O kĩambĩrĩriainĩ rĩrĩa Ngai oombire thĩ na igũrũ-rĩ, thĩ ndĩarĩ ũrĩa yatariĩ, na ndĩarĩ na kĩndũ. Maaĩ maingĩ me na ndiihũ maahumbĩrĩĩte kũndũ guothe, nayo nduma yarĩ kũndũ guothe, naake Roho wa Ngai aathiũrũrũkaga igũrũ wa maaĩ macio. Naake Ngai akiuga atĩrĩ, “Nĩkũgĩe ũtheri” gũgĩkĩgĩa ũtheri. Ngai akĩona atĩ ũtheri nĩ mwega; akĩgayania ũtheri na nduma, ũtheri akĩwĩta “Mũthenya” nayo nduma akĩmĩĩta “Ũtukũ.” Nakuo gũgĩtuka, gũgĩcooka gũgĩkĩa.Ũcio nĩguo warĩ mũthenya wa mbere. Ningĩ Ngai akiuga atĩrĩ, “Nĩkũgĩe mũtambũrũko wa kũgayania maaĩ maita meerĩ.” Ngai agĩgĩthondeka mũtambũrũko ũcio, akĩamũrania maaĩ marĩa maarĩ rungu rwaguo na marĩa maarĩ igũrũ rĩaguo. Gũgĩgĩtuĩka o ũguo. Agĩĩta mũtambũrũko ũcio, “Igũrũ.” Nakuo gũgĩtuka, gũgĩcooka gũgĩkĩa. Ũcio nĩguo warĩ mũthenya wa keerĩ. Ningĩ Ngai akiuga atĩrĩ, “Maaĩ marĩa me rungu rwa matu nĩmacookanĩrĩre hamwe nĩguo kũgĩe kũndũ gũtarĩ maaĩ.” Gũgĩgĩtuĩka o ũguo. Kũndũ kũu gũtaarĩ maaĩ agĩgwĩta, “Thĩ,” namo maaĩ marĩa maacookanĩrĩire hamwe akĩmeeta “Iria.” Naake Ngai akĩona atĩ ũguo nĩ wega. Ningĩ Ngai akiuga atĩrĩ, “Thĩ nĩrute mĩmera ya mĩthemba yothe; mĩmera ĩrĩa ĩciaraga mbegũ na mĩmera ĩrĩa ĩciaraga matunda me na mbegũ, o mũmera kũringana na mũthemba waguo.” Gũgĩgĩtuĩka o ũguo. Thĩ ĩkĩruta mĩmera ya mĩthemba yothe. Naake Ngai akĩona atĩ ũguo nĩ wega. Nakuo gũgĩtuka, gũgĩcooka gũgĩkĩa. Ũcio nĩguo warĩ mũthenya wa gatatũ. Ningĩ Ngai akiuga atĩrĩ, “Nĩkũgĩe mootheri matuinĩ igũrũ maamũranagie mũthenya na ũtukũ, na moonanagie mahinda, mĩthenya ya bata, na mĩaka. Marĩkengaga marĩ matuinĩ igũrũ magatũma thĩ kũgĩe na ũtheri.” Gũgĩgĩtuĩka o ũguo. Kwoguo Ngai akĩũmba mootheri marĩa meerĩ manene; riũa rĩathage mũthenya, naguo mweri wathage ũtukũ, o na agĩthondeka njata. Agĩkĩiga mootheri macio matuinĩ igũrũ nĩguo matũmage thĩ kũgĩe na ũtheri, maarage mũthenya na ũtukũ, na maamũranagie ũtheri na nduma. Naake Ngai akĩona atĩ ũguo nĩ wega. Nakuo gũgĩtuka, gũgĩcooka gũgĩkĩa. Ũcio nĩguo warĩ mũthenya wa kana. Ningĩ Ngai akiuga atĩrĩ, “Maaĩinĩ nĩkũiyũre ciũmbe i muoyo cia mĩthemba mĩingĩ, nakuo rĩerainĩ kũiyũre nyoni.” Kwoguo Ngai agĩkĩũmba nyamũ iria nene mũno cia iriainĩ, nyamũ ciothe iria ciikaraga maaĩinĩ, na mĩthemba yothe ya nyoni. Naake Ngai akĩona atĩ ũguo nĩ wega. Agĩciraathima ciothe, na akĩĩra ciũmbe ciothe irĩa ciikaraga maaĩinĩ iciarane ciyũre iriainĩ, o nacio nyoni agĩciĩra ciingĩhe. Nakuo gũgĩtuka, gũgĩcooka gũgĩkĩa. Ũcio nĩguo warĩ mũthenya wa gataano. Ningĩ Ngai akiuga atĩrĩ, “Thĩ nĩrute ciũmbe cia mĩthemba yothe: mahiũ na nyamũ cia gĩthaka, nene na niini.” Gũgĩgĩtũĩka o ũguo. Ngai agĩkĩũmba ciũmbe ciothe, o kĩũmbe kũringana na mũthemba wakĩo. Naake Ngai akĩona atĩ ũguo nĩ wega. Ningĩ Ngai akiuga atĩrĩ, “Nĩtũmbeei andũ mahaanaine na ithuĩ, na me na mũhianĩre witũ, maathage thamaki, nyoni, mahiũ na nyamũ cia gĩthaka, nene na niini.” Kwoguo Ngai agĩkĩũmba andũ mahaana taake. Aamoombire marĩ mũndũ mũrũme na mũndũ wa nja. Agĩkĩmaraathima, akĩmeera atĩrĩ, “Ciaranaai nĩ geetha njiarwa cianyu igaatũũra thĩ yothe, na ikaamĩtooria. Nĩ inyuĩ mũrĩathaga thamaki, nyoni, na nyamũ ciothe. Nĩndamũhe mĩmera ya mĩthemba yothe ĩrĩa ĩciaraga mbegũ na mĩtĩ ya matunda marĩa me na mbegũ ma mĩthemba yothe mũrĩage. No rĩĩrĩ, nyamũ ciothe na nyoni ndacihe nyeki na mĩmera ĩrĩa ĩ mathangũ irĩage.” Gũgĩgĩtuĩka o ũguo. Naake Ngai agĩcũũthĩrĩria indo ciothe iria oombĩĩte, akĩona i njega mũno. Nakuo gũgĩtuka, gũgĩcooka gũgĩkĩa. Ũcio nĩguo warĩ mũthenya wa gatandatũ. Ũguo nĩguo thĩ na igũrũ na indo ciothe iria irĩ kuo ciarĩĩkirie kũũmbwo. Naguo mũthenya wa mũgwanja Ngai agĩkorwo arĩĩkĩĩtie wĩra ũrĩa aarutaga, agĩkĩhuurũka. Agĩkĩraathima mũthenya wa mũgwanja na akĩwamũra, nĩ amu mũthenya ũcio nĩguo aahuurũkire, arĩĩkia wĩra wake wa ũũmbi. Ũguo nĩguo igũrũ na thĩ ciombirwo. Hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI Ngai oombire thĩ na igũrũ, gũtiarĩ mĩmera na gũtiarĩ mbegũ ciamereete thĩ, amu MWATHANI Ngai ndoirĩĩtie mbura, na gũtiarĩ mũndũ wa kũrĩma. No rĩĩrĩ, maaĩ nĩmoimaga na thĩ makaihũgia thĩ. Naake MWATHANI Ngai akĩoya tĩĩri kuuma thĩ, akĩũmba mũndũ na tĩĩri ũcio; akĩmũhuuhĩra mĩhũũmũ ya muoyo maniũrũinĩ, naake mũndũ ũcio agĩtuĩka kĩũmbe kĩ muoyo. MWATHANI Ngai agĩcooka agĩthondeka mũgũnda thĩinĩ wa Edeni, mwena wa na irathĩro, akĩiga mũndũ ũcio oombĩĩte kuo. Agĩtũma mĩtĩ mĩthaka ya mĩthemba yothe ĩkũre kuo, na ĩciarage matunda meega. Na rĩĩrĩ, gatagatĩ ka mũgũnda ũcio nĩhaarĩ mũtĩ wa muoyo na mũtĩ wa kũmenyithania wega na ũũru. Ningĩ mũgũndainĩ ũcio nĩkwarĩ rũũĩ rwathereraga rũkaũhe maaĩ, na rwoima nja ya Edeni rũgaatũkana rũgatuĩka njũũĩ inya. Rũũĩ rwa mbere rwĩtagwo Pishoni, na rũthereraga rũgathiũrũrũka bũrũri wothe wa Havila. (Kũu nĩkũrĩ thahabu ĩrĩa njega, maguta manungi wega matoonekaga kaingĩ, o na tũhiga twa goro.) Rũũĩ rwa keerĩ rwĩtagwo Gihoni, naruo rũthiũrũrũkĩirie bũrũri wothe wa Ethiopia. Rũũĩ rwa gatatũ rwĩtagwo Tigiri, na rũthereire mwena wa na irathĩro wa Asiria. Naruo rũũĩ rwa kana nĩ Farati. MWATHANI Ngai akĩiga mũndũ ũcio mũgũndainĩ wa Edeni nĩguo aũrĩmage na aũikaragie. Agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “No ũrĩe matunda ma mĩtĩ yothe ĩrĩa ĩrĩ mũgũnda, tiga o matunda ma mũtĩ ũrĩa ũmenyithanagia wega na ũũru. Ndũkaanarĩe itunda rĩa mũtĩ ũcio, ũngĩkaarĩrĩa, ũgaakua o mũthenya ũcio.” Ningĩ MWATHANI Ngai akiuga atĩrĩ, “Ti wega mũndũ ũyũ aikarage arĩ wiki. Nĩngũmũũmbĩra mũmũteithia ũrĩa maaganĩrĩirwo.” Agĩkĩoya tĩĩri kuuma thĩ akĩũmba nyamũ ciothe na nyoni ciothe, agĩcireehe harĩ mũndũ ũcio oone ũrĩa egũcitua marĩĩtwa, na ũguo nĩguo nyamũ ciothe ciaheirwo marĩĩtwa. Mũndũ ũcio agĩtua nyoni ciothe na nyamũ ciothe marĩĩtwa; nowe ndagĩire na mũmũteithia ũmwagĩrĩire. MWATHANI Ngai nĩagĩtũmire mũndũ mũrũme ũcio akome toro mũnene, na e toro, Ngai akĩruta rũbaru rũmwe rwake, agĩcooka agĩtumania nyama icio, akĩũmba mũtumia kuuma rũbaruinĩ rũu, akĩmũtwara harĩ mũndũ mũrũme. Naake mũndũ mũrũme ũcio akiuga atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, ũyũ nĩ ihĩndĩ riumĩĩte mahĩndĩinĩ maakwa, na nĩ nyama ciumĩĩte nyamainĩ ciakwa. Arĩĩtagwo mũtumia, nĩ tondũ arutĩĩtwo harĩ mũndũ mũrũme.” Kwoguo mũndũ mũrũme arĩtigaga ithe na nyina akanyiitana na mũtumia wake, nao magatuĩka ũmwe. Mũndũ mũrũme ũcio na mũtumia wake maarĩ njaga, no matiaiguaga thoni. Na rĩĩrĩ, nyoka nĩyo yarĩ na wara mũnene gũkĩra nyamũ ciothe iria MWATHANI Ngai oombire. Nyoka ĩgĩkĩũria mũtumia atĩrĩ, “Nĩ ma atĩ Ngai nĩamwĩrire mũtikaanarĩe itunda rĩa mũtĩ o na ũmwe wĩ mũgũndainĩ?” Naake mũtumia akĩmĩcookeria atĩrĩ, “Aatwĩrire atĩ no tũrĩe itunda rĩa mũtĩ o wothe ũrĩ mũgũnda, no mũtĩ ũrĩa ũrĩ mũgũnda gatagatĩ, Ngai aatwĩrire tũtikaanarĩe itunda rĩaguo kana tũrĩhuutie nĩguo tũtigaakue.” No nyoka ĩkĩĩra mũtumia atĩrĩ, “Nĩ maheeni, mũtingĩkua. Ngai aamwĩrire ũguo nĩ tondũ nĩoĩ atĩ mwarĩa, maitho maanyu nĩmekũhingũka mũhaane ta Ngai na mũmenye wega na ũũru.” Mũtumia agĩkĩona ũrĩa mũtĩ ũcio warĩ mũthaka na agĩciiria ũrĩa matunda maguo mangĩkorwo marĩ meega makĩrĩĩo, na akĩona ũrĩa ũrĩ wa kwĩrirĩrio na wa kũũhĩgia mũndũ, kwoguo agĩtua matunda maguo akĩrĩa, na mangĩ akĩhe mũthuuriwe, o naake akĩrĩa. Namo maitho maao makĩhingũka makĩmenya atĩ maarĩ njaga, magĩgĩtumania mathangũ ma mũtĩ wa mũkũyũ makĩĩhumbĩra namo. Na rĩĩrĩ, hwaĩinĩ makĩigua MWATHANI Ngai agĩceera kũu mũgũndainĩ, makĩhitha mĩtĩinĩ. No MWATHANI Ngai agĩĩta mũndũ mũrũme ũcio akĩmũũria atĩrĩ, “Wĩ ha?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndakũigua wĩ mũgũnda ndaigua guoya ndehitha, tondũ ndĩ njaga.” Ngai akĩmũũria atĩrĩ, “Nũũ ũkwĩrire atĩ wĩ njaga? Kaĩ ũrĩire itunda rĩrĩa ndakwĩrire ndũkaanarĩe?” Naake mũndũ mũrũme akiuga atĩrĩ, “Mũtumia ũrĩa waheire njikaranagie naake nĩwe ũheire itunda rĩa mũtĩ ũcio ndarĩa.” Naake MWATHANI Ngai akĩũria mũtumia atĩrĩ, “Wĩkire ũguo nĩkĩ?” Naake mũtumia akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ nyoka ĩheenereirie ndarĩa.” MWATHANI Ngai akĩĩra nyoka atĩrĩ, “Nĩ ũndũ wa ũguo wĩkĩĩte: wee-rĩ, thĩinĩ wa nyamũ ciothe nowe wiki ũkũnyiitwo nĩ kĩrumi. Kuuma rĩu ũgũtũũra ũthiaga na nda, na ũrĩrĩaga rũkũngũ rĩrĩa rĩothe ũgũtũũra muoyo. Nĩngũtũma wee na mũtumia mũmenane; mbeũ yake na yaku igũtũũra irĩ thũ. Nĩarĩkũmemendaga mũtwe, nawe ũkamũrũma ndiira.” Agĩcooka akĩĩra mũtumia atĩrĩ, “Nĩngũkuongerera mathĩĩna hĩndĩ ĩrĩa wĩ na nda, o na ruwo hĩndĩ ya gũciara. O na kũhaana ũguo, no ũrĩriragĩria mũthuuriguo, naake nĩarĩgwathaga.” Nawe mũndũ mũrũme ngũkwĩra atĩrĩ, “Tondũ nĩũiguire mũtumia waku, warĩa itunda rĩa mũtĩ ũrĩa ndagũkaanirie ngĩkwĩra ndũkaanarĩe, tĩĩri nĩũkũnyiitwo nĩ kĩrumi nĩ ũndũ waku; ũgũtũũra ũrutaga wĩra wa mĩnoga nĩguo wonage gĩa kũrĩa. Tĩĩri ũrĩmeraga ria na mĩigua, na ũrĩrĩaga mĩmera ya gĩthaka. Ũrĩonaga irio ciaku na thithino nginya rĩrĩa ũgaacooka tĩĩriinĩ tondũ nĩkuo warutirwo. Wee wĩ rũkũngũ, na ũgaacooka o rũkũngũinĩ.” Adamu aatuire mũtumia wake Hawa nĩ tondũ nĩwe warĩ nyina wa andũ oothe. Naake MWATHANI Ngai agĩthondekera Adamu na mũtumia wake nguo cia njũũa, akĩmahumba. MWATHANI Ngai akiuga atĩrĩ, “Rĩu andũ aya nĩmakĩhaanĩĩte o ta ũmwe witũ na nĩmagĩĩte na ũmenyo wa wega na ũũru. Matiagĩrĩirwo nĩgwĩtĩkĩrio marĩe matunda ma mũtĩ wa muoyo magĩtũũre tene na tene.” Kwoguo MWATHANI Ngai akĩmaingata kuuma mũgũnda wa Edeni, agĩtũma makarĩmage tĩĩri ũrĩa moombĩĩtwo naguo. Nakuo mwena wa irathĩro wa mũgũnda ũcio akĩiga ciũmbe i muoyo ciĩtagwo Akerubi, o na rũhiũ rwarĩrĩmbũkaga mwaki rwagarũrũkaga mĩena yothe, nĩguo njĩra ya gũthiĩ mũtĩinĩ wa muoyo ĩikarage ĩ nangĩre ndĩkaanagerwo. Na rĩĩrĩ, Adamu agĩgĩkoma na mũtumia wake, naake akĩgĩa nda, agĩciara kaana ga kahĩĩ. Naake akiuga atĩrĩ, “Nĩngĩĩte na kaana ga kahĩĩ na ũndũ wa gũteithio nĩ MWATHANI.” Kwoguo agĩgatua Kaini. Agĩcooka agĩciara kaana kangĩ ga kahĩĩ agĩgatua Habili. Habili aatuĩkire mũrĩithi, naake Kaini agĩtuĩka mũrĩmi. Matukũ maathianga Kaini akĩreehe magetha mamwe ma mũgũnda wake akĩrutĩra MWATHANI igongoona. Naake Habili agĩtwara irigithaathi rĩmwe rĩa rũũru rwake, akĩrĩthinja, akĩrĩruta hamwe na maguta rĩrĩ igongoona harĩ MWATHANI. MWATHANI nĩakenirio nĩ Habili na igongoona rĩake, no ndakenirio nĩ Kaini na igongoona rĩake. Kaini agĩkĩraakara na agĩtuka gĩthiithi. Naake MWATHANI akĩũria Kaini atĩrĩ, “Ũraakarĩĩtio nĩ kĩĩ? Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte ũtuke gĩthiithi? Korwo nĩwĩkĩĩte ũrĩa kwagĩrĩire nĩũngĩkeneete; no tondũ wĩkĩĩte ũũru, wĩhia ũkuoheirie mũrangoinĩ waku; ũrenda gũgwatha, na no mũhaka ũũhoote.” Kaini agĩkĩĩra mũrũ wa nyina Habili atĩrĩ, “Nĩtũthiĩ mũgũnda.” Na me kũu mũgũnda, Kaini agĩũkĩrĩra mũrũ wa nyina akĩmũũraga. MWATHANI agĩkĩũria Kaini atĩrĩ, “E ha mũrũ wa maitũguo, Habili?” Naake Kaini akĩmũcookeria atĩrĩ, “Niĩ ndiũĩ; kaĩ arĩ niĩ menyagĩrĩra mũrũ wa maitũ?” Naake MWATHANI akĩmũũria atĩrĩ, “Wĩkĩĩte ũguo nĩkĩ? Thakame ya mũrũ wa maitũguo nĩrangaĩra ĩrĩ tĩĩriinĩ. Nĩwanyiitwo nĩ kĩrumi; ndũgũcooka kũrĩma tĩĩri ũrĩa wathamirie kanua wanyua thakame ya mũrũ wa maitũguo ĩrĩa wee ũitire. Warĩma, gũtirĩ kĩndũ kĩrĩkũraga tĩĩriinĩ. Ndũkaagĩa na ũikaro; ũgũtũũra ũcangacangaga na ũrũũraga thĩ.” Kaini akĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Ihera rĩu nĩ inene ndingĩrĩhota. Nĩwanyingata kuuma bũrũriinĩ o na kuuma harĩ wee. Ndikaagĩa na ũikaro; ngũtũũra njangacangaga na njũrũũraga thĩ, na mũndũ ũrĩa ũkaanyona nĩakaanjũraga.” No Ngai akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, tiguo! Mũndũ angĩgaakũũraga, ũkaarĩhĩrio maita mũgwanja.” Kwoguo MWATHANI agĩĩkĩra Kaini rũũri rwa gũkaania mũndũ o wothe ũrĩa watũngana naake ndakaamũũrage. Naake Kaini agĩkĩehera harĩ MWATHANI, agĩthiĩ gũtũũra bũrũri wa “Mbũrũũrũ,” mwena wa irathĩro wa Edeni. Na rĩĩrĩ, Kaini agĩkoma na mũtumia wake, naake akĩgĩa nda, agĩciara kaana ga kahĩĩ, agĩgatua Enoku. Agĩcooka agĩaka itũũra, akĩrĩĩtania na mũũrũwe Enoku. Enoku aarĩ ithe wa Iradu, naake Iradu aarĩ ithe wa Mehujaeli, naake Mehujaeli aarĩ ithe wa Methushaeli, naake Methushaeli aarĩ ithe wa Lameki. Lameki aahikirie atumia eerĩ; ũmwe eetagwo Ada, na ũcio ũngĩ Zila. Ada nĩwe waciarire Jabali ũrĩa watuĩkire ithe wa arĩa oothe maigaga mahiũ na maikaraga hemainĩ. Mũrũ wa nyina eetagwo Jubali na nĩ we ithe wa arĩa oothe mainaga na inanda na mĩtũũrirũ. Zila nĩ we waciarire Tubali Kaini, ũrĩa warĩ mũturi wa indo ciothe cia gĩcango na cia igera. Mwarĩ wa nyina na Tubali Kaini eetagwo Naama. Lameki akĩĩra atumia aake atĩrĩ, “Ada na Zila, taathikĩrĩriai; Nĩnjũragire mũndũ tondũ nĩangũthire. Angĩkorwo Kaini akaarĩhĩrio maita mũgwanja mũndũ angĩmũũraga-rĩ, andũ mĩrongo mũgwanja na mũgwanja nĩ o mangĩũragwo mũndũ angĩnjũraga.” Na rĩĩrĩ, Adamu agĩkoma na mũtumia wake, akĩgĩa nda, agĩciara kaana kangĩ ga kahĩĩ. Hawa akiuga atĩrĩ, “Ngai nĩaheete kaana kangĩ ga kahĩĩ ithenya rĩa Habili ũrĩa woragirwo nĩ Kaini.” Kwoguo agĩgatua Sethu. Naake Sethu nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ, agĩgatua Enoshu. Hĩndĩ ĩyo nĩrĩo andũ maambĩrĩire kũhũthĩra rĩĩtwa rĩa MWATHANI magĩthaathaiya. Ũyũ nĩguo mũtaratara wa njiarwa cia Adamu. (Rĩrĩa Ngai oombire andũ, aamoombire mahaana taake. Aamoombire mũndũ mũrũme na mũndũ wa nja, agĩcooka akĩmaraathima, na akĩmeeta “Andũ.”) Adamu e wa mĩaka igana rĩa mĩrongo ĩtatũ (100) nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ kaahaanaga taake, naake agĩgatua Sethu. Thuutha ũcio Adamu aikarire mĩaka magana manaana (800), na agĩciarĩrwo ciana ingĩ. Aakuire e wa mĩaka magana kenda na mĩrongo ĩtatũ (930). Sethu arĩ wa mĩaka igana na ĩtaano (105) nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Enoshu. Thuutha ũcio Sethu aikarire mĩaka magana manaana na mũgwanja (807), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Aakuire e wa mĩaka magana kenda na ikũmi na ĩĩrĩ (912). Enoshu arĩ wa mĩaka mĩrongo kenda nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Kenani. Thuutha ũcio aikarire mĩaka magana manaana na ikũmi na ĩtaano (815), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Aakuire e wa mĩaka magana kenda na ĩtaano (905). Kenani arĩ wa mĩaka mĩrongo mũgwanja nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Mahalaleli. Thuutha ũcio aikarire mĩaka magana manaana na mĩrongo ĩna (840), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Aakuire e wa mĩaka magana kenda na ikũmi (910). Mahalaleli arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtandatũ na ĩtaano nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Jaredi. Thuutha ũcio aikarire mĩaka ĩngĩ magana manaana na mĩrongo ĩtatũ (830), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Aakuire e wa mĩaka magana manaana na mĩrongo kenda na ĩtaano (895). Jaredi arĩ wa mĩaka igana na mĩrongo ĩtandatũ na ĩĩrĩ (162), nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Enoku. Thuutha ũcio aikarire mĩaka magana manaana (800), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Aakuire e wa mĩaka magana kenda na mĩrongo ĩtandatũ na ĩĩrĩ (962). Enoku arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtandatũ na ĩtaano nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Methusela. Thuutha ũcio aatũũrire thiritũ na Ngai mĩaka magana matatũ (300), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Aatũũrire mĩaka magana matatũ na mĩrongo ĩtandatũ na ĩtaano (365). Enoku aatũũraga thiritũ na Ngai, agĩcooka akĩagwo, tondũ Ngai nĩamuoire. Methusela arĩ wa mĩaka igana na mĩrongo ĩnaana na mũgwanja (187) nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Lameki. Thuutha ũcio aikarire mĩaka magana mũgwanja na mĩrongo ĩnaana na ĩĩrĩ (782), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Aakuire e wa mĩaka magana kenda na mĩrongo ĩtandatũ na kenda (969). Lameki arĩ wa mĩaka igana na mĩrongo ĩnaana na ĩĩrĩ (182) nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ. Naake agĩgatua Noa. Agĩkiuga atĩrĩ, “Kaana gaaka nĩgagaatũnogora tũtigaacooke kũruta mawĩra maritũ tĩĩriinĩ ũrĩa MWATHANI aarumire.” Thuutha ũcio Lameki aikarire mĩaka magana mataano na mĩrongo kenda na ĩtaano (595), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Aakuire e wa mĩaka magana mũgwanja na mĩrongo mũgwanja na mũgwanja (777). Noa aahĩtũkia mĩaka magana mataano (500) nĩaciarĩirwo ciana ithatũ cia ihĩĩ: Shemu, Hamu, na Jafethi. Rĩrĩa andũ maingĩhire thĩ, na airĩĩtu no maaciaragwo, ciũmbe cia igũrũ nĩcionire atĩ airĩĩtu acio nĩ athaka, na kwoguo igĩkĩoya arĩa ingĩeyendeire magĩtuĩka atumia aacio. MWATHANI agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Ndikũreka andũ matũũrage tene na tene; o no andũ, na kuuma rĩu gũtirĩ ũrĩikaraga makĩria ma mĩaka igana na mĩrongo ĩĩrĩ (120).” Matukũinĩ macio na marĩa maarũmĩrĩire gũkĩgĩa imũndũ nene iria ciarĩ njiarwa cia atumia a gũũkũ thĩ na ciũmbe cia igũrũ. Acio nĩo maarĩ andũ njamba arĩa maarĩ igweta a tene. Rĩrĩa MWATHANI oonire ũrĩa andũ oothe a thĩ maarĩ aaganu, na ũrĩa meeciiragia ũũru hingo ciothe, nĩeririre nĩ ũndũ wa kũmoomba na kũmaiga gũũkũ thĩ. Nĩeririre mũno o nginya akiuga atĩrĩ, “Andũ aya ndoombire nĩngũmaniina mathire thĩ o hamwe na nyamũ, na nyoni, tondũ nĩndĩrirĩĩte kĩrĩa gĩatũmire nyũmbe andũ, nyamũ na nyoni.” No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩakeneetio nĩ Noa. Ici nĩcio njiarwa cia Noa. Noa aarĩ mũndũ mũthingu, na matukũinĩ maake aarĩ mũndũ mũkinyanĩru na aatũire e thiritũ na Ngai. Noa aarĩ ithe wa aariũ atatũ: Shemu, Hamu, na Jafethi. No rĩĩrĩ, andũ acio angĩ oothe a thĩ maarĩ aaganu maithoinĩ ma Ngai, na haaro yaiyũrĩĩte kũndũ guothe. Ngai akĩrora thĩ akĩona ĩ njũru, amu andũ oothe maatũũraga meehagia. Ngai agĩkĩĩra Noa atĩrĩ, “Nĩnduĩte atĩ nĩngũniina andũ oothe. Ngũmaniina biũ tondũ thĩ yothe ĩiyũrĩĩte haaro nĩ ũndũ wao; nĩngũmaniinanĩria hamwe na thĩ. Wĩyakĩre thabina na mbaaũ iria njega, ũmĩgayanie thĩinĩ na ũcooke ũmĩthinge na thĩinĩ na na nja na rami. Thabina ĩyo ĩgũkorwo ĩ na ũraihu wa ta mita igana na mĩrongo ĩtatũ na ithatũ na wariĩ wa ta mita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ, na kĩrũũgamo gĩa ta mita ikũmi na ithatũ. Ũmĩgite, na kuuma igitĩro na rũthingo ũtigie mwanya wa ta cenitimita mĩrongo ĩna na inya. Ningĩ ĩkorwo na ngoroba ithatũ, na ũmĩĩkĩre mũrango mwena. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũreehe mũiyũro wa maaĩ thĩ wa kũniina indo ciothe i muoyo. Ciũmbe ciothe irĩ thĩ nĩigũkua. No rĩĩrĩ, nĩngũthondeka kĩrĩĩkanĩro nawe, nawe ũtoonye thĩinĩ wa thabina ũrĩ na mũtumia waku, ciana ciaku, o hamwe na atumia aao. Na rĩĩrĩ, ũtoonye na nyamũ igĩrĩ igĩrĩ, ya njamba na ya nga kuuma kũrĩ nyamũ ciothe i muoyo. Kuuma harĩ mũthemba wa o nyoni ũtoonye na ya njamba na ya nga, na mũthemba wa o nyamũ ũtoonye na ya njamba na ya nga nĩguo citũũre muoyo. Na ũtoonye na mĩthemba yothe ya irio ũciige mũthiithũ irĩ ciaku na cia nyamũ icio.” Naake Noa agĩĩka maũndũ macio moothe aathĩĩtwo nĩ Ngai. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Noa atĩrĩ, “Toonya na andũ aaku thĩinĩ wa thabina; amu nĩnyoneete atĩ no we wiki mũthingu thĩinĩ wa thĩ yothe. Kuuma harĩ mũthemba wa o nyamũ iria itarĩ mũgiro ũtoonye na mũgwanja cia njamba na mũgwanja cia nga, no iria i mũgiro ũtoonye na ĩmwe ya njamba na ĩmwe ya nga. O na ũtoonye na nyoni mũgwanja cia njamba na mũgwanja cia nga. Wĩke ũguo nĩ geetha nyamũ ciothe na nyoni igaaciarana rĩngĩ thĩinĩ wa thĩ. Thuutha wa mĩthenya mũgwanja kuuma rĩu nĩngoiria mbura mũthenya na ũtukũ, mĩthenya mĩrongo ĩna, nĩ geetha niine ciũmbe ciothe i muoyo iria ndoombire.” Naake Noa agĩĩka maũndũ moothe marĩa aathirwo nĩ MWATHANI. Na rĩĩrĩ, Noa aarĩ wa mĩaka magana matandatũ (600) hĩndĩ ĩrĩa mũiyũro wa maaĩ wokire thĩ. Noa, mũtumia wake, aariũ aake na atumia aao magĩgĩtoonya thabina nĩguo moorĩre mũiyũro ũcio wa maaĩ. Na rĩĩrĩ, kuuma kwĩ nyamũ na nyoni ciothe, irĩ mũgiro na itarĩ mũgiro, agĩkuua nyamũ ya njamba na ya nga, na nyoni ya njamba na ya nga, agĩtoonya nacio thabinainĩ o ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ Ngai. Na thuutha wa mĩthenya mũgwanja mũiyũro wa maaĩ ũgĩũka. Mũthenya wa ikũmi na mũgwanja wa mweri wa keerĩ, rĩrĩa Noa aarĩ wa mĩaka magana matandatũ (600), ithima cia maaĩ moothe marĩa me na kũu rungu rwa thĩ ikĩhingũka, o na ihingo ciothe cia maaĩ ma na kũu igũrũ ikĩhingũka, gũkiura mbura mũthenya na ũtukũ, mĩthenya mĩrongo ĩna. Mũthenya o ro ũcio Noa agĩtoonya thabina arĩ na mũtumia wake, aariũ aake atatũ Shemu, Hamu, na Jafethi, na atumia aao. Magĩgĩtoonya hamwe na nyamũ cia mĩthemba yothe: mahiũ na nyamũ cia gĩthaka nene na niini kũringana na mũthemba wacio, o na nyoni kũringana na mũthemba wacio. Noa agĩtoonya thabinainĩ na nyamũ ĩmwe ya njamba na ĩmwe ya nga kuuma harĩ nyamũ ciothe iria i muoyo, o ta ũrĩa Ngai aamwathĩĩte. Naake MWATHANI akĩhinga mũrango Noa atoonya. Mũiyũro wa maaĩ nĩwathiire na mbere matukũ mĩrongo ĩna, maaĩ makĩingĩha makĩoya thabina na igũrũ. Maaĩ no maathiire na mbere kũingĩha, nayo thabina ĩkĩrera igũrũ. Maaĩ nĩmaingĩhire o nginya irĩma ciothe iria ndaaya ikĩhumbĩrwo; nĩmaathiire na mbere o makĩingĩhaga nginya magĩkorwo marĩ ta mita mũgwanja igũrũ wa irĩma. Ciũmbe ciothe i muoyo igĩkua: nyoni ciothe, nyamũ ciothe, o na andũ oothe. Kĩndũ o gĩothe kĩrĩa kĩahiihagia kĩarĩ thĩ nyũmũ gĩgĩkua. MWATHANI akĩniina ciũmbe ciothe iria ciarĩ muoyo thĩinĩ wa thĩ: andũ, nyamũ, o hamwe na nyoni. Na rĩĩrĩ, Noa na arĩa maarĩ naake thabinainĩ no o maatigarire. Maaĩ maikarire mĩthenya igana na mĩrongo ĩtaano (150) matahũĩte. No rĩĩrĩ, Ngai ndaariganĩirwo nĩ Noa na nyamũ ciothe na mahiũ, iria aarĩ nacio thabinainĩ. Nĩatũmire rũhuuho rũhuruutane, namo maaĩ makĩambĩrĩria kũhũa. Nacio ithima cia maaĩ marĩa me rungu rwa thĩ na ihingo cia maaĩ ma igũrũ ikĩhingwo, nayo mbura ĩgĩtiga kuura. Maaĩ nĩmaathiire makĩhũaga o kahora ihinda rĩa mĩthenya igana na mĩrongo ĩtaano (150). Na rĩĩrĩ, mũthenya wa ikũmi na mũgwanja mweriinĩ wa mũgwanja, thabina ĩkĩrũũgama igũrũ wa irĩma cia Ararati. Namo maaĩ magĩthiĩ o na mbere kũhũa, na mũthenya wa mbere wa mweri wa ikũmi tũcũmbĩrĩ twa irĩma tũkĩambĩrĩria kuoneka. Thuutha wa mĩthenya mĩrongo ĩna, Noa akĩhingũra ndirica ya thabina, agĩtũma ihuru. Rĩathiĩ rĩtiacookire; rĩatũũrire rĩũrũũraga nginya rĩrĩa maaĩ maahũire. Noa aikaranga agĩtũma ndutuura ĩthiĩ ĩkarore kana maaĩ nĩmaahũĩte. No rĩĩrĩ, ndutuura ĩyo ndĩonire gwa kũũmba, tondũ maaĩ no maiyũrĩĩte thĩ, na kwoguo ĩgĩcooka kũrĩ Noa thabinainĩ. Naake Noa agĩtambũrũkia guoko, akĩmĩnyiita, akĩmĩtoonyia thĩinĩ. Eeterera mĩthenya ĩngĩ mũgwanja, agĩtũma ndutuura ĩyo rĩngĩ. Nayo ĩgĩcooka hwaĩinĩ, ĩkuuĩĩte ithangũ rĩa mũtamaiyũ rĩa mũcacaana na mũtheece wayo. Kwoguo Noa akĩmenya atĩ maaĩ nĩmaahũĩte. Agĩeterera mĩthenya ĩngĩ mũgwanja, agĩtũma ndutuura ĩyo rĩngĩ, nayo yathiĩ ndĩacookire. Mũthenya wa mbere wa mweri wa mbere, rĩrĩa Noa aarĩ wa mĩaka magana matandatũ na ũmwe (601), maaĩ nĩmaahũĩte. Noa nĩeheririe kĩrĩa kĩagitĩĩte thabina, agĩcũũthĩrĩria, akĩona atĩ thĩ nĩrooma. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja wa mweri wa keerĩ, thĩ nĩyomĩĩte biũ. Naake Ngai akĩĩra Noa atĩrĩ, “Umaai thabinainĩ wee na mũtumia waku, na aariũ aaku na atumia aao. Umaai na nyoni ciothe o hamwe na nyamũ, nĩ geetha igaciarane ciyũre thĩ yothe.” Noa agĩkiuma thabinainĩ o hamwe na mũtumia wake, aariũ aake, na atumia aao. O nacio nyamũ ciothe na nyoni, kũringana na ũrĩa cihaanaine, igĩkiuma thabinainĩ. Naake Noa agĩakĩra MWATHANI kĩgongoona, akĩnyiita nyamũ ĩmwe kuuma harĩ o mũthemba wa nyamũ iria itarĩ mũgiro, o hamwe na o mũthemba wa nyoni iria itarĩ mũgiro, agĩciruta igongoona rĩa njino kĩgongoonainĩ. MWATHANI nĩaiguire mũtararĩko ũcio wamũkenia, agĩkĩĩĩra atĩrĩ, “Ndirĩ hĩndĩ ngaacooka kũruma thĩ rĩngĩ nĩ ũndũ wa ciĩko cia mũndũ, amu meciiria ma mũndũ, makoragwo marĩ mooru kuuma arĩ o mũnyiinyi. Ndigaacooka kũniina ciũmbe ciothe i muoyo ta ũrĩa njĩkĩĩte. Hĩndĩ ĩrĩa yothe thĩ igũtũũra, nĩkũrĩkoragwo na ihinda rĩa mahanda na rĩa magetha, rĩa heho na rĩa ũrugarĩ, rĩa riũa na rĩa gathaano, na rĩa mũthenya na rĩa ũtukũ.” Naake Ngai akĩraathima Noa na ciana ciake akĩmeera atĩrĩ, “Ciaranaai nĩ geetha njiarwa cianyu igaatũũra thĩ yothe. Nyamũ ciothe, nyoni, na thamaki nĩirĩmwĩtigagĩra. Ciothe nĩ inyuĩ mũrĩciathaga. Nĩndamũhe nyamũ ituĩke irio cianyu, o ta ũrĩa ndamũheire mĩmera ĩtuĩke irio cianyu. Kĩrĩa mũtarĩrĩaga no nyama ĩ na thakame, amu muoyo ũrĩ thakameinĩ. Mũndũ o wothe ũrĩũraganaga nĩarĩũragagwo. Nyamũ o yothe ĩrĩũragaga mũndũ ndĩĩmĩherithagia na gĩkuũ. Amu mũndũ oombirwo ahaana ta Ngai, na kwoguo mũndũ angĩũraga mũndũ ũrĩa ũngĩ, naake akooragwo no mũndũ. “Ciaranaai nĩ geetha njiarwa cianyu igaatũũra thĩ yothe.” Ningĩ Ngai akĩĩra Noa na aariũ aake atĩrĩ, “Nĩ kĩrĩĩkanĩro ndĩrathondeka na inyuĩ, njiarwa cianyu, o hamwe na ciũmbe ciothe i muoyo, nacio nĩ: nyoni ciothe na nyamũ ciothe iria mwoimire nacio thabinainĩ. Kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ngũthondeka na inyuĩ nĩ gĩĩkĩ: gũtirĩ hĩndĩ ĩngĩ ciũmbe iria i muoyo ikaaniinwo nĩ mũiyũro wa maaĩ, o na kana thĩ yaanangwo nĩ mũiyũro wa maaĩ. Rũũri rwa kĩrĩĩkanĩro gĩa gũtũũra tene na tene kĩrĩa ndĩrathondeka na inyuĩ na ciũmbe ciothe i muoyo, nĩ rũũrũ: nĩngũiga mũkũngambura wakwa matuinĩ, na ũrĩkoragwo ũrĩ rũũri rwa kĩrĩĩkanĩro gĩakwa na thĩ. Hĩndĩ ĩrĩa ndareehe matu ma mbura naguo mũkũngambura ũkooneka matuinĩ, nĩndĩririkanaga kĩrĩĩkanĩro gĩakwa na inyuĩ o hamwe na ciũmbe ciothe i muoyo atĩ mũiyũro wa maaĩ ndũgacooka kũniina ciũmbe ciothe i muoyo rĩngĩ. Rĩrĩa mũkũngambura wonekana matuinĩ, ndĩrĩwonaga ngaririkana kĩrĩĩkanĩro gĩakwa gĩa tene na tene na ciũmbe ciothe i muoyo iria irĩ thĩ. Rũu nĩruo rũũri rwa kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndathondeka na ciũmbe ciothe i muoyo.” Na rĩĩrĩ, aariũ a Noa arĩa moimire thabinainĩ nĩ Shemu, Hamu na Jafethi. (Hamu nĩwe warĩ ithe wa Kanaani.) Aariũ acio atatũ a Noa nĩ o maithe ma andũ oothe arĩa me thĩ. Na rĩĩrĩ, Noa aarĩ mũrĩmi na nĩwe warĩ wa mbere kũhanda mĩthabibũ. Naake nĩanyuire ndibei ya mĩthabibũ ĩyo akĩrĩĩo, akĩruta nguo agĩkoma hemainĩ yake e njaga. Na rĩĩrĩ, Hamu, ithe wa Kanaani, akĩona njaga ya ithe, agĩthiĩ akĩĩra aariũ acio angĩ eerĩ a nyina. Nao Shemu na Jafethi makĩoya nguo, makĩmĩnyiitanĩra, makĩmĩigĩrĩra ciande, magĩgĩthiĩ na kĩhutaatĩ, magĩtoonya hemainĩ makĩhumbĩra njaga ya ithe mehũgũrĩĩte na kũngĩ matikaamĩone. Rĩrĩa Noa aarĩũkirwo, akĩmenya ũrĩa mũũrũwe ũrĩa warĩ mũnyiinyi aamwĩkĩĩte, akiuga atĩrĩ, “Kanaani aronyiitwo nĩ kĩrumi! Egũtuĩka ngombo ya aariũ a nyina. MWATHANI Ngai wa Shemu arogoocwo! Kanaani arotuĩka ngombo ya Shemu. Ngai arotũma ciana cia Jafethi ciingĩhe! Njiarwa ciake irotũũrania na ciana cia Shemu! Kanaani arotuĩka ngombo ya Jafethi.” Thuutha wa mũiyũro wa maaĩ Noa aikarire mĩaka magana matatũ na mĩrongo ĩtaano, naake agĩkua aarĩ wa mĩaka magana kenda na mĩrongo ĩtaano (950). Ici nĩcio njiarwa cia Shemu, Hamu na Jafethi, arĩa maarĩ aariũ a Noa, iria maagĩire nacio thuutha wa mũiyũro wa maaĩ: Aariũ a Jafethi maarĩ: Gomeri, Magogu, Madai, Javani, Tubali, Mesheki, na Tirasi. Aariũ a Gomeri maarĩ: Ashikenazu, Rifathu, na Togarima. Aariũ a Javani maarĩ: Elishahu, Sipania, Kuporo, na Rodo. Aariũ acio a Javani nĩ o maithe ma andũ arĩa matũũraga ndeereinĩ cia iria na icigĩrĩrainĩ. Icio nĩcio njiarwa cia Jafethi, na ciikaraga o andũ bũrũriinĩ wao kũringana na mũhĩrĩga wao o na mwarĩrie wao. Aariũ a Hamu maarĩ: Kushi, Misiri, Libia, na Kanaani. Aariũ a Kushi maarĩ: Seba, Havila, Sabita, Raama, na Sabiteka. Nao aariũ a Raama maarĩ: Shemba na Dedani. Kushi nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Nimurodi. Nimurodi nĩwe watuĩkire mũndũ njamba wa mbere gwathana gũũkũ thĩ. Ningĩ nĩateithirio nĩ MWATHANI agĩtuĩka mũgwĩmi mũnene mũno na nĩkĩo kwĩragwo atĩrĩ, “MWATHANI arogũtua mũgwĩmi mũnene ta Nimurodi!” Kĩambĩrĩriainĩ aathanaga Babiloni, Ereku, Akadi, na matũũra macio matatũ me bũrũriinĩ wa Babilonia. Kuuma kũu agĩthiĩ bũrũri wa Asiria, agĩaka matũũra ma Nineve, Rehobothu Iru, Kala, na Reseni, rĩrĩa rĩ gatagatĩ ka Nineve na itũũra inene rĩa Kala. Na rĩĩrĩ, Misiri aarĩ ithe wa andũ a Ludia, Anami, Lehabi, Nafituhi, Pathirusi, Kasiluhi, na Kirete. Afilisiti nĩ njiarwa cia andũ a Kirete. Kanaani nĩ we warĩ ithe wa Sidoni na Hethi. Sidoni nĩ we warĩ mũũrũwe wa irigithaathi. Ningĩ Kanaani no we warĩ ithe wa Ajebusi, Aamori, Agirigashi, Ahivi, Aariki, Asini, Aarivadi, Azemari, na Ahamathi. Mĩhĩrĩga mwanya mwanya ya Akanaani ĩkĩhunja kuuma Sidoni, ĩgĩthiĩ ũguo na mwena wa na kĩanda nginya Gerari hakuhĩ na Gaza, ĩgĩcooka ĩgĩthiĩ ũguo na mwena wa na irathĩro o nginya Sodomu, Gomora, Adima, na Zeboimu hakuhĩ na Lasha. Icio nĩcio njiarwa cia Hamu, na ciikaraga o rũũrĩrĩ bũrũriinĩ waruo kũringana na mwarĩrie waruo. Na rĩĩrĩ, Shemu, mũrũ wa nyina na Jafethi ũrĩa mũkũrũ, na no we warĩ ithe wa Aeberi oothe, nĩaciarĩirwo ciana. Aariũ a Shemu maarĩ: Elamu, Asiria, Aripakishadi, Ludia na Aramu. Nao aariũ a Aramu maarĩ: Uzu, Hulu, Getheru, na Mesheki. Aripakishadi aarĩ ithe wa Shela, naake Shela aarĩ ithe wa Eberi. Eberi aarĩ ithe wa aariũ eerĩ. Ũmwe eetagwo Pelegu, amu matukũinĩ maake andũ a thĩ nĩmagayũkanĩĩte. Mũũriũ ũcio ũngĩ eetagwo Jokitani. Jokitani aarĩ ithe wa Alimodadi, Shelefu, Hazarimavethu, Jera, Hadoramu, Uzali, Dikila, Obali, Abimaeli, Sheba, Ofiri, Havila, na Jobabu. Acio oothe nĩo aariũ a Jokitani. Bũrũri ũrĩa maatũũraga woimĩĩte Mesha ũgathiĩ nginya Sefari na mwena wa irathĩro wa bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma. Icio nĩcio njiarwa cia Shemu, na ciikaraga o rũũrĩrĩ bũrũriinĩ waruo kũringana na mwarĩrie waruo. Andũ acio oothe nĩo njiarwa cia Noa, o rũũrĩrĩ kũringana na njiarwa ciaruo. Thuutha wa mũiyũro wa maaĩ ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ cioimire harĩ aariũ a Noa. Kĩambĩrĩriainĩ andũ a thĩ yothe maarĩ na rũthiomi rũmwe, na maahũthagĩra ciugo imwe. Na rĩĩrĩ, marĩ thaamainĩ kuuma mwena wa na irathĩro nĩmaakinyire kũndũ kwaraganu thĩinĩ wa Babilonia, magĩtũũra kuo. Magĩkĩĩrana atĩrĩ, “Rekeei tũũmbe maturubaarĩ na tũmacine moome biũ.” Kwoguo makĩgĩa na maturubaarĩ ma gwaka, na rami ya kũmanyiitithania. Magĩcooka makĩĩrana atĩrĩ, “Rekeei twake itũũra, rĩ na mũnaara ũrĩa gacũmbĩrĩ kaaguo gekũhuutia matu, nĩ geetha tũgĩe igweta, na tũtigaakĩhurunjũke thĩ yothe.” Na rĩĩrĩ, MWATHANI agĩikũrũka kuona itũũra rĩu, o na mũnaara ũcio andũ maakaga. Akiuga atĩrĩ, “Andũ aya oothe me rũmwe, na maaragia rũthiomi o rũmwe; gĩĩkĩ nĩ kĩambĩrĩria kĩa ũrĩa marĩĩka. Ihinda rĩtarĩ iraaya nĩmarĩhota gwĩka ũndũ o wothe ũrĩa marĩenda! Rekeei tũikũrũke nĩ geetha tũkahĩngĩcanie rũthiomi rwao nĩ geetha matikaiguithanie mĩario.” Kwoguo MWATHANI akĩmahurunja thĩ yothe magĩtiga gwaka itũũra rĩu. Itũũra rĩu rĩetirwo Babiloni, nĩũndũ kũu nĩkuo MWATHANI aahĩngĩcithanĩirie rũthiomi rwa andũ oothe, na no kuuma kuo aamahurunjire thĩ yothe. Ici nĩcio njiarwa cia Shemu. Mĩaka ĩĩrĩ thuutha wa mũiyũro wa maaĩ, Shemu arĩ wa mĩaka igana rĩmwe, nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Aripakishadi. Thuutha ũcio, aikarire mĩaka magana mataano (500), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Aripakishadi arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩtaano, nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Shela. Thuutha ũcio, aikarire mĩaka magana mana na ĩtatũ (403), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Shela arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ, nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Eberi. Thuutha ũcio, aikarire mĩaka magana mana na ĩtatũ (403), nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Rĩrĩa Eberi aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩna, nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Pelegu. Thuutha ũcio, aikarire mĩaka magana mana na mĩrongo ĩtatũ (430), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Pelegu arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ, nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Reu. Thuutha ũcio, aikarire mĩaka magana meerĩ na kenda (209), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Reu arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩĩrĩ, nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Serugu. Thuutha ũcio, aikarire mĩaka magana meerĩ na mũgwanja (207), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Serugu arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ, nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Nahori. Thuutha ũcio, aikarire mĩaka magana meerĩ (200), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Nahori arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na kenda, nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Tera. Thuutha ũcio, aikarire mĩaka igana na ikũmi na kenda (119), na nĩaciarĩirwo ciana ingĩ. Naake Tera arĩ wa mĩaka mĩrongo mũgwanja, nĩaciarĩirwo ciana ithatũ: Aburamu, Nahori, na Harani. Ici nĩcio njiarwa cia Tera ũrĩa warĩ ithe wa Aburamu, Nahori, na Harani. Harani aarĩ ithe wa Loti, na aakuĩrĩire itũũrainĩ rĩa Uru bũrũriinĩ wa Babilonia, o kũrĩa aaciarĩirwo. Aakuire ithe arĩ o muoyo. Aburamu aahikirie Sarai, naake Nahori akĩhikia Milika mwarĩ wa Harani. Harani no we warĩ ithe wa Isika. Sarai aarĩ thaata; ndaarĩ na mwana. Na rĩĩrĩ, Tera nĩoire mũũrũwe Aburamu na mũcũkũrũwe Loti ũrĩa warĩ mũũriũ wa Harani, na Sarai mũtumia wa mũũrũwe Aburamu, makiuma kũu Uru bũrũriinĩ wa Babilonia me hamwe, mathiĩ bũrũri wa Kanaani. No makinya bũrũri wa Harani, magĩtũũra kuo. Tera aakuĩrĩire kũu Harani e wa mĩaka magana meerĩ na ĩtaano (205). Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩĩra Aburamu atĩrĩ, “Uma bũrũri wanyu, ũtige mũciĩ wa thooguo, o na andũ aanyu, ũthiĩ bũrũri ũrĩa ngũkuonia. Nĩngũkũhe njiarwa nyingĩ, na nĩigaatuĩka rũũrĩrĩ rũnene. Nĩngũkũraathima, na ndũme rĩĩtwa rĩaku rĩgĩe igweta nĩ geetha ũgĩtuĩke kĩraathimo. Nĩndĩraathimaga arĩa makũraathima, na arĩa makũruma ngamaruma. Andũ a ndũũrĩrĩ ciothe nĩmakaaraathimwo na ũndũ waku.” Aburamu arĩ wa mĩaka mĩrongo mũgwanja na ĩtaano, agĩkiuma Harani o ta ũrĩa MWATHANI aamwĩrĩĩte, naake Loti agĩtwarana naake. Aburamu agĩkĩoya mũtumia wake Sarai, na Loti mũũriũ wa mũrũ wa nyina, na ũtonga wao wothe, na ngombo ciothe iria maagĩĩte nacio kũu Harani, makĩoha rũgendo mathiĩ bũrũri wa Kanaani. Makinya bũrũri wa Kanaani, Aburamu agĩtuĩkanĩria bũrũri, agĩkinya Mũgandiinĩ ũrĩa mwamũre wa More, handũ harĩa hatheru thĩinĩ wa Shekemu. (Hĩndĩ ĩyo rũruka rwa Akanaani nĩruo rwatũũraga bũrũri ũcio.) MWATHANI nĩoimĩrĩire Aburamu akĩmwĩra atĩrĩ, “Bũrũri ũyũ nĩguo ngũhe njiarwa ciaku.” Naake Aburamu agĩakĩra MWATHANI ũcio wamuumĩrĩire kĩgongoona hau. Thuutha wa ũguo nĩathiire mwena ũrĩa wĩ irĩma, mwena wa irathĩro wa Betheli, akĩamba hema yake gatagatĩ ka Betheli na Ai; Betheli ĩkamũgĩa mwena wa ithũĩro, nayo Ai mwena wa irathĩro. O na kũu agĩaka kĩgongoona na agĩthaathaĩria MWATHANI kuo. Agĩcooka agĩthiĩ na mbere aroreete werũinĩ wĩ mwena wa na kĩanda. Na rĩĩrĩ, kũu bũrũri wa Kanaani nĩkwagĩire na ng'aragu nene na kwoguo Aburamu agĩthaama agĩikũrũka bũrũri wa Misiri agaikare kuo kwa ihinda. Akuhĩrĩria gũtoonya bũrũri wa Misiri, akĩĩra mũtumia wake Sarai atĩrĩ, “Nĩnjũũĩ wee wĩ mũtumia mũthaka, na wonwo nĩ andũ a Misiri megwĩciiria atĩ wĩ mũtumia wakwa, na kwoguo manjũrage magũtige muoyo. Nĩ ũndũ ũcio, meere atĩ wĩ mwarĩ wa maitũ, na nĩ ũndũ waku nĩmakũnjĩka wega, maage kũnjũraga.” Matoonya Misiri, andũ a Misiri magĩkĩona atĩ mũtumia wake nĩ mũthaka. Njaama cia mũthamaki wa Misiri ciona Sarai ikĩĩra mũthamaki ũrĩa Sarai aarĩ mũthaka. Kwa ũguo Sarai agĩtwarwo nyũmba kwa mũthamaki, na nĩ ũndũ wake, mũthamaki agĩĩka Aburamu wega. Akĩmũhe ndũũru cia ng'ondu, mbũri, ng'ombe, ndigiri, ngamĩĩra na ngombo cia arũme na cia andũ a nja. No rĩĩrĩ, nĩ ũndũ wa mũthamaki kuoya Sarai mũtumia wa Aburamu, MWATHANI nĩamũtũmĩire we mwene na andũ a mũciĩ wake mĩrimũ mĩũru mũno. Kwa ũguo mũthamaki nĩetire Aburamu akĩmũũria atĩrĩ, “Ũnjĩkĩĩte atĩa? Ũraregire kũũnjĩĩra atĩ nĩ mũtumia waku nĩkĩ? Nĩ kĩĩ kĩratũmire uuge atĩ nĩ mwarĩ wa maitũguo ũranjĩtĩkĩria ndĩmũtue mũtumia wakwa? Ĩ ũyũ mũtumia waku; muoe uume gũũkũ!” Mũthamaki agĩgĩatha andũ aake akĩmeera mooe Aburamu na mũtumia wake o hamwe na indo ciothe iria aarĩ nacio mamũtware nja ya bũrũri. Nao magĩĩka ũguo. Naake Aburamu akiuma Misiri akĩambata agĩkinya werũ wa mwena wa na kĩanda wa Kanaani arĩ hamwe na mũtumia wake na indo ciothe iria aarĩ nacio; naake Loti agĩtwarana naake. Aburamu aarĩ mũndũ mũtongu mũno; aarĩ na mahiũ, betha o na thahabu. Agĩkiuma mwena wa na kĩanda agĩthiĩ akĩraaragĩrĩra o nginya agĩkinya Betheli. Agĩkinya harĩa aambĩĩte hema rĩa mbere gatagatĩinĩ ka Betheli na Ai, o harĩa aambĩĩte gwaka kĩgongoona. Agĩthaathaĩria MWATHANI ho. O naake Loti aarĩ na mahiũ, mũciĩ wake, o na ndungata. Na rĩĩrĩ, tondũ eerĩ maarĩ na mahiũ maingĩ, matingĩahotire gũthiĩ na mbere gũikarania amu gũtiarĩ na ũrĩithio mũiganu. Kwoguo arĩithi a Aburamu makĩnegenania na a Loti. (Hĩndĩ ĩyo Akanaani na Aperizi maatũũraga o kũu bũrũriinĩ ũcio.) Aburamu agĩkĩĩra Loti atĩrĩ, “Ithuĩ nĩtũtarainie. Arĩithi aitũ matiagĩrĩirwo nĩkũnegenania. Kwoguo reke twamũkane. Thuura mwena wa bũrũri ũrĩa ũkwenda; wathiĩ mwena ũmwe na niĩ ngũthiĩ ũcio ũngĩ.” Naake Loti akĩroranga akĩona atĩ gĩtuamba gĩothe kĩa Jorodani, gũthiĩ ũguo nginya Zoari kĩarĩ na maaĩ maingĩ, o ta mũgũnda wa MWATHANI kana ta bũrũri wa Misiri. (Hĩndĩ ĩyo MWATHANI ndaaniinĩĩte matũũra ma Sodomu na Gomora.) Loti agĩgĩĩthuurĩra gĩtuamba kĩa Jorodani, agĩgĩthiĩ mwena wa irathĩro. Ũguo nĩguo andũ acio eerĩ maamũkanire. Aburamu aatũũrire Kanaani, naake Loti agĩthiĩ agĩtũũra matũũrainĩ marĩa maarĩ gĩtuambainĩ kĩa Jorodani, akĩamba hema hakuhĩ na Sodomu. Andũ a Sodomu maarĩ ooru na maikaraga makĩhĩtagĩria MWATHANI. Thuutha wa kwamũkana na Loti, MWATHANI akĩĩra Aburamu atĩrĩ, “Tacũũthĩrĩria kuuma hau ũrĩ ũrore mĩena yothe wega. Wee na njiarwa ciaku nĩngũmũhe bũrũri wothe ũcio ũroona, ũtuĩke wanyu nginya tene na tene. Nĩngũkũhe njiarwa nyingĩ o ta rũkũngũ rwa thĩ; o ta ũrĩa gũtarĩ mũndũ ũngĩhota gũtara rũkũngũ rwa thĩ noguo njiarwa ciaku itagaatarĩka! Gĩũkĩre ũthiĩ ũkeerorere bũrũri ũcio wothe amu nĩwe ngũhe.” Kwoguo Aburamu akĩambũra hema yake agĩthiĩ akĩmĩamba hakuhĩ na mĩgandi ĩrĩa mĩamũre ya Mamure thĩinĩ wa Heburoni, na agĩakĩra MWATHANI kĩgongoona ho. Na rĩĩrĩ, athamaki ana, Amarafeli mũthamaki wa Babilonia, Arioku mũthamaki wa Elasaru, Kedorilaomeri mũthamaki wa Elamu, na Tidali mũthamaki wa Goimu, magĩthiĩ kũrũa na athamaki angĩ ataano. Athamaki acio maarĩ Bera mũthamaki wa Sodomu, Birisha mũthamaki wa Gomora, Shinabu mũthamaki wa Adima, Shemeberi mũthamaki wa Zeboimu, na mũthamaki wa Bela, (na nokuo Zoari.) Athamaki acio ataano magĩturanĩra mbũtũ ciao gĩtuambainĩ kĩa Sidimu, harĩa rĩu harĩ iria rĩa Cumbĩ. Nao maatũũrĩĩte marĩ rungu rwa mũthamaki Kedorilaomeri mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ, no mwakainĩ wa ikũmi na ĩtatũ makĩmũremera. Mwakainĩ wa ikũmi na ĩna, Kedorilaomeri na athamaki arĩa maarĩ hamwe naake magĩũka na mbũtũ ciao makĩhootera Arefai itũũrainĩ rĩa Ashitorathu Karinaimu, Azuzimu itũũrainĩ rĩa Hamu, Aemi gĩtuambainĩ gĩa Kiriathaimu, na Ahori kĩrĩmainĩ kĩa Edomu, makĩmatindĩka nginya rũteereinĩ rwa werũ wa Eliparani. Magĩkĩgarũrũka magĩcooka Kadeshi (itũũra rĩrĩa tene rĩetagwo Enimishipatu). Nao makĩhoota bũrũri wothe wa Aamaleki, na wa Aamori arĩa maatũũraga thĩinĩ wa Hazazoni Tamaru. Nao athamaki a Sodomu, Gomora, Adima, Zeboimu, na Bela makĩoya mbũtũ ciao magĩthiĩ mbaara gĩtuambainĩ gĩa Sidimu kũrũa na Kedorilaomeri mũthamaki wa Elamu, Tidali mũthamaki wa Goimu, Amurafeli mũthamaki wa Babilonia, Arioku mũthamaki wa Elasaru; athamaki ana makĩrũa na athamaki ataano. Gĩtuamba kĩu gĩa Sidimu kĩaiyũrĩĩte marima ma rami, na rĩrĩa mũthamaki wa Sodomu na wa Gomora maageragia kũũra makĩgũa marimainĩ macio; no athamaki acio angĩ atatũ makĩũrĩra irĩmainĩ. Athamaki acio ana magĩgĩkuua indo ciothe iria ciarĩ Sodomu na Gomora, hamwe na irio ciakuo magĩĩthiĩra. O na nĩmaakuuire Loti, mũihwa wa Aburamu, hamwe na indo ciake ciothe tondũ aatũũraga Sodomu. No rĩĩrĩ, mũndũ ũmwe nĩorire agĩthiĩ akĩĩra Aburamu ũcio Mũhibirania ũhoro ũcio. Aburamu aatũũraga hakuhĩ na mĩgandi ĩrĩa mĩamũre ya Mamure ũrĩa Mũamori. Mamure na aariũ a nyina Eshikoli na Aneri maarĩ rũmwe na Aburamu. Rĩrĩa Aburamu aiguire atĩ mũihwawe nĩmũtahe, agĩĩta njamba cia ita ciothe iria ciaciarĩirwo gwake, andũ magana matatũ na ikũmi na anaana (318) marĩ oothe, akĩrũmĩrĩra athamaki acio ana nginya Dani. E kũu akĩgayania njamba ciake cia ita ikundi, makĩmookĩrĩra ũtukũ, makĩmatooria, makĩmathingata nginya Hoba, mwena wa na rũgongo wa Damasiki. Aburamu nĩahotire gũcookithia indo iria ciatahĩĩtwo, mũihwawe Loti na indo ciake, atumia arĩa maatahĩĩtwo, o na andũ arĩa angĩ. Rĩrĩa Aburamu aacookaga arĩĩkia kũhoota Kedorilaomeri na athamaki arĩa maarĩ naake, mũthamaki wa Sodomu nĩathiire kũmũtũnga gĩtuambainĩ gĩa Shave, (na nokĩo gĩetagwo gĩtuamba kĩa Mũthamaki). Naake Melikizedeki, ũrĩa warĩ mũthamaki wa Salemu, na nowe warĩ mũthĩnjĩri Ngai wa Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno, nĩareeheire Aburamu mũgate na ndibei, agĩcooka akĩmũraathima akiuga atĩrĩ, “Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno, ũrĩa wombire igũrũ na thĩ arokũraathima, Aburamu! Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno ũrĩa ũkũhotithĩĩtie kũhoota thũ ciaku, arogoocwo!” Naake Aburamu akĩhe Melikizedeki gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa indo ciothe iria aacookithĩĩtie. Mũthamaki wa Sodomu akĩĩra Aburamu atĩrĩ, “Ikara na indo icio igũtahĩĩtwo, no andũ aakwa oothe ũnjookerie.” No Aburamu agĩcookia atĩrĩ, “Ndehĩta na MWATHANI Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno, ũrĩa wombire igũrũ na thĩ atĩ, ndirĩ kĩndũ o na kĩmwe gĩaku ngũtigwo nakĩo, o na angĩkorwo nĩ karũrigi kana kamũkwa ga kĩraatũ, ndũkaanoige atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ ndatũmire Aburamu atonge.’ Ndirĩ kĩndũ ngũtigwo nakĩo tiga o kĩrĩa andũ aakwa mahũthĩrĩĩte. No rĩĩrĩ, Aneri, Eshikoli, na Mamure, arĩa tũrĩ rũmwe nao, nĩmakuue igai rĩao.” Thuutha wa maũndũ macio Aburamu nĩagĩire na kĩoneki akĩigua MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Aburamu, ndũkaae gwĩtigĩra. Nĩngũkũgitĩra kuuma ũgwatiinĩ na ngũhe kĩheeo kĩnene mũno.” No Aburamu, agĩcookia atĩrĩ, “MWATHANI Ngai, kĩrĩa ũkũũhe gĩkũng'una na kĩ amu ndikĩrĩ ciana? Mũndũ ũrĩa ũkaangaya nĩ Eliezeri wa kuuma Damasiki. Wee ndũrĩ wahe ciana, na ĩmwe ya ngombo ciakwa nĩyo ĩkaangaya.” Ningĩ nĩaiguire MWATHANI akĩmwarĩria akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngombo ĩyo yaku ĩĩtagwo Eliezeri tiyo ĩgaakũgaya; mũũrũguo kũna nĩ we ũgaakũgaya.” Agĩcooka akĩmuumia nja akĩmwĩra atĩrĩ, “Tatiira maitho, ũgerie gũtara njata; ũkaagĩa na njiarwa nyingĩ ta ũguo.” Aburamu agĩĩtĩkia MWATHANI, na nĩ ũndũ wa ũguo MWATHANI agĩkenio nĩ we na akĩmũtua mũthingu. Ningĩ MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa wakũrutire Uru bũrũriinĩ wa Babilonia, ngũhe bũrũri ũyũ ũtuĩke waku.” No Aburamu akĩũria atĩrĩ, “MWATHANI Ngai, ingĩmenya atĩa atĩ bũrũri ũyũ nĩũgaatuĩka wakwa?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndeehere moori, harika, na ndũrũme; o nyamũ ĩkorwo ĩ ya mĩaka ĩtatũ, na ũndeehere ndutuura, na ndirahũgĩ.” Naake Aburamu akĩreehere Ngai nyamũ icio, agĩcitinangia icunjĩ igĩrĩ, agĩciiga mĩhari ĩĩrĩ iringaine, no nyoni ndacitinangirie. Nderi igĩũka irĩe nyama icio, no we agĩciriĩra. Na rĩĩrĩ, riũa rĩgĩthũa, Aburamu akĩnyiitwo nĩ toro mũnene mũno, akĩigua guoya na akĩmaka. Naake MWATHANI akĩĩra Aburamu atĩrĩ, “Njiarwa ciaku nĩigaatuĩka ageni bũrũriinĩ mũgeni, na nĩigaatuĩka ngombo kuo na inyamaario mĩaka magana mana (400). No rĩĩrĩ, nĩngaaherithia bũrũri ũcio ũgaacitua ngombo, na ikiuma bũrũri ũcio wa ũgeni, nĩigaakuua ũtonga mũingĩ. No wee-rĩ, ũgũtũũra nginya ũkũrũinĩ, na ũgaakua na thaayũ, na ũthikwo. Njiarwa ciaku igaacooka gũũkũ rũciaroinĩ rwa kana, amu ngaingata Aamori maagana ũguo atĩ, no mũhaka maherithio.” Narĩo riũa rĩathũa kwagĩa na nduma, mwaki warĩ nyũngũ watoogaga na kĩmũrĩ kĩarĩrĩmbũkaga igĩũka o rĩmwe ũkĩhĩtũkĩra gatagatĩ ka icunjĩ icio cia nyama. O hau MWATHANI agĩthondeka kĩrĩĩkanĩro na Aburamu akiuga atĩrĩ, “Nĩndahe njiarwa ciaku bũrũri ũyũ wothe, kuuma mũhaka wa Misiri nginya rũũĩ rwa Farati, o ũndũ ũmwe na bũrũri wa Akeni, Akenizi, Akadimoni, Ahiti, Aperizi, Arefai, Aamori, Akanaani, Agirigashi, na wa Ajebusi.” Atĩrĩĩrĩ, Sarai mũtumia wa Aburamu nĩagire gũkaamũciarĩra ciana, no nĩarĩ na ndungata ya mũirĩĩtu ya kuuma Misiri yetagwo Hagari. Nĩ ũndũ ũcio Sarai akĩĩra Aburamu atĩrĩ, “MWATHANI aanangiria kũgĩa ciana. Kaĩ ũtangĩgĩkoma na ndungata ĩno yakwa ya mũirĩĩtu? Hiihi yahota kũnjiarĩra mwana.” Naake Aburamu agĩĩtĩkĩra ũguo Sarai oigire. Kwoguo Sarai agĩkĩnengera Aburamu ndungata ĩyo yake yetagwo Hagari ĩtuĩke mũtumia wake wa kũigwo. (Ũndũ ũyũ wekĩkire thuutha wa Aburamu gũkorwo atũũrĩĩte Kanaani mĩaka ikũmi.) Naake Aburamu agĩkoma na Hagari, akĩgĩa nda. Rĩrĩa aamenyire atĩ e na nda, akĩambĩrĩria gwĩtĩĩa o na kũnyarara Sarai. Sarai agĩkĩĩra Aburamu atĩrĩ, “Ũũru ũyũ njĩkĩĩtwo ũrogũcookerera! Niĩ mwene nĩ niĩ ndakũnengerire ndungata ĩyo, na kuuma yamenya atĩ ĩ na nda, ĩkĩĩnyarara. MWATHANI arotũithania ũhoroinĩ ũcio!” No Aburamu agĩcookeria Sarai atĩrĩ, “Ĩyo nĩ ndungata yaku, na nĩ we ũmĩathaga; ĩka nayo ũrĩa ũkwenda.” Sarai agĩkĩnyariira Hagari o nginya akĩũra. Na rĩĩrĩ, mũraika wa MWATHANI agĩtũnga Hagari handũ haarĩ na gĩthima werũinĩ njĩrainĩ ya gũthiĩ Shuru akĩmũũria atĩrĩ, “Hagari, ndungata ya Sarai, uuma kũ na wathiĩ kũ?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ mwathi wakwa Sarai ndĩroorĩra.” Naake mũraika wa MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka kũrĩ we na ũmwathĩkagĩre.” Ningĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngaakũhe njiarwa nyingĩ ũguo atĩ gũtirĩ mũndũ ũkaahota gũcitara. Nĩũkũgĩa na kaana ga kahĩĩ, na ũgũgatua Ishumaeli, amu MWATHANI nĩoneete mĩnyamaaro yaku. No mũũrũguo agaatũũra oorũũraga ta ndigiri ya gĩthaka; agaatũũra oogitaga andũ oothe, nao matũũre mamũũgitaga. Agaikaraga eyamũranĩĩtie na andũ aao oothe.” Hagari agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩnyoneete Ngai na ngaikara muoyo” Kwoguo agĩgĩĩta MWATHANI ũcio wamwarĩirie, “Ngai ũrĩa wonaga.” Kwoguo nĩkĩo gĩthima kĩrĩa gĩ gatagatĩ ga Kadeshi na Beredi gĩĩtagwo, “Gĩthima kĩa ũrĩa wĩ muoyo ũnyonaga.” Na rĩĩrĩ, Hagari agĩgĩciarĩra Aburamu kahĩĩ, naake Aburamu agĩgatua Ishumaeli. Hĩndĩ ĩyo Aburamu aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩnaana na ĩtandatũ. Rĩrĩa Aburamu aarĩ wa mĩaka mĩrongo kenda na kenda, MWATHANI nĩamuumĩrĩire akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ Ngai Mwene Hinya Wothe. Njathĩkagĩra, na ũkoragwo wĩ mũkinyanĩru hingo ciothe. Nĩngũthondeka kĩrĩĩkanĩro nawe na ngũhe njiarwa nyingĩ.” Aburamu akĩinamĩrĩra akĩhuutia thĩ na thiithi, naake Ngai akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩndathondeka kĩrĩĩkanĩro nawe atĩ nĩũgaatuĩka ithe wa ndũũrĩrĩ nyingĩ. Ndũgũcooka gwĩtwo Aburamu, ũrĩĩtagwo Aburahamu, amu nĩndagũtua ithe wa ndũũrĩrĩ nyingĩ. “Nĩngũkũhe njiarwa nyingĩ mũno, na imwe ciacio nĩigaatuĩka athamaki. Ũkũgĩa na njiarwa nyingĩ ũguo atĩ nĩigaatuĩka ndũũrĩrĩ. “Nĩngũkĩhingia kĩrĩĩkanĩro gĩakwa harĩ we o na harĩ njiarwa ciaku, na gĩgũtũũra nginya tene. Nĩngũtuĩka Ngai waku, o na Ngai wa njiarwa ciaku. Nĩngũkũhe bũrũri ũyũ wa ũgeni ũtũũraga ũtuĩke waku na njiarwa ciaku. Bũrũri wothe wa Kanaani ũgũtuĩka wa njiarwa ciaku nginya tene na tene, na nĩngũtuĩka Ngai wacio.” Ningĩ Ngai akĩĩra Aburahamu atĩrĩ, “O nawe no mũhaka ũmenyagĩrĩre kĩrĩĩkanĩro gĩakwa, wee mwene na njiarwa ciaku nginya tene. Kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa wee mwene na njiarwa ciaku mwagĩrĩirwo kũhingia nĩ gĩĩkĩ: no mũhaka mũndũ mũrũme o wothe aruage. Marĩruaga kĩĩga kĩa ũciari, na rũu nĩruo rũũri rwa kĩrĩĩkanĩro giitũ na inyuĩ. Kuuma rĩu kahĩĩ o goothe karĩruaga ge ka matukũ manaana. Ũguo nĩkuuga kahĩĩ o goothe ka njiarwa ciaku, kana ka ngombo iria iciarĩirwo gwaku, kana ũgũrĩĩte kuuma kwĩ ndũũrĩrĩ. Mũndũ mũrũme o wothe no mũhaka aruage, naguo ũndũ ũcio ũrĩkoragwo ũrĩ rũũri rwa kuonania atĩ kĩrĩĩkanĩro gĩakwa nawe nĩ gĩa gũtũũra tene na tene. Mũndũ mũrũme o wothe ũtaruĩte ndarĩtaragwo ta ũmwe wa andũ aakwa, amu ndahingĩĩtie kĩrĩĩkanĩro gĩakwa.” Ningĩ Ngai akĩĩra Aburahamu atĩrĩ, “ Kuuma rĩu, ndũgũcooka gwĩta mũtumia waku Sarai, ũrĩmwĩtaga Sara. Nĩngũmũraathima, na nĩegũgũciarĩra kaana ga kahĩĩ. Ngũmũraathima, na nĩegũtuĩka nyina wa ndũũrĩrĩ nyingĩ, na njiarwainĩ ciake nĩgũkoima athamaki.” Aburahamu akĩinamĩrĩra akĩhuutia thĩ na thiithi, akĩambĩrĩria gũtheka akĩyũria atĩrĩ, “Mũndũ mũrũme wa mĩaka igana aagĩa mwana? Sara no agĩe mwana e na mĩaka mĩrongo kenda?” Agĩkĩũria Ngai atĩrĩ, “Kaĩ ũtangĩreka Ishumaeli angae?” No Ngai akĩmwĩra atĩrĩ, “Aaca, mũtumia waku Sara nĩagũgũciarĩra kahĩĩ, na ũgaagatua Isaaka. Nĩngaamũhingĩria we mwene na njiarwa ciake kĩrĩĩkanĩro gĩakwa. Kĩrĩĩkanĩro kĩu nĩgĩagũtũũra tene na tene. Atĩrĩĩrĩ, nĩndaigua ihooya rĩaku rĩkoniĩ Ishumaeli. Nĩngũmũraathima na ndĩmũhe ciana nyingĩ na njiarwa nyingĩ. Nĩagaatuĩka ithe wa athamaki ikũmi na eerĩ, na ndĩmũtue rũũrĩrĩ rũnene. No rĩĩrĩ, ngaathondeka kĩrĩĩkanĩro gĩakwa na Isaaka ũrĩa ũgaaciarwo nĩ Sara mahinda o ta maya mwaka ũcio ũngĩ.” Ngai arĩĩkia kwarĩria Aburahamu, akĩmũtiga. Na rĩĩrĩ, mũthenya o ro ũcio Aburahamu agĩathĩkĩra Ngai, akĩruithia mũũrũwe Ishumaeli, na mũndũ mũrũme o wothe warĩ gwake nginyagia ngombo iria ciaciarĩirwo gwake, kana aagũrĩĩte. Aburahamu aarĩ wa mĩaka mĩrongo kenda na kenda akĩrua, naake mũũrũwe Ishumaeli aarĩ wa mĩaka ikũmi na ĩtatũ. Eerĩ maaruire mũthenya o ro ũmwe, hamwe na arũme oothe arĩa maarĩ gwake, nginyagia ngombo iria ciaciarĩirwo gwake, kana aagũrĩĩte. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩoimĩrĩire Aburahamu mĩgandiinĩ ĩrĩa mĩamũre ya Mamure. Aburahamu aikarĩĩte mũromoinĩ wa hema yake mathaainĩ ma mĩaraho. Rĩrĩa ainamũkire, akĩona andũ atatũ marũngiĩ mbere yake. Aamoona agĩteng'era kuuma mũromoinĩ wa hema amatũnge. Akĩinamĩrĩra akĩhuutia thĩ na thiithi akiuga atĩrĩ, “Athuuri aya, angĩkorwo nĩnjĩtĩkĩrĩkĩĩte nĩ inyuĩ, mũtikaae kũhĩtũka mũciĩ wa ndungata yanyu. Rekeei mũreeherwo maaĩ mwĩthambe magũrũ, mũcooke mũhuurũke rungu rwa mũtĩ ũyũ. Nĩngũmũcarĩria tũirio nĩguo mũcookwo nĩ hinya, thuutha wa ũguo mũthiĩ na mbere amu nĩmuoka kwa ndungata yanyu.” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩka ũguo woiga.” Naake Aburahamu agĩthiĩ narua agĩtoonya hemainĩ akĩĩra Sara atĩrĩ, “Oya mũtu wa ngano narua ũruge mĩgate.” Agĩcooka agĩteng'era rũũruinĩ agĩthuura njaũ ĩrĩa yarĩ nyoroku na noru, akĩmĩnengera ndungata ĩkĩmĩhaarĩria narua. Agĩcooka akĩoya ngorono, iria, na nyama icio, agĩtwarĩra andũ acio akĩmahe, makĩrĩa me hau rungu rwa mũtĩ, naake arũũgamĩĩte o hau. Nao makĩmũũria atĩrĩ, “E ha Sara mũtumia waku?” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “E kũũrĩa hemainĩ.” Ũmwe wao akĩmwĩra atĩrĩ, “Thuutha wa mĩeri kenda kuuma rĩu, nĩngaacooka, na mũtumia waku Sara nĩakaagĩa na kaana ga kahĩĩ.” Naake Sara aarĩ thuutha wake mũromoinĩ wa hema amũthikĩrĩirie. Na rĩĩrĩ, Aburahamu na Sara maarĩ akũrũ mũno, na Sara nĩatigĩĩte kuona mweri. Sara nĩethekereire akiuga atĩrĩ, “Rĩu na nĩngũrire na mũthuuri wakwa nĩ mũkũrũ-rĩ, no ngenio nĩgũkoma naake?” Naake MWATHANI akĩũria Aburahamu atĩrĩ, “ ‘Sara atheka na eyũria kana no ahote kũgĩa na mwana e mũkũrũ ũguo nĩkĩ?’ Kũrĩ ũndũ MWATHANI atangĩhota gwĩka? Nĩngaacooka thuutha wa mĩeri kenda o ta ũguo ndoiga, na Sara nĩakaagĩa na kaana ga kahĩĩ.” Tondũ Sara nĩaiguire guoya, agĩkaana, akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndinatheka.” Naake akĩmwĩra atĩrĩ, “Aaca, nĩwatheka.” Andũ acio makiumagara makĩerekera Sodomu, naake Aburahamu agĩtwarana nao amoimagarie. Naake MWATHANI akĩĩyũria atĩrĩ, “Ĩ nĩngũhitha Aburahamu ũrĩa ndĩrenda gwĩka, kuona atĩ njiarwa ciake nĩigaatuĩka rũũrĩrĩ rũnene na rwa hinya, na nĩngaaraathima ndũũrĩrĩ ciothe na ũndũ wake? Aaca, amu nĩndĩmũthuurĩĩte nĩ geetha aathe aariũ aake na njiarwa ciake injathĩkagĩre na ciĩkage ciĩko njagĩrĩru na cia ũthingu. Meeka ũguo, nĩngaahingia maũndũ moothe marĩa ndamwĩrĩire.” MWATHANI akĩĩra Aburahamu atĩrĩ, “Kũrĩ na maũndũ mooru andũ a Sodomu na a Gomora meerĩĩtwo nĩmeekĩĩte, na meehia maao nĩ manene mũno. Nĩngũikũrũka kuo ngarore kana maũndũ macio mooru njiguĩte nĩmeekĩĩte nĩ ma ma.” Andũ acio angĩ eerĩ magĩthiĩ meerekeire Sodomu, no Aburahamu agĩtigwo arũngiĩ hamwe na MWATHANI. Aburahamu nĩathiathiire na harĩ MWATHANI akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ ma atĩ ũkũniinanĩria andũ arĩa athingu na arĩa matarĩ athingu? Ĩ kũngĩkorwo kũrĩ na andũ mĩrongo ĩtaano athingu itũũrainĩ-rĩ, nĩũkũniina itũũra rĩothe wage kũrĩhonokia nĩ ũndũ wa andũ acio mĩrongo ĩtaano? Nĩ ma ndũngĩĩka ũguo. Ndũngĩniinanĩria andũ athingu na andũ matarĩ athingu, ũguo nĩkuuga andũ athingu meekwo ũndũ ũmwe na andũ matarĩ athingu. Ũguo ndũngĩĩka. Na githĩ mũtuanĩri ciira wa thĩ yothe ndaagĩrĩirwo gũtuanĩra na kĩhooto?” Naake MWATHANI agĩcookia atĩrĩ, “Ingĩkora andũ mĩrongo ĩtaano athingu itũũrainĩ rĩa Sodomu, nĩngũrĩhonokia rĩrĩ rĩothe nĩ ũndũ wao.” Naake Aburahamu akĩaria rĩngĩ akiuga atĩrĩ, “MWATHANI njohera nĩ ũndũ wa kũũmĩrĩria gũthiĩ na mbere gũkwarĩria. Niĩ ndĩ o kĩndũ gĩtarĩ kĩene. No rĩĩrĩ, kũngĩkorwo kũrĩ na andũ mĩrongo ĩna na ataano athingu handũ ha mĩrongo ĩtaano-rĩ, no ũrĩniine rĩothe nĩ ũndũ wa gũkorwo hatarĩ andũ acio ataano?” Naake MWATHANI agĩcookia atĩrĩ, “Ingĩona andũ mĩrongo ĩna na ataano ndikũrĩniina.” Naake Aburahamu akiuga o rĩngĩ atĩrĩ, “Ĩ kũngĩkorwo kũrĩ na andũ mĩrongo ĩna tu?” Naake MWATHANI agĩcookia atĩrĩ, “Ingĩona andũ mĩrongo ĩna ndikũrĩniina.” Naake Aburahamu akiuga rĩngĩ atĩrĩ, “Ndagũthaitha MWATHANI ndũkaaraakare, amu nĩngwaria rĩngĩ. Atĩrĩĩrĩ, ĩ kũngĩkorwo kũrĩ na andũ mĩrongo ĩtatũ tu?” Naake MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Ingĩona andũ mĩrongo ĩtatũ ndikũrĩniina.” Aburahamu akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha MWATHANI njohera nĩ ũndũ wa kũũmĩrĩria gũthiĩ na mbere gũkwarĩria. Atĩrĩĩrĩ, ĩ kũngĩkorwo kũrĩ na andũ mĩrongo ĩĩrĩ tu?” Naake MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Ingĩona andũ mĩrongo ĩĩrĩ ndikũrĩniina.” Naake Aburahamu akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha reke njarie rĩngĩ rĩmwe tu na ndũkaraakare. Atĩrĩĩrĩ, ĩ kũngĩkorwo kũrĩ na andũ ikũmi?” Naake MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Ingĩona andũ ikũmi, ndikũrĩniina.” MWATHANI arĩĩkia kwaria na Aburahamu agĩĩthiĩra, naake Aburahamu agĩcooka mũciĩ. Rĩrĩa araika arĩa eerĩ maakinyire Sodomu kĩhwaĩinĩ, Loti aikarĩĩte kĩhingoinĩ gĩa itũũra. Aamoona, agĩũkĩra na igũrũ akĩmathaagana, na akĩinamĩrĩra mbere yao akĩhuutia thĩ na thiithi. Akiuga atĩrĩ, “Athuuri aya, ndamũthaitha toonyaai kwa ndungata yanyu mũraarĩrĩre na mwĩthambe magũrũ, na rũũciinĩ tene mũrooke gũũkĩra mwĩthiĩre.” Nao makiuga atĩrĩ, “Aaca, tũkũraara gũũkũ nja.” No Loti akĩmathaitha mũno, na kwoguo magĩĩtĩkĩra gũtoonya gwake mũciĩ. Agĩkĩmathondekera irio na akĩmarugĩra mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia makĩrĩa. No mataanakoma, arũme a Sodomu magĩthiũrũrũkĩria nyũmba ĩyo. Arũme oothe, mũnene na mũnyiinyi maarĩ hau. Nĩmeetire Loti maanĩrĩire makĩmũũria atĩrĩ, “Arũme arĩa mookire kũraarĩrĩra gũũkũ gwaku-rĩ, me ha? Moimie na gũũkũ nja tũkome nao!” Naake Loti agĩkiuma nja agĩtiga ahinga mũrango. Akĩmeera atĩrĩ, “Araata aakwa, ndamũthaitha tigaai gwĩka ũndũ mũũru ũguo! Atĩrĩĩrĩ, ndĩ na airĩĩtu aakwa eerĩ matarĩ makoma na arũme, rekeei ndĩmũreehere o mwĩke nao ũrĩa mũkwenda, no arũme aya tiganaai nao; amu o nĩ ageni gwakwa na no mũhaka ndĩmagitĩre.” Nao arũme acio makĩmwĩra atĩrĩ, “Ehera, mũrũũrĩrĩ ũyũ, ũrĩ ũ nĩguo ũtuĩke atĩ nĩ we ũgũtwĩra ũrĩa tũgwĩka! Tũgũgwĩka ũũru kũmakĩra.” Makĩhatĩka Loti, magĩkuhĩrĩria mũrango maũtue. Nao andũ arĩa eerĩ maarĩ thĩinĩ magĩtambũrũkia mooko; makĩgutha Loti makĩmũtoonyia nyũmba thĩinĩ, na makĩhinga mũrango. Magĩcooka magĩtũma arũme acio maarĩ nja oothe, mũnene na mũnyiinyi, matumuume, na kwoguo matingĩahotire kuona mũrango. Andũ acio eerĩ magĩkĩĩra Loti atĩrĩ, “Angĩkorwo wĩ na andũ angĩ gũũkũ: ciana ciaku, athoni aaku, kana mũndũ ũngĩ o wothe mũtarainie ũikaraga itũũrainĩ rĩĩrĩ, marute gũũkũ, amu nĩtũkũrĩniina. MWATHANI nĩaiguĩte maũndũ mooru marĩa meerĩĩtwo nĩmeekĩĩtwo nĩ andũ a gũũkũ, na atũtũmĩĩte tũũke tũrĩniine.” Loti akiumagara agĩthiĩ kũrĩ aanake arĩa meendaga kũhikia airĩĩtu aake akĩmeera atĩrĩ, “Umaai gũũkũ na ihenya; MWATHANI nĩekũniina itũũra rĩĩrĩ.” No o makĩona ta arĩ itherũ aarĩ narĩo. Na rĩĩrĩ, kĩrooko tene araika arĩa makĩhĩkahĩka Loti makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra woe mũtumia waku na airĩĩtu aaku eerĩ, mũtikaae kũniinanĩrio na itũũra rĩĩrĩ.” Loti agĩĩka thieya. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩamũiguĩrĩire tha; kwoguo andũ arĩa eerĩ makĩoya Loti, mũtumia wake, na aarĩ aake eerĩ, makĩmoimia nja ya itũũra. Mũraika ũmwe akĩmeera atĩrĩ, “Ũraai mwĩhonokie! Mũtikeehũgũre na mũtigaatithie gĩtuambainĩ, ũraai mũthiĩ irĩmainĩ nĩguo mũtikaaniinwo.” No Loti akĩmwĩra atĩrĩ, “Aaca, mũthuuri ũyũ, tiga gũtũma twĩke ũguo. Rĩu niĩ ndungata yaku nĩndeetĩkĩrĩka nĩ we, na nĩwanyonia tha nyingĩ na ũndũ wa kũhonokia muoyo wakwa. Ndingĩhota kũũrĩra irĩmainĩ mũthiro ũyũ ũtanginyĩrĩire ũkĩĩniine. Nĩũkuona gatũũra kaarĩa? Ke hakuhĩ, reke ndĩtharĩre ko. No gatũũra o kaniini, na kũu nĩngũhonokera.” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩndeetĩkĩra. Ndikũniina gatũũra kau. Kĩhiũhe! Wĩtharĩre kuo! Ndirĩ ũndũ ngwĩka ũtakinyĩĩte kuo.” Na rĩĩrĩ, tondũ Loti nĩageetire gatũũra kaniini, gagĩĩtwo Zoari. Na rĩĩrĩ, Loti aakinyire itũũra rĩa Zoari riũa rĩkĩratha. Hĩndĩ o ĩyo MWATHANI akiuria mwaki na ũbiriti ta mbura matũũrainĩ ma Sodomu na Gomora. Akĩmaanaganĩria o hamwe na gĩtuamba, andũ oothe na indo ciothe iria ciakũraga mĩgũndainĩ. No rĩĩrĩ, mũtumia wa Loti arĩ thuutha wake, nĩehũgũrire, naake agĩtuuo gĩtugĩ gĩa cumbĩ. Mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ tene, Aburahamu akĩrooka harĩa marũũgamĩĩte na MWATHANI, agĩcũũthĩrĩria matũũra ma Sodomu na Gomora o na gĩtuamba gĩothe, akĩona ndoogo ĩkĩambata na igũrũ, ta ndoogo ĩroima riikoinĩ inene. No rĩĩrĩ, rĩrĩa Ngai aanangaga matũũra macio ma gĩtuamba kũrĩa Loti aatũũraga, nĩaririkanire Aburahamu, na agĩkĩreka Loti ethare ndakaaniinwo. Na rĩĩrĩ, Loti nĩetigĩrire gũtũũra Zoari, agĩkĩambata hamwe na aarĩ aake eerĩ, agĩgĩthiĩ gũtũũra ngurungainĩ irĩmainĩ. Mũirĩĩtu ũrĩa mũkũrũ nĩerire mwarĩ wa nyina atĩrĩ, “Baaba nĩakũrire, na gũũkũ thĩ yothe gũtirĩ arũme a gũtũhikia nĩguo tũgĩe ciana. Reke twĩke ũguo-ĩ, tũhe baaba ndibei arĩĩo nĩ geetha tũkome naake tũgĩe ciana.” Ũtukũ ũcio makĩmũhe ndibei, mũirĩĩtu ũrĩa mũkũrũ agĩkoma naake. Ithe aarĩ mũrĩĩu mũno o na ndamenyire. Mũthenya ũyũ ũngĩ, mũirĩĩtu ũrĩa mũkũrũ akĩĩra mwarĩ wa nyina atĩrĩ, “Niĩ nĩndĩrakomire naake hwaĩ reke ũũmũũthĩ tũmũhe ndibei rĩngĩ nawe ũkome naake, na ithuerĩ tũkĩgĩe ciana na baaba.” Kwoguo ũtukũ ũcio makĩmũhe ndibei rĩngĩ, na mũirĩĩtu wake ũrĩa mũnyiinyi agĩkoma naake. O na hĩndĩ ĩyo aarĩ mũrĩĩu mũno ndakĩmenyire. Nao airĩĩtu acio eerĩ magĩkĩgĩa nda na ithe wao. Mũirĩĩtu ũrĩa mũkũrũ agĩciara kaana ga kahĩĩ agĩgatua Moabi; ũcio nĩ we ithe wa Amoabi a matukũ maya. O naake mũirĩĩtu ũrĩa mũnyiinyi nĩaciarire kaana ga kahĩĩ agĩgatua Benami; ũcio nĩ we ithe wa Aamoni a matukũ maya. Aburahamu akiuma Mamure agĩthiĩ werũinĩ wĩ mwena wa na kĩanda wa Kanaani, agĩtũũra gatagatĩ ga Kadeshi na Shuru. Rĩrĩa aatũũraga Gerari, nĩoigire atĩ mũtumia wake Sara nĩ mwarĩ wa nyina, na kwoguo mũthamaki Abimeleki wa Gerari akiuga atwarĩrwo Sara. Ũtukũ ũmwe Ngai akiumĩrĩra mũthamaki Abimeleki kĩrootoinĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩũgũkua nĩ ũndũ wa kuoya mũtumia ũyũ, nĩ gũkorwo nĩ mũtumia wa mũndũ ũngĩ.” No Abimeleki ndakoreetwo akomeete naake, agĩkiuga atĩrĩ, “Mwathani, niĩ ndirĩ ũndũ mũũru njĩkĩĩte! Wahota kũũraga andũ matarĩ ũũru meekĩĩte? Anga Aburahamu we mwene ti we wanjĩĩrire atĩ mũtumia ũyũ nĩ mwarĩ wa nyina, o naake mũtumia akiuga atĩ Aburahamu nĩ mũrũ wa nyina? Niĩ ndeekire ũguo na thamiri ĩtarĩ na ũcuuke, na ndirĩ ũndũ mũũru njĩkĩĩte.” Ngai agĩcookeria Abimeleki arĩ o kĩrootoinĩ atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩnjũũĩ wekire ũguo na thamiri ĩtarĩ na ũcuuke, na nĩ niĩ ngũgirĩrĩirie ndũkaahĩtĩrie, na kwoguo ndirekeete ũmũthengerere. Rĩu gĩcookie mũtumia ũyũ kũrĩ mũthuuriwe. Mũthuuri ũcio nĩ mũnabii, na nĩegũkũhoera nĩ geetha ndũgakue. No waga kũmũcookia, ngũkwĩra atĩ wee nĩũgũkua hamwe na andũ aaku oothe.” Mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ tene, Abimeleki agĩĩta njaama ciake agĩciĩra ũrĩa gwekĩkĩĩte, ikĩmaka mũno. Naake Abimeleki agĩgĩĩta Aburahamu akĩmũũria atĩrĩ, “Ũtwĩkĩĩte atĩa? Nĩ ũũru ũrĩkũ ngwĩkĩĩte wa gũtũma ũndeehithĩrie niĩ na bũrũri ũyũ njathaga mũthiro ta ũyũ? Gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirwo nĩgwĩka ũguo ũnjĩkĩĩte nginya tene. Weciiragia atĩa nĩguo wĩke ũndũ ta ũyũ?” Aburahamu agĩcookia atĩrĩ, “Ndeekire ũguo nĩ ũndũ ndeciiririe atĩ gũũkũ gũtingĩkorwo kwĩ mũndũ ũtĩĩĩte Ngai, na nĩngũũragwo nĩ ũndũ wa mũtumia wakwa. Nĩ ma nĩ witũ, amu nĩ mwarĩ wa baaba, no ti mwarĩ wa maitũ, na nĩagĩtuĩkire mũtumia wakwa. Rĩrĩa Ngai aatũmire thaame kwa baaba thiĩ bũrũri mũgeni, ndeerire Sara atĩrĩ, ‘Kũndũ kũrĩa guothe tũrĩthiaga, ũrĩonanagia atĩ nĩũnjathĩkĩire na kuuga atĩ ndĩ mũrũ wa maitũguo.’ ” Abimeleki nĩagĩcookirie Sara kũrĩ Aburahamu, na hĩndĩ o ro ĩyo akĩmũhe ng'ondu, ng'ombe na ngombo. Akĩĩra Aburahamu atĩrĩ, “Bũrũri ũyũ wothe nĩ wakwa; ikara o harĩa ũkwenda.” Agĩcooka akĩĩra Sara atĩrĩ, “Nĩndanengera mũrũ ũyũ wa maitũguo mbeeca cia betha ngiri ĩmwe na ũcio nĩ ũndũ wa kuonia andũ oothe arĩa mwĩ nao atĩ wee ndũrĩ na mahĩtia na andũ oothe nĩmekũmenya atĩ ndũrĩ ũũru wĩkĩĩte.” Aburahamu nĩahoire Ngai, naake Ngai akĩhonia Abimeleki o hamwe na mũtumia wake na ngombo ciake cia airĩĩtu makĩhota kũgĩa na ciana. MWATHANI nĩahingĩĩte andũ a mũciĩ wa Abimeleki ũhoroinĩ wa kũgĩa ciana nĩ ũndũ wa Sara mũtumia wa Aburahamu. MWATHANI nĩaraathimire Sara o ta ũrĩa oigĩĩte, na akĩgĩa nda, agĩciarĩra Aburahamu kahĩĩ o na arĩ mũthuuri mũkũrũ. Kahĩĩ kau gaaciarirwo o rĩrĩa Ngai oigĩĩte atĩ nĩgagaaciarwo. Aburahamu nĩagatuire Isaaka na ge ga thikũ inyaanya, Aburahamu agĩkaruithia o ta ũrĩa Ngai aathanĩĩte. Rĩrĩa Isaaka aaciarirwo, Aburahamu aarĩ wa mĩaka igana rĩmwe. Sara nĩakiugire atĩrĩ, “Ngai nĩatũmĩĩte theke, na mũndũ o wothe ũrĩiguaga ũhoro ũyũ nĩarĩthekaga hamwe na niĩ.” Agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Nũũ ũngĩerire Aburahamu atĩ Sara nĩakoongithia mwana? Rĩu nĩndĩmũciarĩire kahĩĩ e mũkũrũ.” Kaana kau nĩgaakũrire, na mũthenya ũrĩa gaatuithirio iria, Aburahamu nĩarugire iruga inene mũno. Hĩndĩ ĩmwe Ishumaeli, ũrĩa Hagari ũrĩa Mũmisiri aaciarĩire Aburahamu, nĩathaakaga na Isaaka mũrũ wa Sara. Sara nĩamoonire agĩkĩĩra Aburahamu atĩrĩ, “Ingata ndungata ĩno ya mũtumia na mũũrũwe, amu mũrũ wa mũtumia ũyũ ndungata ndakaagaya indo ciaku hamwe na mũrũ wakwa.” Ũhoro ũcio nĩwatangire Aburahamu mũno, amu o naake Ishumaeli aarĩ mũũrũwe. No Ngai akĩĩra Aburahamu atĩrĩ, “Tiga gũtangĩka nĩ ũndũ wa kamwana na Hagari ndungata ĩyo yaku ya mũtumia. Ĩka ũrĩa Sara arakwĩra amu njiarwa iria ndakwĩrĩire ikoima harĩ Isaaka. O na mũrũ wa mũtumia ũyũ ndungata nĩngaamũhe rũũrĩrĩ rũnene, amu o naake nĩ mũũrũguo.” Mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ tene, Aburahamu akĩhe Hagari irio, na mondo ya rũũa ĩiyũire maaĩ. Agĩcooka akĩmũkuuithia mwana akĩmwĩra athiĩ. Naake agĩthiĩ akĩũrũũra werũinĩ wa Beerisheba. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maaĩ marĩa aakuuĩĩte maathirire, agĩtiga mwana handũ mahutiinĩ, agĩthiĩ agĩikara handũ haraihĩrĩirie ta mita igana rĩmwe. Akĩĩĩra atĩrĩ na ngoro, “Ndingĩũmĩrĩria kuona mwana wakwa agĩkua.” Aikarĩĩte o hau akĩambĩrĩria kũrĩra. Na rĩĩrĩ, Ngai nĩaiguire kamwana kau gakĩrĩra, naake mũraika wa Ngai akĩarĩria Hagari kuuma igũrũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Hagari nĩ kĩĩ kĩragũthĩĩnia? Tiga gwĩtigĩra, amu Ngai nĩaiguĩte kĩrĩro gĩa kamwana. Ũkĩra ũthiĩ ũkooe ũkanyiitĩrĩre na guoko amu nĩngaathondeka rũũrĩrĩ rũnene kuuma harĩ ko.” Ngai agĩkĩmũhingũra maitho akĩona gĩthima. Naake agĩthiĩ akĩiyũria mondo ĩrĩa ya rũũa maaĩ, na akĩhe kamwana maaĩ mamwe gakĩnyua. Kamwana kau nĩgaakũrire Ngai arĩ hamwe nako; gagĩtũũra werũinĩ wa Parani na gagĩtuĩka mũgwĩmi njoorua. Nyina nĩamuoneire mũtumia kuuma Misiri. Hĩndĩ ĩyo Abimeleki na Fikoli mũnene wa thigari ciake nĩmaathiire kũrĩ Aburahamu makĩmwĩra atĩrĩ, “Ngai nĩakoragwo hamwe nawe maũndũinĩ moothe marĩa wĩkaga. Kwoguo wĩhĩte haaha mbere ya Ngai uuge atĩ niĩ ndũkaaheenia, kana ũheenie ciana ciakwa kana njiarwa ciakwa. Niĩ nĩngoreetwo ndĩ mwĩhokeku harĩ we, kwoguo kĩnjĩĩre atĩ o nawe nĩũgũtuĩka mwĩhokeku harĩ niĩ, na harĩ bũrũri ũyũ wee wathaamĩire.” Aburahamu akiuga atĩrĩ, “Nĩndehĩta ũguo.” Na rĩĩrĩ, Aburahamu nĩatetire kũrĩ Abimeleki nĩ ũndũ wa gĩthima gĩatuunyanĩĩtwo nĩ ndungata cia Abimeleki. Naake Abimeleki akĩmũcookeria atĩrĩ, “Niĩ ndiũĩ nũũ wekĩĩte ũguo. Wee ndũigana kũnjĩĩra ũhoro ũcio na nĩ hĩndĩ ndaũigua rĩa mbere.” Aburahamu akĩnengera Abimeleki ng'ondu na ng'ombe, na eerĩ maagĩthondeka kĩrĩĩkanĩro. Aburahamu nĩamũrire tũtũrũme mũgwanja kuuma rũũruinĩ rwake, naake Abimeleki akĩmũũria atĩrĩ, “Tũtũrũme tũũtũ mũgwanja wamũra-rĩ, tũronania atĩa?” Naake Aburahamu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Amũkĩra tũtũrũme tũũtũ mũgwanja, nĩ geetha ũgĩtuĩke mũira wakwa atĩ gĩthima gĩĩkĩ nĩ niĩ ndeenjire.” Na kwoguo handũ hau hagĩĩtwo Beerisheba, amu hau nĩ ho eerĩ mathondekeire kĩrĩĩkanĩro. Marĩĩkia gũthondeka kĩrĩĩkanĩro kĩu kũu Beerisheba, Abimeleki na Fikoli magĩcooka kwa Afilisiti. Aburahamu akĩhanda mũtĩ wa mũkarakaba kũu Beerisheba, na agĩthaathaĩria MWATHANI Ngai Mũtũũra Muoyo kuo. Aburahamu nĩatũũrire athaamĩire kwa Afilisiti ihinda iraaya. Thuutha wa maũndũ macio Ngai nĩageririe Aburahamu, akĩmwĩta atĩrĩ, “Aburahamu!” Naake Aburahamu agĩcookia atĩrĩ, “Ĩ niĩ ũyũ haaha.” Ngai akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya mũũrũguo ũrĩa wa mũũmwe, ũrĩa wendeete mũno, ũthiĩ bũrũri wa Moria ũkamũrute igongoona kĩrĩmainĩ kĩmwe kĩrĩa ngũkuonia.” Mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ tene Aburahamu agĩtinangia ngũ cia igongoona, agĩcikuuithia ndigiri, na akĩoya Isaaka na ndungata igĩrĩ, makiumagara maroreete na kũrĩa Ngai aamwĩrĩĩte. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa gatatũ Aburahamu nĩatiirire maitho akĩona kũndũ kũu kũrĩ kũraaya. Agĩkĩĩra ndungata atĩrĩ, “Ikaragaai haaha na ndigiri, na niĩ na Isaaka twambate kũũrĩa tũgathaathaiye, tũcooke tũũke.” Aburahamu akĩigĩrĩra Isaaka ngũ cia igongoona, naake agĩkuua kahiũ na mwaki, magĩthiĩ eerĩ. No Isaaka agĩĩta ithe, “Baaba!” Ithe agĩĩtĩka, “Ĩĩ, mũũriũ.” Isaaka akĩmũũria atĩrĩ, “Twĩ na ngũ na mwaki, no rĩĩrĩ, ndũrũme ya igongoona ĩ ha?” Aburahamu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũũriũ, Ngai we mwene nĩekũheana ndũrũme ya igongoona.” Nao eerĩ magĩthiĩ na mbere na rũgendo rwao. Na rĩĩrĩ, maakinya harĩa Ngai aamwathĩrĩire, Aburahamu agĩthondeka kĩgongoona, akĩbanga ngũ wega, agĩcooka akĩoha mũũrũwe Isaaka, akĩmũigĩrĩra kĩgongoonainĩ ngũ igũrũ. Agĩcooka akĩoya kahiũ na igũrũ oorage mũũriũ, no mũraika wa MWATHANI akĩmwĩta kuuma igũrũ, “Aburahamu, Aburahamu!” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩ niĩ ũyũ haaha.” Naake mũraika akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkoorage kamwana kau kana ũgeeke ũndũ; amu rĩu nĩndamenya atĩ nĩũtĩĩĩte Ngai tondũ ndũnangiria mũũrũguo ũcio wa mũũmwe.” Na rĩĩrĩ, Aburahamu akĩroranga akĩona ndũrũme ĩhatĩĩte kĩhingainĩ, agĩthiĩ akĩmĩnyiita akĩmĩruta igongoona rĩa njino handũinĩ ha mũũrũwe. Kwoguo Aburahamu agĩĩta handũ hau, “MWATHANI nĩekũheana.” Nginyagia ũũmũũthĩ andũ moigaga, “Kĩrĩmainĩ kĩa MWATHANI nĩekũheana.” Mũraika wa MWATHANI e igũrũ nĩetire Aburahamu rĩa keerĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngwĩhĩta na niĩ mwene, na nĩ MWATHANI ũraaria, amu ndũnangiria mũũrũguo, o mũũrũguo ũcio wa mũũmwe, nĩngũkũraathima mũno, na nĩngaakũhe njiarwa nyingĩ o ta njata cia igũrũ kana ta mũthanga wa hũgũrũrũinĩ cia iria. Njiarwa ciaku nĩikaahoota thũ ciacio. Ndũũrĩrĩ ciothe nĩikanjĩĩra ndĩciraathime ta ũrĩa ndaathimĩĩte njiarwa ciaku nĩ tondũ wee nĩwanjathĩkĩra.” Aburahamu agĩcooka kũrĩ ndungata ciake, nao marĩ hamwe magĩcooka Beerisheba, kũrĩa Aburahamu aatũũrire. Thuutha wa maũndũ macio, Aburahamu nĩerirwo atĩ Milika nĩaciarĩire Nahori mũrũ wa nyina ciana inyaanya: Uzu (nĩ we warĩ irigithaathi), Buzu, Kemueli (ithe wa Aramu), Kesedu, Hazo, Pilidashu, Jidilafu na Bethueli ithe wa Rebeka. Ciana icio inyaanya nĩcio Milika aaciarĩire Nahori mũrũ wa nyina na Aburahamu. Naake Reuma, ũrĩa warĩ mũtumia wa Nahori wa kũigwo, nĩamũciarĩire Teba, Gahamu, Tahasha, na Maaka. Sara aatũũrire mĩaka igana na mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja (127). Sara aakuĩrĩire Heburoni bũrũriinĩ wa Kanaani, na Aburahamu agĩcakaĩra gĩkuũ gĩake. Nĩoimire kũu kĩimba kĩa mũtumia wake kĩarĩ, agĩthiĩ kũrĩ Ahiti akĩmeera atĩrĩ, “Niĩ ndĩ mũrũũrĩrĩ ũtũũraga athaamĩire gũũkũ kwanyu; nyenderiai mũgũnda nĩ geetha thike mũtumia wakwa.” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, tathikĩrĩria, ithuĩ tũkuonaga wĩ mũtongoria mũnene; thika mũtumia waku mbĩĩrĩrainĩ ĩrĩa njega mũno twĩ nayo. Ithuothe gũtirĩ ũngĩkũgiria mbĩĩrĩra ya gũthika mũtumia waku.” Aburahamu akĩrũũgama akĩmainamĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩmwĩtĩkĩrĩĩte thike mũtumia wakwa, ndamũthaitha ĩraai Efironi mũrũ wa Zohari anyenderie ngurunga ya Makipela ĩrĩa ĩ hakuhĩ rũteereinĩ rwa mũgũnda wake. Mwĩreei anyenderie na thogora wayo wothe o ro haaha mbere yanyu, nĩ geetha ngĩe na handũ haakwa ha gũthikanaga.” Hĩndĩ ĩyo Efironi aikarĩĩte thĩ hamwe na Ahiti arĩa angĩ harĩa haacemanagĩrio kĩhingoinĩ gĩa itũũra. Agĩgĩcookeria Aburahamu arĩa angĩ makĩiguaga atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, tathikĩrĩria; nĩndakũhe mũgũnda ũcio wothe o hamwe na ngurunga ĩrĩa ĩ kuo. Ndakũheera o haaha mbere ya andũ aitũ nĩ geetha ũthike mũtumia waku.” No Aburahamu agĩkĩinamĩrĩra mbere ya andũ acio eene bũrũri, akĩĩra Efironi andũ oothe makĩiguaga atĩrĩ, “Ndagũthaitha, tathikĩrĩria: Nĩngũgũra mũgũnda ũcio wĩ wothe. Amũkĩra irĩhi rĩakwa, ngathike mũtumia wakwa kuo.” Efironi agĩcookia atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, mũgũnda wa icunjĩ cia betha magana mana-rĩ, nĩ kĩĩ gatagatĩ gaakwa nawe? Thika mũtumia waku kuo.” Aburahamu agĩĩtĩkĩra, agĩthimĩra Efironi mbeeca iria aagweteete mbere ya andũ, icunjĩ cia betha magana mana, ithimĩĩtwo na gĩthimi kĩrĩa kĩaiguanĩirwo nĩ ahũũri mbiacara. Ũguo nĩguo mũgũnda ũcio warĩ wa Efironi ũrĩa warĩ Makipela, mwena wa irathĩro wa Mamure watuĩkire wa Aburahamu. Mũgũnda ũcio warĩ na ngurunga, na mĩtĩ yaiyũrĩĩte nginya rũteereinĩ. Na rĩĩrĩ, Ahiti oothe arĩa maarĩ mũcemanioinĩ ũcio magĩtua atĩ indo icio nĩ cia Aburahamu. Thuutha ũcio Aburahamu agĩgĩthika Sara mũtumia wake ngurungainĩ ĩyo yarĩ mũgũnda wa Makipela kũng'ethera Mamure (nĩkuo Heburoni) bũrũriinĩ wa Kanaani. Kwoguo mũgũnda ũcio warĩ wa Ahiti, na ngurunga ĩrĩa yarĩ kuo, ũgĩtuĩka wa Aburahamu wa gũthikanaga. Na rĩĩrĩ,Aburahamu aarĩ mũkũrũ mũno, na MWATHANI nĩamũraathimĩĩte maũndũinĩ moothe marĩa eekaga. Nĩakĩĩrire ndungata yake ĩrĩa yarĩ ngũrũ, o ĩyo yaroraga indo ciake ciothe atĩrĩ, “Toonyia mooko maaku cieroinĩ ciakwa wĩhĩte. Nĩngwenda wĩhĩte na rĩĩtwa rĩa MWATHANI, Ngai wa igũrũ na thĩ atĩ ndũgaathuurĩra mũrũ wakwa mũtumia gatagatĩinĩ ka airĩĩtu a gũũkũ Kanaani kũrĩa ndũũraga. No mũhaka ũcooke bũrũri ũrĩa ndaciarĩirwo ũgĩĩrĩre mũrũ wakwa Isaaka mũtumia kũrĩ andũ aitũ.” No ndungata ĩkĩmũũria atĩrĩ, “Ĩ angĩkorwo mũirĩĩtu ndekwenda tũũke naake gũũkũ-rĩ, nĩgũcookia ngacookia mũũrũguo bũrũriinĩ ũcio woimire?” Naake Aburahamu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Menyerera ndũkaanacookie mũrũ wakwa kũu! MWATHANI Ngai wa igũrũ ũrĩa wandutire mũciĩ kwa baaba bũrũriinĩ ũrĩa ndaciarĩirwo, nĩehĩtire akĩnjĩĩra atĩ nĩakaahe njiarwa ciakwa bũrũri ũyũ. Nĩagaatũma mũraika wake mbere yaku nĩguo wonere mũrũ wakwa mũtumia kuuma kũu. Mũirĩĩtu angĩrega gũũka, mwĩhĩtwa ũyũ ndũgaakũrĩa. No rĩĩrĩ, ndũkaanacookie mũrũ wakwa kũu.” Kwoguo ndungata ĩgĩtoonyia mooko maayo gatagatĩ ga ciero cia mũnene wayo Aburahamu, ĩkĩĩhĩta atĩ nĩgwĩka ũguo Aburahamu aamĩĩrĩĩte. Ndungata ĩyo yaroraga indo cia Aburahamu nĩyakĩoire ngamĩĩra ikũmi cia mũnene wayo, na iheeo cia mĩthemba yothe; ĩgĩthiĩ itũũra rĩrĩa Nahori aatũũraga mwena wa na rũgongo wa Mesopotamia. Na rĩĩrĩ, yakinya gĩthimainĩ kĩrĩa kĩ nja ya itũũra, ĩkĩrũũgamia ngamĩĩra ho mathaainĩ ma hwaĩinĩ rĩrĩa atumia mookaga gũtaha maaĩ, ĩkĩhooya atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa mũnene wakwa Aburahamu, reke hootane ũũmũũthĩ na ũtuge mũnene wakwa Aburahamu. Rĩu niĩ ndĩ haaha gĩthimainĩ kĩrĩa airĩĩtu a itũũra megũũka gũtaha maaĩ. Nĩngwĩra mũirĩĩtu ũmwe atĩrĩ, ‘Tainamĩrĩria ndigithũ yaku ũreke nyue maaĩ.’ Ũrĩa ũrĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Wee nyua, o na nĩngũhe ngamĩĩra ici ciaku maaĩ,’ reke ũcio atuĩke atĩ nĩ we ũthuurĩire ndungata yaku Isaaka. Kũngĩkĩka ũguo nĩngũmenya atĩ nĩũtugĩĩte mũnene wakwa.” O na ĩtarĩĩkĩĩtie kũhooya, Rebeka mwarĩ wa Bethueli mũrũ wa Milika ũrĩa warĩ mũtumia wa Nahori, ũrĩa warĩ mũrũ wa nyina na Aburahamu, agĩũka akuuĩĩte ndigithũ na kĩande. Aarĩ mũirĩĩtu mũthaka mũno, na aarĩ o gathirange. Nĩagĩikũrũkire gĩthimainĩ agĩtaha maaĩ na agĩcooka akiumĩra. Nayo ndungata ya Aburahamu ĩgĩteng'era ĩkĩmũtũnga ĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha he maaĩ kuuma ndigithũinĩ yaku nyue.” Naake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, nyua.” Agĩkĩinamĩrĩria ndigithũ yake narua kuuma kĩande, akĩmũnyiitĩra akĩnyua. Arĩĩkia kũnyua, mũirĩĩtu nĩamwĩrire atĩrĩ, “O na ngamĩĩra ciaku nĩngũcitahĩra inyue inyotoke.” Nĩagĩitĩrĩire maaĩ maacio aarĩ namo mũharatĩinĩ, na agĩteng'era agĩtaha mangĩ, agĩcihe nginya ciothe ikĩigania. Naake mũndũ ũcio no kũmũcũũthĩrĩria aamũcũũthagĩrĩria akirĩĩte oone kana MWATHANI nĩamũheete ũhootani. Rebeka arĩĩkia kũhe ngamĩĩra maaĩ, mũndũ ũcio akĩruta gĩcũhĩ kĩa goro gĩa thahabu akĩmwĩkĩra iniũrũ, na bangiri igĩrĩ nene cia thahabu akĩmwĩkĩra mooko. Akĩmũũria atĩrĩ, “Thooguo nũũ? Gwa thooguo-rĩ, no tuone handũ ha kũraara?” Naake Rebeka akĩmũcookeria atĩrĩ, “Baaba nĩ Bethueli mũrũ wa Nahori na Milika. Gwitũ mũciĩ kwĩ na rũũa rũingĩ na irio cia kũrĩĩo nĩ ngamĩĩra, o na handũ ha kũraarwo nĩ inyuĩ.” Mũndũ ũcio akĩinamĩrĩra agĩthaathaiya MWATHANI, akiuga atĩrĩ, “ MWATHANI, Ngai wa mũnene wakwa Aburahamu, arokumio, o we ũhingĩĩtie kĩĩranĩro gĩake na wĩhokeku wake harĩ mũnene wakwa. MWATHANI ũcio nĩandongoreetie nginya ngakinya kwa andũ a mũnene wakwa.” Mũirĩĩtu ũcio agĩteng'era kwao mũciĩ akĩheana ũhoro ũcio wothe. Rebeka nĩarĩ na mũrũ wa nyina wetagwo Labani. Mũrũ wa nyina ũcio agĩgĩteng'era na nja, agĩthiĩ gĩthimainĩ harĩa ndungata ĩyo ya Aburahamu yarĩ. Labani nĩoneete gĩcũhĩ kĩrĩa kĩarĩ iniũrũ, o na bangiri iria ciarĩ mooko ma mwarĩ wa nyina, na akaigua ũrĩa ndungata ĩyo yamwĩrĩĩte. Nĩagĩthiire harĩ ndungata ya Aburahamu ĩrĩa yarũũgamĩĩte hakuhĩ na ngamĩĩra o hau gĩthimainĩ, akĩmĩĩra atĩrĩ, “Ũka tũthiĩ mũciĩ. Wee wĩ mũndũ mũraathime nĩ MWATHANI. Ũrũũgamĩĩte haaha nja nĩkĩ? Nĩngũthondekeire handũ gwakwa mũciĩ, o na kwĩ handũ ha ngamĩĩra ciaku.” Kwoguo mũndũ ũcio agĩthiĩ nyũmba, naake Labani akĩaũra ngamĩĩra mĩrigo, agĩcihe rũũa na irio ciacio, agĩcooka akĩreehera ndungata ĩyo ya Aburahamu na andũ arĩa maarĩ nayo maaĩ ma gwĩthamba magũrũ. Irio ciareehwo, mũndũ ũcio akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndingĩrĩa itaambĩĩte kuuga bata ũrĩa ũndeehete.” Labani akĩmwĩra atĩrĩ, “Aria.” Naake akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndĩ ndungata ya Aburahamu. MWATHANI nĩaraathimĩĩte mwathi wakwa mũno, na akamũtongia mũno. Nĩamũheete ndũũru cia ng'ondu, mbũri, ng'ombe, betha, thahabu, ndungata cia arũme na cia andũ a nja, ngamĩĩra na ndigiri. Sara, mũtumia wa mũnene wakwa e mũkũrũ nĩamũciarĩire kaana ga kahĩĩ na mũnene ũcio wakwa nĩakĩheete mũũrũwe ũcio indo ciake ciothe. Mũnene wakwa nĩanjĩhĩtithirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Ndũkaanathuurĩre mũrũ wakwa mũtumia gatagatĩinĩ ka airĩĩtu arĩa me bũrũri wa Kanaani kũrĩa ndũũraga. No rĩĩrĩ, thiĩ kũrĩ andũ a nyũmba ya baaba na kũrĩ andũ aitũ, ũthuurĩre mũrũ wakwa mũtumia.’ Na niĩ ngĩũria mũnene wakwa atĩrĩ, ‘Ĩ mũirĩĩtu ũcio angĩrega tũũke naake?’ Naake akĩnjookeria atĩrĩ, ‘MWATHANI ũrĩa ndũũraga njathĩkagĩra nĩegũtũma mũraika atwarane nawe na akũhe ũhootani wonere mũrũ wakwa mũtumia kuuma kũrĩ andũ aitũ, na andũ a nyũmba ya baaba. No mwĩhĩtwa ũyũ ndũgaakũrĩa, ũngĩgaathiĩ kũrĩ andũ aitũ marege gũkũnengera mũirĩĩtu.’ “Ũũmũũthĩ rĩrĩa njũkire gĩthimainĩ nĩhoire atĩrĩ, ‘Wee, MWATHANI Ngai wa mũnene wakwa Aburahamu, ndakũhooya ũhe ũhootani ũndũinĩ ũrĩa ndĩreeka. Atĩrĩĩrĩ, ndĩ haaha gĩthimainĩ, reke gũtuĩke atĩ mũirĩĩtu ũrĩa ũgũũka gũtaha maaĩ, ndĩmwĩre ũũ: ndagũthaitha he maaĩ kuuma ndigithũinĩ yaku nyue,’ naake anjĩĩre atĩrĩ, ‘Nyua, o na ngamĩĩra ciaku nĩngũcitahĩra,’ reke ũcio atuĩke mũtumia ũrĩa MWATHANI athuurĩire mũrũ wa mũnene wakwa. O na itarĩĩkĩĩtie kũhooya na ngoro, Rebeka ooka akuuĩĩte ndigithũ ya gũtaha maaĩ na kĩande, aikũrũka ataha maaĩ gĩthimainĩ. Na niĩ ndamwĩra atĩrĩ, ‘Ndagũthaitha he maaĩ nyue.’ Naake ainamĩrĩria ndigithũ yake kuuma kĩande narua, anjĩĩra atĩrĩ, ‘Nyua, o na ngamĩĩra ciaku nĩngũcihe.’ Kwoguo ndanyua, o na ahe ngamĩĩra ciakwa. Ndakĩmũũria atĩrĩ, ‘Thooguo nũũ?’ Naake anjĩĩra atĩrĩ, ‘Baaba nĩ Bethueli mũrũ wa Nahori na Milika.’ Ndagĩcooka ndamwĩkĩra gĩcũhĩ iniũrũ na bangiri mooko. Thuutha ũcio ndainamĩrĩra ndathaathaiya MWATHANI, o we Ngai wa mũnene wakwa Aburahamu, ũrĩa ũndongoreetie ngakinya kwa mũndũ matarainie na mũnene wakwa, kũrĩa nyoneete mũirĩĩtu wa gũtuĩka mũtumia wa mũũriũ wa mũnene wakwa. Rĩu-rĩ, angĩkorwo nĩmũgwathĩkĩra mũnene wakwa mũmwĩke ũrĩa kwagĩrĩire, njĩĩraai; akorwo ti ũguo, njĩĩraai, nĩngũmenya ũrĩa ngwĩka.” Nao Labani na Bethueli makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũhoro ũcio uumĩĩte kwĩ MWATHANI, na ithuĩ tũtirĩ ũndũ tũngĩtua. Rebeka nĩ we ũyũ; muoe mũthiĩ agatuĩke mũtumia wa mũrũ wa mũnene waku ta ũguo MWATHANI oigĩĩte.” Rĩrĩa ndungata ĩyo ya Aburahamu yaiguire ũguo, ĩkĩinamĩrĩra ĩgĩthaathaiya MWATHANI. Ĩgĩcooka ĩkĩruta mathaga ma betha na ma thahabu na nguo, ĩkĩhe Rebeka. O na nyina wa Rebeka, na mũrũ wa nyina na Rebeka nĩmaaheirwo iheeo cia goro. Ndungata ĩyo ya Aburahamu o hamwe na andũ arĩa maarĩ nayo magĩkĩrĩa irio, makĩnyua na makĩraara kũu. Mookĩra rũũciinĩ ĩkiuga atĩrĩ, “Rekeei njooke kwĩ mũnene wakwa.” No mũrũ wa nyina na Rebeka o na nyina makiuga atĩrĩ, “Reke mũirĩĩtu aikarange na ithuĩ ta matukũ ikũmi ũguo, acooke athiĩ.” Nayo ndungata ĩkĩmeera atĩrĩ, “Tigaai gũtũma tũikare, amu MWATHANI nĩatũmĩĩte hootane. Rekeei njooke kwĩ mũnene wakwa.” Nao makiuga atĩrĩ, “Reke twĩte mũirĩĩtu tũigue ũrĩa ekuuga.” Magĩgĩĩta Rebeka makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũkwenda gũthiĩ na mũndũ ũyũ?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ.” Magĩkĩreka Rebeka, o hamwe na ndungata ya mũndũ wa nja ĩrĩa yamũtungatagĩra, mathiĩ na ndungata ya Aburahamu na andũ arĩa mookĩĩte nayo. Nao makĩraathima Rebeka na ciugo ici: “Mwarĩ wa maitũ, ũrotuĩka nyina wa andũ ngiri na ngiri! Njiarwa ciaku irohootaga matũũra ma thũ ciacio!” Rebeka hamwe na ndungata ciake cia airĩĩtu magĩkĩĩhaarĩria, magĩikarĩra ngamĩĩra mathiĩ na ndungata ya Aburahamu, makĩambĩrĩria rũgendo. Na rĩĩrĩ, Isaaka aakoreetwo oima “Gĩthimainĩ Kĩa Ũrĩa Wĩ Muoyo Ũrĩa Ũnyonaga,” tondũ aikaraga mwena wa kĩanda wa Kanaani. Kĩhwaĩinĩ nĩoimĩrire agĩthiĩ gũceeranga mĩgũndainĩ, na atiira maitho akĩona ngamĩĩra igĩũka. Rĩrĩa Rebeka aatiirire maitho akĩona Isaaka, akiuma ngamĩĩra igũrũ, akĩũria ndungata ya Aburahamu atĩrĩ, “Mũndũ ũũrĩa wĩ mũgũnda ũrooka gũtũtũnga-rĩ, nũũ?” Nayo ndungata ĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mũnene wakwa.” Rebeka agĩkĩoya gĩtambaya, akĩĩhumbĩra ũthiũ. Ndungata ĩgĩkĩĩra Isaaka maũndũ moothe marĩa yekĩĩte. Isaaka agĩgĩtwara Rebeka hemainĩ ĩrĩa nyina Sara aatũũraga, agĩtuĩka mũtumia wake. Isaaka nĩendire Rebeka, na agĩkĩniinĩrwo ihooru rĩa gũkuĩrwo nĩ nyina. Aburahamu nĩahikirie mũtumia ũngĩ wetagwo Ketura. Naake nĩamũciarĩire Zimirani, Jokishani, Medani, Midiani, Ishibaku na Shua. Jokishani aarĩ ithe wa Sheba na Dedani, nacio njiarwa cia Dedani ciarĩ Aasiria, Aletushi na Aleumi. Naake Midiani aarĩ ithe wa Efa, Eferi, Hanoku, Abida, na Elidaha. Acio oothe maarĩ njiarwa cia Ketura. Aburahamu nĩatigĩire Isaaka indo ciothe iria aarĩ nacio. No rĩĩrĩ, ciana cia atumia aake a kũigwo nĩaciheire iheeo, na arĩ o muoyo, nĩaciĩrire ciume kũrĩ Isaaka ithiĩ mwena wa irathĩro. Ciana ciake Isaaka na Ishumaeli nĩciamũthikire ngurungainĩ ya Makipela, mũgũndainĩ warĩ mwena wa irathĩro wa Mamure ũrĩa warĩ wa Efironi mũrũ wa Zoharu ũrĩa Mũhiti. Nĩ mũgũnda ũrĩa Aburahamu aagũrĩĩte kuuma kũrĩ Ahiti. Kũu nĩkuo Aburahamu na mũtumia wake Sara maathikirwo. Thuutha wa Aburahamu gũkua, Ngai nĩaraathimire mũũrũwe Isaaka. Hĩndĩ ĩyo Isaaka aatũũraga hakuhĩ na gĩthima kĩrĩa gĩetagwo, “Gĩthima kĩa Ũrĩa Wĩ Muoyo Ũrĩa Ũnyonaga.” Ciana cia Ishumaeli mũrũ wa Aburahamu ũrĩa aaciarĩirwo nĩ Hagari ũrĩa warĩ Mũmisiri na warĩ ndungata ya Sara nĩcio ici kũringana na ũrĩa ciaciarĩĩtwo irũmanĩrĩire: Nebaiothi, Kedari, Adibeli, Mibisamu, Mishima, Duma, Masa, Hadadi, Tema, Jeturu, Nafishi, na Kedema. Acio nĩ o maarĩ maithe ma mĩhĩrĩga ikũmi na ĩĩrĩ. Na rĩĩrĩ, marĩĩtwa maao maaheirwo matũũra maao na kambĩ ciao. Ishumaeli agĩkua aarĩ wa mĩaka igana na mĩrongo ĩtatũ na mũgwanja (137). Njiarwa icio cia Ishumaeli ciatũũraga kuuma Havila nginya Shuru, mwena wa irathĩro wa Misiri, njĩrainĩ ya gũthiĩ Asiria. Ciaikaraga kũraaya na njiarwa icio ingĩ cia Aburahamu. Ici nĩcio njiarwa cia Isaaka mũrũ wa Aburahamu: Aburahamu nĩ we warĩ ithe wa Isaaka. Isaaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩna akĩhikia Rebeka mwarĩ wa Bethueli (Mũaramea wa kuuma Mesopotamia), na aarĩ mwarĩ wa nyina na Labani. Rebeka aarĩ thaata, na kwoguo Isaaka akĩmũhoera. Naake MWATHANI akĩigua mahooya maake, Rebeka akĩgĩa nda. Nda ĩyo yarĩ ya mahatha, na mbere ya ataanaciara, ciana icio ikĩgianĩra nda. Naake nĩeyũririe atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩgũtũma ũndũ ta ũyũ wĩkĩke harĩ niĩ?” Nĩagĩthiire kũũria MWATHANI amwĩre gĩtũmi. MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Thĩinĩ waku wĩ na ndũũrĩrĩ igĩrĩ; ũgũciara andũ a mĩhĩrĩga ĩĩrĩ megũtũũra mang'eng'anaga. Ũmwe nĩagaakorwo e na hinya gũkĩra ũcio ũngĩ, na ũrĩa mũkũrũ nĩagaatungatĩra ũrĩa mũnyiinyi.” Nĩagĩkinyĩrĩirwo nĩ ihinda rĩa gũciara, naake agĩciara tũhĩĩ twa mahatha. Ka mbere kaarĩ gatuune, na mwĩrĩ wothe kaarĩ na guoya ta arĩ nguo, na kwoguo gagĩĩtwo Esau. Nako ga keerĩ gaaciarirwo kenyiitĩrĩire thũng'wainĩ ya Esau, nako gagĩgĩĩtwo Jakubu. Magĩciarwo Isaaka aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtandatũ. Tũmwana tũu twerĩ nĩtwakũrire, na Esau agĩtuĩka mũgwĩmi njoorua, na aatũũraga agwĩmaga, no Jakubu aarĩ mũndũ mũkiri, na aatũũraga mũciĩ. Isaaka nĩendeete Esau, amu nĩakenagio nĩkũrĩa nyama cia nyamũ iria Esau aagwĩmaga, no Rebeka eendeete Jakubu. Mũthenya ũmwe Jakubu akĩruga gĩtoero, Esau nĩokire oimĩĩte kũgwĩma, ahũũtĩĩte. Agĩkĩĩra Jakubu atĩrĩ, “Tareke nũme irio icio ciaku nduune ũguo, tondũ ndĩ mũhũũtu.” (Nĩkĩo gĩatũmire eetwo Edomu.) Naake Jakubu akĩmwĩra atĩrĩ, “No wambire kũnyenderia ũrigithaathi waku.” Naake Esau akiuga atĩrĩ, “Rĩu na ndĩ hakuhĩ gũkua-rĩ, ũrigithaathi ũcio ũngĩng'una na kĩ?” Jakubu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Amba wĩhĩte atĩ nĩũkũnyenderia ũrigithaathi waku.” Esau nĩehĩtire, agĩkĩenderia Jakubu ũrigithaathi wake. Naake Jakubu akĩmũhe mũgate na gĩtoero, akĩrĩa na akĩnyua, agĩcooka agĩĩthiĩra. Ũguo nĩguo Esau aanyararire ũrigithaathi wake. Na rĩĩrĩ, bũrũriinĩ wa Kanaani nĩkwagĩire na ng'aragu ĩngĩ tiga ĩrĩa yarĩ kuo hĩndĩ ya Aburahamu. Isaaka nĩathiire Gerari kũrĩ Abimeleki mũthamaki wa Afilisiti. MWATHANI nĩoimĩrĩire Isaaka akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũgaathiĩ Misiri; ikara bũrũri ũrĩa ngũkwĩra ũikare. Tũũra gũũkũ bũrũri ũyũ na nĩndĩkoragwo hamwe nawe na ngũraathimage. Bũrũri ũyũ wothe nĩngũkũhe o hamwe na njiarwa ciaku. Nĩngũhingia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndeerĩire thooguo Aburahamu. Nĩngaakũhe njiarwa nyingĩ o ta njata cia matuinĩ, na nĩngaacihe bũrũri ũyũ wothe. Ndũũrĩrĩ ciothe nĩikaanjĩĩra ndĩciraathime ta ũrĩa ndaathimĩĩte njiarwa ciaku. Nĩngaakũraathima, amu Aburahamu nĩanjathĩkĩire na agĩathĩkĩra maathani na mawatho maakwa moothe.” Kwoguo Isaaka agĩtũũra Gerari. Rĩrĩa andũ a kũu mooririe ũhoro wa mũtumia wake, akiuga atĩ nĩ mwarĩ wa nyina, amu nĩetigagĩra kuuga atĩ nĩ mũtumia wake, tondũ andũ a kũu nĩmangĩamũũragire nĩguo mooe Rebeka, amu aarĩ mũthaka mũno. Isaaka aikaranga kũu, Abimeleki mũthamaki wa Afilisiti nĩacũũthĩrĩirie na ndirica akĩona Isaaka agĩthaaka na mũtumia wake Rebeka. Abimeleki nĩatũmanĩire Isaaka akĩmũũria atĩrĩ, “Tuuge nĩ mũtumia waku? Woigire atĩ nĩ mwarĩ wa maitũguo nĩkĩ?” Naake Isaaka agĩcookia atĩrĩ, “Ndeciiririe ndoiga atĩ nĩ mũtumia wakwa, nĩngũũragwo.” Naake Abimeleki akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ atĩa ũguo ũtwĩkĩĩte? Nĩ ũhũthũ mũndũ ũmwe wakwa angĩrakoreetwo akomeete na mũtumia waku, na ũgĩtũreeherere mahĩtia.” Abimeleki nĩakaanirie andũ oothe akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũgeeka mũndũ ũyũ kana mũtumia wake ũũru, nĩakooragwo.” Isaaka nĩahandire irio kũu bũrũri ũcio, na mwaka ũcio akĩgetha maita igana ma iria aahandĩĩte amu MWATHANI nĩamũraathimire, na akĩgĩa na indo nyingĩ agĩtonga mũno. Tondũ aarĩ na ndũũru cia ng'ondu, ng'ombe o na ndungata nyingĩ, Afilisiti nĩmaamũiguĩrĩire ũiru. Nĩmaagĩthikire ithima ciothe iria cienjeetwo nĩ ndungata cia ithe Aburahamu e muoyo. Abimeleki agĩkĩĩra Isaaka atĩrĩ, “Uma bũrũri witũ amu nĩũgĩĩte na hinya gũtũkĩra.” Kwoguo Isaaka akiuma kũu agĩthiĩ akĩamba hema gĩtuambainĩ kĩa Gerari kũrĩa aikarangire kwa ihinda. Isaaka nĩathikũririe ithima iria cienjeetwo hĩndĩ ya ithe Aburahamu, nĩ gũkorwo nĩciathikĩĩtwo nĩ Afilisiti Aburahamu arĩĩkia gũkua, na agĩcihe marĩĩtwa o marĩa ciaheetwo nĩ ithe. No rĩĩrĩ, ndungata cia Isaaka cienja gĩthima gĩtuambainĩ, arĩithi a Gerari makĩgĩa ngarari na arĩithi a Isaaka, makiuga atĩrĩ, “Maaĩ maya nĩ maitũ.” Kwoguo Isaaka agĩtua gĩthima kĩu “Ngarari.” Ndungata cia Isaaka nĩcienjire gĩthima kĩngĩ, na o na kĩu gĩkĩgĩa ngarari na kwoguo agĩgĩtua, “Ũthũ.” Nĩoimire kũu agĩthiĩ akĩenja gĩthima kĩngĩ, na kĩu gĩtiagĩire ngarari, na kwoguo agĩgĩtua “Wĩyathi.” Nĩoigire atĩrĩ, “MWATHANI nĩatũheete wĩyathi tũtũũre gũũkũ, na nĩtũgũgĩtheerema.” Isaaka nĩoimire kũu akĩambata Beerisheba. Ũtukũ o ro ũcio MWATHANI nĩamuumĩrĩire akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ Ngai wa thooguo Aburahamu; tiga gwĩtigĩra ndĩ hamwe nawe, na nĩngũkũraathima, na ngũhe njiarwa nyingĩ nĩ ũndũ wa ũrĩa ndeerĩire ndungata yakwa Aburahamu.” Isaaka agĩgĩaka kĩgongoona hau, agĩthaathaiya MWATHANI na akĩamba hema o ho. Na rĩĩrĩ, ndungata ciake ikĩenja gĩthima kĩngĩ. Abimeleki nĩoimire Gerari e na mũmũtaari wetagwo Ahuzathu na mũnene wa thigari wetagwo Fikoli magĩthiĩ kuona Isaaka. Isaaka agĩkĩmooria atĩrĩ, “Muoka kũrĩ niĩ nĩkĩ o rĩrĩa mũmeneete na nĩmwanyingatire kuuma bũrũri wanyu?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩtũmenyeete wega atĩ MWATHANI arĩ hamwe nawe, na kwoguo tũgagĩciiria atĩ nĩ wega ithuĩ nawe tũthondeke kĩrĩĩkanĩro, atĩ ndũgaatwĩka ũũru o ta ũrĩa ithuĩ tũtaagwĩkire ũũru. Twagwĩkire wega na tũkĩreka ũthiĩ na thaayũ. Wee nĩũraathimĩĩtwo nĩ MWATHANI.” Isaaka agĩkĩmarugĩra, makĩrĩa na makĩnyua. Mũthenya ũyũ ũngĩ kĩrooko tene magĩthondeka kĩrĩĩkanĩro na makĩĩhĩta. Isaaka agĩcooka akĩmoigĩra ũhoro, magĩtigana na thaayũ. Mũthenya o ro ũcio ndungata cia Isaaka igĩũka ikĩmwĩra ũhoro wa gĩthima kĩrĩa cienjeete ikiuga atĩrĩ, “Nĩtuoneete maaĩ.” Naake agĩtua gĩthima kĩu “Mwĩhĩtwa.” Hau nĩ ho itũũra rĩa Beerisheba rĩarutire rĩĩtwa rĩarĩo. Na rĩĩrĩ, Esau akinyia mĩaka mĩrongo ĩna, nĩahikirie airĩĩtu eerĩ Ahiti; ũmwe eetagwo Judithi mwarĩ wa Beeri, na ũcio ũngĩ Basemathi mwarĩ wa Eloni. Atumia acio nĩmaanyamaaririe Isaaka na Rebeka. Rĩrĩa Isaaka aakũrire akĩũra maitho, nĩetire Esau, mũũrũwe ũrĩa mũkũrũ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũũriũ!” Naake akĩmwĩtĩka, “Ĩ niĩ ũyũ haaha.” Isaaka akĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu nĩngũrire, na ndiũĩ rĩrĩa ingĩkua. Ũgwĩka ũguo-ĩ, woe ũta na mĩguĩ, ũthiĩ gĩthakainĩ ũnyiitĩre nyamũ ĩmwe, ũũke ũndugĩre irio iria nyendeete, ũndeehere ndĩe, nĩguo ngũraathime itanakua.” Hĩndĩ ĩyo Isaaka aaragĩria mũũrũwe Esau, Rebeka nĩathikagĩrĩria. Kwoguo rĩrĩa Esau aathiire kũgwĩma, Rebeka akĩĩra Jakubu atĩrĩ, “Ndaigua thooguo akĩĩra Esau atĩrĩ, ‘Thiĩ ũndeehere nyamũ ũndugĩre, na wona ndarĩa, ngũraathime, ndĩ mbere ya MWATHANI, itanakua.’ Rĩu, mũũriũ, thikĩrĩria ũrĩa ngũkwĩra. Thiĩ rũũruinĩ ũnyiite tũũri twĩrĩ tũnoru, ndĩtũthondeke irio iria thooguo eendeete mũno, nĩguo ũmũtwarĩre arĩe nĩ geetha akũraathime atanakua.” No Jakubu akĩĩra nyina atĩrĩ, “Mũrũ wa maitũ Esau nĩarĩ guoya mwĩrĩ no niĩ ndirĩ. Baaba ahota kũũhuutia amenye atĩ nĩkũmũheenia ndĩramũheenia; ndĩkĩĩreehere kĩrumi handũ ha kĩraathimo.” Naake nyina akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũũriũ, ĩka ũrĩa ndĩrakwĩra, thiĩ ũndeehere tũũri tũu; kĩrumi kĩrĩa kĩngĩkũnyiita reke kĩĩnyiite arĩ niĩ.” Kwoguo agĩthiĩ agĩtũnyiita agĩtwarĩra nyina, naake nyina akĩruga irio iria ithe eendeete. Agĩcooka akĩoya nguo iria njega mũno cia Esau iria we aigĩĩte nyũmba, akĩhumba Jakubu, na akĩmũhumba njũũa cia tũũri tũu, kũrĩa gũtaarĩ guoya mooko na ngingo. Agĩcooka akĩmũnengera irio iria aathondekeete wega, hamwe na mũgate aarugĩĩte. Jakubu agĩgĩthiĩ kũrĩ ithe akĩmwĩra atĩrĩ, “Baaba!” Naake ithe akĩmũcookeria, “Ĩ niĩ ũyũ haaha. Wee nĩ we ũ, mũũriũ?” Naake Jakubu agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ niĩ Esau mũũrũguo wa irigithaathi; nĩnjĩkĩĩte ũrĩa ũnjĩĩrire. Ndagũthaitha ũkĩra ũikare thĩ ũrĩe nyama ici ndakũreehere, nĩ geetha ũndaathime.” Naake Isaaka akĩmũũria atĩrĩ, “Mũũriũ, kaĩ waciona narua atĩa?” Naake Jakubu agĩcookia atĩrĩ, “MWATHANI Ngai waku nĩwe wahotithia gũciona.” Isaaka agĩkĩĩra Jakubu atĩrĩ, “Mũũriũ, takuhĩrĩria ngũhuutie, menye na ma kana nĩ we Esau.” Jakubu agĩgĩkuhĩrĩria ithe, naake amũhuutia akiuga atĩrĩ, “Mũgambo waku ũraiguĩka ta arĩ wa Jakubu, no mooko maaku nĩ ma Esau.” No ndamenyire atĩ nĩ Jakubu amu mooko maake maarĩ na guoya ta ma Esau. Atanamũraathima nĩamũririe rĩngĩ atĩrĩ, “Nĩ ma wee nĩ we mũrũ wakwa Esau?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩ niĩ.” Naake Isaaka akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndeehere nyama icio ndĩe, na ndarĩĩkia kũrĩa ngũraathime.” Jakubu agĩkĩmũreehere, akĩrĩa o na akĩmwĩkĩrĩra ndibei akĩnyua. Ithe agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Mũũriũ, kuhĩrĩria ũmumunye.” Agĩkĩmũkuhĩrĩria amũmumunye, naake Isaaka akĩnungĩra nguo ciake. Agĩkĩmũraathima akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũnungo wa mũrũ wakwa no ta mũnungo wa mũgũnda ũrĩa MWATHANI araathimĩĩte. Ngai arokũheaga ime rĩrĩa riumaga igũrũ, na aronoria mĩgũnda yaku! Arokũhe irio nyingĩ na ndibei nyingĩ! Ndũũrĩrĩ irotuĩka ndungata ciaku, na andũ marokũinamagĩrĩra. Ũroathaga andũ aanyu oothe, na ciana cia maitũguo irokũinamagĩrĩra. Arĩa marĩkũrumaga maronyiitagwo nĩ kĩrumi, na arĩa marĩkũraathimaga maroraathimagwo!” Na rĩĩrĩ, Isaaka arĩĩkia kũraathima Jakubu, na Jakubu oima o ro ũguo, mũrũ wa nyina Esau agĩkinya oimĩĩte kũgwĩma. O naake akĩruga irio njega agĩtwarĩra ithe. Akĩmwĩra atĩrĩ, “Baaba, ndagũthaitha ũkĩra ũikare thĩ, ũrĩe nyama iria ndakũreehere nĩ geetha ũndaathime.” Isaaka akĩũria atĩrĩ, “Nĩ we ũ?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ niĩ Esau, mũũrũguo wa irigithaathi.” Isaaka akĩambĩrĩria kũinaina mwĩrĩ wothe, agĩkĩũria atĩrĩ, “Ũcio ũũragire nyamũ andeehere-rĩ, nũũ? Ndamĩrĩa o rĩu ũtanooka, na ndamũraathima. Na rĩĩrĩ, egũtũũra e mũraathime.” Esau aigua ũguo, akĩrĩra na marũrũ maingĩ akiuga atĩrĩ, “Baaba, o na niĩ ndaathima!” No Isaaka akiuga atĩrĩ, “Mũrũ wa maitũguo ooka, aheenia, ooya kĩraathimo gĩaku.” Esau akiuga atĩrĩ, “Rĩĩrĩ nĩrĩo riita rĩa keerĩ kũheenia. Na nĩkĩo eetagwo Jakubu. Nĩakuuire ũrigithaathi wakwa, na rĩu ningĩ nĩakuua kĩraathimo gĩakwa. Ndũndigĩirie kĩraathimo o na kĩmwe?” Naake Isaaka agĩcookeria Esau atĩrĩ, “Nĩndamũtua mũgwathi, na ndatua andũ aao oothe ndungata ciake, na ndamũhe irio na ndibei. Rĩu mũũriũ, ndirĩ ũndũ ingĩgwĩkĩra!” Esau agĩgĩthaitha ithe akĩmwĩra atĩrĩ, “Baaba, kaĩ ũrĩ wa kĩraathimo o kĩmwe? Baaba, o na niĩ ndaathima!” Agĩkĩambĩrĩria kũrĩra. Naake ithe Isaaka akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũroaga gũkaagĩa ime rĩa kuuma igũrũ, o na kana mũgũnda mũnoru. Ũgũtũũra ũrũaga, na ũtungatagĩra mũrũ wa maitũguo. No rĩrĩa ũkaamũremera, nĩũkeeyohora kuuma mookoinĩ maake.” Esau nĩamenire Jakubu tondũ wa kĩraathimo kĩrĩa ithe amũraathimire nakĩo. Nĩakĩĩĩrire atĩrĩ, “Matukũ ma gũcakaya nĩ ũndũ wa gĩkuũ kĩa baaba me hakuhĩ; thuutha ũcio nĩngooraga Jakubu.” No rĩĩrĩ, rĩrĩa Rebeka aamenyire mũbango wa mũũrũwe Esau, agĩĩta Jakubu akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa maitũguo Esau nĩarenda gũkũũraga ehoorerie maraakara. Kwoguo mũrũ wakwa thikĩrĩria ũrĩa ngũkwĩra. Thiĩ narua kwĩ mũrũ wa maitũ Labani bũrũriinĩ wa Harani, ũikarange naake kuo kwa ihinda nginya rĩrĩa mang'ũrĩ ma mũrũ wa maitũguo magaathira, na ariganĩrwo nĩ ũrĩa wamwĩkire. Hĩndĩ ĩyo nĩngaatũma mũndũ ooke akũiyĩre. Bata wa njũrwo nĩ aariũ aakwa eerĩ mũthenya o ro ũmwe, nĩ ũrĩkũ?” Rebeka agĩkĩĩra Isaaka atĩrĩ, “Niĩ nĩnogeetio nĩ atumia aya a Esau a mũhĩrĩga wa Ahiti. O naake Jakubu angĩhikia Mũhiti, niĩ no gũkua.” Isaaka agĩgĩĩta Jakubu, akĩmũraathima na akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkaanahikie mũirĩĩtu Mũkanaani. Ũkĩra ũthiĩ Mesopotamia kwa guukaguo Bethueli, woe mũirĩĩtu ũmwe wa maamaguo Labani ũmũhikie. Ngai Mwene Hinya Wothe arokũraathima na akũhe njiarwa nyingĩ, nĩ geetha ũgaatuĩka ithe wa ndũũrĩrĩ nyingĩ. Arokũraathima o hamwe na njiarwa ciaku o ta ũrĩa aaraathimire Aburahamu. Bũrũri ũyũ ũtũũraga, o ũyũ Ngai aaheire Aburahamu, ũrotuĩka waku!” Isaaka agĩgĩtũma Jakubu Mesopotamia kwa Labani, ũrĩa warĩ mũrũ wa Bethueli ũrĩa Mũaramea, mũrũ wa nyina na Rebeka nyina wa Jakubu na Esau. Esau agĩkĩmenya atĩ Isaaka nĩaraathimĩĩte Jakubu na akamũtũma Mesopotamia agacarie mũtumia kuo. O na nĩamenyire atĩ rĩrĩa Isaaka aamũraathimire nĩamwathire akĩmwĩra atĩ ndakaanahikie mũtumia Mũkanaani. Ningĩ nĩonire atĩ Jakubu nĩathĩkĩire ithe na nyina, na nĩathiĩte Mesopotamia. Esau agĩkĩmenya atĩ atumia aake Akanaani matiendeetwo nĩ ithe. Kwoguo nĩathiire kwa Ishumaeli mũrũ wa Aburahamu akĩhikia mwarĩ wetagwo Mahalathu, ũrĩa warĩ mwarĩ wa nyina na Nebaiothi. Jakubu agĩkiuma Beerisheba, akĩerekera Harani. Nĩgwatukire e njĩra, agĩkinya handũ akĩraara ho. Nĩoire ihiga, agĩĩtiira narĩo mũtwe agĩkoma. Naake nĩarootire akĩona ngathĩ yoimĩĩte thĩ ĩgakinya igũrũ, nao araika makaambataga na magaikũrũkaga nayo. Na rĩĩrĩ, nĩonire MWATHANI arũũgamĩĩte hakuhĩ naake akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ MWATHANI, Ngai wa Aburahamu na Isaaka; nĩngaakũhe wee mwene, o hamwe na njiarwa ciaku, bũrũri ũyũ ũkomeete. Njiarwa ciaku nĩikaingĩha o ta rũkũngũ rwa thĩ, na nĩikaaramia bũrũri mĩena yothe. Nĩngaaraathima ndũũrĩrĩ ciothe na ũndũ waku na njiarwa ciaku. Atĩrĩĩrĩ, ngũtũũrania nawe na ngũgitagĩre kũrĩa guothe ũrĩthiaga, na nĩngaagũcookia gũũkũ bũrũriinĩ ũyũ; amu ndigaagũtiganĩria nginya rĩrĩa ngaahingia maũndũ macio moothe ndakwĩrĩra.” Jakubu ookĩra nĩoigire atĩrĩ, “Ti itherũ, MWATHANI arĩ handũ haaha, na ndirooĩ ũguo!” Nĩaiguire guoya akiuga atĩrĩ, “Kaĩ handũ haaha nĩhakũmakania-ĩ! No mũhaka haaha hakorwo nĩ nyũmba ya Ngai; na nĩ kĩhingo gĩa gũtoonya igũrũ.” Jakubu nĩokĩrire rũũciinĩ tene, akĩoya ihiga rĩrĩa eetiirĩĩte mũtwe narĩo, akĩrĩhanda rĩrĩ rĩa kĩririkano, agĩcooka akĩrĩitĩrĩria maguta akĩrĩamũrĩra Ngai. Naake agĩtua handũ hau Betheli (No itũũra rĩrĩa rĩarĩ ho mbere rĩetagwo Luzi). Jakubu nĩehĩtire mbere ya MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩũrĩkoragwo hamwe na niĩ na ũmenyerere rũgendoinĩ rũũrũ ndĩrathiĩ, na ũheage irio na nguo, na ũkaanjookia mũciĩ kwa baaba na thaayũ, wee, MWATHANI, ũgaatuĩka Ngai wakwa. Ihiga rĩĩrĩ rĩa kĩririkano ndahanda haaha, rĩgaatuĩka nyũmba yaku ya gũthaathaĩrio, na nĩngaakũhe gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa indo ciothe iria ũkaahe.” Jakubu nĩathiire na mbere na rũgendo o nginya agĩkinya bũrũri wa andũ a mwena wa irathĩro. Aacũũthĩrĩria akĩona gĩthima kũu werũinĩ, na nĩhaarĩ na ndũũru ithatũ cia ng'ondu ciakomeete hau hakuhĩ nakĩo. Ndũũru icio ciaheagwo maaĩ kuuma gĩthimainĩ kĩu, na nĩgĩakunĩkĩĩtwo na ihiga inene mũno. Rĩrĩa ndũũru ciothe ciacookanĩrĩra, arĩithi nĩmeeheragia ihiga, magacihe maaĩ, magacooka magagĩkunĩka na ihiga rĩu. Jakubu akĩũria arĩithi atĩrĩ, “Andũ aya, muumĩĩte kũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tuumĩĩte Harani.” Naake akĩmooria atĩrĩ, “Nĩmũũĩ Labani mũcũkũrũ wa Nahori?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩtũmũũĩ.” Naake akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ Mwega?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩ mwega, o na ũũrĩa nĩ mwarĩ Rakeli ũrooka na ng'ondu.” Jakubu agĩkĩmooria atĩrĩ, “Rĩu nĩ mũthenya, na mathaa ma mahiũ gũcookanĩrĩrio ti makinyu; kaĩ mũtangĩcihe maaĩ mũcooke mũthiĩ mũgacirĩithie?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũguo tũtingĩĩka nginya mahiũ moothe mooke haaha, ihiga rĩeherio, tũcooke tũhe mahiũ maaĩ.” Na rĩĩrĩ, Jakubu agĩthiaga o na mbere kwaria nao, Rakeli agĩkinya na ng'ondu cia ithe amu nĩ we wacirĩithagia. Rĩrĩa Jakubu oonire Rakeli e na ng'ondu cia maamawe Labani, agĩthiĩ gĩthimainĩ, akĩeheria ihiga, agĩcihe maaĩ. Agĩcooka akĩmumunya Rakeli na akĩambĩrĩria kũrĩra nĩgũkena. Jakubu akĩĩra Rakeli atĩrĩ, “Thooguo nĩ maama; niĩ ndĩ mũrũ wa Rebeka.” Rakeli agĩgĩteng'era akĩĩra ithe ũhoro ũcio. Ithe aigua ũhoro ũcio wa Jakubu mũrũ wa mwarĩ wa nyina, agĩteng'era akĩmũtũnga, akĩmũhĩmbĩria akĩmũmumunya, agĩcooka akĩmũtwara mũciĩ. Jakubu akĩĩra Labani maũndũ moothe marĩa meekĩkĩĩte, naake Labani akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ma wee na niĩ tũrĩ a mũthiimo ũmwe.” Jakubu agĩgĩikara kũu mweri ũmwe. Labani nĩerire Jakubu atĩrĩ, “Ti wega ũndutagĩre wĩra o ro ũguo tũhũ atĩ tondũ nĩtũtarainie. Ũkwenda ngũrĩhe mũcaara ũigana atĩa?” Na rĩĩrĩ, Labani nĩarĩ na airĩĩtu eerĩ, ũrĩa mũkũrũ eetagwo Lea, na ũrĩa mũnyiinyi Rakeli. Lea aarĩ na maitho macici, no Rakeli aarĩ mwega na mũthaka. Jakubu nĩendeete Rakeli, kwoguo akiuga atĩrĩ, “Nĩngũkũrutĩra wĩra mĩaka mũgwanja nawe ũnjĩtĩkĩrie hikie Rakeli, mwarĩguo ũrĩa mũnyiinyi.” Labani agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ kaba ngũnengereete Rakeli gũkĩra kũnengera mũndũ ũngĩ; ikara gũũkũ na niĩ.” Jakubu nĩakĩrutire wĩra mĩaka mũgwanja nĩ geetha anengerwo Rakeli, na mĩaka ĩyo akĩona ta arĩ o matukũ manyiinyi amu nĩamwendeete. Jakubu agĩkĩĩra Labani atĩrĩ, “Ihinda nĩithiru; nengera mwarĩguo ndĩmũhikie.” Kwoguo Labani agĩthondeka iruga rĩa ũhiki, na agĩĩta andũ a kũu oothe. No ũtukũ agĩtwarĩra Jakubu Lea handũ ha Rakeli, na Jakubu agĩkoma naake. (Labani nĩaheanire ndungata yake ya mũirĩĩtu yetagwo Zilipa kũrĩ mwarĩ Lea ĩmũtungatagĩre.) Kwarooka gũkĩa, Jakubu akĩona atĩ aanengereetwo Lea, agĩkĩũria Labani atĩrĩ, “Ũranjĩkire ũũ nĩkĩ? Na githĩ ndikũrutĩire wĩra nĩ ũndũ wa Rakeli? Ũraheenirie nĩkĩ?” Naake Labani akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ti mũtugo gũũkũ kũnengerana mũirĩĩtu ũrĩa mũnyiinyi ahike mbere ya ũrĩa mũkũrũ. Eterera kiumia gĩa gũkũngũĩra ũhiki gĩthire, ngũnengere Rakeli angĩkorwo nĩũkũndutĩra wĩra mĩaka ĩngĩ mũgwanja.” Jakubu nĩetĩkĩrire, na kiumia gĩa gũkũngũĩra ũhiki gĩathira, Labani akĩmũnengera mwarĩ Rakeli atuĩke mũtumia wake. (Labani nĩaheanire ndungata yake ya mũirĩĩtu yetagwo Biliha kũrĩ mwarĩ Rakeli ĩmũtungatagire.) Jakubu nĩakomire na Rakeli, na akĩmwenda gũkĩra Lea. Agĩcooka akĩrutĩra Labani wĩra mĩaka ĩngĩ mũgwanja. MWATHANI oona atĩ Rakeli aarĩ mwende gũkĩra Lea, agĩgĩtũma Lea agĩe ciana, naake Rakeli atuĩke thaata. Lea nĩagĩire nda agĩciara kaana ga kahĩĩ. Agĩkiuga atĩrĩ, “MWATHANI nĩoneete mathĩĩna maakwa, na rĩu mũthuuri wakwa nĩekũnyenda.” Kwoguo agĩgatua Reubeni. Nĩagĩire nda rĩngĩ agĩciara kaana ga kahĩĩ. Akiuga atĩrĩ, “Tondũ MWATHANI nĩaiguĩte atĩ nĩmeneetwo, nĩaheete kaana gaaka ga kahĩĩ o nako.” Kwoguo agĩgatua Simeoni. Nĩagĩire nda rĩngĩ na agĩciara kaana ga kahĩĩ. Akiuga atĩrĩ, “Rĩu mũthuuri wakwa nĩekũnyiitithanio na niĩ amu nĩndĩmũciarĩire tũhĩĩ tũtatũ.” Kwoguo agĩgatua Levi. Nĩagĩire nda rĩngĩ na agĩciara kaana kangĩ ga kahĩĩ. Akiuga atĩrĩ, “Rĩu nĩngũgooca MWATHANI.” Kwoguo agĩgatua Juda. Agĩcooka agĩtiga kũgĩa ciana. No rĩĩrĩ, Rakeli ndakoreetwo aciarĩire Jakubu mwana o na ũmwe, agĩkĩiguĩra mwarĩ wa nyina ũiru, agĩkĩĩra Jakubu atĩrĩ, “He ciana kana ngue!” Jakubu nĩaraakaririo nĩ Rakeli akĩmwĩra atĩrĩ, “Kaĩ arĩ niĩ ndĩ ithenya rĩa Ngai ũrĩa ũkũgirĩĩtie gũciara?” Naake Rakeli akiuga atĩrĩ, “Ndungata ĩno yakwa ya mũirĩĩtu ĩgwĩtwo Biliha-rĩ, mĩoe ũkome nayo ĩnjiarĩre kaana nĩguo o na niĩ ndĩgĩtuĩke nyina wa kaana na ũndũ wayo.” Nĩakĩnengerire mũthuuriwe Biliha ndungata ĩyo yake ĩtuĩke mũtumia wake, Naake agĩkoma nayo. Naake Biliha akĩgĩa nda agĩciarĩra Jakubu kaana ga kahĩĩ. Naake Rakeli akiuga atĩrĩ, “Ngai nĩanduĩrĩire wega. Nĩaiguĩte mahooya maakwa na agakĩĩhe kahĩĩ;” kwoguo agĩgatua Dani. Naake Biliha akĩgĩa nda rĩngĩ agĩciarĩra Jakubu kaana ga keerĩ ga kahĩĩ. Rakeli akiuga atĩrĩ, “Nĩndũĩte mbaara nditũ na mwarĩ wa maitũ, no nĩndĩmũhooteete;” kwoguo agĩtua kaana kau Nafutali. Rĩrĩa Lea oonire atĩ nĩatigĩĩte kũgĩa ciana, akĩnengera Jakubu ndungata ĩrĩa yake ya mũirĩĩtu yetagwo Zilipa ĩtuĩke mũtumia wake. Naake Zilipa agĩciarĩra Jakubu kaana ga kahĩĩ. Naake Lea akiuga atĩrĩ, “Ndĩ na mũnyaka;” kwoguo agĩgatua Gadi. Naake Zilipa agĩciarĩra Jakubu kaana kangĩ ga kahĩĩ. Naake Lea akiuga atĩrĩ, “Kaĩ ndĩ na gĩkeno-ĩ! Rĩu atumia marĩnjĩtaga gũkena;” kwoguo agĩgatua Asheri. Hĩndĩ ya magetha ma ngano, Reubeni nĩathiire mũgũnda akĩona matunda mahaana nathi agĩtwarĩra nyina Lea. Naake Rakeli akĩĩra Lea atĩrĩ, “Ndagũthaitha ta he matunda mamwe ma mũũrũguo.” No Lea akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ta kuuga ndũiganĩĩtwo nĩ kũnduunya mũthuuri? Rĩu ningĩ ũrenda gũkuua matunda ma mũrũ wakwa?” Naake Rakeli akiuga atĩrĩ, “Wona wahe matunda ma mũũrũguo, nĩũgũkoma na Jakubu ũtukũ wa ũũmũũthĩ.” Hwaĩinĩ rĩrĩa Jakubu oimaga mũgũnda, Lea akĩmũtũnga akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũtukũ wa ũũmũũthĩ ũgũkoma na niĩ, amu nĩngũgũrire na matunda marĩa mahaana nathi ma mũrũ wakwa.” Naake Jakubu agĩkoma naake ũtukũ ũcio. Naake Ngai akĩigua mahooya ma Lea, naake Lea akĩgĩa nda agĩciarĩra Jakubu kaana ga kahĩĩ ga gataano. Naake Lea akiuga atĩrĩ, “Ngai nĩanengereete kĩheeo gĩakwa tondũ nĩndanengerire mũthuuri wakwa ndungata yakwa ya mũirĩĩtu;” kwoguo agĩgatua Isakaru. Lea nĩacookire akĩgĩa nda rĩngĩ agĩciarĩra Jakubu kaana ga kahĩĩ ga gatandatũ. Akiuga atĩrĩ, “Ngai nĩaheete kĩheeo kĩega. Rĩu mũthuuri wakwa nĩekũnjĩtĩkĩra tondũ nĩndĩmũciarĩire twana twa tũhĩĩ tũtandatũ;” kwoguo agĩgatua Zebuluni. Thuuthainĩ nĩacookire agĩciara kairĩĩtu agĩgatua Dina. Ngai nĩakĩririkanire Rakeli; akĩmũcookeria mahooya maake agĩtũma ahote kũgĩa na ciana. Nĩagĩire nda agĩciara kaana ga kahĩĩ. Akiuga atĩrĩ, “Rĩu Ngai nĩehereetie gĩconoko gĩakwa na ũndũ wa kũũhe kaana ga kahĩĩ. MWATHANI arohe kaana kangĩ ga kahĩĩ;” kwoguo agĩgatua Josefu. Thuutha wa Rakeli gũciara Josefu, Jakubu akĩĩra Labani atĩrĩ, “Reke thiĩ nĩ geetha njooke mũciĩ na bũrũri witũ. He atumia aakwa na ciana iria ngĩĩte nacio nĩ ũndũ wa gũgũtungatĩra, ndĩthiĩre. Wee nĩũũĩ ũrĩa ngũtungatĩire.” No Labani akĩmwĩra atĩrĩ, “Reke njuge nĩmenyithĩĩtio nĩ MWATHANI atĩ nĩandaathimĩĩte nĩ ũndũ waku. Gweta mũcaara waku na nĩngũkũrĩha.” Jakubu agĩcookia atĩrĩ, “Wee mwene nĩũũĩ ũrĩa ngũtungatĩire, na nĩũũĩ ũrĩa mahiũ maaku maingĩhĩĩte ngĩmarĩithia. Amu itanooka, mahiũ maaku matiarĩ maingĩ no rĩu nĩmaingĩhĩĩte mũno na MWATHANI nĩakũraathimĩĩte kũrĩa guothe ndĩrathiaga. No rĩĩrĩ, niĩ ngaagĩthũkũmĩra mũciĩ wakwa rĩ?” Labani akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda ngũrĩhe kĩ?” Jakubu agĩcookia atĩrĩ, “Niĩ ndirĩ mũcaara ngwenda; no nĩngũthiĩ na mbere gũkũrĩithĩria wetĩkĩra rĩciiria rĩĩrĩ. Atĩrĩĩrĩ, reke thiĩ rũũruinĩ rwaku ũũmũũthĩ nyamũre ng'ondu ciothe irĩ maara, na iria irĩ rumbĩ na iria ciothe irĩ mbirũ, nacio mbũri nyamũre iria ciothe irĩ maara, na iria njũgũ, ndĩcieherie. Ũcio nĩguo mũcaara ũrĩa ngwenda. Thuuthainĩ rĩrĩa ũgooka kũrora mũcaara wakwa nĩũkeeyonera kana ndĩ mwĩhokeku. Ũngĩkangora ndĩ na mbũri ĩtarĩ maara kana njũgũ kana ng'ondu ĩtarĩ mbirũ, ũkaamenya atĩ nĩyakũiywo.” Labani agĩcookia atĩrĩ, “Nĩndeetĩkĩra. Tũgwĩka ũguo woiga.” No rĩĩrĩ, mũthenya ũcio Labani akĩeheria thenge iria ciarĩ manyaga, na iria maara, na mĩgoma yothe ĩrĩa yarĩ njũgũ na ĩrĩa maara, mbũri ciothe ciarĩ manyaga agĩcieheria o hamwe na ng'ondu ciothe ciarĩ mbirũ, icio agĩcinengera aariũ aake macirĩithagie. Naake agĩthiĩ rũgendo rwa thikũ ithatũ nacio kũndũ kũraaya aciehererie Jakubu. Jakubu agĩtigĩirwo mahiũ macio mangĩ ma Labani amarorage. Jakubu agĩcaria thanju cia mũtĩ wa mũribaana, na wa mũroothi, na wa mũarimaũ, agĩciũnũra mĩcoro mĩerũ, agĩtũma handũ hamwe harĩa heerũ ha thĩinĩ wa thanju icio honeke. Agĩcooka agĩcikia mbere ya mahiũ harĩa maathiaga kũnyua maaĩ. Aacikirie hau nĩ tondũ mahiũ maahaicanaga mathiĩ kũnyua maaĩ. Kwoguo mahiũ maahaicanĩra thanjuinĩ icio, maaciaraga tũũri twĩ na manyaga, na twĩ njũgũ, na twĩ maara. Jakubu nĩamũranirie mbũri na ng'ondu na akĩroria moothiũ maacio mwena ũrĩa mahiũ ma Labani marĩa maarĩ manyaga na marĩa maarĩ njũgũ na marĩa maarĩ maara maarĩ. Ũguo nĩguo Jakubu aathondekire mahiũ maake, na akĩmaamũrania na ma Labani. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mahiũ marĩa me na hinya marahaicana, Jakubu aigaga thanju icio mbere yamo harĩa maanyuagĩra maaĩ nĩ geetha mahaicanĩre gatagatĩ ga thanju icio. No ndaigaga thanju icio rĩrĩa marĩa matarĩ hinya marahaicana. Kwoguo mahiũ ma Labani magĩkorwo arĩ marĩa matarĩ hinya, namo ma Jakubu magĩkorwo arĩ marĩa me na hinya. Jakubu agĩgĩtonga mũno na njĩra ĩyo, akĩgĩa mahiũ maingĩ, ndungata, ngamĩĩra na ndigiri. Na rĩĩrĩ, Jakubu nĩaiguire atĩ aariũ a Labani nĩmoigaga atĩrĩ, “Jakubu nĩakuuĩĩte indo ciothe iria ciarĩ cia baaba. Ũtonga ũyũ wake wothe uumĩĩte harĩ indo iria baaba aarĩ nacio.” O na nĩonire atĩ Labani ndamwendeete ta ũrĩa aamwendeete mbere. MWATHANI nĩakĩĩrire Jakubu atĩrĩ, “Cooka bũrũriinĩ wa maithe maaku, o kũu kũrĩ andũ aanyu, na nĩndĩkoragwo ndĩ hamwe nawe.” Kwoguo Jakubu agĩtũmanĩra Rakeli na Lea akĩmeera matũngane werũinĩ kũrĩa mahiũ maake maarĩ. Nĩameerire atĩrĩ, “Nĩndĩroona atĩ thooguo ndanyendeete ta ũrĩa aranyendeete; no rĩĩrĩ, Ngai wa baaba nĩakoreetwo hamwe na niĩ. Inyuĩ nĩmũũĩ atĩ ndũũraga ndungatagĩra ithe wanyu na hinya wakwa wothe. No rĩĩrĩ, ithe wanyu nĩaheeneetie na akagarũra mũcaara wakwa maita ikũmi, no Ngai ndarĩ aamwĩtĩkĩria anjĩke ũũru. Ithe wanyu angĩanjĩĩrire atĩrĩ, ‘Mbũri ciothe iria irĩciaragwo i njũgũ nĩcio mũcaara waku,’ mbũri ciothe ciaciaraga tũũri twĩ njũgũ. Anjĩĩra atĩ, ‘Iria i manyaga nĩ ciaku,’ mahiũ moothe maaciaraga tũũri twĩ manyaga. Kwoguo Ngai nĩatuunyĩĩte ithe wanyu mahiũ maake akaahe. “Mahinda marĩa mahiũ maahaicanaga, nĩndagĩire na kĩrooto ngĩona thenge iria ciahaicaga mbũri ciarĩ na manyaga, njũgũ na mbuu. Naake mũraika wa Ngai akĩnjĩĩra kĩrootoinĩ atĩrĩ, ‘Jakubu!’ Na niĩ ngiuga atĩrĩ, ‘Ĩ niĩ ũyũ haaha!’ ‘Tarora wone! Thenge ciothe iria irahaica i na manyaga, njũgũ na mbuu. Ndĩratũma gwĩkĩke ũguo nĩ tondũ nĩnyoneete ũrĩa Labani aragwĩka. Nĩ niĩ Ngai ũrĩa wakuumĩrĩire Betheli harĩa wamũrire ihiga rĩa kĩririkano na ũndũ wa kũrĩitĩrĩria maguta, o harĩa wehĩtĩire mbere yakwa. Rĩu wĩhaarĩrie ũcooke kũrĩa waciarĩirwo.’ ” Nao Rakeli na Lea makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ithuĩ tũtirĩ kĩndũ tũtigĩĩtie kũgaya kuuma kũrĩ ithe witũ. Rĩu githĩ ndatuonaga ta tũrĩ ndũũrĩrĩ? Amu aatwendirie na akĩhũthĩra mbeeca ciothe iria aarĩhirwo nĩ ũndũ witũ. Ũtonga ũyũ wothe Ngai atuunyĩĩte ithe witũ nĩ witũ na ciana ciitũ. Ũrĩa wothe Ngai akwĩrĩĩte wĩke, ĩka.” Nĩ ũndũ ũcio Jakubu nĩahaarĩirie gũthiĩ, akĩhaicia ciana ciake na atumia aake ngamĩĩra igũrũ; agĩcooka akiumagaria mahiũ maake moothe o hamwe na indo ciothe iria aathũkũmĩĩte Mesopotamia, nĩ geetha acooke bũrũriinĩ wa Kanaani kũrĩ ithe Isaaka. Hĩndĩ ĩyo Labani aathiĩte kwenja ng'ondu ciake guoya, naake Rakeli akĩiya ngai cia mũciĩ cia ithe. Jakubu nĩaheenirie Labani, tondũ ndamũmenyithirie atĩ nĩekwenda gũthiĩ. Agĩkĩoya indo ciake ciothe, akĩũra, akĩringa rũũĩ rwa Farati, akĩerekera bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Gileadi. Mũthenya wa gatatũ Labani nĩerirwo atĩ Jakubu nĩorire. Naake akĩoya andũ akĩmũrũmĩrĩra mĩthenya mũgwanja o nginya akĩmũkinyĩra bũrũriinĩ ũrĩa wĩ irĩma wa Gileadi. No rĩĩrĩ, Ngai nĩoimĩrĩire Labani kĩrootoinĩ ũtukũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Menyerera ndũkaae kwĩra Jakubu ũndũ mwega kana mũũru o na ũrĩkũ.” Labani nĩakinyĩrire Jakubu aambĩĩte hema yake kĩrĩmainĩ, naake Labani na andũ aake makĩamba yao bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Gileadi. Labani nĩoririe Jakubu atĩrĩ, “Nĩ atĩa ũguo wĩkĩĩte, ũkaheenia, ũgakuua airĩĩtu aakwa ta atumia matahĩĩtwo mbaarainĩ? Wathiire na hitho, ũkĩheenia nĩkĩ, ũkĩrega kũũnjĩĩra nĩ geetha nguumagarie na nyĩmbo gũkĩhũũragwo tamburini na inanda? O na ndwarekire mumunye airĩĩtu aakwa na ciana ciao ndĩmoigĩre ũhoro? Wee nĩwekire ũndũ wa ũrimũ! Niĩ ndĩ na hinya wa gũgwĩka ũũru; no rĩĩrĩ, ũtukũ Ngai wa thooguo nĩarangaanirie na kĩrooto aranjĩĩra atĩ ndigakwĩre ũndũ o wothe mwega kana mũũru. Nĩnjũũĩ wathiire nĩ tondũ nĩwaiguaga wĩrirĩirie gũcooka kwanyu, no rĩĩrĩ, wakĩiyire ngai ciakwa cia mũciĩ nĩkĩ?” Jakubu nĩamũcookeirie atĩrĩ, “Nĩndetigĩrire nĩ tondũ ndeciiririe atĩ wahota kũnduunya airĩĩtu aaku. No rĩĩrĩ, wona mũndũ wĩ na ngai ciaku, nĩekũũragwo. Kĩndũ kĩrĩa ndĩ nakĩo gĩaku, kĩgwete rĩu haaha mbere ya andũ aakwa na aaku.” No rĩĩrĩ, Jakubu ndamenyaga atĩ Rakeli nĩaiyĩte ngai cia ithe. Labani nĩagĩtoonyire gũcaria ngai ciake thĩinĩ wa hema ya Jakubu, ya Lea, na cia ndungata iria igĩrĩ cia airĩĩtu, no ndacionire. Nĩacookire agĩtoonya thĩinĩ wa hema ya Rakeli. Rakeli nĩ we woeete ngai cia mũciĩ cia ithe, agaciĩkĩra matandĩkoinĩ ma ngamĩĩra, agaciikarĩra. Labani nĩouruuririe hema yothe, no ndacionire. Rakeli nĩerire ithe atĩrĩ, “Baaba, ndũkaae kũndaakarĩra, amu ndingĩhota kũrũũgama mbere yaku tondũ ndĩ na mweri.” Labani agĩgĩcicaria, no ndacionire. Jakubu nĩatetirie Labani e na maraakara akĩmũũria atĩrĩ, “Ihĩtia rĩakwa-rĩ, nĩ rĩrĩkũ? Rĩĩhia rĩakwa rĩrĩa rĩtũmĩĩte ũndeng'erie-rĩ, nĩ rĩrĩkũ? Nĩwouruuria indoinĩ ciakwa ciothe, nĩ kĩndũ kĩrĩkũ kĩa nyũmba gĩaku wona? Kĩige haaha mbere ya andũ aakwa na andũ aaku nĩ geetha matũtuithanie. Mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ tũtũũraga nawe; mbũri na ng'ondu ciaku itirĩ ciahuna, na ndirĩ ndarĩa ndũrũme o na ĩmwe kuuma mahiũinĩ macio. Ng'ondu ĩngĩoragirwo nĩ nyamũ cia gĩthaka, nĩndakũrĩhaga, na ndiakũreehagĩra nguonie atĩ ti mahĩtia maakwa. Kĩrĩa kĩngĩaiyirwo mũthenya kana ũtukũ, wanjĩĩraga ngũrĩhe. Na rĩĩrĩ, maita maingĩ nĩndathĩĩnĩkaga mũthenya nĩ ũndũ wa ũrugarĩ, na ũtukũ nĩ ũndũ wa heho, o na toro wakwa nĩworire. Mĩaka ĩyo mĩrongo ĩĩrĩ ngoreetwo gwaku-rĩ, mĩaka ikũmi na ĩna ndarutire nĩguo hikie airĩĩtu aaku eerĩ, na mĩaka ĩtandatũ nĩ ũndũ wa mahiũ maaku, na mũcaara wakwa ũũgarũranĩĩtie maita ikũmi. Korwo Ngai wa maithe maakwa, na nĩ we Ngai wa Aburahamu na Ngai wa Isaaka, ndakoragwo e hamwe na niĩ-rĩ, ũngĩanyingatire itarĩ kĩndũ. No Ngai nĩonire mathĩĩna maakwa na wĩra ũrĩa ndutĩĩte, na nĩkĩo hwaĩ aragũkaanirie.” Labani nĩacookeirie Jakubu atĩrĩ, “Airĩĩtu aya nĩ aarĩ aakwa, ciana ciao nĩ ciakwa, na mahiũ maya nĩ maakwa. Indo ici ciothe ũroona haaha nĩ ciakwa. No ũũmũũthĩ ũyũ-rĩ, nĩ atĩa ingĩĩka airĩĩtu aya aakwa na ciana ici maciarĩĩte? Ũka tũthondeke kĩrĩĩkanĩro. Reke tũcookanĩrĩrie mahiga kĩrũndo magũtũririkanagia kĩrĩĩkanĩro giitũ.” Kwoguo Jakubu akĩoya ihiga akĩrĩhanda rĩtuĩke rĩa kũmaririkania. Agĩcooka akĩĩra andũ aake moonganie mahiga. Nao makĩũngania mahiga makĩmacookanĩrĩria kĩrũndo, magĩcooka makĩrĩĩra hau hakuhĩ na mahiga macio. Labani nĩatuire handũ hau Jegari Sahadutha, naake Jakubu akĩhatua Galeedi. Labani nĩoigire atĩrĩ, “Kĩrũndo gĩĩkĩ kĩa mahiga gĩgũkorwo kĩrĩ gĩa gũtũririkanagia ithuerĩ.” Nĩkĩo handũ hau haatuirwo Galeedi. Ningĩ Labani nĩerire Jakubu atĩrĩ, “MWATHANI aroikaraga atũcũũthĩrĩirie twarĩĩkia gũtigana.” Nĩkĩo handũ hau heetirwo Mizipa. Labani nĩathiire na mbere na mĩario akiuga atĩrĩ, “Ũngĩgaathĩĩnia airĩĩtu aya aakwa kana ũhikie atumia angĩ, o na angĩkorwo ndigaakorwo ngĩmenya, ririkanaga atĩ Ngai nĩaratuona. Gĩĩkĩ nĩ kĩrũndo kĩa mahiga marĩa ndacookanĩrĩria gatagatĩ gaakwa nawe, na rĩĩrĩ nĩrĩo ihiga rĩa kĩririkano. Kĩrũndo gĩĩkĩ kĩa mahiga, na ihiga rĩĩrĩ rĩa kĩririkano nĩciagũtũririkanagia atĩ niĩ ndikaanacihĩtũke njũke ngũthoorie, nawe ndũkaanacihĩtũke ũũke ũthoorie. Ngai wa Aburahamu na Ngai wa Nahori nĩagaatũtuithania.” Naake Jakubu akĩĩhĩta na rĩĩtwa rĩa Ngai ũrĩa ithe Isaaka aathaathayagia atĩ nĩekũhingia mwĩhĩtwa ũcio. Jakubu nĩarutire igongoona kĩrĩmainĩ, na agĩĩtĩra andũ aao iruga, na marĩĩkia kũrĩa makĩraara kũu kĩrĩmainĩ. Mũthenya ũyũ ũngĩ kĩrooko tene, Labani akĩmumunya aarĩ aake na ciana ciao na akimoigĩra ũhoro, agĩcooka akĩmatiga, akĩinũka. Na rĩĩrĩ, Jakubu athianga na mbere na rũgendo rwake, nĩatũngirwo nĩ araika. Aamoona nĩoigire atĩrĩ, “Ĩno nĩ mbũtũ ya ita ya Ngai!” Kwoguo handũ hau akĩhatua Mahanaimu. Jakubu nĩatũmire andũ mbere mathiĩ kũrĩ mũrũ wa nyina Esau bũrũriinĩ wa Edomu makamwĩre atĩrĩ: “Ndungata yaku Jakubu ĩroiga atĩrĩ, ‘Ndĩratuũraga ũgeniinĩ kwa Labani. Ndĩ na ng'ombe, ndigiri, mbũri, ng'ondu, na ndungata. Rĩu ndĩragũtũmanĩra, wee mwathi wakwa, nĩ geetha njĩtĩkĩrĩke nĩ we.’ ” Rĩrĩa andũ arĩa Jakubu aatũmĩĩte maacookire nĩmaamwĩrire atĩrĩ, “Nĩtũraathiire kũrĩ mũrũ wa maitũguo Esau, na nĩarooka gũgũtũnga e na andũ magana mana (400).” Jakubu agĩkĩigua guoya na agĩĩtigĩra; agĩkĩgayania andũ arĩa aarĩ nao, o hamwe na ng'ondu, mbũri, ng'ombe, na ngamĩĩra ikundi igĩrĩ. Agĩĩka ũguo eeciiragia atĩ, Esau angĩrũa na gĩkundi kĩmwe, kĩu kĩngĩ nĩgĩkũgĩa na mweke wa gwĩthara. Naake Jakubu nĩahoire atĩrĩ, “Ngai wa guuka Aburahamu, na Ngai wa baaba Isaaka taathikĩrĩria! Wee, MWATHANI, nĩ we wanjĩĩrire atĩ njooke bũrũriinĩ witũ kũrĩ andũ aitũ, na nĩũkanjĩka wega. Niĩ ndungata yaku ndiagĩrĩirwo nĩ ũtugi wothe na maũndũ moothe ma kwĩhokeka marĩa ũnjĩkĩĩte. Ndaringire rũũĩ rwa Jorodani ndĩ o na mũthĩĩgi tu, na rĩu ndacooka na ikundi igĩrĩ. Ndakũhooya ũngitĩre harĩ mũrũ wa maitũ Esau, amu nĩndĩramwĩtigĩra, tondũ ahota gũũka atũtharĩkĩre, atũniine ithuothe, o hamwe na atumia na ciana. No wee nĩwanjĩĩrire atĩ nĩũkaanjĩka wega, na atĩ nĩũkaahe njiarwa nyingĩ ta mũthanga wa iriainĩ ũrĩa ũtangĩtarĩka nĩ ũndũ wa kũingĩha.” Ũtukũ ũcio agĩkĩraara hau, na agĩthuura kĩheeo gĩa kũhe mũrũ wa nyina Esau kuuma harĩ mahiũ maake. Agĩthuura mbũri cia mĩgoma magana meerĩ na thenge mĩrongo ĩĩrĩ, ng'ondu magana meerĩ na ndũrũme mĩrongo ĩĩrĩ, ngamĩĩra cia gũkamwo mĩrongo ĩtatũ na tũcaũ twacio, ng'ombe mĩrongo ĩna na ndeegwa ikũmi, na ndigiri cia mĩgoma mĩrongo ĩĩrĩ na cia njamba ikũmi. Nĩacigayanirie ndũũru na akĩĩra ndungata ikarora rũũru rũmwe. Nĩerire ndungata atĩrĩ, “Thiĩi mbere yakwa na mũtigaakorwo mũtukanĩĩtie ndũũru, rũmwe rũkorwo rwĩ mbere ya rũrĩa rũngĩ.” Nĩerire ndungata ĩrĩa yarĩ na rũũru rwa mbere atĩrĩ, “Wona mwacemania na Esau mũrũ wa maitũ akũũrie atĩrĩ, ‘Mũnene wanyu nĩ ũrĩkũ? Mwathiĩ kũ? Mahiũ maya me mbere nĩ ma ũ?’ Mũmũcookerie atĩrĩ, ‘Nĩ ma ndungata yaku Jakubu. Amatũmĩĩte me kĩheeo kũrĩ mũnene wake Esau. Jakubu we mwene arĩ o haaha thuutha witũ.’ ” O na ndungata ya rũũru rwa keerĩ, o na ya rwa gatatũ, o na icio ingĩ ciothe ciarũũgamĩrĩire ndũũru agĩciĩra atĩrĩ, “Mwĩre Esau atĩrĩ mwatũngana naake, ‘Ĩĩ, ndungata yaku ĩrĩ o haaha thuutha witũ.’ ” Jakubu eĩraga atĩrĩ, “Ngũmũhooreria na iheeo icio igũthiĩ mbere, na tuonana hiihi nĩekũnjohera.” Mahiũ macio ma kũheanwo agĩkiuga mathiĩ mbere, naake akĩraara hau aambĩĩte hema ũtukũ ũcio. Ũtukũ o ro ũcio Jakubu nĩokĩrire akĩoya atumia aake eerĩ, ndungata iria igĩrĩ cia airĩĩtu, na ciana ciake ikũmi na ũmwe, makĩringa rũũĩ rwa Jaboku. Aamaringia nĩacookire akĩringia indo icio ingĩ ciake ciothe, nowe agĩtigwo thuutha e wiki. Na rĩĩrĩ, mũndũ agĩũka akĩgiana na Jakubu nginya o hakuhĩ rũũciinĩ. Na rĩrĩa mũndũ ũcio oonire atĩ ndehota Jakubu makĩgiana, akĩmũgũtha gĩtinainĩ gĩa kũgũrũ, nakuo kũgũrũ gũgĩthenyũka. Mũndũ ũcio nĩerire Jakubu atĩrĩ, “Reke thiĩ tondũ nĩkũraakĩa.” Naake Jakubu akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndingĩreka ũthiĩ ũtandaathimĩĩte.” Mũndũ ũcio nĩakĩmũũririe atĩrĩ, “Wĩtagwo atĩa?” Naake Jakubu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Njĩtagwo Jakubu.” Naake mũndũ ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũgũcooka gwĩtwo Jakubu, ũrĩĩtagwo Isiraeli; tondũ ũgiyanĩĩte na Ngai na ũkagiyana na andũ, na ũkahootana.” Jakubu nĩakĩmwĩrire atĩrĩ, “Ndagũthaitha, njĩĩra wĩtagwo atĩa.” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũrenda kũmenya rĩĩtwa rĩakwa nĩkĩ?” Mũndũ ũcio nĩagĩcookire akĩraathima Jakubu. Jakubu nĩoigire atĩrĩ, “Nĩnyonanĩĩte ũthiũ kwa ũthiũ na Ngai, na ndĩ o muoyo.” Kwoguo agĩtua handũ hau Penieli. Riũa rĩarathire Jakubu akiuma Penieli, na nĩathuaga nĩ ũndũ wa harĩa aagũthĩĩtwo gĩtinainĩ gĩa kũgũrũ. Nginyagia ũũmũũthĩ andũ a Isiraeli matirĩaga mĩkiha ĩrĩa ĩ gĩtinainĩ gĩa kũgũrũ, amu mĩkiha ĩyo nĩ yo Jakubu aaringĩĩtwo. Na rĩĩrĩ, Jakubu agĩtiira maitho, akĩona Esau agĩũka e na andũ magana mana (400). Kwoguo akĩgayanĩria Lea na Rakeli o na ndũngata iria igĩrĩ cia airĩĩtu, o mũndũ ciana ciake. Ndũngata icio igĩrĩ cia airĩĩtu na ciana ciacio igĩtongoria, Lea na ciana ciake makĩrũmĩrĩra, naake Rakeli na Josefu makĩrigia. Jakubu we mwene agĩthiĩ mbere yao, akĩinamagĩrĩra akĩhuutagia thĩ maita mũgwanja, nginya agĩkuhĩrĩria mũrũ wa nyina. No rĩĩrĩ, Esau agĩteng'era kũmũtũnga, akĩmũnyiita, akĩmũhĩmbĩria na akĩmũmumunya. Nao eerĩ makĩrĩranĩra. Rĩrĩa Esau ainamũkire akĩona atumia na ciana akĩũria atĩrĩ, “Andũ aya wĩ nao-rĩ, nĩ a?” Naake Jakubu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathi wakwa! Ici nĩ ciana iria Ngai andaanahĩire nacio, akaahe nĩ ũndũ wa wega wake.” Nacio ndungata iria cia airĩĩtu na ciana ciacio igĩũka hakuhĩ, ikĩinamĩrĩra. Naake Lea na ciana ciake o taguo magĩũka hakuhĩ, makĩinamĩrĩra. Mũthiainĩ Rakeli na Josefu o nao magĩũka hakuhĩ, makĩinamĩrĩra. Naake Esau nĩoririe atĩrĩ, “Ikundi iria ingĩ ndĩracemanirie nacio-rĩ, ũrendaga kuonania atĩa nacio?” Naake Jakubu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Iraarĩ cia gũtũma njĩtĩkĩrĩke nĩwe.” No Esau akiuga atĩrĩ, “Mũrũ wa maitũ, niĩ ndĩ na indo cia kũigana; ikara na iria wĩ nacio.” Naake Jakubu akiuga atĩrĩ, “Aaca, ndagũthaitha. Angĩkorwo nĩnjĩtĩkĩrĩkĩĩte nĩwe, amũkĩra kĩheeo gĩakwa. Ngũkwĩra na ma atĩ kuona ũthiũ waku no ta kuona ũthiũ wa Ngai, amu nĩwanyamũkĩra na wendo mũnene. Ndagũthaitha amũkĩra kĩheeo kĩu ngũreeheire; Ngai nĩanjiguĩrĩire tha akaahe kĩrĩa gĩothe ingĩenda.” Jakubu agĩkĩringĩrĩria Esau nginya agĩĩtĩkĩra. Esau agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩtũthiĩ, na nĩ niĩ ngũgũtongoria.” No Jakubu agĩcookia atĩrĩ, “Wee nĩũũĩ atĩ ciana itirĩ na hinya, na ningĩ mbũri na ng'ombe iria irongithia no niĩ ndĩracirora. Ingĩhanyũkio, o na angĩkorwo no mũthenya ũmwe tu, ciothe no gũkua. Ndagũthaitha, mwathi wakwa, thiaga mbere yakwa, na niĩ njũkage o kahora, ndwaranĩĩte na mahiũ na ciana o nginya ngaagũkora Edomu.” Esau agĩkiuga atĩrĩ, “Kĩreke ngũtigĩre andũ amwe a arĩa ndĩ nao.” Naake Jakubu agĩcookia atĩrĩ, “Hatirĩ bata, amu kĩrĩa ngwendaga no gwĩtĩkĩrĩka nĩwe.” Kwoguo mũthenya o ro ũcio Esau agĩcooka Edomu. No Jakubu agĩthiĩ Sukothu, agĩaka nyũmba yake kuo, na agĩakĩra mahiũ maake ciugũ; nĩkĩo kũndũ kũu gwetirwo Sukothu. Jakubu, oimĩĩte Mesopotamia, nĩakinyire na thaayũ itũũrainĩ rĩa Shekemu bũrũriinĩ wa Kanaani, na agĩaka kambĩ yake hakuhĩ na itũũra rĩu. Handũ hau aakire, aahagũrire mbeeca cia betha igana rĩmwe kuuma kũrĩ njiarwa cia Hamori ithe wa Shekemu. Nĩakire kĩgongoona hau na agĩgĩtua Ngai, Ngai wa Isiraeli. Atĩrĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Dina, mwarĩ wa Jakubu na Lea, nĩathiire gũceerera airĩĩtu a Kanaani. Rĩrĩa Shekemu mũrũ wa Hamori ũrĩa warĩ Mũhivi aamuonire, akĩmũnyiita na hinya agĩkoma naake. Na rĩĩrĩ, Hamori nĩ we warĩ mũnene bũrũri ũcio. Na rĩĩrĩ, Shekemu nĩaguucĩrĩirio mũno nĩ mũirĩĩtu ũcio o nginya akĩigua amwendeete, na akĩgeria kũmuuha. Kwoguo Shekemu akĩĩra ithe atĩrĩ, “Nĩngwenda ũũrie ithe wa mũirĩĩtu ũyũ eetĩkĩre mwarĩ atuĩke mũtumia wakwa.” Jakubu nĩaiguire atĩ Shekemu nĩathaahĩĩtie mwarĩ, no tondũ aariũ aake maarĩ rũũru, agĩkirĩrĩria nginya magĩũka. Hamori, ithe wa Shekemu, ookire kwaria na Jakubu rĩrĩa aariũ a Jakubu moimaga rũũru. Rĩrĩa maiguire ũhoro ũcio, makĩmaka na makĩraakara mũno nĩ ũndũ wa ũguo Shekemu eekĩĩte. Shekemu nĩarumĩĩte andũ a Isiraeli tondũ wa gũkoma na mwarĩ wa Jakubu kĩa hinya. Hamori akĩĩra Jakubu atĩrĩ, “Mũrũ wakwa Shekemu nĩendeete mwarĩguo; ndagũthaitha ũreke amũhikie. Nĩtũiguithanĩrie atĩ nĩtũrĩhikagia airĩĩtu aanyu, na inyuĩ mũkahikia airĩĩtu aitũ. No mũtũũranagie na ithuĩ gũũkũ bũrũriinĩ witũ, mũikarage o harĩa mũngĩenda, mũhũũrage mbiacara mũtegwĩtigĩra, na mwĩgĩĩre na indo cianyu.” Naake Shekemu akĩĩra Jakubu na aariũ a nyina na Dina atĩrĩ, “Njĩtĩkĩraai na nĩngũmũraacĩria kĩrĩa gĩothe mũkwenda. Njĩĩraai iheeo iria ciothe mũkwenda, na mwĩtie rũraacio rũnene o ta ũrĩa mũngĩenda; nĩngũmũnengera o kĩrĩa gĩothe mũgwĩtia, mwanjĩtĩkĩria ndĩmũhikie.” Na rĩĩrĩ, tondũ Shekemu nĩekĩĩte Dina, mwarĩ wa ithe wao, ũndũ wa gĩconoko, aariũ acio a Jakubu nĩmaacookeirie Shekemu na ithe Hamori na ũhinga makĩmeera atĩrĩ, “Ithuĩ tũtingĩreka mwarĩ wa baaba ahikio nĩ mũndũ ũtarĩ mũruu; ũndũ ta ũcio ũngĩkorwo ũrĩ wa gũtũconorithia. Ithuĩ tũngĩĩtĩkĩra amũhikie angĩkorwo nĩmũkwamba kũhaanana na ithuĩ; arũme aanyu oothe maambe marue ta ithuĩ. Hĩndĩ ĩyo nĩtũgwĩtĩkĩra mũhikagie airĩĩtu aitũ, na ithuĩ tũhikagie aanyu, na tũgĩtũũranie na inyuĩ tũtuĩke andũ amwe. Mwaga kũrua, tũkuoya mũirĩĩtu witũ twĩthiĩre.” Ciugo icio ciao nĩciakenirie Hamori na mũũrũwe Shekemu. Shekemu ndateire ihinda ateekĩĩte ũguo eerirwo, amu nĩendeete mwarĩ wa Jakubu. Shekemu nĩ we waheetwo gĩtĩĩo mũno mũciĩ kwao. Nĩ ũndũ ũcio, Hamori na mũũrũwe Shekemu nĩmaathiire kĩhingoinĩ gĩa itũũra, makĩarĩria andũ itũũra rĩu makĩmeera atĩrĩ, “Andũ aya nĩ araata aitũ; rekeei matũũrage gũũkũ na mathiage o harĩa mangĩenda. Bũrũri ũyũ nĩ mũnene wa kũmaigana o nao. Rekeei tũhikagie airĩĩtu aao, nao mahikagie aitũ. No rĩĩrĩ, andũ aya megwĩtĩkĩra gũtũũrania na ithuĩ, angĩkorwo nĩtũkũruithia arũme aitũ oothe ta ũrĩa o maruĩĩte. Na githĩ mahiũ maao na indo iria ingĩ ciothe ciao itigũtuĩka ciitũ? Kĩrekeei tũiguithanĩrie atĩ no matũũranie na ithuĩ.” Andũ oothe a itũũra rĩu makĩiguithanĩria ũhoroinĩ ũcio Hamori na Shekemu moigire; arũme oothe magĩkĩrua. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa gatatũ, na nĩrĩo arũme acio oothe meehĩirwo nĩ ruwo, aariũ eerĩ a Jakubu, nĩ o Simeoni na Lawi, arĩa maarĩ a nyina ũmwe na Dina, makĩoya hiũ ciao cia njora, magĩtoonya itũũrainĩ andũ aakuo materĩgĩrĩire, makĩũraga arũme oothe. O na nĩmooragire Hamori na Shekemu, magĩcooka makĩruta Dina nyũmba gwa Shekemu, magĩĩthiĩra. Thuutha wa kũũraganwo, aariũ acio angĩ a Jakubu magĩũka magĩtaha indo itũũrainĩ rĩu nĩguo marĩhĩrie ũndũ wa thoni ũrĩa mwarĩ wa ithe wao eekĩĩtwo. Nao magĩkuua ng'ondu, mbũri, ng'ombe, ndigiri, na indo iria ingĩ ciarĩ itũũrainĩ rĩu o na iria ciarĩ mĩgũndainĩ. Maakuuire indo ciothe cia bata, magĩtaha atumia oothe na ciana, na magĩkuua indo ciothe iria ciarĩ nyũmba. Naake Jakubu nĩerire Simeoni na Lawi atĩrĩ, “Rĩu inyuĩ nĩmwandeehera thĩĩna; Akanaani, Aperizi, na andũ oothe a bũrũri nĩmekũũmena. Andũ acio mangĩcookanĩrĩra manjũkĩrĩre, niĩ na andũ aakwa oothe no kũniinwo tũngĩniinwo tondũ ndirĩ na andũ aingĩ.” No o makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ithuĩ tũtingĩĩtĩkĩra mwarĩ wa maitũ atuuo mũmaraaya.” Ngai nĩerire Jakubu atĩrĩ, “Ũkĩra ũthiĩ Betheli ũgatũũre kuo. Na rĩĩrĩ, wakinya kũu, ũnjakĩre kĩgongoona, niĩ Ngai ũrĩa wakuumĩrĩire rĩrĩa woragĩra mũrũ wa maitũguo Esau.” Kwoguo Jakubu akĩĩra andũ a mũciĩ wake, o hamwe na arĩa oothe maarĩ naake, atĩrĩ, “Eheriai ngai ng'eni iria mwĩ nacio; mwĩtheriei na mwĩhumbe nguo theru. Nĩtũkuuma gũũkũ tũthiĩ Betheli ngaakĩre Ngai kĩgongoona. Ngai ũcio nĩ we wandeithirie rĩrĩa ndarĩ na thĩĩna na no we ũtũũraga hamwe na niĩ kũrĩa guothe thiaga.” Kwoguo makĩnengera Jakubu ngai ng'eni iria maarĩ nacio na icũhĩ iria ciarĩ matũ maao. Naake, agĩcithika rungu rwa mũgandi ũrĩa warĩ hakuhĩ na Shekemu. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jakubu na aariũ aake moohire rũgendo mathiĩ, Ngai agĩtũma andũ a matũũra marĩa mamarigicĩirie manyiitwo nĩ guoya, magĩkĩaga kũmarũmĩrĩra. Jakubu na andũ aake nĩmaathiire magĩkinya Luzi bũrũriinĩ wa Kanaani. Luzi rĩu gwĩtagwo Betheli Nĩakire kĩgongoona kũu, agĩgĩĩta kũndũ kũu Ngai wa Betheli, amu kũu nĩkuo Ngai aamuumĩrĩire rĩrĩa ooragĩra mũrũ wa nyina. Naake Debora, mũreri wa Rebeka, agĩkua, agĩthikwo rungu rwa mũgandi warĩ mwena wa na kĩanda wa Betheli. Kwoguo mũtĩ ũcio ũgĩĩtwo “Mũgandi wa Maithori.” Rĩrĩa Jakubu aacookire kuuma Mesopotamia, Ngai nĩamuumĩrĩire rĩngĩ akĩmũraathima. Ngai nĩamwĩrire atĩrĩ, “Wee wĩtagwo Jakubu, no kuuma rĩu ũrĩĩtagwo Isiraeli.” Kwoguo Ngai akĩmũtua Isiraeli. Ngai akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ Ngai Mwene Hinya Wothe. Ciarana; nĩũgaatuĩka ithe wa ndũũrĩrĩ nyingĩ, o na ithe wa athamaki. Nĩngũkũhe bũrũri ũyũ ũrĩa ndaheire Aburahamu na Isaaka, o na thuuthainĩ nĩngaũhe njiarwa ciaku.” Thuutha wa ũguo, Ngai akĩmũtiga. Naake Jakubu akĩhanda ihiga rĩa kĩririkano hau Ngai aamwarĩirie, akĩrĩitĩrĩria ndibei na maguta, akĩrĩamũra. Kwoguo agĩtua handũ hau Betheli. Jakubu na andũ aake nĩmoimire Betheli. Na rĩĩrĩ, marĩ o haraaya na Efiratha, ihinda rĩa Rakeli rĩa kũheeo mwana nĩrĩakinyire, naake akĩgĩa na thĩĩna wa gũciara. Rĩrĩa ruwo rwa gũcĩara rwarĩ rũnene biũ, mũtumia ũrĩa wamũciarithagia akĩmwĩra atĩrĩ, “Rakeli, ndũgeetigĩre, waheeo kahĩĩ kangĩ.” No rĩĩrĩ, Rakeli nĩgũkua aakuaga, no atanatuĩkana, agĩtua kaana kau Benoni, no ithe agĩgatua Benjamini. Rakeli akua aathikirwo mũkĩrainĩ wa njĩra ya gũthiĩ itũũrainĩ rĩa Efiratha, rĩrĩa rĩu rĩĩtagwo Bethilehemu. Jakubu nĩahandire ihiga rĩa kĩririkano, na nginya ũũmũũthĩ ihiga rĩu rĩtũire rĩonanagia mbĩĩrĩra ya Rakeli. Jakubu nĩathiire na mbere na rũgendo, akĩamba hema yake mwena ũũrĩa ũngĩ wa mũnaara wa Ederi. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jakubu aatũũraga bũrũriinĩ ũcio, Reubeni nĩakomire na Biliha ũrĩa warĩ mũtumia wa kũigwo wa ithe, na ithe akĩmenya ũndũ ũcio. Jakubu aarĩ ithe wa aariũ ikũmi na eerĩ. Aariũ a Lea maarĩ: Reubeni (irigithaathi rĩa Jakubu), Simeoni, Lawi, Juda, Isakaru, na Zebuluni. Nao aariũ a Rakeli maarĩ: Josefu na Benjamini. Nao aariũ a Biliha ndungata ya Rakeli ya mũirĩĩtu maarĩ Dani na Nafutali. Nao aariũ a Zilipa ndungata ya Lea ya mũirĩĩtu maarĩ Gadi na Asheri. Aariũ acio a Jakubu maaciarĩirwo Mesopotamia. Na rĩĩrĩ, Jakubu nĩathiire Mamure, hakuhĩ na Heburoni, kũrĩ ithe Isaaka. Heburoni nĩkuo Aburahamu na Isaaka maatũũraga tene marĩ ageni. Isaaka aakuire e wa mĩaka igana na mĩrongo ĩnaana (180). Aakuire e mũkũrũ mũno, na agĩthikwo nĩ aariũ aake Esau na Jakubu. Ici nĩcio njiarwa cia Esau ũrĩa wĩtagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Edomu. Esau aahikĩĩtie atumia Akanaani na nĩ o: Ada, mwarĩ wa Eloni ũrĩa Mũhiti; na Oholibama, mwarĩ wa Ana mũrũ wa Zibeoni ũrĩa Mũhivi; na Basemathi mwarĩ wa Ishumaeli na nĩ mwarĩ wa nyina na Nebaiothi. Ada aaciarire Elifazi, Basemathi agĩciara Reueli, naake Oholibama agĩciara Jeushi, Jalamu na Kora. Aariũ acio oothe a Esau maaciarĩirwo bũrũriinĩ wa Kanaani. Na rĩĩrĩ, Esau nĩakĩoire atumia aake, ciana ciake na andũ oothe a mũciĩ wake, o hamwe na mahiũ maake na indo ciothe iria aathũkũmĩĩte bũrũriinĩ wa Kanaani, akĩeherera mũrũ wa nyina Jakubu, agĩthiĩ bũrũri ũngĩ. Oimire kuo nĩ tondũ kũrĩa we na Jakubu maatũũraga gũtiamaiganaga; maarĩ na mahiũ maingĩ, na matingĩakĩhotire gũthiĩ na mbere gũikara hamwe. Kwoguo Esau agĩtũũra bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Edomu. Ici nĩcio njiarwa cia Esau, ithe wa Aedomu: Naake mũtumia wa Esau ũrĩa wetagwo Oholibama, ũrĩa warĩ mwarĩ wa Ana mũrũ wa Zibeoni, aamũciarĩire aariũ atatũ: Jeushi, Jalamu na Kora. Ici nĩcio mbarĩ iria cioimire harĩ Esau. Mũrũ wa Esau wa mbere ũrĩa wetagwo Elifazi nĩ we warĩ ithe wa mbarĩ ya Temani, Omari, Zefo, Kenazi, Kora, Gatamu, na Amaleki. Mbarĩ icio ciothe cioimĩĩte harĩ mũtumia wa Esau ũrĩa wetagwo Ada. Mũrũ wa Esau ũrĩa wetagwo Reueli nĩ we warĩ ithe wa mbarĩ ya Nahathu, Zera, Shama, na Miza. Mbarĩ icio ciothe cioimĩĩte harĩ mũtumia wa Esau ũrĩa wetagwo Basemathi. Ici nĩcio mbarĩ cia Esau na mũtumia wake Oholibama, mwarĩ wa Ana: Jeushi, Jalamu, na Kora. Mbarĩ icio ciothe cioimĩĩte harĩ Esau. Lotani aarĩ ithe wa mbarĩ ya Hori na ya Hemani. (Lotani aarĩ na mwarĩ wa nyina wetagwo Timina) Shobali aarĩ ithe wa mbarĩ ya Alivani, Manahathu, Ebali, Shefo, na ya Onamu. Zibeoni aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Aia na Ana. (Ũyũ nĩ Ana ũrĩa wonire ithima cia maaĩ mahiũ werũinĩ akĩrĩithia ndigiri cia ithe.) Ana aarĩ ithe wa Dishoni na mũirĩĩtu wetagwo Oholibama. Dishoni aarĩ ithe wa mbarĩ ya Hemudani, Eshibani, Ithirani, na ya Cherani. Ezeri nĩ we warĩ ithe wa mbarĩ ya Bilihani, Zaavani, na ya Akani. Dishani aarĩ ithe wa mbarĩ ya Uzu na ya Arani. Jakubu nĩathiire na mbere gũtũũra bũrũriinĩ wa Kanaani ũrĩa ithe aathaamĩire, na rũũrũ nĩruo rũgano rwa mũciĩ wa Jakubu. Josefu e mũndũ wa mĩaka ikũmi na mũgwanja aarĩithagia ng'ondu na mbũri cia ithe e hamwe na aariũ a ithe, na aariũ a atumia a kũigwo a ithe, nĩ o Biliha na Zilipa. Na rĩĩrĩ, Josefu nĩacuukaga aariũ a ithe meeka ũũru. Na rĩĩrĩ, Jakubu nĩendeete Josefu makĩria ma ũrĩa eendeete aariũ acio angĩ aake, tondũ aamũciarĩĩte e mũkũrũ. Nĩamũtumĩire nguo ndaaya ng'emie. No rĩĩrĩ, aariũ a ithe moona atĩ ithe nĩendeete Josefu makĩria ma ũrĩa aameendeete, nĩmaathũũrire Josefu ũguo atĩ matiamwaragĩria wega. Hĩndĩ ĩmwe Josefu nĩarootire, na akĩĩra aariũ a ithe kĩrooto kĩu, nao magĩkĩrĩrĩria kũmũthũũra. Aameerire atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai ũrĩa ndĩrarootire: ithuothe tũroohaga itĩĩa cia ngano twĩ mũgũnda, na rĩĩrĩ, gĩtĩĩa gĩakwa kĩrarũũgama kĩĩhandĩĩte, nacio cianyu iragĩthiũrũrũkĩria irakĩinamĩrĩra.” Nao aariũ a ithe makĩmũũria atĩrĩ, “Ũgwĩciiria atĩ nĩũgũtuĩka mũthamaki ũtwathage?” Magĩkĩmũmena makĩria nĩ ũndũ wa irooto ciake, o na nĩ ũndũ wa ũrĩa aamacuukaga. Ningĩ Josefu nĩarootire rĩngĩ, naake akĩĩra aariũ a ithe kĩrooto kĩu. Aameerire atĩrĩ, “Ndĩrarootire, ndĩroona riũa, mweri, na njata ikũmi na ĩmwe inyinamĩrĩire.” O na nĩerire ithe kĩrooto kĩu na ithe akĩmũkũũma akĩmũũria atĩrĩ, “Kĩu nĩ kĩrooto kĩa mũthemba ũrĩkũ? Ũgwĩciiria atĩ maitũguo, aariũ a thooguo, o na niĩ tũgũũka tũkũinamĩrĩre?” Aariũ a ithe nĩmaamũiguĩrĩire ũiru, no ithe nĩaikarire agĩciiragia ũhoro ũcio wothe. Hĩndĩ ĩmwe aariũ a ithe na Josefu nĩmaathiĩte gũkuhĩ na Shekemu kũrĩithia mahiũ ma ithe. Jakubu akĩĩra Josefu atĩrĩ, “Nĩngwenda ũthiĩ Shekemu kũrĩa aariũ a thooguo mararĩithia.” Josefu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ nĩngũthiĩ.” Ithe akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkarore kana aariũ a thooguo marĩ o ro ho o wega o hamwe na mbũri; ũcooke ũũke ũnjĩĩre.” Kwoguo ithe akĩmũtũma kuuma gĩtuamba kĩa Heburoni. Josefu nĩakinyire Shekemu, na rĩrĩa oorũũraga kũu werũinĩ, mũndũ ũmwe akĩmuona akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ ũracaria?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndĩracaria aariũ a baaba mararĩithia gũũkũ. No ũnjĩĩre kũrĩa marĩ?” Naake mũndũ ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩmoimĩĩte gũũkũ. Njiguire makiuga atĩ megũthiĩ Dothani.” Kwoguo Josefu agĩthiĩ gũcaria aariũ a ithe, akĩmakora Dothani. Nao makĩmuona arĩ haraaya, na atanakinya harĩ o, magĩcookania ndundu mamũũrage. Maakĩĩranire atĩrĩ, “Ũrĩa mũrooti ũrĩa. Atĩrĩĩrĩ, rekeei tũmũũrage tũmũikie irima rĩmwe rĩa marima maya. Tũcooke tũthiĩ tuuge atĩ arĩirwo nĩ nyamũ ya gĩthaka, tũkĩone irooto ciake igaatuĩka atĩa.” Rĩrĩa Reubeni aiguire ũrĩa moigaga agĩkĩgeria kũmũhonokia, akĩmeera atĩrĩ, “Rekeei tũtige kũmũũraga. Mũikiei irima gũũkũ werũinĩ e muoyo.” Oigire ũguo o akĩenda kũmũhonokia acooke amũcookerie ithe. Josefu akinya harĩa aariũ a ithe maarĩ, makĩmũruta nguo yake ĩrĩa ndaaya ng'emie, magĩcooka makĩmuoya makĩmũikia irima rĩa gĩthima kĩahũĩte maaĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maarĩaga makĩona gĩkundi kĩa Aishumaeli me rũgendoinĩ rwa kuuma Gileadi maroreete Misiri. Ngamĩĩra ciao nĩciakuuĩĩte indo nungi wega o hamwe na ũũkĩ wa manemane. Juda agĩkĩĩra aariũ a ithe atĩrĩ, “ Tũkuona uumithio ũrĩkũ, tworaga mũrũ wa baaba na twage kuumbũra? Rekeei tũmwendie kũrĩ Aishumaeli aya. Rekeei tũtige kũmũũraga amu we nĩ mũrũ wa baaba, na tũrĩ a mũthiimo ũmwe.” Aariũ a ithe nĩmaiguithanĩirie naake. Rĩrĩa ahũũri mbiacara a kuuma Midiani maahĩtũkagĩra hau, aariũ a ithe makĩmũguucia kuuma irima makĩmwendia kũrĩ Aishumaeli icunjĩ cia betha mĩrongo ĩĩrĩ, nao makĩmũkuua makĩmũtwara Misiri. Rĩrĩa Reubeni aacookire irimainĩ rĩa gĩthima agĩkora Josefu ndarĩ ho, agĩtembũranga nguo ciake nĩ ũndũ wa kĩeha. Agĩcooka kũrĩ aariũ a ithe akĩmooria atĩrĩ, “Niĩ ngũrora na kũ, na mwanake ndarĩ irimainĩ?” Nao magĩthĩnja mbũri, makĩrinda nguo ĩrĩa ya Josefu thakameinĩ ya mbũri ĩyo. Magĩcooka magĩtwarĩra ithe nguo ĩyo makĩmũũria atĩrĩ, “Nguo ĩno tũroonire-rĩ, hiihi nĩ ya mũũrũguo?” Nĩamĩmenyire na agĩkiuga atĩrĩ, “Ĩĩ ĩno nĩ nguo yake! Nyamũ ya gĩthaka nĩ yo ĩramũrĩire. Nĩ ma rĩu Josefu ndarĩ ho!” Jakubu nĩatembũrangire nguo ciake nĩ kĩeha, na akĩyoha nguo ya ikũnia njohero agĩcakaĩra mũũrũwe matukũ maingĩ. Ciana ciake ciothe cia aanake na cia airĩĩtu nĩciageririe kũmũũmĩrĩria, nowe akĩrega kũũmĩrĩrio agĩciĩra atĩrĩ, “Niĩ ngaikũrũka kũrĩa akuũ mathiaga o ngĩcakayagĩra mũrũ wakwa.” Kwoguo agĩthiĩ na mbere gũcakaĩra mũũrũwe Josefu. Na rĩĩrĩ, Amidiani makinya Misiri meendirie Josefu kũrĩ Potifaru, ũmwe wa atongoria a mũthamaki wa Misiri, warĩ mũnene wa arangĩri. Na rĩĩrĩ, ihinda rĩu Juda agĩtiga aariũ a ithe agĩthiĩ kwĩ mũndũ wetagwo Hira, warĩ wa kuuma itũũra rĩa Adulamu. Na e kũu nĩonanire na mũirĩĩtu Mũkanaani mwarĩ wa Shua, akĩmũhikia. Mũirĩĩtu ũcio nĩamũciarĩire kaana ga kahĩĩ agĩgatua Eri. Nĩacookire akĩgĩa nda rĩngĩ agĩciara kaana ga kahĩĩ agĩgatua Onani. Thuutha ũcio agĩciara kaana kangĩ ga kahĩĩ agĩgatua Shela. Kahĩĩ kau gagĩciarwo Juda aarĩ Akizibu. Na rĩĩrĩ, Juda nĩagũrĩire mũũriũ wa irigithaathi Eri mũtumia wetagwo Tamaru. Mĩtugo ya Eri yarĩ mĩũru, na ĩgĩkĩraakaria MWATHANI, na kwoguo MWATHANI akĩmũũraga. Juda nĩakĩĩrire mũrũ wa nyina na Eri ũrĩa wetagwo Onani atĩrĩ, “Thiĩ ũgakome na mũtumia ũcio ũratigirwo nĩ mũrũ wa maitũguo, nĩ geetha mũrũ wa maitũguo agĩe na njiarwa.” No rĩĩrĩ, Onani nĩamenyire atĩ ciana icio itigaatuĩka ciake, na kwoguo rĩrĩa akoma na mũtumia ũcio wa mũrũ wa nyina, agaita hinya wake thĩ nĩ geetha mũrũ wa nyina ndakaanagĩe na njiarwa. Ũndũ ũcio eekaga nĩwaraakaririe MWATHANI, o naake MWATHANI akĩmũũraga. Juda agĩkĩĩra Tamaru mũtumia wa mũũrũwe atĩrĩ, “Cooka gwa thooguo nginya rĩrĩa mũũriũ wakwa Shela akaagimara.” Aamwĩrire ũguo tondũ nĩetigagĩra o naake Shela ahota kũũragwo ta aariũ a nyina. Kwoguo Tamaru agĩcooka gwa ithe. Thuutha wa matukũ manyiinyi mũtumia wa Juda ũrĩa warĩ mwarĩ wa Shua agĩkua. Na rĩĩrĩ, Juda aaniina matukũ ma gũcakaya, we na mũraata wake wetagwo Hira wa kuuma Adulamu makĩerekera Timina kũrĩa ng'ondu ciake cienjagĩrwo. Tamaru nĩerirwo nĩ mũndũ atĩ ithe wa mũthuuriwe eerekeire Timina kwenja ng'ondu ciake. Kwoguo Tamaru akĩruta nguo iria eehumbĩĩte cia kuonania atĩ we aarĩ mũtumia wa ndigwa, agĩĩkĩra ingĩ, agĩcooka akĩĩhumbĩra ũthiũ na cuka, agĩthiĩ kĩhingoinĩ kĩa Enaimu, itũũra rĩarĩ njĩrainĩ ya gũthiĩ Timina. Eekire ũguo nĩ ũndũ nĩamenyaga wega atĩ Shela, mũũriũ ũrĩa mũnyiinyi biũ wa Juda, nĩatuĩkĩĩte mũgima, na nĩagirĩĩtio amũhikie. Rĩrĩa Juda aamuonire, eeciiririe atĩ nĩ mũmaraaya, amu Tamaru nĩehumbĩrĩĩte ũthiũ. Nĩagĩthiire harĩ we mũkĩrainĩ wa njĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka ngakome nawe.” (Akĩmwĩra ũguo ndamenyaga atĩ nĩ mũtumia wa mũũrũwe.) Naake akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkũũhe kĩ nĩguo ũkome na niĩ?” Naake Juda akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩngũneana kabũri kamwe kuuma rũũruinĩ rwakwa ũreeherwo.” Naake Tamaru akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngwĩtĩkĩra angĩkorwo nĩũkũũnengera kĩndũ gĩa gwĩkũũra kĩrĩa ngũikara nakĩo nginya rĩrĩa ũkaaneana kabũri kau.” Naake Juda akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda ngũnengere kĩ ũikare nakĩo nginya hĩndĩ ĩyo?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndigĩra gĩcũhĩ kĩu kĩ na rĩĩtwa rĩaku na kĩrengeeri gĩakĩo, na rũthanju rũu ũkuuĩĩte.” Naake Juda akĩmũnengera, agĩkoma na Tamaru, naake akĩgĩa nda. Nĩakĩinũkire mũciĩ akĩruta cuka ũrĩa ehumbĩrĩĩte naguo ũthiũ, na akĩruta nguo icio eekĩrĩĩte, agĩĩkĩra nguo iria eehumbaga cia kuonania atĩ we aarĩ mũtumia wa ndigwa. Rĩrĩa Juda aatũmire Hira atwarĩre mũtumia ũcio kabũri, naake amũnengere indo icio aamũtigĩire, Hira ndamuonire. Nĩoririe andũ amwe a kũu Enaimu atĩrĩ, “Mũmaraaya ũrĩa ũraarĩ haaha mũkĩrainĩ wa njĩra-rĩ, e kũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Haaha hatirĩ haakorwo mũmaraaya.” Nĩagĩcookire kũrĩ Juda akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndinamuona, na andũ a kũu manjĩĩrire atĩ hau hatirĩ haakorwo mũmaraaya.” Juda agĩkiuga atĩrĩ, “Reke aikare na indo icio, amu tũtikwenda andũ matũthekerere. Niĩ nĩndĩrakũnengerire kabũri gaaka ũmũtwarĩre, no ndũnamũkora.” Mĩeri ĩtatũ yathira, Juda aakĩĩrwo atĩrĩ, “Tamaru, ũrĩa mũtumia wa mũũrũguo, atũũraga ahũũraga ũmaraaya na rĩu e na nda.” Juda akiuga atĩrĩ, “Muumiei nja agacinwo!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa oimagio nja, agĩgĩtũmanĩra ithe wa mũthuuriwe akeerwo atĩrĩ, “Nda ĩno ndĩ nayo nĩ ya mũndũ ũrĩa mwene indo ici. Rora gĩcũhĩ gĩĩkĩ kĩ na rĩĩtwa na kĩrengeeri gĩakĩo, o na rũthanju, wone nĩ cia ũ.” Juda agĩcimenya agĩkiuga atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ ndahĩtĩĩtie, nĩ niĩ hĩtĩĩtie. Nĩndaagire kũmũnengera mũrũ wakwa Shela amũhikie.” Juda ndacookire gũkoma naake rĩngĩ. Ihinda rĩake rĩa kũgĩa mwana rĩakinya, nĩkwamenyekire atĩ egũciara mahatha. Na rĩrĩa aaciaraga, kaana kamwe gakĩruta guoko; naake mũtumia ũrĩa wamũciarithagia akĩoya karũrigi gatuune agĩkooha guoko akiuga atĩrĩ, “Gaaka nĩ ko irigithaathi.” No kahĩĩ kau gagĩcookia guoko na thĩinĩ, mũrũ wa nyina akiuma mbere. Naake mũtumia ũcio wamũciarithagia akiuga atĩrĩ, “Tuuge ũguo nĩguo wee ũkũhatĩkana ũkoima!” Gagĩtuuo Perezu. Naake mũrũ wa nyina agĩcooka agĩciarwo e na rũrigi rũtuune guoko, agĩtuuo Zera. Atĩrĩĩrĩ, Aishumaeli maatwarire Josefu Misiri makĩmwenderia Potifaru, ũmwe wa atongoria a mũthamaki wa Misiri, warĩ mũnene wa arangĩri. MWATHANI aarĩ hamwe na Josefu, na nĩagĩtũmire agaacĩre. Agĩtũũra kwa mũnene ũcio wake Mũmisiri, ũrĩa o naake wonaga atĩ MWATHANI aarĩ hamwe na Josefu, na nĩagĩtũmaga ũrĩa wothe Josefu eekaga ũgaacire. Kwoguo Potifaru nĩakenirio nĩ Josefu, na agĩkĩmũtua wa kũmũtungatagĩra we mwene, o na akĩmũtua mũnene wa mũciĩ wake na wa indo ciake ciothe. Kuuma hĩndĩ ĩyo, MWATHANI akĩraathima mũciĩ o hamwe na indo cia Mũmisiri ũcio iria ciarĩ mũciĩ na iria ciarĩ mĩgũndainĩ nĩ ũndũ wa Josefu. Kwoguo Potifaru akĩnengera Josefu wĩra wa kũrũmbũyania na indo ciake ciothe; we ndarĩ ũndũ aarũmbũyanagia naguo tiga o irio cia nda yake. Josefu aarĩ mũndũ wonekaga e na kĩũga kĩega, na aarĩ mũthaka. Thuutha wa matukũ manyiinyi, mũtumia wa mwathi wake, akĩambĩrĩria kwĩrirĩria Josefu, agĩkĩmwĩra atĩ akome naake. No Josefu akĩrega akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndarũmbũyanagia na ũndũ o na ũrĩkũ wa mũciĩ tondũ ndĩ gũũkũ. Nĩanduĩte nũmbũyanagie na indo ciake ciothe. Niĩ-rĩ, ndĩ na ũnene wothe mũciĩinĩ ũyũ o ta ũrĩa we mwene e naguo, na ndarĩ kĩndũ o na kĩmwe angirĩĩtie tiga o wee wiki tondũ wĩ mũtumia wake. Rĩu-rĩ, no njĩke ũndũ wa waganu ta ũcio, na ndiĩhie mbere ya Ngai?” Na rĩĩrĩ, o na gũtuĩka mũtumia ũcio nĩaringagĩrĩria Josefu mũthenya o mũthenya, Josefu ndeetĩkĩrire kũmũkuhĩhĩria kana gũkoma naake. No rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Josefu nĩathiire nyũmba kũruta wĩra wake, na kũu nyũmba thĩinĩ gũtiarĩ mũruti ũngĩ wa wĩra. Mũtumia ũcio akĩmũnyiita nguo, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka ũkome na niĩ.” No Josefu akĩũra akiuma nja, agĩtiga mũtumia ũcio anyiitĩĩte nguo ĩyo yake. Rĩrĩa mũtumia ũcio oonire atĩ Josefu nĩora atiga nguo yake, agĩĩta ndungata ciake iria ciamũtungatagĩra kũu nyũmba agĩciĩra atĩrĩ, “Taroraai muone ũrĩa Mũhibirania ũrĩa mũthuuri wakwa aatũreeheire gũũkũ mũciĩ atũnyararĩĩte! Atoonya gwakwa, ageria kũũnyiita na hinya, na niĩ ndathanda mbu. Aigua ndathanda mbu, oora oima nja, andiga nyiitĩĩte nguo yake.” Mũtumia ũcio agĩkĩiga nguo ĩyo nginya rĩrĩa mũnene wa Josefu ookire. Agĩkĩmũhe ũhoro ũcio ta ũũ: “Ndungata ĩrĩa ya Mũhibirania wareehire gũũkũ, ĩgũũkĩĩte kũrĩa ngomaga gũũthaakia. Rĩrĩa thandire mbu, yora yoima nja yandiga nyiitĩĩte nguo ĩno ya yo.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũnene wa Josefu aiguire ũhoro ũcio aaheirwo nĩ mũtumia wake, akĩraakara mũno. Agĩkĩnyiita Josefu akĩmũikia njeera kũrĩa oohwo a mũthamaki maikagio, agĩikara kuo. No MWATHANI aarĩ hamwe na Josefu, agĩkĩmũraathima, na kwoguo mũrangĩri wa njeera nĩakenirio nĩ Josefu. Mũnene wa njeera agĩgĩtua Josefu mũnene wa oohwo acio angĩ oothe, na mũrori wa maũndũ moothe marĩa meekagwo kũu njeera. Mũnene wa njeera ndabataragio nĩkũrora ũndũ o na ũrĩkũ ũrĩa wehokeirwo Josefu, amu MWATHANI aarĩ hamwe na Josefu, na nĩatũmaga agaacĩre maũndũinĩ moothe marĩa eekaga. Thuutha ũcio, mũtwarĩri mũthamaki wa Misiri gĩa kũnyua na mũnene wa arugi mĩgate makĩhĩtĩria mũthamaki. Mũthamaki nĩaraakaririo nĩ anjaama acio eerĩ, akĩmaikia njeera ĩrĩa yarĩ nyũmba kwa mũnene wa arangĩri, o kũrĩa Josefu aarĩ. Mũnene wa arangĩri agĩgĩtua Josefu wa kũmatungatagĩra, nao magĩgĩikara njeera kwa ihinda inene. Na rĩĩrĩ, ũtukũ ũmwe me kũu njeera mũtwarĩri mũthamaki wa Misiri gĩa kũnyua na mũmũrugĩri mĩgate nĩmaarootire o mũndũ kĩrooto gĩake, na o kĩrooto kĩarĩ na ũrĩa kĩoigaga. Rĩrĩa Josefu ookire kũrĩ o kĩrooko, akĩona andũ acio eerĩ me na kĩeha, akĩmooria atĩrĩ, “Mũroonekana mwĩ na kĩeha ũguo nĩkĩ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũrarootire o mũndũ kĩrooto gĩake, na gũũkũ gũtirĩ mũndũ wa gũtũtaũrĩra irooto icio.” Naake Josefu akĩmeera atĩrĩ, “Na githĩ Ngai ti we ũheanaga ũhoti wa gũtaũra irooto? Ndamũthaitha tanjĩĩraai irooto icio.” Mũnene wa atwarĩri mũthamaki gĩa kũnyua akĩmwĩra atĩrĩ, “Kĩrootoinĩ gĩakwa ndĩroonire mũthabibũ mbere yakwa wĩ na honge ithatũ. Rĩrĩa ũrarutire mahuti, kĩro kĩroimĩra, na imanjika cia thabibũ irerua. Ndĩranyiitĩĩte gĩkombe kĩa mũthamaki na mooko, na kwoguo ndirooya thabibũ icio ndĩracihihĩra gĩkombeinĩ kĩu gĩake ndĩramũnengera.” Josefu akĩmwĩra atĩrĩ, “Kĩrooto kĩu kĩroiga ũũ: honge icio ithatũ nĩ mĩthenya ĩtatũ. Thuutha wa mĩthenya ĩtatũ, mũthamaki nĩegũkuohera, akũrekererie, na agũcookie wĩrainĩ waku. Ũrĩmũnengagĩra gĩkombe gĩake o ta ũrĩa wamũnengagĩra rĩrĩa warĩ mũmũtwarĩri gĩa kũnyua. Na rĩĩrĩ, maũndũ maaku maagĩra-rĩ, ndagũthaitha ũkandirikana ũnjiguĩre tha, ũnjarĩrĩrie kũrĩ mũthamaki nĩ geetha ndutwo gũũkũ njeera. Amu niĩ, nĩkũiywo ndaiyirwo kuuma bũrũri wa Ahibirania, na o na gũũkũ Misiri ndirĩ ũndũ ndeekĩĩte wa gũtũma njikio njeera.” Rĩrĩa mũnene wa arugi mĩgate aiguire mũtaũrire wa kĩrooto kĩu warĩ mwega, akĩĩra Josefu atĩrĩ, “Na niĩ nĩndĩrarootire ũũ: Ndĩrakuuĩĩte ikabũ ithatũ cia mĩgate na mũtwe. Gĩkabũ kĩrĩa kĩraarĩ igũrũ biũ nĩkĩo kĩraarĩ na mĩgate ya mĩthemba yothe ya kũrĩĩo nĩ mũthamaki, nacio nyoni nĩkũrĩa irarĩaga mĩgate ĩyo.” Naake Josefu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kĩrooto kĩu gĩaku kĩroiga ũũ: ikabũ icio ithatũ nĩ mĩthenya ĩtatũ. Thuutha wa mĩthenya ĩtatũ, mũthamaki nĩegũkũrekereria, no aathane ũtinio mũtwe! Acooke agũcuurie mũtĩinĩ, nacio nyoni irĩe nyama cia mwĩrĩ waku.” Na rĩĩrĩ, mũthenya wa gatatũ kuuma hĩndĩ ĩyo warĩ wa gũkũngũĩra gũciarwo kwa mũthamaki, naake agĩgĩthondekera njaama ciake ciothe iruga. Agĩcooka akĩrekereria mũnene wa amũtwarĩri gĩa kũnyua na mũnene wa amũrugĩri mĩgate makĩreehwo mbere ya njaama ciake. Naake agĩcookia mũnene wa amũtwarĩri gĩa kũnyua wĩra ũrĩa warĩ wake, no mũnene wa amũrugĩri mĩgate akĩmũcuuria mũtĩ igũrũ. Gwekĩkire o ta ũrĩa Josefu aamataũrĩire irooto ciao. No rĩĩrĩ, mũnene ũcio wa atwarĩri mũthamaki gĩa kũnyua ndacookire kũririkana Josefu; aariganĩirwo nĩ we biũ. Thuutha wa mĩaka ĩĩrĩ, mũthamaki nĩarootire, akĩona arũũgamĩĩte rũteereinĩ rwa rũũĩ rwa Nailo, na kũu rũũĩinĩ gũkiumĩra ng'ombe mũgwanja nyoroku na noru, ikĩambĩrĩria kũrĩa nyeki. Nĩhaacookire hakiumĩra ng'ombe ingĩ mũgwanja hĩnju mũno o nginya ikoimĩria mahĩndĩ. Nacio ikĩrũũgama hau haarĩ ng'ombe icio ingĩ rũteereinĩ rwa rũũĩ, ikĩrĩa ng'ombe iria ciarĩ nyoroku na noru. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki akĩgurumũka kuuma toro. Nĩacookire akĩhĩtwo nĩ toro rĩngĩ akĩroota kĩrooto kĩngĩ kĩahaanaga ta ũũ: nĩonire ngira mũgwanja cia ngano njega mũno ciyũire ngano ikũrĩĩte kamũtĩinĩ kamwe ka ngano. Thuutha wacio nĩacookire akĩona ngira ingĩ mũgwanja, hinyaru na icinĩĩtwo nĩ rũhuuho rwa werũ, igĩkũra. Ngira icio mũgwanja hinyaru ikĩmeria iria ciarĩ njega na njiyũru. Mũthamaki akĩgurumũka kuuma toro, na akĩmenya atĩ nĩkũroota aarootaga. Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ nĩamakĩĩte, na kwoguo agĩtũmana gũgeetwo ago oothe na andũ arĩa oothe oogĩ a Misiri. Agĩkĩmeera irooto icio ciake, no gũtirĩ o na ũmwe wahotire kũmũtaũrĩra ũrĩa cioigaga. Naake mũnene wa atwarĩri mũthamaki gĩa kũnyua akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ nĩndaririkana mahĩtia maakwa. Rĩrĩa niĩ na mũnene wa akũrugĩri mĩgate twakũraakarĩĩtie ũgĩtũikia njeera kwa mũnene wa arangĩri-rĩ, ũtukũ ũmwe, ithuerĩ nĩtwarootire o mũndũ kĩrooto kĩarĩ na ũrĩa kĩoigaga. Kũu twarĩ, nĩkwarĩ Mũhibirania mwĩthĩ, warĩ ndungata ya mũnene wa arangĩri. Twamwĩra irooto icio ciitũ nĩatũtaũrĩire ũrĩa cioigaga o mũndũ kũringana na kĩrooto gĩake. Na o ta ũrĩa aatũtaũrĩire noguo gwatuĩkire; nĩwanjokirie wĩrainĩ wakwa, no mũnene wa akũrugĩri mĩgate ũgĩathana aitwo.” Mũthamaki nĩatũmanĩire Josefu ageetwo, naake agĩkĩreehwo narua mũno kuuma njeera. Arĩĩkia kwenja nderu na gwĩkĩra nguo ingĩ, agĩũka mbere ya mũthamaki. Mũthamaki agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ndĩrarootire, na gũtirĩ mũndũ ũhoteete gũtaũra ũrĩa kĩrooto kĩu kĩroigaga. Nĩnjĩrĩĩtwo atĩ wee ũngĩigua ũrĩa mũndũ arooteete, no ũmũtaũrĩre.” Josefu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ti niĩ ndaũraga, no Ngai nĩegũkũhe ũtaũri mwega.” Mũthamaki agĩkĩĩra Josefu atĩrĩ, “Ndĩrarootire ndĩroona ndũũgamĩĩte rũteereinĩ rwa rũũĩ rwa Nailo, nacio ng'ombe mũgwanja noru na nyoroku iroimĩra rũũĩinĩ, irambĩrĩria kũrĩa nyeki. Thuutha ũcio, ng'ombe ingĩ mũgwanja hĩnju o nginya mahĩndĩ makoimĩra, nacio iroimĩra. Niĩ ndirĩ ndoona ng'ombe ta icio bũrũriinĩ wothe wa Misiri. Ng'ombe iria hĩnju irooka irarĩa icio iraarĩ noru. No rĩĩrĩ, o na ciacirĩa, gũtirĩ mũndũ ũngĩramenyire atĩ nĩirĩĩte tondũ iraarĩ njũru o ta ũrĩa irahaanaga itanacirĩa. Hĩndĩ ĩyo ndĩragurumũka kuuma toro. Ningĩ nĩndĩrarootire ndĩroona ngira mũgwanja njega cia ngano i njiyũru igikũra kamũtĩinĩ kamwe ka ngano. Ndĩracooka ndĩroona ngira ingĩ mũgwanja nyũmanĩrĩru, hinyaru na icinĩĩtwo nĩ rũhuuho rwa werũ, igĩkũra. Ngira icio iraarĩ hinyaru irameria icio iraarĩ njega. Nĩnjĩrĩĩte ago irooto icio na gũtirĩ o na ũmwe ũhoteete kũndaũrĩra ũrĩa iroiga.” Josefu akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Irooto icio cierĩ iraaria ũhoro ũmwe, Ngai nĩakũguũrĩirie ũrĩa egwĩka. Ng'ombe icio noru mũgwanja nĩ mĩaka mũgwanja, na o na ngira icio mũgwanja njega no mĩaka mũgwanja; cierĩ iroiga o ũndũ ũmwe. Ng'ombe icio hĩnju i na mahĩndĩ moimĩru iracookire iroimĩra, o hamwe na ngira icio ingĩ mũgwanja hinyaru na icinĩĩtwo nĩ rũhuuho rwa werũ, nĩ mĩaka mũgwanja ya ng'aragu. No ta ũrĩa ngwĩrire; Ngai nĩakũguũrĩirie ũrĩa egwĩka. Atĩrĩĩrĩ, nĩgũgũkorwo na mĩaka mũgwanja ya bũũthi thĩinĩ wa bũrũri wothe wa Misiri, no thuutha wa ũguo nĩgũgaakorwo na mĩaka ĩngĩ mũgwanja ya ng'aragu, na mĩaka yothe ya bũũthi nĩkaariganĩra, amu ng'aragu nĩgaathũũkia bũrũri wothe wa Misiri. Mĩaka ĩyo ya bũũthi ĩkaariganĩra o biũ, tondũ ng'aragu ĩrĩa ĩgooka ĩgaakorwo ĩ nene mũno. Ũhoro wa gũcookera kĩrooto gĩaku na njĩra ĩngĩ nĩwakuonania atĩ ũcio nĩ ũndũ Ngai ahaarĩirie, na nĩegũtũma wĩkĩke o narua. “Kwoguo no mũhaka ũthuure mũndũ mũũgĩ na wĩ na ũmenyo ũmũtue mũrori wa bũrũri. Ningĩ no mũhaka ũthuure anjaama angĩ akuoyaga gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithaano kĩa magetha ma bũrũri wa Misiri mĩaka ĩyo mũgwanja ya bũũthi. Meere moonganie irio icio ciothe mĩaka ĩyo ya bũũthi ĩrooka, na ũmaathe maciige matũũrainĩ na macirangagĩre. Irio icio igaakorwo irĩ mũthiithũ wa andũ a bũrũri wa mĩaka ĩyo ĩngĩ mũgwanja ya ng'aragu ĩrĩa ĩgooka bũrũriinĩ wa Misiri. Weka ũguo andũ matikaahũũta.” Mũthamaki na njaama ciake magĩkĩigua ũhoro ũcio ũrĩ mwega. Naake mũthamaki agĩgĩciĩra atĩrĩ, “Gũtirĩ hĩndĩ tũkoona mũndũ ũngĩ mwega gũkĩra Josefu, mũndũ wĩ na roho wa Ngai thĩinĩ wake.” Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki agĩkĩĩra Josefu atĩrĩ, “Ngai nĩakuoneetie maũndũ macio, kwoguo hatirĩ nganja gũtirĩ mũndũ ũngĩ wĩ na ũũgĩ na ũmenyo gũgũkĩra. Nĩngũgũtua mũrori wa bũrũri wakwa, na andũ aakwa oothe marĩĩkaga ũrĩa wathana. Gũũkũ gũtirĩ mũndũ ũngĩ ũgũkorwo e mũnene gũgũkĩra tiga o niĩ. Rĩu nĩndagũtua barũũthi wa bũrũri wothe wa Misiri.” Mũthamaki wa Misiri akĩruta gĩcũhĩ kĩ na rĩĩtwa rĩake kĩara, agĩgĩĩkĩra Josefu kĩara. Agĩcooka akĩmũhumba nguo njega ya gataani, na akĩmwĩkĩra mũgathĩ wa thahabu ngingo. Agĩcooka akĩmũhe ngaari ya mbarathi ya kũmũũkua ĩrĩa yarĩ ya keerĩ kuuma harĩ ya mũthamaki wa Misiri, na amũrangĩri magĩthiĩ mbere yake makĩanagĩrĩra atĩrĩ, “Eheraai njĩra! Eheraai njĩra!” Ũguo nĩguo Josefu aatuirwo barũũthi wa bũrũri wothe wa Misiri. Ningĩ mũthamaki wa Misiri akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ mũthamaki wa Misiri, na gũtirĩ mũndũ ũkooya guoko na igũrũ kana akinyũkie wee ũteetĩkĩrĩĩte.” Mũthamaki wa Misiri agĩcooka akĩmũhe rĩĩtwa Zafenathi Panea, na akĩmũhe Asenathi, mwarĩ wa Potifera mũthĩnjĩri ngai itũũrainĩ rĩa Heliopoli atuĩke mũtumia wake. Ũguo nĩguo Josefu aatuĩkire barũũthi bũrũriinĩ wothe wa Misiri. Josefu aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ rĩrĩa aambĩrĩirie gũtungata mũthamaki wa Misiri. Josefu agĩkiuma kũu kwa mũthamaki wa Misiri, agĩthiũrũrũka bũrũri wothe wa Misiri. Mĩakainĩ ĩyo mũgwanja ya bũũthi, bũrũri ũgĩkorwo na irio nyingĩ mũno. Naake Josefu nĩacicookanagĩrĩria agaciiga matũũrainĩ marĩa manene. Aigaga o itũũrainĩ irio cia kuuma mĩgũndainĩ ĩrĩa yarĩ hakuhĩ narĩo. Nĩkwagĩire na irio nyingĩ o nginya Josefu akĩremwo nĩgũcithima rĩngĩ; ciarĩ nyingĩ o ta mũthanga wa iriainĩ. Mbere ya ng'aragu, Josefu nĩaciarĩirwo aariũ eerĩ nĩ mũtumia ũcio wake wetagwo Asenathi. Wa mbere aaciarwo nĩoigire atĩrĩ, “Ngai nĩatũmĩĩte ndiganĩrwo nĩ mĩnyamaarĩko yakwa yothe na ndiganĩrwo nĩ andũ aitũ.” Kwoguo akĩmũtua Manase. Wa keerĩ aaciarwo akiuga atĩrĩ, “Ngai nĩaheete ciana ndĩ bũrũriinĩ wa mathĩĩna maakwa.” Kwoguo akĩmũtua Efiraimu. Mĩaka mũgwanja ya bũũthi bũrũriinĩ wa Misiri nĩyathirire na mĩaka mũgwanja ya ng'aragu ĩkĩambĩrĩria o ta ũrĩa Josefu oigĩĩte. Mabũrũri marĩa mangĩ moothe nĩmaagĩire na ng'aragu, no rĩĩrĩ, Misiri guothe kwarĩ na irio. Rĩrĩa Amisiri maambĩrĩirie kũhũũta, nĩmaakaĩire mũthamaki wa Misiri amahe irio, naake akĩmeera atĩ mathiĩ kwĩ Josefu na meeke o ũrĩa ekũmeera. Ng'aragu ĩgĩkĩneneha bũrũri wothe wa Misiri, na kwoguo Josefu akĩhingũra makũmbĩ moothe, akĩambĩrĩria kwenderia andũ a Misiri irio. Andũ nĩmookaga Misiri kuuma thĩ yothe kũgũra irio kuuma kũrĩ Josefu, amu ng'aragu nĩyaneneheete kũndũ guothe. Rĩrĩa Jakubu aamenyire atĩ Misiri nĩkwarĩ na irio, akĩĩra aariũ aake atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mũcũũthanĩrĩrie? Atĩrĩĩrĩ, nĩnjiguĩte atĩ Misiri kwĩ na irio; ũkĩraai mũthiĩ kuo mũgatũgũrĩre irio nĩguo tũtigaagĩkue nĩ ng'aragu.” Kwoguo aariũ a ithe na Josefu ikũmi magĩikũrũka Misiri kũgũra irio. No Jakubu ndeetĩkĩrire gũtũma Benjamini mũrũ wa nyina na Josefu, amu nĩetigagĩra ndakaae kuona ũgwati. Kwoguo aariũ a Jakubu magĩthiĩ kũgũra irio hamwe na andũ arĩa angĩ, amu o nakuo Kanaani nĩkwarĩ na ng'aragu. Josefu nĩ we warĩ barũũthi wa bũrũri wothe wa Misiri; nĩ we wendagĩria andũ a kuuma thĩ yothe irio. Kwoguo aariũ a ithe magĩũka harĩ we, makĩinamĩrĩra makĩhuutithia moothiũ maao thĩ. Josefu aamoona nĩamamenyire, no akĩmeerigithia, akĩmeeka o ta ageni. Akĩmooria atĩrĩ ta ekũmatetia, “Muumĩĩte kũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tuumĩĩte Kanaani, tũgooka kũgũra irio.” O na gũtuĩka Josefu nĩamamenyire, o matiamũmenyire. Nĩaririkanire irooto iria aarooteete ciamakoniĩ, akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ-rĩ, mũrĩ athigaani; mũũkĩĩte gũtuĩria harĩa bũrũri witũ ũtarĩ na hinya.” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Aaca, mwathi witũ, ithuĩ, ndungata ciaku, tũũkĩĩte kũgũra irio. Ithuothe tũrĩ a ithe ũmwe; tũrĩ andũ ehokeku. Mwathi witũ, ithuĩ tũtirĩ athigaani.” Naake Josefu akĩmeera atĩrĩ, “Aaca! Mũũkĩĩte gũtuĩria harĩa bũrũri witũ ũtarĩ na hinya.” Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuothe tũrĩ aariũ ikũmi na eerĩ a ithe ũmwe; twĩ aariũ a mũthuuri ũmwe wa bũrũri wa Kanaani. Mũũriũ wa baaba ũrĩa mũnyiinyi atigĩĩtwo mũciĩ e na baaba, na ũmwe ndarĩ ho, nĩakuire.” Naake Josefu akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ-rĩ, mũrĩ athigaani o ta ũguo ndamwĩra. Na rĩĩrĩ, nĩngũmũgeria na njĩra ĩno: ngwĩhĩta na rĩĩtwa rĩa mũthamaki wa Misiri atĩ mũtikuuma gũũkũ mũrũ wa thooguo ũcio mũnyiinyi atarĩ haaha. Ũmwe wanyu no nginyagia athiĩ amũgĩĩre, na inyuĩ nĩmũkũrangĩrwo nginya ma ya ũhoro ũcio mũraaria ĩmenyeke. Akorwo ti ũguo, ngwĩhĩta na mũthamaki wa Misiri atĩ mũrĩ athigaani.” Nĩacookire akĩmaikia njeera mĩthenya ĩtatũ. Mũthenya wa gatatũ Josefu akĩmeera atĩrĩ, “Tondũ niĩ ndĩ mũndũ ũtĩĩĩte Ngai, nĩngũmuohera mweka o ũndũ ũyũ ũmwe. Angĩkorwo mũrĩ andũ ehokeku, ũmwe wanyu nĩegũtigwo njeera kũu muuma, acio angĩ maatwarĩre andũ acio aanyu ahũũtu irio icio mũgũrĩĩte. Mwakinya mũcooke mũndeehere mũrũ wa thooguo ũcio mũnyiinyi. Ũndũ ũcio nĩũkoonania atĩ ũhoro ũcio mwarĩĩtie nĩ wa ma, na ndikaamũũragithia.” Nĩmeetĩkĩrire ũhoro ũcio na magĩkĩĩrana atĩrĩ, “Nĩ ma tũrathĩĩnĩka nĩ ũndũ wa ũrĩa twekire mũrũ wa baaba; tuonire e na thĩĩna mũnene mũno rĩrĩa aatũthaithaga tũmũteithie, no tũtiamũthikĩrĩirie. Kĩu nĩkĩo gĩtũmĩĩte tũkorwo twĩ thĩĩnainĩ mũnene ũũ.” Naake Reubeni akĩmeera atĩrĩ, “Na githĩ ndiamwĩrire mũtige gwĩka kamwana kau ũndũ mũũru mũkĩrega kũnjigua? Rĩu nĩkũrĩha tũrarĩha gĩkuũ gĩake.” Josefu nĩamenyire ũguo moigaga, no o matiamenyire atĩ nĩamenya tondũ makĩmwarĩria nĩgũtaũrĩrwo aataũragĩrwo. Josefu akĩmatiga agĩthiĩ kũrĩra. Rĩrĩa aiguire no ahote kwaria rĩngĩ, agĩcooka, agĩthuura Simeoni akĩmuohithia meroreire. Josefu agĩathana atĩ aariũ a ithe maiyũrĩrio irio makũnia maao, na mbeeca cia o mũndũ icookio ikũniainĩ rĩake, na maheeo rĩĩgu. Na ũguo nĩguo gwekirwo. Magĩkĩigĩrĩra ndigiri ciao irio icio maagũrĩĩte, magĩthiĩ. Na rĩĩrĩ, arĩ harĩa maararagĩrĩra, ũmwe wao agĩtumũra ikũnia rĩake ahe ndigiri yake gĩa kũrĩa, akĩona mbeeca ciake o hau mũromoinĩ wa ikũnia. Naake akĩĩra aariũ a ithe atĩrĩ, “Nĩndĩracookeirio mbeeca ciakwa. Ĩ ici haaha ikũniainĩ rĩakwa!” Nao magĩtuĩka nda, makĩũrania atĩrĩ me na guoya, “Ũũ nĩ atĩa Ngai atwĩkĩĩte?” Maakinya bũrũriinĩ wa Kanaani kũrĩ ithe wao Jakubu, makĩmwĩra maũndũ moothe marĩa maatũnganĩĩte namo ta ũũ: “Atĩrĩĩrĩ, barũũthi wa Misiri-rĩ, aratũtetirie agĩtwĩraga atĩ twĩ athigaani a bũrũri wake. Na ithuĩ tũramwĩra atĩ tũtirĩ athigaani tũrĩ andũ ehokeku. Twaciarirwo tũrĩ aariũ ikũmi na eerĩ a ithe ũmwe. Mũũriũ ũmwe wa baaba nĩakuire, na ũrĩa mũnyiinyi biũ atigĩĩtwo Kanaani e na baaba. Naake mũndũ ũcio aratwĩra atĩrĩ, ‘Nĩngũmenya kana ũhoro ũcio mũraaria nĩ wa ma na njĩra ĩno: ũmwe wanyu egũtigwo gũũkũ na niĩ; acio angĩ megũkuua irio matwarĩre andũ a mĩciĩ yanyu arĩa me na ng'aragu. Mũcooke mũndeehere mũrũ wa thooguo ũcio mũnyiinyi. Hĩndĩ ĩyo nĩngaamenya atĩ mũrĩ andũ ehokeku, mũtirĩathigaani. Nĩngaamũcookeria mũrũ wa ithe wanyu, na no mũgĩikare gũũkũ mũrute wĩra wa wonjoria.’ ” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa moonoragia irio kuuma makũniainĩ, o mũndũ akĩona mbeeca ciake ikũniainĩ rĩake. Maaciona, oothe hamwe na ithe wao makĩmaka. Ithe wao akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ mũrenda nde ciana ciakwa ciothe? Josefu ndarĩ ho; Simeoni ndarĩ ho, na rĩu mũrenda gũkuua Benjamini! Niĩ nĩ niĩ ndĩranyariirika!” Naake Reubeni akĩĩra ithe atĩrĩ, “Wona ndaaga gũgaagũcookeria Benjamini-rĩ, ũkooraga aariũ aakwa eerĩ. Mwĩtĩkĩrie atwarane na ithuĩ, na nĩngaamũcookia harĩ we.” No Jakubu akiuga atĩrĩ, “Aaca, mũtigũthiĩ na mũrũ wakwa; mũrũ wa nyina nĩakuire, na no ũyũ wiki rĩu ndigĩirwo. Ahota gũtũnga mũtino mwĩ njĩra, na kĩeha gĩake kĩnjũrage nĩ ũndũ nĩngũrire.” Na rĩĩrĩ, ng'aragu bũrũriinĩ wa Kanaani nĩyanenehire makĩria. Rĩrĩa andũ a mũciĩ wa Jakubu maarĩire irio iria ciarutĩĩtwo Misiri makĩniina, Jakubu akĩĩra aariũ aake atĩrĩ, “Cookaai Misiri mũgatũgũrĩre tũirio tũngĩ.” No Juda akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũcio aatũkaanirie agĩtwĩra atĩ tũtigeetĩkĩrio kũmuona twaga gũthiĩ na mũrũ wa baaba. Rĩu angĩkorwo nĩũgwĩtĩkĩra tũthiĩ hamwe na mũrũ wa baaba, nĩtũgũthiĩ kũmũgũrĩra irio. Angĩkorwo ndũgwĩtĩkĩra ũguo, tũtigũthiĩ amu mũndũ ũcio aatwĩrire atĩ tũtigeetĩkĩrio kũmuona tũtarĩ naake.” Naake Jakubu akiuga atĩrĩ, “Mwakĩnjĩkire ũũru ũguo nĩkĩ na ũndũ wa kũmwĩra atĩ mwĩ na mũrũ ũngĩ wa thooguo?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Mũndũ ũcio aatũũragia ciũria itũkoniĩ na iria ikonainie na mũciĩ witũ ta ũũ: ‘Ĩ thooguo-rĩ, arĩ o muoyo?’ Nĩmũrĩ mũrũ wa thooguo ũngĩ? No mũhaka tũngĩamũcookeirie ciũria ciake. Tũngĩakĩmenyire na kĩ atĩ nĩegũtwĩra tũgaathiĩ na mũrũ wa baaba?” Naake Juda akĩĩra ithe atĩrĩ, “Njĩtĩkĩria thiĩ na kamwana na nĩtũgũthiĩ o ro rĩu nĩ geetha ithuĩ ithuothe nginya ciana iria nyiinyi tũtigaakue nĩ ng'aragu. Nĩ niĩ ngũkarũũgamĩrĩra, na nĩ niĩ ũkooria. Ndaaga gũgaacooka nako, nĩ niĩ ũkooria. Korwo tũtiahũthĩrĩirie ũhoro ũyũ, tũngĩthiĩte kuo maita meerĩ na tũgacooka.” Naake ithe wao akĩmeera atĩrĩ, “Angĩkorwo no gũthiire ũguo-rĩ, mũgwĩka ũguo-ĩ, muoe maciaro marĩa meega biũ ma bũrũri mũtwarĩre barũũthi ũcio marĩ ta kĩheeo, nĩ mo: indo nungi wega, kaũũkĩ, ũbaani, ũũkĩ wa manemane, njoothi, na roothi. Nĩngĩ mũkuue mbeeca maita meerĩ, tondũ no mũhaka mũcookie iria mwacookeirio makũniainĩ, amu no gũkorwo nĩ mahĩtia haagĩire. Oyai mũrũ wa thooguo mũthiĩ. Ngai Mwene Hinya Wothe arotũma mũndũ ũcio amũiguĩre tha, amũnengere Benjamini, na mũrũ wa thooguo ũcio ũngĩ. No haakwa mwene-rĩ, angĩkorwo no mũhaka ciana ciakwa i njũre-rĩ, nĩcinjũre.” Kwoguo aariũ acio a ithe ũmwe makĩoya iheeo, na mbeeca maita meerĩ, makiumagara maroreete Misiri me hamwe na Benjamini, magĩĩtwara kwĩ Josefu. Rĩrĩa Josefu oonire Benjamini e hamwe nao, akĩĩra ndungata ĩrĩa yarũũgamĩrĩire mũciĩ wake atĩrĩ, “Oya andũ aya ũmatware gwakwa mũciĩ, amu irio cia mĩaraho ngũrĩanĩra nao; kwoguo thĩnjithia na ũtabaarĩre.” Ndungata ĩgĩgĩĩka ũguo yerirwo, ĩgĩgĩtwara aariũ acio a ithe ũmwe kwa Josefu mũciĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maatwaragwo kwa Josefu, maarĩ na guoya. Meeciiragia atĩrĩ, “Tũratwarwo na gũũkũ nĩ ũndũ wa mbeeca iria twacookeirio makũniainĩ maitũ hĩndĩ ya mbere. Egũcooka atũũkĩrĩre o rĩmwe, atũtuunye ndigiri ciitũ, atũtue ndungata ciake.” Kwoguo magĩgĩthiĩ harĩ ndungata ĩrĩa yarangagĩra kĩhingo kĩa mũciĩ wa Josefu makĩmĩĩra atĩrĩ, “Mwathi witũ, tuokire gũũkũ rĩa mbere kũgũra irio, na harĩa twaraarĩrĩire tũkĩinũka, twatumũra makũnia maitũ, o mũndũ agĩkora mbeeca ciake ciothe mũromoinĩ wa ikũnia. Rĩu mbeeca icio nĩtwacireehe, na tuoka na mbeeca ingĩ cia kũgũra irio ingĩ. Ithuĩ tũtiũĩ nũũ wacookirie mbeeca icio makũniainĩ maitũ.” Ndungata ĩyo ĩkĩmeera atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra na mũtikaigue guoya. Ngai wanyu, o we Ngai wa ithe wanyu, no mũhaka akorwo nĩ we wekĩrire mbeeca icio makũniainĩ maanyu. Niĩ nĩndaamũkĩrire irĩhi rĩanyu.” Agĩcooka akĩmareehere Simeoni. Ndungata ĩyo ĩgĩtoonyia aariũ acio a ithe ũmwe nyũmba, ĩkĩmahe maaĩ magĩĩthamba magũrũ, na ĩkĩhe ndigiri ciao gĩa kũrĩa. Nao makĩhaarĩria iheeo cia kũnengera Josefu ooka hĩndĩ ya mĩaraho, amu nĩmeerirwo atĩ nĩmekũrĩanĩra naake. Josefu akinya mũciĩ, makĩmũtwarĩra iheeo, na makĩmũinamĩrĩra makĩhuutia thĩ na moothiũ maao. Akĩmooria ũrĩa maatariĩ, agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Mũthuuri ũcio mũkũrũ ithe wanyu, ũcio mwaheire ũhoro wake-rĩ, arĩ o ro ho? No mwega?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, ndungata ĩyo yaku, ti baaba, ĩrĩ o ho, na no njega.” Makĩmũturĩria maru makĩmũinamĩrĩra. Rĩrĩa Josefu oonire mũrũ wa nyina Benjamini akiuga atĩrĩ, “Kwoguo ũyũ nĩ we mũrũ wa thooguo ũrĩa mũnyiinyi biũ ũrĩa mwaheete ũhoro wake? Mũũriũ, Ngai arokũraathima!” Josefu agĩcooka akĩehera hau o hĩndĩ ĩyo amu ngoro yake nĩyaiyũrirwo nĩ gĩkeno nĩ ũndũ wa mũrũ wa nyina, akĩigua ta angĩita maithori. Agĩgĩtoonya nyũmba yake ya toro akĩrĩrĩra kuo. Agĩcooka agĩĩthamba ũthiũ, akiuma eyũmĩrĩirie ndakaarĩre, akiuga atĩ maheeo irio. Josefu agĩtwarĩrwo ciake handũ mwanya, na aariũ a ithe haao mwanya, na Amisiri arĩa maarĩanĩire nao haao mwanya, amu warĩ ũndũ wĩ mũgiro wa Amisiri kũrĩanĩra na Ayahudi. Aariũ a ithe na Josefu maikarĩĩte mang'ethanĩire na Josefu, na maikarĩĩte kũringana na ũrĩa maarũmanĩrĩire kuuma ũrĩa mũkũrũ nginya ũrĩa mũnyiinyi. Rĩrĩa moonire ũrĩa maikarĩĩte, makĩrorana magegeete. Maaheirwo irio kuuma meethainĩ ya Josefu, na Benjamini aaheirwo maita mataano ma acio angĩ. Nao makĩrĩa, makĩnyua, na magĩkenanĩra na Josefu. Na rĩĩrĩ, Josefu nĩathire ndungata ĩrĩa yarũũgamĩrĩire mũciĩ wake atĩrĩ, “Ĩkĩrĩra andũ aya irio o iria mangĩhota gũkuua makũniainĩ maao, na mbeeca cia o mũndũ ciĩkĩrwo mũromoinĩ wa ikũnia rĩake. Ningĩ gĩkombe kĩrĩa gĩakwa kĩa betha, ũgĩĩkĩre mũromoinĩ wa ikũnia rĩa ũcio mũnyiinyi hamwe na mbeeca cia irio ciake.” Ndungata ĩyo ĩgĩgĩĩka o ta ũguo yerirwo. Mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ tene makĩĩrwo no makĩinũke na ndigiri ciao. Na rĩĩrĩ, matathiĩte kũraaya mũno na itũũra, Josefu akĩĩra ndungata ĩrĩa yarũũgamĩrĩire mũciĩ wake atĩrĩ, “Teng'eria andũ acio, wamakinyĩra ũmoorie atĩrĩ, ‘Mũrĩhĩĩte wega na ũũru nĩkĩ? Mũiyĩte gĩkombe kĩa betha kĩa mũnene wakwa nĩkĩ? Nĩkĩo anyuaga nakĩo, na nokĩo aragũraga nakĩo. Nĩmwĩkĩĩte ũũru mũno.’ ” Rĩrĩa ndungata ĩyo yamakinyĩrĩire, ĩgĩcookera ciugo icio. Nao makĩmĩĩra atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, ũrenda kuuga atĩa na ciugo icio? Tũkwĩhĩta atĩ gũtirĩ ũndũ ta ũcio twĩkĩĩte. Wee nĩũũĩ atĩ nĩtũracookirie kuuma Kanaani mbeeca iria tuonire mĩromoinĩ ya makũnia maitũ. Tũngĩkĩiya betha kana thahabu kuuma kwa mwathi waku nĩkĩ? Atĩrĩĩrĩ, kĩngĩkorwo kĩ na ũmwe witũ, nĩekũũragwo na ithuĩ acio angĩ tũtuĩke ngombo cia mwathi witũ.” Naake akĩmeera atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩndeetĩkĩra ũguo mwoiga; no rĩĩrĩ, ũrĩa ũgũkorwo na gĩkombe, no we ũgũtuĩka ngombo yakwa, acio angĩ no mathiĩ.” Magĩkĩruta makũnia maao na ihenya makĩmaiga thĩ, na o mũndũ akĩohora rĩake. Ndungata ya Josefu ĩgĩgĩcaria na kinyi, yambĩrĩirie na ikũnia rĩa ũrĩa mũkũrũ nginya rĩa ũrĩa mũnyiinyi, nakĩo gĩkombe gĩkĩoneka ikũniainĩ rĩa Benjamini. Aariũ a ithe magĩtarũranga nguo ciao nĩ ũndũ wa kĩeha, magĩcooka makĩigĩrĩra mĩrigo yao ndigiri igũrũ, magĩcooka itũũrainĩ. Rĩrĩa Juda na aariũ a ithe maakinyire kwa Josefu, Josefu aarĩ o kuo. Nao makĩmũinamĩrĩra. Naake akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ atĩa ũguo mwĩkĩĩte? Mũtiramenyaga atĩ mũndũ wĩ ta hau ndĩ no amenye aragũra?” Naake Juda akĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ rĩu tũkwaria tuuge atĩa? O na tũngĩhota gũcookanĩria nawe atĩa? Tũngĩhota gwĩkũũra na kĩ? Ngai nĩaguũrĩĩtie mahĩtia maitũ, na kwoguo to o ro ũcio gĩkombe kĩoneka ikũniainĩ rĩake ũgũtuĩka ngombo yaku; nĩ ithuothe.” No Josefu akĩmeera atĩrĩ, “Aaca, ũguo niĩ ndingĩĩka! No ũrĩa uuma na gĩkombe ũgũtuĩka ngombo yakwa. Acio angĩ aanyu no mũthiĩ na wega gwĩ ithe wanyu.” Juda agĩthiĩ harĩ Josefu akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndagũthaitha reke ngũhe ũhoro na ndũkaaraakare nĩ ũndũ wakwa, niĩ ndungata yaku; wee ũhaana ta mũthamaki wa Misiri we mwene. Mwathi wakwa, wee nĩwatũũririe atĩrĩ, ‘Nĩmũrĩ thooguo kana mũrũ wa thooguo ũngĩ?’ Nĩtwagũcookeirie atĩrĩ, ‘Ĩĩ, nĩtũrĩ na ithe witũ na nĩ mũkũrũ, na nĩtũrĩ na mũrũ wa baaba ũrĩa mũnyiinyi, ũrĩa waciarĩirwo baaba e mũkũrũ. Mũrũ wa nyina na mũũriũ ũcio wa baaba nĩakuire, na ũcio no we wiki wa nyina ũtigarĩĩte; ithe nĩamwendeete mũno.’ Mwathi wakwa, wee nĩwatwĩrire tũmũreehe gũũkũ nĩguo ũmuone, no ithuĩ tũgĩkwĩra atĩ kamwana kau gatingĩtiga ithe; kangĩmũtiga, no gũkua angĩkua. Nĩwagĩtwĩrire atĩrĩ, ‘Ndikaamwĩtĩkĩria mũnyone rĩngĩ mwaga gũũka na mũrũ wa thooguo ũcio mũnyiinyi.’ “Rĩrĩa twacookire kũrĩ ithe witũ nĩtwamwĩrire ũguo woigire. Nĩacookire agĩtwĩra tũũke tũgũre tũirio tũngĩ, na ithuĩ tũkĩmwĩra atĩrĩ, ‘Ithuĩ tũtigũthiĩ amu tũtiĩtĩkĩrio kuona mũndũ ũcio mũrũ wa baaba ũrĩa mũnyiinyi atarĩ hamwe na ithuĩ. Angĩkorwo nĩtũgũthiĩ na mũrũ wa baaba ũrĩa mũnyiinyi, nĩtũgũthiĩ.’ Ithe witũ aatwĩrire atĩrĩ, ‘Nĩmũũĩ atĩ mũtumia wakwa Rakeli aanjiarĩire aariũ eerĩ tu. Ũmwe wao nĩandigire, na no mũhaka akorwo aarĩirwo nĩ nyamũ cia gĩthaka, amu kuuma rĩrĩa aathiire ndirĩ ndamuona. Rĩu mwaruta ũyũ harĩ niĩ, athiĩ oone mũtino, kĩeha kĩrĩa mũkũnjĩkĩra nĩgĩkũnjũraga, ndĩ mũkũrũ ũguo ndĩ mũkũrũ.’ “Mwathi wakwa, rĩu ndakĩinũka kwĩ baaba, kamwana gaaka gatarĩ na ithuĩ, na muoyo wake nĩ ko wĩnyiitĩrĩire, no gũkua egũkua oona gatarĩ hamwe na ithuĩ. Na rĩĩrĩ, nĩ mũkũrũ ũguo atĩ kĩeha kĩrĩa tũngĩkĩmwĩkĩra no kĩmũũrage. Ũndũ ũngĩ nĩ atĩ, niĩ nĩndeheanire kũrĩ ithe witũ nduĩke mũrũũgamĩrĩri wako. Nĩndamwĩrire atĩ ndaaga gũcooka nako, ngaacookererwo nĩ kĩrumi muoyo wakwa wothe. Mwathi wakwa, rĩu ndagũthaitha ũreke njikare gũũkũ ndĩ ngombo yaku handũ ha kamwana gaaka; reke kainũke hamwe na aariũ aya angĩ a ithe. Niĩ-rĩ, ndakĩhota atĩa gũthiĩ kũrĩ we itarĩ na kamwana gaaka? Ndingĩenda kuona ũũru ũrĩa ũngĩnyiita baaba.” Na rĩĩrĩ, Josefu akĩremwo nĩkwĩyũmĩrĩria ndungata ciake i hau; kwoguo agĩciatha ciume kũu nyũmba. Nĩ ũndũ ũcio gũtirĩ mũndũ ũngĩ o na ũmwe warĩ hamwe na Josefu rĩrĩa eemenyithirie aariũ a ithe. Josefu nĩagirĩkire oigĩrĩirie o nginya Amisiri makĩigua me nja, o na ũhoro ũcio ũgĩkinyĩrio mũthamaki wa Misiri gwake. Josefu agĩkĩĩra aariũ a ithe atĩrĩ, “Nĩ niĩ Josefu. Baaba-rĩ, arĩ o ro muoyo?” Rĩrĩa aariũ a ithe maiguire ũguo, makĩmaka, makĩremwo nĩgũcookia. Josefu agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ndamũthaitha ũkaai hakuhĩ.” Mathiĩ hakuhĩ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ niĩ mũrũ wa ithe wanyu Josefu ũrĩa mwendirie Misiri. Rĩu mũtigaakĩigue ũũru kana mwĩmene atĩ tondũ nĩmwanyendirie gũũkũ; nĩ Ngai wandũmire mbere yanyu nĩguo ngaahonokia mĩoyo ya andũ. Nĩ ũndũ-rĩ, mwaka ũyũ tũrĩ rĩu, nĩ wa keerĩ gũkorwo kwĩ na ng'aragu bũrũriinĩ, na nĩharĩ na mĩaka ĩngĩ ĩtaano gũtegũkorwo maciimba kana magetha. Ngai nĩ we wandũmire njũke gũũkũ mbere yanyu ndĩmũhonokie na njĩra ĩno ya magegania, nĩguo ti itherũ inyuĩ eene hamwe na njiarwa cianyu mũtũũre muoyo. Kwoguo ti inyuĩ mwandũmire njũke gũũkũ; nĩ Ngai wandũmire. Nĩanduire mũnjaama ũrĩa mũnene mũno wa mũthamaki wa Misiri. Nĩ niĩ mũrori wa mũciĩ wake wothe, na nĩ niĩ njathaga Misiri guothe. “Rĩu cookaai kũrĩ baaba narua mũmwĩre mũũrũwe Josefu ekuuga atĩrĩ, ‘Ngai nĩanduire mwathi wa Misiri guothe; ikũrũka narua ũũke na ndũgaikare. Woka ũrĩtũũraga mwena wa Gosheni, na ũrĩkoragwo ũrĩ hakuhĩ na niĩ wee mwene, ciana ciaku, na ciana cia ciana ciaku, o hamwe na ng'ondu ciaku, mbũri ciaku, ng'ombe ciaku, o na indo ciothe iria wĩ nacio. Ũngĩkorwo wĩ Gosheni-rĩ, nĩngũhota gũkũmenyerera, amu nĩgũgũkorwo kũrĩ na mĩaka ĩngĩ ĩtaano ya ng'aragu; ndigũkĩenda wee ũhũũte, kana andũ aaku, o na kana mahiũ maaku.’ ” Josefu nĩathiire na mbere akĩmeera atĩrĩ, “Rĩu inyuothe, nginyagia o nawe mũrũ wa maitũ Benjamini, nĩmuona atĩ nĩ niĩ Josefu ndĩramwarĩria. Gĩthiĩi mwĩre baaba ũrĩa niĩ ndĩ na ũhoti gũũkũ Misiri, na mũmwĩre maũndũ moothe marĩa mwĩyoneire. Mũcooke mũmũreehe gũũkũ narua.” Nĩacookire akĩhĩmbĩria mũrũ wa nyina Benjamini na akĩambĩrĩria kũrĩra; o naake Benjamini akĩmũhĩmbĩria akĩrĩraga. O akĩrĩraga, akĩhĩmbĩria aariũ acio angĩ a ithe, akĩmamumunya ũmwe kwa ũmwe. Thuutha wa ũguo, aariũ a ithe makĩambĩrĩria kwaranĩria naake. Rĩrĩa ũhoro wakinyire kwa mũthamaki wa Misiri atĩ aariũ a ithe na Josefu nĩmookĩĩte, mũthamaki wa Misiri na njaama ciake nĩmaakenire. Naake mũthamaki wa Misiri akĩĩra Josefu atĩrĩ, “Ĩra aariũ a thooguo maigĩrĩre nyamũ ciao mĩrigo macooke bũrũriinĩ wa Kanaani. Mooe ithe wanyu o na andũ a mĩciĩ yao, mooke gũũkũ. Nĩngũmahe mwena ũrĩa mwega biũ wa Misiri, na nĩmekũgĩa na irio nyingĩ cia kũrĩa bũrũriinĩ ũyũ. Meere mathiĩ na makaari ma mbarathi kuuma Misiri magakuue atumia aao o na twana tũrĩa tũniini, na mooke na ithe wanyu. Matikaae gũtindanĩrĩra na indo ciao, amu mwena ũrĩa mwega biũ wa Misiri nĩ wao.” Aariũ acio a Jakubu magĩĩka ũguo meerirwo. Josefu nĩamaneire makaari ma mbarathi ta ũguo mũthamaki aathanĩĩte, na akĩmatuma rĩĩgu. Ningĩ nĩamaheire nguo cia gũcenjania, no akĩhe Benjamini icunjĩ cia betha magana matatũ, na nguo ithaano cia gũcenjania. Nĩatũmĩire ithe ndigiri ikũmi ikuuĩĩte indo iria njega mũno cia Misiri, ndigiri ingĩ ikũmi ikuuĩĩte irio, mĩgate, na rĩĩgu wa gũkaarĩĩo nĩ ithe. Agĩkiugĩra aariũ a ithe ũhoro, na maatua gũthiĩ akĩmeera atĩ matikaanegenanie njĩrainĩ. Nao magĩkiuma Misiri magĩcooka mũciĩ kũrĩ ithe wao Jakubu bũrũriinĩ wa Kanaani. Magĩkĩĩra ithe atĩrĩ, “Josefu arĩ o muoyo! Nĩ we wathanaga bũrũriinĩ wothe wa Misiri!” Jakubu nĩamakire na ndameetĩkirie. No mamwĩra ũhoro wothe ũrĩa Josefu aameerĩĩte, na oona makaari ma mbarathi marĩa Josefu aatũmĩĩte ma kũmũkuua mamũtware Misiri, akĩmakũka. Agĩkiuga atĩrĩ, “Mũrũ wakwa Josefu arĩ o muoyo! Niĩ ndirĩ ũndũ ũngĩ ngũbatario nĩguo! No mũhaka thiĩ ngamuone itanakua.” Na rĩĩrĩ, Jakubu agĩkĩoya indo ciake ciothe, akĩnyiita rũgendo, na akinya Beerisheba akĩrutĩra Ngai wa ithe, Isaaka, magongoona. Ũtukũ Ngai nĩamwarĩirie na kĩoneki akĩmwĩra atĩrĩ, “Jakubu, Jakubu!” Naake Jakubu agĩĩtĩka atĩrĩ, “Ĩ niĩ ũyũ haaha.” Naake Ngai agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ Ngai wa thooguo. Atĩrĩĩrĩ, ndũkaae gwĩtigĩra gũikũrũka Misiri, amu nĩngaatũma rũciaro rwaku rũtuĩke rũũrĩrĩ rũnene. Nĩngũthiĩ hamwe nawe Misiri, na nĩngaacookia njiarwa ciaku gũũkũ bũrũri ũyũ. Ningĩ Josefu nĩagaakorwo arĩ hamwe nawe ũgĩkua.” Jakubu agĩkĩnyiita rũgendo kuuma Beerisheba, nao aariũ aake makĩmuoya we mwene, ciana ciao iria niini, o na atumia aao, makĩmahaicia makaariinĩ marĩa mũthamaki wa Misiri aatũmĩĩte ma kũmũkuua. Magĩgĩkuua mahiũ maao na indo iria maagĩĩte nacio kũu Kanaani, magĩthiĩ Misiri. Jakubu agĩkĩoya rũciaro rwake ruothe, ũguo nĩkuuga: aariũ aake, aarĩ aake, ciana cia aariũ aake, na cia aarĩ aake, agĩthiĩ nao. Andũ a mũciĩ wa Jakubu arĩa maathiire naake Misiri nĩ: mũũrũwe wa irigithaathi Reubeni na aariũ aake Hanoku, Palu, Hezironi, na Karimi. Simeoni na aariũ aake Jemueli, Jamini, Ohadi, Jakini, Zoharu, na Shaulu ũrĩa warĩ mũũriũ wa mũtumia Mũkanaani. Lawi na aariũ aake Gerishoni, Kohathu, na Merari. Juda na aariũ aake Shela, Perezu, na Zera. (Aariũ acio angĩ a Juda Eri na Onani maakuĩrĩire Kanaani.) Perezu na aariũ aake Hezironi na Hamulu. Isakaru na aariũ aake Tola, Pua, Jashubu, na Shimuroni. Zebuluni na aariũ aake Seredi, Eloni, na Jahaleeli. Acio nĩ o aariũ a Jakubu arĩa aaciarĩirwo nĩ Lea bũrũriinĩ wa Mesopotamia, na nĩarĩ na mwarĩ wetagwo Dina. Andũ acio mĩrongo ĩtatũ na atatũ nĩ o moimĩĩte harĩ Lea. Nao arĩa angĩ nĩ Gadi na aariũ aake Zefoni, Hagi, Shuni, Eziboni, Eri, Arodi, na Areli. Asheri na aariũ aake Imuna, Ishiva, Ishivi, Beria, na mwarĩ wa nyina wao Sera. Beria aarĩ na aariũ eerĩ Heberi na Malikieli. Andũ acio ikũmi na atandatũ nĩ o maarĩ rũciaro rwa Jakubu rwa kuuma harĩ Zilipa, ndungata ya mũirĩĩtu ĩrĩa Labani aaheete mwarĩ Lea. Mũtumia wa Jakubu ũrĩa wetagwo Rakeli aamũciarĩire aariũ eerĩ Josefu na Benjamini. Na rĩĩrĩ, Josefu e bũrũriinĩ wa Misiri nĩagĩire na aariũ eerĩ Manase na Efiraimu, arĩa aaciarĩirwo nĩ Asenathi mwarĩ wa Potifera mũthĩnjĩri ngai itũũrainĩ rĩa Heliopoli. Naake Benjamini na aariũ aake Bela, Bekeri, Ashibeli, Gera, Naamani, Ehi, Roshi, Mupimu, Hupimu, na Aradi. Andũ acio ikũmi na ana nĩ o rũciaro rwa Jakubu kuuma harĩ Rakeli. Naake Dani aarĩ na mũũriũ wetagwo Hushimu. Naake Nafutali na aariũ aake Jahazeeli, Guni, Jezeri, na Shilemu. Andũ acio mũgwanja nĩ o njiarwa cia Jakubu kuuma harĩ Biliha, ndungata ya mũirĩĩtu ĩrĩa Labani aaheete mwarĩ Rakeli. Andũ oothe a rũciaro rwa Jakubu arĩa maathiire Misiri maarĩ mĩrongo ĩtandatũ na atandatũ, matataranĩirio na atumia a aariũ aake. Naake Josefu nĩaciarĩirwo aariũ eerĩ bũrũriinĩ wa Misiri, magakĩhinga andũ mĩrongo mũgwanja a mũciĩ wa Jakubu arĩa mookire Misiri. Na rĩĩrĩ, Jakubu nĩerire Juda athiage mbere akeere Josefu amatũnge Gosheni. Maakinya Gosheni, Josefu akĩoya ngaari yake ya mbarathi, agĩthiĩ Gosheni gũtũnga ithe. Maatũngana, Josefu akĩhĩmbĩria ithe na mooko meerĩ, akĩrĩra kwa ihinda inene. Naake Jakubu agĩkĩĩra Josefu atĩrĩ, “Rĩu, o na ingĩkua, nĩndakuona na ndamenya atĩ ũrĩ o muoyo.” Josefu agĩkĩĩra aariũ a ithe na andũ acio angĩ a mũciĩ wao atĩrĩ, “No mũhaka thiĩ ngeere mũthamaki wa Misiri atĩ aariũ a baaba na andũ a mũciĩ wa baaba oothe arĩa maratũũraga bũrũri wa Kanaani nĩmooka kũrĩ niĩ. Ngũmwĩra atĩ inyuĩ mũrĩ arĩithi, amu mũkoragwo na ng'ombe, na nĩmũoka na ndũũru cianyu cia mbũri, ng'ondu, ng'ombe, o hamwe na indo iria ingĩ cianyu ciothe. Mũthamaki wa Misiri aamwĩta amũũrie mũrutaga wĩra ũrĩkũ, mũmwĩre atĩrĩ, ‘Ithuĩ ndungata ciaku tũtũire tũrĩithagia ũtũũro witũ wothe o ta ũrĩa maithe maitũ meekaga.’ Mwamwĩra ũguo nĩekũreka mũtũũre mwena wa Gosheni.” Josefu aameerire ũguo tondũ Amisiri nĩmathũire arĩithi. Kwoguo Josefu akĩoya aariũ a ithe ataano agĩthiĩ kũrĩ mũthamaki wa Misiri, akĩmwĩra atĩrĩ, “Baaba na aariũ a baaba nĩmooka kuuma Kanaani na mahiũ maao, na indo ciao ciothe, na rĩu me mwena wa Gosheni.” Agĩcooka akĩmenyithania aariũ acio ataano a ithe kũrĩ mũthamaki. Mũthamaki wa Misiri agĩkĩmooria atĩrĩ, “Mũrutaga wĩra ũrĩkũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathi witũ, ithuĩ tũrĩ arĩithi o ta ũrĩa maithe maitũ maarĩ. Tũthaamĩire bũrũriinĩ ũyũ nĩ tondũ bũrũri wa Kanaani wĩ na ng'aragu nene mũno, o nginya gũkaaga nyeki ya mahiũ maitũ. Twagũthaitha twĩtĩkĩrie tũikare mwena wa Gosheni.” Naake mũthamaki wa Misiri akĩĩra Josefu atĩrĩ, “Rĩu tondũ thooguo na aariũ a thooguo nĩmooka kũrĩ we-rĩ, bũrũri wa Misiri nĩ wao; kwoguo reke maikare Gosheni, mwena ũrĩa mwega mũno wa bũrũri. Angĩkorwo gatagatĩinĩ kaao nĩharĩ na andũ ehoti, matue a kũrĩithagia mahiũ maakwa.” Josefu nĩacookire agĩtoonyia ithe Jakubu, akĩmũmenyithania na mũthamaki. Naake Jakubu akĩraathima mũthamaki wa Misiri. Mũthamaki wa Misiri nĩamũũririe atĩrĩ, “Wĩ wa mĩaka ĩigana?” Naake Jakubu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mĩaka ĩrĩa ndũire njũrũũraga nĩ igana na mĩrongo ĩtatũ. Nĩ mĩaka mĩnyiinyi na ya mĩtangĩko mĩingĩ, ĩtaigana mĩaka ĩrĩa mĩingĩ maithe maakwa maatũire moorũũraga.” Jakubu akĩraathima mũthamaki wa Misiri, akĩmuugĩra ũhoro, agĩcooka agĩthiĩ. Josefu nĩagĩthiire akĩhe ithe na aariũ a ithe ũtũũro bũrũriinĩ wa Misiri, akĩmahe mwena ũrĩa mwega mũno wa bũrũri hakuhĩ na itũũra rĩa Ramesese, o ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ mũthamaki. Josefu nĩaheaga ithe irio, na aariũ a ithe, na andũ oothe a mũciĩ wa ithe, nginyagia arĩa anyiinyi biũ. Ng'aragu nĩyanenehire o nginya kũndũ guothe gũkĩaga irio, na andũ a Misiri na a Kanaani makĩaga hinya nĩ ũndũ wa ng'aragu. Na rĩĩrĩ, Josefu nĩonganirie mbeeca ciothe cia bũrũri wa Misiri na bũrũri wa Kanaani iria ciagũraga irio. Aaciũnganagia ciothe agacitwara kwa mũthamaki. Rĩrĩa mbeeca ciothe cia bũrũri wa Misiri na bũrũri wa Kanaani ciathirire, andũ oothe a Misiri magĩthiĩ kũrĩ Josefu makĩmwĩra atĩrĩ, “Mbeeca ciitũ nĩthiru, tũhe irio! Twagĩkua atĩa ũtwĩroreire!” Naake Josefu agĩcookia atĩrĩ, “Angĩkorwo mbeeca cianyu nĩthiru-rĩ, thiĩi mũreehe mahiũ ndĩmũkũũranĩrie na irio.” Nĩmaakĩreeheire Josefu mahiũ maao, naake akĩmakũũrania na irio. Mahiũ macio maarĩ mbarathi, ng'ondu, mbũri, ng'ombe, na ndigiri. Mwaka ũcio wothe aamaheire irio, nao makĩmũreehere mahiũ maao moothe. Mwaka ũyũ ũngĩ nĩmookire kũrĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ, tũtirĩ ũndũ tũgũkũhitha. Mbeeca ciitũ nĩthiru, na mahiũ maitũ moothe nĩmatuĩkĩĩte maaku, rĩu ithuĩ, tũtirĩ kĩndũ tũtigarĩĩtie tũngĩkũhe tiga o mĩĩrĩ iitũ na ithaka ciitũ. Tũgũgĩkua nĩkĩ ũtwĩroreire? Tũnengere irio ũtũgũre hamwe na ithaka ciitũ. Ithuĩ eene tũgĩtuĩke ngombo cia mũthamaki, o nacio ithaka ciitũ ituĩke ciake. Tũhe irio cia kũrĩa o na mbegũ cia kũhanda mĩgũndainĩ iitũ nĩguo tũtigaakue bũrũri ũtigwo ũtheri.” Kwoguo Josefu akĩgũrĩra mũthamaki wa Misiri ithaka ciothe. Amisiri oothe nĩmeendirie ithaka ciao ciothe amu ng'aragu nĩyanenehire mũno; naguo bũrũri wothe ũgĩgĩtuĩka wa mũthamaki. Nao andũ oothe arĩa maarĩ Misiri, kuuma mwena ũmwe nginya ũrĩa ũngĩ, magĩtuĩka ngombo cia mũthamaki. Ithaka iria ataagũrire no cia athĩnjĩri Ngai ciiki, tondũ o nĩmaaheagwo mũcaara nĩ mũthamaki. Mũcaara ũcio nĩguo maarĩaga, kwoguo matiendirie ithaka ciao. Josefu agĩkĩĩra andũ atĩrĩ, “Rĩu nĩmũkuona atĩ nĩndĩmũgũrĩĩte hamwe na ithaka cianyu mũgatuĩka a mũthamaki. Haaha harĩ mbegũ, cihandeei mĩgũndainĩ yanyu. Magetha maakinya, mũrĩnengagĩra mũthamaki gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithaano. Magethainĩ macio mangĩ nĩ ho mũrĩrutaga mbegũ cia kũhanda, na irio cia kũrĩĩo mĩciĩinĩ yanyu.” Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi witũ, wee nĩwatũhonokia; nĩũtwĩkĩĩte maũndũ meega, nĩtũgũtuĩka ngombo cia mũthamaki.” Kwoguo Josefu akĩhĩtũkia watho bũrũriinĩ wa Misiri atĩ irio ciagethwo, gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithaano kĩrĩkoragwo gĩ kĩa mũthamaki. Watho ũcio ũtũũraga kuo nginyagia ũũmũũthĩ. Ithaka cia athĩnjĩri Ngai nocio itaatuĩkire cia mũthamaki. Andũ a Isiraeli magĩgĩtũũra bũrũriinĩ wa Misiri mwena wa Gosheni, nao magĩkĩgĩa na ũtonga mũingĩ na ciana nyingĩ. Na rĩĩrĩ, Jakubu aikarire mĩaka ikũmi na mũgwanja bũrũriinĩ wa Misiri, na kwoguo nĩakinyirie mĩaka igana na mĩrongo ĩna na mũgwanja (147). Ihinda rĩake rĩa gũkua rĩakuhĩrĩria, nĩetire mũũrũwe Josefu akĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩnjĩtĩkĩrĩkĩĩte nĩ we-rĩ, toonyia guoko gwaku cieroinĩ ciakwa wĩhĩte atĩ ndũgaathika Misiri. Ndakua, ũkaanguua ũndute bũrũri wa Misiri, ũgaathike kũrĩa aabaaba mathikĩĩtwo.” Naake Josefu agĩcookia atĩrĩ, “Nĩngeeka o ta ũguo woiga.” Naake Jakubu akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩhĩte.” Naake Josefu akĩĩhĩta. Jakubu agĩcookia ngaatho arĩ o hau ũrĩrĩinĩ wake. Thuutha ũcio, Josefu nĩerirwo atĩ ithe nĩ mũrũaru. Agĩkĩoya aariũ aake eerĩ Manase na Efiraimu, agĩthiĩ kuona ithe Jakubu. Rĩrĩa Jakubu eerirwo atĩ mũũrũwe Josefu nĩokĩĩte kũmuona, akĩyũmĩrĩria agĩikara thĩ ũrĩrĩinĩ. Jakubu agĩkĩĩra Josefu atĩrĩ, “Ngai Mwene Hinya Wothe nĩanyumĩrĩire ndĩ Luzi bũrũriinĩ wa Kanaani, akĩndaathima. Aanjĩĩrire atĩrĩ, ‘Nĩngaakũhe ciana nyingĩ, na njiarwa ciaku nĩigaatuĩka ndũũrĩrĩ nyingĩ. Bũrũri ũyũ nĩngaũhe njiarwa ciaku ũtuĩke wacio tene na tene.’ “Aariũ aaku eerĩ Efiraimu na Manase, arĩa waciarĩirwo gũũkũ bũrũriinĩ wa Misiri itanooka, nĩ aakwa, o ta ũrĩa Reubeni na Simeoni marĩ aakwa. Ũngĩgaaciarĩrwo aariũ angĩ thuutha wa acio, magaatuĩka aaku; makaagaĩrwo igai rĩao meetanĩĩtio na Efiraimu na Manase. Ndĩreeka ũguo tondũ wa maitũguo Rakeli. Ndĩ na kĩeha ngiuga atĩ aakuĩrĩire bũrũriinĩ wa Kanaani, gũkuhĩ na Efiratha, rĩrĩa ndacookaga kuuma bũrũri wa Mesopotamia. Ndamũthikire kũu mũkĩrainĩ wa njĩra ya gũthiĩ Efiratha.” (Rĩu Efiratha ĩĩtagwo Bethilehemu.) Rĩrĩa Jakubu oonire aariũ a Josefu akĩũria atĩrĩ, “Aya nĩ a?” Naake Josefu akĩĩra ithe atĩrĩ, “Aya nĩ aariũ aakwa, arĩa Ngai aheete ndĩ gũũkũ Misiri.” Naake Jakubu akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha mareehe harĩ niĩ, nĩ geetha ndĩmaraathime.” Maitho ma Jakubu nĩmaambĩrĩirie kũũra nĩ ũndũ wa gũkũra, na kwoguo ndaakĩonaga wega. Josefu agĩkĩreehe tũmwana tũu harĩ we, naake agĩtũhĩmbĩria, na agĩtũmumunya. Jakubu agĩkĩĩra Josefu atĩrĩ, “Niĩ ndieciiragia atĩ nĩngaakuona rĩngĩ, no Ngai nĩatũmĩĩte nyone o na ciana ciaku.” Naake Josefu akĩeheria ciana icio kuuma cieroinĩ cia ithe Jakubu, akĩinamĩrĩra mbere yake akĩhuutithia ũthiũ thĩ. Josefu agĩcooka akĩnyiita Efiraimu na guoko kwa ũrĩo, na Manase na guoko kwa ũmotho, akĩmareehareehe hakuhĩ na Jakubu. Akĩiga Efiraimu mwena wa ũmotho wa Jakubu, naake Manase mwena wa ũrĩo. No rĩĩrĩ, Jakubu agĩkĩrania mooko, akĩigĩrĩra Efiraimu guoko gwake kwa ũrĩo mũtwe, o na akorwo ti we warĩ irigithaathi, nakuo kwa ũmotho agĩkũigĩrĩra mũtweinĩ wa Manase, o na akorwo nĩ we warĩ mũkũrũ. Agĩcooka akĩraathima Josefu akiuga atĩrĩ: “Ngai ũrĩa maithe maakwa Aburahamu na Isaaka maatungatagĩra, o we Ngai ũrĩa ũtũire andongoragia nginyagia ũũmũũthĩ, aroraathima tũmwana tũũtũ! Mũraika ũrĩa ũhonokeetie kuuma mĩtinoinĩ yothe, arotũraathima! Rĩĩtwa rĩakwa na rĩa maithe maakwa Aburahamu na Isaaka, marotũũrio na ũndũ wa tũmwana tũũtũ! Tũmwana tũũtũ tũrogĩa na ciana nyingĩ na njiarwa nyingĩ!” Rĩrĩa Josefu oonire ithe aigĩrĩire guoko gwake kwa ũrĩo mũtweinĩ wa Efiraimu, ndakenire. Kwoguo akĩoya guoko gwa ithe akweherie mũtweinĩ wa Efiraimu, akũigĩrĩre mũtweinĩ wa Manase. Josefu akĩĩra ithe atĩrĩ, “Baaba, ti ũguo! Kamwana gaaka nĩ ko ka irigithaathi; igĩrĩra guoko gwaku kwa ũrĩo mũtweinĩ wako.” No Ithe akĩrega akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩnjũũĩ, mũũriũ, nĩnjũũĩ. Atĩrĩĩrĩ, o na njiarwa cia Manase no igaatuĩka rũũrĩrĩ rũnene, no mũrũ wa nyina ũyũ mũnyiinyi nĩakaaneneha kũmũkĩra, na njiarwa ciake nĩigaatuĩka ndũũrĩrĩ nene.” Kwoguo agĩkĩmaraathima mũthenya ũcio akiuga atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli nĩmakaagwetaga marĩĩtwa maanyu makĩraathimana, makoiga atĩrĩ, ‘Ngai arogũtua ta Efiraimu na Manase.’ ” Kwoguo Jakubu agĩkĩiga Efiraimu mbere ya Manase. Ningĩ Jakubu akĩĩra Josefu atĩrĩ, “Niĩ ndĩ hakuhĩ gũkua, no Ngai nĩarĩkoragwo hamwe na inyuĩ, na nĩakaamũcookia bũrũriinĩ wa maithe maanyu. Wee, no ti aariũ a thooguo, nĩ we ndahe rũgongo rwa Shekemu, rũrĩa rũnoru, rũrĩa ndatuunyire Aamori ndĩ na rũhiũ rwakwa rwa njora na ũta.” Ningĩ Jakubu agĩĩta aariũ aake akĩmeera atĩrĩ, “Cookanĩrĩraai hamwe ndĩmwĩre maũndũ marĩa mũgaatũngana namo thuuthainĩ. “Aariũ a Jakubu cookanĩrĩraai hamwe mũigue; tegeraai ithe wanyu Isiraeli matũ. “Wee Reubeni-rĩ, nĩ we irigithaathi rĩakwa, na hinya wakwa; nĩ we mwana wa mbere wa hinya wakwa. Nĩ we mũũriũ wakwa ũrĩa mwĩtĩi na ũrĩ hinya gũkĩra aariũ arĩa angĩ oothe aakwa. Wee wagaagĩĩte o ta maaĩ me irũtũinĩ; ndũrĩ hĩndĩ ũgaakĩra arĩa angĩ, amu nĩwakomire na mũtumia wakwa wa kũigwo, ũgĩkĩgwatia ũrĩrĩ wa thooguo thaahu. “Simeoni na Lawi nĩ a nyina ũmwe; mahũthagĩra indo cia mbaara makaruta ngũĩ. Niĩ-rĩ, ndingĩnyiitanĩra nao mĩarioinĩ yao ya hitho, o na ndingĩthiĩ mĩcemanioinĩ yao; amu nĩmooragire andũ nĩ ũndũ wa maraakara, na makĩonjia ndeegwa nĩ ũndũ wa kũmaramara kwao. Maraakara maao maronyiitwo nĩ kĩrumi, amu nĩ mooru mũno; mang'ũrĩ maao maronyiitwo nĩ kĩĩgau, amu me wĩĩ mũno; ngaamahurunja bũrũri wothe wa Isiraeli, na ndĩmanyaagie kũrĩ andũ aakuo. “Wee Juda-rĩ, aariũ a thooguo nĩmagaagũkumia. Nĩũkaanyiita thũ ciaku ngingo. Aariũ a thooguo nĩmagaakũinamĩrĩra. “Juda ahaana ta mũrũũthi, ũrĩa ũũragaga gĩa kũrĩa, ũgacooka kĩmaamoinĩ kĩaguo, ũkeyaragania ũgakoma. Gũtirĩ o na ũ ũgeragia kũũkĩria. Mũthĩĩgi wa ũnene, nĩ Juda ũgũtũũra aũnyiitĩĩte, na njiarwa ciake nĩcio igũtũũra ciathanaga. Andũ a ndũũrĩrĩ nĩmakaamũreehera iheeo, na mainamĩrĩre mbere yake menyiihĩĩtie. Oohaga njaũ yake ya ndigiri mũthabibũinĩ, amĩohagĩrĩra mũthabibũinĩ ũrĩa mwega biũ. Ahũũraga nguo ciake iria ndaaya na ndibei ĩrĩa nduune ta thakame. Maitho maake nĩ matuune nĩ ũndũ wa kũnyua ndibei, namo magego maake nĩ meerũ nĩ ũndũ wa kũnyua iria. “Zebuluni agaatũũra ndeereinĩ cia iria; ndeere ciake nĩcio igaatuĩka icukĩro cia meeri; mũhaka wake ũgaakorwo Sidoni. “Isakaru ahaana ndigiri ĩremeetwo nĩgũũkĩra nĩ ũrĩa ĩkuuithĩĩtio mĩrigo mĩritũ. No rĩĩrĩ, nĩonaga atĩ handũ ha kũhuurũka nĩ heega, na akoona bũrũri wĩ mwega. Kwoguo nĩainamagĩrĩra akuue mũrigo, agakĩrutithio wĩra na hinya ta ngombo. “Dani nĩagaatha andũ aao, o ta mĩhĩrĩga ĩyo ĩngĩ ya Isiraeli. Dani agaatuĩka ta nyoka ĩ mũkĩrainĩ wa njĩra; agaatuĩka ta nyoka ĩ thumu ĩ mũkĩrainĩ wa gacĩra, ĩrĩa ĩrũmaga mbarathi ndiira, naake ũrĩa ũkuuĩĩtwo nĩ mbarathi ĩyo akagua thĩ na ngara. “Njetereire ũhonokio waku, MWATHANI. “Gadi nĩagaatharĩkĩrwo nĩ ikundi cia atuunyani, no nĩagaaciũkĩrĩra aciteng'erie. “Mĩgũnda ya Asheri-rĩ, nĩgaakũraga irio njega; nĩakaarĩmaga irio ingĩrĩĩo nĩ mũthamaki. “Nafutali ahaana thwariga ĩratũũhatũũha, ĩrĩa ĩciaraga tũthwariga tũthaka mũno. “Josefu ahaana ta rũhonge rũrĩa rũciaraga wega; ahaana ta rũhonge rũrĩa rũciaraga wega rwĩ rũteereinĩ rwa gĩthima; honge ciake itaambaga rũthingo igũrũ. Thũ ciake nĩciamũtharĩkĩire i na ũũru mũingĩ mũno, ikĩmũteng'eria i na ũta na mĩguĩ. No ũta wake ũgĩikara wĩgaathĩĩte, namo mooko maake magĩĩkĩrwo hinya nĩ mooko ma Ngai wa Jakubu Ũrĩa Ũrĩ Hinya, o we Mũrĩithi na Mũgitĩri wa Isiraeli. Nĩ Ngai wa thooguo ũrĩgũteithagia; Ngai Mwene Hinya Wothe nĩ we ũrĩkũraathimaga na iraathimo cia mbura kuuma igũrũ, cia maaĩ marĩa me rungu rwa thĩ, na cia ng'ombe nyingĩ na ciana nyingĩ. Ningĩ nĩarĩkũraathimaga na iraathimo cia irio na mahũa, cia irĩma cia tene na tene, na cia indo njega ciumĩĩte ithũngũriinĩ cia aagu na aagu. Iraathimo icio iroikara mũtweinĩ wa Josefu; iroikara thiithiinĩ wa ũrĩa wamũranirio na aariũ a ithe. “Benjamini naake ahaana ta njũũi njũru mũno; rũũciinĩ na hwaĩinĩ ooragaga na akarĩa.” Ĩyo nĩ yo mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya Isiraeli, na maũndũ macio nĩ mo ithe aameerire rĩrĩa amaraathimaga o mũndũ na kĩraathimo kĩrĩa kĩmwagĩrĩire. Jakubu agĩcooka agĩatha aariũ aake akĩmeera atĩrĩ, “Rĩu njerekeire gũkua. Ndakua, mũgaathika hamwe na maithe maakwa ngurungainĩ ĩrĩa ĩ mũgũndainĩ wa Efironi ũrĩa Mũhiti. Ngurunga ĩyo ĩ Makipela, mwena wa irathĩro wa Mamure bũrũriinĩ wa Kanaani. Aburahamu aagũrire ngurunga ĩyo na mũgũnda ũcio kuuma kũrĩ Efironi irĩ cia gũthikanwo. Kũu nĩkuo Aburahamu na mũtumia wake Sara maathikirwo; nokuo Isaaka na mũtumia wake Rebeka maathikirwo, na nokuo ndathikire Lea. Mũgũnda ũcio na ngurunga ĩyo ciagũrirwo kuuma kũrĩ Ahiti.” Rĩrĩa Jakubu aarĩĩkirie kwarĩria aariũ aake, agĩkoma, agĩtuĩkana. Naake Josefu agĩkĩĩgũithia harĩ ithe akĩrĩraga, akĩmũmumunya. Agĩcooka agĩatha mandagĩtaarĩ marĩa maamutungatagĩra moomithie mwĩrĩ wa ithe. Maaniinire matukũ mĩrongo ĩna kũũmithia mwĩrĩ ũcio. Matukũ mĩrongo ĩna no mo maagĩrĩire gwĩka ũguo. Nao andũ a Misiri maamũcakaĩire matukũ mĩrongo mũgwanja. Matukũ ma gũcakaya mathira, Josefu akĩĩra anjaama a mũthamaki atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩnjĩtĩkĩrĩkĩĩte nĩ inyuĩ-rĩ, ndamũthaitha mũthiĩ mũkeere mũthamaki atĩrĩ, ‘Baaba atanakua nĩanjĩĩrire ndĩhĩte atĩ ngaamũthika mbĩĩrĩrainĩ ĩrĩa aathondekeete bũrũriinĩ wa Kanaani. Kwoguo ndagũthaitha reke thiĩ ngathike baaba, njooke njũke.’ ” Naake mũthamaki agĩcookia atĩrĩ, “Thiĩ ũgathike thooguo ta ũguo aakwĩhĩtithirie.” Kwoguo Josefu akĩambata gũthika ithe. Anjaama oothe a mũthamaki, anene a mũciĩ wa mũthamaki, na atongoria oothe a Misiri magĩthiĩ na Josefu. O na andũ a mũciĩ wa Josefu, aariũ a ithe, na andũ acio angĩ a nyũmba ya ithe, oothe nĩmaathiire hamwe naake. No ciana ciao iria nyiinyi, ng'ondu, mbũri, na ng'ombe ciatigirwo mwena wa Gosheni. Ningĩ nĩathiire na thigari ciakuuĩĩtwo nĩ ngaari cia mbarathi, na ingĩ ciahaicĩĩte mbarathi; maarĩ andũ gĩkundi kĩnene mũno. Na rĩĩrĩ, makinya kĩhuuhĩroinĩ kĩa Atadi mwena wa irathĩro wa Jorodani, nĩmaacakaire maanĩrĩire ihinda iraaya, naake Josefu agĩcakaĩra ithe matukũ mũgwanja. Rĩrĩa andũ a Kanaani moonire andũ acio magĩcakaya me Atadi, moigire atĩrĩ, “Kaĩ andũ a Misiri me na macakaya manene-ĩ!” Kĩu nĩkĩo gĩatũmire handũ hau heetwo Abeli Miziraimu. Kwoguo aariũ a Jakubu makĩmwĩka o ta ũrĩa aameerĩĩte. Magĩgĩkuua mwĩrĩ wake makĩũtwara Kanaani makĩũthika ngurungainĩ ya mũgũnda ũrĩa warĩ Makipela, mwena wa irathĩro wa Mamure, mũgũndainĩ ũrĩa Aburahamu aagũrĩĩte kuuma kũrĩ Efironi ũrĩa Mũhiti, ũtuĩke wa gũthikanagwo. Josefu arĩĩkia gũthika ithe, agĩcooka Misiri o hamwe na aariũ a ithe na andũ arĩa angĩ oothe maathiĩte hamwe naake gũthika ithe. Thuutha wa gĩkuũ gĩa ithe, aariũ a ithe na Josefu makiuga atĩrĩ, “To gũkorwo Josefu atũũraga atũmeneete na rĩu nĩegũkĩĩrĩhĩria ũũru ũrĩa twamwĩkire?” Kwoguo magĩtũma ndũmĩrĩri kũrĩ Josefu makĩmwĩra atĩrĩ, “Baaba atanakua, aatwĩrire tũkwĩre atĩrĩ, ‘Ndagũthaitha ohera aariũ a thooguo ngero ĩrĩa maakũgerire rĩrĩa maakũhĩtĩirie.’ Rĩu ithuĩ ndungata cia Ngai wa thooguo twagũthaitha ũtuohere ngero ĩrĩa twakũgerire.” Josefu nĩarĩrire aanyiita ndũmĩrĩri ĩyo. Aariũ a ithe o eene nĩmaacookire magĩũka makĩĩgũithia mbere yake makĩhuutithia ũthiũ thĩ makĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ, twĩ ndungata ciaku.” No Josefu akĩmeera atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra, ndingĩĩkĩra ithenyainĩ rĩa Ngai. Inyuĩ mwaciirĩĩte mũnjĩke ũũru, no rĩĩrĩ, Ngai agĩtũma ũndũ mwega woneke, nĩ geetha gũtuĩke o ta ũũ gũtariĩ ũũmũũthĩ nĩguo andũ aingĩ mahonokio matũũre muoyo. Kwoguo inyuĩ mũtiagĩrĩirwo nĩgwĩtigĩra. Niĩ nĩngũmũmenyerera o hamwe na ciana cianyu.” Kwoguo akĩmoomĩrĩria o rĩngĩ na akĩmahooreria. Josefu nĩathiire na mbere gũtũũra bũrũriinĩ wa Misiri hamwe na andũ a mũciĩ wa ithe, na aakuire e wa mĩaka igana na ikũmi. Josefu nĩatũũrire nginya akĩona ciana cia Efiraimu, o na ciana cia ciana cia Efiraimu, o na nginya akĩamũkĩra ciana cia Makiri mũrũ wa Manase thĩinĩ wa andũ aao. Josefu nĩerire aariũ a ithe atĩrĩ, “Niĩ, ndĩ hakuhĩ gũkua, no Ngai nĩ ma nĩekũmũmenyerera na nĩakaamũtongoria amũrute bũrũriinĩ ũyũ, amũtware bũrũriinĩ ũrĩa eerĩire Aburahamu na mwĩhĩtwa atĩ nĩakaahe Isaaka na Jakubu.” Josefu nĩacookire akĩĩra andũ aake atĩrĩ, “Mwĩhĩteei atĩ rĩrĩa Ngai akaamũtongoria amũtware bũrũriinĩ ũcio, nĩmũgaakuua mahĩndĩ maakwa mũthiĩ namo.” Josefu aakuĩrĩire Misiri e wa mĩaka igana na ikũmi. Mwĩrĩ wake nĩmaaũmithirie makĩwĩkĩra ithandũkũ. Marĩĩtwa ma aariũ a Jakubu arĩa maathiire Misiri hamwe naake, o mũndũ agĩthiĩ na andũ a mũciĩ wake, nĩ mo maya: Reubeni, Simeoni, Lawi, Juda, Isakaru, Zebuluni, Benjamini, Dani, Nafutali, Gadi, na Asheri. Andũ acio oothe maarĩ njiarwa cia Jakubu, na maarĩ mĩrongo mũgwanja. No mũũrũwe Josefu hĩndĩ ĩyo aarĩ Misiri. Na rĩĩrĩ, Josefu agĩkua, o hamwe na aariũ a ithe, na rũciaro rũu ruothe. No njiarwa ciao, nĩcio andũ a Isiraeli, igĩciarana ikĩgĩa na hinya na ikĩingĩha mũno, o nginya ikĩiyũra bũrũri wa Misiri. Na rĩĩrĩ, nĩkwagĩire mũthamaki ũngĩ bũrũriinĩ wa Misiri, ũtooĩ Josefu. Naake akĩĩra andũ aake atĩrĩ, “Andũ aya a Isiraeli nĩ aingĩ mũno, o na nĩmatũkĩrĩĩtie hinya. Kũngiuma mbaara, mahota kũnyiitana na thũ ciitũ mahũũrane na ithuĩ, na moore kuuma bũrũriinĩ. Kwoguo no mũhaka tũmathiĩ na wara, tũcarie njĩra ya kũgiria maingĩhe.” Nĩ ũndũ ũcio, andũ a Misiri makĩmaigĩra anyabaara akũmahinyĩrĩria na mawĩra maritũ; magĩgĩakĩra mũthamaki wa Misiri matũũra ma kũigwo indo marĩa meetagwo Pithomu na Ramesese. No o ũrĩa andũ a Isiraeli maahinyagĩrĩrio, noguo moongererekaga na magathiĩ na mbere kũhunja bũrũriinĩ. Nao andũ a Misiri magĩkĩambĩrĩria gwĩtigĩra andũ a Isiraeli. Kwoguo makĩrutithia andũ a Isiraeli wĩra na hinya mũno, o na makĩmaritũhĩria ũtũũro mũno na ũndũ wa kũmarutithia wĩra wa hinya wa gũthondeka thimiti na maturubaarĩ, na kũruta mawĩra ma mĩthemba yothe mĩgũndainĩ yao matekũmaiguĩra tha. Mũthamaki wa Misiri agĩcooka akĩarĩria Shifira na Pua, atumia Ahibirania a gũciarithania, akĩmeera atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa mwathiĩ gũteithĩrĩria atumia a Ahibirania gũciara-rĩ, angĩkorwo nĩ kahĩĩ gaaciarwo, mũgakooraga, no angĩkorwo nĩ kairĩĩtu, mũtigakooragage.” No atumia acio a gũciarithania nĩmaatĩĩĩte Ngai; matiigana gwĩka ũrĩa mũthamaki wa Misiri aamaathĩĩte. Handũ ha gwĩka ũguo, nĩmaarekagĩrĩria twana twa tũhĩĩ tũtũũre muoyo. Kwoguo mũthamaki agĩtũmanĩra atumia acio a gũciarithania akĩmooria atĩrĩ, “Nĩkĩ kĩratũma mũrekererie twana twa tũhĩĩ tũtũũre muoyo?” Atumia acio a gũciarithania magĩcookeria mũthamaki atĩrĩ, “Atumia a Ahibirania matihaana ta atumia a Amisiri, nĩ amu o me hinya na moohokaga tũtakinyĩĩte.” Naake mũthamaki agĩgĩatha andũ aake oothe akĩmeera atĩrĩ, “Kaana o goothe ga kahĩĩ karĩciaragwo nĩ Ahibirania no mũhaka mũgagaikia rũũĩ rwa Nailo, no tũirĩĩtu mũkareka tũtũũre muoyo.” Na rĩĩrĩ, mũndũ ũmwe wa mũhĩrĩga wa Lawi nĩahikirie mũirĩĩtu wa mũhĩrĩga o ro ũcio, naake mũtumia ũcio agĩciara kaana ga kahĩĩ. Rĩrĩa oonire ũrĩa kaana kau kaarĩ gathaka, agĩkahitha mĩeri ĩtatũ. Rĩrĩa aaremirwo nĩgũthiĩ na mbere gũkahitha, akĩoya gĩkabũ gĩathondekeetwo na ithanjĩ, agĩgĩthinga na rami nĩguo gĩtigatonyie maaĩ. Agĩcooka agĩkomia kaana kau thĩinĩ wa gĩkabũ kĩu, agĩkĩiga ithanjĩinĩ rũteereinĩ rwa rũũĩ. Naake mwarĩ wa nyina na kaana kau akĩrũũgama haraaya nĩguo oone ũrĩa gũgũtuĩka igũrũ rĩako. Na rĩĩrĩ, mwarĩ wa mũthamaki agĩikũrũka gwĩthamba rũũĩinĩ, nacio ndungata ciake cia airĩĩtu ciaceerangaga mwenainĩ wa rũũĩ. O rĩmwe mwarĩ ũcio wa mũthamaki akĩona gĩkabũ kĩu gatagatĩ ga ithanjĩ, agĩtũma ndungata ĩmwe yake ya mũirĩĩtu ĩgakĩgĩĩre. Rĩrĩa mwarĩ ũcio wa mũthamaki akĩhingũrire, akĩona kaana ga kahĩĩ, nako kaana nĩkũrĩra kaarĩraga. Agĩkaiguĩra tha akiuga atĩrĩ, “Kaana gaaka nĩ kamwe ga twana twa Ahibirania.” Naake mwarĩ wa nyina na kaana kau akĩũria mwarĩ wa mũthamaki atĩrĩ, “Nĩũkwenda thiĩ ngagwĩtĩre mũtumia Mũhibirania nĩguo akũrerere kaana gaaka?” Naake mwarĩ wa mũthamaki akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ.” Kwoguo mũirĩĩtu ũcio agĩthiĩ agĩĩta nyina wa kaana kau. Naake mwarĩ wa mũthamaki akĩĩra mũtumia ũcio atĩrĩ, “Oya kaana gaaka ũthiĩ ũnderere, na nĩndĩrĩkũheaga mũcaara.” Mũtumia ũcio agĩkĩoya kaana kau, agĩkarera. Thuuthainĩ kaana kau gaakũrakũra, agĩgatwarĩra mwarĩ wa mũthamaki, nako gagĩtuĩka mũũriũ wake. Agĩgatua Musa, akiuga atĩrĩ, “Nĩ amu ndakarutire maaĩinĩ.” Ningĩ rĩĩtwa rĩĩri nĩrĩĩtanagio na Seiru, bũrũri ũrĩa thuuthainĩ wacookire gũtũũrwo nĩ njiarwa cia Esau. Na rĩĩrĩ, Musa atuĩka mũndũ mũgima, mũthenya ũmwe nĩoimagarire agĩthiĩ gũceerera andũ aao, nĩ o Ahibirania, akĩona ũrĩa maarutithagio wĩra wa hinya. O na ningĩ nĩonire Mũmisiri akĩhũũra ũmwe wa Ahibirania aao. Naake Musa akĩrora mwena na mwena, akĩona atĩ hatirĩ mũndũ wamuonaga, akĩũraga Mũmisiri ũcio, na akĩhitha mwĩrĩ wake mũthangainĩ. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũcio ũngĩ oimagara, agĩkora Ahibirania eerĩ makĩgiana. Akĩũria ũrĩa warĩ na mahĩtia atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma ũgie Mũhibirania ũrĩa ũngĩ?” Naake mũndũ ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nũũ ũgũtuĩte mũnene witũ na mũtũtuithania? Anga nĩũkwenda kũnjũraga ta ũrĩa ũrooragire Mũmisiri?” Musa agĩgĩĩtigĩra, akĩĩĩra na ngoro atĩrĩ, “Ti itherũ andũ nĩmarĩĩkĩĩtie kũmenya ũrĩa ndĩreekire.” No arĩithi magĩũka makĩmaingata. Naake Musa akĩrũũgama akĩmateithĩrĩria, na akĩnyuithia ũhiũ wao maaĩ. Rĩrĩa airĩĩtu acio maacookire kũrĩ ithe wao, akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ arĩ atĩa ũũmũũthĩ mwacooka tene ũguo?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ Mũmisiri watũteithũra kuuma kũrĩ arĩithi, o na atũtahĩra maaĩ anyuithia ũhiũ witũ.” Naake ithe akĩmooria atĩrĩ, “Mũndũ ũcio arĩ ha? Mũmũtigire nĩkĩ? Thiĩi mũkamwĩte nĩ geetha arĩanĩre na ithuĩ.” Kwoguo Musa agĩĩtĩkĩra gũtũũra kũu, naake Jethero akĩmũhe mũirĩĩtu wake wetagwo Zipora amũhikie. Naake Zipora agĩciarĩra Musa kaana ga kahĩĩ karĩa aatuire Gerishomu amu oigire atĩrĩ, “Ndĩ mũgeni bũrũriinĩ ũyũ.” Thuutha wa mĩaka mĩingĩ mũthamaki wa Misiri agĩkua. Nao andũ a Isiraeli no macaayaga marĩ ũkomboinĩ na magakaya mateithio. Nakĩo kĩrĩro kĩao gĩgĩkinyĩra Ngai, akĩigua mũcaayo wao, na akĩririkana kĩrĩĩkanĩro gĩake na Aburahamu, Isaaka, na Jakubu. Naake Ngai akĩona ũkombo wa andũ a Isiraeli, agĩitĩka kũmarũmbũiya. Mũthenya ũmwe, rĩrĩa Musa arĩithagia ũhiũ wa mũthoni we Jethero, mũthĩnjĩri Ngai wa Midiani, nĩatwarire ũhiũ mwena ũũrĩa ũngĩ wa werũ o kinya agĩkinya kĩrĩmainĩ, kĩrĩa gĩtheru gĩa Sinai. Arĩ kũu, mũraika wa MWATHANI nĩamuumĩrĩire arĩ rũrĩrĩmbĩinĩ rwa mwaki rwoimaga gatagatĩ ga kĩhinga. Naake Musa aacũũthĩrĩria, akĩona atĩ kĩhinga nĩgĩakanaga, no gĩtiahĩaga. Naake Musa akĩĩĩra na ngoro atĩrĩ, “Ũyũ nĩ ũndũ wa magegania, reke nguhĩrĩrie nyone nĩ kĩĩ kĩratũma kĩhinga kĩage kũhĩa.” Rĩrĩa MWATHANI oonire Musa agĩkuhĩrĩria kĩhinga, akĩmwĩta kuuma gatagatĩ ga kĩhinga akĩmwĩra atĩrĩ, “Musa! Musa!” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩ niĩ ũyũ haaha.” Ngai akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ndũgakuhĩrĩrie; ruta iraatũ ciaku nĩ amu hau ũrũngiĩ nĩ handũ hatheru.” Agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ Ngai wa maithe maaku, Ngai wa Aburahamu, Isaaka, na Jakubu.” Musa agĩkĩĩhumbĩra ũthiũ nĩ amu nĩetigĩrire kũrora Ngai. MWATHANI agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩndĩkĩĩtie kuona mĩnyamaaro ya andũ aakwa arĩa me Misiri, na ngaigua kĩrĩro kĩao atĩ mahonokio kuuma kũrĩ anyabaara arĩa mamahinyagĩrĩria. Nĩnjũũĩ mathĩĩna marĩa marĩ namo, na kwoguo nĩnjikũrũkĩĩte ndĩmahonokie kuuma kũrĩ andũ a Misiri. Ngũmaruta bũrũri wa Misiri ndĩmatware bũrũriinĩ mwariĩ, mwega na mũnoru, kũrĩa rĩu gũtũirwo nĩ Akanaani, Ahiti, Aamori, Aperizi, Ahivi, na Ajebusi. Ti itherũ kĩrĩro kĩa andũ a Isiraeli nĩkĩnginyĩire, na nĩnyoneete ũrĩa andũ a Misiri maramahinyĩrĩria. Rĩu nĩngũgũtũma kũrĩ mũthamaki wa Misiri nĩ geetha ũgatongorie andũ aakwa moime bũrũriinĩ ũcio.” No Musa akĩũria Ngai atĩrĩ, “Niĩ ndĩkĩrĩ ũ atĩ nĩguo thiĩ kũrĩ mũthamaki wa Misiri nĩguo ngatongorie andũ a Isiraeli ndĩmarute kuo?” Naake Ngai akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩngũkorwo hamwe nawe; na rũũrũ nĩruo rũũri rwa kuonania atĩ nĩ niĩ ndagũtũma: waruta andũ kuuma Misiri, nĩmũgaathaathayĩria kĩrĩmainĩ gĩĩkĩ.” No Musa agĩcookeria Ngai atĩrĩ, “Ndathiĩ kũrĩ andũ a Isiraeli ndĩmeere atĩ, ‘Ngai wa maithe maanyu nĩ we wandũma kũrĩ inyuĩ’ nao manjũũrie atĩrĩ, ‘Rĩĩtwa rĩake nĩ rĩrĩkũ?’ Ngaameera atĩa?” Naake Ngai akĩmwĩra atĩrĩ, “NĨ NIĨ ŨRĨA WE.” Ũũ nĩguo ũkaameera: ũrĩa wĩtagwo, “NĨ NIĨ, nĩ we wandũma kũrĩ inyuĩ.” Ningĩ Ngai akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ĩra andũ a Isiraeli atĩ, ‘MWATHANI, Ngai wa maithe maanyu, o we Ngai wa Aburahamu, Isaaka, na Jakubu, nĩ we wandũma kũrĩ inyuĩ.’ Rĩĩrĩ nĩrĩo rĩĩtwa rĩakwa kinya tene; na ũguo nĩguo njiarwa ciothe irĩnjĩtaga. Thiĩ ũcookanĩrĩrie atongoria oothe a Isiraeli ũmeere atĩ, niĩ MWATHANI, o niĩ Ngai wa maithe maanyu, o niĩ Ngai wa Aburahamu, Isaaka, na Jakubu, nĩnguumĩrĩire. Meere atĩ nĩnjũkĩĩte kũrĩ o, na nĩnyoneete maũndũ marĩa andũ a Misiri marameeka. Nĩnduĩte atĩ nĩngũmaruta moime mĩnyamaaroinĩ ĩrĩa marathĩĩnio nayo bũrũriinĩ wa Misiri, ndĩmatware bũrũri mwega na mũnoru; bũrũri wa Akanaani, Ahiti, Amori, Aperizi, Ahivi, na wa Ajebusi. “Nao nĩmagaathikĩrĩria ũrĩa ũkaameera. Ningĩ nĩũgaacooka ũthiĩ kũrĩ mũthamaki wa Misiri ũrĩ hamwe na atongoria a Isiraeli ũmwĩre atĩrĩ, ‘MWATHANI, o we Ngai wa Ahibirania nĩeyonanĩĩtie kũrĩ ithuĩ; tondũ wa ũguo twĩtĩkĩrie tũthiĩ werũinĩ rũgendo rwa mĩthenya ĩtatũ nĩguo tũkarutĩre MWATHANI, Ngai witũ magongoona.’ No rĩĩrĩ, nĩnjũũĩ atĩ mũthamaki wa Misiri ndemũreka mũthiĩ o tiga ahatĩrĩirio eeke ũguo. No nĩngaahũthĩra hinya wakwa herithie bũrũri wa Misiri na ũndũ wa gwĩka maũndũ ma kũguoyohia kuo. Thuutha wa maũndũ macio, mũthamaki nĩakamwĩtĩkĩria mũthiĩ. “Nĩngaatũma andũ a Misiri matĩĩe andũ a Isiraeli, nĩguo rĩrĩa andũ aakwa makoima Misiri, matikaanathiĩ mooko matheri. Mũtumia Mũisiraeli o wothe nĩagaathiĩ kũrĩ Mũmisiri ũrĩa marigainie, o na kũrĩ mũgeni o wothe ũrĩ nyũmba ya Mũmisiri ũcio, ameetie nguo, indo cia betha, o na cia thahabu. Indo icio mũgaaciĩkĩra aariũ na aarĩ aanyu, na kwoguo mũgĩkuue ũtonga wa andũ a Misiri.” Ningĩ Musa agĩcookeria MWATHANI atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli mangĩrega kũnjĩtĩkia na gũthikĩrĩria ũrĩa ngũmeera-rĩ, ngeeka atĩa mangĩnjĩĩra atĩ wee ndwanyumĩrĩire?” Kwoguo MWATHANI agĩkĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩu ũnyiitĩĩte?” Naake Musa akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mũthĩĩgi.” MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Taũikie thĩ.” Rĩrĩa Musa aikirie mũthĩĩgi ũcio thĩ, ũgĩtuĩka nyoka, naake akĩmĩũrĩra. No MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Inamĩrĩra ũmĩnyiite gitong'oe.” Musa agĩkĩinamĩrĩra akĩmĩnyiita, nayo ĩgĩtuĩka mũthĩĩgi rĩngĩ. MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũguo nĩguo ũgeeka nĩguo andũ a Isiraeli meetĩkie atĩ MWATHANI, o we Ngai wa maithe maao, o we Ngai wa Aburahamu, Isaaka, na Jakubu nĩakuumĩrĩire.” Ningĩ MWATHANI akĩarĩria Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Taikia guoko gwaku gĩthũriinĩ gĩaku.” Naake Musa agĩikia guoko gwake gĩthũriinĩ gĩake; rĩrĩa aakũrutire, gũgĩkorwo kũrũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi, gũkeerũha o ta ira. MWATHANI akĩmwĩra rĩngĩ atĩrĩ, “Tacookia guoko gwaku gĩthũriinĩ gĩaku.” Naake agĩĩka o ta ũguo, na rĩrĩa aakũrutire, gũgĩkorwo gwĩ kũgima o ta mwĩrĩ ũrĩa ũngĩ. MWATHANI agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Mangĩkaaga gũgwĩtĩkia o na kana marege kũigua ũira wa kĩama kĩa mbere, nĩmageetĩkia ũira wa kĩama kĩu gĩa keerĩ. Mangĩkĩrega gwĩtĩkia o na ũira wa ciama icio cierĩ, kana marege gũthikĩrĩria ũrĩa ũkaameera-rĩ, nĩũgaathiĩ ũtahe maaĩ rũũĩinĩ rwa Nailo ũmaite thĩ. Maaĩ macio nĩmagaatuĩka thakame.” No Musa akĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Mwathi wakwa, tiga kũndũma. Niĩ ndirĩ mũndũ mwaria, o na ndirĩ ndatuĩka mwaria kuuma tene, o na kuuma rĩrĩa wambĩrĩirie kwaria na niĩ. Mwarĩrie wakwa nĩ wa kahora, na nĩndondoiraga.” MWATHANI agĩkĩmũũria atĩrĩ, “Nũũ ũheaga mũndũ hinya wa kwaria? Nũũ ũtũmaga mũndũ atuĩke gĩtaigua kana aremwo nĩkwaria? Nũũ ũmũheaga ũhoti wa kuona kana agatũma atuĩke gĩtumuumu? Githĩ ti niĩ, MWATHANI? Rĩu gĩthiĩ! Nĩngũgũteithĩrĩria kwaria na nĩngũgũtaara ũrĩa ũkuuga.” No Musa agĩcookia atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndagũthaitha tũma mũndũ ũngĩ.” MWATHANI agĩkĩraakarĩra Musa akĩmũũria atĩrĩ, “Githĩ mũrũ wa maitũguo Harũni ũrĩa Mũlawii ndarĩ ho? Nĩnjũũĩ atĩ no ahote kwaria wega. O na nĩarooka gũgũtũnga, na akuona nĩegũkena. Mwarĩrie na ũmũtaare ũrĩa ekuuga; nĩngũmũteithĩrĩria inyuĩ eerĩ kwaria na ndĩmũtaare ũrĩa mũgwĩka. Nĩ we ũgũtuĩka wa kwaragĩria andũ handũ haaku, nawe ũgĩtuĩke ta Ngai harĩ we ũmwĩrage ũrĩa ekuuga. Oya mũthĩĩgi ũyũ ũthiĩ naguo, amu nĩũkaaringa ciama naguo.” Naake Musa agĩcooka kũrĩ Jethero, mũthoni we akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ũnjĩtĩkĩrie njooke kũrĩ andũ aitũ arĩa marĩ Misiri, nĩ geetha ngarore kana marĩ o muoyo.” Jethero akĩĩra Musa atĩrĩ, “Thiĩ na thaayũ.” Naake Musa arĩ o kũu bũrũriinĩ wa Midiani, MWATHANI nĩamwarĩirie akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka Misiri nĩ amu arĩa oothe meendaga gũkũũraga nĩmarĩĩkĩĩtie gũkua.” Kwoguo Musa agĩkĩoya mũtumia wake na aariũ aake, akĩmahaicia ndigiri, akĩnyiita rũgendo rwa gũcooka Misiri. Aathiire akuuĩĩte mũthĩĩgi ũrĩa Ngai aamwĩrĩĩte akuue. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Warĩĩkia gũcooka bũrũri wa Misiri-rĩ, ũtigĩrĩre nĩwaringa mbere ya mũthamaki wa Misiri ciama ciothe iria ngũheete hinya wa kũringa. No nĩngũũmia ngoro yake nĩguo agirie andũ mathiĩ. Hĩndĩ ĩyo nĩũkaamwĩra atĩrĩ, ‘MWATHANI ekuuga ũũ: Isiraeli nĩ mũũriũ wakwa wa irigithaathi. Ndakwĩra atĩ ũreke mũũriũ wakwa athiĩ nĩ geetha agaathaathaiye. Ũngĩrega kũmwĩtĩkĩria athiĩ, nĩngũũraga mũũrũguo wa irigithaathi.’ ” Na rĩĩrĩ, marĩ handũ maambĩĩte hema njĩrainĩ magĩthiĩ Misiri-rĩ, MWATHANI nĩatũngire Musa na akĩgeria kũmũũraga. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩarĩĩkĩĩtie kwĩra Harũni atĩrĩ, “Thiĩ werũinĩ ũgatũnge Musa.” Kwoguo agĩthiĩ akĩmũtũnga kĩrĩmainĩ gĩtheru, akĩmũmumunya. Naake Musa agĩgĩtaarĩria Harũni ũhoro wothe ũrĩa MWATHANI aamũheete rĩrĩa aamwĩrire acooke Misiri. O na ningĩ nĩamũtaarĩirie ũhoro wa ciama iria MWATHANI aamwathĩĩte aringe. Kwoguo Musa na Harũni magĩgĩthiĩ Misiri, na makĩũngania atongoria oothe a andũ a Isiraeli. Harũni akĩmahe ũhoro wothe ũrĩa MWATHANI eerĩĩte Musa, naake Musa akĩringa ciama andũ meroreire. Nao andũ magĩĩtĩkia. Rĩrĩa maiguire atĩ MWATHANI nĩokĩĩte kũmarora, na nĩoneete mĩnyamaaro yao, makĩinamĩrĩria mĩtwe magĩthaathaiya. Musa na Harũni magĩgĩthiĩ kũrĩ mũthamaki wa Misiri makĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, ekuuga atĩrĩ, ‘Reke andũ aakwa mathiĩ, nĩ geetha makagĩe na thigũkũ ya kũngumia werũinĩ.’ ” No mũthamaki akĩũria atĩrĩ, “MWATHANI nũũ atĩ nĩguo ndĩmũthikĩrĩrie na njĩtĩkĩrie andũ a Isiraeli mathiĩ? MWATHANI ũcio niĩ ndimũũĩ, na ndigwĩtĩkĩria andũ a Isiraeli mathiĩ.” Nao Musa na Harũni magĩcookia atĩrĩ, “Ngai wa Ahibirania nĩeyonithanĩĩtie kũrĩ ithuĩ; twagũthaitha ũtwĩtĩkĩrie tũthiĩ rũgendo rwa mĩthenya ĩtatũ werũinĩ tũkarutĩre MWATHANI Ngai witũ magongoona. Twaga gwĩka ũguo, nĩegũtũniina na mĩrimũ kana mbaara.” No mũthamaki akĩũria Musa na Harũni atĩrĩ, “Mũrenda gũtigithia andũ wĩra wao nĩkĩ? Thiĩi mwĩre ngombo icio icooke wĩrainĩ wacio! Inyuĩ andũ aya nĩmũingĩhĩĩte gũkĩra andũ a Misiri, na rĩu mũrenda gũtiga kũruta wĩra!” Mũthenya o ro ũcio, mũthamaki agĩatha akabuurũ arĩa maarĩ Amisiri na anyabaara arĩa maarĩ Aisiraeli akĩmeera atĩrĩ, “Mũtigaacooke kũhe andũ rũũa rwa ngano rwa gũthondeka maturubaarĩ naruo; kuuma rĩu rekeei mathiage gwĩcarĩria o eene. No mũigana wa maturubaarĩ marĩa marĩthondekaga ũrĩkoragwo ũrĩ o ta wa mbere. Mũtikaamanyiihĩrie o na haniini, nĩ amu nĩmagũũtarĩĩte na nĩkĩo marandĩrĩra atĩ ndeke mathiĩ makarutĩre Ngai wao magongoona! Nĩmaheeo wĩra mũritũ makĩria ũrĩa makoragwo makĩruta nĩguo matigaacooke kũrũmbũyania na ũhoro wa maheeni.” Kwoguo akabuurũ na anyabaara magĩthiĩ kũrĩ andũ a Isiraeli makĩmeera atĩrĩ, “Mũthamaki ekuuga atĩ ndegũcooka kũmũhe rũũa rwa ngano rĩngĩ. Mũrĩthiaga mũkarũcaria o kũrĩa mũngĩhota kũruona, na mũmenye atĩ wĩra wanyu ndũkũnyiihanyiihio o na haniini.” Kwoguo andũ magĩkĩũrũũra Misiri guothe gũcaria rũũa. Nao akabuurũ no maamahatagĩrĩria mathondeke o mũthenya mũigana wa maturubaarĩ o ta ũrĩa maathondekaga hĩndĩ ĩrĩa maaheagwo rũũa. Nao akabuurũ a Misiri makĩhũũra anyabaara a andũ a Isiraeli arĩa maigĩĩte marũũgamagĩrĩre wĩra makĩmooragia atĩrĩ, “Nĩkĩ kĩratũma mwage gũthondeka mũigana wa maturubaarĩ ta ũrĩa mũrathondekaga mbere?” Anyabaara acio a andũ a Isiraeli magĩgĩthiĩ magĩkaĩra mũthamaki makiuga atĩrĩ, “Mũthamaki, nĩkĩ kĩratũma ũtũĩke maũndũ ta maya, ithuĩ ndungata ciaku? Tũtiraheeo rũũa, na no tũrathwo tũthondeke maturubaarĩ! Ningĩ no tũrahũũrwo, o na gũtuĩka andũ aaku nĩ o me na mahĩtia.” No mũthamaki akĩmacookeria atĩrĩ, “Inyuĩ mũrĩ igũũta na mũtirenda kũruta wĩra; nĩkĩo mũranjũũria ndĩmwĩtĩkĩrie mũthiĩ mũkarutĩre MWATHANI magongoona. Rĩu cookaai mũkarute wĩra! Gũtirĩ rũũa mũkũheeo, na no mũhaka mũthondeke mũigana wa maturubaarĩ o ta wa mbere.” Anyabaara acio a andũ a Isiraeli magĩkĩona atĩ maarĩ thĩĩnainĩ rĩrĩa meerirwo atĩ o mũthenya no mũhaka mathondekage mũigana wa maturubaarĩ o ta ũrĩa marathondekaga mbere ĩyo. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa moimaga kwa mũthamaki magĩtũngana na Musa na Harũni arĩa maameetereire. Nao makĩĩra Musa na Harũni atĩrĩ, “MWATHANI nĩoneete ũrĩa mwĩkĩĩte, na hatirĩ nganja nĩekũmũherithia nĩ ũndũ wa gũtũma mũthamaki na njaama ciake itũthũũre. Nĩmũrĩkĩĩtie kũmahe kĩĩgwatio gĩa gũtũũraga.” Musa agĩkĩhũgũkĩra MWATHANI rĩngĩ akĩmũũria atĩrĩ, “MWATHANI, nĩkĩ kĩratũma wĩke andũ aaku ũũru? Nĩkĩ gĩatũmire ũndũme gũũkũ? Kuuma rĩrĩa ndathiire kũrĩ mũthamaki kũmwarĩria thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩaku, no gwĩka eekaga andũ aya ũũru, nawe ndũrĩ ũndũ wĩkĩĩte wa kũmakũũra!” No MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Rĩu nĩũkuona ũrĩa ngwĩka mũthamaki wa Misiri. Ngũmũhatĩrĩria nginya areke andũ aakwa mathiĩ; ti itherũ ngũmũhinyĩrĩria ndũme amaingate moime bũrũriinĩ wake.” Ningĩ Ngai akĩarĩria Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ MWATHANI. Nĩndoimĩrĩire Aburahamu, Isaaka, na Jakubu, ta Ngai Mwene Hinya Wothe, no ndiemenyithanirie kũrĩ o na rĩĩtwa rĩakwa rĩtheru ‘MWATHANI.’ Ningĩ nĩndathondekire kĩrĩĩkanĩro nao atĩ nĩngaamahe bũrũri wa Kanaani, o bũrũri ũrĩa maatũũraga ta ageni. Rĩu nĩnjiguĩte mũcaayo wa andũ a Isiraeli arĩa maigĩĩtwo ũkomboinĩ nĩ andũ a Misiri, na ngakĩririkana kĩrĩĩkanĩro gĩakwa. Kwoguo ĩra andũ a Isiraeli atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ MWATHANI, na nĩngũmũruta ndĩmũrekererie kuuma ũkomboinĩ wa andũ a Misiri. Nĩngũtambũrũkia guoko gwakwa kwĩ hinya ndĩmareehere iherithia inene, na nĩngũmũhonokia. Nĩngũmũtua andũ aakwa, na niĩ nduĩke Ngai wanyu. Nĩmũkaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu rĩrĩa ngaamũruta kuuma ũkomboinĩ wa Misiri. Na nĩngũmũtwara bũrũri ũrĩa ndehĩtire atĩ nĩngaahe Aburahamu, Isaaka, na Jakubu; nĩngũmũhe ũtuĩke wanyu kĩũmbe. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” No Musa eera andũ a Isiraeli maũndũ macio, makĩrega kũmũthikĩrĩria, nĩ amu nĩmakuĩte ngoro nĩ ũndũ wa ũkombo wao mũũru. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Thiĩ wĩre mũthamaki wa Misiri areke andũ a Isiraeli moime bũrũri wake.” No Musa agĩcookia atĩrĩ, “O andũ a Isiraeli makĩrege gũũthikĩrĩria, no mũthamaki wa Misiri ũgwĩtĩkĩra gũũthikĩrĩria, o niĩ mũndũ ũtooĩ kwaria?” No MWATHANI agĩatha Musa na Harũni akĩmeera atĩrĩ, “Ĩraai andũ a Isiraeli o na mũthamaki wa Misiri, atĩ nĩndamwatha mũtongorie andũ a Isiraeli moime bũrũri wa Misiri.” Reubeni, ũrĩa warĩ irigithaathi rĩa Jakubu aarĩ na aariũ ana: Hanoku, Palu, Hezironi, na Karimi. Acio nĩ o maarĩ maithe ma mbarĩ iria ciĩtanĩĩtio na marĩĩtwa maao. Simeoni aarĩ na aariũ atandatũ: Jemueli, Jamini, Ohadi, Jakini, Zoharu, na Shaulu, ũrĩa warĩ mũũriũ wa mũtumia Mũkanaani. Acio nĩ o maarĩ maithe ma mbarĩ iria ciĩtanĩĩtio na marĩĩtwa maao. Lawi aarĩ na aariũ atatũ: Gerishoni, Kohathu, na Merari. Acio nĩ o maarĩ maithe ma mbarĩ iria ciĩtanĩĩtio na marĩĩtwa maao. Lawi aatũũrire mĩaka igana rĩa mĩrongo ĩtatũ na mũgwanja (137). Gerishoni aarĩ na aariũ eerĩ: Libini, na Shimei, na maarĩ na njiarwa nyingĩ. Kohathu aarĩ na aariũ ana: Amuramu, Iziharu, Heburoni, na Uzieli. Kohathu aatũũrire mĩaka igana rĩa mĩrongo ĩtatũ na ĩtatũ (133). Naake Merari aarĩ na aariũ eerĩ: Mahali, na Mushi. Icio nĩcio mbarĩ cia Lawi na njiarwa ciacio. Na rĩĩrĩ, Amuramu akĩhikia taatawe wetagwo Jokebedi, ũrĩa wamũciarĩire Harũni na Musa. Amuramu aatũũrire mĩaka igana rĩa mĩrongo ĩtatũ na mũgwanja (137). Iziharu aarĩ na aariũ atatũ: Kora, Nefegu, na Zikiri. O naake Uzieli aarĩ na aariũ atatũ: Mishaeli, Elizafani, na Sithiri. Na rĩĩrĩ, Harũni akĩhikia Elisheba, mwarĩ wa Aminadabu, ũrĩa warĩ mwarĩ wa nyina na Nahashoni, naake akĩmũciarĩra: Nadabu, Abihu, Eleazaru, na Ithamaru. Kora aarĩ na aariũ atatũ: Asiru, Elikana, na Abiasafu; acio nĩ o maarĩ maithe ma nyũmba cia mbarĩ ya Kora. Naake Eleazaru, mũrũ wa Harũni, akĩhikia mũirĩĩtu ũmwe wa Putieli, naake mũirĩĩtu ũcio akĩmũciarĩra Finehasi. Acio nĩ o maarĩ atongoria a nyũmba na mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Lawi. Harũni na Musa nĩ o MWATHANI eerire atĩrĩ, “Umiai andũ a Isiraeli bũrũri wa Misiri kũringana na mĩhĩrĩga yao.” No o meerire mũthamaki wa Misiri arekererie andũ a Isiraeli. Hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI aarĩirie Musa bũrũriinĩ wa Misiri, aamwĩrire atĩrĩ, “Nĩ niĩ MWATHANI; ĩra mũthamaki wa Misiri ũhoro wothe ũrĩa ngũkwĩra.” No Musa agĩcookeria MWATHANI atĩrĩ, “Wee nĩũũĩ atĩ niĩ ndiũĩ kwaria; mũthamaki wa Misiri angĩgĩĩthikĩrĩria atĩa?” Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩngũgũtua ta Ngai harĩ mũthamaki wa Misiri, naake Harũni mũrũ wa maitũguo arĩaragia ta mũnabii waku. Wee ũrĩĩraga Harũni maũndũ moothe marĩa ndĩrĩgwathaga, naake akeera mũthamaki wa Misiri nĩguo arekererie andũ a Isiraeli moime bũrũri wake. Andũ a Misiri nĩmagaakĩmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI, rĩrĩa ngaamatambũrũkĩria guoko gwakwa ndĩmahũũre, na ndute andũ a Isiraeli bũrũriinĩ wao.” Nao Musa na Harũni magĩgĩĩka o ũrĩa MWATHANI aamaathĩĩte. Hĩndĩ ĩrĩa maarĩirie mũthamaki wa Misiri, Musa aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩnaana, naake Harũni aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩnaana na ĩtatũ. Naake MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni atĩrĩ, “Mũthamaki wa Misiri angĩmwĩra mũringe kĩama nĩguo mwonanie atĩ mũrĩ a ma-rĩ, wee Musa ĩra Harũni ooe mũthĩĩgi wake aũikie thĩ mbere ya mũthamaki, naguo nĩũgũtuĩka nyoka.” Kwoguo Musa na Harũni magĩthiĩ kũrĩ mũthamaki magĩĩka o ta ũrĩa MWATHANI aamaathĩĩte. Harũni agĩikia mũthĩĩgi wake thĩ mbere ya mũthamaki na njaama ciake, naguo ũgĩtuĩka nyoka. Mũthamaki agĩgĩĩta andũ aake arĩa oogĩ na ago, nao makĩhũthĩra ũgo wao magĩĩka o ta ũrĩa Harũni eekĩĩte. Magĩgĩikia mĩthĩĩgi yao thĩ, nayo ĩgĩtuĩka nyoka. No mũthĩĩgi wa Harũni ũkĩmeria mĩthĩĩgi yao. O na gwatuĩka ũguo, mũthamaki wa Misiri akĩũmia ngoro, na o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte, akĩrega gũthikĩrĩria Musa na Harũni. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Mũthamaki nĩomĩĩtie ngoro mũno, na nĩaregeete kũreka andũ mathiĩ. Kwoguo thiĩ ũmũtũnge kĩrooko hĩndĩ ĩrĩa arathiĩ rũũĩinĩ rwa Nailo, na ũkuue mũthĩĩgi ũrĩa wagarũrũkĩĩte ũgatuĩka nyoka, ũmweterere hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ. Nawe ũkĩmwĩre atĩrĩ, ‘MWATHANI, o we Ngai wa Ahibirania, nĩ we ũndũmĩĩte kũrĩ wee ngwĩre ũreke andũ aake mathiĩ, nĩ geetha makamũthaathaĩrie werũinĩ. No rĩĩrĩ, nginyagia rĩu nĩũregeete gũthikĩrĩria. MWATHANI egũkiuga atĩ ũndũ ũrĩa ũgũkũmenyithia atĩ we nĩ we MWATHANI nĩ atĩ, nĩngũgũtha maaĩ ma rũũĩ na mũthĩĩgi ũyũ nyiitĩĩte na guoko gwakwa, namo nĩmekũgarũrũka matuĩke thakame. Nacio thamaki nĩigũkua, naruo rũũĩ rũnunge mũno ũguo atĩ andũ a Misiri matihota kũnyua maaĩ maaruo.’ ” MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ĩra Harũni ooe mũthĩĩgi wake atambũrũkie guoko gwake igũrũ rĩa njũũĩ ciothe cia Misiri, mĩtaro yakuo, o na maria maakuo. Maaĩ moothe megũtuĩka thakame, bũrũriinĩ wothe wa Misiri kũgĩe thakame nginyagia indoinĩ ciothe cia mbaaũ kana cia mahiga.” Musa na Harũni magĩgĩĩka o ta ũrĩa maathĩĩtwo nĩ MWATHANI. Harũni akĩoya mũthĩĩgi wake na igũrũ akĩgũtha maaĩ ma rũũĩ rwa Nailo, mũthamaki wa Misiri na njaama ciake meroreire; namo maaĩ moothe rũũĩinĩ makĩgarũrũka magĩtuĩka thakame. Nacio thamaki iria ciarĩ rũũĩ igĩkua, naruo rũũĩ rũkĩnunga ũũru mũno o nginya andũ a Misiri makĩremwo nĩkũnyua maaĩ maaruo. Ningĩ gũkĩgĩa thakame bũrũriinĩ wothe wa Misiri. No ago a Misiri magĩĩka o ta ũguo na ũgo wao; kwoguo mũthamaki wa Misiri agĩthiĩ na mbere kũũmia ngoro, akĩrega gũthikĩrĩria Musa na Harũni o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte. Handũ ha ũguo, aahũndũkire akĩinũka gwake mũciĩ, o na ũndũ ũcio ndaigana kũwĩkĩra ngoro. Nao andũ oothe a Misiri makĩenja hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ nĩguo moone maaĩ ma kũnyua nĩ amu matingĩahotire kũnyua maaĩ ma rũũĩ rwa Nailo. Na rĩĩrĩ, MWATHANI arĩĩkia kũgũtha rũũĩ rwa Nailo ũguo, gũkĩniina mĩthenya mũgwanja. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Thiĩ kwa mũthamaki ũmwĩre, MWATHANI ekuuga atĩrĩ, ‘Reke andũ aakwa mathiĩ nĩ geetha magaathaathaiye. No rĩĩrĩ, ũngĩrega kũmareka mathiĩ-rĩ, nĩngũherithia bũrũri waku na kũũiyũria ciũra. Rũũĩ rwa Nailo rũkũiyũra ciũra iria igũũka nginya nyũmba gwaku o na nginya nyũmba yaku ya toro, o na gĩtandainĩ gĩaku, na nginya nyũmbainĩ cia njaama ciaku o na cia andũ aaku, o na nginya itoonye mariikoinĩ maaku ma gũcinĩra irio, o na indoinĩ ciaku cia gũkimĩra mũtu. Ciũra icio irĩkũrũũgagĩrĩra igatamba mwĩrĩ waku, mĩĩrĩ ya andũ aaku, o na ya njaama ciaku ciothe.’ ” MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ĩra Harũni atambũrũkie guoko gwake kũnyiitĩĩte mũthĩĩgi wake igũrũ rĩa njũũĩ, mĩtaro, o na maria, atũme ciũra igĩe bũrũri wothe wa Misiri.” Kwoguo Harũni agĩtambũrũkia guoko gwake igũrũ rĩa maaĩ moothe na cio ciũra ikiumĩra ikĩiyũra bũrũri wothe wa Misiri. No ago magĩĩka o ta ũguo na ũgo wao, magĩtũma ciũra ciumĩre bũrũriinĩ wa Misiri. Mũthamaki wa Misiri agĩgĩĩta Musa na Harũni akĩmeera atĩrĩ, “Thaithaai MWATHANI anjehererie ciũra ici o na aciehererie andũ aakwa, na nĩngwĩtĩkĩria andũ aanyu mathiĩ, nĩ geetha makarutĩre MWATHANI magongoona.” Musa akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩngũkena ngĩgũthaithanĩrĩra. No njĩĩra nĩ ihinda rĩrĩkũ ngũgũthaithanĩrĩra, na thaithanĩre njaama ciaku, o na andũ aaku nĩguo ciũra iniinwo ikweherere, na ciehere nyũmbainĩ ciaku itigare o rũũĩinĩ rwa Nailo.” Naake mũthamaki agĩcookia atĩrĩ, “Thaithanĩra rũũciũ.” Musa akiuga atĩrĩ, “Reke gũtuĩke o ũguo woiga, nĩ geetha ũmenye atĩ gũtirĩ ũngĩ ũhaana ta MWATHANI Ngai witũ. Ciũra nĩigũkweherera, na cieherere nyũmba ciaku, o na njaama ciaku, o na andũ aaku; gũtirĩ igaatigara o tiga thĩinĩ wa rũũĩ rwa Nailo.” Kwoguo Musa na Harũni magĩkiuma kwa mũthamaki, naake Musa agĩthaitha MWATHANI eeherie ciũra icio o ta ũrĩa aiguithanĩirie na mũthamaki Naake MWATHANI agĩĩka ũrĩa Musa aamũũrĩĩtie, nacio ciũra iria ciarĩ nyũmbainĩ, o na kũu nja, o na mĩgũndainĩ igĩkua. Nao andũ a Misiri magĩcicookereria irũndo nene, o nginya bũrũri ũkĩnunga nĩ ũndũ wacio. No rĩrĩa mũthamaki oonire atĩ ciũra nĩirĩĩkĩĩtie gũkua, akĩũmia ngoro rĩngĩ, na o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte, akĩrega gũthikĩrĩria Musa na Harũni. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ĩra Harũni atambũrũkie mũthĩĩgi wake agũthe rũkũngũ rwa thĩ, naruo nĩrũkũgarũrũka rũtuĩke rwagĩ bũrũriinĩ wothe wa Misiri.” Kwoguo Harũni agĩgĩtambũrũkia mũthĩĩgi wake akĩgũtha rũkũngũ rwa thĩ, naruo rũkũngũ ruothe thĩinĩ wa Misiri rũgĩtuĩka rwagĩ, naruo rwagĩ rũu rũkĩũmbĩrĩra andũ o na nyamũ. Nao ago makĩgeria gwĩka o ta ũguo na ũgo wao atĩ matũme rwagĩ rũgĩe, no makĩremwo. Naruo rwagĩ rũu rwaiyũire kũndũ guothe. Nao ago acio makĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Ngai nĩ we wĩkĩĩte ũũ!” No mũthamaki akĩũmia ngoro, na o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte, akĩrega gũthikĩrĩria Musa na Harũni. MWATHANI agĩkĩarĩria Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Rũũciũ rũũciinĩ rooka gũkĩra, weterere mũthamaki agĩthiĩ rũũĩinĩ, ũmwĩre MWATHANI oiga atĩrĩ, ‘Reke andũ aakwa mathiĩ nĩ geetha magaathaathaiye. Waga kũreka mathiĩ-rĩ, nĩngũkũherithia na gũkũreehithĩria mĩrumbĩ ya ngi ikũũmbĩrĩre na ciũmbĩrĩre njaama ciaku o na andũ aaku, na itoonye thĩinĩ wa nyũmba ciaku, ciyũre nyũmba cia andũ a Misiri, na bũrũri kũiyũrwo nĩcio. No nĩngũgitĩra mwena wa Gosheni, kũrĩa andũ aakwa matũraga, nĩ geetha kũu gũtikaagĩe ngi. Ngwĩka maũndũ macio nĩguo ũmenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI ndĩraruta wĩra bũrũriinĩ ũyũ. Na njĩra ĩyo, nĩnguonania ngũũrani gatagatĩinĩ ka andũ aakwa na andũ aaku. Nakĩo kĩama kĩu gĩgeekĩka rũũciũ.’ ” Naake MWATHANI agĩĩka o ro ũguo; gũgĩũka mĩrumbĩ mĩnene ya ngi thĩinĩ wa nyũmba ya mũthamaki, o na thĩinĩ wa nyũmba cia njaama ciake, o na bũrũriinĩ wothe wa Misiri. Bũrũri wothe ũgĩthũũkangio nĩ ngi icio. Mũthamaki agĩgĩĩta Musa na Harũni akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mũkarutĩre Ngai wanyu magongoona o gũũkũ bũrũriinĩ ũyũ.” No Musa akĩmũcookeria atĩrĩ, “Gũtingĩkorwo arĩ wega gwĩka ũguo, nĩ amu indo iria tũkũrutĩra MWATHANI Ngai witũ magongoona, nĩ indo irĩ thaahu kũrĩ andũ a Misiri. Twakĩruta magongoona ma indo irĩ thaahu andũ a Misiri makĩonaga-rĩ, githĩ matigũgĩtũhũũra na mahiga? No mũhaka tũthiĩ rũgendo rwa mĩthenya ĩtatũ werũinĩ, tũkarutĩre MWATHANI Ngai witũ magongoona o ta ũrĩa atwathĩĩte.” Kwoguo mũthamaki agĩkĩmeera atĩrĩ, “Nĩngũreka mũthiĩ mũkarutĩre MWATHANI Ngai wanyu magongoona werũinĩ, angĩkorwo mũtigũthiĩ kũraaya mũno. O na niĩ hoeraai.” Naake Musa agĩcookia atĩrĩ, “Ndarĩĩkia gũthiĩ o ũguo, nĩngũhooya MWATHANI atĩ rũũciũ ngi ici igaakorwo ikwehereire, na ciehereire njaama ciaku, na andũ aaku. No rĩĩrĩ, no mũhaka ũmenye ndũgatũheenie rĩngĩ na ũtũgirie tũthiĩ tũkarutĩre MWATHANI igongoona.” Musa agĩkiuma harĩ mũthamaki na akĩhooya MWATHANI. Naake MWATHANI agĩĩka o ta ũrĩa Musa aamũũririe, akĩehereria mũthamaki mĩrumbĩ ĩyo ya ngi, o na agĩciehereria njaama cia mũthamaki, na andũ aake; gũtirĩ o na ĩmwe yatigarire. No o na hĩndĩ ĩyo, mũthamaki akĩũmia ngoro rĩngĩ, na akĩrega gwĩtĩkĩria andũ mathiĩ. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Thiĩ kwa mũthamaki ũmwĩre MWATHANI Ngai wa Ahibirania ekuuga atĩrĩ, ‘Reke andũ aakwa mathiĩ, nĩ geetha magaathaathaiye. Amu wamagiria rĩngĩ mathiĩ, nĩngũkũherithia na ũndũ wa kũreehithĩria ũhiũ waku, ũguo nĩ ta kuuga: mbarathi ciaku, ndigiri, ngamĩĩra, ng'ombe, ng'ondu na mbũri ciaku, mũrimũ mũũru mũno. Na rĩĩrĩ, nĩngwamũrania ũhiũ wa Aisiraeli na wa Amisiri, nĩ geetha gũtikaagĩe nyamũ o na ĩmwe ĩgũkua kuuma ũhiũinĩ wa Aisiraeli. Niĩ MWATHANI, nĩnduĩte atĩ, rũũciũ nĩguo ngeeka ũndũ ũcio.’ ” Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire, MWATHANI agĩĩka o ta ũrĩa oigĩĩte; ũhiũ wothe wa Amisiri ũgĩkua, no gũtirĩ nyamũ o na ĩmwe ya ũhiũ wa Aisiraeli yakuire. Na rĩĩrĩ, mũthamaki ooria ũrĩa gwekĩkĩĩte, akĩmenyithio atĩ gũtirĩ nyamũ o na ĩmwe ya ũhiũ wa Aisiraeli yakuĩte. No we akĩũmia ngoro, akĩrega gwĩtĩkĩria andũ mathiĩ. Ningĩ MWATHANI akĩarĩria Musa na Harũni akĩmeera atĩrĩ, “Hakũraai ngundi ciigana ũna cia mũhu kuuma riiko, naake Musa aũhurunje aũroreetie na igũrũ mũthamaki akĩyonagĩra. Naguo mũhu ũcio nĩũgũtuĩka rũkũngũ rũceke rũiyũre bũrũri wothe wa Misiri, na nĩrũgũtũma kũndũ guothe andũ o na nyamũ manyiitwo nĩ mahũha marĩtũrĩkaga ironda.” Kwoguo Musa na Harũni makĩoya mũhu kuuma riiko, makĩrũũgama mbere ya mũthamaki. Naake Musa akĩũminja na igũrũ, naguo ũgĩtuĩka mahũha maatũrĩkaga ironda mĩĩrĩinĩ ya andũ o na ya nyamũ. Nao ago matingĩahotire kũrũũgama mbere ya Musa, tondũ o nao maiyũrirwo nĩ mahũha o ta Amisiri arĩa angĩ oothe. No MWATHANI agĩtũma mũthamaki oomie ngoro, akĩrega gũthikĩrĩria Musa na Harũni, o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte. MWATHANI agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Rũũciũ rũũciinĩ tene ũgaathiĩ ũrũũgame mbere ya mũthamaki, ũmwĩre atĩ MWATHANI, Ngai wa Ahibirania ekuuga atĩrĩ, ‘Reke andũ aakwa mathiĩ nĩ geetha magaathaathaiye. Nĩ amu ihinda rĩĩrĩ to njaama ciaku na andũ aaku ngũherithia, no o nawe mwene nĩngũkũherithia, nĩguo ũmenye atĩ gũtirĩ ũngĩ ta niĩ thĩinĩ wa thĩ yothe. Nĩ amu-rĩ, ingĩatambũrũkirie guoko gwakwa ngũhũũre na mũrimũ wee mwene o na andũ aaku-rĩ, rĩu mũngĩrĩ aniine o biũ. No kĩrĩa gĩtũmĩĩte ngũtũũrie muoyo nĩguo nguonie hinya wakwa, nĩ geetha ngumo yakwa ĩtaambe thĩ yothe. Wee no gwĩtũũgĩria ũretũũgĩria mbere ya andũ aakwa, ũgakĩmagiria mathiĩ. Atĩrĩĩrĩ, rũũciũ mathaainĩ o ta maya, nĩngoiria mbura nene mũno ya mbembe, ĩrĩa ĩtarĩ yonwo bũrũriinĩ wa Misiri, kuuma hĩndĩ ĩrĩa wambĩrĩirie gũtũũrwo nginyagia rĩu. Kwoguo-rĩ, athana ũhiũ waku na kĩrĩa gĩothe kĩ nja gĩtoonyio handũ hagitĩirwo, nĩ amu mbura ya mbembe ĩkũũrĩra andũ oothe arĩa megũkorwo nja ĩmoorage, o ũndũ ũmwe na nyamũ ciothe irĩa itegũkorwo itoonyeetio handũ hagitĩirwo.’ ” Anjaama amwe a mũthamaki nĩmeetigĩrire nĩ ũndũ wa ũguo MWATHANI oigire, nao magĩgĩtoonyia ngombo ciao o na ũhiũ wao handũ haagitĩirwo. No arĩa mataathikĩrĩirie ũguo MWATHANI oigire, maatigire ngombo ciao o na ũhiũ wao nja. MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku ũkũroreetie na igũrũ, na mbura ya mbembe nĩkuura bũrũriinĩ wothe wa Misiri. Ĩkuurĩra andũ, nyamũ, o na mĩmera yothe ĩrĩa ĩ mĩgũndainĩ.” Kwoguo Musa akĩambararia mũthĩĩgi wake aũroreetie na igũrũ; naake MWATHANI akĩreehithia marurumĩ na mbura ya mbembe, nacio heni ĩkĩgũtha thĩ. MWATHANI agĩkiurithia mbura nene mũno ya mbembe, ĩtukanĩĩte na heni ciathiaga o na mbere kũhenũka. Mbura ĩyo nĩyo yarĩ mbura nene mũno itarĩ yoneka bũrũriinĩ wothe wa Misiri kuuma hĩndĩ ĩrĩa bũrũri ũcio wambĩrĩirie gũtũũrwo. Mbura ĩyo ya mbembe ĩgĩkĩhũũra kĩndũ gĩothe kĩrĩa gĩtaarĩ kĩgitĩre bũrũriinĩ wothe wa Misiri, o hamwe na andũ na nyamũ. Ĩkĩhũũra mĩmera yothe ĩrĩa yarĩ mĩgũndainĩ. Kũrĩa gũtoirire mbura ya mbembe no mwena wa Gosheni kũrĩa Aisiraeli matũũraga. Mũthamaki agĩtũmanĩra Musa na Harũni. Rĩrĩa mookire akĩmeera atĩrĩ, “Ihinda rĩĩrĩ nĩnjĩhĩĩtie; MWATHANI nĩekĩĩte ũrĩa kwagĩrĩire, no niĩ na andũ aakwa nĩtũhĩtĩĩtie. Thaithaai MWATHANI! Tũtikwenda rĩngĩ mbura ĩno ya mbembe na marurumĩ! Rĩu nĩngũmũrekereria mũthiĩ; mũtigũikara gũũkũ rĩngĩ.” Naake Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndarĩĩkia kuuma nja ya itũũra o ũguo, nĩngũtambũrũkia mooko maakwa kũrĩ MWATHANI ndĩmũhooe. Marurumĩ o na mbura ya mbembe nĩigũthira, nĩguo ũmenye atĩ MWATHANI nĩwe mwene thĩ. No nĩnjũũĩ atĩ o na rĩu wee hamwe na njaama ciaku mũtitĩĩĩte MWATHANI Ngai.” Ũguta na mbaarĩ nĩcio ciathũũkirio nĩ gũkorwo mbaarĩ yarĩ ngũrũ, naguo ũguta warĩ na kĩro. No ngano ndĩathũũkirio, tondũ ndĩarĩ ngũrũ. Musa agĩkiuma nja ya itũũra akĩeherera mũthamaki, agĩtambũrũkĩria MWATHANI mooko akĩmũhooya. Namo marurumĩ na mbura ya mbembe igĩthira, o nayo mbura ĩgĩtiga kuura. No rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthamaki oonire atĩ mbura ya mbembe na marurumĩ nĩciathira, akĩĩhia o rĩngĩ; we mwene o hamwe na njaama ciake magĩkĩrĩrĩria kũũmia ngoro. Mũthamaki oomirie ngoro o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte na kanua ka Musa, akĩrega Aisiraeli mathiĩ. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Thiĩ kwĩ mũthamaki, nĩ amu nĩndũmĩĩte we na njaama ciake moomie ngoro, nĩ geetha nyonanie ciama ici ciakwa gatagatĩinĩ kaao. Ningĩ njĩkĩĩte ũguo nĩ geetha mũkaahota kũhe ciana cianyu na ciana cia ciana cianyu ũhoro wa maũndũ marĩa njĩkĩĩte Misiri, na ciama iria ningĩĩte gatagatĩinĩ kaao, nĩguo inyuothe mũmenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Kwoguo Musa na Harũni magĩthiĩ kwa mũthamaki makĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI, Ngai wa Ahibirania ekuuga atĩrĩ, ‘Nĩ nginya rĩ ũgũtũũra ũregeete kwĩnyiihia mbere yakwa? Reke andũ aakwa mathiĩ nĩ geetha magaathaathaiye. Wathiĩ na mbere kũmagiria mathiĩ, rũũciũ nĩngaareehithia ngigĩ gũũkũ bũrũriinĩ waku. Ikaahumbĩra thĩ ũguo atĩ gũtirĩ mũndũ ũkaahota kuona tĩĩri. Ningĩ nĩikaarĩa kĩrĩa gĩothe gĩtaathũũkangirio nĩ mbura ya mbembe, o na irĩe mĩtĩ yothe ĩrĩa ĩtigarĩĩte Nacio nĩikaiyũra nyũmba ciaku, na nyũmba cia njaama ciaku ciothe, o hamwe na cia andũ aaku oothe. Ũndũ ũcio ũgũkorwo ũrĩ mũũru gũkĩra maũndũ moothe marĩa maithe maanyu maanoona.’ ” Musa agĩkĩhũndũka, akĩehera harĩ mũthamaki. Nacio njaama cia mũthamaki ikĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ egũtũũra atũthĩĩnagia nginya rĩ? Reke andũ a Isiraeli mathiĩ magathaathaiye MWATHANI Ngai wao. Kaĩ ũtaroona ũrĩa bũrũri wa Misiri wanangĩkĩĩte?” Kwoguo Musa na Harũni magĩkĩreehwo rĩngĩ kũrĩ mũthamaki, naake akĩmeera atĩrĩ, “ Thiĩi mũgathaathaiye MWATHANI Ngai wanyu. No rĩĩrĩ, njĩĩraai nĩ a megũthiĩ?” Naake Musa agĩcookia atĩrĩ, “ Tũgũthiĩ ithuothe, hamwe na ciana ciitũ na atongoria aitũ. Tũgũthiĩ na aariũ na aarĩ aitũ, mbũri, ng'ondu, o na ng'ombe ciitũ, amu no mũhaka tũgĩe na thigũkũ ya gũtĩĩa MWATHANI.” Naake mũthamaki akĩmeera atĩrĩ, “Ndehĩta na MWATHANI atĩ gũtirĩ hĩndĩ ingĩĩtĩkĩra mũthiĩ na atumia aanyu na ciana cianyu! Ti itherũ nĩmũciirĩire gwĩka ũũru. Aaca! Gũtingĩhoteka ũguo! Arũme oiki nĩmathiĩ magathaathaiye MWATHANI, angĩkorwo ũguo nĩguo mũkwenda.” Arĩĩkia kuuga ũguo, Musa na Harũni makĩingatwo mbere ya mũthamaki. MWATHANI agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Tambũrũkĩria bũrũri wa Misiri guoko gwaku, nĩguo ngigĩ ciũke bũrũriinĩ wa Misiri irĩe mĩmera yothe, na kĩrĩa gĩothe gĩatigirio nĩ mbura ya mbembe.” Kwoguo Musa akĩambararia mũthĩĩgi wake, naake MWATHANI agĩtũma rũhuuho rũhuruutane ruumĩĩte mwena wa irathĩro mũthenya wothe na ũtukũ wothe. Gũkĩrooka gũkĩa rũhuuho rũu nĩrwareeheete ngigĩ. Nacio ngigĩ icio igĩũka irĩ mĩrumbĩ mĩingĩ mũno ĩkĩiyũra bũrũriinĩ wothe wa Misiri. Ciarĩ nyingĩ ũguo atĩ gũtirĩ kwagĩa mĩrumbĩ ta ĩyo, na gũtirĩ hĩndĩ gũkaagĩa ĩngĩ ta yo rĩngĩ. Ciahumbĩrire thĩ yothe ikĩmĩkunĩkĩra o biũ, na ikĩrĩa mĩtĩ yothe bũrũriinĩ, o na matunda ma mĩtĩ marĩa maatigĩĩtio nĩ mbura ya mbembe. Gũtiatigarire gathangũ o na kamwe karuru mũtĩinĩ o wothe kana mũmera o wothe bũrũriinĩ wothe wa Misiri. Mũthamaki agĩgĩĩta Musa na Harũni na ihenya akĩmeera atĩrĩ, “Nĩnjĩhĩirie MWATHANI Ngai wanyu, o na ngamũhĩtĩria. Kĩnjohereei rĩĩhia rĩakwa riita o rĩĩrĩ rĩmwe tu, na mũhooe MWATHANI Ngai wanyu anjehererie itũhũũhũ rĩĩrĩ.” Musa akĩehera harĩ mũthamaki, agĩthiĩ akĩhooya MWATHANI. Naake MWATHANI akĩgarũra rũhuuho rwa mwena wa irathĩro, rũkĩhuruutana mũno na mwena wa ithũĩro, rũkĩoya ngigĩ icio rũgĩcihuruuta rũgĩciikia Iriainĩ Ituune. Gũtirĩ ngigĩ o na ĩmwe yatigirwo bũrũriinĩ wothe wa Misiri. No MWATHANI akĩũmia ngoro ya mũthamaki akĩrega gwĩtĩkĩria Aisiraeli mathiĩ. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku ũkũroreetie na igũrũ, nĩ geetha bũrũri wothe wa Misiri ũgĩe nduma ndumanu ĩngĩhuutĩka na guoko.” Musa agĩgĩtambũrũkia guoko gwake akũroreetie igũrũ, naguo bũrũri wothe wa Misiri ũkĩgĩa nduma ndumanu mũno kwa ihinda rĩa mĩthenya ĩtatũ. Gũtirĩ mũndũ wahotaga kuona ũrĩa ũngĩ, o na kana akoima nyũmba gwake ihindainĩ rĩu rĩothe. No andũ a Isiraeli maarĩ na ũtheri kũrĩa maikaraga. Mũthamaki agĩgĩĩta Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩi mũgathaathaiye MWATHANI; o na atumia aanyu no mathiĩ hamwe na inyuĩ, o ũndũ ũmwe na ciana cianyu. No rĩĩrĩ, ng'ondu cianyu, mbũri, o na ng'ombe no mũhaka itigwo gũũkũ.” No Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “No mũhaka ũgĩtũhe nyamũ cia kũrutwo magongoona, o hamwe na cia kũrutwo magongoona ma njino, tũgacirutĩre MWATHANI Ngai witũ. Ũhiũ witũ no mũhaka tũthiĩ naguo; gũtirĩ nyamũ o na ĩmwe ya ũhiũ witũ ĩgũtigwo. Ithuĩ eene nĩ ithuĩ tũgwĩthuurĩra kĩrĩa tũkwenda gĩa gũthaathaiya MWATHANI Ngai witũ nakĩo. Na rĩĩrĩ, tũtarĩ tũrakinya kuo tũtirĩ hĩndĩ tũngĩmenya nyamũ iria irĩbatarania kũmũrutĩra igongoona.” No MWATHANI akĩũmia ngoro ya mũthamaki, naake akĩrega kũmeetĩkĩria mathiĩ. Mũthamaki agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Njeherera! Menyerera tũtikaanoonane rĩngĩ! Rĩrĩa tũkoonana rĩngĩ no ũgaakua!” Naake Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwoiga wega; ndũgaacooka kũnyona rĩngĩ.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩngũtũmĩra mũthamaki wa Misiri na andũ aake iherithia rĩngĩ rĩmwe tu, na thuutha ũcio nĩekũmũrekereria mũthiĩ. Ti itherũ rĩrĩa arĩmũrekereria mũthiĩ, nĩkũmũingata arĩmũingata muume kuo. Rĩu kĩarĩrie andũ a Isiraeli ũmeere meetie andũ arĩa marigainie nao indo cia thahabu o na cia betha.” Naake MWATHANI agĩtũma andũ a Isiraeli meetĩkĩrĩke nĩ andũ a Misiri. O na njaama cia mũthamaki na andũ oothe a Misiri nĩmoonaga Musa arĩ mũndũ wa bata mũno. Musa agĩkĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “MWATHANI ekuuga ũũ: ‘Ũtukũ gatagatĩ nĩngũtuĩkanĩria Misiri, na marigithaathi moothe ma tũhĩĩ bũrũriinĩ ũyũ wa Misiri nĩmegũkua, kuuma irigithaathi rĩa mũthamaki rĩrĩa rĩngĩgaikarĩra gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki, nginya irigithaathi rĩa ndungata ya mũndũ wa nja ĩrĩa ĩthĩaga na gĩthĩi. O namo marigithaathi ma mahiũ moothe nĩmegũkua. Na rĩĩrĩ, nĩgũgũkorwo na kĩrĩro kĩnene mũno bũrũriinĩ wothe wa Misiri, gĩtarĩ gĩakorwo kuo, o na gĩtagaakorwo kuo hĩndĩ ĩngĩ. No rĩĩrĩ, ngui o na ĩmwe ndĩkaararamĩra andũ a Isiraeli kana nyamũ ciao, nĩ geetha mũmenye atĩ niĩ MWATHANI, nĩnjĩkagĩra ngũũrani gatagatĩ ka andũ a Misiri na andũ a Isiraeli.’ ” Musa akĩrĩĩkia na kuuga atĩrĩ, “Njaama ici ciothe ciaku nĩigooka kũrĩ niĩ inyinamĩrĩre, ithaithe njoe andũ aakwa tũthiĩ. Thuutha wa ũguo nĩngoimagara thiĩ.” Na rĩĩrĩ, Musa akĩehera harĩ mũthamaki arĩ na maraakara maingĩ mũno. MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Mũthamaki no egũthiĩ na mbere kwaga gũgũthikĩrĩria, nĩ geetha thiĩ o na mbere kũringa ciama nyingĩ bũrũriinĩ wa Misiri.” Musa na Harũni maaringire ciama icio ciothe mbere ya mũthamaki, no MWATHANI akĩũmia ngoro yake, akĩrega gwĩtĩkĩria andũ a Isiraeli moime bũrũri wake. MWATHANI akĩarĩria Musa na Harũni marĩ o kũu bũrũriinĩ wa Misiri akĩmeera atĩrĩ, “Mweri ũyũ nĩguo ũgaatuĩka mweri wanyu wa mbere wa mwaka. Ĩra andũ oothe a Isiraeli atĩ: Mũthenya wa ikũmi wa mweri ũyũ wakinya-rĩ, o mũndũ nĩageecarĩria gatũrũme kũringana na ũrĩa mũciĩ wake ũigana. Angĩkorwo mũciĩ wa mũndũ nĩ mũniini ũguo atĩ ndũngĩhota kũniina gatũrũme goothe, no ũnyiitane na mũciĩ wa mũndũ ũrĩa ũrigainie naguo, ũgayane gatũrũme kamwe kũringana na mũigana wa andũ, na kũringana na ũrĩa o mũndũ angĩhota kũrĩa. Gatũrũme kau no mũhaka mũgathuure kuuma rũũruinĩ rwa ng'ondu kana rwa mbũri, nako gakorwo gatarĩ na kaũũgũ, na gatakĩrĩĩtie mwaka ũmwe. Mũkaiga tũtũrũme tũu nginya hwaĩinĩ wa mũthenya wa ikũmi na ĩna wa mweri ũyũ, hĩndĩ ĩrĩa andũ oothe a Isiraeli magaatũthĩnja. Na rĩĩrĩ, andũ makooya thakame ĩmwe ya tũtũrũme tũu, mamĩhake buremuinĩ na mwana wa na rũgongo wa mĩrango ya nyũmba iria tũtũrũme tũu tũkaarĩrwo. Nyama ciatuo ikaahĩĩhio ũtukũ o ro ũcio, na irĩanĩrio na nyeni ndũrũ na mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia. Mũtikaanarĩe nyama o na ĩmwe ya tũtũrũme tũu ĩrĩ njĩthĩ kana ĩtherũkĩĩtio na maaĩ; mũgaatũrĩa tũhĩĩhĩĩtio tuothe, nginya mũtwe, na magũrũ, o na nyama cia nda. Na mũtikaanatigie gĩcunjĩ o na kĩmwe kĩraare nginya rũũciinĩ; kĩrĩa gĩothe gĩgaatigara, no mũhaka gĩgaacinwo. Mũkĩrĩa nyama icio mũgaakorwo mũhaana ũũ: mũgaacirĩa na ihenya, na mũkorwo mwĩhumbĩĩte ta andũ mehaarĩirie gũthiĩ rũgendo, mwĩkĩrĩĩte iraatũ magũrũ, na mĩtirima yanyu ĩrĩ mooko. Ĩno nĩ thigũkũ ya Bathaka ya MWATHANI. “Ũtukũ ũcio nĩngaatuĩkania bũrũri wothe wa Misiri ngiũragaga marigithaathi moothe ma tũhĩĩ ma Amisiri, o na marigithaathi moothe ma nyamũ, na herithie ngai ciothe cia Misiri. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. Nayo thakame ĩrĩa ĩgaakorwo ĩrĩ buremuinĩ cia mĩrango ya nyũmba ĩgaakorwo ĩrĩ kĩmenyithia gĩa kũmenyithania nyũmba iria mũrĩ. Ndoona thakame ĩyo, nĩngaamwagarara na ndikaamwĩka ũũru rĩrĩa ngaakorwo ngĩherithia andũ a Misiri. Nĩmũgaakũngũyagĩra mũthenya ũcio ũrĩ ta thigũkũ nyamũre ya kũmũririkanagia ũrĩa niĩ, MWATHANI, ndamwĩkĩire. Ũkũngũagĩreei matukũinĩ moothe marĩa magooka.” Ningĩ MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Mĩthenya mũgwanja no mũhaka mũrĩage mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia. Mũthenya wa mbere wa mĩthenya ĩyo no nginya mweheragie kuuma nyũmbainĩ cianyu ndaawa yothe ya kũimbia mĩgate, nĩ amu mĩthenyainĩ ĩyo mũgwanja mũndũ ũrĩa ũrĩrĩaga mĩgate ĩĩkĩrĩĩtwo ndaawa ya kũimbia, nĩarĩingatagwo kuuma harĩ andũ a Isiraeli. Mũthenyainĩ wa mbere na wa mũgwanja nĩmũrĩũnganaga nĩ ũndũ wa gũthaathaiya. Gũtirĩ wĩra ũrĩrutagwo mĩthenyainĩ ĩyo yerĩ, tiga o wa kũhaarĩria irio. Menyagĩrĩraai thigũkũ ĩyo, nĩ amu mũthenya ũcio nĩguo ndarutire mĩhĩrĩga yanyu kuuma bũrũri wa Misiri. Kwoguo no mũhaka mũkũngũagĩre mũthenya ũcio ũrĩ ta thigũkũ matukũ moothe marĩa magooka. Mũtikaarĩage mĩgate mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia kuuma hwaĩinĩ wa mũthenya wa ikũmi na ĩna wa mweri wa mbere, nginya hwaĩinĩ wa mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ na ũmwe. Musa agĩgĩĩta atongoria oothe a Isiraeli akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩthuurĩreei o mũndũ gatũrũme agathĩnje, nĩguo andũ a mĩciĩ yanyu makũngũĩre Bathaka. Mũcooke muoe mathangũ ma hithobu, mũmatobokie thakameinĩ ĩrĩa ĩrĩ mbakũriinĩ. Nayo thakame ĩyo mũmĩhake buremuinĩ o na mwana wa na rũgongo wa mĩrango ya nyũmba cianyu. Na rĩĩrĩ, gũtikaagĩe mũndũ o na ũmwe ũkuuma nyũmba nginya rũũciinĩ. Nĩ amu MWATHANI nĩegũtuĩkania Misiri akĩũragaga Amisiri, na rĩrĩa arĩona thakame ĩyo ĩrĩ buremuinĩ na igũrũ wa mĩrangoinĩ, nĩarĩagarara nyũmba cianyu na ndarĩtĩkĩria mũraika wa gĩkuũ aingĩre nyũmba cianyu amũũrage. Mawatho macio mũmarũmagĩrĩre inyuĩ o hamwe na ciana cianyu nginya tene. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũgaakinya bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI aamwĩrĩire, mũgeekaga ũndũ ũyũ. Rĩrĩa ciana cianyu ikaamũũria atĩrĩ, ‘Gĩtũmi kĩa ũndũ ũyũ-rĩ, nĩ kĩrĩkũ?’ Mũgaacicookeria atĩrĩ, ‘Nĩ igongoona rĩa Bathaka ya MWATHANI, nĩ amu nĩagararire nyũmba cia andũ a Isiraeli bũrũriinĩ wa Misiri, rĩrĩa ooragire Amisiri, no agĩtũhonokia.’ ” Nao andũ a Isiraeli makĩinamĩrĩra magĩthaathaiya. Magĩcooka magĩthiĩ magĩĩka o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa na Harũni. Na rĩĩrĩ, ũtukũ gatagatĩ MWATHANI akĩũraga aariũ oothe a marigithaathi bũrũriinĩ wa Misiri, aambĩrĩirie na irigithaathi rĩa mũthamaki rĩrĩa rĩngĩaikarĩire gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki, nginya irigithaathi rĩa mũndũ ũrĩa woheetwo njeera, o na marigithaathi moothe ma njamba ma mahiũ. Naake mũthamaki agĩũkĩra ũtukũ arĩ hamwe na njaama ciake ciothe, o na andũ oothe a Misiri. Nakuo gũkĩgĩa na kĩrĩro kĩnene bũrũriinĩ wothe wa Misiri, amu gũtirĩ nyũmba o na ĩmwe ĩtaakuĩte mũndũ. Na rĩĩrĩ, ũtukũ o ro ũcio mũthamaki agĩtũmanĩra Musa na Harũni akĩmeera atĩrĩ, “Ũkĩraai muume gũũkũ, inyuĩ na andũ aanyu a Isiraeli! Umaai bũrũri wakwa; thiĩi mũgatungatĩre MWATHANI o ta ũrĩa mworĩĩtie. Oyai ng'ondu cianyu, mbũri, o na ng'ombe, mũthiĩ! Hoeraai kĩraathimo o na niĩ!” Nao andũ a Misiri makĩhĩkahĩka andũ a Isiraeli moime bũrũriinĩ makĩmeeraga atĩrĩ, “Mwarega gũthiĩ nĩmũgũtũma tũkue ithuothe.” Kwoguo andũ a Isiraeli makĩiyũria mbakũri ciao cia gũkandĩra mũtu mũkande ũtaarĩ mwĩkĩre ndaawa ya kũimbia, magĩcioha na nguo, magĩcikuua na ciande. Andũ acio a Isiraeli nĩmeekĩĩte ũrĩa Musa ameerĩĩte, amu nĩmeetĩĩtie andũ a Misiri indo cia betha, thahabu, o na nguo. MWATHANI nĩatũmire andũ a Isiraeli meetĩkĩrĩke nĩ andũ a Misiri, magĩkĩmahe o kĩrĩa meetirie. Na njĩra ĩyo andũ a Isiraeli magĩgĩkuua ũtonga wa andũ a Misiri. Andũ a Isiraeli magĩkiumagara kuuma Ramesese meerekeire Sukothu. Nao maarĩ ta arũme ngiri magana matandatũ (600,000), atumia na ciana mategũtarwo. Ningĩ gĩkundi kĩnene kĩa andũ angĩ nĩkĩoimagaranirie hamwe nao, o na makiumagara na ng'ondu, mbũri, na ng'ombe nyingĩ. Nao makĩruga mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia na mũtu ũrĩa mũkande maakuuĩĩte kuuma Misiri. Maingatĩĩtwo Misiri na ihenya ũguo atĩ matingĩahotire kũhaarĩria irio ciao, kana meekĩre mũtu ũcio ndaawa ya kũimbia. Ihinda rĩrĩa andũ a Isiraeli maikarire Misiri rĩarĩ mĩaka magana mana ma mĩrongo ĩtatũ (430). Mũthenya ũrĩa mĩaka ĩyo magana mana ma mĩrongo ĩtatũ yathirire, mĩhĩrĩga yothe ya andũ a MWATHANI ĩkiuma Misiri. Ũtukũ ũcio MWATHANI ndahingire riitho nĩ geetha amarute kuuma bũrũri wa Misiri. Ũtukũ ũcio Aisiraeli oothe maraaraga matahingĩĩte riitho nĩ ũndũ wa MWATHANI njiarwainĩ ciao ciothe. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni atĩrĩ, “Maya nĩ mo mawatho makoniĩ Bathaka: gũtirĩ mũgeni ũrĩrĩaga Bathaka. No rĩĩrĩ, ngombo o yothe ĩrĩa mwĩgũrĩire no ĩrĩe, angĩkorwo nĩmũkwamba kũmĩruithia. Gũtirĩ muumi na njĩra kana mũruti wĩra wa kũrĩhwo ũrĩmĩrĩaga. Ningĩ Bathaka yothe ĩrĩrĩagĩrwo thĩinĩ wa nyũmba ĩrĩa ĩhaarĩirio. Mũtikaanamiumie nja ya nyũmba ĩyo, o na kana muunange ihĩndĩ o na rĩmwe rĩa nyamũ ĩyo. No mũhaka andũ oothe a Isiraeli makũngũagĩre thigũkũ ĩyo. Na rĩĩrĩ, mũrũũrĩrĩ ũratũũrania na inyuĩ angĩenda gũkũngũĩra Bathaka atĩĩye MWATHANI-rĩ, no mũhaka mũruithie arũme oothe a nyũmba yake. Thuutha wa ũguo agagĩtuuo o ta mũndũ ũciarĩirwo bũrũri wanyu. No gũtirĩ mũndũ mũrũme ũtarĩ mũruu ũrĩmĩrĩaga. Mawatho macio no mo marĩhũthagĩrwo harĩ mũndũ wanyu, na harĩ mũrũũrĩrĩ ũratũũrania na inyuĩ.” Nao andũ a Isiraeli magĩgĩĩka o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa na Harũni. Na rĩĩrĩ, mũthenya o ro ũcio, MWATHANI akĩruta mĩhĩrĩga yothe ya andũ a Isiraeli bũrũriinĩ wa Misiri. Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Nyamũrĩra marigithaathi moothe ma njamba. Irigithaathi o rĩothe rĩa njamba thĩinĩ wa Isiraeli, rĩrĩ rĩa mũndũ kana nyamũ, nĩ rĩakwa.” Naake Musa akĩĩra andũ atĩrĩ, “Ririkanagaai mũthenya ũyũ. Mũthenya ũyũ nĩguo mwoimire ũkomboinĩ bũrũriinĩ wa Misiri. Noguo mũthenya ũrĩa MWATHANI aamũrutire kuo na hinya wake mũnene. Mũthenya ũyũ mũtikaanarĩe mũgate mwĩkĩre ndaawa ya kũimbia. Ũũmũũthĩ mweriinĩ ũyũ wa mbere ũrĩa wĩtagwo Abibu nĩguo mwoimagara kuuma Misiri. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩakaamũkinyia bũrũriinĩ wa Akanaani, Ahiti, Aamori, Ahivi, o na Ajebusi, ũrĩa eehĩtire atĩ nĩakaamũhe. Rĩrĩa mũgaakinya bũrũriinĩ ũcio mwega na mũnoru, mũgaakũngũagĩra thigũkũ ĩno mweriinĩ o ro ũyũ. Mũkaarĩaga mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia mĩthenya mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja mũgaakoragwo na thigũkũ ya gũtĩĩa MWATHANI. Mĩthenyainĩ ĩyo mũgwanja mũkaarĩaga o mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia. Gũtikaanooneke mĩgate mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia, o na kana ndaawa ya kũimbia bũrũriinĩ wanyu wothe. Na rĩĩrĩ, thigũkũ ĩkĩambĩrĩria-rĩ, mũgaataaragĩria ciana cianyu atĩ maũndũ maya mũrameeka nĩ ũndũ wa ũrĩa MWATHANI aamwĩkĩire mũkiuma Misiri. Ũndũ ũyũ ũrĩkoragwo ũrĩ kĩririkano; ũrĩkoragwo ũrĩ ta kĩndũ kĩohereirwo mookoinĩ maanyu kana moothiũinĩ maanyu. Ũrĩmũririkanagia mũthiage na mbere gũthooma watho wa MWATHANI, amu MWATHANI aamũrutire Misiri na hinya wake mũnene. Kwoguo tũũraai mũkũngũagĩra thigũkũ ĩno, o ihinda rĩayo rĩakinya mwaka o mwaka. “Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩakaamũkinyia bũrũriinĩ wa Akanaani, ũrĩa eehĩtire nĩakaahe maithe maanyu. Aamũhe bũrũri ũcio, mũkaamwamũragĩra marigithaathi moothe. Marigithaathi moothe ma njamba ma mahiũ maanyu nĩ ma MWATHANI. No rĩĩrĩ, irigithaathi o rĩothe rĩa njamba rĩa ndigiri nĩmũkaarĩkũũraga na gatũrũme. Mũngĩkorwo mũtikwenda kũrĩkũũra-rĩ, mũkaariunangaga ngingo. O namo marigithaathi moothe ma tũhĩĩ ma andũ aanyu no mũhaka mũmakũũrage. Matukũinĩ marĩa magooka ciana cianyu ingĩkaamũũria maũndũ maya moigĩĩte atĩa, mũgaacicookeria atĩrĩ, ‘MWATHANI aahũthĩrire hinya wake mũnene agĩtũruta Misiri, kũrĩa twatũire tũrĩ ngombo. Rĩrĩa mũthamaki wa Misiri oomirie ngoro akĩrega gũtũrekereria, MWATHANI nĩoragire marigithaathi moothe ma njamba, ma andũ o na ma mahiũ, bũrũriinĩ wa Misiri. Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmaga tũrutĩre MWATHANI magongoona ma marigithaathi moothe ma njamba, no tũgakũũra aariũ aitũ oothe arĩa marigithaathi. Ũndũ ũyũ ũrĩkoragwo ũrĩ kĩririkano; ũrĩkoragwo ũrĩ ta kĩndũ kĩohereirwo mookoinĩ maitũ na moothiũinĩ maitũ. Ũrĩtũririkanagia atĩ MWATHANI aatũrutire Misiri na ũndũ wa hinya wake mũnene.’ ” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthamaki wa Misiri eetĩkĩririe andũ mathiĩ, Ngai ndamagereirie bũrũri wa Afilisiti, o na gũtuĩka njĩra ĩyo nĩ yo yarĩ nguhĩ. Amu Ngai oigire atĩrĩ, “Ndikwenda andũ aya mericũkwo macooke Misiri mangĩona atĩ nĩmekũgĩa na mbaara.” Handũ ha ũguo, Ngai aamagereirie njĩra ya werũinĩ gũkuhĩ na Iria Ituune. Nao andũ a Isiraeli magĩkiumagara meyoheete indo ciao cia mbaara. Naake Musa agĩkuua mahĩndĩ ma Josefu agĩthiĩ namo, o ta ũrĩa Josefu eerĩĩte andũ a Isiraeli mehĩte atĩ nĩmageeka, rĩrĩa oigire atĩrĩ, “Rĩrĩa Ngai akaamũhonokia-rĩ, mũgaakuua mahĩndĩ maakwa mũmarute gũũkũ.” Nao andũ a Isiraeli makiuma Sukothu, magĩthiĩ makĩamba hema ciao Ethamu rũteereinĩ rwa werũ. Na rĩĩrĩ, mahinda ma mũthenya MWATHANI aamatongoragia arĩ gĩtugĩinĩ gĩa itu nĩ geetha amoonererie njĩra, namo mahinda ma ũtukũ aamatongoragia arĩ gĩtugĩinĩ kĩa mwaki akamamũrĩkagĩra njĩra, nĩ geetha mahotage gũthiĩ mũthenya na ũtukũ. Gĩtugĩ kĩu gĩa itu gĩakoragwo mbere ya andũ mũthenya hĩndĩ ciothe, nakĩo kĩa mwaki gĩakoragwo mbere yao ũtukũ. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ĩra andũ a Isiraeli magarũrũke maambe hema ciao mbere ya itũũra rĩa Pi Hahirothu, gatagatĩ ka Migidoli na Iria Ituune, gũkuhĩ na itũũra rĩa Baali Zefoni. Nĩ ũndũ wa ũguo mũthamaki wa Misiri egwĩciiria atĩ andũ a Isiraeli nĩkũũrũũra marorũũra bũrũriinĩ, na werũ nĩũmahingĩrĩirie. Nĩngũtũma oomie ngoro amũrũmĩrĩre, naguo ũhootani wakwa igũrũ rĩa mũthamaki wa Misiri na mbũtũ yake ya ita nĩũkũndeehere gĩtĩĩo. Hĩndĩ ĩyo andũ a Misiri makĩmenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Nao andũ a Isiraeli magĩgĩĩka o ta ũrĩa meerirwo. Rĩrĩa mũthamaki wa Misiri eerirwo atĩ andũ acio nĩmaarĩĩkĩĩtie kũũra, we hamwe na njaama ciake makĩĩricũkwo, makiuga atĩrĩ, “Nĩ atĩa tweka? Twareka andũ a Isiraeli mathiĩ matige gũtũtungatĩra?” Kwoguo mũthamaki agĩkĩhaarĩria ngaari yake ya mbarathi o hamwe na mbũtũ yake ya ita. Agĩkiumagara na ngaari ciake ciothe cia mbarathi, hamwe na ngaari cia mbarathi magana matandatũ iria njega mũno, irĩ na anene aacio. Naake MWATHANI akĩũmia ngoro ya mũthamaki wa Misiri, agĩthingata andũ a Isiraeli arĩa moimagaraga marangĩirwo nĩ MWATHANI. Nayo mbũtũ ya ita ya Misiri, hamwe na mbarathi ciothe, ngaari cia mbarathi, o na atwari aacio, ĩgĩteng'eria andũ a Isiraeli, ĩkĩmakorerera maambĩĩte hema ciao hũgũrũrũinĩ cia Iria Ituune hakuhĩ na Pi Hahirothu, mang'etheire Baali Zefoni. Rĩrĩa andũ a Isiraeli moonire mũthamaki na mbũtũ yake ya ita mamoimĩĩte thuutha-rĩ, magĩĩtigĩra mũno, magĩkaĩra MWATHANI amateithie. Magĩcooka makĩĩra Musa atĩrĩ, “Kũu Misiri nĩ mbĩĩrĩra gũtaarĩ nĩguo ũtũrute kuo tũũke tũkuĩre gũũkũ werũinĩ? Tarora ũrĩa wĩkĩĩte na ũndũ wa gũtũruta Misiri! Githĩ ũũ tiguo twakwĩrĩĩte tũtaanoima kuo atĩ no ũgeekĩka? Twakwĩrire ũtigane na ithuĩ ũreke tũthiĩ na mbere gũtungatĩra andũ a Misiri. Nĩkũngĩarĩ wega ithuĩ gũthiĩ na mbere gũtungatĩra andũ a Misiri gũkĩra gũkuĩra gũũkũ werũinĩ.” Naake Musa akĩmacookeria atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra! Mwĩyũmĩrĩriei, na nĩmũkuona maũndũ marĩa MWATHANI egwĩka nĩguo amũhonokie ũũmũũthĩ. Andũ aya a Misiri mũroona ũũmũũthĩ mũtigaacooka kũmoona rĩngĩ. MWATHANI nĩ we ũkũmũrũĩrĩra, na inyuĩ mũtirĩ na bata wa gwĩka ũndũ o na ũrĩkũ.” Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩkĩ kĩratũma ũngaĩre? Ĩra andũ a Isiraeli mathiĩ na mbere. Oya mũthĩĩgi waku na igũrũ ũũtambũrũkie igũrũ rĩa iria, namo maaĩ nĩmekwĩgayania nĩ geetha andũ a Isiraeli mahote gũtuĩkanĩria iriainĩ rĩu gatagatĩ makinyĩĩte thĩ nyũmũ. Nĩngũũmia ngoro cia andũ a Misiri nĩ geetha matoonye iriainĩ mamarũmĩrĩre, na nĩngũkĩgĩa na gĩtĩĩo nĩ ũndũ wa ũhootani wakwa igũrũ rĩa mũthamaki, mbũtũ yake ya ita, ngaari ciake cia mbarathi, o na andũ aake a gũcitwarithia. Ndarĩĩkia kũmahoota, andũ a Misiri nĩmekũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Naake mũraika wa Ngai, ũrĩa watongoragia mbũtũ ya ita ya andũ a Isiraeli akĩehera mbere yao agĩcooka thuutha wao. O nakĩo gĩtugĩ gĩa itu kĩrĩa kĩamatongoragia gĩkĩehera mbere yao gĩkĩrũũgama thuutha wao, gatagatĩ ka mbũtũ ya ita ya andũ a Misiri na mbũtũ ya ita ya andũ a Isiraeli. Itu rĩu rĩgĩtũma kũgĩe nduma mwena wa andũ a Misiri, no rĩkĩhe andũ a Isiraeli ũtheri, na kwoguo andũ acio matiigana gũkuhaanĩrĩria ũtukũ ũcio wothe. Naake Musa agĩgĩtambũrũkia guoko gwake igũrũ wa iria, naake MWATHANI agĩtũma iria rĩcookio na thuutha nĩ rũhuuho rwarĩ na hinya mũno rwoimĩĩte mwena wa irathĩro. Rũhuuho rũu rũkĩhuruutana ũtukũ wothe rũgĩtũma iria rĩtuĩke thĩ nyũmũ. Namo maaĩ makĩgayũkana, nao andũ a Isiraeli magĩgĩtuĩkanĩria iriainĩ magereire thĩ nyũmũ, namo maaĩ makĩĩhanda ta thingo mĩena yerĩ. Nao andũ a Misiri makĩmarũmĩrĩra na ihenya, magĩtoonya iriainĩ hamwe na mbarathi ciao, ngaari ciao cia mbarathi, o na arĩa maacitwarithagia. Na rĩĩrĩ, ruoro rũtanatema, MWATHANI agĩcũũthĩrĩria mbũtũ ĩyo ya andũ a Misiri arĩ gĩtugĩinĩ kĩu kĩa mwaki na itu, akĩmeekĩra guoya. Agĩtũma magũrũ ma ngaari icio cia mbarathi maremerere, o nginya magĩcitwara na thĩĩna mũno. Andũ acio a Misiri makiuga atĩrĩ, “Nĩtũũreei tweherere andũ aya a Isiraeli nĩ amu MWATHANI nĩ we ũramarũĩrĩra!” Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku igũrũ rĩa iria, namo maaĩ nĩmekũhumbĩra andũ a Misiri, ngaari ciao cia mbarathi, o hamwe na atwari aacio.” Kwoguo Musa agĩtambũrũkia guoko gwake igũrũ rĩa iria, na gũgĩkĩa, maaĩ magĩcooka o ũrĩa maarĩ mbere. Andũ a Misiri makĩgeria kũũra moime maaĩinĩ, no MWATHANI akĩmathinĩkania iriainĩ. Maaĩ magĩgĩcooka makĩhumbĩra ngaari cia mbarathi, atwarithia aacio, o hamwe na mbũtũ yothe ya Misiri ĩrĩa yarũmĩrĩire andũ a Isiraeli iriainĩ; gũtirĩ o na ũmwe wao watigarire. No andũ a Isiraeli magĩtuĩkanĩria iriainĩ magereire thĩ nyũmũ, namo maaĩ mehandĩĩte ta thingo mĩena yerĩ. Mũthenya ũcio MWATHANI agĩkĩhonokia andũ a Isiraeli kuuma kũrĩ andũ a Misiri, nao andũ a Isiraeli magĩkĩona ciimba cia andũ a Misiri ciaraganĩĩte hũgũrũrũinĩ cia iria. Rĩrĩa andũ a Isiraeli moonire ũndũ ũcio mũnene wekĩĩtwo andũ a Misiri nĩ MWATHANI, magĩĩtigĩra MWATHANI, na makĩmwĩhoka, o na makĩĩhoka ndungata yake Musa. Hĩndĩ ĩyo Musa na andũ a Isiraeli akĩinĩra MWATHANI rwĩmbo rũũrũ, akiuga atĩrĩ, Nĩngũinĩra MWATHANI amu nĩagĩĩte na ũhootani mũnene; nĩaikĩĩtie mbarathi iriainĩ o hamwe na acitwarithia. MWATHANI nĩ we hinya na ũhoti wakwa; nĩ we ũhonokeetie. Nĩ we Ngai wakwa, na nĩndĩrĩmũgoocaga. No we Ngai wa baaba, na nĩndĩrĩmũtũũgagĩria. MWATHANI nĩ njamba ya ita; MWATHANI nĩrĩo rĩĩtwa rĩake. “Ngaari cia mbarathi cia mũthamaki o na mbũtũ ciake cia ita nĩaciikĩĩtie iriainĩ; njaama ciake iria njoorua nĩihindĩkanĩĩte Iriainĩ Ituune. Ithikĩĩtwo nĩ maaĩ ma kũndũ kũriku, igakĩrika nginya o gĩtina ta ihiga. “Guoko gwaku kwa ũrĩo, wee MWATHANI, kwĩ hinya mũno; guoko kũu gwaku kwa ũrĩo, MWATHANI, nĩgũthuthangaga thũ. Nĩ ũndũ wa ũrĩa ũhoti waku wĩ mũnene, nĩũkurumanagia thũ ciaku, ũgatũma mathũgũta maaku mooneke, magacicina o ta itira cia rũũa rwa ngano. Na ũndũ wa mĩhũũmũ yaku, maaĩ nĩmaacookanĩrĩirio magĩtuĩka hĩba, makĩrũũgama makĩĩhanda o ta rũthingo; kũrĩa kũriku mũno iriainĩ maaĩ maanyiitithanirio magĩtuĩka ta ihiga. Nayo thũ ĩkiuga atĩrĩ, ‘Nĩngũmathingata na ihenya ndĩmanyiite; nĩngũgayania ũtonga wao, na nguue ũrĩa wothe ngwenda; nĩngũcomora rũhiũ rwakwa, ndĩmaniine na guoko gwakwa.’ Wee MWATHANI watũmire rũhuuho rwaku rũhuruutane, nao andũ a Misiri makĩhumbĩrwo nĩ maaĩ; makĩrikĩra maaĩinĩ maarĩ na hinya, o ta ũrĩa kĩgera kĩa bũrũbũrũ kĩrikagĩra maaĩinĩ. “Nĩ ngai ĩrĩkũ gatagatĩinĩ ka ngai ĩkĩhaana ta we, MWATHANI? Nĩ ĩrĩkũ ĩkĩhaana ta we,we ũrĩ ũthingu wa magegania? Nĩ ĩrĩkũ ĩngĩhota kũringa ciama na gwĩka ciĩko irĩ hinya ta ciaku? Watambũrũkirie guoko gwaku kwa ũrĩo, thĩ nayo ĩkĩmameria. Tondũ wa ũtugi waku, nĩwatongoririe andũ arĩa wakũũrire, ũkĩmatongoria na hinya waku nginya bũrũriinĩ waku mũtheru. Ndũũrĩrĩ ciothe nĩciiguĩte ũhoro ũcio ikainaina nĩ guoya, nao Afilisiti makaiyũrwo nĩ kĩmako. O nao anene a Edomu nĩmagegearĩĩte, nacio njamba cia ita cia Moabi igakĩinaina, nao andũ oothe a Kanaani magakua ngoro. Nĩmakinyĩrĩirwo nĩ kĩmako o na guoya nĩ ũndũ wa kuona hinya waku, wee MWATHANI; magagĩikara o ta mahiga matekwĩnyagunyia, o nginya andũ aaku makahĩtũka; o andũ acio wohorire kuuma ũkomboinĩ. Ũkaamatwara ũmahande kĩrĩmainĩ gĩaku, o handũ harĩa wee MWATHANI ũthuurĩĩte hatuĩke gĩikaro gĩaku, o harĩa arĩ ho Hekaarũ ĩrĩa wakĩĩte wee mwene. Wee MWATHANI, nĩ we ũgũtũũra ũthamakaga tene na tene.” Nao andũ a Isiraeli magĩtuĩkania iria magereire thĩ nyũmũ. No rĩrĩa ngaari cia mbarathi cia andũ a Misiri ciathiire ikĩrika iriainĩ irĩ hamwe na andũ arĩa macitwarithagia, MWATHANI agĩcookania maaĩ makĩmahumbĩra. Naake Miriamu, mwarĩ wa nyina na Harũni, akĩoya tamburini, nao atumia arĩa angĩ oothe makĩmuuma thuutha na tamburini ciao makĩinaga. Na rĩĩrĩ, Miriamu aarĩ mũnabii. Miriamu agĩkĩmakũĩra atĩrĩ: “Inĩraai MWATHANI, amu nĩagĩĩte na ũhootani ũrĩ riiri, nĩaikĩĩtie mbarathi iriainĩ o hamwe na acitwarithia.” Musa agĩgĩtongoria andũ a Isiraeli kuuma Iriainĩ Ituune, magĩkinya werũinĩ wa Shuri. Magĩthiĩ rũgendo rwa mĩthenya ĩtatũ matuĩkanĩirie werũinĩ no mationire maaĩ. Na rĩrĩa maakinyire handũ heetagwo Mara, makĩremwo nĩkũnyua maaĩ marĩa maarĩ ho tondũ maarĩ marũrũ mũno. Nĩkĩo gĩatũĩĩte handũ hau heetwo Mara. Nao andũ magĩtetia Musa makĩmũũria atĩrĩ, “Tũkũnyua kĩ?” Musa agĩthaitha MWATHANI, naake MWATHANI akĩmwonia kamũtĩ karĩa Musa aikirie maaĩinĩ macio, namo makĩagĩra. Hau nĩ ho MWATHANI aamahereire mawatho marĩa marĩrũmagĩrĩra, na no ho aamagereirie akĩmeera atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩmũrĩnjathĩkagĩra na kĩyo, na mwĩkage maũndũ marĩa nyonaga maagĩrĩire, na mwathĩkĩre mawatho maakwa, ndirĩ hĩndĩ ngaamũherithia na mĩrimũ o yothe ĩrĩa ndareheire andũ a Misiri. Amu nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa ũmũhonagia.” Nao magĩkinya Elimu, kũrĩa kwarĩ na ithima ikũmi na igĩrĩ cia maaĩ na mĩtĩ mĩrongo mũgwanja ya mĩkĩndũ, magĩkĩamba hema ciao hau hakuhĩ na maaĩ. Naguo mũingĩ wothe wa Isiraeli ũkĩnyiita rũgendo ũũmĩĩte Elimu, na mũthenya wa ikũmi na ĩtaano wa mweri wa keerĩ kuuma rĩrĩa woimire Misiri, ũgĩkinya werũinĩ wa Sini, ũrĩa wĩ gatagatĩ ka Elimu na Sinai. Ũrĩ kũu werũinĩ, ũgĩtetia Musa na Harũni ũkĩmeera atĩrĩ, “Naarĩ korwo MWATHANI nĩgũtũũraga atũũragĩire Misiri; kũu nĩtũaikaraga thĩ tũkarĩa nyama o na irio cia mĩthemba ĩngĩ o ta ũrĩa tũngĩahotire. No rĩu inyuĩ mwatũreehire werũinĩ ũyũ mũtũniinĩre kuo ithuothe na ng'aragu.” Naake MWATHANI agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩngũmuurĩria irio ciume igũrũ ta mbura; andũ nĩmariumagaraga makoongania irio cia kũigana o mũthenya. Na njĩra ĩyo nĩndĩkĩmagerie nĩguo nyone kana nĩmarĩrũmagĩrĩra watho wakwa kana aaca. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa ĩtandatũ maathondeka iria mainũkia, nĩirĩkorwo ituĩkĩĩte maita meerĩ ma iria moonganagia o mũthenya.” Kwoguo Musa na Harũni makĩĩra andũ oothe a Isiraeli atĩrĩ, “Hwaĩinĩ ũyũ nĩguo mũkũmenya atĩ MWATHANI nĩ we wamũrutire bũrũri wa Misiri. Naguo rũũciinĩ nĩmũkoona riiri wa MWATHANI, nĩ amu nĩaiguĩte ũrĩa mũmũteteetie. Amu ithuĩ tũkĩrĩ kĩ nĩguo mũtũtetie?” Ningĩ Musa akiuga atĩrĩ, “MWATHANI nĩ we ũrĩmũheaga nyama cia kũrĩa o hwaĩinĩ, na mĩgate ya kũmũigana o rũũciinĩ, tondũ nĩaiguĩte ũrĩa mũmũteteetie. Rĩrĩa mũgũtũtetia, nĩ MWATHANI mũkoragwo mũgĩtetia.” Musa akĩĩra Harũni atĩrĩ, “Ĩra andũ oothe a Isiraeli mooke marũũgame mbere ya MWATHANI, nĩ amu nĩaiguĩte mateta maao.” Rĩrĩa Harũni aaragĩria andũ oothe a Isiraeli, makĩĩhũgũra na werũinĩ, na rĩĩrĩ, riiri wa MWATHANI ũkĩoneka ituinĩ. Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩnjiguĩte mateta ma andũ a Isiraeli. Aria nao ũmeere atĩrĩ, hwaĩinĩ marĩrĩaga nyama, na rũũciinĩ makarĩa mĩgate o ĩrĩa mangĩhota, nĩguo mamenye atĩ niĩ MWATHANI, nĩ niĩ Ngai wao.” Na rĩĩrĩ, hwaĩinĩ gũgĩũka gĩkundi kĩnene gĩa tũmakia arũme, tũkĩiyũra hau maambĩĩte hema, na rũũciinĩ gũgĩkorwo kũrĩ na ime rĩgũĩte rĩkarigiicĩria handũ hau maambĩĩte hema. Ime rĩu rĩarĩĩkia gũitĩka, hagĩkorwo harĩ na kĩndũ gĩceke na gĩthathaũku kĩaiyũrĩĩte kũu werũinĩ kĩahaanaga mbaa. Rĩrĩa andũ a Isiraeli moonire kĩndũ kĩu, matiamenyaga nĩ kĩĩ, nao magĩkĩambĩrĩria kũũrania o eene atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩĩkĩ?” Naake Musa akĩmeera atĩrĩ, “Ici nĩcio irio iria MWATHANI amũheete mũrĩe. Naguo ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte mwĩkage nĩ atĩ mũũnganagie irio ici o mũndũ kũringana na ũrĩa angĩhota kũrĩa; ũnganagĩriai andũ arĩa mũrĩ nao hemainĩ cianyu o mũndũ kiro igĩrĩ.” Nao andũ a Isiraeli magĩgĩĩka o ro ũguo; amwe makoonganagia nyingĩ, na o arĩa angĩ niini. No rĩĩrĩ, macithima, makoona atĩ arĩa moonganĩĩtie nyingĩ matirĩ na nyingĩ makĩria, na arĩa moonganĩĩtie niini matianyiihĩirwo; o mũndũ aakoragwo oonganĩĩtie o iria angĩahotire kũigania. Naake Musa akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ndagaatigagie irio icio nĩguo agaacirĩa rũũciũ.” No rĩĩrĩ, amwe aao matiigana kũmũthikĩrĩria; maatigagia irio icio nginya rũũciinĩ. No rũũciinĩ kĩrĩa maakoragwo matigĩĩtie gĩakoragwo kĩiyũire igunyũ na gĩkabutha. Naake Musa akĩraakara nĩ ũndũ wao. O rũũciinĩ, o mũndũ oonganagia o kĩrĩa angĩaiganirie, nĩ gũkorwo rĩrĩa riũa rĩara kĩrĩa gĩakoragwo gĩtigarĩĩte thĩ no gũtweka gĩatwekaga. Mũthenya wa ĩtandatũ moonganagia irio icio maita meerĩ ma irĩa moonganagia mĩthenya ĩyo ĩngĩ; o mũndũ oonganagia kiro inya. Na rĩĩrĩ, atongoria a mũingĩ nĩmookire makĩĩra Musa ũhoro ũcio, Musa akĩmeera atĩrĩ, “MWATHANI aathanĩĩte atĩ rũũciũ nĩ mũthenya mũtheru wa kũhuurũka, ũrĩa wamũrĩirwo MWATHANI. Ũũmũũthĩ rugaai kĩrĩa mũkwenda kũruga, o na mũtherũkie kĩrĩa mũkwenda gũtherũkia. Kĩrĩa gĩothe gĩgũtigara, mwĩigĩreei nĩ ũndũ wa rũũciũ.” O ta ũrĩa Musa aamaathire, makĩiigĩra irio iria ciatigarire kinya mũthenya ũyũ ũngĩ. Na rĩĩrĩ, citiabuthire o na kana ikĩgĩa igunyũ. Musa akĩmeera atĩrĩ, “Rĩai irio icio ũũmũũthĩ, amu ũũmũũthĩ nĩguo thabatũ ya MWATHANI, mũthenya wa kũhuurũka wamũrĩirwo MWATHANI; ũũmũũthĩ mũtingĩciona kũu nja ya hema. Mũrĩũnganagia irio icio mĩthenya ĩtandatũ, no mũthenya wa mũgwanja, mũthenya ũrĩa arĩ guo wa thabatũ, itirĩkoragwo kuo.” Na rĩĩrĩ, mũthenya wa mũgwanja andũ amwe magĩthiĩ kũũngania, no mationire kĩndũ. MWATHANI agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Mũgũtũũra mũregeete gwathĩkĩra maathani na mawatho maakwa nginya rĩ? Atĩrĩĩrĩ, niĩ MWATHANI, nĩndĩmũheete mũthenya wa kũhuurũka, na nĩ ũndũ ũcio, mũthenya wa ĩtandatũ hĩndĩ ciothe nĩndĩrĩmũheaga irio cia kũigana mĩthenya ĩĩrĩ. O mũndũ nĩaikarage gwake mũciĩ mũthenya wa mũgwanja na ndakoimage kuo.” Kwoguo andũ magĩkĩhuurũka mũthenya wa mũgwanja. Nao andũ a Isiraeli magĩĩta irio icio Mana. Nacio ciatariĩ ta tũbegũ tũniini twa rangi mwerũ, na ciacamaga ta mĩthuguiti ĩthondekeetwo na ũũkĩ. Naake Musa akiuga atĩrĩ, “MWATHANI nĩatwathĩĩte atĩ tũige mana mamwe, nĩ geetha njiarwa ciitũ ikoona irio iria MWATHANI aatũheaga tũrĩ werũinĩ hĩndĩ ĩrĩa aatũrutire Misiri.” Ningĩ Musa akĩĩra Harũni atĩrĩ, “Oya nyũngũ, ũmĩĩkĩre kiro igĩrĩ cia mana, ũmaige mbere ya MWATHANI mamenyagĩrĩrwo nĩ ũndũ wa njiarwa ciitũ.” Naake Harũni agĩgĩĩka o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa, agĩkĩmaiga mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro nĩguo mamenyagĩrĩrwo. Nao andũ a Isiraeli magĩkĩrĩa mana macio mĩaka mĩrongo ĩna, o nginya hĩndĩ ĩrĩa maakinyire bũrũri wa Kanaani kũrĩa maatũũrire. (Hĩndĩ ĩyo gĩthimi gĩa kĩndũ kĩũmũ kĩarĩ ta kiro mĩrongo ĩĩrĩ.) Na rĩĩrĩ, mũingĩ wothe wa Isiraeli ũgĩthiĩ na mbere na rũgendo ũũmĩĩte werũinĩ wa Sini, naguo ũgaakiumaga handũ hamwe ũgathiĩ harĩa hangĩ, o ta ũrĩa MWATHANI aawathaga. Naguo ũkĩamba hema handũ heetagwo Refidimu, no ho hatiarĩ na maaĩ ma kũnyua. Andũ magĩtetia Musa makĩmwĩra atĩrĩ, “Tũhe maaĩ ma kũnyua.” Naake Musa akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩkĩ kĩratũma mũtete? Nĩkĩ gĩgũtũma mũgerie MWATHANI?” No andũ magĩkĩnyoota mũno magĩthiĩ na mbere gũtetia Musa, makĩmwĩra atĩrĩ, “Watũrutire Misiri nĩ ũndũ kĩ? Watũrutire kuo ũũke ũtũũragĩre gũũkũ na nyoota, ithuĩ, ciana ciitũ, o na ũhiũ witũ?” Kwoguo Musa agĩthaitha MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngũgĩĩka atĩa na andũ aya? Matigairie haniini kũũhũũra na mahiga.” Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Oya atongoria amwe a andũ a Isiraeli ũthiĩ nao mũhĩtũke andũ, na ũkuue mũthĩĩgi ũrĩa wagũthire rũũĩ rwa Nailo naguo. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũthiĩ ndũũgame mbere yaku ihigainĩ kũu kĩrĩmainĩ gĩa Sinai. Wee nawe ũgũthe rwaro rwa ihiga, na nĩrũkuuma maaĩ, nĩguo andũ manyue.” Naake Musa agĩĩka o ta ũguo atongoria acio a Isiraeli makĩyonagĩra. Naake Musa agĩĩta handũ hau Masa, na Meriba, nĩ ũndũ andũ a Isiraeli nĩmaateteete, na ningĩ nĩmaageririe MWATHANI rĩrĩa mooririe atĩrĩ, “MWATHANI arĩ hamwe na ithuĩ kana aaca?” Nao Aamaleki magĩũka magĩtharĩkĩra andũ a Isiraeli kũu Refidimu. Naake Musa akĩĩra Joshua atĩrĩ, “Tũthuurĩre andũ, rũũciũ mũgaathiĩ makarũe na Aamaleki. Nĩngaarũũgama kĩrĩma igũrũ nyiitĩĩte mũthĩĩgi ũrĩa Ngai aanjĩĩrire nguue.” Joshua agĩgĩĩka o ũrĩa Musa aamwathire, agĩthiĩ kũhũũrana na Aamaleki, naake Musa, Harũni, na Huri magĩthiĩ kĩrĩmainĩ igũrũ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa rĩothe Musa aambararia guoko gwake na igũrũ, andũ a Isiraeli makahootana, no rĩrĩa agũithia mooko, Aamaleki makaambĩrĩria kũhootana. Rĩrĩa mooko ma Musa maanogire-rĩ, Harũni na Huri makĩmũreehere ihiga agĩikarĩra nao makĩmũnyiita mooko maambararĩĩtie na igũrũ, ũmwe akanyita guoko kũmwe na ũrĩa ũngĩ kũrĩa kũngĩ, o nginya riũa rĩgĩthũa. Na njĩra ĩyo Joshua agĩkĩhoota Aamaleki o biũ. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Aandĩka ũhootani ũyũ ibukuinĩ, nĩ geetha ũtuĩke wa kũririkanagwo. Ningĩ ĩra Joshua atĩ nĩngaaniina Aamaleki mathire biũ matikaanacooke kũririkanwo.” Naake Musa agĩaka kĩgongoona, agĩgĩĩta atĩrĩ, “MWATHANI nĩ we Bendera yakwa.” Akiuga atĩrĩ, “Oya bendera ya MWATHANI igũrũ! MWATHANI e gũtũũra arũaga na Aamaleki nginya tene na tene!” Naake Jethero, ũrĩa warĩ mũthĩnjĩri Ngai wa Midiani na mũthoni we wa Musa, akĩigua ũrĩa wothe Ngai eekĩire Musa na andũ a Isiraeli rĩrĩa aamarutire Misiri. Jethero nĩ we waikaraga na Zipora mũtumia wa Musa, arĩĩkia gũcookio Midiani nĩ Musa kuuma Misiri. O na nĩatũire na aariũ a Musa eerĩ Gerishomu na Eliezeri. (Musa oigĩĩte atĩrĩ, “Ndũũrĩĩte bũrũri ũtarĩ witũ ndĩ mũgeni.” Nĩkĩo atuĩte mũũriũ ũmwe wake Gerishomu. Ningĩ no oigĩĩte atĩ, “Ngai wa baaba nĩ we wandeithirie na akĩhonokia ndikaae kũũragwo nĩ mũthamaki wa Misiri.” Nĩkĩo atuĩte mũũriũ ũcio ũngĩ Eliezeri.) Naake Jethero agĩtwarĩra Musa mũtumia wake Zipora na aariũ aake eerĩ werũinĩ kũrĩa aambĩĩte hema kĩrĩmainĩ gĩtheru. Jethero nĩarĩĩkĩĩtie gũtũmanĩra Musa atĩ nĩmarooka, kwoguo Musa akiumagara, agĩthiĩ gũtũnga mũthoni we, agĩkĩmũinamĩrĩra, o na akĩmũmumunya. Nao magĩkĩũrania o mũndũ na ũrĩa ũngĩ ũhoro wake, magĩcooka magĩtoonya hemainĩ ya Musa. Musa agĩgĩtaarĩria mũthoni we ũrĩa wothe MWATHANI eekĩĩte mũthamaki na andũ a Misiri, nĩguo ahonokie andũ a Isiraeli. O na ningĩ nĩamũtaarĩirie mathĩĩna moothe marĩa mooneete njĩrainĩ na ũrĩa MWATHANI aamahonokeetie. Naake Jethero agĩkena nĩ ũndũ wa maũndũ moothe meega marĩa MWATHANI eekĩĩte andũ a Isiraeli, nĩ ũndũ nĩamahonokeetie kuuma mookoinĩ ma andũ a Misiri. Jethero agĩkiuga atĩrĩ, “MWATHANI arogaathwo ũcio ũmũhonokeetie kuuma mookoinĩ ma andũ a Misiri o na ma mũthamaki wa Misiri. Rĩu nĩndamenya atĩ MWATHANI nĩ mũnene gũkĩra ngai ciothe, amu nĩahonokirie andũ aake kuuma kũrĩ andũ a Misiri arĩa maamanyararaga.” Thuutha ũcio Jethero akĩreehe indo cia kũrutĩrwo Ngai igongoona rĩa njino, na magongoona marĩa mangĩ. Naake Harũni hamwe na atongoria oothe a Isiraeli magĩũka kũrĩanĩra irio icio theru na mũthoni we wa Musa, o na mathaathaiye Ngai. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ Musa agĩikara thĩ atuithanie andũ maciira, naake agĩgĩtinda na mĩhang'o ĩyo kuuma rũũciinĩ o nginya hwaĩinĩ. Rĩrĩa mũthoni we oonire maũndũ moothe marĩa Musa eekagĩra andũ, akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ maũndũ marĩkũ maya ũreekĩra andũ? Nĩkĩ kĩratũma wĩke maũndũ maya ũrĩ wiki, nao andũ magatinda marũũgamĩĩte magũthiũrũrũkĩirie kuuma rũũciinĩ nginya o hwaĩinĩ?” Naake Musa agĩcookeria mũthoni we atĩrĩ, “No mũhaka njĩke ũguo, amu andũ aya mookaga kũrĩ niĩ gũtuĩria wendi wa Ngai. Rĩrĩa andũ eerĩ maagĩa na ciira, mookaga kũrĩ niĩ, ngamatuithania, na ngamamenyithia maathani o na mawatho ma Ngai.” Mũthoni we agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũreeka ũndũ ũyũ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. Nĩũkwĩnogia o na ũnogie andũ aya, amu ũndũ ũyũ nĩũgũkũritũhĩra mũno, na ndũngĩhota kũwĩka wĩ wiki. Rĩu kĩnjĩtĩkĩrie ngũtaare, na Ngai arokoragwo hamwe nawe. Ti itherũ nĩkwagĩrĩire ũrũũgamagĩrĩre andũ aya mbere ya Ngai na ũmũtwaragĩre maciira maao. Ningĩ ũmarutage maathani na mawatho ma Ngai na ũmaataaragĩrie ũrĩa maagĩrĩirwo nĩgũtũũra o na gwĩkaga. Wĩthuurĩre thĩinĩ wa andũ aya, andũ amwe ehoti, matĩĩĩte Ngai, ehokeku na matangĩhakwo, ũmatue atongoria a andũ. Nao matongoragie ikundi cia andũ ngiri, igana, mĩrongo ĩtaano, o na ikũmi. Reke andũ acio matuithanagie andũ maciira mahinda moothe. Nĩmakũreehagĩre maciira marĩa maritũ, no maciira marĩa maniini nĩmamatuithanagie arĩ o. Weka ũguo, nĩũkũhũthĩrwo nĩ wĩra, nĩ ũndũ nĩmarĩteithanagia wĩra ũcio nawe. Weka ũguo, o ta ũrĩa MWATHANI egũgwatha, ndũgũcooka kũnoga, nao andũ aya oothe marĩinũkaga maciira maao matuithanĩĩtio.” Kwoguo Musa akĩigua mataaro ma mũthoni we, agĩthuura andũ ehoti kuuma andũinĩ oothe a Isiraeli, akĩmatua atongoria a ikundi cia andũ ngiri, igana, mĩrongo ĩtaano, o na ikũmi. Nao andũ acio magagĩtuithanagia andũ maciira mahinda moothe, namo maciira marĩa maritũ magatwaragĩra Musa, no marĩa maniini magatuithania o eene. Musa agĩkiugĩra mũthoni we ũhoro, naake mũthoni we akĩinũka. Naake Musa akĩambata kĩrĩmainĩ agatũngane na Ngai. Naake MWATHANI akĩmwĩta arĩ kĩrĩmainĩ kĩu akĩmwĩra athiĩ eere andũ a Isiraeli, o acio njiarwa cia Jakubu, atĩrĩ, “Nĩmweyoneire maũndũ marĩa ndeekire andũ a Misiri, na mũkĩĩyonera ũrĩa ndamũkuuire inyuĩ o ta ũrĩa rwĩgĩ rũkuuaga tũcui twayo na mathagu, ngĩmũreehe kũrĩ niĩ. Kwoguo rĩu, angĩkorwo nĩmũkũnjathĩkĩra na mũmenyagĩrire kĩrĩĩkanĩro gĩakwa, nĩmũgũtuĩka andũ aakwa. Nĩ gũkorwo thĩ yothe nĩ yakwa, no inyuĩ mũgũtuĩka andũ aakwa athuure, ndĩmũtue andũ aakwa aamũre na mũndungatagĩre ta athĩnjĩri Ngai.” Icio nĩcio ciugo iria ũkwĩra andũ a Isiraeli. Kwoguo Musa agĩikũrũka agĩĩta atongoria a andũ a Isiraeli, akĩmeera maũndũ moothe marĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Nao andũ oothe magĩcookanĩria hamwe atĩrĩ, “Maũndũ macio moothe MWATHANI oigĩĩte nĩtũrĩmeekaga.” Naake Musa akĩĩra MWATHANI ũrĩa andũ moigire. Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩngũũka kũrĩ we ndĩ ituinĩ itumanu nĩguo andũ maigue ngĩaria nawe, na nĩguo makwĩhoke kuuma rĩu gũthiĩ na mbere.” Musa agĩkĩĩra MWATHANI ũrĩa andũ maacooketie. Naake MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ kũrĩ andũ ũmeere metherie ũũmũũthĩ na rũũciũ, nĩ ũndũ wa gũthaathaiya. No mũhaka mathambie nguo ciao na makorwo mehaarĩirie mũthenya wa ĩtatũ. Mũthenya ũcio nĩngaikũrũka kĩrĩmainĩ gĩa Sinai, andũ oothe makĩnyonaga. Nawe nĩũgeekĩra mũhaka ũthiũrũrũkĩrie kĩrĩma gĩothe nĩ geetha andũ matikaae kũhĩtũka. Ũcooke wĩre andũ memenyerere matikaambate kĩrĩmainĩ o na kana magĩkuhĩrĩrie. Mũndũ o wothe ũkaahuutia kĩrĩma no mũhaka akooragwo. Gũtikaanagĩe na mũndũ ũkaamũhuutia na mooko; akaahũũrwo na mahiga kana arathwo na mĩguĩ. Ũguo nĩguo mũgeeka mũndũ o na nyamũ; mũtikaanareke mũndũ ũcio atũũre muoyo, o na nyamũ ĩyo. Rĩrĩa karumbeeta gakaahuuhwo, nĩguo andũ makaambata kĩrĩma igũrũ.” Naake Musa agĩkiuma kĩrĩmainĩ, akĩĩra andũ metherie na mathambie nguo ciao. Naake Musa akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩthagathageei nĩ ũndũ wa mũthenya wa gatatũ, na mũtigakomane na atumia.” Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ rwa mũthenya wa gatatũ gũkĩgĩa ngwa o na heni, narĩo itu itumanu rĩkĩoneka kĩrĩma igũrũ, na mũgambo mũnene mũno wa karumbeeta ũkĩiguuo. Nao andũ oothe arĩa maarĩ kambĩinĩ makĩinaina nĩ guoya. Naake Musa agĩgĩtongoria andũ akĩmoimia nja ya hema magatũũngane na MWATHANI, nao makĩrũũgama magũrũinĩ ma kĩrĩma. Na rĩĩrĩ, kĩrĩma gĩothe gĩa Sinai kĩahumbĩrĩĩtwo nĩ ndoogo, amu MWATHANI nĩaikũrũkĩĩte e thĩinĩ wa mwaki, agaikara igũrũ rĩakĩo. Nayo ndoogo ĩyo ĩgĩtooga yambatĩĩte na igũrũ o ta ya icua inene, nao andũ oothe makĩinaina mũno. Naguo mũgambo wa karumbeeta ũgĩkĩrĩrĩria kũneneha. Naake Musa aaria, Ngai aamũcookagĩria arĩ thĩinĩ wa marurumĩ. Naake MWATHANI agĩikũrũka igũrũ wa kĩrĩma gĩa Sinai o gacũmbĩrĩ, agĩĩta Musa aambate o kũu gacũmbĩrĩ ga kĩrĩma; naake Musa agĩkĩambata ho. Naake MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Ikũrũka ũgakaanie andũ matikaae kũhĩtũka mũhaka mooke manjũũthĩrĩrie; mangĩĩka ũguo, aingĩ aao nĩmegũkua. O na athĩnjĩri Ngai arĩa mekũnguhĩrĩria nĩmetherie, kwaga ũguo nĩngũmaherithia.” Musa akĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Andũ matingĩambata kĩrĩmainĩ gĩĩkĩ amu we mwene nĩwatwathire tũtuage kĩrĩma gĩĩkĩ atĩ nĩ gĩtheru na tũthondeke mũhaka gũgĩthiũrũrũkĩria.” Naake MWATHANI agĩcookeria Musa atĩrĩ, “Ikũrũka, ũgĩĩre Harũni mũũke naake. No rĩĩrĩ, ndũkaareke athĩnjĩri Ngai o na andũ arĩa angĩ makĩre mũhaka maambate kũrĩ niĩ; mangĩĩka ũguo nĩngũmaherithia.” Kwoguo Musa agĩikũrũka kũrĩ andũ akĩmeera ũrĩa MWATHANI oiga. Naake Ngai akĩaria ciugo ici akiuga atĩrĩ, “Nĩ niĩ MWATHANI Ngai waku ũrĩa wakũrutire bũrũri wa Misiri, uume nyũmbainĩ ya ũkombo. “Ndũkaanathaathaiye ngai ingĩ tiga niĩ. “Ndũkaanethondekere mĩhianano ya kĩndũ o gĩothe kĩrĩ kũrĩa igũrũ, kana kĩrĩ gũũkũ thĩ, kana kĩrĩ maaĩinĩ marĩa me rungu rwa thĩ. Ndũkaanainamĩrĩre mũhianano o wothe o na kana ũũthaathaiye, nĩ amu niĩ MWATHANI Ngai waku ndĩ Ngai ũteendeete kũigananio na ngai ĩngĩ. Nĩherithagia arĩa mathũire, o na ciana ciao, o nginya rũciaro rwa gatatũ na rwa kana. Ningĩ nĩnjiguagĩra andũ ngiri na ngiri tha arĩa manyendeete na makaigua maathani maakwa. “Ndũkaanagwete rĩĩtwa rĩakwa na itherũ nĩ gũkorwo niĩ MWATHANI Ngai waku nĩherithagia mũndũ o wothe ũgwetaga rĩĩtwa rĩakwa na itherũ. “Menyagĩrĩra mũthenya wa Thabatũ ũwamũrage. Rutaga wĩra waku wothe mĩthenya ĩtandatũ. Mũthenya wa mũgwanja nĩ mũthenya wa kũhuurũka ũrĩa wamũrĩirwo MWATHANI Ngai waku. Mũthenya ũcio ndũkaanarute wĩra wee mwene, mũũrũguo, mwarĩguo, ndungata yaku ya mũndũ mũrũme kana ya mũndũ wa nja, ũhiũ waku, o na kana mũgeni ũrĩa ũrĩ gwaku mũciĩ. Amu niĩ MWATHANI, ndoombire igũrũ, thĩ, iria rĩrĩa inene, o na indo ciothe iria irĩ kuo mĩthenya ĩtandatũ, no mũthenya wa mũgwanja ngĩhuurũka. Kwoguo niĩ MWATHANI, nĩndaraathimire mũthenya ũcio wa Thabatũ ngĩwamũra. “Tĩĩa thooguo na maitũguo, nĩ geetha ũtũũre matukũ maingĩ bũrũri ũrĩa niĩ, MWATHANI Ngai waku, ngũkũhe. “Ndũkaanooragane. “Ndũkaanatharanie. “Ndũkaanaiye. “Ndũkaanaigĩrĩre mũndũ ũrĩa ũngĩ kĩgeenyo. “Ndũkaanerirĩrie nyũmba ya mũndũ ũrĩa ũngĩ, o na ndũkaanerirĩrie mũtumia wake, ndungata yake ya mũndũ mũrũme kana ya mũndũ wa nja, ndeegwa yake, ndigiri yake, kana o kĩndũ gĩake o gĩothe.” Rĩrĩa andũ maiguire marurumĩ, heni na mũgambo wa tũrumbeeta, na makĩona kĩrĩma kĩu gĩgĩtooga, magĩĩtigĩra na makĩinaina. Magĩkĩrũũgama o haraaya makĩĩra Musa atĩrĩ, “Aria na ithuĩ arĩ we na nĩtũkũigua; reke Ngai atige kwaria na ithuĩ tũtigaakue.” Naake Musa akĩmacookeria atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra; amu Ngai ookĩĩte o kũmũgeria, na gũtũma mũthiĩ na mbere kũmwathĩkĩra nĩ geetha mũtikaae kwĩhia.” Nao andũ magĩthiĩ na mbere kũrũũgama o haraaya, na no Musa wathiire hakuhĩ na itu rĩu itumanu harĩa Ngai aarĩ. Ningĩ MWATHANI agĩatha Musa eere andũ a Isiraeli atĩrĩ: Inyuĩ eene nĩmweyonera atĩ nĩndamwarĩria ndĩ igũrũ matuinĩ. Mũtikaanethondekere ngai ingĩ cia betha o na kana cia thahabu cia gũthaathayanĩrio na niĩ. Thondekeraai kĩgongoona mũgĩake na tĩĩri na igũrũ rĩakĩo mũrute ng'ondu na ng'ombe cianyu irĩ magongoona ma njino na thaayũ. Handũ o hoothe harĩa ndĩrĩmũamũragĩra hatuĩke ha gũũthaathayagĩria, hau nĩ ho ndĩrĩũkaga ngamũraathima. Mũngĩthondekera kĩgongoona kĩa mahiga-rĩ, mũtikaanagĩake na mahiga ma gũacũhio, amu mwamacũhia na mũcumaarĩ mũtingĩnjakĩra kĩgongoona namo. Ningĩ mũtikaananjakĩre kĩgongoona kĩrĩ na ngathĩ, mũngĩgeeka ũguo nĩmũkeeyonania njaga mũkĩhaica ngathĩ icio. “Na rĩĩrĩ, mawatho maya marũmĩrĩire nĩ mo ũkũhe andũ a Isiraeli: Ũngĩgũra ngombo ya Mũhibirania, reke ĩgũtungatĩre mĩaka ĩtandatũ, na mwaka wa mũgwanja ũmĩrekererie ĩthiĩ ĩtarĩ na kĩndũ ĩkũrĩha. Angĩkorwo ndĩahikanĩĩtie hĩndĩ ĩrĩa yatuĩkire ngombo yaku, ndĩagĩrĩirwo nĩgũthiĩ na mũtumia ĩkiuma gwaku, no angĩkorwo nĩyahikanĩĩtie hĩndĩ ĩrĩa yatuĩkire ngombo yaku, no ĩthiĩ na mũtumia wayo ĩkiuma gwaku. Mũnene wa ngombo ĩyo angĩmĩhe mũtumia, naake mũtumia ũcio amĩciarĩre aanake kana airĩĩtu, mũtumia ũcio na ciana icio marĩtuĩkaga a mũnene wayo na ngombo ĩyo ĩgaathiĩ ĩrĩ iiki. No ngombo ĩyo ĩngiuga atĩ nĩyendeete mũnene wayo, mũtumia wayo, o na ciana ciayo, na atĩ ndĩkwenda kũrekererio, hĩndĩ ĩyo mũnene wayo no akĩmĩtware handũ harĩa hathaathayagĩrio na amĩĩre ĩrũũgame mũrangoinĩ kana gĩtugĩinĩ kĩa mũrango. Naake mũnene wayo amĩtũre gũtũ na mũkuha, nayo ngombo ĩyo ĩgĩtũũre ĩmũtungatagĩra matukũ maayo moothe. “Mũndũ angĩendia mwarĩ agatuĩke ngombo-rĩ, ngombo ĩyo ya mũirĩĩtu ndĩkaarekererio ta ũrĩa ngombo cia arũme ciĩkagwo. Angĩkorwo ngombo ĩyo ya mũirĩĩtu yendeetio kũrĩ mũndũ wendaga kũmĩtua mũtumia wayo na gũkorwo mũndũ ũcio ndaramĩenda-rĩ, ngombo ĩyo no ĩgĩkũũrwo nĩ ithe wayo; no mũnene wayo ndangĩmĩenderia andũ a ndũũrĩrĩ nĩ ũndũ nĩamĩheeneetie. Na rĩĩrĩ, mũndũ angĩgũrĩra mũũrũwe ngombo ya mũndũ wa nja-rĩ, aagĩrĩirwo nĩkũmĩĩka o ta ũrĩa eekaga aarĩ aake. Mũndũ angĩhikia mũtumia wa keerĩ-rĩ, ndakaananyiihanyiihĩrie ũrĩa wa mbere irio, nguo, kana ihooto iria araarĩ nacio mbere. Angĩaga kũhingĩria mũtumia ũcio maũndũ macio matatũ, mũtumia ũcio no arekererio athiĩ atekũrĩha kĩndũ. “Mũndũ angĩgũtha ũrĩa ũngĩ akue-rĩ, o naake no mũhaka ooragwo. No angĩkorwo amũũraga na mũtino atekwenda, nĩngũmũthuurĩra kũrĩa mũndũ ũcio angĩũrĩra na agĩkorwo atarĩ ũgwatiinĩ. No mũndũ angĩraakara na oorage mũndũ akĩendaga-rĩ, no mũhaka ooragwo o na angĩkorwo oorĩire kĩgongoonainĩ gĩakwa atĩ nĩguo ndakooragwo. “Mũndũ o wothe angĩgũtha ithe kana nyina, no mũhaka ooragwo. “Mũndũ o wothe angĩnyiita mũndũ akamwendie kana akamũige e ta ngombo yake, no mũhaka ooragwo. “Mũndũ o wothe angĩruma ithe kana nyina, no mũhaka ooragwo. “Ningĩ mũndũ angĩoya rũthanju agũthe ngombo yake ya mũndũ mũrũme kana ya mũndũ wa nja, nayo ĩkue hau hau-rĩ, mũndũ ũcio no mũhaka aherithio. No ngombo ĩyo ĩngĩaga gũkua handũinĩ ha mũthenya ũmwe kana ĩĩrĩ, mũndũ ũcio ndaagĩrĩirwo nĩkũherithio, amu ngombo ĩyo nĩ yake. “Ningĩ arũme mangĩkorwo makĩrũa, na hiihi magũthe mũtumia e mũritũ na matũme ahune, no we mwene aage gũtiihio-rĩ, mũndũ ũcio ũngĩkorwo amũgũthĩĩte no mũhaka arute irĩhi rĩrĩa mũthuuri wa mũtumia ũcio angĩĩtia, na rĩringaine na ũrĩa atuithania magaathĩrĩirie. No rĩĩrĩ, angĩkorwo mũtumia ũcio nĩatiihĩĩtio-rĩ, no mũhaka muoyo uumage muoyo, riitho riumage riitho, igego riumage igego, guoko kuumage guoko, kũgũrũ kuumage kũgũrũ, ihĩa riumage ihĩa, kĩronda kiumage kĩronda, o na itiihia riumage itiihia. “Mũndũ angĩringa ngombo yake ya mũndũ mũrũme kana ya mũndũ wa nja riitho, narĩo rĩthũũke-rĩ, no mũhaka arekererie ngombo ĩyo ĩĩthiĩre, naguo ũndũ ũcio ũgĩtuĩke irĩhi rĩa riitho rĩu. Angĩgũtha ngombo yake ya mũndũrũme kana ya mũndũ wa nja igego, narĩo rĩgũũke, no mũhaka amĩrekererie ĩĩthiĩre, naguo ũndũ ũcio ũgĩtuĩke irĩhi rĩa igego rĩu. “Na rĩĩrĩ, ndeegwa ĩngĩtheecanga mũndũ na hĩa akue-rĩ, ndeegwa ĩyo no mũhaka ĩhũũrwo na mahiga yũragwo, na nyama ciayo itikaarĩo; no mwene ndeegwa ĩyo ndakaaherithio. No angĩkorwo ndeegwa ĩyo nĩramenyereete gũtheecanga andũ na hĩa, na mwene yo akorwo nĩaramenyithĩĩtio ũhoro ũcio na ndamĩhingĩre, nayo ĩgĩcooke yũrage mũndũ-rĩ, ndeegwa ĩyo no mũhaka ĩhũũrwo na mahiga yũragwo, o naake mwene yo no mũhaka ooragwo. Na rĩĩrĩ, mwene yo angĩĩtĩkĩrio kũrĩha irĩhi nĩ geetha ahonokie muoyo wake, no mũhaka arĩhe kĩrĩa gĩothe angĩtuĩrwo. Ndeegwa ĩyo ĩngĩtheecanga kahĩĩ kana kairĩĩtu na hĩa ĩkoorage-rĩ, watho o ro ũcio noguo ũngĩrũmĩrĩrwo. Ningĩ ndeegwa ĩyo ĩngĩũraga ngombo ya mũndũ mũrũme kana ya mũndũ wa nja-rĩ, mwene ndeegwa ĩyo no mũhaka arĩhe mwene ngombo ĩyo icunjĩ cia betha mĩrongo ĩtatũ, nayo ndeegwa ĩyo ĩhũũrwo na mahiga yũragwo. “Ningĩ mũndũ angĩkunũra irima kana eenje irima na aage kũrĩkunĩka, nayo ndeegwa kana ndigiri ĩgwe irimainĩ rĩu-rĩ, mwene irima rĩu no mũhaka arĩhe nyamũ ĩyo, nayo nyamũ ĩyo ĩkuĩte ĩtuĩke yake. Ningĩ ndeegwa ya mũndũ ĩngĩũraga ndeegwa ya mũndũ ũngĩ-rĩ, andũ acio eerĩ no mũhaka meendie ndeegwa ĩrĩa ĩ muoyo, magayane mbeeca icio, na magayane nyama cia ndeegwa ĩyo yũragĩĩtwo. No angĩkorwo nĩkũĩkaine atĩ ndeegwa ĩyo nĩramenyereete gũtheecangana na hĩa, na mwene yo ndamĩhingagĩra-rĩ, no mũhaka arĩhe mũndũ ũcio ũngĩ na ndeegwa ĩngĩ, nayo ĩyo ĩkuĩte ĩtuĩke yake. “Na rĩĩrĩ, mũndũ angĩiya ndeegwa kana ng'ondu amĩthĩnje kana amĩendie-rĩ, no mũhaka arĩhe ndeegwa ithaano nĩ ũndũ wa ndeegwa ĩyo, na arĩhe ng'ondu inya nĩ ũndũ wa ng'ondu ĩyo. “Mũndũ angĩrĩithia mũgũnda wene, kana arĩithie mũgũnda wene wa mĩthabibũ, kana arekererie nyamũ yake ĩrĩe irio iria irĩ mũgũnda wa mũndũ ũngĩ, no mũhaka arĩhe irio icio na irio iria njega mũno irĩ mũgũnda wake kana irĩ mũgũnda wake wa mĩthabibũ. “Mũndũ angĩakia mwaki mũgũndainĩ wake, naguo mwaki ũcio ũcine rũgiri rwa mĩigua, ũtambe nginya mũgũndainĩ wa mũndũ ũngĩ ũcine ngano ĩrĩa ĩrakũra kana ĩrĩa ĩtinĩĩtio ĩkoohwo itĩĩa-rĩ, mũndũ ũcio wakĩĩtie mwaki ũcio no mũhaka arĩhe hathara ĩyo. “Mũndũ angĩnengera ũrĩa ũngĩ mbeeca kana indo ciake amũigĩre, nacio icooke ciiywo irĩ nyũmba gwake-rĩ, mũici angĩnyiitwo no mũhaka arĩhe maita meerĩ maacio. No mũici angĩaga kũnyiitwo, mwene nyũmba no mũhaka atwarwo handũ harĩa hathaathayagĩrio, anyue muuma nĩ geetha oonanie atĩ ndaiyĩte indo cia mũndũ ũcio ũngĩ. “Ciirainĩ o wothe ũkoniĩ indo, irĩ ndeegwa, ndigiri, ng'ondu, nguo, o na kana kĩndũ kĩngĩ o gĩothe kĩngĩkorwo kĩũrĩĩte-rĩ, andũ arĩa marauga indo icio nĩ ciao, no mũhaka matwarwo handũ harĩa hathaathayagĩrio, na mũndũ ũrĩa Ngai ekuonania atĩ nĩ we wĩ na mahĩtia, no mũhaka arĩhe mũndũ ũcio ũngĩ maita meerĩ. “Mũndũ angĩtĩkĩra kũhithio nĩ mũndũ ũngĩ ndigiri, ndeegwa, ng'ondu, o na kana nyamũ ĩngĩ o yothe, nayo nyamũ ĩyo ĩkue, ĩtiihio, o na kana ĩtahwo, na kwage mũira wa ũndũ ũcio-rĩ, mũndũ ũcio ũrahithĩĩtio, no mũhaka atwarwo handũ harĩa hathaathayagĩrio anyue muuma atĩ ndaiyĩte nyamũ ya mũndũ ũcio ũngĩ. Naake mwene no mũhaka eetĩkĩre muuma ũcio na hatingĩkorwo na kũrĩhania. No nyamũ ĩyo ĩngĩiywo ĩ gwake-rĩ, no mũhaka arĩhe mwene. Ningĩ ĩngĩrĩĩo nĩ nyamũ cia gĩthaka, mũndũ ũcio nĩonanie matigari matuĩke ũira, na ndakaarĩhe nyamũ ĩyo ĩrĩĩtwo nĩ nyamũ cia gĩthaka. “Mũndũ angĩgwatio nyamũ nĩ mũndũ ũngĩ, nayo ĩtiihio kana ĩkue atarĩ ho-rĩ, mũndũ ũcio ũgwatĩĩtio no mũhaka amĩrĩhe. No mwene angĩkorwo arĩ ho-rĩ, mũndũ ũcio ndangĩmĩrĩha. Angĩkorwo nyamũ ĩyo nĩyagũkombora, mbeeca iria ĩrutĩirwo cia kũmĩkombora nĩirĩĩkĩĩtie kũmĩrĩha. “Mũndũ mũrũme angĩheenereria mũirĩĩtu gathirange ũtoorĩĩtio, akome naake-rĩ, no mũhaka amũraacĩrie amũhikie atuĩke mũtumia wake. No rĩĩrĩ, ithe wa mũirĩĩtu ũcio angĩrega kũmũheana kũrĩ mũndũ ũcio, no mũhaka mũndũ ũcio arĩhe ithe wa mũirĩĩtu ũcio mbeeca o ta iria ingĩraacĩrio mũirĩĩtu gathirange. “Mũtikaanareke mũndũ wa nja mũrogi atũũre muoyo. “Mũndũ o wothe angĩkoma na nyamũ no mũhaka ooragwo. “Mũndũ ũrĩa ũkaarutĩra ngai ĩngĩ o yothe igongoona tiga o niĩ MWATHANI, no mũhaka ooragwo. “Mũtikaanahĩtĩrie mũgeni kana mũmũhinyĩrĩrie, amu o na inyuĩ mwarĩ ageni bũrũriinĩ wa Misiri. Mũtikaananyamaarie mũtumia wa ndigwa kana mwana wa ngoriai. Mũngĩmanyamaaria nao mangaĩre-rĩ, ndirĩ hĩndĩ itakaigua gũkaya kwao. Nĩngaraakara na ndĩmũũragithie mbaarainĩ. Nao atumia aanyu matuĩke a ndigwa, na ciana cianyu itigwo itarĩ na maithe. “ Ũngĩkombera mũndũ o na ũrĩkũ wa andũ aakwa arĩa athĩĩni mbeeca, tiga kũmũrandũra kana ũmwĩtie uumithio wa mbeeca icio. Ũngĩthiĩ na nguo ya mũndũ ũngĩ ĩrĩ kĩndũ gĩa kũrũũgamĩrĩra thiirĩ atĩ nĩguo arĩmĩkũũra, no mũhaka ũmũcookerie riũa rĩtanathũa. Ĩyo no yo nguo ĩrĩa arĩ nayo ya kwĩhumbĩra nĩguo aigue ũrugarĩ. Mũndũ ũcio arĩkĩĩhumbĩra na kĩ? Mũndũ ũcio angĩngaĩra, nĩndĩrĩmũiguaga amu ndĩ tha. “Ndũkaanacambie Ngai, o na ndũkaanarume mũtongoria wa andũ aanyu. “Ndũkaanagonderere kũũndutĩra maciaro ma ngano, ndibei, o na maguta maaku ma mĩtamaiyũ rĩrĩa magetha maamo makinya. “ No mũhaka mũũheage aariũ aanyu a marigithaathi. Ningĩ no mũhaka mũũheage marigithaathi ma ng'ombe na ma ng'ondu cianyu. Mũrekage marigithaathi ma njamba magaikara na maanyina mĩthenya mũgwanja, naguo mũthenya wa ĩnaana mũkandutĩra. “Inyuĩ mũrĩ andũ aakwa, kwoguo mũtikaanarĩe nyama cia nyamũ o na ĩrĩkũ yũragĩĩtwo nĩ nyamũ cia gĩthaka; no mũhaka mũmĩikagĩrie ngui. “Ndũkaanameemerekie ndeto cia mũhuuhu, o na ndukaanateithĩrĩrie mũndũ mwĩhia na njĩra ya kũheana ũira wa maheeni. Ningĩ ndũkaanarũmĩrĩre mũingĩ atĩ ũgeeke ũũru hamwe naguo, kana ũheane ũira wa gũthũũkia waragania atĩ nĩguo ũnyiitanĩre na mũingĩ. Ningĩ ndũkaanathuutũkanie mũndũ mũthĩĩni ciirainĩ wake. “Ũngĩona ng'ombe kana ndigiri ya thũ yaku yũrĩĩte-rĩ, no mũhaka ũmũcookerie. Ningĩ ũngĩona ndigiri ya mũndũ ũkũmeneete ĩgũĩte ĩkaremererwo nĩ mũrigo wayo, mũteithĩrĩrie kũmĩũkĩria; tiga kũmũhĩtũka o ro ũguo. “Ndũkaanarege kũrũmĩrĩra waragania rĩrĩa mũthĩĩni egũciirithio. Ehagĩrĩra thitango yothe ya maheeni, na ndũkaanooragithie mũndũ ũtarĩ na mahĩtia na mũthingu, amu nĩngaatuĩra mũndũ o wothe, wĩkaga waganu ta ũcio. Ndũkaanamũkĩre ihaki, amu ihaki rĩhingaga andũ maitho makaremwo nĩkuona waragania na rĩkoogomia ciira wa arĩa mateehĩĩtie. “Ndũkaanahinyĩrĩrie mũndũ mũgeni; wee nĩũũĩ ũrĩa mũgeni aiguaga, amu o na inyuĩ mwarĩ ageni bũrũriinĩ wa Misiri. “Handaga irio bũrũriinĩ waku handũinĩ ha mĩaka ĩtandatũ, na ũgethage kĩrĩa ũrĩkũraga mĩaka ĩyo. No rĩĩrĩ, mwaka wa mũgwanja nĩũrĩrekaga ũhuurũke, na ndũkaagethage kĩndũ o gĩothe gĩgũkũra kuo. Ũrĩĩkaga ũguo nĩ geetha andũ arĩa athĩĩni moonage gĩa kũrĩa, na kĩrĩa matigia nacio nyamũ cia gĩthaka ikarĩaga. Ĩkaga o ro ũguo mũgũndainĩ waku wa mĩthabibũ o na wa mĩtamaiyũ. “Rutaga wĩra waku mĩthenya ĩtandatũ, no mũthenya wa mũgwanja ndũkaarutage wĩra, nĩ geetha ngombo ciaku, na ageni arĩa makurutagĩra wĩra, mahuurũkage, o na nyamũ ciaku nacio ikahuurũka. “Athĩkagĩra maũndũ moothe marĩa niĩ MWATHANI ngwĩrĩĩte. Ndũkaanahooe ngai ingĩ, kana ũgwete marĩĩtwa maacio na kanua gaaku. “No mũhaka ũkũngũyagĩre thigũkũ ya kũndĩĩya maita matatũ thĩinĩ wa mwaka. Hĩndĩ ya mweri wa Abibu, mweri ũrĩa mwoimire bũrũri wa Misiri, nĩũrĩkũngũagĩra Thigũkũ ya Mĩgate Ĩtarĩ Mĩĩkĩre Ndaawa ya Kũimbia o ta ũrĩa ndĩmwathĩĩte. Mĩthenya mũgwanja ya thigũkũ ĩyo, ndũkaanarĩe mũgate o na ũmwe wĩkĩrĩĩtwo ndaawa ya kũimbia. Na ningĩ mũndũ o na ũrĩkũ ndakaanooke gũũthaathaiya arĩ mooko matheri. “Thigũkũ ĩrĩa ĩngĩ ũrĩkũngũagĩra nĩ ya Magetha ma Mbere ma irio iria ũhandĩĩte mũgũndainĩ waku. “Ningĩ ũkũnguagĩre Thigũkũ ya Ithũnũ mwaka ũgĩthiĩ gũthira hĩndĩ ĩrĩa wagetha maciaro kuuma mũgũndainĩ waku wa thabibũ o na wa matunda. O mwaka, thigũkũinĩ icio ithatũ, arũme oothe no mũhaka mookage gũũthaathaiya niĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Ndũkaanandutĩre mũgate mwĩkĩre ndaawa ya kũimbia rĩrĩa ũkũndutĩra igongoona rĩa nyamũ, o na kana ũreke maguta ma nyamũ iria ndutĩirwo igongoona hĩndĩ ya thigũkũ icio maraare nginya rũũciinĩ. “O mwaka no mũhaka ũreehage magetha marĩa meega mũno ma mbere ma irio cia mĩgũnda yaku nyũmbainĩ ya MWATHANI Ngai waku. “Na ningĩ ndũkaanaruge koori na iria rĩa nyina. “Na rĩĩrĩ, nĩngũrekia mũraika mbere yanyu amũgitagĩre mũrĩ rũgendoinĩ na amũkinyie kũndũ kũrĩa ndĩmũthondekeire. Mũthikagĩrĩriei na mũmwathĩkagĩre. Mũtikaamũremere, amu nĩ niĩ ndĩmũrekeetie na gũtirĩ hĩndĩ angĩmwohera mwamũremera. Mwamwathĩkĩra na mwĩkage ũrĩa wothe ndĩrĩmwathaga, nĩndĩrĩhũũranaga na thũ cianyu ciothe. Rĩrĩa mũraika wakwa akaamũtongoria amũkinyie bũrũri wa Aamori, Ahiti, Aperizi, Akanaani, Ahivi, o na wa Ajebusi na ndĩmaniine-rĩ, mũtikaanainamĩrĩre ngai ciao kana mũcithaathaiye, o na ningĩ mũtikaanarũmĩrĩre ndini ciao. Nĩmũgaathũũkangia ngai ciao na muunange itugĩ ciao cia mahiga iria mathaathayagia. Angĩkorwo nĩmũrĩthaathayagia niĩ MWATHANI Ngai wanyu, nĩndĩrĩmũraathimaga na irio na maaĩ, na ngeeheria mĩrimũ gatagatĩinĩ kaanyu. Bũrũriinĩ wanyu-rĩ, gũtirĩ mũtumia ũkaahuna kana athaate. Nĩngaamũhe ũtũũro mũraihu. “Nĩngaatũma andũ arĩa makaamũũkĩrĩra manjĩtigĩre; ndũme hagĩe kĩrigiicano gatagatĩinĩ ka andũ arĩa mũrarũa nao, o na ndũme thũ cianyu imũhuutatĩre ciũre. Ningĩ nĩngaarekia magi mbere yanyu maingate Ahivi, Akanaani, o na Ahiti, mamweherere. No rĩĩrĩ, ndikaamaingata mamweherere mwakainĩ o ro ũmwe; ingĩĩka ũguo bũrũri watigwo ũtarĩ andũ, nacio nyamũ cia gĩthaka ciingĩhe mũno imũnyariire. Handũ ha gwĩka ũguo, ngamaingata kahora kahora, nginya hĩndĩ ĩrĩa mũgaakorwo mũrĩ aingĩ a kũhota kũgaya bũrũri ũcio. Mũhaka wa bũrũri wanyu ngaũrutia Iriainĩ Ituune, ndĩũkinyie iriainĩ rĩa Mediteraneani, na ndĩũrutie werũinĩ, ndĩũkinyie rũũĩinĩ rwa Farati; amu nĩngaamũhe hinya wa kũhoota andũ arĩa matũũraga bũrũri ũcio, na mũkaamaingataga o ũrĩa mũgaakorwo mũgĩthiĩ na mbere. Mũtikaanagĩe kĩrĩĩkanĩro o na kĩrĩkũ nao kana na ngai ciao. Mũtikaanameetĩkĩrie maikare bũrũriinĩ wanyu, nĩguo matikaanatũme mũnjĩhĩrie, amu mũngĩgaatungatĩra ngai ciao, ũndũ ũcio ũgaakorwo ũrĩ mũtego harĩ inyuĩ.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ambata ũũke kĩrĩmainĩ harĩ niĩ, mũũke na Harũni, Nadabu, Abihu, o na atongoria arĩa mĩrongo mũgwanja a Isiraeli, na mũinamĩrĩre mũũthathaiye mũrĩ o haraihu. Wee ũrĩ wiki hatarĩ o na ũmwe wa acio angĩ, no we ũgũũka hakuhĩ na niĩ; andũ matikaae kwambata kĩrĩmainĩ.” Naake Musa agĩthiĩ akĩĩra andũ ũhoro wothe ũrĩa MWATHANI aamũheete o na maathani maake. Nao andũ oothe magĩcookia hamwe atĩrĩ, “Ũrĩa wothe MWATHANI oigĩĩte nĩtũgwĩka.” Naake Musa akĩandĩka ciugo ciothe cia MWATHANI. Agĩũkĩra rũũciinĩ tene agĩaka kĩgongoona magũrũinĩ ma kĩrĩma kĩu na akĩhanda itugĩ ikũmi na igĩrĩ, kũringana na mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya andũ a Isiraeli. Agĩcooka akĩrekia aanake amwe a andũ a Isiraeli, makĩrutĩra MWATHANI magongoona ma njino, na makĩruta ndeegwa imwe ituĩke magongoona ma thaayũ. Naake Musa akĩoya nuthu ya thakame ya nyamũ icio akĩmĩĩkĩra mbakũriinĩ, na nuthu ĩrĩa ĩngĩ akĩmĩminjaminjĩria kĩgongoona. Agĩcooka akĩoya ibuku rĩa kĩrĩĩkanĩro, akĩrĩthoomera andũ aanĩrĩire. Nao andũ makiuga atĩrĩ, “Nĩtũgwathĩkĩra MWATHANI na twĩke ũrĩa wothe aathanĩĩte.” Musa agĩkĩoya thakame ĩrĩa yarĩ mbakũriinĩ akĩmĩminjaminjĩria andũ akiuga atĩrĩ, “Ĩno nĩ yo thakame ya kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa MWATHANI aarĩĩkanĩra na inyuĩ gĩkoniĩ ũhoro ũcio wothe.” Nao Musa, Harũni, Nadabu, Abihu, o na atongoria arĩa mĩrongo mũgwanja a Isiraeli makĩambata kĩrĩmainĩ makĩyonera Ngai wa Isiraeli; harĩa aakinyĩĩte na magũrũ maake haahaanaga ta haarĩĩtwo mahiga ma goro ma rangi wa mburuu na haathereete o ta matu. No we Ngai ndaigana gwĩka atongoria acio a Isiraeli ũũru; moonire Ngai, magĩcooka kũrĩa na kũnyua. MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ambata ũũke harĩ niĩ kĩrĩmainĩ wetangĩrĩre ho, na nĩngũkũhe ihengere igĩrĩ cia mahiga iria irĩ na mawatho na maathani moothe marĩa nyaandĩkĩĩte nĩ ũndũ wa gũtaara andũ.” Kwoguo Musa na Joshua ũrĩa wamũteithagĩrĩria makĩĩhaarĩria, naake Musa akĩambata kĩrĩmainĩ kĩu gĩtheru. Naake agĩtiga eera atongoria atĩrĩ, “Tweterereei haaha o nginya rĩrĩa tũrĩcooka. Harũni na Huri marĩ hamwe na inyuĩ; nĩ ũndũ ũcio, mũndũ ũrĩa ũngĩgĩa na ciira nĩathiĩ kũrĩ o.” Musa agĩkĩambata kĩrĩmainĩ kĩu, narĩo itu rĩgĩkĩhumbĩra. Naguo riiri wa MWATHANI ũkĩiyũra kĩrĩmainĩ gĩa Sinai, narĩo itu rĩu rĩgĩikara rĩkĩhumbĩrĩĩte mĩthenya ĩtandatũ, na mũthenya wa mũgwanja MWATHANI arĩ ituĩinĩ agĩĩta Musa. Naguo riiri wa MWATHANI wonekaga nĩ andũ a Isiraeli ũhaana ta mwaki mũnene ũrĩ gacũmbĩrĩ ga kĩrĩma. Naake Musa akĩingĩra ituĩnĩ akĩambata kĩrĩmainĩ, agĩikara kũu mũthenya na ũtukũ, mĩthenya mĩrongo ĩna. MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere maahothere. Nawe wamũkĩre kĩrĩa gĩothe mũndũ o wothe ekũigua na ngoro yake akĩenda kũũhothera. Nayo mĩhothi ĩrĩa ũkwamũkĩra kuuma kũrĩ o nĩ: thahabu, betha, icango; gataani ĩrĩa njega; guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, na nguo ithondekeetwo na guoya wa mbũri; na njũũa cia ndũrũme itobokeetio rangiinĩ igatuunĩha; njũũa iria njega; mbaaũ cia mũgaa; maguta ma gwakia mataawa; na mahuti manungi wega ma gwĩkĩrwo magutainĩ ma kwamũrana o na ma gwĩkĩrwo ũbaaniinĩ; tũhiga twa goro twa rangi mũtũũne, o na tũhiga tũngĩ twa goro twa gũtheecererwo ebodiinĩ ya Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene o na nguoinĩ yake ya gĩthũri. No mũhaka andũ maathondekere gĩikaro gĩtheru gĩa gũikaraga nĩ geetha ndũũre gatagatĩinĩ kaao. Gĩikaro kĩu kĩamũre, o na indo cia gwĩkĩrwo kuo thĩinĩ, ũgĩthondeke kũringana na mũbango ũrĩa ngũkuonia. “Thondeka ithandũkũ rĩa mbaaũ cia mũgaa, na rĩkorwo na ũraihu wa cenitimita igana rĩa ikũmi, na wariĩ wa cenitimita mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ, na kĩrũũgamo cenitimita mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ. Nawe ũrĩhumbĩre thĩinĩ na na nja na thahabu ya gũturwo ĩrĩa therie mũno, na ũrĩrigiicĩrie mĩena yothe mũgũkũ wa thahabu mĩthiainĩ yarĩo ya igũrũ. Ningĩ ũrĩthondekere icũhĩ inya cia kũrĩkuua cia thahabu, ũciĩkĩre magũrũinĩ mana maarĩo, igĩrĩ mwena ũmwe na igĩrĩ mwena ũrĩa ũngĩ. Ũcooke ũthondeke mĩtĩ mĩraaya ya mĩgaa ya kũrĩkuua na ũmĩhumbĩre na thahabu, ũcooke ũmĩharũkie icũhĩinĩ icio irĩ mĩenainĩ ya ithandũkũ rĩu. Mĩtĩ ĩyo mĩraaya no mũhaka ĩtigagwo icũhĩinĩ na ndĩkaae kũrutagwo. Ningĩ ũcooke ũige thĩinĩ wa ithandũkũ rĩu ihengere igĩrĩ cia mahiga iria ngũkũnengera, iria ciandĩkĩĩtwo maathani. “Ningĩ ũthondeke gĩkunĩko gĩa thahabu ĩrĩa therie mũno, gĩkorwo kĩrĩ na ũraihu wa cenitimita igana rĩa ikũmi, na wariĩ wa cenitimita mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ. Na ũthondeke ciũmbe igĩrĩ irĩ mathagu, ũcithondeke na thahabu, inyiitanĩĩte na gĩkunĩko kĩu, kĩũmbe kĩmwe gĩikare mũthia ũmwe wa gĩkunĩko kĩu, nakĩo kĩrĩa kĩngĩ mũthia ũcio ũngĩ. Nacio ciũmbe icio ikorwo iroranĩĩte na itambũrũkĩĩtie mathagu maacio makahumbĩra gĩkunĩko kĩu. Ũcooke ũige ihengere igĩrĩ cia mahiga thĩinĩ wa ithandũkũ na ũigĩrĩre gĩkunĩko kĩu igũrũ warĩo. Hau nĩ ho ndĩrĩcemanagĩria nawe, na ndĩ igũrũ wa gĩkunĩko kĩu, o hau gatagatĩinĩ ga ciũmbe icio igĩrĩ irĩ mathagu iria irĩ igũrũ wa ithandũkũ rĩu rĩa kĩrĩĩkanĩro nĩndĩrĩkũheaga mawatho maakwa moothe nĩ ũndũ wa andũ a Isiraeli. “Ningĩ ũthondeke meetha ya mbaaũ cia mũgaa, ĩkorwo na ũraihu wa cenitimita mĩrongo ĩnaana na inyaanya, na wariĩ wa cenitimita mĩrongo ĩna na inya, na kĩrũũgamo cenitimita mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ. Ũcooke ũmĩhumbĩre na thahabu ya gũturwo ĩrĩa therie mũno na ũmĩthiũrũrũkĩrie mĩena yothe mũgũkũ wa thahabu. Na ũmĩĩkĩre karũbaaũ gaceke ka wariĩ wa mirimita mĩrongo mũgwanja na ithaano mĩena yothe, nako karũbaaũ kau gaceke ũkahumbĩre na thahabu guothe. Ningĩ meetha ĩyo ũmĩthondekere icũhĩ inya cia thahabu cia kũmĩkuua ũciĩkĩre koonainĩ ciayo inya harĩa magũrũ mayo marĩ. Icũhĩ icio cia kũharũkio mĩtĩ ĩrĩa mĩraaya ya gũkuua meetha ĩyo ũciĩkĩre hakuhĩ na karũbaaũ kau gaceke. Nayo mĩtĩ ĩyo mĩraaya ũmĩthondeke na mũtĩ wa mũgaa na ũmĩhumbĩre na thahabu. Ũcooke ũthondeke thaani, ikombe, ndigithũ, na mbakũri nĩ ũndũ wa meetha ĩyo cia kũhũthĩrwo nĩ ũndũ wa magongoona ma ndibei. Indo icio ciothe ũcithondeke na thahabu ĩrĩa therie mũno. Meetha ĩyo ũmĩige mbere ya Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Na rĩĩrĩ, igũrũ rĩayo ũnjigagĩre mĩgate mĩtheru ĩrĩa ndutĩirwo. “Ningĩ ũcooke ũthondeke mũtĩ wa gũcuuria mataawa na thahabu ĩrĩa therie mũno. Gĩtina kĩaguo o na mũtĩ waguo ikorwo irĩ cia thahabu ya gũturwo; mahũa maguo ma kũũgemia na thundo ciaguo, ciothe ithondekwo inyiitaine naguo. Naguo mũtĩ ũcio ũgĩe na honge ithathatũ ciumĩĩte mĩenainĩ yaguo, o mwena honge ithatũ. O rũhonge hakorwo na mahũa ma kũũgemia mahaana ihũa rĩa mũroothi, namo makorwo na mahũa matatũ ma kũgemia na thundo ithatũ. Naguo mũtĩ ũcio wa kũhangĩrwo mataawa ũkorwo na mahũa mana ma kũgemia mahaana ihũa rĩa mũroothi, namo makorwo na mahũa na thundo. Ningĩ o mũhuro wa honge igĩrĩ igĩrĩ hakorwo na thundo ĩmwe. Nacio thundo na honge ciacio, o na mũtĩ ũcio wa kũhangĩrwo mataawa ikorwo inyiitanĩĩte irĩ kĩndũ kĩmwe ithondekeetwo na thahabu ya gũturwo ĩrĩa therie mũno. Ũcooke ũthondekere mũtĩ ũcio mataawa mũgwanja, ũmaige ũguo atĩ ũtheri wamo nĩũmũrĩkaga hau mbere. Nayo mĩĩhato yaguo, na thaani cia mũrarĩ wa ndambĩ ciaguo ũcithondeke na thahabu ĩrĩa therie mũno. Mũtĩ ũcio wa kũhangĩrwo mataawa hamwe na indo ciaguo ciothe ithondekwo na thahabu ĩrĩa therie mũno ya ũritũ wa kiro mĩrongo ĩtatũ na ithaano. Na ũmenyerere ũcithondeke ta ũrĩa ndĩrakuonia gũũkũ kĩrĩmainĩ. “Ningĩ ũthondeke Hema ĩrĩa nyamũre, Hema ya gũtũnganwo na itambaya ikũmi ithondekeetwo na gataani ĩrĩa njega ĩtumĩĩtwo na guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune. Na ũgemie itambaya icio na mĩcoro ya ciũmbe iria irĩ mathagu ĩtumĩĩtwo nĩ mũndũ mũũhĩgĩrĩru wĩrainĩ ũcio. Itambaya icio no mũhaka ikorwo ciiganaine o gĩtambaya gĩkorwo kĩrĩ na ũraihu wa mita ikũmi na igĩrĩ, na wariĩ wa mita igĩrĩ. Itambaya ithaano ũcinyitithanie hamwe ituĩke kĩmwe, na wĩke o ro ũguo na icio ingĩ ithaano. Ũcooke ũthondeke ciana na gĩtambaya kĩa rangi wa mburuu, ũcitumĩrĩre mĩthiainĩ ya itambaya icio inyiitithanĩĩtio. Ũtumĩrĩre ciana mĩrongo ĩtaano gĩtambayainĩ kĩmwe, o na ũtumĩrĩre ciana ingĩ mĩrongo ĩtaano mwenainĩ wa gĩtambaya kĩu kĩngĩ gĩa keerĩ, nacio ciana icio ciikare iringaine. Ũcooke ũthondeke ngathĩka mĩrongo ĩtaano cia thahabu cia kũnyiitithania itambaya icio, nĩguo hema ĩyo ya gũtũnganwo ĩtuĩke kĩndũ o ro kĩmwe. “Ningĩ ũthondekere Hema ĩyo kĩandarũũa gĩa kũmĩhumbĩra, ũgĩthondeke na itambaya ikũmi na kĩmwe ithondeetwo na guoya wa mbũri. Ciothe ũcithondeke ciiganaine irĩ na ũraihu wa mita ikũmi na ithatũ na wariĩ wa mita igĩrĩ. Ũcooke ũtumanĩrĩrie ithaano ituĩke kĩndũ kĩmwe, nacio icio ingĩ ithathatũ ũcitumanĩrĩrie ituĩke kĩndũ kĩmwe. Nakĩo gĩtambaya gĩa gatandatũ ũgĩkũnje mwena wa na mbere wa Hema. Ningĩ ũtumĩrĩre ciana mĩrongo ĩtaano mũthiainĩ wa itambaya cia mbere, na ingĩ mĩrongo ĩtaano mũthiainĩ wa itambaya icio ingĩ. Ũcooke ũthondeke ngathĩka mĩrongo ĩtaano cia gĩcango ũciĩkĩre cianainĩ icio nĩ geetha ũnyiitithanie itambaya icio nĩguo hema ĩyo ĩtuĩke kĩndũ kĩmwe. Nakĩo kĩnuthu gĩa gĩtambaya kĩrĩa gĩgũtigara ũgĩcuurie na mwena wa na thuutha wa Hema ĩyo. Nacio cenitimita mĩrongo ĩtaano iria igũtigara o mwena nĩ ũndũ wa itambaya icio kũraiha-rĩ, ũcicuurie mĩenainĩ ya gĩikaro kĩu nĩguo ikĩhumbĩre. “Na ũthondekere hema ĩyo ciandarũũa igĩrĩ cia kũmĩhumbĩra; kĩmwe kĩa njũũa cia ndũrũme itobokeetio rangiinĩ mũtuune igatunĩha, na kĩrĩa kĩngĩ kĩa njũũa irĩa njega gĩa kũigĩrĩrwo igũrũ rĩa kĩu kĩngĩ. “Ningĩ ũthondekere Hema ĩyo mbaaũ cia mũgaa cia kũmĩrũũgamia. O rũbaaũ rũkorwo rũrĩ na ũraihu wa mita inya na wariĩ wa cenitimita mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ, na o rũbaaũ rũgĩe na ihoce igĩrĩ cia gũcinyiitithania. Mbaaũ ciothe cia Hema ĩyo igĩe na ihoce icio. Ũthondeke mbaaũ mĩrongo ĩĩrĩ cia mwena wa na kĩanda wa Hema ĩyo, na ũcithondekere njikarĩro mĩrongo ĩna cia betha, o rũbaaũ rũgĩe na njikarĩro igĩrĩ cia kũnyiitĩrĩra ihoce cierĩ. Ningĩ mwena wa na rũgongo wayo ũũthondekere mbaaũ mĩrongo ĩrĩ na njikarĩro mĩrongo ĩna cia betha, o rũbaaũ rũgĩe na njikarĩro igĩrĩ. Ningĩ mwena wa na thuutha wa Hema ĩyo, nĩguo mwena wa na ithũĩro, ũthondekere mbaaũ ithathatũ, na ũthondekere mbaaũ igĩrĩ cia koona. Mbaaũ icio cia koona ikorwo inyiitithanĩĩtio gĩtinainĩ na ithiĩ inyiitithanĩĩtio o ro ũguo nginya igũrũ. Nacio mbaaũ icio cierĩ cia koona cierĩ igaathondekwo o ro ũguo. Kwoguo hagaakorwo na mbaaũ inyaanya na njikarĩro ikũmi na ithathatũ cia betha, o rũbaaũ rũrĩ na njikarĩro igĩrĩ. “Ningĩ ũcooke ũthondeke mĩgamba ikũmi na ĩtaano ya mũtĩ wa mũgaa, ĩtaano yayo ĩtuĩke ya kũnyiita mbaaũ cia mwena ũmwe wa Hema ĩyo, ĩngĩ ĩtaano ya kũnyiita cia mwena ũrĩa ũngĩ, na ĩyo ĩngĩ ĩtaano ya kũnyiita mbaaũ cia mwena wa na thuutha ũrĩa ũroreete na ithũĩro. Naguo mũgamba wa gatagatĩ, ũrĩa ũgwĩkĩrwo gatagatĩ ka mbaaũ icio, ũtuĩkanĩrie gatagatĩ gaacio kuuma mũthia ũmwe wa Hema ĩyo kinya ũrĩa ũngĩ. Ũcooke ũhumbĩre mbaaũ icio na thahabu na ũciharũkie icũhĩ cia thahabu cia kũharũkio mĩgamba ĩyo ĩrĩa o nayo ũkũmĩhumbĩra na thahabu. Na ũmenyerere ũthondeke Hema ĩyo ta ũrĩa ndĩrakuonia gũũkũ kĩrĩmainĩ. “Ningĩ ũtume mbathiya ya kũhakania, ũmĩtume na guoya wa rangĩ wa mburuu, babũ, na mũtuune, na gataani ĩrĩa njega, na ũmĩgemie na mĩcoro ya ciũmbe iria irĩ mathagu. Ũcooke ũmĩcuurie itugĩinĩ inya cia mũtĩ wa mũgaa ihumbĩrĩĩtwo na thahabu, na ciĩkĩrwo tũhocio twa thahabu, icooke irũũgamio njikarĩroinĩ inya cia betha. Nayo mbathiya ĩyo ũmĩcuurie gathĩkainĩ irĩa irĩ igũrũ mwena wa na thĩinĩ wa Hema ĩyo, narĩo Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩrĩ na ihengere iria igĩrĩ cia mahiga ũrĩige na thuutha wa mbathiya ĩyo. Nayo ĩhakanie Handũ Harĩa Hatheru na Harĩa Hatheru Mũno. Ũcooke ũkunĩke Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Naho hau nja ya Handũ Harĩa Hatheru Mũno ũige meetha na mwana wa na rũgongo wa Hema, naguo mũtĩ wa gũcuuria mataawa ũũige mwena wa na kĩanda. “Naguo mũromo wa Hema ĩyo, ũthondekere mbathiya ya gataani ĩrĩa njega ĩtumĩĩtwo na guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, na ĩgemeetio. Ningĩ mbathiya ũmĩthondekere itugĩ ithaano cia mũgaa, ũcihumbĩre na thahabu na ũciĩkĩre tũhocio twa thahabu; itugĩ icio ũcithondekere njikarĩro ithaano cia gĩcango. “Nakĩo kĩgongoona-rĩ, ũgĩthondeke na mbaaũ cia mũgaa. Kĩgongoona kĩu gĩkorwo gĩ thikwea, kĩrĩ na ũraihu wa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ (2.2), na wariĩ wa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ (2.2), na kĩrũũgamo mita ĩmwe na boiniti ithatũ (1.3). Ningĩ ũthondeke hĩa igũrũ wa koona ciakĩo inya, nacio hĩa icio ituĩke o kĩndũ kĩmwe na kĩgongoona kĩu, nakĩo gĩothe ũkĩhumbĩre na gĩcango. Ũcooke ũthondeke ngĩo cia kũrutaga mũhu wakĩo, iciko cia tĩĩri, mbakũri, njibe o na ngĩo cia mwaki. Indo icio ciothe ũcithondeke na gĩcango. Ningĩ ũcooke ũgĩthondekere rũgara rwa gĩcango na koonainĩ ciaruo wĩkĩre icũhĩ inya cia gĩcango cia gũgĩkuua. Ũcooke ũthondeke rũgara rwa gĩcango ũrwĩkĩre mũhuro wa mũgũkũ wa kĩgongoona kĩu, naruo rũgĩkinye o gatagatĩ ga kĩgongoona. Ningĩ ũthondeke mĩtĩ mĩraaya ya mũgaa ya gũgĩkuua, na ũmĩhumbĩre na gĩcango, ũmĩharũkagie icũhĩinĩ iria irĩ mĩena ya kĩgongoona kĩu hĩndĩ ĩrĩa rĩothe gĩgũkuuo. Kĩgongoona kĩu ũgĩthondeke na mbaaũ na wĩkĩre irima gatagatĩ gaakĩo kũringana na ũrĩa ndĩrakuonia gũũkũ kĩrĩmainĩ. “Ningĩ Hema ĩyo yakwa ũmĩthondekere nja ĩirigĩirwo na mbathiya cia gataani ĩrĩa njega. Mwena wa na kĩanda mbathiya icio ikorwo na ũraihu wa mita mĩrongo ĩna na inya, inyiitĩrĩirwo nĩ itugĩ mĩrongo ĩrĩ cia gĩcango irĩ na njikarĩro mĩrongo ĩrĩ cia gĩcango; natuo tũhocio twa itugĩ icio, o na tũmĩtĩ twacio twa gũcinyiitithania ũtũthondeke na betha. Ũguo noguo mwena wa na rũgongo wa nja ĩyo ũgũkorwo ũtariĩ. Naguo mwena wa ithũĩro hagĩe na mbathiya irĩ na ũraihu wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ na irĩ na itugĩ ciacio ikũmi na njikarĩro ciacio ikũmi. Naguo mwena wa irathĩro, harĩa mũromo ũrĩ, nja ĩyo ĩkorwo ĩrĩ na wariĩ wa mita mĩrongo ĩrĩ na igĩrĩ. Ningĩ mũromoinĩ wa nja ĩyo hagĩe mbathiya ya ũraihu wa mita kenda ĩthondekeetwo na gataani ĩrĩa njega ĩtumĩĩtwo na guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, ĩgacooka ĩkagemio. Nayo ĩkorwo ĩnyiitĩrĩirwo nĩ itugĩ inya irĩ njikarĩroinĩ ciacio inya. Ningĩ itugĩ ciothe iria ikũriigicĩria nja ĩyo inyiitithanio na tũmĩtĩ twa betha, na tũhocio twacio tũthondekwo na betha, na njikarĩro ciacio ithondekwo na gĩcango. Naruo rũirigo rũu rũkorwo na ũraihu wa mita mĩrongo ĩna na inya, na wariĩ wa mita mĩrongo ĩrĩ na igĩrĩ, na kĩrũũgamo gĩkorwo na mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ. Nacio mbathiya ikorwo irĩ cia gataani ĩrĩa njega, nacio njikarĩro ciayo ituĩke cia gĩcango. Nacio indo ciothe cia kũhũthĩrwo Hemainĩ ĩyo na higĩ ciayo ciothe o na higĩ cia rũirigo rũu, ciothe ikorwo irĩ cia gĩcango. “Atĩrĩĩrĩ, athaga andũ a Isiraeli makũreehagĩre maguta marĩa matheru mũno ma mĩtamaiyũ ma taawa, nĩ geetha taawa wakagio hĩndĩ ciothe. Na rĩĩrĩ, Harũni na aariũ aake nĩ o marĩigaga taawa ũcio thĩinĩ wa Hema yakwa mwena wa na nja wa mbathiya ya kũhakania ĩrĩa ĩcuurĩĩtio mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Taawa ũcio ũrĩakanaga hau mbere ya MWATHANI kuuma hwaĩinĩ nginya rũũciinĩ. Naguo ũndũ ũcio ũtuĩke watho wa kũrũmagĩrĩrwo nginya tene nĩ andũ a Isiraeli na njiarwa ciao. “Na rĩĩrĩ, ĩta mũrũ wa maitũguo Harũni na aariũ aake, Nadabu, Abihu, Eleazaru, na Ithamaru, ũmaamũranie na andũ a Isiraeli, nĩ geetha mandungatagĩre ta athĩnjĩri Ngai. Ningĩ ũtumithĩrie mũrũ wa maitũguo Harũni nguo cia ũthĩnjĩri Ngai cia kũmũheithia gĩtĩĩo o na cia kũmũthakaragia. Ũcooke wĩte mabundi moothe marĩa heete ũũgĩ, ũmeere matume nguo icio cia Harũni nĩ geetha aamũrwo ta mũthĩnjĩri Ngai wa kũndungatĩra. Nguo iria megũtuma itariĩ ta ũũ: meere matume nguo ya gĩthũri, ebodi, nguo ndaaya, nguo ĩkinyĩĩte maruinĩ ng'emie, kĩremba, na mũcibi mwariĩ. No mũhaka matumĩre Harũni na aariũ aake nguo icio cia ũthĩnjĩri Ngai, nĩ geetha mandungatagĩre ta athĩnjĩri Ngai. Namo mabundi macio mahũthĩre guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, na mauuthi ma rangi wa thahabu, na gataani ĩrĩa njega. “Nayo ebodi mamĩtume na guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, mauuthi ma rangi wa thahabu, na gataani ĩrĩa njega ĩgemeetio. Ningĩ ebodi ĩyo ĩgĩe na mĩkwa ĩĩrĩ ya kũmĩoha ciandeinĩ, nayo mĩkwa ĩyo ĩtumĩrĩrwo mĩthiainĩ ya yo. Naguo mũcibi ũrĩa ũgemeetio wega, na ũtumĩĩtwo na indo o ta cia ebodi ĩyo ũnyiitithanio nayo ũtuĩke kĩndũ kĩmwe nayo. Ũcooke woe tũhiga twĩrĩ twa goro twa rangi mũtuune ũtũkurure marĩĩtwa ma aariũ a Jakubu. Namo marĩĩtwa macio ũmaandĩke kũringana na ũkũrũ wao; matandatũ kahigainĩ kamwe, na matandatũ kahigainĩ kau kangĩ. Caria mũndũ mũũhĩgĩrĩru wĩrainĩ ũcio akurure tũhigainĩ tũu marĩĩtwa ma aariũ a Jakubu, ũtwĩkĩre tũkonyoinĩ tũthondekeetwo na thahabu. Ũcooke wĩkĩre tũhiga tũu twerĩ mĩkwainĩ ĩrĩa ĩĩrĩ ya kuoha ebodi ĩyo ciandeinĩ, nĩguo tũrũũgamagĩrĩre mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya andũ a Isiraeli. Ũndũ ũyũ nĩũrĩtũmaga Harũni akuue marĩĩtwa ma mĩhĩrĩga ĩyo ciandeinĩ ciake, nĩ geetha niĩ MWATHANI ndirikanage andũ aakwa hĩndĩ ciothe. Ningĩ ũthondeke tũkonyo twa thahabu, na irengeeri igĩrĩ cia thahabu ĩrĩa therie mũno, ũcinyiitithanie na tũkonyo tũu. “Ningĩ ũthondekere Mũthĩnjĩri Ũrĩa Mũnene nguo ya gĩthũri ya kũhũthĩra hĩndĩ ĩrĩa egũtua ciira. Nguo ĩyo ĩthondekwo na indo o ta iria ithondekeete ebodi na ĩgemio o ta yo. Nguo ĩyo ĩkorwo ĩ thikwea na ĩkũnjwo maita meerĩ. Ũraihu wayo ũkorwo ũrĩ cenitimita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ naguo wariĩ ũkorwo ũrĩ o cenitimita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ. Ũcooke ũmĩĩkĩre mĩhari ĩna ya tũhiga twa goro; mũhari wa mbere wĩkĩre kahiga ka goro ka rubi, kahiga ka goro ka rangi wa yerũũ, na arumaathi ĩrĩa nduune.” Naguo mũhari wa keerĩ wĩkĩre kahiga ka goro ka rangi wa ngirini ũrĩa mũtheru mũno, o na kangĩ ka arumaathi. Naguo mũhari wa gatatũ wĩkĩre kahiga ka goro ka rangi wa mburuu kana wa mũtukanio wa mburuu na ngirini, na kangĩ ke na marangi meerũ na ma gĩtĩĩri, o na kangĩ ka rangi wa babũ. Naguo mũhari wa kana wĩkĩre kahiga ka goro ka rangi wa ngirini kana wa mũtukanio wa mburuu na ngirini, ningĩ kangĩ ka rangi mũtuune, na kangĩ karĩ na marangi ma mĩthemba mĩingĩ geetagwo Jasiperi. Natuo tũhiga tũu tuothe ikũmi na twĩrĩ o kahiga gakorwo gakururĩĩtwo rĩĩtwa rĩa ũmwe wa aariũ a Jakubu, kũringana na ũrĩa mĩhĩrĩga ya andũ a Isiraeli ĩigana. Ningĩ nguo ĩyo ya gĩthũri ũmĩthondekere irengeeri ciogotheetwo ta mũhĩndo, ithondekeetwo na thahabu ĩrĩa therie mũno. Ũcooke ũthondeke icũhĩ igĩrĩ cia thahabu ũciĩkĩre mĩthiainĩ ya na igũrũ ya nguo ĩyo ya gĩthũri, na woherere irengeeri icio igĩrĩ cia thahabu icũhĩinĩ icio cierĩ. Mĩthia yerĩ ya irengeeri icio ũmĩoherere tũkonyoinĩ twerĩ, ũmĩĩkĩre mĩkwainĩ ya kuoha ebodi ciandeinĩ, o mwena wa na mbere wayo. Ningĩ ũthondeke icũhĩ igĩrĩ cia thahabu ũciĩkĩre koonainĩ cia mwena wa na kĩanda wa nguo ĩyo ya gĩthũri mũthiainĩ wa na thĩinĩ kũrigania na ebodi. Ũcooke ũthondeke icũhĩ ingĩ igĩrĩ cia thahabu ũciĩkĩre mĩkwainĩ ĩyo yerĩ ya ebodi ĩyo, kĩanda wa icio ingĩ mwena wa na mbere wayo hakuhĩ na inyiitithanĩrio rĩayo, igũrũ wa harĩa mũcibi ũrĩa ũgemeetio wega wa ebodi ũrĩ. Ũcooke woherere icũhĩ icio cia nguo ĩyo ya gĩthũri harĩ icũhĩ cia ebodi na kĩrengeeri kĩa rangi wa mburuu, nĩ geetha nguo ĩyo ya gĩthũri ĩikare igaigũrũ wa harĩa mũcibi wa ebodi ũrĩa ũgemeetio wega ũrĩ, nĩguo nguo ĩyo ya gĩthũri ndĩkaae gũkorwo ĩregereete. “Rĩrĩa Harũni atoonya Handũ Harĩa Hatheru, arĩkoragwo eekĩrĩĩte nguo ĩyo ya gĩthũri ĩrĩ na marĩĩtwa ma mĩhĩrĩga ya andũ a Isiraeli, nĩ geetha niĩ MWATHANI ndirikanage andũ aakwa hĩndĩ ciothe. Ningĩ nguoinĩ ĩyo ya gĩthũri wĩkĩre Urimu na Thumimu nĩguo ikoragwo irĩ gĩthũriinĩ kĩa Harũni rĩrĩa egũũka mbere yakwa. Hĩndĩ o yothe rĩrĩa egũũka mbere yakwa no mũhaka eekagĩre nguo ĩyo ya gĩthũri, nĩ geetha agatuĩrĩria andũ a Isiraeli wendi wakwa. “Nayo nguo ndaaya ya gwĩkĩrwo thĩ wa ebodi ĩthondekwo na guoya wa rangi wa mburuu. Na ĩgĩe na irima rĩa gũtoonyeria mũtwe rĩtumĩrĩrwo gataamĩ gatirihĩĩtwo rĩtikaae gũtarũka. Naake Harũni eekagĩre nguo ĩyo rĩrĩa egũtungata ta mũthĩnjĩri Ngai. Hĩndĩ ĩrĩa egũũka mbere yakwa thĩinĩ wa Handũ Harĩa Hatheru kana rĩrĩa e kuuma ho, njingiri icio nĩirĩiguĩkaga ikĩgamba, nĩguo ndagaakue. “Ningĩ ũthondeke kĩraũni gĩa thahabu ĩrĩa therie mũno na ũkurure igũrũ wakĩo ciugo ici: ‘Wamũrĩirwo MWATHANI.’ Ũcooke ũkĩoherere mwenainĩ wa na mbere wa kĩremba kĩa Harũni na karengeeri ka rangi wa mburuu. Naake Harũni agĩĩkĩrage thiithiinĩ wake, nĩ geetha niĩ MWATHANI njĩtĩkagĩre mĩhothi yothe ĩrĩa andũ a Isiraeli manyamũrĩra, o na angĩkorwo andũ no meeke mahĩtia makĩmĩhotha. “Na rĩĩrĩ, ũtume nguo ĩkinyĩĩte maruinĩ ya Harũni na kĩremba gĩake na gataani ĩrĩa njega mũno, na mũcibi mwariĩ ũgemeetio wega mũno. “O nao aariũ a Harũni ũmathondekere nguo ikinyĩĩte maruinĩ, mĩcibi mĩariĩ, o na tũkũbia, cia kũmaheithia gĩtĩĩo na kũmathakaria. Na rĩĩrĩ, ũhumbe Harũni mũrũ wa maitũguo hamwe na aariũ aake nguo icio. Ũcooke ũmaitĩrĩrie maguta, ũmamũre ũmatherie, nĩguo mandungatagĩre ta athĩnjĩri Ngai. Ningĩ ũmatumithĩrie thuruarĩ cia gataani cia kuuma njohero nginya cieroinĩ nĩ geetha matikaae kuonwo njaga ciao. Naake Harũni na aariũ aake maciĩhumbage rĩrĩa rĩothe megũtoonya Hemainĩ yakwa, kana rĩrĩa megũkuhĩrĩria kĩgongoona gũtungata ta athĩnjĩri Ngai thĩinĩ wa Handũ Harĩa Hatheru, nĩ geetha matikaae kuonwo na mahĩtia, nao magĩkue. Watho ũcio ũtũũre ũrũmagĩrĩrwo nĩ Harũni o na njiarwa ciake. “Na rĩĩrĩ, ũũ nĩguo ũgeeka Harũni na aariũ aake nĩguo ũmamũre maandungatagĩre ta athĩnjĩri Ngai: Ũkooya ndeegwa ĩmwe ĩtarĩ ngũrũ na ndũrũme igĩrĩ itarĩ kaũũgũ. Ningĩ woe mĩgate ĩtarĩ mĩimbie, na tũkeeki tũtarĩ tũimbie tũkimanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, o na tũmĩthuguiti tũtarĩ tũimbie tũhake maguta igũrũ, nayo yothe ĩgakorwo ĩthondekeetwo na mũtu mũhinyu wa ngano mwega mũno. Ũgaacooka ũmĩĩkĩre gĩkabũinĩ ũndutĩre ũkĩndutĩra ndeegwa ĩyo na ndũrũme icio igĩrĩ. “Nawe ũkaareehe Harũni na aariũ aake mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo, na ũkaameera methambe na maaĩ metherie. Ũgaacooka ũhumbe Harũni nguo icio cia ũthĩnjĩri Nga: nguo ĩkinyĩĩte maruinĩ, nguo ĩrĩa ya gũĩkĩrwo thĩ wa ebodi, ebodi, nguo ya gĩthũri, o na mũcibi. Na ũkaamuoha kĩremba mũtwe na woherere kĩrembainĩ kĩu kĩraũni kĩrĩa gĩtheru kĩandĩkĩĩtwo atĩrĩ, ‘Wamũrĩirwo MWATHANI.’ Ũcooke woe maguta ma kwamũrana ũmũitĩrĩrie mũtwe. “O nao aariũ aake ũkaamareehe na ũmeekĩre nguo ikinyĩĩte maruinĩ, ũmoohe mĩcibi mĩariĩ njohero ciao na ũmeekĩre tũkũbia mĩtwe. Ũguo nĩguo ũkaamũra Harũni na aariũ aake. O eene na njiarwa ciao magaatũũra maandungatagĩra ta athĩnjĩri Ngai nginya tene. “Nayo ndeegwa ĩyo ũkaamĩreehe mbere ya Hema ya gũtũnganwo, wĩre Harũni na aariũ aake maigĩrĩre mooko maao mũtwe wayo. Ũcooke ũthĩnjĩre ndeegwa ĩyo hau mbere yakwa mũromoinĩ wa Hema yakwa. Ũcooke woe thakame ĩmwe yayo ũhake koona cia kĩgongoona na kĩara gĩaku, nayo thakame ĩyo ĩngĩ ũmĩite hau thĩ wa kĩgongoona. Warĩĩkia gwĩka ũguo woe rwambũ ruothe, habaya, na higo cierĩ, nacio ciothe ũcicinĩre kĩgongoonainĩ. No nyama cia ndeegwa ĩyo, rũũa, na mara ũcicinĩre nja ya kambĩ. Icio nacio igĩtuĩke igongoona rĩa meehia ma athĩnjĩri Ngai. “Ningĩ woe ndũrũme ĩmwe, wĩre Harũni na aariũ aake maigĩrĩre mooko maao mũtwe wayo. Ũmĩthĩnje, ũcooke woe thakame yayo ũmĩminjaminjĩrie mĩena yothe ĩna ya kĩgongoona. Ũcooke ũtinangie ndũrũme ĩyo icunjĩ, ũthambie nyama ciayo cia nda na mathaagiro maayo, ũciigĩrĩre igũrũ wa mũtwe na icunjĩ icio ingĩ cia nyama. Nayo ndũrũme ĩyo yothe ũmĩcinĩre kĩgongoonainĩ; ndũrũme ĩyo nĩ yo ĩrutĩirwo MWATHANI ya igongoona rĩa njino, na nĩ yo ya mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI, o na no yo kĩndũ kĩrĩa kĩrutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo na mwaki. “Ũcooke woe ndũrũme ya igongoona rĩa kwamũrana, wĩre Harũni na aariũ aake maigĩrĩre mooko maao mũtwe wayo. Ũmĩthĩnje, woe thakame ĩmwe yayo ũmĩĩkĩre mũthiainĩ wa gũtũ kwa ũrĩo kwa Harũni na aariũ aake, o na ciarainĩ iria nene cia mooko maao ma ũrĩo, na ũmĩĩkĩre ciarainĩ iria nene cia magũrũ maao ma ũrĩo. Thakame ĩyo ĩngĩ ũmĩminjaminjĩrie kĩgongoona mĩena yothe. Ũcooke woe thakame ĩmwe ya ĩrĩa ĩ kĩgongoonainĩ, o na maguta mamwe ma makwamũrana, ũciminjaminjĩrie Harũni na aariũ aake, o na ũciminjaminjĩrie nguo ciao. We mwene, aariũ aake, na nguo ciao magĩtuĩke nĩmaamũrwo. “Ũcooke ũtinie maguta ma ndũrũme ĩyo, kĩmengemenge, rwambũ, habaya, higo cierĩ hamwe na maguta maacio, o na kĩero gĩa kũgũrũ kwa ũrĩo. Kuuma gĩkabũinĩ kĩa mĩgate ĩrĩa ndutĩirwo, woe mũgate ũmwe ũkimanĩĩtio na maguta ma ndamaiyũ, mũgate ũmwe ũtakimanĩĩtio na maguta ma ndamaiyũ, na gakeeki gaceke. Indo icio ciothe ũciigĩrĩre mookoinĩ ma Harũni na aariũ aake, ũmeere macinyamũrĩre ituĩke kĩheeo kĩa mwanya. Ũcooke ũcioe kuuma mookoinĩ maao, ũcicinĩre kĩgongoonainĩ, igũrũ wa igongoona rĩu rĩa njino irĩ igongoona rĩrĩa ndutĩirwo. Mũtararĩko wa igongoona rĩu nĩũngenagia. “Ningĩ woe gĩthũri kĩa ndũrũme ĩyo, ũnyamũrĩre ta kĩheeo kĩa mwanya, nakĩo gĩtuĩke rũgai rwaku. “Rĩrĩa mũthĩnjĩri Ngai ekwamũrwo, gĩthũri na kĩero kĩa ndũrũme ĩrĩa ĩkũhũthĩrwo nĩ ũndũ wa kũmwamũrana nĩndĩrĩamũragĩrwo irĩ ta kĩheeo kĩa mwanya na igacooka ikaigĩrwo athĩnjĩri Ngai. Nacio icunjĩ icio irĩtuĩkaga cia Harũni na aariũ aake, irĩ rũgai rũrĩa maagĩrĩirwo nĩkũheagwo nĩ ciana cia Isiraeli hingo ciothe. Icunjĩ icio irĩkoragwo irĩ kĩheeo gĩa athĩnjĩri Ngai kuuma magongoonainĩ maao ma thaayũ. Irĩkoragwo irutĩirwo Mwathani. “Nacio nguo cia ũthĩnjĩri Ngai cia Harũni agaacitigĩra aariũ aake thuutha wa gũkua gwake nĩguo magaaciĩkĩraga magĩitĩrĩrio maguta makĩamũrwo. Mũũriũ wake ũrĩa ũgaatuĩka mũthĩnjĩri Ngai ithenya rĩake agaaciĩhumbaga mĩthenya mũgwanja rĩrĩa egũtoonya gũtungata Handũ Harĩa Hatheru thĩinĩ wa Hema yakwa. “Ningĩ woe ndũrũme ĩyo ya kwamũrana, ũtherũkĩrie nyama ciayo handũ hatheru. Naake Harũni na aariũ aake marĩĩre nyama icio hamwe na mĩgate ĩrĩa ĩrĩ gĩkabũinĩ mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Marĩe indo icio cia horohio ya meehia, o icio maamũrĩĩtwo nacio. Athĩnjĩri Ngai no o maagĩrĩirwo nĩkũrĩa indo ici amu nĩ nyamũre. Gĩcunjĩ o na kĩmwe kĩa nyama cia kwamũrana kana kĩa mĩgate ĩyo kĩngĩgaatigara gĩkinyie rũũciinĩ gĩgaacinwo na mwaki; gĩtikaanarĩo amu nĩ gĩtheru. “Maũndũ macio nĩ mo ũgeeka Harũni na aariũ aake, o ta ũrĩa ngwathĩĩte; nawe ũkaaniina mĩthenya mũgwanja ũkĩmaamũra. O mũthenya no mũhaka ũkaarutaga ndeegwa ya igongoona rĩa meehia nĩ ũndũ wa horohio. Horohio ĩyo nĩgaatheria kĩgongoona. Nawe nĩũgaacooka ũgĩitĩrĩrie maguta ma mĩtamaiyũ nĩguo ũkĩamũre ũgĩtherie. Maũndũ maya ũkaameeka o mũthenya mĩthenya mũgwanja. Nakĩo kĩgongoona kĩu nĩgĩgaagĩtuĩka gĩtheru biũ, na kĩndũ o gĩothe kĩrĩa gĩkaahuutia kĩgongoona kĩu gĩgaatuĩka gĩtheru. “Na rĩĩrĩ, o mũthenya nĩũkaarutaga kĩgongoonainĩ tũtũrũme twĩrĩ twa mwaka ũmwe. Gatũrũme kamwe ũgakaruta rũũciinĩ, nako karĩa kangĩ ũgakaruta hwaĩinĩ. Na rĩrĩa ũkũruta gatũrũme kau ka mbere, ũgakarutanĩria na kiro ĩmwe ya mũtu wa ngano mũhinyu ũtukanĩĩtio na rita ĩmwe ya maguta ma mĩtamaiyũ matheru wega. Na ũgacitĩrĩria rita ĩmwe ya ndibei, ĩtuĩke ya igongoona. Nako gatũrũme kau kangĩ ũgakaruta igongoona hwaĩinĩ, na ũgakarutanĩria na mũtu, maguta ma mĩtamaiyũ o na ndibei, o ta ũrĩa ũkũrutĩĩte rũũciinĩ, nacio indo icio igĩtuĩke nĩ niĩ MWATHANI, ndutĩirwo na ũndũ wa gũcinwo na mwaki. Mũtararĩko wacio nĩũngenagia. Ngũtũũra ndutagĩrwo igongoona rĩu rĩa njino hau mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Hau nĩ ho ndĩrĩtũnganaga na inyuĩ na ngaaranĩria na inyuĩ. Ĩĩ, hau no ho ndĩrĩtũnganaga na andũ a Isiraeli, na ũtheri wakwa ũrĩa ũrĩkengaga ho nĩũrĩtuaga handũ hau handũ hatheru. Nĩngũtũma Hema na kĩgongoona ituĩke theru, na nĩngwamũra Harũni na aariũ aake mandungatagĩre ta athĩnjĩri Ngai. Na niĩ nĩngaatũũrania na andũ a Isiraeli, na nduĩke Ngai wao. Nao nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wao ũrĩa wamarutire bũrũriinĩ wa Misiri nĩ geetha ndũũranagie nao. Nĩ niĩ MWATHANI Ngai wao. “Ningĩ ũthondeke kĩgongoona kĩa mbaaũ cia mũgaa gĩa gũcinĩrwo ũbaani. Nakĩo gĩkorwo gĩ thikwea kĩrĩ na ũraihu wa cenitimita mĩrongo ĩna na ithaano, na wariĩ wa o cenitimita mĩrongo ĩna na ithaano. Nakĩo kĩrũũgamo gĩkorwo kĩrĩ na cenitimita mĩrongo kenda. Nacio hĩa ciakĩo iria irĩ koonainĩ inya ciakĩo ikorwo irĩ kĩndũ kĩmwe nakĩo. Ningĩ ũkĩhumbĩre na thahabu ĩrĩa therie mũno mĩena yakĩo ĩna o na hĩa ciakĩo, ũcooke ũgĩthiũrũrũkĩrie na mũgũkũ wa thahabu. Ningĩ ũcooke ũthondeke icũhĩ igĩrĩ cia thahabu cia gũgĩkuua, ũciĩkĩre mũhuro wa mũgũkũ ũcio mĩenainĩ yerĩ ituĩke cia kũharũkagio mĩtĩ ĩrĩa ĩĩrĩ mĩraaya ya gũgĩkuua. Mĩtĩ ĩyo ĩĩrĩ mĩraaya ũmĩthondeke ĩ ya mũgaa, na ũmĩhumbĩre na thahabu. Ũcooke ũige kĩgongoona kĩu mwena wa na nja wa mbathiya ĩrĩa ĩcuurĩĩtio mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Hau nĩ ho ndĩrĩtũnganaga nawe. O rũũciinĩ hĩndĩ ĩrĩa Harũni egũũka kũhaarĩria mataawa, nĩarĩcinagĩra ũbaani ũkũnunga wega kĩgongoonainĩ kĩu. Ũguo noguo Harũni arĩĩkaga rĩrĩa ekũgwatia mataawa hwaĩinĩ. Igongoona rĩu rĩa gũcina ũbaani rĩgũtũũra rĩrutagwo nĩ njiarwa ciake nginya tene. Kĩgongoona kĩu gĩtikaanarutĩrwo ũbaani ũtarĩ mũtheru, kana igongoona rĩa njino, kana igongoona rĩa mũtu, o na gĩtikaanaitĩrĩrio ndibei ya igongoona. Harũni nĩarĩrutaga igongoona rĩa gũtheria kĩgongoona kĩu o mwaka. Arĩĩkaga ũguo na ũndũ wa gũitĩrĩria hĩainĩ iria inya cia kĩgongoona kĩu thakame ya nyamũ ĩrĩa ĩrutĩĩtwo nĩ ũndũ wa gũgĩtheria. Ũndũ ũcio ũrĩĩkagwo o mwaka nginya tene. Kĩgongoona kĩu kĩrĩkoragwo kĩrĩ gĩtheru mũno, amu nĩ niĩ MWATHANI nyamũrĩirwo.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa ũgũtara andũ a Isiraeli nĩ ũndũ wa kwenda kũmenya ũrĩa maigana-rĩ, o mũndũ nĩarĩndutagĩra kĩndũ gĩa gũkũũra muoyo wake nĩ geetha ndagaakorwo nĩ itũhũũhũ hĩndĩ ĩyo kũrataranwo. O mũndũ ũrĩa ũgũtarwo no mũhaka arutage mbeeca iria ituĩtwo, ithimĩĩtwo na gĩthimi kĩrĩa kĩiguanĩirwo. Nacio igĩtuĩke nĩ niĩ ndutĩirwo. Mũndũ o wothe ũgũtarwo wĩ na mĩaka mĩrongo ĩrĩ gũthiĩ na igũrũ, no mũhaka andutagĩre mbeeca icio. Mũndũ ũrĩa mũtongu ndakaarutage makĩria kana mũthĩĩni arutage nyiinyi hĩndĩ ĩrĩa mekũruta mbeeca icio, nĩ ũndũ wa kũhoroheria mĩoyo yao. Ũrĩũnganagia mbeeca icio kuuma kũrĩ andũ a Isiraeli ũgacihũthĩra na wĩra wa Hema yakwa. Igooti rĩu rĩrĩrutagwo rĩrĩ irĩhi rĩa kũhoroheria mĩoyo yao, na niĩ nĩndĩrĩririkanaga kũmagitĩra.” MWATHANI akĩarĩria Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũcooke ũthondeke mbakũri ya gwĩthambĩrwo ya gĩcango, ĩrĩ na njikarĩro o ya gĩcango. Ũmĩige gatagatĩ ka Hema yakwa na kĩgongoona kĩu, na ũcooke ũmĩĩkĩre maaĩ. Namo maaĩ macio nĩmo Harũni na aariũ aake marĩhũthagĩra gwĩthamba mooko na magũrũ. Hĩndĩ ĩrĩa megũtoonya Hemainĩ yakwa, kana rĩrĩa megũkuhĩrĩria kĩgongoona nĩ geetha mandutĩre magongoona ma njino, nĩmarĩĩthambaga nĩ geetha matigakue. No mũhaka methambage mooko na magũrũ, nĩ geetha matigakue. Watho ũyũ no mũhaka maũrũmagĩrĩre hamwe na njiarwa ciao nginya tene.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Oya indo iria nungi wega mũno: manemane ĩrĩa ndweku ya ũritũ wa kiro ithathatũ, ndarathini iria inungaga wega cia ũritũ wa kiro ithatũ, na kiro ithatũ cia mahuti manungi wega meetagwo karamathi. Na ningĩ woe mahuti ma mũtĩ wa mũthemba wa ndarathini ma ũritũ wa kiro ithathatũ, (indo icio ciothe ithimĩĩtwo na gĩthimi kĩrĩa kĩiguanĩirwo.) Ũcooke wongerere rita inya cia maguta ma mĩtamaiyũ. Ũgĩthondeke maguta matheru ma kwamũrana, mathondekeetwo o ta maguta manungi wega. Maguta macio ũmaitĩrĩrie Hema yakwa, Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, meetha na indo ciayo ciothe, mũtĩ wa gũcuuria mataawa na indo ciaguo ciothe, kĩgongoona gĩa gũcinĩrwo ũbaani, kĩgongoona gĩa gũcinĩrwo magongoona ma njino na indo ciakĩo ciothe, o na mbakũri ĩrĩa ya gwĩthambĩra hamwe na njikarĩro yayo. Indo icio ciothe ũgĩciamũre na njĩra ĩyo, nacio igĩtuĩke theru mũno; kĩrĩa gĩothe kĩrĩhuutanagia nacio kĩrĩtuĩkaga gĩtheru. Ningĩ ũcooke ũitĩrĩrie Harũni na aariũ aake maguta ũmaamũre matuĩke athĩnjĩri Ngai a kũndungatagĩra. Ũcooke wĩre andũ a Isiraeli atĩrĩ, ‘Maya nĩ mo maguta maakwa matheru ma kwamũrana nginya tene. Na rĩĩrĩ, maguta macio matikaanaitĩrĩrio mũndũ o ũguo, na gũtikaanathondekwo mangĩ matukanĩĩtio ta mo. Maguta macio nĩ matheru, na no mũhaka mũmatuage matheru. Mũndũ ũrĩa ũgaathondeka mangĩ ta mo, kana amaitĩrĩrie mũndũ ũtarĩ mũthĩnjĩri Ngai, nĩarĩingatagwo kuuma harĩ andũ aakwa.’ ” MWATHANI agĩcooka akĩĩra Musa atĩrĩ, “Oya mahuti ma mĩthemba ĩrĩa ĩnungaga wega, nĩyo: thitakiti, onuka, garibane, o na ũbumba ũrĩa mũtheru mũno, (naguo mũigana wamo moothe ũkorwo ũiganaine.) Indo icio ũcihũthĩre gũthondeka ũbaani ũtukanĩĩtio ta maguta manungi wega. Ũcooke wongerere cumbĩ wa gũtũma ũikarage ũrĩ mwega na ũrĩ mũtheru. Ũmwe wa ũbaani ũcio ũũthĩe ũhinye biũ, ũcooke ũũige Hemainĩ yakwa mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kũrĩa ndĩrĩtũnganaga nawe. Na rĩĩrĩ, ũtuage ũbaani ũcio kĩndũ gĩtheru mũno. Mũtikaanetukanĩrie ũbaani wanyu na njĩra ĩyo. Ũtuageei ta kĩndũ gĩtheru kĩamũrĩirwo MWATHANI. Mũndũ o wothe angĩgeethondekera ũngĩ taguo aũtue maguta manungi wega ma kwĩhaka, nĩarĩingatagwo kuuma harĩ andũ aakwa.” Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩthuurĩĩte Bezaleli mũrũ wa Uri na mũcũkũrũ wa Huri, wa mũhĩrĩga wa Juda, na ngamũiyũria roho wakwa. Ningĩ nĩndĩmũheete ũmenyi, ũũgĩ, o na ũhoti wa gũthondeka na kinyi indo cia mĩthemba yothe, nĩguo athugundage na ũũgĩ mĩcoro ya kũhũthĩrwo mawĩrainĩ ma gũtura indo cia thahabu, betha, na gĩcango. O na nĩndĩmũheete ũũgĩ wa gwacũhia tũhiga twa gũtheecererwo indoinĩ, kweya mĩtĩ, o na wa gũthondeka na kinyi indo cia mĩthemba yothe. Nĩthuurĩĩte Oholiabu mũrũ wa Ahisamaku wa mũhĩrĩga wa Dani arutithanagie wĩra naake. Ningĩ nĩheete mabundi moothe moogĩ ũũgĩ mũnene, nĩ geetha mathondeke indo iria ciothe ngwathĩĩte ithondekwo. Nacio nĩ: Hema yakwa, Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro hamwe na gĩkunĩko kĩarĩo, indo ciothe cia gwĩkĩrwo Hemainĩ, meetha hamwe na indo ciayo, mũtĩ wa gũcuuria mataawa wa thahabu ĩrĩa therie mũno hamwe na indo ciaguo ciothe, kĩgongoona gĩa gũcinĩra ũbaani, kĩgongoona gĩa gũcinĩra magongoona ma njino hamwe na indo ciakĩo ciothe, mbakũri ĩrĩa ya gwĩthambĩra hamwe na njikarĩro ya yo, nguo cia ũthĩnjĩri Ngai irĩ riiri mũno cia Harũni na aariũ aake cia kũhũthĩra hĩndĩ ĩrĩa megũtungata ta athĩnjĩri Ngai, maguta marĩa ma kwamũrana, o na ũbaani ũrĩa ũnungaga wega wa Handũ Harĩa Hatheru. Magĩthondeka indo icio ciothe, macithondekage o ta ũrĩa ngwathĩĩte.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa eere andũ a Isiraeli atĩrĩ, “No mũhaka mũmenyerere mũthenya wa Thabatũ, ũrĩa arĩ guo mũthenya wakwa wa kũhuurũka, amu mũthenya ũcio nĩ rũũri gatagatĩ gaakwa na inyuĩ nginya tene, rwa kuonania atĩ niĩ MWATHANI nĩndĩmũtuĩte andũ aakwa. No mũhaka mũmenyerere mũthenya ũyũ wa kũhuurũka, amu nĩmwamũre. Ũrĩa wothe ũkaaruta wĩra mũthenya ũcio, arege kũũmenyerera no mũhaka akooragwo. Mũrĩrutaga wĩra wanyu mĩthenya ĩtandatũ, no mũthenya wa mũgwanja nĩ mũthenya wa gĩtĩĩo kĩnene wa kũhuurũka ũrĩa niĩ nyamũrĩirwo. Ũrĩa wothe ũkaaruta wĩra wa mũthemba o na ũrĩkũ mũthenya ũcio no mũhaka akooragwo. Andũ a Isiraeli no mũhaka mamenyerere mũthenya ũyũ nginya tene ũrĩ ta rũũri rwa kĩrĩĩkanĩro. Mũthenya ũcio nĩ rũũri rwa gũtũũra gatagatĩinĩ gaakwa na andũ a Isiraeli, amu niĩ MWATHANI, ndoombire igũrũ na thĩ mĩthenya ĩtandatũ, na mũthenya wa mũgwanja ngĩtiga kũruta wĩra, ngĩhuurũka.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Ngai aarĩĩkirie kwarĩria Musa kĩrĩmainĩ gĩa Sinai, akĩmũnengera ihengere iria igĩrĩ cia mahiga iria Ngai we mwene aandĩkĩĩte maathani. Na rĩrĩ, rĩrĩa andũ moonire atĩ Musa nĩaikarire atacookeete kuuma kĩrĩmainĩ makĩũngana magĩthiĩ kũrĩ Harũni makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ ti Musa watũrutire kuuma bũrũri wa Misiri tũtiũĩ ũrĩa ooneete; kwoguo tũthondekere ngai ĩrĩa ĩrĩtũtongoragia.” Naake Harũni akĩmeera atĩrĩ, “Rutaai icũhĩ cia thahabu iria ciĩkĩrĩĩtwo matũ nĩ atumia aanyu, na aariũ aanyu, o na aarĩ aanyu mũũndeehere.” Andũ oothe magĩkĩruta icũhĩ ciao cia thahabu iria ciarĩ matũ magĩcitwarĩra Harũni. Naake akĩoya icũhĩ icio, agĩcitwekia, agĩciacũhia, agĩthondeka mũhianano wa gateegwa ga thahabu. Nao andũ makiuga atĩrĩ, “Isiraeli, ĩno nĩ yo ngai iitũ, ĩrĩa yatũtongoririe kuuma Misiri!” Ningĩ Harũni agĩaka kĩgongoona mbere ya gateegwa kau ka thahabu, akĩanĩrĩra atĩrĩ, “Rũũciũ nĩgũkaagĩa thigũkũ ya gũtĩĩa MWATHANI.” Nao andũ oothe makĩrooka gũũkĩra rũũciinĩ tene makĩruta nyamũ cia magongoona ma njino, na ingĩ cia magongoona ma thaayũ. Nao magĩgĩikara thĩ kũrĩa, o na kũnyua, na thuutha wa ũguo magĩũkĩra kũina. Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ikũrũka narua, amu andũ aaku arĩa watongoririe ũkĩmaruta Misiri nĩmeehĩĩtie na makandega. Nĩmarĩĩkĩĩtie gũtiga gũthiĩ na mĩthiĩre ĩrĩa ndamaathire mathiage nayo; nĩmatwekeetie thahabu mageethondekera mũhianano wa gateegwa, na nĩmaũthaathaĩtie, o na makaũrutĩra magongoona. Rĩu maroiga atĩ, ‘Ino nĩ yo ngai iitũ, ĩrĩa yatũtongoririe kuuma Misiri!’ Nĩnjũũĩ atĩ andũ aya nĩ aremi mũno, na tondũ ũcio ndũkaae kũndigĩrĩria; nĩndaakarĩĩtio nĩ o, na nĩngũmaniina, njooke ngũtue wee o hamwe na njiarwa ciaku rũũrĩrĩ rũnene.” No Musa agĩthaitha MWATHANI Ngai wake akiuga atĩrĩ, “MWATHANI, nĩ kĩĩ gĩgũtũma ũraakarĩre andũ aaku ũguo, arĩa wee warutire kuuma Misiri na hinya mũnene na ũhoti? Nĩkĩ gĩgũtũma ũreke andũ a Misiri mahote kuuga atĩ watongoririe andũ aaku kuuma Misiri ũthiĩ ũkamooragĩre irĩmainĩ ũmaniine biũ? Tiga kũraakara; garũra meciiria na ũtige kũreehere andũ aaku ũũru ũyũ. Ririkana ndungata ciaku Aburahamu, Isaaka, na Jakubu, iria wee mwene wehĩtire na ũgĩciĩrĩra atĩ nĩũkaingĩhia njiarwa ciao o ta njata cia igũrũ, o na nĩũkaahe njiarwa ciao bũrũri ũrĩa wothe weranĩire ũtuĩke ũgai wacio nginya tene.” Naake MWATHANI agĩkĩĩricũkwo na agĩtiga kũreehithĩria andũ ũũru ũrĩa oigĩĩte nĩekũmareehithĩria. Naake Musa akĩhũndũka agĩikũrũka kuuma kĩrĩmainĩ, akuuĩĩte na mooko ihengere iria cierĩ ciandĩkĩĩtwo maathani mĩena yerĩ. Nacio ihengere icio cierĩ ciathondekeetwo nĩ Ngai we mwene na no we wakururĩĩte maathani macio igũrũ rĩacio. Na rĩrĩa Joshua aiguire inegene rĩa andũ makĩanĩrĩra akĩĩra Musa atĩrĩ, “Kũrĩ na inegene rĩa mbaara kambĩinĩ.” No Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Mĩgambo ĩyo ndĩkũiguĩka ta arĩ ya andũ mekuugĩrĩria nĩkũhootana, o na kana ya andũ megũkaya nĩkũhootwo; ĩkũiguĩka arĩ mĩgambo ya andũ maraina.” Rĩrĩa Musa aakuhĩrĩirie kambĩ akĩona mũhianano ũcio wa gateegwa, o na andũ makĩina, agĩcinwo nĩ maraakara, na arĩ o hau magũrũinĩ ma kĩrĩma agĩikania thĩ ihengere iria aakuuĩĩte, ikiunĩkanga icunjĩ icunjĩ. Agĩcooka akĩoya mũhianano ũcio maathondekeete akĩũcina na mwaki, akĩũthĩa ũgĩtuĩka ta mũtu, agĩcooka akĩũtukania na maaĩ akĩnengera andũ a Isiraeli manyue. Agĩcooka akĩĩra Harũni atĩrĩ, “Kaĩ andũ aya maagwĩkire atĩa nĩguo ũtũme meeke wĩhia mũnene ũũ?” Harũni agĩcookia atĩrĩ, “Tiga kũndaakarĩra; wee mwene nĩũũĩ ũrĩa andũ aya matũire meendaga gwĩka ũũru. Maanjĩĩrire atĩrĩ, ‘Tũtiũĩ ũrĩa mũndũ ũyũ ti Musa ũrĩa watũrutire kuuma Misiri ooneete; kwoguo tũthondekere ngai iria irĩtũtongoragia.’ Na niĩ ngĩkĩmeera mandeehere indo ciao cia thahabu, na arĩa maarĩ nacio magĩciruta makĩĩnengera. Ngĩgĩikia indo icio mwakiinĩ, ngĩthondeka gateegwa gaaka!” Musa agĩkĩona atĩ Harũni nĩarekereirie andũ makarema na magetua irimũ maithoinĩ ma thũ ciao. Kwoguo agĩkĩrũũgama mũromoinĩ wa kambĩ akĩanĩrĩra atĩrĩ, “Ũrĩa wothe ũrĩ mwena wa MWATHANI nĩoke haaha!” Nao aariũ a Lawi oothe makĩũngana harĩ we, naake akĩmeera atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli ekũmwatha atĩrĩ: O mũndũ wanyu nĩeyohe rũhiũ rwake rwa njora, mũthiĩ kũndũ guothe kambĩinĩ muumĩĩte mwena ũmwe, o nginya mwena ũrĩa ũngĩ, o mũndũ oorage mũndũ ũrĩa maciaranĩirwo, na mũraatawe, o na ũrĩa mariganĩĩtie naake.” Nao aariũ acio a Lawi magĩĩka o ta ũrĩa Musa aameerĩĩte; makĩũraga ta andũ ngiri ithatũ (3,000) mũthenya ũcio. Naake Musa akĩmeera atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ nĩ mweyamũra ta athĩnjĩri Ngai ũtungatainĩ wa MWATHANI na ũndũ wa kũũraga aariũ aanyu, na andũ arĩa mũciaranĩirwo, na nĩ ũndũ ũcio MWATHANI nĩamũraathima.” Mũthenya ũyũ ũngĩ Musa akĩĩra andũ atĩrĩ, “Nĩmwĩkĩĩte wĩhia mũnene mũno, no rĩu nĩngwambata kĩrĩmainĩ kũrĩ MWATHANI rĩngĩ; hiihi kwahoteka ndĩmuonere ũrekeri wa wĩhia wanyu.” Musa agĩgĩcooka kũrĩ MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Andũ aya nĩmeekĩĩte wĩhia mũnene mũno. Nĩmethondekeire ngai ya thahabu na makamĩthaathaiya. Ndagũthaitha ũmoohere wĩhia wao; no angĩkorwo ndũkũmoohera ndagũthaitha, gĩthengie rĩĩtwa rĩakwa ibukuinĩ rĩrĩa wandĩkĩĩte marĩĩtwa ma andũ aaku.” No MWATHANI agĩcookeria Musa atĩrĩ, “Arĩa manjĩhĩirie-rĩ, acio nĩ o ngweheria marĩĩtwa maao kuuma ibukuinĩ rĩakwa. Rĩu, thiĩ ũtongorie andũ ũmatware kũndũ kũrĩa ndakũheire ũhoro wakuo. Ririkana atĩ mũraika wakwa nĩegũgũtongoria, no mahinda nĩmarooka marĩa ndĩrĩherithia andũ aya nĩ ũndũ wa wĩhia wao.” Naake MWATHANI agĩtũmĩra andũ acio itũhũũhũ, nĩ ũndũ nĩmaatũmĩĩte Harũni amathondekere gateegwa ga thahabu. MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ũkĩraai muume gũũkũ, wee o na andũ aya warutire bũrũri wa Misiri, mũthiĩ bũrũri ũrĩa ndeerĩire Aburahamu, Isaaka, na Jakubu atĩ nĩngaũhe njiarwa ciao. Nĩngũtũma mũraika amũtongorie, na nĩngũingata Akanaani, Aamori, Ahiti, Aperizi, Ahivi, na Ajebusi. Nĩmũgũthiĩ bũrũri mwega na mũnoru, no niĩ mwene ndigũthiĩ hamwe na inyuĩ, amu mũrĩ andũ aremi mũno, na ndahota kũmũniinĩra njĩra.” Rĩrĩa andũ maiguire ndeto icio njũru, makĩambĩrĩria kũrĩra nĩ kĩeha na makĩaga gwĩkĩra mathaga maao ma kwĩgemia rĩngĩ. Amu MWATHANI nĩathĩĩte Musa ameere atĩrĩ, “Inyuĩ mũrĩ andũ aremi mũno, na ingĩtwarana na inyuĩ ihinda o na iniini, no ndĩmũniine biũ. Rĩu aũraai mathaga maanyu ma kwĩgemia, na nĩngũmenya ũrĩa ngũmwĩka.” Kwoguo marĩĩkia kuuma kĩrĩmainĩ gĩa Sinai, andũ a Isiraeli matiacookire kwĩhumba mathaga maao ma kwĩgemia. Na rĩĩrĩ, o harĩa hoothe andũ a Isiraeli maakaga kambĩ, Musa akuuaga Hema ĩrĩa nyamũre akamĩamba haraiharaihu na kambĩ. Nayo yetagwo Hema ya gũtũnganwo, na ũrĩa wothe ũngĩendire gũtuĩria ũhoro kwĩ MWATHANI aathiaga kuo. Ningĩ hĩndĩ ĩrĩa yothe Musa oimagara gũthiĩ Hemainĩ ya gũtũnganwo, andũ oothe mookagĩra makarũũgama mĩromoinĩ ya hema ciao makamwĩrorera nginya akaingĩra thĩinĩ wa Hema ĩyo. Thuutha wa Musa gũtoonya thĩinĩ, gĩtugĩ gĩa itu gĩaikũrũkaga gĩgaikara mũromoinĩ wa Hema ĩyo, naake MWATHANI arĩ ituinĩ rĩu akaaria na Musa. Nao andũ moona gĩtugĩ kĩu gĩa itu mũromoinĩ wa Hema ĩyo, magookĩra magathaathaiya o mũndũ arĩ mũromoinĩ wa hema yake. Naake MWATHANI agakĩaria na Musa ũthiũ kwa ũthiũ, o ta ũrĩa mũndũ angĩaria na mũraatawe. Thuutha wa ũguo Musa agakĩhũndũka agacooka kambĩinĩ, no ndungata yake ĩrĩa yetagwo Joshua mũrũ wa Nuni, ĩgathiĩ na mbere gũikara Hemainĩ ĩyo. Naake Musa akĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Ti itherũ nĩũrĩkĩĩtie kũũnjĩĩra njũkire njoe andũ aya tũthiĩ nao; no ndũrĩ ũramenyithia ũrĩa ũgũtũma atwarane na niĩ. Nĩũrĩkĩĩtie kũũnjĩĩra atĩ nĩũnjũũĩ wega na nĩũkenagio nĩ niĩ. Rĩu-rĩ, angĩkorwo nĩnjĩtĩkĩrĩkĩĩte nĩ we, menyithia ũrĩa mĩbango yaku ĩtariĩ, nĩ geetha hote gũgũtungatĩra na thiĩ na mbere na gwĩtĩkĩrĩka nĩ we. Ririkana atĩ rũũrĩrĩ rũũrũ nĩ we wĩthuurĩire rũtuĩke rwaku.” Naake MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Niĩ mwene nĩngũtwarana nawe na nĩngũkũhe ũhootani.” Naake Musa agĩcookia atĩrĩ, “Ũngĩkorwo wee ndũgũtwarana na ithuĩ-rĩ, ndũgaatũme tuume gũũkũ. Mũndũ angĩkĩmenya atĩa atĩ nĩũkeneetio nĩ andũ aaku o hamwe na niĩ angĩkorwo ndũgũtwarana na ithuĩ? Gũkorwo ũrĩ hamwe na ithuĩ nĩgũgũtũma tũkũũrĩkanage kuuma kũrĩ andũ arĩa angĩ marĩ thĩinĩ wa thĩ.” MWATHANI agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩngwĩka ũguo woria, amu wee nĩngũũĩ wega mũno o na nĩngenagio nĩ we.” Ningĩ Musa akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha nyonia riiri waku.” Naake MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩngũhĩtũkĩria ũkengi wakwa mũnene mbere yaku, na ngwete rĩĩtwa rĩakwa rĩtheru mbere yaku. Nĩ niĩ MWATHANI; ũtugi wakwa ndĩũkinyagĩria o mũndũ ũrĩa ndeenda kũũkinyĩria, na ngaiguĩra tha o mũndũ ũrĩa ndeenda kũiguĩra tha. No ndingĩreka wone ũthiũ wakwa, amu gũtirĩ mũndũ ũngĩnyona acooke atũũre muoyo. Atĩrĩĩrĩ, haaha harĩ handũ hakuhĩ na niĩ harĩa ũkũrũũgama ihigainĩ. Rĩrĩa riiri wakwa ũrĩtua kũhĩtũka, nĩndĩrĩgũtoonyia mwatũkainĩ wa ihiga rĩu na ngũhumbĩre na guoko gwakwa nginya ndĩĩkie kũhĩtũka. Ngĩcooke njeherie guoko gwakwa, ũnyone na thuutha, no ũthiũ wakwa ndũkũwona.” MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Acũhia ihengere igĩrĩ cia mahiga o ta iria cia mbere, nĩguo ndĩciandĩke ciugo iria ciarĩ ihengereinĩ iria cia mbere iria woragire. Nawe wĩharĩrie rũũciũ kĩrooko, wambate kĩrĩmainĩ gĩa Sinai ũũke ũndũnge kũu igũrũ. Ndũgooke na mũndũ o na ũrĩkũ, kana mũndũ o na ũrĩkũ ooneke kũu guothe kĩrĩmainĩ; ng'ondu kana ng'ombe itikaanarĩithio kũu magũrũinĩ ma kĩrĩma.” Kwoguo Musa agĩacũhia ihengere ingĩ igĩrĩ cia mahiga, na rũũciinĩ kwarooka gũkĩa agĩcikuua akĩambata kĩrĩma gĩa Sinai o ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI. Naake MWATHANI agĩikũrũka arĩ thĩinĩ wa itu, akĩrũũgama hakuhĩ na Musa, na agĩtamũka rĩĩtwa rĩake rĩtheru, MWATHANI. Agĩcooka akĩhĩtũkĩra mbere yake akĩanĩrĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ MWATHANI Ngai, nĩnjiguanagĩra tha mũno na ngakinyĩria andũ wega wakwa, ndihiũhaga kũraakara, na njiyũirwo nĩ wendo na ũhoro wa ma. Nĩhingagia kĩĩranĩro gĩakwa nginya mĩaka ngiri na ngiri, na ngoohanĩra waganu na meehia, no ndikaaga kũherithia ciana na ciana cia ciana ciacio o nginya rũciaro rwa gatatũ na rwa kana nĩ ũndũ wa meehia ma aciari aacio.” Musa akĩinamĩrĩra thĩ na ihenya agĩthaathaiya. Agĩcooka akiuga atĩrĩ, “MWATHANI, angĩkorwo ti itherũ nĩnjĩtĩkĩrĩkĩĩte nĩ we, nĩndagũthaitha ũtwarane hamwe na ithuĩ. O na gũtuĩka andũ aya nĩmoomĩĩtie ngoro, tuohere mawaganu maitũ o na meehia maitũ, na ũtwamũkĩre ta andũ aaku kĩũmbe.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩngũthondeka kĩrĩĩkanĩro na andũ a Isiraeli. Nĩngwĩka maũndũ manene andũ aya makĩyonagĩra matarĩ meekwo thĩ yothe kana rũũrĩrĩinĩ o na rũrĩkũ. Nao andũ aya oothe mamũrigicĩirie nĩmekuona maũndũ marĩa niĩ MWATHANI ngwĩka, amu nĩngwĩka ũndũ wa gwĩtigĩrwo nĩ ũndũ wanyu. Athĩkagĩraai mawatho marĩa ngũmũhe ũũmũũthĩ. Nĩngũingata Aamori, Akanaani, Ahiti, Aperizi, Ahivi, na Ajebusi mamweherere. Mwĩmenyerereei mũtigaathondeke kĩrĩĩkanĩro na atũũri a bũrũri ũcio mũgũthiĩ, nĩ amu ũndũ ta ũcio wahota gũtuĩka mũtego mũũru gatagatĩ kaanyu. Handũ ha gwĩka ũguo, tharũriai igongoona ciao, munange itugĩ ciao iria mathaathayagia, na mũtemenge mĩhianano ya ngai yao ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera. “Mũtikaanathaathaiye ngai ĩngĩ, amu niĩ MWATHANI ndĩ Ngai ũteendaga kũigananio na ngai ĩngĩ. Mwĩmenyerereei mũtigaathondeke kĩrĩĩkanĩro na atũũri a bũrũri ũcio, amu mweka ũguo, rĩrĩa megũthaathaiya ngai ciao, na magacirutĩra magongoona, nĩmarĩmwĩtaga mũnyiitanĩre nao, na mũgakĩrĩa irio iria irutagĩrwo ngai icio ciao. Nao aariũ aanyu mahota kũhikia airĩĩtu aao, matũme maage kwĩhokeka harĩ niĩ na mathaathaiye ngai icio ciao. “Mũtikaanethondekere ngai cia kĩgera mũcithaathayagie. “Ningĩ tũũraai mũmenyereire Thigũkũ ya Mĩgate ĩrĩa Ĩtarĩ Mĩĩkĩre Ndaawa ya Kũimbia. Ta ũrĩa ndĩkĩĩtie kũmwatha, rĩagaai mĩgate ĩtarĩ mĩimbie mĩthenya mũgwanja mweriinĩ wa Abibu, amu mweri ũcio nĩguo mwoimire bũrũri wa Misiri. “Aariũ aanyu oothe arĩa marigithaathi nĩ aakwa, o na marigithaathi moothe ma njamba ma nyamũ. No irigithaathi rĩa ndigiri nĩmũrĩrĩkũũraga na ndũrũme. Angĩkorwo mũtirĩrĩkũũraga-rĩ, mũrĩriunaga ngingo. O na aariũ aanyu arĩa marigithaathi nĩmũrĩmakũũraga. “Mũndũ o na ũrĩkũ ndakaanooke gũũthaathaiya arĩ mooko matheri. “Rutagaai wĩra mĩthenya ĩtandatũ, no mũthenya wa mũgwanja mũtikaanarute wĩra. O na hĩndĩ ya gũciimba na ya kũgetha no mũrĩhuurũkaga. “Na mũmenyagĩrĩre Thigũkũ ya Magetha rĩrĩa mwambĩrĩria kũgetha irio cia magetha ma mbere ma ngano. O na mũmenyagĩrĩre Thigũkũ ya Ithũnũ mũicoinĩ wa mwaka rĩrĩa mũkũgetha irio. “Arũme oothe marĩũkaga gũũthaathaiya niĩ MWATHANI Ngai wa Isiraeli maita matatũ o mwaka. Ndarĩĩkia kũingata ndũũrĩrĩ imweherere, njooke njaramie mĩhaka ya bũrũri wanyu, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũkaahoota bũrũri wanyu hĩndĩ ya thigũkũ icio ithatũ. “Mũtikaanandutĩre mĩgate mĩimbie hĩndĩ ĩrĩa mũkũndutĩra magongoona ma nyamũ. Na ningĩ mũtikaanareke gĩcunjĩ o na kĩmwe kĩa thigũkũ ya Bathaka kĩraare nginya rũũciinĩ. “Na rĩĩrĩ, o mwaka mũreehage nyũmbainĩ ya MWATHANI magetha ma mbere ma mĩgũnda yanyu. “Ningĩ-rĩ, mũtikaanaruge koori na iria rĩa nyina.” MWATHANI agĩcooka akĩĩra Musa atĩrĩ, “Andĩka ciugo ici, nĩ amu nĩndarĩa kĩrĩĩko nawe, o na andũ a Isiraeli kũringana na ũrĩa ciugo icio itariĩ.” Musa agĩgĩikara kũu kĩrĩmainĩ hamwe na MWATHANI mũthenya na ũtukũ, mĩthenya mĩrongo ĩna, atekũrĩa kana kũnyua. Naake akĩandĩka ihengereinĩ ciugo icio cia kĩrĩĩkanĩro, na nĩcio Maathani marĩa Ikũmi. Rĩrĩa Musa aikũrũkire kuuma kĩrĩmainĩ gĩa Sinai akuuĩĩte Maathani marĩa Ikũmi, ũthiũ wake nĩwahenagia nĩ ũndũ wa kwaria na MWATHANI, no we ndamenyaga. Rĩrĩa Harũni na andũ oothe a Isiraeli maamuonire, makĩona ũthiũ wake ũkĩhenia, magĩĩtigĩra kũmũkuhĩrĩria. No Musa akĩmeeta, naake Harũni na atongoria oothe a mũingĩ magĩthiĩ harĩ we, naake Musa akĩmaarĩria. Thuutha ũcio andũ oothe a Isiraeli makĩmũthiũrũrũkĩria, naake Musa akĩmahe mawatho moothe marĩa MWATHANI aamũheete kĩrĩmainĩ gĩa Sinai. Rĩrĩa Musa aarĩĩkirie kwaria nao, akĩĩhumbĩra ũthiũ na gĩtambaya. Rĩrĩa rĩothe Musa aathiaga Hemainĩ ya gũtũnganwo kwaria na MWATHANI, nĩeheragia gĩtambaya kĩu. Oima nja aathiaga kwaria na andũ a Isiraeli akameera ũrĩa MWATHANI amwatha ameere. Nao andũ a Isiraeli makoona ũthiũ wa Musa ũkĩhenia. Musa agagĩcooka akehumbĩra na gĩtambaya kĩu o nginya rĩrĩa rĩngĩ arĩthiĩ kwaria na MWATHANI. Na rĩĩrĩ, Musa agĩcookanĩrĩria andũ oothe a Isiraeli akĩmeera atĩrĩ, “Ũũ nĩguo MWATHANI amwathĩĩte mwĩkage: Rutagaai wĩra mĩthenya ĩtandatũ, no mũthenya wa mũgwanja mũũtue mũthenya mwamũre, ũtuĩke Thabatũ ya kũhuurũka yamũrĩirwo MWATHANI. Mũndũ o na ũrĩkũ ũrĩa ũkaaruta wĩra mũthenya ũcio no mũhaka akooragwo. Mũtikaanakie o na mwaki ciikaroinĩ cianyu mũthenya ũcio wa Thabatũ.” Naake Musa akĩĩra andũ oothe a Isiraeli atĩrĩ, “Ũũ nĩguo MWATHANI amwathĩĩte mwĩkage: Rutĩraai MWATHANI mũhothi. Ũrĩa wothe ũkwenda gwĩka ũguo nĩareehe mũhothi wa thahabu, betha, gĩcango, ndigi cia gataani iria njega cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ, mũtuune, o na nguo ithondekeetwo na guoya wa mbũri; njũũa cia ndũrũme itobokeetio rangiinĩ igatuunĩha, njũũa iria njega, na mbaaũ cia mũgaa, maguta ma gwakia mataawa, mahuti marĩa manungaga wega ma gwĩkĩrwo magutainĩ ma kwamũrana o na magwĩkĩrwo ũbaaniinĩ, na tũhiga twa goro twa rangi mũtuune na tũngĩ twa goro twa gũtheecererwo ebodiinĩ ya Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene o na nguoinĩ yake ya gĩthũri. “Ningĩ andũ oothe arĩa marĩ na ũũgĩ nĩmooke mathondeke indo icio ciothe MWATHANI aathanĩĩte, nacio nĩ: Hema, ciandarũũa ciayo igĩrĩ cia kũmĩhumbĩra, ngathĩka ciayo, mbaaũ ciayo cia kũmĩrũũgamia, mĩgamba yayo, itugĩ ciayo na njikarĩro ciacio, Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, mĩtĩ mĩraaya yarĩo, gĩkunĩko kĩarĩo, mbathiya ya kũhakania, meetha, mĩtĩ yayo ĩrĩa mĩraaya, indo ciayo ciothe, mĩgate ĩrĩa mĩtheru ĩrutĩirwo Ngai, mũtĩ wa gũcuuria mataawa na indo ciaguo ciothe, mataawa maguo na maguta maamo, kĩgongoona gĩa gũcinĩra ũbaani hamwe na mĩtĩ yakĩo ĩrĩa mĩraaya, maguta ma kwamũrana, ũbaani ũrĩa ũnungaga wega, mbathiya ya gwĩkĩrwo mũromoinĩ wa Hema ĩyo, kĩgongoona kĩa magongoona ma njino, hamwe na kĩrũtara gĩakĩo gĩa gĩcango na mĩtĩ yakĩo ĩrĩa mĩraaya hamwe na indo ciakĩo ciothe, mbakũri ya gwĩthambĩra hamwe na njikarĩro ya yo, mbathiya cia gũcuurio mĩenainĩ ya nja ya Hema, itugĩ cia nja ĩyo hamwe na njikarĩro ciacio, mbathiya ya gũcuurio mũromoinĩ wa kuuma na nja, higĩ na mĩkanda ya hema na nja ya yo, nguo iria irĩ riiri cia kwĩhumbwo nĩ athĩnjĩri Ngai rĩrĩa megũtungata thĩinĩ wa Handũ harĩa Hatheru, nĩcio nguo iria nyamũre cia Harũni ũrĩa Mũthĩnjĩri Ngai o na cia aariũ aake.” Nao andũ oothe a Isiraeli magĩkĩehera harĩ Musa. Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe weriraga gwĩka ũndũ ũcio agĩtwara mĩhothi yake kũrĩ MWATHANI ĩrĩ ya gũthondeka Hema ya gũtũnganwo. Magĩgĩtwara kĩrĩa gĩothe kĩabatarainie kũhũthĩrwo nĩ ũndũ wa gũthaathaiya o na nĩ ũndũ wa gũtuma nguo cia ũthĩnjĩri Ngai. Arĩa oothe merutĩire gwĩka ũguo, arũme o na atumia, magĩtwara mĩthemba ya mbini ng'emie, icũhĩ cia matũ, icũhĩ cia ciara irĩ na marĩĩtwa, mĩgathĩ, o na mathaga ma mĩthemba yothe ya thahabu, magĩciamũrĩra MWATHANI. Ningĩ ũrĩa wothe wakoragwo arĩ na gataani ĩrĩa njega, guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, guoya wa mbũri, njũũa cia ndũrũme itobokeetio rangiinĩ igatuunĩha, kana njũũa iria njega magĩcitwara. Nao arĩa oothe mangĩahotire kũruta kĩndũ kĩa betha kana gĩa gĩcango magĩtwarĩra MWATHANI mũhothi wao; nao arĩa oothe maarĩ na mbaaũ cia mũgaa ingĩrutĩrwo wĩra o na ũrĩkũ wĩrainĩ ũcio magĩcitwara. Nao atumia arĩa maarĩ na ũũgĩ wa gũtuma magĩtwara ndigi cia gataani ĩrĩa njega, na ndigi cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, iria moogotheete. O na ningĩ makĩogotha ndigi cia guoya wa mbũri. Nao atongoria magĩtwara tũhiga twa goro twa rangi mũtuune na tũhiga tũngĩ twa gũtheecererwo ebodiinĩ na nguoinĩ ya gĩthũri, mahuti marĩa manungaga wega, maguta ma gwakia mataawa, maguta ma kwamũrana, o na ma gũthondeka ũbaani ũrĩa ũnungaga wega. Ũguo noguo andũ oothe a Isiraeli arĩa meyendagĩra maatwarire mĩhothi yao kũrĩ MWATHANI ya wĩra ũcio aathĩĩte Musa arute. Na rĩĩrĩ, Musa akĩĩra andũ a Isiraeli atĩrĩ, “MWATHANI nĩathuurĩĩte Bezaleli mũrũ wa Uri na mũcũkũrũ wa Huri, wa mũhĩrĩga wa Juda, akamũiyũria na roho wake. Nĩamũheete ũhoti, ũũgĩ, ũmenyi, o na ũũgĩ wa gũthondeka na kinyi indo cia mĩthemba yothe. Amũheete ũũgĩ ũcio nĩguo athugundage mĩcoro ya kũhũthĩrwo mawĩrainĩ ma gũtura indo cia thahabu, betha, na gĩcango. Nĩamũheete ũũgĩ wa gwacũhia tũhiga twa gũtheecererwo indoinĩ, wa kweya mĩtĩ, o na wa gũthondeka na kinyi indo cia mĩthemba yothe. Ningĩ MWATHANI nĩaheete Bezaleli na Oholiabu mũrũ wa Ahisamaku wa mũhĩrĩga wa Dani, ũhoti wa kũruta andũ arĩa angĩ ũbundi wao. MWATHANI nĩamaheete ũhoti wa kũruta mawĩra ma mĩthemba yothe ya ũũgĩ, kũgemia indo na ndigi cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, gũtuma gataani ĩrĩa njega, o na itambaya cia mĩthemba ĩngĩ. Andũ acio me na ũhoti wa kũruta mawĩra ma mĩthemba yothe, o na ũũgĩ wa gũcora. “Nao Bezaleli, Oholiabu, na mabundi marĩa mangĩ moothe marĩa MWATHANI aheete ũũgĩ na ũmenyi, o marĩa mooĩ gũthondeka indo ciothe iria ibatarainie gwaka Hema ĩrĩa nyamũre, megũthondeka indo ciothe o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte ithondekwo.” Naake Musa agĩgĩĩta Bezaleli, Oholiabu, o na mabundi marĩa MWATHANI aaheete ũhoti marĩa meendaga gũteithĩrĩria, akĩmeera makaambĩrĩrie wĩra. Nao magĩkĩnengerwo nĩ Musa indo ciothe iria ciarutĩĩtwo nĩ andũ a Isiraeli cia gwaka Hema ĩyo nyamũre. No andũ a Isiraeli magĩthiĩ na mbere gũtwarĩra Musa mĩhothi yao rũũciinĩ o rũũciinĩ. Namo mabundi marĩa maarutaga wĩra ũcio makiuma o mũndũ wĩrainĩ ũrĩa aarutaga, magĩthiĩ makĩĩra Musa atĩrĩ, “Andũ nĩmareeheete indo nyingĩ makĩria ya iria ibatarainie cia kũruta wĩra ũrĩa MWATHANI aathanire ũrutwo.” Nĩ ũndũ ũcio Musa agĩgĩathana kambĩinĩ guothe atĩ mũndũ o na ũrĩkũ ndagathiĩ na mbere kũhotha kĩndũ nĩ ũndũ wa Hema ĩyo nyamũre. Nao andũ magĩgĩtiga gũtwara indo ingĩ. Indo iria maarutĩĩte ciarĩ nyingĩ makĩria ma iria ciabatarainie kũrĩĩkia wĩra wothe. Namo mabundi marĩa maarĩ njoorua mũno thĩinĩ wa mabundi marĩa maarutaga wĩra ũcio magĩgĩthondeka Hema ya gũtũnganwo. Makĩmĩthondeka na itambaya ikũmi cia gataani ĩrĩa njega itumĩĩtwo na ndigi cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, igacooka ikagemio na mĩcoro ya ciũmbe iria irĩ mathagu. Itambaya icio nĩciaiganaine; o gĩtambaya kĩarĩ na ũraihu wa mita ikũmi na igĩrĩ na wariĩ wa mita igĩrĩ. Nao makĩnyiitithania itambaya ithaano hamwe igĩtuĩka kĩmwe, na magĩĩka o ro ũguo na icio ingĩ ithaano. Magĩcooka magĩthondeka ciana na gĩtambaya kĩa rangi wa mburuu magĩcitumĩrĩra mũthiainĩ wa itambaya cia mbere ithaano, o na wa icio ingĩ. Magĩtumĩrĩra ciana mĩrongo ĩtaano harĩ itambaya cia mbere o na ingĩ mĩrongo ĩtaano harĩ icio ingĩ ithaano. Nacio ciana icio igĩikara iringaine. Ningĩ magĩthondeka ngathĩka mĩrongo ĩtaano cia thahabu cia kũnyiitithania itambaya icio nĩguo ituĩke kĩndũ kĩmwe. Ningĩ magĩthondeka hema ya kũhumbĩra Hema ĩyo na itambaya ikũmi na kĩmwe ithondekeetwo na guoya wa ng'ondu. Nacio itambaya icio igĩthondekwo ciiganaine irĩ na ũraihu wa mita ikũmi na ithatũ na wariĩ wa mita igĩrĩ. Itambaya ithaano magĩcitumania hamwe igĩtuĩka kĩndũ kĩmwe, nacio icio ingĩ ithathatũ igĩtumanio hamwe igĩtuĩka kĩndũ kĩmwe. Magĩcooka magĩtumĩrĩra ciana mĩrongo ĩtaano mũthiainĩ wa itambaya icio cia mbere, na ciana ingĩ mĩrongo ĩtaano mũthiainĩ wa icio ingĩ. Ningĩ magĩthondeka ngathĩka mĩrongo ĩtaano cia gĩcango cia kũnyiitithania itambaya icio, nĩ geetha ituĩke kĩandarũũa gĩa kũhumbĩra. Magĩcooka magĩthondekera hema ĩyo ciandarũũa igĩrĩ cia kũmĩhumbĩra; kĩmwe kĩa njũũa cia ndũrũme itobokeetio rangiinĩ mũtuune igatuunĩha, nakĩo kĩu kĩngĩ kĩa njũũa iria njega gĩa kũigĩrĩrwo igũrũ rĩa kĩu kĩa mbere. Ningĩ magĩthondeka mbaaũ cia mũgaa cia kũrũũgamia Hema ĩyo. O rũbaaũ rwarĩ na ũraihu wa mita inya na wariĩ wa cenitimita mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ, na o rũbaaũ rwarĩ na ihoce igĩrĩ cia kũnyiitithania mbaaũ icio hamwe. Magĩgĩthondeka mbaaũ mĩrongo ĩĩrĩ cia mwena wa na kĩanda, na njikarĩro ciacio mĩrongo ĩna cia betha, o rũbaaũ rũgakorwo na njikarĩro igĩrĩ cia kũnyiitĩrĩra ihoce ciaruo. Naguo mwena wa na rũgongo wa Hema ĩyo makĩũthondekera mbaaũ mĩrongo ĩĩrĩ na njikarĩro ciacio mĩrongo ĩna cia betha, o rũbaaũ rũgĩkorwo na njikarĩro igĩrĩ. Ningĩ mwena wa na thuutha wa Hema ĩyo, nĩguo mwena na ithũĩro, makĩũthondekera mbaaũ ithathatũ, magĩcooka magĩthondeka mbaaũ ingĩ igĩrĩ cia koona. Nacio icio cia koona ikĩnyiitithanio gĩtinainĩ igĩthiĩ inyiitithanĩĩtio o ro ũguo nginya igũrũ. Nacio mbaaũ icio cierĩ cia koona magĩcithondeka o ro ũguo. Nacio mbaaũ ciothe ciarĩ inyaanya na njikarĩro ikũmi na ithathatũ, o rũbaaũ rũgĩkorwo na njikarĩro igĩrĩ. Ningĩ magĩthondeka mĩgamba ikũmi na ĩtaano ya mũgaa, ĩtaano ya mbaaũ cia mwena ũmwe wa Hema, nayo ĩtaano ya mbaaũ cia mwena ũrĩa ũngĩ, nayo ĩyo ĩngĩ ĩtaano ya mbaaũ cia mwena wa na thuutha, nĩguo mwena wa na ithũĩro. Ningĩ magĩthondeka mũgamba wa gatagatĩ ka mbaaũ iria irũngiĩ, ũgĩtuĩkania kuuma mũthia ũmwe wa Hema nginya ũrĩa ũngĩ. Nacio mbaaũ icio irũngiĩ magĩcihumbĩra na thahabu, magĩcooka magĩciharũkia icũhĩ ciacio cia thahabu cia gũtoonyio mĩgamba. O nayo mĩgamba makĩmĩhumbĩra na thahabu. Ningĩ magĩtuma mbathiya ya kũhakania ya gataani ĩrĩa njega ĩtumĩĩtwo na ndigi cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, magĩcooka makĩmĩgemia na mĩcoro ya ciũmbe iria irĩ mathagu. Magĩcooka magĩthondeka itugĩ inya cia mũgaa cia gũcuurio mbathiya ĩyo, na magĩcihumbĩra na thahabu. Nacio ihoce ciacio magĩcithondeka na thahabu. Magĩcooka magĩthondekera itugĩ icio njikarĩro inya cia betha. Ningĩ mũromo wa Hema makĩũtumĩra mbathiya ya gataani ĩrĩa njega ĩtumĩĩtwo na ndigi cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune na ĩkagemio. Nayo mbathiya ĩyo makĩmĩthondekera itugĩ ithaano hamwe na ihoce ciacio, makĩhumbĩra ciongo ciacio na tũmĩtĩ twacio na thahabu. Ningĩ magĩthondekera itugĩ icio njikarĩro ithaano cia gĩcango. Na rĩĩrĩ, Bezaleli agĩthondeka Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro na mbaaũ cia mũgaa, naguo ũraihu warĩo warĩ cenitimita igana rĩa ikũmi, na wariĩ warĩo cenitimita mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ, nakĩo kĩrũũgamo cenitimita o mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ. Agĩcooka akĩrĩhumbĩra na thĩinĩ na igũrũ na thahabu ĩrĩa therie mũno, agĩcooka akĩrĩrigiicĩria na mũgũkũ wa thahabu mĩthiainĩ yarĩo ya igũrũ. Ningĩ akĩrĩthondekera icũhĩ inya cia kũrĩkuua cia thahabu, agĩciĩkĩra magũrũinĩ maarĩo mana, igĩrĩ mwena ũmwe na igĩrĩ mwena ũrĩa ũngĩ. Ningĩ agĩthondeka mĩtĩ mĩraaya ya mũgaa akĩmĩhumbĩra na thahabu guothe, agĩcooka akĩmĩharũkia icũhĩinĩ icio ciarĩ mwenainĩ wa Ithandũkũ rĩu. Ningĩ agĩthondeka gĩkunĩko gĩa thahabu ĩrĩa therie mũno, naguo ũraihu wakĩo warĩ cenitimita igana rĩa ikũmi, naguo wariĩ cenitimita mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ. Agĩcooka agĩthondeka ciũmbe irĩa irĩ mathagu igĩrĩ na thahabu ya gũturwo, kĩũmbe kĩmwe gĩgĩikara mũthia ũmwe wa gĩkunĩko kĩu, nakĩo kĩrĩa kĩngĩ gĩgĩikara mũthia ũcio ũngĩ. Bezaleli athondekire ciũmbe icio igĩtuĩka kĩndũ kĩmwe na gĩkunĩko kĩu inyiitaine nakĩo mĩthiainĩ yakĩo. Ciũmbe icio ciaikaire iroranĩĩte hau gĩkunĩkoinĩ na itambũrũkĩĩtie mathagu maacio makahumbĩra gĩkunĩko kĩu. Ningĩ agĩthondeka meetha ya mbaaũ cia mũgaa ĩrĩ na ũraihu wa cenitimita mĩrongo ĩnaana na inyaanya, na wariĩ wa cenitimita mĩrongo ĩna na inya, nakĩo kĩrũũgamo cenitimita mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ. Agĩcooka akĩmĩhumbĩra na thahabu ĩrĩa therie mũno, na akĩmĩthiũrũkĩria na mũgũkũ wa thahabu. Agĩcooka akĩmĩĩkĩra karũbaaũ ka wariĩ wa mirimita mĩrongo mũgwanja na ithaano mĩena yothe, agĩcooka agĩkahumbĩra na thahabu guothe. Ningĩ akĩmĩthondekera icũhĩ inya cia thahabu cia kũmĩkuua, agĩciĩkĩra koonainĩ ciayo inya harĩa magũrũ maarĩ. Nacio icũhĩ icio cia kũharũkio mĩtĩ ĩrĩa mĩraaya ya gũkuua meetha ĩyo agĩciĩkĩra hakuhĩ na karũbaaũ kau gaceke. Agĩthondeka mĩtĩ ĩyo mĩraaya ya mũgaa na akĩmĩhumbĩra na thahabu. Nacio indo cia meetha ĩyo agĩcithondeka na thahabu ĩrĩa therie mũno, nacio nĩ: thaani, ikombe, ndigithũ, o na mbakũri ciayo cia kũhũthĩrwo nĩ ũndũ wa magongoona ma ndibei. Ningĩ agĩthondeka mũtĩ wa gũcuuria mataawa wa thahabu ĩrĩa therie mũno. Nakĩo gĩtina kĩaguo o na mũtĩ waguo agĩcithondeka na thahabu ya gũturwo; nacio ikombe ciaguo, thundo ciaguo, o na mahũa maguo ma kũũgemia ciothe igĩcithondeka inyiitaine naguo. Naguo mũtĩ ũcio ũgĩkorwo na honge ithathatũ ciumĩĩte mĩenainĩ yaguo, o mwena honge ithatũ. O rũhonge rwa icio ithathatũ rwarĩ na mahũa ma kũũgemia mahaana ihũa rĩa mũroothi na moothe maarĩ na ikombe ithatũ na thundo ithatũ. Naguo mũtĩ ũcio wa kũhangĩrwo mataawa warĩ na mahũa mana ma kũgemia mahaana ihũa rĩa mũroothi, namo maarĩ na mahũa na thundo. Ningĩ o mũhuro wa honge igĩrĩ igĩrĩ haarĩ na thundo ĩmwe. Nacio thundo na honge ciacio, o na mũtĩ ũcio wa kũhangĩrwo mataawa igĩkorwo inyiitanĩĩte irĩ kĩndũ kĩmwe ithondekeetwo na thahabu ya gũturwo ĩrĩa therie mũno. Agĩcooka agĩthondekera mũtĩ ũcio mataawa mũgwanja, nayo mĩĩhato yaguo o na thaani cia mũrarĩ wa ndambĩ ciaguo, ciothe agĩcithondeka na thahabu ĩrĩa therie mũno. Naguo mũtĩ ũcio wa kũhangĩrwo mataawa o hamwe na indo ciaguo ciothe agĩcithondeka na thahabu ĩrĩa therie mũno cia ũritũ wa kiro mĩrongo ĩtatũ na ithaano. Ningĩ agĩthondeka kĩgongoona kĩa mbaaũ cia mũgaa gĩa gũcinĩrwo ũbaani. Nakĩo agĩgĩthondeka kĩrĩ thikwea, kĩrĩ na ũraihu wa cenitimita mĩrongo ĩna na ithaano, na wariĩ wa o cenitimita mĩrongo ĩna na ithaano. Nakĩo kĩrũũgamo gĩgĩkorwo kĩrĩ cenitimita mĩrongo kenda. Nacio hĩa ciakĩo iria ciarĩ koonainĩ ciakĩo inya agĩcithondeka irĩ kĩndũ kĩmwe nakĩo. Agĩcooka agĩkĩhumbĩra na thahabu ĩrĩa therie mũno, mĩena yakĩo ĩna o na hĩa ciakĩo, agĩcooka agĩgĩthiũrũrũkĩria na mũgũkũ wa thahabu. Agĩcooka agĩthondeka icũhĩ igĩrĩ cia thahabu cia gũgĩkuua, agĩciĩkĩra mũhuro wa mũgũkũ ũcio mĩenainĩ yerĩ, igĩtuĩka cia kũharũkagio mĩtĩ ĩrĩa ĩĩrĩ mĩraaya ya gũgĩkuua. Nayo mĩtĩ ĩyo ĩĩrĩ mĩraaya akĩmĩthondeka na mũgaa na akĩmĩhumbĩra na thahabu. Ningĩ agĩthondeka maguta matheru ma kwamũrana na ũbaani ũrĩa ũnungaga wega ũtukanĩĩtio na indo nungi wega, ũthondekeetwo o ta ũrĩa mũndũ mũũhĩgĩrĩru ũthondekiinĩ ũcio aũthondekaga. Nakĩo kĩgongoona gĩa gũcinĩra magongoona-rĩ, agĩgĩthondeka na mbaaũ cia mũgaa. Na gĩgĩkorwo gĩ thikwea, kĩrĩ na ũraihu wa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ, na wariĩ o wa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ, nakĩo kĩrũũgamo mita ĩmwe na boiniti ithatũ. Agĩcooka agĩthondeka hĩa ciakĩo igũrũ wa koona ciakĩo inya, nacio igĩtuĩka o kĩndũ kĩmwe na kĩgongoona kĩu. Agĩcooka agĩkĩhumbĩra gĩothe na gĩcango. Ningĩ agĩthondeka indo ciothe cia kĩgongoona kĩu, nĩcio: ngĩo, iciko cia tĩĩri, mbakũri, njibe, o na ngĩo ciakĩo cia mwaki. Indo ici ciothe agĩcithondeka na gĩcango. Agĩcooka agĩthondeka rũgara rwa gĩcango akĩrwĩkĩra mũhuro wa mũgũkũ wa kĩgongoona kĩu, naruo rũgĩkinya gatagatĩ ga kĩgongoona. Agĩcooka agĩthondeka icũhĩ inya cia gũgĩkuua agĩciĩkĩra koonainĩ ciakĩo inya. Na agĩthondeka mĩtĩ mĩraaya ya mũgaa ya gũgĩkuua, akĩmĩhumbĩra na gĩcango, agĩcooka akĩmĩharũkia icũhĩinĩ iria irĩ mĩena ya kĩgongoona kĩu cia gũgĩkuua. Nakĩo kĩgongoona kĩu agĩgĩthondeka na mbaaũ na agĩtiga irima gatagatĩ. Ningĩ agĩthondeka mbakũri ya gwĩthambĩrwo ya gĩcango na njikarĩro ya yo ya gĩcango; acithondekire na iciicio cia atumia arĩa maatungataga mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Ningĩ Hema ya gũtũnganwo akĩmĩthondekera nja ya yo ĩirigĩirwo na mbathiya cia gataani ĩrĩa njega. Mwena wa na kĩanda mbathiya icio ciarĩ na ũraihu wa mita mĩrongo ĩna na inya, na cianyiitĩrĩirwo na itugĩ mĩrongo ĩrĩ cia gĩcango irĩ na njikarĩro mĩrongo ĩrĩ o cia gĩcango, na ciarĩ na tũhocio na tũmĩtĩ twa betha. Ũguo noguo mwena wa na rũgongo wa nja ĩyo watariĩ. Naguo mwena wa na ithũĩro haarĩ na mbathiya ciarĩ na ũraihu wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ, na irĩ na itugĩ ciacio ikũmi na njikarĩro ciacio ikũmi, o na tũhocio na tũmĩtĩ twacio twa betha. Naguo mwena wa irathĩro, harĩa mũromo warĩ, nja ĩyo yarĩ na wariĩ wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ. Mbathiya ciothe cia kũirigĩra nja ĩyo ciathondekeetwo na gataani ĩrĩa njega. Nacio njikarĩro cia itugĩ ciathondekeetwo na gĩcango, natuo tũhocio, na tũmĩtĩ, na mĩthiainĩ ya itugĩ ciothe ciarĩ cia betha. Nacio itugĩ icio ciothe gũthiũrũrũkĩria nja ĩyo cianyiitithanĩĩtio na tũmĩtĩ twa betha. Nayo mbathiya ya mũromoinĩ wa nja ĩyo yathondekeetwo na gataani ĩrĩa njega ĩtumĩĩtwo na ndigi cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune na ĩkagemio na magemio. Nayo mbathiya ĩyo yarĩ na ũraihu wa mita kenda, na kĩrũũgamo mita igĩrĩ o ta mbathiya cia nja ĩyo. Yanyiitĩrĩirwo nĩ itugĩ inya irĩ njikarĩroinĩ ciacio inya cia gĩcango. Tũhocio twa itugĩ icio, mĩthiainĩ yacio, hamwe na tũmĩtĩ twa gũcinyiitithania, guothe kwahumbĩrĩĩtwo na betha. Nacio higĩ ciothe cia Hema ĩyo na cia rũirigo rũu ciathondekeetwo na gĩcango. Ũyũ nĩguo mũtaratara wa mũigana wa indo iria ciahũthĩrirwo gũthondeka Hema ya gũtũnganwo, harĩa ihengere iria igĩrĩ cia mahiga iria ciandĩkĩĩtwo maathani marĩa ikũmi ciaigĩĩtwo: Mũtaratara ũyũ watarithirio nĩ Musa na watarirwo nĩ Alawii arĩa maarutaga wĩra matongoreetio nĩ Ithamaru mũrũ wa Harũni mũthĩnjĩri Ngai. Naake Bezaleli mũrũ wa Uri na mũcũkũrũ wa Huri, wa mũhĩrĩga wa Juda, nĩ we wathondekire indo icio ciothe MWATHANI aathanĩĩte. Naake aateithĩrĩirio wĩrainĩ ũcio nĩ Oholiabu mũrũ wa Ahisamaku, wa mũhĩrĩga wa Dani, ũrĩa warĩ mũkururi mũũgĩ wa tũhiga, na mũũhĩgĩrĩru wĩrainĩ wa mĩthemba yothe ya ũũgĩ, o na mũtumi wa ndigi cia gataani ĩrĩa njega na ndigi cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune. Thahabu ĩrĩa yothe yamũrĩirwo MWATHANI nĩ ũndũ wa gũthondeka Hema ĩyo nyamũre yarĩ na ũritũ wa kiro ngiri ĩmwe, ĩthimĩĩtwo na gĩthimi kĩrĩa kĩaiguanĩirwo. Nayo betha ĩrĩa yarutirwo nĩ andũ acio maatarwo, yarĩ na ũritũ wa kiro ngiri ithatũ magana mana mĩrongo ĩtatũ (3,430), ĩthimĩĩtwo na gĩthimi kĩrĩa kĩaiguanĩirwo. Mũigana ũcio waiganaine na mbeeca ciothe iria ciarĩhĩĩtwo nĩ andũ oothe makĩyandĩkithia, o mũndũ akĩruta mbeeca iria ciatuĩtwo, ĩthimĩĩtwo na gĩthimi kĩrĩa kĩaiguanĩirwo. Nao andũ arĩa maatarĩĩtwo a mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ gũthiĩ na igũrũ marĩ ngiri magana matandatũ na ithatũ, na magana mataano ma mĩrongo ĩtaano (603,550). Kiro ngiri ithatũ na magana mana cia betha (3,400) nĩcio ciahũthĩrirwo gũthondeka njikarĩro iria igana cia Hema ĩyo nyamũre hamwe na mbathiya, o njikarĩro igĩthondekwo na kiro mĩrongo ĩtatũ na inya. Nacio kiro mĩrongo ĩtatũ cia betha iria ciatigarire, Bezaleli agĩthondeka mĩrĩnga, tũhocio twa itugĩ, na tũkunĩko twa gũcihumbĩra mĩthiainĩ. Nakĩo gĩcango kĩrĩa kĩamũrĩirwo MWATHANI kĩarĩ kiro ngiri igĩrĩ na magana mana na mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano (2,425). Agĩgĩthondeka nakĩo njikarĩro cia mũromo wa Hema ya gũtũnganwo, kĩgongoona gĩa gĩcango hamwe na kĩrũgara gĩakĩo gĩa gĩcango, o na indo ciothe cia kĩgongoona kĩu, hamwe na njikarĩro cia gũthiũrũrũkĩria nja ya Hema ĩyo, mũromo wayo, higĩ ciothe cia Hema ĩyo, na higĩ ciothe cia gũthiũrũrũkĩria nja ĩyo ya yo. Nao magĩtuma nguo iria irĩ riiri cia kwĩhumbwo nĩ Harũni rĩrĩa egũtunga thĩinĩ wa Handũ Harĩa Haamũre. Magĩcituma na ndigi cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ na mũtuune, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Ningĩ magĩtuma ebodi na ndigi cia thahabu, guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, hamwe na cia gataani ĩrĩa njega ciogotheetwo. Magĩkĩhũũrahũũra thahabu makĩmĩtua ithuuma hũthũ mũno, magĩcitinangia ituĩke ndaamĩ njeke cia gũtumanĩrio na ndigi icio cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune, o na cia gataani ĩrĩa njega ciogotheetwo. Magĩcooka magĩthondekera ebodi ĩyo mĩkwa ya kũmĩoha ciandeinĩ makĩmĩtumĩrĩra mĩthiainĩ ya yo nĩguo yohagwo. Naguo mũcibi ũrĩa wagemeetio wega, na watumĩĩtwo na indo o ta cia ebodi ĩyo ũkĩnyiitithanio nayo nĩguo ũtuĩke kĩndũ kĩmwe nayo, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Ningĩ magĩthondeka tũhiga twa goro twa rangi mũtuune magĩtwĩkĩra tũkonyoinĩ tũgemie twa thahabu, na magĩtũkurura igũrũ rĩatuo marĩĩtwa ma aariũ arĩa ikũmi na eerĩ a Jakubu. Magĩcooka magĩtwĩkĩra mĩkwainĩ ĩrĩa ĩĩrĩ ya kuoha ebodi ĩyo ciandeinĩ, nĩguo tũrũũgamagĩrĩre mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya andũ a Isiraeli, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Magĩcooka magĩthondeka nguo ya gĩthũri na indo o ta iria ciathondekeete ebodi, na makĩmĩgemia o ta yo. Nayo nguo ĩyo yarĩ ya thikwea na ĩgakũnjwo maita meerĩ. Ũraihu wayo warĩ cenitimita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ na wariĩ warĩ o cenitimita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ. Magĩcooka makĩmĩĩkĩra mĩhari ĩna ya tũhiga twa goro; mũhari wa mbere makĩwĩkĩra kahiga ka rubi, kahiga ka goro ka rangi wa yerũũ, o na ka arumaathi ĩrĩa nduune. Naguo mũhari wa keerĩ makĩwĩkĩra kahiga ka goro ka rangi wa ngirini ũrĩa mũtheru mũno, o na kangĩ ka arumaathi. Naguo mũhari wa gatatũ makĩwĩkĩra kahiga ka goro ka rangi wa mburuu kana wa mĩtukanio wa mburuu na ngirini, ningĩ kangĩ ka marangi meerũ na ma gĩtĩĩri, na kangĩ ka rangi wa babũ. Naguo mũhari wa kana makĩwĩkĩra kahiga ka goro ka rangi wa ngirini kana wa mũtukanio wa mburuu na ngirini, na ka rangi mũtuune, na kangĩ karĩ na marangi ma mĩthemba mĩingĩ geetagwo Jasiperi. Na rĩĩrĩ, tũhiga tũu tuothe ikũmi na twĩrĩ o kahiga gagĩkorwo gakururĩĩtwo rĩĩtwa rĩa ũmwe wa aariũ ya Jakubu, kũringana na ũrĩa mĩhĩrĩga ya andũ a Isiraeli ĩigana. Na nguo ĩyo ya gĩthũri makĩmĩthondekera irengeeri ciogotheetwo ta mũhĩndo, ithondekeetwo na thahabu ĩrĩa therie mũno. Magĩcooka magĩthondeka tũkonyo twĩrĩ twa thahabu na icũhĩ igĩrĩ cia thahabu magĩciĩkĩra mĩthiainĩ yerĩ ya na igũrũ ya nguo ĩyo ya gĩthũri. Nao makĩoherera irengeeri iria igĩrĩ cia thahabu icũhĩinĩ icio cierĩ. Magĩcooka makĩoherera mĩthia ĩyo ĩngĩ ĩĩrĩ ya irengeeri icio tũkonyoinĩ tũu twerĩ, magĩkĩmĩĩkĩra mĩkwainĩ ya kuoha ebodi ciandeinĩ, mwena wa na mbere wayo. Ningĩ magĩthondeka icũhĩ igĩrĩ cia thahabu magĩciĩkĩra koonainĩ cierĩ cia na thĩ cia nguo ĩyo ya gĩthũri, mũthiainĩ wa na thĩinĩ kũrigania na ebodi. Magĩcooka magĩthondeka icũhĩ ingĩ igĩrĩ cia thahabu magĩciĩkĩra mĩkwainĩ ĩyo yerĩ ya ebodi kĩanda wa icio ingĩ mwenainĩ wa na mbere wayo; hakuhĩ na inyiitithanĩrio rĩayo, igũrũ wa harĩa mũcibi ũrĩa ũgemeetio wega wa ebodi warĩ. O ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa, makĩoherera icũhĩ icio cia nguo ĩyo ya gĩthũri harĩ icũhĩ cia ebodi na kĩrengeeri kĩa rangi wa mburuu, nĩ geetha nguo ĩyo ya gĩthũri ĩkorwo ĩikarĩĩte igaigũrũ wa harĩa mũcibi ũrĩa wagemeetio wa ebodi warĩ, na nĩ geetha nguo ĩyo ya gĩthũri ndĩkaae gũkorwo ĩregereete. Nayo nguo ndaaya ya gwĩkĩrwo thĩ wa ebodi ĩgĩthondekwo na ndigi cia guoya wa rangi wa mburuu wiki. Narĩo irima rĩa gũtoonyeria mũtwe rĩgĩtumĩrĩrwo gĩtaamĩ rĩtirihĩĩtwo rĩtikaae gũtarũka. Magĩcooka magĩthondekera Harũni o hamwe na aariũ aake nguo ikinyĩĩte maruinĩ, iremba, na tũkũbia, ciothe cia gataani njega mũno, o na thuruarĩ cia gataani ya ndigi njeke ciogotheetwo, na mũcibi mwariĩ wa gataani ĩrĩa njega yogotheetwo, na ndigi cia guoya wa rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune ũgacooka ũkagemio wega mũno, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Ningĩ magĩthondeka kĩraũni kĩrĩa kĩamũre, magĩgĩthondeka na thahabu ĩrĩa therie mũno, na magĩkurura igũrũ rĩakĩo ciugo ici, “Wamũrĩirwo MWATHANI.” Magĩkĩoherera mwena wa na mbere wa kĩremba na kĩrengeeri kĩa rangi wa mburuu, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Wĩra ũcio wothe wa gũthondeka Hema ya gũtũnganwo ũgĩkĩrĩĩka. Andũ acio a Isiraeli magĩgĩĩka maũndũ moothe marĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Magĩkĩreehere Musa Hema ĩyo na indo ciayo ciothe, ngathĩka ciayo, mbaaũ ciayo cia kũmĩrũũgamia, mĩgamba ya yo, itugĩ ciayo na njikarĩro ciacio, kĩandarũũa kĩa njũũa cia ndũrũme itobokeetio rangiinĩ igatuunĩha, kĩ kĩa njũũa iria njega, mbathiya ĩrĩa ya kũhakania, Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩrĩ na ihengere iria cia mahiga, itugĩ ciarĩo, gĩkunĩko kĩarĩo, meetha o hamwe na indo ciayo ciothe, mĩgate ĩrĩa mĩtheru ĩrutĩirwo Ngai, mũtĩ ũrĩa wa thahabu ĩrĩa therie mũno wa kũhangĩrwo mataawa, mataawa maaguo na maguta maamo, na indo ciaguo ciothe, kĩgongoona gĩa thahabu, maguta ma kwamũrana, ũbaani ũrĩa ũnungaga wega, mbathiya ĩrĩa ya gũcuurio mũromoinĩ wa Hema ĩyo, kĩgongoona gĩa gĩcango hamwe na kĩrũtara gĩakĩo gĩa gĩcango, mĩtĩ ya yo ĩrĩa mĩraaya hamwe na indo ciakĩo ciothe, mbakũri ya gwĩthambĩra hamwe na njikarĩro ya yo, mbathiya cia gũcuurio mĩena ya nja ya Hema, itugĩ ciakĩo o hamwe na njikarĩro ciakĩo, mbathiya ya gũcuurio mũromoinĩ wa kuuma nja na mĩkanda yakĩo, higĩ cia Hema ĩyo, indo ciothe cia kũhũthĩrwo Hemainĩ ĩyo, nguo iria irĩ riiri cia kwĩhumbwo nĩ athĩnjĩri Ngai marĩ thĩinĩ wa Handũ hau Hatheru, nĩcio nguo iria nyamũre cia Harũni ũrĩa Mũthĩnjĩri Ngai o na cia aariũ aake. Andũ a Isiraeli magĩgĩkorwo marutĩĩte wĩra wothe o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Naake Musa akĩĩrorera wĩra ũcio wothe akĩona atĩ nĩmaũrutĩĩte o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte. Kwoguo Musa agĩkĩmaraathima. Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Mũthenya wa mbere wa mweri wa mbere ũkaarũũgamia Hema ya gũtũnganwo. Narĩo Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩrĩ na Maathani marĩa Ikũmi ũkaarĩtoonyia thĩinĩ wa Hema ĩyo, ũcooke ũrĩthiĩkĩrĩrie na mbathiya. Ningĩ ũgaatoonyia meetha thĩinĩ na indo ciayo ũciigĩrĩre igũrũ. O naguo mũtĩ ũrĩa wa kũhangĩrwo mataawa ũkaũtoonyia thĩinĩ na ũũhangĩre mataawa maguo. Ũgaacooka ũige kĩgongoona kĩrĩa gĩa thahabu gĩa gũcinĩrwo ũbaani mbere ya Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro na ũcuurie mbathiya hau mũromoinĩ wa Hema. Ningĩ ũgaacooka ũige kĩgongoona kĩa magongoona ma njino mbere ya Hema ĩyo. Nayo mbakũri ya gwĩthambĩra ũkaamĩiga gatagatĩ ka Hema ĩyo na kĩgongoona na ũmĩiyũrie maaĩ. Ningĩ ũkaarũũgamia itugĩ cia rũirigo, ũmĩirigĩre mĩena yothe na ũcuurie mbathiya mũromoinĩ wayo. “Thuutha wa ũguo ũgaacooka woe maguta marĩa ma kwamũrana ũitĩrĩrie Hema ĩyo o na indo iria irĩ thĩinĩ wayo. Ũkaamĩamũra hamwe na indo ciayo ciothe, nayo ĩgĩtuĩke theru. Ningĩ ũgaacooka ũitĩrĩrie maguta kĩgongoona kĩa magongoona ma njino ũkĩamũre, hamwe na indo ciakĩo ciothe, nakĩo gĩgĩtuĩke gĩtheru biũ. O na ningĩ ũgaitĩrĩria kĩraĩ gĩa gwĩthambĩra hamwe na njikarĩro yakĩo maguta, ũciamũre. “Ningĩ ũkaareehe Harũni na aariũ aake mũromoinĩ wa Hema ĩyo, ũmeere methambe na maaĩ metherie. Ũgaacooka ũhumbe Harũni nguo cia ũthĩnjĩri Ngai, ũmũitĩrĩrie maguta ũmwamũre, nĩ geetha andungatagĩre ta mũthĩnjĩri Ngai. O na ũkaareehe aariũ aake ũmahumbe nguo ikinyĩĩte maruinĩ. Ũcooke ũmaitĩrĩrie maguta, o ta ũrĩa ũitĩrĩirie ithe wao, nĩ geetha mandungatagĩre ta athĩnjĩri Ngai. Naguo ũhoro ũcio wa gũitĩrĩrio maguta nĩguo ũkaamatuaga athĩnjĩri Ngai njiarwainĩ ciao ciothe tene na tene.” Naake Musa agĩgĩĩka maũndũ moothe o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Kwoguo mũthenya wa mbere wa mweri wa mbere wa mwaka wa keerĩ thuutha wa moima Misiri, Hema ya gũtũnganwo ĩkĩrũũgamio. Musa agĩkĩiga njikarĩro ciayo thĩ agĩciara wega, o nacio mbaaũ ciayo agĩcirũũgamia, o na mĩgamba ya yo akĩmĩtoonyia handũ haayo, o na itugĩ ciayo agĩcirũũgamia. Agĩcooka agĩtambũrũkia kĩandarũũa igũrũ wa Hema ĩyo, na akĩmĩhumbĩra na kĩandarũũa kĩa igũrũ, o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Agĩcooka akĩoya ihengere iria igĩrĩ, agĩciiga thĩinĩ wa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Nayo mĩtĩ ĩrĩa mĩraaya akĩmĩharũkia icũhĩinĩ cia Ithandũkũ rĩu, o nakĩo gĩkunĩko agĩkĩigĩrĩra Ithandũkũinĩ rĩu igũrũ. Agĩcooka agĩtoonyia Ithandũkũ rĩu thĩinĩ wa Hemainĩ ĩyo na agĩcuuria mbathiya ya kũhakania, kwoguo agĩthiĩkĩrĩria Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro, o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Nayo meetha akĩmĩiga Hemainĩ ĩyo mwana wa na rũgongo, nja ya mbathiya ĩyo ya kũhakania, agĩcooka akĩiga igũrũ wayo mĩgate ĩrĩa ĩrutĩirwo MWATHANI, o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Naguo mũtĩ wa gũcuuria mataawa akĩũiga, thĩinĩ wa Hema ĩyo mwena wa na kĩanda, kũng'ethanĩra na meetha ĩyo, namo mataawa akĩmagwatĩria hau mbere ya MWATHANI, o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Agĩcooka akĩiga kĩgongoona kĩrĩa gĩa thahabu thĩinĩ wa Hema ĩyo, agĩkĩiga mbere ya mbathiya ĩyo, na agĩcinĩra igũrũ rĩakĩo ũbaani ũrĩa ũnungaga wega, o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Ningĩ agĩcuuria mbathiya hau mũromoinĩ wa Hema ĩyo, na hau mbere ya mbathiya ĩyo akĩiga kĩgongoona kĩrĩa kĩa magongoona ma njino. Agĩcooka akĩrutĩra magongoona ma njino igũrũ wakĩo, o na ma irio cia mũgũnda, o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Nakĩo kĩraĩ kĩrĩa gĩa gwĩthambĩra agĩkĩiga gatagatĩ ka Hema ĩyo na kĩgongoona, na agĩkĩiyũria maaĩ. Naake Musa, Harũni, na aariũ aake mageethambagĩra mooko na magũrũ hau, rĩrĩa rĩothe megũtoonya Hemainĩ ĩyo kana kĩgongoonainĩ kĩu, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Ningĩ Musa akĩrũũgamia itugĩ cia rũirigo, akĩirigĩra Hema ĩyo o na kĩgongoona, na agĩcuuria mbathiya mũromoinĩ wa nja ya rũirigo rũu. Kwoguo agĩkĩrĩĩkia wĩra wothe. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ o ĩyo itu rĩkĩhumbĩra Hema ĩyo ya gũtũnganwo, naguo riiri wa MWATHANI ũkĩiyũra thĩinĩ wayo. Nĩ ũndũ wa ũguo Musa ndaigana kũhota gũtoonya Hemainĩ ĩyo. Na rĩĩrĩ, o rĩrĩa itu rĩu rĩehera igũrũ wa Hema ĩyo, hĩndĩ ĩyo andũ a Isiraeli maambũraga hema ciao magathiĩ magaciamba handũ hangĩ. No itu rĩu rĩaga kwehera, maikaraga o harĩa marĩ, o nginya mũthenya ũrĩa rĩkeehera. Thĩinĩ wa ng'endo ciao ciothe, nĩmoonaga itu rĩu rĩa MWATHANI igũrũ rĩa Hema ĩyo mũthenya, ningĩ ũtukũ makoona mwaki ũgĩakana igũrũ wayo. Naake MWATHANI arĩ Hemainĩ ya gũtũnganwo, agĩĩta Musa akĩmũhe mwatho marĩa andũ a Isiraeli maagĩrĩirwo nĩkũrũmagĩrĩra hĩndĩ ĩrĩa yothe mekũruta magongoona maao. “Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ o wothe wanyu ekũruta igongoona rĩa nyamũ-rĩ, indo icio arĩrutaga ũhiũinĩ wa ng'ombe, mbũri, kana ng'ondu ciake. Angĩkorwo mũndũ ekũruta ĩmwe ya ng'ombe ciake ta igongoona rĩa njino, no mũhaka arute ndeegwa ĩtarĩ na kaũũgũ o na kaniini. Mũndũ ũcio aagĩrĩirwo nĩarutĩre ndeegwa ĩyo mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo, nĩ geetha eetĩkĩrĩke nĩ MWATHANI. Naake aambe aigĩrĩre guoko gwake mũtwe wa nyamũ ĩyo, nayo ĩgĩĩtĩkĩrĩke ta igongoona rĩa gũtũma ahoroherio. Mũndũ ũcio acooke amĩthĩnjĩre o hau, nao athĩnjĩri Ngai a mbarĩ ya Harũni matware thakame yayo mbere ya MWATHANI, macooke maminjaminjĩrie kĩgongoona kĩrĩa kĩrĩ mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo thakame ya yo mĩena yothe. Naake mũndũ ũcio acooke amĩrute rũũa na amĩtinangie icunjĩ. Nao athĩnjĩri Ngai maare ngũ wega igũrũ wa kĩgongoona kĩu, macooke maakie mwaki. Macooke matandaiye icunjĩ icio cia nyamũ ĩyo wega igũrũ wa mwaki ũcio, hamwe na mũtwe na rwambũ. No rĩĩrĩ, nyama ciayo cia nda na mathaagiro, mũndũ ũcio ũraruta igongoona rĩu aambe acithambie, naake mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũratungata hĩndĩ ĩyo acooke acicine ciothe hamwe igũrũ wa kĩgongoona. Mũtararĩko wa igongoona rĩu rĩa gũcinwo nĩũkenagia MWATHANI. “Angĩkorwo mũndũ araruta ĩmwe ya ng'ondu kana mbũri ciake-rĩ, no nginya ĩkorwo ĩrĩ ya njamba na ĩtarĩ na kaũũgũ o na kaniini. Naake amĩthĩnjĩre mwena wa na rũgongo wa kĩgongoona, nao athĩnjĩri Ngai maminjaminjĩrie kĩgongoona thakame ya yo mĩena yothe. Mũndũ ũcio arĩĩkia gũtinangia nyamũ ĩyo icunjĩ, mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũratungata hĩndĩ ĩyo, acitandaiye wega ciothe, hamwe na mũtwe na rwambũ, igũrũ wa ngũ iria irĩ mwakiinĩ kĩgongoona igũrũ. No rĩĩrĩ, nyama ciayo cia nda na mathaagiro ciambe ithambio nĩ mwene igongoona rĩu, naake mũthĩnjĩri Ngai acooke acirute irĩ igongoona kũrĩ MWATHANI na ũndũ wa gũcicinĩra ciothe kĩgongoonainĩ kĩu igũrũ. Mũtararĩko wa igongoona rĩu rĩa gũcinwo nĩũkenagia MWATHANI. “ Angĩkorwo mũndũ araruta mĩthemba ya nyoni ta igongoona rĩa njino-rĩ, no mũhaka ĩkorwo nĩ ndutuura kana ndirahũgĩ. Naake mũthĩnjĩri Ngai amĩtware kĩgongoonainĩ, amĩthiore ngingo ĩtinĩke, acooke acinĩre mũtwe wayo kĩgongoonainĩ. Thakame ya yo nayo acooke amĩite mwenainĩ wa kĩgongoona. Ningĩ acooke arute kaigangio kaayo hamwe na taatha wako aciikie mwena wa irathĩro wa kĩgongoona harĩa mũhu ũitagwo. Acooke anyiite mathagu maayo meerĩ, atarũranie mwĩrĩ wayo atekũmĩteithũkania, amĩcinĩre kĩgongoonainĩ igũrũ yothe. Mũtararĩko wa igongoona rĩu rĩa gũcinwo nĩũkenagia MWATHANI. “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũndũ o wothe ekũrutĩra MWATHANI igongoona rĩa kĩndũ ta ngano, no mũhaka aambe agĩthĩe gĩtuĩke mũtu. Acooke aũitĩrĩrie maguta ma mĩtamaiyũ, na awĩkĩre ũbaani, aũtwarĩre athĩnjĩri Ngai a mbarĩ ya Harũni. Naake mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũratungata hĩndĩ ĩyo arũme rũhĩ rũgima rwa mũtu ũcio ũitĩrĩirio maguta, na ũbaani wothe, aũcinĩre kĩgongoonainĩ ũrĩ kĩndũ gĩa kuonania atĩ mũtu ũcio wothe nĩwarutĩrwo MWATHANI. Mũtararĩko wa igongoona rĩu rĩa mũtu nĩũkenagia MWATHANI. Kĩrĩa gĩgũtigara kĩa igongoona rĩu rĩa mũtu gĩtuĩke gĩa athĩnjĩri Ngai; kĩndũ kĩu nĩ gĩtheru mũno, tondũ kĩrutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo. “Angĩkorwo igongoona rĩrĩa rĩrarutwo nĩ rĩa mĩgate ĩrĩa ĩthondekeirwo obeniinĩ-rĩ, no nginya ĩkorwo ĩteekĩrĩĩtwo ndaawa ya kũimbia. Yahota gũkorwo ĩrĩ mĩgate mĩtungu ĩthondekeetwo na mũtu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, kana mĩthuguiti ĩhakĩĩtwo maguta ma mĩtamaiyũ. “Angĩkorwo igongoona rĩrĩa rĩrarutwo nĩ rĩa thigonji-rĩ, no mũhaka ikorwo ithondekeetwo na mũtu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, ũteekĩrĩĩtwo ndaawa ya kũimbia. Rĩrĩa ũraciruta ta igongoona, ũkaamba gũcienyũranga, na ũgaciitĩrĩria maguta. “Angĩkorwo igongoona rĩrĩa rĩrarutwo nĩ rĩa mĩgate ĩrugĩĩtwo na rũgĩo-rĩ, yagĩrĩire gũkorwo ĩthondekeetwo na mũtu ũkimanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ. Nayo mĩgate ĩyo ĩrugĩĩtwo ũguo ĩtwarwo ĩrĩ igongoona kũrĩ MWATHANI, ĩnengerwo mũthĩnjĩri Ngai, naake amĩtware kĩgongoonainĩ. Acooke ooe mĩgate ĩmwe ya igongoona rĩu amĩcinĩre kĩgongoonainĩ igũrũ ĩrĩ ta kĩndũ gĩa kuonania atĩ mĩgate ĩyo yothe nĩ MWATHANI ĩrutĩirwo. Mũtararĩko wa igongoona rĩu rĩa mũtu nĩũkenagia MWATHANI. Mĩgate ya igongoona ĩrĩa ĩgũtigara ĩtuĩke ya athĩnjĩri Ngai; mĩgate ĩyo nĩ mĩtheru mũno, nĩ ũndũ yumĩĩte igongoonainĩ rĩrutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo. “Gũtirĩ igongoona o na rĩrĩkũ rĩa mũtu mũrĩrutagĩra MWATHANI mwĩkĩrĩĩte ndaawa ya kũimbia mĩgate; nĩ ũndũ gũtirĩ hĩndĩ o na ĩmwe mũrĩhũthagĩra ndaawa ya kũimbia mĩgate, kana ũũkĩ magongoonainĩ marĩa mũrĩrutagĩra MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo. Nĩmwagĩrĩirwo nĩkũrutagĩra MWATHANI magongoona ma maciaro ma mbere ma irio iria mũgethaga mwaka o mwaka. No rĩĩrĩ, magongoona macio matikaanacinĩrwo kĩgongoonainĩ marĩ mũtararĩko. Ĩkagĩraai cumbĩ magongoonainĩ maanyu ma mũtu, tondũ cumbĩ ũrũũgamagĩrĩra kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa Ngai arĩĩkanĩrĩĩte na inyuĩ. (No nginya mwĩkagĩre cumbĩ magongoonainĩ maanyu moothe.) “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũkũrutĩra MWATHANI magongoona ma maciaro ma mbere ma irio ta ngano iria mũgetheete-rĩ, rutagaai irio icio ihĩĩhĩĩtio, kana irĩ mũtu. Mũgacooka mũgaitĩrĩria igongoona rĩu maguta, na mũkarĩĩkĩra ũbaani. Naake mũthĩnjĩri Ngai agacina gĩcunjĩ kĩmwe kĩa irio icio thĩe o na maguta mamwe, o na agacina ũbaani wothe, irĩ ũndũ wa kuonania atĩ nĩ MWATHANI ũrarutĩrwo na ũndũ wa gũcinwo. “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũndũ o wothe ekũruta igongoona rĩa thaayũ-rĩ, angĩkorwo nĩ ng'ombe, aagĩrĩirwo nĩkũruta ng'ombe ya njamba kana ya nga ĩtarĩ na kaũũgũ o na kaniini. Mũndũ ũcio aambe aigĩrĩre guoko gwake mũtwe wa nyamũ ĩyo, acooke amĩthĩnjĩre mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Nao athĩnjĩri Ngai a mbarĩ ya Harũni maminjaminjĩrie kĩgongoona thakame ya yo mĩena yothe, macooke marute nyama imwe cia nyamũ ĩyo ĩrĩ igongoona rĩa gũcinĩrwo MWATHANI. Nyama icio nĩ: rwambũ rwa nyama cia nda, higo cierĩ na rwambũ rwacio, na habaya. Nao athĩnjĩri Ngai macinĩre nyama icio ciothe kĩgongoonainĩ igũrũ hamwe na igongoona rĩa njino. Mũtararĩko wa igongoona rĩu rĩa gũcinwo nĩũkenagia MWATHANI. “Angĩkorwo ng'ondu kana mbũri nĩ yo ĩkũrutwo ĩrĩ igongoona rĩa thaayũ-rĩ, no ĩkorwo ĩrĩ ya njamba kana ya nga, no ndĩgaakorwo ĩrĩ na kaũũgũ o na atĩa. Angĩkorwo mũndũ nĩ ng'ondu araruta, aagĩrĩirwo nĩambe aigĩrĩre guoko gwake mũtwe wayo, acooke amĩthĩnjĩre o hau mbere ya Hema ya gũtũnganwo. Nao athĩnjĩri Ngai maminjaminjĩrie kĩgongoona thakame ya yo mĩena yothe, macooke marutĩre MWATHANI nyama imwe cia ng'ondu ĩyo irĩ igongoona rĩa gũcinwo na mwaki. Nyama icio nĩ: maguta, kĩmengemenge kĩayo gĩtinĩirio rũcuthĩinĩ, rwambũ rwa nyama cia nda, higo cierĩ na rwambũ rwacio, na habaya. Naake mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũratungata hĩndĩ ĩyo acinĩre nyama icio ciothe kĩgongoonainĩ igũrũ irĩ igongoona rĩrutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo. “Angĩkorwo mũndũ ũcio araruta mbũri-rĩ, aagĩrĩirwo nĩambe aigĩrĩre guoko gwake mũtwe wayo, acooke amĩthĩnjĩre o hau mbere ya Hema ya gũtũnganwo. Nao athĩnjĩri Ngai maminjaminjĩrie kĩgongoona thakame ya yo mĩena yothe, macooke marutĩre MWATHANI nyama imwe cia mbũri ĩyo irĩ igongoona rĩa ũiguano. Nyama icio nĩ: rwambũ rwa nyama cia nda, higo cierĩ na rwambũ rwacio, na habaya. Naake mũthĩnjĩri Ngai acine nyama icio ciothe kĩgongoonainĩ irĩ igongoona rĩa njino rĩrĩa mũtararĩko warĩo ũkenagia MWATHANI. Maguta moothe nĩ ma MWATHANI. Gũtirĩ o na ũmwe wĩtĩkĩrĩĩtio kũrĩa maguta kana thakame, ũcio nĩ watho wa kũrũmagĩrĩrwo nĩ Aisiraeli oothe hingo ciothe o harĩa hoothe mangĩkorwo magĩtũũra.” Ningĩ MWATHANI agĩatha Musa eere andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Mũndũ angĩĩhia na oine rĩathani o rĩothe rĩa maathani ma MWATHANI atekwenda-rĩ, aagĩrĩirwo nĩkũrũmĩrĩra mawatho maya: “Angĩkorwo nĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene wĩhĩĩtie, na tondũ ũcio agagĩtũma andũ moonwo nĩ eehia, aagĩrĩirwo nĩkũrutĩra MWATHANI ndeegwa ĩtarĩ ngũrũ, na ĩtarĩ na kaũũgũ, ĩtuĩke igongoona rĩa meehia macio maake. Naake akĩreehe ndeegwa ĩyo mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo, aigĩrĩre guoko gwake mũtwe wayo, acooke amĩthĩnjĩre o hau mbere ya MWATHANI. Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene ooe thakame ĩmwe ya ndeegwa ĩyo, amĩtware thĩinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Acooke atobokie kĩara gĩake thakameinĩ ĩyo, amĩminjaminje maita mũgwanja mbere ya mbathiya ĩrĩa nyamũre. Arĩĩkia gwĩka ũguo, ahake thakame ĩmwe koona cia kĩgongoona kĩa ũbaani kĩrĩa kĩrĩ Hemainĩ ya gũtũnganwo. Acooke aite thakame ĩyo ĩngĩ yothe gĩtinainĩ gĩa kĩgongoona kĩrĩa kĩrutagĩrwo magongoona ma njino kĩrĩa kĩrĩ mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Nayo ndeegwa ĩyo ya igongoona rĩa meehia amĩrute maguta moothe, hamwe na rwambũ rwa nyama cia nda, higo cierĩ na rwambũ rwacio, na habaya. Naake mũthĩnjĩri Ngai ooe maguta macio amacinĩre kĩgongoonainĩ kĩrĩa kĩrutagĩrwo magongoona ma njino, o ta ũrĩa amenyereete gwĩka na maguta ma nyamũ ĩrĩa ĩrutagwo igongoonainĩ rĩa thaayũ. No rĩĩrĩ, rũũa rwa ndeegwa ĩyo, nyama ciayo ciothe, mũtwe, mathaagiro, mara o ũndũ ũmwe na taatha, acioe acitware ciothe nja ya kambĩ handũ hatarĩ na thaahu harĩa haitagwo mũhu, acicinĩre ho na mwaki wa ngũ. “Angĩkorwo nĩ mũingĩ wothe wa Isiraeli wĩhĩĩtie ũtekwenda, ũgakĩgĩa na wĩhia nĩ ũndũ wa kuuna rĩathani rĩmwe rĩa maathani ma MWATHANI-rĩ, wĩhia ũcio wamenyeka, mũingĩ ũcio ũrute ndeegwa ĩtarĩ ngũrũ ĩtuĩke igongoona rĩa meehia, ũmĩtware Hemainĩ ya gũtũnganwo. Nao atongoria a mũingĩ ũcio maambe maigĩrĩre mooko maao mũtwe wa ndeegwa ĩyo, ĩcooke ĩthĩnjĩrwo o hau. Naake Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene ooe thakame ĩmwe ya ndeegwa ĩyo, amĩtware Hemainĩ ya gũtũnganwo, acooke atobokie kĩara gĩake thakameinĩ ĩyo, amĩminjaminje maita mũgwanja mbere ya mbathiya ya kũhakania. Acooke ahake thakame ĩmwe koona cia kĩgongoona gĩa gũcinĩra ũbaani kĩrĩa kĩrĩ Hemainĩ ya gũtũnganwo, nayo thakame ĩyo ĩngĩ yothe amĩite gĩtinainĩ gĩa kĩgongoona kĩrĩa kĩrutagĩrwo magongoona ma njino, kĩrĩa kĩrĩ mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Ningĩ ooe maguta moothe ma ndeegwa ĩyo amacinĩre kĩgongoonainĩ kĩu. Ageeka ndeegwa ĩyo o ta ũrĩa eekaga ndeegwa ya igongoona rĩa meehia; na njĩra ĩyo akĩrutĩre mũingĩ ũcio igongoona rĩa horohio, naguo ũkĩoherwo. Nayo ndeegwa ĩyo amĩoe, amĩtware nja ya kambĩ, amĩcine, o ta ũrĩa acinire ndeegwa ĩrĩa arutĩire meehia maake kĩũmbe. Rĩu nĩrĩo igongoona rĩa meehia ma mũingĩ. “Angĩkorwo mũtongoria nĩwe wĩhĩĩtie atekwenda, agakĩgĩa na wĩhia nĩ ũndũ wa kuuna rĩathani rĩmwe rĩa maathani ma MWATHANI-rĩ, angĩmenyithio wĩhia ũcio eehĩĩtie, aagĩrĩirwo nĩkũruta igongoona rĩa thenge ĩtarĩ na kaũũgũ. Naake aigĩrĩre guoko gwake mũtwe wayo, acooke amĩthĩnjĩre mwena wa na rũgongo wa kĩgongoona, harĩa nyamũ cia magongoona ma gũcinwo ithĩnjagĩrwo. Rĩu nĩrĩo igongoona rĩa meehia. Naake mũthĩnjĩri Ngai atobokie kĩara gĩake thakameinĩ ya nyamũ ĩyo, amĩhake koona cia kĩgongoona, acooke aite thakame ĩyo ĩngĩ yothe gĩtinainĩ gĩa kĩgongoona kĩu. Arĩĩkia gwĩka ũguo, acinĩre maguta moothe ma thenge ĩyo kĩgongoonainĩ, o ta ũrĩa acinire maguta ma nyamũ iria ciũragirwo cia magongoona ma thaayũ. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai akĩhoroherie mũtongoria ũcio, naake akĩoherwo. “Mũndũ ũmwe wa andũ aanyu angĩĩhia atekwenda, naake akĩgĩe na wĩhia nĩ ũndũ wa kuuna rĩathani rĩmwe rĩa maathani ma MWATHANI-rĩ, amenyithio wĩhia ũcio eehĩĩtie, arĩrutaga igongoona rĩa mũgoma ũtarĩ na kaũũgũ. Naake aigĩrĩre guoko gwake mũtwe waguo, acooke aũragĩre mwena wa na rũgongo wa kĩgongoona, harĩa nyamũ cia magongoona ma gũcinwo ithĩnjagĩrwo. Naake mũthĩnjĩri Ngai atobokie kĩara thakameinĩ ya nyamũ ĩyo, amĩhake koona cia kĩgongoona, acooke aite thakame ĩyo ĩngĩ yothe gĩtinainĩ gĩa kĩgongoona kĩu. Arĩĩkia gwĩka ũguo, arute mũgoma ũcio maguta moothe o ta ũrĩa maguta marutagwo nyamũinĩ iria ithĩnjagwo cia magongoona ma thaayũ, amacinĩre kĩgongoonainĩ nĩguo mũtararĩko wamo ũkenie MWATHANI. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai akĩhoroherie mũndũ ũcio, naake akĩoherwo. “Angĩkorwo mũndũ ũcio ekũruta ng'ondu ĩtuĩke igongoona rĩa meehia maake-rĩ, no mũhaka ĩkorwo ĩrĩ ya nga ĩtarĩ na kaũũgũ. Naake aigĩrĩre guoko gwake mũtwe wayo, acooke amĩthĩnjĩre mwena wa na rũgongo wa kĩgongoona, harĩa nyamũ cia magongoona ma njino ithĩnjagĩrwo. Naake mũthĩnjĩri Ngai atobokie kĩara gĩake thakameinĩ ya nyamũ ĩyo, amĩhake koona cia kĩgongoona, acooke aite thakame ĩyo ĩngĩ yothe gĩtinainĩ gĩa kĩgongoona kĩu. Arĩĩkia gwĩka ũguo, arute ng'ondu ĩyo maguta moothe o ta ũrĩa marutagwo ng'onduinĩ ĩrĩa ĩthĩnjagwo ya igongoona rĩa thaayũ, amacinĩre kĩgongoonainĩ, hamwe na magongoona marĩa marutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai akĩhoroherie meehia ma mũndũ ũcio, naake akĩoherwo. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ o wothe angĩĩtwo akaheane ũira igootiinĩ, naake aage kuumbũra ũhoro wa ũndũ ũrĩa ooneete kana akaigua-rĩ, nĩagaacookererwo nĩ ũũru ũcio eekĩĩte. “Mũndũ o wothe angĩhuutia kĩndũ o gĩothe kĩ mũgiro atekwenda, kwa mũhaano, kĩimba kĩa nyamũ ĩrĩ mũgiro, kana kĩa mahiũ kana kĩa nyamũ iria irĩ mũgiro iria ithiaga irĩ gĩtutu, aamenya o ũguo ũndũ ũcio eekĩĩte, arĩkoragwo na thaahu na nĩahĩtĩĩtie. “Mũndũ o wothe angĩhuutia kĩndũ o gĩothe kĩ mũgiro kiumanĩĩte na mũndũ atekwenda, aamenya o ũguo ũndũ ũcio eekĩĩte, arĩkoragwo ahĩtĩĩtie. “Mũndũ o wothe angĩĩhĩta nĩ ũndũ o wothe ataambĩĩte gwĩciiria nĩ atĩa areeka, aamenya o ũguo ũndũ ũcio eekĩĩte, arĩkoragwo ahĩtĩĩtie. “Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ angĩkorwo ahĩtĩĩtie ũndũinĩ o na ũmwe wa maũndũ macio, aagĩrĩirwo nĩkuumbũra wĩhia ũrĩa eekĩĩte, acooke atwarĩre MWATHANI igongoona rĩa mwatĩ kana mũgoma nĩ ũndũ wa wĩhia ũcio eekĩĩte, naake mũthĩnjĩri Ngai amũhoroherie. “Angĩkorwo mũndũ ndangĩona mwatĩ kana mũgoma wa kũruta-rĩ, nĩareehere MWATHANI ndutuura igĩrĩ, kana ndirahũgĩ igĩrĩ ituĩke igongoona rĩa meehia macio eekĩĩte; ĩmwe ĩkorwo ĩrĩ ya igongoona rĩa meehia, nayo ĩrĩa ĩngĩ ĩkorwo ĩrĩ ya igongoona rĩa njino. Agĩcitwarĩre mũthĩnjĩri Ngai, naake aambe arute ĩrĩa ĩrĩ ya igongoona rĩa meehia. Amĩthiore ngingo, no ndagaatigithũkanie mũtwe na mwĩrĩ wayo, acooke aminjaminje thakame ĩmwe ya yo mwenainĩ wa kĩgongoona. Nayo thakame ĩyo ĩngĩ amĩite gĩtinainĩ gĩa kĩgongoona. Rĩu nĩrĩo igongoona rĩa meehia. Arĩĩkia gwĩka ũguo, arute ĩyo ĩngĩ ĩrĩ igongoona rĩa njino, kũringana na mawatho ma magongoona ma mũthemba ũcio. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai akĩhoroherie meehia ma mũndũ ũcio, naake akĩoherwo. “Angĩkorwo mũndũ ndangĩona ndutuura igĩrĩ, kana ndirahũgĩ igĩrĩ cia kũruta-rĩ, nĩatware kiro ĩmwe ya mũtu ũtuĩke igongoona rĩa meehia macio eekĩĩte. Naake ndakaawĩkĩre maguta ma mĩtamaiyũ, o na kana ũbaani o na mũnyiinyi, nĩ ũndũ rĩu nĩ igongoona rĩa meehia, ti igongoona rĩa mũtu. Naake akĩũtwarĩre mũthĩnjĩri Ngai, naake arũme rũhĩ rũgima rwaguo rũtuĩke ũndũ wa kuonania atĩ wothe ũrutĩirwo MWATHANI, aũcinĩre kĩgongoonainĩ o ta ũrĩa igongoona rĩa mũtu rĩcinagwo. Rĩu nĩrĩo igongoona rĩa meehia. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai akĩhoroherie meehia ma mũndũ ũcio, naake akĩoherwo. Naguo mũtu ũrĩa ũgũtigara ũtuĩke wa mũthĩnjĩri Ngai, o ta ũrĩa kũhaanaga igongoonainĩ rĩa mũtu.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Mũndũ o wothe angĩĩhia atekwenda na ũndũ wa kwaga kũruta indo iria niĩ MWATHANI nyamũrĩirwo, aagĩrĩirwo nĩkũndeehere ndũrũme kana thenge ĩtarĩ na kaũũgũ ĩtuĩke igongoona rĩa kũrĩhĩra ihĩtia rĩu rĩake. Thogora wayo ũũtue kũringana na gĩthimi kĩrĩa kĩiguanĩirwo. Ningĩ no mũhaka arute indo iria aagĩĩte kũruta, na oongerere gĩcunjĩ kĩa mĩrongo ĩĩrĩ harĩ igana gĩacio, acinengere mũthĩnjĩri Ngai. Naake mũthĩnjĩri Ngai arute nyamũ ĩyo ĩrĩ igongoona rĩa horohio ya meehia ma mũndũ ũcio, naake mũndũ ũcio akĩoherwo. “Mũndũ o wothe angĩĩhia atekwenda na ũndũ wa kuuna rĩathani o rĩothe rĩa maathani ma MWATHANI-rĩ, mũndũ ũcio nĩehĩĩtie, na no nginya arute thĩnjo. Aagĩrĩirwo nĩgũtwarĩra mũthĩnjĩri Ngai ndũrũme kana thenge ĩtarĩ na kaũũgũ ĩtuĩke igongoona rĩa kũrĩhĩra meehia. Naguo thogora wayo ũũtue ũthimĩĩtwo na gĩthimi kĩrĩa kĩiguanĩirwo. Naake mũthĩnjĩri Ngai akĩhoroherie rĩĩhia rĩa mũndũ ũcio, rĩrĩa eekĩĩte atekwenda, naake akĩoherwo. Rĩu nĩrĩo igongoona rĩa kũrĩhĩra meehia marĩa mũndũ ũcio eehĩirie MWATHANI.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “No mũhaka kũrutagwo igongoona mũndũ o wothe angĩhĩtĩria MWATHANI na ũndũ wa kũrega gũcookeria Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ kĩndũ kĩrĩa amũigĩire, kana wa kũmũiya kĩndũ gĩake, kana wa kũmũhinyĩrĩria, o na kana wa kũmũheenia akĩhĩtaga atĩ ndooneete kĩndũ gĩake kĩrĩa kĩũrĩĩte o rĩrĩa akĩoneete. Acooke atwarĩre mũthĩnjĩri Ngai ndũrũme kana thenge ĩtarĩ na kaũũgũ, ĩtuĩke igongoona rĩa kũrĩhĩra rĩĩhia rĩrĩa ahĩtĩirie MWATHANI. Naguo thogora wayo ũũtue ũthimĩĩtwo na gĩthimi kĩrĩa kĩiguanĩirwo. Naake mũthĩnjĩri Ngai akĩhoroherie rĩĩhia rĩa mũndũ ũcio, naake akĩoherwo.” Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Atha Harũni na aariũ aake ũmeere atĩrĩ: Ũyũ nĩguo watho wĩgiĩ igongoona rĩa njino. Rĩrĩraaraga rĩkĩhĩa kĩgongoonainĩ igũrũ o nginya rũũciinĩ, naguo mwaki wa kĩgongoona ũkaraara ũgĩakana. Naake mũthĩnjĩri Ngai, ehumbĩĩte nguo yake ya gataani na thuruarĩ yake ya gataani, akooya mũhu wa nyamũ ĩyo ĩraire ĩkĩhĩa kĩgongoonainĩ igũrũ, akaũiga mwenainĩ wa kĩgongoona. “Agacooka akaruta nguo icio ciake cia magongoona, akooya mũhu ũcio akaũtwara nja ya kambĩ akaũita handũ hatheru. Mwaki ũrĩa ũrĩ kĩgongoonainĩ igũrũ ndũrĩ hĩndĩ o na ĩmwe ũkaarekwo ũhore. Mũthĩnjĩri Ngai aagĩrĩirwo nĩkũwĩkagĩra ngũ rũũciinĩ o rũũciinĩ, agatandaiya wega nyama cia igongoona rĩu rĩa njino igũrũ wa ngũ icio, na agacinĩra maguta ma igongoona rĩa thaayũ o ho. Mwaki ũcio ũgũtũũra wakanaga kĩgongoonainĩ igũrũ na ndũkaanarekwo ũhore o na rĩ. “Naguo watho wa igongoona rĩa mũtu nĩ ũyũ: athĩnjĩri Ngai a mbarĩ ya Harũni nĩ o marĩrutagĩra MWATHANI igongoona rĩa mũtu o hau mbere ya kĩgongoona. Ũmwe wao arĩrũmaga rũhĩ rũmwe rwa mũtu ũcio mũhinyu mũno mũtukanie na maguta, o na ũbaani ũrĩa ũrĩ igũrũ wa mũtu ũcio, akaũcinĩra kĩgongoonainĩ kĩu igũrũ irĩ ta kĩndũ gĩa kuonania atĩ ciothe irutĩirwo MWATHANI. Mũtararĩko wa igongoona rĩu nĩũkenagia MWATHANI. Mũndũ mũrũme o wothe thĩinĩ wa njiarwa cia Harũni, no akĩrĩe kĩrĩ gĩcunjĩ kĩao kĩrĩa maagĩrĩirwo nĩkũheagwo mahinda moothe kĩumĩĩte igongoonainĩ rĩrĩa rĩrutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo. Mũndũ ũngĩ o wothe ũrĩa ũkaahuutia igongoona rĩu nĩagaatuĩka mũtheru.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Mũthenya ũrĩa mũndũ mũrũme wa mbarĩ ya Harũni agaitĩrĩrio maguta aamũrwo atuĩke mũthĩnjĩri Ngai-rĩ, nĩakarutĩra MWATHANI igongoona rĩa kiro ĩmwe ya mũtu (o ta mũigana wa igongoona rĩa mũtu rĩrĩa rĩrutagwo mũthenya o mũthenya), nuthu ĩmwe yaguo arute rũũciinĩ, nayo ĩyo ĩngĩ arute hwaĩinĩ. Naguo mũtu ũcio ũtukanio na maguta, ũkarangwo na rũgĩo, ũcooke wenyũrangwo, ũrutwo ũrĩ igongoona rĩa mũtu rĩ na mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI. Igongoona rĩu rĩgũtũũra rĩrutagwo nĩ mũndũ mũrũme o wothe wa njiarwa cia Harũni ũrĩa ũratungata ta Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Rĩrĩcinagwo rĩothe rĩrĩ igongoona rĩrutĩirwo MWATHANI. Hatirĩ gĩcunjĩ o na kĩmwe kĩa igongoona rĩa mũtu rĩrĩa mũthĩnjĩri Ngai arutĩĩte kĩrĩrĩagwo; rĩothe nĩgũcinwo rĩrĩcinagwo.” MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria Harũni na aariũ aake ũmeere atĩrĩ, ‘Ũyũ nĩguo watho ũkoniĩ igongoona rĩa meehia’: nyamũ ya igongoona rĩa meehia ĩrĩthĩnjagĩrwo mwena wa na rũgongo wa kĩgongoona, harĩa nyamũ cia magongoona ma njino ithĩnjagĩrwo. Igongoona rĩu nĩ rĩtheru mũno. Mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũrĩrutaga igongoona rĩu rĩa meehia nĩ we ũrĩrĩrĩagĩra handũ hatheru, o hau nja ya Hema ya gũtũnganwo. Kĩrĩa gĩothe gĩkaahuutia nyama cia nyamũ ĩyo nĩgĩgaatuĩka gĩtheru. Nguo o yothe ĩngĩkaaminjũkĩrwo nĩ thakame ya nyamũ ĩyo, no nginya ĩgaathambĩrio handũ hatheru. Nyũngũ o yothe ĩrĩa ĩkaahũthĩrwo kũruga nyama icio no nginya ĩkooragwo; angĩkorwo irugĩĩtwo na thaburia-rĩ, no nginya ĩkumuthwo ĩcooke ĩkamũrwo na maaĩ wega. Mũndũ mũrũme o wothe wa mbarĩ ya athĩnjĩri Ngai, no arĩe nyama icio; igongoona rĩu nĩ rĩtheru mũno. No rĩĩrĩ, thakame ĩigana o na atĩa ya igongoona rĩu rĩa meehia ingĩgaatwarwo Hemainĩ ya gũtũnganwo nĩguo ĩtuĩke yakũhorohia meehia, nyamũ ĩyo ndĩkaanarĩĩo; no nginya ĩgaacinwo yothe na mwaki.” “Atĩrĩĩrĩ, maya nĩ mo mawatho ma magongoona ma kũrĩhĩra meehia; magongoona macio nĩ matheru mũno. Nyamũ ya igongoona rĩa kũrĩhĩra meehia irĩthĩnjagĩrwo mwena wa na rũgongo wa kĩgongoona, harĩa nyamũ cia magongoona ma gũcinwo ithĩnjagĩrwo, nayo thakame yayo ĩkaminjaminjĩrio kĩgongoona kĩu mĩena yothe. Namo maguta maayo moothe nĩ mo: kĩmengemenge, rwambũ, higo cierĩ na habaya marĩrutagwo marĩ igongoona. Mũthĩnjĩri Ngai arĩmacinagĩra kĩgongoonainĩ igũrũ marĩ igongoona rĩa njino rĩrutĩirwo MWATHANI. Rĩu nĩrĩo igongoona rĩa kũrĩhĩra meehia. Mũndũ mũrũme o wothe wa mbarĩ ya athĩnjĩri Ngai no arĩe nyama cia igongoona rĩu, no rĩĩrĩ, no nginya irĩĩrwo handũ hatheru nĩ gũkorwo igongoona rĩu nĩ rĩtheru mũno. “Watho wa igongoona rĩa meehia na wa igongoona rĩa kũrĩhĩra meehia no ũmwe: mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũrĩrutaga magongoona macio meerĩ nĩ we ũrĩrigagia na nyama ciamo. Na rĩĩrĩ, rũũa rwa nyamũ ĩrĩa ĩrarutwo ĩrĩ igongoona rĩa njino rũrĩkoragwo rũrĩ rwa mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũraruta igongoona rĩu. Narĩo igongoona rĩa mũtu o rĩothe rĩrĩa rĩrugĩirwo obeniinĩ, kana rĩgakarangĩrwo rũgĩoinĩ, kana thaburiainĩ rĩrĩrigagia na mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũrarĩrutĩra Ngai. No rĩĩrĩ, magongoona moothe ma mũtu, matukanĩĩtio na maguta kana matarĩ na maguta, marĩkoragwo marĩ ma athĩnjĩri Ngai a mbarĩ ya Harũni, na no mũhaka mũndũ o mũndũ wao aheagwo rũĩga rũiganaine na rwa ũrĩa ũngĩ. “Namo maya nĩmo mawatho ma magongoona ma thaayũ marĩa mũndũ angĩrutĩra MWATHANI: Angĩkorwo mũndũ araruta igongoona rĩĩrĩ akĩenda gũcookeria Ngai ngaatho-rĩ, aagĩrĩirwo nĩkũrutanĩria nyamũ ĩria ĩkũrutwo igongoona na mĩgate ĩthondekeetwo na mũtu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia, kana mĩgate mĩtungu ĩtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, kana mĩthuguiti ĩhakĩĩtwo maguta ma mĩtamaiyũ, o na kana keeki ithondekeetwo na mũtu mũhinyu mũno ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ. O na ningĩ nĩagĩrĩirwo nĩkũrutanĩria igongoona rĩu rĩa gũcookia ngaatho na mĩgate ĩrugĩĩtwo ĩĩkĩrĩĩtwo ndaawa ya kũimbia. Naake akĩrute o mũgate kuuma harĩ mĩthemba ĩyo yothe ya mĩgate ũtuĩke kĩheeo kĩa mwanya ĩrutĩirwo MWATHANI. Nayo mĩgate ĩyo ĩtuĩke ya mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũkũminjaminjĩria kĩgongoona thakame ya nyamũ ĩyo. Nacio nyama cia igongoona rĩu irĩĩo ciothe mũthenya o ro ũcio nyamũ ĩyo ĩkũrutwo; nyama o na ĩmwe yayo ndĩkaanarekwo ĩraare nginya rũũciinĩ. “No rĩĩrĩ, angĩkorwo mũndũ araruta igongoona rĩa thaayũ nĩguo ahingie mwĩhĩtwa ũrĩa ehĩtĩĩte, kana igongoona rĩa kwĩyendera we mwene-rĩ, to nginya kĩndũ kĩu kĩrĩĩo gĩothe mũthenya o ro ũcio arakĩruta. Kĩrĩa gĩothe kĩngĩtigara no kĩrĩĩo mũthenya ũcio ũngĩ. Nyama o yothe ya igongoona rĩu ĩrĩa ĩngĩkinyia mũthenya wa gatatũ itarĩ ndĩe no mũhaka ĩcinwo na mwaki. Nyama o yothe ya igongoona rĩu ĩngĩkaarĩĩo mũthenya wa gatatũ-rĩ, Ngai nĩakaarĩrega. Mũndũ ũrĩa ũrutĩĩte igongoona rĩu akoonwo ta hatarĩ ũndũ eekĩĩte, igongoona rĩake rĩgĩtuĩke ũndũ ũrĩ thaahu. Ũrĩa naake ũkaarĩa nyama ciarĩo nĩagaacookererwo nĩ wĩhia wake mwene. Nyama cia igongoona rĩu ingĩkaahuutania na kĩndũ o na kĩ kĩrĩ mũgiro ndĩkaanarĩĩo ĩgaacinwo na mwaki. “Mũndũ o wothe ũtarĩ na thaahu no arĩe nyama icio, no rĩĩrĩ, mũndũ o na ũrĩkũ wĩ na thaahu angĩcirĩa, aagĩrĩirwo nĩkũingatwo kuuma harĩ andũ a Ngai. Ningĩ-rĩ, mũndũ o wothe angĩrĩa nyama cia igongoona rĩu arĩĩkĩĩtie kũhuutia kĩndũ o na kĩ kĩrĩ mũgiro, o na kĩngĩkorwo kiumĩĩte harĩ mũndũ, kana harĩ nyamũ, aagĩrĩirwo nĩkũingatwo kuuma harĩ andũ a Ngai.