga ulukombeso lwangu, ni ngufu idza ku wulungu dzisilaludwedza nambi. Uneene ndihadza ndikukupeela ikidindulilo kya wutwa wa kukyanya. Ndeeni, dzonda dze wiikaanidza pe naanyi, uNguluvi iivedza ákaaniidze kukyanya. Kangi dzonda dze ukudzitawula mwe naanyi, uNguluvi iivedza ádzitawuwe kukyanya.” Neke uYesu avakaanidzage avanyigendwa vaakwe atigilage, vatane ukumulongela muunu ye avedzaga ukutigila umwene ye Mesiya. Ukuvangila umusika ugo, uYesu aavangile ukuvalongela avanyigendwa vaakwe ukutigila, munya kuhelela ku Yelusalemu ukupumuswa mbandu na vavaha va Vayahudi, avateekedzi avakomi na vawulanidzi va milagililwe, ukukomwa, kangi pa kigono ikya wudatu ukudzulubuka. UPetulo akumukemeelelaga uYesu pa lubali, iivangaga ukumukenyela iitigilaga, “Mutwave, idzo dzitane ukukufika uveeve!” Neke kangi uYesu amuseedukilage uPetulo, amulongelage atigilage, “Uhege apa ve Setanoave! Wiidindanidza kuwutalo ingʼaasi yangu, pakuva usiihoodza imikeelelele gya Nguluvi, nda haamu, imikeelelele gya vaanu hela.” Neke uYesu avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Ngana umuunu ye avedzaga iisaka ukuuniniila, iitawulilage ngʼaani, ategulage ikipindulihidzo kyakwe, neke aaniniilage. Kwe kutigila, umuunu ye avedzaga ye iisaka ukuwupoka uwuumi waakwe, uyo alawuyadza, nayu muunu ye akuwuyadza uwuumi waakwe wiimila wa neene, uyo alawupoka. Lukumuwumbulila kiki umuunu, ngana avedze nu wumosi wonda wa lidugulu lyonda, neke kangi ayadze uwuumi uwa mbeepali? Enewuli umuunu atawule kiki, ukuta aanukile uwuumi uwa mbeepali? Pakuva uMuswamuve va Muunu alaadza pamwinga na vanyamwandza vaakwe mu ndolo dza Daadiye. Neke alamuhomba nayula mu kigelelo kya malimo gaakwe. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, avangi umwenyo ye mwímile apa, vasilaagedza ifuwa pe vasinaa vamuwona uMuswamuve va Muunu, pe iikwadza mu wutwa waakwe.” Pe fídzumbile ifigono mutanda (6), uYesu aahegile nu Petulo, uYakobo nu Yohana umunungʼuve va Yakobo, iikwinukaga navo ku kidunda kitaali. Neke uYesu ahambukage uluhwano pawutalo apaawo. Ku miiho kwakwe kwangʼalitaga ngita lidzuwa, ni myenda gyakwe gyali mivalafu mbandu ngita lumuli. Umusika guugo, viihumilaga avavidzi uMose nu Eliya viilongana nu Yesu. Neke uPetulo amulongelage uYesu atigilage, “Mutwave, lunofu uneefwe tuvedzage baaha. Ngana wiisaka, ndihadza ndiidzenga apa ifitinga fidatu. Kimwinga kivedzage kyako, ikingi kya Mose, ni kingi kya Eliya.” UPetulo pe apila alonga, umusika guugo liihumilaga ilifunde liingʼalita, likuvagubikaga. Viipulikaga ilidzwi ukuhuma mu lifunde iliitigila, “Uyu ye Muswamu-vangu umwende ye ndíkeeliidzwe nave, mumupulikidzage umwene!” Avanyigendwa vaakwe pe vaapuliike ilidzwi ilyo, viiguwaga kinyalileme, viikoogopaga hiilo. Neke uYesu avahegelelage, avapamyage, avalongelage atigilage, “Mulamuke, mutane ukoogopa!” Pe viinamuwe amiiho gaawo, vasamuweene muunu yungi, yu Yesu mwene. Pe viisulunuka mu kidunda ikyo, uYesu akuvalagidzaga iitigilaga, “Mutane ukumulongela muunu ye avedzaga dze múdziweene ukufikila uMuswamuve va Muunu, pe alaavedza ádzulubwike ukuhuma ku wulungu.” Avanyigendwa avo vakumuwuudzaga viitigilaga, “Kye kiki avawulanidzi va milagililwe viitigila, uEliya munya kwadza tandi pe asinaa afika uKilisiti?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Luli ewo, uEliya iitala tandi ukwadza mu kugelanidza amadzwi gonda. Neke kangi ndikuvalongela ndiitigila, uEliya áadzile, kangi avaanu vasamukaguwe ukutigila ye Eliya, nda haamu, vamulimiye dzonda dze vaasakaga. Ndeeni, vahadza vakumupumusa uMuswamuve va Muunu.” Neke avanyigendwa avo valufikage ukutigila, uYesu aalongaga imola dza Yohana uMudzabisi. UYesu na vanyigendwa vaakwe vadatu avo, pe viikile ukuhuma ku kidunda ukufikila apoono apaali ni lilugu lya vaanu, umuunu yumwinga iihelelaga kwa Yesu, iifugamaga pawutalo apaakwe. Akumulongelaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, ndiinyilika ungamupyanila umuswamu-vangu, pakuva ali nu wutamwa wa lidzilisi, kangi uwutamwa uwo wukumupumusa mbandu. Umusika goloofu iigwila mu mooto enewuli mu lulenga. Ndímuleetile ku vanyigendwa vaako ukuta vamunaniye, neke kangi válemiilwe.” UYesu iihigaga iitigilaga, “Nye va kivegalo íkihenile ikingaya lufuuwoanye! Ndiikale naanye figono filinga? Ndiigugumidze ulwa wukitafuuwa weenyo ukufikila ndali? Umuleete apa umuswamuwo!” Neke uYesu alikenyelage ilibepo iliviifu, nalyo likumuhumaga. Umusika guugo, umuswamuve uyo iiponaga. Neke avanyigendwa vamuhelelelage uYesu apoono pa kinyele, vamuwuudzage vatigilage, “Kye kiki uneefwe túlemiilwe ukulosa ilibepo ilyo?” Nave iihigaga iitigilaga, “Wiimila wa lufuuwo lwenyo ludebe. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ngana mukali muvedzage nu lufuuwo ludebe ngita akapeke kadoodo hiilo ka lilongoti, ngali mukali mukukilongela ikidunda iki mwitigila, ‘Hege apa, helele pala,’ nakyo ngali kiihega. Ndeeni, sikookili ikiinu ikihadza kikuvalema. [ Neke kangi ilibepo iliviifu ngita ilyo musililosa, nda haamu, wugendela wa kulapangila nu kwiviikila ngʼaani.]” UYesu pamwinga na vanyigendwa vaakwe umusika pe vaali ku Galilaya, avalongiye ukutigila, “UMuswamuve va Muunu ahadza iisutulwa ku vatavangwa. Navo vahadza vakumukoma, neke pa kigono ikya wudatu ahadza iidzulubuka.” Avanyigendwa vaakwe pe vaapuliike ulo, viihuguvalaga mbandu. UYesu na vanyigendwa vaakwe pe vaaviye váfikile ku Kapelenahumu, avahaki-pembe va tembeli vakumuhelelelaga uPetulo, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Umuwulanidzi veenyo siaaihomba ikodi ya tembeli?” UPetulo iihigaga iitigilaga, “Aaihomba.” Pambele uPetulo iikwingilaga mu nyumba, neke kangi pe asinaa alonga luluvedzaga, uYesu akumuwuudzaga iitigilaga, “Simoni, wiiwona wuli? Avatwa va nyi vaavihaka ikodi ku vaanu vaawo, enewuli ku vagendzi?” UPetulo iihigaga iitigilaga, “Vaavihaka ku vagendzi.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Kwe kutigila, avaanu vaawo vatane ukuhomba. Neke kangi ukuta tutane ukuvaviifya avahaki-pembe avo, uhelele ukasope ikilovelo mu nyandza. Neke isomba iya kutala ye uhadza wiilopola, ubagaalulage umulomo gwakwe, uhadza ukuliwona iligoobeli mugati. Unyamulage iligoobeli ilyo, uhelele ukahombe ikodi yangu ni yaako.” Umusika ugo, avanyigendwa vamuheleliye uYesu viitigilaga, “Ye ani ye mukomi ukulutila avangi vonda ku wutwa wa kukyanya?” UYesu akumukemeelaga umwana mudebe, akumwimyaga pagatinagati apaawo, akuvalongelaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ngana simwihambuka nu kuvedza ngita vaana vadebe, musiliingila nambi ku wutwa wa kukyanya. Neke lino, umuunu ye avedzaga ye akwiyisa nu kuvedza ngita umwana mudebe uyu, uyo ye mwene ye ahadza iivedza mukomi ukulutila avangi vonda ku wutwa wa kukyanya. Kangi umuunu ye avedzaga ye akumwanukila umwana mudebe ngita uyu mu litaawa lyangu, akuundzanukila uneene. “Neke kangi umuunu ye avedzaga ye akumuhulila yumwinga mu vadebe ava avakuufuuwa ayage, ngali kiba uyo akali apingwe ulwala lukomi mu singo nu kutoodzwa mu ndzongela iya nyandza. Muli nu lukali unyeenye vaanu va mwe naanyi umu wiimila wa ngemyo idziihula avaanu ukuyaga! Ingemyo koodzili, neke kangi ali nu lukali umuunu ye iihula ingemyo idzo! Ngana iliwoko lyako enewuli iligulu lyako likukuhulila ukulima indzanangifu, apo ulidumule nu kulitaaga kutaali. Luli kiba ukwingila ku wuumi uwa mbeepali uli mukitagenda enewuli mutenda umuvili, sindawuli ukuvedza na mawoko gonda gavili, enewuli amagulu gonda gavili, neke ukatoodzwe ku mooto ugusiidzima mbeepali. Kangi iliiho lyako ngana likukuhulila ukulima indzanangifu, ulikopole nu kulitaaga kutaali! Luli kiba ukwingila ku wuumi uwa mbeepali uli ni liiho limwinga hela, sindawuli ukuvedza na miiho gonda gavili, neke ukatoodzwe ku mooto ugusiidzima mbeepali. “Mwiyangalilage! Mutanage ukumubeda yumwinga mu vadebe ava, pakuva ndikuvalongela ndiitigila, umusika gonda avanyamwandza vaawo va kukyanya vali pawutalo pa Daada ye ali kukyanya. [ Pakuva uMuswamuve va Muunu aadzile mu nyi ukuvapoka ávayagile.] Mwiwona wuli, ngana umuunu ali ni ngʼolo ligana limwinga (100), neke yimwinga mu idzo yiyage, iilima kiki? Asidzileka tandi makyumi ligondza ni nyigondza (99) ku fidunda nu kuhelela kutemula yimwinga iyo íyiyagile? Pe áyiweene, ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ahadza iikeela hiilo wiimila wa ngʼolo yimwinga iyo, ukulutila ingʼolo makyumi ligondza ni nyigondza idzo idzisiyagile. Luli ewo, nayu Dadiinyo ye ali kukyanya, asiikeela nambe yumwinga mu vadebe ava ayage. “Umunya lufuuwo muyago ngana ákuhokiye, umuhelelelage ukamugomedze inongwa yaakwe pe muli vavili hela. Ngana akukupulikidza, wiivedza úmupilwise kangi umunya lufuuwo muyago. Neke kangi, ngana asikukupulikidza, uhelelage ukamukemeele umuunu yumwinga enewuli vavili, ukuta ‘vavedzage poovali avoolesi vavili enewuli vadatu va koolela inongwa yonda.’ Ngana iikaana ukuvapulikidza avo navo, uhelelage ukalulongele ulukombeso. Ngana iikaana ukulupulikidza nalo, umuwonage ngita muunu ye asikumufuuwa uNguluvi, enewuli muhaki-pembe. “Ndakyene ndikuvalongela ukutigila, dzonda dze mwikaanidza mwe naanyi, uNguluvi iivedza ákaaniidze kukyanya. Kangi dzonda dze mukudzitawula mwe naanyi, uNguluvi iivedza ádzitawuwe kukyanya. Ndikuvalongela kangi ukutigila, ngana vavili umwenyo víidiingʼiine mwe naanyi ulukaani luluvedzaga lwe viilapangilila, uDaada ye ali kukyanya ahadza akuvalimila ulo. Pakuva ngana vavedze poovali avaanu vavili enewuli vadatu ávalundaniye mu litaawa lyangu, na yuune ndili baaho pamwinga navo.” Neke uPetulo ahelelage kwa Yesu, amuwuudzage atigilage, “Mutwave, ngana umufuuwa muyangu iigina ukuundzangula, apo ndimupyanilage nyakalinga? Ukufikila kalimufungʼati (7)?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Sindikukulongela ukutigila, umupyanilage ukufikila kalimufungʼati hela, neke kangi umupyanilage umuyago kalimufungʼati nyamakyumi mufungʼati (7x70). “Wiimila wa ulo, uwutwa wa kukyanya wiihwananidzwa nu mutwa yumwinga, ye aasakaga ukuvalila imbalilo ya midzigilo gye avadzigilaga avalimila-vangi vaakwe. Umutwa uyo pe aavangile ukuvalila, avakolakyanda vaakwe viikwadzaga pawutalo apaakwe nu mulimila-vangi yumwinga, ye aadzigilwaga italanda mbilima likyumi limwinga (10,000). Umulimila-vangi uyo aalemiilwe ukuhomba amagoobeli ge aadzigilwaga. Neke umutwa avalagidzage avakolakyanda vaakwe ukutigila vamugudze umwene, umudala, avaana vaakwe ni fiinu fyonda fye aali nafyo, ukuta guhombwe umudzigilo. “Neke umulimila-vangi uyo afugamage pawutalo pa mutwa, amugongoolage atigilage, ‘Ndiinyilika uundzindile, ndihadza ndikukuhomba ifiinu fyako fyonda.’ Umutwa uyo akumuwonelaga lusungu, akumupyanilaga umulimila-vangi uyo nu kumutawula ahelelage. “Neke kangi umulimila-vangi uyo pe aahumile kwivala, iitaangʼanaga nu mulimila-vangi muyagwe, ye aadzigilwaga nave dinaali ligana limwinga. Akumwibataga, akumutiitaga pa singo, akumulongelaga iitigilaga, ‘Uhombe umudzigilo gwangu.’ Umulimila-vangi uyo iifugamaga pawutalo apaakwe, akumugongoolaga iitigilaga, ‘Uundzindile, ndihadza ndikukuhomba fyonda.’ Neke kangi umwene akaanage ukumupulikidza, ahelelage nave kumudindila mu ndinde, ukufikila pe iihomba ifiinu fye iidzigilwa. “Avalimila-vangi vayagwe pe vadziweene idzo, vaalemiye hiilo mu numbula dzaawo. Viihelelaga kwa mutwa vaawo, vakumulongelaga dzonda ídzilimiike. Neke umutwa uyo amukemeelage umulimila-vangi uyo, amulongelage atigilage, ‘Ve mulimila-vangi muviifuave! Umusika pe ukaangongoolile, ndikakupyaniye mbandu umudzigilo gwako! Na yuuve usikaavagiye ukumupyanila umulimila-vangi muyago ndawuli uneene kye ndikakupyaniye uveeve?’ “Neke umutwa uyo aviipage hiilo, alagidzage avakolakyanda vaakwe vamwibate nu kumudindila mu ndinde, ukuta apumuswe ukufikila pe ahadza iihomba fyonda fye iidzigilwa.” Pa wusililo uYesu iitigilaga, “UDaada ye ali kukyanya, ahadza akuvalimila ndeeni na yuunye, ngana ye avedzaga umwenyo asikumupyanila umuyagwe ni numbula yaakwe yonda.” UYesu aaviye ámalile ukulonga amadzwi ago, iihegaga mu Galilaya, iihelelaga ku mugoola gwa Yudeya imwambu ya kunena iya Yolodani. Ililugu likomi lya vaanu likumuniniilaga uko, nave akuvananiyaga avatamwa vonda. Neke aVafwalisayo wuli vamuhelelelage uYesu, ukuta vamugemye. Vakumuwuudzaga viitigilaga, “Mu milagililwe gyesu, lwikwidikwa umugoosi ukumugotola umudala vaakwe wiimila wa lukaani luluvedzaga?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Mwave musinaa mwimba mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ukuhuma pa wutalilo wa wugavi ‘uNguluvi avagavile umugoosi nu mudala’? UNguluvi iitigila, ‘Wiimila wa ulo, umugoosi ahadza akumuleka udaadiye nu ngʼina, neke akamiingʼane nu mudala vaakwe, avavili avo viivedza muvili gumwinga.’ Lwe lwene navo vasiivedza vavili kangi, viivedza muvili gumwinga. Lino kye ákamiingʼiise uNguluvi, umuunu atanage ukulekasa.” AVafwalisayo avo vakumuwuudzaga viitigilaga, “Ngana idzo dza ndakyene, kye kiki uMose aalagiidze mu milagililwe ukutigila, umugoosi asimbage ihaate iya kumugotola umudala vaakwe nu kumuleka?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “UMose aviidikiye ukutigila, muvagotolage avadala veenyo, pakuva inumbula dzeenyo ngʼiliitafu, neke kangi ukuhuma uwutalilo wa wugavi, uwo siwaali we wugulume wa Nguluvi. Ndikuvalongela ukutigila, ye avedzaga ye akumugotola umudala vaakwe, pe asimwibiite mu wudumuli-noolane, neke amutoole mudala uyungi, iidumula uwutoolane. Kangi ye avedzaga ye akumutoola umudala umugotole, umugoosi uyo nave iivedza mudumuli-noolane.” Neke avanyigendwa vaakwe vamulongelage vatigilage, “Ngana ndakyene luli ewo kwa mugoosi nu mudala, apo kiba uwukitatoola!” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Si vaanu vonda aviikwidikila ilidzwi ilyo, nda haamu, vala veene ve avapeeliye uNguluvi uludali. Pakuva avangi vasiitoola wiimila wa kuholwa vagumba. Avangi vasiitoola, pakuva avaanu vavasawuwe. Poovali na vangi avasiitoola wiimila wa kwitawulila ukuwulimila uwutwa wa kukyanya. Umuunu ye avedzaga ye akuliidikila ilidzwi ilyo, aliidikilage.” Neke avaanu vamuleetelage uYesu avaana avadebe, ukuta avaviikile amawoko pa mituwe gyawo nu kuvalapangilila kwa Nguluvi. Avanyigendwa vaakwe vakuvakenyelaga avaanu avo. Neke kangi uYesu avalongelage atigilage, “Muvaleke avaana avadebe vaadze ukwangu, mutane ukuvakaanidza, pakuva uwutwa wa kukyanya wa vaanu ngita avaana ava.” UYesu akuvaviikilaga amawoko gaakwe pa mituwe gyawo, neke ahegage apo. Umuunu yumwinga aaheliye kwa Yesu akumuwuudzaga iitigilaga, “Ve Muwulanidzaave! Ndilime lunofu luki, ukuta ndaanukile uwuumi uwa mbeepali?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Kye kiki ukuumbuudza ulukaani ulwa wunofu? UNguluvi mwene ye munofu! Neke kangi, ngana wiisaka ukwingila ku wuumi uwa mbeepali, wiidikage indagi dza Nguluvi.” Umuunu uyo akumuwuudzaga iitigilaga, “Ndagi dziki?” Neke uYesu amuhigage atigilage, “ ‘Utanage ukukoma, utanage ukudumula uwutoolane, utanage ukuhiidza, utanage ukoolela uwudesi, uvaginiyage udaado nu nyoko,’ kangi ‘umwendage umuyago ngita kye ukwiyenda yuuve.’ ” Umuunu uyo iitigilaga, “Indagi dzonda idzo ndídziinatiye. Ndipila ndiikwangila kiinu kiki?” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Ngana wiisaka ukuvedza mukwilifu, uhelelage ukagudze ifiinu fyonda fye uli nafyo, na magoobeli ge wiikwanukila ukavagavilage avahangala, apo wiivedza nu wumosi kukyanya. Neke waadze, uuniniilage.” Umuunu uyo pe aapuliike idzo, iihegaga apo áhuguviye, pakuva aali ni maale ndzoloofu. Neke uYesu avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, lutalamu hiilo kwa mumosi ukwingila ku wutwa wa kukyanya. Ndikuvalongela kangi ukutigila, lupeefu hiilo ingamila ukuhumiingʼasa pa kalyango ka singano, sindawuli umumosi ukwingila ku wutwa wa Nguluvi.” Avanyigendwa vaakwe pe vaapuliike ulo, viidzumaga mbandu, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Ye ani lino, ye iipokwa?” UYesu akuvalolaga, iitigilaga, “Ku vaanu ulo lukuvalema, nda haamu, kwa Nguluvi amadzwi gonda gasikumulema.” UPetulo akumulongelaga iitigilaga, “Lolage, uneefwe túfilekile fyonda, ukuta tukuniniile. Lino tuhadza twikwambulila kiki?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, mu musika ugwikwadza uNguluvi alaagava wupiya fyonda. UMuswamuve va Muunu aliikala pa kideego kyakwe kya ndolo. Na yuunye ye mukuuniniila lino, muliikala ndeeni mu fideego fya wutwa finyikyumi ni fivili (12), ukuta muvahige avaanu va fipelela finyikyumi ni fivili ifya Vaisilaheli. Neke umuunu ye avedzaga ye álekile ikaaya, enewuli avamaamiye, enewuli avanungʼuve, enewuli udaadiye, enewuli ungʼina, enewuli avaana vaakwe, enewuli migunda wiimila wa neene, alaanukila fyoloofu hiilo ukulutila fye áfilekile. Kangi alaanukila uwuumi uwa mbeepali. Avaanu voloofu avakwiwona ukutigila viivagila lino, valaavedza avasiivagila mu musika ugwikwadza. Kangi avakwiwona ukutigila vasiivagila lino, valaavedza aviivagila mu musika ugwikwadza. “Wiimila wa idzo, ndiilonga ukutigila, uwutwa wa kukyanya wiihwananidzwa ni kihwananidzo iki. Aali kwali umunya mugunda, ye aahegile lwamilaawo kuhelela kulaalika avaanu va kulima umugunda gwakwe gwa misabibu. Pe avaweene, iikwidiingʼanaga navo ukumuhomba nayula dinaali yimwinga pa kigono, neke avalongelage ukutigila, vahelele kulima umugunda gwakwe. “Umusika pe kífikile ikivalilo kya wudatu pamilaawo, iihumaga kwivala kangi, akuvawonaga avaanu avangi víimile pa ligulilo vangaya malimo. Akuvalongelaga iitigilaga, ‘Na yuunye muhelele mukalime umugunda gwangu gwa misabibu. Na yuune ndihadza ndikuvahomba nyivonda uluhombo ulwivagila.’ Navo viihelelaga. Umunya mugunda uyo, iilimaga ndeeni umusika ilidzuwa pe lyaviye lili pa kivalilo kya mutanda (6.00). Kangi umusika pe lyaviye lípitwike ikivalilo ikinyigondza (9.00), akuvatumaga avaanu avangi ku mugunda gwakwe ugo. Pe yífikile ikyamihe ikivalilo kya likyumi ni kimwinga (11.00), iihumaga kwivala kangi, akuvawonaga avaanu avangi víimile pa ligulilo. Akuvawuudzaga iitigilaga, ‘Kye kiki mwímile apa muunyi yonda mungaya malimo?’ Navo vakumuhigaga viitigilaga, ‘Sikwali umuunu ye átupeeliye amalimo.’ Neke umwene avalongelage atigilage, ‘Na yuunye muhelele mukalime umugunda gwangu.’ “Umusika ilidzuwa pe liisoteelela, umunya mugunda uyo akumulongelaga umwimiilidzi va malimo gaakwe iitigilaga, ‘Uvakemeele avalimi vonda, ukuta uvahombe uluhombo lwawo. Utalage ukuvahomba avo avakaali va wusililo ukuvanga amalimo, neke avo avakaali va kutala ukuvanga amalimo, uvahombe pa wusililo.’ Neke avalimi avo avaavangile amalimo ilidzuwa pe liisota, vafikage, nayula iikwanukilaga idinaali, uluhombo lwa kigono kimwinga. Kangi avalimi avaavangile amalimo ilidzuwa pe liihohomoka, viifikaga viihuuvila ukuhombwa pakomi ukulutila avayaawo avaavangile amalimo pa wusililo. Neke kangi nayula ahombwage dinaali yiiyila yimwinga ya luhombo lwa kigono kimwinga. Pe vaaviye váanukiye uluhombo lwawo, vakumungʼuulilaga umunya mugunda viitigilaga, ‘Avalimi avakaali va wusililo ukuvanga amalimo, válimile ikivalilo kimwinga hela. Neke kangi uneefwe túlimile muunyi yonda nu kupumuka ni lidzuwa muunyi yonda. Kye kiki útupeeliye uluhombo úlulingʼiine nu lwe úvapeeliye aveene?’ “Umunya mugunda uyo akumuhigaga yumwinga mu valimi avo iitigilaga, ‘Mudzeelaave, sindikulyoviidze kikivedzaga. Sitwidiingʼiine ukutigila uhadza wiilima amalimo ga luhombo lwa dinaali yimwinga? Waanukile uluhombo lwako, uhege apa! Uneene ndiisaka ukumuhomba umuunu va mumbele uluhombo ulwilingʼaana nu lwako. Sindiikwidikwa ukulimila amagoobeli gangu ngita kye ndiisaka? Enewuli uli ni giila, pakuva ndili musandzi hiilo ku vangi?’ ” UYesu iimalaga ukulonga iitigilaga, “Neke kangi avaanu avakwiwona ukutigila viivagila lino, valaavedza avasiivagila mu musika ugwikwadza. Kangi avakwiwona ukutigila vasiivagila lino, valaavedza aviivagila mu musika ugwikwadza.” Neke uYesu ahegage uko, ahelelage ku wudzenge wa Yelusalemu. Pe vali mu ngʼaasi, iihelelaga navo pa lubali avanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili (12), akuvalongelaga iitigilaga, “Lolage! Lino twihelela ku Yelusalemu. Uko, uMuswamuve va Muunu ahadza iigotolwa ku vateekedzi avakomi na ku vawulanidzi va milagililwe. Navo vahadza vakumuhiga akomwe, pambele vahadza vakumugotola ku avasili Vayahudi, ukuta vamuyeyewule, vamutove ni mikopodzi nu kumutovelelela pa kipindulihidzo. Neke kangi pa kigono ikya wudatu, ahadza iidzulubuka.” Neke umudala va Sebedayo pamwinga na vaswamuve uYakobo nu Yohana vahelelage kwa Yesu, afugamage pawutalo pa Yesu nu kumunyilika amutange. UYesu akumuwuudzaga iitigilaga, “Wiisaka ndikutange kiki?” Nave akumuhigaga iitigilaga, “Ndiinyilika uvatawule avaswamu-vangu vavili ava, viikale ku fideego fya wutambule ku wutwa waako, yumwinga ulubali ulwa kundiyo, uyungi ulwa kungʼigi.” UYesu akuvahigaga avaswamuve va mwayuuva uyo iitigilaga, “Musiludzeeliye lwe mwinyilika. Mwilemwa ukunywela ikinywelo kye ndiihelela ukunywela uneene?” Vakumuhigaga viitigilaga, “Tusiilemwa.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Ndakyene muhadza mwinywela ikinywelo kye ndiihelela ukunywela uneene, neke kangi ukuvapeela apoono pa kwikala ulubali lwangu ulwa kundiyo, enewuli ulwa kungʼigi, si milamulile gyangu. Nda haamu, uDaada ávaviikiye apoono pa kwikala ve ávagelanihidziye.” Avanyikyumi avo pe vaapuliike idzo, vakuvaviipilaga avayaawo vavili avo, uYakobo nu Yohana. Neke uYesu avakemeelage vonda, avalongelage atigilage, “Mwidzeela ukutigila avatemi va nyi idzingi, viitema avaanu vaawo ni ngufu, kangi avakomi va nyi idzo vakuvaviika paanyi pa wutawulilwe waawo. Neke kangi ukwenyo lutane ukuvedza ewo, pakuva ye iisaka ukuvedza mukomi umwenyo, avatovelage iligendwa avayagwe. Kangi umuunu ye avedzaga ye iisaka ukuvedza va kutala umwenyo, avedzage mutovela-ligendwa veenyo. Luli ewo, uMuswamuve va Muunu asaadzile mu kutovelwa iligendwa, nda haamu, aadzile mu kuvatovela iligendwa avaanu nu kuwutawula uwuumi waakwe wuvedzage wukombodze wa voloofu.” UYesu na vanyigendwa vaakwe vaafikile ku wudzenge wukomi wa Yeliko. Pe viihega mu wudzenge uwo, ililugu likomi lya vaanu likumuniniilaga. Vaali poovali avabofu vavili, aviikalile pa ngʼaasi pa lubali. Pe vaapuliike ukutigila uYesu iihelanidza ingʼaasi iyo, viikemeelaga viitigilaga, “Mutwave, Muswamuve va Dawudaave, ungatupyanila!” Ililugu lya vaanu avo likuvakenyelaga ukutigila vadzike, neke kangi aveene vaginage ukukemeela vatigilage, “Mutwave, Muswamuve va Dawudaave, ungatupyanila!” UYesu iikwimaga, akuvakemeelaga, akuvawuudzaga iitigilaga, “Mwisaka ndivalimile kiki?” Neke avabofu avo vamuhigage vatigilage, “Mutwave, twisaka amiiho geesu galolage.” UYesu akuvasungukilaga, akuvapamyaga amiiho. Baaho na baaho, amiiho gaawo giidindukaga, viilolaga, vakumuniniilaga. UYesu na vanyigendwa vaakwe pe vaali biihi ukufika ku Yelusalemu, viifikaga ku luvala lwa Betifwage ku Kidunda kya Miseyituni. UYesu akuvatumaga avanyigendwa vavili, akuvalongelaga iitigilaga, “Muhelele ku luvala ululi kuwutalo ukwenyo. Pe mwivedza mwikwingila umo, mukuyiwona imbunda ndzavike pamwinga ni ndzana. Mudzaawulage, muundeetele apa. Ngana umuunu akuvawuudza luluvedzaga, mutigilage, ‘UMutwa Yesu ádzigulwime,’ ahadza akuviidika ukwadza nadzo.” Dzonda idzo dzaahumiye ewo, ukuta likwile ilidzwi ilyalongiilwe wugendela wa muvidzi ukutigila, “Uvalongelage avaanu va mu wudzenge wa Sayuni ukutigila, ‘Lolage, uMutwa veenyo iikwadza ukwenyo, muleele, iikwadza áhovile imbunda. Kangi imbunda iyo, ndzana hela.’ ” Neke avanyigendwa avo vahelelage vakalimage ngita kye avalagiidze uYesu. Viileetaga kwa Yesu imbunda pamwinga ni ndzanambunda, viidzaalikaga imyenda gyawo pakyanya pa mbunda idzo, neke uYesu iikalage pakyanya apaakwe. Ililugu likomi hiilo lya vaanu, liidzaalikaga imyenda mu ngʼaasi. Avangi viidumulaga amahandzo ga mibiki, viidzaalikaga mu ngʼaasi ukuwoneesa uluginiyo ukwakwe. Avaanu avaalonguwe kuwutalo na avaadzaga mumbele kwa Yesu, viiyooyaga viitigilaga, “Hosyana, uMuswamuve va Dawudi! Áfuunyiliilwe ye iikwadzila mu litaawa lya Mutwa Nguluvi! Hosyana, uNguluvi ye ali kukyanya!” UYesu pe iingiye mu wudzenge wa Yelusalemu, avaanu vonda va mu wudzenge uwo viigandzamukaga mbandu. Avaanu viivangaga ukwiwuudza viitigilaga, “Uyu ye ani?” Ililugu lya vaanu avo likuvahigaga liitigilaga, “Uyu ye Yesu, umuvidzi umuhuma ku Nasaleti, umugoola gwa Galilaya.” Neke uYesu iingilage mu lipaala lya tembeli, avadagage vonda avaafundzaga amagoobeli nu kugula ifiinu. Iikunamulaga ifitagala fya vaanu avafundza-magoobeli ni fideego fya vagudza-ngundya. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘Inyumba yangu yiitambulwaga nyumba ya ndapangilo.’ Neke kangi unyeenye múyihambwise ‘manga ya vagonadaasi.’ ” Avabofu na vakitagenda viihelelaga kwa Yesu mu lipaala lya tembeli, nave akuvananiyaga. Neke kangi avateekedzi avakomi na vawulanidzi va milagililwe pe vafiweene ifilole fye áhuufiidze uYesu, kangi pe vaapuliike avaana viiyooya mu lipaala lya tembeli viitigilaga, “Hosyana, uMuswamuve va Dawudi,” viiviipaga hiilo. Vakumuwuudzaga uYesu viitigilaga, “Wiipulika avaana ava kye viilonga?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Eena, ndiipulika. Musinaa mwimba amadzwi agaasimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘Ukuhuma mu milomo gya vaana avadebe ni gya fyali, úgelaniidze amalumbo’? ” UYesu akuvalekaga avaanu avo, iihelelaga kugona ku luvala lwa ku Betaniya. Pamilaawo, umusika uYesu pe ali mu ngʼaasi iipiluka ku Yelusalemu, iidaganaga. Neke aguwonage umudzombe biihi ni ngʼaasi, aguhegelelage, aguwonage gungaya fiveleko, nda haamu, gúlembuwe amahamba geene. Akugulongelaga umubiki ugo iitigilaga, “Ukuvangila ineengʼuli na mbeepali usilaaveleka ifiveleko!” Umusika guugo, umubiki ugo gwikuumaga. Avanyigendwa va Yesu pe valuweene ulo, viidzumaga hiilo, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Luli ndawuli umudzombe ugo gúumile umusika guugo?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ngana muli nu lufuuwo kitiiganiya, muhadza mwilima idzo ídzilimiike ku mudzombe ugo nu kulutila ku idzo. Nde luvedze mukukilongela ikidunda iki ukutigila, ‘Wiipuke ukiitoodze mu nyandza,’ nadzo dzihadza dziilimika. Ngana mukumufuuwa uNguluvi, luluvedzaga lwe mwinyilika mu ndapangilo, muhadza mwikwanukila.” UYesu iikwingilaga kangi mu lipaala lya tembeli. Umusika pe ali mu kuwulanidza, avateekedzi avakomi na vavaha va Vayahudi vakumuhelelelaga, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Amalimo aga wiilimila mu wutawulilwe wuki? Kangi ye ani ye ákupeeliye uwutawulilwe uwo?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Na yuune ndikuvawuudza uluwuudzo lumwinga. Wone muunyige, apo na yuune ndikuvalongela amalimo aga ndiilimila mu wutawulilwe wuki. Uwutawulilwe wa Yohana uwa kudzabika avaanu, waahumile kwiya? Waahumile kwa Nguluvi, enewuli ku vaanu?” Viilonganaga veene viitigilaga, “Ngana tutigile, ‘Waahumile kwa Nguluvi,’ akutuwuudza ukutigila, ‘Kye kiki musamufuuviilwe?’ Neke kangi, ngana tutigile, ‘Waahumile ku vaanu,’ twikoogopa ililugu lya vaanu ili, pakuva vonda vakumufuuwa uYohana ukutigila muvidzi.” Neke vapilusage vatigilage, “Sitwidzeela.” UYesu nave akuvalongelaga iitigilaga, “Apo na yuune sindikuvalongela amalimo aga ndiilimila mu wutawulilwe wuki.” UYesu iiginaga ukulongana navo apo iitigilaga, “Unyeenye mwiwona wuli ulwa kihwananidzo iki? Aali kwali udaada yumwinga, ye aali na vaana vadiimi vavili. Iihelelaga kwa muswamuve va kutala, akumulongelaga iitigilaga, ‘Muswamu-vanguave, ineengʼuli uhelele kulima ku mugunda gwangu.’ Umuswamuve uyo akumuhigaga iitigilaga, ‘Sindiihelela.’ Neke kangi pambele apitulage amahoodzo gaakwe, ahelelage kulima amalimo ago. Udaada uyo iihelelaga kwa muswamuve uva kavili, akumulongelaga ngita uva kutala. Nave akumuhigaga iitigilaga, ‘Daada, ndihadza ndiihelela.’ Neke kangi atanage ukuhelela. “Ongo, mu vavili avo, ye ani ye aalimile ngita kye aasakaga udaadiye?” Vakumuhigaga viitigilaga, “Ye uyo uva kutala.” Neke uYesu avalongelage atigilage, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, avahaki-pembe na vagendakyaka vakuvalongolela ukwingila ku wutwa wa Nguluvi. Pakuva uYohana aadzile ukwenyo, ukuta avawoneese ingʼaasi iya wugolofu, unyeenye musamufuuviilwe. Neke kangi avahaki-pembe na vagendakyaka vamufuuviilwe. Nde luvedze unyeenye mwadziweene dzonda idzo, napo kangi musaapelile indzanangifu dzeenyo nu kumufuuwa. “Mupulikidzage ikihwananidzo ikingi. Aali kwali umunya mugunda yumwinga ye oogiike imisabibu mu mugunda gwakwe, iisitaga ulusito, iiviikaga ilidodeeledzelo, iidzengaga ikitinga ikya kuloleelela. Akuvapagadzaga avalimi, neke ahelelage ku nyi ya kutaali. “Mu musika gwa mbene, iitumaga avalimila-vangi ku valimi vaakwe avo, ukuta vakanyamule ulubali lwakwe lwa fiveleko. Neke kangi avalimi avo vaviibatage avalimila-vangi avo, yumwinga vamutovage, uyungi vamukomage nu yungi vamutovage na maganga. Umunya mugunda iitumaga kangi avalimila-vangi avangi voloofu ukulutila avaatumiilwe pa kutala. Avalimi avo vakuvalimilaga uwuviifu avalimila-vangi avo ngita kye vavalimiye va kutala avo. Pa wusililo, akumutumaga umuswamuve iitigilaga, ‘Uyu ye muswamu-vangu, vahadza vakumuginiya.’ Neke kangi avalimi avo pe vamuweene umuswamuve uyo, valonganage veene vatigilage, ‘Umunya lipwela ilya mugunda ugu ye uyu. Mwadze tumukome, ukuta uneefwe tuvedze vanya kuhaala ilipwela lyakwe.’ Neke vamwibatage, vamuhumyage mu mugunda, vamukomage.” Suwe uYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Lino umunya mugunda uyo pe ápilwike ukuhuma mu lugendo, ahadza akuvalimila kiki avalimi avo?” Aveene viihigaga viitigilaga, “Ahadza akuvakoma avalimi vahosi avo, nu mugunda gwakwe ugo, akuvapeela avalimi avangi avahadza vakumupeela ulubali lwakwe lwa fiveleko mu musika gwakwe.” Neke uYesu avalongelage kangi atigilage, “Musinaa mwimba idzaasimbiilwe mu Wusimbe uWiimike? Dzaasimbiilwe ukutigila, ‘Iliganga lye vaakaanile avanya kudzenga, lino lívedzile liganga likomi ilya pa wiidamiko wa nyumba yonda. UMutwa Nguluvi ye mwene ye álimile ulu, nalo ludzumo pa miiho geesu.’ “Wiimila wa ulo, ndikuvalongela ndiitigila, uNguluvi ahadza iihedza uwutwa waakwe ukwenyo nu kuvapeela avaanu va nyi idzingi, avahadza viilima imikeelelele gyakwe. Neke umuunu ngana agwile pa liganga ilyo, iideenyangika. Kangi ye avedzaga ye likumugwila, lihadza likumutakanyula.” Avateekedzi avakomi na Vafwalisayo pe vaapuliike ifihwananidzo fya Yesu, vakulufikaga ukutigila akuvalonga aveene. Neke vatemulage ulwa kumwibata, neke kangi voogopage ililugu lya vaanu, pakuva lyamufuuviilwe uYesu ukutigila muvidzi. UYesu iiginaga ukuvawulanidza avateekedzi avakomi na Vafwalisayo mu fihwananidzo ifingi iitigilaga, “Uwutwa wa kukyanya wiihwananidzwa nu mutwa yumwinga, ye aagelaniidze ulukeelanilo lwa noolane ya muswamuve. Umutwa uyo iitumaga avalimila-vangi vaakwe vakavakemeele avalaalikwa ukutigila vaadze ku lukeelanilo, neke kangi aveene vakaanage ukwadza. “Akuvatumaga kangi avalimila-vangi avangi, akuvalongelaga iitigilaga, ‘Muhelele mukavalongele avo ve ndikavalaaliike ukutigila, “Ndígelaniidze ifiinu fyonda ifya lukeelanilo lwa noolane. Ndíhindzile isenga ingʼambako ídziipaamiye hiilo. Mwadzage ku lukeelanilo!” ’ Neke kangi avo avaalaaliikwe vasaaweene kiinu. Viihelelaga ku malimo gaawo, yumwinga iihelelaga ku mugunda gwakwe, uyungi ku wudzuluusi waakwe. Avangi vakuviibataga avalimila-vangi avo, vakuvatovaga hiilo nu kuvakoma. Umutwa uyo pe aapuliike ídzilimiike ku valimila-vangi vaakwe, iiviipaga hiilo. Iitumaga avakolakyanda vaakwe vakavakome avawuladzi avo nu kunyaanya uwudzenge waawo. “Neke umutwa uyo avalongelage avalimila-vangi vaakwe atigilage, ‘Ifiinu fya lukeelanilo fígelaniidzwe, neke kangi avo ve ndikavalaaliike vasikaavagiye ukwadza. Lino muhelele mu finya malekano, mukavalongele vonda ve mwitaangʼana navo ukutigila, vaadze ku lukeelanilo.’ Avalimila-vangi avo viihelelaga mu finya malekano, viipilukaga na vaanu vonda ve vátaangʼiine navo, avahosi na vanofu. Neke nyumba ya lukeelanilo yimemage vagendzi. “Neke kangi umutwa uyo pe iingiye mu nyumba iyo, ukuta avawone avagendzi, akumuwonaga umo umuunu yumwinga ye asifwalile umwenda gwa lukeelanilo. Akumuwuudzaga iitigilaga, ‘Ve mudzeelaave! Uveeve wíingiye wuli umu ve usifwalile umwenda gwa noolane?’ Neke kangi umuunu uyo alemwage ulwa kulonga. Umutwa uyo akuvalongelaga avalimila-vangi vaakwe iitigilaga, ‘Mumupinge umuunu uyu amagulu na mawoko, mumutoodze kwivala ku kiisi, uko kwe kwene kwe ahadza iivedza ni ngʼuuto nu kugeledzula amiino.’ ” UYesu iimaliidzaga iitigilaga, “Pakuva uNguluvi aaikemeela avaanu voloofu ukwingila ku wutwa waakwe, neke kangi vakeefu vaavihaagulwa ukwingila.” Neke aVafwalisayo vahegage uko, vahelelage kulongana ngita kye vahadza vakumutegandza uYesu mu madzwi gaakwe. Neke vavatumage kwa Yesu avanyigendwa vaawo pamwinga na Vahelode, vakamuwuudze viitigila, “Muwulanidzaave, twidzeela ukutigila uveeve uli muunu va ndakyene. Wiiwulanidza idza ndakyene ku vaanu valimage ngita kye iisaka uNguluvi. Kangi usikuwoogopa nambe wutambule we vali nawo, pakuva usiilola kye vagenda. Lino utulongele mwe wiiwonela. Ongo, lwikwidikwa uneefwe ukuhomba ikodi kwa Kayisali, enewuli lusiikwidikwa?” Neke kangi uYesu awudzeelage uwugulume waawo uwuviifu, avahigage atigilage, “Nye vakedusaanye! Kye kiki mukuungemya? Muumboneese iligoobeli lye mwihomba ikodi.” Navo vakumupeelaga iligoobeli lya dinaali yimwinga. Neke uYesu avawuudzage atigilage, “Uluhwano ni litaawa ifili mu ligoobeli lya dinaali iyi, fya ani?” Aveene viihigaga viitigilaga, “Fya Kayisali.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Lino ifya Kayisali mumupeelage uKayisali, ifya Nguluvi mumupeelage uNguluvi.” Pe vaapuliike ulupiluso lwa Yesu, viidzumaga mbandu. Neke vamulekage baaho, vahegage. Mu kigono kiikyo, aVasadukayo vamwinga vaaheliye kwa Yesu. Avo ve veene avasaafuuwaga ukutigila, kooluli uludzulubuko lwa ávafuwe. Vakumuwuudzaga uYesu viitigilaga, “Muwulanidzaave, uMose aalagiidze mu milagililwe ukutigila, ‘Ngana umugoosi áfuwe, ámulekile umudala vaakwe kitamubaabihidza mwana, apo umunungʼuve amuhaalage umufwile uyo, ukuta amubaabihidze avaana uyo ye áfuwe.’ Lino vaali koovali avanyalukolo mufungʼati (7) avaali vaana va mwadaada yumwinga. Uva kutala aatoolile umudala, iifuwaga kitamubaabihidza vaana, neke umunungʼuve amuhaalage umufwile uyo. Umunungʼuve iifuwaga kitamubaabihidza vaana. Lwivedzaga ndeeni na ku va wudatu ukufikila uva mufungʼati. Pambele umudala umufwile uyo nave iifuwaga. Lino utulongele, ngana kulaavedza nu ludzulubuko lwa ávafuwe, umufwile uyo ye aahaaliilwe ku vagoosi vonda mufungʼati, alaavedza mudala va ani? Pakuva aatawiike ku vagoosi vonda mufungʼati!” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Mwiyagila muumo, pakuva musiidzeela uWusimbe uWiimike nambe ngufu dza Nguluvi. Pakuva ávafuwe umusika pe valaadzulubuka, vasilaatoola nambe kutawuka, nda haamu, valaavedza ngita vanyamwandza va kukyanya. Neke kangi mu mola ya kudzulubuka ku ávafuwe, ongo, musinaa mwimba mu Wusimbe uWiimike kye avalongiye uNguluvi? Iitigila, ‘Uneene nde Nguluvi va Abulahamu, uIsaka nu Yakobo.’ Umwene si Nguluvi va ávafuwe, nda haamu va vuumi!” Ililugu lya vaanu pe lyapuliike idzo, liidzumaga hiilo wiimila wa mbulanidzo dzaakwe. AVafwalisayo pe vaapuliike ukutigila uYesu avadzisiidze aVasadukayo mu madzwi gaakwe, viilundanaga pamwinga. Yumwinga mu Vafwalisayo avo ye aali muwulanidzi va milagililwe gya Mose, akumugemyaga uYesu ukumutegandza, akumuwuudzaga iitigilaga, “Muwulanidzaave, mu milagililwe, luli kwi ululagi ulukomi ukulutila indagi dzingi dzonda dza Nguluvi?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “ ‘Umwendage uMutwa Nguluvi vaako ni numbula yaako yonda, nu wuumi waako wonda nu luhala lwako londa.’ Ululagi ulo lwe lukomi ukulutila indagi dzingi dzonda, kangi lwe lwa kutala mu milagililwe. Ululagi lwa kavili lwihwanana nu lwa kutala, nalo lwitigila, ‘Umwendage umuyago ngita kye ukwiyenda yuuve.’ Imilagililwe gyonda igya Mose ni mbulanidzo dza vavidzi, dziihuuvila indagi dzivili idzo.” Umusika aVafwalisayo avo pe vapila válundiine pamwinga, uYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Mwihoodza wuli ulwa Mesiya? Muswamuve va ani?” Viihigaga viitigilaga, “Umwene ye Muswamuve va Dawudi.” UYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Ngana idzo dza ndakyene, luli ndawuli uDawudi, ye aalongile wugendela mwa Mubepo uMwimike, akumutambula uKilisiti ukutigila Mutwa? Pakuva uDawudi aalongile ukutigila, ‘UMutwa Nguluvi amulongiye uMutwa vangu ukutigila, “Wiikale ulubali lwangu ulwa kundiyo, ukufikila pe ndiivedza ndívadelwidze avatavangwa vaako, nu kuvaviika paanyi pa ndzayo dzaako.” ’ “Wiimila wa idzo, ngana uDawudi akumutambula uMesiya ukutigila Mutwa, apo uMesiya iivedza muswamuve wuli?” Sikwali umuunu ye amuhigile kiinu uYesu. Kangi ukuhuma umusika ugo, sikwali umuunu ye aagelile ukumuwuudza uYesu imbuudzo dzingi. Neke uYesu alilongelage ililugu lya vaanu na vanyigendwa vaakwe atigilage, “Avawulanidzi va milagililwe na Vafwalisayo vali nu wutawulilwe wa kuvaganulila avaanu imilagililwe gya Mose. Lino mwinatilage nu kugagendela amadzwi gonda ge vakuvawulanidza. Neke kangi mutanage ukwiga amalimo gaawo, pakuva aveene vasiilima nu kugendela dze viiwulanidza. Aveene viiwopa ifitegulo ifisiikwinulika nu kuvapagidza avaanu mu mavega, neke kangi vaveene vasiigolosa nambe kyala kya liwoko, ukuta vatange ukunyamula. Aveene viilima amalimo gonda ago, ukuta viiwoneese pa miiho ga vaanu. Kangi viifwala ku miiho na mu mawoko utubogolo twa ngʼingo utukomi ukulutila avangi, ni midzivo gya myenda gyawo mitaali giilembela ukulutila avangi. Kangi viikeela ukwikala apoono pa wutambule mu ngʼeelanilo nu kwikala mu fideego ifya wutambule mu nyolanilo. Kangi viikeela ukuhungilwa nu luginiyo, pe viigenda mu magulilo nu kukemeelwa muwulanidzi. “Neke kangi unyeenye mutanage ukwiginiya ngana vakuvakemeela viitigila, ‘Ve muwulanidzaave,’ pakuva muli nu Muwulanidzi yumwinga swe na yuunye nyivonda muli vanyigendwa. Kangi mutanage ukumukemeela umuunu ye avedzaga ukutigila, ‘Ve daada,’ mu nyi umu! Pakuva muli nu Dadiinyo yumwinga swe ye ali kukyanya. Kangi mutanage ukwiginiya ngana avaanu vakuvakemeela unyeenye viitigila, ‘Ve mulongodzaave,’ pakuva muli nu Mulongodzi yumwinga swe ye Mesiya. Umuunu ye avedzaga ye iisaka ukuvedza mukomi veenyo, avedzage mulimila-vangi va vangi. Pakuva umuunu ye avedzaga ye akwiyinula, uNguluvi akumwisa. Neke kangi umuunu ye avedzaga ye akwiyisa, uNguluvi akumwinula. “Muli nu lukali unyeenye vawulanidzi va milagililwe na yuunye Vafwalisayo, vakedusaanye! Wiimila wa mbulanidzo dzeenyo mukuvatanidza avaanu ukwingila ku wutwa wa kukyanya. Unyeenye musiliingila umo, kangi musikuvatawula avaanu avangi aviisaka ukwingila. [ “Muli nu lukali unyeenye vawulanidzi va milagililwe na yuunye Vafwalisayo, vakedusaanye! Mukuvadzanga avafwile na vagoosi wugendela wa kunyamula imaale dzaawo, nu kulapangila indapangilo naali hiilo, ukuta muwoneke muli vagolofu ku vaanu. Wiimila wa idzo, uNguluvi alavapeela uluhigo lukali hiilo.] “Muli nu lukali unyeenye vawulanidzi va milagililwe na yuunye Vafwalisayo, vakedusaanye! Pakuva mwipilima mu nyi ngʼafu nu kulowoka inyandza, ukuta mumuhambuse umuunu ye asili Muyahudi avaniniilage mu mivedzehedze gyenyo. Neke kangi, wone mumupituse umuunu uyo, mukumuhambusa avedze mulima-ndzanangifu ukuvalutila unyeenye. “Muli nu lukali unyeenye valongodzi vabofuanye! Pakuva mukuvawulanidza avaanu mwitigila, ‘Ngana umuunu iiyiigila itembeli, asiiwopwa nu luyiigo lwakwe. Neke kangi, ngana iiyiigila isahabu iyigenda mu tembeli, umuunu uyo iisakulwa alimage ngita kye áyiigiye.’ Unyeenye muli vabofu kangi vapufi! Kiinu kiki ikikomi ukulutila ikingi? Ongo, ye sahabu iyo iyigenda mu tembeli, enewuli itembeli iyiihulila isahabu ukuvedza ndzimike? Kangi mukuvawulanidza avaanu mwitigila, ‘Ngana umuunu iiyiigila ilitaawa lya kiteekelelo kya mu tembeli, iyo si nongwa. Neke kangi, ngana iiyiigila uwusembe uwuli pa kiteekelelo, umuunu uyo iisakulwa alimage ngita kye áyiigiye.’ Unyeenye muli vabofu! Kiinu kiki ikikomi ukulutila ikingi? Ongo, we wusembe uwo enewuli ikiteekelelo ikyo, ikiihulila uwusembe wuvedzage wiimike? Lwe lwene, ngana umuunu iiyiigila ikiteekelelo ikya pa tembeli, iiyiigila ikiteekelelo pamwinga ni fiinu fyonda ifigenda pakyanya apaakwe. Kangi ye avedzaga ye iiyiigila itembeli, iiyiigila nu kwa Nguluvi ye akwikala umo. Nave umuunu ye iiyiigila ikyanya, iiyiigila ni kideego kya Nguluvi pamwinga nu Nguluvi ye akwikala apo. “Muli nu lukali unyeenye vawulanidzi va milagililwe na yuunye Vafwalisayo, vakedusaanye! Pakuva mwikwinatila ukutawula uwusembe kwa Nguluvi ilifungu limwinga mu mafungu likyumi limwinga (1/10) nambe lya fihato ifidebedebe ngita imbwiga ni nyungu. Neke kangi mwibedalila amadzwi amakomi ga milagililwe, kwe kutigila uwugolofu, ulupyana nu kuvedza vanya kuhuuvilwa kwa Nguluvi nu kwa vaanu avangi. Lino mwisakulwa ukulima ingʼaani idzo, kingaya kuleka ukutawula uwusembe uwo. Muli valongodzi vabofu! Pakuva mwihuudza utuhaadzi mu finyuwo fyenyo, neke kangi mwimila ingamila! “Muli nu lukali unyeenye vawulanidzi va milagililwe na yuunye Vafwalisayo, vakedusaanye! Unyeenye muli ngita ikinywelo ni fitonga fye mwivaladza mwivala hela, neke kangi mugati mu numbula dzeenyo, múmemile ikyoyo nu wuliya hiilo. Unyeenye Vafwalisayo vabofuanye! Muvaladze tandi mugati mu kinywelo ni kitonga, ukuta mwivala namo fivedze fyelu. “Muli nu lukali unyeenye vawulanidzi va milagililwe na yuunye Vafwalisayo, vakedusaanye! Pakuva muli ngita mombwe dze viihiliva ingeesi, kye dziiwoneka nofu mwivala, neke kangi mugati dzímemile amadzege ga vaanu avaafuwe nu waafu uwuli poloofu. Luli ewo, na yuunye mwiwoneka mwivala ku vaanu ukutigila vagolofu, neke kangi mugati mu numbula dzeenyo, múmemile wukedusi nu wuhosi. “Muli nu lukali unyeenye vawulanidzi va milagililwe na yuunye Vafwalisayo, vakedusaanye! Pakuva mwidzengela imombwe dza vavidzi va Nguluvi nu kupomba wunofu imombwe dza vagolofu. Kangi mwilonga mwitigila, ‘Ngana uneefwe twali tuvedzage apo mu misika gya vakuhwesu pe vaali vuumi, ngali tusihangiine navo ukuvakoma avavidzi va Nguluvi.’ Pa kulonga ewo, mwiwoneesa ukutigila, na yuunye muli vahosi ngita avakuhwenyo vala avavakomile avavidzi va Nguluvi! Lino mukwilidzage uwuhosi wula we vaavangisiidze avakuhwenyo! “Unyeenye ye muli ngita ndzoka, na yuunye va kivegalo kya ndzokaanye! Muhadza mwikuluka wuli uluhigo lwa Nguluvi ulwa kuvatoodza mu mooto ugusiidzima mbeepali? Wiimila wa ulo, ndikuvatuma ukwenyo avavidzi va Nguluvi, avaanu avanya luhalawukagudzi na vawulanidzi va milagililwe. Neke kangi avangi mu vaanu avo, muhadza mukuvakoma nu kuvatovelelela pa kipindulihidzo. Avangi muhadza mukuvatova ni mikopodzi mu nyolanilo dzeenyo, na vangi muhadza mukuvadaga ukuhuma uwudzenge ukufikila uwudzenge uwungi nu kuvapumusa. Ndeeni, uNguluvi alavahiga unyeenye wiimila wa vagolofu vonda avo ve mwavakomile mu nyi, ukuvangila uKayini pe amukomile uHebeli, ye asaali ni nongwa yiyivedzaga, ukufikila uSakalya umuswamuve va Balakya, ye aakomiilwe pagatinagati pa Piimike ni kiteekelelo mu tembeli. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, uNguluvi alavahiga avaanu va kivegalo iki wiimila wa dzonda idzo.” Neke uYesu atigilage, “Yelusalemu, Yelusalemuave! Uveeve ye ukuvakoma avavidzi na vangi avaatumiilwe ukwako, ukuvatova na maganga. Ndikaasakiige ndivalundase avaanu vaako nyakoloofu, ngita ngʼuku kye yaayilundasa ifyana fyakwe mu mapiko gaakwe, neke kangi musaasakile. Lolage! UNguluvi akuvaleka unyeenye ni nyumba yeenyo! Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, musilaambona kangi ukufikila umusika pe mulaatigila, ‘Áfuunyiliilwe ye iikwadzila mu litaawa lya Mutwa Nguluvi!’ ” Neke uYesu ahumage mu lipaala lya tembeli. Avanyigendwa vaakwe vakumuhelelelaga, ukuta vamuwoneese itembeli ni nyumba idzingi ídziyipiliime. Neke kangi uYesu avalongelage atigilage, “Mukudziwona dzonda idzi? Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, sikoolili nambe liganga limwinga ililaasigala pakyanya pa liyagwe. Amaganga gonda ago galaakunamulwa!” UYesu pe iikalile pa Kidunda kya Miseyituni, avanyigendwa vaakwe vamuheleliye veene, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Utulongele, dzilaahumila ndali dzonda idzo? Kangi ikimanyilo kiki ikilaawoneesa ukwadzila kwako nu wusililo wa misika?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Muvedzage miiho, umuunu ye avedzaga atanage ukuvadzanga! Avaanu voloofu valaadzila mu litaawa lyangu, kangi valaatigila, ‘Uneene nde Mesiya,’ valavadzanga voloofu. Mu musika ugo mulaapulikaga imola dza magoha ni mwepo dza magoha. Mwali mutanage ukwituunidza, pakuva idzo dzinya kuhumila, neke kangi uwusililo uweene wulaavedza waave ukwadza. Inyi yimwinga yilayaaluka inyi iyingi nu wutwa wumwinga wulawaaluka uwutwa uwungi. Kulaavedza ni filindima ni lipunge fivala fivala. Dzonda idzo dzilaavedza we waamulilo wa wuvafi ngita wa kuhola umwana. Unyeenye mulaasindikwa kupumuswa nu kukomwa, kangi avaanu va nyi dzonda valavasuula, pakuva muli vanyigendwa vangu. Mu musika ugo, avaanu voloofu valaaleka ukuuniniila. Valiisutula nu kwisuula veene mwa veene. Kangi valaahumila avavidzi voloofu va wudesi nu kuvadzanga avaanu voloofu. Wiimila wa wuhosi úwuginaliye hiilo, avaanu voloofu valaaleka ukuveenda avangi. Neke kangi umuunu ye avedzaga ye aliigugumidza ukufikila ku wusililo, uyo ye alaapokwa. Kangi iMola iNofu dza wutwa wa kukyanya dzilaadalikwa mu nyi yonda, ukuta dzivedze woolesi ku vaanu vonda, apo pe peene pe wulaahumila uwusililo wa misika. “Umusika gwikwadza pe mulaluwona ‘uluviifyo lwa wanandzi’ lwímile aPiimike mu tembeli. Idzo dzaalongiilwe nu muvidzi uDanyeli. Lino umuunu ye avedzaga ye iikwimba amadzwi ago, alufikage. Umusika ugo, avaanu vonda avakwikala mu nyi ya Yudeya, vaali vanyililage ku fidunda. Nave ye ali kukyanya ku likiingʼa lya nyumba, iikage nu kunyila, aali atane ukwingila mu nyumba, ukuta anyamule ifiinu fyakwe. Nave ye ali ku mugunda, aali atane ukupiluka ku nyumba kunyamula ilikoote lyakwe. Vali nu lukali avamwayuuva avalaavedza nu wuvaha, kangi aviikoongʼeledza mu figono ifyo! Apo mulapangilage, ukuta ukunyila kwenyo kwali kutane ukuhumila mu musika gwa ngʼaala ingʼali, nambe mu kigono ikya Sabato. Pakuva mu figono ifyo, kulaavedza ni mumuko ngomi, idzisinaa dzihumilaga ukuvangila uNguluvi pe aagavile ilidugulu ukufikila lino, nambe dzisilaahumila kangi. Ngana uNguluvi akali atane ukukeepudza ifigono ifyo, apo ngali sikwali umuunu ye akali iipokwa. Neke kangi wiimila wa vahaagulwa vaakwe, uNguluvi alafikeepudza ifigono ifyo. “Mu musika ugo, ngana umuunu akuvalongela iitigila, ‘Lolage, uMesiya ali apa,’ enewuli, ‘Ali kula,’ mwali mutane ukufuuwa. Pakuva valaahumila avaanu avakwitambula Mesiya na vangi avakwitambula ukutigila vavidzi. Vonda avo valaavedza vadesi. Valaahuufya ifimanyilo ni fidzumo fikomi ukuvadzanga avaanu, nde vavedze vahaagulwa va Nguluvi. Muvedzage miiho, pakuva ndívalongiye tandi dzonda idzo pe dzisinaa dzihumila. Apo ngana avaanu vakuvalongela ukutigila, ‘Lolage, uMesiya ali ku lungʼalangʼala,’ mwali mutane ukuhelela kulola. Enewuli vakuvalongela ukutigila, ‘Lolage, ali kuno mu nyumba,’ mwali mutane ukufuuwa. Pakuva ukwadza kwa Muswamuve va Muunu kulaavedza kitinuhidza ngita ulumuli lwa libalamusi kye lwiwoneka imbali dzonda. Pe gugenda umufimba, baaho pe giilundanila amambungu. “Mu musika ugo, pe fiivedza fíhelaniidze ifigono fya mumuko ifyo, ‘UNguluvi alaahambusa ilidzuwa ukuvedza kiisi, umwedzi gulaatilivadzwa, ni nondwe nadzo dzilaaguwa paanyi ukuhuma kukyanya. UNguluvi alaatendemya ifiinu fyonda ifikomi ifyo ifili kukyanya.’ “Mu musika ugo, ikimanyilo kya Muswamuve va Muunu kilaawoneka kukyanya na vaanu va fipelela fyonda mwe naanyi, valaahugumilila. Navo valamuwona uMuswamuve va Muunu pe iikwadza pakyanya pa mafunde ga kukyanya, ali ni ngufu ídzilutiye pamwinga ni ndolo. Neke alavatuma avanyamwandza vaakwe vatove ingʼwalimba, ukuta vavalundase avahaagulwa vonda ukuhuma imbali dzonda dzitayi dza nyi.” UYesu iiginaga ukulonga iitigilaga, “Mwiwulanidzage ukuhuma ku mudzombe. Umusika pe mwiwona umudzombe gúvangile ukulembula utuhamba utudeke, apo muludzeelage ukutigila, umusika gwa minga guli biihi. Ndeeni na yuunye, pe mulaavedza mukudziwona dzonda idzo dziilimika, mudzeelage ukutigila, uMuswamuve va Muunu áhegeliye, ali pa mulyango. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ikivegalo iki kisilaahelanidza ukufikila dzonda idzo pe dzíhumiye. Ikyanya ni nyi filaahelanidza, neke kangi amadzwi gangu gasilaahelanidza nambi. “Neke kangi ulwa kigono kila ni kivalilo kila kye alaadzila uMuswamuve va Muunu, sikwali ye iidzeela, nambe vanyamwandza va kukyanya nambe Muswamuve, yu Daada mwene ye iidzeela. Pakuva ukwadza kwa Muswamuve va Muunu kulaavedza ngita kye lwali pa figono ifya Nwaka. Mu figono ifyo uwulava pe wusinaa waadza, avaanu vaaliyaga nu kunyuwa, vaatoolaga nu kutawuka ukufikila ikigono uNwaka pe iingiye mu ngalavala. Avaanu avo vasaadzeeliye kikivedzaga ikihadza kiihumila ukufikila uwulava pe wiikwadza nu kuvatipula vonda. Lulaavedza ndeeni pa kwadza kwa Muswamuve va Muunu. Mu musika ugo avaanu vavili valaavedzasa mu kulima ku mugunda, yumwinga alaanyamulwa, uyungi alaalekwa. Kangi avamwayuuva vavili valaavedza mu kuhaalula pamwinga pa lwala, yumwinga alaanyamulwa, uyungi alaalekwa. Lino mwikalage miiho, pakuva musikukidzeela ikigono kye alaadzila uMutwa veenyo. Neke kangi muludzeelage wunofu ukutigila, ngana umunya nyumba akali adzeelage umusika gwe iikwadzila umuhiidzi, ngali íikalile miiho, ukuta amutanidze umuhiidzi atane ukuyava inyumba yaakwe. Pa ulo, na yuunye mwikalage mwígelaniidze, pakuva uMuswamuve va Muunu alaadza ikivalilo kye musiihuuvila.” UYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Umulimila-vangi umuhuuvilwa, umunya luhalawukagudzi ye ani? Ye uyo ye átemiidzwe nu mutwa vaakwe ukuvedza mwimiilidzi va valimila-vangi avangi mu nyumba yaakwe, ukuta avapeelage ikyakuliya mu musika ugwivagila. Áfuunyiliilwe umulimila-vangi uyo, ngana umutwa vaakwe pe iipiluka, akumuwona iilima ngita kye akamulagiidze. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umutwa vaakwe ahadza akumutemya iimiililage ifiinu fyakwe fyonda. Neke kangi, ngana umulimila-vangi muviifu uyo, ahoodze mu numbula yaakwe ukutigila, ‘Umutwa vangu iifuvalila ukupiluka,’ neke avangage ukuvatova avalimila-vangi vayagwe, kangi aliilasage nu kunywelasa na vagaadzi, apo umutwa vaakwe uyo ahadza iipiluka mu kigono ni kivalilo kye asiikagula umulimila-vangi vaakwe. Umutwa uyo ahadza akumudumulingʼasa fipiidza nu kumuviika kwe vagenda avakedusi. Uko kwe kwene kwe kulaavedza ni ngʼuuto nu kugeledzula amiino.” Neke uYesu avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Umusika gwa kwadza uwutwa wa kukyanya, gulaadza ngita lukeelanilo lwa noolane. Vaali koovali avahindza likyumi limwinga (10), avaanyamuwe itala dzaawo kuhelela kumwanukila umutoodzi. Vahaanu mu likyumi limwinga avo, vaali vapufi na vangi vahaanu vaali vanya luhalawukagudzi. Avapufi vahaanu avo, vaanyamuwe itala dzaawo kitanyamula na mafuta agangi ga koongeledza. Neke kangi vahaanu avanya luhalawukagudzi, vaanyamuwe itala dzaawo pamwinga na mafuta mu fitegulo ga koongeledza. Umutoodzi iifuvalilaga ukwadza, itulo dzikuvatovaga avahindza vonda, viigoneelelaga. Neke kangi pakilo mugati, avaanu vakemeelage vatigilage, ‘Lolage, umutoodzi iikwadza! Muhume, tuhelele kumwanukila.’ Baaho avahindza vonda viilamukaga, viigelanidzaga itala dzaawo. “Avahindza vahaanu vapufi avo, viitigilaga ku vanya luhalawukagudzi avo, ‘Twinyilika mutupeele amafuta geenyo makeefu, pakuva itala dzeesu dzili mu kudzima.’ Neke kangi avanya luhalawukagudzi avo vavahigage vatigilage, ‘Nambi! Twilemwa ukuvapeela, pakuva amafuta ge tuli nago, gasikutukwila uneefwe pamwinga nu nyeenye. Apo kiba muhelele ku vagudzi, ukuta mukiigulile yuunye.’ “Neke avapufi avo vahelelage ukugula amafuta. Pe viihelela, umutoodzi iikwadzaga. Avahindza avanya luhalawukagudzi avo avaali víigelaniidze, viikwingilaga pamwinga nave mu nyumba iya lukeelanilo lwa noolane. Neke ulwidzi ludindwage. Pambele avapufi avo navo viipilukaga, viiwonaga ulwidzi lúdindiilwe. Neke viimage piivala, vakemeelage vatigilage, ‘Mutwave! Mutwave! Utudindulile ulwidzi!’ Neke kangi umutoodzi avahigage atigilage, ‘Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, sindivadzeeliye unyeenye nambi!’ ” Neke uYesu avalongelage atigilage, “Lino mwikalage miiho, pakuva musiidzeela ikigono nambe kivalilo kye iikwadzila uMuswamuve va Muunu.” UYesu iiginaga ukulonga iitigilaga, “Kangi uwutwa wa kukyanya wiihwananidzwa nu muunu ye aali mutwa ye aaheliye mu lugendo. Pe asinaa ahega, avakemeeliye avalimila-vangi vaakwe, akuvapeelaga imaale yaakwe, ukuta voolosage. Akumupeelaga nayula kulingʼaana nu ludali lwakwe. Akumupeelaga umulimila-vangi uva kutala talanda dzihaanu, uva kavili talanda dzivili, uva kadatu talanda yimwinga, neke ahelelage lugendo. “Umusika guugo, umulimila-vangi ye aanukiye italanda dzihaanu, iihelelaga nadzo ku wudzuluusi, iikoolosaga italanda idzingi dzihaanu. Ndeeni, umulimila-vangi uyo ye aanukiye italanda dzivili, iihelelaga nadzo ku wudzuluusi, iikoolosaga italanda idzingi dzivili. Neke kangi umulimila-vangi uyo ye aanukiye italanda yimwinga, ahelelage kugima umulindi, asiilage italanda iyo. “Umusika mutaali pe gwaviye gúhelaniidze, umutwa vaawo iipilukaga ukuhuma mu lugendo. Neke avakemeelage avalimila-vangi vaakwe avo, ukuta nayula awoneese kye ásavile ulwa maale yaakwe. Umulimila-vangi ye aanukiye italanda dzihaanu, iikwadzaga ni talanda idzingi dzihaanu nu kugotola kwa mutwa vaakwe, iitigilaga, ‘Mutwave, ukaameeliye italanda dzihaanu, ukuta ndidzoolosage. Lolage, ndóolwise italanda idzingi dzihaanu idzi.’ Umutwa vaakwe akumulongelaga iitigilaga, ‘Úlimile wunofu hiilo. Uveeve uli mulimila-vangi munofu, kangi muhuuvilwa! Pakuva ukiihuuvilwaga pa fikeefu fye ndikakupeeliye, lino ndikukutemya kuvedza mwimiilidzi va maale ndzoloofu. Waadze tukeelanile pamwinga.’ “Umulimila-vangi uyo ye aanukiye italanda dzivili, nave iikwadzaga ni talanda idzingi dzivili, akumulongelaga umutwa vaakwe iitigilaga, ‘Mutwave, ukaameeliye italanda dzivili, ukuta ndidzoolosage. Lolage, ndóolwise italanda idzingi dzivili idzi.’ Umutwa vaakwe akumulongelaga iitigilaga, ‘Úlimile wunofu hiilo. Uveeve uli mulimila-vangi munofu, kangi muhuuvilwa! Pakuva ukiihuuvilwaga pa fikeefu fye ndikakupeeliye, lino ndikukutemya kuvedza mwimiilidzi va maale ndzoloofu. Waadze tukeelanile pamwinga.’ “Neke kangi umulimila-vangi uyo ye aanukiye italanda yimwinga, aadzage amulongelage umutwa vaakwe atigilage, ‘Mutwave, ndikaadzeeliye ukutigila uveeve uli mununumu. Waawibena fye usikaavyalile, waawilundasa fye usikaapalaangʼiise. Ndikoogwipe ukuyadza italanda yaako, suwe ndikaaheliye kusiila pa muganga. Lino unyamule italanda yaako iyi.’ Umutwa vaakwe akumuhigaga iitigilaga, ‘Uveeve uli mulimila-vangi muviifu, kangi mugata! Ukiidzeelaga ukutigila uneene ndaandibena fye sindikaavyalile, ndaandilundasa fye sindikaapalaangʼiise! Lino ukaavagiye ukuviika italanda yangu ku voolosi, ukuta umusika pe ndiipiluka, ndinyamule italanda yangu na iyo íyoolwike.’ Neke umutwa vaakwe alagidzage atigilage, ‘Mumunyage italanda iyo, mukamupeele umulimila-vangi uyo ye ali ni talanda likyumi limwinga. “ ‘Pakuva umuunu ye avedzaga ye akukilimila wunofu ikyo kye ápeeliilwe, uNguluvi ahadza iikoongeledza ni fingi. Neke kangi umuunu ye avedzaga ye asikukilimila ikyo kye ápeeliilwe, uyo nambe kye ali nakyo, uNguluvi ahadza iinyaga. Umulimila-vangi uyu ye angaya luwumbulilo, mumutoodze kwivala ku kiisi, uko kwe kwene ukwivedza ni ngʼuuto nu kugeledzula amiino.’ ” UYesu iiginaga ukuvalongela avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “UMuswamuve va Muunu umusika pe alaadza mu ndolo dzaakwe pamwinga na vanyamwandza vonda, apo aliikala pa kideego kyakwe kya ndolo. Avanyamwandza valavalundasa avaanu va nyi dzonda pawutalo apaakwe. Umwene alavabaagulingʼasa ngita umudiimi kye iibaagula ingʼolo ukuhuma mu mene. Aladziviika ingʼolo lubali lwakwe ulwa kundiyo ni mene lubali lwakwe lwa kungʼigi. “Neke uMutwa alavalongela avaanu avali lubali lwakwe ulwa kundiyo alaatigila, ‘Mwadze, unyeenye ye múfuunyiliilwe nu Daada. Mwingile mu wutwa wa Nguluvi we ávagelanidziye ukuhuma pa wutalilo pe aagavile ilidugulu. Pakuva pe ndaali ni ndzala, mwaasangiye ifiliyo, pe ndaakelwike, mwaanywesiidze ululenga, kangi pe ndaali mugendzi, mwaandzanukiye mu nyumba dzeenyo. Umusika pe ndaafuuliike, mwaafwaliidze imyenda, pe ndaatamiike, mwadzile mu kuunamya, pe ndaali mu ndinde, mwadzile mu kuumbona.’ “Apo avaanu avagolofu valaahiga viitigila, ‘Mutwave, pandali pe twakuweene uli ni ndzala, twakusangiye ifiliyo? Enewuli pandali pe twakuweene úkelwike, twakunywesiidze ululenga? Kangi pandali pe twakuweene uli mugendzi, twakwanukiye mu nyumba dzeesu? Enewuli pandali pe twakuweene úfuuliike, twakufwaliidze imyenda? Kangi pandali pe twakuweene útamiike, twadzile mu kukutamya, enewuli pe twakuweene uli mu ndinde, twadzile mu kukuwona?’ UMutwa alavahiga alaatigila, ‘Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, luluvedzaga lwe mwamulimiye yumwinga mu vafuuwa vangu avadebe avo, mwaandimiye uneene.’ “Neke alavalongela avo avali lubali lwakwe lwa kungʼigi alaatigila, ‘Muhege apa unyeenye ye mwalekeliilwe ululeko nu Nguluvi! Muhelelage ku mooto ugusiidzima mbeepali gwe aagelanidziilwe uSetano na vanyamwandza vaakwe. Pakuva pe ndaali ni ndzala, musaasangiye ifiliyo, pe ndaakelwike, musaanywesiidze ululenga. Pe ndaali mugendzi, musaandzanukiye mu nyumba dzeenyo, pe ndaafuuliike, musaafwaliidze imyenda. Kangi pe ndaatamiike, enewuli pe ndaali mu ndinde, musaadzile mu kuumbona.’ Neke navo valaahiga valaatigila, ‘Mutwave, pandali pe twakuweene uli ni ndzala, enewuli úkelwike, enewuli uli mugendzi, enewuli uli wufuula, enewuli útamiike, enewuli uli mu ndinde, uneefwe sitwakulimiye?’ Nave alavahiga alaatigila, ‘Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ngita kye simwamulimiye yumwinga mu vafuuwa vangu avadebe avo, apo musaandimiye uneene.’ “Neke avahosi avo valaahega ukuhelela ku lupedzo lwa mbeepali. Neke kangi avagolofu avo valiingila ku wuumi uwa mbeepali.” UYesu aaviye ámalile ukulonga amadzwi gonda ago, akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Ngita kye mwidzeela, pe fíhelaniidze ifigono fivili, tuhadza twivedza ni kyaka kya Paasaka. UMuswamuve va Muunu ahadza iigotolwa ku vatavangwa, ukuta akomwe pa kipindulihidzo.” Neke umusika ugo, avateekedzi avakomi na vavaha va Vayahudi, valundanage mu nyumba ingomi ya muteekedzi umuvina ye aatambulwaga Kayafwa. Viigelaniidze ukumwibata uYesu wugendela wa wubanga, ukuta vamukome. Neke viidiingʼanage vatigilage, “Tutane ukulima idzo mu kigono ikya kyaka kya Paasaka, ukuta avaanu vatane ukuhula ilyowo.” UYesu pe aali mu luvala lwa Betaniya, aaheliye ku nyumba ya muunu ye aatambulwaga Simoni, ye aali ni kinyamuvili pa kutala. UYesu pe ali mu kuliya, neke umwayuuva yumwinga aadzage ni supa ya liganga, iyinya mafuta matalamu aganya lunuusi lunofu. Akumuhelelelaga uYesu, akumuhululidzilaga amafuta ago pa mutuwe gwakwe. Avanyigendwa vaakwe pe vadziweene idzo, viiviipaga hiilo mu numbula dzaawo, viitigilaga, “Kye kiki ukuyadza amafuta matalamu ago? Kiba ngana gakali gagudzwe na magoobeli goloofu, ukuta vapeelwe avahangala!” UYesu iidzeelaga dze vaahoodzaga, akuvalongelaga iitigilaga, “Kye kiki mukumudaasa umwayuuva uyu? Umwene áandimiye inofu hiilo. Avahangala muli navo ifigono fyonda, neke kangi uneene musili naane ponda. Umwayuuva uyu pe áanyululidziye amafuta matalamu ago pa mutuwe gwangu, áambakile ukuta agugelanidze umuvili gwangu pa kusiilwa kwangu. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ponda pe yiidalikwa iMola iNofu mu nyi dzonda, avaanu valiiwuka nu kugalonga amalimo aga manofu ge áandimiye umwayuuva uyu.” Neke uYuda Isikalyote, yumwinga mu vanyigendwa va Yesu vanyikyumi na vavili (12), ahelelage ku vateekedzi avakomi, avawuudzage atigilage, “Ngana ndimugotole uYesu ukwenyo, muhadza mukuunyomba kiki?” Neke vamuhombage magoobeli makyumi gadatu (30). Ukuhuma umusika ugo, uYuda iivangaga ukutemula umusika umunofu ugwa kumusutula uYesu ukwawo. Mu kigono ikya kutala ikya kyaka kya mikaate igingaya luhaafu, avanyigendwa vaaheliye kwa Yesu, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Kwe kwiya kwe wiisaka tuhelele tukakugelanidzile pa kuliila ikyakuliya ikya Paasaka?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Muhelele ku wudzenge wa Yelusalemu kwa mwadaada yumwinga, mukamulongele ukutigila, uMuwulanidzi ávatumile kangi iilonga ukutigila, ‘Umusika gwangu gúhegeliye. Uneene na vanyigendwa vangu tuhadza twiliya ikyakuliya ikya Paasaka ku nyumba yaako.’ ” Avanyigendwa avo viihelelaga nu kulima dzonda ngita uYesu kye avalagiidze, viigelanidzaga ikyakuliya kya Paasaka. Pe yaafikile ikyamihe, uYesu na vanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili, vakwikalaga kuliya ikyakuliya. Pe vali mu kuliya, uYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, yumwinga umwenyo ahadza akuusutula.” Avanyigendwa vaakwe viihuguvalaga hiilo, nayula iivangaga ukumulongela iitigilaga, “Mutwave, ongo, ndiivedza siye neene?” UYesu iihigaga iitigilaga, “Umuunu ye ádzabile umukaate gwakwe mu kitonga pamwinga naane, ye mwene umunya kuusutula ku vatavangwa. Ndakyene uMuswamuve va Muunu iihelela kukomwa ngita kye lúsimbiilwe wiimila wa mwene. Neke kangi ali nu lukali uyo ye akumusutula uMuswamuve va Muunu! Kiba umuunu uyo akali atane ukuholwa.” Neke uYuda umunya kumusutula, nave amuwuudzage atigilage, “Muwulanidzaave, ongo, ndiivedza siye neene?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Uveeve ye úlongile.” UYesu na vanyigendwa vaakwe pe vali mu kuliya, iinyamulaga umukaate, akugufuunyililaga, iimegulingʼasaga, akuvapeelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Kote muliyage, ugu gwe muvili gwangu.” Iinyamulaga ni kinywelo ikili ni difwayi, akumuhongedzaga uNguluvi, akuvapeelaga iitigilaga, “Kote, munywedzage nyivonda. Pakuva iyi ye danda yangu ya lufingo iyiikwitika wiimila wa voloofu, ukuta uNguluvi avapyanilage indzanangifu dzaawo. Ndikuvalongela ukutigila, sindilaanyuwa kangi idifwayi ukufikila ikigono pe ndilaanyuwa idifwayi imiya, pamwinga na yuunye ku wutwa wa Daada.” Neke viimbage ulwimbo lwa kumulumba uNguluvi, vahegage apo, vahelelage ku Kidunda kya Miseyituni. Neke uYesu avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Ineengʼuli pakilo, unyeenye nyivonda muhadza mwinyila nu kuundeka. Lwe lwene lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘Ndihadza ndikumutova umudiimi va ngʼolo, nadzi ngʼolo dzihadza dziipalaangʼana.’ “Neke kangi pe ndiivedza ndídzulubwike, ndihadza ndikuvalongola ukuhelela ku Galilaya.” Neke kangi uPetulo amulongelage uYesu atigilage, “Nde vavedzage vakukuleka vonda, uneene sindikukuleka nambi!” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ndakyene ndikukulongela ukutigila, ikilo iya neengʼuli umusika indzogolo pe yisinaa yivika, wiivedza úungʼaanile nyakadatu ukutigila usiindzeeliye.” UPetulo akumuhigaga iitigilaga, “Nde ndivedzage ndili munya kufwilasa, uneene sindikukaana nambi!” Avanyigendwa avangi vonda, navo viilongaga ndeeni. Neke uYesu aheleengʼasage na vanyigendwa vaakwe apoono apiitambulwa Getisemane, avalongelage atigilage, “Mwikale apa umusika pe ndiihelela kula kulapangila.” Akumunyamulaga uPetulo pamwinga na vaswamuve va Sebedayo vavili, iivangaga ukuhuguvala nu kunyengʼemala hiilo. Akuvalongelaga iitigilaga, “Inumbula yangu yili nu wuhuguvafu mbandu ngita kufuwa. Mwikale baaha, muvedzage miiho pamwinga naane.” Iihegelelaga pawutalo padebe, akwigwisaga paanyi kinyalileme, iilapangilaga iitigilaga, “Ve Daada! Ngana lwivagila, uunyedzehedze ikinywelo kya mumuko iki. Neke kangi si kutigila lulimikage lwe ndíkeeliye uneene, nda haamu, lulimikage lwe úkeeliye uveeve.” Neke uYesu apilukage pe avalekile avanyigendwa vaakwe vadatu, avawonage vágoneeliye. Akumuwuudzaga uPetulo iitigilaga, “Múlemiilwe ukuvedza miiho pamwinga naane nambe kivalilo kimwinga? Muvedzage miiho nu kulapangila, ukuta ingemyo dzitane ukuvalema. Inumbula dzeenyo dzíitawuwe, neke kangi imivili gingaya ngufu.” UYesu akuvalekaga kangi, iihelelaga kulapangila ulwa kavili iitigilaga, “Ve Daada! Ngana silwivagila ukuunyedzehedza ikinywelo kya mumuko iki, apo imikeelelele gyako gilimike.” Pe aapilwike, iiwonaga vágoneeliye kangi, pakuva amiiho gaawo gaali ni tulo. UYesu akuvalekaga kangi, iihelelaga kulapangila ulwa kadatu, pe iilapangila aalongile amadzwi gaagala. Pe aapilwike kangi pe avalekile, akuvalongelaga iitigilaga, “Mwave múgoneeliye nu kupola? Lolage! Ikivalilo kífikile, uMuswamuve va Muunu iisutulwa mu mawoko ga vanya ndzanangifu. Mwime! Tuhege! Lolage, umunya kuusutula ali biihi!” Umusika uYesu apila alonga, uYuda, yumwinga mu vanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili, iifikaga pamwinga ni lilugu likomi lya vaanu. Avo vaatumiilwe na vateekedzi avakomi na vavaha va Vayahudi, kangi vaali na mapanga ni sondzo. Umunya kumusutula aali ávapeeliye ikimanyilo avaanu avo, akuvalongelaga iitigilaga, “Umuunu ye ndidzikumunoonela pe ndikumuhungila, ye mwene ye mumwibatage.” Umusika guugo, uYuda iihelelaga kwa Yesu, akumulongelaga iitigilaga, “Muwulanidzaave, hwewuli!” Neke amunoonelage. UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ve mudzeelaave! Ulime dze úgulumiye.” Neke avangi mu lilugu ilyo vamuhelelelage uYesu, vamwibatage, vamupingage. Neke yumwinga mu avo avaali pamwinga nu Yesu, ahoonolage kisaatu ilipanga, amumyatulage ilisiikidza umulimila-vangi va muteekedzi umuvina. Neke uYesu amulongelage atigilage, “Upiluse ilipanga lyako mu wugono waakwe, pakuva avaanu vonda aviitovana ni lipanga, viikomwa ni lipanga! Ongo, musiidzeela ukutigila sindiilemwa ukumunyilika uDaada, nave asiilemwa ukuunumila liilino avanyamwandza vaakwe ukulutila amalugu makomi ganyikyumi na gavili? Ngana ndilime ewo, apo dziikwila wuli dzila idzaasimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ndakyene dzinya kuhumila?” Neke uYesu avalongelage avaanu avo atigilage, “Mwádzile na mapanga ni sondzo kuundzibata ngita ndikuyigaluka isilikaale? Ifigono fyonda, ndikali naanye mu lipaala lya tembeli ndikiiwulanidzaga, neke kangi musikaandzibatiige! Neke lino, dzonda idzo dzíhumiye ukuta dzikwile idzo dze vaasimbile avavidzi mu Wusimbe uWiimike.” Suwe avanyigendwa vaakwe vonda vakumulekaga uYesu, viinyilaga. Neke avo avaali vámwibiite uYesu, vahelelage nave kwa Kayafwa umuteekedzi umuvina, kwe vaalundaniye avawulanidzi va milagililwe na vavaha va Vayahudi. UPetulo amuniniilaga uYesu pa wutaali, ukufikila pa lipaala lya muteekedzi umuvina. Neke iingilage mugati, iikalasage na vakolokolooni, ukuta alole inongwa ya Yesu kye yihadza yiisila. Avateekedzi avakomi pamwinga ni kiwungu kyonda ikya Vayahudi, viisakulaga uwoolesi wa wudesi uwa kumutaaha uYesu, ukuta vamukome. Neke kangi vasawuweene uwoolesi wuwuvedzaga, nde vavedze vaadzile avoolesi voloofu va wudesi. Pa wusililo, avoolesi vavili viikwadzaga, viitigilaga, “Umuunu uyu aalongile ukutigila, ‘Sindiilemwa ukumamula aPiimike pa tembeli ya Nguluvi nu kudzenga kangi mu figono fidatu.’ ” Neke umuteekedzi umuvina iimage, amuwuudzage uYesu atigilage, “Ongo, we woolesi wuki uwu we viileeta avaanu wiimila waako? Usiihiga kiinu?” Neke kangi uYesu atanage ukuhiga kiinu. Neke umuteekedzi umuvina uyo amulongelage kangi atigilage, “Ndikukuyiigilidza mu litaawa lya Nguluvi ye ali muumi, utulongele ngana uli Mesiya, uMuswamuve va Nguluvi.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Yuuve ye úlongile. Neke kangi ndikuvalongela nyivonda ukutigila, ukuvangila lino muhadza mukumuwona uMuswamuve va Muunu íikalile ulubali ulwa kundiyo ulwa Nguluvi uMunya Ngufu, pe iikwadza pakyanya pa mafunde ga kukyanya.” Umuteekedzi umuvina pe aapuliike amadzwi ago, iideemulaga umwingila gwakwe, iitigilaga, “Mwípulikiye kye ámulongile fivi uNguluvi! Twisakula kiki kangi ukuvedza na voolesi avangi? Mwípulikiye yuunye uwulonga fivi waakwe! Lino unyeenye mwitigila wuli?” Vonda viihigaga viitigilaga, “Ávagiye akomwage!” Neke vavangage ukumufuunyila amati uYesu ku miiho, vamutovage ni fundzi. Avangi vakumudzagulaga ni fivaate, nu kumulongela viitigila, “Ve Mesiya! Salile, ye ani ye ákutovile?” Umusika ugo, uPetulo iikalile mu lipaala. Neke mulimila-vangi yumwinga umuhindza ahegelelage kwa Petulo, amulongelage atigilage, “Uveeve naave ukali pamwinga nu Yesu va ku Galilaya.” Neke kangi uPetulo akaanage pa miiho ga vonda avo atigilage, “Sindikudzidzeela idzo dze wiilonga!” Neke ahelelage pa mulyango, umulimila-vangi uyungi umuhindza amuwonage, avalongelage avaanu avaali apo atigilage, “Umuunu uyu akali pamwinga nu Yesu muhuma ku Nasaleti.” UPetulo iikaanaga kangi, iiyiigaga iitigilaga, “Sindimudzeeliye umuunu uyo!” Pe gwaviye gúhelaniidze musika mudebe, avaanu avo aviimile apo, viihegelelaga kwa Petulo, vakumulongelaga viitigilaga, “Ndakyene uveeve ye yumwinga mu vaanu avo, pakuva nayi ndongele yaako yiiwoneesa ndakyene ukutigila wiihuma ku Galilaya!” UPetulo iivangaga ukwiyiigilidza nu kuyiiga, iitigilaga, “Sindimudzeeliye umuunu uyo!” Baaho indzogolo yiivikaga. Neke uPetulo iiwukage amadzwi ago ge amulongiye uYesu ukutigila, “Umusika indzogolo pe yisinaa yivika, wiivedza úungʼaanile nyakadatu.” Apo iihumaga kwivala, iivembaga hiilo. Pamilaawo pe kúkiye, avateekedzi avakomi vonda pamwinga na vavaha va Vayahudi, viikwidiingʼanaga ukutigila vamukome uYesu. Vakumupingaga, vakumunyamulaga nu kumugotola kwa mutemi va nyi, ye aatambulwaga Pilato. Apo, uYuda yula ye amusutuwe uYesu, pe aaweene uYesu áhigiilwe ukutigila akomwe, lukumuvavaga hiilo. Iihelelaga ku vateekedzi avakomi na vavaha va Vayahudi, iipilusaga amagoobeli makyumi gadatu (30) gala ukwawo. Akuvalongelaga iitigilaga, “Ndíhokile, pakuva ndímusutuwe umuunu ye angaya nongwa yiyivedzaga.” Neke kangi avo vatigilage, “Ulo si lukaani lwesu, lukaani lwako yuuve.” Neke uYuda ataagage amagoobeli ago mu tembeli, ahegage, ahelelage kwitumbika. Avateekedzi avakomi viiholaga amagoobeli ago, viitigilaga, “Ulo lusiikwidikwa mu milagililwe gya Mose ukuhandza amagoobeli ago na ga mu sanduka ya tembeli, pakuva gáhombiilwe ukuta umuunu akomwe.” Apo viikwidiingʼanaga ukunyamula amagoobeli ago nu kugulila umugunda gwa muwufi va fiviya, ukuta vavasiilage umo avagendzi. Lwe lwene umugunda ugo viitambula Mugunda gwa Danda nayi neengʼuli. Neke likwilage ilidzwi ilyalongiilwe nu muvidzi uYelemya ukutigila, “Vaanyamuwe amagoobeli makyumi gadatu, ikikelelo kya muunu kye viidiingʼiine aVaisilaheli ukuhomba. Apo viigulilaga umugunda gwa muwufi va fiviya, ngita uMutwa kye aandagiidze.” Umusika ugo, uYesu iimile pawutalo pa mutemi uPilato. Neke umutemi uyo amuwuudzage atigilage, “Ongo, uli Mutwa va Vayahudi?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Yuuve ye úlongile ulo.” Avateekedzi avakomi na vavaha va Vayahudi, viivangaga ukumutaaha uYesu, neke kangi umwene atanage ukuvahiga nambe lidzwi. UPilato akumuwuudzaga iitigilaga, “Siwiipulika dzonda idzo dze vakukutaaha?” Neke kangi uYesu atanage ukuhiga nambe lidzwi limwinga, uPilato iidzumaga hiilo. Nagula umwaka mu kyaka kya Paasaka, umutemi aavedzaga ni mivedzehedze gya kumudindulila umudindilwa yumwinga, ye vamusakaga avaanu. Umusika ugo, kwali nu mudindilwa yumwinga, ye aatambulwaga Balaba. Umudindilwa uyo aadzeelaniike hiilo wiimila wa wuhosi we aalimaga. Neke uPilato avawuudzage avaanu pe válundiine atigilage, “Mu vadindilwa vavili ava, ye ani ye mwisaka ndivadindulile? UBalaba enewuli uYesu ye iitambulwa Mesiya?” UPilato avawuudziidze ewo, pakuva aludzeeliye ukutigila, avateekedzi avakomi na vavaha va Vayahudi vámugotuwe uYesu ukwakwe wiimila wa giila. UPilato pe iikalile pa kideego kyakwe kya luhigilo lwa nongwa, umudala vaakwe akumusindikilaga imola iyiitigila, “Utane ukumulimila uluviifu luluvedzaga umuunu uyo, mungaya nongwa, pakuva ndípumwiswe hiilo mu malooto pakilo wiimila waakwe.” Neke kangi avateekedzi avakomi na vavaha va Vayahudi vavafundage avaanu ukutigila, vamunyilike uPilato avadindulile uBalaba nu kumuhiga uYesu ukuta akomwe. UPilato akuvawuudzaga kangi iitigilaga, “Ye ani mu vadindilwa vavili ava, ye mwisaka ndivadindulile?” Viihigaga viitigilaga, “Twisaka utudindulile uBalaba.” UPilato akuvawuudzaga kangi iitigilaga, “Lino ndimulimile kiki uYesu uyu, ye vakumutambula avaanu ukutigila Mesiya?” Avaanu vonda viiyooyaga viitigilaga, “Atovelelelwe!” UPilato akuvawuudzaga kangi iitigilaga, “Kye kiki? Áhokile kiki?” Neke kangi aveene vaginage ukuyooya vatigilage, “Atovelelelwe!” UPilato pe aaweene ukutigila, iilemwa ukupitusa amahoodzo ga vaanu avo, pakuva vávangile ilyowo, iinyamulaga ululenga, iikalavaga amawoko pa miiho gaawo, kwe kutigila angaya nongwa yiyivedzaga. Neke avalongelage atigilage, “Ndingaya nongwa yiyivedzaga ulwa fuwa ya muunu uyu. Idzo dzeenyo yuunye!” Avaanu vonda vakumuhigaga viitigilaga, “Inongwa iyo yivedzage yeesu na vaana veesu!” Neke uPilato avadindulilage uBalaba ngita kye vamunyiliike, neke kangi amugotolage uYesu ku vakolakyanda, ukuta vamutove ni mikopodzi nu kumutovelelela pa kipindulihidzo. Neke avakolakyanda va mutemi uPilato avo, vamunyamulage uYesu, vahelelage nave mu lipaala lya litengule lya mutemi. Vakuvakemeelaga avakolakyanda avangi vonda, viilundanaga. Vakumufuulaga imyenda gyakwe nu kumufwalidza umwingila umuduungʼu. Viitivaga ingeela ya miifwa, vakumufwalidzaga pa mutuwe, vakumuviikilaga uludete mu liwoko lyakwe ilya kundiyo. Viifugamaga pawutalo apaakwe, vakumuyeyewulaga viitigilaga, “Aadze senga, ve Mutwa va Vayahudi!” Neke vamufuunyilage amati, vanyamulage uludete ulo mu liwoko lyakwe, vamutovelage pa mutuwe. Avakolakyanda avo pe vaaviye vámuyeyewuwe, vakumufuulaga umwingila ugo, vakumufwalidzaga imyenda gyakwe kangi. Neke vahelelage nave kumutovelelela pa kipindulihidzo. Avakolakyanda vaahegile nu Yesu mu wudzenge wa Yelusalemu. Pe vali mu ngʼaasi, viitaangʼanaga nu muunu yumwinga ye aatambulwaga Simoni. Umuunu uyo aahumile ku wudzenge wa Kilene. Avakolakyanda avo vakumugagiilidzaga anyamule ikipindulihidzo kya Yesu. Neke vakafikage nu Yesu apoono apiitambulwa Goligota. Ilitaawa ili kwe kutigila, Libangʼa lya Mutuwe. Pambele vakumupeelaga uYesu idifwayi ye váhandziidze nu mugoda umukali, ukuta atanage ukwipulika wuvafi. Pe aagedziidze, iikaanaga ukunyuwa. Vakumutovelelelaga pa kipindulihidzo, viisoolanilaga ulusolo lwa kugavana imyenda gyakwe. [Lwalimiike ulo, ukuta gakwile amadzwi ga muvidzi agiitigila, “Viigavana imyenda gyangu mu veene pa kusoolanila ulusolo.” ] Vakwikalaga baaho, ukuta vamuloleele. Pakyanya pa mutuwe gwakwe pa kipindulihidzo, vaatoveleliye amadzwi ga kumutaaha agaasimbiilwe ukutigila, uyu ye yesu, mutwa va vayahudi Umusika guugo, avagonadaasi vavili viitovelelelwaga pamwinga nu Yesu, yumwinga ulubali ulwa kundiyo kwa Yesu, uyungi kungʼigi. Avaanu avaahelanidzaga ingʼaasi iyo, vamuligaga kuno viiyudza imituwe gyawo viitigilaga, “ Ha! Uveeve waatigiye wiimamula itembeli nu kudzenga mu figono fidatu. Lino, ngana uveeve ve Muswamuve va Nguluvi, wiike pa kipindulihidzo, wiipoke yuuve!” Ndeeni, avateekedzi avakomi na vawulanidzi va milagililwe pamwinga na vavaha va Vayahudi vamuyeyewusaga vaatigilaga, “Akiipokaga avangi, neke kangi iilemwa ukwipoka mwene! Ngana uyu ye Mutwa va Vaisilaheli, iike pa kipindulihidzo, apo na yuufwe tuhadza tukumufuuwa. Umwene akumuhuuvila uNguluvi, apo lino uNguluvi amupoke ngana akumwenda, pakuva akiilongaga ukutigila, ‘Uneene ndili Muswamuve va Nguluvi.’ ” Ndeeni, avagonadaasi avaatoveleliilwe pamwinga nave, navo vamuyeyewusaga. Ukuvangila ikivalilo kya mutanda (6.00) pa muunyi, ukufikila ikivalilo kinyigondza (9.00), ikiisi kiigwidzaga mu nyi yonda. Ngita ikivalilo kinyigondza, uYesu iikoolaga iitigilaga, “Eloyi, Eloyi, lama sabakitani?” Kwe kutigila, “Nguluvi vangu, Nguluvi vangu, kye kiki úundekile?” Avaanu avangi aviimile apo, pe vaapuliike ulo, viitigilaga, “Uyu akumukemeela umuvidzi uEliya.” Baaho na baaho, yumwinga mu avo iinyilaga kisaatu, iidzabikaga akenda mu difwayi indzadzu, iipatikaga mu ludete, iipelanidzaga pa mulomo gwa Yesu ukuta anyuwe. Neke kangi avangi avo valongage vatigilage, “Umuleke, twilolele ngana uEliya iikwadza mu kumupoka!” Neke kangi uYesu akuutage mu sawuti ngomi, gwidumukaga. Umusika guugo, ilibupa lya mwenda mu tembeli, liideemukaga fipiidza fivili ukuhuma pakyanya ukufikila paanyi. Inyi yiilindimaga, amatalaawe giibadzukaga. Imombwe dziidindukaga, imivili gya viimike voloofu avaafuwe giidzulubukaga. UYesu pe aaviye ádzulubwike, avaahumile mu mombwe viikwingilaga mu wudzenge uwiimike wa Yelusalemu nu kuvahumila avaanu voloofu. Umwimiilidzi va kipuga kya vakolakyanda pamwinga na vakolakyanda avo avamuloleelaga uYesu, pe vaapuliike ikilindima nu kudziwona dzonda idzo ídzihumiye, viikoogopaga hiilo, viitigilaga, “Ndakyene umuunu uyu akali Muswamuve va Nguluvi!” Apoono apo vaali poovali na vamwayuuva voloofu, avaali vámuniniiliye uYesu ukuhuma mu Galilaya nu kumuwombela. Avamwayuuva avo viimile pataali viilola dzonda idzaalimikaga. Mu vamwayuuva avo, aali mwali uMaliya Magadalena, uMaliya ungʼina va Yakobo nu Yosefu, nayu ngʼinaawo va vaswamuve va Sebedayo. Imihe pe yífikile, iikwadzaga umuunu yumwinga umumosi, ilitaawa lyakwe Yosefu, umuhuma ku wudzenge wa ku Alimataya. Uyo aali munyigendwa va Yesu. UYosefu iihelelaga kwa Pilato ukumunyilika umufimba gwa Yesu ukuta akagusiile. Neke uPilato avalagidzage avakolakyanda vaakwe ukutigila, vamupeele umufimba ugo. UYosefu iinyamulaga umufimba, iipilingidzaga nu mwenda umuvalafu umupiya. Iiviikaga umufimba ugo mu mombwe yaakwe imiya ye aabuguwe kwave mu lutalaawe. Neke abiiluhidzage iliganga likomi ukudinda pa mulyango gwa mombwe iyo, ahegage apo. Umusika ugo, uMaliya Magadalena nu Maliya, vaali víikalile baaho pa mombwe. Ikigono ikya kavili ikyali kigono ikya Sabato, avateekedzi avakomi na Vafwalisayo viilundanaga kwa Pilato. Neke vamulongelage vatigilage, “Mutwave, twikwiwuka ukutigila, umudzandzi yula pe aali muumi, aalongile ukutigila, ‘Pa kigono ikya kadatu, ndihadza ndiidzulubuka ukuhuma ku wulungu.’ Lino twinyilika uvalagidze avakolakyanda vaako valoleelage imombwe, ukufikila ikigono ikya wudatu. Ngana imombwe iyo yisiiloleelwa, avanyigendwa vaakwe vasiilemwa ukwadza vahiidze umufimba gaakwe nu kuvadzanga avaanu ukutigila, ádzulubwike ukuhuma ku wulungu. Uwudesi uwo wiivedza wuviifu ukulutila uwudesi wa kutala.” UPilato akuvahigaga iitigilaga, “Muvanyamule avakolakyanda, muhelele ku mombwe mukaloleelage mu ngufu dzeenyo dzonda.” Neke vahelelage ku mombwe, vakolekelage ikikolekelelo pa liganga. Apo vakuvalekaga avakolakyanda ukuta valoleelage imombwe. Ikigono ikya Sabato pe kíhelaniidze, pe kwitandaaluka pa Mulungu, uMaliya Magadalena pamwinga nu Maliya uyungi, vaaheliye kulola imombwe. Baaho na baaho, ikilindima kikomi kiihumilaga, pakuva umunyamwandza va Mutwa Nguluvi iikaga ukuhuma kukyanya, iihelelaga pa mombwe, iibiilusilaga pa lubali iliganga ilyo, akulikalilaga. Umunyamwandza uyo aangʼaalaga uluhwano ngita lumuli lwa libalamusi, imyenda gyakwe gyali mivalafu ngita maseve. Avakolakyanda avo pe vamuweene, viikoogopaga hiilo, viikagahalaga ngita váfuwe. Neke kangi umunyamwandza uyo avalongelage avamwayuuva avo atigilage, “Mutane ukoogopa! Ndiidzeela ukutigila mwádzile ukumusakula uYesu ye vakamutoveleliye pa kipindulihidzo. Sipwali apa! Ádzulubwike ukuhuma ku wulungu ngita kye akavalongiye. Mwadze mulole pe vakamugoniike. Lino muhelelage kisaatu mukavalongele avanyigendwa vaakwe ukutigila, ‘Ádzulubwike ukuhuma ku wulungu, nave ávalonguwe ukuhelela ku Galilaya. Uko kwe kwene kwe muhadza mukumuwona.’ Lino ndívalongiye!” Neke avamwayuuva avo vahegage kisaatu pa mombwe vali nu woogofi nu lukeelo lukomi. Viinyilaga kuhelela kuvalongela avanyigendwa va Yesu, ngita umunyamwandza uyo kye akavalongiye. Baaho na baaho, uYesu iitaangʼanaga navo, akuvahungilaga iitigilaga, “Kamwene!” Viihegelelaga kwa Yesu, viikoleelaga amagulu gaakwe nu kumugondamila. Neke uYesu avalongelage atigilage, “Mutane ukoogopa. Muhelelage mukavalongele avanyalukolo vangu vahelelage ku Galilaya kwe vahadza vakuumbona.” Avamwayuuva avo pe vali mu ngʼaasi viihelela, avangi mu vakolakyanda avaaloleelaga imombwe ya Yesu, viihegaga, viikwingilaga mu wudzenge wa Yelusalemu. Viifikaga, vakuvalongelaga avateekedzi avakomi dzonda ídzihumiye. Neke avateekedzi avakomi avo valundanage pamwinga na vavaha va Vayahudi, valonganage, viidiingʼanage, vavapeelage avakolakyanda avo amagoobeli goloofu. Vakuvafundaga viitigilaga, “Ngana umuunu ye avedzaga akuvawuudza ulwa idzo ídzihumiye mutigilage, ‘Avanyigendwa va Yesu vakaadzile pakilo ukuhiidza umufimba gwakwe pe tukaagoneeliye.’ Ngana uPilato apulike idzo, tuhadza twilongana nave, ukuta mutane ukwingila mu lutalamu.” Neke avakolakyanda vaanukilage amagoobeli ago nu kulonga ku vaanu, ngita kye vakaalongeliilwe na vavaha va Vayahudi. Imola idzo dziitagalilaga hiilo ku Vayahudi, kangi vaave vapisimanila ni neengʼuli. Avanyigendwa vanyikyumi na yumwinga (11) viihelelaga ku Galilaya ku kidunda ikyo kye avalagiidze uYesu. Uko vakumuwonaga, vakumugondamilaga, neke kangi avangi mu vanyigendwa avo vavedzage nu wugayagaya. Neke uYesu ahegelelage, avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “UNguluvi áameeliye uwutawulilwe wonda uwa kukyanya nu wa mwe naanyi. Lino muhelelage ku vaanu va nyi dzonda, mukavahambusage ukuvedza vanyigendwa vangu. Mukavadzabikage mu litaawa lya Daada, ni lya Muswamuve, ni lya Mubepo uMwimike. Mukavawulanidzage ukuniniila dzonda dze ndívalagiidze unyeenye. Lolage, uneene ndili pamwinga naanye umusika gonda ukufikila pa wudugilo wa nyi.” Uwu we wutalilo wa Mola iNofu iya Yesu Kilisiti, uMuswamuve va Nguluvi. Yaavangile ngita kye aasimbile umuvidzi Isaya ukutigila, “Lolage, ndikumutuma umulongodzi-mola vangu, akulongole pawutalo apaako, ndikumutuma kuwuyapa ingʼaasi yaako.” “Uyu ye muunu ye iipulisa iikemeela mu lungʼalangʼala iitigila, ‘Mumuwuyapilage ingʼaasi uMutwa, nu kugolosa umwa kugendela umwene.’ ” Neke ahumilage uYohana uMudzabisi iidalika nu kudzabika avaanu mu lungʼalangʼala ukutigila, avaanu vapelage indzanangifu dzaawo nu kudzabikwa, kwe kuwoneesa ukutigila vápitwike ukuhuma ku wuhosi waawo, ukuta uNguluvi avapyanile. Avaanu voloofu ukuhuma mu Yelusalemu na ku Yudeya yonda, vaahelelaga ukwakwe kumupulikidza dze iidalika. Avangi vaanakaga nu kupela indzanangifu dzaawo, neke vadzabikwage nu Yohana uMudzabisi mu mukoga Yolodani. Mu figono ifyo uYohana aafwalaga imyenda gya lwage lwa ngamila, mu kigudi iipinyaga umukandalo gwa ngwembe. Ikyakuliya kyakwe kyali amadeede nu luuki lwa mudaasi. Pe iidalika aatigilaga, “Iikwadza umunya ngufu ukulutila uneene, pakuva sindivagiye nambe kugundama nu kuwopola ingʼova dza ndaatu dzaakwe. Uneene ndikuvadzabikila ululenga, neke umwene ahadza akuvadzabikila mwa Mubepo uMwimike.” Mu figono ifyo, uYesu aahumile ku Nasaleti ya ku Galilaya kuhelela ku mukoga Yolodani kudzabikwa nu Yohana. UYesu pe aaviye iihuma mu lulenga iiwonaga kukyanya kwidinduka, nu Mubepo uMwimike ngita ngundya iikwika pakyanya apaakwe. Ilidzwi ukuhuma kukyanya liipulisaga liitigila, “Uveeve yuuve Muswamu-vangu, ve Mwende vangu, ye ndíkeeliidzwe naave mbandu.” Neke uMubepo uMwimike amusogodzage uYesu kuhelela ku lungʼalangʼala kugemywa. Akwikalaga kuuko figono makyumi gatayi (40) iigemywa nu Setano. Uko aali ni fingʼooko ifya mudaasi, na vanyamwandza va Nguluvi avamuwombelaga. UYohana uMudzabisi pe aaviye ádindiilwe mu ndinde, uYesu iihelelaga ku Galilaya iidalika iMola iNofu dza Nguluvi. Pe aadalikaga aatigilaga, “Fífikile ifigono, uwutwa wa Nguluvi wúhegeliye, lino mupelage nu kufuuwa iMola iNofu iyiidalikwa.” Ikigono kimwinga, uYesu pe iihelanidza mu ngʼumbungʼumbu ya nyandza ya Galilaya, akuvawonaga uSimoni nu Andeleya umunyalukolo vaakwe, viitega indzafu dzaawo mu nyandza, pakuva vaali valovi. Neke uYesu atigilage, “Mwadze muuniniilage! Ndihadza ndikuvahambusa valovi va vaanu.” Pe vaaviye vápuliike ilidzwi ilyo, umusika guugo vakudzilekaga indzafu dzaawo, vakumuniniilaga uYesu. Pe aaheliye pawutalo padebe, akuvawonaga uYakobo nu Yohana avaswamuve va Sebedayo, vali mu waato viiwuyapa indzafu dzaawo. Umusika guugo, uYesu akuvakemeelaga, neke vamulekage uSebedayo udadaawo mu waato umo pamwinga na valima-malimo vaawo, vakumuniniilaga uYesu. UYesu na vanyigendwa vaakwe vaahegile ukuhelela ku wudzenge wa Kapelenahumu. Mu kigono ikya Sabato uYesu iikwingilaga mu luholanilo, neke avawulanidzage avaanu ilidzwi lya Nguluvi. Avaanu viidzumaga hiilo imbulanidzo dzaakwe, pakuva asaawulanidzaga ngita avawulanidzi va milagililwe. Umwene aawulanidzaga mu wutawulilwe wonda. Mu luholanilo umo, aali mwali umwadaada umunya mubepo umuviifu. Umusika guugo iikoolaga iitigilaga, “Tuli wuki nu veeve Yesu ve muhuma ku Nasaleti? Wáadzile mu kututipula? Ndiidzeela ukutigila, uli Mwimike va Nguluvi!” UYesu akugukenyelaga iitigilaga, “Dzike! Uhume mwa muunu uyu!” Umubepo umuviifu gukumuhulilaga lidzilisi, gwikoolaga mbandu, umusika guugo gukumuhumaga umuunu uyo. Neke baaho avaanu vonda vadzumage mbandu viiwuudzage veene vatigilage, “Idzi mola dziki? Idzi dze mbulanidzo dza lino idzili nu wutawulilwe? Lolage, iikenyela nagi mibepo imiviifu, nagyo gikumwidika!” Imola dza Yesu dziipulisaga kisaatu imbali dzonda idza Galilaya. UYesu pamwinga na vanyigendwa vaakwe uYakobo, uYohana, uSimoni nu Andeleya vaahegile mu luholanilo ulo, neke vahelelage vakiingilage mu nyumba ya Simoni nu Andeleya. UYesu pe aaviye áfikile, vakumulongelaga imola idza mutamwa umukwive va Simoni, ye aali ágonile pa wulili, aavawaga imungo ya lihilidzi. UYesu iihegelelaga, akumwibataga iliwoko nu kumwinamula. Umwayuuva uyo iinanaga umusika guugo, iivangaga ukumuwombela. Pa kyamihe ilidzuwa pe lísotile, ni Sabato pe yíhelaniidze, vakumuleetelaga uYesu avatamwa na áviibiitwe ni mibepo imiviifu. Uwudzenge wonda wiilundanaga pa mulyango. Neke uYesu avananiyage voloofu avaali ni fitamwa ifili poloofu, nu kulosa imibepo imiviifu gyoloofu. Akugikenyelaga gitane ukulonga kiinu, pakuva gyamudzeeliye ukutigila umwene ye ani. Ikigono ikya kavili pe yiitema yinyavambula, uYesu aalamwike iihelelaga apoono apangaya vaanu, neke alapangilage. USimoni na vayagwe viihelelaga kumutemula. Pe vamuweene viitigilaga, “Avaanu vonda vakukusakula!” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Tuhelele ku ndzenge idzingi idzili biihi ndikadalike nako, pakuva ulo lwe lwene lwe ndaadziye.” Iihelelaga iidalika mu nyolanilo dzaawo mu Galilaya yonda, nu kulosa imibepo imiviifu mu vaanu. Umwadaada yumwinga ye aali ni kinyamuvili aaheliye kwa Yesu, neke afugamage, agongoolage ukuvaladzwa ikitamwa kyakwe atigilage, “Ngana úkeeliye, ndiigongoola uumbaladze.” UYesu akumuwonelaga lusungu, iigolosaga iliwoko lyakwe, akumupamyaga, akumulongelaga iitigilaga, “Ndíkeeliye, uvalale!” Baaho ikinyamuvili kikumuhegaga, iiponaga. UYesu amukaanidzaga iitigilaga, “Kitagela kulonga kiinu kwa muunu. Nda haamu, uhelelage ukiiwoneese kwa muteekedzi, ukatawule uwusembe wiimila wa kuvaladzwa ngita kye aalagiidze uMose mu milagililwe. Wuvedzage we woolesi ku vaanu vonda ukutigila úvaliidzwe.” Neke umuunu uyo ahelelage iilonga ku vaanu vonda nu kudalika dze álimiliilwe nu Yesu. Wiimila wa ulu, uYesu aalemiilwe ukwingila mu wudzenge pa weelu, neke asigalage kwivala apoono pa kinyele, napo kangi avaanu ukuhuma imbali dzonda vaahelelaga ukwakwe. UYesu aapilwike kangi ku Kapelenahumu. Pe fíhelaniidze ifigono fikeefu, imola dziipulisaga ukutigila uYesu ali mu nyumba. Neke valundanage avaanu voloofu, pagayage na pa kwima nambe pa mulyango. UYesu avadalikilaga ilidzwi lyakwe. Baaho viikwadzaga avamwadaada vatayi vámunyamuwe umwadaada umunya liteela mu liteefu, vakumuleetelaga uYesu. Avaanu avo viilemwaga ukumufikila uYesu wiimila wa lilugu lya vaanu, neke viinukage nu mutamwa ku likiingʼa, vahodolage pa kwingilila kidonya nu Yesu, vamwisage umutamwa vaawo mu liteefu. UYesu pe aluweene ulufuuwo lwawo, akumulongelaga umutamwa iitigilaga, “Muswamu-vangu, úwodziidzwe indzanangifu dzaako.” Avawulanidzi va milagililwe avangi aviikalile baaho, viidzumaga vakwiwuudzaga mu numbula viitigilaga, “Kye kiki uyu akumulonga fivi uNguluvi? Ye iiwodza indzanangifu yumwinga swe, ye Nguluvi!” UYesu aaviye álufikile lwe vakwingʼulandza, iitigilaga, “Kye kiki mwihoodza ewo mu numbula dzeenyo? Luli kwi ulupeefu, ukumulongela umunya liteela ukutigila, ‘Úwodziidzwe indzanangifu dzaako,’ enewuli, ‘Wiime, utegule iliteefu lyako, ugendage’? Neke kangi muludzeelage ukutigila, uMuswamuve va Muunu ali nu wutawulilwe wa kuwodza indzanangifu mu nyi umu.” Neke amulongelage umunya liteela atigilage, “Wiime! Tegule iliteefu lyako, uhelelage ku kaaya yaako.” Umutamwa uyo iikwimaga, iitegulaga iliteefu lyakwe, iihegaga pa miiho ga vonda. Avaanu avaalundiine apo viidzumaga hiilo, vakumupeelaga indolo uNguluvi viitigila, “Imola ngita idzi tusinaa tulolaga apoono!” UYesu aaheliye kangi ku ngʼumbungʼumbu ya nyandza ya Galilaya. Ililugu lya vaanu likumuhelelelaga, neke awulanidzage. Pambele pe iihelela pawutalo, akumuwonaga uLevi umuswamuve va Alufwayo, íikalile pe aailundahidzila ipembe. Iitigilaga, “Uuniniilage.” Neke baaho uLevi iimage, amuniniilage. UYesu iikalile ku nyumba ya Levi iiliilasa ifiliyo na vahaki-pembe voloofu, avanya ndzanangifu na vanyigendwa vaakwe, pakuva avaanu voloofu ngita avo vamuniniilaga. Avawulanidzi va milagililwe avangi va kiwungu kya Vafwalisayo, pe vamuweene uYesu iiliilasa na vahaki-pembe na vahosi, vakuvawuudzaga avanyigendwa vaakwe viitigilaga, “Kye kiki iiliilasa na vanya ndzanangifu na vahaki-pembe?” UYesu pe aapuliike idzo, akuvalongelaga iitigilaga, “Avasiivawa umuvili vasiisakula ukuhelela kwa muyavi-migoda, nda haamu, va vatamwa swe. Luli ewo, sindaadzile mu kuvakemeela avakwiwona vagolofu, nda haamu, avo avakwiwona vanya ndzanangifu, ukuta vamupitukile uNguluvi.” Avanyigendwa va Yohana uMudzabisi na Vafwalisayo viiviikilaga ngʼaani. Avaanu avangi viihelelaga kumuwuudza uYesu viitigilaga, “Kye kiki avanyigendwa va Yohana na Vafwalisayo vakwiviikila ngʼaani, kuno avanyigendwa vaako viiliya?” UYesu iipilusaga iitigilaga, “Ávalaaliikwe nu mutoodzi ku noolane vakwiviikila ngʼaani wuli pe vali pamwinga nu mutoodzi? Neke kangi gulaadza umusika gwe alaahedzwa umutoodzi, apo pe peene pe valiiviikila ngʼaani. Sikwali umuunu ngana ali nu mwenda umulovela úgudeemwike, ye iipabika ikipabiko ikipiya mu mwenda ugo. Ngana alime ewo, ikipabiko ikyo kihadza kiideemula umwenda ugo, nago guhadza gwideemuka hiilo ukulutila pa kutala. Sikwali umuunu ye iisopa idifwayi imiya mu bogolo idza ngwembe indovela. Ngana vasope, ibogolo dziipwefuka, idifwayi yiikwitika, ibogolo nadzo dziikwanangika. Nda haamu, avaanu vaavisopa idifwayi imiya mu bogolo imiya.” Ikigono kimwinga kya Sabato, uYesu na vanyigendwa vaakwe vaahelanidzaga mu migunda gya ngana. Avanyigendwa vaagendaga viipulula inyoodzo dza ngana. AVafwalisayo pe vaaweene avanyigendwa viipulula ingana viidzumaga hiilo, neke vamulongelage uYesu vatigilage, “Lolage! Kye kiki avanyigendwa vaako viilima amalimo mu kigono ikya Sabato ululi mwiko mu milagililwe gya Mose?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ongo, musinaa mwimba kye aalimile uDawudi pe aali nu musale pamwinga na vayagwe? UDawudi iingiye mu nyumba ya Nguluvi, pakataali mu figono fya muteekedzi umuvina uAbyatali, neke aliyage imikaate imiimike nu kuvapeela avayagwe. Imikaate igyo viidikwaga ukuliya avateekedzi swe!” Kangi uYesu akuvalongelaga iitigilaga, “ISabato yaaviikiilwe wiimila wa vaanu, avaanu si wiimila wa Sabato. Apo uMuswamuve va Muunu ye Mutwa va Sabato.” UYesu iingiye kangi mu luholanilo, nayu mwadaada umunya liwoko ilinya liteela aali muumo. Pakuva kyali kigono ikya Sabato, aVafwalisayo vamuvandaga uYesu ukuta valole ngana akumunaniya. Vaalimile ulo, pakuva vaatemulaga uwiimilo wa kumutaaha. UYesu akumulongelaga umutamwa uyo iitigilaga, “Waadze, wiime pawutalo apa.” Akuvawuudzaga aVafwalisayo avo iitigilaga, “Lwe luli kwi ulwikwidikwa ukulima ulunofu enewuli ukulima uluviifu, ukupoka uwuumi enewuli ukukoma pa kigono ikya Sabato?” Vasaahigile kiinu. Neke uYesu alolage imbali dzonda ni ligooga, ahuguvalage wiimila wa numbula dzaawo ngʼiliitafu. Neke amulongelage umunya liteela atigilage, “Golose iliwoko lyako.” Iigolosaga iliwoko lyakwe, liiponaga. Baaho aVafwalisayo viihumaga kwivala, viilonganaga na Vahelode ulwa ngʼaasi iya kumukomela uYesu. UYesu na vanyigendwa vaakwe vaahegile apo, viihelelaga ku ngʼumbungʼumbu ya nyandza, ililugu likomi lya vaanu ukuhuma ku Galilaya likumuhelelelaga. Avaanu vonda avo pe vaapuliike idza filole ifikomi fye álimile uYesu, vakumuhelelelaga ukuhuma ku Yelusalemu, ku Yudeya, ku Idumaya, ku Tilo na ku Sidoni, na mu mwambu ya Yolodani. Ililugu pe lyaginaga, uYesu akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe ukutigila, vagelanidze uwaato uwudebe avedze pataali ngana ililugu likumubaniilidza. Pakuva avananiidze voloofu, avatamwa viisuungʼilidzaga, ukuta vamupamye. Avaanu vonda avaali ni mibepo imiviifu pe vamuweene uYesu, viiguwaga pa magulu gaakwe, viikoolaga viitigila, “Uveeve uli Muswamuve va Nguluvi!” Neke uYesu agikaanidzage ukutigila gitane ukulonga ku vangi imola dzaakwe. UYesu iinwike ku kidunda, akuvakemeelaga ve avasakaga, neke vahegelelage ukwakwe. Akuvahaagulaga avaanu vanyikyumi na vavili (12) akuvapeelaga ilitaawa vatume, ukuta vavedzasage nu mwene, ukuta avatume kudalika. Kangi akuvapeelaga uwutawulilwe uwa kulosa imibepo imiviifu. Avanyikyumi na vavili avo ve avahaaguwe ve ava: uSimoni ye aapeeliilwe nu Yesu ilitaawa ilingi Petulo, uYakobo nu Yohana avaswamuve va Sebedayo ve avapeeliye ilitaawa Bowanege, kwe kutigila Vaana va Libalamusi, uAndeleya, uFilipo, uBatolomayo, uMatayo, uTomasi, uYakobo umuswamuve va Alufwayo, uTadayo, uSimoni uMukananayo, nu Yuda Isikalyote, ye mwene pambele ye amusutuwe uYesu. Neke uYesu iingilage mu nyumba. Ililugu likomi liilundanaga, uYesu na vanyigendwa vaakwe viilemwaga nambe kuliya ifiliyo. Avanyalukolo vaakwe pe vaaviye vápuliike imola idzo, viihegaga viihelelaga kumunyamula, pakuva vaatigiye iivedza águlwike lukwale. Avawulanidzi va milagililwe avaahumile ku Yelusalemu viitigilaga, “Mwene uyu ali nave uBelisebuli, umuvina va mibepo imiviifu. Mu ngufu dza uyo iilosehedza imibepo imiviifu.” Neke uYesu avakemeelage avalongelage mu fihwananidzo atigilage, “USetano akwidaga wuli yumwene? Ngana uwutwa wiitilange weene, apo uwutwa uwo siwiima. Kangi avaanu va nyumba yimwinga pe víigalukiye, apo inyumba iyo siyiima. Ngana uSetano iitilange yumwene, uwutwa uwo siwiima, wiivedza we wudugilo waakwe. “Ulwa ndakyene lwe ulu, umuunu ye iikwingila mu nyumba ya muunu umunya ngufu, asiisweketula ifiinu fya nyumba ya muunu uyo kitatala amupinge tandi, neke pe asweketule ifiinu fyakwe. “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, avaanu vahadza viiwodzwa indzanangifu nu wulonga fivi wonda, neke kangi umuunu ye akumulonga fivi uMubepo uMwimike, uyo asilaawodzwa mbeepali, pakuva ali ni ndzanangifu iya mbeepali.” Aalongile ulo, pakuva vaatigilaga, “Ali nu mubepo umuviifu.” Neke ungʼina na vanyalukolo vaakwe vafikage pe aawulanidzaga uYesu, viimage piivala, vamutumage umuunu amukemeele uYesu. Ililugu lya vaanu liikalile límupiliime uYesu likumupulikidza, avaanu vakumulongelaga viitigilaga, “Lolage, uyuuwo na vanyalukolo vaako vali piivala, vakukutemula.” UYesu iihigaga iitigilaga, “Uyuuva na vanyalukolo vangu ve va ani?” Kangi iilolaga imbali dzonda ku vaanu avamupiliime iitigilaga, “Ava ye yuuva na vanyalukolo vangu. Umuunu ye iilima dze iikeela uNguluvi, uyo iivedza ye munungʼu-vangu, ye muhaadza-vangu, kangi ye yuuva.” UYesu aavangile kangi ukuvawulanidza avaanu pa ngʼumbungʼumbu ya nyandza ya Galilaya. Pakuva ililugu likomi lya vaanu lyamupiliime, uYesu iikwingilaga mu waato akwikalaga, ililugu lyonda liisigalaga ku ngʼumbungʼumbu. Neke avawulanidzage ndzoloofu mu fihwananidzo atigilage, “Mupulikidzage! Umunya kumiidza aaheliye kumiidza imbeyu ku mugunda gwakwe. Pe iimiidza, imbeyu iyingi yiigwilaga mu ngʼaasi, ifidege fiikwadzaga fiiholaga. Imbeyu iyingi yiigwilaga pa lutalaawe apangaya muganga goloofu. Imbeyu iyo yiimelaga kisaatu, pakuva umuganga gwali mukeefu. Ilidzuwa pe lívalile, ifimelo fiiyongodokaga, pakuva indela dzaalemiilwe ukwika paanyi. Iyingi yiigwilaga pa miifwa. Imiifwa pe giikulanila ni fimelo fya mbeyu iyo, giihologotedzaga ifimelo ifyo, neke filemwage ukuveleka. Imbeyu iyingi yiigwilaga pa muganga úgunonile, yiivelekaga ifiveleko makyumi gadatu (30), iyingi makyumi mutanda (60), ni yingi ligana limwinga (100)!” “Umuunu ye avedzaga ye ali na masiikidza agiipulika, apulikage.” UYesu pe aali mwene, avanyigendwa vaakwe na vangi avamuniniilaga, vakumuhelelelaga vakumuwuudzaga ulwa figanulo ifya fihwananidzo fye álongile. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Unyeenye múpeeliilwe ukudzidzeela idza kinyele idza wutwa wa Nguluvi, neke vonda avali kwivala ndikuvalongela dzonda mu fihwananidzo, kwe kutigila, ‘Ukulola valolage, neke kangi vatanage ukufiwona. Ukupulika vapulikage, neke kangi vatanage ukulufika. Kye kileka valemwage ukupituka nu kuwodzwa indzanangifu dzaawo.’ ” Neke uYesu avawuudzage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Mwilemwa ukulufika ulwa kihwananidzo iki? Apo ifihwananidzo ifingi fyonda muhadza mukulufika wuli? Umunya kumiidza iimiidza ilidzwi lya Nguluvi. Imbeyu iyiigwila mu ngʼaasi ve vaanu aviipulika ilidzwi lya Nguluvi, neke valemwage ukwinatila, baaho uSetano iikwadza iihedza ilidzwi ílimiidziilwe mugati umwawo. Avangi vali ngita mbeyu pe yímiidziilwe pa lutalaawe. Pe viipulika ilidzwi, viikwanukila nu lukeelo. Pakuva ilidzwi ilyo lingaya midela mu numbula dzaawo, viikwinatila mu musika mudebe. Pe dzikuvafikila imumuko ni nalamu wiimila wa lidzwi, baaho viileka ukulifuuwa. Avaanu avangi vali ngita mbeyu iyaamiidziilwe pa miifwa, viipulika ilidzwi ilyo, kangi pe viitaangʼana ni ngudo idza pe naanyi, ukudzangwa nu wumosi, nu wudobofu uwuli poloofu, ifi fiihologotedza ilidzwi lilemwe ukuveleka. Avangi, vali ngita mbeyu iyaamiidziilwe pa muganga úgunonile, ve veene aviipulika ilidzwi nu kuliinatila, neke vavelekage ifiveleko fyoloofu, uyungi makyumi gadatu, uyungi makyumi mutanda, uyungi ligana limwinga.” UYesu akulilongelaga ililugu iitigilaga, “Ongo, avaanu vaavikunga ulumuli neke valeete nu kugubikila ni ndiilo, enewuli vaaviviika mu lifungo ilya wulili? Nambi! Ulumuli vaaviviika pakyanya pa kinenevekelo. Ndeeni kye lugenda, dzonda idzili ku kinyele dzilaavedza pa weelu, kangi dzonda ídzifihamiike dzilaakagulika. Ye ali na masiikidza agiipulika, apulikage! “Mupulikidzage wunofu dze ndiilonga, kye mwigelela ku vangi, kye kyene kye alavagelela uNguluvi na yuunye, kangi alavalutihidza. Pakuva umuunu ye avedzaga ye akukilimila wunofu ikyo kye ápeeliilwe pa kulufika, uNguluvi ahadza iikoongeledza ni fingi. Neke kangi umuunu ye asikukilimila kye ápeeliilwe pa kulufika, uyo nambe kye ali nakyo uNguluvi ahadza iinyaga.” Neke uYesu aginage ukulonga atigilage, “Uwutwa wa Nguluvi wúlingʼiine ni kihwananidzo iki. Umuunu aaheliye kumiidza imbeyu mu mugunda. Pe aagonile nu kulamuka, ikilo nu muunyi imbeyu dziimelaga neke dzikulage, umuunu uyo kitadzeela. Inyi yiivelesa ifiveleko yeene, ukuvangila akahamba, pambele inyoodzo, pa wusililo imeke idza ngana dziikangala mu nyoodzo. Imeke pe dzíkangiye, iihelela nu mumaage kubena, pakuva fye figono ifya mbene.” UYesu aalongile ikihwananidzo ikingi iitigilaga, “Uwutwa wa Nguluvi wúlingʼiine na kiki? Tuhwananidze ni kihwananidzo kiki? Uwutwa wa Nguluvi wuli ngita akapeke ka lilongoti, akapeke aka kadoodo hiilo mu nyi. Neke pe káyaaliilwe, kiimela nu kugunga kivedze kimelo kikomi pa fimelo fyonda ifya mu migunda. Kangi kiivedza na mahandzo makomi ni fidege fiisamba ifyaso nu kwikala mu mwifunyi gwakwe.” Mu fihwananidzo fyoloofu ngita ifi, aadalikaga ku vaanu iMola iNofu iya wutwa wa Nguluvi, kuno iigelanihidza pa luhala lwawo ulwa kuyifika. Asaalongaga luluvedzaga ukwawo ngaya kihwananidzo. Pe aavedzaga na vanyigendwa vaakwe, apo aaganulaga dzonda idza fihwananidzo. Ikigono kiikyo pa kyamihe, uYesu avalongiye avanyigendwa iitigilaga, “Tulowoke imwambu iya nyandza.” Neke valilekage ililugu, vamunyamulage uYesu kye ali mu waato ndeeni. Kangi waali poowuli baaho nu waato uwungi. Pe viihelela, ilivelo ilikomi mu nyandza liidwadwalusaga amavingo giitovaga uwaato, neke wuvangage ukumema ululenga. Umusika ugo, uYesu aagoneeliye kuno áhaguwe umutuwe pa lihagulilo mu waato kumbele. Avanyigendwa vaakwe vakumulamusaga viitigilaga, “Muwulanidzaave, uveeve usiiwona kiinu nde tufuwe?” UYesu iilamukaga iikenyelaga ilivelo, akugalongelaga amavingo iitigilaga, “Dzike! Ulitame!” Ilivelo liidzikaga nayi nyandza yiilitamaga. Neke avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Kye kiki mwikoogopa? Mwave musiifuuwa?” Aveene voogwipe hiilo, vakwiwuudzaga veene viitigilaga, “Uyu ye ani? Nali livelo na mavingo fikumwidika!” UYesu na vanyigendwa vaakwe vaalowiike imwambu iya nyandza ya Galilaya, viifikaga ku nyi ya Vagelasi. UYesu pe iihuma mu waato, iitaangʼanaga nu mwadaada umunya mubepo umuviifu áhumile ku mombwe. Umuunu uyo iikalaga ku mombwe. Asaali pwali umuunu ye aali nu ludali lwa kumupinga nambe ni minyololo. Vamupingaga ni mipingo mu mawoko ni minyololo mu magulu mbeepali, napo kangi aadumulaga. Kangi asaali kwali umuunu ye amulemaga. Ikilo nu muunyi aavedzaga ku mombwe na mu fidunda kuno iikoovanika nu kwikinya na maganga. Pe aaviye ámuweene uYesu pa wutaali, akumunyilililaga iifugamaga pa magulu gaakwe. Iikemeelaga mu sawuti ngomi iitigilaga, “Ve Yesu, Muswamuve va Nguluvi uMukomi! Uli wuki naane? Mu litaawa lya Nguluvi, ndikukuyiigila siiwo utane ukuumumusa!” Pakuva uYesu aatalile ukulonga ukutigila, “Ve mubepo muviifuave, uhume mwa muunu uyu!” UYesu akumuwuudzaga iitigilaga, “Ilitaawa lyako ani?” Iihigaga iitigilaga, “Ilitaawa lyangu ndiitambulwa Legyoni, pakuva tuli voloofu.” Umuunu uyo kangi na kangi akumugongoolaga uYesu ukutigila, atane ukugilosa gihege mu luvala ulo. Mu luvambala ulo, kwali nu lupinga lukomi lwa magubi agaaliidzaga. Imibepo igyo gikumugongoolaga uYesu giitigilaga, “Ututawule tuhelele tukiingile mu magubi gala.” UYesu akugitawulaga, neke gihumage mwa muunu uyo nu kwingila mu magubi. Ulupinga lukomi lwa magubi ngita mbilima dzivili (2,000), giisulunukaga lunyilo ku ligeema, giikwingilaga mu nyandza, giifuwaga. Avadiimi va magubi ago viinyilaga lunyilo, viihelelage viilonga imola iyi ku vaanu vonda va ku wudzenge na ku migunda. Avaanu viifikaga kulola ídzilimiike. Vaaviye váfikile pa Yesu, vakumuwonaga umuunu uyo ye akali ni mibepo imiviifu íikalile, áfwalile imyenda, ali nu luhala lugolofu, viikoogopaga hiilo. Avaanu avadziweene ídzilimiike, viilongaga ku vaanu avangi, ulwa muunu uyo nu lwa magubi. Wiimila wa ulo, vakumugongoolaga uYesu ahege mu nyi yaawo. UYesu pe iikwingila mu waato, umuunu ye akali ni mibepo imiviifu iigongoolaga aheleengʼasage nave. UYesu akumukaanidzaga iitigilaga, “Helelage ku kaaya ku vanyalukolo vaako, ukavalongele dzonda dze ákulimiye uMutwa, nu lupyana lwakwe ukwako.” Neke umuunu uyo ahegage, ahelelage iidalika dzonda dze ámulimiye uYesu mu Ndzenge Dzinyikyumi (10) idza nyi iyo. Avaanu vonda viidzumaga hiilo. UYesu pe aaviye álowiike inyandza mu waato, ali mu ngʼumbungʼumbu, ililugu lya vaanu likumulundanilaga. Iikwadzaga umuunu yumwinga va vandzaagila va luholanilo ye aatambulwaga Yayilo. Pe aaviye ámuweene, akwigwisaga pa magulu ga Yesu. Iigongoolaga iitigilaga, “Umwali-vangu umudebe mutamwa hiilo, asanga afuwa. Siiwo, waadze umuviikile amawoko apone avedze muumi.” UYesu iiheleengʼasaga nave ku kaaya ya muunu uyo. Pe vali mu ngʼaasi, ililugu lya vaanu lyamuniniilaga nu kumusukanga uYesu. Mu lilugu ilyo, aali mwali umwayuuva yumwinga ye aali nu wutamwa wa kuhuma idanda mu myaka ginyikyumi ni givili (12). Aapumwike hiilo mu kuhelela ku vayavi-migoda voloofu nu kuhomba ifiinu fyakwe fyonda kitapona, kangi uwutamwa waakwe waaginaga. Aaviye ápuliike imola dza Yesu, iihumiingʼasaga mu lilugu iipamyaga umwenda gwa Yesu. Pakuva aahoodziidze mu numbula yaakwe ukutigila, “Ngana ndikapamye umwenda gwakwe apo ndiipona.” Umusika guugo idanda iyamuhumaga, yiikatukaga, akwipulikaga mu muvili áponile uwutamwa we akali nawo. Kangi umusika guugo uYesu iiwonaga ukutigila ingufu dzaakwe dzíhegile. Iiseedukilaga ililugu iitigilaga, “Ye ani ye ápamiidze umwenda gwangu?” Avanyigendwa vaakwe viipilusaga viitigilaga, “Lolage ililugu lyonda kye likukusukanga, kye kiki wiiwuudza ye ákupamiidze?” Neke kangi uYesu aginage ukulolaasa imbali dzonda amuwone ye ámupamiidze. Umwayuuva uyo pe aadzeeliye ídzilimiike ukwakwe, iikoogopaga, iihelelaga, akwigwisaga pa magulu ga Yesu kuno iihilila, pakuva aadzeeliye ídzilimiike ukwakwe. Akumulongelaga kye lukali. Neke umwene atigilage, “Mwali vanguave, ulufuuwo lwako lúkunaniidze. Uhelelage nu lutengamaso, lino úponile ikitamwa kyako.” Pe iilonga idzo, viikwadzaga avaanu avaatumiilwe ukuhuma ku kaaya ya Yayilo, umundzaagila va luholanilo, vakumulongelaga viitigilaga, “Umwaliwo áfuwe. Utane ukumufwahidza uMuwulanidzi.” UYesu iibedalilaga dze viilonga, neke amukangadzage uYayilo atigilage, “Utane ukoogopa, ufuuwage hela.” Neke uYesu alikaanilage ililugu litane ukumuniniila. Iihegaga nu Petulo, uYakobo nu Yohana umunungʼuve va Yakobo. Pe vaafikile pa kaaya ya Yayilo, uYesu akuvawonaga avaanu viivemba nu koova. Iikwingilaga mu nyumba iitigilaga, “Kye kiki mwivemba nu koova? Umuhindza uyu asinaa afuwa, nda haamu, ágoneeliye hela!” Ililugu pe lyapuliike, liidzumaga nu kumuheka mbandu. UYesu akuvahumyaga vonda piivala, akuvanyamulaga avavaha va muhindza na vanyigendwa vadatu, viikwingilaga mwe gugenda umufimba gwa muhindza. UYesu iikwibataga iliwoko lya mwana, iitigilaga, “Talita kumi!” Kwe kutigila, “Ve muhindzaave, ndiitigila wiime!” Neke baaho umuhindza iimage, agendage. Aali munya myaka ginyikyumi ni givili. Avaanu vonda viidzumaga hiilo! UYesu akuvakaanidzaga iitigilaga, “Kitagela kulonga kwa muunu yungi lwe múluweene ulu. Mumupeele umuhindza uyu ifiliyo aliye.” Neke uYesu ahegage pe aali, aheleengʼasage na vanyigendwa vaakwe ku Nasaleti kwe aakuliye. Pe kífikile ikigono ikya Sabato, iivangaga ukuwulanidza mu luholanilo. Avaanu voloofu avaapuliike idzo, viidzumaga hiilo viitigilaga, “Uyu, ádziwoniye kwiya idzi? Ali nu luhalawukagudzi luki uyu? Ali ni ngufu yiki iya kuhuufya ifilole ifikomi ewo? Uyu siye mupululi-mbawo yula, umuswamuve va Maliya? Avanyalukolo vaakwe siye Yakobo, uYose, uYuda nu Simoni? Avahaadzave sivali pa peesu apa?” Vasamufuuviilwe, vakumukaanaga. Neke uYesu avalongelage atigilage, “Umuvidzi iiginikwa ukungi konda. Nda haamu ukwawo, mu lukolo lwakwe na mu kaaya yaakwe, uyo asiiginikwa nambi.” UYesu asaahuufiidze ifilole fyoloofu uko, neke kangi avaviikilage amawoko avatamwa vakeefu nu kuvananiya. UYesu iidzumaga hiilo ulwa kitafuuwa kwawo. Neke uYesu ahelanidzage iiwulanidza ukuhuma uluvala nu luvala. Akuvakemeelaga avatume vaakwe vanyikyumi na vavili (12), akuvapeelaga uwutawulilwe uwa kulosa imibepo imiviifu. Akuvatumaga vavili vavili, akuvalagidzaga iitigilaga, “Mutanage ukunyamula ifyakuliya, ibogolo, amagoobeli mu mikandalo gyenyo, nambe mingila givili, munyamulage umusagi nu kufwala umwingila gumwinga ni ndaatu swe.” Akuvalongelaga kangi iitigilaga, “Ikaaya ye vakuvaanukila, mwikalage muumo kitahumiingʼasa ifiwungu, ukufikila pe mwihega mu luvala ulo. Ponda pe vakuvakaana unyeenye, nayi mola yeenyo, apo mupumuunage ulufuuna mu magulu geenyo pe mwihuma mu kaaya iyo, kivedzage kye kimanyilo kya woolesi ukwawo, wa luhigo ulwa kubihila ukuyaanukila iMola iNofu.” Neke avanyigendwa va Yesu avo vahelelage viidalika ukutigila, avaanu vapelage indzanangifu dzaawo. Vaalosaga imibepo imiviifu gyoloofu, kangi vavabakaga amafuta avatamwa voloofu nu kuvananiya. Umutwa Helode aapuliike ndzoloofu idziilimwa nu Yesu, pakuva imola dzaakwe dzaapuliise ponda. Avaanu avangi vaatigilaga, “UYesu ye Yohana uMudzabisi, ádzulubwiswe ukuhuma ku wulungu. Kye kileka avedzage ni ngufu idza kuhuufya ifilole ifi.” Avangi vaatigilaga, “Uyu ye Eliya umuvidzi.” Avangi vaatigilaga, “Uyu ye muvidzi, ngita avavidzi va kataali.” UHelode pe iipulika idzo iitigilaga, “Ádzulubwike uYohana, ye ndamudumuwe umutuwe!” UHelode uyo, ye mwene ye avatumile avakolakyanda vakamwibate uYohana uMudzabisi nu kumudindila mu ndinde, wiimila wa Helode lwe amutoolile uHelodya umudala va Filipo umaamiye. UYohana amukenyelaga uHelode aatigilaga, “Lusiikwidikwa mu milagililwe gya Mose uveeve ukumutoola umudala va maamo!” Umudala uyo amuviipiye uYohana, ponda pe aasakaga ukumukoma, aalemwaga. UHelode amoogopaga uYohana, pakuva aludzeeliye ukutigila aali muunu mugolofu kangi mwimike, amukengelaga. Aakeelaga ukumupulikidza uYohana, na pe aapulikaga dze iilonga, aalemalaga hiilo mu numbula yaakwe. Neke uHelode aviikage ulukeelanilo na vatambule vaakwe, avagogolo va mugoola gwa Galilaya, pamwinga na vavina va vakolakyanda vaakwe ukwiwuka ikigono ikya kuholwa kwakwe. UHelodya akuyiwonaga ingʼaasi ya kumukomela uYohana. Umwalive Helodya iikwingilaga, neke akinage wunofu pa miiho ga mutwa na vangi avaalundiine pa lukeelanilo, ulo lukumukeeledzaga mbandu uHelode. Umutwa akumulongelaga umuhindza uyo iitigilaga, “Ngana unyilike kikivedzaga, ndikukupeela.” Neke ayiigage atigilage, “Ndikukupeela kikivedzaga kye wiikeela, nde kuvedze kukugavila umupingulo gwa wutwa wangu!” Umuhindza uyo iihumaga kwivala, akumuwuudzaga ungʼina iitigilaga, “Ndinyilike kiki?” Ungʼina iihigaga iitigilaga, “Unyilike umutuwe gwa Yohana uMudzabisi.” Umusika guugo umuhindza uyo, iipilukaga kwa mutwa akumulongelaga iitigilaga, “Ndiisaka uumeele liilino umutuwe gwa Yohana uMudzabisi mu luhelo.” Umutwa Helode pe aapuliike ulo, iihuguvalaga mbandu. Iilemwaga ukukaana, pakuva yumwene ye aayiigile, kangi pa miiho ga vagendzi voloofu. Baaho akumutumaga umukolakyanda akadumule umutuwe gwa Yohana. Iihelelaga mu ndinde iidumulaga, iileetaga umutuwe mu luhelo, akumupeelaga umuhindza uyo, nave akugusindikaga kwa ngʼina. Avanyigendwa va Yohana pe vaapuliike imola idzo, viihelelaga mu kuhedza umuvili gwakwe, vakugusiilaga mu mombwe. Avatume avo pe vaaviye vápilwike kwa Yesu, vakumulongelaga dzonda dze válimile na dze váwulaniidze. Apeene apo, avaanu voloofu vaahelelaga kwa Yesu, na vangi voloofu vaahegaga. Wiimila wa ulu, uYesu na vanyigendwa vaakwe viilemwaga nambe musika ugwa kuliya ifiliyo. UYesu akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Tuhelele apoono apangaya vaanu, tukapole padebe.” Neke viingilage mu waato, valowokage ukuhelela apoono apangaya vaanu. Pe viihega, avaanu voloofu vakuvawonaga, viidzeelaga kwe viihelela. Avaanu voloofu ukuhuma mu ndzenge dzonda, viihelelaga lwa magulu viitalaga ukufika. UYesu pe iihuma mu waato akuliwonaga ililugu lya vaanu, neke aliwonelage lusungu, pakuva aliweene lili ngita ngʼolo idzingaya mudiimi. Neke baaho avangage ukuliwulanidza amadzwi goloofu. Pa kyamihe, avanyigendwa vaakwe vamuheleliye, viitigilaga, “Apoono apa padaasi, kangi kwitinala. Uvatawule avaanu vahelele mu mbala idzili biihi vakiigulile ifiliyo.” Neke uYesu atigilage, “Muvapeele yuunye ikyakuliya.” Viipilusaga viitigilaga, “Útigiye tuhelele tukagule ikyakuliya ikya dinaali magana gavili (200), tukileete nu kuvagavila avaanu vonda ava!” Akuvawuudzaga iitigilaga, “Muli nagyo mikaate gilinga? Muhelele mukalole.” Pe vaaviye válolile, viitigilaga, “Poogili imikaate gihaanu ni somba dzivili.” Akuvalagidzaga ukutigila vavakalike avaanu fipuga fipuga pa lusoli ludodi. Vakwikalaga fipuga fipuga fya vaanu makyumi gahaanu (50) apangi ligana limwinga (100). Iinyamulaga imikaate gihaanu ni somba dzivili, iilolaga kukyanya, iifuunyililaga, iimegulingʼasaga imikaate, akuvapeelaga avanyigendwa vavagavile avaanu. Kangi akuvagavilaga nadzi somba dzonda dzivili. Neke valiyage vonda, viigutage. Avanyigendwa viilundasaga utuwuluwulu tonda twa mikaate ni somba utwasigiye, neke fimemage ifihiivi finyikyumi ni fivili. Avaaliye imikaate igyo vaali vaanu voloofu hiilo, imbalilo ya vagoosi ngʼaani vaali mbilima dzihaanu (5,000). Neke uYesu avasungʼanidzage avanyigendwa vaakwe ukutigila viingile mu waato, ukuta valongole ku Betisayida umwene pe akwilaga na vaanu. Aaviye íilagile navo, iihelelaga mwene ku kidunda mu kulapangila. Ikilo pe yaaviye yiivanga nu waato pe wuli pagati pa nyandza, uYesu aali mwene ku ngʼumbungʼumbu. Neke avawonage avanyigendwa vaakwe kye viigimba ukugendza uwaato, pakuva ilivelo lyatanidzaga kuwutalo kwe viihelela. Pe yiitema yinyavambula, uYesu iihelelaga kwe vagenda, iigenda pakyanya pa lulenga, aasakaga ukuvahelanidza. Avanyigendwa vonda pe vaaviye vámuweene iigenda pakyanya pa lulenga, viikoogopaga nu kukoola, pakuva vaahoodziidze ukutigila limulungu. Baaho na baaho, uYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Mwikangadze inumbula, ye neene, mutane ukoogopa!” Neke iingilage mu waato waawo, ni livelo nalyo liilitamaga. Viidzumaga mbandu mu dzonda idzo kye dzíhumiye, pakuva vaali vasinaa vadzeela ulwa filole fye oongeliidze imikaate, kangi inumbula dzaawo dzaali ngʼiliitafu pa kufuuwa. Vaaviye válowiike inyandza, viifikaga ku nyi ya Genesaleti, neke viimyage uwaato. Pe vaaviye váhumile mu waato, avaanu vakumukagulaga ukutigila ye Yesu. Viihelelaga lunyilo ku mbali dzonda kuvategula avatamwa mu maasa, nu kuvasindika konda kwe vaapulikaga ukutigila kwali. Na monda mwe aagendelaga, muvedze mu mbala, mu ndzenge, enewuli mu migunda, vavaviikaga avatamwa mu magulilo, nu kumugongoola, ukuta avaleke avatamwa vamupamyage hela mu mudzivo gwa mwingila gwakwe. Vonda avamupamyaga, vaananaga. AVafwalisayo pamwinga na vawulanidzi va milagililwe vakeefu avaahumile ku Yelusalemu, vaalundiine pe agenda uYesu. Viiwonaga avanyigendwa vaakwe avangi viiliya ikyakuliya na mawoko agali lupumba, kwe kutigila vasinaa vakalavaga ngita kye lwasakulwaga mu mivedzehedze. AVafwalisayo na Vayahudi vonda, vasaaliyaga ikyakuliya kitakalava amawoko ukufikila mu kisuguluuni, pakuva viinatilaga imivedzehedze gya vakuhwawo. Kangi pe viihuma mu ligulilo, vasaaliyaga kikivedzaga kitakalava amawoko, ukuta vahedze ulupumba. Viinatilaga imivedzehedze igingi gya vanyakataali, ngita igya kukalafya ifitonga, ifiviya ni fikoongʼolo ifingi ifya fyuma. Neke aVafwalisayo na vawulanidzi va milagililwe pe vamulundaniye uYesu, vamuwuudziidze viitigila, “Kye kiki avanyigendwa vaako vasiikolaatidza imivedzehedze gye vatulekiye avakuhwesu, viiliya ikyakuliya na mawoko agali lupumba?” UYesu iihigaga iitigilaga, “Ndakyene wugendela wa muvidzi uIsaya, uNguluvi avaviliye unyeenye nye vakedusi pe aatigiye, ‘Avaanu ava vakuunginiya ulwa pa mulomo hela, neke kangi inumbula dzaawo dzili kutaali naane. Na pe vakwifuunya ukwangu vakwifwahidza hela, viiwulanidza imbulanidzo idza milagililwe gya vaanu hela.’ ” Neke uYesu aginage ukulonga atigilage, “Múdzilekile indagi dza Nguluvi, lino mwikwinatila imivedzehedze gya vaanu. “Kangi unyeenye múweene lunofu ukukaana indagi dza Nguluvi, mwikwinatila imivedzehedze gyenyo. UNguluvi aalongile wugendela wa muvidzi vaakwe uMose ukutigila, ‘Uvaginiyage udaado nu nyoko,’ na, ‘Ye akumuliga udaadiye enewuli ungʼina, uyo akomwage.’ Neke kangi unyeenye mwilonga ukutigila, ‘Umuunu iikwidikwa ukuvalongela avavaha vaakwe ukutigila, “Ikiinu kye ndikali ndikuvapeela ngita kuvatanga, lino ndítawuwe wusembe kwa Nguluvi.” ’ Apo lino musikumuleka umuunu ukumutanga udaadiye nambe ngʼina! Pa kuwulanidza ewo, mwibedalila ilidzwi lya Nguluvi pa kwinatila imivedzehedze gyenyo gye mwikwanuungʼana. Kangi mwikwinatila imivedzehedze igingi gyoloofu ngita igyo, igisiikwidiingʼana ni ndagi dza Nguluvi.” UYesu iikemeelaga kangi ililugu lya vaanu, iilongaga ukutigila, “Unyeenye nyivonda mupulikidzage wunofu nu kulufika. Sikookili ikiinu ikiikwingila mugati mwa muunu ukuhuma kwivala ikikumuhulila lupumba. Nda haamu, ikiinu ikiihuma mugati mwa muunu, kye kyene ikikumuhulila lupumba. [ Ye ali na masiikidza agiipulika, apulikage.]” UYesu pe aaviye álilekile ililugu lya vaanu, iikwingilaga mu nyumba. Avanyigendwa vaakwe vakumuwuudzaga ulwa kiganulo kya kihwananidzo ikyo. Neke avawuudzage atigilage, “Na yuunye musikulufika? Musiidzeela ukutigila sikookili ikiinu ikiikwingila mu lileme lya muunu ikikumuhulila lupumba? Umuunu pe áliye ifiliyo fisiikwingila mu numbula, fiikwingila mu lileme nu kuhuma kwivala.” Pa kulonga ewo, uYesu iidiike ukutigila, ifiliyo fyonda filiiwage. Iitigilaga kangi, “Ikiihuma mugati mu numbula ya muunu, kye kyene ikikumuhulila umuunu avedze lupumba. Mugati mu numbula ya muunu mwe mwene mwe giihuma amahoodzo amaviifu, uwugoni, uwuhiidzi, uwuwuladzi, uwudumuli-noolane, ikyoyo, amalanga, uwudzandzi, uwudobofu wuviifu wa muvili, igiila, amaligo, ulwinunumulo nu wupuva. Imbiifu dzonda idzi dziihuma mu numbula, dze dzeene idzikumuhulila lupumba.” UYesu pamwinga na vanyigendwa vaakwe vaahegile apo, viihelelaga ku mbala dza Tilo. Iikwingilaga mu nyumba yimwinga, asaakeeliye avaanu vadzeele ukutigila ali umo. Kangi aalemiilwe ukufihama. UYesu iitigilaga, “Uleke tandi avaana valiye viigute, pakuva si lunofu ukunyamula ikyakuliya kya vaana nu kusopela imbuwa.” Umwayuuva uyo iitigilaga, “Ulo huulo Mutwave, nadzi mbuwa nadzo dzaadziliya utuwuluwulu twe viigwisa paanyi avaana.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Pakuva úlongile ulo, lino uhelelage. Umubepo umuviifu gúmuhegile umwaliwo.” Umwayuuva uyo iihegaga iihelelaga ku kaaya, akumuwonaga umwalive ágonile pa wulili, umubepo umuviifu gúmuhegile. UYesu iihegaga mu mbala dza Tilo, iihelanidzaga mu wudzenge wa Sidoni, iihelelaga ulubali lwa kunena mwa nyandza ya Galilaya, iifikaga mu mbala dza Ndzenge Dzinyikyumi (10). Uko vakumuleetelaga umuunu umudibafu, kangi mukitalonga. Vakumunyilikaga uYesu amuviikile amawoko, ukuta apone. UYesu akumuhedzaga umuunu uyo pa lilugu, akumusindikaga pa lubali apangaya vaanu, iikwingidzaga ifyala mu masiikidza ga mudibafu, iifuunyilaga amati mu kyala, akumubakaga mu lulimi. Iilolaga kukyanya, iihuguvalaga, akumulongelaga iitigilaga, “Efwata!” Kwe kutigila, “Dinduke!” Umusika guugo amasiikidza ga muunu uyo, giidindukaga nu lulimi lwakwe lwiwopokaga, iivangaga ukulonga wunofu. Neke uYesu avakaanidzage vatane ukulonga kwa muunu ye avedzaga. Neke kangi kye aaginaga ukukaanidza, aveene vaaginaga ukutagalidza. Avaanu viidzumaga hiilo viitigilaga, “Álimile dzonda wunofu, pakuva akuvadindula avadibafu vapulikage, avakitalonga valongage wunofu!” Mu figono ifyo, ililugu ilingi lya vaanu avasaali ni kyakuliya lyalundiine. Neke uYesu avakemeelage avanyigendwa vaakwe, avalongelage atigilage, “Ndikuvawonela lusungu avaanu ava, pakuva víikalile naane figono fidatu, lino vasili ni kyakuliya. Ngana ndivatawule vawuyage ku kaaya dzaawo nu musale, viisunga vadzilike mu ngʼaasi, kangi avangi váhumile kutaali.” Avanyigendwa vaakwe viitigilaga, “Umuunu akugiwona kwiya imikaate igiikwila ililugu lyonda ili padaasi apa?” UYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Muli nagyo mikaate gilinga?” Avanyigendwa viitigilaga, “Mufungʼati (7).” UYesu akuvalagidzaga avaanu vonda viikale paanyi. Iinyamulaga imikaate gyonda igyo, iihongedzaga kwa Nguluvi, iimegulingʼasaga nu kuvapeela avanyigendwa vaakwe vavagavile avaanu, navo vakuvagavilaga. Kangi vaali nu tusomba tudebe tukeefu, akutufuunyililaga, akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe vavagavile. Avaanu vonda viiliyaga nu kwiguta. Utuwuluwulu utwasigiye twalundiiswe, fiimemaga ifihiivi mufungʼati. Avaanu avaaliye vaakwiliye imbilima dzitayi (4,000). Neke uYesu iilagage navo. Iikwingilaga mu waato pamwinga na vanyigendwa vaakwe, iihelelaga ku Dalumanuta. Pe vaaviye váfikile uko, aVafwalisayo vakumuhelelelaga uYesu viibeedzanaga nave, vakumugemya viinyilika ukutigila, avahuufihidze ikimanyilo ukuhuma kukyanya ukutigila, átumiilwe nu Nguluvi. UYesu iihuguvalaga hiilo mu numbula iitigilaga, “Kye kiki ikivegalo iki kiisaka ikimanyilo? Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ikivegalo iki kisilaapeelwa ikimanyilo kikivedzaga.” Akuvalekaga, umwene na vanyigendwa vaakwe viikwingilaga mu waato, viivangaga ulugendo ukulowoka ku mwambu. Avanyigendwa vaaseemiilwe ukunyamula imikaate, mu waato vaali nu mukaate gumwinga hela. UYesu akuvalagidzaga iitigilaga, “Mwiyangalilage nu luhaafu lwa Vafwalisayo nu luhaafu lwa Helode.” Neke viibeedzage veene vatigilage, “Iilonga ewo, pakuva tuli hela imikaate.” UYesu adzidzeeliye dze viibeedzaga, akuvalongelaga iitigilaga, “Kye kiki mukwibeedza nyiveene ulwa mikaate gye musili nagyo? Mwave musiilola nambe kulufika? Inumbula dzeenyo ngʼiliitafu? Amiiho muli nago, ukulola musiilola? Amasiikidza muli nago, ukupulika musiipulika? Nambe kwiwuka musiikwiwuka? Pe ndaameguwe imikaate gihaanu neke valiyage vaanu mbilima dzihaanu (5,000), mwalundiise utuwuluwulu utwasigiye gaamemile mahiivi galinga?” Viitigilaga, “Mahiivi ganyikyumi na gavili (12).” “Kangi pe ndaameguwe imikaate mufungʼati, vaaliye vaanu mbilima dzitayi (4,000), mwalundiise utuwuluwulu utwasigiye gaamemile mahiivi galinga?” Viitigilaga, “Mahiivi mufungʼati.” Neke umwene avalongelage atigilage, “Mwave musinaa mulufika?” UYesu na vanyigendwa vaakwe viifikaga ku mwambu iyingi, ku wudzenge wa Betisayida. Neke avaanu vamuleetelage umuunu mubofu, vanyilikage amupamye. UYesu akumukoleelaga iliwoko umubofu, iihegaga nave mu luvala. Pe aaviye ámufuunyiye amati mu miiho nu kuviika amawoko pakyanya apaakwe, akumuwuudzaga iitigilaga, “Ukukiwona kiki?” Umubofu uyo iilolaga, iitigilaga, “Ndikuvawona avaanu ngita mabiki, viigenda!” UYesu iiviikaga kangi amawoko ku miiho ga mubofu, ingufu dza miiho gaakwe dziipilukaga, neke afiwonage ifiinu fyonda wunofu. UYesu pe amutawulaga ukuhelela ku kaaya yaakwe, amulongiye iitigilaga, “Utane ukuhelela mu luvala.” UYesu na vanyigendwa vaakwe vaahegile viihelelaga ku mbala dzonda idza ku Kayisalya Filipi. Pe vali mu ngʼaasi, akuvawuudzaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Avaanu pe viilonga, viitigila yuune ani?” Avanyigendwa viihigaga viitigilaga, “Vamwinga viitigila ye Yohana uMudzabisi, avangi viitigila yuuve Eliya, avangi viitigila ye yumwinga va vavidzi.” Neke uYesu avawuudzage atigilage, “Unyeenye mwitigila yuune ani?” UPetulo iitigilaga, “Uveeve ye Mesiya.” UYesu akuvakiitaga, vatane ukulonga kwa muunu yungi imola idzo wiimila wa mwene. UYesu iivangaga ukuvawulanidza avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Ndakyene uMuswamuve va Muunu munya kupumuswa mbandu, nu kukaanwa na vavaha va Vayahudi pamwinga na vateekedzi avakomi na vawulanidzi va milagililwe, ukukomwa, kangi pa kigono ikya wudatu ukudzulubuka.” Ilidzwi ilyo aalongaga kitafiha. Neke uPetulo amukemeelelage uYesu pa lubali, avangage ukumukenyela. UYesu iiseedukaga akuvalolaga avanyigendwa vaakwe, akumukenyelaga uPetulo iitigilaga, “Uhege apa ve Setanoave, pakuva usiihoodza imikeelelele gya Nguluvi, nda haamu, imikeelelele gya vaanu hela.” Neke akemeelage ililugu lya vaanu pamwinga na vanyigendwa vaakwe, avalongelage atigilage, “Ngana umuunu ye avedzaga iisaka ukuuniniila, iitawulilage ngʼaani, ategulage ikipindulihidzo kyakwe, aaniniilage. Pakuva umuunu ye iisaka ukupoka uwuumi waakwe, uyo alawuyadza. Neke kangi umuunu ye akuwuyadza uwuumi waakwe wiimila wangu ni Mola iNofu, uyo alawupoka uwuumi waakwe. Lukumuwumbulila kiki umuunu ngana avedze nu wumosi wonda wa lidugulu lyonda, neke kangi ayadze uwuumi uwa mbeepali? Enewuli umuunu atawule kiki, ukuta aanukile uwuumi uwa mbeepali? Umuunu ye avedzaga ye akuumbonela nyoni uneene na madzwi gangu, mu kivegalo iki kya wuhosi ni ndzanangifu, uMuswamuve va Muunu nave alamuwonela nyoni umuunu uyo, pe alaadza mu ndolo dza Daadiye pamwinga na vanyamwandza aviimike.” Neke uYesu avalongelage kangi atigilage, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, avangi umwenyo ye mwímile apa, vasilaagedza ifuwa pe vasinaa vawuwona uwutwa wa Nguluvi pe wiikwadza ni ngufu.” Pe fídzumbile ifigono mutanda (6), uYesu akuvanyamulaga uPetulo, uYakobo nu Yohana, iihelelaga navo kukyanya ku kidunda kitaali. Uko uYesu iihambukaga uluhwano pawutalo apaawo. Imyenda gyakwe giingʼalitaga, giivedzaga mivalafu mbandu kye iilemwa ukuvaladza umukandzi-myenda pe naanyi. Neke baaho vahumilage pa miiho gaawo avavidzi uEliya nu Mose viilongana nu Yesu. UPetulo akumulongelaga uYesu iitigilaga, “Muwulanidzaave, lunofu uneefwe tuvedzage baaha! Lino tudzenge ifitinga fidatu, kimwinga kivedzage kyako, ikingi kya Eliya, ni kingi kya Mose.” UPetulo asaadzeeliye alonge kiki, pakuva umwene na vayagwe vaali nu woogofi hiilo. Musika guugo likuvagubikaga ilifunde, ilidzwi liipulisaga ukuhuma mu lifunde liitigilaga, “Uyu ye Muswamu-vangu umwende, mumupulikidzage umwene!” Baaho avanyigendwa avo viilolaga kuno na kuno, vasamuweene muunu, yu Yesu mwene. Pe viisulunuka mu kidunda ikyo, uYesu akuvakaanidzaga valeke ukulonga kwa muunu dze vádziweene, ukufikila uMuswamuve va Muunu pe alaavedza ádzulubwike ukuhuma ku wulungu. Ilidzwi ilyo vakuliinatilaga kangi viilonganaga veene viitigilaga, “Ukudzulubuka ukuhuma ku wulungu kye kiki?” Avanyigendwa avo vakumuwuudzaga viitigilaga, “Kye kiki avawulanidzi va milagililwe viitigila, uEliya munya kwadza tandi pe asinaa afika uKilisiti?” UYesu iitigilaga, “Luli ewo, uEliya iitala tandi ukwadza mu kugelanidza amadzwi gonda. Kangi kye kiki lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, uMuswamuve va Muunu alaapumuswa mbandu nu kubenapulwa? Neke kangi ndikuvalongela ndiitigila, ndakyene uEliya aadzile, kangi vamulimiye dzonda dze vaasakaga ngita kye lúsimbiilwe.” Avanyigendwa avo avaaheliye ku kidunda pe vaaviye viipiluka ku vanyigendwa vayaawo, vakuliwonaga ililugu likomi lívapiliime. Avawulanidzi va milagililwe avangi viibeedzaga navo. Baaho ililugu ilyo pe lyaviye límuweene uYesu, liidzumaga hiilo, likumunyilililaga, likumuhungilaga. UYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Mwibeedziige kiki na ava?” Umuunu yumwinga mu lilugu ilyo iihigaga iitigilaga, “Muwulanidzaave, ndíkuleetiye umuswamu-vangu ali ni libepo ilisiilonga. Pe likumwagula likumugwisa paanyi, apo iivanga ukuhumya ilifulo mu mulomo nu kugeledzula amiino, kangi umuvili gonda gwigangadala. Ndívanyiliike avanyigendwa vaako valilose, válemiilwe.” UYesu iitigilaga, “Nye va kivegalo ikingaya lufuuwoanye! Ndiikale naanye figono filinga? Ndiigugumidze ulwa nyeenye uwukitafuuwa weenyo ukufikila ndali? Umuleete apa.” Vakumusindikaga umwana uyo kwa Yesu. Ilibepo pe lyaviye likumuwona uYesu, likumugwisaga paanyi umwana uyo. Neke umwana uyo agalagalage paanyi kuno iituta ilifulo mu mulomo. UYesu akumuwuudzaga udaadiye iitigilaga, “Uwufumbe uwu wamuvangile ndali?” Udaadiye iitigilaga, “Ukuhuma pa waana waakwe. Likumusopa mu mooto mbeepali, apangi mu lulenga, ukuta limukome. Siiwo ngana usiilemwa, utuwonele lusungu ututange!” UYesu iihigaga iitigilaga, “ ‘Ngana usiilemwa!’ Dzonda dziilimika hela ngana uli nu lufuuwo.” Neke baaho udaadiye va mwana uyo ayooyage atigilage, “Ndiifuuwa! Siiwo uunange, pakuva ulufuuwo lwangu lusiikwila!” UYesu pe aliweene ililugu lya vaanu liikwadza lwangupa, iikenyelaga ilibepo iliviifu iitigilaga, “Ve libepo ve muhula uwukitalonga nu wudibafu mwa mwana uyu, ndikukukenyela ndiitigila, uhume mwa mwana uyu! Kitamwingila kangi.” Ilibepo liikoolaga mu sawuti ngomi, likumuyudzaga hiilo likumugwisaga paanyi, neke limuhegage. Umwana iiwonekaga ngita áfuwe, lwe lwene avaanu voloofu viitigilaga, “Áfuwe.” UYesu akumwibataga iliwoko umwana uyo, akumwimyaga, nave iikwimaga. Pe aaviye íingiye mu nyumba, avanyigendwa vaakwe vakumuwuudzaga pe vali veene hela viitigilaga, “Kye kiki uneefwe túlemiilwe ukulosa ilibepo ilyo?” UYesu iihigaga iitigilaga, “Ilibepo lya mutangilo ugu liiloswa wugendela wa ndapangilo [nu kwiviikila ngʼaani] swe.” UYesu na vanyigendwa vaakwe viihegaga apo, viigeluungʼasaga mu mugoola gwa Galilaya. UYesu aasakaga avaanu vatane ukudzeela kwe agenda, pakuva avawulanidzaga avanyigendwa vaakwe ukutigila, “UMuswamuve va Muunu ahadza iisutulwa ku vatavangwa, navo vahadza vakumukoma, ikigono ikya wudatu ahadza iidzulubuka.” Avanyigendwa vaakwe viilemwaga ukuyifika imola iyo, kangi viikoogopaga nambe kumuwuudza. Pe vaaviye váfikile ku Kapelenahumu, viikwingilaga mu nyumba, uYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Mukaananiliige kiki mu ngʼaasi?” Avanyigendwa vasaahigile kiinu, pakuva vaakaananilaga ulwa ani umwawo ye mukomi ukulutila. Pe aaviye íikalile paanyi, uYesu akuvakemeelaga avanyikyumi na vavili (12), neke avalongelage atigilage, “Ngana umuunu iisaka ukuvedza mulongodzi, iisakulwa iileevedzage avedzage mulimila-vangi va vonda.” Neke uYesu amunyamulage umwana umudebe amwimyage pagatinagati apaawo. Pe akumukumbatila umwana uyo, uYesu iitigilaga, “Umuunu ye akumwanukila umwana umudebe ngita uyu mu litaawa lyangu, uyo akuundzanukila uneene. Kangi ye akuundzanukila uneene, asikuundzanukila uneene, nda haamu, akumwanukila uyo ye áanumile.” UYohana amulongiye uYesu iitigila, “Muwulanidzaave, tukamuweene umuunu yumwinga iilosa imibepo imiviifu mu litaawa lyako, uneefwe tukamukaaniidze, pakuva si yumwinga naafwe.” UYesu iitigilaga, “Mutane ukumukaanidza, pakuva sikwali umuunu ye iihuufya ifilole mu litaawa lyangu, neke aandonge fivi. Umuunu ye asikutubeedza, uyo ali lubali lwesu. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ye akuvapeela ikinywelo ikili nu lulenga, pakuva muli vaanu va Mesiya, ndakyene uyo asilaambudza uluhombo lwakwe. “Ngana umuunu akumuhulila yumwinga mu vadebe ava avakuufuuwa ayage, ngali kiba umuunu uyo akali apingwe ulwala lukomi mu singo atoodzwe mu nyandza, sindawuli uluhigo uluhadza lukumwadzila. Ngana iliwoko lyako likukuhulila ulime indzanangifu, apo ulidumule. Kiba ukwingila ku wuumi uwa mbeepali uli ni liwoko limwinga, sindawuli ukuvedza na mawoko gavili, neke ukatoodzwe ku mooto ugusiidzima mbeepali. [ ‘Umo moogali amafingili agiiluma, agasiifuwa, kangi nu mooto ugusiidzima mbeepali.’ ] Kangi ngana iligulu lyako líkuhuliye ulime indzanangifu, apo ulidumule. Kiba ukwingila ku wuumi uwa mbeepali uli ni ligulu limwinga, sindawuli ukuvedza na magulu gavili, neke ukatoodzwe ku mooto ugusiidzima mbeepali. [ ‘Umo moogali amafingili agiiluma, agasiifuwa, kangi nu mooto ugusiidzima mbeepali.’ ] Ngana iliiho lyako likukuhulila ulime indzanangifu, apo ulikopole. Kiba wiingile ku wutwa wa Nguluvi uli ni liiho limwinga, sindawuli ukuvedza na miiho gonda gavili, neke waali ukatoodzwe ku mooto ugusiidzima mbeepali. ‘Umo moogali amafingili agiiluma, agasiifuwa, kangi nu mooto ugusiidzima mbeepali.’ “UNguluvi alavavaladza avaanu nu mooto, ngita umuunyo kye gwivaladza uwusembe. Umuunyo munofu pa kukola mu kyakuliya, neke kangi lino umuunyo pe gúhuukile gwisopwa kiki, ukuta gunoge kangi? Na yuunye muvedzage ngita muunyo ugwikola, muvedzage nu lutengamaso yuunye mwa yuunye.” UYesu iihegaga apo, iihelelaga ku mugoola gwa Yudeya, imwambu ya kunena iya Yolodani. Amalugu ga vaanu vakumuhelelelaga kangi, umwene akuvawulanidzaga ngita kye avawulanidzaga mbeepali. AVafwalisayo viikwadzaga mu kumugemya, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Mu milagililwe gyesu lwikwidikwa umugoosi ukumugotola umudala vaakwe?” UYesu iitigilaga, “UMose avalagiye kiki?” Viitigilaga, “UMose iidiike aatigiye, umugoosi asimbage ihaate iya kumugotola umudala vaakwe nu kumuleka.” UYesu iipilusaga iitigilaga, “Avasimbiye ewo, pakuva inumbula dzeenyo ngʼiliitafu. Neke kangi pa wutalilo apo, uNguluvi ‘aagavile umugoosi nu mudala.’ ‘Wiimila wa ulo, umugoosi ahadza akumuleka udaadiye nu ngʼina, neke akamiingʼane nu mudala vaakwe, avavili avo viivedza muvili gumwinga.’ Luli ewo, avo si vavili kangi, nda haamu, vali muvili gumwinga. Lino kye ákamiingʼiise uNguluvi, umuunu atanage ukulekasa.” Pe viingiye kangi mu nyumba, avanyigendwa vaakwe vakumuwuudzaga imola iyo. UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ye avedzaga ye akumugotola umudala vaakwe nu kutoola uyungi, uyo iidumula uwutoolane. Kangi umudala ye akumugotola umugoosi vaakwe nu kutawuka kwa mugoosi yungi, uyo nave iidumula uwutoolane.” Ikigono kimwinga, avaanu vamuleetiye uYesu avaana avadebe, ukuta avapamye ukuvafuunyilila. Avanyigendwa vaakwe vakuvakenyelaga avaanu avo. Neke kangi uYesu pe aaviye áluweene ulo iiviipaga, akuvalongelaga avanyigendwa iitigilaga, “Muvaleke avaana avadebe vaadze ukwangu, mutane ukuvakaanidza, pakuva uwutwa wa Nguluvi wa vaanu ngita avaana ava. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye avedzaga ye asikuwaanukila uwutwa wa Nguluvi ngita mwana mudebe, uyo asiliingila umo ndakyene.” Akuvakumbatilaga akuvaviikilaga amawoko gaakwe pakyanya pa mituwe gyawo, akuvafuunyililaga. UYesu pe aaviye iihega, umuunu yumwinga akumuhelelaga lunyilo, iifugamaga pa magulu gaakwe, akumunyilikaga iitigilaga, “Ve Muwulanidzi Munofuave! Ndilime kiki, ukuta ndaanukile uwuumi uwa mbeepali?” UYesu iitigilaga, “Kye kiki wiitigila ndili munofu? Sikwali ye ali munofu, yu Nguluvi swe! Údzidzeeliye indagi, ‘Utanage ukukoma, utanage ukudumula uwutoolane, utanage ukuhiidza, utanage ukoolela uwudesi, utanage ukudzanga, uvaginiyage udaado nu nyoko.’ ” Umwene iihigaga iitigilaga, “Muwulanidzi, indagi dzonda idzo ndídziinatiye ukuhuma pa waana wangu.” Neke uYesu amungʼanukilage amiiho, amwendage, amulongelage atigilage, “Wiikwangila kiinu kimwinga swe. Uhelele ukagudze ifiinu fyonda fye uli nafyo, na magoobeli ge wiikwanukila, ukavagavile avahangala apo wiivedza nu wumosi kukyanya. Neke waadze, uuniniilage.” Umuunu uyo pe aaviye ápuliike ilidzwi ilyo, iinyenyelwaga, iihegaga apo áhuguviye, pakuva aali ni maale ndzoloofu. UYesu iilolaga imbali dzonda, neke avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Lulaavedza lutalamu hiilo avamosi ukwingila ku wutwa wa Nguluvi.” Avanyigendwa vaakwe viidzumaga ilidzwi ngita ilyo. UYesu iitigilaga kangi, “Vaana vangu, lutalamu hiilo ukwingila ku wutwa wa Nguluvi. Lutalamu umumosi ukwingila ku wutwa wa Nguluvi, ukulutila ingamila ukuhumiingʼasa pa kalyango ka singano!” Avanyigendwa vaakwe viidzumaga hiilo, neke valonganage veene vatigilage, “Apo, ye ani ye iipokwa?” UYesu akuvalolaga, iitigilaga, “Ku vaanu ulo lwilema, nda haamu, kwa Nguluvi amadzwi gonda gasikumulema.” UPetulo akumulongelaga iitigilaga, “Lolage, uneefwe túfilekile fyonda, tukukuniniila uveeve.” UYesu iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye álekile ikaaya, avamaamiye, avanungʼuve na vahaadzave, enewuli udaadiye enewuli ungʼina, enewuli avaana, enewuli imigunda wiimila wa neene ni Mola iNofu, uyo alaanukila ligana limwinga (100) ukulutila lino pe naanyi apa: ikaaya, avamaamiye, avanungʼuve, avangʼina, avaana ni migunda. Fyonda ifyo alaanukila pamwinga ni mumuko. Kangi umusika ugwikwadza alaanukila uwuumi uwa mbeepali. Neke kangi avaanu avakwiwona ukutigila viivagila lino, valaavedza avasiivagila mu musika ugwikwadza. Kangi avakwiwona ukutigila vasiivagila lino, valaavedza aviivagila mu musika ugwikwadza.” UYesu na vanyigendwa vaakwe pe vali mu ngʼaasi viihelela ku Yelusalemu, uYesu aali kuwutalo ukwawo. Avanyigendwa viidzumaga, na vaanu avangi avaali lumwinga viikoogopaga. Neke uYesu ahelelage navo avanyigendwa vanyikyumi na vavili (12) avo pa lubali, avangage ukuvalongela idziikola kumwadzila. Iitigilaga, “Lolage! Lino twihelela ku Yelusalemu. Uko uMuswamuve va Muunu ahadza iigotolwa ku vateekedzi avakomi pamwinga na vawulanidzi va milagililwe, ve veene avahadza vakumuhiga ukufuwa, kangi vanya kumusindika ku avasili Vayahudi. Avasili Vayahudi vahadza vakumuyeyewula, vahadza vakumufuunyila amati, kangi vahadza vakumutova ni mikopodzi nu kumukoma. Neke kangi ikigono ikya wudatu ahadza iidzulubuka.” Neke avaswamuve va Sebedayo, uYakobo nu Yohana vamuhelelelage uYesu vatigilage, “Ve Muwulanidzaave, tukukunyilika utulimile lwe twisaka!” UYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Mwisaka ndivalimile kiki?” Viihigaga viitigilaga, “Twisaka utuviike twikale ku ndolo dzaako, yumwinga lubali ulwa kundiyo, uyungi ulwa kungʼigi.” UYesu iitigilaga, “Musiludzeeliye lwe mwinyilika. Musiilemwa ukunywela ikinywelo kye ndihadza ndiinywela uneene nu ludzabiko lwe ndihadza ndiidzabikwa uneene?” Viihigaga viitigilaga, “Tusiilemwa.” Neke uYesu ahigage atigilage, “Ikinywelo kyangu ikyo muhadza mwinywela, nu ludzabiko lwangu muhadza mwidzabikwa. Ulwa kwikala unyeenye ku lubali lyangu ulwa kundiyo uyungi kungʼigi si milamulile gyangu ukuvapeela, neke kangi uNguluvi yumwene ávaviikiye apoono pa kwikala vala ve ávagelaniidze.” Avanyikyumi (10) avo pe vaapuliike imola iyo, vakuvaviipilaga uYakobo nu Yohana. Neke uYesu avakemeelage vonda, avalongelage atigilage, “Mwidzeela ukutigila avatemi va nyi idzingi, viitema avaanu vaawo ni ngufu, kangi avakomi va nyi idzo vakuvaviika paanyi pa wutawulilwe waawo. Neke kangi ukwenyo lutane ukuvedza ewo, pakuva ye iisaka ukuvedza mukomi umwenyo, avedzage munya kuvatovela iligendwa avangi. Kangi ye iisaka ukuvedza va kutala umwenyo, avedzage munya kuvatovela iligendwa vonda. Pakuva uMuswamuve va Muunu asaadzile mu kutovelwa iligendwa, nda haamu, aadzile mu kuvatovela iligendwa avaanu nu kuwutawula uwuumi waakwe wuvedzage wukombodze wa voloofu.” UYesu na vanyigendwa vaakwe vaafikile ku wudzenge wa Yeliko. Umusika pe vaahumaga mu wudzenge pamwinga ni lilugu likomi, kwali nu mubofu yumwinga umunyilisi, ye aatambulwaga Batimayo, umuswamuve va Timayo. Uyo aali íikalile pa ngʼaasi pa lubali iinyilika. Pe aapuliike ukutigila uyo ye iihelanidza ye Yesu umuhuma ku Nasaleti, iikemeelaga mbandu iitigilaga, “Yesu, Muswamuve va Dawudaave, uumyanile!” Avaanu voloofu vakumukenyelaga ukutigila adzike, neke kangi umwene aginage ukukemeela atigilage, “Muswamuve va Dawudaave, uumyanile!” UYesu iikwimaga iitigilaga, “Mumukemeele aadze.” Vakumukemeelaga viitigilaga, “Wiikangadzage inumbula! Wiime uhelele! Akukukemeela.” Umubofu iitaagaga baaho umwenda gwakwe ugwa mwivala, iikwimaga kisaatu, iihelelaga kwa Yesu. UYesu akumuwuudzaga iitigilaga, “Wiisaka ndikulimile kiki?” Umubofu iitigilaga, “Muwulanidzaave, ndiinyilika uunaniye, ukuta ndilolage.” UYesu iitigilaga, “Helelage, ulufuuwo lwako lúkunaniidze.” Baaho na baaho, amiiho gaakwe giidindukaga, akumuniniilaga mu ngʼaasi. Pe vaali biihi ukufika ku Yelusalemu, viifikaga ku luvala lwa Betifwage nu lwa Betaniya ku Kidunda kya Miseyituni. UYesu akuvatumaga avanyigendwa vaakwe vavili, iitigilaga, “Muhelele ku luvala ululi kuwutalo ukwenyo. Pe mwivedza mwikwingila umo, mukuyiwona indzanambunda ndzavike asinaa ahovaga muunu. Muyaawulage, muyileete apa. Ngana umuunu akuvawuudza iitigila, ‘Kye kiki mukuyaawula?’ mumulongelage mutigilage, ‘UMutwa áyigulwime, iipilusa kisaatu.’ ” Viihelelaga, vakuyiwonaga indzanambunda ndzavike pa lubali pa ngʼaasi biihi nu mulyango gwa nyumba. Pe vali mu kuyaawula, avaanu aviimile baaho vakuvawuudzaga viitigilaga, “Mwilima kiki unyeenye? Kye kiki mukuyaawula indzanambunda iyo?” Avanyigendwa viihigaga ngita kye avalagiidze uYesu, neke vavalekage vahelelage nayo. Pe vamusindikiye uYesu indzanambunda iyo, viidzaalikaga imyenda gyawo pakyanya pa ndzanambunda, uYesu iihovaga, yiivangaga ukugenda. Avaanu voloofu vaadzaalikaga imyenda gyawo mu ngʼaasi, na vangi amahandzo ge vaadumuwe mu migunda ukuwoneesa luginiyo ukwakwe. Avaanu avaalonguwe pa mbunda na avaali mumbele vonda vaahelelaga viiyooya viitigila, “Hosyana! Áfuunyiliilwe ye iikwadzila mu litaawa lya Mutwa Nguluvi! Wúfuunyiliilwe uwutwa wa dadiisu uDawudi uwiikwadza! Hosyana, uNguluvi ye ali kukyanya!” UYesu pe aafikile ku wudzenge wa Yelusalemu, iingiye mu tembeli, iilolaga ifiinu fyonda ifyali umo. Pakuva kyali kyamihe, iihegaga na vanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili (12), viihelelaga ku luvala lwa Betaniya. Ikigono ikya kavili, uYesu na vanyigendwa vaakwe vaahumile ku Betaniya. Pe vali mu ngʼaasi, indzala yikumuvavaga. Pe aali kutaali akuguwonaga umudzombe gúlembuwe amahamba goloofu, iihegelelaga alole apangi guli na madzombe. Pe aafikile, iiwonaga gusiveliike kiinu, pakuva sigwali musika gwa kuveleka. UYesu iitigilaga, “Ukuvangila ineengʼuli na mbeepali kwahela umuunu ye alaaliya ifiveleko ukwako!” Lwe aadzovile avanyigendwa vaakwe vaapuliike. Pe vaafikile kangi ku Yelusalemu, uYesu iikwingilaga mu lipaala lya tembeli, iivangaga ukudaga avaanu avaagudzaga nu kugula ifiinu, iikunamulaga ifitagala fya vafundza-magoobeli, ni fideego fyawo avagudza-ngundya. Asamulekile muunu ategule kikivedzaga ikyagudzwaga mu lipaala lya tembeli. Neke awulanidzage atigilage, “Lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘Inyumba yangu yiitambulwaga nyumba ya ndapangilo ku vaanu va nyi dzonda.’ Neke kangi unyeenye múyihambwise ‘manga ya vagonadaasi.’ ” Avateekedzi avakomi na vawulanidzi va milagililwe gya Mose vaapuliike dzonda idzo, viivangaga ukutemula ingʼaasi iya kumukomela. Vamoogopaga wiimila wa lilugu lyonda kye lyadzumaga imbulanidzo dze aawulanidzaga. Pa kyamihe uYesu na vanyigendwa vaakwe viihumaga mu wudzenge. Pamilaawo avanyigendwa vaaviye viihelanidza, vakuguwonaga umudzombe ugo gúumile gonda ukuhuma ku midela. Neke uPetulo iiwukage ulwa mudzombe ugo, atigilage, “Muwulanidzi, lolage, umudzombe gwe ukaalekiye ululeko, gúumile!” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Mumufuuwage uNguluvi. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ngana umuunu ye avedzaga akukilongela ikidunda iki iitigila, ‘Wiipuke, ukiitoodze mu nyandza,’ atane ukwiganiya mu numbula yaakwe, kangi afuuwage lwe iilonga ukutigila lwihumila, apo luhadza lwilimika wiimila waakwe. Pa ulo ndikuvalongela ndiitigila, fyonda fye mwinyilika pe mwilapangila, mufuuwage ukutigila mwánukiye, fiivedza fyenyo. Pe mwikwima kulapangila, mumupyanilage ye avedzaga ye ávaanguwe, ukuta nayu Dadiinyo uva kukyanya avapyanile indzanangifu dzeenyo. [ Neke kangi, ngana musiipyanila avayeenyo, nayu Dadiinyo uva kukyanya asilavapyanila na yuunye imbiifu dzeenyo.]” Vaaviye váfikile kangi ku Yelusalemu, uYesu iivangaga ukugenda mu lipaala lya tembeli. Avateekedzi avakomi, avawulanidzi va milagililwe na vavaha va Vayahudi vakumuhelelelaga. Neke vamuwuudzage vatigilage, “Amalimo aga wiilimila mu wutawulilwe wuki? Ye ani ye ákupeeliye uwutawulilwe uwo?” UYesu iihigaga iitigilaga, “Na yuune ndikuvawuudza luwuudzo lumwinga. Muundongele, apo na yuune ndikuvalongela ukutigila amalimo aga ndiilimila mu wutawulilwe wuki. Uwutawulilwe wa Yohana uwa kudzabika avaanu waahumile kwa Nguluvi, enewuli waahumile ku vaanu? Muundongele!” Viivangaga ukulongana veene viitigilaga, “Ngana tutigile, ‘Waahumile kwa Nguluvi,’ akutuwuudza ukutigila, ‘Kye kiki musamufuuviilwe?’ Nde tutigile, ‘Waahumile ku vaanu,’ avaanu vasitufuuwa.” Voogwipe, pakuva avaanu vonda vamufuuviilwe uYohana ukutigila muvidzi va ndakyene. Neke vapilusage vatigilage, “Sitwidzeela.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Apo na yuune sindikuvalongela amalimo aga ndiilimila mu wutawulilwe wuki.” UYesu iivangaga ukuvalongela avavina avo mu fihwananidzo iitigilaga, “Aali kwali umuunu yumwinga ye oogiike imisabibu mu mugunda gwakwe, iisitaga ulusito, iiviikaga ilidodeeledzelo, iidzengaga ikitinga ikya kuloleelela. Akuvapagadzaga avalimi, neke ahelelage ulugendo ku nyi ya kutaali. Mu musika gwa kunyokola isabibu, iitumaga umulimila-vangi vaakwe ku valimi avo akanyamule ulubali lwakwe lwa fiveleko fya sabibu. Avalimi avo vakumwibataga, vakumutovaga nu kumudagiilidza, iipilukaga mawoko geene. Neke amutumage kangi umulimila-vangi uyungi. Uyu vakumutovaga ku mutuwe nu kumuyeyewula. Akumutumaga kangi umulimila-vangi uyungi, uyu nave vakumukomaga. Akuvatumaga na vangi voloofu, avangi viitowaga, avangi viikomwaga. Pambele iisigalaga umuunu yumwinga, umuswamuve umwende vaakwe. Uwusililo waakwe akumutumaga nave iitigilaga, ‘Umuswamu-vangu vahadza vakumuginiya.’ Neke kangi avalimi avo valonganage veene vatigilage, ‘Umunya lipwela ilya mugunda ugu ye uyu. Mwadze tumukome, ukuta ilipwela lyakwe livedzage lyesu.’ Vakumwibataga, vakumukomaga nu kumutaaga kwivala ya mugunda gwa misabibu. “Lino umunya mugunda uyo ahadza iilima kiki? Iikwadza avakome avalimi avo, nu kuvapeela umugunda avalimi avangi. Musiludzeele úlusimbiilwe mu Wusimbe uwo? ‘Iliganga lye vaakaanile avanya kudzenga, lino lívedzile liganga likomi ilya pa wiidamiko wa nyumba yonda. UMutwa Nguluvi ye mwene ye álimile ulu, nalo ludzumo pa miiho geesu.’ ” Avateekedzi avakomi, avawulanidzi va milagililwe na vavaha va Vayahudi viitemulaga ingʼaasi ya kumwibata, pakuva valukaguwe ukutigila ávalongile aveene mu kihwananidzo. Neke kangi voogopage ililugu lya vaanu, vamulekage, vahelelage ukwawo. Neke vavatumage vamwinga mu Vafwalisayo na Vahelode kwa Yesu, vakamugemye, ukuta vamudadihidze mu dze álongile. Viihelelaga kumulongela viitigilaga, “Muwulanidzaave, twidzeela ukutigila uveeve uli muunu va ndakyene. Kangi usikuwoogopa nambe wutambule we vali nawo, pakuva usiilola kye vagenda. Wiiwulanidza idza ndakyene ku vaanu valimage ngita kye iisaka uNguluvi. Ongo, lwikwidikwa uneefwe ukuhomba ikodi kwa Kayisali, enewuli lusiikwidikwa?” UYesu awudzeeliye uwukedusi waawo, akuvawuudzaga iitigilaga, “Kye kiki mukuungemya? Muundeetele iligoobeli lya dinaali ndilole!” Pe vaaviye vámupeeliye akuvawuudzaga iitigilaga, “Uluhwano ni litaawa ifili mu ligoobeli lya dinaali iyi, fya ani?” Aveene viitigilaga, “Fya Kayisali.” UYesu iitigilaga, “Lino ifya Kayisali, mumupeelage uKayisali, ifya Nguluvi mumupeelage uNguluvi.” Vakumudzumaga hiilo. Kwali ni kipuga kya Vayahudi ikyakemeelwaga Vasadukayo. Avo vasaafuuwaga ukutigila kooluli uludzulubuko lwa ávafuwe. Neke vamuhelelelage uYesu vatigilage, “Muwulanidzi, uMose atusimbiye ululagi ulwitigila, ‘Ngana umugoosi áfuwe, ámulekile umudala vaakwe kitamubaabihidza mwana, apo umunungʼuve amuhaalage umufwile uyo, ukuta amubaabihidze avaana uyo ye áfuwe.’ Lino vaali koovali avanyalukolo mufungʼati (7). Uva kutala aatoolile umudala, neke afuwage kitamubaabihidza vaana. Uva kavili akumuhaalaga umufwile uyo, nave iifuwaga kitamubaabihidza mwana. Lwivedzaga ewo nava kadatu. Ndeeni, vonda mufungʼati vaafuwe kitabaabihidza vaana. Pambele umudala umufwile uyo nave iifuwaga. Lino, ngana kulaavedza nu ludzulubuko lwa ávafuwe, ngita kye wiilonga, apo umudala uyo alaavedza na vagoosi mufungʼati! Nde siluli ewo ukuvedza na vagoosi mufungʼati, apo uludzulubuko sikooluli.” Neke baaho uYesu apilusage atigilage, “Ndakyene unyeenye mwiyaga, pakuva musiidzeela uWusimbe uWiimike nambe ngufu dza Nguluvi. Pakuva ávafuwe umusika pe valaadzulubuka, vasilaatoola nambe kutawuka, nda haamu, valaavedza ngita vanyamwandza va kukyanya. Neke kangi luli ndakyene ukutigila ávafuwe valaadzulubuka. Musinaa mwimba mu Wusimbe wa Mose ulwa kitundu ikyakaga umooto? Apo, uNguluvi aalongile nu Mose aatigiye, ‘Yuune nde Nguluvi va Abulahamu, uNguluvi va Isaka, nu Nguluvi va Yakobo.’ Nde luvedze avaanu vonda ava vaafuwe, vapila vuumi, pakuva umwene si Nguluvi va ávafuwe, nda haamu va vuumi. Apo ndiiwona mwiyaga mbandu!” Umuwulanidzi va milagililwe yumwinga aadzile, akuvawonaga viilongana, iipulikidzaga. Pe aaweene uYesu ávahigile wunofu aVasadukayo, akumuwuudzaga iitigilaga, “Mu milagililwe gyonda, luli kwi ululagi ulukomi ukulutila dzonda?” UYesu iihigaga iitigilaga, “Ulwa kutala lwe ulu, ‘Pulikidzage ve Isilaheli, uMutwa ye Nguluvi veesu, kangi ye Mutwa yumwinga. Umwendage uMutwa Nguluvi vaako ni numbula yaako yonda, nu wuumi waako wonda, nu luhala lwako londa, ni ngufu dzaako dzonda.’ Kangi ulwa kavili lwitigila, ‘Umwendage umuyago ngita kye ukwiyenda yuuve.’ Sikooluli ululagi úlulutiye idzi.” Umuwulanidzi va milagililwe akumulongelaga iitigilaga, “Eena, Muwulanidzi! Úlongile ndakyene ukutigila, uNguluvi ye yumwinga swe, sikwali uyungi, yuuyo swe. Kangi úlongile ndakyene ukutigila, ‘Umwendage mwene mu numbula yaako yonda, nu luhala lwako londa, ni ngufu dzaako dzonda, kangi umwendage umuyago ngita kye ukwiyenda yuuve.’ Idzo dze ngomi dze iikeela uNguluvi ukulutila uwusembe wonda wa kunyaanya ni nambika.” UYesu pe aaweene umuunu uyo álongile mu luhalawukagudzi iitigilaga, “Uveeve usili kutaali nu wutwa wa Nguluvi.” Ukuhumila apo, asaali kwali umuunu ye aagelile ukumuwuudza imbuudzo dzingi. UYesu pe aali mu kuwulanidza mu lipaala lya tembeli, iiwuudzaga iitigilaga, “Kye kiki avawulanidzi va milagililwe viitigila uMesiya ye Muswamuve va Dawudi? UDawudi yumwene aalongile mwa Mubepo uMwimike ukutigila, ‘UMutwa Nguluvi amulongiye uMutwa vangu, “Wiikale ulubali lwangu ulwa kundiyo, ukufikila pe ndiivedza ndívadelwidze avatavangwa vaako, nu kuvaviika paanyi pa ndzayo dzaako.” ’ “Lolage, uDawudi yumwene akumutambula uMesiya ukutigila, ‘Mutwa.’ Apo, uMesiya iivedza muswamuve wuli wuli?” Umusika pe aalongaga, ililugu likomi lya vaanu ilyali apo lyamupulikidzaga mu lukeelo. UYesu pe aali mu kuwulanidza, iilongaga ukutigila, “Mwiyangalilage na vawulanidzi va milagililwe. Viikeela ukugenda váfwalile imingila mitaali nu kuhungilwa nu luginiyo pe viigenda mu magulilo. Kangi viikeela ukwikala mu fideego ifya wutambule mu nyolanilo na mu ngʼeelanilo. Kangi vakuvadzanga avafwile na vagoosi wugendela wa kunyamula imaale dzaawo, viilapangila indapangilo naali hiilo, ukuta vawoneke vagolofu ku vaanu. Wiimila wa idzo, uNguluvi alavapeela uluhigo lukali hiilo!” UYesu iikalile biihi kidonya ni sanduka iya kusopa uwusembe pa lipaala lya tembeli, iilola ililugu lya vaanu pe viisopa uwusembe. Avamosi voloofu vaasopaga amagoobeli goloofu. Neke amuwonage umwayuuva yumwinga, umufwile nu mugoosi kangi muhangala, iihelela kusopa utugoobeli tuvili tudebe hiilo. Pe aluweene ulo, uYesu akuvakemeelaga avanyigendwa vaakwe akuvalongelaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umwayuuva umufwile uyu, kangi muhangala, átawuwe pakomi ukulutila avangi vonda. Pakuva vonda ava vátawuwe ífilemwike mu wumosi waawo, neke kangi umufwile uyu, mu wuhangala waakwe, átawuwe fyonda ifikali fya kumutanga mu wuumi waakwe.” UYesu pe aaviye iihuma mu lipaala lya tembeli, yumwinga mu vanyigendwa vaakwe akumulongelaga iitigilaga, “Muwulanidzi, lolage amaganga na mayumba aga kye ga kudzumwa!” UYesu iipilusaga iitigilaga, “Ukugawona amayumba gonda aga kye makomi? Sikoolili nambe liganga limwinga ililaasigala pakyanya pa liyagwe, gonda galaakunamulwa!” UYesu pe aali íikalile pa Kidunda kya Miseyituni ikiiloleengʼana ni tembeli, uPetulo, uYohana, uYakobo nu Andeleya, vakumuhelelelaga ku kinyele, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Utulongele dzeene idzi dzilaahumila pandali? Kulaavedza ni kimanyilo kiki pe dzili biihi ukwadza?” Neke uYesu avalongelage atigilage, “Muvedzage miiho, umuunu ye avedzaga atanage ukuvadzanga. Avaanu voloofu valaadzila mu litaawa lyangu, nayula alaatigila, ‘Uneene nde Mesiya,’ valavadzanga voloofu. Pe mulaavedza mwipulika imola dza magoha, ni mwepo dza magoha mwali mutane ukwituunidza, pakuva idzo dzinya kuhumila tandi, neke kangi uwusililo wulaavedza waave. Pakuva inyi yimwinga yilayaaluka inyi iyingi, nu wutwa wumwinga wulawaaluka uwutwa uwungi. Kulaavedza ni filindima ni lipunge fivala fivala. Dzonda idzo dzilaavedza we waamulilo wa wuvafi ngita wa kuhola umwana. “Apo unyeenye mwiyangalilage, pakuva avaanu valavasindika kuhigwa mu nyigilo, nu kutowa mu nyolanilo. Unyeenye mulaasindikwa ku vatemi na vatwa, pakuva unyeenye nye vanyigendwa vangu, ukuta muvedze voolesi ukwawo. IMola iNofu idzo dzinya kutala ukudalikwa tandi ku nyi dzonda. Pe mulaavedza mwíbiitwe nu kusindikwa kuhigwa, mwali mutanage ukoogopa ikya kulonga. Umusika guugo mulaapeelwa ulwa kulonga, pakuva si yuunye ye mulaalonga, yu Mubepo uMwimike. Umaamiye alamusutula umunungʼuve ukukomwa, udaadiye alamusutula umwana vaakwe ukukomwa, avaana valavagaluka avavaha vaawo, na vavaha valaasindikwa ukukomwa. Avaanu vonda valavasuula, pakuva unyeenye muli vanyigendwa vangu. Neke kangi umuunu ye aliigugumidza ukufikila ku wusililo, uyo alaapokwa. “Pe mulaavedza mukuluwona ‘uluviifyo lwa wanandzi’ lwímile apo aPiimike mu tembeli pe lusivagiye ukwima, ndiilonga ukutigila ye iikwimba amadzwi ago alufikage. Apo avali mu Yudeya, vaali vanyililage ku fidunda. Nave ye ali kukyanya ku likiingʼa, aali iikage nu kunyila, kangi aali atane ukwingila mu nyumba yaakwe kunyamula ikiinu kikivedzaga. Ndeeni, ye ali ku mugunda aali atane ukupiluka ku kaaya kunyamula ilikoote lyakwe, nda haamu anyilage. Vali nu lukali avamwayuuva avalaavedza nu wuvaha, kangi aviikoongʼeledza mu figono ifyo! Mulapangilage, ukuta dzeene idzo dzaali dzitane ukuhumila mu musika gwa ngʼaala. Pakuva mu figono ifyo, kulaavedza ni mumuko ngomi, idzisinaa dzihumilaga ukuvangila uNguluvi pe aagavile ilidugulu kufikila lino, kangi sidzilaagela dzihumile nambi. Ngana uMutwa Nguluvi akali atane ukukeepudza ifigono ifyo, apo ngali sikwali umuunu ye akali iipokwa. Neke kangi wiimila wa vahaagulwa vaakwe, ákeepwidze ifigono ifyo. “Umusika ugo, ngana umuunu akuvalongela unyeenye iitigila, ‘Lolage, uMesiya ali apa,’ enewuli, ‘Ali kula,’ mwali mutane ukufuuwa. Pakuva valaahumila avaanu avakwitambula Mesiya na vangi avakwitambula ukutigila vavidzi. Vonda avo valaavedza vadesi. Valaahuufya ifimanyilo ni fidzumo fikomi ukuvadzanga avaanu, nde vavedze vahaagulwa va Nguluvi. Unyeenye mwiyangalilage, ndívalongiye dzonda pe dzisinaa dzihumila. “Mu figono ifyo, imumuko pe dzilaavedza dzídzumbile, ‘uNguluvi alaahambusa ilidzuwa ukuvedza kiisi, umwedzi gulaatilivadzwa, ni nondwe dzilaaguwa paanyi, kangi uNguluvi alaatendemya ifiinu fyonda ifikomi ifyo ifili kukyanya.’ “Pa musika ugo, avaanu valamuwona uMuswamuve va Muunu iikwadza mu mafunde ni ngufu ídzilutiye pamwinga ni ndolo. Alavatuma avanyamwandza vavalundase avahaagulwa vonda ukuhuma imbali dzonda dzitayi idza nyi. “Mwiwulanidzage ukuhuma ku mudzombe. Pe mwiwona umudzombe gúvangile ukulembula utuhamba utudeke, apo muludzeelage ukutigila umusika gwa minga guli biihi. Luli ewo, na yuunye pe mulaavedza mukudziwona dze ndívalongiye dziilimika, mudzeelage ukutigila uMuswamuve va Muunu ali biihi ukwadza. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ikivegalo iki kisilaahelanidza ukufikila dzonda idzo pe dzíhumiye. Ikyanya ni nyi filaahelanidza, neke kangi amadzwi gangu ndakyene gasilaahelanidza nambi. “Neke kangi sikwali umuunu ye iidzeela ulwa kigono kila enewuli ikivalilo kye alaadzila uMuswamuve va Muunu, nambe vanyamwandza va kukyanya, nambe Muswamuve, yu Daada mwene ye iidzeela. Muvedzage miiho! Mwikalage mwígelaniidze! Pakuva musiidzeela umusika ugo gulaavedza ndali! Luli ngita umunya nyumba ye aaheliye mu lugendo. Pe iihega, akuvalagidzaga avalimila-vangi nayula amalimo gaakwe, kangi akumulagidzaga umukolokolooni avedzage miiho. Lino na yuunye muvedzage miiho, pakuva musiidzeela umusika gwe iikwadzila umunya nyumba uyo, nde iifika pamihe, nde iifika mu kilogati, nde iifika pe yiivanga ukuvika indzogolo, nde iifika lwamilaawo. Muvedzage miiho ngana aadze kitinuhidza, atane ukuvawona múgoneeliye. Kye ndikuvalongela unyeenye, ndiilonga na ku vaanu avangi vonda, muvedzage miiho!” Fyasigiye figono fivili ukufikila ikyaka kya Paasaka ni kyaka kya mikaate igingaya luhaafu. Avateekedzi avakomi na vawulanidzi va milagililwe vaatemulaga ingʼaasi kinyele iya kumwibatila uYesu, ukuta vamukome. Viitigilaga, “Fitane ukuvedza figono fya kyaka, ukuta avaanu vatane ukuhula ilyowo.” Umusika ugo, uYesu aali ku Betaniya mu nyumba ya Simoni ye aali nu wutamwa uwa kinyamuvili pa kutala. Pe ali kuliya, iikwingilaga umwayuuva ányamuwe isupa ya liganga iyinya mafuta matalamu. Amafuta ago gaali nu lunuusi lunofu, kangi gaali ga magoobeli goloofu. Gaawuyiipwe ukuhuma ku kimelo ikiitambulwa naludo. Neke apimulage isingo ya supa iyo, amuhululidzilage uYesu pa mutuwe. Avaanu avangi avaali baaho pe valuweene ulo, viiviipaga hiilo viitigilaga, “Kye kiki ukuyadza amafuta matalamu ago? Kiba ngana gakali gagudzwe ukulutila idinaali magana gadatu (300), neke amagoobeli ago vagavilwe avahangala!” Avaanu viivangaga ukumukenyela mbandu umwayuuva uyo. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Mumuleke! Kye kiki mukumudaasa? Amalimo aga ge áandimiye manofu. Avahangala muli navo ifigono fyonda, ponda pe mwikeela musiilemwa ukuvatanga. Neke kangi uneene musili naane ponda. Umwayuuva uyu álimile mwe ágeliye. Águbakile amafuta umuvili gwangu ukugugelanidza ukusiilwa kwangu. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ponda pe yiidalikwa iMola iNofu mu lidugulu lyonda, avaanu valiiwuka nu kugalonga amalimo aga manofu ge áandimiye umwayuuva uyu.” Neke baaho uYuda Isikalyote, yumwinga mu vanyigendwa vanyikyumi na vavili (12), ahelelage ku vateekedzi avakomi, ukuta amusutule uYesu ukwawo. Pe vaaviye vápuliike ulo viikeelaga hiilo, neke vamuhuuvidzage uYuda ukumupeela amagoobeli. Suwe uYuda iivangaga ukutemula umusika umunofu ugwa kumusutula uYesu ukwawo. Ikigono ikya kutala ikya kyaka kya mikaate igingaya luhaafu kiifikaga. Ikyo kye kigono ikya kuhindzwa indzanangʼolo iya Paasaka. Avanyigendwa va Yesu vakumuwuudzaga viitigilaga, “Kwe kwiya kwe wiisaka tuhelele tukakugelanidzile pa kuliila ikyakuliya kya Paasaka?” UYesu iitumaga avanyigendwa vavili iitigilaga, “Muhelelage ku wudzenge wa Yelusalemu, mudzitaangʼana nu mwadaada íitwikile indziilo ya lulenga. Mumuniniilage ukufikila mu nyumba ye iikwingila, apo mumulongelage umunya nyumba uyo mutigilage, ‘UMuwulanidzi iiwuudza ukutigila, “Kigenda kwiya ikiyumba kya vagendzi? Ndiisaka ukuliilasa na vanyigendwa vangu ikyakuliya kya Paasaka.” ’ Uyo ahadza akuvawoneesa ikiyumba ikikomi kya kukyanya ku goloofwa íkigelaniidzwe pa kwikala. Umo mwe mwene mukatugelanihidzile.” Avanyigendwa viihelelaga ku wudzenge, neke vakawonage dzonda dzili ngita kye ávalongiye uYesu. Neke vagelanidzage ikyakuliya kya Paasaka. Pe yaafikile ikyamihe, uYesu pamwinga na vanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili viifikaga mu kiyumba ikyo. Pe vali mu kuliya, uYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, yumwinga umwenyo ahadza akuusutula, uyo ye mwene ye iiliilasa naane!” Avanyigendwa viihuguvalaga mbandu, yumwinga yumwinga akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Ongo, ndiivedza siye neene?” UYesu iihigaga iitigilaga, “Ye yumwinga umwenyo vanyikyumi na vavili, ye iidzaba umukaate mu kitonga pamwinga naane. Ndakyene uMuswamuve va Muunu iihelela kukomwa, ngita kye lúsimbiilwe wiimila wa mwene. Neke kangi ali nu lukali uyo ye akumusutula uMuswamuve va Muunu! Kiba umuunu uyo akali atane ukuholwa.” UYesu na vanyigendwa vaakwe pe vali mu kuliya, iinyamulaga umukaate, akugufuunyililaga, iimegulingʼasaga, akuvapeelaga avanyigendwa vaakwe, iitigilaga, “Kote muliyage, ugu gwe muvili gwangu.” Neke anyamulage ikinywelo ikili ni difwayi, amuhongedzage uNguluvi, avapeelage, vonda vanywelage ukuhuma umo. Iilongaga iitigilaga, “Iyi ye danda yangu ya lufingo, iyiikwitika wiimila wa voloofu. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, sindilaanyuwa kangi idifwayi ukufikila ikigono pe ndilaanyuwa idifwayi imiya ku wutwa wa Nguluvi.” Neke viimbage ulwimbo lwa kumulumba uNguluvi, vahegage vahelelage ku Kidunda kya Miseyituni. UYesu akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Unyeenye nyivonda muhadza mwinyila nu kuundeka, pakuva lúsimbiilwe ukutigila, ‘Ndihadza ndikumutova umudiimi va ngʼolo, nadzi ngʼolo dzihadza dziipalaangʼana.’ “Neke kangi pe ndiivedza ndídzulubwike, ndihadza ndikuvalongola ukuhelela ku Galilaya.” UPetulo iitigilaga, “Nde vavedzage vakukuleka vonda, uneene sindikukuleka.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ndakyene ndikukulongela ukutigila, ikilo iya neengʼuli pe yisinaa yivika indzogolo ulwa kavili, wiivedza úungʼaanile nyakadatu.” UPetulo iikangadzaga hiilo iitigilaga, “Nde ndivedzage ndili munya kufwilasa, uneene sindikukaana nambi!” Avanyigendwa avangi vonda, navo viilongaga ndeeni. UYesu na vanyigendwa vaakwe vaaheliye apoono apiitambulwa Getisemane, akuvalongelaga iitigilaga, “Mwikale baaha, uneene pe ndiihelela kulapangila.” Akuvanyamulaga uPetulo, uYakobo nu Yohana iihegaga navo. Neke uYesu avangage ukuhuguvala nu kunyengʼemala hiilo, atigilage, “Inumbula yangu yili nu wuhuguvafu mbandu, ngita kufuwa. Mwikale baaha, muvedzage miiho.” UYesu aahegeliye pawutalo padebe, iigwisile paanyi kinyalileme, aalapangilaga kwa Nguluvi iitigila, ngana lwivagila, amuhedzehedze umusika gwa mumuko ugo. Mu ndapangilo idzo iitigilaga, “Aba, ve Daada kisikukulema kiinu. Ndiinyilika uunyedzehedze ikinywelo kya mumuko iki. Neke kangi si kutigila lulimikage lwe ndíkeeliye uneene, nda haamu, lulimikage lwe úkeeliye uveeve!” Iipilukaga, iiwonaga avanyigendwa vonda vágoneeliye. Neke amuwuudzage uPetulo atigilage, “Uveeve Simoni, úgoneeliye? Úlemiilwe ukuvedza miiho nambe kivalilo kimwinga? Muvedzage miiho nu kulapangila, ukuta ingemyo dzitane ukuvalema. Inumbula dzeenyo dzíitawuwe, neke kangi imivili gingaya ngufu.” Iihelelaga kangi kulapangila dziidzila dze álapangiye ulwa kutala. Pe iipiluka, iiwonaga vágoneeliye kangi, pakuva amiiho gaawo gaali ni tulo. Sivaludzeeliye ulwa kulonga. Iihelelaga kulapangila ulwa wudatu. Pe aapilwike, iitigilaga, “Mwave múgoneeliye nu kupola? Suwe! Ikivalilo kífikile. Lolage, uMuswamuve va Muunu iisutulwa mu mawoko ga vanya ndzanangifu. Mwime! Tuhege! Lolage, umunya kuusutula ali biihi.” UYesu pe ali mu kulonga idzi, uYuda yumwinga mu vanyigendwa vanyikyumi na vavili, iifikaga pamwinga ni lilugu lya vanya mapanga ni sondzo. Vátumiilwe ukuhuma ku vateekedzi avakomi, avawulanidzi va milagililwe na vavaha va Vayahudi. Umunya kumusutula uyo aali ávapeeliye ikimanyilo ukutigila, “Umuunu ye ndihadza ndikumunoonela pe ndikumuhungila, ye mwene. Mumwibatage muhegage nave ali mu mawoko ga vakolakyanda.” Umusika guugo, uYuda iihelelaga kwa Yesu, akumulongelaga iitigilaga, “Muwulanidzi!” Akumunoonelaga. Avaanu avo vakumwibataga uYesu. Neke yumwinga mu avo avaali pamwinga nu Yesu, ahoonolage kisaatu ilipanga, amumyatulage ilisiikidza umulimila-vangi va muteekedzi umuvina. UYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Mwádzile na mapanga ni sondzo kuundzibata, ngita ndikuyigaluka isilikaale? Ifigono fyonda, ndikali naanye mu lipaala lya tembeli, ndikiiwulanidzaga kangi musikaandzibatiige! Neke kangi dzonda idzo dzíhumiye, ukuta uWusimbe uWiimike wukwile.” Avanyigendwa vaakwe vonda vakumulekaga uYesu viinyilaga. Aali pwali umudiimi yumwinga ye amuniniilaga uYesu, aafwalile umwenda umudekedeke. Vaasakaga ukumwibata, umwene akuvalekelaga umwenda mu mawoko gaawo, iinyilaga wufuula. Vakumusindikaga uYesu ku nyumba iya muteekedzi umuvina. Avateekedzi avakomi na vavaha va Vayahudi, pamwinga na vawulanidzi va milagililwe vakumulundanilaga apo. Pe vamusindikaga, uPetulo amuniniilaga uYesu pa wutaali, iifikaga pa lipaala lya muteekedzi umuvina. Apo akwikalaga pamwinga na vakolokolooni iikoota mooto. Avateekedzi avakomi pamwinga ni kiwungu kyonda ikya Vayahudi, viisakulaga uwoolesi wa wudesi uwa kumutaaha uYesu, ukuta vamukome. Neke kangi vasawuweene uwoolesi wuwuvedzaga. Avaanu voloofu voolelelaga uwoolesi wa wudesi, neke kangi uwoolesi waawo siwaapuliingʼanaga. Avangi mu avo, viimile ukoolela uwoolesi wa wudesi viitigilaga, “Tukaapuliike iitigila, ‘Ndihadza ndiimamula aPiimike pa tembeli apaadzengiilwe na vaanu, kangi mu figono fidatu ndiidzenga iyingi iyisiidzengwa na vaanu.’ ” Na mu lukaani ulo, uwoolesi waawo siwiidiingʼiine. Neke umuteekedzi umuvina iimage pagati, amuwuudzage uYesu atigilage, “Ongo, we woolesi wuki uwu we viileeta avaanu wiimila waako? Usiihiga kiinu?” Neke kangi uYesu atanage ukuhiga kiinu. Umuteekedzi umuvina iiwilaga ukumuwuudza iitigilaga, “Uveeve ve Mesiya, Muswamuve va Mufuunywa?” UYesu iihigaga iitigilaga, “Ye neene. Neke kangi muhadza mukumuwona uMuswamuve va Muunu íikalile ulubali ulwa kundiyo ulwa Nguluvi uMunya Ngufu, pe iikwadza mu mafunde ga kukyanya.” Umuteekedzi umuvina iideemulaga umwingila gwakwe, iitigilaga, “Twisakula kiki kangi ukuvedza na voolesi avangi? Mwípulikiye yuunye uwulonga fivi waakwe! Unyeenye mwitigila wuli?” Vonda viihigaga viitigilaga, iivagila akomwage. Neke baaho avangi vamufuunyilage amati, vamudindage nu mwenda ku miiho, vamutovage ni fundzi, vamulongelage vatigilage, “Salile, ye ani ye ákutovile!” Avakolokolooni vakumunyamulaga, vakumutovaga ifivaate. Umusika gonda ugo, uPetulo aali mu lipaala, paanyi pa kiyumba apoono pe aawuudzwaga uYesu. Baaho iikwadzaga umuhindza umulimila-vangi va muteekedzi umuvina. Pe aaviye ámuweene uPetulo iikoota umooto akumulolaga mbandu, akumulongelaga iitigilaga, “Uveeve naave ukali pamwinga nu Yesu umuhuma ku Nasaleti yula.” UPetulo iikaanaga iitigilaga, “Sindiidzeela nambe kulufika lwe wiilonga uveeve!” Neke ahelelage ku mulyango. Baaho yiivikaga indzogolo. Pambele umuhindza uyo akumuwonaga kangi, neke awiilage ukulonga ku vaanu aviimile apo atigilage, “Uyu nave ye yumwinga navo.” UPetulo iikaanaga kangi. Pe gwaviye gúhelaniidze musika mudebe, avaanu avaali víimile apo viitigilaga, “Ndakyene uveeve ye yumwinga mu vaanu avo, pakuva uveeve naave wiihuma kuuko ku Galilaya!” UPetulo iivangaga ukwiyiigilidza nu kuyiiga iitigila, “Umuunu ye mwitambula uyo, sindimudzeeliye!” Musika guugo indzogolo yiivikaga ulwa kavili, neke uPetulo iiwukage amadzwi gala ge amulongiye uYesu ukutigila, “Indzogolo pe yisinaa yivika ulwa kavili, wiivedza úungʼaanile nyakadatu!” Neke avangage ukuvemba hiilo. Pamilaawo pe kúkiye, avateekedzi avakomi, pamwinga na vavaha va Vayahudi, avawulanidzi va milagililwe ni kiwungu kyonda ikya Vayahudi viilundanaga, viikwidiingʼanaga vamutaahe uYesu. Neke vamupingage, vamunyamulage, vamugotolage kwa Pilato. UPilato akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Ongo, uveeve ye mwene uMutwa va Vayahudi?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Yuuve ye úlongile ulo.” Avateekedzi avakomi vakumutaahaga uYesu mu madzwi goloofu. UPilato akumuwuudzaga iitigilaga, “Usiihiga kiinu? Lolage uwoloofu wa ngʼaani dze vakukutaaha!” Neke uYesu atanage ukuhiga kiinu, uPilato iidzumaga mbandu. Pa kyaka kya Paasaka, uPilato aavedzaga ni mivedzehedze gya kumudindulila umudindilwa yumwinga ye vamusakaga avaanu. Aali kwali umuunu ye aatambulwaga Balaba, ye aali mu ndinde pamwinga na vagalusi avangi, wiimila wa kukoma pa musika gwa kuyigaluka isilikaale. Neke ililugu lya vaanu lihelelage kwa Pilato kumunyilika avadindulile umudindilwa yumwinga, ngita kye gyali mivedzehedze gyakwe. UPilato akuvawuudzaga iitigilaga, “Mwisaka ndivadindulile uMutwa va Vayahudi uyo?” Aalongile ewo, pakuva aludzeeliye ukutigila avateekedzi avakomi vamugotuwe uYesu wiimila wa giila dzaawo hela. Neke avateekedzi avakomi vavafundage avaanu vamunyilike avadindulile uBalaba. UPilato akuvawuudzaga kangi iitigilaga, “Uyu ye mwitigila Mutwa va Vayahudi, lino ndimulimile kiki?” Avaanu vonda viiyooyaga viitigilaga, “Atovelelelwe!” UPilato akuvawuudzaga kangi iitigilaga, “Kye kiki? Áhokile kiki?” Neke kangi aveene vaginage ukuyooya vatigilage, “Atovelelelwe!” UPilato akuvadindulilaga uBalaba, pakuva aasakaga ukulikeeledza ililugu lya vaanu. Iilagidzaga avakolakyanda vaakwe vamutove uYesu ni mikopodzi, viilimaga ewo. Neke amugotolage uYesu ku vakolakyanda, ukuta vamutovelelele pa kipindulihidzo. Avakolakyanda vakumusindikaga uYesu mugati mu lipaala lya litengule, viikemeelaga vakolakyanda avangi vonda, viilundanaga. Vakumufwalidzaga umwingila gwa mulangalanga, viitivaga ingeela ya miifwa vakumufwalidzaga pa mutuwe. Neke vamuyeyewulage vatigilage, “Aadze senga, ve Mutwa va Vayahudi!” Kangi na kangi vamutovaga pa mutuwe nu ludete, vamufuunyilaga amati, vaafugamaga kuno viidungila ukumuginiya. Pe vaaviye vámuyeyewiise, vakumufuulaga umwingila gwa mulangalanga, vakumufwalidzaga imyenda gyakwe. Neke vahelelage nave kwivala kumutovelelela pa kipindulihidzo. Pe vali mu ngʼaasi, viitaangʼanaga nu muunu yumwinga ye aatambulwaga Simoni, udadaawo va Alekisanda nu Lufo, ukuhuma ku wudzenge wa Kilene. Uyo aahumile ku mugunda. Neke avakolakyanda vamugagiilidzage anyamule ikipindulihidzo kya Yesu. Viihelelaga nu Yesu, viifikaga apoono apiitambulwa Goligota, kwe kutigila, Libangʼa lya Mutuwe. Vakumupeelaga idifwayi nyandze ni manemane, neke uYesu akaanage ukunyuwa. Vakumutovelelelaga pa kipindulihidzo. Neke vasoolanilage ulusolo ulwa kugavana imyenda gyakwe, ukuta vadzeele nayula gwe iinyamula. Umusika gwe vamutoveleliye kyali kivalilo kya wudatu pamilaawo. Pakyanya pa kipindulihidzo vaatoveleliye amadzwi ga kumutaaha agaasimbiilwe ukutigila, uyu ye yesu, mutwa va vayahudi Apoono apo aatoveleliilwe pamwinga na vagonadaasi vavili, yumwinga ulubali ulwa kundiyo, uyungi kungʼigi. [ Neke uWusimbe uWiimike wukwilage uwiitigila, “Aavaliliilwe pamwinga na vahosi.” ] Avaanu avaahelanidzaga ingʼaasi iyo, vamuligaga kuno viiyudza imituwe gyawo viitigila, “Ha! Uveeve waatigiye wiimamula itembeli nu kudzenga mu figono fidatu. Lino wiipoke yuuve, wiike pa kipindulihidzo!” Ndeeni na vateekedzi avakomi na vawulanidzi va milagililwe, vamuyeyewusaga viitigila, “Akiipokaga avangi, neke kangi iilemwa ukwipoka mwene! Ngana uyu ye Mesiya, kangi Mutwa va Vaisilaheli, apo lino iike pa kipindulihidzo, ukuta twilolele, apo tukumufuuwa.” Kangi avaatoveleliilwe pamwinga nave, navo vamuyeyewusaga. Ukuvangila ikivalilo kya mutanda (6.00) pa muunyi, ukufikila ikivalilo kinyigondza (9.00), ikiisi kiigwidzaga mu nyi yonda. Neke pa kivalilo kinyigondza uYesu iikoolaga iitigilaga, “Eloyi, Eloyi, lama sabakitani?” Kwe kutigila, “Nguluvi vangu, Nguluvi vangu, kye kiki úundekile?” Avaanu avangi aviimile baaho pe vaapuliike ulo, viitigilaga, “Mupulikidze, akumukemeela umuvidzi uEliya.” Umuunu yumwinga iinyilaga kisaatu, iidzabikaga akenda mu difwayi indzadzu, iipatikaga mu ludete, iipelanidzaga pa mulomo gwa Yesu, ukuta anyuwe iitigilaga, “Mumuleke twilolele ngana uEliya iikwadza mu kumwisa.” Neke kangi uYesu akoolage, gwidumukaga. Ilibupa lya mwenda mu tembeli, liideemukaga fipiidza fivili ukuhuma pakyanya ukufikila paanyi. Umuvina va kipuga kya vakolakyanda ye iimile baaho iilola uYesu kye gwidumuka, iitigilaga, “Ndakyene uyu akali Muswamuve va Nguluvi!” Vaali poovali avamwayuuva vakeefu, viimile pataali viilola idziilimika, avo vaali uMaliya Magadalena, uSalome, uMaliya ungʼina va Yakobo umudebe nu Yose. Avo ve veene avaali vámuniniiliye nu kumuwombela uYesu pe aali ku Galilaya. Kangi baaho vaali poovali avamwayuuva avangi voloofu avaadzile pa Yelusalemu pamwinga nave. Ikigono ikyo kyali Kihaanu, kyali kya kwigelanidza ulwa Sabato. Pe yaafikile ikyamihe, iikwadzaga umuunu yumwinga va kiwungu ikya Vayahudi, ye aatambulwaga Yosefu umuhuma ku Alimataya. Uyo aali mutambule ku vaanu vonda, kangi aahuuvilaga ukwadza kwa wutwa wa Nguluvi. Iihelelaga kitoogopa kwa Pilato ukumunyilika umufimba gwa Yesu, ukuta akagusiile. UPilato iigangukaga, akumukemeelaga umuvina va kipuga ikya vakolakyanda uyo, amuwuudze ngana uYesu áfuwe. Suwe pe aaviye ápuliike ulo, akumwidikilaga uYosefu anyamule umufimba gwa Yesu. Neke uYosefu ahelelage kugula umwenda ugwa pamba, iisage umufimba, agupilingidzage nu mwenda umuvalafu. Neke aguviikage mu mombwe iyaabuguliilwe kwave mu lutalaawe. Iibiiluhidzaga iliganga ilikomi ukudinda pa mulyango gwa mombwe. Apo vaali poovali uMaliya Magadalena nu Maliya ungʼina va Yose, avapaweene apoono pe gwagoniikwe umufimba gwa Yesu. Pa kyamihe, iSabato pe yaaviye yíhelaniidze, uMaliya Magadalena, uSalome nu Maliya ungʼina va Yakobo, viigulaga amafuta amanofu, ukuta vahelele vakagubake umuvili gwa Yesu. Ikigono ikya Mulungu pamilaawo, ilidzuwa pe liihohomoka, viihelelaga ku mombwe. Pe vaali mu ngʼaasi viivangaga ukwilondza veene viitigila, “Ye ani ye ahadza iibiilusa iliganga ilili pa mulyango gwa mombwe?” Iliganga ilyo lyali likomi mbandu. Neke pe vaafikile pa mulyango, viiwonaga iliganga líbiilwiswe lili pa lubali. Viikwingilaga mu mombwe, vakumuwonaga umudiimi yumwinga íikalile ulubali ulwa kundiyo áfwalile umwingila ugwingʼalita. Suwe viikagahalaga mbandu. Neke umudiimi uyo avalongelage atigilage, “Mutane ukukagahala! Mukumusakula uYesu uva ku Nasaleti ye akaatoveleliilwe pa kipindulihidzo. Ádzulubwike! Sipwali apa. Mulolage pe vakamugoniike. Lino muhelelage mukavalongele avanyigendwa vaakwe nayu Petulo ukutigila, ‘Ávalonguwe ukuhelela ku Galilaya, uko kwe kwene kwe muhadza mukumuwona ngita kye akavalongiye.’ ” Avamwayuuva avo viihumaga mu mombwe, viihegaga apo lunyilo, kuno viihilila nu koogopa, kangi viiganguka. Vasamulongiye ulo nambe muunu, pakuva voogwipe mbandu. [ UYesu pe aaviye ádzulubwike ikigono ikya kutala ikya mulungu, akumuhumilaga tandi uMaliya Magadalena, ye mwene uYesu ye amulosiidze imibepo imiviifu mufungʼati (7). Uyo iihelelaga kuvalongela avo avaali pamwinga nu Yesu avaahuguvalaga nu kuvemba. Pe vaaviye vápuliike ukutigila uYesu ali muumi, kangi uMaliya Magadalena ámuweene, vasaafuuviilwe. Pe dzaaviye dzílimiike idzo, uYesu akuvahumilaga mu luhwano ulungi, avanyigendwa vavili avaawuyaga ukwawo ukuhuma ku Yelusalemu. Neke navo vapilukage ukuvalongela avayaawo, avo navo vasavafuuviilwe. Pambele akuvahumilaga avanyigendwa vanyikyumi na yumwinga (11) pe vaali mu kuliya. Akuvakenyelaga ulwa kitafuuwa nu wukiliitafu wa numbula dzaawo, ulwa kitavafuuwa avo avamuweene pe ádzulubwike. Neke uYesu avalongelage atigilage, “Muhelelage ku nyi dzonda mukadalikage iMola iNofu ku figawa fyonda. Ye iifuuwa nu kudzabikwa, alaapokwa. Ye asiifuuwa, alaahigwa. Avo aviifuuwa valaahuufyaga ifimanyilo ifi. Viilosaga imibepo imiviifu mu litaawa lyangu, kangi viilongaga indongele imiya. Viikwibataga amayoka na mawoko gaawo, nde vanyuwe ifiifwisa vasilemala nambi. Vakuvaviikilaga amawoko avatamwa navo viiponaga.” UMutwa Yesu pe aaviye álongile navo, iikwinukaga kukyanya, akwikalaga ku lubali ulwa kundiyo lwa Nguluvi. Avanyigendwa vaakwe viivangaga ukudalika konda, nayu Mutwa iilimasaga navo amalimo nu koolela ilidzwi lyakwe, mu fimanyilo fye vaahuufyaga.] Ve mutambule Tyofilo. Avaanu voloofu vásimbile imola idza Yesu Kilisiti, ngita kye dzaalimiike ukwesu. Vásimbile imola idzi ngita kye tóoleliilwe navo avaalolaga na miiho gaawo, nu kudzidalika ukuhuma uwutalilo waakwe. Lino ndíweene lunofu ukukusimbila dzonda idzi, pakuva ndítemuwe wunofu indakyene iya mola dza Yesu ukuvangila pa wutalilo, ukuta uyikagulage indakyene iya mola dzonda dze úwulaniidzwe. Mu musika Helode pe aali mutwa va mugoola gwa Yudeya, aali kwali umuteekedzi yumwinga ye aatambulwaga Sakalya, va kiwungu kya wuteekedzi ikya Abiya. Umudala va Sakalya aatambulwaga Elisabeti. Uyo aali va lukolo lwa wuteekedzi wa Aloni. USakalya nu Elisabeti vaali vagolofu pa miiho ga Nguluvi, vadzigendelaga wunofu indagi ni milagililwe gyonda gya Mutwa Nguluvi kingaya lugomehedzo. Avaanu avo vaali vangaya mwana, pakuva uElisabeti aali mugumba, kangi vaali vagogolo. Kwali ni mivedzehedze igya kulima amalimo ga wuteekedzi mu tembeli. Umwanuungʼano gwa kiwungu kya Abiya gwifikaga. Mu mivedzehedze igya wuteekedzi igyo, uSakalya aahaaguliilwe mu lusolo ukwingila aPiimike mu tembeli ya Mutwa Nguluvi, ukuta afuungʼilidze uwufumba pa kiteekelelo. Pe ali mugati iifuungʼilidza, avaanu voloofu vaali mu lipaala lya tembeli mu kulapangila. Neke umunyamwandza va Mutwa Nguluvi amuhumilage uSakalya. Umunyamwandza uyo iikwimaga ulubali ulwa kundiyo ulwa kiteekelelo. USakalya pe amuweene, iikwibatwaga ni kitulo kikomi. Umunyamwandza uyo akumulongelaga iitigilaga, “Utane ukoogopa Sakalya, pakuva uNguluvi ápuliike ululapangilo lwako, umudala vaako uElisabeti ahadza akukuvegalila umwana, uyo umupeelage ilitaawa Yohana. Na yuuve uhadza wiivedza nu lukeelo, nava vaanu voloofu viivedza nu lukeelo pe iivedza áholiilwe, pakuva iivedza mukomi pa miiho ga Mutwa Nguluvi. Uyo asinywedzaga idifwayi nambe kikivedzaga ikiigaadza, iimema uMubepo uMwimike ukuhuma pe ali mu lileme lya ngʼina. Akuvapilusaga aVaisilaheli voloofu kwa Mutwa Nguluvi vaawo. Uyo ahadza iitumwa pa miiho ga Mutwa, ahadza iilongodzwa nu Mubepo uMwimike mu ngufu ngita kye aali uEliya, akuvateepulaga avavaha na vaana vaawo. Kangi akuvapilusaga mu ngʼaasi ya wugolofu avaanu avasikumwidika uNguluvi, nu kuvagelanidza avaanu ukumwanukila uMutwa.” Neke uSakalya amulongelage umunyamwandza atigilage, “Uneene nu mudala vangu tuli vagogolo. Ndiidzeela wuli ukutigila amadzwi aga ga ndakyene?” Pe aaviye álongile ulo, umunyamwandza akumulongelaga iitigilaga, “Uneene yuune Gabulyeli, ye ndiikwima pa miiho ga Nguluvi, ye áanumile ukukulongela imola inofu iyi. Lino, pakuva usifuuviilwe lwe ndíkulongiye, wiivedza mukitalonga. Usilongaga ukufikila ikigono pe dzilaavedza dziihumila idzi, ndakyene dzilaahumila pe gulaavedza gúfikile umusika gwakwe!” Umusika guugo, avaanu avo avaali mu lipaala lya tembeli, vamudzindilaga uSakalya kuno viidzuma, pakuva aahweleliye aPiimike. Pe áhumile, aalemwaga ukulonga navo, neke aveene valufikage ukutigila, kuli lukaani lúhumiye umo. Na yumwene iisigalaga akuvavingila amawoko, iivedzaga mukitalonga. Fyaviye físilile ifigono fyakwe ifya kulima amalimo ga wuteekedzi, iipilukaga ku kaaya. Pambele uElisabeti mudala vaakwe, iivedzaga munya wuvaha, iifihamaga mu kaaya myedzi gihaanu. Akwilondzaga mwene iitigilaga, “Ulu lwe lwene lwe áandimiye uMutwa Nguluvi, áandziwiike nu kuunyedzehedza inyoni pa miiho ga vaanu.” Gwaviye gúfikile umwedzi gwa mutanda (6) gwa wuvaha wa Elisabeti, uNguluvi akumutumaga umunyamwandza uGabulyeli ku wudzenge wa Nasaleti uwaali mu mugoola gwa Galilaya, kwa muhindza ye asimudzeeliye umugoosi, ye aatambulwaga Maliya. Umuhindza uyo aali ábaanyiilwe nu Yosefu ye aali va lukolo lwa mutwa Dawudi. Umunyamwandza pe aafikile kwa Maliya iitigilaga, “Saavo uveeve ye úsavile ulusungu, uMutwa Nguluvi ali naave.” UMaliya pe aapuliike ilidzwi ilyo, iikwibatwaga hiilo ni kitulo mu numbula yaakwe, akwiwuudzaga iitigilaga, “Uluhungilo ulu, kwe kutigila kiki?” Neke umunyamwandza amulongelage atigilage, “Maliya, utane ukoogopa, pakuva uNguluvi ákuwoniye ulusungu. Lolage, uhadza wiikwingililwa, nu kuhola umwana mugoosi, umupeelage ilitaawa Yesu. Umwana uyo iivedzaga mukomi, kangi iitambulwaga Muswamuve va Nguluvi uMukomi. UMutwa Nguluvi ahadza akumupeela uwutawulilwe wa wutwa wa kuuhwe uDawudi. Kangi ahadza iitemaga aVaisilaheli ifigono fyonda, uwutwa waakwe wusivedza nu wusililo.” UMaliya akumuwuudzaga umunyamwandza iitigilaga, “Uneene sindimudzeeliye umugoosi, lino ulu lwivedza wuli?” Umunyamwandza akumuhigaga iitigilaga, “UMubepo uMwimike akukwadzila, ni ngufu dza Nguluvi uMukomi dzikukugubika ngita mwigisila, neke umwana ye wiihola iivedza mwimike, iitambulwaga Muswamuve va Nguluvi. Lolage! Nayu munyalukolo vaako uElisabeti mu wugogolo waakwe, ali nu wuvaha wa mwana mugoosi. Kangi uyo ye vaatigilaga mugumba, ugu mwedzi gwa mutanda! Sikookili ikikumulema uNguluvi.” UMaliya iitigilaga, “Lolage, uneene ndili mulimila-vangi va Mutwa Nguluvi, luvedzage ewo ukwangu ngita kye úlongile.” Neke umunyamwandza uyo ahegage. Mu figono fikeefu pambele, uMaliya iihegaga kuhelela kisaatu ku wudzenge wumwinga uwaali mu fidunda ifya mugoola gwa Yudeya. Neke iingilage mu nyumba ya Sakalya, amuhungilage uElisabeti. UElisabeti pe iipulika inyungila ya Maliya, umwana iikinaga mugati mu lileme lyakwe. UElisabeti iimemywaga uMubepo uMwimike, neke anywilidzage ukugengedula, atigilage, “Úfuunyiliilwe uveeve ukulutila avamwayuuva vonda, kangi áfuunyiliilwe nayu mwana ye uhadza wiihola. Uneene ndili ani nambe ngʼina va Mutwa Nguluvi vangu aadze ukwangu? Umusika pe ndivedziige ndiipulika inyungila yaako, baaho kyali ákinile wudzegelafu mugati mu lileme lyangu. Úfuunyiliilwe uveeve ye úfuuviilwe ukutigila idzo dze álongile uMutwa Nguluvi ukwako, dziilimika.” Neke uMaliya atigilage, “Ndikumuginiya uMutwa Nguluvi, ni numbula yangu yonda, inumbula yangu yili nu lukeelo mwa Nguluvi uMupoki vangu, pakuva áwiiwiike uwuleele wa mulimila-vangi vaakwe. Lolage, ukuhuma lino avaanu va fivegalo fyonda, viitigilaga uneene ndili mufuunywa, pakuva uMutwa Nguluvi uMunya Ngufu Dzonda áandimiye ingomi, ilitaawa lyakwe liimike. Ulupyana lwakwe ku fivegalo fyonda, ku vonda avakumoogopa. Wiimila wa liwoko lyakwe ilinya ngufu, álimile amalimo makomi, avanya wiiginisi mu numbula dzaawo, ávapalaangʼiise. Avatwa ávahedziidze mu fideego fyawo ifya wutwa, neke avaleele áviinwise. Avadagiine ávamosiidze ifiinu finofu, avamosi ávalekile vahelelage mawoko geene. Ávatangile avalimila-vangi vaakwe aVaisilaheli, íiwiike ulufingo lwakwe lwa kuvapyanila, ngita kye aalongile mbeepali ku vakuhwesu, uAbulahamu ni kipelela kyakwe kyonda.” Neke uMaliya iikalage nu Elisabeti ngita myedzi gidatu, pambele iipilukaga ukwawo. Umusika gwafikile uElisabeti ukuhola, neke amuholage umwana mugoosi. Avadzeela na vanyangʼolo vaakwe pe vaapuliike ukutigila uMutwa Nguluvi ámupyaniye, viikeelaga pamwinga nave. Ikigono ikya munaana (8) ukuhuma pe iiholwa umwana, viikwadzaga mu kumusinga, kangi viisakaga ukumupeela ilitaawa Sakalya ilya daadiye. Ungʼina iikaanaga iitigilaga, “Nambi, iikemeelwaga Yohana!” Aveene viipilusaga viitigilaga, “Mu lukolo lwako sikwali umuunu umunya litaawa ilyo.” Neke vamusinidzage udaadiye ukutigila, akumupeela ilitaawa umuswamuve avedzage ye ani. USakalya iinyilikaga akabawo ka kusimba, iisimbaga endee, “Ilitaawa lyakwe ye Yohana.” Avaanu vonda viidzumaga. Umusika guugo, umulomo gwakwe gwidindukaga nu lulimi lwakwe lwiwopokaga, iivangaga ukulonga nu kumulumba uNguluvi. Avafudiingʼano vonda va Sakalya, wukuvagwilaga uwoogofi. Imola idzo dziitagalilaga konda ku fidunda ifya mu Yudeya. Avaanu vonda avaapuliike, vaahoodzaga mu numbula dzaawo ukutigila, “Umwana uyu ahadza iivedza ali wuli?” Vaahoodziidze ulo, pakuva vaadzeelaga ukutigila uMutwa Nguluvi ali pamwinga nu mwene. USakalya, udaadiye va mwana, iimemywaga uMubepo uMwimike, iivilaga iitigilaga, “Alumbwage uMutwa Nguluvi va Isilaheli, pakuva áadzile mu kuvakombodza avaanu vaakwe. Átupeeliye uMupoki uMunya Ngufu, ukuhuma mu lukolo lwa mulimila-vangi vaakwe uDawudi. Álimile ngita kye aalongile ukuvangila kataali, ukugendela mu vavidzi vaakwe aviimike ukutigila, akutupoka ukuhuma ku vatavangwa veesu, na mu mawoko ga vaanu vonda avakutusuula. Álimile idzo ukupyanila avakuhwesu, ifigono fyonda iikwiwukaga ulufingo lwakwe ulwimike. Ulufingo ulo lwe lwene lwe aayiigile kwa kuhwesu uAbulahamu ukutigila, akutupeelaga ulufuunyo, lwa kutupoka mu mawoko ga vatavangwa veesu, tumutovelage iligendwa kingaya woogofi, tugendelage mu wiimike nu wugolofu pa miiho gaakwe, mu figono fyonda ifya wuumi weesu. Lino uveeve muswamu-vangu, wiitambulwaga muvidzi va Nguluvi uMukomi, pakuva ulamulongolela uMutwa Yesu, ukuta umuwuyapile ingʼaasi. Ulavalongela avaanu vaakwe vadzeele ukutigila, uNguluvi akuvapoka wiimila wa kuwodzwa indzanangifu dzaawo, pakuva uNguluvi veesu ye munya lupyana. Mu lupyana ulo, ulumuli lwakwe ukuhuma kukyanya lukutwadzila, ukutumulikila twivonda, ye tuli mu kiisi kya luhigo ulwa kufuwa, nu kutulongodza mu ngʼaasi ya lutengamaso.” Umwana uyo iikulaga, iikoongelelaga ingufu mu Mubepo uMwimike. Iikalaga ku lungʼalangʼala ukufikila umusika gwe aavilatukiye ku Vaisilaheli. Mu musika guugo gwe aaholeliilwe uYohana uMudzabisi, uKayisali Agusiti umutemi va Valoma iilagidzaga ukutigila, avaanu vonda va nyi dza wutemi waakwe, vasimbwage. Ukusimbwa uku kwali kwa kutala, kwahumiye mu musika uKilenyo pe aalongodzaga umugoola gwa Silya. Neke avaanu vonda vahelelage kusimbwa, nayula ku wudzenge kwe lwahumiye ulukolo lwakwe. Nayu Yosefu aahegile ku wudzenge wa Nasaleti uwaali ku Galilaya, iihelelaga ku wudzenge wa Betelehemu ya Yudeya, kwe aaholeliilwe umutwa Dawudi, pakuva uYosefu aali va lukolo lwa Dawudi. Pe aaheliye kusimbwa, aali pamwinga nu Maliya ye amubaanyile, kangi munya wuvaha. Pe vali ku Betelehemu, gwifikaga umusika gwakwe ugwa kuhola umwana. Iiholaga umwana muvele umudiimi, akumupilingidzaga imyenda gya waana. Neke amugonekage mu libaani ilya kuliila isenga, pakuva vaagayile apoono pa kugona, inyumba dza vagendzi dzaamemile vaanu. Ikilo iyo, vaali koovali avadiimi aviikalaga kudaasi, biihi ni Betelehemu, viidiimilidza indiimwa dzaawo. Neke umunyamwandza va Mutwa Nguluvi avahumilage, nadzi ndolo ukuhuma kwa Mutwa Nguluvi dzivamulikilage imbali dzonda, viikoogopaga mbandu. Umunyamwandza uyo akuvalongelaga iitigilaga, “Mutane ukoogopa! Lolage, ndívaleetiye imola inofu iyihadza yikuvapeela avaanu vonda ulukeelo lukomi. Imola inofu ye iyi, ineengʼuli áholiilwe uMupoki mu wudzenge wa Dawudi, wiimila weenyo, uyo ye Mesiya, Mutwa. Ikimanyilo ukwenyo kye iki. Muhadza mukumuwona kyali, vámupilingiidze imyenda gya waana, ágonile mu libaani ilya kuliila isenga.” Umusika guugo, malugu malugu ga vanyamwandza va kukyanya giihumilaga, giihangaga nu munyamwandza uyo ukumulumba uNguluvi giitigilaga, “UNguluvi kukyanya apeelwage indolo, nu lutengamaso luvedzage mu nyi ku vaanu ve ákeeliye avapeele ulufuunyo.” Avanyamwandza pe vaaviye váhegile ukuhelela kukyanya, avadiimi avo viilonganaga viitigilaga, “Lino tuhege tuhelele ku Betelehemu, tukalole ulo úluhumiye lwe átulongiye uMutwa Nguluvi.” Viihelelaga kisaatu ku Betelehemu, vakumuwonaga uMaliya nu Yosefu, ni kyali ágonile mu libaani ilya kuliila isenga. Pe vamuweene umwana uyo, viitagalidzaga ku vaanu imola ye vaalongeliilwe nu munyamwandza wiimila waakwe. Vonda pe vaapuliike imola ye válongeliilwe na vadiimi avo, viidzumaga. UMaliya adziviikaga dzonda idzi mu numbula yaakwe, adzihoodzehedzaga. Pambele avadiimi avo viipilukaga kuno vakumupeela indolo nu kumulumba uNguluvi mu dzonda dze válolile nu kupulika. Dzaahumiye ndeeni ngita kye vaalongeliilwe nu munyamwandza. Pe kyaviye kífikile ikigono ikya munaana (8) ukuhuma umwana pe iiholwa, vakumusingaga, vakumupeelaga ilitaawa Yesu. Ilyo lye litaawa lye aapeeliilwe nu munyamwandza, umusika ungʼina pe asinaa avedza nu wuvaha. Pe gwaviye gúfikile umusika ugwa kuvaladzwa kwa Yosefu nu Maliya, ngita uNguluvi kye aalagiidze mu milagililwe gya Mose, viihelelaga nu mwana ku Yelusalemu kumuhuufya kwa Mutwa Nguluvi. Vaalimile ewo ngita kye lwasimbiilwe mu milagililwe gya Mutwa Nguluvi ukutigila, “Umwana ye avedzaga umuvele umudiimi, agotolwage kwa Mutwa Nguluvi, avedze mwimike.” Kangi viihelelaga kutawula uwusembe, ukuta vavaladzwe, ngita kye gyali milagililwe gya Mutwa Nguluvi ukutigila, vatawulage ingundya indzelu dzivili, enewuli ndzanangundya dzivili idzinya lunyakifu. Mu figono ifyo, aali kwali umuunu yumwinga ku Yelusalemu ye aatambulwaga Simyoni. Umuunu uyo aali mugolofu, iifuunyaga mbeepali kwa Nguluvi nu kuhuuvila uwupoki wa Vaisilaheli. Kangi aalongodzwaga nu Mubepo uMwimike. UMubepo uMwimike aali ámuvilatuliye ukutigila, asiifuwa ukufikila pe iivedza ámuweene uMesiya va Mutwa Nguluvi. Neke uMubepo uMwimike amulongodzage uSimyoni kuhelela ku tembeli. Avavaha va Yesu vaaviye vámusindiike mu lipaala lya tembeli, vakumulimilaga ngita kye lwalagiidzwe mu milagililwe. USimyoni akumunyamulaga umwana uyo, akumupagataga akumulumbaga uNguluvi iitigilaga, “Mutwave, ve Mukomi va fyonda, amalimo gaako gákwiliye, lino, uundeke nde mulimila-vangi vaako ndifuwe mu lutengamaso, pakuva úlimile ngita kye waahuuviidze. Amiiho gangu gáwuweene uwupoki waako, we úgelaniidze wuwoneke pa miiho ga vaanu va fipelela fyonda. Uyu iivedza lumuli lwa kukuvilatula ku avasili Vayahudi, kangi iileetaga indolo ku vaanu vaako aVaisilaheli.” Dze aalongaga wiimila wa mwana, udaada nu ngʼina vaadzumaga. Neke uSimyoni avafuunyililage, amulongelage uMaliya atigilage, “Umwana uyu áviikiilwe nu Nguluvi wiimila wa vaanu voloofu mu nyi ya Isilaheli ukutigila, avo avakumubeedza vayagage, neke kangi avakumufuuwa avo vapokwage. Akuvapavilaga voloofu kangi aveene vakumukaanaga, apo idza mugati mu numbula dzaawo dzilaavedza pa weelu. Ukukaanwa kwakwe, na yuuve kulakuhulila uwuvafi wukomi, ngita úhomiilwe ni limaage.” Kangi aali kwali umuvidzi umwayuuva ye aali mugogolo ye aatambulwaga Ana. Uyu aali mwalive Fwanweli, va mu kipelela kya Aseli. Pe aaviye ágomiilwe iikalile nu mugoosi vaakwe myaka mufungʼati (7), neke umugoosi vaakwe afwidzage. Iisigalaga mufwile nu mugoosi, iifikaga imyaka makyumi munaana ni gitayi (84). Umusika gonda ugo aavedzaga mu tembeli, iifuunyaga kwa Nguluvi ikilo nu muunyi wugendela wa kulapangila nu kwiviikila ngʼaani. Umusika guugo, uSimyoni pe iilonga nu Yosefu nu Maliya, umuvidzi uyo iihegelelaga apaawo. Neke avangage ukumuhongedza uNguluvi, alongage imola ya mwana uyo ku vaanu vonda avaahuuvilaga ukwadza kwa Kilisiti, ye alavakombodza aVaisilaheli. UYosefu nu Maliya pe vaaviye vámalile imivedzehedze gyonda ngita kye gyali mu milagililwe gya Mutwa Nguluvi, viiwuyaga ku wudzenge waawo wa Nasaleti uwaali ku Galilaya. Uko umwana uyo iikulaga, iikoongelelaga ingufu nu luhalawukagudzi, nu lusungu lwa Nguluvi lwivedzaga nu mwene. Imyaka gyonda avavaha va Yesu vaahelelaga ku Yelusalemu musika gwa kyaka kya Paasaka. Pe ali ni myaka ginyikyumi ni givili (12), iihelelaga na vavaha vaakwe ku Yelusalemu ku Paasaka, ngita kye gyali mivedzehedze gyawo. Ifigono fya Paasaka pe fyaviye fíhelaniidze, avavaha vaakwe viivangaga ulugendo lwa kuwuya ku kaaya kitadzeela ukutigila, umwana uYesu ásigiye kuuko ku Yelusalemu. Pe vali mu ngʼaasi, vaahoodzaga ukutigila ali pamwinga na vayagwe mu kipuga, viigendaga ulugendo lwa kigono kimwinga. Neke vavangage ukumutemula mu vanyangʼolo na mu vadzeela. Pe vaalemiilwe ukumuwona, viipilukaga kangi ku Yelusalemu kuno vakumutemula. Pe fyaviye fídzumbile ifigono fidatu, vakumuwonaga mu lipaala lya tembeli, íikalile na vawulanidzi va milagililwe, akuvapulikidza nu kuvawuudza imbuudzo. Vonda avamupulikidzaga, vaadzumaga mbandu uluhala lwakwe ni miluso dzaakwe. Na vavaha vaakwe pe vamuweene, viidzumaga mbandu. Neke ungʼina amulongelage atigilage, “Mwana vanguave, kye kiki útulimiye ulu? Lolage! Uneene nu daado twítuuniidze mbandu ukukutemula.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Kye kiki muunemuliige? Musikiidzeelaga ukutigila uneene ndili munya kuvedza mu nyumba ya Daada?” Kangi lwe avalongelaga, avavaha vaakwe vasalufikile. Neke awuyage na vavaha vaakwe ku Nasaleti, aali muunu munya kuviidika. Ungʼina adziviikaga dzonda idzo mu numbula. UYesu iikulaga umuvili nu luhalawukagudzi, akuvakeeledza uNguluvi na vaanu. Gwali mwaka gwa likyumi ni gihaanu (15) ukuvangila uKayisali Tibelyo pe iivanga ukutema uwutwa wa Valoma. Umusika ugo, uPondyo Pilato aatemile umugoola gwa Yudeya, uHelode aatemile umugoola gwa Galilaya, kangi uFilipo umunyalukolo vaakwe aatemile umugoola gwa Ituleya nu gwa Tilakoniti, nayu Lisaniya aatemile umugoola gwa Abilene. UAnasi nu Kayafwa vaali vateekedzi avavina. Mu musika ugo, uYohana umuswamuve va Sakalya, iikalaga ku lungʼalangʼala. Pe ali uko, iilongelwaga imola ukuhuma kwa Nguluvi. Neke ahelelage imbali dzonda idzaali biihi nu mukoga Yolodani, adalikage ukutigila avaanu vapelage indzanangifu dzaawo nu kudzabikwa, ukuta uNguluvi avapyanile. Idzi dze dzeene idzaasimbiilwe kataali mu kitabu kya madzwi ga muvidzi Isaya wiimila wa Yohana ukutigila, “Ingʼemeelo ukuhuma ku lungʼalangʼala yiitigila, ‘Mumuwuyapilage ingʼaasi uMutwa, nu kugolosa umwa kugendela umwene. Ifivindi ni fidunda fyonda fiteluswage, ingʼaasi ídzibidiime dzigoloswage, ni ngʼaasi idzinya tugima dzihambuswage makaasi matelevafu. Avaanu vonda valawuwona uwupoki wa Nguluvi.’ ” Neke avaanu voloofu vahelelage kwa Yohana mu kudzabikwa, umwene avalongelaga aatigilaga, “Nye va kivegalo kya ndzokaanye! Ye ani ye ávapaviye ukutigila munyile iligooga lya Nguluvi iliikwadza? Nda haamu, muvelekage ifiveleko mu migendele gyenyo ukuwoneesa ukutigila, múpelile indzanangifu dzeenyo. Mutanage ukuhoodza mu numbula dzeenyo ukutigila, ‘Túpokiilwe, pakuva tuli va kipelela kya Abulahamu.’ Ndikuvalongela ndiitigila, uNguluvi asiilemwa ukuhambusa amaganga aga gavedze vaana va Abulahamu! Lino uluhigo lwa Nguluvi lúfikile, ngita umuunu ye ányamuwe iveega, íigelaniidze ukudumula amadela ga mubiki. Kangi umubiki ugusiiveleka ifiveleko ifinofu, gwidumulwa nu kutoodzwa mu mooto.” Neke avaanu avo vamuwuudzage vatigilage, “Lino tulimage kiki?” UYohana akuvahigaga iitigilaga, “Ye ali ni myenda givili amugavilage ye angaya mwenda, nayu munya kyakuliya amupeelage ye asili nakyo.” Avahaki-pembe avaaheliye, ukuta vadzabikwe, navo vakumuwuudzaga uYohana viitigilaga, “Muwulanidzi, na yuufwe tulimage kiki?” Akuvahigaga iitigilaga, “Mutanage ukuhoofya ikodi iyilutila pa kigelelo íkiviikiilwe.” Avasilikaale navo vakumuwuudzaga viitigilaga, “Na yuufwe tulimage kiki?” Akuvalongelaga iitigilaga, “Mutanage ukuhoofya avaanu amagoobeli mu ludali, kangi mutanage ukumutaaha umuunu ulwa kumudetela. Mwisiikilage lu luhombo lwa malimo geenyo.” Imisika igyo avaanu vaahuuvilaga ukwadza kwa Kilisiti, kangi vaahoodzaga ukutigila apangi uYohana ye mwene uMesiya. Neke uYohana avalongelage vonda atigilage, “Uneene ndikuvadzabikila ululenga, neke kangi iikwadza umunya ngufu ukulutila uneene, ye sindivagiye nambe kuwopola ingʼova dza ndaatu dzaakwe. Uyo ye mwene ye ahadza akuvadzabikila mwa Mubepo uMwimike nu mooto. Kangi iivedza ngita muunu ye ákoleeliye ikyelelulilo mu mawoko gaakwe íigelaniidze ukwelelula ingana. Iilundasa ingana nu kuviika mu kisandzi, neke umwengelu iisopa mu mooto ugusiidzima.” Mu madzwi ago na gangi goloofu uYohana avawungaga avaanu nu kudalika iMola iNofu. Neke uYohana amukenyelage umutwa Helode, pakuva amutoolile uHelodya umudala va maamiye uFilipo, ni mbiifu ndzoloofu dze aalimile. Kangi uHelode iiginilidzaga uwuhosi wa kumudindila uYohana mu ndinde. Umusika uYohana pe asinaa adindilwa, pe aadzabikaga avaanu voloofu avaapelaga, uYesu nave iidzabikwaga. Neke uYesu alapangilage, kukyanya kudindukage, uMubepo uMwimike ngita ngundya iikage pakyanya apaakwe. Isawuti ya Nguluvi ukuhuma kukyanya yiipulisaga yiitigilaga, “Uveeve yuuve Muswamu-vangu, ve Mwende vangu, ye ndíkeeliidzwe naave mbandu.” UYesu pe iivanga amalimo gaakwe, aali ni myaka ngita makyumi gadatu (30). Avaanu vaaganisaga ukutigila ye muswamuve va Yosefu. UYosefu aali muswamuve va Eli, uEli muswamuve va Matati, uMatati muswamuve va Levi, uLevi muswamuve va Meliki, uMeliki muswamuve va Yanayi, uYanayi muswamuve va Yosefu. UYosefu muswamuve va Matatya, uMatatya muswamuve va Amosi, uAmosi muswamuve va Nahumu, uNahumu muswamuve va Esili, uEsili muswamuve va Nagayi. UNagayi muswamuve va Maati, uMaati muswamuve va Matatya, uMatatya muswamuve va Semeyini, uSemeyini muswamuve va Yoseki, uYoseki muswamuve va Yuda. UYuda muswamuve va Yohanani, uYohanani muswamuve va Lesa, uLesa muswamuve va Selubabeli, uSelubabeli muswamuve va Salatyeli, uSalatyeli muswamuve va Neli. UNeli muswamuve va Meliki, uMeliki muswamuve va Adi, uAdi muswamuve va Kosamu, uKosamu muswamuve va Elimadamu, uElimadamu muswamuve va Eli. UEli muswamuve va Yehoswa, uYehoswa muswamuve va Elyeseli, uElyeseli muswamuve va Yolimu, uYolimu muswamuve va Matati, uMatati muswamuve va Levi. ULevi muswamuve va Simyoni, uSimyoni muswamuve va Yuda, uYuda muswamuve va Yosefu, uYosefu muswamuve va Yonamu, uYonamu muswamuve va Elyakimu. UElyakimu muswamuve va Meleya, uMeleya muswamuve va Mena, uMena muswamuve va Matata, uMatata muswamuve va Natani, uNatani muswamuve va Dawudi. UDawudi muswamuve va Yese, uYese muswamuve va Obedi, uObedi muswamuve va Bohasi, uBohasi muswamuve va Salumoni, uSalumoni muswamuve va Nasoni. UNasoni muswamuve va Aminadabu, uAminadabu muswamuve va Adimini, uAdimini muswamuve va Hesiloni, uHesiloni muswamuve va Pelesi, uPelesi muswamuve va Yuda. UYuda muswamuve va Yakobo, uYakobo muswamuve va Isaka, uIsaka muswamuve va Abulahamu, uAbulahamu muswamuve va Tela, uTela muswamuve va Naholi. UNaholi muswamuve va Selugi, uSelugi muswamuve va Lagawu, uLagawu muswamuve va Pelegi, uPelegi muswamuve va Hebeli, uHebeli muswamuve va Sala. USala muswamuve va Kenani, uKenani muswamuve va Alifwakisadi, uAlifwakisadi muswamuve va Semu, uSemu muswamuve va Nwaka, uNwaka muswamuve va Lameki. ULameki muswamuve va Metusala, uMetusala muswamuve va Henoki, uHenoki muswamuve va Yaledi, uYaledi muswamuve va Mahalaleli, uMahalaleli muswamuve va Kenani. UKenani muswamuve va Enosi, uEnosi muswamuve va Seti, uSeti muswamuve va Adamu. UAdamu aagaviilwe nu Nguluvi. UYesu aahegile pa mukoga Yolodani ámemile uMubepo uMwimike, iisogodzwaga nave kuhelela ku lungʼalangʼala. Uko aagemywaga nu Setano ifigono makyumi gatayi (40). Ifigono fyonda ifyo, asaaliyaga kiinu, pa wusililo akwipulikaga indzala. Neke uSetano amulongelage uYesu atigilage, “Ngana uveeve uli Muswamuve va Nguluvi, ulilongele iliganga ili lihambuke mukaate.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Mu Wusimbe uWiimike lúsimbiilwe ukutigila, ‘Ikyakuliya kyene kisikumuhulila umuunu avedze muumi.’ ” Kangi uSetano akumusindikaga uYesu ku kidunda ikitaali hiilo, umusika guugo akumuwoneesaga uwutwa wonda wa mwe naanyi. UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘Umugondamilage uMutwa Nguluvi vaako, kangi umutovelage iligendwa yuuyo mwene swe.’ ” USetano kangi akumusindikaga uYesu ku Yelusalemu, akumuviikaga pa kinengʼenengʼe kya lukandzi lwa tembeli ulwaloleengʼanaga ni likwava litaali, akumulongelaga iitigilaga, “Ngana uveeve uli Muswamuve va Nguluvi, wiitoodze paanyi. Lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘UNguluvi akuvatuma avanyamwandza vaakwe wiimila waako, vakuloleele, vahadza vakukunyagidza na mawoko gaawo, ukuta utane ukubumidza iligulu lyako pa liganga.’ ” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘Utane ukumugemya uMutwa Nguluvi vaako.’ ” USetano pe aamalile ukumugemya uYesu, akumulekaga musika. Neke uYesu apilukage ku Galilaya, ali ni ngufu dza Mubepo uMwimike. Imola dzaakwe dziitagalilaga mu mugoola gonda. UYesu aawulanidzaga avaanu mu nyolanilo dzaawo, na vonda avamupulikidzaga vamupeelaga indolo. UYesu iifikaga ku Nasaleti, ku wudzenge we aakuliye. Ikigono ikya Sabato iikwingilaga mu luholanilo ngita kye aadzooviye. Iikwimaga, ukuta iimbe uWusimbe uWiimike. Vakumupeelaga ihaate ya muvidzi uIsaya, neke umwene avalaalulage pa wusimbe uwiitigila, “UMubepo va Mutwa Nguluvi ali naane, pakuva uNguluvi áanyaaguwe ukuvalongela avahangala iMola iNofu. Áanumile ukuvalongela avali mu ndinde, iMola iNofu ya kwawulwa kwawo, navo avabofu iMola iNofu ya kulola kangi. Áanumile ukuvakombodza avo ávahakiliidzwe, nu kudalika umusika gwa Mutwa Nguluvi gwe iikwadzila ukuvapoka avaanu vaakwe.” Pe aamalile ukwimba, iidindaga ihaate iyo, akumupilusilaga umwimiilidzi va luholanilo, akwikalaga iivangaga ukuvawulanidza. Avaanu vonda avaali mu luholanilo ulo vakumungʼanukilaga amiiho. Neke avangage ukuvalongela atigilage, “UWusimbe we múpuliike ndiikwimba, ineengʼuli wúkwiliye.” Vonda vakumulumbaga, viidzumaga amadzwi manofu ge álongile, viitigilaga, “Uyu siye muswamuve va Yosefu?” Neke uYesu avalongelage atigilage, “Ndiidzeela, muhadza mukuundongela uluselengo ulu ulwitigila, ‘Uveeve muyavi-migoda, wiinaniye wimwene!’ Amalimo ge túpuliike úlimile ku wudzenge wa Kapelenahumu, lino ulime na baaha pa wudzenge waako yuuve.” Kangi iilongaga ukutigila, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, sikwali umuvidzi ye iikwidikwa mu wudzenge waakwe. Ifigono fya muvidzi uEliya, indoonya siyaatoonyile imyaka gidatu ni myedzi mutanda (6), indzala ngomi yiiguwaga mu nyi yonda iya Isilaheli. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umusika ugo kwali koovali avafwile voloofu mu nyi iyo. Kangi uEliya asaatumiilwe kwa yumwinga mu vafwile va mu nyi ya Vaisilaheli avo, aatumiilwe kwa mufwile va ku nyi ya Sidoni ku wudzenge wa Saleputa. Kangi ifigono fya muvidzi uElisa, kwali koovali avaanu voloofu avanya kinyamuvili mu nyi ya Isilaheli. Kangi asaali kwali nambe yumwinga ye aavaliidzwe, yumwene uNaamani ye aahumile ku nyi ya Silya.” Neke avaanu vonda avaali mu luholanilo, pe vaapuliike amadzwi ago, vaviipage mbandu. Baaho viikwimaga, vakumuhumyaga uYesu mu wudzenge waawo uwaali pakyanya pa kidunda. Neke vamusindikage ku ligeema, ukuta vamusuungʼilidze uko. Kangi umwene iihelanidzaga pagatinagati apaawo, iihegaga. Neke uYesu ahelelage ku wudzenge wa Kapelenahumu, uwaali mu mugoola gwa Galilaya. Ikigono ikya Sabato, iikwingilaga mu luholanilo, iivangaga ukuwulanidza avaanu. Avaanu viidzumaga mbandu imbulanidzo dzaakwe, pakuva dzaali nu wutawulilwe. Na mu luholanilo ulo, aali mwali umwadaada umunya mubepo umuviifu. Umuunu uyo iiyovaga mbandu, iitigilaga, “Uveeve yuuve Yesu umuhuma ku Nasaleti, wiisaka kiki ukwesu? Wáadzile mu kututipula? Ndiidzeela ukutigila, uveeve uli Mwimike va Nguluvi.” UYesu akugukenyelaga umubepo umuviifu ugo iitigilaga, “Dzike! Hume mwa muunu uyu!” Neke umubepo umuviifu ugo gumugwisage pagatinagati apaawo, gumuhegage kitamulemadza. Avaanu vonda viidzumaga mbandu, viilonganaga veene viitigilaga, “Idzi dza kudzumwa mbandu! Umuunu uyu iilosa imibepo imiviifu mu ngufu nu wutawulilwe waakwe, kangi nagyo giihuma!” Imola dza Yesu dziitagalilaga mu nyi yonda iyo. UYesu iihumaga mu luholanilo ulo, iihelelaga ku nyumba ya muunu yumwinga ye aatambulwaga Simoni. Pe aafikile, akumuwonaga umwayuuva umukwive va Simoni, íibiitwe mbandu ni mungo ya lihilidzi, iinyilikwaga amunaniye. UYesu iikwimaga biihi nu mutamwa, iikenyelaga imungo iyo, umusika guugo umutamwa iinanaga, iikwimaga, iivangaga ukumuwombela. Pa kyamihe ilidzuwa pe lísotile, ni Sabato pe yíhelaniidze, avaanu vonda avaali na vatamwa avanya fitamwa ifili poloofu, vakumuleetelaga uYesu avatamwa vaawo. Umwene pe akuvaviikila amawoko yumwinga yumwinga, akuvananiyaga. Kangi aalosaga imibepo imiviifu, neke gihumage mu vaanu voloofu, kuno giiyova giitigila, “Uveeve uli Muswamuve va Nguluvi!” UYesu agikenyelaga nu kugilongela ukutigila gitane ukulonga nambe lidzwi, pakuva gyamudzeeliye ukutigila ye Mesiya. Pamilaawo pe kwikiya, uYesu iihegaga, iihelelaga apoono apangaya vaanu. Ililugu likomi lya vaanu liivangaga ukumutemula, liifikaga apo pe agenda. Pe lyamuweene, liivangaga ukumudindanidza, ukuta atane ukuhega ukwawo. Neke umwene avalongelage atigilage, “Uneene ndili munya kudalika iMola iNofu ya wutwa wa Nguluvi na ku ndzenge idzingi, pakuva ulo lwe lwene lwe ndaatumiilwe ukululima.” Neke uYesu ahelelage mu ndzenge idzingi dza Yudeya, kuno iidalika mu nyolanilo dzaawo. Ikigono kimwinga, uYesu iimile pa ngʼumbungʼumbu ya nyandza ya Genesaleti, na vaanu voloofu vamupilimaga, viifinyana mbandu, viipulikidza ilidzwi lya Nguluvi. Pa ngʼumbungʼumbu ya nyandza iyo, uYesu akuwuwonaga uwaato wuvili, avalovi avanya waato uwo vasaali umo, pakuva vaali mu kuhogofya indzafu dzaawo. Iikwingilaga mu waato uwaali wa Simoni. Akumunyilikaga uSimoni awuhegeledze padebe kugati ya nyandza ukuhuma ku ngʼumbungʼumbu, neke uYesu iikalage mu waato umo, awulanidzage ililugu lya vaanu. Pe aaviye ámalile ukuwulanidza, akumulongelaga uSimoni iitigilaga, “Hegeledze uwaato ku lulenga ulutaali, mukasope indzafu dzeenyo, mulove isomba.” USimoni akumuhigaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, túlimile amalimo ikilo yonda, sitwambuliye nambe yimwinga. Lino, pakuva uveeve úlongile, apo ndiisopa indzafu.” USimoni na vayagwe viisopaga indzafu dzaawo. Pe vaaviye válimile ewo, isomba ndzoloofu mbandu dziigwilaga, indzafu dziivangaga ukudeemuka. Neke vavavingilage amawoko avayaawo avaali mu waato uwungi, ukuta vaadze vavatange. Viikwadzaga viimemyaga isomba uwaato wonda wuvili, isomba dzaali ndzoloofu mbandu, nawu waato wiisakaga ukudwivala. USimoni Petulo pe aluweene ulo, akwigwisaga pa magulu ga Yesu iitigilaga, “Mutwave, ndikukunyilika uhege apangu, pakuva uneene ndili muhosi.” USimoni aalongile ulo, pakuva umwene na vangi vonda avaali pamwinga, vaadzumile hiilo wiimila wa somba ndzoloofu dze válovile. Mu waato uwungi vaali moovali uYakobo nu Yohana avaswamuve va Sebedayo, avaahanganaga nu Simoni, navo viidzumaga mbandu. Neke uYesu amulongelage uSimoni atigilage, “Utane ukoogopa Simoni, ukuhuma lino wiivedzaga mulovi va vaanu.” Pambele viisindikaga uwaato waawo ku ngʼumbungʼumbu ya nyandza, apo vakufilekaga ifiinu fyonda, vakumuniniilaga uYesu. UYesu pe aali mu wudzenge wumwinga, umo aali mwali umwadaada umunya kinyamuvili umuvili gonda. Umuunu uyo pe amuweene uYesu, iiguwaga kinyalileme pa Yesu, nu kumugongoola iitigilaga, “Mutwave, ngana úkeeliye, ndiinyilika uumbaladze.” UYesu iigolosaga iliwoko lyakwe, akumupamyaga, iitigilaga, “Ndíkeeliye, uvalale.” Umusika guugo, ikinyamuvili kikumuhegaga. Neke amukaanidzage umuunu uyo atigilage, “Utane ukumulongela ye avedzaga, kangi uhelelage ukiiwoneese kwa muteekedzi, ukatawule uwusembe wiimila wa kuvaladzwa, ngita kye aalagiidze uMose. Wuvedzage we woolesi ku vaanu vonda ukutigila úvaliidzwe.” Kangi imola dza Yesu dziiginaga ukutagalila imbali dzonda. Avaanu voloofu vaalundanaga ukumupulikidza, nu kunanwa ifitamwa fyawo. Neke kangi umwene avalekage avaanu nu kuhelela pa kinyele kulapangila. Ikigono kimwinga, uYesu avawulanidzaga avaanu. Mu avo vaali moovali aVafwalisayo na vawulanidzi va milagililwe, ukuhuma mu mbala dzonda idza ku Galilaya ni dza ku Yudeya, nu mu wudzenge wa Yelusalemu. Ingufu dza Mutwa Nguluvi idza kunaniya avatamwa dzaali nu mwene. Neke vaadzage avamwadaada, vámunyamuwe umwadaada umunya liteela mu lupaasa, vasakage ukumwingidza mu nyumba, ukuta vamuviike pe agenda uYesu. Kangi viilemwaga ukumwingidza umutamwa uyo pa mulyango, pakuva avaanu vaamemile mbandu. Suwe viikwinukaga mu fikomo ya nyumba, viifikaga kukyanya ku likiingʼa, viilalaatulaga ifigayi. Vakumusolondosaga umunya liteela uyo mu liteefu, pagatinagati pa lilugu kidonya pe agenda uYesu. UYesu pe aluweene ulufuuwo lwawo, iitigilaga kwa mutamwa, “Munyalukolo, úwodziidzwe indzanangifu dzaako.” Neke avawulanidzi va milagililwe na Vafwalisayo avo vavangage ukwiwuudza veene vatigilage, “Ye ani uyu, ye akumulonga fivi uNguluvi? Sikwali umuunu ye iiwodza indzanangifu, nda haamu, yu Nguluvi mwene hela!” Dze viiwuudzaga, uYesu adzidzeeliye, neke avawuudzage atigilage, “Kye kiki mwihoodza ewo mu numbula dzeenyo? Luli kwi ulupeefu, ukumulongela umunya liteela ukutigila, ‘Úwodziidzwe indzanangifu dzaako,’ enewuli, ‘Wiime, ugendage’? Neke kangi muludzeelage ukutigila, uMuswamuve va Muunu ali nu wutawulilwe wa kuwodza indzanangifu mu nyi umu.” Neke amulongelage umunya liteela atigilage, “Wiime! Tegule iliteefu lyako, uhelelage ku kaaya yaako.” Umusika guugo, iikwimaga pa miiho gaawo, iitegulaga iliteefu lyakwe, iiwuyaga ku kaaya yaakwe kuno akumupeela indolo uNguluvi. Neke vonda vadzumage vamupeelage indolo uNguluvi, kuno viikoogopa viitigila, “Ineengʼuli túdziweene idza kudzumwa!” UYesu aaviye áhegile apo pe aali, akumuwonaga umuhaki-pembe yumwinga, ye aatambulwaga Levi, íikalile pe aalundahidzaga ipembe. Neke uYesu amulongelage atigilage, “Uuniniilage.” Apo uLevi iikwimaga, akufilekaga fyonda, akumuniniilaga. ULevi akumugelanihidzaga uYesu ulukeelanilo lukomi mu nyumba yaakwe. Kangi paali ni kipuga kikomi kya vahaki-pembe voloofu na vaanu avangi aviikaliise mu kuliya. Neke aVafwalisayo na vawulanidzi vaawo va milagililwe, vavangage ukwingʼulandza ku vanyigendwa va Yesu vatigilage, “Kye kiki mwiliilasa nu kunywelasa na vahaki-pembe na vanya ndzanangifu avangi?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Avasiivawa umuvili vasiisakula ukuhelela kwa muyavi-migoda, nda haamu, va vatamwa swe. Luli ewo, sindaadzile mu kuvakemeela avakwiwona vagolofu, nda haamu, avo avakwiwona vanya ndzanangifu, ukutigila vapelage.” Avaanu avo vakumulongelaga uYesu viitigilaga, “Avanyigendwa va Yohana na vanyigendwa va Vafwalisayo vali ni mivedzehedze gya kwiviikila ngʼaani nu kulapangila kwa Nguluvi. Kye kiki avanyigendwa vaako viiliya nu kunyuwa ifigono fyonda?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ongo, ávalaaliikwe ku noolane, vakwiviikila ngʼaani wuli pe vali pamwinga nu mutoodzi? Mwilemwa ukuvakaanidza ukuliya. Neke kangi umusika gulaadza umutoodzi gwe alaahedzwa, apo pe peene pe valiiviikila ngʼaani.” Akuvalongelaga ikihwananidzo ikingi iitigilaga, “Sikwali umuunu ye iideemula ikipabiko mu mwenda umupiya, ukuta apabikile mu mwenda umulovela. Ngana alime ewo, iideemula umwenda umupiya, ni kipabiko ikyo kisiihwanana nu mwenda umulovela. Kangi sikwali umuunu ye iisopa idifwayi imiya mu bogolo idza ngwembe indovela. Ngana vasope, ibogolo dziipwefuka, idifwayi yiikwitika, ibogolo nadzo dziikwanangika. Nda haamu, avaanu vaavisopa idifwayi imiya mu bogolo imiya. Kangi sikwali umuunu ye iisakula ukunyuwa idifwayi imiya, pe iivedza ányuwe tandi indovela, pakuva viitigila idifwayi indovela iyo ye nofu hiilo.” Ikigono kimwinga kya Sabato, uYesu na vanyigendwa vaakwe vaahelanidzaga mu migunda gya ngana, kuno viipulula nu kufigiha inyoodzo dza ngana mu mawoko nu kuliya. Neke aVafwalisayo avangi vamulongelage uYesu vatigilage, “Kye kiki mwilima amalimo mu kigono ikya Sabato? Ulo luli mwiko mu milagililwe gya Mose!” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ongo, musinaa mwimba kye aalimile uDawudi, umusika pe aali nu musale pamwinga na vayagwe? Iingiye mu nyumba ya Nguluvi, iinyamulaga imikaate imiimike, iiliyaga, akuvapeelaga na vayagwe. Imikaate igyo viidikwaga ukuliya va vateekedzi veene.” UYesu akuvalongelaga kangi iitigilaga, “UMuswamuve va Muunu, ye Mutwa va Sabato.” Ikigono ikingi kya Sabato, uYesu iingiye mu luholanilo, iivangaga ukuvawulanidza avaanu. Umo aali mwali umwadaada yumwinga umunya liwoko lyakwe ilya kundiyo ilyali linya liteela. AVafwalisayo na vawulanidzi va milagililwe vamuvandaga uYesu, ukuta valole ngana akumunaniya umuunu uyo mu kigono ikya Sabato. Vaalimile ulo, pakuva vaatemulaga uwiimilo wa kumutaaha. UYesu agadzeeliye amahoodzo gaawo. Neke amulongelage umunya liwoko ilinya liteela uyo atigilage, “Waadze, wiime pagati pa vaanu vonda apa.” Umuunu uyo iihelelaga, iikwimaga pagati apaawo. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Ndikuvawuudza ndiitigila, luli kwi ulwikwidikwa mu kigono ikya Sabato? Ukulima inofu, enewuli ukulima imbiifu? Ukunaniya uwuumi, enewuli ukutipula?” UYesu akuvalolaga vonda, neke amulongelage umuunu uyo atigilage, “Golose iliwoko lyako.” Pe aagolwise, iliwoko lyakwe liiponaga. AVafwalisayo avo viiviipaga mbandu. Viivangaga ukulongana vamulimile kiki uYesu. Ikigono kimwinga, uYesu aaheliye ku kidunda kulapangila. Uko aalapangiye kwa Nguluvi ikilo yonda. Pamilaawo akuvakemeelaga avanyigendwa vaakwe. Mu avo akuvahaagulaga vanyikyumi na vavili (12), akuvapeelaga ilitaawa vatume. Avatume avo ve ava: uSimoni, ye aapeeliilwe nu Yesu ilitaawa ilingi Petulo, uAndeleya umunyalukolo va Simoni, uYakobo, uYohana, uFilipo, uBatolomayo, uMatayo, uTomasi, uYakobo umuswamuve va Alufwayo, uSimoni ye aatambulwaga Muselote, uYuda umuswamuve va Yakobo nu Yuda Isikalyote ye amusutuwe uYesu. UYesu iikwikaga ukuhuma ku kidunda, pamwinga na vanyigendwa vaakwe. Pe aafikile apoono pa lubalale, iikwimaga. Apo paali ni kipuga kikomi kya vanyigendwa vaakwe, pamwinga ni lilugu likomi lya vaanu. Avaanu avo vaahumile imbali dza Yudeya ni Yelusalemu, ni mbali dza ngʼumbungʼumbu ya nyandza ya Tilo ni ya Sidoni. Avaanu avo vaaheliye apo ukumupulikidza uYesu, nu kunanwa ifitamwa fyawo. Avaapumuswaga ni mibepo imiviifu, navo vaananywaga. Avaanu vonda vaasakaga ukumupamya uYesu, pakuva ingufu ukuhuma mwa mwene dzavananiyaga vonda. Neke uYesu avalolage avanyigendwa vaakwe, avalongelage atigilage, “Múfuunyiliilwe unyeenye, ye muli vahangala, pakuva muli mu wutwa wa Nguluvi. Múfuunyiliilwe unyeenye, ye múdagiine lino, pakuva muliiguta. Múfuunyiliilwe unyeenye, ye mwivemba lino, pakuva mulaaheka. “Múfuunyiliilwe unyeenye, pe vakuvasuula avaanu, vakuvabaagula nu kuvaliga, nu kuvalonga wuviifu ukutigila muli vahosi, wiimila wa Muswamuve va Muunu. Avakuhwawo navo, vavapumusaga avavidzi ndeeni. Kangi idzo pe dzilaavedza dziilimika, mwali mukeelage nu kukina, pakuva uluwonolo lwenyo lukomi kukyanya. Kangi muli nu lukali unyeenye ye muli vamosi lino, pakuva ulunyaamadzo lwenyo, mwánukiye. Muli nu lukali unyeenye, ye mwígwite lino, pakuva pambele mwidagana. Muli nu lukali unyeenye, ye mwiheka lino, pakuva mulaanyonyovala nu kuvemba. Muli nu lukali unyeenye, pe vakuvalumba avaanu vonda, pakuva ulo lwe lwene avadadaawo lwe vaalimile ku vakuhwawo, pa kuvalumba avavidzi va wudesi. “Lino ndikuvalongela unyeenye ye mukuumulikidza, muveendage avanya wukava veenyo. Avakuvasuula navo, muvalimilage inofu. Kangi avakuvalekela ululeko, muvalapangilage ulufuunyo kwa Nguluvi. Avakuvalimila isidziivagila navo, muvalapangilage kwa Nguluvi. Ngana umuunu akukudzagula uludzeedze lumwinga, umupituhidzage nalu lungi. Kangi ngana umuunu akukunyaga ilikoote lyako, umulekage anyamule ni gwanda. Umuunu ye avedzaga ye akukunyilika kikivedzaga, umupeelage. Kangi umuunu ye iinyamula ifiinu fyako, utane ukutigila akupiluhidze. Muvalimilage avangi ngita na yuunye kye mwisaka ukulimilwa. “Ngana mukuveenda avo avakuveenda unyeenye, mwivedza nu luwumbulilo luki pe naanyi apa? Nambe vanya ndzanangifu, vakuveenda avo ve vakuveenda! Kangi ngana mukuvalimila inofu avo avakuvalimila unyeenye inofu, mwivedza nu luwumbulilo luki pe naanyi apa? Nambe vanya ndzanangifu viilima ndeeni! Pe mukuvaadzimya avo ve mwihuuvila ukutigila vakuvagomohedza, mwivedza nu luwumbulilo luki pe naanyi apa? Nambe navo avanya ndzanangifu vakuvaadzimya avayaawo, pakuva viihuuvila ukutigila, avayaawo navo vakuvagomohedza fyonda! “Lino unyeenye, muveendage avanya wukava veenyo nu kuvalimila inofu. Kangi muvaadzimyage, kitahuuvila ukugomohedzwa. Ngana mulime ewo, uNguluvi alavapeela uluwumbulilo lukomi. Kangi mulaavedza vaana va Nguluvi uMukomi, pakuva umwene musandzi nambe ku avo avasiihongedza na vahosi. Lino muvedzage vanya lusungu ku vaanu vonda, ndawuli uDadiinyo kye ali nu lusungu. “Mutanage ukuvahiga avangi, apo na yuunye musilaahigwa. Mutanage ukutigila umuunu ali ni nongwa, apo na yuunye musilaalongwa ukutigila muli ni nongwa. Muvapyanilage avayeenyo, apo na yuunye mulaapyanilwa. Muvedzage vasandzi, apo na yuunye mulaasangilwa mu kigelelo kya kusindilwa, kangi íkimemile nu kuselema. Ikigelelo kye mwigelela ku vangi, kiikyo na yuunye kye alavagelela uNguluvi.” UYesu iilongaga mu fihwananidzo iitigilaga, “Ongo, umubofu akumulongodza umubofu muyagwe? Ngana lulimike ewo, vonda vasigwila mu lilindi? Umuwulanidzwa asikumulutila umuwulanidzi vaakwe. Kangi ye ámalile ukuwulanidzwa dzonda, apo iilingʼaana nu muwulanidzi vaakwe. “Kye kiki wiilola akabandzi akagenda mu liiho lya muyago, neke kangi usikuliwona ilyangiko iligenda mu liiho lyako? Kangi kye kiki ukumulongela umuyago ukutigila, ‘Ve munyalukolo vangu! Leke ndikahedze akabandzi akagenda mu liiho lyako,’ neke kangi uveeve usikuliwona ilyangiko iligenda mu liiho lyako? Uveeve uli mukedusi! Uhedze tandi ilyangiko iligenda mu liiho lyako. Apo pe peene pe wiilola wunofu nu kuhedza akabandzi akagenda mu liiho lya muyago. “Umubiki umunofu gwiveleka ifiveleko ifinofu, kangi umubiki umuviifu gwiveleka ifiveleko ifiviifu. Avaanu vakugukagula umubiki mu fiveleko fyakwe, pakuva avaanu vasiikova ifiveleko ifya mudzombe, enewuli fya sabibu, mu fitundu fya miifwa. Luli ewo, nayu muunu umunofu iilonga inofu, idziihuma mu numbula yaakwe inofu. Nayu muunu umuhosi iilonga idza wuhosi, idziihuma mu numbula yaakwe iya wuhosi. Dze iilonga umuunu, dze dzeene ídzimemile mu numbula yaakwe. “Kye kiki mukuungʼemeela, ‘Mutwa, Mutwa,’ neke kangi musiilima dze ndikuvalongela? Umuunu ye avedzaga ye iikwadza ukwangu, nu kupulika amadzwi gangu nu kugagendela, iihwanana ni kihwananidzo iki. Iivedza ngita muunu ye aadzengile inyumba. Aatalile ukugima uluutu ukwika paanyi hiilo ukufikila pa lutalaawe, neke adzenge uwaalo wa nyumba yaakwe pa lutalaawe ulo. “Pe yaaviye yítoonyile indoonya yoloofu, kwihumilaga uwulava. Uwulava uwo wiihelelaga ni ngufu ku nyumba, neke kangi inyumba iyo yitanage ukudeguulika nambe padebe, pakuva uwaalo waakwe waali wukangafu. Umuunu ye iipulika amadzwi gangu, neke kangi atanage ukugagendela, uyo iihwananidzwa nu muunu ye aadzengile inyumba yaakwe pa luhanga kitaviika uwaalo. Kangi ululenga mu mukoga pe lwaviye lúlemwike nu kuhelela kwa ngufu ku nyumba iyo, baaho na baaho yiideguulikaga yiiguwaga yonda.” UYesu aaviye ámalile ukuvawulanidza avaanu amadzwi gonda ago, iihelelaga ku wudzenge wa Kapelenahumu. Mu wudzenge uwo, aali mwali umukomi va Valoma va kipuga kya vakolakyanda ligana limwinga (100). Umukomi uyo aali nu mulimila-vangi ye amwendile hiilo. Umulimila-vangi uyo aavawaga mbandu, aali asanga afuwa. Umukomi uyo pe aapuliike imola dza Yesu, akuvatumaga avavaha vakeefu va Vayahudi, ukuta vahelele vakamugongoole uYesu, aadze amunaniye umulimila-vangi vaakwe. Avavaha avo pe vaafikile kwa Yesu, vakumugongoolaga mbandu viitigilaga, “Umuunu uyu iivagila ukutangwa lwe akukunyilika, pakuva akuveenda avaanu veesu. Kangi ye mwene ye atudzengiye uluholanilo lwesu.” Neke uYesu ahegage na vavaha avo ahelelage ku nyumba ya mukomi uyo. Pe vasanga vafika pa nyumba iyo, umukomi uyo akuvatumaga avadzeela vaakwe vahelele kwa Yesu vakamulongele ukutigila, “Mutwave, utane ukwifwahidza hiilo, pakuva uneene sindivagiye ukutigila wiingile mu nyumba yangu. Ndikwiwona ukutigila, sindivagiye nambe kwadza ukwako. Lino ulonge ilidzwi swe, umulimila-vangi vangu iinana. Na yuune ndili paanyi pa wutawulilwe. Kangi ndili navo avakolakyanda avali paanyi apangu. Ngana ndimulongele yumwinga nditigile, ‘Helele,’ iihelela. Uyungi, nditigile, ‘Waadze,’ iikwadza. Nu mulimila-vangi vangu, nditigile, ‘Lime ulu,’ iilima.” UYesu pe aapuliike amadzwi ago, iidzumaga mbandu. Neke aliseedukilage ililugu lya vaanu ilyamuniniilaga atigilage, “Ndikuvalongela ukutigila, ndisinaa ndimuwonaga umuunu umunya lufuuwo ulukomi ngita ulu, nambe mu Vaisilaheli vonda!” Avaanu avaatumiilwe navo, pe vaapilwike ku nyumba ya mukomi uyo, vakumuwonaga umulimila-vangi áponile. Pambele padebe, uYesu na vanyigendwa vaakwe, pamwinga ni lilugu likomi lya vaanu, viihelelaga ku wudzenge wa Nayini. Pe vali biihi nu wingililo wa wudzenge uwo, viitaangʼanaga na vaanu viihuma umo, ványamuwe umufimba gwa mwana mugoosi mu lupaasa. Umwana uyo, aali mudiimi munyakimwinga mwa ngʼina. Ungʼina uyo aali mufwile nu mugoosi. Avaanu voloofu ukuhuma umo, vaali pamwinga nu ngʼina uyo. UMutwa pe amuweene umufwile uyo, lukumugwilaga ulusungu. Akumulongelaga iitigilaga, “Utane ukuvemba.” Neke ahegelelage pa lupaasa, alupamyage, avaanu avalunyamuwe, viikwimaga. UYesu iitigilaga, “Ve mudiimaave! Ndikukulongela, lamuke!” Baaho na baaho, ye aafuwe iilamukaga, akwikalaga, iivangaga ukulonga. UYesu akumutawulaga umwana uyo kwa ngʼina. Avaanu vonda viikoogopaga hiilo, vakumupeelaga indolo uNguluvi viitigilaga, “Umuvidzi umukomi áadzile ukwesu! UNguluvi áadzile mu kuvatanga avaanu vaakwe!” Imola dza malimo ge aalimile uYesu, dziitagalilaga imbali dzonda idza ku Yudeya na mu nyi ídziyipiliime. Avanyigendwa va Yohana uMudzabisi vakumulongelaga imola dzonda dze aalimaga uYesu. Neke avakemeelage vavili mu vanyigendwa vaakwe, avatumage kwa Mutwa Yesu vakamuwuudze ukutigila, “Ongo, yuuve ye vaavilile avavidzi ukutigila iikwadza, enewuli tumuhuuvilage uyungi?” Avanyigendwa avo pe vaafikile kwa Yesu viitigilaga, “UYohana uMudzabisi átutumile ukwako tukuwuudze ukutigila, ‘Yuuve Kilisiti ye vaavilile avavidzi ukutigila iikwadza? Enewuli tumuhuuvilage uyungi?’ ” Ikivalilo kiikyo, uYesu avananiyaga voloofu ifitamwa fyawo, pamwinga na avaali ni mibepo imiviifu. Kangi avananiyaga avabofu voloofu valolage. Neke avahigage avanyigendwa avo atigilage, “Muhelelage mukamulongele uYohana dzonda dze mukudziwona nu kudzipulika. Avabofu viilola, avasiigenda viigenda, avanya kinyamuvili viivalala, avadibafu viipulika, ávafuwe viidzulubuswa. Kangi avahangala viidalikilwa iMola iNofu. Áfuunyiliilwe umuunu ye avedzaga ye asikwikuvadza wiimila wa neene.” Avanyigendwa va Yohana pe vaaviye váhegile, uYesu iivangaga ukulilongela ililugu lya vaanu imola dza Yohana uMudzabisi iitigilaga, “Pe mukiihelelaga ku lungʼalangʼala, mukiihuuvilaga kulola kiki? Umuunu ngita ludete ulwipugwa ni ngʼaala? Lino mukaaheliye kulola kiki? Umuunu ye áfwalile imyenda gya lutogo? Nambi, aviifwala imyenda igyo, vali mu wiinoome, kangi vakwikala mu nyumba dza wutwa, si ku lungʼalangʼala! Lino mukaaheliye kulola kiki? Kulola umuvidzi? Eena! Ndikuvalongela ukutigila, uYohana siye muvidzi hela, uyo ye mukomi ukulutila umuvidzi. Uyo ye mwene ye dzísimbiilwe mu Wusimbe uWiimike imola dzaakwe ukutigila, ‘Lolage, ndikumutuma umulongodzi-mola vangu akulongole, ye mwene ye ahadza akukuwuyapila ingʼaasi yaako pawutalo apaako.’ ” UYesu akuvalongelaga kangi iitigilaga, “Ndikuvalongela ukutigila, mu vaanu vonda, asinaa ahumilaga umuunu ye aaholiilwe nu mwayuuva ukuvedza mukomi ukulutila uYohana. Neke kangi ye mudebe mu wutwa wa Nguluvi, ye mwene ye mukomi ukulutila uYohana.” Neke avaanu vonda pamwinga na vahaki-pembe, pe vaapuliike amadzwi ga Yesu wiimila wa Yohana, viidikilage ukutigila uwugelanihidze wa Nguluvi waali wugolofu, pakuva avo ve veene avaadzabiikwe nu Yohana. Neke kangi aVafwalisayo pamwinga na vawulanidzi va milagililwe vasaadzabiikwe nu Yohana, pakuva vaakaanile ukulima ulo lwe aagulwime uNguluvi ukwawo. UYesu akuvalongelaga kangi iitigilaga, “Avaanu va kivegalo iki ndivahwananidze na kiki? Viihwanana na kiki? Viihwanana na vaana áviikalile ku ligulilo, vakuvakemeela avayaawo viitigila, ‘Túvapembiye ifihaadzi, musikinile! Túviimbiye ulwimbo lwa luhugumo, musihugumiliye!’ “Muli ewo na yuunye! UYohana uMudzabisi pe aadzile, asaaliyaga imikaate nambe kunyuwa idifwayi, mwitigilaga, ‘Ali nu mubepo umuviifu.’ UMuswamuve va Muunu aadzile, iiliya nu kunyuwa ngita kye viilima avangi, unyeenye mwitigilaga, ‘Lolage! Uyu muliya hiilo kangi mugaadzi, mudzeela va vahaki-pembe na vanya ndzanangifu!’ Neke kangi uluhalawukagudzi lwa Nguluvi, lwiwoneka lwa ndakyene mu malimo ga vaana vaakwe vonda.” Ikigono kimwinga, uMufwalisayo ye aatambulwaga Simoni, amulaaliike uYesu akahange ikyakuliya ukwakwe. Neke uYesu ahelelage ku nyumba ya Mufwalisayo uyo, iikalage nu kuhanga ukuliya ikyakuliya. Mu wudzenge uwo, aali mwali umwayuuva yumwinga, ye aadzeelaniike ukutigila munya ndzanangifu. Umwayuuva uyo, pe aapuliike ukutigila uYesu ali mu kuliya mu nyumba ya Mufwalisayo, iihelelaga ni supa ya liganga iyinya mafuta manofu kangi ga magoobeli goloofu. Aaviye áfikile, iikwimaga kumbele kwa Yesu, biihi na magulu gaakwe. Iivangaga ukuvemba, amoohodzi gaakwe giidomolelaga mu magulu ga Yesu, kuno iipolosa ni fwili dzaakwe, akuganoonela nu kugabaka amafuta. UMufwalisayo uyo, pe aluweene ulo, iihoodzaga mu numbula yaakwe ukutigila, “Ngana umuunu uyu akali avedzage muvidzi, ngali ádzeeliye ukutigila, umwayuuva uyu ye akumupamya nde ali wuli. Akali iidzeela ukutigila munya ndzanangifu.” Neke uYesu atigilage, “Simoni, ndili ni lidzwi, ndiisaka ndikulongele.” Nave iitigilaga, “Eena Muwulanidzi, uundongele.” UYesu iitigilaga, “Kwali avaanu vavili avaadzigilwaga nu muunu yumwinga. Yumwinga aadzigilwaga dinaali magana gahaanu (500), uyungi aadzigilwaga dinaali makyumi gahaanu (50). Avaanu avo pe vaalemiilwe ukuhomba imidzigilo gyawo, umuunu uyo akuvapyanilaga vatane ukuhomba. Lino mu avo avaadzigilwaga, ye ali kwi ye ahadza akumwenda hiilo umuunu uyo?” USimoni akumuhigaga iitigilaga, “Ndiiwona ye uyo ye aapyaniidzwe umudzigilo mukomi hiilo.” UYesu iitigilaga, “Úlongile lwe lwene.” Apo, uYesu akumulolaga umwayuuva uyo, akumulongelaga uSimoni iitigilaga, “Úmuweene umwayuuva uyu? Pe ndíingiye mu kaaya yaako umu, uveeve usiimeeliye ululenga ulwa kukalafya amagulu. Neke kangi uyu áangʼaliifye amagulu na moohodzi gaakwe, nu kupolosa ni fwili dzaakwe. Pe úunyungiye, usiinooniye. Kangi uyu, ukuvangila pe ndiikwingila umu, asilekile ukuunoonela hiilo amagulu. Kangi usiimbakile amafuta pa mutuwe, neke kangi uyu áambakile amagulu amafuta matalamu. Lino ndikukulongela ukutigila, umwayuuva uyu áwodziidzwe indzanangifu dzaakwe ndzoloofu, pakuva áwoneesiidze uwende wukomi. Nayu muunu ye áwodziidzwe indzanangifu ngʼeefu, uyo iikwenda lukeefu.” Neke, uYesu amulongelage umwayuuva uyo atigilage, “Úwodziidzwe indzanangifu dzaako.” Neke avo avaaliyaga nu Yesu, vavangage ukwiwuudza vatigilage, “Uyu ye ani iiwodza nambe ndzanangifu?” Apo, uYesu akumulongelaga kangi umwayuuva uyo iitigilaga, “Ulufuuwo lwako lúkunaniidze. Uhelelage mu lutengamaso!” Pe dzíhelaniidze idzo, uYesu aahelanidzaga mu ndzenge ni mbala dzonda, iidalika iMola iNofu ya wutwa wa Nguluvi. Aali pamwinga na vanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili (12). Kangi aali pamwinga na vamwayuuva vakeefu mu avo, ve avananiidze ifitamwa fyawo, na ve avalosiidze imibepo imiviifu. Mu vamwayuuva avo, aali mwali uMaliya Magadalena, uyo ye mwene uYesu ye amulosiidze imibepo imiviifu mufungʼati (7). UYoana mudala va Kusa nave aali mwali. UKusa uyo aali mwimiilidzi va fiinu fya Helode. Kangi aali mwali uSusana na vamwayuuva avangi voloofu. Avamwayuuva ava vaatawulaga ifiinu fyawo, ukumuwombela uYesu na vanyigendwa vaakwe. Ikigono kimwinga, avaanu voloofu ukuhuma mu ndzenge ndzoloofu, vaalundiine pa Yesu. Neke uYesu avalongelage mu kihwananidzo atigilage, “Umunya kumiidza yumwinga aaheliye kumiidza imbeyu ku mugunda gwakwe. Pe iimiidza, imbeyu iyingi yiigwilaga mu ngʼaasi, yiilivatilwaga, ifidege fiikwadzaga, fiiholaga. Iyingi yiigwilaga pa lutalaawe. Pe yaaviye yímelile nu kuvanga ukukula, yiiyongodokaga, pakuva paali palagalafu. Iyingi yiigwilaga pa miifwa. Imiifwa pe gyaviye giikulanila ni fimelo fya mbeyu iyo, giihologotedzaga ifimelo ifyo. Na iyo iyaagwiliye pa muganga úgunonile, yiimelaga nu kukula. Nayila yiivelekaga ifiveleko ligana limwinga (100) ukulutila imbeyu iyaamiidziilwe.” UYesu pe aamalile ukulonga ulo, iikwinusaga isawuti iitigilaga, “Ye ali na masiikidza agiipulika, apulikage!” Pambele avanyigendwa vaakwe vakumuwuudzaga viitigilaga, “Ikihwananidzo iki kwe kutigila wuli?” Akuvahigaga iitigilaga, “UNguluvi ávavilatuliye unyeenye ukudzidzeela idza kinyele idza wutwa wa Nguluvi. Neke kangi avangi ndikuvalongela mu fihwananidzo, ukuta, ‘Pe viilola, vatanage ukulola. Pe viipulika, vatanage ukulufika.’ “Lino ikiganulo kya kihwananidzo iki, kye iki. Imbeyu lye lidzwi ilya Nguluvi. Iyo iyaagwiliye mu ngʼaasi, ve vaanu aviipulika ilidzwi lya Nguluvi, kangi musika guugo, uSetano iikwadza nu kuhedza ilidzwi ilyo mu numbula dzaawo, ukuta vatane ukufuuwa, valaapokwa. Iyo iyaagwiliye pa lutalaawe ulungaya muganga, ve vaanu aviipulika ilidzwi lya Nguluvi, viikwanukila nu lukeelo, neke kangi ilidzwi ilyo lingaya midela mu numbula dzaawo. Ava viifuuwa musika mudebe, pe viigemywa viileka ukulifuuwa. Iyaagwiliye pa miifwa, ve vaanu aviipulika ilidzwi lya Nguluvi, kangi pambele mu wuumi waawo, ingudo, uwumosi nu wudobofu wa nyi, fiihologotedza. Ulo lukuvahulila vatane ukuveleka ifiveleko. Kangi imbeyu iyo iyaagwiliye pa muganga úgunonile, kye kihwananidzo kya vaanu aviipulika ilidzwi nu kuliinatila ni numbula nofu nu wugolofu. Pa kwigugumidza mu lufuuwo, viiveleka ifiveleko. “Sikwali umuunu ye iikunga itala nu kugubikila ni ndiilo, nambe kuviika mu lifungo lya wulili. Iiviika pa kinenevekelo, ukuta avaanu pe viikwingila, valuwonage ulumuli. Luli ewo, dzonda idzili ku kinyele dzilaavedza pa weelu, kangi dzonda ídzifihamiike dzilaakagulika. “Lino idzo dze mukudzipulika, muumulikidzage wunofu! Pakuva umuunu ye avedzaga ye akukilimila wunofu ikyo kye ápeeliilwe pa kulufika, uNguluvi ahadza iikoongeledza ni fingi. Kangi umuunu ye avedzaga ye asikukilimila kye ápeeliilwe pa kulufika, uyo nambe kye ali nakyo, uNguluvi ahadza iinyaga.” Ungʼina va Yesu na vanyalukolo vaakwe, vaaheliye kumuwona uYesu. Neke kangi valemwage ukumufikila, pakuva avaanu vaali voloofu mbandu. Avangi vakumulongelaga uYesu viitigilaga, “Uyuuwo na vanyalukolo vaako vali piivala, viisaka ukukuwona.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Avaanu vonda aviipulika ilidzwi lya Nguluvi nu kuligendela, avo ve va yuuva na vanungʼu-vangu.” Ikigono kimwinga, uYesu avalongiye avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Tulowoke imwambu ya nyandza.” Neke viingilage mu waato, vavangage ukulowoka. Pe viilowoka, uYesu iigoneelaga. Ilivelo likomi liivangaga ukupuga nu kudwadwalusa amavingo makomi mu nyandza. Ululenga lwivangaga ukumema mu waato, viivedzaga mu lutalamu lwa kudwivala. Neke avanyigendwa vahelelage kwa Yesu, vamulamusage vatigilage, “Mutwave! Mutwave! Twifuwa!” UYesu iilamukaga, iikenyelaga ilivelo na mavingo, giilitamaga, kwivedzaga dzidzidzi! Neke uYesu avawuudzage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Ulufuuwo lwenyo luli kwiya?” Avanyigendwa viidzumaga nu koogopa kuno vakwiwuudza nayula nu muyagwe viitigilaga, “Uyu ye ani? Nali livelo na mavingo fikumwidika!” UYesu na vanyigendwa vaakwe vaalowiike inyandza ya Galilaya, viifikaga ku mwambu ku nyi ya Vagelasi. UYesu pe iikile mu waato, umwadaada yumwinga va nyi iyo iihelelaga kwa Yesu. Umuunu uyo aali nu mubepo umuviifu. Ifigono fyoloofu aagendaga wufuula, kangi asiikalaga ku kaaya yaakwe, iikalaga ku mombwe. UYesu akumuwuudzaga iitigilaga, “Ilitaawa lyako ani?” Iihigaga iitigilaga, “Ilitaawa lyangu ndiitambulwa Legyoni.” Aalongile ewo, pakuva imibepo imiviifu gyali gyoloofu umwakwe. Imibepo igyo, gikumugongoolaga uYesu ukutigila atane ukugisindika ku lilindi ilya ku wulungu. Baaho pa luvambala lwa kidunda ikyo, lwali kooluli ulupinga lukomi lwa magubi ulwadiimilidzwaga. Imibepo imiviifu igyo, gikumugongoolaga uYesu ukutigila, agitawule gikiingile mu magubi, neke agitawulage. Gikumuhumaga umuunu uyo, giikwingilaga mu magubi. Neke amagubi gonda gasulunukage lunyilo ku ligeema, gagwilage mu nyandza, giifuwaga. Avadiimi va magubi pe valuweene ulo, viinyilaga, viihelelaga ku wudzenge na ku migunda, viilongaga dzonda dze vádziweene. Avaanu avaapuliike viihelelaga uko kulola íkihumiye. Pe vaafikile pe agenda uYesu, vakumuwonaga umuunu ye álosiidzwe imibepo imiviifu, íikalile pa magulu ga Yesu, áfwalile wunofu, kangi ali nu luhala lugolofu, neke voogopage. Avaanu avo avadziweene pe dziilimika, vakuvalongelaga avangi ulwa uyo ye akali ni mibepo imiviifu kye akaananiidzwe. Neke avaanu vonda va nyi ya Vagelasi vamugongoolage uYesu ahege ukwawo, pakuva viibiitwe hiilo nu woogofi. UYesu iikwingilaga mu waato, iihegaga iihelelaga. UYesu pe aaviye iihega, umuunu uyo ye gyamuhumile imibepo imiviifu, akumugongoolaga uYesu ukutigila vaheleengʼasage vonda. Neke kangi uYesu atanage ukumwidikila, atigilage, “Upilukage ku kaaya, ukavalongele avaanu idzo dze ákulimiye uNguluvi.” Neke umuunu uyo ahegage apo, ahelelage ku wudzenge. Uko iikoolelaga mu wudzenge wonda, amalimo ge álimiliilwe nu Yesu. UYesu pe aaviye ápilwike ku mwambu ya nyandza ya Galilaya, iikwanukilwaga nu lukeelo ni lilugu lya vaanu, pakuva vamudzindilaga. Apo neke aadzage umuunu yumwinga, ye aatambulwaga Yayilo. Umuunu uyo aali mundzaagila va luholanilo. Iihelelaga iifugamaga pa magulu ga Yesu, akumugongoolaga ukutigila ahelele ku kaaya yaakwe, pakuva umwalive va myaka ginyikyumi ni givili, ye aali munyakimwinga kwa daadiye, aali asanga afuwa. UYesu pe ali mu ngʼaasi iihelela ku kaaya ya Yayilo, avaanu voloofu avaali pamwinga nave yaali minyanilo ngʼaani. Mu lilugu ilyo, aali mwali umwayuuva yumwinga ye aali nu wutamwa wa kuhuma idanda mu myaka ginyikyumi ni givili. [Kangi aamalile ifiinu fyakwe fyonda ku vayavi-migoda.] Neke kangi sikwali ye amunaniidze. Neke umwayuuva uyo ahelelage kumbele kwa Yesu, apamyage umudzivo gwa mwenda gwa Yesu, musika guugo iiponaga uwutamwa waakwe. UYesu iiwuudzaga iitigilaga, “Ye ani ye áamamiidze?” Avaanu vonda viikaanaga. Neke uPetulo amulongelage uYesu atigilage, “Mutwave, avaanu voloofu mbandu vákupiliime, vakukubaniilidza!” UYesu iitigilaga, “Pwali umuunu ye áamamiidze, pakuva ndikwipulika ukutigila, ingufu dzangu dzíinyegile.” Umwayuuva uyo pe aaweene ukutigila iilemwa ukwifiha, iihelelaga kwa Yesu kuno iihilila, akwigwisaga pa magulu gaakwe, akumulongelaga pa miiho ga vaanu vonda ulukaani úlumuhuliye amupamye, kangi ngita kye ánaniidzwe musika guugo. UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Mwali vanguave, ulufuuwo lwako lúkunaniidze. Uhelelage mu lutengamaso!” UYesu pe ali mu kulonga idzo, iikwadzaga umuunu ukuhuma ku kaaya ya Yayilo, iitigilaga kwa Yayilo, “Siiwo, utane ukumufwahidza uMuwulanidzi, umwaliwo áfuwe.” UYesu pe aapuliike ulo, akumulongelaga uYayilo iitigilaga, “Utane ukoogopa, ufuuwage hela. Umwaliwo iinana.” UYesu pe aafikile ku kaaya ya Yayilo, akuvakaanidzaga avaanu avangi ukwingila pamwinga nave, nda haamu uPetulo, uYohana, uYakobo, udaadiye nu ngʼina va muhindza. Avaanu vonda avaali apo, vaavembaga nu kunyonyovala. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Mutane ukuvemba! Umuhindza uyu asinaa afuwa, nda haamu, ágoneeliye hela!” Avaanu avo viivangaga ukumuheka, pakuva vaadzeeliye ukutigila, umuhindza uyo áfuwe. UYesu akumwibataga iliwoko iitigilaga, “Mwanaave, lamuke!” Umusika guugo, uwuumi waakwe wukumupilukilaga, iikwimaga. UYesu akuvalongelaga vamupeele ikyakuliya. Avavaha vaakwe viidzumaga mbandu. UYesu akuvakaanidzaga ukutigila vatane ukumulongela nambe muunu idzo ídzihumiye. UYesu akuvakemeelaga avanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili (12), akuvapeelaga ingufu nu wutawulilwe wa kulosa imibepo imiviifu gyonda, nu wa kunaniya ifitamwa. Kangi akuvatumaga kudalika imola dza wutwa wa Nguluvi nu kunaniya avatamwa. Akuvalongelaga iitigilaga, “Mu lugendo lwenyo, mutanage ukunyamula kikivedzaga, nambe musagi, nambe bogolo, nambe fuka, nambe magoobeli, nambe mwingila gwa kukowoka. Inyumba yiyivedzaga ye mwikwingila, mwikalage muumo ukufikila pe mwihega mu wudzenge uwo. Kangi avaanu aviikaana ukuvaanukila, muhegage mu wudzenge uwo, mupumuunage ulufuuna mu magulu geenyo, kivedzage kye kimanyilo kya woolesi ukwawo wa luhigo ulwa kubihila ukuyaanukila iMola iNofu.” Neke avanyigendwa avo vahelelage mu ndzenge viidalika iMola iNofu, nu kunaniya avatamwa konda kwe vaahelelaga. Amalimo gonda ge aalimaga uYesu, umutwa Helode aapulikaga imola dzaakwe. Idzo dzamuhuliye anyengʼemalage, pakuva avaanu avangi vaatigilaga, uYesu ye Yohana uMudzabisi ádzulubwiswe ukuhuma ku wulungu. Avangi vaatigilaga, umuvidzi uEliya áadzile kangi. Avangi vaatigilaga, yumwinga mu vavidzi va kataali ádzulubwike. Neke kangi uHelode atigilage, “UYohana ndamudumuwe umutuwe! Lino ye ani ye iilima idzi dze ndiipulika?” Apo uHelode iisakaga mbandu ukuwonana nu Yesu. Avatume avo vaapilwike kwa Yesu, vakumugotolelaga dzonda dze válimile. Neke avanyamulage vahelelage ku wudzenge uwaatambulwaga Betisayida, ukuta vavedze veene apoono pa kinyele. Avaanu voloofu pe vaadzeeliye kwe áheliye, vakumuniniilaga. UYesu akuvaanukilaga wunofu, iivangaga ukuvawulanidza imola dza wutwa wa Nguluvi. Kangi avaali ni fitamwa, avananiyaga. Pa kyamihe, avanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili viihelelaga kwa Yesu, viitigilaga, “Uvatawule avaanu vahelele ku mbala na mu migunda igili biihi, ukuta vakatemule ikyakuliya na poono pa kugona, pakuva apoono apa padaasi, kangi kwitinala.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Muvapeele yuunye ikyakuliya!” Neke kangi vahigage vatigilage, “Tuli ni mikaate gihaanu ni somba dzivili swe. Wiitigila tuhelele tukagule ikyakuliya, ukuta kikwile avaanu vonda ava?” Avaanu avaali apo, avagoosi veene vaali mbilima dzihaanu (5,000). UYesu akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Muvalongele avaanu viikale fipuga fya vaanu makyumi gahaanu gahaanu (50) wuli.” Neke valimage ngita kye ávalongiye, vakuvakalikaga vonda. UYesu iinyamulaga imikaate gihaanu igyo ni somba dzivili idzo, iilolaga kukyanya, akufifuunyililaga. Iimenyulaga imikaate igyo, akuvapeelaga avanyigendwa vaakwe vavagavile avaanu. Avaanu vonda viiliyaga, nu kwiguta. Avanyigendwa vaakwe viilundasaga utuwuluwulu utwasigiye, fiimemaga ifihiivi finyikyumi ni fivili. Ikigono kimwinga, uYesu na vanyigendwa vaakwe vaali pamwinga, apoono pa kinyele. UYesu aali mu kulapangila kwa Nguluvi. Pambele akuvawuudzaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Avaanu viitigila, yuune ani?” Viihigaga viitigilaga, “Avangi viitigila uveeve ye Yohana uMudzabisi. Avangi viitigila yuuve Eliya. Avangi viitigila ye yumwinga mu vavidzi va kataali ye ádzulubwike.” UYesu akuvawuudzaga kangi iitigilaga, “Unyeenye mwitigila, yuune ani?” UPetulo akumuhigaga iitigilaga, “Uveeve ye Mesiya muhuma kwa Nguluvi!” UYesu akuvakiitaga vatane ukulonga nambe kwa muunu imola iyo. Neke uYesu avalongelage atigilage, “Ndakyene uMuswamuve va Muunu munya kupumuswa mbandu, ukukaanwa na vavaha va Vayahudi, pamwinga na vateekedzi avakomi na vawulanidzi va milagililwe, ukukomwa, kangi pa kigono ikya wudatu ukudzulubuka.” Kangi akuvalongelaga iitigilaga, “Ngana umuunu ye avedzaga iisaka ukuuniniila, iitawulilage ngʼaani, ategulage ikipindulihidzo kyakwe, neke aaniniilage ifigono fyonda. Pakuva umuunu ye avedzaga ye iisaka ukuwupoka uwuumi waakwe, uyo alawuyadza, nayu muunu ye akuwuyadza uwuumi waakwe wiimila wa neene, uyo alawupoka. Lukumuwumbulila kiki umuunu ngana avedze nu wumosi wonda wa lidugulu, neke kangi ayadze uwuumi uwa mbeepali? Umuunu ye avedzaga ye akuumbonela nyoni uneene ni mbulanidzo dzangu, uMuswamuve va Muunu nave alamuwonela nyoni umuunu uyo pe alaadza mu ndolo dzaakwe, ni dza Daadiye pamwinga na vanyamwandza aviimike. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, avangi umwenyo ye mwímile apa, vasilaagedza ifuwa pe vasinaa vawuwona uwutwa wa Nguluvi.” Pe fyaviye fíhelaniidze ifigono munaana (8) ukuhuma uYesu iilonga amadzwi ago, akuvanyamulaga uPetulo, uYohana nu Yakobo, iikwinukaga navo ku kidunda mu kulapangila. Pe ali mu kulapangila, iihambukaga ku miiho, ni myenda gyakwe giivedzaga mivalafu, giingʼalita mbandu. Umusika ugo, uPetulo na vayagwe vaali vágoneeliye. Vaaviye viilamuka, viiwonaga uYesu iingʼaala mu ndolo dzaakwe. Kangi vakuvawonaga avamwadaada vavili víimile pamwinga nave. Avamwadaada avo pe vaaviye viihega, uPetulo akumulongelaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, lunofu uneefwe tuvedzage baaha. Lino tudzenge ifitinga fidatu, kimwinga kivedzage kyako, ikingi kya Mose, ikingi kya Eliya.” UPetulo asaadzeeliye lwe iilonga. UPetulo pe iilonga amadzwi ago, liikwadzaga ilifunde likuvagubikaga. Apo viikoogopaga mbandu. Ilidzwi liipulisaga ukuhuma mu lifunde liitigilaga, “Uyu ye Muswamu-vangu ye ndímuhaaguwe, mumupulikidzage umwene!” Ilidzwi pe lyapuliise, uYesu iiwonekaga ali mwene. Avanyigendwa vaakwe vasamulongiye muunu mu figono ifyo, idzo dze vadziweene. Ikigono ikyageliike, uYesu na vanyigendwa vadatu avo pe vaaviye víikile ukuhuma ku kidunda, viitaangʼanaga ni lilugu lya vaanu voloofu. Ukuhuma mu lilugu ilyo umuunu yumwinga iikemeelaga mbandu iitigilaga, “Muwulanidzaave, ndiinyilika umulole umuswamu-vangu, pakuva ali munyakimwinga. Ilibepo iliviifu pe likumwagula, baaho na baaho iiyova mbandu. Kangi likumuyudza nu kumugwisa paanyi, iivedza ngita munya lidzilisi, kuno ilifulo liituta ku mulomo. Ilibepo ilyo lisikumuleka kyangʼaani, lipiginaga ukumutovedza paanyi. Ndívagongoolile avanyigendwa vaako, ukuta valilose, válemiilwe.” UYesu iitigilaga, “Nye va kivegalo íkihenile ikingaya lufuuwoanye! Ndiigugumidze ulwa nyeenye uwukitafuuwa weenyo ukufikila ndali? Umuleete apa umuswamuwo uyo.” Umwana uyo pe aaviye iihelela kwa Yesu, umubepo muviifu gukumugwisaga paanyi, gukumuyudzaga. Neke uYesu agukenyelage umubepo muviifu, amunaniyage umwana uyo, amupilusage kwa daadiye. Avaanu vonda pe vadziweene ingufu ngomi dza Nguluvi ngita kye dzigenda, viidzumaga mbandu. Avaanu avo pe vaadzumaga dzonda dze álimile uYesu, akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Mupulikidzage wunofu dze ndiisaka ukuvalongela! UMuswamuve va Muunu ahadza iisutulwa ku vatavangwa.” Neke kangi aveene vaalemwaga ukulufika lwe aalongile uYesu, pakuva lwafihiilwe ukwawo, ukuta vatane ukulufika. Kangi voogopaga ukumuwuudza ulukaani ulu. Avanyigendwa va Yesu viivangaga ukukaananila ulwa ani umwawo ye mukomi ukulutila. UYesu akugadzeelaga amahoodzo gaawo. Neke amunyamulage umwana mudebe, amuviikage pa lubali apaakwe, avalongelage atigilage, “Ye akumwanukila umwana umudebe ngita uyu mu litaawa lyangu, akuundzanukila uneene. Kangi ye akuundzanukila uneene, apo akumwanukila uyo ye áanumile. Kwe kutigila, ye mudebe umwenyo nyivonda, uyo ye mukomi.” UYohana akumulongelaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, tukamuweene umuunu yumwinga iilosa imibepo imiviifu mu litaawa lyako, tukaagelile ukumukaanidza, pakuva asili munyigendwa vaako ngita uneefwe.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Mutane ukumukaanidza, pakuva umuunu ye avedzaga ye asikuvabeedza unyeenye, ali lubali lwenyo.” Umusika pe gwaviye gúhegeliye uYesu ukwinuka kukyanya, aakangiidze amiiho ukuhelela ku Yelusalemu. Neke avatumage avaanu vamulongole ku wudzenge wa Vasamalya, ukuta vamugelanidzile apoono. Neke kangi avaanu va uko vakaanage ukumwanukila, pakuva aakangiidze ukuhelela ku Yelusalemu. Avanyigendwa vaakwe, uYakobo nu Yohana, pe valuweene ulo viitigilaga, “Mutwave, wiikeela tulagidze umooto gwike ukuhuma kukyanya guvanyaanye [ngita uEliya kye aalimile ]?” Neke uYesu avaseedukilage, avakenyelage. [Iitigilaga, “Amahoodzo geenyo sige geene, pakuva uMuswamuve va Muunu asaadzile mu kuvatipula avaanu, nda haamu ukuvapoka.”] Viihegaga, viihelelaga ku luvala ulungi. UYesu na vanyigendwa vaakwe pe vaali mu ngʼaasi, umuunu yumwinga akumulongelaga uYesu iitigilaga, “Ndihadza ndikukuniniila konda kwe wiihelela!” UYesu iitigilaga, “Amakeve gali ni milindi, ifidege fili ni fyaso, neke kangi uMuswamuve va Muunu angaya kaaya.” UYesu akumulongelaga umuunu uyungi iitigilaga, “Uuniniilage!” Umuunu uyo iitigilaga, “Mutwave, uunawule ndihelele tandi ndikamusiile udaada.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Uvaleke ávafuwe vavasiile ávafuwe vaawo. Neke kangi uveeve, uhelelage ukawudalike uwutwa wa Nguluvi.” Nayu yungi akumulongelaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, ndikuniniila. Lino uunawule tandi ndihelele ndikiilage ku kaaya.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Umuunu ye avedzaga ye ávangile ukulima ni senga, kangi iiseeduka kumbele, uyo asiivagila ukuvedza mulima-malimo ku wutwa wa Nguluvi.” Pe aaviye álongile idzo, uMutwa Yesu akuvahaagulaga avanyigendwa avangi makyumi mufungʼati na vavili (72). Neke avatumage vavili vavili ku ndzenge ni mbali dzonda kwe aagulwime ukuhelela umwene, ukuta vamulongolele. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Imbene yítanile, neke kangi avanya kubena vakeefu. Lino mumunyilike uMutwa Nguluvi umunya mbene, avatume avanya kubena avangi mu mugunda gwakwe. Lino muhelelage! Muludzeelage ukutigila ndikuvatuma ngita ndzanangʼolo pagatinagati pa makekeeva! Mutanage ukunyamula amagoobeli, nambe bogolo, nambe ndaatu idza kukowoka. Pe mwitaangʼana nu muunu mu ngʼaasi, mutanage ukuhungila musika mutaali. “Kangi pe mwikwingila mu nyumba ya muunu, muhungilage mutigilage, ‘UNguluvi avapeelage ulutengamaso avaanu va nyumba iyi.’ Ngana umunya nyumba akuvaanukila mu lutengamaso, apo uluhungilo lwenyo luvapeelage avo ulutengamaso. Neke, ngana umunya nyumba si muunu va lutengamaso, apo uluhungilo lwenyo lutanage ukuvapeela ulutengamaso. Inyumba ye vávaanukiye, mwikalage muumo nu kuliya ikyakuliya kye vakuvapeela. Kwe kutigila, umulima-malimo iivagila ukuhombwa uluhombo lwakwe. Mutanage ukuhaama-haama inyumba ni nyumba. “Pe mwikwingila mu wudzenge wuwuvedzaga, na veeneka pe vakuvaanukila nu lukeelo, muliidzage ikyakuliya kye vakuvapeela. Muvananiyage avatamwa avali mu wudzenge uwo. Muvalongelage aveeneka ukutigila, ‘Uwutwa wa Nguluvi wúhegeliye.’ Neke kangi pe mwikwingila mu wudzenge wuwuvedzaga, na veeneka pe vasikuvaanukila, muhumage mu ngelele dzaawo, mutigilage, ‘Twipumuuna ulufuuna lwa wudzenge weenyo ululi mu magulu geesu, ukuta wuvedzage we woolesi ukwenyo. Neke kangi mulukagulage ukutigila uwutwa wa Nguluvi wúhegeliye ukwenyo!’ Ndikuvalongela ukutigila, mu kigono ikya luhigo, ulupumuko lwa wudzenge uwo lulaavedza lukomi ukulutila ulwa ku wudzenge wa Sodoma! “Yiiga nye vaanu va wudzenge wa Kolasini, nu wa Betisayida! Ngana ifilole fye ndíhuufiidze ukwenyo, fikali fivedzage fíhuufiidzwe ku wudzenge wa Tilo nu wa Sidoni, avaanu va mu ndzenge idzo ngali vaapelile kataali, pa kufwala amagunila nu kwikala mu lifindza ukuwoneesa uwupedzi waawo. Napo kangi, pa kigono ikya luhigo, ulupumuko lwenyo lulaavedza lukomi, ukulutila ulwa ku vaanu va ku Tilo na va ku Sidoni! Na yuunye vanya Kapelenahumu, mukwiwona muliinuswa kufikila kukyanya? Nambi, silulaavedza ewo! Muliiswa ku wulungu.” Neke uYesu avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Umuunu ye akuvapulika unyeenye, akuumulika uneene. Umuunu ye akuvakaana unyeenye, akuungʼaana uneene. Kangi umuunu ye akuungʼaana uneene, akumukaana umwene ye áanumile.” Pambele avanyigendwa va Yesu makyumi mufungʼati na vavili, viipilukaga nu lukeelo, vakumulongelaga uYesu viitigilaga, “Mutwave, nagi mibepo imiviifu gikutwidika pe twilosa mu litaawa lyako!” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Ndikamuweene uSetano iiguwa ngita lumuli lwa libalamusi ukuhuma kukyanya. Lolage, ndívapeeliye uwutawulilwe wa kudwedza ingufu dzonda dza mutavangwa. Mu wutawulilwe uwo, muhadza mwilivata mayoka ni fimununi, kangi sikookili ikiinu kikivedzaga kya kuvalemadza. Mutane ukukeela, pakuva imibepo imiviifu gikuviidika, nda haamu mukeelage hiilo, pakuva uNguluvi ásimbile amataawa geenyo kukyanya.” Umusika ugo, uYesu iikeelaga mbandu mu ngufu dza Mubepo uMwimike iitigilaga, “Ve Daada, Mutwa Nguluvi va kukyanya ni nyi! Ndikukulumba, pakuva amadzwi ago úvafihile avanya luhalawukagudzi nu luhala, kangi úvavilatuliye avadebe. Eena Daada, ulo lwe lwene lwe úkeeliidzwe.” Iitigilaga kangi, “UDaada áameeliye fyonda. Sikwali umuunu ye ámudzeeliye uMuswamuve, yu Daada mwene. Kangi sikwali umuunu ye ámudzeeliye uDaada, nda haamu, yu Muswamuve mwene, nu muunu ye avedzaga ye iikeela uMuswamuve ukumuvilatula uDaada ukwakwe.” Neke uYesu avaseedukilage avanyigendwa vaakwe avalongelage veene atigilage, “Múfuunyiliilwe unyeenye ye mukudziwona idzi! Ndikuvalongela ukutigila, vaali poovali avavidzi voloofu na vatwa avaasakaga ukudziwona dze mukudziwona unyeenye, neke kangi vasadziweene. Kangi vaasakaga ukupulika dze mwipulika unyeenye, neke kangi vasadzipuliike.” Neke umuwulanidzi yumwinga va milagililwe, iimage amuwuudzage uYesu, ukuta amugemye atigilage, “Muwulanidzaave, ndilime kiki, ukuta ndaanukile uwuumi uwa mbeepali?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Lúsimbiilwe wuli mu milagililwe? Wiikwimba wuli?” Akumuhigaga iitigilaga, “Umwendage uMutwa Nguluvi vaako ni numbula yaako yonda, nu wuumi waako wonda, nu luhala lwako londa, ni ngufu dzaako dzonda. Umwendage umuyago, ngita kye ukwiyenda yuuve.” UYesu iitigilaga, “Úhigile wunofu! Ugendelage luulo, apo wiivedza nu wuumi uwa mbeepali.” Kangi umuwulanidzi va milagililwe uyo, iisakaga ukwipugudza avedze mugolofu, akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Lino ye ali biihi vaako ye ani?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Aali pwali umwadaada yumwinga, aahumile ku Yelusalemu iihelela ku wudzenge wa Yeliko. Pe ali mu ngʼaasi, iitaangʼanaga na vagonadaasi, vakumufuulaga imyenda, vakumulimbulaga mbandu, vakumulekaga asanga afuwa. Baaho na baaho, umuteekedzi yumwinga iihelanidzaga ingʼaasi yiiyo, pe amuweene umuunu uyo, iihelanidzilaga ku lubali. Nayu Mulevi, pe aafikile apo akumuwonaga umuunu uyo, nave iihelanidzilaga ku lubali. Pambele iikwadzaga uMusamalya yumwinga, mu ngʼaasi yiiyo. Pe amuweene umuunu uyo, lukumugwilaga ulusungu, akumuhegelelaga, iibakaga idifwayi na mafuta mu makoongʼo gaakwe nu kuwopela. Akumwinusaga pakyanya pa mbunda yaakwe, akumusindikaga ku nyumba ya vagendzi, akumutamyaga. “Pe kúkiye, iihumyaga idinaali dzivili, akumupeelaga umunya nyumba, neke amulongelage atigilage, ‘Uunamihidzage umuunu uyu. Umusika gwa kumutamya, fyonda fye uhadza wiikoongeledza wiimila waakwe, pe ndiipiluka, ndihadza ndikukuhomba.’ ” Neke uYesu amuwuudzage umuwulanidzi va milagililwe uyo atigilage, “Mu vaanu vadatu avo, wiihoodza ukutigila ali kwi ye ali biihi vaakwe va ndakyene, va uyo ye aalukiilwe na vagonadaasi?” Akumuhigaga iitigilaga, “Ye uyo ye amuwoniye lusungu.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Na yuuve uhelelage ukalimage ndeeni!” UYesu na vanyigendwa vaakwe, pe vaali mu ngʼaasi viihelela ku Yelusalemu, viifikaga ku luvala lumwinga. Neke umwayuuva yumwinga, ye aatambulwaga Malita, amwanukilage uYesu mu nyumba yaakwe. UMalita aali nu munungʼuve ye aatambulwaga Maliya. Umusika ugo, uMaliya iikalile pa lubali pa magulu ga Mutwa Yesu, iipulikidza imbulanidzo dzaakwe. UMalita iituunidzaga na malimo goloofu ga kumuwombela uYesu, kye kileka amuhelelelage uYesu, amulongelage atigilage, “Mutwave, usiiwona luviifu ukutigila, umunungʼu-vangu áandekiye amalimo gonda ndiwombage ndimwene? Lino umulongele aanange!” UMutwa akumuhigaga iitigilaga, “Malita, Malita! Ukwituunidza na malimo goloofu. Ikiinu kimwinga ikiisakulwa, kye kyene kye áhaaguwe uMaliya, ikyo kisilaasweketulwa ukwakwe.” Ikigono kimwinga, uYesu aalapangilaga kwa Nguluvi. Aaviye ámalile, umunyigendwa vaakwe yumwinga iitigilaga, “Mutwave, utuwulanidze ukulapangila kwa Nguluvi, ngita uYohana uMudzabisi kye avawulaniidze avanyigendwa vaakwe.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Pe mwilapangila kwa Nguluvi, mutigilage endee, ‘Ve Dadiisu [va kukyanya], ilitaawa lyako liimikwage. Uwutwa waako waadzage. [Dze wiikeela dzilimikage pe naanyi apa, ngita kye dziilimika kukyanya uko.] Utupeelage ikyakuliya kyesu ikigono ni kigono. Utuwodzehedzage indzanangifu dzeesu, pakuva na yuufwe tukuvawodzehedza indzanangifu vonda avakutwangula. Utanage ukutuviika mu ngemyo. [Neke kangi utupokage kwa Muhosi yula.]’ ” Neke uYesu aginage ukuvawulanidza atigilage, “Ngana umuunu yumwinga umwenyo iihelela kwa mudzeela vaakwe mu kilogati, akumulongela iitigila, ‘Veya mudzeela! Ndiinyilika uundzadzimye imikaate gidatu, pakuva umudzeela vangu áfikile apangu ukuhuma mu lugendo, uneene ndingaya kyakuliya ikya kumupeela.’ Nu mudzeela uyo akumuhiga iitigila, ‘Utane ukuufwahidza! Uneene ndikapidinda ulwidzi! Kangi uneene na vaana vangu tukapigona. Ndiilemwa ukulamuka ndikupeele kikivedzaga!’ Wiimila wa muunu uyo pe apigina ukunyilika, umudzeela vaakwe ahadza iilamuka nu kumupeela mwe iisakila. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, asimupeela wiimila wa wudzeela waakwe, nda haamu akumupeela, pakuva iigina ukumunyilika. “Lino uneene ndikuvalongela ndiitigila, mumunyilikage uNguluvi naanye muhadza mwipeelwa, mutemulage naanye muhadza mukufiwona, muhodedzage pa mulyango naanye muhadza mwidindulilwa. Umuunu ye avedzaga ye iinyilika iikwanukila, ye iitemula akufiwona, ye iihodedza pa mulyango iidindulilwa. Ongo, ye daada yuki umwenyo, ngana umuswamuve iinyilika isomba, akumupeela iliyoka? Apangi iinyilika ilikaangʼa, akumupeela ikimununi? Ndeeni, nde luvedze unyeenye muli vahosi, mwidzeela kye mukuvapeela avaana veenyo ifiinu ifinofu, lino uDadiinyo ye ali kukyanya iidzeela ukulutila mbandu kye akuvapeela uMubepo uMwimike avo avakumunyilika.” Ikigono kimwinga, uYesu aalosaga umubepo muviifu mwa muunu yumwinga. Umubepo muviifu ugo gwamuhuliye uwukitalonga. Pe gwaviye gúmuhegile, umuunu uyo iivangaga ukulonga. Ililugu ilyali apo, liidzumaga mbandu. Neke kangi avangi mu avo vatigilage, “Iilosa imibepo imiviifu mu ngufu dza Belisebuli, umuvina va mibepo imiviifu!” Avangi vamugemyaga uYesu, vaasakaga avahuufihidze ikimanyilo ukuhuma kukyanya ukutigila, ingufu dzaakwe dziihuma kwa Nguluvi. Neke kangi uYesu agadzeelage amahoodzo gaawo, avalongelage atigilage, “Avaanu va wutwa wuwuvedzaga pe víitilangile, uwutwa uwo wiikwanangika. Ndeeni, avaanu va mu nyumba yiyivedzaga, pe víitilangile, inyumba iyo yiiguwa. Luli ewo, ngana uSetano iilosa imibepo imiviifu ukuhuma mwa vaanu, iivedza akwiluwa mwene, apo uwutwa waakwe wiiguwa. Ndiilonga ulo, pakuva mwitigila ndiilosa imibepo imiviifu mu ngufu dza Belisebuli. Lino, ngana uneene ndiilosa imibepo imiviifu mu ngufu dza Belisebuli, avaniniilidzi veenyo vahadza viilosa mu ngufu dza ani? Pa ulo, avaniniilidzi veenyo vahadza vakuvawoneesa inongwa yeenyo. Neke kangi, ngana uneene ndiilosa imibepo imiviifu mu ngufu dza Nguluvi, apo uwutwa wa Nguluvi wúvafikiye unyeenye!” UYesu iilongaga ikihwananidzo iki iitigilaga, “Umuunu umunya ngufu, pe ali ni fyalukilo fyonda, iiloleela inyumba yaakwe, sikwali umunya kusweketula ifiinu fyakwe. Neke kangi pe iikwadza umunya ngufu ukulutila uyo, akumwaluka nu kumudeludza, apo iinyaga ifyalukilo fyonda fye iihuuvila, nu kusweketula ifiinu fyonda ifigenda mu nyumba nu kuvagavila avangi. Umuunu ye asili lubali lwangu, uyo ye mutavangwa vangu. Kangi ye asiilundasa pamwinga naane, uyo iiveyasa. “Umubepo umuviifu pe gúhumile mwa muunu, gwagwihelela ku lungʼalangʼala kutemula apoono pa kupola, neke kangi gusikupawona, apo gwitigila, ‘Ndiipiluka ku nyumba yangu ye ndíhumile.’ Pe gúpilwike, gukuyiwona fyagile nu kunodzwa wunofu. Apo pe peene pe gwihelela kunyamula imibepo igingi mufungʼati (7) imiviifu ukulutila ugwene. Imibepo igyo giikwingila mwa muunu uyo nu kwikala. Apo lino umuunu uyo iilemwa hiilo ukulutila pa kutala.” UYesu pe aalongile ulo, umwayuuva yumwinga mu lilugu ilyo, iilongaga mu sawuti ingomi iitigilaga, “Ali kitendileme uyuuva ye akuvegiye nu kukoongʼeledza!” UYesu iilongaga ukutigila, “Ulo huulo, neke kangi vali kitendileme hiilo avo aviipulika nu kuliinatila ilidzwi lya Nguluvi!” Avaanu pe vaaginaga ukulundana, uYesu iitigilaga, “Avaanu va kivegalo iki vahosi hiilo! Viisaka ndihuufye ikimanyilo, kangi vasilakiwona ikimanyilo, nda haamu, ki kimanyilo kya Yona. Ngita uYona kye aali kimanyilo ku vaanu va wudzenge wa Ninavi, luli ewo nayu Muswamuve va Muunu iivedza kimanyilo ku vaanu va kivegalo iki. “Ikigono ikya luhigo, umutwa umwayuuva uva ku Seba, aliima avataahe unyeenye vaanu va kivegalo iki ukutigila muli vahosi. Umwene aagendile ukuhuma ku nyi ya kutaali, iikwadzaga mu kupulikidza amadzwi ga luhalawukagudzi lwa Selemani. Lino apa pwali uMukomi ukulutila uSelemani! Kangi ikigono ikya luhigo, avaanu va ku Ninavi, navo valiima vavataahe unyeenye va kivegalo iki ukutigila muli vahosi. UYona pe aadaliike ilidzwi lya Nguluvi ukwawo, vaapelile indzanangifu dzaawo. Lino apa pwali uMukomi ukulutila uYona! “Sikwali umuunu ye iikunga itala nu kuviika apoono ápafihiime, enewuli ukugubikila ni ndiilo. Yiiviikwa pa kinenevekelo, ukuta avaanu pe viikwingila valuwonage ulumuli. Amiiho gali ngita tala ya muvili. Ngana amiiho gaako manofu, apo umuvili gwako gonda gwivedza mu lumuli. Neke kangi, ngana amiiho gaako mabofu, umuvili gwako gwivedza ni kiisi. Lino lolage wunofu, ulumuli lwe uli nalo mugati umwako, lutanage ukuvedza kiisi. Ngana umuvili gwako gonda guvedze nu lumuli, kitaviya ni kiisi pepavedzaga, apo umuvili gonda gwivedza nu lumuli, ngita tala kye yikukumulikila nu lumuli lwakwe.” UYesu pe aaviye ámalile ukulonga amadzwi ago, uMufwalisayo yumwinga akumulaalikaga ahelele ukwakwe akaliye. Neke uYesu ahelelage uko, iingilage, iikalage aliyage ikyakuliya. UMufwalisayo uyo pe aaweene uYesu iiliya kitiinatila tandi imivedzehedze igya kukalava amawoko, iidzumaga mbandu. Neke uMutwa Yesu amulongelage atigilage, “Unyeenye Vafwalisayo, muli ngita fikoongʼolo fye mwihogofya mwivala hela, neke kangi mugati mu numbula dzeenyo múmemile ikyoyo nu wuhosi. Muli vapuva unyeenye! Ye aagavile mwivala, siye mwene ye aagavile na mugati? Muvatangage avahangala ni numbula dzeenyo dzonda, apo fyonda fiivedza fívaliidzwe ukwenyo. “Muli nu lukali Vafwalisayo! Mwitawula kwa Nguluvi ilifungu limwinga mu mafungu likyumi limwinga (1/10) ga fihato ifidebedebe, ngita imbwiga ni nyungu. Neke kangi mwibedalila ukuvalimila avangi uwusandzi nu wende wa Nguluvi! Lino mwisakulwa ukulima ingʼaani idzo, kingaya kuleka ukutawula uwusembe uwo. Muli nu lukali unyeenye Vafwalisayo! Mwikeela ukwikala mu fideego ifya wutambule mu nyolanilo. Kangi mwikeela ukuhungilwa nu luginiyo mu magulilo. Muli nu lukali unyeenye! Muli ngita mombwe idzingaya kimanyilo, na vaanu viigenda pakyanya kitadzeela.” Yumwinga mu vawulanidzi va milagililwe akumulongelaga uYesu iitigilaga, “Muwulanidzi, pe wiilonga idzo, ukutulonga fivi na yuufwe.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Muli nu lukali na yuunye vawulanidzi va milagililwe, pakuva imilagililwe gye mukuvapeela avaanu gili ngita ukuvatwika ifitegulo ifisiikwinulika fye viilemwa ukutegula. Kangi na yuunye musikuvatanga ukutegula nambe kugela ni kyala! Muli nu lukali unyeenye! Mwidzengela imombwe idza vavidzi avaakomiilwe na vakuhwenyo! Apo mwiwoneesa ukutigila, mwikwidiingʼana nu lwe vaalimile avakuhwenyo, pakuva aveene vavakomile, kangi unyeenye mwidzengela imombwe dza vavidzi avo! “Wiimila wa ulo, uNguluvi mu luhalawukagudzi waakwe aalongile ukutigila, ‘Ndihadza ndikuvatuma avavidzi na vatume ukwawo, kangi avangi vahadza vakuvakoma, avangi vakuvapumusa.’ Lino avaanu va kivegalo iki valaahigwa wiimila wa vavidzi vonda avaakomiilwe, ukuvangila pe liigawa ilidugulu, ukuvangila pe iikomwa uHebeli, ukufikila pe iikomwa uSakalya, ye aakomiilwe pagatinagati pa kiteekelelo ni tembeli. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, avaanu va kivegalo iki valaahigwa wiimila wa dzonda idzo. “Muli nu lukali unyeenye vawulanidzi va milagililwe! Múdindaniidze avaanu vatane ukumukagula uNguluvi. Na yuunye musimukaguwe uNguluvi, kangi múvadindaniidze aviisaka ukumukagula.” UYesu pe aaviye ámalile ukulonga amadzwi ago, iihegaga umo. Ukuvangila baaho, aVafwalisayo na vawulanidzi va milagililwe, viivedzaga vasali hiilo kwa Yesu nu kumutegedza mu mbuudzo ndzoloofu, ukuta vamugwilidze apangi ahadza iilonga kikivedzaga, ukuta luwoneke ulukaani ulwa kumuhigila. Umusika guugo, avaanu mbilima mbilima vaalundiine ukumupulikidza uYesu. Vaali voloofu ukufikila ukwilivata pe viihegelela ukwakwe. UYesu akuvalongelaga tandi avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Mwiyangalilage nu wukedusi wa Vafwalisayo, pakuva wiitagalila ngita luhaafu. Umusika gwikwadza, dzonda idzili ku kinyele, dzilaavedza pa weelu, kangi dzonda ídzifihamiike, dzilaakagulika. Lino dzonda dze mwilonga mu kiisi, dzihadza dziipuliswa pa lumuli. Kangi dzonda dze mwipwepa mugati mu kinyele, dzihadza dziidalikwa kwivala, dzipulise pa miiho ga vaanu vonda.” UYesu iiginaga ukulonga iitigilaga, “Unyeenye vadzeela vangu, ndikuvalongela ndiitigila, mutanage ukuvoogopa avaanu aviikoma umuvili gwene. Pe vávakomile, sikookili ikingi kye viilima. Neke kangi ndivalongele uva kumoogopa, mumoogopage uNguluvi! Pe iivedza ákomile, ali nu wutawulilwe wa kuvatoodza unyeenye mu mooto ugusiidzima mbeepali. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, uyo ye mwene ye mumoogopage! “Isoodzi dzihaanu sidziigudzwa tugoobeli tuvili hela? Luli ewo! Kangi uNguluvi asiiseemwa nambe yimwinga. UNguluvi ávaliliye nadzi fwili idza mituwe gyenyo. Luli ewo, mutanage ukoogopa, pakuva muli nu wutalamu ukulutila isoodzi ndzoloofu. “Ndikuvalongela ukutigila, umuunu ye avedzaga ye akuundzidika pa miiho ga vaanu ukutigila akuuniniila, uMuswamuve va Muunu ahadza akumwidika pa miiho ga vanyamwandza va Nguluvi ukutigila, uyo munyigendwa vaakwe. Neke kangi umuunu ye avedzaga ye akuungʼaana pa miiho ga vaanu ukutigila si munyigendwa vangu, nave ahadza iikaanwa pa miiho ga vanyamwandza va Nguluvi ukutigila si munyigendwa vangu. Umuunu ye avedzaga ye akumulonga fivi uMuswamuve va Muunu, iiwodzwa indzanangifu. Neke kangi ye akumulonga fivi uMubepo uMwimike, uyo asiiwodzwa indzanangifu. “Pe valavasindika mu nyolanilo, pawutalo pa vatemi na vanya wutawulilwe, mwali mutanage ukoogopa ukutigila, mulaalonga kiki, enewuli mulaahiga kiki, pakuva umusika guugo, uMubepo uMwimike alavawulanidza amadzwi agiivagila ukulonga.” Umuunu yumwinga mu lilugu ilyo akumulongelaga uYesu iitigilaga, “Muwulanidzi, umulongele umaama, ukuta tugavane ilipwela lye atulekiye udadiisu.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ye ani ye áambiikile ndivedzage muhidzi va lipwela umwenyo?” Neke avalongelage avaanu vonda atigilage, “Mulolage! Mwiyangalilage ni kyoyo kikivedzaga, pakuva uwuumi wa muunu wusili mu woloofu wa fiinu fyakwe fye ali nafyo.” Kangi akuvalongelaga ikihwananidzo iki iitigilaga, “Aali kwali umumosi yumwinga, umugunda gwakwe gwamotiike mbandu. Akwiwuudzaga mu numbula yaakwe iitigilaga, ‘Ndili hela apoono pa kuviika imbene yangu! Ndiilima kiki?’ Neke atigilage, ‘Ndiilima endee. Ndiimamula ifisandzi fyangu nu kudzenga ifingi ifikomi hiilo. Umo mwe mwene mwe ndihadza ndiilundasila imbene yangu yonda ni fiinu fyangu ifingi. Apo ndihadza ndikwilongela mu numbula yangu ukutigila, “Uli ni fiinu fyoloofu ifinofu fya kukutanga imyaka gyoloofu. Lino upolage hela, uliyage nu kunyuwa, ukeelage.” ’ Neke kangi uNguluvi amulongelage atigilage, ‘Uli mupuva! Ikilo ya neengʼuli wiifuwa! Neke ifiinu fyonda fye wíilundahidziye, fiivedza fya ani?’ “Lulaavedza ewo kwa muunu ye avedzaga ye akwilundahidzila ifiinu pa kwikeeledza yumwene, kitafilimila ukumukeeledza uNguluvi.” Neke uYesu avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Lino ndikuvalongela ndiitigila, mutanage ukwiganiya wiimila wa wuumi weenyo, ukutigila muhadza mwiliya kiki, enewuli ulwa mivili gyenyo mwifwala kiki. Ndiweene uwuumi wuli nu wutalamu ukulutila ifiliyo, nagu muvili guli nu wutalamu ukulutila imyenda. Lolage, amahoove gasiivyala, nambe kubena, gangaya fisandzi nambe pepavedzaga pe giilundasila ifiliyo, kangi uNguluvi akugaliisa. Apo unyeenye muli nu wutalamu mbandu pa miiho ga Nguluvi ukulutila ifidege! “Ye ani umwenyo pa kwiganiya iisunga iiyongelehedze uwuumi waakwe nambe kavalilo kamwinga hela? Lino, ngana mwilemwa ukulima ikiinu kidebe ngita ikyo, kye kiki mukwituunidza ni fingi? “Lolage amaluva ga mudaasi kye giikula, gasiigimba ukulima, nambe kuhona imyenda. Neke kangi ndikuvalongela ndiitigila, nayu Selemani mu lutogo lwakwe londa, asaagelile ukufwala imyenda anogele ngita ililuva limwinga mu ago! Ngana uNguluvi akugafwalidza ewo amasoli ga mudaasi, ge poogali ineengʼuli neke kilaawo giitoodzwa mu mooto, ongo, asilutidza ukuvafwalidza unyeenye vaanu ye muli nu lufuuwo lukeefu? “Na yuunye, mutanage ukwituunidza ukutigila muhadza mwiliya kiki nu kunyuwa kiki, kangi mutanage ukwiganiya. Avaanu avasikumufuuwa uNguluvi vakwituunidza ni fiinu ifyo, neke kangi unyeenye, uDadiinyo iidzeela ukutigila múfumbiilwe fyonda ifyo! Nda haamu, mutemulage tandi uwutwa waakwe, neke fyonda ifyo muhadza mwikoongelehedzwa. “Mutanage ukoogopa, unyeenye ye muli kipuga kidebe, pakuva uDadiinyo iikeela ukuvapeela uwutwa waakwe. Mugudzage fye muli nafyo nu kuvapeela avahangala ifiitawulwa. Pa kulima ewo kwe kwiviikila kukyanya uwumosi uwusiisila, kangi kisandzi ikisiisila. Uko sikwali umuhiidzi ye iihiidza nambe fukudzi iyiikwananga. Pakuva kwe wugenda uwumosi weenyo, kwe kwene kwe dzilaavedza nadzi numbula dzeenyo. “Mwikalage mwígelaniidze umusika gonda ukulima amalimo, kangi itala dzeenyo dzaakage. Muvedzage ngita valimila-vangi aviiloolela umutwa vaawo ukuhuma ku lukeelanilo lwa noolane, ukuta umusika gwe iikwadzila nu kuhodedza, vamudindulile umusika guugo. Vali kitendileme avalimila-vangi avo, umutwa vaawo pe iikwadza, akuvawona vali miiho. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umwene ahadza akwigelanidza nu kuvakemeela ukutigila viikale, ahadza akuvaviikila ikyakuliya, nu kuvatovela iligendwa pe viiliya. Kilaavedza kitendileme ku valimila-vangi avo, umutwa vaawo pe iikwadza nu kuvawona vali miiho, nde aadze pakilo mugati apangi pe kwikiya. “Neke kangi muludzeelage wunofu ukutigila, ngana umunya nyumba akali adzeelage umusika gwe iikwadzila umuhiidzi, ngali íikalile miiho, ukuta amutanidze umuhiidzi atane ukuyava inyumba yaakwe. Na yuunye, mwikalage mwígelaniidze, pakuva uMuswamuve va Muunu alaadza ikivalilo kye musiihuuvila.” Neke uPetulo amuwuudzage atigilage, “Mutwave, ikihwananidzo iki, ukutulongela uneefwe twiveene, enewuli ukuvalongela avaanu vonda?” UMutwa Yesu akumuhigaga iitigilaga, “Umulimila-vangi ye iihuuvilwa, umunya luhalawukagudzi ye ali kwi? Ye mwene uyo umutwa vaakwe akumuviika iimiililage avalimila-vangi avangi, nu kuvapeela ikyakuliya umusika ugwivagila. Ali kitendileme umulimila-vangi uyo, ngana umutwa vaakwe pe iipiluka, akumuwona iilima ngita kye akamulagiidze. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umutwa vaakwe ahadza akumuviika umulimila-vangi uyo, iimiililage ifiinu fyakwe fyonda. Neke kangi, ngana umulimila-vangi uyo ahoodze mu numbula yaakwe ukutigila, ‘Umutwa vangu iifuvalila ukupiluka,’ neke avangage ukuvatova avalimila-vangi vayagwe, kangi aliyage nu kunyuwa, ukufikila pe iigaala, umutwa vaakwe uyo ahadza iipiluka mu kigono ni kivalilo kye asiikagula umulimila-vangi vaakwe. Umutwa uyo ahadza akumudumulingʼasa fipiidza nu kumuviika pamwinga na avasiifuuwa. “Umulimila-vangi ye iidzeela imikeelelele gya mutwa vaakwe, neke atanage ukwigelanidza, nambe kululima ngita kye iikeela umutwa vaakwe, uyo ahadza iitowa mbandu. Neke kangi umulimila-vangi ye asiidzeela lwe iikeela umutwa vaakwe, wone aangule, uyo iitowa padebe. Umuunu ye avedzaga ye áanukiye fyoloofu, uyo alaadzigilwa fyoloofu, nave ye aapeeliilwe amalimo makomi, alaadzigilwa ukuhumya imola ya malimo makomi. “Ndáadzile pe naanyi apa kusopa umooto. Kiba ngana umooto gukali guvedze gwákile! Na yuune ndili ni mumuko dze ndihadza ndiikwanukila, kangi ndihadza ndiigina ukupumuka mu numbula yangu, ukufikila pe dzílimiike. Unyeenye, mwitigila ndáadzile mu kuleeta ulutengamaso mu nyi? Nambi! Ndikuvalongela ukutigila, ndáadzile mu kuleeta ikingalungalu. Ukuvangila lino, inyumba iyinya vaanu vahaanu viigaluungʼana, vadatu viigaluungʼana na vavili. Na vavili avo viigaluungʼana na vadatu. Udaada ahadza iigaluungʼana nu muswamuve, nayu muswamuve ahadza iigaluungʼana nu daadiye. Ungʼina ahadza iigaluungʼana nu mwalive, nayu mwalive ahadza iigaluungʼana nu ngʼina. Ungʼinafyala ahadza iigaluungʼana nu mukamwanave, nayu mukamwanave ahadza iilima ndeeni.” UYesu akuvalongelaga kangi avaanu va lilugu ilyo, iitigilaga, “Pe mukugawona amafunde giilundana, mwitigila, ‘Indoonya yiisaka ukutoonya.’ Ndakyene yiitoonya. Kangi pe mwiwona ingʼaala yiihuma ulubali lwa kumavemba, mwitigila, ‘Kwisaka ukuvedza lifuke.’ Ndakyene luli ewo. Vakedusaanye! Mwidzeela ukuganula imihambukile gya fimanyilo ifyo. Lino kye kiki mwilemwa ukuganula idziihumila ifigono ifi? “Kye kiki mwilemwa ukulamula yuunye ukululima ulugolofu? Pe mwiheleengʼasa mu ngʼaasi nu munya kukutaaha ku kiwungu, waangupe ukuta mwiteepule. Ngana utane ukulima ewo ahadza akukusindika kwa muhidzi, nave akukusindika kwa muvina va vakolokolooni, uyo ahadza akukusopa mu ndinde. Ndikukulongela ukutigila, usilaahuma mugati umo ukufikila pe wiivedza úhombile fyonda fye wiidzigilwa!” Umusika guugo, avaanu avangi avamupulikidzaga uYesu, vamulongiye imola dza Vagalilaya ve avakomile uPilato, pe vaahindzaga indiimwa dzaawo dza nambika kwa Nguluvi, nayi danda yaawo yiihandzingʼanaga ni nambika. UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ongo, unyeenye mwihoodza ukutigila aVagalilaya avo vaafuwe ewo, pakuva vaali vanya ndzanangifu ukulutila aVagalilaya avangi vonda? Nambi! Ndikuvalongela ukutigila, pe simwipela indzanangifu dzeenyo, na yuunye nyivonda muhadza mwitipulwa! Kangi avangi vanyikyumi nu munaana (18) ku Silowamu uko, avaafuwe pe gwavagwiliye umunaala mutaali, mwihoodza ukutigila avo vaali vanya ndzanangifu ukulutila avaanu vonda, aviikalaga mu Yelusalemu? Nambi! Ndikuvalongela ukutigila pe simwipela indzanangifu dzeenyo, na yuunye nyivonda mwitipulwa ndeeni!” Neke uYesu avalongelage avaanu avo ikihwananidzo iki atigilage, “Aali kwali umuunu yumwinga, ye aayaalile umubiki gwa mudzombe mu mugunda gwakwe gwa misabibu. Pambele iihelelaga ukusakula amadzombe mu mubiki ugo, iiwonaga gusiveliike nambe limwinga. Neke amulongelage umunya kulimiilila umugunda atigilage, ‘Lolage! Imyaka gidatu lino ndikaadziige ukusakula ifiveleko mu mudzombe ugu, neke kangi sindikiweene nambe kiveleko! Lino udumule, pakuva gwitogela hela umuganga munofu!’ “Umunya kulimiilila uyo akumuhigaga iitigilaga, ‘Mutwave, uguleke umwaka ugu, ndigulimiilile nu kusopa ibuuli. Ngana guveleke ku mwaka, lwivedza lunofu! Pe gusiveliike, apo udumulage.’ ” Ikigono kimwinga kya Sabato, uYesu aawulanidzaga avaanu mu luholanilo lumwinga. Umo, aali mwali umwayuuva yumwinga, ye aali nu mubepo muviifu ye amuhuliye uwutamwa imyaka ginyikyumi nu munaana. Umwayuuva uyo aabidiime umugongo, aalemwaga ukugoloka. UYesu pe amuweene, akumukemeelaga, akumulongelaga iitigilaga, “Mwayuuvaave, únanile uwutamwa waako, lino uli mwawule!” UYesu iiviikaga amawoko gaakwe pakyanya pa mwayuuva uyo, baaho na baaho umugongo gwakwe gwigolokaga, akumulumbaga uNguluvi. Umukomi va luholanilo iiviipaga, pakuva uYesu ámunaniidze umuunu uyo mu kigono ikya Sabato. Umukomi uyo akuvalongelaga avaanu iitigilaga, “Umulungu guli ni figono mutanda (6) ifiivagila ukulima amalimo. Mwadzage munanwe figono ifyo, si pa kigono ikya Sabato!” UMutwa Yesu akumuhigaga iitigilaga, “Unyeenye muli vakedusi! Ongo, musiikwawula isenga dzeenyo apangi imbunda mu livaga, nu kudzisindika kunyuwa ululenga mu kigono ikya Sabato? Pa kulima ewo, mwilima amalimo mu kigono ikya Sabato! Lino umwayuuva uyu aali áwopiilwe nu Setano myaka ginyikyumi nu munaana. Ongo, uyu uva lukolo lwa Abulahamu, asivagiye ukwawulwa nambe pa kigono ikya Sabato?” UYesu pe aaviye álongile idzo, avatavangwa vaakwe vonda viiwonaga nyoni. Neke kangi avaanu avangi vonda, vakeelage mbandu wiimila wa malimo gonda ga kudzumwa ge álimile uYesu. Neke uYesu awuudzage atigilage, “Uwutwa wa Nguluvi wúlingʼiine na kiki? Ndiwuhwananidze na kiki? Wúlingʼiine na kapeke kadoodo hiilo ka lilongoti, ke aayaalile umuunu mu mugunda gwakwe. Akapeke kiimelaga, kiivedzaga lilongoti, fiikwadzaga ifidege fiisambaga ifyaso mu mahandzo.” UYesu iiwuudzaga kangi iitigilaga, “Ndilingʼaanidze na kiki uwutwa wa Nguluvi? Wiilingʼaana nu luhaafu lwe aanyamuwe umwayuuva, iihandzaga na mateneka gavili ga wutine. Pe ákandile, uluhaafu ulo lwitupiilidzaga ilihaagi lyonda.” UYesu pe aahelelaga ku Yelusalemu, aagendiye mu ndzenge na mu ngelele iiwulanidza avaanu. Ikigono kimwinga, umuunu yumwinga akumuwuudzaga iitigilaga, “Mutwave, uNguluvi alavapoka avaanu vakeefu hela?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ukwingila ku wutwa wa Nguluvi, kuli ngita ukwingila pa mulyango umufinye! Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, voloofu valaasaka ukwingila, neke kangi valaalemwa. Lino unyeenye, mugimbage ukwingila umo. Umusika gulaadza, umunya nyumba pe aliima nu kudinda umulyango, muliima piivala nu kuhodedza pamwinga nu kumunyilika, mwitigila, ‘Mutwave, utudindulile!’ Neke umwene alavahiga alaatigila, ‘Sindivadzeeliye kwe mwihuma unyeenye!’ “Unyeenye mulaatigila, ‘Uneefwe twaliilasaga nu kunywelasa naave! Kangi uveeve watuwulanidzaga mu ngelele dzeesu!’ Neke umwene alaatigila, ‘Sindivadzeeliye kwe mwihuma unyeenye! Muhege ukwangu, unyeenye vahosi!’ “Mulamuwona uAbulahamu, uIsaka, uYakobo na vavidzi vonda vali mu wutwa wa Nguluvi. Unyeenye mulaavedza mútaagiilwe kwivala. Uko kulaavedza ni ngʼuuto nu kugeledzula amiino! Kangi avaanu ukuhuma inyi dzonda, valaadza nu kwikala pa lukeelanilo mu wutwa wa Nguluvi. “Mulolage! Avaanu avakwiwona ukutigila va ku wusililo lino, valaavedza va ku wutalilo. Kangi avaanu avakwiwona ukutigila va ku wutalilo, valaavedza va ku wusililo.” Umusika guugo, aVafwalisayo vamwinga viihelelaga kwa Yesu, vakumulongelaga viitigilaga, “Uhege apa, uhelele kungi, pakuva uHelode iisaka ukukukoma.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Muhelele mukalilongele ilikeve ilyo ukutigila, ‘Lolage! Ineengʼuli ni kilaawo, ndiilosa imibepo imiviifu nu kunaniya avatamwa, neke ikigono ikya wudatu, ndiimaliidza amalimo gangu. Nde luvedze wuli, ineengʼuli ni kilaawo, na pawuke uneene pele ndili munya kwendelela nu lugendo ukufika ku Yelusalemu, pakuva lwisakulwa umuvidzi afwile mu Yelusalemu, si kungi nambi!’ “Yelusalemu, Yelusalemuave! Uveeve ukuvakoma avavidzi na vangi avaatumiilwe ukwako, ukuvatova na maganga. Ndikaasakiige ndivalundase avaanu vaako nyakoloofu, ngita ngʼuku kye yaayilundasa ifyana fyakwe mu mapiko gaakwe, neke kangi musaasakile. Lolage! UNguluvi akuvaleka unyeenye ni nyumba yeenyo! Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, musilaambona kangi ukufikila umusika pe mulaatigila, ‘Áfuunyiliilwe ye iikwadzila mu litaawa lya Mutwa Nguluvi.’ ” Ikigono kimwinga kya Sabato, uYesu aaheliye kuliya ikyakuliya ku nyumba ya mukomi yumwinga va Vafwalisayo. Pe ali umo, aVafwalisayo na vangi vamuvandaga valole lwe ahadza iilima mu kigono ikyo. Pawutalo pa Yesu, aali pwali umwadaada yumwinga, ye aali nu wutamwa wa kutuna umuvili. Neke uYesu avawuudzage aVafwalisayo na vawulanidzi va milagililwe atigilage, “Ongo, lwikwidikwa ukunaniya avaanu mu kigono ikya Sabato?” Aveene viidzikaga dzidzidzi. UYesu akumupamyaga umutamwa uyo, akumunaniyaga, akumutawulaga ahelelage ukwawo. Kangi uYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Ye ani umwenyo, umunya muswamuve apangi isenga yaakwe, ngana yígwiliye mu kisima pa kigono ikya Sabato, baaho na baaho asilopola mu kigono ikyo?” Avaanu avo, vaali vangaya kya kulonga. UYesu avalolile avagendzi avaalaaliikwe, kye vaahaagulaga uwiikalo wa wutambule. Neke avalongelage ikihwananidzo atigilage, “Umuunu pe akukulaalika ku noolane, utanage ukwikala uwiikalo wa wutambule. Apangi álaaliikwe umutambule uyungi ye ákulutiye uveeve. Pe iikwadza ye ávalaaliike unyeenye vonda, ahadza akukulongela iitigila, ‘Umuhegele uyu apo pe wíikalile.’ Apo, uhadza wiiwona nyoni mbandu, pe wiihelela ku wiikalo wa kumbele. “Neke kangi pe úlaaliikwe, ufikilage ku wiikalo wa kumbele, ukuta pe iikwadza ye ákulaaliike, akulongele ukutigila, ‘Veya mudzeela vangu! Waadze wiikale apoono pa wuginalifu apa.’ Apo pe peene pe uhadza wiiginikwa pa miiho ga vonda ávalaaliikwe. Umuunu ye avedzaga ye akwiyinula, uNguluvi akumwisa. Neke kangi umuunu ye akwiyisa, uNguluvi akumwinula.” Apo, uYesu akumulongelaga ye ámulaaliike iitigilaga, “Pe wiilaalika avaanu ku kyakuliya kya pa muunyi, apangi kya pa kyamihe, utanage ukuvalaalika avadzeela vaako, enewuli avanyangʼolo vaako, enewuli va mu nyumba na ávafudiingʼiine avamosi, ukuta navo vaali vakulaalike vakuhombe lwe wavalimiye. Neke kangi pe wiigelanidza ulukeelanilo, uvakemeelage avahangala, avatenda imivili, avakitagenda na vabofu. Apo wiivedza nu lufuunyo, pakuva avo vangaya kiinu kya kukuhomba. UNguluvi alakuhomba, pe alavadzulubusa avagolofu.” Pe vaali mu lukeelanilo, umulaalikwa yumwinga aaviye ápuliike amadzwi ga Yesu, akumulongelaga iitigilaga, “Ali kitendileme, umuunu ye alaaliya ku lukeelanilo ku wutwa wa Nguluvi!” UYesu akumuhigaga mu kihwananidzo iitigilaga, “Aali kwali umuunu yumwinga, ye aagelaniidze ulukeelanilo lukomi, akuvalaalikaga avaanu voloofu. Umusika gwa lukeelanilo gwaviye gúfikile, iitumaga umulimila-vangi vaakwe ku valaalikwa, ukuta akavalongele ukutigila, ‘Mwadzage, ifiinu fyonda fígelaniidzwe!’ “Neke kangi vonda avaalaaliikwe vatigilage, vasiihelela. Uva kutala iitigilaga, ‘Ndígulile umugunda, ndífumbaniilwe ukuhelela kulola. Lino uumyanile, sindaadza.’ Uva kavili iitigilaga, ‘Ndígulile amakambako likyumi limwinga (10) ga kulimila, ndiihelela ukugagela. Uumyanile, sindaadza.’ Uva kadatu iitigilaga, ‘Ndíhumile ukutoola umudala, pa ulo sindaadza.’ “Umulimila-vangi uyo iipilukaga, akumulongelaga umutwa dzonda. Neke umutwa uyo aviipage, amulongelage umulimila-vangi vaakwe atigilage, ‘Uhelelage kisaatu ku ngʼaasi na mu fikuya fya ndzenge, ukavaleete apa avahangala, avakitagenda, avabofu na vatenda imivili.’ “Pambele umulimila-vangi uyo iipilukaga, akumulongelaga iitigilaga, ‘Mutwave, lwe ukaalagiidze lula ndílimile. Neke kangi uwiikalo waave.’ “Umutwa akumulongelaga iitigilaga, ‘Lino! Uhelelage mu makaasi na mu migunda ukavagagiilidze, avaanu vaadze mu nyumba yangu, ukuta yimeme. Apo, ndikuvalongela unyeenye ukutigila, ve ndikavalaaliike avo, nambe yumwinga asilaaliya ifya lukeelanilo lwe ndígelaniidze uneene!’ ” Ililugu likomi lya vaanu lyagendaga pamwinga nu Yesu. Neke umwene aliseedukilage, alilongelage atigilage, “Umuunu ye avedzaga ye iisaka ukuuniniila, aandzendage ukulutila ukumwenda udaadiye, ungʼina, umudala vaakwe, avaana vaakwe, avamaamiye, avanungʼuve na vahaadzave. Kangi aandzendage ukulutila uwuumi waakwe. Umuunu ye avedzaga ye asiitegula ikipindulihidzo kyakwe nu kuuniniila, uyo iilemwa ukuvedza munyigendwa vangu. “Ye ani umwenyo pe iisaka ukudzenga umunaala ye asiitala tandi avalile uwutalamu wa kudzengela, nu kwiwuudza ngana ali na magoobeli agiikwila ukumaliidza? Ngana atane ukulima ewo, pe iivedza ádzengile uwaalo, iilemwa ukumaliidza indzengo yonda. Apo avaheleli-ngʼaasi vonda vahadza vakumuyeyewusa, viitigila, ‘Umuunu uyu aavangile ukudzenga, kangi álemiilwe ukumaliidza!’ “Ndilonge ikihwananidzo ikingi ukutigila, ngana umutwa yumwinga umunya vahoma-magoha mbilima likyumi limwinga (10,000), pe iisaka ukuhelela ukumwaluka umutwa uyungi, asiitala iiwuudze tandi nde akumudwedza umutwa muyagwe, umunya vahoma-magoha mbilima makyumi gavili (20,000)? Ngana awone ukutigila iilemwa, apo akuvatuma kisaatu avaanu vahelele kwa mutwa uyungi pe ali kutaali, ukuta viiteepule. “Luli ewo na yuunye, sikwali nambe muunu yumwinga umwenyo ye iivagila ukuvedza munyigendwa vangu, ngana asikufileka fyonda fye ali nafyo. “Umuunyo munofu pa kukola mu kyakuliya. Ngana gúhuukile, gwisopwa kiki, ukuta gunoge kangi? Umuunyo ngita ugo, sigwinogela mu muganga, nambe kuhandza ni buuli, ugo viitaaga hela. Ye ali na masiikidza agiipulika, apulikage!” Ikigono kimwinga, avahaki-pembe na vahosi voloofu vaaheliye kwa Yesu, ukuta vamupulikidze. Neke aVafwalisayo na vawulanidzi va milagililwe, vavangage ukwingʼulandza vatigilage, “Umuunu uyu akwikala na vanya ndzanangifu! Kangi iiliya navo!” Apo uYesu akuvalongelaga ikihwananidzo iitigilaga, “Ngana yumwinga umwenyo ali ni ngʼolo ligana limwinga (100), neke yimwinga mu idzo yiyage, ahadza iilima kiki? Asidzileka padaasi idzingi makyumi ligondza ni nyigondza (99) idzo, nu kuhelela kutemula íyiyagile, ukufikila pe akuyiwona? Pe áyiweene, iivegala pa mavega, kuno ali nu lukeelo, iipiluka nayo ku kaaya. Apo akuvakemeela avadzeela na vafudiingʼano vaakwe, akuvalongela ukutigila, ‘Mukeelage pamwinga naane, pakuva ndíyiweene ingʼolo yangu iyikaayagile!’ “Ndikuvalongela ndeeni ukutigila, kulaavedza nu lukeelo lukomi kukyanya, wiimila wa muhosi yumwinga ye iipela indzanangifu dzaakwe, ukulutila avaanu makyumi ligondza ni nyigondza avagolofu, avasiisakula ukupela.” UYesu akuvalongelaga ikihwananidzo ikingi iitigilaga, “Ngana umwayuuva yumwinga ali na magoobeli likyumi limwinga (10), neke iligoobeli limwinga mu ago ayadze, asikunga itala, neke afyagile inyumba yonda, nu kutemula ukufikila pe akuyiwona? Pe áyiweene, akuvakemeela avadzeela na vafudiingʼano vaakwe, nu kuvalongela ukutigila, ‘Mukeelage pamwinga naane, pakuva isilinge yangu iyikaayagile, ndíyiweene!’ “Ndikuvalongela ukutigila, kuli nu lukeelo pa miiho ga vanyamwandza va Nguluvi, wiimila wa munya ndzanangifu yumwinga ye iipela indzanangifu dzaakwe.” UYesu akuvalongelaga ikihwananidzo ikingi iitigilaga, “Aali kwali udaada yumwinga, ye aali na vaswamuve vavili. Umuswamuve umudebe iihelelaga kwa daadiye, iitigilaga, ‘Daada, uungavile ilipwela lyangu.’ Neke udaadiye avagavilage vonda. “Pe fyaviye fídzumbile figono fikeefu, umudebe uyo iilundasaga ifiinu fyakwe fyonda iihegaga, iihelelaga ku nyi ya kutaali. Uko, iivangaga kuveyasa imaale yaakwe yonda mu miikalile igisivagiye. Pe aaviye áveyiise fyonda, ilipunge liiguwaga mu nyi iyo, neke umwene ahangalapalage mbandu. Neke, ahelelage kwa mweneka yumwinga va nyi iyo, anyilikage ukwilimiilidza. Umuunu uyo, akumusindikaga ku mugunda akasopelage amagubi gaakwe. Umudiimi uyo aali ni ndzala, aadobokaga ukuliya amakoona ge dzaaliyaga ingubi. Kangi asaali kwali nambe muunu ye amupeelaga kikivedzaga. “Pambele iihoodzaga mu numbula yaakwe iitigilaga, ‘Valima-malimo valinga va daada, viiliya ifiliyo nu kuseelasa, neke kangi uneene ndiifuwa apa ni ndzala! Lino ndiipiluka kwa daada, ndikumulongela ukutigila, “Ve daada, ndímuhokiye uNguluvi, ndíkuhokiye na yuuve! Sindivagiye ukuvedza muswamuwo, lino ndivedzage yumwinga va valima-malimo vaako.” ’ “Neke ahegage awuyage kwa daadiye. Pe aali kutaali, udaadiye akumuwonaga, neke lumugwilage ulusungu. Iihelelaga lunyilo, akumukumbatilaga, akumunoonelaga. Umwana uyo akumulongelaga udaadiye iitigilaga, ‘Ve daada, ndímuhokiye uNguluvi, ndíkuhokiye na yuuve! Sindivagiye ukuvedza muswamuwo.’ “Neke kangi udaadiye avalongelage avalimila-vangi vaakwe atigilage, ‘Mwangupe, muleete umwingila umunofu mumufwalidze. Mumufwalidze ipete mu kyala, ni ndaatu mu magulu. Muleete isenga ingwada íyiipaamiye, muhindze luvedze lukeelanilo, pakuva umuswamu-vangu uyu, aafuwe, lino muumi! Aayagile, lino áwoniike!’ Neke vavangage ukukeelanila. “Umusika ugo, umuswamuve umuvina aali ku mugunda. Pe iipiluka ali biihi ni nyumba, iipulikaga avaanu viikwimba nu kuheeya. Akumukemeelaga umulimila-vangi yumwinga, akumuwuudzaga iitigilaga, ‘Kuli kiki?’ Akumuhigaga iitigilaga, ‘Umunungʼuwo ápilwike, nayu daado ámuhindziye ingwada íyiipaamiye, pakuva ámuweene umuswamuve ápilwike muumi, kangi munofu hela.’ Umuswamuve umuvina iiviipaga, iikaanaga ukwingila mu nyumba. Udaadiye iihumaga kwivala, akumugongoolaga iingile. Neke umwene amulongelage udaadiye atigilage, ‘Lolage! Imyaka gyonda igi ndikiilimaga amalimo pa kaaya apa, nambe kigono kimwinga ndisinaa ndidzumbaga indagi dzaako! Kangi usinaa uumeelaga nambe kaanamene, ukuta ndikeelanile na vayangu. Neke kangi pe úweene áadzile umuswamuwo uyu, ye áveyiise imaale yaako pamwinga na vamwayuuva avagoni, úmuhindziye isenga ngwada íyiipaamiye!’ “Udaadiye akumulongelaga iitigilaga, ‘Muswamu-vangu, uveeve uli naane mbeepali, ifiinu fyonda fye ndili nafyo, fyako. Lino tukaavagiye ukukeelanila, pakuva umunungʼuwo akaafuwe, lino muumi, akaayagile, lino áwoniike.’ ” UYesu avalongiye avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Aali kwali umumosi, ye aali nu mwimiilidzi va maale yaakwe. Umumosi uyo iipulikaga ukutigila umwimiilidzi uyo iiveyasa imaale yaakwe. Neke umumosi uyo amukemeelage umwimiilidzi, amulongelage atigilage, ‘Luli wuli ulu lwe ndiipulika wiimila waako? Woneese imbalilo ya wimiilidzi waako uwa maale yangu, pakuva usivedza mwimiilidzi kangi!’ “Umwimiilidzi uyo akwiwuudzaga iitigilaga, ‘Lino ndilime kiki? Umukomi vangu akuunyedza mu malimo gangu. Ukulima, ndingaya ludali. Kangi ukunyilika, ndiiwona nyoni. Lino! Ndiidzeela ulwa kulima, ukuta pe ahadza akuunyedza mu malimo aga, avaanu vaandzanukile ku kaaya dzaawo.’ “Umwimiilidzi uyo akuvakemeelaga vonda avaadzigilwaga nu mukomi vaakwe. Akumuwuudzaga uva kutala iitigilaga, ‘Wiidzigilwa filinga nu mukomi vangu?’ Akumuhigaga iitigilaga, ‘Ndiidzigilwa mateneka ligana limwinga na makyumi gahaanu (150) ga mafuta ga seyituni.’ Umwimiilidzi akumulongelaga iitigilaga, ‘Nyamule ihaate iyi, íyisimbiilwe kye wiidzigilwa, simbe kyangʼaani mufungʼati na gahaanu (75).’ Kangi akumuwuudzaga uva kavili iitigilaga, ‘Uveeve wiidzigilwa filinga?’ Akumuhigaga iitigilaga, ‘Magunila ligana limwinga (100) ga ngana.’ Umwimiilidzi uyo iitigilaga, ‘Nyamule ihaate iyi, íyisimbiilwe kye wiidzigilwa, simbe makyumi munaana (80).’ “Umukomi uyo, akumulumbaga umwimiilidzi uyo ye asiihuuvilwa, kye álimile nu luhalawukagudzi. Neke avaanu va mwe naanyi vali nu luhalawukagudzi hiilo ulwa kuvatanga avayaawo, ukulutila avaanu avakumufuuwa uNguluvi. Lino ndikuvalongela ndiitigila, muvatangage avayeenyo ni maale yeenyo iya mu nyi umu, ukuta pe yilaavedza yiisila, mwali mwanukiilwe ku wiikalo wa mbeepali. “Umuunu ye avedzaga ye iihuuvilwa ku fiinu fikeefu, uyo kangi iihuuvilwa ku fiinu fyoloofu. Luli ewo, umuunu ye avedzaga ye asiihuuvilwa ku fiinu fikeefu, asiihuuvilwa ndeeni na ku fiinu fyoloofu. Lino, ngana musiihuuvilwa ukwimiilila imaale ya mu nyi umu, ye ani ye ahadza akuvapeela ukwimiilila imaale ya ndakyene? Kangi ngana musiihuuvilwa ukwimiilila imaale ya yungi, ye ani ye ahadza akuvapeela imaale yeenyo yuunye? Sikwali umulimila-vangi ye akuvalimila avatwa vavili, pakuva ahadza akumutovela iligendwa umutwa yumwinga ulunya wende, neke uyungi akumusuula, enewuli ahadza akumutovela iligendwa yumwinga ni numbula yonda, nu kumubeda uyungi. Mwilemwa ukumutovela iligendwa uNguluvi ni maale mu musika gumwinga!” AVafwalisayo pe vaapuliike amadzwi ago, vakumubenapulaga, pakuva vaali vakeela magoobeli mbandu. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Unyeenye, mukwiwona vagolofu pa miiho ga vaanu, neke kangi uNguluvi adzidzeele idzo idzili mu numbula dzeenyo. Idzo dze vakudziginiya mbandu avaanu, dzinya lugagi pa miiho ga Nguluvi! “Imilagililwe gya Mose nu wusimbe wa vavidzi, fyavalongwidze avaanu ukufikila umusika gwe aadziye uYohana uMudzabisi. Ukuvangila umusika ugo, iMola iNofu ya wutwa wa Nguluvi yiidalikwa, na vonda viigimba hiilo ukwingila ku wutwa wa Nguluvi. Lupeefu mbandu ikyanya ni nyi ukuyagaanika, neke kangi lutalamu hiilo ukuhedza nambe kadelemusi kamwinga ka milagililwe. “Ye avedzaga ye akumugotola umudala vaakwe nu kutoola uyungi, iidumula uwutoolane. Nave ye iitoola umudala ye ágotoliilwe nu mugoosi vaakwe, iidumula uwutoolane. “Aali pwali umumosi, ye aafwalaga imyenda gya lutogo, kangi gya magoobeli goloofu. Ifigono fyonda, imiikalile gyakwe gyali gya lukeelo nu kuliya ifiliyo fya wiinoome. Pa mulyango gwa mumosi uyo, aaviikwaga umuhangala yumwinga ye aatambulwaga Lasalo. Umuhangala uyo aali na makoongʼo muvili gonda, nadzi mbuwa dzaadzaga ukumumyanga amawuladzi gaakwe. Indzala yamuvavaga mbandu, aadobokaga ngita aliye utuwuluwulu utwaguwaga ukuhuma pa wuliilo pe aalilaga umumosi uyo. “Pambele umuhangala uyo iifuwaga. Avanyamwandza vakumunyamulaga, vakumuviikaga biihi nu Abulahamu. Umumosi uyo nave iifuwaga, neke asiilwage. Umumosi uyo, pe ali mu mupumuko mbandu ku wulungu, akwinamulaga amiiho, akumuwonaga uAbulahamu pa wutaali ali nu Lasalo. Akumukemeelaga iitigilaga, ‘Daada Abulahamu, uumyanile! Ndiipumuka mbandu mu mooto ugu! Umutume uLasalo, adzabe ulunepo lwa kyala kyakwe mu lulenga, aadze apodze ululimi lwangu.’ “Neke kangi uAbulahamu amuhigage atigilage, ‘Muswamu-vangu, wiiwukage ukutigila pa wuumi waako, waali ni fiinu fyonda ifinofu fye waasakaga, neke uLasalo aapumukaga mbandu. Lino umwene iinyaamadzwa apa, na yuuve wiipumuka. Pamwinga na ulo, pagatinagati apeesu naanye, pali ligeema likomi hiilo. Iligeema ilyo líviikiilwe, ukuta avali kuno aviisaka ukwadza ukwenyo valemwage, navo avali uko valemwage ukwadza kuno.’ “Umumosi uyo akumulongelaga iitigilaga, ‘Lino daada, ndikukunyilika umutume uLasalo, ahelele ku nyumba ya daada. Uko ndili na vanyalukolo vangu vahaanu. Ahelele akavapavile vadzileke indzanangifu dzaawo, ukuta vatane ukwadza kuno ku lupumuko lukomi.’ UAbulahamu akumuhigaga iitigilaga, ‘Avanyalukolo vaako vali nawo uwusimbe wa Mose nu wa vavidzi, vawupulikidzage wuuwo!’ “Umumosi uyo kangi iitigilaga, ‘Nambi, daada Abulahamu! Neke kangi, ngana umuunu ukuhuma ku wulungu ahelele ukwawo, apo viipela indzanangifu dzaawo.’ UAbulahamu akumuhigaga iitigilaga, ‘Ngana vasiipulikidza uwusimbe wa Mose nu wa vavidzi, nambe muunu nde adzulubuke ukuhuma ku wulungu, vasimufuuwa.’ ” UYesu avalongiye avanyigendwa vaakwe aatigiye, “Ingemyo idziihula avaanu ukuyaga, koodzili ifigono fyonda. Neke kangi ali nu lukali umuunu ye iihula ingemyo idzo! Ngali kiba umuunu uyo akali apingwe mu singo ulwala lukomi nu kutoodzwa mu nyandza, sindawuli imumuko idzilamufika pa kumuhulila yumwinga mu vadebe ava ayage! Lino mwiyangalilage, ukuta mutane ukululima ulo! “Umuyago pe ákwanguwe inongwa, umuwungage, ngana iitigila, ‘Ndípelile,’ umupyanilage. Nde avedze ákuhokiye kalimufungʼati (x7) mu kigono kimwinga, nu kupiluka ukwako kangi na kangi iitigila, ‘Ndípelile,’ uveeve umupyanilage!” Neke avatume vala vamulongelage uMutwa vatigilage, “Utoongelehedze ulufuuwo!” UMutwa iitigilaga, “Ngana mukali muvedzage nu lufuuwo ludebe, ngita akapeke kadoodo hiilo ka lilongoti, ngali mukali mukulilongela ilibiki ilitoni ili ukutigila, ‘Wiipuke ukiiyogeke mu nyandza!’ nalyo likali likuviidika.” “Tutigile umuyeenyo yumwinga ali nu mulima-malimo ye iilima, apangi iidiima ingʼolo. Ye ani ye akumulongela umulima-malimo, pe áhumile kulima amalimo, ukutigila, ‘Waadze kisaatu wiikale uliye ikyakuliya’? Asiilima ewo nambi, nda haamu iitigila, ‘Uunelekele ikyakuliya, kangi uunovele iligendwa, ukufikila umusika pe ndiimala ukuliya nu kunyuwa, neke na yuuve uliye nu kunyuwa.’ Ongo, ahadza akumuhongedza umulima-malimo, pakuva álimile dze akamulagiidze? Nambi! Luli ewo nu kwenyo, pe múmalile ukudzilima dzonda dze avalagiidze uNguluvi ukudzilima, apo mutigilage, ‘Uneefwe tuli valimila-vangi ye tusivagiye, túlimile idzo dze twivagila ukudzilima.’ ” UYesu pe aahelelaga ku Yelusalemu, aagendiye pagatinagati pa mugoola gwa Samalya nu gwa Galilaya. Pe iikwingila mu luvala lumwinga, iitaangʼanaga na vamwadaada likyumi limwinga (10) avanya kinyamuvili. Avaanu avo, viikwimaga kutaali nu mwene, vakumukemeelaga mbandu viitigilaga, “Yesu Mutwave, utusungukile!” UYesu pe avaweene, akuvalongelaga iitigilaga, “Muhelelage mukiiwoneese ku vateekedzi.” Pe vali mu ngʼaasi viihelela, viivalalaga. Umuyaawo yumwinga, pe iiweene ukutigila ánaniidzwe, iipilukaga kisaatu kwa Yesu, kuno akumulumba uNguluvi mu sawuti ngomi. Iifugamaga pa magulu ga Yesu, akumuhongedzaga. Umuunu uyo aali Musamalya. UYesu iiwuudzaga iitigilaga, “Vasivaliidzwe avaanu vonda vanyikyumi? Avangi vanyigondza (9) vagenda kwi? Sikwali ye ápilwike kumulumba uNguluvi, yu mugendzi uyu swe?” Neke uYesu amulongelage atigilage, “Wiime, uhelelage, ulufuuwo lwako lúkunaniidze!” Ikigono kimwinga, aVafwalisayo vamuwuudziidze uYesu viitigilaga, “Uwutwa wa Nguluvi wiikwadza ndali?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Uwutwa wa Nguluvi wusiikwadzila mu fimanyilo ifiiwoneka pa miiho. Nambe vaanu vasilaalonga ukutigila, ‘Lolage! Wuli apa!’ apangi, ‘Wuli kula!’ pakuva uwutwa wa Nguluvi wuli mugati umwenyo.” Kangi akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Filaadza ifigono fye mulaadoboka ukuvedza nu Muswamuve va Muunu, nambe mu kigono kimwinga, neke kangi musilakiwona. Avaanu valavalongela ukutigila, ‘Lolage! Yula kula!’ apangi, ‘Uyu apa!’ mwali mutane ukuvafuuwa, nambe kuvaniniila. Ndívalongiye idzo, pakuva umusika pe alaavedza iipiluka uMuswamuve va Muunu, alaadza ngita lumuli lwa libalamusi, kye lwimulika imbali dzonda kukyanya. Neke kangi uMuswamuve va Muunu munya kupumuka mu ndzoloofu nu kukaanwa na vaanu va kivegalo iki. “Ngita kye lwali mu figono fya Nwaka, lulaavedza ewo mu figono fya Muswamuve va Muunu. Mu figono fya Nwaka, avaanu vaaliyaga nu kunyuwa, vaatoolaga nu kutawuka, ukufikila ikigono uNwaka pe iingiye mu ngalavala. Wiihumilaga uwulava wukuvatipulaga vonda. “Kangi mu figono fya Loti, lwali ndeeni. Avaanu vaaliyaga nu kunyuwa, vaagulaga nu kugudza, vaayaalaga nu kudzenga. Neke kangi ikigono ikyo uLoti pe aahumile ku Sodoma, umooto mukali hiilo ukuhuma kukyanya gwatoonyile ngita ndoonya, gwitipulaga avaanu vonda. Lulaavedza ewo mu kigono ikyo, uMuswamuve va Muunu pe alaavilatulwa pa weelu. “Ikigono ikyo, umuunu ye ali kukyanya ku likiingʼa lya nyumba, iikage nu kunyila, aali atane ukwingila mu nyumba, ukuta anyamule ifiinu fyakwe ifili mugati. Ndeeni, ye ali ku mugunda, aali atane ukupiluka ku kaaya kunyamula kikivedzaga. Mwiwukage idzaahumiye kwa mudala va Loti. Umuunu ye iisaka ukuwupoka uwuumi waakwe, uyo alawuyadza. Neke kangi umuunu ye avedzaga ye akuwuyadza, uyo alawupoka. “Ndikuvalongela ukutigila, ikilo ya kigono ikyo, avaanu vavili valaavedza vágonile pamwinga pa wulili, yumwinga alaanyamulwa, uyungi alaalekwa. Ikigono ikyo, avamwayuuva vavili valaavedza mu kuhaalula pamwinga, yumwinga alaanyamulwa, uyungi alaalekwa. [ Avaanu vavili valaavedzasa mu kulima ku mugunda, yumwinga alaanyamulwa, uyungi alaalekwa.]” Avanyigendwa vakumuwuudzaga viitigilaga, “Mutwave, dzeene idzo dzilaalimika kwiya?” Akuvahigaga mu luselengo iitigilaga, “Pe gugenda umufimba, baaho pe giilundanila amambungu.” Neke uYesu avalongelage avanyigendwa vaakwe ikihwananidzo ukuvawulanidza ukutigila, valapangilage kwa Nguluvi ifigono fyonda, kitadendewuka. Akuvalongelaga iitigilaga, “Aali kwali umuhidzi mu wudzenge wumwinga. Umuhidzi uyo asamoogopaga uNguluvi, kangi asaasugaga avaanu. Lino mu wudzenge uwo, aali mwali umwayuuva yumwinga, umufwile nu mugoosi. Umufwile uyo aahelelaga kangi na kangi kwa muhidzi uyo, iinyilika iitigila, ‘Ndiinyilika uunyigile inongwa wunofu, ukuta umutavangwa vangu atane ukunyamula ifiinu fyangu.’ “Umusika mutaali gwihelanidzaga, umuhidzi uyo iiginaga ukukaana ukumutanga umufwile uyo. Neke kangi pambele, iilondzage mu numbula yaakwe atigilage, ‘Nde ndivedze ukutigila sindikumoogopa uNguluvi, nambe kusuga avaanu, neke kangi, pakuva umufwile uyu akuufwahidza mbandu, lino ndikumutanga aanukile fye iivagila, ukuta atane ukuundaasa mbeepali!’ ” Neke uMutwa Yesu aginage ukulonga atigilage, “Mwiwulanidzage kye aalongile umuhidzi umuhosi uyo! Ongo, uNguluvi iilemwa ukuvalimila ngita kye viivagila avahaagulwa vaakwe, avakumugongoola pa muunyi na pakilo? Ahadza iihwelelela ukuvatanga? Ndikuvalongela ukutigila, uNguluvi ahadza akuvalimila kisaatu aviivagila. Neke kangi uMuswamuve va Muunu pe iivedza iipiluka pe naanyi, alavawona avaanu avanya lufuuwo?” Neke uYesu avalongelage kangi ikihwananidzo, avaanu avakwiwona ukutigila vagolofu, kangi viibeda avayaawo, atigilage, “Avaanu vavili vaaheliye kulapangila mu tembeli, yumwinga aali Mufwalisayo, uyungi aali muhaki-pembe. UMufwalisayo uyo iikwimaga iilapangilaga mu numbula yaakwe iitigilaga, ‘Ve Nguluvi, ndikukuhongedza, pakuva uneene si ngita avaanu avangi, avagonadaasi, avanya ndzanangifu, avadumuli-noolane, nambe ngita umuhaki-pembe uyu! Uneene ndikwiviikila ngʼaani nyakavili mu mulungu. Kangi ndiitawula uwusembe pikyumi (1/10) mu fiinu fyangu fyonda fye ndísavile.’ Neke kangi umuhaki-pembe uyo iimage pataali, atanage ukwinamula nambe miiho gaakwe kukyanya, nda haamu, akwitova-tovaga pa mambaga, iitigilaga, ‘Ve Nguluvaave, uumyanile, uneene nde muhosi!’ ” Neke uYesu atigilage, “Ndikuvalongela ukutigila, umuhaki-pembe aapilwike ku kaaya, íidikiilwe nu Nguluvi ukuvedza mugolofu. Neke kangi uyungi uyo, asiidikiilwe ukuvedza mugolofu! Pakuva umuunu ye avedzaga ye akwiyinula, uNguluvi akumwisa. Neke kangi umuunu ye akwiyisa, uNguluvi akumwinula.” Ikigono kimwinga, avaanu vamuleetiye uYesu avaana avadebe, ukuta avapamye ukuvafuunyilila. Avanyigendwa vaakwe pe vaaweene ulo, viivangaga kuvakenyela avavaha va vaana. Neke kangi uYesu avakemeelage avaana vahelele ukwakwe atigilage, “Muvaleke avaana avadebe vaadze ukwangu, mutane ukuvakaanidza, pakuva uwutwa wa Nguluvi wa vaanu ngita avaana ava. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye avedzaga ye asikuwaanukila uwutwa wa Nguluvi ngita mwana mudebe, uyo asiliingila umo ndakyene.” Umukomi yumwinga akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Ve Muwulanidzi Munofuave! Ndilime kiki, ukuta ndaanukile uwuumi uwa mbeepali?” UYesu iitigilaga, “Kye kiki wiitigila ndili munofu? Sikwali ye ali munofu, yu Nguluvi swe! Wiidzeela indagi dza Nguluvi ukutigila, ‘Utanage ukudumula uwutoolane, utanage ukukoma, utanage ukuhiidza, utanage ukoolela uwudesi, uvaginiyage udaado nu nyoko.’ ” Umwene iipilusaga iitigilaga, “Indagi dzonda idzo, ndíinatiye ukuhuma pa waana pe ndaawulaniidzwe.” UYesu pe aapuliike idzo, akumulongelaga iitigilaga, “Wiikwangila kiinu kimwinga swe. Uhelele ukagudze ifiinu fyonda fye uli nafyo, na magoobeli ge wiikwanikila, ukavagavile avahangala, apo wiivedza nu wumosi kukyanya. Neke waadze uuniniilage.” Umukomi uyo, pe aapuliike idzo, iihuguvalaga mbandu, pakuva aali mumosi hiilo. UYesu pe amuweene áhuguviye, iitigilaga, “Lutalamu hiilo avamosi ukwingila ku wutwa wa Nguluvi! Lupeefu ingamila ukuhumiingʼasa pa kalyango ka singano, sindawuli umumosi ukwingila ku wutwa wa Nguluvi!” Avaanu avaapuliike idzo, viitigilaga, “Ye ani lino, ye iipokwa?” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Amalimo ge viilemwa avaanu, kwa Nguluvi gonda gasikumulema.” Neke, uPetulo amulongelage uYesu atigilage, “Lolage, uneefwe túfilekile ifiinu fyesu fyonda, tukukuniniila uveeve!” UYesu iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye avedzaga ye áyilekile ikaaya yaakwe, enewuli umudala vaakwe, enewuli avamaamiye, enewuli avavaha vaakwe, enewuli avaana vaakwe, wiimila wa wutwa wa Nguluvi, uyo alaanukila fyoloofu pe naanyi apa ukulutila fye áfilekile. Kangi umusika ugwikwadza, alaanukila uwuumi uwa mbeepali.” Neke uYesu avanyamulage avanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili (12), ahelelage navo pa lubali, avalongelage atigilage, “Lolage! Lino twihelela ku Yelusalemu. Uko, dzonda dze vaasimbile avavidzi wiimila wa Muswamuve va Muunu, dzihadza dziikwila. Ahadza iigotolwa mu mawoko ga avasili Vayahudi. Apo vahadza vakumuyeyewusa, vakumuliga nu kumufuunyila amati. Vahadza vakumutova ni mikopodzi nu kumukoma. Neke kangi ikigono ikya wudatu, ahadza iidzulubuka.” Avanyigendwa vaakwe vasaadzeeliye idzo dze avalongelaga, pakuva ikiganulo kya madzwi ago kyafihiilwe pa miiho gaawo, vasaadzeeliye kye iilonga uYesu. UYesu na vanyigendwa vaakwe pe vali mu ngʼaasi viihelela ku wudzenge wa Yeliko, aali pwali umwadaada yumwinga mubofu ye iikalaga pa ngʼaasi pa lubali, iinyilika ifiinu. Pe ápuliike ililugu lya vaanu liihelanidza, iiwuudzaga iitigilaga, “Kuli kiki?” Vakumulongelaga viitigilaga, “UYesu umuhuma ku Nasaleti iihelanidza.” Iikemeelaga mbandu iitigilaga, “Yesu, Muswamuve va Dawudaave, uumyanile!” Avaanu avaali pawutalo pa Yesu, vamukenyelaga, ukuta adzike. Neke kangi umwene aginage ukukemeela mbandu atigilage, “Muswamuve va Dawudaave, uumanyile!” UYesu iikwimaga, iilagidzaga ukutigila vamuleete kwa mwene. Umubofu uyo pe aahegeliye pawutalo paakwe, uYesu akumuwuudzaga iitigilaga, “Wiisaka ndikulimile kiki?” Iitigilaga, “Mutwave, ndiinyilika uunaniye ndilolage kangi.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Lino ulolage! Ulufuuwo lwako lúkunaniidze.” Baaho na baaho, umubofu uyo iilolaga, neke amuniniilage uYesu kuno akumulumba uNguluvi. Avaanu vonda, pe vaaviye vádziweene idzo, navo vakumulumbaga uNguluvi. UYesu iingiye mu wudzenge wa Yeliko, neke aahelanidzage mu wudzenge uwo. Umo aali mwali umuunu yumwinga, ye aatambulwaga Sakayo. Uyo aali mukomi va vahaki-pembe, kangi aali mumosi. Umuunu uyo aasakaga amuwone uYesu ukutigila nde ali wuli, neke kangi alemwage ukumuwona, pakuva aali mufupi, na vaanu vaali voloofu mbandu. Neke ahelelage lunyilo kuwutalo ku lilugu, iinukage ku mubiki umudzombe, ukuta amuwone uYesu pe iivedza iihelanidza apo. UYesu pe aafikile apo, iilolaga kukyanya ku mubiki, akumuwonaga uSakayo, akumulongelaga iitigilaga, “Sakayoave, wiike kisaatu! Ineengʼuli uneene ndiihuwa mu nyumba yaako.” USakayo iikwikaga kisaatu, akumwanukilaga uYesu ku nyumba yaakwe mu lukeelo. Avaanu vonda avamuweene uYesu pe iikwingila umo, viivangaga ukwingʼulandza, viitigilaga, “Áheliye kwikala kwa muunu umuhosi!” Neke uSakayo iimage amulongelage uMutwa atigilage, “Mutwave! Lino ifiinu fyangu ndiigavasa pagati, mupingulo ndikuvapeela avahangala. Ngana umuunu ye avedzaga ndímubuganiidze kikivedzaga, ndihadza ndikumupiluhidza nyakatayi mu fiinu ifyo.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Ineengʼuli, uwupoki wúfikile mu vaanu va nyumba iyi, pakuva umuunu uyu, nave va lukolo lwa Abulahamu. Lino uMuswamuve va Muunu áadzile mu kuvatemula nu kuvapoka avaanu ávayagile.” Avaanu avamupulikidzaga uYesu, vaahoodzaga ukutigila uwutwa wa Nguluvi wiikola ukuwoneka baaho na baaho hela pe iifika ku Yelusalemu, pakuva aali biihi ukufika uko. Neke uYesu aginage ukulonga ikihwananidzo iki atigilage, “Aali kwali umuunu yumwinga va lukolo lwa wutwa, ye aahegile ukuhelela ku nyi ya kutaali. Aaheliye uko, ukuta akatemehedzwe uwutawulilwe wa kuvedza mutwa, neke apiluke kutema inyi yaakwe. “Pe asinaa ahega, akuvakemeelaga avalimila-vangi vaakwe likyumi limwinga (10), nayula akumupeelaga amagoobeli goloofu, akuvalongelaga iitigilaga, ‘Moolosage amagoobeli aga ukufikila pe ndiipiluka.’ Neke kangi avaanu va nyi yaakwe vasamukeelaga, viitumaga avangi ku nyi ya kutaali iyo vakalonge ukutigila, ‘Umuunu uyu, tumulema avedzage mutwa veesu!’ Pe aapeeliilwe uwutawulilwe wa wutwa, iipilukaga, akuvakemeelaga avalimila-vangi avo ve avapeeliye amagoobeli, ukuta alonge yumwinga yumwinga nde óolwise kiki. “Umulimila-vangi va kutala iifikaga, akumulongelaga iitigilaga, ‘Mutwave, ikifunge kya magoobeli ge ukaameeliye, ndóolwise agangi, fifunge likyumi limwinga.’ Umutwa uyo akumulongelaga iitigilaga, ‘Úlimile wunofu, uveeve uli mulimila-vangi munofu. Pakuva ukali muhuuvilwa ku fiinu ifikeefu mbandu, lino ndikukupeela ukutema indzenge dzinyikyumi.’ Umulimila-vangi va kavili nave iifikaga, akumulongelaga iitigilaga, ‘Mutwave, ikifunge kya magoobeli ge ukaameeliye, ndóolwise agangi, fifunge fihaanu.’ Umutwa uyo akumulongelaga nave uyo iitigilaga, ‘Uveeve, ndikukupeela ukutema indzenge dzihaanu.’ “Umulimila-vangi uyungi iifikaga, iitigilaga, ‘Mutwave, ikifunge kya magoobeli gaako aga apa. Ndikaagadile mu kenda, ukuta gatane ukuyaga. Ndikaalimile ewo, pakuva ndikoogopiige. Uveeve uli muunu mununumu, wiinyamula fye usikaaviikile, kangi wiibena fye usikaayaalile.’ “Umutwa uyo akumulongelaga iitigilaga, ‘Ve mulimila-vangi muviifuave! Lino ndikukuhigila mu lwa madzwi gaako ge úlongile. Ukiidzeelaga ukutigila uneene ndili muunu mununumu mbandu, ndiinyamula fye sindikaaviikile, kangi ndiibena fye sindikaayaalile. Lino kye kiki usikaaviikile amagoobeli gangu ku vaanu aviikoolosa, ukuta pe ndiipiluka, ndinyamule amagoobeli gangu na ago ágoolwike?’ “Neke avalongelage avaanu aviimile baaho atigilage, ‘Mumunyage amagoobeli ago, mumupeele uyo ye óolwise likyumi limwinga.’ Vakumulongelaga viitigilaga, ‘Mutwave, uyo ali nago likyumi limwinga!’ “Akuvahigaga iitigilaga, ‘Umuunu ye avedzaga ye akukilimila wunofu ikyo kye ápeeliilwe pa kulufika, uNguluvi ahadza iikoongeledza ni fingi. Neke kangi umuunu ye asikukilimila ikyo kye ápeeliilwe pa kulufika, uyo nambe kye ali nakyo uNguluvi ahadza iinyaga. Kangi avatavangwa vangu avo avasiisaka uneene ndivedze mutwa vaawo, muvaleete apa, muvakome pa miiho gangu!’ ” UYesu pe aaviye álongile idzo, iiginaga ukuhelela ku Yelusalemu kuno álonguwe ku lilugu lya vaanu avo. Pe aali biihi nu luvala lwa Betifwage nu lwa Betaniya, ku Kidunda kya Miseyituni, akuvatumaga avanyigendwa vaakwe vavili, akuvalongelaga iitigilaga, “Muhelele ku luvala ululi kuwutalo ukwenyo. Pe mwivedza mwikwingila umo, mukuyiwona indzanambunda ndzavike, asinaa ahovaga muunu. Muyaawulage, muyileete apa. Ngana umuunu akuvawuudza iitigila, ‘Kye kiki mukuyaawula?’ Mumulongelage mutigilage, ‘UMutwa Yesu áyigulwime.’ ” Avanyigendwa avo viihelelaga, vakudziwonaga dzonda ngita uYesu kye ávalongiye. Pe vali mu kuyaawula indzanambunda, aveene nayo viiwuudzaga viitigilaga, “Kye kiki mukuyaawula indzanambunda iyi?” Vakuvalongelaga viitigilaga, “UMutwa Yesu áyigulwime.” Vakumusindikilaga uYesu, viidzaalikaga imyenda gyawo pakyanya pa ndzanambunda, vakumwinusaga uYesu pa yeene. UYesu pe iihelela, avaanu vaadzaalikaga imyenda gyawo mu ngʼaasi. Pe aali biihi ukwika iKidunda kya Miseyituni, ililugu lyonda lya vanyigendwa vaakwe liikeelaga, liivangaga ukumulumba uNguluvi wiimila wa filole fyonda fye váfiweene pe iihuufya uYesu. Liiyooyaga liitigilaga, “Áfuunyiliilwe uMutwa ye iikwadzila mu litaawa lya Mutwa Nguluvi. Ulutengamaso kukyanya ni ndolo dzivedzage kwa Nguluvi ye ali kukyanya.” Mu lilugu ilyo, vaali moovali avangi mu Vafwalisayo vamulongiye uYesu viitigilaga, “Muwulanidzi, uvakenyele avanyigendwa vaako, vatanage ukulonga idzo!” UYesu iitigilaga, “Ndikuvalongela ndiitigila, ngana ava vadzike, amaganga ago giikola kuyova!” UYesu pe aali biihi, akuwuwonaga uwudzenge wa Yelusalemu, iivangaga ukuvemba wiimila wa mumuko idziikola ukwadza mu wudzenge uwo, iitigilaga, “Ngana ukali uvedzage údzeeliye ineengʼuli iyi ingʼaani dza lutengamaso! Neke kangi lino dzífihiilwe pa miiho gaako. Mu figono ifiikwadza, avatavangwa vaako valakupilima ukukugombanidza imbali dzonda dza lilinga nu kukutipula. Valakugwisa paanyi, uveeve na vaana vaako vonda mugati mu ngʼandzi dzaako. Vasilakulekela nambe liganga limwinga pakyanya pa liyagwe, pakuva usagukaguwe umusika gwe aadzile uNguluvi kukuleetela uwupoki!” UYesu iikwingilaga mu lipaala lya tembeli, iivangaga ukudaga avaanu avaagudzaga ifiinu umo. Akuvalongelaga iitigilaga, “Lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘Inyumba yangu yiivedza nyumba ya ndapangilo.’ Neke kangi unyeenye, múyihambwise ‘manga ya vagonadaasi.’ ” UYesu avawulanidzaga avaanu mu lipaala lya tembeli ifigono fyonda. Neke kangi avateekedzi avakomi, pamwinga na vawulanidzi va milagililwe na vavaha va Vayahudi, vatemulage ingʼaasi ya kumukomela, viilemwaga, pakuva avaanu vonda avamupulikidzaga, vamuumiililaga hiilo mu madzwi gaakwe. Ikigono kimwinga, uYesu aawulanidzaga avaanu mu lipaala lya tembeli, nu kudalika iMola iNofu. Avateekedzi avakomi, avawulanidzi va milagililwe, na vavaha va Vayahudi vakumuhelelelaga, neke vamuwuudzage vatigilage, “Utulongele, wiilima idzi mu wutawulilwe wuki? Ye ani ye ákupeeliye uwutawulilwe uwo?” Akuvahigaga iitigilaga, “Na yuune ndikuvawuudza. Muundongele, uwutawulilwe wa Yohana uwa kudzabika avaanu waahumile kwa Nguluvi, enewuli waahumile ku vaanu?” Neke vavangage ukulongana veene vatigilage, “Ngana tutigile, ‘Waahumile kwa Nguluvi,’ akutuwuudza ukutigila, ‘Kye kiki musamufuuviilwe?’ Neke kangi, ngana tutigile, ‘Waahumile ku vaanu,’ avaanu vonda ava vahadza vakututakanyula na maganga, pakuva viifuuwa ukutigila uYohana muvidzi.” Pambele viipilusaga viitigilaga, “Sitwidzeela uwutawulilwe uwo kwe waahumile.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Apo na yuune, sindikuvalongela amalimo aga ndiilimila mu wutawulilwe wuki.” Neke uYesu avangage ukuvalongela avaanu ikihwananidzo iki, atigilage, “Aali kwali umuunu yumwinga, ye oogiike imisabibu mu mugunda gwakwe, akuvapagadzaga avalimi, iihegaga, iihelelaga ku nyi ya kutaali, uko akwikalaga musika mutaali. Mu musika ugwa kunyokola isabibu, iitumaga umulimila-vangi vaakwe ku valimi avo, ukuta vamupeele ulubali lwakwe lwa fiveleko fya sabibu. Neke umulimila-vangi uyo pe aafikile, avaanu avo vakumutovaga nu kumudagiilidza, iipilukaga mawoko geene. “Umunya mugunda iitumaga umulimila-vangi uyungi. Nave vakumutovaga nu kumulimila idzisivagiye, neke vamudagiilidzage kitamupeela kiinu. Iitumaga uva wudatu. Uyo nave vakumulemadzaga, vakumutoodzaga kwivala. “Pambele umunya mugunda iitigilaga, ‘Lino ndiilima kiki? Ndihadza ndikumutuma umuswamu-vangu umwende! Apangi uyu vahadza vakumuginiya.’ Neke kangi avalimi avo pe vamuweene umuswamuve uyo, viilonganaga veene viitigilaga, ‘Umunya lipwela ilya mugunda ugu ye uyu. Lino tumukome, ukuta ilipwela lyakwe livedzage lyesu.’ Vakumwibataga, vakumuhumyaga mu mugunda gwa misabibu, vakumukomaga.” Neke uYesu avawuudzage atigilage, “Lino umunya mugunda uyo ahadza akuvalimila kiki avalimi avo? Iikwadza avakome, neke umugunda ugo avapeele avalimi vangi!” Avaanu pe vaapuliike amadzwi ago, viitigilaga, “Haave, idzi dzaali dzitane ukuhumila!” Neke uYesu avalolage, avawuudzage atigilage, “Lino uWusimbe uwu, ikiganulo kyakwe kye kiki? ‘Iliganga lye vaakaanile avanya kudzenga, lino lívedzile liganga likomi ilya pa wiidamiko wa nyumba yonda.’ “Umuunu ngana agwile pa liganga ilyo, iideenyangika. Kangi ye avedzaga ye likumugwila, lihadza likumutakanyula.” Neke avawulanidzi va milagililwe na vateekedzi avakomi valukagulage ukutigila, ikihwananidzo ikyo kikuvalonga aveene. Apo viisakaga ukumwibata baaho na baaho, neke kangi voogopage ililugu lya vaanu. Neke avakomi va Vayahudi vamuvandage uYesu. Vakuvatumaga avatendegedzi aviiyigiidze ngita vaanu vanofu. Vaalimile ewo, pakuva vaasakaga ukumutegedza mu madzwi gaakwe, ukuta vamwibate nu kumusindika kwa mutemi. Neke avatendegedzi avo vamuwuudzage uYesu vatigilage, “Muwulanidzi, twidzeela ukutigila wiilonga nu kuwulanidza idza ndakyene. Kangi usiikoogopa uwutambule wa muunu, nda haamu, wiiwulanidza idza ndakyene ku vaanu valimage ngita kye iisaka uNguluvi. Ongo, lwikwidikwa uneefwe ukuhomba ikodi kwa Kayisali, enewuli lusiikwidikwa?” Neke kangi uYesu awudzeelage uwukedusi waawo, avalongelage atigilage, “Muumboneese iligoobeli lya dinaali. Uluhwano ni litaawa ifili mu ligoobeli lya dinaali iyi, fya ani?” Viihigaga viitigilaga, “Fya Kayisali.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Lino, ifya Kayisali mumupeelage uKayisali, ifya Nguluvi mumupeelage uNguluvi.” Avaanu avo viidzumaga mbandu lwe ávahigile uYesu, viidzikaga dzidzidzi. Viilemwaga ulwa kumwibatila, wiimila wa madzwi ge álongile pa miiho ga vaanu. Neke aVasadukayo avangi avasaafuuwaga ukutigila kooluli uludzulubuko lwa ávafuwe, vamuhelelelage uYesu, vamuwuudzage vatigilage, “Muwulanidzi, uMose atusimbiye ululagi ulwitigila, ‘Ngana umugoosi áfuwe, ámulekile umudala vaakwe kitamubaabihidza mwana, apo umunungʼuve amuhaalage umufwile uyo, ukuta amubaabihidze avaana uyo ye áfuwe.’ Lino vaali koovali avanyalukolo mufungʼati (7), avaali vaana va mwadaada yumwinga. Uva kutala aatoolile umudala, iifuwaga kitamubaabihidza vaana. Uva kavili [akumuhaalaga umudala umufwile uyo, nave iifuwaga kitamubaabihidza vaana], pambele uva kadatu akumuhaalaga umudala umufwile uyo, nave iifuwaga. Lwivedzaga ndeeni ku vonda mufungʼati. Avaana va daada yumwinga vonda avamutoolile umudala uyo, viifuwaga kitamubaabihidza vaana. Pambele umudala umufwile uyo, nave iifuwaga. Lino, ngana kuli ludzulubuko lwa ávafuwe, umudala uyo ye aahaaliilwe ku vonda mufungʼati, alaavedza na vagoosi mufungʼati? Iilemwa ukuvedza na vagoosi mufungʼati, kwe kutigila uludzulubuko sikooluli.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Avaanu va mwe naanyi umu viitoola nu kutawuka. Neke kangi avo ve iiwona uNguluvi ukutigila, viivagila ukufika ku nyi iyo pa ludzulubuko lwa avaafuwe, avo vasilaatoola nambe kutawuka. Apo vasilaafuwa kangi, pakuva valaahwanana na vanyamwandza. Viivedza vaana va Nguluvi, pakuva vádzulubwiswe ukuhuma ku wulungu. “Nayu Mose aavilatuwe ukutigila, avaafuwe valaadzulubuswa, pe aasimbile mu Wusimbe uWiimike wiimila wa kitundu ikyakaga umooto ukutigila, uMutwa Nguluvi ‘ye Nguluvi va Abulahamu, Nguluvi va Isaka, nu Nguluvi va Yakobo.’ Umwene si Nguluvi va ávafuwe, nda haamu, ye mwene uNguluvi va vuumi, pakuva pa miiho gaakwe vonda vuumi.” Neke avawulanidzi va milagililwe avangi vatigilage, “Muwulanidzi, úlongile wunofu!” Ukuvangila apo, sikwali umuunu ye aagelile ukumuwuudza imbuudzo dzingi. Kangi uYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Kye kiki avaanu viitigila, uMesiya ye Muswamuve va Dawudi? Pakuva uDawudi yumwene, aasimbile mu kitabu kya Ndzimbililo, ukutigila, ‘UMutwa Nguluvi amulongiye uMutwa vangu, “Wiikale ulubali lwangu ulwa kundiyo, ukufikila pe ndiivedza ndívadelwidze avatavangwa vaako nu kuvaviika paanyi pa ndzayo dzaako.” ’ “Apo, uDawudi akumutambula uKilisiti ukutigila, ‘Mutwa.’ Lino uKilisiti iivedza muswamuve wuli wuli?” Umusika avaanu vonda pe vakumupulikidza uYesu, akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Mwiyangalilage na vawulanidzi va milagililwe! Viikeela ukugenda váfwalile imingila mitaali nu kuhungilwa nu luginiyo pe viigenda mu magulilo. Kangi viikeela ukwikala mu fideego ifya wutambule mu nyolanilo na poono pa wutambule mu ngʼeelanilo. Avaanu avo vakuvadzanga avafwile na vagoosi, wugendela wa kunyamula imaale dzaawo, viilapangila indapangilo naali hiilo, ukuta vawoneke vagolofu ku vaanu. Wiimila wa idzo, uNguluvi alavapeela uluhigo lukali hiilo!” UYesu pe aali mu lipaala lya tembeli, akuvawonaga avamosi viitawula uwusembe waawo mu sanduka ya kutawulila uwusembe. Akumuwonaga umwayuuva yumwinga umufwile nu mugoosi kangi muhangala, iisopa umo utugoobeli tuvili hela. UYesu iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umwayuuva umufwile uyu, kangi muhangala, átawuwe pakomi ukulutila avangi vonda. Pakuva vonda ava vátawuwe ífilemwike mu wumosi waawo, neke kangi umufwile uyu, mu wuhangala waakwe, átawuwe fyonda ifikali fya kumutanga mu wuumi waakwe!” Avanyigendwa avangi pe vaalongaga ulwa tembeli kye yídzengiilwe na maganga manofu, pamwinga ni fiinu fya lutogo fye vaatawulaga avaanu kwa Nguluvi, uYesu iitigilaga, “Dzonda idzi dze mukudziwona lino, filaadza ifigono fye lisilaasigala nambe liganga limwinga pakyanya pa liyagwe, pakuva gonda galaakunamulwa!” Avaanu avo vakumuwuudzaga viitigilaga, “Muwulanidzi, dzeene idzi dzilaahumila pandali? Kangi kimanyilo kiki kye tulaalolela ukutigila dzili biihi ukuhumila?” Akuvalongelaga iitigilaga, “Muvedzage miiho, ukuta mutane ukudzangwa! Ndiweene avaanu voloofu valaadzila mu litaawa lyangu, nayula alaatigila, ‘Uneene yuune Mesiya!’ Kangi valaatigila, ‘Umusika gúhegeliye!’ Mwali mutane ukuvaniniila avaanu avo! Unyeenye pe mulaavedza mwipulika imola dza magoha, ni kingalungalu, mwali mutane ukoogopa. Nde luvedze wuli idzo dzinya kuhumila tandi, neke kangi uwusililo wulaavedza waave.” UYesu iiginaga ukulonga iitigilaga, “Inyi yimwinga yilayaaluka iyingi, uwutwa wumwinga wulawaaluka uwungi. Konda kulaavedza ni filindima fikomi, ilipunge likomi ni fitamwa ifya kwambuhidza. Kangi kulaavedza ni fiinu ifya koogofya ni fimanyilo fikomi ukuhuma kukyanya. “Neke dzonda idzo pe dzisinaa dzihumila, avaanu valaviibata unyeenye nu kuvapumusa. Valavasindika kuhigwa mu nyolanilo, nu kuvadindila mu ndinde. Kangi mulaasindikwa ku vatwa na vatemi, ukuta muhigwe, pakuva unyeenye nye vanyigendwa vangu. Kangi ugo gulaavedza gwe musika ukwenyo ugwa koolela ulufuuwo lwenyo. Lino mutane ukuhoodza tandi amadzwi ga kupilusa pe gusinaa gufika umusika gwa luhigo, pakuva uneene ndilavapeela amadzwi nu luhalawukagudzi lwa kulonga, ukufikila avatavangwa veenyo pe viilemwa ukuvalema, nambe kuvabeedza. “Mulaasutulwa ku vavaha veenyo, na vanyalukolo veenyo, na vadzeela veenyo, kangi avangi umwenyo valaakomwa. Avaanu vonda valavasuula, pakuva unyeenye muli vanyigendwa vangu. Neke kangi lusilaayaga nambe lufwili lumwinga mu mituwe gyenyo! Na yuunye ngana muliigugumidza, apo mulaanukila uwuumi uwa mbeepali. “Pe mulaawona uwudzenge wa Yelusalemu wúgombaniidzwe na vatavangwa, apo mwali muludzeelage ukutigila, umusika gwa kumamulwa uwudzenge uwo gúhegeliye. Apo avali ku Yudeya vaali vanyililage ku fidunda. Avali ku wudzenge wa Yelusalemu, vahumage nu kunyila, avali ku migunda, vaali vatane ukupiluka ku wudzenge. Pakuva ifigono ifyo filaavedza fya mumuko, ukuta amadzwi gonda agaasimbiilwe mu Wusimbe uWiimike gakwile. Vali nu lukali avamwayuuva avalaavedza nu wuvaha, kangi aviikoongʼeledza mu figono ifyo! Kulaavedza nu lugudo lukomi mu nyi iyo, ni ligooga lya Nguluvi lilavaadzila avaanu va nyi iyi. Avangi valaakomwa na mapanga, avangi valaasindikwa ku wugalulano ku nyi idzingi. Kangi avasili Vayahudi valaadza mu kutema mu wukali uwudzenge wa Yelusalemu, ukufikila ifigono fya wutemi wa avasili Vayahudi pe filaavedza físilile. “Filaawoneka ifimanyilo ku lidzuwa, ku mwedzi na ku nondwe. Na kwe naanyi, inyandza dzilaavedza na mavingo makomi aganya kyuyililo. Ikyo kye kyene ikilavahulila avaanu va nyi dzonda ukuvedza nu lugudo nu wugegevafu. Dzonda idzo pe dzilaavedza dziihumila mu lidugulu, avaanu valaafuwa inumbula wiimila wa woogofi, pe viidzindila ingʼaani idziikola kuvaadzila mu lidugulu, pakuva ifiinu fyonda ifikomi ifili kukyanya ifyo filaatendemywa. “Mu musika ugo, avaanu valamuwona uMuswamuve va Muunu iikwadza mu mafunde ni ngufu ídzilutiye pamwinga ni ndolo. Dzonda idzo pe dzilaavedza dziivanga ukuhumila, muvedzage nu luhuuvilo nu lukeelo, pakuva dzilaawoneesa ukutigila, uNguluvi ali biihi ukuvakombodza!” UYesu akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe ikihwananidzo iitigilaga, “Lolage umudzombe ni mibiki igingi gyonda. Umusika pe mwiwona gívangile ukulembula utuhamba utudeke, mwidzeela ukutigila umusika gwa minga guli biihi. “Luli ewo, na yuunye pe mulaavedza mukudziwona dze ndívalongiye dziilimika, mudzeelage ukutigila uwutwa wa Nguluvi wúhegeliye. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ikivegalo iki kisilaahelanidza ukufikila dzonda idzo pe dzíhumiye. Ikyanya ni nyi filaahelanidza, neke kangi amadzwi gangu ndakyene gasilaahelanidza nambi. “Mwiyangalilage, inumbula dzeenyo dzitane ukulemelwa nu wudobofu uwuviifu wiimila wa wugaadzi, nu wufwahidzwa wa miikalile igi, ukuta ikigono ikya wusililo ikyo kitane ukuvaadzila kitinuhidza ngita mutego. Pakuva ikigono ikyo kilavatinuhidza avaanu vonda mu nyi yonda. Lino muvedzage miiho umusika gonda, mulapangilage kwa Nguluvi, ukuta avapeelage ingufu ya kuhelanidza mu dzonda idzilaahumila, nu kwima pawutalo pa Muswamuve va Muunu.” Mu figono ifyo, pa muunyi uYesu aawulanidzaga avaanu mu lipaala lya tembeli. Pakilo, aahelelaga kugona ku Kidunda kya Miseyituni. Ifigono fyonda, avaanu vonda vaalamukaga pamilaawo nu kuhelela mu lipaala lya tembeli, ukuta vakamupulikidze. Umusika gwa kyaka kya mikaate igingaya luhaafu gwali biihi, ikyaka ikyo kyatambulwaga Paasaka. Avateekedzi avakomi, pamwinga na vawulanidzi va milagililwe, vaatemulaga ingʼaasi ya kumukomela uYesu. Neke kangi vaalimaga ulo kinyele, pakuva vavoogopaga avaanu. Suwe uSetano akumwingilaga uYuda, ye aatambulwaga Isikalyote. Umuunu uyo aali yumwinga va vanyigendwa va Yesu vanyikyumi na vavili (12). Neke uYuda ahelelage ku vateekedzi avakomi, na ku vakomi va vakolokolooni avaaloleelaga itembeli. Iikwidiingʼanaga navo ngita kye ahadza akumusutula uYesu. Ulo lwavakeeliidze mbandu avakomi avo, neke viidiingʼanage nu mwene ukumupeela amagoobeli. UYuda iikwidikilaga, iivangaga ukutemula umusika umunofu ugusivedza ni lilugu lya vaanu, ukuta amusutule uYesu ukwawo. Ikigono ikya mikaate igingaya luhaafu kiifikaga. Ikigono ikyo, avaanu vaahindzaga indzanangʼolo, dze vaaviikaga ukuvedza dza Paasaka. Neke uYesu amutumage uPetulo nu Yohana, atigilage, “Muhelele mukatugelanidzile ikyakuliya kya Paasaka.” Vakumuwuudzaga viitigilaga, “Wiisaka tukagelanidze kwiya?” Akuvalongelaga iitigilaga, “Pe mwikwingila mu wudzenge wa Yelusalemu, mudzitaangʼana nu mwadaada yumwinga, íitwikile indziilo ya lulenga. Mumuniniilage ukufikila mu nyumba ye iikwingila. Apo mumulongelage umunya nyumba uyo mutigilage, ‘UMuwulanidzi iiwuudza ukutigila, “Ikiyumba kya vagendzi kigenda kwiya? Ndiisaka ukuliilasa na vanyigendwa vangu ikyakuliya kya Paasaka.” ’ Nave ahadza akuvawoneesa ikiyumba ikikomi kya kukyanya ku goloofwa, íkigelaniidzwe pa kwikala. Umo mwe mwene mukatugelanihidzile.” Avanyigendwa avo viihegaga, viihelelaga, viifikaga mu wudzenge uwo. Pe vaaviye váfikile, viiwonaga dzonda dzili ngita kye ávalongiye uYesu. Neke vagelanidzage ikyakuliya kya Paasaka. Umusika gwa kuliya gwifikaga. Neke uYesu iikalage mu kuliilasa na vatume vaakwe. Akuvalongelaga iitigilaga, “Ndídobwike mbandu ukuliilasa naanye ikyakuliya kya Paasaka iyi, pe ndaave ndisinaa ndihelela mu mumuko. Ndikuvalongela ukutigila, sindilaaliya kangi ikyakuliya kya Paasaka ukufikila uNguluvi pe ahadza akuvapoka avaanu vaakwe vonda nu kutema.” UYesu iinyamulaga ikinywelo ikinya difwayi, akumuhongedzaga uNguluvi iitigilaga, “Kote, munyuwe nyivonda! Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, sindilaanyuwa kangi idifwayi ukufikila uwutwa wa Nguluvi pe wiikwadza.” Neke anyamulage umukaate, amuhongedzage uNguluvi, amegulage, avapeelage, atigilage, “Ugu gwe muvili gwangu, ugwitawulwa wiimila weenyo. Mulimage ndeeni ulwa kuundziwuka uneene.” Ndeeni, pe vaaviye váliye, iinyamulaga ikinywelo ikili ni difwayi iitigilaga, “Ikinywelo iki lwe lufingo ulupiya lwa danda yangu, iyiikwitika wiimila weenyo. “Lino mudzeelage, umuunu ye iisaka ukuusutula, ali mu kuliilasa naane. Ndakyene uMuswamuve va Muunu iihelela kukomwa, ngita uNguluvi kye aagulwime. Neke kangi ali nu lukali, umuunu uyo ye akumusutula!” Apo, avatume va Yesu viivangaga ukwiwuudza veene ukutigila, ye ani umwawo ye ahadza iilima ulo! Avanyigendwa va Yesu viivangaga ukukaananila ulwa ani umwawo ye mukomi ukulutila. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Avatwa va nyi idzingi viitema ni ngufu, kangi vakuvaviika avaanu vaawo paanyi pa wutawulilwe waawo, navo vakwitambula Vatawudzi va vaanu. “Neke kangi unyeenye, mutanage ukuvedza ngita aveene. Umuunu umukomi umwenyo, uyo avedzage ngita muunu mudebe ku vonda. Ye iilongodza avaanu, avedzage ngita mulimila-vangi. Lino umukomi ye ani? Ye uyo ye akwikala mu kuliya ikyakuliya, enewuli ye akuvalimila? Ye mwene ye akwikala mu kuliya! Neke kangi uneene ndili pamwinga naanye, ngita muunu ye akuvalimila avangi. “Unyeenye mukali naane mu ngemyo dzonda idza malimo gangu. Lino na yuune ndikuvapeela ingufu dza kutema mu wutwa wangu, ngita uDaada kye áameeliye uneene. Apo mulaaliya nu kunyuwa naane ku wutwa wangu. Kangi muliikala mu fideego fya wutwa ukuhiga ifipelela finyikyumi ni fivili ifya Vaisilaheli.” UYesu iitigilaga, “Simoni, Simoni! Uludzeelage wunofu ukutigila, uSetano ányiliike nu kupeelwa ukuvagela unyeenye, ngita muunu ye iipeeta ingana yaakwe. Neke kangi uneene, ndíkulapangiye kwa Nguluvi, ukuta utanage ukuleka ukuufuuwa. Kangi pe wiivedza úumilukiye, uvakangadzage na vayago.” USimoni akumuhigaga iitigilaga, “Mutwave! Uneene ndíitawuwe ukuvedza naave, nde kuvedze kudindilwa mu ndinde, enewuli kufuwa!” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Petulo! Ndikukulongela ukutigila, ikilo iya neengʼuli indzogolo pe yisinaa yivika, wiivedza úungʼaanile nyakadatu ukutigila usiindzeeliye.” Pambele uYesu akuvawuudzaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Pe ndikavatumile musikali na magoobeli, nambe bogolo, enewuli ndaatu, mukaagayile kiinu?” Viitigilaga, “Nambi.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Lino, ngana umuunu ali na magoobeli ategulage, ni bogolo ndeeni. Nave ye angaya lipanga, agudzage ilikoote lyakwe, neke agule ilipanga. Pakuva amadzwi gaasimbiilwe wiimila wa neene agiitigila, ‘Aavaliliilwe pamwinga na vahosi.’ Lino ndikuvalongela ndiitigila, idzo dzinya kulimika ukwangu, kangi dzili biihi ukulimika.” Vakumulongelaga viitigilaga, “Mutwave! Lolage! Apa poogali amapanga gavili.” Umwene iitigilaga, “Lúkwiliye luulo.” Neke uYesu ahegage, ahelelage ku Kidunda kya Miseyituni, ngita kye aadzooviye, avanyigendwa vaakwe navo vakumuniniilaga. Pe áfikile ku kidunda ikyo, akuvalongelaga iitigilaga, “Mulapangilage kwa Nguluvi, ukuta ingemyo dzitane ukuvalema.” Neke avalekage apo, ahelelage pawutalo padebe, uwutaali wa kutoodza iliganga. Iifugamaga, iilapangilaga kwa Nguluvi iitigilaga, “Ve Daada! Ngana úkeeliye, uunyedzehedze ikinywelo kya mumuko iki. Neke kangi si kutigila lulimikage lwe ndíkeeliye uneene, nda haamu, lulimikage lwe úkeeliye uveeve!” [ Baaho umunyamwandza ukuhuma kukyanya akumwadzilaga uYesu, akumukangadzaga. Kangi uYesu iiginaga ukulapangila, pakuva aanyengʼemiye mbandu mu numbula. Pe iilapangila, ilifuke ngita midomo gya danda gyadomolelaga paanyi.] Pe aaviye álapangiye, iikwimaga, iihelelaga ku vanyigendwa vaakwe, akuvawonaga vágoneeliye, pakuva vaali nu wuhuguvafu. Akuvalongelaga iitigilaga, “Kye kiki múgoneeliye? Mulamuke! Mulapangilage kwa Nguluvi, ukuta ingemyo dzitane ukuvalema.” UYesu pe aali mu kulonga idzo, liifikaga ililugu likomi lya vaanu líilongwidze nu Yuda, yumwinga mu vanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili. Neke uYuda amuhegelelage uYesu amunoonele, ukuta amuhungile. UYesu akumuwuudzaga iitigilaga, “Yuda! Ukumusutula uMuswamuve va Muunu wugendela wa kumunoonela?” Avanyigendwa va Yesu pe vadziweene idzo nu kudzeela idzo idzihadza dziilimika, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Mutwave! Tuvatove na mapanga?” Baaho yumwinga vaawo iimyatulaga ni lipanga ilisiikidza ilya kundiyo ilya mulimila-vangi va muteekedzi umuvina. UYesu akumukaanidzaga iitigilaga, “Bihile ukulima ulo!” Iipamyaga ilisiikidza lya mulimila-vangi uyo, akumunaniyaga. UYesu akuvawuudzaga avateekedzi avakomi, avakomi va vakolokolooni va tembeli, pamwinga na vavaha va Vayahudi, iitigilaga, “Mwádzile na mapanga ni sondzo kuundzibata ngita ndikuyigaluka isilikaale? Ifigono fyonda, ndikali naanye mu lipaala lya tembeli, kangi musikaandzibatiige! Neke kangi lino, iki kye kivalilo kyenyo, gwe musika gwe iitema umutwa va kiisi.” Suwe avaanu avo vakumwibataga uYesu, vakumusindikaga ku nyumba ya muteekedzi umuvina. Nayu Petulo aaniniilaga mumbele lwa pataali. Avaanu vala pe vaaviye váfikile pa lipaala lya muteekedzi umuvina, viikodzaga umooto pagatinagati mu lipaala, viikootaga. UPetulo nave iihegelelaga, akwikalaga pamwinga navo. Umulimila-vangi yumwinga muhindza, wiimila wa lumuli lwa mooto akumuwonaga uPetulo íikalile, akumulolaga wunofu, iitigilaga, “Nayu muunu uyu, akiivedzasaga nave.” Neke kangi uPetulo akaanage atigilage, “Mwayuuvaave! Uneene sindimudzeeliye!” Pambele padebe, umuunu uyungi akumuwonaga uPetulo, iitigilaga, “Na yuuve uli muyaawo va vala.” UPetulo akumuhigaga iitigilaga, “Ve muunuave! Siye neene!” Pe kyaviye kíhelaniidze ikivalilo ngita kimwinga wuli, umuunu uyungi iikangadzaga iitigilaga, “Ndakyene umuunu uyu akali pamwinga nave, pakuva uyu nave muhuma ku Galilaya!” UPetulo iihigaga iitigilaga, “Ve muunuave! Lwe wiilonga ulo, sindiidzeela!” Umusika guugo pe ali mu kulonga idzo, indzogolo yiivikaga. UMutwa Yesu iiseedukaga, akumulolaga uPetulo. Neke uPetulo iiwukage amadzwi ge akamulongiye uYesu ukutigila, “Ineengʼuli, indzogolo pe yisinaa yivika, wiivedza úungʼaanile nyakadatu.” Neke uPetulo ahumage kwivala, avembage hiilo. Avamwadaada avamuloleelaga uYesu, vamuyeyewusaga nu kumutova. Vamudindaga nu mwenda ku miiho, neke vamuwuudzage vatigilage, “Salile, ye ani ye ákutovile?” Viiginaga ukumuliga amaligo goloofu. Pe kwaviye kúkiye, kiilundanaga ikiwungu kya vavaha va Vayahudi, mu avo mwali na vateekedzi avakomi na vawulanidzi va milagililwe, nayu Yesu iisindikwaga pawutalo apaawo. Neke vamuwuudzage vatigilage, “Utulongele! Uveeve ve Mesiya?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Nde ndivalongele, musiigela muufuuwe. Kangi nde ndivawuudze, simuunyiga. Ukuvangila lino, uMuswamuve va Muunu iivedza íikalile ulubali ulwa kundiyo ulwa Nguluvi uMunya Ngufu.” Neke vonda vatigilage, “Kwe kutigila, uveeve uli Muswamuve va Nguluvi?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Unyeenye yuunye ye mwilonga ukutigila, uneene yuune!” Neke ikiwungu ikyo kitigilage, “Twitemula uwoolesi wa kiki kangi? Twípulikiye yuufwe amadzwi ukuhuma mu mulomo gwakwe yumwene!” Neke ikiwungu kyonda kya Vayahudi kiimage, kimusindikage uYesu kwa Pilato. Kiivangaga ukumutaaha kiitigilaga, “Umuunu uyu, tukamuweene iiheniya avaanu veesu, nu kuvafunda vatanage ukuhomba ikodi kwa Kayisali. Kangi iilonga ukutigila, umwene ye Mesiya, uMutwa.” UPilato akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Uveeve ve Mutwa va Vayahudi?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Yuuve ye úlongile ulo.” UPilato akuvalongelaga avateekedzi avakomi, pamwinga ni lilugu lya vaanu iitigilaga, “Sindikuyiwona inongwa ya muunu uyu.” Avaanu avo viikangadzaga viitigilaga, “Imbulanidzo dzaakwe dzikuvahulila avaanu ukuvedza vagalusi! Átagaliidze imbulanidzo dzaakwe mu nyi yonda ya Yudeya iyi, aavangile ku Galilaya, lino áfikile kuno.” UPilato aaviye ápuliike idzo, akumuwuudzaga uYesu nde muhuma ku Galilaya. Pe aadzeeliye ukutigila uYesu iihuma ku Galilaya, umugoola gwa wutemi wa Helode, akumusindikaga kwa Helode, pakuva mu figono fiifyo, uHelode aali mu Yelusalemu. UHelode pe amuweene uYesu, iikeelaga mbandu, pakuva ifigono fyoloofu aasakaga ukumuwona. Aali ápuliike imola dzaakwe, aahuuvilaga ukumuwona uYesu pe iihuufya ikimanyilo. Neke uHelode amuwuudzage uYesu amadzwi goloofu, neke kangi uYesu atanage ukuhiga nambe lidzwi. Avateekedzi avakomi na vawulanidzi va milagililwe viikwimaga nu kumutaaha mbandu uYesu. UHelode na vakolakyanda vaakwe viivangaga ukumuyeyewusa uYesu nu kumukinila. Vakumufwalidzaga imyenda gya lutogo nu kumuheka. Neke uHelode amupilusage uYesu kwa Pilato. Ukuvangila ikigono kiikyo, uHelode nu Pilato viivedzaga wudzeela, nde vavedze pa kutala vaali wukava. Pambele uPilato akuvalundasaga avateekedzi avakomi, na valongodzi va Vayahudi, pamwinga na vaanu avangi. Akuvalongelaga iitigilaga, “Múundeetiye umuunu uyu, mwitigila iiwulanidza avaanu ukutigila vavedzage vagalusi. Lino ndímuwuudziidze pa miiho geenyo mu idzo dze mukumutaaha, neke kangi sindiyiweene inongwa ukwakwe. Nayu Helode asiyiweene inongwa ukwakwe, kye kileka amupiluse ukwesu. Lino muludzeelage wunofu ukutigila, umuunu uyu asihokile inongwa íyivagiye akomwe. Lino ahadza iitowa, neke ndimwawule.” [ Gyali gye mivedzehedze pa kyaka kya Paasaka, uPilato ukuvadindulila avaanu umudindilwa yumwinga.] Neke kangi avaanu vonda avo vayooyage pamwinga vatigilage, “Umuunu uyo, akomwe! Twisaka utudindulile uBalaba!” Kwali umuunu ye aatambulwaga Balaba, ye aadindiilwe mu ndinde, pakuva aahulile uwugalusi wukomi nu wuwuladzi mu wudzenge. UPilato aasakaga ukumudindulila uYesu, neke alongage na vaanu avo kangi. Neke kangi aveene vaginage ukuyooya vatigilage, “Atovelelelwe! Atovelelelwe!” UPilato akuvalongelaga kangi ulwa wudatu iitigilaga, “Kye kiki? Umuunu uyu áhokile kiki? Uneene sindikuyiwona inongwa ukwakwe íyivagiye ukukomwa! Lino iitowa, neke ndimudindulile.” Neke kangi avaanu avo vaginage ukuyooya mbandu, viisaka uYesu atovelelelwe pa kipindulihidzo. Uwusililo waakwe, umwango gwawo gwikwidikwaga. Apo, uPilato iilamulaga ukulima ngita avaanu kye vamunyiliike. UPilato akumudindulilaga uBalaba ngita avaanu kye vaasakaga, uyo aali ádindiilwe wiimila wa wugalusi wukomi nu wuwuladzi. Neke amugotolage uYesu ku vakolakyanda vamulimile kye viisaka. Avakolakyanda pe vakumusindika uYesu kumukoma, viitaangʼanaga nu muunu yumwinga, ye aatambulwaga Simoni, umuhuma ku wudzenge wa Kilene. Uyo aahumile ku mugunda. Vakumugagiilidzaga anyamule ikipindulihidzo kya Yesu. Neke anyamulage, aniniilage kumbele kwa Yesu. Ni lilugu likomi lya vaanu likumuniniilaga uYesu. Mu avo, vaali moovali avamwayuuva avaahuguvalaga nu kuvemba wiimila wa Yesu. UYesu akuvaseedukilaga, akuvalongelaga iitigilaga, “Nye vamwayuuva va mu Yelusalemu! Mutane ukuumbembela uneene, nda haamu, mwivembelage uwuumi weenyo na vaana veenyo! Muludzeelage wunofu ukutigila fiikwadza ifigono, avaanu pe valaatigila, ‘Vali kitendileme avamwayuuva avagumba, avasiivegala nambe koongʼeledza!’ Pe peene, ‘Avaanu valafilongela ifidunda ukutigila, “Mutugwile!” Kangi valatulongela utudunda utudebe viitigila, “Mutugubikile!” ’ “Pakuva, ngana viilima ewo ku mubiki umudodi, apo lulaavedza wuli ku mubiki umuumu?” Umusika avakolakyanda pe vamusindikaga uYesu kutovelelelwa, vavasindiike na vagonadaasi vavili pamwinga nave. Pe vaafikile apaatambulwaga Libangʼa lya Mutuwe, vakumutovelelelaga uYesu pa kipindulihidzo. Avagonadaasi navo viitovelelelwaga, nayula pa kipindulihidzo kyakwe, yumwinga kundiyo kwa Yesu, uyungi kungʼigi. UYesu iitigilaga, “Ve Daada! Uvapyanile, pakuva vasiludzeeliye lwe vakululima.” Avakolakyanda avo viisoolanilaga ulusolo ulwa kugavana imyenda gya Yesu. Avaanu viikwimaga apo viilola. Avakomi va Vayahudi, vamuyeyewusaga vaatigilaga, “Akiipokaga avangi! Lino, ngana umwene ye Mesiya umuhaagule va Nguluvi, iipoke mwene!” Avakolakyanda navo, vakumuyeyewusaga. Vakumuhegelelaga nu kumuleetela idifwayi indzadzu, vakumulongelaga viitigilaga, “Ngana uli Mutwa va Vayahudi, wiipoke yuuve!” Na pakyanya pa kipindulihidzo vaatoveleliye uwusimbe wa madzwi agaatigiye, uyu ye yesu, mutwa va vayahudi Yumwinga mu vagonadaasi avo, akumuligaga iitigilaga, “Uveeve siye Mesiya? Wiipoke yuuve, kangi utupoke naafwe!” Neke kangi uva kavili amukenyelage umuyagwe atigilage, “Uveeve! Usikumoogopa uNguluvi? Usiiwona uneefwe túhigiilwe luhigo lumwinga nu mwene? Uneefwe túhigiilwe uluhigo ngita kye lukutuvagila, pakuva twikwanukila ídzitegiine nu wanandzi weesu. Neke kangi uyu asilimile wanandzi wuwuvedzaga.” Neke atigilage, “Ve Yesu! Pe wiikwingila ku wutwa waako, uundziwukage!” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ndikukulongela ndakyene, ineengʼuli iyi wiivedzasa naane ku Paladiso.” Ukuvangila ikivalilo kya mutanda (6.00) pa muunyi, ukufikila ikivalilo kinyigondza (9.00), ikiisi kiigwidzaga mu nyi yonda, ilidzuwa liitilivalaga. Ilibupa lya mwenda mu tembeli, liideemukaga fipiidza fivili ukuhuma pakyanya ukufikila paanyi. UYesu iikoolaga iitigilaga, “Ve Daada! Ndikuwuviika uwuumi wangu mu mawoko gaako.” Aaviye álongile idzo, gwidumukaga. Umwimiilidzi va kipuga kya vakolakyanda pe adziweene idzo ídzihumiye, akumupeelaga indolo uNguluvi iitigilaga, “Ndakyene umuunu uyu akali mugolofu!” Na vaanu vonda avaalundiine apo, vaaviye vádziweene ídzihumiye, viiwuyaga ku kaaya dzaawo, vakwitova-tova pa mambaga dzaawo mu wuhuguvafu. Kangi vonda avaadzeeliine nu Yesu, pamwinga na vamwayuuva avaali vámuniniiliye ukuhuma ku Galilaya, viimile pataali viilola idziilimika. UYosefu iihelelaga kwa Pilato ukumunyilika umufimba gwa Yesu, ukuta akagusiile. UPilato pe aaviye íidikiye, uYosefu iihelelaga kwisa umufimba pa kipindulihidzo. Akugupilingidzaga nu mwenda umuvalafu, akuguviikaga mu mombwe iyaabuguliilwe kwave mu lutalaawe. Imombwe iyo, aali asinaa aviikwaga muunu. Ikigono ikyo kyali kya kwigelanidza ulwa Sabato, kangi nayo yaali biihi ukuvanga. Avamwayuuva avaadzile pamwinga nu Yesu ukuhuma ku Galilaya, vakumuniniilaga uYosefu ku mombwe. Vakuyiwonaga imombwe, nu mufimba gwa Yesu kye gúgoniikwe. Neke, vawuyage ku kaaya, vagelanidzage amafuta nu mugoda gwa kubaka umufimba gwa Yesu. Na pa kigono ikya Sabato viihuwaga, ngita imilagililwe gya Mose kye gyalagiidze. Ikigono ikya Mulungu pe kwaviye kwitandaaluka, avamwayuuva avo vaaheliye ku mombwe. Vaanyamuwe amafuta nu mugoda fye vaagelaniidze ukugubaka umufimba. Pe vaafikile, viiwonaga iliganga ilyadindile umulyango, líbiilwiswe, lili pa lubali pa mombwe. Neke viingilage mugati, vawonage umufimba gwa Yesu simooguli. Viikagahalaga hiilo wiimila wa ulo, baaho na baaho vakuvawonaga avamwadaada vavili, váfwalile imyenda mipala giingʼalita mbandu, víimile biihi navo. Avamwayuuva avo viikwibatwaga ni kitulo, viigundamidzaga amiiho gaawo. Neke avaanu avo vavalongelage vatigilage, “Kye kiki mukumusakula ye ali muumi ukuhuma ku ávafuwe? Sipwali apa! Ádzulubwike! Mwiwukage amadzwi ge akavalongiye pe akali pamwinga naanye ku Galilaya ukutigila, ‘UMuswamuve va Muunu munya kusutulwa ku vanya ndzanangifu, nu kutovelelelwa pa kipindulihidzo, ikigono ikya wudatu iidzulubuswa!’ ” Avamwayuuva avo viikwiwukaga amadzwi ga Yesu ago. Neke vapilukage ukuhuma ku mombwe, vahelelage kuvalongela imola dzonda idzo avanyikyumi nu yumwinga (11), pamwinga na vangi vonda. Avamwayuuva avo vaali uMaliya Magadalena, uYoana, uMaliya ungʼina va Yakobo, na vamwayuuva avangi pamwinga navo, vavalongelaga avatume imola idzo. Avatume avo viiwonaga imola iyo ya wudesi, viilekaga ukuvafuuwa avamwayuuva avo. Neke kangi uPetulo iimage kisaatu, ahelelage lunyilo ku mombwe. Iigundamaga, iilolaga mugati mu mombwe, akugiwonaga imyenda gye vakamupilingiidze uYesu gili gyene. Iihegaga apo, ákagahiye wiimila wa ulo úluhumiye. Ikigono kiikyo kya Mulungu, avanyigendwa va Yesu vavili vaahelelaga ku luvala lwa Emawu. Uluvala ulo lwali pataali, ulugendo lwa fivalilo fivili ukuhuma ku Yelusalemu. Mu ngʼaasi, avanyigendwa avo vaalongaga imola idzikaahumiye. Kuno pele vapila viilonga idzo, uYesu iikwadzaga, iilongoongʼanaga navo. Vakumuwonaga, neke kangi uluhala lwawo lugubikwage, vatane ukumudzeela ukutigila ye Yesu. UYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Mwilonga imola yiki kuno mwigenda?” Avaanu avo viikwimaga, kuno vágigiviye. Yumwinga mu avo, ilitaawa lyakwe Kilyopa, akumuhigaga iitigilaga, “Kwe kutigila uveeve uli mugendzi, ye usiidzeela idzikaahumiye mu Yelusalemu ifigono ifi?” UYesu iitigilaga, “Kuli mola yiki?” Viihigaga viitigilaga, “Amadzwi ge vakamulimiye uYesu umuhuma ku Nasaleti. Uyo akali muvidzi, ye akaadzeelaniike kwa Nguluvi na vaanu vonda ukutigila ali ni ngufu ndzoloofu mu malimo na mu madzwi gaakwe. Neke kangi avateekedzi avakomi, na vakomi veesu, vakamugotuwe, ukuta ahigwe ukukomwa. Neke vamutovelelele pa kipindulihidzo. Neke kangi uneefwe tukamuhuuviliige ukutigila, uyo ye mwene ye ahadza akutukombodza uneefwe Vaisilaheli. Lino ineengʼuli kigono ikya wudatu ukuhuma dzonda idzo pe dziilimika. “Kangi avamwayuuva avangi mu kipuga kyesu vátugangwise. Ineengʼuli pe kwikiya, vakaaheliye ku mombwe, neke kangi vakaaweene umufimba simooguli. Vakaadzile mu kutulongela ukutigila vakavahumiye avanyamwandza, avakavalongiye ukutigila uYesu muumi. Neke avayiisu avangi vakaaheliye ku mombwe, viiwonaga dzili ndeeni ngita kye vakavalongiye avamwayuuva avo, navo vasikamuweene uYesu.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Unyeenye muli vapuva! Kye kiki inumbula dzeenyo ngʼiliitafu, mwilemwa ukudzifuuwa dzonda idzaalongiilwe na vavidzi? Ongo, musiidzeela ukutigila uMesiya munya kupumuka, pe asinaa iingila mu ndolo dzaakwe?” Neke avaganulilage imola dzonda idza Wusimbe uWiimike, idzaasimbiilwe wiimila wa mwene, ukuvangila ifitabu fya Mose ni fitabu fyonda ifya vavidzi. Pe vali biihi ukufika ku luvala lwe vaahelelaga, uYesu iivedzaga ngita iihelanidza nu lugendo. Neke kangi aveene vamugongoolage mbandu vatigilage, “Wiikale baaha pamwinga naafwe, pakuva kwitinala.” Neke uYesu iingilage mu nyumba, iikalage navo. Pe vaali víikaliise mu kuliya, uYesu iinyamulaga umukaate, iifuunyililaga, iimegulingʼasaga, akuvapeelaga. Baaho na baaho, amiiho gaawo giidindukaga, vakumukagulaga ukutigila ye Yesu. Neke baaho ayagaanikage pa miiho gaawo. Neke viiwuudzage vatigilage, “Lwe lwene tukaamemile ulukeelo mu numbula dzeesu umusika pe akiilongaga naafwe mu ngʼaasi, nu kutuganulila uWusimbe uWiimike!” Umusika guugo viihegaga, viiwuyaga ku Yelusalemu. Uko vakuvawonaga avatume va Yesu vanyikyumi na yumwinga (11) válundiine pamwinga na vangi, vakuvalongelaga avavili avo viitigilaga, “Ndakyene uMutwa ádzulubwike! Ámuhumiye uSimoni!” Neke navo vavalongelage dzonda ídzihumiye mu ngʼaasi, na kye vakamukaguwe ukutigila ye Yesu pe akaaviye iimegulingʼasa umukaate nu kuvapeela. Avanyigendwa va Yesu pe vaaviye vapilonga idzo, uYesu iikwimaga pagatinagati apaawo. Akuvalongelaga iitigilaga, “Ulutengamaso luvedzage naanye!” Viitinukaga, viikoogopaga mbandu, pakuva vaahoodzaga ukutigila vakuliwona limulungu. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Kye kiki mwinyengʼemala? Kye kiki mwikuvila mu numbula dzeenyo? Mulole amawoko gangu na magulu gangu, pe peene muludzeelage ukutigila ye neene. Muundzambale mwilolele yuunye, ilimulungu lingaya muvili, nambe fidzege. Neke kangi uneene ngita kye mukuumbona, ndili nafyo.” UYesu pe aaviye ámalile ukuvalongela idzo, akuvawoneesaga amawoko na magulu gaakwe. Avanyigendwa viikeelaga hiilo kuno viiganguka, ukufikila lukuvahulila ukutigila dze vakudziwona si dza ndakyene! UYesu akuvawuudzaga iitigilaga, “Muli nakyo apa ikyakuliya kikivedzaga?” Vakumupeelaga ikipiidza kya somba imbanike. Iikwanukaga, iiliyaga pa miiho gaawo. Neke avalongelage atigilage, “Umusika pe ndikali pamwinga naanye, ndikavalongiye imola dzonda wiimila wa neene, ukutigila dzísimbiilwe mu milagililwe gya Mose, mu fitabu fya vavidzi, na mu kitabu ikya Ndzimbililo, dzonda idzinya kukwila.” Neke avabangaalulage uluhala ulwa kuwufika uWusimbe uWiimike uwo. Akuvalongelaga iitigilaga, “Lúsimbiilwe ulwitigila, uMesiya alaapumuswa, neke ikigono ikya wudatu, alaadzulubuka ukuhuma ku wulungu. Kangi lúsimbiilwe ulwitigila, avaanu va nyi dzonda, ukuvangila ku Yelusalemu, valaadalikilwa mu litaawa lyakwe ukutigila, vapelage indzanangifu dzaawo ukuta uNguluvi avapyanile. Múdziweene dzonda ídzilimiike, lino unyeenye muli voolesi ku vangi. “Mulolage! UDaada aahuuviidze ukuvapeela uMubepo uMwimike, na yuune ndikumutuma ukwenyo. Lino mwikalage muumu mu Yelusalemu, ukufikila pe mwikwanukila ingufu dza Mubepo uMwimike ukuhuma kukyanya.” Pambele uYesu iihumaga mu wudzenge pamwinga na vatume, akuvalongodzaga ulubali ulwali biihi nu luvala lwa Betaniya. Pe vaaviye váfikile apo, akwinamulaga amawoko gaakwe kukyanya, akuvafuunyililaga. Pe ali mu kuvafuunyilila, iikwinukaga ukuhelela kukyanya. Neke vamugondamilage. Viipilukaga ku Yelusalemu, kuno vali nu lukeelo hiilo. Ifigono fyonda, vaahuwaga mu lipaala lya tembeli vakumulumba uNguluvi. Pa wutalilo, aali kwali uLidzwi. ULidzwi uyo aavedzasaga nu Nguluvi, kangi uLidzwi uyo aali ye Nguluvi. Ukuvangila pa wutalilo, uLidzwi uyo aavedzasaga nu Nguluvi. Ifigawa fyonda fyagaviilwe wugendela mwa Lidzwi uyo. Sikookili ikigawa nambe kimwinga ikyagaviilwe kitagendela mwa mwene. Umwene ye kiwumbuko kya wuumi, nu wuumi uwo wiileeta ulumuli ku vaanu. Ulumuli ulo lwimulika mu kiisi, neke kangi ikiisi kyalemiilwe ukuludeludza. UNguluvi amutumile umuunu yumwinga ye aatambulwaga Yohana. Uyo aadzile mu kuvoolela avaanu imola dza lumuli ulo, ukuta wugendela waakwe avaanu vonda valufuuwage. Umwene asaali lumuli ulo, nda haamu, aadzile ukoolela imola dza lumuli ulo. Ulumuli lwa ndakyene ulo, ulukuvamulikila avaanu vonda, lwádzile mwe naanyi umu. ULidzwi uyo aali mwe naanyi umu. Neke kangi avaanu mwe naanyi vasamukaguwe, nde luvedze inyi yaagaviilwe wugendela mwa mwene. Aadzile ku vaanu vaakwe, neke kangi aveene vasamwanukiye. Nda haamu, avaanu vonda avamwanukiye nu kumufuuwa, avapeeliye uwutawulilwe wa kuvedza vaana va Nguluvi. Avo ve veene vaana va Nguluvi, neke kangi vasaaholiilwe mu lwa muvili, nambe mu mikeelelele gya muunu, nambe mu milamulile gya mugoosi, nda haamu, vaaholiilwe ukuhuma kwa Nguluvi. ULidzwi uyo aadzile iivedzaga muunu, akwikalaga pamwinga naafwe. Uneefwe twadziweene indolo dzaakwe, indolo dza Muswamuve uMunyakimwinga ye aahumile kwa Daada uNguluvi, ámemile ulusungu ni ndakyene. UYohana avooleliye avaanu imola dza muunu uyo, iikwinusaga isawuti iitigilaga, “Uyu ye mwene ye ndavalongelaga ukutigila, ‘Iikwadza umuunu kumbele ukwangu, ye mukomi ukulutila uneene, pakuva aali kwali ukuhuma pe ndisinaa ndiholwa uneene.’ ” Ukuhuma uwukwilifu wa lusungu lwakwe, túpeeliilwe ulusungu pa lusungu. Kwe kutigila, pakataali uNguluvi atupeeliye imilagililwe gyakwe wugendela wa Mose, kangi umusika ugu átupeeliye ulusungu lwakwe ni ndakyene yaakwe mwa Yesu Kilisiti. Sikwali nambe muunu ye ámuweene uNguluvi. Neke kangi, uMuswamuve uMunyakimwinga, ye ali Nguluvi nave, kangi ali biihi nu Daadiye, átuvilatuliye uNguluvi. Ikigono kimwinga, avalongodzi va Vayahudi vavatumile avateekedzi na Valevi ukuhuma ku Yelusalemu, vakamuwuudze uYohana ukutigila ye ani. Umwene ooleliye, asaakaanile ukuhiga uluwuudzo ulo, iitigilaga, “Uneene siye Mesiya.” Vakumuwuudzaga kangi viitigilaga, “Neke lino, yuuve ani? Uli muvidzi Eliya?” UYohana akuvahigaga iitigilaga, “Nambi uneene siye mwene.” Aveene vakumuwuudzaga kangi viitigilaga, “Ongo, uveeve ye mwene umuvidzi uyungi, ye tukumudzindila ukuhuma kwa Nguluvi?” UYohana akuvahigaga iitigilaga, “Nambi.” Vakumuwuudzaga kangi viitigilaga, “Neke lino, yuuve ani? Utulongele, ukuta tuhelele tukavalongele avo ávatutumile. Uveeve ukwilonga ukutigila ani?” UYohana akuvahigaga mu madzwi ga muvidzi Isaya iitigilaga, “Uneene ye sawuti ya muunu, iyiikemeela mu lungʼalangʼala yiitigila, ‘Mugolosage ingʼaasi ya kugendela uMutwa!’ ” Neke aVafwalisayo wuli, avaatumiilwe na valongodzi va Vayahudi kwa Yohana, vamuwuudzage vatigilage, “Ngana uveeve siye Mesiya, enewuli umuvidzi uEliya, enewuli umuvidzi uyungi va Nguluvi, kye kiki wiidzabika?” UYohana akuvahigaga iitigilaga, “Uneene ndiidzabikila ululenga, neke kangi pagatinagati apeenyo pwali ye musikumudzeela unyeenye. Uyo ye mwene ye iikwadza kumbele ukwangu, kangi ye mwene ye sindivagiye nambe kuwopola ingʼova dza ndaatu dzaakwe.” Dzonda idzo dzaahumiye mu luvala lwa Betaniya, ku lubali lwa kunena lwa mukoga Yolodani, uYohana kwe aadzabikaga avaanu. Ikigono ikya wuvili, uYohana akumuwonaga uYesu iikwadza ukwakwe. Akuvalongelaga avaanu avaali baaho iitigilaga, “Lolage, ako ke Kaanangʼolo ka Nguluvi, akiihedza indzanangifu dza vaanu vonda mwe naanyi! Uyu ye mwene ye ndavalongelaga ukutigila, ‘Iikwadza umuunu kumbele ukwangu, ye mukomi ukulutila uneene, pakuva aali kwali ukuhuma pe ndisinaa ndiholwa.’ Na yuune sindamudzeeliye ukutigila ye ani, nda haamu, ndaadzile mu kuvadzabika avaanu nu lulenga, ukuta ndimuvilatule ku Vaisilaheli.” Neke uYohana avoolelelage dze ádziweene atigilage, “Ndikamuweene uMubepo uMwimike iikwika ukuhuma kukyanya ngita ngundya, akwikalaga pakyanya apaakwe. Neke kangi sindikamudzeeliye ukutigila ye ani, nda haamu, uNguluvi ye akaanumile ukudzabika nu lulenga akaatigiye, ‘Umuunu ye ukumuwona uMubepo vangu iikwika nu kwikala pakyanya apaakwe, uyo ye mwene ye ahadza akuvadzabika avaanu mwa Mubepo uMwimike.’ ” Neke uYohana atigilage, “Uneene ndídziweene nu koolela ukutigila, uyu ye Muswamuve va Nguluvi.” Ikigono ikya wuvili, uYohana uMudzabisi aali uko kangi, pamwinga na vavili va vanyigendwa vaakwe. Pe amuweene uYesu pe iihelanidza, iitigilaga, “Lolage, ako ke Kaanangʼolo ka Nguluvi!” Avanyigendwa va Yohana vavili pe vaaviye vápuliike idzo, vakumuniniilaga uYesu. Neke uYesu aseedukage, avawonage avanyigendwa avo vakumuniniila. Akuvawuudzaga iitigilaga, “Mwisaka kiki?” Aveene vakumuhigaga viitigilaga, “Labi, ukwikala kwiya?” Ilitaawa ilyo kwe kutigila, Muwulanidzi. UYesu iitigilaga, “Mwadze, mupawone pe ndikwikala.” Neke vafikage pe akwikala, vahuwage pamwinga nave ikigono ikyo. Yaali ngita kivalilo kinyikyumi (10.00) pa kyamihe. Yumwinga mu vanyigendwa vavili avo, avaapuliike amadzwi ga Yohana, kangi avamuniniiliye uYesu, aatambulwaga Andeleya umaamiye va Simoni Petulo. Baaho na baaho, neke uAndeleya ataangʼanage nu munungʼuve uSimoni, amulongelage atigilage, “Túmuweene uMesiya!” Ikiganulo kyakwe Kilisiti. Neke uAndeleya amusindikage uSimoni kwa Yesu. UYesu akumulolaga uSimoni, iitigilaga, “Uveeve ve Simoni, muswamuve va Yohana. Ukuvangila ineengʼuli, ilitaawa lyako liivedzaga Kefwa.” Ikiganulo kyakwe Petulo, enewuli Lutalaawe. Ikilaawo yaakwe, uYesu iilamulaga ukuhelela ku mugoola gwa Galilaya. Uko iitaangʼanaga nu Filipo, akumulongelaga iitigilaga, “Waadze uuniniilage.” UFilipo aahumaga ku wudzenge wa Betisayida, kwe iikalaga uAndeleya nu Petulo. Neke uFilipo ataangʼanage nu Natanaheli, amulongelage atigilage, “Túmuweene umuunu, imola dzaakwe dzaasimbiilwe nu Mose mu Kitabu kya Milagililwe na dze vaavilile avavidzi. Ilitaawa lyakwe ye Yesu, umuhuma ku Nasaleti, umuswamuve va Yosefu.” Neke kangi uNatanaheli amuwuudzage uFilipo atigilage, “Ikiinu kikivedzaga ikinofu kiihuma mu wudzenge wa Nasaleti?” UFilipo akumuhigaga iitigilaga, “Waadze wiilolele.” UYesu pe amuweene uNatanaheli iikwadza ukwakwe, iitigilaga, “Lolage, umuunu uyo Muisilaheli va ndakyene, asili nu wudesi mu numbula yaakwe.” UNatanaheli akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Úundzeeliye wuli?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Umusika uFilipo pe asinaa aadza mu kukukemeela, uneene ndikakuweene pe ukiikalile paanyi pa mudzombe.” Neke uNatanaheli amuhigage atigilage, “Muwulanidzaave, uveeve ve Muswamuve va Nguluvi! Uveeve ve Mutwa va Vaisilaheli!” UYesu akumuwuudzaga iitigilaga, “Ongo, wiifuuwa, pakuva ndíkulongiye ukutigila ndíkuweene pe ukiikalile paanyi pa mudzombe? Uladziwona idzingi ngomi ukulutila idzo! Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, muhadza mukukuwona kukyanya kúdindwike, nu kuvawona avanyamwandza va Nguluvi aviikwinuka nu kwikila pa Muswamuve va Muunu.” Ikigono ikya wudatu, kwali nu lukeelanilo lwa noolane ku wudzenge wa Kana, mu mugoola gwa Galilaya. Ku noolane iyo, aali kwali ungʼina va Yesu. UYesu na vanyigendwa vaakwe, navo vaalaaliikwe ku noolane iyo. Umusika avagendzi pe vaamalile idifwayi yonda, ungʼina va Yesu akumulongelaga iitigilaga, “Muswamu-vanguave, avagendzi vámalile idifwayi.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Yuuva, kye kiki ukuundongela ewo? Umusika gwangu gusinaa gufika.” Ungʼina akuvalongelaga avalimila-vangi iitigilaga, “Luluvedzaga lwe ahadza akuvalongela umuswamu-vangu, mulimage.” Apoono apo, dzaali poodzili indziilo mutanda (6), idzaawuyiipwe na maganga. AVayahudi vaasopaga umo ululenga lwa kulimila imivedzehedze gyawo gya kukalava, ukuta viivaladze. Indziilo yimwinga yaamemaga mateneka gahaanu enewuli mutanda. UYesu akuvalongelaga avalimila-vangi avo iitigilaga, “Mumemye ululenga mu ndziilo idzi.” Navo viimemyaga ululenga mu ndziilo idzo ukufikila pa mulomo. Neke uYesu avalongelage atigilage, “Lino munege, mumupeele umukomi va lukeelanilo.” Navo viilimaga ewo. Umukomi uyo aagedziidze ululenga ulo, lwe aahambwise uYesu ukuvedza difwayi. Umukomi uyo asaadzeeliye kwe yíhumile, neke kangi avalimila-vangi avaanegeeliye ululenga, vaadzeeliye kwe yíhumile. Neke amukemeelage umutoodzi. Akumulongelaga iitigilaga, “Avaanu vonda vaavitala tandi ukutawula idifwayi inofu, neke kangi umusika avagendzi pe vágaalile, apo viileeta idifwayi indzulufu. Neke kangi uveeve úyilekile idifwayi inofu iyi ukufikila lino!” UYesu aahuufiidze ikimanyilo iki ku wudzenge wa Kana ya mu Galilaya. Wugendela wa kimanyilo ikyo, ikyali kya kutala, aawoneesiidze indolo dzaakwe, avanyigendwa vaakwe navo vakumufuuwaga. Ulukeelanilo lwa noolane pe lwaviye lúsilile, uYesu pamwinga nu ngʼina, avanungʼuve, na vanyigendwa vaakwe, viihelelaga ku wudzenge wa Kapelenahumu, vakwikalaga uko figono fikeefu. Umusika ikyaka kya Paasaka ya Vayahudi pe kyali biihi, uYesu iihelelaga ku Yelusalemu. Neke iingilage mu lipaala lya tembeli, avawonage umo avaagudzaga isenga, ingʼolo ni ngundya, na vafundza-magoobeli. UYesu pe adziweene idzo, iivilasaga indegesi guvedze mukopodzi, akuvadagaga vonda avaagudzaga mu lipaala, pamwinga ni senga ni ngʼolo. Iikunamulaga ifitagala fya vafundza-magoobeli, nu kutaagasa amagoobeli gaawo. UYesu akuvalongelaga avaagudzaga ingundya iitigilaga, “Muhedze apa ingundya idzi! Mutane ukuhambusa inyumba ya Daada ukuvedza ligulilo!” Avanyigendwa vaakwe pe vaapuliike idzo, viikwiwukaga uWusimbe uWiimike kye wiitigila, “Uwende wangu ku nyumba yaako, wuhadza wukuungʼoma.” Neke avalongodzi va Vayahudi pe vadziweene dze aalimile uYesu, vamuwuudzage vatigilage, “Uhadza wiihuufya ikimanyilo kiki ukuwoneesa ukutigila uli nu wutawulilwe wa kulima idzo?” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Mumamule itembeli iyi, uneene ndihadza ndiidzenga mu figono fidatu.” Neke aveene vamuhigage vatigilage, “Itembeli iyi yaadzengiilwe musika gwa myaka makyumi gatayi nu mutanda (46). Uveeve wiidzenga wuli mu figono fidatu?” Neke kangi uYesu asaalongaga ulwa tembeli, aalongaga ulwa muvili gwakwe. Pe aadzulubwike ukuhuma ku wulungu, avanyigendwa vaakwe viikwiwukaga amadzwi ge aalongaga. Viifuuwaga amadzwi agaasimbiilwe mu Wusimbe uWiimike na ge aalongaga uYesu. UYesu pe aali ku Yelusalemu ku kyaka kya Paasaka, avaanu voloofu vamufuuviilwe, pakuva vaalolaga ifimanyilo fye aalimaga. Neke kangi uYesu asavafuuviilwe, pakuva avadzeeliye avaanu vonda. Kangi asaasakaga umuunu ye avedzaga amulongele dze viihoodza avaanu, pakuva adzidzeeliye dzonda idzaali mu numbula dzaawo. Lino aali kwali uMufwalisayo wuli, ye aatambulwaga Nikodemu. Uyu aali yumwinga va valongodzi va kiwungu kya Vayahudi. Ikilo yimwinga aaheliye kwa Yesu, akumulongelaga iitigilaga, “Muwulanidzaave, twidzeela ukutigila uveeve ve muwulanidzi ye útumiilwe nu Nguluvi, pakuva sikwali umuunu ye iihuufya ifimanyilo fye wiihuufya, ngana uNguluvi asili pamwinga naave.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ndakyene ndikukulongela ukutigila, sikwali umuunu ye aliingila ku wutwa wa Nguluvi, ngana asiholiilwe ulwa kavili.” UNikodemu akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Umugogolo iiholwa wuli ulwa kavili? Asiilemwa ukwingila ulwa kavili mu lileme lya ngʼina, ukuta aholwe kangi!” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ndakyene ndikukulongela ukutigila, sikwali umuunu ye aliingila ku wutwa wa Nguluvi, ngana asiholiilwe wugendela wa lulenga nu Mubepo va Nguluvi. Avaanu viiholwa ukuvedza nu wuumi ulwa muvili hela, neke kangi uMubepo va Nguluvi iihola avaanu ukuvedza nu wuumi ulwa mubepo. Utane ukudzuma dze ndíkulongiye ukutigila, ‘Lwisakulwa muholwe ulwa kavili.’ Ilivelo lyalipuga kuhelela kwe liikeela. Wiipulika ikyuyililo kyakwe, kangi usiidzeela kwe liihuma nambe kwe liihelela. Ndeeni kye lugenda kwa muunu ye avedzaga ye áholiilwe ukuhuma mwa Mubepo va Nguluvi.” UNikodemu akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Umuunu iiholwa wuli ukuhuma kwa Mubepo va Nguluvi?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Uveeve uli muwulanidzi va Vaisilaheli. Usikugafika amadzwi ago? Ndakyene ndikukulongela ukutigila, uneefwe twilonga dze túdzidzeeliye, kangi twikoolela dze túdziweene. Neke kangi unyeenye musikuwufuuwa uwoolesi weesu. Ndikuvalongela idziilimika mu nyi umu, neke kangi unyeenye musikudzifuuwa idzo. Lino mwilemwa wuli ukuufuuwa, ngana ndikuvalongela idziilimika kukyanya? Sikwali umuunu ye ágelile ukuhelela kukyanya, nda haamu, yu Muswamuve va Muunu ye aahumile kukyanya. “UMose iinwise ikihwano kya liyoka lya saba, ukuta avapoke aVaisilaheli pe vaali ku lungʼalangʼala. Ndeeni, nayu Muswamuve va Muunu munya kwinuswa, ukuta avapeele uwuumi uwa mbeepali avaanu vonda avakumufuuwa.” UNguluvi aveendile avaanu vonda pe naanyi apa, lwe lwene amutawuwe uMuswamuve uMunyakimwinga, ukuta umuunu ye avedzaga ye akumufuuwa uyo, atane ukuyaga, nda haamu, avedzage nu wuumi uwa mbeepali. UNguluvi asamutumile uMuswamuve mwe naanyi ukuta avahige avaanu, nda haamu, ukuta avapoke wugendela mwa Muswamuve. UNguluvi asikumuhiga umuunu ye akumufuuwa uMuswamuve. Neke kangi umuunu ye asikumufuuwa, akapihigwa, pakuva asinaa amufuuwa uMuswamuve uMunyakimwinga. Uluhigo lwe ulu ukutigila, uMuswamuve va Nguluvi áleetile ulumuli mwe naanyi umu, neke kangi avaanu vákeeliye ikiisi ukulutila ulumuli, wiimila wa malimo gaawo amaviifu. Umuunu ye iilima imbiifu, akulusuula ulumuli ulo. Kangi asiikwadza ku lumuli, ukuta amalimo gaakwe amaviifu gatane ukuwoneka pa weelu. Neke kangi umuunu ye iilima amalimo ga ndakyene, iikwadza ku lumuli ulo, ukuta gasiikukage ukutigila gálimiike mu ngufu ya Nguluvi. Ifigono fikeefu pambele, uYesu na vanyigendwa vaakwe vaaheliye ku mugoola gwa Yudeya. Vakwikalaga uko musika wuli, nayu Yesu avadzabikaga avaanu. Mu musika guugo, uYohana nave avadzabikaga avaanu ku Enoni, biihi nu wudzenge wa Salemu, pakuva kwali nu lulenga loloofu. Avaanu voloofu vaahelelaga ukwakwe, ukuta avadzabike. Umusika ugo, uYohana uMudzabisi aali asinaa adindilwa mu ndinde. Ikigono kimwinga, avanyigendwa wuli va Yohana vaavangile ukwibeedza nu Muyahudi yumwinga, ulwa mivedzehedze gya kukalava ukuta viivaladze. Neke vahelelage kwa Yohana, vamulongelage vatigilage, “Muwulanidzaave, umuunu yula ye aali naave ku mwambu ya mukoga Yolodani, ye wooleliye imola dzaakwe, lolage iidzabika avaanu. Kangi avaanu vonda viihelela ukwakwe.” UYohana akuvahigaga iitigilaga, “Umuunu asiikwanukila ikiinu, ngana uNguluvi asimupeeliye. Unyeenye nye voolesi vangu, mu dze ndaalongile ukutigila, ‘Uneene siye Mesiya, nda haamu, uNguluvi áanumile ukuta ndimulongolele.’ Umudala va noolane iisakulwa ukuhelela kwa mutoodzi. Uneene ndili ngita mudzeela va mutoodzi, ndíimile pa lubali apaakwe nu kumupulikidza, ndiikeela pe ndiipulika isawuti yaakwe. Wiimila wa ulo, ulukeelo lwangu lúkwiliye. UYesu munya kuvedza mukomi kulutila, uneene munya kuvedza mudebe kulutila.” Umwene ye iikwadza ukuhuma kukyanya, ye mukomi ukulutila vonda. Umwene ye iihuma mwe naanyi, iilonga amadzwi ga mwe naanyi hela. Umwene ye iikwadza ukuhuma kukyanya, ye mukomi ukulutila vonda. Nave iikoolela amadzwi ge ágaweene nu kugapulika ukuhuma kukyanya, nda haamu, sikwali umuunu ye akuwufuuwa uwoolesi waakwe. Umuunu ye avedzaga ye iifuuwa uwoolesi waakwe, iikoolela ukutigila uNguluvi ye ndakyene, pakuva uNguluvi ámutumile uMuswamuve ukulonga amadzwi ga Nguluvi. Kangi akumupeela uMuswamuve uMubepo uMwimike kingaya kigelelo. UDaada akumwenda uMuswamuve, kangi ámupeeliye fyonda fivedzage paanyi pa wutawulilwe waakwe. Umuunu ye akumufuuwa uMuswamuve, ali nu wuumi uwa mbeepali. Neke kangi ye akumukaana uMuswamuve, asili nu wuumi uwa mbeepali, pakuva iligooga lya Nguluvi liisigala pakyanya apaakwe. Neke uYesu apulikage ukutigila, aVafwalisayo válongeliilwe ukutigila iidzabika nu kusava avanyigendwa voloofu ukulutila uYohana, nde luvedze uYesu yumwene asaadzabikaga, nda haamu, avanyigendwa vaakwe ve veene avaadzabikaga. UYesu pe aadzeeliye ukutigila imola idzo dzítagaliye, iihegaga pamwinga na vanyigendwa vaakwe mu mugoola gwa Yudeya, iipilukaga kangi ku mugoola gwa Galilaya. Mu lugendo ulo, aasakulwaga ukugendela ku mugoola gwa Samalya. Neke vakafikage ku Samalya, mu wudzenge uwaatambulwaga Sikala. Uwudzenge uwo waali biihi nu mugunda gwa Yakobo, gwe aatawuwe kwa muswamuve uYosefu. Apoono apo, kyali pookili ikisima kya Yakobo. UYesu akwikalaga pa lubali lwa kisima ikyo, pakuva lwadadile ukuhuma mu lugendo. Kyali ngita kivalilo kya mutanda (6.00) pa muunyi. Neke umwayuuva uyo amuhigage atigilage, “Uveeve uli Muyahudi, uneene ndili mwayuuva Musamalya. Kye kiki wiinyilika ululenga ukwangu?” Aalongile ewo, pakuva aVayahudi vasaahanganaga na Vasamalya. UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ngana ukali ukidzeelage kye iisaka uNguluvi ukukupeela, nu kutigila ye ani ye akukunyilika ululenga, ngali úmunyiliike, nave ngali ákupeeliye ululenga ulwa wuumi.” Umwayuuva uyo akumuhigaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, uveeve uli hela ikikoongʼolo kya kunegela ululenga, kangi ikisima iki kitaali hiilo. Lino ukuluwona kwiya ululenga ulwa wuumi ulo? Ukuhwesu uYakobo atupeeliye ikisima iki. Umwene aanegaga nu kunyuwa ululenga ulo, pamwinga na vaana vaakwe ni ndiimwa dzaakwe. Ongo, uveeve ukwiwona ve mukomi hiilo ukulutila umwene?” Neke uYesu amuhigage atigilage, “Umuunu ye iinyuwa ululenga ulwihuma mu kisima iki, iikeluka kangi. Neke kangi ye iinyuwa ululenga lwe ndikumupeela, asilaakeluka mbeepali. Ululenga lwe ndikumupeela, luhadza lwivedza ngita fidwiwuli fya lulenga mugati umwakwe, ulwidwiwukila uwuumi uwa mbeepali.” Neke umwayuuva uyo amulongelage uYesu atigilage, “Mutwave, uumeele ululenga lwe úlongile ukuta nditane ukukeluka, nambe kwadza kangi kunega ululenga mu kisima iki!” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Uhelele ukamukemeele umugoosi vaako, waadze nave apa.” Umwayuuva uyo akumuhigaga iitigilaga, “Uneene ndingaya mugoosi.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Úlongile ulwa ndakyene ukutigila ungaya mugoosi! Pakuva útawiike nu kulekwa na vagoosi vahaanu ukufikila lino, nu mugoosi ye ukwikalasa lino, si mugoosi vaako. Apo úlongile ulwa ndakyene.” Umwayuuva uyo akumuhigaga iitigilaga, “Mutwave, lino ndiiwona ukutigila uveeve uli muvidzi. Avakuhwesu viifuunyaga kwa Nguluvi pa kidunda iki, neke kangi unyeenye Vayahudi mwitigila, apoono pe twivagila ukwifuunya kwa Nguluvi, pe pa Yelusalemu.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ve mwayuuvaave, uufuuwage lwe ndiilonga, umusika gwikwadza pe musiliifuunya kwa Daada uNguluvi pa kidunda iki, nambe mu tembeli ya Yelusalemu. Unyeenye Vasamalya, mukwifuunya kwa Nguluvi ye musikumudzeela, neke kangi uneefwe Vayahudi tukwifuunya kwa Nguluvi ye túmudzeeliye, pakuva uNguluvi alavapoka avaanu wugendela wa Vayahudi. Umusika gwikwadza, kangi gúfikile ku vaanu ukwifuunya kwa Daada uNguluvi, ngita uMubepo vaakwe kye ávawoneesiidze ukwifuunya ukwakwe, ngita kye ali ndakyene, pakuva uDaada iisaka avaanu avakwifuunya ewo. UNguluvi ali Mubepo. Avaanu viivagila ukwifuunya ngita uMubepo vaakwe kye ávawoneesiidze ukwifuunya ukwakwe, ngita kye ali ndakyene.” Umwayuuva uyo akumuhigaga iitigilaga, “Ndiidzeela ukutigila uMesiya, ye viitigila Kilisiti, iikwadza. Kangi ndiidzeela ukutigila pe iikwadza, akutulongela dzonda.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ye neene ye ndiilongana naave.” Umusika ugo, avanyigendwa vaakwe viikwadzaga, viidzumaga hiilo pe vamuweene uYesu iilongana nu mwayuuva. Neke kangi asaali pwali nambe munyigendwa yumwinga ye amuwuudziidze uYesu ukutigila, “Wiisaka kiki ukwakwe?” Enewuli, “Kye kiki wiilongana nave?” Neke umwayuuva uyo ayilekage baaho indziilo yaakwe, ahelelage ku wudzenge kuvalongela avaanu atigilage, “Mwadze mukamuwone umuunu ye áandongiye dzonda dze ndaalimile. Siye Mesiya wona mwene uyu?” Neke avaanu pe vaapuliike idzo, vahegage mu wudzenge uwo, vamuhelelelage uYesu kwe aali. Umusika pe vasinaa vafika avaanu avo, avanyigendwa vaakwe vakumugongoolaga viitigilaga, “Muwulanidzaave, waadze uliye ikyakuliya.” Neke kangi uYesu avahigage atigilage, “Uneene ndili nakyo ikyakuliya kye musikukidzeela unyeenye.” Pe peene avanyigendwa vaakwe viivangaga ukwiwuudza viitigilaga, “Kuli muunu ye áadzile mu kumupeela ikyakuliya umusika pe tusikali pwali?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ikyakuliya kyangu kwe kulima imikeelelele gya Daada ye aanumile, kangi ukumaliidza amalimo ge aameeliye ndilimage. Unyeenye mwitigila, ‘Gísigiye myedzi gitayi hela ukufikila ukubena.’ Neke kangi uneene ndikuvalongela ndiitigila, mulolage imbene yíkangiye mu migunda ukutigila yífikiye ukubena. Lino umunya kubena iikwanukila uluhombo wiimila wa malimo ge iilima. Imbene ye iibena ve vaanu avahadza viikwanukila uwuumi uwa mbeepali. Neke lino, ye iivyala na ye iibena, vonda vahadza viikeela. Indongele iyi ya ndakyene ukutigila, ‘Umuunu yumwinga iivyala imbeyu, uyungi iibena.’ Uneene ndívatumile ukubena imbene ye simwavyalile. Avaanu avangi vágimbile ukuvyala, unyeenye mwikwanukila uluwumbulilo lwa malimo gaawo.” AVasamalya voloofu va ku wudzenge wa Sikala wula, vakumufuuwaga uYesu wiimila wa woolesi wa mwayuuva uyo, ye aalongile ukutigila, “Umuunu uyo áandongiye dzonda dze ndaalimile.” Neke aVasamalya avo vafikage pe agenda uYesu, vamugongoolage ukuta iikalase navo. Nave akwikalaga navo figono fivili. Avaanu voloofu mbandu vakumufuuwaga uYesu wiimila wa lidzwi lyakwe. Vakumulongelaga umwayuuva uyo viitigilaga, “Lino tukumufuuwa umuunu uyu, si wiimila wa madzwi gaako hela, nda haamu, pakuva twípulikiye yuufwe amadzwi gaakwe. Kangi twidzeela ukutigila, ndakyene umuunu uyu ye Mupoki va pe naanyi.” Pe fyaviye fídzumbile figono fivili, uYesu na vanyigendwa vaakwe viihegaga mu wudzenge mu Sikala, viihelelaga ku mugoola gwa Galilaya. UYesu aali álongile ukutigila, umuvidzi vasikumuginiya avaanu va kwawo. Pe aafikile ku Galilaya, avaanu vakumwanukilaga, pakuva navo vaali vádziweene dzonda dze aalimile uYesu ku Yelusalemu mu kyaka kya Paasaka. Avo navo vaali koovali kuuko. Neke uYesu ahelelage kangi ku wudzenge wa Kana ya mu Galilaya, kwe aali áhambwise ululenga kuvedza difwayi. Umo aali mwali umulugaluga yumwinga, ye aali nu muswamuve mutamwa ku Kapelenahumu. Umulugaluga uyo iipulikaga ukutigila, uYesu áfikile mu Galilaya ukuhuma ku Yudeya. Neke ahelelage kwa Yesu, amugongoolage ukutigila ahelele ku Kapelenahumu, ukuta akamunaniye umuswamuve, ye aali mutamwa, asanga afuwa. Neke uYesu amulongelage umulugaluga uyo atigilage, “Unyeenye musilaafuuwa ukufikila pe mukufiwona ifimanyilo ni fidzumo.” Umulugaluga akumulongelaga iitigilaga, “Mutwave, ndikukunyilika tuheleengʼase ukamunaniye umuswamu-vangu pe gusinaa gudumuka.” Neke uYesu ahigage atigilage, “Uhelelage, umuswamuwo áponile.” Umulugaluga uyo iifuuwaga amadzwi ga Yesu, iiwuyaga ukwakwe. Umulugaluga uyo pe ali mu ngʼaasi, iitaangʼanaga na valimila-vangi vaakwe. Vakumulongelaga viitigilaga, “Umuswamuwo áponile.” Neke avapodzage ulwa musika gwe akaaponile. Aveene vakumuhigaga viitigilaga, “Akaaponile igolo pa muunyi, mu kivalilo kya mufungʼati (7.00).” Neke baaho udaadiye va mwana uyo, alufikage ukutigila akaaponile mu musika guugula gwe akiilongaga uYesu ukutigila, “Umuswamuwo muumi.” Umulugaluga uyo, pamwinga na vonda va mu kaaya yaakwe, vakumufuuwaga uYesu. Iki kyali kimanyilo ikya kavili kye aalimile uYesu mu mugoola gwa Galilaya, pe aahumile ku mugoola gwa Yudeya. Pe dzaaviye dzíhelaniidze idzo, uYesu aaheliye ku Yelusalemu ku lukeelanilo lwa kyaka kya Vayahudi. Ku Yelusalemu uko, biihi nu mulyango ugwatambulwaga Mulyango gwa Ngʼolo, kwali ni liseela ilyatambulwaga Betisata mu ndongele ya veeneka. Iliseela ilyo lyapiliimwe na mapaala gahaanu. Mu mapaala ago, vaagonaga avatamwa voloofu, avabofu, avakitagenda na vanya mateela. [Vaadzindaga ululenga lutiiguke, pakuva umusika ugo, umunyamwandza va Nguluvi aadzaga mu kutiigusa ululenga mu liseela ilyo. Neke umutamwa ye aatalaga ukwingila mu lulenga pe lútiigwike, aaponaga uwutamwa waakwe we ali nawo.] Pa liseela ilyo, aali pwali umwadaada yumwinga, ye aali mutamwa mu myaka makyumi gadatu nu munaana (38). Neke uYesu amuwonage ágonile apo, adzeelage ukutigila aatamiike musika mutaali, akumuwuudzaga iitigilaga, “Wiisaka ukupona?” Umutamwa uyo akumuhigaga uYesu iitigilaga, “Ve mutwave, sikwali umuunu ye akuunanga ukuundzubidza mu liseela pe lwitiiguswa ululenga, naane pe ndiisaka ukwingila, umuunu uyungi akuundongolela ukwingila.” Neke uYesu amulongelage umutamwa uyo atigilage, “Wiime! Tegule iliteefu lyako, ugendage.” Umusika guugo, umuunu uyo iiponaga uwutamwa waakwe, iitegulaga iliteefu lyakwe, iivangaga ukugenda. UYesu amunaniidze umuunu uyo mu kigono ikya Sabato. Neke avalongodzi va Vayahudi vamulongelage umuunu uyo, ye aali ánaniidzwe nu Yesu, vatigilage, “Ineengʼuli kigono ikya Sabato, luli mwiko mu milagililwe gya Mose uveeve ukutegula iliteefu lyako.” Neke kangi umuunu uyo avahigage atigilage, “Umuunu ye áananiidze, ye mwene ye áandongiye ukutigila, nditegule iliteefu lyangu, ndigendage.” Neke avalongodzi avo vamuwuudzage vatigilage, “Ye ani ye ákulongiye ukutigila, utegule iliteefu, ugendage?” Neke kangi umuunu uyo asamudzeeliye ye ámunaniidze, pakuva uYesu aahegile mu lilugu lya vaanu avaali apo. Pambele uYesu akumuwonaga umuunu uyo mu tembeli, akumulongelaga iitigilaga, “Pulikidze, ineengʼuli únaniidzwe. Utanage ukulima indzanangifu kangi, kilaaleka kikugwile ikiviifu ukulutila ikya kutala.” Umuunu uyo akumulekaga uYesu, iipilukaga kuvalongela avalongodzi va Vayahudi ukutigila, ye Yesu ye ámunaniidze. Neke avalongodzi va Vayahudi vavangage ukumufwahidza uYesu, pakuva avananiyaga avaanu mu kigono ikya Sabato. Neke kangi uYesu avalongelage atigilage, “UDaada iilima amalimo gaakwe umusika gonda, nambe neengʼuli. Ndeeni na yuune, ndiilima amalimo.” Wiimila wa ulo, avalongodzi va Vayahudi viiginaga ukutemula ingʼaasi iya kumukomela uYesu. Vaalimile ewo, si pakuva aadzumbaga imilagililwe gya Sabato hela, nda haamu, pakuva amutambulaga uNguluvi ukutigila Daadiye, pa ulo iiteganidzaga nu Nguluvi. UYesu akuvalongelaga avalongodzi avo iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, uMwana asiilima luluvedzaga mwene hela. Umwene iilima luluvedzaga lwe iiwona uDaadiye iilima, pakuva luluvedzaga lwe iilima uDaadiye, ulo lwe lwene lwe iilima ndeeni nayu Muswamuve. UDaadiye akumuwoneesa uMuswamuve dze iilima, pakuva akumwenda. Nave ahadza akumuwoneesa amalimo ágalutiye ku ago, na yuunye muhadza mwidzuma. Pakuva ngita uDaadiye kye akuvadzulubusa avaafuwe nu kuvapeela uwuumi uwa mbeepali, luli ndeeni nayu Muswamuve akuvapeela avaanu uwuumi, ngita kye iikeela ukuvapeela. Kangi uDaadiye asikumuhiga umuunu ye avedzaga, nda haamu, ámupeeliye uMuswamuve uwutawulilwe wonda uwa kuhiga, ukuta avaanu vonda vamuginiyage uMuswamuve, ngita kye vakumuginiya uDaadiye. Umuunu ye avedzaga ye asikumuginiya uMuswamuve, apo asikumuginiya uDaadiye ye ámutumile. “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, avaanu vonda avakulipulika ilidzwi lyangu nu kumufuuwa uNguluvi ye aanumile, ali nu wuumi uwa mbeepali. Nave asilaahigwa wiimila wa ndzanangifu dzaakwe, nda haamu, álowiike ukuhuma ku fuwa nu kwingila ku wuumi uwa mbeepali. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umusika gwikwadza, lino gúfikile, ávafuwe mu lwa mubepo viipulika isawuti ya Muswamuve va Nguluvi. Navo viipulika nu kufuuwa, viivedza nu wuumi. Pakuva ngita uDaadiye kye ali kiwumbuko kya wuumi, ndeeni amupeeliye nayu Muswamuve nave avedze kiwumbuko kya wuumi. Kangi amupeeliye uMuswamuve uwutawulilwe wa kuvahiga avaanu, pakuva umwene ye Muswamuve va Muunu. Mutanage ukudzuma idzo, pakuva ikivalilo kiikwadza, ávafuwe vonda pe valaapulika isawuti yaakwe, navo valaahuma mu mombwe dzaawo. Avaalimaga inofu, valaadzulubuswa nu kwanukila uwuumi uwa mbeepali. Neke kangi avaalimaga imbiifu, valaadzulubuswa nu kuhigwa.” UYesu iiginaga ukulonga iitigilaga, “Uneene sindiilima luluvedzaga ndimwene, ndiihiga ngita kye ndiipulika ukuhuma kwa Daada hela. Ndeeni, uluhigo lwangu lwa wugolofu, pakuva sindiilima dze ndíkeeliye uneene, nda haamu, ndiilima mu mikeelelele gya mwene ye áanumile. “Ngana ndikwiyooleka ndimwene, uwoolesi wangu wusiikwidikwa ukutigila wa ndakyene. Neke kangi uDaada, nave iikoolela ukwenyo ulwa neene, na yuune ndiidzeela ukutigila uwoolesi waakwe ulwa neene wa ndakyene. Unyeenye mwavatumile avaanu vahelele kwa Yohana uMudzabisi, nave ooleliye ukwenyo idza ndakyene. Uneene sindiihuuvila uwoolesi wa vaanu, nda haamu, ndikuvalongela idzo ukuta mupokwe. UYohana uMudzabisi aali ngita tala iyiikwaka nu kumulika mu kiisi. Unyeenye mwalukeeliye ulumuli ulo mu musika mudebe. “Neke kangi ndili nu woolesi uwukomi ukulutila uwa Yohana uMudzabisi, ge malimo ge áameeliye uDaada, ukuta ndigamale, amalimo gangu giiwoneesa ukutigila, uDaada ye mwene ye áanumile. Nayu Daada ye áanumile, óoleliye ulwa neene. Unyeenye musinaa mupulikaga isawuti yaakwe, nambe kumuwona kye agenda. Kangi ilidzwi lyakwe lisikwikala umwenyo, pakuva musikumufuuwa uyo ye átumiilwe nu Daada ukwenyo. Mwikomandza hiilo uWusimbe uWiimike, pakuva mwihoodza ukutigila, wugendela uwo mwikwanukila uwuumi uwa mbeepali. Ndakyene uwusimbe uwo wukuundzoolela uneene. Neke kangi mwikaana ukwadza ukwangu, ukuta muvedzage nu wuumi uwa mbeepali. “Sindiitemula amalumbo ukuhuma ku vaanu. Nda haamu, ndívadzeeliye unyeenye kye mugenda, ukutigila musikumwenda uNguluvi mu numbula dzeenyo. Uneene ndáadzile mu wutawulilwe wa Daada, neke kangi musaandzanukiye. Ngana umuunu uyungi aadze mu wutawulilwe waakwe yumwene, muhadza mukumwanukila. Unyeenye mwikeela ukulumbwa na vayeenyo, neke kangi musiitemula amalumbo agiihuma kwa Nguluvi yumwene. Lino mukuufuuwa wuli uneene? “Mutanage ukuhoodza ukutigila, uneene ndilavataaha kwa Daada, nambi! Ye Mose yumwene ye alavataaha, pakuva ye mwene ye mukumuhuuvila. Ngana mukali mufuuwage amadzwi ga Mose, apo ngali múufuuviilwe na yuune, pakuva uMose ye mwene ye aasimbile imola dzangu. Neke kangi, ngana musiifuuwa amadzwi ga Mose, lino mwifuuwa wuli amadzwi gangu?” Pe dzaaviye dzíhelaniidze idzo, uYesu iilowokaga imwambu iyingi iya nyandza ya Galilaya, ilitaawa ilingi yiitambulwa nyandza ya Tibelya. Ililugu likomi lya vaanu likumuniniilaga uYesu, pakuva lyali lífiweene ifimanyilo, fye aahuufyaga pa kuvananiya avatamwa. Neke uYesu iinukage ku kidunda wuli pamwinga na vanyigendwa vaakwe, iikalasage navo kuuko. Umusika ugo, ikyaka kya Paasaka ya Vayahudi kyali biihi. UYesu iilolaga, iiwonaga ililugu likomi lya vaanu liikwadza ukwakwe. Neke amuwuudzage uFilipo atigilage, “Twigula kwiya imikaate gya kuvaliisa avaanu vonda ava?” UYesu amuwuudziidze ewo uFilipo ukumugemya, pakuva aludzeeliye lwe ahadza iilima. UFilipo akumuhigaga iitigilaga, “Nde tukali tugule imikaate gya dinaali magana gavili (200) ukuta nayula mu vaanu ava anyambase kadoodo kadoodo, gisikwila!” Neke uAndeleya, ye aali yumwinga mwa vanyigendwa vaakwe, kangi maamiye va Simoni Petulo, amuhigage uYesu atigilage, “Mutwave, apa pwali umudiimi yumwinga, ye ali ni mikaate gihaanu gya wutine wa ngongilwe ni somba ndoodo dzivili. Neke kangi ifi fihadza fiikwila wuli ku lilugu ngita ili?” Neke uYesu avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Muvalongele avaanu, ukuta viikale paanyi.” Apoono apo paali nu lusoli loloofu, vonda vakwikalaga paanyi. Mu lilugu ilyo, vaali moovali avamwadaada mbilima dzihaanu (5,000). Neke uYesu anyamulage imikaate igyo, amuhongedzage uNguluvi, avagavilage avaanu vonda avaali apo. Iilimaga ndeeni ni somba dzivili idzo, nayula iiliyaga mwe iisakila. Avaanu vonda pe viigwite, uYesu akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Mulundase utuwuluwulu tonda útusigiye, ukuta katane ukuyaga nambe kamwinga.” Neke valundasage, vamemyage ifihiivi finyikyumi ni fivili (12) fya tuwuluwulu twa mikaate gihaanu gya wutine wa ngongilwe, fye vaagombuwe avo avaaliye. Avaanu avo vaaviye vákiweene ikimanyilo kye áhuufiidze uYesu, viilongaga viitigilaga, “Ndakyene umuunu uyu muvidzi va Nguluvi, ye tukiihuuvilaga ukutigila iikwadza pe naanyi apa.” UYesu pe aadzeeliye ukutigila avaanu avo viisaka vamugagiilidze avedze Mutwa vaawo, iihegaga, iihelelaga mwene kangi ku kidunda. Umusika gwa pa kyamihe, avanyigendwa va Yesu viikwikaga ku nyandza ya Galilaya. Viikwingilaga mu waato, ukuta valowoke ukuhelela ku Kapelenahumu. Umusika ugo kyali kiisi, kangi uYesu aali asinaa afika avedzase navo. Inyandza yiitigangikaga, pakuva ilivelo likomi hiilo lyapugaga. Avanyigendwa pe vaaviye váheliye lugendo lwa kilometa dzihaanu enewuli mutanda (6) wuli mu waato, vakumuwonaga uYesu iigenda pakyanya pa lulenga, iihegelela pa waato, viikoogopaga mbandu. Neke kangi uYesu avalongelage atigilage, “Ye neene, mutane ukoogopa!” Neke aveene vasakage iingile mu waato. Umusika guugo, uwaato wiifikaga ku mwambu kwe vaahelelaga. Ikigono ikyafudiike, ililugu lya vaanu avaasigiye ku mwambu ya nyandza, liidzeelaga ukutigila apo poowuli uwaato wumwinga hela. Kangi liidzeelaga ukutigila uYesu asili pamwinga na vanyigendwa vaakwe mu waato uwo, nda haamu, avanyigendwa avo vaali váhegile veene. Neke avaanu avangi vaadzage nu waato uwungi ukuhuma ku Tibelya, vafikage apoono pe vaali váliye imikaate avaanu voloofu, nu Mutwa Yesu pe aali ámuhongiidze uNguluvi. Suwe ililugu lya vaanu, pe lyaweene ukutigila uYesu sikwali uko nambe vanyigendwa vaakwe, liikwingilaga mu waato, liihelelaga ku Kapelenahumu kumutemula uYesu. Ililugu lya vaanu ilyo pe lyalowiike ku mwambu iyingi iya nyandza ya Galilaya, likumuwonaga, likumuwuudzaga liitigilaga, “Muwulanidzaave, ukaadzile ndali kuno?” UYesu iihigaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, mukuunemula, si pakuva mukaalolile ifimanyilo fye ndikaahuufiidze, nda haamu, pakuva mukaaliye imikaate gila nu kwiguta. Mutanage ukulima amalimo wiimila wa kyakuliya ikiikwanangika, nda haamu, mulimage wiimila wa kyakuliya ikikuvapeela uwuumi uwa mbeepali. UMuswamuve va Muunu alavapeela ikyakuliya ikyo, pakuva uNguluvi uDaada ámupeeliye uwutawulilwe waakwe wa kulima ewo.” Neke aveene vamuwuudzage vatigilage, “Lino tulime kiki, ukuta tulimage amalimo ge iisaka uNguluvi?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Amalimo ge iisaka uNguluvi mulimage ge aga. Mumufuuwage uyo ye ámutumile.” Vakumuwuudzaga viitigilaga, “Ongo, uhadza wiihuufya ikimanyilo kiki, ukuta tukiwone nu kukufuuwa? Uhadza wiihuufya kiinu kiki? Avakuhwesu vaaliye imana pe vaali mu lungʼalangʼala, ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, ‘Avapeeliye imikaate ukuhuma kukyanya.’ ” Neke uYesu avalongelage atigilage, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, siye Mose ye avapeeliye avakuhwenyo imikaate ukuhuma kukyanya, nda haamu, ye Daada. Umwene akuvapeela umukaate gwa ndakyene ukuhuma kukyanya. Pakuva umukaate gwa Nguluvi, ye mwene ye iikwika ukuhuma kukyanya nu kuvapeela uwuumi avaanu vonda pe naanyi.” Neke vamuhigage vatigilage, “Mutwave, twinyilika utupeelage umukaate ugo ifigono fyonda.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Uneene gwe mukaate ugwa wuumi. Umuunu ye avedzaga ye iikwadza ukwangu asiidagana nambi, kangi ye avedzaga ye akuufuuwa asiikeluka nambi. “Neke kangi ndívalongiye ukutigila, nde luvedze múumbwene, napo kangi musikuufuuwa. Avaanu vonda ve akuumeela uDaada viikwadza ukwangu nu kuufuuwa. Kangi uneene sindilamukaana nambe yumwinga ye iikwadza ukwangu. Sindiikile ukuhuma kukyanya ukuta ndilimage dze ndíkeeliye uneene, nda haamu, ukuta ndilimage dze iikeela uDaada ye áanumile. Igi gye mikeelelele gya Daada ye áanumile ukutigila, nditane ukumuyadza nambe yumwinga mu vonda ve áameeliye, nda haamu, ndivadzulubuse pa kigono ikya wusililo. Pakuva uDaada iikeela ukutigila, ye avedzaga ye akumuwona uMuswamuve nu kumufuuwa, avedzage nu wuumi uwa mbeepali, na yuune ndilamudzulubusa pa kigono ikya wusililo.” Neke aVayahudi vavangage ukungʼuula, pakuva uYesu aatigiye, “Uneene gwe mukaate úgwikile ukuhuma kukyanya.” Vakwiwuudzaga viitigilaga, “Umuunu uyu siye Yesu, umuswamuve va Yosefu, ye túvadzeeliye ungʼina nu daadiye? Lino iilonga wuli ukutigila, ‘Ndíikile ukuhuma kukyanya’?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Mutane ukwingʼulandza yuunye veene. Sikwali umuunu ye iikwadza ukwangu, ngana uDaada ye áanumile asinaa amukongola. Naane ndilamudzulubusa pa kigono ikya wusililo. Lúsimbiilwe mu Wusimbe wa vavidzi ukutigila, ‘UNguluvi alavawulanidza avaanu vonda.’ Neke ye avedzaga ye akumupulikidza nu kwiwulanidza ukuhuma kwa Daada, uyo iikwadza ukwangu. Sikwali umuunu ye ámuweene uDaada, nda haamu, uyo ye iihuma kwa Nguluvi, ye mwene ye ámuweene uDaada. “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye akuufuuwa, ali nu wuumi uwa mbeepali. Uneene gwe mukaate ugwa wuumi. Nde luvedze avakuhwenyo vaaliye imana ku lungʼalangʼala, napo kangi vaafuwe. Neke kangi apa pali mukaate úgwikile ukuhuma kukyanya. Wone umuunu aliye umukaate ugo, asilaafuwa nambi. Uneene gwe mukaate úgwikile ukuhuma kukyanya, ugukuvapeela avaanu uwuumi. Umuunu ye avedzaga ye iiliya umukaate ugo, iivedza nu wuumi uwa mbeepali. Umukaate ugu gwe muvili gwangu, gwe ndiitawula ku vaanu vonda ukutigila, vavedzage nu wuumi uwa mbeepali.” Neke aVayahudi vavangage ukwibeedza nu kwiwuudza vatigilage, “Umuunu uyu akutupeela wuli umuvili gwakwe ukuta tuliye?” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ngana simwiliya umuvili gwa Muswamuve va Muunu nu kunyuwa idanda yaakwe, musili nu wuumi uwa mbeepali mugati umwenyo. Umuunu ye avedzaga ye iiliya umuvili gwangu nu kunyuwa idanda yangu, ali nu wuumi uwa mbeepali, naane ndilamudzulubusa pa kigono ikya wusililo. Pakuva umuvili gwangu kye kyakuliya kya ndakyene, ni danda yangu kye kinyuwo kya ndakyene. Umuunu ye avedzaga ye iiliya umuvili gwangu nu kunyuwa idanda yangu, akwikala mugati umwangu, na yuune ndikwikala mugati umwakwe. “UDaada ye ali muumi áanumile, na yuune ndili muumi wugendela waakwe. Ndeeni, umuunu ye avedzaga ye iiliya umuvili gwangu, iivedza muumi wugendela wa neene. Uneene gwe mukaate úgwikile ukuhuma kukyanya. Umukaate ugo gusiihwanana ni mana ye vaaliye avakuhwesu, pakuva vaafuwe. Nda haamu, umuunu ye avedzaga ye iiliya umukaate ugo, alaavedza nu wuumi uwa mbeepali.” UYesu aalongile amadzwi ago pe aawulanidzaga mu luholanilo ku Kapelenahumu. Voloofu mu vanyigendwa vaakwe pe vaapuliike idzo viitigilaga, “Imbulanidzo idzi dziiviifya hiilo! Ye ani ye iisunga apulikidze?” UYesu aadzeeliye mu numbula yaakwe ukutigila, vakwibungula wiimila wa madzwi gaakwe, akuvawuudzaga iitigilaga, “Amadzwi ago gávaviifiidze? Lino, ngana mumuwone uMuswamuve va Muunu iikwinuka kukyanya kwe aali pamwandi, apo muhadza mwilonga kiki? UMubepo va Nguluvi ye mwene ye akuvapeela avaanu uwuumi uwa mbeepali, uludali lwa muunu lusiilima ewo. Amadzwi ge ndívalongiye giihuma kwa Mubepo va Nguluvi, kangi gakuvaleetela uwuumi uwa mbeepali. Neke kangi poovali avangi umwenyo avasiifuuwa.” UYesu aalongile ewo, pakuva aludzeeliye ukuhuma pa kutala ukutigila ve va ani avasiifuuwa, kangi ye ani ye ahadza akumusutula. Suwe iiginaga ukulonga iitigilaga, “Lwe lwene lwe ndikuvalongela ndiitigila, sikwali umuunu ye iikwadza ukwangu, ngana uDaada asimulongwidze.” Ukuhuma umusika ugo, voloofu mu avo avamuniniilaga viipilukaga kumbele, viibihilaga ukumuniniila. Neke uYesu avawuudzage avanyigendwa vanyikyumi na vavili avo atigilage, “Ongo, na yuunye mwisaka ukuundeka ndeeni?” USimoni Petulo akumuhigaga iitigilaga, “Mutwave, tuhege tuhelele kwa ani? Uveeve yuuve ye uli nago amadzwi agakutupeela uwuumi uwa mbeepali. Uneefwe twifuuwa, kangi twidzeela ukutigila, uveeve ye Mwimike ukuhuma kwa Nguluvi.” Neke uYesu avalongelage atigilage, “Sindikavahaaguwe unyeenye vanyikyumi na vavili? Neke kangi umuyeenyo yumwinga iilongodzwa nu Setano.” UYesu apa amulongaga uYuda umuswamuve va Simoni Isikalyote. Uyo nde avedze aali yumwinga mu vanyigendwa vanyikyumi na vavili, ye mwene ye amusutuwe uYesu pambele. Pe dzíhelaniidze idzo, uYesu iivangaga ukudzungutila mu mugoola gwa Galilaya. Asaasakaga ukudzungutila mu mugoola gwa Yudeya, pakuva avalongodzi va Vayahudi vaasakaga vamukome. Umusika gwa kyaka kya fitinga ku Vayahudi gwali biihi. Neke avanungʼuve va Yesu vamulongelage vatigilage, “Uhege apa, uhelele ku Yudeya, ukuta avanyigendwa vaako vakagawone amalimo ge wiilima. Umuunu pe iisaka ukudzeeleka ku vaanu, asiilima amalimo gaakwe ku kinyele. Ngana uveeve wiilima dzonda idzi, wiiwoneese ku vaanu vonda, ukuta vakudzeele.” Avanungʼuve vaalongile ewo, pakuva navo vasamufuuwaga. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Umusika gwangu ugwa kuhelela gusinaa gufika, neke kangi unyeenye musiilemwa ukuhelela umusika guguvedzaga. Avaanu va pe naanyi apa vasiigela ukuvaviipila unyeenye, nda haamu, vakuumbiipila uneene, pakuva ndikuvalongela ukutigila amalimo gaawo maviifu. Muhelelage mwiveene ku Yelusalemu ku kyaka. Uneene sindiihelela, pakuva umusika gwangu gusinaa gufika.” Pe aaviye álongile idzo, iisigalaga mu Galilaya. Neke kangi avanungʼuve pe vaaviye váheliye ku kyaka, uYesu nave iihelelaga kinyele kitadzeeleka. Lino avalongodzi va Vayahudi, pe vali mu kyaka, vamutemulaga uYesu. Vaawuudzaga viitigila, “Ali kwiya umuunu uyo?” Avaanu voloofu mu lilugu, viipwepanilaga ulwa Yesu. Avangi vaatigilaga, “UYesu muunu munofu,” avangi viitigilaga, “Nambi, uyu akuvadzanga avaanu.” Napo kangi sikwali umuunu ye aagelile ukulonga pa weelu ulwa Yesu, pakuva vavoogopaga avalongodzi va Vayahudi. Pe fíhelaniidze ifigono fikeefu fya kyaka ikyo, uYesu iikwingilaga mu lipaala lya tembeli, iivangaga ukuvawulanidza avaanu. Neke avalongodzi va Vayahudi vadzumage, valongage vatigilage, “Umuunu uyu akudzidzeela wuli dzonda idzi kuno we asiimbile?” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Imbulanidzo dze ndiiwulanidza si dzangu, nda haamu, dziihuma kwa ye áanumile ukwenyo. Umuunu ye iikeela ukulima dze iikeela uNguluvi, ahadza iidzeela ngana imbulanidzo idzo dziihuma kwa Nguluvi, enewuli ndiilonga mu wutawulilwe wangu. Umuunu ye iilonga mu wutawulilwe waakwe, iitemula uluginiyo lwakwe yumwene. Neke kangi ye iitemula uluginiyo lwa uyo ye ámutumile, uyo iilonga idza ndakyene, nu wudesi simoowuli mugati umwakwe.” UYesu iiginaga ukulonga iitigilaga, “Ongo, uMose asavapeeliye imilagililwe unyeenye? Neke kangi sikwali umuunu umwenyo ye iikwinatila imilagililwe igyo. Lino kye kiki mwisaka ukuungʼoma?” Ililugu lya vaanu likumuhigaga liitigilaga, “Uveeve uli nu mubepo umuviifu! Ye ani ye iisaka ukukukoma?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ndaahuufiidze ikilole kimwinga mu kigono ikya Sabato, unyeenye mwidzumaga. Lolage, uMose avalagiidze muvasingage avaana veenyo avadiimi. Si kutigila imivedzehedze igyo gyahumile kwa Mose yumwene, nda haamu, gyahumile ku vakuhwenyo va kutala. Lino unyeenye mwisinga avaana veenyo nambe mu kigono ikya Sabato. Mwigimba ukwinatila imilagililwe gya Mose igya kusinga avaana veenyo avadiimi mu kigono ikya Sabato. Neke kangi kye kiki mukuumbiipila pe ndikumunaniya umuunu mu kigono ikya Sabato? Mutanage ukumuhiga umuunu wiimila wa idziiwoneka mwivala hela, nda haamu, mumuhigage wiimila wa wugolofu.” Neke avaanu avangi mu Yelusalemu vawuudzage vatigilage, “Ongo, umuunu uyu siye mwene ye vakumutemula avalongodzi, ukuta vamukome? Lolage, ineengʼuli iilonga pa weelu, neke kangi aveene vasiilonga kikivedzaga! Apangi avalongodzi viidzeela ukutigila uyu ye Mesiya? UMesiya pe alaadza, sikwali umuunu ye alaadzeela kwe áhumile, neke kangi uneefwe twidzeela umuunu uyu kwe áhumile!” Neke uYesu pe aawulanidzaga mu lipaala lya tembeli, iinusage isawuti atigilage, “Ndakyene múundzeeliye uneene na kwe ndiihuma. Uneene sindaadzile mu wutawulilwe wangu, neke kangi uNguluvi ye áanumile ye va ndakyene. Unyeenye musimudzeeliye, neke kangi uneene ndímudzeeliye, pakuva ndíhumile ukwakwe, kangi ye mwene ye áanumile ukwenyo.” Wiimila wa idzo, viisakaga ukumwibata, neke kangi sikwali umuunu ye aagelile amwibate, pakuva umusika gwakwe gwali gusinaa gufika. Neke kangi avaanu voloofu avaali baaho, vamufuuwage uYesu. Vaalongaga vaatigilaga, “Ngana uMesiya iikwadza, ongo, ahadza iihuufya ifimanyilo fyoloofu ukulutila fye áhuufiidze umuunu uyu?” AVafwalisayo na vateekedzi avakomi vaapuliike avaanu viipwepa ulwa Yesu. Neke avateekedzi avakomi na Vafwalisayo vavatumage avakolokolooni va tembeli, ukuta vakamwibate uYesu. Neke uYesu avalongelage avaanu avo atigilage, “Ndili pamwinga naanye mu musika mudebe hela, neke pambele ndiipiluka kwa ye áanumile. Mulaanemula, neke kangi musilaambona, kangi mwilemwa ukwadza kwe ndigenda.” Neke avalongodzi va Vayahudi valonganage veene vatigilage, “Umuunu uyu iihelela kwiya kwe tusimuwona? Ongo, iisaka ukuhelela ku nyi iya wugendzi kwe vátagaliye aVayahudi, ukuta akavawulaniidze avasili Vayahudi? Iisaka ukutulongela kiki pe iitigila, ‘Mulaanemula, neke kangi musilaambona, kangi mwilemwa ukwadza kwe ndigenda’? ” Ikigono ikya wusililo kya kyaka kya fitinga, ikyali kigono kikomi kiifikaga. Neke uYesu iimage, iinusage isawuti atigilage, “Umuunu ye avedzaga ye ali ni ngʼelo, aadzage ukwangu anyuwe. Ndeviye kye wiilonga uWusimbe uWiimike ukutigila, umuunu ye avedzaga ye akuufuuwa uneene, iivedza ni mikoga gya lulenga ulwa wuumi uluhadza lwinyilimaga ukuhuma mu numbula yaakwe.” Mu ulo, uYesu aalongaga ulwa Mubepo uMwimike, ye ahadza iikwanukilwa na vaanu vonda avakumufuuwa uYesu. Navo vasaapeeliilwe uMubepo uMwimike umusika ugo, pakuva uYesu aali aave ukwinuswa ukuhelela kukyanya ku ndolo dzaakwe. Avaanu avangi mu lilugu ilyo, pe vaapuliike amadzwi ago, viivangaga ukulonga viitigilaga, “Ndakyene umuunu uyu ye muvidzi.” Avaanu avangi viitigilaga, “Umuunu uyu ye Mesiya.” Neke kangi avangi vatigilage, “Nambi, uMesiya asiihuma mu mugoola gwa Galilaya. Ongo, uWusimbe uWiimike wusiilonga ukutigila, uMesiya ahadza iihuma mu kipelela kya mutwa Dawudi? Kangi ukutigila ahadza iiholwa mu Betelehemu, mu wudzenge we aaholiilwe uDawudi?” Neke lino, avaanu valekeengʼanage wiimila wa Yesu. Avangi viisakaga ukumwibata, neke kangi sikwali umuunu ye aagelile ukumwibata. Neke avakolokolooni va tembeli avaatumiilwe ukumwibata uYesu, vapilukage kangi ku vateekedzi avakomi na Vafwalisayo. Vakuvawuudzaga viitigilaga, “Kye kiki musimuleetile?” Avakolokolooni viihigaga viitigilaga, “Sikwali umuunu uyungi ye áwudzeeliye ukulonga ngita kye álongile umuunu uyu.” AVafwalisayo vakuvawuudzaga viitigilaga, “Ongo, ávadzangile na yuunye? Kuli yumwinga mu valongodzi enewuli mu Vafwalisayo ye akumufuuwa? Neke kangi ililugu lya vaanu ili ilisigidzeeliye imilagililwe gya Mose, lili nu luleko.” Neke uNikodemu, yumwinga va valongodzi va Vafwalisayo, ye aali áheliye kwa Yesu pakilo mu figono fya kumbele, avawuudzage avayagwe atigilage, “Ongo, imilagililwe gyesu giikwidika ukumuhiga umuunu pe tusinaa tumupulikidza tandi nu kudzeela lwe iilima?” Aveene vakumuhigaga viitigilaga, “Uveeve naave úhumile ku Galilaya? Uhelele ukiimbe kangi wunofu uWusimbe uWiimike, apo naave ukulufika ukutigila sikwali umuvidzi ye iihuma ku Galilaya.” Neke vahegage, nayula apilukage ukwakwe, neke kangi uYesu ahelelage ku Kidunda kya Miseyituni. Pe kúkiye pamilaawo, iikwingilaga kangi mu lipaala lya tembeli. Avaanu vonda vakumulundanilaga, neke iikalage, avangage ukuvawulanidza. Avawulanidzi va milagililwe na Vafwalisayo, vakumusindikilaga umwayuuva yumwinga ye iibiitwe mu wudumuli-noolane. Neke vamuviikage pagatinagati pa lilugu lya vaanu. Vakumulongelaga uYesu viitigilaga, “Muwulanidzaave, umwayuuva uyu iibiitwe mu wudumuli-noolane. Mu milagililwe, uMose atulagiidze ukuvatova na maganga avamwayuuva ngita ava ukufikila pe viifuwa. Lino uveeve wiitigila kiki?” Aveene vamulongiye ewo pa kumugemya, ukuta vavedze nu lukaani lwa kumutaaha. Neke kangi uYesu agundamage, avangage ukusimba ni kyala pa muganga. Navo pe vaaginaga ukumuwuudza, umwene iikwimaga, akuvahigaga iitigilaga, “Ngana pwali umwenyo ye asinaa alimaga indzanangifu nambe nyakamwinga, avedze va kutala ukumutoodzehedza iliganga umwayuuva uyu.” UYesu iigundamaga kangi, iisimbaga pa muganga. Pe vaapuliike amadzwi ago, viivangaga ukuhega yumwinga yumwinga, ukuvangila avagogolo. UYesu iisigalaga mwene pamwinga nu mwayuuva uyo íimile pawutalo apaakwe. Neke uYesu iinamukage, amuwuudzage atigilage, “Mwayuuvaave, vali kwiya avanya kukutaaha? Sikwali nambe ye avedzaga ye ákuhigile?” Akumuhigaga iitigilaga, “Mutwave, sikwali nambe ye avedzaga.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Na yuune sindikukuhiga. Uhelelage, ukuvangila ineengʼuli, kitalima kangi indzanangifu.”] Neke uYesu avalongelage kangi avaanu atigilage, “Uneene ndili lumuli lwa pe naanyi. Umuunu ye avedzaga ye akuuniniila, asiigenda mu kiisi nambi, nda haamu, iivedza nu lumuli ulukumupeela uwuumi.” AVafwalisayo vakumulongelaga uYesu viitigilaga, “Uveeve ukwiyoolela wimwene, dze wiikoolela si dza ndakyene.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Nde luvedze ndikwiyoolela ndimwene, uwoolesi wangu wa ndakyene, pakuva ndiidzeela kwe ndíhumile, kangi ndiidzeela kwe ndiihelela. Neke kangi unyeenye musiidzeela kwe ndíhumile, nambe kwe ndiihelela. Unyeenye mukuunyiga wugendela wa miiho ga vaanu, neke kangi uneene sindikumuhiga umuunu ye avedzaga. Neke kangi, ngana ndimuhige muunu, uluhigo lwangu lwa ndakyene, pakuva sindimwene ye ndiihiga, nda haamu, ndili pamwinga nu Daada ye áanumile. Mu milagililwe gyenyo lúsimbiilwe ukutigila, uwoolesi wa vaanu vavili, wa ndakyene. Uneene ndikwiyoolela ndimwene, nayu Daada ye áanumile ye moolesi vangu.” Neke aVafwalisayo vamuwuudzage uYesu vatigilage, “UDaado ali kwiya?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Unyeenye musiindzeeliye uneene, nayu Daada musimudzeeliye. Ngana mukali muundzeelage uneene, ngali mukali mukumudzeela nayu Daada.” UYesu aalongile amadzwi ago pe aawulanidzaga mu lipaala lya tembeli, biihi na poono pa kuviikila uwusembe. Kangi sikwali umuunu va kumwibata, pakuva umusika gwakwe gwali gusinaa gufika. UYesu akuvalongelaga kangi aVafwalisayo avo iitigilaga, “Uneene ndikwihelelelaga, unyeenye mulaanemula, neke kangi mulaafuwa mu ndzanangifu dzeenyo. Kwe ndiihelela uneene, unyeenye mwilemwa ukwadza.” Neke avalongodzi va Vayahudi vavangage ukwiwuudza vatigilage, “Kye kiki iilonga ukutigila twilemwa ukuhelela kwe iihelela? Ongo, iihelela kwikoma?” UYesu iiginaga ukuvalongela iitigilaga, “Unyeenye múhumile pe naanyi apa, neke kangi uneene ndíhumile kukyanya. Unyeenye muli va pe naanyi apa, neke kangi uneene sindili va pe naanyi apa. Lwe lwene lwe ndikuvalongela ndiitigila, mulaafuwa mu ndzanangifu dzeenyo. Lino, ngana musikuufuuwa ukutigila uneene ye mwene, mulaafuwa mu ndzanangifu dzeenyo.” Neke vamuwuudzage uYesu vatigilage, “Yuuve ani?” Umwene akuvapilusilaga iitigilaga, “Ukuhuma pa wutalilo pe ndikiiwulanidzaga, ndikavalongiye ukutigila uneene ani. Kangi ndili nadzo ndzoloofu idza kulonga ulwa nyeenye ni dza kuvahiga. Neke kangi umwene ye áanumile va ndakyene, uneene ndiilonga na vaanu mwe naanyi, dze ndípuliike ukuhuma ukwakwe.” Avalongodzi va Vayahudi vasalufikile ukutigila, uYesu aalongaga navo ulwa Daadiye va kukyanya. Neke uYesu atigilage, “Pe mwivedza múmwinwise uMuswamuve va Muunu pa kipindulihidzo, apo muhadza mwidzeela ukutigila ye neene. Kangi muhadza mwidzeela ukutigila dzonda dze ndiilima, sindiilimila mu wutawulilwe wangu, nda haamu, ndiilonga dze áambulaniidze uDaada. Umwene ye áanumile ali pamwinga naane. Asaandekile ndimwene, pakuva umusika gonda ndiilima idzikumukeeledza.” UYesu pe aalongaga idzo, avaanu voloofu vamufuuviilwe. Neke uYesu avalongelage aVayahudi avo avamufuuviilwe atigilage, “Ngana mwikuumiilila amadzwi gangu, mwivedza vanyigendwa vangu ndakyene. Pe peene pe muhadza mukuyifika indakyene ya Nguluvi, ni ndakyene iyo yihadza yikuvapeela uwuvangwa.” Aveene vakumuwuudzaga viitigilaga, “Uneefwe tuli kipelela kya Abulahamu. Tusinaa tuvedzaga vasutu va muunu. Wiilonga wuli ukutigila uneefwe twivedza vavangwa?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye iigina ukulima indzanangifu, uyo ye musutu va ndzanangifu. Umusutu asiikwidikilwa ukuvedza yumwinga va kaaya ya mutwa vaakwe mbeepali, neke kangi umuswamuve va mutwa iikwidikilwa ukuvedza yumwinga va kaaya mbeepali. Lino, ngana uMuswamuve va Nguluvi avaviike mu wuvangwa ukuhuma mu ndzanangifu dzeenyo, apo mwivedza vavangwa ndakyene. Ndiidzeela ukutigila, unyeenye va kipelela kya Abulahamu, neke kangi mwisaka ukuungʼoma, pakuva mwikaana amadzwi gangu. Uneene ndikuvalongela dze ndídziweene kwa Daada, neke kangi unyeenye mwilima dze múpuliike kwa dadiinyo.” Aveene vakumuhigaga uYesu viitigilaga, “UAbulahamu ye dadiisu.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Ngana ndakyene muli vaana va Abulahamu, ngali mwilima dze aalimaga uAbulahamu. Neke kangi lino, mwisaka ukuungʼoma, nde luvedze ndívalongiye indakyene ye ndaapuliike ukuhuma kwa Nguluvi. UAbulahamu asaalimile ngita kye mwisaka ukuundimila uneene. Amalimo ge mwilima giihuma kwa dadiinyo.” AVayahudi avo vakumuhigaga uYesu viitigilaga, “Uneefwe tusili vaholwa piivala ya noolane, yu Nguluvi mwene uyo ye Dadiisu.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ngana uNguluvi akali avedzage Dadiinyo, ngali múundzendile, pakuva ndaahumile kwa Nguluvi neke lino ndili apa. Uneene sindaadzile mu wutawulilwe wangu, nda haamu, ye Nguluvi ye áanumile. Kye kiki musikulufika lwe ndiilonga? Pakuva mulema ukwanukila amadzwi gangu. Unyeenye udadiinyo ye Setano, na yuunye mwisaka ukulima uwudobofu wa dadiinyo. Umwene aali muwuladzi ukuhuma pa wutalilo, kangi asiikwima mu ndakyene, pakuva indakyene simooyili umwakwe. USetano pe iilonga uwudesi, igyo gye migendele gyakwe, pakuva umwene mudesi kangi ye daada va wudesi. Neke kangi pakuva ndikuvalongela idza ndakyene, musikuufuuwa. “Ye ani umwenyo ye akuungomehedza ukutigila, ndili ni ndzanangifu? Ngana dze ndikuvalongela dza ndakyene, lino kye kiki musikuufuuwa? Umuunu va Nguluvi aaikwidika amadzwi ga Nguluvi. Neke kangi unyeenye musiikwidika, pakuva musili vaanu va Nguluvi.” AVayahudi vakumuhigaga uYesu viitigilaga, “Ongo, tusiilonga ndakyene pe twitigila uveeve uli Musamalya, kangi uli ni mibepo imiviifu?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Uneene ndili hela imibepo imiviifu. Ndikumuginiya uDaada, neke kangi unyeenye mukuumbeda. Uneene sindiisakula indolo dzangu, neke kangi pwali yumwinga ye iisakula ndaanukile indolo, umwene ye munya kuhiga idzo. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye iikwidika amadzwi gangu, asilaafuwa mbeepali.” Neke aVayahudi vamulongelage uYesu vatigilage, “Lino twidzeela ukutigila, uveeve uli ni mibepo imiviifu! UAbulahamu aafuwe, na vavidzi navo vaafuwe. Neke kangi uveeve wiitigila, ‘Umuunu ye iikwidika amadzwi gangu, asilaafuwa nambi.’ Ongo, uveeve uli mukomi ukulutila ukuhwesu uAbulahamu? Umwene aafuwe, na vavidzi navo vaafuwe. Uveeve ukwipugudza ukutigila yuuve ani?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ngana ndikwipeela indolo yuune, apo indolo dzangu dzaahela. UDaada ye mwitigila Nguluvi veenyo, ye mwene ye akuumeela indolo. Neke kangi unyeenye musimudzeeliye uNguluvi, uneene ndímudzeeliye. Ngana ndiilonga ukutigila sindimudzeeliye, apo ndiivedza ndili mudesi ngita unyeenye. Nda haamu, uneene ndímudzeeliye uNguluvi, kangi ndiikwidika amadzwi gaakwe. Ukuhwenyo uAbulahamu aakeeliye hiilo, pe aadzeeliye ukutigila ahadza akukiwona ikigono ikya kwadza uneene. Nave akiweene, iikeelaga hiilo.” Neke aVayahudi vamuwuudzage uYesu vatigilage, “Uveeve gisinaa gikwila imyaka makyumi gahaanu (50), lino wamuweene uAbulahamu?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ukuhuma uAbulahamu pe asinaa aholwa, uneene pondili.” AVayahudi pe vaapuliike idzo, viiholaga amaganga, ukuta vamutove nu kumukoma, neke kangi uYesu afihamage, ahumage mu lipaala lya tembeli. Ikigono kimwinga, uYesu pe aahelanidzaga, amuweene umwadaada yumwinga ye aaholiilwe mubofu. Avanyigendwa vaakwe vakumuwuudzaga viitigilaga, “Muwulanidzaave, umuunu uyu aaholiilwe mubofu wiimila wa ndzanangifu dza ani? Dza muunu uyu, enewuli dza vavaha vaakwe?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Uyo asaaholiilwe mubofu wiimila wa ndzanangifu dzaakwe, enewuli dza vavaha vaakwe. Nda haamu, aaholiilwe ewo, ukuta amalimo ga Nguluvi gawoneke ku vaanu mu miikalile gyakwe. Twivagila ukulima amalimo ga Nguluvi ye áanumile pe kwave muunyi. Ikilo yiikwadza, sikwali umuunu ye iilima amalimo. Umusika pe ndipila mwe naanyi umu, ndili lumuli ku vaanu vonda.” UYesu pe aaviye álongile idzo, iifuunyaga amati pa muganga, iikandaga akadope, akumumyandikaga mu miiho umubofu uyo. Neke amulongelage umubofu uyo atigilage, “Uhelele ukakalave mu liseela lya Silowamu.” Silowamu kwe kutigila, ye átumiilwe. Neke umubofu uyo ahelelage kukalava, apilukage iilola. Neke avafudiingʼano vaakwe na vangi avamuwonaga pa kutala pe iinyilika-nyilika, viiwuudzage vatigilage, “Umuunu uyu siye yula ye akiikaliige iinyilika-nyilika?” Avangi viitigilaga, “Umuunu uyu ye mwene.” Avangi viitigilaga, “Nambi uyu siye mwene, nda haamu, áhwaniine nave.” Umwene akuvalongelaga iitigilaga, “Ye neene.” Neke vamuwuudzage vatigilage, “Ngana ndakyene ye veeve, lino amiiho gaako gádindwike wuli?” Umwene akuvahigaga iitigilaga, “Umuunu ye iitambulwa Yesu, áfuunyile amati pa muganga, iikandaga akadope, akuumyandikaga mu miiho. Neke aandongelage atigilage, ‘Uhelele ukakalave ku liseela lya Silowamu.’ Neke ndihelelage kukalava, ndivangage ukulola.” Avaanu vakumuwuudzaga viitigilaga, “Umuunu uyo ali kwiya?” Umwene akuvahigaga iitigilaga, “Uneene sindiidzeela.” Avaanu avo vakumusindikaga ku Vafwalisayo umuunu ye akali mubofu pa kutala. Ikigono ikyo kye aakandile akadope uYesu nu kumudindula amiiho umubofu uyo, kyali kigono ikya Sabato. Neke aVafwalisayo navo vamuwuudzage umuunu uyo vatigilage, “Úvangile wuli ukulola?” Akuvahigaga iitigilaga, “Umuunu yumwinga áamyandiike akadope mu miiho, ndiikalavaga, lino ndiilola.” Neke avangi mu Vafwalisayo vatigilage, “Umuunu uyo asiihuma kwa Nguluvi, pakuva asiigendela imilagililwe gya Sabato.” Neke kangi avangi vatigilage, “Iilemwa wuli umunya ndzanangifu ukuhuufya ifimanyilo ngita ifi?” Neke valekeengʼanage veene mwa veene. AVafwalisayo vakumuwuudzaga kangi umuunu uyo viitigilaga, “Uveeve wiitigila kiki ulwa muunu uyo ye ákudinduwe amiiho gaako?” Umwene akuvahigaga iitigilaga, “Uneene ndiiwona umuunu uyo muvidzi.” Neke kangi avalongodzi va Vayahudi vatane ukufuuwa kutigila umuunu uyo ye aaholiilwe mubofu, lino iilola. Apo vakuvakemeelaga avavaha vaakwe. Vakuvawuudzaga viitigilaga, “Uyu ye muswamu-veenyo ye mwitigila aaholiilwe mubofu? Ngana luli ewo, lino ávangile wuli ukulola?” Avavaha vaakwe vakuvahigaga viitigilaga, “Uneefwe twidzeela ukutigila ndakyene uyu ye muswamu-veesu, kangi ukutigila aaholiilwe mubofu. Neke kangi tusiidzeela kye ávangile ukulola, kangi tusimudzeeliye umuunu ye ámudinduwe amiiho gaakwe. Mumuwuudze yumwene, pakuva ali muunu muvina, iilonga yumwene.” Avavaha vaakwe vaalongaga ewo, pakuva vavoogopaga avalongodzi va Vayahudi. Avalongodzi vaali víidiingʼiine ukutigila, umuunu ye avedzaga ye iikwidika ukutigila uYesu ye Mesiya, iidagwa ukuhuma mu luholanilo. Lwe lwene avavaha vaakwe vaalongile ukutigila, “Pakuva ali muunu muvina, mumuwuudze yumwene.” Neke avalongodzi va Vayahudi vamukemeelage ulwa kavili, uyo ye akali mubofu pa kutala, vamulongelage vatigilage, “Uyiige kwa Nguluvi ukutigila wiilonga ndakyene! Uneefwe twidzeela ukutigila umuunu uyo ye ákunaniidze, mulima-ndzanangifu.” Umwene akuvahigaga iitigilaga, “Uneene sindiidzeela ukutigila, umuunu uyo mulima-ndzanangifu. Lwe ndiidzeela lumwinga swe ukutigila, ndikali mubofu, lino ndiilola.” Neke vamuwuudzage vatigilage, “Umuunu uyo ákulimiye kiki? Ákudinduwe wuli amiiho gaako?” Umwene akuvahigaga iitigilaga, “Uneene ndívalongiye imola idzo, neke kangi musipulikiidze. Lino, kye kiki mwisaka ndivalongele kangi? Na yuunye mwisaka ukuvedza vanyigendwa vaakwe?” Neke aveene vamuligage vatigilage, “Uveeve ye mwene umunyigendwa vaakwe! Uneefwe tuli vanyigendwa va Mose. Twidzeela ukutigila uNguluvi aalongile nu Mose, neke kangi ulwa muunu uyo tusiidzeela kwe iihuma.” Umuunu uyo ye aali mubofu akuvahigaga iitigilaga, “Uneene ndiidzuma mbandu! Unyeenye musiidzeela kwe iihuma, neke kangi áandinduwe amiiho gangu! Twidzeela ukutigila, uNguluvi asiipulika indapangilo dza vanya ndzanangifu, nda haamu, iipulika indapangilo dza muunu ye akumoogopa nu kulima dze iikeela umwene. Ukuhuma pe liigawa ilidugulu, tusinaa tupulikaga ukutigila umuunu ádinduwe amiiho ga muunu ye aaholiilwe mubofu. Ngana umuunu uyo asihumile kwa Nguluvi, apo ngali álemiilwe ukulima kikivedzaga.” Aveene vakumuhigaga viitigilaga, “Uveeve waaholiilwe nu kulelwa mu ndzanangifu. Wiihoodza ukutigila wiivagila ukutuwulanidza!” Neke vamudagilage kwivala ya luholanilo. UYesu pe aapuliike ukutigila, avalongodzi va Vayahudi vámudagile umuunu uyo ye akali mubofu, iihelelaga kumutemula. Pe amuweene, akumuwuudzaga iitigilaga, “Uveeve ukumufuuwa uMuswamuve va Muunu?” Umuunu uyo akumuhigaga iitigilaga, “Mutwave, uMuswamuve va Muunu ye ani? Uundongele, ukuta ndimufuuwe.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Úmuweene, kangi ye iilonga naave ye mwene.” Umuunu uyo iitigilaga, “Ndiifuuwa Mutwave.” Neke amugondamilage uYesu. Neke uYesu amulongelage atigilage, “Uneene ndaadzile pe naanyi apa ukuhiga, ukuta avabofu valolage, avakwiwona viilola, vavedzage vabofu.” AVafwalisayo avangi avaali pamwinga nave, pe vaapuliike amadzwi ago, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Wiihambula uneefwe tuli vabofu?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ngana mukali muvedzage vabofu, ngali musili ni ndzanangifu. Neke kangi, pakuva mwitigila mwilola, lino uNguluvi asivapyanila indzanangifu dzeenyo.” UYesu iiginaga ukuvalongela aVafwalisayo iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye asiikwingila mu livaga lya ngʼolo kugendela pa mulyango, neke agendelage apangi hela, uyo muhiidzi kangi mugonadaasi. Neke kangi ye iikwingilila pa mulyango, uyo ye mudiimi va ngʼolo. Umukolokolooni akumudindulila umulyango, apo ingʼolo dzikumupulika umudiimi pe iilonga nadzo, kangi akudzikemeela ingʼolo dzaakwe, nayila mu litaawa lyakwe nu kudzihumya kwivala. Pe ádzihumiidze ingʼolo dzaakwe dzonda, iilongola kuwutalo nadzo dzikumuniniila, pakuva dzímudzeeliye pe iilonga nadzo. Ingʼolo dzisikumuniniila umugendzi, nda haamu, dzikumunyila, pakuva dzisimudzeeliye ye iilonga nadzo.” UYesu avalongiye aVafwalisayo ikihwananidzo iki, neke aveene vatane ukulufika ulwa kiganulo kyakwe. Kangi uYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, uneene ndili mulyango gwa ngʼolo. Vonda avaandongoliye ukuvedza vadiimi va ngʼolo, vahiidzi kangi vagonadaasi, kangi ingʼolo sidzavapulikidzaga. Uneene ndili mulyango. Umuunu ye iikwingila mu livaga wugendela wa neene iipokwa, kangi iivedza nu wuvangwa ukwingila nu kuhuma, ukuta aluwone ulukwamilo. Umuhiidzi iikwadza mu wugulume wa kuhiidza, kukoma nu kwananga. Neke kangi uneene ndaadzile ukuta vavedzage nu wuumi, kangi vavedzage nawo úwudewiike. “Uneene nde mudiimi munofu. Umudiimi umunofu akwitawula uwuumi waakwe wiimila wa ngʼolo dzaakwe. Umulima-malimo ye iikwanukila uluhombo, si mudiimi umunya ngʼolo. Ngana awone ilikekeeva liikwadza, iinyila nu kudzileka ingʼolo dzeene. Apo ilikekeeva liikwibata ingʼolo, idzingi dziipalaangʼana. Uyo iinyila, pakuva umwene mulima-malimo ye iikwanukila uluhombo, kangi asiihoodzehedza ulwa ngʼolo. Uneene ndili mudiimi munofu. Ndídzidzeeliye wunofu ingʼolo dzangu, nadzo dzíindzeeliye uneene, ngita uDaada kye áandzeeliye uneene, na yuune ndímudzeeliye umwene. Na yuune ndikwitawula uwuumi wangu wiimila wa ngʼolo. Uneene ndili ni ngʼolo idzingi isidza livaga ili, nadzo ndiisakulwa ukudzileeta. Nadzo dzihadza dzikuumulikidza. Neke lino, kilaavedza kipinga kimwinga, nu mudiimi yumwinga. “UDaada akuundzenda, pakuva ndikwitawula uwuumi wangu, ukuta ndaanukile uwuumi kangi. Sikwali umuunu ye iinyaga uwuumi wangu, nda haamu, ndikuwutawula mwe ndiikeelela uneene. Uneene ndili nu wutawulilwe wa kwitawula uwuumi wangu, nu kuwaanukila kangi. UDaada áandagiidze ndilimage ewo.” AVayahudi pe vaapuliike amadzwi ago, viilekeengʼanaga kangi. Voloofu viitigilaga, “Uyu ali nu mubepo umuviifu, kangi águlwike lukwale. Kye kiki mwipulikidza amadzwi gaakwe?” Nda haamu, avangi viilongaga viitigilaga, “Amadzwi ago gasiihuma mwa muunu umunya mubepo umuviifu. Ongo, umubepo umuviifu gukumudindula amiiho umubofu, ukuta alolage?” Neke gufikage umusika gwa kyaka kya Vayahudi ikya kwiwuka ulupondzolo lwa tembeli ku Yelusalemu. Umusika ugo, gwali gwa ngʼaala. UYesu aagendaga mu lipaala lya tembeli, ilyatambulwaga umugendagenda gwa Selemani. AVayahudi avangi vakumupilimaga nu kumuwuudza viitigila, “Ukutufwahidzaga mu numbula dzeesu ukufikila ndali? Ngana uveeve ve Mesiya, utulongele pa weelu.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Uneene ndívalongiye, neke unyeenye mwikaana ukuufuuwa. Amalimo ge ndiilima mu litaawa lya Daada, ago ge geene agakuundzoolela ukutigila, uneene ndili ani. “Neke kangi unyeenye musikuufuuwa, pakuva musili ngʼolo dzangu. Ingʼolo dzangu dzikuumulikidza. Uneene ndídzidzeeliye, nadzo dzikuuniniila. Uneene ndikudzipeela uwuumi uwa mbeepali, nadzo dzisilaayaga nambi. Kangi sikwali umuunu ye ahadza akudzisweketula ukuhuma mu mawoko gangu. UDaada ye áameeliye idzo, mukomi ukulutila vonda. Lino sikwali umuunu ye iisweketula ukuhuma mu mawoko ga Daada. Uneene nu Daada tuli yumwinga.” AVayahudi pe vaapuliike idzo, viinyamulaga amaganga kangi, ukuta vamutove nu kumukoma uYesu. UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Ndívawoneesiidze amalimo goloofu amanofu agiihuma kwa Daada. Lino ge malimo gaki mu ago, agakuvahulila unyeenye muunove na maganga?” AVayahudi viihigaga viitigilaga, “Tukukutova na maganga situkukuvala amalimo manofu, nda haamu, wiimila wa kumulonga fivi uNguluvi. Ukwilonga ukutigila uli Nguluvi, humbe uli muunu hela ngita avaanu avangi!” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Silusimbiilwe mu fitabu ifya milagililwe gyenyo ukutigila, uNguluvi aalongile ukutigila, ‘Unyeenye nye minguluvi?’ UNguluvi avakemeeliye avaanu avaanukiye imola yaakwe ukutigila minguluvi. Na yuufwe twidzeela ukutigila ídzisimbiilwe mu Wusimbe uWiimike dza ndakyene ifigono fyonda. Mwitigila kiki ulwa Daada uyu ye amwimiike nu kumutuma mwe naanyi umu? Wiimila wa kiki mwitigila ndikumulonga fivi uNguluvi, pe ndiitigila, ‘Uneene ndili Muswamuve va Nguluvi’? Ngana sindiilima amalimo ga Daada ge iilima, apo mutanage ukuufuuwa. Neke kangi, ngana ndiilima amalimo ge iilima uDaada, nde luvedze musiifuuwa dze ndiilonga, apo mufuuwage amalimo ago. Wugendela uwo, mukulufika ukutigila, uDaada ali mugati umwangu, na yuune ndili mugati umwakwe.” AVayahudi avo pe vaapuliike idzo, viisakaga ukumwibata kangi. UYesu iidyegaga ukuhuma mu mawoko gaawo. UYesu iihelelaga kangi ku mwambu ya mukoga Yolodani, iifikaga apoono pe aadzabikaga uYohana avaanu pa kutala, neke iikalage kuuko. Avaanu voloofu vamuhelelelaga umwene, neke vamulongelage vatigilage, “UYohana asaahuufiidze ikimanyilo nambe kimwinga, neke kangi imola dzonda dze aalongaga ulwa muunu uyu, dzaali dza ndakyene.” Nava vaanu voloofu avaali apo, vakumufuuwaga uYesu. Aali pwali umuunu yumwinga mutamwa, ye aatambulwaga Lasalo. Iikalaga pamwinga na vahaadzave uMaliya nu Malita mu luvala lwa Betaniya. UMaliya uyo, ye mwene ye amubakile amafuta ga lunuusi lunofu uMutwa nu kupolosa mu magulu ni fwili dzaakwe. ULasalo ye aatamiike, aali muhaadzave. Neke uMaliya nu Malita vatumage umulomo kwa Yesu ugwitigila, “Mutwave, umudzeela vaako uLasalo mutamwa.” UYesu pe aapuliike ulo, iitigilaga, “Uwutamwa uwo si wa kumukoma uLasalo, nda haamu, wiiwoneesa indolo dza Nguluvi, ukuta uMuswamuve va Nguluvi aanukile indolo wugendela wa wutamwa uwo.” UYesu aveendile uMalita nu Maliya pamwinga nu muhaadza-vaawo uLasalo. Suwe uYesu pe aapuliike ukutigila uLasalo mutamwa, iisigalaga figono fivili kuuko kwe aali. Neke avalongelage avanyigendwa vaakwe atigilage, “Tuhelele kangi ku Yudeya.” Avanyigendwa vaakwe vakumuhigaga viitigilaga, “Muwulanidzaave, umusika mukeefu hela aVayahudi vakiisakaga ukukutova na maganga. Kye kiki wiisaka ukuhelela kuuko kangi?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ongo, imuunyi yisili ni fivalilo finyikyumi ni fivili (12)? Ngana umuunu iigenda pa muunyi, asikwikuvadza, pakuva akufiwona fyonda mu lumuli lwa pe naanyi apa. Neke kangi umuunu ye iigenda pakilo, akwikuvadza, pakuva ali hela ulumuli ulo.” Pe aaviye álongile idzo, akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Umudzeela veesu uLasalo ágoneeliye, lino ndiihelela kumulamusa.” Avanyigendwa vaakwe vakumuhigaga viitigilaga, “Mutwave, ngana ágoneeliye, ahadza iinana.” UYesu apa aali álongile ukutigila, uLasalo áfuwe, neke kangi avanyigendwa vaakwe vahoodzage ukutigila iilonga ukutigila, ágoneeliye hela. Neke uYesu avalongelage pa weelu atigilage, “ULasalo áfuwe. Neke kangi uneene ndiikeela, pakuva sindikali pwali pe iifuwa, ukuta muufuuwage uneene. Lino tuhelele ukwakwe.” Neke umunyigendwa yumwinga uTomasi, ye aatambulwaga Munya wungungu, avalongelage avanyigendwa vayagwe atigilage, “Na yuufwe tuhelele, ukuta tukafwilase.” UYesu pe aafikile ku mugoola gwa Yudeya mu luvala lwa Betaniya, akumuwonaga uLasalo ámalile figono fitayi mu mombwe. Uluvala lwa Betaniya lwali ngita kilometa dzidatu wuli ukuhuma ku Yelusalemu. AVayahudi voloofu ukuhuma ku Yudeya, vaali váadzile ku Betaniya kuvanyaamadza uMalita nu Maliya, wiimila wa kufuwa kwa muhaadza-vaawo uLasalo. UMalita pe aapuliike ukutigila uYesu ali mu ngʼaasi, iihelelaga kumwanukila, neke kangi uMaliya asigalage pa nyumba. UMalita akumulongelaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, ngana ukali uvedze pwali, umuhaadza-vangu ngali siafuwe. Nambe lino ndiidzeela ukutigila, kikivedzaga kye ukumunyilika uNguluvi, ahadza akukupeela.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Umuhaadzawo ahadza iivedza muumi kangi.” UMalita iilongaga iitigilaga, “Mutwave, ndiidzeela ukutigila uNguluvi, pe alaadzulubusa avaanu ikigono ikya wusililo, nu muhaadza-vangu nave alaadzulubuka nu kuvedza muumi ikigono ikyo.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Uneene ndili ludzulubuko nu wuumi. Umuunu ye avedzaga ye akuufuuwa, nde avedze iifuwa, iivedza muumi. Ye avedzaga ye ali muumi, kangi akuufuuwa asilaafuwa mbeepali. Wiifuuwa ulo?” UMalita akumuhigaga iitigilaga, “Ndakyene Mutwave, ndiifuuwa ukutigila uveeve ve Mesiya, Muswamuve va Nguluvi, ye twahuuvilaga ukutigila, iikwadza pe naanyi apa.” UMalita pe aaviye ámulongiye idzo uYesu, iihelelaga kumukemeela umunungʼuve uMaliya. Neke amulongelage pa lubali atigilage, “UMuwulanidzi pwali apa, akukukemeela.” UMaliya pe aapuliike idzo, iikwimaga kisaatu, iihelelaga kwa Yesu. UYesu aali asinaa afika mu luvala lwa Betaniya ulo, neke kangi aali apila apoono pe aaheliye ukwanukilwa nu Malita. AVayahudi avo avaali váheliye kumuwona nu kumunyaamadza uMaliya, vakumuwonaga iilamuka, iihuma kwivala. Suwe vakumuniniilaga, pakuva vaahoodziidze ukutigila, uMaliya iihelela ku mombwe ukuta akavembele uko. UMaliya pe aafikile pe agenda uYesu, akwigwisaga pa magulu gaakwe, akumulongelaga iitigilaga, “Mutwave, ngana ukali uvedze pwali, umuhaadza-vangu ngali asifuwe.” UYesu pe amuweene uMaliya iivemba, na Vayahudi avaali váadzile pamwinga nave, navo viivemba, iiviipaga nu kunyengʼemala hiilo. Neke avawuudzage atigilage, “Múmuviikile kwiya?” Vakumuhigaga viitigilaga, “Mutwave, waadze ulole.” UYesu iivembaga. Neke aVayahudi avo vatigilage, “Lolage kye akamwendile uLasalo!” Neke kangi avangi mu avo vatigilage, “Umuunu uyu ye mwene ye akamudinduwe amiiho umubofu yula, ongo, álemiilwe ukutanidza uLasalo atane ukufuwa?” Neke uYesu afikage ku mombwe, kuno apila áviipile. Imombwe iyo yaali manga iyaadindiilwe ni liganga likomi pa mulyango. UYesu akuvalongelaga avaanu avaali apo iitigilaga, “Mubiilusile pa lubali iliganga ilyo.” Neke uMalita umuhaadzave va ye áfuwe, amuhigage atigilage, “Mutwave, lino umufimba gwivedza gúvangile ukunuungʼa, pakuva fídzumbile figono fitayi ukuhuma pe tukamuviikile mu mombwe.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Ongo, sindikulongiye ukutigila, ngana ukuufuuwa uneene, uhadza ukudziwona indolo dza Nguluvi?” Neke vabiilusilage pa lubali iliganga ilyo. UYesu akwinamulaga amiiho kukyanya, iilapangilaga kwa Nguluvi iitigilaga, “Ve Daada, ndikukuhongedza, pakuva úpuliike indapangilo dzangu. Ndiidzeela ukutigila, ukuumulika umusika gonda, neke kangi ndiilonga idzi wiimila wa lilugu lya vaanu ava, ukuta vafuuwe ukutigila ye veeve ye úunumile.” UYesu aaviye álongile idzo, iikwinusaga isawuti, iikemeelaga iitigilaga, “Lasalo, uhume kwivala!” Neke uyo ye aali áfuwe, ahumage kwivala, kuno ápilingiidzwe imyenda imivalafu mu magulu na mu mawoko, kangi vámugubiike na kenda ku miiho. UYesu akuvalongelaga avaanu avo iitigilaga, “Mumuwopole imyenda igyo, mumuleke ahelelage.” AVayahudi voloofu avaadzile mu kumunyaamadza uMaliya, pe valuweene lwe álimile uYesu, vakumufuuwaga. Neke kangi aVayahudi avangi vahelelage ku Vafwalisayo kuvalongela dze álimile uYesu. Neke avateekedzi avakomi na Vafwalisayo vakemeelage ikiwungu kya Vayahudi, viiwuudzage vatigilage, “Tulime kiki? Umuunu uyu iihuufya ifimanyilo fyoloofu. Ngana tukumuleka aginage ukuhuufya ifimanyilo ifyo, avaanu vonda vahadza vakumufuuwa, na Valoma viikwadza vaanange fyonda, inyi yeesu ni tembeli.” Neke yumwinga mu kiwungu ilitaawa lyakwe Kayafwa, ye aali muteekedzi umuvina va mwaka ugo, avalongelage atigilage, “Unyeenye musiidzeela kikivedzaga! Musiidzeela ukutigila, lwivedza luwumbulilo ukwenyo ngana umuunu yumwinga afuwe wiimila wa vaanu vonda, si ngita avaanu vonda vatipulwe?” UKayafwa asaalongile idzo ukuhuma mu mahoodzo gaakwe, nda haamu, aalongile idzo ukuvila, pakuva aali muteekedzi umuvina va mwaka ugo. Aavilile ukutigila, uYesu ahadza iifuwa wiimila wa nyi iya Vayahudi iyi. Kangi uYesu asifuwa wiimila wa nyi iyo yeene, nda haamu, wiimila wa vaana va Nguluvi ávapalaangʼiine, ukuta avalundase vonda vavedzage pamwinga. Ukuhuma ikigono ikyo, avalongodzi va Vayahudi viivangaga ukutemula ingʼaasi ya kumukomela uYesu. Wiimila wa ulo, uYesu iilekaga ukugenda pa weelu mu Vayahudi. Neke lino, ahegage, ahelelage biihi nu lungʼalangʼala, ku wudzenge wa Efulayimu, iikalasage na vanyigendwa vaakwe uko. Ikyaka kya Paasaka ya Vayahudi kyali biihi. Avaanu voloofu vaahegile ku ndzenge dzaawo, viihelelaga ku Yelusalemu pe yisinaa yifika iPaasaka wiimila wa kwivaladza. Neke vavangage ukumutemula uYesu nu kwiwuudza, pe vaalundiine pamwinga mu lipaala lya tembeli, vatigilage, “Unyeenye mwihoodza kiki? Umuunu uyo iikwadza mu kyaka iki, enewuli asaadza?” Vaalimile ewo, pakuva avateekedzi avakomi na Vafwalisayo vaali válagiidze ukutigila, umuunu ye avedzaga ye iidzeela kwe agenda uYesu, avalongelage, ukuta vakamwibate. Umusika pe físigiye figono mutanda (6) ukufikila mu kyaka kya Paasaka, uYesu iihelelaga kangi ku Betaniya, mu luvala lwe amudzulubwise uLasalo ukuhuma ku wulungu. Avaanu va apo vakumutelekelaga uYesu ikyakuliya kya pa kyamihe. UMalita akuvalimilaga avagendzi, nayu Lasalo aali yumwinga va vagendzi aviikalile mu kuliilasa nu Yesu. Neke uMaliya anyamulage isupa iyili na mafuta matalamu aganya lunuusi lunofu, agaawuyiipwe ukuhuma ku kimelo ikiitambulwa naludo. Akumubakaga uYesu mu magulu, nu kupolosa ni fwili dzaakwe. Inyumba yonda yiidudiingʼanaga lunuusi lwa mafuta. Neke kangi uYuda Isikalyote, yumwinga va vanyigendwa va Yesu, ye ahadza akumusutula uYesu pambele, atigilage, “Kye kiki amafuta matalamu ago gasigudziidzwe idinaali magana gadatu (300), neke amagoobeli ago vapeelwe avahangala?” UYuda asaalongaga ewo wiimila wa kuvasungukila avahangala, nda haamu, pakuva aali muhiidzi. Uyo ye mwene ye aakoleelaga ibogolo ya magoobeli. Aahiidzaga amagoobeli agaasopwaga umo. UYesu akumuhigaga uYuda iitigilaga, “Mumuleke, áviikile amafuta matalamu ago ukufikila lino, ukuta agugelanidze umuvili gwangu pa kigono ikya kusiilwa kwangu. Avahangala muli navo ifigono fyonda, neke kangi uneene musili naane ifigono fyonda.” Suwe ililugu likomi lya Vayahudi lyadzeeliye ukutigila umwene ali uko, nalyo liikwadzaga, si wiimila wa Yesu hela, nda haamu, nu kumuwona uLasalo nave, ye ádzulubwiswe nu Yesu ukuhuma ku wulungu. Neke kangi avateekedzi avakomi vasakulage ulukaani lwa kumukomela uLasalo nave, pakuva aVayahudi voloofu vavalekile avalongodzi vaawo wiimila wa mola ya kudzulubuswa kwa Lasalo, vakumufuuwaga uYesu. Ikigono ikyafudiike, ililugu likomi lya vaanu lyadzile ku lukeelanilo lwa kyaka kya Paasaka, lyapuliike ukutigila uYesu ali mu ngʼaasi, iikwadza ku Yelusalemu. Neke linyamulage amahandzo ga makindo, lihelelage kumwanukila. Liiyooyaga liitigilaga, “Hosyana! Áfuunyiliilwe ye iikwadzila mu litaawa lya Mutwa Nguluvi! Áfuunyiliilwe uMutwa va Vaisilaheli.” UYesu akuyiwonaga indzanambunda, iihovaga ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Nye vaanu va mu wudzenge wa Sayuni, mutane ukoogopa! Lolage, uMutwa veenyo iikwadza, íikalile pakyanya pa ndzanambunda!” Umusika ugo, avanyigendwa va Yesu vasalufikile ulo. Neke kangi uYesu, pe aaviye íinwiswe ukuhelela kukyanya ku ndolo dzaakwe, umusika ugo viiwiike amadzwi ago agaali gásimbiilwe ulwa mwene, kangi ukutigila vaali vámulimiye ngita kye gaasimbiilwe. Lino ililugu lya vaanu ilyali pamwinga nu Yesu, pe amukemeelaga uLasalo ukuhuma mu mombwe nu kumudzulubusa ukuhuma ku wulungu, lyolelelaga imola idzo. Lwe lwene avaanu voloofu vaaheliye kumwanukila uYesu, pakuva vaapuliike ukutigila álimile kimanyilo ikyo. Neke aVafwalisayo valonganage veene vatigilage, “Lolage, twilemwa ukulima kikivedzaga! Avaanu vonda vakumuniniila umwene.” Lino vaali koovali na Vagiliki mu vaanu avo avaaheliye ku Yelusalemu kwifuunya kwa Nguluvi mu kyaka kya Paasaka. AVagiliki avo viihelelaga kwa Filipo ye aahumile ku wudzenge wa Betisayida mu mugoola gwa Galilaya, vakumunyilikaga viitigilaga, “Mutwave, twinyilika tumuwone uYesu.” UFilipo iihelelaga kumulongela uAndeleya imola idzo, neke vonda vavili vahelelage kumulongela uYesu. UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Gúfikile umusika gwa kuvilatulwa indolo dza Muswamuve va Muunu. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, ngana imbeyu yisinaa yisiilwa pa muganga, ngita umuunu ye áfuwe, siyiimela, neke kangi, ngana yisiilwe, yiimela nu kuveleka ifiveleko fyoloofu. Umuunu ye akuweenda uwuumi waakwe alawuyadza. Neke kangi umuunu ye akuwusuula uwuumi waakwe mwe naanyi umu, alawupoka nu kwanukila uwuumi uwa mbeepali. Umuunu ye avedzaga ye akuunovela iligendwa, lwisakulwa aaniniilage. Kangi pepavedzaga pala pe ndigenda, pe peene pe iivedza nu mulimila-vangi vangu. UDaada ahadza akumuginiya umuunu ye akuuniniila. “Lino inumbula yangu yínyengʼemiye hiilo. Ndilonge kiki? ‘Ve Daada, uumoke mu kivalilo kya mumuko iki.’ Ndiilemwa ukulapangila ewo, pakuva ndaadzile ukuta ndigendele umusika ugu. Ve Daada, uvilatule indolo dza litaawa lyako.” Neke isawuti ukuhuma kukyanya yitigilage, “Muswamu-vanguave, ndídzivilatuwe, kangi ndiigina ukudzivilatula.” Ililugu lya vaanu avaali apo, vaapuliike isawuti ukuhuma kukyanya, viitigilaga, “Ilibalamusi líbalamwike.” Avangi viitigilaga, “Umunyamwandza va Nguluvi álongile nave.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Isawuti ye múpuliike, si wiimila wa neene, nda haamu, wiimila weenyo. Lino gúfikile umusika gwa kuvahiga avaanu va mwe naanyi umu. Lino umutemi va mwe naanyi umu uSetano, ahadza iidagilwa kwivala. Neke kangi uneene, pe ndiivedza ndíinwiswe ukuhuma mwe naanyi, ndihadza ndikuvakongola vonda, ukuta vaadze ukwangu.” UYesu aalongile ewo, ukuwoneesa imifwile giki gye ahadza iifwila. Ililugu lya vaanu ilyo likumuhigaga uYesu liitigilaga, “Twímbile mu Wusimbe uWiimike ukutigila, uMesiya iivedza muumi mbeepali. Lino kye kiki wiilonga ukutigila uMuswamuve va Muunu munya kwinuswa? UMuswamuve va Muunu uyo ye ani?” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Ulumuli pooluli pamwinga naanye umusika mudebe hela. Mugendage mu lumuli ulo umusika gwe pooluli, ukuta ikiisi kitane ukuvalema, pakuva umuunu ye iigenda mu kiisi asiidzeela kwe iihelela. Mulufuuwage ulumuli umusika pe pooluli, ukuta muvedzage vaana va lumuli.” UYesu pe aaviye álongile idzo, iihegaga apo, akwifihaga, ukuta vatane ukumuwona. Nde luvedze uYesu aali álimile ifimanyilo fyoloofu pa miiho gaawo, napo kangi vasamufuuwaga. Lwali ewo, ukuta ilidzwi lye aalongile umuvidzi Isaya likwile ukutigila, “Mutwave, ye ani ye áfuuviilwe imola yeesu? Kangi uMutwa ámuwoneesiidze ani ingufu dzaakwe?” Wiimila wa ulo, vaalemiilwe ukufuuwa, pakuva uNguluvi aalongile wugendela wa Isaya ukutigila, “Ávabofwidze amiiho gaawo nu kuhambusa inumbula dzaawo ukuvedza ngʼiliitafu, ukuta vatane ukulola na miiho gaawo, vatane ukulufika mu numbula dzaawo, ukuta vatane ukuumitukila. Ngana siluli ewo, ndivananiye.” UIsaya aalongile idzo, pakuva adziweene indolo dza Yesu nu kulonga imola dzaakwe. Napo kangi, avalongodzi voloofu va Vayahudi vamufuuwaga uYesu. Neke kangi wiimila wa Vafwalisayo, vasaalongile pa weelu ukutigila vámufuuviilwe, pakuva voogopaga ukudagwa mu nyolanilo. Avalongodzi avo vaakeeliye hiilo ukuginikwa na vaanu, ukulutila ukuginikwa nu Nguluvi. Neke uYesu iinusage isawuti atigilage, “Umuunu ye akuufuuwa, asikuufuuwa uneene hela, nda haamu, akumufuuwa na ye áanumile. Kangi uyo ye áambwene uneene, ámuweene na ye áanumile. Uneene ndáadzile mwe naanyi ngita lumuli, ukuta nayula ye akuufuuwa, atane ukusigala mu kiisi. “Ye akugapulika amadzwi gangu, neke kangi asikugagendela, uneene sindimuhiga, pakuva sindaadzile pe naanyi apa ukuvahiga avaanu, nda haamu, ndáadzile mu kuvapoka. Napo kangi, umuunu ye akuungʼaana uneene pamwinga na madzwi gangu, ali nave uva kumuhiga. Amadzwi ge ndílongile, ge geene agalamuhiga pa kigono ikya wusililo. Pakuva sindilongile mu wutawulilwe wangu yuune, nda haamu, uDaada ye áanumile, ye mwene ye áandagiidze ulwa kulonga na kye ndiilonga. Kangi ndiidzeela ukutigila, ululagi lwakwe lukuvapeela avaanu uwuumi uwa mbeepali. Neke luluvedzaga lwe ndiilonga uneene, ndiilonga lwe áandongiye uDaada ukutigila ndilonge.” Ikyaka kya Paasaka pe kyali kisinaa kifika, uYesu aludzeeliye ukutigila, umusika gwakwe ugwa kuhega pe naanyi apa kuhelela kwa Daadiye, gúfikile. Umusika gonda uYesu pe aali pe naanyi, aveendile avaanu vaakwe, lino aaheliye kuvawoneesa uwukwilifu wa wende waakwe. UYesu na vanyigendwa vaakwe, vaali víikalile mu kuliya ikyakuliya ikya pa kyamihe. USetano aali ámukoofiidze uYuda umuswamuve va Simoni Isikalyote, ukuta amusutule uYesu. UYesu aadzeeliye ukutigila, uDaada áviikile ifiinu fyonda paanyi pa wutawulilwe waakwe, kangi ukutigila aahumile kwa Nguluvi, nave iipiluka kwa Nguluvi. Neke alekage ukuliya, awopolage umugolole, anyamulage ikikwindo, iipinyage mu kigudi. Iisopaga ululenga mu kikalavilo, neke avangage ukuvakalafya amagulu avanyigendwa vaakwe nu kupolosa ni kikwindo kye iipinyile. UYesu pe aafikile pa Simoni Petulo, uPetulo akumulongelaga iitigilaga, “Mutwave, wiisaka ukuungʼalafya amagulu?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Uveeve usiludzeeliye lwe ndiilima lino, neke kangi uhadza ukuludzeela pambele.” UPetulo akumuhigaga iitigilaga, “Usikuungʼalafya amagulu nambi!” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ngana sindikukukalafya, apo usili mihanganile naane.” USimoni Petulo akumuhigaga iitigilaga, “Mutwave, ngana dzili ewo, utane ukuungʼalafya amagulu geene, nda haamu, naga mawoko pamwinga nu mutuwe.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Umuunu ye ákaliive, asiisakulwa ukukalava kangi, nda haamu, kukukalafya amagulu geene. Uyo mwelu umuvili gonda. Unyeenye muli veelu, neke kangi si nyivonda.” UYesu amudzeeliye ye ahadza akumusutula, lwe lwene aatigiye, “Unyeenye muli veelu, neke kangi si nyivonda.” UYesu pe aaviye ámalile ukuvakalafya amagulu avanyigendwa vaakwe, iifwalaga kangi umugolole gwakwe, iipilukaga apoono pe iikalile, akuvalongelaga iitigilaga, “Múlufikile lwe ndívalimiye unyeenye? Unyeenye mukuungʼemeela, ‘Muwulanidzi,’ nu, ‘Mutwa,’ ulu lwe lwene, pakuva ndeeni kye ndigenda. Neke lino, ngana uneene ye ndili Mutwa nu Muwulanidzi veenyo, ndívakaliifye unyeenye amagulu, ndeeni mwisakulwa ukwikalafya amagulu yuunye mwa yuunye. Ndívawoneesiidze ikihwananidzo ukutigila, na yuunye mwilimilage ngita uneene kye ndívalimiye unyeenye. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umulimila-vangi asili mukomi ukulutila umutwa vaakwe, kangi umulongodzi-mola asili mukomi ukulutila ye akumutuma. Ngana mudzeele idzo, apo uNguluvi ahadza akuvafuunya ngana mukudzilimila. “Idzo dze ndiilonga, sindiilonga ulwa nyeenye nyivonda. Ndívadzeeliye avo ve ndívahaaguwe. Neke kangi idzo dziisakulwa, ukuta amadzwi agaasimbiilwe mu Wusimbe uWiimike gakwile ukutigila, ‘Yula ye aaliilasaga naane ikyakuliya, ápitwike ukuvedza mutavangwa vangu.’ Ndikuvalongela dzonda idzi umusika ugu pe dzisinaa dzihumila, ukuta umusika pe dzíhumiye, mwali mufuuwe ukutigila, uneene ye mwene. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye avedzaga ye akumwanukila ye ndímutumile, akuundzanukila uneene. Kangi ye akuundzanukila uneene, akumwanukila uDaada ye áanumile.” UYesu pe aaviye álongile idzo, iinyengʼemalaga hiilo mu numbula yaakwe, iilongaga pa weelu iitigilaga, “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, yumwinga umwenyo ahadza akuusutula.” Neke avanyigendwa vaakwe vavangage ukwilola ku miiho, pakuva vasaadzeeliye ye ani ye akumulonga. Umunyigendwa vaakwe yumwinga ye eendwaga hiilo nu Yesu, aali íikalile biihi nave. Neke uSimoni Petulo amusinidzage umunyigendwa uyo, amulongelage atigilage, “Umuwuudze ukutigila, ye ani ye akumulonga umwesu.” Neke umunyigendwa uyo amwegamilage uYesu pa mambaga, amuwuudzage atigilage, “Mutwave, ye ani uyo?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ye uyo ye ndihadza ndikumupeela ikipiidza kya mukaate kye ndídzabile mu kitonga.” Neke adzabage ikipiidza kya mukaate nu kumupeela uYuda umuswamuve va Simoni Isikalyote. UYuda pe aanukiye ikipiidza kya mukaate ugo, uSetano akumwingilaga. UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Lwe wiisaka ukululima, ululime kisaatu!” Neke kangi mu avo aviikalile mu kuliya ikyakuliya, sikwali umuunu ye alufikile ukutigila, kye kiki uYesu ámulongiye ewo uYuda. Pakuva uYuda ye mwene ye aakoleelaga ibogolo ya magoobeli, avangi vaahoodzaga ukutigila uYesu ámulongiye ukutigila, akagule ifiisakulwa mu kyaka, enewuli avapeele ikiinu avahangala. Umusika guugo, uYuda pe aaviye áanukiye umukaate ugo, iihumaga kwivala. Umusika ugo, yaali kilo. UYuda pe aaviye áhumile kwivala, uYesu akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Lino gúfikile umusika gwa kuvilatulwa indolo dza Muswamuve va Muunu, ni ndolo dza Nguluvi wugendela mwa Muswamuve. Ngana indolo dza Nguluvi dzívilatuliilwe wugendela mwa Muswamuve, uNguluvi ahadza iivilatula indolo dza Muswamuve, kangi ahadza iilima baaho na baaho. “Nye vaanaanye! Ndiivedza naanye musika mudebe hela. Ngita kye ndavalongiye avalongodzi va Vayahudi, lino ndikuvalongela na yuunye. Mulaanemula, neke kangi mulaalemwa ukwadza kwe ndigenda. Lino ndikuvapeela ululagi ulupiya ukutigila, mwiyendage, ngita uneene kye ndíveendile unyeenye, ndeeni na yuunye mwiyendage. Ngana mukwiyenda, apo avaanu vonda vahadza viidzeela ukutigila, unyeenye muli vanyigendwa vangu.” USimoni Petulo akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, wiihelela kwiya?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Kwe ndiihelela, uveeve wiilemwa ukuuniniila lino, neke kangi uhadza ukuuniniila pambele.” Neke uPetulo amuwuudzage atigilage, “Mutwave, kye kiki ndiilemwa ukukuniniila lino? Uneene ndihadza ndikwitawula wiimila waako, nde kuvedzage kufuwa!” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Petulo, ongo, wiisunga wiitawule wiimila wangu, nde kuvedzage kufuwa? Ndakyene ndikukulongela ukutigila, indzogolo pe yisinaa yivika, wiivedza úungʼaanile nyakadatu ukutigila usiindzeeliye.” UYesu iiginaga ukuvawulanidza iitigilaga, “Mutane ukunyengʼemala mu numbula dzeenyo, mumufuuwage uNguluvi, kangi muufuuwage na yuune. Mu nyumba ya Daada, muli wiikalo woloofu. Ngana lukali luvedze si ewo, apo ngali ndívalongiye. Lino ndiihelela mukuvagelanidzila uwiikalo. Uneene pe ndíheliye nu kuvagelanidzila uwiikalo, ndilaadza kangi ukuvanyamula, ukuta na yuunye muvedze baaho pe ndigenda. Unyeenye múyidzeeliye ingʼaasi ya kuhelela apoono pe ndiihelela.” UTomasi akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, uneefwe tusiidzeela kwe wiihelela. Neke lino, tuhadza tukuyidzeela wuli ingʼaasi?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Uneene ndili ngʼaasi, ndakyene, kangi wuumi. Sikwali umuunu ye iifika kwa Daada ngana asigendiye ukwangu. Ngana mukali muundzeelage uneene, apo ngali mukali mukumudzeela nayu Daada. Ukuvangila lino, múmudzeeliye, kangi múmuweene.” UFilipo akumulongelaga iitigilaga, “Mutwave, utuwoneese uDaada. Ngana utuwoneese, apo lwivedza lúkwiliye ukwesu.” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Filipo, ongo ndikali naanye umusika gonda ugu, napo kangi usinaa uundzeela? Umuunu ye avedzaga ye áambwene uneene, ámuweene uDaada. Kye kiki lino wiitigila, ‘Utuwoneese uDaada’? Ongo, usiifuuwa ukutigila, uneene ndili mugati mwa Daada, nayu Daada ali mugati umwangu? Amadzwi ge ndikuvalongela, si mu wutawulilwe wangu, nda haamu, uDaada ye akwikala mugati umwangu, ye mwene ye iilima amalimo gaakwe. Mufuuwage lwe ndiilonga ukutigila, ndili mugati mwa Daada, nayu Daada ali mugati umwangu. Kangi ngana unyeenye simwifuuwa lwe ndiilonga, apo mufuuwage wiimila wa malimo ge ndiilima. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye avedzaga ye akuufuuwa, ahadza iilima amalimo gaagala ge ndiilima uneene. Kangi ahadza iilima amakomi ukulutila ago, pakuva uneene ndiihelela kwa Daada. Kye kyonda kye mwinyilika mu litaawa lyangu, uneene ndihadza ndiilima ngita kye mwinyilika. Wugendela uwo, ndiiwoneesa indolo dza Daada kye dzigenda. Ngana mwinyilika ikiinu kikivedzaga mu litaawa lyangu, ndihadza ndiilima. “Ngana mukuundzenda, apo mukudzigendela indagi dzangu. Na yuune ndihadza ndikumunyilika uDaada, ukutigila ahadza akuvapeela uMukengedzi uyungi ye ahadza akwikalaga naanye mbeepali. Uyo ye Mubepo uMwimike ye iivilatula indakyene. Avaanu va mwe naanyi umu viilemwa ukumwidika nambe kumudzeela. Lino unyeenye múmudzeeliye, pakuva akwikalasa naanye, kangi ahadza iivedza mugati umwenyo. “Sindihadza ndikuvaleka unyeenye vakiva, ndiikwadza kangi ukwenyo. Kangi gúsigiye musika mudebe, avaanu va mwe naanyi umu vasilaambona kangi, neke kangi unyeenye muhadza mukuumbona. Pakuva uneene ndili muumi, na yuunye mwivedza vuumi. Mu kigono kye ndihadza ndiidzulubuka, muhadza mwidzeela ukutigila, uneene ndili mugati mwa Daada, na yuunye muli mugati umwangu, na yuune ndili mugati umwenyo. Umuunu ye avedzaga ye akudzaanukila indagi dzangu nu kudzigendela, uyo ye mwene ye akuundzenda. Nave ye akuundzenda, uDaada ahadza akumwenda. Na yuune ndihadza ndikumwenda nu kwivilatula ukwakwe.” UYuda, si yula uIsikalyote, akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, kye kiki ukwivilatula ukwesu, si ku vaanu va mwe naanyi umu?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Umuunu ye avedzaga ye akuundzenda, uyo ahadza iikwidika amadzwi gangu. UDaada nave ahadza akumwenda, kangi uneene nu Daada twikwadza ukwakwe nu kwikalasa nave. Neke kangi umuunu ye avedzaga ye asikuundzenda, uyo asiidika amadzwi gangu. Amadzwi ge mwipulika gasiihuma ukwangu, nda haamu, giihuma kwa Daada ye áanumile. “Ndívalongiye dzonda idzo umusika pe ndipila pamwinga naanye. Neke kangi uDaada ahadza akumutuma uMukengedzi ukwenyo mu litaawa lyangu, ye Mubepo uMwimike. Nave ahadza akuvawulanidza nu kuviiwusa dzonda dze ndívalongiye. Ndikuvalekela ulutengamaso mu numbula. Ndikuvapeela ulutengamaso lwangu, ulusiihuma mwe naanyi umu. Mutanage ukunyengʼemala mu numbula dzeenyo, nambe koogopa. Múpuliike dze ndikuvalongela ndiitigila, ‘Ndiihelela kwa Daada, ndilaadza kangi ukwenyo.’ Ngana ndakyene mukuundzenda, ngali mwikeela ukutigila, ndiihelela kwa Daada, pakuva uDaada mukomi ukulutila uneene. “Ndívalongiye dzonda idzo pe dzisinaa dzihumila, ukuta umusika pe dzíhumiye, unyeenye muhadza mwifuuwa. Sindihadza ndiilonga naanye mu musika mutaali hiilo, pakuva uSetano mutemi va mwe naanyi umu iikwadza, neke kangi angaya ludali ukwangu. Dze ndiilima dze dzeene dze aandagiidze uDaada ukulima, ukuta avaanu vonda valufikage ukutigila ndikumwenda. Lino mwime, tuhege apa.” UYesu iiginaga ukuvawulanidza iitigilaga, “Uneene gwe musabibu gwa ndakyene, uDaada ye mulimi. Ikipagwa kikivedzaga mugati umwangu ikisiiveleka ifiveleko, uDaada akukidumula nu kukihedza. Kangi ikipagwa kikivedzaga ikiiveleka ifiveleko, uDaada akukipagulila, ukuta kivelekage hiilo. Unyeenye múpaguliilwe kwe kutigila muli veelu, pakuva múfuuviilwe imbulanidzo dzangu. Musigalage mugati umwangu, apo na yuune ndiisigala mugati umwenyo. Ngita ikipagwa ve kiilemwa ukuveleka kyene ngana kisisigiye mu musabibu, ndeeni na yuunye mwilemwa ukuveleka ifiveleko ngana musisigiye mugati umwangu. “Uneene gwe musabibu, unyeenye muli fipagwa. Umuunu ye iisigala mugati umwangu, na yuune ndiisigala mugati umwakwe, uyo ahadza iiveleka ifiveleko fyoloofu, pakuva kingaya neene musiilima kikivedzaga. Umuunu ye asikwikala mugati umwangu, uyo ahadza iihwanana ni kipagwa ikiitaagwa nu kuuma. Ifipagwa ngita ikipagwa ikyo, avaanu vakufihola nu kufitaaga mu mooto, ukuta fipiye. Ngana mukwikala mugati umwangu na madzwi gangu gakwikala mugati umwenyo, apo mumunyilikage uDaada kikivedzaga kye mwisaka, ahadza akuvapeela. Indolo dza Daada dziiwoneka pe mwiveleka ifiveleko fyoloofu, kangi mukwiwoneesa ukuvedza vanyigendwa vangu. Ngita uDaada kye áandzendile uneene, na yuune ndíveendile unyeenye. Lino mwikalage mu wende wangu. Ngana mukudziidika indagi dzangu, muhadza mwisigala mu wende wangu, ngita uneene kye ndídziidiike indagi dza Daada nu kusigala mu wende waakwe. “Ndívalongiye dzonda idzo, ukuta ulukeelo lwangu luvedzage mugati umwenyo, nu lukeelo lwenyo luvedzage lukwilifu. Ululagi lwangu lwe ulu, mwiyendage ngita uneene kye ndíveendile unyeenye. Sikwali umunya wende wukomi ukulutila uwu, ukutigila iitawule ukufuwa wiimila wa vadzeela vaakwe. Ngana mwilima dze ndikuvalagidza, apo unyeenye muli vadzeela vangu. Sindikuvakemeela valimila-vangi, pakuva umulimila-vangi asiidzeela uwugulume wa mutwa vaakwe. Nda haamu, ndívakemeeliye vadzeela, pakuva dzonda dze ndaapuliike ukuhuma kwa Daada, ndívavilatuliye. Mu ulo, unyeenye simwaanyaaguwe uneene, nda haamu, uneene ndavahaaguwe unyeenye, ukuta muvelekage ifiveleko ifisiisila nambi. Wiimila wa ulo, uDaada ahadza akuvapeela kikivedzaga kye mukumunyilika mu litaawa lyangu. Suwe ululagi lwangu lwe ulu, mwiyendage.” UYesu iiginaga ukuwulanidza avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Ngana avaanu va mwe naanyi vakuvasuula unyeenye, muludzeelage ukutigila, vaatalile tandi ukuusuula uneene. Ngana mukali muvedzage vaanu va mwe naanyi, apo ngali váveendile ngita kye vakuveenda avayaawo. Neke kangi unyeenye musili vaanu va mwe naanyi umu, pakuva ndívahaaguwe ukuhuma mwe naanyi umu, lwe lwene avaanu va mwe naanyi umu, vakuvasuula. Mwiwukage lwe ndavalongiye ukutigila, ‘Umulimila-vangi asili mukomi ukulutila umutwa vaakwe.’ Ngana vaamumwise uneene, apo na yuunye valavapumusa. Kangi ngana vadziidiike imbulanidzo dzangu, vahadza vakudziidika ni dzeenyo. Neke kangi vahadza vakuvalimila unyeenye dzonda idzo wiimila wangu, pakuva vasimudzeeliye ye áanumile. Ngana ndikali ndivedze sindaadzile ukwawo nu kulonga navo, apo ngali vangaya ndzanangifu. Neke kangi lino, viilemwa ukwikengela ukutigila, vangaya ndzanangifu. Umuunu ye akuusuula uneene, apo akumusuula nayu Daada. Ngana ndikali ndivedze sindilimile umwawo amalimo aga ge asinaa alimaga muunu, ngali vangaya ndzanangifu. Neke kangi lino, vádziweene dzonda dze ndaalimile, napo kangi vaave vakuusuula uneene pamwinga nu Daada. Neke kangi idzo dzíhumiye, ukuta amadzwi agaasimbiilwe mu Wusimbe waawo Wiimike gakwile ukutigila, ‘Vaasuulile uneene lwahela.’ “Ndihadza ndikumutuma ukwenyo uMukengedzi ukuhuma kwa Daada, uyo ye Mubepo uMwimike ye iivilatula indakyene. UMukengedzi uyo, ye iihuma kwa Daada pe iikwadza, ahadza iikoolela imola dzangu. Na yuunye muhadza mwikoolela imola dzangu, pakuva mukali pamwinga naane ukuhuma pa wutalilo wa malimo gangu. “Ndívalongiye dzonda idzo, ukuta mutane ukwikuvadza mu lufuuwo lwenyo. Avaanu vahadza vakuvadaga unyeenye muhume mu nyolanilo dzaawo. Kangi gwikwadza umusika, umuunu ye avedzaga ye akuvakoma unyeenye, ahadza iihoodza ukutigila, akumutovela iligendwa uNguluvi. Vahadza viilima dzonda idzo, pakuva vasimudzeeliye uDaada nambe neene. Ndívalongiye idzo, ukuta umusika ugo pe gwikwadza, mwali mwiwukage ukutigila, ndavalongiye. “Sindavalongiye dzonda idzo pa kutala, pakuva ndaali pamwinga naanye, neke kangi lino ndiihelela kwa Daada ye áanumile. Sikwali ye avedzaga umwenyo ye akuumbuudza ukutigila, ‘Wiihelela kwiya?’ Neke kangi múhuguviye hiilo mu numbula dzeenyo, pakuva ndívalongiye ukutigila, ndiihelela kwa Daada. “Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, uneene ndiihelela kwa Daada, ulo lwe luwumbulilo ukwenyo. Ngana sindiihelela, apo uMukengedzi asaadza ukwenyo. Neke kangi, ngana ndiihelela, ndihadza ndikumutuma ukwenyo. Pe iikwadza uMukengedzi uyo, ahadza akuvawoneesaga avaanu va mwe naanyi umu inongwa yaawo ulwa ndzanangifu, ulwa wugolofu nu lwa luhigo. Ahadza akuvawoneesaga inongwa yaawo ulwa ndzanangifu, pakuva vasikuufuuwa uneene. Kangi ahadza akuvawoneesaga inongwa yaawo ulwa wugolofu, pakuva ndiihelela kwa Daada, kwe musilaambona kangi. Kangi ahadza akuvawoneesaga inongwa yaawo ulwa luhigo, pakuva uSetano umutemi va mwe naanyi umu, áhigiilwe. “Ndipila nadzo ndzoloofu idza kuvalongela, nda haamu, lino mwilemwa ukudzifika. Neke kangi uMubepo uMwimike ye akuvavilatulila indakyene, pe iikwadza, ahadza akuvavilatulila indakyene yonda. Asilongaga mu wutawulilwe waakwe yumwene, nda haamu, iilongaga dze ápuliike nu kuvalongela idzilaahumila. UMubepo uyo iiwoneesaga indolo dzangu, pakuva ahadza akuvalongelaga dzonda dze iikwanukilaga ukwangu. Ifiinu fyonda fye ali nafyo uDaada, fyangu. Lwe lwene lwe ndiilonga ukutigila, uMubepo uMwimike uyo, iikwanukilaga imola dzangu nu kuvavilatulila unyeenye.” UYesu iiginaga ukuvalongela iitigilaga, “Mu musika mudebe musihadza mukuumbona, neke kangi pe gúhelaniidze musika mudebe ugo, muhadza mukuumbona kangi.” Neke avangi mu vanyigendwa vaakwe viiwuudzandzage vatigilage, “Pe iilonga ukutigila, ‘Mu musika mudebe musihadza mukuumbona, neke kangi pe gúhelaniidze musika mudebe ugo, muhadza mukuumbona,’ kangi, ‘Pakuva ndiihelela kwa Daada,’ ikiganulo kyakwe kye kiki?” Neke vaginage ukwiwuudzandza vatigilage, “Pe iilonga ukutigila, ‘Umusika mudebe,’ ikiganulo kyakwe kye kiki? Uneefwe tusikulufika lwe iilonga.” UYesu aludzeeliye ukutigila, viisaka ukumuwuudza lwe álongile, neke avawuudzage atigilage, “Ongo, mukwiwuudzandza ikiganulo kyakwe, pe ndílongile ukutigila, ‘Mu musika mudebe musihadza mukuumbona, neke kangi pe gúhelaniidze musika mudebe ugo, muhadza mukuumbona’? Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, unyeenye muhadza mwivemba nu kuhugumilila, neke avaanu va mwe naanyi umu vahadza viikeela. Muhadza mwihuguvala, neke kangi uwuhuguvafu weenyo wuhadza wiihambuka lukeelo. Umwayuuva pe iihelela kuhola umwana, iihuguvala pakuva umusika gwa wuvafi gúfikile. Neke kangi pe iivedza áholile, asiikwiwuka kangi uwuvafi uwo wiimila wa lukeelo lwa kuholwa umwana mwe naanyi. Na yuunye ndeeni, lino gwe musika gwenyo gwa wuhuguvafu. Neke kangi ndihadza ndikuvawona kangi, apo muhadza mwivedza nu lukeelo mu numbula dzeenyo. Sikwali umuunu ye alaluhedza ulukeelo ulo uluhuma mu numbula dzeenyo. Kangi ikigono kila pe kífikile, musilaambuudza kikivedzaga. Ndakyene ndikuvalongela ndiitigila, kikivedzaga kye mukumunyilika uDaada mu litaawa lyangu, ahadza akuvapeela. Ukufikila lino, musinaa munyilika kikivedzaga kwa Nguluvi mu litaawa lyangu. Mumunyilikage uNguluvi, na yuunye muhadza mwikwanukila. Wugendela wa ulo, muhadza mwigina ukuvedza nu lukeelo hiilo mu numbula dzeenyo. “Ndívalongiye ingʼaani idzo mu fihwananidzo. Neke kangi umusika gwikwadza gwe sindivalongela mu fihwananidzo, apo ndihadza ndikuvalongela pa weelu imola dza Daada. Mu kigono ikyo, mulamunyilika uDaada mu litaawa lyangu. Sindiilonga ukutigila, uneene ndihadza ndikumunyilika uDaada wiimila weenyo. UDaada yumwene akuveenda unyeenye, pakuva unyeenye mukuundzenda uneene, kangi múfuuviilwe ukutigila, ndaahumile kwa Nguluvi. Ndaahumile kwa Daada ndiikwadzaga mwe naanyi umu, lino ndiihega mwe naanyi ukupiluka kwa Daada.” Neke avanyigendwa vaakwe vamulongelage vatigilage, “Lino wiilonga naafwe pa weelu kingaya fihwananidzo! Lino twidzeela ukutigila, údzidzeeliye dzonda, kangi lusiisakulwa umuunu akuwuudze luluvedzaga. Wiimila wa idzo, twifuuwa ukutigila, úhumile kwa Nguluvi.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Lino mwifuuwa? Umusika gwikwadza, kangi gwádzile, pe muhadza mwipalaangʼana nyivonda, nayula ahadza iihelela ukwakwe. Muhadza mukuundeka ndimwene. Neke kangi sindiivedza ndimwene, pakuva uDaada ali pamwinga naane. Ndívalongiye unyeenye amadzwi ago ukuta, muvedzage nu lutengamaso mu numbula dzeenyo, pakuva muli mugati umwangu. Mwe naanyi umu mwivedza ni mumuko, neke kangi mwikangadzage inumbula, pakuva uneene ndídelwidze ingufu ya wuhosi mwe naanyi.” UYesu pe aaviye ámalile ukulonga dzonda idzo, iilolaga kukyanya, iilapangilaga iitigilaga, “Ve Daada, umusika gúfikile. Uwoneese indolo dza Muswamuwo, ukuta nayu Muswamuwo nave awoneese indolo dzaako. Pakuva wamupeeliye uwutawulilwe wa kutema avaanu vonda, ukuta avapeele uwuumi uwa mbeepali vonda ve wamupeeliye. Uwuumi uwa mbeepali we uwu ukutigila, avaanu vakudzeelage uveeve ve Nguluvi va ndakyene ye wimwene, kangi vamudzeelage uYesu Kilisiti ye wamutumile. Uneene ndíwoneesiidze indolo dzaako mwe naanyi umu, wugendela wa kukwilidza amalimo ge waameeliye ndilimage. Ve Daada, ndiilapangila uwoneese indolo dzangu, dze ndaali nadzo pe ndaali naave ukuhuma pe lisinaa ligawa ilidugulu.” UYesu iiginaga ukulapangila iitigilaga, “Ve Daada, avaanu ve waameeliye ukuhuma mwe naanyi umu, ndívawoneesiidze kye ugenda. Avo vaako, uveeve waameeliye uneene, kangi váliinatiye ilidzwi lyako. Lino vakulufika ukutigila, ifiinu fyonda fye úumeeliye fíhumile ukwako, pakuva ndívalongiye dzonda dze waandongiye, navo vádzaanukiye. Viidzeela ndakyene ukutigila, ndíhumile ukwako, kangi váfuuviilwe ukutigila, ye veeve ye waanumile. Sindikuvalapangilila avaanu vonda mwe naanyi umu, nda haamu, ndikuvalapangilila avo ve waameeliye, pakuva vaanu vaako. Vonda vangu ve vaako, na vaako ve vangu. Kangi indolo dzangu dziiwoneka mu avo. Uneene ndiikwadza ukwako, sindiivedza mwali kangi mwe naanyi umu, neke kangi avo, vapila mwe naanyi umu. Ve Daada Mwimike, ndiilapangila uvakengelage mu ngufu ya litaawa lyako lye waameeliye, ukuta vavedzage wunyalumwinga, ngita kye tuli wunyalumwinga. Pe ndaali pamwinga navo, ndavakengelaga mu litaawa lyako lye waameeliye. Ndavakengiye wunofu, sikwali nambe yumwinga mu avo ye aayagile, nda haamu, yu munya kutipulwa, ukuta wukwile uWusimbe uWiimike. “Ve Daada, lino ndiikwadza ukwako. Ndiilonga dzonda idzo pe ndipila mwe naanyi umu, ukuta vavedzage nu lukeelo lwangu londa mu numbula dzaawo. Ndívalongiye avanyigendwa vangu amadzwi gaako. Neke kangi avaanu va mwe naanyi umu vakuvasuula, pakuva avo si va mwe naanyi umu, ngita na yuune kye sindili va mwe naanyi umu. “Ve Daada, sindiilapangila ukutigila, uvahedze mwe naanyi umu, nda haamu, uvakengelage ukuhuma kwa Muhosi yula. Avo si va mwe naanyi umu, ngita uneene kye sindili va mwe naanyi umu. Ve Daada, ndiilapangila uvahambuse viimike wugendela wa ndakyene, pakuva ilidzwi lyako ye ndakyene. Ngita uveeve kye waanumile uneene mwe naanyi, ndeeni na yuune ndívatumile aveene mwe naanyi. Ndikwidumulila ukukulimila uveeve wiimila wa veene, ukuta navo vavedzage viimike wugendela wa ndakyene. “Sindikuvalapangilila avanyigendwa ava veene, nda haamu, ndikuvalapangilila na vonda avahadza vakuufuuwa, wugendela wa madzwi ge viiwulanidza avanyigendwa vangu. Ndikuvalapangilila avafuuwa vonda vavedzage vamwinga, ngita uveeve kye uli mugati umwangu, na yuune kye ndili mugati umwako. Ndikuvalapangila navo vavedzage mugati umwesu, ukuta avaanu va mwe naanyi vafuuwage ukutigila, ye veeve ye waanumile. Indolo dze waameeliye, na yuune ndívapeeliye avafuuwa avo, ukuta vavedzage vamwinga, ngita uneene nu veeve kye tuli yumwinga. Uneene ndili mugati umwawo, na yuuve uli mugati umwangu. Ndiilapangila ukuta vavedzage vamwinga, ukuta wugendela uwo, avaanu vonda va mwe naanyi valudzeelage ukutigila, ye veeve ye waanumile, kangi valudzeelage ukutigila ukuveenda ngita kye ukuundzenda uneene. “Ve Daada, ndiisaka vonda ve úumeeliye, vavedzasage naane apo pe ndiivedza. Apo vakudziwona indolo dzangu dze waameeliye, pakuva waandzendile ukuhuma pe lisinaa ligawa ilidugulu. Ve Daada, uveeve mugolofu, avaanu va mwe naanyi umu vasikukudzeela, neke kangi uneene ndikukudzeela, kangi avanyigendwa vangu viidzeela ukutigila, ye veeve ye waanumile. Uneene ndívavilatuliye kye ugenda uveeve, kangi ndihadza ndiigina ukulima ewo, ukuta viiyendage ngita uveeve kye ukuundzenda uneene, kangi ukuta ndivedzage mugati umwawo.” UYesu pe aaviye ámalile ukulapangila, iihegaga na vanyigendwa vaakwe, viilowokaga imwambu ya livindi lya Kiduloni. Apo paali nu mugunda gwa miseyituni, viikwingilaga umo. Lino uYuda ye aahelelaga kumusutula uYesu, agudzeeliye umugunda ugo, pakuva uYesu aataangʼanaga umo nyakoloofu na vanyigendwa vaakwe. Neke uYuda alongodzage ikipuga kya vakolakyanda, pamwinga na vakolokolooni va tembeli ukuhuma ku vateekedzi avakomi na ku Vafwalisayo. Viifikaga mu mugunda ugo, vákoleeliye imuli, ifyenge ni fyalukilo. UYesu adzidzeeliye dzonda dze vaasakaga ukumulimila. Neke ahelelage kuvawuudza avaanu avo atigilage, “Mukumusakula ani?” Avo vakumuhigaga viitigilaga, “Tukumusakula uYesu umuhuma ku Nasaleti.” UYesu akuvahigaga iitigilaga, “Uneene ye mwene.” UYuda ye aahelelaga kumusutula uYesu, aali íimile pamwinga navo. UYesu pe avalongiye ukutigila, “Uneene ye mwene,” avakolakyanda avo viipilukaga kimbelembele, viiguwaga paanyi. UYesu akuvawuudzaga kangi iitigilaga, “Mukumusakula ani?” Avo vakumuhigaga viitigilaga, “Tukumusakula uYesu umuhuma ku Nasaleti.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Ndívalongiye ukutigila, uneene ye mwene. Ngana mukuusakula uneene, apo muvaleke avaanu ava viihelelelage.” UYesu aalongile ewo, ukuta likwile ilidzwi lye aali álongile ukutigila, “Ndisinaa ndiyadza nambe yumwinga mu vonda ve waameeliye.” Neke uSimoni Petulo ye aali ni lipanga, alihoonolage, amumyatulage ilisiikidza ilya kundiyo umulimila-vangi va muteekedzi umuvina. Umulimila-vangi uyo aatambulwaga Maliko. UYesu akumulongelaga uPetulo iitigilaga, “Upiluse ilipanga lyako mu wugono waakwe. Ongo, usiidzeela ukutigila, ndili munya kunywela ikinywelo kya mumuko kye áameeliye uDaada?” Neke umukomi va vakolakyanda, pamwinga ni kipuga kyakwe, na vakolokolooni va tembeli, vamwibatage uYesu nu kumupinga. Vakumusindikaga kwa Anasi, ye aali mukwive va Kayafwa. UKayafwa uyo aali muteekedzi umuvina mu mwaka ugo. Kangi uKayafwa uyo ye mwene aali ávalongiye avalongodzi va Vayahudi ukutigila, lwivedza luwumbulilo ngana umuunu yumwinga afuwe wiimila wa vaanu vonda. USimoni Petulo nu munyigendwa uyungi, vamuniniilaga uYesu kumbele. Umunyigendwa uyungi uyo, pakuva aadzeelaniike nu muteekedzi umuvina, iingiye nu Yesu mu lipaala lya nyumba ya muteekedzi umuvina. Neke kangi uPetulo iimage piivala, biihi nu mulyango. Umunyigendwa uyo ye aadzeelaniike nu muteekedzi umuvina, iihumaga kwivala. Iilonganaga nu muhindza yumwinga ye aali mukolokolooni pa mulyango, neke amwidikilage uPetulo iingile mu lipaala. Neke umuhindza umukolokolooni uyo, amuwuudzage uPetulo atigilage, “Na yuuve siye yumwinga mu vanyigendwa va muunu uyu?” UPetulo akumuhigaga iitigilaga, “Nambi, siye neene.” Avalimila-vangi na vakolokolooni va tembeli avo, vaali vákodziidze umooto gwa mukala, pakuva kwali ni ngʼaala, vootaga. UPetulo nave aali íimile pamwinga navo, iikoota. Neke umuteekedzi umuvina uAnasi uyo, amuwuudzage uYesu ulwa mola dza vanyigendwa vaakwe nu lwa mbulanidzo dzaakwe. UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Umusika gonda ndikiilongaga ku vaanu vonda pa weelu, ndikiiwulanidzaga avaanu mu nyolanilo dzeenyo na mu lipaala lya tembeli, mwe vakiilundanilaga pamwinga aVayahudi vonda. Sindikiilongaga luluvedzaga ku kinyele. Lino, kye kiki ukuumbuudza uneene? Uvawuudzage avo avakiipulikidzaga pe ndikiiwulanidzaga. Avo vádzidzeeliye dze ndikiilongaga nu kuwulanidza.” UYesu pe aalongile idzo, umukolokolooni yumwinga va tembeli ye aali íimile biihi nave, akumudzagulaga ni kivaate, akumuwuudzaga iitigilaga, “Lwivagila ukumuhiga ewo umuteekedzi umuvina?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ngana ndílongile wuviifu, apo woolelele uwuviifu wangu. Neke kangi, ngana ndílongile ulwa ndakyene, kye kiki ukuunova?” UYesu pe apila mupinge ndeeni, uAnasi iilagidzaga ukutigila, vamunyamule, vahelele nave kwa Kayafwa, umuteekedzi umuvina. Umusika ugo, uSimoni Petulo aali íimile iikoota umooto. Avaanu wuli vakumuwuudzaga viitigilaga, “Ongo, na yuuve siye yumwinga mu vanyigendwa va muunu uyu?” UPetulo iikaanaga iitigilaga, “Nambi, siye neene.” Neke kangi yumwinga mu valimila-vangi va muteekedzi umuvina, ye aali munyalukolo va muunu yula ye aamyatuliilwe ilisiikidza nu Petulo, amuwuudzage atigilage, “Ongo, siye veeve ye ndikakuweene uli pamwinga nu Yesu mu mugunda?” UPetulo iikaanaga kangi iitigilaga, “Siye neene.” Baaho indzogolo yiivikaga. Neke pamilaawo pe kúkiye, avalongodzi va Vayahudi vamunyamulage uYesu ukuhuma kwa Kayafwa, vahelelage nave ku litengule lya mutemi va Valoma, ilitaawa lyakwe Pilato. Neke kangi avalongodzi avo vatanage ukwingila mugati umo, ukuta vatane ukuvedza lupumba, nu kulemwa ukuliya ikyakuliya kya kyaka kya Paasaka. Neke umutemi Pilato uyo, ahumage kwivala kwe vaali, avawuudzage atigilage, “Umuunu uyu áhokile nongwa yiki ye mukumutaaha?” Vakumuhigaga viitigilaga, “Ngana umuunu uyu akali avedze angaya nongwa, ngali sitwadzile nave ukwako.” UPilato akuvalongelaga iitigilaga, “Apo mumunyamule yuunye, mukamuhige wugendela wa milagililwe gyenyo.” Neke kangi vamuhigage vatigilage, “Uneefwe tungaya wutawulilwe wa kumuhiga umuunu ye avedzaga ukutigila afuwe.” Idzo dzaahumiye ukuta, amadzwi ge aalongile uYesu ukuwoneesa kye ahadza iifuwa, gakwile. Neke uPilato iingilage kangi mugati mu litengule, alagidzage ukutigila, vamuleete uYesu ukwakwe, amuwuudzage atigilage, “Ongo, uveeve ve Mutwa va Vayahudi?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ongo, dze ukuumbuudza dziihuma mu mahoodzo gaako, enewuli avangi vákulongiye imola dzangu?” UPilato akumuhigaga iitigilaga, “Ongo, uneene ndili Muyahudi? Avaanu vaako pamwinga na vateekedzi avakomi, ve veene ávakuleetile ukwangu ukuta ndikuhige. Úlimile kiki?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Uwutwa wangu si wa mwe naanyi umu. Ngana wukali wuvedzage wa mwe naanyi umu, apo avatovela-ligendwa vangu ngali váanengiye, ukuta nditane ukusutulwa mu mawoko ga Vayahudi. Neke kangi lino, uwutwa wangu si wa mwe naanyi umu.” UPilato akumuwuudzaga iitigilaga, “Ongo, neke lino, uveeve ve mutwa?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Yuuve ye úlongile ukutigila, uneene ndili mutwa. Wiimila wa ulo, uneene ndaaholiilwe mwe naanyi, kangi ndáadzile, ukuta ndiyoolelele indakyene. Umuunu ye avedzaga ye iininiila indakyene, akugapulikidza amadzwi gangu.” UPilato akumuwuudzaga iitigilaga, “Indakyene kye kiki?” UPilato aaviye álongile ulo, iihumaga kwivala pamwinga nu Yesu, akuvalongelaga avalongodzi va Vayahudi iitigilaga, “Uneene sindikuyiwona inongwa yiyivedzaga ya kumutaaha umuunu uyu. Neke kangi muli ni mivedzehedze ukutigila, uneene ndivadindulile umudindilwa yumwinga mu musika gwa kyaka kya Paasaka. Lino mwisaka ndivadindulile uMutwa va Vayahudi?” Neke vayooyage vatigilage, “Nambi! Utane ukutudindulila umuunu uyo, nda haamu, utudindulile uBalaba.” UBalaba aadindiilwe mu ndinde wiimila wa kuyigaluka isilikaale. Suwe uPilato akumunyamulaga uYesu ukuhuma mu nyumba, akuvalagidzaga avakolakyanda vaakwe ukutigila, vamutove ni mikopodzi. Avakolakyanda viitivaga ingeela ya miifwa, vakumufwalidzaga pa mutuwe. Kangi vakumufwalidzaga umwingila gwa mulangalanga. Vakumuhelelelaga, vakumuhungilaga viitigilaga, “Aadze senga, ve Mutwa va Vayahudi!” Neke vamudzagulage ni fivaate. UPilato iihumaga kwivala kangi, akulilongelaga ililugu lya vaanu avo iitigilaga, “Mupulikidzage! Ndikumuleeta kwivala ukwenyo umuunu uyu, ukuta mudzeele ukutigila, sindikuyiwona inongwa yiyivedzaga iya kumutaaha.” Neke uYesu vamuhumyage kwivala, áfwalile ingeela ya miifwa nu mwingila gwa mulangalanga. UPilato iilongaga pa weelu iitigilaga, “Lolage, umuunu umwene ye uyu.” Avateekedzi avakomi na vakolokolooni va tembeli pe vamuweene uYesu, viiyooyaga viitigilaga, “Atovelelelwe! Atovelelelwe!” UPilato akuvalongelaga iitigilaga, “Mumunyamule yuunye, mukamutovelelele pa kipindulihidzo, pakuva uneene sindikuyiwona inongwa yiyivedzaga iya kumutaaha.” Avalongodzi va Vayahudi vakumuhigaga viitigilaga, “Uneefwe tuli ni milagililwe. Wugendela wa milagililwe igyo, iivagila ukukomwa pakuva akwilonga ukutigila, Muswamuve va Nguluvi.” UPilato pe aapuliike amadzwi ago, iikoogopaga hiilo. Neke iingilage kangi mu litengule pamwinga nu Yesu, amuwuudzage atigilage, “Uveeve úhumile kwiya?” UYesu asamuhigile luluvedzaga. UPilato akumuhigaga iitigilaga, “Kye kiki usikuunyiga? Usiidzeela ukutigila, ndili nu wutawulilwe wa kukwawulila, enewuli wa kukutovelelela?” UYesu akumuhigaga uPilato iitigilaga, “Ngana ukali utane ukupeelwa uwutawulilwe ukuhuma kwa Nguluvi, ngali uli hela luluvedzaga ukwangu. Wiimila wa idzo, indzanangifu ya muunu yula ye áasutuwe ukwako, ngomi ukulutila indzanangifu yaako.” UPilato pe aapuliike idzo, iitemulaga ingʼaasi ya kumudindulila uYesu, neke kangi avalongodzi va Vayahudi vaginage ukuyooya vatigilage, “Wone umudindulile umuunu uyo, apo usili mudzeela va Kayisali. Umuunu ye avedzaga ye akwilonga ukutigila mutwa, akumubeedza uKayisali.” UPilato pe aapuliike ulo, akumuhumyaga uYesu kwivala, iihelelaga kwikala pa kideego kya luhigilo, apoono pe vaakemeelaga Waalo wa Maganga, mu ndongele ya veeneka kwe kutigila, Gabata. Gwali musika gwa kivalilo kya mutanda (6.00), pa kigono ikya kwigelanidza ulwa kyaka kya Paasaka. UPilato akulilongelaga ililugu lya Vayahudi iitigilaga, “Lolage, umutwa veenyo ye uyu!” Aveene viiyooyaga viitigilaga, “Mumukome, mumukome! Mumutovelelele!” UPilato akuvawuudzaga iitigilaga, “Ongo, mwisaka ndimutovelelele umutwa veenyo?” Avateekedzi avakomi vakumuhigaga viitigilaga, “Uneefwe tuli hela umutwa yungi, yu Kayisali mwene!” Neke uPilato amugotolage uYesu ku vakolakyanda, ukuta vakamutovelelele. Avakolakyanda vakumunyamulaga uYesu, viihelelaga nave. UYesu iihegaga kuno ányamuwe ikipindulihidzo kyakwe, iihelelaga apoono apiitambulwa Goligota, mu ndongele ya veeneka kwe kutigila, Libangʼa lya Mutuwe. Pe vaafikile apo, vakumutovelelelaga uYesu pa kipindulihidzo. Apoono apo vaali poovali avaanu avangi vavili avaatoveleliilwe pa kipindulihidzo pamwinga nave, yumwinga ulubali ulwa kundiyo, uyungi lubali ulwa kungʼigi, nu Yesu pagati apaawo. UPilato aalagiidze ukutigila, gasimbwe amadzwi gatovelelelwe pakyanya pa kipindulihidzo kya Yesu, agiitigila, uyesu umuhuma ku nasaleti, umutwa va vayahudi Uwusimbe uwo waasimbiilwe mu ndongele ya Kiebulaniya, Kiloma ni Kigiliki. AVayahudi voloofu viimbaga uwusimbe uwo, pakuva apoono apo pe vamutoveleliye uYesu, paali biihi ni Yelusalemu. Avateekedzi avakomi vakumulongelaga uPilato viitigilaga, “Utane ukusimba ukutigila, ‘Mutwa va Vayahudi,’ nda haamu, usimbe ukutigila, ‘Umuunu uyu aalongile ukutigila, umwene ye Mutwa va Vayahudi.’ ” UPilato akuvahigaga iitigilaga, “Kye ndísimbile, ndísimbile.” Avakolakyanda pe vamutoveleliye uYesu pa kipindulihidzo, viinyamulaga imyenda gyakwe, viigavaga filundo fitayi. Nayula umukolakyanda iinyamulaga ikilundo kyakwe. Kangi viinyamulaga umwingila gwakwe. Umwingila ugo gwali gungaya luhono nambe lumwinga, nda haamu, gwataviilwe ukuhuma kukyanya ukufikila paanyi. Neke valonganage vatigilage, “Tutane ukudeemulingʼasa umwingila ugu, nda haamu, tusoolanile ulusolo, ukuta guvedze gwa ani.” Idzo dzaahumiye, ukuta amadzwi ga Wusimbe uWiimike gakwile, agiitigila, “Vaagaviine imyenda gyangu, viisoolanilaga ulusolo umwingila gwangu.” Ulo lwe lwene lwe vaalimile avakolakyanda. Vaali poovali avamwayuuva avangi vatayi, aviimile biihi ni kipindulihidzo kya Yesu. Avamwayuuva avo vaali ungʼina va Yesu, ungʼina umudebe va Yesu, uMaliya umudala va Kilyopa, nu Maliya Magadalena. UYesu pe amuweene ungʼina nu munyigendwa ye amwendile, íimile biihi nu ngʼina, iitigilaga, “Yuuva, lolage uyo ye muswamuwo.” Neke amulongelage umunyigendwa uyo atigilage, “Lolage, uyo ye yuuwo.” Ukuvangila umusika ugo, umunyigendwa uyo akumunyamulaga ungʼina va Yesu, akwikalaga nave ku kaaya yaakwe. UYesu aadzeeliye ukutigila, ámalile ukulima amalimo gaakwe gonda. Neke atigilage, “Ndíkelwike.” Idzo dzaahumiye, ukuta amadzwi ga Wusimbe uWiimike gakwile. Apoono apo paali ni kitonga kye vaaviikilaga idifwayi indzadzu. Neke vanyamulage akenda, vadzabikage mu difwayi iyo, vapatikage mu ludete, vapelanidzage pa mulomo gwa Yesu ukuta anyuwe. UYesu pe ágedziidze idifwayi iyo, iilongaga ukutigila, “Amalimo gangu gákwiliye!” Neke iinamidzage umutuwe, gwidumukaga. Kyali kigono ikya Kihaanu kye viigelanidzaga aVayahudi ulwa kigono ikya Sabato ikyafudiike. Ikigono ikyo kyali kikomi ukulutila iSabato idzingi. Wiimila wa idzo, avalongodzi va Vayahudi vasaasakaga imifimba gisigale pa fipindulihidzo mu kigono ikya Sabato. Suwe viihelelaga kwa Pilato, vakumunyilikaga ukuta avakolakyanda vahelele vakavadeenye amagulu avaanu avakaatoveleliilwe, vakahedze imifimba gyawo pa fipindulihidzo. Neke avakolakyanda vahelelage, vadeenyage amagulu uva kutala nu yungi avakaatoveleliilwe pamwinga nu Yesu. Neke kangi pe viihelela kwa Yesu, viiwonaga áfuwe, viilekaga ukumudeenya amagulu. Umukolakyanda yumwinga akumuhomaga uYesu nu mugoha pa lubafu. Umusika guugo, idanda nu lulenga fiihumaga. Umuunu ye adziweene idzaahumiye, aasimbile uwoolesi, kangi uwoolesi waakwe wa ndakyene. Nave iidzeela ukutigila, iilonga idza ndakyene, kangi ooleliye idzo, ukuta mufuuwe. Idzo dzaahumiye ukuta amadzwi ga Wusimbe uWiimike gakwile, agiitigila, “Sikookili nambe kidzege kyakwe kimwinga ikilaadeenyeka.” Kangi uWusimbe uWiimike wiilonga ukutigila, “Valaadza mu kumulola ye vámuhomile.” Umusika pe dzaaviye dzíhelaniidze idzo, iikwadzaga umuunu yumwinga ilitaawa lyakwe Yosefu, umuhuma ku wudzenge wa Alimataya. Umuunu uyo aali munyigendwa va Yesu ku kinyele, pakuva avoogopaga avalongodzi va Vayahudi. Neke ahelelage kwa Pilato ukumunyilika umufimba gwa Yesu, ukuta akagusiile. UPilato akumwidikaga. Suwe uYosefu iihelelaga kuhedza umufimba ugo. UNikodemu ye aali áheliye kwa Yesu pakilo mu figono fya kumbele, nave iihelelaga. Uyo iileetaga amafuta ga lunuusi lunofu, ágahandzingʼiine ni manemane nu wufumba, ifyali nu wusito ngita kilo makyumi gadatu (30). Neke avavili avo vanyamulage umufimba gwa Yesu, vagupilingidzage nu mwenda umuvalafu pamwinga na mafuta ga lunuusi lunofu ago, kulingʼaana ni mivedzehedze gya Vayahudi gya kusiila avaanu. Apoono pe vamutoveleliye uYesu, gwali pooguli umugunda. Mu mugunda ugo, yaali pooyili imombwe imiya ye vaali vasinaa vasiila muunu ye avedzaga. Lino, pakuva kyali kigono ikya Vayahudi ukwigelanidza ulwa Sabato, kangi, pakuva imombwe iyo yaali biihi, vakumusiilaga uYesu umo. Ikigono ikya Mulungu pe kwaviye kwitandaaluka, uMaliya Magadalena iihelelaga ku mombwe ya Yesu. Iiwonaga iliganga ilyo líhedziidzwe pa mulyango gwa mombwe. Iihegaga apo, iihelelaga iinyila kisaatu kwa Simoni Petulo nu kwa munyigendwa uyungi, ye eendiilwe hiilo nu Yesu. Akuvalongelaga iitigilaga, “Avaanu váhedziidze umufimba gwa Mutwa mu mombwe, tusiidzeela kwe váguviikile!” Neke uPetulo nu munyigendwa uyungi uyo vahegage, vahelelage ku mombwe. Vonda vavili vaanyilaga umusika pe viihelela, neke kangi umunyigendwa uyo anyilage hiilo ukumulutila uPetulo, atalage ukufika ku mombwe. Iigundamaga, iilolaga mugati mu mombwe, akugiwonaga imyenda gye vakamusiiliye uYesu, neke kangi atanage ukwingila mugati. USimoni Petulo akumuniniilaga, iifikaga apo, iikwingilaga mu mombwe, nave akuguwonaga umwenda muvalafu guli baaho. Kangi akuguwonaga umwenda ugwali gúpilingiidzwe ku mutuwe gwa Yesu guli baaho, neke kangi umwenda ugo gwaviliiswe nu kuviikwa gwene, pa lubali pa mwenda ugungi umuvalafu. Neke umunyigendwa uyungi uyo, ye aali átalile ukufika apo, nave iingilage mu mombwe. Iilolaga, umusika guugo iifuuwaga. Ukufikila umusika ugo, avanyigendwa va Yesu vaali vasinaa vagafika amadzwi agaasimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, uYesu munya kudzulubuka ukuhuma ku wulungu. Neke avanyigendwa avo vawuyage ukwawo. Neke kangi uMaliya Magadalena asigalage íimile baaho piivala pa mombwe, iivemba. Umusika apila avemba, iigundamaga, iilolaga mu mombwe, akuvawonaga avanyamwandza vavili váfwalile imyenda mivalafu, víikalile apoono apakali nu mufimba gwa Yesu, yumwinga ku mutuwe, uyungi ku magulu. Avanyamwandza avo vakumuwuudzaga viitigilaga, “Mwayuuvaave, kye kiki wiivemba?” Akuvahigaga iitigilaga, “Avaanu váhedziidze umufimba gwa Mutwa vangu, lino sindiidzeela kwe váguviikile!” UMaliya pe aaviye álongile amadzwi ago, iiseedukaga kumbele, akumuwonaga uYesu íimile baaho. Neke kangi asamukaguwe ukutigila, ye Yesu. UYesu akumuwuudzaga iitigilaga, “Mwayuuvaave, kye kiki wiivemba? Ukumutemula ani?” UMaliya aahoodzaga ukutigila, umuunu uyo ye mulima-malimo va mugunda, neke amuhigage atigilage, “Ve mutwave, ngana ye veeve ye úhedziidze umufimba gwakwe, uundongele kwe úviikile, uneene ndihadza ndiihelela ukunyamula.” UYesu akumukemeelaga ilitaawa lyakwe iitigilaga, “Maliya!” UMaliya iiseedukaga, akumuwonaga uYesu, iilongaga mu ndongele ya veeneka iitigilaga, “Laboni!” Kwe kutigila, “Muwulanidzi.” UYesu iihigaga iitigilaga, “Uundeke, utane ukuundzabaasa. Pakuva ndaave ndisinaa ndiinuka ukuhelela kukyanya kwa Daada. Neke kangi uhelelage ukavalongele avanyalukolo vangu ukutigila, ndiihelela kukyanya kwa Daada ye ali Dadiinyo, kwa Nguluvi vangu ye ali Nguluvi veenyo.” UMaliya Magadalena iihelelaga ku vanyigendwa va Yesu, akuvalongelaga imola idzo, iitigilaga, “Uneene ndímuweene uMutwa!” Neke avalongelage dzonda dze ámulagiidze uYesu. Ikyamihe kya kigono kiikyo, avanyigendwa va Yesu vaalundiine mu nyumba yimwinga, ni ndzidzi dzaali dzídindiilwe, pakuva vavoogopaga avalongodzi va Vayahudi. Baaho na baaho uYesu akuvahumilaga, iikwimaga pagatinagati apaawo, akuvahungilaga iitigilaga, “Ulutengamaso luvedzage naanye!” Pe aaviye álongile amadzwi ago, akuvawoneesaga amawoko nu lubafu lwakwe. Avanyigendwa pe vamuweene uMutwa, viikeelaga mbandu. UYesu akuvahungilaga kangi iitigilaga, “Ulutengamaso luvedzage naanye! Ngita uDaada kye áanumile uneene, na yuune ndikuvatuma unyeenye.” Pe aaviye álongile amadzwi ago, akuvapuulilaga umuuya, akuvalongelaga iitigilaga, “Mwanukilage uMubepo uMwimike. Ngana mukuvapyanila avaanu indzanangifu dzaawo, uNguluvi nave akuvapyanila avo. Ngana musikuvapyanila, uNguluvi nave asikuvapyanila avo.” Umunyigendwa yumwinga mu vanyigendwa va Yesu vanyikyumi na vavili (12), ilitaawa lyakwe Tomasi, ye vamukemeelaga Munya wungungu, asaali pamwinga na vanyigendwa avangi, umusika uYesu pe akuvahumila. Neke avanyigendwa avangi avo vamulongelage vatigilage, “Uneefwe túmuweene uMutwa.” Neke kangi umwene avahigage atigilage, “Ngana sindigaweene amavamba ga misumale mu mawoko gaakwe, na pe sindiviikile ikyala kyangu mu mavamba ago, kangi pe sindiviikile iliwoko lyangu pa lubafu lwakwe, uneene sindiifuuwa idzo.” Umulungu pe gwaviye gúhelaniidze, avanyigendwa va Yesu viilundanaga kangi pamwinga mu nyumba. Ikigono ikyo uTomasi nave aali pamwinga navo. Nde luvedze indzidzi dzaali ndinde, uYesu aadzile, iikwimaga pagatinagati apaawo, akuvahungilaga iitigilaga, “Ulutengamaso luvedzage naanye!” Neke uYesu amulongelage uTomasi atigilage, “Uviike ikyala kyako apa, ulole amawoko gangu. Kangi uleete iliwoko lyako, upamye pa lubafu lwangu. Utane ukuvedza ye asiifuuwa, nda haamu, ye iifuuwa.” UTomasi akumuhigaga iitigilaga, “Mutwa vangu, Nguluvi vangu!” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Úfuuviilwe, pakuva úumbwene. Váfuunyiliilwe avo ávafuuviilwe kitaambona.” UYesu aahuufiidze ifimanyilo ifingi fyoloofu, fye vafiweene avanyigendwa vaakwe, ifisinaa fisimbwa mu kitabu iki. Neke kangi ifimanyilo ifili mu kitabu iki físimbiilwe ukuta, mufuuwage ukutigila, uYesu ye Mesiya, Muswamuve va Nguluvi, kangi wugendela wa kumufuuwa, muvedzage nu wuumi mu litaawa lyakwe. Ifigono fikeefu pambele, uYesu akuvahumilaga kangi avanyigendwa vaakwe pa nyandza ya Galilaya. Avahumiye endee. Vaali poovali uSimoni Petulo, uTomasi ilitaawa ilingi Munya wungungu, uNatanaheli ye aali muhuma ku Kana ya mu Galilaya, avaswamuve va Sebedayo vavili, na vanyigendwa avangi vavili. USimoni Petulo akuvalongelaga avayagwe iitigilaga, “Ndiihelela ku nyandza kulova isomba.” Aveene vakumuhigaga viitigilaga, “Na yuufwe twiheleengʼasa naave.” Suwe viihelelaga, viihovaga mu waato, viilovaga ikilo yonda, neke kangi vasaambuliye nambe yimwinga. Pe kwaviye kútandaalwike, uYesu iikwimaga pa ngʼumbungʼumbu ya nyandza, neke kangi avanyigendwa vaakwe vasaakaguwe ukutigila, ye Yesu. UYesu akuvakemeelaga iitigilaga, “Vadzeela vanguanye, muli nayo somba yiyivedzaga?” Aveene vakumuhigaga viitigilaga, “Nambi.” UYesu akuvalongelaga iitigilaga, “Musope ulwafu ulubali ulwa kundiyo lwa waato, apo mwipata isomba.” Viisopaga ulwafu mu nyandza, neke kangi valemwage ukukwega ulwafu, wiimila wa woloofu hiilo wa somba ídzigomiye. Umunyigendwa uyo ye eendiilwe nu Yesu, akumulongelaga uPetulo iitigilaga, “Uyu ye Yesu!” USimoni Petulo pe aapuliike ukutigila, ye Mutwa, iifwalaga umugolole gwakwe gwe aali áfuulile umusika pe iivanga ukulova, akwitoodzaga mu nyandza. Avanyigendwa avangi avo vakumuniniilaga mu waato kuno viikwega ulwafu úlumemile isomba, pakuva vasaali pataali ngita ndzumbo ligana limwinga (100) ukufikila ku ngʼumbungʼumbu ya nyandza. Pe vaafikile pa ngʼumbungʼumbu ya nyandza, vakuguwonaga umooto gwa mukala. Pa mooto apo, dzaali poodzili isomba nu mukaate. UYesu akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Muleete apa isomba idzingi dze múlovile.” USimoni Petulo iikwingilaga mu waato, iikwegelaga pa ngʼumbungʼumbu indzafu idzo ídzimemile isomba. Mu ndzafu idzo dzaali moodzili isomba ingomi ligana limwinga na makyumi gahaanu ni dzidatu (153). Nde luvedze dzaali moodzili somba ndzoloofu hiilo, napo kangi indzafu sidzaadeemwike. UYesu akuvalongelaga avanyigendwa vaakwe iitigilaga, “Mwadze, mulaawuke ikyakuliya.” Asaali pwali umunyigendwa ye aagelile ukumuwuudza ukutigila, “Uveeve yuuve ani?” Pakuva vaadzeeliye ukutigila, ye Mutwa. UYesu iikwadzaga, iinyamulaga umukaate, akuvapeelaga avanyigendwa vaakwe. Kangi iinyamulaga nadzi somba, iilimaga ndeeni. Ulo lwali lwa wudatu uYesu ukuvahumila avanyigendwa vaakwe, ukuhuma pe aadzulubwike ukuhuma ku wulungu. Pe vaaviye váliye, uYesu akumuwuudzaga uPetulo iitigilaga, “Simoni muswamuve va Yohana, ongo, ukuundzenda hiilo ukulutila avanyigendwa avangi ava kye vakuundzenda?” UPetulo akumuhigaga iitigilaga, “Eena Mutwave, wiidzeela ukutigila, ndikukwenda.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Sopelage indzanangʼolo dzangu.” UYesu akumuwuudzaga uPetulo ulwa kavili iitigilaga, “Simoni muswamuve va Yohana, ukuundzenda?” UPetulo akumuhigaga iitigilaga, “Eena Mutwave, wiidzeela ukutigila, ndikukwenda.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Diimage ingʼolo dzangu.” Akumuwuudzaga ulwa wudatu iitigilaga, “Simoni muswamuve va Yohana, ukuundzenda?” UPetulo iihuguvalaga, pakuva uYesu amuwuudziidze ulwa wudatu ukutigila, “Ukuundzenda?” Akumuhigaga iitigilaga, “Mutwave, údzidzeeliye dzonda. Wiidzeela ukutigila, ndikukwenda.” UYesu akumulongelaga iitigilaga, “Sopelage ingʼolo dzangu. Ndakyene ndikukulongela ukutigila, pe waali muvinano, waafwalaga imyenda gyako kangi waahelelaga konda kwe wiisaka ukuhelela. Lino pe wiivedza úgogolopiye, ulaagolosa amawoko gaako, umuunu yungi alakuwopa nu kukusogodza kwe siwiisaka ukuhelela.” UYesu aalongile ulo ukuwoneesa imifwile giki gye alaafwila uPetulo pa kumupeela indolo uNguluvi. Neke uYesu amulongelage uPetulo atigilage, “Uuniniilage.” UPetulo iiseedukaga kumbele, akumuwonaga umunyigendwa, ye eendwaga hiilo nu Yesu, akuvaniniila. Umunyigendwa uyo, ye mwene ye eegiime pa mambaga pa Yesu umusika pe viiliya ikyakuliya, nu kumuwuudza ukutigila, “Mutwave, ye ani ye ahadza akukusutula?” UPetulo pe amuweene umunyigendwa uyo, akumuwuudzaga uYesu iitigilaga, “Mutwave, kiki ikihadza kiihumila ukwakwe?” UYesu akumuhigaga iitigilaga, “Ngana ndiisaka avedze muumi ukufikila pe ndiipiluka, lukukuvava kiki? Uveeve uuniniilage.” Wiimila wa ulo, avafuuwa voloofu vaahoodzaga ukutigila, umunyigendwa uyo asilaafuwa nambi. Neke kangi uYesu asamulongiye ukutigila, umunyigendwa uyo asilaafuwa, nda haamu, aalongile ukutigila, “Ngana ndiisaka avedze muumi ukufikila pe ndiipiluka, lukukuvava kiki?” Umunyigendwa uyo ye mwene ye iikoolela amadzwi aga, kangi ágasimbile. Uneefwe twidzeela ukutigila, dze iikoolela dza ndakyene. Poodzili idzingi ndzoloofu dze aalimaga uYesu. Ngana dzonda idzo dzaali dzivedze dzísimbiilwe, ndiiwona ukutigila, pe naanyi ponda, sipakali piikwila ukuviika ifitabu ifikali fiisimbwa. Ve mutambule Tyofilo, mu kitabu kyangu kya kutala, ndaasimbile dzonda dze aalimaga nu kuwulanidza uYesu ukuvangila pa wutalilo, ukufikila ikigono kye iinuliilwe ukuhelela kukyanya. UYesu pe asinaa iinulwa ukuhelela kukyanya, avapeeliye avatume ve avahaaguwe, uwulagidze wa malimo ge vahadza viilimaga wugendela mwa Mubepo uMwimike. Umusika ugwa figono makyumi gatayi (40) ukuvangila ukudzulubuka kwakwe, avahumilaga nyakoloofu ukwiwoneesa ukutigila, muumi. Kangi avalongelaga imola idza wutwa wa Nguluvi. Ikigono kimwinga, uYesu pe aali mu kuliya navo, avalagiye iitigilaga, “Mutane ukuhega mu Yelusalemu umu, nda haamu, mudzindilage ukufikila pe mulaavedza mwánukiye uluhuuvidzo lwa Daada, ngita kye mwapuliike ukwangu. UYohana aadzabikaga avaanu nu lulenga, neke kangi pe fídzumbile ifigono fikeefu, unyeenye muhadza mwidzabikwa mwa Mubepo uMwimike.” Avatume va Yesu pe vaalundiine pamwinga nave, vakumuwuudzaga viitigilaga, “Ongo Mutwa, ugu gwe musika gwe ukuvapiluhidza aVaisilaheli uwutwa waawo?” Akuvahigaga iitigilaga, “Si lwenyo ukudzeela ikivalilo, nambe misika gye aaviikile uDaada mu wutawulilwe waakwe. Neke kangi muhadza mwikwanukila ingufu pe iivedza ávaadziye uMubepo uMwimike, na yuunye muhadza mwivedzaga voolesi vangu mu Yelusalemu, mu mugoola gonda ugwa Yudeya, nu gwa Samalya, ukufikila ku wudugilo wa nyi.” UYesu pe aaviye álongile idzo, baaho na baaho iikwinukaga kukyanya aveene pe valola. Ilifunde likumugubikaga, vasamuweene kangi. Umusika guugo pe iihelela kukyanya, aveene pe vángʼanwike amiiho viilola kwe iihelela, viiwonaga baaho avamwadaada vavili, váfwalile imyenda mivalafu, víimile biihi navo. Viitigilaga, “Vamwadaada va mu Galilayaanye, kye kiki mwímile múngʼanukiye amiiho kukyanya? UYesu uyu ye áhumile ukwenyo nu kwinuka ukuhelela kukyanya, alaapiluka ndeeni ngita kye múmuweene pe iihelela.” Neke avatume vahegage apo pa kidunda ikiitambulwa kya Miseyituni, vapilukage ku wudzenge wa Yelusalemu, uwaali lugendo lwa kilometa yimwinga ukuhuma ku kidunda ikyo. Pe viingiye mu wudzenge, viihelelaga ku goloofwa ku kiyumba, kwe viikalaga. Avatume avo vaali uPetulo, uYohana, uYakobo, uAndeleya, uFilipo, Tomasi, uBatolomayo, Matayo, uYakobo muswamuve va Alufwayo, uSimoni Muselote, nu Yuda muswamuve va Yakobo. Vonda avo vuumiililaga mu kulapangila kwa Nguluvi mutima gumwinga, pamwinga nu Maliya ungʼina va Yesu, avamwayuuva avangi, na vanyalukolo va Yesu. Mu figono ifyo, avaanu avamufuuviilwe uYesu, vaali ngita ligana limwinga na makyumi gavili (120). Neke uPetulo iimage pagati apaawo, avalongelage atigilage, “Vafuuwa vayangu, amadzwi wiimila wa Yuda ye aalongwidze avaanu avamwibiite uYesu, ge aalongile uMubepo uMwimike kataali kugendela umutwa Dawudi, lino gákwiliidzwe. UYuda aali yumwinga naafwe twe vatume, kangi aahangile naafwe mu malimo aga.” Uyu aanukiye amagoobeli wiimila wa wuhosi waakwe, iigulaga umugunda. Mu mugunda ugo, mwe mwene mwe aaguwe kinyalileme, ilileme liipwefukaga nu wutumbu wonda wiisevenukilaga kwivala. Imola iyo yiipulisaga ku vaanu vonda avakwikala ku Yelusalemu. Neke umugunda ugo, vagupeelage ilitaawa Akeludama mu ndongele yaawo, kwe kutigila Mugunda gwa Danda. UPetulo iiginaga ukulonga ukutigila, “Idzo dze dzeene idzaasimbiilwe mu kitabu kya Ndzimbililo ukutigila, ‘Uwiikalo waakwe wuvedzage lihaame, kitasigala muunu ye avedzaga uva kwikala umo.’ “Kangi ukutigila, ‘Mu malimo ga wimiilidzi waakwe, ahomelage uyungi.’ “Wiimila wa ulo, lwivagila tumuhaagule umwadaada uyungi mu avo avaali pamwinga naafwe umusika gonda uMutwa Yesu pe aali umwesu, ukuvangila umusika uYesu pe iidzabikwa nu Yohana, ukufikila ikigono kila uYesu pe iinyamulwa ukuhuma ukwesu kuhelela kukyanya. Umuunu uyo avedzage moolesi pamwinga naafwe ukutigila, uMutwa Yesu ádzulubwike ukuhuma ku wulungu.” Viitambulaga amataawa ga vamwadaada vavili. Yumwinga aali ye Yosefu, ye aatambulwaga Balisaba enewuli Yusito, uva kavili aali ye Matya. Neke valapangilage kwa Nguluvi vatigilage, “Mutwave, údzikaguwe dzonda idzili mugati mu numbula dza vaanu vonda. Lino utuwoneese uyo ye úmuhaaguwe mu vavili ava, ukuta ahomele ukulima amalimo ga wutume ge akagalekile uYuda, pe aafuwe nu kuhelela apakumuvagila umwene.” Viisoolanilaga ulusolo mu vaanu vavili avo, ulusolo lukumugwilaga uMatya, nave iikoongeledzwaga mu luvalilo ulwa vatume vanyikyumi na yumwinga (11). Ikigono ikya Pendekositi pe kyaviye kífikile, avafuuwa vonda vaalundiine mu nyumba yimwinga. Baaho isawuti ukuhuma kukyanya iyaali ngita muvelo mukomi gwipuula hiilo, yiimemaga mu nyumba yonda mwe vaali víikalile. Fiiwonekaga ifiinu ngita ndimi dza mooto, dzikwigavasa nu kwima pakyanya pa vonda pa yumwinga yumwinga. Avaanu vonda viimemywaga uMubepo uMwimike, viivangaga ukulonga mu ndongele iyingi, ngita uMubepo uMwimike kye avalongodzaga ukulonga. Umusika ugo pa Yelusalemu apo, vaali poovali aVayahudi avamwidikaga uNguluvi, avaahumile ku nyi ndzoloofu mwe naanyi. Avaanu avo pe vaapuliike isawuti iyo, voloofu viilundanaga apo. Neke vakenyamukage, pakuva nayula aapulikaga indongele yaakwe yumwene yiilongwa na vafuuwa avo. Vaakuvilaga nu kudzuma mbandu, viivangaga ukwiwuudza viitigilaga, “Mupulikidzage! Avaanu ava aviilonga endee, si veeneka vahuma ku Galilaya? Lino luli ndawuli, uneefwe twipulika nayula mu ndongele yaakwe ye aaholeliilwe? Umwesu, poovali avaanu ávahumile ku nyi iya Vapalitya, Vamedya, Vaelami na ku nyi ya Mesopotamya. Avangi váhumile ku migoola gya Yudeya, Kapadokya, Pondo, Asya, nava ku nyi ya Filigya, Pamufilya, ni Misili. Avangi viihuma imbali idza ku Libya idzili biihi nu wudzenge wa Kilene, na vangi váadzile mu kuhuma ku wudzenge wa Loma. Mu avo moovali aVayahudi vanyaanyi, na vangi ávahumile ku nyi idzingi aviifuuwa ulufuuwo lwesu ulwa Kiyahudi. AVakilete na Vahalabu, tukuvapulika avaanu avo viilonga mu ndongele dzeesu, vakumulumba uNguluvi mu malimo makomi ge álimile!” Avaanu vonda vaakuvilaga nu kunyengʼemala, vakwiwuudzaga yumwinga yumwinga viitigilaga, “Lwene ulu kwe kutigila kiki?” Neke kangi avangi umwawo vavangage ukuvabenapula avafuuwa va Yesu vatigilage, “Ava vágaalile idifwayi.” Neke uPetulo iimage pamwinga na vatume vayagwe vanyikyumi na yumwinga (11), oongeledzage isawuti nu kudalikila ililugu atigilage, “Unyeenye Vayahudi vayangu, na vonda ye mukwikala mu Yelusalemu, mupulikidzage wunofu kye ndiikola ukuvalongela lino. Mutane ukuhoodza ukutigila, avaanu ava vágaalile! Vasigaalile nambi, pakuva lino lwamilaawo hela, ikivalilo kya wudatu. Neke kangi idzi dze dzeene dzila dze aalongile uNguluvi, wugendela wa muvidzi uYoheli ukutigila, ‘Mu figono fya wusililo, ndilavasukulila avaanu vonda uMubepo vangu. Avaana veenyo avadiimi na vahindza, navo valaavila uwuvidzi, avavinano veenyo, valaahumilwa ni fiwoneko, avagogolo veenyo, valaaloota amalooto. Mu figono ifyo, nava valimila-vangi vangu, vamwadaada na vamwayuuva, ndilavasukulila uMubepo vangu, navo valaavila uwuvidzi. Ndilaahuufya ifidzumo ku wulanga kukyanya, ni fimanyilo paanyi pe naanyi. Kulaavedza ni danda, umooto, nu luuya lwa lyosi. Ilidzuwa lilaahambuka kiisi, umwedzi gulaahambuka muduungʼu ngita danda. Dzonda idzo dzilaahumila, pe kyave kisinaa kyadza ikigono ikya Mutwa ikikomi ni kya ndolo. Nu muunu ye avedzaga ye iikemeelela mu litaawa lya Mutwa, alaapokwa.’ ” UPetulo iiginaga ukuvalongela iitigilaga, “Nye Vaisilahelaanye, mupulikidze wunofu amadzwi aga! UYesu umuhuma ku Nasaleti aali muunu ye mwene ye aavilatuliilwe nu Nguluvi ukwenyo wugendela wa filole, ifidzumo ni fimanyilo, fye fyene uNguluvi fye aalimile umwenyo wugendela mwa mwene, ngita unyeenye kye mwidzeela. Neke pambele, uYesu agotolwage ukwenyo, ngita uNguluvi kye áludzeeliye ukuhuma pa wutalilo wiimila wa mikeelelele gyakwe. Unyeenye mukumukomaga pe mwamugotuwe ku vaanu avaviifu, avamutoveleliye pa kipindulihidzo. Neke kangi uNguluvi amupokage uYesu mu wuvafi wa fuwa, amudzulubusage ukuhuma ku wulungu, pakuva ifuwa yaalemiilwe ukumwibata uYesu asigale kuuko. UDawudi nave aalongile ulwa Yesu ukutigila, ‘Uneene ndamuwonaga uMutwa Nguluvi, ali kuwutalo ukwangu mbeepali. Pakuva umwene ali lubali lwangu ulwa kundiyo, sindiidenga-denga nambi. Neke inumbula yangu yikeelage, nalu lulimi lwangu lutovage imbilikilila. Nu muvili gwangu guliikala mu luhuuvilo, pakuva uveeve usilaguleka umubepo gwangu ku wulungu, nambe kuguleka umuvili gwa Mwimike vaako guwole, uneene ye ndili Mwimike vaako. Úumboneesiidze ingʼaasi idza wuumi. Ulaamemehedza ulukeelo pe ndili pamwinga naave.’ ” UPetulo iitigilaga, “Vafuuwa vayangu, ndikuvalongela mu wukangafu ukutigila, ukuhwesu uDawudi aafuwe nu kusiilwa, imombwe yaakwe tuli nayo baaha ukufikila ineengʼuli iyi. Neke kangi uDawudi, pakuva aali muvidzi, aludzeeliye ukutigila, uNguluvi amuyiigiye uluyiigo ukutigila, alamuviika pa kideego kyakwe ikya wutwa umuunu yumwinga va mu kipelela kyakwe. UDawudi aludzeeliye uluhadza lwihumila, iilongaga ulwa kudzulubuka kwa Mesiya ukutigila, uNguluvi asamulekile ku wulungu, nambe umuvili gwakwe guwole. “UNguluvi amudzulubwise uYesu uyo ukuhuma ku wulungu, naafwe twivonda tuli voolesi va mola iyi. Lino uNguluvi ámuginiike pa kumuviika ulubali lwakwe ulwa kundiyo, ukuta atemasage nave, kangi akumupeelaga uMubepo uMwimike, ngita kye aahuuviidzwe ukuhuma kwa Daada. Ye mwene uYesu ye átwitiye uMubepo uyo, ikyo kye kyene kye mukukiwona nu kupulika. UDawudi asiinwike kukyanya, neke kangi aalongile ukutigila, ‘UMutwa Nguluvi amulongiye uMutwa vangu, “Wiikale ulubali lwangu ulwa kundiyo, ukufikila pe ndiivedza ndívadelwidze avatavangwa vaako, nu kuvaviika paanyi pa ndzayo dzaako.” ’ ” UPetulo iitigilaga, “Lino, aVaisilaheli vonda valudzeelage wunofu ukutigila, uyo ye mwamukomile unyeenye pa kipindulihidzo, uNguluvi ámuviikile avedzage Mutwa, kangi ye Mesiya.” AVayahudi avo, pe vaapuliike amadzwi ago, inumbula dzaawo dzikuvavavaga mbandu. Vakuvawuudzaga uPetulo na vatume vayagwe viitigilaga, “Vanyalukolo veesu, lino tulimage kiki?” UPetulo akuvahigaga iitigilaga, “Mupelage nu kudzabikwa nayula mu litaawa lya Yesu Kilisiti, ukuta mupyanidzwe indzanangifu dzeenyo, nu kwanukila ikipeelwa ikya Mubepo uMwimike. Lino uNguluvi akuvapeela uMubepo uMwimike, ye avahuuviidze unyeenye, na vaana veenyo, na ku vangi vonda avali kutaali, na vaanu vonda ve akuvakemeela uMutwa Nguluvi veesu, vamuhelelele.” UPetulo iiginaga ukuvalongela avaanu avo amadzwi agangi goloofu ga kuvawunga. Iinywilidzaga pa kuvalongela iitigilaga, “Mupokwage nu Nguluvi, ukuta mutane ukuhigwa mu kivegalo iki ikihaluka.” Avaanu voloofu viikwidikilaga amadzwi gaakwe nu kudzabikwa. Mu kigono kiikyo, avaanu mbilima dzidatu (3,000) viikoongelelaga mu lukombeso. Vonda avo vuumiililaga pa kwanukila imbulanidzo idza vatume, uwunyalumwinga wa lukombeso, ukumegula umukaate pamwinga nu kulapangila. Avatume vaahuufyaga ifimanyilo fya filole ni fidzumo fyoloofu, avaanu vonda viikwibatwaga nu woogofi, vakumuginiyaga uNguluvi. Avaanu vonda avamufuuviilwe uYesu, vaavedzaga pamwinga, ifiinu fyawo fyonda fyavedzaga fya wunyalumwinga. Vaagudzaga imaale dzaawo, nafi fiinu fye vaali nafyo vamugavilaga nayula, ukugelela mu ndzala yaakwe. Ifigono fyonda, vaavedzaga mutima gumwinga pa kulundana mu lipaala lya tembeli, ukumegula umukaate inyumba ni nyumba, nu kuhanganila ifyakuliya ulunya numbula ndzelu nu lukeelo. Vamulumbaga uNguluvi nu kuvakeeledza avaanu vonda. UMutwa Yesu oongeledzaga avaanu vala avaapokwaga mu lukombeso, ikigono ni kigono. Ikigono kimwinga, uPetulo nu Yohana vaaheliye ku lipaala lya tembeli pa kivalilo ikinyigondza (9.00) pa kyamihe, musika gwa kulapangila. Paali nu mwadaada yumwinga umukitagenda ukuhuma pe iiholwa. Ifigono fyonda, avaanu vamunyamulaga nu kumuviika biihi nu mulyango ugwatambulwaga Munofu. Apo aanyilikaga kikivedzaga ku avo aviingilaga mu lipaala lya tembeli. Umuunu uyo, pe avaweene uPetulo nu Yohana viikwingila mu lipaala lya tembeli, akuvanyilikaga kikivedzaga. Neke uPetulo nu Yohana vamungʼanukilage amiiho. UPetulo akumulongelaga iitigilaga, “Utulole uneefwe!” Umuunu uyo akuvalolaga, iihuuvila ukwanukila kiinu ukuhuma ukwawo. Neke uPetulo amulongelage atigilage, “Uneene ndingaya magoobeli nambe sahabu, neke kangi kye ndili nakyo, kye kyene kye ndikukupeela. Mu litaawa lya Yesu Kilisiti umuhuma ku Nasaleti, wiime, ugendage!” Apo uPetulo akumukoleelaga liwoko ilya kundiyo umuunu uyo, akumwimyaga. Baaho indzayo ni fifundo fya magulu ga muunu uyo, fiikangalaga. Iikwimaga kisaatu, iivangaga ukugenda. Iikwingilaga pamwinga navo mu lipaala lya tembeli, iigenda nu kudzumba-dzumba, kuno akumulumba uNguluvi. Avaanu vonda avaali umo, pe vamuweene iigenda nu kumulumba uNguluvi, vakumudzeelaga ukutigila, ye yula ye akiikaliige pa mulyango gwa tembeli ugwitambulwa Munofu, iinyilika ifiinu. Navo viidzumaga mbandu wiimila wa malimo ágalimiike ukwakwe. Umusika ugo, umuunu uyo avuumiililaga uPetulo nu Yohana. Neke avaanu vonda vadzumage, vavanyilililage apoono apaatambulwaga umugendagenda gwa Selemani. UPetulo pe avaweene avaanu avo, akuvalongelaga iitigilaga, “Unyeenye Vaisilaheli, kye kiki mwidzuma idzi? Kye kiki mukutungʼanukila amiiho? Ongo, mwihambula ukutigila, túmunaniidze umuunu uyu mu ngufu dzeesu, enewuli mu wugolofu weesu? UNguluvi va vakuhwesu, uAbulahamu, uIsaka nu Yakobo, ámupeeliye indolo umulimila-vangi vaakwe uYesu. Unyeenye mwamugotuwe ku vatavangwa, ukuta vamukome. UPilato pe aalamuwe ukumudindulila uYesu, unyeenye mwakaanile, mwinyilikaga ukutigila, umuwuladzi ye mwene aawulwe! Mukumukaanaga uYesu, Mwimike kangi Munya Wugolofu. Uyo ye kiwumbuko kya wuumi, unyeenye mwamukomile. Neke kangi uNguluvi amudzulubusage ukuhuma ku wulungu, na yuufwe tuli voolesi va ulo. Umuunu uyu ye mukumuwona, kangi múmudzeeliye, ákangiidzwe ififundo fyakwe mu lufuuwo mu litaawa lya Yesu. Ulufuuwo wugendela wa litaawa ilyo, lwe lwene úlumunaniidze, ngita kye mukumuwona nyivonda. “Lino ndiikagula ukutigila, unyeenye vayiisu pamwinga na vakomi veenyo, dzonda idzo dze mwamulimiye uYesu, mwalimile kitadzeela. Neke kangi idzo dzaalimiike ukuta uNguluvi akwilidze amadzwi gala, ge aavilile ukugendela avavidzi vaakwe vonda ukutigila, uMesiya alaapumuka. Lino mupelage nu kumupitukila uNguluvi, ukuta adziwodze indzanangifu dzeenyo. Mulimage ewo, ukuta uMutwa Nguluvi avapeele imisika igya kupola mu numbula, nu kuvatumila kangi uYesu uyo ye Mesiya, ye amuhaaguwe ukuhuma uwutalilo wiimila weenyo. UYesu munya kusigala kuuko kukyanya, ukufikila umusika uNguluvi pe ahadza iihambusa ifiinu fyonda ukuvedza fipiya, ngita kye aalongile ukuhuma kataali kugendela mu vavidzi vaakwe aviimike. Ndeeni uMose aalongile ukutigila, ‘UMutwa Nguluvi ahadza akuvahaagulila umuvidzi uyungi, ngita uneene ukuhuma umwenyo. Uyo, mumupulikidzage amadzwi gonda ge ahadza akuvalongela. Umuunu ye avedzaga ye iikaana ukumupulikidza umuvidzi uyo, uNguluvi ahadza akumuhedza ukuhuma mu vaanu vaakwe, nu kumutipulila ngʼaani.’ Avavidzi vonda, ukuvangila uSamweli navo avamufudiike pambele, vaavilile amadzwi agiilimika mu figono ifi. “Ago ge aalongile uNguluvi kugendela mu vavidzi avo, unyeenye yuunye ye mukugaanukila. Kangi unyeenye mwihanga lufingo lwe aafingile uNguluvi ku vakuhwenyo, ngita kye aafingile kwa Abulahamu ukutigila, ‘Ukugendela mu kipelela kyenyo, mwe mwene avaanu va nyi dzonda mu lidugulu valaafuunyililwa.’ UNguluvi pe amuhaaguwe umulimila-vangi vaakwe uYesu, akumutumaga tandi ukwenyo, ukuvafuunyilila wiimila wa kuvapitusa ukuhuma mu wuhosi weenyo.” UPetulo nu Yohana pe vaali vapila valonga na vaanu, umusika guugo viikwadzaga avateekedzi, aVasadukayo, pamwinga nu mukomi va vakolokolooni va tembeli. Avo viikwadzaga vákalaaliye mbandu, pakuva uPetulo nu Yohana vavawulanidzaga avaanu nu kudalika ukutigila, ukudzulubuka kwa Yesu kwiwoneesa ukutigila ávafuwe valaadzulubuka. Vakuviibataga uPetulo nu Yohana nu kuvadindila mu ndinde ukufikila ikigono ikya kavili, pakuva kyali kyamihe. Neke kangi avoloofu mu avo avaapuliike ilidzwi, vaafuuviilwe. Imbalilo ya vamwadaada ngʼaani, yaafikiye avaanu ngita mbilima dzihaanu (5,000). Ikigono ikya kavili avateekedzi avakomi, avavaha na vawulanidzi va milagililwe, viilundanaga pa Yelusalemu. Aali mwali umuteekedzi umuvina uAnasi, pamwinga nu Kayafwa, uYohana nu Alekisanda, na vanyalukolo avangi va muteekedzi umuvina. UPetulo nu Yohana viileetwaga, viikwimidzwaga pawutalo apaawo, viivangaga ukuvapodza viitigilaga, “Mwilimila ulu mu ngufu yiki, enewuli mu litaawa lya ani?” Neke uPetulo, we ámemiidzwe uMubepo uMwimike, avahigage atigilage, “Unyeenye valongodzi, na yuunye vavaha! Ineengʼuli mukutuwuudza uneefwe wiimila wa malimo manofu ágalimiilwe kwa muunu uyu ye akali mukitagenda, na kye ánaniidzwe. Lino unyeenye nyivonda, pamwinga na Vaisilaheli avangi vonda, muludzeelage wunofu ukutigila, umuunu uyu iikwima pawutalo apeenyo, we áponile mu ngufu idza litaawa lya Yesu Kilisiti umuhuma ku Nasaleti. Uyo ye mwene unyeenye mwamutoveleliye pa kipindulihidzo, neke uNguluvi amudzulubusage ukuhuma ku wulungu. UYesu uyo, ye mwene ye wukumulonga uWusimbe uWiimike ukutigila, ‘Iliganga ilya pa wiidamiko lye mwakaanile unyeenye vanya kudzenga, ilyo lino lívedzile liganga likomi ilya pa wiidamiko wa nyumba yonda.’ “Sikwali uyungi ye avedzaga ye akutupoka, yu Yesu mwene. Sikoolili ilitaawa ilingi lilivedzaga lye túpeeliilwe mwe naanyi, ilinya ludali ulwa kutupoka.” Avanya kiwungu avo, pe vaaweene ukutigila, uPetulo nu Yohana vakuvahiga mu wukangafu, kuno viidzeela ukutigila, vali vaanu hela vasinaa viimba hiilo isuule, viidzumaga mbandu. Viidzeelaga ukutigila, avaanu ava vakali pamwinga nu Yesu. Neke kangi valemwage ukulonga kikivedzaga, pakuva vamuweene umuunu uyo ye áponile, íimile apo pamwinga nu Petulo nu Yohana. Neke vavahumyage uPetulo nu Yohana kwivala ya kiwungu, aveene vasigalage viilongana vatigilage, “Tuvalimile kiki avaanu ava? Lolage, avaanu vonda avakwikala apa pa Yelusalemu, váludzeeliye ukutigila, váhuufiidze kimanyilo kikomi, na yuufwe twilemwa ukukaana. Lino túvafingiidze avaanu ava ukutigila, vatanage ukulonga nambe kwa muunu mu litaawa ilyo, ukuta imola iyi yitane ukutagalila.” Avanya kiwungu avo, vakuvakemeelaga kangi uPetulo nu Yohana, vakuvakaanidzaga viitigilaga, “Mutanage ukulonga luluvedzaga, nambe kuwulanidza mu litaawa lya Yesu!” Neke kangi uPetulo nu Yohana vahigage vatigilage, “Mulamule yuunye, ngana lwivagila pa miiho ga Nguluvi ukuvapulikidza unyeenye, enewuli ukumupulikidza uNguluvi. Pakuva dzonda idzo dze túdziweene nu kudzipulika, twilemwa ukuleka kulonga.” Neke vaginage ukuvafingidza mbandu uPetulo nu Yohana. Neke kangi vatanage ukuliwona ilidzwi ilya kuvahigila, pakuva avaanu vonda vamupeelaga indolo uNguluvi, wiimila wa kilole ikyahuufiidzwe. Suwe vakuvatawulaga vahelelage. Umuunu uyo ye aananiidzwe mu kimanyilo, aali ni myaka ukulutila makyumi gatayi (40). UPetulo nu Yohana pe vaaviye vádinduliilwe, viipilukaga ku vayaawo. Vakuvalongelaga amadzwi gonda ago ge válongeliilwe na vateekedzi avakomi, pamwinga na vavaha va Vayahudi. Avayaawo avo pe vaapuliike ulwa madzwi ago, vonda viivedzaga mutima gumwinga, viilapangilaga kwa Nguluvi viitigilaga, “Mutwave, ve Mukomi va fyonda, waagavile ikyanya, inyi ni nyandza, pamwinga ni fyonda ifigenda mugati umwakwe. Yuuve waalongile wugendela wa kuhwesu uDawudi umulimila-vangi vaako, ngita kye aalongwidzwe nu Mubepo uMwimike ukutigila, ‘Kye kiki avaanu va nyi dzingi viigufiingʼana, kangi ifipelela fya vaanu fiihoodza agasitanga kiinu? Avatwa va nyi víigelaniidze, kangi avatemi válundiine pamwinga, ukuta vatovane nu Mutwa Nguluvi nu Mesiya vaakwe.’ “Ndakyene umutwa Helode nu mutemi uPondyo Pilato vaalundiine mu wudzenge wa Yelusalemu, pamwinga na Vaisilaheli na vaanu avasili Vayahudi, ukuta vatovane nu Yesu umulimila-vangi vaako umwimike, ye wamuhaaguwe avedzage ye Mesiya. Idzo dze vaalimile, dze dzeene dze waagulumiye ukuvangila kataali ukutigila, dzilimike mu ngufu dzaako na mu mikeelelele gyako. Lino Mutwa Nguluvi, lolage ifingilidzo dzaawo! Ututange twe valimila-vangi vaako, ukuta tudalikage ilidzwi lyako kitamoogopa ye avedzaga. Uveeve uwoneesage ingufu dzaako idza kuvananiya avaanu, ututangage ukuta tuhuufyage ifimanyilo fya filole ni fidzumo, kugendela mu litaawa lya Yesu, umulimila-vangi vaako umwimike.” Vaaviye válapangiye, apoono apo pe vaalundiine piihuguswaga. Vonda viimemaga uMubepo uMwimike, viivangaga ukudalika ilidzwi lya Nguluvi mu wukangafu. Avafuuwa vonda vaavedzaga mutima gumwinga na mahoodzo gamwinga. Sikwali umuunu ye aatigilaga ifiinu fye ali nafyo fyakwe mwene, nda haamu, ifiinu fyawo fyonda vaahanganaga. Avatume vaaginaga ukoolela mu ngufu dzonda ulwa ludzulubuko lwa Mutwa Yesu ukuhuma ku wulungu. UNguluvi avafuunyililaga mbandu vonda. Sikwali umuunu ye aagayaga kiinu mu luhangano lwawo, pakuva avaali ni migunda enewuli inyumba, vaagudzaga nu kuleeta amagoobeli ge váanukiye. Amagoobeli ago, vaaleetaga ku vatume, navo vavagavilaga nayula ukugelela mu ndzala yaakwe. Kwali uMulevi yumwinga ye aatambulwaga Yosefu, aali mweneka va nyi ya Kipulo. Avatume vamupeeliye ilitaawa Balanaba, kwe kutigila, Mwana va Lunyaamadzo. Uyo nave iigudzaga umugunda gwakwe, amagoobeli ge aanukiye, iileetaga pa vatume. Aali kwali mugoosi yumwinga, ye aatambulwaga Ananiya. Uyo pamwinga nu mudala vaakwe uSafila, navo viigudzaga umugunda gwawo. Amagoobeli ge vaanukiye, uAnaniya aakeepwidze agangi kinyele, nayu mudala vaakwe nave aludzeeliye. Amagoobeli agaasigiye, uAnaniya iisindikaga pa vatume. Neke uPetulo atigilage, “Ananiya! USetano íingiye mu numbula yaako, ukuta umudzange uMubepo uMwimike nu kufiha amagoobeli agangi ge wáanukiye ku mugunda gwako? Umugunda ugo gukali gwako pe ukali usinaa ugudza. Pe ukaaviye úgudziidze, amagoobeli ge ukaanukiye, gakali mu milamulile gyako. Lino kye kiki úlamuwe mu numbula yaako ukulima amadzwi ngita aga? Usivadzangile avaanu, nda haamu, úmudzangile uNguluvi!” UAnaniya pe aapuliike ulo, baaho na baaho iifuwaga nu kuguwa paanyi. Vonda avaapuliike imola iyo, viikwibatwaga ni kitulo kikomi. Neke avavinano vaadzage, vagugondzage umufimba gwakwe mu sanda, vahelelage kusiila. Fyaviye fídzumbile nde fivalilo fidatu wuli, umudala vaakwe iikwingilaga apo kitadzeela ídzihumiye. UPetulo akumuwuudzaga iitigilaga, “Uundongele, ongo, amagoobeli ge múgudziidze umugunda gwenyo ge gaaga?” Akumuhigaga iitigilaga, “Eena, ge gaago.” Neke uPetulo amulongelage atigilage, “Kye kiki mwídiingʼiine nu mugoosi vaako ukumugemya uMubepo va Mutwa Nguluvi? Lolage! Avaanu ávamusiilile umugoosi vaako, vali piivala pa mulyango, na yuuve vahadza vakukusindika kwivala vakusiile.” Baaho na baaho, uSafila nave iifuwaga, iiguwaga pa magulu ga Petulo. Avavinano avo viikwingilaga, viiwonaga uSafila nave áfuwe, vakugunyamulaga umufimba gwakwe, viisiilaga pa lubali pa mombwe ya mugoosi vaakwe. Ikitulo kikomi kiikwibataga ulukombeso londa, pamwinga na vangi vonda avaapuliike idzo. Avatume vaahuufyaga ifimanyilo fya filole ni fidzumo fyoloofu ku vaanu, mu ngufu dza Nguluvi. Avafuuwa vonda vaalundanaga nu mutima gumwinga mu lipaala lya tembeli ilyatambulwaga umugendagenda gwa Selemani. Avaanu avasamufuuviilwe uYesu, vavaginiyaga avafuuwa, neke kangi sikwali umuunu ye avedzaga, ye aagelile ukwihandza navo. Napo kangi, avamwadaada na vamwayuuva voloofu avamufuuwaga uMutwa Yesu, vaaginaga ukoongelela hiilo. Wiimila wa filole ifyo, avaanu vavanyamulaga avatamwa mu maasa na mu mateefu, vavaviikaga mu ngʼaasi ukuta uPetulo, pe iihelanidza, umwigisila gwakwe guvafikilage vamwinga, vananage. Avaanu voloofu vaalundanaga pa Yelusalemu ukuhuma ku ndzenge idzili biihi. Vavaleetaga avatamwa na áviibiitwe ni mibepo imiviifu, vonda vaananidzwaga. Neke umuteekedzi umuvina, pamwinga na vayagwe vonda va mu kipuga kya Vasadukayo, viibatwage mbandu ni giila wiimila wa vatume. Vakuviibataga avatume nu kuvadindila mu ndinde. Neke kangi umunyamwandza va Mutwa Nguluvi aadzage pakilo, adindulage indzidzi dza ndinde, avahumyage kwivala, neke avalongelage atigilage, “Muhelelage, mukiime mu lipaala lya tembeli, mukavadalikilage avaanu amadzwi gonda ga wuumi uwa mbeepali.” Avatume avo viihelelaga lwamilaawo hiilo mu lipaala lya tembeli, ngita umunyamwandza kye avalongiye, viivangaga ukuvawulanidza avaanu umo. Umusika guugo, umuteekedzi umuvina pamwinga na vayagwe, viilundasaga ikiwungu kya Vayahudi, kwe kutigila valongodzi vonda va Vaisilaheli. Viitumaga avasilikaale ku ndinde, ukuta vavaleete avatume avo. Neke kangi pe viingiye umo, viiwonaga avatume avo simoovali. Viipilukaga ku kiwungu, vakuvalongelaga viitigilaga, “Pe túfikile ku ndinde kula, túweene indzidzi dzídindiilwe wunofu, avakolokolooni víimile pa mulyango viiloleela. Neke kangi pe tuvedziige twidindula indzidzi, tusimuweene umuunu ye avedzaga mugati!” Umukomi va vakolokolooni va tembeli pamwinga na vateekedzi avakomi, pe vaapuliike ulo, viikagahalaga mbandu viitigilaga, “Amadzwi aga gahadza giivedza wuli?” Iifikaga umuunu yumwinga akuvalongelaga iitigilaga, “Mulolage! Avaanu vala ve mukavadindiye mu ndinde, vali mu lipaala lya tembeli, viiwulanidza avaanu.” Neke umukomi va vakolokolooni va tembeli, pamwinga na vakolokolooni vaakwe, vahelelage kuvaleeta avatume avo. Avakolokolooni avo pe vavaleetaga avatume, sivavagagiilidzaga nambi, pakuva voogopaga ukutigila, avaanu vahadza vakuvatova na maganga. Vaaviye vávaleetile, vakuviimyaga pawutalo pa kiwungu. Umuteekedzi umuvina iivangaga ukuvanasa iitigilaga, “Unyeenye tukavakaaniidze ukutigila, mutanage ukuwulanidza avaanu mu litaawa lya muunu uyo! Neke kangi mútagaliidze imbulanidzo dzeenyo mu wudzenge wonda uwu wa Yelusalemu. Múgulwime ukutugomehedza uneefwe wiimila wa fuwa ya muunu uyu!” UPetulo na vatume vayagwe, vakumuhigaga viitigilaga, “Twivagila ukumwidika uNguluvi ukulutila avaanu! UNguluvi va vakuhwesu, amudzulubwise ukuhuma ku wulungu uYesu ye mwamukomile pa kumutovelelela pa kipindulihidzo. Ye Nguluvi ye amuginaliidze uyo pa kumuviika ulubali lwakwe ulwa kundiyo, ukuta avedzage Mutemi nu Mupoki va kuvatanga aVaisilaheli vonda, ukuta vapele indzanangifu dzaawo nu kupyanidzwa. Uneefwe tuli voolesi va dzonda idzo, kangi uMubepo uMwimike, uNguluvi ye ávapeeliye avaanu avakumwidika, nave iikoolela idzo.” Avanya kiwungu pe vaapuliike ulo, viimemaga mbandu ililaakali, viisakaga ukuvakoma. Neke kangi mu kiwungu ikyo, paali nu Mufwalisayo yumwinga ye aatambulwaga Gamalyeli. Uyo aali muwulanidzi va milagililwe, kangi aatambuliike na vaanu vonda. Umuunu uyo, iikwimaga pawutalo pa kiwungu, iilagidzaga ukutigila vavahumye kwivala avatume avo lusika ludoodo. Neke avalongelage avayagwe atigilage, “Nye Vaisilahelaanye! Mwilembe nalo, ulu lwe mwisaka ukuvalimila avaanu ava. Mwiwukage umusika mudebe úguhelaniidze, kwali umuunu yumwinga ye aatambulwaga Tewuda, kangi iiginikaga ukutigila, umwene muunu mukomi. Avaanu ngita magana gatayi (400) vamuniniilaga umwene. Aakomiilwe, neke avaanu vonda avamuniniilaga vapalaangʼanage, na malimo gaakwe gonda gasililage baaho. Pambele, umusika isilikaale pe yaavalilaga imbalilo ya vaanu, kwali uMugalilaya yumwinga, ilitaawa lyakwe aatambulwaga Yuda. Uyo avadzangile avaanu vamuniniilage nu kuvalongodza mu wugalusi. Nave aakomiilwe, avaanu vonda avamuniniilaga, viipalaangʼanaga. Lino ndikuvalongela ndiitigila, mutane ukulima kiinu na vaanu ava. Muvaleke, vahelelage ukwawo! Ngana amahoodzo gaawo na malimo gaawo, fiihuma ku vaanu, fihadza fiiyaga fyene. Neke kangi, ngana fiihuma kwa Nguluvi, mwilemwa kuvakaanidza, apo mwivedza mukwibeedza nu Nguluvi.” Avayagwe viikwidikilaga ulo lwe álongile uGamalyeli, vakuvakemeelaga avatume viingile mugati, vakuvatovaga. Vakuvakaanidzaga ukutigila, vatanage ukulonga luluvedzaga mu litaawa lya Yesu, neke vavalekage, viihelelelage. Avatume avo viihegaga pa kiwungu vali nu lukeelo, pakuva uNguluvi aaweene viivagila ukubenapulwa wiimila wa litaawa lya Yesu. Ifigono fyonda, vasaalekaga ukuwulanidza nu kudalika iMola iNofu mu lipaala lya tembeli na mu nyumba dza vaanu, ukutigila uYesu ye Mesiya. Mu figono fiifyo, avanyigendwa va Yesu vaaginaga ukoongelela. Mu vanyigendwa avo, vaali moovali aVayahudi avaalongaga indongele ya Kigiliki, na avaalongaga indongele ya Kiebulaniya. Lino avaalongaga iKigiliki viingʼulandzaga, pakuva avamwayuuva vaawo avafwile na vagoosi, vasaagavilwaga ifyakuliya ikigono ni kigono. Neke avatume vanyikyumi na vavili (12) avo vavalundasage avanyigendwa vonda, vavalongelage vatigilage, “Lusiivagila uneefwe tuleke amalimo ga kuwulanidza ilidzwi lya Nguluvi, ukuta tuvagavilage avaanu ifyakuliya. Lino unyeenye vafuuwa vayiisu, muvahaagulage avamwadaada mufungʼati (7) ukuhuma umwenyo, aviilongwa wunofu, ávamemile uMubepo uMwimike, kangi vanya luhalawukagudzi. Ve veene avo ve tuhadza tukuvapeela amalimo aga, ukuta uneefwe tugimbage ukulapangila nu kuwulanidza avaanu ilidzwi lya Nguluvi.” Ilidzwi ilyo likuvakeeledzaga vonda. Neke vahaagulage uSitefwani, ye aali nu lufuuwo lukomi kwa Nguluvi, kangi ámemile uMubepo uMwimike. Avangi vaali uFilipo, uPolokolo, uNikanoli, uTimona, uPalumena nu Nikolawo umuhuma ku wudzenge wa Andyokya, ye aapitukiye ulufuuwo lwa Vayahudi. Ava ve veene avaasindiikwe pawutalo pa vatume. Neke avatume vavalapangilage kwa Nguluvi nu kuvaviikila mawoko, suwe vakuvaviikaga mu malimo. Neke ilidzwi lya Nguluvi liginage ukutagalila ku vaanu, na vanyigendwa mu Yelusalemu vaaginaga mbandu ukoongelela. Mu avo, ililugu lya vateekedzi voloofu liikwidikilaga ukumufuuwa uYesu. USitefwani pe ámemile ulusungu ni ngufu ndzoloofu dza Nguluvi, aahuufyaga ifimanyilo ifya filole ni fidzumo fikomi mu vaanu. Kwali aVayahudi avangi avaahumile ku wudzenge wa Kilene, nu wa Alekisandilya, na vangi mu avo vaahumile mu mugoola gwa Kilikya, nu gwa Asya. Avaanu avo vaali va luholanilo ulwatambulwaga Luholanilo lwa Vaanu Vaawule, navo viivangaga ukwibeedza nu Sitefwani. Neke kangi valemwage ukubeedza uluhalawukagudzi lwa madzwi gaakwe, pakuva uSitefwani aalongodzwaga nu Mubepo uMwimike pa kulonga. Neke aVayahudi avo, vavafundage kinyele avamwadaada avangi ukuta valonge ukutigila, vámupuliike uSitefwani iilonga amadzwi ga kumulonga fivi uMose nu Nguluvi. Pa kulonga ulo, vakuvaviifyaga avaanu, avavaha na vawulanidzi va milagililwe. Neke vamuhelelelage uSitefwani, vamwibatage, vamusindikage pa kiwungu. Vakuviimyaga avoolesi, viikoolelaga idza wudesi viitigilaga, “Umuunu uyu asiipela ukulonga amadzwi amaviifu aPiimike pa tembeli, ni milagililwe gya Mose! Ndakyene túmupuliike iilonga ukutigila, uYesu umuhuma ku Nasaleti uyu, iikwadza mu kwananga itembeli, nu kupitula imilagililwe gye atulekiye uMose.” Avaanu vonda avaali mu kiwungu ikyo, vakumungʼanukilaga amiiho uSitefwani, viiwonaga ku miiho kwakwe kuli ngita ku miiho kwa munyamwandza. Umuteekedzi umuvina amuwuudziidze uSitefwani iitigilaga, “Ongo, dzonda idzi dze válongile, dzili ndeeni?” USitefwani iihigaga iitigilaga, “Vanyalukolo vangu na vadaada vangu, muumulikidze! UNguluvi uMunya Ndolo amuhumiye ukuhwesu uAbulahamu ku nyi ya Mesopotamya, pe aali asinaa ahaamila ku wudzenge wa Halani. UNguluvi akumulongelaga iitigilaga, ‘Uhege mu nyi yaako iyi, uvaleke avanyalukolo vaako, uhelele ku nyi ye ndihadza ndikukuwoneesa.’ Neke uAbulahamu ahegage mu nyi ya Vakalidayo iyo, ahelelage kwikala ku wudzenge wa Halani. Udaadiye pe aaviye áfuwe, uNguluvi akumuhaamidzilaga kangi ku nyi iyi ye mukwikala unyeenye lino. “UNguluvi asamupeeliye uAbulahamu ilipwela lya lilawa, nambe poono pa wulivato uwa lwayo hela. Neke kangi uNguluvi ahuuvidzage ukutigila inyi iyi yiivedza yaakwe, ni fipelela fyakwe ifikumugeleka, nde luvedze umusika ugo uAbulahamu aali mungaya mwana. UNguluvi akumulongelaga uAbulahamu iitigilaga, ‘Avaanu va kipelela kyako viivedza vagendzi mu nyi ya vaanu avangi. Aveeneka avo valakihambusa ikipelela ikyo ukuvedza kisutu, valakipumusa mu myaka magana gatayi (400). Neke kangi aveeneka avo ávakihambwise kivedze kisutu, ndilavapedza. Pambele, avaanu va kipelela kyako valaahega mu nyi iyo, nu kwifuunya ukwangu mu nyi iyi.’ Neke uNguluvi aviikage lufingo nu Abulahamu ulwalimiike wugendela wa wusinge. UAbulahamu akumusingaga umuswamuve uIsaka, ikigono ikya munaana (8) ukuhuma pe iiholwa. UIsaka akumuvegalaga uYakobo, akumusingaga, uYakobo nave iivegalaga avagoosi vanyikyumi na vavili (12), akuvasingaga, avo ve veene avakuhwesu. “Avakuhwesu avo vakumuwonelaga giila umunyalukolo vaawo uYosefu, vakumugudzaga avedze musutu ku nyi ya Misili. Neke kangi uNguluvi avedzasage nave, amupokage ukuhuma mu nalamu dzaakwe dzonda. Akumupeelaga uYosefu ulufuunyo nu luhalawukagudzi, akumuhambusaga ukumukeeledza uFwalawo mutwa va Vamisili. Neke uFwalawo amutemyage inyi ya Misili, ni nyumba yaakwe yonda iya wutwa. “Pambele ilipunge liigwidzaga mu nyi yonda ya Misili, na mu nyi ya Kanani, liihulaga imumuko ngomi. Avakuhwesu viigayaga ifiliyo. UYakobo pe aapuliike ukutigila, ku nyi ya Misili kooyili ingana, akuvatumaga avaswamuve, ve vakuhwesu, viihelelaga uko. Ulo lwali lugendo lwawo ulwa kutala ukufika ku Misili. Ulugendo lwa kavili, uYosefu akwitambudzaga ku vanyalukolo vaakwe, nayu mutwa uFwalawo akulukagulaga ulukolo lwa Yosefu. UYosefu iitumaga imola kwa daadiye uYakobo, aadze ku Misili pamwinga nu lukolo lwakwe londa. Vaali vaanu makyumi mufungʼati na vahaanu (75). Neke uYakobo ahelelage ku Misili, kwe kwene umwene, pamwinga na vakuhwesu kwe vaafwiliye. Imifimba gyawo giipiluswaga ukwawo ku wudzenge wa Sekemu, giisiilwaga mu mombwe ye aagulile uAbulahamu na magoobeli ku vaana va Hamoli. “Umusika gwa Nguluvi gwa kululima uluhuuvidzo lwe aahuuviidze kwa Abulahamu pe gwaviye gúhegeliye, imbalilo ya vaanu veesu yiikoongelelaga mbandu mu nyi ya Misili. Pambele umutwa uyungi, ye asimudzeeliye uYosefu, iivangaga ukutema inyi ya Misili. Umutwa uyo akuvadzangaga avakuhwesu, kangi akuvapumusaga wugendela wa kuvagagiilidza vavalekage kwivala avaana vaawo fyali, ukuta vafuwe. “Mu musika ugo, uMose iiholwaga, aali mwana munofu mbandu pa miiho ga Nguluvi. Iifuvililwaga mu nyumba ya vavaha vaakwe myedzi gidatu. Neke, pe vaaviye válemiilwe ukumufiha, vamuviikage kwivala, umwalive Fwalawo akumunyamulaga, iivangaga kumufuvilila ngita muswamuve. UMose iiwundzwaga uluhalawukagudzi londa ulwa Vamisili, kangi iivedzaga muunu umunya ngufu pa kulonga na malimo gaakwe. “UMose pe aali ni myaka makyumi gatayi (40), iilamulaga ukuhelela kuvawona avanyalukolo vaakwe aVaisilaheli. Akumuwonaga uMumisili yumwinga akumulemadza uMuisilaheli wugendela wa kumupumusa. Akumukengelaga umunyalukolo vaakwe nu kulumbila mukole, akumukomaga uMumisili uyo. UMose aahoodzaga ukutigila, avanyalukolo vaakwe aVaisilaheli ngali vakulufika ukutigila, uNguluvi ámutumile umwene ukuvapoka, neke kangi vasalufikile ulo. “Ikigono ikya kavili, uMose akuvawonaga aVaisilaheli vavili vakwitova. Iisakaga ukuvateepula iitigilaga, ‘Mwikagula ukutigila, unyeenye muli lukolo! Kye kiki mukwilemadza?’ Neke kangi uyo ye amutovaga umuyagwe, amudimilage ku lubali uMose, atigilage, ‘Ye ani ye akakutemiidze uvedzage mutemi nu munya kutuhiga uneefwe? Ongo, wiisaka uungʼome ngita kye ukamukomile uMumisili yula igolo?’ UMose pe aapuliike ulu, iinyililaga ku nyi ya Midyani, akwikalaga ngita mugendzi, uko iivegalaga avaana vavili vagoosi. “Imyaka makyumi gatayi gyaviye gíkwiliye, uMose aali ku lungʼalangʼala biihi ni kidunda Sinayi. Umunyamwandza va Mutwa Nguluvi akumuwonekelaga mu kitundu ikyakaga umooto. UMose pe aalolile, iidzumaga, iihegelelaga biihi ni kitundu ikyo, ukuta alole wunofu. Apo iipulikaga isawuti ya Mutwa Nguluvi yiitigila, ‘Uneene yuune Nguluvi va vakuuho, uNguluvi va Abulahamu, uIsaka, nu Yakobo.’ UMose pe aapuliike ulo, iivangaga ukuhilila, iikoogopaga nambe kulola. “Neke uMutwa Nguluvi amulongelage atigilage, ‘Uwopole indaatu dzaako, pakuva apoono pe wíimile, nyi ndzimike. Ndakyene ndíweene avaanu vangu kye viipumuswa ku nyi ya Misili. Ndípuliike ingʼuuto dza kivembo kyawo, ndíikile ukuvapoka ukuhuma mu wusutu. Lino waadze, ndikutume, uhelele ku Misili uko.’ “UMose uyo ye mwene ye vamukaanile avakuhwesu, pe vamulongiye ukutigila, ‘Ye ani ye akakutemiidze uvedzage mutemi nu munya kutuhiga uneefwe?’ Ye mwene uyo, ye aatumiilwe nu Nguluvi avedzage mutemi vaawo kangi mupoki vaawo, ukugendela umunyamwandza ye amuwonekiye pa kitundu kila. Ye mwene uyo, ye avalongwidze aVaisilaheli pe viihega mu nyi ya Misili, wugendela wa fidzumo ni fimanyilo fya filole fye aahuufiidze ku Misili, mu Nyandza iDuungʼu, na mu musika gwa myaka makyumi gatayi mu lungʼalangʼala. “UMose uyo ye mwene ye avalongiye aVaisilaheli ukutigila, ‘Ukuhuma umwenyo, uMutwa Nguluvi ahadza akuvahaagulila umuvidzi uyungi ngita uneene.’ UMose ye mwene ye aali pamwinga na vakuhwesu avaakoongʼiine ku lungʼalangʼala. Kangi uyo aalongile nu munyamwandza va Nguluvi ku kidunda Sinayi, pe aanukiye amadzwi ga wuumi, ukuta atupeele uneefwe. “Neke kangi avakuhwesu vasaakeeliye ukumwidika uMose, vakumukaanaga, na mu numbula dzaawo viidobokaga ukupiluka ku nyi ya Misili. Vakumulongelaga uAloni viitigilaga, ‘Utuwuyapile iminguluvi, ukuta gitulongolele, pakuva uMose uyo ye akatulongodziige ukuhuma ku nyi ya Misili, sitwidzeela ídzimuhumiye uko!’ Mu figono ifyo aVaisilaheli vaawuyiipe ikihwanangwada. Vakukiteekelelaga indiimwa nu kukiviikila ulukeelanilo, ikiinu kye váwuyiipe na mawoko gaawo. Neke kangi uNguluvi avalekage veene viifuunyage ku lidzuwa, umwedzi ni nondwe, ngita kye lúsimbiilwe mu kitabu kya vavidzi ukutigila, ‘Vaisilahelaanye, mu musika gwe mwikalile imyaka makyumi gatayi mu lungʼalangʼala, ongo, mwaanyindziye uneene indiimwa, ukuta muuneekelele uwusembe? Nambi! Lolage, mwanyamuwe iliheema ilya nguluvi veenyo uMoloki, nu lutondwe lwa nguluvi veenyo uLefwani. Ifihwano ifyo mwahonguwe, ukuta mwifuunyage ku ifyo. Wiimila wa ulo, ndihadza ndikuvasindika ku wugalulano kutaali ukulutila ku Babeli.’ ” USitefwani iiginaga ukulonga iitigilaga, “Avakuhwesu vaali ni liheema lya kutaangʼanila ku lungʼalangʼala uko. Iliheema ilyo lyawuyiipwe ngita uNguluvi kye amulagiidze uMose, na ngita uluhwano lwe aluweene. Pambele avakuhwesu viikwanuungʼanaga iliheema ilyo, vakulileetaga ku nyi yaawo pe avalongwidze uYehoswa. Umusika ugo, uNguluvi avadagile avaanu avasili Vayahudi avaali umo, ukuta aveene vahaale inyi ya luhuuvidzo. Iliheema ilyo liisigalaga umo ukufikila umusika gwa Dawudi. “UDawudi uyo amukeeliidze uNguluvi, akumunyilikaga iidikilwe ukudzenga inyumba ya Nguluvi va Yakobo. Apo uSelemani umuswamuve, ye mwene ye aadzengile itembeli. Neke kangi uNguluvi Mukomi, asikwikala mu nyumba íyidzengiilwe na vaanu. Ngita umuvidzi kye aalongile ukutigila, ‘UMutwa Nguluvi iitigila endee, “Ikyanya, kye kideego kyangu kya wutwa, inyi, pe pa kuviika amagulu gangu. Lino ye nyumba yiki ye muhadza mukuundzengela? Kwe kwi kwe ndihadza ndiipola? Ongo, fyonda ifyo siye neene ye ndígavile?” ’ ” USitefwani iiginaga ukulonga iitigilaga, “Unyeenye vaanu vatalamu ukufuuwa! Inumbula dzeenyo ngʼiliitafu na masiikidza geenyo ngita avasili Vayahudi, gasiipulika imola ya Nguluvi. Unyeenye mukumutanidza mbeepali uMubepo uMwimike ngita avakuhwenyo kye vaalimaga! Kuli muvidzi ye vasamupumwise avakuhwenyo? Lolage, vavakomile nava vavidzi avaavilile ukwadza kwa Munya Wugolofu! Ye mwene ye mwamusutuwe unyeenye nu kumukoma. Unyeenye yuunye ye mwanukiye indagi dza Nguluvi wugendela wa munyamwandza vaakwe, neke kangi mwikaana ukudzigendela.” Avanya kiwungu ikya Vayahudi avo, pe vaapuliike amadzwi ga Sitefwani, viimemaga ililaakali, vakumugeledzulilaga amiino. Neke kangi uSitefwani pe ámemile uMubepo uMwimike, iingʼanukilaga amiiho kukyanya, akudziwonaga indolo dza Nguluvi, nu Yesu íimile ulubali ulwa kundiyo kwa Nguluvi. Apo iilongaga ukutigila, “Lolage! Ndiiwona kukyanya kúdindwike, uMuswamuve va Muunu íimile ulubali ulwa kundiyo kwa Nguluvi!” Neke avaanu vonda pa kiwungu apo vabihilage ukumupulikidza, vadindage amasiikidza gaawo, vayooyage, vamudzumbilage mutima gumwinga, vamululundilage kwivala ya wudzenge, vavangage ukumutova na maganga. Umusika guugo, avoolesi avaali apo viifuulaga amakoote gaawo, viiviikaga pa magulu ga muvinano yumwinga ye aatambulwaga Sawuli. Umusika pe vamutovaga na maganga, uSitefwani aalapangilaga iitigila, “Mutwa Yesu, waanukile uwuumi wangu!” Neke afugamage, akoolage mu sawuti ngomi atigilage, “Mutwave, utane ukuvahiga indzanangifu yaawo iyi ye válimile.” Aaviye álongile idzo, gwidumukaga. USawuli nave iivangaga ukwananga ulukombeso. Iingilaga inyumba ni nyumba, avalulundaga avamwadaada na vamwayuuva nu kuvadindila mu ndinde. Suwe avanyigendwa avo avaapalaangʼiine, vaadalikaga iMola iNofu ponda pe vaahelelaga. UFilipo nave, iihelelaga ku wudzenge wuli mu Samalya, iivangaga ukuvadalikila imola dza Mesiya aveeneka va apo. Avaanu voloofu pe vaaviye vápuliike amadzwi ga Filipo, nu kulola ifimanyilo fya filole fye aahuufyaga, vakumupulikidzaga wunofu. Aalosaga imibepo imiviifu mu vaanu voloofu, nagyo gyavahumaga kuno giikoola. Avananiyaga voloofu avanya mateela na vatenda. Mu wudzenge uwo, kwivedzaga nu lukeelo mbandu. Mu wudzenge wa Samalya uwo, aali mwali umuhavi yumwinga, ilitaawa lyakwe aatambulwaga Simoni. Umuunu uyo, aahuufyaga ifilole mu ngufu dza wuhavi. Avakagahikaga avaanu vonda va wudzenge uwo, kangi iiginikaga ukutigila, umwene ye kyalumwene. Avaanu vonda va paanyi ukufikila avatambule, vamupulikidzaga kuno viitigila, “Umuunu uyu ali ni ngufu dza Nguluvi, idzo dziitambulwa Ngufu iNgomi.” Avaanu vamupulikidzaga, pakuva ifigono fyoloofu avakagahikaga nu wuhavi waakwe. Neke kangi uFilipo, pe avadalikiye iMola iNofu ya wutwa wa Nguluvi nu lwa litaawa lya Yesu Kilisiti, viifuuwaga nu kudzabikwa avamwadaada na vamwayuuva. USimoni nave iifuuwaga, iidzabikwaga, iivangaga ukumuniniila uFilipo. Pe afiweene ifimanyilo ni filole fikomi fye aahuufyaga uFilipo, iidzumaga. Neke avatume ku Yelusalemu pe vaapuliike ukutigila, avaanu va ku Samalya navo vaafuuviilwe ilidzwi lya Nguluvi, vakuvatumaga uko uPetulo nu Yohana. Pe vaafikile ku Samalya, vakuvalapangilaga avaanu, ukuta navo vamwanukile uMubepo uMwimike, pakuva umusika ugo, uMubepo uMwimike aali asinaa amwikila nambe muunu yumwinga. Vaali vádzabiikwe hela mu litaawa lya Mutwa Yesu. Neke uPetulo nu Yohana vavaviikilage amawoko avafuuwa, navo vakumwanukilaga uMubepo uMwimike. USimoni pe aaweene avaanu viikwanukila uMubepo uMwimike wugendela wa kuviikilwa amawoko na vatume, iisakaga ukutawula amagoobeli, akuvalongelaga uPetulo nu Yohana iitigilaga, “Muumeele na yuune ingufu iyo, ukuta umuunu ye avedzaga ye ndikumuviikila amawoko, aanukilage uMubepo uMwimike.” UPetulo akumuhigaga iitigilaga, “Amagoobeli gaako gatipulwe pamwinga naave, pakuva wiihambula ukutigila, wiisunga ugule ikipeelwa kya Nguluvi na magoobeli! Uveeve usili mihanganile naafwe mu malimo aga, pakuva inumbula yaako si ngolofu pa miiho ga Nguluvi. Upele uwuhosi waako uwu nu kulapangila kwa Mutwa Nguluvi. Apangi ahadza akukupyanila amahoodzo maviifu agali mu numbula yaako. Ndiiwona ukutigila úmemile mbandu igiila, kangi údadilingʼiine ni ndzanangifu.” USimoni iipilusaga iitigilaga, “Unyeenye muundapangilage kwa Mutwa Nguluvi, ukuta dzitane ukuundzadzila idzo dze múlongile!” Suwe uPetulo nu Yohana, pe vaaviye vóoleliye nu kudalika ilidzwi lya Mutwa Yesu uko, viivangaga ukupiluka ku Yelusalemu. Mu ngʼaasi vaadalikaga iMola iNofu mu mbala ndzoloofu dza Samalya. Neke umunyamwandza va Mutwa Nguluvi amulongelage uFilipo atigilage, “Wiime, uhelele ulubali lwa kumavemba ku ngʼaasi iya ku lungʼalangʼala, íyihumile ku Yelusalemu yiihelela ku Gasa.” Neke uFilipo ahegage. Pe iihelanidza mu ngʼaasi, iitaangʼanaga nu mulugaluga yumwinga, umuhuma ku nyi ya Etyopya ye aali musawule. Uyo iimiililaga ifiinu fya magoobeli goloofu ifya Kandake, kwe kutigila umutwa umwayuuva va Etyopya. Umulugaluga uyo, aali áheliye ku Yelusalemu kwifuunya kwa Nguluvi. Lino, pe iiwuya ku kaaya, iikalile mu mutuka gwakwe ugwa kukwegwa, iikwimba ikitabu kya muvidzi uIsaya. Neke uMubepo uMwimike amulongelage uFilipo atigilage, “Uhegelele ku mutuka, uvedze biihi.” UFilipo iikwangufyaga ku mutuka ugo, neke amupulikage umulugaluga uyo, iikwimba mu kitabu kya muvidzi uIsaya, amuwuudzage atigilage, “Amadzwi ago ge wiikwimba, ukugafika?” Akumuhigaga iitigilaga, “Ndikugafika wuli, ngana sikwali umuunu va kuunganulila?” Akumunyilikaga uFilipo iingile mu mutuka, iikalase nave. UWusimbe uWiimike uwo we iimbaga umulugaluga uyo, waatigilaga, “Aalongwidzwe ngita ngʼolo kuhelela kuhindzwa. Ngita ndzanangʼolo kye yaayidzika dzidzidzi pe viikeeta ulwage, umwene asaalongile nambe lidzwi. Aayeyewiiswe nu kuhigwa wuviifu. Sikwali ye iisunga alonge imola idza kivegalo kyakwe, pakuva uwuumi waakwe wúhedziidzwe pe naanyi.” Neke umusawule amuwuudzage uFilipo atigilage, “Ongo, uundongele, umuvidzi uyu iilonga imola dzaakwe yumwene, enewuli dza yungi?” UFilipo iivangilaga pa Wusimbe uWiimike wuuwo ukumulongela iMola iNofu ya Yesu. Umusika pe vali mu lugendo, viifikaga apoono apali nu lulenga. Umusawule uyo akumulongelaga uFilipo iitigilaga, “Lolage, ululenga ulu apa! Kiinu kiki ikiitanidza nditane ukudzabikwa?” [ UFilipo akumuhigaga iitigilaga, “Ngana ukumufuuwa uYesu Kilisiti ukuhuma mu numbula yaako yonda, usiilemwa ukudzabikwa.” Umusawule uyo akumuhigaga iitigilaga, “Ndiifuuwa ukutigila, uYesu Kilisiti ye Muswamuve va Nguluvi.”] Neke umusawule uyo, alagidzage umutuka gwimidzwe, viikwikaga, viikwingilaga mu lulenga, uFilipo akumudzabikaga. Umusika pe viidzabuka, baaho na baaho uMubepo va Mutwa Nguluvi akumunyagulaga uFilipo. Umusawule uyo asamuweene kangi, suwe iihelelaga ukwakwe, kuno ali nu lukeelo. UFilipo akwiwonaga ali ku wudzenge wa Asoto. Apo iihelanidzaga mu ndzenge dzonda, iidalika iMola iNofu ukufikila pe aafikile ku wudzenge wa Kayisalya. Umusika ugo, uSawuli aaginaga ukuvafingidza avanyigendwa va Mutwa Yesu, ukutigila ahadza akuvakoma. Iihelelaga kwa muteekedzi umuvina, akumunyilikaga amupeele ihaate idza kumutambudza ku vakomi va nyolanilo, idzili mu wudzenge wa Damesiki. Ihaate idzo dzamupeeliye uwutawulilwe ukutigila, wone avawone uko avaanu aviininiila iNgʼaasi ya Mutwa Yesu, avamwadaada na vamwayuuva, avapingage nu kuvasindika ku Yelusalemu. Neke, pe ali mu ngʼaasi asanga afika ku Damesiki, baaho na baaho ulumuli lukomi ukuhuma kukyanya, lumumulikage imbali dzonda. Iiguwaga paanyi, iipulikaga isawuti yiitigila, “Sawuli! Sawuli! Kye kiki ukuumumusa?” USawuli iiwuudzaga iitigilaga, “Mutwave, yuuve ani?” Akumuhigaga iitigilaga, “Uneene yuune Yesu, ye ukuumumusa. Lino wiime! Wiingile mu wudzenge, umo uhadza wiilongelwa dze wiisakulwa ukulima.” Avamwadaada avaali mu lugendo pamwinga nu Sawuli, viidzikaga dzidzidzi vákagahiye, pakuva vaapuliike isawuti iyo, neke kangi vasamuweene umuunu ye álongile. USawuli iikwimaga, iiwonaga asiilola, nde gavedze amiiho gaakwe gaali gádindwike, iiwonaga ábofwike. Avayagwe vakumukoleelaga iliwoko nu kumukogoosa ukumusindika ku Damesiki. Iikalile figono fidatu ábofwike, asiiliya nambe kunyuwa. Ku Damesiki uko, aali kwali umunyigendwa yumwinga, ye aatambulwaga Ananiya. UMutwa Yesu akumukemeelaga mu fiwoneko iitigilaga, “Ananiya!” Nave iihigaga iitigilaga, “Mutwave, ndili apa.” UMutwa akumulongelaga iitigilaga, “Uhelele ku nyumba ya Yuda, iyili mu ngʼaasi iyiitambulwa Ngolofu, ukawuudze umo umuunu va wudzenge wa Taliso, ilitaawa lyakwe ye Sawuli. Lino ali mu kulapangila, na mu fiwoneko ámuweene umuunu ye iitambulwa Ananiya iikwingila mu nyumba mwe agenda, akumuviikila amawoko, ukuta alolage kangi.” UAnaniya akumuhigaga iitigilaga, “Mutwave, voloofu váandongiye ulwa Sawuli uyo, kye ávalimiye imbiifu aviimike vaako ku Yelusalemu uko! Lino áadzile apa nu wutawulilwe wa vateekedzi avakomi, ukuta avapinge vonda aviifuuwa ilitaawa lyako.” Neke kangi uMutwa amulongelage uAnaniya atigilage, “Helele! Umuunu uyo ndímuhaaguwe, ukuta avedze mulimila-vangi vangu, adalikage imola dzangu ku avasili Vayahudi, ku vatwa vaawo na ku Vaisilaheli. Uneene ndihadza ndikumuwoneesa ndzoloofu dze iisakulwa apumuke wiimila wa litaawa lyangu.” Neke uAnaniya ahelelage, akiingilage mu nyumba mula mwe agenda uSawuli. Akumuviikilaga amawoko, akumulongelaga iitigilaga, “Munyalukolo vangu Sawuli, uMutwa Yesu ye akakuhumiye mu ngʼaasi pe wiikwadza apa, áanumile ukwako ukuta ulolage kangi, nu kumemywa uMubepo uMwimike.” Baaho, ifiinu ngita magagala fiilagalaga paanyi ukuhuma mu miiho ga Sawuli, iivangaga ukulola kangi, iikwimaga, iidzabikwaga, neke aliidzage ikyakuliya, ingufu dzimupilukilage kangi. USawuli iikaliise na vanyigendwa figono fikeefu ku wudzenge wa Damesiki. Baaho na baaho, iivangaga ukuhelela mu nyolanilo, iidalika ukutigila, uYesu ye Muswamuve va Nguluvi. Avaanu vonda avaapulikidzaga imbulanidzo dzaakwe idzo, viidzumaga hiilo. Vakwiwuudzaga viitigilaga, “Umuunu uyu, si yuuyula ye akiipumusaga avaanu avakumufuuwa uYesu ku Yelusalemu uko? Asaadzile ukuta aviibate avaanu, ngita avo va apa pa Damesiki, nu kuvasindika ku vateekedzi avakomi?” Neke kangi uSawuli aginage ukuvedza ni ngufu pa kudalika, nu koolela ku Vayahudi va ku Damesiki uko ukutigila, uYesu ye Mesiya, ukufikila pe viilemwa ukumugomedza. Pe fíhelaniidze ifigono fyoloofu, aVayahudi avo viikwidiingʼanaga ukutigila, vamukome. Neke kangi uSawuli apulikage imola iya lukaani lwawo. Ikilo nu muunyi, viitegaga pa wingililo wa wudzenge ukuta vamukome. Pakilo avanyigendwa vaakwe vakumuviikaga mu lihiivi likomi, nu kumudzuufya pa mbwenge iyaali pa lukandzi lwa wudzenge, vakumusolondosaga kwivala. Neke uSawuli awuyage ku Yelusalemu. Pe aafikile, iigelaga ukwihandza mu vanyigendwa. Navo vonda vamoogopaga, pakuva vasaafuuviilwe ukutigila, ndakyene áhambwike munyigendwa. Neke kangi uBalanaba amunyamulage uSawuli nu kumusindika ku vatume. Akuvalongelaga avatume ndawuli uSawuli kye akamuweene uMutwa Yesu mu ngʼaasi kuhelela ku wudzenge wa Damesiki, nayu Yesu kye akaalongiine nave. Kangi akuvalongelaga ndawuli uSawuli kye akavadalikiye mu wukangafu avaanu va uko imola ya Yesu. Neke uSawuli asigalage pamwinga na vatume. Aapilimaga mu Yelusalemu, kuno iidalikila avaanu imola ya Mutwa Yesu mu wukangafu. Aalonganaga nu kwibeedza na Vayahudi avaalongaga iKigiliki, neke kangi navo vasakage ukumukoma. Avafuuwa vayagwe pe vaadzeeliye ulo, vakumusindikidzaga ukufikila ku wudzenge wa Kayisalya, vakumulekaga ahelelage ukwakwe ku Taliso. Mu figono ifyo, ulukombeso lwali nu lutengamaso monda mu Yudeya, mu Galilaya, na mu Samalya. Kangi avafuuwa vamwidikaga uMutwa, neke vakangadzwage nu kunyaamadzwa nu Mubepo uMwimike. Ndeeni, nayi mbalilo ya vafuuwa yaaginaga ukoongelela. Mu musika ugo, uPetulo aahelanidzaga poono poloofu, iifikaga mu wudzenge wa Lida, ukuta avahungile aviimike aviikalaga umo. Mu wudzenge uwo, iitaangʼanaga nu mwadaada ye aatambulwaga Eneya. Uyo aali munya liteela, aagonile pa liteefu kitagenda mu myaka munaana (8). UPetulo akumulongelaga iitigilaga, “Eneya, uYesu Kilisiti akukunaniya. Wiime! Gondze iliteefu lyako.” Baaho uEneya iikwimaga. Avaanu aviikalaga mu wudzenge wa Lida ni Saloni, pe vamuweene uEneya iigenda, vonda vakumufuuwaga uMutwa. Ku wudzenge wa Yafwa, aali kwali umwayuuva yumwinga umunyigendwa, ilitaawa lyakwe aatambulwaga Tabita, ikiganulo kyakwe ye Dolikasi, kwe kutigila nyaludzi. Uyu aalimaga mbeepali amalimo manofu nu kuvatanga avahangala. Pa figono fiifyo, iitamikaga, iifuwaga. Avaanu viikalafyaga umufimba gwakwe, vakugugonekaga mu kiyumba kya kukyanya ku goloofwa. Avanyigendwa viipulikaga ukutigila, uPetulo agenda ku wudzenge wa Lida. Neke vavatumage ukwakwe avaanu vavili, pakuva uwudzenge uwo waafudiingʼiine nu wudzenge waawo wa Yafwa. Avaanu avaatumiilwe, vakumugongoolaga uPetulo viitigilaga, “Siiwo waadze ukwesu, kisaatu!” Suwe uPetulo iiheleengʼasaga navo. Pe aafikile, vakumusindikaga ku kiyumba kya kukyanya ku goloofwa. Avafwile na vagoosi vonda vakumulundanilaga, kuno viivemba. Vakumuwoneesaga imingila ni myenda igingi gye avahonelaga uDolikasi umusika pe akali muumi. UPetulo akuvahumyaga vonda kwivala, iifugamaga, iilapangilaga kwa Nguluvi. Neke aseedukilage ku mufimba atigilage, “Tabita, lamuke!” Umwayuuva uyo, iidindulaga amiiho. Pe amuweene uPetulo, akwikalaga. UPetulo akumwibataga iliwoko, akumwimyaga. Akuvakemeelaga avafwile na vagoosi avo, na vaanu avangi avamufuuviilwe uNguluvi, akuvawoneesaga ali muumi. Imola idzo dziitagalilaga mu wudzenge wonda wa Yafwa, avaanu voloofu vakumufuuwaga uMutwa Yesu. UPetulo akwikalaga ku Yafwa figono fyoloofu nu muunu ye aawuyapaga ingwembe, ilitaawa lyakwe aatambulwaga Simoni. Mu wudzenge wa Kayisalya, aali kwali uMuloma yumwinga ye aatambulwaga Kolinelyo. Aali mukomi va vakolakyanda ligana limwinga (100) ukuhuma mu kipuga kikomi kya vakolakyanda ikyatambulwaga Kipuga kya Vaitalya. Umuunu uyo, pamwinga na vaanu vonda va mu nyumba yaakwe vamwidikaga uNguluvi, kangi avatangaga avahangala nu kulapangila kwa Nguluvi mbeepali. Ikigono kimwinga pa kivalilo ikinyigondza (9.00) pa muunyi, umunyamwandza va Nguluvi akumuwonekelaga uKolinelyo mu kiwoneko. Akumulongelaga iitigilaga, “Kolinelyo!” UKolinelyo akumungʼanukilaga amiiho umunyamwandza uyo mu woogofi, neke amuwuudzage atigilage, “Mutwave, kuli kiki?” Umunyamwandza akumuhigaga iitigilaga, “UNguluvi ápuliike indapangilo dzaako, kangi áluweene ulutango lwako ku vahangala. UNguluvi iikwiwuka dzonda idzo ngita wusembe uwukumukeeledza. Lino utume avaanu vahelele ku Yafwa, vakamukemeele umuunu ilitaawa lyakwe Simoni, ilitaawa ilingi iitambulwa Petulo. Akwikala kwa muunu ye iitambulwa Simoni, ye iiwuyapa ingwembe. Inyumba yaakwe yili mu lubali mwa nyandza.” Umunyamwandza pe aamalile ukumulongela uKolinelyo, iihegaga. Neke uKolinelyo avakemeelage avaanu vavili mu valimila-vangi vaakwe, pamwinga nu mukolakyanda yumwinga ye amwidikaga uNguluvi. UKolinelyo akuvalongelaga dzonda ídzihumiye, neke avatumage kuhelela ku Yafwa. Ikigono ikya kavili, avaanu avaatumiilwe nu Kolinelyo, pe vasanga vafika ku Yafwa, uPetulo iinwike ku likiingʼa lya nyumba pa kivalilo ikili mutanda (6.00) pa muunyi, ukuta alapangile kwa Nguluvi. Indzala yikumuvavaga, iidobokaga ukuliya kiinu. Umusika pe kiitelekwa ikyakuliya, umwene akukiwonaga ikiwoneko. Iiwonaga kukyanya kúdindwike, ikiinu kili ngita mugolole mukomi gwíbiitwe imbali dzaakwe dzitayi, gwisolondoswa paanyi. Mugati umwakwe mwali ni fingʼooko ifili poloofu. Mwali ni fingʼooko ifinya magulu gatayi fya pe naanyi, ifingʼooko ifiifyokonya ni fidege. Neke uPetulo apulikage isawuti, yimulongelage yitigilage, “Petulo, wiime! Uhindze, uliye!” UPetulo iihigaga iitigilaga, “Nambi Mutwave! Ndisinaa ndigelaga ukuliya kikivedzaga kye giitigila mwiko imilagililwe gya Mose!” Isawuti yikumulongelaga uPetulo ulwa kavili yiitigilaga, “Utane ukutigila, ikiinu kikivedzaga kye ávaliidze uNguluvi kili mwiko.” Ulo lwalimiike nyakadatu, baaho na baaho umugolole ugo gwikwegelwaga kukyanya. Umusika uPetulo pe ányengʼemiye nu kwiwuudza ulwa kiganulo ikya kiwoneko ikyo, avaanu avo ve avatumile uKolinelyo, pe vaaviye váyikaguwe inyumba ya Simoni, viikwimaga pa mulyango gwakwe. Viikemeelaga, viiwuudzaga viitigilaga, “Ongo, apa pe peene pe akwikala uSimoni ye iitambulwa Petulo?” UPetulo pe aali apila ahoodza ikiwoneko ikyo, uMubepo uMwimike akumulongelaga iitigilaga, “Poovali avaanu vadatu vakukusakula. Lino wiime, wiike paanyi, uheleengʼasage navo. Kitiiganiya pakuva uneene yuune ye ndívatumile.” UPetulo iikwikaga paanyi, akuvalongelaga avaanu avo iitigilaga, “Ye neene ye mukuunemula. Kye kiki mwádzile?” Avaanu avo viihigaga viitigilaga, “Átutumile umukomi yumwinga va vakolakyanda, ilitaawa lyakwe ye Kolinelyo. Uyo iilima inofu, kangi akumwidika uNguluvi na Vayahudi vonda vakumuginiya. Umunyamwandza va Nguluvi ámulongiye ukutigila, akulaalike uveeve ku kaaya yaakwe, apulikidze amadzwi ge uhadza ukumulongela.” UPetulo akuvaanukilaga avaanu avo mu nyumba ngita vagendzi vaakwe. Kwaviye kúkiye, uPetulo iivangaga ulugendo pamwinga navo, na vafuuwa avangi ukuhuma ku Yafwa. Ikigono ikya kavili, viifikaga ku Kayisalya. Uko uKolinelyo avadzindilaga, kangi avalundiise avanyangʼolo pamwinga na vadzeela vaakwe. UPetulo pe iifika, uKolinelyo iihelelaga kumwanukila, akwigwisaga pa magulu gaakwe, kwe kumupeela uluginiyo. UPetulo akumwinamulaga, akumulongela iitigilaga, “Wiime! Lolage, na yuune ndili muunu hela!” UPetulo iikwingilaga mu nyumba, iilongana nave, akuvawonaga avaanu voloofu válundiine umo. UPetulo akuvalongelaga iitigilaga, “Unyeenye mwidzeela wunofu ukutigila, uneefwe Vayahudi, imilagililwe gyesu gikutukaanidza ukutimbulingʼana na vaanu avasili Vayahudi, nambe kuhegelela ukwawo. Neke kangi uNguluvi áandongiye ukutigila, nditane ukutigila umuunu ye avedzaga lupumba, enewuli mwafu. Lwe lwene ndivedziige ndíkemeeliilwe, ndáadzile kitakaana. Lino múungʼemeeleliye kiki?” UKolinelyo akumuhigaga iitigilaga, “Ifigono fidatu ífidzumbile, ndikali mu nyumba yangu ndiilapangila kwa Nguluvi, umusika ndawuli ugu gwa kivalilo ikinyigondza pa muunyi. Pe peene pe ndikamuweene umwadaada íimile pawutalo apangu, áfwalile imyenda igiingʼaala. Akuundongelaga iitigilaga, ‘Kolinelyo, uNguluvi ápuliike indapangilo dzaako, ákeeliidzwe nu lwe ukuvatanga avahangala. Lino uvatume avaanu vahelele ku Yafwa, vakamukemeele uSimoni ye iitambulwa Petulo. Akwikala ku nyumba ya Simoni ye iiwuyapa ingwembe. Inyumba iyo yili biihi ni nyandza.’ Kye kileka ndívatume avaanu kisaatu ukwako, kangi na yuuve úlimile wunofu ukwadza. Lino twivonda tuli pa miiho ga Nguluvi, uleke tupulike amadzwi gonda ge akulagiidze uMutwa Nguluvi utulongele.” Neke uPetulo avalongelage avaanu avo atigilage, “Lino ndídzeeliye ukutigila, ndakyene uNguluvi asiihaagula avaanu kuvedza vatambule ukulutila avangi! Nda haamu, akuvaanukila avaanu va nyi dzonda avakumwidika nu kulima idzo idziivagila pa miiho gaakwe. Unyeenye mwidzeela iMola iNofu iyaadaliikwe ku Vaisilaheli ukutigila, viivedza nu lutengamaso lwa Nguluvi wugendela mwa Yesu Kilisiti. Uyo ye Mutwa va vaanu vonda. Mwidzeela idzaalimiike mu nyi yonda iya Yudeya, ukuvangila ku Galilaya, uYohana pe aaviye ávadalikiye avaanu ukutigila, vadzabikwage. Mwidzeela ndawuli uNguluvi kye amuhaaguwe uYesu umuhuma ku Nasaleti, akumupeelaga uMubepo uMwimike ni ngufu. Umusika ugo, uYesu iihelelaga uko na uko, iilima inofu nu kuvananiya vonda avaapumuswaga nu Setano, pakuva uNguluvi aali pamwinga nave. “Uneefwe tuli voolesi va malimo gonda ge aalimile uYesu mu nyi iya Vayahudi, na mu wudzenge wa Yelusalemu. Pambele vakumukomaga pa kumutovelelela pa kipindulihidzo. Neke kangi ikigono ikya kadatu, uNguluvi amudzulubwise, amupeeliye ulwa kuwoneka ku vaanu. Asaawoniike ku vaanu vonda, nda haamu, aawoniike ukwesu ye twahaaguliilwe nu Nguluvi, ukuta tuvedzage voolesi. Twaliiliise nu kunywelasa nave, pe aadzulubwike ukuhuma ku wulungu. Iilagidzaga ukutigila, tuvadalikilage avaanu iMola iNofu nu koolela ukutigila, umwene ye mwene ye aahaaguliilwe nu Nguluvi, ukuta avahige avuumi na ávafuwe. Avavidzi vonda viikoolela ukutigila, umuunu ye avedzaga ye akumufuuwa, iiwodzwa indzanangifu dzaakwe wugendela wa litaawa lya Yesu.” UPetulo pe aali mu kulonga amadzwi ago, uMubepo uMwimike akuviikilaga vonda avaapulikidzaga imola iyo. AVayahudi avafuuwa avamusindikiidze uPetulo, viidzumaga mbandu pe viiwona uNguluvi ávapeeliye uMubepo uMwimike navo avasili Vayahudi. Vaadzumile, pakuva vavapuliike viilonga indongele imiya nu kumuginiya uNguluvi. Neke uPetulo atigilage, “Avaanu ava vámwanukiye uMubepo uMwimike ngita uneefwe. Ongo, kuli muunu ye áhwanile ukukaanidza ava vatane ukudzabikwa nu lulenga?” Neke uPetulo alagidzage ukutigila, uKolinelyo na vayagwe vadzabikwe mu litaawa lya Yesu Kilisiti. Neke vamunyilikage uPetulo ukutigila, iikale navo figono fikeefu. Vatume na vafuuwa aviikalaga ku Yudeya, viipulikaga ukutigila, avasili Vayahudi navo váanukiye ilidzwi lya Nguluvi. UPetulo pe aapilwike ku Yelusalemu, aVayahudi avafuuwa avaaniniilaga imigendzehedze gyawo gya wusinge, vakumugomehedzaga viitigilaga, “Kye kiki ukiingiye mu nyumba ya vaanu ve si vasinge, nu kwihanga ukuliilasa navo?” UPetulo iivangaga ukuvalongela wunofu amadzwi gonda ndawuli ve gakaalimiike, iitigilaga, “Ikigono kimwinga, pe ndaali mu kulapangila kwa Nguluvi ku wudzenge wa Yafwa uko, ndiiwonaga mu kiwoneko ikiinu ngita mugolole mukomi gwihuma kukyanya, gwíbiitwe imbali dzaakwe dzitayi. Gwikwika paanyi ukufikila pe ndigenda uneene. Ndiilolaga mugati umwakwe, ndiiwonaga ifingʼooko ifinya magulu gatayi fya pe naanyi, ifingʼooko fya mudaasi, ifingʼooko ifiifyokonya, ni fidege. “Neke ndipulikage isawuti yiitigila, ‘Petulo, wiime! Uhindze, uliye!’ Ndiihigaga ndiitigilaga, ‘Nambi Mutwave! Ndisinaa ndigelaga ukuliya kikivedzaga kye giitigila mwiko imilagililwe gya Mose!’ Isawuti ukuhuma kukyanya yiipulisaga ulwa kavili yiitigilaga, ‘Utane ukutigila, ikiinu kikivedzaga kye ávaliidze uNguluvi kili mwiko.’ Idzo dzaalimiike nyakadatu, neke ifiinu fyonda fikwegelwage kukyanya. “Umusika guugo, avaanu vadatu avaatumiilwe ukuhuma ku Kayisalya, viikwimaga pawutalo pa nyumba ye ndiikalaga. UMubepo uMwimike akuundongelaga ukutigila, ndiheleengʼasage navo kitiiganiya. Neke ndiheleengʼasage na vafuuwa vayangu mutanda (6) ava. Na yuufwe twikwingilaga mu nyumba ya muunu, ilitaawa lyakwe Kolinelyo, nave akutulongelaga kye akamuweene umunyamwandza ámuhumiye pa nyumba yaakwe. Umunyamwandza uyo, amulongiye iitigilaga, ‘Uvatume avaanu vahelele ku Yafwa vakamukemeele uSimoni ye iitambulwa Petulo. Uyo ye mwene ahadza akukulongela imola, wiimila wa iyo, uveeve pamwinga na vaanu vonda va nyumba yaako, muhadza mwipokwa.’ “Ndaaviye ndiivanga ukulonga na vaanu avo, baaho na baaho uMubepo uMwimike akuviikilaga, ngita kye atwikiye uneefwe pa kutala. Ndikuliiwukaga ilidzwi ilyo lye atulongiye uMutwa ukutigila, ‘UYohana avadzabiike avaanu nu lulenga, neke kangi unyeenye muhadza mwidzabikwa mwa Mubepo uMwimike.’ Ngana uNguluvi avapeeliye avo avasili Vayahudi ikipeelwa kiikila, kye atupeeliye uneefwe pe twaviye túmufuuviilwe uMutwa Yesu Kilisiti, ongo, uneene ndili ani nambe ndimutanidze uNguluvi?” AVayahudi pe vaaviye vápuliike idzo, viilekaga ukubeedza. Vakumupeelaga indolo uNguluvi viitigilaga, “Humbe uNguluvi ávapeeliye na avasili Vayahudi ingʼaasi ya kupela indzanangifu dzaawo, ukuta vaanukile uwuumi uwa mbeepali!” Avanyigendwa avo avaapalaangʼiine pa mumuko idzaageliike pe aaviye ákomiilwe uSitefwani, viihelelaga ku nyi ya Foyinike, Kipulo, na ku wudzenge wa Andyokya. Konda uko, vaadalikaga imola dza Mutwa Yesu ku Vayahudi veene. Neke kangi avangi mu avo avaahumile ku Kipulo na ku wudzenge wa Kilene, vahelelage ku Andyokya viidalika iMola iNofu ya Mutwa Yesu ku avasili Vayahudi. Ingufu dza Mutwa Nguluvi dzaali pamwinga na vanyigendwa avo, avaanu voloofu mbandu viifuuwaga nu kumupitukila uMutwa Yesu. Avaanu va lukombeso lwa Yelusalemu, pe vaapuliike idzo idzaalimiike ku vaanu va ku Andyokya, vakumutumaga uBalanaba. Pe aafikile uko, iiwonaga uNguluvi kye ávafuunyiliye avaanu avo, iikeelaga mbandu. Neke avakangadzage vonda vasinge, vuumiililage ukumwidika uMutwa ni numbula dzaawo dzonda. UBalanaba aali muunu munofu, ámemile uMubepo uMwimike nu lufuuwo, na vaanu voloofu vaaginaga ukoongelela ukumufuuwa Mutwa Yesu. Neke uBalanaba ahelelage ku wudzenge wa Taliso kumutemula uSawuli. Pe amuweene, akumuleetaga ku Andyokya. Vakwikalaga umwaka gonda, uko vaalundanaga pamwinga na vaanu va lukombeso, vavawulanidzaga avaanu voloofu mbandu imola dza Yesu. Apo pe peene avaanu pe vaavangile ukuvakemeela vanyigendwa ukutigila, Vakilisiti. Mu figono ifyo, avavidzi wuli ukuhuma ku Yelusalemu vaaheliye ku Andyokya. Yumwinga mu avo, ye aatambulwaga Agabo, iikwimaga, iivilaga uwuvidzi wugendela mwa Mubepo uMwimike ukutigila, ilipunge likomi lihadza liiguwa mu nyi dzonda. Ilipunge ilyo, lye lyene ilyahumiye umusika pe aatemile uKayisali Kilawudyo. Wiimila wa wuvidzi uwo, avanyigendwa viikwidiingʼanaga ukutigila, nayula apembage ifiinu mu wugelelo waakwe, ukuta fivatange avafuuwa vayaawo va ku Yudeya. Neke valundasage, vavapeelage uBalanaba nu Sawuli ipembe iyo, ukuta vayisindike ku vavaha va lukombeso ulwa ku Yelusalemu. Mu musika ugo, umutwa Helode iibiite avaanu va lukombeso ku Yelusalemu uko, ukuta avapumuse. Aalagiidze ukutigila, vamukome na mapanga uYakobo, umaamiye va Yohana. Pe aaweene ukutigila, ulo lúvakeeliidze aVayahudi, iilagidzaga ukutigila, vamwibate nayu Petulo. Ugu gwali musika gwa kyaka kya mikaate igingaya luhaafu. Vaaviye vámwibiite uPetulo, uHelode akumudindilaga mu ndinde. Akumugotolaga ku fipuga fitayi, nakila kyali na vakolakyanda vatayi. Avakolakyanda avo, vaanuungʼanaga vatayi vatayi ukumuloleela. Aasakaga amuhige uPetulo pawutalo pa vaanu pe fiivedza fíhelaniidze ifyaka ifyo. Mu figono ifyo, fye aadindiilwe uPetulo mu ndinde, ulukombeso lwaginaga mbandu kumulapangilila kwa Nguluvi. Ikilo ya kulamukila ikigono ikya Helode ukumuhiga, uPetulo aali ágonile pagati pa vakolokolooni vavili mu ndinde. Avakolokolooni avo, vaali vámupingile ni minyololo givili ukuhuma mu mawoko gaawo, kangi paali na vakolokolooni avangi pa mulyango aviloleela umulyango gwa ndinde. Baaho iihumilaga umunyamwandza va Mutwa Nguluvi, nu lumuli lwimulikaga mu kiyumba kya ndinde. Akumuhwadzaga uPetulo pa lubafu nu kumulamusa iitigilaga, “Lamuke kisaatu!” Iminyololo gye vamupingiye uPetulo, giiguwaga paanyi. Umunyamwandza uyo, akumulongelaga iitigilaga, “Wiipinye umukova gwako, ufwale ni ndaatu.” UPetulo akululimaga ulo, umunyamwandza akumulongelaga iitigilaga, “Fwale ilikoote lyako, uuniniilage!” UPetulo akumuniniilaga, viihumaga kwivala ya ndinde. Neke kangi uPetulo asaadzeeliye ukutigila, idzo dze álimile umunyamwandza dza ndakyene. Aahoodziidze ukutigila, iilola fiwoneko. UPetulo nu munyamwandza uyo, viihelanidzaga pa vakolokolooni va kutala nava kavili, viifikaga pa lwidzi lwa kyuma ulwa kuhumila mu ndinde, kuhelela ku wudzenge. Ulwidzi lwidindukaga lwene, viihumaga kwivala. Vaaviye váhelaniidze ulugendo ulwa lugelele lumwinga, baaho na baaho umunyamwandza akumulekaga uPetulo mwene. Neke uPetulo lumwadzilage uluhala atigilage, “Lino ndídzeeliye ndakyene ukutigila, uMutwa Nguluvi ámutumile umunyamwandza vaakwe, ukuta aamoke ukuhuma mu wutawulilwe wa Helode, nu kuhuma mu mbiifu dzonda dze vakiihuuvilaga aVayahudi ukutigila, akuundimila.” Aaviye ádzeeliye ulo, iihelelaga ku nyumba ya Maliya, ungʼina va Yohana. UYohana uyo, ilitaawa ilingi aatambulwaga Maluko. Mu nyumba iyo, vaalundiine avaanu voloofu avaalapangilaga kwa Nguluvi. UPetulo iikongʼoonaga pa lwidzi lwa lipaala lya nyumba iyo. Umuhindza yumwinga umulimila-vangi, ilitaawa lyakwe Loda, iihelelaga pa mulyango kupulikidza ukutigila ye ani. Pe aadzeeliye ukutigila, sawuti ya Petulo, iikeelaga si kukeela, iiseemwaga ukumudindulila nalu lwidzi, iipilukaga ukuvalongela iitigilaga, “UPetulo íimile pa mulyango!” Avayagwe vakumulongelaga viitigilaga, “Úgulwike lukwale!” Neke kangi umuhindza uyo aginage ukukangadza ukutigila, ápuliike isawuti ya Petulo. Aveene vakumulongelaga viitigilaga, “Uyo ye munyamwandza vaakwe ye akumuloleela.” UPetulo iiginaga ukukongʼoona pa lwidzi. Viihelelaga kudindula ulwidzi, viiwonaga ye Petulo, viidzumaga. UPetulo akuvavingilaga iliwoko ukutigila vadzike. Akuvalongelaga ndawuli uMutwa Nguluvi kye ámuhumiidze mu ndinde. Kangi iitigilaga, “Ídzilimiike idzi, mumulongelage uYakobo na vafuuwa vayiisu.” UPetulo iihegaga apo, iihelelaga kungi. Kwaviye kúkiye, avakolokolooni avamuloleelaga uPetulo mu ndinde, viivedzaga mu lunyengʼemalo hiilo, pakuva vasaludzeeliye úluhumiye kwa Petulo. UHelode akuvalagidzaga avakolokolooni ukutigila, vamutemule hiilo uPetulo. Vaaviye válemiilwe ukumuwona, akuvawuudzaga avo avakamuloleeliige, viilemwaga ikya kulonga, neke avalagidzage avakolakyanda avangi vavakome. UHelode iihegaga ku Yudeya, iihelelaga ku Kayisalya kwe iikalaga. UHelode aaviifiidzwe mbandu na vaanu va wudzenge wa Tilo nu wa Sidoni. Neke avaanu va ndzenge idzo vavedzage wunyalumwinga, vavatumage avalongodzi-mola, ukuta vataangʼane nave. Vakumukoofyaga umuunu yumwinga ye aatambulwaga Bulasito, ye aali mukomi va kaaya ya mutwa, avedze lubali lwawo, viinyilikaga ikigono ikya kumuwona umutwa. Vamugulwime ukumunyilika ulutengamaso, pakuva vaahuuvilaga inyi ya mutwa ukuhemelela ifiliyo. Ikigono kye aahaaguwe umutwa Helode vataangʼane, kiifikaga. UHelode iifwalaga imyenda gya wutwa, akwikalaga pa kideego kyakwe kya wutwa, iilongaga na vaanu. Neke ililugu lya vaanu avo, lyovage litigilage, “Iyi ye sawuti ya nguluvi, si ya muunu!” Baaho umunyamwandza va Mutwa Nguluvi akumutovaga uHelode nu wutamwa wa kuliiwa na mayoka ga mu lileme, pakuva asamupeeliye uNguluvi indolo, suwe iifuwaga. Neke kangi ilidzwi lya Nguluvi lyaginaga ukutagalila na vafuuwa voongelelaga hiilo. UBalanaba nu Sawuli, pe vaaviye vámalile amalimo ga kusindika ipembe, viihegaga ku Yelusalemu, vakumunyamulaga uYohana ye aatambulwaga Maluko, viihelelaga ku Andyokya. Mu lukombeso ulwa ku Andyokya, mwali na vavidzi na vawulanidzi, avo vaali uBalanaba, uSimyoni ye aatambulwaga Nigeli kwe kutigila, Mutiitu, uLukyo uva ku Kilene, uManaheni ye aaleliilwe pamwinga nu mutwa Helode Andipa, nu Sawuli. Umusika wuli, vonda avo viifuunyaga nu kwiviikila ngʼaani. Neke uMubepo uMwimike avalongelage atigilage, “Muundzomolelage uBalanaba nu Sawuli mu malimo ge ndívakemeeleliye.” Vaaviye válapangiye nu kwiviikila ngʼaani, vakuvaviikilaga amawoko uBalanaba nu Sawuli, vakuvatumaga, viihelelelage ukwawo. Neke uSawuli nu Balanaba, pe vaaviye vátumiilwe nu Mubepo uMwimike, viikwikaga ku wudzenge wa Selewukya. Ukuhuma apo, viihovaga imeli iyiihelela ku ligunguli lya Kipulo, viifikaga ku wudzenge wa Salamisi. Uko vakuvadalikilaga avaanu ilidzwi lya Nguluvi mu nyolanilo dza Vayahudi. UYohana Maluko ye avatangaga, aali pamwinga navo. Vaagendile mu ligunguli, viifikaga ku wudzenge wa Pafo. Uko viitaangʼanaga nu Muyahudi yumwinga muhavi, ye aali muvidzi va wudesi, ilitaawa lyakwe ye Bala-Yesu. Uyo aali pamwinga nu mutemi va nyi ya Kipulo, ilitaawa lyakwe Seligyo Pawulo. Umutemi uyo ye aali muunu munya luhala hiilo, akuvakemeelaga uSawuli nu Balanaba, ukuta apulike yumwene imola ya Nguluvi. Neke kangi umuhavi uyo, ilitaawa ilingi mu ndongele iya Kigiliki ye Elima kwe kutigila, muhavi, iivangaga ukwibeedza nu Balanaba nu Sawuli, pakuva aasakaga ukumukoofya umutemi uyo, atane ukufuuwa imbulanidzo dzaawo wiimila wa Yesu. Neke uSawuli, ilitaawa ilingi Pawulo, pe ámemile uMubepo uMwimike, akumungʼanukilaga amiiho uElima, nu kumulongela iitigila, “Uveeve uli mwana va Setano, kangi uli mutavangwa va dzonda dza ndakyene pa miiho ga Nguluvi! Úmemile wudesi nu wubanga wa kudzanga avangi. Kye kiki usiipela ukuheniya ingʼaasi ingolofu idza Mutwa Nguluvi nu wuhosi waako? Lolage! Lino ingufu dza Mutwa Nguluvi dzikukutova, wiibofoka amiiho, usiluwona ulumuli lwa lidzuwa musika.” Baaho na baaho, ingʼungugu ni kiisi fikumugubikaga uElima, iilemwaga ukulola, iivangaga ukubumangila, iitemula umuunu va kumukoleeledza iliwoko, nu kumulongodza. Umutemi uyo pe adziweene idzaalimiike, akumufuuwaga uMutwa Yesu, pakuva aadzumaga imbulanidzo wiimila wa Mutwa. UPawulo na vayagwe viihegaga ku Pafo uko, viihovaga imeli iyiihelela ku wudzenge wa Peliga mu mugoola gwa Pamufilya. Neke kangi pe vaaviye váfikile ku Peliga, uYohana Maluko akuvalekaga, iipilukaga ku Yelusalemu. Neke uPawulo nu Balanaba vahegage ku Peliga, vahelelage ku wudzenge wa Andyokya mu nyi ya Pisidya. Pe kyafikile ikigono ikya Sabato, viikwingilaga mu luholanilo, vakwikalaga. Uwusimbe wa milagililwe gya Mose na vavidzi pe waaviye wíimbiilwe, avakomi va luholanilo, viitumaga umuunu kwa Pawulo nu Balanaba, akavalongele ukutigila, “Nye vayiisu! Ngana muli nalyo ilidzwi ilya kuvakangadza inumbula avaanu, mulonge.” UPawulo iikwimaga, akuvavingilaga iliwoko ukuta vamupulikidze, akuvalongelaga avaanu vala iitigilaga, “Unyeenye Vaisilaheli, na yuunye musili Vayahudi ye mukumwidika uNguluvi, muumulikidze! UNguluvi va vaanu ava aVaisilaheli, avahaaguwe avakuhwesu. Akuvoolosaga avaanu avo kuvedza kipelela kikomi, umusika gwe viikalile ku nyi ya Misili. Pambele akuvalongodzaga nu kuvahumya mu Misili ni ngufu dzaakwe ingomi. Mu musika gwa myaka makyumi gatayi (40), iigugumiidze imigendele gyawo ku lungʼalangʼala. Iitipulaga ifipelela mufungʼati (7) mu nyi ya Kanani, akuvapeelaga avakuhwesu inyi iyo, yivedzage lipwela lyawo. Gonda ago gaalimiike umusika gwa myaka magana gatayi na makyumi gahaanu (450). “Pambele uNguluvi akuvapeelaga avateepudzi vavalongodzage, ukufikila umusika ugwa muvidzi uSamweli ye avalongwidze. Neke vanyilikage vavedze nu mutwa. UNguluvi akuvapeelaga uSawuli, umuswamuve va Kisi va lukolo lwa Benyamini, avedze ye mutwa vaawo mu myaka makyumi gatayi. Pambele uNguluvi akumuhedzaga uSawuli, akumutemyaga uDawudi avedze mutwa vaawo. UNguluvi akumwidikilaga uDawudi iitigilaga, ‘Ndíweene uDawudi umuswamuve va Yese, akuyikeeledza inumbula yangu, ye mwene ahadza iilima dzonda dze ndiisaka dzilimike.’ “Ukuhuma mu kipelela kya Dawudi, uNguluvi avaleetiye aVaisilaheli uMupoki uYesu, ngita kye aahuuviidze. UYesu pe aali asinaa avanga amalimo gaakwe, uYohana avadalikilaga avaanu vonda aVaisilaheli ukutigila, vapelage indzanangifu dzaawo nu kudzabikwa. UYohana pe aaviye iimala amalimo gaakwe, iitigilaga, ‘Mwihoodza ukutigila, uneene ye ani? Uneene siye Mesiya ye mukumuhuuvila! Mulolage, uyo ye iikwadza kumbele ukwangu, uneene sindivagiye nambe kuwopola ingʼova dza ndaatu dzaakwe.’ “Nye vayangu nye vaana va Abulahamu, na yuunye ye musili Vayahudi ye mukumwidika uNguluvi! Imola dza wupoki idzi, dzítwadziye uneefwe ukuhuma kwa Nguluvi. Aveeneka va ku Yelusalemu pamwinga na valongodzi vaawo, vasamudzeeliye uYesu ukutigila, Mupoki, nambe kugafika amadzwi ga vavidzi agiikwimbwa ifigono fyonda fya Sabato. Pa kumuhiga uYesu, vaakwiliidze amadzwi ago kitadzeela. Nde vavedze vasayiweene inongwa yiyivedzaga iya kumutaaha iyiivagila ukufuwa, napo ndeeni vakumunyilikaga uPilato amuhige ukutigila, akomwe. Vaaviye vámalile dzonda dze aasimbiliilwe, vakumwisaga ukuhuma pa kipindulihidzo, vakumusiilaga mu mombwe. Neke kangi uNguluvi amudzulubusage ukuhuma ku wulungu. Ifigono fyoloofu uYesu avahumilaga avaanu avaali váheleengʼiise nave ku Yelusalemu ukuhuma ku Galilaya. Lino avo ve veene avoolesi vaakwe ku vaanu va Isilaheli. “Na yuufwe tukuvalongela iMola iNofu ye aahuuviidze uNguluvi ku vakuhwesu. Lino uNguluvi ákwiliidze uluhuuvidzo lwakwe ukwesu twe viidzukulu vaawo, wugendela wa kumudzulubusa uYesu, ngita kye lúsimbiilwe mu Ndzimbililo iya kavili ukutigila, ‘Uveeve uli Muswamu-vangu, ineengʼuli ndívedzile Daado.’ “UNguluvi amudzulubwise uYesu ukuhuma ku wulungu, ukuta umuvili gwakwe gutane ukuwola nambi, ngita kye aalongile ukutigila, ‘Ndaahuuviidze ukumupeela uDawudi ulufuunyo lwimike, ndakyene ifuunyo idzo dze dzeene dze ndikuvafuunyilila unyeenye.’ “Ilidzwi ilyo lísimbiilwe na pangi ukutigila, ‘Usilaguleka umuvili gwa Mwimike vaako guwole.’ ” UPawulo iiginaga ukulonga iitigilaga, “UDawudi pe aaviye ámalile ukulima imikeelelele gya Nguluvi ku kivegalo kyakwe, iifuwaga. Vakumusiilaga ku mombwe dza vakuuhwe, iiwolaga. Neke kangi yula ye aadzulubwiswe nu Nguluvi ukuhuma ku wulungu, asaawolile. “Lino unyeenye vayangu, muludzeelage ukutigila, wugendela mwa Yesu uyo ye tukuvadalikila, mwipyanilwa indzanangifu dzeenyo, kwe kutigila, umuunu ye avedzaga ye akumufuuwa uYesu, iikwidikilwa kuvedza mugolofu pa miiho ga Nguluvi, ulwidiko ulu lusiikwimila mu milagililwe gya Mose. Lino mwilembage, ukuta idzo dze vaalongile avavidzi, dzitane ukuvafika unyeenye, ‘Mulolage, unyeenye ye munya mbenapulo, mudzumage, mutipulwe, pakuva ndilaalima ulukaani mu figono fyenyo, lwe musifuuwa, nde avaganulile umuunu!’ ” UPawulo nu Balanaba pe viihuma mu luholanilo, avaanu vavagongoolaga ukutigila, vapiluke kangi pa Sabato iyiikwadza, ukuta valonge hiilo ulwa madzwi ago. Avaanu pe vaaviye vápalaangʼiine, aVayahudi voloofu pamwinga na avasili Vayahudi, avaapitukiye ulufuuwo lwa Kiyahudi, vakuvaniniilaga uPawulo nu Balanaba. Avatume vavili avo vaalongaga navo nu kuvakangadza inumbula, ukuta viigugumidzage ukuhuuvila ulusungu lwa Nguluvi. Ikigono ikya Sabato ikyafudiike, avaanu ngita vonda va wudzenge uwo, vaalundiine mu kupulikidza ilidzwi lya Mutwa Yesu. Neke kangi aVayahudi pe valiweene ililugu lya vaanu, viimemaga igiila, viivangaga ukubeedza dze aalongaga uPawulo nu kumulonga fivi. UPawulo nu Balanaba vakuvahigaga aVayahudi avo mu wukangafu viitigilaga, “Ilidzwi lya Nguluvi linya kudalikwa tandi ukwenyo unyeenye Vayahudi, lino múlikaanile nu kwiwona musivagiye ukwanukila uwuumi uwa mbeepali. Lolage! Lino tukuvasindikila avasili Vayahudi. Pakuva uMutwa Nguluvi átulagiye ukutigila, ‘Ndíkuviikile uvedzage lumuli ku vapiivala, ukuta uleete uwupoki ku vaanu ukufikila kwe yígeliye inyi.’ ” Neke avasili Vayahudi pe vaapuliike amadzwi ago, vakeelage nu kuliginiya ilidzwi lya Mutwa Nguluvi. Vonda ve avahaaguwe uNguluvi ukwanukila uwuumi uwa mbeepali, vakumufuuwaga uMutwa Yesu. Ilidzwi lya Mutwa Yesu liiginaga ukutagalila mu nyi yonda iyo. Neke kangi aVayahudi vavalumbilidzage avamwayuuva avatambule avasili Vayahudi avamwidikaga uNguluvi, na vamwadaada avatambule va wudzenge uwo. Ava viivangaga ukuvapumusa uPawulo nu Balanaba nu kuvadaga mu mugoola gwawo. Suwe uPawulo nu Balanaba vakuvapumuunilaga ulufuuna lwa mu magulu gaawo ngita lukenyelo, viihelelaga ku wudzenge wa Ikoniyo. Avanyigendwa va pala pa Andyokya, vaamemaga ulukeelo nu Mubepo uMwimike. Ku Ikoniyo uko, gaalimiike amalimo gaagala agaalimiike ku Andyokya. UPawulo nu Balanaba pe vaaviye váfikile ku wudzenge wa Ikoniyo, viikwingilaga mu luholanilo lwa Vayahudi. Umo vakuvawulanidzaga avaanu imola dza Yesu. Avaanu voloofu mbandu, aVayahudi na avasili Vayahudi, vakumufuuwaga uYesu. Neke kangi aVayahudi vala avaakaanile ukumufuuwa uYesu, vakuvalumbilidzaga avasili Vayahudi nu kupitusa inumbula dzaawo, ukuta vavaviipile avafuuwa. UPawulo nu Balanaba vakwikalaga kuuko musika mukomi, vakuvalongela avaanu imola dza Mutwa Yesu mu wukangafu. UMutwa ooleliye ulusungu lwakwe wugendela wa fimanyilo fya filole ni fidzumo fyoloofu fye vaahuufyaga. Neke kangi avaanu va wudzenge uwo viigavasage, avangi vavedzage ulubali lwa Vayahudi avakaanile ukumufuuwa uYesu, avangi vavedzage ulubali lwa Pawulo nu Balanaba. Pambele aVayahudi, pamwinga na valongodzi vaawo na avasili Vayahudi, viikwidiingʼanaga ukuvalimila imbiifu, nu kuvatova na maganga avatume avo. Avatume pe vaadzeeliye idzo, viinyililaga ku nyi ya Likawoniya, ukufika ku wudzenge wa Lisitila ni Delibe nu kungi mu nyi iyo. Uko vavadalikilaga avaanu iMola iNofu. Ku Lisitila uko, kwali umwadaada yumwinga ye aali mutenda amagulu ukuhuma pa kuholwa kwakwe, asaagelile agende nambe kigono kimwinga. UPawulo pe aali mu kulonga, umuunu uyo nave iikalile baaho akumupulikidza. UPawulo akumulolaga umuunu uyo, iiwonaga ali nu lufuuwo ulwa kunanwa. UPawulo akumukemeelaga ni sawuti ingomi iitigilaga, “Wiime na magulu gaako!” Umuunu uyo iikwimaga kisaatu, iivangaga ukugenda mwene. Ililugu lya vaanu avaalundiine apo, pe lyaviye lílolile kye álimile uPawulo, liikwinusaga isawuti mu ndongele yaawo ya Kilikawoniya liitigilaga, “Iminguluvi gítwikiye mu luhwano lwa vaanu!” UBalanaba vakumupeelaga ilitaawa Sewu, uPawulo vakumupeelaga ilitaawa Helime, pakuva uPawulo aali mulonga hiilo. Ikiwungu kya kwifuunyila unguluvi Sewu, kyali piivala ya wudzenge. Umuteekedzi va Sewu iileetaga ingʼambako na maluva pa mulyango gwa wudzenge. Umuteekedzi pamwinga na vaanu, vaasakaga ukuvateekelela avatume. Neke kangi avatume avo, uBalanaba nu Pawulo pe vaapuliike imola iyo, viideemulaga imyenda gyawo mu lunyengʼemalo, viinyililaga mu lilugu lya vaanu, viiyovaga hiilo viitigilaga, “Nye vaanuanye! Kye kiki mwilima ulu? Uneefwe tuli vaanu hela ngita yuunye! Tukuvadalikila iMola iNofu ukuta, mubihile ukwifuunya ku minguluvi gya wudesi, mukamupitukile uNguluvi ye ali muumi, ye aagavile ikyanya, inyi ni nyandza pamwinga ni fyonda ifigenda mugati mwa ifyo. UNguluvi pakataali, avalekile avaanu vonda avasili Vayahudi vagendelage dze viikeela vaveene. Kangi ndeeni, asaalekile ukwiwoneesa ukwawo nu kuvalimila inofu. Umwene ye mwene ye akuvatoonyehedza indoonya ukuhuma kukyanya, ukuta muvedzage ni filiyo mu misika gyakwe. Umwene ye mwene ye akuvapeela imota ya filiyo nu kumemya ulukeelo inumbula dzeenyo.” Nde luvedze uPawulo nu Balanaba vaalongile amadzwi ago, napo kangi lwali lutalamu ukulikaanidza ililugu ilyo litane ukuvateekela aveene uwusembe. Neke vaadzage aVayahudi wuli ukuhuma ku Andyokya na ku Ikoniyo, vavakoofyage avaanu va ku Lisitila vavedze lubali lwawo. Vonda pamwinga vakumutovaga na maganga uPawulo, vakumululundilaga kwivala ya wudzenge, pakuva vaahoodziidze ukutigila, áfuwe. Neke kangi avanyigendwa pe vamupiliime, iilamukaga, iipilukaga ku wudzenge. Pe kwakiye, iihegaga apo, iiheleengʼasaga nu Balanaba ku wudzenge wa Delibe. UPawulo nu Balanaba, pe vaaviye vádaliike iMola iNofu mu wudzenge wa Delibe nu kuvapitusa voloofu kuvedza vanyigendwa, viipilukaga ku Lisitila uko, ku Ikoniyo na ku Andyokya ku nyi ya Pisidya. Mu ndzenge idzo, vavakangadzaga inumbula avanyigendwa ukutigila, vuumiililage mu lufuuwo. Vavalongelaga ukutigila, “Twisakulwa ukugendela mu mumuko ndzoloofu ukwingila ku wutwa wa Nguluvi.” UPawulo nu Balanaba vakuvahaagulilaga avavaha mu ngʼombeso dzonda, vakuvaviikaga avafuuwa vonda kwa Mutwa Yesu ye vamufuuviilwe, pa kwiviikila ngʼaani nu kulapangila. Neke uPawulo nu Balanaba vahelanidzage mu nyi ya Pisidya, viingilage mu mugoola gwa Pamufilya, vafikage mu wudzenge wa Peliga. Vaaviye vádaliike umo imola dza Nguluvi, viihelelaga ku wudzenge wa Atalya. Ukuhuma apo, viihovaga imeli kupiluka ku wudzenge wa Andyokya ya ku Silya, kwe kwene pa kutala ulukombeso lwavaviikile mu lusungu lwa Nguluvi mu malimo ge vámalile lino. Pe vaafikile ku Andyokya, viikoongʼasaga ulukombeso londa pamwinga. Viilongaga dzonda dze álimile uNguluvi kugendela aveene, na kye ávadinduliye avasili Vayahudi umulyango gwa kumufuuwa uYesu. Vakwikalasaga na vanyigendwa musika goloofu ku Andyokya. Umusika uPawulo nu Balanaba pe vaali ku Andyokya, aVayahudi wuli ukuhuma ku Yudeya vaafikile ku Andyokya. Viivangaga ukuvawulanidza avafuuwa vayaawo avasili Vayahudi ukutigila, “Ngana musinaa musingwa ngita kye gigenda imilagililwe gye atulekiye uMose, mwilemwa ukupokwa.” Neke baaho uPawulo nu Balanaba viibeedzage hiilo na Vayahudi avo. Pambele ulukombeso lwa ku Andyokya, lwikwidiingʼanaga ukutigila uPawulo, uBalanaba na vafuuwa vakeefu vahelele ku Yelusalemu, ukuta vakapodze ulukaani ulo ku vatume na vavaha va lukombeso lwa uko. Neke ulukombeso lwa Andyokya luvatumage. UPawulo na vayagwe viihegaga, viihelanidzaga mu nyi ya Foyinike ni Samalya vakuvalongela avaanu imola, ndawuli avasili Vayahudi kye vakaafuuviilwe nu kumupitukila uYesu. Imola idzo dzikuvakeeledzaga mbandu avafuuwa vayaawo. Vaaviye váfikile ku Yelusalemu, vaanukiilwe na vafuuwa, avatume na vavaha va lukombeso. UPawulo na vayagwe vakuvagotolelaga dzonda dze akaalimile uNguluvi wugendela waawo. Neke kangi avafuuwa vamwinga va kiwungu kya Vafwalisayo viimage, vatigilage, “Nde luvedze wuli, avo avasili Vayahudi viisakulwa vasingwage nu kulongelwa ukutigila, vakolaatidzage imilagililwe gyonda gya Mose.” Avatume na vavaha va lukombeso avo, viikemeelaga ululundano lwa kukomandza, ukuta valulole wunofu ulukaani ulo. Avaanu avo pe vaaviye válongiine mu musika mutaali, uPetulo iikwimaga, akuvalongelaga iitigilaga, “Nye vayanguanye! Unyeenye mwidzeela ukutigila, pakataali uNguluvi aanyaaguwe ukuhuma umwenyo, ndidalikage iMola iNofu ku vaanu avasili Vayahudi, ukuta vayipulike nu kuyifuuwa. UNguluvi ye iidzeela dzonda idzili mu numbula dza vaanu, áwoneesiidze ukutigila, áviidikiye avasili Vayahudi pa kuvapeela uMubepo uMwimike, ngita kye átupeeliye na yuufwe. UNguluvi asaaviikile uluhaagu luluvedzaga ukwesu na veene, pakuva avavaliidze navo inumbula dzaawo wiimila wa lufuuwo. Lino suwe! Kye kiki mukumugemya uNguluvi, pa kuvatwika avanyigendwa ikitegulo iki kya kuniniila imilagililwe, kye vaalemiilwe ukunyamula avakuhwesu na yuufwe kítulemile? Neke kangi uneefwe twifuuwa ukutigila, wugendela wa lusungu lwa Mutwa veesu uYesu, twipokwa ngita kye viipokwa aveene.” Neke avaanu vonda avaalundiine apo vadzikage, vamupulikidzage uPawulo nu Balanaba, pe vakuvalongela ulwa fimanyilo fya filole ni fidzumo fyoloofu, fye aahuufyaga uNguluvi ku avasili Vayahudi kugendela mwa veene. Vaaviye vámalile ukulonga, uYakobo iihigaga iitigilaga, “Nye vayangu! Muumulikidze! USimoni átulongiye ndawuli uNguluvi kye avagudilaga avaanu avasili Vayahudi pa kutala, mu avo akuvahaagulaga avangi vavedzage vaanu vaakwe. Amadzwi ago giikwidikwa, ngita kye gaasimbiilwe mu fitabu fya vavidzi ukutigila, ‘UMutwa Nguluvi aalongile ukutigila, “Pe galaavedza gáhelaniidze ago, ndihadza ndiipiluka, nu kudzenga kangi inyumba ya Dawudi íyiguwe. Ndiidzenga kangi ilihaame, nu kuyiimya. Apo avaanu avangi vonda, avaanu va nyi dzingi ve ndikavakemeeliye vavedzage vangu, valamutemula uMutwa Nguluvi.” Iilonga ewo uMutwa ye aalimile idzi dzaadzeelaniike ukuhuma kataali.’ ” UYakobo iiginaga ukulonga ukutigila, “Neke lino, ulwiwonelo lwangu kwe kutigila, avasili Vayahudi aviipituka ukuvedza vaanu va Nguluvi, tutane ukuvafwahidza. Nda haamu, tuvasimbile ihaate iya kuvalongela ukutigila, viiyefyage nu wugoni, vatanage ukuliya ifyakuliya fye váteekiye ku fihwananguluvi, kangi vatanage ukuliya inyama ya fingʼooko fye vábudile, nambe kuliya idaaho. Viinatilage imilagililwe igyo, pakuva mu ndzenge dzonda ukuvangila kataali, aVayahudi vaadalikaga imilagililwe gya Mose, nu kwimba mu nyolanilo ifigono fyonda ifya Sabato.” Neke avatume, avavaha nu lukombeso londa lwa Yelusalemu, lwidiingʼanage ukutigila, vavahaagule vakeefu mu vayaawo, avanya kuheleengʼasa nu Pawulo nu Balanaba ku Andyokya. Vakuvahaagulaga avaanu vavili, yumwinga aali Yuda, ilitaawa ilingi Balisaba, uyungi aali ye Sila, avaali valongodzi va lukombeso. Vakuvatumaga ni haate íyisimbiilwe ukutigila, “Uneefwe ye tuli vatume na vavaha va lukombeso, kangi vafuuwa vayeenyo, tukuvahungila nye vayiisu ye musili Vayahudi, ye mugenda ku wudzenge wa Andyokya, inyi ya Silya, ni ya Kilikya. Túpuliike ukutigila, avayiisu wuli ukuhuma ukwesu, vávalongiye imola dza kuvafwahidza nu kudzihuguvika inumbula dzeenyo. Avaanu avo sitwavatumile uneefwe. Neke lino, túpuliingʼiine mutima gumwinga ukutigila, tuvahaagule avaanu nu kuvatuma ukwenyo, pamwinga na vende veesu uBalanaba nu Pawulo. Avo viitawuwe mbandu uwuumi waawo ukumulimila uMutwa veesu uYesu Kilisiti, nambe nde kuvedzage kufuwa wiimila waakwe. Neke lino, tukuvatuma ukwenyo uYuda nu Sila, ve veene avanya kuvalongela dze túvasimbiye unyeenye. Lúmukeeliidze uMubepo uMwimike na yuufwe ndeeni, tutane ukuvatwika ikitegulo ikingi, nda haamu, imilagililwe igi gye mwisakulwa ukugininiila: mutanage ukuliya ifiliyo fye váteekiye ku fihwananguluvi, mutanage ukuliya idaaho, nambe nyama ya fingʼooko fye vábudile, mwiyefyage nu wugoni. Ngana mukwiyefya mu idzo, apo mwilima wunofu. Twitaangʼanaga.” UPawulo na vayagwe pe vaaviye víilagile ku vatume na vavaha, viihelelaga ku Andyokya. Viilundasaga ikiwungu kyonda ikya vafuuwa uko, vakuvapeelaga ihaate iyo. Pe vaaviye víimbile, navo yikuvakeeledzaga umutima. UYuda nu Sila avaali vavidzi, navo vakuvalongelaga avafuuwa vayaawo imola ndzoloofu idza kuvanyaamadza nu kuvakangadza. Pe viikalile uko musika, avafuuwa va ku Andyokya vakuvatawulaga vahelelage mu lutengamaso, neke vapilukage ku avo ve vavatumile. [ Neke kangi uSila awonage lunofu ukwikala kuuko.] UPawulo nu Balanaba viisigalaga ku Andyokya, avo na vaanu avangi voloofu, vaawulanidzaga nu kudalika ilidzwi lya Mutwa Yesu. Fyaviye fíhelaniidze figono fikeefu wuli, uPawulo akumulongelaga uBalanaba iitigilaga, “Tupiluke ku ndzenge uko, kwe tukiidalikaga ilidzwi lya Mutwa Yesu, ukuta tukalole kye viikwendelela avafuuwa vayiisu.” UBalanaba aasakaga vamunyamule nayu Yohana Maluko. Neke kangi uPawulo asaaweene lunofu ukuheleengʼasa nu Yohana Maluko, pakuva uyo avalekile ku Pamufilya, kangi asaaginile ukulimasa amalimo navo. UPawulo nu Balanaba vakwibeedzaga hiilo ukufikila pe viilekana. UBalanaba akumutegulaga uYohana Maluko, viihovaga imeli, viiheleengʼasaga ku Kipulo. UPawulo akumuhaagulaga uSila, avafuuwa vayaawo vakuvalapangililaga ulusungu lwa Mutwa Yesu, neke ahegasage nave. Aahelanidzaga mu migoola gya Silya ni gya Kilikya, iikangadza ingʼombeso. UPawulo nu Sila viifikaga ku Delibe, pambele viihelelaga ku Lisitila, kwe iikalaga umunyigendwa yumwinga ye aatambulwaga Timoti. Ungʼina aali Muyahudi ye amufuuwaga uYesu, neke kangi udaadiye aali Mugiliki. UTimoti aalongwaga wunofu na vafuuwa vayagwe va ku Lisitila na ku Ikoniyo. UPawulo aasakaga aheleengʼase nu Timoti mu lugendo. AVayahudi vonda va uko, valudzeelaga ukutigila, udaadiye va Timoti aali Mugiliki, neke uPawulo amusingage uTimoti ukuta vamwidike. UPawulo na vayagwe, pe vaahelanidzaga mu wudzenge nu wudzenge, vavalongelaga avafuuwa imilagililwe igyaviikiilwe na vatume na vavaha va lukombeso lwa Yelusalemu, ukutigila vagiinatilage. Ndeeni, avafuuwa va ngʼombeso idzo vaaginaga ukukangala mu lufuuwo, kangi avaanu vaaginaga ukoongelela imbalilo yaawo ikigono ni kigono. UMubepo uMwimike avakaaniidze uPawulo na vayagwe ukutigila, kitadalika ilidzwi lya Nguluvi mu nyi ya Asya. Neke vahelanidzage mu nyi ya Filigya ni ya Galatya. Pe vaafikile pa wulekanilo wa nyi ya Misya, vaasakaga ukwingila mu nyi ya Bitiniya, neke kangi uMubepo va Yesu atanage ukuvatawula. Neke vahelanidzage mu nyi ya Misya, viikage ku wudzenge wa wudzabukilo wa Tolowa. Pakilo, uPawulo akukiwonaga ikiwoneko, akumuwonaga umwadaada va ku Makedoniya íimile, akumugongoola iitigila, “Lowoke, waadze ku Makedoniya, ututange.” UPawulo aaviye ákiweene ikiwoneko ikyo, umusika guugo tukwigelanidzaga ukuhelela ku Makedoniya, pakuva twalufikile ukutigila, uNguluvi átukemeeliye tukavadalikile avaanu avo iMola iNofu. Neke tuhegage ku Tolowa mu meli, tuhelelage ngʼaani ukufikila ku ligunguli lya Samosilake. Ikigono ikya kavili twifikaga ku wudzenge wa Neyapoli. Apo, tukuyilekaga imeli, twigendaga ukufikila ku Filipi, uwudzenge uwaali wukomi mu mugoola gwa Makedoniya, we viikalaga aValoma. Tukwikalaga mu wudzenge uwo figono fikeefu. Pa kigono ikya Sabato, twihumaga kwivala ya wudzenge, twihelelaga ku ngʼumbungʼumbu ya mukoga, kwe twahuuvilaga ukupawona apoono pe vaalapangilaga aVayahudi kwa Nguluvi. Tukwikalaga twilongana na vamwayuuva avaalundiine apo. Yumwinga mu avo avatupulikidzaga, aatambulwaga Lidya, umuhuma ku wudzenge wa Tyatila. Uyo aalimaga amalimo ga kugudza imyenda gya mulangalanga. Asaali Muyahudi, neke kangi aaniniilaga ulufuuwo lwa Kiyahudi. UPawulo pe avadalikiye iMola iNofu, uLidya iipulikidzaga wunofu, nu Mutwa Yesu akumudindulaga inumbula yaakwe, iifuuwaga. Nave iidzabikwaga pamwinga na vaanu va nyumba yaakwe, akutulaalikaga tuhelele ukwakwe, iitigilaga, “Ngana múumbwene ndakyene ukutigila, ndímufuuviilwe uMutwa Yesu, apo suwe tuhelele mukiikale mu nyumba yangu.” Akutugongoolaga mbandu ukufikila pe twihelela. Ikigono kimwinga, umusika pe twihelela apoono pa kulapangilila, twitaangʼanaga nu muhindza yumwinga mulimila-vangi, ye aali nu mubepo umuviifu ugwamupelaga ingufu dza wulagudzi. Aveene nave vaasavilaga amagoobeli goloofu wugendela wa wulagudzi waakwe. Umuhindza uyo atuniniilaga uneefwe nu Pawulo, kuno iiyova iitigila, “Avaanu ava ve vatovela-ligendwa va Nguluvi uMukomi, vakuvadalikila ingʼaasi ya kupokwa!” Aalimaga ewo ifigono fyoloofu. Neke ikigono kimwinga, uPawulo aviipage mbandu, aseedukage, alilongelage ilibepo iliviifu ilyo atigilage, “Ndikukulagidza mu litaawa lya Yesu Kilisiti, uhume mwa muhindza uyu!” Baaho ilibepo ilyo likumuhumaga. Aveene nave umuhindza uyo, pe vaaweene ukutigila, uluhuuvilo lwawo ulwa kusavila amagoobeli lúyagile, vakuviibataga uPawulo nu Sila. Vakuvalulundaga ukufikila ku ligulilo pawutalo pa vatemi va wudzenge. Vakuvasindikaga pawutalo pa vatemi, vakuvataahaga viitigilaga, “Avaanu ava viihula lyowo likomi mu wudzenge weesu, navo Vayahudi. Viiwulanidza imivedzehedze gyawo, gye tuli mwiko twe Valoma ukugiidika, nambe kugininiila.” Ililugu lya vaanu ilyalundiine liikwimaga, likuvayuutamilaga uPawulo nu Sila. Neke avatemi valagidzage imyenda gya Pawulo nu Sila gideemulwe, kangi vatowe ifiboko. Vaaviye vávatovile hiilo, vakuvadindilaga mu ndinde. Neke avatemi vamulagidzage umukolokolooni ukutigila, avaloleelage wunofu. Vaaviye vámulagiidze ewo, umukolokolooni nave akuviingidzaga mu kiyumba ikya kugati hiilo, akuvapatikaga amagulu gaawo mu libiki likomi. Yaaviye yífikile ikilogati, uPawulo nu Sila vaalapangilaga kwa Nguluvi nu kwimba indzimbo dza kumuginiya, avadindilwa avangi vavapulikidzaga. Kitinuhidza, ikilindima kikomi kya nyi, kiideguulidzaga uwaalo wa ndinde. Baaho indzidzi dzonda dziidindukaga dzeene hela, ni minyololo gyonda gye vavawopiye avadindilwa giiwopokaga. Umukolokolooni va ndinde iilamukaga, iiwonaga indzidzi dzili mwadzi. Iihoonolaga ilipanga lyakwe ukuta iikome, pakuva aahoodziidze ukutigila, avadindilwa vonda viivedza ványilile. Neke kangi uPawulo amukemeelage ni sawuti ngomi atigilage, “Utane ukwikoma! Twivonda tuli muumu.” Umukolokolooni va ndinde iinyilikaga imuli dzileetwe. Iinyililaga mu kiyumba kya ndinde ikyo, akwigwisaga pawutalo pa Pawulo nu Sila, kuno iihilila. Neke avahumyage piivala, avawuudzage atigilage, “Vatwa vangu, ndilime kiki ukuta ndaanukile uwupoki?” Vakumuhigaga viitigilaga, “Umufuuwage uMutwa Yesu, nave ahadza akukupoka pamwinga na vaanu va mu nyumba yaako.” Kwaviye kúkiye, avatemi viitumaga avakolakyanda kwa mukolokolooni va ndinde, vakumulongelaga viitigilaga, “Uvadindulile avaanu avo, viihelelelage.” Umukolokolooni akumulongelaga uPawulo iitigilaga, “Avatemi váandagiidze ukutigila, ndivadindulile. Lino muhume kwivala, muhelelage mútengamiine.” Neke kangi uPawulo avalongelage avakolakyanda atigilage, “Avatemi vakaalagiidze tutowe mbandu pa miiho ga vaanu kitatuhiga, navo vakutudindilaga mu ndinde, nde tuvedze uneefwe tuli vavanda va Loma. Lino, kye kiki viisaka ukutuhumya kinyele? Nambi! Vaadze vaveene vatuhumye!” Avakolakyanda vakuvagotolelaga idzo avatemi, neke avatemi voogopage pe vaapuliike ukutigila, uPawulo nu Sila vavanda va ku Loma. Neke vaadzage ukuhongedza, vavahumyage mu ndinde, nu kuvagongoola ukutigila, vahege mu wudzenge waawo. UPawulo nu Sila, pe vaaviye váhumile mu ndinde, viihelelaga ku kaaya ya Lidya. Mugati umo, viitaangʼanaga na vafuuwa vayaawo, vakuvakangadzaga inumbula dzaawo, neke vahegage pa Filipi. UPawulo nu Sila viihelanidzaga mu wudzenge wa Amufipoli nu wa Apoloniya, viifikaga ku wudzenge wa Tesalonike, apo paali nu luholanilo lwa Vayahudi. Apo, uPawulo iikwingilaga mu luholanilo, ngita kye aadzooviye ukulima. Mu mufudiingʼano gwa figono fidatu ifya Sabato, aandiingʼanaga navo ulwa madzwi agiihuma mu Wusimbe uWiimike, ukuta avawulanidze nu kuvawoneesa pa weelu ukutigila, uKilisiti munya kupumuka nu kudzulubuka ukuhuma ku wulungu. UPawulo akuvalongelaga iitigilaga, “UYesu uyu ye ndikumudalika ukwenyo, ye Mesiya.” AVayahudi avangi vakugafuuwaga amadzwi ga Pawulo. Ndeeni, imbalilo ngomi ya Vagiliki avamoogopaga uNguluvi, pamwinga na vamwayuuva voloofu avatambule, viifuuwaga, viivedzaga ulubali lwa Pawulo nu Sila. Wiimila wa idzo, aVayahudi avangi viikwibatwaga ni giila, viihelelaga ku ligulilo. Viikoofyaga vamwinga va vaanu avaviifu, avo viilundanaga lilugu likomi, viivangaga lyowo likomi mu wudzenge wonda. Neke vayaalukilage inyumba ya Yasoni, vakuvatemula uPawulo nu Sila, ukuta vavaleete pa lilugu ilyo. Pe vaaviye válemiilwe ukuvawona, vakumwibataga uYasoni pamwinga na vafuuwa avangi, vakuvalulundaga ukufikila ku valugaluga, kuno viiyova viitigila, “Avaanu ava viihula ilyowo likomi mu nyi dzonda, lino váadzile apa pa wudzenge weesu, uYasoni uyu nave ávaanukiye mu nyumba yaakwe. Vonda ava vasiikwidiingʼana ni milagililwe gye aaviikile umutwa umukomi uKayisali, kangi viitigila, kuli mutwa uyungi ye iitambulwa Yesu.” Avalugaluga pamwinga na vaanu pe vaapuliike imola iyo, viikagahalaga mbandu. Vakuvalongelaga uYasoni na vayagwe vatawule imbiikila, neke vavatawulage vahelelage ukwawo. Ikilo yaaviye yíingiye, umusika guugo avafuuwa vakuvapavilaga uPawulo nu Sila ukutigila, vahelele ku wudzenge wa Beloya. Pe vaafikile uko, viikwingilaga mu luholanilo lwa Vayahudi. Avaanu va ku Beloya, vaali nu wumasimike uwa kupulikidza ilidzwi lya Nguluvi ukulutila avaanu va ku Tesalonike, lwe lwene valyanukiye ni numbula yonda. Kangi vaakomandzaga uWusimbe uWiimike ifigono fyonda, ukuta valole ngana amadzwi ga Pawulo nu Sila ga ndakyene. AVayahudi voloofu vakumufuuwaga uYesu, pamwinga na vamwayuuva avatambule va Kigiliki na vamwadaada avangi. Neke kangi aVayahudi va ku Tesalonike, pe vaapuliike imola ukutigila, uPawulo iidalika ilidzwi lya Nguluvi ku Beloya, viihelelaga uko kulumbilidza ililugu lya vaanu nu kuvanga ilyowo. Avafuuwa va ku Beloya vakumusindikidzaga uPawulo kisaatu kuhelela ku mwani, neke kangi uSila nu Timoti vasigalage ku Beloya. Vala avamusindikiidze uPawulo, vamufisiidze ku wudzenge wa Atene. Vaaviye viipiluka, uPawulo akuvalagidzaga imola ya kuvasindikila uTimoti nu Sila ukutigila, vatane ukufuvalila, vamuniniile kisaatu. UPawulo pe avadzindilaga uTimoti nu Sila ku Atene, inumbula yaakwe yaadendewiike mbandu, pe aaweene uwudzenge uwo wúmemile fihwananguluvi. Neke iingilage mu luholanilo, aandiingʼanage na Vayahudi pamwinga na Vagiliki avamoogopaga uNguluvi. Kangi ifigono fyonda aandiingʼanaga pa weelu na vaanu ve aataangʼanaga mu magulilo. Avakoola avangi avaatambulwaga Vaepikuleyo na Vasitoyiko, viikwadzaga mu kwibeedza nu Pawulo. Avangi viitigilaga, “Umulongakyaka uyu, iisaka ukulonga kiki?” Avangi viitigilaga, “Lwiwoneka ukutigila, iilonga ulwa minguluvi gya nyi idzingi.” Vaalongile ewo, pakuva uPawulo avadalikilaga iMola iNofu ya Yesu nu ludzulubuko lwakwe. Neke vamwibatage uPawulo nu kumusindika pawutalo pa kiwungu ikikomi ikyatambulwaga Alyopago. Vakumuwuudzaga viitigilaga, “Wiisunga utulongele imbulanidzo imiya idzi dze wiiwulanidza avaanu? Túpuliike amadzwi ga kudzumwa ukuhuma ukwako, lino twisaka utulongele ikiganulo kyakwe.” Vaalongile ewo, pakuva avaanu va ku Atene, pamwinga na vagendzi va kutaali aviikalaga uko, vaakeelaga ukupulikidza nu kulonga imola imiya. Neke uPawulo iimage pa lulundano lwa Alyopago, atigilage, “Nye vamwadaada va ku Atene! Ndiiwona mwikwinatila mbandu imola dza minguluvi gyenyo. Pe ndikiihelanidzaga mu wudzenge uwu, ndikapaweene apoono pe mukwifuunyila, ni kiteekelelo íkisimbiilwe ukutigila, kwa nguluvi ye asiidzeeleka. UNguluvi uyo ye mukwifuunya kitadzeela, ye mwene ye ndikuvadalikila unyeenye lino. “UNguluvi ye aagavile ilidugulu ni fyonda ifigenda umo, uyu ye mwene uMutwa va kyanya ni nyi. Umwene asikwikala mu matembeli ágadzengiilwe na mawoko ga vaanu. Asiitovelwa iligendwa na vaanu, ngita iisaka kiinu ukwawo. Umwene ye mwene ye akuvapeela avaanu vonda uwuumi nu muuya, pamwinga ni fiinu fyonda. Wugendela wa muunu yumwinga, aagavile ifipelela fyonda fya vaanu, ukuta vatagalilage mu nyi dzonda. Iiviikaga umusika ukuhuma kataali, ndali nu kwiya kwe vahadza vakwikalaga. UNguluvi aaviikile dzonda idzo, ukuta avaanu vamutemulage, apangi ukuta vamufikile wugendela wa kwabaasa. Napo kangi, asili kutaali na ye avedzaga mwa neefwe. ‘Pakuva, mugati mwa mwene, tuli vuumi, twigenda nu kuvedza tuli pwali.’ Ngita yumwinga mu vasimbi veenyo kye aatigiye, ‘Uneefwe tuli vaana vaakwe.’ “Lino, pakuva uneefwe tuli vaana va Nguluvi, tutane ukuhoodza ukutigila, iihwanana ni fihwano fya sahabu, enewuli magoobeli, enewuli maganga. Ifihwano ifyo fílingʼaaniidzwe nu wuwuya wa vaanu hela. Pakataali avaanu pe vaalimaga idzo mu wupuva, uNguluvi iipuniidze ngita ábofwike. Neke kangi lino, akuvalagidza avaanu vonda ponda ukutigila, vapelage, pakuva aaviikile ikigono kye alavahiga mu wugolofu. Alavahiga wugendela wa muunu ye amuhaaguwe. UNguluvi avapeeliye avaanu vonda uwumasimike wa madzwi aga pa kumudzulubusa umuunu uyo ukuhuma ku wulungu.” Avaanu va lulundano ulo, pe vaapuliike amadzwi ga Pawulo wiimila wa ludzulubuko lwa ávafuwe, avangi mu veene vakumubenapulaga. Neke kangi avangi vamulongelage vatigilage, “Twisaka ukukupulikidza kangi ulwa madzwi ago.” Suwe uPawulo akuvalekaga pa lulundano, akwihelelelaga. Avaanu avangi vakumufuuwaga uYesu, viivangaga ukumuniniila uPawulo. Mu avo aali mwali uDyonisyo, uva kiwungu ikya Alyopago, nu mwayuuva yumwinga, ilitaawa lyakwe Damali, pamwinga na vaanu avangi. Pe dzíhelaniidze idzo, uPawulo iihegaga pa Atene, iihelelaga ku wudzenge wa Kolindo. Iitaangʼanaga nu Muyahudi yumwinga, ilitaawa lyakwe aatambulwaga Akila, umuhuma ku Pondo. UAkila pamwinga nu mudala vaakwe uPulisila, vaahumile ku nyi ya Italya ifigono fiifyo, pakuva umutwa umukomi uKilawudyo aalagiidze ukutigila, aVayahudi vonda vahegage mu Loma. Neke uPawulo ahelelage kuvahungila. Kangi, pakuva umwene awudzeeliye ukuhona amaheema ndawuli aveene, akwikalaga navo nu kulimanila amalimo ago. Pa figono fya Sabato, uPawulo iingilaga mu luholanilo ukwandulingʼana na Vayahudi na Vagiliki nu kuvakwega, ukuta vamufuuwe uYesu. USila nu Timoti pe vaafikile ukuhuma ku Makedoniya, uPawulo aavangile ukuvawulanidza aVayahudi ilidzwi lya Nguluvi, umusika gwakwe gonda oolelelaga ukutigila, uYesu ye Mesiya. AVayahudi vakumubeedzaga nu kumulonga fivi uPawulo. Neke umwene apumuunage imyenda gyakwe nu kuvalongela iitigila, “Wone uNguluvi avahige, lwenyo yuunye! Uneene ndingaya lugomehedzo mu lidzwi ilyo. Ukuhuma lino, ndiihelelaga ku vaanu avasili Vayahudi.” Neke uPawulo ahegage mu luholanilo, ahelelage ku nyumba iyeegemiine nu luholanilo, iyo yaali ya muunu ye aatambulwaga Tito Yusito. Uyo asaali Muyahudi, nda haamu, iifuunyaga kwa Nguluvi. Umukomi va luholanilo ulo, ilitaawa lyakwe aatambulwaga Kilisipo, akumufuuwaga uMutwa Yesu, pamwinga na vaanu vonda va mu nyumba yaakwe. AVakolindo voloofu pe vaapuliike amadzwi ga Pawulo, navo vakugafuuwaga, viidzabikwaga. Ikigono kimwinga pakilo, uMutwa akumulongelaga uPawulo mu kiwoneko iitigilaga, “Utane koogopa, uginage ukudalika kitadendewuka, pakuva uneene ndili pamwinga naave. Sikwali umuunu ye akukwaluka ukuta akulemadze, pakuva mu wudzenge uwu, ndíhaaguwe avaanu voloofu aviivedza vaanu vangu.” Neke uPawulo iikalage ku Kolindo mwaka gumwinga ni myedzi mutanda (6), aawulanidzaga avaanu ilidzwi lya Nguluvi. Umusika uGalyo pe aali mutemi va mugoola gwa Akaya, aVayahudi vakumwalukaga uPawulo mu mutima gumwinga. Vakumwibataga nu kumusindika pa luhigilo, viitigilaga, “Umuunu uyu iikoofya avaanu ukutigila, vamulumbage uNguluvi wugendela uwusiikwidiingʼana ni milagililwe.” UPawulo pe asinaa avanga ukulonga, uGalyo akuvalongelaga aVayahudi iitigilaga, “Unyeenye Vayahudi, ngana ndakyene mukali muvedzage mukumutaaha umuunu uyu, pakuva muhosi enewuli mwanandzi, apo ngali ndívapulikiidze. Neke kangi, ngana mukwibeedza ulwa madzwi na mataawa mu milagililwe gyenyo, apo mugamalage yuunye. Uneene ndilema ukuvedza muhidzi va madzwi aga.” Suwe akuvadagaga aVayahudi avo vahege pa luhigilo apo. Vonda vakumwibataga uSositene umukomi va luholanilo, viivangaga ukumutova baaho pa luhigilo. Neke kangi uGalyo asaaweene kiinu, nambe padebe, wiimila wa malimo ago ge vaalimaga. UPawulo pe aaviye íikalile ifigono fyoloofu ku Kolindo, akwilagaga ku vafuuwa vayagwe, iiheleengʼasaga nu Akila nu Pulisila ku wudzenge wa Kenikeleya. Uko iikeetaga ifwili pa mutuwe gwakwe, ukuwoneesa ákwiliidze uluyiigo lwakwe, neke vahovage imeli iyiihelela ku Silya. Viifikaga ku Efeso, apo uPawulo akuvalekaga uPulisila nu Akila. Umwene iikwingilaga mu luholanilo, iikwandulingʼanaga na Vayahudi. Neke vamunyilikage uPawulo ukutigila, oongeledze ifigono fya kwikala navo, umwene iikaanaga. Neke kangi pe akwilaga, avalongiye iitigilaga, “Ngana uNguluvi akeele, ndihadza ndiipiluka kangi ukwenyo.” Iihovaga mu meli, iihegaga apo pa Efeso. Imeli yiikwimaga pa Kayisalya, uPawulo nave iihelelaga ku Yelusalemu kuhungila ulukombeso, neke ahegage kuhelela ku Andyokya. Aaviye íikalile uko umusika mudoodo, iihegaga apo nu kuhumiingʼasa mu nyi ya Galatya ni ya Filigya, iikangadza avanyigendwa vonda. Umusika ugo, uMuyahudi yumwinga ye aatambulwaga Apolo, muhuma ku wudzenge wa Alekisandilya, aadzile ku Efeso. Aali mukoola va kulonga, kangi awudzeeliye mbandu uWusimbe uWiimike. Umuunu uyo aalongaga mu mufuulo nu kuwulanidza indakyene ya Ngʼaasi ya Mutwa Yesu, ngita kye yigenda. Neke kangi umwene aludzeeliye uludzabiko lwa Yohana hela. Iivangaga ukuwulanidza iMola iNofu mu wukangafu mu luholanilo. UPulisila nu Akila pe vaapuliike imbulanidzo dza Apolo, vakumutegulaga, viihelelaga nave ukwawo, vakumuwulanidzaga ingʼaasi ya Nguluvi, ukuta ayikagule wunofu hiilo. Pambele uApolo iisakaga ukulowoka inyandza kuhelela ku mugoola gwa Akaya, avafuuwa vayagwe vakumukangadzaga inumbula. Vakuvasimbilaga ihaate avanyigendwa va ku Akaya ukutigila, vamwanukile wunofu. Pe aafikile uko, akuvatangaga mbandu avamufuuviilwe uYesu wugendela wa lusungu lwa Nguluvi. Avalemaga aVayahudi mu wukangafu pa lilugu lya vaanu ukuvadonyela ukuhuma mu Wusimbe uWiimike ukutigila, uYesu ye Mesiya. Umusika uApolo pe aali ku Kolindo, uPawulo aali mu lugendo ku Asya ukugendela ku nyi dza fidunda, iifikaga ku Efeso. Pe ali apo, iitaangʼanaga na vanyigendwa vamwinga, akuvawuudzaga iitigilaga, “Pe mwamufuuviilwe uYesu, mwamwanukiye uMubepo uMwimike?” Vakumuhigaga viitigilaga, “Nambi! Tusinaa tupulikaga ukutigila, kooyuli uMubepo uMwimike.” Akuvawuudzaga iitigilaga, “Lino mwadzabiikwe nu ludzabiko luki?” Vakumuhigaga viitigilaga, “Twadzabiikwe uludzabiko lwa Yohana.” UPawulo akuvalongelaga iitigilaga, “UYohana avadzabikaga avaanu ukuwoneesa ukutigila, vápelile indzanangifu dzaawo. Avalongelaga ukutigila, vamufuuwage ye iikwadza kumbele ukwakwe, ye Yesu.” Avaanu avo pe vaapuliike amadzwi ago, navo viidzabikwaga mu litaawa lya Mutwa Yesu. Neke uPawulo avaviikilage amawoko, uMubepo uMwimike akuviikilaga, viivangaga ukulonga mu ndongele imiya nu kuvila imola ukuhuma kwa Nguluvi. Avaanu avo vaakwiliye imbalilo ya vamwadaada vanyikyumi na vavili (12). Mu musika gwa myedzi gidatu, uPawulo iingilaga mu luholanilo, aalonganaga na vaanu mu wukangafu pe akwigomedza navo amadzwi ga wutwa wa Nguluvi, ukuta vagafuuwe. Neke kangi avangi vavedzage nu lunywindila, vakaanage ukufuuwa, vavangage ukuliga imbulanidzo wiimila wa Ngʼaasi ya Mutwa Yesu pa miiho ga lilugu lya vaanu. Neke uPawulo avalekage, avanyamulage avanyigendwa, aandiingʼanage navo imola dza Yesu ifigono fyonda mu nyumba ya mbulanidzo, iyaali ya muunu ye aatambulwaga Tilano. UPawulo iilimaga ulo mu myaka givili, neke vonda aviikalaga mu nyi ya Asya, aVayahudi pamwinga na Vagiliki, vapulikage ilidzwi lya Mutwa Yesu. UNguluvi aahuufiidze ifilole fikomi kugendela mu mawoko ga Pawulo. Avaanu vaanyamulaga utwenda ni myenda igingi gye aapamiidze uPawulo, vaasindikaga ku vatamwa, navo vaaponaga ifitamwa fyawo, kangi imibepo imiviifu gyavahegaga. Lino vaali poovali aVayahudi avangi, avaali vanya lugendagenda kuno na uko, navo vaalosaga imibepo imiviifu mu vaanu. Avo vaagelaga ukulima ulo mu litaawa lya Mutwa Yesu viitigila, “Mu litaawa lya Yesu uyo ye iidalikwa nu Pawulo, ndikuvalagidza ukutigila, muhege mwa muunu uyu.” Mu vaanu avo avaalimaga ewo, vaali vaswamuve mufungʼati (7), udadaawo aatambulwaga Sikeva, ye aali yumwinga va vateekedzi avakomi va Vayahudi. Neke kangi ikigono kimwinga ilibepo iliviifu limwinga livahigage avaswamuve avo litigilage, “UYesu ndímukaguwe, nayu Pawulo ndímudzeeliye, neke kangi unyeenye yuunye va ani?” Neke umuunu ye aali ni libepo iliviifu, avadzumbilage vonda, avalemage ingufu, avatovage mbandu. Viihumaga mu nyumba viinyila, imyenda gyawo mideemule, vali na mavamba mu mivili. Imola idzo dziikagulikaga mbandu ku Vayahudi na Vagiliki vonda aviikalaga apo pa Efeso. Vonda viikwibatwaga nu woogofi, vakulilumbaga ilitaawa lya Mutwa Yesu. Avaanu voloofu avamufuuviilwe uYesu, viifikaga pawutalo pa vafuuwa, viipelaga indzanangifu dzaawo dze vaalimile. Mu avo, vaali poovali voloofu avaahuufyaga ifilole fya wuhavi. Viileetaga ifitabu fyawo fye vaalimilaga uwuhavi, viinyaanyaga pa mooto pa miiho ga vaanu vonda. Ifitabu ifyo fyakwiliye ngita mbalilo ya magoobeli mbilima makyumi gahaanu (50,000). Ndeeni ewo, ilidzwi lya Mutwa Yesu lyatagalilaga, nu koongelela ukuvedza ni ngufu mwa vaanu. Pe dzaaviye dzíhelaniidze dzonda idzo, uPawulo iilamulaga mu numbula ukutigila, ahelele ku Yelusalemu kugendela ku Makedoniya na ku Akaya. Iitigilaga, “Pe ndiivedza ndífikile ku Yelusalemu, ndili munya kufika na ku Loma.” Neke avatumage uTimoti nu Elasito, avavili mu avo avamutangaga, valongolele kuhelela ku Makedoniya, umwene iisigalaga ku Asya musika wuli. Mu musika guugo, piihumilaga ilyowo likomi mbandu pa Efeso, wiimila wa Ngʼaasi ya Mutwa Yesu. Mu wudzenge uwo aali mwali umuunu yumwinga, ilitaawa lyakwe aatambulwaga Demetilyo, umupondzi va fihwano fya magoobeli. Aapondaga ifihwano ífihwaniine ni tembeli ya nguluvi vaawo umudala uAlitemi, amalimo ago gavasavilaga avapondzi vaakwe uluwumbulilo lukomi. Ikigono kimwinga, uDemetilyo akuvalundasaga avapondzi, pamwinga na valima-malimo avangi avaalimaga amalimo ngita ga mwene. Akuvalongelaga iitigilaga, “Vamwadaadaanye, mwidzeela ukutigila, twisava amagoobeli goloofu ukuhuma mu malimo aga! Lino unyeenye mwipulika nu kulola uPawulo uyo, kye akuvakoofya nu kuvapitusa avaanu voloofu va pa Efeso apa, pamwinga na voloofu mu mbali idzingi dza Asya. Uyo akuvalongela ukutigila, ifihwano fila fye viiponda avaanu na mawoko gaawo, si minguluvi gya ndakyene. Lino ndiikoogopa ukutigila avaanu vahadza viibeda amalimo geesu, kangi vahadza viibeda nayi tembeli ya nguluvi veesu umudala uAlitemi mukomi. Uwutambule waakwe wuhadza wiisila, uyu ye vakumulumba inyi yonda iyi iya Asya, na mu nyi idzingi dzonda.” Avapondzi vayagwe pe vaaviye vápuliike imola idzo, viiviipaga mbandu. Viivangaga ukuyova viitigilaga, “UAlitemi va Vaefeso ye mukomi!” Uwudzenge wonda wa Efeso wiimemaga lyowo. Apo ililugu liilundanaga, likuvalulundaga uGayo nu Alisitaliko, vaanu va ku Makedoniya, avaagendaga pamwinga nu Pawulo, viihelelaga navo kisaatu ukufikila pa luvandza lwa mikino. UPawulo aasakaga ahelele pa lilugu lya vaanu avo, neke kangi avanyigendwa vamutanidzage. Na vangi avalugaluga va ku Asya, avaali vadzeela vaakwe, viitumaga imola ya kumugongoola ukutigila, atane ukwingila pa luvandza apo. Suwe avaanu avaalundiine apo viigaluungʼanaga, liivedzaga lyowo, avangi viitigilaga ulu, avangi ulungi. Voloofu vasaadzeeliye lwe válundaniye pamwinga. AVayahudi vakumwimyaga umuunu ye aatambulwaga Alekisanda pa miiho ga vaanu avo. Avaanu avangi mu lilugu ilyo vakumulongelaga amadzwi ga kulonga. Nave akuvavingilaga iliwoko avaanu vonda ukutigila, vadzike, pakuva aasakaga kwikengela. Neke kangi pe vaadzeeliye ukutigila uyo Muyahudi, vonda viiyovanilaga lusika lwa fivalilo fivili viitigila, “UAlitemi va Vaefeso ye mukomi!” Umusimbi umukomi va wudzenge akuvadzisaga avaanu avo, iitigilaga, “Vamwadaadaanye va ku Efeso, sikwali ye asiidzeela ukutigila, uwudzenge uwu ye mwene muloleedzi va tembeli ya Alitemi, pamwinga nu luhwano lwakwe ulwaguwe ukuhuma kukyanya. Lino, pakuva sikwali umuunu ye iisunga akaane imola idzi, mudzike, mutane ukulima luluvedzaga kitiiyangalila. Muvaleetile apa avaanu ava, nde vavedze vasihiidzile kiinu kikivedzaga mu tembeli yeesu, nambe kumulonga fivi unguluvi veesu umudala. Ngana uDemetilyo na vapondzi vayagwe, vali ni nongwa na vaanu ava, apo vayisindike inongwa yaawo pawutalo pa valugaluga. Ngana muli ni ngʼaani idzingi, mudzisindikage pawutalo pa kiwungu ikiikwidikwa mu milagililwe gyesu. Lino kuli nu lutalamu ulwa kutaahwa wiimila wa lyowo ílihumiye ineengʼuli iyi, kangi tuhadza twilemwa ukwikengela, pakuva umwango ugu gwahela.” Aaviye ámalile ukuvalongela avaanu ulo, akulupalaangʼasaga ululundano. Ilyowo lya ku Efeso ilyo pe lyaviye lísilile, uPawulo akuvalundasaga avanyigendwa pamwinga, akuvakangadzaga inumbula, neke iilagage navo, ahelelage ku Makedoniya. Iihelanidzaga mu nyi iyo, akuvalongela avaanu amadzwi goloofu ga kuvakangadza inumbula. Pambele iifikaga ku nyi iya Wugiliki, akwikalaga uko myedzi gidatu. Umusika pe akwigelanidza ukuwuya mu meli iyiihelela ku Silya, iidzeelaga ukutigila, aVayahudi víigelaniidze ukumukoma pe iivedza ali mu lugendo. Neke alamulage ukupiluka kugendela ku Makedoniya. UPawulo aagendasaga nu Sopatilo umuswamuve va Pilo umuhuma ku wudzenge wa Beloya, uAlisitaliko nu Sekundo umuhuma ku wudzenge wa Tesalonike, uGayo umuhuma ku wudzenge wa Delibe, uTimoti, uTikiko pamwinga nu Tulofimo umuhuma ku nyi ya Asya. Vonda avo vatulonguwe kuhelela nu kutudzindila ku wudzenge wa Tolowa. Neke lino, umusika gwa kyaka kya mikaate igingaya luhaafu pe gwaviye gúsilile, uneefwe twihegaga pa Filipi mu meli, twigendaga ifigono fihaanu, twifikaga ku Tolowa. Apo twitaangʼanaga na vayiisu avaalonguwe, tukwikalaga kuuko ifigono mufungʼati (7). Ikigono ikya kutala kya mulungu, twilundanaga ukuta tumenyule umukaate nu kuliilasa. UPawulo iivangaga ukuvadalikila avaanu, apiginaga ukudalika yiifikaga ikilogati, pakuva aasakaga ukuhega kilaawo yaakwe. Lino, mu goloofwa mu kiyumba kya kukyanya mwe twalundaniye, dzaakaga imuli ndzoloofu. Umuvinano yumwinga ye aatambulwaga Ewutiko, iikalile pa mbwenge ya goloofwa. UPawulo pe aaginaga ukulonga musika mutaali, uEwutiko iivangaga ukusindziila molimoli, iigoneelaga. Umusika pe aali mu tulo hiilo, iiguwaga paanyi ukuhuma ku mbwenge ya kiyumba kya kadatu ikya goloofwa. Avaanu vakumuholaga, ve áfuwe. UPawulo iikwikaga paanyi, akwigonekaga pakyanya pa muvinano uyo, akumukumbatilaga nu kuvalongela avaanu iitigilaga, “Mutane ukoogopa, uyu pele muumi hela.” Neke uPawulo iinukage kangi ku kiyumba ikyo, amenyulage umukaate, aliyage. Iiginaga ukulonga musika mutaali ukufikila pe kwitandaaluka, neke ahegage. Avaanu avo vakumusindikidzaga umuvinano uyo ku kaaya, muumi hela, viinyamalaga mbandu. UPawulo iilamulaga ukugenda lwa magulu kuhelela ku wudzenge wa Asosi, kwe aatigiye tudzitaangʼana. Uneefwe twihelelaga mu meli, pakuva twídiingʼiine ukutigila, tuhadza tukumunyamula apo. Twaviye tútaangʼiine nu Pawulo kangi ku Asosi uko, tukumunyamulaga mu meli, twifikaga ku wudzenge wa Mitilene. Ikigono ikya kavili twihegaga apo mu meli, twifikaga biihi ni ngʼumbungʼumbu ya kigunguli kya Kiyo. Ikigono ikya kadatu, twifikaga ku kigunguli kya Samo, tukwikalaga mu wudzenge wa Tulogilyo. Ikilaawo yaakwe, twifikaga ku wudzenge wa Mileto. UPawulo aalamuwe ukugendela ku Efeso mu meli, ukuta atane ukufuvalila ku Asya, pakuva aali nu lwangupa lwa kufika ku Yelusalemu, pe kisinaa kivanga ikyaka kya Pendekositi, ngana lwivagila. UPawulo pe ali pa Mileto, iitumaga avaanu vakavakemeele avavaha va lukombeso lwa Efeso. Pe vaafikile, akuvalongelaga iitigilaga, “Unyeenye múgidzeeliye imigendele gyangu ifigono fyonda pe ndikiikaliige naanye, ukuhuma ikigono kye ndaafikiye pa Asya apa. Mwidzeela ngita kye ndikamutoveliige iligendwa uMutwa Yesu mu wiileevedzi wonda, na moohodzi ni mumuko idzaambwene wiimila wa kufwimwa na Vayahudi. Mwidzeela ukutigila, ndiitawuliye ngʼaani ukuvadalikila luluvedzaga ulwa kuvatanga unyeenye, pa kuwulanidza pa lilugu na mu nyumba dzeenyo. Ndavoolelaga aVayahudi na Vagiliki ukutigila, vapelage indzanangifu dzaawo, vamupitukile uNguluvi nu kumufuuwa uMutwa veesu uYesu. “Lino mupulikidze, uMubepo uMwimike akuungagiilidza ndihelele ku Yelusalemu, ndiihelela nde luvedze sindiidzeela uluhadza lwihumila uko. Ndiidzeela hela ukutigila, mu wudzenge wuwuvedzaga we ndiihelanidza, uMubepo uMwimike akuumavila ukutigila, ndihadza ndiidindilwa mu ndinde nu kupumuswa. Neke kangi uwuumi sindiiwona kiinu ukwangu. Ulukaani ulukomi hiilo ukwangu, ndimaliidze amalimo ge áambiikiye uMutwa Yesu ukutigila, ndivadalikilage avaanu iMola iNofu dza lusungu lwa Nguluvi. “Ndikiihelanidzaga umwenyo ndiidalika ulwa wutwa wa Nguluvi. Neke kangi ndiidzeela lino ukutigila, unyeenye nyivonda musilaambona kangi. Lwe lwene ndikuvalongela nyivonda ikigono ikya neengʼuli ukutigila, ngana yumwinga umwenyo iiyaga, uneene ndingaya lugomehedzo, pakuva sindikiikangagilaga nambe padebe ukuvadalikila dzonda dza mu mikeelelele gya Nguluvi. UMubepo uMwimike ávaviikile unyeenye muvedzage vimiilidzi va lukombeso lwa Nguluvi. Mwiyangalilage yuunye, kangi mudiimilidzage ililugu lye álisavile uNguluvi mu danda ya Muswamuve. Ndiidzeela ukutigila, pe ndiivedza ndíhegile nu kuvaleka, avawulanidzi va wudesi vahadza viikwadza ukwenyo, vasali ngita mikekeeva, vasilaligungulidza ililugu lya vanyigendwa. Nambe umwenyo yuunye, vahadza viihumila avaanu aviilonga imola dza wudesi idza kuvayadza avanyigendwa, ukuta vavaniniilage aveene. Neke lino, muvedzage miiho! Mwiwukage ukutigila, mu myaka gidatu, ikilo nu muunyi, sindaalekaga ukuvawunga na moohodzi nayula umwenyo. “Lino ndikuvaviika mu wuloleedzi wa Nguluvi nu wa lidzwi ilya lusungu lwakwe. Ilidzwi lyakwe lili ni ngufu ya kuvakangadza, nu kuvapeela ilipwela pamwinga na viimike avangi vonda. Uneene sindaadobwike amagoobeli, nambe sahabu dza muunu ye avedzaga, nambe myenda gyakwe. Unyeenye yuunye mwidzeela ukutigila, ndaalimaga amalimo na mawoko gangu, ukuta ndisavage ifya kuponela uneene na vayangu. Ndikiilimaga dzonda idzo ukuvawoneesa ukutigila, twisakulwa tupifukilage ukulima amalimo, ukuta twanukilage ifya kuvatanga avadagiine. Kangi twiwukage ewo amadzwi ge aalongile uMutwa Yesu yumwene ukutigila, ‘Ali kitendileme ye iitawula, si ngita ye iikwanukila.’ ” UPawulo pe aaviye ámalile ukulonga amadzwi ago, iifugamaga pamwinga navo vonda, iilapangilaga kwa Nguluvi. Neke vonda vavembage hiilo, vamukumbatilage uPawulo nu kumunoonela pe vakwilaga nave. Vaahuguviye mbandu, pakuva avalongiye ukutigila, vasilamuwona kangi. Neke vamusindikidzage ukufikila pa meli. Twaviye twílagile na vavaha va ku Efeso, twikwingilaga mu meli, twihelelaga kidonya, twifikaga ku kigunguli kya Kosi. Pe kúkiye, twigendaga twifikaga ku kigunguli kya Lode. Ukuhuma apo, twihegaga kangi, twifikaga ku wudzenge wa Patala. Apo tukuyiwonaga imeli iyiihagama ku nyi ya Foyinike, neke tuhovage tuhelelage nayo. Twaviye túfikile pa ligunguli lya Kipulo, twigendelaga ulubali ulwa kumavemba, twifikaga ku wudzenge wa Tilo, ku nyi ya Silya. Twihumaga mu meli iyo, pakuva ifitegulo fiiswaga apo. Tukuvawonaga avanyigendwa va apo, twihuwaga baaho figono mufungʼati (7) tukwikala ukwawo. Avanyigendwa avo vamugongoolaga uPawulo mu ngufu dza Mubepo uMwimike ukutigila, atane ukuhelela ku Yelusalemu. Napo kangi, pe twaviye túmalile ifigono mufungʼati, twihegaga. Avanyigendwa vonda va pa Tilo apo, avamwadaada na vadala vaawo, na vaana vaawo, vakutusindikidzaga kwivala ya wudzenge uwo nu kufika ku mwani ya nyandza. Apo twifugamaga nu kulapangila kwa Nguluvi. Neke twilagage navo, tuhovage mu meli iyo, aveene viipilukaga ukwawo. Twihegaga apo pa Tilo, twikwendelelaga nu lugendo ukufikila ku wudzenge wa Tolemayo. Tukuvahungilaga avafuuwa vayiisu nu kuhuwa apo kigono kimwinga. Kwaviye kúkiye, twihegaga, twihelelaga ku Kayisalya. Tukwikalaga mu nyumba ya Filipo ye aali mudalisi va Mola iNofu, kangi yumwinga mu vatangilidzi mufungʼati avo avaahaaguliilwe ku Yelusalemu. UFilipo uyo aali na vaana vahindza vatayi avasinaa vatawuka, vaali ni kipeelwa kya kuvila uwuvidzi. Twaviye twíkalile figono fikeefu pa Kayisalya apo, iifikaga umuvidzi ukuhuma ku Yudeya, ye aatambulwaga Agabo. Uyo akutwadzilaga, iinyamulaga umukandalo gwa Pawulo, akwiwopaga mu magulu na mu mawoko iitigilaga, “UMubepo uMwimike iilonga ukutigila, ‘Umuunu umunya mukandalo ugu, aVayahudi va ku Yelusalemu vahadza vakumuwopa ndeeni, nu kumuleka mu mawoko ga avasili Vayahudi avedze mudindilwa.’ ” Uneefwe pamwinga na vayiisu va ku Kayisalya, pe twapuliike idzo, tukumugongoolaga mbandu uPawulo ukutigila, atane ukuhelela ku Yelusalemu. Neke kangi umwene ahigage atigilage, “Kye kiki mwivemba nu kuundendewula inumbula? Uneene ndíigelaniidze si kudindilwa hela, nda haamu, nambe kufuwa ku Yelusalemu wiimila wa litaawa lya Mutwa Yesu.” Pe twaweene ukutigila, uPawulo asikutupulikidza, twibihilaga ukumugongoola twitigilaga, “Lwe ákeeliye uMutwa Nguluvi, lwe lwene lulimikage.” Pambele twiwopaga ifitegulo fyesu, twivangaga ulugendo ukuhelela ku Yelusalemu. Avanyigendwa vakeefu va pa Kayisalya vaaheleengʼiise naafwe, vakutusindikaga ku nyumba ya Munasoni, ye twahelelaga ukwikala nave musika mudoodo. Uyo aali muhuma ku Kipulo, kangi yumwinga va vanyigendwa avamufuuviilwe uYesu ukuhuma kataali. Twaviye túfikile ku Yelusalemu, avafuuwa vayiisu va apo vakutwanukilaga nu lukeelo. Ikigono ikyafudiike, uneefwe nu Pawulo twihelelaga kumuwona uYakobo, avavaha vonda va lukombeso vaali apo. UPawulo akuvahungilaga, iivangaga ukuvalongela dzonda dze aalimile uNguluvi ku avasili Vayahudi wugendela wa wulimila-vangi waakwe. Vaaviye vápuliike ulo, vakumupeelaga indolo uNguluvi. Neke vamulongelage uPawulo vatigilage, “Munyalukolo veesu, wiilola imbilima mbilima dza Vayahudi kye vámufuuviilwe uYesu, vonda avo viikwinatila imilagililwe gya Mose. Neke kangi vápuliike imola dzaako ukutigila, wiiwulanidza aVayahudi vonda avakwikala ku nyi dza avasili Vayahudi ukutigila, vatanage ukwinatila imilagililwe gya Mose, vatanage ukuvasinga avaswamu-vaawo, nambe kuniniila imigendzehedze gyesu gya Kiyahudi. Lino tulime kiki? AVayahudi vayiisu va apa vahadza viipulika ukutigila, wáadzile apa. Lino ulime ngita kye tukukulongela. Apa umwesu poovali avamwadaada vatayi ávaviikile uluyiigo pa miiho ga Nguluvi. Uheleengʼase navo ku lwifuunyo ulwa kwivaladza. Uvahombele uwusembe we viisakulwa ukutawula, ukuta vakeete ifwili dzaawo. Apo avaanu vonda vahadza viidzeela ukutigila, imola dzaako dze vápuliike si dza ndakyene, nda haamu, ukutigila uveeve ukugiinatila nu kugigendela imilagililwe gya Mose. Lino ku vafuuwa avo avasili Vayahudi, tukavasimbiye ihaate ya kuvalongela imilamulile gyesu ukutigila, vatanage ukuliya ifiliyo ífiteekeliilwe ku fihwananguluvi, vatanage ukuliya idaaho, nambe nyama ya fingʼooko fye vábudile, viiyefyage nu wugoni.” Kwaviye kúkiye, uPawulo akuvanyamulaga avamwadaada avo, iivangaga ulwifuunyo lwa kwivaladza pamwinga navo. Pambele iikwingilaga mu lipaala lya tembeli, ukuta amulongele umuteekedzi ikigono ikya wusililo pe valaavedza vámalile ukwivaladza kwawo, nu wusembe pe wuhadza wiitawulwa wiimila wa muunu yumwinga yumwinga. Ifigono mufungʼati ifya kwivaladza pe fyali biihi ukusila, aVayahudi vakeefu avaahumile ku Asya, vakumuwonaga uPawulo mu lipaala lya tembeli. Viilumbilidzaga ililugu lyonda lya vaanu avaali apo, vakumwibataga uPawulo, viivangaga ukoova viitigilaga, “Unyeenye Vaisilaheli, mututange! Umuunu uyu ye yula ye iiwulanidza avaanu vonda ponda ukutigila, vatubenapulage uneefwe Vaisilaheli, ni milagililwe gya Mose, nayi tembeli iyi. Uluviifu hiilo, áviikile ulupumba mu tembeli indzimike pe áviingiidze aVagiliki mu lipaala lyesu.” Vaalongile ewo, pakuva vamuweene uTulofimo umuhuma ku Efeso, ye asaali Muyahudi, ali pamwinga nu Pawulo ku Yelusalemu. Viihoodzaga ukutigila, uPawulo ámwingiidze uTulofimo mu lipaala lya tembeli. Neke uwudzenge wonda wa Yelusalemu wumemage lyowo, avaanu vanyilage ukuhuma kuno na uko ukufikila pe agenda uPawulo. Vakumwibataga, vakumukuluwulilaga kwivala, baaho na baaho indzidzi dza tembeli dziibadidzwaga. Avaanu avo, umusika pe vaasakaga vamukome uPawulo, imola dzikumufikilaga umuvina va vakolakyanda va Valoma ukutigila, uwudzenge wonda wa Yelusalemu wúmemile lyowo. Umuvina va vakolakyanda akuvanyamulaga kisaatu avimiilidzi va vakolakyanda na vakolakyanda avangi, viinyilaga kuhelela ku lilugu lya vaanu. Avaanu avo, pe vaaweene avakolakyanda vali pamwinga nu muvina vaawo, viilekaga ukumutova uPawulo. Umuvina va vakolakyanda uyo akumuhegelelaga uPawulo, akumwibataga, iilagidzaga ukutigila, awopwe ni minyololo givili. Neke avawuudzage avaanu atigilage, “Mwene uyu ani? Álimile kiki?” Avangi mu lilugu, viivangaga ukoova wuhulo, avangi viilongaga ulu, avangi ulungi. Ilyowo ilyo lyamutaniidze umuvina va vakolakyanda ukuyifika indakyene, neke alagidzage ukutigila, vamusindike uPawulo ku lilinga lya vakolakyanda. UPawulo pe aafikile mu fikomo fya kwinukila ku lilinga ilyo, avakolakyanda avo vakumupaasaga ukuhuma mu ngufu dza vaanu. Avaanu va lilugu ilyo vaaniniilaga kumbele ukwawo, kuno viikoova viitigila, “Mumukome!” Avakolakyanda avo, umusika pe vamwingidzaga mu lilinga lyawo, uPawulo akumuwuudzaga umuvina vaawo iitigilaga, “Ndiikwidikwa ukukulongela kiinu kimwinga?” Umuvina vaawo iihigaga iitigilaga, “Úlukaguwe ukulonga iKigiliki? Ongo, uveeve siye Mumisili yula ye akaalumbiliidze uwugalusi, nu kuvasindika ku lungʼalangʼala avawuladzi mbilima dzitayi (4,000) umusika wuli ugukaahelaniidze?” UPawulo iihigaga iitigilaga, “Uneene ndili Muyahudi, ndaaholiilwe ku wudzenge wa Taliso, ku nyi ya Kilikya, ndili muvanda va wudzenge úwudzeelaniike. Ndiinyilika uundzidike ndilongane na vaanu ava.” Umuvina va vakolakyanda uyo, aaviye ámwidikiye uPawulo iikwimaga pakyanya pa fikomo, akuvavingilaga iliwoko avaanu avo ukutigila, vadzike. Vaaviye vádzikile vonda, iivangaga ukuvalongela mu ndongele ya veeneka iitigilaga, “Nye vadaada vangu na yuunye vayangu! Mupulikidze lino ulwikengelo lwangu.” Avaanu avo, pe vaapuliike ukutigila, uPawulo iilonga navo mu ndongele yaawo vaveene, viiginaga ukudzika dzidzidzi. Neke uPawulo aginage ukuvalongela atigilage, “Uneene ndili Muyahudi, ndaaholiilwe ku wudzenge wa Taliso mu nyi ya Kilikya. Kangi ndaakuliye baaha pa Yelusalemu. UGamalyeli ye mwene aambulaniidze wunofu imilagililwe gyonda gya vakuhwesu. Ndiitawuliye ngʼaani ukumwidika uNguluvi, ngita unyeenye kye mwítawuliye ngʼaani ineengʼuli. “Ndavapumusaga avafuuwa va Ngʼaasi ya Mutwa Yesu, ukufikila ukuvakoma. Ndaviibataga vonda avamwadaada na vamwayuuva nu kuvadindila mu ndinde. Idzi dze ndikuvalongela unyeenye, umuteekedzi umuvina pamwinga ni kiwungu kyonda kinya koolela ukutigila dza ndakyene, pakuva aveene ve veene avaameeliye ihaate ya kusindika ku Vayahudi vayaawo avaali ku Damesiki. Na yuune ndaaheliye uko, ukuta ndivapinge avaanu avo, nu kuvaleeta apa pa Yelusalemu, ukuta vapedzwe. “Pe ndaali mu ngʼaasi ndisanga ndiifika ku Damesiki, mu kivalilo ikya mutanda (6.00) wuli pa muunyi, nakalinga ulumuli lukomi ukuhuma kukyanya lukuumulikaga mbandu imbali dzonda. Neke ndiigwisage paanyi, ndipulikage isawuti yikuundongela yiitigila, ‘Sawuli! Sawuli! Kye kiki ukuumumusa?’ Uneene ndiiwuudzaga ndiitigilaga, ‘Mutwave, yuuve ani?’ Akuunyigaga iitigilaga, ‘Uneene yuune Yesu umuhuma ku Nasaleti ye ukuumumusa.’ Avayangu avaali pamwinga naane vakuluwonaga ulumuli, neke kangi isawuti iyo vasaapuliike. Neke ndiwuudzage nditigilage, ‘Mutwave, ndilime kiki?’ Akuunyigaga iitigilaga, ‘Wiime! Uhelele ku Damesiki. Uko uhadza wiilongelwa amalimo gonda ga kulima.’ Ukuvangila apo ndaalemiilwe ukulola, pakuva ulumuli lukali ulo lwabofuwe amiiho. Neke avayangu avo vaangʼoleeledzage iliwoko, vaangʼogoosage ukufikila ku Damesiki. “Uko kwali umuunu yumwinga ye aatambulwaga Ananiya. Uyo amwidikaga uNguluvi, kangi iinatilaga imilagililwe gyesu. AVayahudi vonda aviikalaga ku Damesiki vamulumbaga ukutigila, muunu munofu. Uyo iikwadzaga, iikwimaga pa lubali apangu, akuundongelaga iitigilaga, ‘Munyalukolo vangu Sawuli, ulolage kangi.’ Umusika guugo, amiiho gangu giidindukaga, ndiilolaga, ndikumuwonaga. “Neke aandongelage atigilage, ‘UNguluvi va vakuhwesu ákuhaaguwe uveeve, ukuta udzidzeelage dze iisaka umwene nu kumuwona uMunya Wugolofu, nu kupulika ilidzwi ukuhuma ukwakwe yumwene. Lwe lwene wiivedza uli moolesi vaakwe, pa kuvalongela avaanu vonda dzonda dze údziweene nu kupulika ukwakwe. Lino, wiikangagila kiki? Wiime! Udzabikwe, uvaladzwe indzanangifu dzaako wugendela wa kulikemeela ilitaawa lya Yesu mu lufuuwo.’ “Neke ndipilukage ku Yelusalemu. Pe ndaali mu kulapangila kwa Nguluvi mu tembeli, ndikukiwonaga ikiwoneko. Mu kiwoneko ikyo, ndikumuwonaga uYesu akuundongela iitigila, ‘Waangupe, uhege pa Yelusalemu! Pakuva avaanu va wudzenge uwu, vasiwiidikila uwoolesi waako wiimila wangu.’ Ndikumuhigaga ndiitigilaga, ‘Mutwave, aveene viidzeela wunofu ukutigila, ye neene ye ndikiihelanidzaga mu nyolanilo, ndikuvadindila mu ndinde, nu kuvatova avo avakukufuuwa! Na pe aakomiilwe umoolesi vaako uSitefwani, na yuune ndiimile pa lubali nu kwidikila ukutigila, vamukome. Nagi myenda igya avamukomile, ndaaloleeliye yuune.’ Neke uMutwa aandongelage atigilage, ‘Helelage! Ndikukutuma uhelele kutaali ku vaanu avasili Vayahudi.’ ” Avaanu avo vamupulikidzaga uPawulo ukufikila amadzwi ga wusililo ago. Apo viivangaga ukuyova viitigila, “Mumuhedze umuunu uyu mwe naanyi umu! Asivagiye ukuvedza muumi!” Viiginaga ukoova, kuno viilyundza amakoote gaawo nu kutiimula ulufuuna kukyanya. Umuvina va vakolakyanda akuvalagidzaga avakolakyanda vaakwe ukutigila, vamwingidze uPawulo mu lilinga lyawo, vamutove ni mikopodzi nu kumunasa, ukuta umuvina uyo adzeele íkihulile avaanu vala vamuyovele uPawulo. Neke kangi pe vaaviye vámupingile uPawulo ukuta vamuniyabuse imikopodzi, uPawulo akumuwuudzaga umukomi vaawo ye iimile apo, iitigilaga, “Ongo, mwikwidikwa mu milagililwe ukumuniyabusa imikopodzi uMuloma ye asinaa ahigwa?” Umukomi va vakolakyanda aaviye ápuliike ulo, iihelelaga kumulongela umuvina vaakwe iitigilaga, “Wiisaka ulime kiki? Umuunu uyu muvanda va ku Loma!” Neke umuvina uyo ahelelage kwa Pawulo amuwuudzage atigilage, “Uundongele, uveeve uli muvanda va ku Loma?” UPawulo iihigaga iitigilaga, “Eena.” Umuvina uyo akumulongelaga iitigilaga, “Uneene ndawugulile uwuvanda wa Wuloma wugendela wa kutawula amagoobeli goloofu.” UPawulo akumuhigaga iitigilaga, “Neke kangi uneene ndili Muloma va kuholwa.” Umusika guugo, avakolakyanda avo avaasakaga ukumunasa uPawulo, vakumulekaga. Umuvina vaawo, nave iikoogopaga pe aadzeeliye ukutigila, uPawulo Muloma, kangi ámupingile ni minyololo. Kwaviye kúkiye, umuvina va vakolakyanda aasakaga adzeele úluhulile ukutigila, aVayahudi vamutaahe uPawulo. Akumudindulilaga nu kulagidza avateekedzi avakomi pamwinga ni kiwungu kyonda, ukuta valundane. Neke amuleetage uPawulo nu kumwimya pawutalo apaawo. UPawulo akuvangʼanukilaga amiiho avanya kiwungu avo, akuvalongelaga iitigilaga, “Vanyalukolo vangu, ukufikila ineengʼuli iyi ndiikalaga nu lwikagulo lunofu pa miiho ga Nguluvi.” Umuteekedzi umuvina uAnaniya aaviye ápuliike ulo, akuvalongelaga aviimile biihi nu Pawulo ukutigila, vamupaadise ni ngandza ku mulomo. Neke uPawulo amulongelage atigilage, “UNguluvi ahadza akukutova uveeve, ye uli ngita lukandzi ulubake ingeesi! Uveeve wíikalile apa kuunyiga ngita wiigendela imilagililwe, neke kangi uveeve wiidzumba imilagililwe pe wiitigila ndipaadiswe!” Avaanu aviimile biihi nu Pawulo vakumulongelaga viitigilaga, “Ongo, usiikoogopa ukumuliga umuteekedzi umuvina va Nguluvi?” UPawulo akuvahigaga iitigilaga, “Vanyalukolo vangu, sindikiidzeelaga ukutigila, uyo ye muteekedzi umuvina, pakuva lúsimbiilwe ukutigila, ‘Utane ukumulonga fivi umutemi va vaanu vaako.’ ” UPawulo pe aadzeeliye ukutigila, mu kiwungu ikyo moovali aVasadukayo pamwinga na Vafwalisayo, iinywilidzaga ukulonga iitigilaga, “Vanyalukolo vangu, uneene ndili Mufwalisayo, mwana va Mufwalisayo. Ndiihigwa, pakuva ndiihuuvila ukutigila, ávafuwe valaadzulubuka.” Aaviye ámalile ukulonga ulo, aVafwalisayo na Vasadukayo viivangaga ukwibeedza, ikiwungu kyonda kikwigavasaga pavili. AVasadukayo viitigila, uludzulubuko lwa ávafuwe sikooluli, avanyamwandza sikoovali, nambe mibepo. Neke kangi aVafwalisayo viifuuwa ukutigila, dzonda idzo koodzili. Neke lihumilage lyowo likomi, avangi mu vawulanidzi va milagililwe va kiwungu kya Vafwalisayo, viimage kuno vakwibeedza hiilo viitigila, “Situkuwuwona uwuviifu wuwuvedzaga kwa muunu uyu. Apangi mubepo enewuli munyamwandza álongile nave.” Amabaatu giiginaga mbandu, umuvina va vakolakyanda iikoogopaga ukutigila, uPawulo iisunga ahaatulingʼaswe fipidzafipiidza. Iilagidzaga avakolakyanda vaakwe ukutigila, viingile pagatinagati pa lilugu, ukuta vamuhedze uPawulo nu kumusindika ku lilinga lya vakolakyanda. Ikilo yiiyo, uMutwa Yesu iikwimaga biihi nu Pawulo, akumulongelaga iitigilaga, “Wiikangadze inumbula! Úundzooleliye apa pa Yelusalemu, ndeeni uli munya kuundzoolela na ku Loma.” Kwaviye kúkiye, aVayahudi vamwinga vaakoongʼiine kinyele. Viiyiigaga ukutigila, vasiiliya nambe kunyuwa kikivedzaga, ukufikila pe viivedza vámukomile uPawulo. Avaanu avaayiigile ukululima ulo, vaalutiye makyumi gatayi (40). Neke vahelelage ku vateekedzi avakomi na vavaha va Vayahudi, vavalongelage vatigilage, “Túyiigile ukutigila, tusiiliya nambe kunyuwa kikivedzaga, ukufikila pe twivedza túmukomile uPawulo. Lino unyeenye pamwinga ni kiwungu, mumulongele umuvina va vakolakyanda avaleetele uPawulo. Muvedzage ngita mwisaka ukukomandza wunofu inongwa ye múmutaahiye. Uneefwe tuhadza tukumwalukila mu ngʼaasi, nu kumukoma pe iivedza asinaa afika apa.” Umwipwave va Pawulo akulupulikaga ulukaani lwa kumwalukila. Iihelelaga ku lilinga lya vakolakyanda, akumulongelaga uPawulo. Neke uPawulo amukemeele umukomi yumwinga va vakolakyanda, amulongelage atigilage, “Umusindike umuvinano uyu kwa muvina veenyo, ali nu lukaani lwa kumulongela.” Umukomi uyo akumusindikaga umuvinano uyo kwa mukomi va vakolakyanda, akumulongelaga iitigilaga, “UPawulo umudindilwa uyo, áangʼemeeliye nu kuunyilika ukutigila, ndikuleetele umuvinano uyu, ali nu lukaani lwa kukulongela.” Umuvina va vakolakyanda uyo akumwibataga iliwoko umuvinano uyo, akumusindikaga pa kinyele, akumuwuudzaga iitigilaga, “Uli nu lukaani luki lwe wiisaka uundongele?” Umuvinano uyo akumulongelaga iitigilaga, “AVayahudi víidiingʼiine ukutigila, kilaawo vakunyilike uvasindikile uPawulo pa kiwungu. Vahadza vakukudzanga ukutigila, viisaka vakomandze inongwa ye vámutaahiye. Lino uveeve utane ukuviidikila, pakuva koovali avamwadaada ávalutiye makyumi gatayi, víigelaniidze ukumwalukila uPawulo mu ngʼaasi. Váyiigile ukutigila, vasiliya nambe kunyuwa kikivedzaga, ukufikila pe viivedza vámukomile. Lino víigelaniidze, viiloleela kye wiilamulila.” Neke umuvina va vakolakyanda uyo amulongelage umuvinano uyo atigilage, “Utane ukumulongela muunu ye avedzaga ukutigila, úundongiye ulukaani ulu.” Akumutawulaga ahelelage. Neke umuvina va vakolakyanda uyo, avakemeelage avakomi vavili va vakolakyanda, avalongelage atigilage, “Muvagelanidze avakolakyanda magana gavili (200) avahadza viigenda lwa magulu, avangi makyumi mufungʼati (70) avahadza viihelela ni fwalasi, na vangi magana gavili aviinyamula imigoha. Avakolakyanda vonda avo, vahadza viihega pa kivalilo kya wudatu pakilo, ukuhelela ku wudzenge wa Kayisalya. UPawulo nave, mumupeelage ifwalasi idza kumusindika wunofu kwa mutemi uFeliki.” Neke umuvina uyo asimbage ihaate iyiitigila, “Feliki ve mutambule mbandu, mutemi va mugoola, uneene yuune Kilawudyo Lusya, ndikukuhungila. AVayahudi vakamwibiite umuunu uyu, vakiisakaga ukumukoma. Pe ndikaadzeeliye ukutigila, umwene Muloma, ndikaaheliye na vakolakyanda vangu kumupoka. Ndikiisakaga ukuyikagula inongwa ye vámutaahile aVayahudi, neke ndimusindike pa miiho ga kiwungu kyawo. Ndiiwonaga átaahiilwe wiimila wa ngʼaani dza milagililwe gyawo. Neke kangi si lukaani lwe iivagila ukudindilwa nambe kukomwa. Pe ndikaaviye ndípuliike imola iyiitigila víigelaniidze ukumukoma, umusika guugo ndiilamulaga ukumuleeta ukwako, kangi ndikavalagiidze avakumutaaha valeete uwutaahe waawo ukwako.” Avakolakyanda avo vamunyamuwe uPawulo ngita kye vaalagiidzwe, vakumusindikaga ikilo yiiyo ku wudzenge wa Andipatili. Ikigono ikya kavili, avakolakyanda avaagendile lwa magulu viipilukaga ku lilinga lyawo, vakuvalekaga avayaawo avaahovile ifwalasi vahelelage nu Pawulo. Pe vaafikile pa Kayisalya, viitawulaga ihaate kwa mutemi va mugoola, vakumutawulaga nayu Pawulo. Umutemi uyo aaviye íimbile ihaate iyo, akuvawuudzaga iitigilaga, “Umuunu uyu iihuma mugoola guki?” Pe vamulongiye ukutigila, uPawulo iihuma ku Kilikya, akumulongelaga iitigilaga, “Inongwa yaako ndihadza ndiipulikidza pe viivedza váfikile avakukutaaha uveeve.” Iilagidzaga ukutigila, vamuloleele uPawulo mu litengule lya Helode. Pe fyaviye fíhelaniidze ifigono fihaanu, uAnaniya umuteekedzi umuvina, pamwinga na vavaha va Vayahudi avangi, nu muunu yumwinga umulondzi va nongwa ye aatambulwaga Telitulo, vaafikile ku wudzenge wa Kayisalya. Avaanu avo viihelelaga pawutalo pa mutemi uFeliki kumulongela inongwa ye vakumutaaha uPawulo. UPawulo aaviye áleetiilwe, uTelitulo iivangaga ukulonga inongwa ya kumutaaha iitigilaga, “Ve mutambule Feliki, uwutemi waako wunofu, wúleetile ulutengamaso lukomi mu figono fyonda ifi, kangi úwuyiipe goloofu amanofu mu nyi iyi wiimila wa wuwuya waako. Tukulwanukila ulo mu luhongedzo pepavedzaga, na mu ngʼaasi yiyivedzaga. Lino nditane ukukufwahidza umusika mutaali hiilo, ndiinyilika ulwigugumidzo lwako ukupulikidza inongwa yeesu ndoodo. “Túmuweene umuunu uyu munya lufuwo, pakuva iilumbilidza amabaatu mu Vayahudi mu nyi dzonda. Kangi umwene ye mulongodzi va kiwungu kya wudesi ikya Vanasaleti avafuuwa. Pe akiisakaga ayihulile lupumba nayi tembeli, tukamwibiite kisaatu. [Tukiisakaga ukumuhiga wugendela wa milagililwe gyesu, neke kangi umukomi va vakolakyanda uLusya, aadzage amunyagatulage ni ngufu mu mawoko geesu. Iilagidzaga ukutigila avo avakumutaaha, vaadze pawutalo apaako.] Ngana umunase, uhadza wiidzeela yuuve ukutigila, amadzwi gonda ge tukumutaaha ga ndakyene.” AVayahudi navo viikwidiingʼanaga na madzwi ga kumutaaha ago, ge aalongile uTelitulo ukutigila, ga ndakyene. Neke umutemi Feliki amusinidzage uPawulo, ukuta alonge. UPawulo iivangaga ukulonga ukutigila, “Ndiidzeela ukutigila, uveeve uli muhidzi va vaanu veesu mu myaka gyoloofu, lwe lwene ndíkeeliye ukwikengela pawutalo apaako. Uveeve wiikagula wunofu ukutigila, fíhelaniidze ifigono finyikyumi ni fivili (12) hela, ukuhuma umusika pe ndaaheliye ku Yelusalemu kwifuunya. Avaanu avakuunaaha, vasaambwene ndikwibeedza nu muunu ye avedzaga mu lipaala lya tembeli, nambe kukugiilidza avaanu mu nyolanilo, nambe pepavedzaga pala mu wudzenge uwo. Amadzwi ago ge vakuunaaha lino, viilemwa ukugomedza. “Neke kangi lwe ndiikwidikila pa miiho gaako lwe ulu. Uneene ndikwifuunya kwa Nguluvi va vakuhwesu, ndiininiila iNgʼaasi ya Mutwa Yesu, nde luvedze avaanu ava viitigila, lufuuwo lwa wudesi. Ndiifuuwa dzonda idzaasimbiilwe mu milagililwe gya Mose, na mu fitabu fya vavidzi. Na yuune ndili nalo uluhuuvilo ngita avaanu ava kye vali nalo ukutigila, uNguluvi alavadzulubusa ávafuwe vonda, avagolofu na vahosi. Lwe lwene ndikwitawula ngʼaani ifigono fyonda ukuvedza nu lwikagulo lunofu pa miiho ga Nguluvi na vaanu. “Ndaaviye ndíikalile kutaali imyaka gyoloofu, ndaapilwike ku Yelusalemu, ukuta ndivasindikile amagoobeli avaanu veesu avahangala nu kutawula uwusembe kwa Nguluvi. Avaanu ava váambwene mu tembeli pe ndiimaliidza ulwifuunyo ulwa kwivaladza. Kangi sipaali ni lilugu lya vaanu nambe lyowo lilivedzaga. Neke kangi vaali poovali aVayahudi avangi avaahumile ku Asya, avo vakaavagiye vavedze apa pa miiho gaako. Avo ve veene ngali vanya koolela, ngana vali nadzo idza kuunaaha uneene. Nambe ava avali apa, valonge vaveene inongwa yiki ye váyiweene ukwangu pe ndiimile pa kiwungu kyawo. Apangi vakuunyiga wiimila wa lidzwi lye ndiinwise isawuti pa kulonga pa miiho gaawo ukutigila, ‘Ineengʼuli ndiihigwa pawutalo apeenyo, pakuva ndiifuuwa ukutigila, ávafuwe valaadzulubuka.’ ” Neke uFeliki, ye áyidzeeliye wunofu iNgʼaasi ya Mutwa Yesu, atundulage inongwa iyo. Akuvalongelaga iitigilaga, “Ndihadza ndiilamula inongwa yeenyo, pe iivedza áadzile apa umuvina va vakolakyanda uLusya.” UFeliki iilagidzaga umukomi va vakolakyanda ukutigila, amuloleelage wunofu uPawulo, neke kangi amulekelage padebe, kangi atanage ukuvakaanidza avadzeela vaakwe, ngana viikwadza mu kumutanga fye iisaka. Fyaviye fíhelaniidze ifigono fikeefu, uFeliki iikwadzasaga nu mudala vaakwe uDulusila, ye aali Muyahudi. Iilagidzaga ukutigila vamuleete uPawulo, neke uFeliki amupulikidzage pe iilonga wiimila wa lufuuwo mwa Kilisiti Yesu. UPawulo pe aaginaga ukulonga ulwa wugolofu, ukwiwopa ni kigono ikya luhigo ulwikwadza, uFeliki iikoogopaga. Akumulongelaga uPawulo iitigilaga, “Uhelelage, ndihadza ndikukukemeela kangi pe ndiivedza sindili ni dzingi.” Neke uFeliki amukemeelage kavilikavili uPawulo, ukuta alonganage nave, pakuva aahuuvilaga ukutigila, apangi uPawulo ahadza akumupeela amagoobeli. UFeliki akumulekaga uPawulo mu ndinde, pakuva aasakaga ukwikundiilidza ku Vayahudi. Gyaviye gíhelaniidze imyaka givili gya kudindilwa kwakwe, uFeliki iihomelwaga nu mutemi uyungi ye aatambulwaga Polikyo Fesito. Neke uFesito afikage ku Kayisalya, avangage uwutemi wa mugoola gwa Yudeya. Pe fyaviye fíhelaniidze figono fidatu, iihegaga apo kuhelela ku Yelusalemu. Uko avateekedzi avakomi na valongodzi va Vayahudi vakumuhelelelaga, vakumulongelaga dzonda dze vámutaahile uPawulo. Vakumugongoolaga uFesito avatange, ukuta uPawulo apiluswe ku Yelusalemu, pakuva viidiingʼiine ukumwalukila uPawulo mu ngʼaasi, ukuta vamukome. UFesito akuvahigaga iitigilaga, “UPawulo ahadza iisigala mu wuloleedzi ku Kayisalya, uneene sindihaava ukupiluka uko. Lino muhaagule vamwinga va valongodzi veenyo, ukuta tuheleengʼase. Ngana kuli wuhosi wuwuvedzaga we álimile, vakamutaahe uko.” UFesito akwikalaga figono munaana (8) enewuli likyumi limwinga (10) wuli ku Yelusalemu, neke apilukage kangi ku Kayisalya. Ikigono ikyageliike, akwikalaga pa kideego kyakwe ikya kuhigila inongwa, iilagidzaga ukutigila vamuleete uPawulo. UPawulo pe aafikile apo, aVayahudi ukuhuma ku Yelusalemu vakumupilimaga, viihumyaga uwutaahe woloofu uwunywilifu we viilemwa ukugomedza. UPawulo akwikengelaga iitigilaga, “Sindaanguwe kiinu kikivedzaga mu milagililwe gya Vayahudi, mu tembeli, nambe kwa Kayisali.” Neke kangi pakuva uFesito aasakaga ukwikundiilidza ku Vayahudi, akumuwuudzaga uPawulo iitigilaga, “Ongo, wiikwidika ukuhelela ku Yelusalemu, ukuta ukahigwe uko pa miiho gangu mu idzo dze vakukutaaha?” Neke uPawulo amuhigage atigilage, “Ndíimile pawutalo pa luhigilo lwa Kayisali, apa pe peene pe ndiivagila ukuhigwa. Sikooluli luluvedzaga lwe ndáanguwe ku Vayahudi, ngita na yuuve kye wiidzeela wunofu. Ngana ndáanguwe luluvedzaga ulwivagila ndikomwe, sindiikaana ukufuwa. Neke kangi, ngana ava vakuunaaha idza wudesi hela, apo sikwali umunya wutawulilwe wa kuunawula ukwawo. Uneene ndiinyilika inongwa iyi yikahigwe nu Kayisali!” Neke uFesito alonganage na vatangilidzi vaakwe, amuhigage uPawulo atigilage, “Únyiliike ukutigila, inongwa yaako yikahigwe nu Kayisali, apo uhadza wiihelela ukahigwe nu Kayisali!” Fyaviye fíhelaniidze ifigono fikeefu, umutwa Agilipa pamwinga nu muhaadzave uBelinike vaafikile ku Kayisalya, ukuta vamuhungile uFesito. Vaaviye víikalile apo figono fyoloofu, uFesito akumulongelaga umutwa Agilipa inongwa ya Pawulo iitigilaga, “Apa pwali umuunu, ye aalekiilwe mu ndinde nu Feliki. Umusika pe ndaali ku Yelusalemu, avateekedzi avakomi na vavaha va Vayahudi, vaandongiye inongwa ye vamutaahile umuunu uyo, nu kuunyilika ndimuhige. “Neke kangi uneene ndivalongelage ukutigila, igyo si migendzehedze gyesu uneefwe Valoma ukumuhiga umuunu ye asinaa ataangʼana na vanya kumutaaha, ukuta nave iikengele mu dze vakumutaaha. Pe vaafikile apa, sindaahaavile. Ikigono ikya kavili ndikwikalaga pa kideego kya kuhigila inongwa, nu kuvalagidza avakolakyanda vamuleete umuunu uyo. Avaanu avakumutaaha viikwimaga nu koolela, neke kangi uwoolesi waawo wulemwage ukuwoneesa uwangudzi wuwuvedzaga wa muunu uyo ngita kye ndaahuuvilaga. Nda haamu, vakwibeedzaga nave ulwa madzwi ga lufuuwo lwawo vaveene, na ga muunu yumwinga ye aafuwe, ilitaawa lyakwe ye Yesu. Uyo ye mwene uPawulo aakangadzaga ukutigila muumi. Sindayiweene ingʼaasi iya kukomandza uwutaahe waawo, neke ndimuwuudzage ngana iikeela ukuhelela ku Yelusalemu, ukuta inongwa iyi yikahigwe uko. Neke kangi uPawulo anyilikage asigale mu ndinde, ni nongwa yaakwe yihaamidzwe yikahigwe nu Kayisali. Neke ndilagidzage asigale mu ndinde ukufikila pe ndikumusindika kwa Kayisali.” Neke uAgilipa amulongelage uFesito atigilage, “Ndiisaka ndimupulikidze yuune umuunu uyo.” UFesito akumuhigaga iitigilaga, “Uhadza ukumupulikidza kilaawo.” Ikigono ikyafudiike, uAgilipa pamwinga nu Belinike viifikaga mu lutogo lukomi. Viikwingilaga mu lipaala lya lulundano, víilongwidze na vavina va vakolakyanda, na vakomi va wudzenge. Neke uFesito alagidzage ukutigila, uPawulo aleetwe pa lipaala apo. Neke uFesito alongage atigilage, “Mutwave Agilipa, na yuunye nyivonda ye múlundiine apa pamwinga naafwe, mukumuwona umuunu uyu ye ali pawutalo. Ikiwungu kyonda kya Vayahudi apa na ku Yelusalemu uko kíkuutile ukwangu, kiikoova ukutigila asivagiye ukuvedza muumi. Uneene sindikaaweene ukutigila, álimile kiinu kikivedzaga kye iivagila ukufuwa. Neke kangi pe akaanyiliike inongwa yaakwe yikahigwe nu Kayisali, ndiilamulaga ukutigila asindikwe uko. Lino uneene ndingaya lidzwi ilya kumusimbila uKayisali wiimila waakwe. Lwe lwene ndímuleetile pa miiho geenyo, hiilo ukwako mutwa Agilipa, ukuta uneefwe pe twivedza túmalile ukumuwuudza, apo uneene ndiivedza ni lidzwi ilya kusimba. Pakuva ndiiwona ukutigila, silwihwana ukumusindika umudindilwa kitamulongela uKayisali inongwa ye iitaahwa.” UAgilipa akumulongelaga uPawulo iitigilaga, “Ndikukutawula wiilongele yuuve amadzwi gaako.” Neke uPawulo iinusage iliwoko, avangage ukwikengela atigilage, “Mutwave Agilipa, ndikwipulika ukutigila, ndili kitendileme pa kwima ineengʼuli pa miiho gaako, ukwikengela mu dzonda dze vakuunaaha aVayahudi. Ndiilonga ewo, hiilo uveeve, pakuva úgidzeeliye wunofu imigendzehedze gyonda gya Vayahudi na madzwi gala ge vasiikwidiingʼana. Ndikukunyilika uumulikidze mu lwigugumidzo. “AVayahudi vonda viidzeela imikulile gyangu ukuhuma pa waana wangu, ukuvangila uwutalilo wa miikalile gyangu mu vayangu, hiilo ku Yelusalemu. Uneene váandzeeliye ukuhuma kataali. Kangi, ngana vakeele, vasiilemwa ukoolela ukutigila, ndaali yumwinga va kiwungu kya Vafwalisayo. Avo viinatilaga hiilo indagi dza Nguluvi ukulutila ifipuga fyonda. Lino ndíimile apa ndihigwe, pakuva ndikuluhuuvila uluhuuvidzo lwe aahuuviidze uNguluvi ku vakuhwesu. Uluhuuvidzo ulo, lwe lwene lwe viipifukila avaanu va fipelela fyesu finyikyumi ni fivili (12) ukwifuunya kwa Nguluvi ikilo nu muunyi, pakuva viihuuvila uNguluvi alaakwilidza ngita kye aahuuviidze. Mutwave, aVayahudi vakuunaaha ineengʼuli wiimila wa luhuuvilo ulo! Kye kiki unyeenye mwiwona lutalamu ukufuuwa ukutigila, uNguluvi aaidzulubusa ávafuwe? “Pa wutalilo, na yuune ndaafuuviilwe ukutigila, lúumbagiye ukulima ndzoloofu idza kuluwa ni litaawa lya Yesu umuhuma ku Nasaleti. Idzo dze dzeene dze ndaalimile ku Yelusalemu. Uko ndavadindilaga mu ndinde avafuuwa voloofu mu wutawulilwe wa vateekedzi avakomi. Avangi pe vaahigiilwe ukutigila vakomwe, na yuune ndiidikiye ukutigila luvedze ewo. Ndaahelelaga nyakoloofu kuvapumusa mu nyolanilo dzonda, ukuta ndivagagiilidze vamulonge fivi uYesu. Iligooga lyangu lyali likomi mbandu ukwawo, lwe lwene ndaahelelaga kuvapumusa ku ndzenge idza kutaali. “Wiimila wa ulo, pe ndili nu wutawulilwe nu wulagidze ukuhuma ku vateekedzi avakomi, ndaagendile ukuhelela ku wudzenge wa Damesiki. Mutwave, pe ndili mu ngʼaasi, ikivalilo kya mutanda (6.00) pa muunyi, ndiiwonaga ulumuli lukomi ukulutila ulwa lidzuwa ukuhuma kukyanya. Ulumuli ulo lukutumulikaga imbali dzonda, uneene na vayangu avaali pamwinga naane. Twivonda twaguwe paanyi. Ndiipulikaga isawuti yikuundongela mu ndongele yeesu iya Kiebulaniya yiitigila, ‘Sawuli! Sawuli! Kye kiki ukuumumusa? Ukwilemadza hela ngita imbunda iyiipaana umulunda gwa mutwa vaakwe.’ “Uneene ndiiwuudzaga ndiitigila, ‘Mutwave, yuuve ani?’ UMutwa akuunyigaga iitigilaga, ‘Uneene yuune Yesu, ye ukuumumusa. Lino wiime! Ndíkuwonekiye, ukuta ndikuhambuse uvedzage mulimila-vangi vangu, kangi moolesi vangu. Woolelelage dzonda dze údziweene ineengʼuli, ni dzonda dze ndihadza ndikukuwoneesa pambele. Uneene ndihadza ndikukupoka ukuhuma mu mawoko ga vayago aVayahudi na avasili Vayahudi. Uneene ndikukutuma ukwawo ukuta uvadindulage amiiho gaawo, vapituke ukuhuma mu kiisi nu wutawulilwe wa Setano, nu kwingila mu lumuli lwa Nguluvi. Wugendela wa kuufuuwa uneene, vahadza viiwodzwaga indzanangifu dzaawo nu kuvedzasa na viimike avangi vonda.’ “Mutwave Agilipa, lwe lwene ndafiidikiye ifiwoneko fye ndafiweene ukuhuma kukyanya. Neke ndivangage ukuvadalikila avaanu va ku Damesiki, pambele avaanu va ku Yelusalemu na va nyi yonda iya Yudeya, na ku avasili Vayahudi. Ndavadalikilaga ukutigila vapelage indzanangifu dzaawo, vamupitukilage uNguluvi nu kulima idzo idziiwoneesa ukutigila vápitwike mu numbula dzaawo. Idzo dze dzeene idzaahulile aVayahudi vaandzibate mu lipaala lya tembeli, viisakaga ukuungʼoma. Neke kangi uNguluvi aanangile ukufikila ikigono ikya neengʼuli, lwe lwene ndíimile mu koolela pawutalo pa vavina na vadebe. Sindiilonga amadzwi gangi, ve gala swe ge aalongile uMose na vavidzi ukutigila, galaahumila. Pakuva uMesiya alaapumuka, kangi alaavedza va kutala kudzulubuka ukuhuma ku wulungu, ukuta avalongele imola dza lumuli lwa wupoki aVayahudi na avasili Vayahudi.” Umusika uPawulo pe iikengelaga, uFesito iikwinusaga isawuti iitigilaga, “Uveeve Pawulo! Uli munya lukwale! Uwimbi waako úwulutiye wúkugulwise!” Neke kangi uPawulo amuhigage atigilage, “Ve mutambule Fesito, uneene ndingaya lukwale. Amadzwi aga ge ndiilonga ga ndakyene, kangi ndili nu luhala londa. Umutwa nave ágadzeeliye wunofu amadzwi aga, kye kileka ndilongage kitoogopa pa miiho gaakwe. Kangi ndiidzeela ndakyene ukutigila, sikooluli luluvedzaga lwe asiludzeeliye, pakuva gonda gasaalimikaga ku kinyele. Mutwave Agilipa, ongo, ukugafuuwa ago ge vaalongile avavidzi? Uneene ndiidzeela ukutigila ukugafuuwa.” UAgilipa akumulongelaga uPawulo iitigilaga, “Ongo, wiihambula ukutigila uhadza ukuungʼoofya mu musika mudebe ngita ugu ndivedze Mukilisiti?” UPawulo akumuhigaga iitigilaga, “Nde luvedze mu musika mudebe enewuli mutaali, ndikumunyilika uNguluvi ukuta uveeve, pamwinga na vaanu vonda avakuumulikidza ineengʼuli, muvedze ngita uneene kye ndigenda, neke kangi kitawopwa ni minyololo igi.” Neke umutwa Agilipa pamwinga nu Belinike, umutemi uFesito, na vangi aviikaliise navo, viimage. Vaaviye váhegile apo, viilonganaga viitigilaga, “Umuunu uyu asilimile kiinu kikivedzaga íkivagiye ukufuwa, nambe kudindilwa.” UAgilipa akumulongelaga uFesito iitigilaga, “Umuunu uyu ngali áawuliilwe, ngana akali atane ukunyilika inongwa yaakwe yikahigwe kwa Kayisali.” Suwe uFesito iilamulaga ukutigila, tuhege mu meli kuhelela ku nyi ya Italya, uPawulo na vadindilwa avangi viigotolwaga kwa mukomi yumwinga va vakolakyanda, ilitaawa lyakwe aatambulwaga Yulyo, va kipuga kya vakolakyanda va Kayisali Agusiti. Neke tuhovage imeli iyaahumile ku Adulamatyo iyaahelelaga kugendela indzabukilo dza mwani ya Asya. Pe twahegile apo, twali pamwinga nu Alisitaliko umuhuma ku wudzenge wa Tesalonike, mu nyi ya Makedoniya. Kwaviye kúkiye, twifikaga ku wudzabukilo wa wudzenge wa Sidoni. Apo uYulyo akumulimilaga wunofu uPawulo, akumutawulaga ukutigila, ahelelage akavawone avadzeela vaakwe, ukuta vamutange ifya kuponela. Pe twahegile, ilivelo likomi liitanidzaga ukuhelela kuwutalo. Neke imeli yigendelage kuweehe kunena ya ligunguli lya Kipulo, ulubali ulusaali ni livelo likomi. Twidzabukaga inyandza ukugendela ulubali ulwa nyi ya Kilikya ni Pamufilya, twifikaga ku wudzenge wa Mila ku nyi ya Likya. Uko, umukomi va vakolakyanda uyo, akuyiwonaga imeli íyihumile ku wudzenge wa Alekisandilya, iyiihelela ku nyi ya Italya, twihovaga twivonda mu meli iyo. Twimalaga figono fyoloofu tupigenda molimoli nu lutalamu, twifikaga biihi nu wudzenge wa Nido. Ilivelo lyapila likututanidza tutane ukugoloka ni ngʼaasi ye twasakaga ukuhelela, neke tugendelage ulubali lwa kumavemba ulwa ligunguli lya Kilete, biihi ni nyi ngʼafu iyiitambulwa Salumoni. Twigendaga mu mwani ya nyandza ni nalamu, neke tukafikage apoono apiitambulwa Wudzabukilo Wunofu, biihi nu wudzenge wa Lasaya. Umusika mutaali gwahelaniidze mu lugendo lwesu, naki kyaka ikya kwiviikila ngʼaani kyahelaniidze. Lino lwali lutalamu ukwendelela nu lugendo mu nyandza, lwe lwene uPawulo akuvapavilaga avaanu vonda iitigilaga, “Vamwadaadaanye, ngana twendelele nu lugendo lwesu, ndiiwona wiivedza waanangifu nu wambudzi wukomi. Imeli iyi pamwinga ni fitegulo fyonda fihadza fiikwanangika, kangi na yuufwe twisunga tufuwe.” Neke kangi umukomi va vakolakyanda uyo, iidikilage amahoodzo ga mugendzi-meli nu munya meli nu kugaleka ga Pawulo. Uwudzabukilo uwo, siwaali wunofu ukwikala pa musika gwa ngʼaala ngʼali mu nyandza, lwe lwene avanya lugendo vonda mu meli viidiingʼiine ukutigila, vahege apo. Avo vaahuuvilaga ukufika ku wudzabukilo uwungi uwa Kilete uwaatambulwaga Foyinike, kwe kwene ngali viikalile umusika ugwa ngʼaala ngʼali ugo. Uwudzabukilo uwo, waadonyile kumavemba kusika na kuweehe kusika apiisiikile ni livelo. Pambele umuvelo ugwihuma ulubali lwa kumavemba, gwivangaga ukupuga molimoli. Avalima-malimo va meli iyo, viihoodzaga ukutigila, ugo gukuvatanga ukwendelela nu lugendo ngita kye vaasakaga. Neke viinusage inanga iya kwimidza imeli, vahegage nu lugendo, vahelanidzage mu ngʼumbungʼumbu ya mwani ya ligunguli lya Kilete. Umusika mukeefu hela, liikwadzaga ilivelo likomi hiilo, iliitambulwa Livelo lya Kuweehe Kunena, liipugaga ukuhuma ku ligunguli lya Kilete. Ilivelo ilyo liitovaga imeli ukufikila pe yiilemwa ukuhelela kuwutalo, neke tuyilekage yisuungʼwage kwe liipugila ilivelo. Twigendelaga ulubali lwa kumavemba lwa ligunguli iliitambulwa Kawuda, lye lyatusiikile padebe ni livelo likomi ilyo. Neke, mu lutalamu, twinusage nu kuwopa uwaato wa kuponela avaanu uwaali mu lulenga. Uwaato uwo pe waaviye wíinwiswe pakyanya pa meli, viiwopaga imeli ni mipingo ukuhuma paanyi, ukuta yitane ukudeenyeka. Voogopaga ukusindikwa mu kihopela mu muhanga ugwa mwani ya Siliti. Viitumbukulaga umwenda pa lilongoti, vakuyilekaga imeli yisuungʼwage ni livelo ilyo. Pakuva ilivelo likomi lyatovaga hiilo imeli, ikigono ikya kavili avalima-malimo mu meli viivangaga ukutoodza ifitegulo mugati mu nyandza. Ikigono ikya kadatu, vaveene viitoodzaga ifikoongʼolo fya meli mu nyandza. Ilidzuwa ni nondwe fisaawoniike mu figono fyoloofu, kangi ilivelo lyaginaga ukutova imeli ukufikila pe twiyadza uluhuuvilo londa ulwa kupokwa. Vaaviye vámalile figono fyoloofu kitaliya kiinu, uPawulo iikwimaga pagatinagati apaawo, akuvalongelaga iitigilaga, “Vamwadaadaanye, umusika gula pe tukali ku Kilete, ngana mukali muumulikidze ukutigila, tutane ukwendelela nu lugendo, ngali pasili nu waanangifu nu wambudzi uwu. Lino ndikuvagongoola hiilo ukutigila, mwikangadze inumbula, pakuva sikwali nambe yumwinga umwenyo ye ahadza iifuwa, yi meli yeene yihadza yiikwanangika. Ndiidzeela ulo, pakuva uNguluvi ye mwene uneene ndili vaakwe, nave ye mwene ye ndikwifuunya ukwakwe, ámutumile umunyamwandza vaakwe ukwangu ikilo ya neengʼuli. Umunyamwandza uyo iikwimaga biihi naane, akuundongelaga iitigilaga, ‘Pawulo, utane ukoogopa! Uli munya kwima pawutalo pa Kayisali, kangi ulukagulage ukutigila, uNguluvi ahadza akuvapoka mu lusungu lwakwe avaanu vonda avali mu lugendo pamwinga naave.’ Vamwadaadaanye, lino mukangadzage inumbula, pakuva ndikumufuuwa uNguluvi ukutigila, giilimika ngita kye áandongiye. Neke kangi tuli vanya kutoodzwa ku mwani ya ligunguli wuli.” Ikilo iya kigono ikya likyumi ni fitayi (14), twapila twisuungʼwa ni livelo likomi mu nyandza ya Adilya. Pe yaaviye yisanga yiifika ikilo mugati, avalima-malimo va meli viihoodzaga ukutigila váhegeliye ku nyi ingʼafu. Neke viisage ikigelelo mu lulenga, vawonage kuli mita makyumi gatayi (40) pa kufika paanyi. Pe vaaviye váhegeliye pawutalo padebe, viikwisaga kangi ikigelelo ikyo mu lulenga, viiwonaga kífikile paanyi mita makyumi gadatu (30). Pakuva voogwipe ukutigila, imeli yihadza yikwibumidza mu maganga makomi, viitoodzaga inanga dzitayi mu lulenga kumbele mu meli. Viilapangilaga kukiye kisaatu. Neke avalima-malimo va meli vasakage ukudyega. Viikwisaga uwaato wa kuponela mu lulenga, kuno viidzanga avaanu ngita viisaka ukwisa inanga ulubali lwa kuwutalo ulwa meli. Neke kangi uPawulo amulongelage umukomi va vakolakyanda, na vakolakyanda vaakwe, atigilage, “Ngana avalima-malimo va meli vasiisigala pamwinga naafwe mu meli iyi, unyeenye musipokwa.” Suwe avakolakyanda avo viidumulaga imipingo igyagadile uwaato, vakuwulekaga wugwile mu lulenga. Pe kwaviye kusanga kukiya, uPawulo akuvagongoolaga avaanu vonda ukutigila valiye ikyakuliya, iitigilaga, “Ineengʼuli múmalile figono finyikyumi ni fitayi mwidzindila nu woogofi, kangi musinaa muliya kikivedzaga. Lino ndikuvanyilika muliye, ukuta muginage ukuvedza vuumi, pakuva sikwali nambe yumwinga umwenyo, ye ahadza iiyadza ulufwili lumwinga mu mutuwe gwakwe.” UPawulo pe aaviye ámalile ukulonga ulo, iinyamulaga umukaate, iihongedzaga kwa Nguluvi pawutalo pa vonda, iimenyulaga, iivangaga ukuliya. Avaanu vonda vakwikangadzaga inumbula, navo viiliyaga. Uneefwe twivonda ye twali mu meli iyo, twali vaanu magana gavili na makyumi mufungʼati nu mutanda (276). Vonda avo, pe vaaviye váliye nu kwiguta, viitoodzaga ingana mu nyandza ukuta imeli yivedze meefu. Pe kwaviye kúkiye, avalima-malimo va meli vasaakaguwe ukutigila, váfikile inyi yiki, neke kangi vawonage apoono ululenga lwa nyandza lwíngiye ku nyi ingʼafu iyaali nu muhanga. Apo viilamulaga ukutigila ngana luhwane, vayisindike imeli uko. Neke vadumulage imipingo igyawopile inanga, neke dzidwibalage mu lulenga. Viiwopolaga ni mipingo igyawopile ikiteela ikiigendza imeli, neke veelusage umwenda kuwutalo ku meli ugwa kugendzehedza, ukuta ingʼala yiyisuungʼile imeli ku nyi ngʼafu. Neke kangi imeli iyo yifikage pa naangʼano ya nyandza dzivili, ulubali lwa kuwutalo lwihopelaga kwa ngufu mu muhanga. Kangi ulubali lwakwe lwa kumbele lwitowaga na mavingo makomi, neke yideenyekage fipidzafipiidza. Avakolakyanda viisakaga ukuvakoma avapinge vonda, ukuta nambe yumwinga atane ukudyega wugendela wa koogelela. Neke kangi pakuva umukomi vaawo aasakaga ukumupoka uPawulo, akuvakaanidzaga vatane ukulima ewo. Iitigilaga vonda ávawudzeeliye ukoogelela, avo vatale ukwitoodza mu lulenga, ukuta vadzabukile ku nyi ingʼafu. Avasiwudzeeliye ukoogelela avo, vanyamule imbawo enewuli ifipiidza ifya meli, fivatange ukoogelela. Ndeeni, uneefwe twivonda twidzabukaga ku nyi ngʼafu, tuli vuumi. Pe twaviye túfikile wunofu ku nyi ingʼafu, twikagulaga ukutigila, tuli mu ligunguli iliitambulwa Melita. Aveeneka va apo vatwanukiye wunofu siwe wunofu. Vakutukodzehedzaga umooto gwa koota, pakuva indoonya yaatoonyaga, kangi kwali ni ngʼaala. UPawulo iinyamulaga ikitegulo kya sagala, nu kukodza pa mooto, neke indzoka iyinya kyambi yihumage wiimila wa lifuke ilya mooto. Yikumulumaga mu liwoko nu kuumiilila. Aveeneka, pe vaaweene indzoka iyo yiinumbila mu liwoko lya Pawulo, viilonganaga viitigilaga, “Ndakyene umuunu uyu muwuladzi. Nde avedze ápoolile mu nyandza, ilinguluvi lya kulumbila mukole lisimwidiike avedze muumi.” Neke kangi uPawulo ayihanyaanilage indzoka iyo mu mooto, kitalemala nambe padebe. Avaanu avo vaaloleelaga ukutigila uPawulo ahadza iifimba, apangi iibiduka nu kufuwa baaho na baaho. Viiloleelaga musika mutaali ngita kye lwivedza, neke kangi pe vaaweene kisiihumila kikivedzaga, viipitulaga amahoodzo gaawo nu kuvanga kulonga ukutigila, umwene ye nguluvi. Biihi na poono pe twadzabukiye, paali ni migunda gya mutemi va ligunguli ye aatambulwaga Pubulyo. Uyo atwanukiye nu kutusangila wunofu mu figono fidatu. Umusika ugo, udaadiye va Pubulyo, iibiitwe ni mungo nu wuhumila danda mu lileme, kangi aagonile pa wulili. UPawulo iihelelaga kumuwona, akumulapangilaga kwa Nguluvi, iiviikaga amawoko gaakwe pakyanya pa mutamwa, akumunaniyaga. Aaviye ámunaniidze umutamwa uyo, avatamwa avangi vonda mu ligunguli ilyo vakumuhelelelaga uPawulo, navo akuvananiyaga. Avaanu va apo vakutupeelaga ifiinu fyoloofu ifya kutuginiya. Kangi pe tukwigelanidza ukugenda mu nyandza, vakutuviikilaga mu meli ifiinu fye twasakaga fitutange mu lugendo. Pe gyaviye gíhelaniidze imyedzi gidatu, twivangaga ulugendo mu meli iyingi iya ku Alekisandilya, iyiikalile pa ligunguli ukufikila uwusililo umusika gwa livelo mu nyandza. Imeli iyo yaali ni kihwano kya Minguluvi igili Wungungu kuwutalo. Pambele twifikaga ku wudzenge wa Silakusa, ku ligunguli lya Sisilya, tukwikalaga apo ifigono fidatu. Ukuhuma apo twihegaga nu lugendo mu meli, twidzabukilaga ku wudzenge wa Legyo, inyi ya Italya. Ikigono ikyageliike, ilivelo likomi liipugaga ukuhuma kumavemba, ni kigono ikya kavili twifikaga ku wudzenge wa Putyoli. Apo twihumaga mu meli, twitaangʼanaga na vafuuwa avangi, avatulaaliike twikale navo figono mufungʼati (7). Pambele twivangaga ulugendo mu nyi ngʼafu kuhelela ku Loma. Avafuuwa va ku Loma, pe vaaviye vápuliike ukutigila twikwadza, avangi viikwadzaga ku Ligulilo lya Apyo, na vangi viikwadzaga pa Nyumba Dzidatu idza Vagendzi, ukuta vatwanukile. UPawulo pe avaweene, akumuhongedzaga uNguluvi, akwikangadzaga inumbula. Twifikaga ndeeni ku Loma. Uko, avakolakyanda vakumwidikilaga uPawulo, ukuta iikalage mu nyumba ya mwene nu mukolakyanda yumwinga uva kumuloleela. Pe fíhelaniidze figono fidatu, uPawulo akuvakemeelaga avakomi va Vayahudi va apo pa Loma, ukutigila vataangʼane nave. Vaaviye váfikile, akuvalongelaga iitigilaga, “Vanyalukolo vangu, uneene sindaanguwe kiinu kikivedzaga ku vaanu veesu, enewuli ukubeedza imigendzehedze gya vakuhwesu. Nde luvedze ewo, avakomi veesu vaandzibiite ku Yelusalemu nu kuungotola ku Valoma. AValoma avo pe vaaviye vánasile wunofu, viisakaga ukuundzawula, pakuva vasayiweene inongwa yiyivedzaga íyivagiye ukutigila vaangʼome. Neke kangi aVayahudi avangi, pe vaabeedziidze ukutigila nditane ukwawulwa, ndiilamulaga inongwa yangu yisindikwe kwa Kayisali, nde luvedze sindaali nalo ulwa kuvataaha aVayahudi vayangu. Lwe lwene lwe ndívakemeeleliye, ukuta ndilongane naanye. Ndípingiilwe nu munyololo ugu, wiimila wa luhuuvilo lwa Vaisilaheli vonda.” Neke avakomi va Vayahudi vamuhigage uPawulo vatigilage, “Uneefwe sitwanukiye ihaate dzidzivedzaga ukuhuma ku Yudeya, idziilonga luluvedzaga uluviifu wiimila waako, nambe vayiisu ukuhuma uko, vasinaa vafikaga ukulonga uluviifu wiimila waako. Neke kangi twisaka ukupulika amahoodzo gaako wiimila wa kiwungu kye wiininiila, pakuva twidzeela ukutigila, apoono pepavedzaga avaanu vakukibeedza.” Neke viidiingʼanage nu Pawulo ikigono ikya kutaangʼana ku nyumba ye akwikala. Ikigono ikyo pe kyaviye kífikile, aVayahudi voloofu vakumuhelelelaga. Ukuvangila pamilaawo ukufikila pa kyamihe, uPawulo avaganulilaga nu kuvoolela imola dza wutwa wa Nguluvi. Kangi avawulanidzaga imola dza Yesu ukuhuma mu milagililwe gya Mose nu wusimbe wa vavidzi, ukuta avahegeledze vamufuuwage uYesu. AVayahudi avangi vaafuuwaga amadzwi ge aalongaga uPawulo, neke kangi avangi vasaafuuwaga. Neke viibeedzage pe viivanga ukupalaangʼana, uPawulo akuvalongelaga iitigilaga, “UMubepo uMwimike avalongiye avakuhwenyo idza ndakyene, pe aalongile wugendela wa muvidzi uIsaya ukutigila, ‘Helelage ku vaanu ava, uvalongelage endee, “Ukupulika muhadza mwipulikaga, neke kangi musilalufika. Ukulola muhadza mwilolaga, neke kangi musiladziwona.” Pakuva avaanu ava inumbula dzaawo ngʼiliitafu, amasiikidza gaawo, vágadibiidze amiiho gaawo, vágasisiniidze. Ngana lukali lutane ukuvedza ewo, amiiho gaawo ngali giilola, na masiikidza gaawo ngali giipulika, nadzi numbula dzaawo ngali dzikulufika, kangi ngali váamitukiye, ukuta ndivananiye.’ ” UPawulo iiginaga ukulonga iitigilaga, “Lino muludzeelage ukutigila, imola ya Nguluvi wiimila wa wupoki yísindiikwe ku avasili Vayahudi, navo vahadza vakuyipulika!” [ UPawulo aaviye ámalile ukulonga amadzwi ago, aVayahudi avo viihegaga, kuno vakwibeedza.] UPawulo akwikalaga imyaka givili ku nyumba ye aali áadziimye. Avaanu vonda avamuhelelelaga, avaanukilaga. Aadalikaga imola dza wutwa wa Nguluvi, nu kuvawulanidza avaanu mu wukangafu imola dza Mutwa Yesu Kilisiti kitakaanidzwa. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Pawulo, ye ndili mulimila-vangi va Kilisiti Yesu. Umwene aangʼemeeliye ndivedzage mutume, nu kuunyaagula ndidalikage iMola iNofu ukuhuma kwa Nguluvi. Ukuvangila kataali uNguluvi aahuuviidze iMola iNofu mu Wusimbe uWiimike wugendela wa vavidzi vaakwe. IMola iNofu iyo yiilonga ulwa Muswamuve va Nguluvi. Mu wumuunu waakwe, uyo aaholiilwe mu kipelela kya mutwa Dawudi. UNguluvi amuvilatuwe ukuvedza Muswamuve munya ngufu, wugendela wa kumudzulubusa ukuhuma ku wulungu mu ludali lwa Mubepo uMwimike. Uyo ye Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Wugendela mwa Yesu, uNguluvi aamboniye lusungu nu kuumbiika ndivedzage mutume. Aalimile ewo, ukuta ndivakemeelage avaanu vonda avasili Vayahudi, vamufuuwage uYesu nu kumwidika, ukuta ilitaawa lyakwe lilumbwage. Unyeenye naanye, muli mu avo ávakemeeliilwe vavedzage vaanu va Yesu Kilisiti. Ndikuvasimbila unyeenye vende va Nguluvi, ye múkemeeliilwe ukuvedza viimike, ye mukwikala mu wudzenge wa Loma. Ulusungu nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu, nu kwa Mutwa Yesu Kilisiti, fivedzage naanye. Pa wutalilo mu dzonda, ndikumuhongedza uNguluvi vangu wugendela mwa Yesu Kilisiti wiimila weenyo nyivonda, pakuva imola dza lufuuwo lwenyo dzídzeelaniike mu nyi dzonda. UNguluvi ye ndikumutovela iligendwa ni numbula yangu yonda, pa kuvadalikila iMola iNofu ya Muswamuve, ye mwene umoolesi vangu kye ndikuviiwuka unyeenye mbeepali mu ndapangilo dzangu. Ndiilapangila kwa Nguluvi ukutigila, ngana akeele, aameele umusika gwa kuvaadzila unyeenye. Ndísuukiilwe hiilo ukuvawona, ukuta ndivagavile ikipeelwa kya Mubepo uMwimike ikya kuvakangadza, kwe kutigila, unyeenye pamwinga naane twisikimikage mu lufuuwo, yuufwe mwa yuufwe. Vafuuwa vayanguanye, ndiisaka muludzeelage ukutigila, ndikali nu wugulume nyakoloofu uwa kuvaadzila. Neke kangi ndipila ndiitanidzwa ukufikila lino. Ndiisaka ndaadze ndidalike iMola iNofu, ukuta ndivakongole avaanu va uko vamufuuwe uMutwa Yesu, ngita kye ndílimile ku vangi avasili Vayahudi. UNguluvi aandagiidze ukudalika iMola iNofu ku vaanu vonda, ku Vagiliki na avasili Vagiliki, ku vanya wumanyi na avasili nu wumanyi. Lwe lwene ndísuukiilwe mbandu ukwadza mu kuvadalikila unyeenye vaanu va ku Loma. Apo uneene sindikuyiwonela nyoni nambe padebe ukuyidalika iMola iNofu. Pakuva iMola iNofu iyo, ye ngufu ya Nguluvi iya kuvapoka avaanu vonda avakumufuuwa uYesu, ukuvangila ku Vayahudi, ukufikila ku avasili Vayahudi. IMola iNofu iyo, yikumuvilatula uNguluvi kye akuviidikila avaanu ukuvedza vagolofu pa miiho gaakwe. Avaanu viikwidikilwa ukuvedza vagolofu wugendela wa lufuuwo hela, ngita uWusimbe uWiimike kye wiitigila, “Umugolofu iinana wugendela wa lufuuwo.” Iligooga lya Nguluvi lívilatuliilwe ukuhuma kukyanya, wiimila wa ndzanangifu nu wuhosi wonda wa vaanu aviitanidza indakyene ya Nguluvi wugendela wa wuhosi waawo. Sikwe kutigila avaanu vasiidzeela kikivedzaga ulwa Nguluvi, pakuva umwene ádzivilatuwe imola dzaakwe pa weelu. Neke lino, dziidzeeleka ukwawo. Pa wutalilo uNguluvi aagavile ifiinu fyonda. Ukuvangila umusika ugo, avaanu vasiilemwa ukumudzeela uNguluvi kye agenda, ni ngufu dzaakwe dza mbeepali, nde vavedze vasikumuwona na miiho. Imola dzaakwe dziidzeelanika wugendela wa fiinu fye aagavile, lwe lwene avaanu vasilaavedza ni nongwa ya kwikengela. Nde luvedzage vamudzeeliye uNguluvi, napo kangi vasamupeeliye indolo, nambe kumuhongedza ngita kye agenda. Nda haamu, vaali na mahoodzo agangaya luwumbulilo, kangi vasalufikile wiimila wa kiisi mu numbula dzaawo. Nde luvedzage vaatigiye vanya luhalawukagudzi, vapuva, pakuva vaalekile ukwifuunya kwa Nguluvi uMunya Ndolo va mbeepali. Nda haamu, viifuunyaga ku fihwananguluvi ifyahwaniine na vaanu, ifingʼooko, amadege ni ifiifyokonya. Neke lino, uNguluvi avalekile vaniniilage uwudobofu wuviifu wa numbula dzaawo, uwa kulima amalimo ga nyoni ni mivili gyawo, veene mwa veene. Vaakowongʼasaga indakyene ya Nguluvi ukuvedza wudesi. Vafilimilaga ifigawa nu kwifuunya, vaalekile ukwifuunya kwa Nguluvi Mugavi, ye iivagila ukulumbwa mbeepali! Eena. Wiimila wa ulo, uNguluvi avalekile viilimilage uwudobofu waawo uwuviifu uwa nyoni, ngita kye vaakeelaga. Kwe kutigila, avadala vaakowongʼiise ukuhuma ukulimila imivili gyawo mu lwe gyagaviliilwe, nu kugilimila imivili gyawo mu lwe sigyagaviliilwe. Na vagoosi navo ndeeni, vaalekile ukugilimila imivili gyawo mu lwe gyagaviliilwe ku vadala vaawo, viipyupanilaga vagoosi ku vagoosi. Avagoosi vagilimilaga imivili gyawo idza nyoni, veene mwa veene. Pa kulima ewo, vakwileetelaga ulupedzo ulwilingʼaana na malimo gaawo amahosi. Kangi, pakuva avaanu avo vasaaweene kiinu ukumudzeela uNguluvi, uNguluvi nave akuvalekaga vaniniilage amahoodzo gaawo amaviifu. Viilimaga amadzwi agasivagiye ukulimwa. Viimemaga indzanangifu idzili poloofu, uwuhosi, muhaaha nu wulamafu. Viimema igiila, uwuwuladzi, amabaatu, uwudesi nu wusongasa. Kangi vaheesi, vakumusuula uNguluvi, viimedza imikila mu madzwi ga vayaawo, kangi vakwiginiya nu kwinunumula. Viitemula ingʼaasi imiya dza kulima uwuhosi. Vakuvamena avavaha vaawo, vasili nu luhala, vasiihuuvilwa, vasili nu wende, vasili nu lupyana. Avaanu avo viidzeela ukutigila, uNguluvi mugolofu, akuvahiga ukufuwa aviilima amalimo maviifu ngita ago. Napo kangi viigina ukulima gaago hela, navo viikwidiingʼana na vaanu aviilima amalimo gaago. Neke lino, uveeve muyangu ye ukumuhiga uyungi, ungaya lwikengeledzo luluvedzaga. Pe ukumuhiga umuunu uyungi, udzeelage ukutigila ukwihiga yuuve, pakuva uwuhosi uwo we iilima umuyago, wuuwo we wiilima na yuuve. Na yuufwe twidzeela ukutigila, uluhigo lwa Nguluvi ku vaanu vonda aviilima amalimo amahosi ngita ago, lwa ndakyene. Lino, uveeve ye ukumuhiga umuyago kuno na yuuve wiilima uwuhosi wuuwo, ongo, wiihoodza ukutigila, ulaasuga uluhigo lwa Nguluvi? Ongo, usiiwoneesa ukutigila, wiibeda uwumosi wa wunofu, uwisamutima nu lwigugumidzo lwa Nguluvi? Ongo, usiidzeela ukutigila, uwugulume wa Nguluvi ukwako, wukukulongodza ukupela indzanangifu dzaako? Wiimila wa mabula gaako ni numbula yaako iyisiikwidika ukupela indzanangifu dzaako, ukwilundahidzila iligooga lya Nguluvi pe lilaavilatulwa pa kigono ikya luhigo lwa wugolofu. Ikigono ikyo, “uNguluvi alamuhomba nayula kulingʼaana na malimo gaakwe.” UNguluvi alavapeela uwuumi uwa mbeepali avaanu aviitemula amalumbo, uluginiyo nu wuumi uwusiikwanangika, pakuva viipifukila ukulima inofu. Neke kangi avanya kyoyo, na aviikaana indakyene nu kuniniila uwuhosi, uNguluvi alavaviipila nu kuvapedza. Avaanu vonda aviilima uwuhosi, valaanukila ingʼuuto dza kivembo ni mumuko, ukuvangila ku Vayahudi, ukufikila ku avasili Vayahudi. Neke kangi vonda aviilima inofu, uNguluvi alavapeela uluginiyo, indolo nu lutengamaso, ukuvangila ku Vayahudi, ukufikila ku avasili Vayahudi. Mu ulo, uNguluvi asiikwegela lubali umuunu ye avedzaga. Avasili Vayahudi vasigidzeeliye imilagililwe gya Mose. Wiimila wa ulo, ngana válimile indzanangifu, uNguluvi alavatipula kitavahiga kulingʼaana ni milagililwe igyo. AVayahudi vágidzeeliye imilagililwe gya Mose. Wiimila wa ulo, ngana válimile indzanangifu, uNguluvi alavahiga kulingʼaana ni milagililwe igyo. Valaahigwa, pakuva uNguluvi asikumwidikila ukuvedza mugolofu umuunu wiimila wa kupulika imilagililwe gya Mose hela, nda haamu, akumwidikila ukuvedza mugolofu umuunu, pakuva iilima ngita kye giilonga imilagililwe. Avasili Vayahudi vasigidzeeliye imilagililwe. Napo kangi, pe viilima ngita kye giilagidza imilagililwe, viiwoneesa mu migendele gyawo ukutigila, viidzeela ulwivagila ukulima, nde vavedze vasigidzeeliye imilagililwe. Mu migendele gyawo viiwoneesa ukutigila, indagiilidzo dza milagililwe dzísimbiilwe mu numbula dzaawo. Kangi viidzeela idzo ukutigila, ye ndakyene wugendela mu lwikagulo lwawo, pakuva amahoodzo gaawo gakuvahiga pe viilima uwuhosi, enewuli gakuvakengela pe viilima uwunofu. Uluhigo lwa mahoodzo ago, lulaahumila pa kigono ikya wusililo, uNguluvi pe alavahiga avaanu mu mahoodzo gaawo ga kinyele wugendela mwa Kilisiti Yesu, ngita kye yiilonga iMola iNofu ye ndiidalika. Lino uveeve ye wiitigila uli Muyahudi, wiihuuvila ukuvedza mugolofu pa miiho ga Nguluvi wiimila wa kwinatila imilagililwe gya Mose, nu kwiginiya ukutigila, uli muunu va Nguluvi. Kangi ukwiwona ukutigila, wiidzeela dze iikeela uNguluvi, ni idziivagila ukulimwa, pakuva úwulaniidzwe mu milagililwe. Kulingʼaana na idzo, ukwiwona ukutigila wiivagila ukuvalongodza avabofu, nu kuvedza lumuli ku vaanu vonda avali mu kiisi. Kangi ukwiwona ukutigila, uli muwulanidzi va vaana na vaanu avasiludzeeliye ulwa ndakyene ya Nguluvi, pakuva uli ni mola dzonda idza wuwuya ni ndakyene mugati mwa milagililwe. Lino, uveeve ukuvawulanidza avaanu avangi imilagililwe, kye kiki yuuve usiilima ngita kye giilonga imilagililwe igyo? Uveeve wiiwulanidza avangi, wiitigila, “Utane ukuhiidza,” kye kiki yuuve wiihiidza? Uveeve ukuvalongela avaanu ukutigila, “Utane ukudumula uwutoolane,” kye kiki yuuve wiidumula uwutoolane? Kangi, uveeve wiisuula avakwifuunya ku fihwananguluvi, kye kiki yuuve wiihiidza ifiinu mu tembeli dza minguluvi? Uveeve ye ukwiginiya ukutigila, úgidzeeliye imilagililwe gya Mose, kye kiki ukumubeda uNguluvi pe wiidzumba imilagililwe igyo? Ulo lwihwanana nu Wusimbe uWiimike uwiitigila, “Avaanu va nyi idzingi viilonga fivi ilitaawa lya Nguluvi, wiimila wa wuhosi we mwilima unyeenye.” AVayahudi vonda vaavisingwa, neke kangi ukusingwa uku kuli luwumbulilo, ngana wiigendela dze giilonga imilagililwe. Neke kangi, ngana udzumbe imilagililwe, ukusingwa kwako kwivedza kungaya luwumbulilo, kangi wiivedza ngita muunu ye asinaa asingwa. Neke lino, umuunu ye asinaa asingwa, ngana iigendela ulwisakulwa mu milagililwe gya Mose, uNguluvi akumwidikila ngita muunu ye ásingiilwe. Umuunu ye asinaa asingwa, ngana iikwidika imilagililwe, akukuwoneesa ukutigila, uli munya ndzanangifu, uveeve ye údzumbile imilagililwe, nde uvedze úsingiilwe nu kupeelwa imilagililwe. Kwe kutigila, uMuyahudi va ndakyene si uyo ye áholiilwe Muyahudi nambe ye ásingiilwe mu lwa muvili hela. Nda haamu, uMuyahudi va ndakyene ye uyo ye akumwidika uNguluvi mu numbula yaakwe. Ukusingwa kwa ndakyene kwilimika wugendela mwa Mubepo uMwimike mu numbula, si wugendela wa kwinatila imilagililwe gya Mose. Umuunu ye ásingiilwe mu numbula, iikwanukila amalumbo ukuhuma kwa Nguluvi, asiihuuvila amalumbo ukuhuma ku vaanu. Lino wiimila wa idzo, ongo, ukuvedza Muyahudi kuli luwumbulilo luki? Enewuli, ukusingwa kuli luwumbulilo luki? Ndakyene ukuvedza Muyahudi kuli luwumbulilo lukomi. Uluwumbulilo lwa kutala mu dzonda, uNguluvi avapeeliye aVayahudi amadzwi gaakwe, ukuta vavedzage vahuuvilwa ukuganiniila. Neke kangi aVayahudi avangi vasaali vahuuvilwa mu ulo. Ongo, uNguluvi ahadza iileka ukuvedza muhuuvilwa wiimila wa avo avasaali vahuuvilwa? Nambi naludoodo! UNguluvi iisigala ukuvedza muhuuvilwa mbeepali, nde vavedze avaanu vonda vadesi. Ngita uWusimbe uWiimike kye wiitigila, “Pe ukuvalongela avaanu uwuhosi waawo, amadzwi gaako ga ndakyene. Pe ukuvahiga, uluhigo lwako lugolofu.” Neke kangi, ngana uwuhosi weesu wiiwoneesa ukutigila, uNguluvi mugolofu, ongo, tutigile uNguluvi si mugolofu pe akutupedza? Ulo lwe luwuudzo apangi avaanu vahadza viiwuudza. Nambi naludoodo! Ngana luvedze ewo, ongo, uNguluvi alavahiga wuli avaanu va pe naanyi? Kangi uyungi apangi ahadza iiwuudza iitigila, “Ngana uwudesi wangu wiitanga ukuwoneesa indakyene ya Nguluvi nu koongeledza indolo dzaakwe, lino kye kiki ndiihigwa ukutigila, ndili munya ndzanangifu?” Ulo lwilingʼaana nu kutigila, “Tulimage indzanangifu, ukuta dzihumilage inofu!” Avaanu avangi vakutufilila ukutigila, na yuufwe twiwulanidza ndeeni. Vonda avo valaapedzwa kulingʼaana nu wuhosi waawo. Neke lino, tutigile kiki? Ongo, uneefwe Vayahudi twivagila hiilo, ukulutila avaanu avangi avasili Vayahudi? Nambi! Tukapitaaha ukutigila, aVayahudi na avasili Vayahudi, vonda vali mu wutemi wa ndzanangifu. Ngita uWusimbe uWiimike kye wiitigila, “Sikwali umuunu umugolofu, sikwali nambe yumwinga. Sikwali umuunu ye avedzaga ye akulufika, kangi sikwali ye akumusakula uNguluvi. Avaanu vonda válekile ukumwidika uNguluvi, vonda vangaya luwumbulilo pa miiho gaakwe. Sikwali ye iilima inofu, sikwali nambe yumwinga.” “Imimilo gyawo, gili mombwe idzili mwadzi, indimi dzaawo, dziilonga uwudesi.” “Mu milomo gyawo, giihuma amadzwi agali nu wuhungu ngita wa ndzoka.” “Imilomo gyawo, gímemile amadzwi ga ndeko nu wuvafi.” “Amagulu gaawo, gali kisaatu ukuhelela kukoma. Kukuvedzaga kwe viihelela, viikwananga nu kuhula imumuko. Vasiyidzeeliye ingʼaasi ya kuleeta ulutengamaso.” “Vasikumoogopa uNguluvi mu mahoodzo gaawo.” Lino twidzeela ukutigila, dzonda idzo idzaasimbiilwe mu Wusimbe uWiimike, dzaasimbiilwe ku vaanu aviipeelwa uwusimbe uwo. Dzaasimbiilwe ukuta avaanu vonda valemwe ukwikengela, kangi ukuta dziwoneke pa weelu ukutigila, vonda valima-ndzanangifu pa miiho ga Nguluvi. Pakuva sikwali umuunu ye avedzaga, ye iikwidikilwa ukuvedza mugolofu pa miiho ga Nguluvi, wugendela wa kuniniila imilagililwe. Nda haamu, imilagililwe gikumutanga umuunu ukulukagula ukutigila, álimile indzanangifu. Neke kangi lino, uNguluvi átuwoneesiidze ingʼaasi iya kutwidikila ukuvedza vagolofu, kingaya kuhuuvila imilagililwe gya Mose. Nagi milagililwe nu wusimbe wa vavidzi, fiilonga pa weelu ulwa mola dza ngʼaasi iyo. UNguluvi akuviidikila ukuvedza vagolofu avaanu vonda, wugendela wa kumufuuwa uYesu Kilisiti. Asiikwegela lubali umuunu ye avedzaga, pakuva avaanu vonda válimile indzanangifu, kangi imigendele gyawo gisiiwoneesa indolo dza Nguluvi. Neke kangi uNguluvi mu lusungu lwakwe, akuviidikila avaanu ukuvedza vagolofu kitahombwa, wugendela mwa Kilisiti Yesu ye atukombuwe ukuhuma mu ndzanangifu dzeesu. UNguluvi amutawuwe uYesu ukufuwa, avedze wusembe wa lwiteepulo lwa vaanu nu mwene. Avaanu avakumufuuwa uYesu, viiteepudzwa nu Nguluvi wiimila wa kwita idanda yaakwe. UNguluvi aalimile ewo, ukuta iiwoneese yumwene ukutigila muhuuvilwa, pakuva ukufikila ifuwa ya Yesu, aali íigugumiidze ulwa ndzanangifu dzonda idzaatalile ukulimwa. Kangi aalimile ewo, ukuta awoneese mu musika ugu ukutigila, umwene muhuuvilwa na ye akuviidikila ukuvedza vagolofu avakumufuuwa uYesu. Wiimila wa idzo, umuunu akwilumba wuli ulwa kwidikilwa ukuvedza mugolofu? Iilemwa mbandu! Ongo, umuunu akwilumba iidikilwe ukuvedza mugolofu wugendela wa kuniniila imilagililwe? Nambi! Umuunu iikwidikilwa ukuvedza mugolofu wugendela wa kumufuuwa uYesu. Twidzeela ukutigila, uNguluvi pe akumwidikila ukuvedza mugolofu umuunu, akumwidikila wugendela wa kumufuuwa uYesu, si wugendela wa kwinatila imilagililwe gya Mose. UNguluvi ye Nguluvi va Vayahudi veene? Asili Nguluvi nambe va avasili Vayahudi navo? Ndakyene umwene ye Nguluvi na ku avasili Vayahudi navo, pakuva kuli Nguluvi yumwinga swe, kangi kuli ngʼaasi yimwinga swe iya kuviidikila kuvedza vagolofu. AVayahudi avasinge na avasili Vayahudi avasisingiilwe, vonda viikwidikwa nu Nguluvi ukuvedza vagolofu wugendela wa kumufuuwa uYesu hela. Pe twisimiilidza ukufuuwa, ongo, twilonga ukutigila, twihedza amalimo ga milagililwe igyo? Nambi naludoodo! Nda haamu, wugendela wa kusimiilidza ulufuuwo, twikwilidza imilagililwe gya Mose. Lino tulonge kiki ulwa dadiisu uAbulahamu? Aadzeeliye kiki ulwa mola dza kwidikilwa ukuvedza mugolofu? Ngana twitigila ndakyene uAbulahamu iidikiilwe ukuvedza mugolofu wiimila wa malimo gaakwe manofu, apo ngali aali ni kiinu ikya kwilumba pa miiho ga vaanu. Nda haamu, indakyene yiitigila, asili ni kiinu ikya kwilumba pa miiho ga Nguluvi. UWusimbe uWiimike wiitigila wuli? Wiitigila, “UAbulahamu amufuuviilwe uNguluvi, mu ulo uNguluvi akumwidikilaga ukuvedza mugolofu.” Lino, umuunu ye iilima amalimo, uluhombo lwakwe lusiivalililwa ukwakwe ngita luwonolo, nda haamu, iivagila ukuhombwa. Neke kangi umuunu asiikwidikilwa ukuvedza mugolofu pakuva iilima amalimo, nda haamu, pakuva akumufuuwa uNguluvi ye akumwidikila umuhosi ukuvedza mugolofu. Umutwa uDawudi nave, iilonga luulo ulwa fuunyo dza muunu ye iikwidikilwa ukuvedza mugolofu nu Nguluvi, kitahuuvila amalimo gaakwe, ukutigila, “Vafuunywa avaanu ávapyaniidzwe nu Nguluvi inongwa dzaawo, nu kuwodzwa indzanangifu dzaawo. Mufuunywa umuunu ye asiivalililwa nu Mutwa Nguluvi, ukuvedza munya ndzanangifu.” Ongo, ifuunyo idzo wiimila wa Vayahudi veene, pakuva navo vásingiilwe? Ongo, si wiimila wa avasili Vayahudi navo, nde vavedze vasisingiilwe? Mwiwukage ukutigila, uAbulahamu iidikiilwe nu Nguluvi ukuvedza mugolofu wugendela wa lufuuwo lwakwe. Neke kangi ulo lwahumiye ndali? Ndikuvalongela ukutigila, uAbulahamu iidikiilwe ukuvedza mugolofu, pe aali asinaa asingwa! Pambele iisingwaga. Ukusingwa kwakwe kyali kimanyilo ukutigila, uNguluvi amwidikiye ukuvedza mugolofu wiimila wa lufuuwo lwe aali nalo, pe aali asinaa asingwa. Wiimila wa ulo, uAbulahamu ye daada va vonda avakumufuuwa uNguluvi, nde vavedze vasinaa vasingwa, ukuta navo viidikilwage ukuvedza vagolofu. Luli ndeeni uAbulahamu ye dadaawo va vasinge, si pakuva vaasingiilwe hela, nda haamu, pakuva navo vakumufuuwa uNguluvi ngita udadiisu uAbulahamu kye amufuuviilwe uNguluvi, umusika pe aali asinaa asingwa. UNguluvi amuhuuviidze uAbulahamu ni kipelela kyakwe ukutigila, alavapeela inyi yonda yivedzage lipwela lyawo. UNguluvi asamuhuuviidze uAbulahamu ulo, pakuva agiidiike imilagililwe, nda haamu, pakuva amufuuviilwe uNguluvi, lwe lwene uNguluvi amwidikiye ukuvedza mugolofu. Ngana avaanu viikwanukila uluhuuvidzo lwa Nguluvi wugendela wa kwidika imilagililwe, apo kungaya luwumbulilo ukumufuuwa uNguluvi. Kangi uluhuuvidzo lwakwe lwahela, pakuva ukudzumba imilagililwe kwileeta ulupedzo. Neke kangi, ngana sikoogili imilagililwe, apo sikookuli ukudzumba imilagililwe. Lwe lwene ulo ukutigila, avaanu viikwanukila uluhuuvidzo lwa Nguluvi wugendela wa kumufuuwa. Lwali ewo, ukuta uluhuuvidzo ulo luvedzage wugendela wa lusungu ku vonda uAbulahamu ye ali dadaawo. Si kutigila avakugiidika imilagililwe ve veene aviikwanukila uluhuuvidzo ulo veene, nda haamu, na avo avakumufuuwa uNguluvi ngita uAbulahamu. Uneefwe twivonda, uAbulahamu ye dadiisu mu lufuuwo. Luli ngita uNguluvi kye amuhuuviidze uAbulahamu mu madzwi ga Wusimbe uWiimike ukutigila, “Ndíkuviikile uvedzage dadaawo va vaanu va nyi ndzoloofu.” UAbulahamu ali dadiisu wiimila wa kulufuuwa uluhuuvidzo lwa Nguluvi ulo, ye akuvapeela uwuumi avaafuwe, na ye iilagidza ifiinu fivedze poofili ifisinaa fivedzaga poofili. UNguluvi amuhuuviidze uAbulahamu ukutigila, “Avaanu va kipelela kyako valaavedza voloofu ngita nondwe.” Nde luvedze amadzwi ago gaali matalamu ukugahuuvila, uAbulahamu agahuuviye nu kugafuuwa. Wiimila wa ago, iivedzaga dadaawo va vaanu va nyi ndzoloofu. Umusika ugo, uAbulahamu aali ni myaka ngita ligana limwinga (100). Nde luvedze aadzeelaga ukutigila mugogolo, nu muvili gwakwe gungaya ngufu, kangi nayu mudala vaakwe uSala mugumba, ulufuuwo lwakwe lusaakeepile. Kangi asaali nu kwiganiya mu lufuuwo lwakwe ulwa luhuuvidzo lwe aapeeliilwe nu Nguluvi. Nda haamu, iiginaga ukukangadzwa mu lufuuwo lwakwe nu kumupeela indolo, pakuva aadzeeliye ndakyene ukutigila, uNguluvi asiilemwa ukulima dze amuhuuviidze. Lwe lwene uWusimbe uWiimike wiitigila, “Akumwidikilaga ukuvedza mugolofu.” Neke kangi amadzwi ago agiitigila, “UNguluvi akumwidikilaga ukuvedza mugolofu,” gasaasimbiilwe wiimila wa Abulahamu swe, nda haamu, gaasimbiilwe wiimila weesu, uneefwe ye tukumufuuwa uNguluvi, ye amudzulubwise uMutwa veesu uYesu ukuhuma ku wulungu ukutigila, na yuufwe alatwidikila ukuvedza vagolofu. UNguluvi amutawuwe uYesu afuwe, ukuta adzihedze indzanangifu dzeesu, kangi akumudzulubusaga, ukuta twidikilwe ukuvedza vagolofu. Neke, pakuva uNguluvi átwidikiye ukuvedza vagolofu wugendela wa kumufuuwa uYesu, lino tuli nu lutengamaso nave wugendela mwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Wugendela wa lufuuwo lwesu, uKilisiti átuhambwise twingile mu lusungu lwa Nguluvi, kangi twave tukwikala mu lusungu ulo. Mu ulo, tuli nu lukeelo pakuva twihuuvila ukutigila, tulaavedzasa nu Nguluvi mu ndolo dzaakwe. Kangi, nde tuvedze tuli mu mumuko, twisigala nu lukeelo pakuva twidzeela ukutigila, imumuko dzikutupeela uwisamutima. Uwisamutima uwo we weene uwukutupeela uwukangafu wa numbula, nu wukangafu wa numbula wukutupeela uluhuuvilo. Uluhuuvilo ulo lusikutuyeyewusa pakuva twidzeela ukutigila, uNguluvi átwitiye uwende waakwe mu numbula dzeesu wugendela mwa Mubepo uMwimike ye átupeeliye. Umusika gwe aahaaguwe uNguluvi pe twali tungaya ngufu, uKilisiti aadzile mu kufuwa wiimila weesu ye tusili vagolofu. Ndakyene lutalamu kwa muunu ukwidika ukufuwa wiimila wa muunu umugolofu. Apangi umuunu iigela ukwidika ukufuwa wiimila wa muunu umunofu hiilo. Neke kangi pe twali twave vanya ndzanangifu, uNguluvi aawoneesiidze uwende waakwe ukwesu, wugendela wa kumutawula uKilisiti afuwe wiimila weesu. Neke lino, pakuva twídiikwe ukuvedza vagolofu wugendela mu danda ya Yesu, ndakyene tuhadza twipokwa wugendela mwa Yesu ukuhuma mu ligooga lya Nguluvi. UNguluvi atuteepwidze uneefwe nu mwene wugendela wa kufuwa kwa Muswamuve, pe twali vatavangwa vaakwe. Neke lino, pakuva túteepwidzwe nave, ndakyene tulaapokwa wugendela wa wuumi wa Muswamuve. Kangi si luulo hela, nda haamu, pamwinga na ulo, uNguluvi átuhambwise tukeele hiilo, wugendela mwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti ye átuteepwidze nu Nguluvi. Indzanangifu yiingiye mwe naanyi wugendela wa muunu yumwinga uAdamu, yikuvahulilaga vonda ifuwa. Wiimila wa ndzanangifu iyo, avaanu vonda viifuwa, pakuva vonda válimile indzanangifu. UMose pe aali asinaa apeelwa imilagililwe, indzanangifu yaali mooyili mwe naanyi. Neke kangi uNguluvi asavavaliliye avaanu ukuvedza valima-ndzanangifu, pakuva imilagililwe sigyali poogili. Napo kangi, ukuvangila uAdamu ukufikila uMose, ifuwa yaali kooyili, nambe ku vaanu avasaalimile indzanangifu ngita uAdamu pa kudzumba uwulagidze. Lino uAdamu aali kihwananidzo kya Kilisiti ye aadzile mumbele. Neke kangi indzanangifu ya Adamu, yisiilingʼaana nu luwonolo lwa lusungu lwa Nguluvi. UAdamu aahulile avaanu voloofu vafuwe wiimila wa ndzanangifu yaakwe, neke kangi wugendela wa luwonolo lwa muunu yumwinga, uYesu Kilisiti, avaanu voloofu váanukiye ulusungu lwa Nguluvi ngaya kigelelo. Kangi indzanangifu ya muunu yumwinga uAdamu, yisiilingʼaana nu luwonolo lwa lusungu lwa Nguluvi. Wiimila wa ndzanangifu yimwinga ya Adamu, uNguluvi avahigile avaanu kuvagila ulupedzo. Neke kangi wiimila wa lusungu lwakwe, uNguluvi aviidikiye avaanu ukuvedza vagolofu, nde vavedze vanya ndzanangifu ndzoloofu. Ngana indzanangifu ya muunu yumwinga yaahulile ifuwa yiteme avaanu vonda, ndakyene avaanu aviikwanukila ulusungu lwa Nguluvi ngaya kigelelo, na aviikwidikilwa ukuvedza vagolofu, vahadza viitema mu wuumi wugendela wa muunu yumwinga uYesu Kilisiti. Neke lino, ngita avaanu vonda kye vaavagiye ukupedzwa wiimila wa ndzanangifu ya muunu yumwinga, ndeeni avaanu vonda viikwidikilwa ukuvedza vagolofu, nu kwanukila uwuumi uwa mbeepali, wugendela wa wugolofu wa muunu yumwinga. Kangi, ngita umuunu yumwinga kye aakaanile ukumwidika uNguluvi, akuvahulilaga avaanu voloofu vavedze vanya ndzanangifu, ndeeni umuunu yumwinga ye amwidiike uNguluvi, alavahulila avaanu voloofu viidikilwe ukuvedza vagolofu. Imilagililwe gya Mose gyadzile, ukuta indzanangifu dzoongelele. Napo kangi pe dzóongeliye, ulusungu lwa Nguluvi nalo lwiginaga ukoongelela. Lino, ngita avaanu kye vaali mu wutemi wa ndzanangifu iyavaleetiye ifuwa, ndeeni wiimila wa kuviidikila ukuvedza vagolofu, vali mu wutemi wa lusungu lwa Nguluvi, uwukuvaleetela uwuumi uwa mbeepali mwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Lino tutigile kiki? Ongo, tuginage ukulima indzanangifu, ukuta uNguluvi aginage ukutoongelehedza ulusungu? Nambi, lusiivedza ewo! Ulwa mola ya kulima indzanangifu, uneefwe tuli ngita túfuwe. Kulingʼaana na ulo, tuginage wuli ukulima indzanangifu? Ongo, musiidzeela ukutigila, pe twadzabiikwe, twakamiingʼiiswe nu Kilisiti Yesu mu fuwa yaakwe? Pe twadzabiikwe, twali ngita twafuwe nu kusiilwa nave, kwe kutigila twakamiingʼiiswe nave mu fuwa. Ngita uKilisiti kye aadzulubwiswe ukuhuma ku wulungu wugendela wa ngufu ngomi dza Daada, ndeeni na yuufwe, twali ngita twadzulubwiswe nave, ukuta tuvedzage ni migendele mipiya mu miikalile gyesu. Pakuva, ngana twakamiingʼiiswe nu Kilisiti mu fuwa yaakwe pe twadzabiikwe, ndakyene tulaakamiingʼaswa nave mu wuumi ngita kye aadzulubwiswe. Pa ulo twidzeela ukutigila, uwumuunu weesu uwulovela waatoveleliilwe pa kipindulihidzo pamwinga nu Kilisiti, ukuta uwumuunu weesu wa ndzanangifu wutipulwe, tutanage ukuvedza vasutu va ndzanangifu kangi. Ngana umuunu afuwe ewo, ali muvangwa ukuhuma mu wutemi wa ndzanangifu. Lino twadzabiikwe, ngana twafwiliise nu Kilisiti, twifuuwa ukutigila tuliikalasaga nave. Twidzeela ukutigila, pakuva uKilisiti aadzulubwike ukuhuma ku wulungu, asilaafuwa kangi. Ni fuwa yisilaawiila kangi ukutema umwene. UYesu pe aafuwe, aafuwe nyakamwinga hela, iideludzaga uwutemi wa ndzanangifu dzonda. Neke kangi lino, wiimila wa wudeludzi waakwe ali muumi, akwikala ukumukeeledza uNguluvi. Unyeenye naanye mwiwonage ngita múfuwe ulwa wutemi wa ndzanangifu, neke kangi lino, muli vuumi pa kumukeeledza uNguluvi wugendela wa kukamiingʼaswa nu Kilisiti Yesu. Mutanage ukuleka indzanangifu yiteme imivili gyenyo igya musika gwa wuhosi ugu, ukuta mutane ukukwegwa ukuniniila uwudobofu uwuviifu wa mivili gyenyo. Kangi mutanage ukufitawula ifipagwa fyenyo fya mivili fivedzage fya kulimila indzanangifu. Nda haamu, mwitawulilage nu kufitawula ifipagwa fya mivili fyonda fivedzage fya kulimila uwugolofu, nu kumutovela iligendwa uNguluvi, pakuva unyeenye muli vaanu ve ávadzulubwise, ukuta mwingile ku miikalile imipiya. Indzanangifu yisivatema kangi, pakuva unyeenye musili mu wutemi wa milagililwe, nda haamu, muli mu wutemi wa lusungu lwa Nguluvi. Lino tutigile kiki? Ongo, tulimage indzanangifu, pakuva tusili mu wutemi wa milagililwe, nda haamu, tuli mu wutemi wa lusungu lwa Nguluvi? Nambi naludoodo! Muludzeelage ukutigila, wone mwitawulile ukuvedza vasutu va muunu wuli nu kudziidika dze iikeela, apo mwivedza vasutu vaakwe. Kwe kutigila, ngana mwininiila uwuhosi, mwivedza vasutu va wuhosi, uko kwihula ifuwa. Ngana mukumuniniila uNguluvi, mwivedza vasutu va Nguluvi, uko kwihula ukwidikilwa ukuvedza vagolofu. Pakataali, pe musamudzeeliye uNguluvi, mwali vasutu va ndzanangifu. Lino ndikumuhongedza uNguluvi, pakuva unyeenye múfuuviilwe imbulanidzo dza Wukilisiti dze mwánukiye, kangi mwininiila ni numbula yonda. Kangi uNguluvi ávadinduliye ukuhuma mu wusutu wa ndzanangifu, ávahambwise muvedzage vasutu vaakwe, ukuta mulimage uwugolofu. Ndiilonga naanye wugendela wa kihwananidzo kya wusutu ikyo, ukuta mulufike lwe ndiilonga. Pe mwali musinaa mumudzeela uYesu, mwali vasutu va ndzanangifu, mwitawuwe ukulima amalimo amaafu. Lino mwitawulilage kwa Nguluvi ukuvedza vasutu va wugolofu uwukuvalongodza kuvedza viimike. Apo pe mwali vasutu va ndzanangifu, musaalongodzwaga nu wugolofu. Umusika ugo, mwalimaga amalimo ago ge mwiwona nyoni lino. Mwanukiye luwumbulilo luki ukuhuma mu ago? Nambi, musaanukiye luwumbulilo luluvedzaga! Amalimo ago giileeta fuwa. Neke kangi lino, uNguluvi ávadinduliye ukuhuma mu wusutu wa ndzanangifu, ávahambwise muvedzage vasutu va Nguluvi. Lino uluwumbulilo lwe mwikwanukila, lukuvalongodza ukuvedza viimike nu kwingila ku wuumi uwa mbeepali. Umuunu ye ali musutu va ndzanangifu, uluhombo lwakwe ye fuwa ya mbeepali. Neke kangi uNguluvi átupeeliye uluwonolo lwa wuumi uwa mbeepali mwa Kilisiti Yesu, uMutwa veesu. Vafuuwa vayangu, ndiilonga naanye ye múludzeeliye ulwisakulwa mu milagililwe. Ongo, musiidzeela ukutigila, umuunu iilongodzwa nu wutawulilwe wa milagililwe umusika pe ali muumi swe? Luli ngita umudala ye átawiike. Umugoosi vaakwe pe ali muumi, umudala uyo iikwavikwa ukuvedza mudala vaakwe mu milagililwe gya noolane. Neke kangi, ngana umugoosi vaakwe áfuwe, umudala uyo iivedza mwawule ukuhuma mu milagililwe igyo. Ngana atawuke kwa mugoosi uyungi umusika umugoosi vaakwe pe apila muumi, umudala uyo iivedza mudumuli-noolane. Neke kangi, ngana umugoosi vaakwe áfuwe, apo iivedza mwawule ukuhuma mu milagililwe gya noolane. Kangi ngana atawuke kwa yungi, asiivedza mudumuli-noolane. Ndeeni kye lugenda na yuunye vafuuwa vayangu. UKilisiti pe aafuwe pa kipindulihidzo, na yuunye mwafuwe, kwe kutigila mwawuliilwe ukuhuma mu milagililwe gya Mose, ukuta mukamiingʼaswe nu Kilisiti. Nave aadzulubwiswe ukuhuma ku wulungu, ukuta mumuvelekelage ifiveleko uNguluvi. Pe twalongodzwaga nu wumuunu weesu uwa kataali, ulwasakulwaga mu milagililwe, lwahulile tuniniilage uwudobofu uwuviifu uwaalimaga amalimo mu mivili gyesu, lwe lwene twaveliike ifiveleko ifiileeta ifuwa. Neke kangi pakuva túfuwe nu Kilisiti, tuli vaawule ukuhuma mu milagililwe igyatwaviike pakataali. Lino tusikumutovela iligendwa uNguluvi mu ngʼaasi iya kuniniila imilagililwe ígisimbiilwe, nda haamu, mu ngʼaasi imiya iya kulongodzwa nu Mubepo uMwimike. Lino tutigile kiki? Imilagililwe ye ndzanangifu? Nambi naludoodo! Ngana imilagililwe gikali givedzage sipoogili, uneene ngali sindidzeeliye ukutigila, indzanangifu kye kiinu kiki. Ngana lukali luvedze sipooluli ululagi lumwinga ulwitigila, “Utanage ukudoboka ikiinu kya muyago,” uneene ngali sindidzeeliye ukutigila, ukudoboka ye ndzanangifu. Neke kangi pe ndaludzeeliye ululagi lumwinga ulo, indzanangifu yiilamusaga uwudobofu uwuviifu uwuli poloofu mugati umwangu. Ngana imilagililwe sipoogili, apo indzanangifu dzingaya ngufu. Ifigono fya kumbele ndiikalaga kitadzeela imilagililwe gya Mose. Neke kangi pe ndaadzeeliye indagi dzaakwe, ingufu ya ndzanangifu yaalamwike, apo ndaahigiilwe ifuwa. Ndiiwonaga ukutigila, ululagi ulo ulwali lwa kuumeela uwuumi, lwaandeetiye ifuwa. Kwe kutigila, pe ndaludzeeliye ululagi ulo, indzanangifu yaandzangile wugendela wa lulagi ulo nu kuunyulila ifuwa. Neke lino, imilagililwe miimike ni ndagi dzaakwe nadzo ndzimike, ngolofu, kangi nofu. Ikiinu ikinofu kíinyuliye ifuwa? Nambi naludoodo! Nda haamu, imilagililwe gyadzile, ukuta indzanangifu yiwoneke ukutigila, ndzanangifu. Ndeeni, ifuwa yaandzadziye wugendela wa milagililwe minofu igyo. Neke lino, imilagililwe igyo giiwoneesa ukutigila, indzanangifu kye kiinu kiviifu mbandu. Twidzeela ukutigila, imilagililwe gyahumile kwa Nguluvi, neke kangi uneene ndili nu wumuunu wa ndzanangifu, kwe kutigila uneene ndili musutu va ndzanangifu. Uneene sindikulufika lwe ndiilima. Lula lwe ndiisaka ukulima sindiilima, nda haamu, lula lwe ndikulusuula, ulo lwe lwene lwe ndiilima. Ngana uneene ndiilima lula lwe sindiisaka, apo lwiwoneka ukutigila, ndiikwidikila ukutigila imilagililwe minofu. Neke kangi lino, pe ndiilima lwe sindiisaka, ndiivedza siye neene, nda haamu, ye ndzanangifu iyili mugati umwangu. Ndiidzeela ukutigila, mugati umwangu mu wumuunu wangu uwa ndzanangifu, sikookili ikinofu kikivedzaga. Pakuva ndiisaka ukulima ulunofu, neke kangi ndiilemwa ukululima. Kwe kutigila, ulunofu lwe ndiisaka ukululima sindiilima, neke kangi ndiilima uluviifu lula lwe sindiisaka. Lino, ngana ndiilima lula lwe sindiisaka, ndakyene ndiivedza si yuune ye ndiilima ulo, nda haamu, yiivedza ye ndzanangifu yila iyili mugati umwangu. Neke lino, ndiidzeela ukutigila, pe ndiisaka ukulima ulunofu, ndiikwegwa ukulima uluviifu. Mugati mu numbula yangu, ndikugikeela imilagililwe gya Nguluvi. Neke kangi ndiiwona ukutigila, ingufu ya ndzanangifu yiitema ifipagwa fyangu ifya muvili, kangi yiiluwa na mahoodzo gangu. Ingufu iyo yiihambusa ndiwopwage ni ndzanangifu iyiilima amalimo mu muvili gwangu. Ndili nu lukali! Ye ani ye ahadza akuumoka ukuhuma mu wumuunu uwu uwukuundongodza ku fuwa? Tumuhongedzage uNguluvi! Umwene akutupoka ukuhuma mu ngufu ya ndzanangifu wugendela mwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Neke lino, ndiitovela iligendwa imilagililwe gya Nguluvi mu mahoodzo gangu, neke kangi mu wumuunu wangu uwa ndzanangifu, ndiitovela iligendwa ingufu ya ndzanangifu. Neke ukuvangila lino, kungaya lupedzo ku vaanu avali mwa Kilisiti Yesu. Pakuva muli mwa Kilisiti Yesu, uMubepo uMwimike ye akutupeela uwuumi ávaviikile muvedzage vavangwa ukuhuma mu wutemi wa ndzanangifu ni fuwa. Imilagililwe gya Mose gyali gingaya ngufu ya kutwawula, wiimila wa wumuunu weesu uwa ndzanangifu. Neke kangi imilagililwe kye gyalemiilwe ukulima, uNguluvi aalimile. Akumutumaga uMuswamuve aadze mwe naanyi, ali nu muvili ngita uneefwe twe vaanu, ukuta avedze wusembe uwa kuhedza indzanangifu dza vaanu. Wugendela wa wusembe uwo uwa muvili gwa Kilisiti, uNguluvi aatipuwe ingufu ya ndzanangifu, ukuta akwilidze mugati umwesu dzonda idza wugolofu idziisakulwa mu milagililwe. Mu ulo, uneefwe tusiilongodzwa nu wumuunu weesu uwa ndzanangifu, nda haamu, twilongodzwa nu Mubepo uMwimike. Pakuva aviilongodzwa nu wumuunu uwa ndzanangifu, uluhala lwawo lwikeela ukulima indzanangifu. Neke kangi aviilongodzwa nu Mubepo uMwimike, uluhala lwawo lwikeela ukulima amalimo agakumukeeledza uMubepo uMwimike. Avaanu aviilongodzwa nu wumuunu uwa ndzanangifu mu mahoodzo gaawo, avo vakwihulila ifuwa. Neke kangi avaanu aviilongodzwa nu Mubepo uMwimike mu mahoodzo gaawo, avo vali nu wuumi uwa mbeepali nu lutengamaso. Pakuva avaanu aviilongodzwa nu wumuunu uwa ndzanangifu mu mahoodzo gaawo, avo vali vatavangwa va Nguluvi, vasiikwidika nambe padebe ukugininiila imilagililwe gyakwe, kangi viilemwa ukugiidika. Kwe kutigila, aviilongodzwa nu wumuunu uwa ndzanangifu, viilemwa ukumukeeledza uNguluvi. Neke kangi unyeenye musiilongodzwa nu wumuunu uwa ndzanangifu, nda haamu, mwilongodzwa nu Mubepo uMwimike ngana akwikala umwenyo. Avaanu avasili nu Mubepo va Kilisiti, avo si va Kilisiti. Neke kangi, ngana uKilisiti akwikala mugati umwenyo, nde luvedze imivili gyenyo giifuwa wiimila wa ndzanangifu, uMubepo uMwimike akuvapeela uwuumi, pakuva uNguluvi aviidikiye ukuvedza vagolofu pa miiho gaakwe. Ngana uMubepo va Nguluvi, ye amudzulubwise uKilisiti ukuhuma ku wulungu, akwikala umwenyo, ndakyene nave alagipeela uwuumi imivili gyenyo igiifuwa, pakuva uMubepo uMwimike akwikala umwenyo. Neke lino, vafuuwa vayanguanye, uneefwe tusiisakulwa ukwikala imiikalile igya kulongodzwa nu wumuunu uwa ndzanangifu. Ngana mukwikala imiikalile igya kulongodzwa nu wumuunu uwa ndzanangifu, muhadza mwifuwa. Neke kangi wugendela wa ngufu ya Mubepo uMwimike, ngana mukaane ukulima uwudobofu uwuviifu wa muvili, apo muhadza mukwikalaga nu Nguluvi mbeepali. Pakuva, vonda aviilongodzwa nu Mubepo uMwimike, avo ve vaana va Nguluvi. UNguluvi asavapeeliye unyeenye uMubepo uMwimike ukuta muvedzage ni kyoga, ngita kye moogopaga pe mwali vasutu va ndzanangifu, nda haamu, avapeeliye uMubepo uMwimike ukuta, avahambuse muvedzage vaana vaakwe. Mwa Mubepo uyo, tukumukemeela uNguluvi, “Aba,” kwe kutigila, “Daada.” UMubepo uyo, ye mwene ye iikoolela pamwinga ni numbula dzeesu ukutigila, uneefwe tuli vaana va Nguluvi. Ngana uneefwe tuli vaana va Nguluvi, apo uneefwe pamwinga nu Kilisiti, tuli vanya kuhaala fyonda fye átuviikiye uNguluvi. Luhadza lwivedza ewo, ngana tuhange mu mumuko pamwinga nu Kilisiti, apo pe peene pe tuhadza twihanga mu ndolo dzaakwe pamwinga nave. Uneene ndiiwona imumuko dzeesu dza musika ugu, si kiinu kulingʼaana ni ndolo dze alatuvilatulila uNguluvi pambele. Lwe lwene ifigawa fyonda fiidzindila mu wusuukwa, umusika ugwa kuvilatulwa avaana va Nguluvi. Pakuva ifigawa fyonda fyalekeliilwe ululeko lwa kutipulwa, si mu mikeelelele gya fyene, nda haamu, mu mikeelelele gya Nguluvi ye afiviikile. Pamwinga na ulo, fili nu luhuuvilo, ukutigila filaadindulilwa ukuhuma mu wusutu wa kuwola, nu kwingila mu wuvangwa uwuli ni ndolo dze alavapeela uNguluvi avaana vaakwe. Twidzeela ukutigila, ukufikila lino ifigawa fyonda fiivemba mu wuvafi ngita wa kuhola umwana. Kangi si kutigila fi figawa fyene hela ifiivemba, nda haamu, na yuufwe ye túpeeliilwe uMubepo uMwimike, ukuta lino tugedze uwunofu mu dzila dze alatupeela. Neke kangi pe twidzindila mu wusuukwa umusika ugo ugwa kuhambuswa vaana va Nguluvi, ukukombodzwa ukuhuma mu mivili igiikwanangika nu kupeelwa imivili imipiya, na yuufwe twivemba mu numbula. Uluhuuvilo ulo tuli nalo ukuhuma uNguluvi pe atupokile. Neke kangi, ngana twihuuvila mu kiinu kye tukukiwona, ulo lusiivedza luhuuvilo. Ye ani ye iihuuvila ukupeelwa ikiinu kye ali nakyo? Neke kangi, ngana twihuuvila ukupeelwa ikiinu kye tusikukiwona, apo tukwigugumidza ukudzindila. Ndeeni, uMubepo uMwimike akututanga mu wutenda weesu. Situwudzeeliye ukulapangila kwa Nguluvi ukwivagila, napo kangi uMubepo uMwimike yumwene akutulapangilila kwa Nguluvi mu ngʼuuto idzisiilongeka. UNguluvi ye iikomandza mu numbula dza vaanu, iidzeela amahoodzo ga Mubepo uMwimike, pakuva uMubepo uyo akuvalapangilila avafuuwa ngita uNguluvi yumwene kye iikeela. Kangi twidzeela ukutigila, uNguluvi iilima amalimo mu madzwi gonda ukugahambusa ukuvedza manofu wiimila wa vaanu avakumwenda, avaakemeeliilwe kulingʼaana nu wugulume waakwe. UNguluvi avadzeeliye avaanu vaakwe ve avahaaguwe ukuvangila pe aali asinaa avagava. Avahaaguwe avo vavedzage ngita kye agenda uMuswamuve. Aalimile ewo, ukuta uMuswamuve uyo avedze ye muvele ku vaana vonda va Nguluvi. Neke lino, avo ve avahaaguwe ukuvangila pe aali asinaa avagava ve veene ve avakemeeliye, ve veene ve aviidikiye ukuvedza vagolofu, kangi ve veene ve avahuuviidze ukuvapeela indolo. Tutigile kiki ulwa mola iyo? Ngana uNguluvi ali lubali lwesu, ye ani ye ahadza akutulema? UNguluvi yumwene asamusungukiye uMuswamuve, nda haamu, amutawuwe afuwe wiimila weesu twivonda. Neke lino, ngana amutawuwe uMuswamuve wiimila weesu, ndakyene pamwinga nave ahadza akutupeela ifiinu fyonda. Ye ani ye ahadza akuvataaha avahaagulwa va Nguluvi? Sikwali! Pakuva yu Nguluvi mwene umunya kuviidikila ukuvedza vagolofu. Ye ani ye ahadza akutuhiga? Sikwali! Pakuva uKilisiti Yesu, ye mwene ye aafuwe nu kudzulubuka, íikalile apoono pa luginiyo ku liwoko ilya kundiyo ilya Nguluvi, ye mwene ye akutulapangilila. Kye kiinu kiki ikihadza kikutubaagula nu wende wa Kilisiti? Sikookili! UKilisiti akutwenda nde tuvedze tuli mu wubane, enewuli mu wufumbe, enewuli mu mumuko, enewuli wudagane, enewuli wufuula, mu lutalamu nde kuvedze ukufuwa. Ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Wiimila waako, twiwona lutalamu lwa fuwa ifigono fyonda. Avaanu vakutuwona ngita ngʼolo dza kuhindzwa.” Neke kangi nde luvedze dzonda idzo dzikutwadzila, uneefwe twideludza mbandu wugendela mwa Kilisiti ye akutwenda. Pakuva ndiidzeela ndakyene ukutigila, sikookili ikiinu ikikutubaagula nu wende wa Nguluvi, yivedze fuwa enewuli wuumi, vavedze avanyamwandza enewuli imibepo imiviifu, ingʼaani idzili poodzili enewuli idziikwadza, nde fivedze figawa ifinya ngufu, ifiinu fya kukyanya, enewuli ku wulungu. Kangi, sikoofili nambe figawa ifingi fifivedzaga ifikutubaagula nu wende wa Nguluvi, we átuwoneesiidze wugendela mwa Kilisiti Yesu, uMutwa veesu. Lwe ndiisaka ukulonga lwa ndakyene, nayu Yesu Kilisiti iidzeela ulo. Kangi, wiimila wa kulongodzwa nu Mubepo uMwimike, ulwikagulo lwangu lukuumboneesa ukutigila, sindiilonga wudesi. Ndakyene, ndili nu wuhuguvafu nu wuvafi uwusiisila mu numbula yangu wiimila wa Vaisilaheli vayangu. Ngana gikali givedzage gye mikeelelele gyangu, ngali ndíidikiye ukulekelwa indeko nu kubaagulwa nu Kilisiti, ngana ukulima ewo kukali kuhambusage avayangu vamufuuwage uKilisiti. Avo ve veene aVaisilaheli, ve avahaaguwe uNguluvi vavedzage vaana vaakwe, akuvawoneesaga indolo dzaakwe nu kufinga ulufingo navo. Kangi avapeeliye imilagililwe gyakwe ni nyuuvidzo dzaakwe, akuvalongelaga kye lwisakulwa ukwifuunya ukwakwe. AVaisilaheli avo, fye fipelela ukuhuma ku vakuuhu uAbulahamu, uIsaka nu Yakobo. Nayu Kilisiti aali Muisilaheli mu lwa muvili. Umwene ye mukomi va fyonda, kangi Nguluvi ye iilumbwa mbeepali na mbeepali! Eena. Napo kangi, sindiilonga ukutigila, uNguluvi álemiilwe ukukwilidza inyuuvidzo dzaakwe ku Vaisilaheli. Nambi, pakuva si Vaisilaheli vonda avali vahaagulwa va Nguluvi. Kangi si Vaisilaheli vonda aviikwidikilwa ukuvedza vaana va ndakyene va Abulahamu wiimila wa kipelela kyawo. Nda haamu, uNguluvi amuhuuviidze uAbulahamu ukutigila, “Ikipelela kyako kiliidikilwa ukuhuma kwa Isaka.” Uwooleledzi waakwe uwo kwe kutigila, avahaagulwa va Nguluvi si vaana vonda va Abulahamu avaaholiilwe ulwa muvili, nda haamu, ve vaana avaaholiilwe wiimila wa luhuuvidzo lwa Nguluvi. Pakuva ulwene uluhuuvidzo lwatigiye, “Ndilaapiluka ku mwaka, umusika ngita ugu, uSala alaavegala umwana mudiimi.” Kangi si luulo hela, nda haamu, uLebeka nave aavegiye avaana vavili vanya wungungu kwa kuhwesu uIsaka. Ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “UYakobo ndamuhaaguwe, neke kangi uEsawo ndamusuulile.” Lino tutigile kiki? Tutigile uNguluvi si mugolofu? Nambi naludoodo! Pakuva amulongiye uMose ukutigila, “Uneene ndikumupyanila umuunu ye ndíkeeliye ukumupyanila, kangi ndikumusungukila umuunu ye ndíkeeliye ukumusungukila.” Neke lino, uNguluvi akumuhaagula umuunu wiimila wa lupyana lwakwe, si wiimila wa mikeelelele enewuli uwupifu wa muunu uyo. Pakuva mu Wusimbe uWiimike, uNguluvi amulongiye uFwalawo ukutigila, “Ndakutemiidze uvedzage mutwa, ukuta wugendela waako ndivawoneesage avaanu ingufu dzangu, kangi, ukuta ilitaawa lyangu litagalidzwage mu nyi yonda.” Neke lino, uNguluvi akumupyanila umuunu ngita kye iikeela ukumupyanila, kangi umuunu uyungi akumuhambusa ukuvedza munya mabula ngita kye iikeela uNguluvi yumwene. Apangi wiitigila, “Ngana luli ewo, kye kiki uNguluvi akutugomehedza? Ye ani ye iisunga atanidze imikeelelele gya Nguluvi?” Neke kangi ve muunuave, uveeve uli ani uva kwibeedza nu Nguluvi? Ikiviya íkiwumbiilwe kiisunga kimuwuudze umuwufi kitigile, “Kye kiki waambumbile endee?” Umuwufi va fiviya iiwumba ifiviya fivili ukuhuma mu lidope limwinga. Ikiviya kimwinga kivedzage kya malimo ga luginiyo, ni kingi kya malimo agangaya luginiyo. Ndakyene wiidzeela ukutigila, umuwufi uyo ali nu wutawulilwe wa kulimila ilidope ilyo ngita kye iikeela. Ndeeni kye lugenda nayu Nguluvi. Umwene aakeeliye ukuvawoneesa iligooga ni ngufu dzaakwe, neke kangi iigugumiidze ulwa vaanu avamuviifiidze, avaanu avaavagiye ukutipulwa. Aalimile ewo, ukuta awoneese indolo dzaakwe ku vaanu ve aasakaga ukuvapyanila, avaanu ve avagelaniidze ukuhuma pa wutalilo, ukuta vaanukilage indolo dzaakwe. Avaanu avo ye neefwe ye atukemeeliye uNguluvi, si kuhuma mu Vayahudi veene, nda haamu, nu kuhuma mu avasili Vayahudi. Ulu lwe lwene lwe iilonga uNguluvi mu haate ya muvidzi uHoseya ukutigila, “Avaanu avasili vangu, ndilavakemeela, ‘Vaanu vangu.’ Avaanu ve sindikuveenda, ndilavakemeela, ‘Vende vangu.’ ” Kangi, “Apo pe vaakemeelwaga ukutigila, ‘Unyeenye si vaanu vangu,’ apo valaakemeelwaga ukutigila, ‘Vaana va Nguluvi ye ali muumi.’ ” Umuvidzi Isaya nave iilonga ulwa Vaisilaheli ukutigila, “Nde luvedze aVaisilaheli vali voloofu ngita muganga gwa mwani ya nyandza, napo kangi vakeefu hela aviisigala valaapokwa. Pakuva uMutwa Nguluvi alavatipulila ngʼaani avaanu mwe naanyi, kitahwelelela.” Kangi ngita kye aalongile kataali umuvidzi Isaya ukutigila, “Ngana akali avedzage si Mutwa uMunya Ngufu Dzonda, ukusigalidza ikipelela kyesu, ngali túsilile ngita avaanu va wudzenge wa Sodoma nu wa Gomola.” Wiimila wa idzo, tulonge kiki? Kwe kutigila, avaanu avasili Vaisilaheli vasaapifukilaga ulwa kuvedza vagolofu, neke kangi uNguluvi aviidikilage ukuvedza vagolofu pa kumufuuwa uKilisiti. AVaisilaheli vaapifukilaga ukuniniila imilagililwe, ukuta viidikilwe ukuvedza vagolofu, napo kangi vasiidikiilwe. Kye kiki vasiidikiilwe? Vasiidikiilwe pakuva vaahuuvilaga amalimo gaawo, vasamuhuuvilaga uNguluvi. Apo vakwikuvadzaga mu liganga ilya kukuvadza. Ngita kye aalongile uNguluvi mu Wusimbe uWiimike, pe aatigiye, “Mulolage, ku wudzenge wa Sayuni uko, ndiiviika iliganga iliikuvadza. Ili lye liganga lye viikuvala avaanu, lwe lutalaawe ulwihula avaanu vaguwage. Umuunu ye avedzaga ye akumufuuwa uyo ye ali liganga ilyo, asilaayeyewuka nambe kigono kimwinga!” Vafuuwa vayangu, lwe ndiikeela mu numbula yangu ni ndapangilo dzangu kwa Nguluvi, kwe kutigila aVaisilaheli vayangu vapokwage. Ndikuvalongela unyeenye ukutigila, avaanu avo viipifukila ukumutemula uNguluvi, neke kangi uwupifu waawo wusiihuma mu wuwuya wa ndakyene. Pakuva kye vasawudzeeliye uwugolofu wa Nguluvi, vasiileeviidze pa wugolofu waakwe, neke kangi viisaka ukoolela uwugolofu waawo. UKilisiti ye wudugilo wa milagililwe gya Mose, ukuta avaanu vonda viidikilwage ukuvedza vagolofu wugendela wa kumufuuwa uKilisiti. Ulwa kwidikilwa ukuvedza mugolofu wugendela wa milagililwe, uMose aasimbile ukutigila, “Umuunu ye iilima imilagililwe ngita kye gigenda, ahadza iinana.” Napo kangi, ulwa kwidikilwa ukuvedza mugolofu wugendela wa lufuuwo, uMose iilonga ukutigila, “Mutanage ukwiwuudza mu numbula dzeenyo ukutigila, ‘Ye ani ye aliinuka kukyanya?’ ” Kwe kutigila, ukumuleeta uKilisiti pe naanyi. “Enewuli mutanage ukwiwuudza ukutigila, ‘Ye ani ye aliika ku wulungu?’ ” Kwe kutigila, ukumwinusa uKilisiti ukuhuma ku wulungu. Neke kangi uWusimbe uWiimike wiitigila, “Ilidzwi lya Nguluvi lili biihi naave, lili mu mulomo gwako na mu numbula yaako.” Kwe kutigila, ilidzwi ilyo ye mola iya wupoki wugendela wa lufuuwo lwe tukuludalika. Kangi lili biihi naave, pakuva wone unake mu mulomo gwako ukutigila, “UYesu ye Mutwa,” nu kufuuwa mu numbula yaako ukutigila, uNguluvi amudzulubwise ukuhuma ku wulungu, uhadza wiipokwa. Pakuva umuunu pe iifuuwa mu numbula yaakwe, iiviikwa ukuvedza mugolofu, kangi pe iinaka mu mulomo gwakwe, apo iipokwa. UWusimbe uWiimike wiilonga imola dza Kilisiti ukutigila, “Umuunu ye avedzaga ye akumufuuwa uyo, asilaayeyewuka nambe kigono kimwinga!” Pakuva kungaya milekanile, ku Vayahudi na avasili Vayahudi. UMutwa ye yumwinga, ye Mutwa va vonda, kangi musandzi ku vaanu vonda avakumunyilika. Pakuva uWusimbe uWiimike wiitigila, “Umuunu ye avedzaga ye iikemeelela mu litaawa lya Mutwa, alaapokwa.” Lino avaanu vakumukemeela wuli, ye vasikumufuuwa? Kangi vakumufuuwa wuli ngana vasinaa vapulika imola dzaakwe? Kangi viipulika wuli ngana vasinaa vadalikilwa? Kangi avaanu viidalika wuli ngana vasitumiilwe ukudalika? Ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Lwe lukaani lwa lukeelo hiilo ukwadza kwa vaanu aviidalika imola inofu!” Napo kangi, aVaisilaheli voloofu vasaanukiye iMola iNofu ya Yesu, ngita umuvidzi Isaya kye aalongile ukutigila, “Mutwave, ye ani ye áfuuviilwe imola yeesu?” Neke lino, avaanu vali nu lufuuwo, pakuva vápuliike imola dza Kilisiti, navo viipulika pakuva vádalikiilwe. Neke kangi ndiiwuudza uluwuudzo. AVaisilaheli vasaapuliike? Ndakyene vaapuliike, pakuva uWusimbe uWiimike wiitigila, “Imola dzaawo dzaapuliise mu nyi yonda, na ga madzwi gaawo gaafikile ku wusililo wa lidugulu.” Ndiiwuudza uluwuudzo lungi kangi. AVaisilaheli pe vaapuliike, vasalufikile? Ndakyene valufikile, pakuva umusika gwa Mose uNguluvi aalongile ukutigila, “Ndihadza ndikuvahambusa unyeenye muvawonelage giila, wugendela wa avasili vaanu vangu. Kangi ndihadza ndikuvahambusa muviipe, wugendela wa vaanu avo avasikulufika.” Kangi umuvidzi Isaya iilonga amadzwi ga Nguluvi mu wukangafu iitigila, “Avaanu avasinaa vaanemula, ve veene avaambwene. Na vaanu avasinaa vawuudzaga imola dzangu, ndíivilatuwe ukwawo.” Neke kangi ulwa Vaisilaheli, uNguluvi iilonga ukutigila, “Muunyi yonda ndívakemeeliye mupiluke ukwangu, unyeenye ye muli vagalusi, kangi ye muli ni mbeedzi.” Lino ndiiwuudza ukutigila, uNguluvi ávalekile avaanu vaakwe? Nambi naludoodo! Uneene yuune ndili Muisilaheli, ukuhuma mu kipelela kya Abulahamu ni kipelela kya Benyamini. UNguluvi asavalekile avaanu vaakwe ve avahaaguwe ukuhuma kataali. Mwidzeela ndakyene uWusimbe uWiimike ngita kye wiilonga ulwa Eliya, kye avataahile aVaisilaheli pa miiho ga Nguluvi. Iitigilaga, “Mutwave, avaanu ava vavakomile avavidzi vaako, nu kwananga ikiteekelelo kyako. Lino ndísigiye ndimwene, napo kangi viisaka ukuungʼoma na yuune!” UNguluvi amuhigile kiki? Aatigiye, “Ndíisigiidze avaanu mbilima mufungʼati (7,000) avasikwifuunya kwa Baali.” Luli ewo na liilino ukutigila, poovali aVaisilaheli vakeefu aviisigalila ve ávahaaguwe uNguluvi wiimila wa lusungu lwakwe. Neke kangi, ngana váhaaguliilwe wiimila wa lusungu lwa Nguluvi, vasiipokwa wiimila wa malimo ge válimile. Ngana vakali vahaagulwe wiimila wa malimo ge válimile, apo ulusungu ulo ngali si lusungu kangi. Lino tutigile kiki? AVaisilaheli vaatemuliye mu wusuukwa ukuvedza vagolofu, viilemwaga, neke kangi avaahaaguliilwe nu Nguluvi avo, ve veene áviidikiilwe ukuvedza vagolofu. UNguluvi akuvahambusaga avangi vavedzage ni numbula ngʼiliitafu, ngita uWusimbe uWiimike kye wiitigila, “UNguluvi avahambwise vavedzage ngita vaanu ávahoyamiidzwe ni tulo, ávadindile amiiho, ukuta vatanage ukulola, kangi ávadibiidze amasiikidza, ukuta vatanage ukupulika, ndeeni kye vagenda ukufikila ineengʼuli.” Umutwa Dawudi nave aatigiye, “Umusika pe viikeelanila ingʼeelanilo dzaawo, uNguluvi adzipitulage dzivedzage kyambi, nu mutego gwa kugwilidza nu kuvapedza. Amiiho gaawo gatilivalage, ukuta valemwage ukulola, ni migongo gyawo giduudzamage, mu mumuko dza mbeepali.” Lino ndiiwuudza kangi ukutigila, ongo, aVaisilaheli pe viikuviidze, vaaguwe nu kutipuka mbandu? Nambi naludoodo! Nda haamu, wiimila wa kumukaana uNguluvi, uwupoki wavaadziye na avasili Vaisilaheli, ukuta aVaisilaheli vavawonelage giila avasili Vaisilaheli. Lino avaanu va nyi dzonda viikwanukila uwoloofu wa fuunyo, pakuva aVaisilaheli vamukaanile uNguluvi, kangi avasili Vaisilaheli viikwanukila uwoloofu wa fuunyo wiimila wa kuguwa kwa Vaisilaheli. Neke lino, aVaisilaheli pe viipituka nu kumufuuwa uNguluvi, avaanu vonda valaanukila ifuunyo ndzoloofu kulutila! Lino ndiilonga naanye ye musili Vaisilaheli. Uneene ndili mutume ukwenyo, kangi ndikuwuginiya uwulimila-vangi we áameeliye uNguluvi. Neke kangi wugendela wa wulimila-vangi uwo, ndiihuuvila ukutigila, apangi ndihadza ndikuvahulila aVaisilaheli vayangu vawonage giila wiimila wa lufuunyo lwenyo, ukuta avangi umwawo vapokwe. UNguluvi pe avakaanile aVaisilaheli vayangu, avateepwidze naanye ye musili Vaisilaheli. Ngana luli ewo, uNguluvi pe alaviidikila aVaisilaheli kangi, lulaavedza ngita ávadzulubwise ukuhuma ku wulungu! Ngana umuunu akumutawulila uNguluvi ulwamulo lwa mukaate gwakwe ukuvedza wusembe, apo imikaate gyakwe gyonda giivedza miimike. Kangi, ngana imidela gya mibiki giivedza miimike, apo naga mahandzo gaakwe giivedza miimike. Unyeenye ye musili Vaisilaheli, muli ngita mahandzo ga museyituni gwa mudaasi. AVaisilaheli vali ngita mahandzo agangi ga museyituni úguyaaliilwe. Amahandzo ago gádumuliilwe, na mahandzo agangi ga museyituni gwa mudaasi gánungiilwe. Lino unyeenye mwihanga mu kyakuliya kya midela gya museyituni úguyaaliilwe. Wiimila wa idzo, mutanage ukubeda amahandzo ágadumuliilwe. Mwiwukage ukutigila, imidela gisikwisipila ukwenyo, nda haamu, unyeenye mukwisipila mu midela. Apangi muhadza mwitigila, “Amahandzo ago gaadumuliilwe, ukuta uneene ndinungwe.” Ndakyene ago gaadumuliilwe wiimila wa wukitafuuwa, neke kangi uveeve uli ngita kye ugenda wiimila wa lufuuwo lwako. Lino ulaaleka wiinunumule, nda haamu, wiiyangalilage. Ndiilonga ulo, pakuva ngana uNguluvi avapedziidze aVaisilaheli avaali mahandzo ga mubiki úguyaaliilwe, iisunga alime ewo nu kwako. Mulolage, uNguluvi kye ali munofu kangi musali! Umwene ali musali ku avo avamukaanile, neke kangi ukwako munofu, ngana wiigina ukuwuhuuvila uwunofu waakwe. Ngana uleke ukufuuwa, na yuuve ulaadumulwa. AVaisilaheli avo navo, ngana vapilukile ukumufuuwa uNguluvi, viinungwa kangi mu museyituni úguyaaliilwe, pakuva uNguluvi akuvanunga kangi. Uveeve ye usili Muisilaheli, uli ngita lihandzo lya museyituni ugwa mudaasi. Waadumuliilwe nu kunungwa mu museyituni úguyaaliilwe, ikyo kye kiinu kigendzi ukulimika. Uludzeelage ukutigila, kwa Nguluvi si malimo matalamu ukumununga kangi uMuisilaheli mu museyituni gwakwe ugo. Vafuuwa vayangu, ndiisaka mukidzeelage ikinyele kya wugulume wa Nguluvi, ukuta mutanage ukwiwona muli vanya luhalawukagudzi. UNguluvi avahambwise aVaisilaheli avangi vavedzage ni numbula ngʼiliitafu, ukufikila pe wulaakwila uwoloofu wa avasili Vayahudi ávamufuuviilwe uNguluvi. Wugendela wa ulo, aVaisilaheli vonda valaapokwa, ngita kye aalongile uNguluvi mu Wusimbe uWiimike, ukutigila, “UMupoki alaahumila ku wudzenge wa Sayuni, alaahambusa ikipelela kya Yakobo kitane ukumukaana uNguluvi. Ulu lwe lufingo lwangu navo ululaakwilidzwa, umusika pe ndilavapyanila indzanangifu dzaawo.” AVaisilaheli vali vatavangwa va Nguluvi, pakuva vaakaanile iMola iNofu ya Yesu. Ulo lúhulile iMola iNofu yaadze ukwenyo ye musili Vaisilaheli. Neke kangi uNguluvi apila akuveenda aVaisilaheli avo, pakuva avahaaguwe avakuhwawo nu kufinga ulufingo navo. Wiimila wa ulo, avaanu ve ávawonuwe nu kuvahaagula uNguluvi, asiigayawuka ukwawo. Pakataali unyeenye musamwidikaga uNguluvi, neke kangi lino mwikwanukila ulupyana lwa Nguluvi, pakuva aVaisilaheli vasamwidiike umwene. AVaisilaheli navo ndeeni, lino vasikumwidika uNguluvi, ukuta ngita uNguluvi kye akuvapyanila unyeenye, ndeeni kye alavapyanila navo. Pakuva uNguluvi avaviikile avaanu vonda vavedzage vadindilwa ulwa kitamwidika, ukuta avapyanile vonda. Lolage uwoloofu wa wumosi nu luhalawukagudzi lwa Nguluvi, nu wuwuya waakwe fingaya kigelelo! Sikwali umuunu ye iidzeela uluhigo lwakwe, kangi ukuniniila ingʼaasi idza wulimi waakwe idzisili woolelelo! “Ye ani ye iidzeela amahoodzo ga Mutwa Nguluvi? Enewuli ye ani umutangilidzi vaakwe va mahoodzo?” “Ye ani ye amupeeliye uNguluvi ikiinu, kye iivagila uNguluvi ukumugomohedza umuunu uyo?” UNguluvi ye mwene ye aagavile ifiinu fyonda. Ukugendela mwa mwene, ifiinu fyonda fiigina ukuvedza poofili, kangi ifiinu fyonda poofili wiimila wa ndolo dzaakwe. UNguluvi apeelwage indolo mbeepali na mbeepali! Eena. Neke lino, vafuuwa vayangu, pakuva uNguluvi átuwoneesiidze ulupyana, ndikuvagongoola ukutigila, mwitawulage imivili gyenyo ngita wusembe wa ndiimwa indzumi, uwusembe uwiimike uwukumukeeledza uNguluvi. Ukwitawula ewo, ye ngʼaasi ya ndakyene iya kwifuunya kwa Nguluvi. Mutanage ukwiga imivedzehedze gya pe naanyi apa. Nda haamu, mumuleke uNguluvi ahambusage inumbula dzeenyo, ukuta muvedzage na mahoodzo amapiya. Apo pe peene pe muhadza mwidzeela dze iikeela uNguluvi nu kudzidzeela inofu idzamukeeliidze, kangi ídzikwiliye. Pakuva uNguluvi áameeliye ulusungu ukuvedza mutume vaakwe, ndikumulongela nayula umwenyo ukutigila, atanage ukwiwona ukutigila, iivagila ukulutila ngita kye agenda. Nda haamu, mwiwonage ukutigila, nayula ápeeliilwe nu Nguluvi ulufuuwo luulula. Ngita kye mwidzeela ukutigila, umuvili gumwinga guli ni fipagwa fyoloofu, neke kangi nakila kipagwa kili na malimo gaakwe. Luli ndeeni nagu muvili gwa Kilisiti. Uneefwe tuli fipagwa fyoloofu, neke kangi túvedzile muvili gumwinga pa kukamiingʼana kwesu nu Kilisiti. Mu muvili ugo, nayula akuvahuuvila avayagwe vonda. Kangi uNguluvi átupeeliye ifipeelwa ífilekiine kulingʼaana nu lusungu lwakwe. Umunya kipeelwa kya kuvila imola ukuhuma kwa Nguluvi, alimilage kulingʼaana nu lufuuwo lwakwe. Umunya kipeelwa kya kuvalimila avayagwe, avalimilage. Nave umunya kipeelwa kya kuwulanidza, awulanidzage. Umunya kipeelwa kya kuvanyaamadza avayagwe, avanyaamadzage. Umunya kipeelwa kya wusandzi ku vangi, atawulage ifiinu kyedzamutima. Umunya kipeelwa kya kulongodza, apifukilage ukulongodza. Umunya kipeelwa kya kuvatanga avangi, nave alimage ewo mu lukeelo. Uwende weenyo wutanage ukuvedza wa wukedusi. Muwuviipilage mbandu uwuhosi, nda haamu, mwinatilage inofu. Mwiyendage yuunye ngita vanyalukolo. Nayula avaginiyage hiilo avayagwe ukulutila kye akwiginiya yumwene. Mutanage ukuvedza vagata ukumutovela iligendwa uMutwa Yesu, nda haamu, mumutovelage iligendwa mu wupifu mwa Mubepo uMwimike. Mukeelage mu luhuuvilo lwenyo. Mwigugumidzage pe dzikuvaadzila inalamu, kangi muginage ukulapangila kwa Nguluvi. Muvatangage avafuuwa vayeenyo ávakeepile, kangi muvedzage vasandzi ku vagendzi. Muvanyilikilage ulufuunyo kwa Nguluvi avaanu avakuvapumusa, muvafuunyililage, mutanage ukuvalekela ululeko. Mukeelanilage navo aviikeela, muvembanilage navo aviivemba. Mupuliingʼanage yuunye mwa yuunye. Mutanage ukwinunumula, nda haamu, mwiyisage nu kuhanga na vaanu avasili vatambule, kangi mutanage ukwiwona ukutigila muli nu luhalawukagudzi hiilo. Ngana avaanu vavalimile wuviifu, na yuunye mutanage ukuvapiluhidza imbiifu pa mbiifu. Nda haamu, mulimage inofu pa miiho ga vaanu vonda. Mu miikalile gyenyo na vangi, mugimbage ukwikala mu lutengamaso na vaanu vonda. Nye vende vanguanye! Mutanage ukulumbila umukole, nda haamu, ulo mumulekelage uNguluvi, pakuva uMutwa Nguluvi iilonga mu Wusimbe uWiimike iitigila, “Uneene ye mwene ye ndilaalumbila umukole.” Kangi uWusimbe uWiimike wiitigila, “Ngana umutavangwa vaako ali ni ndzala, umupeelage ikyakuliya, kangi ngana ali ni ngʼelo, umupeelage ikinyuwo. Pakuva wone ulime ewo, lwivedza ngita úpaluliye umukala gwa mooto pa mutuwe apaakwe.” Utanage ukulemelwa nu wuhosi we wiilimilwa na vaanu, nda haamu, uwulemage uwuhosi uwo wugendela wa kuvalimila inofu avaanu. Nayula iisakulwa ukwilefya ku vanya wutawulilwe va silikaale. Pakuva uwutawulilwe wonda uwa kutema wiihuma kwa Nguluvi, kangi avanya wutawulilwe vonda váviikiilwe nu Nguluvi. Lwe lwene umuunu ye iibeedza uwutawulilwe waawo, akumubeedza uNguluvi ye ávaviikile avo. Nayu muunu ye iilima ewo, akwihulila ukuhigwa nu Nguluvi. Avanya wutawulilwe vasikumoogofya umuunu ye iilima inofu, nda haamu, yula ye iilima imbiifu. Neke lino, ngana ulema ukuvoogopa avanya wutawulilwe, apo ulimage inofu, navo vahadza vakukulumba. Avanya wutawulilwe avo ve valimila-vangi va Nguluvi aviilima amalimo ga kukuwumbulila. Neke kangi wone ulime imbiifu, apo uvoogopage, pakuva avanya wutawulilwe avo, uwutawulilwe waawo wa kupedza si wutawulilwe waahela. Avo ve valimila-vangi va Nguluvi aviikwilidza iligooga lyakwe pa kuvapedza aviilima imbiifu. Neke lino, wiisakulwa ukwilefya ku vanya wutawulilwe, si pakuva wiikoogopa ukupedzwa, nda haamu, pakuva wiidzeela ukutigila, uNguluvi iisaka ulimage ulo. Pamwinga na ulo, wiihomba ikodi, pakuva avanya wutawulilwe aviilima amalimo ga kutema, ve valimila-vangi va Nguluvi. Pa ulo, uvahombage avaanu vonda kye wiidzigilwa. Pe wiidzigilwa ikodi, uhombage, pe wiidzigilwa ipembe, upembage, pe wiisakulwa ukumuginiya umuunu, umuginiyage. Mutanage ukudzigilwa kikivedzaga nu muunu, nda haamu, muvedzage nu mudzigilo gwa kwiyenda. Pakuva ye akumwenda umuyagwe ákwiliidze imilagililwe. Poodzili indagi idziitigila, “Utanage ukudumula uwutoolane, utanage ukukoma, utanage ukuhiidza, kangi utanage ukudoboka ikiinu kya muyago.” Neke kangi indagi idzo, pamwinga ni ndagi idzingi dzonda, dziikwila mu lulagililwe lumwinga ulwitigila, “Umwendage umuyago ngita kye ukwiyenda yuuve.” Umuunu ye akumwenda umuyagwe, asikumulimila imbiifu. Neke lino, uwende wiikwilidza imilagililwe gyonda. Kangi mulimage dzonda idzo, pakuva mwidzeela ukutigila, ikivalilo kya kulamuka ukuhuma mu tulo dzeenyo kífikile. Lino uwupoki weesu wuli biihi hiilo, ukulutila pa kutala pe twavangaga ukumufuuwa uYesu. Ikilo ya wuhosi yili biihi ukusila, imuunyi ya wupoki yíhegeliye. Apo pe peene tugalekage amalimo amaviifu ga kiisi, nu kufwala ifyalukilo fya lumuli. Tuvedzage ni migendele iminofu gya muunyi ngita vaanu va lumuli. Tutanage ukuhanga mu ngʼeelanilo idza wuliya hiilo nu wugaadzi, nambe mu wugoni enewuli uwudobofu wuviifu wa muvili, nambe mabaatu enewuli igiila. Nda haamu, lino mulongodzwage nu Mutwa Yesu Kilisiti mu miikalile gyenyo gyonda. Mutanage ukwidikila nambe padebe ukukwilidza uwudobofu wa wumuunu weenyo uwa ndzanangifu. Lino umuunu ye asinaa akangala mu lufuuwo, mumwanukilage kingaya kwibeedza nave ulwa mahoodzo ágalekiine nu muyeenyo. Umuunu ye ákangiye mu lufuuwo, iiwona lukumwidikila ukuliya fyonda, neke kangi umuunu uyungi ye asinaa akangala mu lufuuwo, apangi iiliya imboga nyamahamba yeene hela. Uyo ye iiliya fyonda, atanage ukumubeda uyo ye asiiliya fyonda. Nave ye asiiliya fyonda, atanage ukumuhiga uyo ye iiliya fyonda, pakuva uNguluvi ámwanukiye ngita kye agenda. Lino, uveeve ye ani ye ukumuhiga umulimila-vangi va muunu uyungi? Umulimila-vangi ye iilima amalimo ngita kye iikeela umutwa vaakwe, yu mutwa vaakwe mwene ye ali nu wutawulilwe uwa kumuhiga, ngana iivagila ukulumbwa, enewuli asiivagila. Nave ahadza iivagila ukulumbwa, pakuva uMutwa Yesu ali ni ngufu iya kumwimya. Umuunu uyungi, apangi iiwona ukutigila, ikigono kimwinga kiimike ukulutila ikingi, neke kangi uyungi iiwona ukutigila, ifigono fyonda fítegiine. Neke lino, nayula alimage ngita kye iiwona lunofu ukulima. Umuunu ye iiwona ukutigila, ikigono kimwinga kiimike ukulutila ikingi, iilima ewo wiimila wa kumuginiya uMutwa Yesu. Nave ye iiliya fyonda, iilima ewo wiimila wa kumuginiya uMutwa, pakuva akumuhongedza uNguluvi. Luli ndeeni nave ye iiliya imboga nyamahamba hela, iilima ewo wiimila wa kumuginiya uMutwa, nave akumuhongedza uNguluvi. Pakuva sikwali umwesu ye iivedza muumi mu mikeelelele gyakwe yumwene, nambe muyeesu yumwinga ye iifuwa mu mikeelelele gyakwe yumwene. Ngana twinana, twinanila kwa Mutwa, kangi ngana twifuwa, twifwila kwa Mutwa. Pa ulo, ngana twinana enewuli twifuwa, uneefwe tuli vaanu vaakwe. Lwe lwene uKilisiti aafuwe, kangi aadzulubwike. Lino ali muumi, ukuta umwene avedzage Mutwa va vaanu vonda, ávafuwe na vuumi. Lino, kye kiki uveeve ukumuhiga umufuuwa muyago? Kangi, kye kiki ukumubeda umufuuwa muyago? Uneefwe twivonda tuliima pawutalo pa Nguluvi, ukuta tuhigwe. Ndeviye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “UMutwa Nguluvi iitigila, ‘Ndakyene ngita kye ndili muumi, nayula alaafugama pawutalo apangu, nayula aliidikila ukutigila, uneene ye Nguluvi.’ ” Neke lino, umuunu ye avedzaga umwesu, alaalonga imola dzaakwe yumwene pawutalo pa Nguluvi. Neke lino, tulekage ukwihiga, kangi tubihile ukumukuvadza umufuuwa muyiisu, enewuli ukumuhulila aguwe mu lufuuwo. Wiimila wa kukamiingʼaswa nu Mutwa Yesu, ndídzeeliye ndakyene ukutigila, sikookili ikyakuliya ikili mwiko. Neke kangi, ngana umuunu iiwona ikyakuliya wuli kili mwiko, apo ikyakuliya ikyo kiivedza mwiko ukwakwe. Ngana uveeve ukumuhulila uwuhuguvafu umufuuwa muyago, wiimila wa kyakuliya kye wiiliya, apo wiivedza usili nu wende kwa muyago uyo. UKilisiti aafuwe wiimila wa muunu uyo, neke lino utanage ukumwananga wiimila wa kyakuliya kyako! Lino ifuunyo dze mwánukiye, mutanage ukwidikila dzilongwage na vaanu avangi ukutigila mbiifu. Pakuva uwutwa wa Nguluvi, wusiiwonekela mu kye twiliya enewuli kye twinyuwa, nda haamu, wiiwonekela mu migendele gyesu igya wugolofu, ulutengamaso nu lukeelo wugendela mwa Mubepo uMwimike. Umuunu ye akumutovela iligendwa ewo uKilisiti, akumukeeledza uNguluvi nu kwidikwa na vaanu. Wiimila wa idzo, umusika gonda tupifukilage ukulima idziileeta ulutengamaso nu kwidzenga mu lufuuwo yuufwe mwa yuufwe. Utanage ukwananga amalimo ga Nguluvi wiimila wa kyakuliya. Ifyakuliya fyonda fiikwidikwa ukuliya, neke kangi si lunofu ukuliya ikyakuliya ikikumukuvadza uyungi. Kiba ubihile ukuliya inyama, enewuli ukunyuwa idifwayi, enewuli ukulima kikivedzaga ikikumukuvadza umufuuwa muyago aguwe mu lufuuwo. Lino, kye wiifuuwa ulwa madzwi ago, kivedzage ukwako nu Nguluvi. Áfuunyiliilwe umuunu ye asikwihiga wiimila wa kye iikwidika ukutigila kinofu. Neke kangi umuunu ye akwiganiya ulwa kuliya ikyakuliya wuli, uNguluvi akumuhiga uyo, pakuva asiilima ngita kye iifuuwa. Umuunu ye iilima ikiinu kikivedzaga kye iifuuwa ukutigila si lunofu, apo iilima indzanangifu. Uneefwe ye túkangiye mu lufuuwo, twisakulwa ukuvatanga avo avasikangiye, tutanage ukwikeeledza yuufwe hela. Nayula umwesu, apifukilage ukulima amalimo ga kumukeeledza umufuuwa muyagwe ulwa kumuwumbulila, wiimila wa kumudzenga mu lufuuwo lwakwe. Pakuva nayu Kilisiti asiikeeledzaga ulwa mwene hela, nda haamu, lwamuhumiye ngita uWusimbe uWiimike kye wiitigila, “Amaligo ge vakukuliga uveeve Nguluvi, gaambwene na yuune.” Amadzwi gonda ga Wusimbe uWiimike gaasimbiilwe kataali wiimila wa kutuwulanidza, ukuta tuvedzage nu wisamutima, kangi tukangadzwage. Wugendela wa mbulanidzo idzo tuvedzage nu luhuuvilo. Ndiilapangila kwa Nguluvi, ye akutupeela ukuvedza nu wisamutima nu kukangadzwa, ukutigila avapeelage unyeenye uwugulume wuuwula we aali nawo uKilisiti Yesu. Apo unyeenye nyivonda mu mutima gumwinga ni ndongele yimwinga, muhadza mukumupeela indolo uNguluvi uDaadiye va Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Neke lino, mwiyanukilage yuunye mwa yuunye ngita uKilisiti kye avaanukiye unyeenye, ukuta uNguluvi apeelwage indolo. Pakuva ndikuvalongela ndiitigila, uKilisiti aadzile wiimila wa Vayahudi ukuvedza mulimila-vangi vaawo, ukuta avawoneese ukutigila, uNguluvi ye muhuuvilwa. Kwe kutigila, uNguluvi aakwiliidze inyuuvidzo dze avahuuviidze avakuhwawo. Kangi aadzile, ukuta avaanu avasili Vayahudi vamupeelage indolo uNguluvi wiimila wa lupyana lwakwe, ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Neke lino, ndilakulumba mu vaanu va nyi idzingi, ndilakwimbila indzimbo idza kulilumba ilitaawa lyako.” Kangi wiitigila, “Unyeenye vaanu va nyi idzingi, mukeelage pamwinga na vaanu va Nguluvi.” Kangi wiitigila, “Unyeenye nyivonda va nyi idzingi, mumulumbage uMutwa, unyeenye vaanu va nyi dzonda, mumulumbage!” Kangi nayu muvidzi Isaya aatigiye, “Alaadza umuunu yumwinga ukuhuma mu mudela gwa Yese, alaatema avaanu va nyi dzonda, navo valamuhuuvilaga.” Neke lino, ndiilapangila kwa Nguluvi va luhuuvilo ukutigila, avamemyage ulukeelo nu lutengamaso umusika pe mwigina ukumufuuwa umwene. Apo pe peene pe mwivedza nu luhuuvilo lukomi, wugendela wa ngufu dza Mubepo uMwimike. Vafuuwa vayangu, uneene ndiidzeela ukutigila, unyeenye muli vaanu vanofu, mwidzeela lwe mwisakulwa ukulima, kangi muli nu ludali ulwa kwiwulanidza yuunye mwa yuunye. Neke kangi ndívasimbiye mu wukangafu imola dza kwinatila mu haate iyi, ukuta ndiviiwuse ifiinu ifyo. Ndílimile ewo, pakuva uNguluvi áameeliye uwutawulilwe uwu mu lusungu lwakwe, ukuta ndivedzage mutovela-ligendwa va Kilisiti Yesu ku vaanu avasili Vayahudi. Uwutovela-ligendwa wangu, we wa kudalika iMola iNofu ya Nguluvi, ngita amalimo ga muteekedzi, ukuta vavedzage viimike mwa Mubepo uMwimike. Apo vahadza viivedza ngita wusembe uwukumukeeledza uNguluvi. Lino wiimila wa Kilisiti Yesu, ndiiwona lutogo mu malimo gangu ga kumutovela iligendwa uNguluvi. Uneene sindiigela ukulonga ikiinu kingi kikivedzaga, nda haamu, kiikila hela kye aalimile uKilisiti wugendela wa neene. Avalongwidze avaanu avasili Vayahudi vamwidikage wugendela wa madzwi na malimo gangu. Vaalongwidzwe ukumwidika uKilisiti wugendela wa fimanyilo ni fidzumo fye ndaalimile mu ngufu ya Mubepo va Nguluvi. Ndaapiliime imbali dza wudzenge wa Yelusalemu ukufikila imbali dza mugoola gwa Ililiko, lwe lwene ndímalile ukudalika iMola iNofu ya Kilisiti mu mbali dzonda idzo. Uwugulume wangu mu dzonda idzo, waali wa kutagalidza iMola iNofu ku mbali dza vaanu avasinaa vadalikilwa imola dza Kilisiti, ukuta nditane ukuvanga amalimo ga kudalika ku mbali kwe aadaliike umuunu uyungi. Ngita kye lúsimbiilwe nu muvidzi uIsaya ulwa mola ya Kilisiti ukutigila, “Avaanu avasaalongeliilwe imola dzaakwe, valadziwona, na vaanu avasaapuliike, valadzifika.” Amalimo ago ge geene agaandindanidzaga nyakoloofu nditane ukwadza ukwenyo. Neke kangi pakuva ndímalile amalimo gangu mu mbali idzo, kangi pakuva mu myaka gyoloofu ndikiisakaga ukwadza ukwenyo, lino ndikwigelanidza ukufika ukwenyo pe ndiidzumbanidza ukuhelela ku nyi iya Sipaniya. Ndiinyilika ulutango lwenyo ulwa kuufisa ku Sipaniya, ndiihuuvila ukusuukwana naanye padebe, ukuta ndikeele pamwinga naanye nu kuunanga ifiinu fya kuponela mu ngʼaasi. Neke kangi umusika ugu, ndili mu ngʼaasi kuhelela ku Yelusalemu, ukuvasindikila ifiinu fya kuponela avafuuwa vayiisu va apo. Avafuuwa va ku Makedoniya na va ku Akaya, vaaweene lunofu ukupemba ifiinu fyawo ifya kuvatanga avafuuwa avahangala va ku Yelusalemu. Aveene vákeeliye ukululima ulo, ndakyene vakwiwona ukutigila, viidzigilwa navo. Pakuva ngana avasili Vayahudi váhangile ulufuunyo lwa wupoki wugendela wa Vayahudi, apo na avasili Vayahudi navo lúvavagiye ukuvatanga aVayahudi ifiinu fyawo ifya muvili. Pe ndiivedza ndímalile amalimo ga kuvasindikila ipembe iyo avafuuwa avahangala va ku Yelusalemu, ndihadza ndiigendela ukwenyo pe ndiihelela ku Sipaniya. Ndiidzeela ukutigila, pe ndiikwadza ukwenyo, uKilisiti ahadza iifuunyilila hiilo umusika gwesu. Vafuuwa vayangu, ndikuvagongoola mu litaawa lya Mutwa veesu uYesu Kilisiti na mu wende we akutupeela uMubepo uMwimike ukutigila, muhangage pamwinga naane mu wupifu pa kuundapangilila kwa Nguluvi. Muundapangililage ukutigila, avaanu va ku nyi ya Yudeya avasikumufuuwa uYesu, vatane ukuundimila wuviifu. Kangi muundapangililage ukutigila, avafuuwa va ku Yelusalemu vaanukile ipembe ye ndikuvasindikila. Umusika pe dziivedza dzílimiike idzo, ngana uNguluvi akeele, ndiikwadza ukwenyo mu lukeelo nu kupola pamwinga naanye. UNguluvi umunya lutengamaso, avedzage naanye nyivonda! Eena. Ndikumutambudza ukwenyo uFoyibe, umuhaadza-veesu mu lufuuwo ye ndiiwona muunu munofu, kangi ye mutangilidzi va lukombeso ululi ku wudzenge wa Kenikeleya. Ndiinyilika mumwanukilage wunofu mwa Mutwa Yesu, ngita kye lwivagila ku vaanu va Nguluvi. Mumutangage kikivedzaga kye iiguluma, pakuva umwene avatangile avaanu voloofu pamwinga na yuune. Muvahungilage uPulisila nu mugoosi vaakwe uAkila, aviilima amalimo naane ga kumutovela iligendwa uKilisiti Yesu. Kangi vaali mu lutalamu lwa kufuwa wiimila wa neene. Sindimwene hela ye ndikuvahongedza, nda haamu, nava vaanu avasili Vayahudi mu ngʼombeso dzonda navo vakuvahongedza. Kangi muvahungilage avafuuwa avaavilundana mu nyumba yaawo, pamwinga nu mwende vangu uEpaneto, ye aali va kutala ukumufuuwa uKilisiti ku mugoola gwa Asya. Mumuhungilage uMaliya, ye aapifukilaga ukulima amalimo wiimila weenyo. Kangi muvahungilage uAndoloniko nu Yuniya, avo navo ve Vayahudi vayangu avaadindiilwe mu ndinde pamwinga naane. Avo vaatalile ukwangu pa kumufuuwa uKilisiti, kangi viiginikwa mbandu mu vatume. Mumuhungilage uAmupilyata, umwende vangu kangi mufuuwa va Mutwa Yesu. Mumuhungilage uUlubano ye iilima amalimo naane ga kumutovela iligendwa uKilisiti, nayu mwende vangu uSitakisi. Mumuhungilage uApele, ye aawoneesiidze ukutigila, ulufuuwo lwakwe mwa Kilisiti lwa ndakyene. Kangi muvahungilage avaanu va mu nyumba ya Alisitobulo. Muvahungilage uHelodyoni uMuyahudi muyangu, na vaanu va mu nyumba ya Nalikiso, avakumufuuwa uMutwa Yesu. Muvahungilage uTilifwayina nu Tilifosa. Avamwayuuva avo viipifukila ukulima amalimo ga Mutwa Yesu. Kangi mumuhungilage umwende vangu uPelesisi, uyu nave ye mwayuuva ye aapifukilaga mbandu ukulima amalimo ga Mutwa Yesu. Mumuhungilage uLufo, umuhaagulwa va Mutwa Yesu, kangi mumuhungilage nayu ngʼina ye aanangile ngita yuuva umuvegadzi. Kangi muvahungilage uAsinikilito, uFilegoni, uHelime, uPatuloba, uHelima, na vafuuwa va Yesu Kilisiti vonda avali pamwinga navo. Muvahungilage uFilologo nu Yulya, uNeleyo nu muhaadzave, nayu Olimupa, pamwinga na vafuuwa va Yesu Kilisiti vonda avali pamwinga navo. Mwihungilage mu lwinoonelo ulwimike. Vakuvahungila avafuuwa vonda va ngʼombeso dza Kilisiti idzili kuno. Lino vafuuwa vayangu, ndikuvagongoola ukutigila, mwiyangalilage nu kwiyefya na vaanu aviihula ukwibaagula nu kuvakuvadza mu lufuuwo lwenyo. Muvedzage kutaali navo, pakuva imbulanidzo dzaawo dziisutiingʼana ni mbulanidzo dze mwawulaniidzwe. Pakuva avaanu ngita avo, vasikumutovela iligendwa uMutwa veesu uKilisiti, nda haamu, viilimila ulwa wudobofu waawo uwuviifu. Wugendela wa madzwi amanofu ga kukoofya, vakuvadzanga avaanu avasikangiye mu lufuuwo. Vonda vápuliike ukutigila, unyeenye mwídikiye wunofu ilidzwi lya Nguluvi. Ulo lukuungʼeeledza mbandu. Neke kangi ndiisaka muvedzage nu luhalawukagudzi mu madzwi amanofu, nu kusigala kingaya lugomehedzo ulwa kulima uwuhosi. Lino, uNguluvi umunya lutengamaso asihaava ukumuhanya uSetano, nu kumuviika paanyi pa ndzayo dzeenyo. Ulusungu lwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti luvedzage naanye. Akuvahungila uTimoti umulima-malimo muyangu. Ndeeni na Vayahudi vayangu uLukyo, uYasoni nu Sosipatulo, navo vakuvahungila. Uneene Telityo ye ndili musimbi va haate iyi amadzwi ge áandagiidze uPawulo, ndikuvahungila ngita mufuuwa muyeenyo va Mutwa Yesu. Akuvahungila nayu Gayo, ye akuundzanukila mu nyumba yaakwe pamwinga na vafuuwa vonda aviilundana apa. Kangi akuvahungila uElasito umuloleela magoobeli ga wudzenge uwu, nayu mufuuwa muyiisu uKwalito nave akuvahungila. [ Ulufuunyo lwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti luvedzage naanye nyivonda. Eena.] Lino tumupeelage indolo uNguluvi uMunya Ngufu ya kuvakangadza mu lufuuwo, wugendela wa Mola ya Yesu Kilisiti ye ndaadalikaga ukwenyo. Imola iyo yaali kinyele ukuhuma kataali, neke kangi lino, uNguluvi va mbeepali ávilatuwe ikinyele ikyo wugendela wa wusimbe wa vavidzi, álagiidze ukutigila, yidzeelekage ku vaanu va nyi dzonda, ukuta vamufuuwage nu kumwidika. UNguluvi ye ali mwene umunya luhalawukagudzi, apeelwage indolo mbeepali wugendela mwa Yesu Kilisiti! Eena. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Pawulo. Ndíkemeeliilwe ndivedzage mutume va Kilisiti Yesu wugendela wa mikeelelele gya Nguluvi. Uneene nu mufuuwa muyiisu uSositene, tukuvahungila unyeenye vafuuwa va lukombeso lwa Nguluvi, ye mugenda ku wudzenge wa Kolindo. UNguluvi ávakamiingʼiise unyeenye nu Kilisiti Yesu, kangi ávakemeeliye ukuvedza vaanu vaakwe aviimike, pamwinga na vaanu va mu mbali dzonda avakulihuuvila ilitaawa lya Mutwa veesu uYesu Kilisiti, ye ali Mutwa vaawo, kangi veesu. Ulusungu nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu, nu kwa Mutwa uYesu Kilisiti, fivedzage naanye. Ndikumuhongedza uNguluvi mbeepali, wiimila wa lusungu lwakwe lwe ávapeeliye unyeenye wugendela mwa Kilisiti Yesu. Pakuva mwa Kilisiti múpeeliilwe uwumosi wonda, kwe kutigila ifipeelwa fya Mubepo uMwimike mu ndongele yeenyo yonda nu wuwuya weenyo wonda. Ifyo fiiwoneesa mugati umwenyo ukutigila, uwoolesi weesu ulwa Kilisiti we wa ndakyene. Neke lino, musikeepile nambe kipeelwa kimwinga kya Mubepo uMwimike, pe mwidzindila mu wusuukwa ukufikila uNguluvi pe alavavilatulila ikigono kye alaapiluka uMutwa veesu uYesu Kilisiti. Kangi uNguluvi ahadza akuvakangadza unyeenye mu lufuuwo ukufikila ku wusililo, ukuta mutane ukuvedza nu lugomehedzo pa kigono kya Mutwa veesu uYesu Kilisiti ikyo, pe alaadza mu kuvahiga avaanu. UNguluvi alaalima idzi, pakuva umwene muhuuvilwa. Umwene ávakemeeliye unyeenye, ukuta muvedzage nu luhangano nu Muswamuve uYesu Kilisiti, uMutwa veesu. Lino nye vafuuwa vayangu, mu litaawa lya Mutwa veesu uYesu Kilisiti, ndikuvagongoola ukutigila, mwidiingʼanage nyivonda, patanage ukuvedza nu kwigava umwenyo. Apo pe peene pe mwivedza múkamiingʼiine mu wugulume na mu mahoodzo. Vafuuwa vayangu, avaanu wuli va mu kaaya ya Kilove váandongiye ukutigila, muli mabaatu umwenyo. Lino lwe ndiilonga lwe ulu, yumwinga umwenyo iitigila, “Uneene va Pawulo.” Uyungi iitigila, “Uneene va Apolo.” Uyungi iitigila, “Uneene va Kefwa.” Uyungi iitigila, “Uneene va Kilisiti.” UKilisiti íigavile? Ongo, uPawulo ye mwene ye aafuwe pa kipindulihidzo wiimila weenyo? Mwadzabiikwe mu litaawa lya Pawulo? Ndikumuhongedza uNguluvi, pakuva sindamudzabiike muunu umwenyo, nda haamu, yu Kilisipo nu Gayo. Wiimila wa idzo, sikwali ye iisunga atigile aadzabiikwe mu litaawa lyangu. (Eena, ndaadzabiike avaanu va mu kaaya ya Sitefwana. Neke kangi ukulutila avo, sindiikwiwuka ukutigila, ndamudzabiike umuunu yungi.) UKilisiti asaanumile uneene ukudzabika avaanu, nda haamu, aanumile ukudalika iMola iNofu. Sindaadalikaga wugendela wa madzwi agiiwoneesa uluhalawukagudzi lwangu yuune, nda haamu, wugendela wa madzwi agiiwoneesa ingufu ya fuwa iya Kilisiti pa kipindulihidzo, ukuta ingufu iyo yitane ukuvedza yaahela. Pakuva imola ya kufuwa kwa Kilisiti pa kipindulihidzo, we wupuva ku vaanu aviiyaga, neke kangi ukwesu uneefwe ye twipokwa imola iyo, ye ngufu ya Nguluvi. Lwe lwene lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Ndihadza ndiikwananga uluhalawukagudzi lwa vaanu avali nu luhalawukagudzi, kangi ndihadza ndikulukaana uluhala lwa vaanu avali nu luhala.” Lino, ali kwiya umunya luhalawukagudzi? Ali kwiya umuwulanidzi va milagililwe, nu mukoola umuvanga-lukaani va musika ugu? UNguluvi áwoneesiidze pa weelu ukutigila, uluhalawukagudzi lwa vaanu va pe naanyi apa, wupuva. Ndiilonga ulo, pakuva uNguluvi aalamuwe mu luhalawukagudzi lwakwe ukutigila, avaanu avo vatane ukumudzeela wugendela wa luhalawukagudzi lwawo. Nda haamu, uNguluvi aakeeliye avapoke avakumufuuwa wugendela wa kudalika iMola iNofu, ye viitigila avaanu, wupuva. AVayahudi viinyilika ukufiwona ifimanyilo fya filole, na Vagiliki viitemula uluhalawukagudzi, ukuta vafuuwe. Neke kangi uneefwe, twidalika imola ya Kilisiti ye aatoveleliilwe pa kipindulihidzo. Imola iyo yikuvakuvadza aVayahudi, na ku avasili Vayahudi, ye mola ya wupuva. Neke kangi ku avo ve ávakemeeliye uNguluvi ukuvedza vaakwe, vavedze Vayahudi enewuli avasili Vayahudi, uKilisiti ye ngufu ya Nguluvi, kangi lwe luhalawukagudzi lwa Nguluvi. Pakuva imola ye viiwona avaanu ukutigila, wupuva wa Nguluvi, ye ya luhalawukagudzi ukulutila ulwa muunu. Kangi imola ye viiwona we wulemwa wa Nguluvi, ye ya ngufu ukulutila iya muunu. Lino vafuuwa vayangu, mwiwukage kye mwali umusika uNguluvi pe avakemeeliye. Voloofu umwenyo vaawonekaga ngita vangaya luhalawukagudzi pa miiho ga vaanu. Kangi voloofu vasaali na mataawa makomi, nambe kuholwa mu nyumba dza vatambule. Nda haamu, uNguluvi avahaaguwe avaanu avaawonekaga vapuva pe naanyi, ukuta avayeyewuse avanya luhalawukagudzi. Kangi uNguluvi avahaaguwe avaanu avaawonekaga vanya wulemwa pe naanyi, ukuta avayeyewuse avanya ngufu. UNguluvi avahaaguwe avaanu avasili vatambule pe naanyi, aviibedwa, avaanu aviiwoneka si kiinu, ukuta aviise avaanu avakwiwona kiinu. Aalimile ulo, ukuta umuunu ye avedzaga, atanage ukwilumba pa miiho ga Nguluvi. UNguluvi yumwene ye ávakamiingʼiise unyeenye nu Kilisiti Yesu, kangi ámuhambwise uKilisiti kuvedza luhalawukagudzi lwakwe wiimila weesu. Kwe kutigila, wugendela wa luhalawukagudzi ulo, uneefwe tuli vagolofu, tuli viimike, kangi túkombwidzwe. Neke lino, ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Umuunu ye avedzaga ye iiwona lutogo, awonage lutogo wiimila wa Mutwa Nguluvi.” Vafuuwa vayangu, umusika pe ndaadzile ukwenyo kudalika uwoolesi uwa Nguluvi, sindaadzile wiimila wa kuvawoneesa ukutigila ndiilonga wunofu, enewuli ndili nu luhalawukagudzi. Ndaalimile ewo pakuva ndaalamuwe ukutigila, nditane ukudalika ikiinu kingi kikivedzaga, nda haamu, ndidalike imola dza Yesu Kilisiti, nu kutovelelelwa kwakwe pa kipindulihidzo. Umusika ugo pe ndili kwenyo, ndaali nu wulemwa, nu woogofi, kangi ndaahililaga mbandu. Umusika pe ndaawulanidzaga nu kudalika, sindaalongaga amadzwi ga luhalawukagudzi ga kuvakoofya ukuta mufuuwe, nda haamu, ndaalongaga amadzwi agaawoneesaga ingufu dza Mubepo uMwimike. Ndaalimile idzo, ukuta ulufuuwo lwenyo lutanage ukuhuuvila uluhalawukagudzi lwa vaanu, nda haamu, luhuuvilage ingufu dza Nguluvi. Ulubali ulungi, twilonga imola dza luhalawukagudzi ku vaanu ávakangiye mu lufuuwo, neke kangi uluhalawukagudzi ulo si lwa musika ugu, nambe lwa vatemi va musika ugu avalaayagaanika. Nda haamu, twilonga idza luhalawukagudzi wa Nguluvi uwuli ku kinyele, kangi waali wúfihiilwe pa miiho ga vaanu. Umusika uNguluvi pe asinaa agava inyi, aagelaniidze uluhalawukagudzi ulo wiimila wa ndolo dzeesu. Kangi sikwali nambe yumwinga mu vatemi va musika ugu, ye akulufika uluhalawukagudzi ulo, pakuva ngana vakali valufike, ngali vasikamutoveleliye pa kipindulihidzo uMutwa uMunya Ndolo. Napo kangi, ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Sikwali umuunu ye aagelile ukudziwona nambe kudzipulika, dzisinaa dzigelaga ukwingila mu numbula ya muunu, uNguluvi dze avagelanidziye avakumwenda.” Neke kangi uNguluvi átuvilatuliye uneefwe uluhalawukagudzi waakwe wugendela mwa Mubepo. Pakuva uMubepo uMwimike iikomandza dzonda, nambe dza ku kinyele kwa Nguluvi. Sikwali umuunu ye iidzeela dze iihoodza umuunu uyungi, nda haamu, yu muunu uyo mwene mu mubepo gwakwe. Kye luli ewo, sikwali umuunu ye iidzeela dze iihoodza uNguluvi, nda haamu, yu Mubepo va Nguluvi. Lino uneefwe sitwanukiye imihoodzehedze gya pe naanyi, ukuta tuhoodzage ngita avaanu va pe naanyi, nda haamu, twanukiye uMubepo ye iihuma kwa Nguluvi, ukuta tudzifike dze átupeeliye uNguluvi mu lusungu lwakwe. Imola ye twilonga, tusiilonga mu madzwi ge túwulaniidzwe nu luhalawukagudzi lwa vaanu, nda haamu, amadzwi ge túwulaniidzwe nu Mubepo va Nguluvi, kwe kutigila twiganula amadzwi ga Mubepo ku avo avali nu Mubepo uyo. Lino umuunu ye angaya Mubepo va Nguluvi, asiikwanukila idziihuma kwa Mubepo uyo, pakuva ukwakwe idzo, dze dzeene dza wupuva, kangi iilemwa ukudzifika. Umuunu asiilemwa ukudzifika idzo wugendela wa ngufu iya Mubepo uyo swe. Lino umuunu ye ali nu Mubepo va Nguluvi, uyo iikomandza dzonda, ukuta adzihige ngana dza ndakyene, neke kangi umwene iilemwa ukuhigwa nu muunu ye avedzaga ye angaya Mubepo uyo. Pakuva uWusimbe uWiimike wiitigila, “Ye ani ye iidzeela amahoodzo ga Mutwa Nguluvi, ukuta amutange?” Neke kangi uneefwe vafuuwa, tuli na mahoodzo agiihuma kwa Kilisiti. Vafuuwa vayangu, pe ndaali ukwenyo, ndaalemiilwe ukulonga naanye ngita vaanu avali nu Mubepo va Nguluvi nu kwikala ewo, nda haamu, ngita vaanu va mwe naanyi, kangi ngita vaana fyali pa kumufuuwa uKilisiti. Ifyali fyafinyuwa amadziva, fisiipeelwa ikyakuliya kya vaanu avavina. Ndeeni na yuune, ndavapeeliye imbulanidzo imeefu, pakuva mwali musinaa mukangala, nambe lino musinaa mukangala. Unyeenye mwave muli vaanu va mwe naanyi, pakuva pagatinagati apeenyo pali giila na mabaatu. Ongo, ifyo fisiiwoneesa ukutigila, mukwikala ngita vaanu va mwe naanyi? Mwave muli vaanu va mwe naanyi! Kangi umuunu yumwinga iilonga ukutigila, “Uneene va Pawulo,” uyungi iitigila, “Uneene va Apolo.” Idzo dziiwoneesa ukutigila, mwave mupilima ngita vaanu va mwe naanyi. Neke lino, uApolo ye ani? UPawulo ye ani? Uneefwe tuli valimila-vangi hela ve átutumile uNguluvi ukuvatanga unyeenye ukumufuuwa. Nayula iilima ngita kye aapeeliilwe nu Mutwa. Uneene ndaayaalile imbeyu, uApolo iikwitililaga, neke kangi uNguluvi ye mwene ye aamedziidze nu kukudza. Lwe lwene umunya kuvyala nambe munya kwitilila si kiinu, nda haamu, uNguluvi ye iikudza ye mwene ye va kuhuuvila. Ye iivyala na ye iikwitilila, vonda válingʼiine. UNguluvi alamupeela nayula uluwonolo lwakwe, ngita kye álimile amalimo gaakwe. Pakuva uneene nu Apolo, twilimasa amalimo nu Nguluvi. Unyeenye gwe mugunda gwakwe, kangi ye nyumba yaakwe. Wiimila wa malimo ge áameeliye uNguluvi mu lusungu lwakwe, uneene ndídzengile uwaalo ngita munya kudzenga umunya wuwuya, lino umuunu uyungi iidzenga pakyanya pa waalo uwo. Neke kangi nayula iiyangalilage kye iidzenga pakyanya pa waalo uwo. Pakuva uwaalo úwudzengiilwe, ye Yesu Kilisiti mwene. Sikwali umuunu ye iisunga adzenge uwaalo uwungi. Neke kangi pakyanya pa waalo uwo, ngana umuunu ye avedzaga adzenge ni sahabu, nambe ni fyuma, nambe na maganga ga wutalamu, enewuli na mabiki, nambe ni lisoli, nambe na mabelege, amalimo gaakwe galaawoneka nde gali wuli. Ikigono ikya luhigo, amalimo gonda galaavedza pa weelu, pakuva amalimo ga muunu ye avedzaga, galaagelwa nu mooto gwa luhigo. Ngana amalimo ga muunu gasigale kitapiya mu mooto, uyo alaanukila uluwonolo lwakwe. Neke kangi, ngana amalimo ga muunu gapiye, apo asilaanukila uluwonolo, nda haamu, umwene alaapokwa ngita muunu ye ákulwike ukuhuma mu mooto. Ongo, musiidzeela ukutigila, unyeenye muli tembeli ya Nguluvi, kangi uMubepo va Nguluvi akwikala mugati umwenyo? Lino wone umuunu aanange itembeli ya Nguluvi, uNguluvi ahadza akumwananga umuunu uyo, pakuva itembeli ya Nguluvi ndzimike, kangi unyeenye ye tembeli iyo. Mutanage ukwidzanga. Ngana umuunu umwenyo akwiwona ukutigila, ali nu luhalawukagudzi ngita avaanu va musika ugu, iihambusage mupuva, ukuta aanukile uluhalawukagudzi lwa ndakyene. Pakuva uluhalawukagudzi lwa vaanu va mwe naanyi umu, pa miiho ga Nguluvi, wupuva. Ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “UNguluvi akuviibata avanya luhalawukagudzi mu wubanga waawo.” Kangi lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “UMutwa Nguluvi iidzeela amahoodzo ga vanya luhalawukagudzi ukutigila, gangaya luwumbulilo.” Lino umuunu ye avedzaga atanage ukwilumba wiimila wa vaanu wuli. Pakuva uNguluvi aaviikile ifiinu fyonda wiimila weenyo, avedze uPawulo, enewuli avedze uApolo, enewuli avedze uKefwa, enewuli fivedze fya mwe naanyi, enewuli uwuumi, enewuli fuwa, enewuli ifili poofili lino, enewuli ifilaavedza poofili. Fyonda fyenyo, pakuva unyeenye muli va Kilisiti, uKilisiti nave va Nguluvi. Wiimila wa idzo, avaanu vatuwonage uneefwe ukutigila, tuli vatovela-ligendwa va Kilisiti, kangi ukutigila, uNguluvi átupeeliye amalimo ga kudalika imola dzaakwe idzaali ku kinyele. Lino umuunu ye ápeeliilwe amalimo, iisakulwa avedzage mulimila-vangi muhuuvilwa. Neke kangi si kiinu ukwangu, ngana muunyige yuunye enewuli pawutalo pa muhidzi, nambe uneene sindikwihiga ndimwene. Ulwikagulo lwangu lunofu, nda haamu, ulo lusikuumbiika ndivedze ndingaya lugomehedzo. Yu Mutwa uYesu ye mwene ye akuunyiga. Neke lino, mutanage ukumuhiga umuunu ye avedzaga, ukufikila umusika gwakwe gwe áviikile uNguluvi. Mudzindilage ikigono kye alaadza uMutwa Yesu. Umwene ye alaangʼalika ifiinu fyonda ífifihiilwe mu kiisi, nu kuwoneesa uwugulume uwuli mu numbula dza vaanu. Umusika ugo, uNguluvi alamupeela nayula amalumbo gaakwe. Lino vafuuwa vayangu, mu madzwi gonda ago ndíiviikile uneene nu Apolo ukuvedza kihwananidzo wiimila weenyo, ukuta mwiwulanidze ukwesu ikiganulo kya ndongele iyi, “Mwinatilage dziidzila ídzisimbiilwe mu Wusimbe uWiimike.” Atanage ukuvedza pwali umwenyo ye akumuginiya umuwulanidzi yumwinga nu kumubeda uyungi. Ye ani ye ákuviikile ukutigila, wiivagila ukulutila uyungi? Kiinu kiki kye uli nakyo kye usinaa upeelwa nu Nguluvi? Kangi ngana úpeeliilwe, kye kiki ukwilumba ngita usipeeliilwe? Lino mukwiwona mwígwite! Mukwiwona muli vamosi! Unyeenye muli vatwa nu kutuleka uneefwe! Ndakyene kiba ngana mukali muvedzage vatwa, ukuta uneefwe tuvedzage vatwa pamwinga naanye! Neke kangi ukwesu uneefwe vatume, uNguluvi átuviikile ukuvedza vaanu va kubedwa ukulutila vonda. Tuli ngita avaanu ávahigiilwe ukuhelela kukomwa pa miiho ga voloofu, twaviikiilwe ngita luheso mu nyi yonda, ku vanyamwandza na ku vaanu. Uneefwe twiwoneka vapuva wiimila wa Kilisiti, neke kangi unyeenye mukwiwona muli vanya luhalawukagudzi mwa Kilisiti! Uneefwe tuli nu wulemwa, neke kangi unyeenye muli ni ngufu! Uneefwe twibedwa, neke kangi unyeenye muli vatambule! Ukufikila mu kivalilo iki, tuli ni ndzala ni ngʼelo, kangi túfuuliike. Tupigina ukutowa, kangi tungaya nambe wiikalo. Twigimba ukulima amalimo na mawoko geesu yuufwe. Avaanu pe vakutulekela indeko, tukuvafuunyilila, pe vakutupumusa, tukwigugumidza, pe vakutuliga, tukuvahiga wunofu. Nambe lino twiwoneka ngita madeesi ga pe naanyi, kangi mapalagata ga lidugulu. Sindikuvasimbila amadzwi ga kuvayeyewusa, nda haamu, ndiisaka ukuvawunga ngita vaana vangu vende. Nde muvedze na vaanu mbilima likyumi limwinga (10,000) avakuvalela mwa Kilisiti, nda haamu, musili na vadaada voloofu. Pe ndavadalikiye iMola iNofu mwaholiilwe, lwe lwene uneene nde dadiinyo mwa Kilisiti Yesu. Lino ndikuvagongoola ukutigila, muundzigage uneene. Ulo lwe lwene úluunyuliye ukumutuma uTimoti umuswamu-vangu umwende, ye ndikumuhuuvila mu malimo ga Mutwa. Ndímutumile ukuta aviiwusage imigendele gyangu mwa Kilisiti Yesu, gye ndiiwulanidza avaanu mu ngʼombeso dzonda. Lino avangi umwenyo vali nu lwinunumulo, pakuva viihoodza ukutigila, sindaadza kangi ukwenyo. Neke kangi, ngana uMutwa akeele, ndiikwadza kisaatu ukwenyo. Apo ndihadza ndiipulika amadzwi ga avo avakwinunumula, si madzwi gaawo hela, nda haamu, ndihadza ndiilola ni ngufu yaawo. Pakuva uwutwa wa Nguluvi siwiiwoneka wugendela wa madzwi, nda haamu, wiiwoneka wugendela wa ngufu. Lino mwisaka ndilime kiki? Ndivaadzile nu luboko? Enewuli ndivaadzile ni numbula ya wende ni ya wuleele? Lino imola yípuliiswe ndakyene ukutigila, umwenyo kuli wugoni. Umuunu iigenda nu mudala va daadiye. Uwugoni uwo, wusinaa wuhumilaga nambe mu avasili Vayahudi. Na yuunye mukwinunumula! Múlekile ukuhugumilila nu kumuhedza umwenyo umuunu ye iilima idzo! Uneene nde ndivedze ndili pataali naanye mu lwa muvili, ndili pamwinga naanye mu lwa mubepo. Umuunu uyo ndikapimuhiga mu litaawa lya Mutwa Yesu. Pe mwilundana, ndili pamwinga naanye mu lwa mubepo, kangi ingufu dza Mutwa veesu uYesu poodzili. Mumuhedzage umuunu uyo ukuhuma mu miikalile gya lukombeso. Pe iipilukila mu wutemi wa Setano nu kupumuswa, imumuko idzo dzihadza dzikumupitusa ukuhuma mu ndzanangifu dzaakwe, ukuta apokwe pa kigono ikya kupiluka kwa Mutwa Yesu. Ukwilumba kwenyo si kunofu. Ongo, simwidzeela ukutigila, uluhaafu lukeefu hela lwitupiilidza ilihaagi lyonda? Lino mwivaladzage wugendela wa kumuhedza umuunu umuhosi uyo umwenyo, ngita kuhedza uluhaafu lwa kataali, ukuta muvedzage ngita lihaagi lipiya ilingaya luhaafu. Ndakyene unyeenye ndeeni kye mugenda, pakuva uNguluvi amutawuwe uKilisiti ukuvedza wusembe ngita Kaanangʼolo ka Paasaka, ukuta katupoke. Lwe lwene, tutanage ukukeelanila ikyaka kya Paasaka mu luhaafu lwa kataali, kwe kutigila, uluhaafu uluviifu nu wuhosi, nda haamu, tukeelanilage mu mukaate ugungaya luhaafu, ye numbula indzelu kangi ndakyene. Mu haate ye ndavasimbiye, ndavalongiye ukutigila, mutanage ukuhangana na vagoni. Sindaatigiye mutanage ukuhangana na vaanu mwe naanyi umu avali vagoni, enewuli avanya kyoyo, avagonadaasi, nambe avakwifuunya ku fihwananguluvi. Pa kulima ulo, ngali múvagiye ukuhega mwe naanyi umu. Neke lino, ndikuvasimbila ukutigila, mutanage ukuhangana nu muunu ye avedzaga ye iitigila mufuuwa, neke kangi mugoni, munya kyoyo, enewuli akwifuunya ku fihwananguluvi, munya maligo, enewuli mugaadzi, enewuli mugonadaasi. Umuunu ndawuli uyo, mutanage nambe kuliilasa. Ongo, lino ngana yumwinga umwenyo ápungiine nu mufuuwa muyagwe, iigela wuli ukusindika inongwa yaakwe ku avo avasili vafuuwa? Kye kiki atane ukusindika ku vafuuwa vayagwe, ukuta vavahige? Ongo, musiidzeela ukutigila, aviimike ve veene avalavahiga avaanu va mwe naanyi umu? Lino, ngana unyeenye mulavahiga avaanu va mwe naanyi umu, ongo, musiivagila ukuhiga utunongwa utupeefu mbandu umwenyo? Ongo, musiidzeela ukutigila, tulavahiga avanyamwandza? Ngana tulavahiga avanyamwandza, ndakyene musiilemwa ukumala amadzwi ga miikalile gyenyo! Lino, ngana múpungiine ulwa madzwi ago, mutanage ukusindika inongwa dzeenyo dzihigwe na vapiivala, pakuva imigendele gyawo gisiikwidikwa nu lukombeso! Ndiilonga ulo ukuta muyeyewuswe. Ongo, simwali umwenyo umunya luhalawukagudzi, nambe yumwinga ye asiilemwa ukuhiga inongwa mu vafuuwa? Neke kangi umwenyo, umufuuwa yumwinga akumusindika umuyagwe kuhigwa, kangi pawutalo pa vaanu avasili vafuuwa! Umufuuwa yumwinga pe akumusindika umuyagwe kuhigwa, imola iyo yiiwoneesa ukutigila, unyeenye múlemiilwe mbandu. Ongo, si kiba ukumuleka umufuuwa akwangule enewuli akunyage imaale yaako? Nda haamu, unyeenye mwinyaga nu kulima uwuviifu, kangi mwilima idzo ku vafuuwa vayeenyo! Musiidzeela ukutigila, avahosi vasiliingila ku wutwa wa Nguluvi? Mutanage ukwidzanga! Avagoni, avaanu avakwifuunya ku fihwananguluvi, avadumuli-noolane na avakwigona vagoosi ku vagoosi, avahiidzi, avanya kyoyo, avagaadzi, avanya maligo, avagonadaasi, vonda avo vasiliingila ku wutwa wa Nguluvi. Kangi vamwinga umwenyo, vaali ewo. Nda haamu, múvaliidzwe uwuhosi weenyo, múvedzile viimike nu kwidikilwa ukuvedza vagolofu wugendela wa litaawa lya Mutwa Yesu Kilisiti nu Mubepo va Nguluvi veesu. Vamwinga umwenyo viitigila, “Ndiikwidikwa ukulima ifiinu fyonda fye ndiisaka.” Luli ewo, nda haamu, ukulima ifiinu fyonda fye mwisaka si luwumbulilo. Kangi mwitigila, “Ndiikwidikwa ukulima ifiinu fyonda fye ndiisaka,” neke kangi uneene sindiivedza musutu va kikivedzaga kye ndiisaka ukulima. Ongo, musiidzeela ukutigila, imivili gyenyo fye fipagwa fya muvili gwa Kilisiti? Ongo, lino ndinyamule ifipagwa fya muvili gwa Kilisiti nu kufikamiingʼasa nu mugendakyaka? Nambi! Umugoosi ye iilima uwugoni nu mugendakyaka, iivedza muvili gumwinga nave. Pakuva lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Avavili avo viivedza muvili gumwinga.” Neke kangi umuunu ye avedzaga ye akwikamiingʼasa nu Mutwa, iivedza mubepo gumwinga nave. Mwiyefyage nu wugoni. Mwitigila, “Indzanangifu idzingi dzonda dze iilima umuunu, iilima mwivala mwa muvili gwakwe,” neke kangi uneene ndiitigila, umuunu ye iilima uwugoni, uyo akugulimila indzanangifu umuvili gwakwe yumwene. Ongo, musiidzeela ukutigila, imivili gyenyo ye tembeli ya Mubepo uMwimike, ye avapeeliye uNguluvi, kangi akwikala mugati umwenyo? Lino imivili igyo si gyenyo, nda haamu, ye maale ya Nguluvi, pakuva mwakombwidzwe nu luhombo lukomi. Wiimila wa idzo, mumuginiyage uNguluvi mu mivili gyenyo. Amadzwi ge mwaasimbiye, lino ndiipilusa ndiitigila, “Lunofu umugoosi iikalage kitatoola.” Neke kangi wiimila wa wugoni woloofu umwenyo, umugoosi ye avedzaga, ye átoolile avedzage nu mudala vaakwe mwene, kangi mudala ye avedzaga, ye átawiike avedzage nu mugoosi vaakwe mwene. Umugoosi amulimilage umudala vaakwe ingʼaani dza noolane ngita kye lwivagila, ndeeni nayu mudala amulimilage umugoosi vaakwe ingʼaani dza noolane ngita kye lwivagila. Umudala angaya wutawulilwe ulwa muvili gwakwe mwene hela, nda haamu, nayu mugoosi vaakwe. Ndeeni, umugoosi nave angaya wutawulilwe ulwa muvili gwakwe mwene hela, nda haamu, nayu mudala vaakwe. Mutanage ukwiyima nde ngana mwídiingʼiine ukulima ewo, mu musika mukeefu hela, ukuta mulapangile kwa Nguluvi. Neke pambele, mupiluungʼane kangi, ukuta uSetano alaaleka avagemye pakuva múlemiilwe ukwiwopa. Neke kangi ndiilonga amadzwi ago ulwa kuviidihidza, si wiimila wa kuvalagidza. Ndikiikeelaga avaanu vonda vavedzage ngita uneene kye ndigenda, neke kangi siluli ewo, pakuva uNguluvi ámugaviye nayula ikipeelwa kyakwe, yumwinga ikipeelwa iki, uyungi kila. Lino ndikuvalongela avaanu avangaya vagoosi enewuli vadala, pamwinga na avafwile na vagoosi enewuli vadala ukutigila, lunofu vasigalage ndeeni kitatoola enewuli kitatawuka ngita kye ndigenda uneene. Neke kangi, ngana viilemwa ukwiwopa, apo lunofu vatoolage enewuli kutawuka, pakuva kiba ukulima ewo, sindawuli ukupyupa nu wudobofu wa muvili. Lino ndikuvapeela uwulagidze avo ávatoolile. Uwulagidze uwo si wangu, nda haamu, wúhumile kwa Mutwa Yesu ukutigila, umudala atanage ukumugotola umugoosi vaakwe. Neke kangi wone amugotole, apo atanage ukutawuka kwa mugoosi yungi, enewuli iiteepule nu mugoosi vaakwe, ukuta vapiluungʼane. Umugoosi nave atanage ukumupeela umudala vaakwe ihaate ya kumugotola. Lino ndiilonga na vafuuwa avangi. Idzo dze ndiilonga ge mahoodzo gangu, si wulagidze wa Mutwa Yesu. Ndiitigila, ngana umugoosi umufuuwa átoolile umudala ye asili mufuuwa, nu mudala uyo íidikiye ukwikala nave, apo atanage ukumuleka. Umwayuuva umufuuwa nave, ngana átawiike kwa mugoosi ye asili mufuuwa, nu mugoosi uyo íidikiye ukwikala nave, apo atanage ukumugotola. Ndiilonga idzo, pakuva uNguluvi akumuvaladza umugoosi ye asili mufuuwa, wugendela wa mudala vaakwe umufuuwa. Ndeeni, umudala nave ye asili mufuuwa, iivaladzwa nu Nguluvi wugendela wa mugoosi vaakwe. Ngana lukali lutane ukuvedza ewo, avaana veenyo ngali vapiivala, neke kangi lino uNguluvi akuvaanukila. Neke kangi, ngana uyo ye asiifuuwa iisaka ukulekana nu muyagwe umufuuwa, mumuleke alime ewo. Apo umufuuwa umugoosi uyo, enewuli umudala iivedza si mwavike va noolane iyo, pakuva uNguluvi ávakemeeliye ukuta mwikalage mu lutengamaso. Uveeve mudala mufuuwa, wiilemwa ukudzeela ngana umugoosi vaako ye asili mufuuwa ahadza iipokwa wiimila wa lufuuwo lwako! Ndeeni, uveeve mugoosi mufuuwa, wiilemwa ukudzeela ngana umudala vaako ye asili mufuuwa, ahadza iipokwa wiimila wa lufuuwo lwako. Napo kangi nayula asigalage mu miikalile giigyo ukuhuma umusika uNguluvi pe amukemeeliye ukumufuuwa, kangi ngita uMutwa Yesu kye amuviikile. Uwo we wulagidze wangu mu ngʼombeso dzonda. Umuunu ye aakemeeliilwe nu Nguluvi kuno ásingiilwe, uyo asigalage ásingiilwe. Ngana asinaa asingwa, uyo asigalage asinaa asingwa. Uwusinge si kiinu, nambe wukitasingwa si kiinu, nda haamu, ulwisakulwa ku kwinatila indagi dza Nguluvi. Nayula asigalage mu miikalile giigyo umusika uNguluvi pe amukemeeliye. Ngana umusika ugo uNguluvi akukemeeliye uli musutu, ulo lutanage ukukufwahidza. Neke kangi, ngana kuli ngʼaasi ya kukuviika mu wuvangwa, kiba ulime ewo. Pakuva umuunu ye aali musutu umusika pe aakemeelwaga ukumufuuwa uMutwa Yesu, uyo mwawule mwa Mutwa Yesu. Ndeeni na ye aali mwawule umusika pe iikemeelwa, uyo ali musutu va Kilisiti. Mwakombwidzwe nu luhombo lukomi, lwe lwene ndiilonga ukutigila, mutanage ukuvedza vasutu va vaanu. Vafuuwa vayangu, nayula asigalage mu miikalile giigyo umusika uNguluvi pe amukemeeliye. Lino ndiilonga ku vahindza avasivadzeeliye avagoosi, na vagoosi avasivadzeeliye avahindza. Ku avo, ndingaya lulagi ukuhuma kwa Mutwa Yesu, neke kangi ndikuvalongela ulwa mahoodzo gangu yuune ye ndili muhuuvilwa, wiimila wa lupyana lwa Mutwa. Lino, pakuva ifigono ifi kuli nalamu, ndiiwona lukali lunofu umugoosi asigalage ngita kye agenda. Útoolile? Lino utane ukumugotola umudala vaako. Siutoolile? Lino utane ukutoola. Neke kangi, ngana utoole, wiivedza usilimile ndzanangifu. Nayu muhindza, ngana atawuke, iivedza asilimile ndzanangifu. Neke kangi avo ávatooliine viivedza ni nalamu mu miikalile igi. Kangi uneene ndiisaka ukuvawunga, ukuta dzitane ukuvafika idzo. Vafuuwa vayangu, ndiilonga ukutigila, umusika úgusigiye mukeefu ukumutovela iligendwa uMutwa. Ukuvangila lino, avo ávatoolile valekage ukuhoodzehedza hela ulwa vadala vaawo. Avaanu aviivemba, vavedzage ngita vasiivemba. Avali nu lukeelo, vavedzage ngita avasili nu lukeelo. Aviigula ifiinu, vatanage ukwibatwa ni fiinu ifyo ngita fyawo. Kangi avaanu avakwituunidza ulwa ngʼaani dza mwe naanyi, valekage ukuhoodza hiilo mu idzo. Pakuva inyi iyi, ngita kye tukuyiwona, yiihelanidza. Lino ndiisaka mutanage ukwituunidza. Umugoosi ye asitoolile, akwituunidza na malimo ga Mutwa na kye ahadza akumukeeledza uMutwa. Neke kangi umugoosi ye átoolile, akwituunidza ulwa ngʼaani dza mwe naanyi, na kye ahadza akumukeeledza umudala vaakwe, apo amahoodzo gaakwe giivedza mbali dzivili. Umwayuuva ye asitawiike, enewuli umuhindza ye asimudzeeliye umugoosi, akwituunidza ukulima amalimo ga Mutwa, ukuta iidumulilage kwa Mutwa umuvili nu mubepo. Neke kangi umwayuuva ye átawiike, akwituunidza ukulima idza mwe naanyi umu, ngita kye ahadza akumukeeledza umugoosi vaakwe. Sindiilonga amadzwi ago wiimila wa kuvadindanidza, nda haamu, wiimila wa kuvatanga, ukuta mwikalage pa kumutovela iligendwa uMutwa ni numbula yonda, ngita kye lwikwidikwa. Umugoosi ye iiwona ukutigila, asiilima wunofu ukuleka ukumutoola umuhindza ye ámubaanyile, kangi nagi myaka gyakwe gya kutawuka gíhelaniidze, kangi ngana iiwona kiba vatoolane, alimage ngita kye iisaka vatoolane. Apo iivedza asilimile ndzanangifu. Neke kangi umugoosi ye álamuwe yumwene ukutigila, atane ukumutoola umuhindza ye ámubaanyile, ngana uyo asigagiiliidzwe, kangi asiilemwa ukulima ngita kye iisaka, uyo nave iivedza iilima wunofu. Lwe lwene, uyo ye iitoola umuhindza iilima wunofu. Nave ye asiitoola, iilima wunofu kulutila. Kangi umudala ye átawiike, asigalage mu noolane umusika gonda umugoosi vaakwe gwe ali muumi. Neke kangi, ngana umugoosi vaakwe áfuwe, apo iivedza mwawule ukutoolwa nu muunu ye avedzaga ye akumusaka, neke kangi umugoosi uyo avedzage mufuuwa va Mutwa. Neke kangi ali kitendileme umufwile uyo, ngana iisigala kitatawuka. Ago ge mahoodzo gangu, na yuune ndiihoodza ukutigila, uMubepo va Nguluvi akuundongodza ukulonga amadzwi ago. Lino ndiilonga wiimila wa fyakuliya ífiteekeliilwe ku fihwananguluvi. Ndiidzeela mwilonga ukutigila, “Uneefwe twivonda tuli nu wuwuya.” Neke kangi uwuwuya wukuvahambusa avaanu ukuvedza nu lwinunumulo. Nda haamu, uwende we weene uwiikangadza avaanu mu lufuuwo. Umuunu ye iihoodza ukutigila, ákidzeeliye kiinu, uyo ye mwene ye asikidzeeliye ikyo ngita kye iisakulwa ukukidzeela. Neke kangi umuunu ye akumwenda uNguluvi, uyo ye mwene ye iidzeeleka nu Nguluvi mwene. Lino, wiimila wa kuliya ifyakuliya ífiteekeliilwe ku fihwananguluvi, twidzeela ukutigila, ikihwananguluvi si kiinu mwe naanyi. Kangi twidzeela ukutigila, kwali uNguluvi yumwinga swe. Nde fivedze poofili ifiinu ifiikemeelwa minguluvi, nde kuvedze kukyanya enewuli pe naanyi, nde givedze poogili iminguluvi gyoloofu na vatwa voloofu, neke kangi ukwesu, pwali uNguluvi yumwinga swe, ye mwene uDaada. Wugendela mwa mwene ifiinu fyonda fyagaviilwe, kangi tukwikala wiimila waakwe. Kangi ukwesu pwali uMutwa yumwinga swe, ye Yesu Kilisiti. Wugendela mwa mwene, uNguluvi aagavile ifiinu fyonda, kangi wugendela mwa mwene na yuufwe tuli vuumi. Neke kangi uwuwuya uwo vasili nawo avaanu vonda. Poovali avangi avaali ni mivedzehedze gya kuteekela ifyakuliya ku fihwananguluvi. Lino pe viiliya ifyakuliya ifyo mu tembeli, vaave viikwiwuka ifiteekelelo ifyo. Kangi viiwona mu lwikagulo lwawo ifyakuliya ifyo lupumba nu kufiliya kwe kulima indzanangifu, pakuva vasinaa vakangala mu lufuuwo. Neke kangi ikyakuliya kisikutuhegeledza biihi nu Nguluvi, nde tubihile ukuliya tusiikeepa kiinu, enewuli nde tuliye tusiikoongelehedzwa kiinu. Napo kangi, mwiyangalilage wunofu, ukuta uwuvangwa weenyo wutanage ukuvedza kikuvadzi ku avo avasikangiye mu lufuuwo. Apangi uveeve, wiimila wa wuwuya waako, uli nu wuvangwa uwa kuliya ifyakuliya mu tembeli ya kwifuunyila ku fihwananguluvi. Neke kangi umuyago ye asikangiye mu lufuuwo, ngana akukuwona, ongo, asiihoodza ukutigila, nave aliye ifyakuliya ifyo ífiteekeliilwe ku fihwananguluvi? Mu ulo, wiitipula ulufuuwo lwa muyago ulusikangiye wugendela wa wuwuya waako, umuyago uyo nave, uKilisiti aafuwe wiimila waakwe. Pe mukuvaangula ewo, avafuuwa vayeenyo avasikangiye mu lufuuwo nu kuvalemadza ulwikagulo lwawo, apo mukumwangula uKilisiti yumwene. Wiimila wa ulo, ngana ikyakuliya kye ndiiliya kikumuhulila umufuuwa muyangu ukulima indzanangifu, apo sindiiliyaga inyama nambi, ukuta nditane ukumuhulila alime indzanangifu. Uneene sindili mwawule? Uneene sindili mutume? Uneene sindamuweene uYesu Mutwa veesu? Ongo, lino simwamufuuviilwe uMutwa wiimila wa malimo ge ndaalimile ukwenyo? Nde luvedze avaanu avangi vakuumbona ukutigila, ndili mutume, ndakyene unyeenye muli kyoledzi ukutigila, uneene ndili mutume ukwenyo, wiimila wa lufuuwo lwenyo mwa Mutwa! Lino avaanu avakuunyiga ukutigila, sindili mutume, ndikwikengela pa kulonga idzi. Ongo, uneefwe tusivagiye ukupeelwa ifyakuliya ni finyuwo wiimila wa malimo ga wutume aga? Ongo, uneefwe nayula asivagiye ukutoola umudala ye iifuuwa nu kuheleengʼasa mu lugendo, ngita kye iilima uKefwa na vatume vayagwe avangi, pamwinga na vanungʼuve va Mutwa Yesu? Ongo, enewuli ye neene nu Balanaba twiveene ye tusiivagila ukupeelwa ifya kuponela, kangi twisakulwa ukulima amalimo agangi wiimila wa idzo? Ye mukolakyanda yuki, ye iilima amalimo ga wukolakyanda, ye akwihomba mwene? Ye mulimi yuki, ye iikoogeka imisabibu, neke isabibu pe dzítungʼwine atane ukuliya? Kangi ye mudiimi yuki, ye iidiima indiimwa, neke atane ukunyuwa ilidziva lya ndiimwa dzaakwe? Ongo, ndiilonga amadzwi ago ukuhuma mu mahoodzo ga vaanu hela? Ongo, imilagililwe gya Mose sigiilonga dziidzo? Mu milagililwe gya Mose lúsimbiilwe ukutigila, “Utanage ukuyiwopa umulomo isenga pe yiisegeya ingana pa lusegeyelo.” Ongo, mu madzwi ago uNguluvi iihoodza ulwa senga hela? UNguluvi asiilonga idzo wiimila weesu? Ndeeni kye lugenda! UWusimbe uwo waasimbiilwe wiimila weesu, kwe kutigila, ye iilima umugunda, na ye iibena mu mugunda ugo, vonda avo viihuuvila ukwanukila ulubali lwa mbene. Lino uneefwe túdaliike iMola iNofu ukwenyo, ngita muunu ye iivyala imbeyu. Ongo, lwivedza lutalamu ukwesu ukupeelwa ifiinu fya kuponela ukuhuma ukwenyo, ngita umuunu ye iibena? Ngana avangi viivagila ukupeelwa ifiinu ifyo ukuhuma ukwenyo, uneefwe tusiivagila ukulutila? Neke kangi sitwadzigiye idzo dze twivagila. Nda haamu, twigugumiidze mu dzonda, ukuta tutane ukutanidza amalimo ga kudalika iMola iNofu ya Kilisiti. Ongo, musiidzeela ukutigila, aviilima amalimo mu tembeli, viiliya ikyakuliya kyawo ukuhuma mu wusembe úwuteekeliilwe mu tembeli iyo? Ongo, musiidzeela ukutigila, navo aviilima amalimo ga kuteekela uwusembe pa kiteekelelo, viikwanukila ulubali lwa wusembe? Ndeeni, nayu Mutwa Yesu aalagiidze ukutigila, aviidalika iMola iNofu, vaanukilage ifiinu fya kuponela ukuhuma mu malimo ga kudalika. Neke kangi uneene, ndisinaa ndidzigilaga nambe kimwinga mu fiinu ifyo fye ndiivagila ukupeelwa, kangi sindiisimba idzo ukuta mulime ewo ukwangu. Kiba ndifuwe, sindawuli umuunu ye avedzaga aananidze ukuwona lutogo wiimila wa kudalika iMola iNofu kingaya luhombo! Neke kangi sindiiwona lutogo pe ndiidalika iMola iNofu, pakuva uNguluvi yumwene áandagiidze, ukutigila ndidalikage. Lukali ukwangu ngana sindiidalika iMola iNofu iyo! Ngana ndikali ndidalikage wiimila wa mikeelelele gyangu, ndikali ndiihuuvilaga uluhombo. Neke kangi si ewo, pakuva uNguluvi áambiikile mu malimo aga mu mikeelelele gyakwe, ukuta ndilimage. Lino uluhombo lwangu kye kiki? Uluhombo lwangu kwe kudalika iMola iNofu kingaya kuhombwa, kingaya kudzigila fye ndiivagila ukupeelwa wiimila wa kudalika Imola iyi. Uneene sindili musutu va muunu ye avedzaga, ndili mwawule. Neke kangi wiimila wa kuvatanga avaanu voloofu vamufuuwage uKilisiti, ndíitawuwe ukuvedza musutu va vaanu vonda. Ku Vayahudi, ndaali ngita Muyahudi, ukuta ndivatange vamufuuwage uKilisiti. Ku avo avali mu wutemi wa milagililwe gya Mose, ndiiviikile paanyi pa milagililwe igyo. Sindiilonga ukutigila, ndili mu wutemi wa milagililwe igyo, nda haamu, ndaalimile ewo, ukuta ndivatangage avo avali paanyi pa milagililwe igyo, vamufuuwage uKilisiti. Ku avasiininiila imilagililwe igyo, ndaali ngita ye asiininiila imilagililwe, ukuta ndivatange vamufuuwage uKilisiti. Sindiilonga ukutigila, sindiininiila imilagililwe gya Nguluvi, nda haamu, ndikugininiila mu wutemi wa Kilisiti. Ku vanya wulemwa, ndaali munya wulemwa, ukuta ndivatange vamufuuwage uKilisiti. Ndiiviikile mu miikalile gyawo, ukuta mu luluvedzaga lula ndivapoke avangi umwawo. Ndiilima dzonda idzo, ukuta ndihange na vangi mu lufuunyo lwa Mola iNofu. Ongo, musiidzeela ukutigila, avaanu aviinyila mu ngwila iya lunyilo ve voloofu, neke kangi ye iikwanukila ingeela yumwinga swe? Lino munyilage ndeeni, ukuta na yuunye mukaanukile ingeela. Avo avali mu ngwila ya lunyilo, viitala tandi ukwidzooveledza mu wupifu imivili gyawo. Viilima idzo ukuta vaanukile ingeela ya musika mudebe hela. Nda haamu, uneefwe twilima ewo, ukuta twanukile ingeela ya mbeepali na mbeepali. Lwe lwene sindiinyila kyaka, kangi sindiitovana ngita umuunu ye iitoodza ifundzi nu ludali pa lubali. Nda haamu, ndiipumusa nu kugudzooveledza umuvili gwangu ukwiwopa ukuta, pe ndiivedza ndívadalikiye avaanu iMola iNofu, uneene ndaali nditane ukukaanwa pa miiho ga Nguluvi ukwanukila ingeela. Vafuuwa vayanguanye, ndiisaka muludzeelage ukutigila, avakuhwesu pe vaahelanidzaga mu lungʼalangʼala, vonda vaalongodzwaga ni lifunde, kangi vonda vaahelaniidze pagatinagati ya nyandza. Vonda pe vaalongwidzwe ni lifunde ilyo, nu kuhelanidza pagatinagati ya nyandza iyo, vaali ngita vádzabiikwe kuvedza vaniniilidzi va Mose. Vonda vaaliye ikyakuliya kiikila ikyahumile kukyanya. Kangi vonda vaanyuwe ululenga luulula ukuhuma mu lutalaawe, lwe avapeeliye uNguluvi wugendela wa kilole. Ulutalaawe ulo, aali ye Kilisiti ye aagendaga pamwinga navo. Napo kangi, voloofu mu avo vaalimaga idzisamukeeledzaga uNguluvi. Wiimila wa ulo, viifuwaga, imifimba gyawo giiyambalangʼanaga mu lungʼalangʼala. Lino, dzonda idzo dzaalimiike ukwawo wiimila wa kutuwunga, ukuta tulekage ukudoboka amalimo amaviifu ngita kye vaadobokaga aveene. Mutanage ukwifuunya ku fihwananguluvi ngita avangi mu avo kye vaalimaga, ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Avaanu viikalile paanyi mu kuliya nu kunyuwa, neke viimage vakine mu wudobofu wuviifu.” Kangi tutanage ukulima uwugoni ngita avangi mu avo kye vaalimaga. Neke uNguluvi avatipulage avaanu mbilima makyumi gavili ni dzidatu (23,000) mu kigono kimwinga. Kangi tutanage ukumugemya uKilisiti ngita avangi mu avo kye vamugemiidze, viilumwaga na mayoka, viifuwaga. Kangi mutanage ukwingʼulandza ngita avangi mu avo kye viingʼulandzaga, navo viikomwaga nu munyamwandza umutipudzi. Lino dzonda idzo idzaalimiike ukwawo, dzaasimbiilwe ukuta dzivedzage fihwano fya kutuwunga uneefwe, ye tukwikala mu figono fya wusililo ifi. Neke lino, uyo ye akwiwona ukutigila, íimile sipi mu lufuuwo, iigelage ukuta atane ukuguwa. Ingemyo idzikuvaadzila, dzílingʼiine ni dzila idzikuvaadzila avaanu avangi mu figono fyonda. Neke kangi uNguluvi muhuuvilwa, nave asivaleka mugemywe ukulutila ingufu dzeenyo. Nda haamu, unyeenye pe mwigemywa, uNguluvi ahadza akuvapeela ingufu ya kwigugumidza, ni ngʼaasi ya kuhumila mu ngemyo idzo. Nye vende vanguanye! Wiimila wa ulo, mutanage ukwifuunya ku fihwananguluvi! Ndiilonga naanye ye muli nu luhala, muhoodzage wunofu dze ndiilonga. Umusika gwa Kyakuliya iKiimike, pe twinyuwa kinywelo kya lufuunyo wiimila wa kumuhongedza uNguluvi, ongo, apo tusiihanga idanda ya Kilisiti? Kangi pe twimegula umukaate nu kuliya, ongo, apo tusiihanga umuvili gwa Kilisiti? Pakuva umukaate guli gumwinga, uneefwe ye tuli voloofu, tuli muvili gumwinga, ndiweene uneefwe twivonda twihanga umukaate gumwinga. Mulolage aVaisilaheli avaahangaga ukuliya ifyakuliya fye váteekiye pa kiteekelelo. Ongo, vasaahangaga pamwinga ukwifuunya kwa Nguluvi? Lino ndiisaka ukulonga kiki? Ongo, ifyakuliya fye viiteekela ku fihwananguluvi fili nu luwumbulilo luluvedzaga? Ifihwananguluvi fiitanga kikivedzaga? Nambi, ndiilonga ukutigila, avangi avo avasimudzeeliye uNguluvi, vasiiteekela uwusembe kwa Nguluvi, nda haamu, viiteekela ku mibepo imiviifu. Sindiisaka muhangage ukwifuunya ku mibepo imiviifu. Musiisakulwa ukunywela ikinywelo kya Mutwa Yesu, ni kinywelo kya mibepo imiviifu. Kangi musiisakulwa ukuhanga ukuliya iKyakuliya iKiimike ni kyakuliya kya mibepo imiviifu. Twisaka ukulamusa igiila dza Nguluvi? Tuli ni ngufu ukulutila umwene? Avangi umwenyo viitigila, “Ndiikwidikwa ukulima ifiinu fyonda fye ndiisaka.” Nda haamu, si fiinu fyonda ifili nu luwumbulilo. Nde luvedze mwitigila, “Ndiikwidikwa ukulima ifiinu fyonda fye ndiisaka.” Nda haamu, si fiinu fyonda ifiikangadza ulufuuwo. Umuunu atanage ukutemula idzikumuwumbulila yumwene, nda haamu, atemulage idzikuvawumbulila avangi. Muliyage inyama dzonda idziigudzwa mu magulilo kitawuudza-wuudza, ukuta mutane ukulemala mu lwikagulo lwenyo. Pakuva mu Wusimbe uWiimike lúsimbiilwe ukutigila, “Inyi ni ifigenda umo fyonda fya Mutwa.” Umuunu ye asili mufuuwa, ngana avalaalike mu kuliya na yuunye mwídikiye ukuhelela, ifyakuliya fyonda fye ávasangiye muliyage kitawuudza-wuudza, ukuta mutane ukulemala mu lwikagulo lwenyo. Neke kangi, ngana umuunu avalongele ukutigila, “Ikyakuliya iki váteekiye ku minguluvi,” apo mutanage ukuliya wiimila wa muunu ye ávalongiye, nu wiimila wa lwikagulo lwenyo. Sindiilonga idzo wiimila wa lwikagulo lwenyo, nda haamu, wiimila wa lwikagulo lwa muunu ye ávalongiye. Kye kiki ndiwutanidze uwuvangwa wangu wiimila wa muunu uyungi ye iilemala mu lwikagulo lwakwe? Ngana ndikumuhongedza uNguluvi wiimila wa kyakuliya kyangu kye ndiiliya, kye kiki umuunu uyungi aandige wiimila wa kyakuliya kye ndímuhongiidze uNguluvi? Lino nde kuvedze kuliya, enewuli kunyuwa, enewuli ikiinu kikivedzaga kye mwilima, mulimage dzonda wiimila wa kumupeela indolo uNguluvi. Mutanage ukuvakuvadza aVayahudi enewuli avasili Vayahudi, nambe vafuuwa va lukombeso lwa Nguluvi. Mulimage ngita kye ndiilima uneene. Ndiigimba ukulima ifiinu fyonda ukuvakeeledza avaanu vonda, apo sindiisakula ukwiwumbulila, nda haamu, ukuvawumbulila avangi ukuta vaanukile uwupoki. Lino muundzigage uneene, ngita na yuune kye ndikumwiga uKilisiti. Ndikuvalumba pakuva mukuundziwuka mu dzonda, nu kwinatila imbulanidzo dze ndaanukiye nu kuvawulanidza. Neke kangi lino, ndiisaka muludzeelage ukutigila, umutuwe gwa mwadaada ye avedzaga umufuuwa, ye Kilisiti. Umutuwe gwa mwayuuva, ye mwadaada, nu mutuwe gwa Kilisiti, ye Nguluvi. Lino umwadaada ye iifwika umutuwe pe iilapangila, enewuli pe iivila imola ukuhuma kwa Nguluvi, uyo akumuhulila nyoni uKilisiti ye ali mutuwe gwakwe. Nayu mwayuuva ye asiifwika umutuwe pe iilapangila, enewuli pe iivila imola ukuhuma kwa Nguluvi, uyo akumuhulila nyoni umwadaada ye ali mutuwe gwakwe, pakuva iivedza ngita mwayuuva ye ákeetile ifwili. Ngana umwayuuva asiifwika umutuwe, apo akeetage ifwili dzaakwe. Neke kangi, ngana iiwona nyoni ukukeeta ifwili, kiba afwikage umutuwe gwakwe. Lusiivagila kwa mwadaada ukufwika umutuwe, pakuva umwene lwe luhwano lwa Nguluvi, kangi iiwoneesa indolo dza Nguluvi. Neke kangi umwayuuva iiwoneesa indolo dza mwadaada. Pakuva uNguluvi asamugavile umwadaada ukuhuma kwa mwayuuva, nda haamu, amugavile umwayuuva ukuhuma kwa mwadaada. Kangi uNguluvi asamugavile umwadaada wiimila wa mwayuuva, nda haamu, amugavile umwayuuva wiimila wa mwadaada. Wiimila wa ulo, kangi wiimila wa vanyamwandza, umwayuuva iisakulwa ukufwika umutuwe, ukuwoneesa ukutigila, ali paanyi pa wutawulilwe wa mwadaada. Neke kangi mwa Mutwa Yesu, umwayuuva akumuhuuvila umwadaada, umwadaada nave akumuhuuvila umwayuuva. Pakuva, ndawuli umwayuuva kye aahumile kwa mwadaada, umwadaada nave iiholwa nu mwayuuva. Neke kangi ifiinu fyonda fiihuma kwa Nguluvi. Lino muhoodzage yuunye ukutigila, ongo, lwivagila umwayuuva ukulapangila kwa Nguluvi kitafwika umutuwe? Ongo, nagi mivili igyene gisiiwoneesa ukutigila, ngana umwadaada avedze ni fwili naali, lunya nyoni ukwakwe? Neke kangi umwayuuva ukuvedza ni fwili naali, lwe lutogo ukwakwe, pakuva ápeeliilwe ifwili naali ukuta dzivedzage ngita mwenda gwa kumufwika umutuwe. Neke kangi, ngana umuunu iisaka ukubeedza, uneefwe tungaya migendzehedze igingi, nambe ngʼombeso dza Nguluvi dzingaya migendzehedze igingi. Lino wiimila wa ndagiilidzo dze ndiisaka ukuvapeela, sindikuvalumba, pakuva umusika pe mwilundana musiilima idza luwumbulilo, nda haamu, mwilima idzingaya luwumbulilo. Ikiinu kya kutala, ndípuliike ukutigila, pe mwamwilundana, mwamwivedza nu lwibaagulo umwenyo. Na yuune ndiifuuwa padebe. Mwihoodza ukutigila, lwivagila ukupungana? Mwisaka vadzeelanike aviivagila pa miiho ga Nguluvi? Pe mwilundana ukuliya iKyakuliya iKiimike, musiilundana wiimila wa kyakuliya ikyo, pakuva nayula iiliya ikyakuliya kyakwe kitavadzindila avayagwe. Apo yumwinga iisigala ni ndzala, nu yungi ágaalile. Ongo, enewuli mungaya nyumba kwe mwisunga muliye nu kunyuwa? Ongo, mukulubedalila ulukombeso lwa Nguluvi nu kuvayeyewusa avasili ni kiinu? Ndivalongele kiki? Ndivalumbe? Pa ulo, sindikuvalumba nambi. Imbulanidzo dze ndaanukiye kwa Mutwa, dze dzeene dze ndavapeeliye unyeenye ukutigila, ikilo yila ye aasutuliilwe uMutwa Yesu, aanyamuwe umukaate, akumuhongedzaga uNguluvi, iimegulaga, iitigilaga, “Ugu gwe muvili gwangu ugwitawulwa wiimila weenyo, mulimage ndeeni ulwa kuundziwuka uneene.” Ndeeni pe vaaviye váliye, iinyamulaga ikinywelo ikili ni difwayi, iitigilaga, “Ikinywelo iki lwe lufingo ulupiya ulwilimika mu danda yangu, mulimage endee pepavedzaga pe mwinyuwa ulwa kuundziwuka uneene.” Pakuva pepavedzaga pe mwiliya umukaate ugo nu kunyuwa ikinywelo ikyo, apo mwidalika ukufuwa kwa Mutwa ukufikila pe alaadza. Lwe lwene umuunu ye avedzaga ye iiliya umukaate ugo, enewuli ukunyuwa ikinywelo ikyo kye lusivagiye, iivedza álimile indzanangifu, pakuva ábedile umuvili ni danda ya Mutwa. Lino umuunu ye avedzaga, pe asinaa aliya umukaate nu kunyuwa ikinywelo, iiwuudzage tandi mu numbula. Pakuva, ngana umuunu iiliya umukaate nu kunyuwa ikinywelo kitakagula ikiganulo kya luhangano lwakwe nu muvili gwa Mutwa, uyo akwiviika yumwene mu luhigo lwa Nguluvi. Wiimila wa ulo, voloofu umwenyo vali nu wulemwa, avangi vatamwa, kangi avangi váfuwe. Neke kangi, ngana tukali twiwuudze yuufwe, uNguluvi ngali asituhigile. Neke kangi pe twihigwa nu Mutwa, apo twivedza twiwungwa, ukuta lutane ukutufika ulupedzo pamwinga na avasikumufuuwa uNguluvi. Lwe lwene vafuuwa vayangu, umusika pe mwilundana ukuliya, mwidzindilage. Ngana umuunu ali ni ndzala, aliyage ku kaaya yaakwe, ukuta pe mwilundana, mulaaleka muhigwe. Neke kangi pe ndiivedza ndáadzile, ndihadza ndikuvalongela wunofu indagiilidzo idzingi ídzisigiye. Lino vafuuwa vayangu, ndiisaka mudzeelage wunofu ulwa fipeelwa ukuhuma kwa Mubepo uMwimike. Mwidzeela ukutigila, umusika pe musamudzeeliye uNguluvi, mwadzangiilwe nu kulongodzwa ukwifuunya ku fihwananguluvi ifikitalonga. Neke lino, ndikuvalongela ndiitigila, umuunu ye avedzaga ye iilongodzwa nu Mubepo va Nguluvi, asiitigila, “UYesu alekelwage ululeko.” Kangi umuunu ye avedzaga, ngana asiilongodzwa nu Mubepo uMwimike, asiitigila, “UYesu ye Mutwa.” Kuli milekanile gya fipeelwa, neke kangi ye iigava ifipeelwa ifyo, ye Mubepo yuuyo. Kangi kuli milekanile pa kumutovela iligendwa uMutwa, neke kangi uMutwa ye iitovelwa iligendwa, ye yuuyo. Kangi kuli milekanile pa kulima amalimo, neke kangi ye iilima amalimo ago mu vaanu vonda, ye Nguluvi yuuyo. Lino uMubepo uMwimike akwivilatula wugendela wa kumupeela nayula ikipeelwa, wiimila wa luwumbulilo lwa vaanu vonda. Wugendela mwa Mubepo uMwimike, yumwinga ápeeliilwe ukulonga imola dza luhalawukagudzi, uyungi ápeeliilwe ukulonga imola dza wuwuya wugendela mwa Mubepo yuuyo. Kangi uMubepo yuuyo, akumupeela uyungi ulufuuwo lukomi, uyungi ifipeelwa fya kunaniya, uyungi ikipeelwa kya kuhuufya ifilole, uyungi ukuvila uwuvidzi, uyungi ukukagula imilekanile gya Mubepo va Nguluvi ni mibepo imiviifu, uyungi ukulonga mu ndongele imiya, uyungi ukuganula indongele idzo. Ifipeelwa fyonda ifyo, ge malimo ga Mubepo yumwinga yuuyo, nave akumupeela nayula ngita kye iikeela uMubepo yumwene. Umuvili guli ni fipagwa fya muvili fyoloofu, nafyo fíkamiingʼiine ukuvedza muvili gumwinga. Luli ewo nu kwesu twe vafuuwa, ye tuli muvili gwa Kilisiti. Na yuufwe twivonda, nde tuvedze Vayahudi enewuli vasili Vayahudi, tuvedze vasutu enewuli vavangwa, twadzabiikwe nu kumwanukila uMubepo yumwinga, ukuta tuvedze muvili gumwinga. Umuvili si kipagwa kya muvili kimwinga hela, nda haamu, fipagwa fya muvili fyoloofu. Ngana iligulu likali litigile, “Pakuva uneene sindili liwoko, apo sindili va muvili,” ongo, wiimila wa ulo siliivedza lya muvili? Kangi ngana ilisiikidza likali litigile, “Pakuva uneene sindili liiho, apo sindili va muvili,” ongo, wiimila wa ulo siliivedza lya muvili? Ngana umuvili gonda gukali guvedzage liiho, lukali lwivedza wuli ulwa kupulika? Enewuli umuvili gonda ngana gukali guvedzage lisiikidza, lukali lwivedza wuli ulwa kunuusa? Neke kangi ngita kye lugenda, uNguluvi aaviikile ifipagwa fya muvili nakila mu muvili ngita kye iikeela yumwene. Ngana fyonda fikali fivedzage kipagwa kya muvili kimwinga, umuvili ngali gukali gwivedza kwiya? Neke kangi lino, ifipagwa fya muvili fyoloofu, nda haamu, umuvili gumwinga. Iliiho liilemwa ukulilongela iliwoko ukutigila, “Uveeve ungaya luwumbulilo ukwangu.” Nambe mutuwe gusikugalongela amagulu ukutigila, “Unyeenye mungaya luwumbulilo ukwangu.” Nda haamu, ifipagwa fya muvili ifiiwoneka ukutigila, fili nu wulemwa, fye fyene ifiisakulwa hiilo. Kangi ifipagwa fya muvili ifyo, fye twihoodza ukutigila fya kubedwa, fye fyene fye tukufiginiya hiilo. Ni fipagwa fya muvili ifiiwoneka ukutigila si finofu, ifyo fye fyene fye tukufiloleela ukulutila ifingi, ni fipagwa fyesu fya muvili ifiiwoneka ukutigila finofu, ifyo fye fyene fye tusikufiloleela ngita ifingi. Neke kangi uNguluvi ákamiingʼiise wunofu ifipagwa fyesu fya muvili. Ifipagwa fya muvili ifiibedwa hiilo, áfipeeliye uluginiyo ukulutila ifingi. Aalimile ewo, ukuta kutane ukuvedza nu kwigava mu muvili, nda haamu, ifipagwa fya muvili fyonda fitanganilage. Ngana ikipagwa kya muvili kimwinga kiipumuka, fyonda fiipumuka pamwinga ni kyene. Kangi ngana ikipagwa kya muvili kimwinga kiiginikwa, fyonda fiivedza nu lukeelo pamwinga ni kyene. Ndeeni na yuunye, muli muvili gwa Kilisiti, nayula ali kipagwa kya muvili ugo. Mu lukombeso lwa vafuuwa, uNguluvi áviikile va kutala avatume, va kavili avavidzi, va kadatu avawulanidzi. Neke aviikage avangi vahuufyage ifilole, avangi avali ni fipeelwa ifya kunaniya, ifya kuvatanga avaanu, ifya kuviimiilila avaanu, ni fya kulonga indongele ingendzi. Avaanu vonda vatume? Avaanu vonda vavidzi? Avaanu vonda vawulanidzi? Avaanu vonda viihuufya ifilole? Avaanu vonda vali ni fipeelwa ifya kunaniya avatamwa? Avaanu vonda viilonga mu ndongele imiya? Kangi avaanu vonda vápeeliilwe ukuganula indongele idzo? Neke kangi muvedzage nu wusuukwa uwa kutemula ifipeelwa ifikomi ífilutiye. Lino ndiisaka ukuvawoneesa ingʼaasi inofu hiilo ukulutila yiyivedzaga. Ngana nde ndikali ndilonge mu ndongele dza vaanu ni ndongele dza vanyamwandza, neke kangi ngana ndingaya wende, ndiivedza ngita mwango gwa lidebwe iliibangalyuka, enewuli ilidzoofu ilikwana kyaka. Kangi, nde ndivedze ndili ni kipeelwa ikya kuvila uwuvidzi nu kudzidzeela dzonda idzili ku kinyele, nde ndivedze nu wuwuya wonda, nambe nde ndivedze nu lufuuwo lukomi ulwa kuhaamya ifidunda, neke kangi ngana ndingaya wende, apo uneene si kiinu. Kangi ngana ndivagavile avahangala imaale yangu yonda, kangi ngana ndiitawule umuvili gwangu, ukuta gupiye pa mooto, neke kangi ngana ndingaya wende, apo uneene silukuumbumbulila kiinu. Uwende wukumuhambusa umuunu ukuvedza nu lwigugumidzo, ukuvedza nu wusandzi, ukuvedza mungaya giila, ukuvedza mungaya kwilumba, kangi ukuvedza mungaya lwinunumulo. Uwende wukumuhambusa umuunu atane ukuvedza ni migendele igikuvahulila nyoni avangi, atane ukuhoodza ulwa mwene hela, nambe kuviipa kisaatu, nambe kuvalila uwuviifu wa vangi. Uwende wukumuhambusa umuunu atane ukukeela uwuhosi, nda haamu, akeelage indakyene. Uwende wukumuhambusa umuunu iigugumidze mu dzonda, asiiduma ukufuuwa nu kuhuuvila mu dzonda, kangi avedzage nu wisamutima mu dzonda. Uwende wungaya wudugilo nambi. Neke kangi ifipeelwa ifingi ngita uwuvidzi, indongele imiya nu wuwuya, fili nu wudugilo waakwe. Lino ndiilonga ewo, pakuva twidzeela amadzwi makeefu hela, kangi twivila uwuvidzi lubali hela. Neke kangi pe wiikwadza uwukwilifu, uwusili wukwilifu uwo, wuhadza wiiyagaanika. Pe ndaali mwana, ndaalongaga ulwa waana, ndaahoodzaga idza waana, ndaali nu luhala lwa waana. Neke kangi lino, pakuva ndili muvina, ndídzilekile idza waana. Kye twilola lino, luli ngita ukulola ifiinu mu kinyawiilole, neke kangi ikigono kimwinga tulafiwona pa weelu. Lino ndiidzeela padebe, neke kangi ikigono kimwinga ndilaadzeela lukwilifu, ngita uNguluvi kye áandzeeliye wukwilifu uneene. Lino ifiisigala fidatu: ulufuuwo, uluhuuvilo nu wende. Neke kangi ikikomi hiilo ukulutila fyonda ifyo, we wende. Munungʼuvalilage uwende, kangi muvedzage nu wusuukwa wa kutemula ifipeelwa fya Mubepo uMwimike, hiilo ikipeelwa kya kuvila uwuvidzi. Lwe lwene umuunu ye iilonga indongele imiya, asiilonga na vaanu, nda haamu, iilonga nu Nguluvi. Kangi sikwali umuunu ye akugafika amadzwi gaakwe, pakuva iilonga amadzwi ga kinyele wugendela mwa Mubepo uMwimike. Neke kangi ye iivila uwuvidzi ukuhuma kwa Nguluvi, iilonga na vaanu amadzwi ga kuvadzenga mu lufuuwo, ukuvakangadza mu numbula nu kuvanyaamadza. Ye iilonga indongele imiya, akwidzenga yumwene mu lufuuwo lwakwe, neke kangi ye iivila uwuvidzi, iilonga imola ukuhuma kwa Nguluvi wiimila wa kuludzenga ulukombeso lwa vafuuwa. Uneene ndiisaka unyeenye nyivonda mulongage mu ndongele imiya. Napo kangi ngana sipwali ye iiganula indongele idzo, ikipeelwa ikya kuvila kikomi hiilo, lwe lwene ndiisaka muvilage imola ukuhuma kwa Nguluvi. Neke kangi, ngana pooyuli ye iiganula indongele idzo, apo alongage ukuta avadzenge avafuuwa vakangale mu lufuuwo. Ongo, lino vafuuwa vayangu, wone ndaadze ukwenyo nu kulonga indongele imiya, ndikuvawumbulila kiki? Musiiwumbulilwa kikivedzaga, nda haamu, ngana ndivalongele dze ávilatuwe uNguluvi, enewuli ndivapeele uwuwuya, enewuli ndivile imola ukuhuma kwa Nguluvi, enewuli ndiwulanidze, apo ngali mukali mwiwumbulilwa. Nambe fiinu ifisili nu wuumi pe fiikwana, luvedze lulandzi, enewuli ligombo, umuunu ahadza akuludzeela wuli ulwimbo ulwikwimbwa ngana kungaya milekanile gya myanile? Kangi, ngana isawuti ya lukwalimba siyiidzeelanika, ye ani ye akwigelanidza ukuhomana amagoha? Kye luli ewo nu kwenyo, ngana dze mwilonga sidziidzeelanika, ye ani ye ahadza akuludzeela lwe mwilonga? Amadzwi geenyo gahadza giiyagila mu ngʼaala. Indongele dzili poloofu mwe naanyi umu, neke kangi sikooyili nambe yimwinga iyingaya kiganulo. Lino, ngana sindikukifika ikiganulo kya ndongele ye iilonga uyungi, ndiivedza ngita mugendzi ukwakwe, nave iivedza ngita mugendzi ukwangu. Kye luli ewo nu kwenyo. Lino, pakuva muli nu wusuukwa ukuvedza ni fipeelwa fya Mubepo uMwimike, mugimbage ukutemula ifipeelwa ifiikangadza ulukombeso lwa vafuuwa. Lwe lwene umuunu ye iilonga indongele imiya, alapangilage kwa Nguluvi, ukuta amutange ukuganula lwe iilonga. Ngana ndiilapangila mu ndongele imiya, umubepo gwangu gwe gwene ugwilapangila, neke kangi uluhala lwangu lusiiwumbulilwa kikivedzaga. Lino ndilime kiki? Ndihadza ndiilapangilila mu mubepo gwangu mu ndongele imiya, kangi ndihadza ndiilapangilila mu luhala lwangu, ndihadza ndiikwimba mu mubepo gwangu mu ndongele imiya, kangi ndihadza ndiikwimba mu luhala lwangu. Wone umulumbe uNguluvi mu mubepo hela, pe úmalile ukumuhongedza, umuunu uyungi ye angaya kipeelwa ikyo asikulufika lwe wiilonga, ahadza iikwidihidza wuli ukutigila, “Eena”? Pakuva uveeve wiivedza ukumuhongedza uNguluvi ndakyene, lino umuyago ye akukupulikidza asiidzengwa mu lufuuwo. Ndikumuhongedza uNguluvi, pakuva ndiilonga mu ndongele imiya ukulutila unyeenye nyivonda. Neke kangi mu lukombeso, ndiikeela ukulonga amadzwi gahaanu agiidzeeleka mu luhala, ukuta ndivawulanidze avangi, si ngita ukulonga amadzwi mbilima likyumi limwinga (10,000) mu ndongele imiya. Vafuuwa vayanguanye, mutanage ukuhoodza ngita vaana pa kulufika ulwa fipeelwa ifyo, nda haamu, muhoodzage ngita vaanu avavina. Neke kangi ulwa wuhosi, muvedzage ngita vaana fyali. Mu Wusimbe uWiimike lúsimbiilwe ukutigila, “UMutwa iitigilaga, ‘Ndihadza ndiilonga na vaanu ava wugendela wa vagendzi va kutaali, aviilonga indongele ingendzi, napo kangi vasiimulikidza.’ ” Wiimila wa ulo, ukulonga mu ndongele imiya, sikiivedza kimanyilo ku vafuuwa, nda haamu, ku avasili vafuuwa. Neke kangi ukuvila imola ukuhuma kwa Nguluvi, kye kimanyilo ku vafuuwa si ku avo avasiifuuwa. Neke lino, ngana avafuuwa vonda va lukombeso válundiine mu kwifuunya, neke vonda vavange ukulonga indongele imiya, ngana viikwingila avaanu avangaya kipeelwa ikyo enewuli avasiifuuwa, ongo, vasitigila múgulwike lukwale? Neke kangi, ngana umuunu ye asiifuuwa enewuli uyungi ye angaya kipeelwa ikya kudzifika indongele idzingi, iikwingila umusika avafuuwa vonda viivila imola ukuhuma kwa Nguluvi, dzonda dze iipulika dzihadza dzikumuhulila ukudzidzeela indzanangifu dzaakwe, kangi dze iipulika dzihadza dzikumuhiga. Idza kinyele mu numbula yaakwe, dziivedza pa weelu, nave ahadza akwigwisa kinyalileme nu kwifuunya kwa Nguluvi iitigila, “Ndakyene uNguluvi ali mwenyo!” Wiimila wa idzo, vafuuwa vayangu, tulonge kiki? Pe múlundiine ukwifuunya, yumwinga ali ni mwito, uyungi ali ni mbulanidzo, uyungi iilonga uluvilatulo ukuhuma kwa Nguluvi, uyungi ali ni ndongele imiya, uyungi ukuganula. Fyonda ifyo filimikage wiimila wa kulukangadza ulukombeso. Ngana poovali aviilonga indongele imiya, aviilonga vatanage ukulutila vavili enewuli vadatu, apo valongage yumwinga yumwinga, kangi avedzage pwali umuunu va kuganula dze viilonga. Ngana sikwali uva kuganula, uyo ye iilonga indongele imiya alekage ukulonga pa lukombeso, alongage nu Nguluvi mu mubepo gwakwe. Navo aviivila imola ukuhuma kwa Nguluvi, valongage vavili enewuli vadatu, neke kangi avangi vagelandzage dze viilonga. Ngana uyungi mu avo aviigelandza ávilatuliilwe lidzwi ukuhuma kwa Nguluvi, apo ye ali mu kuvila adzikage. Nayula avedzage nu musika gwa kuvila, ukuta avaanu vonda vawulanidzwe nu kukangadzwa. Navo aviivila wugendela wa fipeelwa fyawo, viileevedza imibepo gyawo, ukuta gidzindile umusika gwakwe gwa kuvila. Pakuva uNguluvi si va lyowo, nda haamu, ye Nguluvi va lutengamaso. Ndeeni kye lugenda mu ngʼombeso dzonda idza viimike. Kangi avamwayuuva vadzikage dzidzidzi mu ngʼombeso, pakuva vasiikwidikwa ukulonga, nda haamu, vavedzage vanya kwileevedza ngita kye giilonga imilagililwe gya Mose. Ngana viisaka ukuwuudza ulukaani wuli, vavawuudzage avagoosi vaawo ku kaaya, pakuva lunya nyoni umwayuuva ukulonga mu lukombeso lwa vafuuwa. Ongo, ilidzwi lya Nguluvi lyahumile ukwenyo, enewuli lívafikiye unyeenye nyiveene? Ngana umuunu akwiwona ali ni kipeelwa kya kuvila, enewuli ikipeelwa ikingi kya Mubepo uMwimike, adzeelage ukutigila, idzi dze ndikuvasimbila, dze ndagi ukuhuma kwa Mutwa Yesu. Neke kangi, ngana umuunu iibeda idzo, nave ndeeni ahadza iibedwa. Wiimila wa ulo, vafuuwa vayangu, muvedzage nu wusuukwa uwa kuvila imola ukuhuma kwa Nguluvi, kangi mutanage ukumukaanidza umuunu ukulonga indongele imiya. Neke kangi dzonda idzo dzilimikage mu ngʼaasi iyiivagila, kangi mu migendzehedze. Lino vafuuwa vayanguanye, ndikuviiwusa iMola iNofu ye ndaadaliike ukwenyo, na yuunye mwayaanukiye. Ulo lwe lwene lwe mwímiye sipi mu lufuuwo lwe muli nalo. Ngana mwikwinatila wunofu amadzwi ge ndavadalikiye, apo múpokiilwe wugendela wa Mola iNofu iyo. Neke kangi, ngana musiikwinatila, ulufuuwo lwenyo lwivedza lwahela. Imbulanidzo ingomi dza kutala dze ndaanukiye nu kuvagotolela dze idzi. UKilisiti aafuwe wiimila wa ndzanangifu dzeesu, ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike. Kangi iisiilwaga, neke ikigono ikya wudatu adzulubukage, ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike. Kangi akwiwoneesaga kwa Kefwa, neke iiwoneesage ku vanyigendwa vaakwe vanyikyumi na vavili (12). Pambele akwiwoneesaga ku vafuuwa ukulutila magana gahaanu (500) avaali pamwinga, voloofu mwa avo, vapila vuumi nambe lino, nde vavedze avangi váfuwe. Kangi akwiwoneesaga kwa Yakobo, pambele akwiwoneesaga ku vatume vonda. Neke ku wusililo wa vonda iiwoneesage ukwangu, uneene ye ndaali ngita muunu ye áholiilwe umusika si gwakwe. Lwe lwene uneene ndili mudebe mu vatume, sindivagiye nambe kutambulwa mutume, pakuva ndavapumusaga avafuuwa va lukombeso lwa Nguluvi. Neke kangi uneene ndili mutume lino, pakuva uNguluvi aamboniye lusungu. Kangi ulusungu lwakwe ukwangu silwali lwahela, pakuva ndaalimile amalimo ukulutila avatume vonda. Sindaalimile amalimo ago yuune mwene, nda haamu, ndaalimile wugendela wa lusungu lwa Nguluvi ulwali pamwinga naane. Lino, ngana avatume avo enewuli uneene, iMola iNofu ye twidalika yiiyila ye mwafuuviilwe. Neke kangi, ngana uKilisiti iidalikwa ukutigila, aadzulubwike ukuhuma ku wulungu, luli wuli avangi umwenyo viitigila, sikooluli uludzulubuko lwa ávafuwe? Ngana sikooluli uludzulubuko lwa ávafuwe, apo kwe kutigila, nayu Kilisiti asaadzulubwike. Kangi, ngana uKilisiti asaadzulubwike, apo ukudalika kwesu kwahela, nalu lufuuwo lwenyo lwahela. Kangi uneefwe twiwoneka tuli voolesi va wudesi ulwa Nguluvi, pakuva twikoolela ukutigila, uNguluvi amudzulubwise uKilisiti ukuhuma ku wulungu. Nda haamu, ngana ndakyene ávafuwe vasiidzulubuswa, uNguluvi asamudzulubwise uKilisiti ukuhuma ku wulungu. Pakuva, ngana ávafuwe vasiidzulubuswa, apo nayu Kilisiti asaadzulubwike. Kangi, ngana uKilisiti asaadzulubwike, ulufuuwo lwenyo lungaya luwumbulilo, apo mupila mwiyagila mu ndzanangifu dzeenyo. Apo avaanu ávafuwe we vámufuuviilwe uKilisiti, navo váyagile. Ngana uluhuuvilo lwesu mwa Kilisiti lwímiye mu miikalile igi gya lino hela, apo uneefwe ngali tuli vaanu va kuwonelwa lusungu ukulutila avaanu vonda. Neke kangi lino, indakyene ye iyi. UKilisiti ádzulubwike ukuhuma ku wulungu, kangi uyu ye mwene va kutala ukudzulubuka ku avo ávafuwe. Pakuva ngita ifuwa kye yaadzile wugendela wa muunu yumwinga, ndeeni nu ludzulubuko lwa ávafuwe nalo, lwádzile wugendela wa muunu yumwinga. Ngita avaanu vonda kye viifuwa wiimila wa kukamiingʼana kwawo nu Adamu, ndeeni avaanu vonda valaadzulubuswa wiimila wa kukamiingʼana kwawo nu Kilisiti. Neke kangi nayula alaadzulubuswa mu musika gwakwe. UKilisiti ye mwene ye aatalile ukudzulubuka, neke pambele pe alaadza, avaanu vaakwe valaadzulubuswa. UKilisiti pe iivedza átipuwe uwutemi wonda, uwutawulilwe wonda ni ngufu dzonda, apo uwusililo wa fyonda wulaadza, umusika ugo alawutawula uwutwa kwa Nguluvi uDaada. Pakuva uKilisiti munya kutema ukufikila pe iivedza ávadelwidze avatavangwa vaakwe nu kuvaviika paanyi pa ndzayo dzaakwe. Umutavangwa va wusililo ukutipulwa, ye fuwa. Pakuva uWusimbe uWiimike wiitigila, “UNguluvi aaviikile ifiinu fyonda paanyi pa ndzayo dzaakwe.” Lino, pe wiitigila fyonda fíviikiilwe paanyi pa wutawulilwe waakwe, si wiitigila ye Nguluvi yumwene ye ali paanyi pa wutawulilwe uwo. Nda haamu, uNguluvi áviikile ifiinu fyonda paanyi pa wutawulilwe wa Kilisiti. UNguluvi pe iivedza álimile idzo, neke uMuswamuve nave aliiviika paanyi pa Nguluvi, ye aaviikile ifiinu fyonda paanyi pa wutawulilwe wa Muswamuve, ukuta uNguluvi avedzage Mutemi va fyonda. Lino, ngana sikooluli uludzulubuko lwa ávafuwe, avaanu aviidzabikwa wiimila wa ávafuwe, viihuuvila kiinu kiki? Ngana ávafuwe vasiidzulubuka nambi, kye kiki avaanu avo viidzabikwa wiimila waawo? Na yuufwe vatume, kye kiki tukwiviika mu lutalamu ifivalilo fyonda? Vafuuwa vayanguanye, ndili mu lutalamu lwa kufuwa ifigono fyonda. Iyo ye ndakyene, ngita kye yili ndakyene ukutigila, ndiiwona lutogo pakuva múkamiingʼiiswe nu Kilisiti Yesu uMutwa veesu. Ngana uluhuuvilo lwangu ngali lwali luvedzage lwa mwe naanyi hela, apo ngali lwali lwivedza luwumbulilo luki ukwangu ukutovana na makooko amasali mu wudzenge wa Efeso? Ndeeni, ngana ávafuwe vasiidzulubuswa, suwe, “Uneefwe tuliyage, tunyuwage, pakuva kilaawo twifuwa.” Mutanage ukudzangwa na vaanu aviilonga ulo, pakuva lwilongwa ukutigila, avadzeela avaviifu viikwananga imigendele minofu. Muvedzage nu luhala nu kuhoodza wunofu ngita kye lwisakulwa, mulekage ukulima indzanangifu, pakuva avangi umwenyo vasimudzeeliye uNguluvi. Ndiilonga idzo, ukuta muwone nyoni. Neke kangi umuunu iisunga awuudze ukutigila, “Ávafuwe valaadzulubuka wuli? Valaavedza nu muvili uguli wuli?” Ago ge mahoodzo ga wupuva! Pe wiivyala imbeyu yiifuwa nu kumela ikimelo, neke kangi yisiimela kitafuwa tandi. Imbeyu ye wiivyala, nde yivedze ya ngana enewuli iyingi, yisiihwanana ni kimelo kyakwe. Neke kangi ikimelo ikiihuma mu mbeyu iyo, uNguluvi iigava ngita kye iikeela yumwene, nayila imbeyu akuyipeela umuvili gwakwe. Ifigawa fyonda fili ni mivili, neke kangi imivili igyo gisiihwanana. Imivili gya vaanu gili wungi, igya fingʼooko gili wungi, igya fidege gili wungi, igya somba nagyo gili wungi. Kangi poogili imivili igya kukyanya ni mivili igya mwe naanyi, nda haamu, ulutogo lwa mivili igya kukyanya lusiihwanana nu lutogo ulwa mivili igya mwe naanyi. Ulwa mivili igya kukyanya, ulutogo lwa lidzuwa luli wungi, ulutogo lwa mwedzi luli wungi, nu lutogo ulwa nondwe luli wungi. Inondwe nadzo, nalula luli nu lutogo lwakwe. Kye luli ewo, na ávafuwe pe valaadzulubuka. Ngita mbeyu, umuvili ugwisiilwa pa muganga gwiwola, neke kangi umuvili ugo gwe alagudzulubusa uNguluvi, gusilaawola kangi. Umuvili ugwisiilwa mu lubedo, uNguluvi alagudzulubusa mu lutogo. Umuvili ugwisiilwa mu wulemwa, uNguluvi alagudzulubusa mu ngufu. Umuvili ugwisiilwa ugwa pe naanyi, uNguluvi alagudzulubusa umuvili umupiya gwe alagupeela uwuumi uMubepo uMwimike. Ngana pooguli umuvili gwa pe naanyi, ndeeni kye lugenda, pooguli nagu muvili umupiya gwe alatupeela uMubepo uMwimike. Lwe lwene lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Umuunu va kutala uAdamu, aagaviilwe iivedzaga muunu muumi.” Neke kangi uAdamu va wusililo, ye mwene ye Kilisiti, ye Mubepo ye akuvapeela avaanu imivili imipiya gya mbeepali. Umuvili ugwa kutala, gwe muvili gwa pe naanyi, pambele gulaadza umuvili gwe tulaapeelwa nu Mubepo uMwimike. Umuunu va kutala, aagaviilwe ukuhuma mu muganga gwa nyi. Umuunu va kavili, aahumile kukyanya. Ngita kye twihwanana nu Adamu va mwe naanyi, ndeeni tulaahwanana nu Adamu va kukyanya. Ngita kye túhwaniine na ye aagaviilwe ukuhuma mu muganga, ndeeni kye tulaahwanana na ye aahumile kukyanya. Lino vafuuwa vayangu ndiilonga ndiitigila, umuvili gwa nyama ni danda, fisiliingila ku wutwa wa Nguluvi, kangi umuvili ugwikwanangika, gusilaavedza nu wuumi uwa mbeepali. Mupulikidzage! Ndikuvalongela ídzifihiilwe pa miiho geenyo. Uneefwe twivonda tusilaafuwa nda, neke kangi twivonda tulaahambuka baaho na baaho ngita musika gwa kusinidza amiiho. Ulo lulaahumila pe tulaapulika isawuti ya lukwalimba ukuwoneesa uwusililo wa musika. Umusika ugo, ulukwalimba ulo pe lulaavedza lwikwana, avaafuwe valaadzulubuswa, kangi valaavedza ni mivili igisiikwanangika, na yuufwe tulaahambuka. Pakuva umuvili ugo ugwiwola, gwisakulwa guhambuke ukuvedza muvili ugusiiwola, umuvili ugwifuwa, gwisakulwa guhambuke ukuvedza muvili ugusiifuwa. Umusika ugo, umuvili ugwa kuwola nu kufuwa, ugo gulaavedza gúhambwike ukuvedza muvili ugusiiwola nu wukitafuwa, apo pe peene pe lilaakwila ilidzwi ílisimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “UNguluvi ádelwidze ifuwa!” “Ve fuwaave, kuli kwiya ukudeludza kwako? Dzili kwiya ingufu dzaako idza wuvafi?” Indzanangifu dziihula uwuvafi wa wufuwe, kangi imilagililwe giiwoneesa ingufu ya ndzanangifu. Neke kangi tukumuhongedza uNguluvi ye akutupeela uwudeludzi wugendela mwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Lino vafuuwa vayangu vendaanye, mwimage sipi, mutanage ukuyuga-yuga mu lufuuwo lwenyo. Muginage ukwitawula ukulima amalimo ga Mutwa Yesu, pakuva mwidzeela ukutigila, amalimo ge mwilima mwa Mutwa Yesu, musiifwahila hela. Lino wiimila wa pembe ya kuhelela kuvatanga avafuuwa, mulimage ngita kye ndikavalagiidze avafuuwa va ngʼombeso dza ku mugoola gwa Galatya. Pa kigono ikya kutala ikya mulungu mbeepali, nayula umwenyo oomolage amagoobeli ukulingʼaana na fye áanukiye, ukuta pe ndiikwadza, kutane ukuvedza na malimo ga kupemba. Pe ndiikwadza ndilavapeela ihaate ya kuvatambudza avaanu ve múvahaaguwe umwenyo, nu kuvatuma ukuta vasindike ipembe iyo ku Yelusalemu. Ngana lwivagila ukutigila na yuune ndihelele, apo ndihadza ndiiheleengʼasa navo. Pe ndiivedza ndíhumile ku mugoola gwa ku Makedoniya, ndiikwadza ukwenyo, pakuva ndiisaka ndigendele tandi ku Makedoniya. Apangi ndihadza ndikwikala naanye umusika wuli, enewuli nambe musika gonda ugwa ngʼaala, ukuta muunange ifiinu fya kuponela mu lugendo, konda kwe ndiihelela. Sindiikeela tutaangʼane lino musika mudebe ngita ndili muheleli-ngʼaasi, pakuva ndiihuuvila ukusigala naanye musika mutaali ngana uMutwa ákeeliye. Neke kangi ndihadza ndiisigala mu wudzenge wa Efeso wuuwu, ukufikila ikigono ikya kyaka kya Pendekositi, pakuva umulyango gúundindukiye ukulima amalimo makomi mu wudzenge uwo, napo kangi poovali avaanu voloofu avakuunanidza. UTimoti wone aadze ukwenyo, mumwanukilage wunofu, ukuta iikalage naanye kingaya woogofi, pakuva nave iilima amalimo ga Mutwa uYesu ngita uneene. Lino umuunu ye avedzaga atanage ukumubeda, nda haamu, mumutangage ahege uko mu lutengamaso, ukuta aadze ukwangu, pakuva uneene ndikumudzindila pamwinga na vafuuwa vayiisu. Lino, ulwa mufuuwa muyiisu uApolo, ndímugongoolile mbandu aadzase na vafuuwa vayagwe ukwenyo. Neke kangi umwene alema ukwadza lino, ahadza iikwadza umusika ugukumuvagila. Muvedzage miiho, mwimage sipi mu lufuuwo, kangi muvedzage nu wukangafu ni ngufu. Amalimo geenyo gonda mulimage mu wende. Mwidzeela ukutigila, uSitefwana pamwinga na vaanu va mu nyumba yaakwe, ve veene avaali va kutala ukumufuuwa uYesu Kilisiti mu mugoola gwa Akaya, navo víitawuwe ukuvatanga avaanu aviimike. Lino vafuuwa vayangu, ndikuvagongoola ukutigila, muviidikage avaanu ndawuli avo, na vangi vonda aviitawula ingufu dzaawo ukulimasa amalimo navo. Ndíkeeliye hiilo ukuvawona uSitefwana, uFotinato nu Akayiko, váadzile apa. Váandimiye ndzoloofu dze mwilemwa, pakuva musili pamwinga naane. Ványaamiidze inumbula yangu, kangi vádzinyaamiidze inumbula dzeenyo. Lino muvaginiyage hiilo avaanu ngita avo. Avafuuwa avali mu ngʼombeso dza mu migoola gya Asya, vakuvahungila. UAkila nu mudala vaakwe uPulisika, pamwinga na vafuuwa avaavilundana mu nyumba yaawo, vakuvahungila mu litaawa lya Mutwa Yesu. Avafuuwa vonda avali apa, vakuvahungila. Na yuunye mwihungilage mu lwinoonelo ulwimike. Uneene Pawulo, ndísimbile ni liwoko lyangu yuune ukuvahungila. Umuunu ye avedzaga ye asikumwenda uMutwa, alekelwage ululeko. Mutwa veesu waadze! Ulusungu lwa Mutwa Yesu luvedzage naanye. Ndikuveenda unyeenye nyivonda, ye mukumufuuwa uKilisiti Yesu. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Pawulo, ye ndíkemeeliilwe nu Nguluvi mu mikeelelele gyakwe, ndivedzage mutume va Kilisiti Yesu. Uneene nu mufuuwa muyiisu uTimoti, tukuvahungila unyeenye vafuuwa va lukombeso lwa Nguluvi, ye mugenda ku wudzenge wa Kolindo, pamwinga na viimike vonda avali mu mugoola gwa Akaya. Ulusungu nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu, nu kwa Mutwa Yesu Kilisiti, fivedzage naanye. Alumbwage uNguluvi, uDaadiye va Mutwa veesu uYesu Kilisiti, uDaada umunya lupyana, ye akutunyaamadza mu dzonda. Umwene akutunyaamadza mu mumuko dzonda, ukuta na yuufwe tuvanyaamadzage avangi avali mu mumuko dzidzivedzaga, mu lunyaamadzo luulo lwe twikwanukila ukuhuma kwa Nguluvi. Pakuva ngita imumuko dza Kilisiti kye dziigina hiilo ukwesu, ndeeni nu lunyaamadzo kye lwigina hiilo ukwesu wugendela mwa Kilisiti. Ngana twipumuka, twipumuka wiimila wa lunyaamadzo nu wupoki weenyo. Kangi, ngana twinyaamadzwa, unyeenye mwikwanukila ulunyaamadzo ukuhuma ukwesu, ulukuvahulila uwisamutima mu mumuko dze twipumuka na yuufwe. Uluhuuvilo lwe tuli nalo ukwenyo lukomi, pakuva twidzeela ukutigila, ngita kye mwihanga mu mumuko dzeesu, mwihanga ndeeni mu lunyaamadzo lwesu. Vafuuwa vayiisu, twisaka muludzeelage kye twapumwike mu mugoola gwa Asya. Imumuko idzatuweene dzatuhoyamiidze hiilo, twahoodzaga ukutigila, tuhadza twifuwa. Ndakyene twali ngita vaanu ávahigiilwe ukukomwa. Ulo lwahumiye ukuta tutane ukuhuuvila ingufu dzeesu, nda haamu, tumuhuuvilage uNguluvi ye iidzulubusa ávafuwe. Uyo ye mwene ye atupokile ukuhuma mu lutalamu lukomi ulwa kufuwa, kangi ahadza akutupoka. Uneefwe tukumuhuuvila ukutigila, ahadza iigina ukutupoka, umusika unyeenye pe mukututanga wugendela wa ndapangilo dzeenyo kwa Nguluvi. Apo avaanu voloofu vahadza vakumuhongedza uNguluvi mu lusungu lwakwe ukwesu, pe íidiike indapangilo dza voloofu. Lino uneefwe twiwona lutogo mu kiinu kimwinga. Ulwikagulo lwesu lwiwoneesa ukutigila, pe naanyi apa, hiilo umwenyo, twikalile ni numbula ndzelu ni ndakyene iyiihuma kwa Nguluvi. Sitwalimile ulo mu luhalawukagudzi lwesu, nda haamu, mu lusungu lwa Nguluvi. Pa ulo, tusikuvasimbila amadzwi amagendzi ge mwilemwa ukwimba nambe kulufika wunofu. Kangi ndiihuuvila ukutigila, nde luvedze lino mútufikile padebe, pambele muhadza mukutufika mbandu. Neke ikigono kye alaapiluka uMutwa Yesu, mulaawona lutogo wiimila weesu, ngita uneefwe kye twiwona lutogo wiimila weenyo. Mu idzo ndikali nu luhuuvilo, lwe lwene ndikaasakiige ukwadza tandi ukwenyo, ukuta mufuunyililwe nyakavili. Ndikaalamuwe ukwadza ukwenyo umusika pe ndiihelela ku Makedoniya ukuta, pe ndiivedza ndíhumile uko, ndipiluke kangi ukwenyo, ukuta muumeele ulutango lwa kuhelela ku Yudeya. Pe ndikaalamuwe ukupitula uwugelanidze wangu uwa kwadza ukwenyo, ongo, mwitigila ndili munya kupituka-pituka? Ongo, apangi mwihoodza ukutigila, uneene ndiilamula ngita avaanu va mwe naanyi aviipitula ukutigila nditigile, “Eena,” kangi nditigile, “Nambi,” nyakamwinga? Neke kangi ngita uNguluvi kye ali muhuuvilwa, imola dze twavalongiye unyeenye, sidzaali dza kutigila, “Eena,” enewuli, “Nambi.” Pakuva uYesu Kilisiti, uMuswamuve va Nguluvi, ye twamudaliike ukwenyo, uneene, uSilivano nu Timoti, asaali muunu va kupitula amadzwi atigile, “Eena,” kangi atigile, “Nambi,” nda haamu, umwakwe “Eena” mbeepali. Pakuva dzonda dze aahuuviidze uNguluvi, dzíkwiliidzwe mwa Kilisiti ye iitigila, “Eena.” Wiimila wa idzo, twitigila, “Luvedzage ewo,” ukuta uNguluvi apeelwage indolo. Lino uNguluvi ye mwene ye akutukangadza uneefwe pamwinga naanye ukutigila, twimage sipi mwa Kilisiti. Átuhaaguwe nu kutukolekelela ikikolekelelo ukuwoneesa ukutigila, uneefwe tuli vaanu vaakwe, kangi ámuviikile uMubepo uMwimike mu numbula dzeesu. Idzo lwe lubali lwa kutala lwe iikoolela uNguluvi ukutigila, alatupeela dzonda dze atuhuuviidze. Sindikaapilwike kangi ku Kolindo uko, pakuva sindikiisakaga ukulemadza inumbula dzeenyo. Ndiilonga idzo dza ndakyene, nayu Nguluvi iidzeela. Uneefwe tusikuvalagidza dze mwivagila ukwinatila mu lufuuwo lwenyo, pakuva unyeenye mwímile sipi mu lufuuwo, nda haamu, twilimasa amalimo naanye wiimila wa lukeelo lwenyo. Lwe lwene ndikaalamuwe mu numbula yangu ukutigila, nditane ukwadza kangi ukwenyo, ndivahuguvike inumbula dzeenyo. Pakuva, ngana ndikali ndivedze ndívahuguviike unyeenye, ngali sikwali umuunu ye akali akuunyaamadza uneene. Lwe lwene ndikavasimbiye ukutigila, wone ndaadze ukwenyo, mutane ukuunyuguvika mu numbula yangu na vaanu ávahwanile ukuunyambusa ndikeele. Ndiifuuwa ukutigila, wone ndivedze nu lukeelo, na yuunye muhadza mwivedza nu lukeelo. Ndikavasimbiye ihaate mu mumuko ingomi nu wuhuguvafu mu numbula, kangi na moohodzi. Uwugulume wangu siwukali wa kuvahuguvika, nda haamu, ndikiisakaga muludzeelage kye ndikuveenda mbandu. Lino, ngana kuli muunu ye ámuhuguviike uyungi mu numbula yaakwe, asiinyuguviike uneene hela, nda haamu, ávahuguviike padebe na yuunye nyivonda. Neke kangi lino, ndilema ukuluhambusa ulukaani ulo luvedze lukomi hiilo. Ulupedzo úlumuweene umuunu uyo ukuhuma mu voloofu veenyo, lúkwiliye ukwakwe. Lwe lwene ndiitigila, kiba mumupyanile nu kumukangadza inumbula umuunu uyo, ukuta alaaleka ahuguvikwe hiilo ukufikila pe iidendewuka. Neke lino, ndikuvagongoola mumuwoneesage ukutigila, mukumwenda. Uwugulume wangu wa kuvasimbila ihaate yila, waali wa kuvagela, ukuta ndidzeele ndakyene ngana mukuundzidika mu dzonda. Pe mukumupyanila umuunu, na yuune ndikumupyanila. Ngana pooluli lwe ndívagiye ukupyanila, ndiipyanila pa miiho ga Kilisiti wiimila weenyo, ukuta uSetano atane ukutulema, pakuva túwudzeeliye uwubanga waakwe. Suwe pe ndaaviye ndífikile mu wudzenge wa Tolowa kudalika iMola iNofu ya Kilisiti, uMutwa akuundindulilaga umulyango gwa kulima amalimo gaakwe. Neke kangi ndinyengʼemalage mu numbula yangu, pakuva uko sindamuweene umufuuwa muyangu uTito. Neke ndihegage kuhelela ku Makedoniya. Neke kangi tukumuhongedza uNguluvi, ye akutulongodza mwa Kilisiti umusika gonda ukuwoneesa uwudeludzi waakwe. Kangi akutuhambusa ukutagalidza uwuwuya ulwa Kilisiti imbali dzonda, ngita lunuusi ulunofu ulwitagalila konda. Pakuva uneefwe kwa Nguluvi tuli ngita lunuusi lunofu lwa Kilisiti ulukuvafikila vonda, aviipokwa na aviiyaga. Ku aviiyaga avo, ulunuusi ulo luviifu, lukuvapeela ifuwa. Neke kangi ku avo aviipokwa, ulunuusi ulo lunofu, lukuvapeela uwuumi. Lino ye ali kwi ye iivagila ukulima amalimo ago? Uneefwe tusiidalika ngita avangi aviidalika ilidzwi lya Nguluvi wiimila wa luwumbulilo lwawo. Nda haamu, twidalika ilidzwi lya Nguluvi mu ngufu dza Kilisiti, kangi mu wuhuuvilwa wonda pa miiho ga Nguluvi, pakuva umwene átutumile. Mwihoodza ukutigila, túvangile kangi ukwikundiilidza ukwenyo? Nda, uneefwe tusili ndawuli avaanu avangi avakuvaleetela ihaate dza kwikundiilidza ukutigila, viidihidzwe ukwenyo, enewuli ukwanukila ihaate idzo ukuhuma ukwenyo. Unyeenye ye haate iyikututambudza uneefwe, íyisimbiilwe mu numbula dzeesu, iyiikagulika nu kwimbwa na vaanu vonda. Mwiwoneesa ukutigila, unyeenye ye haate ye aasimbile uKilisiti yumwene wiimila wa wulimila-vangi weesu. Ihaate iyo yisili ngita íyisimbiilwe nu wino, nda haamu, yísimbiilwe nu Mubepo va Nguluvi umuumi. Kangi musili ngita haate íyisimbiilwe mu fibawo fya maganga, nda haamu, íyisimbiilwe mu numbula dza vaanu. Wugendela mwa Kilisiti, ulo lwe luhuuvilo lwesu pa miiho ga Nguluvi. Si kutigila twihoodza ukutigila, twilima kikivedzaga mu ludali lwesu yuufwe, nda haamu, uludali lwesu lwihuma kwa Nguluvi. Umwene ye mwene ye átupeeliye uludali lwa kuvedza valimila-vangi va lufingo ulupiya. Ulo silwihuma mu milagililwe gya Mose igyasimbiilwe, pakuva imilagililwe giileeta ifuwa, nda haamu, uMubepo uMwimike iileeta uwuumi. Imilagililwe gya Mose igyasimbiilwe mu maganga, igyaleetile ifuwa, gyadzile mu ndolo idziingʼaala, ukufikila aVaisilaheli pe viilemwa ukumulola uMose ku miiho, nde dzivedze indolo idzo dzaangʼaalile musika mudebe hela. Ngana amalimo ga milagililwe agiihula ifuwa, gaadzile mu ndolo ngita idzo, ongo, lino uwulimila-vangi wa Mubepo uMwimike wusivedza ni ndolo ídzilutiye? Ongo, ngana amalimo ago agakuvahambusa avaanu ukuhigwa gali ni ndolo, lino uwulimila-vangi uwukuvahambusa avaanu ukuvedza vagolofu pa miiho ga Nguluvi, wusivedza ni ndolo ídzilutiye? Pakuva indolo dza milagililwe dzíyagaaniike, kuteganidza nu woloofu wa ndolo dza Mubepo idzingaya kigelelo. Ngana amalimo ago agiikalile mu musika mudebe hela gaali ni ndolo, lino uwulimila-vangi wa Mubepo uMwimike uwukwikala mbeepali wiivedza ni ndolo ngomi ídzilutiye! Lino, pakuva ulo lwe lwene uluhuuvilo lwesu, twilima nu wukangafu. Kangi uneefwe tusiilima ngita uMose ye iigubiike akenda ku miiho, ukuta aVaisilaheli vatane ukungʼanukila uwudugilo wa ndolo uwaadzimiililaga. Neke kangi uluhala lwawo lwapufiidzwe vatane ukuyifika indakyene. Ukufikila ineengʼuli, pe viikwimba ifitabu fya milagililwe gya Mose, viilemwa ukuyidzeela indakyene yaakwe, nda haamu, viivedza ngita vágubiikwe na kenda ako. Akenda ako kiihedzwa hela, umusika umuunu pe akumufuuwa uKilisiti. Nda haamu, ukufikila ineengʼuli, pe viikwimba ifitabu fya milagililwe gya Mose, akenda kiigubika inumbula dzaawo, viilemwa ukulufika. Neke kangi umuunu pe akumupitukila uMutwa Yesu, akenda ako kiihedzwa. UMutwa uyo ye Mubepo, na pe agenda uMubepo va Mutwa apo pali nu wuvangwa. Lino uneefwe twivonda ye tusinaa tugubikwa ku miiho na kenda, twiwoneesa indolo dza Mutwa ngita kinyawiilole ve kiiwoneesa uluhwano. UMutwa ye Mubepo, ye mwene ye akutuhambusa, ukuta tuhwanane nu mwene. Akutuhambusaga ukuhuma indolo ukufikila ku ndolo ingomi hiilo. Lino, pakuva uNguluvi mu lupyana lwakwe átupeeliye uwulimila-vangi uwo, tusiidendewuka. Túkaanile ingʼaani dza kinyele idzinya nyoni, tusikuvadzanga avaanu, nambe kuhandza ilidzwi lya Nguluvi nu wudesi. Nda haamu, wugendela wa kulonga indakyene pa weelu, tukwidzumila mu lwikagulo lwa vaanu vonda, na pa miiho ga Nguluvi. Neke kangi, ngana iMola iNofu ye twidalika yígubiikwe, yígubiikwe ku avo aviiyaga. Vasikulufika, pakuva uSetano ye mwene ye ali mutemi va mwe naanyi, águbiike uluhala lwa avo avasikumufuuwa uYesu. Lwe lwene viilemwa ukuluwona ulumuli lwa Mola iNofu, kwe kutigila indolo dza Kilisiti ye ali ngita kye agenda uNguluvi. Pakuva uneefwe tusiidalika imola dzeesu, nda haamu, tukumudalika uYesu Kilisiti ukutigila, ye Mutwa na yuufwe tuli valimila-vangi veenyo wiimila wa Yesu. UNguluvi ye mwene ye aalongile ukutigila, “Ulumuli lumulikage mu kiisi,” ye mwene ye iimulika inumbula dzeesu, nu kutupeela ulumuli lwa kudzikagula indolo dzaakwe idziingʼalagadika ku miiho ga Yesu Kilisiti. Uneefwe ye tuli ngita fikoongʼolo fya lilongo, túpeeliilwe ulumuli ulo, neke kangi lukagulikage ukutigila, ingufu ingomi idza kulima amalimo ago, dziihuma kwa Nguluvi. Twihoyamiidzwa ni nalamu imbali dzonda, neke kangi tusiilemwa. Twinyengʼemala, neke kangi tusiidendewuka. Twipumuswa, neke kangi tusiilekwa veene, twibamidzwa paanyi, neke kangi tusiitipulwa. Wugendela wa kupumuka ifigono fyonda mu mivili gyesu, twihanga mu fuwa ya Yesu, ukuta uwuumi wa Yesu wusiikuke mu mivili gyesu. Pakuva uneefwe ye tuli vuumi, tuli mu lutalamu lwa kufuwa umusika gonda wiimila wa Yesu, ukuta uwuumi waakwe wusiikuke mu mivili gyesu igiifuwa. Lwe lwene, uneefwe tuli mu lutalamu lwa kufuwa, mu ulo unyeenye mwikwanukila uwuumi. Mu Wusimbe uWiimike gásimbiilwe amadzwi agiitigila, “Ndamufuuviilwe uNguluvi, lwe lwene ndaalongile.” Na yuufwe twifuuwa ndeeni, lwe lwene twilonga. Twilonga ulo, pakuva twidzeela ukutigila, uNguluvi ye amudzulubwise uMutwa Yesu, alatudzulubusa na yuufwe. Umwene alatuviika pamwinga naanye pa miiho gaakwe. Lino imumuko dzonda idzo we wiimila wa luwumbulilo lwenyo, ukuta ulusungu lwa Nguluvi luvafikile avaanu voloofu kulutila, kangi vaginage ukumuhongedza uNguluvi nu kumupeela indolo. Wiimila wa idzo, tusiidendewuka. Nde luvedze imivili gyesu giisakala, neke kangi uNguluvi akutuhambusa vapiya mu numbula dzeesu ikigono ni kigono. Pakuva imumuko dzeesu meefu, kangi dza musika mudebe hela. Imumuko idzo dzikutugelanidzila indolo dza mbeepali. Indolo idzo dzilaavedza ndzoloofu hiilo ukulutila imumuko. Lwe lwene tusiingʼanukila amiiho ifiinu ifiiwoneka, pakuva fya musika mudebe hela, nda haamu, twingʼanukila amiiho ifiinu ifisiiwoneka, pakuva fya mbeepali. Imivili gyesu gili ngita fitinga fye tukwikala pe naanyi. Neke kangi twidzeela ukutigila, pe filaanangika, uNguluvi alatupeela inyumba dza mbeepali kukyanya, isidziidzengwa na vaanu. Lwe lwene pe naanyi apa twivembela mu numbula, pakuva tuli nu wusuukwa wa kupeelwa uwiikalo weesu kukyanya, kwe kutigila, tulaafwalidzwa imivili imipiya. Pe túfwaliidzwe ewo, tusilaawoneka tuli wufuula. Umusika pe tupila ni fitinga ifya musika mudebe, twipumuka nu kuhoyamidzwa. Si kutigila twisaka ukufuula imivili igi igiifuwa, nda haamu, twisaka ukufwalidzwa imivili igisiifuwa, ukuta imivili igi igiifuwa gimilwe ni igisiifuwa. UNguluvi ye mwene ye átugelanihidziye ulo, átupeeliye uMubepo vaakwe, ukuta tulukagulage ukutigila, ndakyene ndeeni kye lulaavedza. Wiimila wa idzo, umusika gonda tuli nu wukangafu, nde luvedze twidzeela ukutigila, umusika pe tuli ni mivili igi, tuli kutaali nu Mutwa Yesu. Pakuva twinana wugendela wa lufuuwo, si wugendela wa fye tukufiwona. Ndakyene tuli nu wukangafu, kangi twiwona kiba ngana tukali tugileke imivili igi, tuhelele kwikala nu Mutwa. Ngana tukwikala mu muvili, enewuli ukuleka ukwikala nu Mutwa, uwugulume weesu we wa kumukeeledza uMutwa. Pakuva twivonda tuli vanya kwima pawutalo pa kideego kya luhigo ikya Kilisiti nu kuhigwa, ukuta nayula aanukile kye iivagila wiimila wa malimo gaakwe manofu, enewuli maviifu ge aalimaga pe aali pe naanyi. Lino, wiimila wa luhigo ulo, twidzeela ukutigila, twivagila ukumoogopa uMutwa, lwe lwene twigimba ukuvakwega avaanu avangi vamufuuwage. UNguluvi átudzeeliye wunofu kye tugenda, na yuune ndiihuuvila ukutigila, na yuunye mwidzeela ewo mu lwikagulo lwenyo. Tulema ukwidzumila kangi ukwenyo, nda haamu, twisaka ukuvapeela umusika gwa kwilumba wiimila weesu. Neke lino, muhadza mwivedza na madzwi ga kuvapiluhidza avo avakwiginiya mu idzo idziiwoneka pa weelu, ukulutila idzo idzigenda mu numbula. Ngana twiwoneka tuli vanya madzimu, tuli ewo wiimila wa Nguluvi, ngana twiwoneka tuli nu luhala lunofu, apo tuli ewo wiimila weenyo. Pakuva uwende wa Kilisiti wukutusuungʼilidza kuwutalo, kangi twidzeela ukutigila, umuunu yumwinga aafuwe wiimila wa vaanu vonda, mu ulo avaanu vonda vaafuwe. Kangi aafuwe wiimila wa vaanu vonda, ukuta vonda avuumi vatanage ukuvedza vuumi wiimila waawo vaveene, nda haamu, wiimila wa mwene ye aafuwe nu kudzulubuswa wiimila waawo. Lino, ukuvangila umusika ugu, tusimukaguwe umuunu ngita kye viilima avaanu va mwe naanyi. Nde luvedze umusika wuli twamukaguwe uKilisiti ewo, neke kangi lino tusimukaguwe ewo. Umuunu ye avedzaga ye iivedza mugati mwa Kilisiti, iivedza ágaviilwe wupiya, idza kataali dzíhelaniidze, lino uwumuunu waakwe wupiya! Dzonda idzo dziihuma kwa Nguluvi ye ámutumile uKilisiti atuteepule uneefwe nu mwene. Na yuufwe átupeeliye uwulimila-vangi wa kuvateepula avaanu nu mwene. Kwe kutigila wugendela mwa Kilisiti, uNguluvi akuvateepula avaanu vonda nu mwene, kingaya kuvavalilila indzanangifu dzaawo. Kangi uNguluvi átupeeliye amalimo ga kuvalongela avaanu imola ya lwiteepulo. Neke lino, uneefwe tukumooleka uKilisiti, kangi wugendela weesu, uNguluvi akuvagongoola avaanu viiteepule nu mwene. Lwe lwene tukuvagongoola kwimila mwa Kilisiti ukutigila, mwiteepule nu Nguluvi. UNguluvi ámuhambwise uKilisiti, umungaya ndzanangifu, ukuvedza munya ndzanangifu wiimila weesu, ukuta mwa Kilisiti uyo, tuhangage mu wugolofu wa Nguluvi. Lino, pakuva twilimasa amalimo nu Nguluvi, tukuvagongoola ukutigila, ulusungu lwa Nguluvi lwe mwánukiye, mutane ukululeka luyage hela. Pakuva uNguluvi iitigila, “Umusika ugwavagiye, ndakupuliike, ikigono ikya wupoki, ndakutangile.” Lolage, umusika ugwivagila gwe ugu, ikigono ikya wupoki kye iki! Lino tusiilima luluvedzaga ulukuvakuvadza avangi, ukuta uwutovela-ligendwa weesu wutane ukugomehedzwa. Nda haamu, tukwidzumila ukuvedza vatovela-ligendwa va Nguluvi mu dzonda, pa kwigugumidza hiilo mu mumuko na mu nalamu ndzoloofu. Tútoviilwe, túdindiilwe mu ndinde, túyoveliidzwe na malugu ga vaanu, túpifukiye mu malimo matalamu, túhuwe ngaya tulo nu wukitaliya. Twikwiwoneesa ukuvedza vatovela-ligendwa va Nguluvi mu numbula ndzelu, mu wuwuya, mu wisamutima, mu wusandzi, wugendela wa kulongodzwa nu Mubepo uMwimike, mu wende uwungaya wukedusi. Kangi tukwiwoneesa ukuvedza vatovela-ligendwa va Nguluvi wugendela wa kudalika imola ya ndakyene, twilima dzonda idzo mu ngufu dza Nguluvi. Uwugolofu kye kyalukilo kyesu, ulubali ulwa kundiyo nu lwa kungʼigi. Uneefwe tukumutovela iligendwa uNguluvi, avaanu nde vatuginiye enewuli vatubede, vatulumbe enewuli vatulige. Twiwoneka ukutigila tuli vadesi, humbe twilonga indakyene. Twiwoneka ukutigila tusiidzeelanika, humbe twidzeelanika wunofu. Twiwoneka ukutigila túfuwe, humbe tuli vuumi. Tútoviilwe, humbe tusikomiilwe. Nde luvedze tuli nu wuhuguvafu, humbe tuli nu lukeelo mbeepali. Nde luvedze tuli vahangala, humbe tukuvamosehedza voloofu. Nde luvedze tungaya kikivedzaga, humbe tuli ni fiinu fyonda. Unyeenye Vakolindo, túlongile naanye kingaya kufiha kikivedzaga, kangi túvaanukiye mu wende wukomi. Uneefwe tusiileka ukuveenda unyeenye, nda haamu, ye nyeenye ye mwileka ukutwenda uneefwe. Lino ndiilonga naanye ngita udaada kye iilonga ku vaana vaakwe ukutigila, muvedzage nu wende wukomi ukwesu, ngita kye tugenda uneefwe ukwenyo. Mutane ukuvedza ni mihanganile na avasiifuuwa. Ongo, uwugolofu nu wuhosi fili ni mihanganile? Kangi ulumuli ni kiisi fili ni mihanganile? Kangi uKilisiti nu Setano vali mipuliingʼanile? Enewuli umunya lufuuwo nu mungaya lufuuwo, vali mipuliingʼanile? Ongo, tembeli ya Nguluvi yili ni mipuliingʼanile ni minguluvi? Uneefwe ye tembeli ya Nguluvi umuumi! Ngita kye aalongile uNguluvi yumwene ukutigila, “Ndiliikala umwawo nu kugendasa navo. Ndilaavedza Nguluvi vaawo, navo valaavedza vaanu vangu.” Neke lino, uMutwa iitigila, “Muhegage apaawo, mukiibaagulage ukuhuma umwawo. Mutanage ukupamya ikiinu ikili lupumba, apo na yuune ndilavaanukila.” Kangi, “UMutwa Nguluvi uMunya Ngufu Dzonda iitigila, ‘Ndilaavedza Dadiinyo, na yuunye mulaavedza vaswamu-vangu na vaali-vangu.’ ” Lino nye vende veesu, pakuva uNguluvi átupeeliye inyuuvidzo idzo, twivaladzage mu dzonda idziilamya imivili ni mibepo gyesu. Tuvedzage viimike wugendela wa kumoogopa uNguluvi. Mutwanukile mu numbula dzeenyo. Sikwali ye túmwanguwe nambe ye túmubuganiidze, enewuli ye túmudzangile. Sindiilonga amadzwi ago, ukuta ndivahige. Ngita kye ndílongile pa kutala, unyeenye muli mugati mu numbula dzeesu, nde tufwilase naanye, enewuli twikalase naanye. Ndiilonga naanye mu wukangafu hiilo, kangi ndiiwona lutogo hiilo wiimila weenyo. Ndínyaamiidzwe hiilo inumbula, nde luvedze twipumuka mu ndzoloofu, múunyambwise ndikeele si kukeela. Umusika pe twafikile ku Makedoniya, sitwapolile. Twapumwiswe imbali dzonda, kwivala kwali na mabaatu, mu numbula dzeesu mwali nu woogofi. Neke kangi uNguluvi ye akuvanyaamadza ávalengewiike, atunyaamiidze pa kwadza kwakwe uTito. Si wugendela wa kwadza uTito hela, nda haamu, na kye mwamunyaamiidze umwene. Atulongiye kye mwasuukiilwe ukuumbona uneene, kangi kye mwihuguvala nu kufulupala wiimila wa neene. Idzo dzíingʼeeliidze mbandu. Nde luvedze ihaate ye ndavasimbiye yavahuguviike, silukuumbava. Nde luvedze pa kutala lwambavile padebe, ndiidzeela ukutigila, yavahuguviike musika mudebe hela. Lino ndili nu lukeelo, si pakuva mwahuguviikwe, nda haamu, pakuva uwuhuguvafu uwo wavahuliye mupele indzanangifu dzeenyo. Mwahuguviikwe ndeviye uNguluvi kye aakeeliye, mu ulo uneefwe sitwavalemiidze luluvedzaga. Uwuhuguvafu uwukumukeeledza uNguluvi, we wuhuguvafu wa muunu uwukumuhulila ukupela, apo wukumuleetela uwupoki kingaya wuvafi wa numbula. Neke kangi uwuhuguvafu uwiikwadza wiimila wa madzwi ga pe naanyi, wiileeta ifuwa. Lolage, uwuhuguvafu uwiikwadza wiimila wa mikeelelele gya Nguluvi, wúvaleetiye uluwumbulilo lukomi. Wúvahambwise ukuvedza nu wusuukwa wukomi wa kulima idziivagila, kwikengela ukutigila, dze mwilima dza ndakyene, kuwuviipila uwuhosi, kumuginiya uNguluvi, ukuvedza nu wusuukwa wa kuumbona, nu kutigila, ye áhokile aanukile uluhombo lwakwe. Mu dzonda idzo, mwiwoneesa ukutigila, mungaya nongwa mu lukaani ulu. Lino, nde luvedze ndavasimbiye ihaate iyo, sindaasimbile wiimila wa muunu ye áhokile, enewuli ye áhokiilwe. Nda haamu, ndaasimbile ukuta mudzeelage yuunye pa miiho ga Nguluvi, ngita kye mwipifukila ukwitawulila ngʼaani wiimila weesu. Wiimila wa idzo, túnyaamiidzwe. Kulutila idzo, twipuliike ulukeelo lukomi pe twaluweene ulukeelo lwa Tito, pakuva unyeenye nyivonda mwamunyaamiidze inumbula yaakwe. Uneene ndavadzumiye unyeenye pa miiho ga Tito, na yuunye musaanyuliye nyoni. Dzonda dze twavalongelaga dzaali dza ndakyene. Luli ndeeni na kye twavadzumiye unyeenye pa miiho ga Tito, nadzo dzaawoniike ukutigila, dza ndakyene. Kangi uwende wa Tito ukwenyo wiigina ukoongelela hiilo, pe iikwiwuka uwiidisi weenyo nyivonda uwa kumwanukila mu kyoga nu kuhilila. Ndíkeeliye hiilo, pakuva lino ndikuvahuuvila mbandu. Lino vafuuwa vayiisu, tukuvalongela ngita uNguluvi kye avapeeliye avafuuwa va ngʼombeso dza Makedoniya inumbula ya wutawudzi. Nde luvedze avafuuwa avo vaagemiilwe mbandu mu nalamu ndzoloofu, kangi vaali vahangala hiilo, napo kangi vaali nu lukeelo lukomi ulwavahambwise ukuvedza ni numbula ya wutawudzi wa fiinu fyawo. Ndikuvalongela ukutigila, vaatawuwe mu fye vaali nafyo nu kulutila. Kangi vaatawuwe kingaya kugagiilidzwa. Vatugongoolile mbandu ukutigila, tuviidike vavedze mihanganile naafwe mu malimo ga kuvatanga avafuuwa va ku Yelusalemu uko. Vasaalimile ngita kye twahuuvilaga, nda haamu, viitawuliye ngʼaani, tandi kwa Mutwa Yesu, neke ukwesu. Vaalimile ewo wugendela wa mikeelelele gya Nguluvi. Wiimila wa idzo, twamugongoolile uTito ukutigila, aadze avatange unyeenye ukwapula amalimo ga wutawudzi ago, pakuva ye mwene ye aavangile amalimo ukwenyo. Lino, ngita kye muli nu wumosi mu fyonda, mu lufuuwo, mu kipeelwa kya kudalika, mu wuwuya, mu wupifu wa kulima inofu dzonda, na mu wende weenyo ukwesu, muvedzage vamosi ndeeni na mu malimo ga wutawudzi ago. Sindiilonga idzo ukuta ndivalagidze, nda haamu, ndiisaka ukugela uwende weenyo, ngana wa ndakyene ukuteganidza na kye viipifukila avangi. Pakuva unyeenye mwidzeela ulusungu lwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti kye iitawuliye ngʼaani, nde avedze aali mumosi, iilekaga uwumosi wonda. Iihambwise ukuvedza muhangala wiimila weenyo, ukuta mu wuhangala waakwe, unyeenye muvedze vamosi. Umwaka úguhelaniidze mwali va kutala ukuvanga ukutawula ifiinu fyenyo, si ewo hela, nu kuwoneesa inumbula ya wutawudzi. Wiimila wa idzo, ndikuvalongela ulwivagila ukwenyo. Lino mumale ukulima amalimo ago mu wusuukwa wuuwula we mwali nawo pe mwasakaga ukuvanga, mwitawulilage ukulingʼaana ni fiinu fye muli nafyo. Pakuva ngana umuunu iitawula ikiinu kyedzamutima, uNguluvi iikwanukila. Kangi atawulage kulingʼaana na fye ali nafyo, si kulingʼaana na fye asili nafyo. Uwugulume weesu si kutigila, muhoyamidzwe kuno avafuuwa avangi vali kiba, nda haamu ukutigila, unyeenye nyivonda mulingʼaane. Lino, pe muli ni fiinu fyoloofu, mwisunga muvatange avo ávakeepile, ukuta pambele pe muhadza mwikeepa, navo viisunga vavatange. Apo pe peene pe mwivedza múlingʼiine. Mu Wusimbe uWiimike lúsimbiilwe ukutigila, “Ye aalundiise fyoloofu, asaali ni ífilemwike, na ye aalundiise fikeefu, sifyakeepile.” Ndikumuhongedza uNguluvi, ye aaviikile mugati mwa Tito inumbula ya kuvatanga, ngita ye ndili nayo uneene. Pakuva, pe twamugongoolile aadze ukwenyo, iidikiye. Kangi, nave aali nu wusuukwa wukomi wa kwadza mu kuvatanga. Tukumutuma uyo pamwinga nu mufuuwa muyiisu uyungi, ye iilumbwa ni ngʼombeso dzonda idza vafuuwa mu malimo ga kudalika iMola iNofu. Ulungi kangi, ingʼombeso dzímuhaaguwe umufuuwa muyiisu uyo, ukuta avedzasage naafwe pe twisindika ulutango lwa fiinu ku vafuuwa avo ku Yelusalemu uko. Twikwimiilila ulutango ulo, ukuta uMutwa Yesu apeelwage indolo, nu kuwoneesa uwusuukwa weesu uwa kuvatanga avangi. Twigendasa, pakuva tulema ukugomehedzwa nu muunu ye avedzaga, wiimila wa wimiilidzi weesu wa fiinu fye vátawuwe avaanu mu wusandzi waawo. Uwugulume weesu kwe kulima inofu pa miiho ga Mutwa, na pa miiho ga vaanu. Tukumutuma umufuuwa muyiisu uyungi avedzasage nava Tito. Uyo túmuweene nyakoloofu ukutigila, ali nu wusuukwa wa kulima amalimo, na liilino ali nu wusuukwa kulutila, pakuva akuvafuuwa hiilo unyeenye. Ngana umuunu iisaka ukudzikagula imola dza Tito, uyu iilima amalimo naane pa kuvatovela iligendwa unyeenye. Kangi, ngana umuunu iisaka ukudzikagula imola dza vangi aviikwadzasa nave, avafuuwa vayiisu avo vátumiilwe ni ngʼombeso, navo vakumupeela indolo uKilisiti. Neke lino, muvawoneesage avaanu avo uwende weenyo, ukuta ingʼombeso dzidzeele ukutigila, tukwiginiya wiimila weenyo. Lino ndingaya lwa kuvasimbila ulwa lutango lwenyo ku vafuuwa va ku Yelusalemu, pakuva ndiidzeela ukutigila, muli ni numbula ya kuvatanga avangi. Wiimila wa ulo, uneene ndavadzumiye unyeenye ku vafuuwa va mugoola gwa Makedoniya ukutigila, ukuvangila umwaka úguhelaniidze, unyeenye vafuuwa va mugoola gwa Akaya, mwígelaniidze ukutawula. Uwugifi weenyo uwo wúvalamwise voloofu ukuvedza ni numbula ya wutawudzi. Lino ndikuvatuma avafuuwa vayiisu avo, ukuta mwigelanidzage ukutawula ulutango, ngita kye ndavadzumiye unyeenye ku vaanu va ku Makedoniya. Ndílimile ewo ukuta dze tukavalongiye ulwa nyeenye, dzitane ukuwoneka ukutigila, tukavadzumiliige lwahela. Pakuva, ngana avaanu va ku Makedoniya vawone musinaa mwigelanidza, umusika pe ndilaadzasa navo, apo mwivedza múunyungiye nyoni ulwa luhuuvilo lwesu ukwenyo. Kangi na yuunye mulaawona nyoni isidziilongeka. Lwe lwene ndiweene lwisakulwa ndivagongoole avafuuwa vayeesu avo valongole ukwadza uko, ukuta vagelanidze ifiinu fye mwahuuviidze ukutawula. Ndeeni, muhadza mwiwoneesa ukutigila, mútawuwe kyedzamutima kitagagiilidzwa. Mwiwukage ukutigila, “Umuunu ye iikonya ukuyaala, iibena fikeefu, ye iiyaala fyoloofu, iibena fyoloofu.” Nayula atawulage ngita kye águlwime mu numbula yaakwe, atanage ukutawula mu wuhuguvafu nambe kugagiilidzwa, pakuva uNguluvi akumwenda umuunu ye iitawula kyedzamutima. Kangi ali ni ngufu ya kuvafuunyilila mu ndzoloofu, ukuta umusika gonda mutanage ukukeepa kiinu kikivedzaga. Apo pe peene pe muhadza mwivedza ni ndzoloofu idza kuvatanga avangi mu malimo gonda amanofu. Ndeviye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Umwene átawuwe mu wusandzi ukuvapeela avahangala, uwusandzi waakwe wukwikala mbeepali.” UNguluvi ye mwene ye akumupeela umuunu imbeyu iya kuyaala ni kyakuliya, nave ahadza akuvapeela unyeenye, nu koongelehedza imbeyu dza kuyaala. Neke ahadza akuvapeela nu kuvoongelehedza inumbula ya wusandzi. UNguluvi ahadza akuvapeela uwumosi mu fyonda, ukuta muvedzage vasandzi ifigono fyonda. Kangi, pe tuhadza tukuvasindikila avafuuwa avo fye mútawuwe, uwusandzi weenyo uwo wuhadza wukuvahambusa avaanu vamuhongedze uNguluvi. Lwivedza ewo, pakuva uwutovela-ligendwa wa wutawudzi weenyo we mwilima siwiitanga hela avafuuwa aviikeepa, nda haamu, ulo lwikoongeledza inyongedzo ndzoloofu kwa Nguluvi. Uwutovela-ligendwa uwo wiiwoneesaga uwiidisi weenyo uwa kuyifuuwa iMola iNofu ya Kilisiti pa miiho ga vaanu, kangi mu uwo, mwiwoneesaga uwusandzi weenyo uwa kuvatanga avo, pamwinga na vafuuwa avangi vonda. Wiimila wa idzo, avafuuwa vakumupeelaga indolo uNguluvi. Kangi, vakuvalapangililaga kwa Nguluvi ni numbula yonda, wiimila wa lusungu ulungaya kigelelo lwe ávapeeliye. Tumuhongedzage uNguluvi ulwa luwonolo lwakwe lwe átupeeliye, ulusiilongeka. Uneene Pawulo ndikuvanyilika mu wuleele nu lwiyiso lwa Kilisiti. Ndiidzeela ukutigila, avangi viilonga ukutigila, uneene ndili muleele umusika pe ndili pamwinga naanye, kangi ndili musali umusika pe ndili pataali naanye. Lino ndikuvagongoola ukutigila, pe ndihadza ndiikwadza ukwenyo, mutane ukuunyambusa ndivedze musali. Ndiilonga ewo, pakuva ndihadza ndiivedza musali ku vaanu wuli, aviihoodza ukutigila, uneefwe twininiila ingʼaani idza pe naanyi. Nde luvedze tukwikala pe naanyi apa, tusiihomana amagoha ngita avaanu va pe naanyi kye viihomana. Ifyalukilo fye twihomanila amagoha ago, si fya pe naanyi, nda haamu, fili ni ngufu ukuhuma kwa Nguluvi idziitipula amalinga ga mutavangwa. Twikwananga amahoodzo gonda agiiwoneka ukutigila ga ndakyene, humbe ga wudesi, na madzwi gonda ga kwinunumula agiitanidza avaanu vatanage ukumudzeela uNguluvi. Kangi twigalula amahoodzo gonda, ukuta gamwidikage uKilisiti. Apo uwiidisi weenyo pe wuhadza wiikwila, uneefwe twivedza twígelaniidze ukupedza avaanu vonda avasikumwidika uKilisiti. Mulolage idzili pa miiho geenyo. Umuunu ye iifuuwa ukutigila va Kilisiti, adzeelage ukutigila, na yuufwe tuli vaanu va Kilisiti ngita umwene. Apangi ndiiwoneka ukutigila, ndílutiidze padebe ukwiginiya ulwa wutawulilwe we átupeeliye uMutwa Yesu. Napo kangi sindiiwona nyoni, pakuva uwutawulilwe uwo wusikuvaananga, nda haamu, wukuvakangadza mu lufuuwo. Ndilema ukuwoneka ukutigila, ndiisaka ukuvoogofya wugendela wa haate dzangu. Pakuva avangi viitigila, “Ihaate dza Pawulo dzili na madzwi matalamu, kangi gali ni ngufu. Neke kangi pe ali pamwinga naafwe, iivedza nu wulemwa, kangi amadzwi gaakwe gaahela.” Umuunu ye iilonga ewo adzeelage ukutigila, kwahela imilekanile ku idzo dze túvasimbiye mu haate pe tuli pataali, na dzila dze tuhadza twilima pe tuli pamwinga naanye. Sitwigela ukwiviika nambe kwitegasa na vaanu wuli avakwidzumila. Avaanu avo vakwigela nu kwitegasa mu figelelo fyawo vaveene. Mu ulo, vakwiwoneesa ukutigila, vangaya luhala. Neke kangi uneefwe situkwiginiya ulwa malimo ágalimiike kwivala ya wutawulilwe we átupeeliye uNguluvi. Amalimo ago gakuvafikila na yuunye. Sitwalowiike kwivala ya wutawulilwe uwo pe twafikile ukwenyo, pakuva twali va kutala ukuvaleetela iMola iNofu ya Kilisiti. Situkwiginiya ulwa malimo ágalimiike na vaanu avangi kwivala ya lubali lwa malimo geesu. Nda haamu, twihuuvila umusika pe mwigina ukukula mu lufuuwo lwenyo, ulubali lwa malimo geesu umwenyo luhadza lwikoongelela. Apo tuhadza twidalika iMola iNofu na ku mbali idzingi kwe yisinaa yidalikwa. Pakuva tulema ukwilumba ulwa malimo ágalimiike nu muunu yungi ku lubali ulungi. UWusimbe uWiimike wiitigila, “Umuunu ye avedzaga ye iiwona lutogo, awonage lutogo wiimila wa Mutwa Nguluvi.” Pakuva umuunu ye akwidzumila yumwene, uyo asiikwidikwa, nda haamu, umuunu ye iidzumilwa nu Mutwa Nguluvi, uyo ye mwene ye iikwidikwa. Nde ndivedze ndiilonga ngita ndili mupuva, ndiinyilika mwigugumidze naane. Uneene ndili ni giila wiimila weenyo, igiila ukuhuma kwa Nguluvi, pakuva ndavahuuviidze unyeenye ukutawuka kwa mugoosi yumwinga uKilisiti, nu kuvasindika pawutalo apaakwe ngita mudala va noolane ye asimudzeeliye umugoosi. Neke kangi ndiikoogopa ukutigila, uEfwa ngita kye aadzangiilwe mu wubanga wa ndzoka yila, na yuunye ndeeni, muhadza mwihenwa mu mahoodzo geenyo ukuleka ukwitawulila kwa Kilisiti ulunya numbula ndzelu. Ndiilonga ulo, pakuva unyeenye muli vapifu ukumwanukila umuunu ye iikwadza mu kumudalika uYesu uyungi, ye sitwamudaliike uneefwe. Kangi, mukumwanukila umubepo uyungi, enewuli imola iyingi ye simwanukiye ukuhuma ukwesu. Uneene sindikwiwona ukutigila, ndili mudebe ukulutila avo avakwiwona ukutigila, vatume vakomi. Nde ndivedze ndiiwoneka sindili nu wumanyi wa kulonga wunofu, neke kangi uwuwuya ndili nawo. Túvawoneesiidze ulo unyeenye pa weelu mu musika gonda na mu ngʼaasi dzonda. Ongo, ndaalimile ndzanangifu pa kwiyisa wugendela wa kudalika iMola iNofu ya Nguluvi ukwenyo kitahombwa, ukuta unyeenye mwinuswe? Pe ndaalimaga amalimo ukwenyo, ndaanukilaga ifya kuponela ukuhuma ku ngʼombeso idzingi dza vafuuwa. Nde luvedze lwawoniike ukutigila, ndaasweketulaga, ndaalimaga ulo ukuta ndivatange unyeenye. Kangi, umusika pe ndaali pamwinga naanye nu kukeepa kiinu, sindamudodelaga umuunu, pakuva avafuuwa ukuhuma ku Makedoniya vaameelaga fye ndaagayaga. Ndiigelaga ukuta nditane ukuvadodela unyeenye nambe padebe, kangi ndihadza ndiiginaga ukwigela. Ngita indakyene ya Kilisiti kye yigenda mugati umwangu, sikwali umuunu nambe yumwinga mu mugoola gonda ugwa Akaya, ye ahadza akuunanidza ukwiginiya ulwa kudalika kitahombwa. Kye kiki sindavadodiye? Pakuva sindikuveenda unyeenye? Nambi! UNguluvi iidzeela ukutigila, ndikuveenda. Kangi ndihadza ndiigina ukulima ngita kye ndiilima lino, ukuta avatume avo aviilonga ukutigila vakomi, valemwe ukwilumba ukutigila, viilima amalimo ga wutume ngita uneefwe. Pakuva avatume va wudesi ngita avo, ve veene avalima-malimo vadzandzi, avakwihambusa ngita vatume va Kilisiti. Mu ulo tusiidzuma, pakuva uSetano yumwene akwihambusa ngita munyamwandza va lumuli. Neke lino, tusiidzuma avalimila-vangi vaakwe navo pe vakwihambusa ngita valimila-vangi vagolofu. Uwusililo waawo valaanukila ukulingʼaana na malimo gaawo. Ndikuvalongela kangi ndiitigila, umuunu atanage ukuhoodza ukutigila, ndili mupuva! Neke kangi nde luvedze mwitigila ndili mupuva, apo ndikuvanyilika muumulikidze ngita ndili mupuva, ukuta ndiiginiye padebe. Amadzwi ga kwiginiya ge ndiilonga lino, gasiihuma kwa Mutwa Yesu, nda haamu, ndiilonga ngita umuunu mupuva. Pakuva voloofu vakwiginiya ulwa madzwi ga wumuunu, na yuune ndeeni ndihadza ndikwiginiya. Unyeenye mukwiwona vanya luhalawukagudzi, neke kangi mukwigugumidza na vapuva mu lukeelo! Kangi mukwigugumidza nu muunu ye avedzaga ye akuvahambusa vasutu, enewuli ye akuvabuganidza nu kuvanyaga ifiinu fyenyo, enewuli ye akwinumunula, enewuli ye akuvatova ku miiho. Ndiiwona nyoni ukulonga ukutigila, na yuufwe twali vanya wulemwa pa kuleka ukulima idzo. Lino ndiilonga ngita ndili mupuva ukutigila, ngana kwali umuunu ye iigela ukwiginiya wiimila wa kikivedzaga, na yuune ndiigela ukwiginiya ndeeni. Aveene Vaebulaniya? Na yuune ndili Muebulaniya ndeeni. Aveene Vaisilaheli? Na yuune ndili Muisilaheli ndeeni. Aveene va kipelela kya Abulahamu? Na yuune ndili va kipelela kya Abulahamu ndeeni. Aveene vatovela-ligendwa va Kilisiti? Ndiilonga ngita munya lukwale, na yuune ndili mutovela-ligendwa va Kilisiti ukulutila aveene. Uneene ndípifukiye ukulima amalimo ukulutila, ndaadindiilwe mu ndinde nyakoloofu ukulutila, ndaatoviilwe nyakoloofu ukulutila, nu lutalamu lwa kufuwa kavilikavili. Ndaatoviilwe nyakahaanu na Vayahudi imikopodzi makyumi gadatu ni nyigondza (39). Ndaatoviilwe ifiboko nyakadatu, ndaatoviilwe na maganga nyakamwinga, imeli yaandzanangikiye nyakadatu, kangi ndiikalile mu nyandza ikilo nu muunyi. Ndaaheliye lugendo nyakoloofu, ndaali mu lutalamu lwa wulava wa mikoga, mu lutalamu lwa kwibatwa na vagonadaasi, mu lutalamu lwa Vayahudi vayangu na vaanu avasili Vayahudi. Ndaali mu lutalamu mu ndzenge na mudaasi, mu lutalamu lwa mu nyandza, na mu lutalamu lwa vaanu avakwihambusa vafuuwa vayiisu. Ndaapifukiye mu malimo matalamu, ndaagonile miiho nyakoloofu, ndaapumwike nu musale ni ngʼelo, ndaahuwe kitaliya nyakoloofu, nu kwikala wufuula mu ngʼaala. Pamwinga ni dzonda idzo, ifigono fyonda ndili ni kitegulo kya malimo ga wimiilidzi wa ngʼombeso dzonda. Ye ani umunya wulemwa, na yuune nditane ukwipulika wulemwa? Ye ani ye akumuhulila uyungi ukulima indzanangifu, na yuune nditane ukuviipa mbandu mu numbula wiimila waakwe? Ngana lwisakulwa ndiiginiye, ndihadza ndikwiginiya ulwa ngʼaani idziiwoneesa uwulemwa wangu. UNguluvi, uDaadiye va Mutwa Yesu, ye iivagila ukulumbwa ifigono fyonda, iidzeela ukutigila, sindiilonga wudesi. Umusika pe ndaali mu wudzenge wa Damesiki, umutemi va mugoola ye aali paanyi pa mutwa Aleta, aaviikile avimiilidzi mu milyango gya wudzenge uwo, ukuta vaandzibate. Neke kangi avaanu wuli vaasolondwise mu lihiivi ukugendela pa mbwenge iyaali pa lukandzi lwa wudzenge, ndiihumukaga ukwibatwa. Ndiisakulwa ukugina ukwiginiya, nde luvedze kungaya luwumbulilo. Lino ndihadza ndikwiginiya ulwa fiwoneko ni mbilatulo dze áambilatuliye uMutwa Yesu. Ndímudzeeliye umuunu yumwinga umufuuwa va Kilisiti ye aanyamuliilwe ukufikila ikyanya iya wudatu, imyaka ginyikyumi ni gitayi (14) ígihelaniidze. Sindiidzeela kye aanyamuliilwe, nda haamu, uNguluvi iidzeela ngana aali mu lwa muvili, enewuli mu lwa mubepo. Kangi, ngana aali mu lwa muvili, enewuli mu lwa mubepo, uNguluvi iidzeela. Neke kangi ndiidzeela ukutigila, umuunu uyo aanyamuliilwe ukufikila ku Paladiso. Uko iipulikaga amadzwi ga kudzumwa agasiilongeka, ukutigila, umuunu asiikwidikwa ukuvalongela avangi. Lino ndihadza ndikwiginiya ulwa muunu uyo, neke kangi ulwangu neene sindikwiginiya, nda haamu, wiimila wa wulemwa wangu. Nde ngana ndikali ndivedzage ndiisaka ukwiginiya, ngali sindiivedza mupuva, pakuva ndiilonga idza ndakyene. Neke kangi sindiiginiya, ndilema umuunu aanyoodzehedze ukulutila kye iilola nu kupulika ukuhuma ukwangu, hiilo wiimila wa mbilatulo ngomi idzingaya kigelelo dze áambilatuliye uMutwa Yesu. Neke lino, ndípeeliilwe umusuufi mu muvili, ukuta nditanidzwe ukwinunumula ulwa mbilatulo idzo. Ndiipumuswa nu mulongodzi-mola va Setano. Ndamugongoolile uMutwa nyakadatu ukutigila, aanyedzehedze umusuufi ugo. Neke kangi aandongelage atigilage, “Ulusungu lwangu lúkukwiliye, pakuva ingufu dzangu dziiwoneka ngʼwilifu mu wulemwa.” Neke lino, ndihadza ndikwiginiya nu lukeelo lukomi ulwa wulemwa wangu, ukuta ingufu dza Kilisiti dziikalage umwangu. Lwe lwene ndili nu lukeelo ulwa wulemwa, ukuligwa, ukuvedza mu nalamu, ukuvedza mu mumuko nu kwituunidza wiimila wa Kilisiti, pakuva umusika pe ndili nu wulemwa, pe peene pe ndili ni ngufu. Lino ndiilonga ngita ndili mupuva, neke kangi yuunye ye múungagiiliidze ndilonge ewo. Unyeenye ngali mwivagila ukuwoneesa ukutigila ndiidikwe, pakuva uneene sindili mudebe ukulutila vala avakwiwona ukutigila, vatume vakomi, nde luvedze uneene si kiinu. Umusika pe ndaali ukwenyo, ndiiwoneesiidze ukutigila ndili mutume, pakuva ndaahuufiidze ifilole, ifimanyilo ni fidzumo mu lwigugumidzo londa. Ikiinu kiki kye ndaalimile ku ngʼombeso idzingi kye sindaalimile ukwenyo? Ikiinu kye sindaalimile ukwenyo kimwinga swe, ukuvadodela. Ngana ikyo we wuhosi wangu, apo muumyanile! Lino ndíigelaniidze ukwadza ukwenyo ulwa wudatu, neke kangi sindivadodela. Sindiisaka ifiinu fyenyo, nda haamu, ndikuvasaka unyeenye. Ndiilonga ulo, pakuva avaana vasiisakulwa ukuvaviikila imaale avavaha vaawo, nda haamu, avavaha viisakulwa ukuvaviikila imaale avaana vaawo. Uneene ndiikeela ukutawula ifiinu fyangu fye ndili nafyo, nu kwitawulila ngʼaani ukwenyo. Ongo, ngana ndigine ukuveenda unyeenye, naanye muhadza mwikwangila ukuundzenda uneene? Unyeenye mwikwidika ukutigila, sindivadodiye. Neke kangi avayeenyo avangi viilonga ukutigila, uneene ndili musugu, ndavadevile mu wudzandzi. Ongo, ndavanyagile kikivedzaga wugendela wa vaanu ve ndavatumile ukwenyo? Ndamugongoolile uTito aadze ukwenyo, kangi ndamutumile pamwinga nu mufuuwa muyiisu. UTito avabuganiidze? Ongo, musiikagula ukutigila, uneefwe tuli mutima gumwinga mu malimo, kangi imigendele gyesu gye gimwinga? Apangi mwihoodza ukutigila ukufikila lino, tukwikengela pa miiho geenyo. Neke kangi dzonda idzo twilonga pawutalo pa Nguluvi ngita vatovela-ligendwa va Kilisiti. Kangi vende vangu, dzonda idzo twilima wiimila wa kuvadzenga mu lufuuwo. Pakuva ndiikoogopa ukutigila, pe ndiikwadza sindihadza ndikugiwona imigendele umwenyo ngita kye ndiikeela. Ndeeni, musigiwona imigendele ukwangu ngita kye mwisaka. Ndiikoogopa ukuvawona muli na mabaatu, ni giila, ni ligooga, uwudobofu wa kwinunumula, amaligo, uwuheesi, ulwinunumulo pamwinga ni lyowo. Kangi ndiikoogopa ukutigila, pe ndiikwadza ukwenyo, uNguluvi vangu ahadza akuundzeyewusa pa miiho geenyo. Ndihadza ndiihuguvala pe ndikuvawona avaanu voloofu avaalimile indzanangifu pa kutala, vaave vasinaa vapela, kwe kutigila, vaave valima-ndzanangifu dziidzila idza wulamafu, uwugoni nu wudobofu uwuviifu wa muvili. Ulu lwivedza lwa wudatu uneene ukwadza ukwenyo. UWusimbe uWiimike wiitigila, “Vavedzage poovali avoolesi vavili enewuli vadatu va koolela inongwa yonda.” Ndavawungile umusika pe ndaali pamwinga naanye pa lugendo lwangu ulwa kavili, lino ndikuvawunga kangi. Pe ndiikwadza ukwenyo, sindiileka ukuvapedza avo avasinaa vapela indzanangifu dze viigina ukulima, ndeeni pamwinga na vangi vonda aviilima indzanangifu. Ndihadza ndiilima ulo, pakuva mwisaka ndivawoneese ukutigila, uKilisiti iilonga wugendela wa neene. UKilisiti uyo angaya wulemwa ukwenyo, nda haamu, ali ni ngufu idza kulima amalimo umwenyo. Lwa ndakyene ukutigila, aatoveleliilwe pa kipindulihidzo mu wulemwa, neke kangi lino akwikala mu ngufu dza Nguluvi. Ndeeni na yuufwe, tuli nu wulemwa mwa Kilisiti, neke kangi tukwikalasa nave mu ngufu dza Nguluvi, ukuta tuvatovelage iligendwa. Lino mwigelandzage yuunye, ukuta mudzeele ngana muli nu lufuuwo lwa ndakyene, mwiwuudzandzage. Ongo, musiikagula ukutigila, uYesu Kilisiti ali mugati umwenyo? Ngana musikulukagula, apo múlemiilwe, muli hela ulufuuwo lwa ndakyene. Neke kangi ndiihuuvila ukutigila, unyeenye muhadza mukulukagula ukutigila, uneefwe tusilemiilwe ukuwoneesa ukutigila, tuli nu lufuuwo lwa ndakyene. Tukuvalapangilila kwa Nguluvi ukutigila, mutanage ukulima indzanangifu. Si kutigila twisaka tuwoneke ukutigila, twivagila, nda haamu, twisaka unyeenye mulimage inofu, nde luvedze uneefwe twiwoneka ngita túlemiilwe. Ndiilonga ewo, pakuva twilemwa ukulima luluvedzaga ulwa kubeedza indakyene, nda haamu, ukuyiimiilila indakyene. Túkeeliye pe tuli nu wulemwa, neke kangi unyeenye muli ni ngufu. Tukuvalapangilila kwa Nguluvi, ukuta mukangalage mu lufuuwo. Ulo lwe lwene lwe ndikuvasimbila ihaate iyi pe ndili kutaali, ukuta pe ndiikwadza uko, nditane ukuwulimila uwutawulilwe wangu ukuvedza musali ukwenyo. UMutwa Yesu aameeliye uwutawulilwe uwu wiimila wa kuvadzenga, si wiimila wa kuvaananga. Pa kwapula, ndiitigila vafuuwa vayangu, mukeelage. Mukangalage mu lufuuwo, mwinyaamadzage, muvedzage mutima gumwinga, mwikalage mu lutengamaso. Ndeeni, uNguluvi va wende nu lutengamaso iivedza pamwinga naanye. Muvahungilage avafuuwa vayiisu vonda mu lwinoonelo ulwimike. Aviimike vonda avali kuno, vakuvahungila. Ulusungu lwa Mutwa Yesu Kilisiti, nu wende wa Nguluvi, nu luhangano lwa Mubepo uMwimike, fivedzage pamwinga naanye nyivonda. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene Pawulo, nde mutume. Uneene sindaatumiilwe na vaanu, nambe wugendela wa wutawulilwe wa muunu, nda haamu, ndaatumiilwe nu Yesu Kilisiti nu Nguluvi uDaada, ye amudzulubwise uYesu ukuhuma ku wulungu. Uneene na vafuuwa vonda avali pamwinga naane, tukuvahungila unyeenye va ngʼombeso dza Nguluvi idza mu mugoola gwa Galatya. Ulusungu nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu, nu kwa Mutwa Yesu Kilisiti, fivedzage naanye. UKilisiti awutawuwe uwuumi waakwe wiimila wa ndzanangifu dzeesu, kulingʼaana ni mikeelelele gya Nguluvi uDadiisu, ukuta atupoke ukuhuma mu musika ugu gwa wuhosi pe naanyi. UNguluvi apeelwage indolo mbeepali na mbeepali. Eena. Ndiidzuma hiilo ukutigila, umusika mudebe hela gúhelaniidze, múlekile ukumuniniila uNguluvi ye avakemeeliye wugendela wa lusungu lwa Kilisiti, kangi múpitukiye ukuniniila imola iyingi iyisili mola inofu nambe padebe. Ndakyene koovali avaanu avakuvatindasa unyeenye, kangi avo viisaka muyihene iMola iNofu ya Kilisiti. Nda haamu, nde luvedze yumwinga umwesu, enewuli munyamwandza ukuhuma kukyanya, aadze avadalikile imola inofu iyingi íyilekiine ni Mola iNofu ye twavadalikiye, uyo alekelwage ululeko! Ngita kye túvalongiye, neke lino ndikuvalongela unyeenye kangi ukutigila, ngana umuunu akuvadalikila imola inofu iyingi, íyilekiine ni Mola iNofu ye mwanukiye, uyo alekelwage ululeko! Neke lino, ongo, mwihoodza ukutigila, uneene ndiidalika wiimila wa kwidikwa na vaanu, enewuli ukuvakeeledza? Nambi, ndiisaka ukumukeeledza uNguluvi mwene! Ngana ndaasakaga ukuvakeeledza avaanu, ngali sindili mutovela-ligendwa va Kilisiti. Lwe lwene vafuuwa vayiisu, ndiisaka muludzeelage ukutigila, iMola iNofu ye ndavadalikiye siyiihuma ku vaanu. Sindaanukiye ukuhuma ku vaanu, nambe kuwulanidzwa nu muunu ye avedzaga. Nda haamu, ndaanukiye ukuhuma kwa Yesu Kilisiti ye mwene ye aambilatuliye. Múpuliike ulwa migendele gyangu igya kataali gya kuniniila imigendzehedze gya Vayahudi wuli, ngita kye ndavapumusaga hiilo avafuuwa va lukombeso lwa Nguluvi, ukuta ndilwanange. Pa kuniniila imigendzehedze igyo, ndavalongolelaga voloofu va Vayahudi vayangu va lukulaso lwangu, kangi ndaapifukilaga mbandu ukugiinatila imivedzehedze gya vakuuhu. Neke kangi uNguluvi, wugendela wa lusungu lwakwe, aanyaaguwe umusika pe ndisinaa ndiholwa, nu kuungʼemeela ukumutovela iligendwa. Kangi lwamukeeliidze ukuumbilatulila uMuswamuve, ukuta ndidalikage imola yaakwe ku vaanu avasili Vayahudi. Umusika ugo, sindaadzoviine kiinu nu muunu ye avedzaga, nambe kuhelela ku Yelusalemu kuwonana na vala avaandonguwe ukuvedza vatume. Nda haamu, ndiihelelaga nyakamwinga ku nyi ya Alabya, pambele ndiipilukaga ku wudzenge wa Damesiki. Pe gyaviye gíhelaniidze imyaka gidatu, ndaaheliye ku Yelusalemu kutaangʼana nu Kefwa, ndikwikalaga ukwakwe figono finyikyumi ni fihaanu (15). Neke kangi sindavaweene avatume avangi, yu Yakobo umunungʼuve va Mutwa Yesu swe. Dze ndikuvasimbila, uNguluvi iidzeela ukutigila, sindiilonga dza wudesi. Pambele ndiihelelaga ku mugoola gwa Silya ni Kilikya. Neke kangi umusika ugo, ndaali ndisinaa nditaangʼana na vafuuwa va Kilisiti mu ngʼombeso dza mu mugoola gwa Yudeya. Avafuuwa avo vaapulikaga imola dzangu swe ukutigila, umuunu ye atupumusaga pa kutala, lino iidalika idza lufuuwo luulula lwe aagelaga ukulutipula. Navo vamupeelaga indolo uNguluvi wiimila wangu. Pe gyaviye gíhelaniidze imyaka ginyikyumi ni gitayi (14), ndiiheleengʼasaga kangi nu muyangu uBalanaba ku Yelusalemu. Ndikumunyamulaga nayu muyiisu uTito aheleengʼase naafwe. Umusika ugo ndaaheliye, pakuva uNguluvi aambilatuliye ukutigila, ndihelele. Ndavaweene avatume veene ávadzeelaniike ukutigila, valongodzi va lukombeso uko. Apo ndikuvalongelaga iMola iNofu ngita kye ndikuvadalikila avaanu avasili Vayahudi. Ndaasakaga ndidzeele ukutigila, víidiingʼiine naane ukuta amalimo ga kuvadalikila avasili Vayahudi ge ndiilima, kangi na ge ndaalimaga, gatane ukuvedza gaahela. Viidiingʼiine naane kangi mu lukaani lwa wusinge, nayu Tito uyo ye asili Muyahudi ye aali pwali pamwinga naane, asaagagiiliidzwe ukusingwa. Ulukaani lwa wusinge ulo, lwahumiye pakuva aVayahudi wuli avaali vafuuwa va wudesi viiyingiidze kinyele umwesu. AVayahudi avo, vaasakaga ukupodza uwuvangwa weesu we tuli nawo mwa Kilisiti Yesu, nu kutuhambusa kuvedza vasutu va migendzehedze gyawo. Sitwidiingʼiine navo nambe padebe, ukuta muginage ukwikala mu ndakyene ya Mola iNofu. Ndakyene avo aviidzeeleka ukutigila valongodzi, vasaali ni miya idza kuundongela. Nu kwangu uneene, sindiiwona kiinu ngita kye vagenda, pakuva uNguluvi asiiwona luunu idza mwivala. Nda haamu, valukaguwe ukutigila, uNguluvi aanyaaguwe ukuvadalikila avasili Vayahudi iMola iNofu, ngita uPetulo kye aali áhaaguliilwe ukuvadalikila aVayahudi. Pakuva uNguluvi aalimile amalimo mugati umwesu twivonda, ukuta tuvedze vatume, uPetulo ku Vayahudi, uneene ku vaanu avasili Vayahudi. Avatume avo, uYakobo, uKefwa nu Yohana, avaadzeelaniike ukutigila valongodzi, pe valukaguwe ukutigila, uNguluvi mu lusungu lwakwe, áameeliye amalimo ga mutume, vakutwibataga amawoko uneene nu Balanaba, ukuwoneesa vátwidikiye. Apo twidiingʼiine tuhelelage kulima amalimo ku vaanu avasili Vayahudi, aveene vahelelage ku Vayahudi. Lwe vatunyiliike lwe lumwinga hela, ulwa kuviiwuka ukuvatanga avahangala, lwe lwene lwe ndiipifukilaga ukululima. Pambele uKefwa aafikile ku lukombeso lwa wudzenge wa Andyokya, nu musika ugo ndamukaaniidze pa weelu, pakuva aanguwe. Ndaalimile ewo, pakuva uPetulo aaliyaga na vafuuwa avasili Vayahudi, neke kangi abihilage nu kwiyefya na avo, pe vaafikile aVayahudi vamwinga avaatumiilwe nu Yakobo. Avoogwipe aVayahudi avaasimiilidzaga ukutigila, avafuuwa vonda vasingwage. AVayahudi avafuuwa avangi vamuniniiliye uPetulo mu wukedusi waakwe, ukufikila pe vakumuheniya uBalanaba nave. Nda haamu, pe ndaaweene vasiininiila indakyene ya Mola iNofu, ndikumulongelaga uKefwa pa weelu ukutigila, “Uveeve uli Muyahudi, neke kangi wiilima ngita muunu ye asili Muyahudi. Lino, kye kiki ukuvagagiilidza avafuuwa avasili Vayahudi ukuniniila imivedzehedze gya Vayahudi?” Uneefwe tuli Vayahudi va kuholwa, kangi lwilongwa ukutigila, tusili vanya ndzanangifu ngita avasili Vayahudi. Napo kangi, twidzeela ukutigila, uNguluvi asikumwidika umuunu ukuvedza mugolofu, wiimila wa kwinatila imilagililwe gya Mose. Nda haamu, akumwidika umuunu ukuvedza mugolofu pa miiho gaakwe, ye akumufuuwa uYesu Kilisiti. Ndeeni, uneefwe, pamwinga na avasili Vayahudi, túmufuuviilwe uKilisiti Yesu ukuta twidikilwe ukuvedza vagolofu, wugendela wa kumufuuwa umwene, si wugendela wa kwinatila imilagililwe, pakuva sikwali umuunu ye ahadza iikwidikilwa ukuvedza mugolofu pa miiho ga Nguluvi, wugendela wa kwinatila imilagililwe. Neke kangi pe tukumufuuwa uKilisiti wiimila wa kwidikilwa ukuvedza vagolofu, lwiwoneka ukutigila, uneefwe Vayahudi pamwinga na avasili Vayahudi, tuli vanya ndzanangifu. Ongo, kwe kutigila, uKilisiti akutuhulila ukulima indzanangifu? Nambi naludoodo! Ngana ndiipilukila ukwinatila imilagililwe gya Mose gye ndagilekile, apo ndiikoolela ukutigila, ndiidzumba imilagililwe igyo. Kungaya kumukeeledza uNguluvi wugendela wa milagililwe igyo, lwe lwene ndaafuwe ukuhuma ukugiinatila, ukuta ndiikalage ndikumukeeledza uNguluvi. Uneene ndítoveleliilwe pamwinga nu Kilisiti, na liilino ndili muumi, neke kangi siye neene, nda haamu, ye Kilisiti ye ali muumi mugati umwangu. Imiikalile gye ndikwikala lino, ndikwikala pa kumufuuwa uMuswamuve va Nguluvi ye aandzendile, akuwutawulaga uwuumi waakwe ukuumoka. UNguluvi akutwidikila ukuvedza vagolofu wiimila wa lusungu lwakwe. Sindiilemwa ukulukaana, pakuva ngana umuunu ali nu ludali ulwa kwidikilwa wugendela wa kwinatila imilagililwe gya Mose, apo uKilisiti aafuwe lwahela! Unyeenye Vagalatya, ndakyene muli vapuva! Ye ani ye ávahaviye? Ndavadalikiye kitafiha pawutalo apeenyo ulwa kutovelelelwa uYesu Kilisiti pa kipindulihidzo. Lwe ndiisaka ukudzeela ukuhuma kwenyo lwe ulu. Ongo, mwanukiye uMubepo uMwimike pakuva mwinatiye imilagililwe gya Mose? Ongo, enewuli mwanukiye uMubepo uMwimike, pakuva mwafuuviilwe iMola iNofu ye mwapuliike? Unyeenye muli vapuva wuli? Mwavangile imiikalile gya Wukilisiti mu ngufu dza Mubepo uMwimike. Kye kiki lino mwisaka ukumala mu ngufu dza muvili? Ongo, mwagendiye imumuko ndzoloofu idzo mu ngufu ya Mubepo uMwimike lwahela? Ongo, uNguluvi akuvapeela uMubepo uMwimike nu kuhuufya ifilole umwenyo, pakuva mwikwinatila imilagililwe gya Mose, enewuli pakuva mwifuuwa iMola iNofu ye mwapuliike? Muhoodzage imola ya kuhwesu uAbulahamu. UWusimbe uWiimike wiitigila, “Umwene amufuuviilwe uNguluvi, mu ulo uNguluvi akumwidikilaga ukuvedza mugolofu.” Lino muludzeelage ukutigila, avaana va ndakyene va Abulahamu ve vaanu avakumufuuwa uNguluvi! IMola iNofu iyi, ukutigila uNguluvi ahadza akuviidikila ukuvedza vagolofu avasili Vayahudi wugendela wa lufuuwo, yaaviliilwe kataali mu Wusimbe uWiimike, uNguluvi pe amulongiye uAbulahamu ukutigila, “Wugendela wa veeve, avaanu va nyi dzonda vahadza viifuunyililwa.” Lwe lwene, avaanu vonda avakumufuuwa uNguluvi, viifuunyililwa pamwinga nu Abulahamu, ye aafuunyiliilwe wiimila wa lufuuwo lwakwe. Neke kangi vonda aviihuuvila ukwinatila imilagililwe gya Mose vanya luleko, pakuva uWusimbe uWiimike wiitigila, “Umuunu ye asikudzuumiilila nu kudzilima dzonda ídzisimbiilwe mu Kitabu kya Milagililwe, álekeliilwe ululeko.” Ndakyene, sikwali umuunu ye iikwidikilwa ukuvedza mugolofu pa miiho ga Nguluvi wugendela wa kwinatila imilagililwe, pakuva uWusimbe uWiimike wiitigila, “Umugolofu iinana wugendela wa lufuuwo.” Neke kangi imilagililwe gya Mose gisiihuuvila ulufuuwo, nda haamu, giihuuvila ukwinatila amalimo, ngita uWusimbe uWiimike kye wiitigila, “Umuunu ye iilima imilagililwe ngita kye gigenda, ahadza iinana.” UKilisiti atukombwidze ukuhuma mu luleko lwa milagililwe pe aatoveleliilwe pa kipindulihidzo, ndeeni aanyamuwe ululeko ulo wiimila weesu. Lwe lwene uWusimbe uWiimike wiitigila, “Ye avedzaga ye átoveleliilwe pa mubiki, munya luleko.” Lino, idzo dzaalimiike ukuta ulufuunyo lwe aapeliilwe uAbulahamu, luvafikile avasili Vayahudi, wugendela mwa Kilisiti Yesu. Neke lino tusiilemwa ukumwanukila uMubepo uMwimike, ye aahuuviidze uNguluvi ukutupeela mu lufuuwo mwa Yesu Kilisiti. Vafuuwa vayanguanye, muleke ndivalongele ikihwananidzo kya miikalile gya figono fyonda. Avaanu pe viifinga ulufingo umwawo nu kulwidika, sikwali umuunu ye iisunga afingule enewuli oongeledze ulufingo ulungi. Lino uNguluvi amupeeliye inyuuvidzo uAbulahamu pamwinga ni kipelela kyakwe. UWusimbe uWiimike wusiitigila, “Ni fipelela fyako,” kwe kutigila avaanu voloofu, nda haamu, “Ni kipelela kyako,” kwe kutigila umuunu yumwinga, ye Kilisiti. Lwe ndiisaka ukulonga lwe ulu, ukutigila uNguluvi aaviikile ulufingo lwakwe myaka magana gatayi na makyumi gadatu (430), ukuhuma pe gisinaa giviikwa imilagililwe gya Mose. Neke lino, imilagililwe igyo giilemwa ukufingula ulufingo ulo, kangi gisiihedza uluhuuvidzo lwakwe. Ngana avaanu viihuuvila ukwinatila imilagililwe, ukuta vaanukile ilipwela, apo vasiihuuvila uluhuuvidzo lwa Nguluvi. Neke kangi mu lusungu lwakwe, uNguluvi amupeeliye uAbulahamu ilipwela wugendela wa luhuuvidzo lwakwe. Neke lino, uwugulume wa milagililwe waali kiki? Imilagililwe gyongeliye ukuta givawoneese avaanu ukutigila, vali mu ndzanangifu, ukufikila yula uva kipelela kya Abulahamu pe aafikile, yula uNguluvi ye aali áhuuviidze. Imilagililwe gyaviikiilwe wugendela wa munyamwandza, nu muteepudzi uMose. Umuteepudzi iisakulwa ngana poovali avaanu vavili, neke kangi uNguluvi yumwinga, uyo ye mwene ye amuhuuviidze uAbulahamu kitavedza pwali umuunu va kuvateepula. Ongo, neke lino imilagililwe gikwiluwa ni nyuuvidzo dza Nguluvi? Nambi naludoodo hela! Pakuva ngana uNguluvi aali áviikile imilagililwe igikuvapeela avaanu uwuumi uwa mbeepali, apo ngali víidikiilwe ukuvedza vagolofu wugendela wa kwinatila imilagililwe. Nda haamu, sikoogili imilagililwe ngita igyo. UWusimbe uWiimike wiitigila, avaanu vonda mu nyi váwopiilwe ni ndzanangifu ukuta avaanu avakumufuuwa uYesu Kilisiti, vaanukile dze aahuuviidze uNguluvi. Ulufuuwo mwa Kilisiti pe lwali lusinaa lufika, uneefwe twawopiilwe mu wutemi wa milagililwe. Twawopiilwe ukufikila ulufuuwo mwa Yesu Kilisiti pe lwivilatulwa. Neke imilagililwe gitwimiililage ukufikila uKilisiti pe aafikile, ukuta twidikilwe ukuvedza vagolofu wugendela wa lufuuwo. Lino umusika gwa lufuuwo mwa Kilisiti gúfikile, lwe lwene tusiigina ukuvedza paanyi pa wimiilidzi wa milagililwe. Lino, wugendela wa lufuuwo mwa Kilisiti Yesu, unyeenye nyivonda muli vaana va Nguluvi, pakuva unyeenye nyivonda ye múdzabiikwe, muli vamwinga nu Kilisiti, ndeeni mwihwanana ngita múmufwalile uKilisiti. Apo sikoogili imilekanile kwa Muyahudi nambe Mugiliki, umusutu nambe mwawule, umwadaada nambe mwayuuva. Unyeenye nyivonda vamwinga, pakuva múkamiingʼiiswe nu Kilisiti Yesu. Neke lino, pakuva muli mwa Kilisiti, unyeenye muli va kipelela kya Abulahamu, kangi vanya lipwela lya luhuuvidzo lwa Nguluvi. Lino ndiitigila, umunya kuhaala ngana apila mwana, asilekiine nu musutu, nde avedze ye munya maale yonda. Umusika gonda ugo, umunya kuhaala ali paanyi pa wimiilidzi nu wuloleedzi, ukufikila umusika úgugelaniidzwe nu daadiye. Ndeeni, na yuufwe twimiililwaga ngita vaana, twali vasutu va migendzehedze gya mwe naanyi. Neke kangi umusika ugwaviikiilwe nu Nguluvi pe gwafikile, uNguluvi akumutumaga uMuswamuve. Aaholiilwe nu mwayuuva, kangi aaholiilwe Muyahudi mu wutemi wa milagililwe. Aatumiilwe ukuta avakombole vonda avali mu wutemi wa milagililwe, kangi ukuta uneefwe tuvedzage vaana va Nguluvi. Lino, pakuva unyeenye muli vaana vaakwe, uNguluvi ámutumile uMubepo va Muswamuve mu numbula dzeesu, uMubepo uMwimike ye akutuhambusa ukumukemeela uNguluvi, “Aba,” ikiganulo kyakwe, “Daada.” Neke lino, uveeve usili musutu, nda haamu, uveeve uli mwana. Kangi wiimila wa kuvedza mwana, uNguluvi ákuhambwise na yuuve uvedzage munya kuhaala. Pakataali, pe simwamudzeeliye uNguluvi, mwali vasutu va figawa, ni figawa fisiivagila ukutovelwa iligendwa. Neke kangi lino, múmudzeeliye uNguluvi, nave ávadzeeliye unyeenye. Wiimila wa idzo, kye kiki mwipilukila ku migendzehedze gya pe naanyi, igingaya ngufu nambe luwumbulilo? Kye kiki mwisaka ukuvedza vasutu va migendzehedze igyo kangi? Mwave mwikwinatila ingʼeelanilo dza Vayahudi idza fyaka, imyedzi ni myaka wuli! Ndiikoogopa ukutigila, apangi amalimo gangu umwenyo, gaali gaahela! Nye vafuuwa vayiisuanye! Ndikuvagongoola mwikalage mu wuvangwa ngita uneene, pakuva ndiikalaga ngita unyeenye ulwa kitiinatila imilagililwe gya Mose. Pe ndaali naanye, musaandimiye uwuviifu wuwuvedzaga. Mwidzeela ukutigila, ndavadalikiye iMola iNofu ulwa kutala wiimila wa wutamwa. Napo kangi umusika ugo, musaambedile enewuli ukuungʼaana wiimila wa wutamwa wangu, nde luvedze lwali lugemyo ukwenyo. Nda haamu, mwaandzanukiye ngita munyamwandza va Nguluvi, kangi ngita uKilisiti Yesu yumwene. Ulukeelo lwenyo lwe mwali nalo, luli kwiya? Ndiikoolela ulwa ndakyene ukutigila, mukali mwikopola amiiho geenyo nu kuumeela, ngana lukali luvedze ewo. Ongo, lino ndívedzile mutavangwa veenyo wiimila wa kuvalongela indakyene? Avaanu avo, vali nu wusuukwa wa kuvaginiya ukuta mupitukile ulubali lwawo, neke kangi uwugulume waawo si luginiyo. Viisaka ukuvalekasa nu neene, ukuta muvedze nu wusuukwa ulubali lwawo. Lunofu umusika gonda ukuvedza nu wusuukwa ngita wugulume wunofu, si musika pe ndili naanye hela. Vaana vangu vende, ndikuvawonela wuvafi kangi ngita umwayuuva umunya wuvaha ye iikwibatwa uwuvafi wa kuhola, ukufikila ndimuwone uKilisiti mugati umwenyo. Ndiisaka ukuvedzasa naanye lino, nu kuvalongela mu wuleele, pakuva ndikuvagudila! Muundongele, unyeenye ye mwisaka ukuvedza mu wutemi wa milagililwe, mukulufika wuli kye giilonga imilagililwe? Lúsimbiilwe ukutigila, uAbulahamu aali na vaana vavili, yumwinga kwa mwayuuva umusutu, uva kavili kwa mwayuuva umuvangwa ye aali mudala vaakwe. Umwana va mwayuuva umusutu uyo, aaholiilwe wiimila wa mahoodzo ga vaanu. Neke kangi umwana va mwayuuva umuvangwa, aaholiilwe wiimila wa luhuuvidzo lwa Nguluvi. Amadzwi ago kye kihwananidzo ukutigila, avamwayuuva avo viikwimila ifingo dzivili. Ulufingo lumwinga lwihuma ku kidunda Sinayi, avaanu pe vaapeeliilwe imilagililwe, ulufingo ulo luli ngita uHagili, umwayuuva umusutu ye iihola avaana ukuvedza vasutu. UHagili iikwimila ikidunda Sinayi ikigenda ku nyi ya Alabya. UHagili na vaana vaakwe vaali vasutu, ndeeni na vaanu va ku Yelusalemu ya lino vali vasutu paanyi pa milagililwe gya Mose. Neke kangi uSala, umwayuuva umuvangwa, iikwimila ulufingo lwa luhuuvidzo. Ulo luli ngita vaanu avali vavangwa va ku wudzenge wa Yelusalemu ya kukyanya, nu wudzenge uwo kye kiwumbuko kyesu. Lwe lwene uWusimbe uWiimike wiitigila, “Ukeelage uveeve, ye uli mugumba ye usiihola, ungʼangʼiilage uveeve ye usinaa uhola umwana, pakuva voloofu ve vaana va mudala ye aalekiilwe nu mugoosi vaakwe ukulutila va mudala yula ye ali nu mugoosi.” Lino nye vafuuwa vayiisuanye, unyeenye muli ngita uIsaka, muli vaana va Nguluvi kulingʼaana nu luhuuvidzo lwakwe. Napo kangi, ngita kye lwali umusika ugo, umuswamuve ye aaholiilwe wugendela wa mahoodzo ga vaanu, amupumwise umuswamuve ye aaholiilwe wugendela wa ngufu dza Mubepo uMwimike, ndeeni kye lugenda umusika ugu. Neke kangi uWusimbe uWiimike wiilonga kiki? Wiilonga ukutigila, “Umudagiilidze umwayuuva umusutu pamwinga nu muswamuve, pakuva umuswamuve va musutu asilaahaala pamwinga nu muswamuve va mwayuuva umuvangwa.” Neke lino, vafuuwa vayiisu, uneefwe si vaana va mwayuuva umusutu, nda haamu, va mwayuuva umuvangwa. UKilisiti átwawuwe, ukuta tuvedzage vaawule. Neke lino, mwimage sipi, mutane ukwidikila kangi ukuvedza vasutu va milagililwe. Mupulikidzage! Ye neene Pawulo ndikuvalongela ndiitigila, wone mwidikile ukusingwa pa kwidikilwa ukuvedza vagolofu, uwupoki wa Kilisiti wusili nu luwumbulilo ukwenyo nambe ludoodo. Ndikumoolela kangi nayula ukutigila, ye iikwidikila ukusingwa, iisakulwa ukwinatila imilagililwe gyonda. Unyeenye ye mwisaka ukwidikilwa ukuvedza vagolofu wugendela wa milagililwe, mwíleguwe kwa Kilisiti, muli kwivala ya lusungu lwa Nguluvi. Neke kangi uneefwe, twihuuvila ukwidikilwa ukuvedza vagolofu wiimila wa lufuuwo lwesu, kangi twidzindila ulo mu wusuukwa wugendela wa kulongodzwa nu Mubepo uMwimike. Pe mwihanga nu Kilisiti Yesu, kungaya luwumbulilo ukusingwa nambe uwukitasingwa. Nda haamu, uluwumbulilo kwe kuwoneesa ulufuuwo lwenyo wugendela wa kumwenda uNguluvi na vaanu avangi. Mukiihelelaga wunofu mu lufuuwo. Ye ani ye ávataniidze ukwidikila indakyene? Umuunu ye ávakonguwe ukulima idzo, asiihuma kwa Nguluvi ye avakemeeliye unyeenye. Ngita avaanu kye viitigila, “Uluhaafu lukeefu hela lwitupiilidza ilihaagi lyonda!” Ndiifuuwa mwa Mutwa Yesu ukutigila, musilaaniniila imbulanidzo dza vaanu avangi. Kangi ye avedzaga ye akuvatindasa unyeenye, ndakyene ahadza iihigwa, nde avedze ani. Vafuuwa vayanguanye, ngana avangi viitigila, uneene ndaave ndipidalika ukutigila, vonda viisakulwa ukusingwa, lino kye kiki ndiipumuswa? Ngana ndikali ndidalike ewo, ngali sindidaliike imola dza Kilisiti ye aatoveleliilwe pa kipindulihidzo, ndeeni imola idzo ngali dzisimuviifiidze uMuyahudi ye avedzaga. Ndiidoboka ukutigila, avaanu avakuvatindasa unyeenye mu madzwi ga kusingwa, vaginage nambe kwisawula vaveene! Vafuuwa vayangu, uNguluvi avakemeeliye ukuta muvedze vaawule ukuhuma mu milagililwe gya Mose. Neke kangi mutanage ukuwulimila uwaawule weenyo uwa kusiikila uwumuunu wa ndzanangifu, nda haamu, mwilimilage mu wende. Imilagililwe gyonda igya Mose gili mu lulagililwe lumwinga ulwitigila, “Umwendage umuyago ngita kye ukwiyenda yuuve.” Neke kangi, ngana mwilumana nu kwiliya ngita fingʼooko, mwiyangalilage ukuta mulaaleka mwimalile ngʼaani. Lwe lwene ndikuvalongela ndiitigila, imigendele gyenyo gilongodzwage nu Mubepo uMwimike, ndeeni musisiikila kangi uwudobofu wa wumuunu wa ndzanangifu. Pakuva uwumuunu wa ndzanangifu wiidoboka dzila idziiluwa nu Mubepo. Kangi, uMubepo nave, iidoboka dzila idziiluwa nu wumuunu wa ndzanangifu. UMubepo nu wumuunu wa ndzanangifu fikwiluwa, wiimila wa ulo mwilemwa ukulima dze mwisaka ukulima unyeenye. Neke kangi, ngana mwilongodzwa nu Mubepo, apo musili paanyi pa milagililwe. Amalimo ga wumuunu wa ndzanangifu giidzeeleka wunofu: uwugoni, uwulamafu, uwudobofu wuviifu wa muvili, ukwifuunya ku fihwananguluvi, uwuhavi, uluviipo, amabaatu, igiila, iligooga, ikyoyo, ifipuga wiimila wa kulekana nu kwibaagula, isinwa, ingʼeelanilo dza wuliya hiilo nu wugaadzi, ni dzingi ídzilingʼiine na idzo. Ndikuvawunga kangi, ngita kye ndívalongiye ukutigila, avaanu aviilima idzo, vasilaahaala uwutwa wa Nguluvi. Neke kangi, ngana twilongodzwa nu Mubepo uMwimike, twivedza ni fiveleko ifi: uwende, ulukeelo, ulutengamaso, uwisamutima, uwunofu, uwusandzi, uwuhuuvilwa, uwuleele nu kwiwopa. Sikoogili imilagililwe igiikaanidza amalimo ndawuli ago. Avaanu vonda avali va Kilisiti Yesu, váwukomile uwudobofu wuviifu wa wumuunu waawo wa ndzanangifu pa kuwutovelelela pa kipindulihidzo. Pakuva twinana wugendela mwa Mubepo uMwimike, tuniniilage uwulongodzi waakwe. Suwe tutanage ukwinunumula, ukwihovandza, enewuli ukwiwonela giila. Vafuuwa vayangu, ngana mumuwone umuunu ágwiliye mu ndzanangifu, unyeenye ye mwilongodzwa nu Mubepo uMwimike, mumupilusage kuno muli ni numbula ya wuleele. Neke kangi mwiyangalilage, ukuta na yuunye mutane ukugemywa ukuniniila amalimo gaakwe. Mwitangage mu nalamu yuunye mwa yuunye, uko kwe kwene ukugiidika imilagililwe gya Kilisiti. Neke kangi, ngana umuunu akwiwona iivagila ukulutila avangi, kangi asikuvatanga avayagwe, uyo akwidzanga mwene. Nayula agelandzage amalimo gaakwe. Ngana gawoneke manofu, apo ahadza iivedza nu wiimilo uwa kwilumba kingaya kwivaganidza nu yungi, pakuva nayula iivagila ukutegula ikitegulo kyakwe yumwene. Napo kangi, umuunu ye iiwulanidzwa ilidzwi lya Nguluvi, amugavilage umuwulanidzi vaakwe ifinofu fye ali nafyo. Mutanage ukudzangwa, uNguluvi asiibedwa. Fye ávyalile umuunu, fye fyene fye ahadza iibena. Umuunu ye iivyala ukuwukeeledza uwumuunu waakwe wa ndzanangifu, ukuhuma mu wumuunu uwo ahadza iibena uwaanangifu. Neke kangi ye iivyala ukumukeeledza uMubepo uMwimike, ukuhuma mwa Mubepo uyo ahadza iibena uwuumi uwa mbeepali. Lino tutane ukufulugala pa kulima inofu, pakuva umusika úguviikiilwe nu Nguluvi pe gúfikile, tuhadza twibena inofu ngana tusiidendewuka. Neke lino, umusika guguvedzaga gwe tuli nago, tuvalimilage inofu avaanu vonda, hiilo avafuuwa vayiisu. Mulolage kye ndísimbile mu kikelo kikomi, kangi ni liwoko lyangu yuune. AVayahudi wuli aviisaka ukuginikwa na Vayahudi vayaawo wugendela wa wusinge wa muvili, vakuvagagiilidza unyeenye ukusingwa. Viilima ewo ukuta viiyefye ni mumuko, idzikuvaadzila avaanu aviidalika imola dza wupoki wugendela wa kipindulihidzo kya Kilisiti. Nambe vaveene avo aviisingwa, vasiininiila imilagililwe. Nda haamu, viisaka unyeenye musingwe imivili, ukuta viilumbe ku Vayahudi avangi ukutigila, músingiilwe. Neke kangi uneene nditane ukuvedza nakyo kikivedzaga kya kuwona lutogo, nda haamu, yi fuwa ya Mutwa veesu uYesu Kilisiti pa kipindulihidzo. Wugendela wa kutovelelelwa kwakwe pa kipindulihidzo, ifiinu fya mwe naanyi umu si kiinu ukwangu, na yuune si kiinu pe naanyi. Kungaya luwumbulilo ukusingwa nambe wukitasingwa, uluwumbulilo luli pa kugawa wupiya swe. Aviininiila amadzwi ago, ulutengamaso nu lupyana lwa Nguluvi fivedzage navo, avo ve vaanu va ndakyene va Nguluvi. Suwe lino, umuunu atanage ukuufwahidza pakuva ndili na mabaafu mu muvili gwangu, ngita uYesu kye ali na mabaafu. Vafuuwa vayanguanye, ulusungu lwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti luvedzage naanye. Eena. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Pawulo, mutume va Kilisiti Yesu wugendela wa mikeelelele gya Nguluvi. Ndikuvasimbila nye viimike, ye muli vahuuvilwa mwa Yesu Kilisiti [ye mukwikala ku wudzenge wa Efeso]. Ulusungu nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu, nu kwa Mutwa Yesu Kilisiti, fivedzage naanye. Alumbwage uNguluvi uDaadiye va Mutwa veesu uYesu Kilisiti. UNguluvi atupeeliye ifuunyo dzonda dza mu Mubepo uMwimike idziihuma kukyanya mwa Kilisiti. UNguluvi atuhaaguwe tuvedzage vaanu va Yesu. Ukuhuma pe lisinaa ligawa ilidugulu, uNguluvi atuhaaguwe tuvedzage viimike vangaya lugomehedzo pa miiho gaakwe, pakuva tuli mwa Kilisiti. Wiimila wa wende, uNguluvi aalamuwe ukuhuma kataali, ukutuhambusa uneefwe tuvedzage vaana vaakwe wugendela mwa Yesu Kilisiti. Aalimile ewo, pakuva lwamukeeliidze umwene ukululima ulo. Alumbwage uNguluvi wiimila wa lusungu lwakwe ulukomi ulunya ndolo, lwe atupeeliye wugendela mwa Muswamuve umwende. Uneefwe túkombwidzwe nu kupyanilwa indzanangifu dzeesu mwa Kilisiti, wugendela wa danda yaakwe. Idzo dziiwoneesa uwumosi wa lusungu lwa Nguluvi, lwe atuginalidziye si kugela, pamwinga nu kutupeela uluhalawukagudzi londa nu kuyifika indakyene yaakwe. Kangi lwamukeeliidze ukutuwoneesa ikinyele kya mikeelelele gyakwe gye aagulumiye, gilimike wugendela mwa Kilisiti. Imikeelelele gyakwe gihadza giikwila pa wusililo wa musika, pe alaalundasa ifigawa fyonda ifili kukyanya na pe naanyi mu wutemi wa muvina yumwinga, ye Kilisiti. UNguluvi aahambwise fyonda kulingʼaana nu wugulume wa mikeelelele gyakwe, nu kuhuma kataali atuhaaguwe uneefwe twe Vayahudi tuvedzage vaanu vaakwe, pakuva tuli mwa Kilisiti. Aalimile ewo, ukuta tumulumbage uNguluvi wiimila wa ndolo dzaakwe, uneefwe Vayahudi ye twali vaanu va kutala ukuhuuvila mwa Kilisiti. Na yuunye ye musili Vayahudi, pe mwapuliike ilidzwi ilya ndakyene, iMola iNofu ya wupoki weenyo, mwamufuuviilwe uNguluvi, mwivedzaga vaanu vaakwe mwa Kilisiti. Pe mwamufuuviilwe uNguluvi, avakolekeliye ikikolekelelo kya Mubepo uMwimike ye avahuuviidze, ukuwoneesa ukutigila, unyeenye muli vaanu vaakwe. UMubepo uMwimike ye luhuuvidzo lwa Nguluvi ukwesu, nave akutuwoneesa indakyene ukutigila, tulaanukila ilipwela lyesu ikigono uNguluvi pe alavakombodzela ngʼaani avaanu vaakwe. Tumulumbage uNguluvi wiimila wa ndolo dzaakwe! Wiimila wa idzo, ukuvangila pe ndaapuliike ulwa lufuuwo lwenyo mwa Mutwa Yesu, nu wende weenyo ku viimike vonda, ndisinaa ndilekaga ukumuhongedza uNguluvi wiimila weenyo nu kuviiwuka mu ndapangilo dzangu. Ndiilapangila kwa Nguluvi va Mutwa veesu uYesu Kilisiti, uDaada uMunya Ndolo, ukutigila avapeelage uluhalawukagudzi nu luvilatulo kugendela mwa Mubepo vaakwe, ukuta muginage ukumudzeela. Kangi ndiilapangila kwa Nguluvi ukutigila, avatangage ukulufika mu numbula dzeenyo, ukuta mudzeele uluhuuvilo lwe avakemeeleliye, pamwinga nu woloofu wa lipwela ilya ndolo lye avaviikiye aviimike. Kangi mudzeelage ingufu dza Nguluvi idzingaya wuvaganidzo ukwesu, uneefwe ye tukumufuuwa. UNguluvi átuwoneesiidze ukulima amalimo ga ngufu idzo, dze aalimiye pe amudzulubwise uKilisiti ukuhuma ku wulungu, nu kumuviika ukwikala apoono pa luginiyo ku liwoko lyakwe ilya kundiyo kukyanya. Uko uYesu ali nu wutawulilwe ukulutila avatemi na vanya wutawulilwe vonda, kangi ingufu nu wutwa pamwinga nu wutambule wonda. Umwene asiitema mu musika ugu hela, nda haamu, alaatema na mu misika gyonda igiikwadza. UNguluvi áviikile ifiinu fyonda paanyi pa wutawulilwe wa Kilisiti, kangi ámuviikile avedzage Muvina va fiinu fyonda ngita mutuwe gwa muvili, wiimila wa lukombeso. Ulukombeso ulo gwe muvili gwa Kilisiti, kangi akulukwilidza pa kumemya ifiinu fyonda pepavedzaga ni ngufu dzaakwe. Pa wutalilo, unyeenye mwali múfuwe mu lwa mubepo wiimila wa wangudzi ni ndzanangifu dzeenyo. Umusika ugo, mwaniniilaga imigendele gya ndzanangifu dza pe naanyi, nu kumwidika uSetano. Nave ye mwene ye iitema uwutwa wa mibepo imiviifu, kangi ye mwene umubepo ye iilima amalimo mu vaanu avasikumwidika uNguluvi. Uneefwe twivonda twikalaga ndeeni ngita avo. Twakwilidzaga uwudobofu wa wumuunu weesu uwa ndzanangifu, wugendela wa kuniniila imikeelelele gya mivili gyesu ni gya luhala lwesu. Mu wumuunu weesu twali ngita avo, twavagiye iligooga lya Nguluvi. Pa kukamiingʼana nu Kilisiti Yesu, uNguluvi atudzulubwise pamwinga nave, tukatemasage nave kukyanya. UNguluvi aalimile amadzwi gonda ago ukuta, mu misika igiikwadza, atuwoneese uwumosi wa lusungu lwakwe uwungaya kigelelo. Uwunofu waakwe ukwesu wugendela mwa Kilisiti Yesu, wukutuwoneesa ulusungu lwakwe. Múpokiilwe wiimila wa lusungu lwakwe, pe mwamufuuviilwe uYesu. Uwupoki weenyo wusiihuma umwenyo yuunye, neke kangi lwe luwonolo ukuhuma kwa Nguluvi. Uwupoki weenyo wusiihuma mu malimo geenyo manofu, ukuta mutane ukwiginiya. UNguluvi atugavile wupiya wugendela wa kutukamiingʼasa nu Kilisiti Yesu, ukuta tulimage amalimo amanofu ge aagelaniidze uNguluvi ukuhuma pa kutala. Lino ndiilonga idzo nu nyeenye ye musili Vayahudi pa kuholwa. Mwiwukage kye mwali pa kutala. Unyeenye mwali vaanu ye mwitambulwa na Vayahudi ukutigila, avasisingiilwe. Neke kangi aVayahudi aveene viitambulwa ukutigila ávasingiilwe, wiimila wa malimo agaalimiike na vaanu mu lwa muvili. Mwiwukage umusika ugo ukutigila, mwali kutaali nu Kilisiti ngita vagendzi, mwali piivala ya weeneka wa Vaisilaheli, ni fingo dza Nguluvi dze aahuuviidze ku vaanu vaakwe. Kangi mwikalaga mwe naanyi kingaya luhuuvilo, nambe kumudzeela uNguluvi. Mwali kutaali nu Nguluvi, neke kangi lino, pa kukamiingʼaswa kwenyo nu Kilisiti Yesu, múhegeliidzwe biihi wugendela wa danda ya Yesu iyiitiike pa kipindulihidzo. Wiimila wa ulo, uYesu yumwene atuleetiye ulutengamaso. Avakamiingʼiise aVayahudi na avasili Vayahudi wugendela wa kuhedza uwukava uwavabaagulaga ngita libupa. Aalimile ewo pa kuhedza uwulagidze ni mivedzehedze gya milagililwe gya Vayahudi, ukuta avateepule aVayahudi na avasili Vayahudi, vavedze muvili gumwinga umupiya kukamiingʼana nu mwene. Luli ewo umwene áhambwike lutengamaso. Kangi uKilisiti aahedziidze uwukava waawo wugendela wa fuwa yaakwe pa kipindulihidzo, na mu muvili ugo avateepuwe nu Nguluvi. Aadzile nu kudalika imola ya lutengamaso ukwenyo, unyeenye ye mwali kutaali nu Nguluvi, na yuufwe Vayahudi ye twali biihi nave. Lino, wiimila wa Kilisiti, uneefwe twivonda tuli nu ludali ulwa kumuhegelela uNguluvi wugendela mwa Mubepo uMwimike yumwinga yuuyo. Uwuhumila ulo, lino unyeenye vaanu ye musili Vayahudi, musili vagendzi enewuli vaheleli-ngʼaasi. Nda haamu, unyeenye muli veeneka pamwinga na viimike, mugenda mu nyumba ya Nguluvi. Kangi, unyeenye muli ngita maganga ga nyumba iyo, agiidzengwa pakyanya pa waalo wa vatume na vavidzi, uKilisiti Yesu nave yumwene ye liganga ilikomi ilya pa wiidamiko. UYesu iikamiingʼasa inyumba yonda, nu kuyidzenga ukuvedza tembeli indzimike mwa Mutwa. Lino, wiimila wa kukamiingʼaswa nave, uKilisiti akuvadzenga unyeenye ye musili Vayahudi pamwinga nu nyeenye ye muli Vayahudi, kuvedza wiikalo mwe akwikala uNguluvi mwa Mubepo vaakwe. Lwe lwene, uneene Pawulo nde mudindilwa va Kilisiti Yesu wiimila wa nyeenye ye musili Vayahudi, ndikuvalapangilila. Ndakyene múpuliike ukutigila, mu lusungu lwakwe, uNguluvi aameeliye amalimo ga kuvadalikila. UNguluvi aambilatuliye nu kuumboneesa ikinyele kya mikeelelele gyakwe, ngita kye ndavasimbiye mu wukeefu. Na yuunye pe mwikwimba amadzwi ge ndísimbile, muhadza mwikagula uluhala lwangu ulwa kinyele kya Kilisiti. Avaanu va fivegalo ifingi vasakidzeeliye ikinyele ikyo. Neke kangi lino, wugendela mwa Mubepo vaakwe, uNguluvi ávavilatuliye avatume na vavidzi vaakwe viimike ikinyele kyakwe. Ikinyele kya mikeelelele gya Nguluvi kye iki. Wugendela wa kufuuwa iMola iNofu, avasili Vayahudi pamwinga na Vayahudi, viihaala ulufuunyo lwa Nguluvi, viikamiingʼaswa mu muvili gwa Kilisiti, kangi viihanga mu luhuuvidzo lwa Nguluvi wugendela mwa Kilisiti Yesu. Wugendela wa ngufu dzaakwe idzaalimile amalimo, uNguluvi mu lusungu lwakwe, aameeliye amalimo ga kumutovela iligendwa pa kudalika iMola iNofu. Nde luvedze sindivagiye ukulutila aviimike vonda, uNguluvi aameeliye amalimo ago mu lusungu lwakwe, ukuta ndivadalikilage avaanu avasili Vayahudi uwumosi uwuli mugati mwa Kilisiti uwungaya kigelelo. Kangi uNguluvi, uMugavi va fiinu fyonda, áameeliye amalimo ga kuvalongela vonda ikinyele kya mikeelelele ikyo, kye aafihile ukuhuma uwutalilo. Lino wugendela wa lukombeso, uNguluvi avagulumiye avaanu vaakwe ukuwuvilatula uwukomi wa luhalawukagudzi waakwe ku vatemi na vanya wutawulilwe kukyanya. Uwo we weene uwugulume waakwe wa mbeepali, we aakwiliidze wugendela mwa Kilisiti Yesu, uMutwa veesu. Wugendela wa kukamiingʼaswa nu Kilisiti nu kumufuuwa umwene, tuli nu wukangafu wa kumuhegelela uNguluvi kitoogopa. Neke lino, ndiinyilika mutanage ukudendewuka, pakuva ndiipumuka wiimila weenyo. Idzo dzihadza dzikuvaleetela indolo dzeenyo. Lwe lwene ndiifugama kwa Daada, ye ali kiwumbuko kya figawa fyonda kukyanya ni nyi. Ndiilapangila kwa Nguluvi ukutigila, wiimila wa wumosi wa ngufu dzaakwe, avakangadzage nu kuvapeela ingufu mu numbula dzeenyo wugendela mwa Mubepo vaakwe, ukuta uKilisiti iikalage mugati mu numbula dzeenyo wugendela wa lufuuwo lwenyo. Kangi ndiilapangila, wiimila wa midela nu luutu lwenyo ulukangafu mu wende, ukutigila unyeenye pamwinga na viimike vonda, muvedzage ni ngufu dza kulufika ndawuli uYesu kye akutwenda, nu kutigila, mukifikage ikyato, uwina nu wutaali wa wende wa Kilisiti. Uwende uwo wiilutila uwudzeela wonda, ukuta mumemedzwe ukufikila ikigelelo kyonda kya wukwilifu wa Nguluvi. Lino, uNguluvi uMunya Ngufu ye iilima amalimo mugati umwesu, apeelwage indolo. Umwene iilima ukulutila dzonda dze tukudzinyilika nu kudzihoodza. Kangi, uNguluvi apeelwage indolo mugati mu lukombeso nu mwa Kilisiti Yesu, ku vaanu va misika gyonda mbeepali na mbeepali! Eena. Lino, uneene ye ndili mudindilwa wiimila wa Mutwa Yesu, ndikuvagongoola ukutigila, mwikalage imiikalile gya kumukeeledza uNguluvi, pakuva múkemeeliilwe nu Nguluvi ukuvedza vaanu vaakwe. Mwiyisage, muvedzage valeele mbandu, muvedzage nu wisamutima yuunye mwa yuunye nu kwinyamulila mu wende. Mugimbage ukuwuloleela uwunyalumwinga uwiihuma mwa Mubepo uMwimike wugendela wa kwikala mu lutengamaso, pakuva ulutengamaso lukuvakamiingʼasa. Ngita kye lugenda, uNguluvi avakemeeliye unyeenye nyivonda muhangane uluhuuvilo lumwinga, ndeeni kye luli ewo unyeenye nyivonda muli muvili gumwinga, kangi mwánukiye uMubepo yumwinga. Kangi mwikamiingʼaswa wugendela mwa Mutwa yumwinga, lufuuwo lumwinga nu ludzabiko lumwinga, uNguluvi yumwinga ye ali Daada va vonda, ye iitema vonda nu kulima amalimo wugendela wa vonda, kangi akwikala mugati mwa vonda. Neke kangi uKilisiti amupeeliye nayula ifipeelwa mu wugelele we aakeeliye. Lwe lwene uWusimbe uWiimike wiitigila, “Pe iinwike kukyanya, aaheliye navo avagalulano voloofu, nu kuvapeela avaanu ifipeelwa.” Lino, pe lwilongwa ukutigila, “Iinwike kukyanya,” kwe kutigila kiki? Kwe kutigila, pa kutala iikile pe naanyi. Neke umwene ye iikile pe naanyi, ye mwene yuuyula ye iinwike ukulutila ikyanya, ukuta akwilidze ilidugulu lyonda. Umwene avapeeliye avaanu ifipeelwa ifyo, ukuta valimage amalimo gaakwe, avangi vatume, avangi vavidzi, avangi vadalisi, avangi vadiimi na vawulanidzi. UKilisiti akuvagelanidza aviimike wugendela wa fipeelwa ifyo ukuta, pe vakumulimila amalimo ago, vadzengage ulukombeso lwakwe kwe kutigila, muvili gwakwe. Ulukombeso lwakwe luhadza lwigina ukudzengwa, ukufikila tufikile uwunyalumwinga mu lufuuwo nu wukagudzi weesu wa Muswamuve va Nguluvi, ukufikila tukangale ukufikila ikigelelo kyonda kya wukwilifu wa Kilisiti. Apo pe peene tutanage ukuvedza vaana mu lufuuwo, ngita ilivelo na mavingo mu nyandza kye fiiyudza uwaato apa na pala. Kangi, tutanage ukuyudzwa ngita waato uwo, pa kufuuwa imbulanidzo idza wudesi idza vaanu avasugu na vadzandzi avakuvaheniya avangi. Nda haamu, tukolaatidzage indakyene wugendela wa wende, ukuta mu dzonda tukule nu kumufikila uKilisiti ye ali mutuwe gwa lukombeso. Ukuhuma umutuwe ugo, ifipagwa fya muvili fyonda fiilima amalimo ga kukamiingʼasa umuvili gonda, ndeeni kye luli ewo ukwesu. Paanyi pa wulongodzi waakwe, nayula umwesu iilima amalimo gaakwe, ukuta umuvili gonda gukule nu kudzengwa wugendela wa wende. Lwe lwene ndikuvalongela nu kusimiilidza idzi mu litaawa lya Mutwa Yesu ukutigila, mutanage ukwikala pa kuniniila amahoodzo gaahela ngita vaanu avapiivala. Avaanu avo vakwikala mu wupuva wiimila wa wukangafu wa numbula dzaawo, lwe lwene vasikumufika uNguluvi, kangi vali kutaali nu wuumi waakwe. Vasiiwona nyoni wiimila wa wudobofu wuviifu wa mivili gyawo, víitawuwe mu miikalile gya wugoni nu kuhanganila mu malimo amalamafu gonda, ni kyoyo kyawo ikisiisila. Neke kangi unyeenye simwiwulaniidze imola dza Kilisiti ewo. Ndakyene mwapuliike nu kuwulanidzwa imola dzaakwe wugendela wa ndakyene kye yigenda mwa Yesu. Mwawulaniidzwe mugileke imigendele gyenyo gya kataali kwe kutigila, mufuule uwumuunu weenyo wa kataali uwaanangiike mu wudobofu uwiidzanga. Kangi mupituswe kye mukiihoodzaga, amahoodzo geenyo gavedzage mapiya. Mufwalage uwumuunu wupiya, pakuva uNguluvi avagavile ukuta muhwanane mu wugolofu nu wiimike wa ndakyene. Wiimila wa idzo, lino nayula umwenyo atanage ukulonga wudesi, nda haamu, amulongelage indakyene umufuuwa muyagwe, pakuva twivonda tuli fipagwa fya muvili gumwinga. Pe mwiviipa, mutanage ukulima indzanangifu. Mutanage ukwikala ni ligooga ukufikila pe liisota ilidzuwa, ukuta mutane ukumulekela uSetano avaleme. Umuhiidzi atanage ukuhiidza kangi, nda haamu, alimage amalimo manofu na mawoko gaakwe yumwene, ukuta avedze ni kiinu ikya kuvatanga avaanu avali ni ndzala. Mutanage ukulonga amadzwi gagavedzaga ga kuliga, nda haamu, amadzwi agiivagila ukuvadzenga avangi kulingʼaana ni ndzala yaakwe, ukuta fivatange avangi aviipulikidza. Mutanage ukumuhuguvika uMubepo uMwimike va Nguluvi, múpeeliilwe ikikolekelelo kyakwe ukufikila ikigono kila uNguluvi kye alavakombodza ngʼaani avaanu vaakwe. Mutanage ukuvedza nu wuvafi, uluviipo, iligooga, ilyowo, uwulonga fivi nu wuhosi wuwuvedzaga. Mwisungukilage nu kwilimila amadzwi amanofu. Mwipyanilage ngita uNguluvi kye avapyaniye wugendela mwa Kilisiti. Pamwinga na idzo, mumwigage uNguluvi, pakuva muli vaana vaakwe vende. Mwiyendage ngita uKilisiti kye atwendile nu kufuwa wiimila weesu, pa kwitawula ngita wusembe ni nambika iyinya lunuusi lunofu pa miiho ga Nguluvi. Nda haamu, avaanu vatanage ukuvalonga umwenyo, nambe padebe, imola dza wugoni enewuli uwulamafu, enewuli ikyoyo kya maale, pakuva ifyo fisiivagila ku viimike. Kangi vatanage ukugapulika umwenyo amadzwi agiihunga nyoni, na ga wupuva, na ga wupuluusi, pakuva ifyo fisiivagila, nda haamu, amadzwi ga luhongedzo. Ndakyene muludzeelage ulu ukutigila, umugoni, umunya wudobofu wuviifu nu munya kyoyo kya maale, umuunu ye ali ngita avo, ye munya kwifuunya ku fihwananguluvi. Vonda avo, vasilaavedza ni lipwela ku wutwa wa Kilisiti nu wa Nguluvi. Umuunu ye avedzaga, atanage ukuvadzanga mu madzwi ga wudesi. Wiimila wa idzo, uNguluvi áviipile ukufikila ukuvapedza avasikumwidika. Neke lino, mutanage ukuhanganila na vaanu avo. Pakataali unyeenye mwali mu kiisi, neke lino muli mu lumuli, pakuva muli mwa Mutwa. Lino mwikalage ngita vaana va lumuli, pakuva ifiveleko fya lumuli ulo, gye migendele iminofu, imigolofu igya ndakyene. Neke lino, mutemulage amadzwi ga kumukeeledza uMutwa. Mulekelage ngʼaani amalimo ga mu kiisi agangaya luwumbulilo, nda haamu, mugaanikage pa weelu. Lwe lwene luli nyoni nambe kulonga ágalimiike ku kinyele na vaanu avasikumwidika uNguluvi. Neke kangi amalimo gonda agali pa weelu wugendela wa lumuli giiwoneka, pakuva ulumuli lwe lwene ulwihula fyonda fiwoneke. Lwe lwene lwe viitigila avaanu, “Ulamuke uveeve ye úgoneeliye! Udzulubuke ukuhuma ku wulungu, uKilisiti nave akukumulika.” Wiimila wa idzo, mwiyangalilage hiilo kye mukwikala, si ngita vapuva, nda haamu, ngita vanya luhalawukagudzi, kangi muwoneesage imigendele iminofu. Mulimage inofu umusika gonda gwe muli nago, pakuva ifi figono fya wuhosi. Wiimila wa ulo, mutanage ukuvedza vapuva, nda haamu, mulufikage lwe iisaka uMutwa mulimage. Mutanage ukugaala, pakuva uwugaadzi wiikwananga imiikalile. Nda haamu, mulongodzwage nu Mubepo uMwimike. Mulonganilage mu ndzimbililo, imwito ni ndzimbo idziihuma mu numbula idza kumulumba uNguluvi. Mumwimbilage uMutwa Yesu ni numbula yonda. Mumuhongedzage uNguluvi uDaada, umusika gonda na mu dzonda, mu litaawa lya Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Mwilefyage yuunye mwa yuunye, pakuva mukumuginiya uKilisiti. Unyeenye vadala mwilefyage ku vagoosi veenyo, ngita kwilefya kwa Mutwa. Pakuva umugoosi gwe mutuwe gwa mudala vaakwe, ngita uKilisiti kye ali mutuwe gwa lukombeso, nave ye Mupoki va muvili gwakwe, kwe kutigila lukombeso. Apo ulukombeso kye lukwilefya kwa Kilisiti, ndeeni na vadala viilefyage ku vagoosi vaawo mu dzonda. Na yuunye vagoosi, muveendage avadala veenyo, ngita uKilisiti kye alwendile ulukombeso lwakwe ukufikila ukwitawula ukufuwa. Aafuwe ukuta avahambuse avaanu vaakwe vavedzage viimike, nu kuvavaladza mu ludzabiko wugendela wa lidzwi lyakwe. Aalimile idzo, ukuta iileetele ulukombeso ulunya ndolo, ulungaya nongwa nambe makunye, ukuta luvedze lwimike lungaya lugomehedzo. Ndeeni, avagoosi vaveendage avadala vaawo ngita kye vakugyenda imivili gyawo. Pakuva ye akumwenda umudala vaakwe, iivedza akwiyenda mwene. Sikwali umuunu ye akugusuula umuvili gwakwe, nda haamu, akuguliisa nu kuguloleela ngita uKilisiti kye akululoleela ulukombeso, pakuva uneefwe tuli fipagwa fyakwe fya muvili. Ngita uWusimbe uWiimike kye wiitigila, “Wiimila wa ulo, umugoosi akumuleka udaadiye nu ngʼina, neke akamiingʼane nu mudala vaakwe, avavili avo viivedza muvili gumwinga.” Ikiganulo kya madzwi ago kye kinyele kikomi, neke kangi ndiilonga idzo ulwa Kilisiti nu lukombeso lwakwe. Lino idzo dzikuvahwana naanye ukutigila, umugoosi amwendage umudala vaakwe ngita kye akwiyenda yumwene, nayu mudala amuginiyage umugoosi vaakwe. Nye vaanaanye, muviidikage avavaha veenyo, pakuva múkamiingʼiiswe nu Mutwa, ulo lwe lukaani lunofu. Kangi, pooluli ululagi ulwilonga uluhuuvidzo lwa kutala mu ndagi dzonda, ulo lwitigila, “Uvaginiyage udaado nu nyoko, ukuta waanukile ulufuunyo nu kwikala myaka gyoloofu mu nyi.” Na yuunye vadaada, mutanage ukuvaviifya avaana veenyo, nda haamu, muvakudzage mu luwungo ni mbulanidzo dza Mutwa. Unyeenye vasutu, muviidikage avatwa veenyo va mwe naanyi umu. Muviidikage mu luginiyo ulunya numbula ndzelu, ngita kye mukumwidika uKilisiti. Mulimage ewo, si lwa kwipingidika ukwawo umusika pe vakuvalola hela, nda haamu, muviidikage, pakuva unyeenye muli vasutu va Kilisiti ye mwilima ni numbula dzeenyo dzonda ngita kye iikeela uNguluvi. Muvalimilage kyedzamutima, ngita kye mukumutovela iligendwa uMutwa Yesu, si wiimila wa vaanu hela. Pakuva mwidzeela ukutigila, uMutwa Yesu alamupeela uluwonolo umuunu ye avedzaga ye álimile amalimo manofu, nde avedze musutu enewuli mwawule. Na yuunye vatwa, muvalimilage wunofu avasutu veenyo. Mutanage ukuvafingidza, pakuva mwidzeela ukutigila, aveene pamwinga naanye, uMutwa veenyo ali yumwinga nave ali kukyanya, kangi umwene asiibaagula avaanu. Lino pa kwapula, mwimage sipi wugendela wa kukamiingʼana kwenyo nu Mutwa Yesu nu kuhuuvila ingufu dzaakwe dzonda. Mufwalage ifyalukilo fyonda ifya magoha fye mwipeelwa nu Nguluvi, ukuta mwitengele nu wubanga wa Setano nu kwima sipi. Pakuva sitwihomana na vaanu mwe naanyi umu, nda haamu, twihomana na vatemi, avanya wutawulilwe, avanya ngufu ya lidugulu lya kiisi ili, na malugu ga mibepo imiviifu kukyanya. Wiimila wa ulo, mufwalage ifyalukilo fyonda ifya magoha fye mwipeelwa nu Nguluvi ukuta, ikigono ikya wuhosi pe kilaadza, mwime sipi, na pe mwivedza múlimile ifiinu fyonda fya kwitengela, muginage ukwima sipi. Neke lino, mwimage sipi, mufwalage indakyene ya Nguluvi ngita mukandalo mu kigudi, kangi mufwalage uwugolofu ngita kyuma kya kukenga imambaga. Kangi mufwalage indaatu mu magulu ngita Mola iNofu ya lutengamaso, ukuta muvedze mwígelaniidze ukwima sipi. Pamwinga ni fyonda ifyo, mukoleelage mu mawoko ingwembe ngita lufuuwo, ukuta yidzimye indibulo dzonda dza mooto ugwa Setano. Mukoleelage uwupoki ngita kofiya ya kyuma ya kukenga pa mutuwe. Kangi mukoleelage ilidzwi lya Nguluvi ukuhuma kwa Mubepo uMwimike ngita lipanga. Kangi mulapangilage ifigono fyonda pa kulongodzwa nu Mubepo uMwimike mu ndapangilo idzili poloofu. Wiimila wa ulo, muvedzage miiho nu kugina ukuvalapangilila aviimike vonda kitadendewuka. Naane ndeeni, muundapangililage pe ndiidalika, ukuta uNguluvi aameelage amadzwi, ukuta ndiganulage mu wukangafu ikinyele kya Mola iNofu. Lwe lwene uneene nde mulongodzi-mola wiimila wa mola iyo, nde ndivedze lino ndili mu ndinde. Muundapangililage, ukuta ndidalikage iMola iNofu mu wukangafu ngita kye ndiisakulwa. Umufuuwa mwende uTikiko, ye ali mulimila-vangi muhuuvilwa mwa Mutwa Yesu, ahadza akuvalongela ngita kye ndigenda na malimo ge ndiilima. Ndikumutuma ukwenyo, ukuta avalongele unyeenye imola dzeesu nu kuvakangadza inumbula. Lutengamaso luvedzage naanye, vafuuwa vayangu, kangi uwende pamwinga nu lufuuwo ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu nu Mutwa Yesu Kilisiti. Ulusungu luvedzage naanye, ye mukumwenda uMutwa veesu uYesu Kilisiti nu wende uwungaya wusililo. Ihaate iyi yíhumile ukwesu nde Pawulo nu Timoti, ye tuli vatovela-ligendwa va Kilisiti Yesu. Tukuvasimbila aviimike vonda, avimiilidzi na vatangilidzi va lukombeso, ye múkamiingʼiiswe nu Kilisiti Yesu, ye mugenda ku wudzenge wa Filipi. Ulusungu nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu, nu kwa Mutwa Yesu Kilisiti, fivedzage naanye. Ndikumuhongedza uNguluvi vangu, umusika gonda pe ndikuviiwuka unyeenye. Pe ndikuvalapangilila unyeenye nyivonda mbeepali, ndiilapangila nu lukeelo mu numbula, pakuva múhangile naane mu malimo ga kutagalidza iMola iNofu, ukuvangila ikigono kye mwafuuviilwe iMola iNofu iyo, ukufikila ineengʼuli. Ndiidzeela ndakyene ukutigila, uNguluvi ye aamuwe amalimo manofu mugati umwenyo, ye mwene uyo ye ahadza iigina ukugalima ukufikila pe akugakwilidza pa kigono kye alaapiluka uKilisiti Yesu. Lúumbagiye ukuvahoodzehedza ewo unyeenye nyivonda, pakuva muli mu numbula yangu. Nde luvedze ndili mu ndinde enewuli ndiikengela nu kusimiilidza indakyene ya Mola iNofu, unyeenye nyivonda mwihangana naane mu lusungu lwa Nguluvi. UNguluvi ye moolesi vangu kye ndísuukiilwe ukuvawona unyeenye nyivonda mu wende uwiihuma mwa Kilisiti Yesu. Ulu lwe lulapangilo lwangu kwa Nguluvi ukutigila, uwende weenyo wuginage ukoongelela mbandu, ukuta mukulage mu wuwuya nu lwiyiwuko londa. Ndiilapangila ulo, ukuta mudziiwukage idziivagila ukulimwa. Apo pe peene pe mwivedza vagolofu, kangi mungaya nongwa ukufikila ikigono ikya kupiluka kwa Kilisiti, pe mwilima uwugolofu uwiihuma mwa Yesu Kilisiti. Fyonda ifyo fimupeelage indolo nu kumulumba uNguluvi. Lino vafuuwa vayangu, ndiisaka mudzeelage ukutigila, dzonda ídziimbwene, dzíinangile hiilo ukutagalidza iMola iNofu. Lwe lwene avakolakyanda vonda va pa litengule apa, na vangi vonda, viidzeela ukutigila, ndídindiilwe wiimila wa kumutovela iligendwa uKilisiti. Wiimila wa kudindilwa kwangu, kwe kwene ukuvapeela voloofu va vafuuwa vayiisu ulwikangadzo mwa Mutwa Yesu Kilisiti ukuvadalikila avaanu ilidzwi lya Nguluvi, ngaya woogofi wuwuvedzaga. Ndakyene avangi viidalika imola ya Kilisiti wiimila wa giila na mabaatu. Napo kangi poovali avangi aviidalika kyedzamutima. Avo viiwoneesa uwende ukwangu, pakuva viidzeela wunofu ukutigila, uNguluvi áambiikile apa, ukuta nditengelage iMola iNofu. Neke kangi avanya mabaatu avo, viidalika imola ya Kilisiti wiimila wa wudobofu wa kwinunumula, si lwa numbula ndzelu, pakuva viihoodza ukutigila vakuundzongelehedza imumuko mu ndinde umu. Neke kangi si kiinu! Ngana viidalika mu wugulume wa wudesi, enewuli wugulume wa ndakyene, ulwa kooluli kwe kutigila, imola ya Kilisiti yiidalikwa mu ngʼaasi dzonda, lwe lwene ndiikeela mu numbula. Kangi ndiiginaga ukukeela, pakuva ndiidzeela ukutigila mu dzonda ídziimbwene, ndihadza ndiipokwa wugendela wa ndapangilo dzeenyo nu lutangilo lwa Mubepo va Yesu Kilisiti. Ndiisuukwa nu kuhuuvila mbandu ukutigila, sindihadza ndiiwona nyoni wugendela wa luluvedzaga. Nda haamu, ngita kye lwali ifigono fyonda, ndihadza ndiigina ukwikangadza mu numbula, ukuta uKilisiti aginikwage mu dzonda dze ndiilima, nde luvedze kusigala muumi enewuli ukufuwa. Ukwangu neene ukuvedza muumi kwe kumuginiya uKilisiti, nu kufuwa lwe luwumbulilo hiilo. Ngana ndigine ukuvedza muumi, ndihadza ndiigina ukufiwona ifiveleko ukuhumila mu malimo ge ndiilima. Lino ndihaagule luli kwi? Uneene sindiidzeela! Lino ndiikwegwa pagatinagati pa mahoodzo gavili. Limwinga, ndiidoboka ukuhega pe naanyi, ukuta ndikiikalasage nu Kilisiti, ilyo ndiiwona kiba mbandu. Neke kangi wiimila weenyo lwisakulwa hiilo ndiginage ukwikala pe naanyi. Ulo lwa ndakyene, ndiidzeela ukutigila, ndihadza ndiisigala ukuvedza muumi, kangi ndihadza ndikwikalasa naanye nyivonda, ukuta ndivatange mukule nu kukeela mu lufuuwo lwenyo kwa Nguluvi. Wiimila wa ulo, pe ndiivedzasa naanye kangi, ndihadza ndikuvahulila muginalidze ukuwona ulutogo mwa Kilisiti Yesu. Ulukomi hiilo lwe ulu ukutigila, muvedzage ni migendele igiilingʼaana ni Mola iNofu ya Kilisiti. Ngana ndaadze ukwenyo, enewuli ngana ndipulike imola dzeenyo kitaadza, apo ndihadza ndiidzeela ukutigila, mwímile sipi mutima gumwinga, mwikengela pamwinga ulufuuwo ukuhuma mu Mola iNofu. Kangi mutanage ukuvoogopa avaanu avakuvabeedza, pakuva uwukangafu uwo, kye kimanyilo ikya kuvawoneesa ukutigila, aveene viilungamila ukutipulwa, neke kangi unyeenye mwilungamila ukupokwa nu Nguluvi. Pakuva unyeenye musaapeeliilwe ulusungu lwa kumufuuwa uKilisiti hela, nda haamu, múpeeliilwe nambe kupumuka wiimila waakwe. Ingwila muli nayo, lino ukutengela ulufuuwo, yili ngita yiiyila ye mwayiweene ndili nayo, kangi mwipulika ukutigila, ndaave ndili nayo. Uwunyalumwinga weenyo mwa Kilisiti wiikangadza inumbula dzeenyo, nu wende waakwe wukuvanyaamadza. Kangi muli nu luhangano mwa Mubepo uMwimike ni numbula iya wuleele wonda nu lusungu. Ngana ndakyene luli ewo, apo mukwilidzage ulukeelo lwangu pa kupuliingʼana nu kwiyenda, pe muli nu mutima gumwinga, nu wugulume wumwinga. Mutanage ukulima luluvedzaga wiimila wa wudobofu wa kwinunumula, enewuli ukuvedza ni kidada, nda haamu, muvedzage nu lwiyiso ulwa kuvawona avangi ukutigila, vávalutiye uwukomi. Mulekage ukulola ingʼaani dzeenyo yuunye hela, nda haamu, mulolage nadzi ngʼaani idza vangi. Uwugulume weenyo, wuvedzage wuuwula we aali nawo uKilisiti Yesu. Umwene ukuhumila pa kutala, aali ngita kye agenda uNguluvi, neke kangi asaaweene ukulingʼaana nu Nguluvi ngita kye kiinu kya kuumiilila, nda haamu, umwene akululekaga ulo, iivedzaga ngita kye agenda umusutu, iiholwaga ngita muunu. Nave pe ali nu luhwano lwa muunu, akwiyisaga, iikwidikilaga imikeelelele gya Nguluvi ukufikila ukufuwa, nambe kufuwa pa kipindulihidzo. Neke uNguluvi amwinusage apoono pa wutawulilwe uwukomi mbandu, amupeelage ilitaawa ílilutiye ku litaawa ilingi lilivedzaga. Aalimile ewo ukuta, mu litaawa lya Yesu ilyo, ifigawa fyonda fya kukyanya, mu nyi na ku wulungu, fifugamage pawutalo pa Yesu, nayula iidikage ukutigila, uYesu Kilisiti ye Mutwa, ukuta uNguluvi uDaada apeelwage indolo. Nye vende vangu! Umusika pe ndaali pamwinga naanye, mwamwidikaga uNguluvi ifigono fyonda. Lino, nde luvedze ndili kutaali, moongeledzage ukumwidika, kwe kutigila unyeenye muginage ukulima idziivagila ku vaanu ve ávapokile uNguluvi. Kangi mulimage idzo, wugendela wa kumoogopa uNguluvi nu kuhilila. Ndiilonga ewo, pakuva ye Nguluvi yumwene ye iilima amalimo mugati umwenyo, ukuta mukwilidze imikeelelele gyakwe pa kugisaka nu kugilimila. Mulimage ingʼaani dzonda kitiingʼulandza nambe kwibeedza, ukuta muvedze vaana vagolofu va Nguluvi, vangaya nongwa nu lugomehedzo mu kivegalo ikya vaanu avahosi. Ndeeni, muwonekage ngita nondwe idziingʼalagadika mu lidugulu pe mwikwinatila ilidzwi lya Nguluvi ilikuvapeela uwuumi uwa mbeepali, ukuta ndiluwone ulwa kulonga mu kigono kye alaapiluka uKilisiti. Apo ndihadza ndiiwona lutogo ukutigila, sindiigugumiidze wiimila weenyo, enewuli ukugimba mu malimo gaahela. Ndiiwona ukumutovela iligendwa uNguluvi kwenyo, kuli ngita wusembe uwiihuma mu lufuuwo lwenyo. Neke kangi ngita difwayi iyiisopwa pakyanya pa wusembe uwo, imumuko dzangu dziikwilidza ukutovela iligendwa kwenyo. Wiimila wa ulo, ndíkeeliye mu numbula nu kukeela pamwinga naanye nyivonda. Ndeeni na yuunye, mukeelage mu numbula nu kukeela pamwinga naane. UMutwa Yesu wone akeele, ndiihuuvila ukumutuma uTimoti aadze ukwenyo umusika si mutaali ukuta, pe ahadza iipiluka, aandongele imola dzeenyo idza kuungʼangadza inumbula. Sikwali umuunu uyungi umunya wugulume wumwinga naane ndawuli uyu, ye ahadza akuvagudila ingʼaani dzeenyo, pakuva avangi vakwituunidza na malimo gaawo, agasili ga Yesu Kilisiti. Neke kangi mwidzeela ukutigila, uTimoti íiwoneesiidze ukutigila, muunu munofu. Áanangile mu malimo ga kutagalidza iMola iNofu, ngita mwana ye akumutanga udaadiye. Wiimila wa ulo, ndiihuuvila ukumutuma uyo ukwenyo, pe ndiivedza ndílolile amalimo gangu ga apa kye giihelela. Ndiifuuwa mwa Mutwa Yesu, uneene ndiihuuvila ukwadza uko si musika mutaali. Neke kangi, lino ndiiwona lwivagila ukumutuma uEpafuladito, umufuuwa muyangu, kangi mulima-malimo nu mukolakyanda ye iihomanila naane iMola iNofu. Uyo ye mulongodzi-mola veenyo, ye mwamutumile aanange ifya kuponela. Nave ásuukiilwe mbandu ukuvawona unyeenye nyivonda, kangi ányengʼemiye, pakuva mwapuliike ukutigila, iivawa. Ndakyene aatamiike gwasigiye padebe ukudumuka. Neke kangi uNguluvi amusungukiye, nu kwangu ndeeni, ukuta nditane ukuhuguvala hiilo. Lwe lwene ndíkeeliye hiilo ukumutuma, ukuta mukeele pe mukumuwona nu wuhuguvafu wangu wukeepe. Mumwanukilage nu lukeelo londa, ngita mufuuwa mwa Mutwa Yesu, kangi avaanu ndawuli uyo muvaginiyage, pakuva aali asanga afuwa wiimila wa malimo ga Kilisiti. Aali mu lutalamu lwa kwambudza uwuumi waakwe wiimila wa kuundeetela ulutango lwe mwalemiilwe unyeenye, pakuva muli kutaali. Lino vafuuwa vayangu, mukeelage mu numbula wiimila wa wunyalumwinga weenyo mwa Mutwa Yesu! Sindiifulugala ukuvasimbila kangi amadzwi gaagala, pakuva gahadza giiloleela ulufuuwo lwenyo. Muvedzage miiho ni mbuwa dzila, kwe kutigila, avaanu vala aviilima wuhaluka, kangi viikangadza imivedzehedze gya kusinga mu lwa muvili! Uneefwe ve vaanu ávasingiilwe, pakuva tusiihuuvila amalimo ga muvili ukuta twanukile uwupoki. Kangi tukwifuunya kwa Nguluvi wugendela mwa Mubepo vaakwe, nu kuwona lutogo wiimila wa Kilisiti Yesu. Ndiilonga idzo, napo kangi ndiivagila ukuhuuvila amalimo ga muvili. Umuunu ye avedzaga ye iihoodza ukutigila, iivagila ukuhuuvila amalimo ga muvili, ndiivagila kulutila. Uneene ndaasingiilwe pa kigono ikya munaana (8) ukuhuma pe ndiiholwa, kangi uneene ndili Muisilaheli ukuhuma ulukolo lwa Benyamini, kangi ndili Muebulaniya va mugati pa kuholwa. Mu malimo ga kwinatila imilagililwe gya Vayahudi, ndaali Mufwalisayo. Umusika ugo, ndaapifukilaga mbandu ukuvalongodza avangi ukwinatila imilagililwe, ukufikila ukuluhulila imumuko ulukombeso. Ndiiwonaga ukutigila, ndili mugolofu pa kwinatila imilagililwe, kangi ndaali mungaya lugomehedzo luluvedzaga. Neke kangi dzonda idzo dze ndaawonaga ukutigila, luwumbulilo, lino ndikudziwona naagwa, pakuva ndikumuniniila uKilisiti. Si dziidzo hela, ndiiwona dzonda ukuvedza naagwa ukwangu, ukuteganidza nu wutalamu uwa kulutila ukumudzeela uKilisiti Yesu, uMutwa vangu. Wiimila waakwe ndídzilekile dzonda, kangi ndikudziwona ngita mapalagata ukuta ndimusave uKilisiti, nu kuvedza mugati umwakwe. Ndingaya wugolofu wugendela wa kwinatila imilagililwe, neke kangi ndiihuuvila uwugolofu wugendela wa lufuuwo mwa Kilisiti. Uwugolofu uwo, wiihuma kwa Nguluvi wugendela wa lufuuwo. Ndiisaka ukumudzeela hiilo uKilisiti ni ngufu dza ludzulubuko lwakwe, nu luhangano lwa lupumuko lwakwe, ukuta ndihwanane nave mu fuwa yaakwe, kangi ndivedze yumwinga mu vaanu avo ve alavadzulubusa uNguluvi ukuhuma ku wulungu. Uneene sindiitigila ndáanukiye dzonda idzo, enewuli ukutigila ndívedzile mukwilifu. Nambi! Neke kangi ndiipifukila ukufikila ndaanukile idzo, lwe lwene uKilisiti Yesu aanyaaguwe ndivedzage vaakwe. Vafuuwa vayiisu, sindikwiwona ukutigila, ndáanukiye idzo. Neke kangi lwe ndiilima, ndiiseemwa amadzwi ágahelaniidze, ndiikangalila amadzwi ga kuwutalo. Ndiipifukila ulugendo ukuta ndikafike ku wusililo, ukwanukila uluwonolo lwe áangʼemeeleliye uNguluvi uko kukyanya wugendela mwa Kilisiti Yesu. Lino uneefwe twivonda ye túkangiye mu lufuuwo, twidiingʼane mu mola idzi. Ngana muli na mahoodzo ágalekiine na idzo, uNguluvi ahadza akuvavilatulila mudzikagule kye dzigenda. Ulukomi hiilo lwe ulu ukutigila, tuniniilage mu miikalile gyesu ndawuli uNguluvi kye átuvilatuliye. Vafuuwa vayangu, nyivonda mwigage imigendele gyangu. Kangi mwiwulanidzage ku vaanu aviininiila imigendele gyesu. Ngita kye ndavalongiye nyakoloofu, lino lwe lwene ndiiwiila ukuvalongela na moohodzi ukutigila, poovali avaanu voloofu aviiwoneesa ukutigila, ve vatavangwa va kipindulihidzo kya Kilisiti. Avo viilongodzwa nu wudobofu wa muvili, vakwiginiya mu malimo gaawo ga nyoni, kangi amahoodzo gaawo, gali mu fiinu fya mu nyi. Uwusililo wa vaanu avo kwe kutipulwa. Neke kangi uneefwe, uweeneka weesu kwe kukyanya. Tukumudzindila uMupoki veesu mu wusuukwa, uMutwa Yesu Kilisiti aadze ukuhuma kukyanya. Uyo ye mwene ye alaahambusa imivili gyesu iminyonyovafu gihwanane nu muvili gwakwe gwa ndolo. Alaalima idzo mu ngufu dza kuviika ifiinu fyonda paanyi pa wutawulilwe waakwe. Wiimila wa idzo, vafuuwa vayangu nye vende, mwimage sipi pa kumuhuuvila uMutwa Yesu. Unyeenye ndikuveenda nu kudoboka ndivawone kangi, pakuva muli lukeelo lwangu, kangi ye ngeela ye ndilaanukila wiimila wa malimo gangu umwenyo. Ewodya na yuuve Sindike, ndikuvagongoola hiilo mwiteepule, pakuva nyivonda mukumuniniila uMutwa Yesu. Na yuuve muyangu muhuuvilwa, ndikukunyilika uvatangage avamwayuuva vavili avo, pakuva vakaapifukiye pamwinga naane mu malimo ga kutagalidza iMola iNofu. Kangi uvatangage uKelemendi na vayangu avangi aviilimasa naane. UNguluvi ásimbile amataawa ga vaanu avo mu kitabu kya wuumi. Mukeelage mbeepali mu numbula wiimila wa wunyalumwinga weenyo mwa Mutwa Yesu, kangi ndiitigila, mukeelage! Uwuleele weenyo wudzeelekage ku vaanu vonda. UMutwa ali biihi. Mutanage ukwituunidza ni kiinu kikivedzaga, nda haamu, mulapangilage nu kugongoola mu dzonda pamwinga nu kuhongedza, ifya kuponela fyenyo fidzeelekage kwa Nguluvi. Mu dzonda idzo, uNguluvi ahadza akuvapeela ulutengamaso lukomi hiilo ukulutila ikigelelo kya kulufika. Ulo luhadza lukuvuuvatila mutanage ukoogopa mu numbula dzeenyo, enewuli kunyengʼemala mu mahoodzo geenyo umusika gwa nalamu, pakuva unyeenye muli vaanu va Kilisiti Yesu. Vafuuwa vayangu, ndiimala lino ndiitigila, mu mahoodzo geenyo mwinatilage amadzwi ga ndakyene, agiivagila ukuginikwa, amagolofu, amanofu, agiikeeledza, agiilongwa wunofu, na manofu agiivagila ukulumbwa. Mulimage dzonda dze mwíwulaniidze nu kwanukila ukuhuma ukwangu, kangi dze mwapuliike nu kulola dze ndaalimaga. Nayu Nguluvi umunya lutengamaso ahadza iivedzasa naanye. Lino ndiikeela mu numbula wiimila wa wunyalumwinga weesu nu Mutwa Yesu, pakuva múpilukiye ukuundziwuka. Ndakyene mwaandziwukaga, neke kangi mwalemwaga ingʼaasi ya kulagidza ulutango lwenyo ukwangu. Sindiilonga ewo, pakuva ndíkeepile, neke kangi ndíiwulaniidze ingʼaasi ya kwisiikila mu luluvedzaga ulukuundzadzila. Lino ndiidzeela ulwa kuvedza ni fikeefu nu lwa kuvedza ni ífifulwike. Ndíiwulaniidze ulwa kinyele ulwa kwisiikila mu luluvedzaga, ngana ndíigwite enewuli ndídagiine, ukuvedza ni fyoloofu enewuli ukukeepa. Ndili nu ludali ulwa kulima dzonda idzo, pakuva uKilisiti ye mwene ye akuumeela ingufu. Napo kangi, mwalimile wunofu pa kuhanga naane mu mumuko dzangu. Kangi, ngita kye mwidzeela, pe ndaafikile ku mugoola gwa Makedoniya kuvadalikila iMola iNofu ukufikila pe ndiihega, kwahela ulukombeso ulungi ulwanangile mu madzwi ga magoobeli. Yuunye Vafilipi ye mwaanangile, nambe musika pe ndaali ku wudzenge wa Tesalonike pe ndaakeepile, mwalagiidze amagoobeli ukulutila kamwinga. Ndiilonga ewo, pakuva sindiitemula ulutango lungi ukwenyo, nda haamu, ndikuvatemulila ulufuunyo lwa Nguluvi wiimila wa wusandzi weenyo. Ukuhuma pe ndaanukiye ulutango londa lwe mwaanumiye kugendela kwa Epafuladito, ndili ni fyonda fye ndaakeepile nu kulutila. Ulutango ulo, luli ngita wusembe uwunya lunuusi lunofu ulwikwidikwa nu kumukeeledza uNguluvi. Wiimila wa ulo, uNguluvi vangu ahadza akuvapeela fyonda fye mwikeepa, kutegana nu wumosi wa ndolo dzaakwe wugendela mwa Kilisiti Yesu. UNguluvi uDadiisu apeelwage indolo mbeepali na mbeepali. Eena. Muvahungilage aviimike vonda va Kilisiti Yesu va ku Filipi. Na vafuuwa avali naane apa, vakuvahungila. Aviimike vonda va wudzenge wa Loma uwu vakuvahungila, hiilo avali mu nyumba iya mutwa umukomi uKayisali. Ulusungu lwa Mutwa uYesu Kilisiti luvedzage naanye. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene Pawulo, nde mutume va Kilisiti Yesu mu mikeelelele gya Nguluvi, pamwinga nu mufuuwa muyiisu uTimoti. Tukuvasimbila aviimike na vafuuwa vayiisu vahuuvilwa mwa Kilisiti, ye mukwikala mu wudzenge wa Kolosayi. Ulusungu nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu, nu kwa Mutwa Yesu Kilisiti, fivedzage naanye. Ifigono fyonda pe tukuvalapangilila unyeenye, tukumuhongedza uNguluvi, uDaadiye va Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Twilima ewo, pakuva túpuliike ukutigila, mukumufuuwa uKilisiti Yesu, nu kuveenda hiilo aviimike vonda. Ulufuuwo nu wende uwo, fiihumila mu luhuuvilo lwe avaviikiye uNguluvi kukyanya. Mwapuliike imola dza luhuuvilo ulo ukuhuma pa kutala pe mwadalikiilwe ilidzwi ilya ndakyene ilya Mola iNofu. Ukuhuma ikigono kye mwapuliike imola dza lusungu lwa Nguluvi, nu kuyidzeela indakyene yaakwe ngita kye yigenda, imola idzo idzaafikile ukwenyo, dziiveleka ifiveleko nu kutagalila mu nyi dzonda, ngita kye dziilimika mugati umwenyo. Mwíwulaniidze iMola iNofu iyo ukuhuma kwa Epafula. Uyo ye mulima-malimo muyiisu mwende, kangi mutovela-ligendwa muhuuvilwa va Kilisiti wiimila weenyo. Nave átulongiye imola dza wende weenyo uwiihumila mwa Mubepo uMwimike. Wiimila wa ulo, tukuvalapangilila ifigono fyonda ukuhuma umusika pe twapuliike imola dzeenyo. Twilapangila ukutigila, uNguluvi avapeelage uwuwuya, ukuta mugidzeelage imikeelelele gyakwe gyonda, wugendela wa luhalawukagudzi nu luhala londa ukuhuma mwa Mubepo uMwimike. Tukuvalapangilila idzo, ukuta muvedzage ni ngufu ya kwikala ngita uMutwa Yesu kye iisaka, nu kulima idzo idzikumukeeledza mu lwiwonelo luluvedzaga. Ndeeni, muvelekage ifiveleko mu malimo gonda amanofu, nu kugina ukumudzeela uNguluvi. Tukuvalapangilila ukutigila, uNguluvi avapeelage ingufu dzaakwe dzonda idzinya ndolo, ukuta muvedzage mu vanya lwigugumidzo nu wisamutima kitaduma mu dzonda. Mu ulo, mumuhongedzage uDaada mu lukeelo, pakuva uNguluvi ávaviikile muvagilage ukuhanga mu lipwela lya viimike, lye avaviikiye mu wutwa waakwe uwa lumuli. Kangi atupokile ukuhuma mu wutwa wa kiisi, akutuhaamyaga nu kutwingidza mu wutwa wa Muswamuve umwende. Wugendela mwa Muswamuve uyo, uNguluvi átukombuwe, kwe kutigila átupyaniye indzanangifu dzeesu. Nave ali luhwano lwa Nguluvi ye asiiwoneka, umwene ye muvina ukulutila ifigawa fyonda. Pakuva, wugendela mwa mwene, uNguluvi aagavile ifiinu fyonda, ifili kukyanya ni fya pe naanyi, ifiiwoneka ni ifisiiwoneka, avatwa na vanya ngufu, avatemi na vanya wutawulilwe. Ifiinu fyonda fyagaviilwe wugendela mwa mwene, nu wiimila wa mwene. Umwene aali pwali umusika gonda pe fisinaa figawa, kangi akufikamiingʼasa ifiinu fyonda pamwinga. Umwene gwe mutuwe gwa muvili, lwe lukombeso. Umwene ye kiwumbuko kya lukombeso, pakuva ye va kutala ukudzulubuka ukuhuma ku wulungu, ukuta avedzage muvina ukulutila ifiinu fyonda. Pakuva uNguluvi aakeeliye ukutigila, uwukwilifu waakwe wonda wiikalage mwa Muswamuve. Kangi, wugendela mwa mwene, uNguluvi aakeeliye ukutigila, afiteepudzage ifiinu fyonda nu mwene, ifiinu ifili mwe naanyi umu enewuli ifya kukyanya. Kwe kutigila, aaviikile ulutengamaso wugendela wa danda ya Muswamuve iyiitiike pa kipindulihidzo. Na yuunye pa kutala, mwali kutaali nu Nguluvi, kangi mwali vatavangwa vaakwe wiimila wa mahoodzo ni migendele gyenyo imiviifu. Neke kangi lino, uNguluvi ávateepwidze nu mwene wugendela wa muvili gwa Kilisiti, nu kufuwa kwakwe. Aalimile ewo, ukuta avaleete pa miiho gaakwe muli viimike, vangaya lugomehedzo nambe nongwa. Lino, lúvavagiye muginage ukwikala mu lufuuwo, mwikangadzage nu kuvedza ni ngufu. Kangi umuunu yungi atane ukuvaseedusa, ukuta mululeke uluhuuvilo lwe mwanukiye pe mwapuliike iMola iNofu. IMola iNofu iyo, ye yeene iyiidalikwa ku vaanu vonda va pe naanyi, kangi uneene Pawulo ndili mulimila-vangi va iyo. Lino ndiipumuka wiimila weenyo, kangi ndiikeela, pakuva ndiipumuka wiimila wa muvili gwa Kilisiti, kwe kutigila lwe lukombeso. Wugendela wa mumuko idzo mu muvili gwangu, ndiikwilidza amalimo ge aanyaaguliye uNguluvi. UNguluvi áambiikile ndivedzage mulimila-vangi va lukombeso ulo, ukuta ndivaleetele ilidzwi lyakwe ngita kye ligenda. Ilidzwi lya ku kinyele ilyo ilyafihiilwe ukuhuma kataali ku fivegalo fyonda, neke kangi lino lívilatuliilwe pa weelu ku viimike. UNguluvi aagulwime ukuvavilatulila ikinyele ikyo, mu woloofu wa ndolo dzaakwe. Ikinyele ikyo, kili wiimila wa avasili Vayahudi navo. Ikinyele ikyo, ye Kilisiti ye ali mugati umwenyo, ye mwene ye luhuuvilo lwesu lwa kuvedza mu ndolo dza Nguluvi. Wiimila wa ulo, tukumudalika uKilisiti, tukuvawunga nu kuvawulanidza avaanu vonda wugendela wa luhalawukagudzi londa, ukuta tuvaleete vonda pawutalo pa Nguluvi pe viivedza vákangiye mwa Kilisiti. Lwe lwene ndiilima amalimo, ndikwituunidza ni ngufu dzonda dze áameeliye uKilisiti. Ndiikeela ukutigila, unyeenye muludzeelage ngita kye ndiipifukila ukulima amalimo wiimila weenyo, na vaanu va wudzenge wa Lawodikya, na vonda avasinaa vataangʼanaga naane. Ndiilima ewo, ukuta vakangadzwe mu numbula nu kwikalasa mu wende, ukuta vavedzage nu luhala ulukwilifu ulukuvapeela uwumasimike. Apo vahadza viidzeela imola dza Nguluvi idzili ku kinyele, kwe kutigila, ye Kilisiti yumwene. Mugati mwa Kilisiti, mwe mwene mwe dzífihiilwe inofu dzonda dza luhalawukagudzi nu wuwuya. Lino ndikuvalongela idzo, ukuta mutanage ukudzangwa na madzwi ga kuvakoofya ga muunu ye avedzaga. Pakuva, nde luvedze sindili pamwinga naanye mu lwa muvili, ndili pamwinga naanye mu lwa mubepo. Kangi ndiikeela, pakuva ndikugiwona imigendzehedze gyenyo nu wumasimike wa lufuuwo lwenyo mwa Kilisiti. Lino, ngita kye mwamufuuviilwe uKilisiti Yesu ukutigila ye Mutwa, muginage ukwikala mugati umwakwe. Imidela gyenyo giidomekage mugati umwakwe, uwuumi weenyo wudzengwage pakyanya apaakwe, mwisikimikage mu lufuuwo ngita kye mwawulaniidzwe. Kangi muginalidzage ukumuhongedza uNguluvi. Muvedzage miiho, umuunu ye avedzaga atanage ukuvaheniya ni mbulanidzo dzaahela, ni dza wudesi. Imbulanidzo idzo, dziihuma mu mivedzehedze gya vaanu ni migendzehedze gya lidugulu ili, gisiihuma kwa Kilisiti. Pakuva uwukwilifu wonda wa Nguluvi, wukwikala mu muvili gwa Kilisiti yumwene. Na yuunye musiikeepa kiinu kikivedzaga wiimila wa wunyalumwinga weenyo mwa Kilisiti, umwene ye muvina ukulutila avatemi nu wutawulilwe wonda. Kangi, mwa Kilisiti mwasingiilwe kwe kutigila, uwumuunu weenyo uwulovela waahedziidzwe. Ukusingwa uko si wugendela wa mawoko ga vaanu, nda haamu, wugendela mwa Kilisiti. Pe mwadzabiikwe, mwafuwe nu kusiilwa pamwinga nu Kilisiti. Kangi mu musika guugo, mwadzulubwiswe pamwinga nu Kilisiti, wugendela wa lufuuwo lwenyo mu ngufu dza Nguluvi ye amudzulubwise ukuhuma ku wulungu. Unyeenye pe musinaa mudzabikwa, mwali múfuwe wiimila wa ndzanangifu dzeenyo, simwali vaanu va Nguluvi wiimila wa wumuunu weenyo uwulovela. Neke kangi uNguluvi avapeeliye uwuumi pamwinga nu Kilisiti, kangi aawodziidze indzanangifu dzeesu dzonda. UYesu pe aatoveleliilwe pa kipindulihidzo, uwusimbe wa nongwa ni milagililwe gyakwe ifyatuhigile, fyatoveleliilwe pamwinga nave apo, kwe kutigila umusika ugo uNguluvi aayadziidze tipu umudzigilo gwesu. Pa kipindulihidzo apo, uKilisiti aasweketuwe ingufu dza mibepo gyonda igili nu wutemi nu wutawulilwe, agiyeyewiise pa lilugu, agidelwidze mbandu wugendela wa kipindulihidzo. Neke lino, umuunu atanage ukuvahiga pakuva mwiliya ifyakuliya ni finyuwo fye viitigila mwiko, enewuli pakuva musininiila imivedzehedze gyawo gya fyaka fya ngʼeelanilo, ikyaka kya mwedzi pe gwivalika, enewuli gya kigono ikya Sabato. Dzonda idzo, gwe mwigisila gwa dze vaahuuvilaga aVayahudi ukwadza, indakyene yili mwa Kilisiti. Mutanage ukwidikila ukuhigwa nu muunu ye avedzaga ye akwiginiya mu migendele gyakwe igya kwiyisa, nu kwifuunya kwakwe ku vanyamwandza. Umuunu ndawuli uyo, atanage ukuvasweketula ingeela yeenyo ya mbeepali. Uyo, iisimiilidza amadzwi goloofu wiimila wa fiwoneko fye áfiweene, neke kangi amahoodzo gaakwe ga mu nyi hela. Kangi uyo, asikamiingʼiiswe nu Kilisiti. Ngita umutuwe kye gwikamiingʼasa umuvili gonda pamwinga ni mitimbila, nu kugupeela ikyakuliya nu kugukudza, luli ndeeni nu Kilisiti kye iikudza avaanu vaakwe ngita kye iikeela uNguluvi. Unyeenye mwafwiliise nu Kilisiti pa kugileka imiiko ni migendzehedze mu lidugulu. Lino, kye kiki mwigina ukugiidika ngita unyeenye muli va mu lidugulu umu? Lusiivagila ukugiidika imiiko ngita igi, ukutigila, “Mutanage ukwibata iki, mutanage ukugedza, enewuli mutanage ukupamya ikyo!” Gyonda igyo, gihadza giikwanangika pe giivedza gílimiilwe, pakuva giihuma mu milagililwe ni mbulanidzo dza vaanu hela. Ndakyene avo aviininiila imiiko igyo, viiwoneka ukutigila, vanya luhalawukagudzi. Viininiila ulwifuunyo lwe viiviikiye vaveene, ukwiyisa kwa wudesi nu kuguleevedza umuvili kwa wusali. Neke kangi imiiko igyo gye viiviikiye, gisiitanidza uwudobofu uwuviifu wa muvili. Lino, pakuva uNguluvi ávadzulubwise pamwinga nu Kilisiti, mutemulage idzili kukyanya, kwe agenda uKilisiti, ye íikalile apoono pa luginiyo ku liwoko ilya kundiyo ilya Nguluvi. Muhoodzehedzage idzili kukyanya, mutanage ukuhoodzehedza idza pe naanyi apa, pakuva unyeenye múfuwe, lino uwuumi weenyo uwupiya uwusiiwoneka, wiiloleelwa pamwinga nu Kilisiti mwa Nguluvi. Uwuumi weesu uwupiya, wiihumila mwa Kilisiti. Umusika pe alaawoneka, pe peene na yuunye mulaawoneka pamwinga nave mu ndolo dzaakwe. Lino mutanage ukugilimila imivili gyenyo mu malimo ga pe naanyi, ndawuli uwugoni, uwulamafu, uwudobofu uwuviifu, amahoodzo amaviifu, ni kyoyo. Ukudoboka ewo, kwe kwifuunya ku fihwananguluvi. Wiimila wa idzo, iligooga lya Nguluvi likuvaadzila avo avasikumwidika. Pa wutalilo pe mwikalaga pamwinga navo, na yuunye mwadzigendelaga dziidzo mu miikalile gyenyo. Neke kangi lino, mulekelage ngʼaani dzonda idzo, iligooga, ililaakali, amaligo, na madzwi amaviifu ukuhuma mu milomo gyenyo. Mutanage ukwidetela, pakuva múwufuulile uwumuunu uwulovela pamwinga na malimo gaakwe, múfwalile uwumuunu uwupiya. UNguluvi áwuviikile uwumuunu uwupiya uwo mugati umwenyo, nu kuvahambusa muhwanane hiilo nave, ukuta mumukagulage wunofu, umwene ye avagavile. Apo, kwahela imilekanile kwa Muyahudi enewuli ye asili Muyahudi, umusinge enewuli ye asili musinge, umugendzi, ye asiimbile, umusutu enewuli umwawule. Nda haamu, uwuvina wa Kilisiti wuli mu dzonda, nave akwikala mugati mwa vonda. Neke lino, pakuva unyeenye muli vahaagulwa va Nguluvi, viimike ve akuveenda, lino mufwalage uwumuunu wa lusungu, uwumuunu uwunofu, ulwiyiso, uwuleele nu wisamutima. Mwinyamulilage, kangi ngana umuunu ámwanguwe umuyagwe, mwipyanilage ndawuli uMutwa kye avapyaniye unyeenye. Ulukomi hiilo mu dzonda idzo, mwiyendage, pakuva uwende we weene uwiiwopa fyonda mu wunyalumwinga uwukwilifu. Ulutengamaso lwa Kilisiti lutemage mu numbula dzeenyo. Ulutengamaso ulo, lwe lwene lwe mwakemeeleliilwe ukuvedza muvili gumwinga. Kangi muvedzage vaanu avanya luhongedzo kwa Nguluvi. Ilidzwi lya Kilisiti liikalage lyolwike mugati umwenyo, kuno mukwiwulanidza nu kwiwunga mu luhalawukagudzi londa. Mumwimbilage uNguluvi ni numbula dzeenyo mu ndzimbililo, imwito ni ndzimbo idziihuma mu numbula, pamwinga nu kumuhongedza. Dzonda dze mwilonga, enewuli ukulima, mulimilage dzonda mu litaawa lya Mutwa Yesu, nu kumuhongedza uNguluvi uDaada wugendela mwa Yesu. Unyeenye vadala, mwilefyage ku vagoosi veenyo, ngita kye lwivagila ku vaanu avakumufuuwa uMutwa Yesu. Na yuunye vagoosi, muveendage avadala veenyo, mutanage ukuvedza vasali ukwawo. Na yuunye vaana, muviidikage avavaha veenyo mu dzonda, pakuva pa kulima ewo, lukumukeeledza uMutwa Yesu. Na yuunye vadadaawo, mutanage ukuvaviifya avaana veenyo, ukuta vatanage ukunyunyilwa. Na yuunye vasutu, muviidikage avatwa veenyo va pe naanyi mu malimo gonda. Mutanage ukuviidika wiimila wa kuvakeeledza pe vakuvalola, nda haamu, wiimila wa numbula ndzelu nu kumoogopa uMutwa Yesu. Amalimo gagavedzaga ge mwilima, mwitawulilage ni numbula yonda, ngita mukumulimila uMutwa, si vaanu hela, pakuva mwidzeela ukutigila, mulaanukila ilipwela lyenyo ukuhuma kwa Mutwa. Ye mwene uMutwa Kilisiti ye mukumutovela iligendwa. Neke kangi ye avedzaga ye iilima imbiifu, alaanukila ukulingʼaana nu wuviifu waakwe, pakuva uNguluvi asiikwegela lubali. Na yuunye vatwa, muvalimilage avasutu veenyo uwugolofu nu wunofu, pakuva mwidzeela ukutigila, na yuunye muli nave uMutwa kukyanya. Muumiililage ukulapangila kwa Nguluvi ifigono fyonda, pa ulo muvedzage miiho pamwinga nu kumuhongedza. Mutulapangililage na yuufwe, ukuta uNguluvi atudindulile ingʼaasi ya kulidalika ilidzwi lyakwe, ye mola ya Kilisiti iyaali ku kinyele. Uneene ndídindiilwe wiimila wa mola iyo. Mulapangilage ukutigila, ndivilatulage wunofu ilidzwi ilyo, ngita kye lívagiye ukudalikwa. Muvedzage nu luhalawukagudzi mu migendele gyenyo ku avasili vafuuwa, kangi mulimage inofu umusika gonda gwe muli nago. Amadzwi geenyo gavedzage manyongʼonyafu kangi agiivagila, ukuta mudzeelage ukumuhiga wunofu umuunu ye avedzaga. UTikiko mufuuwa mwende, mulima-malimo muhuuvilwa, kangi mulimila-vangi muyiisu mwa Mutwa Yesu, uyo ye mwene ye ahadza akuvalongela imola dzangu dzonda. Lwe lwene ndímutumile ukwenyo, ukuta avalongele imola dzeesu nu kuvakangadza inumbula. Iikwadzasa nu Onesimo, umufuuwa muyiisu, muhuuvilwa nu mwende, kangi muunu va kwenyo. Vahadza vakuvalongela dzonda idziilimika apeesu apa. UAlisitaliko, ye ádindiilwe mu ndinde pamwinga naane, akuvahungila. Nayu Maluko umuhidzive va Balanaba, ye mukaanukiye indagiilidzo dzaakwe, akuvahungila. Pe áfikile ukwenyo, mumwanukilage wunofu. UYesu ye iitambulwa Yusito, nave akuvahungila. Avo ve Vayahudi veene mu valima-malimo vayangu, wiimila wa wutwa wa Nguluvi. Avo vávedzile lwe lunyaamadzo ukwangu. UEpafula, muunu va kwenyo, umutovela-ligendwa va Kilisiti Yesu, akuvahungila. Asiitoveka ukuvalapangilila unyeenye ukutigila, mwimage sipi, múkangiye nu kuvedza nu wumasimike mu mikeelelele gyonda igya Nguluvi. Ndikumuwona iipifukila ukulima amalimo wiimila weenyo, nu kwa vaanu va wudzenge wa Lawodikya nu wa Helapoli. ULuka, umuyavi-migoda veesu mwende, nu Dema, vakuvahungila. Muvahungilage avafuuwa vayiisu va ku Lawodikya. Kangi mumuhungilage uNimufwa, mufuuwa muyiisu, pamwinga nu lukombeso ulwitaangʼana pa kaaya yaakwe. Ihaate iyi pe yiivedza yíimbiilwe ukwenyo, muvasindikilage na va lukombeso lwa ku Lawodikya, navo vayiimbe. Neke na yuunye, mwimbe ihaate ye mwánukiye ukwawo. Mumulongelage uAlikipo ukutigila, amaliidzage wunofu amalimo ge ámupeeliye uMutwa Yesu. Uneene Pawulo ndiisimba uluhungilo ulu ni liwoko lyangu yuune. Mwiwukage ukutigila, ndídindiilwe mu ndinde. Ulusungu lwa Nguluvi luvedzage naanye. Uneene Pawulo, pamwinga nu Silivano nu Timoti, tukuvasimbila unyeenye vaanu va lukombeso ulwa wudzenge wa Tesalonike, ye mukumufuuwa uNguluvi uDaada nu Mutwa Yesu Kilisiti. Ulusungu nu lutengamaso fivedzage naanye. Tukumuhongedza uNguluvi ifigono fyonda wiimila weenyo nyivonda, kangi tukuvalapangilila kingaya kudendewuka. Pe tukuvalapangilila kwa Nguluvi uDadiisu, twikwiwuka amalimo ge mwilima mu lufuuwo, nu wupifu weenyo uwiihumila mu wende weenyo, kangi ngita kye mukwigugumidza wugendela wa luhuuvilo lwenyo mwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Unyeenye vafuuwa vayiisu, ve áveendile uNguluvi, twidzeela ukutigila ávahaaguwe muvedzage vaanu vaakwe. Twidzeela ewo, pakuva umusika pe tukiidalikaga iMola iNofu ukwenyo, siyikali ya madzwi geene hela, nda haamu, tukiidalikaga ni ngufu na mu lutango lwa Mubepo uMwimike, nave akavawoneesiige ngʼaani indakyene ya Mola iNofu iyo. Mwidzeela wunofu kye tukiikalasiige naanye, mu wugulume wa kuvatanga. Nde muvedze mwali mu mumuko wiimila wa lufuuwo lwenyo, mwanukiye imola iyo nu lukeelo ulwihumila mwa Mubepo uMwimike. Wugendela wa ulo, unyeenye mwininiilaga ikyoledzi kyesu ni kya Mutwa Yesu. Ndeeni, muli kyoledzi kinofu ku vafuuwa vonda va ku mugoola gwa Makedoniya nu gwa Akaya. Avaanu vápuliike ilidzwi lya Mutwa Yesu ukuhuma ukwenyo, si ku vaanu va ku Makedoniya na va ku Akaya hela, nda haamu, nalu lufuuwo lwenyo kwa Nguluvi lúpuliise imbali dzonda. Pa ulo, tungaya wugulume wa kulonga, pakuva konda kwe twihelela, avaanu avo viilonga imola dza lwadzilo lwesu ukwenyo. Viilonga kye mwafilekile ifihwananguluvi fyenyo nu kumufuuwa uNguluvi, ukuta mumutovelage iligendwa umwene ye ali muumi na ndakyene. Kangi viilonga kye mukumudzindila uMuswamuve ukupiluka ukuhuma kukyanya, ye aadzulubwiswe nu Nguluvi ukuhuma ku wulungu. UYesu uyo ye mwene umunya kutupoka mu ligooga lya Nguluvi iliikwadza. Vafuuwa vayiisu, unyeenye mwidzeela ukutigila, ulwadzilo lwesu ukwenyo silwali lwahela. Kangi mwidzeela ukutigila, umusika pe twali tusinaa tufika ukwenyo, twapumwiswe nu kuligwa ku wudzenge wa Filipi. Neke kangi uNguluvi atupeeliye ingufu dza kuvadalikila iMola iNofu, nde tuvedze twabeedziidzwe hiilo. Lino, imola ye twinywilidza, siyiihuma mu kwidzanga kwesu nambe wugulume uwuviifu, nambe wubuganidzi. Nda haamu, uNguluvi atupeeliye amalimo ga kudalika iMola iNofu, pakuva akutwidika. Naafwe sitwidalika ulwa kuvakeeledza avaanu, nda haamu, ulwa kumukeeledza uNguluvi ye iikomandza dzonda idzili mugati mu numbula dzeesu. Mwidzeela ukutigila, sitwalongaga amadzwi ukuta mutwende, nambe amadzwi agasili ga ndakyene ukuta tusavilage uluwumbulilo. UNguluvi ye moolesi veesu. Kangi sitwasakaga avaanu vatulumbage, nambe unyeenye, nambe avangi vonda. Nde luvedze uneefwe ngita vatume va Kilisiti, ngali túdzigiye amadzwi wuli ukwenyo, sitwalimile ewo. Nda haamu, twali valeele umwenyo, ndawuli uyuuva kye iifuvilila avaana vaakwe. Ndeeni kye tukaveendiige hiilo, lwe lwene tukaakeeliidzwe ukuvalongela iMola iNofu ya Nguluvi, pamwinga nu kwitawulila ukulima dzonda idziivagila ukuvatanga, pakuva muli vende veesu ndakyene. Vafuuwa vayiisu, mwikwiwuka ndawuli kye twagimbile ukulima amalimo, umusika pe tukuvadalikila iMola iNofu ya Nguluvi. Twalimile amalimo ikilo nu muunyi, ukuta tutane ukumudodela umuunu ye avedzaga. Unyeenye muli voolesi, nayu Nguluvi ndeeni ukutigila, imigendele gyesu umwenyo vafuuwa gyali miimike, migolofu, kangi gingaya lugomehedzo. Ngita kye mwidzeela, twamulimiye ye avedzaga umwenyo, ndawuli udaada kye akuvalimila avaana vaakwe. Twavakangadzaga inumbula, twavasungʼanidzaga nu kuvagongoola ukutigila, mwikalage ngita kye lwivagila ku vaanu ve ávakemeeliye uNguluvi ukwingila mu wutwa ni ndolo dzaakwe. Kangi tukumuhongedza uNguluvi ifigono fyonda, pakuva umusika pe mwapulikidzaga ilidzwi lyakwe ukuhuma ukwesu, simwanukiye ndawuli lidzwi lya muunu, nda haamu, mwanukiye ndawuli lidzwi lya Nguluvi, ndakyene lili ewo. Ilidzwi ilyo lye lyene iliilima amalimo mugati mu numbula dzeenyo, unyeenye ye mwifuuwa. Apo mwahwaniine na vafuuwa va Kilisiti Yesu va ku mugoola gwa Yudeya, kwe kutigila ingʼombeso dza Nguluvi, pe mwapumwiswe na vanyaanyi vayeenyo ndeeni, ndawuli kye vaapumwiswe na Vayahudi vayaawo. AVayahudi avo, vamukomile uMutwa Yesu na vavidzi, na yuufwe vakutudagaga. Avaanu avo, vakumuviifya uNguluvi, kangi vatavangwa va vaanu vonda, vakutubeedza mu wupifu pe tukuvadalikila iMola iNofu avasili Vayahudi ukuta vapokwe. Mu ulo, viigina ukwilundahidzila indzanangifu. Neke kangi lino, uNguluvi ávaviipiye ukufikila ukuvapedza. Vafuuwa vayiisu, pe twagagiiliidzwe ukulekana naanye musika mukeefu hela, twalekiine mu lwa muvili, neke kangi inumbula dzeesu dzaali pamwinga naanye. Umusika gonda ugo, twadobwike hiilo nu kupifukila tutaangʼane naanye. Lwe lwene twasakaga ukwadza ukwenyo, hiilo uneene Pawulo ndaasakaga ukwadza nyakoloofu, nda haamu, uSetano atutaniidze. Ye ani uluhuuvilo, ulukeelo ni ngeela yeesu? Si yuunye ye mulatuhulila uneefwe ukuwona lutogo pa miiho ga Mutwa veesu uYesu pe alaadza? Ndakyene, unyeenye yuunye ye mukutuhulila ukuwona lutogo nu kukeela. Neke lino, pe twaviye túlemiilwe ukwigugumidza ukulekana naanye, twiwonaga kiba tusigale twiveene pa Atene, nu kumutuma uTimoti. Uyo ye mwene umufuuwa muyiisu, kangi mulima-malimo va Nguluvi pamwinga naafwe ukudalika iMola iNofu ya Kilisiti. Twamutumile, ukuta avapeele ingufu nu kuvakangadza mu lufuuwo lwenyo, ukuta umuunu ye avedzaga atane ukuyudzwa wiimila wa mumuko idzi. Unyeenye mwidzeela ukutigila, gye mikeelelele gya Nguluvi ukwesu ukutigila, tupumuswe. Nambe umusika pe twali pamwinga naanye, twavalongelaga ukutigila tuhadza twipumuswa, na liilino lugenda ewo. Lwe lwene pe ndaalemiilwe ukwigugumidza, ndikumutumaga uTimoti ukuta ndipodze imola dza lufuuwo lwenyo. Ndaahoodzaga ukutigila, apangi umugemi uSetano ávagemiidze nu kuvagwisa, na apo, amalimo geesu ge twalimile ukwenyo, ngali gaahela. Lino uTimoti áadzile mu kuhuma ukwenyo, átulongiye imola inofu wiimila wa lufuuwo nu wende weenyo. Kangi átulongiye ukutigila, ifigono fyonda mukutwiwuka nu lukeelo, músuukiilwe ukutuwona uneefwe, ndawuli naafwe kye túsuukiilwe ukuvawona unyeenye. Neke lino, nye vafuuwa vayiisu, imola dza lufuuwo lwenyo dzatukangiidze inumbula mu nalamu ni mumuko dzeesu dzonda. Pe twiwona unyeenye mwímile sipi mwa Mutwa, lino uneefwe tukwipulika wunofu mu miikalile gyesu. Tumuhongedze wuli uNguluvi wiimila wa lufuuwo lwenyo? Tuli nu lukeelo lukomi pa miiho ga Nguluvi wiimila weenyo. Lwe lwene pakilo na pa muunyi twilapangila hiilo kwa Nguluvi ukutigila, tuwonane miiho na miiho, nu kuvawulanidza idziikwangila mu lufuuwo lwenyo. Lino twilapangila kwa Nguluvi uDadiisu yumwene, nu Yesu uMutwa veesu, atudindulile ingʼaasi twadze ukwenyo. UMutwa avaginalidzage ukwiyenda hiilo yuunye mwa yuunye, nu kuveenda avangi vonda, ndawuli naafwe kye tukuveenda unyeenye. Kangi akangadzage inumbula dzeenyo, ukuta muvedzage viimike, mungaya lugomehedzo pa miiho ga Nguluvi uDadiisu, pe alaavedza iikwadza uMutwa veesu uYesu, pamwinga na viimike vaakwe vonda. Lino vafuuwa vayiisu, mwíwulaniidze ukuhuma ukwesu kye lwisakulwa ukwikala nu kumukeeledza uNguluvi, ndakyene ndeeni kye mukwikala. Lino twinyilika nu kugongoola mu litaawa lya Mutwa Yesu ukutigila, mugendelage luulo nu kulutila. Pakuva mwidzeela indagiilidzo dziki dze twavapeeliye unyeenye mu wutawulilwe wa Mutwa Yesu. UNguluvi iikeela muvedzage viimike, nu kwiyefya mbandu mu miikalile gya wugoni. Nayula umwenyo iiwulanidzage ulwa kuvedza munya kwiwopa ulwa muvili gwakwe, mu migendele imiimike nu luginiyo. Mutanage ukwiyelulidza nu wudobofu wa mivili, ngita kye viilima avasili Vayahudi avasimudzeeliye uNguluvi. Mu ulo, umuunu ye avedzaga atanage ukumwangula umufuuwa muyagwe, enewuli ukumubuganidza, pakuva uMutwa Yesu alavapeela ulupedzo vonda aviilima idzo, ngita kye twavalongiye nu kuvawunga. Lwe lwene uNguluvi asatukemeeleliye imiikalile gya wugoni, nda haamu, atukemeeleliye imiikalile imiimike. Wiimila wa ulo, lino umuunu ye avedzaga ye iikaana imbulanidzo idzi, asikumukaana umuunu, nda haamu, iivedza akumukaana uNguluvi ye akuvapeela uMubepo uMwimike vaakwe. Lino, tungaya wugulume wa kuvasimbila unyeenye imola ya kwiyenda, pakuva múwulaniidzwe nu Nguluvi yumwene ukwiyenda. Ndakyene mwilima ewo, mukuveenda avafuuwa vayeenyo vonda mu mugoola gwa Makedoniya. Lino vafuuwa vayiisu, tukuvagongoola ukutigila, muginalidzage hiilo ukwiyenda. Mugimbage ukwikala mu lutengamaso, ukuloleela ingʼaani dzeenyo kitiiyingidza mu malimo ga vangi. Kangi mulimage yuunye amalimo geenyo ngita kye twavalagiidze pa kutala. Apo musiivedza vaanu va kuhuuvila ifya vangi, kangi muhadza mwiwoneesa imigendele minofu pa miiho ga avasili vafuuwa. Nye vafuuwa vayiisu! Tusiisaka musigale kitadzeela ulwa vafuuwa ávafuwe, ukuta mutane ukuhuguvala ndawuli avangi avangaya luhuuvilo. Uneefwe twifuuwa ukutigila, uYesu aafuwe, kangi aadzulubwike. Wiimila wa idzo twifuuwa ukutigila, uNguluvi ahadza akuvaleeta pamwinga nu Yesu vonda ávafuwe we vakumufuuwa uYesu. Pamwinga na idzo, tukuvalongela imbulanidzo dza Mutwa Yesu ukutigila, uneefwe ye twisigala tuli vuumi ukufikila pe alaadza uMutwa, tusilavalongolela avaafuwe. UMutwa yumwene aliika ukuhuma kukyanya nu lukemeelo ulunya lulagi, kangi isawuti ya munyamwandza umukomi, ni ya lukwalimba lwa Nguluvi lulaapulisa. Navo avaafuwe vámufuuviilwe uKilisiti, valaadzulubuswa tandi. Neke, uneefwe ye twisigala tuli vuumi pamwinga na ávadzulubwiswe, tulaanyamulwa kuhelela ku mafunde kukyanya kumwanukila uMutwa. Suwe tuliikalasaga nu Mutwa mbeepali. Lino mwinyaamadzage mu madzwi ago. Vafuuwa vayiisu, pamwinga na idzo, tungaya wugulume wa kuvasimbila unyeenye imola ya musika ugwa kwadza kwa Mutwa. Pakuva unyeenye mukapidzeela ukutigila, ikigono ikya kwadza uMutwa, kilaadza kitinuhidza, ngita umuhiidzi kye iikwadza pakilo. Avaanu pe valaalonga ukutigila, “Kuli lutengamaso, kangi kúpolile,” apo pe peene pe lulavaadzila ulutipulo kitinuhidza, ndawuli uwuvafi wa kuhola kye wukumwadzila umwayuuva umunya wuvaha. Pa ulo, vasilaadyega nambe padebe. Neke kangi unyeenye vafuuwa vayiisu, musili mu kiisi. Wiimila wa ulo, ikigono ikyo kisilavaangʼanidza ngita muhiidzi. Unyeenye nyivonda muli vaana va lumuli, ndeeni muli vaana va muunyi. Uneefwe tusili va kilo, nambe va kiisi. Lino tutanage ukuvedza ngita avangi aviigoneelela, nda haamu, tuvedzage miiho nu kuvedza vanya kwiwopa. Pakuva aviigoneelela, vaavigoneelela pakilo, navo aviigaala, vaavigaala pakilo. Neke kangi uneefwe, pakuva tuli vaanu va muunyi, tuvedzage vanya kwiwopa pa kufwala ulufuuwo nu wende ngita kyuma kya kukenga imambaga, kangi uluhuuvilo lwa wupoki ngita kofiya ya kyuma iya kukenga pa mutuwe. Pakuva uNguluvi asatuhaaguwe ukuta tupedzwe mu ligooga lyakwe, nda haamu, twanukilage uwupoki wugendela mwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti, ye aafuwe wiimila weesu ukuta tuvedzasage nu mwene, pe tuli vuumi enewuli pe túfuwe. Suwe mwikangadzage nu kwidzenga yuunye mwa yuunye, ngita kye mwilima. Lino vafuuwa vayiisu, tukuvanyilika muvaginiyage aviilima amalimo mu wupifu wa kuvatanga unyeenye, avo ve vakuvalongodza mwa Mutwa nu kuvawunga. Muvaginiyage hiilo nu kuveenda wiimila wa malimo gaawo. Kangi mwikalage nu lutengamaso yuunye mwa yuunye. Vafuuwa vayiisu, tukuvagongoola ukutigila, muvawungage avagata, muvakangadzage inumbula avanyengʼemafu, muvatangage avangaya ngufu. Kangi muvedzage vanya lwigugumidzo ku vaanu vonda. Mwangalilage wunofu ukutigila, umuunu ye avedzaga atanage ukumupiluhidza umuyagwe imbiifu pa mbiifu. Nda haamu, ifigono fyonda, mugimbage ukwilimila inofu yuunye mwa yuunye, na ku vaanu vonda. Muvedzage nu lukeelo mbeepali, kangi mulapangilage kwa Nguluvi kitaduma, mumuhongedzage uNguluvi mu dzonda, pakuva idzo dze dzeene dze iikeela mumulimilage mwa Kilisiti Yesu. Mutanage ukutanidza amalimo ga Mubepo uMwimike, mu ulo mutanage ukutofola uwuvidzi, nda haamu, mugelandzage dzonda. Muginage ukulima inofu, nu kwiyefya nu wuviifu wuwuvedzaga. UNguluvi yumwene ye akutupeela ulutengamaso, avavaladzage mbandu, ukuta muvedzage viimike. Adzidiimage inumbula, imiikalile ni mivili gyenyo, ukuta mutanage ukugomehedzwa ukufikila pe alaavedza iikwadza uMutwa veesu uYesu Kilisiti. UNguluvi ye akuvakemeela, ahadza akuvalimila idzo, pakuva umwene ye muhuuvilwa. Vafuuwa vayiisu, mutulapangilage kwa Nguluvi. Muvahungilage avafuuwa vayiisu vonda mu lwinoonelo ulwimike. Ndikuvalagidza mu litaawa lya Mutwa ukutigila, ihaate iyi muviimbilage avafuuwa vayiisu vonda. Ulusungu lwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti, luvedzage naanye. Uneene Pawulo, pamwinga nu Silivano nu Timoti, tukuvasimbila unyeenye vaanu va lukombeso, ulugenda ku wudzenge wa Tesalonike ye mukumufuuwa uNguluvi uDadiisu nu Mutwa Yesu Kilisiti. Ulusungu nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu, nu kwa Mutwa Yesu Kilisiti, fivedzage naanye. Vafuuwa vayiisu, twivagila ukumuhongedza uNguluvi ifigono fyonda wiimila weenyo. Lwivagila ukulima ewo, pakuva ulufuuwo lwenyo lwikula hiilo, nu wende wa nayula umwenyo we ali nawo, kwa muyagwe wiigina. Lwe lwene uneefwe twiwona lutogo wiimila weenyo mu ngʼombeso idzingi dza Nguluvi, wiimila wa lwigugumidzo nu lufuuwo lwenyo mu mumuko ni nalamu dzonda idzikuvafika. Dzonda idzo dziiwoneesa ukutigila, uluhigo lwa Nguluvi lwa wugolofu. Wuhumila wa idzo, uNguluvi alavavalilila unyeenye ukuvagila pa kwingila mu wutwa waakwe, we mwipumuswa wiimila wa uwo. Pakuva uNguluvi iihigila mu wugolofu, umwene alavapiluhidza imumuko avo avakuvapumusa unyeenye, kangi unyeenye ye mwipumuswa, alavapeela ulupodzo pamwinga naafwe. Idzo dzilaalimika ikigono pe alaavilatulwa uMutwa Yesu ukuhuma kukyanya mu lulambo lwa mooto, pamwinga na vanyamwandza vaakwe avanya ngufu. Umwene alaadza mu kuvapedza vonda aviikaana ukumudzeela uNguluvi na avasiikwidikila iMola iNofu iya Mutwa veesu uYesu. Avo, valaanukila ulupedzo lwa lutipulo lwa mbeepali, kwe kutigila ukuviikwa kutaali na miiho ga Mutwa Yesu, ni ndolo dzaakwe idzinya ngufu. Ikigono ikyo pe alaapiluka uMutwa, alaadza mu kuginikwa mu viimike nu kudzumwa na vaanu vaakwe vonda avakumufuuwa. Na yuunye mulaavedzasa navo, pakuva mwafuuviilwe imola dza Yesu dze twavalongiye. Wiimila wa idzo, tukuvalapangilila mwa Nguluvi veesu ifigono fyonda, ukuta avatangage muvagilage ukwikala imiikalile gye ávakemeeleliye. Tukuvalapangilila ukutigila, mu ngufu dzaakwe, avatangage ukukwilidza amalimo manofu gonda ge mwigulumila, pakuva mwifuuwa. Twilapangila ewo, ukuta ilitaawa lya Mutwa veesu uYesu liginikwage wiimila weenyo, na yuunye muginikwage wiimila waakwe. Idzo dziilimikaga wiimila wa lusungu lwa Nguluvi veesu, nu Mutwa uYesu Kilisiti. Lino vafuuwa vayiisu, ulwa mola iya kwadza kwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti kye tulaalundana ukwakwe, tukuvanyilika ukutigila, mutanage ukuyudzwa nambe padebe. Kangi mutanage ukuvedza nu wugayagaya wiimila wa wuvidzi wuli, nambe mola wuli, nambe haate ye viitigila yíhumile ukwesu ukutigila, ikigono ikya kwadza kwa Mutwa kífikile. Umuunu ye avedzaga atanage ukuvadzanga mu luluvedzaga, pakuva ikigono ikyo kisilaadza ukufikila pe wulaahumila tandi uwugalusi, nu mugalusi awoneke, ye mwene uwusililo waakwe kwe kutipulwa. Umugalusi uyo, alaabeedza fyonda fye vakufiwona avaanu ukutigila, gye minguluvi enewuli gye vakugilumba, nu kwiyinusa ukutigila, umwene ye mukomi va fyonda ifyo. Kangi aliiviika aPiimike pa Piimike mu tembeli, nu kwiginiya ukutigila umwene ye Nguluvi. Ongo, simwikwiwuka ukutigila, ndavalongelaga imola idzo umusika pe ndaali pamwinga naanye? Kangi unyeenye mwidzeela ikikumutanidza umugalusi uyo atane ukuwoneka lino, ukuta alaavilatulwa mu musika gwakwe. Na liilino umugalusi uyo iilima amalimo gaakwe kinyele, kangi alaagina ulwa kitawoneka, ukufikila uyu ye akumutanidza pe iihedzwa. Apo pe peene umugalusi uyo, alaavilatulwa. Neke kangi uMutwa Yesu pe alaadza, alamutipula wugendela wa muuya ukuhuma mu mulomo gwakwe. Umusika pe alaavedza iikwadza umugalusi uyo, alaadza mu ngufu dza Setano nu kuhuufya ifilole, ifimanyilo ni fidzumo fyoloofu fya wudesi. Alaalimaga uwuhosi uwuli poloofu ukuta avadzangage avo aviiyaga. Viiyaga pakuva siviidikiye ukuyeenda indakyene, ukuta vaanukile uwupoki. Lwe lwene uNguluvi akuvatawula vaviikwe mu ngufu dza kudzangwa uluhala, ukuta vawufuuwe uwudesi, kangi vonda avasikuyifuuwa indakyene nu kuhekelela uwuhosi, vahigwe. Neke kangi vafuuwa vayiisu ve áveendile uMutwa, uneefwe twivagila ukumuhongedza uNguluvi ifigono fyonda wiimila weenyo. Tukumuhongedza, pakuva avahaaguwe ukuhuma uwutalilo wa wugavi waakwe, ukuta mwanukile uwupoki, wugendela wa lufuuwo lwenyo mu ndakyene, nu Mubepo uMwimike ye akuvavaladza. UNguluvi avakemeeliye mwanukile uwupoki uwo, wugendela wa Mola iNofu ye twadaliike ukwenyo, ukuta muhangage mu ndolo dza Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Lino vafuuwa vayiisu, mwimage sipi mu lufuuwo lwenyo, nu kwinatila imbulanidzo dze mwánukiye wugendela wa madzwi geesu, enewuli ge twavasimbiye mu haate. UNguluvi uDadiisu ye átwendile wugendela wa lusungu lwakwe, átukangiidze mbeepali nu kutupeela uluhuuvilo lunofu. Umwene pamwinga nu Mutwa veesu uYesu Kilisiti, vavakangadzage inumbula nu kuvapeela ingufu, ukuta mulongage nu kulima dzonda inofu. Lino vafuuwa vayiisu, mutulapangililage, ukuta ilidzwi lya Mutwa Yesu, litagalilage kisaatu nu kuginikwa na vaanu avakulifuuwa, ngita kye lyali ukwenyo. Mulapangilage, ukuta uNguluvi atupoke ukuhuma ku vaanu avahosi na vaviifu, lwe lwene si vonda aviifuuwa imola ya Mutwa. Nda haamu, uMutwa muhuuvilwa, alavapeela ingufu nu kuvaloleela ukuhuma kwa Setano. Twifuuwa mwa Mutwa ukutigila, mwilima kangi muhadza mwigina ukulima dzila dze tukuvalagidza. UMutwa adzilongodzage inumbula dzeenyo mu wende wa Nguluvi nu kwigugumidza mwa Kilisiti. Vafuuwa vayiisu, tukuvalagidza mu litaawa lya Mutwa Yesu Kilisiti ukutigila, mwiyefyage na vafuuwa vonda avagata avasiininiila imbulanidzo dze twavapeeliye. Twilonga ewo, pakuva unyeenye mwidzeela ngita kye mwisakulwa ukuniniila ikyoledzi kyesu. Pe twikalaga ukwenyo, sitwali vagata. Kangi sitwaliyaga ikyakuliya kya muunu kitahombela. Nda haamu, twapifukilaga ukulima amalimo pakilo na pa muunyi, ukuta tutane ukumudodela umuunu ye avedzaga va kwenyo. Pakuva, si kutigila sitwavagiye ukwanukila ulutango lwenyo, nda haamu, twitawuwe ewo, ukuta tuvedzage kyoledzi ukwenyo. Umusika pe twali pamwinga naanye, twavalagidzaga ukutigila, “Umuunu ye avedzaga ye asiikeela ukulima amalimo, atanage ukuliya ifyakuliya.” Túlongile amadzwi ago, pakuva túpuliike ukutigila, koovali avangi umwenyo vagata, vasiilima kiinu, nda haamu, ku kwiyingidza mu malimo ga vayaawo. Lino avaanu avali ewo, twilagidza nu kuvawunga mwa Mutwa Yesu Kilisiti ukutigila, vatengamanage nu kulima amalimo, ukuta vavedzage ni filiyo fyawo vaveene. Neke kangi unyeenye vafuuwa vayiisu, mutanage ukudendewuka ukulima inofu. Muvedzage miiho nu muunu ye avedzaga ye asikugiidika amadzwi ge túvasimbiye mu haate iyi. Kangi mutanage ukuhangana nave, ukuta iiwone nyoni. Mutanage ukumuwona ngita mutavangwa, nda haamu, mumuwungage ngita mufuuwa muyeenyo. Lino uMutwa Yesu umunya lutengamaso, avapeelage ulutengamaso ifigono fyonda na mu dzonda. UMutwa avedzasage naanye nyivonda. Uneene Pawulo, ndiisimba uluhungilo ulu ni liwoko lyangu yuune ukuvedza kimanyilo mu haate dzangu dzonda, kangi ndeeni kye ndaandisimba. Ulusungu lwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti, luvedzage naanye nyivonda. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Pawulo. Uneene ndíhaaguliilwe ukuvedza mutume va Yesu Kilisiti wugendela wa lulagi lwa Nguluvi uMupoki veesu, nu Kilisiti uYesu ye ali luhuuvilo lwesu. Ndikukusimbila uveeve Timoti, muswamu-vangu va ndakyene mu luhangano lwa lufuuwo. Ulusungu, ulupyana nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDaada nu kwa Kilisiti Yesu uMutwa veesu, fivedzage naave. Wiikalage mu wudzenge wa Efeso, ngita kye ndikakunyiliike pe ndikiihegaga ukuhelela ku mugoola gwa Makedoniya. Ku Efeso uko kuli vaanu aviiwulanidza imbulanidzo dza wudesi, uvakaanidzage avaanu avo. Vatanage ukukolaatidza isimo dzaahela, nu mufudiingʼano gwa mataawa ga ngʼolo idza kataali. Ifyo fye fyene ifiihula imbeedzi, kangi fisikuvatanga avaanu ukumufuuwa uNguluvi, ngita kye wugenda uwugulume waakwe uwa kuvapoka avaanu. Uwugulume wa lulagi ulu we wende, ukuta avafuuwa viiyendage uluhuma mu numbula indzelu, ulwikagulo ulunofu, nu lufuuwo lwa ndakyene. Avaanu avangi vádzilekile idzo, vápitukiye mu kulonga amadzwi agangaya luwumbulilo. Viisaka ukuvedza vawulanidzi va milagililwe gya Mose, nde luvedze vasiidzeela dze viilonga, nambe kukangadza. Twidzeela ukutigila, imilagililwe gya Mose minofu ngana umuunu akugininiila ngita uNguluvi kye aagulumiye. Ndakyene imilagililwe sigyaviikiilwe wiimila wa vagolofu, nda haamu, wiimila wa vaanu avasiikwidika imilagililwe, na vagalusi avasikumoogopa uNguluvi na vanya ndzanangifu, si viimike na avasikwifuunya kwa Nguluvi, aviikoma avadadaawo na vangʼinaawo, na avo aviikoma avaanu avangi. Kangi gyaviikiilwe wiimila wa vagoni na vagoosi avakwigona vagoosi kwa vagoosi, navo avakuvagudza avasutu, avadesi, na aviiyiiga mu wudesi, pamwinga ni dzingi dzonda idziiluwa ni mbulanidzo dza ndakyene. Imbulanidzo idzo idzili mu Mola iNofu, yiiwoneesa indolo dza Nguluvi ye iilumbwa. Iyo ye yeene ye áameeliye uNguluvi ndiyidalikage. Ndikumuhongedza uKilisiti Yesu uMutwa veesu ye áameeliye ingufu, pakuva áambwene ukutigila, ndili mutovela-ligendwa muhuuvilwa, akuumbiikaga mu malimo gaakwe. Pa wutalilo ndaali mulonga fivi, ndavapumusaga nu kuvaviifya avaanu vaakwe, napo kangi umwene aamyaniye, pakuva ndaalimaga idzo mu wupuva nu wungaya lufuuwo. Ndakyene uMutwa veesu aamboniye lusungu loloofu hiilo, akuumeelaga ulufuuwo nu wende uwuli mwa Kilisiti Yesu. Ilidzwi ili lya ndakyene, kangi liivagila ukwidikilwa ngʼaani ukutigila, “UKilisiti Yesu aadzile mwe naanyi ukuvapoka avahosi.” Na yuune ndili muhosi ukulutila avanya ndzanangifu vonda. Napo kangi uKilisiti Yesu aamyaniye uneene! Aawoneesiidze uwisamutima waakwe ukwangu nde munya ndzanangifu ukulutila vonda, ukuta ndivedzage kyoledzi ku vonda avahadza vakumufuuwa nu kwanukila uwuumi uwa mbeepali. Lino uwuginalifu ni ndolo apeelwage umwene ifigono fyonda, uMutwa va mbeepali, ye asiifuwa kangi asiiwoneka, ye Nguluvi mwene. Eena. Muswamu-vangu Timoti, uwulagidze uwo we ndikukupeela, wíimiye mu madzwi ga wuvidzi agaalongiilwe wiimila waako. Wiinatilage amadzwi ago, ukuta gakutangage ukuhoma amagoha amanofu. Unywilidzage ulufuuwo nu lwikagulo lunofu. Avaanu avangi vákaanile ukudzilima idzo, neke ulo lúvahuliye ukululeka ulufuuwo lwawo. Mu vaanu avo mwali uHimenayo nu Alekisanda, avo ndímulekiye uSetano, avawundze, ukuta vatane ukumulonga fivi uNguluvi. Ulwitala mu dzonda, ndikuvasungʼanidza ukutigila, mwilapangililage kwa Nguluvi. Mulapangilage kwa Nguluvi, ukuta avatange nu kuvafuunyilila avaanu vonda. Kangi mumuhongedzage uNguluvi wiimila wa vaanu vonda. Muvalapangililage avatwa na vangi vonda avanya wutawulilwe, ukuta twikalage mu lutengamaso nu wiikala dzidzidzi, pamwinga nu kumuginiya uNguluvi nu kuvedza ni migendele imiimike. Idzo nofu, kangi dzikumukeeledza uNguluvi uMupoki veesu, ye iisaka avaanu vonda vapokwage nu kuyidzeela indakyene wiimila waakwe. Pakuva uNguluvi ali yumwinga, kangi pwali umuunu yumwinga umunya kuvateepula avaanu nu Nguluvi, uyo ye Kilisiti Yesu, ye iitawuwe uwuumi waakwe, ukuta avakombodze avaanu vonda. Uwu we woolesi we atupeeliye uNguluvi mu musika gwe aaviikile. Ulu lwe lwene lwe ndíviikiilwe ukuvedza mudalisi nu mutume, kangi ukuvadalikila avasili Vayahudi imola dza lufuuwo lwa ndakyene. Sindiilonga wudesi, idzo dza ndakyene. Lino pepavedzaga pe viilundana ukwifuunya, avamwadaada pe vakwinamula amawoko amiimike mu kulapangila, ndiisaka viitawulilage ngʼaani kwa Nguluvi kingaya ligooga nambe kwibeedza. Ndeeni, avamwayuuva navo ndiisaka vafwalage imyenda igya wusiikamuvili, igisiihunga nyoni, kangi igiikwidikwa. Vatanage ukutiva ifwili, enewuli ukufwala ifiinu ifya sahabu nambe ndzambo, ni myenda igya magoobeli goloofu. Nda haamu, vavedzage ni migendele iminofu, ngita kye lwivagila ku vamwayuuva áviitawuliye ngʼaani ukumoogopa uNguluvi. Umwayuuva avedzage munya wiikala dzidzidzi nu kwileevedza pa kwiwulanidza. Kangi sindikumutawula umwayuuva ukuwulanidza nambe kumukalila umwadaada, nda haamu, avedzage munya kipuliko, pakuva uNguluvi aatalile ukumugava uAdamu, pambele uEfwa. Kangi uAdamu asaadzangiilwe, nda haamu, umudala ye mwene ye aadzangiilwe, iidzumbaga imilagililwe. Neke kangi ahadza iipokwa wugendela wa kuvegala avaana, na vamwayuuva avangi, kangi vahadza viipokwa ngana viigina ukwikala mu lufuuwo, uwende nu wiimike pamwinga ni migendele iminofu. Ilidzwi ili lya ndakyene ukutigila, “Umuunu ye iinungʼuvalila ukuvedza mwimiilidzi va lukombeso, uyo iidoboka amalimo amanofu.” Lino umwimiilidzi iisakulwa avedzage mungaya lugomehedzo, mugoosi va mudala yumwinga, munya kwiwopa, munya luhalawukagudzi, munya kuginikwa, musandzi, ye áwudzeeliye ukuwulanidza ilidzwi lya Nguluvi. Uyo atanage ukwilekeeledza mu wugaadzi nambe kuvedza mutalamu, avedzage muleele, mungaya mabaatu, kangi si mudobofu va magoobeli. Avedzage muunu umunya kwimiilila wunofu inyumba yaakwe, avaana vaakwe vamwidikage nu kumupeela uluginiyo londa. Pakuva, ngana umuunu asiwudzeeliye ukwimiilila inyumba yaakwe yumwene, ahadza iikwimiilila wuli ulukombeso lwa Nguluvi? Atanage ukuvedza muunu ye akaapitwike si musika, pakuva iisunga iiginiye nu kugwila mu luhigo, ngita kye aahigiilwe uSetano. Kangi iisakulwa avedzage muunu ye iikoolelwa inofu na vaanu avasili vafuuwa, ukuta alaaleka agomehedzwe nu kugwila mu lutego lwa Setano. Ndeeni, avatangilidzi vavedzage vanya kuginikwa, vangaya wukedusi, avasikwilekeeledza mu wugaadzi, vatanage ukuvedza vadobofu va magoobeli. Kangi vavedzage vaanu aviikwinatila wunofu indakyene ya lufuuwo nu lwikagulo lunofu. Ava navo vagelwage tandi, ngana vangaya lugomehedzo, apo viidikwage ukulima amalimo ngita vatangilidzi. Ndeeni, avadala vaawo vavedzage vanya kuginikwa, si vaheesi, vavedzage vanya kwiwopa, kangi aviihuuvilwa mu ngʼaani dzonda. Umutangilidzi avedzage mugoosi va mudala yumwinga, umuunu ye iikwimiilila wunofu avaana vaakwe na va mu kaaya yaakwe. Avo aviilima wunofu amalimo ga wutangilidzi, vahadza viiginikwa hiilo. Kangi viivedza nu wukangafu uwa kutagalidza imola ya lufuuwo mwa Kilisiti Yesu. Ndiihuuvila ukwadza ukwako musika mudebe ugwikwadza. Neke kangi ndikukusimbila amadzwi aga, pakuva ngana ndífuvaliye, ugidzeelage imigendele ígivagiye ku vaanu va Nguluvi. Avo ve veene ulukombeso lwa Nguluvi ye ali muumi, simbili, kangi waalo wa ndakyene. Sikooluli ulwiganiiso luluvedzaga, ukutigila imola dze átuvilatuliye uNguluvi, ndakyene dza kudzumwa, ukutigila, UKilisiti iivilatuwe mu lwa muvili, iikoolelwaga nu Mubepo uMwimike ukutigila, mugolofu, iiwonekaga ku vanyamwandza, imola dzaakwe dziidalikwaga mu nyi dzonda, avaanu va lidugulu vakumufuuwaga, iinyamulwaga ukuhelela kukyanya mu ndolo. Lino uMubepo uMwimike iilonga kitafiha ukutigila, ifigono ifya wusililo avangi valaabihilaga ukuniniila ulufuuwo lwa ndakyene. Kangi valaaniniilaga imibepo gya wudzandzi, ni mbulanidzo dza Setano. Avaanu aviiwulanidza idzo vakedusi, kangi vadesi, nu lwikagulo lwawo lúfuwe ngita lúnyaanyiilwe ni kyuma kya mooto. Avaanu avo vakuvakaanidza avangi ukutoola enewuli ukutawuka, nambe kuliya ifyakuliya wuli. Neke kangi uNguluvi aagavile ifyakuliya ifyo, ukuta avafuuwa vafyanukilage mu luhongedzo, pakuva váyidzeeliye indakyene. Ifigawa fyonda fya Nguluvi finofu, ikiinu kikivedzaga kitane ukukaanwa, kyanukilwage ni numbula ya luhongedzo, pakuva ikyo kívaliidzwe wugendela wa lidzwi ilya Nguluvi ni ndapangilo. Ngana uvalongele avafuuwa imbulanidzo idzo, apo wiivedza uli mutovela-ligendwa munofu va Kilisiti Yesu, ye úleliilwe wunofu mu ndakyene iya lufuuwo lwesu ni mbulanidzo inofu dze wiininiila uveeve. Ukaanidzage mbandu isimo dza kataali idzaahela, wiidzooveledzage mbeepali ukumuginiya uNguluvi. Ukugudzooveledza umuvili kuli luwumbulilo padebe. Neke kangi ukwidzooveledza ukumuginiya uNguluvi, kuli luwumbulilo ukulutila ifiinu fyonda, pakuva kukutupeela uluhuuvidzo lwa wuumi wa lino nu wiikwadza. Ilidzwi ilyo ilya ndakyene, kangi liivagila liidikilwage ngʼaani. Mu ilyo twigimba ukulima amalimo, pakuva tukumuhuuvila uNguluvi ye ali muumi, uMupoki va vaanu vonda, hiilo avakumufuuwa. Uvawulanidzage avafuuwa amadzwi ago nu kuvalagidza vaganiniilage. Utanage ukwidikila umuunu ye avedzaga akubede, pakuva uveeve uli muvinano. Nda haamu, wiitangage ukuvedza kyoledzi ku vafuuwa mu ndongele, imigendele, uwende, ulufuuwo ni miikalile imiimike. Ugimbage ukuviimbila avafuuwa uWusimbe uWiimike, ukudalika nu kuwulanidza ukufikila pe ndilaadza. Utane ukubedalila ukulimila ikipeelwa ikili mugati umwako, kye waapeeliilwe kugendela mu lidzwi ilya wuvidzi, nu kuviikilwa amawoko ga vavaha va lukombeso. Ugimbage ukudzilima idzo ni ngufu dzaako dzonda, ukuta mu wuumi waako avaanu vonda vagawonage amalimo ge wiigina ukulima. Wiigelage mu migendele ni mbulanidzo dzaako, pakuva pe wiilima idzo, wiipoka uwuumi waako pamwinga navo avakukupulikidza. Utanage ukumukabusa umugogolo, nda haamu, umuginiyage ngita daado. Avadiimi uvalimilage ngita vanungʼuwo. Uvalimilage avamwayuuva avagogolo ngita vayuuwo, na vahindza uvalimilage mu wunofu wonda ngita vahaadzawo. Uvaginiyage avamwayuuva avangaya lutango ávafwiliilwe na vagoosi. Neke kangi umwayuuva umufwile ye avedzaga ye ali na vaana na viidzukulu avo, viiwulanidzage ukumutovela iligendwa uNguluvi pa kuvatanga avali mu nyumba dzaawo. Ndeeni, viipilusa lwe vavalimiye avavaha vaawo, pakuva uNguluvi iikeela ewo. Umwayuuva umufwile nu mugoosi, ye angaya muunu va kumutanga, uluhuuvilo lwakwe uyo luli kwa Nguluvi swe, akwifuunya nu kulapangila kwa Nguluvi ikilo nu muunyi, ukuta amutange. Neke kangi umwayuuva umufwile ye iikeela uwudobofu wa nyi, uyo áfuwe mu numbula, nde avedze iiwoneka muumi. Uvapeelage avafuuwa indagiilidzo idzi, ukuta vatanage ukuvedza nu lugomehedzo. Ngana umuunu ye avedzaga asikuvaloleela avanyangʼolo vaakwe, hiilo va mu nyumba yaakwe, uyo iivedza álukaanile ulufuuwo, kangi iivedza muviifu ukulutila ye asiifuuwa. Umufwile nu mugoosi ye iivagila ukuviikwa mu mbalilo, ukuta aanukilage ulutango, avedzage ni myaka ukuvangila makyumi mutanda (60), kangi avedzage yula ye akali mudala va mugoosi yumwinga. Oolelwage wunofu mu malimo gonda amanofu, ngita ukuvalela avaana vaakwe wunofu, ukuvasangila, ukuvaanukila wunofu avafuuwa vagendzi, kangi ukuvatanga avali mu nalamu, ukwitawulila ngʼaani yumwene mu malimo gonda amanofu. Kangi avabuhu avafwile na vagoosi, utanage ukuvaviika mu mbalilo iya vafwile, pakuva uwudobofu wa muvili pe wukuvalema ukulutila ukwitawulila ngʼaani kwa Kilisiti, apo vahadza viisaka ukutawuka kangi. Wiimila wa ulo, viivedza nu luhigo, pakuva válulekile uluhuuvidzo lwawo kwa Kilisiti, ulwa kusigala kitatawuka kangi. Pamwinga na ulo, vakwiwulanidza uwugata pe viihelanidza inyumba ni nyumba. Si wugata weene hela, nda haamu, uwuheesi, ukuhanga mu malimo ge viilima avangi nu kulonga isidzivagiye. Napo kangi, ndiisaka avabuhu avafwile avo, vatawukage, vavegalage avaana nu kuloleela inyumba dzaawo, ukuta vatane ukumupeela umutavangwa uwiimilo wa kuvaliga. Lino avafwile avangi váyagile, vábapiye kwa Setano. Neke kangi, ngana umwayuuva umunya lufuuwo ali na vamwayuuva avafwile na vagoosi mu lukolo lwakwe, avatangage ukuta ulukombeso lutane ukudodelwa. Apo pe peene ulukombeso lwivedza nu ludali ulwa kuvatanga avafwile avangaya lutango ndakyene. Avavaha va lukombeso aviilongodza wunofu, vaginwage nu kuhombwa wunofu, hiilo avo avakwitawulila ukudalika nu kuwulanidza. Pakuva mu Wusimbe uWiimike lúsimbiilwe ukutigila, “Utanage ukuyiwopa umulomo isenga pe yiisegeya ingana pa lusegeyelo.” Kangi lúsimbiilwe ukutigila, “Umulima-malimo iivagila ukuhombwa uluhombo lwakwe.” Utanage ukwidikila ukupulikidza inongwa wiimila wa muvaha va lukombeso, ngana kungaya woolesi wa vaanu vavili enewuli vadatu. Nda haamu, avavaha aviigina ukulima uwuhosi, uvakenyelage pa vaanu avangi, ukuta avangi voogope. Ndikukulagidza pa miiho ga Nguluvi, na pa miiho ga Kilisiti Yesu na vanyamwandza avahaagulwa ukutigila, wiinatilage indagiilidzo idzo, utanage ukuhiga kisaatu kitayidzeela indakyene yonda, utanage ukwimila lubali mu malimo gonda ge wiilima. Utanage ukwangufya ukumwimika umuunu mu malimo ga Mutwa, pakuva ngana umwimike umuhosi mu malimo ago, na yuuve wiivedza wíyingiidze mu ndzanangifu yaakwe. Uveeve uvedzage mugolofu. Ukuvangila lino, ulekage ukunyuwa ululenga lwene, unyuwage idifwayi padebe wiimila wa wutamwa waako wa lileme, ni fitamwa ifingi fye wiitamika kavilikavili. Utanage ukwangufya ukuviimika avaanu mu malimo ga Mutwa, pakuva avaanu avangi, indzanangifu dzaawo dzili pa weelu hela, dzikuvalongola ku luhigo. Neke kangi avaanu avangi, indzanangifu dzaawo dzikuvaniniila kumbele ukwawo. Luli ndeeni na malimo amanofu giiwoneka pa weelu hela, neke ágafihiime galaavedza pa weelu. Avasutu vonda avafuuwa, vavaginiyage avakomi vaawo, ukuta ilitaawa lya Nguluvi ni mbulanidzo dzeesu dzitanage ukulongwa fivi. Avasutu avali na vakomi vaawo aviifuuwa, vatanage ukuvabeda, pakuva navo vafuuwa. Nda haamu, vavalimilage wunofu kulutila, pakuva avakomi avo viikwanukila uluwumbulilo wiimila wa malimo gaawo, ve vafuuwa, kangi vende. Idzo dze dzeene dze uwulanidzage nu kuvasungʼanidza avafuuwa vadzininiilage. Poovali avaanu aviiwulanidza imbulanidzo dza wudesi, isidziikwidiingʼana na madzwi ga ndakyene ge aawulaniidze uMutwa veesu uYesu Kilisiti. Kangi dzisiikwidiingʼana ni mbulanidzo idzikuvalongodza avaanu ukumuginiya uNguluvi. Avo vámemile ikidada, vasiidzeela kikivedzaga. Avaanu ndawuli avo, vali nu wudobofu ngita wutamwa, ukwibeedza wiimila wa madzwi. Mu mbeedzi idzo yiihumila igiila, amabaatu, amaligo, indagiilidzo ukuhoodzehedza uwuviifu wa vaanu, nu kwidzodzogola mbeepali. Avaanu avo, váanangiike uluhala, kangi vali hela indakyene. Viihambula ukulima amalimo ga Nguluvi ye ngʼaasi ya kusavila uluwumbulilo lwa wumosi. Neke kangi umuunu ye akumuginiya uNguluvi nu kwisiikila ni fiinu fye ali nafyo, uyo ali nu luwumbulilo ulukomi hiilo. Pakuva sitwadzile ni kiinu mu lidugulu umu, kangi tusiihega ni kiinu. Lino, ngana tuli nafyo ifiliyo ni fya kufwala, apo twisiikilage na ifyo. Neke kangi avo aviidoboka ukuvedza vamosi, viigwila mu ngemyo nu kwibatwa nu mutego gwa wudobofu uwuli poloofu uwa wupuva uwiikwananga. Uwudobofu uwo, wukuvakwegela avaanu ku miyagile na ku lutipulo. Pakuva ukudoboka amagoobeli lye lidela ilya mbiifu idzili poloofu. Avangi válulekile ulufuuwo wiimila wa kudoboka amagoobeli, vali nu wuvafi wukomi ngita muunu ye akwihoma mwene. Neke kangi uveeve muunu va Nguluvi, udzinyilage idzo. Uniniilage uwugolofu, umuginiyage uNguluvi, uvedzage nu lufuuwo, uwende, ulwigugumidzo nu wuleele. Ugimbage ukuhoma amagoha amanofu ga lufuuwo, uwuumiililage uwuumi uwa mbeepali we akukemeeleliye uNguluvi, pala pe waanakile ulufuuwo lwako pa miiho ga voolesi voloofu. Ndikulagidza idzi pa miiho ga Nguluvi, ye akufipeela uwuumi ifiinu fyonda, na pa miiho ga Kilisiti Yesu, ye ooleliye uwoolesi uwunofu pa miiho ga Pondyo Pilato. Ukolaatidzage ululagi ulu kingaya nongwa enewuli lugomehedzo, ukufikila pe alaavedza iikwadza uMutwa veesu uYesu Kilisiti. Ukwadza kwakwe kulaavedza musika gwe aagelaniidze uNguluvi ye iiginikwa, ye mwene uMutemi yumwinga ye ali mwene, uMutwa va vatwa nu Mulugu va valugu. Uyo ye mwene ifuwa siyilamuwona, akwikala pa lumuli lwe asiigela ukuhegelela muunu, kangi sikwali umuunu ye amuweene, na ye iigela amuwone. Uluginiyo ni ngufu ali nafyo mbeepali. Eena. Uvalagidzage avamosi vatanage ukwinunumula nambe kuhuuvila uwumosi waawo uwukwikala musika mudebe. Nda haamu, vamuhuuvilage uNguluvi ye akutupeela ifiinu fyonda mu wusandzi waakwe, ukuta tufilimilage mu lukeelo. Uvalongelage valimage inofu, vavedzage vamosi va malimo amanofu, vavedzage vasandzi, kangi viitawulilage ukuhangana uwumosi waawo na vangi. Pa kulima ewo, vakwiviikila uwumosi kukyanya ngita luutu ulukangafu mu musika ugwikwadza, ukuta vaanukile uwuumi wa ndakyene. Timoti, ukolaatidzage wunofu indakyene ye waapeeliilwe. Wiiyefyage mu madzwi gaahela agasikumuginiya uNguluvi, imbeedzi idza wupuva idza kubeedza indakyene, idzo dze viitigila avaanu we wukoola. Avaanu avangi víidikiye uwukoola uwa wudesi uwo, viihenaga ulufuuwo lwawo. Ulusungu luvedzage naanye. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Pawulo. Uneene ndili mutume va Kilisiti Yesu wugendela wa mikeelelele gya Nguluvi. Ndítumiilwe ukuta nditagalidzage imola iya wuumi. UNguluvi aahuuviidze ukutigila, uwuumi uwo wiiwoneka wugendela wa kumufuuwa uKilisiti Yesu. Ndikukusimbila uveeve Timoti, ye uli ngita muswamu-vangu mwende. Ulusungu, ulupyana nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDaada nu kwa Kilisiti Yesu uMutwa veesu, fivedzage naave. Ndikumuhongedza uNguluvi, ye ndikumutovela iligendwa lino mu lwikagulo lunofu, ngita kye vamulimiye avakuuhu. Kangi ndikumuhongedza, pe ndikukwiwuka mu ndapangilo dzangu, ikilo nu muunyi. Pe ndiikwiwuka amoohodzi gaako umusika pe twilagana, ndiidoboka hiilo ukutaangʼana naave, ukuta ndimemywe ulukeelo. Kangi ndiikwiwuka ulufuuwo lwako lwa ndakyene. Ulufuuwo ulo, aali nalo upaapo uLoyisi nu yuuwo uEwunike, ndiidzeela ukutigila, na yuuve uli nalo. Wiimila wa ulo, ndikukwiwusa ukutigila, ugimbage ukufungidza ikipeelwa kyako, ukuta kyakage ngita mooto, ikipeelwa ikyo akupeeliye uNguluvi wugendela wa kukuviikila amawoko gangu, pe ndakwimiike mu malimo ga Nguluvi. Pakuva uMubepo uMwimike ye atupeeliye uNguluvi si va woogofi, nda haamu, va ngufu, uwende nu kwiwopa. Lino utanage ukuwona nyoni ukoolela imola ya Mutwa veesu uYesu Kilisiti, nambe kuwona nyoni pakuva ndili mu ndinde wiimila waakwe. Nda haamu, uhangage naane mu mumuko wiimila wa Mola iNofu, wugendela wa ngufu ye wiikwanukila ukuhuma kwa Nguluvi. Umwene atupokile nu kutukemeelela ku miikalile imiimike. Asaalimile ulo wiimila wa malimo geesu amanofu, nda haamu, aalimile wiimila wa mikeelelele gyakwe nu lusungu lwakwe. Ulusungu ulo, atupeeliye wugendela mwa Kilisiti Yesu, ukuhuma pe kisinaa kigawa kikivedzaga. Lino uNguluvi ávilatuwe ulusungu lwakwe ukwesu, wugendela wa kwadza uMupoki veesu uKilisiti Yesu. Uyo ádelwidze ingufu dza fuwa, kangi wugendela wa Mola iNofu, áwoneesiidze uwuumi uwa mbeepali. Wiimila wa Mola iNofu iyo, áanyaaguwe ndivedzage mudalisi, mutume, kangi muwulanidzi. Lwe lwene ndiipumuka mu idzi, neke kangi sindiiwona nyoni, pakuva ndímudzeeliye ye ndikumufuuwa. Kangi ndiidzeela ndakyene ukutigila, uKilisiti ali ni ngufu iya kuloleela wunofu iMola iNofu ye áameeliye ukufikila ikigono kye alaapiluka. Imbulanidzo dza ndakyene dze ndakuwulaniidze, idzo ukolaatidzage wunofu mu lufuuwo nu wende uwuli mwa Kilisiti Yesu. IMola iNofu ye úpeeliilwe, uyiloleelage mu ngufu dza Mubepo uMwimike ye akwikala mugati umwesu. Timoti, wiidzeela ukutigila, avafuuwa voloofu va mugoola gwa Asya váandekile. Mugati umwawo mwali uFugelo nu Helimogene. UMutwa Yesu avapyanilage ava mu nyumba iya Onesifolo, pakuva ayikeeledzaga inumbula yangu nyakoloofu. Kangi asaaweene nyoni ukwadza kuundola pe ndili mu ndinde, nda haamu, umusika pe aadzile ku wudzenge wa Loma, aagimbile ukuunemula ukufikila pe akuumbona. UMutwa Yesu aali amupeelage ulupyana uOnesifolo pa kigono ikya luhigo kila. Na yuuve wiidzeela wunofu mu ndzoloofu dze aanangile ku wudzenge wa Efeso. Lino uveeve muswamu-vangu, uvedzage ni ngufu wugendela wa lusungu lwa Kilisiti Yesu. Ukiipulikaga imbulanidzo dze ndikiiwulanidzaga pa miiho ga voolesi voloofu, lino idzo uvapeelage avaanu aviihuuvilwa, ukuta vavawulanidzage ndeeni avangi. Wiigugumidzage mu mumuko pamwinga naane, uko kwe kwene ukuvedza mukolakyanda munofu va Kilisiti Yesu. Umukolakyanda pe ali mu malimo ga wukolakyanda, akwiyefya ukulima amalimo agasili ga wukolakyanda, ukuta amukeeledze umukomi vaakwe. Ndeeni, umuunu ye iihanga ingwila ya mikino, asiipeelwa ingeela ya ngwila ngana asiinatiye imigendzehedze gya ngwila. Umuunu ye iikangala pigimilo, iivagila ukuvedza va kutala ukwanukila ulubali lwa mbene. Udzihoodzage mbandu idzo dze ndiilonga, pakuva uMutwa ahadza akukupeela uluhala ulwa kudzidzeela dzonda. Umwiwukage uYesu Kilisiti va kipelela kya mutwa Dawudi, ye aadzulubwiswe nu Nguluvi ukuhuma ku wulungu. Iyo, ye yeene iMola iNofu ye ndiidalika. Wiimila wa ulo, uneene ndiipumuka pa kupingwa ni minyololo ngita ndili mwanandzi. Nda haamu, ilidzwi lya Nguluvi lisiipingwa nda. Neke lino, uneene ndikwigugumidza mu malimo gonda wiimila wa vahaagulwa va Nguluvi, ukuta navo vaanukile uwupoki uwuli mwa Kilisiti Yesu, pamwinga ni ndolo dza mbeepali. Ilidzwi ili ilya ndakyene ukutigila, “Ngana twafwiliise nu Kilisiti, kangi tulaavedza vuumi pamwinga nave. Ngana tukwigugumidza, tulaatemasa nave. Nde tumukaane, nave alatukaana. Uneefwe ngana tusiihuuvilwa, umwene iisigala ukuvedza muhuuvilwa ifigono fyonda, pakuva umwene asikwikaana mwene.” Uviiwusage avaanu amadzwi ago nu kuvawunga pa miiho ga Nguluvi, valekage ukwibeedza wiimila wa madzwi agangaya luwumbulilo. Imbeedzi idzo dzingaya luwumbulilo, dzikuvaananga hela aviipulikidza. Ugimbage ukuvedza mulima-malimo munofu ye iikwidikwa nu Nguluvi, kwe kutigila umulima-malimo umungaya nyoni, ye iiwulanidza indakyene ya lidzwi ilya Nguluvi ngita kye yiisakulwa. Wiiyefyage mu madzwi gaahela agasikumuginiya uNguluvi, pakuva ago giigina ukuvaviika avaanu kutaali nu Nguluvi. Imbulanidzo dzaawo dziitagalila ngita likoongʼo iliiwodza umuvili. Mu avo mwali uHimenayo nu Fileto, avo váyagile mbandu, váyilekile indakyene. Viikwananga ulufuuwo lwa vaanu avangi pe viitigila, uludzulubuko lwa vaafuwe lukapihumila. Neke kangi avaanu aviikwima sipi, vali ngita waalo uwukangafu úwuviikiilwe nu Nguluvi. Pakyanya pa waalo uwo, gásimbiilwe amadzwi aga, “UMutwa ávadzeeliye avaakwe,” kangi, “Umuunu ye avedzaga ye akwitambula ukutigila, umwene va Mutwa, apitukage ukuhuma ku wuhosi.” Mu nyumba iya mumosi, moofili ifikoongʼolo ifya fyuma ni fya sahabu, ifiilimilwa mu malimo ga luginiyo. Kangi moofili ifikoongʼolo ifya lilongo ni fya mabiki ifya kulimila amalimo agangaya luginiyo. Ndeeni, ngana umuunu iivaladze pa kuwuleka uwuhosi wonda uwo, ahadza iivedza kikoongʼolo ikihaagule íkivaliidzwe, kangi ahadza iivagila kwa Mutwa, iimikwe ku malimo gonda amanofu. Wiiyefyage nu wudobofu uwa wubuhu, ufwimage uwugolofu, uvedzage nu lufuuwo, uwende nu lutengamaso. Wiinatilage idzo pamwinga na vonda avakumutambula uMutwa ulunya numbula ndzelu. Wiiyefyage mu mbeedzi idza wupuva idzingaya luwumbulilo, pakuva wiidzeela ukutigila, idzo dziihula mabaatu. Umutovela-ligendwa va Mutwa asiikwidikwa ukuvedza munya mabaatu. Nda haamu, avedzage muleele ku vaanu vonda, adzeelage ukuwulanidza nu munya lwigugumidzo. Kangi avawungage mu wuleele avakwibeedza nu mwene, ukuta ngana luhwane uNguluvi avapeele ukupela nu kuyidzeela indakyene. Apo uluhala lwawo luhadza lukuvapilukila, vahadza viipokwa ku mutego gwa Setano ye ávakamuliidze, ukuta valimage lwe iisaka umwene. Lino uludzeelage ukutigila, ifigono fya wusililo filaadza imisika imitalamu. Avaanu valiiyendaga veene, valaavedza nu wudobofu wa magoobeli, nu lwinunumulo, nu wiiginisi, aviilonga fivi, avanya lukana ku vavaha vaawo, avangaya luhongedzo nu wiimike. Kangi avo valaavedza vangaya wende, vangaya lwiteepulo, vanya maligo, vangaya kwiwopa, vatalamu, vasiikeela inofu, viisutula, viilima amalimo kitahoodza ulwihumila kuwutalo, vanya kidada, valaaleka ukumwenda uNguluvi wiimila wa wudobofu wa nyi. Avaanu avo, viiwoneka mwivala ngita vakumuginiya uNguluvi, neke kangi mu numbula dzaawo viikaana ingufu dzaakwe. Wiiyefyage na vaanu ndawuli avo. Mu avo, moovali aviikwingila nu wugulume uwuviifu mu nyumba dza vaanu, nu kugalula uluhala lwa vamwayuuva avapuva, avahoyamiidzwe ni ndzanangifu dzaawo, nu kulongodzwa nu wudobofu uwuli poloofu. Avamwayuuva avo vakwiwulanidza mbeepali, neke kangi viilemelelwa ngʼaani ukuyifika indakyene. Avaanu avo vakuvadzanga avamwayuuva, viibeedza indakyene ngita uYane nu Yambule kye vamubeedziidze uMose. Avaanu avo vali nu luhala úluhenile, lwe lwene ulufuuwo lwawo lungaya luwumbulilo. Nda haamu, vasiifika pepavedzaga, pakuva uwupuva waawo wuhadza wiidzeeleka pa weelu ku vaanu vonda, ngita kye lwali kwa Yane nu Yambule. Neke kangi úniniiliye imbulanidzo dzangu, imigendele, uwugulume, ulufuuwo, uwisamutima, uwende nu lwigugumidzo lwangu. Wiidzeela ukutigila, avaanu vaandimiye wuviifu nu kuumumusa pe ndaali ku wudzenge wa Andyokya, Ikoniyo ni Lisitila. Kangi wiidzeela ukutigila, ndiigugumidzaga mu nalamu dzonda, neke kangi uMutwa aamokage mu dzonda idzo. Eena, avafuuwa vonda va Kilisiti Yesu aviisaka ukwikala imiikalile gya kumuginiya uNguluvi, vahadza viipumuswa. Neke kangi avaanu avahosi na vadzandzi, vahadza viiginalidza uwuviifu waawo, viidzangaga nu kudzangwa vaveene. Neke kangi uveeve wiikalage mu idzo dze waawulaniidzwe nu kudzifuuwa mu wumasimike, pakuva wiidzeela ve va ani avakuwulaniidze. Ukuhuma pa waana úwudzeeliye uWusimbe uWiimike, úwuhwanile ukukupeela uluhalawukagudzi lwa kwanukila uwupoki wugendela wa kumufuuwa uKilisiti Yesu. UWusimbe uWiimike wonda wúsimbiilwe mu wulongodzi wa Nguluvi. Uwo wiivagila ukuwulanidza indakyene, ukuvakenyela avaanu uwuhosi waawo, ukuvapitusa aviikwangula nu kuvalongodza vavedzage vagolofu. Pa lwene ulo, umuunu va Nguluvi iivedza ákwiliye nu kugelanidzwa ukugalima amalimo gonda amanofu. Ndikukulagidza idzi pa miiho ga Nguluvi, na pa miiho ga Kilisiti Yesu, ye alavahiga avuumi na ávafuwe, kangi iikwadza mu kutema, pakuva ali Mutwa. Udalikage ilidzwi lya Nguluvi, ulimage ulo umusika ugwivagila nu ugusiivagila. Uvakenyelage, uvawungage aviikwangula, uvakangadzage ni mbulanidzo mu wisamutima wonda. Ulimage ewo, pakuva gulaadza umusika avaanu pe vasilaapulikidza imbulanidzo dza ndakyene. Valaasaka ukupulikidza amadzwi agakuvakeeledza swe, nu kuhaagula avawulanidzi voloofu va kuvawulanidza dze viikeela hiilo ukupulika. Valaakaana ukupulikidza indakyene, valaaseedukila isimo dzaahela. Lino uveeve uvedzage munya kwiwopa mu ngʼaani dzonda. Wiigugumidzage mu mumuko, ulimage amalimo ga kudalika iMola iNofu ya Nguluvi, ulimage wunofu mu wulimila-vangi waako wonda. Ndikukulongela idzo, pakuva idanda yangu yili biihi ukutawulwa ngita difwayi iyiisopwa pa wusembe. Kwe kutigila, umusika gwangu gwa kufuwa guli biihi. Ndíhomile amagoha manofu, ndímalile ulugendo, kangi ndíloleeliye ulufuuwo lwesu. Lino lúsigiye ukuyaanukila ingeela ya wugolofu, ye yeene uMutwa, umuhidzi ye mugolofu, alaameela ikigono ikya luhigo, sindimwene hela, nda haamu, alavapeela navo vonda aviihuuvila ukwadza kwakwe. Timoti, waangupage ukwadza ukwangu, pakuva uDema áandekile, áheliye ku wudzenge wa Tesalonike. Álimile ewo, pakuva áwukeeliye uwudobofu wa nyi. Kangi uKilesike áheliye ku mugoola gwa Galatya, uTito áheliye ku mugoola gwa Dalamatya. Yu Luka mwene, ye ali apa pamwinga naane. Lino waadzasage nu Maluko, pakuva ahadza akuunanga mu malimo ga Nguluvi. UTikiko, ndikamutumile ku wudzenge wa Efeso. Pe wiivedza wiikwadza, waadzage ni likoote lyangu lye ndalilekile kwa Kalipo ku Tolowa uko, kangi waadzage ni fitabu fyangu, hiilo ifya ngwembe ifyo. UAlekisanda umupondzi va fyuma, áandimiye imbiifu ndzoloofu. UMutwa ahadza akumuhiga wiimila wa malimo gaakwe. Na yuuve wiiyangalilage nu muunu uyo, pakuva akiibeedzaga hiilo imbulanidzo dzeesu. Ulwa kutala pe ndaakaanaga pa luhigilo, asaali pwali nambe muunu yumwinga uva kuunanga, vonda vaandekile. UNguluvi atanage ukuviidikila ulukaani ulo. Neke kangi uMutwa aali pamwinga naane, akuumeelaga ingufu dza kudalika ilidzwi mu wukwilifu wonda, ukuta avaanu vonda avasili Vayahudi vapulike. UMutwa akuumokaga mu fuwa, pakuva ndaali ngita ndili mu mulomo gwa nyalupala. UMutwa alaamoka mu mbiifu dzonda nu kuundoleela, ukufikila pe ndiifika ku wutwa waakwe uwa kukyanya. Indolo apeelwage umwene mbeepali na mbeepali. Eena. Uvahungilage uPulisila nu Akila na va mu nyumba iya Onesifolo. UElasito ásigiye ku wudzenge wa Kolindo. UTulofimo ndamulekile ku Mileto, pakuva aali mutamwa. Lino, waangupage ukwadza pe gusinaa gufikila umusika gwa ngʼaala. UEwubulo, uPude, uLinusi nu Kilawudya, pamwinga na vafuuwa vonda, vakukuhungila. UMutwa avedzage naave. Ulusungu lwakwe luvedzage naanye nyivonda. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Pawulo. Uneene ye ndili mutovela-ligendwa va Nguluvi, kangi ndili mutume va Yesu Kilisiti. Uneene ndítumiilwe ndivalagile avahaagulwa va Nguluvi, ukuta vamufuuwe nu kuyidzeela indakyene wiimila wa Yesu Kilisiti. Indakyene iyo yikuvalongodza ukumuginiya uNguluvi, nu kuvapeela uluhuuvilo lwa wuumi uwa mbeepali. UNguluvi aahuuviidze idzo ukuhuma pe kisinaa kigawa kikivedzaga, kangi umwene asiilonga wudesi. Lino umusika gwe aahaaguwe ugwa kudzivilatula idzo gúfikile, wugendela wa mola dze áameeliye uNguluvi uMupoki veesu, nu kuundagidza ndidalikage. Ndikukusimbila uveeve Tito, ye uli muswamu-vangu va ndakyene mu luhangano lwa lufuuwo. Ulusungu nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu, nu kwa Kilisiti Yesu uMupoki veesu, fivedzage naave. Ndakulekile ku Kilete, ukuta uwuyape amadzwi agangiye mu lukombeso lwa vafuuwa, nu kuvahaagula avavaha mu ndzenge dzonda ngita kye ndakulagiidze. Umuvaha va lukombeso, iisakulwa avedzage muunu ye angaya lugomehedzo luluvedzaga. Avedzage mugoosi va mudala yumwinga, avaana vaakwe vavedzage vafuuwa, vatanage ukuvedza vagalagala enewuli avasiikwidika. Pakuva umwimiilidzi ye ápeeliilwe amalimo ga Nguluvi, iisakulwa avedzage muunu ye angaya lugomehedzo luluvedzaga. Atanage ukuvedza munya kidada, mupeefu va ligooga, mugaadzi, munya mabaatu, kangi atanage ukuvedza mudzandzi, ukuta iisavile imaale. Nda haamu, avedzage musandzi ku vagendzi, ye iikeeledzwa ni nofu, umunya kwiwopa, mugolofu, mwimike kangi muwunge. Avedzage munya kwinatila wunofu iMola iNofu ngita kye aawulaniidzwe, ukuta avedzage nu ludali ulwa kuvakangadza avaanu ni mbulanidzo dza ndakyene, nu kuvadwedza aviibeedza imbulanidzo idzo. Ndiilonga idzo, pakuva koovali voloofu avasiikwidika, aviilonga amadzwi agangaya luwumbulilo, kangi vadzandzi, hiilo aVayahudi avafuuwa aviikangadza imivedzehedze gyawo gya wusinge. Avaanu avo vakaanidzwage ukuwulanidza, pakuva viikwananga ulufuuwo lwa vaanu mu nyumba ndzoloofu. Viiwulanidza amadzwi agasivagiye, ukuta vaanukile amagoobeli wugendela wa wudzandzi. Nu muyaawo yumwinga viiwona ngita muvidzi, aalongile ukutigila, “Avakilete vadesi mbeepali, vakali ngita makooko ga mudaasi, valiya hiilo, kangi vagata.” Uwoolesi uwu wa ndakyene. Wiimila wa ulo, uvakenyelage hiilo, ukuta vavedzage nu wumasimike mu lufuuwo. Valekage ukupulikidza isimo dzaahela idza Vayahudi nambe ndagi dza vaanu aviikaana indakyene. Ku vaanu avagolofu, ifiinu fyonda fívaliidzwe. Neke kangi ku vaanu avalamafu na avasiifuuwa, ifiinu fyonda lupumba, ndiweene amahoodzo gaawo nu lwikagulo lwawo, fímemile uwulamafu. Viitigila vámudzeeliye uNguluvi, neke kangi mu migendele gyawo vakumukaana. Avo ve veene avakumuviifya uNguluvi, vagalusi, vasiivagila ukulima ulukaani lunofu nambe lumwinga. Neke kangi uveeve, uvawulanidzage avaanu amadzwi agiihuma mu mbulanidzo dza ndakyene. Uvawulanidzage avamwadaada avagogolo vavedzage vanya kwiwopa, kangi vanya kuginikwa, vanya luhalawukagudzi, vavedzage nu wumasimike mu lufuuwo, uwende nu lwigugumidzo. Avamwayuuva avagogolo, ndeeni uvawulanidzage vavedzage ni migendele igya kumuginiya uNguluvi. Vatanage ukuvedza vaheesi, vagaadzi, nda haamu, vavawulanidzage avangi inofu, ukuta avo vavawulanidzage avamwayuuva avabuhu, ukuta vaveendage avagoosi vaawo na vaana vaawo. Kangi vavawulanidzage avamwayuuva avabuhu, ukuta vavedzage vanya kwiwopa, vavedzage vagolofu, vawombage amalimo mu nyumba dzaawo, vavedzage vasandzi, viilefyage ku vagoosi vaawo, ukuta ilidzwi lya Nguluvi litane ukulongwa fivi. Ndeeni na vavinano, uvasungʼanidzage vavedzage vanya kwiwopa. Na yuuve, uvedzage kyoledzi ukwawo pa kulima inofu mu madzwi gonda, uvawoneesage indakyene nu wumasimike mu mbulanidzo dzaako. Amadzwi ge wiilonga, gatanage ukuvedza nu lugomehedzo, ukuta avaanu avakukubeedza vayeyewuswage, pakuva vasili ni lidzwi ilya kutulonga fivi. Na vasutu, viilefyage ku vatwa vaawo mu dzonda, vavakeeledzage, valekage ukwibeedza navo. Kangi vatanage ukuhiidza, nda haamu, vawoneesage ukutigila viihuuvilwa, ukuta amalimo gaawo gonda gavahulilage avangi ukukwegwa ni mbulanidzo dza Nguluvi uMupoki veesu. Uwulanidzage idzo, pakuva uNguluvi aawoneesiidze ulusungu lwakwe wugendela wa kuvapoka avaanu vonda. Ulusungu ulu lukutuwulanidza ukutigila, tuwukaanage uwuhosi nu wudobofu uwa nyi. Umusika pe tugenda mu nyi, tuvedzage vanya kwiwopa, vagolofu kangi vanya migendele igya kumuginiya uNguluvi. Twikalage ewo, umusika pe twihuuvila ikigono ikinofu ikya kupiluka kwa Yesu Kilisiti pe iiwoneka mu ndolo. Umwene ye Nguluvi uMukomi nu Mupoki veesu. Uyo iitawuwe yumwene uwuumi waakwe, ukuta atukombodze mu wuhosi wonda, nu kutuvaladza tuvedzage vaanu vaakwe va ndakyene, aviidoboka ukulima inofu. Uvawulanidzage avafuuwa dzonda idzo, uvakangadzage nu kuvakenyela mu wutawulilwe wonda. Neke lino, utanage ukubedwa nu muunu ye avedzaga. Uviiwusage avaanu ukutigila, viilefyage nu kuviidika avatemi na vanya wutawulilwe. Kangi viikalage lutegase ukulima amalimo gonda amanofu. Uviiwusage vatanage ukumulonga fivi umuunu, vatanage ukuvedza ni mbeedzi, vavedzage valeele. Vavedzage vanya wiileevedzi ku vaanu vonda. Ndiweene na yuufwe pakataali, umusika pe twali tusinaa tumufuuwa uYesu, twali vapuva, vagalusi, kangi twadzangiilwe. Twali vasutu va wudobofu wuviifu. Imiikalile gyesu gyali gya wuhosi ni giila, avaanu vatuviipiye, na yuufwe twavaviipiye. Neke kangi uNguluvi uMupoki veesu átuwoneesiidze uwunofu nu wende waakwe, akutupokaga. Asaalimile ewo wiimila wa malimo geesu amanofu ge twalimile, nda haamu, aalimile ulu wiimila wa lupyana lwakwe. Akutuvaladzaga uwuhosi weesu, uko kwe kwene kwe kuholwa wupiya, kangi átupeeliye uwuumi uwupiya wugendela mwa Mubepo uMwimike. Átusukuliye uMubepo uMwimike ngaya kigelelo wugendela mwa Yesu Kilisiti uMupoki veesu, na mu lusungu lwakwe átwidiike ukuvedza vagolofu, ukuta tuvedzage vanya kuhaala uwuumi uwa mbeepali we twihuuvila. Ilidzwi ilyo, lya ndakyene. Ndiisaka ukangadze imbulanidzo idzi, ukuta avakumufuuwa uNguluvi, ifigono fyonda vahoodzage nu kugimba ukulima amalimo amanofu. Imbulanidzo idzo dze nofu, kangi dzinya luwumbulilo ku vaanu vonda. Neke kangi wiiyefyage ni mbeedzi dza wupufi, nu mufudiingʼano gwa mataawa ga ngʼolo idza kataali, imbeedzi na mabaatu ga milagililwe gya Mose, pakuva dzonda idzo dzingaya luwumbulilo, kangi dzili kiyagi hela. Umuunu umusongasa, umuwungage lwa kutala nu lwa kavili. Ngana asiipulika, wiiyefyage nave. Úludzeeliye ukutigila, umuunu ye ali ewo, áhenile indakyene, kangi mulima-ndzanangifu ye íihigile mwene. Ndílamuwe ukuhelela kwikala kula, ku wudzenge wa Nikapoli pa musika gwa ngʼaala. Neke kangi ndihadza ndikumutuma ukwako uAlitema enewuli uTikiko. Wone afike ukwako uko, uveeve waangupage ukwadza ku Nikapoli twiwone. Ugimbage ukuvatanga uSena umukaguli-ndagi nu Apolo, uvapeelage fyonda ifya kuvatanga mu ngʼaasi, ukuta kitane ukukeepa kiinu. Na vayiisu navo, viiwulanidzage ukulima inofu ifigono fyonda, ukuta vavatangage avanya wugulume uwa ndakyene, neke mu miikalile gyawo vavelekage ifiveleko. Avaanu vonda avali pamwinga naane, vakukuhungila. Lino na yuuve, uvahungilage avafuuwa avende vonda. Ulusungu luvedzage naanye nyivonda. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Pawulo, ye ndídindiilwe mu ndinde wiimila wa kudalika iMola iNofu ya Kilisiti Yesu, ndikukusimbila uveeve Filimoni. Uneene nu mufuuwa muyangu uTimoti, tukukuhungila uveeve ve mwende veesu kangi muyiisu mu malimo. Tukumuhungila uAfya umuhaadza-veesu mu lufuuwo, pamwinga nu Alikipo umuhoma-magoha muyiisu mu malimo ga Nguluvi, na vafuuwa avaavilundana mu nyumba yaako. Ulusungu nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDadiisu, nu kwa Mutwa Yesu Kilisiti, fivedzage naanye. Ifigono fyonda pe ndikukulapangilila, ndikumuhongedza uNguluvi, pakuva ndiipulika imola ya lufuuwo lwako kwa Mutwa Yesu, nu wende waako ku vafuuwa vonda. Ulufuuwo lwako lúkuhambwise ukuvedza nu luhangano na vangi. Ndiilapangila uluhangano ulo lulimage amalimo mugati umwako, ukuta udzikagulage inofu dzonda, dze átulimiye uNguluvi wugendela mwa Yesu Kilisiti. Mufuuwa muyangu, uwende waako ku vafuuwa wúumeeliye ulukeelo lukomi nu kuungʼangadza, pakuva údzikeeliidze inumbula dza vafuuwa. Lino, nde luvedze ndili nu wutawulilwe mwa Kilisiti uwa kukulagidza dze wiisakulwa ukulima, sindiilima ewo. Nda haamu, wiimila wa wende ndíweene lunofu ndikunyilike. Uneene Pawulo ye ndili mugogolo, kangi mudindilwa wiimila wa Kilisiti Yesu, lino ndikukunyilika wiimila wa Onesimo ye ali ngita muswamu-vangu, pakuva ndamutangile amufuuwe uYesu Kilisiti pe ndaali mu ndinde. Pa wutalilo uOnesimo asaali luwumbulilo ukwako, lino ali luwumbulilo ukwangu nu kwako. Lino ndikumutuma ukwako, uyu ndikumwenda ni numbula yangu yonda. Kangi ndikiikeelaga iikalage naane avedzage mutangilidzi vangu, ukuta ahomele pa veeve ukuunanga, pe ndili mu ndinde wiimila wa Mola iNofu. Neke kangi sindikiiwonaga lunofu ukulima kiinu kikivedzaga ngana uveeve usinaa wiidika, enewuli ukukugagiilidza ukutigila uunange, nda haamu, ndiisaka ulime inofu kyedzamutima. Apangi, kye kileka uNguluvi amuhedziidze uOnesimo ukwako mu musika mudoodo, ukuta pe alaapiluka asigale naave mbeepali. Ukuvangila lino, uyo asiipiluka ukwako ngita musutu hela, nda haamu, ali kiba ukulutila pa musutu, ali ngita mufuuwa umwende. Uneene ndikumwenda hiilo, uveeve uhadza ukumwenda ukulutila, ngita muunu va mu kaaya yaako, kangi mufuuwa mwa Mutwa. Lino, ngana ukuumbona ukutigila, ndili muyago mu malimo ga Nguluvi, apo umwanukile uyo ngita kye ukali ukuundzanukila uneene. Ngana ákwanguwe kiinu, enewuli ali nu mudzigilo ukwako, uundzigilage uneene. Yuune Pawulo, ye ndikukusimbila ni liwoko lyangu, ndihadza ndikukugomohedza. Ndiweene sindiisaka ukukwiwusa ukutigila, ndikukudzigila, pakuva uveeve waapokiilwe wiimila wa kudalika kwangu. Lino mufuuwa muyangu, uundimile ulu wiimila wa litaawa lya Mutwa. Ukeeledze inumbula yangu mwa Kilisiti. Ndikukusimbila idzi, pakuva ndiidzeela ukutigila, uhadza wiikwidika, kangi uhadza wiilima ukulutila dze ndínyiliike. Pamwinga na idzo, uungelanihidzage apoono pa kwikala, pakuva ndiihuuvila ukutigila, wugendela wa ndapangilo dzeenyo, uNguluvi ahadza akuunanga ndaadze ukwenyo. UEpafula, umudindilwa muyangu wiimila wa Kilisiti Yesu, akukuhungila. Kangi na valima-malimo vayangu, uMaluko, uAlisitaliko, uDema nu Luka, vakukuhungila. Ulusungu lwa Mutwa uYesu Kilisiti luvedzage naanye. Pakataali uNguluvi aalongaga na vakuhwesu wugendela wa vavidzi. Aalimaga ewo nyakoloofu, kangi mu ngʼaasi idzili poloofu. Neke kangi ifigono fya wusililo ifi, uNguluvi álongile naafwe wugendela mwa Muswamuve. Wugendela mwa Muswamuve uyo, uNguluvi aagavile ikyanya ni nyi, neke amwimikage, ukuta ahaale ifiinu fyonda. UMuswamuve uyo, iingʼalavadika indolo dza Nguluvi, kangi iiwoneesa kye agenda uNguluvi. Iihula ifiinu fyonda figinage ukuvedza ngita kye figenda wugendela wa lidzwi lyakwe ilinya ngufu. Nave pe aaviye íitawuwe wusembe wa kuvavaladza avaanu ukuhuma mu ndzanangifu dzaawo, iihelelaga kukyanya, akwikalaga apoono pa luginiyo ku liwoko ilya kundiyo ilya Nguluvi uMukomi uko kukyanya. UNguluvi amuviikile uMuswamuve kuvedza mukomi ukulutila avanyamwandza, ngita kye amupeeliye ilitaawa ilikomi ukulutila ilya vanyamwandza. UNguluvi asinaa amulongelaga umunyamwandza ye avedzaga amadzwi ge amulongiye uMuswamuve ukutigila, “Uveeve uli Muswamu-vangu, ineengʼuli ndívedzile Daado.” Kangi uNguluvi asaalongile ulwa munyamwandza ye avedzaga pe aatigiye, “Ndilaavedza Daadiye, na yumwene alaavedza Muswamu-vangu.” Kangi uNguluvi pe aaviye ámutumile uMuswamuve umuvele pe naanyi, aalongile ukutigila, “Avanyamwandza vonda va Nguluvi, viifuunyage kwa Muswamuve uyo.” Iilonga ulwa vanyamwandza ukutigila, “Umwene akuvahambusa avanyamwandza vaakwe vavedzage mepo, na vatovela-ligendwa vaakwe navo akuvahambusa vavedzage ndzenge dza mooto.” Neke kangi ulwa Muswamuve aatigiye, “Uveeve Nguluvi ulaatema mbeepali na mbeepali, nu wutemi wa wutwa waako wulaavedza wugolofu. Uveeve wiikeela uwugolofu, nu kuwusuula uwuhosi. Lwe lwene uNguluvi vaako, ákuviikile ukuvedza mukomi, ukulutila avayago vonda wugendela wa kukubaka amafuta amanofu.” Kangi uNguluvi akumulongela uMuswamuve iitigila, “Uveeve Mutwa pa wutalilo waagavile inyi, kangi waagavile ikyanya na mawoko gaako. Napo kangi, ifya kukyanya ni fya pe naanyi filaatipulwa, filaasakala ngita mwenda, neke kangi uveeve wiisigala mbeepali. Uveeve ulafivilasa-vilasa ifiinu ifyo ngita mwingila, filaadzuuka ngita mwenda mulovela. Neke kangi uveeve usiihambuka nambi, nambe myaka gyako gisiisila.” UNguluvi asinaa amulongelaga nambe umunyamwandza ye avedzaga ukutigila, “Wiikale ulubali lwangu ulwa kundiyo, ukufikila pe ndiivedza ndívadelwidze avatavangwa vaako nu kuvaviika paanyi pa ndzayo dzaako.” Avanyamwandza ve va ani? Gye mibepo igikumutovela iligendwa uNguluvi, nave akugituma givatovelage iligendwa avaanu avalaapokwa. Wiimila wa idzo, twisakulwa twinatilage imola dzonda dze túdzipuliike ulwa wupoki, ukuta tuleke ukuyaga wugendela wa kuniniila idzingi. Avakuhwesu vaanukiye imola dza milagililwe wugendela wa vanyamwandza va Nguluvi. Twidzeela ukutigila, imilagililwe igyo gyali gya kugagiilidzwa, pakuva avaanu avaalimile indzanangifu nu kudzumba imilagililwe, vaapedziidzwe ngita kye vaavagiye. Uneefwe tuhadza twisuga wuli ukupedzwa, ngana sitwikwinatila imola ya wupoki wukomi uwu uwiiwoneka ukwesu? UMutwa Yesu ye mwene ye aavangile ukulonga imola ya wupoki uwo, na vaanu avamupulikaga vatooleliye ukutigila, imola ya wupoki iyo ya ndakyene. UNguluvi nave, atoolelaga uneefwe imola iyo wugendela wa kuhuufya ifimanyilo, ifidzumo ni filole, nu kuvagavila avafuuwa ifipeelwa fya Mubepo uMwimike mu mikeelelele gyakwe. Twidzeela ukutigila, uNguluvi asavapeeliye avanyamwandza uwutawulilwe uwa kutema inyi imiya iyiikwadza, kwe kutigila, inyi ye twilonga imola dzaakwe. Neke kangi mu Wusimbe uWiimike lúsimbiilwe nu koolelwa ukutigila, “Umuunu kye kiinu kiki, ukuta umwiwukage? Umuswamuve va muunu ye ani, ukuta umuhoodzage? Wamuhambwise umuunu ukuvedza paanyi ludoodo, ukulutila avanyamwandza, úmupeeliye ingeela ya ndolo nu luginiyo, nu kufiviika ifiinu fyonda paanyi pa ndzayo dzaakwe.” Ndeeni, uNguluvi ámuviikile umuunu, ukuta atemage ifiinu fyonda, kwe kutigila, sikyali kookili ikiinu kikivedzaga ikisaali mu wutemi wa muunu. Neke kangi lino, tusikumuwona umuunu pe iitema ifiinu fyonda ifyo. Kwimila pa kumuwona umuunu, tukumuwona uYesu. Umwene ye mwene, ye aahambwiswe ukuvedza paanyi ukulutila avanyamwandza mu musika mudebe, kangi umwene, ye mwene ye aapeeliilwe ingeela ya ndolo nu luginiyo, wugendela wa kupumuka nu kufuwa. Wugendela wa lusungu lwa Nguluvi, aafuwe, ukuta avapoke avaanu vonda. Pakuva uNguluvi aagavile ifiinu fyonda, kangi poofili wiimila waakwe, lwamukeeliidze amuviike uYesu akwilidze imikeelelele gyakwe wugendela wa mumuko. Aalimile ewo, ukuta aviingidze avaana voloofu mu ndolo dzaakwe, pakuva uYesu ye mwene ye akuvalongodza ukupokwa. UYesu ye akuvahambusa avaanu ukuvedza viimike, pamwinga na avo aviihambuswa, vonda vaana va Daada yumwinga. Lwe lwene uYesu asiiwona nyoni ukuvakemeela ukutigila, vanyalukolo vaakwe. Nave iilonga ukutigila, “Ve Nguluvaave, ndilavalongela avanyalukolo vangu uwukomi waako, ndiliimba indzimbo dza kukulumba mu lulundano lwa vaanu vaako.” Kangi iitigila, “Ndilamuhuuvila uNguluvi. Uneene ndili apa pamwinga na vaana ve áameeliye uNguluvi.” Pakuva avaana va Nguluvi avo, vali ni mivili ni danda, lwe lwene uYesu nave aadzile ali nu muvili ngita imivili gyawo. Aalimile ewo, ukuta wugendela wa fuwa yaakwe, amwanange uSetano ye ákoleeliye ingufu idziihula avaanu vafuwage. Kangi aafuwe, ukuta avadindulile avaanu vonda avaali vádindiilwe ngita vasutu, wiimila wa koogopa ifuwa mu miikalile gyawo gyonda. Apo luli pa weelu ukutigila, uYesu asaadzile mu kuvatanga avanyamwandza, nda haamu, aadzile mu kuvatanga avaanu va kipelela ikya Abulahamu. Wiimila wa ulo, lwamuvagiye ukuhwananidzwa na vanyalukolo vaakwe mu dzonda, ukuta avedzage Muteekedzi uMuvina umunya lupyana, kangi muhuuvilwa pa kumutovela iligendwa uNguluvi. Kangi uYesu avedzage Muteekedzi uMuvina, ukuta atawule uwusembe uwa lwiteepulo lwa kuvahedzehedza avaanu indzanangifu dzaawo. Pakuva aagemiidzwe nu kupumuka, lwe lwene ali nu ludali ulwa kuvatanga avaanu aviigemywa. Neke lino, nye vafuuwa vayanguanye, nye viimike ye múkemeeliilwe nu Nguluvi pamwinga naafwe, muhoodzehedzage ulwa Yesu ye tukumufuuwa. Umwene aatumiilwe nu Nguluvi ukwesu, kangi ali Muteekedzi veesu uMuvina. Uyo, aali muhuuvilwa ukulima dzonda dze amwimikiye uNguluvi alimage, ngita uMose nave kye aali muhuuvilwa ukuvalongodza avaanu vonda va nyumba ya Nguluvi, avo ve Vaisilaheli. Umudzenga-nyumba aaiginikwa ukulutila inyumba ye ádzengile, ndeeni uYesu nave iivagila ukuginikwa hiilo ukulutila uMose. Pakuva nayila inyumba yiidzengwa nu munya kudzenga wuli, neke kangi uNguluvi ye mwene ye aagavile ifiinu fyonda. UMose aali muhuuvilwa ngita mulimila-vangi ku vaanu vonda va nyumba ya Nguluvi. Amalimo gaakwe gaali ga kuvoolela avaanu dzila dze aali águlwime uNguluvi ukuvalongela kuwutalo. Neke kangi uKilisiti ali muhuuvilwa ngita uMwana ye iikwimiila inyumba ya Nguluvi. Na yuufwe tuli vaanu vaakwe, ngana twigina ukwima sipi mu wumasimike weesu nu luhuuvilo lwe tukwiginiya. Neke lino, tupulikidzage lwe iilonga uMubepo uMwimike mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Ineengʼuli, ngana mupulike ilidzwi lya Nguluvi, mutanage ukudzikiliitidza inumbula dzeenyo, ngita avakuhwenyo, kye vamugalukaga uNguluvi, umusika gwa kigono kila kye vaangemiidze ku lungʼalangʼala kula. Ku lungʼalangʼala uko, avakuhwenyo vaangemyaga nu kulugela ulwigugumidzo lwangu, nde luvedze vagaweene amalimo gangu mu myaka makyumi gatayi (40). Wiimila wa ulo, ndakiviipiye ikivegalo kila, ndiitigilaga, ‘Avaanu ava váhenile mu mahoodzo gaawo ifigono fyonda, kangi vasiidzeela ingʼaasi dzangu.’ Neke lino, ndaaviipile ndiiyiigaga, ndiitigilaga, ‘Ndakyene avaanu avo vasiliingila apoono apangu pa kupolela.’ ” Nye vafuuwa vayanguanye! Mwiyangalilage, ukuta atanage ukuvedza pwali nambe yumwinga umwenyo ye ali ni numbula iyinya mahoodzo amaviifu, inumbula iyisiifuuwa, iyiikaana ukumuniniila uNguluvi ye ali muumi. Mwikangadzage yuunye mwa yuunye ikigono ni kigono, pakuva amadzwi ago agiitigila, “Ineengʼuli,” giilonga ulwa neefwe. Mwikangadzage, ukuta mutanage ukudzangwa ukulima indzanangifu wiimila wa kuvedza nu lukana mu numbula dzeenyo. Pakuva twihangasa nu Kilisiti, ngana twikwima sipi mu lufuuwo lwe twali nalo ukuhuma pa wutalilo ukufikila pa wusililo. Ngita kye wiilonga uWusimbe uWiimike ukutigila, “Ineengʼuli, ngana mupulike ilidzwi lya Nguluvi, mutanage ukudzikiliitidza inumbula dzeenyo, ngita avakuhwenyo kye vamugalukaga uNguluvi.” Lino ve vaanu vaki avaapuliike amadzwi ga Nguluvi neke vakaanage ukulongodzwa nave? Ve avo avaalongwidzwe nu Mose ukuhuma ku nyi ya Misili. Kangi ve vaanu vaki ve avaviipiye uNguluvi imyaka makyumi gatayi? Ve avo avaalimile indzanangifu, neke vafuwage ku lungʼalangʼala. Kangi ve vaanu vaki ve aayiigile uNguluvi ukutigila, vasiliingila apoono apaakwe pa kupolela? Ve avo avaakaanile ukumwidika. Pa ulo twidzeela ukutigila, avaanu avo vaalemiilwe ukwingila apoono apo wiimila wa wukitamufuuwa uNguluvi. Uluhuuvidzo lwa Nguluvi ku vaanu ulwa kwingila apoono apaakwe pa kupolela, lwave. Neke lino, twiyangalilage, ukuta atane ukuvedza pwali nambe yumwinga umwenyo ye iilemwa ukwingila apoono apo. Na yuufwe túlongeliilwe iMola iNofu ulwa poono apo pa kupolela ngita kye vaalongeliilwe avakuhwesu. Neke kangi imola iyo siyavatangile kiinu, pakuva vasaali nu lufuuwo ngita avangi kye vayiidiike. Wiimila wa ulo, uNguluvi aalongile iitigilaga, “Neke lino, ndaaviipile, ndiiyiigaga ndiitigilaga, ‘Ndakyene avaanu avo vasiliingila apoono apangu pa kupolela.’ ” Neke kangi uneefwe ye tukumufuuwa uNguluvi, ye neefwe ye tuliingila apoono apo pa kupolela. UNguluvi aalongile ewo, nde luvedze apoono apo paali poopali nambe musika pe aagavile ilidugulu. Pakuva mu Wusimbe uWiimike poopali apoono ápasimbiilwe ulwa kigono ikya mufungʼati (7) ukutigila, “Pe kyafikile ikigono ikya mufungʼati, uNguluvi iipolaga ukulima amalimo gaakwe gonda.” Kangi uNguluvi aalongile imola ya kupola iyi, mu madzwi agaatalile ukusimbwa pakyanya agiitigila, “Ndakyene avaanu avo vasiliingila apoono apangu pa kupolela.” Nde luvedze avakuhwesu avo vaali va kutala ukulongelwa iMola iNofu iyo, vasiingiye apoono pa kupolela apo, pakuva vaakaanile ukumwidika uNguluvi. Lwe lwene uluhuuvidzo lwave ukutigila, avangi valiingila apoono apaakwe pa kupolela. Neke lino, uNguluvi aagelaniidze ikigono ikingi ikya kwingila apoono apaakwe pa kupolela, kye akukikemeela, “Ineengʼuli.” Umusika mutaali pambele aalimile ewo wugendela wa mutwa Dawudi pe aalongile amadzwi aga agaatambuliilwe ukutigila, “Ineengʼuli, ngana mupulike ilidzwi lya Nguluvi, mutanage ukudzikiliitidza inumbula dzeenyo, ngita avakuhwenyo kye vamugalukaga uNguluvi.” Pakuva ngana uYehoswa aali avapeele avaanu avo apoono pa kupolela, uNguluvi ngali asaalongile ulwa kigono ikingi umusika ugungi pambele. Neke lino, kyave ikigono ikya kupola ikya Sabato kye aagelaniidze uNguluvi ku vaanu vaakwe. Umuunu ye avedzaga ye iikwingila apoono apo pa kupolela, ahadza iipola ukulima amalimo gaakwe gonda, ngita uNguluvi kye aapolile pe aamalile ukulima amalimo gaakwe ga kugava. Neke lino, tugimbage ukwingila apoono apo pa kupolela, ukuta atanage ukuvedza pwali nambe yumwinga umwesu uva kulemwa ukwingila wiimila wa kukaana ukumwidika uNguluvi, ngita avakuhwesu kye vaalimaga. Pakuva ilidzwi lya Nguluvi, lyumi kangi linya ngufu. Ilidzwi ilyo, lílutiye ku limaage ilya magoha, ilili nu wuugi imbali dzonda dzivili. Ilidzwi lya Nguluvi liihoma nu kwingila mugati mwa muunu ukufikila mu numbula nu mubepo, ngita ilimaage ilyo kye liikwingila mu madzege ni nyama. Ndeeni, ilidzwi lya Nguluvi lipeefu ukudzeela amahoodzo ga mugati mu numbula ya muunu. Sikookili ikigawa kikivedzaga íkifihiime pa miiho ga Nguluvi. Nda haamu, ifiinu fyonda fili pa weelu. Twivonda, nayula aloolelela pawutalo pa Nguluvi imola dza malimo gaakwe ge álimile. Lino tuli nu Muteekedzi uMuvina hiilo ukulutila vonda, ye Yesu uMuswamuve va Nguluvi, ye iinwike kukyanya. Neke lino, twimage sipi mu lufuuwo lwe twinaka. Kangi uMuteekedzi uMuvina veesu uyo, akutusungukila mu wulemwa weesu, nave akuwufika, pakuva aagemiidzwe nu Setano mu ngʼaasi ndzoloofu ngita uneefwe, neke kangi umwene asaalimile indzanangifu. Wiimila wa ulo, tuvedzage nu wumasimike uwa kuhegelela pa kideego ikya wutwa ikya Nguluvi umunya lusungu, ukuta twanukile ulupyana nu lusungu lwakwe ulwa kututanga umusika gwa nalamu. Umuteekedzi umuvina aaikoomolwa ukuhuma mu vaanu. Umuteekedzi umuvina iipeelwa amalimo ukwimila pa vaanu pa miiho ga Nguluvi, ukuta avateekelele uwusembe ni nambika wiimila wa kuhedza indzanangifu dzaawo. Uyo, akuvawonela lusungu avaanu avo aviigina ukulima indzanangifu kitadzeela nu kuyaga, pakuva nave ali nu wulemwa uwa kulima indzanangifu. Wiimila wa ulo, iisakulwa ukuteekela uwusembe wiimila wa kuhedza indzanangifu dzaakwe yumwene, ngita kye iiteekela uwusembe wiimila wa kuhedza indzanangifu dza vaanu avangi. Kangi sikwali umuunu ye akwitemya mwene ukuvedza muteekedzi muvina. Nda haamu, uNguluvi ye mwene ye akumukemeela, ngita kye amukemeeliye uAloni. Ndeeni, nayu Kilisiti asiiyinuwe mwene ukuvedza Muteekedzi Muvina, nda haamu, uNguluvi ye mwene ye amukemeeliye, akumulongelaga iitigilaga, “Uveeve uli Muswamu-vangu, ineengʼuli ndívedzile Daado.” Kangi lúlongiilwe apangi mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Uveeve uli muteekedzi mbeepali na mbeepali, ngita kye aali uMelekisediki.” UYesu umusika pe aali pe naanyi apa, aalapangiye nu kugongoola pa kwinusa ilidzwi nu kuvemba pa miiho ga Nguluvi uMunya Ngufu dza kumupoka mu fuwa. UNguluvi amupuliike, pakuva uYesu amwidiike mu lwiyiso. Nde luvedze aali Muswamuve va Nguluvi, aapumwiswe. Iiwulaniidze ukuvedza mwidisi kwa Nguluvi wugendela wa mumuko dze aanukiye. Wiimila wa mumuko idzo, iivedzaga mukwilifu kangi kiwumbuko kya wupoki wa mbeepali ku vaanu vonda avakumwidika. Lwe lwene uNguluvi amutemiidze ukuvedza Muteekedzi uMuvina ngita kye aali uMelekisediki. Tuli ni mola ndzoloofu idza kuvawulanidza wiimila wa Yesu ukuvedza Muteekedzi uMuvina, neke kangi lutalamu ukuvalongela, pakuva musiipifukila ukuyifika imola ngita iyo. Umusika ugu, unyeenye mwisakulwa ukuvawulanidza avangi ilidzwi lya Nguluvi. Napo kangi lwisakulwa umuunu avawulanidze kangi unyeenye, ukuta mupiluke mu mbulanidzo imeefu dze mwiwulaniidze pa wutalilo uwa kumufuuwa uYesu. Lwe lwene unyeenye mwisakulwa ukunyuwa amadziva ga fyali, si kuliya ikyakuliya ikya vaanu avavina! Umuunu ye iihuuvila amadziva ago, asidzooviye ukudzidzeela inofu ni mbiifu, pakuva uyo aave kyali. Nda haamu, avaanu aviiliya ikyakuliya, ve veene ávakangiye mu lufuuwo, pakuva vádzooviye ukuganula inofu ni mbiifu. Neke lino, tutanage ukusigala hela ni mbulanidzo idzo dze twiwulaniidze pa wutalilo ulwa Kilisiti, nda haamu, tuginage ukwiwulanidza nu kukula ukufikila pe twikangala mu lufuuwo. Tutanage ukwiwulanidza kangi ulwa kupela amalimo amaviifu agiileeta ifuwa, na ngita kye twamufuuviilwe uNguluvi. Kangi tutanage ukupilukila ukwiwulanidza ulwa mbulanidzo idza ludzabiko, idza kuvaviikila amawoko avaanu, idza kudzulubuka ávafuwe ni dza lupedzo lwa mbeepali na mbeepali. Ngana uNguluvi akeele, tuhadza twigina ukukula nu kukangala mu lufuuwo. Mu ulo, poovali avaanu avaawulaniidzwe indakyene ya Nguluvi, vágedziidze uluwonolo ukuhuma kukyanya, vávedzile nu luhangano mwa Mubepo uMwimike. Kangi vágedziidze uwunofu wa lidzwi ilya Nguluvi, ni ngufu dzaakwe mu musika umupiya ugwa wutemi waakwe. Avaanu avo, ngana viileka ukumufuuwa uNguluvi, lwilema ukuvapilusa vapele kangi, pakuva vakumutovelelela uMuswamuve va Nguluvi ulwa kavili pa kipindulihidzo nu kumuyeyewusa pa weelu. Umuganga ugwinyuwa ululenga lwa ndoonya nu kukudza ifimelo ifinya luwumbulilo kwa mulimi, uNguluvi akugufuunyilila umuganga ugo. Neke kangi umuganga ugwikudza imiifwa ni linya wuledzi, gusikumuwumbulila kikivedzaga umulimi, uNguluvi akugulekela ululeko. Uwusililo waakwe gwikodzwa mu mooto. Nye vende veesuanye! Nde luvedze túvasimbiye mu madzwi amatalamu, twidzeela ukutigila, mwilima inofu idziiwoneesa ukutigila, múpokiilwe. Pakuva uNguluvi munya wugolofu, asilaaseemwa amalimo geenyo manofu na kye múwoneesiidze uwende weenyo ukwakwe, wugendela wa kuvatanga aviifuuwa vayeenyo ukuvangila pa wutalilo ukufikila lino. Twidoboka mbandu ukutigila, nayula umwenyo aginage ukuwoneesa mu wupifu uwende uwo ukufikila pa wusililo, ukuta mudzaanukile dzonda dze mukudzihuuvila. Mutanage ukuvedza vagata, nda haamu, mwigage ku vaanu aviikwanukila fye avahuuviidze uNguluvi wugendela wa lufuuwo lwawo nu wisamutima. Pakataali, uNguluvi pe amuhuuviidze uAbulahamu, iiyiigiye mu litaawa lyakwe yumwene, pakuva asaali kooyuli uyungi ye aali mukomi ukumulutila umwene. UNguluvi aayiigile iitigilaga, “Ndakyene ndihadza ndikukufuunyilila, mu kipelela kyako avaanu vahadza viikooloka.” Ndeeni, uAbulahamu aadzindiye nu kwigugumidza ukufikila pe iikwanukila lula lwe aali áhuuviidzwe nu Nguluvi. Ngana avaanu viiyiiga, vaaviyiigila mu litaawa lya mukomi yula ukulutila aveene, ukoolela ukutigila dzila idziilongwa dza ndakyene. Pa kulima ewo kwimala imbeedzi. UNguluvi ooleliye uluhuuvidzo lwakwe wugendela wa kuyiiga, pakuva aasakaga avawoneese pa weelu avaanu avalaanukila inyuuvidzo dzaakwe ukutigila, uwugulume waakwe si wa kupituka-pituka. UNguluvi atupeeliye inyuuvidzo dzaakwe nu luyiigo lwakwe. Ifiinu fivili ifyo fisiipituka, pakuva uNguluvi asiilonga wudesi. UNguluvi aalimile ifivili ifyo, ukuta tukangadzwe inumbula, uneefwe ye túmunyililiye nu kuumiilila uluhuuvilo lwe aaviikile kuwutalo ukwesu. Uluhuuvilo ulo, lwe tuli nalo mu numbula, lukutwimidza sipi ngita nanga iyiikoleeledza imeli yitane ukupugwa ni livelo. Uluhuuvilo ulo, ye Yesu ye iingiye aPiimike pa Piimike kukyanya kugendela pa libupa lya mwenda. UYesu atulonguwe ukwingila apo wiimila weesu. Umwene ávedzile Muteekedzi uMuvina mbeepali na mbeepali ngita kye aali uMelekisediki. UMelekisediki uyo, aali mutwa va wudzenge uwaatambulwaga Salemu. Kangi aali muteekedzi va Nguluvi uMukomi. UMelekisediki iihelelaga kumwanukila uAbulahamu, umusika pe iipiluka ukuhuma ku magoha pe aali ávadelwidze avatwa vatayi, neke amufuunyililage uAbulahamu. UAbulahamu nave aanyamuwe ulubali lumwinga mu likyumi (1/10) mu fiinu fyonda fye aagaluwe ukuhuma ku magoha, akumupeelaga uMelekisediki. Ikiganulo kya litaawa Melekisediki kwe kutigila, mutwa va wugolofu. Kangi iitambulwa mutwa va Salemu, kwe kutigila, mutwa va lutengamaso. Avavaha va Melekisediki vasiikagulika, nu lukolo lwakwe lusiikagulika, nambe kuholwa nu kufuwa kwakwe kusiilongwa. Umwene ye muteekedzi ye iisigala mbeepali na mbeepali ngita Muswamuve va Nguluvi. Lino, mulolage uMelekisediki kye aali mukomi! Nayu kuhwesu uAbulahamu, amupeeliye ulubali lumwinga mu likyumi mu fiinu fye aagaluwe ukuhuma ku magoha. Imilagililwe gya Mose giilonga ukutigila, avaanu va kipelela kya Levi avaali vateekedzi, vaavagiye ukunyamula ulubali lumwinga mu likyumi mu fyonda fye vali nafyo aVaisilaheli vayaawo. Vaalimaga ewo, nde luvedze vonda vaahumile mu kipelela kya Abulahamu. Nde luvedze uMelekisediki uyo asaahumile mu kipelela kya Levi, napo kangi aanukiye ulubali lumwinga mu likyumi ukuhuma kwa Abulahamu. UMelekisediki amufuunyiliye uAbulahamu, ye aali nu luhuuvidzo lwa Nguluvi. Ndakyene ukutigila, muunu umukomi ye mwene ye akumufuunyilila umuunu umudebe. Avateekedzi avo, ukuhuma mu kipelela kya Levi aviikwanukila ulubali lumwinga mu likyumi, ve vaanu aviifuwa. Neke kangi uMelekisediki ye aanukiye ulubali lumwinga mu likyumi ukuhuma kwa Abulahamu, iilongwa ukutigila, apila muumi ukufikila ineengʼuli. Twilonga ukutigila, uLevi ye iikwanukila ulubali lumwinga mu likyumi, nayu mwene aatawuwe ulubali lumwinga mu likyumi kwa Melekisediki wugendela wa kuuhwe uAbulahamu, nde luvedze uMelekisediki pe aataangʼiine nu Abulahamu, umwidzukuluve uLevi aali asinaa aholwa. Uwuteekedzi wa Valevi waali luutu lwa milagililwe gya Mose, neke kangi uwuteekedzi uwo wusaaleetile uwukwilifu. Lwe lwene umuteekedzi umuvina uyungi aasakulwaga ukutemywa ukuhuma mu wuteekedzi wa Melekisediki, si wa Aloni. Pakuva, ngana uwuteekedzi wiihambuka, apo nagi milagililwe nagyo gívagiye ukuhambuka. UMuteekedzi uMuvina umupiya uyo ye tukumulonga, ye Mutwa veesu uYesu, asaahumile mu kipelela kya Levi. Sikwali umuunu va kipelela kyakwe ye aalimaga amalimo ga wuteekedzi pa kiteekelelo, pakuva lwidzeeleka ukutigila, uMutwa Yesu aahumile mu kipelela kya Yuda. Neke kangi uMose pe aalongaga ulwa vateekedzi, asakitambuwe ikipelela ikyo. Imola idzo dze ndiilonga dzili pa weelu hela, pakuva aahumiye umuteekedzi uyungi ngita uMelekisediki. Umwene asaatemiidzwe ukuvedza muteekedzi wiimila wa milagililwe ulwa kipelela kyakwe, nda haamu, aatemiidzwe ukuvedza muteekedzi wiimila wa ngufu dza wuumi waakwe uwusiisila. Lwe lwene uWusimbe uWiimike wiikoolela ukutigila, “Uveeve uli muteekedzi mbeepali na mbeepali, ngita kye aali uMelekisediki.” Lino, uNguluvi áluhedziidze ululagililwe ulwa kataali ulo, pakuva lwali nu wulemwa, kangi silwawumbulilaga kiinu. Imilagililwe gya Mose gisaaleetile uwukwilifu wuwuvedzaga. Neke kangi uNguluvi atupeeliye uluhuuvidzo lungi ulunofu kulutila, ulukutuhegeledza biihi nu mwene. Kangi aalimile ewo pamwinga nu kuyiiga! Umusika aValevi pe vaatemedzwaga ukuvedza vateekedzi, uNguluvi asavayiigiye kikivedzaga. Neke kangi umusika uNguluvi pe akumwimika uYesu ukuvedza Muteekedzi, akumulongelaga iitigilaga, “UMutwa Nguluvi áyiigile, kangi asilaapitula amahoodzo gaakwe nambi, iitigila, ‘Uveeve uli muteekedzi mbeepali na mbeepali.’ ” Lino wiimila wa kuyiiga uko, uYesu ye mwene ye iikoolela ulufingo ulunofu ukulutila lula ulwa musika gwa Mose. Mu wuteekedzi wa Valevi, ngana umuteekedzi yumwinga afuwe, uyungi aahomelaga pa malimo gaakwe, lwe lwene avateekedzi vaali voloofu. Neke kangi uYesu, pakuva ali muumi mbeepali na mbeepali, ye mwene ye muteekedzi va musika gonda. Neke lino, ali ni ngufu dza kuvapoka mbandu avaanu vonda avakumuhelelela uNguluvi wugendela mwa mwene, pakuva uYesu akwikala muumi mbeepali na mbeepali ukuvalapangilila kwa Nguluvi ifigono fyonda. UMuteekedzi uMuvina ngita uyo, iivagila mbandu ukwesu, pakuva mwimike, mungaya lugomehedzo nambe lupumba. Kangi iivagila, pakuva uNguluvi amubaaguwe ukuhuma mu vanya ndzanangifu, akumwinusaga kukyanya. Avateekedzi avavina avangi vaasakulwaga ukuteekela uwusembe wiimila wa kwivaladza tandi ukuhuma mu ndzanangifu dzaawo, ukuta pambele vateekele uwusembe wa kuvavaladza avangi ukuhuma mu ndzanangifu dzaawo. Vaalimaga ewo ikigono ni kigono. Neke kangi uYesu asaalimile ndawuli avateekedzi avavina avo, umwene aatawuwe uwusembe nyakamwinga swe mu figono fyonda pe iitawuwe ukufuwa pa kipindulihidzo. Kulingʼaana ni milagililwe gya Mose, avaanu avasili vakwilifu vaatemedzwaga ukuvedza vateekedzi avavina. Pambele hiilo, uNguluvi iiyiigaga ukumutemya uMuswamuve ukuvedza Muteekedzi Muvina, ye ali mukwilifu mbeepali na mbeepali. Imola ingomi íyilutiye mu dzonda idzo, ye iyi. Uneefwe tuli nave uMuteekedzi uMuvina va ewo, ye íikalile kukyanya apoono pa luginiyo, ku liwoko ilya kundiyo pa kideego kya wutwa ikya Nguluvi uMukomi. Uko, akumutovela iligendwa uNguluvi aPiimike, kwe kutigila, iliheema ilya ndakyene isilyawuyiipwe na vaanu, nda haamu, ilyawuyiipwe nu Mutwa Nguluvi yumwene. Umuteekedzi umuvina ye avedzaga iitemedzwa nu Nguluvi, ukuta ateekelage uwusembe ni nambika. Ndeeni, uMuteekedzi uMuvina veesu uYesu, nave iisakulwa ukuvedza ni kiinu kya kuteekela kwa Nguluvi. Ngana uYesu akali aginage ukwikala mwe naanyi umu, singali ali muteekedzi nambe padebe, pakuva mwe naanyi umu, moovali avateekedzi aviiteekela uwusembe kulingʼaana ni milagililwe gya Mose. Avateekedzi avo vakumutovela iligendwa uNguluvi mu Piimike apali kihwananidzo nu mwigisila gwa Piimike pa ndakyene uko kukyanya. Lwe lwene uMose pe iigelanidzaga ukuwuyapa iliheema lya kutaangʼanila nu Nguluvi, uNguluvi amulongiye ukutigila, “Uwuyapage fyonda kulingʼaana ni dzonda dze ndikakuwoneesiidze ku kidunda Sinayi kila.” Neke kangi, uNguluvi amupeeliye uYesu uwutovela-ligendwa uwunofu hiilo ukulutila uwo uwa vateekedzi va lufingo ululovela. UYesu ye mwene ye akuvateepudza avaanu nu Nguluvi mu lufingo ulupiya, lunofu hiilo ukulutila ulufingo ululovela. Ulufingo ulupiya ulo, lwe lunofu hiilo, pakuva uluutu lwakwe dze nyuuvidzo dza Nguluvi idzili nofu hiilo nadzo. Ngana ulufingo ululovela lwali luvedzage lukwilifu, apo ngali kwali kwivedza kungaya wugulume wa kutemula ulufingo ulupiya. Neke kangi uNguluvi, pe awuweene uwuhosi wa vaanu vaakwe, iilongaga ukutigila, “Mupulikidzage! Umusika gwikwadza, gwe ndilaafinga ulufingo ulupiya na Vaisilaheli na Vayuda. Ulufingo ulo, silulaavedza ndawuli ululovela lula lwe ndaafingiine na vakuhwawo, pe ndaviibiite amawoko ukuvalongodza wunofu ukuhuma ku nyi ya Misili. Sivaali vahuuvilwa ukuniniila ulufingo lwangu, lwe lwene ndavalekile ngita kye vagenda. Ulu lwe lufingo lwe ndilaafinga na Vaisilaheli ifigono ifiikwadza. Ndilaaviika imilagililwe gyangu mu luhala lwawo, nu kudzisimba mu numbula dzaawo. Uneene ndilaavedza Nguluvi vaawo, navo valaavedza vaanu vangu. Kusilaavedza nu muunu ye avedzaga ye alamuwulanidzaga umuyagwe, nambe kumulongela ukutigila, ‘Umudzeelage uMutwa Nguluvi,’ pakuva avaanu vonda, ukuvangila umudebe ukufikila umuvina, valaandzeela uneene. Idzo dzilaalimika, pakuva ndilavapyanila uwuhosi waawo, sindiliiwuka nambi indzanangifu dzaawo.” UNguluvi pe iitigila ulufingo ulu lupiya, iiwoneesa ukutigila, ulufingo ulwa kutala, lulovela. Ikiinu ikya kataali kangi kísakiye kisiivagila, ikyo kili biihi ukuyagaanika. Lino ulufingo ululovela lwali ni migendzehedze gye viidikaga avaanu, umusika pe viifuunyaga kwa Nguluvi. Kangi ulufingo ulo, lwali lunya Piimike pa kwifuunyila kwa Nguluvi pe naanyi apa. Apoono apo, paawuyiipwe iliheema lya kutaangʼanila wiimila wa kwifuunya kwa Nguluvi, ilyali ni fiyumba fivili. Ikiyumba ikya kutala, kyali ni kinenevekelo kya kuviikila imuli, ni kitagala ikya kuviikila imikaate pawutalo pa Nguluvi. Ikiyumba iki kyatambulwaga aPiimike. Mu liheema liilyo, mwali ni libupa lya mwenda, ilyabaagulingʼiise ikiyumba ikya kutala ni kya wuvili. Ikiyumba ikya wuvili, kyatambulwaga aPiimike pa Piimike. Mu kiyumba ikyo, mwali ni kiteekelelo kya sahabu ikya kufuungʼilihidza uwufumba, kangi yaali mooyili nayi sanduka iya lufingo iyaabakiilwe isahabu imbali dzonda. Mugati mu sanduka umo, mwali ni kiviya ikya sahabu ikyali ni mana, ulubiki lwa Aloni ulwali lúlembuwe amahamba, ni fibawo fivili fya maganga ifyasimbiilwe imilagililwe likyumi limwinga (10) igya lufingo. Pakyanya pa sanduka iyo, paali ni fihwano fya figawa fivili ifyawoneesaga uwuli pwali wa Nguluvi. Ifigawa ifyo, fyali na mapiko agaasiikaga ikigubiko kya sanduka iyo apoono pe vaapyanidzwaga avaanu indzanangifu dzaawo. Neke kangi umusika ugu si musika gwa koolela wunofu dzonda idzo ngita kye dzigenda. Ifiinu fyonda ifyo pe fyaviye fíwuyiipwe nu kuviikwa nakila apaakwe, avateekedzi viingilaga ikigono ni kigono mu kiyumba ikya kutala ikyo ikya liheema lya kutaangʼanila nu Nguluvi mu kulima amalimo gaawo. Neke kangi umuteekedzi umuvina mwene iidikwaga ukwingila ku kiyumba ikya wuvili kya Piimike pa Piimike, nave iingilaga nyakamwinga swe pa mwaka. Kangi aasakulwaga ukwingila ni danda ya ndiimwa ye váhindzile, ukuta ateekele kwa Nguluvi wiimila wa kwivaladza ukuhuma mu ndzanangifu dzaakwe, ni dza vaanu avangi vonda dze vaalimaga kitadzeela. Wiimila wa migendzehedze igyo, uMubepo uMwimike akutuwoneesa ukutigila, ingʼaasi ya kwingilila aPiimike pa Piimike yaave yisinaa yisiikulwa, ngana iliheema ilya kutala ilyo, lyave liilima amalimo. Amalimo gonda agaalimikaga mu liheema ilyo, kye kihwananidzo kya musika ugu. Pakuva uwusembe ni nambika ifiiteekelwa kwa Nguluvi, fisiivaladza ulwikagulo lwa vaanu avakwifuunya kwa Nguluvi. Imigendzehedze igyo, gyali ulwa fyakuliya ni finyuwo nu lwa kukalava. Imigendzehedze igyo, gyali ulwa muvili hela, gyonda gihadza giisila umusika pe alaahambusa uNguluvi ingʼaani dzonda ukuvedza miya. Neke kangi uKilisiti aadzile, ukuta avedze Muteekedzi uMuvina va ngʼaani inofu ídzitwadziye. Umwene ye mwene ye ágendiye mu liheema ilingi ilili kukyanya, kangi likwilifu kulutila. Ilyo silyawuyiipwe na vaanu, kwe kutigila, si lya mwe naanyi umu. Umwene iingiye aPiimike pa Piimike apo nyakamwinga mu musika gonda. Asiingiye ni danda ya mene enewuli ya ngwada, nda haamu, iingiye ni danda yaakwe yumwene, ukuta atukombole mbeepali na mbeepali. Kulingʼaana nu lufingo ululovela, avaali lupumba vaahaanyililwaga idanda ya mene ni ya ngʼambako, ni lifindza lya ngwada, ukuta vavaladzwe imivili gyawo vatane ukuvedza lupumba. Neke kangi idanda ya Kilisiti yili ni ngufu ukulutila iya ndiimwa! Wugendela mwa Mubepo va mbeepali, umwene iitawuwe kwa Nguluvi kuvedza wusembe uwukwilifu. Idanda yaakwe ye yeene iyikutuvaladza ukuhuma mu malimo agiihula ifuwa. Yikutupeela ulwikagulo lunofu, ukuta tumutovelage iligendwa uNguluvi ye ali muumi. Wiimila wa ulo, uYesu ye mwene ye muteepudzi va vaanu nu Nguluvi mu lufingo ulupiya, ukuta avaanu ávahaaguliilwe nu Nguluvi, vaanukilage uwuumi uwa mbeepali na mbeepali we avahuuviidze ukuvapeela. UYesu aafuwe, ukuta avakombole avo ukuhuma mu ndzanangifu dzaawo dze vaalimaga umusika gwa lufingo ululovela. Ngana umuunu asimbe uwulagidze wa lipwela lyakwe, lwisakulwa ukoolelwa ukutigila, áfuwe ndakyene. Pakuva uwulagidze uwo wiilima amalimo ngana ndakyene uyo áfuwe, wusiilima amalimo ngana uyo ye ásimbile ali muumi. Lwe lwene nambe lufingo ulwa kutala lusaalimile amalimo kingaya kwita idanda ya ndiimwa. UMose umusika pe aaviye ámalile ukuviimbila aVaisilaheli vonda indagi dzonda ukuhuma kwa Nguluvi, aanyamuwe idanda ya ngwada ni ya mene, iitimbulingʼasaga nu lulenga. Aaviye álimile ewo, iihaanyililaga idanda iyo pa kitabu kya milagililwe na ku vaanu vonda wugendela wa hamba duungʼu iyaawopiilwe mu lihandzo lya mubiki gwe vaatambulaga hisopo. Neke uMose avalongelage avaanu vonda atigilage, “Iyi ye danda iyiikwilidza ulufingo lwa Nguluvi lwe aalagiidze ukutigila, muluniniilage.” Ndeeni, uMose iihaanyililaga idanda iliheema lya kutaangʼanila ni fiinu fyonda fye vaalimilaga umusika gwa kwifuunya kwa Nguluvi. Kulingʼaana ni milagililwe gya Mose, idanda iyo, ye yeene iyiivaladza ifiinu fyonda. Ngana idanda yisiitiike, apo uNguluvi asiipyanila avaanu indzanangifu dzaawo. Neke lino, iliheema lya kutaangʼanila nu Nguluvi lya mwe naanyi umu ni fiinu fyakwe umo, fyasakulwaga fivaladzwe wugendela wa wusembe wa danda ya ndiimwa. Ifiinu ifyo, fyali mwigisila gwa liheema ilya kukyanya, neke kangi ifiinu fya kukyanya fyasakulwaga fivaladzwe wugendela wa wusembe uwunofu ukulutila idanda ya ndiimwa. UKilisiti asiingiye aPiimike pa Piimike ápawuyiipwe na vaanu, apali mwigisila hela ugwa poono apali uko kukyanya. Nda haamu, iingiye aPiimike pa Piimike kukyanya, kwe ali kwali lino pa miiho ga Nguluvi wiimila weesu. Kangi asiingiye kukyanya, ukuta iitawule nyakoloofu. Asaalimile ndawuli umuteekedzi umuvina ye iikwingila aPiimike pa Piimike umwaka nu mwaka, ukuteekela idanda ya ndiimwa. Ngana uKilisiti aali avedzage muteekedzi umuvina ngita uyo, ngali aasakulwaga ukupumuka nyakoloofu ukuvangila uNguluvi pe aagavile ilidugulu. Neke kangi lusili ewo! Aadzile ifigono fya wusililo ifi, ukuta awodze indzanangifu dza vaanu wugendela wa kwitawula yumwene nyakamwinga swe, ukuvedza wusembe. Pakuva nayula alaafuwa nyakamwinga swe nu kuhigwa. Ndeeni, uKilisiti nave aafuwe nyakamwinga swe ukwitawula ukuvedza wusembe, ukuta awodze indzanangifu dza vaanu voloofu. Kangi uKilisiti alaadza ulwa kavili, si kuwodza indzanangifu, nda haamu, ukuvaleetela uwupoki avaanu avakumudzindila. Ukuteekela inambika kulingʼaana ni milagililwe gya Mose, gwe mwigisila hela gwa ngʼaani inofu idziikwadza, si ngʼaani dzila dze dzeene. Lwe lwene inambika dziidzila idzaateekelwaga umwaka nu mwaka, dzisikuvavaladza ukuhuma mu ndzanangifu avaanu avakumuhegelela uNguluvi ukwifuunya ukwakwe. Ngana avaanu avakwifuunya kwa Nguluvi vaavaliidzwe wugendela wa nambika idzo, ngali vasiginile ukuteekela. Pakuva ngali vaavaliidzwe ukuhuma mu ndzanangifu dzaawo nyakamwinga swe, kangi ngali vasiginile ukwipulika mu lwikagulo lwawo ukutigila, válimile indzanangifu. Nda haamu, inambika idzo idziiteekelwa umwaka nu mwaka dzikuviiwusa indzanangifu dzaawo, pakuva idanda iya ngʼambako ni ya mene, fisiiwodza indzanangifu dza vaanu. Lwe lwene uKilisiti pe aadzile pe naanyi, amulongiye uNguluvi ukutigila, “Uveeve ulema inambika idza ndiimwa, nambe wusembe wuwuvedzaga, nda haamu, úgugelaniidze umuvili gwangu. Uveeve usaakeeliidzwe ni nambika, nambe wusembe wa kuwodza indzanangifu dza vaanu. Neke ndilongage nditigilage, ‘Ve Nguluvi vanguave! Uneene ndili apa, ukuta ndilimage imikeelelele gyako, ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike wiimila wangu.’ ” Ulwa kutala aalongile ukutigila, “Usaakeeliidzwe kangi ulema uwusembe wuwuvedzaga, ni nambika dza ndiimwa idza kuwodza indzanangifu dza vaanu,” nde luvedze uwusembe wonda uwo, waateekelwaga kulingʼaana ni milagililwe gya Mose. Neke alongage atigilage, “Ve Nguluvi vanguave! Uneene ndili apa, ukuta ndilimage imikeelelele gyako.” Kwe kutigila, uNguluvi awuhedziidze uwusembe wa lufingo ululovela nu kumuviika uYesu ukuvedza wusembe wa lufingo ulupiya. Pakuva uYesu Kilisiti aalimaga imikeelelele gya Nguluvi, atuhambwise tuvedzage viimike wugendela wa wusembe wa muvili gwakwe uwo, we awutawuwe nyakamwinga swe mu musika gonda. Kulingʼaana nu lufingo ululovela, avateekedzi vakumutovela iligendwa uNguluvi ikigono ni kigono pa kuteekela inambika dziidzila nyakoloofu, nde luvedze dzisiiwodza indzanangifu. Neke kangi uKilisiti iitawuwe nyakamwinga swe ukuvedza nambika, ukuta atuvaladze ukuhuma mu ndzanangifu dzeesu. Neke ahelelage ukwikala apoono pa luginiyo ku liwoko ilya kundiyo ilya Nguluvi. Umwene ali kukyanya uko, kwe iigina ukudzindila, ukufikila uNguluvi pe iivedza ávadelwidze avatavangwa vaakwe nu kuvaviika paanyi pa ndzayo dzaakwe. UYesu pe iitawuwe ukuvedza nambika nyakamwinga swe, avavaliidze ukuhuma mu ndzanangifu avaanu ve akuvahambusa vavedzage viimike mbeepali. Nayu Mubepo uMwimike iikoolela ukwesu imola idzi ukutigila, dza ndakyene pe iitigila, “UMutwa Nguluvi aatigiye, ‘Ulu lwe lufingo, lwe ndilaafinga na vaanu vangu ifigono ifiikwadza. Ndilaaviika imilagililwe gyangu mu numbula dzaawo, nu kudzisimba mu luhala lwawo.’ ” Iilonga kangi iitigila, “Sindiliiwuka nambi indzanangifu dzaawo, nambe malimo gaawo amaviifu.” Ngana uNguluvi avapyanile avaanu indzanangifu dzaawo, kusiisakulwa kangi ukuteekela uwusembe. Neke lino, nye vafuuwa vayanguanye, tuli nu wumasimike uwa kwingila aPiimike pa Piimike, pakuva uYesu aatawuwe idanda yaakwe. Kwe kutigila, uYesu átudinduliye ingʼaasi imiya iyikutusindika ku wuumi. Ingʼaasi iyo, yikutusindika kwa Nguluvi kugendela ilibupa lya mwenda, kwe kutigila, umuvili gwa Yesu. Kangi twikwingila, pakuva tuli nu Muteekedzi uMuvina ye iikwimiila avaanu va Nguluvi. Wiimila wa idzo, tumuhegelelage uNguluvi ulunya numbula indzelu nu wumasimike mu lufuuwo lwesu, pakuva umwene átuvaliidze ulwikagulo lwesu wugendela wa danda ya Yesu nu kukalafya imivili gyesu nu lulenga ulunofu. Twimage sipi ngaya kugayawuka mu luhuuvilo lwe twinaka, pakuva uNguluvi ye aahuuviidze ali muhuuvilwa. Kangi tuhoodzage ngita kye tukwisungʼanidza yuufwe mwa yuufwe, ukuta twiyendage nu kulima inofu. Tutanage ukugileka imivedzehedze gyesu igya kulundana pamwinga ngita avaanu avangi kye válekile ukulundana. Nda haamu, tuginage ukunungʼuvalila ukwitanga yuufwe mwa yuufwe, pakuva twidzeela ukutigila, ikigono ikya kupiluka uMutwa Yesu kili biihi. Ngana twigina ukulima indzanangifu dadi, kuno twidzeela indakyene iya Nguluvi, apo kungaya wusembe uwungi uwukutuwodzehedza indzanangifu. Neke kangi kúsigaliye hela ukudzindila mu woogofi uluhigo lwa Nguluvi ulwikoogofya, nu mooto umukali uguhadza gukuvatipula avaanu vonda avatavangwa va Nguluvi. Umuunu ye aadzumbaga imilagililwe gya Mose, aakomwaga kingaya lusungu, ngana avoolesi vavili enewuli vadatu vóoleleliye ukutigila, ndakyene álimile ewo. Neke kangi muhoodzage ulwa muunu ye akumubeda uMuswamuve va Nguluvi, enewuli ye iiwona idanda ya lufingo lwa Nguluvi iyamuvaliidze ukuvedza si kiinu, enewuli ye akumuliga uMubepo uMwimike va lusungu. Asivagiye lupedzo lukomi hiilo? Pakuva twidzeela uNguluvi aalongile ukutigila, “Ukulumbila umukole ge malimo gangu, uneene ye mwene ye ndilaalumbila umukole.” Kangi lúsimbiilwe ukutigila, “UMutwa Nguluvi alavahomba avaanu vaakwe kulingʼaana na malimo gaawo.” Ndakyene lwikoogofya hiilo ukugwila mu mawoko ga Nguluvi ye ali muumi. Neke kangi mwiwukage umusika gwa kutala ugo, gwe mwamufuuwaga uKilisiti. Nde luvedze mwapumuswaga hiilo mu ngʼaani ndzoloofu, napo kangi mwigugumidzaga mu mumuko idzo. Umusika ugungi, mwapumuswaga nu kuligwa pa miiho ga vaanu voloofu. Kangi mwavanyamulilaga avayeenyo nu kuvatanga vala avaataangʼanaga ni mumuko dziidzo. Mwavawonelaga lusungu avayeenyo avaadindiilwe mu ndinde. Kangi umusika pe mwanyagwaga ifiinu fyenyo, mwidikilaga mu lukeelo, pakuva mwadzeelaga ukutigila, muli nafyo ifiinu ifinofu kulutila, kangi ifisiisila nambi. Wiimila wa ulo, mutanage ukuwuleka uwumasimike weenyo wa kumufuuwa uYesu, pakuva muhadza mwikwanukila uluwonolo ulukomi hiilo ukuhuma kwa Nguluvi. Mwigugumidzage mu mumuko idzo, ukuta mulimage imikeelelele gya Nguluvi, neke mwanukile dze avahuuviidze ukuvapeela. Pakuva lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Gúsigiye musika mudebe hiilo, uyo ye iikwadza, alaadza, kangi asilaafuvalila. Umugolofu iinana wugendela wa lufuuwo. Neke kangi umuunu uyo, ye iikangagila mu lufuuwo lwakwe, uneene sindilaakeeledzwa nave nambi.” Neke kangi uneefwe tusili pamwinga na vaanu aviikangagila mu lufuuwo lwawo, nu kutipulwa. Nda haamu, uneefwe tuli pamwinga na avo avakumufuuwa uNguluvi nu kupokwa. Lino ukumufuuwa uNguluvi kwe kuvedza nu wumasimike ukutigila, dzila dze twihuuvila dzilaakwilidzwa, kangi ukufuuwa ukutigila, dzila dze tusikudziwona lino, dza ndakyene. Avakuhwesu vaalongwaga wunofu mu Wusimbe uWiimike, wiimila wa lufuuwo lwawo kwa Nguluvi. Wugendela wa lufuuwo hela, twidzeela ukutigila, ilidugulu lyagaviilwe ni lidzwi ilya Nguluvi, kangi aagavile ifiinu ifiiwoneka ukuhuma kungaya kiinu. Pakuva uHebeli amufuuviilwe uNguluvi, amuteekeliye uwusembe uwunofu ukulutila umaamiye uKayini. Wiimila wa lufuuwo lwakwe, uHebeli aalongiilwe ukutigila mugolofu, uNguluvi pe iidikiye uwusembe waakwe. Nde luvedze uHebeli aafuwe, ulufuuwo lwakwe lwigina ukuvedza kyoledzi kinofu ukwesu. Pakuva uHenoki amufuuviilwe uNguluvi, aanyamuliilwe muumi ukuhelela kukyanya, ukuta atane ukufuwa. Lwe lwene uWusimbe uWiimike wiitigila, “Aayagaaniike, pakuva uNguluvi amunyamuwe.” Umusika uNguluvi pe asinaa amunyamula uHenoki kuhelela kukyanya, aalongwaga ukutigila, ye muunu ye amukeeliidze uNguluvi. Sikwali umuunu ye akumukeeledza uNguluvi kitavedza nu lufuuwo. Nayula ye iisaka ukumuhegelela uNguluvi, iisakulwa ukufuuwa ukutigila, uNguluvi kwali, kangi akuvapeela uluwonolo avaanu aviigimba ukumutemula. Pakuva uNwaka amufuuviilwe uNguluvi, akumwidikaga uNguluvi pe amupaviye ulwa dzila idzisinaa dziwoneka. Neke pa kumuginiya uNguluvi, iiwuyapaga ingalavala, ukuta uNguluvi amupoke umwene pamwinga na vaanu va mu nyumba yaakwe. Wiimila wa lufuuwo lwakwe, avangi mwe naanyi avasamufuuwaga uNguluvi vaahigiilwe. Kangi umwene, aanukiye ilipwela ilya kwidikilwa uwugolofu uwiihumila mu lufuuwo. Pakuva uAbulahamu amufuuviilwe uNguluvi, amwidiike uNguluvi pe amukemeeliye ahege mu nyi yaakwe, ahelele ku nyi ye amuhuuviidze ukumupeela. Neke uAbulahamu ahegage, nde luvedze asaadzeeliye kwe iihelela. Kangi wiimila wa lufuuwo lwakwe, iikalile mu nyi iyo ngita mugendzi. Iikalaga mu maheema ngita uIsaka nu Yakobo kye viikalile pambele, navo vaahuuviidzwe uluhuuvidzo luulula lwa nyi ngita lwe aahuuviidzwe uAbulahamu. UAbulahamu aalimile ewo, pakuva aahuuvilaga ukwikala mu wudzenge wukomi uwuli nu waalo uwukwikala mbeepali. Uwo, we wudzenge uwaagelaniidzwe nu kudzengwa nu Nguluvi yumwene. Pakuva uSala umudala va Abulahamu amufuuviilwe uNguluvi, aapeeliilwe uludali lwa kuhola umwana nde avedze aali mugumba kangi mugogolo. Aapeeliilwe uludali lwa kuhola umwana, pakuva aafuuviilwe ukutigila, uNguluvi ahadza iikwilidza uluhuuvidzo lwakwe. Neke lino, ukuhuma kwa Abulahamu ye aali mugogolo hiilo, vaaholiilwe avaanu voloofu ngita nondwe dza kukyanya enewuli luhanga lwa mu nyandza ifisiivalilika. Avaanu vonda avo, vaafuwe pele vamufuuwa uNguluvi. Vaali vaave ukwanukila dzila dze vaahuuviidzwe, neke kangi vadziweene lwa pataali nu kudzikeela. Aveene vaafuuwaga ukutigila, vaali vagendzi kangi vaheleli-ngʼaasi mu nyi iyi. Pakuva avaanu aviifuuwa idzo, viiwoneesa pa weelu ukutigila, viisaka inyi iyingi ye valaavedza veeneka. Ngana vaali vahoodzage ulwa nyi yaawo ya kataali kwe vaahumiye, apo ngali vaapilwike ukwawo uko. Neke kangi avaanu avo, vaadobokaga inyi inofu hiilo iyili kukyanya. Lwe lwene uNguluvi asiiwona nyoni ngana avaanu avo vakumukemeela ukutigila, ye Nguluvi vaawo, pakuva ávagelanidziye uwudzenge uko kukyanya. Pakuva uAbulahamu amufuuviilwe uNguluvi, akumutawulaga umuswamuve uIsaka kuvedza wusembe, umusika uNguluvi pe amugemiidze. UAbulahamu aanukiye umuswamuve uyo, ye aahuuviidzwe nu Nguluvi, neke kangi iidikilage ukumutawula umuswamuve umunyakimwinga uyo, nde avedze uNguluvi aali ámulongiye uAbulahamu ukutigila, “Ndilakihaagula ikipelela kyako ukuhuma mwa Isaka.” UAbulahamu aadzeeliye ukutigila, uNguluvi ali ni ngufu idza kudzulubusa ávafuwe. Ngita uAbulahamu kye amwanukiye kangi uIsaka, luli ngita uIsaka aali áfuwe nu kudzulubuka. Pakuva uIsaka amufuuviilwe uNguluvi, avafuunyiliye avaana vaakwe uYakobo nu Esawo ulwa ngʼaani idzikuvaadzila kuwutalo. Pakuva uYakobo amufuuviilwe uNguluvi, umusika pe aali biihi ukufuwa, avafuunyiliye avaana vavili va Yosefu, nu kwifuunya kwa Nguluvi kuno íisimbiye mu musagi gwakwe. Pakuva uYosefu amufuuviilwe uNguluvi, umusika pe aali biihi ukufuwa, aalongile ukutigila, ndakyene aVaisilaheli valaahega mu nyi ya Misili. Kangi iilagidzaga ulwa kusiila amadzege gaakwe pambele. Pakuva avavaha va Mose vamufuuviilwe uNguluvi, vamufihile uMose myedzi gidatu ukuhuma pe iiholwa. Vaalimile ewo, pakuva vaaweene mwana munofu, kangi sivoogwipe ukudzumba ululagi lwa Fwalawo. Pakuva uMose amufuuviilwe uNguluvi, pe aaviye ákulile, aakaanile ukutambulwa muswamuve va mwalive Fwalawo. Umwene aahaaguwe ukupumuka pamwinga na vaanu va Nguluvi, si ngita ukukeela mu ndzanangifu idziihelanidza kisaatu. UMose aaweene ukupumuka wiimila wa Kilisiti kuli luwumbulilo hiilo, ukulutila ukwanukila uwumosi wonda uwa nyi ya Misili. Aalimile ewo, pakuva aahuuvilaga ukwanukila uluwonolo lwe ahadza iipeelwa nu Nguluvi ifigono ifya kuwutalo. Pakuva uMose amufuuviilwe uNguluvi, aahegile mu nyi ya Misili kitoogopa iligooga lya Fwalawo. Iigugumiidze ngita akumuwona uNguluvi ye asiiwoneka pa miiho. Pakuva uMose amufuuviilwe uNguluvi, avalagiidze aVaisilaheli vakeelanile ikyaka kya Paasaka nu kubaka idanda ya ndiimwa mu fisuguti fya milyango gya nyumba dzaawo, ukuta umunyamwandza uva kutipula, alaaleka avakome avaana vaawo avavele. Pakuva aVaisilaheli vamufuuviilwe uNguluvi, vaalowiike iNyandza iDuungʼu lwa magulu ngita avaanu kye viigenda pa nyi ingʼafu. Neke kangi umusika aVamisili navo pe vaagelile ukulowoka, viidwibalaga mu lulenga, viifuwaga vonda. Pakuva aVaisilaheli vamufuuviilwe uNguluvi, vaapiliime ingʼandzi dza wudzenge wa Yeliko figono mufungʼati (7), neke dziguwage. Pakuva uLahabu ye aali mwayuuva mugendakyaka amufuuviilwe uNguluvi, asaakomiilwe pamwinga na vaanu avasamwidikaga uNguluvi, pakuva avaanukiye avatendegedzi va Vaisilaheli mu lutengamaso. Lino ndilonge kiki ukulutila idzo? Ndingaya musika ugwikwila ukulonga ulwa lufuuwo lwa Gidyoni, uBalaki, uSamusoni, uYefuta, uDawudi, uSamweli na vavidzi avangi. Pakuva avaanu avo vamufuuviilwe uNguluvi, vaadeludzaga amagoha ge vaahomanaga na vatwa va nyi idzingi, vaatemaga mu wugolofu nu kwanukila dzila dze avahuuviidze uNguluvi ukuvapeela. Kangi avangi vaabundile imilomo gya nyalupala, ukuta dzilaaleka dzivalemadze. Kangi avangi veepaga ukukomwa nu mooto, ni lipanga lya vatavangwa. Vasaali ni ngufu, neke kangi uNguluvi avapeelaga ingufu idza kudeludza amagoha nu kudaga amalugu ga vakolakyanda va nyi idzingi. Kangi avamwayuuva vavaanukiye ávafuwe vaawo avaadzulubwiswe. Avaanu avangi vaakaanile ukudindulilwa, pakuva vaaweene kiba ukupumuswa ukufikila ukufuwa, si ngita ukuleka ukumufuuwa uNguluvi. Vaalimile ewo, ukuta uNguluvi avadzulubuse nu kuvapeela uwuumi uwunofu kulutila. Avangi vaayeyewuswaga nu kutowa ni mikopodzi. Avangi vaawopwaga ni minyololo nu kudindilwa mu ndinde. Kangi avangi vaatowaga na maganga, avangi vaasemeenwaga, na vangi navo vaakomwaga na mapanga. Avangi vaali vahangala, vaafwalaga ingʼingo dza ngʼolo ni dza mene. Navo vaapumuswaga nu kulimilwa imbiifu. Avaanu avo, vaayegaanaga mu lungʼalangʼala na mu fidunda, viikalaga mu manga na mu milindi. Inyi siyaavagiye ukutigila, avaanu avanofu ngita avo, viikalage umo. Avaanu vonda avo, vaalongiilwe wunofu wiimila wa lufuuwo lwawo, neke kangi sikwali nambe yumwinga ye aanukiye idzo dze áhuuviidze uNguluvi. UNguluvi aalimile ewo, pakuva aali átugelanidziye ingʼaani inofu kulutila, ukuta avakwilidze avaanu avo pamwinga naafwe. Lino, pakuva túpiliimwe ni lilugu likomi lya vaanu avaawoneesiidze kye vamufuuviilwe uNguluvi, tuhedzage fyonda ifikututanidza mu lufuuwo, ni ndzanangifu idzikutungʼangʼaanila. Na yuufwe ngita umuunu ye iinyila mu ngwila iya lunyilo, tugimbage ukwigugumidza, ukuta tufike uwusililo wa dzonda dze aaviikile uNguluvi kuwutalo ukwesu. Tunyilage umusika pe twikangadza amiiho geesu kwa Yesu, ye akutulongodza ukumufuuwa uNguluvi na ye iikwilidza ulufuuwo lwesu ukufikila ku wusililo. Wiimila wa lukeelo pa miiho gaakwe iigugumiidze, asaaweene kiinu inyoni iya fuwa pa kipindulihidzo, lwe lwene íikalile apoono pa luginiyo ku liwoko ilya kundiyo pa kideego kya wutwa kya Nguluvi. Muhoodzage uYesu kye iigugumiidze ulwa valima-ndzanangifu avamubeedzaga, ukuta mutane ukufulugala nambe kufuwa inumbula. Umusika pe mwigimba ukudzilema indzanangifu, mwiwukage ukutigila, musinaa muhomana amagoha ukufikila pe mwikwita idanda yeenyo. Ongo, múseemiilwe mbandu amadzwi agakuvasungʼanidza unyeenye, ngita udaada kye akumulongela umuswamuve? Amadzwi ago giitigila, “Muswamu-vanguave, ngana uMutwa akuwundze, upulikidzage wunofu, kangi utanage ukufuwa inumbula pe akukukenyela. Pakuva uNguluvi akumuwundza umuunu ye avedzaga ye akumwenda, kangi akumupedza yula ye akumwidikila ukutigila, muswamuve.” Lino mwigugumidzage umusika uNguluvi pe akuvawundza nu kumwidika. Akuvalimila ewo, pakuva unyeenye nye vaana vaakwe. Umwana yuki ye asiiwundzwa nu daadiye? UNguluvi akuvawundza avaana vaakwe vonda ukumwidika. Ngana asikuvawundza, apo mudzeelage ukutigila, musili migendela pa luvandza nambe vaana vaakwe va ndakyene. Pamwinga na idzo, uneefwe twavaginiyaga avadadiisu va mwe naanyi avatuwundzaga ukuviidika. Ongo, tusiivagila hiilo ukuwiidika uwutawulilwe wa Nguluvi uDadiisu ye ali kukyanya, ukuta tuvedzage nu wuumi uwa mbeepali? Avadadiisu va pe naanyi vakutuwundza ukuviidika mu musika mudebe pe viiwona lwinogela. Neke kangi uNguluvi akutuwundza wiimila weesu, ukuta tuhange nave ku wiimike waakwe. Sikwali umuunu ye iikeela pe iiwundzwa, ukuta iidikage, nda haamu, iihuguvala. Neke kangi pambele ku vala ávawundziidzwe nu kupulikidza, lukuvaleetela uwugolofu nu lutengamaso mu miikalile gyawo. Neke lino, mukangadzage amawoko geenyo ágalelewiike na mafugamilo geenyo amatenda. “Mugendage mu ngʼaasi ídzigolwike,” ukuta avanya wulemwa mu lufuuwo lwawo vatanage ukuguwa, nda haamu, vakangalage. Mugimbage ukwikalasa na vaanu vonda mu lutengamaso. Kangi muvedzage viimike, pakuva sikwali ye alamuwona uNguluvi kitavedza mwimike. Mwiyangalilage ukutigila, atanage ukuvedza pwali umuunu ye asikuluginiya ulusungu lwa Nguluvi nu kulwambudza. Kangi mwiyangalilage ukutigila, atanage ukuvedza pwali umuunu ye iikula ngita midela imikali. Uyu akuvaheniya nu kuvalamya avaanu voloofu. Kangi mwiyangalilage ukutigila, atanage ukuvedza pwali umugoni, enewuli ye asikumuginiya uNguluvi ngita uEsawo. Uyo aagudziidze ilipwela lyakwe ilya wuvele wiimila wa kaliyo kamwinga hela. Pambele pe aasakaga ukwanukila ilipwela lyakwe ilya kufuunyililwa, ngita kye mwidzeela udaadiye aakaanile ukumufuunyilila. UEsawo asaafuunyiliilwe, nde luvedze aanyiliike hiilo nu kuvemba, pakuva umusika ugwa kupela gwali gúhelaniidze. Unyeenye musinaa mufika pa kidunda ikya kupamya, ikiikwaka umooto, kangi íkigubiikwe ni kiisi, ilyosi ni kipulavaana, ngita aVaisilaheli pe vaafikile pa kidunda Sinayi. Kangi musinaa mufika apoono aVaisilaheli pe vaapuliike isawuti dza lukwalimba, ni lidzwi likomi lya Nguluvi iliikoogofya. Avakuhwesu pe vaapuliike, vamugongoolile uMose ukutigila, uNguluvi atane ukulonga navo kangi. Vaalongile ewo, pakuva uNguluvi aali álagiidze ukutigila, “Nde fivedze ifingʼooko enewuli umuunu ye iipamya ikidunda iki, iivagila ukutowa na maganga ukufikila pe iifuwa.” Pe vaapuliike ululagi ulo, viibiitwe hiilo ni kitulo. Dzonda idzo idzaahumiye, dzoogwifye hiilo, nayu Mose nave iitigilaga, “Ndiikoogopa nu kuhilila mbandu.” Nda haamu, unyeenye múfikile pa kidunda Sayuni, pa wudzenge wa Yelusalemu iya kukyanya. Uwo, we wudzenge wa Nguluvi ye ali muumi, kangi uko, kuli vanyamwandza mbilima mbilima ávalundiine mu lukeelo. Unyeenye múfikile pa lukombeso lwa vaanu ve akuvakemeela uNguluvi ukutigila, avaana vaakwe vavele, amataawa gaawo gásimbiilwe kukyanya. Múfikile pa miiho ga Nguluvi umuhidzi va vaanu vonda. Múfikile kukyanya kwe koovali avaanu avagolofu, ve ávakwiliidze uNguluvi. Kangi múfikile kwa Yesu ye iiteepudza avaanu nu Nguluvi mu lufingo ulupya. Múfikile ku danda ya Yesu iyiitiike pa kipindulihidzo, iyiileeta ulufuunyo hiilo ukulutila idanda ya Hebeli, iyiitiike nayo. Mwiyangalilage, mumupulikidzage uNguluvi pe iilonga. Avakuhwesu vasaasugile ulupedzo pe vaakaanile ukumupulikidza uNguluvi ye avawungile pe naanyi apa. Na yuufwe ndakyene, tusilaasuga ukupedzwa ngana twikaana ukumupulikidza uNguluvi ye akutuwunga ukuhuma kukyanya. Umusika ugo uNguluvi pe iilonga, ilidzwi lyakwe lyatendiimye inyi. Neke kangi lino, áhuuviidze ukutigila, “Ndihadza ndiitendemya inyi kangi, si nyi yeene hela, nda haamu, na kukyanya nako.” Ilidzwi ilyo “kangi,” liiwoneesa ukutigila, ifiinu fyonda ifyagaviilwe mu lidugulu, fihadza fiitendemywa nu kuhedzwa, ukuta fisigale fila ifisiitendemywa. Neke lino, tumuhongedzage uNguluvi pa kutupeela uwutwa uwusiitendemywa. Apo twifuunyage wugendela wa kumukeeledza, mu lwiyiso nu luginiyo. Pakuva uNguluvi veesu ali ngita mooto ugwinyaanya fyonda! Lino muginage ukwiyenda yuunye mwa yuunye ngita kye vakwiyenda avanyalukolo. Kangi muginage ukuvasangila avagendzi mu nyumba dzeenyo, pakuva pa kulima ewo, avangi vavasangiye nava vanyamwandza va Nguluvi kitadzeela. Muviiwukage avaanu avali mu ndinde, ngita na yuunye múdindiilwe pamwinga navo. Muviiwukage avaanu aviipumuswa, ngita na yuunye mwipumuswa pamwinga navo. Inoolane yiginikwage na vaanu vonda, kangi umugoosi nu mudala viiyefyage nu wudumuli-noolane, pakuva uNguluvi alavahiga avadumuli-noolane na vagoni. Mutanage ukuvedza nu wudobofu uwuviifu wa magoobeli mu miikalile gyenyo, nda haamu, mwisiikilage fye muli nafyo. Pakuva uNguluvi aalongile ukutigila, “Sindilakuleka nambe kukuseemwa nambi.” Lwe lwene twilonga kitoogopa ukutigila, “UMutwa ye mwene ye akuunanga uneene, sindiloogopa kikivedzaga. Umuunu ahadza akuundimila kiki?” Muviiwukage avalongodzi avavawulanidzaga ilidzwi lya Nguluvi. Mulolage imiikalile gyawo, kangi mwigage ulufuuwo lwawo. UYesu Kilisiti asiihambuka, umwene yuuyula ngita kye aali ukuhuma kataali, umusika ugu, mbeepali na mbeepali. Mutanage ukudzangwa ni mbulanidzo ingendzi idzikuvaheniya. Pakuva ingufu ya numbula dzeesu, yisiihuma mu kuliya ikyakuliya ikitambule ikya lwifuunyo, ikisikuvatanga vala aviiliya. Nda haamu, ingufu yeesu yiihuma mu lusungu lwa Nguluvi. Uneefwe tuli ni kiteekelelo kyesu. Avateekedzi avakumutovela iligendwa uNguluvi mu liheema lya kutaangʼanila, vasiikwidikwa ukuliya ikyakuliya ukuhuma pa kiteekelelo ikyo. Kulingʼaana ni milagililwe gya Mose, umuteekedzi umuvina aainyamula idanda ya ndiimwa nu kwingila aPiimike pa Piimike kuteekela wiimila wa kuhedza indzanangifu dza vaanu. Neke kangi imivili gya ndiimwa idzo aainyamula nu kunyaanya kwivala kutaali nu kwe vakwikala avaanu. Lwe lwene uYesu nave aapumwiswe nu kukomwa kwivala kutaali nu mulyango umukomi ugwa wudzenge wa Yelusalemu, ukuta avahambuse avaanu vaakwe vavedzage viimike wugendela wa danda yaakwe. Neke lino, na yuufwe tumuniniilage uko kwivala ya mulyango ugo nu kuhungilwa inyoni ndawuli umwene. Pakuva mwe naanyi umu tungaya wudzenge weesu uwa mbeepali, neke kangi twidzindila ukuhelela ku wudzenge wa kukyanya mu figono ifiikwadza. Wugendela mwa Yesu tuginage ukumulumba uNguluvi, pakuva amadzwi geesu ga kulilumba ilitaawa lyakwe, giihwanana nu wusembe we tukumuteekelela. Mutanage ukuleka ukulima inofu nu kuvagavila avangi ifiinu fye muli nafyo, pakuva uwusembe ngita uwo, wukumukeeledza uNguluvi. Muviidikage avalongodzi veenyo nu kwileevedza ukwawo. Pakuva avo, vali na malimo ga kuvadiima kitadada, navo viihelela ukulonga idza wulimila-vangi waawo pa miiho ga Nguluvi. Muviidikage, ukuta valimage amalimo gaawo mu lukeelo. Neke kangi, ngana musikuviidika vahadza viilima amalimo gaawo nu wuhuguvafu, kangi lwivedza lungaya luwumbulilo ukwenyo. Muginage ukutulapangilila. Ndakyene twidzeela ukutigila, ulwikagulo lwesu silukutuhiga mu luluvedzaga, pakuva twisaka ukuvedza ni migendele minofu mu dzonda. Ndikuvagongoola hiilo muundapangililage kwa Nguluvi, ukuta ndipiluswe kisaatu ukwenyo. Nye vafuuwa vayanguanye! Ndívasimbiye amadzwi makeefu ga kuvakangadza, ndikuvasungʼanidza mugiinatilage. Ndikuvalongela ukutigila, umufuuwa muyiisu uTimoti ádinduliilwe ukuhuma mu ndinde. Ngana aadze kwave apa pe ndili pwali, apo ndiikwadza nave uko, ukuta tuvahungile. Muvahungilage avalongodzi veenyo vonda na vafuuwa vonda avali uko. Avafuuwa va nyi ya Italya vakuvahungila. Ulusungu lwa Nguluvi luvedzage naanye nyivonda. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Yakobo, mutovela-ligendwa va Nguluvi, na va Mutwa uYesu Kilisiti. Ndikuvahungila unyeenye Vayahudi vonda avafuuwa va fipelela finyikyumi ni fivili (12), ye múpalaangʼaniye ku nyi idzingi. Nye vafuuwa vayangu, umusika pe dzikuvaadzila ingemyo idzili poloofu, muvedzage nu lukeelo hela, pakuva mwidzeela ukutigila, umusika pe mwitaangʼana ni ngemyo mu lufuuwo lwenyo, kukuvapeela ingufu ya lwigugumidzo. Nu lwigugumidzo ulu lwisakulwa ukwikangadza ukufikila pa wusililo kitaguwa, ukuta mukangale nu kukwila, nu lufuuwo lwenyo lutanage ukukeepa ikiinu kikivedzaga. Mu ulo, ngana yumwinga umwenyo iikeepa uluhalawukagudzi, alapangilage kwa Nguluvi. Nave ahadza iikwanukila, pakuva uNguluvi akuvapeela vonda mu wusandzi kingaya kugomehedza. Neke kangi pe iilapangila kwa Nguluvi, afuuwage, atanage ukuvedza nu wugayagaya mu numbula. Ndiweene umuunu ye ali nu wugayagaya, iivedza ngita mavingo mu nyandza agiipugwa ni livelo uko na uko. Umuunu ngita uyo, atanage ukuhuuvila ukutigila, ahadza iikwanukila kikivedzaga ukuhuma kwa Mutwa Nguluvi, pakuva íinatiye amahoodzo agali pavili, kangi iikangagila mu dzonda dze iilima. Umufuuwa ye avedzaga umuhangala akeelage, pakuva íinwiswe nu Nguluvi. Neke kangi ukukeela kwa muunu umumosi ye avedzaga, kuvedzage pakuva uNguluvi ámwisiidze. Ndiweene umumosi uyo, ahadza iiyagaanika ngita maluva ga mudaasi. Ilidzuwa pe liihohomoka, ilifuke lyakwe liiyongodosa ifimelo, amaluva giilagala nu wunofu waakwe wiiyaga. Umumosi ndeeni, pe akwituunidza na malimo gaakwe, muumo mwe mwene mwe ahadza iifwila. Áfuunyiliilwe umuunu ye asiiduma ukwikangadza mu musika gwa ngemyo, pakuva pe iivedza ádelwidze ingemyo idzo, alaanukila ingeela ya wuumi uwa mbeepali, ye aahuuviidze uNguluvi ku avo avakumwenda. Umuunu pe iigemywa ukulima indzanangifu, atanage ukutigila, “UNguluvi akuungemya ukulima indzanangifu,” pakuva uNguluvi asiigemywa nu wuhosi. Kangi asikumugemya umuunu ye avedzaga ukulima indzanangifu. Neke kangi umuunu iigemywa ukulima indzanangifu pe iikwegwa nu kudzangwa nu wudobofu uwuviifu waakwe yumwene. Uwudobofu uwo pe wiimela, wiiveleka ifiveleko vyakwe dze ndzanangifu, ni fiveleko ifyo pe fiikangala, fiihumya ifiveleko ifingi, ye fuwa. Nye vafuuwa vayangu vende, mutanage ukwidikila ukudzangwa. Ikipeelwa kikivedzaga ikinofu íkikwiliye, kiihuma kukyanya kwa Daada, uMugavi va lidzuwa, umwedzi ni nondwe. Nave asiigayawuka ngita mwigisila ukuhuma mu muli idzo, umwene munofu umusika gonda. Mu wugulume waakwe, atuhambwise tuvedzage vaana vaakwe wugendela wa lidzwi lyakwe ilya ndakyene. Aalimile idzo, ukuta tuvedzage fiveleko fyakwe ifya wuvele mu figawa fyakwe fyonda fye aagavile. Nye vafuuwa vayangu vendaanye, muumulikidze wunofu! Atanage ukuvedza mwali umwenyo umuunu umupeefu va kulonga kitahoodza, nda haamu, apulikidzage tandi, kangi atanage ukuviipa kisaatu. Ndiweene iligooga lya muunu lisiilima uwugolofu wa Nguluvi. Neke lino, mugilekelage ngʼaani imigendele imyafu nu wuhosi wonda umwenyo. Mwidikilage mu lwiyiso ilidzwi lye aliyaalile uNguluvi mu numbula dzeenyo, pakuva lye lyene ilinya ngufu iya kuvapoka. Kangi unyeenye mutanage ukwidzanga pa kupulikidza hela ilidzwi lya Nguluvi, nda haamu, mulimage ngita kye liilonga. Umuunu ye avedzaga ye iipulikidza ilidzwi lya Nguluvi, neke kangi asiilima ngita kye liilonga, uyo ali ngita muunu ye akwilola uluhwano lwakwe mu kinyawiilole. Umusika pe iivedza ámalile ukwilola nu kuhega pa kinyawiilole, baaho iiseemwa kye agenda. Neke kangi umuunu ye iipifukila ukukomandza wunofu imilagililwe gyonda ígikwiliye ukutwawula uneefwe ukuhuma mu wuhosi, nu kugina ukulima idzo dze iipulika kitaseemwa, uyo iifuunyililwa mu dzonda idzo dze iilima. Ngana umuunu iilonga ukutigila, iilima dze iikeela uNguluvi, neke kangi asiitanidza indongele yaakwe, amalimo gaakwe uyo gangaya luwumbulilo, akwidzanga mwene. Ulufuuwo lunofu ulungaya waafu nu lugomehedzo, lwe iikeela uNguluvi uDadiisu lwe ulu. Umuunu avatangage avapiina na vamwayuuva avafwile na vagoosi mu mumuko dzaawo, kangi iiyefyage ukutiifudzwa nu wuhosi wa mwe naanyi. Nye vafuuwa vayanguanye! Pakuva múmufuuviilwe uMutwa veesu uYesu Kilisiti uMunya Ndolo, muleke ukukwegela lubali. Tutigile umuunu iikwingila mu lulundano lwenyo, áfwalile imyenda gya lutogo, nayi pete iya sahabu mu kyala. Kangi iikwingila umuhangala, ye áfwalile imyenda ígisakiye. Ngana unyeenye mukumuginiya ye áfwalile wunofu uyo, mukumulongela mwitigila, “Wiikale apanofu apa,” kangi kwa muhangala uyo ngana mwitigila, “Uveeve, uhelele ukiime pala,” enewuli, “Wiikale paanyi pa magulu gangu,” musiivedza mwikwegela lubali? Kangi, musiivedza múvahigile avaanu mu wugulume weenyo wuviifu? Nye vafuuwa vayangu vendaanye, muumulikidze wunofu! Ongo, uNguluvi asivahaaguwe avahangala mwe naanyi, vavedze vamosi mu lufuuwo? Ongo, kangi uNguluvi asivahaaguwe ukwanukila uwutwa we aahuuviidze ku vonda avakumwenda? Neke kangi unyeenye mukuvabeda avahangala! Avamosi sive veene avakuvakinyiilidza nu kuvakuluwulila unyeenye ku luhigilo? Si vaawo avakulilonga fivi ilitaawa linofu lya Yesu? Na yuunye muli vaanu vaakwe. Imilagililwe mu Wusimbe uWiimike igyatambuliilwe nu Yesu, giitigila, “Umwendage umuyago ngita kye ukwiyenda yuuve.” Ndakyene ngana mwilima ewo, mwivedza múlimile wunofu. Neke kangi, ngana mwikwegela lubali avaanu avangi, mwilima wuhosi. Apo imilagililwe gya Nguluvi gyave gikuvahiga unyeenye ukutigila, muli vahosi. Lolage, ngana umuunu iigendela imilagililwe gyonda, neke kangi akuvale pa kalagililwe kamwinga, apo iivalilwa ukutigila, ádzumbile gyonda. Ndiweene uNguluvi ye aaviikile ululagi ulwitigila, “Utanage ukudumula uwutoolane” ye mwene yuuyo ye aaviikile nu lwitigila, “Utanage ukukoma.” Kwe kutigila, nde uvedze usili mudumuli-noolane, kuno uli muwuladzi, apo uveeve wiivalilwa ukutigila, údzumbile imilagililwe. Lino mulongage nu kulima, kuno mwikwiwuka ukutigila, uNguluvi alavahiga mu milagililwe gyakwe igikutwawula ukuhuma mu wutemi wa wuhosi. Ndiweene pa luhigo, avaanu avangaya lupyana ku vangi, navo vasilaapyanilwa nu Nguluvi. Neke kangi ulupyana lwidwedza uluhigo. Vafuuwa vayangu, ngana umuunu iitigila, ali nu lufuuwo, kuno angaya malimo manofu, iivedza nu luwumbulilo luki? Ulufuuwo ululi ewo, lwisunga lumupoke? Nambi. Ngana umufuuwa muyiisu, mugoosi enewuli mudala áfuuliike, kangi angaya filiyo fya kigono ni kigono, neke yumwinga veenyo ngana akumulongela iitigila, “Uhelelage mu lutengamaso, ukootage umooto nu kwiguta,” kangi atane ukumutanga ifya kuponela, kwivedza nu luwumbulilo luki? Luli ewo, ngana muli nu lufuuwo hela ngaya malimo manofu, apo ulufuuwo lwenyo lúfuwe. Apangi umuunu iitigila, “Uveeve uli nu lufuuwo, uneene ndili na malimo.” Uyo ngali ndikumuhiga ukutigila, “Uumboneese ukutigila, ukumufuuwa uNguluvi kingaya kulima amalimo manofu, neke kangi uneene ndihadza ndikukuwoneesa wugendela wa malimo gangu amanofu ukutigila, ndikumufuuwa.” Ongo, uveeve wiifuuwa ukutigila, pwali uNguluvi yumwinga swe? Lunofu! Nambe mibepo imiviifu giifuuwa luulo, kuno giihilila nu koogopa. Ve mupuvaave! Kye kiki waave usikulufika? Ndikuwoneese ukutigila, ukumufuuwa uNguluvi kingaya kulima amalimo manofu, kungaya luwumbulilo! UAbulahamu ukuhwesu, amwidiike uNguluvi ukutigila, amutawule umuswamuve uIsaka, avedze wusembe wa kunyaanywa pa kiteekelelo. Ye mwene wiimila wa malimo ago, uNguluvi amwidikiye ukutigila, mugolofu pa miiho gaakwe. Ndakyene mwiwona ukutigila, ulufuuwo lwakwe lwawoneesiidzwe mu malimo gaakwe. Kangi amalimo manofu ge aalimile, gaakwiliidze ulufuuwo lwakwe. Ago gaalimiike ngita kye gaasimbiilwe mu Wusimbe uWiimike, ukutigila, “UAbulahamu amufuuviilwe uNguluvi, mu ulo uNguluvi akumwidikilaga ukuvedza mugolofu pa miiho gaakwe.” Nave aatambuliilwe mudzeela va Nguluvi. Lino mudzeelage ukutigila, uNguluvi akumwidikila umuunu ukuvedza mugolofu, wugendela wa kulima inofu pamwinga nu kufuuwa, si wugendela wa kufuuwa hela. Luli ewo nayu Lahabu umugoni, nave iidikiilwe ukuvedza mugolofu pa miiho ga Nguluvi, wugendela wa malimo manofu ge aalimile ga kuvaanukila avatendegedzi. Neke avahumihidzage kwivala kugendela ingʼaasi iyingi, ukuta vatane ukwibatwa. Lino, ngana umuunu akumufuuwa uNguluvi hela kitalima amalimo manofu, iihwanana nu muvili ugungaya muuya, apo ulufuuwo ulo, lúfuwe. Vafuuwa vayangu, voloofu umwenyo mutanage ukuvedza vawulanidzi. Ndiweene mwidzeela ukutigila, pa kigono ikya luhigo, uneefwe twe vawulanidzi tulaanukila uluhigo lukali ukulutila avangi. Ndakyene uneefwe twivonda twikuvala mu ngʼaasi idzili poloofu. Ngana pwali umuunu ye asiilima imbiifu mu madzwi ge iilonga, uyo mukwilifu, iidzeela ukugukengela umuvili gwakwe gonda. Lolage, twifwalidza ifyuma mu milomo gya fwalasi ukuta dzitwidikage, apo tusiilemwa ukudzilodza umuvili gonda konda kwe twisaka. Luli ewo nadzi meli. Nde dzivedze ngomi wuhulo, dziisuungʼwa ni livelo likomi. Napo kangi dziipitulwa na kabawo akadoodo akiigendza imeli, ukuhelela konda kwe iikeela umugendzi-meli. Ndeeni ululimi, nde luvedze kapagwa kadoodo mu muvili, kakwilumbila ingʼaani ngomi. Muhoodzage ukutigila, akooto nde kavedze kadebe hiilo, kiinyaanya amakungu makomi. Ululimi nalo, luli ngita mooto. Mu fipagwa fyesu fya muvili, ulu luli ngita nyi kye yímemile uwuhosi. Lwilamya umuvili gonda, kangi lwikwananga imiikalile gyonda ngita kunyaanywa nu mooto, nalo lwikungwa mu lulambo lwa mooto ulwihuma kwa Setano. Ndiweene ifingʼooko ifili poloofu, nambe ifingʼooko ifya mudaasi ngita amadege, amayoka ni ifili mu nyandza fiidzooveledzwa, kangi fídzooveliidzwe na vaanu. Neke kangi sikwali umuunu ye iisunga adzooveledze ululimi lutane ukulonga imbiifu. Lúmemile uwuhosi, lwiyegaana, kangi lúmemile ikyambi ikya ndzoka ikiikoma. Wugendela wa lulimi, tukumulumba uDaada uMutwa veesu. Kangi, wugendela wa lulimi luulo, tukuvalekela indeko avaanu ve aagavile uNguluvi mu luhwano lwakwe. Mu mulomo guugo, mwe mwene mwe giihuma amadzwi ga kulumba, na ga kulekela indeko. Vafuuwa vayangu, lutane ukuvedza ewo! Ongo, ikidwiwuli kimwinga kiihumya ululenga ulunyongʼonyafu nu lukali pamwinga? Vafuuwa vayangu, umudzombe gwisunga guveleke ifiveleko fya seyituni? Umusabibu ndeeni, gwisunga guveleke amadzombe? Nambe kidwiwuli kya lulenga lwa muunyo, sikiihumya ululenga ulunyongʼonyafu. Ye ani umwenyo umunya luhalawukagudzi nu luhala? Suwe awoneesage idzo mu migendele gyakwe iminofu, nu kulima idzo mu lwiyiso ulwihuma mu luhalawukagudzi. Neke kangi, ngana muli ni giila ingʼali ni kyoyo mu numbula dzeenyo, apo mutanage ukubeedza ndakyene pa kwilumbila uluhalawukagudzi lwenyo. Uluhalawukagudzi ndawuli ulo, lwe si luhalawukagudzi lwa ndakyene, lusiihuma kwa Nguluvi. Ulo lwa nyi, ulwa wudobofu uwuviifu, kangi lwihuma kwa Setano. Ponda apali na vaanu avali ni giila ni kyoyo, apo kangi pali lyowo ni mbiifu dzonda. Neke kangi avali nu luhalawukagudzi ulwihuma kwa Nguluvi, avo viitala ukuvedza ni numbula ndzelu, viikeela ukuvedza nu lutengamaso na vaanu avangi, valeele, kangi vakuvapulikidza avangi wunofu, vámemile ulupyana, viilima amalimo manofu, vasikuvabaagula avaanu avangi, kangi vangaya wukedusi. Avaanu aviileeta ulutengamaso pagati pa vaanu, viivyala imbeyu mu lutengamaso. Apo viinyokola ifiveleko fya wugolofu. Muhoodzage, imbeedzi na mabaatu umwenyo fiihuma kwiya? Ongo, si mugati mwa wudobofu weenyo uwukwiluwa mugati umwenyo pe mwilima uwuhosi? Mwidoboka fye musili nafyo, apo mwikoma nu kwibatwa ni giila. Mwilemwa ukwanukila fye mwisaka, apo mukwiluwa nu kutovana. Fye mwisaka musiikwanukila, pakuva musiinyilika kwa Nguluvi. Pe mwinyilika ifyo, musiikwanukila, pakuva mwinyilika mu wugulume uwuviifu. Mwinyilika, ukuta ifyo fye mwikwanukila muveyasihidzage mu wudobofu weenyo. Unyeenye ye musili vahuuvilwa pa miiho ga Nguluvi! Musiidzeela ukutigila, ukuyeenda inyi we wukava nu Nguluvi? Neke lino, umuunu ye avedzaga ye iisaka ukuvedza mudzeela va nyi, iivedza mutavangwa va Nguluvi. Ongo, mwihoodza uWusimbe uWiimike wiilonga kiyagi hela ukutigila, “Umubepo gwa muunu gwe áviikile uNguluvi mugati umwesu, guli nu wudobofu wa giila”? Pamwinga na ulo, uNguluvi akutoongelehedza ulusungu ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Avakwinunumula, uNguluvi akuvabeedza, neke kangi avakwiyisa, akuvapeela ulusungu.” Neke lino, mwilefyage kwa Nguluvi. USetano mumubeedzage, nave ahadza akuvanyila. Muhegelelage kwa Nguluvi, nave ahadza iihegelela ukwenyo. Mutanage ukulima imbiifu, unyeenye vanya ndzanangifu, kangi mumuniniilage uNguluvi ni numbula yonda, unyeenye ye muli na mahoodzo agali pavili. Muhuguvalage, muhugumililage nu kuvemba wiimila wa ndzanangifu dzeenyo. Uluheko lwenyo luhambukage luhugumililo, ulukeelo lwenyo luhambukage kiisi mu mahoodzo geenyo. Mwiyisage pa miiho ga Mutwa Nguluvi, apo nave ahadza akuviinusa. Vafuuwa vayangu, mutanage ukwilonga fivi. Umuunu ye akumulonga fivi umufuuwa, enewuli kumuhiga, uyo iivedza álongile fivi nu kubeda imilagililwe gya Nguluvi ukutigila, miviifu. Ngana wiiwona imilagililwe miviifu, apo uveeve usikugiinatila, nda haamu, ukwiviika ngita muhidzi pakyanya pa igyo. Yu Nguluvi mwene ye iiviika imilagililwe, kangi ye muhidzi, ye mwene swe ye ali nu ludali lwa kupoka nu kutipula. Lino, uveeve ve ani ye ukumuhiga umuyago? Lino muumulikidzage wunofu unyeenye ye mwitigila, “Ineengʼuli enewuli kilaawo twihelela ku wudzenge uwu enewuli wula. Uko tuhadza tukwikala umwaka gonda, twigula nu kugudza nu kwambulila uluwumbulilo.” Musiidzeela idzihadza dziihumila kilaawo! Muhoodzage, uwuumi weenyo kye kiki? Wiihwananidzwa nu luuya ulwiwoneka lusika lufupi, kangi pambele lwiyagaanika! Kiba mukali mutigilage, “Ngana uMutwa Nguluvi akeele tuvedze vuumi, nu kulima ikiinu iki enewuli kila.” Neke kangi unyeenye mukwilumba wiimila wa dze mwihoodza ukutigila, muhadza mwilima. Ukwilumba ndawuli uko kuviifu. Lino ye avedzaga ye iidzeela inofu dze iisakulwa ukulima, neke kangi atane ukulima, umuunu uyo iilima indzanangifu. Lino mupulikidze wunofu, unyeenye vamosi! Muvembage nu kuhugumilila, pakuva dzikuvaadzila inalamu ingomi. Uwumosi weenyo wukapiwola, nagi myenda gyenyo gya wumosi, gikapiliiwa ni fukudzi. Isahabu na magoobeli geenyo fíliviilwe ni nyuhe. Apo inyuhe iyo yiivedza woolesi ukwenyo, kangi yihadza yiikwananga imivili gyenyo ngita mooto pa kigono ikya luhigo. Mwílundahidziye mu wupuva, uwumosi mu figono ifya wusililo. Mulolage avalima-malimo veenyo kye viikuuta! Aveene vámalile ukulima amalimo ga kuvambula mu migunda gyenyo, neke kangi unyeenye musinaa muvahomba. Ikivembo kya valima-malimo avo, kípuliise mu masiikidza ga Nguluvi uMunya Ngufu Dzonda. Mu wuumi weenyo mwíkalile mwe naanyi nu wiinoome nu kwinogeeledza. Neke lino, muli ngita senga ídziidutwifye umusika gwa kuhindzwa, múkwiliidze uwudobofu wa numbula dzeenyo, nayu Nguluvi ali biihi ukuvapedza. Múmuhuliye umuunu umungaya nongwa avedze ni nongwa nu kukomwa, nave asitengile ukwenyo. Neke lino vafuuwa vayangu, mwigugumidzage ukufikila uMutwa Yesu Kilisiti pe iikwadza. Mulolage ndawuli umulimi kye iidzindila umugunda gwakwe ukufikila pe gwikangadza ifiliyo, kangi kye iidzindila indoonya ya kutala ni ya wusililo. Na yuunye ndeeni mwigugumidzage, mukangadzage inumbula dzeenyo, pakuva ukwadza kwa Mutwa kúhegeliye. Vafuuwa vayangu, mutanage ukwibungula yuunye mwa yuunye, mulaaleka muhigwe nu Mutwa Yesu. Mulolage! UMuhidzi ali pa mulyango! Vafuuwa vayangu, ngita kye kigenda ikihwananidzo ikingi kya wisamutima mu mumuko, mulolage avavidzi vala kye vaalongile mu litaawa lya Mutwa Nguluvi. Ngita kye mwidzeela, tukuvahoodzehedza ukutigila, váfuunyiliilwe avaanu avasiiduma ukwigugumidza. Mukapipulika ndawuli uAyubu kye iigugumiidze kitaguwa, kangi mwidzeela ndawuli uMutwa Nguluvi kye amulimiye pa wusililo. Ndiweene uMutwa Nguluvi ámemile ulusungu nu lupyana. Neke kangi vafuuwa vayangu, ukulutila dzonda utanage ukuyiiga! Utanage ukuyiiga ku kiinu kikivedzaga ikya kukyanya, nambe kya pe naanyi, enewuli kikivedzaga ikingi. Ngana mwikwidikila ikiinu, mutigilage “Eena” swe, ngana mwikaana, mutigilage “Nambi” swe, ukuta mutane ukuhigwa. Kuli muunu ye iipumuka umwenyo? Uyo iivagila alapangilage kwa Nguluvi. Apangi kuli nu muunu ye ali nu lukeelo? Apo iimbage indzimbo idza kumulumba uNguluvi. Kuli muunu ye iivawa umwenyo? Apo avakemeelage avavaha va lukombeso vaadze vamulapangilile nu kumubaka amafuta mu litaawa lya Mutwa Yesu Kilisiti. Apo ukulapangila mu lufuuwo kuhadza kukumunaniya umutamwa uyo. Nave uMutwa Yesu ahadza akumunaniya. Kangi, ngana álimile indzanangifu, ahadza iipyanidzwa. Neke lino, nayula anakage kwa muyagwe indzanangifu dzaakwe, kangi mwilapangilage nayula kwa Nguluvi, ukuta munanwe. Umuunu umugolofu pa miiho ga Nguluvi, indapangilo dzaakwe dzili ni ngufu, kangi dziilima amalimo. Umuvidzi uEliya aali muunu ngita uneefwe. Iilapangilaga hiilo kwa Nguluvi ukutigila, indoonya yitane ukutoonya, nayi ndoonya siyaatoonyile mu nyi iyo myaka gidatu ni myedzi mutanda (6). Pambele iilapangilaga kangi kwa Nguluvi ukutigila indoonya yitoonye. Apo indoonya yiitoonyaga, nayi nyi yiivelesaga ifiliyo fyakwe. Vafuuwa vayangu, ngana yumwinga umuyeenyo ahene mu ndakyene, umuyagwe amugomosage. Apo adzeelage ukutigila, umuunu ye akumugomosa umunya ndzanangifu ukuhuma kwe akaahenile, ahadza akugupoka umubepo gwa muunu uyo, gutane ukubaagulwa nu Nguluvi mbeepali. Kangi ahadza akumuhulila ukupyanidzwa indzanangifu dzaakwe ndzoloofu. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Petulo, ye ndili mutume va Yesu Kilisiti. Ndikuvasimbila unyeenye ye múhaaguliilwe nu Nguluvi, ye mútagaliye nu kuvedza vagendzi ku migoola gya Pondo, Galatya, Kapadokya, Asya ni Bitiniya. UNguluvi uDaada avahaaguwe ukuhuma kataali kulingʼaana ni mikeelelele gyakwe, wugendela wa malimo ga Mubepo uMwimike ukuvahambusa viimike. Idzo dzaalimiike ukuta mumwidikage uYesu Kilisiti, nu kuhaanyilwa idanda yaakwe. UNguluvi avoongelehedzage unyeenye ulusungu nu lutengamaso. Alumbwage uNguluvi uDaada va Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Mu lupyana lwakwe ulukomi atuhambwise ukuta tuholwe ulwa kavili, wugendela wa kumudzulubusa uYesu Kilisiti ukuhuma ku wulungu. Aalimile ewo, ukuta tuvedzage nu luhuuvilo ululi nu wuumi. Uluhuuvilo ulo lye lipwela ilyaviikiilwe nu Nguluvi kukyanya, kwe siliikwanangika, siliiwola nambe kusakala. Ilipwela ilyo lyenyo unyeenye, wugendela wa lufuuwo mwiloleelwa ni ngufu dza Nguluvi, ukuta mwanukile uwupoki we aagelaniidze uNguluvi ukuvilatula pa kigono ikya wusililo. Wiimila wa luhuuvilo ulo, mwikeela hiilo dzonda dze aagelaniidze uNguluvi, nde muvedze lino mwisakulwa ukupumuka mu ngemyo idzili poloofu mu musika mudebe. Ukwigugumidza mu ngemyo idzi, kwiwoneesa ukutigila, ulufuuwo lwenyo lwa ndakyene. Lwigelwa ngita kye yiigelwa isahabu ukunyaanywa mu mooto. Ukumufuuwa uNguluvi kunofu hiilo ukulutila isahabu, pakuva isahabu yiikwanangika. Neke lino, uYesu Kilisiti alavapeela amalumbo, indolo nu luginiyo, pe alaadza nu kwiwoneesa pa weelu. Nde luvedze musinaa mumuwona, neke kangi mukumwenda, kangi nde luvedze musinaa mumuwona lino, neke kangi mukumufuuwa. Ndeeni, múmemiidzwe ulukeelo ulunya ndolo ulusiilongeka, pakuva mwikwanukila uwupoki wa numbula dzeenyo. Uwupoki uwo, we wugulume wa lufuuwo lwenyo. Wiimila wa wupoki weenyo uwo, avavidzi vaakomandziidze hiilo ukuta valufike. Vaavilile ulwa lusungu lwa Nguluvi lwe aagulwime ukuvapeela unyeenye. Wugendela wa vavidzi avo, uMubepo va Kilisiti aavilile imumuko dza Kilisiti ni ndolo dzaakwe idziikwadza, lwe lwene vaasakile ukugafika amadzwi ago ukutigila, gahadza giihumila ndali na ndawuli. UNguluvi avavilatuliye avavidzi avo vadzeele ukutigila, amadzwi ge vaavilaga, sigaali ga kuvatanga aveene, nda haamu, unyeenye. Ago ge vaalongile, ge geene ge mwadalikiilwe na vaanu avaleetile iMola iNofu ya Yesu Kilisiti. Navo vavasimiye iMola iNofu iyo mu ngufu dza Mubepo uMwimike ye aatumiilwe ukuhuma kukyanya. Imola iyo, ye yeene ye viidoboka hiilo ukuyidzeela avanyamwandza navo. Neke lino, muvedzage mwígelaniidze ukulima amalimo, kangi vanya kwiwopa. Muviikage uluhuuvilo lwenyo londa mu lusungu lwe mulaanukila, umusika gwe alaavilatukila uYesu Kilisiti. Muvedzage vaana va Nguluvi, avanya wiidisi, mutanage ukuniniila uwudobofu weenyo uwuviifu we mukali nawo, umusika pe musikiidzeelaga indakyene ya Nguluvi. Nda haamu, unyeenye muvedzage viimike mu migendele gyenyo gyonda gye mwilima, ngita uNguluvi ye avakemeeliye kye ali mwimike. Lwe lwene lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Muvedzage viimike, pakuva uneene ndili mwimike.” Muludzeelage ukutigila, uNguluvi ye mukumutambula Daada mu ndapangilo dzeenyo, asiikwimila lubali, kangi iihiga avaanu vonda kulingʼaana na malimo gaawo. Neke lino, mumuginiyage hiilo uNguluvi mu musika ugu gwe mukwikala mwe naanyi umu ngita vagendzi. Ndiilonga ewo, pakuva mwidzeela ukutigila, uNguluvi avakombuwe ukuhuma mu migendele igisiivagila gye mwanukiye ku vakuhwenyo. Asavakombuwe wugendela wa fiinu ifiikwanangika ngita magoobeli enewuli sahabu, nda haamu, mwakombwidzwe mu danda ya wutalamu iya Kilisiti ye aali ngita ndzanangʼolo iyingaya wutenda nambe nongwa. UKilisiti uyo aahaaguliilwe mu wugulume wa Nguluvi ukuhuma pe yisinaa yigawa inyi, neke kangi mu figono fya wusililo ifi, amuvilatuwe wiimila weenyo. Wiimila wa Kilisiti uyo, unyeenye mukumufuuwa uNguluvi, ye amudzulubwise ukuhuma ku wulungu nu kumupeela indolo. Lwe lwene lino mukumufuuwa nu kumuhuuvila uNguluvi. Wugendela wa kuyiidika indakyene, mwívaliidze inumbula dzeenyo, ukuta muveendage avafuuwa vayeenyo ulunya numbula ndzelu. Lino mwiyendage ni numbula yonda. Ndiilonga ulo, pakuva unyeenye múholiilwe ulwa kavili, si lwa muvili ugu ugwifuwa, nda haamu, múholiilwe mu lwa muvili ugusiifuwa wugendela wa lidzwi ilya Nguluvi, lyumi kangi lya mbeepali na mbeepali. Lwe lwene lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Avaanu vonda vali ngita lisoli, nu lutogo lwawo luli ngita maluva ga mudaasi. Ilisoli liiyongodoka, na maluva giilagala, neke kangi ilidzwi lya Mutwa Nguluvi liisigala mbeepali.” Ilidzwi ili ye Mola iNofu iyo ye mwadalikiilwe. Neke lino, muwulekage uwuhosi wonda, uwubanga wonda, uwukedusi, isinwa na maligo. Ngita vaana fyali kye viidoboka amadziva ga vangʼinaawo, mudobokage amadziva amanofu ga lidzwi ilya Nguluvi, ukuta mukulilage mu wupoki. Lino múligedziidze ilidzwi ilyo, múdzeeliye ukutigila, uMutwa munofu. UYesu ye liganga ilya wuumi ilya kudzengela. Iliganga ilyo avaanu valikaanile, neke kangi uNguluvi alihaaguwe, kangi liginalifu pa miiho gaakwe. Lino mumuhegelelage uYesu, na yuunye ngita maganga ga wuumi ga kudzengela, uNguluvi akuvadzengela, ukuta muvedze tembeli ya mubepo. Wugendela mwa Yesu Kilisiti, unyeenye muli vateekedzi viimike ye mwiteekela uwusembe wa mubepo uwukumukeeledza uNguluvi. Lwe lwene lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Mulolage, ku wudzenge wa Sayuni uko, ndiiviika iliganga ilya pa wiidamiko, kangi liganga lye ndíhaaguwe lye liganga ilya wuginalifu. Umuunu ye avedzaga ye akumufuuwa uyo ye ali liganga ilyo, asilaayeyewuka nambe kigono kimwinga!” Iliganga ilyo lya wuginalifu, ukwenyo ye mukulifuuwa. Neke kangi ku avo avasikulifuuwa, “Iliganga lye vaakaanile avanya kudzenga, lino lívedzile liganga likomi ilya pa wiidamiko.” Kangi, “Ili lye liganga lye viikuvala avaanu, lwe lutalaawe ulwihula avaanu vaguwage.” Viikuvala, pakuva viikaana ukulifuuwa ilidzwi lya Nguluvi, kangi uNguluvi avagulumiye ewo ukuhuma kataali. Neke kangi unyeenye muli vaanu ye múhaaguliilwe nu Nguluvi, unyeenye muli vateekedzi va wutwa, vaanu va kipelela kiimike, kangi ye muli vaakwe. Múhaaguliilwe, ukuta mudalikage amalimo amanofu ga Nguluvi ye ávakemeeliye ukuhuma mu kiisi nu kuviingidza mu lumuli lwakwe lwa kudzumwa. Pa wutalilo apo, simwali vaanu va Nguluvi, neke kangi lino muli vaakwe. Pa wutalilo simwanukiye ulupyana lwa Nguluvi, neke kangi lino múlwanukiye. Nye vende vanguanye, ndikuvagongoola ngita vagendzi kangi vaheleli-ngʼaasi pe naanyi! Mwiyefyage nu wudobofu wa mivili gyenyo, pakuva wiiluwa ni numbula dzeenyo. Imigendele gyenyo givedzage minofu mbandu pa vaanu avasimudzeeliye uNguluvi, ukuta nde luvedze avaanu avo vakuvataaha ukutigila muli vahosi, vagawonage amalimo geenyo manofu, kangi valamupeela indolo uNguluvi wiimila weenyo pa kigono kye alaadza. Wiimila wa Mutwa Yesu, mwilefyage ku vaanu vonda avanya wutawulilwe, nde kuvedze kwa mutwa, enewuli avatemi va migoola avaahaaguliilwe nu Mutwa. Vaaviikiilwe ukuta vavapedzage avaanu aviilima imbiifu, nu kuvalumba aviilima inofu. Ndiilonga ewo, pakuva uNguluvi iikeela mulimage inofu ukuvadzisa avapuva, ukuta vatanage ukuvedza nu lwa kuvagomehedza. Nde muvedze muli vaawule, mutanage ukulimila uwaawule weenyo ukufihila uwuhosi, nda haamu, mwikalage ngita vatovela-ligendwa va Nguluvi. Muvaginiyage avaanu vonda nu kuveenda avafuuwa vayeenyo. Mumoogopage uNguluvi, kangi mumuginiyage umutwa veenyo umukomi. Unyeenye vasutu mu nyumba dza vaanu, mwilefyage ku vakomi veenyo, kangi muvaginiyage, si ku vanofu vala na valeele hela, nda haamu, na ku vasali vala. Apo, ngana umuunu akwigugumidza mu mumuko isidziivagila, akumukeeledza uNguluvi, pakuva iidzeela ukutigila, uNguluvi pwali. Kuli luginiyo luki pe mwitowa wiimila wa kulima indzanangifu, nu kwigugumidza mu idzo? Neke kangi, ngana mwipumuswa wiimila wa kulima inofu, nu kwigugumidza mu idzo, apo mukumukeeledza uNguluvi. Ulo lwe lwene lwe mwakemeeleliilwe, pakuva uKilisiti yumwene aapumwike wiimila weenyo. Kangi avalekiye ikyoledzi, ukuta mwigage kye aalimile. “Umwene asaalimile indzanangifu, nambe lidzwi ilya wubanga lisaahumile mu mulomo gwakwe.” Pe aaligiilwe, asaahigile lidzwi lilivedzaga lya kuvaliga. Pe aapumwiswe, asaagelile ukuvafingidza. Neke kangi dzonda idzo amulekiye uNguluvi ye iihiga mu wugolofu. UKilisiti yumwene aanyamuwe indzanangifu dzeesu mu muvili gwakwe pa kipindulihidzo, ukuta uneefwe tugilekage imiikalile gya ndzanangifu, nu kwikala imiikalile gya wugolofu. Wugendela wa mavamba gaakwe, unyeenye múnaniidzwe. Mwali ngita ngʼolo ídziyagile, neke kangi lino múmupilukiye umwene uMudiimi kangi Muloleedzi va numbula dzeenyo. Mutanage ukwinodza ulwa mwivala hela, ngita ukutiva ifwili, ukufwala isahabu ni myenda gya lutogo, nda haamu, uwunofu weenyo wuhumilage mugati, uwunofu wa numbula uwunya lutengamaso nu wuleele uwusiikwanangika nambe kusakala. Uwunofu uwo wuli nu wuginalifu wukomi pa miiho ga Nguluvi. Ndeeni, avamwayuuva va kataali aviimike, wiimila wa luhuuvilo lwawo mwa Nguluvi, vaawoneesaga uwunofu waawo pa kwilefya ku vagoosi vaawo. Umwayuuva yumwinga ye aalimile ewo ye Sala, umudala va Abulahamu. Uyo amwidikaga wunofu umugoosi vaakwe, amutambulaga aatigilaga, “Mutwave.” Lino na yuunye, ngana mwilima inofu kingaya koogopa ifingidzo dzidzivedzaga, mwivedza vaana vaakwe. Na yuunye vagoosi, mwikalage wunofu na vadala veenyo, muvaginiyage, pakuva mwidzeela ukutigila, vanya wulemwa. Kangi muvaginiyage, pakuva navo vali luhangano pamwinga naanye, pa kuhaala uwuumi uwa mbeepali wiimila wa lusungu lwa Nguluvi. Apo indapangilo dzeenyo sidzitanidzwa ni kikivedzaga. Ndiimaliidza ukuvalongela nyivonda ukutigila, muvedzage numbula yimwinga, vanya mahoodzo gamwinga nu kuveenda avafuuwa ngita vayeenyo, vanya kwisungukila nu kwiyisa yuunye mwa yuunye. Mutanage ukulumbila uwuhosi pa wuhosi, maligo pa maligo, nda haamu, muvalimilage inofu, pakuva uNguluvi avakemeeleliye ukulima ewo, ukuta mwanukile ulufuunyo lwakwe. Lwe lwene lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Ye avedzaga ye iisaka ukugikeela imiikalile nu kufiwona ifigono ifinofu, apo nu lulimi lwakwe lutanage ukulonga uwuhosi, kangi nu mulomo gwakwe gubihilage ukudzanga. Atanage ukulima uwuhosi, alimage inofu. Iikalage mu lutengamaso, alutemulage hiilo. Pakuva uMutwa Nguluvi iilola vonda aviilima idza wugolofu, kangi iipulika indapangilo dzaawo. Neke kangi aviilima uwuhosi, akuvambila umugongo.” Ye ani ye ahadza akuvalemadza, ngana muli vapifu va kulima inofu? Neke kangi nde luvedze mwipumuka wiimila wa kulima uwugolofu, uNguluvi ahadza akuvafuunyila unyeenye. Mutanage ukuvedza nu wugayagaya, kitavoogopa avaanu avakuvafingidza. Nda haamu, mumuginiyage uKilisiti mu numbula dzeenyo ukutigila, ye Mutwa. Mwigelanidzage ngʼaani ukumuhiga ye avedzaga ye akuvawuudza wiimila wa luhuuvilo lwenyo. Neke kangi mulimage ewo mu wuleele nu luginiyo. Muvedzage nu lwikagulo lunofu, ukuta pe mwiligwa na avo avakuvalonga uwuviifu wiimila wa migendele gyenyo iminofu mwa Kilisiti, vawonage nyoni. Ndiilonga ewo pakuva, ngana gye mikeelelele gya Nguluvi mupumuswe, kiba ukupumuka wiimila wa kulima inofu, sindawuli ukulima imbiifu. UKilisiti nave aapumwike nyakamwinga swe wiimila wa ndzanangifu dzeesu, kwe kutigila, umugolofu aafuwe wiimila wa vanya ndzanangifu, ukuta atuteepule nu Nguluvi. Aakomiilwe ulwa muvili gwa wumuunu, neke kangi aadzulubwiswe mu ngufu iya Mubepo uMwimike. Mu ngufu dza Mubepo uyo, aaheliye ukugidalikila imibepo imiviifu igyali mu ndinde. Imibepo imiviifu igyo gyakaanile ukumwidika uNguluvi pakataali, uNwaka pe aadzengaga ingalavala. UNguluvi aali nu wisamutima ulwa wuhosi waawo ukufikila ingalavala pe yiiwuyapwa. Neke kangi ku wusililo avaanu munaana (8) hela, ve veene ve avapokile uNguluvi ukuhuma mu lutipulo lwa lulenga. Ululenga ulo, kye kihwananidzo kya ludzabiko lwenyo, na yuunye múpokiilwe lino wugendela wa lulenga. Uludzabiko ulo, si wiimila wa kuhedza ilikoyo lya muvili, nda haamu, wiimila wa kwitawulila ngʼaani kwa Nguluvi ukuhuma mu lwikagulo lunofu. Kangi uludzabiko ulo, lukuvapoka wugendela wa ludzulubuko lwa Yesu Kilisiti. UYesu uyo, aaheliye kukyanya, lino íikalile apoono pa luginiyo ku liwoko ilya kundiyo ilya Nguluvi. Avanyamwandza, ifigawa ifinya wutawulilwe ni finya ngufu, vali mu wutemi waakwe. Lino, pakuva uKilisiti aapumwike mu lwa muvili wiimila wa kudeludza indzanangifu dza vaanu, na yuunye mwikalage lutegase ukupumuka nu kuvedza nu wugulume ngita waakwe. Pakuva umuunu ye iipumuka mu lwa muvili, álekiine ni ndzanangifu. Kwe kutigila, asiilongodzwaga nu wudobofu wa muvili, nda haamu, ahadza iisakaga ukumukeeledza uNguluvi mu figono fyonda ífisigiye ifya miikalile gyakwe pe naanyi. Umusika goloofu pakataali, mwaniniilaga uwudobofu wuviifu wa vaanu avasimudzeeliye uNguluvi. Mwagendelaga idza wugoni, uwudobofu wuviifu wa muvili, uwugaadzi, ingʼeelanilo dza wuliya hiilo nu wugaadzi, nu kwifuunya ku fihwananguluvi. Avaanu avo avasimudzeeliye uNguluvi, viidzuma pakuva musiihangana navo imigendele gyawo imiviifu, kangi vakuvalonga fivi. Neke kangi valaanaka vaveene pa miiho ga Nguluvi, ye íigelaniidze ukuhiga avaanu vonda avuumi na ávafuwe. Wiimila wa ulo, avaanu avaafuwe, navo vaadalikiilwe iMola iNofu, ukuta vahigwe amalimo gaawo ulwa muvili kulingʼaana na mahoodzo ga vaanu, neke kangi kulingʼaana nu Nguluvi, vavedzage nu wuumi mwa Mubepo uMwimike. Uwusililo wa madzwi gonda wúhegeliye. Pa ulo, muvedzage nu luhalawukagudzi pamwinga nu kwiwopa, ukuta muvedzage ni ngufu dza kulapangila. Ulukomi ukulutila dzonda, muginage ukwiyenda ulwa ndakyene, pakuva uwende wiigubikila uwoloofu wa ndzanangifu. Muvedzage vasandzi ku vayeenyo kitiibungula. UNguluvi avapeeliye avafuuwa ifipeelwa ifili poloofu. Nayula iimiililage wunofu ikipeelwa kyakwe ukuvatanga avayagwe, ndeeni akuvawoneesa ulusungu lwa Nguluvi. Ngana umuunu ye avedzaga ali nakyo ikipeelwa kya kudalika, adalikage ngita kye ápeeliilwe amadzwi ga Nguluvi yumwene. Ngana umuunu ali nakyo ikipeelwa kya kuvatovela iligendwa avangi, atovelage mu ngufu dze akumupeela uNguluvi. Ndeeni, mu dzonda uNguluvi ahadza iipeelwa indolo wugendela mwa Yesu Kilisiti. Indolo ni ngufu apeelwage mbeepali na mbeepali. Eena. Nye vende vangu, mutanage ukudzuma ukutigila, mwipumuka mu ngemyo inalamu, nambe kudziwona ngita kiinu kigendzi. Nda haamu, mukeelage, pakuva mwihanga mu mumuko dza Kilisiti, ukuta indolo dzaakwe pe dzilaavilatuka, ulukeelo lwenyo luvedzage lukomi hiilo. Ngana mwiligwa, pakuva mwifuuwa mu litaawa lya Kilisiti, mudzeelage ukutigila mwifuunyililwa, pakuva uMubepo va ndolo, kwe kutigila uMubepo va Nguluvi ali pamwinga naanye. Lino pe mwipumuka, mutanage ukupumuka pakuva muli vawuladzi enewuli vahiidzi, kangi vahosi enewuli vasongasa. Neke kangi, ngana mwipumuka pakuva muli Vakilisiti, mutanage ukuwona nyoni, nda haamu, mumulumbage uNguluvi, pakuva mwikemeelwa ukutigila, muli Vakilisiti. Umusika gwa luhigo gúfikile, uNguluvi alaavanga ukuhiga avaanu vaakwe. Lino, ngana uNguluvi iivanga uluhigo lwakwe ukwesu vaanu vaakwe, uwusililo wa avasikuyiidika iMola iNofu ya Nguluvi wulaavedza wuli? Ngita kye lúsimbiilwe mu Wusimbe uWiimike ukutigila, “Ngana avagolofu valaapokwa wugendela wa mumuko, neke lino lwivedza wuli ku vanya ndzanangifu na avasikumoogopa uNguluvi?” Suwe avo aviipumuka wiimila wa mikeelelele gya Nguluvi, vaginage ukulima inofu nu kwiviika mu mawoko ga Nguluvi, uMugavi vaawo muhuuvilwa. Lino ndiilonga naanye vavaha va lukombeso, uneene ye ndili muvaha muyeenyo, nde moolesi va mumuko dza Kilisiti, kangi ndili mihanganile va ndolo idzilaavilatuka, lino ndikuvanyilika ndiitigila, mudiimilidzage wunofu ikipinga kye avapeeliye uNguluvi. Mukidiimilidzage kingaya kugagiilidzwa, nda haamu, luhumage mu numbula ngita kye iikeela uNguluvi. Mutanage ukulima amalimo geenyo wiimila wa kwisavila imaale wugendela wa kyoyo, nda haamu, mwitawulilage ngʼaani ni numbula ya lukeelo. Mutanage ukuvedza vasali ku vaanu ve mukuvalongodza, nda haamu, muvedzage kyoledzi ukwawo mu migendele gyenyo iminofu. UYesu ye Mudiimi uMukomi. Umusika pe alaavilatuka, mulaanukila ingeela ya ndolo iyisilaanangika nambi. Na yuunye vabuhu, mwilefyage ku vavaha. Neke unyeenye nyivonda, avagogolo na vadebe, muvedzage nu lwiyiso yuunye mwa yuunye, pakuva uWusimbe uWiimike wiitigila, “Avakwinunumula, uNguluvi akuvabeedza, neke kangi avakwiyisa, akuvapeela ulusungu.” Muvedzage vanya kwiwopa, nu kuvedza miiho umusika gonda. Pakuva umutavangwa veenyo uSetano, ngita nyalupala iyiibuuma, iyiipilima-pilima ukufwima umuunu, ukuta yimumile. Lino mutengage uSetano uyo ve múdomiime mu lufuuwo kwa Nguluvi, kuno mwidzeela ukutigila, avafuuwa vayeenyo mu nyi yonda viipumuka imumuko dziidzo ngita kye mwipumuka unyeenye. Muludzeelage ukutigila, pe mwivedza múpumwike musika mudebe, uNguluvi ahadza akuvapumunusa, akuvakangadza, akuvapeela ingufu nu luutu ulukangafu. Umwene ye Nguluvi umunya lusungu londa, ye ávakemeeliye mwanukile indolo dzaakwe mwa Kilisiti mbeepali. Ingufu dza kutema dzivedzage ukwakwe uNguluvi mbeepali na mbeepali. Eena. USilivano, umufuuwa muyangu, kangi muunu muhuuvilwa mu lwiwonelo lwangu, ye mwene ye aanangile ukusimba amadzwi makeefu aga. Ndiisaka ukuvakangadza inumbula nu kusimiilidza imola iyi, ndakyene lwe lusungu lwa Nguluvi. Mwimage sipi mu lusungu ulo. Avayeenyo va lukombeso lwa apa pa Babeli, ávahaagule nu Nguluvi, vakuvahungila. Kangi nayu muswamu-vangu mu lufuuwo ye iitambulwa Maluko, ávahungiye. Mwihungilage mu lwinoonelo lwa wende. Ulutengamaso luvedzage naanye nyivonda ye muli mwa Kilisiti. Uneene Simoni Petulo, nde mutovela-ligendwa kangi mutume va Yesu Kilisiti. Ndikuvasimbila unyeenye ye mwánukiye ulufuuwo luulula ulutalamu lwe twanukiye na yuufwe. Mwánukiye ulufuuwo ulo wugendela wa wugolofu wa Yesu Kilisiti, uNguluvi nu Mupoki veesu. UNguluvi avoongelehedzage ulusungu nu lutengamaso wugendela wa kumukagula umwene nu Yesu uMutwa veesu. UNguluvi, mu ngufu dzaakwe idza Wunguluvi, átupeeliye ifiinu fyonda wiimila wa miikalile ni migendele iminofu. Túpeeliilwe ifyo, pakuva túmudzeeliye uNguluvi ye átukemeeliye mu ndolo nu wunofu waakwe. Wugendela wa idzo, uNguluvi átuhuuviidze ifiinu fya wutalamu wukomi hiilo, kangi inyuuvidzo dzaakwe dzikuvatanga ukwawulwa ukuhuma mu wuhosi wa mwe naanyi uwiihuma mu wudobofu wonda uwuviifu, ukuta muhange pamwinga nu Nguluvi. Wiimila uwo, mupifukilage hiilo mu lufuuwo lwenyo ukoongeledza uwunofu, nu wunofu uwo ukoongeledza uwuwuya. Kangi nu wuwuya uwo, mupifukilage hiilo ukoongeledza ukwiwopa, nu kwiwopa uko, ukoongeledza ulwigugumidzo, nu lwigugumidzo ulo, ukoongeledza imigendele iminofu. Kangi ni migendele iminofu igyo, mupifukilage hiilo ukoongeledza uwende yuunye mwa yuunye, nu wende uwo ukoongeledza uwende ku vaanu vonda. Ndiilonga ulo, pakuva ngana muvedze ni migendele minofu igyo nu koongeledza, gihadza giihula muvedze nu wugifi nu kuveleka ifiveleko pa kumudzeela uMutwa veesu uYesu Kilisiti. Neke kangi umuunu ye asili nafyo fyonda ifyo, uyo mubofu, iilemwa ukulola indakyene, kwe kutigila áseemiilwe ukutigila, uNguluvi ámuvaliidze indzanangifu dzaakwe idza kataali. Mu fyonda ifyo vafuuwa vayangu, mupifukilage hiilo ukuwoneesa kutigila, uNguluvi ávakemeeliye nu kuvahaagula. Ngana mukwikala ewo, musilaaguwa nambi. Kangi mulaanukilwa hiilo, pe mwikwingila ku wutwa wa mbeepali wa Mutwa nu Mupoki veesu uYesu Kilisiti. Neke lino, ndipiginaga ukuviiwusa dzonda idzo mbeepali, nde luvedze mukudzidzeela nu kukangala mu ndakyene ye mwíwulaniidze. Ndiiwona ukutigila, umusika gonda ugu gwe ndikwikala mu nyi umu, lunofu ukwangu ukuviiwusa ulwa mola idzo. Ndiilonga ewo pakuva ndiidzeela ukutigila, ndisanga ndiihega pe naanyi apa. Ulo luli ewo, ngita uMutwa veesu uYesu Kilisiti kye áambilatuliye uneene. Kangi ndihadza ndiipifukila, ukuta umusika pe ndiivedza ndífuwe, mwiwukage dzonda idzo mbeepali. Umusika gwe twavawulanidzaga imola idza ngufu nu kwadza kwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti, sitwaniniilaga isimo idza wudesi idzaahumile mu mahoodzo ga wusugu. Nda haamu, uneefwe twadziweene indolo dzaakwe na miiho geesu. Kangi amadzwi ga wuvidzi gakutupeela uwoolesi wa idzo, naanye mwilima lunofu pe mwipifukila ukulola amadzwi ago, ngita ulumuli kye lwimulika mu kiisi ukufikila pe kwitandaaluka. Apo pe kwitandaaluka ikigono ikya kwadza kwa Kilisiti, ndeeni ulumuli lwakwe lulaamulika mbandu inumbula dzeenyo, ngita lutondwe lwa pa nyavambula. Neke kangi ulukomi ukulutila idzo, mudzeelage ukutigila, sikoowuli uwuvidzi wa Wusimbe uWiimike we vaaganuwe avavidzi ukuhuma mu mahoodzo gaawo veene, pakuva uwuvidzi wusaahumile mu mikeelelele gya muunu. Nda haamu, uwuvidzi waahumile ku vaanu avaalongaga imola ukuhuma kwa Nguluvi ngita kye vaalongodzwaga nu Mubepo uMwimike. Nde luvedze pakataali, kwali na vavidzi va wudesi mu Vaisilaheli, ndeeni kuhadza kwivedza na vavidzi va wudesi umwenyo. Avaanu avo vahadza viikwingidza kinyele imbulanidzo dza wanandzi idza kuheniya avaanu, nambe idza kumukaana uMutwa Yesu, uMukomi va fyonda ye ávakombwidze. Wugendela wa ulo, vahadza viihula ulutipulo lwawo luvafike kisaatu. Kangi avaanu voloofu vahadza viininiila imigendele gyawo igya wugoni, apo avo vahadza viihula avangi ukulonga fivi imigendele gya ndakyene. Mu kyoyo kyawo, avawulanidzi va wudesi ava vahadza vakuvalongela isimo dza wudesi idza kudzanga, ukuta vanyamule fye muli nafyo. Neke kangi ukuhuma kataali, uNguluvi avakeliye uluhigo, ali miiho, ndakyene ahadza akuvatipula! Lwe lwene, umusika avanyamwandza avaalimile indzanangifu, uNguluvi asavalekile ukuvahiga, nda haamu, avaviikile mu lilindi ilinya kiisi kwe váwopiilwe ni minyololo ukufikila ikigono ikya luhigo. Kangi umusika gwa Nwaka, uNguluvi asaalekile ukuvahiga avaanu aviikalaga pe naanyi avasamwidikaga, nda haamu, aaleetile uwulava ukuvatipula. Neke kangi avaloleeliye uNwaka pamwinga na vaanu avangi mufungʼati (7), uNwaka ye mwene ye avadalikiye avaanu valimage idza wugolofu. Kangi uNguluvi avahigile avaanu va wudzenge wa Sodoma nu wa Gomola, akuvatipulaga ngʼaani nu mooto. Aalimile ewo, ukuta vavedzage kihwananidzo kya idzo idzihadza dzikuvafika avaanu avasikumwidika uNguluvi. Akumupokaga uLoti, umuunu umugolofu, ye aadendewiiswe hiilo ni migendele igya wugoni gya vaanu avagalusi avo. ULoti umuunu umugolofu uyo, iikalasaga na vaanu avo mu figono fyoloofu, inumbula yaakwe yaadendewiike mbandu mu dze aalolaga nu kupulika idza malimo gaawo amaviifu. Suwe dzonda idzo dziiwoneesa ukutigila, uMutwa Nguluvi aludzeeliye kye ahadza akuvapoka mu mumuko avaanu avakumwidika umwene. Kangi iidzeela kye áviibiite avaanu avasikumwidika, ukuta vapedzwe pa kigono ikya luhigo kila, hiilo vala aviininiila uwudobofu wuviifu wa muvili, nu kuwutofola uwutawulilwe wa Nguluvi. Avawulanidzi va wudesi avo, vanya lwinunumulo ni kidada, vasiikoogopa ukufilonga fivi ifigawa fya kukyanya. Navo avanyamwandza avali ni ngufu ukulutila ifigawa ifyo, napo kangi vasikufilonga fivi nu kufihiga pa miiho ga Mutwa Nguluvi. Neke kangi avawulanidzi avo, viilonga fivi kila kye vasikidzeeliye. Viihwanana ni fingʼooko ifingaya luhala, ifiiholwa hela, ukuta pambele fiibatwe nu kuhindzwa! Ngita fingʼooko ifyo, uNguluvi ahadza akuvatipula avawulanidzi va wudesi avo. Kangi vahadza viihombwa imumuko pa mumuko dze váhulile ku vaanu avangi. Lolage, aveene viikeela ukulima uwuviifu pa muunyi. Navo, pe viiliilasa naanye mu ngʼeelanilo, viikeela ukuvadzanga, apo viihunga nyoni. Amiiho gaawo gámemile wudumuli-noolane nu wudobofu waawo wa kulima indzanangifu wungaya wusililo. Vakuvadzanga avaanu avasikangiye mu lufuuwo. Inumbula dzaawo dzíidzooviye ukuvedza ni kyoyo wiimila wa kusava imaale. Vanya luleko kwa Nguluvi! Váyilekile ingʼaasi ingolofu, váyagile nu kuniniila ingʼaasi ye aaniniilaga uBalamu, umuswamuve va Beholi. Umwene aakeeliye ukwanukila imaale wugendela wa kulima uwuhosi. Neke kangi akenyelwage wiimila wa kulima uwuhosi. Imbunda iyisiilonga, yaalongiye mu sawuti ya muunu, yiitanidzaga amadzimu ga muvidzi uyo. Avawulanidzi va wudesi avo, vali ngita fisima ifingaya lulenga, ni ngʼungugu iyiipuulika konda ni kipulavaana. UNguluvi ávagelanidziye apoono pa kiisi kikomi. Viilonga amadzwi ga wiiginisi gaahela, kangi ga kuvakwega mu wudobofu uwuviifu wa muvili, vakuvategandza avaanu ávavangile ukumufuuwa uNguluvi, nu kudyega ku avo avakwikala mu ndzanangifu. Vakuvahuuvidza avaanu uwuvangwa, neke kangi aveene vasutu va wuhosi uwukuvaananga, pakuva umuunu iivedza musutu va kikivedzaga kila íkimulemile. Avaanu avo, vamufuuviilwe uMutwa nu Mupoki veesu uYesu Kilisiti pa kutala, lwe lwene vawutyegile uwuhosi wa lidugulu. Neke kangi, ngana viibatwe nu kulemwa kangi mu wuhosi uwo, apo imivedzele gyawo giivedza miviifu hiilo, ukulutila pa kutala. Lukali kiba ukwawo ngana vakali vatane ukuyidzeela ingʼaasi ya wugolofu, sindawuli ukuyidzeela kangi kululeka ululagi ulwimike lwe vaanukiye. Kuli luselengo ulwitigila, “Imbuwa yípilukiye ukuliya amadeesi gaakwe,” nu lungi lwitigila, “Ingubi indzofoge yípilukiye ukugalagala mu madope.” Ndakyene ndeeni kye dzili ewo ukwawo. Vende vanguanye, ndikuvasimbila ihaate ya kavili iyi. Mu haate dzivili idzi, ndiisaka ukuviiwusa amadzwi, ukuta ndilamuse amahoodzo geenyo amanofu. Ndiisaka mwiwuke amadzwi ge vaalongile kataali avavidzi aviimike, nu lulagi lwa Mutwa nu Mupoki veesu lwe vavaleetiye avatume vaakwe. Ulukaani lwa kutala ukulukagula kwe kutigila, ifigono fya wusililo valaadza avaanu aviibeda, avo valaaniniila uwudobofu waawo uwuviifu. Valavabeda unyeenye viitigila, “UKilisiti aahuuviidze ukutigila, iikwadza! Ali kwiya lino? Imola ve dziidzi ukuhuma avakuhwesu pe vaafuwe, amadzwi giisigala gaagala kye gaali pa wutalilo wa nyi.” Avaanu avo, vakwipuniya ngita váseemiilwe ukutigila, pakataali uNguluvi aalongile ilidzwi hela, ikyanya ni nyi fiigawaga. Aagavile inyi ukuhuma mu lulenga, kangi iidzungulidzilaga ululenga. Wugendela wa lulenga ulo, inyi iya musika ugo yaatipuliilwe. Kangi mu lidzwi ilyo, uNguluvi aaviikile ikyanya ni nyi fya lino fisigale ngita kye figenda, wiimila wa kunyaanywa nu mooto. Fiisigala ukufikila ikigono ikya luhigo ikyo pe alavatipula avaanu avasikumwidika. Neke kangi nye vende vanguanye, mutanage ukuseemwa ikiinu kimwinga pa miiho ga Mutwa Nguluvi, ikigono kimwinga kili ngita myaka mbilima yimwinga (1,000), kangi imyaka mbilima yimwinga gili ngita kigono kimwinga. Avaanu avangi viihoodza ukutigila, uMutwa Nguluvi iifuvalila ukulima idzo dze aahuuviidze, nda haamu, asiifuvalila. Umwene ali nu lwigugumidzo wiimila weenyo, asiikeela ukutigila, yumwinga veenyo ayage, nda haamu, iisaka ukutigila vonda vapele indzanangifu dzaawo. Neke kangi ikigono kye alaapiluka uMutwa Yesu, kilaadza kitinuhidza ngita muhiidzi. Ikigono ikyo, ikyanya yilaayagaanika nu musindo mukomi, ifiinu ifili umo filaatipulwa ni lifuke, nayi nyi nakila ikyalimiike mugati umwakwe kilaayenga. Lino, ngana ifiinu fyonda filaatipulwa wugendela uwo, unyeenye mwisakulwa ukuvedza vaanu va ndawuli? Mwisakulwa ukwikala mu migendele imiimike nu kumwidika uNguluvi, umusika pe mwidzindila ikigono kye aaviikile uNguluvi wiimila wa kwadza uKilisiti, nu kukyangufya ikigono ikyo kyadze kisaatu. Ikigono ikyo, uNguluvi alaatipula ikyanya, ifiinu ifili umo filaayenga ni lifuke. Neke kangi uneefwe twidzindila ikyanya imiya ni nyi imiya, apoono pa wugolofu ngita kye atuhuuviidze. Pa ulo, nye vende vanguanye, pe mwidzindila ikigono ikyo, mupifukilage ukuvedza vagolofu, vangaya lugomehedzo pa miiho ga Nguluvi, nu kuvedza nu lutengamaso. Mwiwukage ukutigila, uMutwa ali nu wisamutima, ukuta unyeenye muvedze nu musika gwa kupokwa. Ulo lwe lwene ngita umuyiisu mwende uPawulo kye avasimbiye mu luhalawukagudzi, ndawuli uNguluvi kye amupeeliye. Idzo, dze dzeene dze iilonga mu haate dzaakwe dzonda. Koodzili inalamu pa kudzikagula mu haate dzaakwe idzo. Avapuva na avasikangiye mu lufuuwo viiheniya amadzwi ago, ngita kye viiheniya uWusimbe uWiimike uwungi. Pa kulima ewo, vakwihulila ukutipulwa. Neke kangi nye vende vanguanye, lino múdzikaguwe idziilongwa na vawulanidzi va wudesi. Mu ulo, mwiyangalilage, mutanage ukudzangwa nu wusugu wa valima-ndzanangifu avo, ukuta mutane ukuguwa nu kugileka imiimile gyenyo imikangafu mu ndakyene. Nda haamu, muginage ukukula mu lusungu nu wuwuya wa Mutwa nu Mupoki veesu uYesu Kilisiti. Indolo dzivedzage nu mwene, lino na mbeepali! Eena. Tukuvadalikila imola dza uyo ye ali Lidzwi lya wuumi, ye aali pwali ukuhumila pe lisinaa ligawa ilidugulu. Uneefwe twamupuliike nu kumuwona na miiho geesu yuufwe, twamulolaga nu kumupamya na mawoko geesu. Uyo ye wuumi, aawoniike, na yuufwe twamuweene. Lino tukuvoolela nu kuvadalikila imola dza uyo ye akutupeela uwuumi uwa mbeepali, ye aali kwa Nguluvi uDadiisu, iiwonekaga ukwesu. Tukuvadalikila dze túdziweene nu kupulika, ukuta uluhangano lwe tuli nalo nu Nguluvi uDadiisu nu Muswamuve uYesu Kilisiti, unyeenye ndeeni muvedzage nu luhangano luulo pamwinga naafwe. Tukuvasimbila idzi, ukuta ulukeelo lwesu lukwile. Kuli lidzwi lye twapuliike kwa Yesu, lye lyene lye tukuvadalikila unyeenye ukutigila, uNguluvi munofu ngita lumuli, kangi mugati umwakwe mwahela wuhosi wuwuvedzaga ngita ikiisi kikivedzaga ikisili mu lumuli. Lino, ngana twitigila tuli nu luhangano nu Nguluvi, kuno tupigina ukugendela imiikalile igya wuhosi, apo twilonga wudesi, kangi tusiigendela ulwa ndakyene. Neke kangi, ngana tukwikala mu lumuli, ngita uNguluvi kye ali mu lumuli, apo twivedza nu luhangano yuufwe mwa yuufwe, ni danda ya Yesu uMuswamuve, yikutuvaladza indzanangifu dzeesu dzonda. Lino, ngana twitigila tungaya ndzanangifu, tukwidzanga yuufwe, kwe kutigila tusiyidzeeliye indakyene. Neke kangi, ngana twikwidika ukutigila, túlimile indzanangifu nu kupela, apo uNguluvi akutuwodzehedza indzanangifu nu kutuvaladza uwuviifu wonda, pakuva umwene ye muhuuvilwa kangi mugolofu. Ngana twitigila, tusilimile indzanangifu, tukumuhambula uNguluvi ukutigila mudesi, kangi ilidzwi lyakwe mwahela mugati umwesu. Vaana vangu, ndikuvasimbila imola idzo ukuta mutanage ukulima indzanangifu. Neke kangi nde avedze umuunu iilima indzanangifu, tuli nave yumwinga ye akutulapangilila kwa Nguluvi uDadiisu. Uyo ye Yesu Kilisiti uMugolofu ye akutukengela. Umwene we wusembe wiimila wa ndzanangifu dzeesu, nu wusembe waakwe wukututeepudza nu Nguluvi. Asaalimile ewo ulwa ndzanangifu dzeesu hela, nda haamu, ni ndzanangifu dza vaanu vonda mwe naanyi. Ngana twikwidika indagi dza Nguluvi, apo twidzeela ukutigila, túmudzeeliye umwene. Umuunu ye iitigila ámudzeeliye uNguluvi, neke kangi asikudziidika indagi dzaakwe, uyo mudesi, asiyidzeeliye indakyene. Neke kangi umuunu ye avedzaga ye iikwidika ilidzwi lyakwe, lwiwoneesa ndakyene ukutigila, uwende wa muunu uyo kwa Nguluvi, wúkwiliye. Ingʼaasi ya kudzeela ukutigila, tukwikala mugati mwa Nguluvi, ye iyi. Umuunu ye iitigila akwikala mugati mwa Nguluvi, iisakulwa ukugendela imigendele giigila gye aagendelaga uYesu. Nye vende vanguanye! Ululagi lwe ndikuvasimbila si lupiya, nda haamu, lwe lulagi luulula ululovela lwe mwali nalo pe mwavangile ukufuuwa. Ululagi ulwa kataali ulo, lye lidzwi ilya kwiyenda lye mwalipuliike. Neke kangi ku lubali ulungi, ululagi lwe ndikuvasimbila, lwe lulagi lupiya, kangi indakyene ya lulagi lwa wende ulo, yiiwoneka mugati mwa Kilisiti na mugati umwenyo, pakuva ikiisi kívangile ukuhega nu lumuli lwa ndakyene lwimulika. Umuunu ye iilonga ukutigila akwikala mu lumuli, kuno akumuviifya umufuuwa muyagwe, uyo apila akwikala mu kiisi. Umuunu ye akumwenda umufuuwa muyagwe, akwikala mu lumuli. Sikookili kikivedzaga mugati umwakwe ikikumuhulila ukulima indzanangifu. Neke kangi umuunu ye akumuviifya umufuuwa umuyagwe, ali mu kiisi. Iigenda mu kiisi kitadzeela kwe iihelela, pakuva ikiisi kíbofwidze amiiho gaakwe. Ndikuvasimbila unyeenye vaana vadebe, pakuva indzanangifu dzeenyo dzíwodziidzwe mu litaawa lya Yesu Kilisiti. Ndikuvasimbila unyeenye vamwadaada, pakuva múmudzeeliye uYesu Kilisiti, ye aali pwali ukuhumila pe lisinaa ligawa ilidugulu. Ndikuvasimbila unyeenye vavinano, pakuva múmudwedziidze uSetano. Ndikuvasimbila unyeenye vaana, pakuva múmudzeeliye uDaada. Ndikuvasimbila unyeenye vamwadaada, pakuva múmudzeeliye uYesu Kilisiti, ye aali pwali ukuhumila pe lisinaa ligawa ilidugulu. Ndikuvasimbila unyeenye vavinano, pakuva muli ni ngufu, mukuliinatila ilidzwi lya Nguluvi, kangi múmudwedziidze uSetano. Lino mutanage ukuyeenda inyi iyi, enewuli amadzwi agali umo. Ngana umuunu akuyeenda inyi, uyo asikumwenda uDaada. Uwuhosi wa nyi we uwu: uwudobofu uwuviifu wa muvili, uwudobofu wa miiho, ukutigila vavedzage ni fiinu fyonda fye vakufiwona, nu lwinunumulo wiimila wa fiinu fye vali nafyo. Fyonda ifyo fisiihuma kwa Nguluvi uDaada, nda haamu, fiihuma mwe naanyi umu. Inyi pamwinga nu wudobofu waakwe uwuviifu, fiihelanidza. Neke kangi umuunu ye iilima imikeelelele gya Nguluvi, iivedza muumi mbeepali. Vaana vangu, ifigono fya wusililo fífikile! Múpuliike ukutigila, umubeedza-Kilisiti iikwadza, na liilino avabeedza-Kilisiti voloofu poovali. Ndeeni, twidzeela ukutigila, tuli mu figono fya wusililo. Avaanu avo váhumile umwesu, neke kangi vasili luhangano lwa ndakyene naafwe. Pakuva, ngana vakali vavedzage vali luhangano lwa ndakyene naafwe, ngali vásigiye muumu. Neke kangi váhegile ukuta luwoneke pa weelu ukutigila, vonda vasili mihanganile naafwe. Nda haamu, uNguluvi ávapeeliye unyeenye uMubepo uMwimike, lino nyivonda múyidzeeliye indakyene. Ndikuvasimbila ihaate iyi, si pakuva musiyidzeeliye indakyene, nda haamu, pakuva múyidzeeliye. Kangi ndikuvasimbila, pakuva mwidzeela ukutigila, uwudesi wuwuvedzaga wusiihuma mu ndakyene. Umuunu mudesi ye ani? Ye uyo ye iitigila uYesu siye Mesiya. Umuunu ngita uyo, ye mwene umubeedza-Kilisiti, akumukaana uNguluvi uDaada nu Muswamuve. Ye avedzaga ye akumukaana uMuswamuve, uyo asili luhangano nu Daada. Neke kangi ye avedzaga ye iilonga pa weelu ukutigila, akumufuuwa uMuswamuve, uyo ali luhangano nu Daada. Lino unyeenye, amadzwi gala ge mwapuliike ukuhuma pa wutalilo pe twavadalikiye iMola iNofu, gasigalage mu numbula dzeenyo. Ngana amadzwi ago giisigala mu numbula dzeenyo, apo na yuunye muhadza mwigina ukusigala mwa Daada nu Muswamuve. Idzo dze dzeene dze atuhuuviidze uMuswamuve, kwe kutigila uwuumi uwa mbeepali. Ndikuvasimbila amadzwi ago ukuvawunga ulwa vaanu avo aviisaka ukuvaheniya. Neke kangi uNguluvi ávapeeliye uMubepo uMwimike, ye akwikala mugati umwenyo. Uyo ye mwene ye iiwulanidza dzonda, imbulanidzo dzaakwe dza ndakyene, si dza wudesi. Lwe lwene, lusiisakulwa umuunu uyungi avawulanidze. Ngita kye avawulaniidze uMubepo uMwimike, lino musigalage mugati mwa Kilisiti. Lino vaana vangu, musigalage mugati mwa Kilisiti, ukuta umusika pe iipiluka kangi, tukavedze vakangafu na vangaya nyoni pa miiho gaakwe. Pakuva mwidzeela ukutigila uKilisiti mugolofu, muludzeelage ukutigila, ye avedzaga ye iilima ingolofu, uyo ye mwana va Nguluvi. Mulolage uNguluvi uDaada kye akutwenda hiilo, akututambula vaana vaakwe! Ndakyene luli ewo kye tugenda. Neke kangi avaanu avasikumwidika uNguluvi, vasiikagula ukutigila, uneefwe tuli vaana va Nguluvi, pakuva vasimudzeeliye umwene. Nye vende vanguanye, lino uneefwe tuli vaana va Nguluvi! Neke kangi lusinaa ludzeelanika pa weelu kye tulaavedza. Nda haamu, twidzeela ukutigila, umusika pe iipiluka kangi uKilisiti, tulaahwanana nave, pakuva tulamuwona kye agenda. Umuunu ye avedzaga ye iihuuvila ewo, alaahwanana nu Kilisiti, iivaladzage ukuta avedze mwimike, ngita uKilisiti yumwene kye ali mwimike. Umuunu ye avedzaga ye iilima indzanangifu, uyo ye mugalusi va milagililwe gya Nguluvi. Pa ulo, ukulima indzanangifu, kwe kuvedza mugalusi va milagililwe gya Nguluvi. Mwidzeela ukutigila, uKilisiti aadzile mu kuhedza indzanangifu dzeesu. Kangi umwene asinaa alimaga indzanangifu yiyivedzaga. Lino, umuunu ye avedzaga ye akwikala mugati mwa Kilisiti, asiigina ukulima indzanangifu. Neke kangi ye iigina ukulima indzanangifu, asikulufika ukutigila uKilisiti ye ani, kangi asimudzeeliye. Lino nye vaana vanguanye, mutanage ukumwidikila umuunu ye avedzaga avaheniye. Umuunu umugolofu pa miiho ga Nguluvi, uyo iilima idza wugolofu, ngita uKilisiti kye mugolofu. Neke kangi umuunu ye iigina ukulima indzanangifu, uyo va Setano, pakuva uSetano aalimile indzanangifu ukuhuma pa wutalilo wa nyi, kangi iigina ukulima indzanangifu. Nu Muswamuve va Nguluvi aadzile pe naanyi ukwananga amalimo ga Setano. Umuunu ye avedzaga ye ali mwana va Nguluvi, asiigina ukulima indzanangifu, pakuva ali ni ngufu ya Nguluvi mugati umwakwe. Pa ulo, pakuva áholiilwe ukuhuma kwa Nguluvi, iilemwa ukugina ukulima indzanangifu. Neke kangi umuunu ye asiilima ingolofu, enewuli ye asikumwenda umufuuwa muyagwe, uyo si mwana va Nguluvi. Ndeeni kye twikagulila imilekanile gya vaana va Nguluvi, na va Setano. Imola ye mwapuliike ukuhuma pa wutalilo pe twavadalikiye ye iyi, túvagiye ukwiyenda. Tutanage ukuvedza ngita Kayini yula ye aali muunu va Setano, ye amukomile umunungʼuve. Amukomile wiimila wa kiki? Amukomile pakuva amalimo gaakwe gaali maviifu, ga munungʼuve gaali magolofu. Lino vafuuwa vayangu, mutanage ukudzuma ngana avaanu va nyi vakuvasuula unyeenye. Uneefwe tukuveenda avafuuwa vayiisu, lwe lwene twidzeela ukutigila, túhegile mu ngufu ya fuwa, nu kwingila ku wuumi uwa mbeepali. Umuunu ye asikuveenda avafuuwa vayagwe, apila mu ngufu ya fuwa. Umuunu ye avedzaga ye akumusuula umuyagwe, uyo muwuladzi. Mwidzeela ukutigila, sikwali umuwuladzi ye ali nu wuumi uwa mbeepali mugati umwakwe. Uneefwe túwudzeeliye uwende kye wugenda mu lidzwi ili. UKilisiti awutawuwe uwuumi waakwe wiimila weesu. Na yuufwe ndeeni, twisakulwa ukuwutawula uwuumi weesu wiimila wa vafuuwa vayiisu. Umuunu ngana ali ni fiinu fyoloofu pe naanyi nu kumuwona umufuuwa muyagwe ádagiine, neke kangi atane ukumuwonela lusungu, apo uwende wa Nguluvi simoowuli mugati umwakwe. Vaana vangu, tutanage ukuveenda avayiisu mu madzwi geene hela, nda haamu, tuveendage ndakyene wugendela wa kuvalimila inofu. Ngana twiyendage ewo, apo tuhadza twidzeela ukutigila, tukwikala mu ndakyene, kangi nadzi numbula dzeesu dzítengamiine pa miiho ga Nguluvi, nde tuvedze tuli ni nongwa mu numbula dzeesu. Tuli nu lutengamaso, pakuva twidzeela ukutigila, uNguluvi mukomi ukulutila inongwa mu numbula dzeesu, kangi umwene iidzeela dzonda. Nye vende vanguanye! Pe twilapangila kwa Nguluvi, ngana tusili ni nongwa mu numbula dzeesu, tukumuhegelela nu wukangafu. Kangi twikwanukila ukuhuma ukwakwe luluvedzaga lwe twilapangila, pakuva tukudziidika indagi dzaakwe nu kulima idzikumukeeledza. Indagi dzaakwe dze idzi, ukutigila tulifuuwage ilitaawa lya Muswamuve uYesu Kilisiti nu kwiyenda, ngita kye atulagiidze. Umuunu ye akudziidika indagi dza Nguluvi, akwikala mugati mwa Nguluvi, nayu Nguluvi akwikala mugati mwa muunu uyo. Na yuufwe twidzeela ukutigila, uNguluvi akwikala mugati umwesu, wugendela mwa Mubepo uMwimike ye atupeeliye. Nye vende vanguanye! Pakuva avavidzi voloofu va wudesi váhumiye mwe naanyi, mutanage ukumufuuwa umuunu ye avedzaga ye iitigila, ali nu Mubepo va Nguluvi. Nda haamu, mulolage wunofu ngana umuunu uyo iilongodzwa nu Mubepo va Nguluvi enewuli nambi. Ingʼaasi ya kukagula ukutigila, umuunu iilongodzwa nu Mubepo va Nguluvi ye iyi. Ye avedzaga ye iilonga pa weelu ukutigila, uYesu Kilisiti aadzile mwe naanyi, iivedzaga nu muvili gwa wumuunu, uyo ye mwene ye iilongodzwa nu Mubepo va Nguluvi. Neke kangi umuunu ye avedzaga ye asiilonga pa weelu ukutigila, uYesu ye Kilisiti, uyo asiilongodzwa nu Mubepo va Nguluvi. Umuunu uyo, iilongodzwa nu mubepo va mubeedza-Kilisiti. Na yuunye, múpuliike ukutigila, umubeedza-Kilisiti uyo iikwadza, lino áadzile ali mwe naanyi. Neke kangi vaana vanguanye, unyeenye muli vaanu va Nguluvi, múvadelwidze avavidzi va wudesi avo wiimila wa Mubepo vaakwe ye agenda mugati umwenyo, pakuva uyo ali ni ngufu ukulutila uSetano ye iitema avaanu mwe naanyi. Avavidzi va wudesi avo ve veene va mwe naanyi, amadzwi gaawo giihuma mu mahoodzo ga mwe naanyi, kangi avaanu va umo vakuvapulikidza aveene. Neke kangi uneefwe tuli vaanu va Nguluvi. Umuunu ye ámudzeeliye uNguluvi, akutupulikidza, umuunu ye asili va Nguluvi, asikutupulikidza uneefwe. Ndeeni luli ewo, twikagula imilekanile gya vaanu aviilongodzwa nu Mubepo ye iivilatula indakyene, ni gya vala aviilongodzwa nu mubepo va wudesi. Nye vende vanguanye, twiyendage! Pakuva uwende wiihuma kwa Nguluvi. Umuunu ye avedzaga ye akuveenda avayagwe, uyo ye mwana va Nguluvi, kangi ámudzeeliye uNguluvi. Neke kangi umuunu ye asikuveenda avayagwe, asimudzeeliye uNguluvi, pakuva uNguluvi ye wende. UNguluvi yumwene atuwoneesiidze uwende waakwe wugendela wa kumutuma uMuswamuve uMunyakimwinga pe naanyi apa, ukuta twanukile uwuumi wugendela mwa mwene. Uwu we wende, si kutigila ye neefwe ye twatalile ukumwenda uNguluvi, nda haamu, umwene ye mwene ye aatalile ukutwenda uneefwe. Lwe lwene lwe amutumile uMuswamuve, ukuta avedzage wusembe wa kututeepula nu Nguluvi wugendela wa kuwodza indzanangifu dzeesu. Nye vende vanguanye! Pakuva uNguluvi atwendile uneefwe ewo, apo na yuufwe twisakulwa ukwiyenda. Sikwali umuunu ye avedzaga ye amuweene uNguluvi. Neke kangi, ngana tukwiyenda, lwiwoneka ukutigila uNguluvi akwikala mugati umwesu, kangi ákwiliidze uwende waakwe mugati umwesu. Twidzeela ukutigila, tukwikala mugati mwa Nguluvi, uNguluvi nave akwikala mugati umwesu, pakuva átupeeliye uMubepo vaakwe. Uneefwe túlolile nu koolela ku vangi ukutigila, uNguluvi uDaada ámutumile uMuswamuve pe naanyi, ukuta avedze Mupoki va vaanu vonda. Umuunu ye avedzaga ye iilonga pa weelu ukutigila, uYesu ye Muswamuve va Nguluvi, uNguluvi akwikala mugati umwakwe, nave akwikala mugati mwa Nguluvi. Lino, uneefwe twidzeela nu kufuuwa ukutigila, uNguluvi akutwenda. UNguluvi ye wende, ye avedzaga ye iigina ukwikala mu wende, uyo akwikala mugati mwa Nguluvi, uNguluvi nave akwikala mugati umwakwe. Wugendela uwo, uNguluvi ákwiliidze uwende waakwe mugati umwesu, ukuta tuvedze nu wukangafu pa kigono ikya luhigo. Tuli nu wukangafu, pakuva mu nyi iyi twigendela ndawuli uYesu kye aagendelaga. Uwende ngita uwo wungaya kyoga, pakuva uwende we aakwiliidze uNguluvi mugati umwesu, wiihedzehedza ngʼaani ikyoga kya luhigo. Ngana umuunu ali ni kyoga kya kupedzwa, lwiwoneesa uwende wa Nguluvi wusinaa wukwila mugati umwakwe. Uneefwe twikwenda, pakuva uNguluvi yumwene aatalile ukutwenda. Ngana umuunu iitigila, akumwenda uNguluvi, kuno akumusuula umufuuwa muyagwe, uyo mudesi, pakuva ye asikumwenda umufuuwa muyagwe ye akumuwona, apo iilemwa ukumwenda uNguluvi ye asikumuwona. UNguluvi atupeeliye ululagi ukutigila, umuunu ye avedzaga ye akumwenda uNguluvi, apo amwendage nayu mufuuwa muyagwe. Umuunu ye avedzaga ye iifuuwa ukutigila, uYesu ye Mesiya, uyo ye mwene ye áholiilwe ukuhuma kwa Nguluvi. Umuunu ye avedzaga ye akumwenda umuvegadzi, akumwenda nayu mwana va muvegadzi uyo. Ingʼaasi ye twidzeelelela ukutigila, tukuveenda avaana va Nguluvi ye iyi, wugendela wa kumwenda uNguluvi, nu kudziidika indagi dzaakwe. Ukumwenda uNguluvi kwe kwene ukudziidika indagi dzaakwe, kangi indagi dzaakwe si nalamu ukudziidika, pakuva ye avedzaga ye áholiilwe ukuhuma kwa Nguluvi, iideludza ingʼaani dza mwe naanyi. Uwudeludzi weesu uwa dza mwe naanyi, wiiwonekela mu lufuuwo lwesu. Ye ani ye iideludza idza mwe naanyi? Ye yula ye iifuuwa ukutigila, uYesu ye Muswamuve va Nguluvi. Umwana uyo ye aadzile wugendela wa lulenga ni danda, ye Yesu Kilisiti. Ndeeni, atuwoneesiidze ukutigila, umwene ye Muswamuve va Nguluvi. Asatuwoneesiidze idzo wugendela wa lulenga hela, nda haamu, wugendela wa lulenga ni danda. Nayu Mubepo uMwimike akutoolela ukutigila, idzo dza ndakyene, pakuva uMubepo uMwimike ye ndakyene. Lino kuli vadatu aviikoolela uwoolesi wa Yesu [kukyanya, uDaada, uLidzwi nu Mubepo uMwimike, na vadatu avo viikwidiingʼana. Neke kuli vadatu aviikoolela mwe naanyi], uMubepo uMwimike, ululenga ni danda, na vadatu avo viikwidiingʼana. Ngana tukuwufuuwa uwoolesi wa vaanu, uwoolesi wa Nguluvi we wukomi kulutila, pakuva uwo we woolesi wa Nguluvi we ooleliye wiimila wa Muswamuve. Umuunu ye akumufuuwa uYesu ukutigila, Muswamuve va Nguluvi, uyo iikwidika nu kwinatila uwoolesi wa Nguluvi uwo. Neke kangi ye asikumufuuwa uNguluvi, ámuhambwise uNguluvi ukutigila mudesi, pakuva asinaa awufuuwa uwoolesi we aatawuwe uNguluvi wiimila wa Muswamuve. Uwoolesi uwo we uwu. UNguluvi átupeeliye uwuumi uwa mbeepali. Uwuumi uwo, twánukiye wugendela mwa Muswamuve. Umuunu ye akwikala mugati mwa Muswamuve va Nguluvi, ali nu wuumi uwo. Neke kangi ye asikwikala mugati mwa Muswamuve va Nguluvi, angaya wuumi uwo. Ndikuvasimbila amadzwi ago, unyeenye ye mwifuuwa ilitaawa lya Muswamuve va Nguluvi, ukuta mudzeele ukutigila, muli nu wuumi uwa mbeepali. Tuli nu wukangafu pa miiho ga Nguluvi, pakuva twidzeela ukutigila, akutupulika ngana twilapangila luluvedzaga mu mikeelelele gyakwe. Ngana twidzeela ukutigila, akutupulika mu luluvedzaga lwe twilapangila, twidzeela ukutigila, akutupeela fyonda fye twilapangila. Koodzili indzanangifu idzisikumubaagula umuunu nu Nguluvi mbeepali na mbeepali. Ngana umuunu akumuwona umufuuwa muyagwe iilima indzanangifu ngita idzo, alapangilage kwa Nguluvi, ukuta amupeele uwuumi uwa mbeepali. Neke kangi kooyili indzanangifu iyikumubaagula umuunu nu Nguluvi mbeepali na mbeepali. Uneene sindiilonga ukutigila, amulapangililage kwa Nguluvi wiimila wa ndzanangifu iyo. Amalimo gonda ga wuhosi dze ndzanangifu pa miiho ga Nguluvi. Neke kangi pamwinga na ulo, kuli ndzanangifu idzisikumuhulila umuunu abaagulwe nu Nguluvi. Twidzeela ukutigila, umuunu ye avedzaga ye áholiilwe ukuhuma kwa Nguluvi, asiigina ukulima indzanangifu, pakuva uMuswamuve va Nguluvi akumuloleela, nayu Setano iilemwa ukumulemadza. Kangi twidzeela ukutigila, uneefwe tuli vaana va Nguluvi na vaanu avangi vonda mwe naanyi viilongodzwa nu Setano. Napo kangi twidzeela ukutigila, uMuswamuve va Nguluvi aadzile, atupeeliye uluhala ukuta tumudzeelage uNguluvi va ndakyene. Apo tuli mugati mwa Nguluvi va ndakyene, wugendela wa kuvedza mugati mwa Muswamuve uYesu Kilisiti. Uyu ye Nguluvi va ndakyene, kangi ye kiwumbuko kya wuumi uwa mbeepali. Vaana vangu, mwigelage, mutanage ukwifuunya ku fihwananguluvi. Uneene muvaha va lukombeso, ndikukusimbila uveeve mwayuuva muhaagulwa, pamwinga na vaana vaako ve ndikuveenda mu ndakyene. Si yuune ndimwene ye ndikuveenda, nda haamu, na vangi vonda ávayidzeeliye indakyene, navo vakuveenda unyeenye, pakuva túyidzeeliye indakyene iyikwikala mugati umwesu, kangi iyiigina ukuvedza naafwe mbeepali. Ulusungu, ulupyana nu lutengamaso ukuhuma kwa Nguluvi uDaada nu kwa Muswamuve uYesu Kilisiti, fihadza fiivedza naafwe mu ndakyene na mu wende. Ndaakeeliye hiilo, pe ndaapuliike ukutigila, avaana vaako vamwinga vakwikala mu ndakyene, ngita uNguluvi uDaada kye atulagiidze. Neke kangi lino, uveeve yuuva mwende, ndikukunyilika ukutigila, twiyendage twe vafuuwa vonda. Ululagi ulu lwe ndikuvasimbila si lupiya, nda haamu, lwe lulagi lwe twali nalo ukuvangila pe twafuuviilwe. Uwu we wende, ukutigila twikalage pa kudziidika indagi dza Nguluvi. Mwapuliike ululagi ulo ukuhuma pe mwavangile ukufuuwa, ukutigila mwiyendage. Ndiilonga ewo, pakuva avadzandzi voloofu váhumiye mwe naanyi, avasiifuuwa kangi vasiidzova pa weelu ukutigila, uYesu Kilisiti aadzile mwe naanyi, iivedzaga nu muvili gwa wumuunu. Umuunu ye iilonga ewo, uyo ye mudzandzi kangi mubeedza-Kilisiti. Lino mwiyangalilage navo, ukuta amalimo ge múlimile gatane ukuyaga hela, kangi uNguluvi avawonolage. Umuunu ye avedzaga ye asiikwinatila imbulanidzo dza Kilisiti, kangi iikoongeledza idziiluwa ni ndakyene iyo, uyo asikwikala mugati mwa Nguluvi. Neke kangi umuunu ye avedzaga ye iikwinatila imbulanidzo dza Kilisiti, uyo akwikala mugati mwa Daada nu Muswamuve. Ngana umuunu iikwadza ukwenyo kuwulanidza imbulanidzo idziiluwa ni ndakyene, mutanage ukumwanukila nambe kumulaalika mu nyumba dzeenyo, pakuva ye avedzaga ye akumwanukila umuunu ngita uyo, iihanga mu malimo gaakwe ga wuhosi. Ndili na madzwi goloofu ge ndikiisakaga ukuvalongela. Neke kangi ndilema ukusimba ago mu kalataasi, pakuva ndiihuuvila ukwadza ukwenyo tulongane mulomo nu mulomo, ukuta ulukeelo lwesu lukwile. Avaana va muhaadzawo umuhaagulwa, vakukuhungila. Uneene nde muvaha va lukombeso, ndikukusimbila uveeve Gayo ve mwende vangu, ye ndikukwenda mu ndakyene. Ve mwende vangu, ndikukulapangilila kwa Nguluvi inofu dzonda mu miikalile gyako, nu muvili gwako. Ndiidzeela ukutigila, mu miikalile mu lwa mubepo, uveeve uli munofu mbandu. Ndaakeeliye hiilo avafuuwa vayiisu vamwinga, pe vaadzile nu kukoolelela kye wiikwinatila wunofu indakyene, nu kwikala mu ndakyene iyo. Sikookili ikiinu ikikuumeela ulukeelo lukomi hiilo, ukulutila ukupulika ukutigila, avaana vangu viigina ukwikala mu ndakyene. Ve mwende vangu, uveeve uli muhuuvilwa mu dzila dze ukuvalimila avafuuwa vayiisu, nde vavedze vagendzi ukwako. Avagendzi avo valooleliye ulukombeso lwa apa, ulwa wende waako. Ndikukunyilika ukutigila, uginage ukuvatanga fye viikeepa ngita uNguluvi kye iikeela, ukuta vahelanidzage nu lugendo. Pakuva vaavangile ulugendo lwa kumutovela iligendwa uMutwa Yesu, kingaya kwanukila kiinu kikivedzaga kya kuvatanga ukuhuma ku vaanu avasili vafuuwa. Pa ulo, uneefwe twisakulwa ukuvatanga avaanu ngita avo, ukuta tulimase amalimo wiimila wa ndakyene. Ndalusimbiye ulukombeso ihaate, neke kangi uDyotelefe ye akwilongoledza kuwutalo ngita mulongodzi va lukombeso, asiikwinatila indagiilidzo dzangu. Lwe lwene, pe ndilaadza uko, ndihadza ndiilonga pa weelu dzonda dze iilima, idza wuheesi nu wudesi wa kutulonga fivi. Si dziidzo hela, kangi iikaana ukuvaanukila avafuuwa vayiisu aviigendela uko. Kangi akuvatanidza avaanu avangi aviisaka ukuvaanukila, nu kuvadaga mu lukombeso. Ve mwende vangu, utanage ukwiga ukulima uwuviifu, nda haamu, wiigage ukulima inofu. Ye avedzaga ye iilima inofu, uyo mwana va Nguluvi. Neke kangi ye avedzaga ye iilima uwuviifu, uyo asimudzeeliye uNguluvi. Avaanu vakumoolela uDemetilyo ukutigila, muunu munofu, na malimo gaakwe ga ndakyene giikoolela ukutigila munofu. Na yuufwe, twikoolela ukutigila muunu munofu, na yuuve wiidzeela ukutigila uwoolesi weesu wa ndakyene. Ndili na madzwi goloofu ge ndikiisakaga ukuvalongela. Neke kangi ndilema ukusimba ago mu kalataasi. Ndiihuuvila ukwadza ukwenyo si musika, tulongane mulomo nu mulomo. Ulutengamaso luvedzage naave. Avadzeela veesu va apa vakukuhungila. Na yuuve uko, uvahungilage avadzeela veesu yumwinga yumwinga mu litaawa lyakwe. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene Yuda, nde mutovela-ligendwa va Yesu Kilisiti, kangi maamiye va Yakobo. Ndikuvasimbila unyeenye ye múkemeeliilwe nu Nguluvi uDaada, kangi mukwikala mu wende waakwe, nu kuloleelwa wunofu nu Yesu Kilisiti. UNguluvi avoongelehedzage ulupyana, ulutengamaso nu wende. Nye vende vanguanye, ndikaasuukiilwe mbandu ukuvasimbila imola ya wupoki uwukutukamiingʼasa twivonda. Neke kangi ndípuliike lwisakulwa ukuvasimbila ihaate iyi ya kuvagongoola ukutigila, mulutengelage ulufuuwo lwe avapeeliye uNguluvi avaanu vaakwe nyakamwinga hela. Ndikuvasimbila ihaate iyi, pakuva kuli vaanu wuli avasikumoogopa uNguluvi, viiyingiidze kinyele umwenyo. Avaanu avo, viiheniya ulusungu lwa Nguluvi veesu ulwa kuwodza indzanangifu pa kulonga ukutigila, tuli nu wuvangwa uwa kuniniila uwudobofu uwuviifu wa muvili, nu kumukaana uMutwa veesu uYesu Kilisiti uMukomi va fyonda. Neke kangi ukuvangila kataali, lwasimbiilwe ukutigila, uNguluvi alavahiga avaanu avo wiimila wa wuhosi waawo. Mwidzeela wunofu dzonda idzi, neke kangi ndiisaka ukuviiwusa ingʼaani wuli. Nde avedze uMutwa Nguluvi ávapokile aVaisilaheli ukuhuma ku wugalulano ku nyi ya Misili, pambele avatipuwe avo avaakaanile ukumufuuwa. Mwiwukage ukutigila, avanyamwandza navo avasiinatiye amalimo gaawo, vakuwulekaga uwiikalo waawo. UNguluvi avaviikile mu kiisi kwe váwopiilwe ni minyololo gya mbeepali, ukufikila pa kigono kikomi ikya kuhigwa kila. Kangi mwiwukage ukutigila, avaanu va ndzenge dza Sodoma ni Gomola, na vala va ndzenge ídzifudiingʼiine, viihwanana na vanyamwandza avo. Vaalimaga ingʼaani dza wugoni nu kuniniila uwudobofu wa muvili uwusiihwanana na ngita kye vaagaviilwe. UNguluvi akuvatipulaga mu lupedzo lwa mooto ugusiidzima mbeepali, ukuta luvedze luwungo ku vaanu vonda. Ndeeni, avaanu avo avasikumoogopa uNguluvi áviiyingiidze umwenyo, viihwanana navo. Vakufiwona ifiwoneko ifya kuvalongodza ukuwukaana uwutawulilwe wa Nguluvi, ukufuudusa imivili gyawo, nu kulonga fivi ifigawa fya ndolo dza kukyanya. Nambe munyamwandza umukomi uMikaheli, pe iibeedziidze nu Setano wiimila wa muvili gwa Mose, asaagelile ukumuhiga na maligo uSetano, nda haamu, aalongile ukutigila, “UMutwa Nguluvi yumwene akukenyelage.” Neke kangi avaanu avo viilonga fivi ingʼaani dze vasikudzifika. Viilima kikivedzaga ngita fingʼooko ifisiihoodza, wiimila wa wudobofu waawo uwuviifu uwukuvalongodza, idzo dze dzeene idzikuvatipula. Vali nu lukali! Ndiweene vániniiliye imigendele imiviifu ngita uKayini, kangi vániniiliye uwuhosi wiimila wa wudobofu wa magoobeli ngita uBalamu. Vátipuliilwe, pakuva vágalwike ngita kye aagalwike uKola. Pe viiliilasa naanye mu fyaka fyenyo ifya wende, viiliya ngaya nyoni wiimila wa migendele gyawo. Wiimila wa mbulanidzo dzaawo dzaahela, avaanu avo viihwanana na maganga ga mu nyandza agiikwanangika. Viihwanana na vadiimi avakwifuvilila veene hela. Viihwanana na mafunde agangaya ndoonya agiipuulwa ni livelo. Kangi viihwanana ni mibiki igingaya fiveleko umusika gwa kunyokola, gíkuuliilwe, gyonda gyúmile mbandu. Viilemwa ukwikenga ngita mavingo makomi ga nyandza, na malimo gaawo ga nyoni giitagalila ngita lifulo lya mavingo. Vali ngita nondwe idziiyeveela kiyagi kukyanya, neke kangi dzisiidonyehedza kikivedzaga. UNguluvi ávagelanidziye avaanu avo apoono pa kiisi kikomi ukuvedza lupedzo lwa mbeepali. UHenoki, uva kivegalo kya mufungʼati (7) ukuvangila uAdamu, aavilile uwuvidzi ulwa vaanu avo aatigiye, “Lolage, uMutwa iikwadzasa na vanyamwandza vaakwe aviimike mbilima mbilima, ukuta avahige vonda. Alavapedza vonda avasikumoogopa uNguluvi, wiimila wa malimo gaawo amahosi agasikumuginiya uNguluvi. Kangi alavapedza avanya ndzanangifu avo wiimila wa madzwi gaawo gonda amatalamu ga kumubeda.” Avaanu avo, viingʼuula nu kuhuguma, viininiila uwudobofu waawo uwuviifu. Vakwinunumula hiilo nu kuvalumba avaanu wiimila wa kwisavila uluwumbulilo. Neke kangi vende vanguanye, mwiwukage amadzwi ge vaalongile avatume va Mutwa veesu uYesu Kilisiti. Vávalongiye ukutigila, “Ifigono fya wusililo, valaadza avaanu aviibeda, avo valaaniniila uwudobofu uwuviifu waawo vaveene.” Avaanu avo ve veene avakuvasongasa unyeenye, viilongodzwa nu wudobofu waawo uwuviifu, kangi vasiilongodzwa nu Mubepo va Nguluvi. Neke kangi vende vanguanye, musikamalage hiilo mu lufuuwo lwenyo ulwimike, kangi mulapangilage mu ngufu dza Mubepo uMwimike. Mwikalage mu wende wa Nguluvi, umusika pe mwidzindila ulupyana lwa Mutwa veesu uYesu Kilisiti, ye alavapeela uwuumi uwa mbeepali. Muvasungukilage avangi avali nu wugayagaya, avangi muvapokage pa kuvanyagidza ukuhuma mu mooto gwa luhigo, avangi muvasungukilage pamwinga nu kwiyangalila, muwusuulage uwuhosi waawo nu kwiyefya ngita myenda ígilamiidzwe nu lupumba lwa mivili gyawo. UNguluvi ye mwene umunya ngufu ya kuvaloleela unyeenye mutanage ukwikuvadza, nu kuvaleeta unyeenye ye mungaya lugomehedzo, kangi muli vanya lukeelo lukomi pawutalo pa ndolo dzaakwe ingomi. Umwene ye Nguluvi mwene, uMupoki veesu wugendela mwa Yesu Kilisiti uMutwa veesu. Indolo, uwuginalifu, ingufu nu wutawulilwe fili nu mwene ukuvangila kataali, lino na mbeepali. Eena. Ulu lwe luvilatulo lwa Yesu Kilisiti lwe aapeeliilwe nu Nguluvi, ukuta avawoneese avatovela-ligendwa vaakwe amadzwi agiisakulwa gahumile umusika mukeefu ugwikwadza. UYesu nave amuwoneesiidze umutovela-ligendwa vaakwe uYohana uluvilatulo ulo wugendela wa munyamwandza va Nguluvi. UYohana ooleliye dzonda dze adziweene. Uwo we woolesi wa Yesu Kilisiti, kangi lye lidzwi ilya Nguluvi. Lino áfuunyiliilwe umuunu ye akuviimbila avangi amadzwi ga wuvidzi ágasimbiilwe umu. Kangi váfuunyiliilwe avakugapulikidza nu kugiidika, pakuva umusika gwa kuhumila amadzwi ago gúhegeliye. Ihaate iyi yíhumile ukwangu neene nde Yohana. Ndívasimbiye avafuuwa va Yesu va ngʼombeso mufungʼati (7) idzili mu nyi ya Asya. Ulusungu nu lutengamaso fivedzage naanye ukuhuma kwa Nguluvi, umwene ye aali pwali, ye ali pwali, na ye iikwadza, kangi ukuhuma kwa Mibepo mufungʼati igigenda pawutalo pa kideego kyakwe kya wutwa, nu kuhuma kwa Yesu Kilisiti. Uyo ye mwene umoolesi va ndakyene va Nguluvi. Aali va kutala ukudzulubuka ukuhuma ku wulungu, kangi ye Mutwa va vatwa vonda mu nyi. UYesu ye mwene akutwenda, kangi átwawuwe ukuhuma mu ndzanangifu dzeesu wugendela wa danda yaakwe. Átuhambwise tuvedzage wutwa waakwe na vateekedzi, ukuta tumutovelage iligendwa uNguluvi uDaadiye. Indolo ni ngufu fivedzage ukwakwe uYesu mbeepali na mbeepali! Eena. “Lolage! Iikwadza na mafunde!” Kangi, “Avaanu vonda valamuwona, nava vaanu vala avamuhomile, navo valamuwona. Ifipelela fyonda mu nyi filaavemba wiimila waakwe.” Luvedzage ewo! Eena. UMutwa Nguluvi iitigila, “Uneene ye Alufwa nu Omega. Ndaali pwali, ndili pwali, ye ndiikwadza, kangi ye Munya Ngufu Dzonda.” Uneene Yohana mufuuwa muyeenyo. Ndiihanga naanye mu wutwa wa Nguluvi, na mu mumuko pamwinga nu lwigugumidzo wiimila wa kumuniniila uYesu. Ndaadindiilwe ku ligunguli iliitambulwa Patimo wiimila wa kudalika ilidzwi lya Nguluvi nu woolesi wa Yesu. Ikigono kimwinga ikya Mutwa, pe ndímemiidzwe uMubepo uMwimike, ndiipulikaga isawuti ngomi ngita ya lukwalimba kumbele ukwangu. Isawuti iyo yiitigilaga, “Usimbe mu haate amadzwi gonda ge ukugawona, utume ku ngʼombeso mufungʼati idzili mu ndzenge dza Efeso, Similina, Peligamo, Tyatila, Salidi, Filadelifya ni Lawodikya.” Neke ndiseedukage, ndilole uyo ye iilonga naane. Pe ndíseedwike, ndikufiwonaga ifinenevekelo mufungʼati fya sahabu fya kuviikila imuli. Pagatinagati pa finenevekelo fya muli ifyo, ndikumuwonaga umuunu yumwinga ngita Muswamuve va Muunu, áfwalile umwingila mutaali ukufikila mu ndzayo nu mukandalo gwa sahabu pa mambaga. Umutuwe ni fwili dzaakwe fyali fivalafu ngita lwage lwa ngʼolo imbalafu, kangi ngita maseve mavalafu hiilo. Amiiho gaakwe gaali ngita lulambo lwa mooto. Amagulu gaakwe gaangʼalitaga hiilo ngita madini ga saba íyivaliidzwe nu mooto. Isawuti yaakwe yaali ngita lihaata lya lulenga loloofu. Mu liwoko lyakwe ilya kundiyo aakoleeliye inondwe mufungʼati, na mu mulomo gwakwe lyahumaga ilipanga linya wuugi imbali dzonda dzivili. Ku miiho kwakwe kwangʼalitaga ndawuli lidzuwa likali. Pe ndamuweene, ndikwigwisaga pa magulu gaakwe ngita ndífuwe. Neke aviike iliwoko lyakwe ilya kundiyo pakyanya apangu, aandongelage atigilage, “Utane ukoogopa! Uneene ye va kutala, kangi va wusililo. Uneene ye Munya wuumi. Ndaafuwe, lino lolage, ndili muumi mbeepali na mbeepali. Uneene ndili nafyo ifidindulilo fya fuwa ni fya ku wulungu. “Lino usimbe dzonda dze ukudziwona, idziihumila lino ni idzihadza dziihumila pambele. Ukaweene ndíkoleeliye inondwe mufungʼati mu liwoko lyangu ilya kundiyo. Kangi ukafiweene ifinenevekelo mufungʼati fya sahabu ifya kuviikila imuli. Ikinyele kya madzwi ago kye iki. Inondwe mufungʼati ve vanyamwandza va ngʼombeso mufungʼati. Ifinenevekelo mufungʼati fya sahabu fya kuviikila imuli, dze ngʼombeso mufungʼati.” Umuunu uyo ye aali ngita Muswamuve va Muunu, iiginaga ukuundongela iitigilaga, “Umusimbile umunyamwandza va lukombeso lwa Efeso ukutigila, Aga ge madzwi ga mwene ye íibiite inondwe mufungʼati (7) mu liwoko lyakwe ilya kundiyo, ye iigenda pagati pa finenevekelo mufungʼati ifya sahabu fya kuviikila imuli. Ndígadzeeliye amalimo geenyo, uwupifu weenyo nu lwigugumidzo lwenyo wiimila wangu. Kangi ndiidzeela ukutigila, musiikwidiingʼana na vaanu avahosi. Mwavagelile avakwikemeela vatume humbe nambi, mwidzeelaga ukutigila, vaali va wudesi. Mwígugumiidze nu kwikangadza kitaduma enewuli kudendewuka wiimila wangu. Napo kangi, ndili ni lidzwi lye sindiikwidiingʼana naanye. Nalyo lye ili, múwulekile uwende we mwali nawo ukwangu pa kutala. Mwiwukage dze mwalimaga apo pa wutalilo wa kufuuwa kwenyo. Mupele, mulimage dzila dze mwalimaga pa kutala. Ngana simwipela, ndiikwadza mu kuhedza ikinenevekelo kyenyo ikya kuviikila ulumuli pe kigenda. Neke kangi kuli kiinu kimwinga kye mwilima wunofu. Mukugaviipila amalimo ga Vanikolayi ndawuli na yuune kye ndikugaviipila. Ye ali na masiikidza, apulikage idzo dze iilonga uMubepo uMwimike ku ngʼombeso. Umuunu ye avedzaga ye iideludza uwuhosi, ndilamupeela ukuliya ifiveleko fya mubiki gwa wuumi mugati mu Paladiso ya Nguluvi.” Umuunu uyo ye aali ngita Muswamuve va Muunu, iiginaga ukuundongela iitigilaga, “Umusimbile umunyamwandza va lukombeso lwa Similina ukutigila, Aga ge madzwi ga mwene ye ali va kutala nu va wusililo, kangi ye aafuwe nu kudzulubuka, lino ali muumi! Ndídzidzeeliye imumuko dzeenyo nu wuhangala weenyo. Napo kangi ndakyene unyeenye muli vamosi! Kangi ndiidzeela kye mwiligwa na avo avakwitambula Vayahudi. Humbe nambi, nda haamu, avo vaniniilidzi va Setano. Mutanage ukoogopa imumuko idzikuvaadzila. Mupulikidzage! USetano ahadza akuvahulila avayeenyo avangi ukudindilwa mu ndinde, ukuta avapeele ingemyo. Muhadza mwipumuka ifigono likyumi limwinga (10). Mwinatilage ulufuuwo lwenyo nde kuvedze kufuwa, uneene ndilavapeela ingeela, ye yeene ye wuumi uwa mbeepali. Ye ali na masiikidza, apulikage idzo dze iilonga uMubepo uMwimike ku ngʼombeso. Umuunu ye avedzaga ye iideludza uwuhosi, asilaalemadzwa nambe padebe nu mooto ugusiidzima mbeepali. Umooto ugo ye fuwa ya kavili.” Umuunu uyo ye aali ngita Muswamuve va Muunu, iiginaga ukuundongela iitigilaga, “Umusimbile umunyamwandza va lukombeso lwa Peligamo ukutigila, Aga ge madzwi ga mwene ye ali ni lipanga ilinya wuugi imbali dzonda dzivili. Ndípadzeeliye pe mukwikala, apo pe iitema uSetano. Napo kangi mwikuumiilila wunofu ilitaawa lyangu, nambe musika gula umoolesi vangu uAndipasi muhuuvilwa, ye aakomiilwe ku wudzenge weenyo pe akwikala uSetano, musakaanile ukuufuuwa uneene. Napo kangi, ndili na madzwi makeefu ge sindiikwidiingʼana naanye. Moovali avangi umwenyo aviininiila imbulanidzo dza Balamu. Uyo, amuwulaniidze uBalaki avategedze aVaisilaheli, ukuta valime indzanangifu pa kuliya ifyakuliya ifyateekeliilwe ku fihwananguluvi, nu kulima uwugoni. Ndeeni, moovali avangi umwenyo aviininiila imbulanidzo dza Vanikolayi. Lino mupelage! Ngana simwipela, ndiikwadza kisaatu ukuta ndihomane na vaanu avo, ni lipanga iliihuma mu mulomo gwangu. Ye ali na masiikidza, apulikage idzo dze iilonga uMubepo uMwimike ku ngʼombeso. Umuunu ye avedzaga ye iideludza uwuhosi, ndilamupeela imana iyaafihiilwe. Kangi ndilamupeela iliganga ilivalafu ililaavedza lísimbiilwe ilitaawa lipiya. Sikwali umuunu ye akulidzeela ilitaawa ilyo, yumwene swe ye akulyanukila iliganga lila.” Umuunu uyo ye aali ngita Muswamuve va Muunu, iiginaga ukuundongela iitigilaga, “Umusimbile umunyamwandza va lukombeso lwa Tyatila ukutigila, Amadzwi aga iilonga uMuswamuve va Nguluvi, ye ali na miiho ngita lulambo lwa mooto, na magulu agiingʼalita ngita madini ga saba íyivaliidzwe nu mooto. Ndígadzeeliye amalimo geenyo. Ndíwudzeeliye uwende weenyo, ulufuuwo lwenyo, uwulimila-vangi weenyo, nu lwigugumidzo lwenyo. Kangi ndikuvawona unyeenye ukutigila, lino mwilima wunofu hiilo ukulutila pa kutala. Napo kangi ndili ni lidzwi lye sindiikwidiingʼana naanye. Mwikwidika imbulanidzo dza Yesebeli, umwayuuva uyo ye akwitambudza muvidzi. Uyo akuvadzanga avatovela-ligendwa vangu valimage uwugoni, nu kuliya ifyakuliya ifyateekeliilwe ku fihwananguluvi. Ndímupeeliye umusika gwa kupela indzanangifu dzaakwe, neke kangi alema ukuwuleka uwugoni waakwe. Mupulikidzage! Wiimila wa ulo, ndihadza ndikumupeela uwutamwa, ukuta apumuke pa wulili. Na vonda aviilima nave uwudumuli-noolane, ndihadza ndikuvapeela imumuko ngʼali hiilo, ngana vasiipela uwuhosi we viilima nave. Kangi ndihadza ndikuvakoma vonda avakumuniniila. Apo pe peene avaanu va ngʼombeso dzonda pe valaadzeela ukutigila, uneene ndiikomandza inumbula na mahoodzo ga muunu yumwinga yumwinga. Kangi ndilamuhomba nayula umwenyo ukulingʼaana na malimo gaakwe. Lino poovali avangi umwenyo mu Tyatila avasiininiila imbulanidzo dza Yesebeli uyo. Kangi vasinaa viiwulanidza idzo dze viitigila, ifinyele fya mugati. Ndakyene ifinyele ifyo dze mbulanidzo dza Setano! Ndikuvalongela unyeenye ukutigila, sindivatwika ikitegulo kingi. Nda haamu, ndikuvalongela ukutigila, musigalage ukuufuuwa uneene ukufikila pe ndiikwadza. Umuunu ye avedzaga ye iideludza uwuhosi nu kugina ukulima imikeelelele gyangu ukufikila uwusililo, ‘Ndilamupeela uwutawulilwe wa kutema avaanu va nyi dzonda. Umwene alaatema avaanu wugendela wa musagi gwa kyuma, alavahangʼanyula ndawuli fiviya fya lilongo.’ Umuunu ye avedzaga ye iideludza uwuhosi, alaapeelwa uwutawulilwe ngita kye ndaanukiye ukuhuma kwa Daada. Kangi ndilamupeela ulutondwe lwa pa nyavambula. Ye ali na masiikidza, apulikage idzo dze iilonga uMubepo uMwimike ku ngʼombeso.” Umuunu uyo ye aali ngita Muswamuve va Muunu, iiginaga ukuundongela iitigilaga, “Umusimbile umunyamwandza va lukombeso lwa Salidi ukutigila, Aga ge madzwi ga mwene ye iikoleela iMibepo mufungʼati (7) gya Nguluvi ni nondwe mufungʼati. Ndígadzeeliye amalimo geenyo ukutigila, avangi viitigila muli nu wuumi, nda haamu, si ewo, humbe múfuwe. Mulamuke! Mugakangadzage gala ágasigiye agali biihi ukufuwa, pakuva sindiiwona ukutigila, amalimo geenyo gákwiliye pa miiho ga Nguluvi vangu. Mwiwukage dze mwawulaniidzwe apo pa kutala, kangi mudziidikage idzo nu kupela. Ngana musiivedza miiho, ndilavaadzila kitinuhidza ngita umuhiidzi, kangi musilaadzeela umusika gwe ndilavaadzila. Napo kangi ku Salidi uko, kuli vafuuwa vakeefu avasinaa viilamya mu ndzanangifu. Avo vahadza viivedzasa naane, váfwalile imyenda imivalafu pakuva viivagila. Umuunu ye avedzaga ye iideludza uwuhosi, ndilamufwalidza imyenda imivalafu ngita avo. Sindilaahedza ilitaawa lyakwe mu kitabu kya wuumi, nda haamu, ndilaliidika ilitaawa lyakwe pawutalo pa Daada na vanyamwandza vaakwe ukutigila, uyu vangu. Ye ali na masiikidza, apulikage idzo dze iilonga uMubepo uMwimike ku ngʼombeso.” Umuunu uyo ye aali ngita Muswamuve va Muunu, iiginaga ukuundongela iitigilaga, “Umusimbile umunyamwandza va lukombeso lwa Filadelifya ukutigila, Aga ge madzwi ga mwene ye ali mwimike na va ndakyene. Kangi umwene ali ni kidindulilo kya wutawulilwe wa wutwa wa Dawudi. Wone adindule ulwidzi, sikwali uyungi ye iidinda. Wone adinde ulwidzi, sikwali uyungi ye iidindula. Ndígadzeeliye amalimo geenyo. Lolage! Uneene ndívadinduliye ulwidzi, sikwali umuunu ye iidinda. Ndiidzeela ukutigila, muli ni ngufu ndoodo, napo kangi mwídikiye ilidzwi lyangu, musiingʼaanile uneene. Mupulikidzage! Avo avaniniilidzi va Setano nu kwitambula Vayahudi, neke kangi vadesi, ndihadza ndikuvaleeta pawutalo apeenyo. Ndihadza ndikuvahambusa vaadze vavafugamile, nu kudzeela ukutigila, ndikuveenda unyeenye. Lino, pakuva mwígugumiidze ngita kye ndavalagiidze, ndihadza ndikuvaloleela unyeenye mu musika gwa ngemyo, idziikwadza mu lidugulu lyonda ukuvagemya avaanu avakwikala pe naanyi. Ndiikwadza kisaatu! Muumiililage wunofu inofu idzo dze muli nadzo, ukuta umuunu alaaleka asweketule ingeela dzeenyo. Umuunu ye avedzaga ye iideludza uwuhosi, ndikumuviika ukuvedza simbili ya tembeli ya Nguluvi vangu, nave asilaahuma umo nambi. Neke pakyanya apaakwe, ndilaasimba ilitaawa lya Nguluvi vangu ni litaawa lya wudzenge wa Nguluvi vangu. Uwudzenge uwu ye Yelusalemu imiya, iyiikwika ukuhuma kukyanya kwa Nguluvi vangu. Kangi ndilaasimba ilitaawa lyangu ilipiya pa muunu uyo. Ye ali na masiikidza, apulikage idzo dze iilonga uMubepo uMwimike ku ngʼombeso.” Umuunu uyo ye aali ngita Muswamuve va Muunu, iiginaga ukuundongela iitigilaga, “Umusimbile umunyamwandza va lukombeso lwa Lawodikya ukutigila, Aga ge madzwi ga mwene ye iitambulwa Eena, ye moolesi va ndakyene kangi mugolofu, uMutemi va wugavi wonda wa Nguluvi. Umwene ye kiwumbuko kya figawa fyonda fya Nguluvi. Ndígadzeeliye amalimo geenyo ukutigila, gali lufuuka. Kiba mukali muvedzage vapiyo enewuli vadzidzimu! Lino, pakuva muli lufuuka, musili vapiyo nambe vadzidzimu, ndikuvadeeka muhume mu mulomo gwangu. Mwitigila, ‘Uneene ndili mumosi, ndíimosiidze hiilo. Ndili ni fyonda, sindiikwangila nambe kiinu!’ Neke kangi musiikagula ukutigila, unyeenye muli vanyonyovafu, mwivagila ukusungukilwa, muli vahangala, muli vabofu, kangi muli wufuula. Neke lino, ndikuvawunga mugule ukwangu isahabu íyivaliidzwe nu mooto, ukuta muvedzage vamosi, kangi mugule ukwangu imyenda imivalafu mufwale, ukuta inyoni ya wufuula weenyo yitanage ukuwoneka. Mugule ukwangu umugoda gwa kubaka amiiho geenyo, ukuta mulolage. Avaanu ve ndikuveenda, ndikuvakenyela nu kuvawunga. Neke lino, muvedzage vagifi, mupelage. Lolage! Uneene ndíimile pa mulyango, ndiikongʼoona. Umuunu ngana iipulika isawuti yangu nu kuundindulila umulyango, ndiikwingila umwakwe nu kuliya nave, nave ahadza iiliilasa naane. Umuunu ye avedzaga ye iideludza uwuhosi, ndilamupeela ukwikala naane pa kideego kyangu kya wutwa, ndawuli uneene kye ndaadelwidze, ndikwikalaga nu Daada pa kideego kyakwe ikya wutwa. Ye ali na masiikidza, apulikage idzo dze iilonga uMubepo uMwimike ku ngʼombeso.” Pe dzíhelaniidze idzo, neke ndilolage, ndikiwonage ikiwoneko ikingi. Ndiiwonaga ulwidzi lúdindwike kukyanya. Isawuti iyo iyaali ngita ya lukwalimba ye ndaapuliike pa kutala yikuundongelaga yiitigilaga, “Waadze, wiinuke kukyanya kuno, ukuta ndikuwoneese amadzwi agiisakulwa gahumile, pe dziivedza dzíhelaniidze idzo.” Baaho na baaho, ndiimemedzwaga uMubepo uMwimike, ndiilolaga, ndikukiwonaga ikideego kya wutwa kukyanya, pakyanya apaakwe íikaliye yumwinga. Uyo ye iikalile pa kideego ikyo, aangʼalitaga hiilo ngita maganga matalamu ganya luduungʼu. Ikideego ikyo kyali kípiliimwe ni likangigulu, ilyangʼalitaga hiilo ngita liganga litalamu ilinya lubogaboga kuhelela ku luduungʼu. Ifideego ifingi fya wutwa makyumi gavili ni fitayi (24) fyakipiliime ikideego kya wutwa ikyo. Mu fideego ifyo, viikalile avavaha makyumi gavili na vatayi, váfwalile imyenda mivalafu ni ngeela dza sahabu ku mituwe gyawo. Pa kideego kya wutwa ikyo, paahumaga imuli dza lipamba, ifyuyililo ni libalamusi. Pawutalo apaakwe paali ni muli mufungʼati (7) dza mooto idziikwaka. Imuli idzo gye Mibepo mufungʼati gya Nguluvi. Pawutalo pa kideego apo, paali ni kiinu ngita nyandza ya kinyawiilole ikiilangala. Inyandza iyo yaali ngita liganga iliingʼaala hiilo. Pagatinagati paali ni figawa ifyumi fitayi, ifyali na miiho kumbele nu kuwutalo, ífipiliime imbali dzonda dza kideego kya wutwa. Ikigawa kya kutala kyahwaniine ni nyalupala, ikya wuvili kyahwaniine ni senga ingʼambako, ikya wudatu ku miiho kyahwaniine nu muunu, ikya wutayi kyahwaniine ni lingasimula iliiguluka. Ifigawa ifyumi fyonda ifyo fyali na mapabatilo mutanda (6), kangi imivili gyawo gyonda gyamemile amiiho napa paanyi pa mapabatilo. Fisiipola ukulonga pakilo na pa muunyi fiitigila, “Mwimike, Mwimike, Mwimike, ye Mutwa Nguluvi uMunya Ngufu Dzonda. Aali pwali, ali pwali, na ye iikwadza.” Ifigawa fyumi ifyo pe fikumupeela indolo, uluginiyo nu luhongedzo uyo ye iikalile pa kideego kya wutwa, na ye ali muumi mbeepali, avavaha makyumi gavili na vatayi avo, vakwigwisaga kinyalileme pawutalo apaakwe, kuno vakumugondamila uyo ye ali muumi mbeepali. Navo viiviikaga ingeela dzaawo pawutalo pa kideego kya wutwa, viitigilaga, “Mutwa nu Nguluvi veesu, wiivagila ukwanukila indolo, uluginiyo ni ngufu. Pakuva uveeve ye mwene ye waagavile ifiinu fyonda, mu mikeelelele gyako fyagaviilwe, kangi poofili.” Neke ndiyiwonage ihaate mu liwoko ilya kundiyo lya yula ye iikalile pa kideego kya wutwa. Ihaate iyo yaali yísimbiilwe mugati na mwivala nu kukolekelwa ni fihundo mufungʼati (7). Kangi ndikumuwonaga umunyamwandza umunya ngufu hiilo iilonga ni sawuti ngomi, iiwuudzaga iitigilaga, “Ye ani ye iivagila ukulamaatula ifihundo ifi nu kuyigolondzola ihaate iyi?” Neke kangi pasaawoniike umuunu ye avedzaga kukyanya uko, nambe ku nyi, nambe ku wulungu, ye aavagilaga ukugolondzola ihaate nambe kulola mugati. Apo ndiivangaga ukuvemba hiilo, pakuva asaawoniike ye avedzaga ye aavagiye kuyigolondzola ihaate nambe kulola mugati. Neke yumwinga va vavaha avo aandongelage atigilage, “Bihile ukuvemba! Lolage! INyalupala ya kipelela kya Yuda, ye iihuma mu mudela gwa Dawudi yídelwidze. Iyo ye yeene iyiivagila ukulamaatula ifihundo mufungʼati ifyo nu kuyigolondzola ihaate iyo.” Neke ndikawonage aKaanangʼolo akaawoniike ngita káhindziilwe, kíimile pagatinagati pa kideego kya wutwa. Ifigawa fitayi ifyo na vavaha makyumi gavili na vatayi (24) vákapiliime. AKaanangʼolo ako kaali ni membe mufungʼati na miiho mufungʼati. Amiiho ago gye Mibepo mufungʼati gya Nguluvi igyali gítumiilwe pe naanyi. AKaanangʼolo ako kiihelelaga, kiinyamulaga ihaate iyo ukuhuma mu liwoko ilya kundiyo lya uyo ye íikalile pa kideego kya wutwa. Kaaviye kányamuwe ihaate iyo, ifigawa ifyumi fitayi ifyo, pamwinga na vavaha makyumi gavili na vatayi avo, vakwigwisaga kinyalileme pawutalo pa Kaanangʼolo. Nayula aali ni ligombo ni nyaludzo iya sahabu íyimemile uwufumba, uwo dze ndapangilo dza viimike. Vakukiimbilaga aKaanangʼolo ulwimbo ulupiya ulwatigilaga, “Uveeve wiivagila ukunyamula ihaate iyo, nu kulamaatula ifihundo fyakwe. Pakuva uveeve waahindziilwe, kangi wugendela wa danda yaako, wamukomboliye uNguluvi avaanu ukuhuma mu vaanu vonda, nyi dzonda, fipelela fyonda, ni ndongele dzonda. Uveeve wavahambwise avaanu avo vavedzage wutwa na vateekedzi, vamulimilage uNguluvi veesu, navo vahadza viitema mu nyi.” Neke ndilolage nu kupulika isawuti dza vanyamwandza voloofu, vápiliime pa kideego kya wutwa ikyo, ni figawa ifyo pamwinga na vavaha avo. Uwoloofu wa vanyamwandza waali mbilima mbilima. Viikwimbaga mu sawuti ngomi, viitigilaga, “AKaanangʼolo ákahindziilwe, kiivagila ukwanukila ingufu, uwumosi nu luhalawukagudzi, uludali, uluginiyo, indolo na malumbo!” Neke ndipulikage ifigawa fyonda kukyanya uko, mu nyi, ku wulungu na mu nyandza, fiikwimba fiitigila, “Umwene ye íikalile pa kideego kya wutwa, na Kaanangʼolo, valumbwage, vaginwage, vapeelwage indolo ni ngufu mbeepali na mbeepali!” Ni figawa ifyumi fitayi ifyo fiitigilaga, “Eena!” Avavaha avo navo vakwigwisaga kinyalileme nu kumugondamila. Neke ndikawonage aKaanangʼolo pe kaalamaatuwe ikihundo kya kutala mu fihundo mufungʼati (7). Ndiipulikaga kimwinga mu figawa ifyumi fitayi ifyo, kiilonga mu sawuti ngita libalamusi kiitigilaga, “Waadze!” Apo ndiilolaga, ndikuyiwonaga ifwalasi mbalafu, nu muunu ye íikalile pakyanya apaakwe ákoleeliye ulugogombo. Iipeelwaga ingeela ya wutwa. Iihumaga kukyanya, ngita mudeludzi ye munya wugulume wa kudeludza. AKaanangʼolo kiilamaatulaga ikihundo kya wuvili. Neke ndipulikage ikigawa ikyumi ikya wuvili ikyo kiitigila, “Waadze!” Apo yiihumilaga ifwalasi iyingi duungʼu ngita mooto. Uyo ye áyihovile, iipeelwaga ilipanga likomi nu wutawulilwe wa kuhedza ulutengamaso mu nyi, ukuta avaanu viikomage. AKaanangʼolo kiilamaatulaga ikihundo kya wudatu. Neke ndipulikage ikigawa ikyumi kya wudatu ikyo kiitigila, “Waadze!” Apo ndiilolaga, ndikuyiwonaga ifwalasi niitu nu muunu ye áyihovile, ali ni kigelelo mu liwoko lyakwe. Ndiipulikaga ikiinu ngita sawuti ukuhuma pagati pa figawa fitayi fyumi ifyo yiitigila, “Uluhombo lwa kigono kimwinga luhadza lwigula ilita yimwinga ya wutine wa ngana. Nu luhombo lwa kigono kimwinga luhadza lwigula ilita dzidatu dza wutine wa ngongilwe. Neke kangi utane ukwananga amafuta ga seyituni nambe difwayi.” AKaanangʼolo kiilamaatulaga ikihundo kya wutayi. Neke ndipulikage ikigawa kyumi ikya wutayi ikyo kiitigila, “Waadze!” Apo ndiilolaga, ndikuyiwonaga ifwalasi iyinya lunyakifu, na uyo ye aahovaga aatambulwaga Fuwa, nu Wulungu amuniniilaga biihi kumbele ukwakwe. Navo viipeelwaga uwutawulilwe wa kukoma ulubali lumwinga mu dzitayi (1/4) dza vaanu mu nyi wugendela wa lipanga, indzala, ifitamwa ni fingʼooko ifisali ifya mu nyi. AKaanangʼolo kiilamaatulaga ikihundo kya wuhaanu. Neke ndigiwonage imibepo gya vaanu paanyi pa kiteekelelo. Avaanu avo vaali vákomiilwe wiimila wa kulifuuwa ilidzwi lya Nguluvi nu kulyolela. Avaanu avo vaavembaga mu sawuti ngomi viitigila, “Mutwave Mukomi va fyonda, ye uli mwimike kangi va ndakyene, wuhadza wiifuvalila ukufikila ndali ukwadza kuvahiga avaanu mu nyi? Uhadza ukuvalumbila umukole ndali wiimila wa kusukula idanda yeesu?” Neke avaanu avo vapeelwage nayula umwingila muvalafu. Viilongelwaga ukutigila, vadzindile ukufikila umusika pe yiikwila imbalilo ya valimila-vangi na vafuuwa vayaawo mwa Kilisiti avahadza viikomwa, ngita kye vaakomiilwe aveene. Neke ndikawonage aKaanangʼolo kiilamaatula ikihundo kya mutanda (6). Kwivedzaga ni kilindima kikomi hiilo kya nyi. Ilidzuwa liihambukaga kiisi. Umwedzi gonda gwihambukaga muduungʼu ngita danda. Inondwe ukuhuma kukyanya dziiguwaga mu nyi, ngita umudzombe pe gwihuguswa ni livelo likomi ni fiveleko fyakwe ifisinaa fikangala kye fiilagadzwa. Ikyanya yiiyagaanikaga ngita kye yiigondzwa ihaate. Ifidunda fyonda ni figunguli fyonda fiihedzwaga ukuhuma pe figenda. Neke avatwa va nyi, avatemi, avavina va vakolakyanda, avamosi, avanya ngufu, avaawule na vasutu, vonda vafihamage mu manga na mu matalaawe ga mu fidunda. Vakufilongelaga ifidunda ifyo na matalaawe viitigilaga, “Mutugwile! Mutufihe ukuta atane ukutuwona uyo ye íikalile pa kideego kya wutwa, kangi litane ukutugwila iligooga lya Kaanangʼolo. Pakuva ikigono ikikomi kya ligooga ilitalamu ukuhuma kwa Nguluvi na Kaanangʼolo kífikile! Ndakyene ye ani ye ali nu ludali ulwa kwima iikangadze?” Pe dzíhelaniidze idzo, ndikuvawonaga avanyamwandza vatayi, nayula íimile pa lubali lumwinga lwa nyi. Navo vaatanidzaga ilivelo ukuhuma imbali dzonda dzitayi dza nyi, ukuta litane ukupugila ku nyi ingʼafu, ku nyandza, nambe ku libiki lilivedzaga. Avanyamwandza avo vaapeeliilwe uwutawulilwe wa kwananga inyi ingʼafu ni nyandza. Neke ndimuwonage umunyamwandza uyungi iikwinuka ukuhuma kunena, ányamuwe ikihundo kya Nguluvi ye ali muumi. Akuvakemeelaga ni sawuti ngomi avanyamwandza vatayi avo iitigilaga, “Mutane ukulemadza inyi ngʼafu, inyandza nambe mibiki, ukufikila pe twivedza túvakolekeliye indonya pa mbumila dza vatovela-ligendwa vonda va Nguluvi veesu.” Neke ndipulikage imbalilo ya vaanu avaali vákolekeliilwe indonya ya Nguluvi pa mbumila. Navo vaali ligana limwinga makyumi gatayi na vatayi mbilima (144,000) ukuhuma ifipelela fyonda finyikyumi ni fivili (12) fya Vaisilaheli. Avaanu avaakolekeliilwe indonya, vaali vanyikyumi na vavili mbilima (12,000) pa kipelela. Vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Yuda, vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Lubeni, vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Gadi. Vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Aseli, vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Nafutali, vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Manasi. Vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Simyoni, vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Levi, vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Isikali. Vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Sabuloni, vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Yosefu, vanyikyumi na vavili mbilima va kipelela kya Benyamini. Pe dzíhelaniidze idzo ndiilolaga, ndikuliwonaga ililugu likomi lya vaanu avasiivalilika. Avaanu ukuhuma mu vaanu vonda, nyi dzonda, fipelela fyonda, ni ndongele dzonda, víimile pawutalo pa kideego kya wutwa na pawutalo pa Kaanangʼolo, váfwalile nayula umwingila muvalafu, kangi vákoleeliye amakindo. Viikwinusaga isawuti viitigilaga, “Uwupoki wiihuma kwa Nguluvi veesu, umwene ye íikalile pa kideego kya wutwa, nu kwa Kaanangʼolo.” Avanyamwandza vonda viimile imbali dzonda dza kideego kya wutwa, avavaha avo pamwinga ni figawa ifyumi fitayi ifyo. Vonda vakwigwisaga kinyalileme pawutalo pa kideego ikyo, vakumugondamilaga uNguluvi, viitigilaga, “Eena! Amalumbo ni ndolo, uluhongedzo, uluhalawukagudzi nu luginiyo, uludali ni ngufu, fivedzage ukwakwe uNguluvi veesu mbeepali na mbeepali. Eena!” Neke yumwinga va vavaha avo aambuudzage atigilage, “Úvadzeeliye avaanu avo ávafwalile imyenda minofu ve va ani, navo váhumile kwiya?” Ndikumuhigaga ndiitigilaga, “Mutwave, uveeve wiidzeela.” Akuundongelaga iitigilaga, “Avo ve vaanu avaalowiike ukuhuma mu mumuko ngomi dzila. Vákandziidze imyenda gyawo ni danda ya Kaanangʼolo, giivedzaga mivalafu mbandu. Lwe lwene vali pawutalo pa kideego kya wutwa kya Nguluvi, vakumutovela iligendwa uNguluvi ikilo nu muunyi mu tembeli yaakwe. Nave ye íikalile pa kideego kya wutwa, aliikalasaga navo nu kuvaloleela. ‘Navo vasilaavedza ni ndzala, nambe ngʼelo kangi, nambe kunyaanywa ni lidzuwa, nambe kunyaanywa nu luuya luluvedzaga.’ Pakuva aKaanangʼolo akali pagatinagati pa kideego kya wutwa, kalavadiimaga nu ‘kuvasindika ku fidwiwuli fya lulenga ulwa wuumi.’ Kangi uNguluvi alaapolosa amoohodzi gonda mu miiho gaawo.” AKaanangʼolo kiilamaatulaga ikihundo kya mufungʼati (7). Apo ikyanya yiidzikaga dzidzidzi umusika ngita gwa kivalilo mupingulo wuli. Neke ndivawonage avanyamwandza mufungʼati avo aviikwima pawutalo pa Nguluvi, nayula iipeelwaga ulukwalimba. Umunyamwandza uyungi iikwadzaga, iikwimaga pawutalo pa kiteekelelo, ákoleeliye ikifuungʼilihidzo kya sahabu ikya kufuungʼilihidza uwufumba. Iipeelwaga uwufumba woloofu, ukuta afuungʼilidze pamwinga ni ndapangilo dza viimike, pa kiteekelelo kya sahabu ikyali pawutalo pa kideego kya wutwa. Ilyosi lya wufumba, pamwinga ni ndapangilo dza viimike, fiikwinukaga kukyanya pawutalo pa Nguluvi ukuhuma mu liwoko lya munyamwandza uyo. Neke umunyamwandza uyo, anyamulage ikifuungʼilihidzo kyakwe, amemyage umukala gwa mooto ukuhuma pa kiteekelelo, agutoodzage mu nyi. Kwihumilaga imuli dza lipamba, ifyuyililo, ilibalamusi ni kilindima kya nyi. Neke avanyamwandza mufungʼati avaali ni ngʼwalimba mufungʼati avo, viigelanidzage ukutova ingʼwalimba dzaawo. Umunyamwandza va kutala iitovaga ulukwalimba lwakwe. Neke indoonya ya maganga, nu mooto ífitimbulingʼiine ni danda, fitoodzwage mu nyi. Umooto ugo, gwinyaanyaga ulubali lumwinga mu dzidatu (1/3) lwa nyi, nu kunyaanya ulubali lumwinga mu dzidatu lwa mibiki na masoli amadodi. Umunyamwandza va wuvili, nave iitovaga ulukwalimba lwakwe. Neke ikiinu ngita kidunda kikomi hiilo ikyakaga umooto, kitoodzwage mu nyandza. Inyandza yiihambukaga danda ulubali lumwinga mu dzidatu. Ifigawa fyumi ifya mu nyandza fiifuwaga ulubali lumwinga mu dzidatu, kangi ulubali lumwinga mu dzidatu lwa meli dzonda, lwikwanangikaga. Umunyamwandza va wudatu, nave iitovaga ulukwalimba lwakwe. Neke ulutondwe lukomi luguwage ukuhuma kukyanya. Lwimulikaga ngita mooto, nalo lwigwilaga ulubali lumwinga mu dzidatu dza mikoga, ni mbali dzidatu dza fidwiwuli fya lulenga. Ulutondwe ulo lwatambulwaga Lukali. Lwihambusaga ulubali lumwinga mu dzidatu lwa lulenga ukuvedza lukali. Avaanu voloofu viifuwaga, pakuva vaanyuwe ululenga ulo ulwali lukali. Umunyamwandza va wutayi, nave iitovaga ulukwalimba lwakwe. Neke ulubali lumwinga mu dzidatu idza lidzuwa, idza mwedzi ni nondwe dzitowage, ukuta ulubali lumwinga mu dzidatu idza muli idzo dzivedze kiisi. Apo imuunyi yiiyadzaga ulumuli lwa lubali lumwinga mu dzidatu, nayi kilo ndeeni. Neke ndiliwonage ilingasimula liiguluka pagatinagati ya kyanya. Liiyovaga umwango liitigilaga, “Lukali! Lukali! Lukali ukwenyo ye mukwikala mu nyi, pakuva avanyamwandza vadatu avangi avo, vakwigelanidza ukudzitova ingʼwalimba dzaawo!” Umunyamwandza va wuhaanu, nave iitovaga ulukwalimba lwakwe. Neke ndiluwonage ulutondwe ulwali lúguwe mu nyi ukuhuma kukyanya. Lwipeelwaga ikidindulilo kya lilindi ilya ku wulungu. Ikidindulilo ikyo kiidindulaga ililindi ilya ku wulungu ilyo, liihumilaga ilyosi ngita lya litende likomi. Ni lidzuwa ni kyanya fiitilivadzwaga wiimila wa lyosi ukuhuma mu lilindi ilya ku wulungu ilyo. Mu lyosi ilyo, giihumilaga amadeede nu kutagalila mu nyi. Giipeelwaga ingufu ya kuluma ngita kimununi. Amadeede ago giilagilwaga gatane ukwananga amasoli, ifimelo nambe mibiki gigivedzaga mu nyi. Nda haamu, gavalemadzage hela avaanu avasili ni ndonya ya Nguluvi pa mbumila dzaawo. Kangi amadeede ago gasaapeeliilwe ingufu dza kukoma avaanu avo, nda haamu, kuvapumusa mu myedzi gihaanu. Uwuvafi wa mumuko idzo waali ngita wuvafi wa kulumwa ni kimununi. Ifigono ifyo avaanu valayisakula ifuwa, neke kangi vasilayiwona. Valaadoboka ukufuwa, ifuwa nayo yilavanyila. Amadeede ago, gaahwaniine ni fwalasi ídzigelaniidzwe ukuhelela ku magoha. Gaafwalile ikiinu ngita ngeela dza sahabu pa mituwe gyawo, kangi ku miiho kwawo gaahwaniine na vaanu. Gaali ni fwili naali ngita dza vamwayuuva, na miino mataali ngita ga nyalupala. Mu mambaga dzaawo gaafwalile ifisika-mambaga fya kyuma. Amapabatilo gaawo pe giiguluka, guuyaga ngita sawuti ya migeleti gyoloofu igiikwegwa ni fwalasi idziinyilila ku magoha. Gaali ni mikila iginya mboolya idziiluma ngita fimununi, kangi wugendela wa mboolya idzo, gaali ni ngufu dza kulemadza avaanu mu myedzi gihaanu. Gaali nu mutwa vaawo, umutwa uyo aali munyamwandza va lilindi ilya ku wulungu. Umunyamwandza uyo mu Kiebulaniya iitambulwa Abadoni, na mu Kigiliki iitambulwa Apolyoni, kwe kutigila Mutipudzi. Lolage, ulutipulo lwa kutala lúhelaniidze, neke kangi mulukagulage ukutigila, dzaave ngʼali dzivili idziikwadza. Umunyamwandza va mutanda (6) iitovaga ulukwalimba lwakwe. Neke ndipulikage isawuti yiilonga ukuhuma mu membe dzitayi dzila idza kiteekelelo kya sahabu ikigenda pawutalo pa Nguluvi. Isawuti iyo, yikumulongelaga umunyamwandza va mutanda umunya lukwalimba uyo yiitigilaga, “Muvaawulile avanyamwandza vatayi ávapingiilwe mu mukoga mukomi gwa Efulata.” Avanyamwandza vatayi avo, avaagelaniidzwe mu kivalilo kiikyo ikya kigono kiikyo ikya mwedzi guugo gwa mwaka guugo, viikwawulwaga, ukuta vakome ulubali lumwinga mu dzidatu (1/3) ulwa vaanu mu nyi. Giikwadzaga amalugu goloofu ga vakolakyanda ávahovile ifwalasi. Ndiipulikaga ukutigila, imbalilo yaawo yaali magana gavili mbilima mbilima (200,000,000). Mu kiwoneko ndikudziwonaga ifwalasi na vahova-fwalasi nayula áfwalile ikyuma kya kukenga imambaga ikinya luduungʼu ngita mooto, yinyawulanga niitu, ni yinyalusweswe. Ndikugiwonaga imituwe gya fwalasi gili ngita gya nyalupala. Mu milomo gyawo, gwihumilaga umooto mukali hiilo ni lyosi. Inipulo dzidatu idzi, kwe kutigila mooto mukali hiilo ni lyosi ukuhuma mu milomo gya fwalasi, dziikomaga lubali lumwinga mu dzidatu dza vaanu. Ingufu dza fwalasi idzo, dzaali ku milomo na ku mikila gyawo, pakuva imikila gyawo gyali ngita mayoka idzinya mituwe gya kulemadza avaanu. Avaanu avaasigiye, avasaafuwe ni nipulo idzo, vasaapelile kangi vasafilekile ifihwananguluvi fye vaawuyiipe na mawoko gaawo. Vasaalekile ukwifuunya ku mibepo imiviifu ni fihwananguluvi fye vaawuyiipe ni sahabu, amagoobeli, amadini ga saba, amaganga ni mibiki. Ifihwananguluvi ifyo fisiilola, nambe kupulika, nambe kugenda. Kangi vasaapelile nambe kuwuleka uwuwuladzi waawo, uwuhavi, uwugoni nu wuhiidzi waawo. Neke ndimuwonage umunyamwandza uyungi umunya ngufu, iikwika ukuhuma kukyanya. Aafwikiilwe ilifunde, na pakyanya pa mutuwe gwakwe paali ni likangigulu. Ku miiho kwakwe kwangʼalitaga ngita lidzuwa, na magulu gaakwe gaali ngita simbili dza mooto. Mu liwoko lyakwe iibiite ihaate indebe indindule. Iilivataga iligulu ilya kundiyo pakyanya pa nyandza, ni ligulu lya kungʼigi pakyanya pa nyi ngʼafu. Iikwinusaga isawuti ngomi ngita ya nyalupala yiibuuma. Umunyamwandza uyo pe aaviye íinwise isawuti, giipulisaga amabalamusi mufungʼati (7). Amabalamusi mufungʼati ago, pe gaaviye gábalamwike, ndiisakaga ukusimba dzila idzaalongiilwe na mabalamusi, neke kangi ndipulikage isawuti ukuhuma kukyanya yiitigila, “Utane ukusimba amadzwi ga mabalamusi mufungʼati ago. Ikyo kinyele!” Neke umunyamwandza uyo, ye ndamuweene íimile pakyanya pa nyandza na pa nyi ngʼafu, iinamulage iliwoko lyakwe ilya kundiyo kukyanya. Iiyiigaga mu litaawa lya Nguluvi ye ali muumi mbeepali, ye aagavile ikyanya, inyi, inyandza ni figawa fyonda ifili mugati umwawo, iitigilaga, “Umusika gwa kudzindila gúsilile. Umunyamwandza va mufungʼati, pe alaatova ulukwalimba lwakwe, uNguluvi alaakwilidza uwugulume waakwe uwa kinyele. Lulaakwilidzwa ngita kye avalongiye avatovela-ligendwa vaakwe avavidzi.” Neke isawuti yila ye ndaapuliike ukuhuma kukyanya, yilongage naane kangi yitigilage, “Uhelele ukanyamule ihaate indindule yila, ukuhuma mu liwoko lya munyamwandza ye íimile iligulu ilya kundiyo ku nyandza, ni ligulu ilya kungʼigi ku nyi ingʼafu.” Apo ndiihelelaga kwa munyamwandza uyo, ndikumulongelaga ndiitigilaga aameele ihaate indebe iyo, nave iitigilaga, “Nyamule uliye. ‘Mu mulomo gwako yiivedza nyongʼonyafu ngita luuki,’ nda haamu, mu lileme yiilefyundzaga.” Ndiinyamulaga ihaate indebe iyo ukuhuma mu liwoko lya munyamwandza uyo, ndiiliyaga. Yiivedzaga nyongʼonyafu ngita luuki, neke kangi pe ndímilile, yiilefyundzaga. Ndiilongelwaga ukutigila, “Wiisakulwa ukuvila uwuvidzi wiimila wa vaanu voloofu, nyi ndzoloofu, ndongele ndzoloofu na vatwa voloofu.” Neke ndipeelwage ililaasi ilyali ngita lubiki lwa kugelela. Ndiilongelwaga ukutigila, “Uhelele ukagele aPiimike pa tembeli ni kiteekelelo. Kangi uvalilage avaanu vonda avakwifuunya umo. Neke kangi utane ukuligela ilipaala lya Piimike pa tembeli, pakuva válekeliilwe avaanu avasikumufuuwa uNguluvi. Navo valaatema mu wukali uwudzenge wiimike mu musika gwa myedzi makyumi gatayi ni givili (42). Uneene ndikuvatuma avoolesi vangu vavili, nu kuvapeela uwutawulilwe. Navo valaavila uwuvidzi mu musika gwa figono mbilima yimwinga magana gavili na makyumi mutanda (1,260), kuno váfwalile ifigunila ukuwoneesa uwuhuguvafu.” Avoolesi vavili avo, gye miseyituni givili ni finenevekelo fivili ifiivedza pawutalo pa Nguluvi, uMutwa va nyi. Ngana umuunu ye avedzaga iisaka ukuvalemadza, ahadza iinyaanywa nu mooto ugwihuma mu milomo gyawo. Luli ewo, umuunu ye avedzaga ye iisaka ukuvalemadza, iivagila ukukomwa. Avoolesi vavili avo, vanya wutawulilwe uwa kudinda ikyanya, ukuta indoonya yitane ukutoonya umusika pe viivila. Nu musika guguvedzaga gwe viisaka, vali nu wutawulilwe ulwa kuhambusa ululenga luvedze danda, nu kuleeta inipulo dzidzivedzaga mwe naanyi umusika guguvedzaga gwe vákeeliye. Umusika pe viivedza vámalile ukoolela uwoolesi waawo, ilikooko ililaahuma mu lilindi ilya ku wulungu, lilaatovana navo, neke livadeludze nu kuvakoma. Imifimba gyawo gilaavedza mu likaasi lya wudzenge wukomi, we weene mu luselengo wiitambulwa Sodoma ni Misili. Apo pe peene pa kipindulihidzo pe aatoveleliilwe uMutwa vaawo. Avaanu ukuhuma mu vaanu vonda, nyi dzonda, fipelela fyonda, ni ndongele dzonda, valaalola imifimba igyo mu figono fidatu nu mupingulo (3 1/2). Wiimila wa ligooga lyawo vasiliidika ukuvasiila. Avaanu avasikumufuuwa uNguluvi mwe naanyi umu, valaakeela wiimila wa kufuwa kwa vavidzi vavili avo avavapumwise, kangi valaaheeya nu kwipeela uluwonolo. Neke kangi pe fyaviye fídzumbile ifigono fidatu nu mupingulo, uNguluvi akuvapuulilaga umuuya gwa wuumi, avavidzi avo viikwimaga na magulu gaawo. Neke vonda avavaloleelaga voogopage hiilo. Pambele avavidzi vavili avo, viipulikaga isawuti ngomi ukuhuma kukyanya yiitigilaga, “Mwadze kukyanya kuno!” Navo viikwinukaga kukyanya mu lifunde, kuno avatavangwa vaawo pe valola. Umusika guugo, kwihumilaga ikilindima kikomi, ulubali lumwinga mu likyumi (1/10) lwa wudzenge lwimamukaga. Avaanu mbilima mufungʼati (7,000) viifuwaga mu kilindima ikyo, na vangi vonda avaasigiye kikuvamemaga ikitulo, vakumupeelaga indolo uNguluvi va kukyanya. Lino ulukali lwa kavili lúhelaniidze, lolage ulukali lwa kadatu lwikwadza kisaatu. Umunyamwandza va mufungʼati (7) iitovaga ulukwalimba lwakwe. Neke isawuti ngomi kukyanya dzipulisage dzitigilage, “Uwutwa wa lidugulu wúvedzile wa Mutwa Nguluvi veesu, nu Mesiya vaakwe, umwene uMutwa alaatema mbeepali na mbeepali.” Neke avavaha makyumi gavili na vatayi (24) avaali víikalile mu fideego fyawo fya wutwa pawutalo pa Nguluvi, viigwisage kinyalileme, vamugondamilage uNguluvi vatigilage, “Tukukuhongedza ve Mutwa Nguluvi uMunya Ngufu Dzonda, ye uli pwali, ye waali pwali. Pakuva úwoneesiidze ingufu dzaako ngomi, na liilino wiitema. Avaanu avasikukudzeela vaaviipile, lino umusika gwa ligooga lyako gúfikile. Gwe gwene umusika gwa kuvahiga avaanu avaafuwe. Gwe gwene umusika gwa kuvahomba avatovela-ligendwa vaako avavidzi, na viimike vaako vonda, avakuliginiya ilitaawa lyako, avaanu vakomi ku vadebe. Kangi gwe gwene umusika gwa kuvatipula vala avakuyaananga inyi.” Neke aPiimike pa Piimike pa tembeli ya Nguluvi kukyanya padindukage. Mugati mwa Piimike pa Piimike yiiwonekaga isanduka ya Nguluvi iya lufingo. Ndiiwonaga imuli dza mapamba, ifyuyililo na mabalamusi. Inyi yiilindimaga, kangi kwivedzaga ni ndoonya ingomi ya maganga. Neke ndikiwonage ikimanyilo kikomi kya kudzumwa uko kukyanya. Kwali nu mwayuuva ye áfwaliidzwe ilidzuwa, umwedzi nago gwali paanyi pa magulu gaakwe. Kangi ku mutuwe gwakwe aafwalile ingeela iya wutwa iyinya nondwe dzinyikyumi ni dzivili (12). Umwayuuva uyo aali nu wuvaha, iivembaga pakuva aali nu wuvafi wa kuhola umwana. Neke ndikiwonage ikimanyilo ikingi uko kukyanya. Mu kimanyilo ikyo, ndikuliwonaga ilihato likomi hiilo liduungʼu, lili ni mituwe mufungʼati (7) ni membe likyumi limwinga (10), imituwe igyo, nagula guli ni ngeela. Nu mukila gwakwe gwikwegaga lubali lumwinga mu wudatu (1/3) lwa nondwe, nu kudzigwisa ukuhuma kukyanya ukufikila pe naanyi. Ilihato ilyo liikwimaga pawutalo pa mwayuuva ye aali biihi ukuhola, ukuta limuliye umwana umusika guugo pe iiholwa. Neke umwayuuva uyo aholage umwana mudiimi, ye ahadza iitema inyi yonda wugendela wa musagi gwa kyuma. Ilihato ilyo pe lisinaa limuliya, umwana uyo iinyagidzwaga kuhelela kutemasa nu Nguluvi pa kideego kya wutwa. Suwe umwayuuva uyo iinyililaga ku lungʼalangʼala, apoono pe aagelanidziilwe nu Nguluvi ukuta amusangilile apo, figono mbilima yimwinga magana gavili na makyumi mutanda (1,260). Neke kuhumilage amagoha kukyanya. Umunyamwandza umukomi, ye iitambulwa Mikaheli, na vanyamwandza vaakwe viitovanaga ni lihato ilyo. Nalyo liitovanaga navo pamwinga na vanyamwandza vaakwe. Neke kangi ilihato na vanyamwandza vaakwe valemwage, vayadzage uwiikalo waawo kukyanya. UMikaheli na vanyamwandza vaakwe, vakulitoodzaga ilihato ilyo paanyi pa nyi. Ili lye liyoka ilya kataali iliitambulwa Muhosi enewuli Setano, ye iidzanga avaanu vonda va mu nyi. Ilihato ilyo na vanyamwandza vaakwe, vonda viitoodzwaga paanyi. Neke ndipulikage isawuti ngomi ukuhuma kukyanya yitigilage, “Lino uNguluvi veesu ávapokile avaanu vaakwe, aawoneesiidze ingufu dzaakwe nu wutemi wa wutwa waakwe. Kangi uMesiya vaakwe aawoneesiidze uwutawulilwe waakwe mu lidugulu lyonda, pakuva umunya kuvataaha kwa Nguluvi avafuuwa vayiisu ikilo nu muunyi, átoodziidzwe paanyi ukuhuma kukyanya. Avafuuwa vayiisu vámudelwidze wugendela wa danda ya Kaanangʼolo, nu wugendela wa lidzwi ilya woolesi waawo. Avo vasaaweene kiinu imiikalile gyawo, viitawuwe ukufuwa wiimila wa kumufuuwa uYesu. Neke lino, mukeelage, unyeenye nyivonda ye mukwikala uko kukyanya! Vali nu lukali avakwikala mu nyi na mu nyandza, pakuva uSetano átoodziidzwe paanyi pe mugenda unyeenye, áviipile hiilo pakuva iidzeela ukutigila, ifigono fyakwe fikeefu.” Ilihato ilyo pe lyaweene lítoodziidzwe mu nyi, likumufwimaga umwayuuva uyo ye aali áholile umwana mudiimi. Neke kangi umwayuuva apeelwage amapabatilo gavili ga lingasimula likomi, ukuta aguluke ukuhelela ku lungʼalangʼala uko, apoono pe aagelanidziilwe nu Nguluvi, ukuta avedze pataali ni ndzoka. Uko ahadza iisangililwa mu figono mbilima yimwinga magana gavili na makyumi mutanda. Indzoka yiihumyaga ululenga loloofu ngita mukoga ukuhuma mu mulomo gwakwe, ukuta lumukwege umwayuuva uyo, ahelelage nu lulenga lwa wulava. Neke kangi inyi yimutangage umwayuuva uyo, yahamulage ngita mulomo, nu kumila ululenga londa ukuhuma mu mulomo gwa lihato. Ilihato ilyo likumuviipilaga hiilo umwayuuva uyo, liihelelaga kutovana na vaana vaakwe avangi ávasigiye. Avaana avo ve veene aviikwidika indagi dza Nguluvi, nu kwinatila uwoolesi wa Yesu. Apo, ilihato liikwimaga pa ngʼumbungʼumbu ya nyandza. Neke ndiliwonage ilikooko liikwinuka kukyanya ukuhuma mu nyandza. Ilikooko ilyo lyali ni mituwe mufungʼati (7) ni membe likyumi limwinga (10), nalula lwali ni ngeela. Ni litaawa lya kumulonga fivi uNguluvi, lyali lísimbiilwe mu mituwe igyo. Ilikooko ilyo lye ndaliweene, lyahwaniine ni liduma, neke kangi amagulu gaakwe gaali ngita ga libuli, nu mulomo gwakwe gwali ngita gwa nyalupala. Ilihato ilyo liitawulaga ingufu dzaakwe, ikideego kyakwe ikya wutwa nu wutawulilwe wukomi ku likooko ilyo. Gumwinga mu mituwe mufungʼati igya likooko ilyo, gwawoniike ngita guli ni livamba lya ku wufuwe. Neke kangi ilivamba ilyo liponage! Avaanu vonda mwe naanyi viidzumaga nu kulininiila ilikooko ilyo. Avaanu vonda avo vakwifuunyaga ku lihato ilyo, pakuva lyatawuwe uwutemi waakwe ku likooko ilyo, kangi vakwifuunyaga ku likooko ilyo viitigilaga, “Sikwali uyungi ngita ilikooko! Kangi sikwali ye ali nu ludali ulwa kuhomana ni likooko!” Ilikooko ilyo lyapeeliilwe ukulonga amadzwi ga kwiginiya nu kumulonga fivi uNguluvi. Kangi lyapeeliilwe uwutawulilwe wa kutema imyedzi makyumi gatayi ni givili (42). Ilikooko ilyo liivangaga ukumulonga fivi uNguluvi nu kulilonga fivi ilitaawa lyakwe na poono pe akwikala, pamwinga na vonda avakwikala kukyanya. Liikwidikwaga ukuhomana na viimike, nu kuvadeludza. Lyapeeliilwe uwutawulilwe wa kutema avaanu ukuhuma mu vaanu vonda, nyi dzonda, fipelela fyonda, ni ndongele dzonda. Avaanu vonda va mu nyi vahadza vakwifuunyaga ku likooko ilyo, nda haamu, vonda avo, amataawa gaawo agaasimbiilwe mu kitabu kya wuumi ukuhumila pe lisinaa ligawa ilidugulu. Ikitabu ikyo kye kya Kaanangʼolo ákahindziilwe. Ye ali na masiikidza, apulikage. Umuunu ye áviikiliilwe ukusindikwa ku wugalulano, ahadza iisindikwa ku wugalulano. Umuunu ye áviikiliilwe ukukomwa ni lipanga, ahadza iikomwa ni lipanga. Lino aviimike viisakulwa ukwigugumidza, nu kuvedza nu lufuuwo kitaduma. Neke ndiliwonage ilikooko ilingi, liikwinuka kukyanya ukuhuma pe naanyi. Ilikooko ilyo lyali ni membe dzivili ngita dza ndzanangʼolo, neke kangi pa kulonga lilongage ngita lihato. Lyalimiye uwutawulilwe wonda wa likooko ilya kutala ilyo, ukulima amalimo kwimila apaakwe. Ilikooko ilya kavili ilyo, lyavagagiiliidze avaanu vonda va nyi viifuunyage ku likooko ilya kutala, ilyali ni livamba lya ku wufuwe ilyaponile. Nalyo liihuufyaga ifimanyilo fikomi, nu kuhula umooto gwike ukuhuma kukyanya, ukufikila pe naanyi pa miiho ga vaanu. Wugendela wa fimanyilo ifyo fye lyapeeliilwe uwutawulilwe wa kulima wiimila wa likooko ilya kutala, liidzangaga avaanu vonda va nyi. Likuvalongelaga avaanu vahongole ikihwano kya kuliginiya ilikooko ilya kutala ilyalemiidzwe ni lipanga, neke kangi liginage ukuvedza lyumi. Ilikooko ilya kavili, liipeelwaga uwutawulilwe wa kupuulila umuuya gwa wuumi mu kihwano kya likooko ilya kutala, ukuta kilonge nu kuhula, ukuta vakomwe vonda aviikaana ukwifuunya ku kihwano ikyo. Kangi ilikooko ilya kavili ilyo, lyavagagiiliidze avaanu vonda, avatambule na si vatambule, avamosi na vahangala, avaawule na vasutu, vatonywe indonya mu mawoko ga kundiyo enewuli pa mbumila. Ndeeni, umuunu ye angaya ndonya, asiidiikwe ukugula enewuli kugudza. Indonya iyo lye litaawa lya likooko ilya kutala, enewuli ye mbalilo ya tudelemusi tonda twa litaawa lyakwe. Lino ulukaani ulu lwisakulwa ukuvedza nu luhalawukagudzi. Umunya wukagudzi, avalilage imbalilo ya likooko ilyo, pakuva ye mbalilo ya muunu. Imbalilo iyene kwe kutigila, ge magana mutanda makyumi mutanda nu mutanda (666). Neke ndilolage, ndiwonage aKaanangʼolo kíimile pakyanya pa kidunda Sayuni pamwinga na vaanu ligana limwinga makyumi gatayi na vatayi mbilima (144,000). Avaanu avo vaasimbiilwe pa mbumila ilitaawa lya Kaanangʼolo ni litaawa lya Daadiye. Ndiipulikaga ikyuyililo ukuhuma kukyanya ngita lihaata lya lulenga loloofu, ngita libalamusi. Kangi kyapuliise ngita kya vatova magombo voloofu aviitova pamwinga. Avaanu ligana limwinga na makyumi gatayi ni dzitayi mbilima avo, viimile pawutalo pa kideego kya wutwa, na pawutalo pa figawa fitayi ifyumi fila na vavaha makyumi gavili na vatayi (24) vala. Viimbaga ulwimbo lupiya, kangi sikwali uyungi ye aaluwuwe ukwimba ulwimbo ulo nda, va vala swe ligana limwinga makyumi gatayi na vatayi mbilima avaakombwidzwe ukuhuma ku nyi. Avaanu avo ve veene avasiilamiidze mu vamwayuuva. Avo vakukaniniila aKaanangʼolo konda kwe kiihelela. Avo vákombwidzwe ukuhuma mu vaanu, navo vali ngita wusembe wa mbene ya kutala kwa Nguluvi na Kaanangʼolo. Navo vasiilonga wudesi, kangi vangaya lugomehedzo luluvedzaga. Neke ndimuwonage umunyamwandza uyungi iiguluka pagatinagati ya kyanya. Umunyamwandza uyo, aali ni mola inofu ya mbeepali ukuvadalikila avaanu aviikalaga ku nyi, avaanu ukuhuma mu vaanu vonda, nyi dzonda, fipelela fyonda, ni ndongele dzonda. Umunyamwandza uyo iikwinusaga isawuti iitigilaga, “Mumoogopage uNguluvi nu kumupeela indolo, pakuva umusika gwa kuhiga avaanu gúfikile. Mumugondamilage ye aagavile ikyanya, inyi, inyandza ni fidwiwuli fya lulenga.” Umunyamwandza va kavili akumuniniilaga uyo uva kutala, iitigilaga, “Wúguwe! Uwudzenge uwukomi wa Babeli wúguwe! Uwudzenge uwo wúhulile avaanu va nyi idzingi ukuniniila imigendele gyakwe gya wugoni nu kuvaheniya, ngita ványwesiidzwe difwayi.” Umunyamwandza va kadatu akuvaniniilaga avangi avo. Nave iilongaga mu sawuti ngomi iitigilaga, “Ngana umuunu akwifuunya ku likooko ilyo ni kihwano kyakwe, nu kutonywa indonya pa mbumila enewuli mu mawoko, umuunu uyo alaanyuwa iligooga lya Nguluvi. Iligooga ilyo lilaavedza likali ngita difwayi ngʼali iyisihandziidzwe nu lulenga. UNguluvi yumwene alamumiminila umuunu uyo anyuwe mu kinywelo kya ligooga lyakwe uNguluvi. Wuhumila wa ulo, alaapumuswa mu mooto mukali hiilo, pa miiho ga vanyamwandza aviimike na pa miiho ga Kaanangʼolo. Ilyosi ilya mooto ugo, liikwinukaga kukyanya mbeepali na mbeepali. Kuli mumuko ikilo nu muunyi ngaya kupola, ku vaanu avo avakwifuunya ku likooko ni kihwano kyakwe, nu kutonywa indonya ya litaawa lyakwe.” Lino, aviimike avakudziidika indagi dzaakwe nu kumufuuwa uYesu, viisakulwa ukwigugumidza kitaduma. Ndiipulikaga ilidzwi ukuhuma kukyanya liitigila, “Simbe idzi! Ukuvangila lino, avaanu vonda aviifuwa kuno vakumufuuwa uMutwa Yesu, váfuunyiliilwe.” Nayu Mubepo uMwimike iitigila, “ Ndakyene valaapola ukuhuma mu wupifu wa malimo gaawo, pakuva amalimo gaawo manofu galaagendasa navo.” Neke ndilolage, ndiliwonage ilifunde livalafu. Pakyanya pa lifunde ilyo, íikalile umuunu ngita Muswamuve va Muunu, pa mutuwe gwakwe áfwalile ingeela ya sahabu. Mu mawoko gaakwe íibiite isendzi ngʼali hiilo. Umunyamwandza uyungi iihumaga aPiimike mu tembeli uko kukyanya, iikwinusaga isawuti, akumulongelaga uyo ye íikalile pakyanya pa lifunde iitigilaga, “Nyamule isendzi yaako ukabene, pakuva imbene ya nyi yíkangiye, nu musika gwa kubena gúfikile.” Neke uyo ye íikalile pakyanya pa lifunde, atoodzage isendzi yaakwe ku nyi, abenage imbene ya nyi yonda iyo. Neke umunyamwandza uyungi ahumage aPiimike mu tembeli uko kukyanya, nave íibiite isendzi indzugi. Kangi umunyamwandza uyungi, umwimiilidzi va mooto gwa pa kiteekelelo, iihegaga pa kiteekelelo, iikwinusaga isawuti, akumulongelaga umunyamwandza umunya sendzi indzugi iitigilaga, “Nyamule isendzi yaako indzugi, upete ifiveleko fya sabibu dza nyi, pakuva fítungʼwine.” Neke umunyamwandza uyo anyamulage isendzi yaakwe, apetage isabibu dza nyi, asopage mu lidodeeledzelo likomi. Ilidodeeledzelo ilyo lye ligooga lya Nguluvi. Isabibu idzo dzaahuudziilwe mu lidodeeledzelo kwivala ya wudzenge wa Yelusalemu. Dziihumyaga idanda, iyo yiivedzaga mukoga mutaali. Uwutaali waakwe waali kilometa magana gadatu (300), nu wiina uwa ngambo yimwinga nu mupingulo (1 1/2). Neke ndikiwonage ikimanyilo ikingi kukyanya. Ikyo kyali kikomi, kangi kya kudzumwa. Mu kimanyilo ikyo, ndikuvawonaga avanyamwandza mufungʼati (7) vali ni nipulo mufungʼati dza wusililo. Inipulo idzo dzaali dza kukwilidza iligooga lya Nguluvi. Kangi ndikukiwonaga ikiinu ikyali ngita nyandza ya kinyawiilole, íyihandzingʼiine nu mooto. Na pa ngʼumbungʼumbu ya nyandza, viimile avaanu avo avalidelwidze ilikooko ilyo, ikihwano kyakwe, pamwinga ni mbalilo ya litaawa lyakwe. Avaanu avo, vaakoleeliye mu mawoko gaawo amagombo ge vaapeeliilwe nu Nguluvi. Viimbaga ulwimbo lwa Mose umulimila-vangi va Nguluvi, nu lwimbo lwa Kaanangʼolo viitigila, “Ve Mutwa Nguluvi, ve Munya Ngufu Dzonda, amalimo gaako makomi, kangi ga kudzumwa. Uveeve ve Mutwa va nyi dzonda, ingʼaasi dzaako ngolofu, kangi dza ndakyene. Mutwave, ye ani umungaya woogofi, nambe ye asikuliginiya ilitaawa lyako? Pakuva uveeve wimwene ye uli mwimike. Avaanu va nyi dzonda valaadza ukwako nu kwifuunya, pakuva amalimo gaako ga wugolofu gásiikwike.” Apo pe dzíhelaniidze idzo ndiilolaga, ndiiwonaga aPiimike pa Piimike mugati mu liheema lya kutaangʼanila kukyanya, pádindwike. Neke avanyamwandza mufungʼati, avali ni nipulo mufungʼati, vahumage umo váfwalile imyenda imivalafu igiingʼaala, víipinyile imikandalo gya sahabu mu mambaga dzaawo. Kimwinga mu figawa fitayi ifyo, kikuvapeelaga avanyamwandza mufungʼati avo nayula inyaludzo ya sahabu, íyimemile iligooga lya Nguluvi ye ali muumi mbeepali. Ilyosi ukuhuma mu ndolo dza Nguluvi ni ngufu dzaakwe, lyamemile aPiimike pa Piimike. Sikwali ye aali nu ludali lwa kwingila aPiimike pa Piimike, ukufikila inipulo mufungʼati idzo dza vanyamwandza avo pe dziikwila. Ndiipulikaga isawuti ngomi ukuhuma aPiimike pa Piimike, yikuvalongela avanyamwandza mufungʼati (7) avo yiitigila, “Muhelelage mukasukule ku nyi inyaludzo mufungʼati dza ligooga lya Nguluvi.” Umunyamwandza va kutala iihelelaga, iisukulaga ku nyi inyaludzo yaakwe. Ku nyi uko, avaanu vonda avanya ndonya ya likooko na aviifuunyile uluhwano lwakwe, viikwibatwaga na mawuladzi amaviifu agiivava hiilo. Umunyamwandza uva kavili, nave iisukulaga mu nyandza inyaludzo yaakwe. Ululenga lwihambukaga danda ngita ya muunu ye áfuwe, ni figawa fyonda ifyumi mu nyandza, fiifuwaga. Umunyamwandza va kadatu, nave iisukulaga mu mikoga na mu fidwiwuli fya lulenga inyaludzo yaakwe, ululenga ulo lwihambukaga danda. Neke ndipulikage umunyamwandza umwimiilidzi va lulenga iitigila, “Ve Nguluvi ve Mwimike, ye uli pwali, kangi ye waali pwali, uveeve ve mugolofu, nu luhigo lwako ulu lwa wugolofu. Pakuva avaanu avahosi vávakomile aviimike na vavidzi vaako, na yuuve Mutwa Nguluvi, úvapeeliye idanda vanyuwe. Lúvahwanile luulo!” Neke ndipulikage isawuti ukuhuma ku kiteekelelo yiitigila, “Eena, Mutwave Nguluvi ve Munya Ngufu Dzonda, uluhigo lwako lwa wugolofu, kangi lwa ndakyene.” Umunyamwandza va katayi, nave iisukulaga ku lidzuwa inyaludzo yaakwe. Apo ilidzuwa liipeelwaga ingufu ya kunyaanya avaanu nu mooto gwakwe. Avaanu viilalikaga wiimila wa lifuke lya lidzuwa. Vakulilongaga fivi ilitaawa lya Nguluvi, pakuva aali nu wutawulilwe wiimila wa nipulo idzo, neke kangi vasaapelile nambe kumupeela indolo. Umunyamwandza va kahaanu, nave iisukulaga ku kideego kya wutwa kya likooko inyaludzo yaakwe. Baaho na baaho, ikiisi kiigubikaga uwutwa waakwe, na vaanu vakwilumaga indimi dzaawo wiimila wa wuvafi. Vakumulongaga fivi uNguluvi va kukyanya wiimila wa wuvafi na mawuladzi gaawo. Kangi ndeeni, vasaapelile amalimo gaawo amaviifu. Umunyamwandza va mutanda (6), nave iisukulaga ku mukoga mukomi gwa Efulata inyaludzo yaakwe. Ululenga lwakwe lwikuumaga, neke ingʼaasi yigelanidzwage wiimila wa vatwa ukuhuma kunena. Neke ndigiwonage imibepo imiviifu gidatu igyahwaniine ni mingodofu. Limwinga liihumaga mu mulomo gwa lihato, ilingi mu mulomo gwa likooko, ni lingi mu mulomo gwa muvidzi va wudesi yula. Imibepo igyo giihuufya ifimanyilo. Igi giihelela ku vatwa mu lidugulu lyonda kuvalundasa pamwinga, wiimila wa magoha pa kigono ikikomi kila, ikya Nguluvi uMunya Ngufu Dzonda. UYesu iilongaga ukutigila, “Mulolage! Ndiikwadza kitinuhidza ngita umuhiidzi. Áfuunyiliilwe ye iivedza miiho nu kufwala imyenda gyakwe, ukuta atane ukugenda wufuula nu kuyeyewuswa.” Apo imibepo igyo, giilundasaga avatwa vonda na malugu gaawo apoono apiitambulwa Halimagedoni mu ndongele ya Kiebulaniya. Umunyamwandza va mufungʼati, nave iisukulaga ku mepo inyaludzo yaakwe. Na yuune ndiipulikaga isawuti ngomi, ukuhuma pa kideego kya wutwa kya Piimike pa Piimike yiitigila, “Dzonda dzílimiike!” Piivedzaga ni muli dza lipamba, ifyuyililo na mabalamusi, ni kilindima kikomi hiilo mu nyi. Ikilindima ndawuli ikyo, kisinaa kihumilaga nambi ukuvangila uNguluvi pe aagavile umuunu. Apo uwudzenge uwo wukwigavaga mbali dzidatu, kangi indzenge mu nyi idzingi dziimamukaga. Ndeeni, uNguluvi awuhigile uwudzenge wukomi wa Babeli wula, nu kugagiilidza ukunyuwa ukuhuma mu kinywelo kya difwayi ya ligooga lyakwe likomi. Ikilindima ikyo kiihulaga ifigunguli fyonda fiyage, ni fidunda fyonda fitane ukuwoneka kangi. Indoonya ya maganga yiitoonyaga ukuhuma kukyanya. Amaganga makomi ga maseve, nalila ngita kilo makyumi gahaanu (50), gakuvagwilaga avaanu. Avaanu vakumulongaga fivi uNguluvi wiimila wa nipulo idzo dza ndoonya iya maganga, pakuva yaali nipulo mbiifu hiilo. Yumwinga mu vanyamwandza mufungʼati (7) avo avaali ni nyaludzo mufungʼati idzo, iikwadzaga ukwangu, akuundongelaga iitigilaga, “Waadze, ndikukuwoneesa ulupedzo lwa mugendakyaka ye íikalile pa lulenga loloofu yula. Avatwa va nyi válimile uwugoni nave, na vaanu va nyi navo vágaalile idifwayi ya wugoni waakwe.” Neke uMubepo va Nguluvi aandzadzilage, nayu munyamwandza aandongodzage ukufikila ku lungʼalangʼala. Uko, ndikumuwonaga umwayuuva áhovile pakyanya pa likooko liduungʼu. Ilikooko ilyo lili ni mituwe mufungʼati, ni membe likyumi limwinga (10). Límemile amataawa goloofu ga kumulonga fivi uNguluvi. Umwayuuva uyo, aafwalile umwenda munofu gwa mulangalanga nu muduungʼu. Kangi íipombiye isahabu, amaganga ga wutalamu ni ndzambo. Mu liwoko lyakwe, íibiite ikinywelo kya sahabu, íkimemile ifinya lugagi ni fiinu ifilamafu ifya wugoni waakwe uwo. Lyasimbiilwe ilitaawa pa mbumila yaakwe, ikiganulo kyakwe kífihiilwe. Ilitaawa ilyene, lye ili, wudzenge wukomi wa babeli, ungʼina va vagendakyaka nadzi dzinya lugagi dza nyi. Ndikumuwonaga umwayuuva uyo ágaalile idanda ya viimike, avaakomiilwe wiimila wa kumoolela uYesu. Pe ndamuweene, ndiidzumaga hiilo. Neke kangi umunyamwandza uyo aambuudzage atigilage, “Kye kiki wiidzuma? Leke ndikulongele ikiganulo kya mwayuuva uyo ni likooko lye áhovile, ilinya mituwe mufungʼati ni membe likyumi limwinga. Ilikooko ilyo lye waliweene lyumi, lino lífuwe. Neke kangi lili biihi ukuhuma mu lilindi ilya ku wulungu, uNguluvi alalitipula. Na vaanu vonda va nyi, avanya mataawa gaawo agasisimbiilwe mu kitabu kya wuumi ukuhumila pe yisinaa yigawa inyi, valaadzuma ukuliwona ilikooko ilyo, pakuva lyali lyumi pa kutala, lino lífuwe, neke kangi lilaavedza lyumi. “Lino ulukaani ulu lwisakulwa kuvedza nu luhalawukagudzi. Imituwe mufungʼati igyo, giikwimila pa fidunda mufungʼati fye íikaliye umwayuuva uyo. Kangi imituwe mufungʼati igyo, ve vatwa mufungʼati. Mu vatwa avo, vahaanu váfuwe, yumwinga aave pe atema, nu yungi iisakulwa ateme pambele. Umutwa uyo ye iitema pambele, iisakulwa ateme musika mukeefu hela. Ilikooko ilyo ilyali lyumi pa kutala lino lífuwe, ilyo ye mutwa va munaana (8). Uyo ye yumwinga mu vatwa mufungʼati avo, kangi uNguluvi alamutipula nave. “Imembe likyumi limwinga idzo dze údziweene, ve vatwa likyumi limwinga avaave vasinaa vatema. Vonda avo valaapeelwa uwutawulilwe wa kutemasa ni likooko ilyo, umusika gwa kivalilo kimwinga hela. Avatwa likyumi limwinga avo, vápuliingʼiine ukulipeela ilikooko ilyo uwutawulilwe waawo ni ngufu dzaawo dzonda. Pamwinga ni likooko ilyo, avo valaahomana amagoha na Kaanangʼolo. Neke kangi aKaanangʼolo kalavadeludza, pakuva akeene ye Mutwa va vatwa nu Mulugu va valugu. Akeene kalaavedzasa na vaanu vaakwe ve kavakemeeliye nu kuvahaagula, navo ve vafuuwa.” Umunyamwandza akuundongelaga iitigilaga, “Ululenga lwe ukaluweene pala pe akiikalile umugendakyaka yula, ge malugu malugu ga vaanu va nyi dzonda ni ndongele dzonda. “Imembe likyumi limwinga dzila dze wadziweene ni likooko ilyo, valamuviipila umugendakyaka uyo. Valaanyamula ifiinu fyakwe fyonda nu kumuleka wufuula. Valaaliya inyama yaakwe, kangi ifilekeelelwa filaanyaanywa mu mooto. Pakuva uNguluvi yumwene, ávaviikile mu numbula dzaawo ukutigila, vavedze nu wugulume wumwinga uwa kulipeela ilikooko ilyo ingufu dzaawo dza kutema. Avo valaalima ewo, ukufikila umusika pe wiikwila uwugulume wa Nguluvi. Umwayuuva uyo ye wamuweene, we wudzenge wukomi uwo uwiitema avatwa vonda va nyi.” Umusika pe dzíhelaniidze idzo, ndikumuwonaga umunyamwandza uyungi umunya wutawulilwe wukomi, iikwika ukuhuma kukyanya, ni nyi yiimulikwaga ni mingʼaalile gyakwe. Nave iikwinusaga isawuti ngomi hiilo, iitigilaga, “ ‘Wúguwe! Uwudzenge wukomi wa Babeli wúguwe!’ Lino wúhambwike wiikalo wa mibepo imiviifu ni mibepo imilamafu. Wiikalo wa kufihama imidege imilamafu nu kuviifya. Pakuva avaanu va nyi dzonda ványuwe, vágaalile idifwayi ingʼali ya wugoni waakwe, avatwa va nyi válimile uwugoni nave. Na vagula-wugudzi va nyi vámotiye mu wiinoome waakwe uwungaya kigelelo.” Neke ndipulikage isawuti iyingi ukuhuma kukyanya yiitigila, “ ‘Vaanu vangu, muhume mu wudzenge uwo,’ ukuta mutane ukuhanga ukulima indzanangifu dzaakwe nu kutigila, inipulo dzaakwe dzitane ukuvafika. Pakuva indzanangifu dzaakwe dzílundiine, ukufikila kukyanya, uNguluvi iigelaniidze ukumuhiga wiimila wa malimo gaakwe amaviifu. Mumulimile umwene ngita kye avalimiye avangi. Kangi alimilwe nyakavili pa wuhosi we avalimiye avangi. Munyamulage ikinywelo kyakwe, mumusopelage nyakavili ya ikyo kye avasopiye unyeenye. Mumupeelage imumuko nu luhugumililo, mu kigelelo kya kwiginiya nu wiinoome we akwipeela yumwene. Pakuva umwene akwinunumula mu numbula yaakwe, iitigila, ‘Ndíikalile mu kutema ngita mutwa mwayuuva, kangi uneene sindili mufwile nu mugoosi, sindiihugumilila nambi!’ Wiimila wa ulo, inipulo dzonda dzilamufika mu kigono kimwinga, ifuwa, ukuhugumilila ni ndzala. Alaapiilila ngʼaani mu mooto, pakuva uMutwa Nguluvi uMunya Ngufu ye akumuhiga.” Avatwa va nyi avadumuwe inoolane nave nu kuhanga uwumosi waakwe, valaavemba nu kuwuhugumilila uwudzenge uwo umusika pe viilola ilyosi lya kupiya kwakwe. Avatwa avo valiima pataali nu wudzenge uwo pa koogopa imumuko dzaakwe. Valaavemba viitigila, “Lukali, lukali uwudzenge wukomi ve Babeli, uwudzenge uwunya ngufu! Uluhigo lwako lúkufikiye mu musika gwa kivalilo kimwinga.” Avagula-wugudzi va nyi, navo valamuvembela nu kuhugumilila, pakuva sikwali umuunu uva kugula ifiinu fyawo, kwe kutigila ifya sahabu na magoobeli, indzambo nambe maganga ga wutalamu, imyenda iminofu gya lutogo, imyenda iminofu gya mulangalanga, igya halili ni miduungʼu. Kangi sikwali umuunu uva kugula ifiinu ífiwuyiipwe ni mbawo inalamu, nambe fiinu ífiwuyiipwe ni membe dza ndembwe, ífiwuyiipwe ni mbawo dza magoobeli goloofu, nambe fya saba, kyuma ni malumalu. Sikwali umuunu uva kugula umudalasini, ifihato, uwufumba, imanemane enewuli uwubani, nambe difwayi, amafuta ga seyituni, uwutine wunofu, ni ngana. Kangi sikwali umuunu uva kugula isenga, ingʼolo, ifwalasi, umutuka gwa kukwegwa ni fwalasi, nambe vasutu. Neke avagula-wugudzi avo valaatigila, “Ifiveleko fye waadobokaga hiilo, fíyagile. Uwumosi ni ndolo dzaako dzonda fíyagile, kangi fisilaawoneka mbeepali.” Avagula-wugudzi avaamotiye ukwakwe, valiima pataali ulwa koogopa imumuko dzaakwe, valaavemba nu kuhugumilila. Valaatigila, “Lukali, lukali uwudzenge wukomi, waafwalaga imyenda minofu hiilo gya lutogo, igya mulangalanga ni miduungʼu, Wiipombiye ni sahabu, amaganga ga wutalamu ni ndzambo. Lino uwumosi wonda uwo wútipuliilwe mu kivalilo kimwinga hela.” Avagendzi-meli vonda, avanya lugendo vonda, avalima-malimo vonda va meli, na vonda aviimotela pa nyandza, valiima pataali. Umusika pe viilola ilyosi lya kupiya kwakwe, valiinusa isawuti viitigila, “Sikoowuli uwudzenge uwungi uwukomi ngita uwudzenge uwo!” Avaanu avo, valiitiimulila ilifuuna pakyanya pa mituwe gyawo, viivemba nu kuhugumilila ni sawuti viitigila, “Lukali, lukali uwudzenge wukomi, uko avanya meli vonda mu nyandza víimosiidze wugendela wa wumosi waakwe. Lino kangi uwudzenge wonda wútipuliilwe mu kivalilo kimwinga hela.” Mukeelage unyeenye ye mukwikala kukyanya, wiimila wa lutipulo lwakwe. Mukeelage nye viimike, vatume na vavidzi, pakuva uNguluvi álamuwe ukuwuhiga uwudzenge uwo, mu dzila dze vávalimiye unyeenye. Neke ahumilage umunyamwandza umunya ngufu, iinamulage iliganga likomi ilili ngita lwala, atoodzage mu nyandza atigilage, “Ngana ewo, uwudzenge wukomi wa Babeli wulaatoodzwa paanyi ni ngufu, nu kuyagila ngʼaani. Na mu wudzenge umo, sikulaavedza nambi sawuti dza vaanu aviikwimba, ukutova iligombo, isawuti dza lulandzi, ni ngʼwalimba, ukupulisa umwako kangi. Sikulaavedza nambi mukoola ye avedzaga ukuwoneka kangi, nambe kupulisa ulwala lwihaalula kangi! Ulumuli lwa tala, lusilaamulikaga nambi kangi umwako. Sikulaavedza nambi sawuti ya mugoosi va noolane ni ya mudala va noolane, ukupulisa kangi umwako mu noolane. Uwudzenge wa Babeli wulaalimilwa ewo, pakuva avagula-wugudzi vaako vaali vakomi mu nyi. Kangi, mu wuhavi waako, wavaheniidze avaanu va nyi dzonda, vaali ve vaanu vatambule va nyi. Na vaanu vonda va nyi vaadzangiilwe nu wuhavi wa wudzenge uwo. Mu wudzenge umo, yaawoniike idanda ya vavidzi ni danda ya viimike, pamwinga ni danda ya vaanu vonda avaakomiilwe ku nyi.” Umusika pe dzíhelaniidze idzo, ndiipulikaga isawuti ndzoloofu ngita dza lilugu likomi uko kukyanya. Isawuti idzo, dziinuswaga dziitigila, “Haleluya! Uwupoki, indolo ni ngufu fya Nguluvi veesu, pakuva uluhigo lwakwe lwa ndakyene, kangi lwa wugolofu. Ámuhigile umugendakyaka mukomi, ye aaheniidze inyi mu wugoni waakwe. UNguluvi ámulumbiye mukole, wiimila wa danda ya vatovela-ligendwa vaakwe.” Ulwa kavili viikwinusaga isawuti viitigilaga, “Haleluya! Ilyosi ukuhuma kwa mugendakyaka, liikwinuka kukyanya mbeepali.” Neke avavaha makyumi gavili na vatayi (24) vala ni figawa fitayi fila, viigwisage kinyalileme, vamugondamilage uNguluvi ye íikalile pa kideego kya wutwa, vatigilage, “Eena! Haleluya!” Neke ndipulikage isawuti ukuhuma ku kideego kya wutwa yiitigila, “Mumulumbage uNguluvi veesu, unyeenye nye vatovela-ligendwa vaakwe. Mumulumbage unyeenye ye mukumoogopa, unyeenye nye vatambule na avasili vatambule!” Neke ndipulikage isawuti ngita sawuti ya lilugu likomi, ngita kyuyililo kya lulenga loloofu, kangi ngita fyuyililo na mabalamusi, yiitigila, “Haleluya! Pakuva uMutwa Nguluvi veesu uMunya Ngufu Dzonda iitema. Na yuufwe tukeelage, tuheeyage nu kumupeela indolo. Umusika gwa noolane ya Kaanangʼolo gúfikile, nu mudala va noolane vaakwe íigelaniidze. Umwene umudala va noolane ápeeliilwe imyenda gya lutogo, mivalafu, igiingʼalita kangi minofu mbandu, ukuta afwale.” Imyenda gya lutogo igyo ge malimo magolofu ga viimike. Umunyamwandza yula akuundongelaga iitigilaga, “Usimbe amadzwi aga: Váfuunyiliilwe vonda ávalaaliikwe ku lukeelanilo lwa noolane ya Kaanangʼolo ulo.” Kangi akuundongelaga iitigilaga, “Idzo dze ndílongile ge madzwi ga ndakyene ya Nguluvi.” Neke ndiigwisage kinyalileme pa magulu ga munyamwandza uyo, nu kumugondamila. Neke kangi aandongelage atigilage, “Utane ukulima ewo! Uneene ndili mutovela-ligendwa muyago, pamwinga na vafuuwa vayago aviikwinatila uwoolesi wa Yesu. Umugondamilage uNguluvi mwene! Pakuva uwoolesi wa Yesu wiilongodza uwuvidzi.” Neke ndikuwonage kukyanya kúdindwike. Ndikuyiwonaga ifwalasi mbalafu nu muunu yumwinga áyihovile ye aatambulwaga Muhuuvilwa, kangi Ndakyene. Uyo iihiga nu kuhomana amagoha wugendela wa wugolofu. Amiiho gaakwe gaali ngita lulambo lwa mooto, kangi ku mutuwe kwakwe aafwalile ingeela ndzoloofu. Aasimbiilwe ilitaawa lye vasilidzeeliye avangi, nda haamu, yumwene swe. Aali áfwalile umwingila umudzabike mu danda. Ilitaawa lyakwe ye Lidzwi lya Nguluvi. Amalugu ga kukyanya gaafwalile imyenda gya lutogo, mivalafu kangi minofu, gamuniniilaga gáhovile ifwalasi imbalafu. Ilipanga ilinya wuugi lyahumaga mu mulomo gwakwe, ukuta wugendela wa ilyo, avadeludze avaanu va nyi dzonda, nave “alaatema avaanu wugendela wa musagi gwa kyuma.” Kangi iilivata ilidodeeledzelo lya sabibu, ilidodeeledzelo ilyo lye ligooga lya Nguluvi uMunya Ngufu Dzonda. Pa mwingila gwakwe, ulubali lwa pakyanya pa liteeka, paasimbiilwe ilitaawa ili: umutwa va vatwa nu mulugu va valugu Neke ndimuwonage umunyamwandza yumwinga íimile pakyanya pa lidzuwa. Umunyamwandza uyo iikwinusaga isawuti, iikemeelaga amadege gonda agiiguluka kukyanya, iitigilaga, “Mwadze mulundane pa lukeelanilo lukomi lwa Nguluvi, ukuta muliye inyama dza vatwa, idza vavina va vakolakyanda na dza vakolakyanda, idza fwalasi na vahova-fwalasi, inyama dza vaanu vonda, avaawule na vasutu, avatambule na si vatambule.” Neke ndiliwonage ilikooko lila lye ndaliweene pa kutala, na vatwa va nyi na malugu gaawo, válundiine pamwinga ukuhomana na uyo ye áhovile pakyanya pa fwalasi imbalafu pamwinga ni lilugu lyakwe. Neke kangi ilikooko ilyo, pamwinga nu muvidzi va wudesi, viibatwage. Umuvidzi va wudesi uyo, aali áhuufiidze ifimanyilo wiimila wa likooko. Kangi, wugendela wa fimanyilo ifyo, aali ávadzangile avo avaali vátonyiilwe indonya ya likooko ilyo, na aviifuunyaga ku kihwano kyakwe. Vonda vavili avo aviibiitwe, viitoodzwaga vuumi mu liseela ilya mooto mukali hiilo. Avakolakyanda avo avaasigiye, vaakomiilwe ni lipanga ilyahumile mu mulomo gwa uyo ye áhovile pakyanya pa fwalasi mbalafu. Amadege gonda giiliyaga inyama idzo nu kwiguta mbandu. Neke ndimuwonage umunyamwandza iikwika ukuhuma kukyanya. Mu liwoko lyakwe ali ni kidindulilo ikya lilindi ilya ku wulungu, ni nyololo ingomi. Apo umunyamwandza uyo iikwibataga ilihato lila, indzoka ya kataali iyaatambulwaga Muhosi enewuli Setano, akuyipingaga ni nyololo, ukuta yidindilwe myaka mbilima yimwinga (1,000). Kangi akuyitoodzaga ku lilindi ilya ku wulungu, iidindaga ililindi ilyo nu kukolekela ikikolekelelo, ukuta indzoka iyo yitane ukudzanga kangi avaanu va nyi, ukufikila imyaka mbilima yimwinga gisile. Umusika ugo, yiisakulwa ukudindulilwa mu musika mudebe hela. Neke ndifiwonage ifideego fya wutwa víikaliye avali nu wutawulilwe wa kuhiga. Avo vaali gye mibepo gya vaanu avangʼenyiilwe imituwe wiimila wa kumoolela uYesu, nu kulifuuwa ilidzwi lya Nguluvi. Vasiifuunyile ku likooko lila, nambe kihwano kyakwe. Vasiidikiye ukutonywa pa mbumila, nambe mu mawoko gaawo indonya ya likooko ilyo. Avaanu avo viidzulubukaga, kangi viitemasaga nu Kilisiti myaka mbilima yimwinga. Uludzulubuko lwa kutala ulo lwe avadzulubwise avaanu uNguluvi. Avangi vonda vasaadzulubwike ukufikila imyaka mbilima yimwinga yikwile. Váfuunyiliilwe kangi viimike, vonda avo aviihanga mu ludzulubuko lwa kutala. Ingufu ya fuwa iya kavili yisilaavedza ni ngufu ukwawo avo, nda haamu, valaavedza vateekedzi va Nguluvi nu Kilisiti, kangi valaatemasa nave umusika gwa myaka mbilima yimwinga ugo. Pe giivedza gísilile imyaka mbilima yimwinga, uSetano alaadindulilwa ukuhuma mu ndinde yaakwe, apo alaahelela kuvadzanga avaanu va nyi mu mbali dzonda dza nyi, kwe kutigila uGogu na Magogu, ukuta avalundase ukuhoma amagoha. Avo voloofu ngita muhanga gwa mu ngʼumbungʼumbu ya nyandza. Navo valaagenda imbali dzonda dza nyi nu kupilima avaanu va Nguluvi mu wudzenge we akuweenda uNguluvi. Neke kangi umooto gwikage ukuhuma kukyanya nu kuvatipula. USetano nave, ye avadzangaga avo, alaatoodzwa mu liseela ilya mooto mukali hiilo. Mwali pamwinga ni likooko lila nu muvidzi va wudesi yula avaatoodziidzwe umo. Navo valaapumuswa uko ikilo nu muunyi, mbeepali na mbeepali. Neke ndikiwonage ikideego kya wutwa kikomi kangi kivalafu, pakyanya paakwe íikalile yumwinga. Inyi ni kyanya fiiyagaanikaga pa miiho gaakwe kitawoneka kangi. Ndikuvawonaga avaafuwe vonda, avatambule na si vatambule, víimile pawutalo pa kideego kya wutwa ikyo. Neke fivalaalulwage ifitabu ífisimbiilwe amalimo ga vaanu vonda. Kangi kiivalaalulwaga ikitabu ikingi, ikyo kya wuumi. Avaafuwe avo viihigwaga kulingʼaana na malimo gaawo agaasimbiilwe mu fitabu umo. Inyandza yiihumyaga avaafuwe avali umo. IFuwa nu Wulungu nafyo fiihumyaga avaafuwe avali umo. Nayula iihigwaga kulingʼaana na malimo gaakwe. Neke iFuwa nu Wulungu fitoodzwage mu liseela ilya mooto. Iliseela ilya mooto ilyo, ye fuwa iya kavili. Umuunu ye avedzaga umunya litaawa ilisisimbiilwe mu kitabu kya wuumi, nave aatoodziidzwe mu liseela ilya mooto. Neke ndiyiwonage “ikyanya imiya ni nyi imiya,” pakuva ikyanya iya kutala ni nyi iya kutala fíhelaniidze, inyandza kangi yiivedzaga kwahela. Apo ndikuwuwonaga uwudzenge uwiimike, iYelusalemu imiya, yiikwika ukuhuma kukyanya kwa Nguluvi. Uwudzenge uwo waahwaniine nu mudala va noolane mu myenda gyakwe gya lutogo, ye íigelaniidze ukutaangʼana nu mugoosi va noolane. Ndiipulikaga isawuti ngomi ukuhuma pa kideego kya wutwa yiitigila, “Lolage! Uwiikalo wa Nguluvi wuli pamwinga na vaanu. Aliikalasa na vaanu, navo viivedza vaanu vaakwe, nave iivedza Nguluvi vaawo. ‘Alaapolosa amoohodzi gaawo gonda. Kusilaavedza ni fuwa’ nambe luhugumo nambe kivembo nambe wuvafi, pakuva imivedzele gya kataali igyo gíhelaniidze.” Neke yula ye iikalile pa kideego kya wutwa atigilage, “Lolage, ndiihambusa fyonda ukuvedza fipiya!” Kangi akuundongelaga iitigilaga, “Usimbe aga, pakuva ge madzwi ga kufuuwa, kangi ga ndakyene.” Akuundongelaga kangi iitigilaga, “Gákwiliye! Uneene ye Alufwa nu Omega. Uneene ye ndiivanga amadzwi gonda nu kugamala. Nu muunu ye avedzaga ye ali ni ngʼelo, ndikumupeela ululenga anyuwe kitagula, ukuhuma mu fidwiwuli fya lulenga ulukuvapeela avaanu uwuumi. Ye avedzaga ye iideludza uwuhosi, alaanukila dzonda idzo, umwene iivedza mwana vangu, na yuune ndiivedza Nguluvi vaakwe. Neke kangi aviikoogopa ukuundzoolela, avasiifuuwa, avo avali lugagi, avawuladzi, avagoni, avahavi, avakwifuunya ku fihwananguluvi, na vadesi vonda, avo apoono paawo palaavedza pa liseela ilya mooto mukali hiilo. Iyo ye fuwa ya kavili.” Neke umunyamwandza yumwinga mu mufungʼati (7) vala avaali ni nyaludzo mufungʼati dza nipulo dza wusililo, aadzage mu kuundongela atigilage, “Waadze, ndikuwoneese umudala va noolane, ye iivedza mudala va Kaanangʼolo.” UMubepo va Nguluvi akuundzadzilaga, neke umunyamwandza aandongodzage ukufikila pakyanya pa kidunda kikomi kangi kitaali. Akuumboneesaga uwudzenge uwiimike wa Yelusalemu uwiikwika ukuhuma kukyanya kwa Nguluvi. Uwudzenge waangʼaalaga indolo dza Nguluvi, ngita liganga ilya wutalamu lya yasipi, kangi ngita kinyawiilole ikiingʼalita. Waali nu lukandzi lukomi kangi lutaali, uwunya milyango ginyikyumi ni givili (12). Nagula gwaloleelwaga nu munyamwandza, kangi gwali gúsimbiilwe ilitaawa lya kipelela kimwinga kya likyumi ni fivili fya Isilaheli fila. Nalula ulubali lwali ni milyango gidatu: kunena milyango gidatu, kuweehe milyango gidatu, kumavemba milyango gidatu, na kusika milyango gidatu. Ulukandzi lwa wudzenge uwo, lwadzengiilwe pakyanya pa maganga ga luutu ganyikyumi na gavili. Nalila lyasimbiilwe ilitaawa lya yumwinga mu vatume vanyikyumi na vavili va Kaanangʼolo. Umunyamwandza uyo ye aalongaga naane, aali nu lubiki ulwa sahabu ulwa kugelela. Aali nalo, ukuta agelele uwudzenge uwo, imilyango gyakwe nu lukandzi lwakwe. Uwudzenge uwo waahwaniine imbali dzonda dzitayi. Apo munyamwandza uyo iigelaga imbali dzonda nu lubiki, iiwonaga uwutaali, ikyato nu wiimo fyali ni figelelo ífilingʼiine, kwe kutigila uwutaali wa kilometa mbilima dzivili na magana gatayi (2,400). Iigelaga ikyato kya lukandzi ulo, nalo lwivedzaga ni mita makyumi mutanda nu mutanda (66). Nave aagelelaga ikigelelo kya wumuunu. Ulukandzi ulo lwadzengiilwe na maganga ga yasipi. Uwudzenge nawo waadzengiilwe ni sahabu inofu ngita kinyawiilole ikiingʼalita. Uluutu lwa lukandzi lwa wudzenge uwo lwapombiilwe na maganga ga wutalamu agali poloofu. Iliganga ilya kutala lyali yasipi, ilya kavili lyali yakuti samawi, ilya kadatu lyali kalikedoni. Iliganga ilya katayi lyali sumalidi, ilya kahaanu lyali salidoniki, ilya mutanda (6) lyali akiki. Iliganga ilya mufungʼati lyali kilisolito, ilya munaana (8) lyali sabalayadi. Iliganga ilya ligondza (9) lyali yakuti yinyalusweswe, ilya likyumi limwinga (10) lyali kilisopilaso, ilya likyumi ni yimwinga (11) lyali hiyakinito, ni lya likyumi na gavili lyali ametisito. Imilyango ginyikyumi ni givili gyonda igyo, gyawuyiipwe ni ndzambo. Ulwidzi luluvedzaga lwawuyiipwe nu lwambo lumwinga hela. Ilikaasi likomi lya wudzenge uwo, lyawuyiipwe ni sahabu inofu, ngita kinyawiilole ikiingʼalita. Sindayiweene itembeli mu wudzenge umo, pakuva uMutwa Nguluvi uMunya Ngufu Dzonda na Kaanangʼolo, vaali ye tembeli yaakwe. Uwudzenge uwo wusaasakaga ulumuli lwa lidzuwa enewuli umwedzi, pakuva indolo dza Nguluvi dzawumulikaga, na Kaanangʼolo ye tala yaakwe. Avaanu va nyi dzonda valiikala mu lumuli lwa wudzenge uwo, na vatwa va nyi valaaleeta umo ulutogo lwawo nu kusindika ifiinu fyawo ifya wutalamu. Imilyango gyonda igya wudzenge giivedza midindule musika gonda, pakuva kusilaavedza ni kilo. Avaanu va nyi dzonda valaaleeta ulutogo nu luginiyo lwawo mu wudzenge umo. Sikookili ikiinu kikivedzaga ikili lupumba ikiliingila umo, nambe muunu ye avedzaga ye iilima amadzwi ga nyoni enewuli ga wudesi. Nda haamu, avaanu avaliingila mu wudzenge uwo, ve avo swe amataawa gaawo gásimbiilwe mu kitabu kya wuumi kya Kaanangʼolo. Neke umunyamwandza umunya kugela uwudzenge uwo, aamboneesage umukoga gwa lulenga ulwa wuumi, gwalangalaga ngita galasi ulwihuma ku kideego kya wutwa kya Nguluvi na Kaanangʼolo. Umukoga ugo gwanyilimaga pagatinagati pa likaasi likomi lya wudzenge. Ulubali lwa mukoga nalula, lwali nu mubiki gwa wuumi. Umubiki ugu gwiveleka ifiveleko kanyikyumi ni fivili (12) pa mwaka, kwe kutigila imyedzi gyonda. Amahamba ga mubiki ugo gwe mugoda gwa kunaniya avaanu va nyi dzonda. Uwudzenge uwo wusilaavedza ni kiinu kikivedzaga ikinya luleko. Ni kideego kya wutwa kya Nguluvi ni kya Kaanangʼolo, filaavedza mu wudzenge umo. Avatovela-ligendwa vaakwe navo valiifuunya ukwakwe. Valamuwona ku miiho ukwakwe, ni litaawa lyakwe lilaasimbwa pa mbumila dzaawo. Mu wudzenge uwo, kusilaavedza ni kilo kangi. Vasilaavedza nu lwakusaka ulumuli lwa tala nambe lwa lidzuwa, pakuva uMutwa Nguluvi iivedza lumuli lwawo. Avaanu avo, valaatema mbeepali na mbeepali. Umunyamwandza uyo akuundongelaga iitigilaga, “Amadzwi aga ga kufuuwa, kangi ga ndakyene. UMutwa Nguluvi akuvapeela avavidzi uMubepo vaakwe, nave amutumile umunyamwandza vaakwe avawoneese avatovela-ligendwa vaakwe amadzwi agiisakulwa gahumile umusika mukeefu ugwikwadza.” UYesu iitigila, “Lolage! Ndiikwadza kisaatu. Áfuunyiliilwe ye akugiinatila amadzwi ga wuvidzi uwa kitabu iki.” Uneene nde Yohana ye ndaalolile nu kupulika amadzwi ago. Pe ndaaviye ndígaweene nu kugapulika, ndikwigwisaga kinyalileme pa magulu ga munyamwandza uyo ye aamboneesiidze amadzwi ago, ukuta ndimugondamile. Neke kangi aandongelage atigilage, “Utanage ukulima ewo! Uneene ndili mutovela-ligendwa muyago pamwinga na vafuuwa vayago avavidzi, na vangi vonda aviikwidika ilidzwi lya kitabu iki. Umugondamilage uNguluvi mwene!” Neke umunyamwandza uyo, aandongelage atigilage, “Utanage ukugaviika ku kinyele amadzwi ago ga wuvidzi wa kitabu iki, pakuva umusika gwa kukwila amadzwi ago guli biihi. Ukufika mu musika ugo, umuunu ye iilima uwuhosi, aginage ukulima uwuhosi, nayu mwafu aginage ukulima uwaafu. Umuunu ye iilima uwugolofu, aginage ukulima uwugolofu, nu muunu umwimike, aginage ukuvedza mwimike.” UYesu iitigilaga, “Lolage, ndiikwadza kisaatu. Ndiikwadza mu kumuhomba nayula mwe gáveeliye amalimo gaakwe. Uneene ye Alufwa nu Omega, ye va kutala nu wusililo, wuvangilo nu wudugilo. “Váfuunyiliilwe avaanu aviikandza imyenda gyawo ukuvedza minofu, ukuta vavedzage nu wutawulilwe uwa kuliya ifiveleko ifya mubiki gwa wuumi, nu kwidikilwa ukwingila mu wudzenge kugendela mu milyango gyakwe. Neke kangi avambuwa, avahavi, avagoni, avawuladzi, avakwifuunya ku fihwananguluvi na vonda aviikeela ukulonga uwudesi, viivedza kwivala ya wudzenge. “Uneene nde Yesu, ndímutumile umunyamwandza vangu ukoolela imola idzi mu ngʼombeso. Uneene ye Mudela, kangi ye va lukolo lwa mutwa Dawudi. Yuune nde lutondwe ulwingʼalagadika hiilo pa nyavambula.” UMubepo va Nguluvi nu mudala va noolane viitigila, “Waadze!” Ye avedzaga ye iipulika amadzwi ago atigilage, “Waadze!” Ye avedzaga ye ali ni ngʼelo aadzage, nave ye iisaka, aadzage anyuwe ululenga ulwa wuumi lwe luwonolo lwahela. Ndikuvawunga vonda aviipulika amadzwi ga wuvidzi aga agali mu kitabu iki ukutigila, wone umuunu oongeledze amadzwi ago, uNguluvi nave akumoongelehedza inipulo ídzisimbiilwe mu kitabu iki. Kangi umuunu ye avedzaga, wone ahedze amadzwi gagavedzaga ukuhuma mu wuvidzi wa kitabu iki, uNguluvi nave asimwidika ukuhanga ukuliya ifiveleko fya mubiki gwa wuumi, kangi asimwidika ukuhanga uwiikalo mu wudzenge uwiimike. Imola dza mubiki ugo nu wudzenge uwo dzísimbiilwe mu kitabu iki. Umwene ye iikoolela dzonda idzo iitigila, “Ndakyene ndiikwadza kisaatu.” Eena. Waadze Mutwa Yesu! Ulusungu lwa Mutwa uYesu, luvedzage naanye nyivonda. Eena.