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ, Mũtikaarĩage maguta ma ndeegwa, kana ma ng'ondu, o na kana ma mbũri. Maguta ma nyamũ iria ikuĩte gĩkuũ kĩa ndũire, kana ikooragwo nĩ nyamũ cia gĩthaka, no mahũthagĩrwo na njĩra ĩngĩ o yothe, no matikaarĩagwo. Mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩrĩa maguta ma nyamũ ĩrĩa ĩrutĩirwo MWATHANI ĩrĩ igongoona rĩa njino, aagĩrĩirwo nĩkũingatwo kuuma harĩ andũ a Ngai. Ningĩ, o kũrĩa guothe mũngĩkorwo mũrĩ, mũtiagĩrĩirwo nĩkũrĩaga thakame ya nyoni kana nyamũ. Mũndũ o wothe ũrĩa ũkoina watho ũyũ nĩakaingatwo kuuma harĩ andũ a Ngai.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Mũndũ o wothe ũrĩa ũraruta igongoona rĩa thaayũ nĩagĩrĩirwo nĩkũrutĩra MWATHANI indo imwe ciarĩo ituĩke kĩheeo kĩa mwanya. Mũndũ ũcio arĩoyaga indo iria ekũrutĩra MWATHANI irĩ igongoona rĩa njino, agacitwara na mooko maake. Indo icio nĩ maguta hamwe na gĩthũri, nĩguo gĩthũri kĩu gĩtuĩke kĩheeo kĩa mwanya kĩrutĩirwo MWATHANI. Naake mũthĩnjĩri Ngai agacinĩra maguta macio kĩgongoonainĩ, no gĩthũri gĩgatuĩka kĩa athĩnjĩri Ngai. Nakuo kũgũrũ gwa thuutha kwa mwena wa ũrĩo kwa nyamũ ĩyo gũkaheeo mũthĩnjĩri Ngai kũrĩ kĩheeo gĩake kĩa mwanya kiumĩĩte igongoonainĩ rĩu rĩa thaayũ. Mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũhorohanĩirie na thakame na maguta ma igongoona rĩu rĩa thaayũ nĩ we ũrĩrigagia na kũgũrũ kũu gwa thuutha. Gĩthũri kĩu na kũgũrũ kũu gwa thuutha kwa ũrĩo nĩ iheeo cia mwanya mũno iria MWATHANI oeete kuuma kũrĩ andũ a Isiraeli agacihe athĩnjĩri Ngai. Icio nĩcio indo iria andũ a Isiraeli maagĩrĩirwo nĩkũheyaga athĩnjĩri Ngai hingo ciothe. Rĩu nĩrĩo igai rĩa Harũni na aariũ aake kuuma igongoonainĩ rĩa gũcinwo rĩrĩa rĩrutĩirwo MWATHANI rĩrĩa maaheirwo mũthenya ũrĩa maamũrirwo magĩtuĩka athĩnjĩri Ngai. Mũthenya ũcio maitĩrĩirio maguta makĩamũrwo-rĩ, nĩguo MWATHANI aathire andũ a Isiraeli mamaheage igai rĩu. Rĩu nĩrĩo igai rĩao rĩrĩa andũ a Isiraeli maagĩrĩirwo nĩkũmaheaga hingo ciothe. “Macio nĩ mo mawatho ma magongoona ma njino, ma mũtu, ma meehia, ma kũrĩhĩra meehia, ma kwamũrwo, o na ma thaayũ.” MWATHANI aahereire Musa mawatho macio kĩrĩmainĩ gĩa Sinai, mũthenya ũrĩa eerire andũ a Isiraeli mamũrutĩre magongoona maao o kũu werũinĩ. Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Oya Harũni na aariũ aake ũmatware mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo na ũkuue nguo cia ũthĩnjĩri Ngai, maguta ma kwamũrana, ndeegwa ya igongoona rĩa meehia, ndũrũme igĩrĩ, o na gĩkabũ kĩa mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia. Warĩĩkia gwĩka ũguo-rĩ, ũcookanĩrĩrie andũ oothe handũ hau.” Musa agĩgĩĩka o ta ũguo MWATHANI aamwathĩĩte. Andũ oothe marĩĩkia kũgomana hau mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo-rĩ, akĩmeera atĩrĩ, “Ũndũ ũrĩa ngirie gwĩka nĩguo MWATHANI aathanĩĩte wĩkwo.” Naake Musa akĩreehe Harũni hamwe na aariũ aake hau mbere, akĩmeera methambe na maaĩ metherie Agĩcooka akĩhumba Harũni nguo ĩkinyĩĩte maruinĩ, akĩmũhumba nguo ndaaya na akĩmuoha mũcibi mwariĩ njohero. Ningĩ akĩmwĩkĩra ebodi, na akĩmĩnyiitia wega na ũndũ wa kuoherera mũcibi wayo ũrĩa wagemeetio wega mũno. O na akĩmwĩkĩra gakuo ga gĩthũri, na agĩgeekĩra Urimu na Thumimu. Agĩcooka akĩmuoha kĩremba mũtwe, na mwena wa na mbere wakĩo akĩwĩkĩra ithaga rĩa thahabu rĩrĩ rũũri rũtheru rwa kwamũrwo, o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Musa arĩĩkia gwĩka ũguo, akĩoya maguta ma kwamũrana, agĩitĩrĩria Hema ya gũtũnganwo, o na indo ciothe iria ciarĩ thĩinĩ wayo. Na njĩra ĩyo agĩciamũrĩra MWATHANI ciothe. Agĩcooka akĩoya maguta mamwe akĩmaminjaminjĩria kĩgongoona hamwe na indo ciakĩo ciothe maita mũgwanja, na agĩĩka mbeeceni hamwe na njikarĩro ya yo o ta ũguo, nĩguo aamũrĩre MWATHANI indo icio. Ningĩ agĩitĩrĩria Harũni maguta marĩa makwamũrana mũtwe, akĩmwamũra. Musa arĩĩkia gwĩka ũguo, akĩreehe aariũ a Harũni hau mbere, akĩmahumba nguo ikinyĩĩte maruinĩ, na akĩmooha mĩcibi mĩariĩ njohero, o na akĩmeekĩra ngobia mĩtwe, o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Musa agĩcooka akĩreehe ndeegwa ĩrĩa ya igongoona rĩa meehia, naake Harũni na aariũ aake makĩigĩrĩra mooko maao mũtwe wayo. Naake Musa akĩmĩthĩnja, agĩcooka akĩoya thakame ĩmwe ya yo, akĩhaka koona cia kĩgongoona na kĩara gĩake, nĩguo atherie kĩgongoona kĩu. Agĩcooka agĩita thakame ĩyo ĩngĩ yothe gĩtinainĩ gĩa kĩgongoona; agĩgĩkĩamũra o na agĩkĩhoroheria. Arĩĩkia gwĩka ũguo, akĩoya rwambũ, habaya, na higo cierĩ na rwambũ rwacio, agĩcicinĩra ciothe kĩgongoonainĩ kĩu. Agĩcooka akĩoya ndeegwa ĩyo ĩngĩ yothe, hamwe na rũũa rwayo, nyama, na mara, agĩcicinĩra nja ya kambĩ, o ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI. Thuutha ũcio akĩreehe ndũrũme ĩrĩa ya igongoona rĩa njino, naake Harũni na aariũ aake makĩigĩrĩra mooko maao mũtwe wayo. Naake Musa akĩmĩthĩnja, agĩcooka akĩminjaminjĩria thakame ya yo kĩgongoona mĩena yothe. Ningĩ Musa akĩreehe ndũrũme ya keerĩ, na nĩ yo yarĩ ya igongoona rĩa kwamũra andũ matuĩke athĩnjĩri Ngai; naake Harũni na aariũ aake makĩigĩrĩra mooko maao mũtwe wayo. Naake Musa akĩmĩthĩnja, agĩcooka akĩoya thakame ĩmwe yayo, akĩhaka mũthia wa gũtũ kwa ũrĩo kwa Harũni, kĩara kĩrĩa kĩnene gĩa guoko gwake kwa ũrĩo, o na kĩara kĩrĩa kĩnene gĩa kũgũrũ gwake kwa ũrĩo. Agĩcooka akĩreehe aariũ a Harũni hau mbere, akĩhaka thakame ĩyo mĩthia ya matũ maao ma ũrĩo, na ciara iria nene cia mooko na magũrũ maao ma ũrĩo. Rĩrĩa aarĩĩkirie gwĩka ũguo, akĩminjaminjĩria kĩgongoona thakame ĩyo ĩngĩ ya yo mĩena yothe. Agĩcooka akĩoya maguta, kĩmengemenge, rwambũ, habaya, higo cierĩ na rwambũ rwacio, o hamwe na kũgũrũ kwa ũrĩo. Ningĩ akĩoya mũgate ũmwe kuuma gĩkabũinĩ kĩrĩa kĩarĩ na mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia ĩrĩa yamũrĩirwo MWATHANI, na mũgate ũngĩ ũkimanĩĩtio na maguta, na gakeeki gaceke, akĩmĩigĩrĩra igũrũ wa maguta macio na kũgũrũ kũu gwa thuutha kwa ũrĩo. Indo icio ciothe agĩciigĩrĩra mookoinĩ ma Harũni na aariũ aake, nao magĩcirutĩra MWATHANI irĩ kĩheeo kĩa mwanya. Thuutha wa ũguo akĩoya indo icio kuuma mookoinĩ maao, agĩcicinĩra kĩgongoonainĩ, igũrũ wa igongoona rĩu rĩa njino, irĩ igongoona rĩa kwamũrana. Rĩu rĩarĩ igongoona rĩa njino na mũtararĩko warĩo nĩwakenirie MWATHANI. Musa agĩcooka akĩoya gĩthũri, agĩkĩrutĩra MWATHANI kĩrĩ kĩheeo kĩa mwanya. Gĩthũri kĩu nĩkĩo kĩarĩ rũgai rwa Musa rwa ndũrũme ĩyo ya kwamũrana. Musa eekire maũndũ moothe o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Ningĩ Musa akĩoya maguta mamwe ma kwamũrana, na thakame ĩmwe ĩrĩa yarĩ kĩgongoonainĩ igũrũ, akĩminjaminjĩria Harũni na aariũ aake o na nguo ciao. Na njĩra ĩyo agĩkĩmaamũra, o ũndũ ũmwe na nguo ciao, magĩtuĩka a MWATHANI. Musa agĩcooka akĩĩra Harũni na aariũ aake atĩrĩ, “Oyai nyama ici mũcirugĩre mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo, mũcirĩĩre o ho hamwe na mĩgate ĩrĩa ĩrĩ gĩkabũinĩ kĩa magongoona ma kwamũrana, o ta ũrĩa MWATHANI aathanire. Kĩrĩa gĩgũtigara kĩa nyama icio, kana kĩa mĩgate ĩyo mũgĩcine na mwaki. Ningĩ mũtikoime nja ya Hema ya gũtũnganwo nginya mĩthenya mũgwanja ĩthire. Hĩndĩ ĩyo nĩguo ũhoro wanyu wa kwamũrwo ũgaakorwo ũrĩĩkĩĩte. MWATHANI aathanire gwĩkwo o ta ũguo ndeeka ũũmũũthĩ nĩguo mũhoroherio meehia maanyu. No mũhaka mũikare hau mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo mĩthenya na mootukũ mũgwanja, mũgĩĩkaga ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte. Mũngĩaga gwĩka ũguo-rĩ, no mũgũkua. Ũguo nĩguo MWATHANI anjathĩĩte.” Naake Harũni na aariũ aake magĩĩka maũndũ moothe marĩa MWATHANI aathĩĩte Musa ameere meeke. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthenya wa ĩnaana wakinyire-rĩ, Musa agĩĩta Harũni na aariũ aake, o hamwe na atongoria a Isiraeli. Akĩĩra Harũni atĩrĩ, “Oya ndeegwa ĩtarĩ ngũrũ, na ndũrũme, nacio ikorwo itarĩ na kaũũgũ o na kaniini, ũcirutĩre MWATHANI; ndeegwa ĩtuĩke ya igongoona rĩa meehia, nayo ndũrũme ĩtuĩke ya igongoona rĩa njino. Nao andũ a Isiraeli ũmeere mooe thenge ĩtuĩke ya igongoona rĩa meehia, na mooe njaũ ya mwaka ũmwe, na ndũrũme ya mwaka ũmwe, nacio cierĩ ikorwo itarĩ na kaũũgũ o na kaniini, ituĩke cia igongoona rĩa njino. O na mooe ndeegwa na ndũrũme macirutĩre MWATHANI irĩ igongoona rĩa thaayũ, o na marute igongoona rĩa mũtu ũtukanĩĩtio na maguta, nĩ ũndũ MWATHANI nĩekwĩyonithia kũrĩ inyuĩ ũũmũũthĩ.” Aisiraeli magĩgĩtwara hau mbere ya Hema ya gũtũnganwo indo ciothe iria Musa aamaathĩĩte matware; nao andũ oothe magĩkĩrũrũngana hau makĩrũũgama mbere ya MWATHANI. Naake Musa akiuga atĩrĩ, “Ũndũ ũyũ nĩguo MWATHANI aamwathire mwĩke nĩguo riiri wake ũmuumĩrĩre ũũmũũthĩ.” Agĩcooka akĩĩra Harũni atĩrĩ, “Thiĩ kĩgongoonainĩ ũrute igongoona rĩa meehia, o na igongoona rĩa njino nĩguo wĩhoroherie we mwene o na ũhoroherie andũ. Ruta igongoona rĩĩrĩ ũhoroherie meehia ma andũ, o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte.” Tondũ ũcio Harũni agĩgĩthiĩ kĩgongoonainĩ, agĩthĩnja ndeegwa ĩyo ĩtaarĩ ngũrũ ĩrĩa yarĩ ya igongoona rĩa meehia maake we mwene. Nao aariũ aake makĩmũtwarĩra thakame ya yo, naake agĩtobokia kĩara gĩake thĩinĩ wayo, akĩhaka koona cia kĩgongoona, agĩcooka agĩita thakame ĩyo ĩngĩ gĩtinainĩ gĩa kĩgongoona. Arĩĩkia gwĩka ũguo, agĩcinĩra maguta, higo, o na habaya hau kĩgongoonainĩ igũrũ, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Nacio nyama icio ingĩ, o na rũũa, agĩcicinĩra nja ya kambĩ. Agĩcooka agĩthĩnja nyamũ ĩrĩa yarĩ ya igoongoona rĩa njino rĩake mwene; nao aariũ aake makĩmũtwarĩra thakame ya yo, naake akĩmĩminjaminjĩria kĩgongoona mĩena yothe. Magĩcooka makĩmũnengera mũtwe, o na icunjĩ iria ingĩ cia nyamũ ĩyo kĩmwe gwa kĩmwe, naake agĩcicinĩra kĩgongoonainĩ igũrũ. Rĩrĩa aarĩĩkirie gwĩka ũguo, agĩthambia nyama cia nda na mathaagiro, agĩcooka agĩcicinĩra kĩgongoonainĩ, hamwe na igongoona rĩa njino. Thuutha wa ũguo akĩruta indo iria andũ maarutĩĩte. Akĩamba akĩoya thenge ĩrĩa yarĩ ya igongoona rĩa meehia ma andũ acio, akĩmĩthĩnja, akĩmĩruta ĩtuĩke ya kũmahoroheria, o ta ũrĩa eekĩĩte na igongoona rĩake rĩa meehia mbere ĩyo. Agĩcooka akĩoya nyamũ ĩrĩa yarĩ ya igongoona rĩa njino, akĩmĩruta kũringana na watho. Ningĩ akĩoya igongoona rĩa mũtu, akĩrũma rũhĩ rũgima rwa mũtu, akĩũcinĩra kĩgongoonainĩ igũrũ. Igongoona rĩu rĩacinanĩirio na igongoona rĩa njino rĩrĩa rĩacinagwo rũũciinĩ o rũũciinĩ. Agĩcooka agĩthĩnja ndeegwa na ndũrũme ituĩke igongoona rĩa thaayũ rĩa andũ; nao aariũ aake makĩmũtwarĩra thakame ya nyamũ icio, naake akĩmĩminjaminjĩria kĩgongoona mĩena yothe. Arĩĩkia gwĩka ũguo, akĩigĩrĩra maguta ma ndeegwa ĩyo, o na ma ndũrũme ĩyo ithũriinĩ cia nyamũ icio, agĩtwara indo icio ciothe kĩgongoonainĩ. Agĩcinĩra maguta macio kĩgongoonainĩ igũrũ, agĩcooka akĩruta ithũri icio na kũgũrũ gwa thuutha kwa ũrĩo ituĩke kĩheeo kĩa mwanya kĩrutĩirwo MWATHANI kĩrĩa kĩrigagia na athĩnjĩri Ngai, o ta ũrĩa Musa aathanĩĩte. Hĩndĩ ĩrĩa Harũni aarĩĩkirie kũruta magongoona macio moothe, akĩambararia mooko maake na igũrũ amaroreetie na kũrĩ andũ akĩmaraathima, agĩcooka agĩikũrũka kuuma hau aarĩ kĩgongoonainĩ. Musa na Harũni magĩtoonya thĩinĩ wa Hema ya gũtũnganwo, na rĩrĩa moimire na nja, makĩraathima andũ, naguo riiri wa MWATHANI ũkiumĩrĩra andũ acio oothe. O hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩrekia mwaki o rĩmwe, naguo ũgicina igongoona rĩa njino, rĩrĩa rĩarĩ kĩgongoonainĩ igũrũ, o hamwe na maguta. Rĩrĩa andũ moonire mwaki ũcio, makĩanĩrĩra na mũgambo mũnene, makĩĩgũithia maroreetie moothiũ maao thĩ. Na rĩĩrĩ, Nadabu na Abihu, aariũ a Harũni, makĩoya o mũndũ kanyũngũ ga gũcinĩra ũbaani, magĩtwĩkĩra mwaki, makĩigĩrĩra ũbaani igũrũ waguo, makĩũtwara mbere ya MWATHANI. No rĩĩrĩ, mwaki ũcio ndwarĩ mũtheru nĩ ũndũ MWATHANI ndaamaathĩĩte meeke ũguo. Tondũ ũcio MWATHANI akĩrekia mwaki o rĩmwe, ũkĩmacina, magĩgĩkuĩra o hau mbere ya MWATHANI. Hĩndĩ ĩyo Musa akĩĩra Harũni atĩrĩ, “Ũndũ ũyũ nĩguo MWATHANI aaragia ũhoro waguo rĩrĩa oigire atĩrĩ, ‘Arĩa oothe maandungataga no nginya maheage ũtheru wakwa gĩtĩĩo; na nĩndĩrĩonagia andũ aakwa riiri wakwa.’ ” No Harũni ndaigana kuuga ũndũ o na ũmwe. Naake Musa agĩĩta Mishaeli na Elizafani, aariũ a Uzieli, ithe mũnyiinyi wa Harũni, akĩmeera atĩrĩ, “Ũkaai haaha muoe ciimba ici cia aariũ a ithe wanyu mũcieherie Hemainĩ ĩno nyamũre, mũcitware na nja ya kambĩ.” Tondũ ũcio magĩũka magĩcioya irĩ o na nguo ikinyĩĩte maruinĩ maacio, magĩcitwara na nja ya kambĩ, o ta ũrĩa Musa aathanĩĩte. Musa agĩcooka akĩĩra Harũni na aariũ aake Eleazaru na Ithamaru atĩrĩ, “Mũtikaareke njuĩrĩ cianyu ciikare ihumbũrĩĩtio, kana mũtembũrange nguo cianyu nĩguo muonanie atĩ nĩgũcakaya mũracakaya. Mũngĩĩka ũguo, no mũgũkua, na MWATHANI nĩekũraakarĩra andũ aya oothe. No rĩĩrĩ, Aisiraeli arĩa angĩ oothe nĩmeetĩkĩrĩĩtio gũcakaĩra ikuũ ici cionekeete na ũndũ wa mwaki ũrĩa MWATHANI arekeetie. Na mũtigaakĩre mũromo wa Hema ya gũtũnganwo muume na nja; mweka ũguo no mũgũkua, nĩ ũndũ nĩmũrĩkĩĩtie gũitĩrĩrio maguta ma MWATHANI mũkaamũrwo.” Nao magĩgĩĩka o ta ũrĩa Musa oigire. Naake MWATHANI akĩĩra Harũni atĩrĩ, “Wee mwene o na aariũ aaku mũtikaanatoonye Hemainĩ ya gũtũnganwo mũnyuĩte ndibei kana njoohi; mũngĩgeeka ũguo no mũgaakua. Ũndũ ũcio nĩ watho ũrĩa njiarwa cianyu ciothe ciagĩrĩirwo nĩkũrũmagĩrĩra hĩndĩ ciothe. No nginya mũkũũranage indo iria ciamũrĩirwo MWATHANI na iria cia kũhũthĩrwo nĩ mũndũ o wothe, o na iria itarĩ mũgiro na iria irĩ mũgiro. Ningĩ no mũhaka mũrutage andũ a Isiraeli mawatho moothe marĩa ndĩmũheete hũthĩrĩĩte Musa.” Naake Musa akĩĩra Harũni, na aariũ aake Eleazaru na Ithamaru arĩa maatigarĩĩte atĩrĩ, “Oyai mũtu ũrĩa ũtigarĩĩte wa igongoona rĩu rĩa mũtu rĩrĩa rĩrutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo, mũthondeke mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia, mũmĩrĩĩre hakuhĩ na kĩgongoona, nĩ ũndũ mĩgate ĩyo nĩ mĩtheru mũno. Mĩrĩreei handũ hatheru nĩ gũkorwo nĩ yo wee mwene o na aariũ aaku mwagĩrĩirwo nĩkũheagwo kuuma magongoonainĩ marĩa marutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo. Ũguo nĩguo MWATHANI anjathĩĩte. No rĩĩrĩ, wee mwene o hamwe na andũ a mũciĩ waku no mũrĩe gĩthũri o na kũgũrũ gwa thuutha iria irutĩirwo MWATHANI irĩ igongoona rĩa mwanya o na kĩheeo kĩa mwanya kũrĩ MWATHANI, o iria irĩheagwo athĩnjĩri Ngai. Mwahota kũrĩĩra nyama icio handũ o hoothe hatarĩ na thaahu. Indo icio nĩcio ũheetwo wee mwene o hamwe na mũciĩ waku ituĩke igai rĩaku kuuma magongoonainĩ ma thaayũ ma andũ a Isiraeli. Marĩreehage kũgũrũ kũu gwa thuutha na gĩthũri hĩndĩ ĩrĩa maguta mararutwo marĩ kĩheeo kĩa mwanya kũrĩ MWATHANI. Icunjĩ icio cia nyama igũtũũra irĩ ciaku na ciana ciaku hĩndĩ ciothe, o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte.” Musa agĩcooka akĩũria ũhoro wa mbũri ya igongoona rĩa meehia, akĩmenya atĩ nĩyarĩĩkĩĩtie gũcinwo. Ũndũ ũcio ũgĩgĩtũma araakarĩre Eleazaru na Ithamaru, akĩmooria atĩrĩ, “Nĩkĩ kĩgiririe mũrĩĩre igongoona rĩa meehia handũ haamũre? Igongoona rĩu nĩ rĩtheru mũno, narĩheanĩĩtwo kũrĩ inyuĩ nĩ MWATHANI nĩ geetha mũkuuage meehia ma andũ oothe namũhorohagĩrie meehia maao. Thakame yarĩo ndĩnatwarwo thĩinĩ wa Hema ĩrĩa nyamũre; nĩ ũndũ ũcio, mũkwagĩrĩirwo nĩkũrĩĩra igongoona rĩu o handũ hau haamũre, o ta ũrĩa ndaathanire.” Naake Harũni agĩcookeria Musa atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ nĩguo andũ marutĩire MWATHANI igongoona rĩao rĩa meehia, o na mamũrutĩra igongoona rĩao rĩa njino; o na kũhaana ũguo-rĩ, maũndũ macio mooru ũguo no mangoreete. Rĩu-rĩ, korwo nĩngũkĩrĩĩte igongoona rĩa meehia ũũmũũthĩ-rĩ, ũndũ ũcio nĩũngĩgĩkenirie MWATHANI?” Rĩrĩa Musa aiguire ũhoro ũcio-rĩ, akĩiganĩra. Naake MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni atĩrĩ, “Arĩriai andũ a Isiraeli mũmeere ũũ: no mũrĩe nyamũ o yothe ya thĩ nyũmũ ĩrĩa ĩrekanĩĩtie mahũngũ, o na ĩcookagia ithagumia. O na mũtikaanarĩe ngũrũe nĩ ũndũ o nacio irĩ mũgiro. Mahũngũ maacio nĩmarekanĩĩtie, no iticookagia ithagumia. Mũtikaanarĩe nyama cia nyamũ icio, o na kana mũhuutie ciimba ciacio nĩ gũkorwo irĩ mũgiro. “Mwahota kũrĩa thamaki cia mũthemba o wothe iria irĩ mathagu manyiitaine, o na iria irĩ ngũũcĩ ngoothiinĩ ciacio. No rĩĩrĩ, kĩũmbe o gĩothe kĩrĩa gĩikaraga maaĩinĩ gĩtarĩ mathagu manyiitaine o na gĩtarĩ ngũũcĩ, gĩtiagĩrĩire kũrĩĩo. Nyamũ icio irĩ mũgiro, na mũtiagĩrĩirwo nĩkũrĩa nyama ciacio, o na kana kũhuutia ciimba ciacio. Mũtirĩ na rũũtha rwa kũrĩa kĩndũ o na kĩrĩkũ kĩrĩa gĩikaraga maaĩinĩ gĩtarĩ mathagu manyiitaine o na gĩtarĩ ngũũcĩ. “Tũnyamũ tuothe tũrĩa tũrĩ mathagu tũrĩa tũthiaga tũtambĩĩte thĩ na magũrũ maatuo twĩ mũgiro, no tũrĩa tũthiaga tũkĩrũũgarũũgaga na magũrũ maatuo tũtirĩ mũgiro. Thĩinĩ wa tũnyamũ tũu no mũrĩe ngigĩ, ngiria, o na ndaahi. No tũnyamũ tũu tũngĩ tuothe tũrĩa tũrĩ mathagu, na tũthiaga tũtambĩĩte na magũrũ maatuo twĩ mũgiro. Mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩcihuutia kana ahuutie ciimba ciacio arĩikaraga e na thaahu o nginya hwaĩinĩ. Ciimba cia nyamũ icio ingĩgũĩra kĩndũ o gĩothe, kĩrĩ kĩa mbaaũ, nguo, ngoothi, kana ikũnia, hatarĩ gũcagũra wĩra wakĩo nĩ ũrĩkũ, kĩndũ kĩu no kĩgwatwo nĩ thaahu. Kĩndũ kĩu no nginya gĩtobokio maaĩinĩ, na gĩtinde kĩrĩ na thaahu o nginya hwaĩinĩ. Ningĩ ciimba ciacio ingĩgũa thĩinĩ wa nyũngũ, kĩrĩa gĩothe kĩngĩkorwo kĩrĩ thĩinĩ wa nyũngũ ĩyo no kĩgĩe mũgiro, na no nginya mũũrage nyũngũ ĩyo. Irio o ciothe ingĩrĩĩo na ikorwo ciitĩkĩirwo nĩ maaĩ kuuma nyũngũinĩ ĩyo no ikorwo irĩ mũgiro. O nakĩo kĩndũ o gĩothe kĩngĩnyuuo kĩrĩa kĩngĩkorwo kĩrĩ thĩinĩ wa nyũngũ ĩyo no gĩkorwo kĩrĩ mũgiro. Kĩndũ o gĩothe kĩrĩa kĩngĩgũĩrwo nĩ ciimba cia nyamũ icio no gĩkorwo kĩrĩ mũgiro. Obeni o na thitobu cia rĩũmba iria igĩĩte na thaahu na njĩra ta ĩyo, ciagĩrĩire nĩgũthũũkangio. No gĩthima kana irima rĩa maaĩ itingĩgwatio thaahu; no rĩĩrĩ, kĩndũ kĩngĩ o gĩothe kĩrĩa kĩngĩhuutia ciimba cia nyamũ icio no kĩgwatwo nĩ thaahu. Kĩimba kĩa nyamũ ĩmwe ya icio kĩngĩgũĩra mbegũ iria cierekeire kũhandwo-rĩ, mbegũ icio itingĩgwatio thaahu. No rĩĩrĩ, mbegũ icio ingĩkorwo nĩkũrindwo irindĩĩtwo maaĩinĩ icooke igwĩrĩrwo nĩ kĩimba kĩa nyamũ ĩmwe ya icio-rĩ, mbegũ icio irĩ na thaahu. “ Nyamũ o na ĩrĩkũ ya iria ĩngĩrĩĩo ĩngĩkua, mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩhuutia kĩimba kĩayo arĩtindaga e na thaahu o nginya hwaĩinĩ. Naake mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩrĩa nyama o na ĩrĩkũ ya nyamũ ĩyo, no mũhaka athambie nguo ciake, aikare e na thaahu o nginya hwaĩinĩ. Ningĩ mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩkuua kĩimba kĩu no mũhaka athambie nguo ciake, na atinde e na thaahu o nginya hwaĩinĩ. “Mũtikaarĩage kanyamũ o na karĩkũ thĩinĩ wa tũnyamũ tũrĩa tũtambaga thĩ, o na tũngĩkorwo nĩ tũrĩa tũthiaga na nda, kana tũgathiĩ na magũrũ mana, o na kana tũrĩa tũrĩ magũrũ maingĩ. Mũtigeethaahagie na ũndũ wa kũrĩaga kanyamũ o na kamwe ga tũu. Nĩ ũndũ niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu, na no nginya mũikarage mũrĩ atheru, nĩ ũndũ niĩ ndĩ mũtheru. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa wamũrutire bũrũriinĩ wa Misiri nĩguo nduĩke Ngai wanyu. No nginya mũtuĩke atheru nĩ ũndũ niĩ ndĩ mũtheru. “Ũcio nĩguo watho ũkoniĩ nyamũ, nyoni, kĩũmbe gĩothe gĩikaraga maaĩinĩ, o na kĩrĩa gĩothe gĩtambaga thĩ. No nginya mũkũũranage wega kĩndũ kĩrĩa kĩrĩ mũgiro na kĩrĩa gĩtarĩ mũgiro, o na ciũmbe iria ingĩrĩĩo na iria itangĩrĩĩo.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Mũndũ wa nja angĩgĩa nda aciare kahĩĩ, arĩikaraga mĩthenya mũgwanja e na thaahu, o ta ũrĩa akoragwo atariĩ hĩndĩ ĩrĩa e na mweri. Mũthenya wa ĩnaana-rĩ, kahĩĩ kau gakaruithio. Agacooka agaikara matukũ mangĩ mĩrongo ĩtatũ na matatũ nĩguo athirwo nĩ thaahu wa thakame yake ĩrĩa yurĩĩte. Ndaagĩrĩirwo nĩkũhuutia kĩndũ o gĩothe kĩamũre o na kana gũtoonya Hemainĩ ĩrĩa nyamũre o nginya rĩrĩa ihinda rĩake rĩa gũtherio rĩkaarĩĩka. “Angĩkorwo aciarĩĩte kairĩĩtu-rĩ, arĩikaraga mĩthenya ikũmi na ĩna e na thaahu, o ta ũrĩa akoragwo atariĩ hĩndĩ ĩrĩa e na mweri. Agacooka agaikara mĩthenya ĩngĩ mĩrongo ĩtandatũ na ĩtandatũ nĩguo athirwo nĩ thaahu wa thakame yake ĩrĩa yurĩĩte. “Rĩrĩa ihinda rĩake rĩa gũtherio rĩgaakorwo rĩrĩĩkĩĩte, rĩrĩ rĩa kahĩĩ kana rĩa kairĩĩtu, agaatwarĩra mũthĩnjĩri Ngai hau mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo ndũrũme ya mwaka ũmwe ĩtuĩke ya igongoona rĩa njino, na ndirahũgĩ kana ndutuura ĩtuĩke ya igongoona rĩa meehia. Naake mũthĩnjĩri Ngai arutĩre MWATHANI igongoona nĩ ũndũ wake amũhoroherie, naake athirwo nĩ thaahu. Ũguo nĩguo mũndũ wa nja aagĩrĩirwo nĩgwĩka arĩĩkia gũciara. “Angĩkorwo mũndũ wa nja ũcio ndangĩhota kuona ndũrũme-rĩ, nĩatware ndutuura igĩrĩ kana ndirahũgĩ igĩrĩ, ĩmwe ĩtuĩke ya igongoona rĩa njino, na ĩrĩa ĩngĩ ĩtuĩke ya igongoona rĩa meehia. Naake mũthĩnjĩri Ngai arute igongoona rĩa kũmũhoroheria, naake athirwo nĩ thaahu.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni atĩrĩ, “Mũndũ o wothe angĩkorwo na kĩronda ngoothiinĩ ya mwĩrĩ wake, kana ihũha, o na kana ihĩa rĩrĩa rĩngĩhota gũcooka gũtuĩka mũrimũ mũũru wa ngoothi-rĩ, aagĩrĩirwo nĩgũtwarwo kũrĩ mũthĩnjĩri Ngai wa mbarĩ ya Harũni. Naake mũthĩnjĩri Ngai arore wega kĩronda kĩu mũndũ ũcio arũarĩĩte ngoothiinĩ yake, na angĩona guoya wakĩo ũgarũrũkĩĩte ũgatuĩka mwerũ na kĩronda kĩu gĩkarikĩra na thĩinĩ wa ngoothi yake, ũcio nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi. Naake mũthĩnjĩri Ngai agĩtue atĩ mũndũ ũcio e na thaahu. No rĩĩrĩ, kĩronda kĩu kĩngĩkorwo nĩkĩerũhĩĩte no kĩabaarwo wega gĩkooneka atĩ mũrimũ wakĩo ndũrikĩire na thĩinĩ wa ngoothi, na guoya ndũgarũrũkĩĩte ũgatuĩka mwerũ, mũthĩnjĩri Ngai aagĩrĩirwo nĩkũhingĩra mũndũ ũcio handũ e wiki mĩthenya mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja wakinya, mũthĩnjĩri Ngai acooke abaare mũndũ ũcio riita rĩngĩ, na angĩona kĩronda kĩu kĩhaana o ta ũrĩa gĩatariĩ hĩndĩ ya mbere na gĩtitheeete, amũhingĩre o rĩngĩ handũ e wiki mĩthenya ĩngĩ mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja mũthĩnjĩri Ngai abaare mũndũ ũcio rĩngĩ, nakĩo kĩronda kĩngĩkorwo nĩkĩhoneete na gĩkaaga gũtheea, atue atĩ mũndũ ũcio ndarĩ na thaahu; ĩyo no thundo ituĩkĩĩte kĩronda. Naake mũndũ ũcio agĩthambie nguo ciake athirwo nĩ thaahu. Thuutha wa mũndũ ũcio kũbaarwo nĩ mũthĩnjĩri Ngai na gũtuĩrwo atĩ ndarĩ na thaahu, kĩronda kĩu kĩngĩtheea, no nginya athiĩ akeyonanie he mũthĩnjĩri Ngai rĩngĩ. Naake mũthĩnjĩri Ngai amũbaare rĩngĩ, nakĩo kĩronda kĩu kĩngĩkorwo gĩtheeete, atue atĩ mũndũ ũcio e na thaahu, ũcio nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi. “Mũndũ o wothe angĩkorwo na mũrimũ mũũru wa ngoothi arĩtwaragwo kũrĩ mũthĩnjĩri Ngai, nĩguo amũbaare wega. Hangĩkorwo he na kĩronda kĩerũ ngoothiinĩ yake gĩtũmĩĩte guoya ũtuĩke mwerũ na kĩiyũire mahira-rĩ, ũcio nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi ũkũrĩire mwĩrĩinĩ. Mũthĩnjĩri Ngai agĩtue atĩ mũndũ ũcio e na thaahu; ndaagĩrĩirwo nĩkũmũhingĩra handũ e wiki nĩ ũndũ hatirĩ na nganja e na thaahu. Mũrimũ wa ngoothi ũngĩtheea ũhumbĩre mũndũ kũrutia mũtwe nginya magũrũ, mũthĩnjĩri Ngai aagĩrĩirwo nĩkũmũbaara. Angĩona atĩ ti itherũ mũrimũ ũcio ũiyũire mwĩrĩ wake wothe, atue mũndũ ũcio ndarĩ na thaahu. Ngoothi yake yothe ĩngĩkorwo ĩgarũrũkĩĩte ĩkeerũha, mũndũ ũcio ndarĩ na thaahu. No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa yothe angĩonwo arĩ na kĩronda mwĩrĩinĩ wake, no atuĩke e na thaahu. Naake mũthĩnjĩri Ngai amũbaare rĩngĩ, na angĩona kĩronda, atue mũndũ ũcio e na thaahu. Kĩronda kĩu e nakĩo nĩgĩakuonania atĩ nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi, na kwoguo mũndũ ũcio e na thaahu. No kĩronda kĩu kĩngĩhona na gĩtuĩke kĩerũ rĩngĩ, mũndũ ũcio aagĩrĩirwo nĩgũthiĩ kũrĩ mũthĩnjĩri Ngai. Naake amũbaare rĩngĩ. Kĩronda kĩu kĩngĩkorwo kĩgarũrũkĩĩte gĩkeerũha, mũthĩnjĩri Ngai agĩtue mũndũ ũcio ndarĩ na thaahu. Mũndũ ũcio athirwo nĩ thaahu. “Mũndũ angĩkorwo na ihũha rĩrĩĩkĩĩtie kũhona na harĩa rĩraarĩ hagacooka hakagĩa na handũ haimbu heerũ kana handũ haroneka he haregethũku na hakeerũha, aagĩrĩirwo nĩkuonia mũthĩnjĩri Ngai handũ hau. Naake mũthĩnjĩri Ngai abaare handũ hau, na angĩona harikĩire na thĩinĩ wa ngoothi na guoya waho ũgarũrũkĩĩte ũkeerũha, atue mũndũ ũcio e na thaahu. Ũcio nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi uumĩrĩire ihũhainĩ rĩu. No mũthĩnjĩri Ngai angĩbaara handũ hau na oone atĩ guoya waho ndũgarũrũkĩĩte ũkeerũha na hatirikĩire na thĩinĩ wa ngoothi, no nĩ heerũ haniini, aagĩrĩirwo nĩkũhingĩra mũndũ ũcio handũ e wiki mĩthenya mũgwanja. Handũ hau hangĩtheea, mũthĩnjĩri Ngai atue mũndũ ũcio e na thaahu nĩ gũkorwo handũ hau he na mũrimũ. No rĩĩrĩ, handũ hau hangĩaga kũgarũrũka na haage gũtheea, kĩu nĩ kĩrema kĩrĩa gĩatigirwo nĩ ihũha rĩahona, na kwoguo mũthĩnjĩri Ngai agĩtue mũndũ ũcio ndarĩ na thaahu. “Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ angĩcinwo nĩ mwaki, naho ihĩainĩ rĩu rĩake hagĩe na handũ heerũ kana haregethũku na hakeerũha, mũthĩnjĩri Ngai nĩagĩrĩirwo nĩkũbaara handũ hau. Guoya ũrĩa ũrĩ handũ hau ũngĩkorwo ũgarũrũkĩĩte ũkeerũha, naho hakooneka harikĩire na thĩinĩ wa ngoothi, ũcio nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi uumĩrĩire ihĩainĩ rĩu. Naake mũthĩnjĩri Ngai agĩtue mũndũ ũcio e na thaahu. No guoya wa handũ hau ũngĩkorwo ũtagarũrũkĩĩte ũkeerũha, naho hakaaga gũkorwo harikĩrĩĩte na thĩinĩ wa ngoothi, no nĩ heerũ haniini, mũthĩnjĩri Ngai aagĩrĩirwo nĩkũhingĩra mũndũ ũcio handũ e wiki mĩthenya mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja mũthĩnjĩri Ngai abaare mũndũ ũcio rĩngĩ, na angĩona handũ hau hatheeete, ũcio nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi. Naake mũthĩnjĩri Ngai agĩtue mũndũ ũcio e na thaahu. No handũ hau hangĩaga kũgarũrũka na haage gũtheea na hakorwo harĩ heerũ haniini, ũcio ti mũrimũ mũũru wa ngoothi. Mũthĩnjĩri Ngai aagĩrĩirwo nĩgũtua mũndũ ũcio ndarĩ na thaahu, tondũ kĩu nĩ kĩrema kiumanĩĩte na ihĩa rĩu. “Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ mũrũme kana mũndũ wa nja angĩgĩa na kĩronda mũtwe kana kĩreru, kĩagĩrĩirwo nĩkũbaarwo nĩ mũthĩnjĩri Ngai. Kĩngĩoneka kĩrikĩire na thĩinĩ wa ngoothi na njuĩrĩ ĩrĩa ĩrĩ thĩinĩ wakĩo ĩgatuĩka yerũũ na ĩgacekeha, ũcio nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi. Mũthĩnjĩri Ngai aagĩrĩirwo nĩgũtua atĩ mũndũ ũcio e na thaahu. No mũthĩnjĩri Ngai angĩbaara kĩronda kĩu oone atĩ gĩtirikĩire na gĩtirĩ na njuĩrĩ njirũ, aagĩrĩirwo nĩkũhingĩra mũndũ ũcio wĩ na kĩronda kĩu handũ e wiki mĩthenya mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja mũthĩnjĩri Ngai abaare kĩronda kĩu rĩngĩ, na kĩngĩkorwo gĩtitheeete, na thĩinĩ wakĩo hatirĩ guoya wa rangi wa yerũũ, na gĩtirikĩire na thĩinĩ wa ngoothi, hĩndĩ ĩyo mũndũ ũcio eenje njuĩrĩ no ndakenje njuĩrĩ iria irĩ hau kĩrondainĩ kĩu. Mũthĩnjĩri Ngai acooke amũhingĩre handũ e wiki mĩthenya ĩngĩ mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja wakinya mũthĩnjĩri Ngai abaare kĩronda kĩu hĩndĩ ĩngĩ, na kĩngĩkorwo gĩtatheeete, na gĩtarikĩire na thĩinĩ wa ngoothi, atue mũndũ ũcio ndarĩ na thaahu. Naake mũndũ ũcio athambie nguo ciake, agĩthirwo nĩ thaahu. No kĩronda kĩu kĩngĩtheea mũndũ ũcio arĩĩkĩĩtie gũtuuo mũtheru, mũthĩnjĩri Ngai aagĩrĩirwo nĩkũmũbaara rĩngĩ. Kĩronda kĩu kĩngĩkorwo gĩtheeete, ndaagĩrĩirwo nĩ gũtinda aroreete kana kĩ na njuĩrĩ cia rangi wa yerũũ; mũndũ ũcio hatirĩ nganja e na thaahu. No rĩĩrĩ, mũthĩnjĩri Ngai angĩona kĩronda kĩu gĩtitheeete na kĩ na njuĩrĩ irakũra thĩinĩ wakĩo, kĩronda kĩu nĩ kĩhonu, na mũthĩnjĩri Ngai aagĩrĩirwo nĩgũtua mũndũ ũcio ndarĩ na thaahu. “Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ mũrũme kana mũndũ wa nja angĩgĩa na kĩndũ kĩerũhĩĩte ngoothiinĩ, mũthĩnjĩri Ngai nĩagĩrĩirwo nĩkũbaara mũndũ ũcio. Kĩndũ kĩu kĩ ngoothiinĩ kĩngĩkorwo ti kĩerũ mũno, ũcio no mũrimũ wa gwĩthũa ũnyiitĩĩte ngoothi; mũndũ ũcio ndarĩ na thaahu. No rĩĩrĩ, kĩharainĩ kĩu hangĩgĩa na handũ haregethũku na hakeerũha, ũcio nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi ũroimĩrĩra hau kĩharainĩ. Mũthĩnjĩri Ngai aagĩrĩirwo nĩkũbaara mũndũ ũcio, na handũ hau harũaru hangĩkorwo haregethũkĩĩte na hakeerũha, (o ta ũrĩa mũrimũ mũũru wa ngoothi ũkoragwo ũhaana ũrĩ ngoothiinĩ ya mwĩrĩ), mũthĩnjĩri Ngai atue mũndũ ũcio e na thaahu, nĩ ũndũ wa mũrimũ ũcio mũũru wa ngoothi e naguo mũtwe. “Mũndũ ũrĩa ũrũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi no nginya ehumbage nguo ndembũkangu, na ndagacanũrage njuĩrĩ ciake. Ningĩ no nginya ahumbagĩre mwena wa na kĩanda wa ũthiũ wake, na aanagĩrĩre atĩrĩ, ‘Ndĩ na thaahu! Ndĩ na thaahu!’ Mũndũ ũcio egũtũũra e na thaahu matukũ moothe marĩa egũkorwo arĩ na mũrimũ ũcio, na no mũhaka aikarage nja ya kambĩ, kũraaya na andũ arĩa angĩ. “Hĩndĩ ĩrĩa mbuu ingĩkorwo nguoinĩ, ĩrĩ ya guoya kana ya gataani, kana ikorwo gĩcunjĩinĩ o gĩothe kĩa nguo ya gataani kana ya guoya, kana ikorwo rũũainĩ kana kĩndũ o gĩothe gĩthondekeetwo na rũũa, ingĩoneka irĩ na rangi wa ngirini kana mũtuune-rĩ, icio nĩ mbuu iratheea na no mũhaka cionio mũthĩnjĩri Ngai. Naake mũthĩnjĩri Ngai acibaare, acooke ahingĩre kĩndũ kĩu kĩ na mbuu icio handũ gĩ giiki mĩthenya mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja wakinya abaare mbuu icio rĩngĩ, angĩkorwo nĩitheete, kĩndũ kĩu kĩ na thaahu. Naake agĩcine kĩndũ kĩu nĩ ũndũ mbuu icio kĩ nacio nĩ iria ciikaraga igĩcookaga na ciagĩrĩirwo nĩkũniinwo na mwaki. “No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũthĩnjĩri Ngai angĩbaara mbuu icio na oone atĩ ititheeete kĩndũinĩ kĩu, aagĩrĩirwo nĩgwathana oige kĩndũ kĩu gĩthambio, acooke akĩhingĩre handũ gĩ giiki mĩthenya ĩngĩ mũgwanja. Yathira akĩbaare rĩngĩ, na angĩona rangi wa mbuu icio ũtagarũrũkĩĩte o na gwatuĩka atĩ ititheeete, kĩndũ kĩu kĩrĩ o na thaahu. No nginya mũcine kĩndũ kĩu, o na akorwo handũ harĩa mbuu irĩ harĩ mwena na wa mbere kana na wa thuutha. No hĩndĩ ĩrĩa mũthĩnjĩri Ngai angĩbaara kĩndũ kĩu rĩngĩ na oone mbuu icio nĩithirathirĩĩte, aagĩrĩirwo nĩ gũtembũra handũ hau irĩ nguoinĩ kana rũũainĩ. Hĩndĩ ĩrĩa mbuu icio ingĩcooka kuoneka rĩngĩ, ũguo nĩkuonania atĩ nĩgũtheea iratheea rĩngĩ, na nĩ ũndũ ũcio, mwene kĩndũ kĩu kĩrĩ na mbuu icio no mũhaka agĩcine na mwaki. No angĩthambia kĩndũ kĩu na mbuu icio icooke kwaga kuoneka rĩngĩ, aagĩrĩirwo nĩgũthambia kĩndũ kĩu hĩndĩ ĩngĩ, nakĩo gĩthirwo nĩ thaahu. “Ũcio nĩguo watho ũkoniĩ mbuu iria ingĩkorwo irĩ nguoinĩ, ĩrĩ ya guoya, gataani, kana irĩ gĩcunjĩinĩ o gĩothe kĩa nguo ya gataani, guoya, o na kana irĩ kĩndũinĩ o gĩothe gĩthondekeetwo na rũũa. Ũguo nĩguo itua rĩrĩtuagwo kana kĩndũ kĩrĩ na thaahu kana gĩtirĩ.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Maya nĩmo mawatho marĩa maagĩrĩire nĩkũrũmĩrĩrwo hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũhoneete mũrimũ mũũru wa ngoothi aratherio: Mũndũ ũcio ũhoneete mũrimũ mũũru wa ngoothi arĩtwaragwo kwĩ mũthĩnjĩri Ngai mũthenya wa gũtherio wakinya. Naake mũthĩnjĩri Ngai akooya mũndũ ũcio akamũtwara nja ya kambĩ, amũbaare. Mũrimũ ũcio e naguo ũngĩkorwo ũhoneete, mũthĩnjĩri Ngai agaathana kũreehwo nyoni igĩrĩ itarĩ na thaahu, kamũtĩ ka mũtarakwa, karigi gatuune, o na mathangũ ma hithobu. Mũthĩnjĩri Ngai aathane nyoni ĩmwe ĩthĩnjwo, na thakame ya yo yanĩrĩrio na mbakũri ya rĩũmba ĩ na maaĩ. Agacooka akooya nyoni ĩrĩa ĩtigarĩĩte hamwe na kamũtĩ ka mũtarakwa, karigi gatuune, o na hithobu agacitobokia thakameinĩ ya nyoni ĩyo yathĩnjwo. Naake akaminjaminjĩria mũndũ ũcio ũratherio mũrimũ mũũru wa ngoothi thakame ĩyo maita mũgwanja, agacooka agatua atĩ nĩathirwo nĩ thaahu. Nayo nyoni ĩrĩa ĩ muoyo akamĩrekereria yũmbũke ĩĩthiĩre gĩthakainĩ. Naake mũndũ ũcio agathambia nguo ciake, akeenja njuĩrĩ yake yothe, na agethamba mwĩrĩ; hĩndĩ ĩyo agathirwo nĩ thaahu. Thuutha wa gwĩka ũguo, agatoonya kambĩinĩ, no ndagaatoonye hemainĩ yake handũ ha mĩthenya mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja wakinya, akeenja o rĩngĩ njuĩrĩ yothe ya mũtwe wake, nderu, njuĩrĩ ya maitho, o na njuĩrĩ iria ciothe irĩ mwĩrĩ wake. Arĩĩkia gwĩka ũguo, agathambia nguo ciake na agethamba mwĩrĩ, naake agathirwo nĩ thaahu. “Mũthenya wa ĩnaana wakinya mũndũ ũcio akareehe ndũrũme igĩrĩ na mwatĩ wa mwaka ũmwe ĩtarĩ na kaũũgũ o na haniini, kiro ithatũ cia mũtu mũhinyu mũno ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, na gĩcunjĩ gĩa ithatũ kĩa rita kĩa maguta ma mĩtamaiyũ. Naake mũthĩnjĩri Ngai agatwara mũndũ ũcio hamwe na indo icio mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Agacooka akooya ĩmwe ya ndũrũme icio hamwe na gĩcunjĩ kĩrĩa gĩa ithatũ kĩa rita ya maguta agaciruta irĩ igongoona rĩa kũrĩhĩra meehia. Arĩcirutaga irĩ kĩheeo kĩa mwanya kĩrutĩirwo MWATHANI kĩrĩa kĩrigagia na mũthĩnjĩri Ngai. Mũthĩnjĩri Ngai arĩthĩnjagĩra ndũrũme ĩyo handũ haamũre harĩa nyamũ cia magongoona ma meehia na ma njino ithĩnjagĩrwo. No nginya eekage ũguo nĩ ũndũ igongoona rĩa kũrĩhĩra meehia, o ta igongoona rĩa meehia, rĩkoragwo rĩrĩ rĩa mũthĩnjĩri Ngai, na nĩ rĩtheru mũno. “Mũthĩnjĩri Ngai agacooka akooya thakame ĩmwe ya ndũrũme ĩyo akahaka mũthia wa gũtũ kwa ũrĩo kwa mũndũ ũcio ũrahoroherio, kĩara kĩrĩa kĩnene gĩa guoko gwake kwa ũrĩo, o na kĩara kĩrĩa kĩnene gĩa kũgũrũ gwake kwa ũrĩo. Arĩĩkia gwĩka ũguo, akooya maguta mamwe ma mĩtamaiyũ, akamaitĩrĩria rũhĩ rwake we mwene rwa guoko kwa ũmotho, agatobokia kĩara kĩa guoko gwake kwa ũrĩo magutainĩ macio, akamaminjaminja maita mũgwanja hau mbere ya MWATHANI. Maguta mamwe ma marĩa megũtigara rũhĩinĩ akamahaka o harĩa ahakire thakame mũthiainĩ wa gũtũ kwa ũrĩo kwa mũndũ ũcio ũratherio, kĩarainĩ kĩrĩa kĩnene gĩa guoko kwa ũrĩo, o na kĩarainĩ kĩrĩa kĩnene gĩa kũgũrũ kwa ũrĩo. Namo maguta marĩa megũtigara rũhĩinĩ akahaka mũndũ ũcio mũtwe. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai agakĩhoroheria mũndũ ũcio. “Thuutha ũcio mũthĩnjĩri Ngai akaruta igongoona rĩa meehia, atherie mũndũ ũcio thaahu wake. Agacooka agathĩnja nyamũ ya igongoona rĩa njino, akamĩrutanĩria na igongoona rĩa mũtu kĩgongoonainĩ igũrũ. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai agatheria mũndũ ũcio, naake agathirwo nĩ thaahu. “No rĩĩrĩ, mũndũ ũcio angĩkorwo nĩ mũthĩĩni na ndangĩhota kuona indo ta icio, nĩguo atherio, arĩreehaga o ndũrũme ĩmwe, ĩtuĩke igongoona rĩa kũrĩhĩra meehia maake. Arĩmĩrutaga irĩ kĩheeo kĩa mwanya kĩrutĩirwo MWATHANI kĩrĩa kĩrigagia na mũthĩnjĩri Ngai. O na nĩarĩreehaga kiro ĩmwe ya mũtu mũhinyu mũno ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, na gĩcunjĩ gĩa ithatũ kĩa rita ya maguta ma mĩtamaiyũ ituĩke igongoona rĩa mũtu. O na areehage ndutuura igĩrĩ kana ndirahũgĩ igĩrĩ, ĩmwe ĩtuĩke ya igongoona rĩa meehia, nayo ĩyo ĩngĩ ĩtuĩke ya igongoona rĩa njino. Mũthenya wa ĩnaana wa ihinda rĩake rĩa gũtherio, agatwara indo icio kũrĩ mũthĩnjĩri Ngai o hau mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Naake mũthĩnjĩri Ngai akooya ndũrũme na maguta ma mĩtamaiyũ, agacirutĩra MWATHANI irĩ kĩheeo kĩa mwanya kĩrĩa kĩrigagia na mũthĩnjĩri Ngai. Agacooka agathĩnja ndũrũme ya igongoona rĩa meehia, akooya thakame ĩmwe yayo, akahaka mũthia wa gũtũ kwa ũrĩo kwa mũndũ ũcio, kĩara kĩrĩa kĩnene gĩa guoko kwa ũrĩo, o na kĩara kĩrĩa kĩnene gĩa kũgũrũ kwa ũrĩo. Ningĩ mũthĩnjĩri Ngai agaitĩrĩria maguta mamwe rũhĩinĩ rwa guoko gwake mwene kwa ũmotho akamaminjaminja maita mũgwanja mbere ya MWATHANI na kĩara gĩa guoko gwake kwa ũrĩo. Maguta mamwe ma marĩa megũtigara rũhĩinĩ akamahaka o harĩa ahakire thakame mũthia wa gũtũ kwa ũrĩo kwa mũndũ ũcio ũratherio, kĩara kĩrĩa kĩnene gĩa guoko kwa ũrĩo, na kĩara kĩrĩa kĩnene gĩa kũgũrũ kwa ũrĩo. Maguta macio mangĩ megũtigara rũhĩinĩ akahaka mũndũ ũcio mũtwe. Na njĩra ĩyo akaruta igongoona rĩa gũtũma mũndũ ũcio atherio. Ningĩ agakĩruta ndutuura ĩmwe kana ndirahũgĩ ĩmwe ya icio mũndũ ũcio areehire ĩtuĩke igongoona rĩa meehia, na ĩrĩa ĩngĩ akamĩrutanĩria na igongoona rĩa mũtu ĩtuĩke igongoona rĩa njino. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai agakĩruta igongoona rĩa gũtũma mũndũ ũcio atherio. Ũcio nĩguo watho wa mũndũ ũrĩa wĩ na mũrimũ mũũru wa ngoothi ũtangĩhota kuona indo ciothe iria irendekana nĩguo atherio.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa mũgaakinya bũrũri wa Kanaani, ũrĩa ngaamũhe ũtuĩke wanyu, nacio mbuu igĩe thĩinĩ wa nyũmba o ĩrĩkũ, mwene nyũmba ĩyo no nginya agaathiĩ amenyithie mũthĩnjĩri Ngai ũndũ ũcio. Naake mũthĩnjĩri Ngai, atanathiĩ kũbaara mbuu icio, aathane indo ciothe iria irĩ thĩinĩ wa nyũmba ĩyo irutwo nja, nĩguo itigaatuĩrwo nyũmba ĩgĩtuĩrwo atĩ o nacio i na thaahu. Thuutha wa ũguo athiĩ nyũmbainĩ ĩyo, abaare mbuu icio. Kũngĩkorwo kũrĩ na kũndũ kwĩ na rangi wa ngirini kana mũtuune kũroneka kwenjekeete thingoinĩ cia nyũmba, oime nyũmba ĩyo, amĩhinge, nayo ĩikare ĩhingĩĩtwo mĩthenya mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja wakinya, acooke amĩbaare hĩndĩ ĩngĩ. Mbuu ingĩkorwo itheeete thingoinĩ cia nyũmba ĩyo-rĩ, mũthĩnjĩri Ngai aathane mahiga marĩa marĩ na mbuu icio mathario, mateeo kĩarainĩ na kũu nja ya itũũra. Thuutha wa ũguo oige thingo cia na thĩinĩ cia nyũmba ĩyo ikũrũrwo, naguo burathita ũrĩa ũkuuma ũteeo kĩarainĩ na kũu nja ya itũũra. Marĩĩkia gwĩka ũguo, mooe mahiga mangĩ mamacookie harĩa hoima mahiga marĩa marutire, macooke mahũũre thingo cia nyũmba ĩyo burathita rĩngĩ. “Na rĩĩrĩ, mbuu icio ingĩrurumũka thĩinĩ wa nyũmba ĩyo, thuutha wa mahiga kũrutwo na thingo cia nyũmba ĩyo gũkũrũrwo na kũhũũrwo burathita rĩngĩ, mũthĩnjĩri Ngai athiĩ atoonye kuo abaare. Mbuu icio ingĩkorwo itheeete, nyũmba ĩyo ĩrĩ na thaahu. Naake mũthĩnjĩri Ngai atharithie nyũmba ĩyo, namo mahiga maayo, mbaaũ, na burathita wayo wothe ũkuuo ũrutwo na nja ya itũũra, ũteeo kĩarainĩ. Andũ oothe arĩa mangĩtoonya nyũmba ĩyo ihindainĩ rĩu ihingĩĩtwo marĩikaraga me na thaahu nginya hwaĩinĩ. Andũ oothe arĩa mangĩkoma kana marĩĩre irio kuo no mũhaka mathambie nguo ciao. “No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũthĩnjĩri Ngai angĩũka kũbaara, oone atĩ mbuu icio itirurumũkĩĩte thuutha wa nyũmba ĩyo kũhũũrwo burathita rĩngĩ, atue nyũmba ĩyo ndĩrĩ na thaahu, tondũ mbuu icio nĩirĩĩkĩĩtie gũthira biũ. Acooke ooe nyoni igĩrĩ, kamũtĩ ka mũtarakwa, karigi gatuune, na mathangũ ma hithobu atherie nyũmba ĩyo. Arĩĩkia gwĩka ũguo, athĩnjĩre nyoni ĩmwe yacio igũrũ wa mbakũri ya rĩũmba ĩ na maaĩ. Acooke ooe kamũtĩ kau ka mũtarakwa, kamũtĩ ka hithobu, karigi kau gatuune, hamwe na nyoni ĩrĩa ĩ muoyo acitobokie ciothe thakameinĩ ya nyoni ĩrĩa athĩnjĩre, o na maaĩinĩ macio. Naake aminjaminjĩrie nyũmba ĩyo maita mũgwanja. Na njĩra ĩyo agĩtherie nyũmba ĩyo na thakame ĩyo ya nyoni, na maaĩ macio, na nyoni ĩyo ĩ muoyo, na kamũtĩ kau ka mũtarakwa, na hithobu, o na karigi kau gatuune. Naake acooke arekererie nyoni ĩyo ĩ muoyo yũmbũke ĩthiĩ gĩthakainĩ. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai akĩrute igongoona rĩa gũtheria nyũmba ĩyo, nayo ĩthirwo nĩ thaahu.” “Macio nĩ mo mawatho makoniĩ mĩrimũ mĩũru ya ngoothi, nayo nĩ: Mawatho macio nĩmagũteithagia andũ gũkũũranaga wega rĩrĩa kĩndũ kĩrĩ na thaahu na rĩrĩa gĩtarĩ.” Naake MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni atĩrĩ, “Arĩriai andũ a Isiraeli mũmeere atĩrĩ: Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ mũrũme o na ũrĩkũ angĩkorwo na kĩndũ kĩroira kuuma kĩĩgainĩ gĩake kĩa ũciari, kĩndũ kĩu kĩroira kĩ na thaahu, rĩrĩa rĩothe kĩngĩkorwo gĩkiura kuuma kĩĩgainĩ kĩu kana rĩrĩa kĩngĩkorwo kĩmatĩire thĩinĩ wakĩo. Gĩtanda o gĩothe kĩrĩa mũndũ mũrũme ũcio angĩkomera kana kĩndũ o gĩothe angĩikarĩra, kĩ na thaahu. Mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩhuutia gĩtanda kĩu kana aikarĩire kĩndũ o gĩothe kĩrĩa kĩrĩĩkĩĩtie gũikarĩrwo nĩ mũndũ ũcio, no mũhaka athambie nguo na ethambe mwĩrĩ, na aikare e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. Naake mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩhuutia mũndũ ũcio ũroira, no nginya athambie nguo ciake mwene na ethambe mwĩrĩ, aikare e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. Mũndũ ũcio ũroira angĩtuĩra mata mũndũ o wothe ũtarĩ na thaahu, mũndũ ũcio ũtoima na thaahu no nginya athambie nguo ciake mwene na ethambe mwĩrĩ, aikare e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. Narĩo itandĩko o rĩothe kana gĩtĩ o na kĩrĩkũ kĩrĩa mũndũ ũcio ũroira angĩikarĩra, kĩ na thaahu. Mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩhuutia kĩndũ o gĩothe kĩrĩa mũndũ ũcio arĩĩkĩĩtie gũikarĩra, no nginya aikare e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. Mũndũ o wothe ũngĩkuua kĩndũ o gĩothe kĩrĩa mũndũ ũcio arĩĩkĩĩtie gũikarĩra, no nginya athambie nguo ciake mwene na ethambe mwĩrĩ, na aikare e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. Mũndũ ũcio ũroira, angĩhuutia mũndũ o wothe ataambĩĩte gwĩthamba mooko, mũndũ ũcio wahuutio no nginya athambie nguo ciake mwene na ethambe mwĩrĩ, aikare e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. Kĩndũ o gĩothe kĩa rĩũmba kĩrĩa mũndũ ũcio angĩhuutia no nginya kĩũragangwo; nakĩo kĩndũ o gĩothe kĩa mũtĩ kĩrĩa angĩhuutia no nginya gĩthambio. “ Rĩrĩa mũndũ ũcio wĩ na mũrimũ ũcio wa kuura angĩkorwo ahoneete, no mũhaka aambe eeterere mĩthenya mũgwanja, yathira athambie nguo ciake na ethambe mwĩrĩ na maaĩ, naake athirwo nĩ thaahu. Naguo mũthenya wa ĩnaana ooe ndutuura igĩrĩ, kana ndirahũgĩ igĩrĩ, acitware mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo, acinengere mũthĩnjĩri Ngai. Naake mũthĩnjĩri Ngai arute ĩmwe yacio ĩtuĩke ya igongoona rĩa meehia, nayo ĩyo ĩngĩ ĩtuĩke ya igongoona rĩa njino. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai akĩmũrutĩre igongoona rĩa kũmũtheria. “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũndũ mũrũme angiumwo nĩ hinya wa arũme, no nginya ethambe mwĩrĩ wothe, na atinde e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. Kĩndũ o gĩothe gĩthondekeetwo na nguo kana ngoothi kĩrĩa kĩngĩkorwo gĩitĩkĩirwo nĩ hinya ũcio wa arũme, no nginya gĩthambio, na gĩikare kĩ na thaahu nginya o hwaĩinĩ. No nginya mũndũ mũrũme na mũtumia marĩĩkia gũkomania methambe mwĩrĩ, nao matinde me na thaahu nginya o hwaĩinĩ. “Rĩrĩa mũndũ wa nja angĩkorwo na kahinda gaake ka mweri arĩikaraga e na thaahu mĩthenya mũgwanja. Mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩmũhuutia arĩikaraga e na thaahu o nginya hwaĩinĩ. Kĩndũ o gĩothe kĩrĩa angĩikarĩra kana akomere hĩndĩ ĩyo e na mweri kĩ na thaahu. Mũndũ mũrũme angĩkoma na mũndũ wa nja ũcio hĩndĩ ĩyo e na mweri, nĩarĩthaahagio, naake mũndũ mũrũme ũcio arĩikaraga e na thaahu mĩthenya mũgwanja. Gĩtanda o gĩothe kĩrĩa mũndũ mũrũme ũcio angĩkomera o nakĩo kĩ na thaahu. “Mũndũ wa nja angiura thakame matukũ maigana ũna nja ya kahinda gaake ka mweri, kana oire thakame akĩrie kahinda gaake ka mweri karĩa amenyereete, arĩikaraga e na thaahu ihinda rĩothe rĩrĩa egũkorwo akiura thakame ĩyo, o ta ũrĩa aikaraga atariĩ hĩndĩ ĩrĩa e na kahinda gaake ka mweri. Gĩtanda o gĩothe kĩrĩa mũndũ wa nja ũcio angĩkomera, o na kana kĩndũ o gĩothe kĩrĩa angĩikarĩra ihindainĩ rĩu ahaana ũguo kĩ na thaahu. Mũndũ o wothe ũngĩhuutia indo icio no anyiitwo nĩ thaahu na no mũhaka athambie nguo ciake mwene, na ethambe mwĩrĩ, aikare e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. No rĩĩrĩ, mũndũ wa nja ũcio angĩtiga kuura thakame, aagĩrĩirwo nĩgweterera mĩthenya mũgwanja, na thuutha wa ũguo athirwo nĩ thaahu. Mũthenya wa ĩnaana ooe ndutuura igĩrĩ, kana ndirahũgĩ igĩrĩ, acitwarĩre mũthĩnjĩri Ngai, o hau mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Naake mũthĩnjĩri Ngai arute ĩmwe ya nyoni icio ĩtuĩke ya igongoona rĩa meehia, nayo ĩrĩa ĩngĩ ĩtuĩke ya igongoona rĩa njino. Na njĩra ĩyo mũthĩnjĩri Ngai akĩrute igongoona rĩa kũmũtheria. “Ũguo nĩguo mwagĩrĩirwo nĩgũtaara andũ a Isiraeli ũhoroinĩ wa mathaahu maao, nĩguo matigaathaahie Hema yakwa ya gũtũnganwo ĩrĩa ĩrĩ gatagatĩ ga kambĩ yao. Mangĩĩka ũguo, no makue. “Macio nĩmo mawatho marĩa makoniĩ mũndũ mũrũme ũrĩa ũngĩkorwo akiura kĩĩgainĩ gĩake gĩa ũciari kana ũrĩa uumĩĩtwo nĩ hinya wa arũme. O na ningĩ no mo makoniĩ mũndũ wa nja hĩndĩ ĩrĩa arĩ kahindainĩ gaake ka mweri, kana mũndũ mũrũme ũrĩa ũkomeete na mũndũ wa nja wĩ na thaahu.” Na rĩĩrĩ, thuutha wa aariũ arĩa eerĩ a Harũni gũkua nĩ ũndũ wa kũrutĩra MWATHANI mwaki wa gũcina ũbaani ũtaarĩ mũtheru, MWATHANI nĩarĩirie Musa. Aamwĩrire atĩrĩ, “Ĩra mũrũ wa maitũguo Harũni atĩ arĩtoonyaga Handũ Harĩa Hatheru Mũno harĩa hahithĩĩtwo na mbathiya ya kũhakania o ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩakinya. Handũ hau nĩ ho ndĩyonithanagia ndĩ thĩinĩ wa itu, o hau igũrũ wa gĩkunĩko gĩa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Angĩaga gwĩka ũguo, no ooragwo. Arĩtoonyaga Handũ hau Hatheru Mũno aambĩĩte kũreehe ndeegwa ĩtarĩ ngũrũ ya igongoona rĩa meehia, na ndũrũme ya igongoona rĩa njino. No mũhaka Harũni ethambage mwĩrĩ, agacooka ageekĩra nguo ciake cia ũthĩnjĩri Ngai, nacio nĩ: nguo ya gataani ĩkinyĩĩte maruinĩ, thuruarĩ, mũcibi, o hamwe na kĩremba. “Mũingĩ wa Isiraeli ũrĩtwaragĩra Harũni thenge igĩrĩ cia igongoona rĩa meehia, na ndũrũme ĩmwe ya igongoona rĩa njino. Naake agakĩruta ndeegwa ĩmwe ĩgatuĩka igongoona rĩa kwĩhoroheria we mwene o na andũ a mũciĩ wake. Arĩĩkia gwĩka ũguo, akooya thenge iria igĩrĩ, agacitwara mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Agacicuukĩra mĩtĩ irĩ o hau mũromoinĩ ahũthĩrĩĩte tũhiga twĩrĩ, kamwe kaandĩkĩĩtwo ‘Ya MWATHANI,’ na karĩa kangĩ ‘Ya Azazeli’ Thenge ĩrĩa ĩkũgwĩra MWATHANI yacuukĩrwo mĩtĩ, Harũni akamĩruta ĩtuĩke igongoona rĩa meehia. Nayo ĩrĩa ĩkũgwĩra Azazeli akamĩtwara hau mbere ya MWATHANI ĩrĩ muoyo, agacooka akamĩrekereria ĩĩthiĩre werũinĩ kũrĩ Azazeli, nĩguo ĩhoroherie meehia ma andũ. “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Harũni araruta ndeegwa ya kũhoroheria meehia maake we mwene o na ma mũciĩ wake, arĩoyaga kanyũngũ ga gũcinĩra ũbaani kaiyũire makara marakana marutĩĩtwo kĩgongoonainĩ, na hĩ igĩrĩ cia ũbaani mũhinyu wega, agagatoonyia thĩinĩ wa Handũ Harĩa Hatheru Mũno. Arĩ o hau mbere ya MWATHANI ageekĩra ũbaani ũcio mwakiinĩ, nĩguo ndoogo yaguo ĩhumbĩre gĩkunĩko kĩa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro ndakaae gũkĩona akue. Agacooka akooya thakame ĩmwe ya ndeegwa ĩyo akamĩminjaminja na kĩara gĩake mwena wa na mbere wa gĩkunĩko kĩu, o na akamĩminjaminja maita mũgwanja hau mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. “Thuutha wa gwĩka ũguo, agathĩnja thenge ĩrĩa ya igongoona rĩa kũhoroheria andũ, akooya thakame ya yo akamĩtoonyia na thĩinĩ wa Handũ Harĩa Hatheru Mũno, akamĩminjaminja gĩkunĩko igũrũ, o na hau mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, o ta ũrĩa eekire na thakame ya ndeegwa. Na njĩra ĩyo agakĩruta igongoona rĩa gũtheria Handũ hau Hatheru Mũno nĩ ũndũ wa mathaahu ma andũ a Isiraeli, o na nĩ ũndũ wa meehia maao moothe. No mũhaka eeke Hema ya gũtũnganwo o ta ũguo, nĩ ũndũ ĩrũũgamĩĩte gatagatĩ ka andũ me na thaahu. Gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirwo nĩ gũkorwo arĩ thĩinĩ wa Hema ya gũtũnganwo rĩrĩa Harũni aratoonya Handũ hau Hatheru Mũno nĩguo akahorohanĩrie nginya o rĩrĩa ariuma na nja, arĩĩkia kwĩhoroheria we mwene, mũciĩ wake, o na andũ oothe a Isiraeli. Thuutha ũcio akoima na kũu thĩinĩ, agathiĩ harĩa kĩgongoona kĩa magongoona ma njino kĩrĩ, agagĩtheria. Agacooka akooya thakame ĩmwe ya ndeegwa o na ya thenge ĩyo, akamĩĩkĩra koonainĩ ciothe cia kĩgongoona. Agacooka akaminjaminja thakame ĩmwe igũrũ wa kĩgongoona kĩu maita mũgwanja na kĩara gĩake. Na njĩra ĩyo agagĩtheria, gĩkeehererwo nĩ mathaahu ma andũ a Isiraeli, gĩgaatuĩka kĩamũre. “Na rĩĩrĩ, Harũni arĩĩkia kũruta igongoona rĩa gũtheria Handũ Harĩa Hatheru Mũno, o na Hema ya gũtũnganwo, na kĩgongoona, akareehe thenge ĩrĩa ĩrĩ muoyo ĩrĩa ĩgwĩrĩire Azazeli, mbere ya MWATHANI. Agacooka akaigĩrĩra mooko maake meerĩ mũtwe wa thenge ĩyo, akoimbũra ũũru, meehia, na ũremi wothe wa Aisiraeli, na njĩra ĩyo agakĩigĩrĩra maũndũ macio moothe o mũtweinĩ wa thenge ĩyo. Arĩĩkia gwĩka ĩguo, akanenganĩra thenge ĩyo kũrĩ mũndũ ũrĩa ũthuurĩĩtwo amĩtware werũinĩ akamĩrekererie ĩĩthiĩre. Nayo thenge ĩyo ĩgakĩrekererio werũinĩ, kũndũ kũrĩa gũtatũũragwo nĩ andũ, ĩgeethiĩra ĩkuuĩĩte meehia maao moothe. Naake Harũni agacooka agatoonya Hemainĩ ya gũtũnganwo, akaruta nguo cia ũthĩnjĩri Ngai ĩrĩa eekĩrire ataanatoonya Handũ Harĩa Hatheru Mũno, agacitiga o hau. Agacooka ageethambĩra mwĩrĩ handũ haamũre, akeehumba nguo ciake kĩũmbe. Arĩĩkia gwĩka ũguo, akoima na nja, akaruta igongoona rĩa njino rĩa kũhoroheria meehia maake, o na ma andũ acio angĩ. Thuutha ũcio akooya maguta ma nyamũ ĩyo ya igongoona rĩa meehia, akamacinĩra kĩgongoona igũrũ. Atĩrĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũthiire kũrekereria thenge werũinĩ ĩĩthiĩre kũrĩ Azazeli, no nginya athambie nguo ciake, na ethambe mwĩrĩ ataanacooka kambĩinĩ. Nayo ndeegwa na thenge iria cia igongoona rĩa meehia, iria thakame yacio ĩtwarirwo Handũ Harĩa Hatheru Mũno ĩkahoroherie meehia, igakuuo igatwarwo nja ya kambĩ igacinwo.Na rĩĩrĩ, njũũa ciacio, nyama, o na mara igacinwo ciothe na mwaki. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũgũcicina no nginya athambie nguo ciake na ethambe mwĩrĩ ataanacooka kambĩinĩ. “Atĩrĩĩrĩ, mawatho maya marũmĩrĩire nĩmo mũrĩrũmagĩrĩra hingo ciothe: Mũthenya wa ikũmi wa mweri wa mũgwanja-rĩ, no nginya mwĩhingage kũrĩa, inyuĩ eene o na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa maratũũrania na inyuĩ, na mũtikaarutage wĩra o na ũrĩkũ. Mũthenya ũcio-rĩ, nĩguo igongoona rĩa kũmũhoroheria rĩrĩrutagwo nĩguo mũtherio, mũgathirwo nĩ meehia maanyu moothe, mũgakĩoneka mũrĩ atheru mbere ya MWATHANI. Mũthenya ũcio ũrĩkoragwo ũrĩ thabatũ yanyu ya kũhuurũka o biũ na ya kwĩhinga kũrĩa na kũnyua. Mawatho macio no nginya marũmagĩrĩrwo hingo ciothe. Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, ũrĩa ũitĩrĩirwo maguta akaamũrwo atungatage ithenya rĩa ithe, nĩwe ũrĩrutaga igongoona rĩa kũhorohanĩria. Arĩĩhumbaga nguo cia ũthĩnjĩri Ngai, akahoroheria Handũ Harĩa Hatheru Mũno, Hema ya gũtũnganwo, kĩgongoona, athĩnjĩri Ngai, o na mũingĩ wothe. Mawatho macio no nginya marũmagĩrĩrwo hingo ciothe. No mũhaka andũ a Isiraeli marutagĩrwo igongoona rĩa kũhoroheria meehia maao moothe, o mwaka riita rĩmwe.” Naake Musa agĩgĩĩka o ta ũguo MWATHANI aamwathĩĩte. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria Harũni na aariũ aake na andũ oothe a Isiraeli ũmeere atĩrĩ, MWATHANI aathanĩĩte ũũ: Watho ũyũ nĩwagũtũma andũ a Isiraeli mareehagĩre MWATHANI nyamũ iria mamenyereete kũrutagĩra werũinĩ irĩ magongoona. Rĩu marĩcireehage harĩ mũthĩnjĩri Ngai, o hau mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo, magacithinjĩra ho irĩ magongoona ma thaayũ. Naake mũthĩnjĩri Ngai akaminjaminjĩria thakame yacio kĩgongoona kĩrĩa kĩrĩ hau mũromoinĩ wa Hema ĩyo, agacooka agacina maguta maacio, namo makaruta mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI. Na njĩra ĩyo-rĩ, andũ a Isiraeli matirĩtuĩkaga andũ matarĩ ehokeku harĩ MWATHANI na ũndũ wa kũrutĩra nyamũ ciao werũinĩ irĩ magongoona ma ngoma iria ihaana mbũri. Watho ũyũ no nginya andũ a Isiraeli maũrũmagĩrĩre hingo ciothe. “Mũisiraeli o wothe kana mũrũũrĩrĩ o wothe ũratũũrania na inyuĩ ũrĩa ũrĩrĩaga thakame, MWATHANI nĩarĩmũũkagĩrĩra akamũthengia kuuma harĩ andũ aao. Tondũ rĩĩrĩ, muoyo wa nyamũ o yothe wĩ thakameinĩ, nĩkĩo MWATHANI aathanĩĩte atĩ thakame yothe, tondũ nĩ yo muoyo, ĩitagwo kĩgongoona igũrũ nĩguo ĩhorohagĩrie andũ meehia maao. Nĩkĩo MWATHANI eerĩĩte andũ a Isiraeli o na mũrũũrĩrĩ o wothe ũratũũrania nao matikaarĩage thakame. “Na rĩĩrĩ, Mũisiraeli kana mũrũũrĩrĩ o wothe ũratũũrania nao, angĩthiĩ kũhĩta anyiite nyamũ kana nyoni ĩngĩrĩĩo-rĩ, no nginya aite thakame ya yo thĩ, acooke amĩthike na tĩĩri. Tondũ rĩĩrĩ, muoyo wa nyamũ o yothe wĩ thakameinĩ, nĩkĩo MWATHANI eera andũ a Isiraeli atĩ matikaarĩage thakame ya nyamũ o yothe, na atĩ mũndũ o wothe ũrĩĩkaga ũguo nĩarĩingatagwo kuuma harĩ andũ a Ngai. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ o wothe, arĩ Mũisiraeli kana mũrũũrĩrĩ, ũrĩrĩaga nyama cia nyamũ ĩkuĩte gĩkuũ kĩa ndũire kana yũragĩĩtwo nĩ nyamũ cia gĩthaka, no nginya athambagĩe nguo ciake, na ageethamba mwĩrĩ, agaikara arĩ na thaahu o nginya hwaĩinĩ. Aaga gwĩka ũguo-rĩ, nĩarĩcookagĩrĩrwo nĩ ũũru ũcio wake.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. Mũtikaanarũmĩrĩre mĩtugo ya bũrũri wa Misiri kũrĩa mwatũũraga, kana ya bũrũri wa Kanaani kũrĩa ndĩramũtwara. Athĩkagĩraai mawatho maakwa na mũhingagie ũrĩa ngũmwatha. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. Atĩrĩĩrĩ, rũmagĩrĩraai mĩtugo na mawatho marĩa ngũmũhe; mweka ũguo nĩmũgũtũũra muoyo. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Mũndũ o na ũrĩkũ wanyu ndakaanakome na mũndũ o wothe marĩ a rũrĩra. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. Ndũkaanaconorithie thooguo na ũndũ wa gũkoma na maitũguo. Ũcio nĩ maitũguo, ndũkaanamũconorithie o na atĩa. Ndũkaanaconorithie thooguo na ũndũ wa gũkoma na mũtumia o wothe wa atumia arĩa angĩ aake. Ndũkaanakome na mwarĩ wa maitũguo, kana wa mũtumia ũngĩ wa thooguo, o na angĩkorwo mũreranĩirwo hamwe kana ookirwo naake. Ndũkaanakome na mwarĩ wa mũũrũguo, kana wa mwarĩguo, ũcio nĩ ũndũ wa gĩconoko harĩ we. Ndũkaanakome na mwarĩ wa mũtumia wa thooguo, tondũ ũcio o naake nĩ mwarĩ wa maitũguo. Ndũkaanakome na mũtumia wa thooguo mũkũrũ kana thooguo mũnyiinyi; ũcio o naake nĩ maitũguo. Ndũkaanakome na mũtumia wa mũũrũguo, kana na mũtumia wa mũrũ wa maitũguo. Ndũkaanakome na mũndũ wa nja na ũkome na mwarĩ, o na ndũkaanakome na aarĩ a ciana ciake. Acio-rĩ, mwĩ rũrĩra nao, na gwĩka ũguo nĩ ũũra thoni. Ndũkaanahikie mwarĩ wa nyina na mũtumia waku atuĩke mũiru wa mũtũmia waku, mũtumia waku arĩ o muoyo. “Ndũkaanakome na mũndũ wa nja rĩrĩa arĩ kahindainĩ gaake ka mweri, tondũ arĩ na thaahu. Ndũkaanakome na mũtumia wa mũndũ ũngĩ, ũndũ ũcio no ũkũgwatie thaahu. Ndũkaananeane mwana o na ũmwe waku arutĩrwo ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Moleku igongoona, tondũ ũndũ ta ũcio no ũcambithie rĩĩtwa rĩa Ngai waku. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. Mũndũ mũrũme o wothe ndakaanakome na mũndũ mũrũme ũrĩa ũngĩ ta arĩ mũndũ wa nja. Gĩĩko ta kĩu kĩ magigi. Mũndũ mũrũme kana mũndũ wa nja o wothe ndakaanakome na nyamũ; ũcio nĩ ũũra thoni. “Mũtikaanegwatie thaahu na ũndũ o na ũmwe wa maũndũ macio, tondũ ndũũrĩrĩ iria ndĩraingata ĩmweherere ciegwatirie thaahu na maũndũ ta macio. Ciĩko ciacio-rĩ, nĩciatũmire bũrũri ũgwatwo nĩ thaahu, na nĩkĩo ndĩraũherithia na ngatũma ũrege andũ arĩa matũire thĩinĩ waguo. Mweka ũguo-rĩ, mũtiiregwo nĩ bũrũri, ta ũrĩa ũregeete ndũũrĩrĩ iria iraũtũũraga mbere yanyu. Atĩrĩĩrĩ, arĩa oothe marĩĩkaga maũndũ ta macio marĩ magigi, nĩmarĩingatagwo kuuma harĩ andũ a Ngai. “Athĩkagĩraai maathani macio ndamwatha na mũtikaarũmagĩrĩre mĩtugo ya andũ arĩa maratũũraga bũrũriinĩ ũcio mbere yanyu, o na kana mwĩthaahie na mĩtugo yao. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria mũingĩ wothe wa Isiraeli ũwĩre atĩrĩ: No nginya mũtuĩke atheru, tondũ niĩ, MWATHANI Ngai wanyu, ndĩ mũtheru. O mũndũ no nginya atĩĩage nyina na ithe, na amenyagĩrĩre Thabatũ yakwa. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Mũtikaanathaathaiye mĩhianano, kana mwĩthondekere ngai cia cuuma. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Atĩrĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũrĩkoragwo mũkĩruta nyamũ ya igongoona rĩa thaayũ-rĩ, rũmagĩrĩraai mawatho marĩa ndĩmũheete, na niĩ nĩndĩrĩamũkagĩra igongoona rĩu. Nyama cia igongoona rĩu no nginya irĩrĩagwo mũthenya o ro ũcio rĩarutwo, kana ũrĩa ũrũmĩrĩire. No rĩĩrĩ, nyama iria irĩkoragwo itigarĩĩte o nginya mũthenya wa gatatũ no mũhaka icinagwo na mwaki, tondũ irĩ na thaahu. Ndirĩamũkagĩra igongoona rĩu mũndũ o wothe angĩrĩa nyama icio mũthenya ũcio. Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩcirĩaga no nginya acookagĩrĩrwo nĩ ũũru wake, tondũ wa gũthaahia kĩndũ kĩrĩa nyamũrĩirwo. Mũndũ ũcio-rĩ, nĩarĩingatagwo kuuma harĩ andũ aakwa. “Hĩndĩ ĩrĩa mũkũgetha irio mĩgũndainĩ yanyu-rĩ, mũtikaagethage o nginya ndeereinĩ ciayo, kana mũcookage na thuutha kũhaara irio iria mũtigĩĩtie mũkĩgetha. O na ningĩ mũtigaatuage thabibũ ciothe kuuma mĩgũndainĩ yanyu ya mĩthabibũ, kana mũngaanagie thabibũ iria igwĩte thĩ, citigageei nĩ ũndũ wa athĩĩni na ageni. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Mũtikaanaiye, kana mwĩke maũndũ na njĩra ya maheeni, kana mũheenanie mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Mũtikaanehĩte na maheeni mũkĩgwetaga rĩĩtwa rĩakwa, ũguo nĩgũcambithia rĩĩtwa rĩakwa. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Ndũkaanathioranie mũndũ ũrĩa ũngĩ, kana ũiye indo ciake. Ndũkaanaraarie mũcaara wa mũndũ wandĩkĩĩte wĩra wa kĩmũthenya. Ndũkaanarume gĩtaigua kana ũige kĩndũ mbere ya gĩtumuumu nĩguo kĩhĩngwo. No nginya ũũhe gĩtĩĩo. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Ndũgaatuanagĩre na njĩra ĩtarĩ ya kĩhooto; ndũkaanacaaĩre mũndũ nĩ ũrĩa e mũthĩĩni, kana wĩtigĩre mũndũ nĩ ũrĩa e mũtongu. Tuagĩra mũndũ ũrĩa ũngĩ na kĩhooto. Ndũkaanoorũũre ũgĩcuukaga andũ arĩa angĩ. Ndũkaanage kũruta ũira hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũrĩa ũngĩ araciirithio angĩkorwo ũira ũcio waku no ũmũteithĩrĩrie. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Ndũgaikarage ũrĩ na rũthũũro ngoroinĩ yaku nĩ ũndũ wa mũndũ ũrĩa ũngĩ; iguithanagia naake nĩguo ndũkaae kwĩhia nĩ ũndũ wake. Ndũkeerĩhagĩrie harĩ mũndũ o wothe kana ũmũiguagĩre ũũru; eendaga mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Atĩrĩĩrĩ, no nginya mwathĩkagĩre maathani maakwa. Mũtigaaciarithanagie mahiũ maanyu. Mũtikaahandage mĩgũnda yanyu mbeũ mĩthemba ĩĩrĩ, kana mwĩhumbage nguo ithondekeetwo na ndigi cia mĩthemba ĩĩrĩ. “Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩkomaga na mũndũ wa nja ngombo ũigĩĩtwo nĩ mũndũ mũrũme ũngĩ, no mũndũ wa nja ũcio akorwo ndakũũrĩĩtwo kana akaheeo wĩyathi wake, no nginya ũhoro ũcio wao ũtuĩragio. O eerĩ-rĩ, matikooragagwo, tondũ mũndũ wa nja ũcio no ngombo. No rĩĩrĩ, mũndũ mũrũme ũcio no nginya atware ndũrũme mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo ĩrĩ ta igongoona rĩake rĩa kũrĩhĩra meehia. Naake mũthĩnjĩri Ngai akĩrute igongoona rĩa kũmũhoroheria na ndũrũme ĩyo nĩ ũndũ wa meehia maake, naake Ngai akĩmuohere wĩhia ũcio eekĩĩte. “Atĩrĩĩrĩ, rĩrĩa mũgaakinya bũrũri wa Kanaani na inyuĩ mũhande mĩtĩ o yothe ya matunda, mũtikaanarĩe matunda maayo mwaka wa mbere nginya wa gatatũ; mũkaamoonaga ta marĩ na thaahu. Mwakainĩ wa ĩna-rĩ, nĩmũkaamũra matunda maayo moothe, mũmaandutĩre niĩ MWATHANI, marĩ ta igongoona rĩa kũnjookeria ngaatho. Mwakainĩ wa ĩtaano no mũrĩe maciaro maayo. Mweka ũguo wothe-rĩ, mĩtĩ yanyu nĩgaaciaraga matunda maingĩ. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Mũtikaarĩage nyama o yothe ĩrĩ na thakame. Mũtigeekage ũndũ o wothe na njĩra ya kũragũria. Mũtikaarengagĩrĩre njuĩrĩ thikĩrĩrioinĩ, o na kana mũrengagĩrĩre nderu. Mũtikeeharũrangage o na kana mwĩtemengage mĩĩrĩ rĩrĩa mũracakaĩra arĩa makuĩte. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Mũtikaanatũme airĩĩtu aanyu magwatwo nĩ thaahu na ũndũ wa kũmatua maraaya hekaarũinĩ. Mũngĩgeeka ũguo-rĩ, nĩmũkaagarũrũkĩra ngai ingĩ, naguo bũrũri ũkĩiyũre waganu. No nginya mũmenyagĩrĩre Thabatũ, na mũheage gĩtĩĩo handũ haakwa harĩa haamũre. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Mũtikaahooyage kĩrĩra kũrĩ andũ arĩa maragũranagĩra na arĩa maroganaga. Mweka ũguo-rĩ, nĩmũrĩgwatagwo nĩ thaahu. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Heagaai andũ arĩa akũrũ gĩtĩĩo, na mũmenyiihagĩrie, na mũũheage o na niĩ gĩtĩĩo. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Mũtikaahinyagĩrĩrie ageni arĩa maratũũrania na inyuĩ bũrũriinĩ wanyu. Meekageei o ta ũrĩa mwĩkaga Aisiraeli arĩa angĩ, na mũmeendage o ta ũrĩa inyuĩ eene mwĩyendeete. Inyuĩ-rĩ, ririkanagaai atĩ hĩndĩ ĩmwe mwarĩ ageni bũrũriinĩ wa Misiri. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Mũtikaaheenagie mũndũ o wothe na ũndũ wa kũhũthĩra ithimi cia maheeni cia gũthima ũraihu, ũritũ, kana ũingĩ. No mũhaka mũhũthagĩre ratiri cia ma, na mahiga ma gũthima ma ma, o na ithimi cia ma. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu ũrĩa wamũrutire bũrũri wa Misiri. Atĩrĩĩrĩ, athĩkagĩraai mawatho na maathani maakwa moothe. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Mũndũ o wothe wanyu, kana mũrũũrĩrĩ o wothe ũratũũrania na inyuĩ ũrĩa ũrĩheanaga mwana o wothe wa ciana ciake akarutwo arĩ igongoona kũrĩ ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Moleku, arĩhũũragwo na mahiga nĩ mũingĩ wothe nginya agakua. Niĩ na niĩ nĩndĩũkagĩrĩra mũndũ ũcio, ngamũingata kuuma harĩ andũ aakwa, tondũ nĩaheete Moleku ũmwe wa ciana ciake, agagĩthaahia handũ haakwa harĩa haamũre, na agaconorithia rĩĩtwa rĩakwa rĩtheru. Mũingĩ ũngĩaga kũrũmbũyania na ũrĩa eekĩĩte na wage kũmũũraga-rĩ, niĩ mwene nĩndĩrĩũkagĩrĩra mũndũ ũcio, mũciĩ wake wothe, na arĩa oothe manyiitanĩire naake kũũnemera magathiĩ gũthaathaiya Moleku. Oothe nĩndĩrĩmaingataga kuuma harĩ andũ aakwa. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩthiaga kũhooya kĩrĩra andũ arĩa maragũranagĩra na arĩa maroganaga nĩndĩrĩmũũkagĩrĩra ngamũingata kuuma harĩ andũ aakwa. Tondũ ũcio, ikaragaai mwĩthereetie, tondũ niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. Athĩkagĩraai mawatho maakwa, tondũ niĩ nĩ niĩ MWATHANI, na nĩ niĩ ndũmaga mũtuĩke atheru.” “Mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩrumaga ithe kana nyina nĩkũũragwo arĩũragagwo; we mwene nĩwe ũrĩcookagĩrĩrwo nĩ thakame yake. “Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩtharagia na mũtumia wa mũndũ ũngĩ, nĩkũũragwo arĩũragagwo, o hamwe na mũtumia ũcio atharĩĩtie naake. Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩkomaga na ũmwe wa atumia a ithe nĩarĩconorithagia ithe, na kwoguo we mwene na mũtumia ũcio nĩkũũragwo marĩũragagwo. O eerĩ nĩ o marĩcookagĩrĩrwo nĩ thakame yao. Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩkomaga na mũtumia wa mũũriũ nĩkũũragwo arĩũragagwo o hamwe na mũtumia ũcio, tondũ nĩmeekĩĩte ũndũ wa ũũra thoni. O eerĩ nĩ o marĩcookagĩrĩrwo nĩ thakame yao. Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩkomaga na mũndũ mũrũme ũrĩa ũngĩ ta arĩ mũndũ wa nja, nĩkũũragwo arĩũragagwo, o hamwe na mũndũ mũrũme ũcio ũngĩ, tondũ nĩmeekĩĩte ũndũ wĩ magigi. O eerĩ nĩ o marĩcookagĩrĩrwo nĩ thakame yao. Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩhikagia mũndũ wa nja, na akahikia nyina wa mũndũ wa nja ũcio, oothe atatũ marĩcinagwo na mwaki nginya magakua, tondũ nĩmeekĩĩte gĩĩko gĩa gĩconoko. Gĩĩko ta kĩu gĩtiagĩrĩire nĩgwĩkagwo gatagatĩinĩ kaanyu. Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩkomaga na nyamũ nĩkũũragwo arĩũragagwo, o hamwe na nyamũ ĩyo. Mũndũ wa nja ũrĩa ũrĩkomaga na nyamũ nĩkũũragwo arĩũragagwo, o hamwe na nyamũ ĩyo. Mũndũ wa nja ũcio arĩcookagĩrĩrwo nĩ thakame yake, na nyamũ ĩyo o taguo. “Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩhikagia mwarĩ wa nyina, kana mwarĩ wa ithe, nĩarĩkoragwo eekĩĩte gĩĩko gĩa gĩconoko. O eerĩ marĩingatagwo kuuma mũingĩinĩ, andũ arĩa marĩ ndĩra nao meroreire. Mũndũ mũrũme ũcio nĩwe mwene ũrĩcookagĩrĩrwo nĩ waganu ũcio wake, tondũ nĩakomeete na mwarĩ wa nyina. Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩkomaga na mũndũ wa nja rĩrĩa arĩ ihindainĩ rĩake rĩa mweri, o eerĩ nĩmarĩingatagwo, kuuma harĩ mũingĩ, tondũ wa kwagarara mawatho makoniĩ thaahu. “Mũndũ mũrume ũrĩa ũrĩkomaga na taatawe, o eerĩ nĩmarĩcookagĩrĩrwo nĩ ũũru wa gĩĩko kĩu kĩa ũũra thoni. Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩkomaga na mũtumia wa ithe mũkũrũ kana wa ithe mũnyiinyi, nĩarĩconorithagia ithe mũkũrũ kana ithe mũnyiinyi. O eerĩ nĩ o marĩcookagĩrĩrwo nĩ wĩhia ũcio wao; marĩkuaga matarĩ ciana. Mũndũ mũrũme ũrĩa ũrĩhikagia mũtumia wa mũrũ wa nyina, nĩarĩkoragwo eekĩĩte ũndũ wĩ thaahu, na agaconorithia mũrũ wa nyina. Marĩkuaga matarĩ ciana. “Tondũ ũcio, menyagĩrĩraai mawatho na maathani maakwa moothe, nĩguo mũtikaanaregwo nĩ bũrũri wa Kanaani ũrĩa ndĩramũtwara mũkaũtũũre. Mũtikaanarũmĩrĩre mĩtugo ya andũ arĩa matũũraga kuo, o acio ndĩraingata meehere mbere yanyu. Nĩndĩmathũire nĩ ũndũ wa maũndũ moothe mooru marĩa meekaga. No rĩĩrĩ, inyuĩ nĩndĩmwĩrĩire atĩ nĩngũmũhe bũrũri ũcio mwega na mũnoru, mũwĩgwatĩre ũtuĩke wanyu. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ Ngai wanyu ũrĩa ũmwamũranĩĩtie na ndũũrĩrĩ iria ingĩ. Kwoguo-rĩ, no mũhaka mũkũũranage nyamũ na nyoni iria itarĩ mũgiro na iria irĩ. Mũtikaanegwatie thaahu na ũndũ wa kũrĩa nyamũ, nyoni, kana kĩndũ o gĩothe kĩratũũra gũũkũ thĩ kĩrĩa njugĩĩte atĩ kĩ mũgiro. No mũhaka mũikarage mwĩthereetie na mũrĩ o aakwa ki, tondũ niĩ nĩ niĩ MWATHANI, na ndĩ mũtheru. Ndĩmwamũranĩĩtie na ndũũrĩrĩ iria ingĩ ciothe nĩguo mũtuĩke aakwa nyiiki. “Mũndũ mũrũme kana mũndũ wa nja o wothe ũrĩa ũrĩtuĩkaga mũragũri kana mũrogi no kũhũũrwo arĩhũũragwo na mahiga nginya agakua; arĩcookagĩrĩrwo nĩ thakame yake mwene.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria athĩnjĩri Ngai a mbarĩ ya Harũni, ũmeere atĩrĩ: Mũthĩnjĩri Ngai o wothe ndageethaahagie na ũndũ wa kũhuutia kĩimba kĩa mũndũ wa mbarĩ yao ũkuĩte, o tiga akorirwo ũcio ũkuĩte nĩ nyina, ithe, mũũrũwe, mwarĩ, mũrũ wa nyina, kana mwarĩ wa nyina ũrĩa ũtahikĩĩte. No rĩĩrĩ, mũthĩnjĩri Ngai ndageethaahagie na ikuũ cia athoni aake. “Mũthĩnjĩri Ngai o wothe ndakeenjage njuĩrĩ, kana arengagĩrĩre nderu, o na kana etemengage mwĩrĩ nĩguo oonanie atĩ nĩgũcakaya aracakaya. No nginya mũthĩnjĩri Ngai atuĩkage mũtheru na ndagaaconorithagie rĩĩtwa rĩakwa; nĩ we ũndutagĩra magongoona ma njino na no nginya akoragwo e mũtheru. Atĩrĩĩrĩ, mũthĩnjĩri Ngai ndakaanahikie mũndũ wa nja ũkoreetwo e mũmaraaya, kana ũkomeetwo naake nĩ mũndũ mũrũme, o na kana ũtiganĩĩte na mũthuuriwe. Gĩtũmi nĩ tondũ mũthĩnjĩri Ngai nĩ mũtheru. Andũ maagĩrĩirwo nĩkũmũtuaga mũtheru tondũ nĩ we ũndutagĩra magongoona ma irio. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI; ndĩ mũtheru na nĩ niĩ ndũmaga andũ aakwa matuĩke atheru. Na rĩĩrĩ, mwarĩ wa mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũrĩĩthaahagia na ũndũ wa kũhũũra ũmaraaya nĩgũcinwo arĩcinagwo na mwaki nginya agakua, tondũ nĩaconorithĩĩtie ithe. “Atĩrĩĩrĩ, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, ũrĩa ũitĩrĩirio maguta mũtwe akaamũrwo nĩguo ehumbage nguo cia ũthĩnjĩri Ngai, ndagaikarage atacanũrĩĩte njuĩrĩ kana atembũrangĩĩte nguo ciake nĩguo oonanie atĩ nĩgũcakaya aracakaya. Na rĩĩrĩ, arĩhikagia mũirĩĩtu gathirange. Ndakaanahikie mũtumia wa ndigwa, kana mũtumia ũtiganĩĩte na mũthuuriwe, kana mũndũ wa nja ũkoreetwo e mũmaraaya. Mũirĩĩtu gathirange wa mbarĩ yao no we arĩhikagia, nĩguo ndakaae gũthaahia ciana ciake iria ciagĩrĩirwo nĩ gũkorwo irĩ theru. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI na nĩ niĩ ndĩmwamũrĩĩte atuĩke Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria Harũni ũmwĩre atĩrĩ: Mũndũ o wothe wa njiarwa ciaku ũrĩ na kaũũgũ ndakaanandutĩre magongoona ma irio. Watho ũcio ũrĩrũmagĩrĩrwo hĩndĩ ciothe. Mũndũ o wothe ũrĩa wĩ na kaũũgũ ndarĩrutaga igongoona. Ũguo nĩkuuga mũndũ o wothe mũtumuumu, gĩthua, mũtemange ũthiũ, wĩ na kĩĩga kĩyongereire, wonjeete guoko kana kũgũrũ, ũrĩ na iguku, mbirikimũ, mũndũ ũrĩ na njereeri riitho, wĩ na mũrimũ wa ngoothi, o na kana mũndũ mũhakũre. Mũndũ o wothe wa njiarwa cia mũthĩnjĩri Ngai Harũni ũrĩ na kaũũgũ ndakaanandutĩre magongoona ma irio. Mũndũ ta ũcio no arĩage irio iria ndutĩirwo; nĩcio magongoona ma irio marĩa matheru o na marĩa mangĩ matheru mũno. No rĩĩrĩ, ndarĩkuhagĩrĩria mbathiya ĩrĩa nyamũre ya kũhakania, o na kana kĩgongoona tondũ arĩ na kaũũgũ. Ndaagĩrĩirwo nĩgũthaahia indo icio theru, tondũ niĩ nĩ niĩ MWATHANI na nĩ niĩ ndĩcitheragia.” Ũguo nĩguo Musa eerire Harũni, aariũ a Harũni, o na andũ oothe a Isiraeli. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria Harũni na aariũ aake ũmeere atĩrĩ: Menyagĩrĩraai iheeo iria nyamũrĩirwo nĩ andũ a Isiraeli. Mũngĩaga gwĩkaga ũguo nĩmũrĩthaahagia rĩĩtwa rĩakwa rĩtheru. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. Mũndũ o wothe wa njiarwa cianyu ũrĩa ũrĩthengagĩrĩra iheeo iria yamũrĩirwo nĩ andũ a Isiraeli rĩrĩa arĩ na thaahu, ndarĩcookaga gũtungata kĩgongoonainĩ. Watho ũcio mũrĩũrũmagĩrĩra hingo ciothe. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Mũndũ o wothe wa njiarwa cia Harũni wĩ na mũrimũ mũũru wa ngoothi kana wa mũthiori ndarĩrĩaga o na atĩa iheeo icio nyamũre o nginya rĩrĩa agaathirwo nĩ thaahu. Mũthĩnjĩri Ngai o wothe ũrĩa ũrĩhuutagia kĩndũ o gĩothe kĩgwatĩĩtio thaahu nĩ kĩimba, kana ũrĩkoragwo oimĩĩtwo nĩ hinya wa arũme, kana akahuutia nyamũ o yothe ĩrĩ na thaahu, kana mũndũ o wothe ũrĩ na thaahu, nĩarĩgwatagwo nĩ thaahu. Mũthĩnjĩri Ngai o wothe ũrĩa ũrĩĩthaahagia na njĩra o yothe ya icio arĩikaraga arĩ na thaahu o nginya hwaĩinĩ. Ndarĩrĩaga o na atĩa iheeo iria nyamũre ataambĩĩte gwĩthamba mwĩrĩ wothe. Arĩthiragwo nĩ thaahu riũa rĩathũa, na hĩndĩ ĩyo no arĩage iheeo icio nyamũre, nĩ gũkorwo nĩcio irio ciake. Ndageethaahagie na ũndũ wa kũrĩa nyama cia nyamũ ĩkuĩte gĩkuũ kĩa ndũire, kana cia nyamũ yũragĩĩtwo nĩ nyamũ cia gĩthaka. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Atĩrĩĩrĩ, no nginya athĩnjĩri Ngai oothe marũmagĩrĩre mawatho macio ndaheana. Mangĩaga gwĩka ũguo nĩmarĩhĩtagia, nao magagĩkua nĩkwaga gwathĩkĩra mawatho maakwa matheru. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa ũtũmaga matuĩke atheru. “Mũndũ o wothe ũtarĩ wa nyũmba ya athĩnjĩri Ngai, kana mũndũ o wothe wandĩkĩĩtwo wĩra nĩ mũthĩnjĩri Ngai kana ũmũgeneire, ndarĩrĩaga iheeo iria nyamũre. No rĩĩrĩ, ngombo cia mũthĩnjĩri Ngai iria we mwene agũrĩĩte na mbeeca ciake kĩũmbe, kana iria iciarĩirwo gwake mũciĩ no irĩage irio iria aheagwo. Mwarĩ wa mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũrĩhikagio nĩ mũndũ ũtarĩ wa nyũmba ya athĩnjĩri Ngai ndarĩrĩaga iheeo icio nyamũre. No rĩĩrĩ, mwarĩ wa mũthĩnjĩri Ngai ũkuithĩĩtie mũthuuriwe, kana ũtiganĩĩte na mũthuuriwe, kana ũtarĩ na ciana ũrĩ o gwa ithe nĩarĩrĩaga irio iria ithe aheagwo nĩ ũndũ wa gũkorwo e mũthĩnjĩri Ngai. Mũndũ o wothe ũtarĩ wa nyũmba ya athĩnjĩri Ngai ndarĩcirĩaga. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũtarĩ wa nyũmba ya athĩnjĩri Ngai ũrĩa ũrĩrĩaga atekũmenya iheeo icio nyamũre, no nginya arĩhage mũthĩnjĩri Ngai thogora wacio wothe, na akoongerera gĩcunjĩ kĩa mĩrongo ĩĩrĩ harĩ igana kĩaguo. No rĩĩrĩ, athĩnjĩri Ngai matiagĩrĩirwo nĩ gũthaahagia iheeo iria nyamũre na ũndũ wa gwĩtĩkagĩria mũndũ o wothe ũteetĩkĩrĩĩtio gũcirĩa. Ũndũ ta ũcio no ũtũme mũndũ ta ũcio oonekanage ahĩtĩĩtie, naake agakĩherithio. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa ũtũmaga iheeo ituĩke theru.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria Harũni na aariũ aake, o na andũ oothe a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Rĩrĩa Mũisiraeli o wothe kana mũrũũrĩrĩ o wothe ũtũũraga Isiraeli arĩkoragwo akĩruta igongoona rĩa njino, rĩrĩ rĩa kũhingia mwĩhĩtwa ũrĩa ehĩtĩĩte kana rĩrĩ rĩa kwĩyendera, nyamũ ĩrĩa arĩrutaga no nginya ĩkoragwo ĩtarĩ na kaũũgũ. Nĩguo igongoona rĩu rĩĩtĩkĩrĩkage-rĩ, no nginya nyamũ ĩyo ĩkoragwo ĩrĩ ya njamba ĩtarĩ na kaũũgũ, yumĩĩte ndũũruinĩ cia ng'ombe, ng'ondu, kana mbũri. Mũtikaarutage nyamũ o yothe ĩrĩ na kaũũgũ, tondũ MWATHANI ndarĩmĩamũkagĩra. Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ o wothe arĩkoragwo akĩrutĩra MWATHANI igongoona rĩa thaayũ, rĩrĩ rĩa kũhingia mwĩhĩtwa ũrĩa ehĩtĩĩte kana rĩrĩ rĩa kwĩyendera, nyamũ ĩrĩa arĩrutaga no nginya ĩkoragwo ĩtarĩ na kaũũgũ nĩguo igongoona rĩu rĩĩtĩkĩrĩkage. Mũtikaarutagĩre MWATHANI nyamũ o yothe ndumuumu, kana nyonju, kana ndinie handũ, kana ĩ na ironda, kana ĩ na mũũhare, kana nyomboku mwĩrĩ. Mũtikaarutagĩre MWATHANI nyamũ o yothe ya icio kĩgongoonainĩ ĩrĩ igongoona rĩa njino. No rĩĩrĩ, no mũrutage ndeegwa kana ndũrũme irĩ na ũũgũ wa gũkorwo na kĩĩga kĩraihu kana gĩkuhĩ ĩrĩ igongoona rĩa kwĩyendera, no nyamũ ta ĩyo ndĩrĩamũkagĩrwo ĩrĩ igongoona rĩa kũhingia mwĩhĩtwa ũrĩa mũndũ ehĩtĩĩte. Mũtikaarutagĩre MWATHANI nyamũ o yothe ĩrĩ na ndendera memeende, itinĩĩtio, ndiihangie, kana itambururĩĩtwo. Ũndũ ta ũcio ndwĩtĩkĩrĩĩtio bũrũriinĩ wanyu. O na ningĩ mũtikaamũkagĩre kuuma harĩ mũrũũrĩrĩ nyamũ o yothe ya mũthemba ta ũcio nĩguo ĩrutĩrwo Ngai wanyu ĩrĩ igongoona rĩa irio. Nyamũ ta icio irĩ na kaũũgũ na itirĩamũkagĩrwo.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Gacaũ kana kagondu kana koori gaaciarwo karĩikaraga na nyina mĩthenya mũgwanja, na thuutha ũcio kangĩrutwo karĩ igongoona rĩa njino no kaamũkĩrĩke. No rĩĩrĩ, mũtikaarutage ng'ombe na njaũ yayo, kana ng'ondu na kagondu kaayo, kana mbũri na koori kaayo irĩ magongoona mũthenya o ro ũmwe. Rũmagĩrĩraai mawatho macio rĩrĩa mũrĩkoragwo mũkĩrutĩra MWATHANI igongoona rĩa kũmũcookeria ngaatho, naake nĩarĩmwamũkagĩra. Rĩagaai igongoona rĩu mũthenya o ro ũcio rĩarutwo, na mũtikaarekage kĩndũ o na kĩ kĩarĩo kĩraarage o nginya rũũciinĩ. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Ũguo nĩguo mũrĩathĩkagĩra na mũrĩhingagia maathani maakwa. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. Mũtigaathaahagie rĩĩtwa rĩakwa rĩtheru nĩguo andũ oothe a Isiraeli maikarage mooĩ atĩ niĩ ndĩ mũtheru. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa ũtũmaga mũtuĩke atheru, na nĩ niĩ ndamũrutire Misiri nĩguo nduĩke Ngai wanyu. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Ici nĩcio thigũkũ cia MWATHANI iria mũrĩũnganaga gũthaathaiya. “Atĩrĩĩrĩ, mũrĩrutaga wĩra mĩthenya ĩtandatũ, no mũthenya wa mũgwanja nĩ Thabatũ rĩrĩa mũrĩhuurũkaga. Mũthenya ũcio-rĩ, nĩguo mũrĩũnganaga gũthaathaiya, gũtirĩ wĩra mũrĩrutaga o na atĩa. Mũthenya ũcio ũrĩkoragwo ũrĩ Thabatũ yamũrĩirwo MWATHANI o harĩa hoothe mũrĩkoragwo mũgĩtũũra. “Thigũkũ ici irũmĩrĩire nĩcio mũrĩũnganaga gũthaathaiya, o thigũkũ ihinda rĩrĩa yathĩrĩirwo. “Atĩrĩĩrĩ, thigũkũ ya Bathaka, ĩrĩa ĩkũngũyagĩrwo nĩ ũndũ wa kũhe MWATHANI gĩtĩĩo ĩrĩambagĩrĩria riũa rĩathũa, mũthenya wa ikũmi na ĩna wa mweri wa mbere. Mũthenya wa ikũmi na ĩtaano wa mweri ũcio nĩguo Thigũkũ ya Mĩgate Ĩtarĩ Mĩĩkĩre Ndaawa ya kũimbia ĩrĩambagĩrĩria, na ĩrĩniinaga mĩthenya mũgwanja. Hĩndĩ ĩyo yothe mũrĩrĩaga o mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia. Mũthenya wa mbere wa mĩthenya ĩyo nĩguo mũrĩũnganaga gũthaathaiya, na gũtirĩ wĩra mũrĩrutaga. Mũrĩrutagĩra MWATHANI magongoona ma gũcinwo mĩthenya mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja nĩguo mũrĩũnganaga o rĩngĩ gũthaathaiya, na gũtirĩ wĩra mũrĩrutaga.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Rĩrĩa mũgaakinya bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI eerekeire kũmũhe na mũgethe ngano yanyu-rĩ, mũgaatwarĩra mũthĩnjĩri Ngai gĩtĩĩa kĩa mbere kĩa ngano ĩyo. Naake mũthĩnjĩri Ngai arutĩre MWATHANI gĩtĩĩa kĩu kĩrĩ kĩheeo kĩa mwanya, nĩguo mwĩtĩkĩrĩke. Ageeka ũguo mũthenya ũrĩa ũrũmĩrĩire Thabatũ. Mũthenya o ro ũcio mũkaaruta kĩheeo kĩu kĩa ngano, nĩmũkaarutĩra MWATHANI igongoona rĩa njino rĩa gatũrũme ka mwaka ũmwe gatarĩ na kaũũgũ. Mũgaakarutanĩria na kiro igĩrĩ cia mũtu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ ũrĩ igongoona rĩa irio. Mũtararĩko wa igongoona rĩu nĩũkenagia MWATHANI. O na ningĩ nĩmũgaakarutanĩria na kĩheeo kĩa ndibei kĩa rita ĩmwe. Mũtikaanarĩe ngano ĩyo ya mũgethano ĩrĩ njĩthĩ, ĩkarangĩĩtwo kana ĩthĩĩtwo ĩgakandwo mĩgate, o nginya rĩrĩa mũgaakorwo mũrutĩire Ngai wanyu igongoona rĩu. Watho ũyũ no nginya njiarwa cianyu ciothe ciũrũmagĩrĩre hingo ciothe. “Na rĩĩrĩ, kuuma mũthenya ũcio ũrũmĩrĩire Thabatũ ũrĩa mũgaatwarĩra MWATHANI gĩtĩĩa kĩu kĩa mbere kĩa ngano kĩrĩ kĩheeo kĩa mwanya, mũgaatara ciumia nginya ihinge mũgwanja. Mũthenya wa mĩrongo ĩtaano, ũrĩa ũgaakorwo ũrũmĩrĩire Thabatũ ya mũgwanja, mũgaatwarĩra MWATHANI kĩheeo kĩngĩ kĩa ngano ya mũgethano. O mũciĩ ũkaareehe mĩgate ĩĩrĩ ũmĩrutĩre MWATHANI ĩrĩ kĩheeo kĩa mwanya. O mũgate ũgaakorwo ũthondekeetwo na kiro igĩrĩ cia mũtu ũkandĩĩtwo ũrĩ na ndaawa ya kũimbia, nayo ĩkĩrutĩrwo MWATHANI ĩrĩ kĩheeo kĩa mbere kĩa ngano ya mũgethano. Ningĩ nĩmũkaareehanĩria mĩgate ĩyo na tũtũrũme mũgwanja twa mwaka ũmwe, ndeegwa ĩmwe, na ndũrũme igĩrĩ. Nyamũ o yothe ya icio ndĩkaanakorwo na kaũũgũ. Nyamũ icio ikaarutĩrwo MWATHANI irĩ igongoona rĩa njino, hamwe na igongoona rĩa mũtu na igongoona rĩa ndibei. Mũtararĩko wa igongoona rĩu nĩũkenagia MWATHANI. O na ningĩ nĩmũkaaruta thenge ĩmwe ya igongoona rĩa meehia na tũtũrũme twĩrĩ twa mwaka ũmwe twa igongoona rĩa thaayũ. Naake mũthĩnjĩri Ngai arute mĩgate ĩyo hamwe na tũtũrũme tũu twĩrĩ irĩ kĩheeo kĩa mwanya kĩrutĩirwo MWATHANI kĩrĩa kĩrigagia na athĩnjĩri Ngai. Iheeo icio nĩ theru. Mũthenya ũcio mũkoongana gũthaathaiya mũtikaanarute wĩra o na ũrĩkũ. Njiarwa cianyu, o harĩa hoothe igaakoragwo igĩtũũra, no nginya ikaarũmagĩrĩra watho ũyũ hingo ciothe. “Atĩrĩĩrĩ, rĩrĩa mũrĩkoragwo mũkĩgetha irio mĩgũndainĩ yanyu-rĩ, mũtikaagethage o nginya ndeereinĩ ciayo, kana mũcookage na thuutha kũhaara irio iria mũtigĩĩtie mũkĩgetha; citigageei nĩ ũndũ wa athĩĩni na ageni. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Mũthenya wa mbere wa mweri wa mũgwanja ũrĩkoragwo ũrĩ wa kũhuurũkwo, na nĩguo mũrĩũnganaga gũthaathaiya rĩrĩa tũrumbeeta twahuuhwo. Gũtirĩ wĩra mũrĩrutaga, na nĩmũrĩrutagĩra MWATHANI igongoona rĩa njino.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Mũthenya wa ikũmi wa mweri ũcio wa mũgwanja nĩguo andũ marĩhorohagĩrio meehia maao. Mũthenya ũcio-rĩ, mũrĩĩhingaga kũrĩa na kũnyua, mũkoongana gũthaathaiya na mũkarutĩra MWATHANI igongoona rĩa njino. Na rĩĩrĩ, mũtirĩrutaga wĩra mũthenya ũcio, tondũ nĩguo ũrĩkoragwo wĩ mũthenya wa kũhoroheria meehia. Mũndũ o wothe ũrĩa ũtarĩĩhingaga kũrĩa na kũnyua mũthenya ũcio no kũingatwo arĩingatagwo kuuma harĩ mũingĩ wa Isiraeli. Naake mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩrutaga wĩra mũthenya ũcio nĩkũmwananga ndĩmwanangaga ngamũthengia kuuma harĩ mũingĩ wa Isiraeli. Mũtikaarutage wĩra o na atĩa, watho ũyũ ũrĩrũmagĩrĩrwo nĩ njiarwa cianyu ciothe, hingo ciothe o harĩa hoothe irĩkoragwo irĩ. Mũrĩambagĩrĩria gũtĩĩa mũthenya ũcio riũa rĩathũa mũthenya wa kenda wa mweri ũcio, nginya mũthenya wa ikũmi riũa rĩgĩthũa. Ũrĩkoragwo wĩ mũthenya wa kũhuurũkwo, na nĩmũrĩĩhingaga kũrĩa na kũnyua.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Thigũkũ ya Ithũnũ ĩrĩambagĩrĩria mũthenya wa ikũmi na ĩtaano wa mweri wa mũgwanja ĩkaniina mĩthenya mũgwanja. Mũthenya wa mbere wa mĩthenya ĩyo nĩguo mũrĩũnganaga gũthaathaiya na gũtirĩ wĩra mũrĩrutaga. Mũrĩrutagĩra MWATHANI igongoona rĩa njino mũthenya o mũthenya o nginya rĩrĩa mĩthenya ĩyo mũgwanja ĩgaathira. Naguo mũthenya wa kanaana mũkoongana o rĩngĩ gũthaathaiya na mũkarutĩra MWATHANI igongoona rĩa njino. Mũthenya ũcio ũrĩkoragwo ũrĩ wa gũthaathaiya, na gũtirĩ wĩra mũrĩrutaga.” (Icio nĩcio thigũkũ iria nyamũre cia MWATHANI iria mũrĩkũngũyagĩra na ũndũ wa kũũnganaga hamwe gũthaathaiya na kũrutaga magongoona ma irio, magongoona ma njino, magongoona ma mũtu, magongoona, na magongoona ma ndibei, mũthenya o mũthenya o ta ũrĩa gwathanĩĩtwo. Thigũkũ icio mũrĩcikũngũyagĩra hamwe na Thabatũ iria mũkoragwo nacio, namo magongoona macio mũrĩmarutanagĩria hamwe na iheeo iria mũrutaga, magongoona maanyu ma kũhingia mĩĩhĩtwa ĩrĩa mwĩhĩtĩĩte, o na magongoona maanyu marĩa mũrutagĩra MWATHANI na kwĩyendera.) “Kũngũyagĩraai thigũkũ ya Ithũnũ mĩthenya mũgwanja, kwambĩrĩria mũthenya wa ikũmi na ĩtaano wa mweri wa mũgwanja mwarĩĩkia kũgetha irio mĩgũndainĩ yanyu. Mũthenya wa mbere ũrĩkoragwo ũrĩ mũthenya wa mwanya wa kũhuurũka. Mũthenya ũcio wa mbere mũrĩoyaga matunda marĩa meega mũno mũtuĩte kuuma mĩtundainĩ yanyu, mathĩgĩ ma mĩkĩndũ, honge cia mĩtĩ ĩrĩa ĩrĩ mathangũ maingĩ, o na cia mĩtĩ ĩrĩa ĩmeraga ndeereinĩ cia rũũĩ mũkaambĩrĩria thigũkũ nyamũre ya MWATHANI Ngai wanyu. Mũrĩmĩkũngũyagĩra mĩthenya mũgwanja. Watho ũyũ no nginya njiarwa cianyu ciothe ciũrũmagĩrĩre hingo ciothe. Mũrĩtũũraga ithũnũinĩ mĩthenya mũgwanja. Arĩa oothe matũũraga bũrũriinĩ wa Isiraeli marĩikaraga ithũnũinĩ, nĩguo njiarwa cianyu imenyage atĩ nĩndatũmire andũ a Isiraeli matũũre ithũnũinĩ rĩrĩa ndamarutire bũrũriinĩ wa Misiri. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu.” Ũguo nĩguo Musa aamenyithirie andũ a Isiraeli mawatho marĩa marĩrũmagĩrĩra rĩrĩa marakũngũĩra thigũkũ iria nyamũre cia MWATHANI. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Atha andũ a Isiraeli makũreehagĩre maguta marĩa matheru mũno ma mĩtamaiyũ ma gwĩkagĩrwo mataawainĩ marĩa marĩ Hemainĩ ya gũtũnganwo, nĩguo maikarage maakanĩĩte hĩndĩ ciothe. Harũni nĩ we ũrĩmaakagia hwaĩinĩ o hwaĩinĩ, namo makaraara magĩakanaga o nginya rũũciinĩ, marĩ o hau mbere ya MWATHANI, mwena wa na nja wa mbathiya ya kũhakania ĩrĩa ĩcuurĩĩtio mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩrĩa rĩrĩ Handũ Harĩa Hatheru Mũno. Watho ũyũ no nginya ũrĩrũmagĩrĩrwo hĩndĩ ciothe. Ningĩ Harũni nĩ we ũrĩmenyagĩrĩra mataawa macio mahangĩrĩĩtwo mũtĩinĩ wa kũhangĩrwo mataawa wa thahabu ĩrĩa therie mũno, na amaigage maakanĩĩte hĩndĩ ciothe o hau mbere ya MWATHANI. “Atĩrĩĩrĩ, oya kiro ikũmi na igĩrĩ cia mũtu, ũthondeke mĩgate ikũmi na ĩĩrĩ, ũcooke ũmĩare mĩhari ĩĩrĩ, o mũhari mĩgate ĩtandatũ, meethainĩ ĩrĩa ihumbĩrĩĩtwo na thahabu ĩrĩa therie mũno, ĩrĩa ĩrĩ hau mbere ya MWATHANI. Warĩĩkia gwĩka ũguo, wĩkĩre harĩ o mũhari ũbaani mwega mũno, naguo ũgĩtuĩke igongoona rĩrutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo handũ ha mĩgate ĩyo. Mĩgate ĩyo ĩrĩigagwo mbere ya MWATHANI o Thabatũ yakinya, naguo ũndũ ũcio ũgĩtũũre wĩkagwo nĩ Aisiraeli nginya tene na tene. Mĩgate ĩyo ĩrĩrigagia na Harũni na njiarwa ciake, nao marĩmĩrĩyagĩra handũ hatheru, tondũ nĩ gĩcunjĩ kĩmwe gĩtheru mũno kĩa magongoona marĩa marutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo kĩrĩa kĩrĩrigagia na athĩnjĩri Ngai.” Nao makĩmũigĩra andũ a kũmũrangagĩra, magĩeterera MWATHANI amamenyithie ũrĩa mekũmwĩka. Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ruta mũndũ ũcio nja ya kambĩ, ũreke andũ oothe arĩa maraiguire akĩrumana maigĩrĩre mooko maao mũtweinĩ wake moonanie atĩ arĩ na mahĩtia, ũcooke ũreke mũingĩ wothe ũmũhũũre na mahiga nginya akue. Hĩndĩ ĩyo wĩre andũ a Isiraeli atĩrĩ, ‘Mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩrumaga Ngai nĩ we mwene ũrĩcookagĩrĩrwo nĩ meehia maake, na no kũũragwo arĩũragagwo. Mũisiraeli o wothe, kana mũrũũrĩrĩ o wothe ũratũũra Isiraeli ũrĩa ũrĩrumaga MWATHANI arĩhũũragwo na mahiga nĩ mũingĩ wothe nginya agakua.’ “Mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩũraganaga naake no kũũragwo arĩũragagwo. Mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩũragaga nyamũ ya mũndũ ũngĩ arĩmũrĩhaga na ingĩ: muoyo ũriumaga muoyo. “Mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩgeraga mũndũ ũrĩa ũngĩ ngero, o naake no yo arĩgeragwo. Angĩkorwo nĩ ihĩndĩ amuunĩĩte, o naake akoinwo ihĩndĩ; akorwo nĩ riitho amũkũũrĩĩte, o naake agakũũrwo riitho; akorwo nĩ igego amũkũũrĩĩte, o naake agakũũrwo igego. Ngero o yothe ĩrĩa arĩkoragwo ageranĩĩte, o naake noyo arĩgeragwo. Mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩũragaga nyamũ, arĩmĩrĩhaga na ĩngĩ, no ũrĩa ũrĩũragaga mũndũ nĩkũũragwo arĩũragagwo. Watho ũyũ ũrĩrũmagĩrĩrwo nĩ inyuĩ inyuothe, o ũndũ ũmwe na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa maratũũrania na inyuĩ, tondũ niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu.” Naake Musa arĩĩkia kwĩra andũ a Isiraeli ũhoro ũcio, makĩruta mũndũ ũcio warumanĩĩte nja ya kambĩ, makĩmũhũũra na mahiga nginya agĩkua. Na njĩra ĩyo andũ a Isiraeli magĩkĩhingia ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Ningĩ MWATHANI akĩarĩria Musa o kũu kĩrĩmainĩ gĩa Sinai akĩmwĩra atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Rĩrĩa mũgaakinya bũrũri ũrĩa ngaamũhe ũtuĩke wanyu-rĩ, nĩmũkoonanagia gĩtĩĩo kĩanyu harĩ MWATHANI na ũndũ wa kwaga kũrĩma mĩgũnda yanyu o mwaka wa mũgwanja wa kinya. Mũkaahandaga mĩgũnda yanyu, mũgaceeha mĩthabibũ yanyu, na mũkagetha irio cianyu ihinda rĩa mĩaka ĩtandatũ. No rĩĩrĩ, mwaka wa mũgwanja ũgaakoragwo ũrĩ wa kũrekereria mĩgũnda yanyu ĩtuĩke ngamba. Mwaka ũcio ũgaakoragwo wamũrĩirwo MWATHANI; mũtikaahandaga mĩgũnda yanyu o na kana mũgaceeha mĩthabibũ yanyu. Mũtikaagethaga irio cia maitĩka mĩgũndainĩ yanyu, o na kana mũkagetha thabibũ kuuma mĩthabibũinĩ yanyu ĩrĩa mũtaceeheete; ũgaakoragwo wĩ mwaka wa kũrekereria mĩgũnda yanyu ĩtuĩke ngamba. No rĩĩrĩ, o na mĩgũnda yaga kũrĩmwo mwakainĩ ũcio-rĩ, nĩkaamũheaga irio inyuĩ eene, ngombo cianyu, andũ aanyu arĩa mwandĩkĩĩte, ageni arĩa maratũũrania na inyuĩ, mahiũ maanyu, na nyamũ cia gĩthaka iria irĩ bũrũriinĩ wanyu. Kĩrĩa gĩothe ĩgaakũragia no kĩrĩagwo. “Na rĩĩrĩ, nĩmũgaataraga mĩaka mũgwanja maita mũgwanja, ũguo nĩ ta kuuga mĩaka mĩrongo ĩna na kenda. Naguo mũthenya wa ikũmi wa mweri wa mũgwanja o ro guo Mũthenya wa Kũhoroheria Meehia, mũkahuuhithia karumbeeta bũrũri wothe. Na njĩra ĩyo mũgakĩamũra mwaka wa mĩrongo ĩtaano, na mũkamenyithia atũũri oothe a bũrũri atĩ hĩndĩ ya kũheana wĩyathi nĩ nginyu. Mwakainĩ ũcio wa Njookio nĩguo indo ciothe iria ciendeetio igaacookagĩrio eene cio, kana njiarwa ciao, ningĩ noguo mũndũ o wothe wendeetio arĩ ngombo agacookaga kwao mũciĩ. Mwakainĩ ũcio-rĩ, mũtikaahandaga mĩgũnda yanyu kana mũkagetha irio cia maitĩka, o na kana mũkagetha thabibũ kuuma mĩthabibũinĩ yanyu ĩrĩa mũtaceeheete. Ũgaakoragwo ũrĩ mwaka mwamũre harĩ inyuĩ; mũkaarĩaga o irio cia maitĩka iria irĩ mĩgũndainĩ yanyu. “Mwaka ũcio wa mĩrongo ĩtaano nĩguo indo ciothe iria ciendeetio igaacookagĩrio eene cio. Tondũ ũcio, hĩndĩ ĩrĩa Mũisiraeli agaakoragwo akĩenderia Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ mũgũnda kana akĩgũra mũgũnda kuuma kũrĩ Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ, matikaanahinyanagĩrĩrie mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Thogora ũgaatuagwo kũringana na mĩaka ĩrĩa mũgũnda ũcio ũgaikaraga ũkĩhandagwo irio o nginya Mwaka wa Njookio ũrĩa ũrũmĩrĩire ũgaakinya. Mĩaka ĩyo yakorwo ĩrĩ mĩingĩ thogora ũkahaicio, no yakorwo ĩ mĩniini thogora ũkagũithio. Gĩtũmi nĩ tondũ kĩrĩa gĩgaakoragwo gĩkĩendio nĩ mũigana wa magetha marĩa mangĩgethwo kuuma mũgũndainĩ ũcio. Mũtikaanahinyanagĩrĩrie mũndũ na ũrĩa ũngĩ; njathĩkagĩraai nĩ gũkorwo niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Atĩrĩĩrĩ, no nginya mũgaathĩkagĩra mawatho na maathani maakwa moothe, nĩguo mũkaahota gũtũũra bũrũriinĩ ũcio na thaayũ. Bũrũri ũcio nĩũgaaciaraga maciaro maguo, na inyuĩ nĩmũkaarĩaga mũkahũũna na mũtũũrage na thaayũ. “No rĩĩrĩ, mũndũ no oorie nĩ kĩĩ gĩkaarĩagwo mwakainĩ wa mũgwanja o rĩrĩa mĩgũnda ĩtagaakoragwo ĩkĩhandwo kana ĩkĩgethwo. Atĩrĩĩrĩ, mwakainĩ wa gatandatũ nĩngaaraathimaga bũrũri, nĩguo ũgaciara irio cia kũigana mĩaka ĩĩrĩ. Rĩrĩa mũgaakoragwo mũkĩhanda mĩgũnda yanyu mwakainĩ wa kanaana-rĩ, mũgaakoragwo mũkĩrĩa o irio iria mwagethire mwakainĩ wa gatandatũ, na nocio mũgaakoragwo mũkĩrĩa o nginya rĩrĩa irio iria mũkaahanda mwakainĩ ũcio wa kanaana ikaagethwo. “Atĩrĩĩrĩ, mũtikaaneendagie mĩgũnda yanyu biũ, tondũ ti yanyu; mĩgũnda nĩ yakwa, na inyuĩ mũhaana ageni meetĩkĩrĩĩtio mamĩrĩmage. “Mũgũnda ũngĩkeendio-rĩ, no nginya kĩhooto kĩa mwene mũgũnda ũcio gĩa kũũkũũra gĩkaamenyagĩrĩrwo wega. Mũisiraeli o wothe angĩkaagĩa na thĩĩna eendie mũgũnda wake-rĩ, mũndũ wa nyũmba yao ũrĩa makuhanĩrĩirie naake nĩwe ũkaũkũũra kuuma harĩ mũndũ ũrĩa eendeirie. Mũndũ angĩgaakorwo atarĩ na mũndũ wa nyũmba yao wa kũmũteithia na njĩra ĩyo, nowe mwene acooke ataanahĩrwo atonge agĩe na indo cia kũigana cia kũũkũũra, agacookagĩria mũndũ ũrĩa aawendeirie mũigana wa mbeeca ũringaine na mĩaka ĩrĩa ĩtigarĩĩte Mwaka wa Njookio ũrĩa ũrũmĩrĩire ũkinye, rĩrĩa aagĩrĩirwo nĩgũcookerio mũgũnda ũcio wake. No rĩĩrĩ, angĩgaakorwo atarĩ na mbeeca cia kũigana cia kũũkũũra-rĩ, mũgũnda ũcio ũgaikara ũrĩ wa mũndũ ũrĩa aawendeirie o nginya Mwaka wa Njookio ũrĩa ũrũmĩrĩire. Mwakainĩ ũcio-rĩ, nĩguo agaacookerio mũgũnda ũcio wake, ũgĩtuĩke wake o rĩngĩ. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ angĩkeendia nyũmba ĩrĩ thĩinĩ wa itũũra rĩirigĩirwo, nĩageetĩkagĩrio kũmĩkũũra thuutha wa ihinda rĩa mwaka ũmwe gũthira kuuma rĩrĩa aamĩendirie. No rĩĩrĩ, mũndũ ũcio angĩkaaniina mwaka ũmwe ateekĩĩte ũguo-rĩ, ndageetĩkĩrio kũmĩkũũra. Nyũmba ĩyo ĩgaatuĩka ya ũrĩa wamĩgũrire na njiarwa ciake; ndĩgaacookanĩrio Mwakainĩ wa Njookio. No rĩĩrĩ, mũgeekaga na nyũmba iria igaakoragwo icagiinĩ itarĩ njirigĩre, o ta ũrĩa mũgeekaga na mĩgũnda. Arĩa maarĩ eene cio kuuma o kĩambĩrĩria nĩmageetĩkagĩrio macikũũre, na nĩigaacookanagĩrio Mwakainĩ wa Njookio. O na kũrĩ ũguo-rĩ, Alawii matirĩ hingo matageetĩkagĩrio gũkũũra nyũmba iria irĩ matũũrainĩ marĩa makaagaĩrwo. Atĩrĩĩrĩ, Mũlawii angĩkeendia nyũmba ĩrĩ itũũrainĩ rĩmwe rĩa matũũra macio acooke aage kũmĩkũũra-rĩ, no nginya agaacookerio nyũmba ĩyo yake Mwakainĩ wa Njookio. Gĩtũmi nĩ tondũ nyũmba cia Alawii iria irĩ matũũrainĩ maao nĩ ũgai wao kĩũmbe ũrĩa magaĩĩte thĩinĩ wa andũ a Isiraeli. No rĩĩrĩ, ithaka cia ũrĩithio iria ithiũrũrũkĩirie matũũra ma Alawii itikaaneendio. Icio-rĩ, igũtũũra irĩ ũgai wao nginya tene. “Atĩrĩĩrĩ, Mũisiraeli o wothe ũrigainie nawe angĩthĩĩna ũguo atĩ ndangĩhota gwĩteithia we mwene-rĩ, no nginya ũmũteithagie, na ũrekage atũũranagie nawe ta ũrĩa mũndũ ũria wandĩkĩĩte wĩra atũũranagia nawe. Ndũkaamwĩtagie uumithio wa mbeeca iria ũrĩmũteithagia nacio; wee-rĩ athĩkagĩra Ngai na wĩtĩkagĩre Mũisiraeli ũcio atũũranagie nawe. Ningĩ ndũkaamwĩtagie uumithio wa mbeeca iria ũrĩmũkombagĩra, o na kana ũcaragie uumithio kuuma harĩ irio iria ũrĩmwendagĩria. Niĩ-rĩ, nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu, ũrĩa wamũrutire bũrũri wa Misiri nĩguo ndĩmũhe bũrũri wa Kanaani, na nduĩke Ngai wanyu. “Na rĩĩrĩ, Mũisiraeli o wothe ũrigainie nawe angĩthĩĩna o nginya eyendie ta ngombo kũrĩ we-rĩ, ndũkaamũrutithagie wĩra ta ngombo. Mũisiraeli ũcio arĩtũũranagia nawe arĩ ta mũndũ wandĩkĩĩte wĩra agĩgũtungataga o nginya Mwaka wa Njookio ũrĩa ũrũmĩrĩire. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, we mwene na ciana ciake nĩmagaagũtiga, macooke kũrĩ andũ aao o na kũrĩ ũgai wa maithe maao. Atĩrĩĩrĩ, andũ a Isiraeli nĩ ngombo ciakwa iria ndarutire ũkomboinĩ bũrũriinĩ wa Misiri; gũtirĩ hingo mangĩendio ta ngombo. Mũtikaamahinyagĩrĩrie; no rĩĩrĩ, tĩĩagaai Ngai wanyu. Mwabatario nĩ ngombo cia arũme kana cia andũ a nja-rĩ, cigũrageei kuuma kũrĩ ndũũrĩrĩ iria imũthiũrũrũkĩirie. O na ningĩ no mũgũrage ciana iria iciarĩirwo bũrũriinĩ wanyu nĩ andũ a ndũũrĩrĩ aria mũratũũrania nao. Ciana ta icio-rĩ, no ituĩke cianyu o biũ, na no mũcitigagĩre aariũ aanyu irĩ ta ũgai, nacio itũũre imatungataga. No rĩĩrĩ, mũtikaahinyagĩrĩrie Mũisiraeli o wothe. “Atĩrĩĩrĩ, mũrũũrĩrĩ ũratũũrania na inyuĩ angĩtonga, naake Mũisiraeli athĩĩne nginya eyendie ta ngombo kũrĩ mũrũũrĩrĩ ũcio kana kũrĩ ũmwe wa njiarwa ciake-rĩ, Mũisiraeli ũcio o na eekĩĩte ũguo nĩarĩkoragwo na kĩhooto gĩa gũkũũrwo agĩe na wĩyathi wake o rĩngĩ. Mũndũ ũrĩa ũngĩmũkũũra nĩ mũrũ wa nyina, ithe mũkũrũ kana ithe mũnyiinyi, mũũriũ wa ithe mũkũrũ kana ithe mũnyiinyi, kana mũndũ o wothe wa nyũmba yao. O naake Mũisiraeli ũcio angĩtonga no eekũũre we mwene. Mũisiraeli ũcio na mũrũũrĩrĩ ũcio ũmũgũrĩĩte marĩcookanagia ndundu magatara mĩaka kuuma rĩrĩa we mwene eeyendirie kũrĩ we o nginya mwaka wa Njookio ũrĩa ũrũmĩrĩire. Thogora wake wa gwĩkũũra ũrĩtuagwo kũringana na mũigana wa mĩaka ĩyo ĩhũũrĩĩtwo maita na mũcaara ũrĩa mũndũ wa kwandĩkwo aheagwo. ta arĩ kwandĩkwo arandĩkagwo wĩra mwaka o mwaka. No rĩĩrĩ, mũnene ũcio wake ndakaamũhinyagĩrĩrie. Angĩaga gũkũũrwo na njĩra o yothe ya icio-rĩ, we mwene na ciana ciake no nginya makaarekererio Mwakainĩ wa Njookio ũrĩa ũrũmĩrĩire. Atĩrĩĩrĩ, Aisiraeli matingĩtũũra me ngombo, tondũ o nĩ ngombo ciakwa iria ndarutire bũrũri wa Misiri. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu.” Ningĩ MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Mũtigaathondekage mĩhianano, kana mũhandage mĩhianano ya gwacũhio, kana itugĩ cia mahiga, o na kana mahiga macũhie nĩguo mũmathaathayagie. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. Menyagĩrĩraai Thabatũ ciakwa na mũheage gĩtĩĩo handũ haakwa harĩa haamũre. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Mwarũmĩrĩra mawatho na mwathĩkĩre maathani maakwa, ngaamuuragĩria mbura ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩakinya, nĩguo mĩgũnda ĩgaaciaraga irio, nayo mĩtĩ ĩciarage matunda. Mũgaakoragwo na irio nyingĩ ũguo atĩ magetha ma thabibũ makaamũkoragĩrĩra mũkĩgetha o ngano, namo mahanda ma ngano mamũkoragĩrĩre mũkĩgetha o thabibũ. Mũkaarĩaga mũkahũũna na mũgatũũra na thaayũ bũrũriinĩ wanyu. “Na rĩĩrĩ, nĩngaatũma mũikarage na thaayũ mũrĩ bũrũriinĩ wanyu, na mũkomage gũtarĩ mũndũ o na ũrĩkũ mũgwĩtigĩra. Ningĩ nĩngaamwehereria nyamũ ciothe ĩrĩ ũgwati bũrũriinĩ wanyu, na gũtirĩ mbaara mũkoonanaga nayo. O nacio thũ cianyu nĩmũgaacitooragia; andũ ataano aanyu magaatooragia thũ igana rĩmwe, nao igana rĩmwe magatooria thũ ngiri ikũmi. Na niĩ nĩngaamũraathima na ndĩmũhe ciana nyingĩ; nĩngaamũhingĩria kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndarĩĩkanĩire na inyuĩ. Na rĩĩrĩ, mũgaakoragwo o mũkĩrĩa magetha ma mwaka mũkũrũ hĩndĩ ya magetha ĩgĩkinya, na nĩkweheria mũkeeheragia magetha ma mwaka mũkũrũ kuuma thitooinĩ cianyu nĩguo muone gwa kũiga magetha ma mwaka mwerũ. Nĩngaathondeka gĩikaro gĩakwa gatagatĩinĩ kaanyu, na ndikaamũtiganĩria o na rĩ. Ngaakoragwo ndĩ hamwe na inyuĩ hĩndĩ ciothe; ngaatuĩka Ngai wanyu, na inyuĩ mũtuĩke andũ aakwa. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu ũrĩa wamũrutire bũrũri wa Misiri, nĩguo mũtikaanacooke gũtuĩka ngombo ciao rĩngĩ. Nĩ niĩ ndoinangire icooki rĩrĩa maamwĩkĩrĩĩte ngingo ngĩtũma mũthiage mwĩhandĩĩte wega.” Ningĩ MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Mũngĩkaaga gwathĩkĩra maathani maakwa-rĩ, nĩmũkaaherithio. Mũngĩkaarega gwathĩkĩra mawatho na maathani maakwa, mũgĩthũũkie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndĩĩkanĩire na inyuĩ-rĩ, nĩngaamũherithia. Ngaamũreehithĩria mũthiro. Ngaamũreehithĩria mĩrimũ ĩtakaahonaga na mĩrimũ ya kũhiũha mwĩrĩ, nayo ĩmũtue itumuumu na ĩhinyarie mĩĩrĩ yanyu. Mũkaahandaga mbeũ cianyu, no itikaamũgunaga, tondũ thũ cianyu ikaamũhootaga igacooka ikarĩa kĩrĩa mũhandĩĩte. Ngaamũũkagĩrĩra, na inyuĩ mũkahootwo nĩ thũ cianyu; arĩa mamũthũire nĩ o makaamwathaga. Mũgaikaraga mũrĩ na guoya ũguo atĩ mũkooraga o na mũtateng'ereetio nĩ mũndũ. “Na rĩĩrĩ, mũngĩkaaga kũnjathĩkĩra o na ndĩmũherithĩĩtie na maũndũ macio moothe-rĩ, niĩ na niĩ no ngaakĩrĩrĩria kũmũherithia. Ngaaniina hinya wanyu ũrĩa ũtũmaga mwĩtĩĩe, na ndĩmũime mbura, naguo bũrũri wanyu ũũme na watũkange. Mĩnoga yanyu yothe ĩkooragĩra thĩ, tondũ bũrũri wanyu ndũrĩ irio ũgaaciaraga, o nayo mĩtĩ ndĩrĩ matunda ĩgaaciaraga. “Mũngĩgaathiĩ o na mbere kũregana na niĩ na mwage kũnjathĩkĩra, niĩ na niĩ no gũthiĩ ngaathiĩ o na mbere kũmũherithia. Ngaamũreehithĩria nyamũ cia gĩthaka, nacio ciũrage ciana cianyu, na cianange mahiũ maanyu. Ĩkaamwananga mũnyiihe ũguo atĩ, barabara cianyu itigaakorwo na andũ. “Mũngĩkaaga kũnjigua o na ndĩmũherithĩĩtie na maũndũ macio moothe, mũthiĩ o na mbere kũregana na niĩ-rĩ, niĩ na niĩ nĩngaamũgarũrũka na ngĩrĩrĩrie o kũmũherithia. Ngaamũreehithĩria mbaara ndĩmũherithie nĩ ũndũ wa gũthũũkia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndarĩĩkanĩire na inyuĩ. Na rĩĩrĩ, mũngĩkoorĩra matũũrainĩ maanyu mũkeehithe kuo-rĩ, niĩ na niĩ ngaamũrekeria mĩrimũ ĩtahonaga, na nĩmũkaaneanwo mookoinĩ ma thũ cianyu. O na ningĩ nĩngaaniina mĩthiithũ yanyu ya irio; ngaamĩniina ũguo atĩ andũ a nja ikũmi makaabataragio no riiko rĩmwe tu rĩa kũrugĩra mĩgate. Makaamũgayagĩra mĩgate ĩyo mamũthimĩire, mũkamĩrĩa na mũtihũũne. “Na rĩĩrĩ, mũngĩgaathiĩ o na mbere kũregana na niĩ, o na kwaga kũnjathĩkĩra o na ndĩmũherithĩĩtie na maũndũ macio moothe-rĩ, niĩ na niĩ nĩngaamũgarũrũka ndĩ na maraakara, na ngĩrĩrĩrie kũmũherithia o makĩria. Mũkaahũũta o nginya mũrĩe ciana cianyu. Na niĩ nĩngaananga kũndũ kwanyu kũrĩa gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria, na tharũranie igongoona cianyu cia gũcinĩra ũbaani, o na njikanie ciimba cianyu igũrũ wa mĩhianano yanyu yanangĩĩtwo. Ngaamũnyarara o biũ, na ndũme matũũra maanyu matuĩke maganjo. Ningĩ nĩngaananga kũndũ kwanyu kũrĩa mũthaathayagĩria na ndege kwamũkĩra magongoona maanyu. Ngaananga bũrũri wanyu ũguo atĩ thũ cianyu iria igooka kũũtũũra no kũmaka ikaamakaga ciona ũrĩa wanangĩkĩĩte. Ngaamũreehithĩria mbaara ndĩmũhurunje mabũrũriinĩ mageni. Bũrũri wanyu ũgaatigwo ũtarĩ na andũ, namo matũũra maanyu matigwo marĩ maganjo. “Na rĩĩrĩ, nĩngaatũma andũ aanyu arĩa magaakorwo ithaamĩrioinĩ manyiitagwo nĩ guoya ũguo atĩ kahuti karahuurutwo nĩ rũhuuho nĩgagaatũmaga methare. Mũgeetharaga ta arĩ kũũrĩra mũroorĩra mbaara, na mũkagũaga thĩ hatarĩ thũ ĩmũhanyũkĩĩtie. Mũkaahĩnganaga mũndũ na ũrĩa ũngĩ hatarĩ mũndũ ũmũtengereetie, na mũtikaahotaga gwĩtiiria thũ cianyu o na atĩa. Mũgaakuĩra ithaamĩrioinĩ; bũrũriinĩ wa thũ cianyu nĩkuo mũgaathikwo. Na rĩĩrĩ, andũ aanyu arĩa magaatigara kũu bũrũriinĩ wa thũ cianyu nĩmakaanyariirĩkĩra kuo nĩ ũndũ wa meehia maao o na ma maithe maao. “No rĩĩrĩ, njiarwa cianyu nĩikoimbũra meehia maacio na ma maithe maacio, marĩa maareganire na niĩ na makĩĩnemera. Magĩgĩtũma o na niĩ ndĩmookĩrĩre ndĩmatware ithaamĩrioinĩ bũrũriinĩ wa thũ ciao. Hĩndĩ ĩyo njiarwa icio cianyu ingĩkenyiihia na ihere meehia maacio na ũremi wacio, niĩ na niĩ nĩngaaririkana kĩrĩĩkanĩro gĩakwa kĩrĩa ndarĩĩkanĩire na Jakubu, Isaaka, na Aburahamu, o na ningĩ nĩngeerũhĩria andũ aakwa kĩĩranĩro kĩrĩa ndameerĩire atĩ nĩngaamahe bũrũri wa Kanaani. No rĩĩrĩ, no nginya bũrũri ũcio ũgaathaamwo nĩ andũ, nĩguo ũhuurũke o biũ ũtegũtũũrwo nĩ o. Hĩndĩ ĩyo nao magaakorwo makĩhera nĩ ũndũ wa kũrega mawatho na maathani maakwa. O na kũhaana ũguo-rĩ, ndikaamatiganĩria kana ndĩmaanange o biũ hĩndĩ ĩyo magaakorwo marĩ bũrũriinĩ wa thũ ciao. Ndigeeka ũguo tondũ no thũũkie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndarĩĩkanĩire nao, na niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wao. Nĩngeerũhia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndarĩĩkanĩire na maithe maao, arĩa ndarutire bũrũri wa Misiri ndũũrĩrĩ ciothe ikĩonaga, nĩguo niĩ, MWATHANI nduĩke Ngai wao.” Macio nĩ mo mawatho na maathani marĩa MWATHANI aaheire Musa kĩrĩmainĩ gĩa Sinai ma kũrũmagĩrĩrwo nĩ andũ a Isiraeli. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ: Mũndũ o wothe ũrĩkĩĩtie kũheanwo kũrĩ MWATHANI nĩ mũndũ nĩguo mũndũ ũcio ahingie mwĩhĩtwa wa mwanya ũrĩa ehĩtĩĩte, no akũũrwo na ũndũ wa kũrĩhĩrwo mũigana wa mbeeca “Angĩkorwo mũndũ ũcio wĩhĩtĩĩte mwĩhĩtwa ũcio wa mwanya nĩ mũthĩĩni ũguo atĩ ndangĩhota kũrĩha mũigana wa mbeeca ũrĩa mũtue-rĩ, arĩtwaraga mũndũ ũcio aheete MWATHANI kũrĩ mũthĩnjĩri Ngai, naake mũthĩnjĩri Ngai akamũtuĩra irĩhi rĩrĩa angĩhota kũrĩha. “Mwĩhĩtwa ũcio ũngĩkorwo ũkoniĩ nyamũ ya mũthemba ũrĩa ũrutagĩrwo MWATHANI igongoona-rĩ, nyamũ ĩyo ĩheetwo MWATHANI nĩ nyamũre. Mũndũ ũcio wĩhĩtĩĩte ndarĩkũũranagia nyamũ ĩyo na nyamũ ĩngĩ. Angĩĩka ũguo-rĩ, nyamũ icio cierĩ irĩtuĩkaga cia MWATHANI. No rĩĩrĩ, mwĩhĩtwa ũcio ũngĩkorwo ũkoniĩ nyamũ ĩrĩ mũgiro ĩrĩa ĩtarutagĩrwo MWATHANI igongoona-rĩ, mũndũ ũcio arĩtwaraga nyamũ ĩyo kũrĩ mũthĩnjĩri Ngai, naake mũthĩnjĩri Ngai akamĩtuĩra thogora. Arĩmĩtuagĩra thogora kũringana na ũrĩa ĩ njega kana ũrĩa ĩ njũru, na thogora ũrĩa arĩmĩtuagĩra ndũrĩcookaga kũgarũrwo. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũcio angĩenda kũmĩkũũra-rĩ, no nginya arĩhage thogora ũrĩa ĩtuĩrĩirwo, agacooka akoongerera gĩcunjĩ kĩa mĩrongo ĩĩrĩ harĩ igana gĩa thogora ũcio. “Atĩrĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũndũ o wothe aamũrĩra MWATHANI nyũmba yake-rĩ, thogora wa nyũmba ĩyo ũrĩtuagwo nĩ mũthĩnjĩri Ngai kũringana na ũrĩa ĩ njega kana ũrĩa ĩ njũru, na ndũrĩcookaga kũgarũrwo. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũcio wamũrĩire MWATHANI nyũmba ĩyo angĩenda kũmĩkũũra, no nginya arĩhage thogora ũrĩa yatuĩrĩirwo, agacooka akoongerera gĩcunjĩ kĩa mĩrongo ĩĩrĩ harĩ igana gĩa thogora ũcio. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ angĩamũrĩra MWATHANI gĩcunjĩ kĩa mũgũnda wake-rĩ, thogora wakĩo ũrĩtuagwo kũringana na mũigana wa mbegũ iria kĩngĩhandwo; o kiro mĩrongo ĩĩrĩ cia mbaarĩ iriumaga icunjĩ ikũmi cia betha. Mũndũ ũcio angĩamũrĩra MWATHANI gĩcunjĩ kĩu kĩa mũgũnda Mwakainĩ wa Njookio kĩrĩrĩhagĩrwo thogora wakĩo wothe. Angĩkĩamũrĩra MWATHANI Mwaka wa Njookio ũrĩkĩĩtie kũhĩtũka-rĩ, thogora wakĩo ũrĩtuagwo nĩ mũthĩnjĩri Ngai kũringana na mũigana wa mĩaka ĩrĩa ĩtigaire Mwaka wa Njookio ũrĩa ũrũmĩrĩire ũkinye, no nĩarĩmũnyiihanyiihagĩria thogora ũcio. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũcio wamũrĩire MWATHANI gĩcunjĩ kĩu kĩa mũgũnda angĩenda gũgĩkũũra-rĩ, no nginya arĩhage thogora ũrĩa gĩtuĩrĩirwo, agacooka akoongerera gĩcunjĩ kĩa mĩrongo ĩĩrĩ harĩ igana gĩa thogora ũcio. No rĩĩrĩ, mũndũ ũcio angĩenderia mũndũ ũngĩ gĩcunjĩ kĩu kĩa mũgũnda ataambĩĩte gũgĩkũũra kuuma kũrĩ MWATHANI, ndarĩcookaga kũgĩa na kĩhooto gĩa gũgĩkũũra rĩngĩ. Hĩndĩ ĩrĩa Mwaka wa Njookio ũrĩa ũrũmĩrĩire ũgaakinya-rĩ, gĩcunjĩ kĩu kĩa mũgũnda gĩgaatuĩka kĩa MWATHANI tene na tene, nakĩo gĩgĩtuĩke kĩa athĩnjĩri Ngai. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ angĩamũrĩra MWATHANI mũgũnda ũrĩa agũrĩĩte we mwene-rĩ, thogora wa mũgũnda ũcio ũrĩtuagwo nĩ mũthĩnjĩri Ngai kũringana na mĩaka ĩrĩa ĩtigaire Mwaka wa Njookio ũrĩa ũrũmĩrĩire ũkinye. Mũndũ ũcio no nginya arĩhage thogora ũcio mũthenya o ro ũcio, nacio mbeeca icio irĩtuĩkaga cia MWATHANI. Mwaka wa Njookio wakinya-rĩ, mũgũnda ũcio nĩũgaacookerio mwene ũrĩa wawendeetie, kana njiarwa ciake. “Mathogora moothe marĩtuagwo mathimĩĩtwo na gĩthimi kĩrĩa kĩiguanĩirwo. “Atĩrĩĩrĩ, marigithaathi moothe ma nyamũ nĩ ma MWATHANI; tondũ ũcio-rĩ, mũndũ o wothe ndangĩhota kũmaamũrĩra MWATHANI marĩ igongoona rĩa kwĩyendera. Marigithaathi moothe ma ng'ombe, ng'ondu, na mbũri nĩ ma MWATHANI. No rĩĩrĩ, marigithaathi ma nyamũ iria irĩ mũgiro no makũũragwo nĩ eene mo na thogora ũrĩa ũtuĩtwo wongereirwo gĩcunjĩ kĩa mĩrongo ĩĩrĩ harĩ igana kĩa thogora ũcio. Eene mo mangĩaga gwĩka ũguo, marigithaathi macio no meendagĩrio andũ angĩ kũringana na thogora ũrĩa mũtue. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ o na ũrĩkũ ndakeendagie kana akũũrage kĩndũ, kĩrĩ mũndũ kana nyamũ, o na kana mũgũnda, ũrĩa aamũrĩire MWATHANI na mwĩhĩtwa ũtangiugũkwo. Kĩndũ o gĩothe kĩamũrĩĩtwo na njĩra ĩyo nĩ kĩa MWATHANI tene na tene. O na mũndũ wamũrĩirwo MWATHANI na mwĩhĩtwa ũtangiugũkwo ndarĩkũũragwo; ũrĩa arĩĩkagwo no kũũragwo arĩũragagwo. “Gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa magetha moothe ma mũgũnda, marĩ ma mbegũ kana ma matunda, kĩrĩkoragwo kĩrĩ kĩa MWATHANI. Mũndũ ũrĩa ũrĩendaga gũkũũra gĩcunjĩ gĩake gĩa ikũmi no nginya arĩhage thogora ũrĩa gĩtuĩrĩirwo, agacooka akoongerera gĩcunjĩ kĩa mĩrongo ĩĩrĩ harĩ igana gĩa thogora ũcio. Na rĩĩrĩ, nyamũ o yothe ya gũkũmĩrithia thĩinĩ wa ndũũru cia ng'ombe, ng'ondu, na mbũri ĩrĩkoragwo ĩrĩ ya MWATHANI. Nyamũ o yothe ĩrĩa ĩrĩkoragwo ĩrĩ ya ikũmi rĩrĩa nyamũ icio iratarwo, ĩrĩtuĩkaga ya MWATHANI. Na rĩĩrĩ, mwene nyamũ icio ndakaabangage nyamũ icio na njĩra iria irĩtũmaga nyamũ o iria njũru ithuurwo, o na ndagakũũranagie nyamũ ĩyo na ĩngĩ. Angĩmĩkũũrania na ĩngĩ-rĩ, nyamũ icio cierĩ irĩtuĩkaga cia MWATHANI, na itirĩkũũragwo.” Macio nĩ mo maathani marĩa MWATHANI aaheire Musa kĩrĩmainĩ gĩa Sinai ma kũrũmagĩrĩrwo nĩ andũ a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa mbere wa mweri wa keerĩ wa mwaka wa keerĩ kuuma andũ a Isiraeli moima Misiri, MWATHANI nĩarĩirie Musa Hemainĩ ya gũtũnganwo me werũinĩ wa Sinai akĩmwĩra atĩrĩ, Kuuma harĩ o mũhĩrĩga ũriai mũtongoria wao amũteithĩrĩrie.” Musa na Harũni mateithĩrĩirio nĩ andũ acio ikũmi na eerĩ, magĩgĩĩta andũ oothe hamwe, mũthenya wa mbere wa mweri wa keerĩ, makĩmaandĩka oothe kũringana na mĩhĩrĩga yao na mbarĩ ciao. Marĩĩtwa ma arũme oothe arĩa maarĩ na mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ gũthiĩ na igũrũ makĩandĩkwo na magĩtarĩrwo o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte. Musa aandĩkĩire andũ marĩĩtwa werũinĩ wa Sinai. Alawii matiandĩkanĩirio marĩĩtwa na andũ a mĩhĩrĩga ĩyo ĩngĩ, tondũ MWATHANI nĩerĩĩte Musa atĩrĩ, “Ũgĩtara andũ arĩa mangĩthiĩ mbaara, ndũgatare andũ a mũhĩrĩga wa Lawi. Handũ ha ũguo matue a kũroraga Hema ya gũtũnganwo o hamwe na indo ciothe ciayo. Nĩ o marĩmĩkuuaga o hamwe na indo ciayo, magatungataga thĩinĩ wayo, o na makaambaga hema ciao ĩmĩthiũrũrũkĩirie. Hĩndĩ ĩrĩa mwathaama, Alawii nĩ o marĩambũraga Hema ĩyo, magacooka magathiĩ makamĩamba harĩa mwathaamĩra. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũngĩ ũrĩa ũrĩmĩkuhagĩrĩria nĩkũũragwo arĩũragagwo. Andũ acio angĩ a Isiraeli marĩambaga hema ciao me ikundi ikundi, o mũndũ akaamba harĩ andũ aao harĩa harĩ na bendera yao. No rĩĩrĩ, Alawii marĩambaga hema ciao ithiũrũrũkĩirie Hema ya gũtũnganwo nĩguo makamĩgitĩra, nĩ geetha hatikaagĩe mũndũ ũkũmĩkuhĩrĩria atũme maraakara maakwa makinyĩre mũingĩ wa Isiraeli.” Kwoguo andũ a Isiraeli magĩĩka maũndũ moothe kũringana na ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. MWATHANI nĩaheire Musa na Harũni mataaro maya: Atĩrĩĩrĩ, andũ a Isiraeli makĩamba hema, o mũndũ arĩambaga harĩa harĩ bendera ya andũ aao, o harĩa harĩ marũũri ma nyũmba cia maithe maao. Kambĩ yothe ĩrĩakagwo ĩthiũrũrũkĩirie Hema ya gũtũnganwo. Gatagatĩ ga ikundi cia mbere igĩrĩ na cia thuutha igĩrĩ, nĩ ho Alawii marĩkoragwo marĩ makuuĩĩte Hema ya gũtũnganwo. O gĩkundi kĩrĩthiaga na mũtaratara ũrĩa hema ciambĩĩtwo naguo, o gĩkundi handũ haakĩo gĩtongoreetio nĩ bendera yakĩo. Mũigana wa andũ a Isiraeli matarĩĩtwo nyũmba o nyũmba kũringana na ikundi ciao maarĩ ngiri magana matandatũ na ithatũ na magana mataano na mĩrongo ĩtaano (603,550). Na rĩĩrĩ, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa, Alawii matiandĩkanĩirio marĩĩtwa na andũ acio angĩ a Isiraeli. Kwoguo andũ a Isiraeli magĩĩka maũndũ moothe marĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Magĩkĩamba hema o mũndũ harĩa haarĩ bendera yao, na o mũndũ agatwaranaga na andũ a nyũmba ya ithe. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni matare Alawii a mbarĩ ya Kohathu kũringana na nyũmba ciao, aandĩke arũme oothe a kuuma mĩaka mĩrongo ĩtatũ nginya mĩrongo ĩtaano, arĩa mangĩhota gũtungatĩra Hema ya gũtũnganwo. Ũtungatarĩ wao ũrĩkoragwo ũkoniĩ indo iria theru mũno. MWATHANI akĩĩra Musa maũndũ maya: Ihinda rĩa gũtharia kambĩ rĩakinya, Harũni na aariũ aake marĩtoonyaga Hemainĩ magacuurũria mbathiya ĩrĩa ĩ mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, magacooka makahumbĩra ithandũkũ rĩu nayo. Magacooka makarĩhumbĩra na rũũa rũrĩa rwega rwa mbũri, makaigĩrĩra mbathiya ya rangi wa mburuu igũrũ, magacooka magatoonyia mĩtĩ ya kũrĩkuua. Ningĩ nĩmarĩaraga gĩtambaya kĩa rangi wa mburuu methaini ya mũgate ũrĩa ũrutĩirwo MWATHANI, makaigĩrĩra igũrũ wakĩo thaani, mbakũri cia ũbaani, mbakũri cia mĩhothi, na ndigithũ cia ndibei ya igongoona. No mũhaka gũkoragwo kwĩ mĩgate meethainĩ. Magacooka makaara gĩtambaya gĩtuune igũrũ wa indo icio ciothe, na hĩndĩ ciothe magacihumbĩra na rũũa rũrĩa rwega, magacooka magatoonyia mĩtĩ ya gũkuua meetha ĩyo. Ningĩ makooya gĩtambaya kĩa rangi wa mburuu makahumbĩra mũtĩ wa gũcuuria mataawa, wĩ na mataawa maguo, mĩĩhato, turee, o hamwe na tũnyamũ tũrĩa twĩkĩragwo maguta ma mĩtamaiyũ tuothe. Makawoha wothe hamwe na indo ciaguo ciothe na rũũa rũrĩa rwega, magacooka makaũigĩrĩra mĩtĩinĩ ya kũũkuua. Thuutha wa ũguo magatambũrũkia gĩtambaya kĩa rangi wa mburuu igũrũ wa kĩgongoona kĩrĩa gĩa thahabu, magakĩhumbĩra igũrũ na rũũa rũrĩa rwega, magacooka magatoonyia mĩtĩ ya gũgĩkuua. Ningĩ makooya indo ciothe iria ihũthagĩrwo thĩinĩ wa Handũ Harĩa Hatheru, magacioha na gĩtambaya kĩa rangi wa mburuu, magacihumbĩra igũrũ na rũũa rũrĩa rwega, magacooka magaciigĩrĩra mĩtĩinĩ ya gũcikuua. Ningĩ makaruta mũhu kĩgongoonainĩ, magakĩhumbĩra na nguo ya rangi wa babũ. Magacooka makaigĩrĩra igũrũ wakĩo indo ciothe iria ihũthagĩrwo gũgĩtungatĩrwo kĩgongoonainĩ, na nĩcio: ngĩo, njibe cia mĩtheece, iciko cia tĩĩri, na mbakũri. Marĩĩkia gwĩka ũguo magacihumbĩra ciothe na rũũa rũrĩa rwega, na magatoonyia mĩtĩ ya gũkuua. Ihinda rĩa gũtharia kambĩ rĩakinya, mbarĩ ya Kohathu ĩgooka ĩgakuua indo iria theru Harũni na aariũ aake marĩĩkia gũcihumbĩra o hamwe na indo ciacio ciothe. No mbarĩ ya Kohathu ndĩkaanahuutie indo icio theru ndĩkaanakue. Macio nĩ mo mawĩra ma mbarĩ ya Kohathu rĩrĩa rĩothe Hema ĩgũthaamio. Naake Eleazaru mũrũ wa Harũni, mũthĩnjĩri Ngai, nĩ we ũrĩroraga Hema yothe, maguta ma mataawa, ũbaani, maguta ma kwamũrana, mĩhothi ya irio, na indo ciothe iria i thĩinĩ wa Hema iria irĩĩkĩĩtie kwamũrĩrwo MWATHANI. MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni atĩrĩ, “Mũtikaareke andũ a mbarĩ ya Kohathu mooragwo nĩ ũndũ wa gũkuhĩrĩria indo iria theru mũno. Nĩguo ũndũ ũcio ũrigĩrĩrio, Harũni na aariũ aake marĩtoonyaga thĩinĩ, makamahe o mũndũ wĩra wake, na makamwĩra kĩrĩa egũkuua. No rĩĩrĩ, andũ a mbarĩ ya Kohathu mangĩtoonya thĩinĩ wa Hema moone athĩnjĩri Ngai makĩhaarĩria indo nĩguo ithaamio, no gũkua magakua.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atare Alawii a mbarĩ ya Gerishoni kũringana na nyũmba ciao, na aandĩke marĩĩtwa ma arũme oothe a kuuma mĩaka mĩrongo ĩtatũ nginya mĩrongo ĩtaano, arĩa mangĩhota gũtungatĩra Hema ya gũtũnganwo. Acio nĩ o meehokeirwo gũkuuaga indo ici: Hema gũtũnganwo na kĩrĩa kĩamĩgitĩĩte na thĩinĩ na igũrũ, rũũa rũrĩa rwega rũmĩhumbĩire igũrũ, mbathiya cia harĩa hatoonyagĩrwo, mbathiya na mĩhĩndo ya nja ĩrĩa ĩthiũrũrũkĩirie Hema o hamwe na kĩgongoona, mbathiya iria i mũromoinĩ wa nja ĩyo, hamwe na indo ciothe iria ihũthagĩrwo cia kũrũũgamia indo icio. O nĩ o marĩrutaga wĩra o wothe ũngĩbatarania wa indo icio. Musa na Harũni magatiga moona atĩ andũ a mbarĩ ya Gerishoni nĩmaaruta mawĩra macio moothe na maakuua indo ciothe iria Harũni na aariũ aake mamanengera makuue. Ũcio nĩguo wĩra wa mbarĩ ya Gerishoni thĩinĩ wa Hema; marĩcikuuaga kũringana na ũrĩa marĩonagĩrĩrio nĩ Ithamaru, mũrũ wa Harũni mũthĩnjĩri Ngai. MWATHANI akĩĩra Musa atare Alawii a mbarĩ ya Merari kũringana na nyũmba ciao na mĩciĩ yao, na aandĩke marĩĩtwa ma arũme oothe a mĩaka kuuma mĩrongo ĩtatũ nginya mĩrongo ĩtaano, arĩa mangĩhota gũtungatĩra Hema ya gũtũnganwo. Acio nĩ o meehokeirwo gũkuuaga mĩratho, mĩgamba, itugĩ na njikarĩro cia Hema, o hamwe na itugĩ, njikarĩro, higĩ, mĩhĩndo ya nja ĩrĩa ĩthiũrũrũkĩirie Hema, o hamwe na indo ciothe iria ihũthĩrĩĩtwo gũkĩrũũgamia. O mũndũ agakorwo na indo iria aagĩrĩirwo nĩgũkuua. Macio nĩ mo mawĩra ma andũ a mbarĩ ya Merari ũtungatainĩ wa Hema. Marĩcikuuaga kũringana na ũrĩa marĩonagĩrĩrio nĩ Ithamaru mũrũ wa Harũni mũthĩnjĩri Ngai. O mũndũ agĩkĩandĩkwo o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte ahũthĩrĩĩte Musa; na o mũndũ akĩnengerwo wĩra wake wa gũtungata kana gũkuua, o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte ahũthĩrĩĩte Musa. Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ĩra andũ a Isiraeli maingate kuuma kambĩinĩ ciao mũndũ o wothe wĩ na mũrimũ mũũru wa ngoothi, kana ũroira, kana ũgwatĩĩtio thaahu nĩ kĩimba. Ingataai arũme na atumia arĩa me na thaahu nĩ geetha matikaagwatie kambĩ thaahu kũrĩa njikaranagia na andũ aakwa.” Andũ a Isiraeli magĩgĩathĩkĩra MWATHANI, magĩkĩmaingata oothe kuuma kambĩinĩ ciao. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa eere andũ a Isiraeli maũndũ maya: Mũndũ angĩkorwo atarĩ mwĩhokeku kũrĩ MWATHANI na agĩkĩhĩtĩrie mũndũ, no mũhaka oimbũre meehia maake na akĩrĩhe thiirĩ wothe wa wĩhia ũcio, acooke oongerere mũndũ ũrĩa ahĩtĩirie gĩcunjĩ kĩa mĩrongo ĩĩrĩ harĩ igana gĩa thogora ũcio. No rĩĩrĩ, mũndũ ũcio ũhĩtĩirio angĩkua, na gũtirĩ mũndũ ũrĩa matarainie mũno wĩ ho ũngĩrĩhwo, irĩhi rĩu nĩrĩnengeragwo MWATHANI rĩgatuĩka rĩa athĩnjĩri Ngai. Irĩhi rĩu rĩongereirwo harĩ ndũrũme ya horohio ĩrĩa ĩrutagwo ya gũthaahũra mũndũ ũrĩa wĩkĩĩte ũũru. Na rĩĩrĩ, iheeo ciothe cia mwanya iria Aisiraeli marutagĩra MWATHANI nĩ cia athĩnjĩri Ngai arĩa marĩciamũkagĩra. Iheeo iria mũthĩnjĩri Ngai arĩamũkagĩra irĩtuĩkaga ciake. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa Maũndũinĩ macio meerĩ-rĩ, mũndũ mũrũme arĩtwaraga mũtumia wake kũrĩ mũthĩnjĩri Ngai. O na agatwara kĩheeo gĩa kiro ĩmwe ya mũtu wa mbaarĩ, no ndakaũitĩrĩrie maguta ma mĩtamaiyũ kana ũbaani, amu kĩu nĩ kĩheeo kuuma kwĩ mũndũ mũrũme wĩkũũĩre mũtumia wake ũũru, na kĩrutĩĩtwo nĩ geetha ũũma ũmenyeke. Naake mũthĩnjĩri Ngai akareehe mũtumia ũcio akamũrũũgamia mbere ya kĩgongoona, agacooka ageekĩra maaĩ marĩa mamũre mbakũriinĩ ya rĩũmba, agacooka akoya tĩĩri ũrĩa wĩ kũu Hemainĩ ya gũtũnganwo akawĩkĩra maaĩinĩ nĩguo marũre. Agacooka akoohora njuĩrĩ ya mũtumia ũcio, na ageekĩra mũtu ũrĩa wa kĩheeo mookoinĩ ma mũtumia ũcio. Mũthĩnjĩri Ngai akanyiita mbakũri ĩrĩa ĩ na maaĩ marĩa marũrũ mareehaga kĩrumi. Mũthĩnjĩri Ngai agatũma mũtumia ũcio eetĩkĩre muuma ũrĩa ekũmũhe ta ũũ: “Angĩkorwo ndũthaarĩĩtie, ndũkũrĩo nĩ kĩrumi kĩrĩa maaĩ maya mareehaga. No angĩkorwo nĩũtharĩĩtie, MWATHANI arotũma rĩĩtwa rĩaku rĩtuĩke kĩrumi kũrĩ andũ aanyu. Arotũma nyũngũ yaku ya mwana ĩhiũke na nda yaku ĩimbe. Maaĩ maya marotoonya nda yaku matũme ĩimbe na matũme nyũngũ yaku ya mwana ĩhiũke.” Naake mũtumia agacookia atĩrĩ, “Nĩndeetĩkĩra; MWATHANI aroeka ũguo.” Naake mũthĩnjĩri Ngai akaandĩka kĩrumi kĩu ibukuinĩ, agacooka agatharĩria maandĩko macio mbakũriinĩ ya maaĩ marĩa marũrũ. Mũthĩnjĩri Ngai atanatũma mũtumia ũcio anyue maaĩ macio marũrũ, o macio mangĩtũma agĩe na ruwo rũnene mũno, akooya mũtu ũrĩa wa kũhothwo kuuma mookoinĩ ma mũtumia ũcio akaũthũngũthia mbere ya MWATHANI, agacooka akaũruta kĩgongoonainĩ. Agacooka akarũma ngundi ya mũtu ũcio akaũcinĩra kĩgongoonainĩ. Agacooka akanengera mũtumia ũcio maaĩ macio marũrũ akamanyua akĩonaga. Angĩkorwo mũtumia ũcio nĩatharĩĩtie, maaĩ macio megũtũma aigue ruwo mũno, nda yake ĩimbe, nayo nyũngũ yake ya mwana ĩhiũke, narĩo rĩĩtwa rĩake rĩgĩtuĩke kĩrumi harĩ andũ aao. No angĩkorwo ndatharĩĩtie, ndarĩ ũndũ mũũru angĩona na nĩarĩgĩaga na ciana. Mũndũ mũrũme ndarĩkoragwo na mahĩtia, no mũtumia angĩkorwo nĩehĩĩtie, no mũhaka acookagĩrĩrwo nĩ wĩhia ũcio wake. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa ahe andũ a Isiraeli mawatho maya: Mũndũ mũrũme kana mũtumia o wothe ũkeehĩta atĩ nĩegũtuĩka Mũnaziri, akĩyamũrĩre MWATHANI, ndakaanyuage ndibei kana njoohi o yothe. Ndakaananyue kĩndũ o gĩothe gĩthondekeetwo na thabibũ kana arĩe thabibũ ciũmithĩĩtio kana itoomithĩĩtio. Rĩrĩa rĩothe egũtũũra e Mũnaziri ndakaanarĩe kĩndũ kiumanĩĩte na mũthabibũ, kĩrĩ mbegũ cia thabibũ kana makoro maacio. Rĩrĩa rĩothe egũkorwo e rungu rwa mwĩhĩtwa wa Anaziri, ndakaaneenje njuĩrĩ cia mũtwe wake. Mũndũ ũcio egũtũũra e mũtheru nginya ihinda rĩake rĩrĩa aamũrĩire MWATHANI rĩthire. Nĩarĩrekagĩrĩa njuĩrĩ ciake inenehe. Rĩrĩa rĩothe e Mũnaziri-rĩ, arĩkoragwo aamũrĩirwo MWATHANI. Na rĩĩrĩ, njuĩrĩ icio nyamũre cia Mũnaziri ingĩthaahio nĩ mũndũ na ũndũ wa gũkua o rĩmwe arigainie naake, no mũhaka eeterere mĩthenya mũgwanja nĩguo eenje njuĩrĩ; na njĩra ĩyo agagĩthirwo nĩ thaahu. Mũthenya wa ĩnaana-rĩ, Mũnaziri ũcio arĩreehagĩra mũthĩnjĩri Ngai ndutuura igĩrĩ kana ndirahũgĩ igĩrĩ mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Naake mũthĩnjĩri Ngai akaruta ĩmwe ĩrĩ igongoona rĩa meehia, nayo ĩyo ĩngĩ ĩrĩ igongoona rĩa njino, nĩ geetha Mũnaziri ũcio agĩtherio tondũ wa gũkorwo ahuutanĩĩtie na kĩimba. Mũthenya o ro ũcio akaamũra njuĩrĩ ciake rĩngĩ, o na akaamũrĩra MWATHANI rĩngĩ mahinda maake. Ihinda rĩu rĩngĩ rĩothe rĩhĩtũku rĩtirĩtaragwo, amu njuĩrĩ ciake iria nyamũre nĩirathaahirio. Naake acooke arute gatũrũme ka mwaka ũmwe karĩ igongoona rĩa kũrĩhĩra meehia. Mwĩhĩtwa wa Mũnaziri ũcio wathira, arĩtwaragwo mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo, akaruta igongoona. Arĩrutagĩra MWATHANI igongoona rĩa gatũrũme ka mwaka ũmwe gatarĩ kaũũgũ karĩ igongoona rĩa njino, mwatĩ wa mwaka ũmwe ũtarĩ kaũũgũ ũrĩ igongoona rĩa meehia, na ndũrũme ĩtarĩ kaũũgũ ĩrĩ igongoona rĩa thaayũ. O na akaruta mĩgate gĩkabũ kĩmwe ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia. Mĩgate mĩtungu ĩrugĩĩtwo na mũtu mũhinyu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, na mĩthuguiti ĩhakĩĩtwo maguta ma mĩtamaiyũ, oonganĩrĩrie na magongoona marĩa maagĩrĩire ma mũtu na ma ndibei. Mũthĩnjĩri Ngai akĩrutĩre MWATHANI indo icio ciothe, o na akĩrute igongoona rĩa meehia na rĩa njino. O na akĩrutĩre MWATHANI ndũrũme ĩyo ĩrĩ igongoona rĩa thaayũ, amĩrutanĩrie na mĩgate ĩrĩa ĩtarĩ mĩimbie ĩrĩ gĩkabũinĩ, na arute igongoona rĩa mũtu na rĩa ndibei. Naake Mũnaziri e mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo eenje njuĩrĩ ciake, aciikie mwakiinĩ wa igongoona rĩa thaayũ. Na rĩĩrĩ, kĩande kĩa ndũrũme kĩarugwo, mũthĩnjĩri Ngai akĩoe hamwe na mũgate ũmwe mũtungu ũtarĩ mwĩkĩre ndaawa ya kũimbia, na mũthugwiti ũmwe kuuma gĩkabũinĩ anengere Mũnaziri. Thuutha ũcio mũthĩnjĩri Ngai acirutĩre MWATHANI irĩ kĩheeo kĩa mwanya. Rĩu nĩ igongoona rĩamũre rĩa mũthĩnjĩri Ngai, rĩonganĩrĩirio na gĩthũri na magũrũ ma ndũrũme, iria kũringana na watho ikoragwo irĩ cia mũthĩnjĩri Ngai. Thuutha wa ũguo Mũnaziri no akĩnyue ndibei. Ũcio nĩguo watho wa Mũnaziri. No rĩĩrĩ, Mũnaziri angĩĩranĩra kĩndũ gĩkĩrĩĩte kĩrĩa aagĩrĩirwo nĩkũruta, no mũhaka ahingie kĩĩranĩro kĩu gĩake. MWATHANI akĩĩra Musa eere Harũni na aariũ aake mahũthagĩre ciugo ici makĩraathima andũ a Isiraeli: MWATHANI arokũraathima na akũmenyerere; MWATHANI arokũiguĩra tha o na agũtuge; MWATHANI arogũcũũthĩrĩria na wendo na akũhe thaayũ. Naake MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Magweta rĩĩtwa rĩakwa makĩraathimana, nĩndĩraathimaga andũ a Isiraeli.” Mũthenya ũrĩa Musa aarĩĩkirie kũrũũgamia Hema ya gũtũnganwo, nĩamĩitĩrĩirie maguta akĩmĩamũra o hamwe na indo ciayo ciothe, o na agĩitĩrĩria maguta na akĩamũra kĩgongoona hamwe na indo ciakĩo ciothe. Na rĩĩrĩ, atongoria a mĩhĩrĩga ya Aisiraeli, na no o maarũũgamĩrĩire andũ magĩtarwo, makĩreehere MWATHANI mĩhothi yao: makaari matandatũ na ndeegwa ikũmi na igĩrĩ: o atongoria eerĩ gĩkaari kĩmwe, na o mũtongoria ndeegwa ĩmwe. Marĩĩkia gũcinengerana, MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Amũkĩra iheeo icio irĩ cia kũhũthĩrwo wĩrainĩ ũrĩa ũrĩrutagwo wa Hema ya gũtũnganwo. Ineane kũrĩ Alawii kũringana na wĩra ũrĩa maagĩrĩirwo nĩkũruta.” Kwoguo Musa akĩoya makaari macio o hamwe na ndeegwa icio agĩcinengera Alawii. Akĩnengera aariũ a Gerishoni makaari meerĩ na ndeegwa inya, nao aariũ a Merari akĩmanengera makaari mana na ndeegwa inyaanya. Maagĩrĩirwo nĩkũruta wĩra wao wothe marũũgamĩrĩirwo nĩ Ithamaru mũrũ wa Harũni. No rĩĩrĩ, Musa ndaheire aariũ a Kohathu makaari kana ndeegwa, tondũ indo theru iria maamenyagĩrĩra ciagĩrĩirwo gũkuuo na ciande. Ningĩ atongoria acio nĩmaarutire iheeo cia gũkũngũĩra kwamũrwo gwa kĩgongoona. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maareehage iheeo ciao kĩgongoonainĩ, MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Meere atĩ handũinĩ ha mĩthenya ikũmi na ĩĩrĩ, o mũthenya mũtongoria ũmwe nĩ we ũrĩreehaga iheeo ciake cia kwamũrwo gwa kĩgongoona.” Rĩrĩa Musa aatoonyire Hemainĩ ya gũtũnganwo aarie na MWATHANI, akĩigua MWATHANI akĩmwarĩria arĩ igũrũ wa gĩkunĩko gĩa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, e gatagatĩ ga ciũmbe iria igĩrĩ irĩ mathagu. MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ĩra Harũni atĩ agĩĩkĩra mataawa marĩa mũgwanja mũtĩinĩ wa kũhangĩrwo mataawa, amaige ũguo atĩ nĩmarĩmũrĩkaga mwena wa na mbere wa mũtĩ ũcio.” Harũni nĩathĩkire, agĩkĩiga mataawa macio maroreete mwena wa na mbere wa mũtĩ ũcio wa kũhangĩrwo mataawa. Kuuma igũrũ nginya thĩ mũtĩ ũcio wa kũhangĩrwo mataawa wathondekeetwo na thahabu ndure; wathondekeetwo kũringana na mũthondekere ũrĩa MWATHANI ooneetie Musa. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Amũrania Alawii na andũ acio angĩ a Isiraeli ũmatherie na njĩra ĩno: Maminjaminjĩrie maaĩ ma gũtherania, ũcooke ũmeere meenje mĩĩrĩ yao yothe, na mathambie nguo ciao. Hĩndĩ ĩyo nĩmegũkorwo matarĩ na thaahu. Macooke mooe gateegwa na indo iria ciagĩrĩire cia igongoona rĩa mũtu na nĩcio: mũtu mũhinyu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, na ũthiĩ na gateegwa kangĩ ga kũrutwo igongoona rĩa meehia. Ũcooke ũcookanĩrĩrie mũingĩ wothe wa Isiraeli, na ũrũũgamie Alawii mbere ya Hema ya gũtũnganwo. Nao andũ a Isiraeli maigĩrĩre mooko maao mĩtweinĩ ya Alawii. Naake Harũni anyamũrĩre Alawii marĩ kĩheeo kĩa mwanya kuuma kũrĩ Aisiraeli, nĩ geetha marutage wĩra wakwa. Alawii nao macooke maigĩrĩre mooko maao mĩtweinĩ ya tũteegwa tũrĩa twĩrĩ, kamwe karutwo igongoona rĩa meehia, nako kau kangĩ igongoona rĩa njino, nĩ geetha ũhoroherie Alawii. “Amũra Alawii marĩ kĩheeo kĩa mwanya harĩ niĩ, ũcooke ũtue Harũni na aariũ aake anene aao. Amũrania Alawii na andũ acio angĩ na njĩra ĩyo, nĩ geetha matuĩke andũ aakwa. Warĩĩkia gũtheria na kwamũra Alawii-rĩ, nĩmegũkorwo meetĩkĩrĩĩtio kũruta wĩra Hemainĩ ya gũtũnganwo. Nĩndĩyoeire Alawii matuĩke aakwa kĩũmbe handũinĩ ha aariũ oothe a marigithaathi a andũ a Isiraeli. Rĩrĩa ndooragire marigithaathi moothe ma andũ a Misiri, nĩndaamũrire aariũ oothe a marigithaathi ma Aisiraeli, o na ma mahiũ matuĩke maakwa. Rĩu nĩndooya Alawii handũinĩ ha marigithaathi moothe ma Aisiraeli. Nĩndamanenganĩra kũrĩ Harũni na aariũ aake marĩ kĩheeo kuuma kũrĩ Aisiraeli, marutagĩre Aisiraeli wĩra Hemainĩ ya gũtũnganwo, na mamagitagĩre kuuma harĩ mũthiro ũrĩa ũngĩmanyiita mangĩkuhĩrĩria Handũ Harĩa Hatheru.” Kwoguo Musa, Harũni na andũ oothe Aisiraeli makĩamũra Alawii o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Alawii magĩgĩĩtheria, na magĩthambia nguo ciao, naake Harũni akĩmaamũrĩra MWATHANI marĩ kĩheeo kĩa mwanya. O na ningĩ nĩarutire igongoona rĩa kũmatheria. Andũ magĩgĩĩka Alawii maũndũ moothe marĩa Ngai aathĩĩte Musa mameeke. Kwoguo Alawii magĩĩtĩkĩrio kũruta wĩra thĩinĩ wa Hema ya gũtũnganwo marũũgamĩrĩirwo nĩ Harũni na aariũ aake. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Mũlawii arĩambagĩrĩria kũruta wĩra Hemainĩ ya gũtũnganwo e wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano, na akinyia mĩaka mĩrongo ĩtaano akahuurũka. Thuutha wa ũguo no ateithagĩrĩrie Alawii arĩa angĩ mawĩrainĩ maao thĩinĩ wa Hema, no ndakaarutage wĩra o na ũmwe e wiki. Ũguo nĩguo wagĩrĩirwo nĩkũbanga wĩra wa Alawii.” Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩarĩirie Musa werũinĩ wa Sinai mweriinĩ wa mbere wa mwaka wa keerĩ kuuma andũ a Isiraeli moima Misiri. Aamwĩrire atĩrĩ, Kwoguo Musa akĩĩra andũ makũngũĩre Bathaka, nao magĩĩka ũguo riũa rĩgĩthũa mũthenya wa ikũmi na ĩna wa mweri wa mbere werũinĩ wa Sinai. Andũ magĩgĩĩka maũndũ moothe o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. No nĩkwarĩ na andũ amwe maarĩ na thaahu nĩ ũndũ nĩmaahuutĩĩtie kĩimba, na matingĩakĩhotire gũkũngũĩra Bathaka mũthenya ũcio. Nao magĩthiĩ kwĩ Musa na Harũni makĩmeera atĩrĩ, “Ithuĩ twĩ na thaahu nĩ ũndũ nĩtũrahuutĩĩtie kĩimba, no rĩĩrĩ, nĩ kĩĩ gĩkũgiria o na ithuĩ tũrutĩre MWATHANI iheeo ciitũ twĩ hamwe na Aisiraeli arĩa angĩ ihindainĩ rĩrĩa rĩtuĩtwo?” Naake Musa akĩmacookeria atĩrĩ, “Etereraai nginya rĩrĩa ndĩrĩamũkĩra mataaro kuuma kũrĩ MWATHANI.” MWATHANI akĩĩra Musa eere andũ a Aisiraeli atĩrĩ, “Rĩrĩa mũndũ o wothe wanyu, kana wa rũciaro rwanyu agaakorwo arĩ na thaahu nĩ ũndũ wa kũhuutia kĩimba kana arĩ rũgendoinĩ, na no arenda gũkũngũĩra Bathaka, mũndũ ũcio nĩetagĩrĩre akaamĩkũngũĩra thuutha wa mweri ũmwe hwaĩinĩ wa mũthenya wa ikũmi na ĩna mweriinĩ wa keerĩ. Akaamĩkũngũĩra na mũgate ũtarĩ mwĩkĩre ndaawa ya kũimbia na nyeni ndũrũ. Mũtigaatigie irio o na niini nginya rũũciinĩ, na mũtikoinage ihĩndĩ o na rĩmwe rĩa nyamũ ĩyo. Bathaka nĩkũngũagĩrwo kũringana na mũtaratara wayo wothe. No rĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũtarĩ na thaahu, na ndathiĩte rũgendo, ũrĩagaga gũkũngũĩra Bathaka, ndarĩcookaga gũtuĩka ũmwe wa andũ aakwa, amu nĩagire kũũndutĩra iheeo ihinda rĩrĩa rĩamũre. No mũhaka acookagĩrĩrwo nĩ meehia maake. “Mũrũũrĩrĩ ũrĩa ũtũũranagia na inyuĩ angĩenda gũkũngũĩra Bathaka, no mũhaka amĩkũngũĩre kũringana na mawatho na mũtaratara wayo. Watho no o ro ũmwe kũrĩ Aisiraeli na kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ.” O hĩndĩ ĩrĩa itu rĩu rĩehera igũrũ wa Hema ĩyo, andũ a Isiraeli makaambũra hema ciao magathiĩ magaciamba harĩa itu rĩu rĩngĩathiire rĩrũũgame. Andũ maambũraga hema ciao maathwo nĩ MWATHANI, na magacooka magathiĩ magaciamba maathwo nĩ we. Ihinda rĩrĩa rĩothe itu rĩngĩarũũgamire igũrũ wa Hema ya gũtũnganwo, maikaraga kambĩ o ro ĩyo. O na itu rĩngĩaikarire igũrũ wa Hema matukũ maingĩ, andũ a Isiraeli matioinaga watho wa MWATHANI, na matiathiaga na mbere. Mahinda mamwe itu nĩrĩaikaraga Hema igũrũ mĩthenya ĩtarĩ mĩingĩ; no rĩĩrĩ, maakoragwo me kambĩ kana magĩthiĩ kũringana na watho wa MWATHANI. Mahinda mamwe itu rĩaikaraga kuuma hwaĩinĩ nginya rũũciinĩ, na maathaamaga o rĩrĩa itu rĩngĩeherire. Itu rĩa kũũrĩrĩra, nao magakũũrĩrĩra. O na angĩkorwo nĩ mĩthenya ĩĩrĩ, mweri, mwaka, o na kana makĩria ma mwaka, matingĩathire na mbere ihindainĩ rĩrĩa rĩothe itu rĩakoragwo rĩ igũrũ wa Hema; no itu rĩakũũrĩrĩra, nao magakũũrĩrĩra. Maambaga na makaambũra hema ciao magĩathĩkĩra mawatho marĩa MWATHANI aamaathaga ahũthĩrĩĩte Musa. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Thondeka tũrumbeeta twĩrĩ na betha ndure twakũhũthagĩrwo gwĩta andũ macookanĩrĩre hamwe o na kũmeeraga mathaamie kambĩ ciao. Rĩrĩa tũrumbeeta twerĩ twahuuhwo mũno, andũ oothe makoongana harĩ we mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Rĩrĩa karumbeeta kamwe tu kahuuhwo, hĩndĩ ĩyo no atongoria a mĩhĩrĩga oiki marĩũnganaga harĩ we. Rĩrĩa tũrumbeeta twahuuhwo haniini, mĩhĩrĩga ĩrĩa yakĩĩte kambĩ ciayo mwena wa irathĩro ĩkaambĩrĩria rũgendo. Rĩrĩa twahuuhwo haniini riita rĩa keerĩ mĩhĩrĩga ĩrĩa ĩ mwena wa na kĩanda ĩkaambĩrĩria rũgendo. Kwoguo kũrĩhuuhagwo tũrumbeeta haniini twa kwĩra andũ matharie kambĩ, no gwĩta andũ oothe moongane hamwe, tũrumbeeta tũrĩhuuhagwo na hinya. Tũrumbeeta tũrĩhuuhagwo nĩ aariũ a Harũni, arĩa athĩnjĩri Ngai. “Watho ũyũ ngũgweta ũrĩrũmagĩrĩrwo mahinda moothe marĩa magooka. Rĩrĩa mũgũthiĩ mbaara mũrĩ bũrũriinĩ wanyu, mũkĩĩgitĩra kuuma harĩ thũ ĩrĩa ĩmũũkĩrĩire, huuhagaai tũrumbeeta twa kuonania atĩ kwĩ na mbaara. Niĩ MWATHANI Ngai wanyu nĩndĩrĩmũteithagia na ndĩmũhonokagie kuuma kũrĩ thũ cianyu. O na hĩndĩ ya ikeno ta mĩthenya ya karũũgamo ka mweri na ya thigũkũ iria ingĩ nyamũre, mũhuuhage tũrumbeeta twanyu mũkĩruta magongoona maanyu ma njino na ma thaayũ. Hĩndĩ ĩyo nĩndĩrĩmũririkanaga. Nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu.” Mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ mweriinĩ wa ĩĩrĩ mwakainĩ wa ĩĩrĩ kuuma rĩrĩa andũ a Isiraeli moimire Misiri, itu rĩrĩa rĩakoragwo igũrũ wa Hema ya gũtũnganwo rĩkĩoywo na igũrũ, nao andũ a Isiraeli makĩnyiita rũgendo kuuma werũinĩ wa Sinai, narĩo itu rĩgĩthiĩ rĩkĩrũũgama werũinĩ wa Parani. Maambĩrĩirie rũgendo rwao rwa mbere o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte ahũthĩrĩĩte Musa. Rĩrĩa rĩothe maathaamaga, maathiaga marũmanĩrĩire na mũtaratara. Arĩa maatongoragio nĩ bendera ya mũhĩrĩga wa Juda nĩ o maambagĩrĩria rũgendo. Maathiaga marĩ ikundi ikundi matongoreetio nĩ Nahashoni mũrũ wa Aminadabu. Nethaneli mũrũ wa Zuaru nĩ we warĩ mũnene wa mũhĩrĩga wa Isakaru, naake Eliabu mũrũ wa Heloni nĩ we warĩ mũnene wa mũhĩrĩga wa Zebuluni. Thuutha ũcio, Hema ĩkaambũrwo, mbarĩ ya Gerishoni na mbarĩ ya Merari iria ciamĩkuuaga nacio ikaambĩrĩria rũgendo. Arĩa maatongoragio nĩ bendera ya mũhĩrĩga wa Reubeni makarũmĩrĩra. Maathiaga marĩ ikundi ikundi matongoreetio nĩ Elizuru mũrũ wa Shedeuru. Naake Shelumieli mũrũ wa Zurishadai nĩ we warĩ mũnene wa mũhĩrĩga wa Simeoni, naake Eliasafu mũrũ wa Deueli nĩ we warĩ mũnene wa mũhĩrĩga wa Gadi. Nao Alawii a mbarĩ ya Kohathu makarũmĩrĩra makuuĩĩte indo iria nyamũre. Magĩkinya kambĩ ĩyo ĩngĩ maakoraga Hema yambĩĩtwo rĩngĩ. Arĩa maatongoragio nĩ bendera ya mũhĩrĩga wa Efiraimu makarũmĩrĩra. Maathiaga marĩ ikundi ikundi matongoreetio nĩ Elishama mũrũ wa Amihudi. Gamalieli mũrũ wa Pedahuzuri nĩwe warĩ mũnene wa mũhĩrĩga wa Manase, naake Abidani mũrũ wa Gideoni nĩ we warĩ mũnene wa mũhĩrĩga wa Benjamini. Andũ a mũthia maakoragwo marĩ andũ a gĩkundi kĩrĩa gĩatongoragio nĩ bendera ya mũhĩrĩga wa Dani. Maakoragwo mahaana ta thigari cia kũrangĩra ikundi icio ingĩ mwena wa na thuutha. Maathiaga marĩ ikundi ikundi matongoreetio nĩ Ahiezeri mũrũ wa Amishadai. Pagieli mũrũ wa Okirani nĩ we warĩ mũnene wa mũhĩrĩga wa Asheri, naake Ahira mũrũ wa Enani nĩ we warĩ mũnene wa mũhĩrĩga wa Nafutali. Ũcio nĩguo mũtaratara ũrĩa andũ a Isiraeli maathiaga naguo, marũmanĩrĩire me ikundi ikundi, o hĩndĩ ĩrĩa yothe maambũraga hema ciao makanyiita rũgendo. Musa nĩerire Hobabu mũrũ wa mũthoniwe Jethero ũrĩa warĩ Mũmidiani atĩrĩ, “Tũnyiitĩĩte rũgendo twerekeire kũrĩa MWATHANI oigire atĩ nĩagaatũhe. Nĩerĩire Aisiraeli maũndũ meega, kwoguo ũka tũthiĩ nawe na nĩtũkaagayana maũndũ macio meega nawe.” Hobabu agĩcookia atĩrĩ, “Aaca, niĩ ngũcooka bũrũri witũ kũrĩ andũ aitũ.” Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ndũgatũtige. Wee nĩwe ũũĩ kũrĩa tũgũthiĩ tũgĩakaga kambĩ gũũkũ werũinĩ, na no ũgĩtuĩke mũtuonereria. Wona wathiĩ na ithuĩ, nĩtũrĩgayanaga nawe iraathimo ciothe iria MWATHANI arĩtũheaga.” Rĩrĩa moimire kĩrĩmainĩ gĩtheru gĩa Sinai, magĩthiĩ rũgendo rwa mĩthenya ĩtatũ. Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI rĩakoragwo hingo ciothe rĩrĩ mbere yao rĩkĩmacarĩria handũ ha gwaka kambĩ. Magĩthaama kuuma o kambĩ, itu rĩa MWATHANI rĩakoragwo igũrũ wao mũthenya. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ o yothe rĩrĩa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩngĩambĩrĩirie gũthiĩ, Musa oigaga atĩrĩ, “MWATHANI, arahũka; hurunja thũ ciaku, na arĩa makũmeneete marokũũrĩra!” Na o harĩa rĩngĩarũũgamire, oigaga atĩrĩ, “MWATHANI, cooka harĩ andũ ngiri nyingĩ a Isiraeli.” Na rĩĩrĩ, andũ makĩambĩrĩria gũtetia MWATHANI nĩ ũndũ wa mathĩĩna maao. Rĩrĩa MWATHANI aiguire ũguo akĩraakara, akĩrekeria andũ mwaki, naguo ũgĩcina ndeere imwe cia kambĩ. Nao andũ magĩkaĩra Musa, naake Musa akĩhooya MWATHANI, naguo mwaki ũcio ũkĩhora. Kwoguo handũ hau hagĩtuuo Tabera, nĩ ũndũ mwaki wa MWATHANI nĩwakanire gatagatĩinĩ kaao. Nĩkwarĩ na andũ a ndũũrĩrĩ maatwaranaga nao. Andũ acio nĩmaagĩire na thuti ya nyama, o nao Aisiraeli makĩambĩrĩria gũteta makiugaga atĩrĩ, “Naarĩ korwo twĩ na nyama! Twĩ Misiri nĩtwarĩaga thamaki na tũtiarĩhaga, o na nĩtwarĩaga kiukamba, meeroni, itũngũrũ cia riki, itũngũrũ cia ndũire, o hamwe na itũngũrũ cia thumu. No rĩu, hinya witũ nĩ mũthiru, na tũtirĩ na kĩndũ o na kĩ gĩa kũrĩa tiga o mana maya mũthenya o mũthenya.” (Mana maahaanaga ta tũbegũ tũniini twa rangi wĩ gatagatĩ ka mwerũ na yerũũ. Musa nĩaiguire andũ oothe magĩteta marũũgamĩĩte o andũ mũromoinĩ wa hema yao. Musa agĩkĩona ũhoro ũcio ũrĩ mũũru amu MWATHANI nĩaraakarĩĩte nĩ ũndũ wao. Musa agĩkĩũria MWATHANI atĩrĩ, “Ũnjĩkĩĩte ũũru ũguo nĩkĩ? Ũnjiguĩrĩire ũũru nĩkĩ? Wanengerire mũrigo ũyũ wa kũroraga andũ aya oothe nĩkĩ? Niĩ ti niĩ ndamoombire kana ngĩmaciara nĩguo ũnjĩĩre ndĩmakuue ta ũrĩa mũreri wa mwana akuuaga mwana wa rũkenge ndĩmatware bũrũri ũrĩa werĩire maithe maao. Ngũruta kũ nyama cia kũhe andũ aya oothe tondũ marandĩrĩra makiugaga atĩ ndĩmahe nyama marĩe? Ndingĩhota kũrora andũ aya oothe ndĩ nyiiki; mũrigo ũcio nĩ mũritũ mũno harĩ niĩ! No angĩkorwo nĩ ũguo ũkũnjĩka-rĩ, njiguĩra tha ũnjũrage angĩkorwo nĩnjĩtĩkĩrĩkĩĩte nĩ we, nĩ geetha ndige kuona ngĩrĩa thĩĩna mũingĩ ũũ.” MWATHANI agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Cookanĩrĩria andũ mĩrongo mũgwanja arĩa maheetwo gĩtĩĩo nĩ andũ, na moĩkaine nĩ atongoria, ũndeehere Hemainĩ ya gũtũnganwo ũmeere marũũgame hamwe nawe. Nĩngũikũrũka njaranĩrie nawe hau, na njoe roho ũmwe ũrĩa ngũheete ndĩmahe na nĩmũrĩkĩnyiitanagĩra nao mũrigo wa andũ aya, nĩguo ndũgakĩukuuage ũrĩ wiki. Rĩu ĩra andũ atĩrĩ, ‘Mwĩtheriei nĩ ũndũ wa rũũciũ, amu nĩmũkaarĩa nyama. MWATHANI nĩaiguĩte mũkĩrĩra mũkiugaga atĩ naarĩ korwo no muone nyama mũrĩe, na atĩ nĩ kaba rĩrĩa mwarĩ Misiri. Kwoguo MWATHANI nĩakaamũhe nyama, na no mũhaka mũgaacirĩa. Mũtigaacirĩa mũthenya ũmwe, kana mĩthenya ĩĩrĩ, kana mĩthenya ĩtaano, kana ikũmi kana mĩrongo ĩĩrĩ; mũgaacirĩa mweri ũmwe nginya ciume na maniũrũ, o nginya mũcinyire. Gũgwĩkĩka ũguo tondũ nĩmũregeete MWATHANI ũrĩa ũrĩ haaha hamwe na inyuĩ na mũkamũtetia mũkĩmwĩraga atĩ nĩ kaba mũtangĩoimire Misiri.’ ” Musa akĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Ndongoreetie andũ ngiri magana matandatũ; acio nĩ o ũroiga atĩ nĩũkũmahe nyama mweri ũmwe? No kuoneke ndũũru cia ng'ombe na cia mbũri mathĩnjĩrwo nĩguo imaigane? Thamaki iria ciothe irĩ iriainĩ ingĩũnganio no imaigane?” MWATHANI agĩkĩũria Musa atĩrĩ, “Hinya wakwa nĩũrĩ mũhaka? Nĩũkuona kana ciugo ciakwa nĩikũhinga kana itikũhinga!” Kwoguo Musa akiuma agĩthiĩ akĩra andũ ciugo icio cia MWATHANI. Agĩcooka agĩcookanĩrĩria atongoria mĩrongo mũgwanja a mũingĩ, akĩmatwara makĩrũũgama mathiũrũrũkĩirie Hema. Naake MWATHANI agĩikũrũka e ituinĩ akĩmwarĩria, akĩruta roho ũmwe ũrĩa warĩ thĩinĩ wa Musa akĩwĩkĩra thĩinĩ wa atongoria acio mĩrongo mũgwanja. Rĩrĩa roho aatoonyire thĩinĩ wao, makĩambĩrĩria kũratha moohoro kwa ihinda iniini. Atongoria eerĩ, Elidadi na Medadi, nĩmaathuurĩĩtwo, no matiathiire Hemainĩ; maikarire o kambĩ. Me kũu kambĩinĩ roho nĩatoonyire thĩinĩ wao, makĩambĩrĩria kũratha moohoro. Mũndũ ũmwe mwĩthĩ nĩateng'erire kũrĩ Musa akĩmwĩra ũrĩa Elidadi na Medadi meekaga. Na rĩĩrĩ, Joshua mũrũ wa Nuni, ũrĩa kuuma e mũndũ mũnyiinyi aatũire ateithagĩrĩria Musa, ũcio akĩĩra Musa atĩrĩ, “Mwathi wakwa, magirie!” Naake Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Kaĩ ũgũkĩnjiguĩra ũiru? Naarĩ korwo MWATHANI no ahe andũ aake oothe roho wake agĩtũme oothe marathe moohoro!” Thuutha wa ũguo, Musa na atongoria acio magĩcooka kambĩ. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩatũmire rũhuuho rũhuruutane kuuma iriainĩ, naruo rũkĩreehe tũmakia arũme tũmbũkĩĩte kĩndũ ta mita ĩmwe kuuma thĩ. Tuokire tũkĩũmba handũ ha ta kiromita ĩmwe gũthiũrũrũkĩria kambĩ. Kwoguo mũthenya ũcio andũ magĩtinda magĩtũngania, na ũtukũ na mũthenya ũyũ ũngĩ; gũtirĩ mũndũ wonganirie tũmakia arũme twĩ na ũritũ ũnyiihĩire kiro ngiri ĩmwe. Nĩmaagĩtwanĩkire gũthiũrũrũkĩria kambĩ nĩguo tũũme. Na rĩĩrĩ, marĩ o na nyama nyingĩ ũguo cia kũrĩa-rĩ, MWATHANI nĩaraakaririo nĩ o, agĩgĩtũma kũgĩe mũthiro kũu gatagatĩinĩ ka andũ acio. Kwoguo handũ hau hagĩĩtwo Kibirothu Hataava (ũguo nĩkuuga “Mbĩĩrĩra cia Thuti”), amu hau nĩ ho maathikire andũ arĩa maagĩĩte na thuti ya nyama. Kuuma hau andũ magĩthiĩ Hazerothu, magĩaka kambĩ. Na rĩĩrĩ, Miriamu na Harũni nĩmaaririe ũũru nĩ ũndũ wa Musa gũkorwo ahikĩĩtie mũtumia Mũethiopia makiuga atĩrĩ, “Kaĩ MWATHANI aarĩĩtie ahũthĩrĩĩte Musa tu? Githĩ ndaarĩĩtie atũhũthĩrĩĩte o na ithuĩ?” Naake MWATHANI akĩigua ũguo moigire. (Musa aarĩ mũndũ mũhooreri gũkĩra mũndũ ũngĩ o wothe gũũkũ thĩ.) Na rĩĩrĩ, o rĩmwe MWATHANI akĩarĩria Musa, Harũni, na Miriamu akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ atatũ ũkaai Hemainĩ ya gũtũnganwo.” Nao magĩgĩthiĩ kuo, naake MWATHANI agĩikũrũka e thĩinĩ wa itu, akĩrũũgama mũromoinĩ wa Hema, agĩĩta Harũni na Miriamu. Nao eerĩ magĩkiumĩra hau mbere, naake MWATHANI akĩmeera atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai ũrĩa ngũmwĩra! Rĩrĩa he na anabii gatagatĩinĩ kaanyu-rĩ, nĩndĩĩmenyithanagia kũrĩ o na cioneki, na nĩndĩmaaragĩria na irooto. No rĩĩrĩ, ũguo tiguo gũkoragwo gũtariĩ rĩrĩa ngwaria na ndungata yakwa Musa; nĩndĩmwĩhokeire andũ aakwa oothe a Isiraeli. Twaranagĩria ũthiũ kwa ũthiũ; tũkaaranĩria wega, no ti na thimo; o na nĩanyoneete ũrĩa ndariĩ. Mũraagire gwĩtigĩra kwaria ũũru igũrũ wa ndungata yakwa Musa nĩkĩ?” MWATHANI agĩkĩraakario nĩ o, agĩgĩthiĩ. Rĩrĩa itu rĩeheraga Hema igũrũ, Miriamu akĩnyiitwo nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi, mwĩrĩ wake ũkĩerũha o ta ira. Rĩrĩa Harũni aamũrorire akĩona atĩ nĩanyiitĩĩtwo nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi, akĩĩra Musa atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndũkaae gũtũherithia nĩ ũndũ wa rĩĩhia riitũ rĩrĩa twĩkĩĩte na ũrimũ. Ndũkaareke ahaane ta kĩhuno kĩrĩa gĩciaragwo kĩrĩ na ũũgũ.” Naake Musa agĩkaĩra MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngai, ndagũthaitha, mũhonie.” MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “Korwo nĩ ithe ũmũtuĩrĩire mata ũthiũ-rĩ, githĩ to aikare na gĩconoko kĩu mĩthenya mũgwanja? Kwoguo reke aikio nja ya kambĩ mĩthenya mũgwanja, na thuutha wa ũguo no agĩcookio kambĩinĩ.” Miriamu agĩgĩikio nja ya kambĩ mĩthenya mũgwanja, na andũ matiathiire na mbere na rũgendo nginya rĩrĩa aacookirio thĩinĩ wa kambĩ. Thuutha wa ũguo makiuma Hazerothu, magĩthiĩ magĩaka kambĩ werũinĩ wa Parani. MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Thuura mũtongoria ũmwe kuuma harĩ o mũhĩrĩga, ũmatũme magathigaane bũrũri wa Kanaani ũrĩa ngũhe andũ a Isiraeli.” Acio nĩ o athigaani arĩa Musa aatũmire magathigaane bũrũri wa Kanaani. Nĩagarũrire rĩĩtwa rĩa Hoshea mũrũ wa Nuni akĩmũtua Joshua. Musa akĩmatũma nĩameerire atĩrĩ, “Wona mwoima haaha, mwambate na rũgongo mũtoonye werũinĩ wĩ mwena wa na kĩanda wa bũrũri wa Kanaani, mũcooke mwambate nginya bũrũri ũrĩa wĩ irĩma. Mũrore bũrũri ũcio ũrĩa ũtariĩ, mũone kana andũ aakuo me na hinya kana matirĩ, na mũrore kana nĩ aingĩ kana ti aingĩ. Ningĩ mũrore kana bũrũri ũcio matũũraga nĩ mwega kana ti mwega, na mũrore kana matũũra marĩa matũũraga nĩmairigĩre na thingo cia hinya kana timairigĩre, Ningĩ mũrore kana tĩĩri nĩ mũnoru kana ti mũnoru, na mũrore kana kwĩ mĩtitũ kana gũtirĩ. Na rĩĩrĩ, mũone atĩ nĩmwareehe matunda mamwe ma marĩa makũraga kuo.” (Ihinda rĩu rĩarĩ kĩmera kĩrĩa thabibũ ciambagĩrĩria kwĩrua.) Nĩmaakĩambatire na rũgongo magĩthigaana bũrũri kuuma werũinĩ wa Zini ũrĩa wĩ mwena wa na kĩanda wa bũrũri ũcio nginya Rehobu, hakuhĩ na itoonyero rĩa Hamathu mwena wa rũgongo. Maambire magĩthiĩ werũinĩ wĩ mwena wa na kĩanda wa bũrũri ũcio magĩkinya Heburoni, kũrĩa mbarĩ cia Ahimani, Sheshai na Talimai, iria ciarĩ njiarwa cia rũruka rwa imũndũ nene cietagwo Anaki ciatũũraga. (Itũũra rĩa Heburoni rĩakirwo mĩaka mũgwanja mbere ya itũũra rĩa Zoani rĩrĩa rĩrĩ Misiri.) Nao magĩkinya gĩtuambainĩ kĩa Eshikoli, magĩtua rũhonge rwa mũthabibũ rwarĩ na thabibũ kĩmanjĩka kĩmwe, iria andũ eerĩ maacuuhirie na mũtĩ magĩcikuuanĩra nĩ ũndũ wa kũritũha. O na no maakuuire makongomanga mamwe o hamwe na ngũyũ. (Kũndũ kũu nĩmaagũtuire gĩtuamba kĩa Eshikoli nĩ ũndũ wa kĩmanjĩka gĩa thabibũ kĩrĩa andũ a Isiraeli maatũire kuo.) Andũ acio marĩĩkia gũthigaana bũrũri ũcio mĩthenya mĩrongo ĩna, magĩcooka kũrĩ Musa, Harũni, na andũ oothe a Isiraeli arĩa maarĩ Kadeshi werũinĩ wa Parani. Magĩkĩmeera ũrĩa mooneete, na makĩmoonia matunda marĩa maareeheete. Makĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩtwathigaanire bũrũri ũrĩa watũtũmire tũgathigaane, na bũrũri ũcio nĩ mwega na mũnoru, na maya nĩmo matunda maguo. No rĩĩrĩ, andũ arĩa matũũraga kuo me na hinya, na matũũra maao nĩ manene mũno na makairigĩrwo wega na thingo cia hinya. O na nĩtũroonire njiarwa cia imũndũ iria nene kuo. Na rĩĩrĩ, andũ arĩa meetagwo Aamaleki maikaraga werũinĩ wa mwena wa na kĩanda wa bũrũri ũcio, nao Ahiti, Ajebusi na Aamori maikaraga bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma, nao Akanaani maikaraga hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Mediteraneani o na hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ rwa Jorodani.” No rĩĩrĩ, Kalebu agĩkiria andũ arĩa maatetagia Musa akiuga atĩrĩ, “Nĩtũmookĩrĩreei tũmatuunye bũrũri ũcio, nĩ ũndũ twĩ na hinya mũiganu wa kũmahoota.” No andũ arĩa maathiĩte na Kalebu makiuga atĩrĩ, “Aaca, tũtirĩ na hinya mũiganu wa kũmatharĩkĩra; andũ arĩa me kũu me na hinya gũtũkĩra.” Kwoguo magĩkĩhe Aisiraeli oothe ũhoro wa maheeni ũkoniĩ bũrũri ũcio maathiĩte gũthigaana makĩmeera atĩrĩ, “Bũrũri ũcio o na ndũkũraga irio cia kũigana andũ arĩa matũũraga kuo. Andũ arĩa tũroonire kuo nĩ araihu mũno, o na nĩtũroonire imũndũ nene kuo, iria irĩ njiarwa cia Anaki. Tũrĩ harĩ cio tũreyonaga tũrĩ anyiinyi o ta ndaahi, na noguo o nacio iratuonaga tũtariĩ.” Ũtukũ ũcio andũ oothe makĩraara makĩrĩra nĩ kĩeha. Magĩgĩtetia Musa na Harũni makĩmeera atĩrĩ, “Nĩ kaba tũngĩakuĩrĩire Misiri kana gũũkũ werũinĩ. Nĩkĩ kĩratũma MWATHANI atũtware bũrũriinĩ ũcio? Tũgũthiĩ kũũragĩrwo mbaarainĩ, nao atumia aitũ na ciana ciitũ matahwo. Githĩ ti kaba tũcooke Misiri?” Magĩkĩĩrana atĩrĩ, “Nĩtũthuureei mũtongoria tũcooke Misiri!” No rĩĩrĩ, Musa na Harũni makĩinamĩrĩra makĩhuutithia moothiũ maao thĩ mbere ya andũ oothe. Naake Joshua mũrũ wa Nuni na Kalebu mũrũ wa Jefune, amwe a arĩa maarĩ athigaani, magĩtarũranga nguo ciao nĩ ũndũ wa kĩeha. Makĩĩra andũ oothe atĩrĩ, “Bũrũri ũcio tũrathiĩte gũthigaana nĩ mwega mũno. Angĩkorwo MWATHANI nĩakeneetio nĩ ithuĩ-rĩ, nĩegũtũtwara na atũhe bũrũri ũcio mwega na mũnoru. Atĩrĩĩrĩ, mũtigookĩrĩre MWATHANI, o na mũtigeetigĩre andũ arĩa matũũraga bũrũriinĩ ũcio. Nĩtũkũmahoota narua, tondũ MWATHANI arĩ hamwe na ithuĩ, na nĩahooteete ngai iria imagitagĩra. Kwoguo tigaai gwĩtigĩra.” Andũ oothe nĩmeendaga kũmahũũra na mahiga, no o rĩmwe makĩona ũtheri mũnene wa riiri wa MWATHANI ũkengeete igũrũ wa Hema ya gũtũnganwo. MWATHANI agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Andũ aya megũtũũra maameneete nginya rĩ? Megũtũũra maagĩĩte kũnjĩĩhoka nginya rĩ, o na gũtuĩka nĩningĩĩte ciama nyingĩ gatagatĩinĩ kaao? Nĩngũmatũmĩra mũthiro ũmaniine, no rĩĩrĩ, wee nĩngũgũtua ithe wa rũũrĩrĩ rũnene na rwĩ na hinya kũmakĩra!” No Musa akĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Nĩ we warutire andũ aya Misiri na hinya waku. Rĩu andũ a Misiri maigua ũrĩa wĩkĩĩte andũ aaku, nĩmekwĩra andũ arĩa matũũraga bũrũriinĩ ũyũ. Andũ aya nĩmaiguĩte atĩ wee MWATHANI ũrĩ hamwe na ithuĩ, na nĩwonekaga wega rĩrĩa itu rĩaku rĩarũũgama igũrũ witũ, na nĩũthiaga mbere iitũ wĩ thĩinĩ wa itu mũthenya, naguo ũtukũ wĩ thĩinĩ wa gĩtugĩ kĩa mwaki. Rĩu-rĩ, ũngĩkĩũraga andũ aaku oothe, ndũũrĩrĩ iria cianaigua ngumo yaku ikuuga atĩrĩ, ‘MWATHANI araniinĩire andũ aake werũinĩ nĩ tondũ nĩararemirwo nĩkũmakinyia bũrũriinĩ ũrĩa aameerĩire atĩ nĩakaamahe.’ Kwoguo, MWATHANI, ndakũhooya ũtuonie hinya waku na ũhingie ũrĩa weranĩire rĩrĩa woigire atĩrĩ, ‘Niĩ MWATHANI ndihiũhaga kũraakara, ndĩ tha nyingĩ, ndĩ mwĩhokeku, na nĩnjohanagĩra meehia o na mahĩtia. No rĩĩrĩ, ndikaaga kũherithia ciana na ciana cia ciana nginya rũciaro rwa gatatũ na rwa kana, nĩ ũndũ wa meehia ma aciari aacio.’ Rĩu, MWATHANI, ngũgĩkũhooya nĩ ũndũ wa wendo waku mũnene na ũtagarũrũkaga wohere andũ aya meehia maao, o ta ũrĩa ũtũire ũmoohagĩra kuuma rĩrĩa moimire Misiri.” MWATHANI agĩcookia atĩrĩ, “Nĩngũmoohera ta ũguo woria. No rĩĩrĩ, nĩngwĩranĩra atĩ o ta ũrĩa ndũũraga muoyo, na ta ũrĩa riiri wakwa ũiyũrĩĩte thĩ, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wa aya ũgũtũũra nginya agaakinya bũrũri ũcio. Nĩmooneete ũtheri mũnene wa riiri wakwa ũgĩkenga, o na nĩmooneete ciama iria ndaringire Misiri o na werũinĩ, no nĩmagereetie gũkirĩrĩria gwakwa maita maingĩ, na nĩmaregeete kũnjathĩkĩra. Matigaatoonya bũrũriinĩ ũrĩa ndeerĩire maithe maao. Gũtirĩ o na ũmwe wa arĩa mameneete ũkaawona. No rĩĩrĩ, tondũ Kalebu ndungata yakwa arĩ na muorooto ũngĩ, na nĩakoreetwo e mwĩhokeku harĩ niĩ, nĩngaamũkinyia bũrũriinĩ ũrĩa aathiĩte gũthigaana, nacio njiarwa ciake nĩikeenyiitĩra bũrũri ũrĩa Aamaleki na Akanaani matũũraga ituambainĩ ciaguo. Rũũciũ-rĩ, mũgaacooka na thuutha mũthiĩ werũinĩ mũroreete na njĩra ya gũthiĩ Iriainĩ Ituune.” MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni atĩrĩ, “Andũ aya aaganu megũtũũra mandetagia nginya rĩ? Nĩnjiganĩĩtie mateta maao! Kĩmeere atĩrĩ, ‘O ta ũrĩa niĩ MWATHANI ndũũraga muoyo, ngũmwĩka o ta ũrĩa mũũrĩĩtie. Mũgũkua, nacio ciimba cianyu ciaragane werũinĩ ũyũ wothe. Atĩrĩĩrĩ, nĩ ũndũ wa kũndetia, gũtirĩ o na ũmwe wanyu kũũma mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ gũthiĩ na igũrũ ũgaatoonya bũrũri ũcio. Nĩndamwĩrĩire atĩ nĩngaareka mũtũũre kuo, no gũtirĩ o na ũmwe wanyu ũgaatũũra kuo tiga o Kalebu mũrũ wa Jefune na Joshua mũrũ wa Nuni. Mwoigire atĩ ciana cianyu nĩigaatahwo, no rĩĩrĩ, nĩngaacitwara bũrũriinĩ ũcio mwaregire, na nĩũgaatuĩka mũciĩ wacio. No inyuĩ mũgũkuĩra gũũkũ werũinĩ. Ciana cianyu igũtũũra irĩithagia gũũkũ werũinĩ mĩaka mĩrongo ĩna, na igũtũũra ithĩĩnĩkaga nĩ ũndũ wa ũrĩa mũtarĩ ehokeku nginya mũndũ wanyu wa mũthia akue. Mũkũherithio nĩ ũndũ wa meehia maanyu mĩaka mĩrongo ĩna, o mwaka ũrũũgamagĩrĩrwo nĩ mũthenya ũmwe wa mĩthenya ĩrĩa mĩrongo ĩna mwahũthĩrire mũgĩthigaana. Nĩmũkũmenya nũũ mũũkĩrĩire. Ngwĩhĩta atĩ ũguo nĩguo ngũmwĩka inyuĩ andũ aya aaganu mũũnganĩĩte mũũnjũkĩrĩre. Inyuothe mũgũkuĩra gũũkũ werũinĩ. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI ndoiga.’ ” Kuuma harĩ andũ acio oothe maatũmĩĩtwo magathigaane, no Joshua mũrũ wa Nuni na Kalebu mũrũ wa Jefune mataakuire. Rĩrĩa Musa eerire andũ a Aisiraeli ũrĩa MWATHANI oigĩĩte, nĩmaacakaire mũno. Mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ tene makĩambĩrĩria gũthiĩ gũtharĩkĩra bũrũri ũrĩa wĩ irĩma makiugaga atĩrĩ, “Rĩu nĩtwĩhaarĩirie gũthiĩ kũrĩa MWATHANI aatwĩrĩire. Nĩtwĩtĩkĩrĩĩte atĩ nĩtwĩhĩĩtie.” No Musa akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩragiria mwathĩkĩre MWATHANI? O na mwathiĩ mũtihootana! Tigaai gũthiĩ tondũ MWATHANI ndarĩ hamwe na inyuĩ, na kwoguo thũ cianyu nĩkũmũhoota. Mwang'ethanĩra na Aamaleki na Akanaani, nĩmũgũkuĩra mbaarainĩ. MWATHANI ndegũkorwo hamwe na inyuĩ tondũ nĩmwagĩĩte kũmũrũmĩrĩra.” No rĩĩrĩ, andũ acio makiuga no megũthiĩ, magĩkĩambata nginya bũrũriinĩ ũrĩa wĩ irĩma, o na gũtuĩka Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI rĩtioimire kambĩ, o na Musa we mwene. Nao Aamaleki na Akanaani arĩa maatũũraga bũrũriinĩ ũcio wĩ irĩma makĩmookĩrĩra makĩmahũũra, makĩmatindĩka nginya Horoma. MWATHANI nĩaheire Musa mawatho maya makũrũmagĩrĩrwo nĩ andũ a Isiraeli marĩ bũrũriinĩ ũrĩa eerekeire kũmahe: ndeegwa, ndũrũme, ng'ondu, kana mbũri no ĩrutĩrwo MWATHANI igongoona rĩa njino, kana igongoona rĩa mwĩhĩtwa, kana kĩheeo gĩa kũruta na kwĩyendera kana kĩheeo o gĩothe kĩa iria mũrutaga thigũkũinĩ cianyu; mũtararĩko wa magongoona macio ma irio nĩũkenagia MWATHANI. Angĩkorwo nĩ ndũrũme ĩkũrutwo igongoona-rĩ, arĩmĩreehanagĩria na mũtu kiro igĩrĩ ũtukanĩĩtio na rita ĩmwe na nuthu ya maguta ma mĩtamaiyũ irĩ igongoona rĩa mũtu, na rita ĩmwe na nuthu ya ndibei. Mũtararĩko wa igongoona rĩu nĩũkenagia MWATHANI. Angĩkorwo nĩ ndeegwa ĩkũrutĩrwo MWATHANI igongoona rĩa njino, kana rĩa kũhingia mwĩhĩtwa, kana rĩa thaayũ-rĩ, arĩmĩreehanagĩria na mũtu kiro ithatũ ũtukanĩĩtio na rita igĩrĩ cia maguta ma mĩtamaiyũ wa igongoona rĩa mũtu, na rita igĩrĩ cia ndibei. Mũtararĩko wa igongoona rĩu nĩũkenagia MWATHANI. “Indo icio nĩcio irĩrutagwo gũkĩrutwo igongoona rĩa ndeegwa, ndũrũme, ng'ondu, kana mbũri. O ũrĩa nyamũ cia igongoona ciongerereka, noguo o nacio indo icio ingĩ cia igongoona irĩongererekaga. Mũisiraeli o wothe no mũhaka eekage ũguo rĩrĩa ekũruta igongoona rĩa irio, rĩrĩ mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI. Na rĩĩrĩ, mũrũũrĩrĩ ũratũũrania na inyuĩ kwa ihinda, kana ũtũũranagia na inyuĩ, angĩruta igongoona rĩa irio rĩrĩ rĩa mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI, nĩarũmagĩrĩre mũtaratara o ro ũcio. Mahinda moothe marĩa megũũka-rĩ, inyuĩ o hamwe na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũranagia na inyuĩ mũrĩrumagĩrĩra mawatho o mamwe, amu inyuĩ nao nĩmũiganaine mbere ya MWATHANI. Inyuĩ Aisiraeli na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa mũtũũranagia nao mũrĩkoragwo na watho na mũtaratara o ro ũmwe.” MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Arĩria andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ, mwakinya bũrũriinĩ ũrĩa ngũmũtwara, mũkaarĩaga irio imwe cia bũrũri ũcio, na iria ingĩ mũkarutĩra MWATHANI irĩ kĩheeo kĩa mwanya. Mwaruga mĩgate, mũgate wa mbere kũrugwo na mũtũ wa ngano ya mũgethano mũkaaũrutagĩra MWATHANI ũrĩ kĩheeo kĩa mwanya. Mũgate ũcio mũkaaũrutaga o ta ũrĩa mũkaarutaga igongoona rĩa ngano mwamĩhũũra. Mahinda moothe marĩa megũũka, kĩheeo kĩu kĩa mwanya kĩrĩheagwo MWATHANI kuuma mĩgateinĩ ĩrĩa mwaruga. “No rĩĩrĩ, mũndũ atekwenda no aage kũhingia mawatho mamwe ma macio MWATHANI aaheire Musa. Ningĩ matukũinĩ ma thuutha mũingĩ no wage gwĩka maũndũ moothe marĩa MWATHANI aathanire ahũthĩrĩĩte Musa. Angĩkorwo mahĩtia macio meekirwo nĩ andũ matekũmenya, maagĩrĩirwo nĩkũruta gateegwa karĩ igongoona rĩa njino, rĩrĩa arĩ mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI, hamwe na igongoona rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩa mũtu na rĩa ndibei, na moongerere thenge ĩmwe ĩrĩ igongoona rĩa meehia. Naake mũthĩnjĩri Ngai arute igongoona rĩa kũhoroheria andũ oothe, nao makĩoherwo tondũ maahĩtirie matekũmenya, na nĩmarutĩĩte igongoona rĩa meehia rĩrutĩirwo MWATHANI na ũndũ wa gũcinwo. Andũ oothe a Isiraeli, na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũranagia nao, makĩoherwo tondũ meehirie marĩ oothe. “Mũndũ angĩĩhia atekũmenya-rĩ, arĩrutaga mbũri ya mũgoma ya mwaka ũmwe ĩrĩ igongoona rĩa meehia. Naake mũthĩnjĩri Ngai arute igongoona rĩa kũmũhoroheria kĩgongoonainĩ, naake mũndũ ũcio akĩoherwo meehia maake. Aisiraeli na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũranagia nao arĩa marĩĩhagia matekũmenya, marĩrũmagĩrĩra watho o ro ũmwe. No rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũrĩĩhagia akĩmenyaga, arĩ Mũisiraeli kana mũrũũrĩrĩ, nĩarumĩĩte MWATHANI, na no mũhaka ooragwo. Arĩũragagwo nĩ ũndũ nĩareganĩĩte na ũrĩa MWATHANI oigire, na akoina watho wa MWATHANI akĩendaga. We mwene nĩwe ũrĩcookagĩrĩrwo nĩ mahĩtia maake.” Hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa andũ a Isiraeli maarĩ werũinĩ nĩmaakorire mũndũ akiuna ngũ mũthenya wa Thabatũ. Nao makĩmũtwara kũrĩ Musa, Harũni, na kũrĩ mũingĩ wothe, agĩikara arangĩirwo, tondũ gũtiamenyekaga wega ũrĩa aagĩrĩirwo nĩgwĩkwo. MWATHANI agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Mũndũ ũcio no mũhaka ooragwo; mũingĩ wothe ũkũmũtwara nja ya kambĩ ũmũhũũre na mahiga nginya akue.” Kwoguo mũingĩ wothe ũkĩmũruta nja ya kambĩ, ũkĩmũhũũra na mahiga nginya agĩkua, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. MWATHANI agĩkĩĩra Musa eere a andũ a Aisiraeli atĩrĩ, “Thondekaai ciohe cia ndigi, na mwĩkĩre kamũkanda ka rangi wa mburuu harĩ o kĩohe, mũcitumĩrĩre koonainĩ cia nguo cianyu, na mũtũũre mwĩkaga ũguo nginya tene. Mwaciona-rĩ, nĩmũrĩririkanaga maathani maakwa moothe na mũkamaathĩkĩra; kwoguo mũtirĩreganaga na niĩ mũkarũmĩrĩra wendi wanyu na merirĩria maanyu. Na njĩra ĩyo, nĩmũrĩririkanaga na mũgaathĩkĩra maathani maakwa moothe, na mũgĩtũũre mũrĩ aakwa kũna. Nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu, ũrĩa wamũrutire bũrũri wa Misiri nduĩke Ngai wanyu. Nĩ niĩ MWATHANI.” Andũ acio nĩmoonganire mbere ya Musa na Harũni makĩmeera atĩrĩ, “Rĩu nĩmũtororeetie! Mũingĩ wothe nĩ wa MWATHANI, na MWATHANI arĩ hamwe na ithuĩ ithuothe. Wee Musa-rĩ, ũgĩĩtũũgĩrĩĩtie igũrũ rĩa andũ a MWATHANI nĩkĩ?” Musa aigua ũguo, akĩĩgũithia thĩ akĩhooya. Agĩcooka akĩĩra Kora na andũ arĩa maamũrũmĩrĩire atĩrĩ, “Rũũciũ rũũciinĩ MWATHANI nĩagaatuonia mũndũ wake nĩ ũrĩkũ; nĩakaareka mũndũ wake ũrĩa athuurĩĩte, amũkuhĩrĩrie kĩgongoonainĩ. Musa agĩgĩthiĩ na mbere kwĩra Kora atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai inyuĩ Alawii! Mũkuona arĩ ũndũ mũnyiinyi gũkorwo mũthuurĩĩtwo nĩ Ngai wa Isiraeli kuuma kũrĩ mũingĩ wothe nĩ geetha mũmũkuhagĩrĩrie, mũrutage wĩra wanyu Hemainĩ ya MWATHANI, na mũtungatagĩre andũ oothe? MWATHANI nĩamwĩtĩkĩrĩĩtie mwĩ hamwe na Alawii arĩa angĩ oothe mũgĩe na gĩtĩĩo kĩu, na rĩu nĩkwenda mũrenda o na inyuĩ gũtuĩka athĩnjĩri Ngai a MWATHANI! Kwoguo rĩrĩa wee hamwe na arũmĩrĩri aaku mũrateta nĩ ũndũ wa Harũni, nĩ MWATHANI mũrarũa naake.” Musa nĩatũmanire Dathani na Abiramu aariũ a Eliabu mageetwo, no o makiuga atĩrĩ, “Tũtigũũka! Kaĩ arĩ ũndũ mũnyiinyi gũtũruta bũrũri ũrĩa warĩ mwega na mũnoru ũũke ũtũũragĩre gũũkũ werũinĩ? Rĩu ũrenda gũtwĩneneheria nĩkĩ? Ndũtũtwarĩĩte bũrũriinĩ mwega na mũnoru, ndũtũheete igai rĩa ithaka, o na mĩgũnda ya mĩthabibũ. Nĩgũtũheenia ũratũheenia. Tũtigũũka!” Musa nĩaraakarire mũno, agĩkĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Ndũkaamũkĩre igongoona o na rĩmwe rĩrĩa andũ aya mekũreehe. Niĩ hatirĩ o na ũmwe wao hĩtĩirie, o na ndioeete ndigiri o na ĩmwe yao.” Musa agĩkĩĩra Kora atĩrĩ, “Rũũciũ no mũhaka wee hamwe na arũmĩrĩri aaku magana meerĩ na mĩrongo ĩtaano mũgooka Hemainĩ ya MWATHANI ya gũtũnganwo; o naake Harũni nĩagaakorwo ho. Inyuothe o mũndũ akooya kanyũngũ gaake ga gũcinĩra ũbaani, eekĩre ũbaani, acooke agatware kĩgongoonainĩ.” Kwoguo o mũndũ akĩoya kanyũngũ gaake ga gũcinĩra ũbaani, agĩĩkĩra makara marakana, na ũbaani, magĩthiĩ makĩrũũgama mũromoinĩ wa Hema marĩ hamwe na Musa na Harũni. Kora agĩgĩcookanĩrĩria mũingĩ wothe hau nja ya Hema ya gũtũnganwo, makĩng'ethanĩra na Musa na Harũni. O rĩmwe riiri wa MWATHANI ũkiumĩrĩra mũingĩ, naake MWATHANI akĩarĩria Musa na Harũni akĩmeera atĩrĩ, “Eheraai harĩ mũingĩ ũyũ nĩguo ndĩũniine o rĩmwe.” No Musa na Harũni makĩĩgũithia thĩ makĩhuutithia moothiũ maao thĩ makiuga atĩrĩ, “Ũũi Ngai, o wee kĩhumo kĩa ũtũũro wothe, kaĩ mũndũ ũmwe eehia ũraakaragĩra mũingĩ wothe?” Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ĩra mũingĩ wehere ciikaroinĩ cia Kora, Dathani, na Abiramu.” Musa agĩgĩũkĩra agĩthiĩ kwa Dathani na Abiramu, nao atongoria a andũ a Isiraeli makĩmũrũmĩrĩra. Akĩĩra andũ atĩrĩ, “Ndamũthaitha eheraai ciikaroinĩ cia andũ aya aaganu, na mũtikaahuutie kĩndũ o na kĩmwe kĩao, kana mũniinanĩrio hamwe nao nĩ ũndũ wa meehia maao.” Andũ magĩkĩehera ciikaroinĩ cia Kora, Dathani, na Abiramu. Dathani na Abiramu nĩmoimĩĩte makarũũgama mĩromoinĩ ya ciikaro ciao me hamwe na atumia aao na ciana ciao. Musa agĩkĩĩra andũ atĩrĩ, “Nĩmũkũmenya atĩ nĩ MWATHANI ũndũmĩĩte njĩke maũndũ maya moothe, no ti mwĩĩro wakwa niĩ mwene ũtũmĩĩte ndĩmeeke na njĩra ĩno: Andũ aya makua gĩkuũ kĩa ndũire matarĩ na iherithia kuuma kwĩ MWATHANI, hĩndĩ ĩyo ti MWATHANI ũndũmĩĩte. No rĩĩrĩ, MWATHANI eeka ũndũ ũtarĩ waiguĩka, nayo thĩ ĩhingũke ĩmamerie hamwe na indo ciao ciothe mathiĩ me muoyo kũrĩa akuũ mathiaga, nĩmũkũmenya atĩ nĩmaregeete MWATHANI.” Na rĩĩrĩ, arĩĩkia kwaria o ro ũguo, thĩ harĩa Dathani na Abiramu maarĩ ĩgĩatũka ĩkĩmameria hamwe na atumia aao na ciana ciao, o hamwe na arũmĩrĩri a Kora oothe na indo ciao. Kwoguo makĩmerio nĩ thĩ me muoyo, magĩthiĩ kũrĩa akuũ mathiaga. Thĩ nĩyacookire ĩgĩtumana me na kũu thĩinĩ, makĩaga gũcooka kuoneka. Andũ oothe a Isiraeli arĩa maarĩ hakuhĩ na hau makĩũra rĩrĩa maiguire kĩrĩro kĩao. Magĩkĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Nĩtũũreei thĩ ndĩgatũmerie o na ithuĩ!” Ningĩ mwaki ũkiuma kũrĩ MWATHANI ũgĩũka ũgĩcina andũ arĩa magana meerĩ na mĩrongo ĩtaano arĩa maacinĩĩte ũbaani. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ĩra Eleazaru mũrũ wa Harũni mũthĩnjĩri Ngai eeherie tũnyũngũ twa gũcinĩra ũbaani kuuma hau haacinĩirwo andũ acio ahurunje makara marĩa me thĩinĩ watuo kũndũ kũngĩ, tondũ tũnyũngũ tũu nĩ tũtheru. Twatuĩkire tũtheru rĩrĩa twarutĩirwo MWATHANI kĩgongoonainĩ. Kwoguo oya tũu twa andũ acio mooragwo nĩ ũndũ wa meehia maao, ũtũture tũtuĩke tũthaani, ũtũtue kĩndũ gĩa kũhumbĩra kĩgongoona. Natuo tũgĩtuĩke kĩmenyithia harĩ andũ a Isiraeli.” Kwoguo Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai akĩoya tũnyũngũ tũu twa gĩcango agĩtũturithia tũgĩtuĩka tũthaani twa kũhumbĩra kĩgongoona. Tũthaani tũu twarĩ twa kũririkanagia andũ a Isiraeli atĩ mũndũ ũtarĩ wa mbarĩ ya Harũni ndakaanathiĩ gũcinĩra MWATHANI ũbaani kĩgongoonainĩ. Mũndũ angĩgaathiĩ, akaaniinwo o ta Kora na andũ aake. Ũndũ ũcio wekirwo kũringana na ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Eleazaru ahũthĩrĩĩte Musa. Mũthenya ũyũ ũngĩ andũ oothe magĩtetia Musa na Harũni makiuga atĩrĩ, “Nĩmũrooragire andũ amwe a MWATHANI.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa oothe maacemanirie matetie Musa na Harũni, meehũgũra na kũrĩa Hema ya gũtũnganwo yarĩ makĩona ĩhumbĩrĩĩtwo nĩ itu, na riiri wa MWATHANI ũgĩkenga. Naake Musa na Harũni magĩthiĩ makĩrũũgama mbere ya Hema ĩyo, naake MWATHANI akĩarĩria Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Ehereraai andũ aya, ndĩmaniine o rĩmwe!” Nao eerĩ makĩĩgũithia thĩ magĩturumithia moothiũ maao thĩ. Naake Musa akĩĩra Harũni atĩrĩ, “Oya kanyũngũ gaaku ga gũcinĩra ũbaani, wĩkĩre mwaki kuuma kĩgongoonainĩ, ũcooke ũwĩkĩre ũbaani, ũthiĩ narua ũkahoroherie andũ. Ĩka ũguo narua, amu nĩharĩ maraakara moimĩĩte kwĩ MWATHANI, tondũ mũthiro nĩwambĩrĩirie.” Harũni nĩagĩĩkire ũguo eerirwo nĩ Musa, akĩoya kanyũngũ ga gũcinĩra ũbaani, agĩthiĩ narua gatagatĩinĩ ka mũingĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa oonire atĩ mũthiro nĩwambĩrĩirie, agĩĩkĩra ũbaani mwakiinĩ, akĩambĩrĩria kũhoroheria mũingĩ. Ũndũ ũcio ũgĩkĩrũũgamia mũthiro ũcio, naake agĩgĩtigwo arũũgamĩĩte gatagatĩ ka andũ arĩa maarĩ muoyo na arĩa maakuĩte. Mũigana wa andũ arĩa maakuire warĩ ngiri ikũmi na inya, na magana mũgwanja (14,700) gũtatarĩĩtwo arĩa maakuire hĩndĩ ĩrĩa Kora ookĩrĩire Musa. Mũthiro watiga gũthiĩ na mbere, Harũni agĩcooka harĩ Musa mũromoinĩ wa Hema. MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ĩra andũ a Isiraeli makũnengere mĩthĩĩgi, ũnengerwo mũthĩĩgi ũmwe kuuma kũrĩ mũtongoria wa o mũhĩrĩga wa ĩrĩa ikũmi na ĩrĩ ya andũ a Isiraeli. O mũthĩĩgi, ũwandĩke rĩĩtwa rĩa mwene guo, no rĩĩtwa rĩa Harũni ũrĩandĩke mũthĩĩgiinĩ wa mũtongoria wa mũhĩrĩga wa Lawi. Gũgũkorwo na mũthĩĩgi o ũmwe kuuma kũrĩ o mũtongoria wa mũhĩrĩga. Ũcooke ũtware mĩthĩĩgi ĩyo Hemainĩ ya gũtũnganwo, ũmĩige mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro harĩa ndũnganaga nawe. Na rĩĩrĩ, mũthĩĩgi wa mũndũ ũrĩa thuurĩĩte nĩũgũthundũka. Na njĩra ĩyo nĩngũniina gũteta kũrĩa andũ a Isiraeli matũũraga magũtetagia.” Musa akĩarĩria Aisiraeli, na o mũtongoria wao akĩmũnengera mũthĩĩgi wake, agĩkĩnengerwo mĩthĩĩgi ikũmi na ĩĩrĩ, na mũthĩĩgi wa Harũni warĩ hamwe na ĩyo ĩngĩ. Musa akĩiga mĩthĩĩgi ĩyo Hemainĩ ya gũtũnganwo mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ, Musa agĩtoonya Hemainĩ, agĩkora mũthĩĩgi wa Harũni ũrĩa warũũgamĩrĩire mũhĩrĩga wa Lawi ũthundũkĩĩte. Warutĩĩte njahĩrĩra, ĩkagĩa na kĩro, nakĩo gĩgaciara matunda meeru ma ndoothi! Musa agĩkĩruta mĩthĩĩgi ĩyo yothe kuuma Hemainĩ, akĩmĩonia andũ oothe a Isiraeli. Magĩkĩona ũrĩa gwekĩkĩĩte, na o mũtongoria akĩoya mũthĩĩgi wake. MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Cookia mũthĩĩgi wa Harũni mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Mũthĩĩgi ũcio ũrĩkoragwo hau wĩ wa kũririkanagia Aisiraeli arĩa matetaga atĩ nĩmegũkua maaga gũtiga kũndetia.” Musa agĩgĩĩka o ũrĩa MWATHANI aamwĩrire. Andũ a Isiraeli magĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Ithuĩ nĩtwagĩthira! Angĩkorwo o na mũndũ angĩkuhĩrĩria Hema nĩegũkua-rĩ, ithuothe nĩtwakua!” MWATHANI agĩkĩĩra Harũni atĩrĩ, “Wee, aariũ aaku, na Alawii nĩ inyuĩ mũrĩcookagĩrĩrwo nĩ ũũru ũrĩa ũngĩoneka mũgĩtungata Hemainĩ yakwa ya gũtũnganwo; no rĩĩrĩ ũũru ũrĩa ũngĩoneka mũgĩtungata ta athĩnjĩri Ngai, nĩ we na aariũ aaku ũrĩcookagĩrĩra. Reehe andũ a nyũmba yanyu, nĩ o andũ a mũhĩrĩga wa Lawi marutithanagie wĩra nawe, magũteithagĩrĩrie rĩrĩa wee na aariũ aaku mũratungata Hemainĩ ĩyo. Wĩra wao ũrĩkoragwo ũrĩ gũgũtungata o na kũmenyagĩrĩra Hema, no matikaanahuutanie na indo cia Handũ Harĩa Hatheru o na kana kĩgongoona. Mangĩgeeka ũguo, wee hamwe nao nĩmũgaakua. Marĩrutithanagia wĩra na inyuĩ makĩrutaga wĩra wothe ũrĩa ũmakoniĩ Hemainĩ. No mũndũ wa mũhĩrĩga ũngĩ ndakaanarutithanie wĩra na inyuĩ. Wee mwene na aariũ aaku-rĩ, mũrĩrutaga wĩra wothe ũrĩa ũkonainie na Handũ Harĩa Hatheru na kĩgongoona, nĩ geetha maraakara maakwa matikaanakinyĩre andũ a Isiraeli rĩngĩ. Atĩrĩĩrĩ, nĩ niĩ thuurĩĩte Alawii, andũ a nyũmba yanyu, kuuma kũrĩ andũ a Isiraeli ngamaheana kũrĩ inyuĩ ta kĩheeo. Nĩndĩmaamũrĩĩte nĩ geetha matungatage Hemainĩ. No rĩĩrĩ, wee na aariũ aaku nĩ inyuĩ mũrĩrutaga wĩra wa ũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũkonainie na kĩgongoona o na Handũ Harĩa Hatheru Mũno. Wĩra ũcio ũrĩkoragwo ũrĩ wanyu, tondũ nĩndĩmũheete kĩheeo kĩa ũthĩnjĩri Ngai. No mũndũ wa mũhĩrĩga ũngĩ ũrĩa ũgaakuhĩrĩria indo icio theru nĩakooragwo.” MWATHANI agĩthiĩ na mbere akĩĩra Harũni atĩrĩ, “Nĩndakũhe iheeo cia mwanya iria irutagwo nĩ andũ a Isiraeli, no magongoona ma njino itaanakũhe. Indo icio nĩwe na njiarwa ciaku ndahe hingo ciothe. Iheeo iria theru mũno irutagwo no iticinagwo kĩgongoonainĩ, nĩ ciaku. Iheeo icio nĩ: magongoona ma mũtu, magongoona ma meehia, na magongoona ma kũrĩhĩra meehia. Iheeo ciothe iria ndutagĩrwo irĩ iheeo theru nĩ ciaku na aariũ aaku. Iheeo icio irĩrĩagĩrwo Handũ Harĩa Hatheru Mũno, na no arũme oiki mangĩcirĩa; mwagĩrĩirwo nĩkuonaga iheeo icio nĩ theru. “O na kĩheeo kĩngĩ o gĩothe kĩa mwanya andũ a Isiraeli mangĩndutĩra nĩ gĩaku. Ndakũhe wee mwene, aariũ aaku, na aarĩ aaku hingo ciothe. Mũndũ o wothe wa nyũmba yaku ũtarĩ na thaahu no akĩrĩe. “Maciaro moothe ma mbere marĩa meega mũno heagwo o mwaka nĩ Aisiraeli ma maguta ma mĩtamaiyũ, ndibei na ngano, nĩ we ndahe; moothe nĩ maaku. Mũndũ o wothe wa mũciĩ waku ũtarĩ na thaahu no amarĩage. “Kĩndũ o gĩothe nyamũrĩirwo thĩinĩ wa Isiraeli na mwĩhĩtwa ũtangiugũkwo nĩ gĩaku. “Marigithaathi moothe ma andũ na ma nyamũ marĩa ndutagĩrwo nĩ Aisiraeli nĩ maaku. No rĩĩrĩ, nĩũrĩamũkagĩra irĩhi rĩa gũkũũra marigithaathi ma andũ na ma nyamũ iria irĩ thaahu kuuma kũrĩ eene mo. Na rĩĩrĩ, marigithaathi ma andũ marĩkũũragwo nĩ eene mo marĩ ma mweri ũmwe; marĩkũũragwo na icunjĩ ithaano cia betha, kũringana na gĩthimi kĩrĩa kĩiguanĩirwo. No rĩĩrĩ, marigithaathi ma ng'ombe, ng'ondu, na ma mbũri matirĩkũũragwo nĩ eene mo, nĩ matheru. Ũrĩminjaminjagĩria thakame yamo kĩgongoona igũrũ, namo maguta maamo ũkamacina na mwaki ta igongoona marĩ mũtararĩko mwega ũrĩa ũngenagia. Nyama ciamo nĩ ciaku, o ta ũrĩa gĩthũri na kũgũrũ kwa ũrĩo gwa thuutha kwa igongoona rĩa mwanya i ciaku. “Magongoona moothe ma mwanya marĩa andũ a Isiraeli mandutagĩra nĩ maaku wee mwene, aariũ aaku, na aarĩ aaku, hingo ciothe. Kĩu nĩ kĩrĩĩkanĩro gĩtangĩgarũrwo ndathondeka nawe o hamwe na njiarwa ciaku.” MWATHANI agĩkĩĩra Harũni atĩrĩ, “Wee ndũkaagĩa na igai, o na kana ũgae mũgũnda bũrũriinĩ ũcio. Niĩ nĩ niĩ igai rĩaku gatagatĩinĩ ka andũ a Isiraeli. “Nao Alawii nĩndamahe gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩrĩa ndutagĩrwo nĩ Aisiraeli. Rĩu nĩrĩo igai rĩao nĩ ũndũ wa gũtungata Hemainĩ ya gũtũnganwo. Andũ acio angĩ a Isiraeli matigaakuhagĩrĩrie Hema matikaae kwĩhia meyũragithie. Alawii nĩ o marĩmenyagĩrĩra Hema na nĩ o marĩcookagĩrĩrwo nĩ ũũru wothe wayo. Watho ũcio nĩ wa gũtũũra ũrũmagĩrĩrwo nĩ inyuĩ na njiarwa cianyu. Alawii matikaagĩa na igai gatagatĩinĩ ka andũ a Isiraeli, nĩ ũndũ nĩndĩmaheete gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩrĩa Aisiraeli mandutagĩra kĩrĩ kĩheeo kĩa mwanya. Nĩkĩo ndoigire nĩ ũndũ wao atĩ matikaagaĩrwo ithaka thĩinĩ wa Isiraeli.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa eere Alawii atĩrĩ, “Mwanengerwo nĩ Aisiraeli gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩrĩa MWATHANI amũheete gĩtuĩke igai rĩanyu, mũrutagĩre MWATHANI gĩcunjĩ gĩa ikũmi kuuma harĩ kĩo kĩrĩ kĩheeo kĩa mwanya. Kĩheeo kĩu kĩa mwanya kĩrĩkoragwo gĩtariĩ ta igongoona rĩrĩa arĩmi marutaga rĩa ngano ya mũgethano na ndibei ya mũhihano. Ũguo nĩguo o na inyuĩ mũrĩrutagĩra MWATHANI kĩheeo kĩa mwanya kuuma harĩ icunjĩ ciothe cia ikũmi iria mũrĩnengagĩrwo nĩ Aisiraeli. Mũrĩnengagĩra Harũni mũthĩnjĩri Ngai kĩheeo kĩu kĩa mwanya. Mũrĩmũrutagĩra kuuma indoinĩ iria njega mũno mwanengerwo. Mwaruta gĩcunjĩ kĩrĩa kĩega mũno-rĩ, matigari mwĩigagĩre o ta ũrĩa mũrĩmi eigagĩra matigari arĩĩkia kũruta igongoona. Wee o hamwe na andũ a mũciĩ waku no mũrĩagĩre matigari o kũndũ guothe amu nĩ mũcaara wanyu nĩ ũndũ wa ũtungati wanyu hemainĩ. Mũtirĩkoragwo mwĩhĩĩtie mwacirĩa mwambĩĩte kũrutĩra MWATHANI gĩcunjĩ kĩrĩa kĩega mũno. No mũmenyerere mũtikaanathaahie iheeo icio theru cia Aisiraeli na ũndũ wa kũrĩa kĩndũ o na kĩmwe mbere ya kĩrĩa kĩega mũno kũrutĩrwo MWATHANI; mũngĩkaarĩa mbere nĩmũkooragwo.” Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni, mahe Aisiraeli mawatho maya. Meereei mamũreehere moori nduune ĩtarĩ na kaũũgũ kana karooro, na ĩrĩa ĩtarĩ yaguucia mũraaũ, mũmĩnengere Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai. Moori ĩyo yumio nja ya kambĩ ĩthĩnjĩrwo ho we arĩ ho. Naake Eleazaru ooe thakame ĩmwe ya yo amĩminjaminje na kĩara maita mũgwanja mwena wa na mbere wa Hema. Nayo moori ĩyo yothe: rũũa, nyama, thakame, na mara icinwo mũthĩnjĩri Ngai akĩyonagĩra. Mũthĩnjĩri Ngai ũcio ooe ngũ cia mũtĩ wa mũtarakwa, mathangũ ma hithobu, na ndigi cia rangi mũtuune aciikie mwakiinĩ ũcio moori ĩyo ĩracinwo naguo. Mũthĩnjĩri Ngai acooke athambie nguo ciake, ethambe mwĩrĩ, acooke atoonye kambĩ. No rĩĩrĩ, egũikara e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. O naake mũcini wa moori ĩyo athambie nguo ciake, ethambe mwĩrĩ, no aikare e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũtarĩ na thaahu ahakũre mũhu wa moori ĩyo, athiĩ aũige handũ hatarĩ na thaahu nja ya kambĩ, aũigĩre mũingĩ wa Isiraeli ũrĩ wa kũhaarĩria maaĩ ma kũniina thaahu. Rĩu nĩrĩo igongoona rĩa kweheria meehia. Naake mũndũ ũrĩa ũkũhakũra mũhu wa moori ĩyo athambie nguo ciake, no aikare e na thaahu nginya o hwaĩinĩ. Watho ũcio ũtuĩke wa kũrũmagĩrĩrwo hingo ciothe nĩ Aisiraeli na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũranagia nao. “Mũndũ angĩhuutia kĩimba kĩa mũndũ arĩikaraga e na thaahu mĩthenya mũgwanja. Mũndũ ũcio arĩĩtheragia na maaĩ ma gwĩtheria mũthenyainĩ wa gatatũ na wa mũgwanja, thuutha ũcio agagĩtuĩka mũtheru. Angĩaga gwĩtheria mũthenya wa gatatũ na wa mũgwanja, ndarĩthiragwo nĩ thaahu ũcio. Mũndũ ũhuutĩĩtie kĩimba kĩa mũndũ akaaga gwĩtheria, arĩikaraga arĩ na thaahu tondũ ndaitĩrĩirio maaĩ ma gwĩtheria. No athaahie Hema ya MWATHANI, na aagĩrĩirwo no kũingatwo kuuma harĩ andũ a Ngai. “Mũndũ angĩkuĩra thĩinĩ wa hema, wothe wĩ thĩinĩ wa hema ĩyo, kana ũngĩtoonya kuo arĩikaraga arĩ na thaahu mĩthenya mũgwanja. Kĩndũ o gĩothe gĩ kũu thĩinĩ gĩtarĩ gĩkunĩke o nakĩo nĩkĩrĩnyiitagwo nĩ thaahu. Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe e na kũu nja angĩhuutia mũndũ ũũragĩĩtwo kana ũkuĩte gĩkuũ kĩa ndũire, kana ahuutie ihĩndĩ rĩa mũndũ kana mbĩĩrĩra, arĩikaraga na thaahu mĩthenya mũgwanja. “Nĩ geetha mũndũ ũcio athaahũrwo, kũrĩrũmagwo mũhu wa moori ĩrĩa yacinirwo ya kweheria meehia, ũgeekĩrwo thĩinĩ wa kĩndũ ta mbakũri, ũgacooka ũkoongererwo maaĩ. Naake mũndũ ũtarĩ na thaahu akooya mathangũ ma hithobu, akamatobokia maaĩinĩ macio akaminjaminjĩria hema, o na indo ciothe i kũu hemainĩ. O na akaminjaminjĩria andũ arĩa moima kuo na mũndũ ũrĩa ũhuutĩĩtie ihĩndĩ rĩa mũndũ, kana mũndũ ũũragĩĩtwo, kana mũndũ ũkuĩte gĩkuũ kĩa ndũire, kana mbĩĩrĩra. Mũndũ ũtarĩ na thaahu arĩminjaminjagĩria maaĩ macio ũrĩa wĩ na thaahu mũthenya wa ĩtatũ na wa mũgwanja. Mũthenya wa mũgwanja akamũtheria biũ, naake mũndũ ũcio ũrĩ na thaahu agathambia nguo ciake, ageethamba mwĩrĩ, na hwaĩinĩ agathirwo nĩ thaahu. “Mũndũ ũnyiitĩĩtwo nĩ thaahu akaaga gwĩtheria arĩikaraga arĩ na thaahu, tondũ ndaitĩrĩirio maaĩ ma kũmũtheria. No athaahie Hema ya MWATHANI, na aagĩrĩirwo no kũingatwo kuuma harĩ andũ a Ngai. Mũgũtũũra mũrũmagĩrĩra watho ũcio matukũ moothe marĩa magooka. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũrĩminjaminjanagĩria maaĩ ma gũtherania, o naake nĩathambagie nguo ciake; mũndũ o wothe ũrĩhuutagia maaĩ macio arĩikaraga arĩ na thaahu nginya o hwaĩinĩ. Kĩndũ o gĩothe kĩrĩa mũndũ wĩ na thaahu angĩhuutia nĩkĩrĩnyiitagwo nĩ thaahu, na mũndũ ũngĩ o wothe ũngĩhuutia kĩndũ kĩu arĩikaraga na thaahu nginya o hwaĩinĩ.” Na rĩĩrĩ, mweriinĩ wa mbere, mũingĩ wothe wa Isiraeli ũgĩkinya werũinĩ wa Zini, ũkĩamba hema Kadeshi, na wĩ kũu Miriamu agĩkua na agĩthikwo o kuo. Kũu maambire hema gũtiarĩ maaĩ, na kwoguo andũ makĩũngana harĩ Musa na Harũni makĩambĩrĩria gũteta makiugaga atĩrĩ, “Nĩ kaba tũngĩakuanĩire na Aisiraeli arĩa angĩ mbere ya Hema ya MWATHANI. Mwatũreehire gũũkũ werũinĩ ũyũ tũkuĩre kuo na mahiũ maitũ? Nĩkĩ gĩatũmire mũtũrute Misiri mũtũreehe kũndũ gũũkũ gwa thĩĩna? Gũũkũ ti kũndũ kũngĩkũra kĩndũ ta ngano, ngũyũ, thabibũ, kana makongomanga, o na gũtirĩ maaĩ ma kũnyua!” Musa na Harũni magĩkĩehera harĩ andũ magĩthiĩ makĩrũũgama mũromoinĩ wa Hema, magĩcooka makĩinamĩrĩra makĩhuutithia moothiũ maao thĩ. Naguo riiri wa MWATHANI ũkĩmoimĩrĩra. Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Oya mũthĩĩgi ũrĩa ũrĩ hau mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, ũcooke mwĩ na Harũni mũcookanĩrĩrie andũ hamwe. Ũrĩ hau mbere ya andũ oothe wĩre ihiga riume maaĩ. Na njĩra ĩyo ũkĩrute maaĩ ihigainĩ, andũ manyue o hamwe na mahiũ maao.” Naake Musa agĩgĩthiĩ, akĩoya mũthĩĩgi o ta ũguo aathĩĩtwo nĩ MWATHANI. Musa na Harũni magĩcookanĩrĩria mũingĩ wothe hau hakuhĩ na ihiga, naake Musa akĩwĩra atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai inyuĩ akararia aya! Atĩrĩĩrĩ, no mũhaka tũmũrutĩre maaĩ kuuma ihigainĩ rĩĩrĩ?” Musa agĩcooka akĩoya mũthĩĩgi ũrĩa na igũrũ akĩgũtha ihiga naguo maita meerĩ, narĩo rĩkiuma maaĩ maingĩ, nao andũ na mahiũ moothe makĩnyua. No rĩĩrĩ, MWATHANI akĩĩra Musa na Harũni atĩrĩ, “Tondũ mũtiinanjĩtĩkia nĩguo muonie andũ a Isiraeli atĩ ndĩ mũtheru, mũtikũmatongoria nginya bũrũriinĩ ũrĩa ndameerĩire.” Ũndũ ũcio wekĩkĩire Meriba, kũrĩa andũ a Isiraeli maatetirie MWATHANI, naake akĩmoonia atĩ nĩ mũtheru. Na rĩĩrĩ, me Kadeshi Musa agĩtũma anjaama kũrĩ mũthamaki wa Edomu makamwĩre atĩrĩ, “Ĩno nĩ ndũmĩrĩri kuuma kũrĩ andũ aanyu a mũhĩrĩga wa Isiraeli. Atĩrĩĩrĩ, wee nĩũũĩ ũrĩa tũnyamaarĩkĩĩte, na ũrĩa maithe maitũ maathiire Misiri, na tũgĩgĩtũũra kuo ihinda iraaya. Andũ a Misiri nĩmaatwĩkire maũndũ mooru o ta ũria meekire maithe maitũ. Nĩtwagĩkaĩire MWATHANI atũteithie, naake agĩtũigua. Agĩgĩtũtũmĩra mũraika ũrĩa watũtongoririe, agĩtũruta Misiri. Rĩu twĩ gũũkũ Kadeshi, itũũra rĩrĩa rĩrĩ mũhakainĩ wa bũrũri waku. Ndagũthaitha twĩtĩkĩrie tũtuĩkanĩrie bũrũri waku. Tũtigũkĩrĩra mĩgũndainĩ kana kũrĩa kwĩ mĩthabibũ, o na tũtikũnyua maaĩ ma ithima cianyu. Tũkũgerera barabara nene nginya tũkoima bũrũri waku.” No andũ a Edomu makĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũtigũtuĩkanĩria bũrũri witũ! Wona mwageria gwĩka ũguo, tũkũmũũkĩrĩra tũmũhũũre.” Nao Aisiraeli makĩmeera atĩrĩ, “Ithuĩ tũkũgerera o ro barabara ĩrĩa nene tu. Ithuĩ kana mahiũ maitũ tũngĩnyua maaĩ maanyu, nĩtũkũmũrĩha. Kĩrĩa ithuĩ tũrenda no gũtuĩkania.” Nao andũ a Edomu makĩmacookeria atĩrĩ, “Mũtigũtuĩkanĩria gũũkũ.” Makiumagara na ita rĩa andũ aingĩ na rĩ na hinya gũtharĩkĩra andũ a Isiraeli. Tondũ andũ a Edomu nĩmaagiririe Aisiraeli matuĩkanĩrie bũrũri wao, Aisiraeli magĩkĩgerera njĩra ĩngĩ. Na rĩĩrĩ, mũingĩ wothe wa Isiraeli nĩwoimire Kadeshi, ũgĩthiĩ ũgĩkinya kĩrĩmainĩ kĩa Hori, mũhakainĩ wa Edomu. Me kũu MWATHANI akĩarĩria Musa na Harũni akĩmeera atĩrĩ, “Harũni ndegũtoonya bũrũri ũrĩa ndeerĩire Aisiraeli, nĩegũkua tondũ inyuerĩ nĩmwangararirie mwĩ Meriba. Oya Harũni na mũũrũwe Eleazaru wambate nao kĩrĩma igũrũ kĩa Hori. Mwĩ kũu kĩrĩmainĩ ũrute Harũni nguo ciake cia ũthĩnjĩri Ngai, ũciĩkĩre mũũrũwe Eleazaru. Harũni egũkuĩra kũu kĩrĩmainĩ.” Musa agĩgĩĩka ũguo eerirwo nĩ MWATHANI; magĩkĩambata kĩrĩma kĩa Hori, andũ oothe mameroreire. Musa akĩruta Harũni nguo ciake cia ũthĩnjĩri Ngai, agĩciĩkĩra Eleazaru. Harũni agĩgĩkuĩra kũu kĩrĩma igũrũ, naake Musa na Eleazaru makĩharũrũka. Nao andũ oothe a Isiraeli maamenya atĩ Harũni nĩ mũkuũ, makĩmũcakaĩra matukũ mĩrongo ĩtatũ. Na rĩĩrĩ, Mũkanaani warĩ Mũthamaki wa Aradi, watũũraga werũinĩ wĩ mwena wa na kĩanda, aigua atĩ Aisiraeli maagereire njĩra ya Atharimu, akĩmookĩrĩra agĩtaha amwe aao. Nao Aisiraeli makĩĩhĩta makĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Watũhotithia kũhoota andũ a matũũra maya, tũkũmaananga biũ o hamwe na andũ oothe a mo, tuonanie nĩtwakwamũrĩra.” MWATHANI agĩkĩmaigua, akĩmahotithia kũhoota andũ a Kanaani. Aisiraeli magĩkĩmananga biũ o hamwe na matũũra maao. Nĩkĩo handũ hau haatuirwo Horoma. Andũ a Isiraeli magĩgĩkiuma kĩrĩmainĩ kĩa Hori magĩthiĩ na njĩra ĩrĩa yerekeire Iria Ituune, nĩguo mathiũrũrũke bũrũri wa Edomu. No rĩĩrĩ andũ nĩmaaremirwo nĩgũkirĩrĩria, magĩkĩambĩrĩria gũtetia Ngai hamwe na Musa makiuga atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩatũmire mũtũrute bũrũri wa Misiri, mũtũreehe tũkuĩre gũũkũ werũinĩ kũndũ gũtarĩ irio kana maaĩ? Tũtingĩhota kũũmĩrĩria kũrĩa rĩngĩ irio ici itarĩ kĩene.” Na rĩĩrĩ, MWATHANI agĩkĩreehithĩria andũ acio nyoka i na thumu na andũ aingĩ a Isiraeli makĩrũmwo nĩcio magĩkua. Andũ magĩgĩũka kũrĩ Musa makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩtũreehirie rĩrĩa tũratetirie MWATHANI o hamwe nawe. Gĩthaithe MWATHANI eeherie nyoka ici. Kwoguo Musa akĩmathaithanĩrĩra.” Naake MWATHANI akĩĩra Musa athondeke nyoka ĩkũhenia amĩĩkĩre gĩtugĩ igũrũ, nĩ geetha mũndũ o wothe warũmwo nĩ nyoka, amĩcũũthĩrĩria akahona. Musa agĩgĩthondeka nyoka ya gĩcango, akĩmĩĩkĩra gĩtugĩ igũrũ, naake mũndũ o wothe warũmwo nĩ nyoka, acũũthĩrĩria nyoka ĩyo ya gĩcango akahona. Na rĩĩrĩ, andũ a Isiraeli nĩmaathiire na mbere, makinya Obothu magĩaka kambĩ. Moima kũu Obothu magĩthiĩ na mbere, makinya maganjo ma Abarimu, marĩa marĩ werũinĩ ũrĩa wĩ mwena wa irathĩro wa bũrũri wa Amoabi, magĩaka kambĩ kuo. Moima kũu magĩthiĩ nginya gĩtuambainĩ gĩa Zeredi magĩaka kambĩ kuo. Kuuma kũu magĩthiĩ magĩaka kambĩ mwena wa na rũgongo wa rũũĩ rwa Arinoni, rũrĩa rũrĩ werũinĩ ũrĩa ũthiĩte nginya mũhakainĩ wa Aamori. (Rũũĩ rwa Arinoni nĩruo rwarĩ mũhaka wa Amoabi na Aamori.) Nĩkĩo kwandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Mbaara cia MWATHANI atĩrĩ, “... itũũra rĩa Wahebu thĩinĩ wa Sufa, na ituamba; rũũĩ rwa Arinoni, na kĩharũrũka kĩa ituamba iria ithiĩte kuuma itũũra rĩa Ari, nginya mũhakainĩ wa Amoabi.” Moima kũu magĩthiĩ nginya kũndũ gwetagwo Ithima, kũrĩa MWATHANI eerire Musa atĩrĩ, “Cookanĩrĩria andũ hamwe ndĩmahe maaĩ.” Hĩndĩ ĩyo Aisiraeli makĩina rwĩmbo rũũrũ: “Wee gĩthima gĩĩkĩ therũka; na nĩtũkũmakũngũĩra na rwĩmbo. Gĩthima kĩrĩa kĩenjirwo nĩ anene o hamwe na atongoria a andũ, magĩgĩthikũria na mĩthĩĩgi yao na thanju ciao.” Magĩgĩthiĩ na mbere makiuma kũu werũinĩ magĩkinya Matana; moima kũu magĩthiĩ nginya Nahalieli moima Nahalieli magĩthiĩ Bamothi, na moima Bamothi magĩthiĩ gĩtuamba kĩrĩa kĩrĩ bũrũri wa Amoabi mũhuro wa kĩrĩma kĩa Pisiga, kĩrĩa kĩroreete werũinĩ. Na rĩĩrĩ, andũ a Isiraeli magĩgĩtũma anjaama kũrĩ mũthamaki Sihoni wa Aamori makamwĩre atĩrĩ; “Twĩtĩkĩrie tũtuĩkanĩrie bũrũriinĩ waku; tũtikũgerera mĩgũndainĩ kana kũrĩa kwĩ mĩthabibũ, o na tũtikũnyua maaĩ ithimainĩ cianyu tũkũgerera o barabarainĩ ĩrĩa nene o nginya tũkoima bũrũriinĩ waku.” No mũthamaki Sihoni akĩgiria andũ a Isiraeli kũhĩtũkĩra bũrũriinĩ wake. Agĩgĩcookanĩrĩria thigari ciake ciothe agĩcitwara Jahazu werũinĩ, agĩũkĩrĩra Aisiraeli. No rĩĩrĩ, Aisiraeli makĩũragĩra Aamori aingĩ mbaarainĩ ĩyo, na makĩmatuunya bũrũri wao kuuma rũũĩ rwa Arinoni mwena wa na rũgongo nginya rũũĩ rwa Jaboku, ũguo nĩkuuga nginya kwa Aamoni, amu mũhaka wa Aamoni warĩ mũrangĩre na hinya mũno. Kwoguo andũ a Isiraeli magĩkĩĩnyiitĩra matũũra moothe ma Aamori, o nginya itũũra rĩa Heshiboni na matũũra marĩa marĩthiũrũkiĩirie, magĩtũũra kuo. Heshiboni nĩrĩo rĩarĩ itũũra rĩrĩa inene rĩa mũthamaki Sihoni wa Aamori, ũrĩa warũĩte na mũthamaki wa mbere wa Moabi akĩmũtuunya bũrũri wake wothe o nginya rũũĩinĩ rwa Arinoni. Kwoguo nĩkĩo aini mainaga atĩrĩ, “Ũkaai Heshiboni, itũũra inene rĩa mũthamaki Sihoni! Itũũra rĩu rĩa Sihoni nĩrĩakwo rĩngĩ na rĩĩkĩrwo hinya. Amu thigari cia Sihoni nĩcioimire itũũra rĩa Heshiboni ihaana ta mwaki, ikĩananga Ari itũũra rĩa Moabi na ikĩharagania irĩma cia Arinoni ya na rũgongo. Kaĩ inyuĩ Amoabi mwĩ thĩĩna-ĩ! Inyuĩ arĩa mũthaathayagia Kemoshu nĩmũniinĩĩtwo! Ngai ĩyo yanyu nĩtũmĩĩte arũme moorĩre kwene, Nao atumia matahwo nĩ Sihoni, mũthamaki wa Aamori. Njiarwa ciao nĩiniinĩĩtwo, kuuma itũũra rĩa Heshiboni nginya Diboni, kuuma itũũra rĩa Nashimu nginya Nofa gũkuhĩ na Medeba.” Kwoguo Aisiraeli magĩtũũra bũrũri wa Aamori. Naake Musa agĩtũma andũ magathigaane itũũra rĩa Jazeri. Aisiraeli magĩthiĩ makĩrĩnyiita o hamwe na matũũra marĩa marĩthiũrũkĩirie, na makĩingata Aamori arĩa maatũũraga kuo. Na rĩĩrĩ, Aisiraeli makĩhũndũka magĩthiĩ na barabara ya gũthiĩ Bashani, naake mũthamaki Ogu wa Bashani akiumagara na mbũtũ ciake akamatharĩkĩre me Edirei. No MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ndũkaae kũmwĩtigĩra, nĩngũkũhotithia kũmũhoota, o hamwe na andũ aake oothe, na bũrũri wake. Ũkũmwĩka o ta ũrĩa wekire Sihoni mũthamaki wa Aamori, ũrĩa wathanaga Heshiboni.” Kwoguo Aisiraeli makĩũraga Ogu, aariũ aake, na andũ aake oothe; gũtirĩ mũndũ maatigaririe, magĩcooka magĩtũũra bũrũri ũcio wake. Andũ a Isiraeli magĩthiĩ na mbere, na maakinya gĩtuambainĩ kĩa Moabi, mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani, mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Jeriko, magĩaka kambĩ kuo. Na rĩĩrĩ, Balaki mũrũ wa Ziporu, mũthamaki wa Amoabi, aigua ũrĩa Aisiraeli meekĩĩte Aamori, na ũrĩa Aisiraeli maarĩ aingĩ, we na andũ aake oothe magĩĩtigĩra. Amoabi makĩĩra atongoria a Amidiani atĩrĩ, “Mũingĩ ũyũ nĩũkũniina indo ciothe iria itũthiũrũrũkĩirie, o ta ũrĩa ndeegwa ĩniinaga nyeki mĩgũndainĩ.” Kwoguo mũthamaki Balaki mũrũ wa Ziporu agĩtũma anjaama kũrĩ Balaamu mũrũ wa Beori, ũrĩa hĩndĩ ĩyo warĩ Pethoru, gũkuhĩ na rũũĩ rwa Farati bũrũriinĩ wa Amawi, akeerwo atĩrĩ, “Ngwenda gũkũmenyithia atĩ harĩ rũũrĩrĩ rũgima ruumĩĩte bũrũri wa Misiri; nĩ andũ aingĩ mũno, na marenda gũtũtũũnya bũrũri witũ. Ũka ũnumĩre andũ aya amu marĩ na hinya kũngĩra. Ũngĩĩka ũguo, hiihi ndahota kũmahoota na ndĩkĩmarutũrũre kuuma bũrũriinĩ. Niĩ nĩnjũũĩ atĩ mũndũ ũrĩa waraathima, nĩaraathimagwo, na ũrĩa waruma, nĩanyiitagwo nĩ kĩrumi.” Kwoguo atongoria a Amoabi na a Amidiani magĩkuua mbeeca cia kũmũhe nĩguo arumane, magĩthiĩ kwĩ Balaamu makĩmũhe ndũmĩrĩri ya Balaki. Balaamu akĩmeera atĩrĩ, “Raaraai gũũkũ, na rũũciũ nĩngaamwĩra ũrĩa MWATHANI ekũnjĩĩra.” Nao anene acio a Amoabi magĩkĩraarania na Balaamu. Na rĩĩrĩ, ũtukũ ũcio Ngai akĩũria Balaamu atĩrĩ, “Andũ aya maraarĩrĩire gwaku nĩ a?” Naake Balaamu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Balaki mũrũ wa Ziporu, mũthamaki wa Amoabi, nĩwe ũmatũmĩĩte mooke maanjĩĩre atĩ harĩ andũ mookĩĩte kuuma bũrũri wa Misiri, na nĩ aingĩ mũno. Arenda ngamarume nĩguo amahũũre amaingate kũu.” Naake Ngai akĩĩra Balaamu atĩrĩ, “Ndũgaathiĩ nao; ndũkaarume andũ a Isiraeli amu nĩaraathime.” Kwarooka gũkĩa Balaamu agĩthiĩ kũrĩ anene acio maatũmĩĩtwo nĩ Balaki akĩmeera atĩrĩ, “Cookaai bũrũriinĩ wanyu amu MWATHANI nĩangirĩĩtie tũthiĩ na inyuĩ.” Nao magĩgĩcooka kwao makĩĩra Balaki atĩ Balaamu nĩarega gũũka nao. O rĩngĩ Balaki agĩtũma atongoria aingĩ makĩria, na maheetwo gĩtĩĩo gũkĩra a mbere. Magĩgĩthiĩ kũrĩ Balaamu makĩmwĩra atĩrĩ, “ Balaki arakwĩra ũũ: Ndagũthaitha hatikaagĩe ũndũ o na ũrĩkũ wa gũkũgirĩrĩria gũũka kũrĩ niĩ! Nĩngũkũhe kĩheeo kĩnene, na njĩke ũndũ o wothe ũrĩa ũkũnjĩĩra. Ndagũthaitha ũka ũnumĩre andũ aya!” No Balaamu agĩcookia atĩrĩ, “O na Balaki angĩĩhe mũciĩ wake ũiyũrĩĩte betha na thahabu, ndingĩregana na uuge wa MWATHANI Ngai wakwa, ndingĩwongerera kana ndĩũnyiihanyiihie. No rĩĩrĩ, ndamũthaitha raarĩrĩraai gũũkũ o na inyuĩ, nĩguo menye kana harĩ ũndũ ũngĩ MWATHANI ekũnjĩĩra.” Naake Ngai akĩĩra Balaamu ũtukũ atĩrĩ, “Angĩkorwo andũ aya nĩ we maiyĩrĩĩte, ũkĩra ũthiĩ nao, no rĩĩrĩ, wĩke o ro ũrĩa ngũkwĩra.” Kwarooka gũkĩa, Balaamu akĩhaarĩria ndigiri yake, agĩthiĩ na atongoria a Amoabi. No rĩĩrĩ, Ngai akĩraakara nĩ ũndũ wa Balaamu gũthiĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aathiaga ahaicĩĩte ndigiri atwaranĩĩte na ndungata ciake igĩrĩ, mũraika wa MWATHANI akĩrũũgama njĩrainĩ amũrigĩrĩrie gũthiĩ. Rĩrĩa ndigiri yonire mũraika wa MWATHANI arũũgamĩĩte njĩrainĩ anyiitĩĩte rũhiũ rwa njora, ĩkiuma njĩrainĩ ĩgĩtoonya mũgũnda. Naake Balaamu akĩhũũra ndigiri akĩmĩcookia njĩrainĩ. Ningĩ mũraika akĩrũũgama harĩa njĩra yacekeheire gatagatĩinĩ ka mĩgũnda ĩĩrĩ ya mĩthabibũ, na o mũgũnda warĩ na rũthingo rwa mahiga. Rĩrĩa ndigiri yonire mũraika ĩkĩĩgiritania na rũthingo, ĩkĩhinyanĩrĩria kũgũrũ kwa Balaamu na rũthingo. Naake Balaamu akĩmĩgũtha rĩngĩ. Ningĩ mũraika wa MWATHANI agĩthiĩ mbere, akĩrũũgama handũ haceke hataarĩ handũ hangĩhĩtũkĩrwo. Hĩndĩ ĩyo, ndigiri yona mũraika wa MWATHANI, ĩgĩkoma. Balaamu agĩkĩraakara, akĩmĩgũtha na rũthanju rwake. Naake MWATHANI akĩhe ndigiri ũhoti wa kwaria, nayo ĩkĩũria Balaamu atĩrĩ, “Nĩ atĩa ngwĩkĩĩte? Wangũtha maita macio matatũ nĩkĩ?” Naake Balaamu akĩmĩcookeria atĩrĩ, “Nĩ tondũ nĩũnduĩte kĩrimũ! Korwo nyuma na rũhiũ rwa njora, no gũkũũraga ingĩakũũraga.” Nayo ndigiri ĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Githĩ to niĩ ndigiri ĩrĩa ĩtũire ĩgũkuuaga ũtũũro waku wothe? Ndĩndagwĩka ũũ?” Naake Balaamu agĩcookia atĩrĩ, “Aaca.” Hĩndĩ ĩyo MWATHANI agĩkĩhingũra Balaamu maitho, akĩona mũraika arũũgamĩĩte njĩrainĩ anyiitĩĩte rũhiũ rwake rwa njora; Balaamu agĩgĩkoma na nda. Naake mũraika wa MWATHANI akĩmũũria atĩrĩ, “Wagũtha ndigiri yaku maita macio matatũ nĩkĩ? Njũkĩĩte gũkũrigĩrĩria ndũgaathiĩ, amu ndwagĩrĩirwo nĩgũthiĩ rũgendo rũũrũ. Ndigiri yaku nĩĩnyonire, na yanjeherera maita macio matatũ. Korwo ndĩnanjeherera, nĩingĩkũũragĩĩte ngatiga ndigiri ĩ muoyo.” Naake Balaamu agĩcookeria mũraika wa MWATHANI atĩrĩ, “Nĩnjĩhĩĩtie nĩ ũndũ ndikũũĩ atĩ ũrũũgamĩĩte njĩrainĩ ũndigĩrĩrie ndigaathiĩ; rĩu-rĩ, angĩkorwo nĩũkuona arĩ mahĩtia niĩ thiĩ, nĩngũcooka mũciĩ.” Naake mũraika wa MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ na andũ aya, no ũkwaria o ũhoro ũrĩa ngũkwĩra wiki.” Kwoguo Balaamu agĩgĩthiĩ nao. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Balaki aiguire atĩ Balaamu nĩarooka, agĩthiĩ kũmũtũnga itũũrainĩ rĩa Ari rĩrĩa rĩrĩ hakuhĩ na rũũĩ rwa Arinoni mũhakainĩ wa Moabi. Balaki akĩmũũria atĩrĩ, “Ndagũtũmanĩra rĩa mbere waregire gũũka nĩkĩ? Weciiragia atĩ ndingĩhota gũkũhe iheeo cia kũigana?” Naake Balaamu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Githĩ ndiagĩũka? No ndirĩ na hinya o na haniini wa kuuga ũndũ. Ũhoro ũrĩa Ngai ekũnjĩĩra njuge, noguo ngwaria.” Balaamu agĩgĩthiĩ na Balaki itũũrainĩ rĩa Huzothu, kũrĩa Balaki aathĩnjire ndeegwa, mbũri na ng'ondu akĩhe Balaamu na atongoria arĩa maarĩ naake nyama imwe. Kwarooka gũkĩa, Balaki akĩambatia Balaamu nginya Bamothi Baali, kũrĩa Balaamu angĩahotire kuona andũ amwe a Isiraeli. Balaamu agĩkĩĩra Balaki atĩrĩ, “Njakĩra igongoona mũgwanja haaha, na ũndeehere ndeegwa mũgwanja na ndũrũme mũgwanja.” Naake Balaki agĩgĩĩka o ũguo eerirwo, na o kĩgongoonainĩ Balaki na Balaamu makĩruta igongoona rĩa ndeegwa ĩmwe na ndũrũme ĩmwe. Hĩndĩ ĩyo Balaamu akĩĩra Balaki atĩrĩ, “Rũũgama haaha hakuhĩ na igongoona rĩaku rĩa njino, na niĩ thiĩ ngarore hiihi kana MWATHANI nĩekũndũnga, na ũrĩa wothe ekũmenyithia nĩngũkwĩra.” Agĩgĩthiĩ arĩ wiki kĩrĩma igũrũ, naake Ngai akĩmũtũnga. Balaamu akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩnjakĩĩte igongoona mũgwanja, na o kĩgongoonainĩ ngaruta igongoona rĩa ndeegwa ĩmwe na ndũrũme ĩmwe.” MWATHANI akĩĩra Balaamu ũrĩa egũthiĩ kuuga, agĩkĩmwĩra acooke kũrĩ Balaki akamũhe ndũmĩrĩri yake. Agĩgĩcooka, agĩkora Balaki arũũgamĩĩte hakuhĩ na igongoona rĩake rĩa njino e hamwe na atongoria oothe a Moabi. Balaamu agĩkĩratha atĩrĩ: “Balaki mũthamaki wa Amoabi, nĩandeehithĩĩtie kuuma Siria, irĩmainĩ cia mwena wa irathĩro. Anjĩĩrĩĩte atĩrĩ, ‘Ũka ũnumĩre andũ a Jakubu, ũka wĩhĩre Aisiraeli.’ Mũndũ ũtarumĩĩtwo nĩ Ngai-rĩ, niĩ ingĩkĩmũruma atĩa? Mũndũ ũteehĩirwo nĩ MWATHANI, niĩ ingĩmwĩhĩra atĩa? Nĩndĩramoona ndĩ ndwaro cia mahiga igũrũ Nĩndĩramacũũthĩrĩria ndĩ irĩma igũrũ. Acio nĩ rũũrĩrĩ rwĩtindĩĩtie. Nĩ rũũrĩrĩ rũũĩ atĩ nĩrũraathime gũkĩra ndũũrĩrĩ iria ingĩ. Andũ a rũciaro rwa Isiraeli nĩ aingĩ o ta rũkũngũ. Nĩ aingĩ mũno matingĩtarĩka. Nĩndekwo ngue ta ũmwe wa andũ aya a Ngai. Ndekwo ngue na thaayũ ta mũndũ mũthingu.” Balaki agĩkĩĩra Balaamu atĩrĩ, “Nĩ atĩa ũguo wanjĩka? Ndĩrakũreehire gũũkũ ũnumĩre thũ ciakwa, no ũrĩa wee weka nĩgũciraathima waciraathima.” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Niĩ no njugire o ũrĩa MWATHANI anjĩĩrĩĩte njuge.” Balaki agĩcooka akĩĩra Balaamu atĩrĩ, “Ũka tũthiĩ nawe handũ hangĩ harĩa ũngĩonera Aisiraeli amwe ũkĩmarumĩre ho.” Agĩkĩmũtwara mũgũndainĩ wa Zofimu kĩrĩma igũrũ kĩa Pisiga. O na kũu agĩaka igongoona mũgwanja, na o kĩgongoonainĩ akĩruta igongoona rĩa ndeegwa ĩmwe na ndũrũme ĩmwe. Naake Balaamu akĩĩra Balaki atĩrĩ, “Rũũgama haaha hakuhĩ na igongoona rĩaku rĩa njino, na niĩ thiĩ ngatũnge MWATHANI haarĩa.” MWATHANI agĩgĩtũnga Balaamu, akĩmwĩra ũrĩa egũthiĩ kuuga, agĩkĩmwĩra acooke harĩ Balaki akamũhe ndũmĩrĩri yake. Agĩgĩcooka harĩ Balaki, akĩmũkora o arũũgamĩĩte igongoonainĩ rĩake rĩa njino e hamwe na atongoria a Amoabi. Balaki akĩmũũria ũrĩa MWATHANI oiga. Naake Balaamu akĩratha atĩrĩ: “Balaki mũũru wa Ziporu, ũka ũigue; thikĩrĩria ũrĩa nguuga. Ngai-rĩ, ti mũndũ nĩguo aheenanie, ti mũndũ atĩ nĩguo ericũkwo. Ũrĩa eeranĩra nĩahingagia, ũrĩa oiga nĩwĩkagwo. Niĩ-rĩ, njathĩĩtwo ndaathimane, na Ngai araathimana, niĩ ndingĩhota kũgarũra. Ngai ndarĩ ũũru ooneete harĩ Jakubu; kana akoona thĩĩna harĩ Isiraeli. MWATHANI Ngai wao arĩ hamwe nao, ũcio nĩ we moimbũraga atĩ nĩ mũthamaki wao. Ngai nĩamarutĩĩte Misiri; amarũagĩrĩra o ta ndeegwa ya gĩthaka. Amu gũtirĩ ũhoro wa mĩthaiga kana wa ũragũri ũngĩhũthĩrwo gũthũũkia andũ a Isiraeli. Andũ mekuuga ũhoro wa Aisiraeli atĩrĩ, ‘Tarora ũrĩa Ngai eekĩĩte!’ Rũũrĩrĩ rwa Isiraeli rũtariĩ ta mũrũũthi; ndũhuurũkaga ũtarĩ ũranyiita na ũkarĩa, na ũkanyua thakame ya kĩrĩa woraga.” Balaki agĩkĩĩra Balaamu atĩrĩ, “Warega kũruma andũ aya a Isiraeli, o na kũmaraathima ndũkaamaraathime!” No Balaamu akĩĩra Balaki atĩrĩ, “Githĩ ndiakwĩra atĩ no mũhaka njĩke ũrĩa wothe MWATHANI anjĩĩrire?” Balaki agĩkĩĩra Balaamu atĩrĩ, “Ũka ngũtware handũ hangĩ, hiihi Ngai nĩegũgwĩtĩkĩria ũrumĩre Aisiraeli ho.” Agĩkĩoya Balaamu akĩmũtwara kĩrĩma igũrũ kĩa Peori kĩrĩa kĩng'etheire werũ. Balaamu akĩmwĩra atĩrĩ, “Njakĩra igongoona mũgwanja haaha na ũndeehere ndeegwa mũgwanja na ndũrũme mũgwanja.” Balaki agĩgĩĩka ũrĩa eerirwo nĩ Balaamu, na agĩkĩruta o kĩgongoonainĩ ndeegwa ĩmwe na ndũrũme ĩmwe. Na rĩĩrĩ, Balaamu nĩamenyeete atĩ MWATHANI eendaga araathime andũ a Isiraeli na kwoguo ndagĩthiire gũtuĩria ũhoro ta mahinda macio mangĩ ma mbere. Agĩkĩhũgũka na werũinĩ agĩcũũthĩrĩria akĩona andũ a Isiraeli maambĩĩte hema kũringana na mĩhĩrĩga yao. Na rĩĩrĩ, akĩiyũrwo nĩ roho wa Ngai, akĩambĩrĩria kũratha ta ũũ: “Ndũmĩrĩri ya Balaamu mũrũ wa Beori, ũhoro wa mũndũ ũroona wega, ũraigua ũrĩa Ngai aroiga. Ngũũrĩĩte maitho, nĩndĩroona kĩoneki, kĩoneki kĩrĩa kiumĩĩte kũrĩ Mwene Hinya Wothe. Kaĩ hema cia Aisiraeli nĩ thaka-ĩ! Ihaana ta ituamba ciaraganĩĩte kũndũ kũraaya, ta mĩgũnda ĩrĩ ndeereinĩ cia rũũĩ, ta mĩtĩ ya thubiri ĩhandĩĩtwo nĩ MWATHANI, kana ta mĩtĩ ya mĩtarakwa ĩrĩ hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ. Marĩkoragwo na mbura nyingĩ, mahandage irio ciao mĩgũnda ĩrĩ na maaĩ ma kũigana. Mũthamaki wao egũkorwo arĩ mũnene gũkĩra Agagi; ũthamaki wake ũgũtamba kũndũ kũnene mũno. Ngai nĩ we wamarutire Misiri, amarũagĩrĩra o ta ndeegwa ya gĩthaka, akaniina thũ ciao, akamemenda mahĩndĩ maacio, na agaciratha na mĩguĩ yake. Rũũrĩrĩ rũu rũhaana ta mũrũũthi; Rĩrĩa ũkomeete gũtirĩ mũndũ ũngĩthengerera kũũkĩria. Ũrĩa wothe ũraathimaga Aisiraeli nĩarĩraathimagwo, na ũrĩa wothe ũrumaga Aisiraeli nĩarĩrumagwo.” Balaki akĩraakario mũno nĩ Balaamu, agĩkũnja ngundi akĩĩra Balaamu atĩrĩ, “Ndĩragwĩtire ũũke ũrume thũ ciakwa, no handũ ha ũguo ũciraathimĩĩte maita matatũ! Rĩu inũka! Nĩndakwĩrĩire kĩheeo, no MWATHANI nĩatũma ngũime kĩheeo kĩu.” Naake Balaamu agĩcookeria Balaki atĩrĩ, “Ndeerire anjaama arĩa wandũmĩire atĩ o na ũngĩhe betha na thahabu ciothe iria irĩ mũciĩ gwaku ndingĩregana na uuge wa MWATHANI na ũndũ wa gwĩka wendi wakwa niĩ mwene. Niĩ ndĩriugaga o ũrĩa MWATHANI anjĩĩra njuge.” Na rĩĩrĩ, Balaamu agĩkĩĩra Balaki atĩrĩ, “Rĩu nĩngũcooka kũrĩ andũ aitũ, no itaanathiĩ nĩngũkũmenyithia ũrĩa andũ a Isiraeli mageeka andũ aanyu.” Agĩkĩratha atĩrĩ, “Ndũmĩrĩri ya Balaamu mũrũ wa Beori, ũhoro wa mũndũ ũrona wega, ũraigua ũrĩa Ngai aroiga, Na ũramũkĩra ũũgĩ ũrĩa uumaga kũrĩ Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno. Ngũũrĩĩte maitho nĩndĩroona kĩoneki kĩoneki kĩrĩa kiumĩĩte kũrĩ Mwene Hinya Wothe. Nĩndĩroona matukũ marĩa magooka, na nĩndĩroona rũũrĩrĩ rwa Aisiraeli. Mũthamaki ũtariĩ ta njata ĩkengeete nĩakoima rũciaroinĩ rũu. Mũthĩĩgi wa ũnene nĩũkoima nyũmba ya Isiraeli, nĩakaahoota atongoria a Amoabi na ahũũre andũ oothe a mũhĩrĩga wa Sethu. Nĩakaahoota thũ ciake iria irĩ Edomu naguo bũrũri wao ũtuĩke wake, o Aisiraeli magĩthiaga na mbere na ũhootani. Rũũrĩrĩ rwa Isiraeli nĩrũkaamarangĩrĩria, na rũniinũkie andũ arĩa magaakorwo matigarĩĩte.” Ningĩ o kĩonekiinĩ gĩake Balaamu akĩona Aamaleki na akĩratha atĩrĩ, “Aamaleki nĩ o andũ a rũũrĩrĩ rũrĩa rwarĩ hinya mũno, no mũthiainĩ nĩrũgaathira nginya tene na tene.” Kĩonekiinĩ gĩake nĩonire Akeni, agĩkĩratha atĩrĩ, “Gĩikaro kĩrĩa ũikarĩĩte nĩkĩgitĩre, gĩtirĩ ũgwatiinĩ; kĩhaana o ta gĩtara kĩa nyoni kĩ handũ igũrũ rwaroinĩ rwa ihiga, no inyuĩ Akeni nĩmũkaaniinwo hĩndĩ ĩrĩa Aasiria makaamũtaha.” Ningĩ Balaamu akĩratha atĩrĩ, “Andũ aya macookanĩrĩire mwena wa na rũgongo nĩ a? Andũ a gũtharĩkĩra nĩmagooka kuuma Kuporo, nĩmakaahoota Aasiria na Eberi, no o nao nĩmagaathira biũ.” Balaamu agĩcooka akĩĩhaarĩria akĩinũka, naake Balaki agĩĩthiĩra. Na rĩĩrĩ, Aisiraeli maaka kambĩ yao gĩtuambainĩ kĩa Mĩgaa, arũme a Isiraeli nĩmaambĩrĩirie gũkoma na atumia Amoabi arĩa maarĩ kũu. Atumia acio nĩmaameetĩire ndĩa magongoonainĩ kũrĩa ngai ya Amoabi yathaathayagĩrio. Aisiraeli magĩgĩthiĩ makĩrĩa, na magĩthaathaiya ngai ĩyo yetagwo Baali ya Peori. MWATHANI akĩraakario nĩ Aisiraeli, agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Oya atongoria oothe a andũ a Isiraeli ũmoorage mũthenya barigici mbere ya MWATHANI, na nĩngũgĩtiga kũraakarĩra Aisiraeli.” Musa agĩkĩĩra atongoria a Aisiraeli atĩrĩ, “O mũndũ mũhĩrĩgainĩ wake nĩorage mũndũ o wothe ũrĩa ũtuĩkĩĩte wa gũthaathaiya Baali ya Peori.” Na rĩĩrĩ, Mũisiraeli ũmwe nĩatwarire mũndũ wa nja Mũmidiani hemainĩ yake, Musa hamwe na andũ oothe mamwĩroreire, hĩndĩ ĩrĩa maacakayagĩra mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Rĩrĩa Finehasi mũrũ wa Eleazaru na mũcũkũrũ wa Harũni ũrĩa mũthĩnjĩri Ngai oonire ũguo, agĩũkĩra agĩtiga andũ oothe. Akĩoya itimũ, akĩrũmĩrĩra mũndũ ũcio na mũndũ wa nja ũcio nginya hemainĩ, akĩmatheeca narĩo eerĩ. Naguo mũthiro ũrĩa waniinaga Aisiraeli ũkĩniinwo. No rĩĩrĩ, mũthiro nĩwakoreetwo ũũragĩĩte andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na inya (24,000). Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Finehasi nĩatũmĩĩte ndige kũraakarĩra andũ a Isiraeli nĩ ũndũ wa ũguo eekire. Nĩaregire kũũmĩrĩria gũthaathaiyo kwa ngai ĩngĩ tiga niĩ, na nĩkĩo nyiitire maraakara maakwa ndaaga kũmaniina. Kĩmwĩre nĩndarĩĩkanĩra naake kĩrĩĩkanĩro gĩa thaayũ. We o hamwe na njiarwa ciake megũtũũra marĩ athĩnjĩri Ngai nginya tene, amu nĩaregire kũũmĩrĩria kuona ngĩigananio na ngai ingĩ, na agĩtũma andũ a Isiraeli mooherwo meehia maao.” Mũisiraeli ũrĩa woragirwo na mũndũ wa nja Mũmidiani eetagwo Zimiri mũrũ wa Salu, na arĩ mũtongoria wa nyũmba ĩmwe ya mũhĩrĩga wa Simeoni. Naake mũndũ wa nja Mũmidiani ũrĩa woragirwo eetagwo Kozibi mwarĩ wa Zuru, ithe aarĩ mũtongoria wa mbarĩ ĩmwe ya Midiani. Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Tharĩkĩra Amidiani ũmaniine nĩ ũndũ wa ũũru ũrĩa maamwĩkire rĩrĩa maamũheenirie mũrĩ Peori, o na nĩ ũndũ wa Kozibi, ũrĩa woragĩirwo Peori hĩndĩ ya mũthiro.” Na rĩĩrĩ, thuutha wa mũthiro, MWATHANI akĩĩra Musa na Eleazaru mũrũ wa Harũni mũthĩnjĩri Ngai atĩrĩ, “Taraai mũingĩ wothe wa Isiraeli kũringana na nyũmba cia maithe. Taraai arũme oothe arĩa marĩ na mĩaka kuuma mĩrongo ĩĩrĩ gũthiĩ na igũrũ, arĩa mangĩhota gũthiĩ mbaara.” Mũhĩrĩga wa Reubeni (Reubeni nĩ we warĩ mũrũ wa Jakubu ũrĩa irigithaathi): mbarĩ ya Hanoku na mbarĩ ya Palu, na mbarĩ ya Hezironi, na mbarĩ ya Karimi. Acio nĩ o maarĩ a mũhĩrĩga wa Reubeni, na oothe maarĩ andũ ngiri mĩrongo ĩna na ithatũ, na magana mũgwanja na mĩrongo ĩtatũ. (43,730). Njiarwa cia Palu ciarĩ Eliabu na aariũ aake Nemueli, Dathani, na Abiramu. (Dathani na Abiramu nĩ o maathuurĩĩtwo nĩ mũingĩ. Nĩ o maakararirie Musa na Harũni na makĩnyiitanĩra na Kora na arũmĩrĩri aake kũremera MWATHANI. Thĩ yathamirie kanua kaayo ĩkĩmameranĩria hamwe na Kora na arũmĩrĩri aake, nao arũme magana meerĩ na mĩrongo ĩtaano makĩniinwo nĩ mwaki, magĩtuĩka kĩmenyithia gĩa gũkaania andũ arĩa angĩ. No rĩĩrĩ, aariũ a Kora matioragirwo.) Mũhĩrĩga wa Simeoni: mbarĩ ya Nemueli, Jamini, Jakini Zera, na ya Shaulu. Andũ oothe a mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Simeoni maarĩ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ na magana meerĩ. (22,200) Mũhĩrĩga wa Gadi: mbarĩ ya Zefoni, Hagi, Shuni, Ozini, Eri, Arodi, na ya Areli. Andũ oothe a mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Gadi maarĩ ngiri mĩrongo ĩna na magana mataano. (40,500) Andũ oothe a mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Juda maarĩ ngiri mĩrongo mũgwanja na ithathatũ na magana mataano. (76,500) Andũ a mũhĩrĩga wa Isakaru: mbarĩ ya Tola, Puva, Jashubu, na ya Shimuroni. Andũ oothe a mũhĩrĩga wa Isakaru maarĩ ngiri mĩrongo ĩtandatũ na inya na magana matatũ. (64,300) Andũ a mũhĩrĩga wa Zebuluni: mbarĩ ya Seredi, Eloni, na ya Jahaleeli. Andũ oothe a mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Zebuluni maarĩ ngiri mĩrongo ĩtandatũ na magana mataano. (60,500) Andũ a mĩhĩrĩga ya Josefu maarĩ a kuuma harĩ aariũ aake eerĩ Manase na Efiraimu. Andũ a mũhĩrĩga wa Manase: mũũriũ wa Manase wetagwo Makiru ũrĩa warĩ ithe wa Gileadi. Nacio nyũmba cia Gileadi irũmanĩrĩire ta ũũ: nyũmba ya Ezeri, Heleku, Asirieli, Shekemu, Shemida, na ya Heferi. Na rĩĩrĩ, Zelofehadi mũrũ wa Heferi ndagĩire na mũũriũ tiga o airĩĩtu. Airĩĩtu acio meetagwo Mahala, Noa, Hogila, Milika, na Tiriza. Andũ oothe a mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Manase maarĩ ngiri mĩrongo ĩtaano na igĩrĩ na magana mũgwanja. (52,700) Andũ a mũhĩrĩga wa Efiraimu: mbarĩ ya Shuthela, Bekeri, na ya Tahani. Na rĩĩrĩ, nyũmba ya Erani yoimĩĩte harĩ mbarĩ ya Shuthela. Andũ oothe a mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Efiraimu maarĩ ngiri mĩrongo ĩtatũ na igĩrĩ na magana mataano. (32,500) Andũ a mĩhĩrĩga ĩyo yerĩ nĩ o moimĩĩte harĩ Josefu. Andũ a mũhĩrĩga wa Benjamini: mbarĩ ya Bela, Ashibeli, Ahiramu, Shefufamu, na ya Hufamu. Na rĩĩrĩ, nyũmba ya Aridi na ya Naamani cioimĩĩte harĩ mbarĩ ya Bela. Andũ oothe a mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Benjamini maarĩ ngiri mĩrongo ĩna na ithaano, na magana matandatũ. (45,600) Andũ a mũhĩrĩga wa Dani: mbarĩ ya Shuhamu, ĩrĩa yarĩ na andũ ngiri mĩrongo ĩtandatũ na inya, na magana mana. (64,400) Andũ a mũhĩrĩga wa Asheri: mbarĩ ya Imuna, Ishivi na ya Beria. Na rĩĩrĩ, andũ a nyũmba ya Heberi na ya Malikieli moimĩĩte harĩ mbarĩ ya Beria. Asheri nĩarĩ na mwarĩ wetagwo Sera. Andũ oothe a mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Asheri maarĩ ngiri mĩrongo ĩtaano na ithatũ na magana mana. (53,400) Andũ a mũhĩrĩga wa Nafutali: mbarĩ ya Jahazeeli, Guni, Jezeri, na ya Shilemu. Andũ oothe a mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Nafutali maarĩ ngiri mĩrongo ĩna na ithaano na magana mana. (45,400) Mũigana wa arũme arĩa maatarirwo a Isiraeli warĩ ngiri magana matandatũ na ĩmwe, na magana mũgwanja ma mĩrongo ĩtatũ (601,730) Naake MWATHANI agĩkĩĩra Musa atĩrĩ, “Acio nĩ o makaagaĩrwo bũrũri, maũgae kũringana na mũigana wao. Mũhĩrĩga ũrĩa wĩ na andũ aingĩ ũkaaũhe igai inene, na ũrĩa ũrĩ na andũ anyiinyi ũũhe igai inyiinyi; o mũhĩrĩga ũkaaheeo igai kũringana na mũigana wa andũ aaguo. No rĩĩrĩ, bũrũri ũcio ũkaagaywo na ũndũ wa gũcuuka mĩtĩ, nao makaagaya kũringana na marĩĩtwa ma mĩhĩrĩga ya maithe maao. Andũ arĩa aingĩ na arĩa aniini makaagaĩrwo igai rĩao na ũndũ wa gũcuuka mĩtĩ.” Naguo mũhĩrĩga wa Lawi warĩ wa mbarĩ ya Gerishoni, Kohathu na ya Merari. Njiarwa ciao ciahĩmbĩirie nyũmba ya Libini, Heburoni, Mahali, Mushi, na ya Kora. Kohathu nĩ we warĩ ithe wa Amuramu. Amuramu aahikirie mwarĩ wa Lawi wetagwo Jokebedi, ũrĩa waciarĩirwo Misiri. Naake nĩaciarĩire Amuramu aariũ eerĩ Harũni na Musa, na mũirĩĩtu wetagwo Miriamu. Naake Harũni aarĩ ithe wa Nadabu, Abihu, Eleazaru, na Ithamaru. No rĩĩrĩ, Nadabu na Abihu maakuire rĩrĩa maarutĩire MWATHANI mwaki ũtaarĩ mũtheru. Arũme Alawii arĩa maarĩ na ũkũrũ wa mweri ũmwe gũthiĩ na igũrũ maarĩ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na ithatũ (23,000). Acio matiatarirwo hamwe na Aisiraeli acio angĩ amu matiaheirwo igai thĩinĩ wa Isiraeli. Acio nĩ o andũ arĩa maatarirwo nĩ Musa na Eleazaru ũrĩa mũthĩnjĩri Ngai, na maamatarĩire werũinĩ wa Moabi mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Jorodani kũng'ethera Jeriko. Andũ arĩa maatarĩirwo werũinĩ wa Sinai nĩ Musa na Harũni mũthĩnjĩri Ngai, gũtirĩ o na ũmwe wao watigarĩĩte. Amu MWATHANI nĩoigĩĩte ũhoro wao atĩrĩ, “Magaakuĩra werũinĩ.” Gũtirĩ o na ũmwe wao watigarĩĩte tiga o Kalebu mũrũ wa Jefune, na Joshua mũrũ wa Nuni. Na rĩĩrĩ, aarĩ a Zelofehadi mũrũ wa Heferi, ũrĩa warĩ mũrũ wa Gileadi, mũrũ wa Makiru wa Manase mũrũ wa Josefu nĩmaathiire harĩ Musa. Airĩĩtu acio meetagwo Mahala, Noa, Hogila, Milika, na Tiriza. Magĩkĩrũũgama mbere ya Musa na Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai, o na mbere ya atongoria na ya andũ oothe, hau mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo makiuga atĩrĩ, “Ithe witũ aakuĩrĩire werũinĩ na ndarĩ na mũũriũ. Ndarĩ ũmwe wa arũmĩrĩri a Kora arĩa maacookanĩrĩire hamwe magĩũkĩrĩra MWATHANI. Aakuire nĩ ũndũ wa meehia maake. Rĩĩtwa rĩa ithe witũ rĩgũkĩeherio harĩ andũ a nyũmba yao tondũ ndarĩ na aariũ? Nĩtũheeo igai kuuma harĩ andũ a nyũmba ya ithe witũ.” Musa nĩatwarĩire MWATHANI mateta maao. Naake MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Aarĩ a Zelofehadi matirĩ na mahĩtia; magaĩre igai kuuma kũrĩ andũ a nyũmba ya ithe.” Manengere igai rĩa ithe. Na wĩre andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Mũndũ angĩkua atarĩ mũũriũ, arĩgayagwo nĩ mwarĩ. Angĩkorwo atarĩ na mwarĩ, arĩgayagwo nĩ aariũ a nyina. Angĩkorwo atarĩ aariũ a nyina arĩgayagwo nĩ aariũ a nyina na ithe. Angĩkorwo ithe ndarĩ na aariũ a nyina, igai rĩrĩnengeragwo mũndũ wao ũrĩa makuhanĩrĩirie mũno rĩtuĩke rĩake. Ũndũ ũcio nĩũtuĩke watho wa kũrũmĩrĩrwo nĩ Aisiraeli, o ta ũguo niĩ MWATHANI ngwathĩĩte.” MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ambata kĩrĩmainĩ gĩĩkĩ kĩa Abarimu wone bũrũri ũrĩa heete andũ a Isiraeli. Wawona-rĩ, nĩũgũkua o ta mũrũ wa maitũguo Harũni, amu nĩmwaregire gwĩka ũrĩa ndamwĩrire mwĩ werũinĩ wa Zini. Rĩrĩa mũingĩ wothe wanjũkĩrĩire mwĩ Meriba nĩmwaregire kũmenyithania hinya wakwa mũtheru harĩ mũingĩ ũcio.” (Meriba nĩ gĩthima gĩ Kadeshi werũinĩ wa Zini.) Musa agĩkĩhooya atĩrĩ, “MWATHANI Ngai, o wee kĩhumo kĩa mĩoyo, ndakũhooya thuura mũndũ ũrĩa ũngĩhota gũtuĩka mũrori wa andũ aya, na ũngĩhota kũmatongoragia magĩthiĩ mbaarainĩ, nĩ geetha andũ aaku matigaakorwo matariĩ ta ng'ondu itarĩ na mũrĩithi.” Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Oya Joshua mũrũ wa Nuni, mũndũ wĩ na ũhoti, ũmũigĩrĩre mooko. Mũrũũgamie mbere ya Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai, o na mbere ya andũ oothe, ũmũtue mũtongoria wao makĩonaga. Mũhe ũhoti ũmwe waku nĩ geetha mũingĩ wothe wa Isiraeli ũmwathĩkĩre. Nĩarĩteithagĩrĩrio nĩ Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai, ũrĩa ũrĩmenyaga wendi wakwa na ũndũ wa Urimu na Thumimu. Eleazaru nĩarĩtaaraga Joshua na mũingĩ wothe maũndũinĩ moothe.” Musa agĩgĩĩka o ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI. Agĩkĩoya Joshua akĩmũrũũgamia mbere ya Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai, o na mbere ya andũ oothe, akĩmũigĩrĩra mooko akĩmũtua mũtongoria wao ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI. MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Atha andũ a Isiraeli ũmeere atĩrĩ, ‘Menyagĩrĩraai ũhoro wa kũrutagĩra MWATHANI magongoona maake ma irio, marĩa marĩ mũtararĩko ũrĩa ũmũkenagia, mahindainĩ marĩa maagĩrĩire.’ Magongoona ma njino marĩa marĩrutagĩra MWATHANI nĩ maya: o mũthenya tũtũrũme twĩrĩ twa mwaka ũmwe tũtarĩ na kaũũgũ. Mũrĩrutaga gatũrũme kamwe rũũciinĩ, nako kau kangĩ hwaĩinĩ. Mũrĩrutanagĩria o gatũrũme na igongoona rĩa mũtu kiro ĩmwe ũtukanĩĩtio na rita ĩmwe ya maguta ma mĩtamaiyũ marĩa meega mũno. Rĩũ nĩrĩo igongoona rĩa njino rĩa kũrutagwo o mũthenya, rĩrĩa rĩarutĩirwo riita rĩa mbere kĩrĩmainĩ gĩa Sinai rĩrĩ igongoona rĩa njino rĩ na mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI. O na ningĩ nĩmũrĩrutanagĩria gatũrũme ka mbere na igongoona rĩa ndibei rita ĩmwe, ĩrĩa ĩrĩitagwo kĩgongoonainĩ. Naguo hwaĩinĩ mũkaruta gatũrũme kau kangĩ o ta ũrĩa mwĩkire rũũciinĩ, na mũgakarutanĩria na igongoona rĩa ndibei rita ĩmwe. O narĩo nĩ igongoona rĩa njino rĩ na mũtararĩko ũrĩa ukenagia MWATHANI.” “Mũthenya wa Thabatũ mũrĩrutaga igongoona rĩa tũtũrũme twĩrĩ twĩ na ũkũrũ wa mwaka ũmwe tũtarĩ na kaũũgũ, na mũtu wa ngano mũhinyu kiro igĩrĩ ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ ũrĩ igongoona rĩa irio cia mũgũnda, na ndibei. Igongoona rĩĩrĩ rĩa njino rĩrĩrutagwo o mũthenya wa Thabatũ hamwe na igongoona rĩrĩa rĩrutagwo mũthenya o mũthenya hamwe na igongoona rĩa ndibei. “Mũthenya wa mbere wa o mweri-rĩ, nĩmũrĩrutagĩra MWATHANI igongoona rĩa njino, na rĩrĩkoragwo rĩrĩ rĩa indo ici: tũteegwa twĩrĩ, ndũrũme ĩmwe, na tũtũrũme mũgwanja twa mwaka ũmwe, ciothe itarĩ na kaũũgũ. Narĩo igongoona rĩa mũtu mũrĩrutaga mũtu mũhinyu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ mũkaũruta ta ũũ: gateegwa mũgakarutanĩria na kiro ithatũ cia mũtu, na ndũrũme kiro igĩrĩ cia mũtu, na o gatũrũme kiro ĩmwe ya mũtu. Rĩũ nĩ igongoona rĩa njino; mũtararĩko warĩo nĩũkenagia MWATHANI. Narĩo igongoona rĩa ndibei nĩ rita igĩrĩ cia ndibei hamwe na o gateegwa, rita ĩmwe na nuthu ya ndibei hamwe na ndũrũme, na rita ĩmwe ya ndibei hamwe na o gatũrũme. Rĩu nĩrĩo igongoona rĩa njino rĩrĩa rĩrĩrutagwo mũthenya wa mbere wa o mweri mwaka wothe. Hamwe na igongoona rĩu rĩa njino rĩa o mũthenya na igongoona rĩarĩo rĩa ndibei nĩmũrĩrutaga thenge ĩmwe ĩrĩ igongoona rĩa meehia. “Atĩrĩĩrĩ, thigũkũ ya Bathaka, ĩrĩa ĩkũngũyagĩrwo nĩ ũndũ wa kũhe MWATHANI gĩtĩĩo, ĩrĩambagĩrĩria mũthenya wa ikũmi na ĩna wa mweri wa mbere. Mũthenya wa ikũmi na ĩtaano wa mweri ũcio, nĩguo thigũkũ ĩrĩambagĩrĩria, na ĩrĩniinaga mĩthenya mũgwanja. Mĩthenya ĩyo kũrĩrĩagwo mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia. Mũthenya wa mbere wa thigũkũ ĩyo nĩguo mũrĩũnganaga gũthaathaiya, na gũtirĩ wĩra mũrĩrutaga. Mũrĩrutaga igongoona rĩa njino rĩrĩ igongoona rĩa irio rĩrutĩirwo MWATHANI rĩa indo ici: tũteegwa twĩrĩ, ndũrũme ĩmwe, na tũtũrũme mũgwanja twa mwaka ũmwe, na ciothe ikoragwo itarĩ na kaũũgũ. Ningĩ igongoona rĩa mũtu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ mũkaũruta ta ũũ: nĩmũrĩrutanagĩria indo icio na o gateegwa mũtu kiro ithatũ, ndũrũme mũtu kiro igĩrĩ, na o gatũrũme mũtu kiro ĩmwe. Hamwe na indo icio nĩmũrĩrutaga thenge ĩmwe ĩ ya igongoona rĩa kũhoroheria meehia. Indo icio irĩrutanagĩrio hamwe na igongoona rĩa njino rĩa o rũũciinĩ. Ũguo nĩguo mũrĩrutagĩra MWATHANI igongoona rĩa irio mĩthenya mũgwanja. Mũtararĩko warĩo nĩũkenagia MWATHANI. Mũrĩrĩrutanagĩria na igongoona rĩa njino rĩa o mũthenya hamwe na igongoona rĩa ndibei. Mũthenya wa mũgwanja mũrĩũnganaga gũthaathaiya, na mũtirĩrutaga wĩra. “Mũthenya wa mbere wa Thigũkũ ya Magetha, rĩrĩa mũrarutĩra MWATHANI igongoona rĩa irio cia mũgethano, mũrĩũnganaga gũthaathaiya, na gũtirĩrutagwo wĩra. Nĩmũrĩrutaga igongoona rĩa njino, rĩrĩ mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI rĩa indo ici: tũteegwa twĩrĩ, ndũrũme ĩmwe, na tũtũrũme mũgwanja twa mwaka ũmwe, na ciothe ikoragwo itarĩ na kaũũgũ. Ningĩ nĩmũrĩrutanagĩria indo icio na igongoona rĩa mũtu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, mũkaũruta ta ũũ: o gateegwa, kiro ithatũ, ndũrũme mũtu kiro igĩrĩ, na o gatũrũme mũtu kiro ĩmwe. O na ningĩ nĩmũrĩrutaga thenge ya igongoona rĩa kuhoroheria meehia. Mũrĩrutanagĩria indo icio na igongoona rĩa ndibei hamwe na igongoona rĩa o mũthenya rĩa njino na rĩa irio. “Mũthenya wa mbere wa mweri wa mũgwanja nĩmũrĩũnganaga gũthaathaiya, na gũtirĩ wĩra ũrĩrutagwo. Mũthenya ũcio tũrumbeeta nĩtũrĩhuuhagwo. Nĩmũrĩrutaga igongoona rĩa njino rĩrĩ mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI rĩa indo ici: gateegwa kamwe, ndũrũme, na tũtũrũme mũgwanja twa mwaka ũmwe, ciothe irĩkoragwo itarĩ na kaũũgũ. Ningĩ nĩmũrĩrutanagĩria indo icio na igongoona rĩa mũtu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, mũkaũruta ta ũũ: o gateegwa mũtu kiro ithatũ, ndũrũme mũtu kiro igĩrĩ, na o gatũrũme mũtu kiro ĩmwe. Hamwe na indo icio nĩmũrĩrutaga thenge ĩmwe ĩ ya igongoona rĩa kuhoroheria meehia. Mũrĩrutanagĩria indo icio na igongoona rĩa njino rĩa mũthenya wa mbere wa o mweri na igongoona rĩarĩo rĩa mũtu, o hamwe na igongoona rĩa njino rĩa o mũthenya na igongoona rĩarĩo rĩa mũtu na rĩa ndibei. Magongoona macio ma irio nĩ mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI. “Mũthenya wa ikũmi wa mweri wa mũgwanja nĩmũrĩũnganaga gũthaathaiya; nĩmũrĩhingaga kũrĩa na kũnyua na mũtirĩrutaga wĩra. Nĩmũrĩrutaga igongoona rĩa njino rĩa mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI rĩa indo ici: gateegwa kamwe, ndũrũme ĩmwe na tũtũrũme mũgwanja twa mwaka ũmwe, na ciothe ikoragwo itarĩ na kaũũgũ. Ningĩ nĩmũrĩrutanagĩria indo icio na igongoona rĩa mũtu mũhinyu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, mũkaũruta ta ũũ: gateegwa mũtu kiro ithatũ, ndũrũme mũtu kiro igĩrĩ, na o gatũrũme mũtu kiro ĩmwe. O na ningĩ nĩmũrĩrutaga thenge ĩmwe ĩrĩ ya igongoona rĩa meehia. Mũrĩmĩrutanagĩria na thenge ĩrĩa ĩrutagwo ya igongoona rĩa kũhoroheria meehia, na igongoona rĩa njino rĩa o mũthenya hamwe na igongoona rĩarĩo rĩa mũtu na rĩa ndibei. “Mũthenya wa ikũmi na ĩtaano wa mweri wa mũgwanja nĩmũrĩũnganaga gũthaathaiya. Thigũkũ ĩno mũrĩmĩkũngũagĩra mĩthenya mũgwanja nĩ ũndũ wa gũtĩĩa MWATHANI, na mũtirĩrutaga wĩra. Mũthenya wa mbere mũrĩrutaga igongoona rĩa njino rĩ na mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI rĩa indo ici: tũteegwa ikũmi na tũtatũ, ndũrũme igĩrĩ na tũtũrũme ikũmi na tũna twa mwaka ũmwe, na ciothe ikoragwo itarĩ kaũũgũ. Ningĩ nĩmũrĩrutanagĩria indo icio na igongoona rĩa mũtu mũhinyu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, mũkaũruta ta ũũ: gateegwa mũtu kiro ithatũ, o ndũrũme mũtu kiro igĩrĩ, na o gatũrũme mũtu kiro ĩmwe. O na nĩmũrĩrutaga thenge ĩmwe ya igongoona rĩa meehia. Mũrĩmĩrutanagĩria na igongoona rĩa njino rĩa o mũthenya hamwe na igongoona rĩarĩo rĩa mũtu na rĩa ndibei. “Mũthenya wa keerĩ mũkaruta tũteegwa ikũmi na twĩrĩ, ndũrũme igĩrĩ, na tũtũrũme ikũmi na tũna twa mwaka ũmwe, na ciothe ikoragwo itarĩ na kaũũgũ. “Mũthenya wa ĩtatũ mũkaruta tũteegwa ikũmi na kamwe, ndũrũme igĩrĩ, na tũtũrũme ikũmi na tũna twa mwaka ũmwe, na ciothe ikoragwo itarĩ na kaũũgũ. “Mũthenya wa ĩna mũkaruta tũteegwa ikũmi, ndũrũme igĩrĩ, na tũtũrũme ikũmi na tũna twa mwaka ũmwe, na ciothe ikoragwo itarĩ na kaũũgũ. “Mũthenya wa gataano mũkaruta tũteegwa kenda, ndũrũme igĩrĩ, na tũtũrũme ikũmi na tũna twa mwaka ũmwe, na ciothe ikoragwo itarĩ na kaũũgũ. “Mũthenya wa gatandatũ mũkaruta tũteegwa tũnaana, ndũrũme igĩrĩ, na tũtũrũme ikũmi na tũna twa mwaka ũmwe, na ciothe ikoragwo itarĩ na kaũũgũ. “Mũthenya wa mũgwanja mũkaruta tũteegwa mũgwanja, ndũrũme igĩrĩ, na tũtũrũme ikũmi na tũna twa mwaka ũmwe, na ciothe ikoragwo itarĩ na kaũũgũ. “Mũthenya wa kanaana mũrĩũnganaga gũthaathaiya, na mũtirĩrutaga wĩra. Nĩmũrĩrutaga igongoona rĩa njino rĩa mũtararĩko ũrĩa ũkenagia MWATHANI rĩa: gateegwa kamwe, ndũrũme ĩmwe, na tũtũrũme mũgwanja twa mwaka ũmwe, ciothe ikoragwo itarĩ na kaũũgũ. “Macio nĩ mo magongoona ma njino, ma mũtu, ma ndibei, na ma thaayũ marĩa mũrĩrutagĩra MWATHANI thigũkũinĩ iria ciamũrĩĩtwo. Magongoona macio mũrĩmarutanagĩria na magongoona ma kũhingia mwĩhĩtwa kana ma kwĩyendera marĩa mũrutaga.” Musa agĩkĩĩra andũ a Isiraeli maũndũ moothe o ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI. Musa akĩĩra atongoria a mĩhĩrĩga ya Isiraeli atĩrĩ, “Maya nĩ mo maũndũ marĩa MWATHANI aathanĩĩte. Mũndũ mũrũme angĩĩhĩta oige atĩ nĩekũhe MWATHANI ũndũ kana ehĩte atĩ nĩekwĩhinga kĩndũ, ndaagĩrĩirwo nĩkuugũkwo ũndũ o na ũmwe wa macio ehĩtĩĩte; aagĩrĩirwo nĩkũhingia ũrĩa wothe oigĩĩte nĩegwĩka. “Mũirĩĩtu wĩ gwa ithe angĩĩhĩta oige atĩ nĩekũhe MWATHANI kĩndũ kana ehĩte atĩ nĩekwĩhinga ũndũ, na ithe aigue ũhoro ũcio na ndamũũrie, no mũhaka ahingie mĩhĩtwa ĩyo ehĩtĩĩte. No ithe angĩregana na mĩhĩtwa ĩyo aigua ũhoro wayo, mũirĩĩtu ũcio ndaagĩrĩirwo nĩkũhingia mwĩhĩtwa o na ũmwe. MWATHANI nĩekũmuohera nĩ ũndũ nĩ ithe wamũgiria amĩhingie. “Mũirĩĩtu ũcio angĩhika arĩ o na mĩhĩtwa ĩyo yake eehĩtire akĩendaga kana ataambĩĩte gwĩciiria, mũthuuriwe angĩigua ũhoro wayo na ndamwĩre ũndũ, no mũhaka ahingie mĩhĩtwa ĩyo yake. No rĩĩrĩ, mũthuuriwe angĩigua ũhoro wayo aregane nayo, ndaagĩrĩirwo nĩkũmĩhingia. MWATHANI nĩekũmuohera. “No mũhaka mũtumia wa ndigwa kana mũtumia ũtiganĩĩte na mũthuuriwe ahingagie mĩhĩtwa yothe ĩrĩa ehĩtĩĩte. Mũtumia mũhiku angĩĩhĩta mwĩhĩtwa e kwa mũthuuriwe, mũthuuriwe angĩigua ũhoro wa mĩhĩtwa ĩyo na ndamwĩre ũndũ, no mũhaka mũtumia ũcio ahingie mĩhĩtwa ĩyo ehĩtĩĩte. No rĩĩrĩ, mũthuuriwe angĩigua ũhoro wayo amũkararie, ndaagĩrĩirwo nĩkũmĩhingia. MWATHANI nĩekũmuohera nĩ ũndũ nĩ mũthuuriwe wamũgiria amĩhingie. Mũthuuriwe e na ũhoti wa gwĩtĩkĩria kana kũregana na mĩhĩtwa ĩrĩa mũtumia wake angĩkorwo ehĩtĩĩte. No rĩĩrĩ, mũthuuriwe angĩaga kũregana nayo aigua ũhoro wayo, no mũhaka mũtumia ũcio ahingie ũrĩa wothe ehĩtĩĩte. Mũthuuriwe nĩamĩtĩkĩrĩĩte nĩ ũndũ ndaigana kũregana nayo aigua ũhoro wayo. No rĩĩrĩ, mũthuuriwe angĩregana nayo arĩĩkĩĩtie kũigua ũhoro wayo, we mwene nĩ we ũgaacookererwo nĩ ũũru wa mĩhĩtwa ĩyo kwaga kũhingio.” Macio nĩ mo mawatho marĩa MWATHANI aaheire Musa makoniĩ mũthuuri na mũtumia wake, na mũirĩĩtu wĩ gwa ithe. Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Herithia Amidiani nĩ ũndũ wa ũrĩa meekire andũ a Isiraeli. Warĩĩkia gwĩka ũguo nĩũgũkua.” Kwoguo Musa akĩĩra andũ atĩrĩ, “Mwĩyoheei indo cia mbaara nĩguo mũtharĩkĩre Amidiani mũmaherithie nĩguo mũrĩhĩrie ũrĩa meekire MWATHANI. Kuuma harĩ o mũhĩrĩga wa Isiraeli andũ ngiri ĩmwe nĩ o megũthiĩ mbaarainĩ.” Kwoguo o mũhĩrĩga ũgĩthuura andũ ngiri ĩmwe, oothe makĩhinga andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ mehaarĩirie kũrũa. Musa agĩkĩmatũma mathiĩ mbaara matongoreetio nĩ Finehasi mũrũ wa Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai, ũrĩa wakuuire indo imwe cia handũ harĩa hatheru na tũrumbeeta twa kũhuuhwo hĩndĩ ya mbaara. Magĩgĩtharĩkĩra Amidiani o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa, makĩũraga arũme oothe, hamwe na athamaki ataano a Amidiani, nĩ o: Evi, Rekemu, Zuru, Huri na Reba. O na ningĩ nĩmooragire Balaamu mũrũ wa Beori. Andũ a Isiraeli magĩtaha atumia a Amidiani na ciana ciao, o hamwe na ng'ombe, na ng'ondu, na indo ciao ciothe. Magĩcooka magĩcina matũũra maao moothe na kambĩ ciao. Magĩgĩkuua indo ciothe iria maatahĩĩte o hamwe na andũ na mahiũ, magĩtwarĩra Musa na Eleazaru o hamwe na andũ oothe a Isiraeli arĩa maakĩĩte kambĩ yao werũinĩ wa Moabi, mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Jorodani, kũng'ethera Jeriko. Musa, Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai, na atongoria oothe a mũingĩ magĩthiĩ kũmatũnga nja ya kambĩ. Musa akĩraakario nĩ atongoria a mbaara arĩa maatongoragia thigari ngiri na arĩa maatongoragia thigari igana arĩa macookeete kuuma mbaarainĩ. Akĩmooria atĩrĩ, “Mũrahonokirie atumia oothe nĩkĩ? Ririkanaai atĩ nĩ atumia o aya maarũmĩrĩire mataaro ma Balaamu, magĩtũma andũ maregane na MWATHANI mwĩ Peori. Ũndũ ũcio nĩguo wareehithĩirie andũ a MWATHANI mũthiro. Nĩ ũndũ ũcio, ũragaai kahĩĩ o goothe, o hamwe na mũtumia o wothe wanakoma na mũndũ mũrũme. No airĩĩtu arĩa matarĩ maakomwo nao mwĩtigĩrie. Na rĩĩrĩ mũndũ o wothe ũũraganĩĩte kana akahuutia kĩimba egũikara nja ya kambĩ mĩthenya mũgwanja. Mũthenya wa gatatũ na wa mũgwanja mwĩtherie o hamwe na atumia arĩa mũtahĩĩte. No mũhaka mũtherie nguo ciothe na kĩndũ o gĩothe gĩthondekeetwo na rũũa, guoya wa mbũri, o na mĩtĩ.” Naake Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai akĩĩra njamba cia ita iria ciacookeete atĩrĩ, “Maya nĩ mo mawatho marĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Mũthenya wa mũgwanja mũthambie nguo cianyu, mũgĩthirwo nĩ thaahu, mũgĩcooke kambĩ.” Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Wee na Eleazaru na atongoria a mũingĩ taraai indo ciothe iria iratahirwo hamwe na andũ na mahiũ. Mũcooke mũcigayanie maita meerĩ, imwe ituĩke cia thigari iria irathiĩte ita, nacio icio ingĩ ituĩke cia mũingĩ. Na rĩĩrĩ, kuuma harĩ igai rĩa njamba cia ita, mũrutĩre MWATHANI mũgwate ũmwe kuuma harĩ o mĩgwate magana mataano, na mwĩke o taguo na ng'ombe, ndigiri, ng'ondu, na mbũri. Mũcinengere Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai irĩ kĩheeo kĩa mwanya kĩrutĩirwo MWATHANI. Kuuma harĩ igai rĩa mũingĩ, mũrute mũgwate ũmwe kuuma harĩ mĩgwate mĩrongo ĩtaano, na mwĩke o taguo na ng'ombe, ndigiri, ng'ondu na mbũri. Mũcinengere Alawii arĩa maroraga Hema ya MWATHANI.” Naake Musa na Eleazaru magĩĩka o ta ũrĩa MWATHANI aamaathĩĩte. Kwoguo Musa agĩkĩnengera Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai indo icio ituĩke kĩheeo kĩa mwanya kĩrutĩirwo MWATHANI, o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Kuuma harĩ igai rĩu rĩao Musa akĩoya mũirĩĩtu ũmwe kuuma harĩ o airĩĩtu mĩrongo ĩtaano, na agĩĩka o taguo na nyamũ. Agĩcinengera Alawii arĩa maaroraga Hema ya MWATHANI, o ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI. Nao anene a thigari magĩthiĩ kũrĩ Musa makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi witũ, nĩtwatara njamba cia ita iria tũratongoreetie mbaarainĩ, na gũtirĩ o na ũmwe ũtarĩ ho. Kwoguo nĩtwareehere MWATHANI indo iria o mũndũ aroonire: mathaga ma thahabu, bangiri, mĩrĩnga ya magũrũ, icũhĩ irĩ na marĩĩtwa, icũhĩ cia matũ, na mĩgathĩ. Twarutĩra MWATHANI indo ici irĩ cia kũrĩhĩra mĩoyo iitũ nĩguo atũgitagĩre.” Musa na Eleazaru magĩkĩamũkĩra mathaga macio ma thahabu kuuma kũrĩ o. Thahabu yothe ĩrĩa maarutire yarĩ na ũritũ wa kiro magana meerĩ. Andũ arĩa mataarĩ anene a njamba cia ita makĩigĩra indo iria maatahĩĩte. Musa na Eleazaru magĩgĩkuua thahabu ĩyo, makĩmĩtwara Hemainĩ ya gũtũnganwo, nĩ geetha MWATHANI agitagĩre andũ a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, andũ a mũhĩrĩga wa Reubeni na wa Gadi maarĩ na mahiũ maingĩ mũno. Marĩĩkia kuona ũrĩa bũrũri wa Jazeri na wa Gileadi warĩ morĩithio meega, magĩgĩthiĩ kũrĩ Musa na Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai na atongoria a mũingĩ. Makĩmeera atĩrĩ, Angĩkorwo nĩtwĩtĩkĩrĩkĩĩte nĩ we-rĩ, reke ithuĩ ndungata ciaku tũheeo bũrũri ũyũ ũtuĩke igai riitũ, ndũkaareke tũringe rũũĩ rwa Jorodani.” No Musa akĩmooria atĩrĩ, “Mũkwenda gũikara gũũkũ rĩrĩa Aisiraeli arĩa angĩ marathiĩ mbaarainĩ? Kaĩ mũrakĩenda kũũraga Aisiraeli arĩa angĩ ngoro, mũgirie maringe rũũĩ rwa Jorodani, makinye bũrũri ũrĩa maheetwo nĩ MWATHANI? Ũguo noguo maithe maanyu meekire rĩrĩa ndamatũmire kuuma Kadeshi Barinea magathigaane bũrũri ũcio. Amu rĩrĩa moimagarire magĩthiĩ nginya gĩtuamba kĩa Eshikoli makĩona bũrũri ũcio, maacooka nĩmooragire ngoro cia andũ a Isiraeli, makĩmagiria gũthiĩ bũrũri ũcio maaheetwo nĩ MWATHANI. Mũthenya ũcio MWATHANI nĩaraakarire na akĩĩhĩta atĩrĩ, ‘Gũtirĩ o na ũmwe wa andũ arĩa moimire Misiri wĩ na ũkũrũ wa makĩria ma mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ ũkoona bũrũri ũrĩa ndeerĩire Aburahamu, Isaaka, na Jakubu tondũ matianjathĩkĩire. Gũtirĩ o na ũmwe ũkaaũtoonya tiga Kalebu mũrũ wa Jefune ũrĩa Mũkenizi, na Joshua mũrũ wa Nuni, amu acio nĩmaanjathĩkĩire.’ MWATHANI agĩkĩraakario nĩ andũ, agĩtũma moorũũre werũinĩ mĩaka mĩrongo ĩna nginya rũciaro rũrĩa rwamũraakarĩĩtie rũgĩthira. Rĩu na inyuĩ nĩmũgĩtuĩkĩĩte ta maithe maanyu, mũgatuĩka rũciaro rwerũ rwa andũ me na meehia marenda gũtũma maraakara ma MWATHANI moongerereke kũrĩ Aisiraeli. Kwoguo inyuĩ andũ a Reubeni na a Gadi mwarega kũmwathĩkĩra, nĩegũtiganĩria andũ aya oothe werũinĩ na nĩ inyuĩ mũkũmaniinithia.” Magĩgĩkuhĩrĩria Musa makĩmwĩra atĩrĩ, “Amba ũreke twake gũũkũ ciugũ cia mahiũ maitũ, na twakĩre atumia na ciana ciitũ matũũra mairigĩre na thingo cia hinya. Tũcooke tuoe indo ciitũ cia mbaara, twĩhaarĩirie gũthiĩ na Aisiraeli arĩa angĩ. Tũkũmatongoria tũkarũe, o nginya tũtige nĩmakinya bũrũri ũrĩa ũgaatuĩka igai rĩao. Hĩndĩ ĩyo atumia na ciana ciitũ megũkorwo maikarĩĩte matũũrainĩ mairigĩre na thingo cia hinya magitĩirwo kuuma harĩ andũ a gũũkũ. Ithuĩ tũtigaacooka mĩciĩ gwitũ Aisiraeli arĩa angĩ oothe mateenyiitĩire igai rĩao. Ithuĩ-rĩ, gũtirĩ kĩndũ tũkwenda kũgaya mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Jorodani kana na kũu mbere, amu nĩtũgĩĩte na igai riitũ mũrĩmo ũyũ wa rũũĩ rwa Jorodani mwena wa irathĩro.” Musa agĩkĩmeera atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩmũgwĩka ũguo mũroiga, oyai indo cia mbaara rĩu haaha mbere ya MWATHANI mũthiĩ mũkarũe. Njamba cianyu cia ita nĩikuringa rũũĩ rwa Jorodani, na itongoreetio nĩ MWATHANI itharĩkĩre thũ ciitũ o nginya MWATHANI acihoote, anyiite bũrũri ũcio. Thuutha wa ũguo, no mũgĩcooke gũũkũ, nĩ ũndũ nĩmũgaagĩkorwo mũhingĩĩtie kĩĩranĩro kĩanyu kũrĩ MWATHANI, o na kũrĩ Aisiraeli arĩa angĩ. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI nĩageetĩkĩra atĩ bũrũri ũyũ wĩ mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani nĩ wanyu. No mwaga gwĩka kũringana na kĩĩranĩro kĩanyu nĩmũgaakorwo mwĩhĩĩtie harĩ MWATHANI; na inyuĩ mũkĩmenye na ma atĩ meehia maanyu nĩ mo magaatũma mũherithio. Gĩakĩreei atumia na ciana cianyu matũũra, na mwakĩre mahiũ maanyu ciugũ, mũcooke mũhingie kĩĩranĩro kĩanyu!” Nao andũ a Gadi na a Reubeni makĩĩra Musa atĩrĩ, “Nĩtũgwĩka ũguo wathana. Ciana ciitũ na atumia aitũ, o hamwe mahiũ maitũ nĩmegũtigwo gũũkũ matũũrainĩ ma Gileadi. No rĩĩrĩ, ithuothe nĩtwĩhaarĩirie gũthiĩ mbaarainĩ tũtongoreetio nĩ MWATHANI. Nĩtũkũringa rũũĩ rwa Jorodani tũthiĩ tũkarũe o ta ũguo woiga.” Musa agĩkĩhe Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai, Joshua, na atongoria acio angĩ a Aisiraeli mawatho maya akĩmeera atĩrĩ, “Arũme a mũhĩrĩga wa Gadi na wa Reubeni maaringa rũũĩ rwa Jorodani mehaarĩirie kũrũa matongoreetio nĩ MWATHANI mamũteithĩrĩrie kũhootana, hĩndĩ ĩyo mũkaamahe bũrũri wa Gileadi ũtuĩke igai rĩao. No maaga kũringa hamwe na inyuĩ meyoheete indo cia mbaara, makaagaya hamwe na inyuĩ bũrũri wa Kanaani.” Nao arũme a mũhĩrĩga wa Gadi na wa Reubeni makiuga atĩrĩ, “Mwathi witũ, ũrĩa MWATHANI atwathĩĩte-rĩ, noguo tũgwĩka. Nĩtũkũringa rũũĩ rwa Jorodani twĩyoheete indo cia mbaara tũtongoreetio nĩ MWATHANI tũtoonye bũrũri wa Kanaani, nĩguo tũtigĩrwo mũrĩmo ũyũ wa rũũĩ rwa Jorodani ũtuĩke igai riitũ.” Na rĩĩrĩ, Musa agĩkĩhe andũ a Gadi, a Reubeni, na a nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase bũrũri wothe wa Sihoni mũthamaki wa Amori, na wa Ogu mũthamaki wa Bashani, na matũũra na ng'ongo iria ciamarigiicĩirie. Nao andũ a Gadi, magĩaka rĩngĩ matũũra mairigĩre na thingo cia hinya ma Diboni, Atarothu, Aroeri, Atorothu Shofani, Jazeri, Jogibeha, Bethi Nimira, na Bethi Harani. Nao andũ a Reubeni magĩaka rĩngĩ matũũra ma Heshiboni, Eleale, Kiriathaimu, Nebo, Baali Meoni (rĩĩtwa rĩa itũũra rĩĩrĩ nĩrĩagarũrirwo), na Sibima. Nĩmaamaheire matũũra marĩa maakire rĩngĩ marĩĩtwa mangĩ. Nao andũ a mbarĩ ya Makiru mũrũ wa Manase magĩtharĩkĩra bũrũri wa Gileadi makĩũtuunyana, makĩingata Aamori arĩa maarĩ kuo. Naake Musa agĩkĩhe andũ a mbarĩ ya Makiru bũrũri ũcio wa Gileadi, nao magĩgĩtũũra kuo. Naake Jairũ, wa mũhĩrĩga wa Manase, agĩtharĩkĩra na agĩtuunyana matũũra mamwe, akĩmatua “Matũũra ma Jairũ.” Naake Nobahu agĩtharĩkĩra na agĩtuunyana Kenathu o hamwe na matũũra maakuo, agĩgũtua Nobahu ta ũrĩa we mwene eetagwo. Ũũ nĩguo andũ a Isiraeli maathiaga makĩambaga hema ciao moima Misiri. Maathiaga kũringana na mĩhĩrĩga yao matongoreetio nĩ Musa na Harũni. Musa nĩathiaga akĩandĩkaga marĩĩtwa ma kũrĩa maambaga hema ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI. Andũ a Isiraeli moimire Misiri mũthenya wa ikũmi na ĩtaano wa mweri wa mbere, mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire Bathaka ya mbere. Moimagarire kuuma itũũra rĩa Ramesese magitĩirwo nĩ MWATHANI, meeroreirwo nĩ andũ a Misiri oothe. Hĩndĩ ĩyo Amisiri nĩgũthika maathikaga aariũ aao a marigithaathi arĩa mooragĩĩtwo nĩ MWATHANI. MWATHANI nĩonanĩĩtie atĩ aarĩ na hinya gũkĩra ngai cia andũ a Misiri na njĩra ĩyo. Andũ a Isiraeli moima Ramesese maathiire makĩamba hema ciao Sukothu. Moima Sukothu magĩthiĩ makĩamba hema ciao Ethamu, rũteereinĩ rwa werũ. Moima Ethamu magĩcooka na thuutha magĩthiĩ Pi Hahirothu, mwena wa irathĩro wa Baali Zefoni, makĩamba hema ciao hakuhĩ na Migidoli. Moima Pi Hahirothu, magĩtuĩkanĩria Iria Ituune magĩtoonya werũinĩ wa Shuru, na thuutha wa gũthiĩ rũgendo rwa mĩthenya ĩtatũ makĩamba hema ciao Mara. Moima kũu magĩthiĩ Elimu, kũrĩa kwarĩ na ithima ikũmi na igĩrĩ na mĩtĩ ya mĩkĩndũ mĩrongo mũgwanja, makĩamba hema ciao kuo. Moima Elimu magĩthiĩ makĩamba hema ciao hũgũrũrũinĩ cia Iria Ituune. Moima kũu magĩthiĩ makĩamba hema ciao werũinĩ wa Sini. Moima werũinĩ wa Sini magĩthiĩ makĩamba hema ciao Dofika. Moima Dofika magĩthiĩ makĩamba hema ciao Alushu. Moima Alushu magĩthiĩ makĩamba hema ciao Refidimu, kũrĩa gũtaarĩ maaĩ o na maniini. Naake mũthamaki wa Aradi, ũrĩa watũũraga mwena wa kĩanda wa Kanaani nĩaiguire atĩ Aisiraeli nĩmarooka. Maarĩĩkĩrĩirie werũinĩ wa Moabi mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Jorodani kũng'ethera Jeriko. Kambĩ yao yoimĩĩte Bethi Jeshamothi nginya gĩtuamba kĩa Mĩgaa. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩarĩirie Musa kũu werũinĩ wa Moabi hakuhĩ na rũũĩ rwa Jorodani kũng'ethera Jeriko. Aamwĩrire eere andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Mwaringa rũũĩ rwa Jorodani mũtoonye bũrũri wa Kanaani, mũkaingata andũ oothe arĩa matũũraga bũrũri ũcio, mwanange mĩhianano yao yothe ya mahiga na ya igera, hamwe na kũndũ guothe gũtũũgĩru kũrĩa mathaathayagĩria. Nĩmũkeenyiitĩra bũrũri ũcio mũtũũre kuo, amu nĩndĩmũheete ũtuĩke igai rĩanyu. Mũkaagaya bũrũri ũcio kũringana na mĩhĩrĩga na ũndũ wa gũcuuka mĩtĩ. O mũhĩrĩga ũkaagayana kũringana na mbarĩ ciaguo, nĩ geetha mũhĩrĩga ũrĩa mũnene ũgaĩrwo kũndũ kũnene, naguo ũrĩa mũniini ũgaĩrwo kũndũ kũniini. No rĩĩrĩ, mwaga kũingata andũ oothe arĩa matũũraga bũrũri ũcio, arĩa mũgaatigia kuo makahaana ta mahuti me thĩinĩ wa maitho maanyu na ta mĩigua mĩĩrĩinĩ yanyu. Magaatũũra mamũthĩĩnagia bũrũriinĩ ũcio. Na rĩĩrĩ, mwaga kũmaingata, ngaamwananga ta ũrĩa ndabangĩĩte kũmaananga.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa eere andũ Aisiraeli atĩrĩ, “Mwatoonya bũrũri wa Kanaani, bũrũri ũrĩa ngũmũhe mĩhaka yaguo ĩgaakorwo ĩhaana ta ũũ: Mũhaka wa na kĩanda ũgaakorwo werũinĩ wa Zini kũrigania na mũhaka wa Edomu. Ũkaambĩrĩria mũthiainĩ wa na kĩanda wa iria rĩa Cumbĩ ũcooke ũikũrũke ũroreete Mwanya wa Akirabimu, ũthiĩ ũhĩtũke Zini ũikũrũke o nginya Kadeshi Barinea. Ũcooke wĩyune ũthiĩ nginya Hazaru Adari, ũthiĩ na mbere nginya Azimoni. Woima hau wĩyune werekere gĩtuamba kĩrĩa kĩrĩ mũhakainĩ wa Misiri, ũrĩĩkĩrĩre iriainĩ rĩa Mediteraneani. “Mũhaka wa mwena wa ithũĩro nĩ iria rĩa Mediteraneani. “Naguo mũhaka wa mwena wa na rũgongo ũgaathiĩ ũrũngĩrĩirie kuuma iriainĩ rĩa Mediteraneani nginya kĩrĩmainĩ kĩa Hori. Kuuma hau ũthiĩ nginya Mwanyainĩ wa Hamathu, ũthiĩ Zedadi, na nginya Zifironi, ũrĩĩkĩrĩrie Hazaru Enani. “Naguo mũhaka wa mwena wa na irathĩro ũgaathiĩ ũrũngĩrĩirie kuuma Hazaru Enani nginya Shefamu. Ũcooke ũikũrũke nginya Haribeli, mwena wa irathĩro wa Aini, ũthiĩ irĩmainĩ cia mwena wa irathĩro iria rĩa Galili, ũcooke ũikũrũke ũtwaranĩĩte na rũũĩ rwa Jorodani ũrĩĩkĩrĩrie iriainĩ rĩa Cumbĩ. “Ĩyo nĩ yo ĩgaakorwo ĩrĩ mĩhaka ya bũrũri wanyu.” Musa agĩkĩĩra Aisiraeli atĩrĩ, “Ũcio nĩguo bũrũri ũrĩa mũkaagaya na ũndũ wa gũcuuka mĩtĩ, ũrĩa MWATHANI aheete mĩhĩrĩga ĩrĩa kenda na nuthu. Amu andũ a mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na a nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase nĩmagĩĩte na bũrũri wao, ũrĩ mũgayanie kũringana na mĩciĩ yao, mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani, kũng'ethera Jeriko.” MWATHANI agĩcooka akĩĩra Musa atĩrĩ, “Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai, na Joshua mũrũ wa Nuni nĩ o mekũgayania bũrũri. Oya mũthuuri ũmwe kuuma harĩ o mũhĩrĩga mamateithĩrĩrie kũũgayania.” Acio nĩ o andũ arĩa MWATHANI aaheire wĩra wa kũgaĩra andũ a Isiraeli bũrũri wa Kanaani. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩarĩirie Musa kũu werũinĩ wa Moabi hakuhĩ na rũũĩ rwa Jorodani kũng'ethera Jeriko. Aamwĩrire atĩrĩ, “Ĩra andũ a Isiraeli atĩ bũrũriinĩ ũrĩa makaagaya, makaagaĩra Alawii matũũra mamwe, na mamahe kũndũ gwa kũrĩithagia gũthiũrũrũkĩirie matũũra macio. Matũũra macio magaatuĩka maao, na nĩkuo magaatũũraga. Namo morĩithio magaatuĩka ma kũrĩagwo nĩ mahiũ maao o hamwe na nyamũ iria ingĩ ciao ciothe. Morĩithio macio magaakorwo maarĩ mita magana mana na mĩrongo ĩtaano kuuma rũthingoinĩ gũthiũrũrũkĩria o itũũra. Morĩithio magaakorwo marĩ thikwea ĩ na mita magana kenda o mwena, narĩo itũũra rĩgaakoragwo gatagatĩ ga thikwea ĩyo. “Makaahe Alawii matũũra matandatũ kũrĩa mũndũ angĩũrĩra angĩũraga mũndũ atekwenda. Hamwe na macio nĩmakaamahe matũũra mangĩ mĩrongo ĩna na meerĩ hamwe na morĩithio maamo. Matũũra moothe marĩa makaahe Alawii magaakorwo marĩ mĩrongo ĩna na manaana. Mũigana wa matũũra marĩa Alawii makaaheeo nĩ o mũhĩrĩga ũgaatuuo kũringana na ũria igai rĩa o mũhĩrĩga rĩigana. Igai rĩa mũhĩrĩga rĩakorwo rĩrĩ inene, mũhĩrĩga ũkaheana matũũra maingĩ, na rĩakorwo rĩrĩ iniini, ũkaheana matũũra maniini.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Musa eere andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Mwaringa rũũĩ rwa Jorodani mũtoonye bũrũri wa Kanaani-rĩ, mũgaathuura matũũra ma kũũrĩrwo nĩ geetha mũndũ angĩũraga mũndũ atekwenda akoorĩra kuo. Matũũra macio marĩũragĩrwo nĩ mũndũ ũũragĩĩte mũndũ atwekwenda, nĩguo ndakooragwo nĩ eene mũndũ ũcio ooragĩĩte makĩenda kwĩrĩhĩria. Mũndũ o wothe ũũraganĩĩte atekwenda ndaagĩrĩirwo nĩkũũragwo ataciirithĩĩtio mbere ya mũingĩ. Matũũra ma kũũrĩrwo marĩa mũkaaheana magaakorwo marĩ matandatũ. Matũũra matatũ magaakorwo mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani, na matatũ bũrũriinĩ wa Kanaani. Matũũra macio magaakorwo marĩ ma kũũrĩrwo nĩ Mũisiraeli, o na mũrũũrĩrĩ ũtũũranagia na inyuĩ kana ũũkĩĩte gũceera. Mũndũ o wothe ũũraganĩĩte atekwenda, no ooragĩre kuo. Mũndũ wa ũrĩa ũũragĩĩtwo nĩ we wagĩrĩirwo nĩkũũraga mũũragani ũcio rĩrĩa angĩtũngana naake. Mũingĩ nĩguo ũkahonokia mũũragani kuuma harĩ mũndũ wa ũrĩa ũũragĩĩtwo, ũmũcookie itũũra rĩrĩa oorĩire. Naake mũndũ ũcio agĩtũũre itũũrainĩ rĩu o nginya rĩrĩa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene agaakua. No rĩĩrĩ, mũndũ ũcio ũũraganĩĩte angĩkoima nja ya itũũra rĩrĩa oorĩire, mũndũ wa ũrĩa ooragire amuone amũũrage, ũndũ ũcio wa kwĩrĩhĩria ndũgaatũma atuuo mũũragani. Amu mũndũ ũcio aagĩrĩirwo nĩgũikara itũũrainĩ rĩrĩa oorĩire o nginya Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene agaakua, na hĩndĩ ĩyo agĩcooke itũũrainĩ rĩake. Mawatho macio nĩmakũrũmagĩrĩrwo nĩ inyuĩ na njiarwa cianyu ciothe o kũrĩa guothe mũrĩtũũraga. “Mũndũ angĩũragana, no ooragwo aira eerĩ kana makĩria maruta ũira. Ũira wa mũndũ ũmwe ndũngĩtũma mũndũ ũũraganĩĩte ooragwo. Mũũragani no mũhaka ooragwo; ndarĩ irĩhi angĩruta nĩguo ndakooragwo. Ningĩ mũũragani wĩtharĩire itũũra rĩa kũũrĩrwo ndarĩ irĩhi angĩruta nĩguo acooke itũũrainĩ rĩake Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene atakuĩte. Mũngĩgeeka ũguo, nĩmũgaathaahia bũrũri ũrĩa mũtũũraga. Amu thakame nĩthaahagia bũrũri, na gũtirĩ ũndũ ũngĩhoroheria thakame ĩrĩa ĩitĩĩtwo tiga o thakame ya mũndũ ũrĩa ũmĩitĩĩte. Mũtikaanathaahie bũrũri ũrĩa mũtũũraga, amu niĩ MWATHANI ndũũranagia na andũ a Isiraeli kuo.” Na rĩĩrĩ, atongoria a nyũmba cia mbarĩ ya Gileadi mũrũ wa Makiru na mũcũkũrũ wa Manase mũrũ wa Josefu, marĩ na atongoria arĩa angĩ, nĩmaathiire kũrĩ Musa. Makĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI aagwathire ũgaĩre andũ a Isiraeli bũrũri na ũndũ wa gũcuuka mĩtĩ. Ningĩ nĩagwathire atĩ igai rĩa Zelofehadi, mũndũ wa nyũmba iitũ, ũrĩnengere aarĩ aake. No rĩĩrĩ, airĩĩtu acio mangĩhikĩra andũ a mũhĩrĩga ũngĩ-rĩ, igai rĩu rĩao rĩgũgĩtuĩka rĩa mũhĩrĩga ũngĩ, na kĩrĩa ithuĩ tũkĩgaĩirwo gĩkĩnyiihe. Mwakainĩ wa Njookio, rĩrĩa kĩndũ o gĩothe kĩrĩa kĩgũrĩĩtwo gĩcookagĩrio ũrĩa warĩ mwene o mbere-rĩ, igai rĩa aarĩ a Zelofehadi rĩgaagĩturanĩrwo na rĩa andũ a mũhĩrĩga ũrĩa makaahikĩra, rĩkĩeherio biũ kuuma harĩ mũhĩrĩga witũ.” Musa agĩgĩatha andũ a Isiraeli kũringana na watho wa MWATHANI akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa andũ a mũhĩrĩga wa Manase maroiga nĩ ma, kwoguo MWATHANI ekuuga atĩ aarĩ a Zelofehadi no mahikĩre mũndũ o ũrĩa mangĩenda, no akorwo e wa mũhĩrĩga wao. Igai rĩa Mũisiraeli o wothe rĩtiriumaga mũhĩrĩgainĩ wake. Mũtumia o wothe ũrĩgĩaga na igai mũhĩrĩgainĩ wothe wa Aisiraeli arĩhikagĩra o mũndũ wa mũhĩrĩga wake. Na njĩra ĩyo Mũisiraeli o wothe nĩarĩrigagia na igai rĩa ithe. Kwoguo gũtirĩ igai rĩriumaga mũhĩrĩga ũmwe rĩgathiĩ mũhĩrĩga ũngĩ, o mũhĩrĩga ũgũtũũra o na igai rĩaguo.” Maahikirio nĩ andũ a mũhĩrĩga wa Manase mũrũ wa Josefu, igai rĩao rĩgĩgĩikara o mũhĩrĩgainĩ wa ithe. Macio nĩ mo mawatho marĩa MWATHANI aaheire Aisiraeli ahũthĩrĩĩte Musa werũinĩ wa Moabi, mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Jorodani kũng'ethera Jeriko. Ibuku rĩĩrĩ rĩ na ciugo iria Musa aarĩirie andũ a Isiraeli marĩ werũinĩ, mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani. Maarĩ gĩtuambainĩ kĩa Jorodani hakuhĩ na Sufi, kũrĩa kwarĩ gatagatĩ ka Parani na matũũra ma Tofeli, Labani, Hazerothu, na Dizahabu. (Nĩ rũgendo rwa mĩthenya ikũmi na ũmwe kuuma kĩrĩma gĩa Sinai kinya Kadeshi Barinea mũndũ agereire njĩra ya bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Edomu.) Na rĩĩrĩ, mũthenya wa mbere wa mweri wa ikũmi na ũmwe, wa mwaka wa mĩrongo ĩna kuuma moima Misiri, Musa agĩtaarĩria andũ a Isiraeli maũndũ moothe o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte ameere. Eekire ũguo thuutha wa MWATHANI arĩĩkia kũhũũra Sihoni mũthamaki wa Aamori ũrĩa wathaga itũũra rĩa Heshiboni, na Ogu mũthamaki wa Bashani ũrĩa wathaga matũũra ma Ashitorathu na Edirei. Na rĩĩrĩ, marĩ o kũu mũrĩmo wa Jorodani o bũrũriinĩ ũcio wa Moabi-rĩ, Musa akĩambĩrĩria gũtaarĩria mawatho ma Ngai o na moorutani. Agĩkiuga atĩrĩ, “Tũrĩ o kũu kĩrĩmainĩ gĩa Sinai MWATHANI Ngai witũ aatwarĩirie agĩtwĩra atĩrĩ, ‘Nĩmũikarĩĩte kĩrĩmainĩ gĩĩkĩ ihinda rĩa kũigana. Ambũraai hema cianyu muumagare. Thiĩi bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Aamori o na kũndũ guothe kũrĩa gũkuhanĩrĩirie naguo; ũguo nĩkuuga gĩtuambainĩ kĩa Jorodani, bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma o na cianda, mwena wa na kĩanda, o na hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Mediteraneani. O na ningĩ thiĩi mũkinye o bũrũri wa Kanaani, o na mũthiĩ na mbere o kinya irĩmainĩ cia Lebanoni, o nginya mũkinye rũũĩinĩ rũrĩa rũnene rwa Farati. Atĩrĩĩrĩ, bũrũri ũcio wothe-rĩ, nĩguo niĩ MWATHANI ndeerĩire maithe maanyu Aburahamu, Isaaka, na Jakubu, atĩ nĩngaamahe o eene o na njiarwa ciao iria igooka thuutha. Thiĩi rĩu mũkegwatĩre bũrũri ũcio.’ ” Hĩndĩ ĩyo Musa akĩarĩria andũ oothe akiuga atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa twarĩ kĩrĩmainĩ gĩa Sinai nĩndamwarĩirie ngĩmwĩra atĩrĩ, ‘Ndingĩhota kũmũtongoria ndĩ nyiiki tondũ wĩra ũyũ nĩ mũritũ mũno. Nĩ ũndũ MWATHANI Ngai wanyu nĩamũingĩhĩĩtie mũno o ta njata cia matuinĩ. No rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai, o we Ngai wa maithe maanyu, arotũma muongerereke maita ngiri (1,000) gũkĩra ũrĩa mũigana rĩu, na amũraathime o ta ũrĩa eeranĩire. Kaĩ ingĩkĩhota atĩa ndĩ nyiiki gũkuua mũrigo ũyũ mũritũ ũũ wa gũtuithanagia maciira maanyu? Thuuraai, kuuma harĩ o mũhĩrĩga, andũ oogĩ, mooĩ maũndũ, na marĩ igweta, na nĩngũmatua atongoria aanyu mamũrorage.’ Na inyuĩ mũgĩĩtĩkania na niĩ atĩ ũndũ ũcio warĩ mwega ũgĩĩkwo. Tondũ ũcio ngĩkĩoya atongoria a mĩhĩrĩga yanyu, arĩa maarĩ oogĩ, na maarĩ igweta arĩa mwathuurĩĩte, ngĩmatua atongoria aanyu mamũrorage. Amwe aao marũũgamagĩrĩre ikundi cia andũ ngiri, angĩ igana, angĩ mĩrongo ĩtaano, na angĩ ikũmi. Ningĩ nĩndathuurire atongoria angĩ marũũgamagĩrĩre mĩhĩrĩga yanyu. “Hĩndĩ ĩyo, ngĩgĩatha atuithania acio aanyu ngĩmeera atĩrĩ, ‘Thikagĩrĩriai maciira marĩa marĩonekaga gatagatĩinĩ ka andũ aanyu. Tuithanagiai maciira moothe na kĩhooto marĩ ma andũ aanyu kana ma andũ a ndũũrĩrĩ arĩa mũratũũrania nao. Mũtigathuutũkanagie mũgĩtuithania maciira; tuagĩraai mũndũ o wothe o ũrĩa ciira wake ũtariĩ, o na angĩkorwo nĩ mũndũ wa mũthemba ũrĩkũ. Mũtigeetigagĩre mũndũ o na ũrĩkũ, nĩ gũkorwo matua marĩa mũrĩtuaga mariumaga kũrĩ Ngai. Na rĩĩrĩ, ciira ũrĩa wothe mũritũ, ndeehagĩreei na nĩndĩrĩũtuithanagia.’ Ningĩ ngĩmũtaara ngĩmwĩra maũndũ moothe marĩa mwagĩrĩirwo nĩgwĩkaga. “Tũgĩkiuma hau kĩrĩmainĩ gĩa Sinai tũgĩthiĩ tũtwĩkanĩirie werũ ũcio wothe mũnene wa kũguoyohia, tũroreete bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Aamori, o ta ũrĩa MWATHANI Ngai aatwathĩĩte. Na rĩrĩa twakinyire Kadeshi Barinea, “No inyuĩ mũgĩũka harĩ niĩ mũkĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Reke tũtũme andũ mathiĩ mbere iitũ nĩguo magathigaane bũrũri ũcio, nĩ geetha macooke matwĩre njĩra ĩrĩa njega ya kũgera, o na matwĩre matũũra marĩa tũgaakora ũrĩa matariĩ.’ “Naguo ũndũ ũcio ngĩwona wĩ mwega, kwoguo ngĩgĩthuura andũ ikũmi na eerĩ, o mũhĩrĩga mũndũ ũmwe. Nao makiumagara magĩthiĩ bũrũri ũrĩa wĩ irĩma magĩkinya gĩtuambainĩ kĩa Eshikoli magĩgĩthigaana. Magĩgĩtũreehere matunda mamwe ma bũrũri ũcio, na magĩtũhe ũhoro makiuga ũrĩa bũrũri ũcio MWATHANI Ngai witũ aatũheaga warĩ mwega. “No rĩĩrĩ, mũkĩremera watho wa MWATHANI Ngai wanyu, mũkĩrega gũtoonya bũrũri ũcio. Mũgĩkĩng'ong'oranĩra hemainĩ cianyu mũkiuga atĩrĩ, ‘MWATHANI nĩatũthũire. Aratũrutire bũrũri wa Misiri, nĩ geetha ooke atũneane kwĩ Aamori aya, nĩ geetha matũũrage. Rĩu-rĩ, tũgũgĩkĩambata, tũthiĩ kuo nĩkĩ? Andũ arĩa tũratũmĩĩte kuo, nĩmatũmĩĩte tũnyiitwo nĩ guoya. Maratwĩrire atĩ andũ arĩa marĩ bũrũri ũcio me na hinya na nĩ araihu gũtũkĩra. Ningĩ-rĩ, matũũraga matũũra mairigĩre na thingo cia hinya ikinyĩĩte o matuinĩ. O na nĩmaroonire imũndũ nene kuo.’ “No ngĩmũũmĩrĩria ngĩmwĩra atĩrĩ, ‘Tigaai gwĩtigĩra andũ acio. MWATHANI Ngai wanyu nĩekũmũtongoria, na nĩekũmũhootanĩra, o ta ũrĩa muonire eeka Misiri, o na kũu werũinĩ. Nĩmwonire ũrĩa aamũrutire kuo amũkuuĩĩte, o ta ũrĩa mũndũ athiaga akuuĩĩte mũũrũwe, akĩmũkinyia kũndũ gũũkũ.’ No rĩĩrĩ, o na mũkĩmenyaga ũrĩa ndamwĩrĩĩte, mũtiigana kwĩhoka MWATHANI, ũrĩa wathiaga amũtongoreetie akamũcaragĩria handũ ha kwamba hema cianyu. Nĩ geetha amuonie njĩra ya kũgera-rĩ, aathiaga amũmũrĩkĩire na gĩtugĩ kĩa mwaki ũtukũ na mũthenya akamũtongoragia na gĩtugĩ gĩa itu. “Naake MWATHANI agĩkĩigua mateta maanyu, akĩraakara akĩĩhĩta akiuga atĩrĩ, ‘Hatirĩ mũndũ o na ũmwe wanyu wa kuuma rũciaro rũũrũ rwaganu, ũgaatoonya bũrũri ũcio mwega, ũrĩa ndeerĩire maithe maanyu atĩ nĩngaamahe. Atĩrĩĩrĩ, no Kalebu mũrũ wa Jefune wiki ũkaautoonya tondũ atũũraga arĩ mwĩhokeku harĩ niĩ, na nĩ we ngaahe bũrũri ũcio hamwe na njiarwa ciake tondũ nĩ we waũthigaanire.’ MWATHANI nĩandaakarĩire o na niĩ nĩ ũndũ wanyu akiuga atĩrĩ, ‘O nawe Musa, ndũgaatoonya bũrũri ũcio. No rĩĩrĩ, Joshua mũrũ wa Nuni, o ũcio ũgũtungatagĩra nĩ we ũkaaũtoonya. Mũũmagĩrĩrie, tondũ nĩ we ũgaatongoria Aisiraeli makeegwatĩre bũrũri ũcio.’ “Ningĩ MWATHANI agĩcooka agĩtwĩra ithuĩ oothe atĩrĩ, ‘Ciana cianyu o icio itangĩhota gũkũũrana wega na ũũru-rĩ, nĩcio igaatoonya bũrũri ũcio. Ciana icio nĩcio mwoigire atĩ nĩigaatahwo nĩ thũ cianyu; icio-rĩ, nĩngaacihe bũrũri ũcio citũũre kuo. Ha ũhoro wanyu-rĩ, hũndũkaai mũgwate njĩra mũroreete werũinĩ mũgereire njĩra ya Iria Ituune.’ “Hĩndĩ ĩyo mũkĩnjookeria mũkĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Musa, nĩtũhĩtĩirie MWATHANI. Rĩu-rĩ, nĩtwĩhaarĩirie gũthiĩ gũtharĩkĩra o ta ũrĩa MWATHANI Ngai witũ aatwathĩĩte.’ Na rĩĩrĩ, mũndũ o mũndũ agĩkĩĩyoha indo ciake cia mbaara, mũgĩĩciiragia atĩ nĩ ũndũ mũhũthũ gũtharĩkĩra bũrũri ũcio wĩ irĩma. “Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Makaanie matigaathiĩ gũtharĩkĩra, tondũ nĩmekũhootwo nĩ thũ ciao, nĩ ũndũ ndigũkorwo hamwe nao.’ Nĩndamũmenyithirie ũrĩa MWATHANI oigĩĩte, no mũtiigana gũũthikĩrĩria. Nĩ ũndũ wa mwĩtĩĩo wanyu mũkĩremera MWATHANI, mũgĩkĩambata bũrũri ũcio wĩ irĩma. Nao Aamori arĩa maatũũraga bũrũri ũcio wĩ irĩma makiuma makĩmũtharĩkĩra o ta njũkĩ. Makĩmũteng'eria o kinya Horima makĩmũhootera kũu bũrũriinĩ ũcio wĩ irĩma wa Edomu. Kwoguo mũgĩkĩrĩrĩra MWATHANI amũteithie, no we ndaigana kũmũthikĩrĩria o na kana kũrũmbũyania na inyuĩ. “Na rĩĩrĩ, thuutha wa gũikara Kadeshi kwa ihinda iraaya, Tũkĩhũndũka tũroreete werũinĩ tũgereire njĩra ya Iria Ituune o ta ũrĩa MWATHANI aanjathĩĩte, tũgĩtũũra tũũrũũraga ihinda iraaya kũu bũrũriinĩ ũcio wĩ irĩma wa Edomu. “Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjĩĩra atĩ nĩtwathiũrũrũkĩĩte irĩmainĩ icio ihinda rĩa kũigana, tũgarũrũke twambate na rũgongo. MWATHANI akĩnjĩĩra ndaare andũ ndĩmeere atĩrĩ, ‘Rĩu mũrĩ hakuhĩ gũtuĩkanĩria bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Edomu, bũrũri wa andũ aanyu, ciana cia Esau, arĩa matũũraga Edomu, nao nĩmekũmwĩtigĩra. Mũtikaarũe nao, nĩ ũndũ ndikũmũhe o na handũ mũngĩkinya na ikinya ha bũrũri ũcio, nĩ gũkorwo nĩheete njiarwa cia Esau bũrũri ũcio wa Edomu. No rĩĩrĩ, mwahota kwĩgũrĩra irio o na maaĩ kuuma kũrĩ o.’ “Ririkanaai ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu anamũraathima maũndũinĩ moothe marĩa mwaneeka. Nĩamũmenyereire mũgĩtuĩkania werũ ũyũ mũnene ũũ, na nĩakoreetwo hamwe na inyuĩ ihinda rĩu rĩothe rĩa mĩaka mĩrongo ĩna, na hatirĩ kĩndũ o na kĩmwe mwanaaga. “Tondũ ũcio tũgĩthiĩ na mbere, tũgĩtiga njĩra ĩrĩa ĩgereire matũũrainĩ ma Elathu na Ezionigeberi, yerekeire iria rĩa Cumbĩ, tũkĩgarũrũka na mwena wa na rũgongo wa irathĩro tũroreete bũrũri wa Moabi. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Tigaai kũũgita andũ a Moabi, ciana cia Loti, o na kana mwambĩrĩrie kũrũa nao, tondũ nĩ o heete itũũra rĩa Ari rĩtuĩke rĩao. Inyuĩ-rĩ, ndikũmũhe o na handũ haniini ha bũrũri ũcio wao.’ ” (Na rĩĩrĩ, imũndũ ciarĩ na hinya cietagwo Aemi, nĩcio ciatũire kũu Ari mbere ĩyo. Ciarĩ imũndũ ciarĩ na hinya na ndaihu o ta Anaki. O nao andũ acio-rĩ, moĩkaine ta Arefai, no rĩĩrĩ, Amoabi mameetaga Aemi. O nao Ahori matũũraga Edomu, no rũciaro rwa Esau rũkĩmaingata bũrũri ũcio, na rũkĩmaniina, rũgĩtũũra kuo o ta ũrĩa Aisiraeli maingatire thũ ciao kuuma bũrũriinĩ ũrĩa maaheetwo nĩ MWATHANI.) Tũgĩkĩringa karũũĩ ga Zeredi o ta ũrĩa MWATHANI aatwathire twĩke. Na rĩĩrĩ, twaniinĩĩte mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩnaana kuuma twoima Kadeshi Barinea hĩndĩ ĩrĩa twaringire karũũĩ kau. Hĩndĩ ĩyo rũciaro ruothe rwa njamba cia ita nĩrwakuĩte, o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte nĩguo gũgaatuĩka. Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩarũũkĩrĩire ruothe o nginya akĩrũniina o biũ. “Na rĩĩrĩ, njamba ciothe cia ita ciarĩĩkia gũkua, MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Ũũmũũthĩ nĩguo mũkũhĩtũkĩra bũrũri wa Moabi mũgereire Ari. Mwĩmenyerereei mũno atĩ mwakinya hakuhĩ na bũrũri wa Aamoni, njiarwa cia Loti, mũtikaamoogite o na kana mwambĩrĩrie kũrũa nao, nĩ ũndũ ndikũmũhe handũ o na haniini ha bũrũri ũcio ndĩmaheete.’ ” (Bũrũri ũcio o naguo wĩtagwo wa Arefai, na nĩkuo Arefai maatũũraga mbere ĩyo, no rĩĩrĩ, Aamoni maameetaga Azamuzumi. Andũ acio-rĩ, maarĩ imũndũ nene na maarĩ aingĩ o na maarĩ araihu o ta Anaki. No rĩĩrĩ, MWATHANI akĩmaniina, nao Aamori makĩĩgwatĩra bũrũri ũcio wao magĩtũũra kuo. Ũguo noguo MWATHANI eekire rĩrĩa aaniinire Ahori arĩa matũũraga bũrũri wa Edomu, nao Aedomu, ciana cia Esau, makĩĩgwatĩra bũrũri ũcio, ũrĩa matũũraga o na ũũmũũthĩ. Nao Aavi arĩa matũũraga icagiinĩ iria irĩ hũgũrũrũinĩ cia Mediteraneani o nginya Gaza, makĩniinwo nĩ andũ a Kirete, nao magĩtũũra kuo ithenya rĩao.) “Na rĩĩrĩ, twarĩĩkia gũtuĩkanĩria bũrũri ũcio wa Moabi, MWATHANI agĩtwarĩria agĩtwĩra atĩrĩ, ‘Rĩu-rĩ, mwĩhaarĩriei kũringa rũũĩ rwa Arinoni. Nĩndĩharĩirie kũneana Sihoni Mũamori, mũthamaki wa Heshiboni, o hamwe na bũrũri wake mookoinĩ maanyu. Ambĩrĩriai kũmũtharĩkĩra, mwĩgwatĩre bũrũri ũcio wake ũtuĩke wanyu. Kuuma ũũmũũthĩ gũthiĩ na mbere nĩngũtũma andũ oothe mamwĩtigĩre. Na rĩĩrĩ, arĩa oothe marĩmũiguaga nĩmarĩmwĩtigagĩra o na nĩmarĩinainaga nĩ guoya maigua rĩĩtwa rĩanyu rĩkĩgwetwo.’ “Hĩndĩ ĩyo ngĩtũma anjaama kuuma werũinĩ wa Kedemoshu, gwĩ Sihoni mũthamaki wa Heshiboni, na ciugo cia thaayũ akeerwo atĩrĩ, ‘Twĩtĩkĩrie tũtuĩkanĩrie bũrũri waku. Na rĩĩrĩ, tũgũthiĩ tũrũngĩrĩire tũtegũkerũra o na haniini bũrũriinĩ waku. Irio cia kũrĩa o na maaĩ ma kũnyua-rĩ, nĩkũgũra tũkũgũra. Ũrĩa tũkwenda no kũhĩtũkĩra kũu bũrũriinĩ waku, nĩguo tũringe rũũĩ rwa Jorodani, tũkinye bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai witũ egũtũhe. Na rĩĩrĩ, njiarwa cia Esau iria itũũraga Edomu o na Amoabi arĩa matũũraga Ari nĩmaatwĩtĩkĩririe tũhĩtũkĩre bũrũriinĩ wao.’ “No rĩĩrĩ, Sihoni mũthamaki wa Heshiboni, ndaigana gũtwĩtĩkĩria tũhĩtũkĩre bũrũriinĩ wake. Nĩ gũkorwo MWATHANI Ngai wanyu nĩatũmĩĩte oomie ngoro yake o na atuĩke mũremi nĩguo tũmũhũũre tũmũhoote na tũmũtuunye bũrũri wake o ũyũ tũtũire. “Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Rĩu nĩnyambĩrĩirie kũneana Sihoni o na bũrũri wake kũrĩ inyuĩ, ambĩrĩriai kũwĩgwatĩra ũtuĩke wanyu.’ Hĩndĩ ĩyo Sihoni na thigari ciake ciothe makiumagara nĩ geetha makahũũrane na ithuĩ itũũrainĩ rĩa Jahazu. Naake MWATHANI Ngai witũ akĩmũneana mookoinĩ maitũ, tũkĩmũũraga hamwe na aariũ aake, o na andũ aake oothe. Hĩndĩ o ro ĩyo tũgĩtuunyana matũũra moothe na tũkĩmaananga biũ, na tũkĩũraga andũ oothe: arũme, andũ a nja, o na ciana; hatirĩ o na ũmwe twatigire e muoyo. Tũgĩgĩĩtahĩra ũhiũ wothe hamwe na indo kuuma matũũrainĩ macio twahooteete. MWATHANI Ngai witũ agĩtũma tũtuunyane matũũra moothe kuuma Aroeri, rũteereinĩ rwa gĩtuamba kĩa Arinoni, o na itũũra rĩrĩa rĩarĩ gatagatĩ ga gĩtuamba kĩu, o nginya Gileadi. Kũu guothe, gũtirĩ o na itũũra rĩmwe rĩarĩ na rũthingo rũraaya na igũrũ rĩngĩatũremire gũtuunyana. No rĩĩrĩ, tũtiathengereire bũrũri wa Aamoni, kana tũgĩkinya hakuhĩ na ndeere cia rũũĩ rwa Jaboku, kana matũũra ma bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma, o na kana kũndũ guothe MWATHANI Ngai witũ aatũkaanĩĩtie tũtigaathiĩ. “Tũgĩcooka tũkĩhũndũka tũkĩambata na rũgongo tũroreete Bashani, naake Ogu mũthamaki wa Bashani akiumagara hamwe na andũ aake nĩguo ahũũrane na ithuĩ hakuhĩ na itũũra rĩa Edirei. Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Ndũkaamwĩtigĩre nĩ ũndũ nĩndĩmũneanĩĩte we mwene, andũ aake oothe, o na bũrũri wake wothe mookoinĩ maaku. Mwĩke o ta ũrĩa wekire Sihoni mũthamaki wa Aamori ũrĩa wathanaga Heshiboni.’ “Tondũ ũcio MWATHANI Ngai witũ akĩrekereria Ogu hamwe na andũ aake oothe mookoinĩ maitũ, na ithuĩ tũkĩmooraga oothe. Hĩndĩ ĩyo tũgĩtuunyana matũũra maake moothe, na hatirĩ o na rĩmwe twatigire. Tũgĩgĩtuunyana matũũra mĩrongo ĩtandatũ, nĩ mo bũrũri wothe wa Arigobu, kũrĩa mũthamaki Ogu wa Bashani aathanaga. Matũũra macio moothe-rĩ, mairigĩirwo na thingo ndaaya cia hinya, igeekĩrwo ihingo o na mĩcuuma ya kũhinga ihingo icio, o na nĩkwarĩ na matũũra maingĩ matairigĩirwo. Na rĩĩrĩ, nĩtwanangire matũũra moothe, tũkĩũraga arũme oothe, andũ a nja oothe na ciana ciothe o ta ũrĩa twekire matũũra marĩa maarĩ ma Sihoni mũthamaki wa Heshiboni. Tũgĩgĩĩtahĩra ũhiũ wothe o na indo iria ciarĩ kuo. “Hĩndĩ ĩyo tũgĩgĩtaha bũrũri ũcio wothe wathagwo nĩ athamaki acio eerĩ a Aamori, ũrĩa warĩ mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani, kuuma rũũĩ rwa Arinoni o nginya kĩrĩma kĩa Herimoni. (Asidoni meetaga kĩrĩma kĩa Herimoni Sirioni, nao Aamori magagĩĩta Seniru.) Tũgĩkĩĩnyiitĩra matũũra moothe marĩa maarĩ bũrũri ũcio mwaraganu, o na matũũra ma Gileadi na Bashani, o kinya Saleka na Edirei matũũra marĩa maarĩ na mwena wa irathĩro, kũrĩa guothe gwathagwo nĩ Ogu mũthamaki wa Bashani.” (Na rĩĩrĩ, Ogu, mũthamaki wa Bashani, no we wiki watigarĩĩte rũrukainĩ rwa Arefai. Gĩtanda gĩake gĩathondekeetwo na cuuma na kĩarĩ na ũraihu wa mita inya na hakuhĩ mita igĩrĩ kwarama kũringana na mũthimĩre ũrĩa ũiguanĩirwo. Gĩtanda kĩu-rĩ, kĩrĩ o ho kũu Raba itũũra rĩa Aamoni.) “Hĩndĩ ĩrĩa twegwatĩire bũrũri ũcio ũgĩtuĩka witũ-rĩ, ngĩgaĩra mũhĩrĩga wa Reubeni na wa Gadi mwena wa na rũgongo wa itũũra rĩa Aroeri, hakuhĩ na rũũĩ rwa Arinoni, o na gĩcunjĩ kĩmwe kĩa bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Gileadi na matũũra maakuo. Nayo nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ngĩmĩhe gĩcunjĩ kĩu kĩngĩ kĩa Gileadi, o na Bashani guothe kũrĩa Ogu aathanaga, ũguo nĩ ta kuuga rũgongo ruothe rwa Arigobu.” (Bashani guothe gwetagwo bũrũri wa Arefai. Naake Jairũ wa mũhĩrĩga wa Manase, akĩĩgwatĩra rũgongo ruothe rwa Arigobu, ũguo nĩ ta kuuga bũrũri wothe wa Bashani, o nginya mũhakainĩ wa Ageshuri na Amaakathi. Agĩcooka agĩĩtania matũũra macio moothe na rĩĩtwa rĩake, na matũire meetagwo matũũra ma Jairũ o na ũũmũũthĩ.) “Nakuo Gileadi ngĩkũhe mbarĩ ya Makiru wa mũhĩrĩga wa Manase. Nayo mĩhĩrĩga ya Reubeni na Gadi ngĩmĩhe rũgongo ruothe kuuma Gileadi o nginya rũũĩ rwa Arinoni. Naguo mũhaka wa na kĩanda wa bũrũri wao warĩ gatagatĩ ka rũũĩ rũu. Naguo wa mwena wa na rũgongo warĩ rũũĩ rwa Jaboku, rũrĩa rwamahakainie na Aamoni. Naguo mwena wa na ithũĩro bũrũri wao wakinyĩĩte rũũĩ rwa Jorodani, kuuma iriainĩ rĩa Galili mwena wa na rũgongo nginya iria rĩa Cumbĩ, mwena wa na kĩanda, ũgathiĩ ũguo o nginya magũrũinĩ ma kĩrĩma kĩa Pisiga mwena wa na irathĩro. “Hĩndĩ o ro ĩyo ngĩmahe mataaro maya ngĩmeera atĩrĩ, ‘MWATHANI Ngai witũ, nĩamũheete bũrũri ũyũ wothe wĩ mwena wa na irathĩro ũtuĩke wanyu. Rĩu-rĩ, njamba cianyu cia ita nĩciĩyohe indo ciacio cia mbaara ithiĩ mbere ya mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli, iringe rũũĩ rwa Jorodani, nĩguo imateithie kwĩnyiitĩra bũrũri ũcio. No rĩĩrĩ, atumia aanyu, ciana cianyu, o na ũhiũ wanyu (na nĩnjũũĩ mwĩ na mahiũ maingĩ), matigwo kũu matũũrainĩ macio ndĩmũheete. Teithĩrĩriai andũ acio aanyu kwĩnyiitĩra bũrũri ũcio MWATHANI ekũmahe, ũcio wĩ mwena wa na ithũĩro wa Jorodani, na mweterere o nginya matũũre kuo na thaayũ, o ta ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu amwĩkĩire. Mwarĩĩkia gwĩka ũguo, no mũcooke bũrũri ũyũ ndĩmũheete.’ “ Hĩndĩ ĩyo ngĩatha Joshua ngĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩweyoneire na maitho maaku ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu eekire athamaki arĩa eerĩ, Sihoni na Ogu; ũguo noguo ageeka mabũrũri moothe marĩa mũkaagerera. Mũtikaanametigĩre nĩ gũkorwo MWATHANI Ngai wanyu nĩ we ũkaamũhũũranĩra.’ “Hĩndĩ ĩyo ngĩgĩthaitha MWATHANI ngiuga atĩrĩ, ‘Wee MWATHANI Ngai, nĩnjũũĩ atĩ rĩu nĩũnyoneetie kĩambĩrĩria kĩa maũndũ ma magegania na manene marĩa ũgeeka. Rĩu-rĩ, gũtirĩ ngai kũu matuinĩ o na kana gũũkũ thĩ ingĩhota gwĩka maũndũ manene ta maya wee mwene wĩkĩĩte. Rĩu, ndagũthaitha MWATHANI ũnjĩtĩkĩrie ninge mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Jorodani, ngeeyonere bũrũri ũcio mwega, o ũcio mũthaka wĩ irĩma, o na irĩma cia Lebanoni.’ “Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩndaakarĩra nĩ ũndũ wanyu, na akĩaga gũũthikĩrĩria. Akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Reka ũguo ũigane, na ndũkaananjũũrie ũndũ ũcio rĩngĩ! Thiĩ ũrũũgame gacũmbĩrĩ ga kĩrĩma kĩa Pisiga ũrore mwena wa na rũgongo, wa na kĩanda, wa na irathĩro, o na wa na ithũĩro, ũbaare wega kĩrĩa ũkuona, nĩ ũndũ ndũkaaringa rũũĩ rũũrũ rwa Jorodani. No rĩĩrĩ, taara Joshua ũmũũmĩrĩrie na ũmwĩkĩre hinya, nĩ ũndũ nĩ we ũgũtongoria andũ nĩguo maringe makeegwatĩre bũrũri ũcio ũkuona.’ “Kwoguo tũgĩgĩikara gĩtuambainĩ kĩrĩa kĩang'etheire itũũra rĩa Bethipeoru.” Hĩndĩ ĩyo Musa akĩĩra andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Athĩkĩraai mawatho moothe marĩa ndĩramũruta na nĩmũgũtũũra, na mwĩgwatĩre bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wa maithe maanyu ekũmũhe. Mũtikaanarutarute kana muongerere kiugo o na kĩmwe kĩa ũrĩa ngũmwatha. Athĩkagĩraai maathani ma MWATHANI Ngai wanyu marĩa ndĩmwathĩĩte. Na rĩĩrĩ, inyuĩ nĩmweyoneire na maitho maanyu ũrĩa MWATHANI eekire kĩrĩmainĩ kĩa Peori. Nĩkũniina aaniinire arĩa oothe mathaathayagia ngai cia Baali kuo, no rĩĩrĩ, arĩa aanyu maarĩ ehokeku harĩ MWATHANI Ngai wanyu, marĩ o muoyo o na ũũmũũthĩ. “Atĩrĩĩrĩ, nĩndĩmũrutĩĩte mawatho moothe o ta ũrĩa MWATHANI aanjathire njĩke. Tũũraai mũmarũmĩĩtie mwĩ bũrũriinĩ ũrĩa mwĩ hakuhĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke wanyu. Tondũ ũcio-rĩ, maathĩkagĩreei na mũmeekage, nĩ gũkorwo nĩ mo marĩonanagia ũũgĩ wanyu kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa maigua ũhoro wa mawatho macio, mariugaga atĩrĩ, ‘Kaĩ rũũrĩrĩ rũũrũ rũnene rwĩ na ũũgĩ na ũmenyo mũnene-ĩ!’ “Nĩ ũndũ-rĩ, hatirĩ rũũrĩrĩ o na rũmwe, o na rũngĩkorwo rũrĩ rũnene atĩa, rwanagĩa na ngai ĩrĩ hakuhĩ mũno naruo ta ũrĩa MWATHANI Ngai witũ arĩ hakuhĩ na ithuĩ. Hĩndĩ ĩrĩa twamũthaitha atũteithie nĩatũcookagĩria. Gũtirĩ rũũrĩrĩ o na rũmwe, o na rũngĩkorwo rũrĩ rũnene atĩa, rwanagĩa na mawatho ma kĩhooto ta maya ndamũruta ũũmũũthĩ. Inyuĩ ikaragaai mwĩhũũgĩĩte! O na mũmenyerere mũtikaanariganĩrwo matukũ ma muoyo wanyu moothe nĩ maũndũ marĩa inyuĩ eene mwoneete na maitho maanyu. Na rĩĩrĩ, menyithagiai ciana cianyu, o na ciana cia ciana cianyu ũhoro wa mũthenya ũrĩa mwarũũgamĩĩte mbere ya MWATHANI Ngai wanyu kĩrĩmainĩ gĩa Sinai, rĩrĩa aanjĩĩrire atĩrĩ, ‘Cookanĩrĩria andũ. Nĩngwenda mathikĩrĩrie ũrĩa wothe ngũmeera, nĩ geetha meemenyerie kũnjathĩkĩra matukũ marĩa moothe megũtũũra muoyo, nĩguo makaaruta ciana ciao kũndĩĩaga.’ “Na rĩĩrĩ, menyithagiai ciana cianyu ũrĩa mwathiire mũkĩrũũgama magũrũinĩ ma kĩrĩma kĩrĩa kĩahumbĩrĩĩtwo nĩ itu rĩa ndoogo nene, naguo mwaki ũkarĩrĩmbũkaga igũrũ matuinĩ. Mamenyithagiei ũrĩa MWATHANI aamwarĩirie e mwakiinĩ ũcio thĩinĩ, na ũrĩa mwaiguire akĩaria no mũtiigana kuona mũhianĩre wake. Agĩkĩmũmenyithia ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩgwĩkaga nĩ geetha mũtũũrie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa aarĩĩkanĩire na inyuĩ atĩ no mũhaka mwathĩkagĩre Maathani marĩa Ikũmi marĩa aandĩkire ihengereinĩ iria igĩrĩ cia mahiga. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjatha ndĩmũrute mawatho moothe marĩa mũrĩrũmagĩrĩra mwĩ bũrũri ũcio mwĩ hakuhĩ kũwĩgwatĩra mũtũũre. “Na rĩĩrĩ, rĩrĩa MWATHANI aamwarĩirie e mwakiinĩ kĩrĩmainĩ gĩa Sinai, mũtionire mũhianĩre o na ũrĩkũ. Nĩ ũndũ ũcio mwĩmenyagĩrĩreei, mũtikaaneehie na gwĩthondekera mũhianano wa mũthemba wothe, wa mũndũ mũrũme kana wa mũndũ wa nja, wa nyamũ kana wa nyoni, wa nyamũ ĩtambaga thĩ, o na kana wa thamaki. Mwĩmenyagĩrĩreei mũtikaanatoonye magerioinĩ ma gũthaathaiya o na gũtungatĩra kĩrĩa muonaga matuinĩ: riũa, mweri, o na njata. MWATHANI Ngai wanyu nĩaheete andũ arĩa angĩ indo icio macithaathayagie. No rĩĩrĩ, inyuĩ nĩkũhonokio mwahonokirio kuuma Misiri kũrĩa kwahaanaga icua rĩa mwaki. MWATHANI aamũrutire kuo nĩ geetha amũtue andũ aake kĩũmbe ta ũrĩa mũtariĩ ũũmũũthĩ. Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩndaakarĩra nĩ ũndũ wanyu, akĩĩhĩta akiuga atĩ ndikaaringa rũũĩ rwa Jorodani, ndoonye bũrũri ũcio mwega ehaarĩirie kũmũhe. Niĩ-rĩ, ngũkuĩra o gũũkũ, ndikũringa rũũĩ rũũrũ rwa Jorodani. No inyuĩ mwĩ hakuhĩ kũrũringa mũkegwatĩre bũrũri ũcio mwega ũtuĩke wanyu. Mwĩmenyagĩrĩreei mũtikaanariganĩrwo nĩ kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu aarĩĩkanĩire na inyuĩ. Mũtikaanaremere MWATHANI Ngai wanyu mwĩthondekere mũhianano wa mũthemba o wothe, nĩ ũndũ MWATHANI Ngai wanyu atariĩ ta rũrĩrĩmbĩ rwa mwaki; ndeendaga kũigananio na ngai ĩngĩ. “Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũgaakorwo mũtũũrĩĩte bũrũri ũcio hĩndĩ ndaaya, na mũgaciara ciana, o na cio igaciarana, mũtikaaneehie na gwĩthondekera mũhianano wa mũthemba o na ũrĩkũ. Ũndũ ũcio nĩ wĩhia maithoinĩ ma MWATHANI, na no ũmũraakarie. Rĩu-rĩ, nĩndeeta igũrũ na thĩ ũũmũũthĩ ituĩke aira nĩ ũndũ wanyu atĩ mũngĩkaanemera, nĩmũkeehera bũrũri ũcio o narua. Mũtigaatũũra ihinda iraaya bũrũriinĩ ũcio wĩ mũrĩmo wa Jorodani, o ũcio mwĩ hakuhĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke wanyu. Na rĩĩrĩ, nĩkũniinwo mũkaaniinwo biũ. MWATHANI nĩakaamũhurunja ndũũrĩrĩinĩ irĩa ingĩ, kũrĩa o andũ anyiinyi aanyu magaatigara. Kũu mũgaatungatagĩra ngai iria ithondekeetwo na mooko ma andũ cia mahiga, mĩtĩ, o na ngai itangĩhota kuona, kũigua, kũrĩa, o na kũnungĩra. No rĩĩrĩ, mwĩ kũu mũngĩgaakaĩra MWATHANI Ngai wanyu, na mũmũcarie na ngoro yothe na muoyo wothe-rĩ, hĩndĩ ĩyo nĩakaamũigua. Rĩĩrĩa mũgaakorwo mathĩĩnainĩ, namo maũndũ macio moothe mamũkorerere-rĩ, hĩndĩ ĩyo nĩmũkaagarũrũkĩra MWATHANI mũmwathĩkĩre. MWATHANI nĩ Ngai wĩ tha nyingĩ. Ndakaamũtiganĩria kana amũniine, o na ndakaariganĩrwo nĩ kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa aarĩĩkanĩire na maithe maanyu. “Tuĩriai ũhoro wa mahinda marĩa mathirĩĩte, rĩrĩa inyuĩ mũtaarĩ aciare, o gwata rĩrĩa Ngai oombire mũndũ gũũkũ thĩ. Tuĩriai thĩ guothe kana kwaneekĩka ũndũ mũnene ta ũyũ. O na kana kwĩ mũndũ wanaigua ũndũ ta ũyũ. Nĩkũrĩ andũ maanatũũra muoyo thuutha wa kũigua ngai ĩkĩmaarĩria ĩrĩ thĩinĩ wa mwaki ta ũrĩa inyuĩ mwaiguire? Nĩkũrĩ na ngai yanageria kũũmagara ĩgathiĩ kwĩrutĩra rũũrĩrĩ kuuma rũũrĩrĩ rũngĩ rũtuĩke rwayo kĩũmbe ta ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu aamwĩkire akĩmũruta Misiri? Na inyuĩ mũkĩĩyonera na maitho maanyu agĩĩka maũndũ na hinya na ũhoti wake mũnene, akĩringa ciama na agĩĩka maũndũ ma kũgegania, akĩreehithia matũhũũhũ, akĩhũũrana mbaara, na agĩtũma maũndũ ma kũguoyohia mũno meekĩke. MWATHANI aamwonirie maũndũ macio moothe nĩguo mũmenye atĩ no we wiki Ngai na gũtirĩ ũngĩ. MWATHANI we mwene agĩgĩtũma mũigue mũgambo wake kuuma igũrũ nĩguo amũtaare, nakuo gũũkũ thĩ akĩmũreka muone mwaki wake mũnene, o na mũkĩigua mũgambo wake kuuma mwakiinĩ ũcio. Na rĩĩrĩ, tondũ wa ũrĩa eendeete maithe maanyu, agĩkĩmũthuura inyuĩ, agĩcooka akĩmũruta Misiri na ũhoti wake mũnene. O mũgĩthiaga na mbere, MWATHANI akĩmũingatĩra ndũũrĩrĩ nyingĩ na ciarĩ na hinya kũrĩ inyuĩ, nĩguo amũkinyie na amũhe bũrũri wacio, bũrũri ũrĩa ũrĩ wanyu o na rĩu. Tondũ ũcio ririkanaai ũũmũũthĩ, na mũtikaanariganĩrwo o na rĩ, atĩ MWATHANI nĩ Ngai wa igũrũ na thĩ, na gũtirĩ ũngĩ o na ũrĩkũ. Nĩ ũndũ ũcio, tũũraai mwathĩkagĩra mawatho moothe ma MWATHANI marĩa ndamwatha ũũmũũthĩ, nĩ geetha mwonage maũndũ meega inyuĩ eene o hamwe na ciana cianyu. Mweka ũguo nĩmũgũtũũra matukũ maingĩ bũrũriinĩ ũcio MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe ũtuĩke wanyu tene na tene.” Hĩndĩ ĩyo Musa agĩkĩamũra matũũra matatũ mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani, nĩ geetha mũndũ angĩũraga mũndũ ũtarĩ thũ yake atekwenda, ooragĩre kuo nĩguo ahonokie muoyo wake. Mũndũ ta ũcio no ooragĩre itũũrainĩ rĩmwe rĩa macio nĩguo ndakaae kũũragwo. Matũũra macio maagairwo ta ũũ: Mũhĩrĩga wa Reubeni ũkĩheeo Bezeri itũũra rĩarĩ werũinĩ kũndũ kwaraganu; mũhĩrĩga wa Gadi ũkĩheeo itũũra rĩa Ramothu rĩrĩa rĩarĩ Gileadi; mũhĩrĩga wa Manase ũkĩheeo Golani itũũra rĩrĩa rĩarĩ Bashani. Na rĩĩrĩ, Musa agĩgĩtaarĩria andũ a Isiraeli ũrĩa mawatho ma Ngai maatariĩ. Nao Aisiraeli makĩĩgwatĩra bũrũri wake ũgĩtuĩka wao, o na makĩĩgwatĩra bũrũri wa Ogu mũthamaki wa Bashani, ũrĩa o naake warĩ mũthamaki wa Aamori watũũraga mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani. Bũrũri ũcio wothe woimĩĩte itũũra rĩa Aroeri, rĩrĩa rĩrĩ ndeereinĩ cia rũũĩ rwa Arinoni, o nginya kĩrĩmainĩ gĩa Sirioni, na nokĩo gĩĩtagwo Herimoni. Ningĩ bũrũri ũcio wao nĩwahĩmbĩirie rũgongo ruothe rwa mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani, ũgathiĩ o nginya iria rĩa Cumbĩ rĩrĩa rĩrĩ na kĩanda, na o nginya magũrũinĩ ma kĩrĩma kĩa Pisiga kĩrĩa kĩrĩ mwena wa irathĩro. Naake Musa agĩcookanĩrĩria andũ oothe a Isiraeli akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ andũ aya a Isiraeli, tathikĩrĩriai mawatho moothe marĩa ngũmũhe ũũmũũthĩ; meruteei na mũmaathĩkagĩre na kinyi. Na rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai witũ nĩathondekire kĩrĩĩkanĩro kĩrĩmainĩ gĩa Sinai, to o na maithe maitũ moiki, no o na ithuĩ ithuothe, o ithuĩ arĩa twĩ muoyo ũũmũũthĩ. Naake MWATHANI akĩmwarĩria ũthiũ kwa ũthiũ hau kĩrĩmainĩ e mwakiinĩ thĩinĩ. Na niĩ ihindainĩ rĩu ngĩrũũgama gatagatĩ kaanyu na MWATHANI nĩguo ndĩmwĩre ũrĩa MWATHANI oigaga, nĩ gũkorwo nĩmwetigagĩra mwaki ũcio, na mũtingĩetĩkĩrire kwambata kĩrĩmainĩ. “Naake MWATHANI akiuga atĩrĩ, ‘Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai waku, ũrĩa wakũrutire bũrũri wa Misiri, uume nyũmbainĩ ya ũkombo. “ ‘Ndũkaanathaathaiye ngai ingĩ tiga niĩ. “ ‘Ndũkaanethondekere mĩhianano ya kĩndũ o gĩothe kĩrĩ kũũrĩa igũrũ, kana kĩrĩ gũũkũ thĩ, kana kĩrĩ maaĩinĩ marĩa me rungu rwa thĩ. Ndũkaanainamĩrĩre mũhianano o wothe kana ũthaathaiye, nĩ amu niĩ MWATHANI Ngai waku ndĩ Ngai ũteendeete kũigananio na ngai ĩngĩ. Nĩherithagia arĩa mathũire, o na ciana ciao, o nginya rũciaro rwa gatatũ na rwa kana. Ningĩ nĩnjiguagĩra andũ ngiri na ngiri tha arĩa manyendeete na makaigua maathani maakwa. “ ‘Ndũkaanagwete rĩĩtwa rĩakwa na itherũ nĩ gũkorwo niĩ MWATHANI Ngai waku nĩherithagia mũndũ o wothe ũgwetaga rĩĩtwa rĩakwa na itherũ. “ ‘Menyagĩrĩra mũthenya wa Thabatũ ũwamũrage o ta ũrĩa niĩ MWATHANI Ngai waku ngwathĩĩte. Rutaga wĩra waku wothe mĩthenya ĩtandatũ. Mũthenya wa mũgwanja nĩ mũthenya wa kũhuurũka ũrĩa wamũrĩirwo MWATHANI Ngai waku. Mũthenya ũcio ndũkaanarute wĩra wee mwene, mũũrũguo, mwarĩguo, ndungata yaku ya mũndũ mũrũme kana ya mũndũ wa nja, ũhiũ waku, o na kana mũgeni ũrĩa ũrĩ gwaku mũciĩ. Ngombo ciaku o nacio nĩciagĩrĩirwo nĩkũhũũrũkaga o ta we. Ririkanaga atĩ o nawe warĩ ngombo bũrũriinĩ wa Misiri, na niĩ, MWATHANI Ngai waku, ngĩkũruta kuo na hinya na ũhoti wakwa mũnene. Nĩkĩo ndĩragwatha ũmenyagĩrĩre mũthenya wa Thabatũ ũwamũrage. “ ‘Tĩĩa thooguo na maitũguo, ta ũrĩa niĩ MWATHANI Ngai waku ngwathĩĩte, nĩ geetha wonage maũndũ meega, na ũtũũre matukũ maingĩ bũrũri ũrĩa niĩ, MWATHANI Ngai waku, ngũkũhe. “ ‘Ndũkaanooragane. “ ‘Ndũkaanatharanie. “ ‘Ndũkaanaiye. “ ‘Ndũkaanaigĩrĩre mũndũ ũrĩa ũngĩ kĩgeenyo. “ ‘Ndũkaanerirĩrie mũtumia wa mũndũ ũrĩa ũngĩ, o na ndũkaanerirĩrie nyũmba yake, mũgũnda wake, ndungata yake ya mũndũ mũrũme kana ya mũndũ wa nja, kana ndeegwa yake, ndigiri yake, kana o kĩndũ gĩake o gĩothe.’ “Macio nĩ mo maathani marĩa MWATHANI aamũheire inyuothe rĩrĩa mwonganĩĩte hau kĩrĩmainĩ. Aamwarĩirie na mũgambo mũnene e mwakiinĩ thĩinĩ, o na e ituinĩ itumanu, akĩmũhe maathani macio, na ndoongereire ũndũ ũngĩ. Agĩcooka akĩmaandĩka ihengereinĩ igĩrĩ cia mahiga akĩĩnengera. “Hĩndĩ ĩrĩa mwaiguire mũgambo woimaga ndumainĩ, rĩrĩa kĩrĩma kĩu gĩothe gĩakanaga mwaki, atongoria o na anene a mĩhĩrĩga yanyu magĩũka harĩ niĩ makĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘MWATHANI Ngai witũ nĩatuoneetie hinya wake o na riiri wake, rĩrĩa tũiguire agĩtwarĩria e mwakiinĩ thĩinĩ! Ũũmũũthĩ nĩtweyonera atĩ Ngai no aarie na mũndũ, na mũndũ ũcio athiĩ o na mbere gũtũũra muoyo. Rĩu-rĩ, tũgwĩtoonyereria gĩkuũinĩ rĩngĩ nĩkĩ? Mwaki ũcio mũnene ũguo nĩũgũtũniina. Twĩ na ma atĩ tũngĩigua MWATHANI Ngai witũ akĩaria hĩndĩ ĩngĩ no tũkue. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩkũrĩ mũndũ wanathiĩ na mbere gũtũũra muoyo thuutha wa kwarĩrio nĩ Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo e mwakiinĩ thĩinĩ? Atĩrĩĩrĩ, Musa, cooka ũthikĩrĩrie maũndũ moothe marĩa MWATHANI Ngai witũ ekuuga. Nawe ũgĩcooke ũũke ũtwĩre ũrĩa akwĩra, na ithuĩ nĩtũkũigua na twathĩke.’ “Rĩrĩa MWATHANI aiguire ndeto iria mwaririe akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩnjiguĩte ndeto ciothe iria andũ aya makwĩrĩĩte, na nĩ njega. Naarĩ korwo maatũũra maiguaga ta ũguo, na matũũre mandĩĩĩte na mathĩkagĩra maathani maakwa moothe, nĩguo o eene na ciana ciao matũũre moonaga maũndũ meega tene na tene! Thiĩ ũkameere macooke hemainĩ ciao. No wee Musa-rĩ, rũũgama o haaha harĩ niĩ, na nĩngũkũhe maathani na mawatho maakwa moothe. Marutage andũ nĩguo mamaathĩkagĩre me bũrũriinĩ ũrĩa ngũmahe.’ “Tondũ ũcio, inyuĩ andũ aya a Isiraeli, mwĩmenyagĩrĩreei mwĩkage maũndũ moothe marĩa MWATHANI Ngai wanyu amwathĩĩte. Mũtikaanakararie watho o na ũmwe wa mawatho maake. Tũũraai mwathĩkagĩra maathani macio moothe, nĩ geetha mũtũũre hĩndĩ ndaaya na muonage maũndũ meega mwĩ bũrũriinĩ ũcio mũkwĩgwatĩra ũtuĩke wanyu. “Maya nĩ mo mawatho moothe marĩa MWATHANI Ngai wanyu aanjathire ndĩmũrute. Maathĩkagĩreei mwĩ bũrũri ũcio mwĩ hakuhĩ gũtoonya mũwĩgwatĩre ũtuĩke wanyu. Matukũ moothe ma muoyo wanyu no nginya inyuĩ eene na njiarwa cianyu mũtĩĩage MWATHANI Ngai wanyu na mwathĩkagĩre mawatho maake moothe marĩa ndĩramũhe, nĩ geetha mũtũũre bũrũriinĩ ũcio hĩndĩ ndaaya. Tondũ ũcio, inyuĩ andũ aya a Isiraeli, iguai mawatho maake na mũmaathĩkagĩre. Na inyuĩ nĩmũrĩonaga maũndũ meega, na mũtuĩke rũũrĩrĩ rũnene, na mũtũũre bũrũri ũcio mwega na mũnoru, o ta ũrĩa MWATHANI Ngai wa maithe maanyu eeranĩire. “Atĩrĩĩrĩ wee Isiraeli, ririkanaga ũndũ ũyũ; MWATHANI Ngai witũ, o we wiki no we MWATHANI. Nawe enda MWATHANI Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe, o na hinya waku wothe. Ndũkaanariganĩrwo nĩ mawatho maya moothe ndĩragwatha ũũmũũthĩ, na ũmarutage ciana ciaku na kinyi. Meririkanagie rĩrĩa wĩ gwaku mũciĩ, rĩrĩa uumagarĩĩte, rĩrĩa ũhuurũkĩĩte, o na rĩrĩa ũkũruta wĩra. Moohagĩrĩre mookoinĩ maaku, na ũmeekagĩre thiithiinĩ ta kĩririkania. Ningĩ maandĩke buremuinĩ cia mũrango wa nyũmba yaku o na ihingoinĩ ciaku. “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũkinyia bũrũri ũcio eerĩire maithe maanyu Aburahamu, Isaaka, na Jakubu atĩ nĩakaamũhe bũrũri ũrĩ na matũũra manene na meega marĩa inyuĩ eene mũtaakire, o na nyũmba ciyũrĩĩte indo nyingĩ njega mũno, na ti inyuĩ eene mũciyũrĩĩtie, o na ithima cia maaĩ, na ti inyuĩ eene mwenjire, o na mĩgũnda ya mĩthabibũ na mĩtamaiyũ, ĩrĩa inyuĩ eene mũtaahandire, na mũkarĩaga mũkahũũna, ririkanaai mũtikaanariganĩrwo nĩ MWATHANI ũrĩa wamũrutire bũrũri wa Misiri muume ũkomboinĩ. Tĩĩyagaai MWATHANI Ngai wanyu, na mũmũthaathayagie o we wiki, na mũkĩĩhĩta mũkeehĩtaga na rĩĩtwa rĩake. Mũtikaanathaathaiye ngai ingĩ thĩinĩ wa ngai cia andũ arĩa mamũrigicĩirie. Mũngĩgaathaathaiya ngai ingĩ, maraakara ma Ngai nĩmakaamũũkĩrĩra o ta mwaki amũniine o biũ, tondũ MWATHANI Ngai wanyu, ũrĩa ũrĩ hamwe na inyuĩ, ndeendaga kũigananio na ngai ĩngĩ. “Mũtikaanagerie MWATHANI Ngai wanyu, ta ũrĩa mwamũgeririe Masa. Kĩrĩrĩai gwathĩkĩra mawatho moothe marĩa MWATHANI Ngai wanyu amũheete. Ikagaai o maũndũ marĩa MWATHANI oonaga marĩ ma kĩhooto na meega, na maũndũ maanyu moothe nĩmarĩthiaga wega. O na nĩguo mũhote kwĩgwatĩra bũrũri ũcio mwega ũrĩa MWATHANI eerĩire maithe maanyu, na mũingate thũ cianyu ciehere mbere yanyu o ta ũrĩa MWATHANI eeranĩire. “Na rĩĩrĩ, matukũinĩ ma thuutha ciana cianyu ciamũũria kĩrĩa gĩatũmire MWATHANI Ngai witũ atwathe twathĩkagĩre mawatho maya moothe, mũgaacicookeria mũciĩre atĩrĩ, ‘Twarĩ ngombo cia mũthamaki wa Misiri, naake MWATHANI agĩtũruta kuo na hinya wake mũnene. Nĩtweyoneire na maitho maitũ MWATHANI akĩringa ciama, na agĩĩka andũ a Misiri o na mũthamaki wao na njaama ciake ciothe maũndũ ma kũguoyohia. Naake MWATHANI agĩtũruta bũrũri ũcio wa Misiri, agĩtũreehe gũũkũ na agĩtũhe bũrũri ũyũ, o ta ũrĩa eerĩire maithe maitũ atĩ nĩakaamahe. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI Ngai witũ agĩtwatha twathĩkagĩre mawatho maya maake moothe na tũmũtĩĩage. Na rĩĩrĩ, tweka ũguo, nĩegũtũũra atũmenyereire na atũme bũrũri witũ ũikarage ũgaacĩire. Tũngĩthiĩ na mbere gwathĩkĩra maũndũ moothe marĩa MWATHANI Ngai witũ atwathĩĩte-rĩ, ũndũ ũcio nĩũrĩmũkenagia.’ “Na rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wanyu nĩakaamũkinyia bũrũri ũcio mũgũthiĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke wanyu, na nĩakaingata ndũũrĩrĩ nyingĩ ciume kuo. O mũgĩthiaga na mbere kũũtoonya-rĩ, nĩakaingata ndũũrĩrĩ mũgwanja nene na i na hinya kũrĩ inyuĩ, nacio nĩ: Ahiti, Agirigashi, Aamori, Akanaani, Aperizi, Ahivi, na Ajebusi. Rĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu agaakorwo arekereirie ndũũrĩrĩ icio ciothe mookoinĩ maanyu na mũgacihoota-rĩ, no nginya mũgaaciũraga ciothe. Mũtikaanarĩĩkanĩre ũndũ o na ũrĩkũ nacio, kana mũciiguĩre tha. Ningĩ mũtikaanagũrane nao; mũtikaanarekererie airĩĩtu aanyu mahike kuo kana aanake aanyu mahikanie kuo, tondũ no maguucĩrĩrie ciana cianyu iriganĩrwo nĩ MWATHANI ithaathaiye ngai ingĩ. Ũndũ ta ũcio ũngĩgeekĩka, MWATHANI nĩagaacinwo nĩ maraakara nĩ ũndũ wanyu na amũniine o rĩmwe. Nĩ ũndũ ũcio, mũgaatharũria igongoona ciao, mũũnange itugĩ ciao cia mahiga iria mathaathayagia, mũtemenge mĩhianano ya ngai yao ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera, na mũcine mĩhianano ĩrĩa ĩngĩ yao. Ĩkagaai ũguo tondũ mwĩ a MWATHANI Ngai wanyu. Nĩwe wamũthuurire kuuma ndũũrĩrĩinĩ ciothe cia thĩ mũtuĩke andũ aake kĩũmbe. “Na rĩĩrĩ, o na mũtaarĩ rũũrĩrĩ rwa andũ aingĩ, MWATHANI nĩamwendire na akĩmũthuura kuuma gatagatĩinĩ ka ndũũrĩrĩ icio. MWATHANI nĩkũmwenda aamwendire, na akĩenda kũhingia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa aarĩĩkanĩire na maithe maanyu. Ũndũ ũcio nĩguo watũmire amũhonokie na hinya mũnene kuuma ũkomboinĩ wa mũthamaki wa Misiri. Tondũ ũcio, ririkanaai atĩ MWATHANI Ngai wanyu no we wiki Ngai, na nĩ mwĩhokeku. Nĩatũũragia irĩĩkanĩro ciake, na agakinyagĩria wendo wake njiarwa na njiarwa cia arĩa mwamwendeete na mahingagia maathani maake. No ndatithagia kũherithia arĩa mamũthũire. Tondũ ũcio, athĩkagĩraai maathani na mawatho moothe marĩa ndamwatha ũũmũũthĩ. “Na rĩĩrĩ, mwaigua mawatho macio na mũmaathĩkĩre na kinyi-rĩ, hĩndĩ ĩyo MWATHANI Ngai wanyu nĩegũthiĩ na mbere gũtũũria kĩrĩĩkanĩro gĩake na inyuĩ, na amũkinyagĩrie wendo wake o ta ũrĩa eerĩire maithe maanyu. Nĩarĩmwendaga na amũraathimage, na atũme mwongerereke na mũciare ciana nyingĩ. Nĩarĩraathimaga mĩgũnda yanyu, nĩguo yumage ngano, thabibũ, na maguta ma mĩtamaiyũ, na amũraathimage na ng'ombe na ng'ondu. Indo icio ciothe akaamũhe mwĩ bũrũri ũcio MWATHANI eerĩire maithe maanyu atĩ nĩakaamũhe. Gũtirĩ ndũũrĩrĩ ingĩ ikaraathimwo na ũtonga gũũkũ thĩ guothe ta inyuĩ. Gũtikaagĩa o na ũmwe wanyu kana ũhiũ wanyu ũgaatuĩka thaata. MWATHANI nĩakaamũgitĩra kuuma kwĩ ndwari ciothe, na ndakaamũreehithĩria mĩrimũ mĩũru ta ĩrĩa mwoĩ mwĩ Misiri. No rĩĩrĩ, nĩagaatũma thũ cianyu igatwo nĩ yo. Na rĩrĩ, nĩmũkaaniina ndũũrĩrĩ ciothe iria MWATHANI akaaneana mookoinĩ maanyu, na mũtigaaciiguĩra tha o na haniini. Mũtikaanathaathaiye ngai ciao tondũ ũndũ ũcio nĩũgaatũma mũgũe mũtegoinĩ. “Ningĩ mũtikeĩĩre na ngoro atĩ andũ acio nĩ aingĩ kũmũkĩra, na atĩ mũtingĩhota kũmaingata. Mũtikaanametigĩre, ririkanagaai ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu eekire mũthamaki wa Misiri o hamwe na andũ aake oothe. Ningĩ ririkanaai matũhũũhũ marĩa mweyoneire na maitho maanyu, o na ciama na maũndũ ma magegania marĩa Ngai eekire na guoko gwake kwa hinya nĩguo amũhonokie. Ũguo noguo MWATHANI o ũcio waniinire andũ a Misiri, ageeka andũ acio mũretigĩra. O na ningĩ, MWATHANI Ngai wanyu nĩagaatũma andũ acio manyiitwo nĩ kĩmako kĩnene, o na aniine arĩa magaakorwo moorĩĩte makeehitha. Mũtikaanametigĩre tondũ MWATHANI Ngai wanyu e hamwe na inyuĩ, o we Ngai ũrĩa mũnene na wa gũtĩĩagwo MWATHANI ndakaingata ndũũrĩrĩ icio o rĩmwe ciehere mbere yanyu. Mũtikaahota gũciniina ciothe o rĩmwe nĩ ũndũ mũngĩgeeka ũguo nyamũ cia gĩthaka ciahota gũkaamũingĩhĩra ciambĩrĩrie kũmũthĩĩnia. No rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wanyu nĩakaaneana thũ icio mookoinĩ maanyu, na atũme inyiitwo nĩ kĩmako kĩnene, o nginya rĩrĩa ikaaniinwo. MWATHANI nĩakaaneana athamaki aao mookoinĩ maanyu, mũmoorage, nao makĩriganĩre biũ. Hatirĩ mũndũ ũkaahota kũmũgirĩrĩria o nginya mũkaamaniina oothe biũ. Mũgaacina mĩhianano yothe ya ngai ciao. Mũtikaanacumĩkĩre betha o na kana thahabu iria imĩthondekeete, o na kana mũcioe ituĩke cianyu. Mũngĩgeeka ũguo, nĩmũkaagũa mũtegoinĩ, tondũ MWATHANI Ngai wanyu nĩathũire mĩhianano. Ningĩ mũtikaanatoonyie mĩhianano ĩyo nyũmba cianyu, nĩguo mũtikaananyiitwo nĩ kĩrumi kĩrĩa kĩmĩnyiitĩĩte. No mũhaka mũthũũre na mũnyarare mĩhianano ĩyo nĩ tondũ nĩmĩnyiite nĩ kĩrumi kĩa MWATHANI. “Rĩu-rĩ, athĩkagĩraai mawatho macio moothe ndamwatha ũũmũũthĩ, nĩ geetha mũtũũre muoyo na mũingĩhe, na mwĩgwatĩre bũrũri ũcio MWATHANI eerĩire maithe maanyu. Ririkanaai ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu aamũtongoririe mĩaka mĩrongo ĩna werũinĩ, na akĩmũrekeria mathĩĩna nĩguo amũgerie nĩ geetha amenye ũrĩa mwehaarĩirie gwĩka, kana nĩmũrĩathĩkagĩra maathani maake. Agĩgĩtũma mũhũũte, agĩcooka akĩmũhe mana mũrĩe, irio iria inyuĩ o na maithe maanyu mũtaarĩĩte mbere ĩyo. Amwĩkĩire ũndũ ũcio nĩguo amũrute atĩ to irio ciiki ingĩtũũria mũndũ muoyo, tiga o kiugo gĩothe kĩrĩa kiumaga kanuainĩ ka MWATHANI. Na rĩĩrĩ, mũtiathirĩirwo nĩ nguo o na kana mũkĩimba magũrũ mĩaka ĩyo mĩrongo ĩna. Tũũraai mũririkanaga atĩ o ta ũrĩa mũciari ahũũraga ciana ciake agĩcirũnga, noguo MWATHANI Ngai wanyu arĩmwĩkaga. Tondũ ũcio tũũraai mũmenyereire maathani ma MWATHANI Ngai wanyu, mũmwathĩkagĩre na mũmũtĩĩage. Nĩ gũkorwo MWATHANI Ngai wanyu nĩekũmũtwara bũrũri mwega, bũrũri wĩ na njũũĩ iratherera kuuma ithima irĩ ituambainĩ na irĩmainĩ. Nĩ bũrũri wĩ ngano, mbaarĩ, thabibũ, ngũyũ, makongomanga, ndamaiyũ, na ũũkĩ. Kũu gũtirĩ kĩndũ mũkaagaga, o na kũhũũta mũtikaahũũtaga. Mahiga ma bũrũri ũcio nĩmarĩ cuuma, na irĩmainĩ ciakuo nĩkuo mũkeenjaga icango. Na inyuĩ mũkaarĩaga mũkahũũna, na mũcookagĩrie MWATHANI Ngai wanyu ngaatho nĩ ũndũ wa kũmũhe bũrũri ũcio mwega ũguo. “Mwĩmenyagĩrĩreei mũno mũtikaanariganĩrwo nĩ MWATHANI Ngai wanyu: mũtikaanaage kũhingia watho o na ũmwe wa mawatho marĩa ndĩramwatha ũũmũũthĩ. Hĩndĩ ĩrĩa mũgaakorwo mũrĩĩte mũkahũũna, mwakĩĩte nyũmba njega cia gũtũũra, nacio ng'ombe, ng'ondu, mbũri, betha, thahabu, o na indo iria ingĩ mwĩ nacio igaakorwo ciongererekeete-rĩ, mwĩmenyerereei mũno mũtikaanetĩĩe kana mũriganĩrwo nĩ MWATHANI Ngai wanyu ũrĩa wamũrutire bũrũri wa Misiri kũrĩa mwatũũraga mwĩ ngombo. MWATHANI Ngai wanyu nĩ we wamũtongoririe werũinĩ ũcio mũnene na wa kũmakania, kũrĩa kwarĩ na nyoka irĩ thumu na tũng'aurũ. Agĩgĩtũma maaĩ moime ndũmbainĩ ya ihiga kũu werũinĩ ũcio warĩ mũũmagaru na ũkaaga maaĩ. Kũu werũinĩ akĩmũhe mana mũrĩe, irio iria maithe maanyu mataarĩĩte hĩndĩ ĩngĩ. MWATHANI agĩgĩtũma mũkorwo nĩ maũndũ maritũ nĩ geetha amũgerie, nĩguo akaamwĩka maũndũ meega matukũinĩ ma kũrigĩrĩria. Nĩ ũndũ ũcio mũtikaaneciirie atĩ hinya wanyu na ũhoti wanyu nĩcio imuoneire ũtonga ũcio. Ririkanagaai atĩ MWATHANI Ngai wanyu nĩ we ũmũheaga hinya wa kwĩyethera ũtonga ũcio. Eekaga ũguo nĩguo kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa aarĩĩkanĩire na maithe maanyu gĩtũũre kĩrũmĩĩte wega. Menyereraai atĩ mũtikaanariganĩrwo nĩ MWATHANI Ngai wanyu kana mũrũmĩrĩre ngai ingĩ nĩguo mũcithaathayagie kana mũcitungatagĩre. Mũngĩgeeka ũguo, ngũmwĩra na ma mũthenya wa ũũmũũthĩ atĩ, mũtirĩ hingo mũtakaaniinwo. Na rĩĩrĩ, mũngĩkaaga gwathĩkĩra mũgambo wa MWATHANI Ngai wanyu, mũkaaniinwo o ta ndũũrĩrĩ iria MWATHANI egũthiĩ akĩniinaga ciehere mbere yanyu. “Atĩrĩĩrĩ, andũ aya a Isiraeli, tathikĩrĩriai mũigue; ũũmũũthĩ mwĩ hakuhĩ kũringa rũũĩ rwa Jorodani mũthiĩ mũkegwatĩre bũrũri ũcio wa ndũũrĩrĩ nene o na irĩ na hinya kũmũkĩra. Matũũra maacio nĩ manene mũno, na mairigĩirwo na thingo ikinyĩĩte o matuinĩ. Andũ a bũrũri ũcio-rĩ, nĩ araihu na marĩ hinya; nĩ imũndũ nene, na nĩmũiguĩte ũhoro wacio ũkĩario atĩ gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩciĩtiiria. Tondũ ũcio nĩmũkwĩyonera na maitho maanyu, atĩ MWATHANI Ngai wanyu nĩ we ũkũmũtongoria ahaana ta mwaki wa kũniinana. Nĩ we ũgũthiĩ akĩmahootaga mũgĩthiaga o na mbere, nĩguo na inyuĩ mũmaingate na mũmaanange na ihenya, o ta ũrĩa aamwĩrire. “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu agaakorwo amaingatĩĩte makeehera mbere yanyu-rĩ, mũtikaaneĩĩre na ngoro atĩ MWATHANI aamũreehire mwĩgwatĩre bũrũri ũyũ tondũ nĩmwagĩrĩirwo nĩkũwĩgwatĩra. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ MWATHANI ekũmũingatĩra andũ acio nĩ ũndũ nĩ aaganu. Na rĩĩrĩ, ti ũndũ inyuĩ mwĩ eega mũno na mwĩkaga o maũndũ marĩa meega, nĩkĩo MWATHANI ekũmwĩtĩkĩria mwĩgwatĩre bũrũri ũcio wao. No rĩĩrĩ, MWATHANI ekũmaingata meehere mbere yanyu nĩ tondũ wa waganu wao, o na nĩ geetha ahingie kĩrĩĩkanĩro gĩake kĩrĩa aarĩĩkanĩire na maithe maanyu Aburahamu, Isaaka, na Jakubu. Tondũ ũcio menyaai atĩ MWATHANI ndaramũhe bũrũri ũcio mwega ũguo nĩ ũndũ nĩmwagĩrĩirwo nĩkũheeo. Aaca, inyuĩ mũrĩ andũ aremi mũno. “Mũtikaanariganĩrwo o na rĩ nĩ ũrĩa mwaraakaririe MWATHANI Ngai wanyu mwĩ kũu werũinĩ. Kuuma mũthenya ũrĩa muoimire Misiri kinyagia ũũmũũthĩ mũtũire mũmũremeire. Ningĩ mũrĩ kĩrĩmainĩ gĩa Sinai nĩmwaraakaririe MWATHANI mũno, o nginya akĩenda kũmũniina. Ndaambatire kĩrĩmainĩ nĩ geetha nganengerwo ihengere iria cia mahiga iria ciandĩkĩĩtwo Kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa MWATHANI arĩĩkanĩire na inyuĩ. Ngĩgĩikara kũu kĩrĩmainĩ mũthenya na ũtukũ, mĩthenya mĩrongo ĩna, itekũrĩa kana nganyua kĩndũ. Naake MWATHANI akĩĩnengera ihengere icio igĩrĩ cia mahiga, iria aandĩkĩĩte na guoko gwake ũhoro wothe, ũrĩa aamwĩrire e mwakiinĩ thĩinĩ rĩrĩa mwonganĩĩte hau kĩrĩmainĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mĩthenya ĩyo mĩrongo ĩna yathirire-rĩ, MWATHANI akĩĩnengera ihengere icio cierĩ cia mahiga iria aandĩkĩĩte kĩrĩĩkanĩro. “Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Ikũrũka narua uume gũũkũ kĩrĩmainĩ, nĩ ũndũ andũ aaku arĩa warutire Misiri nĩmathũũkĩĩte na mageeka maũndũ ma waganu. Nĩmagarũrũkĩĩte magatiga kũrũmĩrĩra maũndũ marĩa ndamaathire meekage, mageethondekera mũhianano.’ “Ningĩ MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩnjũũĩ atĩ andũ aya nĩ aremi mũno. Ndũkaagerie kũngirĩrĩria o na haniini. Nĩndĩharĩirie kũmaniina matikaanacooke kũririkanwo nĩ mũndũ o na ũrĩkũ. Thuutha wa ũguo njooke ngũtue ithe wa rũũrĩrĩ rũnene rwĩ na hinya kũmakĩra.’ “Nĩ ũndũ ũcio, ngĩkĩhũndũka ngĩikũrũka kuuma kĩrĩmainĩ kĩu gĩakanaga mwaki. Hĩndĩ ĩyo ndakuuĩĩte na mooko ihengere icio igĩrĩ cia mahiga iria ciandĩkĩĩtwo kĩrĩĩkanĩro. Na niĩ ngĩcũũthĩrĩria ngĩona atĩ nĩmwakararĩĩtie ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu aamwathĩĩte, na mũkamũhĩtĩria na ũndũ wa gwĩthondekera mũhianano wa gateegwa ga cuuma. Ndĩ o hau mbere yanyu, ngĩoya ihengere icio igĩrĩ cia mahiga, ngĩciikania thĩ, ikiunĩkanga icunjĩ icunjĩ. Ngĩcooka ngĩkoma thĩ na nda mbere ya MWATHANI, mũthenya na ũtukũ, mĩthenya mĩrongo ĩna, na ndiarĩire kana ngĩnyua kĩndũ. Ndeekire ũguo nĩ ũndũ nĩmwehĩirie MWATHANI mũgĩtũma araakare. Hĩndĩ ĩyo, ngĩgĩĩtigĩra mũno nĩ ũndũ wa maraakara macio ma MWATHANI maakanĩĩte ta mwaki, nĩ ũndũ nĩaraakarĩĩte o nginya akeenda kũmũniina. No rĩĩrĩ, o na ihinda rĩu MWATHANI no aanjiguire. Ningĩ MWATHANI akĩraakarĩra Harũni mũno, akĩenda kũmũũraga, na niĩ ngĩmũthaithanĩrĩra hĩndĩ o ro ĩyo. Hĩndĩ ĩyo ngĩkĩoya mũhianano ũcio wa wĩhia, ũcio wa gateegwa ga cuuma, ngĩũkia mwakiinĩ. Ngĩcooka ngĩunanga icunjĩ icunjĩ, ngĩũthĩa ũgĩtuĩka rũkũngũ, ngĩrũikia karũũĩinĩ karĩa gaathereraga koimĩĩte kĩrĩmainĩ. “O na ningĩ nĩmwaraakaririe MWATHANI Ngai wanyu mwĩ Tabera, Masa, na Kibirothu Hataava. Ningĩ hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI aamwathĩĩte muume Kadeshi Barinea mwambate mũkegwatĩre bũrũri ũrĩa aamũheaga ũtuĩke wanyu, mũkĩmũremera, na mũtiigana kũmwĩhoka o na kana kũmũigua. Kuuma rĩria ndamũmenyire mũtũire o mũremagĩra MWATHANI. “Tondũ ũcio, ngĩgĩkoma thĩ na nda mbere ya MWATHANI, mũthenya na ũtukũ, mĩthenya mĩrongo ĩna, nĩ ũndũ nĩndamenyeete o wega atĩ MWATHANI nĩehaarĩirie kũmwananga. Na niĩ ngĩhooya MWATHANI ngĩmwĩra atĩrĩ, ‘MWATHANI Ngai, ndagũthaitha ndũkaaniine andũ aya aaku, arĩa wakũũrire ũkĩmaruta Misiri na ũhoti na hinya waku mũnene. Ririkana ndungata ciaku, Aburahamu, Isaaka, na Jakubu; ndũkaarore ũremi, waganu, o na wĩhia wa andũ aya. Ũngĩĩka ũguo, andũ a Misiri no moige atĩ nĩwaremirwo nĩgũkinyia andũ aaku bũrũri ũrĩa wameerĩire. Ningĩ no moige atĩ wareehire andũ aaku gũũkũ werũinĩ nĩguo ũmooragĩre kuo nĩ ũndũ nĩũmathũũrĩĩte. Andũ aya nĩ o andũ aaku kĩũmbe, arĩa wee mwene wethuurĩire matuĩke aaku; nĩ o warutire Misiri na hinya na ũhoti waku mũnene.’ “Hĩndĩ ĩyo MWATHANI agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Acũhia ihengere igĩrĩ cia mahiga itariĩ ta iria cia mbere na ũthondeeke ithandũkũ rĩa mbaaũ. Warĩĩkia gwĩka ũguo, wambate gũũkũ kũrĩ niĩ kĩrĩmainĩ. Na niĩ njooke nyandĩke igũrũ wa ihengere icio ciugo iria ciarĩ ihengereinĩ iria woragire, nawe ũcooke ũciĩkĩre ithandũkũinĩ rĩu.’ “Tondũ ũcio ngĩgĩthondeka ithandũkũ rĩa mũtĩ wa mũgaa, na ngĩgĩacũhia ihengere igĩrĩ cia mahiga ciatariĩ ta iria cia mbere, ngĩambata nacio kĩrĩmainĩ ndĩcikuuĩĩte na mooko maakwa. Naake MWATHANI agĩkĩandĩka ihengereinĩ icio Maathani marĩa Ikũmi o ta ũrĩa aamaandĩkĩĩte hĩndĩ ya mbere, namo nĩ mo MWATHANI aaririe ũhoro wamo na inyuĩ e mwakiinĩ thĩinĩ hĩndĩ ĩrĩa muonganĩĩte hau kĩrĩmainĩ. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩĩnengera ihengere icio, na niĩ ngĩhũndũka, ngĩikũrũka kuuma kĩrĩmainĩ. Ningĩ o ta ũrĩa MWATHANI aanjathire ngĩcooka ngĩĩkĩra ihengere icio Ithandũkũinĩ rĩrĩa ndathondekeete, na hau nĩ ho itũũraga kuuma hĩndĩ ĩyo.” (Na rĩĩrĩ, Aisiraeli makĩgwata rũgendo moimĩĩte ithimainĩ cia andũ a Jaakani, magĩkinya Mosera. Kũu nĩkuo Harũni aakuĩrĩire na agĩthikwo o ro kuo, naake Eleazaru, mũũrũwe, agĩtuĩka mũthĩnjĩri Ngai handũ haake. Kuuma hau makĩgwata rũgendo magĩthiĩ Gudugoda. Magĩthiĩ na mbere moimĩĩte hau magĩkinya Jotibatha, bũrũri warĩ na twanda twa maaĩ. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI agĩkĩamũra andũ a mũhĩrĩga wa Lawi nĩguo makuuage Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI, na matuĩke athĩnjĩri Ngai na maraathimanage makĩgwetaga rĩĩtwa rĩake. Ũguo noguo matũire meekaga o na ũũmũũthĩ. Kĩu nĩkĩo gĩatũmire mũhĩrĩga wa Lawi wage kũheeo igai rĩa bũrũri ta ũrĩa mĩhĩrĩga ĩrĩa ĩngĩ yaheirwo. Kĩrĩa maaheirwo nĩ gĩtĩĩo gĩa gũtuĩka athĩnjĩri Ngai o ta ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu eeranĩire.) “Na niĩ ngĩgĩikara kũu kĩrĩmainĩ mũthenya na ũtukũ, mĩthenya mĩrongo ĩna o ta hĩndĩ ya mbere. Naake MWATHANI agĩthikĩrĩria o rĩngĩ, naake agĩgĩtiga kwenda kũmũniina. Ningĩ MWATHANI akĩnjĩĩra njũkĩre ndĩmũtongorie, nĩguo mũkegwatĩre bũrũri ũcio eerĩire maithe maanyu atĩ nĩakaamahe. “Rĩu-rĩ, inyuĩ andũ aya a Isiraeli, tathikĩrĩriai mũigue ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu arĩendaga mwĩkage: thaathayagiai MWATHANI na mwĩkage ũrĩa wothe aathanĩĩte. Mwendageei na mũtungatagĩreei na ngoro yothe na muoyo wothe, na mwathĩkagĩre mawatho maake moothe. Mawatho macio ndamũhe ũũmũũthĩ, nĩ mo marĩtũmaga muonage maũndũ meega. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩwe mwene igũrũ kũrĩa kũraihu mũno o na thĩ o na indo ciothe iria irĩ kuo. Tondũ wa ũrĩa MWATHANI eendeete maithe maanyu-rĩ, nĩamũthuurire inyuĩ handũ ha andũ arĩa angĩ oothe. O na ũũmũũthĩ mũrĩ o andũ aake arĩa athuurĩĩte. Tondũ ũcio, kuuma rĩu tũũraai mwathĩkagĩra MWATHANI na mũtige kũmũremera. Nĩ gũkorwo MWATHANI Ngai wanyu, nĩ we Ngai ũkĩrĩĩte ngai iria ingĩ ciothe na maahinya moothe. We nĩ mũnene na e hinya, nĩwagwĩtigĩrwo, ndathuutũkanagia, o na ndahakagwo. MWATHANI nĩ we wonaga ciana cia ngoriai na atumia a ndigwa nĩmatungatwo wega. Ningĩ nĩendeete ageni arĩa matũũranagia na andũ aitũ, akamaheaga irio o na nguo. Tondũ ũcio, endagaai ageni tondũ o na inyuĩ mwatũũraga mũrĩ ageni bũrũriinĩ wa Misiri. Athĩkagĩraai MWATHANI Ngai wanyu na mũthaathayagie o we wiki. Tũũraai mũrĩ ehokeku harĩ we, na mwĩhĩtage mũkĩgwetaga rĩĩtwa rĩake. Mũgoocageei tondũ nĩwe Ngai wanyu, na nĩmwĩyoneire na maitho maanyu maũndũ manene na ma kũgegania marĩa amwĩkĩire. Hĩndĩ ĩrĩa maithe maanyu maikũrũkire Misiri, maarĩ o andũ mĩrongo mũgwanja. No MWATHANI Ngai wanyu amũingĩhĩĩtie o ta njata cia igũrũ. “Endagaai MWATHANI Ngai wanyu, na mwathĩkagĩre mawatho maake moothe hĩndĩ ciothe. Tondũ ũcio, ririkanaai ũũmũũthĩ maũndũ marĩa mwĩrutĩĩte kuuma kwĩ MWATHANI mahinda macio moothe mũtũũranĩĩtie naake. Na rĩĩrĩ, ti ciana cianyu cionire maũndũ macio, nĩ inyuĩ eene mwamoonire. Inyuĩ-rĩ, nĩmweyoneire ũnene wa MWATHANI, hinya, ũhoti, o na ciama ciake. Nĩmweyoneire maũndũ marĩa eekire mũthamaki wa Misiri na bũrũri wake wothe. Nĩmweyoneire ũrĩa MWATHANI aaniinire biũ mbũtũ ya ita ya Misiri, mbarathi ciayo, o na ngaari ciayo cia mbarathi, o na mũkĩona ũrĩa aamĩikirie Iriainĩ Ituune hĩndĩ ĩrĩa yamũrũmĩrĩire. Nĩmũkũririkana ũrĩa MWATHANI aamwĩkĩire mwĩ werũinĩ o nginya mũgĩkinya gũũkũ. O na ningĩ nĩmũkũririkana ũrĩa eekire Dathani na Abiramu, aariũ a Eliabu ũrĩa warĩ wa mũhĩrĩga wa Reubeni, hĩndĩ ĩrĩa thĩ yatũkire ĩkĩmameria o eene, mĩciĩ yao, hema ciao, ndungata ciao o na mahiũ maao. Eekire ũguo andũ oothe meroreire. Nĩ inyuĩ mweyoneire maũndũ macio manene ũguo, marĩa MWATHANI eekire. “Tondũ ũcio athĩkagĩraai mawatho moothe marĩa ngũmwatha ũũmũũthĩ nĩ geetha mũgĩe na hinya, mũringe rũũĩ mũkegwatĩre bũrũri ũcio ũtuĩke wanyu. Mweka ũguo nĩmũgaatũũra hĩndĩ ndaaya bũrũriinĩ ũcio mwega na mũnoru, ũcio MWATHANI eerĩire maithe maanyu na njiarwa ciao atĩ nĩakaamahe. Nĩ gũkorwo bũrũri ũcio mũgũthiĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke wanyu, ndũtariĩ ta bũrũri wa Misiri, kũrĩa mwatũũraga. Kũu mwahanda mbeũ cianyu, nĩkuunithia mwaciunithagĩria maaĩ. No rĩĩrĩ, bũrũri ũrĩa mũkũringa mũkegwatĩre ũtuĩke wanyu-rĩ, nĩ bũrũri wĩ irĩma na ituamba, na nĩkuuraga mbura wega. Na rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wanyu nĩ we ũmenyagĩrĩra bũrũri ũcio na agaikaraga aũcũũthĩrĩirie mwaka wothe. “Nĩ ũndũ ũcio athĩkagĩraai mawatho marĩa ngũmwatha ũũmũũthĩ, mwendage MWATHANI Ngai wanyu na mũmũtungatagĩre na ngoro yothe o na muoyo wothe. Mweka ũguo-rĩ, nĩarĩmuuragĩria mbura hĩndĩ ĩrĩa yagĩrĩire, mbura ĩrĩa nene na ĩrĩa niini, nĩ geetha mũtikaanage irio, ndibei o na kana maguta ma mĩtamaiyũ. O na ningĩ atũme kũgĩe nyeki ya mahiũ maanyu, na inyuĩ mũrĩage mũkahũũna. Mwĩmenyagĩrĩreei mũtikaanaheenererio mũtigane na MWATHANI, mũtungatagĩre ngai ingĩ, o na mũcithaathayagie. Mũngĩgeeka ũguo, MWATHANI nĩakaamũraakarĩra, ahinge matu gũtikaanoire mbura, o nayo thĩ yũmagare ũguo atĩ o na irio itigaakũra. Na inyuĩ mũgĩkue o narua, o na gũtuĩka bũrũri ũcio MWATHANI ekũmũhe nĩ mwega. “Tondũ ũcio, ririkanagaai mawatho maya na mũmaigage ngoroinĩ cianyu. Mooherereei mookoinĩ maanyu, o na mũmeekĩre mathiithiinĩ maanyu matuĩkage kĩririkania. Marutageei ciana cianyu, na mwaragie ũhoro wamo hĩndĩ ĩrĩa mwĩ mũciĩ, hĩndĩ ĩrĩa mwĩ kũraihu na mũciĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũhuurũkĩĩte o na mũkĩruta wĩra. Maandĩkageei buremuinĩ cia nyũmba cianyu na ihingoinĩ cianyu, nĩ geetha inyuĩ eene na ciana cianyu mũtũũre hĩndĩ ndaaya bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu eerĩire maithe maanyu nĩakaamahe. Mũgaatũũra bũrũri ũcio ihinda rĩothe igũrũ rĩgũtũũra igũrũ rĩa thĩ. “Atĩrĩĩrĩ, athĩkagĩraai mawatho moothe marĩa ndamũhe, endagaai MWATHANI Ngai wanyu, ĩkagaai ũrĩa wothe amwathĩĩte, na mũmwĩhokage o we wiki. MWATHANI nĩakamũingatĩra ndũũrĩrĩ icio ciothe ciehere mbere yanyu; na inyuĩ mwĩgwatĩre mabũrũri ma ndũũrĩrĩ nene na irĩ na hinya kũmũkĩra. Na rĩĩrĩ, kũndũ guothe kũrĩa mũgaakinya na makinya maanyu, gũgaatuĩka kwanyu. Nayo mĩhaka ya bũrũri wanyu, ĩkaambĩrĩria werũinĩ na mwena wa na kĩanda, o nginya irĩmainĩ cia Lebanoni na mwena wa na rũgongo. Na mwena wa irathĩro ĩkaambĩrĩria rũũĩinĩ rwa Farati o nginya iriainĩ rĩa Mediteraneani rĩrĩa rĩrĩ na mwena wa ithũĩro. Na rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wanyu nĩagaatũma mwĩtigĩrwo nĩ andũ a bũrũri o wothe ũrĩa mũgaakinya, o ta ũrĩa aamwĩrĩire, na hatikaagĩa mũndũ o na ũrĩkũ ũkaahota kũmwĩtiiria. “Atĩrĩĩrĩ, ũũmũũthĩ nĩndaiga mbere yanyu ũhoro wa kĩraathimo, o na wa kĩrumi. Mũrĩraathimagwo hĩndĩ ĩrĩa mwathĩkĩra maathani ma MWATHANI Ngai wanyu marĩa ndamwatha ũũmũũthĩ. Mũrĩgwatagwo nĩ kĩrumi hĩndĩ ĩrĩa mwarega gwathĩkĩra maathani maya ndamwatha ũũmũũthĩ, mũkaambĩrĩria gũthaathaiya ngai iria mũtaathaathayagia mbere ĩyo. Hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũkinyia bũrũri ũrĩa mũgũthiĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke wanyu-rĩ, mũkaanĩrĩra ũhoro wa kĩraathimo mũrĩ kĩrĩmainĩ kĩa Gerizimu, na wa kĩrumi mũrĩ kĩrĩmainĩ kĩa Ebali. (Irĩma icio cierĩ irĩ na mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Jorodani, bũrũriinĩ wa Akanaani arĩa matũũraga gĩtuambainĩ kĩa Jorodani. Irĩma icio irĩ mwena wa ithũĩro, gũkuhĩ na mĩgandi ya More, hakuhĩ na itũũra rĩa Giligali.) Rĩu mwĩ hakuhĩ mũno kũringa rũũĩ rwa Jorodani, mũkegwatĩre bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe ũtuĩke wanyu. Mwawĩgwatĩra na mũũtũũre-rĩ, athĩkagĩraai mawatho moothe marĩa ndĩramwatha ũũmũũthĩ. “Maya nĩ mo mawatho marĩa mũgaathĩkagĩra matukũ moothe marĩa mũgaatũũra bũrũri ũcio MWATHANI Ngai wa maithe maanyu akaamũhe ũtuĩke wanyu. Mwĩ bũrũri ũcio mũkeegwatĩra-rĩ, no mũhaka mũkaananga kũndũ guothe kũrĩa ndũũrĩrĩ cia bũrũri ũcio ithaathayagĩria: irĩmainĩ iria ndaaya mũno, ithũngũriinĩ, o na rungu rwa mĩtĩ ĩrĩa mĩruru. Mũkoinanga igongoona ciacio na itugĩ ciacio cia mahiga iria mathaathayagia tũcunjĩ tũcunjĩ. Naguo mũhianano wa ngai yao ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera mũũcine na mwaki, na mũtemenge mĩhianano yao ya gwacũhio, nĩ geetha ndĩkaanacooke gũthaathaiyo hĩndĩ ĩngĩ kũndũ kũu. “Mũtikaanathaathaiye MWATHANI Ngai wanyu ta ũrĩa andũ a ndũũrĩrĩ icio mathaathayagia ngai ciao. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩagaathuura handũ o hamwe bũrũriinĩ wanyu wothe harĩa mĩhĩrĩga yothe ĩkoonganaga kũmũthaathaiya. Hau-rĩ, nĩ ho makaarutagĩra magongoona ma njino o na magongoona marĩa mangĩ maanyu. Ningĩ no ho makaarutagĩra gĩcunjĩ kĩanyu gĩa ikũmi na matega maanyu, na iheeo iria mwĩrĩire MWATHANI, o na iria mũrutaga mwĩyendeire, o na marigithaathi ma ng'ombe, mbũri na ma ng'ondu cianyu. Hau no ho inyuĩ na njiarwa cianyu mũkaarĩagĩra na mũkenagĩre indo cianyu iria mũrutĩire wĩra mũrĩ mbere ya MWATHANI Ngai wanyu ũcio ũmũraathimĩĩte ũguo. “Ihinda rĩu rĩakinya, mũtikaaneeke ũrĩa mũkoreetwo mũgĩĩka. Nginyagia ũũmũũthĩ, o mũndũ akoreetwo agĩthaathaiya Ngai na njĩra o ĩrĩa ekuona ĩmwagĩrĩire. Mũkoreetwo mũgĩĩka ũguo, tondũ mũtirĩ mũrakinya bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe kũrĩa mũgaatũũra na thaayũ. No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũkaaringa rũũĩ rwa Jorodani, MWATHANI nĩagaatũma mwĩgwatĩre bũrũri ũcio na mũtũũre kuo. Hĩndĩ ĩyo nĩakaamũgitĩra kuuma gwĩ thũ cianyu ciothe na nĩmũgaatũũra na thaayũ. MWATHANI Ngai wanyu nĩagaathuura o handũ hamwe harĩa agathaathayagĩrio, na hau nĩ ho mũkaareehage magongoona moothe ta ũrĩa ndamwatha: magongoona maanyu ma njino, magongoona marĩa mangĩ, gĩcunjĩ gĩa ikũmi, matega, o na iheeo iria mwĩrĩire MWATHANI. Hau no ho mũgaakenagĩra mbere ya MWATHANI Ngai wanyu inyuĩ eene, ciana cianyu, ndungata cianyu, o na Alawii arĩa matũũraga matũũrainĩ maanyu, nĩ ũndũ matikaagaĩrwo gĩthaka hamwe na inyuĩ. Mwĩmenyerereei mũtikaanarutĩre magongoona macio o harĩa mũkeenda. No mũhaka mũkaarutagĩra magongoona maanyu o handũ hamwe harĩa MWATHANI agaathuura mũhĩrĩgainĩ ũmwe wa mĩhĩrĩga yanyu. Hau nĩ ho mũkaarutagĩra magongoona maanyu ma njino, na mwĩkage maũndũ marĩa mangĩ ndamwatha mwĩkage. “No rĩĩrĩ, mwahota gũthĩnjĩra na kũrĩĩra nyamũ cianyu o harĩa hoothe mũngĩkorwo mũgĩtũũra, na mũrĩe nyama ciacio o ta ũrĩa MWATHANI akaamũraathima. Inyuothe mwĩ na thaahu kana mũtarĩ, mwahota kũrĩa nyama icio o ta ũrĩa mũngĩrĩa nyama cia thwariga, kana cia thiiya. No mũtikaanarĩe thakame yacio; ĩyo nĩgũita mũkaamĩitaga thĩ o ta maaĩ. No rĩĩrĩ, mũtikaanarĩĩre mĩciĩinĩ yanyu kĩndũ o na kĩmwe kĩa indo iria mwamũrĩire MWATHANI; gĩ gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa irio, ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, indo iria mwĩrĩire MWATHANI, iheeo iria mũrutaga mwĩyendeire, iheeo ingĩ o ciothe, o na kana marigithaathi ma ng'ombe, mbũri, na ng'ondu. Indo icio ciothe-rĩ, mũgaacirĩagĩra mbere ya MWATHANI Ngai wanyu, o handũ harĩa agaathuura ha gũthaathayagĩrio. Mũgaacirĩagĩra o hau, inyuĩ eene, ciana cianyu, ndungata cianyu, o na Alawii arĩa matũũraga matũũrainĩ maanyu. No ho mũgaakenagĩra mwĩ mbere ya MWATHANI Ngai wanyu nĩ ũndũ wa maũndũ moothe marĩa mwĩkĩĩte. Mwĩmenyagĩrĩreei mũtikaanatiganĩrie Alawii matukũ marĩa moothe mũgaatũũra bũrũriinĩ ũcio wanyu. “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamwaramĩria mĩhaka ya bũrũri wanyu ta ũrĩa aamwĩrĩĩte, no mũrĩage nyama o rĩrĩa mũngĩenda. Na rĩĩrĩ, mũngĩkoona handũ harĩa haamũrĩĩtwo ha gũthaathayagĩrio haraihĩrĩirie-rĩ, hĩndĩ ĩyo no mũthĩnje ng'ombe, mbũri kana ng'ondu iria MWATHANI amũheete, o rĩrĩa rĩothe mũngĩenda, na mũcirĩĩre mĩciĩinĩ yanyu o ta ũrĩa ndamwatha. Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe wĩ na thaahu kana ũtarĩ, ahota kũrĩa nyama icio, o ta ũrĩa angĩrĩa nyama cia thwariga kana cia thiiya. No rĩĩrĩ, mũtikaanarĩanĩrie nyama hamwe na thakame, nĩ gũkorwo thakame nĩ yo ĩ na muoyo. Mũtiagĩrĩirwo nĩkũrĩanĩria muoyo hamwe na nyama. Mũtikaanarĩe thakame ta irio; mĩitageei thĩ o ta maaĩ. Na rĩĩrĩ, mũngĩathĩkira watho ũyũ, ũndũ ũcio nĩũrĩkenagia MWATHANI, na nĩmũrĩonaga maũndũ meega inyuĩ eene, o hamwe na njiarwa cianyu. No rĩĩrĩ, iheeo cianyu o na indo iria mwĩrĩire MWATHANI mũgaacitwaraga o handũ harĩa hathuurĩĩtwo ha gũthaathayagĩria. Hau no ho mũkaarutagĩra kĩgongoonainĩ kĩa MWATHANI Ngai wanyu magongoona ma njino. Ningĩ no ho mũkaarutagĩra magongoona marĩa mũngĩrĩa nyama ciamo, no mũgaita thakame yamo igũrũ wa kĩgongoona. Mwĩmenyagĩrĩreei mũhingagie mawatho moothe marĩa ndamwatha, na nĩmũrĩonaga maũndũ meega inyuĩ eene o na njiarwa cianyu tene na tene, tondũ nĩmũrĩkoragwo mũgĩĩka maũndũ marĩa moonagwo marĩ meega na maagĩrĩru nĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Na rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wanyu nĩakamũingatĩra ndũũrĩrĩ ciehere mbere yanyu, na inyuĩ mwĩgwatĩre bũrũri wacio mũtũũre kuo. Na rĩĩrĩ, MWATHANI arĩĩkia kũniina ndũũrĩrĩ icio-rĩ, mwĩmenyerereei mũno mũtikaanarũmĩrĩre mĩtugo yacio yagũthaathaiya nĩ ũndũ yahota kũmũtoonyia mũtegoinĩ. Ningĩ-rĩ, mũtikaanatuĩrie ũrĩa ndũũrĩrĩ icio ithaathayagia ngai ciacio nĩguo atĩ o na inyuĩ mũthaathayagie ta cio. Mũtikaanathaathaiye MWATHANI Ngai wanyu ũguo nĩ gũkorwo rĩrĩa rĩothe igũthaathaiya ngai icio, ciĩkaga maũndũ me thaahu marĩa MWATHANI Ngai athũire. O na ningĩ nĩicinaga igongoonainĩ ciacio ciana ciacio ta magongoona. “Ũndũ o wothe ndamwatha mwĩkage-rĩ, ĩkagaai guo; mũtikaanawongerere kana mũũnyiihanyiihie. “Na rĩĩrĩ, mũnabii kana mũtaũri wa irooto ahota kũratha ũhoro, kana aringe kĩama, nĩ geetha amũguucĩrĩrie mũthaathaiye na mũtungatĩre ngai iria mũtooĩ, o na mũtarĩ mwathaathaiya hĩndĩ ĩngĩ. O na ũrathi ũcio wake, kana kĩrooto gĩake ingĩkahinga-rĩ, mũtikaanarũmbũyanie naake o na haniini. Nĩ gũkorwo nĩ MWATHANI Ngai wanyu ũramũhũthĩra nĩguo amũgerie inyuĩ nĩ geetha amenye kana nĩmũmwendeete na ngoro yothe na muoyo wothe. Inyuĩ-rĩ, rũmagĩrĩraai MWATHANI na mũmũtĩĩage; mwathĩkagĩreei na mũhingagie maathani maake; mũthaathayagiei na mũtũũre mũmwĩhokeete. Na rĩĩrĩ, mũnabii, kana mũtaũri wa irooto o wothe, ũrĩa ũngĩmwĩra mũremere MWATHANI ũrĩa wamũrutire Misiri kũrĩa mwatũũraga mwĩ ngombo-rĩ, mũũragageei. Mũndũ ta ũcio-rĩ, nĩ mwaganu, na nĩkwenda arenda kũmũtigithania na mũtũũrĩre ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu amwathĩĩte mũtũũre. Andũ a mũthemba ta ũcio maagĩrĩirwo nĩkũũragwo nĩ geetha mwehererwo nĩ ũũru ũcio. “Atĩrĩĩrĩ, mũrũ wa maitũguo, mũũrũguo, mwarĩguo, mũtumia waku ũrĩa wendeete, o na kana mũraataguo ũrĩa wendeete mũno, ahota gũkũheenereria na hitho ũthaathaiye ngai ingĩ iria wee na maithe maanyu mũtarĩ mwathaathaiya. Ũmwe wao-rĩ, ahota gũkũũmĩrĩria ũgathaathaiye ngai cia andũ arĩa makũrigiicĩirie, o na kana cia andũ arĩa makũraihĩrĩirie. Ndũkaaneetĩkĩre ũhoro ũcio wake, ndũkaanamũthikĩrĩrie, ndũkaanamũiguĩre tha, ndũkaanamũcaaĩre, kana ũmũgitĩre. Mũndũ ta ũcio-rĩ, nĩoragagwo! Wee nĩ we ũgaakorwo wĩ wa mbere kũmũikĩria ihiga, nao andũ acio angĩ oothe marũmĩrĩre. Mũkaamũhũũra na mahiga kinya akue! Nĩ gũkorwo nĩagaakorwo agereetie gũkũguucĩrĩria ũtigane na MWATHANI Ngai waku, ũrĩa wamũrutire Misiri kũrĩa mwatũũraga mwĩ ngombo. Nao andũ oothe a Isiraeli nĩmakaigua ũrĩa gũgaakorwo gwĩkĩkĩĩte, metigĩre, na hatigaacooka kuoneka mũndũ o na ũmwe ũngĩenda gwĩka ũndũ mũũru ta ũcio. “Hĩndĩ ĩrĩa mũgaakorwo mũtũũrĩĩte matũũrainĩ marĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũhe, na hĩndĩ ĩyo mũigue atĩ andũ amwe aaganu a bũrũri wanyu nĩmaguucĩrĩirie andũ a itũũra rĩao magathaathaiye ngai matarĩ maathaathaiya; mũngĩkaigua mũhuuhu ta ũcio, mũkaũtuĩria wega. Mũngĩkaamenya atĩ ũhoro ũcio nĩ wa ma-rĩ, mũkaahũũra andũ a itũũra rĩu mũmoorage o hamwe na mahiũ maao. Narĩo itũũra rĩu mũkaarĩananga o biũ. Nacio indo ciothe cia andũ arĩa matũũraga kuo, mũgaacicookanĩrĩria hamwe gatagatĩ ga itũũra. Mũcooke mũcine itũũra rĩu na indo iria irĩ kuo ta igongoona harĩ MWATHANI Ngai wanyu. No mũhaka rĩgaatigwo rĩrĩ maganjo tene na tene, na rĩtikaanacooke gwakwo. Mũtikaaneigĩre kĩndũ o na kĩmwe kĩa indo iria ciamũrĩĩtwo cia kũniinwo, nĩ geetha MWATHANI agaatigana na maraakara maake me gwakana ta mwaki na amũiguĩre tha. Ningĩ nĩakaamwĩka maũndũ ma ũtugi, na atũme mwongerereke o ta ũrĩa eerĩire maithe maanyu, mũngĩathĩkĩra mawatho maake moothe marĩa ndamwatha ũũmũũthĩ, na mwĩkage ũrĩa oonaga kwagĩrĩire. “Na rĩĩrĩ, inyuĩ mũrĩ andũ a MWATHANI Ngai wanyu. Nĩ ũndũ ũcio, mũtikaanetemenge mĩĩrĩ yanyu, kana mwenjwo hĩndĩ ĩrĩa yothe mũgũcakaya nĩ ũndũ wa mũndũ mũkuũ. Nĩ ũndũ mũrĩ a MWATHANI Ngai wanyu, na amũthuurĩĩte kuuma ndũũrĩrĩinĩ iria ingĩ itũũraga thĩ nĩ geetha mũtuĩke andũ aake kĩũmbe. “Mũtikaanarĩe kĩndũ o gĩothe kĩrĩa MWATHANI oigĩĩte kĩ mũgiro. Nyamũ iria mũrĩrĩaga nĩcio ici: ng'ombe, ng'ondu, mbũri, thwariga, mbũri cia gĩthaka, thiiya cia irĩmainĩ, ndoo, ngondi, o na thwara. Ningĩ nyamũ ciothe irekanĩĩtie mahũngũ o na icookagia ithagumia-rĩ, icio o nacio no mũrĩage. No rĩĩrĩ, thĩinĩ wa nyamũ iria icookagia ithagumia, o na kana iria irĩ na mahũngũ matũkanĩĩte, ici nĩcio mũtaagĩrĩirwo nĩkũrĩa: ngamĩĩra, mbũkũ, o na gĩtoore. Icio o nacio irĩ mũgiro harĩ inyuĩ; icio nĩicookagia ithagumia no itirĩ mahũngũ matukanĩĩte. Mũtikaanarĩe ngũrũe, nĩ ũndũ o na gũtuĩka mahũngũ maayo nĩmarekanĩĩtie ndĩcookagia ithagumia, tondũ ũcio o nayo ĩrĩ mũgiro. Mũtikaanarĩe nyama cia nyamũ icio, kana mũhuutie ciimba ciacio. “Thamaki o yothe ĩ na mathagu manyiitanĩĩte na ĩ na ngũũcĩ mĩrĩageei. Nyamũ o yothe ĩikaraga maaĩinĩ na ndĩrĩ na mathagu manyiitanĩĩte kana ngũũcĩ, mũtikaanamĩrĩe; ĩyo ĩrĩ mũgiro harĩ inyuĩ. “Mwahota kũrĩa nyoni cia mĩthemba yothe iria itarĩ mũgiro. “Ningĩ tũnyamũ tũrĩa tũtambaga twĩ na mathagu na tũũmbũkaga, tũu tuothe twĩ na mũgiro mũtikaanatũrĩe. No rĩĩrĩ, mwahota kũrĩa tũnyamũ tũrĩa tũtarĩ mũgiro. “Mũtikaanarĩe nyamũ o na ĩrĩkũ ĩkuĩte gĩkuũ kĩa ndũire. No rĩĩrĩ, mwahota kũmĩhe andũ arĩa mũtũũranĩĩtie nao mamĩrĩe, o na kana mwenderie andũ a ndũũrĩrĩ ingĩ. No inyuĩ-rĩ, mwĩ rũũrĩrĩ rũthuure rwa MWATHANI Ngai wanyu. Ningĩ mũtikaanaruge koori kana kagondu na iria rĩa nyina. “No mũhaka mũigage mwanya gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa maciaro ma mĩgũnda yanyu mwaka o mwaka. Na rĩĩrĩ, gĩcunjĩ kĩanyu gĩa ikũmi kĩa ngano, ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, na kĩa marigithaathi ma ng'ombe na mbũri mũgaakĩrĩagĩra mbere ya MWATHANI mũrĩ handũ harĩa MWATHANI athuurĩĩte ha gũthaathayagĩrio. Mũgeekaga ũguo nĩ geetha mwĩrute kũhe MWATHANI Ngai wanyu gĩtĩĩo hĩndĩ ciothe. Na rĩĩrĩ, handũ hau ha gũthaathayagĩria hangĩgaakorwo haraihĩrĩirie ũguo atĩ mũtingĩhota gũtwara gĩcunjĩ kĩanyu gĩa ikũmi kĩa indo iria MWATHANI amũraathimĩĩte nacio, mũgaaciendia, mũcooke mũtware mbeeca icio handũ harĩa hamũrĩĩtwo ha gũthaathayagĩria. Mũkaagũra na mbeeca icio o kĩrĩa mũngĩyendera; ng'ombe, ng'ondu, ndibei, na njoohi. Mũgaacirĩa ciothe mũkeneete hamwe na andũ a mĩciĩ yanyu mũrĩ o hau mbere ya MWATHANI Ngai wanyu. “Mũtikaanatiganĩrie Alawii arĩa matũũraga matũũrainĩ maanyu, nĩ gũkorwo acio matirĩ igai rĩao. Na rĩĩrĩ, o mĩaka ĩtatũ yathira-rĩ, mũkoonganagia gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa magetha maanyu, mũkamaiga matũũrainĩ maanyu. Irio icio ciothe nĩ cia kũhũthagĩrwo nĩ Alawii nĩ ũndũ matirĩ igai rĩao, o ũndũ ũmwe na andũ a ndũũrĩrĩ, ciana cia ngoriai, na atumia a ndigwa arĩa matũũranagia na inyuĩ. Acio-rĩ, marĩũkaga makarĩa makahũũna. Ĩkagaai ũguo na MWATHANI Ngai wanyu nĩarĩmũraathimaga mawĩrainĩ moothe marĩa mũrĩrutaga. “Na rĩĩrĩ, o mĩaka mũgwanja yathira, nĩmũrĩrekagĩra andũ arĩa marĩ na mathiirĩ maanyu. Mũbango ũcio wa kũrekanĩra mathiirĩ ũrĩthiaga ta ũũ: Mũisiraeli o wothe nĩarĩrekagĩra Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ mbeeca iria amũkombeire; ndakaanagerie kũmwĩtia mbeeca icio, tondũ MWATHANI we mwene nĩarĩĩkĩĩtie kũrekanĩra thiirĩ ũcio. No rĩĩrĩ, thiirĩ ũrĩa mũrũũrĩrĩ arĩkoragwo naguo, nĩmũrĩmwĩtagia, no mũtikaanarandũre Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ thiirĩ. “MWATHANI Ngai wanyu nĩarĩmũraathimaga mwĩ bũrũri ũcio ekũmũhe ũtuĩke wanyu. Na rĩĩrĩ, hatirĩ mũndũ o na ũmwe wanyu ũrĩtuĩkaga mũthĩĩni angĩkorwo nĩmũrĩathĩkagĩra na mũrũmagie maũndũ moothe marĩa ndamwatha ũũmũũthĩ. MWATHANI nĩarĩmũraathimaga o ta ũrĩa eeranĩire atĩ nĩageeka. Nĩmurĩkombithagia ndũũrĩrĩ nyingĩ indo, no inyuĩ mũtirĩkombaga kuuma kũrĩ cio; nĩmũrĩathaga ndũũrĩrĩ nyingĩ, nocio itirĩmwathaga. “Na rĩĩrĩ, hangĩgaakorwo na Mũisiraeli ũbatairio nĩ kĩndũ itũũrainĩ o rĩothe bũrũriinĩ ũcio MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe-rĩ, mũtikaanatuĩke eyendi mwage kũmũteithia na kĩrĩa abatairio nĩkĩo. Mũkaamũtaanahĩra na mũmũkombithie kĩrĩa gĩothe abatairio nĩkĩo. Menyereraai mũtikaanage kũmũkombithia kĩndũ tondũ mwaka wa kũrekanĩra mathiirĩ wĩ hakuhĩ. Mũtikaanareke meciiria macio mooru moone handũ ngoroinĩ cianyu. Mũngĩkaarega kũmũhe kĩrĩa abatairio nĩkĩo, mũthĩĩni ũcio nĩagaakaĩra MWATHANI, na inyuĩ mũtuĩke nĩmwĩhĩĩtie. Mũheyageei mũtekũringĩrĩrio na mũtarĩ na mwĩyendo, na ũndũ ũcio nĩũrĩtũmaga MWATHANI amũraathimage maũndũinĩ moothe marĩa mũrĩĩkaga. Atĩrĩĩrĩ, gũtikaaga Aisiraeli athĩĩni na abataru bũrũriinĩ, nĩkĩo ndamwatha mũmataanahagĩre. “Na rĩĩrĩ, Aisiraeli aanyu, arume kana andũ a nja, mangĩkeeyendia kũrĩ inyuĩ ta ngombo, makaamũtungatagĩra mĩaka ĩtandatũ. Mwaka wa mũgwanja wakinya-rĩ, mũkamarekereria mageethiĩra matarĩ na kĩndũ mekũrĩha. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũkaamarekereria, mũtikaanareke mathiĩ matarĩ na kĩndũ. Mũkaamũtuga na indo iria MWATHANI amũraathimĩĩte nacio ta ng'ondu, ngano, na ndibei. Ririkanaai atĩ o na inyuĩ mwatũũraga mwĩ ngombo bũrũriinĩ wa Misiri, naake MWATHANI Ngai wanyu akĩmũruta kuo; nĩkĩo ndamwatha ũguo ũũmũũthĩ. “Na rĩĩrĩ, ngombo yaku ĩngĩgaakwĩra atĩ ndĩkwenda gũthiĩ nĩ ũndũ wa ũrĩa ĩkwendeete wee mwene na andũ a mũciĩ waku, ũkaamĩtwara mũrangoinĩ wa nyũmba yaku, ũmĩtũrĩre gũtũ kwayo na mũkuha ho, na kuuma hĩndĩ ĩyo ĩgĩtuĩke ngombo yaku matukũ maayo moothe. O nayo ngombo yaku ya mũndũ wa nja ũkaamĩĩka o ũguo. No rĩĩrĩ, mũtikaanoone arĩ ũndũ wĩ hinya kũrekereria ngombo cianyu, nĩ ũndũ nĩimũtungatĩĩte mĩaka ĩtandatũ, na mũraciheaga nuthu ya mũcaara wa ndungata cia kwandĩkwo. Mweka ũguo, MWATHANI Ngai wanyu nĩarĩmũraathimaga maũndũinĩ moothe marĩa mũrĩĩkaga. “Atĩrĩĩrĩ, marigithaathi moothe ma njamba marĩ ma ng'ombe kana ma ng'ondu cianyu, mũrĩmaamũragĩra MWATHANI Ngai wanyu. Mũtikaanarutithie wĩra o na ũrĩkũ marigithaathi ma ng'ombe, na mũtikaanenje marigithaathi macio ma ng'ondu guoya. Mwaka o mwaka, inyuĩ na andũ a mĩciĩ yanyu mũrĩrĩagĩra marigithaathi macio mbere ya MWATHANI, o handũ harĩa MWATHANI athuurĩĩte ha gũthaathayagĩrio. No rĩĩrĩ, mangĩgaakorwo marĩ na kaũũgũ, ta gũthua, ũtumuumu, kana kaũũgũ kangĩ o goothe-rĩ, mũtikaanamarutĩre MWATHANI Ngai wanyu ta igongoona. Marigithaathi ma mũthemba ta ũcio mũkaamaarĩagĩra mĩciĩinĩ yanyu, inyuothe mũndũ wĩ thaahu o na ũtarĩ, o ta ũrĩa mũngĩrĩa thwariga kana thiiya. No rĩĩrĩ, mũtikaanarĩe thakame yamo, no mũhaka mũkaamĩitaga thĩ o ta ũrĩa maaĩ maitagwo. “Menyagĩrĩraai mweri wa Abibu, na mũkũngũagĩre Bathaka ya MWATHANI Ngai wanyu, nĩ gũkorwo mweriinĩ ũcio nĩguo MWATHANI Ngai wanyu aamũrutire bũrũri wa Misiri kũrĩ o ũtukũ. Mũrĩthiaga handũ o harĩa MWATHANI athuurĩĩte ha gũthaathayagĩrio mũgathĩnja ng'ondu ĩmwe yanyu kana ng'ombe ĩrĩ irio cia Bathaka nĩ ũndũ wa kũhe MWATHANI Ngai wanyu gĩtĩĩo. Hĩndĩ ya kũrĩa ndĩa ĩyo mũtikaarĩanagĩrie nyamũ icio na mĩgate ĩrĩa mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia. Mũrĩrĩaga mĩgate ĩrĩa ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia mĩthenya mũgwanja, o ta ũrĩa mwekire rĩrĩa mwoimire bũrũri wa Misiri na ihenya. Rĩagaai mĩgate ĩyo ĩrĩa ĩrĩĩtagwo mĩgate ya mathĩĩna, nĩ geetha matukũ moothe ma muoyo wanyu mũtũũre mũririkanaga mũthenya ũrĩa mwoimire Misiri, kũndũ kwarĩ na mathĩĩna. Hatigaakoragwo mũndũ o na ũmwe wĩ na ndaawa ya kũimbia mĩgate gwake mũciĩ handũ ha mĩthenya mũgwanja bũrũriinĩ wanyu wothe. Na rĩĩrĩ, nyamũ cia igongoona iria irĩthĩnjagwo hwaĩinĩ wa mũthenya wa mbere, icio irĩrĩagwo o ro ũtukũ ũcio, hatikaararage kĩndũ. Nacio nyama icio mũgaacitherũkia ikahĩa, mũgacirĩĩra o handũ hau hathuurĩĩtwo ha gũthaathayagĩrio, mũkarooka kũinũka o mũndũ mũciĩ gwake. Mĩthenya ĩtandatũ mũrĩrĩaga mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia, naguo mũthenya wa mũgwanja mũkoongana gũthaathaiya MWATHANI Ngai wanyu, na mũthenya ũcio mũtikaarutage wĩra o na ũrĩkũ. “Ningĩ mũtarage ciumia mũgwanja kuuma mũthenya ũrĩa mũkaambagĩrĩria kũgetha ngano, mũcooke mũgĩe na thigũkũ ya gũkũngũĩra magetha, mũreehere MWATHANI Ngai wanyu iheeo cianyu cia kwĩyendera kũringana na ũrĩa MWATHANI amũraathimĩĩte. Hĩndĩ ĩyo mũgĩkene mwĩ mbere ya MWATHANI, o hamwe na ciana cianyu, ndungata cianyu, Alawii, andũ a ndũũrĩrĩ, ciana cia ngoriai, na atumia a ndigwa arĩa matũũraga matũũrainĩ maanyu. Ũndũ ũyũ mũrĩwĩkagĩra o handũ hamwe harĩa hathuurĩĩtwo ha gũthaathayagĩrio. Menyagĩrĩraai mũno kũrũmagĩrĩra mawatho maya na mũtikaanariganĩrwo atĩ mwarĩ ngombo bũrũriinĩ wa Misiri. “Thuutha wa kũhũũra ngano yanyu o na kũhĩha ndibei yanyu, hĩndĩ ĩyo mũgakũngũĩra Thigũkũ ya Ithũnũ mĩthenya mũgwanja. Mũgakena mwĩ na ciana cianyu, ndungata cianyu, andũ a ndũũrĩrĩ, Alawii, ciana cia ngoriai na atumia a ndigwa arĩa matũũraga matũũrainĩ maanyu. Tĩĩyagaai MWATHANI Ngai wanyu na ũndũ wa gũkũngũĩra thigũkũ ĩno mĩthenya mũgwanja o harĩa MWATHANI amũrĩĩte ha gũthaathayagĩrio. Na inyuĩ nĩmũrĩkenaga tondũ wa ũrĩa MWATHANI arĩkoragwo araathimĩĩte magetha maanyu o na wĩra wa mooko maanyu. “Arũme oothe a bũrũri wanyu marĩũkaga handũ hau MWATHANI aamũrĩĩte mahinda matatũ o mwaka kũmũthaathaiya. Mahinda macio nĩ Bathaka, Thigũkũ ya Magetha, na Thigũkũ ya Ithũnũ. O mũndũ mũrũme nĩarĩreehage kĩheeo gĩake, o ta ũrĩa ekũhota kũringana na ũrĩa araathimĩĩtwo nĩ MWATHANI Ngai wanyu. “Thuuragaai atuithania na atongoria itũũra o itũũra rĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe o ta ũrĩa mĩhĩrĩga yanyu ĩtariĩ. Acio nĩ o marĩtuithanagia andũ na kĩhooto. Matikaanahotomagie ciira, na matikaanathuutũkanie magĩtuithania maciira, o na kana maamũkĩre mahaki, nĩ gũkorwo mahaki mahingaga maitho ma andũ arĩa oogĩ, o nginyagia ciira wa arĩa ehokeku ũgathũũkio. Rũmagĩrĩraai ũndũ ũrĩa wa ma na wa kĩhooto nĩguo mũhote kwĩgwatĩra bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe na mũtũũre kuo hĩndĩ ndaaya. “Rĩrĩa mũgaathondeka kĩgongoona kĩa MWATHANI Ngai wanyu, mũtikaanaige mũhianano wa ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera mwenainĩ wa kĩgongoona kĩu, kana mũrũũgamie gĩtugĩ kĩa ihiga gĩa gũthaathaiyo ta ngai ya mũhianano, tondũ MWATHANI Ngai wanyu nĩathũire ngai icio. “Mũtikaanarutĩre MWATHANI Ngai wanyu ng'ombe kana ng'ondu i na kaũũgũ o na karĩkũ; MWATHANI nĩathũire ũndũ ũcio. “Na rĩĩrĩ, mũngĩkaigua mũndũ mũrũme kana mũndũ wa nja ũhĩtĩirie MWATHANI, akaagarara kĩrĩĩkanĩro gĩake, agathaathaiya na agatungatĩra ngai ingĩ, kana akahooya riũa, mweri, kana njata, na ũguo tiguo MWATHANI aathanĩĩte gwĩkagwo; mũngĩkaigua ribooti ya mũthemba ta ũcio, mũkaamĩtuĩria na kinyi. Ũndũ ũcio ũngĩgaakorwo nĩ wa ma atĩ wĩhia ũcio nĩwĩkĩĩtwo Isiraeli, mũkooya mũndũ ũcio mũmuumie nja ya itũũra, mũmũhũũre na mahiga o kinya akue. Mũndũ ũcio no ooragwo kũngĩkorwo he na ũira ũheanĩĩtwo nĩ andũ eerĩ kana atatũ. Ndakaanooragwo angĩkorwo no mũndũ ũmwe ũheanĩĩte ũira wake. Andũ arĩa maheanĩĩte ũira wake nĩ o magaakorwo marĩ a mbere kũmũikĩria mahiga, andũ acio angĩ nao macooke marũmĩrĩre. Ũguo nĩguo mũkeeheria ũndũ ũcio mũũru gatagatĩinĩ kaanyu. “Maciira mamwe mahota gũkorwo marĩ na hinya gũtuithanio nĩ atuithania arĩa mũthuurĩĩte, ta ma ihooto cia andũ cia mũthemba ũmwe kana ũrĩa ũngĩ, gũtiihanio, kana maciira megiĩ kũũragana mũndũ akĩendaga kana atekwenda. Ũndũ ta ũcio ũngĩkooneka, mũgaathiĩ handũ harĩa MWATHANI Ngai wanyu athuurĩĩte ha gũthaathayagĩrio, mũheane ũhoro wa ciira ũcio kũrĩ athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi na kũrĩ mũtuithania ũrĩa ũgaakorwo arĩ wĩrainĩ hĩndĩ ĩyo, mũreke matuithanie ciira ũcio. Nao nĩmagaatuithania ciira, na inyuĩ mũgĩcooke mwĩke o ta ũrĩa makaamũtaara. Ĩtĩkaanagiai na matua maao na mũrũmagĩrĩre ũrĩa wothe marĩmũtaaraga. Mũndũ ũrĩa ũgaakararia mũthĩnjĩri Ngai, kana mũtuithania ũrĩa ũgaakorwo arĩ wĩrainĩ, mũndũ ũcio no mũhaka akooragwo; ũguo nĩguo mũkeeheria ũũru ũcio thĩinĩ wa Isiraeli. Nao andũ oothe nĩmakaigua ũhoro ũcio, metigĩre, na hatigaacooka kuoneka mũndũ ũgeeka ũndũ ta ũcio rĩngĩ. “Rĩu-rĩ, mwarĩĩkia kwĩgwatĩra bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe na mũũtũũre, hĩndĩ ĩyo nĩmũkaigua atĩ nĩmũbatarĩĩtio nĩ mũthamaki ta ndũũrĩrĩ iria ingĩ. Menyereraai mũno atĩ mũndũ ũrĩa mũgaathuura atuĩke mũthamaki, agaakorwo no ũrĩa MWATHANI we mwene athuurĩĩte. No mũhaka agaakorwo arĩ ũmwe wa andũ aanyu, mũtikaanathuure mũrũũrĩrĩ atuĩke mũthamaki wanyu. Mũthamaki nĩemenyerere ndakaaneigĩre mbarathi nyingĩ nĩ ũndũ wa ita ciake, na ndakaanatũme andũ mathiĩ Misiri makagũre mbarathi kuo, tondũ MWATHANI nĩoigĩĩte atĩ andũ aake matikaanacooke Misiri rĩngĩ. Ningĩ mũthamaki ndakaanagĩe na atumia aingĩ, tondũ ũndũ ũcio wahota gũtũma atigane na MWATHANI, na ndakaanetongie na thahabu kana betha. Hĩndĩ ĩrĩa agaikarĩra gĩtĩ gĩake gĩa ũthamaki, nĩakeegĩĩra na ibuku rĩa mawatho ma Ngai o na rĩa moorutani maguo, maandĩkĩĩtwo kuuma Wathoinĩ guo mwene ta ũrĩa matũire maigĩĩtwo nĩ athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi. Narĩo ibuku rĩu arĩigage hakuhĩ naake na arĩthoomage matukũ moothe ma muoyo wake, nĩ geetha amenyagĩrĩre gũtĩĩa MWATHANI na gwathĩkagĩra maũndũ moothe o ta ũrĩa maandĩkĩĩtwo thĩinĩ wa ibuku rĩu. Ũndũ ũcio nĩũkamũteithagia ndageetĩĩe agĩciiria atĩ we nĩ mwagĩrĩru gũkĩra Aisiraeli arĩa angĩ, o na nĩ geetha ndakaanage gwathĩkĩra watho wa MWATHANI. Hĩndĩ ĩyo nĩagathamaka mĩaka mĩingĩ, o nacio njiarwa ciake nĩigaathamakĩra Isiraeli ihinda iraaya. “Na rĩĩrĩ, mũhĩrĩga wothe wa Lawi, na nĩguo wa athĩnjĩri Ngai, ndũkaagĩa na igai Isiraeli guothe; ũkaarĩaga iheeo na magongoona mangĩ marĩa marutĩirwo MWATHANI. Ndũkeegwatĩra igai rĩa gĩthaka ta mĩhĩrĩga ĩrĩa ĩngĩ, igai rĩaguo nĩ gĩtĩĩo gĩa gũtuĩka athĩnjĩri Ngai a MWATHANI o ta ũrĩa MWATHANI aawĩrĩire. “Hĩndĩ ĩrĩa yothe mũkũruta magongoona ma ng'ombe kana ng'ondu, athĩnjĩri Ngai maagĩrĩirwo nĩkũheagwo guoko, thĩa cierĩ na nyama cia nda. Ningĩ mũmaheage maciaro ma mbere ma ngano, ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, o na mũmaheage guoya wa ng'ondu iria cienjwo rĩa mbere. MWATHANI nĩathuurĩĩte kuuma mĩhĩrĩga yanyu yothe mũhĩrĩga wa Lawi ũmũtungatagĩre ta athĩnjĩri Ngai tene na tene. “Mũlawii o wothe angĩkeenda gũtungata, ahota kuuma itũũrainĩ o rĩothe rĩa matũũra ma Isiraeli athiĩ o handũ harĩa MWATHANI agaathuura ha gũthaathayagĩrio, atungate ta mũthĩnjĩri wa MWATHANI Ngai wake, o ta Alawii arĩa angĩ matungataga ho. Naake nĩakaagayagĩrwo igai rĩake rĩa irio rĩiganaine na rĩa athĩnjĩri Ngai arĩa angĩ, na no eigagĩre indo iria arĩheagwo nĩ andũ a mũciĩ wao. “Hĩndĩ ĩrĩa mũgaakinya bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũhe-rĩ, menyereraai mũtikaanarũmĩrĩre mĩtugo mĩũru ĩrĩa ĩrũmagĩrĩrwo nĩ ndũũrĩrĩ iria itũũraga kuo. Mũtikaanarute ciana ciaku ituĩke magongoona ma gũcinwo na mwaki kĩgongoonainĩ. Hatikaanooneke mũragũri, mũndũ ũkũragũria, mũrogi, kana mũthingi wa ithiitũ. Mũtikaanameetĩkĩrie matuĩrie ũhoro kuuma kũrĩ maroho ma andũ arĩa makuĩte. MWATHANI Ngai wanyu nĩathũire andũ arĩa meekaga maũndũ ta macio marĩ magigi, na nokĩo MWATHANI araingata ndũũrĩrĩ icio ciehere mbere yanyu. Inyuĩ-rĩ, tuĩkaai ehokeku kũna harĩ MWATHANI Ngai wanyu.” Musa agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Andũ a bũrũri ũrĩa mwathiĩ kwĩgwatĩra maragũraga, o na makaragũria, no inyuĩ MWATHANI ndamwĩtĩkĩrĩĩtie mwĩke ũguo. MWATHANI nĩakaamũtũmĩra mũnabii ũhaana o ta niĩ kuuma kũrĩ andũ aanyu, na ũcio nĩ we mũgaathĩkagĩra. “Na rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa mwacemanĩĩtie kĩrĩmainĩ gĩa Sinai-rĩ, nĩmwathaithanire mwĩtĩkĩrio mũtikaigue MWATHANI akĩaria rĩngĩ kana muone mwaki ũcio mũnene rĩngĩ, nĩ ũndũ nĩmwetigagĩra mũtigaakue. Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Ihooya rĩao nĩ rĩega. Nĩngaamatũmĩra mũnabii o ta we kuuma kũrĩ andũ aao; nĩngaamwĩraga ũrĩa akoigaga, naake nĩakaameeraga maũndũ moothe marĩa njathanĩĩte. Mũnabii ũcio akaaragia rĩĩtwainĩ rĩakwa, na nĩngaaherithia mũndũ o wothe ũkaamũkararia. No rĩĩrĩ, mũnabii o wothe ũrĩa ũkoomĩrĩria kwaria ũhoro akĩgwetaga rĩĩtwa rĩakwa itamwathĩĩte eeke ũguo-rĩ, no mũhaka akooragwo. Ũguo noguo mũnabii o wothe ũrĩa ũkaarĩa ũhoro akĩgweta rĩĩtwa rĩa ngai ingĩ ageekwo.’ “Mwahota kũmaka mũkĩĩyũria ũrĩa mũngĩmenya mũnabii ũtaraaria ũhoro uumĩĩte kwĩ MWATHANI. Mũnabii angĩkaaria na rĩĩtwa rĩa MWATHANI, na ũrĩa wothe aarĩĩtie wage kũhinga, menyaai atĩ ũhoro ũcio nduumĩĩte kwĩ MWATHANI. Mũnabii ũcio aarĩĩtie na mwĩĩro; mũtikaanamwĩtigĩre.” “Na rĩĩrĩ, rĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaaniina ndũũrĩrĩ ciothe kuuma bũrũri ũrĩa akaamũhe, mũrĩĩkie kwĩgwatĩra matũũra na nyũmba ciakuo, na mũkorwo mũtũũrĩĩte kuo-rĩ, Mũndũ angĩkooraga mũndũ ũtarĩ thũ yake atekwenda-rĩ, akooragĩra itũũra o rĩothe rĩa macio nĩ geetha ahonokie muoyo wake. Kwa mũhaano, andũ eerĩ mahota gũtoonya mũtitũ magateme mĩtĩ, na hĩndĩ o ĩyo ithanwa rĩrũke rĩgũthe ũrĩa ũngĩ akue. Mũndũ ũcio woragana nĩorĩre itũũrainĩ rĩmwe rĩa macio nĩguo ahonokie muoyo wake. Nĩ ũndũ itũũra rĩngĩkorwo rĩrĩ o rĩmwe na rũgendo rũkorwo nĩ rũraihu-rĩ, mũndũ wa ũrĩa ũũragĩĩtwo ahota gũteng'eria mũndũ ũcio ũtarĩ mwĩhia amũnyiite amũũrage nĩguo erĩhĩrie. Mũndũ ũcio ndaagĩrĩirwo nĩkũũragwo nĩ gũkorwo ooragĩĩte mũndũ ũcio atekwenda, no ti ũndũ nĩ thũ yake. Kĩu nĩkĩo gĩatũma ndĩmwathe atĩ mũkaamũra matũũra macio matatũ. “Hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamwaramĩria mĩhaka ya bũrũri wanyu, o ta ũrĩa eerĩire maithe maanyu, na amũhe bũrũri ũrĩa wothe aamwĩrĩire-rĩ, mũgaathuura matũũra mangĩ matatũ. (Akaamũhe bũrũri ũcio mũngĩkaahingia ũrĩa wothe ndamwatha ũũmũũthĩ, na ũndũ wa kwenda MWATHANI Ngai wanyu na gũtũũra mũrũmĩrĩire ũrutani wake.) Mũgeeka ũguo, nĩ geetha andũ matarĩ na ũũru meekĩĩte matikaanooragwo, na mũtikaanatuo eehia nĩ ũndũ wa kũmooragĩra bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI ekũmũhe. “No rĩĩrĩ, mũndũ angĩthũũra mũndũ, amuoherie amũũrage, acooke oorĩre itũũra rĩmwe rĩa matũũra macio nĩguo ndakooragwo, athuuri a itũũra rĩake maagĩrĩirwo nĩgũtũmana agĩĩrwo, mamũneane ooragwo. Mũndũ ũcio-rĩ, matikaanamũigwĩre tha. Mũũragani ũcio no mũhaka athengio thĩinĩ wa Isiraeli, nĩ geetha mũgaatũũra na thaayũ. “Mũtikaanakũũre mũtĩ wa mũhaka wa mũndũ ũrĩa mũrigainie naake, ũrĩa wekĩrirwo o tene bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe. “Mũira ũmwe ti mũiganu wa gũtũma mũndũ wĩkĩĩte ũũru atuĩrwo. No mũhaka hakorwo he na aira eerĩ kana atatũ a kuonania atĩ mũndũ nĩahĩtĩĩtie. Na rĩĩrĩ, mũira angĩruta ũira wa maheeni igũrũ rĩa mũndũ ũtahĩtĩĩtie-rĩ, andũ acio eerĩ nĩmathiĩ marũũgame handũ harĩa hathuurĩĩtwo ha gũthaathayagĩrio, matuithanio nĩ athĩnjĩri Ngai na atuithania arĩa me wĩrainĩ hĩndĩ ĩyo. Hĩndĩ ĩyo atuithania matuĩrie ciira ũcio wega. Mangĩona atĩ mũira ũcio nĩarĩĩtie ũira wa maheeni igũrũ rĩa Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ, mũira ũcio aagĩrĩirwo nĩkũherithio na ihera o ta rĩrĩa ekwendaga Mũisiraeli ũcio ũngĩ aheeo. Ũguo nĩguo mũkaaniina ũũru ũcio gatagatĩinĩ kaanyu. Ũndũ ũcio nĩũgaatũma arĩa makaũigua metigĩre, na gũtirĩ mũndũ ũgaacooka gwĩka ũndũ mũũru ta ũcio rĩngĩ. Mũtikaanaigue tha maciirainĩ ta macio; muoyo ũriumaga muoyo, riitho riumage riitho, igego riumage igego, guoko kuumage guoko, na kũgũrũ kuumage kũgũrũ. “Rĩrĩa mũkoimagara mũthiĩ mũkarũe na thũ cianyu, mũngĩkoona ngaari cia mbarathi, mbarathi, na thigari nyingĩ kũmũkĩra, mũtikaanetigĩre; MWATHANI Ngai wanyu ũrĩa wamũhonokirie kuuma Misiri nĩagaakorwo e hamwe na inyuĩ. Na rĩĩrĩ, mũtaanaambĩrĩria kũrũa-rĩ, mũthĩnjĩri Ngai akaarũũgamaga mbere ya thigari agaciĩra atĩrĩ, ‘Andũ a Isiraeli, tathikĩrĩriai! Ũũmũũthĩ nĩmũkũrũa. Nĩ ũndũ ũcio, mũtigeetigĩre thũ cianyu, na mũtikaamake kana mũũrwo nĩ hinya. MWATHANI Ngai wanyu nĩegũkorwo hamwe na inyuĩ, na nĩekũmũhe ũhootani.’ “Hĩndĩ ĩyo atongoria nĩmakaarĩria andũ mamoorie atĩrĩ, ‘Harĩ mũndũ wĩ haaha wakĩĩte nyũmba na ndarĩ aramĩraara? Angĩkorwo arĩ ho, nĩainũke. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ta ũcio angĩũragĩrwo mbaarainĩ, mũndũ ũngĩ ahota kũraara nyũmba ĩyo yake. Nĩharĩ mũndũ ũhandĩĩte mĩthabibũ mũgũndainĩ wake na ndarĩ aragĩa na mweke wa kũgetha thabibũ ciayo? Angĩkorwo arĩ ho, nĩainũke. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ta ũcio angĩũragĩrwo mbaarainĩ, mũndũ ũngĩ ahota gwĩkenia na ndibei ya maciaro ma mũgũnda ũcio. Nĩharĩ mũndũ ũraacĩĩtie nĩ ũndũ wa mũirĩĩtu na ndarĩ aramũhikia? Angĩkorwo mũndũ ta ũcio arĩ ho, nĩainũke. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ta ũcio angĩũragĩrwo mbaarainĩ, mũndũ ũngĩ ahota kũhikia mũirĩĩtu ũcio ũrutĩirwo rũraacio.’ “Ningĩ atongoria nĩmagaathiĩ na mbere kũũria andũ atĩrĩ, ‘Nĩharĩ mũndũ wanyu ũraigua guoya kana ũũrĩĩtwo nĩ hinya? Angĩkorwo mũndũ ta ũcio arĩ ho nĩainũke. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ta ũcio ahota gũtũma arĩa angĩ makue ngoro.’ Na rĩĩrĩ, atongoria marĩĩkia kwarĩria thigari-rĩ, anene a ikundi magathuurwo. “Hĩndĩ ĩrĩa mũgaathiĩ gũtharĩkĩra itũũra, mũkaamba kũhe andũ aarĩo mweke wa kwĩneana kũrĩ inyuĩ. Mangĩkaamũhingũrĩra ihingo cia itũũra rĩao, meeneane kũrĩ inyuĩ, mũkaamatua ngombo cianyu na mũmarutithagie wĩra na hinya. No rĩĩrĩ, mangĩkaarega kwĩneana kũrĩ inyuĩ meende o mbaara-rĩ, mũgaathiũrũrũkĩria itũũra rĩu rĩao na thigari cianyu. Na rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wanyu arĩneana mookoinĩ maanyu, mũkooraga arũme oothe arĩa magaakorwo kuo. No rĩĩrĩ, mũkeyoera atumia, ciana, mahiũ, na kĩrĩa kĩngĩ gĩothe gĩgaakorwo itũũrainĩ rĩu. Indo icio ciothe cia thũ cianyu no mũcihũthĩre nĩ ũndũ nĩ MWATHANI ũmũheete. Ũguo nĩguo mũgeekaga matũũra marĩa maraihanĩrĩirie na bũrũri ũrĩa mũgũthiĩ gũtũũra. “No rĩĩrĩ, rĩrĩa mũkeegwatĩra matũũra marĩa marĩ bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe, mũkooraga andũ oothe arĩa marĩ kuo. Andũ arĩa mũkooraga ta ũrĩa MWATHANI aamwathire nĩ: Ahiti, Aamori, Akanaani, Aperizi, Ahivi, na Ajebusi. Mũkaamooraga nĩguo matikaanatũme mũhĩtĩrie MWATHANI, na ũndũ wa kũmũruta gwĩka maũndũ marĩa marĩ magigi marĩa meekaga ma gũthaathaiya ngai ciao. “Mũngĩkaarigiicĩria itũũra hĩndĩ ndaaya nĩguo mũrĩĩgwatĩre, mũtikaanatemenge mĩtĩ ya matunda. Nĩ ũndũ mĩtĩ ti thũ cianyu atĩ nĩguo mũmĩtemenge. Mũkaarĩa matunda, no mĩtĩ mũtikaanamĩthũũkangie. No rĩĩrĩ, mwahota gũtemenga mĩtĩ ĩrĩa ĩngĩ na mwĩthondekere indo cia gũtharĩkĩra itũũra rĩu nayo, o nginya mũkaarĩtuunyana. “Ningĩ no kũhoteke kuoneke mũndũ ũũragĩirwo gĩthakainĩ bũrũriinĩ ũcio MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe, na mũtiũĩ nũũ ũmũũragĩĩte. Hĩndĩ ĩyo atongoria aanyu na atuithania makoimagara mathiĩ mathime ũraihu wa kuuma handũ hau mũndũ ũcio ooragĩirwo gũthiĩ nginya o itũũra rĩa matũũra marĩa mathiũrũrũkĩirie. Nao atongoria a itũũra rĩrĩa rĩrĩ hakuhĩ na kĩimba kĩu mathuure moori ya ng'ombe ĩtarĩ yarutithio wĩra. Atongoria acio maikũrũkie moori ĩyo kĩandainĩ kĩ na karũũĩ gegũtherera, handũ hatarĩ haaciimbwo kana hakahandwo. Marĩ o kũu kĩandainĩ kĩu moine moori ĩyo ngingo. Nao athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi, mathiĩ ho tondũ nĩ o atuithania a maciira ma kũũragana. Acio nĩ o MWATHANI Ngai athuurĩĩte nĩguo mamũtungatagĩre na maraathimanage makĩgwetaga rĩĩtwa rĩake. Hĩndĩ ĩyo atongoria oothe arĩa moimĩĩte itũũra rĩu rĩkuhanĩrĩirie na harĩa mũndũ ũcio ooragĩirwo methambĩre mooko maao igũrũ rĩa moori ĩyo yunĩĩtwo ngingo makiugaga atĩrĩ, ‘Ithuĩ ti ithuĩ tũũragĩĩte mũndũ ũyũ, o na tũtiũĩ nũũ ũmũũragĩĩte. MWATHANI, twagũthaitha ohera andũ aaku a Isiraeli arĩa wahonokirie kuuma Misiri. Tuohere na ndũgaatũcookererie thakame ya mũndũ ũtarĩ na mahĩtia.’ Kwoguo, tondũ nĩmwathĩkĩire uuge wa MWATHANI, mũtigaacookererwo nĩ thakame ĩyo. “Na rĩĩrĩ, rĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũhe ũhootani mbaarainĩ, mũtahe mĩgwate, mwahota gũkoona andũ a nja athaka mũngĩhikia. Mũkaamainũkia mĩciĩinĩ yanyu, meenjwo mĩtwe, marenge ndwara, na macenjie nguo. Thuutha wa ũguo maikare mĩciĩinĩ yanyu macakaĩre aciari aao handũ ha mweri ũmwe, thuutha ũcio mũcooke mũmahikie. Na rĩĩrĩ, mũngĩgaacooka mũigue atĩ mũtikũmeenda, mũkaamarekereria methiĩre o kũrĩa mangĩenda. Tondũ nĩmũgaakorwo mũkomeete nao, mũtingĩhota kũmatua ngombo o na kana kũmeendia. “Na rĩĩrĩ, mũndũ ahota gũkorwo na atumia eerĩ, nao mamũciarĩre aariũ, no rĩĩrĩ, mũũriũ wa irigithaathi akorwo arĩ wa mũtumia ũrĩa ateendeete. Rĩu-rĩ, hĩndĩ ya kũgaĩra ciana icio ũtonga wake, nĩamenyerere mũno ndakaanathuutũkanie na ũndũ wa kũhe mwana wa mũtumia ũrĩa eendeete igai inene, o na atarĩ we mũkũrũ. Nĩagĩrĩirwo nĩkũhe mwana ũcio wa kahĩĩ wa irigithaathi igai maita meerĩ, o na angĩkorwo nĩ wa mũtumia ũrĩa athũũrĩĩte. Mũndũ no mũhaka eetĩkĩre mwana wake wa irigithaathi na amũhe igai rĩrĩa rĩmwagĩrĩire. “Na rĩĩrĩ, no kũhoteke mũndũ akorwo na mũũriũ mũng'athia na mũremi, ũtangĩathĩkĩra aciari aake o na mangĩmũherithia. Hĩndĩ ĩyo aciari aake maagĩrĩirwo kũmũtwarĩra atongoria a itũũra rĩrĩa atũũraga nĩguo makamũciirithie. Nao aciari mathitange mũũriũ ũcio wao ta ũũ: ‘Atĩrĩĩrĩ, mũũriũ ũyũ witũ nĩ mũng'athia na mũremi na ndatwathĩkagĩra, ningĩ nĩ mũitangi mbeeca, na mũnyui njoohi mũno.’ Hĩndĩ ĩyo andũ oothe a itũũra mamũhũũre na mahiga nginya akue, makĩehererwo nĩ waganu ũcio gatagatĩinĩ kaao. Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe thĩinĩ wa Isiraeli aigua ũrĩa mũũriũ ũcio eekĩĩtwo etigĩre. “Na rĩĩrĩ, mũndũ angĩgera ngero na atuĩrwo kũũragwo, nakĩo kĩimba gĩake gĩcuurio mũtĩ igũrũ, kĩimba kĩu gĩtikaanaraare hau mũtĩinĩ. Kĩagĩrĩirwo nĩgũthikwo mũthenya o ro ũcio, nĩ ũndũ kĩimba gĩcuurĩĩtio mũtĩ igũrũ nĩkĩreehagĩre bũrũri kĩrumi kĩa Ngai. Kĩimba kĩu kĩagĩrĩirwo nĩgũthikwo nĩ geetha bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe ndũkaanagwatwo nĩ thaahu. “Ũngĩkoona ng'ombe kana ng'ondu ya Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ yũrĩĩte, ndũkaanamĩtiganĩrie; mĩhũũre umĩcookie kũrĩ we. No rĩĩrĩ, mwene yo angĩkorwo ndatũũraga hakuhĩ nawe, kana ũkorwo ndũmũũĩ, ũkaamĩtwara gwaku mũciĩ. Mwene yo angĩgooka kũmĩcaria, ũkaamũcookeria. Ũguo noguo ũgeeka wona ndigiri, nguo, kana kĩndũ o gĩothe kĩrĩa Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ angĩkorwo ateete. “Ningĩ ũngĩkoona ndigiri kana ng'ombe ya Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ ĩgũĩte handũ njĩrainĩ, ndũkaanamĩtiganĩrie; ũkaamũteithia kũmĩũkĩria. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ wa nja ndakaanehumbe nguo cia arũme kana mũndũ mũrũme ehumbe nguo cia andũ a nja; MWATHANI Ngai wanyu nĩathũire andũ arĩa meekaga maũndũ ta macio. “Ũngĩkoona gĩtara kĩa nyoni kĩ handũ mũtĩinĩ kana handũ thĩ, na nyoni ĩhumbĩire matumbĩ kana tũcui twayo, ndũkaanooe nyoni ĩyo. Nyoni ĩyo yagĩrĩirwo nĩkũrekwo ĩthiĩ, no rĩĩrĩ, no woe tũcui ũthiĩ natuo. Ũgeeka ũguo nĩguo ũtũũre hĩndĩ ndaaya na wonage maũndũ meega ũtũũroinĩ waku wothe. “Waka nyũmba njerũ-rĩ, mĩĩkagĩre rũirigo igũrũ mĩenainĩ guothe nĩguo ndũkaanoorio thakame ya mũndũ o wothe ũngĩgũa oimĩĩte igũrũ wayo akue. “Ndũkaanahande mũgũndainĩ wa mĩthabibũ mĩmera ya mũthemba ũngĩ; ũngĩgeeka ũguo, ndũgeetĩkĩrio kũgetha thabibũ kana maciaro ma mĩmera ĩyo ĩngĩ. “Ndũkaanoohe ndeegwa na ndigiri icookiinĩ rĩmwe nĩguo ũrĩme nacio na mũraaũ. “Ndũkaanehumbe nguo itumĩĩtwo na guoya wa ng'ondu na gataani ciogothanĩĩtio hamwe. “Tumagĩrĩra ciohe cia ndigi mĩthiainĩ ĩna ya nguo yaku. “Na rĩĩrĩ, mũndũ no ahikie mũndũ wa nja acooke ericũkwo aigue atĩ ndekũmwenda, o na no amũigĩrĩre kĩgeenyo oige atĩ nĩakomeetwo naake nĩ mũndũ mũrũme ũngĩ ataanamũhikia. “Ũndũ ta ũcio ũngĩgeekĩka, aciari a mũndũ wa nja ũcio makooya cuka wa ũrĩrĩ ũrĩa wakomeirwo nĩ mũndũ wa nja ũcio ahika wĩ na kĩmenyithia gĩa kuonania atĩ aarĩ thingi, mawonie kĩama gĩa athuuri a itũũra. Ithe wa mũirĩĩtu ũcio ameere atĩrĩ, ‘Ndaheire mwanake ũyũ mũirĩĩtu ũyũ wakwa amũhikie, na rĩu nĩamũregeete. Ningĩ-rĩ, nĩamũigĩrĩire kĩgeenyo akoiga atĩ ndaarĩ thingi rĩrĩa aamũhikirie. Niĩ ndĩ na ũira wa kuonania atĩ macio nĩ maheeni matheri. Roraai cuka wa ũrĩrĩ ũrĩa maakomeire mũthenya wa ũhiki muone thakame ho!’ Hĩndĩ ĩyo kĩama kĩu gĩa athuuri a itũũra kĩoe mũthitangwo, kĩmũhũũre. Kĩama gĩcooke kĩmũtuĩre icunjĩ igana rĩmwe cia betha, gĩcinengere ithe wa mũirĩĩtu ũcio, nĩ ũndũ mũndũ mũrũme ũcio nĩareeheire mũirĩĩtu ũcio Mũisiraeli gĩconoko. Na rĩĩrĩ, mũirĩĩtu ũcio egũthiĩ na mbere gũtuĩka mũtumia wake, na mũndũ mũrũme ũcio ndarĩ hingo agaatigana naake matukũ moothe ma muoyo wake. “Na rĩĩrĩ, ũhoro ũcio ũngĩkorwo nĩ wa ma, na hatirĩ na ũira wa kuonania atĩ mũirĩĩtu ũcio aarĩ thingi ataanahika, makaamuoya mamũtware o mũromoinĩ wa nyũmba ya ithe, nao andũ a itũũra mamũhũũrire ho na mahiga nginya akue. Mũirĩĩtu ũcio nĩekĩĩte ũndũ wa gĩconoko kĩnene, nĩ ũndũ wa gũkomwo naake mbere ya kũhika arĩ o gwa ithe mũciĩ. Ũguo nĩguo mũkeeheria wĩhia ũcio gatagatĩinĩ kaanyu. “Na rĩĩrĩ, mũndũ mũrũme angĩnyiitwo agĩkoma na mũtumia wa mũndũ ũngĩ-rĩ, eerĩ nĩmooragwo. Ũguo nĩguo mũkeeheria wĩhia ũcio thĩinĩ wa Isiraeli. “Ningĩ no kũhoteke mũndũ mũrũme akorererwo itũũrainĩ akomeete na mũirĩĩtu ũũrĩĩtio nĩ mũndũ ũngĩ amũhikie. Mwagĩrĩirwo nĩkũmooya eerĩ mũmoimie nja ya itũũra, mũmahũũre na mahiga nginya makue. Mũirĩĩtu ũcio ekũũragwo nĩ ũndũ ndaigana kuuga mbu nĩ geetha ateithũrwo nĩ andũ a itũũra. Naake mũndũ mũrũme ekũũragwo nĩ ũndũ nĩakomeete na mũirĩĩtu ũraarĩ hakuhĩ kũhikio. Ũguo nĩguo mũkeeheria wĩhia ũcio gatagatĩinĩ kaanyu. “No rĩĩrĩ, mũndũ mũrũme angĩkora na kũu nja ya itũũra mũirĩĩtu ũũrĩĩtio nĩ mũndũ ũngĩ akome naake na hinya-rĩ, mũndũ mũrũme ũcio nĩoragwo arĩ o wiki. Mũirĩĩtu ũcio ndaagĩrĩirwo nĩgwĩkwo ũndũ tondũ ndeekĩĩte ũndũ wa gũtũma ooragwo. Ciira ũcio no ta wa mũndũ ũũkĩrĩire ũngĩ akamũũraga. Tondũ aakomire na mũirĩĩtu ũcio na kũu nja ya itũũra, na mũirĩĩtu oiga mbu ndoonire wa kũmũteithũra. “Na rĩĩrĩ, mũndũ mũrũme angĩkoma na mũirĩĩtu atoorĩĩtio nĩ mũndũ, nao makorererwo, mũndũ mũrũme ũcio aagĩrĩirwo nĩkũhe ithe wa mũirĩĩtu ũcio icunjĩ mĩrongo ĩtaano cia betha. Acooke ahikie mũirĩĩtu ũcio, nĩ ũndũ nĩamũringirĩirie akome naake. Naake agĩtuĩke mũtumia wake, na ndagaatigana naake matukũ ma muoyo wake wothe. “Gũtirĩ mũndũ ũgaaconora ithe na ũndũ wa gũkoma na mũtumia o na ũmwe wa atumia a ithe. “Na rĩĩrĩ, mũndũ mũrũme mũhakũre kana agatinio kĩĩga gĩake kĩa ũciari, ndakaaneetĩkĩrio atoonye kĩũnganoinĩ kĩa andũ a MWATHANI. “Mũndũ ũciarĩĩtwo nĩ andũ matahikanĩĩtie, o na mũndũ o wothe wa rũciaro rwake, o na angĩkorwo nĩ wa rũciaro rwa ikũmi, ndakaaneetĩkĩrio atoonye kĩũnganoinĩ kĩa andũ a MWATHANI. “Mũamoni kana Mũmoabi, kana mũndũ o wothe wa rũciaro rwao, o na angĩkorwo nĩ wa rũciaro rwa ikũmi, ndakaaneetĩkĩrio atoonye kĩũnganoinĩ kĩa andũ a MWATHANI. Acio-rĩ, nĩmaagire kũmũtuga na irio na maaĩ rĩrĩa mũoimaga Misiri. Ningĩ nĩmaakomborire Balaamu mũrũ wa Beori wa kuuma itũũra rĩa Pethoru bũrũriinĩ wa Mesopotamia, nĩguo amũrume. No rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wanyu ndaigana kũigua Balaamu; handũ ha ũguo, MWATHANI aagarũrire kĩrumi kĩu gĩgĩtuĩka kĩraathimo, tondũ nĩamwendeete. Matukũ moothe ma muoyo wanyu mũtikaanateithĩrĩrie andũ a ndũũrĩrĩ icio o na kana mũtũme matonge. “Mũtikaanathũũre Aedomu, nĩ ũndũ nĩ andũ aanyu. Ningĩ mũtikaanathũũre Amisiri, nĩ ũndũ kwĩ mahinda mwatũũraga bũrũri wao. Na rĩĩrĩ, ciana ciao cia kuuma rũciaro rwa gatatũ gũthiĩ na mbere no mũciĩtĩkagĩrie gũtoonya kĩũnganoinĩ kĩa andũ a MWATHANI. “Hĩndĩ ciothe, mwĩ kambĩinĩ mahinda ma mbaara, menyereraai mũno mũtikaanahuutanie na kĩndũ o gĩothe gĩ thaahu. Mũndũ mũrũme angĩgeethaahia na hinya wake na ũndũ wa kũroota ũtukũ-rĩ, akoima athiĩ na nja ya kambĩ ĩyo aikare kuo. Namo mahinda ma hwaĩinĩ makinya mũndũ ũcio ethambe, na riũa rĩgĩthũa acooke kambĩinĩ. “Ningĩ nĩmwagĩrĩirwo nĩkũgĩaga na handũ nja ya kambĩ ha gũthiagwo bata. O mũndũ wanyu nĩekuuagĩre kĩndũ angĩenja irima nakĩo nĩ geetha hĩndĩ ĩrĩa ekwenda gwĩteithia akeenja irima, na arĩĩkia gwĩteithia agacooka agathika irima rĩu. Nĩmwagĩrĩirwo nĩgũikaragia kambĩ yanyu ĩ theru, nĩ ũndũ MWATHANI Ngai wanyu arĩ hamwe na inyuĩ nĩguo amũgitĩre o na atũme mũhoote thũ cianyu. Nĩ ũndũ ũcio mũtikaaneeke ũndũ o wothe ũtaagĩrĩire ũngĩtũma MWATHANI amũtiganĩrie. “Na rĩĩrĩ, ngombo ĩngĩkoora yume kũrĩ mwene yo yũke kwanyu nĩguo ĩĩhonokie, mũtikaanamĩcookie kũrĩ mwene yo. Ngombo ĩyo yahota gũtũũra o harĩa hoothe ingĩenda matũũrainĩ maanyu, na mũtikaanamĩhinyĩrĩrie. “Gũtirĩ Mũisiraeli o na ũmwe, arĩ mũndũ mũrũme kana mũndũ wa nja, wagĩrĩirwo nĩgũtuĩka mũmaraaya wa hekaarũ. Ningĩ mbeeca cioneetwo na ũmaraaya itikaanatwarwo nyũmbainĩ ya MWATHANI Ngai wanyu nĩ geetha ihingie mwĩhĩtwa. MWATHANI nĩathũire maraaya ma hekaarũ. “Ũngĩgaakombithia Mũisiraeli o wothe mbeeca, irio, kana kĩndũ o gĩothe, ndũkaanamwĩtie uumithio. Ũngĩgaakombithia mũrũũrĩrĩ o wothe, wahota kũmwĩtia uumithio, no ũngĩgaakombithia Mũisiraeli, ndũkaanamwĩtie uumithio. Athĩkagĩra watho ũcio, nĩguo MWATHANI Ngai waku akũraathimage maũndũinĩ moothe marĩa ũrĩĩkaga wĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũgũthiĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke waku. “Hĩndĩ ĩrĩa wehĩta mwĩhĩtwa mbere ya MWATHANI Ngai waku, no mũhaka ũhingagie mwĩhĩtwa ũcio. MWATHANI ndarĩ hingo atagakũũria mwĩhĩtwa ũcio, na nĩ mahĩtia kwaga kũũhingia. Ũngĩaga kwĩhĩta-rĩ, ũcio ti wĩhia. No ũngĩĩhĩta na kwĩyendera, no mũhaka ũhingie mwĩhĩtwa ũcio. “Ũngĩtuĩkania mũgũnda wa mĩthabibũ wa mũndũ, wahota kũrĩa thabibũ o iria ũngĩenda, no rĩĩrĩ, ndũgaatuĩre imwe kĩondoinĩ nĩguo ũinũkie mũciĩ. Ningĩ ũngĩtuĩkanĩria mũgũnda wa ngano wa mũndũ, wahota kũrigitha ngano ĩrĩa ũkwenda na mooko, no rĩĩrĩ, ndũkaanamĩgethe na rũhiũ. “No kũhoteke mũndũ mũrũme ahikie mũtumia, no acooke oone atĩ ndamwagĩrĩire nĩ ũndũ nĩona ũndũ ũtarĩ mwega thĩinĩ wake. Nĩ ũndũ ũcio, no amwandĩkĩre marũa ma gũtigana naake, amũnengere, acooke amwĩre oime gwake mũciĩ. Ningĩ no kũhoteke mũtumia ũcio ahikio nĩ mũndũ ũngĩ, na mũndũ ũcio o naake oone atĩ ndamwagĩrĩire. Nĩ ũndũ ũcio, o naake amwandĩkĩre marũa magũtigana amũnengere, acooke amwĩre oime gwake mũciĩ. Ningĩ mũndũ mũrũme ũcio no akue. Rĩu-rĩ, mũthuuri ũrĩa wamũhikĩĩtie rĩa mbere ndangĩcooka kũhikia mũtumia ũcio rĩngĩ nĩ ũndũ e na thaahu. Ũndũ ta ũcio ndũkenagia MWATHANI. Ndũkaaneeke wĩhia ta ũcio wĩ bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI Ngai waku egũkũhe. “Mũndũ ahikania o ũguo-rĩ, ndaagĩrĩirwo nĩgũthiĩ mbaarainĩ o na kana kũruta mawĩra ma mũingĩ. Aagĩrĩirwo nĩgwĩtĩkĩrio aikare na mũhiki wake mũciĩ handũ ha mwaka ũmwe nĩ geetha akenie mũhiki ũcio ahikĩĩtie. “Wakombithia mũndũ kĩndũ, ndwagĩrĩirwo nĩkuoya gĩthĩi gĩake wĩigĩre o nginya rĩrĩa agaakũrĩha. Ũngĩĩka ũguo, no ũtũme mwene kĩo aage gĩa kũhaarĩria gĩa kũrĩa nakĩo. “Mũisiraeli o wothe ũrĩa ũkaanyiita Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ nĩguo amũtue ngombo kana amwendie ta ngombo, aagĩrĩirwo nĩkũũragwo. Ũguo nĩguo rũũrĩrĩ rwanyu rũkeeheria ũũru ũcio. “Ha ũhoro wa mũrimũ mũũru wa ngoothi, mwĩmenyagĩrĩreei kũhingagia ũrĩa wothe athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi marĩmũtaaraga mwĩke. Rũmagĩrĩraai mataaro marĩa ndĩmaheete. Taririkanaai ũrĩa MWATHANI Ngai eekire Miriamu hĩndĩ ĩrĩa mwoimaga Misiri. “Ũngĩgaakombithia mũndũ kĩndũ, ndũkaanatoonye nyũmba yake wĩyoere nguo ya kũrũũgamĩrĩra thiirĩ ũcio. Wagĩrĩirwo nĩgũikara o hau nja o nginya akũreehere nguo ĩyo ya kũrũũgamĩrĩra thiirĩ. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũcio angĩgaakorwo nĩ mũthĩĩni, ndũkaanaraarie nguo ĩyo ya kũrũũgamĩrĩra thiirĩ. Ũkaamũcookagĩria nguo ĩyo o hwaĩinĩ wakinya nĩguo akehumbĩra nayo. Naake nĩarĩcookagia ngaatho, na MWATHANI Ngai waku nĩarĩkenagio nĩwe. “Ndũkaanahinyĩrĩrie ndungata ya kwandĩkwo, thĩĩni na ĩbataire, ĩrĩ Mũisiraeli kana mũgeni ũratũũra itũũrainĩ rĩmwe rĩanyu. Ũrĩmĩheaga mũcaara wayo hwaĩinĩ mũthenya o mũthenya, tondũ ũcio nĩguo ũteithio wayo. Ũngĩaga gwĩka ũguo, yahota gũkaĩra MWATHANI, nawe ũgĩtuuo mwĩhia. “Aciari matikaanooragwo nĩ ũndũ wa mahĩtia marĩa meekĩĩtwo nĩ ciana ciao, kana ciana ciũragwo nĩ ũndũ wa mahĩtia marĩa meekĩĩtwo nĩ aciari aacio. Mũndũ o mũndũ arĩũragagwo nĩ ũndũ wa mahĩtia marĩa eekĩĩte we mwene. “Tuithanagia ciira wa mũgeni, o na wa mwana wa ndigwa na kĩhooto. Ningĩ ndũkaanooe nguo ya mũtumia wa ndigwa nĩ ũndũ wa kũrũũgamĩrĩra thiirĩ wake. Ririkanaga atĩ o nawe warĩ ngombo bũrũriinĩ wa Misiri, na MWATHANI Ngai waku agĩkũruta kuo; nĩkĩo ndagwatha wĩkage ũguo. “Hĩndĩ ĩrĩa ũkũgetha magetha maaku, ũngĩriganĩrwo nĩ mamwe kũu mũgũnda-rĩ, ndũkaamacookagĩre. Magetha macio marĩtuĩkaga ma kũũnganio nĩ ageni, ciana cia ngoriai, na atumia a ndigwa. Ũndũ ũcio nĩũrĩtũmaga MWATHANI Ngai waku akũraathimage maũndũinĩ moothe marĩa ũrĩĩkaga. Warĩĩkia kũgetha ndamaiyũ ciaku, ndũgaacookagĩre matigari. Macio marĩtuĩkaga ma ageni, ciana cia ngoriai, na atumia a ndigwa. Ningĩ warĩĩkia kũgetha thabibũ ciaku, ndũgaacookagĩre matigari. Macio marĩtuikaga ma ageni, ciana cia ngoriai, na atumia a ndigwa. Ririkanaga hingo ciothe atĩ o nawe warĩ ngombo bũrũriinĩ wa Misiri; nĩkĩo ndagwatha wĩkage ũguo. “Ningĩ no kũhoteke Aisiraeli eerĩ matwarane igootiinĩ magatuithanio, na ũmwe atuuo mwĩhia na ũcio ũngĩ atuuo ti mwĩhia. Rĩu-rĩ, mũndũ ũcio mwĩhia angĩtuĩrwo kũhũũrwo iboko-rĩ, mũtuithania aagĩrĩirwo nĩkuuga akomio na nda hau mbere yake ahũũrwo iboko. Mũndũ ũcio akĩhũũrwo iboko iria imwagĩrĩire nĩ ũndũ wa ihĩtia rĩake. Ahota kũhũũrwo iboko mĩrongo ĩna, na itigakĩre hau; ingĩkĩra hau-rĩ, nĩikũmũconorithia mũingĩinĩ. “Ndũkaanoohe ndeegwa kanua rĩrĩa ũramĩhũthira kũhũũra ngano. “Aanake eerĩ a nyina ũmwe mangĩkorwo matũũranagia hamwe, na ũmwe wao akue na ndatige mwana wa kahĩĩ, mũtumia wake ndakaanahikio nĩ mũndũ ũtarĩ wa nyũmba yao. Mũtumia ũcio aagĩrĩirwo nĩkũhikio nĩ mũrũ wa nyina na ũrĩa ũraarĩ mũthuuriwe. Na rĩĩrĩ, mwana wa kahĩĩ ũrĩa mangĩrigithaatha-rĩ, agatuuo ta mwana wa mũtigairĩ nĩ geetha atũũrie rĩĩtwa rĩa mũrũ wa nyina thĩinĩ wa Isiraeli. No rĩĩrĩ, angĩkorwo mũrũ wa nyina na mũtigairĩ ndekwenda kũhikia mũtumia wa mũrũ wa nyina-rĩ, mũtumia ũcio nĩathiĩ kũrĩ athuuri kĩhingoinĩ gĩa itũũra ameere atĩrĩ, ‘Mũrũ wa nyina na mũthuuri wakwa nĩaregeete kũũhikia, nĩguo njiarĩre mũthuuri wakwa mwana wa gũtũũria rĩĩtwa rĩake thĩinĩ wa Isiraeli.’ Hĩndĩ ĩyo athuuri a itũũra makĩmwĩte mamwarĩrie. Naake angĩkĩrĩrĩria kũrega kũmũhikia-rĩ, mũtumia ũcio wa mũrũ wa nyina, akĩmũkuhĩhĩrie o hau mbere ya athuuri acio a itũũra, amũrute kĩraatũ kĩmwe, amũtuĩre mata ũthiũ, acooke oige atĩrĩ, ‘Ũguo noguo mũndũ arĩĩkagwo ũrĩa ũrĩregaga kũhikia mũtumia wa mũrũ wa nyina nĩguo amũtũũrĩrie mbeũ.’ Na rĩĩrĩ, nyũmba yake thĩinĩ wa Isiraeli ĩgeetagwo ‘Nyũmba ya mũndũ ũrĩa warutirwo kĩraatũ.’ “Na rĩĩrĩ, arũme eerĩ mangĩkorwo makĩrũa, na mũtumia wa ũmwe wao ooke anyiite kĩĩga kĩa ũciari kĩa mũndũ mũrũme ũcio ũngĩ nĩguo ateithũre mũthuuriwe, nĩatinio guoko kũu gwake; ndakaanaiguĩrwo tha. Hũthagĩra ithimi cia ma na kĩhooto nĩ geetha ũtũũre hĩndĩ ndaaya bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI Ngai waku egũkũhe. MWATHANI nĩathũire andũ a ungumania. “Taririkanaai ũrĩa Aamaleki maamwĩkire rĩrĩa mwoimaga Misiri. Tondũ wa kwagĩra Ngai gĩtĩĩo, maahũũrire arĩa maatigĩĩtwo na thuutha nĩ ũndũ wa kũnoga na kũhũũma, makĩmooraga oothe. Tondũ ũcio, rĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu agaakorwo amũheete bũrũri ũcio na akamũgitĩra kuuma gwĩ thũ cianyu iria imũrigicĩirie-rĩ, mũkaaniina Aamaleki oothe nĩguo matikaanacooke kũririkanwo gũũkũ thĩ rĩngĩ. Menyereraai mũtikaanariganĩrwo nĩ ũndũ ũcio! “Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũkeegwatĩra bũrũri ũcio MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe na mũkorwo mũũtũũrĩĩte-rĩ, no mũhaka o mũndũ akooya maciaro ma mbere ma irio cia mĩthemba yothe iria akaagetha mũgũndainĩ wake, ameekĩre kĩondoinĩ, amatware handũ harĩa MWATHANI Ngai wanyu agaathuura ha gũthaathayagĩrio. Hĩndĩ ĩyo o mũndũ agaagĩthiĩ he mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũgaakorwo wĩrainĩ hĩndĩ ĩyo amwĩre atĩrĩ, ‘Nĩnguumbura mbere ya MWATHANI Ngai wakwa atĩ nĩnginyiĩte bũrũri ũrĩa eerĩire maithe maitũ atĩ nĩagaatũhe.’ “Naake mũthĩnjĩri Ngai ooe kĩondo kĩu kuuma mookoinĩ ma mũndũ ũcio, akĩige thĩ hau mbere ya kĩgongoona kĩa MWATHANI Ngai wanyu. Hĩndĩ ĩyo mũndũ ũcio oige ciugo ici arĩ o hau mbere ya MWATHANI: ‘Baaba aarĩ Mũaramea worũũraga, naake agĩthiĩ na andũ aake magĩtũũra Misiri marĩ ageni. Magĩthiĩ kũu matiarĩ aingĩ, no makĩingĩhĩra kuo magĩtuĩka rũũrĩrĩ rũnene na rwĩ hinya. Nao andũ a Misiri magĩtũhinyĩrĩria na magĩtũrutithia wĩra na hinya ta ngombo. Na ithuĩ tũgĩkaĩra MWATHANI Ngai wa maithe maitũ atũteithie. Naake MWATHANI akĩigua na akĩona mĩnyamaaro, mooritũ, na mathĩĩna marĩa twarĩ namo. MWATHANI agĩgĩtũruta kũu Misiri na hinya na ũhoti wake mũnene, akĩringa ciama, agĩĩka maũndũ ma kũgegania, o na agĩtũma maũndũ ma kũguoyohia meekĩke. Agĩcooka agĩtũreehe gũũkũ bũrũriinĩ ũyũ mwega na mũnoru Tondũ ũcio, rĩu nĩndareehere MWATHANI magetha ma mbere ma irio ciothe iria aheete.’ “Hĩndĩ ĩyo mũndũ ũcio akĩige kĩondo kĩu kĩa magetha o hau mbere ya MWATHANI, acooke ainamĩrĩre amũthaathaiye. Naake agĩcanjamũke nĩ ũndũ wa maũndũ moothe meega marĩa MWATHANI amũheete we mwene na mũciĩ wake, hamwe na Alawii na ageni arĩa matũũranagia nao. “Atĩrĩĩrĩ, rutaga gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa magetha maaku moothe o mwaka wa gatatũ ũgakĩhe Alawii, ageni arĩa mwĩ nao, ciana cia ngoriai, o na atumia a ndigwa, nĩ geetha marĩage makahũũna matũũrainĩ maanyu moothe. Nawe warĩĩkia gwĩka ũguo, wĩre MWATHANI atĩrĩ, ‘Hatirĩ gĩcunjĩ o na kĩmwe kĩamũre ndatigia mũciĩ gwakwa, nĩndacihe Alawii, ageni, ciana cia ngoriai, o na atumia a ndigwa o ta ũrĩa wanjathire njĩke. Ndiremeire o na kana ngariganĩrwo nĩ maathani macio maaku megiĩ gĩcunjĩ gĩa ikũmi. Ndirĩ ndaarĩa indo icio hĩndĩ ĩrĩa ngũcakaya, o na ndirĩ ndaciruta gwakwa mũciĩ ndĩ na thaahu, o na ningĩ ndirĩ ndacirutĩra arĩa akuũ ta igongoona. Nĩngwathĩkĩire wee MWATHANI Ngai wakwa, na nĩhingĩĩtie ũrĩa wothe wathanĩĩte wĩgiĩ gĩcunjĩ gĩa ikũmi. Ndagũthaitha ũrore andũ aaku a Isiraeli ũrĩ o kũu gwaku gũtheru igũrũ na ũmaraathime, o na ũraathime bũrũri ũyũ mwega na mũnoru ũrĩa ũtũheete, o ta ũrĩa werĩire maithe maitũ atĩ nĩũgaatũhe.’ “Ũũmũũthĩ MWATHANI Ngai wanyu aramwatha mwathĩkagĩre mawatho maake moothe; kwoguo maathĩkagĩre na ngoro yothe. Ũũmũũthĩ nĩmwoimbũra atĩ MWATHANI nĩ we Ngai wanyu; nĩmweranĩra atĩ nĩmũrĩmwathĩkagĩra, mũmenyagĩrĩre mawatho maake moothe, o na mwĩkage ũrĩa wothe amwathĩĩte. Ũũmũũthĩ MWATHANI nĩamwamũkĩra mũtuĩke andũ aake kĩũmbe, o ta ũrĩa we mwene aamwĩrĩire. Ningĩ nĩamwatha mwathĩkagĩre maathani maake moothe. Nĩekũmũnenehia gũkĩra ndũũrĩrĩ ciothe iria oombĩĩte, na inyuĩ mũtũmage rĩĩtwa rĩake rĩkumagio na rĩtĩĩagwo. Mũgũtuĩka andũ aake kĩũmbe, o ta ũrĩa eeranĩire.” Naake Musa, hamwe na atongoria a Isiraeli, makĩĩra andũ atĩrĩ, “Menyagĩrĩraai mataaro moothe marĩa ngũmũhe ũũmũũthĩ. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa mũkaaringa rũũĩ rwa Jorodani mũkinye bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũhe, hĩndĩ ĩyo mũkaahanda mahiga manene, mũcooke mamahũũre burathita. Ningĩ mũcooke mwandĩke mahigainĩ macio mawatho o na moorutani maya moothe. Mwarĩĩkia gũtoonya bũrũri ũcio mwega na mũnoru ũrĩa MWATHANI Ngai wa maithe maanyu amwĩrĩire, na mũkorwo mũringĩĩte mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Jorodani-rĩ, mũkaahanda mahiga macio kĩrĩmainĩ kĩa Ebali o ta ũrĩa ndamwatha ũũmũũthĩ, mũcooke mamahũũre burathita. Mũcooke mwakĩre MWATHANI kĩgongoona hau na mahiga matarĩ maicũhie, nĩ ũndũ kĩgongoona o gĩothe mũgaakĩra MWATHANI Ngai wanyu kĩagĩrĩirwo nĩgwakwo na mahiga matarĩ maicũhie. Hau nĩ ho mũkaarutĩra MWATHANI Ngai wanyu magongoona ma njino. Ningĩ hau no ho mũkaarutĩra magongoona ma thaayũ na mũmarĩĩre o ho, mũgĩkenaga mũrĩ mbere ya MWATHANI Ngai wanyu. Mũkaandĩka wega mahigainĩ macio mahũũre burathita ciugo ciothe cia watho wa Ngai.” Naake Musa hamwe na athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi makĩarĩria andũ oothe a Isiraeli makĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ andũ aya a Isiraeli, takiraai ki mũthikĩrĩrie. Ũũmũũthĩ nĩmwatuĩka andũ a MWATHANI Ngai wanyu kĩũmbe. Tondũ ũcio tũũraai mũmwathĩkagĩra na mũmenyagĩrĩre mawatho maake moothe marĩa ndamwatha ũũmũũthĩ.” Ningĩ Musa akĩarĩria andũ a Isiraeli akĩmeera atĩrĩ, “Mwaringa Jorodani, mĩhĩrĩga ĩno nĩyo ĩkaarũũgama kĩrĩmainĩ gĩa Gerizimu rĩrĩa andũ magaakorwo makĩraathimwo: mũhĩrĩga wa Simeoni, Lawi, Juda, Isakaru, Josefu, na wa Benjamini. Mĩhĩrĩga ĩno nayo nĩ yo ĩkaarũũgama kĩrĩmainĩ kĩa Ebali rĩrĩa ũhoro wa irumi ũgaakorwo ũkĩheanwo: mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, Asheri, Zebuluni, Dani, na wa Nafutali. Nao Alawii magĩcooke maanĩrĩre na mũgambo mũnene meere andũ atĩrĩ, “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũgaathondeka mũhianano wa ihiga, mũtĩ, kana wa cuuma acooke aũthaathaiye na hitho; MWATHANI nĩathũire arĩa mathaathayagia mĩhianano.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ o wothe ũtatĩĩaga ithe kana nyina.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũkũũraga mũtĩ wa mũhaka wa mũndũ ũrĩa mahakaine.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũhĩtithagia mũtumuumu njĩra.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa wogomagia ciira wa mũrũũrĩrĩ, mwana wa ngoriai, kana mũtumia wa ndigwa.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũconorithagia ithe na ũndũ wa gũkoma na ũmwe wa atumia aake.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũkomaga na nyamũ.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũkomaga na mwarĩ wa nyina kana mwarĩ wa ithe.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũkomaga na nyina wa mũtumia wake.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa ũũragaga ũrĩa ũngĩ na hitho.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ ũrĩa wamũkagĩra ihaki nĩguo oorage mũndũ ũtarĩ ũũru eekĩĩte.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “ ‘Kũgwatwo nĩ kĩrumi nĩ mũndũ o wothe ũtarĩathĩkagĩra mawatho na moorutani moothe ma Ngai.’ “Nao andũ oothe macookie atĩrĩ, ‘Ameni!’ “Na rĩĩrĩ, mũngĩathĩkĩra MWATHANI Ngai wanyu na mũhingagie mawatho moothe marĩa ndĩramwatha ũũmũũthĩ-rĩ, MWATHANI nĩarĩmũtũũgagĩria gũkĩra ndũũrĩrĩ iria ingĩ ciothe cia thĩ. Mũngĩathĩkĩra MWATHANI Ngai wanyu, iraathimo ici ciothe irĩtuĩkaga cianyu: “MWATHANI nĩarĩraathimaga matũũra maanyu o na mĩgũnda yanyu. “MWATHANI nĩarĩmũraathimaga na ciana nyingĩ, magetha maingĩ, na ng'ombe na ng'ondu nyingĩ. “MWATHANI nĩarĩraathimaga magetha maanyu na irio iria mũrĩrugaga. “MWATHANI nĩarĩmũraathimaga mũkiumagara na mũgĩcooka na mũciĩ. “MWATHANI nĩarĩmũhootanagĩra harĩ thũ cianyu ciamũũkĩrĩra. Irĩmũtharĩkagĩra ciumĩĩte na mwena ũmwe, no ikamũũrĩra na mĩena yothe. “MWATHANI nĩarĩraathimaga wĩra wa mooko maanyu, na aiyũragie makũmbĩ maanyu na irio. Ningĩ nĩarĩmũraathimaga mwĩ bũrũriinĩ ũcio ekũmũhe. “Mũngĩtũũra mwathĩkagĩra MWATHANI Ngai wanyu, na mwĩkage ũrĩa wothe amwathĩĩte-rĩ, nĩarĩmũtuaga andũ aake kĩũmbe, o ta ũrĩa eeranĩire. Ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ nĩirĩonaga atĩ nĩmũtuĩtwo andũ a MWATHANI kĩũmbe, na nĩirĩmwĩtigagĩra. Ningĩ MWATHANI nĩarĩmũraathimaga na ciana nyingĩ, ng'ombe nyingĩ, o na magetha maingĩ mwĩ bũrũriinĩ ũcio eerĩire maithe maanyu atĩ nĩakaamũhe. Ningĩ MWATHANI nĩarĩmuuragĩria mbura ya kĩmera o kĩmera kuuma mũthiithũinĩ wake wa igũrũ ũrĩa aigaga mbura, na araathimage wĩra wa mooko maanyu. Nĩmũrĩkombithagia ndũũrĩrĩ nyingĩ, no inyuĩ mũtirĩkombaga kuuma kũrĩ cio. MWATHANI Ngai wanyu nĩarĩmũtuaga atongoria a ndũũrĩrĩ, nocio itirĩmũtongoragia; no kũgaacĩra mũrĩgaacagĩra mwatũũra mwathĩkagĩra maathani maake moothe marĩa ndamũhe ũũmũũthĩ. Mũtikaanamakararie o na atĩa, kana mũthaathaiye, o na kana mũtungatĩre ngai ingĩ. “No rĩĩrĩ, mũngĩaga gwathĩkĩra MWATHANI Ngai wanyu, na mwage kũrũmia maathani na mawatho maake moothe marĩa ndamũhe ũũmũũthĩ, maũndũ maya moothe mooru nĩmarĩmũkoragĩrĩra: “Matũũra maanyu o na mĩgũnda yanyu nĩrĩgwatagwo nĩ kĩrumi. “Magetha maanyu o na irio iria mũrĩrugaga nĩirĩgwatagwo nĩ kĩrumi. “Mũrĩgwatagwo nĩ kĩrumi mũkaaga kũgĩa na ciana nyingĩ, magetha maingĩ, na ng'ombe na ng'ondu nyingĩ. “Mũrĩgwatagwo nĩ kĩrumi mũkiumagara na mũgĩcooka na mũciĩ. “Mũngĩgeeka ũũru na mũrege MWATHANI, nĩarĩtũmaga mũkorererwo nĩ mũthiro, wagaagu, na mathĩĩna maũndũinĩ moothe marĩa mũrĩĩkaga, o nginya mũniinwo mũthire o narua. MWATHANI arĩmũtũmagĩra mĩrimũ ĩrũmanĩrĩire, o nginya amũniine inyuothe bũrũriinĩ ũrĩa mũgũthiĩ kwĩgwatĩra. Ningĩ MWATHANI nĩarĩmũhũũraga na mĩrimũ ya kũgwatanio, kũimba na kũhiũha mwĩrĩ; arĩtũmaga bũrũri wage mbura, o na amũtũmagĩre rũhuuho rũhiũ rwa kũũmia mĩmera. Matũhũũhũ macio marĩmũthingataga o nginya mũgakua. Mbura ndĩriuraga, nayo thĩ ĩrĩũmaga o nginya ĩgaatũkanga. Handũ ha kũmuurĩria mbura, MWATHANI arĩmuuragĩria rũkũngũ na mũthanga nginya amũniine inyuothe. “MWATHANI nĩarĩtũmaga mũhootwo nĩ thũ cianyu; mũrĩcitharĩkagĩra kuuma na mwena ũmwe, no mũgaciũrĩra na mĩena yothe. Ũndũ ũcio nĩũrĩmakagia andũ oothe a gũũkũ thĩ mawona. Ciimba cianyu irĩrĩagwo nĩ nyoni na nyamũ cia gĩthaka, na hatikooneka mũndũ wa gũcingata. MWATHANI nĩarĩtũmaga mũgĩe mahũha ta marĩa maarĩ na andũ a Misiri. Ningĩ nĩarĩtũmaga mĩĩrĩ yanyu ĩiyũrwo nĩ ironda, ũhere na mwĩthũa, na gũtikooneka kĩhonia. MWATHANI nĩarĩtũmaga mũtuĩke agũrũki, atumuumu, o na mwagaage. Mũrĩthiaga mũkĩhambataga mũthenya barigici o ta itumuumu, na mũtikoona ha kũgera. Ningĩ-rĩ, hatirĩ ũndũ o na ũmwe ũrĩmwagagĩrĩra. Mũrĩikaraga mũhinyĩrĩirio na indo cianyu ikĩiyagwo, na mũtikoona mũndũ wa kũmũteithia. “Ũrĩraacagia nĩ ũndũ wa mũirĩĩtu, no ti we ũrĩmũhikagia; ũrĩakaga nyũmba, no ti we ũrĩmĩtũũraga; ũrĩhandaga mĩthabibũ, no ndũrĩgethaga maciaro maayo. Ndeegwa yaku ĩrĩthĩnjagwo ũkĩyonagĩra, na ndũcame nyama ciayo o na haniini. Ũrĩtuunyagwo ndigiri yaku na hinya ĩgathiio nayo ũkĩyonagĩra, na ndũrĩcookagĩrio. Ng'ondu ciaku irĩheagwo thũ ciaku, na ndũkoona wa gũgũteithia. Aariũ na aarĩ aaku marĩheanagwo ta ngombo kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ ũkĩyonagĩra. Ũrĩikaraga ũkũũrĩĩte maitho ũcũũthĩrĩirie, wone kana ciana ciaku nĩigũcooka. Irio ciaku iria ũrĩmĩĩte na kĩyo kĩnene irĩrĩagwo nĩ rũũrĩrĩ rũgeni, na ũtũũre ũhinyĩrĩirio na ũkũũmagwo. Maũndũ marĩa ũrĩyonagĩra no gũtũma marĩtũmaga ũgũrũke. MWATHANI arĩtũmaga magũrũ maaku maiyũrwo nĩ ironda itakaahona, namo mahũha makũiyũre kuuma mũtwe kinya magũrũ. “MWATHANI nĩakamũtwara inyuĩ eene, na mũthamaki wanyu bũrũriinĩ mũgeni, ũrĩa inyuĩ kana maathooguo mũtarĩ mwaũmenya. Kũu nĩkuo mũgaatungatagĩra ngai ithondekeetwo na mĩtĩ na mahiga. Mũgaatuĩka andũ a kũmakĩrwo, gũthekererwo, na kũnyararwo mabũrũriinĩ marĩa MWATHANI wanyu akaamũhurunjĩra. “Mũkaahandaga mbeũ nyingĩ, no mũkagetha o tũniini, nĩ gũkorwo ngigĩ nĩigaacirĩa. Mũkaahandaga mĩthabibũ mĩingĩ na mũkamĩceeha, no mũtikaagethaga thabibũ kana mũkanyua ndibei ya thabibũ icio, nĩ ũndũ nĩikaarĩĩo nĩ tũgunyũ. Bũrũri wanyu wothe ũgaakorwo ũiyũire mĩtamaiyũ, no mũtikeehakaga maguta maayo, nĩ ũndũ ndamaiyũ ciayo nĩkũhũrũrũka ikaahũrũrũkaga. Nĩmũgaaciara ciana cia aanake na airĩĩtu, no itigaatuĩka cianyu; igaakuuo ithiio nacio irĩ mĩgwate. Mĩtĩ yanyu yothe o na irio cia mĩgũnda yanyu ikaarĩĩo nĩ ngigĩ. “Andũ a ndũũrĩrĩ arĩa magaakorwo magĩtũũra bũrũriinĩ wanyu magaakĩragĩrĩria o kũnenehio, na inyuĩ kũnyiihio. Makaamũkombagĩra mbeeca, no inyuĩ mũtikaamakombagĩra. Mũgaatũũra mwathagwo nĩ o. “Mũgaatũũra mũthingatagwo nĩ mathĩĩna macio, na matũũre na inyuĩ nginya mamũniine, nĩ ũndũ mũtiathĩkĩire MWATHANI Ngai wanyu, na mũtiigana kũhingia mawatho maake moothe marĩa aamũheire. Mathĩĩna macio magaatũũra marĩ kĩmenyithia, na kĩriga harĩ inyuĩ, o na harĩ njiarwa cianyu tene na tene. Nĩ ũndũ-rĩ, o na gwatuĩka MWATHANI Ngai nĩamũraathimĩĩte na indo ciothe, mũtiigana kũmũtungatĩra mũkeneete na mũcanjamũkĩĩte. Nĩ ũndũ ũcio, mũgaatũũra mũtungatagĩra thũ iria MWATHANI akaarekia ciũke imũũkĩrĩre. Mũgaatũũra mũrĩ athĩĩni mũtarĩ na gĩa kũrĩa, kũnyua, kana gĩa kwĩhumba, nacio thũ cianyu imũrutithie wĩra nginya mũkue. MWATHANI nĩakaamũreehithĩria rũũrĩrĩ ruumĩĩte kũndũ kũraaya rũmũtharĩkĩre, rũũrĩrĩ mũtakaamenya mwarĩrie waruo. Rũkaamuomokera o ta rwĩgĩ. Rũũrĩrĩ rũu rũgaakorwo rwĩ rwa andũ eeĩ mũno; rũtigaacaaĩra mũndũ o wothe, mwĩthĩ kana mũkũrũ. Rũkaarĩa ng'ombe na irio cianyu, na inyuĩ mũhũũte nginya mũkue nĩ ng'aragu. Ningĩ rũtikaamũtigĩria ngano, ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, ng'ombe, o na kana ng'ondu, o nginya rũtige mwakua. Rũgaatharĩkĩra matũũra maanyu moothe bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũhe, nacio thingo ndaaya na cia hinya iria mwĩhokeete imomokane. “Hĩndĩ ĩrĩa matũũra maanyu magaakorwo mathiũrũkĩirio nĩ thũ, mũkaagĩa na ng'aragu o nginya mũrĩe ciana cianyu iria MWATHANI Ngai wanyu amũheete. “Mũngĩkaaga gwathĩkĩra ciugo ciothe cia watho ũrĩa mwandĩke ibukuinĩ rĩĩrĩ, na mwage gũtĩĩa rĩĩtwa rĩrĩ riiri na rĩa gwĩtigĩrwo rĩa MWATHANI Ngai wanyu, nĩakaamũtũmĩra inyuĩ na njiarwa cianyu mĩrimũ ĩtakaahonekaga, na mĩthiro ya kũguoyohia ĩtakaagirĩrĩkaga. Nĩakaamũtũmĩra o rĩngĩ mĩrimũ yothe ĩrĩa yarĩ Misiri ĩrĩa mwetigĩrĩĩte, na ndĩkoona kĩhonia. Ningĩ MWATHANI nĩakaamũtũmĩra mĩrimũ na mĩthiro ya mĩthemba yothe ĩrĩa ĩtarĩ mĩandĩke ibukuinĩ rĩĩrĩ rĩa watho, o nginya amũniine. O na harĩa mũingĩhĩĩte o ta njata cia igũrũ, no andũ anyiinyi aanyu magaatigara, nĩ ũndũ mũtiigana gwathĩkĩra MWATHANI Ngai wanyu. Na rĩĩrĩ, o ta ũrĩa MWATHANI aakenaga agĩtũma mũgaacĩre na mũingĩhe-rĩ, ũguo noguo agaakena akĩmũniina o na akĩmwananga. Mũkaamunyuo mweherio bũrũriinĩ ũcio mũgũthiĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke wanyu. “MWATHANI akaamũhurunja ndũũrĩrĩinĩ ciothe kuuma gĩturi kĩmwe gĩa thĩ kinya kĩrĩa kĩngĩ. Mwĩ kũu mũgaatungatagĩra ngai ithondekeetwo na mĩtĩ na mahiga, iria inyuĩ eene o na kana maathooguo mũtarĩ mwathaathaiya. Mwĩ kũu ndũũrĩrĩinĩ icio mũtigaikaraga na thaayũ, na mũtikoona handũ mũngĩĩta haanyu kĩũmbe; MWATHANI nĩagaatũma mũikarage mũgĩtangĩkaga ngoro, mũtarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro na mũũrĩĩtwo nĩ hinya. Mũgaikaraga mũrĩ ũgwatiinĩ hĩndĩ ciothe. Mũkaiguaga guoya ũtukũ na mũthenya, na mũikarage mũtarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra muoyo. Maũndũ marĩa mũkoonaga magaatũmaga ngoro cianyu ciigue guoya, mũgakiuga atĩrĩ, ‘Naarĩ korwo gwatuka narua,’ na gwatuka mũkoiga atĩrĩ, ‘Naarĩ korwo gwakĩa narua.’ Naake MWATHANI nĩakaamũcookia Misiri mwĩ meeriinĩ o na gũtuĩka nĩeranĩire atĩ mũtigaacooka kuo rĩngĩ. Mũrĩ kũu mũkaageria kwĩyendia kũrĩ thũ cianyu ta ngombo, no gũtirĩ mũndũ ũgeetĩkĩra kũmũgũra.” Maya nĩ mo maũndũ ma kĩrĩĩkanĩro, marĩa MWATHANI aathire Musa arĩĩkanĩre na andũ a Isiraeli marĩ bũrũriinĩ wa Moabi. Maũndũ maya moothe maarĩ ma kuonganĩrĩrio na kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa aarĩĩkanĩire nao kĩrĩmainĩ gĩa Sinai. Naake Musa agĩgĩĩta Aisiraeli oothe hamwe akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmweyoneire na maitho maanyu ngero iria MWATHANI aagerire mũthamaki wa Misiri, njaama ciake ciothe, o na bũrũri wake wothe. Ningĩ nĩmwonire matũhũũhũ, ciama, o na moorirũ manene marĩa MWATHANI eekire. No rĩĩrĩ, o na kinyagia ũũmũũthĩ, MWATHANI ndarĩ atũma mũtaũkĩrwo wega nĩ maũndũ macio muonire. Naake MWATHANI akĩmũtongoria werũinĩ mĩaka mĩrongo ĩna, na mũtiigana gũthirĩrwo nĩ nguo kana iraatũ. Mũtiigana kũrĩa irio, kũnyua ndibei kana njoohi, no MWATHANI nĩamũhingagĩria mabataro maanyu nĩguo mũmenye atĩ we nĩ we Ngai wanyu. Na rĩĩrĩ, twakinya kũndũ gũũkũ, Sihoni mũthamaki wa Heshiboni na Ogu mũthamaki wa Bashani makiumĩra nĩguo marũe na ithuĩ, no tũkĩmahoota. Tũgĩkĩmatuunya bũrũri wao, tũkĩũgayanĩria mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase. Nĩ ũndũ ũcio, tũũraai mwathĩkagĩra maũndũ moothe ma kĩrĩĩkanĩro gĩĩkĩ, nĩ geetha mũgaacagĩre maũndũinĩ moothe marĩa mũrĩĩkaga. “Ũũmũũthĩ mũrũũgamĩĩte haaha inyuothe mbere ya MWATHANI Ngai wanyu: atongoria aanyu, anene aanyu, arũme oothe a Isiraeli, ciana cianyu, atumia aanyu, andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũranagia na inyuĩ arĩa mamuunagĩra ngũ na mamũtahagĩra maaĩ. Ũũmũũthĩ nĩmũgũtoonya kĩrĩĩkanĩroinĩ gĩĩkĩ MWATHANI Ngai wanyu ekũrĩĩkanĩra na inyuĩ, na nĩmũgwĩtĩkĩra kũhingagia matua maakĩo, nĩ geetha MWATHANI amũtue andũ aake kĩũmbe, naake atuĩke Ngai wanyu, o ta ũrĩa aamwĩrĩire inyuĩ na maithe maanyu, Aburahamu, Isaaka, na Jakubu. To inyuĩ oiki MWATHANI ekũrĩĩkanĩra na inyuĩ; ekũrĩĩkanĩra na ithuĩ ithuothe tũrũũgamĩĩte haaha mbere yake ũũmũũthĩ, o na njiarwa ciitũ iria igooka thuutha. “Nĩ gũkorwo nĩmũũĩ mũtũũrĩre ũrĩa twatũũraga bũrũriinĩ wa Misiri, o na maũndũ marĩa twonire rĩrĩa twatwĩkanagia mabũrũri ma ndũũrĩrĩ ingĩ. Ningĩ nĩmuonire mĩhianano yao ĩrĩa ĩ magigi ĩthondekeetwo na mĩtĩ, mahiga, thahabu, na betha. Mwĩmenyerereei mũno inyuothe arĩa mũrũũgamĩĩte haaha ũũmũũthĩ hatikaanooneke mũndũ mũrũme, mũndũ wa nja, mũciĩ, o na kana mũhĩrĩga ũgatiganĩria MWATHANI Ngai witũ ũgathaathaiye ngai cia andũ a ndũũrĩrĩ ingĩ. Mũndũ o na ũmwe wanyu ũgaathaathaiya mĩhianano akaahaana ta mũri wa mũmera ũciaraga matunda marũrũ marĩ na thumu. Mwĩmenyerereei mũno mũndũ o na ũmwe ũraigua maũndũ ma kĩrĩĩkanĩro gĩĩkĩ ndakeĩĩre na ngoro atĩ MWATHANI nĩekũmũraathima, o na angĩtuĩka mũremi. Ũndũ ta ũcio wahota gũtũma inyuothe, andũ arĩa eega na arĩa ooru, mũniinanĩrio hamwe. MWATHANI ndakoohera mũndũ ta ũcio. Handũ ha ũguo, nĩkũmũrĩrĩmbũkĩra akaamũrĩrĩmbũkĩra na maraakara maake megwakana ta mwaki, namo matũhũũhũ moothe marĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩĩrĩ mamũkorerere, o nginya MWATHANI amũniine o biũ. MWATHANI acooke amwamũranie na mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli, atũme mũkorererwo nĩ matũhũũhũ kũringana na irumi ciothe cia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa kĩandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩĩrĩ rĩa Watho. “Na rĩĩrĩ, matukũinĩ ma thuutha, njiarwa cianyu o na andũ a ndũũrĩrĩ a kuuma mabũrũri ma kũraaya nĩmakeeyonera matũhũũhũ na mĩnyamaaro ĩrĩa MWATHANI areehithĩirie bũrũri wanyu. Bũrũri wothe nĩũgaathaata ũiyũre ũbiriiti na cumbĩ; gũtirĩ kĩndũ gĩkaahandwo kuo, o na ria rĩtikaamera kuo. Bũrũri wanyu ũkaahaana o ta matũũra ma Sodomu, Gomora, Adima, kana Zeboimu marĩa MWATHANI aanangire rĩrĩa aaraakarĩĩte na akang'ũrĩka. Ũndũ ũcio nĩũgaatũma andũ a ndũũrĩrĩ ciothe moorie atĩrĩ, ‘Ĩ nĩkĩ gĩtũmĩĩte MWATHANI eeke bũrũri ũyũ ũndũ ũyũ mũũru ũũ? Gĩtũmi kĩa maraakara maya maake megwakana ta mwaki nĩ kĩrĩkũ?’ Nao andũ mamacookerie atĩrĩ, ‘Nĩ ũndũ nĩmaatiganĩirie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa MWATHANI, o we Ngai wa maithe maao, aarĩĩkanĩire nao rĩrĩa aamarutire bũrũri wa Misiri. Maatungatĩire ngai ingĩ mataathaathayagia mbere ĩyo, o iria maakaanĩĩtio nĩ MWATHANI matikaanathaathaiye. Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI akĩraakarĩra andũ aake, na akĩreehithĩria bũrũri wao matũhũũhũ moothe marĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩĩrĩ. Naake MWATHANI arĩ na maraakara, mang'ũrĩ, o na marũrũ maingĩ akĩmamunya kuuma bũrũriinĩ wao akĩmaikia bũrũriinĩ mũgeni kũrĩa matũũraga o na ũũmũũthĩ.’ “Atĩrĩĩrĩ, kũrĩ maũndũ mamwe MWATHANI Ngai witũ aigĩĩte hithoinĩ, no nĩaguũrĩĩtie Watho wake, nĩguo ithuĩ na njiarwa ciitũ tũtũũre tũwathĩkagĩra. “Rĩu-rĩ, nĩndaiga mbere yanyu, ũhoro wa kĩraathimo na wa kĩrumi. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maũndũ macio moothe magaakorwo mamũkorereire na mũgaakorwo mũgĩtũũra mabũrũriinĩ marĩa MWATHANI Ngai wanyu akaamũhurunjĩra, mũkaaririkana ũrĩa wothe ndamwĩra. Hĩndĩ ĩyo inyuĩ na njiarwa cianyu mũngĩgaacookerera MWATHANI Ngai wanyu o na mwathĩkĩre maathani maake na ngoro yothe na muoyo wothe o ta ũrĩa ndamwatha ũũmũũthĩ, MWATHANI Ngai wanyu nĩakamũiguĩra tha. Acooke amũrute kũrĩa aamũhurunjĩire, na atũme mũgaacire o rĩngĩ. O na angĩkorwo mũgaakorwo mũtwarĩĩtwo kũndũ kũraaya atĩa, MWATHANI Ngai wanyu nĩakaamũcookanĩrĩria na amũrute kuo, nĩ geetha mũcooke mwĩgwatĩre o rĩngĩ bũrũri ũrĩa maithe maanyu maatũũraga. Ningĩ MWATHANI nĩagaatũma mũgaacĩre, na mũingĩhe mũno gũkĩra ũrĩa maithe maanyu maarĩ. Naake MWATHANI Ngai wanyu nĩakaamũhe inyuĩ na njiarwa cianyu ngoro njathĩki, nĩguo mwendage MWATHANI Ngai wanyu na ngoro yothe na muoyo wothe na nĩguo mũthiĩ na mbere gũtũũra bũrũriinĩ ũcio. Naake MWATHANI Ngai wanyu nĩagaatũma thũ cianyu iria ciamũthũire, o icio ciamũhinyagĩrĩria, igwatwo nĩ irumi icio ciothe. Inyuĩ nĩmũgaacooka gwathĩkĩra MWATHANI o rĩngĩ, o na kũhingia maathani maake marĩa ndamwatha ũũmũũthĩ. MWATHANI Ngai wanyu nĩagaatũma mũgaacĩre mawĩrainĩ maanyu moothe, na mũciare ciana nyingĩ, na mahiũ maanyu moongerereke, o na maciaro ma mĩgũnda yanyu o namo moongerereke. Ningĩ MWATHANI nĩagacooka gũkena o rĩngĩ agĩtuma mũgaacĩre o ta ũrĩa aakenaga akĩgaacĩrithia maithe maanyu. Kwoguo no mũhaka mũmwathĩkagĩre o na mũhingagie mawatho maake moothe o ta ũrĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩĩrĩ rĩa Watho. Ningĩ no mũhaka mwĩhoke MWATHANI na ngoro yothe na muoyo wothe. “Tondũ rĩathani rĩĩrĩ ndamwatha ũũmũũthĩ nĩ ihũthũ na rĩtirĩ kũraaya na inyuĩ atĩ mũtingĩhota kũrĩhingia. Ningĩ-rĩ, rĩtirĩ igũrũ, atĩ nĩguo mũũrie atĩrĩ, ‘Nũũ ũkwambata arĩgĩĩre atũreehere, nĩguo tũrĩigue na tũrĩhingie.’ Ningĩ-rĩ, rĩtirĩ mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria, atĩ nĩguo mũũrie atĩrĩ, ‘Nũũ ũkũringa akarĩgĩĩre nĩguo tũrĩigue na tũrĩhingie.’ No rĩĩrĩ, rĩathani rĩu rĩrĩ o haaha hamwe na inyuĩ. Nĩmũrĩũĩ, o na rĩrĩ o ngoroinĩ cianyu, kwoguo rĩathĩkagĩreei. “Atĩrĩĩrĩ, mũthenya wa ũũmũũthĩ-rĩ, nĩndaiga mbere yanyu ũhoro wa wega na wa ũũru, ningĩ ũhoro wa muoyo na wa gĩkuũ. Mũngĩathĩkagĩra maathani ma MWATHANI Ngai wanyu, marĩa ngũmwatha ũũmũũthĩ, na mũmwendage na mũmwathĩkagĩre, o na ningĩ mũhingagie mawatho maake, hĩndĩ ĩyo nĩmũkaingĩha mũtuĩke rũũrĩrĩ rũnene. Naake MWATHANI Ngai wanyu nĩakaamũraathima mwĩ bũrũri ũcio mũgũthiĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke wanyu. No rĩĩrĩ, mũngĩgaatirika MWATHANI Ngai wanyu, mwage kũmwathĩkĩra, mũthiĩ mũgathaathaiye ngai ingĩ, na mũcitungatagĩre-rĩ, ndikũmũhitha no mũhaka mũkaaniinwo. Mũtigaatũũra hĩndĩ ndaaya bũrũriinĩ ũcio mũkeegwatĩra ũtuĩke wanyu mwaringa Jorodani. Rĩu-rĩ, nĩndaiga mbere yanyu ũhoro wa muoyo o na wa gĩkuũ, ningĩ ũhoro wa kĩraathimo o na wa kĩrumi. Thuuraai ũndũ ũmwe ũrĩa mũkwenda, nĩndeeta igũrũ na thĩ ituĩke aira. Nĩ ũndũ ũcio mwĩthuurĩreei muoyo nĩguo mũtũũre muoyo inyuĩ eene o na njiarwa cianyu. Tũũraai mwendeete MWATHANI Ngai wanyu, na mũmwathĩkagĩre na mũtũũre mũrĩ ehokeku nĩ geetha inyuĩ na njiarwa cianyu mũtũũre hĩndĩ ndaaya bũrũriinĩ ũrĩa eerĩire maithe maanyu Aburahamu, Isaaka, na Jakubu atĩ nĩakaamahe.” Naake Musa agĩthiĩ na mbere kwarĩria andũ oothe a Isiraeli akĩmeera atĩrĩ, “Rĩu ndĩ na ũkũrũ wa mĩaka igana rĩa mĩrongo ĩĩrĩ, na ndirĩ na hinya wa gũthiĩ na mbere kũmũtongoria. Hamwe na ũguo MWATHANI nĩanjĩĩrire atĩ ndikaaringa rũũĩ rwa Jorodani. MWATHANI Ngai wanyu nĩegũthiĩ mbere yanyu, aniine ndũũrĩrĩ ciothe iria itũũraga kuo, nĩ geetha mwĩgwatĩre bũrũri ũcio wacio. Naake Joshua nĩwe ũkũmũtongoria o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte. MWATHANI ekũniina ndũũrĩrĩ icio, o ta ũrĩa aaniinire Sihoni na Ogu athamaki a Aamori o na mabũrũri maao. Ningĩ MWATHANI nĩegũcineana mookoinĩ maanyu, na inyuĩ mũciĩke o ta ũrĩa ndĩmwathĩĩte. Gĩai na hinya na mũũmĩrĩrie, na mũtikaanetigĩre kana mũmakio nĩcio; nĩ gũkorwo MWATHANI Ngai wanyu arĩ hamwe na inyuĩ. Ndangĩmũtiganĩria kana amũrekererie.” Naake Musa agĩgĩĩta Joshua, akĩmwarĩria Aisiraeli oothe makĩiguaga akĩmwĩra atĩrĩ, “Gĩa na hinya na ũũmĩrĩrie, nĩ gũkorwo nĩ we ũgũtongoria andũ aya nĩguo makeegwatĩre bũrũri ũrĩa MWATHANI eerĩire maithe maao atĩ nĩakaamahe. Nawe nĩwe ũkaamagayania bũrũri ũcio. Naake MWATHANI nĩegũgũtongoria, na nĩegũkorwo hamwe nawe. Ndegũgũtiganĩria, o na kana akũrekererie, nĩ ũndũ ũcio ndũkaanetigĩre kana ũmake.” Naake Musa arĩĩkia kwandĩka Watho ũcio, akĩũnengera athĩnjĩri Ngai, aariũ a Lawi, arĩa maakuuaga Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI, o na atongoria a Isiraeli. Naake akĩmaatha akĩmeera atĩrĩ, “O mũthiainĩ wa mwaka mũgwanja, rĩrĩa mathiirĩ marekanagĩrwo, thoomagĩraai andũ oothe watho ũyũ, rĩrĩa moongana Thigũkũinĩ ya Ithũnũ. Thoomagĩraai andũ oothe a Isiraeli watho ũyũ, rĩrĩa moongana gũthaathaiya MWATHANI Ngai wao marĩ handũ harĩa athuurĩĩte ha gũthaathayagĩrio. Hĩndĩ ĩyo mũgaacookanagĩrĩria andũ oothe hamwe, arũme, atumia, ciana, o na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũraga matũũrainĩ maanyu, nĩ geetha meiguĩre na merute gũtĩĩa MWATHANI Ngai wanyu, o na gwathĩkĩra ũrutani wake na kinyi. Hĩndĩ ĩyo o nacio ciana ciao iria itarĩ ciaigua watho ũyũ nĩikaagĩa na kamweke ga kwĩiguĩra, nĩguo o nacio ihote kwĩruta gwathĩkĩra MWATHANI ihinda rĩrĩa rĩothe igũtũũra muoyo irĩ bũrũriinĩ ũrĩa mũkũringa Jorodani makeegwatĩre ũtuĩke wanyu.” Naake MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Ihinda rĩaku rĩa gũtũũra gũũkũ thĩ rĩu nĩ inyiinyi. Nĩ ũndũ ũcio njĩtĩra Joshua mũũke naake gũũkũ Hemainĩ ya gũtũnganwo nĩguo ndĩmũtaare.” Nao Musa na Joshua magĩthiĩ kũu Hemainĩ ya gũtũnganwo. Naake MWATHANI akĩmoimĩrĩra kũu Hemainĩ arĩ gĩtugĩinĩ gĩa itu rĩrĩa rĩarũngiĩ mũromoinĩ wa Hema ĩyo. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩarĩria Musa akĩmwĩra atĩrĩ, “Musa, ihinda rĩaku rĩa gũkua rĩ hakuhĩ, na wakua andũ aya nĩmakaaga kũnjathĩkĩra na mathũũkie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndarĩĩkanĩire nao. Ningĩ nĩmakaandiganĩria mathaathaiye mĩhianano ya andũ a bũrũri ũcio me hakuhĩ gũthiĩ kwĩgwatĩra ũtuĩke wao. Naguo ũndũ ũcio ũtũme nyiitwo nĩ maraakara, ndĩmatiganĩrie nao maniinwo. Nao magĩkorererwo nĩ matũhũũhũ maingĩ, hĩndĩ ĩyo mecũũranie mamenye atĩ makoreetwo nĩ maũndũ macio moothe tondũ niĩ Ngai wao nĩndĩmatiganĩirie. Ngaamatiganĩria nĩ ũndũ wa maũndũ macio mooru magaakorwo meekĩĩte o na magathaathaiya ngai ingĩ. “Rĩu-rĩ, andĩka rwĩmbo rũũrũ ũrũrute andũ a Isiraeli, nĩguo maarũina rũgatũmaga mandirikane. Nĩngaamatwara bũrũri ũcio ndeerĩire maithe maao atĩ nĩngaamahe. Nĩ bũrũri mwega na mũnoru. Maakinya kuo makaarĩaga makahũũna o na maikarage megangarĩĩte. Ũndũ ũcio nĩũgaatũma mandiganĩrie mathaathaiye ngai ingĩ na mathũũkie kĩrĩĩkanĩro gĩakwa. Hĩndĩ ĩyo nĩmagaakorererwo nĩ matũhũũhũ maingĩ. No rĩĩrĩ, rwĩmbo rũũrũ rũkainagwo rũrĩ rwa kũmaririkania mahĩtia maao. O na rĩu itarĩ ndĩramatwara bũrũri ũcio ndeerĩire maithe maao, nĩndĩramenya ũrĩa mareciiria.” Tondũ ũcio, Musa akĩandĩka rwĩmbo rũũrũ mũthenya o ro ũcio, akĩrũruta andũ a Isiraeli. Naake MWATHANI agĩtaara Joshua mũrũ wa Nuni akĩmwĩra atĩrĩ, “Gĩa na hinya na ũũmĩrĩrie, nĩ gũkorwo nĩ we ũgũtongoria andũ aya a Isiraeli ũmakinyie bũrũri ũrĩa ndamerĩire atĩ nĩngaamahe. Na atĩrĩĩrĩ, ndĩrĩkoragwo hamwe nawe hĩndĩ ciothe.” Musa arĩĩkia kwandĩka watho wa Ngai ibukuinĩ aũmenyereire wega, agĩĩta athĩnjĩri Ngai arĩa maamenyagĩrĩra Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI akĩmeera atĩrĩ, Oyai ibuku rĩĩrĩ rĩa watho wa Ngai mũrĩige mwenainĩ wa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI Ngai wanyu, nĩguo rĩikare ho ta ũira wa kũmuumbũraga harĩ andũ aake a Isiraeli. Nĩ ũndũ nĩnjũũĩ mũrĩ andũ aremi o na akararia. Kuona atĩ mũkoreetwo mũremeire MWATHANI niĩ ngĩonaga na maitho maakwa-rĩ, githĩ mũtikũmũremera makĩria ndakua? Tacookanĩrĩriai atongoria a mĩhĩrĩga na anjaama oothe mooke harĩ niĩ, nĩ geetha ndĩmeere maũndũ maya makĩiiguagĩra. Nĩngwĩta igũrũ na thĩ ituĩke aira. Ningĩ nĩnjũũĩ atĩ ndarĩĩkia gũkua andũ nĩmekwagana, o na matirĩke kĩrĩra gĩothe kĩrĩa ndĩmarutĩĩte. Matukũinĩ ma kũrigĩrĩria nĩmagaakorererwo nĩ matũhũũhũ, nĩ ũndũ nĩmaageekaga maũndũ marĩa MWATHANI athũire, namo maraakarie MWATHANI. Naake Musa akĩina rwĩmbo rũũrũ rwothe Aisiraeli oothe makĩiguaga. “Atĩrĩĩrĩ, we igũrũ, tega matũ ũigue, o nawe thĩ-rĩ, taigua ciugo cia kanua gaakwa. Ũrutani wakwa ũrĩtaataga o ta mataata ma mbura, nacio ciugo ciakwa ikahaana o ta ime rĩiyũire thĩ. Ningĩ ũrĩhaanaga o ta mbura ya rũthuthuũ ĩgĩthuthuĩra nyeki yamera, o na kana mbura ĩkiurĩra irio ciamera. Nĩngũgaathĩrĩria rĩĩtwa rĩa MWATHANI, nao andũ aake makĩheane ũhoro wa ũnene wa Ngai witũ. “Nĩ we rwaro rwa ihiga, wĩra wake nĩ mwagĩrĩru, mĩthiĩre yake nĩ ya kĩhooto. Nĩ we Ngai ũrĩa mwĩhokeku na ndarĩ ũũru, nĩ wa ma na nĩ wa kwĩhokeka. Inyuĩ mũtirĩ ehokeku, mũtiagĩrĩirwo nĩgwĩtwo andũ aake, mwĩ rũũrĩrĩ rwĩhia na ruogomu. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ aya akĩĩgu, mũtataũkagĩrwo, icio nĩcio ngaatho cianyu harĩ MWATHANI? Githĩ ti we ithe wanyu, na nĩ we wamũũmbire? Nĩ we wamũtuire rũũrĩrĩ. “Ririkanaai matukũ marĩa ma tene, na mwĩciirie mĩaka ĩrĩa yote ĩthirĩĩte. Tahooyai maithe maanyu kĩrĩra kĩa ũrĩa gwatuĩkire, na mũhooe athuuri ũhoro na nĩmekũmwĩra. Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno nĩ we wagaĩire ndũũrĩrĩ mabũrũri maacio; nĩ we wamũranirie kũrĩa andũ matũũraga, na akĩhe rũũrĩrĩ o rũũrĩrĩ mũraika waruo, no agĩĩthuurĩra rũciaro rwa Jakubu rũtuĩke rwake kĩũmbe. “Aamoonire makĩũrũũra werũinĩ, werũ ũtaarĩ kĩndũ tiga o rũhuuho rwahaataga tĩĩri. Akĩmooya akĩmaiga wega, akĩmamenyerera o ta kĩũma kĩa riitho rĩake. O ta ũrĩa rwĩgĩ rũmenyagĩria tũcui twayo kũũmbũka, na ĩkabatabataga natuo tũrĩ mathaguinĩ maayo, ũguo noguo MWATHANI aamenyereire Aisiraeli makĩaga kuona ũũru. MWATHANI o we wiki nĩ we wamatongoririe, na hatiarĩ na ngai ng'eni yamũteithĩrĩirie. “Aamahaicirie mathiagĩre irĩmainĩ iria ndaaya, na akĩmahũũnia na maciaro ma mũgũnda. Ningĩ akĩmacũnia ũũkĩ uumĩĩte rwaroinĩ rwa mahiga, o na maguta aamarutĩĩte mĩatũkainĩ ya mahiga. Nacio ng'ombe na mbũri ciao igĩkamwo iria rĩingĩ. Ndũrũme, mbũri na ng'ombe ciao ciarĩ cia kĩruka kĩrĩa kĩega, nayo ngano na ndibei yao yarĩ ĩrĩa njega. “Andũ a MWATHANI maarĩire makĩiigua na makĩambararũka; maarĩire magĩtunguha na makiumia nda. Magĩtiganĩria Ngai ũrĩa wamoombire na magĩkaana mũhonokia wao. Magĩtũma MWATHANI aigue ũiru maagĩa na ngai ng'eni; na makĩmũraakaria na ciĩko ciao irĩ magigi. Makĩrutĩra ngai itaarĩ kĩene magongoona, ngai mataamenyeete o na haniini, ngai njerũ itaatũũraga kuo iria o na maithe maao mataatĩĩaga. Nĩmariganĩirwo nĩ Ngai mũhonokia wao, Ngai ũrĩa wamaheire muoyo. “Naake MWATHANI oona ũndũ ũcio akĩraakara agĩtiganĩria aariũ na aarĩ aake. Akiuga atĩrĩ, ‘Ndikaamateithia hĩndĩ ĩngĩ. Tareke ndĩkĩyonere ũrĩa gũgũtuĩka harĩ o, tondũ nĩ aremi mũno na ti ehokeku. Manjiguithĩĩtie ũiru nĩ ũndũ wa ngai cia mĩhianano, magagĩtũma ndaakare nĩ ũndũ wa ngai itarĩ kĩene. Na niĩ ngaamaiguithia ũũru na rũũrĩrĩ hatarĩ, ndũme mathirĩkio nĩ rũũrĩrĩ rũkĩĩgu makĩraakare. Maraakara maakwa maakanĩĩte o ta mwaki, macinĩĩte o nginya kwa arĩa akuũ. Macinĩĩte indo ciothe iria irĩ thĩ, o nacio itina cia irĩma ikamundio mwaki. “ ‘Nĩngaamareehithĩria matũhũũhũ matarĩ mũthia; ndĩmarathange na mĩguĩ yakwa yothe. Makaaniinwo nĩ ng'aragu na mũrimũ wa kũhiũha mwĩrĩ, na maniinwo nĩ mĩrimũ mĩũru mũno. Ngamareehithĩria nyamũ imatharĩkĩre, o na nyamũ cia thĩ irĩ na thumu cia kũmarũma. Hiũ cia njora ikaamaniina marĩ njĩrainĩ, nakĩo kĩeha kĩmaniine marĩ manyũmbainĩ maao. Aanake na airĩĩtu, mwana ũronga o na mũndũ wĩ na mbuĩ makaaniinwo oothe hamwe. Ingĩamarangĩrĩria thĩ ta rũkũngũ maage kũririkanwo hĩndĩ ĩngĩ. No ndingĩĩtĩkĩria thũ ciao ciĩtĩĩe ikiuge atĩ ũhootani uumanĩĩte na kũrĩ cio, o rĩrĩa arĩ niĩ MWATHANI ndĩcihootanĩire.’ “Andũ a Isiraeli nĩ rũũrĩrĩ rũtooĩ gũciira, nĩ rũũrĩrĩ rũtarĩ ũmenyo o na haniini. Mangĩrĩ oogĩ no mamenye gĩtũmi kĩa mahootwo, na no mamenye ũrĩa gũkaahaana thuuthainĩ. Mũndũ ũmwe angĩteng'eria andũ ngiri kana andũ ngiri ikũmi mateng'erio nĩ mũndũ ũmwe atĩa? Nĩ tondũ MWATHANI Ngai wao nĩamatiganĩirie; Ngai mwene hinya nĩamaneanĩĩte. Nĩ gũkorwo ngai cia thũ ciao itirĩ hinya ta Ngai wao, na thũ ciao nĩciũĩ ũguo. Thũ ciao ciaganĩĩte o ta Sodomu na Gomora, ihaana ta mũthabibũ ũrĩa ũciaraga thabibũ i na rwagatha o na ũrogi. Ndibei yacio ĩrũrĩĩte o ta ũrũrũ wa nyoka; ĩĩni, ĩrũrĩĩte o ta mata ma nduĩra. “MWATHANI ndangĩriganĩrwo nĩ ũũru ũrĩa thũ ciao ciĩkĩĩte. Ũikaraga ũkĩrurumũkaga ngoroinĩ yake. Ũhoro wa kũrĩhanĩria na wa gũtuanĩra nĩ wa MWATHANI, mũthenya wao wa kwanangĩka wĩ hakuhĩ. Mũthenya wa mũtino nĩũkuhĩrĩirie, megũkobobanio o narua. MWATHANI nĩagaaciirĩrĩra andũ aake, na aiguĩre ndungata ciake tha rĩrĩa akoona ciagĩĩte hinya na hakaaga o na ũmwe ũngĩhota gwĩteithũra. Akĩmoorie atĩrĩ, ‘Kaĩ ngai icio cianyu ikĩrĩ ha, irĩa mweciiragia nĩcio kĩĩhitho kĩanyu? O ngai icio mwahũũnagia na maguta ma magongoona maanyu, o na mũgacikundia ndibei. Ngai icio nĩigĩũke imũteithie; nĩikĩhiũhe kũmũteithia. “ ‘Niĩ o niĩ nyiiki, nĩ niĩ Ngai; ndiendaga kũigananio na ngai ingĩ. Nĩ niĩ njũraganaga na no niĩ heanaga muoyo; nĩ niĩ ndiihanagia na ngooha nguraro. Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũruta mũndũ mookoinĩ maakwa. O ta ũrĩa ndũũraga muoyo, ngwambararia guoko gwakwa na igũrũ ndĩhĩte njuge atĩ, ngũnoora rũhiũ rwakwa rũrĩa rũhenahenagia o nginya nyone kĩhooto nĩkĩahingio. Ngwĩrĩhĩria harĩ thũ ciakwa, na ndĩrĩhĩrie harĩ arĩa mathũire. Mĩguĩ yakwa ĩkũnyũrũrũka thakame yao, naruo rũhiũ rwakwa rũũrage andũ oothe arĩa mathũire. Ndigũcaaĩra mũndũ o na ũmwe wa arĩa manjũkagĩrĩra; arĩa matiihĩĩtio o na arĩa matahĩĩtwo no mũhaka mooragwo.’ “Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ ndũũrĩrĩ, kenaai hamwe na andũ a MWATHANI, MWATHANI nĩwe ũrĩhagĩria ndungata ciake harĩ arĩa macinyariiraga; nĩ we ũherithagia thũ ciake; nĩ we wohagĩra andũ aake meehia maao.” Naake Musa na Joshua wa Nuni magĩkĩina rwĩmbo rũu andũ oothe makĩiiguagĩra. Naake Musa arĩĩkia kwĩra Aisiraeli oothe maũndũ macio moothe akiuga atĩrĩ, “Ndamũthaitha mũrũmie maũndũ macio moothe ndamũhe mũthenya wa ũũmũũthĩ. Nĩ wega mũtaarage ciana cianyu na maũndũ macio nĩguo ihotage kũrũmia wega kĩrĩra kĩa MWATHANI. Tondũ-rĩ, maũndũ macio ti matũhũũhũ o ũguo, nĩ mo gatũũrũ ka muoyo wanyu. Nĩ ũndũ ũcio tũũraai mũmaathĩkagĩra nĩguo mũkaahota gũtũũra hĩndĩ ndaaya bũrũriinĩ ũcio mũkũringa Jorodani mũkegwatĩre.” Ningĩ MWATHANI akĩaria na Musa mũthenya o ro ũcio akĩmwĩra ũũ: “Ũkĩra wambate irĩmainĩ cia Abarimu iria irĩ bũrũriinĩ wa Moabi, iria ing'ethanĩire na itũũra rĩa Jeriko, ũhaice o gacũmbĩrĩ ga kĩrĩma kĩa Nebo. Wakinya hau, wĩrorere bũrũri wothe wa Kanaani ũrĩa ndaanyĩĩte kũhe andũ a Isiraeli ũtuĩke wao. Nĩngwenda ũmenye atĩ kũu kĩrĩmainĩ kĩu nĩkuo ũgũkuĩra o ta ũrĩa Harũni mũrũ wa maitũguo aakuĩrĩire kĩrĩmainĩ kĩa Hori, nĩ ũndũ inyuĩ nĩmwagire gũtuĩka ehokeku harĩ niĩ andũ a Isiraeli makĩyonagĩra. Mwĩ maaĩinĩ ma Meriba, hakuhĩ na itũũra rĩa Kadeshi werũinĩ wa Zini nĩmwagire kũũhe gĩtĩĩo andũ oothe makĩonaga. Rĩu-rĩ, kwĩrorera nĩũkwĩrorera bũrũri ũcio ndaanyĩĩte kũhe andũ a Isiraeli wĩ o haraaya, no ndũgaakinya kuo na ikinya rĩaku.” Musa, mũndũ ũcio wa Ngai, atanakua akĩraathima andũ a Isiraeli akĩmeera atĩrĩ: MWATHANI eguũririe kuuma kĩrĩmainĩ gĩa Sinai agĩtwĩguũrĩria arĩ o kũu Edomu, akĩara ta riũa arĩ kũu kĩrĩmainĩ kĩa Parani. Agĩũka me na araika ngiri makũmi maingĩ, akuuĩĩte kĩmũrĩ kĩa mwaki na guoko gwake kwa ũrĩo. MWATHANI nĩendeete andũ aake; andũ aake arĩa atheru nĩ we mũmamenyereri. Nĩkĩo mamũhooyaga, naake akamoonereria ũrĩa maagĩrĩirwo nĩgwĩka. Watho ũrĩa twaheirwo nĩ Musa twathĩkagĩre, nĩguo kĩndũ kĩrĩa kĩa bata mũno kĩa rũũrĩrĩ rwitũ. MWATHANI agĩgĩtuĩka mũthamaki wa andũ aake a Isiraeli rĩrĩa mĩhĩrĩga na atongoria aayo moonganĩĩte hamwe. Musa agĩthiĩ na mbere na kũmaraathima akiuga atĩrĩ, “Mũhĩrĩga wa Reubeni ũrotũũra tene na tene, o na gũtuĩka andũ aaguo ti aingĩ.” Nĩ ũndũ wa mũhĩrĩga wa Juda akiuga atĩrĩ, “MWATHANI, ũroũiguaga rĩrĩa ũgũkũhooya. Wohanie na mĩhĩrĩga ĩrĩa ĩngĩ, ũrũagĩrĩre, MWATHANI, na ũũteithagie ũkĩrũa na thũ ciaguo.” Nĩ ũndũ wa mũhĩrĩga wa Lawi akiuga atĩrĩ, “MWATHANI onanagia wendi waku na ũndũ wa Thumimu na Urimu, ũhũthĩrĩĩte Alawii ndugata ciaku njĩhokeku, iria wagereirie Masa na ũgĩcirũithia irĩ maaĩinĩ ma Meriba. Mũhĩrĩga ũcio wagwathĩkĩire gũkĩra ũrĩa wathĩkagĩra aciari aaguo, arĩa maaciaranĩirwo naguo, o na ciana ciaguo. Watũũraga wathĩkagĩra maathani maaku, na ũmenyagĩrĩra kĩrĩĩkanĩro gĩaku. Acio nĩ o marĩrutaga andũ aaku gwathĩkĩra watho waku; na makũrutagĩre magongoona kĩgongoonainĩ gĩaku. MWATHANI, mateithie magĩe na hinya; wĩra wa mooko maao ũroĩtĩkĩrĩkaga nĩ we. Hehenja thũ ciao; ndũkaanareke ciũkĩre rĩngĩ.” Nĩ ũndũ wa mũhĩrĩga wa Benjamini akiuga atĩrĩ, “MWATHANI nĩendeete mũhĩrĩga ũyũ na nĩaũgitagĩra; nĩaũmenyagĩrĩra mũthenya wothe, na atũũraga gatagatĩinĩ kaaguo.” Nĩ ũndũ wa mũhĩrĩga wa Josefu akĩuga atĩrĩ, “MWATHANI aroraathimaga bũrũri waguo, aroũraathimaga na mbura nyingĩ o na maaĩ marĩa moimaga na thĩ. Riũa rĩrotũmaga matunda maguo meruhage wega, nayo mĩtunda yaguo ĩciarage o kĩmera kĩayo. Ũroĩyonagĩra magetha meega irĩmainĩ iria cia tene. Ũroraathimagwo na indo ciothe iria njega cia thĩ o na ũkĩragĩrĩrio; ũroraathimagwo na ũtugi wa MWATHANI ũrĩa waririe arĩ kĩhingainĩ gĩakanaga mwaki. Iraathimo icio ciothe iroikũrũkagĩra mũhĩrĩga wa Josefu, o ũcio warĩ mũtongoria wa aariũ a ithe. Josefu arĩ na hinya ta wa ndeegwa, akagĩa na hinya ta hĩa cia mbogo. Hĩa ciake nĩ andũ a Manase makiri maingĩ, o na a Efiraimu ngiri makũmi maingĩ. Icio nĩcio akaahũũra ndũũrĩrĩ nacio, acitindĩke nginya ituri ciothe cia thĩ.” Nĩ ũndũ wa mũhĩrĩga wa Zebuluni na Isakaru akiuga atĩrĩ, “Zebuluni ũrogaacĩra mbiacarainĩ ciaku cia iriainĩ. Nawe Isakaru ũtonga waku ũrongerereka gwaku mũciĩ. Mũgeetaga andũ a ndũũrĩrĩ mooke irĩmainĩ cianyu, na mũrutagĩre magongoona matheru kũu. Ũtonga wanyu ũriumaga iriainĩ o na mũthangainĩ ũrĩa ũrĩ hũgũrũrũinĩ ciarĩo.” Nĩ ũndũ wa mũhĩrĩga wa Gadi akĩuga atĩrĩ, “MWATHANI arogoocwo o we waramagia mĩhaka ya Gadi! Gadi aikaraga ooheirie o ta mũrũũthi, atambururange guoko o na ruototia. Agĩkĩyũmbĩria mĩgũnda ĩrĩa mĩega, akĩĩrigĩria na gĩcunjĩ kĩa mũtongoria. Agĩathĩkĩra maathani na mawatho ma MWATHANI rĩrĩa atongoria a Isiraeli moonganĩĩte.” Nĩ ũndũ wa mũhĩrĩga wa Dani akiuga atĩrĩ, “Dani nĩ kĩana kĩa mũrũũthi, ecimbicũraga oimĩĩte Bashani.” Nĩ ũndũ wa mũhĩrĩga wa Nafutali akiuga atĩrĩ, “Wee Nafutali, nĩũraathimĩĩtwo na ũgatugwo mũno nĩ MWATHANI; bũrũri waku woima Iria rĩa Galili ũkinyĩĩte o mwena wa na kĩanda.” Nĩ ũndũ wa mũhĩrĩga wa Asheri akiuga atĩrĩ, “Nawe Asheri ũroraathimwo gũkĩra mĩhĩrĩga ĩrĩa ĩngĩ, aariũ a thooguo marotũũra makwendeete. Ũrotũũra wĩthambaga magũrũ na maguta. Matũũra maaku marotũũra magitĩirwo na ihingo cia cuuma, nawe ũgĩtũũre hĩndĩ ndaaya wĩ mũgitĩre.” Andũ aya a Isiraeli, gũtirĩ ũngĩ ũtariĩ ta Ngai wanyu; ageraga igũrũ e na riiri, na agatuĩkania matu ooke amũteithie. Ngai atũũraga arĩ handũ haanyu ha kwĩhitha; mooko maake marĩa ma tene na tene matũũraga mamũnyiitĩrĩire. Nĩ we wamũingatĩire thũ iria ciarĩ mbere yanyu, na akĩmwĩra mũciniine ciothe. Njiarwa cia Jakubu itũũraga ciĩgangarĩĩte; itũũraga imenyereirwo bũrũriinĩ ũcio ũtaagaga irio na ndibei, ĩĩni, o kũu ime riumaga na igũrũ rĩkaihũgia thĩ. Isiraeli, gũkena nĩ we! Hatirĩ andũ angĩ matariĩ ta we, wĩ rũũrĩrĩ rũhonokeetio nĩ MWATHANI. MWATHANI mwene nĩ we ngo yaku na rũhiũ rwaku rwa njora; nĩ we ũkũgitagĩra na agakũhootanĩra. Thũ ciaku igooka igĩthaithanaga ũciiguĩre tha, no nĩũgaaciniina ciothe. Na rĩĩrĩ, Musa akiuma werũinĩ wa Moabi, akĩambata kĩrĩma kĩa Nebo, agĩkinya o gacũmbĩrĩ ka Pisiga karĩa kaarĩ na mwena wa irathĩro wa itũũra rĩa Jeriko. Naake arĩ hau, MWATHANI akĩmuonia bũrũri wothe: bũrũri wothe wa Gileadi o nginya itũũra rĩa Dani rĩrĩa rĩrĩ mwena wa na rũgongo; bũrũri wothe wa Nafutali, bũrũri wa Efiraimu na Manase; bũrũri wa Juda o nginya iria rĩa Mediteraneani rĩrĩa rĩrĩ na mwena wa ithũĩro; bũrũri wa Juda wa mwena wa na kĩanda, o na bũrũri ũrĩa mwaraganu kuuma o Zoari nginya Jeriko, itũũra rĩa Mĩkĩndũ. Thuutha ũcio MWATHANI akĩĩra Musa atĩrĩ, “Bũrũri ũcio nĩguo ndeerĩire Aburahamu, Isaaka, na Jakubu, ngiuga nĩguo ngaahe njiarwa cianyu. Bũrũri ũcio nĩndareka ũwĩyonere, no ndũkaaũkinya na ikinya.” Nĩ ũndũ ũcio, Musa, ndungata ya MWATHANI, agĩgĩkuĩra o kũu bũrũriinĩ wa Moabi, o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte. Naake MWATHANI akĩmũthika o kũu bũrũriinĩ ũcio wa Moabi gĩtuambainĩ kĩrĩa kĩng'etheire Bethipeoru. Na rĩĩrĩ, gũtirĩ mũndũ ũrĩ wamenya mbĩĩrĩra yake nginya ũũmũũthĩ. Naake Musa agĩgĩkua e wa mĩaka igana na mĩrongo ĩĩrĩ (120), arĩ na hinya na atoorĩĩte maitho. Nao andũ a Isiraeli makĩmũcakaĩra matukũ mĩrongo ĩtatũ marĩ o kũu gĩtuambainĩ kĩa Moabi. Na rĩĩrĩ, Joshua mũrũ wa Nuni nĩaiyũrĩĩtwo nĩ roho wa ũũgĩ, tondũ nĩathuurĩĩtwo nĩ Musa acooke ithenya rĩake. Nao andũ a Isiraeli magĩkĩmwathĩkĩra na makĩhingia ũrĩa wothe MWATHANI aathĩĩte Musa gwĩkwo. Na rĩĩrĩ, kũu Isiraeli gũtianacooka kuoneka mũnabii ũngĩ ta Musa, ũrĩa waranagĩria na MWATHANI ũthiũ kwa ũthiũ. Ningĩ gũtianacooka kuoneka mũnabii ũngĩ wanahota kũringa ciama na moorirũ ta iria MWATHANI aatũmĩĩte Musa akaringe bũrũri wa Misiri cia kũhũũra mũthamaki, njaama ciake o na bũrũri wake wothe. O na ningĩ gũtianacooka kuoneka mũnabii ũngĩ wanahota gwĩka maũndũ manene na ma kũguoyohia ta marĩa Musa eekire akĩonagwo nĩ Aisiraeli oothe. Na rĩĩrĩ, thuutha wa Musa ndungata ya MWATHANI gũkua, MWATHANI akĩĩra mũteithia wa Musa ũrĩa wetagwo Joshua mũrũ wa Nuni atĩrĩ, “Musa ndungata yakwa nĩakuĩte, tondũ ũcio wĩhaarĩrie rĩu, wee mwene o hamwe na andũ oothe a Isiraeli mũringe rũũĩ rwa Jorodani, mũthiĩ mũtoonye bũrũriinĩ ũrĩa ngũmũhe. O ta ũrĩa ndeerĩire Musa-rĩ, nĩndĩmũheete handũ o hoothe harĩa mũgaakinya na makinya maanyu. Mĩhaka yanyu ĩkaambĩrĩria werũinĩ ũrĩa ũrĩ na mwena wa na kĩanda o nginya irĩmainĩ cia Lebanoni iria irĩ na mwena wa na rũgongo, o na kuuma rũũĩ rũrĩa rũnene rwĩtagwo Farati rũrĩa rũrĩ na mwena wa irathĩro, ũtuĩkanĩrie bũrũri wothe wa Ahiti, o nginya iriainĩ rĩa Mediteraneani rĩrĩa rĩrĩ na mwena wa ithũĩro. Atĩrĩĩrĩ Joshua, gũtikaagĩa mũndũ o na ũmwe ũkaahota gũgũtooria matukũ moothe ma muoyo waku. O ta ũrĩa ndĩrakoragwo na Musa, ũguo noguo ndĩrĩkoragwo nawe; ndĩrĩkoragwo nawe hingo ciothe; gũtirĩ hingo o na ĩmwe ngaagũtiganĩria. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, gĩa na hinya na ũũmĩrĩrie, nĩ gũkorwo nĩ we ũgũkorwo ũrĩ mũtongoria wa andũ aya magĩtoonya bũrũri ũyũ, ũrĩa ndeerĩire maithe maao, mawĩgwatĩre ũtuĩke wao. Wee gĩta o kũgĩa na hinya, na ũũmĩrĩrie mũno; athĩkagĩra maũndũ marĩa moothe marĩ Wathoinĩ ũrĩa Musa ndungata yakwa aakũnengerire. Ndũkaanaage gwathĩkĩra ũndũ o na ũmwe ũrĩ Wathoinĩ ũcio, nĩguo ũgĩage na ũhootani kũrĩa guothe ũrĩthiaga. Oonaga atĩ ibuku rĩĩrĩ rĩa Watho nĩrĩrathoomwo hingo ciothe rĩrĩa mũũnganĩĩte gũthaathaiya. Weka ũguo-rĩ, nĩũrĩkoragwo na ũgaacĩru na ũhootani maũndũinĩ maaku moothe. Wĩciiragie moohoro maarĩo mũthenya o na ũtukũ, na wathĩkagĩre maũndũ moothe marĩa maandĩkĩĩtwo thĩinĩ warĩo. Githĩ ti niĩ ndagwatha atĩ ũgĩte o kũgĩa na hinya, na ũũmĩrĩrie mũno! Ndũgeetigĩre, o na kana ũmake, nĩ gũkorwo niĩ, MWATHANI Ngai waku, ndĩ hamwe nawe o harĩa hoothe ũrĩthiaga.” Hĩndĩ ĩyo Joshua agĩatha atongoria a andũ mathiĩ kambĩ yothe makĩĩraga andũ atĩrĩ, “Mwĩthondekereei rĩĩgu, nĩ ũndũ thuutha wa mĩthenya ĩtatũ nĩmũkaaringa rũũĩ rwa Jorodani mũthiĩ, mũtoonye bũrũri ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu ekũmũhe, mũwĩgwatĩre ũtuĩke wanyu.” Joshua aagĩcooka akĩĩra mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase atĩrĩ, “Taririkanaai ũrĩa Musa, ndungata ya MWATHANI, aamwĩrire atĩ MWATHANI Ngai wanyu nĩakamũhe bũrũri ũyũ ũrĩ na mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani ũtuĩke ũtũũro wanyu. Atumia aanyu, ciana cianyu na mahiũ maanyu megũtigwo mũrĩmo ũyũ wa Jorodani; no rĩĩrĩ, njamba cianyu ciothe iria irĩ hinya irĩ na indo ciacio cia mbaara, ikũringa mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ itongoreetie aariũ a ithe wanyu nĩguo ikamateithie. Ikũmateithia o nginya itigĩrĩre nĩmegwatĩra bũrũri ũrĩa ũrĩ na mwena wa ithũĩro wa Jorodani ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu amaheete ũtuĩke ũtũũro wao. Thuutha ũcio ihũndũke icooke bũrũriinĩ wacio kĩũmbe, na mwena ũyũ wa irathĩro wa Jorodani, ũrĩa Musa, ndungata ya MWATHANI, aamũheire.” Nao magĩcookeria Joshua atĩrĩ, “Nĩtũgwĩka ũrĩa wothe watwĩra, na nĩtũgũthiĩ kũrĩa guothe ũgũtũtũma. O ta ũrĩa tũrathĩkagĩra Musa, noguo tũrĩgwathĩkagĩra, naake MWATHANI Ngai waku arokoragwo hamwe nawe, o ta ũrĩa arakoragwo na Musa! Mũndũ o wothe ũrĩa ũkaaregana na ũrĩa wathanĩĩte, na aage kũigua ũrĩa ũramwatha, ũcio nĩkũũragwo arĩũragagwo. No rĩĩrĩ, wee gĩta o kũgĩa na hinya, na ũũmĩrĩrie!” Naake Joshua agĩtũma athigaani eerĩ na hitho kuuma kambĩinĩ yao ĩrĩa yarĩ gĩtuambainĩ kĩa Mĩgaa akĩmaatha magathigaane bũrũri wa Kanaani, na makĩria itũũra rĩa Jeriko. Rĩrĩa athigaani acio maakinyire itũũrainĩ rĩu, magĩthiĩ nyũmba ya mũmaraaya wetagwo Rahabu, makaraarĩrĩre kuo. Na rĩĩrĩ, mũthamaki wa Jeriko agĩkĩmenyithio atĩ andũ amwe a Isiraeli nĩmookĩĩte magatoonya itũũrainĩ ũtukũ ũcio nĩ geetha matuĩrie ũrĩa bũrũri ũcio watariĩ. Nĩ ũndũ ũcio, mũthamaki akĩrekia andũ kũrĩ Rahabu makamwĩre atĩ arute na nja andũ acio maarĩ nyũmbainĩ yake, tondũ mookĩĩte gũthigaana bũrũri ũcio wothe. Kwoguo andũ acio maarekeetio nĩ mũthamaki makiuma itũũrainĩ, na o ro hĩndĩ ĩyo kĩhingo gĩa itũũra gĩkĩhingwo. Magĩthiĩ magĩcaragia athigaani acio a Isiraeli o nginya iriũkoinĩ rĩa rũũĩ rwa Jorodani. Nao athigaani acio eerĩ matanakoma-rĩ, Rahabu akĩhaica kũu maarĩ nyũmba igũrũ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩnjũũĩ o ro wega atĩ MWATHANI nĩamũheete bũrũri ũyũ, na andũ oothe arĩa matũũraga bũrũriinĩ ũyũ nĩmaramwĩtigĩra mũno. Nĩtũiguĩte ũrĩa MWATHANI aahũithirie Iria Ituune mbere yanyu rĩrĩa mwoimaga Misiri. O na ningĩ nĩtũiguĩte ũrĩa mworagire Sihoni na Ogu, athamaki arĩa eerĩ a Aamori, arĩa maarĩ mwena wa irathĩro wa Jorodani. Rĩrĩa twakĩiguire ũhoro ũcio-rĩ, tũkĩigua guoya, na tũkĩũrwo nĩ hinya ngoroinĩ ciitũ nĩ ũndũ wanyu; nĩ ũndũ MWATHANI Ngai wanyu, nĩwe Ngai wa kũũrĩa igũrũ, o na wa gũũkũ thĩ. Rĩu-rĩ, ngwenda mwĩhĩte na rĩĩtwa rĩa MWATHANI atĩ nĩmũgaatuga mũciĩ wa baaba o ta ũrĩa niĩ ndĩmũtugĩĩte, na mũũhe kĩmenyithia ũndũinĩ ũcio nĩguo ndĩmwĩtĩkie. Ngwenda mũũnjĩrĩre atĩ nĩmũkahonokia baaba na maitũ, na aariũ o na aarĩ a maitũ, o hamwe na mĩciĩ yao yothe, nĩguo tũtikaanoragwo!” Nao andũ acio makĩmwĩra atĩrĩ, “Ngai arotũũraga tũngĩkaaga kũhingia ũrĩa tũkuuga! Angĩkorwo ndũkwĩra mũndũ o na ũrĩkũ ũrĩa tũkoreetwo tũgĩĩka, nĩtwakwĩrĩra atĩ rĩrĩa MWATHANI agaatũhe bũrũri ũyũ, nĩtũgaagũteithia, na tũgwĩke maũndũ meega na ma kĩhooto.” Nyũmba ĩrĩa Rahabu aikaraga yakĩĩtwo ĩnyiitaine na rũthingo rwa itũũra rĩu. Nĩ ũndũ ũcio akiumĩria andũ acio ndiricainĩ, akĩmaikũrũkia thĩ na mũkanda, akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi kũũrĩa irĩmainĩ mũtigakorererwo nĩ arĩa maramũcaria. Mwĩhitheei kuo mĩthenya ĩtatũ nginya mahũndũke, mũcooke mwĩthiĩre.” Nao andũ acio makĩĩra Rahabu atĩrĩ, “Ithuĩ nĩtũkaahingia ũrĩa tũkwĩrĩire. Hĩndĩ ĩrĩa tũgooka gũtharĩkĩra bũrũri wanyu-rĩ, ũkooherera rũrigi rũũrũ rũtuune ndiricainĩ ĩno watũikũrĩkĩria. Ũkooya thooguo, maitũguo, aariũ a maitũguo, o na andũ oothe a nyũmba ya thooguo ũmareehe gũũkũ nyũmbainĩ yaku. Mũndũ ũrĩa wothe ũkoima nyũmba yaku athiĩ njĩrainĩ, thakame yake nĩ we mwene ũgaacookererwo nĩyo, no ti ithuĩ; no rĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũrĩa ũgaakorwo arĩ hamwe nawe kũu nyũmba thĩinĩ angĩkaagerwo ngero, thakame yake nĩ ithuĩ tũgaacookererwo nĩ yo. No rĩĩrĩ, ũngĩĩra mũndũ o na ũrĩkũ ũrĩa ithuĩ tũkoreetwo tũgĩĩka, ithuĩ tũtigaacookererwo nĩ ũũru.” Naake akiuga atĩrĩ, “Kũrotuĩka o ta ũguo mwoiga.” Agĩkĩmarekia mathiĩ. Rĩrĩa maarĩĩkirie gũthiĩ, akĩoherera rũrigi rũu rũtuune ndiricainĩ. Nao athigaani acio magĩgĩthiĩ irĩmainĩ makĩhitha kuo mĩthenya ĩtatũ, o nginya hĩndĩ ĩrĩa andũ arĩa maamarũmĩrĩire makĩmacaragia maacookire Jeriko maamaaga. Thuutha wa ũguo, andũ acio eerĩ magĩikũrũka kuuma irĩmainĩ, makĩringa rũũĩ, magĩcooka kwĩ Joshua, makĩmwĩra maũndũ moothe marĩa maatũnganĩĩte namo. Makĩmwĩra atĩrĩ, “Twĩ na ma atĩ MWATHANI nĩatũheete bũrũri ũcio wothe; andũ oothe a bũrũri ũcio me na guoya mũno nĩ ũndũ witũ.” Mũthenya ũyũ ũngĩ kĩrooko tene, Joshua hamwe na andũ oothe a Isiraeli magĩũkĩra, makiuma kambĩinĩ yao kũu gĩtuambainĩ kĩa Mĩgaa, magĩkinya rũũĩinĩ rwa Jorodani, makĩamba kambĩ o hau meetereire kũringa mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rũu. Na rĩĩrĩ, mĩthenya ĩtatũ yathira atongoria arĩa maaroraga andũ magĩthiĩ kũndũ guothe kambĩinĩ makĩĩraga andũ atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa mũrĩona athĩnjĩri Ngai makuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI Ngai wanyu-rĩ, mũrĩarahũka muume kambĩinĩ, mũmarũmĩrĩre. Nĩ o marĩmuonia njĩra ĩrĩa mũrĩgerera nĩ gũkorwo mũtirĩ mwoka kũndũ gũũkũ hĩndĩ ĩngĩ. No rĩĩrĩ, mũtigakuhĩrĩrie Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro; gatagatĩ kaanyu narĩo, hakorwo harĩ na ithenya rĩa kiromita ĩmwe.” Naake Joshua akĩĩra andũ atĩrĩ, “Mwĩtheriei, nĩ gũkorwo rũũciũ MWATHANI nĩakaringa ciama gatagatĩinĩ kaanyu.” Agĩcooka akĩĩra athĩnjĩri Ngai mooe Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro mathiĩ narĩo matongoreetie andũ. Nao magĩgĩĩka o ta ũrĩa aameerire. Naake MWATHANI akĩĩra Joshua atĩrĩ, “Mũthenya ũyũ wa ũũmũũthĩ nĩguo ngwambĩrĩria gũgũtĩĩithia harĩ andũ oothe a Isiraeli, nĩ geetha mamenye atĩ ndĩ hamwe nawe o ta ũrĩa ndarĩ hamwe na Musa. Atha athĩnjĩri Ngai arĩa megũkuua Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro ũmeere atĩ, rĩrĩa marĩkinya hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ rwa Jorodani, marĩtoboka maaĩinĩ marũũgame kuo mehandĩĩte ki.” Hĩndĩ ĩyo Joshua akĩĩra andũ atĩrĩ, “Ũkaai haaha mũigue ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu arenda kuuga. O ũrĩa mũgũthiĩ na mbere na rũgendo rwanyu, noguo naake Ngai egũthiĩ akĩmũingatagĩra Akanaani, Ahiti, Ahivi, Aperizi, Agirigashi, Aamori, na Ajebusi. Nĩmũrĩmenya atĩ Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo arĩ hamwe na inyuĩ mũrĩona Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩa MWATHANI wa thĩ yothe rĩkĩringa Jorodani rĩmũtongoreetie. Tondũ ũcio thuuraai andũ ikũmi na eerĩ kuuma mĩhĩrĩgainĩ ya Isiraeli, o mũhĩrĩga mũndũ ũmwe. Atĩrĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa athĩnjĩri Ngai arĩa marĩkorwo makuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI wa thĩ yothe marĩtobokia magũrũ maao rũũĩinĩ rwa Jorodani, maaĩ nĩmarĩtiga gũtherera, namo maaĩ marĩa mathereraga moimĩĩte na rũgongo nĩmarĩtinĩka, mecookanĩrĩrie handũ hamwe.” hĩndĩ o ro ĩyo maaĩ marĩa moimaga na mwena wa na rũgongo magĩtiga gũtherera, magĩĩcookanĩrĩria handũ hamwe, marĩ o kũraaya, hakuhĩ na itũũra rĩa Adamu rĩrĩa rĩkuhanĩrĩirie na Zarethani. Maaĩ marĩa namo maathereraga maroreete iriainĩ rĩa Cumbĩ magĩtiga gũtherera o biũ, nao andũ magĩkĩringa mang'etheire itũũra rĩa Jeriko. Rĩrĩa andũ maaringaga rũũĩ magereire thĩ nyũmũ, athĩnjĩri Ngai arĩa maakuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI marũũgamĩĩte mehandĩĩte ki thĩ nyũmũ gatagatĩ ka Jorodani, o nginya hĩndĩ ĩrĩa andũ oothe maaringire. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa rũũrĩrĩ rũu ruothe rwarĩĩkirie kũringa rũũĩ rwa Jorodani, MWATHANI akĩĩra Joshua atĩrĩ, “Thuura andũ ikũmi na e eerĩ kuuma mĩhĩrĩgainĩ ya Isiraeli, o mũhĩrĩga mũndũ ũmwe, ũcooke ũmaathe mooe mahiga ikũmi na meerĩ kuuma gatagatĩ ka rũũĩ rwa Jorodani, o handũ harĩa athĩnjĩri Ngai mekũrũũgamĩĩte mehandĩĩte ki, mamakuue maringe namo mũrĩmo, mamaige harĩa mũkũraara ũtukũ ũyũ.” Joshua agĩgĩĩta andũ ikũmi na eerĩ arĩa aathuurĩĩte, akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI Ngai wanyu, mũkinye o gatagatĩ ka rũũĩ. O mũndũ ooe ihiga rĩmwe, arĩkuue na kĩande. O ihiga rĩrũũgamĩrĩre mũhĩrĩga ũmwe wa mĩhĩrĩga ikũmi na ĩĩrĩ ya Isiraeli. Mahiga macio nĩmaakũririkanagia andũ ũrĩa MWATHANI eekĩĩte. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ ma thuutha rĩrĩa ciana cianyu ikooria ũrĩa mahiga macio moigĩĩte kũrĩ inyuĩ, mũgaagĩciĩra atĩ maaĩ nĩmaatigire gũtherera hĩndĩ ĩrĩa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI rĩaringaga rũũĩ rwa Jorodani. Tondũ ũcio mahiga macio megũtũũra maririkanagia andũ a Isiraeli ũrĩa gwekĩkire handũ haaha.” Nao andũ acio magĩgĩĩka o ta ũrĩa Joshua aamaathĩĩte; makĩoya mahiga ikũmi na meerĩ gatagatĩ ka rũũĩ rwa Jorodani, o mũhĩrĩga ihiga rĩmwe, magĩcooka magĩkuua mahiga macio magĩthiĩ namo kambĩinĩ kĩao, makĩmaiga ho, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Joshua. Ningĩ Joshua akĩhanda mahiga ikũmi na meerĩ gatagatĩ ka rũũĩ rwa Jorodani, o handũ harĩa athĩnjĩri Ngai arĩa maakuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro marũũgamĩĩte, namo matũire o ho o na ũũmũũthĩ. Hingo ĩyo athĩnjĩri Ngai arĩa maakuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro maarũngiĩ o gatagatĩ ka Jorodani, o nginya hĩndĩ ĩrĩa maũndũ moothe marĩa MWATHANI aathĩĩte Joshua eere andũ meeke maarĩĩkire. Ũguo noguo o naake Musa aathĩĩte Joshua. Nao andũ magĩkĩringa rũũĩ na mĩtũkĩ. Rĩrĩa oothe maarĩĩkirie kũringa, o nao athĩnjĩri Ngai makĩringa me na Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI, magĩthiĩ mbere ya andũ oothe. Nao andũ a mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, o na a nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase marĩ na indo ciao ciothe cia mbaara, makĩringa matongoreetie andũ acio angĩ oothe a Isiraeli, o ta ũrĩa Musa aameerĩĩte meeke. Andũ acio a ita maarĩ ta ngiri mĩrongo ĩna. Maaringire rũũĩ MWATHANI akĩmoonaga, magĩkinya werũinĩ ũrĩa warĩ hakuhĩ na itũũra rĩa Jeriko. Mũthenya ũcio MWATHANI agĩgĩtĩĩithia Joshua mũno harĩ andũ oothe a Isiraeli; magĩgĩtũũra mamũtĩĩĩte matukũ moothe marĩa aatũũrire muoyo, o ta ũrĩa maatũire maatĩĩĩte Musa. Naake MWATHANI akĩĩra Joshua aathe athĩnjĩri Ngai arĩa maakuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro moimĩre Jorodani. Joshua agĩgĩĩka ũguo. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa athĩnjĩri Ngai acio maakinyire hũgũrũrũinĩ kũrĩa kwarĩ thĩ nyũmũ-rĩ, rũũĩ rũkĩambĩrĩria gũtherera rĩngĩ na rũkĩiyũra o ta ũrĩa rwatariĩ mbere ĩyo. Andũ acio maaringire rũũĩ rwa Jorodani mũthenya wa ikũmi wa mweri wa mbere, nao magĩaka kambĩ Giligali, itũũra rĩrĩa rĩarĩ na mwena wa irathĩro wa Jeriko. Kũu Giligali nĩkuo Joshua aahandire mahiga marĩa ikũmi na meerĩ marĩa maarutĩĩtwo rũũĩinĩ rwa Jorodani. Naake Joshua akĩĩra andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Matukũ marĩa magooka, ciana cianyu ciamũũria gĩtũmi kĩa mahiga maya, mũgaaciĩra ati Aisiraeli makiuma bũrũri wa Misiri meerekeire bũrũri wa Kanaani, maaringire rũũĩ rwa Jorodani rũhũĩte rũgatuĩka thĩ nyũmũ. MWATHANI Ngai wanyu nĩahũithirie rũũĩ rwa Jorodani nĩ ũndũ wanyu nĩguo mũhote kũringa, o ta ũrĩa aahũithirie Iria Ituune rĩgĩtweherera, tũkĩringa. Tondũ wa maũndũ macio, andũ oothe a thĩ makĩmenye ũrĩa MWATHANI arĩ hinya, na inyuĩ mũtũũre mũtĩĩĩte MWATHANI Ngai wanyu tene na tene.” Atĩrĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa athamaki oothe a Aamori arĩa maatũũraga na mwena wa ithũĩro wa Jorodani, o na athamaki oothe a Kanaani, arĩa maatũũraga hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Mediteraneani maiguire ũrĩa MWATHANI aahũithĩĩtie maaĩ ma Jorodani nĩguo Aisiraeli mahote kũringa, makĩnyiitwo nĩ guoya, na magĩkua ngoro nĩ ũndũ wa andũ a Isiraeli. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩĩra Joshua atĩrĩ, “Thondeka tũhiũ twa mahiga marĩa moomũ, ũrooke kũrurumũkia ũhoro wa irua na ũndũ wa kũruithia arũme oothe a Isiraeli.” Joshua agĩgĩthondeka tũhiũ twa mahiga moomũ, akĩruithĩria arũme oothe a Isiraeli handũ heetagwo Kĩrĩma gĩa Ikonde. Aariũ a andũ acio, arĩa MWATHANI aamaheire marĩ werũinĩ, nĩ o Joshua aaruithirie nĩ ũndũ maatũire matarĩ aruu. Na rĩĩrĩ, andũ acio oothe marĩĩkia kũrua-rĩ, magĩikara kambĩinĩ o nginya rĩrĩa maahonire. Naake MWATHANI akĩĩra Joshua atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ nĩguo ndamwehereria gĩconoko gĩa gũkorwo mũrĩ ngombo bũrũriinĩ wa Misiri.” Tondũ ũcio handũ hau hagĩĩtwo Giligali, na noguo heetagwo nginyagia ũũmũũthĩ. Hwaĩinĩ wa mũthenya wa ikũmi na ĩna wa mweri, Aisiraeli makĩrĩa thigũkũ ya Bathaka marĩ o kũu Giligali werũinĩ ũrĩa wakuhanĩrĩirie na itũũra rĩa Jeriko. Mũthenya wa keerĩ thuutha wa Aisiraeli kũrĩa Bathaka, makĩrĩa irio iria cioimĩĩte mĩgũndainĩ ya bũrũri ũcio wa Kanaani. Rĩĩrĩ nĩrĩo rĩarĩ ihinda rĩao rĩa mbere rĩa kũrĩa mĩgate ĩtarĩ mĩimbie, o na kũrĩa ngano hĩhie. Mũthenya o ro ũcio mana magĩtiga gũcooka kũgũa, nao Aisiraeli matiigana kũmoona rĩngĩ. Kuuma hĩndĩ ĩyo gũthiĩ na mbere, makĩambĩrĩria kũrĩaga irio iria ciakũragio bũrũriinĩ ũcio wa Kanaani. Na rĩĩrĩ, Joshua arĩ o kũu gũkuhĩ na Jeriko, agĩtiira maitho, akĩona mũndũ arũũgamĩĩte amũroreete, anyiitĩĩte rũhiũ rwa njora na guoko. Naake Joshua agĩgĩthiĩ harĩ we akĩmũũria atĩrĩ, “Wĩ wa mwena witũ, kana wa thũ ciitũ?” Mũndũ ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Gũtirĩ mwena ndĩ. Njũkĩĩte ta mũnene wa mbũtũ ya ita ya MWATHANI.” Naake Joshua akĩĩgũithia akĩhuutia thĩ na thiithi akĩmũthaathaiya. Agĩcooka akĩmũũria atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ũkwenda niĩ ndungata yaku njĩke atĩa?” Mũnene ũcio wa mbũtũ ya ita ya MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Amba ũrute iraatũ, nĩ ũndũ handũ hau ũrũngiĩ nĩ hatheru.” Naake Joshua agĩgĩĩka o ta ũguo eerirwo. Na rĩĩrĩ, ihingo cia itũũra rĩa Jeriko ciaikaraga irĩ hinge o na ikarangagĩrwo mahinda moothe, nĩ ũndũ nĩmeetigagĩra andũ a Isiraeli. Gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ wetĩkagĩrio kuuma na nja kana gũtoonya thĩinĩ wa itũũra rĩu. Naake MWATHANI agĩkĩĩra Joshua atĩrĩ, “Nĩneanĩĩte mookoinĩ maaku itũũra rĩĩrĩ rĩa Jeriko, o hamwe na mũthamaki warĩo na njamba ciarĩo iria irĩ hinya. Wee mwene na thigari mũrĩthiũrũrũkaga itũũra rĩĩrĩ o mũthenya riita rĩmwe handũ ha mĩthenya ĩtandatũ. Athĩnjĩri Ngai mũgwanja, me na macoro mũgwanja mathondekeetwo na hĩa cia ndũrũme, nĩ o marĩtongoragia Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Mũthenya wa mũgwanja-rĩ, wee mwene o hamwe na thigari ciaku mũgaathiũrũrũka itũũra maita mũgwanja athĩnjĩri Ngai makĩhuuhaga macoro maao. Atĩrĩĩrĩ, rĩrĩa mũkaigua athĩnjĩri Ngai mahuuha macoro maao mategũtigithĩria-rĩ, hĩndĩ ĩyo andũ oothe makoigĩrĩria, nacio thingo cia itũũra nĩikaharagana igũe thĩ. Hĩndĩ ĩyo mbũtũ yothe ya ita ĩgĩtoonye itũũra thĩinĩ ĩtegũtigithĩria.” Joshua mũrũ wa Nuni agĩgĩĩta athĩnjĩri Ngai akĩmeera atĩrĩ, “Oyai Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, na mũreke athĩnjĩri Ngai mũgwanja thĩinĩ wanyu mathiĩ mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩa MWATHANI, makuuĩĩte macoro.” Agĩcooka agĩatha andũ maambĩrĩrie gũthiũrũrũka itũũra, matongoreetio nĩ thigari irĩ na indo cia mbaara, irũmĩrĩirwo nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa maakuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI. No rĩĩrĩ, gũtirĩ mũthigari o na ũmwe wanĩrĩire kana akiuga ũndũ o na ũrĩkũ. Joshua aathĩĩte thigari itikaanĩrĩre o nginyagia hĩndĩ ĩrĩa arĩciĩra ciĩke ũguo. Kwoguo Joshua agĩkĩĩra thigari cioe Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI ithiũrũrũke itũũra riita rĩmwe irĩkuuĩĩte. Ciarĩĩkia gwĩka ũguo, igĩcooka kambĩ ikĩraara ho. O naguo mũthenya ũcio wa keerĩ maathiũrũrũkire itũũra rĩu riita rĩmwe, magĩcooka kambĩinĩ. Meekire ũguo mĩthenya ĩtandatũ. Mũthenya wa mũgwanja makĩrooka gũũkĩra kĩrooko tene, rĩrĩa ruoro rũtemaga, magĩthiũrũrũka itũũra rĩu o ta ũrĩa maamenyereete gwĩka mĩthenya ĩyo ĩngĩ. No rĩĩrĩ, mũthenya ũcio maarĩthiũrũrũkire maita mũgwanja. Hĩndĩ ĩrĩa itũũra rĩu rĩathiũrũrũkagwo riita rĩa mũgwanja, athĩnjĩri Ngai mahuuha macoro, Joshua akiuga atĩrĩ, “Anĩrĩraai; MWATHANI nĩamũheete itũũra rĩĩrĩ! Itũũra na kĩrĩa gĩothe kĩrĩ thĩinĩ warĩo, no nginya iniinwo o biũ irĩ ta igongoona kũrĩ MWATHANI. Rahabu, mũtumia ũrĩa mũmaraaya, na andũ arĩa oothe me nyũmbainĩ yake no o mekũhonokio, nĩ ũndũ nĩahithire athigaani aitũ arĩa twarekeetie. Mũtikooe o na kĩ thĩinĩ wa indo icio cia kũniinwo; mũngĩĩka ũguo, no mũtũme kambĩ ya Aisiraeli ĩnyamaario na yanangwo. No rĩĩrĩ, kĩndũ o gĩothe gĩthondekeetwo na betha, thahabu, gĩcango, kana cuuma nĩkĩamũrĩirwo MWATHANI. Indo icio ciothe igaatwarwo ciigwo mũthiithũinĩ wa MWATHANI.” Tondũ ũcio athĩnjĩri Ngai makĩhuuha macoro maao, nao andũ acio maigua mũgambo wa coro, makiugĩrĩria na mũgambo mũnene, nacio thingo ikĩmomoka. Nayo mbũtũ yothe ya ita ĩgĩkĩambata kĩrĩma na ihenya, ĩgĩtoonya itũũra thĩinĩ, ĩkĩrĩnyiita. Ĩgĩcooka ĩkĩũraga na hiũ cia njora andũ oothe arĩa maarĩ itũũrainĩ rĩu, o hamwe na ng'ombe, ng'ondu, na ndigiri. Hĩndĩ ĩyo Joshua akĩĩra andũ arĩa eerĩ maathiĩte gũthigaana bũrũri ũcio atĩrĩ, “Thiĩi kwa mũmaraaya ũrĩa mũmuumie na nja, we mwene o hamwe na andũ oothe a mũciĩ wa ithe, o ta ũrĩa mwamwĩrĩire.” Aanake acio magĩgĩthiĩ, makĩruta Rahabu na nja, hamwe na ithe, nyina, aariũ a nyina, o na andũ oothe a mũciĩ wao. Makĩmatwara oothe hakuhĩ na kambĩ ya Aisiraeli harĩa matangĩagerirwo ngero. Magĩcooka magĩcina itũũra rĩu, o na indo ciothe iria ciarĩ kuo. No rĩĩrĩ, matiigana gũcina indo iria ciathondekeetwo na thahabu, betha, gĩcango, na cuuma. Indo icio maacioire magĩciiga mũthiithũinĩ wa MWATHANI. No rĩĩrĩ, Joshua nĩahonikirie mũmaraaya ũcio hamwe na andũ oothe a mũciĩ wa ithe nĩ ũndũ nĩahithire athigaani arĩa eerĩ aarekeetie Jeriko. (Njiarwa cia Rahabu itũire bũrũriinĩ wa Isiraeli nginyagia ũũmũũthĩ.) Ihindainĩ o rĩu Joshua akiuga na mwĩhĩtwa atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũkaageria gũcookereria itũũra rĩa Jeriko nĩguo arĩake rĩngĩ, arogwatwo nĩ kĩrumi kĩa MWATHANI; aroorwo nĩ irigithaathi rĩake akĩenja mũthingi warĩo, o na aroorwo nĩ kĩhinga nda gĩake agĩaka ihingoinĩ ciarĩo.” MWATHANI agĩgĩikara hamwe na Joshua, nayo ngumo ya Joshua ĩkĩiyũra bũrũri ũcio wothe. No rĩĩrĩ, andũ a Isiraeli nĩmaagire gwathĩkĩra watho ũrĩa MWATHANI aamaathĩĩte atĩ matikooe kĩndũ o na kĩmwe thĩinĩ wa indo iria ciarĩ cia kũniinwo kuuma itũũrainĩ rĩa Jeriko. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ũmwe wetagwo Akani nĩagararire watho ũcio, naguo ũndũ ũcio ũgĩtũma MWATHANI araakarĩre Aisiraeli mũno. (Akani aarĩ mũrũ wa Karimi na mũcũkũrũ wa Zabedi, ũrĩa warĩ wa mbarĩ ya Zera na wa mũhĩrĩga wa Juda). Ningĩ Joshua agĩtũma andũ kuuma Jeriko mathiĩ magathigaane itũũra rĩa Ai. Itũũra rĩu rĩakuhanĩrĩirie na Bethaveni, na rĩarĩ na mwena wa irathĩro wa Betheli. Nao andũ acio magĩgĩthiĩ magĩthigaana itũũra rĩu. Magĩcooka makĩhũndũka magĩtwararĩra Joshua ũhoro makĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũgaatinde ũgĩtwara mbũtũ yothe ya ita ĩgatharĩkĩre itũũra rĩa Ai. Rekia ta andũ ngiri igĩrĩ kana ithatũ tu; ndũkaarekie mbũtũ yothe ya ita ĩkahũũrane na itũũra rĩu tondũ nĩ itũũra rĩtarĩ ĩnene.” Tondũ ũcio andũ a Isiraeli ta ngiri ithatũ magĩkĩambata nĩguo magatharĩkĩre Ai. No rĩĩrĩ, andũ a itũũra rĩu nĩmaamakĩririe hinya. Andũ acio a itũũra rĩa Ai magĩkĩmateng'eria mamarutĩĩtie kĩhingoinĩ gĩa itũũra rĩu, makĩmakinyia kũndũ kwenjagwo mahiga, na makĩũraga Aisiraeli ta mĩrongo ĩtatũ na atandatũ. Maamooragire rĩrĩa maikũrũkaga mũikũrũko ũrĩa warĩ handũ hau. Aisiraeli magĩgĩkua ngoro, na makĩnyiitwo nĩ guoya. Naake Joshua o na atongoria oothe a Isiraeli magĩtembũranga nguo ciao nĩ ũndũ wa kĩeha. Makĩĩgũithia thĩ mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI, magĩkoma ho o nginya hwaĩinĩ meitĩrĩirie tĩĩri mĩtwe nĩguo moonanie kĩeha kĩrĩa maarĩ nakĩo. Naake Joshua agĩkiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai! Watũringirie rũũĩ rwa Jorodani ũũke ũtũneane kũrĩ Aamori matũniine nĩkĩ? Naarĩ korwo nĩgũtũũra twatũũrire mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Jorodani! Atĩrĩĩrĩ MWATHANI, rĩu ingĩkiuga atĩa, kuona atĩ Aisiraeli nĩmoorĩire thũ ciao? Tondũ-rĩ, Akanaani, o na andũ arĩa angĩ oothe marĩ bũrũriinĩ ũyũ, nĩmekũigua ũhoro ũcio, mooke matũrigiicĩrie, matũũrage ithuothe tũtikaanagĩcooke kũiguĩkana rĩngĩ gũũkũ thĩ! Hĩndĩ ĩyo-rĩ, ũgaagĩĩka atĩa nĩguo ngumo ya rĩĩtwa rĩaku ĩtũũre?” Naake MWATHANI agĩkĩĩra Joshua atĩrĩ, “Ũkĩra! Ũkomeete thĩ ũguo nĩkĩ? Aisiraeli nĩmeehĩĩtie! Nĩmagararĩĩte kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndamaathire mahingie. Nĩmoeete indo imwe thĩinĩ wa indo iria ciamũrĩĩtwo cia kũniinwo, magaciiya o na makaaria maheeni igũrũ wacio, na magaciiganĩria na indo ciao o eene. Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmĩĩte Aisiraeli maremwo nĩgwĩtiiria thũ ciao. Maraciũrĩra nĩ gũkorwo rĩu nĩmatuĩkĩĩte a kũniinwo! Niĩ ndingĩcooka gũikarania hamwe na inyuĩ rĩngĩ, tiga o mũniinire indo icio ndamwathĩĩte mũtikooe, mũcieherie thĩinĩ wanyu! Rĩu gĩũkĩre ũtherie andũ, nĩguo magooka mbere yakwa. Ũmeere rũũciũ magaakorwo mehaarĩirie wega, tondũ niĩ, MWATHANI Ngai wa Isiraeli, ngwenda kuuga ũũ: ‘Thĩinĩ wa indo ciaku, wee Isiraeli, nĩharĩ indo imwe cia iria ndagwathĩĩte ũciniine! Ndũngĩhota gwĩtiiria thũ ciaku, tiga o ũthengirie indo icio ciakũniinwo ciehere thĩinĩ waku!’ Tondũ ũcio, meere rũũciũ nĩmakaarooka kũreehwo haaha mbere yakwa, o mũhĩrĩga riita rĩaguo. Na rĩĩrĩ, mũhĩrĩga ũrĩa ngooroota nĩguo ũgooka mbere yakwa, o mbarĩ riita rĩayo. Nayo mbarĩ ĩrĩa ngooroota nĩyo ĩgooka mbere yakwa, o nyũmba riita rĩayo. Nayo nyũmba ĩrĩa ngooroota nĩ yo ĩgooka mbere yakwa, o mũndũ riita rĩake. Mũndũ ũrĩa ngooroota na akorwo na indo icio nyamũre cia kũniinwo nĩgũcinwo agaacinwo na mwaki we mwene, o hamwe na mũciĩ wake, na kĩrĩa gĩothe arĩ nakĩo, nĩ ũndũ nĩagararĩĩte kĩrĩĩkanĩro gĩakwa, o na ageeka ũndũ wa thoni thĩinĩ wa Isiraeli.” Tondũ ũcio, mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ tene, Joshua akĩreehithia Aisiraeli mbere ya MWATHANI, o mũhĩrĩga riita rĩaguo, naguo mũhĩrĩga wa Juda ũkĩorootwo. Agĩcooka akĩreehithia mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Juda mbere, o mbarĩ riita rĩayo, nayo mbarĩ ya Azera ĩkĩorootwo. Agĩcooka akĩreehithia nyũmba cia mbarĩ ya Azera mbere, o nyũmba riita rĩayo, nayo nyũmba ya Zabedi ĩkĩorootwo. Agĩcooka akĩreehithia mbere andũ a nyũmba ya Zabedi ũmwe kwa ũmwe, naake Akani mũrũ wa Karimi na mũcũkũrũ wa Zabedi akĩorootwo. Joshua agĩkĩĩra Akani atĩrĩ, “Mũũriũ, aria ma mbere ya MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, uumbũre ũhoro wothe. Njĩĩra ũrĩa wĩkĩĩte, na ndũkaahithe.” Naake Akani akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ ma nĩnjĩhĩirie MWATHANI Ngai wa Isiraeli, tondũ ũrĩa ndeekire nĩ ũũ: thĩinĩ wa indo iria twatahire nĩndoonire kabuuti ga Kĩĩbabuloni karaaya na gathaka mũno, na betha ta kiro igĩrĩ, na kĩbandĩ gĩa thahabu kĩa ũritũ wa makĩria ma nuthu kiro. Nĩnderirĩirie indo icio mũno o nginya ngĩcioya, na cienjeirwo hemainĩ yakwa, na betha nĩyo ĩrĩ na thĩ.” Kwoguo Joshua agĩgĩtũma andũ, nao magĩteng'era hemainĩ ĩyo, magĩkora atĩ, ti itherũ, indo icio ciarĩ ciakũniinwo ciathikĩĩtwo kũu hemainĩ thĩinĩ, nayo betha ĩkaigwo na thĩ wacio. Nao magĩciruta kũu hemainĩ, magĩcitwarĩra Joshua na Aisiraeli oothe, magĩgĩciiga thĩ o hau mbere ya MWATHANI. Naake Joshua, hamwe na andũ oothe a Isiraeli, makĩnyiita Akani, o na betha ĩyo, na kabuuti kau karaaya, o na kĩbandĩ kĩu gĩa thahabu, hamwe na aariũ na aarĩ aake, na ng'ombe, ndigiri na mbũri ciake, o na hema yake, na indo ciothe iria aarĩ nacio, makĩmatwara na indo icio ciothe o gĩtuambainĩ gĩa Thĩĩna. Naake Joshua akĩmũũria atĩrĩ, “Ũtũmĩĩte tũnyariirwo ũguo nĩkĩ? Ũũmũũthĩ-rĩ, o nawe MWATHANI nĩegũkũnyariira!” Hĩndĩ ĩyo andũ oothe magĩkĩhũũra Akani na mahiga nginya makĩmũũraga. Ningĩ makĩhũũra na mahiga andũ oothe a mũciĩ wake na makĩmacina, o hamwe na indo ciake ciothe. Magĩcooka makĩmũũmbĩrĩra hĩba nene mũno ya mahiga, nayo ĩrĩ o ho o na ũũmũũthĩ. Nĩkĩo handũ hau nginyagia ũũmũũthĩ heetagwo gĩtuamba gĩa Thĩĩna. Hĩndĩ ĩyo maraakara marĩa MWATHANI aarĩ namo magĩthira. Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩĩra Joshua atĩrĩ, “Oya thigari ciothe wambate nacio Ai. Ndũgeetigĩre, o na kana ũmake. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũkũhotithia kũhoota mũthamaki wa Ai, andũ aake, itũũra rĩake, o na bũrũri wake. Mũgwĩka itũũra rĩa Ai na mũthamaki warĩo o ta ũrĩa mwekire itũũra rĩa Jeriko na mũthamaki warĩo. No rĩĩrĩ, no mwĩigĩre indo ciarĩo iria mũgũtaha, o hamwe na ũhiũ warĩo, ituĩke cianyu. Mwĩthagathageei gũtharĩkĩra itũũra rĩu hi na hi kuuma na mwena wa na thuutha.” Kwoguo Joshua na thigari ciake ciothe magĩĩthagathaga nĩguo maambate mathiĩ itũũra rĩa Ai. Naake Joshua agĩthuura thigari ngiri mĩrongo ĩtatũ (30,000) iria ciarĩ njamba mũno, agĩcitũma kuo kũrĩ o ũtukũ. Agĩciatha agĩciĩra atĩrĩ, “Thiĩi mwĩhithe na thuutha wa itũũra, no mũtigaathiĩ haraaya mũno narĩo, na inyuothe mũikare mwĩhaarĩirie kũrĩtharĩkĩra. Niĩ na niĩ hamwe na andũ aya angĩ oothe tũgũthiĩ hakuhĩ na itũũra rĩa Ai, na rĩrĩa andũ aarĩo mariuma, nĩguo mahũũrane na ithuĩ, o ta ũrĩa meekire hĩndĩ ya mbere-rĩ, tũmoorĩre. Nao nĩmarĩtũrũmĩrĩra na ihenya, o nginya tũrĩmaguucĩrĩria moime itũũra thĩinĩ, nĩ ũndũ marĩkorwo magĩciiria atĩ nĩkũmoorĩra tũramoorĩra o ta ũrĩa twekire hĩndĩ ya mbere. Hĩndĩ ĩyo na inyuĩ mũkiume kũrĩa mũrĩkorwo mwĩhithĩĩte, mwĩgwatĩre itũũra, nĩ gũkorwo MWATHANI Ngai wanyu nĩarĩrĩneana mookoinĩ maanyu. Mwarĩĩkia kũnyiita itũũra rĩu-rĩ, mũrĩcine na mwaki, o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte. Atĩrĩĩrĩ, ũguo nĩguo ndamwatha.” Joshua agĩkĩmarekia, nao magĩgĩthiĩ o harĩa meerĩĩtwo makeehithe na mwena wa na ithũĩro wa itũũra rĩa Ai. Handũ hau haarĩ gatagatĩ ga itũũra rĩa Ai na Betheli. No Joshua ũtukũ ũcio aaraaranirie na andũ acio angĩ. Joshua akĩrooka gũũkĩra rũũciinĩ tene, agĩcookanĩrĩria thigari, naake we mwene na atongoria a Isiraeli, magĩcitongoria meerekeire itũũra rĩa Ai. Nacio thigari irĩa aarĩ nacio igĩkĩambata ciumĩĩte itũũra rĩu na mbere, ikĩrĩkuhĩrĩria, igĩaka kambĩ na mwena wa na rũgongo warĩo. Na rĩĩrĩ, haarĩ na gĩtuamba gatagatĩ ga thigari icio na itũũra rĩa Ai. Naake Joshua agĩkĩoya andũ ta ngiri ithaano, akĩmaiga mooheirie mwena wa na ithũĩro wa Ai, gatagatĩ ka Ai na Betheli. Joshua na atongoria a Isiraeli maigire gĩkundi kĩrĩa kĩnene kĩa mbũtũ ciao cia ita na mwena wa na rũgongo wa itũũra rĩa Ai, nacio mbũtũ icio ingĩ cia ita magĩciiga na mwena wa ithũĩro wa itũũra rĩu. Ũtukũ ũcio Joshua aaraarire o kũu gĩtuambainĩ. Hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki wa Ai oonire andũ a Joshua, we mwene na andũ aake oothe makĩrooka gũũkĩra kĩrooko tene makĩhĩĩahĩĩaga, magĩthiĩ meerekeire gĩtuamba kĩa Jorodani nĩguo makarũe na Aisiraeli. No rĩĩrĩ, mũthamaki ũcio ndaigana kũmenya atĩ haarĩ na andũ maamwĩhithĩire na thuutha wa itũũra. Naake Joshua na andũ aake magĩĩtua ta maahũũrĩĩtwo makahootwo biũ nĩ andũ a Ai, magĩkĩũra maroreete na werũinĩ. Andũ oothe arĩa maarĩ kũu itũũrainĩ thĩinĩ magĩgĩĩtwo nĩguo mamarũmĩrĩre na ihenya. O ũrĩa maarũmagĩrĩra Joshua na ihenya, noguo maakĩrĩragĩrĩria kũraihanĩrĩria na itũũra rĩao. Andũ oothe a itũũra rĩa Ai magĩkĩrũmĩrĩra Aisiraeli. Narĩo itũũra rĩgĩgĩtigwo o ro ũguo rĩhingũrĩĩtwo rĩtarĩ na mũndũ o na ũmwe wa kũrĩgitĩra. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI agĩkĩĩra Joshua atĩrĩ, “Ambararia itimũ rĩaku ũrĩorootithie itũũra rĩa Ai, nĩ gũkorwo nĩngũrĩneana mookoinĩ maaku.” Naake Joshua agĩgĩĩka o ta ũrĩa eerirwo. Na rĩĩrĩ, aambararia guoko gwake o ũguo, andũ arĩa meehithĩĩte makĩumĩra na narua, magĩteng'era na ihenya, magĩtoonya itũũra rĩu, makĩrĩnyiita, makĩrĩcina na mwaki o narua. Rĩrĩa andũ a Ai meehũgũrire-rĩ, makĩona ndoogo yumĩĩte itũũra rĩu rĩao ĩhaicĩĩte na igũrũ ĩgakinya o matuinĩ. Nao magĩkĩaga gwa kũũrĩra, nĩ ũndũ Aisiraeli arĩa meeyũrithĩĩtie meerekeire na werũinĩ nĩmaagarũrũkire, makĩambĩrĩria kũmatharĩkĩra. Naake Joshua na andũ aake rĩrĩa moonire atĩ andũ arĩa meehithĩĩte nĩmaanyiita itũũra rĩu na marĩcina, makĩgarũrũka makĩambĩrĩria kũũraga andũ acio a Ai. O nao Aisiraeli arĩa maarĩ itũũrainĩ thĩinĩ magĩikũrũka, makĩambĩrĩria kũmatharĩkĩra. Tondũ ũcio andũ a Ai makĩĩyona marigiicĩirio nĩ Aisiraeli, nao magĩkĩũragwo oothe. Hatirĩ mũndũ o na ũmwe wao watigarire, o na kana akĩũra, tiga o mũthamaki wa Ai ũrĩa maanyiitire, makĩmũtwarĩra Joshua. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Aisiraeli maarĩĩkirie kũũragĩra werũinĩ andũ oothe a Ai arĩa maamateng'ereetie, magĩcooka Ai, makĩuraga andũ arĩa oothe maarĩ kuo. Ũhiũ wiki, o na indo iria ciatahirwo itũũrainĩ rĩu, nocio Aisiraeli meetigĩirie magĩthiĩ nacio, o ta ũrĩa MWATHANI eerĩĩte Joshua. Ũguo nĩguo Joshua aacinire itũũra rĩa Ai akĩrĩtiga rĩrĩ maganjo, na noguo rĩtariĩ nginya ũũmũũthĩ. Naake Joshua agĩcuuria mũthamaki wa Ai mũtĩ igũrũ o nginya hwaĩinĩ. Rĩrĩa riũa rĩathũaga, Joshua agĩathana kĩimba gĩake gĩcuurũrio mũtĩ igũrũ. Nao andũ magĩgĩcuurũria, magĩgĩikia thoome wa itũũra rĩu, magĩcooka magĩkĩũmbĩrĩra hĩba nene mũno ya mahiga, nayo ĩtũire o ho o na ũũmũũthĩ. Thuutha wa ũguo Joshua agĩakĩra MWATHANI Ngai wa Isiraeli kĩgongoona Kĩrĩmainĩ kĩa Ebali. Aagĩakire kũringana na ũrĩa Musa ndungata ya MWATHANI aathĩĩte andũ a Isiraeli meeke, o ta ũrĩa handĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa Watho wa Musa atĩrĩ: “Kĩgongoona gĩakĩĩtwo na mahiga mataicũhĩĩtio na tindo kana nyondo.” Nao Aisiraeli makĩrutĩra MWATHANI magongoona ma njino na ma thaayũ kĩgongoonainĩ kĩu. Naake Joshua akĩandĩka mahigainĩ macio Watho ũrĩa wandĩkĩĩtwo nĩ Musa. Eekire ũguo Aisiraeli oothe marĩ o hau meroreire. Nao Aisiraeli oothe, atongoria, anene, aciiri, o hamwe na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa maatũũranagia nao, makĩrũũgama mĩena yerĩ ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI, maroreete athĩnjĩri Ngai arĩa maarĩkuuaga. Gĩkundi kĩmwe kĩa Aisiraeli gĩkĩrũũgama kĩroreete kĩrĩma kĩa Gerizimu, nakĩo gĩkundi kĩrĩa kĩngĩ gĩkĩrũũgama kĩroreete kĩrĩma kĩa Ebali, o ta ũrĩa maathĩĩtwo nĩ Musa ndungata ya MWATHANI meekage rĩrĩa ihinda rĩao rĩa kũraathimwo rĩakinya. Hĩndĩ ĩyo Joshua agĩthooma ciugo ciothe cia Watho aanĩrĩire, o hamwe na iraathimo na irumi, o ta ũrĩa ciandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩu rĩa Watho. Na rĩĩrĩ, hatirĩ ũndũ o na ũmwe wa maũndũ moothe marĩa Musa aathanĩĩte Joshua ataathoomeire mũingĩ ũcio wothe wa Aisiraeli ũrĩa warĩ o na atumia, ciana, o na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa maatũũranagia nao. Na rĩĩrĩ, ũhootani wa andũ a Isiraeli nĩwamenyirwo nĩ athamaki a Ahiti, Aamori, Akanaani, Aperizi, Ahivi, o na Ajebusi. Athamaki acio maatũũraga bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma, ituambainĩ, o na hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Mediteraneani kwambata ũguo nginya Lebanoni. Mabũrũri macio maarĩ na mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Jorodani. Athamaki acio magĩgĩĩcookanĩrĩria oothe hamwe marĩ na muorooto o ro ũmwe wa kũhũũrana na Joshua na andũ a Isiraeli. No rĩĩrĩ, andũ a Gibeoni rĩrĩa maiguire ũrĩa Joshua eekĩĩte Jeriko, o na Ai, makĩbanga ũrĩa mekũmũheenia. Magĩgĩthiĩ magĩĩtuma rĩĩgu, magĩkuuithia ndigiri ciao makũnia makũrũ, o na mondo cia ndibei nduĩkangu, na cigeekĩrwo iraka. Magĩcooka makĩĩhumba nguo ciatarũkangĩĩte, na magĩĩkĩra iraatũ ciatuĩkangĩĩte na igeekĩrwo iraka. Nayo mĩgate ĩrĩa meetumire rĩĩgu yarĩ mĩũmũ o na ĩkaguma. Nao magĩgĩthiĩ Giligali kũrĩa kwarĩ na kambĩ ya Aisiraeli, makĩĩra Joshua o na andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Tuumĩĩte bũrũri wa kũraaya mũno, na tũrenda mũthondeke kĩrĩĩkanĩro na ithuĩ.” No andũ a Isiraeli makĩĩra andũ acio a atĩrĩ, “Twakĩhota atĩa gũthondeka kĩrĩĩkanĩro na inyuĩ, na no gũkorwo mũtũũraga o gũũkũ tũrĩ?” Nao makĩĩra Joshua atĩrĩ, “Ithuĩ tũrĩ ndungata ciaku.” Joshua agĩkĩmooria atĩrĩ, “Mũrĩ a, na muumĩĩte kũ?” Nao Agibeoni acio makĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ ndungata ciaku tuumĩĩte bũrũri wĩ kũraaya mũno, tondũ nĩtũiguĩte ngumo ya MWATHANI Ngai wanyu. Nĩtũiguĩte maũndũ moothe marĩa eekire bũrũriinĩ wa Misiri. Ningĩ nĩtũiguĩte ũrĩa wothe eekire athamaki arĩa eerĩ a Aamori, arĩa maarĩ mũrĩmo wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani. Athamaki acio nĩ Sihoni, mũthamaki wa Heshiboni, o na Ogu, mũthamaki wa Bashani, ũrĩa watũũraga Ashitorathu. Nao atongoria aitũ, o na andũ oothe arĩa matũũraga bũrũri witũ magĩgĩtwĩra twĩthondekere rĩĩgu nĩ ũndũ wa rũgendo, tũcooke tuumagare tũũke tuonane na inyuĩ. Maatwĩrire tũũke tũmũũrie mwĩtĩkĩre tũtuĩke ndungata cianyu na mũthondeke kĩrĩĩkanĩro na ithuĩ. Takĩbaareei mĩgate ĩno iitũ; mũthenya ũrĩa twetumire rĩĩgu nayo tũkiumagara tũũke tuonane na inyuĩ-rĩ, yarĩ mĩhiũ, no rĩĩrĩ, rĩu nĩyũmĩĩte o na ĩkaguma. O na takĩbaareei mondo ici ciitũ cia ndibei; rĩrĩa twaciyũririe ndibei-rĩ, ciarĩ njerũ, no rĩu nĩituĩkangĩĩte. O nacio nguo ciitũ, o na iraatũ nĩithirĩĩte nĩ ũndũ wa rũgendo kũraiha.” Nao andũ a Isiraeli magĩkĩamũkĩra irio imwe kuuma kũrĩ andũ acio, no matiigana gũtuĩria ũhoro ũcio harĩ MWATHANI. Naake Joshua agĩgĩthondeka kĩrĩĩkanĩro kĩa ũraata na andũ acio a Gibeoni, agĩkĩreka matũũre muoyo. O nao atongoria a mũingĩ wa Aisiraeli makĩmeera na mwĩhĩtwa atĩ nĩmegũtũũria kĩrĩĩkaniro kĩu maathondekire nao. Na rĩĩrĩ, mĩthenya ĩtatũ yathira kuuma rĩrĩa kĩrĩĩkanĩro kĩu kĩa ũraata gĩathondekirwo-rĩ, Aisiraeli magĩkĩmenya na ma atĩ andũ acio maatũũraga o hakuhĩ nao. Tondũ ũcio andũ a Isiraeli magĩkiumagara, na thuutha wa gũthiĩ rũgendo rwa mĩthenya ĩtatũ, magĩkinya matũũra marĩa andũ acio maatũũraga. Matũũra macio nĩ Gibeoni, Kefira, Beerothu, na Kiriathu Jearimu. No Aisiraeli matiigana kũmooraga tondũ atongoria aao nĩmaarĩĩkanĩrĩĩte nao makĩhĩtaga na rĩĩtwa rĩa MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Nao andũ oothe a Isiraeli magĩgĩtetia atongoria acio aao, no o makĩmacookeria atĩrĩ, “Tũtingĩũnũha andũ aya nĩ ũndũ nĩtũrĩĩkĩĩtie kũrĩĩkanĩra nao tũkĩĩhĩtaga na rĩĩtwa rĩa MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Ũrĩa tũkũmeeka-rĩ, nĩtũreke matũũre muoyo nĩ ũndũ wa kĩĩranĩro giitũ. Tũngĩaga gwĩka ũguo, Ngai nĩegũtũherithia. Meetĩkĩriei matũũre muoyo, no rĩĩrĩ, megũtũũra matuunagĩra ngũ, na matũtahagĩra maaĩ.” Ũguo nĩguo atongoria acio maaciirire. Joshua agĩgĩathana akiuga andũ a Gibeoni mareehwo mbere yake, akĩmooria atĩrĩ, “Mwatũheenirie mũgĩtwĩra atĩ muumĩĩte kũraaya mũno, o rĩrĩa mũtũũranagia na ithuĩ nĩkĩ? Rĩu, tondũ wa ũguo mũreekire, nĩmwagwatwo nĩ kĩrumi, na andũ amwe aanyu matigaatiga gũtuĩka ngombo. Magũtũũra marĩ oini a ngũ na atahi a maaĩ nyũmbainĩ ya Ngai wakwa.” Nao magĩgĩcookeria Joshua atĩrĩ, “Ithuĩ ndungata ciaku twamũheenirie tondũ nĩtwamenyithirio hatarĩ nganja atĩ MWATHANI Ngai wanyu nĩathire ndungata yake Musa amũhe bũrũri ũyũ wothe, na oorage andũ oothe arĩa maũtũũraga meehere mbere yanyu. Tondũ ũcio tũgĩkĩnyiitwo nĩ guoya mũnene mũno nĩ ũndũ wanyu tũgĩĩciiria nĩmũgũtũũraga; nĩkĩo tuokire, tũkĩmũheenia. Rĩu-rĩ, twĩ mookoinĩ maaku; twĩke o ta ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire.” Naake Joshua agĩkĩmeeka ũrĩa oonaga kwagĩrĩire; agĩkĩmagitĩra na akĩgiria andũ a Isiraeli mamoorage. No rĩĩrĩ, mũthenya o ro ũcio, Joshua agĩtua andũ acio a Gibeoni ngombo cia kuunagĩra andũ a Isiraeli ngũ, o na cia kũmatahagĩra maaĩ. Ningĩ akĩmatua ngombo cia kuunagĩra kĩgongoona kĩa MWATHANI ngũ, o na cia gũgĩtahagĩra maaĩ o harĩa hoothe MWATHANI angĩathuurire gũthaathaĩrio. Ũguo noguo matũire meekaga o na ũũmũũthĩ. Na rĩĩrĩ, Adonizedeku, mũthamaki wa Jerusalemu, agĩkĩigua atĩ Joshua nĩanyiitĩĩte itũũra rĩa Ai akarĩharagania rĩothe, na akooraga mũthamaki warĩo ta ũrĩa eekĩĩte itũũra rĩa Jeriko na mũthamaki warĩo. O na ningĩ akĩigua atĩ andũ a Gibeoni nĩmaatumĩĩte ndũgũ na Aisiraeli, na maatũũranagia nao. Tondũ ũcio, agĩgĩĩtigĩra mũno nĩ gũkorwo itũũra rĩa Gibeoni rĩarĩ rĩnene o ta matũũra marĩa maarĩ na athamaki. Ningĩ rĩarĩ rĩnene gũkĩra itũũra rĩa Ai, na andũ oothe aarĩo maarĩ njamba. Nĩ ũndũ ũcio, Adonizedeku agĩgĩtũmanĩra Hohamu mũthamaki wa Heburoni, Piramu mũthamaki wa Jaramuthu, Jafia mũthamaki wa Lakishi, na Debiri mũthamaki wa Egiloni. Akĩmeera atĩrĩ, “Ambataai mũũke mũndeithie gũtharĩkĩra itũũra rĩa Gibeoni, nĩ ũndũ andũ aarĩo nĩmatumĩĩte ndũgũ na Joshua, o na andũ a Isiraeli.” Tondũ ũcio, athamaki acio ataano a Aamori, nao nĩ o mũthamaki wa Jerusalemu, Heburoni, Jaramuthu, Lakishi, o na wa Egiloni, magĩĩturanĩra mbũtũ ciao ciothe cia ita, makĩambata, magĩthiũrũrũkĩria itũũra rĩa Gibeoni, makĩrĩtharĩkĩra. Nao andũ a Gibeoni magĩtũmĩra Joshua ndũmĩrĩri kambĩinĩ yake ĩrĩa yarĩ Giligali, makĩmwĩra atĩrĩ, “Twagũthaitha ndũgaatũtiganĩrie ithuĩ ndungata ciaku! Ambata na ihenya ũũke ũtũteithie, o na ũtũhonokie! Nĩ gũkorwo athamaki oothe a Amori arĩa matũũraga bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma nĩmoonganĩĩte na nĩmatũtharĩkĩire.” Tondũ ũcio Joshua agĩkĩambata oimĩĩte kũu Giligali, e hamwe na mbũtũ yake yothe ya ita o na thigari iria ciarĩ njamba. Naake MWATHANI akĩĩra Joshua atĩrĩ, “Ndũkaae kũmeetigĩra nĩ ũndũ nĩndĩkĩĩtie gũkũhe ũhootani igũrũ rĩao. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wao ũkũhota gũgwĩtiiria.” Joshua na andũ aake a ita, makĩraara magĩthiĩ ũtukũ wothe meerekeire Gibeoni moimĩĩte Giligali, magĩtharĩkĩra Aamori acio materĩgĩrĩire. Naake MWATHANI agĩgĩtũma Aamori manyiitwo nĩ kĩmako kĩnene rĩrĩa moonire mbũtũ ya ita ya Isiraeli. Nao Aisiraeli magĩkĩmooragĩra kũu Gibeoni, makĩmateng'eria mamaikũrũkĩirie mwanyainĩ wa Bethi Horoni o makĩmatharĩkagĩra, makĩmakinyia Azeka na Makeda kũrĩa kwarĩ na mwena wa na kĩanda. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Aamori acio maikũrũkagĩra mwanyainĩ wa Bethi Horoni mahanyũkĩĩtio nĩ mbũtũ ya ita ya Isiraeli, MWATHANI akĩmoirithĩria mbura ya mbembe nene mũno, ĩkĩmakinyia o Azeka, nao magĩgĩkua. Aamori arĩa mooragirwo nĩ mbura ĩyo ya mbembe maarĩ aingĩ gũkĩra arĩa mooragirwo nĩ Aisiraeli. Mũthenya o ro ũcio MWATHANI aahotithirie andũ a Isiraeli kũhoota Aamori, Joshua nĩarĩirie MWATHANI. Oigire atĩrĩ, Aisiraeli marĩ ho, “Atĩrĩĩrĩ, wee riũa, rũũgama o ro ũguo, wĩhandĩĩte ki igũrũ wa Gibeoni; o nawe mweri-rĩ, rũũgama o ro ũguo, wĩhandĩĩte ki igũrũ wa gĩtuamba kĩa Aijaloni.” Narĩo riũa rĩgĩkĩrũũgama o ro ũguo, o na mweri ndũigana gũthiĩ o nginya rĩrĩa rũũrĩrĩ rũu rwahootire thũ ciaruo. Ũhoro ũyũ-rĩ, nĩmwandĩke Ibukuinĩ rĩa Jasharu atĩ riũa rĩgĩkĩrũũgama rĩĩhandĩĩte ki matuinĩ gatagatĩ, na rĩtiigana gũthũa kwa ihinda rĩa mũthenya mũgima. Gũtirĩ kwagĩa mũthenya ũngĩ ta ũcio, mbere ĩyo o na kana thuutha waguo, rĩrĩa MWATHANI aathĩkĩire mũgambo wa mũndũ; nĩ ũndũ MWATHANI nĩahũũranĩire Isiraeli! Thuutha ũcio, Joshua hamwe na mbũtũ yake ya ita magĩcooka kambĩinĩ yao ĩrĩa yarĩ Giligali. Na rĩĩrĩ, athamaki acio ataano a Aamori makĩũra, magĩthiĩ makĩhitha ngurungainĩ yarĩ Makeda. Nao magĩkĩonwo nĩ mũndũ, naake mũndũ ũcio akĩmenyithia Joshua harĩa aamooneete meehithĩĩte ngurungainĩ. Naake Joshua akiuga atĩrĩ, “Thiĩi mũgaragarie mahiga marĩa manene mũhinge ngurunga ĩyo, na mũige andũ hau mũromoinĩ wayo mamarangĩre. No inyuĩ-rĩ, mũtigaikare ho; thiĩi o na mbere kũrũmĩrĩra thũ cianyu, mũgĩcitharĩkagĩra mũcirutĩĩtie na thuutha, na mũtikaareke citoonye matũũrainĩ maacio, nĩ ũndũ MWATHANI nĩamũheete ũhootani igũrũ wacio.” Joshua na andũ a Isiraeli magĩkĩũraga Aamori mũno makĩria, o na gũtuĩka amwe aao nĩmaahotire gwĩthara magĩtoonya matũũrainĩ maao marĩa mairigĩirwo na thingo cia mahiga na kwoguo matiigana kũũragwo. Nao andũ oothe a Joshua magĩkĩhũndũka, magĩcooka na thaayũ kambĩinĩ ĩrĩa yarĩ Makeda, kũrĩa Joshua aarĩ. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe bũrũriinĩ ũcio wacookire gũtumũra kanua gaake acambie andũ a Isiraeli. Hĩndĩ ĩyo Joshua akiuga atĩrĩ, “Hingũraai ngurunga, mũrute athamaki acio ataano na nja, mũmareehe harĩ niĩ.” Nao magĩgĩĩka o ta ũguo, makĩruta mũthamaki wa Jerusalemu, Heburoni, Jaramuthu, Lakishi, na wa Egiloni, makĩmatwara harĩ Joshua. Athamaki acio marĩĩkia gũtwarwo mbere ya Joshua, Joshua agĩĩta andũ oothe a Isiraeli, akĩĩra anene a mbũtũ ciake cia ita arĩa maathiĩte naake mooke maigĩrĩre magũrũ maao ngingoinĩ cia athamaki acio. Nao magĩgĩĩka o ta ũguo aameerire. Joshua agĩkĩĩra anene acio aake a ita atĩrĩ, “Mũtigeetigĩre, o na kana mũmake; gĩai na hinya, na mũũmĩrĩrie; nĩ ũndũ ũguo noguo MWATHANI arĩĩkaga thũ cianyu ciothe iria mũrĩrũaga nacio.” Thuutha wa ũguo, Joshua akĩũraga athamaki acio, agĩcooka agĩcuuria ciimba ciao mĩtĩinĩ ĩtaano. Nacio igĩtinda icuurĩĩtio mĩtĩinĩ ĩyo o nginya hwaĩinĩ. Riũa rĩgĩthiĩ gũthũa-rĩ, Joshua agĩathana, nao andũ magĩcuurũria ciimba icio, magĩciikia ngurungainĩ iria athamaki acio meehithĩĩte. Magĩcooka makĩhinga ngurunga ĩyo na mahiga manene, namo matũire ho o na ũũmũũthĩ. Mũthenya o ro ũcio Joshua agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Makeda, akĩrĩtuunyana o na akĩnyiita mũthamaki warĩo. Agĩcooka akĩũraga andũ oothe arĩa maarĩ thĩinĩ wa itũũra rĩu; ndatigaririe mũndũ o na ũmwe. Naake agĩĩka mũthamaki ũcio wa Makeda o ta ũrĩa eekire mũthamaki wa Jeriko. Thuutha ũcio Joshua hamwe na mbũtũ yake ya ita, makiuma kũu Makeda, magĩthiĩ itũũra rĩa Libina makĩrĩtharĩkĩra. O narĩo MWATHANI akĩhotithia Aisiraeli kũrĩtooria, o hamwe na mũthamaki warĩo. Nao Aisiraeli makĩũraga andũ oothe arĩa maarĩ thĩinĩ warĩo; matiatigaririe mũndũ o na ũmwe kuo. Magĩcooka magĩĩka mũthamaki ũcio wa Libina o ta ũrĩa meekire mũthamaki wa Jeriko. Ningĩ Joshua na mbũtũ yake yothe ya ita makiuma Libina, magĩthiĩ itũũra rĩa Lakishi, makĩrĩthiũrũrũkĩria, makĩrĩtharĩkĩra. Naake MWATHANI akĩhotithia Aisiraeli kũhoota itũũra rĩa Lakishi mũthenya ũyũ ũngĩ. Nao Aisiraeli makĩũraga andũ oothe arĩa maarĩ thĩinĩ warĩo matekũhonokia mũndũ o na ũmwe, o ta ũrĩa meekĩĩte itũũra rĩa Libina. Naake Horamu, mũthamaki wa Gezeri, akĩambata nĩguo agateithie itũũra rĩa Lakishi, no rĩĩrĩ, Joshua na mbũtũ yake ya ita akĩmũhoota hamwe na mbũtũ yake ya ita, na matiigana gũtigia mũndũ o na ũmwe warĩo muoyo. Thuutha ũcio, Joshua na mbũtũ yake ya ita makiuma Lakishi, magĩthiĩ itũũra rĩa Egiloni, makĩrĩrigiicĩria makĩrĩtharĩkĩra. Makĩrĩnyiita mũthenya o ro ũcio, na makĩũraga andũ oothe arĩa maarĩ thĩinĩ warĩo o ta ũrĩa meekĩĩte itũũra rĩa Lakishi. Ningĩ Joshua na mbũtũ yake ya ita makiuma Egiloni, makĩambata magĩkinya Heburoni, makĩrĩtharĩkĩra, na makĩrĩnyiita. Makĩũraga mũthamaki warĩo, o na andũ oothe a rĩo, o na andũ oothe a matũũra marĩa maarigainie narĩo. O ta ũrĩa meekĩĩte itũũra rĩa Egiloni, ũguo noguo meekire itũũra rĩa Heburoni; matiigana gũtigia mũndũ o na ũmwe warĩo muoyo. Ningĩ Joshua na mbũtũ yake ya ita makĩhũndũka magĩthiĩ itũũra rĩa Debiri, makĩrĩtharĩkĩra. Makĩrĩnyiita hamwe na mũthamaki warĩo, o na matũũra moothe marĩa maakuhanĩrĩirie narĩo. Makĩũraga andũ oothe arĩa maarĩ thĩinĩ wamo, na matiigana gũtigia mũndũ o na ũmwe muoyo. Meekire itũũra rĩa Debiri na mũthamaki warĩo, o ta ũrĩa meekĩĩte itũũra rĩa Heburoni, o na itũũra rĩa Libina na mũthamaki warĩo. Ũguo nĩguo Joshua aahootire bũrũri ũcio wothe. Nĩahootire athamaki oothe a bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma, a ituamba cia mwena wa na irathĩro, a iharũrũka cia mwena wa na ithũĩro, o na a bũrũri ũrĩa mũũmũ wĩ mwena wa na kĩanda. Ndaigana gũtigia mũndũ o na ũmwe muoyo; ooragithirie andũ oothe, o ta ũrĩa MWATHANI Ngai wa Isiraeli aathanĩĩte. Joshua agĩkĩmahoota amarutĩĩtie Kadeshi Barinea, mwena wa na kĩanda, akĩmakinyia Gaza, hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Mediteraneani, o na kinya bũrũri wothe wa Gosheni, kwambata ũguo nginya o Gibeoni. Joshua aahootire athamaki acio oothe o hamwe na mabũrũri maao o ihinda rĩmwe, tondũ MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, nĩwe wahũũranagĩra Aisiraeli. Thuutha wa ũguo, Joshua hamwe na mbũtũ yake ya ita magĩcooka kambĩinĩ yao Giligali. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jabini, mũthamaki wa Hazoru aiguire ũrĩa Aisiraeli maahootanĩĩte, akĩrekanĩria Jobabu, mũthamaki wa Madoni, o na athamaki a Shimuroni na Akishafu, o na athamaki arĩa maarĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma ũrĩa ũrĩ na mwena wa na rũgongo, o na arĩa maarĩ gĩtuambainĩ kĩa Jorodani mwena wa na kĩanda wa iria rĩa Galili, o na athamaki arĩa maarĩ bũrũriinĩ ũrĩa mwaraganu, o na arĩa maarĩ hũgũrũrũinĩ cia iria gũkuhĩ na Dori mwena wa na ithũĩro. O na ningĩ akĩrekanĩria Akanaani arĩa maikaraga mĩrĩmo yerĩ ya rũũĩ rwa Jorodani, o na Aamori, Ahiti, Aperizi, Ajebusi arĩa maarĩ bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma, o hamwe na Ahivi arĩa maatũũraga magũrũinĩ ma kĩrĩma kĩa Herimoni bũrũriinĩ wa Mizipa. Nao magĩgĩũka me na mbũtũ ciao ciothe cia ita iria ciarĩ na andũ aingĩ mũno o ta mũthanga ũrĩa ũrĩ hũgũrũrũinĩ cia iria. O na nĩmaarĩ na mbarathi na ngaari cia mbarathi nyingĩ mũno. Nao athamaki acio oothe magĩturanĩra mbũtũ ciao cia ita, magĩthiĩ magĩaka kambĩ yao hakuhĩ na karũũĩ ka Meromu nĩguo mahũũrane na Isiraeli. Naake MWATHANI akĩĩra Joshua atĩrĩ, “Ndũkaae kũmeetigĩra, nĩ gũkorwo rũũciũ mathaainĩ ta maya, nĩngaakorwo njũragĩire Aisiraeli andũ aya oothe. Na inyuĩ nĩmũgaatemenga mbarathi ciao magũrũ mũcithuithie, na mũcine ngaari ciao cia mbarathi.” Tondũ ũcio, Joshua na thigari ciake ciothe magĩthiĩ makĩmatharĩkĩra materĩgĩrĩire karũũĩinĩ ka Meromu. Naake MWATHANI akĩhotithia Aisiraeli kũmatooria. Magĩkĩmatharĩkĩra, makĩmateng'eria, makĩmakinyia Sidoni na Misirefothu Maimu mwena wa na rũgongo, o na makĩmakinyia gĩtuamba kĩa Mizipa mwena wa na irathĩro. Nao makĩmahũũra, makĩmooraga nginya makĩmaniina oothe. Naake Joshua na thigari ciake magĩtemenga mbarathi ciao magũrũ magĩcithuithia, o na magĩcina ngaari ciao cia mbarathi, o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte. O hĩndĩ ĩyo Joshua akĩhũndũka, akĩnyiita itũũra rĩa Hazoru, na akĩũraga mũthamaki warĩo. (Hĩndĩ ĩyo mũthamaki wa Hazoru nĩ we warĩ na hinya mũno kũrĩ athamaki acio angĩ oothe). Magĩcooka makĩũraga andũ oothe arĩa maarĩ kuo; gũtirĩ mũndũ o na ũmwe watigirwo muoyo, na magĩcina itũũra rĩu rĩa Hazoru. O na ningĩ Joshua nĩanyiitire matũũra macio moothe o hamwe na athamaki a mo, na akĩũraga andũ oothe, o ta ũrĩa Musa, ndungata ya MWATHANI, aathanĩĩte. No rĩĩrĩ, Aisiraeli matiigana gũcina itũũra o na rĩmwe rĩa matũũra marĩa maakĩĩtwo ihumbuinĩ igũrũ, tiga o itũũra rĩa Hazoru; rĩu norĩo Joshua aacinire. Ũrĩa andũ a Isiraeli meekire nĩkwĩyoera meeyoeire mahiũ moothe na indo ciothe cia bata iria ciarĩ matũũrainĩ macio igĩtuĩka ciao. No nĩmooragire andũ oothe; gũtirĩ o na ũmwe maatigirie. O ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa ndungata yake, ũguo noguo naake Musa aathire Joshua, naake Joshua agĩgĩĩka o ta ũrĩa aathĩĩtwo. Gũtirĩ ũndũ o na ũmwe wa maũndũ moothe marĩa MWATHANI aathĩĩte Musa meekwo Joshua ateekire. Ũguo nĩguo Joshua aanyiitire bũrũri ũcio wothe: bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma na cianda mwena wa na rũgongo na wa na kĩanda, mwena wothe wa Gosheni, bũrũri mũũmũ ũrĩa ũrĩ mwena wa na kĩanda wa Gosheni, o na gĩtuamba kĩa Jorodani. Itũũra rĩa Gibeoni rĩrĩa rĩatũũragwo nĩ Ahivi norĩo riiki rĩathondekire kĩrĩĩkanĩro na andũ a Isiraeli. Matũũra macio mangĩ moothe andũ a Isiraeli maamatuunyanire na mbaara. MWATHANI nĩ we watũmaga atũũri aamo moomie ngoro nĩguo marũe na Aisiraeli, nĩ geetha maanangwo biũ, na mooragwo matekũiguĩrwo tha o na haniini. Ũguo nĩguo MWATHANI aathĩĩte Musa. Hĩndĩ o ro ĩyo, Joshua agĩthiĩ akĩniina rũruka ruothe rwa imũndũ nene cietagwo Anaki. Imũndũ icio ciatũũraga bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma matũũrainĩ ma Heburoni, Debiri, Anabu, o na bũrũriinĩ wothe wa irĩma wa Juda na Isiraeli. Joshua agĩkĩniina imũndũ icio ciothe, o hamwe na matũũra maacio moothe. Hatirĩ o na ũmwe wa imũndũ icio watigarire bũrũriinĩ wa andũ a Isiraeli. No rĩĩrĩ, Anaki amwe nĩmaatigarire matũũrainĩ ma Gaza, Gathu, na Ashidodu. Ũguo nĩguo Joshua aanyiitire bũrũri ũcio wothe, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Naake Joshua akĩhe Aisiraeli bũrũri ũcio ũtuĩke igai rĩao, na akĩũgaĩra mũhĩrĩga o mũhĩrĩga handũ haaguo kĩũmbe. Nayo mbaara agĩgĩthira, andũ magĩikara na thaayũ. Na rĩĩrĩ, mbere ya andũ a Isiraeli kũringa rũũĩ rwa Jorodani, nĩmaakoreetwo mahooteete, na makegwatĩra bũrũri ũrĩa ũrĩ mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani, kuuma gĩtuambainĩ kĩa Arinoni, kwambata ũguo ũtwaranĩĩte na gĩtuamba kĩa Jorodani, o nginya kĩrĩma kĩa Herimoni mwena wa na rũgongo. Nĩmaahootire athamaki eerĩ. Ũmwe wa athamaki acio aarĩ Sihoni mũthamaki wa Aamori ũrĩa wathamakaga arĩ Heshiboni. Ũthamaki wake wahĩmbĩirie nuthu ĩmwe ya bũrũri wa Gileadi: kuuma itũũra rĩa Aroeri (rĩrĩa rĩarĩ ndeereinĩ cia gĩtuamba kĩa Arinoni), o na kuuma itũũra rĩrĩa rĩĩrĩ gatagatĩ ga gĩtuamba kĩu, o nginya rũũĩ rwa Jaboku, mũhakainĩ wa bũrũri wa Aamoni. O na nĩwahĩmbĩirie gĩtuamba kĩa Jorodani kuuma iriainĩ rĩa Galili, mwena wa na kĩanda, o nginya Bethi Jeshimothu (mwena wa na irathĩro wa iria rĩa Cumbĩ), ũgathiĩ ũguo, o nginya magũrũinĩ ma kĩrĩma kĩa Pisiga. Ningĩ Aisiraeli nĩmaahooteete Ogu mũthamaki wa Bashani ũrĩa warĩ matigari ma Arefai. Aathamakaga arĩ Ashitorathu na Edirei. Bũrũri wake wahĩmbĩirie kĩrĩma kĩa Herimoni, Saleka, na Bashani guothe o nginya mũhakainĩ wa Geshuri na Maaka. O na ningĩ nĩwahĩmbĩirie nuthu ĩmwe ya bũrũri wa Gileadi o nginya mũhakainĩ wa bũrũri wa Sihoni mũthamaki wa Heshiboni. Athamaki acio eerĩ maahootirwo nĩ Musa, ndungata ya MWATHANI, e hamwe na andũ a Isiraeli. Naake Musa akĩhe mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase, mabũrũri ma athamaki acio matuĩke ũgai wao. Naake Joshua na andũ a Isiraeli makĩhoota athamaki oothe arĩa maarĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ mwena wa na ithũĩro wa Jorodani, kwambĩrĩria Baaligadi, gĩtuambainĩ kĩa Lebanoni, o nginya kĩrĩmainĩ kĩa Halaku, mwena wa na kĩanda hakuhĩ na bũrũri wa Edomu. Naake Joshua akĩgayania bũrũri ũcio, akĩũhe mĩhĩrĩga ya Aisiraeli ũtuĩke ũgai wao. Bũrũri ũcio wahĩmbĩirie bũrũri ũrĩa wĩ irĩma, ituamba iria irĩ mwena wa ithũĩro, gĩtuamba kĩa Jorodani hamwe na iharũrũka ciakĩo, ituamba cia mwena wa irathĩro, o hamwe na bũrũri mũũmũ ũrĩa ũrĩ mwena wa na kĩanda. Atũũri a tene a bũrũri ũcio maarĩ Ahiti, Aamori, Akanaani, Aperizi, Ahivi, na Ajebusi. Andũ a Isiraeli maahootire athamaki a matũũra maya: Jeriko, Ai (itũũra rĩĩrĩ rĩarĩ hakuhĩ na Betheli), Jerusalemu, Heburoni, Jaramuthu, Lakishi, Egiloni, Gezeri, Debiri, Gederi, Horoma, Aradi, Libina, Adulamu, Makeda, Betheli, Tapua, Heferi, Afeku, Lasharoni, Madoni, Hazoru, Shimuroni Meroni, Akishafu, Taanaka, Megido, Kedeshi, Jokineamu (itũũra rĩĩrĩ rĩ bũrũriinĩ wa Karimeli), Dori (itũũra rĩĩrĩ rĩ hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Mediteraneani), Goimu (itũũra rĩĩrĩ rĩ bũrũriinĩ wa Galili ), na Tiriza. Oothe maarĩ athamaki mĩrongo ĩtatũ na ũmwe. Na rĩĩrĩ, Joshua e mũkũrũ mũno, MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee rĩu wĩ mũkũrũ mũno, na o na rĩu no hatigarĩĩte bũrũri mũnene mũno wa kwĩnyiitĩrwo. Mabũrũri marĩa matigarĩĩte nĩ bũrũri wothe wa Filisitia na wa Geshuri, o na bũrũri wothe wa Avimu ũrĩa ũrĩ na mwena wa na kĩanda. (Bũrũri ũrĩa wambĩrĩirie karũũĩinĩ ga Shihoru mũhakainĩ wa bũrũri wa Misiri, kwambata ũguo nginya mũhakainĩ wa Ekironi, wonagwo ũrĩ wa Akanaani. Athamaki a Afilisiti maatũũraga matũũrainĩ ma Gaza, Ashidodu, Ashikeloni, Gathu, na Ekironi). O na nĩgũtigarĩĩte bũrũri wothe wa Akanaani, Meara (ũyũ warĩ bũrũri wa andũ a Sidoni), o nginya Afeku, kũhakana na bũrũri wa Aamori, o na bũrũri wa Agebali, bũrũri wothe wa Lebanoni mwena wa na irathĩro, kuuma Baaligadi, mwena wa na kĩanda wa kĩrĩma kĩa Herimoni, nginya mwanyainĩ wa Hamathu. O na ningĩ bũrũri wothe wa Asidoni arĩa maikaraga bũrũriinĩ ũrĩa wĩ irĩma gatagatĩ ka irĩma cia Lebanoni na Misirefothu Maimu. Nĩ niĩ ngaamaingata andũ acio oothe meeherere andũ a Isiraeli. Wee-rĩ, thiĩ o na mbere kũgaĩra Aisiraeli mabũrũri macio, o ta ũrĩa ndagwathire. Tondũ ũcio, gayanĩria mĩhĩrĩga ĩyo ingĩ kenda, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase mabũrũri macio mamegwatĩre matuĩke ũgai wao.” Bũrũri ũrĩa ũrĩ mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani nĩwarĩĩkĩĩtie kũgaĩrwo mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase nĩ Musa, ndungata ya MWATHANI. Bũrũri wao woimĩĩte itũũra rĩrĩa rĩrĩ gatagatĩ ga gĩtuamba kĩa rũũĩ rwa Arinoni, ũkaambata na rũgongo, na nĩwahĩmbĩirie itũũra rĩa Aroeri rĩrĩa rĩrĩ rũteereinĩ rwa na rũgongo rwa gĩtuamba kĩu. Wahĩmbĩirie werũ wothe ũrĩa mwaraganu wa Medeba ũrĩa wĩ mwena wa na rũgongo wa Diboni. Wathiĩte o nginya mũhakainĩ wa bũrũri wa Aamoni na ũkahĩmbĩria matũũra moothe marĩa mbere ĩyo maathamakagĩrwo nĩ Sihoni, mũthamaki wa Aamori, ũrĩa wathamakaga arĩ Heshiboni. Ningĩ nĩwahĩmbĩirie Gileadi, bũrũri wa Geshuri na wa Maaka, kĩrĩma gĩothe kĩa Herimoni, na Bashani guothe o nginya Saleka. Ũgacooka ũkahĩmbĩria bũrũri wothe ũrĩa wathamakagĩrwo nĩ Ogu, ũrĩa warĩ matigari ma Arefai, na ũrĩa wathamakaga arĩ Ashitorathu na Edirei. Andũ acio oothe maahooteetwo nĩ Musa, o na akamaingata. No rĩĩrĩ, Aisiraeli matiaingatire andũ a Geshuri o na a Maaka; andũ acio matũire bũrũriinĩ wa Isiraeli o na ũũmũũthĩ. Musa ndagaĩire mũhĩrĩga wa Lawi bũrũri. Eekire ũguo tondũ MWATHANI nĩamwĩrĩĩte o mbere atĩ, igai rĩa mũhĩrĩga ũcio rĩrĩkoragwo rĩĩrĩ gĩcunjĩ kĩa indo cia magongoona marĩa marĩcinagĩrwo MWATHANI Ngai wa Isiraeli kĩgongoonainĩ. Musa nĩagaĩire mũhĩrĩga wa Reubeni kũringana na mbarĩ ciaguo, bũrũri ũtuĩke igai rĩaguo. Bũrũri wacio wambĩrĩirie na mwena wa kĩanda itũũrainĩ rĩrĩa rĩrĩ gatagatĩ ga gĩtuamba kĩa rũũĩ rwa Arinoni, ũkahĩmbĩria itũũra rĩa Aroeri, rĩrĩa rĩarĩ rũteereinĩ rwa na rũgongo rwa gĩtuamba kĩu, ũkaambata o nginya werũinĩ ũrĩa mwaraganu ũrĩa ũrigiicĩirie Medeba. O na ũkahĩmbĩria Heshiboni hamwe na matũũra moothe marĩa marĩ werũinĩ ũcio mwaraganu, namo nĩ: Diboni, Bamothi Baali, Bethi Baalimeoni, Jahazu, Kedemothu, Mefaathu, Kiriathaimu, Sibima, Zerethu Shaharu kĩrĩmainĩ kĩrĩa kĩrĩ gĩtuambainĩ. Bethipeoru, iharũrũka cia kĩrĩma kĩa Pisiga, na Bethi Jeshimothu. Bũrũri wa mũhĩrĩga wa Reubeni wahĩmbĩirie matũũra moothe ma werũ ũrĩa mwaraganu, o hamwe na bũrũri wothe wa Sihoni, mũthamaki wa Aamori, ũrĩa wathamakaga arĩ Heshiboni. Mũthamaki Sihoni na anene a Midiani arĩa maamũteithagĩrĩria, nĩ o: Evi, Rekemu, Zuru, Huru, na Reba, maahotirwo nĩ Musa. Mũndũ ũrĩa waragũraga wetagwo Balaamu mũrũ wa Beori aarĩ ũmwe wa andũ arĩa mooragirwo nĩ andũ a Isiraeli. Rũũĩ rwa Jorodani nĩruo rwarĩ mũhaka wa mwena wa na ithũĩro wa bũrũri wa mũhĩrĩga wa Reubeni. Bũrũri ũcio hamwe na matũũra na icagi ciaguo nĩguo wagaĩirwo mũhĩrĩga wa Reubeni kũringana na mbarĩ ciaguo ũtuĩke igai rĩaguo. Musa nĩagaĩire mũhĩrĩga wa Gadi kũringana na mbarĩ ciaguo, bũrũri ũtuĩke igai rĩaguo. Bũrũri ũrĩa wagaĩirwo andũ a Gadi wahĩmbĩirie Jazeri, matũũra moothe ma Gileadi, o na nuthu ya bũrũri wa Aamoni o nginya itũũra rĩa Aroeri, mwena wa irathĩro wa Raba. Ningĩ ũkoima Heshiboni ũgathiĩ Ramathu Mizipe na Betonimu, o na ũkoima Mahanaimu o nginya mũhakainĩ wa Lodebari. Gĩtuambainĩ kĩa Jorodani wahĩmbĩirie: Bethi Haramu, Bethinimira, Sukothu, na Zafoni. Macio maarĩ matũũra mangĩ ma bũrũri ũrĩa Sihoni, mũthamaki wa Heshiboni, aathamakagĩra. Mũhaka wao wa mwena wa ithũĩro wambatanĩĩtie na rũũĩ rwa Jorodani o nginya iriainĩ rĩa Galili. Bũrũri ũcio hamwe na matũũra na icagi ciaguo nĩguo wagaĩirwo mũhĩrĩga wa Gadi kũringana na mbarĩ ciaguo ũtuĩke igai rĩaguo. Musa nĩagaĩire nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase kũringana na mbarĩ ciaguo, bũrũri ũtuĩke igai rĩaguo. Bũrũri waguo woimĩĩte Mahanaimu, ũkahĩmbĩria bũrũri wothe wa Bashani. Ũguo nĩkuuga wahĩmbĩirie ũthamaki wothe wa Ogu, mũthamaki wa Bashani, o hamwe na matũũra moothe mĩrongo ĩtandatũ ma Jairũ marĩa maarĩ bũrũriinĩ wa Bashani. O na ningĩ nĩwahĩmbĩirie nuthu ya bũrũri wa Gileadi, na matũũra ma Ashitorathu na Edirei, marĩa maarĩ matũũra manene ma mũthamaki Ogu, wa Bashani. Kũndũ kũu guothe kwaheirwo nuthu ya mbarĩ iria ciaciarĩĩtwo nĩ Makiru mũrũ wa Manase. Ũguo nĩguo Musa aagayanirie bũrũri ũrĩa ũrĩ mwena wa irathĩro wa Jeriko, mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Jorodani, e werũinĩ wa Moabi. No rĩĩrĩ, Musa ndaigana kũgaĩra mũhĩrĩga wa Lawi bũrũri o na mũniini; eerire mũhĩrĩga ũcio atĩ igai rĩaguo rĩrĩkoragwo rĩĩrĩ gĩcunjĩ kĩa magongoona marĩa MWATHANI Ngai wa Isiraeli arĩrutagĩrwo nĩ mĩhĩrĩga ĩyo ĩngĩ ya Aisiraeli. Atĩrĩĩrĩ, ũũ nĩguo bũrũri wa Kanaani ũrĩa ũrĩ mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Jorodani wagaĩirwo andũ a Isiraeli. Wĩra wa kũgayania bũrũri ũcio warutirwo nĩ mũthĩnjĩri Ngai Eleazaru, Joshua mũrũ wa Nuni, na anene a nyũmba cia mĩhĩrĩga ya Aisiraeli. Mĩhĩrĩga ĩrĩa ĩngĩ kenda, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase, yagaĩirwo bũrũri ũrĩa warĩ mwena wa ithũĩro wa Jorodani na ũndũ wa gũcuukĩrwo mĩtĩ, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Andũ a Isiraeli magĩkĩgayania bũrũri ũcio, o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte Musa. Hĩndĩ ĩyo andũ amwe a mũhĩrĩga wa Juda magĩthiĩ Giligali kũrĩa Joshua aarĩ. Naake mũndũ ũmwe wa andũ acio wetagwo Kalebu, mũrũ wa Jefune, ũrĩa warĩ Mũkenizi, akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee nĩũũĩ o wega ũhoro ũrĩa MWATHANI eerire Musa, mũndũ wa Ngai, ũtũkoniĩ ithuerĩ twĩ Kadeshi Barinea. Ndarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩna rĩrĩa ndarekirio nĩ Musa, ndungata ya MWATHANI, kuuma Kadeshi Barinea ngathigaane bũrũri ũyũ, na nĩndamũcookeirie ribooti nginyanĩru. Na rĩĩrĩ, andũ arĩa twathiĩte nao nĩmaatũmire andũ aitũ maigue guoya mũno, no niĩ, nĩndaathĩkĩire MWATHANI Ngai wakwa maũndũinĩ moothe. Nĩ ũndũ wa wathĩki ũcio wakwa-rĩ, mũthenya o ro ũcio Musa akĩnjĩĩrĩra atĩ bũrũri ũcio ndarangire na magũrũ maakwa, ũgaatuĩka igai rĩakwa, o na rĩa ciana ciakwa tene na tene. Rĩu-rĩ, takĩrore wone atĩ mĩaka mĩrongo ĩna na ĩtaano nĩmĩthiru kuuma rĩrĩa MWATHANI eerire Musa ũguo. Hĩndĩ ĩyo nĩ rĩrĩa Aisiraeli maacangacangaga werũinĩ, na MWATHANI nĩandũũrĩĩtie muoyo ihinda rĩu rĩothe o ta ũrĩa oigire. Rĩu ndĩ na ũkũrũ wa mĩaka mĩrongo ĩnaana na ĩtaano, na ndĩ na hinya o ta ũrĩa ndarĩ naguo rĩrĩa Musa aandũmire. Ndĩ na hinya wa kũigana o na rĩu wa kũrũa mbaara, o na wa gwĩka ũndũ ũngĩ o wothe. Tondũ ũcio-rĩ, rĩu kĩĩhe bũrũri ũyũ ũrĩ irĩma ũrĩa MWATHANI aanjĩĩrĩire mũthenya ũcio niĩ na andũ aakwa twacookirie ribooti. Mũthenya ũcio nĩweiguĩrĩire atĩ rũruka rũrĩa rwa imũndũ nene rwĩtagwo Anaki rwarĩ na matũũra manene mairigĩirwo kũndũ kũu. No gũkorwo hiihi MWATHANI nĩegũkorwo hamwe na niĩ, ndĩmarutũrũre o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte.” Naake Joshua agĩkĩraathima Kalebu mũrũ wa Jefune, na akĩmũhe Heburoni gũtuĩke igai rĩake. O na ũũmũũthĩ Heburoni gũtũũraga kũrĩ kwa njiarwa cia Kalebu mũrũ wa Jefune, ũrĩa warĩ Mũkenizi, nĩ ũndũ nĩathĩkĩire MWATHANI Ngai wa Isiraeli maũndũinĩ moothe. Na rĩĩrĩ, Heburoni mbere ĩyo gwetagwo itũũra rĩa Ariba. (Ariba nĩwe mũndũ ũrĩa warĩ igweta mũno thĩinĩ wa rũruka rwa Anaki.) Naguo bũrũri ũcio ũkĩaga mbaara, ũgĩkĩgĩa na thaayũ. Bũrũri ũrĩa wagaĩirwo mũhĩrĩga wa Juda, kũringana na mbarĩ ciaguo, wakinyire o mũhakainĩ wa bũrũri wa Edomu, na kĩanda biũ werũinĩ wa Zini. Mũhaka ũyũ wa mwena wa na kĩanda wambĩrĩirie mũthiainĩ wa na kĩanda wa iria rĩa Cumbĩ, ũgathiĩ ũkahĩtũkĩra mwena wa na kĩanda wa mwanya wa Akirabimu, ũgakinya Zini. Ũgacooka ũkagerera mwena wa na kĩanda wa Kadeshi Barinea, ũgathiĩ wĩgiritanĩĩtie na Hezironi, ũkaambata ũgakinya Adari, ũgacooka ũkeegata ũkeerekera Karika. Woima hau ũgathiĩ na mbere nginya Azimoni. Kuuma hau ũgathiĩ wambatanĩĩtie na karũũĩ karĩa karĩ mũhakainĩ wa Misiri, ũkarĩĩkĩrĩra o iriainĩ rĩa Mediteraneani. Ũcio nĩguo warĩ mũhaka wa na mwena wa na kĩanda wa bũrũri wa Juda. Naguo mũhaka wa mwena wa irathĩro warĩ iria rĩa Cumbĩ, kwambata ũguo o nginya harĩa rũũĩ rwa Jorodani rũitĩrĩire iria rĩu rĩa Cumbĩ. Naguo mũhaka wa mwena wa na rũgongo woimĩĩte harĩa rũũĩ rwa Jorodani rũitĩrĩire iria rĩa Cumbĩ, Kuuma hau ũkaambata o nginya Bethi Hogila, ũgacooka ũkagerera mwena wa na rũgongo wa Bethi Araba kũng'ethera gĩtuamba kĩa Jorodani. Ningĩ mũhaka ũcio ũkaambata ũgakinya ihigainĩ rĩa Bohani (Bohani aarĩ mũrũ wa Reubeni). Woima hau ũkaambata uumĩĩte gĩtuambainĩ gĩa Thĩĩna ũgakinya Debiri, ũgathiĩ wĩgatĩĩte ũroreete Giligali, kũng'ethera Mwanya wa Adumimu, ũrĩa ũrĩ mwena wa na kĩanda wa gĩtuamba kĩu. Mũhaka ũcio ũgathiĩ o ro ũguo, o nginya ithimainĩ cia Enishemeshi ũkoimĩrĩra Enirogeli. Ningĩ mũhaka ũcio ũkaambata ũgereire gĩtuambainĩ kĩa Hinomu mwena wa na kĩanda wa kĩrĩma kĩrĩa itũũra rĩa Jerusalemu rĩakĩĩtwo igũrũ wakĩo. (Itũũra rĩa Jerusalemu hĩndĩ ĩyo rĩarĩ rĩa Ajebusi.) Ũgacooka ũgathiĩ na mbere wambatĩĩte o nginya gacũmbĩrĩ ga kĩrĩma mwena wa na ithũĩro wa gĩtuamba kĩa Hinomu, mũthiainĩ wa na igũrũ wa gĩtuamba kĩa Arefai. Kuuma hau ũgathiĩ ũgakinya Ithimainĩ cia Nefitoa, ũgacooka ũgathiĩ o nginya matũũrainĩ marĩa marĩ hakuhĩ na kĩrĩma kĩa Efironi. Mũhaka ũcio ũkeegonyera hau werekeire Baala (kana Kiriathu Jearimu). Ũgacooka ũgathiũrũrũka na mwena wa ithũĩro wa Baala ũkarora na bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Edomu, ũkagerera na igũrũ wa kĩrĩma kĩa Jearimu (kana Keshaloni), ũgaikũrũka o nginya Bethi Shemeshi, o na ũkahĩtũka Timina. Ningĩ ũgathiĩ nginya kĩrĩmainĩ kĩrĩa kĩrĩ mwana wa na rũgongo wa Ekironi, ũgacooka ũkeegata werekeire Shikeroni, ũkahĩtũkĩra Kĩrĩmainĩ kĩa Baala, ũgathiĩ o ro ũguo o nginya Jamunia. Mũhaka ũcio warĩĩkĩrĩire iriainĩ rĩa Mediteraneani. Mũhaka wa mwena wa ithũĩro warĩ ndeere cia iria rĩu rĩa Mediteraneani. Ĩyo nĩ yo mĩhaka ya bũrũri ũrĩa wagaĩirwo mũhĩrĩga wa Juda kũringana na mbarĩ ciaguo. Naake Joshua agĩkĩhe Kalebu mũrũ wa Jefune, ũrĩa warĩ wa mũhĩrĩga wa Juda, igai rĩa gĩthaka mũhĩrĩgainĩ wa andũ a Juda, o ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI eeke. Aagaĩirwo Heburoni, itũũra rĩrĩa rĩarĩ rĩa Ariba, ithe wa Anaki. Naake Kalebu akĩingata njiarwa cia Anaki kuuma itũũrainĩ rĩu; nacio nĩcio mbarĩ cia Sheshai, Ahimani, na Talimai. Ningĩ akiuma kũu, akĩambata nĩguo agatharĩkĩre andũ arĩa maatũũraga Debiri. (Rĩĩtwa rĩa itũũra rĩu mbere ĩyo rĩarĩ Kiriathu Seferi.) Naake Kalebu agĩkiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũkũhota gũtuunyana itũũra rĩa Kiriathu Seferi nĩngũmũhe mwarĩ wakwa Akisa atuĩke mũtumia wake.” Naake Othinieli, mũũriũ wa mũrũ wa nyina na Kalebu ũrĩa wetagwo Kenazi, agĩtuunyana itũũra rĩu. Kalebu agĩkĩmũhe mwarĩ Akisa atuĩke mũtumia wake. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa ũhiki Othinieli akĩringĩrĩria Akisa ahooe ithe mũgũnda. Naake Akisa agĩkiuma igũrũ wa ndigiri yake, naake Kalebu akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ ũbatairio nĩkĩo?” Akisa akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndĩrenda ũhe kĩheeo; ndagũthaitha he kũndũ kwĩ na ithima cia maaĩ, nĩ ũndũ mũgũnda ũrĩa ũũheete wĩ bũrũriinĩ ũtarĩ maaĩ.” Naake Kalebu agĩkĩmũhe ithima cia maaĩ iria ciarĩ mwena wa na rũgongo, na wa na kĩanda. Ũcio nĩguo bũrũri ũrĩa mũhĩrĩga wa Juda kũringana na mbarĩ ciaguo wagaĩirwo. Matũũra maao marĩa manene marĩa maarĩ na kĩanda biũ, hakuhĩ na mũhaka wa bũrũri wa Edomu nĩ: Kabizeeli, Ederi, Jaguri, Kina, Dimona, Adada, Kedeshi, Hazoru, Ithinani, Zifu, Telemu, Bealothu, Hazoru Hadata, Keriothu Hezironi (kana Hazoru), Amamu, Shema, Molada, Hazari Gada, Heshimoni, Bethipeletu, Hazari Shuali, Beerisheba, Biziothia, Baala, Iimu, Ezemu, Elitoladi, Kesili, Horima, Zikilagi, Madimana, Sanisana, Lebaothu, Shilihimu, Aini, na Rimoni. Matũũra macio moothe maarĩ mĩrongo ĩĩrĩ na kenda, hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Namo matũũra marĩa maarĩ ciandainĩ cia irĩma nĩ: Eshitaoli, Zora, Ashina, Zanoa, Enganimu, Tapua, Enamu, Jaramuthu, Adulamu, Soko, Azeka, Shaaraimu, Adithaimu, Gedera, na Gederothaimu. Moothe maarĩ matũũra ikũmi na mana hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Matũũra mangĩ ma andũ a Juda maarĩ: Zenani, Hadasha, Migidaligadi, Dileani, Mizipa, Jokitheeli, Lakishi, Bozikathu, Egiloni, Kaboni, Lahamamu, Kithilishu, Gederothu, Bethidagoni, Naama, na Makeda. Moothe maarĩ matũũra ikũmi na matandatũ hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Matũũra mangĩ maao maarĩ: Libina, Etheri, Ashani, Ifita, Ashina, Nezibu, Keila, Akizibu, Maresha. Moothe maarĩ matũũra kenda, hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. O na ningĩ nĩmaarĩ na itũũra rĩa Ekironi, hamwe na icagi ciarĩo, o na matũũra moothe, na icagi ciothe iria ciarĩ hakuhĩ na Ashidodu, kuuma Ekironi nginya o iriainĩ rĩa Mediteraneani. O na matũũra ma Ashidodu na Gaza, o hamwe na icagi ciamo, kuuma karũũĩinĩ karĩa ke mũhakainĩ wa Misiri nginya hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Mediteraneani. Matũũra maao marĩa maarĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma nĩ; Shamiru, Jatiri, Soko, Dana, Kiriathu Seferi (kana Debiri), Anabu, Eshitemoa, Animu, Gosheni, Holoni, na Gilo. Moothe maarĩ matũũra ikũmi na rĩmwe hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Ningĩ maarĩ na Araba, Duma, Eshani, Janimu, Bethi Tapua, Afeka, Humuta, Heburoni, na Zioru. Moothe maarĩ matũũra kenda hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. O na maarĩ na Maoni, Karimeli, Zifu, Juta, Jezireeli, Jokideamu, Zanoa, Kaini, Gibea, na Timina. Moothe maarĩ matũũra ikũmi hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Ningĩ nĩmaarĩ na Halihuli, Bethizuri, Gedori, Maarathu, Bethanothu, na Elitekoni. Moothe maarĩ matũũra matandatũ o hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Na Kiriathu Baali (kana Kiriathu Jearimu), na Raba, matũũra meerĩ, o hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Namo matũũra maao marĩa maarĩ werũinĩ maarĩ: Bethi Araba, Midini, Sekaka, Nibishani, itũũra rĩa Cumbĩ, na Enigedi. Moothe maarĩ matũũra matandatũ, hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. No rĩĩrĩ, andũ a Juda matiahotire kũrutũrũra Ajebusi, arĩa maatũũraga Jerusalemu. Ajebusi acio matũũranagia na andũ a Juda nginyagia ũũmũũthĩ. Mũhaka wa na kĩanda wa bũrũri ũrĩa wagaĩirwo njiarwa cia Josefu wambĩrĩirie Jorodani kũrĩa kũrĩ hakuhĩ na Jeriko, handũ haarĩ na mwena wa irathĩro wa ithima cia maaĩ cia Jeriko, ũgacooka ũgathiĩ o werũinĩ. Ũgacooka ũkoima Jeriko, ũkaambata ũtuĩkanĩirie bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma ũgathiĩ o nginya Betheli. Woima Betheli, ũgathiĩ Luzi ũtwĩkanĩĩtie o nginya Atarothu Adari, kũrĩa Aariki maatũũraga. Ũgacooka ũgathiĩ ũroreete na mwena wa ithũĩro kũrĩa Ajafileti maatũũraga, ũgathiĩ na mbere o nginya Bethi Horoni ya na kĩanda. Woima hau ũgathiĩ Gezeri, ũgacooka ũgathiĩ ũkarĩĩkĩrĩra iriainĩ rĩa Mediteraneani. Mũhĩrĩga wa Efiraimu, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ya mwena wa ithũĩro ĩgĩkĩgaĩirwo bũrũri ũcio ũtuĩke igai rĩayo. Mĩhĩrĩga ĩno yarĩ njiarwa cia Josefu. Mũhaka wa bũrũri wa mũhĩrĩga wa Efiraimu kũringana na mbarĩ ciaguo watariĩ ta ũũ: woimĩĩte Atarothu Adari, ũgathiĩ ũroreete na mwena wa irathĩro, ũgakinya Bethi Horoni ya na rũgongo. Woima kũu, ũgathiĩ iriainĩ rĩa Mediteraneani. Mikimethathu yarĩ mwana wa na rũgongo. Mũhaka wegonyire na mwena wa irathĩro, ũkeerekera Taanathu Shilo, ũkahĩtũkĩra itũũra rĩu na mwena wa irathĩro, ũgathiĩ nginya Janoa. Ũgacooka ũgaikũrũka o nginya Atarothu na Naara, ũgakinya Jeriko, na ũkarĩĩkĩrĩra Jorodani. Mũhaka ũcio ũgacooka ũkoima Tapua, ũkarora na mwena wa ithũĩro, ũgathiĩ o nginya karũũĩinĩ ga Kana, ũkarĩĩkĩrĩra o iriainĩ rĩa Mediteraneani. Ũcio nĩguo bũrũri ũrĩa wagaĩirwo mũhĩrĩga wa Efiraimu kũringana na mbarĩ ciaguo ũtuĩke igai rĩaguo, o na nĩwongereirwo matũũra na icagi imwe iria ciarĩ bũrũriinĩ wa Manase. No rĩĩrĩ, andũ a Efiraimu matiarutũrũrire Akanaani arĩa matũũraga Gezeri; tondũ ũcio Akanaani acio matũũranagia nao nginya ũũmũũthĩ, no nĩmaatuirwo ngombo nĩ andũ a Efiraimu cia kũmarutagĩra wĩra. Nakĩo gĩcunjĩ kĩmwe kĩa bũrũri ũrĩa ũrĩ mwena wa ithũĩro wa Jorodani nĩkĩagaĩirwo mbarĩ imwe cia Manase, ũrĩa warĩ irigithaathi rĩa Josefu. Makiru, ithe wa Gileadi, nĩ we warĩ irigithaathi rĩa Manase, na aarĩ njamba ya ita. Tondũ ũcio aakĩgaĩrwo Gileadi na Bashani, kũrĩa kũrĩ mwena wa irathĩro wa Jorodani. Bũrũri ũrĩa ũrĩ mwena wa ithũĩro wa Jorodani wagaĩirwo mbarĩ icio ingĩ cia mũhĩrĩga wa Manase, nacio nĩ mbarĩ ya Abiezeri, Heleku, Asirieli, Shekemu, Heferi, na ya Shemida. Acio nĩ o maarĩ njiarwa cia aanake a mũrũ wa Josefu, na no o maarĩ atongoria a mbarĩ ciao. No rĩĩrĩ, Zelofehadi, mũrũ wa Heferi, mũrũ wa Gileadi, mũrũ wa Makiru, ũrĩa warĩ irigithaathi rĩa Manase, ndarĩ na ciana cia aanake tiga o cia airĩĩtu. Airĩĩtu acio aake wa mbere eetagwo Mahala, wa keerĩ Noa, wa gatatũ Hogila, wa kana Milika, na wa gataano Tiriza. Nao magĩgĩthiĩ kũrĩ Eleazaru, mũthĩnjĩri Ngai, o na Joshua wa Nuni, o na anene, makiuga atĩrĩ, “MWATHANI nĩathire Musa atĩ o na ithuĩ atũheyanĩrie igai hamwe na aariũ a ithe witũ.” Tondũ ũcio airĩĩtu acio magĩkĩheanĩrio igai hamwe na aariũ a ithe wao o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte. Kwoguo Manase agĩkĩheeo icunjĩ ingĩ ikũmi, hamwe na Gileadi na Bashani mabũrũri marĩa maarĩ mwena wa irathĩro wa Jorodani, nĩ ũndũ njiarwa ciake cia airĩĩtu, o hamwe na cia aanake nĩciaheirwo igai. Bũrũri wa Gileadi wagaĩirwo njiarwa icio ingĩ cia Manase. Mũhaka wa bũrũri wa Manase woimĩĩte Asheri ũgathiĩ Mikimethathu, kũrĩa kũrĩ mwena wa na irathĩro wa Shekemu. Mũhaka ũcio ũgacooka ũgaikũrũka, ũgathiĩ ũkahĩmbĩria andũ arĩa maatũũraga Enitapua. Bũrũri wa Tapua warĩ wa Manase, no itũũra rĩa Tapua, rĩrĩa rĩarĩ mũhakainĩ, rĩarĩ rĩa ciana cia Efiraimu. Mũhaka ũcio ũgacooka ũgaikũrũka o nginya karũũĩinĩ ga Kana. Matũũra marĩa maarĩ na kĩanda wa karũũĩ kau maarĩ ma Efiraimu, o na gũtuĩka maarĩ thĩinĩ wa bũrũri wa Manase. Mũhaka wa Manase wagereire na mwena wa rũgongo wa karũũĩ kau, ũkarĩĩkĩrĩra o iriainĩ rĩa Mediteraneani. Bũrũri wa Efiraimu warĩ na mwena wa na kĩanda, naguo wa Manase na mwena wa na rũgongo. Iria rĩa Mediteraneani nĩrĩo rĩarĩ mũhaka wa mĩhĩrĩga ĩyo wa mwena wa na ithũĩro. Bũrũri wa Asheri warĩ mwena wa na rũgongo wa na ithũĩro, naguo wa Isakaru warĩ na mwena wa na rũgongo wa na irathĩro. Mũhĩrĩga wa Manase warĩ na matũũra maguo thĩinĩ wa bũrũri wa Isakaru, na wa Asheri. Matũũra macio maarĩ Bethi Shani, na Ibileamu hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie, o na itũũra rĩa Dori rĩrĩa rĩrĩ hũgũrũrũinĩ cia iria, Enidori, Taanaka, na Megido, o itũũra na icagi ciarĩo iria ciarĩthiũrũrũkĩirie. No rĩĩrĩ, andũ a mũhĩrĩga wa Manase matiahotire kũingata andũ arĩa maatũũraga matũũrainĩ macio; kwoguo Akanaani maathiire o na mbere gũtũũra o kuo. O na rĩrĩa andũ a Isiraeli maagĩire na hinya wa kũigana, matiigana kũingata Akanaani acio oothe, no nĩmaamarutithagia mawĩra ma hinya. Nacio njiarwa cia Josefu ikĩĩra Joshua atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmĩĩte ũtũgaĩre gĩcunjĩ o ro kĩmwe tu kĩa bũrũri tũkĩĩgwatĩre gĩtuĩke giitũ kĩũmbe o rĩrĩa tũrĩ andũ aingĩ nĩ ũndũ MWATHANI nĩatũraathimĩĩte?” Naake Joshua agĩcicookeria atĩrĩ, “Angĩkorwo mũrĩ aingĩ, na gũtuĩke atĩ bũrũri ũcio ũrĩ irĩma wa Arefai ndũngĩmũigana-rĩ, thiĩi kũũrĩa mĩtitũinĩ ĩrĩa ĩĩrĩ bũrũri wa Aperizi, na Arefai mũgeethererie ithaka kuo.” Nacio njiarwa cia Josefu igĩcookia atĩrĩ, “Bũrũri ũcio ũrĩ irĩma ndũngĩtũigana, ningĩ Akanaani oothe arĩa matũũraga ituambainĩ me na ngaari cia mbarathi cia cuuma, o acio matũũraga Bethi Shani, na icagi iria irĩthiũrũrũkĩirie, o na arĩa matũũraga gĩtuambainĩ kĩa Jezireeli.” Joshua agĩkĩĩra mũhĩrĩga ũcio wa Efiraimu, na nuthu ĩyo ya mũhĩrĩga wa Manase atĩrĩ, “ti itherũ mũrĩ andũ aingĩ ma, na mwĩ na hinya mũno; mũtiagĩrĩire kũgaĩrwo igai o rĩmwe tu. Bũrũri ũcio ũrĩ irĩma noguo ũgũtuĩka wanyu. O na gũtuĩka nĩ mũtitũinĩ-rĩ, nĩmũkũũtheria mũwĩgwatĩre ũtuĩke wanyu wothe. Ha ũhoro wa Akanaani-rĩ, nĩmũkũmaingata, o na harĩa marĩ na ngaari cia mbarathi cia cuuma, na makagĩa na hinya mũno.” Naguo mũingĩ wothe wa Aisiraeli warĩĩkia kũhoota bũrũri ũcio, ũkĩũngana Shilo, ũkĩamba Hema ya gũtũnganwo kuo. No rĩĩrĩ, nĩ gwatigarĩĩte mĩhĩrĩga mũgwanja ya andũ a Isiraeli ĩtaagaĩirwo bũrũri wayo. Nĩ ũndũ ũcio Joshua agĩkĩĩra andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Mũgũikara nginya rĩ mũgĩgatoonya bũrũri ũrĩa MWATHANI, Ngai wa maithe maanyu, amũheete, mũwĩgwatĩre ũtuĩke wanyu? Mũhĩrĩga o mũhĩrĩga nĩũthuurire andũ atatũ ndĩmarekie mathiĩ bũrũri wothe maũtuĩrie wega, macooke maandĩke ũrĩa ũhaana, makĩonanagia ũrĩa ũngĩgayanio. Marĩĩkia gwĩka ũguo, mahũndũke mooke kũrĩ niĩ. Nao mekũũgayania icunjĩ mũgwanja, o andũ gĩcunjĩ kĩao; mũhĩrĩga wa Juda ũgũthiĩ o na mbere gũikara bũrũriinĩ waguo ũrĩa ũrĩkĩĩtie kũgaĩrwo, ũrĩa ũrĩ mwena wa na kĩanda. O naguo mũhĩrĩga wa Josefu ũikare bũrũriinĩ ũrĩa ũgaĩirwo ũrĩa ũrĩ mwena wa na rũgongo. Andĩkaai wega ũhoro ũkoniĩ icunjĩ icio mũgwanja mũũndeehere, ndĩcicuukĩre mĩtĩ ndĩmũhoere mataaro kuuma kũrĩ MWATHANI Ngai witũ. No Alawii matirĩ na igai mekũheyanĩrĩo hamwe na inyuĩ, nĩ ũndũ igai rĩao nĩgũtũũra matungataga marĩ athĩnjĩri Ngai a MWATHANI. Naguo mũhĩrĩga wa Gadi, Reubeni, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase nĩrĩĩkĩĩtie kwĩgwatĩra bũrũri wayo ũrĩa ũrĩ mwena wa irathĩro wa Jorodani, ũrĩa Musa, ndungata ya MWATHANI aamĩheire.” Nao andũ acio magĩkiumagara thuutha wa gwathwo nĩ Joshua ũrĩa wameerĩĩte atĩrĩ, “Thiĩi bũrũri ũcio wothe mũtuĩrie na mwandĩke ũhoro waguo wothe, mũcooke mũũke kũrĩ niĩ gũũkũ Shilo nĩguo ndĩmũhoere mataaro kuuma kũrĩ MWATHANI na njĩra ya kũmũcuukĩra mĩtĩ.” Andũ acio magĩgĩthiĩ bũrũri ũcio wothe, magĩtuĩria na makĩandĩka ibukuinĩ ũrĩa maũgaĩĩte icunjĩ mũgwanja, o ta ũrĩa matũũra maguo maatariĩ. Marĩĩkia gwĩka ũguo, magĩcooka kũrĩ Joshua kambĩinĩ ĩrĩa yarĩ Shilo. Naake Joshua agĩcuuka mĩtĩ nĩguo amahoere mataaro kuuma kũrĩ MWATHANI, agĩcooka akĩgayanĩria mĩhĩrĩga ĩyo yatigarĩĩte bũrũri ũcio, o mũhĩrĩga gĩcunjĩ kĩaguo. Na rĩĩrĩ, mũhĩrĩga wa Benjamini kũringana na mbarĩ ciaguo nĩguo warĩ wa mbere kũgaĩrwo. Bũrũri ũrĩa wagaĩirwo warĩ gatagatĩ ka mũhĩrĩga wa Juda na wa Josefu. Mũhaka wacio wa na rũgongo woimĩĩte Jorodani, ũgacooka ũkaambatĩrĩra kĩharũrũka kĩrĩa kĩrĩ mwena wa na rũgongo wa Jeriko, ũgatuĩkanĩria bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma mwena wa ithũĩro, ũgathiĩ kuumĩrĩra o werũinĩ wa Bethaveni. Mũhaka ũcio woima hau, ũgathiĩ nginya kĩharũrũka kĩrĩa kĩrĩ na kĩanda wa Luzi (na nokuo gwĩtagwo Betheli), ũgacooka ũgaikũrũka o nginya Atarothu Adari, hakuhĩ na kĩrĩma mwena wa na kĩanda wa Bethi Horoni ya na kĩanda. Mũhaka ũcio ũgacooka ũkeegata na kĩanda, uumĩĩte na mwena wa ithũĩro wa kĩrĩma kĩrĩa kĩng'etheire itũũra rĩu rĩa Bethi Horoni, ũgathiĩ o nginya itũũrainĩ rĩa Kiriathu Baali, (na norĩo rĩĩtagwo, Kiriathu Jearimu). Itũũra rĩĩrĩ nĩ rĩa mũhĩrĩga wa Juda. Ũcio nĩguo warĩ mũhaka wa na mwena wa ithũĩro. Mũhaka wa mwena wa na kĩanda wambĩrĩirie mũthiainĩ wa Kiriathu Jearimu, ũgathiĩ kuumĩrĩra Ithimainĩ cia maaĩ ma Nafitoa. Mũhaka ũcio ũgacooka ũgaikũrũka nginya o magũrũinĩ ma kĩrĩma kĩrĩa kĩng'ethanĩire na gĩtuamba kĩa Hinomu, mũthiainĩ wa na rũgongo wa gĩtuamba kĩa Arefai. Ũgacooka ũgaikũrũka ũtuĩkanĩirie gĩtuambainĩ kĩu kĩa Hinomu, ũgereire mwena wa na kĩanda wa bũrũri wa Ajebusi, ũgakinya o Enirogeli. Ningĩ mũhaka ũcio ũkeegata ũkeerekera na rũgongo, ũgathiĩ nginya o Enishemeshi. Ũgacooka ũkoima kũu ũgathiĩ o nginya Gelilothi, kũng'ethanĩire na Mwanya wa Adumimu. Mũhaka ũcio ũgacooka ũgaikũrũka nginya ihigainĩ rĩa Bohani (Bohani aarĩ mũũriũ wa Reubeni). Ũgathiĩ ũguo ũgereire mwena wa na rũgongo wa bũrũri rũrĩa ũng'ethanĩire na gĩtuamba kĩa Jorodani. Ũgacooka ũgaikũrũka ũgatoonya gĩtuambainĩ, ũgathiĩ na mbere ũgereire mwena wa na rũgongo wa bũrũri wa Bethi Hogila, ũkarĩĩkĩrĩra mũthiainĩ wa na rũgongo wa iria rĩa Cumbĩ, harĩa rũũĩ rwa Jorodani rũitĩrĩire iria rĩu. Ũcio nĩguo warĩ mũhaka wa na mwena wa na kĩanda. Rũũĩ rwa Jorodani nĩruo rwarĩ mũhaka wa na mwena wa irathĩro. Ĩyo nĩ yo mĩhaka ya bũrũri ũrĩa mũhĩrĩga wa Benjamini kũringana na mbarĩ ciaguo wagaĩrwo ũtuĩke igai rĩaguo. Matũũra ma mũhĩrĩga wa Benjamini kũringana na mbarĩ ciaguo maarĩ Jeriko, Bethi Hogila, Emeki Kezizi, Bethi Araba, Zemaraimu, Betheli, Avimu, Para, Ofira, Kefaramoni, Ofini, na Geba. Moothe maarĩ matũũra ikũmi na meerĩ hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Matũũra marĩa mangĩ maao maarĩ Gibeoni, Rama, Beerothu, Mizipa, Kefira, Moza, Rekemu, Iripeeli, Tarala, Zela, Haelefu, Jebusi (kana Jerusalemu), Gibea, na Kiriathu Jearimu. Moothe maarĩ matũũra ikũmi na mana hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Ũcio nĩguo bũrũri ũrĩa mũhĩrĩga wa Benjamini kũringana na mbarĩ ciaguo wagaĩirwo. Igai rĩa keerĩ rĩarĩ rĩa mũhĩrĩga wa Simeoni kũringana na mbarĩ ciacio. Bũrũri waguo wathiĩte nginya ũgatoonya bũrũriinĩ ũrĩa warĩ igai rĩa mũhĩrĩga wa Juda. Matũũra marĩa maarĩ thĩinĩ wa bũrũri ũrĩa maagaĩirwo nĩ Beerisheba, Sheba, Molada, Hazari, Shuali, Bala, Ezemu, Elitoladi, Bethuli, Horima, Zikilagi, Bethi Marikabothu, Hazari Susa, Bethi Lebaothu na Sharuheni. Moothe maarĩ matũũra ikũmi na matatũ, o hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Matũũra marĩa mangĩ maao maarĩ Aini, Rimoni, Etheri na Ashani. Moothe maarĩ matũũra mana, o hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Icagi icio ciatambĩĩte o nginya Baalathu Beeri (kana Rama), kũrĩa kũrĩ na mwena wa na kĩanda. Ũcio nĩguo bũrũri ũrĩa mũhĩrĩga wa Simeoni kũringana na mbarĩ ciaguo wagaĩirwo ũtuĩke igai rĩaguo. Mũhĩrĩga wa Simeoni nĩwaheirwo rwere rũmwe rwa bũrũri ũrĩa warĩ igai rĩa mũhĩrĩga wa Juda nĩ ũndũ bũrũri wa mũhĩrĩga wa Juda warĩ mũnene gũkĩra ũrĩa andũ aaguo maiganaga. Igai rĩa gatatũ rĩarĩ rĩa mũhĩrĩga wa Zebuluni kũringana na mbarĩ ciaguo. Bũrũri ũrĩa wagaĩirwo wakinyĩĩte Saridi. Mũhaka wa bũrũri wao ũgacooka ũkoima kũu Saridi, ũkeerekera na ithũĩro nginya o Mareali, ũhuutanĩĩtie na Dabeshethi, o na karũũĩ karĩa ke na mwena wa irathĩro wa Jokineamu. Ningĩ kuuma na mwena ũũrĩa ũngĩ wa Saridi, ũgathiĩ na mwena wa irathĩro, ũgakinya mũhakainĩ wa Kisilothu Taboru, ũgathiĩ na mbere nginya Daberathu, ũgacooka ũkaambata nginya Jafia. Kuuma hau ũgathiĩ na mbere ũroreete na irathĩro ũgakinya Gathu Heferi na Ithikazini. Mũhaka ũcio ũgacooka ũkeegata ũkeerekera Nea, ũroreete Rimoni. Na mwena wa rũgongo mũhaka wegonyeete ũkarora na Hanathoni, ũgathiĩ ũkarĩĩkĩrĩra gĩtuamba kĩa Efitaheli. Mũhaka ũcio wahĩmbĩirie Katathu, Nahalali, Shimuroni, Idala, na Bethilehemu. Moothe maarĩ matũũra ikũmi na meerĩ, o hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Matũũra macio, o hamwe na icagi ciamo, maarĩ bũrũriinĩ ũrĩa mũhĩrĩga wa Zebuluni kũringana na mbarĩ ciaguo wagaĩirwo ũtuĩke igai rĩaguo. Igai rĩa kana rĩarĩ rĩa mũhĩrĩga wa Isakaru kũringana na mbarĩ ciaguo. Bũrũri waguo wahĩmbĩirie Jezireeli, Kesulothu, Shunemu, Hafaraimu, Shioni, Anaharathu, Rabithu, Kishioni, Ebezi, Remethu, Enganimu, Enihada, na Bethipazezu. O na ningĩ mũhaka wao nĩwahuutĩĩtie Taboru, Shahazuma, o na Bethi Shemeshi, ũgacooka ũkarĩĩkĩrĩra Jorodani. Wahĩmbĩirie matũũra ikũmi na matandatũ, o hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Matũũra macio, o hamwe na icagi ciamo, maarĩ bũrũriinĩ ũrĩa mũhĩrĩga wa Isakaru kũringana na mbarĩ ciaguo ciaheirwo ũtuĩke igai rĩaguo. Igai rĩa gataano rĩarĩ rĩa mũhĩrĩga wa Asheri kũringana na mbarĩ ciaguo. Bũrũri waguo wahĩmbĩirie Helikathu, Hali, Beteni, Akishafu, Alamu Meleku, Amadi, na Mishali. Mwena wa na ithũĩro wahuutĩĩtie Karimeli na Shihoru Libinathu. Mũhaka wacio ũgacooka ũkeegata ũkarora na mwena wa irathĩro, ũgathiĩ nginya Bethidagoni. Ũkĩambata nĩguo ũkinye Bethemeki na Neieli, ũkahuutia Zebuluni na gĩtuamba kĩa Ifitaheli; ũgacooka ũkaambata o nginya Kabuli, Ebironi, Rehobu, Hamoni, Kana, o na nginya Sidoni. Mũhaka ũcio ũgacooka ũkeehiũria ũkeerekera Rama, ũgathiĩ na mbere ũgakinya itũũrainĩ rĩrĩa rĩirigĩirwo na thingo cia hinya rĩa Turo. Woima hau ũkeegata ũkarora Hosa, ũgacooka ũgathiĩ ũkarĩĩkĩrĩra iriainĩ rĩa Mediteraneani. Wahĩmbĩirie matũũra maya: Mahalabu, Akizibu, Uma, Afeku, na Rehobu. Moothe maarĩ matũũra mĩrongo ĩĩrĩ na meerĩ, o hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Matũũra macio moothe hamwe na icagi ciamo, maarĩ bũrũriinĩ ũrĩa mũhĩrĩga wa Asheri kũringana na mbarĩ ciaguo ciaheirwo ũtuĩke igai rĩaguo. Igai rĩa gatandatũ rĩarĩ rĩa mũhĩrĩga wa Nafutali kũringana na mbarĩ ciaguo. Mũhaka waguo woimĩĩte Helefu, ũgathiĩ nginya mũtĩinĩ wa mũgandi ũrĩa warĩ Zaananimu, ũgathiĩ ũguo nginya Adaminekebu, ũroreete Jamunia, o nginya Lakumu, ũkarĩĩkĩra Jorodani. Kuuma hau, ũkagarũrũka ũkeerekera Azinothu Taboru na mwena wa na ithũĩro, ũgacooka ũgathiĩ Hukoku, na ũkahuutia Zebuluni na mwena wa na kĩanda, na Asheri mwena wa na ithũĩro, o na Jorodani na mwena wa na irathĩro. Matũũra marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya maarĩ Zidimu, Zeri, Hamathu, Rakathu, Kinerethu, Adama, Rama, Hazoru, Kedeshi, Edirei, Enihazoru, Yironi, Migidaleli, Horemu, Bethanathu, na Bethi Shemeshi. Moothe maarĩ matũũra ikũmi na kenda, o hamwe na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Matũũra macio, hamwe na icagi ciamo, maarĩ bũrũriinĩ ũrĩa mũhĩrĩga wa Nafutali kũringana na mbarĩ ciaguo wagaĩirwo ũtuĩke igai rĩaguo. Narĩo igai rĩa mũgwanja rĩarĩ rĩa mũhĩrĩga wa Dani kũringana na mbarĩ ciaguo. Mũhaka wa bũrũri waguo wahĩmbĩirie matũũra maya: Zoa, Eshitaoli, Irishemeshi, Shaalibimu, Aijaloni, Ithila, Eloni, Timina, Ekironi, Eliteke, Gibethoni, Baalathu, Jehudu, Beneberaki, Gathirimoni, Mejarikoni, na Rakoni, hamwe na kũndũ kũrĩa gũthiũrũrũkĩirie Jopa. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ a Dani maateire bũrũri wao, makĩambata magĩtharĩkĩra itũũra rĩa Laishi. Magĩkĩrĩnyiita, makĩũraga andũ a aarĩo, makĩrĩĩgwatĩra rĩgĩtuĩka rĩao. Magĩtũũra kũu itũũrainĩ rĩu, na makĩrĩgarũra rĩĩtwa makĩrĩĩta Dani, o ta ũrĩa ithe wao eetagwo. Matũũra macio, hamwe na icagi ciamo, maarĩ bũrũriinĩ ũrĩa mũhĩrĩga wa Dani kũringana na mbarĩ ciaguo waheirwo ũtuĩke igai rĩaguo. Andũ a Isiraeli marĩĩkia kũgayania bũrũri ũcio, makĩhe Joshua wa Nuni gĩcunjĩ kĩmwe kĩa bũrũri gĩtuĩke igai rĩake. Maamũheire itũũra rĩa Timinathu Sera, rĩrĩa we mwene ethuurĩire, o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte. Itũũra rĩu rĩarĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. Naake agĩgĩaka itũũra rĩu rĩngĩ, akĩrĩtũũra. Macio nĩ mo magai marĩa Eleazaru, mũthĩnjĩri Ngai, na Joshua mũrũ wa Nuni, o na atongoria a mbarĩ cia mĩhĩrĩga ya Isiraeli maagayanirie na ũndũ wa kũmacuukĩra mĩtĩ nĩguo mataarwo nĩ MWATHANI marĩ Shilo, o hau mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Ũguo nĩguo maarĩĩkirie kũgayania bũrũri ũcio. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Joshua eere andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Thuuraai matũũra ma kũũragĩrwo marĩa ndaathire Musa amwĩre ũhoro wamo. Mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩũraga mũndũ ateciirĩĩtie gwĩka ũguo, arĩũragĩra kuo ndakaae kũnyiitwo nĩ mũndũ ũrĩa ũrenda kwĩrĩhĩria nĩ ũndũ wa mũndũ ũcio ũũragĩĩtwo. Mũndũ ũcio ũũraganĩĩte, no ooragĩre itũũra rĩmwe rĩa matũũra macio. Arĩthiaga akarũũgama thoome wa itũũra rĩu harĩa maciira matuithanagĩrio, agataarĩria atongoria a itũũra rĩu ũrĩa eekĩĩte. Nao makamwĩtĩkĩria atoonye itũũra na makamũhe handũ ha gũikara nĩguo atũũre kuo. Mũndũ ũrĩa ũrenda kwĩrĩhĩria angĩmũrũmĩrĩra kuo-rĩ, andũ a itũũra rĩu matikaaneane mũũragani ũcio kũrĩ we. No nginya mamũgitĩre nĩ gũkorwo ooragire mũndũ ũcio ũngĩ atekwenda, na ndarĩ na ũthũ naake o na haniini. Mũndũ ũcio ũũraganĩĩte agĩtũũre itũũrainĩ rĩu o nginya hĩndĩ ĩrĩa agaatuĩrwo ciira nĩ andũ aarĩo, na o nginya hĩndĩ ĩrĩa mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene wa hĩndĩ ĩyo agaakua. Hĩndĩ ĩyo mũndũ ũcio woraganĩĩte no agĩcooke gwake mũciĩ o itũũrainĩ rĩake, rĩrĩa oimĩĩte akĩũra.” Nĩ ũndũ ũcio, andũ a Isiraeli magĩkĩamũra Kedeshi thĩinĩ wa Galili bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Nafutali. Magĩcooka makĩamũra Shekemu, itũũra rĩrĩa rĩĩrĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu, o na itũũra rĩa Heburoni rĩrĩa rĩĩrĩ bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Juda. Matũũra macio moothe maarĩ mwena wa ithũĩro wa Jorodani. Matũũra marĩa maathuurire mwena wa na irathĩro wa Jorodani nĩ Bezeri, itũũra rĩrĩa rĩĩrĩ werũinĩ ũrĩa mwaraganu ũrĩa ũrĩ na mwena wa irathĩro wa Jeriko, bũrũriinĩ wa Reubeni. O na magĩthuura Ramothu, itũũra rĩrĩa rĩĩrĩ Gileadi, bũrũriinĩ wa Gadi, na itũũra rĩa Golani rĩrĩa rĩĩrĩ Bashani, bũrũriinĩ wa Manase. Macio nĩ mo matũũra ma kũũrĩrwo marĩa maathuurirwo nĩ ũndũ wa andũ oothe a Isiraeli, o na nĩ ũndũ wa mũgeni o wothe ũrĩa watũũranagia nao. Mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩoragire mũndũ atekwenda, ooragĩra kuo nĩguo ndakaae kũũragwo nĩ mũndũ ũrĩa ũramũcaria amũũrage erĩhĩrie. Ndangĩoragirwo ataambĩĩte gũciirithio nĩ mũingĩ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo atongoria a mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Lawi magĩthiĩ kwĩ Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai, Joshua wa Nuni, o na anene a mbarĩ cia mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli o kũu Shilo bũrũriinĩ wa Kanaani makĩmeera atĩrĩ, “MWATHANI nĩathanire ahũthĩrĩĩte Musa atĩ tũkaaheeo matũũra ma gũtũũra, o na ithaka imarigiicĩirie cia kũrĩithagia mahiũ maitũ.” Kwoguo andũ a Isiraeli magĩkĩhe Alawii matũũra mamwe, maarigiicĩirio nĩ ithaka cia ũrĩithio kuuma mabũrũriinĩ maao, o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte. Alawii a mbarĩ ya Kohathu nĩ o maarĩ a mbere kũgaĩrwo matũũra. Njiarwa cia Harũni, mũthĩnjĩri Ngai, ciagaĩirwo matũũra ikũmi na matatũ kuuma mabũrũriinĩ ma Juda, Simeoni, na Benjamini. Alawii acio angĩ a mbarĩ ya Kohathu maagaĩirwo matũũra ikũmi kuuma mabũrũriinĩ ma Efiraimu, Dani, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ya mwena wa ithũĩro. Alawii a mbarĩ ya Gerishoni maagaĩirwo matũũra ikũmi na matatũ kuuma mabũrũriinĩ ma Isakaru, Asheri, Nafutali, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ya mwena wa irathĩro. Nao Alawii a mbarĩ ya Merari makĩgaĩirwo matũũra ikũmi na meerĩ kuuma mabũrũriinĩ ma Reubeni, Gadi, na Zebuluni. Andũ a Isiraeli maagaĩire Alawii matũũra macio, o hamwe na ithaka iria ciamarigiicĩirie cia kũrĩithagia mahiũ, na ũndũ wa gũcuukĩrwo mĩtĩ, o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte ahũthĩrĩĩte Musa. Maya nĩ mo marĩĩtwa ma matũũra ma mabũrũri ma Juda na Simeoni marĩa njiarwa cia Harũni, iria ciarĩ cia mbarĩ ya Kohathu wa mũhĩrĩga wa Lawi, ciaheirwo. Njiarwa cia Harũni nĩcio ciegwatĩire igai rĩa mbere mĩtĩ yacuukwo. Maaheirwo itũũra rĩa Ariba (Ariba aarĩ ithe wa Anaki) rĩrĩa rĩĩtagwo mahindainĩ maya Heburoni, na rĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Juda. Maaheyanĩirio itũũra rĩu hamwe na ithaka iria ciarĩthiũrũrũkĩirie cia kũrĩithagia mahiũ maao. No rĩĩrĩ, andũ a Isiraeli nĩmaarĩĩkĩĩtie kũhe Kalebu wa Jefine mĩgũnda ya itũũra rĩu o hamwe na icagi ciarĩo. Matũũra marĩa mangĩ njiarwa cia Harũni mũthĩnjĩri Ngai ciaheanĩirio hamwe na itũũra rĩu rĩa Heburoni (itũũra rĩĩrĩ rĩarĩ rĩmwe rĩa matũũra ma kũũragĩrwo) nĩ: Libina, Jatiru, Eshitemoa, Holoni, Debiri, Aini, Juta, Bethi Shemeshi, hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Maaheirwo matũũra kenda mabũrũriinĩ ma mũhĩrĩga wa Juda, na Simeoni. Nakuo bũrũriinĩ wa mũhĩrĩga wa Benjamini makĩheeo matũũra mana, namo nĩ; Gibeoni, Geba, Anathothu, na Alimoni hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Matũũra moothe marĩa njiarwa cia Harũni, iria ciarĩ athĩnjĩri Ngai, ciaheirwo maarĩ ikũmi na matatũ hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Njiarwa iria ingĩ cia mbarĩ ya Kohathu ciagaĩirwo matũũra mamwe thĩinĩ wa bũrũri wa mũhĩrĩga wa Efiraimu. Maaheirwo matũũra mana, namo nĩ: Shekemu na ithaka ciarĩo cia kũrĩithia iria ciarĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. (Itũũra rĩu rĩa Shekemu rĩarĩ rĩmwe rĩa matũũra ma kũũragĩrwo.) Na makĩheeo Gezeri, Kibizaimu, na Bethi Horoni hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Bũrũriinĩ wa mũhĩrĩga wa Dani maaheirwo itũũra rĩa Eliteke, Gibethoni, Aijaloni, na Gathirimoni hamwe na ithaka cia kũrĩithia. Moothe maarĩ matũũra mana. Bũrũri wa nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ũrĩa wa mwena wa ithũĩro wamaheire matũũra meerĩ, Taanaka, na Gathirimoni hamwe na ithaka cia kũrĩithia. Matũũra moothe marĩa njiarwa icio ingĩ cia mbarĩ ya Kohathu ciaheirwo maarĩ ikũmi, hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Mbarĩ cia Gerishoni, iria o nacio ciarĩ Alawii, ciaheirwo matũũra meerĩ thĩinĩ wa bũrũri wa nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ĩrĩa ya mwena wa Irathĩro. Matũũra macio nĩ; Golani rĩrĩa rĩarĩ thĩinĩ wa Bashani; (itũũra rĩa Golani rĩarĩ rĩmwe rĩa matũũra ma kũũragĩrwo), na Beeshitera, hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Nakuo bũrũriinĩ wa Isakaru makĩheeo matũũra mana, namo nĩ; Kishioni, Daberathu, Jaramuthu, na Enganimu, hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Nakuo bũrũriinĩ wa Asheri maaheirwo matũũra mana, namo nĩ: Mishali, Abidoni, Helikathu, na Rehobu, hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Thĩinĩ wa bũrũri wa Nafutali maaheirwo matũũra matatũ, namo nĩ: Kedeshi, rĩrĩa rĩarĩ thĩinĩ wa Galili, hamwe na ithaka ciarĩo cia kũrĩithia. (Kedeshi rĩarĩ itũũra rĩmwe rĩa marĩa ma kũũrĩrwo). Na makĩheeo Hamothu Dori, na Karitani, hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Matũũra moothe marĩa njiarwa cia Gerishoni ciaheirwo maarĩ ikũmi na matatũ hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Nao Alawii arĩa maatigarĩĩte, a mbarĩ ya Merari, makĩheeo matũũra mana thĩinĩ wa bũrũri wa mũhĩrĩga wa Zebuluni. Matũũra macio nĩ: Jokineamu, Karita, Dimuna, na Nahalali, hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Nakuo bũrũriinĩ wa mũhĩrĩga wa Reubeni makĩheeo matũũra mana, namo nĩ: Bezeri, Jahazu, Kedemothu, na Mefaathu, hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Bũrũriinĩ wa mũhĩrĩga wa Gadi maaheirwo matũũra mana, namo nĩ: Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi, hamwe na ithaka ciarĩo cia kũrĩithia, (itũũra rĩa Ramothu rĩarĩ rĩmwe rĩa marĩa ma kũũrĩrwo), Mahanaimu, Heshiboni, na Jazeri, hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Mbarĩ icio cia Merari ciaheirwo matũũra ikũmi na meerĩ. Ũguo nĩguo MWATHANI aakĩheire Aisiraeli bũrũri ũcio wothe ũrĩa eehĩtire atĩ nĩakaahe maithe maao. Nao Aisiraeli marĩĩkia kwĩgwatĩra bũrũri ũcio makĩũtũũra. Naake MWATHANI agĩkĩmahe thaayũ bũrũriinĩ ũcio wothe, o ta ũrĩa eerĩire maithe maao. Gũtirĩ thũ o na ĩmwe thĩinĩ wa thũ ciao ciothe yahotire kũmeetiiria, nĩ ũndũ MWATHANI nĩahotithirie Aisiraeli gũtooria thũ ciao ciothe. Ningĩ gũtirĩ ũndũ o na ũmwe wa maũndũ moothe marĩa MWATHANI eerĩire andũ a Isiraeli atĩ nĩakaameekĩra, ataameekĩire. Hĩndĩ ĩyo Joshua agĩĩta andũ a mũhĩrĩga wa Reubeni,Gadi, na a nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ĩrĩa ya mwena wa Irathĩro, akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũhingĩĩtie maũndũ moothe marĩa Musa ndungata ya MWATHANI aamwathire mwĩke, o na nĩmwathĩkĩire mawatho maakwa moothe. Matukũ macio moothe mahĩtũkĩĩte-rĩ, mũtirĩ mwatiganĩria aariũ a ithe wanyu o na rĩ, na nĩmũtũire mũrũmĩĩtie ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu aamwathire. Rĩu, MWATHANI Ngai wanyu nĩaheete aariũ a ithe wanyu thaayũ, o ta ũrĩa aameerĩire. Nĩ ũndũ ũcio, garũrũkaai mũcooke kwanyu, o kũu bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ igai rĩanyu, ũrĩa ũrĩ mwena wa irathĩro wa Jorodani, ũrĩa Musa ndungata ya MWATHANI aamũheire. Athĩkagĩraai mawatho marĩa Musa aamũheire, namo nĩ: mwendage MWATHANI Ngai wanyu, mwĩkage ũrĩa eendeete, mwathĩkagĩre maathani maake, mũtũũre mũmwĩhokeete, na mũmũtungatagĩre na ngoro cianyu ciothe, o na mĩoyo yanyu yothe.” Kwoguo andũ acio a mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ĩrĩa ya mwena wa Irathĩro makĩhũndũka, magĩcooka kwao. Maatiganĩire na andũ acio angĩ a Isiraeli itũũrainĩ rĩa Shilo, rĩrĩa rĩrĩ bũrũriinĩ wa Kanaani, nĩ geetha macooke bũrũriinĩ wa Gileadi ũrĩa maarĩĩkĩĩtie kwĩgwatĩra ũgatuĩka igai rĩao o ta ũrĩa MWATHANI aamaathĩĩte ahũthĩrĩĩte Musa. Rĩrĩa andũ a mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ya mwena wa Irathĩro maakinyire Gelilothi, kũrĩa kwarĩ mwena wa ithũĩro wa Jorodani, magĩaka kĩgongoona kĩnene mũno hau hakuhĩ na rũũĩ rwa Jorodani. Nao andũ a mĩhĩrĩga ĩyo ĩngĩ ya Isiraeli makĩĩrwo atĩrĩ, “Hĩ! Tategaai matũ mũigue! Andũ a mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase nĩmaakĩĩte kĩgongoona Gelilothi, kũrĩa kũrĩ mwena witũ!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ a Isiraeli maiguire ũhoro ũcio, mũingĩ wothe ũgĩcookanĩrĩra hamwe kũu Shilo, nĩguo ũkahũũrane na mĩhĩrĩga ĩyo ya mwena wa irathĩro. Hĩndĩ o ro ĩyo andũ a Isiraeli makĩrekia Finehasi, mũrũ wa Eleazaru mũthĩnjĩri Ngai, kũrĩ andũ a mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase kũu bũrũri wa Gileadi. Maamũrekirie hamwe na atongoria ikũmi, arĩa o ũmwe wao oimĩĩte mũhĩrĩgainĩ ũmwe wa mĩhĩrĩga ya mwena wa ithũĩro, na ningĩ aarĩ mũtongoria wa nyũmba ya ithe thĩinĩ wa mbarĩ cia Isiraeli. Nao magĩgĩkinya bũrũriinĩ wa Gileadi, kũrĩa andũ a mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase maarĩ. Magĩkĩmaarĩria ithenyainĩ rĩa mũingĩ wothe wa MWATHANI, makĩmooria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmĩĩte mwĩhĩrie Ngai wa Isiraeli na kwĩyakĩra kĩgongoona gĩĩkĩ nĩguo mũmũũkĩrĩre mũmũremere? Inyuĩ nĩkũgarũrũka mũgarũrũkĩĩte mũgatiga kũrũmĩrĩra MWATHANI! Taririkanaai wĩhia ũrĩa twekire twĩ Peori, ũrĩa watũmire MWATHANI aherithie andũ aake na kũmareehithĩria mũthiro. Nginyagia ũũmũũthĩ tũtirĩ twatiga kũnyariirĩka nĩ ũndũ waguo. Kaĩ wĩhia ũcio ũtaatũiganire? Mũrenda ũũmũũthĩ ũyũ kũgarũrũka mũtige kũrũmĩrĩra MWATHANI? Ũũmũũthĩ mũngĩũkĩrĩra MWATHANI mũmũremere, rũũciũ akaaraakarĩra andũ oothe a Isiraeli. Atĩrĩĩrĩ, angĩkorwo bũrũri wanyu ndwagĩrĩire gũthaathayagĩrio-rĩ, ũũthaameei mũringe mũũke mũrĩmo ũyũ wa bũrũri wa MWATHANI, kũrĩa Hema yake ĩrĩ, mwĩgwatĩre kũndũ gwa gũtũũra thĩinĩ witũ. No rĩĩrĩ, tigaai gũũkĩrĩra MWATHANI mũmũremere, kana gũtũtua andũ aremi na ũndũ wa kwĩyakĩra kĩgongoona gĩa keerĩ, o rĩrĩa kĩgongoona kĩa MWATHANI Ngai witũ kĩrĩ ho. Taririkanaai ũrĩa Akani mũrũ wa Zera aaregire gwathĩkĩra watho ũrĩa wakonainie na indo iria ciamũrĩĩtwo cia kũniinwo; andũ oothe a Isiraeli nĩmaaherithirio nĩ tondũ wa ũremi ũcio. Akani-rĩ, to we wiki wakuire nĩ ũndũ wa wĩhia ũcio wake!” Hĩndĩ ĩyo andũ a mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase, magĩcookeria anene acio a mbarĩ cia mĩhĩrĩga ya mwena wa ithũĩro atĩrĩ, “Ũrĩa ũrĩ hinya nĩ Ngai! Nĩ we MWATHANI! Ũrĩa ũrĩ hinya nĩ Ngai! We nĩoĩ gĩtũmi gĩa ithuĩ gwĩka ũguo twĩkĩĩte, na nĩtũkwenda o na inyuĩ mũkĩmenye! Angĩkorwo twĩkĩĩte ũguo twĩkĩĩte tũkĩenda gũũkĩrĩra MWATHANI nĩguo tũkorwo tũtarĩ ehokeku kũrĩ we-rĩ, mũroaga gũtwĩtĩkĩria tũtũũre muoyo rĩngĩ! “Ningĩ angĩkorwo nĩkwaga twagĩĩte gwathĩkĩra MWATHANI na ũndũ wa kwĩyakĩra kĩgongoona giitũ kĩũmbe gĩa kũrutagĩra magongoona ma njino, kana magongoona ma irio cia mĩgũnda, o na kana magongoona ma thaayũ-rĩ, MWATHANI we mwene arotũherithia. Atĩrĩĩrĩ, tũreekire ũndũ ũcio nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra atĩ, matukũ marĩa magooka njiarwa cianyu ciahota gũkooria njiarwa ciitũ atĩrĩ, ‘Inyuĩ-rĩ, nĩ ũhoro ũrĩkũ mwĩ naguo na MWATHANI, Ngai wa Isiraeli? Tondũ-rĩ, MWATHANI nĩatuire Jorodani mũhaka witũ na inyuĩ andũ a Reubeni, Gadi, nĩ ũndũ ũcio mũtirĩ ũndũ o na ũmwe mwĩtainwo na MWATHANI naguo. Kwoguo njiarwa cianyu ciakĩhota gũgaatũma njiarwa ciitũ citige gũthaathayagia MWATHANI.’ Tondũ ũcio tũragĩaka kĩgongoona, na ti gĩa kũrutagĩrwo magongoona ma njino, kana igongoona rĩngĩ o na rĩrĩkũ. No rĩĩrĩ, tũgĩakĩĩte gĩtuĩke rũũri kũrĩ andũ aitũ na aanyu, o na kũrĩ njiarwa ciitũ iria igooka thuutha, atĩ ti itherũ nĩtũthaathayagia MWATHANI Hemainĩ yake theru, o na tũkamũrutĩra magongoona ma njino, o na magongoona marĩa mangĩ o ũndũ ũmwe na magongoona ma thaayũ. Ũndũ ũcio-rĩ, nĩwakũgirĩrĩria njiarwa cianyu citikaanere njiarwa ciitũ atĩ citirĩ ũndũ o na ũmwe ciĩtainwo na MWATHANI naguo. Ũrĩa tũreciiragia nĩ atĩrĩĩrĩ, ũndũ ta ũcio ũngĩgeekĩka, njiarwa ciitũ nĩcikoiga atĩrĩ, ‘Taroraai, maithe maitũ maakire kĩgongoona gĩtariĩ ta kĩgongoona kĩa MWATHANI! Nakĩo gĩtiarĩ gĩa kũrutagĩrwo magongoona ma njino, o na kana igongoona rĩngĩ o na rĩrĩkũ, no kĩarĩ rũũri kũrĩ andũ aitũ na aanyu.’ Kũroaga gũtuĩka ũguo atĩ ithuĩ no tũũkĩrĩre MWATHANI, kana twage ũũmũũthĩ kũmũrũmĩrĩra tũkĩĩyakĩra kĩgongoona gĩa kũrutagĩrwo magongoona ma njino, ma irio cia mũgũnda, kana magongoona maangĩ o na marĩkũ. Gũtirĩ hingo tũngĩaka kĩgongoona kĩngĩ handũinĩ ha kĩgongoona kĩa Ngai witũ kĩrĩa kĩigĩĩtwo mbere ya Hema yake ya gũtũnganwo.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Finehasi, mũthĩnjĩri Ngai, na atongoria arĩa ikũmi a andũ a Isiraeli arĩa maarĩ hamwe naake, na no o maarĩ anene a mbarĩ cia mĩhĩrĩga ya mwena wa ithũĩro, maiguire ũrĩa andũ a mũhĩrĩga wa Reubeni, Gadi, na a nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase moigire, magĩkena mũno. Finehasi, mũrũ wa Eleazaru, mũthĩnjĩri Ngai, agĩkĩmeera atĩrĩ, “Rĩu nĩtwamenya atĩ MWATHANI arĩ hamwe na ithuĩ; mũtimũremeire. Tondũ ũcio, nĩmwahonokia andũ a Isiraeli kuuma kũrĩ iherithia rĩa MWATHANI.” Thuutha ũcio Finehasi, na atongoria acio maarĩ hamwe naake, magĩtiga andũ a Reubeni na Gadi kũu bũrũriinĩ wa Gileadi, magĩcooka Kanaani kũrĩ andũ a Isiraeli, makĩmeera ũrĩa mooneete. Nao andũ a Isiraeli magĩkenio mũno nĩ ũhoro ũcio, na makĩgaatha Ngai. Matiacookire kwaria rĩngĩ ũrĩa mangĩathiire kũrũa na andũ a Reubeni na Gadi, nĩguo makaanange bũrũri ũcio maatũũraga. Nao andũ a Reubeni na Gadi makiuga atĩrĩ, “Kĩgongoona gĩĩkĩ nĩ ũira kũrĩ ithuothe atĩ MWATHANI nĩwe Ngai.” Na nĩ ũndũ ũcio, magĩĩta kĩgongoona kĩu, “Ũira.” Atĩrĩĩrĩ, matukũ maingĩ nĩmaathirire MWATHANI aheete Aisiraeli thaayũ agagĩtũma maikare matekũhũũrana na thũ ciao ciothe iria ciamarigiicĩirie na mĩena yothe. Hĩndĩ ĩyo Joshua aarĩ mũkũrũ mũno. Kwoguo Joshua agĩgĩĩta Aisiraeli oothe, athuuri, atongoria, aciirithania, o na anyabaara a andũ akĩmeera atĩrĩ, “Rĩu nĩngũrire mũno. Inyuothe nĩmwĩyoneire na maitho maanyu maũndũ moothe marĩa MWATHANI Ngai wanyu eekĩĩte ndũũrĩrĩ ici ciothe nĩ ũndũ wanyu. MWATHANI Ngai wanyu nĩwe ũkoreetwo akĩmũhũũranĩra. Atĩrĩĩrĩ, nĩndĩmũgaĩire mabũrũri ma ndũũrĩrĩ iria itigarĩĩte, nĩguo mĩhĩrĩga yanyu ĩmegwatĩre matuĩke maayo, hamwe na mabũrũri moothe marĩa ndĩkĩĩtie gũtooria, kũrutia rũũĩ rwa Jorodani, rũrĩa rũrĩ na mwena wa irathĩro, nginya iriainĩ rĩa Mediteraneani, rĩrĩa rĩrĩ na mwena wa ithũĩro. MWATHANI Ngai wanyu nĩ we ũgaatũma ndũũrĩrĩ icio imweherere, o na acingate ciehere mbere yanyu. Naguo bũrũri wacio nĩmũkaawĩgwatĩra ũtuĩke wanyu, o ta ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu aamwĩrĩire. Tondũ ũcio, athĩkagĩraai na mwĩkage maũndũ moothe marĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa Watho wa Musa. Mũtikaanage kũhingia ũndũ o na ũmwe wa Watho ũcio. Ningĩ mũtikaanagwatanĩre na ndũũrĩrĩ ici itigĩĩtwo gatagatĩinĩ kaanyu, mũtikaagwetage marĩĩtwa ma ngai ciacio, mũtikehĩtage na marĩĩtwa maacio, mũtigaathaathayagie ngai icio, o na kana mũciinamagĩrĩre. No rĩĩrĩ, ikaragaai mwĩhokeete MWATHANI Ngai wanyu o ta ũrĩa mũtũire mũmwĩhokeete nginyagia ũũmũũthĩ. Nĩ ũndũ-rĩ, MWATHANI nĩamũingatĩire ndũũrĩrĩ nene, na irĩ na hinya mũno, imweherere na hatirĩ mũndũ o na ũmwe ũrĩ wahota kũmwĩtiiria nginyagia ũũmũũthĩ. Mũndũ wanyu ũmwe nĩahotaga kũingata andũ ngiri, nĩ ũndũ MWATHANI Ngai wanyu nĩwe ũkoragwo akĩmũhũũranĩra, o ta ũrĩa aamwĩrĩire. Tondũ ũcio, menyagĩrĩraai mũno ũhoro wa gũikaraga mwendeete MWATHANI Ngai wanyu. Nĩ ũndũ-rĩ, mũngĩaga gũtuĩka ehokeku, mũtoonyane na ndũũrĩrĩ ici itigarĩĩte thĩinĩ wanyu na mũhikanagie nacio, menyaai hatarĩ nganja atĩ MWATHANI Ngai wanyu ndagacooka kũingata ndũũrĩrĩ ici ciehere mbere yanyu. No rĩĩrĩ, igaatuĩka ũgwati kũrĩ inyui o ta mũtego, kana irima rĩa kũmũgwatia mũkagũa. Ningĩ ituĩke ta rũthanju rwa kũmũhũũraga mũgongo mũkaigua ruwo mũno, na ta mĩigua ya kũmũtũraga maitho. Igaatũũra imwĩkaga maũndũ macio o nginya hĩndĩ ĩrĩa inyuothe mũgaakorwo mwehereetio bũrũriinĩ ũyũ mwega ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu amũheete. “Rĩu-rĩ, ihinda rĩakwa rĩa gũkua nĩrĩkinyu. Inyuothe nĩmũũĩ ngoroinĩ o na mĩoyoinĩ yanyu atĩ MWATHANI Ngai wanyu nĩamũheete maũndũ moothe meega marĩa aamwĩrĩire. Hatirĩ ũndũ o na ũmwe thĩinĩ wa maũndũ moothe marĩa aamwĩrĩĩte ũtahingĩĩtio. No rĩĩrĩ, o ta ũrĩa MWATHANI Ngai wanyu amũhingĩirie ciĩranĩro ciothe iria aamwĩrĩire, ũguo noguo akaamũreehithĩria maũndũ moothe mooru, o nginya amũniine mwehere bũrũri ũyũ mwega amũheete. Mũngĩaga kũmenyagĩrĩra kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu amwathĩĩte mũmenyagĩrĩre, mũtungatagĩre o na kana mũthaathayagie ngai ingĩ, hĩndĩ ĩyo MWATHANI arĩraakara nĩ ũndũ wanyu amũherithie, na inyuothe mũthire narua mwehere bũrũriinĩ ũyũ mwega ũrĩa amũheete.” Hĩndĩ ĩyo Joshua agĩcookanĩrĩria mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli o kũu Shekemu, agĩgĩĩta athuuri, atongoria, aciirithania, o na anyabaara a Isiraeli, nao magĩgĩthiĩ makĩrũũgama hau mbere ya Ngai. Naake Joshua agĩkĩĩra andũ oothe atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli ekuuga ũũ: ‘Tene-rĩ, maithe maanyu maatũire mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Farati, na nĩmaathaathayagia ngai ingĩ. Ũmwe wa maithe macio maanyu aarĩ Tera, ithe wa Aburahamu na Nahori. Ngĩkĩruta ithe wanyu Aburahamu kuuma mũrĩmo ũcio wa rũũĩ rwa Farati, ngĩmũtongoria bũrũri wothe wa Kanaani, na ngĩmũhe njiarwa nyingĩ. Nĩndamũheire Isaaka, naake Isaaka ngĩmũhe Jakubu na Esau. Naake Esau ngĩmũhe bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Edomu ũtuĩke igai rĩake. No ithe wanyu Jakubu hamwe na ciana ciake, magĩikũrũka, magĩthiĩ Misiri. Thuuthainĩ ngĩcooka ngĩrekia Musa na Harũni, na ngĩreehithĩria bũrũri wa Misiri mĩnyamaaro mĩnene, no inyuĩ ngĩmũruta kuo. Ngĩkĩruta maithe maanyu kũu Misiri, nao Amisiri makĩmarũmĩrĩra na ihenya me na ngaari cia mbarathi, na thigari cia mbarathi. No rĩrĩa maithe maanyu maakinyire Iriainĩ Ituune-rĩ, makĩngaĩra ndĩmateithie, na niĩ ngĩgĩĩkĩra nduma gatagatĩ kaao na Amisiri. Ngĩcooka ngĩtũma iria rĩu rĩkorerere Amisiri, rĩkĩmahumbanĩria. Inyuĩ nĩmũũĩ ũrĩa wothe ndeekire bũrũri wa Misiri. “ ‘Na inyuĩ mũgĩgĩtũũra werũinĩ ihinda iraaya. Ngĩcooka ngĩmũtwara bũrũri wa Aamori, arĩa maatũũraga mwena wa irathĩro wa Jorodani. Nao makĩhũũrana na inyuĩ, no ngĩmũhotithia kũmatooria. Mũgĩkĩĩgwatĩra bũrũri wao, na niĩ ngĩkĩmaniina, nĩguo meehere mbere yanyu. Hĩndĩ o ĩyo, Balaki mũthamaki wa Moabi, mũrũ wa Ziporu, akĩhũũrana na inyuĩ. Agĩcooka akĩrekanĩria Balaamu mũrũ wa Beori, ooke amũrume. No rĩĩrĩ, ndiigana gũthikĩrĩria Balaamu, na tondũ ũcio agĩkĩmũraathima. Na njĩra ĩyo ngĩkĩmũhonokia ngĩmũruta mookoinĩ ma Balaki. Na inyuĩ mũgĩkĩringa Jorodani, mũgĩkinya Jeriko. Nao andũ a Jeriko makĩhũũrana na inyuĩ, o ta ũrĩa o nao Aamori, Aperizi, Akanaani, Ahiti, Agirigashi, Ahivi, na Ajebusi meekire. No niĩ-rĩ, ngĩmũhotithia kũmatooria. O mũgĩthiyaga na mbere-rĩ, ngĩtũma metigĩre, na mainaine mũno nĩguo ndutũrũre athamaki arĩa eerĩ a Aamori. Ti hiũ cianyu cia njora, o na kana moota maanyu meekire ũndũ ũcio. Ngĩkĩmũhe bũrũri mũtaanogeire o na matũũra mũteeyakĩire. Kũu nĩkuo rĩu mũtũire mũrĩyaga maciaro ma mĩthabibũ, o na ma mĩtamaiyũ ĩrĩa mũtaahandire.’ ” Joshua agĩthiĩ o na mbere akĩmeera atĩrĩ, “Tondũ ũcio rĩu tĩĩagaai MWATHANI, mũmũtungatagĩre mũtarĩ na ũhinga na mũmwĩhokage na ma. Eheriai ngai iria maithe maanyu maathaathayagia bũrũriinĩ wa Mesopotamia, o na wa Misiri, mũtungatagĩre MWATHANI arĩ we wiki. Angĩkorwo mũtikwenda kũmũtungatagĩra-rĩ, thuuraai ũũmũũthĩ ũrĩa mũrĩtungatagĩra. Menyaai kana mũrĩtungatagĩra ngai iria maithe maanyu maathaathayagia Mesopotamia, kana mũrĩtungatagĩra ngai cia Aamori, arĩa bũrũri wao mũratũũra. No rĩĩrĩ, haakwa mwene, na nyũmba yakwa-rĩ, tũrĩtungatagĩra MWATHANI.” Nao andũ acio magĩcookia atĩrĩ, “Tũroaga gũkaanatigana na MWATHANI tũtungatagĩre ngai ingĩ! Nĩ ũndũ-rĩ, MWATHANI Ngai witũ nĩ we warutire maithe maitũ, o na ithuĩ ũkomboinĩ wa Misiri, na tũkĩĩyonera na maitho maitũ ciama iria aaringire. Nĩ we watũmenyereire njĩrainĩ ciothe iria twageragĩra, o na mabũrũriinĩ moothe marĩa twatuĩkanagĩria. O na ningĩ rĩrĩa twatoonyaga bũrũriinĩ ũyũ-rĩ, MWATHANI nĩ we waingatire Aamori oothe arĩa maatũire gũũkũ. Tondũ ũcio, o na ithuĩ tũrĩtungatagĩra MWATHANI nĩ ũndũ nĩ we Ngai witũ.” Joshua agĩkĩĩra andũ acio atĩrĩ, “Inyuĩ-rĩ, mũtingĩhota gũtungatĩra MWATHANI, nĩ ũndũ nĩ Ngai Mũtheru, na ndarĩmuohagĩra meehia maanyu. Ningĩ nĩ Ngai ũteendeete kũigananio na ngai ĩngĩ, na mũngĩtigana naake, mũtungatagĩre ngai ng'eni, nĩarĩmũgarũrũkaga akamũherithia na akamũniina biũ, o na harĩa aanamwĩka maũndũ meega.” Nao andũ acio magĩkĩĩra Joshua atĩrĩ, “Aaca! Ithuĩ tũrĩtungatagĩra MWATHANI.” Joshua agĩkĩmeera atĩrĩ, “Inyui eene nĩ inyuĩ aira a ũguo mwoiga atĩ mwathuura gũtungatagĩra MWATHANI.” Nao makiuga atĩrĩ, “Ĩĩ, tũrĩ aira.” Naake agĩkĩmeera atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩ ũguo-rĩ, kĩeheriei ngai icio ng'eni mwĩ nacio, mwĩrĩre MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, atĩ nĩmũgũtũũra mũrĩ ehokeku.” Nao andũ acio makĩĩra Joshua atĩrĩ, “Nĩtũrĩtungatagĩra MWATHANI Ngai witũ, na nĩtũrĩathĩkagĩra uuge wake.” Mũthenya o ro ũcio andũ oothe marĩ o kũu Shekemu, Joshua agĩthondeka kĩrĩĩkanĩro nao. Agĩcooka akĩhe andũ acio mawatho marĩa marĩrũmagĩrĩra. Naake Joshua akĩandĩka mawatho macio ibukuinĩ rĩa watho wa Ngai. Agĩcooka akĩoya ihiga inene, akĩrĩhanda gĩtinainĩ kĩa mũtĩ wa mũgandi ũrĩa warĩ handũ hau haamũre ha MWATHANI. Joshua akĩĩra andũ acio oothe atĩrĩ, “Ihiga rĩĩrĩ nĩrĩo rĩgũtuĩka mũira witũ, nĩ gũkorwo nĩrĩaigua ciugo ciothe iria MWATHANI atwarĩria. Tondũ ũcio-rĩ, nĩrĩo rĩgũtuĩka mũira wanyu, nĩ geetha mũtikaanakaane Ngai wanyu.” Agĩcooka akĩĩra andũ methiĩre, na mũndũ o mũndũ agĩkĩinũka ũgaiinĩ wake. Thuutha wa maũndũ macio, ndungata ya MWATHANI Joshua mũrũ wa Nuni agĩkua e na ũkũrũ wa mĩaka igana na ikũmi. Nao makĩmũthika mũgũndainĩ wake ũrĩa warĩ Timinathu Sera, bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu, mwena wa na rũgongo wa kĩrĩma gĩa Gaashu. Andũ a Isiraeli maatungatĩire MWATHANI matukũ moothe marĩa Joshua aarĩ muoyo, o na matukũ moothe ma atongoria arĩa maatigirwo Joshua arĩĩkia gũkua, o arĩa meyoneire na maitho maao maũndũ moothe marĩa MWATHANI eekĩire Isiraeli. Na rĩĩrĩ, mahĩndĩ ma Josefu, marĩa andũ a Isiraeli maambatĩĩte namo kuuma Misiri, maathikirwo Shekemu. Gĩcigo kĩu gĩa gĩthaka kĩagũrĩĩtwo nĩ Jakubu kuuma kũrĩ aariũ a Hamori, ithe wa Shekemu, na thogora wa icunjĩ igana cia betha. Gĩcigo kĩu gĩa gĩthaka kĩagaĩirwo njiarwa cia Josefu. O naake Eleazaru, mũrũ wa Harũni, agĩkua, agĩthikwo Gibea, itũũra rĩrĩa rĩrĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu, rĩrĩa rĩaheetwo mũũrũwe Finehasi. Na rĩĩrĩ, Joshua arĩĩkia gũkua Aisiraeli makĩũria MWATHANI atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, nĩ andũ arĩkũ aitũ mekwamba gũthiĩ gũtharĩkĩra andũ a Kanaani?” Naake MWATHANI akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũhĩrĩga wa Juda nĩwambĩrĩrie, na nĩngũmahe bũrũri ũcio ũtuĩke wao.” Nao andũ a mũhĩrĩga wa Juda makĩĩra andũ a mũhĩrĩga wa Simoni atĩrĩ, “Ũkaai tũthiĩ mũgatũteithĩrĩrie gũtharĩkĩra bũrũri ũrĩa tũgaĩirwo ũtuĩke witũ, tũgĩtharĩkĩre Akanaani tũrĩ hamwe; ithuĩ na ithuĩ nĩtũgaatwarana na inyuĩ mũkĩĩnyiitĩra bũrũri ũrĩa mũgaĩirwo ũtuĩke wanyu.” Kwoguo mũhĩrĩga wa Simeoni na wa Juda ĩgĩgĩthiĩ kũrũa ĩ hamwe. Naake MWATHANI nĩamateithĩrĩirie makĩhoota Akanaani na Aperizi. Maahootire andũ ngiri ikũmi (10,000) kũu Bezeku. Na rĩĩrĩ, kũu Bezeku maakorire Adonibezeku, makĩmũhũũra. Naake agĩĩthara, no magĩkĩmũingatithia o nginya makĩmũnyiita. Maamũnyiita, magĩtinia ciara ciake iria nene cia mooko na cia magũrũ. Naake Adonibezeku akiuga atĩrĩ, “Athamaki mĩrongo mũgwanja arĩa ndatinithĩĩtie ciara iria nene cia mooko na cia magũrũ maatũũraga marĩaga matigari rungu rwa meetha yakwa. Atĩrĩĩrĩ, o ũguo ndameekire, noguo naake Ngai anjĩkĩĩte.” Agĩcooka agĩtwarwo Jerusalemu na kũu nĩkuo aakuĩrĩire. Andũ a Juda magĩgĩtharĩkĩra Jerusalemu na magĩkĩrĩtaha, makĩũraga andũ oothe aarĩo na magĩcooka makĩrĩcina. Thuutha ũcio andũ a Juda magĩikũrũka magĩthiĩ gũtharĩkĩra Akanaani arĩa maatũũraga bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma, magũrũinĩ ma irĩma, o na werũinĩ ũrĩa mũũmũ ũrĩ na mwena wa kĩanda. Thuutha ũcio nĩmaatharĩkĩire Akanaani arĩa maatũũraga Heburoni. Heburoni tene gwetagwo Kiriathu Ariba. Mahootire mbarĩ cia Sheshai, Ahimani, o na Talimai kũu Heburoni. Andũ a Juda moima kũu magĩthiĩ gũtharĩkĩra itũũra rĩa Debiri. Debiri tene narĩo rĩetagwo Kiriathu Seferi Na rĩĩrĩ, mũndũ ũmwe wao wetagwo Kalebu agĩkiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũkũhũũrana na Kiriathu Seferi na arĩtahe, nĩngũmũhe mwarĩ wakwa Akisa atuĩke mũtumia wake.” Na rĩĩrĩ, Othinieli mũũriũ wa Kenazi, mũrũ wa nyina na Kalebu ũrĩa mũnyiinyi nĩ we warĩtahire, na kwoguo Kalebu agĩkĩmũhe mwarĩ Akisa agatuĩke mũtumia wake. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa ũhiki Othinieli akĩringĩrĩria Akisa ahooe ithe mũgũnda. Naake Akisa akiuma igũrũ rĩa ndigiri yake, naake ithe akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ ũbatairio nĩkĩo?” Akisa akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ngwenda ũhe kĩheeo; ndagũthaitha he kũndũ kwĩ na ithima cia maaĩ nĩ ũndũ mũgũnda ũrĩa ũheete wĩ bũrũriinĩ ũtarĩ maaĩ.” Naake Kalebu agĩkĩmũhe ithima cia maaĩ iria ciarĩ na mwena wa na rũgongo o na wa na kĩanda. Njiarwa cia mũthoniwe wa Musa iria cietagwo Akeni ikĩambatania na andũ a Juda kuuma Jeriko, itũũra rĩrĩa rĩetagwo itũũra rĩa Mĩkĩndũ, magĩthiĩ werũinĩ wa Juda, ũrĩa warĩ gũkuhĩ na Aradi na magĩtũũrania na Aamaleki kuo. Na rĩĩrĩ, andũ a Juda marĩ na a Simeoni nĩmaahootire Akanaani arĩa maatũũraga Zebathi, makĩananga itũũra rĩu na makĩrĩruma makĩrĩĩta Horima. Kalebu aaheirwo bũrũri wa Heburoni o ta ũrĩa Musa oigĩĩte, naake agĩkĩingata mbarĩ ithatũ cia ciana cia Anaki ĩkiuma kuo. No rĩĩrĩ, andũ a Benjamini matiigana kũingata Ajebusi arĩa maatũũraga Jerusalemu, na kwoguo Ajebusi matũũranagia na andũ a Benjamini kũu Jerusalemu nginya ũũmũũthĩ. Nao magĩthiĩ nĩmaacemanirie na mũndũ woimaga itũũra rĩu makĩmwĩra atĩrĩ, “Tuonie itoonyero rĩa itũũra rĩĩrĩ na nĩtũgaagwĩka maũndũ meega.” Naake mũndũ ũcio nĩamoonirie itoonyero rĩa itũũra, nao andũ a Efiraimu na a Manase makĩũraga andũ oothe a itũũra rĩu o tiga mũndũ ũcio na mũciĩ wake wothe. Naake mũndũ ũcio akiuma kũu agĩthiĩ bũrũri wa Ahiti, agĩaka itũũra kuo akĩrĩĩta Luzi na nĩguo rĩĩtagwo o na ũũmũũthĩ. Atĩrĩĩrĩ, mũhĩrĩga wa Manase ndũigana kũrutũrũra atũũri a Bethi Shani, Taanaka, Dori, Ibileamu, o na kana Megido o hamwe na andũ arĩa maatũũraga icagi iria irigicĩirie matũũra macio. Akanaani maathiire na mbere gũtũũra kuo. No rĩĩrĩ, rĩrĩa Aisiraeli maagĩire na hinya wa kũigana nĩmaarutithirie Akanaani acio wĩra na hinya no matiamaingatire moime bũrũri ũcio. Mũhĩrĩga wa Efiraimu o naguo ndũigana kũrutũrũra Akanaani arĩa maatũũraga itũũra rĩa Gezeri. Akanaani maathiire na mbere gũtũũrania nao. Mũhĩrĩga wa Zebuluni o naguo ndũigana kũrutũrũra atũũri a Kitironi o na kana a Nahaloli. Akanaani acio maathiire na mbere gũtũũrania na Aisiraeli no nĩmaarutithagio mawĩra maritũ. Mũhĩrĩga wa Asheri naguo ndwaingatire atũũri a matũũra ma Ako, Sidoni, Ahilabu, Akizibu, Heliba, Apeku, o na kana a Rehobu. Kwoguo andũ a Asheri maatũũranagia na Akanaani arĩa maarĩ eene bũrũri nĩ gũkorwo matiigana kũmaingata. Mũhĩrĩga wa Nafutali ndwaingatire atũũri a matũũra ma Bethi Shemeshi na Bethanathu, no Andũ a Nafutali maatũũranirie na Akanaani eene bũrũri, no nĩmaamatuire a kũmarutagĩra mawĩra marĩa maritũ. Atĩrĩĩrĩ, Aamori nĩmaahatĩkire andũ a mũhĩrĩga wa Dani magatũũre bũrũri ũrĩa warĩ irĩma, matiameetĩkĩririe maikũrũke kũrĩa kwaraganu. Aamori nĩmaathiire na mbere gũtũũra Aijaloni, Shaalibimu na kĩrĩmainĩ kĩa Heresi. No mũhĩrĩga wa Efiraimu na wa Manase nĩyamaigire rungu rwa wathani wayo ĩkĩmatua a kũmĩrutagĩra mawĩra marĩa maritũ. Mũhaka wa Aedomu wambĩrĩirie mwambatoinĩ wa Akirabimu, ũgathiĩ ũguo o nginya Rwaroinĩ rwa ihiga na ũgathiĩ na kũu mbere yarĩo. Na rĩĩrĩ, mũraika wa MWATHANI akĩambata oimĩĩte Giligali agĩthiĩ Bokimu. Agĩcooka akĩĩra Aisiraeli atĩrĩ, “Nĩ niĩ ndamũrutire Misiri ngĩmũreehe bũrũri ũyũ ndeerĩire maathooguo nĩngaamahe. Na rĩĩrĩ, nĩndoigire atĩ niĩ ndirĩ hingo ngathũũkia kĩrĩĩkanĩro gatagatĩinĩ gaakwa na inyuĩ. Inyuĩ na inyuĩ mũtirĩ hingo mũkaarĩa kĩrĩĩko na atũũri a bũrũri ũyũ. Nĩmũgaatharũria igongoona ciao ciothe. No rĩĩrĩ, mũtiigana kũhingia ũrĩa ndamwĩrire. Nĩmũreganĩĩte na uuge wakwa biũ. Ngũkĩmwĩra atĩrĩ, ‘O na niĩ ndikũmaingata mamũthengere. Megũtũũra marĩ thũ cianyu, ngai ciao nacio ituĩke cia kũmũhĩngithagia.’ ” Mũraika wa MWATHANI arĩĩkia kuuga ũguo, ciana ciothe cia Aisiraeli igĩkiugĩrĩria na ikĩrĩra mũno, na nĩkĩo maatuire handũ hau Bokimu. Nao andũ a Isiraeli magĩkĩrutĩra MWATHANI magongoona ho. Naake Joshua akĩrekereria andũ mathiĩ; magĩgĩthiĩ o andũ kwĩgwatĩra bũrũri ũrĩa warĩ wa gũtuĩka igai rĩao. Hĩndĩ ĩrĩa yothe Joshua aarĩ muoyo, andũ a Isiraeli nĩmaathĩkagĩra MWATHANI. O na akua, no maathiire na mbere gwĩka ũguo hĩndĩ ĩrĩa yothe atongoria, arĩa meyoneire maũndũ ma hinya marĩa MWATHANI eekĩire andũ a Isiraeli, maarĩ muoyo. Joshua, ndungata ĩyo ya MWATHANI, o we mũrũ wa Nuni aakuire arĩ na ũkũrũ wa mĩaka igana na ikũmi. Na aathikirwo o mũgũndainĩ wake itũũrainĩ rĩa Timinathu Sera bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu, mwena wa na rũgongo wa kĩrĩma kĩa Gaashu. Rũciaro rũu ruothe rwathira, rũciaro rũrĩa rwokire thuutha rũkĩriganĩrwo nĩ MWATHANI o na maũndũ marĩa eekĩire Aisiraeli. Aisiraeli nĩmaahĩtĩirie MWATHANI na makĩambĩrĩria gũtungatĩra ngai iria cietagwo Baali. Magĩkĩhuutatĩra MWATHANI, Ngai wa maithe maao, ũrĩa wamarutĩĩte Misiri. Magĩgĩĩcarĩria ngai ingĩ kuuma kũrĩ andũ arĩa matũũranagia nao na makĩambĩrĩria gũcithaathaiya. Magĩgĩtũma maraakara ma MWATHANI mambararũke. Magĩkĩhuutatĩra MWATHANI na magĩtungatĩra Baali na Asitarite. Na njĩra ĩyo MWATHANI agĩkĩraakarĩra Aisiraeli na akĩmanenganĩra mookoinĩ ma thũ imatharĩkĩre na imatahe. MWATHANI arekereirie thũ ciao iria ciamathiũrũrũkĩirie imatoorie o nginya makĩremwo nĩkwĩgitĩra o eene. Mangĩoimagarire kũrũa, MWATHANI aamahatagĩrĩria ũũruinĩ, o ta ũrĩa ameerĩĩte, magagĩkoragwo hatĩkainĩ nene. Thuutha ũcio MWATHANI nĩatũmĩire Aisiraeli atongoria arĩa mamarutire wathoinĩ wa arĩa mamatharĩkagĩra na makamataha No o na kũrĩ ũguo matiigana gũthikĩrĩria atongoria acio aao nĩ gũkorwo nĩmaagire kwĩhoka MWATHANI magatungatagĩra ngai ingĩ. Maithe maao nĩmaathĩkagĩra maathani ma MWATHANI, no rũciaro rũu rwerũ rũkĩaga gwĩka ũguo. MWATHANI angĩamaheire mũtongoria, akoragwo hamwe na mũtongoria ũcio na akahonokagia andũ kuuma kũrĩ thũ ciao matukũ moothe mũtongoria ũcio aarĩ muoyo. Nĩ gũkorwo nĩaringagwo nĩ tha nĩ ũndũ wa mũcaayo wao na nĩ ũndũ wa ũrĩa maahinyagĩrĩrio. No rĩĩrĩ, mũtongoria aarĩkia gũkua, Aisiraeli macookaga na thuutha na maatuĩkaga ooru gũkĩra maithe maao. Makuruhanaga na ngai ingĩ, magaciitungatĩra na magacinamĩrĩra. Ningĩ nĩmaaregaga gũtigana na ũremi ũcio wao. Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI nĩaraakarĩire Aisiraeli akiuga atĩrĩ, “Tondũ andũ aya nĩmagararĩĩte kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndarĩĩkanĩire na maithe maao, na makaaga kũnjathĩkĩra, kuuma rĩu ndikaamathengeria rũũrĩrĩ o na rũmwe rwa iria Joshua aatigire kuo atanakua. Nĩndĩcitũmagĩra kuona kana Aisiraeli nĩmehaarĩirie kũrũmĩrĩra njĩra ya MWATHANI ta maithe maao, kana aaca.” Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI agĩgĩĩtĩkĩria ndũũrĩrĩ icio gũtũũra bũrũri ũcio na ndaigana kũreka Joshua acitoorie o na kana gũcirutũrũra thuutha wa Joshua gũkua. Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI nĩetĩkĩririe ndũũrĩrĩ imwe itigare, nĩ geetha ageragie Aisiraeli arĩa matarũĩte mbaara cia Kanaani. Eekire ũguo athoomithie rũciaro o rũciaro rwa andũ a Isiraeli mbaara na makĩria arĩa mataarũĩte mbaara mbere ĩyo. Arĩa maatigarire bũrũri ũcio nĩ andũ a matũũra mataano ma Afilisiti, Akanaani oothe, Asidoni, na Ahivi arĩa maatũũraga irĩmainĩ cia Lebanoni kuuma rũgongo rwa Baali Herimoni o nginya itoonyero rĩa Hamathu. Ndũũrĩrĩ icio ciarĩ o cia kũgeria Aisiraeli kana nĩmarĩrũmagĩrĩra maathani ma MWATHANI o marĩa aathĩĩte maithe maao ahũthĩrĩĩte Musa. Kwoguo andũ a Isiraeli maatũũraga gatagatĩ ka Akanaani, Ahiti, Aamori, Aperizi, Ahivi, na Ajebusi. Nĩmahikanagia nao o na magathaathayagia ngai ciao. Na rĩĩrĩ, Aisiraeli nĩmaakĩriganĩirwo nĩ MWATHANI wao makĩmũhĩtĩria na magĩthaathaya mĩhianano ya Baali o na ya Ashera. MWATHANI agĩkĩraakarĩra Aisiraeli na agĩkĩmanenganĩra wathoinĩ wa Kushani Rishathaimu, ũrĩa warĩ mũthamaki wa Mesopotamia; nao makĩmũtungatĩra mĩaka ĩnaana. Hĩndĩ ĩyo Aisiraeli magĩkaĩra MWATHANI, naake MWATHANI agĩgĩtũma mũndũ wa kũmahonokia. Naake aarĩ Othinieli mũrũ wa Kenazi. Kenazi aarĩ mũrũ wa nyina na Kalebu ũrĩa mũnyiinyi. Ũcio agĩgĩikũrũkĩrwo nĩ Roho wa MWATHANI na agĩtuĩka mũtongoria thĩinĩ wa Isiraeli. Naake agĩthiĩ akĩhũũrana na Kushani Rishathaimu, mũthamaki wa Mesopotamia. Naake MWATHANI akĩneana Kushani Rishathaimu mookoinĩ maake akĩmũhoota. Bũrũri ũgĩkĩgĩa thaayũ mĩaka mĩrongo ĩna na thuutha ũcio Othinieli mũrũ wa Kenazi agĩkua. Aisiraeli nĩmaacookire makĩhĩtĩria MWATHANI. MWATHANI agĩgĩĩkĩra Egiloni, mũthamaki wa Amoabi, hinya kũrũũga Aisiraeli. Egiloni agĩgĩcookanĩrĩria Amoabi na Aamaleki agĩthiĩ kũrũa na Aisiraeli, akĩmahoota na akĩĩnyiitĩra Jeriko, itũũra rĩrĩa rĩetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ, itũũra rĩa Mĩkĩndũ. Aisiraeli maatũũrire rungu rwa Egiloni mũthamaki wa Amoabi mĩaka ikũmi na ĩnaana. No Aisiraeli nĩmaakaĩire MWATHANI, naake akĩmatũmĩra mũndũ wa kũmahonokia. Mũndũ ũcio aarĩ Ehudi, mũrũ wa Gera ũrĩa warĩ wa mũhĩrĩga wa Benjamini. Ehudi aarĩ wa kĩmotho. Aisiraeli nĩmaathuurire Ehudi atwarĩre Egiloni mũthamaki wa Amoabi mbeeca ciao cia igooti. Naake Ehudi agĩĩthondekera rũhiũ rwa njora rwa nuthu mita kũraiha na akĩrũnoora mĩena yerĩ. Agĩcooka akĩrwĩyoha njohero mwena wa ũrĩo rungu wa nguo ciake. Agĩgĩtwarĩra Egiloni mũthamaki wa Amoabi mbeeca cia igooti. Na rĩĩrĩ, Egiloni aarĩ mũndũ mũnoru mũno. Ehudi arĩĩkia kũnenganĩra mbeeca cia igooti, akĩhe arĩa maacikuuĩĩte rũũtha mainũke. No we akinya harĩa haarĩ mahiga maicũhie gũkuhĩ na Giligali, akĩhũndũka kũrĩ Egiloni akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthamaki, ndĩ na ndũmĩrĩri ya hitho ĩgũkoniĩ.” Naake mũthamaki agĩkĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, “Tatũtigeei ithuiki.” Hingo ĩyo Ehudi naake agĩtoonya. Mũthamaki aikaire arĩ wiki nyũmbainĩ ya ngoroba kũrĩa aikaraga rĩrĩa riũa rĩahiũha. Ehudi agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ndĩ na ndũmĩrĩri yumĩĩte kũrĩ Ngai nĩ ũndũ waku.” Mũthamaki agĩgĩũkĩrĩria gĩtĩ gĩake akĩrũũgama. Ehudi agĩgĩtambũrũkia guoko gwake kwa ũmotho agĩcomora rũhiũ rwa njora kuuma mwena wake wa ũrĩo agĩtheeca mũthamaki nda naruo. Mũtĩ wa nyiitĩro wa rũhiũ o naguo ũgĩtoonya o nda thĩinĩ rũkĩmũtũrĩkania, maguta maake magĩgĩthika rũhiũ rũu, nĩ gũkorwo Ehudi ndarũcomorire. Ehudi akiuma agĩcookia mĩrango ya nyũmba ĩyo ya ngoroba, agĩĩkĩra konji. Ehudi oima, ndungata nĩciokire, no ciona atĩ mĩrango ya ngoroba yarĩ mĩĩkĩre konji, ikĩĩĩra atĩ mũthamaki nĩgwĩteithia areteithĩria kĩoroinĩ kĩa nyũmba ya ngoroba. Igĩgĩeterera o nginya igĩthethũka. Aaga kũhingũra mũrango, ikĩoya cabi ikĩhingũra. Ciakorire mũnene wacio akomeete hau thĩ arĩ mũkuũ. Ehudi oorire rĩrĩa cietereire, agĩthiĩ akĩhĩtũka harĩa haarĩ mahiga macũhie akĩũrĩra Seira. Akinya kuo akĩhuuhithia karumbeeta kũu bũrũri wa irĩma wa Efiraimu nĩguo Aisiraeli mehaarĩrie gũthiĩ mbaara. Thuutha ũcio Aisiraeli magĩgĩikũrũka amatongoreetie. Akĩmeera atĩrĩ, “Nũmĩrĩraai nĩ gũkorwo MWATHANI nĩanenganĩrĩĩte Amoabi arĩa matũire marĩ thũ cianyu mookoinĩ maanyu.” Magĩkĩmũrũmĩrĩra makĩnyiita mariũko moothe ma Jorodani marĩa maaringagĩra na matiarekire o na ũmwe wao aringe. Mũthenya ũcio nĩmooragire thigari ta ngiri ikũmi (10,000) cia Amoabi iria cioĩ mbaara mũno; gũtiahonokire o na ũmwe. Ũguo nĩguo Amoabi maahootirwo nĩ Aisiraeli mũthenya ũcio. Bũrũri ũgĩkĩgĩa na thaayũ mĩaka mĩrongo ĩnaana. Mũtongoria ũrĩa warũmĩrĩire nĩ Shamigari mũũriũ wa Anathi. Ũcio naake aahonokirie Aisiraeli na kũũraga Afilisiti magana matandatũ na kĩboko gĩa kũhũũra ng'ombe cia kũrĩma. Thuutha wa Ehudi gũkua, Aisiraeli nĩmaahĩtĩirie MWATHANI o rĩngĩ. Naake MWATHANI akĩmaneana wathaniinĩ wa Jabini, mũthamaki wa Kanaani ũrĩa wathanaga Hazoru. Mũtongoria wa mbũtũ cia ita cia Jabini aarĩ Sisera, ũrĩa watũũraga Haroshethu kwa Ndũũrĩrĩ. Jabini aarĩ na ngaari cia mbarathi cia cuuma magana kenda (900) na nĩahinyĩrĩirie Aisiraeli na ũũru mũingĩ itĩĩna rĩa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ. Nao Aisiraeli magĩgĩkaĩra MWATHANI amateithie. Debora, mũtumia wa Lapidothu, nĩ we warĩ mũnabii na mũtongoria thĩinĩ wa Isiraeli ihindainĩ rĩu. Aamenyereete gũikaraga rungu rwa mũkĩndũ ũrĩa warĩ gatagatĩ ka Rama na Betheli kũu bũrũriinĩ wa irĩma wa Efiraimu. Aisiraeli nĩmaathiaga kũrĩ we gũtuithanio. Mũthenya ũmwe nĩatũmanĩire Baraki, mũũriũ wa Abinoa wa kuuma Kadeshi bũrũriinĩ wa Nafutali. Debora agĩĩkĩra Baraki atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli aragwatha atĩrĩ, ‘Thiĩ ũcookanĩrĩrie andũ ngiri ikũmi (10,000) kuuma mũhĩrĩga wa Nafutali na wa Zebuluni kĩrĩmainĩ gĩa Taboru. Niĩ na niĩ nĩngũguucĩrĩria Sisera, ũrĩa mũtongoria wa mbũtũ cia ita cia Jabini, nĩ geetha mũgomane naake rũũĩinĩ rwa Kishoni, arĩ na ngaari ciake cia mbarathi o hamwe na mbũtũ ciake. Na nĩngaakũhe ũhootani.’ ” Naake Baraki akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wetĩkĩra gũtwarana na niĩ-rĩ, nĩngũthiĩ; no warega, na niĩ ndigũthiĩ.” Debora agĩgĩcookia atĩrĩ, “Nĩ wega, nĩngũtwarana nawe. No rĩĩrĩ, ũhootani ũcio ndũgaakũreehithĩria igweta, nĩ gũkorwo MWATHANI akaaneana Sisera mookoinĩ ma mũndũ wa nja.” Debora agĩgĩũkĩra magĩthiĩ na Baraki kũu Kedeshi. Baraki agĩĩta mũhĩrĩga wa Zebuluni na wa Nafutali kũu Kedeshi. Na andũ njamba ngiri ikũmi (10,000) makĩmuuma thuutha, o na Debora agĩgĩthiĩ hamwe naake. Hĩndĩ ĩyo Heberi ũrĩa Mũkeni nĩeyamũranĩĩtie na Akeni arĩa angĩ arĩa maarĩ njiarwa cia Hobabu mũthoniwe wa Musa. Eyamũrania aathiĩte akaamba hema yake mũgandiinĩ o kũu Zaananimu, gũkuhĩ na Kedeshi. Na rĩĩrĩ, Sisera nĩakinyĩirwo nĩ ũhoro atĩ Baraki, mũũriũ wa Abinoa, nĩathiĩte o kũu kĩrĩmainĩ gĩa Taboru. Agĩgĩĩtia ngaari iria magana kenda cia mbarathi cia cuuma na mbũtũ ciake ciothe cia ita. Aaciĩtirie kuuma Haroshethu kwa Ndũũrĩrĩ agĩcitũma karũũĩinĩ ga Kishoni. Na rĩĩrĩ, Debora agĩkĩĩra Baraki atĩrĩ, “Ũkĩra ũthiĩ. MWATHANI nĩagũgũtongoria na nĩakũheete ũhootani igũrũ rĩa Sisera ũũmũũthĩ.” Kwoguo Baraki agĩikũrũka kuuma kĩrĩmainĩ gĩa Taboru, thigari ngiri ikũmi (10,000) imuumĩĩte thuutha. Rĩrĩa Baraki na thigari ciake maahithũkĩire Sisera, MWATHANI akĩnyaririthia Sisera hamwe na ngaari ciake cia mbarathi o na mbũtũ ciake ciothe. Nĩ ũndũ ũcio Sisera akiuma ngaari yake ya mbarathi akĩũra na magũrũ. Baraki akĩrũmĩrĩra na ihenya ngaari icio cia mbarathi o na thigari o nginya Haroshethu kwa Ndũũrĩrĩ. Thigari ciothe cia Sisera ikĩũragwo na gũtirĩ o na ũmwe wetharire. Sisera oora aathiire hemainĩ ya Jaeli, mũtumia wa Heberi ũrĩa Mũkeni. Jabini mũthamaki wa Hazoru na nyũmba ya Heberi maikaranagia na thaayũ. Jaeli nĩakiumagarire gũtũnga Sisera, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, toonya, ũikaranie na niĩ. Tiga gwĩtigĩra.” Agĩgĩtoonya naake hemainĩ, naake akĩmũhumbĩra na mbathiya. Sisera agĩkĩĩra Jaeli atĩrĩ, “Ndagũthaitha he tũũĩ; amu ndĩ mũnyootu.” Jaeli agĩkĩoya mondo ya iria akĩmũhe anyue, agĩcooka akĩmũhumbĩra rĩngĩ. Sisera agĩkĩĩra Jaeli atĩrĩ, “Tarũũgama mũromoinĩ wa hema. Mũndũ angĩũka akũũrie kana kũrĩ mũndũ; mwĩre aaca.” Na rĩrĩa Sisera aakomeete toro mũritũ nĩ ũndũ wa mĩnoga, Jaeli mũtumia wa Heberi akĩoya higĩ ya hema na nyondo, agĩthiĩ aceemeete, akĩhũũrĩra higĩ ĩyo mũtwe igĩũtũrĩkanĩria thikĩrĩrioinĩ ĩgĩtheeca thĩ, akĩmũũraga. Jaeli agĩgĩthiĩ gũthaagaana Baraki ũrĩa wahanyũkĩĩtie Sisera akĩmwĩra atĩrĩ, “Tooka nguonie mũndũ ũrĩa ũracaria.” Magĩgĩtoonya hema thĩinĩ, na Sisera akomeete hau thĩ arĩ mũkuũ, na higĩ ĩyo ya hema ĩtheeceete mũtwe wake. Mũthenya ũcio Ngai agĩkĩhe Aisiraeli ũhootani igũrũ rĩa Jabini mũthamaki wa Kanaani. Aisiraeli nao makĩhatĩkana naake o nginya makĩmũtooria o biũ. Debora na Baraki mũrũ wa Abinoa makĩina rwĩmbo rũũrũ mũthenya ũcio: Atongoria thĩinĩ wa Isiraeli nĩmerutire; andũ makĩyumayumĩria, makĩĩheana na kwĩyendera. MWATHANI arogoocwo! Inyuĩ athamaki taiguai! Inyuĩ anene tegaai matũ! Nĩkũina ngũinĩra MWATHANI, nyinĩre MWATHANI o we Ngai wa Isiraeli. MWATHANI, woima irĩmainĩ cia Seiru, wambũra hema Edomu, thĩ nĩyainainire mũno; matu magĩthimba o gũthimba; Ĩĩni, matu makiura mbura. Irĩma igĩthingitha o igũthingitha mbere ya MWATHANI wa Sinai O mbere ya MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Matukũinĩ ma Shamigari mũrũ wa Anathi, o matukũinĩ ma Jaeli, barabara igĩthira, agendi makageraga njĩra cia mĩkĩra. Isiraeli guothe matũũra magĩtiganĩrio nginya rĩrĩa Debora arũũgamire agĩtuĩka ta nyina wa Aisiraeli. Ngai njerũ ciathuurwo, na mbaara cioka o kĩhingoinĩ, thĩinĩ wa andũ ngiri mĩrongo ĩna (40,000) a Isiraeli-rĩ, matimũ na ngo nĩcionekire? Ngoro yakwa nĩkũgaatha ĩragaatha atongoria a andũ a Isiraeli nĩkwĩrutĩra na wendi. MWATHANI aroogoocwo! Inyuĩ mũhaicĩĩte ndigiri njerũ anĩrĩraai ũndũ ũcio! Inyuĩ mũkinyĩĩte mĩgeka ya goro ugĩrĩriai! Inyuĩ mũrathiĩ na barabara inaai! Inaai tũine tũkeneete! Andũ nĩkũrũũhia mararũũhia mathiũrũrũkĩirie ithima cia maaĩ, magĩcookagĩra ũhootani wa MWATHANI. Ũhootani wake thĩinĩ wa Isiraeli. Andũ a MWATHANI magĩkĩerekera na thoome. Debora tiira mũtwe o gũtiira! Wĩtiire, tetiire ũine rwĩmbo! Baraki, mũrũ wa Abinoa wĩyũmĩrĩrie ũtongorie mĩgwate yaku! Matigari ma anene magĩkiumagara, andũ a MWATHANI magĩkiumagara makahũũrane na andũ njamba. Kuuma Efiraimu, andũ magĩkĩerekera gĩtuambainĩ, marũmĩrĩirwo nĩ andũ a Benjamini; kuuma Makiru makabuteeni makĩoneka, kuuma Zebuluni, andũ maanyiitĩĩte mĩthĩĩgi ya ũtongoria, oothe magĩkiumũrũrũka! Atongoria kuuma Isakaru magĩtwarana na Debora, Isakaru magwatanĩĩte na Baraki magĩkĩerekera gĩtuambainĩ mamũrũmĩrĩire. Mũhĩrĩga wa Reubeni ũkĩgayũkana: ndũngĩahotire gũtua gũũka kana gũikara. Mwatigirwo rũũruinĩ rwa ng'ondu nĩkĩ? Mwatigirwo mũthikĩrĩirie arĩithi magĩĩta ng'ondu? Mũhĩrĩga wa Reubeni nĩwagayũkanĩĩte ndũngĩahotire gũtua gũũka kana gũikara. Mũhĩrĩga wa Gadi ũgĩikara mwena wa irathĩro wa Jorodani, mũhĩrĩga wa Dani ũgĩikara o meeriinĩ thĩinĩ. Mũhĩrĩga wa Asheri ũgĩikara ndeereinĩ cia iria, ĩgĩgĩikara o kũu ndeereinĩ cia iria. No andũ a Zebuluni na Nafutali makĩaga gũcaaĩra mĩoyo yao magĩtoonya kĩhaaro kĩa mbaara. Hau Taanaka karũũĩinĩ ka Megido, athamaki magĩgĩtũngana, haaro ĩkĩũmba; athamaki a Kanaani maarũire no makĩaga kũinũkia betha. Njata ciahĩtahĩtũkanaga kũu igũrũ, ikĩhũũrana na Sisera. Mũiyũro wa karũũĩ ga Kishoni ũkĩmatwara; mũhatĩkano wa rũũĩ rwa Kishoni ũkĩmatwara. Nĩgũthiĩ ngũthiĩ o na mbere nyũmĩrĩirie. Mbarathi igĩũka ikĩrũũgarũũgaga, mahũngũ maacio makĩrumagia thĩ. Mũraika wa MWATHANI ekuuga atĩrĩ. “Kĩrumi igũrũ rĩa Merozi! Kĩrumi kĩrĩa kĩũru igũrũ rĩa atũũri a kuo! Tondũ matiokire gũteithia MWATHANI thengia kũhũũrana naake.” Ũrĩa ũrĩ na mũnyaka gatagatĩinĩ ga atumia oothe, nĩ Jaeli mũtumia wa Heberi ũrĩa Mũkeni; nĩ we ũrĩ na mũnyaka mũno gatagatĩinĩ ga atumia arĩa maikaraga hemainĩ. Sisera aamũhooire maaĩ, akĩmũhe iria; aamũheire kĩrimũ na mbakũri thaka mũno. Oire higĩ na guoko kũmwe na nyondo ya bundi na kũrĩa kũngĩ; aamĩhũũrĩire Sisera akĩmũmemendera mũtwe. Akĩmũtheeca agĩtũrĩkia thikĩrĩrio. Aagũire agĩkoma magũrũinĩ ma Jaeli, akĩaga kwĩringithia magũrũinĩ maake. Aathinĩkanire magũrũinĩ maake; akĩgũa thĩ arĩ kĩimba. Nyina wa Sisera agacũũthagĩrĩria na ndirica; akaroraga arĩ o thuutha wa gatirica, akooria atĩrĩ, “Ngaari ya Sisera ĩcereirwo nĩkũinũka nĩkĩ? Mbarathi ciake iracooka icereirwo ũguo nĩkĩ?” Airĩĩtu aake arĩa oogĩ makamũcookagĩria, o naake we mwene akeĩĩraga atĩrĩ, “No indo cia gũtaha na cia kũgayana maracaria, no mũirĩĩtu ũmwe kana eerĩ maracarĩria o mũthigari, no nguo cia goro maracarĩria Sisera. No mĩgathĩ mĩthaka maracarĩria ngingo ya kwini.” Thũ ciaku ciothe, MWATHANI, irokuaga o ũguo! No araata aaku marokengaga o ta riũa rĩkĩratha! Naguo bũrũri nĩwagĩire na thaayũ itĩĩna rĩa mĩaka mĩrongo ĩna. Na rĩĩrĩ, andũ Isiraeli nĩmaahĩtĩirie MWATHANI o rĩngĩ, naake akĩreka maathwo nĩ Amidiani mĩaka mũgwanja. Amidiani maarĩ na hinya gũkĩra Aisiraeli, nĩ ũndũ ũcio, andũ a Isiraeli maameehithaga ngurungainĩ na irĩmainĩ kũrĩa moonaga gũtarĩ ũgwati. Aisiraeli mangĩahandire irio, Amidiani mookaga marĩ hamwe na Aamaleki na ndũũrĩrĩ cia kũu werũinĩ makamatharĩkĩra. Maambaga hema mĩgũndainĩ ya Aisiraeli na magathũũkia irio bũrũri wothe o nginya mwena wa na kĩanda gũthiũrũrũkĩria Gaza. Matahaga ng'ondu, ng'ombe, na ndigiri ciothe na matiatigagĩria Aisiraeli kĩndũ o na kĩ gĩa gwĩtũũria. Moomokagĩra kuo na ng'ombe na hema ciao matumanĩĩte o ta ngigĩ. Andũ acio na ngamĩĩra ciao matingĩatarĩkire nĩkũingĩha. Mookaga makahithũkĩra na magathũũkia mĩgũnda na Aisiraeli matingĩahotire kũmeetiiria. Kwoguo andũ a Isiraeli nĩmaakaĩire MWATHANI amateithie harĩ Amidiani. Naake akĩmatũmĩra mũnabii ũrĩa wamaheire ndũmĩrĩri ĩno kuuma kwĩ MWATHANI Ngai wa Isiraeli: “Nĩ niĩ ndamũrutire ũkomboinĩ wa Misiri. Ngĩmũkũũra kuuma kũrĩ Amisiri na kũrĩ andũ arĩa maahũũranire na inyuĩ bũrũriinĩ ũyũ. Na o ũrĩa mwathiaga na mbere, noguo ndathiaga ngĩmaingataga, na ngĩmũhe bũrũri wao. Nĩndamwĩrire atĩ, niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. O na o ndamwĩrire atĩ mũtikaanathaathaiye ngai cia Aamori arĩa mũtũũraga bũrũriinĩ wao. No rĩĩrĩ, mũtiigana gũũthikĩrĩria.” Thuutha ũcio mũraika wa MWATHANI agĩũka itũũrainĩ rĩa Ofira agĩikara thĩ rungu rwa mũgandi ũrĩa warĩ wa Joashu, mũndũ wa mbarĩ ya Abiezeri. Na rĩĩrĩ, mũũrũwe Gideoni aahũũragĩra ngano kĩhihĩroinĩ gĩa thabibũ na hitho nĩ geetha ndakoonwo nĩ Amidiani. Naake mũraika wa MWATHANI akĩmuumĩrĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI arĩ hamwe nawe, wee njamba ĩno ya ita.” Gideoni akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, nĩngũkũũria, ongorwo MWATHANI arĩ hamwe na ithuĩ-rĩ, maũndũ maya magĩtũkorereire nĩkĩ? Nĩ atĩa ũhoro wa maũndũ ma magegania marĩa maithe maitũ matwĩraga atĩ MWATHANI eekaga akĩmaruta Misiri? Rĩu MWATHANI nĩatũtiganĩirie agatũneana kũrĩ Amidiani.” Hĩndĩ ĩyo MWATHANI nĩamwathire akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ na hinya waku wothe ũkahonokie Aisiraeli kuuma kũrĩ Amidiani. Nĩ niĩ mwene ndagũtũma.” Gideoni agĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “MWATHANI, ingĩhota atĩa kũhonokia Aisiraeli? Mbarĩ iitũ nĩ yo niini mũno thĩinĩ wa mũhĩrĩga wa Manase, na niĩ nĩ niĩ ũrĩa mũnyiinyi mũno thĩinĩ wa mũciĩ wa baaba.” Naake MWATHANI makĩmũcookeria atĩrĩ, “No ũhote, tondũ nĩngũgũteithĩrĩria. Ũkũhehenja Amidiani o ta marĩ mũndũ ũmwe.” Gideoni agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ongorwo nĩũkeneetio nĩ niĩ-rĩ, tanyonia atĩ wee tũraaria nawe nĩ we MWATHANI! Ndagũthaitha tiga gũthiĩ itakũreeheire kĩheeo.” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Nĩngũgweterera kinya ũcooke.” Gideoni agĩgĩcooka na mũciĩ, akĩhaarĩria koori agĩkaruga, na akĩoya ta kiro ikũmi cia mũtu agĩthondeka mĩgate itarĩ mĩimbie. Agĩgĩĩkĩra nyama gĩkabũinĩ, naguo thubu thaburiainĩ, agĩgĩtwarĩra mũraika ũcio wa MWATHANI o hau mũgandiinĩ, akĩmũnengera. Naake mũraika wa MWATHANI akĩĩra Gideoni atĩrĩ, “Taigĩrĩra nyama na mĩgate igũrũ rĩa ihiga rĩĩrĩ na ũcooke ũcitĩrĩrie thubu ũcio.” Gideoni agĩgĩĩka o ũguo. Mũraika wa MWATHANI agĩgĩthiĩ akĩhuutia nyama na mĩgate ĩyo na mũthia wa mũthĩĩgi ũcio aarĩ naguo. O hau mwaki ũkiuma ihigainĩ rĩu, ũgĩcina nyama na mĩgate ĩyo yothe. Thuutha ũcio mũraika ũcio wa MWATHANI akĩbuĩria. Gideoni agĩkĩmenya atĩ nĩ mũraika wa MWATHANI ooneete na amakĩĩte akiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai, ndĩkwĩyonera mũraika waku na maitho maakwa!” MWATHANI agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Hoorera. Ndũgeetigĩre, ndũgũkua!” Gideoni agĩgĩakĩra MWATHANI kĩgongoona o hau na agĩkĩhe rĩĩtwa rĩa “MWATHANI nĩ thaayũ.” (O na rĩu kĩrĩ o kuo kũu Ofira mbarĩinĩ ya Abiezeri.) Ũtukũ o ũcio MWATHANI akĩarĩria Gideoni akĩmwĩra atĩrĩ, “Taoya ndeegwa ĩmwe ya thooguo na ndeegwa ĩngĩ ya mĩaka mũgwanja, ũthiĩ ũtharũrie kĩgongoona kĩrĩa thooguo aakĩire Baali na ũtemenge mũhianano wa ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera ũrĩa ũrĩ hakuhĩ na kĩgongoona kĩu. Ũcooke wakĩre MWATHANI Ngai waku kĩgongoona kĩngĩ kĩega igũrũ rĩa kĩhumbu kĩu. Ningĩ ũcooke woe ndeegwa ya keerĩ ũmĩcine yothe ĩrĩ igongoona rĩa njino. Ũkĩmĩcina, tũmĩra mũhianano ũrĩa ũtemengire ta ngũ.” Gideoni agĩkĩoya ndungata ciake ikũmi o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte. Na tondũ nĩetigagĩra mũno andũ a mũciĩ wa ithe o na a itũũra, ndeekire ũndũ ũcio mũthenya. Aawĩkire ũtukũ. Mũthenya ũcio ũngĩ kĩrooko tene gwakĩa, andũ a itũũra mookĩra maakorire kĩgongoona kĩa Baali na mũhianano wa Ashera itemengeetwo na ndeegwa ya keerĩ ĩcinĩirwo igũrũ rĩa kĩgongoona kĩrĩa gĩakĩĩtwo ho. Magĩkĩũrania atĩrĩ, “Nũũ wĩkĩĩte ũũ?” Nĩmaatuĩririe na makĩmenya atĩ nĩ Gideoni mũrũ wa Joashu wekĩĩte ũguo. Magĩkĩĩra Joashu atĩrĩ, “Reehe mũũrũguo haaha nĩ geetha tũmũũrage! Tondũ nĩatharũririe kĩgongoona kĩa Baali na atemenga mũhianano wa Ashera ũrĩa uuma hakuhĩ nakĩo.” No rĩĩrĩ, Joashu aacookeirie arĩa oothe maamũkĩrĩire atĩrĩ, “Nĩ inyuĩ mũrũũgamĩrĩire Baali? Nĩkũmĩgitĩra mũramĩgitĩra? Mũndũ o wothe ũkũrũũgamĩrĩra Baali nĩarĩũragwo mbere ya rũũciũ rũũciinĩ. Ongorwo Baali nĩ Ngai-rĩ, rekeei ĩĩgitĩre yo nyene. Kĩgongoona kĩrĩa kĩharaganĩĩtio nĩ kĩayo.” Kuuma hĩndĩ ĩyo Gideoni akĩheeo rĩĩtwa rĩa Jerubaali tondũ Joashu nĩoigire, “Rekeei Baali ĩgitĩre yo nyene, nĩ gũkorwo kĩgongoona kĩrĩa kĩharaganĩĩtio nĩ kĩayo.” Thuutha ũcio Amidiani oothe na Aamaleki na ndũũrĩrĩ cia kũu werũinĩ makĩũngana, makĩringa rũũĩ rwa Jorodani na makĩamba hema gĩtuambainĩ kĩa Jezireeli. Naake Gideoni akĩiyũrwo nĩ roho wa MWATHANI, akĩhuuhithia karumbeeta ga gwĩta andũ a mbarĩ ya Abiezeri mamuume thuutha. Agĩcooka agĩtũma arekio bũrũri wothe wa Manase andũ mamuume thuutha. Nĩatũmire arekio o na kũrĩ mũhĩrĩga wa Asheri, Zebuluni, na wa Nafutali, nao magĩũka makĩnyiitana naake. Gideoni agĩkĩĩra Ngai atĩrĩ, “Akorwo uugĩĩte atĩ nĩũkũndũmĩra nĩguo ũhonokie Aisiraeli-rĩ, ngũkĩiga guoya wa ng'ondu kũrĩa tũhũũragĩra ngano, rũũciũ ingĩgaakora ime o igũrũ rĩa guoya ũcio no ti kũu thĩ, nĩngaamenya atĩ nĩũkũũhũthĩra kũhonokia Aisiraeli.” Na ũguo noguo gwatuĩkire. Kwarooka gũkĩa Gideoni agĩũkĩra tene, na aahiha guoya ũcio gũkiuma maaĩ mangĩaiyũrire mbakũri. Gideoni akĩĩra Ngai atĩrĩ, “Ndũkandaakarĩre. Reke ngerie o riita rĩngĩ rĩmwe na guoya. Ndagũthaitha rĩu reke guoya ũcio ũkorwo ũrĩ mũũmũ, nayo thĩ ĩrĩ njigũ.” Ũtukũ ũcio Ngai akĩhingia ũndũ ũcio. Rũũciinĩ rũũrũ rũngĩ guoya warĩ mũũmũ, no tĩĩri warĩ mũihũgie nĩ ime. Mũthenya ũmwe Gideoni na mbũtũ yake nĩmookĩrire tene magĩthiĩ makĩamba hema hakuhĩ na gĩthima kĩa Harodi. Amidiani nao maambĩĩte hema yao gĩtuambainĩ mwena wa na rũgongo rwa Aisiraeli karĩmainĩ ka More. MWATHANI agĩkĩĩra Gideoni atĩrĩ, “Andũ arĩa wĩ nao nĩ aingĩ mũno na ndingĩhota kũmahe ũhootani igũrũ rĩa Amidiani. Mahota gwĩciiria atĩ nĩ o eene marehootanĩire na maage kũngoocithia. Kĩĩre andũ atĩrĩ, ‘Mũndũ o wothe ũretigĩra nĩainũke, no ithuĩ tũgũikara o gũũkũ kĩrĩmainĩ kĩa Gileadi.’ ” Kwoguo andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ (22,000) makĩinũka, gũgĩtigara andũ ngiri ikũmi (10,000). MWATHANI agĩcooka akĩĩra Gideoni atĩrĩ, “O na rĩu andũ no aingĩ mũno. Matware rũũĩinĩ na nĩngũmamũranĩria kuo. Ndakwĩra ũcio nĩegũthiĩ nawe, nĩegũthiĩ. Ndakwĩra ũcio ndegũthiĩ nawe, ũcio ndegũthiĩ.” Gideoni agĩgĩtwara andũ aake rũũĩinĩ, na MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Amũrania mũndũ o wothe ũkũnyua maaĩ na rũrĩmĩ ta ngui na arĩa makũinamĩrĩra magaturia ndu nĩ geetha manyue maaĩ.” Nao andũ arĩa maanyuire maaĩ na rũrĩmĩ ta ngui mamatahĩĩte na mooko maarĩ magana matatũ (300). Arĩa angĩ oothe mainamĩrĩire magĩturia ndu makĩnyua maaĩ. MWATHANI agĩkĩĩra Gideoni atĩrĩ, “Ngaakũhonokia na ngũhe ũhootani igũrũ rĩa Amidiani na andũ acio magana matatũ (300) arĩa maanyua maaĩ na rũrĩmĩ. Ĩra andũ acio angĩ oothe mainũke.” Nĩ ũndũ ũcio Gideoni agĩkĩĩra Aisiraeli oothe mainũke o tiga andũ acio magana matatũ, arĩa maatigirwo na irio ciothe na tũrumbeeta tuothe. Kambĩ ya Amidiani yarĩ kĩanda kĩao o kũu gĩtuambainĩ. Ũtukũ ũcio MWATHANI akĩĩra Gideoni atĩrĩ, “Ũkĩra ũhithũkĩre kambĩ na nĩngũkũhe ũhootani. No angĩkorwo nĩũretigĩra kũmĩhithũkĩra-rĩ, oya Pura, ndungata yaku mũthiĩ nayo kambĩinĩ, na nĩũkũigua ũrĩa maraaria, na nĩũkũgĩa na ũcamba wa kũhithũkĩra.” Nĩ ũndũ ũcio Gideoni na Pura ndungata ĩyo yake magĩgĩikũrũka o nginya rũteereinĩ rwa kambĩ. Amidiani, Aamaleki, na ndũũrĩrĩ icio cia kũu werũinĩ maaraganĩĩte kũu gĩtuambainĩ o ta ngigĩ, ningĩ maarĩ na ngamĩĩra nyingĩ o ta mũthanga wa rũteere rwa iria. Gideoni akinya aiguire mũndũ akĩĩra mũraatawe kĩrooto. Aamwĩraga atĩrĩ, “Ndootire ndoona mũgate wa mbaarĩ wagaragara kambĩinĩ iitũ na wagũtha hema. Hema ĩyo yaharagana yaragana thĩ.” Mũraatawe naake agĩcookia atĩrĩ, “Ũndũ ũcio ũronania rũhiũ rwa njora rwa Gideoni mũrũ wa Joashu, ũrĩa Mũisiraeli! Gũtirĩ ũndũ ũngĩ! Ngai nĩamũheete ũhootani igũrũ rĩa Amidiani na thigari ciitũ ciothe!” Na rĩĩrĩ, Gideoni aigua ũhoro wa kĩrooto kĩu na kĩmenyithia gĩakĩo, agĩgĩturia ndu na agĩthaathaiya MWATHANI. Agĩcooka kambĩinĩ ya Aisiraeli akĩmeera atĩrĩ, “Ũkĩraai, MWATHANI nĩekũmũhe ũhootani igũrũ rĩa mbũtũ ya ita ya Amidiani.” Agĩkĩgayania andũ arĩa aake magana matatũ ikundi ithatũ, agĩcooka akĩnengera mũndũ o mũndũ karumbeeta na kanyũngũ kaarĩ na kĩmũrĩ thĩinĩ. Akĩmeera atĩrĩ, “Mũũnjũthĩrĩrie, ndakinya rũteereinĩ rwa kambĩ ĩkaani o ũrĩa ngwĩka. Rĩrĩa niĩ na gĩkundi gĩakwa tũrĩhuuha tũrumbeeta twitũ, na inyuĩ mũrĩhuuha twanyu mũgĩthiũrũrũkaga kambĩ yothe mũkiugagĩrĩria atĩrĩ, ‘Nĩ ũndũ wa MWATHANI na nĩ ũndũ wa Gideoni.’ ” Gideoni na gĩkundi gĩake kĩa andũ igana maakinyire rũteereinĩ rwa kambĩ ihinda iniini mbere ya thaa thita cia ũtukũ, o arangĩri marĩĩkia gũcenjanio. Magĩkĩhuuha tũrumbeeta twao na makĩũraganga tũnyũngũ tũrĩa maarĩ natuo. Ikundi icio ingĩ igĩrĩ igĩĩka o ũguo. Oothe maanyiitaga imũrĩ na mooko maao ma ũmotho na tũrumbeeta na mooko ma ũrĩo, makoigĩrĩria atĩrĩ, “Rũhiũ rwa MWATHANI na rwa Gideoni,” Magaikara mũndũ o harĩa aarĩ mathiũrũrũkĩirie kambĩ ĩyo. Amidiani oothe magĩthombocana makĩũra makiugaga mbu. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ a Gideoni maahuuhire tũrumbeeta, MWATHANI agĩtũma thigari cia Amidiani ihũũrane cio nyene na hiũ ciacio cia njora. Nacio igĩkĩũra cierekeire Zarethani, nginya Bethi Shita o gũkuhĩ na itũũra rĩa Abeli Mehola kũng'ethanĩra na Tabathi. Hĩndĩ ĩyo andũ kuuma mĩhĩrĩga ya Nafutali, Asheri, na ng'ongo cierĩ cia Manase maagĩĩtwo makĩhanyũkia Amidiani. Gideoni agĩgĩtũma arekio bũrũri wothe ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu makoige atĩrĩ, “Ikũrũkaai mũhũũre Amidiani. Rangĩraai rũũĩ rwa Jorodani na tũrũũĩ tuothe o nginya Bethibara, mũtikaareke Amidiani maciiringe.” Andũ a Efiraimu nĩmoonganirio na makĩrangĩra rũũĩ rwa Jorodani na tũrũũĩ tuothe o kinya Bethibara. Nĩmaanyiitire atongoria eerĩ a Amidiani, Orebu na Zeebu. Mooragĩire Orebu handũ heetagwo ihigainĩ rĩa Orebu, naake Zeebu kĩhihĩroinĩ gĩa thabibũ gĩa Zeebu. Magĩthiĩ na mbere kũhanyũkia Amidiani, na magĩtwarĩra Gideoni ciongo cia Orebu na Zeebu mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa Jorodani. Andũ a Efiraimu magĩkĩĩra Gideoni atĩrĩ, “Wagire gũtwĩta nĩkĩ rĩrĩa wathiire kũrũa na Amidiani? Watwĩkire ũguo nĩkĩ?” Magĩkĩmũtetia mũno. No Gideoni akĩmacookeria atĩrĩ, “Ũrĩa ndeekire ti ũndũ ũringanĩĩtio na ũrĩa inyuĩ mwĩkĩĩte. O na ũndũ ũrĩa mũnyiinyi inyuĩ andũ a Efiraimu mwĩkĩĩte nĩũrũũgĩĩte marĩa moothe mũhĩrĩga witũ wothe wĩkĩĩte. Makiria ma ũguo-rĩ, githĩ ti inyuĩ na hinya wa Ngai mũrooragire Orebu na Zeebu atongoria arĩa eerĩ a Amidiani? Niĩ ngĩgĩĩkĩĩte atĩa ngĩgerekanio na inyuĩ?” Aameera ũguo matiacookire kũraakara. Ihinda rĩu Gideoni na andũ arĩa aake magana matatũ nĩmaakinyĩĩte rũũĩinĩ rwa Jorodani na makarũringa. Nĩmaanogeete na no maahanyũkagia Amidiani. Maakinya Sukothu, Gideoni akĩĩra andũ a kũu atĩrĩ, “Heei andũ aakwa irio. Nĩ anogu na no ndĩrahanyũkania na Zeba na Zalimuna athamaki a Amidiani.” No atongoria a Sukothu makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũkũhe thigari ciaku irio nĩkĩ? Ũrĩ ũranyiita Zeba na Zalimuna?” Gideoni agĩkĩmeera atĩrĩ, “Nĩ wega! No rĩrĩa MWATHANI akaaneana Zeba na Zalimuna mookoinĩ maakwa, niĩ ngaamũhũũra na mĩigua na mĩtare ya werũ.” Gideoni oima kũu agĩthiĩ Penueli, o nakuo akĩhooya irio. Andũ a Penueli magĩcookia o ta andũ a Zukothu. Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Rĩrĩa ngaacooka rĩngĩ na thaayũ, nĩngaaharagania mũnaara ũyũ wanyu.” Hĩndĩ ĩyo Zeba na Zalimuna maarĩ handũ heetagwo Karikori me na thigari ciao. Harĩ thigari ciothe cia ndũũrĩrĩ cia kũu werũinĩ no andũ ta ngiri ikũmi na ithaano (15,000) maatigarĩĩte; thigari ngiri igana rĩa mĩrongo ĩrĩ (120,000) irĩa ciarĩ njoorua na kũrũa na hiũ cia njora nĩcioragĩĩtwo. Gideoni agĩgĩthiĩ na barabara agereire o rũteereinĩ rwa werũ, na mwena ũrĩa riũa rĩrathagĩra wa matũũra ma Noba na Jogibeha, akĩhithũkĩra thigari icio iterĩgĩrĩire. Athamaki acio eerĩ a Amidiani, Zeba na Zalimuna, magĩĩthara, no we akĩhanyũkania nao o nginya akĩmanyiita. Nacio thigari ciao ciothe ikĩharagana. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Gideoni ainũkaga kuuma mbaarainĩ agereire mwambatoinĩ wa Heresi, nĩanyiitire mwanake wa kuuma Sukothu akĩmũũrangia ciũria. Naake mwanake ũcio akĩandĩkĩra Gideoni marĩĩtwa mĩrongo mũgwanja na mũgwanja ma atongoria arĩa maarĩ igweta a kũu Sukothu. Gideoni agĩgĩthiĩ itũũrainĩ rĩa Sukothu akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũkũririkana rĩrĩa mwaregire kũndeithia? Muoigire atĩ mũtingĩhe thigari ciakwa irio o na irĩ nogu atĩ tondũ ndianyiitĩĩte Zeba na Zalimuna. Rĩu nĩ o aya haaha!” Agĩgĩcaria mĩigua na mĩtare o kũu werũinĩ agĩkĩherithia atongoria a Sukothu nayo. Ningĩ akĩmomora mũnaara wa Penueli na akĩũraga andũ a itũũra rĩu. Gideoni agĩcooka akĩũria Zeba na Zalimuna atĩrĩ, “Andũ arĩa mworagĩire Taboru maahaanaga atĩa?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Maahaanaga o ta inyuĩ: o mũndũ aahaanaga ta mũrũ wa mũthamaki.” Gideoni agĩkĩmacookeria atĩrĩ, “Acio maarĩ aariũ a maitũ, ciana cia maitũ mũnjiari. Ndehĩta na ma atĩ korwo mũtiamooragire o na niĩ ndingĩamũũraga.” Agĩgĩcooka akĩĩra Jetheri mũũrũwe ũrĩa mũkũrũ atĩrĩ, “Ũkĩra ũmoorage.” No Jetheri ndacomorire rũhiũ rwake nĩ gũkorwo nĩetigĩrire tondũ aarĩ o mũndũ mũnyiinyi. Zeba na Zalimuna magĩkĩĩra Gideoni atĩrĩ, “Ũkĩra ũtũũrage arĩ we. Mũthuuri nĩ we ũrutaga wĩra wa mũthuuri.” Gideoni agĩkĩmooraga na akĩoya mathaga marĩa maarĩ ngingoinĩ cia ngamĩĩra ciao. Thuutha ũcio Aisiraeli magĩthiĩ makĩĩra Gideoni atĩrĩ, “Tuĩka mũthamaki witũ, wee mwene o na njiarwa ciaku, nĩ gũkorwo nĩwatũhonokia kuuma kũrĩ Amidiani.” No Gideoni akĩmacookeria atĩrĩ, “Niĩ o na kana mwana wakwa tũtigũtuĩka aathani aanyu. MWATHANI nĩwe ũgũtuĩka mũthamaki wanyu.” No agĩthiĩ na mbere kuuga atĩrĩ, “No rekeei ndĩmũũrie ũndũ o ũmwe. Mũndũ o mũndũ wanyu nĩanengere icũhĩ cia matũ iria aatahire.” (Nĩ gũkorwo Amidiani meekagĩra icũhĩ cia matũ cia thahabu o ta ndũũrĩrĩ iria ingĩ cia werũinĩ). Andũ magĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩtũgũkũnengera tũtikũrega.” Magĩgĩtambũrũkia cuka na mũndũ o wothe akĩiga ho icũhĩ cia matũ iria aatahĩĩte. Icũhĩ icio cia thahabu iria Gideoni oonganirie ciakinyirie ũritũ ta wa kiro mĩrongo ĩĩrĩ, itataranĩirio na mathaga, mĩgathĩ na nguo iria nduune athamaki a Midiani meehumbaga o na kana irengeeri iria ciarĩ ngingoinĩ cia ngamĩĩra. Naake Gideoni agĩkĩoya thahabu ĩyo agĩthondeka mũhianano, akĩũiga itũũra rĩa kwao mũciĩ rĩrĩa rĩĩtagwo Ofira. Aisiraeli oothe magĩgĩtigana na MWATHANI, magathiaga gũthaathaiya mũhianano ũcio kũu. Mũhianano ũcio ũgĩgĩtuĩka mũtego harĩ Gideoni na mũciĩ wake. Amidiani magĩkĩhootwo nĩ Aisiraeli na matiacookire kwambararia ciongo. Bũrũri ũgĩkĩgĩa na thaayũ mĩaka mĩrongo ĩna o kinya rĩrĩa Gideoni aakuire. Gideoni agĩgĩcooka gwake mũciĩ na agĩikara kuo. Aarĩ na aanake mĩrongo mũgwanja nĩ gũkorwo aarĩ na atumia aingĩ. Ningĩ aarĩ na mũtumia ũngĩ aigĩĩte Shekemu, naake akĩmũciarĩra mwana wa kahĩĩ na magĩgatua Abimeleki. Gideoni mũrũ wa Joashu aakuire arĩ mũkũrũ mũno, agĩthikwo o mbĩĩrĩrainĩ ya ithe Joashu, o kũu Ofira, itũũra rĩa mbarĩ ya Abiezeri. Thuutha wa gĩkuũ kĩa Gideoni, Aisiraeli nĩmaagire gũtuĩka ehokeku harĩ MWATHANI, na makĩambĩrĩria gũthaathaiya Baali. Maatuire Baali ya kĩrĩĩkanĩro, ngai yao. Nao makĩaga gũcooka gũtungatĩra MWATHANI Ngai wao ũrĩa wamahonokeetie kuuma harĩ thũ ciao iria ciamathiũrũrũkĩirie. Ningĩ makĩaga ngaatho kũrĩ mũciĩ wa Gideoni nĩ ũndũ wa maũndũ moothe meega marĩa eekĩire Aisiraeli. Mũrũ wa Gideoni ũrĩa wetagwo Abimeleki agĩthiĩ Shekemu, kũrĩ aamaamawe akĩmeera moorie andũ a Shekemu, atĩrĩ, “Mũngĩenda atĩa? Gwathwo nĩ aariũ oothe mĩrongo mũgwanja a Gideoni kana gwathwo nĩ ũmwe wa acio? Ririkanaai atĩ Abimeleki nĩ nyama na thakame yanyu.” Andũ a nyũmba ya nyina makĩarĩria andũ a Shekemu igũrũ rĩa Abimeleki, na andũ a Shekemu oothe magĩtua kũrũmĩrĩra Abimeleki tondũ aarĩ wa rũrĩra rwao. Magĩkĩmũhe icunjĩ cia betha mĩrongo mũgwanja kuuma hekaarũ ya Baali ya kĩrĩĩkanĩro. Akĩihũthĩra kwandĩka wĩra mĩkora ya kũmũteithĩrĩria. Agĩgĩthiĩ mũciĩ gwa ithe o kũu Ofira, na arĩ kũu akĩũragĩra igũrũ rĩa ihiga rĩmwe aariũ a ithe mĩrongo mũgwanja, o arĩa maarĩ aariũ a Gideoni. No Jothamu, mũũriũ wa Gideoni ũrĩa mũnyiinyi, akĩĩhitha na ndaigana kũũragwo. Thuutha ũcio andũ oothe a Shekemu, Bethimilo makĩũngana hamwe magĩthiĩ mũgandiinĩ ũrĩa mwamũre wa Shekemu na magĩtua Abimeleki mũthamaki wao. Rĩrĩa Jothamu aiguire ũguo agĩthiĩ akĩrũũgama kĩrĩma igũrũ gĩa Gerizimu akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Andũ a Shekemu ndamũthaitha taathikĩrĩriai nĩguo Ngai amũthikĩrĩrie o na inyuĩ! Tene tene mũno-rĩ, mĩtĩ nĩyonganire ĩgethuurĩre mũthamaki wayo. Ĩkĩĩra mũtamaiyũ atĩrĩrĩ, ‘Tuĩka mũthamaki witũ.’ Naguo mũtamaiyũ ũgĩcookia atĩrĩrĩ, ‘Nĩguo ndĩmwathage, no ndigire kũruta maguta maakwa, marĩa ngai itũũgagĩrio namo o na andũ.’ Ningĩ mĩtĩ ĩkĩĩra mũkũyũ atĩrĩrĩ, ‘Ũka ũtuĩke mũthamaki witũ.’ Naguo mũkũyũ ũgĩcookia atĩrĩrĩ, ‘Nĩguo ndĩmwathage no nyambire gũtiga gũciara matunda maakwa marĩa me mũrĩo.’ Nĩ ũndũ ũcio mĩtĩ ĩkĩĩra mũthabibũ atĩrĩ ‘Atĩrĩrĩ, ũka ũtuĩke mũthamaki witũ.’ No mũthabibũ ũgĩcookia atĩrĩ, ‘Nĩguo ndĩmwathage, no ndigire kũruta ndibei ĩrĩa ĩtũmaga ngai ikene na andũ makene.’ Kwoguo mĩtĩ yothe ĩgĩkĩĩra mũtare atĩrĩ, ‘Ũka ũtuĩke mũthamaki witũ.’ Naguo mũtare ũgĩcookia atĩrĩ, ‘Akorwo nĩmũkwenda nduĩke mũthamaki wanyu-rĩ, ũkaai mwĩyũe kĩĩruruinĩ gĩakwa. Mwaga gwĩka ũguo, mwaki nĩkũrĩrĩmbũka ũkũrĩrĩmbũka kuuma hongeinĩ ciakwa cia mĩigua ũcine mĩtarakwa ya Lebanoni.’ ” Jothamu agĩgĩthiĩ na mbere kũmeera atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, ũndũ ũyũ warĩ wa kĩhooto na mwerekereru rĩrĩa mwatuire Abimeleki mũthamaki? Nĩmwekire wendi wa Gideoni? Nĩmwekire mũciĩ wake kũringana na ũrĩa ciĩko ciake ciatariĩ? Ririkanaai atĩ baaba nĩwe wamũrũĩrĩire na agĩĩtwarĩrĩria ũgwatiinĩ nĩguo amũhonokie kuuma kũrĩ Amidiani. No rĩĩrĩ, ũũmũũthĩ nĩmwokĩrĩra mũciĩ wa baaba, muoraga aariũ aake, arũme mĩrongo mũgwanja o ihigainĩ rĩmwe, tondũ Abimeleki, mũrũ wa ndungata yake ya mũndũ wa nja nĩ wa ndĩra cianyu, na nokĩo mwamũtua mũthamaki wa Shekemu. Rĩu-rĩ, akorwo ũguo mweka Gideoni na mũciĩ wake nĩ kĩhooto na waragania, iganĩraai na Abimeleki, mũmũkenere, naake amũkenere. No akorwo tiguo, mwaki ũroakana uumĩĩte kũrĩ Abimeleki na ũcine andũ a Shekemu na Bethimilo. Ningĩ mwaki uume kũrĩ andũ a Shekemu na Bethimilo ũcine Abimeleki biũ.” Na tondũ Jothamu nĩetigagĩra mũrũ wa ithe Abimeleki agĩkĩũra agĩthiĩ gũtũũra Beeri. Abimeleki agĩthamakĩra Aisiraeli mĩaka ĩtatũ. Thuutha ũcio Ngai agĩtũma kũgĩe ũthũ gatagatĩinĩ ka Abimeleki na andũ a Shekemu, nao makĩmũremera. Ũndũ ũcio watuĩkĩkire nĩ geetha Abimeleki na andũ a Shekemu arĩa maamũũmĩrĩirie oorage aariũ a ithe arĩa mĩrongo mũgwanja marĩhe thiirĩ wa meehia maao. Andũ a Shekemu makĩiga arũme mooherie Abimeleki o kũu irĩma igũrũ na magĩtuunya arĩa oothe mahĩtũkagĩra njĩra ĩyo indo ciao. Naguo ũndũ ũcio ũkĩmenyithio Abimeleki. Thuutha ũcio Gaali, mũrũ wa Ebedi agĩthiĩ Shekemu marĩ na aariũ a nyina, na andũ a Shekemu makĩgĩa na mwĩhoko naake. Magĩgĩthiĩ mĩgũndainĩ ya mĩthabibũ, magĩtua thabibũ, magĩthondeka ndibei, makĩgĩa na thigũkũ. Magĩcooka magĩtoonya hekaarũ ya ngai yao makĩrĩa, makĩnyua na makĩaria ũũru igũrũ rĩa Abimeleki. Gaali agĩkĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ ithuĩ andũ a Shekemu tũrĩ a rũruka rũrĩkũ? Tũratungatĩra Abimeleki nĩkĩ? Nĩ we ũ hiihi? Nĩ mũrũ wa Gideoni! Na Zebuli aamũkagĩra mawatho kuuma kũrĩ we. Ona kũhaana ũguo-rĩ, nĩkĩ gĩgũtũma tũmwathĩkĩre? Tuĩkaai ehokeku kũrĩ ithe wanyu Hamori ũrĩa wambĩrĩirie mũhĩrĩga wanyu! Korwo nĩ niĩ ndongoragia andũ aya-rĩ, nĩingĩthengeetie Abimeleki! Ingĩamwĩra atĩrĩ, ‘Cookanĩrĩria ita ciaku ũũke tũhũũrane.’ ” Zebuli, ũrĩa warĩ mũtongoria wa itũũra akĩraakara aigua ũrĩa Gaali aarĩĩtie. Agĩtũma arekio kũrĩ Abimeleki arĩ Aruma makoige atĩrĩ, “Gaali mũrũ wa Ebedi na aariũ a ithe mookire Shekemu na matiĩhaarĩirie gũkũreka ũtoonye itũũra. Nĩ ũndũ ũcio nĩ wega we na andũ aaku mũthiĩ kũrĩ o ũtukũ mũkeehithe mĩgũndainĩ. Rũũciũ kĩrooko riũa rĩkĩratha mũhithũkĩre itũũra, na rĩrĩa Gaali na andũ aake makaang'ethanĩra na inyuĩ, makaamahũũra na hinya o ta ũrĩa mũngĩhota.” Nĩ ũndũ ũcio Abimeleki na andũ aake oothe makiumagara o ũtukũ makĩoheria itũũra rĩa Shekemu marĩ ikundi inya. Rĩrĩa Abimeleki na andũ aake moonire Gaali oima akĩrũũgama thoome wa itũũra-rĩ, makiumĩra kũrĩa meehithĩĩte. Gaali aamoona akĩĩra Zebuli atĩrĩ, “Tarora! Kũrĩ andũ maraikũrũka moimĩĩte irĩma gacũmbĩrĩ!” Naake Zebuli agĩcookia atĩrĩ, “Aarĩa ti andũ, nĩ ciĩruru cia irĩma.” Gaali akiuga rĩngĩ atĩrĩ, “Rora! Kũrĩ na andũ maraikũrũka kuuma kĩrĩma igũrũ. Gĩkundi kĩmwe kĩrookĩra njĩra ĩrĩa yumĩĩte mũgandiinĩ wa ooni maũndũ!” Nĩ ũndũ ũcio Zebuli agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ũrũme waku kaĩ rĩu ũkĩrĩ ha? We nĩ we ũrooragia tũgũtungatĩra mũndũ ũcio ũgwĩtwo Abimeleki nĩkĩ. Aarĩa nĩ andũ arĩa ũranyararaga. Rĩu gĩũkĩre ũkarũe nao.” Kwoguo Gaali agĩgĩtongoria andũ a Shekemu mathiĩ makarũe na Abimeleki. Abimeleki akĩingatana Gaali, naake Gaali akĩũra, na andũ aingĩ magĩtiihangio o nginya thoomeinĩ wa itũũra. Abimeleki agĩthiĩ gũtũũra Aruma, naake Zebuli akĩingata Gaali na aariũ a ithe kuuma Shekemu, nĩ ũndũ ũcio matianahota gũcooka gũtũũra kuo. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũcio ũngĩ Abimeleki nĩamenyire atĩ andũ a Shekemu nĩmaabangaga gũthiĩ mĩgũndainĩ. Nĩ ũndũ ũcio, agĩkĩoya andũ aake, akĩmagayania ikundi ithatũ, agĩthiĩ akĩhitha mĩgũndainĩ ooheirie. Rĩrĩa oonire andũ makĩuma itũũrainĩ, akiuma kũrĩa eehithĩĩte, akĩmatharĩkĩra akĩmooraga. Hĩndĩ ĩrĩa Abimeleki na gĩkundi gĩake maahanyũkire makarangĩre kĩhingo gĩa itũũra, nacio ikundi iria ingĩ igĩrĩ ikĩhithũkĩra andũ arĩa maarĩ mĩgũndainĩ, ikĩmooraga oothe. Na rĩĩrĩ, mbaara yathiire na mbere mũthenya ũcio wothe. Mũthiainĩ Abimeleki nĩanyiitire itũũra rĩu, akĩũraga andũ aarĩo, akĩrĩtharũria, agĩcooka agĩita cumbĩ kuo. Rĩrĩa atongoria oothe arĩa maarĩ mũnaarainĩ wa Shekemu maiguire ũhoro ũcio, makĩũrĩra hekaarũinĩ ya Baali ya kĩrĩĩkanĩro ĩrĩa yakĩĩtwo na thingo cia hinya. Abimeleki nĩerirwo atĩ atongoria maacookanĩrĩire hekaarũinĩ ĩyo. Kwoguo agĩthiĩ na andũ aake oothe kĩrĩmainĩ gĩa Zalimoni. Akinya kuo, akĩoya ithanwa, agĩtema rũhonge rwa mũtĩ, akĩrũkuua na kĩande. Agĩcooka akĩĩra andũ aake meeke ũguo na ihenya. Kwoguo o mũndũ agĩtema rũhonge rwa mũtĩ, makiuma Abimeleki thuutha. Magĩthiĩ magĩthiũrũrũkĩria hekaarũ ĩyo na honge icio. Magĩcina hekaarũ ĩyo andũ oothe marĩ o kũu thĩinĩ. Andũ oothe arĩa maarĩ mũnaarainĩ wa Shekemu magĩgĩkua. Maarĩ ta andũ ngiri (1,000), arũme na andũ a nja. Abimeleki oima hau agĩthiĩ Thebezi, akĩrigiicĩria itũũra rĩu, akĩrĩnyiita. No rĩĩrĩ, kũu itũũrainĩ kwarĩ mũnaara wa hinya mũno, nao arũme na andũ a nja oothe hamwe na atongoria aao makĩũrĩra kuo. Magĩkĩĩhingĩra kuo, magĩthiĩ o gacũmbĩrĩ kaaguo. Abimeleki agĩthiĩ ho nĩguo aũtharĩkĩre. Agĩgĩthiĩ o hau kĩhingoinĩ nĩ geetha aũcine. No rĩĩrĩ, mũndũ wa nja ũmwe akĩmũgũithĩria ihiga rĩa gĩthĩi mũtwe agĩkĩũmondoora. Abimeleki agĩkĩheneria mwanake ũrĩa wamũkuuagĩra matharaita maake akĩmwĩra atĩrĩ, “Comora rũhiũ rwaku rwa njora ũnjũrage. Ndikwenda kwĩragwo atĩ nĩ mũndũ wa nja wanjũragire.” Nĩ ũndũ ũcio mwanake ũcio akĩmũtumbũra. Rĩrĩa Aisiraeli moonire atĩ Abimeleki nĩakua, oothe magĩcooka mũciĩ. Ũguo nĩguo Ngai aarĩhirie Abimeleki ngero ĩrĩa aagereete ithe rĩrĩa ooragire aariũ a ithe mĩrongo mũgwanja. Ningĩ Ngai nĩatũmire andũ a Shekemu, moone thĩĩna nĩ ũndũ wa waganu wao, o ta ũrĩa Jothamu mũrũ wa Gideoni oigĩĩte rĩrĩa aamatigĩire kĩrumi. Na rĩĩrĩ, Abimeleki akua, Tola mũrũ wa Pua na mũcũkũrũ wa Dodo, nĩ we wacookire gũtongoria Aisiraeli. Aarĩ wa mũhĩrĩga wa Isakaru na aatũũraga Shamiru bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. Aatongoririe Aisiraeli mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtatũ. Aakua aathikirwo o kũu Shamiru. Thuutha wa Tola, gwacookire Jairũ wa kuuma Gileadi. Ũcio naake aatongoririe Aisiraeli mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩĩrĩ. Jairũ aarĩ na aariũ mĩrongo ĩtatũ arĩa maathiaga mahaicĩĩte ndigiri mĩrongo ĩtatũ. Nao maarĩ na matũũra mĩrongo ĩtatũ kũu bũrũriinĩ wa Gileadi, na kinya rĩu matũũra macio matũire meetagwo matũũra ma Jairũ. Jairũ akua aathikirwo Kamonu. Atĩrĩĩrĩ, Aisiraeli nĩmaacookire makĩhĩtĩria MWATHANI o rĩngĩ na ũndũ wa gũthaathayagia Baali na Maashitarothi, o na ngai cia bũrũri wa Siria, Sidoni, Moabi, Aamoni, na cia Filisitia. Aisiraeli maatiganĩirie MWATHANI na magĩtiga kũmũthaathaiya. Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI akĩmaraakarĩra na akĩreka Afilisiti na Aamoni mamahoote. Na rĩĩrĩ, itĩĩna rĩa mĩaka ikũmi na ĩnaana maatũũraga mahinyagĩrĩria na manyamaaragia Aisiraeli oothe arĩa maatũũraga bũrũri wa Aamori mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani kũu bũrũriinĩ wa Gileadi. Hĩndĩ ĩmwe-rĩ, Aamoni nĩmaaringire rũũĩ rwa Jorodani makarũe na mĩhĩrĩga ya Juda, Benjamini, na Efiraimu. Na rĩĩrĩ, Aisiraeli nĩmaamakire mũno. Hĩndĩ ĩyo Aisiraeli maakĩrĩrĩra MWATHANI makiugaga atĩrĩ, “MWATHANI, nĩtũkũhĩtĩirie, nĩ ũndũ nĩtũgũtiganĩirie wee Ngai witũ, tũgathaathayagia Baali.” MWATHANI agĩkĩmacookeria atĩrĩ, “Amisiri, Aamori, Aamoni, Afilisiti, Asidoni, Aamaleki, na Amaoni, maatũũraga mamũhinyagĩrĩria na inyuĩ mũkangaĩra. Githĩ ndiamũhonokagia? No rĩĩrĩ, mwathiire o na mbere kũũndiganĩria, mũgathaathayagia ngai ingĩ. Kwoguo ndikũmũhonokia rĩngĩ. Thiĩi mũkaĩre ngai icio mwethuurĩire. Rekeei imũhonokagie mwagĩa hatĩkainĩ.” Nao andũ a Isiraeli magĩcookeria MWATHANI atĩrĩ, “Nĩtwĩhĩĩtie. Ĩka o ũrĩa wothe ũkwenda, no ũtũhonokie ihinda rĩĩrĩ.” Magĩgĩthengia ngai ciothe ng'eni gatagatĩinĩ kaao, magĩthaathaiya MWATHANI. Naake MWATHANI agĩgĩtangĩka nĩ ũndũ wa mũcaayo wa Aisiraeli. Thuutha ũcio thigari cia Aamoni ĩkĩĩhaarĩria gũthiĩ mbaara na igĩaka kambĩ yacio Gileadi. Nao andũ a Isiraeli makĩũngana magĩaka kambĩ yao Mizipa o kũu Gileadi. Andũ a Isiraeli na atongoria aao marĩ kũu magĩkĩũrania atĩrĩ, “Nũũ ũgũtongoria mbaara ĩno tũkĩrũa na Aamoni? Ũrĩa wothe ũgũtongoria nĩ we ũgũtuĩka mũtongoria Gileadi guothe.” Hĩndĩ ĩyo nĩkwarĩ mũthigari njamba mũno wa kuuma Gileadi wetagwo Jefitha. Jefitha aarĩ mũũriũ wa mũndũ wa nja mũmaraaya. Gileadi, ithe wa Jefitha, nĩagĩĩte ciana ingĩ cia aanake na mũtumia wake. Aanake acio maigana nĩmaingatire Jefitha mũciĩ gwa ithe. Maamwĩrire atĩrĩ, “Ndũrĩ kĩndũ ũkaagaya ithe witũ tondũ ũrĩ mũrũ wa mũndũ wa nja ũngĩ.” Jefitha agĩkĩũrĩra aariũ a ithe, agĩthiĩ gũtũũra bũrũri wa Tobu. Arĩ kũu nĩaguucĩrĩirie gĩkundi kĩa andũ matarĩ kĩene, nao nĩmaatwaranaga naake. Matukũ maathianga, Aamoni nĩmaathiire kũrũa na Aisiraeli. Hĩndĩ ĩyo, atongoria a bũrũri wa Gileadi, magĩgĩthiĩ kũgĩĩra Jefitha kuuma bũrũri wa Tobu. Mamũkora makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka ũgatũtongorie nĩ geetha tũhote kũrũa na Aamoni.” No Jefitha akĩmacookeria atĩrĩ, “Githĩ mũtiamenire o nginya mũgĩtũma nyume kwa baaba? Mũragĩũka kũrĩ niĩ rĩu mũrĩ na thĩĩna nĩkĩ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũrooka kũrĩ we tondũ nĩtũkwenda ũtwarane na ithuĩ tũkarũe na Aamoni na ũtuĩke mũtongoria wa andũ oothe a Gileadi.” Jefitha agĩkĩmeera atĩrĩ, “Mũngĩnjookia mũciĩ rĩngĩ ngarũe na Aamoni na MWATHANI andeithie kũhootana, nĩngaatuĩka mũtongoria wanyu.” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Nĩtwetĩkĩra na MWATHANI nĩ we mũira witũ.” Nĩ ũndũ ũcio Jefitha agĩgĩthiĩ na atongoria acio a Gileadi. Andũ magĩkĩmũtua mũtongoria na mwathi wao. Na rĩĩrĩ, Jefitha arĩ Mizipa, mbere ya MWATHANI, agĩĩkĩra hinya ũhoro ũrĩa aarĩĩtie. Thuutha ũcio Jefitha agĩtũma arekio kũrĩ mũthamaki wa Aamoni makamwĩre atĩrĩ, “Nĩ mateta marĩkũ ũrĩ namo na ithuĩ? Ũhithũkĩire bũrũri witũ nĩkĩ?” Mũthamaki wa Aamoni agĩcookeria arekio a Jefitha atĩrĩ, “Rĩrĩa Aisiraeli moimire Misiri, nĩmaatuunyanire bũrũri wakwa kuuma rũũĩ rwa Arinoni kinya rũũĩ rwa Jaboku na rũũĩ rwa Jorodani. Rĩu no mũhaka mũũcookie na njĩra ya thaayũ.” Naake Jefitha agĩtũma arekio rĩngĩ kũrĩ mũthamaki wa Aamoni na ndũmĩrĩri ĩno: “Ti ma atĩ Aisiraeli nĩmaatuunyanire bũrũri wa Amoabi o na kana wa Aamoni. No ũrĩa gwatuĩkire nĩ atĩ Aisiraeli moima Misiri maatuĩkanĩirie werũinĩ o nginya Iria Ituune, magĩkinya Kadeshi. Thuutha ũcio magĩtũmĩra mũthamaki wa Edomu arekio makoorie rũũtha rwa gũtuĩkanĩria bũrũri ũcio wake. No mũthamaki wa Edomu ndameetĩkĩririe. Ningĩ no mooririe mũthamaki wa Amoabi, no o naake ndameetĩkĩririe matuĩkanĩrie bũrũri wake. Nĩ ũndũ ũcio, Aisiraeli magĩgĩikara o kũu Kadeshi. Thuutha ũcio magĩgĩtuĩkanĩria werũinĩ matheemeete bũrũri wa Edomu na wa Amoabi o nginya magĩũka mwena wa irathĩro wa bũrũri wa Amoabi, mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Arinoni. Nĩmaakire kambĩ kuo, no matiaringire rũũĩ rwa Arinoni tondũ nĩruo rwarĩ mũhaka wa Amoabi. Thuutha ũcio Aisiraeli nĩmaatũmire arekio kũrĩ Sihoni, mũthamaki wa Aamori wa Heshiboni makĩmũhooya rũũtha matuĩkanĩrie bũrũri wake meerekeire bũrũri wao. No rĩĩrĩ, Sihoni ndeetĩkĩririe Aisiraeli meeke ũguo. Oonganirie mbũtũ yake yothe ya ita, agĩaka kambĩ yake Jahazu, agĩcooka akĩhithũkĩra Aisiraeli. Naake MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, akĩhe Aisiraeli ũhootani igũrũ rĩa Sihoni na mbũtũ yake ya ita. Nĩ ũndũ ũcio, Aisiraeli magĩkĩĩgwatĩra kũrĩa guothe Aamori maatũũraga bũrũriinĩ ũcio. Maanyiitire bũrũri wa Aamori mwena wa na kĩanda kuuma rũũĩ rwa Arinoni o kinya rũũĩ rwa Jaboku mwena wa na rũgongo. Ningĩ kuuma werũinĩ wa na mwena wa irathĩro o nginya rũũĩ rwa Jorodani mwena wa na ithũĩro. Nĩ ũndũ ũcio nĩ MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, waingatĩire andũ aake a Isiraeli Aamori. Wee nawe ũkwenda kwĩgwatĩra bũrũri ũcio wao? No ũige kĩrĩa gĩothe Kemoshu ngai yanyu ĩmũheete. Ithuĩ na ithuĩ tũgũthiĩ na mbere kũiga kĩrĩa MWATHANI, Ngai witũ, atũtunyanĩire. Ũreciiria nĩũrũũgĩĩte Balaki mũrũ wa Ziporu, mũthamaki wa Amoabi? Ndarĩ aang'eng'ana na Aisiraeli o na rĩ. Kana arĩ eeka ũguo? Arĩ athiĩ mbaara na ithuĩ? Mĩaka magana matatũ Aisiraeli matũũrĩĩte Heshiboni na Aroeri na icagiinĩ iria irigicĩirie, o na matũũrainĩ marĩa maakĩĩtwo ndeereinĩ cia rũũĩ rwa Arinoni. Itĩĩna rĩu rĩothe-rĩ, mwagire kũmeetia matũũra macio nĩkĩ? Ndirĩ ũndũ mũũru ndĩmwĩkĩĩte. Inyuĩ nĩ inyuĩ mũreeka ũũru mũgĩũka gũthondeka mbaara na niĩ. MWATHANI nĩ we mũtũtuithania; ũũmũũthĩ nĩegũtuithania Aisiraeli na Aamoni.” No rĩĩrĩ, mũthamaki wa Aamoni ndaigana gũthikĩrĩria ndũmĩrĩri ĩyo ya Jefitha. Na rĩĩrĩ, roho wa MWATHANI agĩikũrũkĩra Jefitha. Agĩtuĩkania bũrũri wa Gileadi na wa Manase, agĩcooka o kũu Mizipa bũrũriinĩ wa Gileadi. Oima kũu Mizipa agĩthiĩ gũkora Aamoni. Na rĩĩrĩ, Jefitha nĩehĩtire mbere ya MWATHANI atĩrĩ, “Ũngĩndeithia kũhoota Aamoni, nĩngaakũrutĩra mũndũ ũrĩa ũgaakorwo arĩ wa mbere kuuma nyũmba kũndũnga ngiuma ũhootaniinĩ ũcio. Ngaakũrutĩra mũndũ ũcio arĩ igongoona rĩa njino.” Nĩ ũndũ ũcio Jefitha agĩkĩringa rũũĩ akarũe na Aamoni, na MWATHANI akĩmũhe ũhootani. Aamahũũrire kuuma Aroeri o nginya kũrĩa gũthiũrũrũkĩirie Minithu, guothe nĩ matũũra mĩrongo ĩĩrĩ, o na nginya Abeli Kiramimu. Nĩkworagirwo andũ aingĩ mũno, na Aamoni magĩtoorio nĩ Aisiraeli. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jefitha ainũkaga Mizipa, mwarĩ akiumagara akamũtũnge. Aathire akĩinaga na akĩhũũraga tamburini. Jefitha ndaarĩ na mwana ũngĩ tiga ũcio. Ithe amuona agĩtembũranga nguo ciake nĩ kĩeha na akiuga atĩrĩ, “Mwarĩ wakwa! Nĩwanjũraga ngoro! Nĩkĩ gĩgũtũma ũtuĩke atĩ nĩ we wa kũnjĩkĩra kĩeha? Nĩndĩhĩtĩĩte mwĩhĩtwa mũnene mbere ya MWATHANI na ndingĩricũkwo!” Mũirĩĩtu ũcio agĩĩkĩra ithe atĩrĩ, “Akorwo nĩwĩhĩtĩĩte mwĩhĩtwa mbere ya Ngai-rĩ, njĩka ũrĩa ũroigĩĩte nĩũgwĩka, nĩ gũkorwo MWATHANI nĩakũrĩhĩirie harĩ Aamoni thũ ciaku.” No agĩkĩĩra ithe atĩrĩ, “Njĩkĩra o ũndũ ũyũ ũmwe; tigana na niĩ mĩeri ĩĩrĩ nĩ geetha thiĩ na araata aakwa tũkoorũũre irĩmainĩ ngarĩrĩre gũkua gwakwa ndĩ o thingi.” Ithe agĩkĩmwĩra athiĩ na akĩmũrekereria mĩeri ĩĩrĩ. We na araata aake maathiire bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma na akĩigua kĩeha tondũ aarĩ wa gũkua atarĩ mũhiku na atarĩ na ciana. Mĩeri ĩĩrĩ yathira agĩcooka kũrĩ ithe. Ithe agĩgĩĩka naake o ta ũrĩa eehĩtĩĩte mbere ya MWATHANI, naake mwarĩ agĩgĩkua arĩ o thingi. Hau nĩ ho hoimire mũtugo thĩinĩ wa Isiraeli atĩ andũ a nja arĩa eethĩ nĩmoimaga mũciĩ mĩthenya ĩna mwaka o mwaka makarĩrĩre mwarĩ wa Jefitha wa Gileadi. Na rĩĩrĩ, andũ a Efiraimu nĩmeehaarĩirie nĩ ũndũ wa mbaara, makĩringa rũũĩ rwa Jorodani magĩthiĩ Zafoni makĩũria Jefitha atĩrĩ, “Wakĩrire mũhaka ũkarũe na Aamoni na ndũtwĩte tũthiĩ hamwe nĩkĩ? Rĩu nĩtũgũcina nyũmba yaku ũhĩĩre kuo thĩinĩ.” No Jefitha agĩcookia atĩrĩ, “Niĩ na andũ aitũ twarĩ na mateta manene mũno na Aamoni. Nĩndamwĩtire na mũtiahonokirie mookoinĩ maao. Rĩrĩa ndoonire atĩ mũtihota gwĩka ũguo-rĩ, nĩndaagire gũcaaĩra muoyo wakwa ngĩkĩringa mĩhaka ngarũe nao, na MWATHANI nĩaheire ũhootani igũrũ rĩao. Mũragĩũka kũhũũrana na niĩ rĩu nĩkĩ?” Jefitha agĩkĩũngania andũ oothe a Gileadi makĩhũũrana na andũ a mũhĩrĩga wa Efiraimu, akĩmatooria. (Tondũ andũ a mũhĩrĩga wa Efiraimu nĩmoigĩĩte atĩ, “Inyuĩ andũ a Gileadi arĩa mũtũũraga Efiraimu na Manase nĩ inyuĩ muorire kuuma Efiraimu.”) Na rĩĩrĩ, nĩguo magirie Aefiraimu matikoore, Agileadi magĩikaria mariũko moothe kũrĩa rũũĩ rwa Jorodani rũngĩaringĩirwo. Na rĩĩrĩ, Mũefiraimu o wothe wageragia kũũra, angĩoririe rũũtha rwa kũringa Jorodani-rĩ, andũ a Gileadi mamũũragia atĩrĩ, “Ũrĩ Mũefiraimu?” Angĩacookirie, “Aaca,” maamwĩraga uga “Shibolethu,” nowe agagĩtamũka “Sibolethu,” nĩ gũkorwo ndangĩahotire kũrĩtamũka wega. Maacookaga makamũnyiita, makamũũragĩra iriũkoinĩ rĩmwe rĩa mariũko ma rũũĩ rwa Jorodani. Hĩndĩ ĩyo kworagirwo Aefiraimu ngiri mĩrongo ĩna na igĩrĩ (42,000). Jefitha aatongoririe Aisiraeli mĩaka ĩtandatũ. Agĩcooka agĩkua, agĩthikwo itũũra rĩao thĩinĩ wa Gileadi. Thuutha wa Jefitha, Ibizani wa kuuma Bethilehemu nĩwe watongoririe Aisiraeli. Aarĩ na aanake mĩrongo ĩtatũ na airĩĩtu mĩrongo ĩtatũ. Aaheanire airĩĩtu acio aake makahike nja ya mbarĩ yao na agĩcooka akĩoya airĩĩtu angĩ mĩrongo ĩtatũ moimĩĩte nja ya mbarĩ yao nĩ geetha mahikio nĩ aanake aake. Ibizani aatongoririe Aisiraeli mĩaka mũgwanja. Agĩcooka agĩkua, agĩthikwo Bethilehemu. Thuutha wa Ibizani, Eloni ũrĩa warĩ wa mũhĩrĩga wa Zebuluni nĩatongoririe Aisiraeli mĩaka ikũmi. Akua aathikirwo Aijaloni itũũra rĩa bũrũri wa Zebuluni. Thuutha wa Eloni, Abidoni mũrũ wa Hileli ũrĩa woimĩĩte itũũra rĩa Pirathoni agĩtongoria Aisiraeli. Abidoni aarĩ na aanake mĩrongo ĩna na acũkũrũ mĩrongo ĩtatũ, arĩa maathiaga mahaicĩĩte ndigiri mĩrongo mũgwanja. Abidoni aatongoririe Aisiraeli mĩaka ĩnaana. Agĩcooka agĩkua, agĩthikwo o kũu Pirathoni bũrũriinĩ wa Efiraimu bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Aamaleki. Atĩrĩĩrĩ, Aisiraeli nĩmaacookire o rĩngĩ kũhĩtĩria MWATHANI, naake akĩreka maathwo nĩ Afilisiti mĩaka mĩrongo ĩna. Na rĩĩrĩ, ihindainĩ rĩu, itũũrainĩ rĩa Zora nĩkwarĩ mũndũ wetagwo Manoa wa mũhĩrĩga wa Dani. Mũtumia wa mũndũ ũcio ndaagĩĩte na kaana o na rĩ. Mũraika wa MWATHANI agĩkiumĩrĩra mũtumia ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũrĩ wahota kũgĩa na ciana, no rĩĩrĩ, ica ikuhĩ nĩũrĩgĩa nda na ũgĩe na kahĩĩ. Menyerera ndũkaananyue ndibei o na kana kĩndũ kĩrũrũ, na ndũkaanarĩe irio iria irĩ thaahu. Kahĩĩ gaaku gaaciarwo-rĩ, ndũkaanakenje njuĩrĩ, nĩ gũkorwo kuuma gũciarwo gwako gagaakorwo kaamũrĩirwo Ngai ta Mũnaziri. Nĩgakaaruta wĩra wa kũhonokia Aisiraeli kuuma kũrĩ Afilisiti.” Thuutha ũcio mũtumia ũcio agĩgĩthiĩ kũrĩ mũthuuriwe akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ wa Ngai nĩoka kũrĩ niĩ. Ekuonekaga arĩ wa kũmakania o ta mũraika wa Ngai. Ndinamũũria kũrĩa oimĩĩte, naake ndananjĩĩra rĩĩtwa rĩake. No anjĩĩra atĩ nĩndĩgĩa nda njiare kahĩĩ. Anjĩĩra atĩ ndikaananyue ndibei o na kana kĩndũ kĩrũrũ, na atĩ ndikaanarĩe irio iria irĩ thaahu, nĩ gũkorwo kahĩĩ kau nĩgakaamũrĩrwo Ngai ta Mũnaziri ũtũũro wako wothe.” Hĩndĩ ĩyo Manoa akĩhooya MWATHANI atĩrĩ, “MWATHANI, reke mũndũ ũcio wa Ngai acooke kũrĩ ithuĩ atwĩre ũrĩa tũgeeka na kahĩĩ kau rĩrĩa gagaaciarwo.” Ngai eekire o ũrĩa Manoa aahoeete, na mũraika wake agĩũka rĩngĩ kũrĩ mũtumia rĩrĩa aikaire thĩ mũgũnda. No mũthuuriwe ndarĩ hamwe naake. Agĩkĩhanyũka, akĩĩra mũthuuriwe atĩrĩ, “One! Mũndũ ũrĩa ũrookĩĩte kũrĩ niĩ mũthenya ũrĩa ũngĩ, nĩanyumĩrĩra o rĩngĩ.” Manoa agĩgĩũkĩra akĩrũmĩrĩra mũtumia wake. Agĩthiĩ kũrĩ mũndũ ũcio akĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we mũndũ ũrĩa ũraaragĩria mũtumia wakwa?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩ niĩ.” Manoa agĩkĩmũũria atĩrĩ, “Rĩrĩa ciugo ciaku ikaahinga-rĩ, kahĩĩ kau gageeka atĩa? Gagaatũũra ũtũũro wa mũthemba ũrĩkũ?” Mũraika wa MWATHANI agĩcookia atĩrĩ, “Mũtumia waku nĩatuĩke mwĩhokeku kũhingia maũndũ moothe marĩa ndĩramwĩrire. Ndaagĩrĩirwo nĩkũrĩa kĩndũ kiumanĩĩte na thabibũ, ndakaanyuage ndibei kana njoohi, kana arĩage irio iria irĩ thaahu. No mũhaka eeke maũndũ moothe marĩa ndĩramwĩrire.” Manoa akĩmwĩra atĩrĩ, “Twĩre rĩĩtwa rĩaku nĩ geetha tũgaagũtĩĩa rĩrĩa mĩgambo yaku ĩkaahinga.” Mũraika akĩmooria atĩrĩ, “Mũkwenda kũmenya rĩĩtwa rĩakwa nĩkĩ? Nĩ rĩĩtwa rĩa kũgegania.” Nĩ ũndũ ũcio Manoa agĩkĩoya koori na mũtu mũnyiinyi, agĩcicinĩra igũrũ rĩa kĩgongoona kĩa ihiga kũrĩ MWATHANI ũrĩa ũringaga ciama. Manoa agĩkĩĩra mũtumia wake atĩrĩ, “Nĩ ma nĩtũgũkua tondũ nĩtuona Ngai!” No rĩĩrĩ, mũtumia akĩmwĩra atĩrĩ, “Korwo MWATHANI nĩekwendaga gũtũũraga-rĩ, ndangĩamũkĩra igongoona riitũ; ndangĩatuonia maũndũ macio moothe, o na kana atwĩre maũndũ ta macio mahinda maya.” Mũtumia nĩaheirwo kaana ga kahĩĩ, agĩgatua Samusoni. Kaana kau nĩgaakũrire na MWATHANI agĩkaraathima. Na rĩĩrĩ, ũhoti wa MWATHANI ũkĩambĩrĩria gũgeekĩra hinya o rĩrĩa kaarĩ gatagatĩ ga Zora na Eshitaoli kambĩinĩ ya Dani. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Samusoni nĩathiire Timina, akĩona mũndũ wa nja ũmwe Mũfilisiti. Acooka mũciĩ akĩĩra ithe na nyina atĩrĩ, “Nĩnyonire mũndũ wa nja Mũfilisiti kũu Timina na ndamwenda. Ndeehereei we atuĩke mũtumia wakwa.” No ithe na nyina makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma ũthiĩ kwa Afilisiti acio matarĩ aruu ũgeethe mũtumia? Kaĩ ũtangĩcaria mũirĩĩtu wa mũhĩrĩga witũ, o na kana wa rũũrĩrĩ rwitũ?” No Samusoni agĩcookeria ithe atĩrĩ, “Ũcio nĩ we ndĩrenda ũndeehere. Nĩndĩmwendire mũno.” No aciari aake matiamenyaga atĩ nĩ MWATHANI watongoragia Samusoni eeke ũguo, tondũ MWATHANI nĩacaragia mweke wa kũhũũrana na Afilisiti. Mahindainĩ macio Afilisiti nĩ o maathaga bũrũri wa Isiraeli. Kwoguo Samusoni magĩikũrũka Timina marĩ na ithe na nyina. Rĩrĩa maatũikanagĩria mĩgũndainĩ ĩmwe ya mĩthabibũ ya kũu Timina, kĩana kĩa mũrũũthi gĩkĩmũraramĩra. O ro rĩmwe roho wa MWATHANI agĩĩkĩra Samusoni hinya, naake agĩatũrania mũrũũthi ũcio keerĩ e mooko matheri, ta ũrĩa mũndũ angĩatũrania koori. No rĩĩrĩ, ndaigana kũmenyithia aciari aake ũrĩa eekire. Thuutha ũcio agĩthiĩ akĩarĩria mũirĩĩtu ũcio, naake agĩkenia Samusoni mũno. Matukũ maniini mathira Samusoni agĩcooka kuo nĩguo akamũhikie. Arĩ njĩrainĩ nĩakerũrire akarore kĩimba kĩrĩa kĩa mũrũũthi. Nĩagegearire mũno nĩgũkora njũkĩ irĩ na ũũkĩ thĩinĩ wa kĩimba kĩu. Nĩahakũrire ũũkĩ ũcio na mooko, agĩthiĩ akĩũrĩaga. Akinya harĩ ithe na nyina akĩmahe ũũkĩ ũcio, nao makĩrĩa. No rĩĩrĩ, Samusoni ndaigana kũmeera atĩ aarutĩĩte ũũkĩ ũcio kĩimbainĩ kĩa mũrũũthi. Atĩrĩĩrĩ, ithe nĩathiire gwa ithe wa mũirĩĩtu ũcio, naake Samusoni akĩhaarĩria iruga kuo nĩ gũkorwo ũguo nĩguo aanake meekaga. Rĩrĩa Afilisiti maamuonire, magĩtũma aanake mĩrongo ĩtatũ magaikaranie naake. Naake akĩmeera atĩrĩ, “Kuuma kũrĩ kĩrĩani, kuoimire gĩa kũrĩĩo; kuuma kũrĩ kĩrĩ hinya, kuoimire kĩrĩ mũrĩo.” Na rĩĩrĩ, mĩthenya ĩtatũ ĩgĩthira matiahoteete kũrugũra ndaĩ ĩyo. Mũthenya wa kana wakinya-rĩ, makĩĩra mũtumia ũcio wa Samusoni atĩrĩ, “Heenereria mũthuuriguo atũrugũrĩre ndaĩ ĩyo. Waga gwĩka ũguo, nĩtũkũmũcina na mwaki, wee mwene na mũciĩ wothe wa thooguo. Githĩ inyuerĩ mũratwĩtire gũũkũ mũtũtuunye indo ciitũ?” Mũtumia ũcio agĩgĩthiĩ kũrĩ mũthuuriwe Samusoni akĩrĩraga, akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee ndũnyendeete. No kũũmena ũũmeneete. Wagwatirie araata aakwa ndaĩ na ndũnjĩĩre ũrĩa yugĩĩte, nĩkĩ?” Samusoni akĩmwĩra atĩrĩ, “Taone! Ndiĩrĩĩte baaba o na maitũ. Ngũgĩkwĩra nĩkĩ?” Mũtumia ũcio aarĩrire nĩ ũndũ wa ũndũ ũcio mĩthenya yothe mũgwanja ya thigũkũ. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa mũgwanja Samusoni agĩkĩmwĩra ũrĩa ndaĩ ĩyo yoigaga tondũ nĩamũthĩĩnagia mũno. Naake mũtumia ũcio agĩthiĩ akĩĩra Afilisiti. Nĩ ũndũ ũcio, mũthenya wa mũgwanja, riũa rĩtanathũa, andũ a itũũra rĩu makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩrĩ mũrĩo gũkĩra ũũkĩ? Nĩ kĩĩ kĩrĩ hinya gũkĩra ngatia?” Samusoni aamacookeirie atĩrĩ, “Korwo mũtirarĩmaga na ng'ombe yakwa-rĩ, mũtingĩahota kũmenya icookia rĩu ũũmũũthĩ.” Ihinda o rĩu roho wa MWATHANI ũgĩĩkĩra Samusoni hinya, agĩikũrũka Ashikeloni, akĩũraga andũ mĩrongo ĩtatũ, akĩmaruta nguo ciao, agĩcinengera andũ arĩa maahotire kũrugũra ndaĩ. Thuutha ũcio, Samusoni akĩinũka mũciĩ gwa ithe arĩ mũraakaru mũno, nĩ ũndũ wa ũrĩa gwekĩkĩĩte. Mũtumia ũcio wa Samusoni aacookire kũhikio nĩ mũndũ ũrĩa warũũgamĩrĩire Samusoni ũhiki. Thuutha ũcio, Samusoni nĩathiire kũng'eetia mũtumia wake hĩndĩ ya kũgetha ngano, na akĩmũtwarĩra koori. Akĩĩra ithe wa mũtumia wake atĩrĩ, “Nĩngwenda gũtoonya kwa mũtumia wakwa.” Ithe wa mũtumia wake ndamwĩtĩkĩririe. Eerire Samusoni atĩrĩ, “Ndeciiririe atĩ nĩwamũmena o biũ, kwoguo ngĩmũheana kũrĩ mũraataguo. No rĩĩrĩ, mwarĩ wa nyina ũrĩa mũnyiinyi nĩ mũthaka kũmũkĩra. No ũmuoye arĩ we.” Samusoni aacookirie atĩrĩ, “Ihinda rĩĩrĩ, ũndũ ũrĩa ngwĩka Afilisiti, ndũngĩnjookerera!” Kwoguo agĩkiuma hau, akĩnyiita mbwe magana matatũ (300) agĩciohania icuthĩ igĩrĩ igĩrĩ, agĩcooka akĩoherera icuthĩ icio icinga. Agĩcooka akĩmundia icinga icio na akĩrekereria mbwe icio ithiĩ mĩgũndainĩ ya ngano ya Afilisiti. Na njĩra ĩyo agĩgĩcina ngano ĩrĩa yarĩ ngethe na ĩrĩa ĩtaarĩ ngethe o hamwe na mĩthabibũ na mĩtamaiyũ. Rĩrĩa Afilisiti mooririe ũrĩa wekĩĩte ũguo, makĩmenya atĩ nĩ Samusoni, tondũ mũthoniwe, mũndũ wa itũũra rĩa Timina, nĩaheanĩĩte mũtumia wa Samusoni kũrĩ mũraata wa Samusoni. Kwoguo Afilisiti magĩthiĩ magĩcina mũtumia ũcio o na ithe magĩkua. Samusoni akĩĩra Afilisiti atĩrĩ, “Ũguo nĩguo mweka! Ndehĩta atĩ ndihuurũka iterĩhĩirie.” Agĩkĩmahithũkĩra na marũrũ maingĩ, akĩũraga andũ aingĩ aao. Agĩcooka agĩthiĩ gũikara ngurungainĩ ya ihiga yarĩ Etamu. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Afilisiti magĩũka, magĩaka kambĩ bũrũriinĩ wa Juda, na magĩtharĩkĩra itũũra rĩa Lehi. Nao andũ a Juda magĩkĩmooria atĩrĩ, “Mũratũtharĩkĩra nĩkĩ?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Tũrookire kũnyiita Samusoni tũkamwĩke o ta ũrĩa naake aatwĩkire.” Nĩ ũndũ ũcio andũ ngiri ithatũ (3,000) kuuma Juda magĩthiĩ ngurungainĩ ĩyo yarĩ Etamu, makĩĩra Samusoni atĩrĩ, “Kaĩ ũtooĩ atĩ Afilisiti nĩ o maratwatha? Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũyũ ũtwĩkĩĩte?” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Ndameekire o ta ũrĩa nao maanjĩkire.” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũũkĩĩte gũũkũ tũkuohe nĩguo tũkũneane kũrĩ o.” Samusoni akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩhĩteei atĩ mũtikũnjũraga arĩ inyuĩ.” Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ma ithuĩ no gũkuoha tũgũkuoha tũkũneane kũrĩ o. Ithuĩ tũtigũkũũraga.” Magĩkĩmuoha na mĩkanda ĩĩrĩ ĩtaarĩ mĩhũthĩre, magĩkĩmũruta kũu ngurungainĩ. Makinya Lehi, Afilisiti magĩũka mateng'ereete na kũrĩ we makiugagĩrĩria. Ihinda o rĩu roho wa MWATHANI ũkĩmũnyiita, agĩtuanga mĩkanda ĩrĩa ooheetwo nayo mooko, o ta ĩno yarĩ mĩcine na mwaki. Agĩcooka akĩona ihĩndĩ rĩa rũthĩa rwa ndigiri ĩtaakuĩte tene. Akĩinamĩrĩra akĩruoya akĩũraga andũ ngiri imwe naruo (1,000). Nĩ ũndũ ũcio Samusoni akĩina atĩrĩ, “Na rũthĩa rwa ndigiri ndooragire andũ ngiri, na rũthĩa rwa ndigiri ndamaiganĩrĩire hĩba hĩba.” Arĩĩkia kũina ũguo, agĩte ihĩndĩ rĩu rĩa rũthĩa, nakuo kũndũ kũu ũndũ ũcio wekĩirwo, gũgĩĩtwo Ramathu Lehi. Thuutha ũcio Samusoni akĩigua anyootiĩ mũno agĩgĩkaĩra MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Nĩwahe ũhootani mũnene ũguo. Ũgũkĩreka njũragwo nĩ nyoota, nyiitwo nĩ Afilisiti acio matarĩ aruu?” Ngai agĩkĩhingũrania mwatũka warĩ kũu Lehi ũkiuma maaĩ. Samusoni agĩkĩnyua maaĩ macio, agĩcookwo nĩ hinya. Kwoguo gĩthima kĩu gĩgĩĩtwo Hakore na nĩkuuga “Mwĩtani”. Gĩthima kĩu kĩrĩ kuo kũu Lehi o na rĩu. Samusoni atongoririe Aisiraeli mĩaka mĩrongo ĩrĩ o Afilisiti magĩathanaga bũrũriinĩ. Mũthenya ũmwe-rĩ, Samusoni nĩathiire itũũrainĩ rĩa Afilisiti rĩetagwo Gaza magĩcemania na mũtumia mũmaraaya na agĩthiĩ agĩkoma naake. Rĩrĩa andũ a Gaza maamenyire atĩ Samusoni aarĩ kũu-rĩ, nĩmaakũrigiicĩirie, makĩmweterera ũtukũ wothe o kĩhingoinĩ gĩa itũũra. Ũtukũ ũcio wothe maakirĩĩte makĩĩĩraga atĩrĩ, “Tũgweterera gũkĩe na nĩtũkũmũũraga.” No rĩĩrĩ, Samusoni aakomire kinya ũtukũ gatagatĩ. Hĩndĩ ĩyo agĩũkĩra, agĩthiĩ akĩnyiita kĩhingo gĩa itũũra agĩkĩmunyania na igũrũ kĩrĩ gĩothe, mĩrango, itugĩ, na konji. Agĩciigĩrĩra ciande, agĩgĩkuua o kinya gacũmbĩrĩ ga kĩrĩma kĩrĩa kĩroranĩĩte na Heburoni. Thuutha wa ũguo Samusoni nĩmeendanire na mũndũ wa nja wetagwo Delila watũũraga gĩtuamba gĩa Soreku Na rĩĩrĩ, anene arĩa ataano a Afilisiti magĩthiĩ kũrĩ mũndũ wa nja ũcio makĩmwĩra atĩrĩ, “ Heenereria Samusoni akwĩre nĩ kĩĩ gĩtũmaga akorwo arĩ na hinya ũguo, na ũrĩa tũngĩhota kũmũhoota tũmuohe, na tũmwagithie hinya. O ũmwe witũ nĩagaakũhe icunjĩ ngiri ĩmwe na igana rĩmwe (1,100) cia betha.” Delila agĩkĩĩra Samusoni atĩrĩ, “Wenda, njĩĩra nĩ kĩĩ gĩgwĩkagĩra hinya ũũ. Korwo mũndũ no eende gũkuoha akwagithie hinya-rĩ, angĩkuoha na kĩ?” Samusoni agĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Korwo no manjohe na ndigi mũgwanja cia ũta itarĩ nyũmithie-rĩ, ingĩkorwo itarĩ na hinya o ta andũ arĩa angĩ.” Nĩ ũndũ ũcio anene a Afilisiti makĩreehere Delila ndigi mũgwanja ta iria itũmagĩrwo gũtunga ũta itoomithĩĩtio, naake akĩoha Samusoni nacio. Na rĩĩrĩ, nĩahithĩĩte andũ amwe meetereire kanyũmbainĩ kangĩ thĩinĩ wa nyũmba ĩyo, kwoguo akĩgũũthũka atĩrĩ, “Samusoni! Afilisiti nĩmarooka!” Samusoni agĩtuanga ndigi icio cia ũta o ta ũrĩa rũrigi rũtuĩkaga rwahuutio nĩ mwaki. Na kwoguo matiigana kũmenya hitho ya kũrĩa hinya wake woimaga. Delila agĩcooka akĩĩra Samusoni atĩrĩ, “Taone! No kũndiitia ũrandiitia na ndũranjĩĩra ũũma. Njĩĩra ũrĩa mũndũ angĩhota gũkuoha.” Samusoni akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mangĩnjoha na mĩhĩndo ĩtarĩ yatũmĩrwo-rĩ, no njage hinya o ta andũ arĩa angĩ oothe.” Nĩ ũndũ ũcio Delila akĩoya mĩhĩndo ĩtarĩ yatũmĩrwo akĩmuoha nayo. Agĩcooka akiuga na mũgambo mũnene atĩrĩ, “Samusoni! Afilisiti nĩmarooka!” Andũ no meehithĩĩte o kanyũmbainĩ kangĩ meetereire. Naake agĩtuanga mĩhĩndo ĩyo o ta arĩ uuthi. Delila agĩkĩĩra Samusoni rĩngĩ atĩrĩ, “No kũndiitia ũrandiitia na ndũranjĩĩra ũũma. Njĩĩra ũrĩa mũndũ angĩhota gũkuoha.” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Mũngĩrama njuĩrĩ ciakwa makundo mũgwanja na mũmanyiitithanie na mbini-rĩ, no njage hinya nduĩke o ta andũ arĩa angĩ.” Delila agĩkĩheenereria Samusoni o nginya Samusoni agĩkoma. Akoma-rĩ, akĩnyiita ikundo icio mũgwanja cia njuĩrĩ ciake agĩcikundĩkania na mbini. Agĩcooka akiuga na mũgambo mũnene atĩrĩ, “Samusoni! Afilisiti nĩmarooka!” Samusoni agĩgĩũkĩra, akĩohorania njuĩrĩ ciake kuuma ũrĩa ciakundĩkanĩĩtio na mbini. Kwoguo Delila akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũngĩhota kũũnjĩĩra atĩa atĩ nĩũnyendeete, o rĩrĩa ũtoonanagia ũguo? Maita matatũ ũnyoneetie atĩ ndĩ kĩrimũ, na ndũrĩ ũranjĩĩra nĩ kĩĩ gĩgwĩkagĩra hinya ũũ.” Na o mũthenya nĩathiaga na mbere kũmũũria. Samusoni nĩaiguire ũũru ngoro o ta angĩkua na akĩnogio nĩ ũhoro ũcio, o nginya mũthiainĩ akĩmwĩra ũhoro wothe. Aamwĩrire atĩrĩ, “Njuĩrĩ ciakwa itirĩ cienjwo na nĩndaamũrĩirwo Ngai ta Mũnaziri kuuma o ndaciarwo. Njuĩrĩ ciakwa ingienjwo, no thirwo nĩ hinya, na no ngorwo itarĩ na hinya o ta andũ arĩa angĩ.” Rĩrĩa Delila aamenyire atĩ Samusoni nĩamwĩra ũhoro wa ma, akĩrekanĩria athamaki a Afilisiti akĩmeera atĩrĩ, “Cookaai o riita rĩmwe tondũ rĩu nĩaheete ũhoro wa ma.” Nĩ ũndũ ũcio magĩũka na magĩũka na mbeeca. Delila nĩaheenereirie Samusoni akomere ciero ciake. Agĩcooka agĩĩta mũndũ mũrũme, akĩenja Samusoni ciohe iria mũgwanja cia njuĩrĩ. Thuutha ũcio Delila akĩambĩrĩria kũmũthĩĩnia, nĩ gũkorwo nĩorĩĩtwo nĩ hinya. Delila agĩcooka akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene atĩrĩ, “Samusoni, Afilisiti nĩmarooka!” Naake Samusoni akĩgurumũka kuuma toro agĩciiragia atĩrĩ, “Ngwĩribariba, ndĩohore o ta mahinda marĩa mangĩ.” No ndamenyaga atĩ MWATHANI nĩamũtiganĩirie. Afilisiti maamũnyiitire makĩmũkũũra maitho. Makĩmũtwara Gaza, makĩmuohania na nyororo cia cuuma, makĩmũiga athĩage na gĩthĩi e kũu njeera. Nacio njuĩrĩ ciake ikĩambĩrĩria gũkũra rĩngĩ. Athamaki a Afilisiti makĩũngana hamwe makũngũĩre na marutĩre ngai yao ĩrĩa yetagwo Dagoni igongoona inene. Makĩrũũhia makĩina atĩrĩ, “Ngai iitũ nĩtũheete ũhootani igũrũ rĩa Samusoni thũ iitũ.” Samusoni agĩkĩĩra kamwana karĩa kamũnyiitaga guoko atĩrĩ, “Nyiitithia itugĩ iria irũũgamĩĩtie nyũmba ĩno ndĩtiiranie nacio.” Nyũmba ĩyo yaiyũrĩĩtwo nĩ arũme na andũ a nja. Athamaki arĩa ataano a Afilisiti o nao maarĩ thĩinĩ. Ningĩ nĩkwarĩ arũme na andũ a nja ta ngiri ithatũ (300) nyũmba igũrũ arĩa meeroragĩra Samusoni akĩmakenia. Hĩndĩ ĩyo Samusoni akĩhooya Ngai akiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai, ndagũthaitha ũndirikane. Ngai ndagũthaitha ũhe hinya o riita rĩngĩ rĩmwe ndĩrĩhĩrie kũrĩ Afilisiti nĩkũngũũra maitho maakwa meerĩ.” Samusoni agĩkĩnyiita itugĩ icio cierĩ cia gatagatĩ iria ciarũũgamĩĩtie nyũmba ĩyo. Akĩnyiita o gĩtugĩ na guoko kũmwe, agĩcienyenyia na agĩkaya na mũgambo mũnene, “Reke ngue hamwe na Afilisiti aya!” Agĩcitindĩka na hinya wake wothe na nyũmba ĩyo ĩkĩgũĩra athamaki arĩa ataano na andũ oothe arĩa maarĩ kũu thĩinĩ. Samusoni agĩkua ooragire andũ aingĩ kũrũũga arĩa oothe ooragĩĩte ũtũũroinĩ wake wothe. Aariũ a nyina na andũ a nyũmba yao magĩikũrũka makĩoya kĩimba gĩake magĩkĩambatia magĩgĩthika mbĩĩrĩrainĩ ya ithe Manoa gatagatĩ ka Zora na Eshitaoli. Samusoni aatongoririe Aisiraeli mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ. Rĩmwe tene mũno nĩkwarĩ mũndũ wetagwo Mika, watũũraga bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. Mũndũ ũcio agĩkĩĩra nyina atĩrĩ, “Rĩrĩa mũndũ aakũiyire icunjĩ cia betha ngiri ĩmwe na igana rĩmwe-rĩ (1,100), nĩwarumire mũici ũcio na kĩrumi. Nĩndakũiguire na matũ maya maakwa ũkĩrumana. Atĩrĩĩrĩ, nĩ niĩ ndĩ na mbeeca icio na nĩ niĩ ndacioeete.” Naake nyina akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwana wakwa, MWATHANI arokũraathima!” Naake nĩacookeirie nyina icunjĩ icio cia betha, nyina naake akiuga atĩrĩ, “Nĩguo kĩrumi gĩtikanyiite mũũriũ ũyũ wakwa-rĩ, o na niĩ nĩngũciamũrĩra MWATHANI na mwĩhĩtwa. Igaatũmĩrwo gũthondekithia mũhianano mwacũhie ũhumbĩrĩĩtwo na betha itwekeetio. Kwoguo nĩngũgũcookeria mbeeca icio.” Naake agĩcookeria nyina icunjĩ icio cia betha. Naake nyina akĩoya icunjĩ magana meerĩ (200) agĩcinengera mũturi wa betha. Naake mũturi wa betha agĩthondeka mũhianano kuuma mũtĩinĩ na akĩũhumbĩra na betha. Mũhianano ũcio ũkĩigwo thĩinĩ wa nyũmba ya Mika. Mũndũ ũcio wetagwo Mika aarĩ na handũ ha kũhooyagĩrwo. Nĩathondekire mĩhianano o na ebodi, na agĩthuura ũmwe wa aariũ aake atuĩke mũthĩnjĩri ngai wake. Na tondũ gũtiarĩ mũthamaki kũu bũrũri wa Isiraeli mahinda macio, o mũndũ eekaga ũndũ ũrĩa wamũkenagia. Mahindainĩ o ro macio, nĩkwarĩ Mũlawii mwĩthĩ watũũraga itũũrainĩ rĩa Bethilehemu bũrũriinĩ wa Juda. Mũlawii ũcio nĩoimire Bethilehemu agĩthiĩ gũcaria kũngĩ gwa gũtũũra. Na rĩĩrĩ, arĩ rũgendoinĩ, nĩakinyire kwa Mika mũciĩ o bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. Naake Mika akĩmũũria atĩrĩ, “Uumĩĩte kũ?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Niĩ ndĩ Mũlawii uumĩĩte Bethilehemu bũrũriinĩ Juda, ndĩreetha gwa gũtũũra.” Mika akĩmwĩra atĩrĩ, “Ikarania na niĩ. Tuĩka wa kũndaaraga na mũthĩnjĩri ngai wakwa na nĩndĩrĩkũheaga icunjĩ ikũmi cia betha o mwaka, o na ngũheage nguo na irio.” Mũlawii ũcio mwĩthĩ nĩetĩkĩrire gũikarania na Mika na agĩtuĩka ta mũũrũwe. Mika nĩakĩmũtuire mũthĩnjĩri ngai wake, naake mũlawii ũcio agĩgĩtũũra kũu mũciĩ kwa Mika. Na rĩĩrĩ, Mika oigire atĩrĩ, “Tondũ rĩu nĩndaagĩa na mũthĩnjĩri Ngai mũlawii-rĩ, nĩnjũũĩ atĩ MWATHANI nĩegũtũma maũndũ maakwa maagĩre.” Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio gũtiarĩ na mũthamaki bũrũriinĩ wa Isiraeli. Ningĩ mahindainĩ o ro macio, mũhĩrĩga wa Dani nĩwacaragia bũrũri wa gũtũũra na wa gũtuĩka igai rĩaguo nĩ amu ndwaheetwo bũrũri waguo kĩũmbe mĩhĩrĩga ĩrĩa ĩngĩ ya Isiraeli ĩkĩgaĩrwo. Kwoguo andũ a Dani magĩthuura andũ ataano njamba kuuma mĩciĩ yothe ya mũhĩrĩga ũcio, makĩmatũma kuuma matũũra ma Zora na Eshitaoli mathiĩ magathigaane bũrũri. Rĩrĩa maakinyire bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Efiraimu makĩraarĩrĩra kwa Mika mũciĩ. Na marĩ kũu magĩkũũrana mwarĩrie wa Mũlawii ũcio mwĩthĩ, magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũũria atĩrĩ, “ Ũreeka atĩa gũũkũ na nũũ wakũreehire gũũkũ?” Naake agĩgĩcookia atĩrĩ, “Nĩthondekeete mũbango na Mika na andĩhaga ndungatage ta mũthĩnjĩri ngai wake.” Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũngĩenda, tũũrĩrie Ngai kana nĩtũkũhootana rũgendoinĩ rwitũ.” Mũthĩnjĩri Ngai ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Mũtigeetigĩre ũndũ o na ũrĩkũ, MWATHANI nĩekũmũmenyerera rũgendoinĩ rũũrũ.” Nĩ ũndũ ũcio andũ acio ataano njoorua makiuma kũu magĩthiĩ itũũra rĩa Laishi. Nĩmoonire ũrĩa andũ acio maatũũraga mehandĩĩte wega na marĩ na thaayũ o ta Asidoni. Maarĩ andũ a thaayũ, ahooreri, na matiarĩ na haaro na mũndũ o na ũrĩkũ; ningĩ maarĩ na maũndũ moothe marĩa mabataranagia. Maatũũraga kũraihu na Asidoni ningĩ matianyiitanagĩra na andũ arĩa angĩ. Rĩrĩa andũ acio ataano macookire Zora na Eshitaoli, andũ arĩa angĩ aao nĩmaamooririe ũrĩa mooneete. Nao maamacookeirie atĩrĩ, “Ũkaai! Rekeni tũhithũkĩre Laishi. Nĩtũroonire bũrũri na nĩ mũnoru mũno. Tigaai gũikara gũũkũ mũtarĩ ũndũ mũreeka. Hiũhaai! Thiĩi kuo na mũtuunyane bũrũri ũcio! Mwakinya kuo mũgũkora andũ matekũagĩra ũndũ. Nĩ bũrũri mwariĩ, na wĩ na maũndũ moothe mũndũ angĩrirĩria gũũkũ thĩ na Ngai nĩamũheete guo ũtuĩke wanyu.” Kwoguo andũ magana matandatũ (600) a mũhĩrĩga wa Dani makiuma Zora na Eshitaoli maikaraga mehaarĩirie kũrũa. Makĩambata magĩaka kambĩ ciao mwena wa ithũiro wa Kiriathu Jearimu o kũu bũrũriinĩ wa Juda, nĩkĩo kũndũ kũu o na ũũmũũthĩ gwĩtagwo kambĩ ya Dani. Kuuma kũu magĩthiĩ magĩkinya kwa Mika mũciĩ o kũu bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Efiraimu. Nao andũ acio ataano arĩa maathiĩte gũthigaana bũrũri wa Laishi makĩĩra thiritũ ciao atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ thĩinĩ wa nyũmba ĩmwe ya ici nĩkũrĩ mũhianano mwacũhie wa mũtĩ ũhakĩĩtwo betha ndwekie? Na atĩ nĩkũrĩ na mĩhianano ĩngĩ na ebodi? Mũgwĩciria twagĩrĩirwo nĩgwĩka atĩa?” Kwoguo magĩthiĩ kwa Mika mũciĩ o harĩa Mũlawii ũcio mwĩthĩ aikaraga makĩmũũria ũrĩa maũndũ maake marathiĩ. Ihinda rĩu thigari iria magana matandatũ cia Dani ciaikaraga ciĩhaarĩirie kũrũa. Thigari irĩa ithaano igĩthiĩ igĩtoonya nyũmba ikĩoya mũhianano ũcio wahakĩtwo betha ndwekie na mĩhianano ĩrĩa ĩngĩ o na ebodi; na hĩndĩ ĩyo mũthĩnjĩri Ngai aarĩ o kĩhingoinĩ hamwe na thigari iria magana matandatũ ciehaarĩirie gũthiĩ mbaara. Rĩrĩa arũme acio maatoonyire nyũmba kwa Mika na makĩoya indo icio theru, mũthĩnjĩri Ngai ũcio akĩmooria atĩrĩ, “Mũreeka atĩa?” Nao makĩmwĩra, “Kira! Ndũkaarie mũgambo. Ũka tũthiĩ nawe ũgatuĩke mũthĩnjĩri Ngai witũ na mũtũtaari. Githĩ ti wega ũtuĩke mũthĩnjĩri Ngai wa mũhĩrĩga mũgima wa Isiraeli handũ ha gũtuĩka mũthĩnjĩri Ngai wa mũciĩ wa mũndũ ũmwe?” Ũndũ ũcio nĩwakenirie mũthĩnjĩri Ngai ũcio mũno, kwoguo akĩoya indo icio theru agĩthiĩ hamwe nao. Makĩhũndũka makĩambĩrĩria gũthiĩ matongoretio nĩ ciana ciao, mahiũ maao na indo ciao. Maakoreetwo mathiĩte itĩĩna rĩega kuuma mũciĩ ũcio, rĩrĩa Mika oonganirie andũ makarũe. Mika na andũ aake magĩkinyĩra andũ acio a Dani makĩmakaĩrĩria. Andũ a Dani makĩĩhũgũra makĩũria Mika atĩrĩ, “Kaĩ gwatuĩka atĩa? Mũingĩ ũyũ wothe nĩ wakĩ?” Naake Mika agĩcookia atĩrĩ, “Mũkwenda kuuga atĩa, mũkĩnjũũria, ‘Kaĩ gwatuĩka atĩa?’ Muoya mũthĩnjĩri Ngai wakwa o na ngai iria ndĩthondekeire mwathiĩ nacio, ndatigwo nakĩ?” Andũ a Dani makiuga atĩrĩ, “Ndũgaacookie ũndũ ũngĩ akorwo ndũkwenda andũ aya maraakare macooke makũhũũre. Nawe wee na mũciĩ waku mũũragwo.” Nao magĩĩthiĩra. Naake akĩona atĩ andũ acio maarĩ na hinya kũmũkĩra, agĩcooka na thuutha akĩinũka gwake mũciĩ. Nĩmaagarũrire rĩĩtwa rĩarĩo kuuma Laishi makĩrĩĩta Dani, marĩĩtanĩtie na Dani mũrũ wa Jakubu. Andũ a Dani nao makĩhanda mũhianano ũcio nĩ geetha ũhooyagwo. Naake Jonathani mũrũ wa Gerishoni na mũcũkũrũ wa Musa agĩtungata arĩ mũthĩnjĩri Ngai wa mũhĩrĩga wa Dani na ningĩ njiarwa ciake igĩthiĩ na mbere gũtungata ta athĩnjĩri Ngai aao o nginya rĩrĩa maatahirwo magĩthaamio kuuma bũrũri ũcio. Mũhianano ũcio Mika aathondekeete waikarire kuo ihinda rĩothe rĩrĩa Hema ya Ngai yaikarire Shilo. Atĩrĩĩrĩ, matukũinĩ macio mbere ya Aisiraeli magĩe na mũthamaki, nĩkwarĩ na Mũlawii watũũraga mũthiainĩ wa bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. Naake nĩoire mũirĩĩtu woimĩĩte itũũra rĩa Bethilehemu bũrũriinĩ wa Juda, akĩmũtua mũtumia wake wa kũigwo. Mũirĩĩtu ũcio nĩaraakaririo nĩ we, agĩcooka mũciĩ gwa ithe Bethilehemu, agĩikara kuo mĩeri ĩna. Thuutha ũcio mũthuuriwe agĩthiĩ kũmũcaria na kũmũringĩrĩria macooke naake. Mũlawii ũcio aathiire na ndungata yake na ndigiri igĩrĩ. Rĩrĩa aakinyire kuo mũirĩĩtu ũcio nĩamũtoonyirie mũciĩ, naake ithe amuona akĩmũthagaana akeneete na akĩmũnyiita ũgeni wega mũno. Ithe wa mũirĩĩtu ũcio nĩaringĩrĩirie Mũlawii ũcio aikarange, na kwoguo agĩikara matukũ matatũ; maarĩaga, makanyua, na makaraara o kuo. Mũthenya wa kana rũũciinĩ tene, nĩmookĩrire na akĩĩhaarĩria kuumagara. No rĩĩrĩ, ithe wa mũirĩĩtu akĩĩra Mũlawii ũcio atĩrĩ, “Amba ũheeo irio ũrĩe. Nĩigũgwĩkĩra hinya. No thuuthainĩ ũcooke uumagare.” Nĩ ũndũ ũcio, athuuri acio eerĩ nĩmaikarire thĩ makĩrĩa na makĩnyua hamwe. Thuutha ũcio, ithe wa mũirĩĩtu akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ĩtĩkĩra kũraara ũtukũ ũyũ gũũkũ wĩkenie.” Naake Mũlawii ũcio agĩũkĩra athiĩ, no ithe wa mũirĩĩtu akĩmũringĩrĩria aikare, na kwoguo akĩraara ũtukũ ũngĩ kuo. Mũthenya wa gataano, rũũciinĩ tene, Mũlawii akĩambĩrĩria kuumagara, no ithe wa mũirĩĩtu akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha heeo irio, na wetangĩrĩre nginya mĩaraho.” Kwoguo athuuri acio eerĩ magĩikara thĩ kũrĩa na kũnyua hamwe. Rĩrĩa Mũlawii, mũtumia wake wa kũigwo, na ndungata yake mookĩrire mathiĩ, ithe wa mũirĩĩtu akiuga atĩrĩ, “One rĩu nĩ hwaĩinĩ; nĩ wega ũraare amu nĩgũgũtumana o narua. Ikara gũũkũ ũkeneete ngoro. Rũũciũ no ũrooke ũũkĩre tene ũnyiite rũgendo ũinũke.” Kwoguo makĩhĩtũka Jebusi magĩthiĩ na mbere na rũgendo rwao. Riũa rĩgĩthũa nĩguo makinyaga itũũra rĩa Gibea bũrũriinĩ wa mũhĩrĩga wa Benjamini. Magĩgĩkerũra mathiĩ makaraarĩre kuo. Magĩgĩtoonya itũũra magĩthiĩ magĩikara thĩ o kĩhaaroinĩ, no gũtirĩ mũndũ wamatwarire mũciĩ akamahe ũraaro. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo maikaire hau, mũthuuri mũkũrũ akĩhĩtũkĩra hau akiuma wĩra wake mathaa ma hwaĩinĩ. Kĩhumo kĩa mũthuuri ũcio kĩarĩ bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Efiraimu, no ihinda rĩu aatũũraga kũu Gibea. (Andũ arĩa angĩ a itũũra rĩu maarĩ a mũhĩrĩga wa Benjamini.) Mũthuuri ũcio mũkũrũ oona mũgeni arĩ kĩhaaroinĩ akĩmũũria atĩrĩ, “Uumĩĩte kũ na ũrathiĩ kũ?” Naake Mũlawii agĩcookia atĩrĩ, “Tuuma Bethilehemu itũũra rĩa Juda, na rĩu twerekeire kũinũka mũciĩ gwitũ, mũthiainĩ ũũrĩa ũngĩ wa bũrũri wa Efiraimu. No gũtirĩ mũndũ ũratũhe ũraaro. Ithuĩ tũrĩ na indo ciothe iria tũbataire. Tũrĩ na irio nĩ ũndũ wa ndigiri ciitũ o na rũũa rwa gũkomerwo nĩcio, na ningĩ niĩ, mũtumia wakwa wa kũigwo, na ndungata yakwa tũrĩ na irio na ndibei.” Mũthuuri ũcio akĩmeera atĩrĩ “Gĩani na thaayũ! Ũkaai tũthiĩ mũciĩ gwakwa, nĩngũmũmenyerera; mũtingĩraara haaha kĩhaaroinĩ.” Nĩamatwarire mũciĩ gwake na akĩhe ndigiri ciao irio. Ageni aake nao magĩĩthamba magũrũ, makĩrĩa na makĩnyua. Nĩgwĩkenia meekenagia rĩrĩa andũ amwe aaganu mũno a itũũra rĩu maathiũrũrũkĩirie nyũmba makĩambĩrĩria kũhũũrahũũra mũrango, makĩĩraga mũthuuri ũcio mũkũrũ atĩrĩ, “Tũnengere mũndũ mũrũme ũcio mũũkire naake! Tũrenda gũkoma naake!” No rĩĩrĩ, mũthuuri ũcio akiuma nja akĩmeera atĩrĩ, “Aaca ndamũthaitha, araata aakwa! Mũtigeeke ũndũ ũcio mũũru wa waganu! Mũndũ ũcio nĩ mũgeni wakwa. Mũtumia wa kũigwo wa mũndũ ũcio na mũirĩĩtu wakwa, ũtarĩ akoma na mũndũ mũrũme, nĩ o aya. Nĩngũmoimia nja na no mũmooe. Ĩkaai nao ũrĩa mũkwenda. No rĩĩrĩ, ndamũthaitha mũtigeeke mũndũ mũrũme ũcio ũndũ ũcio mũũru!” No rĩĩrĩ, andũ acio makĩrega kũmũthikĩrĩria. Nĩ ũndũ ũcio Mũlawii agĩkiumia mũtumia ũcio wake wa kũigwo akĩmũtiga nao kũu nja. Andũ acio makĩmũnyiita magĩkoma naake ũtukũ ũcio wothe na matiatiganire naake o nginya rũũciinĩ. Rũũciinĩ riũa rĩkĩratha mũtumia ũcio agĩũka akĩgũa mũrangoinĩ wa nyũmba ya mũthuuri ũcio mũkũrũ kũrĩa mũthuuriwe aarĩ; na gwakĩire arĩ o hau. Rũũciinĩ rũu mũthuuriwe ookĩra, rĩrĩa ahingũrire mũrango nĩ geetha athiĩ na mbere na rũgendo rwake, agĩkora mũtumia ũcio wake wa kũigwo agwĩte o hau mbere ya nyũmba, mooko maake mahuutĩĩtie mũrango. Agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra tũthiĩ.” No ndamũcookeirie ũndũ. Nĩ ũndũ ũcio agĩkĩmuoya akĩmũigĩrĩra igũrũ rĩa ndigiri akĩinũka naake gwake mũciĩ. Akinya mũciĩ, agĩtoonya nyũmba akĩoya kahiũ. Agĩcooka agĩtinangia mwĩrĩ wa mũtumia ũcio wake wa kũigwo icunjĩ ikũmi na igĩrĩ. Arĩĩkia gwĩka ũguo, agĩtwara o gĩcunjĩ kũrĩ o mũhĩrĩga wa mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya Aisiraeli. Mũndũ o wothe wonaga ũndũ ũcio oigaga atĩrĩ, “Kaĩ ũndũ ta ũyũ ndũrĩ wekĩka rĩngĩ-ĩ! Ũndũ ta ũyũ tũtirĩ twaũigua kuuma rĩrĩa Aisiraeli moimire Misiri! Nĩtũbataire gwĩka ũndũ igũrũ rĩa gĩĩko gĩĩkĩ! Wĩciiriei ũndũ ũcio nĩ ũrĩkũ.” Atĩrĩĩrĩ, andũ oothe a Isiraeli, kuuma Dani mwena wa na rũgongo o nginya Beerisheba mwena wa na kĩanda, ningĩ kuuma Gileadi mwena wa na irathĩro, nĩmeetĩkire mũgambo ũcio. Moonganire Mizipa mbere ya MWATHANI marĩ mworoto ũmwe. Atongoria oothe a mĩhĩrĩga yothe ya Aisiraeli maarĩ ho mũgomanoinĩ ũcio wa andũ a Ngai, na kwarĩ thigari ngiri magana mana (400,000) cia magũrũ iria ciarũaga na hiũ cia njora. Hĩndĩ ĩyo andũ a Benjamini nĩmaiguire atĩ Aisiraeli arĩa angĩ oothe nĩmaacookanĩrĩire kũu Mizipa. Aisiraeli mooririe atĩrĩ, “Tatwĩre, ngero ĩyo yekĩkire atĩa?” Mũlawii, ũrĩa mũtumia wake wa kũigwo woragĩĩtwo, agĩcookia atĩrĩ, “ Niĩ na mũtumia wakwa nĩtwathiire Gibea itũũra rĩa bũrũri wa Benjamini kũraarĩrĩra kuo. Nao andũ a Gibea magĩũka kũũhũũra na makĩrigiicĩria nyũmba ĩyo ndarĩ ũtukũ ũcio. Meendaga kũnjũraga, no handũ ha ũguo makĩnyiita mũtumia ũcio wakwa wa kũigwo na hinya, makĩmũthĩĩnia kinya agĩkua. Nĩndoire kĩimba gĩake, ngĩgĩtinangia icunjĩ icunjĩ, ngĩcitũma bũrũri wothe ũrĩa Aisiraeli maheetwo ũgatuĩka wao, tondũ arũme acio nĩmeekĩĩte ũndũ mũũru wa waganu, na wa ũrimũ gatagatĩinĩ gaitũ. Atĩrĩĩrĩ, inyuothe mũrĩ Aisiraeli. Tuai ũrĩa tũgwĩka nĩ ũndũ wa gĩĩko gĩĩkĩ.” Andũ oothe makiuga na mũgambo ũmwe atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe witũ, o na akorwo atũũraga hemainĩ kana mũciĩ, ũkũinũka. Tũgwĩka atĩrĩ, tũgũcuuka mĩtĩ tũthuure andũ amwe a gũtharĩkĩra Gibea. Gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ikũmi kĩa andũ thĩinĩ wa Isiraeli megũthiĩ gũcaria irio nĩ ũndũ wa thigari, arĩa angĩ nao megũthiĩ kũherithia Gibea nĩ ũndũ wa waganu na ũrimũ ũcio meekĩĩte thĩinĩ wa Isiraeli.” Nĩ ũndũ ũcio, andũ oothe a Isiraeli makĩũngana marĩ ngoro ĩmwe gũtharĩkĩra itũũra rĩu. Mĩhĩrĩga ya Aisiraeli ĩgĩgĩtũma andũ bũrũri wothe wa Benjamini makoorie atĩrĩ, “Nĩ waganu wa mũthemba ũrĩkũ ũyũ wĩkĩkĩĩte gatagatĩinĩ kaanyu? Rĩu nenganĩraai andũ acio aaganu a Gibea tũmoorage, nĩ geetha tũniine waganu thĩinĩ wa Isiraeli.” No rĩĩrĩ, Abenjamini matiathikĩrĩirie Aisiraeli acio angĩ. Moimũrũrũkire matũũra moothe ma bũrũri wa Benjamini magĩthiĩ Gibea makarũe na andũ arĩa angĩ a Isiraeli. Mĩhĩrĩga ĩrĩa ĩngĩ yothe ya Isiraeli yonganirie njamba cia ita ngiri magana mana (400,000) iria ciarĩ njoorua cia kũrũa na hiũ cia njora. Andũ a Isiraeli nĩmaathiire Betheli, handũ harĩa maahooyagĩra, na marĩ kũu makĩũria Ngai atĩrĩ, “Nĩ mũhĩrĩga ũrĩkũ ũkũamba gũtharĩkĩra andũ a Benjamini?” MWATHANI agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ mũhĩrĩga wa Juda.” Kwoguo rũũciinĩ rũũrũ rũngĩ Aisiraeli makiumagara, magĩthiĩ magĩaka kambĩ yao gũkuhĩ na itũũra rĩa Gibea. Maathiire kũhithũkĩra ita cia andũ a Benjamini, na makĩbanga thigari ing'etheire itũũra rĩu. Mbũtũ cia ita cia Benjamini ikiuma nja ya itũũra, na mũthenya ũcio ũtaanatuka nĩcioragĩĩte thigari ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ (22,000) cia Aisiraeli. Igĩkĩhithũkĩra mbũtũ cia ita cia Abenjamini riita rĩa keerĩ. Abenjamini makiuma Gibea riita rĩa keerĩ, na mũthenya ũcio makĩũraga thigari irĩa ciarĩ njoorua na kũrũa na hiũ cia njora ngiri ikũmi na inyaanya (18,000) cia Aisiraeli. Thuutha ũcio andũ oothe a Isiraeli magĩkĩambata Betheli makĩrĩra na magĩikara o hau mbere ya MWATHANI, na matiarĩire kĩndũ o nginya hwaĩinĩ. Nĩmaarutire magongoona ma thaayũ na ma njino mbere ya MWATHANI. Kwoguo Aisiraeli magĩkĩiga thigari ciĩhithĩĩte ithiũrũrũkĩirie Gibea. Naguo mũthenya wa gatatũ magĩthiĩ kũrũa na mbũtũ cia ita cia Benjamini, na makĩbanga thigari ing'etheire Gibea, o ta ũrĩa maamenyereete gwĩka. Andũ a Benjamini magĩkiumagara makarũe, makĩheenererio makiuma itũũrainĩ. O ta mahinda macio mangĩ, makĩambĩrĩria kũũraga Aisiraeli amwe barabarainĩ cia gũthiĩ Betheli na Gibea. Mooragire thigari ta mĩrongo ĩtatũ cia Isiraeli. Nao andũ a Benjamini makiuga atĩrĩ, “Nĩtwamahũũra o ta ũrĩa twamahũũrire rĩa mbere.” No rĩĩrĩ, Aisiraeli maabangĩĩte kũhaane ta maroora, nĩ geetha mamaheenererie moime itũũra thĩinĩ mooke njĩrainĩ. Nĩ ũndũ ũcio, rĩrĩa mbũtũ ya ita ĩrĩa nene ya Aisiraeli yacookaga na thuutha ĩgĩcookanĩrĩra Baalitamaru, andũ arĩa maathiũrũrũkĩirie Gibea mooheirie makiumĩra materĩgĩrĩirwo kuuma kũrĩa meehithĩĩte gũthiũrũrũkĩria Gibea. Andũ ngiri ikũmi (10,000), maathuurĩĩtwo thĩinĩ wa Aisiraeli guothe, magĩtharĩkĩra Gibea, nayo mbaara ĩkĩrũra o kũrũra. Andũ a Benjamini matietĩkĩĩtie atĩ maarĩ hakuhĩ gũtoorio. MWATHANI akĩhe Aisiraeli ũhootani igũrũ rĩa mbũtũ cia ita cia andũ a Benjamini. Mũthenya ũcio Aisiraeli mooragire thigari ngiri mĩrongo ĩrĩ na ithaano na igana rĩmwe (25,100) cia thũ iria ciarĩ njoorua na kũrũa na hiũ cia njora. Andũ a Benjamini magĩkĩona atĩ nĩmaatoorio. Gĩkundi kĩrĩa kĩnene kĩa mbũtũ cia ita cia Aisiraeli nĩkĩorĩire andũ a Benjamini, nĩ gũkorwo kĩehokaga andũ arĩa kĩaigĩĩte mehithĩĩte kũrigiicĩria Gibea. Andũ acio meehithĩĩte maathiire na ihenya meerekeire Gibea makĩomokera itũũra, makĩũraga andũ oothe arĩa maarĩ kuo. Andũ acio meehithĩĩte na mbũtũ yothe nĩmaaheanĩĩte rũũri atĩ rĩrĩa marĩona ndoogo ndumanu ĩkiuma itũũra thĩinĩ, mbũtũ yothe ya Isiraeli ĩgarũrũke. Ihindainĩ rĩu andũ a Benjamini nĩmooragĩĩte thigari mĩrongo ĩtatũ cia Aisiraeli makĩĩĩraga atĩrĩ, “Ĩĩni, nĩtũmatooreetie o ta ũrĩa twekire rĩa mbere.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa ndoogo ndumanu yambĩrĩirie kwambata yumĩĩte itũũrainĩ thĩinĩ, andũ a Benjamini makĩrora na thuutha wao, makĩgegeara nĩkuona itũũra rĩao rĩothe rĩkĩrĩrĩmbũka mwaki. Hĩndĩ ĩyo Aisiraeli makĩgarũrũka, nao andũ a Benjamini makĩambĩrĩria kũũra, tondũ nĩmaamenyire atĩ meerekeire kũniinwo. Moorĩire Aisiraeli meerekeire werũinĩ, no matingĩahotire kũũra tondũ meyonire marĩ gatagatĩ ka mbũtũ ĩrĩa nene na andũ arĩa moimaga itũũra, na nĩmooragirwo. Aisiraeli nĩkuoheria mooheirie thũ ciao magĩcihanyũkia mategũcitigithĩria o kinya handũ mwena wa irathĩro wa itũũra rĩa Gibea, makĩmooragaga. Na rĩĩrĩ, thigari njoorua iria cioragĩrwo kuuma mũhĩrĩgainĩ wa Benjamini ciarĩ ngiri ikũmi na inyaanya (18,000). Nacio iria ciatigarire igĩcooka na thuutha, ikĩũra iroreete ihigainĩ rĩa Rimoni. Ngiri ithaano (5,000) ciacio ikĩũragĩrwo njĩrainĩ. Aisiraeli makĩrũmĩrĩra matigari kinya Gidomu, makĩũraga ngiri ingĩ igĩrĩ (2,000). Mũthenya ũcio andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano (25,000) a mũhĩrĩga wa Benjamini nĩ o mooragirwo, na oothe maarĩ thigari njamba mũno. No rĩĩrĩ, andũ magana matandatũ (600) nĩmaahotire kũũrĩra werũinĩ, magĩthiĩ o ihigainĩ rĩa Rimoni, magĩikara ho mĩeri ĩna. Aisiraeli makĩgarũrũkĩra andũ arĩa angĩ a Benjamini makĩmooraga oothe, arũme, atumia, ciana, nyamũ, o na kĩrĩa gĩothe maangĩonire. Ningĩ nĩmaacinire matũũra moothe marĩa maarĩ mwena ũcio. Rĩrĩa Aisiraeli maagomanĩĩte Mizipa, nĩmeehĩtĩĩte mwĩhĩtwa mũnene kũrĩ MWATHANI atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe witũ ũgeetĩkĩria mũndũ wa mũhĩrĩga wa Benjamini ahikie mũirĩĩtu wake.” Nĩ ũndũ ũcio, andũ a Isiraeli magĩthiĩ Betheli magĩikara mbere ya MWATHANI nginya hwaĩinĩ. Makiugĩrĩria makĩrĩraga mũno makiugaga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli, nĩ atĩa ũndũ ũyũ wekĩka thĩinĩ wa Isiraeli? Mũhĩrĩga wa Benjamini werekeire gũthira thĩinĩ wa Isiraeli nĩkĩ?” Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire rũũciinĩ tene, andũ magĩaka kĩgongoona hau, makĩrutĩra magongoona ma thaayũ na ma njino ho. Andũ a Isiraeli makĩũrania atĩrĩ, “Nĩkũrĩ mũhĩrĩga o na ũmwe wa andũ a Isiraeli ũtookĩĩte mũgomanoinĩ mbere ya MWATHANI kũu Mizipa?” (Nĩ gũkorwo nĩmeehĩtĩĩte mwĩhĩtwa mũnene atĩ ũrĩa wothe ũtaathiĩte Mizipa nĩwakũũragwo.) Andũ a Isiraeli nĩmaiguĩrĩire tha aariũ a ithe wao, andũ a mũhĩrĩga wa Benjamini, makiuga atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ Aisiraeli nĩmaate mũhĩrĩga ũmwe wao. Tũgũgĩĩka atĩa nĩ geetha arũme a Benjamini arĩa matigarĩĩte moone atumia, tondũ nĩtwĩhĩtĩĩte mbere ya MWATHANI, atĩ tũtikaamahe airĩĩtu aitũ mamahikie?” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mooranirie kana nĩkwarĩ gĩkundi o na a kĩmwe kĩa mũhĩrĩga ya Isiraeli gĩtookĩĩte mũgomanoinĩ wa Mizipa, nĩkwonekire atĩ gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wa kuuma Jabeshi, itũũra rĩa Gileadi, wathiĩte kuo. Nĩ gũkorwo rĩrĩa andũ maatarirwo, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wa kuuma Jabeshi warĩ kuo. Nĩ ũndũ ũcio, mũingĩ ũcio ũgĩgĩtũma thigari njoorua ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000) kũu Jabeshi ciathĩĩtwo ũũ: “Thiĩi mũũrage atũũri oothe a Jabeshi, o na atumia na ciana. Mũkũũraga arũme oothe, na mũndũ wa nja o wothe wanakoma na mũndũ mũrũme.” Na rĩĩrĩ, thigari icio ciakorire o airĩĩtu gathirange magana mana gatagatĩinĩ ka atũũri a Jabeshi, makĩmareehe kambĩinĩ kũu Shilo, itũũra rĩa bũrũri wa Kanaani. Thuutha ũcio mũingĩ wothe ũgĩgĩtũmanĩra andũ a Benjamini arĩa maarĩ ihigainĩ rĩa Rimoni, makĩmeera atĩ nĩmaaniina mbaara nao. Nao andũ acio a Benjamini magĩgĩcooka, na Aisiraeli arĩ angĩ makĩmanengera airĩĩtu arĩa a Jabeshi matooragirwo. No rĩĩrĩ, oothe matiahingirie atumia. Na rĩĩrĩ, andũ magĩkĩiguĩra andũ a Benjamini tha, nĩ gũkorwo MWATHANI nĩekĩrĩĩte mwanya thĩinĩ wa mĩhĩrĩga ya Isiraeli. Na rĩĩrĩ, atongoria a mũingĩ ũcio magĩkĩũrania atĩrĩ, “Tũgũgĩĩka atĩa tũcarĩrie arĩa maatigara atumia, nĩ gũkorwo andũ a nja oothe a Benjamini nĩmooragirwo?” Magĩkĩĩrana atĩrĩ, “Andũ a Benjamini arĩa maatigarĩĩte no mũhaka magĩe na mbeũ, nĩ geetha mũhĩrĩga ũmwe wa Isiraeli ndũgaathire. No rĩĩrĩ, tũtingĩhota kũmahe airĩĩtu aitũ mamahikie.” Nĩ gũkorwo Aisiraeli nĩmeehĩtĩĩte makoiga atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũkaahe Mũbenjamini mũirĩĩtu wake amũhikie arogwatwo nĩ kĩrumi.” Nĩ ũndũ ũcio makĩĩrana atĩrĩ, “Thigũkũ ya MWATHANI ya mwaka o mwaka nĩyerekeire gũkinya kũũrĩa Shilo.” (Itũũra rĩa Shilo rĩarĩ na mwena wa na rũgongo wa Betheli, mwena wa na kĩanda wa Lebona, mwena wa irathĩro wa barabara ĩrĩa ĩrĩ gatagatĩ ka matũũra ma Betheli na Shekemu.) Magĩgĩatha andũ a Benjamini makĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mwĩhithe kũu mĩgũndainĩ ya mĩthabibũ, mũoherie. Rĩrĩa mũrĩona airĩĩtu a kũu Shilo magĩũka kũina hĩndĩ ya thigũkũ, mũriumĩra kũrĩa mwĩhithĩĩte mĩgũndainĩ, o mũndũ egwatĩre mũtumia na hinya kuuma gatagatĩinĩ ka airĩĩtu acio, athiĩ naake bũrũri wa Benjamini. Maithe maao kana aariũ a nyina aao mangĩgooka kũmũtetia, mũkaameera atĩrĩ, ‘Twĩtĩkĩriei tũmaige, nĩ gũkorwo tũtiamatahire hĩndĩ ya mbaara matuĩke atumia aitũ. Ningĩ tondũ ti inyuĩ mwamanenganĩrire kũrĩ ithuĩ, mũtirĩ na ihĩtia rĩa kũrũũga mwĩhĩtwa wanyu.’ ” Andũ a Benjamini magĩgĩĩka ũguo, na o mũndũ agĩĩthuurĩra mũtumia kuuma gatagatĩinĩ ka airĩĩtu arĩa mainaga hĩndĩ ya nyĩmbo kũu Shilo, agĩthiĩ naake. Magĩgĩcooka bũrũri wao, magĩaka matũũra, magĩtũũra kuo. Thuutha ũcio andũ a Isiraeli magĩkiuma kũu o mahinda macio, o mũndũ agĩcooka mũhĩrĩgainĩ wake, mbarĩinĩ yake, na ũgaiinĩ wake. Matukũinĩ macio gũtiarĩ mũthamaki thĩinĩ wa Isiraeli. O mũndũ eekaga o ũrĩa oonaga kũmwagĩrĩire. Elimeleku agĩkua, Naomi agĩtigwo arĩ wiki na aariũ aake eerĩ. Nao aariũ acio makĩhikia airĩĩtu a Moabi. Ũmwe eetagwo Oripa na ũcio ũngĩ Ruthu. Nao magĩtũũra kũu ta mĩaka ikũmi. Nao Mahaloni na Kilioni magĩcooka magĩkua, Naomi agĩtigwo arĩ wiki atarĩ na mũthuuri kana aariũ. Thuutha ũcio, Naomi nĩaiguire atĩ MWATHANI nĩarĩĩkĩĩtie kũraathima andũ aake na akamahe kĩmera kĩega. Nĩ ũndũ ũcio, agĩgĩũkĩra nĩ geetha acooke kwao oime bũrũri ũcio wa Moabi e na atumia acio a aariũ aake. Agĩkĩnyiita rũgendo rwa gũcooka Juda arĩ hamwe na atumia acio a aariũ aake. No rĩĩrĩ, marĩ njĩrainĩ Naomi akĩmeera atĩrĩ, “Cookaai kwanyu mũgaikare o mũndũ na nyina. MWATHANI aromwĩka maũndũ meega o ta ũrĩa mũnjĩkĩĩte niĩ, na mũgeeka acio marĩĩkĩĩtie gũkua. Ningĩ MWATHANI aromũhotithia o mũndũ kũhika rĩngĩ agĩe na mũciĩ wake.” Naomi agĩkĩmamumunya akĩmoigĩra ũhoro. No o makĩambĩrĩria kũrĩra makĩmwĩra atĩrĩ, “Aaca, ithuĩ nĩtũgũthiĩ nawe kũrĩ andũ aanyu.” Naake Naomi akĩmacookeria atĩrĩ, “Aarĩ aakwa, no mũhaka mũhũndũke. Mũrenda gũthiĩ na niĩ nĩkĩ? Kaĩ mũgwĩciiria atĩ o na rĩu no hote kũgĩa na aariũ rĩngĩ a kũmũhikia? Mwĩhũndũkĩreei aarĩ aakwa mwĩthiĩre, amu niĩ ndĩ mũkũrũ ũguo atĩ ndingĩhika rĩngĩ. Ningĩ-rĩ, o na ingĩgĩa na mwĩhoko, ngĩhike o ũtukũ ũyũ wa ũũmũũthĩ na njiare ciana cia tũhĩĩ-rĩ, mwahota gũtweterera o nginya hĩndĩ ĩrĩa tũkaagimara? Mwahota kwaga kũhikĩra mũndũ ũngĩ nĩ ũndũ watuo? Aaca, aarĩ aakwa. Ruwo rũrĩa ndĩ naruo nĩ ũndũ wanyu nĩ rũnene mũno, amu MWATHANI nĩanjũkĩrĩire.” Nao makĩambĩrĩria kũrĩra o rĩngĩ. Naake Oripa akĩmumunya nyaciarawe, akĩmuugĩra ũhoro, agĩĩcookera kwao. No Ruthu akĩrũmanĩrĩra na Naomi. Kwoguo Naomi akĩmwĩra atĩrĩ, “Ruthu, tarora mũiruguo nĩahũndũka acooka kũrĩ andũ aao, o na kũrĩ ngai ciake. O nawe cooka ũinũke kwanyu hamwe naake.” No Ruthu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Tiga kũningĩrĩria ngũtige atĩ nĩguo hũndũke ndige gũkũrũmĩrĩra. Nĩ ũndũ-rĩ, kũrĩa ũgũthiĩ, o na niĩ nokuo ngũthiĩ; kũrĩa ũgaatũũra, kũu na niĩ nokuo ngaatũũra; andũ aanyu magaatuĩka andũ aakwa, na Ngai waku no we ũgũtuĩka Ngai wakwa. Ningĩ kũrĩa ũgaakuĩra, nokuo o na niĩ ngaakuĩra, na nokuo ngaathikwo. MWATHANI arothũũra, o na anjĩke ũũru makĩria, kũngĩkaagĩa ũndũ o na ũrĩkũ ũngĩndigithania nawe tiga o gĩkuũ!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Naomi oonire atĩ Ruthu nĩatuĩte itua rĩa gũthiĩ naake, agĩtiga gũcooka kuuga ũndũ ũngĩ. Nao eerĩ magĩgĩthiĩ na mbere o nginya magĩkinya Bethilehemu. Rĩrĩa maakinyire kuo, andũ a itũũra rĩu oothe makĩgega nĩ ũndũ wao, nao atumia makĩũrania atĩrĩ, “Ti itherũ ũyũ nĩ Naomi?” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Tigaai kũnjĩtaga Naomi, njĩtagaai Mara, nĩ amu Mwene Hinya Wothe nĩatũmĩĩte ũtũũro wakwa ũtuĩke mũrũrũ. Nĩ gũkorwo ndoimire gũũkũ njiyũrĩĩtwo nĩ maũndũ meega, no rĩu MWATHANI anjookia mooko matheri. Mũgũkĩnjĩta Naomi nĩkĩ hĩndĩ ĩrĩa Mwene Hinya Wothe angarũrũkĩĩte na akandeehere mathĩĩna?” Ũguo nĩguo Naomi aagĩcookire kuuma bũrũri wa Moabi arĩ na Ruthu, Mũmoabi mũtumia wa mũũrũwe. Maakinyire kũu Bethilehemu hĩndĩ ĩrĩa mbaarĩ yambagĩrĩria kũgethwo. Na rĩĩrĩ, Naomi nĩarĩ na mũndũ wa nyũmba ya mũthuuriwe Elimeleku wetagwo Boazu, mũndũ warĩ gĩtonga na warĩ igweta. Mũthenya ũmwe Ruthu ũcio Mũmoabi akĩĩra Naomi atĩrĩ, “Reke thiĩ mĩgũndainĩ ngahaare mbaarĩ ĩrĩa agethi megũtiga na thuutha. Ndĩ na ma nĩnguona mũndũ ũngĩnjĩtĩkĩria kũruta wĩra hamwe naake.” Naake Naomi akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wĩthiĩre, mwarĩ wakwa.” Kwoguo Ruthu akiumagara, agĩthiĩ mĩgũndainĩ, akiuma agethi thuutha akĩhaaraga mbaarĩ ĩrĩa yatigagwo. Na rĩĩrĩ, kwa mũnyaka agĩkorwo arĩ mũgũndainĩ wa Boazu ũrĩa warĩ wa nyũmba ya Elimeleku. Thuutha ũcio, Boazu agĩkinya oimĩĩte Bethilehemu, akĩgeithia aruti wĩra acio atĩrĩ, “MWATHANI aroikara na inyuĩ.” Nao magĩcookia atĩrĩ, “MWATHANI arokũraathima!” Naake Boazu akĩũria ndungata yake ĩrĩa yaroraga agethi atĩrĩ, “Mũirĩĩtu ũũrĩa nĩ wa ũ?” Nayo ndungata ĩyo ĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mũrũũrĩrĩ ũrĩa wacookire na Naomi kuuma bũrũri wa Moabi. Nĩathaithire ndĩmwĩtĩkĩrie oime aruti wĩra thuutha akĩũnganagia mbaarĩ. Aatinda akĩruta wĩra kuuma o rũũciinĩ, na no hĩndĩ ahuurũka haniini kĩĩruruinĩ.” Boazu agĩkĩĩra Ruthu atĩrĩ, “Tathikĩrĩria mwarĩ wakwa; ndũgaathiĩ kũhaara ngano kũndũ kũngĩ tiga o mũgũndainĩ ũyũ. Ikara o gũũkũ mwĩ na airĩĩtu aya aakwa. Marore wone kũrĩa maragetha ũmoime thuutha. Nĩndaatha aanake aakwa a wĩra matikaae gũgũthĩĩnia. Ũngĩnyoota-rĩ, thiĩ ndigithũinĩ cia maaĩ ũnyue maaĩ marĩa aanake aya a wĩra matahĩĩte.” Naake Ruthu akĩĩgũithia thĩ, agĩturumithia ũthiũ wake thĩ, akĩĩra Boazu atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩatũma njĩtĩkĩrĩke nĩ we? Na nĩkĩ gĩgũtũma ũnjĩke maũndũ meega o na ndĩ mũrũũrĩrĩ?” Boazu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩndĩĩkĩĩtie kũmenyithio maũndũ moothe marĩa wĩkĩĩte nyaciaraguo kuuma hĩndĩ ĩrĩa mũthuuriguo aakuire. O na nĩmenyithĩĩtio ũrĩa watigire aciari aaku, na bũrũri wanyu, na ũrĩa wokire gũtũũrania na andũ ũtooĩ mbere ĩyo. MWATHANI arokũhe kĩheeo nĩ ũndũ wa maũndũ macio moothe wĩkĩĩte. MWATHANI Ngai wa Isiraeli, ũrĩa ũũkĩĩte ũgitĩriinĩ wake, arokũhe kĩheeo kĩrĩa kĩiganĩire.” Naake Ruthu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathi wakwa, wee nĩũndaanahĩire mũno, na ũgatũma hoorere ngoro nĩkũnjarĩria na tha ũguo, o na gũtuĩka ndirĩ ũmwe wa ndungata yaku ya mũndũ wa nja.” Na rĩĩrĩ, ihinda rĩa kũrĩa rĩakinya, Boazu akĩĩra Ruthu atĩrĩ, “Ũka haaha ũrĩe mũgate, na ũtobokie mũgate waku mũcũthiinĩ.” Kwoguo Ruthu agĩikarania na aruti wĩra, naake Boazu akĩmũnengereria mbaarĩ ngarange. Naake akĩrĩa nginya akĩhũũna, o na agĩtigia. Ruthu agĩgĩthiĩ na mbere kũhaara mbaarĩ mũgũndainĩ nginya o hwaĩinĩ, na rĩrĩa aamĩhũũrire ĩgĩkorwo ĩrĩ hakuhĩ kiro ikũmi. Agĩkĩmĩoya, akĩinũka nayo itũũrainĩ, agĩkĩonia nyaciarawe mbaarĩ ĩrĩa yothe aahaarĩĩte. Ningĩ akĩmũhe irio iria aatigĩĩtie ahũũna. Naake Naomi akĩmũũria atĩrĩ, “Watinda ũkĩhaara mbaarĩ ĩno yothe kũ? Nĩ mũgũndainĩ wa ũ ũkũrutagĩra wĩra? MWATHANI aroraathima mũndũ ũcio wendire gũgwĩka wega!” Naake Ruthu agĩkĩmenyithia Naomi atĩ aatindĩĩte akĩruta wĩra mũgũndainĩ wa mũndũ wetagwo Boazu. Naake Naomi akiuga atĩrĩ, “MWATHANI aroraathima Boazu! Ti itherũ MWATHANI ndariganagĩrwo nĩ arĩa me muoyo o na arĩa akuũ.” Agĩthiĩ na mbere kuuga atĩrĩ, “Mũndũ ũcio nĩ wa mbarĩ iitũ, na nĩ ũmwe wa arĩa andũ arĩa mangĩtũmenyerera.” Naake Ruthu akĩmwĩra atĩrĩ, “ Ningĩ aanjĩĩrire nyumage aruti aake a wĩra thuutha nginya rĩrĩa makaarĩĩkia kũgetha.” Naake Naomi akĩĩra Ruthu atĩrĩ, “Mwarĩ wakwa, nĩ wega ũtwaranage na ndungata cia airĩĩtu cia Boazu mũgũndainĩ wake, nĩ amu wahota gũthĩĩnio wathiĩ mũgũndainĩ wa mũndũ ũngĩ.” Kwoguo Ruthu agĩkĩrũmanĩrĩra na ndungata icio, agĩkĩhaara mbaarĩ, o nginya hĩndĩ ĩrĩa magetha ma mbaarĩ na ngano maathirire. Naake agĩthiĩ o na mbere gũtũũrania na nyaciarawe. Thuutha ũcio, Naomi akĩĩra Ruthu atĩrĩ, “Mwarĩ wakwa, nĩ wega ngũcarĩrie mũthuuri nĩ geetha ũkorwo ũrĩ na mũciĩ waku mwene. Atĩrĩĩrĩ, Boazu, mũndũ ũcio mũrarutithanagia wĩra na ndungata ciake cia airĩĩtu-rĩ, nĩ wa nyũmba iitũ. Rĩu gĩthikĩrĩrie; hwaĩinĩ ũyũ nĩguo egũkorwo akĩhũũrĩra mbaarĩ kĩhuuhĩroinĩ. Kwoguo gĩĩthambe, wĩhake maguta manungi wega, na wĩhumbe nguo ciaku iria njega mũno. Ũcooke ũthiĩ kĩhuuhĩroinĩ kũrĩa arahũũrĩra mbaarĩ, no ndũkaamwĩyonithie o nginya hĩndĩ ĩrĩa arĩrĩĩkia kũrĩa na kũnyua. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa arĩthiĩ gũkoma-rĩ, ũrore wega handũ harĩa arĩkoma. Rĩrĩa arĩhĩtwo nĩ toro, ũthiĩ ũguũrie, ũkome magũrũinĩ maake. Naake nĩarĩkwĩra ũrĩa ũgwĩka.” Naake Ruthu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩngwĩka ũguo wothe wanjĩĩra.” Ruthu agĩgĩikũrũka kĩhuuhĩroinĩ, agĩĩka o ta ũrĩa nyaciarawe aamwĩrĩĩte. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Boazu aarĩĩkirie kũrĩa na kũnyua, akĩigua ngoro yake ĩkeneete, agĩthiĩ agĩkoma hĩbainĩ ya mbaarĩ. Naake Ruthu agĩthiĩ aceemeete, akĩhumbũria magũrũ maake agĩkoma ho. Ũtukũ gatagatĩ-rĩ, Boazu agĩũkĩra na ihenya, akĩĩgarũra, akĩmaka nĩkuona mũtumia akomeete magũrũinĩ maake. Akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ we ũ?” Naake Ruthu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ niĩ Ruthu ndungata yaku ya mũndũ wa nja. Ngitĩra niĩ, ndungata yaku ya mũndũ wa nja, amu we nĩ we ũngĩmenyerera.” Boazu akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwarĩ wakwa, MWATHANI arokũraathima, nĩ amu nĩwonanĩĩtie wĩhokeku mũnene na ũrĩa ũreeka rĩu, gũkĩra ũrĩa wekĩire nyaciaraguo. Nĩũngĩthiĩte gũcaria aanake, o na marĩ ngĩa kana itonga, no ndwĩkĩĩte ũguo. Rĩu, mwarĩ wakwa, ndũgeetigĩre; nĩngũkũhingĩria maũndũ moothe marĩa ũkũũria, nĩ ũndũ andũ oothe a itũũra rĩĩrĩ riitũ nĩmooĩ wĩ mũndũ wa nja mũkinyanĩru. Ti itherũ nĩ niĩ ũmwe wa arĩa mangĩkũmenyerera, no nĩharĩ mũndũ ũngĩ mũkuhanĩrĩirie makĩria kũngĩra. Raara gũũkũ ũtukũ ũyũ, na rũũciinĩ nĩtũkaarora kana mũndũ ũcio nĩegwĩtĩkĩra gũkũmenyerera. Angĩtĩkĩra, no wega; angĩrega, nĩndehĩta na MWATHANI ũrĩa mũtũũra muoyo atĩ niĩ nĩngakũmenyerera. Rĩu gĩkome nginya gũkĩe.” Kwoguo Ruthu agĩkoma o hau magũrũinĩ ma Boazu nginya gũgĩkĩa. No rĩĩrĩ, Ruthu akĩrooka gũũkĩra rũũciinĩ tene kwĩ na mairia, nĩ amu Boazu ndeendaga mũndũ o na ũmwe amenye atĩ Ruthu aaraire kũu. Boazu agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ruta cuka ũcio waku ũũtambũrũkie haaha.” Ruthu agĩĩka o ta ũguo. Naake Boazu agĩitĩrĩra hakuhĩ kiro mĩrongo ĩĩrĩ cia mbaarĩ, akĩmũigĩrĩra. Naake Ruthu agĩcooka itũũrainĩ na mbaarĩ ĩyo. Rĩrĩa aakinyire mũciĩ nyaciarawe akĩmũũria atĩrĩ, “Mwarĩ wakwa, ũhoro ũrathiire atĩa?” Naake Ruthu akĩmũtaarĩria ũrĩa wothe Boazu aamwĩkĩire. Ruthu akiuga atĩrĩ, “Aanjĩĩrire atĩ ndigooke kũrĩ we mooko matheri, na kwoguo akĩĩhe mbaarĩ ĩno yothe.” Naomi akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwarĩ wakwa, kirĩrĩria o ro ũguo nginya hĩndĩ ĩrĩa ũrĩmenya ũrĩa ũhoro ũyũ ũrĩrĩĩkĩrĩra, nĩ gũkorwo Boazu ndangĩhuurũka ũũmũũthĩ nginya arĩthondeka ũhoro ũcio.” Boazu agĩthiĩ kĩhingoinĩ gĩa itũũra, agĩikara thĩ ho. Na rĩĩrĩ, mũndũ wa mbarĩ yao ũrĩa aarĩĩtie ũhoro wake, akĩhĩtũkĩra ho. Naake Boazu akĩmwĩta, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũraata wakwa, ũka ũikare thĩ haaha.” Kwoguo mũndũ ũcio agĩthiĩ harĩ Boazu, agĩikara thĩ. Naake Boazu agĩĩta athuuri ikũmi a itũũra, akĩmeera o nao maikare thĩ hau, nao magĩgĩikara thĩ. Boazu agĩkĩĩra mũndũ ũcio wa mbarĩ yao atĩrĩ, “Naomi nĩarĩĩkĩĩtie gũcooka kuuma bũrũri wa Moabi, na nĩarenda kwendia gĩthaka kĩrĩa kĩarĩ kĩa Elimeleku, mũndũ wa mbarĩ iitũ. Nĩ ũndũ ũcio, ndagĩciiria atĩ nĩwagĩrĩirwo nĩkũmenya ũhoro ũcio. Rĩu angĩgĩkorwo nĩũgũkĩenda, kĩĩgũrĩre mbere ya athuuri aya a andũ aitũ na ya angĩ maikarĩĩte thĩ haaha. Angĩkorwo ndũgũkĩenda-rĩ, no ũũnjĩĩre. Wee nĩ we wagĩrĩirwo nĩgũkĩgũra, na niĩ nĩ niĩ ingĩkĩgũra ũngĩkorwo ndũgũkĩenda.” Naake mũndũ ũcio akiuga atĩrĩ, “Nĩngũkĩgũra.” Naake Boazu akiuga atĩrĩ, “Wagũra gĩthaka kĩu kuuma kũrĩ Naomi, no mũhaka ũkĩgũranĩrie hamwe na Ruthu, mũtumia wa ndigwa ũrĩa Mũmoabi, nĩ geetha gĩthaka kĩu gĩtũũre kĩrĩ kĩa mũciĩ wa ũcio ũrĩkĩĩtie gũkua.” Naake mũndũ ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Hakĩrĩ ũguo, nĩndatigana na kĩhooto gĩakwa, ndingĩhota kũgũra gĩthaka kĩu, tondũ ũguo nĩ ta kuuga ciana ciakwa itingĩkĩgaya. Kĩĩgũrĩre arĩ we; kaba niĩ ndigane nakĩo.” Na rĩĩrĩ, mũtugo ũrĩa warĩ kuo matukũinĩ ma tene thĩinĩ wa Isiraeli ũkoniĩ kũgũra kana gũkũũrania indo warĩ atĩ, mũndũ ũrĩa ũrendia kĩndũ aarutaga kĩraatũ gĩake agakĩnengera mũndũ ũrĩa ũragũra. Ũguo nĩguo andũ a Isiraeli moonanagia atĩ ũndũ ũcio nĩwarĩĩka. Kwoguo hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio eerire Boazu atĩrĩ, “Kĩĩgũrĩre arĩ we,” aarutire kĩraatũ gĩake, agĩkĩnengera Boazu. Naake Boazu agĩkĩĩra athuuri acio o na andũ arĩa angĩ oothe maarĩ ho atĩrĩ, “Inyuĩ mũrĩ aira atĩ ũũmũũthĩ nĩndagũra kuuma kũrĩ Naomi indo ciothe iria ciarĩ cia Elimeleku, o na iria ciothe ciarĩ cia aariũ aake Kilioni na Mahaloni. O na ningĩ ndagũra Ruthu, ũcio Mũmoabi, mũtumia ũrĩa watigirwo nĩ Mahaloni, atuĩke mũtumia wakwa. Ndeeka ũguo nĩguo gĩthaka kĩu gĩtũũre kĩrĩ kĩa mũciĩ wa ũrĩa ũrĩkĩĩtie gũkua, na rĩĩtwa rĩake rĩtũũre gatagatĩinĩ ka andũ aao na andũ a itũũra rĩao. Inyuĩ mũrĩ aira mũthenya wa ũũmũũthĩ.” Nao andũ arĩa oothe maarĩ hau kĩhingoinĩ, o na athuuri makiuga atĩrĩ, “Ithuĩ tũrĩ aira. MWATHANI arotũma mũtumia ũcio ũgũũka gwaku mũciĩ atuĩke ta Rakeli, o na ta Lea, arĩa maaciarĩire Jakubu ciana nyingĩ. Nawe ũrotuĩka gĩtonga mbarĩinĩ ya Efiratha, na ũrogĩa igweta thĩinĩ wa Bethilehemu. Ciana iria MWATHANI egũkũhe na mũtumia ũcio irotũma nyũmba yaku ĩtuĩke ta nyũmba ya Perezu, mũrũ wa Juda na Tamaru.” Kwoguo Boazu agĩtwara Ruthu mũciĩ, agĩtuĩka mũtumia wake. Agĩcooka agĩkoma naake, naake MWATHANI agĩtũma agĩe na nda, agĩciara kaana ga kahĩĩ. Nao atumia makĩĩra Naomi atĩrĩ, “MWATHANI arogaathwo! Amu ũũmũũthĩ nĩakũheete kahĩĩ ga gũtũũria rĩĩtwa rĩ a mũciĩ wanyu na gagũgagũteithagia. Kahĩĩ kau karoogĩa igweta thĩinĩ wa Isiraeli! Mũtumia wa mũũrũguo nĩakwendeete, o na nĩagwĩkĩire maũndũ maingĩ gũkĩra aariũ mũgwanja. Rĩu nĩagũciarĩire mũcũkũrũ ũrĩa ũgaatũma ũcooke kwĩigua na agũtirithie wakũra.” Naake Naomi agĩkĩoya kaana kau, agĩkaigĩrĩra gĩthũriinĩ gĩake, agĩtuĩka mũkareri. Nao atumia a itũũra magĩtua kaana kau Obedi. Makĩĩra andũ oothe atĩrĩ, “Naomi nĩaciarĩirwo kahĩĩ!” Obedi nĩwe warĩ ithe wa Jesii, ũrĩa warĩ ithe wa Daudi. Na rĩĩrĩ, njiarwa cia Perezu nĩcio ici: Perezu aarĩ ithe wa Hezironi, Hezironi aarĩ ithe wa Ramu, Ramu aarĩ ithe wa Aminadabu, Aminadabu aarĩ ithe wa Nahashoni, Nahashoni aarĩ ithe wa Salimoni, Salimoni aarĩ ithe wa Boazu, Boazu arĩ ithe wa Obedi, Obedi aarĩ ithe wa Jesii, naake Jesii aarĩ ithe wa Daudi. Hĩndĩ ĩmwe tene mũno nĩkwarĩ mũthuuri ũmwe wetagwo Elikana, warĩ wa mũhĩrĩga wa Efiraimu, watũũraga itũũrainĩ rĩa Rama bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. Aarĩ mũũriũ wa Jerohamu na mũcũkũrũ wa Elihu, wa nyũmba ya Tohu, ĩrĩa yarĩ rũhonge rũmwe rwa mbarĩ ya Zufu. Elikana aarĩ na atumia eerĩ, Hana na Penina. Penina nĩarĩ na ciana, no Hana ndarĩ. Mwaka o mwaka Elikana nĩoimaga Rama akaambata Shilo gũthaathaiya na kũrutĩra MWATHANI Mwene Hinya Wothe magongoona. Nao aariũ a Eli eerĩ, Hofini na Finehasi, nĩ o maarĩ athĩnjĩri Ngai a MWATHANI kuo. Hĩndĩ ĩrĩa yothe Elikana aruta igongoona, nĩaheaga Penina na ciana ciake o mũndũ rũĩga rwake. No rĩĩrĩ, o na gũtuĩka Elikana nĩendeete Hana mũno, aamũheaga rũĩga o rũmwe tu, nĩ gũkorwo MWATHANI nĩamũhingĩĩte gũciara. Na rĩĩrĩ, mũiruwe Penina nĩamũthirĩkagia na akamũiguithia ruwo ngoro, tondũ MWATHANI nĩamũhingĩĩte gũciara. Ũndũ ũyũ wekĩkaga mwaka o mwaka; rĩrĩa rĩothe mathiĩ nyũmbainĩ ya MWATHANI, Penina nĩathirĩkagia Hana mũno, o nginya akarĩra na akaremwo nĩkũrĩa. Mũthuuriwe Elikana agakĩmũũragia atĩrĩ, “Hana, ũrarĩrio nĩ kĩĩ? Ũrarega kũrĩa nĩkĩ? Ũikaraga wĩ na kĩeha ũguo nĩkĩ? Githĩ ndirĩ bata harĩ we gũkĩra aariũ ikũmi?” Hana akĩĩhĩta mwĩhĩtwa akiuga atĩrĩ, “MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ndora niĩ ndungata yaku! Ona thĩĩna wakwa ũndirikane! Ndũkariganĩrwo nĩ niĩ! Ũngĩkaahe kahĩĩ-rĩ, niĩ na niĩ nĩndakwĩrĩra atĩ nĩngaakwamũrĩra kahĩĩ kau matukũ moothe ma muoyo wako, na gatikeenjwo njuĩrĩ o na rĩ.” Hana agĩkĩrũmanĩrĩria kũhooya MWATHANI, naake Eli no eeroragĩra iromo ciake. Na rĩĩrĩ, Hana aahooyaga na ngoro, nacio iromo ciake nĩcioyoyaga, no mũgambo wake ndwaiguagwo. Kwoguo Eli agĩciiria nĩkũrĩĩo aarĩĩtwo, agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Tigana na ũrĩĩu ũcio waku! Rĩũkwo!” No Hana akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, ndirĩ mũrĩĩu. Ti kũnyua nyuĩte! Nĩgũtangĩka ndangĩkĩĩte mũno ngoro, na nĩkũhooya ngũhooyaga ngĩmenyithagia MWATHANI mathĩĩna maakwa. Ndũkaae gwĩciiria ndĩ mũtumia ũtarĩ kĩene; ngũhooyaga ũguo tondũ ndĩmũtangĩku mũno.” Eli agĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Thiĩ na thaayũ; Ngai wa Isiraeli arokũhe kĩrĩa wamũhooya.” Naake Hana akĩmũcookeria atĩrĩ, “Reke niĩ ndungata yaku, njĩtĩkĩrĩke nĩ we.” Agĩgĩĩthiĩra, akĩrĩa irio, na ndacookire kũigua kĩeha rĩngĩ. Mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ tene, Elikana na andũ aake magĩũkĩra, na thuutha wa gũthaathaiya MWATHANI makĩinũka kwao mũciĩ Rama. Elikana agĩkoma na Hana mũtumia wake, na MWATHANI akĩmũcookeria mahooya maake. Agĩkĩgĩa nda agĩciara kaana ga kahĩĩ, agĩgatua Samũeli, agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩ gũkorwo nĩkũhooya ndakahoire kũrĩ MWATHANI.” Mahinda nĩmaagĩkinyire o rĩngĩ ma Elikana na mũciĩ wake gũthiĩ Shilo akarutĩre MWATHANI igongoona rĩa mwaka o mwaka, o na akahingie igongoona rĩa mwanya rĩrĩa eeranĩire. Hingo ĩyo Hana ndaigana gũthiĩ. Eerire mũthuuriwe atĩrĩ, “Mwana atiga kuonga-rĩ, nĩguo ngaamũtwara nyũmbainĩ ya MWATHANI kũrĩa agatũũra matukũ ma muoyo wake wothe.” Elikana akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ wega; ĩka o ta ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire. Ikara gũũkũ mũciĩ o nginyagia rĩrĩa ũkaamũtigithia kuonga. MWATHANI arotũma kĩrĩĩkanĩro gĩaku naake kĩhinge.” Kwoguo Hana agĩgĩikara mũciĩ akĩrera mwana wake. Arĩĩkia kũmũtigithia kuonga, akĩmũtwara Shilo, na agĩthiĩ na ndeegwa ya mĩaka ĩtatũ, na kiro ikũmi cia mũtu, na mondo ĩmwe ya rũũa ĩiyũrĩĩte ndibei. Agĩgĩtwara Samũeli, arĩ o mũniini, nyũmbainĩ ya MWATHANI o kũu Shilo. Marĩĩkia gũthĩnja ndeegwa ĩyo, magĩtwarĩra Eli mwana ũcio. Hana akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, tanjĩtĩkĩria. No ũndirikane? Nĩ niĩ mũtumia ũrĩa warũũgamĩĩte haaha akĩhooya MWATHANI. Ndamũhooire mwana ũyũ, naake akĩĩhe. Nĩ ũndũ ũcio, nĩndamwamũrĩra MWATHANI. Hĩndĩ ĩrĩa yothe egũtũũra muoyo-rĩ, egũtũũra e wa MWATHANI.” Magĩgĩthaathaĩria MWATHANI kũu. Hana akĩhooya atĩrĩ, “MWATHANI nĩacanjamũrĩĩte ngoro yakwa; ndĩ mũkenu mũno nĩ ũndũ wa ũguo eekĩĩte! Nĩgũthekerera ndĩrathekerera thũ ciakwa; ndĩ mũcanjamũku mũno nĩ ũndũ wa ũrĩa MWATHANI andeithĩĩtie!” “Gũtirĩ ũngĩ mũtheru ta MWATHANI, gũtirĩ ũngĩ ũhaana taake; gũtirĩ ũgitanagĩra ta Ngai witũ.” Tigaai mwĩtĩĩo ũcio wanyu; mũtikaarie ciugo cia mwĩgaatho. Tondũ MWATHANI nĩ Ngai ũũĩ maũndũ; nĩ we ũcũũranagia ũrĩa andũ meekaga. Moota ma thigari irĩ hinya nĩmoinĩkangu, no arĩa ahinyaru no kũgĩa maraagĩa na hinya. Arĩa maarĩ ahũũnu-rĩ, rĩu nĩmathiĩte kũrĩmia nĩguo moone gĩa kũrĩa, no arĩa ahũũtu matigaacooka kũhũũta rĩngĩ. Mũtumia ũrĩa thaata nĩaciarĩĩte ciana mũgwanja, naake ũrĩa wĩ na ciana nyingĩ atigĩĩtwo atarĩ. MWATHANI nĩ we ũũraganaga, na agacookia muoyo. Nĩ we ũikũrũkagia andũ kwa arĩa akuũ, na agacooka akamaruta kuo. Nĩ we ũtuaga andũ amwe athĩĩni na arĩa angĩ itonga; akanyiihia amwe na arĩa angĩ akamatũũgĩria. Ooyaga mũthĩĩni na igũrũ akamũruta rũkũngũinĩ, akooya mwagi na igũrũ akamũruta kĩarainĩ kĩa mahuti. Akamatua athiriti a anene na akamaikarĩria itĩ cia ũnene. Itina ciothe cia thĩ nĩ cia MWATHANI; aakĩĩte thĩ igũrũ wacio. “Agitagĩra mĩoyo ya arĩa mamwĩhokeete, no arĩa aaganu makoorĩra ndumainĩ; mũndũ ndahootanaga na hinya wake mwene. Thũ cia MWATHANI nĩikaaniinwo; agaacirurumĩria marurumĩ arĩ matuinĩ. MWATHANI nĩagaaciirithia thĩ yothe; nĩakaahe mũthamaki wake hinya, atũũgĩrie ũrĩa athuurĩĩte akamũitĩrĩria maguta.” Naake Elikana akĩinũka gwake mũciĩ Rama, no kahĩĩ kau ti Samũeli gagĩtigwo kũu Shilo, gatungatagĩre MWATHANI gakĩonagĩrĩrio nĩ Eli mũthĩnjĩri Ngai. ĩgaikia hũũma nyũngũinĩ, na nyama o yothe ĩrĩrutwo na hũũma ĩyo yatuĩkaga ya athĩnjĩri Ngai acio. Ũguo nĩguo meekaga Aisiraeli oothe arĩa mookaga kũu Shilo. Ningĩ-rĩ, o na maguta mataanarutwo na gũcinwo, ndungata ya mũthĩnjĩri Ngai yokaga ĩkeera ũrĩa ũraruta igongoona atĩrĩ, “Nengera nyama ya mũthĩnjĩri Ngai akeehĩĩhĩrie; ndangĩtĩkĩra kwamũkĩra nyama ya ndugo kuuma kũrĩ we, tiga o ĩ njĩthĩ.” Mũndũ ũcio angĩacookirie atĩrĩ, “Reke twĩke o ta ũrĩa kwagĩrĩire, twambe tũcine maguta, ũcooke woe kĩrĩa ũkwenda.” Ndungata ya mũthĩnjĩri Ngai yacookagia atĩrĩ, “Aaca! Nengera o ro rĩu! Kwaga ũguo, ngũmĩoya na hinya!” Wĩhia ũcio wa aariũ a Eli warĩ mũũru mũno maithoinĩ ma MWATHANI, nĩ gũkorwo nĩmaanyararithirie mũno ũhoro wa kũrutagĩra MWATHANI magongoona. No rĩĩrĩ, kamwana kau ti Samũeli gaatungataga MWATHANI kehotoreete aburoni ya gataani yamũrĩirwo wĩra ũcio kĩũmbe. Mwaka o mwaka nyina nĩamũtumagĩra nguo ndaaya akamũtwarĩra hĩndĩ ĩrĩa maambatanagia na mũthuuriwe, makarute igongoona rĩa mwaka o mwaka. Naake Eli nĩaraathimaga Elikana na mũtumia wake, agakĩĩra Elikana atĩrĩ, “MWATHANI arokũhe ciana ingĩ na mũtumia ũyũ ciagũcooka ithenya rĩa mwana ũyũ mwamwamũrĩire.” Thuutha wa ũguo makainũka mũciĩ. Naake MWATHANI akĩraathima Hana, agĩciara aariũ angĩ atatũ na airĩĩtu eerĩ. Nako kamwana kau ti Samũeli gagĩkũrĩra ũtungatiinĩ wa MWATHANI. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Eli aarĩ mũkũrũ mũno, na nĩaiguaga maũndũ moothe marĩa aariũ aake meekaga Aisiraeli oothe, o na akamenya atĩ nĩmakomaga na andũ anja arĩa maarutaga wĩra mũromoinĩ wa Hema ya gũtũnganwo. Kwoguo akĩmooria atĩrĩ, “Mwĩkaga maũndũ ta macio nĩkĩ? Andũ oothe nĩmaamenyithagia maũũru marĩa mwĩkaga. Tiganaai na mĩtugo ĩyo, aariũ aakwa! Macio nĩ maũndũ mooru mũno andũ a MWATHANI maraaria igũrũ rĩanyu! Mũndũ angĩhĩtĩria mũndũ ũrĩa ũngĩ-rĩ, Ngai no amũciirithie, no nũũ ũngĩthaithanĩrĩra mũndũ ũrĩa ũhĩtĩirie MWATHANI?” No o matiigana kũigua ithe wao, tondũ MWATHANI nĩatuĩte kũmooraga. Nako kamwana kau ti Samũeli gagĩkĩrĩrĩria gũkũra, gakĩendagwo nĩ MWATHANI o na andũ. Na rĩĩrĩ, mũnabii ũmwe nĩareeheire Eli ndũmĩrĩri ĩno kuuma kũrĩ MWATHANI: “Hĩndĩ ĩrĩa thooguo Harũni na mũciĩ wake maarĩ ngombo cia mũthamaki wa Misiri, nĩndeguũrĩirie Harũni. Mĩhĩrĩgainĩ yothe ya Isiraeli nĩndathuurire andũ a mũciĩ wake matuĩke athĩnjĩri Ngai aakwa, matungatage kĩgongoonainĩ gĩakwa, macinagĩre ũbaani ho, na mehumbage ebodi makĩĩhooya kĩrĩra. Na niĩ ngĩmeetĩkĩria meigagĩre gĩcunjĩ kĩmwe kĩa magongoona marĩa macinagĩrwo kĩgongoonainĩ. Rĩu-rĩ, nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte mũkorokere magongoona na maruta marĩa njathĩĩte andũ aakwa mandutagĩre? Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte ũtũũgĩrie aariũ aaku kũngĩra, ũgakĩmeetĩkĩria menorie na icunjĩ iria njega cia magongoona marĩa andũ aakwa mandutagĩra? Niĩ, MWATHANI Ngai wa Isiraeli, nĩndeerĩire mũciĩ waku na mbarĩ yanyu atĩ mũgũtũũra mũndungatagĩra ta athĩnjĩri Ngai tene na tene. Rĩu nĩndarega ũndũ ũcio! Nĩ ũndũ-rĩ, ndĩrĩtĩĩaga arĩa mandĩĩaga, nao arĩa manyararĩĩte, ndĩrĩmoonaga ta matarĩ kĩene. Tathikĩrĩria, mahinda nĩmarooka rĩrĩa ndĩrĩũraga aariũ oothe a mũciĩ waku o na a mbarĩ yanyu, nĩguo gũtikaanagĩe mũndũ o na ũmwe wa mũciĩ waku ũgaatũũra nginya ũkũrũinĩ. “Nawe nĩũrĩona thĩĩna o na ũigue ũiru nĩ ũndũ wa iraathimo iria ndĩrĩraathima andũ arĩa angĩ a Isiraeli nacio, no gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wa mũciĩ waku ũgaatũũra nginyagia ũkũrũinĩ. No nĩngũtũũria mũndũ ũmwe wa njiarwa ciaku muoyo, na nĩakandungatĩra ta mũthĩnjĩri Ngai. No rĩĩrĩ, nĩagaatuĩka gĩtumuumu, na akue ngoro o biũ, na njiarwa ciaku icio ingĩ igaakua gĩkuũ kĩa ruwo. Rĩrĩa aariũ aaku eerĩ Hofini na Finehasi magaakua mũthenya o ro ũmwe, ũndũ ũcio ũgaatuĩka kĩmenyithia harĩ wee atĩ maũndũ marĩa moothe njugĩĩte nĩmakaahinga. Nĩngaathuura mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũgaakorwo arĩ mwĩhokeku harĩ niĩ, na ũgeekaga ũrĩa wothe ngaamwathaga. Nĩngaamũhe njiarwa, iria igaatungataga hingo ciothe mbere ya mũthamaki ũrĩa thuurĩĩte ngaitĩrĩria maguta. Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe wa njiarwa ciaku ũrĩa ũgaatigara agaathiaga kũrĩ mũthĩnjĩri Ngai ũcio akamũhooya mbeeca na irio, na akamũthaitha eetĩkĩrio ateithĩrĩrie athĩnjĩri Ngai nĩguo oone gĩa kũrĩa.” Matukũinĩ macio, rĩrĩa kamwana kau ti Samũeli gaatungatagĩra MWATHANI gakĩonagĩrĩrio nĩ Eli, gũtiakoragwo kũrĩ na ndũmĩrĩri na cioneki nyingĩ kuuma kũrĩ MWATHANI. Na rĩĩrĩ, ũtukũ ũmwe Eli, ũrĩa ihinda rĩu maitho maake maarĩ hakuhĩ kũũra, aakomeete harĩa aakomaga. Naake Samũeli aakomeete Hekaarũinĩ thĩinĩ, kũrĩa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩaigĩĩtwo. Gũtaanakĩa o taawa ũgĩakanaga-rĩ, MWATHANI agĩĩtana atĩrĩ, “ Samũeli! Samũeli!” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩ niĩ ũyũ haaha!” Agĩgĩteng'era kwĩ Eli akiuga atĩrĩ, “ Ĩ niĩ ũyũ haaha. Nĩndooka tondũ nĩwanjĩta.” No Eli akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndinagwĩta; thiĩ ũgakome.” Kwoguo Samũeli agĩcooka toro. MWATHANI agĩĩta Samũeli riita rĩa gatatũ. Naake agĩũkĩra, agĩthiĩ kwĩ Eli, akiuga atĩrĩ, “Ĩ niĩ ũyũ haaha. Nĩndooka tondũ nĩwanjĩta.” Hĩndĩ ĩyo Eli agĩkĩmenya atĩ nĩ MWATHANI wetaga kamwana kau. Kwoguo agĩkeera atĩrĩ, “Cooka toro, na agwĩta rĩngĩ, uga atĩrĩ, ‘Aria MWATHANI, ndungata yaku nĩthikĩrĩirie.’ ” Samũeli agĩgĩcooka toro. MWATHANI agĩthiĩ akĩrũũgama hau, agĩĩtana atĩrĩ, “Samũeli! Samũeli!” Samũeli agĩcookia atĩrĩ, “Aria, ndungata yaku nĩthikĩrĩirie.” MWATHANI agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngwĩka ũndũ thĩinĩ wa Isiraeli, na mũndũ o wothe ũkaũigua nĩakaamakio nĩguo. Mũthenya ũcio-rĩ, nĩguo ngaahingĩria mũciĩ wa Eli maũndũ moothe marĩa njarĩĩtie, kuuma kĩambĩrĩria nginya kĩrĩĩkĩrĩro. “Nĩ gũkorwo nĩndĩmwĩrĩĩte atĩ nĩngũtũũra herithagia mũciĩ wake tene na tene, tondũ aariũ aake nĩmanjagĩire gĩtĩĩo. Eli nĩamenyaga atĩ nĩmeekaga ũguo, no ndaigana kũmakaania. Nĩ ũndũ ũcio, nĩndĩhĩtĩire mũciĩ wa Eli ngoiga atĩ, gũtirĩ igongoona kana kĩheeo kĩngĩhota kweheria ituĩro rĩa wĩhia ũcio.” Samũeli agĩgĩikara gĩtandainĩ nginya o rũũciinĩ. Agĩcooka agĩũkĩra, akĩhingũra mĩrango ya nyũmba ya MWATHANI. Naake agĩĩtigĩra kũmenyithia Eli kĩoneki kĩu. No Eli akĩmwĩta atĩrĩ, “Samũeli, mũrũ wakwa!” Samũeli agĩĩtĩka atĩrĩ, “Ĩ niĩ ũyũ haaha.” Eli akĩmũũria atĩrĩ, “MWATHANI-rĩ, arakwĩrire atĩa? Ndũkaahithe ũndũ o na ũmwe. Ngai nĩegũkũherithia mũno waga kũũnjĩĩra ũrĩa wothe aroigire!” Kwoguo Samũeli agĩkĩmwĩra maũndũ moothe; ndamũhithire ũndũ o na ũmwe. Eli agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩ we MWATHANI; reke eeke ũrĩa ekuona ũmwagĩrĩire.” Samũeli agĩgĩkũra, naake MWATHANI aarĩ hamwe naake, na agĩtũma maũndũ marĩa moothe Samũeli oigaga mahinge. Kwoguo andũ oothe bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli, magĩkĩmenya atĩ ti itherũ Samũeli nĩatuĩkĩĩte mũnabii wa MWATHANI. MWATHANI akĩrũmanĩrĩria kwĩyonithania kũu Shilo, kũrĩa oimĩrĩire Samũeli na akĩmwarĩria. Rĩrĩa rĩothe Samũeli aangĩaririe, Aisiraeli oothe nĩmaamũthikagĩrĩria. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio Afilisiti makĩũngana makarũe na Aisiraeli, kwoguo Aisiraeli magĩkiumagara makarũe nao. Aisiraeli magĩaka kambĩ yao Ebenezeri, nao Afilisiti magĩaka yao Afeku. Afilisiti magĩtharĩkĩra Aisiraeli, makĩmahũũra mũno, o nginya makĩmatooria, na makĩũragĩra arũme ta ngiri inya (4,000) kũu marũagĩra kĩhaaroinĩ kĩa mbaara. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa arĩa maatigarire macookire kambĩinĩ, atongoria a Aisiraeli makiuga atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩatũma MWATHANI eetĩkĩrie Afilisiti matũhoote ũũmũũthĩ? Rekeei tũgĩĩre Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI kuuma Shilo, nĩguo MWATHANI atwarane na ithuĩ atũhonokie kuuma kũrĩ thũ ciitũ.” Kwoguo magĩtũma andũ Shilo, makĩreehe Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe ũrĩa ũikaraga gatagatĩ ga ciũmbe iria irĩ mathagu. Nao aariũ eerĩ a Eli, Hofini na Finehasi magĩũkania na Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩakinyire, Aisiraeli oothe makiugĩrĩria na hinya mũnene mũno makeneete, nginya thĩ ĩkĩinaina. Hĩndĩ ĩrĩa Afilisiti maiguire mbugĩrĩrio ĩyo makiuga atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai mbugĩrĩrio ĩyo ĩrĩ kambĩinĩ ya Ahibirania; nĩyakuuga atĩa hiihi?” Rĩrĩa maamenyire atĩ nĩ Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI rĩakinyĩĩte kambĩinĩ ya Ahibirania-rĩ, makĩigua guoya mũno, makiuga atĩrĩ, “Ngai nĩyũkĩĩte kambĩinĩ yao! Kaĩ rĩu tũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩ gũkorwo ũndũ ta ũyũ ndũrĩ wekĩka kũrĩ ithuĩ rĩ o rĩ! Nũũ ũngĩgĩtũhonokia kuuma kũrĩ ngai icio i na hinya ũguo? Ngai icio nĩcio cioragire Amisiri werũinĩ! Mwĩyũmĩrĩriei Afilisiti aya! Rũaai ta arũme ki! Kwaga ũguo, tũgũtuĩka ngombo cia Ahibirania, o ta ũrĩa maarĩ ngombo ciitũ. Kwoguo rũaai ta arũme ki!” Afilisiti magĩkĩrũa na hinya ma, o nginya magĩtooria Aisiraeli, nao Aisiraeli makĩũra o mũndũ gwake mĩciĩ. Gũkĩũraganwo mũno, na thigari ngiri mĩrongo ĩtatũ (30,000) cia Isiraeli ikĩũragwo. Narĩo Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai rĩgĩtahwo, nao Hofini na Finehasi, aariũ arĩa eerĩ a Eli, makĩũragwo. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũmwe wa mũhĩrĩga wa Benjamini agĩteng'era oimĩĩte mbaarainĩ agĩthiĩ Shilo, agĩkinya kuo mũthenya o ro ũcio. Nĩguo oonanie kĩeha gĩake, nĩatembũrangĩĩte nguo ciake, na akeitĩrĩria tĩĩri mũtwe. Eli agĩkorwo aikarĩire gĩtĩ mũkĩrainĩ wa njĩra acũũthĩrĩirie, tondũ ngoro yake nĩyatangĩkĩĩte mũno nĩ ũndũ wa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Naake mũndũ ũcio akĩheana ũhoro kũndũ guothe itũũrainĩ, nao andũ maũigua, magĩkayũrũrũka nĩ guoya. Rĩrĩa Eli aiguire inegene rĩu, akĩũria atĩrĩ, “Inegene rĩrĩ rĩothe, nĩ rĩa kĩĩ?” Naake mũndũ ũcio akĩhiũhahiũha na kũrĩ Eli nĩguo amũmenyithie ũhoro ũcio. (Na rĩĩrĩ, Eli aarĩ na ũkũrũ wa mĩaka mĩrongo kenda na ĩnaana, na nĩorĩĩte maitho). Mũndũ ũcio agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩkũũra ndoora kuuma mbaarainĩ ũũmũũthĩ.” Naake Eli akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ kwahaana atĩa, mũrũ wakwa?” Naake mũndũ ũcio wareeheete ũhoro agĩcookia atĩrĩ, “Aisiraeli nĩmoorĩire Afilisiti, na andũ aitũ nĩmooragĩĩtwo mũno! Ningĩ-rĩ, aariũ aaku Hofini na Finehasi nĩmooragĩĩtwo, na Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai nĩrĩtahĩĩtwo!” Rĩrĩa mũndũ ũcio aagwetire Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, Eli agĩturũkana na mwenainĩ wa kĩhingo, oimĩĩte gĩtĩinĩ kĩrĩa aikarĩire. Nayo ngingo yake ĩkiunĩka, agĩkua, nĩ ũndũ aarĩ mũkũrũ mũno na agatunguha. Atongoririe Isiraeli ihinda rĩa mĩaka mĩrongo ĩna. Ningĩ mũtumia wa mũũrũwe Finehasi aarĩ na nda, na ihinda rĩake rĩa kũheeo mwana nĩrĩakuhĩrĩirie. Rĩrĩa aiguire atĩ Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI nĩrĩtahĩĩtwo, na atĩ ithe wa mũthuuriwe, na mũthuuriwe nĩmaakuĩte, akĩnyiitwo nĩ ruwo rwa gũciara o rĩmwe, akĩheeo mwana. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aakuhĩrĩirie gũkua, atumia arĩa maamũciarithagia makĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩyũmĩrĩrie! Wĩ na kahĩĩ!” No we ndaigana kũrũmbũiya ũhoro ũcio kana gũcookia ũndũ. Naake agĩtua kaana kau Ikabodu, akiuga atĩrĩ, “Riiri wa Ngai nĩwehereire Isiraeli,” nĩ gũkorwo Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro nĩrĩatahĩĩtwo, na ithe wa mũthuuriwe na mũthuuriwe nĩmakuĩte. Agĩkiuga atĩrĩ, “Riiri wa Ngai nĩwehereire Isiraeli, tondũ Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai nĩrĩtahĩĩtwo.” Na rĩĩrĩ, Afilisiti marĩĩkia gũtaha Ithandũkũ rĩa Ngai, makĩrĩkuua kuuma Ebenezeri makĩrĩtwara itũũrainĩ rĩao rĩa Ashidodu. Maarĩigire hekaarũinĩ ya ngai yao yetagwo Dagoni, makĩrĩrũũgamia hakuhĩ na ngai ĩyo. Rĩrĩa andũ a Ashidodu maarookire gũũkĩra kĩrooko tene, magĩkora ngai ĩyo yao ĩkomeete na nda mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI. Kwoguo makĩmĩoya makĩmĩcookia handũ haayo. Kwarooka gũkĩa, magĩkora ngai ĩyo ĩgwĩte o rĩngĩ mbere ya Ithandũkũ rĩa MWATHANI. Mũtwe wayo na mooko maayo meerĩ moinĩkangĩĩte makagũa hakuhĩ na mũrango; no mwĩrĩ wiki watigarĩĩte. (Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmaga athĩnjĩri ngai a Dagoni na arĩa oothe mathaathayagia ngai ĩyo kũu Ashidodu maage gũkinya handũ hau na ikinya, kana gũthiĩra ho nginyagia ũũmũũthĩ). MWATHANI akĩherithia andũ a Ashidodu mũno na akĩmeekĩra guoya. Aamaherithirie hamwe na andũ arĩa maarigainie nao na gũtũma magĩe na mũrimũ wa ngaaĩ. Rĩrĩa moonire ũrĩa gwekĩkaga makiuga atĩrĩ, “Ngai wa Isiraeli nĩgũtũherithia aratũherithia ithuĩ eene o hamwe na Dagoni ngai iitũ. Tũtingĩĩtĩkĩra Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai wa Isiraeli rĩikare gũũkũ gwitũ rĩngĩ.” Nĩ ũndũ ũcio magĩtũmana anene oothe ataano a Afilisiti meetwo, makĩmooria atĩrĩ, “Tũgwĩka atĩa na Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai wa Isiraeli?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Rĩtwareei Gathu.” Kwoguo makĩrĩthaamĩria Gathu itũũra rĩngĩ rĩa Afilisiti. No rĩĩrĩ, rĩarĩĩkia gũkinya kuo, MWATHANI akĩherithia itũũra rĩu o narĩo, agĩtũma andũ aarĩo manyiitwo nĩ guoya mũnene mũno. Aamaherithirie na mũrimũ wa ngaaĩ ũrĩa wanyiitire andũ oothe a itũũra rĩu, eethĩ na akũrũ. Kwoguo magĩgĩthaamĩria Ithandũkũ rĩu rĩa MWATHANI Ekironi, itũũra rĩngĩ rĩa Afilisiti. Rĩrĩa rĩakinyire kuo, andũ a kuo makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Hĩ! Mekũreehe Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai wa Isiraeli gũũkũ nĩguo matũũragithie ithuothe!” Tondũ ũcio, magĩkĩrekanĩria anene oothe a Afilisiti o rĩngĩ, makiuga atĩrĩ, “Cookiai Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai wa Isiraeli handũ haarĩo kĩũmbe, nĩguo rĩtigaatũniine ithuĩ eene o hamwe na andũ a mĩciĩ iitũ.” Nĩ gũkorwo nĩkwarĩ na kĩmako kĩnene mũno itũũrainĩ rĩu rĩothe, tondũ Ngai nĩamaherithĩĩtie mũno. O na arĩa mataigana gũkua nĩmaanyiitirwo nĩ mũrimũ wa ngaaĩ, nao magĩkaĩra ngai ciao imateithie. Thuutha wa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI gũikara bũrũriinĩ wa Afilisiti mĩeri mũgwanja, Afilisiti magĩĩta athĩnjĩri nga ciao na aragũri makĩmooria atĩrĩ, “Tũgwĩka atĩa na Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI? Tũngĩrĩcookia kũrĩa riumĩĩte-rĩ, tũngĩrĩcookia na kĩ?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Mũngĩcookia Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai wa Isiraeli, no mũhaka mũmũcookerie hamwe na kĩheeo gĩa kũhoroheria meehia maanyu. Ithandũkũ rĩu rĩtingĩcookio rĩtarĩ na kĩheeo. Ĩyo no yo njĩra ĩrĩa ĩngĩtũma mũhonio, na mũmenye kĩrĩa gĩtũmĩĩte athiĩ na mbere kũmũherithia.” Andũ makĩũria atĩrĩ, “Tũngĩmũtwarĩra kĩheeo gĩa kũhoroheria meehia maitũ kĩhaana atĩa hiihi?” Nao makĩmacookeria atĩrĩ, “Tũnyamũ tũtaano twa thahabu tũtariĩ ta ngaaĩ icio, na tũmĩhianano tũtaano twa thahabu twa tũbĩa, o ta ũrĩa anene acio a Afilisiti maigana. Nĩ gũkorwo inyuothe o na anene aanyu, mũhũũrĩĩtwo na ihũũra rĩa mũthemba o ro ũmwe. No nginya mũthondeke tũmĩhianano tũu twa ngaaĩ na twa tũbĩa tũu tũranyariira bũrũri wanyu, na no mũhaka mũtĩĩe Ngai wa Isiraeli. Hiihi nĩegũtiga kũmũherithia inyuĩ eene, ngai cianyu, o na bũrũri wanyu. Mũgũkĩũmia ngoro cianyu ta ũrĩa mũthamaki wa Misiri na Amisiri moomirie ngoro ciao nĩkĩ? Tondũ-rĩ, Ngai arĩĩkia kũmaherithia mũno-rĩ, noguo meetĩkĩririe Aisiraeli moime Misiri. Tondũ ũcio thondekaai ngaari njerũ. Mũcooke muoe ng'ombe igĩrĩ itarĩ ciekĩrwo icooki mũcioherere ngaariinĩ ĩyo, natuo tũcaũ twacio mũtũinũkie, mũtũhingĩre kiugũinĩ. Mũcooke muoe Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI mũrĩigĩrĩre igũrũ wa ngaari ĩyo. Natuo tũmĩhianano twa thahabu tũrĩa mũkũmũtwarĩra tũrĩ kĩheeo gĩa kũhoroheria meehia maanyu mũtwĩkĩre gathandũkũinĩ, mũkaige hakuhĩ na Ithandũkũ rĩu. Mwarĩĩkia gwĩka ũguo, mũrekererie ngaari ĩyo ĩĩthiĩre. Mũbaare na kũrĩa ĩgũthiĩ; ĩngĩthiĩ ĩroreete itũũra rĩa Bethi Shemeshi, ũguo nĩkuuga atĩ nĩ Ngai wa Isiraeli ũtũreehithĩirie ũũru ũcio mũnene ũguo. No ingĩaga gwĩka ũguo, nĩtũkaamenya atĩ ti we ũtũreehithĩirie ũũru ũcio; ũndũ ũcio warĩ o mũtino tu.” Nao andũ magĩgĩĩka o ta ũrĩa meerirwo; makĩoya ng'ombe igĩrĩ igũkamwo magĩcioherera ngaariinĩ, natuo tũcaũ twacio magĩtũhingĩra kiugũ. Makĩigĩrĩra Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro ngaari igũrũ, hamwe na gathandũkũ karĩa kaarĩ na mĩhianano ya thahabu ya tũbĩa na ngaaĩ. Ng'ombe icio ikĩgwata njĩra iroreete Bethi Shemeshi itegũkerũra na kũngĩ. Ciathiaga ikĩanagia. Nao anene a Afilisiti magĩcirũmĩrĩra nginya mũhakainĩ wa Bethi Shemeshi. Na rĩĩrĩ, andũ a Bethi Shemeshi nĩkũgetha maagethaga ngano gĩtuambainĩ. Rĩrĩa mainamũkire makĩona Ithandũkũ rĩu, magĩkena mũno. Nayo ngaari ĩyo ĩgĩkinya mũgũnda wa mũndũ wetagwo Joshua, waikaraga Bethi Shemeshi, ĩkĩrũũgama hakuhĩ na handũ haarĩ na ihiga inene. Nao andũ arĩa maarĩ ho magĩatũranga mĩtĩ ya ngaari ĩyo, magĩthĩnja ng'ombe icio, makĩrutĩra MWATHANI igongoona rĩa njino. Nao Alawii makĩruta Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI na gathandũkũ karĩa kaarĩ na tũmĩhianano twa thahabu, magĩciigĩrĩra igũrũ wa ihiga rĩu inene. Nao andũ a Bethi Shemeshi makĩrutĩra MWATHANI magongoona ma njino na magongoona mangĩ mũthenya ũcio. Nao anene acio ataano a Afilisiti moona ũguo, magĩcooka Ekironi mũthenya o ro ũcio. Afilisiti maatwarire mĩhianano ĩyo ĩtaano ya ngaaĩ ĩthondekeetwo na thahabu kũrĩ MWATHANI ĩrĩ ta kĩheeo gĩa kũhoroheria meehia maao. O mũhianano warũũgamagĩrĩra o itũũra rĩa matũũra maao marĩa mataano, nĩ mo: Ashidodu, Gaza, Ashikeloni, Gathu, na Ekironi. O natuo tũbĩa twa thahabu tũrĩa maatũmire twaiganaga o ta ũrĩa matũũra marĩa maathagwo nĩ anene acio ataano a Afilisiti maiganaga, marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya o na marĩa mataarĩ mairigĩre. Ihiga rĩu inene, rĩrĩa maigĩrĩire Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI, rĩrĩ o ho mũgũndainĩ wa Joshua kũu Bethi Shemeshi nginyagia ũũmũũthĩ ta ũira wa ũrĩa gwekĩkire. Naake MWATHANI akĩũraga andũ mĩrongo mũgwanja a Bethi Shemeshi nĩ ũndũ nĩmaarorire thĩinĩ wa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Nao andũ makĩrĩra mũno nĩ kĩeha, nĩ ũndũ MWATHANI nĩoragĩĩte andũ aingĩ gatagatĩinĩ kaao. Nĩ ũndũ ũcio, andũ a Bethi Shemeshi magĩkiuga atĩrĩ, “Nũũ ũngĩkĩhota kũrũũgama mbere ya MWATHANI, Ngai ũyũ mũtheru? Tũngĩmũtũma kũrĩ ũ nĩguo atweherere?” Magĩkĩrekia andũ mathiĩ kũrĩ andũ a Kiriathu Jearimu makoige atĩrĩ, “Afilisiti nĩmacookeetie Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI. Ikũrũkaai mũrĩgĩre.” Kwoguo andũ a Kiriathu Jearimu makĩgĩĩra Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI, makĩrĩtwara nyũmbainĩ ya mũndũ wetagwo Abinadabu watũũraga kĩrĩmainĩ igũrũ. Magĩcooka makĩamũra mũũrũwe Eleazaru atuĩke mũmenyereri warĩo. Ithandũkũ rĩu rĩgĩikara Kiriathu Jearimu ihinda iraaya, ta rĩa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ. Ihindainĩ rĩu rĩothe andũ oothe a Isiraeli nĩmaakayagĩra MWATHANI amateithie. Samũeli agĩkĩĩra andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Mũngĩkorwo nĩmũkwenda gũcookerera MWATHANI na ngoro yothe, no nginya mweherie ngai ng'eni na mũhianano wa ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Ashitorathu. Mwĩyamũrĩreei MWATHANI o biũ, na mũmũthaathayagie o we wiki, naake nĩekũmũhonokia kuuma wathaniinĩ wa Afilisiti.” Kwoguo Aisiraeli magĩkĩeheria mĩhianano yao ya Baali na Ashitorathu, magĩthaathaiya MWATHANI wiki. Ningĩ Samũeli akĩrekanĩria Aisiraeli oothe macemanie Mizipa, akiugaga atĩrĩ, “Nĩngaamũhoera MWATHANI kuo.” Nĩ ũndũ ũcio magĩcemania oothe Mizipa, magĩtaha maaĩ, makĩmaita thĩ marĩ ta igongoona kwĩ MWATHANI, na makĩĩhinga kũrĩa irio mũthenya ũcio wothe. Makiuga atĩrĩ, “Nĩtũhĩtĩirie MWATHANI.” (Kũu Mizipa nĩkuo Samũeli aatuithanagĩria Aisiraeli maciira). Hĩndĩ ĩrĩa Afilisiti maiguire atĩ Aisiraeli nĩmoonganĩĩte Mizipa, anene arĩa ataano a Afilisiti makĩerekera nakuo me na mbũtũ ciao cia ita makamatharĩkĩre. Rĩrĩa Aisiraeli maiguire ũguo, magĩĩtigĩra, makĩĩra Samũeli atĩrĩ, “Thiĩ o na mbere gũtũhoera kũrĩ MWATHANI Ngai witũ nĩguo atũhonokie kuuma kũrĩ Afilisiti.” Samũeli agĩkĩoya kagondu gekuonga, agĩkaruta igongoona rĩa njino kũrĩ MWATHANI karĩ kagima o ũguo. Agĩcooka akĩhoera Aisiraeli, naake MWATHANI agĩcookia ihooya rĩake. Hĩndĩ ĩrĩa Samũeli aarutaga igongoona-rĩ, Afilisiti magĩthengerera Aisiraeli nĩguo mamatharĩkĩre. No rĩĩrĩ, MWATHANI akĩrurumĩria Afilisiti marurumĩ manene mũno kuuma matuinĩ, magĩturuura, nao Aisiraeli makĩmahũũra mũno. Nao Aisiraeli magĩthingata Afilisiti kuuma kũu Mizipa mamahanyũkĩĩtie, makĩmakinyia gũkuhĩ na Bethikari, makĩmooragagĩra njĩrainĩ. Naake Samũeli akĩoya ihiga, akĩrĩhanda gatagatĩ ka Mizipa na Sheni, akiuga atĩrĩ, “O na kinyagia rĩu MWATHANI no atũteithĩĩtie.” Akĩrĩtua “Ihiga rĩa Ũteithio.” Afilisiti magĩgĩtoorio o biũ, na matiacookire gũtoonya rĩngĩ bũrũriinĩ wa Isiraeli. MWATHANI agĩkĩgitĩra Aisiraeli kuuma kũrĩ Afilisiti matukũinĩ moothe marĩa Samũeli aatũũrire muoyo. Namo matũũra moothe marĩa maatahĩĩtwo nĩ Afilisiti, kuuma Ekironi o nginya Gathu, magĩcookerio Isiraeli. Kwoguo andũ a Isiraeli magĩkĩĩnyiitĩra bũrũri wao wothe kuuma kũrĩ Afilisiti, na gũkĩgĩa na thaayũ gatagatĩinĩ ka Aisiraeli na Akanaani. Samũeli aatongoririe Isiraeli matukũ ma muoyo wake wothe. Mwaka o mwaka nĩathiaga Betheli, Giligali na Mizipa, agĩtuithanagia maciira kũu guothe. Nĩacookaga agathiĩ kwao mũciĩ Rama, kũrĩa o nakuo aatuithanagia Aisiraeli maciira. Na rĩĩrĩ, nĩakĩire MWATHANI kĩgongoona kũu Rama. Rĩrĩa Samũeli aakũrire, agĩtua aariũ aake atuithania a maciira thĩinĩ wa Isiraeli. Mũũrũwe wa irigithaathi eetagwo Joeli, na ũrĩa mũnyiinyi eetagwo Abija. Maarĩ atuithania a maciira Beerisheba. No rĩĩrĩ, matiarũmĩrĩire mĩthiĩre ya ithe wao. Meendaga o gwĩcarĩria ũtonga; kwoguo nĩmaamũkagĩra mahaki na matiatuithanagia maciira na kĩhooto. Hĩndĩ ĩyo atongoria oothe a Isiraeli magĩkĩũngana hamwe, magĩthiĩ gwĩ Samũeli o kũu Rama, makĩmwĩra atĩrĩ, “ Rĩu nĩgũkũra ũrakũra, na aariũ aaku matirarũmĩrĩra mĩthiĩre yaku. Kwoguo gĩtũthuurĩre mũthamaki wa gũtũthamakagĩra, nĩguo tũgĩe na mũthamaki ta ndũũrĩrĩ iria ingĩ.” No rĩĩrĩ, Samũeli ndakenirio nĩ ihooya rĩao rĩa kwenda kũgĩa na mũthamaki, kwoguo akĩhooya MWATHANI. Naake MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Thikĩrĩria maũndũ moothe marĩa andũ marakwĩra. Ti we maregeete, nĩ niĩ maregeete nduĩke mũthamaki wao. Kuuma rĩrĩa ndamarutire Misiri, matũire matiganaga na niĩ, na magatungatagĩra ngai ingĩ, na rĩu maragwĩka o ta ũrĩa matũire manjĩkaga. Kwoguo, mathikĩrĩrie. No rĩĩrĩ, mataare mũno na ũmoonererie ũrĩa mũthamaki ũrĩa ũkaamathamakagĩra akaameekaga.” Samũeli agĩkĩĩra andũ acio mamwĩtagia mũthamaki maũndũ moothe marĩa MWATHANI aamwĩrĩĩte. Akĩmataarĩria atĩrĩ, “Ũũ nĩguo mũthamaki wanyu akaamwĩka; nĩakooya aariũ aanyu atue amwe aao atwari a ngaari ciake cia mbarathi, angĩ thigari ciake cia mbarathi, na angĩ matongoragie ngaari ciake cia ita mateng'ereete. Ningĩ nĩagaatua amwe aao anene a thigari ngiri, angĩ a thigari mĩrongo ĩtaano, angĩ a kũmũrĩmagĩra mĩgũnda na kũmũgethagĩra, na arĩa angĩ a kũmũthondekagĩra indo cia mbaara na cia ngaari ciake cia mbarathi. Nao airĩĩtu aanyu akaamatua a kũmũthondekagĩra maguta marĩa manungaga wega, angĩ a kũmũrugagĩra, na arĩa angĩ a kũmũthondekagĩra mĩgate. Ningĩ nĩakooya mĩgũnda yanyu ĩrĩa mĩega, mĩgũnda ya mĩthabibũ, o na ya mĩtamaiyũ amĩhe njaama ciake. Nĩakooya gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa irio cianyu na gĩa thabibũ cianyu, akĩheage njaama ciake na ndungata ciake. Nĩakooya ndungata cianyu, ng'ombe cianyu iria njega mũno, na ndigiri cianyu ikamũrutagĩre wĩra. Ningĩ nĩakooya gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa mahiũ maanyu, na inyuĩ eene nĩmũgaatuĩka ngombo ciake. Rĩrĩa ihinda rĩu rĩgaakinya, nĩmũgaateta nĩ ũndũ wa mũthamaki wanyu ũrĩa inyuene mwethuurĩire, no rĩĩrĩ, MWATHANI ndagaathikĩrĩria mateta maanyu.” No rĩĩrĩ, andũ matiigana gũthikĩrĩria Samũeli. Maamũcookeirie atĩrĩ, “Aaca! Ithuĩ tũkwenda mũthamaki, tũtuĩke ta ndũũrĩrĩ iria ingĩ, nĩ geetha atwathage, atũtongoragie itainĩ, na atũhũũranagĩre mbaarainĩ ciitũ.” Samũeli agĩgĩthikĩrĩria ũrĩa wothe moigire, agĩcooka agĩthiĩ akĩĩra MWATHANI. Naake MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩka o ta ũguo mekwenda; mahe mũthamaki.” Naake Samũeli akĩĩra andũ oothe a Isiraeli o mũndũ acooke itũũra rĩake. Na rĩĩrĩ, kwarĩ mũndũ ũmwe warĩ gĩtonga, na warĩ igweta wetagwo Kishu wa mũhĩrĩga wa Benjamini. Aarĩ mũrũ wa Abieli na mũcũkũrũ wa Zeroru, wa nyũmba ya Bekorathu, ĩrĩa yarĩ rũhonge rũmwe rwa mbarĩ ya Afia. Naake aarĩ na mũũriũ wetagwo Saũlũ, mwanake warĩ mũthaka mũno. Saũlũ aarĩ mũraaya gũkĩra andũ arĩa angĩ oothe a Isiraeli, na gũtiarĩ mũndũ ũngĩ mũthaka bũrũriinĩ ũcio wothe kũmũkĩra. Na rĩĩrĩ, ndigiri imwe cia Kishu nĩciorire. Kwoguo agĩkĩĩra Saũlũ mũũrũwe atĩrĩ, “Oya ndungata ĩmwe mũthiĩ mũgacarie ndigiri.” Nao magĩtuĩkanĩria bũrũri wothe ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu, na ng'ongo ciothe cia Shalisha, no matiacionire. Ningĩ magĩtuĩkanĩria ng'ongo ciothe cia Shaalimu, no ndigiri itiarĩ kuo. Magĩcooka magĩtuĩkanĩria bũrũri wothe wa Benjamini, o nakuo matiacionire. Rĩrĩa maakinyire rũgongo rwa Zufu, Saũlũ akĩĩra ndungata yake atĩrĩ, “Nĩtũcooke mũciĩ, nĩ geetha baaba ndagatige gwĩciiria ũhoro wa ndigiri, aambĩrĩrie gũtangĩka nĩ ũndũ witũ.” Nayo ndungata ĩyo ĩgĩcookia atĩrĩ, “Taamba ũtige! Itũũrainĩ rĩĩrĩ kũrĩ mũndũ wa Ngai mũtĩĩku, tondũ maũndũ moothe marĩa oigaga nĩmahingaga. Reke tũthiĩ kũrĩ we; hiihi ahota gũtuĩra kũrĩa tũngĩona ndigiri icio.” Saũlũ akĩũria atĩrĩ, “Twathiĩ kũrĩ we-rĩ, tũkũmũtwarĩra kĩ? Hatirĩ na irio itigarĩĩte mondoinĩ ciitũ, na tũtirĩ na kĩndũ gĩa kũhe mũndũ ũcio wa Ngai. Twĩ na kĩo?” Ndungata ĩyo ĩgĩcookia atĩrĩ, “Ndĩ na mbeeca ciigana ũna, na no ndĩmũhe nĩguo atwĩre kũrĩa tũngĩona ndigiri icio.” Kwoguo Saũlũ na ndungata yake magĩthiĩ itũũrainĩ, na rĩrĩa matoonyaga thĩinĩ, makĩona Samũeli ookĩĩte na kũrĩ o eerekeire handũ harĩa hatũũgĩru haathaathayagĩrio. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa wahĩtũkĩĩte MWATHANI nĩerĩĩte Samũeli atĩrĩ, “Rũũciũ mathaa ta maya nĩngaakũreehithĩria mũndũ wa kuuma mũhĩrĩga wa Benjamini, nawe nĩũkaamũitĩrĩria maguta atuĩke mũthamaki wa gwathaga andũ aakwa a Isiraeli, na nĩakaamahonokia kuuma kũrĩ Afilisiti. Nĩ gũkorwo nĩnyoneete mathĩĩna ma andũ aakwa na ngaigua makĩngaĩra ndĩmateithie.” Hĩndĩ ĩrĩa Samũeli oonire Saũlũ, MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we mũndũ ũrĩa ndĩrakwĩraga ũhoro wake! Nĩ we ũgaathamakĩra andũ aakwa.” Naake Saũlũ agĩgĩthiĩ he Samũeli, o hau aarĩ kĩhingoinĩ, akĩmũũria atĩrĩ, “Tanjĩĩra, muoni maũndũ aikaraga kũ?” Samũeli agĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ niĩ we. Thiĩi mbere yakwa twambate handũ harĩa hatũũgĩru haathaathayagĩrio. Nĩmũkũrĩanĩra na niĩ ũũmũũthĩ. Rũũciũ rũũciinĩ nĩguo ngaamũcookeria ciũria cianyu ciothe njooke ndeke mwĩthiĩre. Naho ha ũhoro wa ndigiri iria ciorire mĩthenya ĩtatũ mĩthiru-rĩ, mũtigacimakĩre; nĩirĩĩkĩĩtie kuoneka. No rĩĩrĩ, nũũ andũ a Isiraeli mabatairio nĩwe makĩria? Nĩ we mwene na nyũmba ya thooguo.” Saũlũ agĩgĩcookia atĩrĩ, “Niĩ ndĩ wa mũhĩrĩga wa Benjamini, mũhĩrĩga ũrĩa mũniini mũno thĩinĩ wa Isiraeli. Ningĩ mbarĩ iitũ nĩyo ĩteekĩrĩirwo mũno mũhĩrĩgainĩ witũ wa Benjamini. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, nĩkĩ gĩgũgĩtũma ũnjarĩrie ndeto ta icio?” Naake Samũeli agĩtoonyia Saũlũ na ndungata yake nyũmba ĩrĩa yarĩagĩrwo akĩmaikaria handũ ha gĩtĩĩo mũno meethainĩ hamwe na andũ arĩa meetĩĩtwo, haarĩ na andũ ta mĩrongo ĩtatũ. Samũeli agĩkĩĩra mũrugi wa irio atĩrĩ, “Reehe rũgai rũrĩa ndĩrakũnengerire ndĩrakwĩra ũrũige handũ mwanya.” Kwoguo mũrugi wa irio agĩkĩreehe nyama ĩyo ya guoko na kĩande akĩmĩiga mbere ya Saũlũ. Samũeli akiuga atĩrĩ, “Ĩno nĩ yo nyama ĩrĩa ũraigĩirwo. Oya ũmĩrĩe. Ndĩrakũigĩire nĩ geetha ũmĩrĩe ihindainĩ rĩĩrĩ hamwe na arĩa njĩtĩĩte.” Kwoguo Saũlũ agĩkĩrĩanĩra na Samũeli mũthenya ũcio. Rĩrĩa maikũrũkire kuuma handũ harĩa hatũũgĩru haathaathayagĩrio, magĩthiĩ itũũrainĩ, magĩthondekera Saũlũ handũ ha gũkoma igũrũ wa nyũmba, naake agĩgĩkoma ho. Rũũciinĩ tene Samũeli agĩĩta Saũlũ kuuma kũu aarĩ nyũmba igũrũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra, nguumagarie.” Saũlũ agĩgĩũkĩra, makiumagara o eerĩ magĩthiĩ njĩrainĩ. Na rĩrĩa maakinyire mũthiainĩ wa itũũra, Samũeli akĩĩra Saũlũ atĩrĩ, “Ĩra ndungata yaku ĩhĩtũke ĩthiage mbere iitũ.” (Nayo ndungata ĩgĩkĩhĩtũka). Naake Samũeli agĩthiĩ na mbere akiuga atĩrĩ, “Amba weterere haniini, na nĩngũkwĩra ũrĩa Ngai oigĩĩte.” Naake Samũeli akĩoya cuuba ya maguta ma mĩtamaiyũ agĩitĩrĩria Saũlũ mũtwe, akĩmũmumunya, akiuga atĩrĩ, “MWATHANI nĩagũitĩrĩria maguta ũtuĩke mũtongoria wa andũ aake a Isiraeli. Nĩũrĩathaga andũ aake na ũmagitagĩre kuuma kũrĩ thũ ciao ciothe. Na gĩĩkĩ nĩkĩo gĩgũtuĩka kĩmenyithia kĩa atĩ MWATHANI nĩagũthuurĩĩte ũtuĩke mũtongoria wa andũ aake: Twatigana nawe ũũmũũthĩ, nĩũgũcemania na arũme eerĩ hakuhĩ na mbĩĩrĩra ya Rakeli kũu Zeliza bũrũriinĩ wa Benjamini. Nao marĩkwĩra atĩ, ndigiri iria ũracaragia nĩcionekeete, na thooguo nĩatigĩĩte gũcirũmbũiya rĩngĩ, akaambĩrĩria gũtangĩka nĩ ũndũ waku, na akooragia atĩrĩ, ‘Ngũgĩĩka atĩa nĩ ũndũ wa mũrũ wakwa?’ Ningĩ wathiathia, wakinya mũtĩinĩ ũrĩa mwamũre wĩ Taboru-rĩ, nĩũgũcemania na arũme atatũ magĩthiĩ kũrutĩra Ngai igongoona Betheli. Ũmwe wao egũkorwo akuuĩĩte tũũri tũtatũ, ũrĩa ũngĩ akuuĩĩte mĩgate ĩtatũ, na wa gatatũ akuuĩĩte mondo ya rũũa ĩiyũrĩĩte ndibei. Nĩmarĩkũgeithia na makũhe mĩgate ĩĩrĩ, nawe ũmĩamũkĩre. Thuutha wa ũguo ũkinye kĩrĩmainĩ kĩa Ngai kĩrĩa kĩrĩ Gibea, kũrĩa kambĩ ya Afilisiti ĩrĩ. Itoonyeroinĩ rĩa itũũra rĩu nĩũrĩcemania na gĩkundi kĩa anabii magĩikũrũka moimĩĩte handũ harĩa hatũũgĩru hathaathayagĩrio, marĩkorwo makĩhũũra inanda, tamburini, na ngita, o na makĩhuuha mĩtũũrirũ; ningĩ nĩmarĩkorwo makĩratha moohoro. Nĩũrĩiyũrwo nĩ roho wa MWATHANI o rĩmwe, nawe ũrathe moohoro hamwe nao, na nĩũrĩgarũrũka ũtuĩke ta mũndũ ũngĩ. Rĩrĩa maũndũ maya marĩĩkĩka, ũrĩĩka o ta ũrĩa Ngai arĩkũhotithia gwĩka. Nĩũrĩcooka ũthiĩ Giligali mbere yakwa, kũrĩa ngaacemania nawe, na ndute magongoona ma njino na ma thaayũ. Ũkaanjeterere kuo mĩthenya mũgwanja nginya ngooka ngwĩre ũrĩa wagĩrĩirwo nĩgwĩka.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Saũlũ aagarũrũkire atigane na Samũeli, Ngai akĩmũhe ngoro ĩngĩ, na imenyithia icio ciothe igĩĩkĩka mũthenya o ro ũcio. Rĩrĩa Saũlũ na ndungata yake maakinyire Gibea, gĩkundi kĩa anabii gĩkĩmũtũnga. Naake akĩiyũrwo nĩ roho wa Ngai, akĩambĩrĩria kũratha moohoro hamwe nao. Andũ arĩa maamũũĩ mbere ĩyo, rĩrĩa moonire agĩĩka ũguo makĩũrania atĩrĩ, “Nĩ atĩa mũrũ wa Kishu ooneete? Kaĩ Saũlũ naake agĩtuĩkĩĩte ũmwe wa anabii?” Mũndũ ũmwe watũũraga handũ hau akĩũria atĩrĩ, “Ĩ nao anabii aya angĩ; mũgwĩciiria maithe maao nĩ a?” Ũguo nĩguo thimo ĩno yambĩrĩirie, “Kaĩ Saũlũ naake agĩtuĩkĩĩte ũmwe wa anabii?” Saũlũ arĩĩkia kũratha moohoro, agĩkinya handũ harĩa hatũũgĩru haathaathayagĩrio. Naake maamawe akĩmuona me na ndungata yake akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mũraarĩ kũ?” Saũlũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũrathiire gũcaria ndigiri. Rĩrĩa tũraciagire-rĩ, tũragĩthiĩ kuona Samũeli.” Maamawe akĩmũũria atĩrĩ, “Ndagũthaitha, tanjĩra ũrĩa aramwĩrire?” Saũlũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aratwĩrire atĩ ndigiri nĩcionekeete.” No ndeerire maamawe ũrĩa Samũeli aamwĩrire ũhoro wake wa gũtuĩka mũthamaki. Naake Samũeli agĩgĩĩta andũ moongane hamwe mbere ya MWATHANI kũu Mizipa, akĩmeera atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli aroiga ũũ: ‘Nĩ niĩ ndamũrutire bũrũri wa Misiri na ngĩmũhonokia kuuma kũrĩ Amisiri na kuuma arĩa oothe maamũhinyagĩrĩria. Nĩ niĩ Ngai wanyu, ũrĩa ũmũhonokagia kuuma mathĩĩnainĩ o na mooritũinĩ maanyu, no ũũmũũthĩ nĩmwandega na mwanjũũria ndĩmũhe mũthamaki. Kwoguo, rĩu kĩũnganeei mbere ya MWATHANI o ta ũrĩa mĩhĩrĩga na mbarĩ cianyu itariĩ.’ ” Tondũ ũcio Samũeli agĩkĩreehithia mũhĩrĩga o mũhĩrĩga hau mbere, naake MWATHANI agĩthuura mũhĩrĩga wa Benjamini. Ningĩ agĩkĩreehareehithia mbarĩ cia mũhĩrĩga wa Benjamini ĩmwe kwa ĩmwe, nayo mbarĩ ya Amatiri ĩgĩthuurwo. Nao andũ a mbarĩ ya Amatiri magĩũka mbere ũmwe kwa ũmwe, naake Saũlũ mũrũ wa Kishu agĩthuurwo. Magĩkĩmũcaria na rĩrĩa maamwagire, makĩũria MWATHANI atĩrĩ, “Mũndũ ũcio nĩokire gũũkũ hiihi?” Naake MWATHANI akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩ we ũrĩa wĩhithĩĩte harĩa indo ciigĩĩtwo.” Kwoguo magĩgĩteng'era makĩmũgĩĩra makĩmũreehe mbere ya andũ, na arũũgama gatagatĩinĩ ka andũ akĩonwo akĩrĩĩte andũ arĩa angĩ oothe kũraiha kuuma ciandeinĩ gũcooka na igũrũ. Samũeli akĩĩra andũ atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we mũndũ ũrĩa MWATHANI athuurĩĩte! Na gũtirĩ ũngĩ gatagatĩinĩ gaitũ ũhaana taake.” Nao andũ oothe makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Ũrotũũra mũthamaki!” Samũeli agĩgĩtaarĩria andũ ihooto na mawĩra ma mũthamaki, agĩcooka akĩmaandĩka ibukuinĩ rĩrĩa aigire handũ harĩa hatheru. Arĩĩkia gwĩka ũguo, akĩĩra andũ oothe mainũke, o mũndũ gwake mũciĩ. O naake Saũlũ akĩinũka mũciĩ gwake Gibea. Nao andũ amwe arĩa maarĩ hinya, arĩa Ngai aahuutĩĩtie ngoro ciao, magĩtwarana naake. No andũ amwe mataarĩ kĩene makiuga atĩrĩ, “Nĩ wega ũrĩkũ mũndũ ũyũ angĩtwĩkĩra?” Magĩkĩnyarara Saũlũ na matiigana kũmũreehere kĩheeo o na kĩmwe, no we agĩĩkirĩra. Na rĩĩrĩ, Nahashu mũthamaki wa Aamoni agĩtongoria mbũtũ yake ya ita magatharĩkĩre itũũra rĩa Jabeshi rĩrĩa rĩarĩ bũrũriinĩ wa Gileadi na magĩkĩrĩthiũrũrũkĩria. Nao andũ a Jabeshi makĩĩra Nahashu atĩrĩ, “Thondeka kĩrĩĩkanĩro na ithuĩ, na nĩtũgũgwĩtĩkĩra ũtuĩke mũtongoria witũ.” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Ũndũ ũyũ wiki noguo ũngĩtũma ndĩĩkanĩre kĩrĩĩkanĩro na inyuĩ atĩ ndĩmũkũũre o mũndũ riitho rĩake rĩa ũrĩo; naguo ũndũ ũcio ũtuĩke wa kũnyararithia Aisiraeli oothe.” Nao atongoria a Jabeshi makiuga atĩrĩ, “Tũhe mĩthenya mũgwanja tũtũme arekio bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli. Kũngĩaga mũndũ ũngĩtũhonokia-rĩ, hĩndĩ ĩyo no twĩneane mookoinĩ maaku.” Nao arekio acio magĩkinya Gibea kũrĩa Saũlũ aatũũraga, na rĩrĩa maaheanire ũhoro ũcio, andũ makĩambĩrĩria kũrĩra nĩ kĩeha. Ihinda rĩu Saũlũ nĩ kuuma oimaga mũgũnda arũmĩrĩire ndeegwa cia kũrĩma. Akĩũria atĩrĩ, “Kaĩ kũhaana atĩa? Nĩ kĩĩ kĩratũma andũ oothe marĩre ũguo?” Nao makĩmwĩra ũrĩa arekio arĩa moimĩĩte Jabeshi maameerĩĩte. Rĩrĩa Saũlũ aiguire ndeto icio, akĩiyũrwo nĩ roho wa Ngai, naake akĩraakara mũno. Agĩkĩoya ndeegwa igĩrĩ, agĩcitinangia icunjĩ, na agĩkĩrekia andũ mathiĩ macikuuĩĩte bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli makiugaga atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũrĩa ũtarĩrũmĩrĩra Saũlũ na Samũeli mbaarainĩ, ũguo noguo ndeegwa ciake irĩĩkwo!” Nao andũ a Isiraeli magĩgĩĩtigĩra ũndũ ũcio ũngĩekirwo nĩ MWATHANI, na hatarĩ ũgũtigara, makĩũngana hamwe marĩ rũmwe. Naake agĩcookanĩrĩria andũ kũu Bezeku: arĩa moimĩĩte Isiraeli maarĩ ngiri magana matatũ (300,000) na arĩa moimĩĩte Juda ngiri mĩrongo ĩtatũ (30,000). Magĩkĩĩra andũ arĩa marekeetio kuuma Jabeshi atĩrĩ, “Ĩraai andũ aanyu rũũciũ mbere ya mĩaraho nĩmakaahonokio.” Rĩrĩa andũ a Jabeshi maanyiitire ndũmĩrĩri ĩyo magĩkena mũno. Nao magĩkĩĩra Nahashu atĩrĩ, “Rũũciũ nĩtũkeeneana mookoinĩ maaku, nawe ũtwĩke o ta ũrĩa ũkoona kwagĩrĩire.” Mũthenya ũcio ũngĩ, Saũlũ akĩgayania andũ ikundi ithatũ, na gũkĩrooka gũkĩa makĩhithũkĩra kambĩ ya thũ ciao, magĩtharĩkĩra Aamoni. Ta mĩarahoinĩ magĩkorwo maciũragĩĩte mũno. Iria ciatigarire ikĩharaganio, ũguo atĩ gũtirĩ mũndũ wathiaga njĩra na ũngĩ. Nao andũ a Isiraeli makĩũria Samũeli atĩrĩ, “Me ha andũ arĩa maroigaga atĩ Saũlũ ndangĩtuĩka mũthamaki witũ? Tũreehere o nao nĩtũkũmoraga!” No Saũlũ akiuga atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ ũngĩũragwo ũũmũũthĩ, nĩ gũkorwo mũthenya ũyũ nĩguo MWATHANI ahonokia Aisiraeli.” Naake Samũeli akĩmeera atĩrĩ, “Nĩtũthiĩi Giligali na o rĩngĩ tuonie Saũlũ wathĩki witũ.” Kwoguo oothe magĩgĩthiĩ Giligali, na marĩ handũinĩ hau hatheru magĩtua Saũlũ mũthamaki. Magĩcooka makĩruta magongoona ma thaayũ, naake Saũlũ hamwe na andũ oothe a Isiraeli magĩkũngũĩra ũndũ ũcio makeneete mũno. Na rĩĩrĩ, Samũeli agĩkĩĩra andũ oothe a Isiraeli atĩrĩ, “Nĩhingĩĩtie ũrĩa mwanjũũririe njĩke. Nĩndĩmũheete mũthamaki amũthamakagĩre, na rĩu mwĩ naake amũtongoragie. Niĩ ndĩ gũkũra na ndaagĩa mbuĩ, aariũ aakwa me hamwe na inyuĩ. Ngoreetwo ndĩ mũtongoria wanyu kuuma ndĩ o mwĩthĩ nginyagia ũũmũũthĩ ũyũ. “Rĩu ndĩ haaha mbere yanyu. Angĩkorwo ndaneeka ũndũ o na ũrĩkũ mũũru, umbũraai o rĩu mbere ya MWATHANI o na ya mũthamaki ũrĩa athuurĩĩte akamũitĩrĩria maguta. Nĩndĩndoya ng'ombe kana ndigiri ya mũndũ? Nĩndĩndaheenia kana ngahinyĩrĩria mũndũ? Nĩndĩndamũũkĩra ihaki kuuma kwĩ mũndũ o na ũrĩkũ nĩ geetha aahinge maitho? Angĩkorwo ndĩndeeka ũndũ o na ũmwe wa macio-rĩ, nĩngũrĩha kĩrĩa ndanooya.” Nao andũ makĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, ndũrĩ watũheenia kana ũgatũhinyĩrĩria; kana ũkooya kĩndũ o na kĩmwe kuuma kũrĩ mũndũ o na ũmwe.” Samũeli agĩkĩmeera atĩrĩ, “MWATHANI na mũthamaki ũrĩa athuurĩĩte agaitĩrĩria maguta nĩ o aira ũũmũũthĩ, atĩ mũtirĩ ũndũ o na ũmwe mũngĩnjuukĩra.” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, MWATHANI nĩwe mũira witũ.” Samũeli agĩthiĩ na mbere kũmeera atĩrĩ, “MWATHANI ũrĩa wathuurire Musa na Harũni na ũrĩa warutire maithe maanyu Misiri nĩ we mũira. “Tondũ ũcio rũũgamaai o hau mũrĩ, ndĩmũcuuke mbere ya MWATHANI, na kũmũririkania maũndũ moothe ma ũtugi marĩa MWATHANI eekire nĩguo amũhonokie inyuĩ na maithe maanyu. Hĩndĩ ĩrĩa Jakubu na mũciĩ wake maathiire Misiri na makĩhinyĩrĩrio nĩ Amisiri acio, maithe maanyu nĩmaakaĩire MWATHANI amateithie, naake akĩmarekeria Musa na Harũni, arĩa maamarutire kuo makĩmareehe bũrũriinĩ ũyũ matũũre kuo. No andũ makĩriganĩrwo nĩ MWATHANI Ngai wao, na nĩ ũndũ ũcio akĩrekereria Afilisiti na mũthamaki wa Moabi na Sisera, mũnene wa mbũtũ ya ita ya itũũra rĩa Hazoru, mahũũrane na maithe maanyu na mamahoote. Magĩkaĩra MWATHANI amateithie makiuga atĩrĩ, ‘Nĩtwĩhĩĩtie, tondũ nĩtũgũtiganĩirie MWATHANI, tũgathaathayagia Baali na Ashitorathu. Tũhonokie rĩu kuuma kũrĩ thũ ciitũ, na nĩtũrĩgũthaathaiya!’ Naake MWATHANI agĩkĩmũrekeria Gideoni, Baraki, na Jefitha, na mũthiainĩ akĩndekia. Na ithuĩ tũkĩmũhonokia kuuma kũrĩ thũ cianyu iria ciamũthiũrũrũkĩirie, mũgĩgĩikara mũtarĩ na ũgwati. No rĩrĩa mwonire mũthamaki Nahashu wa Aamoni agĩũka kũmũtharĩkĩra-rĩ, mũkĩnjĩĩra atĩ, nĩmũkwenda mũthamaki wa kũmũthamakagĩra ta MWATHANI ataarĩ mũthamaki wanyu. “Na rĩĩrĩ, rĩu kĩoneei mũthamaki ũrĩa mũrathuurire; nĩ inyuĩ mwamwĩtirie, na rĩu MWATHANI nĩamũheanĩĩte kũrĩ inyuĩ. Maũndũ moothe nĩmarĩmwagagĩrĩra angĩkorwo inyuĩ na mũthamaki wanyu nĩmũrĩtĩĩaga MWATHANI Ngai wanyu, mũmũtungatagĩre, mũmũthikagĩrĩrie, mwathĩkagĩre maathani maake, o na mũmũrũmagĩrĩre. No mũngĩkaaga gũthikĩrĩria MWATHANI na mwage gwathĩkĩra maathani maake, hĩndĩ ĩyo nĩakamũũkĩrĩra inyuĩ eene o na mũthamaki wanyu. Tondũ ũcio, rũũgamaai o hau mũrĩ, muone ũndũ mũnene ũrĩa MWATHANI egwĩka haaha. Githĩ rĩu ti ihinda rĩa magetha ma ngano? Nĩngũhooya, naake MWATHANI nĩekũreehithia marurumĩ na mbura. Rĩrĩa ũndũ ũyũ ũrĩĩkĩka-rĩ, nĩmũrĩmenya atĩ nĩmwahĩtĩirie MWATHANI mũno rĩrĩa mweĩtĩirie mũthamaki.” Kwoguo Samũeli akĩhooya, na mũthenya o ro ũcio MWATHANI akĩreehithia marurumĩ na mbura. Nao andũ oothe magĩĩtigĩra MWATHANI na Samũeli. Nao magĩkĩĩra Samũeli atĩrĩ, “Twagũthaitha ũtũhoere MWATHANI Ngai waku nĩguo tũtigaakue. Rĩu nĩtwamenya atĩ igũrũ wa meehia marĩa mangĩ twĩ namo, nĩtwĩhĩĩtie nĩ tondũ wa kwĩĩtĩria mũthamaki.” Samũeli akĩmacookeria atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra. O na gũtuĩka nĩmwĩkĩĩte ũndũ mũũru ũguo, mũtigaatige kũrũmĩrĩra MWATHANI, no mũtungatagĩreei na ngoro yanyu yothe. Mũtikaarũmĩrĩre ngai cia mĩhianano; itingĩmũteithia o na kana imũhonokie nĩ ũndũ nĩ cia tũhũ. MWATHANI ndakaamũtiganĩria tondũ nĩeranĩire na mwĩhĩtwa nĩakaamũtua andũ aake kĩũmbe nĩ geetha mũndũ o wothe amenye atĩ Ngai nĩ mũnene. Ha ũhoro wakwa niĩ mwene-rĩ, MWATHANI arondeithia ndikaaneehie na gũtiga kũmũhooyagĩra hingo ciothe na kũmũrutaga gũthiaga na njĩra ĩrĩa njega, o ĩrĩa yagĩrĩire. Athĩkagĩraai MWATHANI na mũmũtungatagĩre mũrĩ ehokeku na ngoro yanyu yothe. Ririkanagaai maũndũ manene marĩa aanamwĩkĩra. No rĩĩrĩ, mũngĩkĩrĩrĩria kwĩhia-rĩ, nĩkũniinwo mũkaaniinwo inyuĩ eene na mũthamaki wanyu.” Na rĩĩrĩ, Saũlũ aarĩ na mĩaka mĩrongo ĩtatũ rĩrĩa aambĩrĩirie gũthamaka; na aathamakĩire Aisiraeli mĩaka mĩrongo ĩna na ĩĩrĩ. Saũlũ agĩgĩthuura arũme ngiri ithatũ (3,000), nao arũme ngiri igĩrĩ (2,000) thĩinĩ wa acio magĩikara naake Mikimashi, o na bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Betheli; na angĩ ngiri ĩmwe (1,000) magĩikara na mũũrũwe Jonathani kũu Gibea bũrũriinĩ wa mũhĩrĩga wa Benjamini. Acio angĩ akĩmeera mainũke o mũndũ gwake. Naake Jonathani akĩũraga mũnene wa kambĩ ya Afilisiti ĩrĩa yarĩ Geba, nao Afilisiti oothe makĩigua ũhoro ũcio. Saũlũ agĩtũma ndungata ikahuuhe tũrumbeeta bũrũriinĩ wothe ciĩte Ahibirania mooke mbaarainĩ. Aisiraeli oothe makĩmenyithio atĩ Saũlũ nĩoragĩĩte mũnene wa kambĩ ya Afilisiti, na atĩ Afilisiti nĩmaamathũũrĩĩte mũno. Nao andũ magĩgĩĩtĩkania na Saũlũ magĩthiĩ oothe hamwe kũrĩa aarĩ Giligali. Nao Afilisiti magĩkĩũngana nĩguo makahũũrane na Aisiraeli; maarĩ na ngiri mĩrongo ĩtatũ (30,000) cia ngaari cia mbarathi, ngiri ithathatũ (6,000) cia thigari cia mbarathi, na thigari nyingĩ o ta ũrĩa mũthanga ũrĩa ũrĩ rũteereinĩ rwa iria ũigana. Magĩgĩthiĩ Mikimashi, kũrĩa kwarĩ na mwena wa irathĩro wa Bethaveni, na makĩamba hema ciao ho. Rĩrĩa andũ a Aisiraeli moonire atĩ me handũ hooru mũno, (tondũ andũ nĩmaahatĩrĩirio mũno), Aisiraeli amwe magĩkĩĩhitha ngurungainĩ, angĩ marimainĩ, angĩ ndwaroinĩ cia mahiga, angĩ ithakainĩ, na angĩ marimainĩ ma maaĩ. Arĩa angĩ makĩringa rũũĩ rwa Jorodani magĩthiĩ bũrũriinĩ wa Gadi na Gileadi. Naake Saũlũ aarĩ o Giligali, nao andũ arĩa maarĩ naake no kũinaina mainainaga nĩ guoya. Agĩgĩeterera Samũeli mĩthenya mũgwanja ta ũrĩa aamwathĩĩte, no Samũeli nginyagia hĩndĩ ĩyo ndookĩĩte kũu Giligali. Nao andũ makĩambĩrĩria gũtiganĩria Saũlũ. Kwoguo akĩmeera atĩrĩ, “Ndeehereei magongoona ma njino na ma thaayũ.” Agĩkĩruta igongoona rĩa njino. Na rĩĩrĩ, o hĩndĩ ĩrĩa aarĩĩkagia kũruta igongoona rĩu, Samũeli agĩkinya. Saũlũ agĩgĩthiĩ kũmũtũnga na kũmũgeithia. No we Samũeli akiuga atĩrĩ, “Nĩ atĩa ũguo wĩkĩĩte?” Saũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Andũ nĩkũũndiganĩria mekũndiganagĩria, nawe ndũgũkinyĩĩte rĩrĩa woigĩĩte nĩũgũkinya. Ningĩ-rĩ, Afilisiti nĩkũũngana maroongana Mikimashi. Kwoguo ndagĩciiria atĩrĩ, ‘Afilisiti makĩhota kũhithũkĩra gũũkũ Giligali, na ndirĩ ndĩrathaitha MWATHANI nĩguo twĩtĩkĩrĩke nĩ we.’ Nĩ ũndũ ũcio ndaigua no nginya ndute igongoona.” Samũeli agĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũndũ ũcio wĩkire uuma wa ũrimũ. Ndũnaathĩkĩra watho ũrĩa MWATHANI Ngai waku aakũheire. Ũngĩwathĩkĩire-rĩ, nĩangĩagwĩtĩkĩria wee na njiarwa ciaku mũthamakĩre Isiraeli tene na tene. No rĩu, ũthamaki waku ndũthiĩ na mbere; MWATHANI nĩacarĩĩtie mũndũ ũrĩa mangĩiguana naake akamũtua mũtongoria wa andũ aake; tondũ ndũnarũmĩrĩra ũrĩa MWATHANI aagwathire.” Naake Samũeli akiuma Giligali agĩthiĩ Gibea itũũra rĩarĩ bũrũriinĩ wa Benjamini. Naake Saũlũ agĩgĩtara andũ arĩa aarĩ nao hau, nao maarĩ ta arũme magana matandatũ (600). Saũlũ na mũũrũwe Jonathani na andũ arĩa maarĩ hamwe nao makĩamba hema ciao Geba kũrĩa kwarĩ bũrũriinĩ wa Benjamini, nao Afilisiti makĩamba hema ciao Mikimashi. Nacio thigari cia Afilisiti igĩkiuma kambĩinĩ yacio irĩ ikundi ithatũ igĩthiĩ igĩtharĩkagĩra ta ũũ: gĩkundi kĩa mbere gĩgĩthiĩ kĩerekeire Ofira kũrĩa kwarĩ bũrũriinĩ wa Shuali, gĩa keerĩ nakĩo gĩgĩthiĩ kĩerekeire Bethi Horoni, nakĩo gĩa gatatũ gĩgĩthiĩ kĩerekeire na mũhakainĩ ũrĩa wang'ethanĩire na gĩtuamba kĩa Zeboimu kĩroreete werũinĩ. Na rĩĩrĩ, gũtiarĩ mũturi o na ũmwe thĩinĩ wa Isiraeli tondũ Afilisiti nĩmaagereetie mũno kuona atĩ Ahibirania matiathondekaga hiũ cia njora o na matimũ. Na kwoguo mũthenya wa mbaara gũtiarĩ mũthigari o na ũmwe Mũisiraeli warĩ na rũhiũ kana itimũ tiga Saũlũ na mũũrũwe Jonathani. Afilisiti magĩkĩrekia mbũtũ ya thigari ĩkagitĩre mwanya wa Mikimashi. Mũthenya ũmwe Jonathani mũrũ wa Saũlũ akĩĩra mwanake ũrĩa wamũkuuagĩra indo ciake cia mbaara atĩrĩ, “Tanĩtũringe mũrĩmo ũũrĩa Afilisiti maakĩĩte kambĩ yao.” No Jonathani ndaigana kũmenyithia ithe Saũlũ, ũrĩa waikarĩĩte rungu rwa mũkongomanga kũu Migironi, hakuhĩ na Gibea, arĩ na arũme ta magana matandatũ (600). (Mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa waakuĩĩte ebodi eetagwo Ahija, mũrũ wa Ahitubu, mũrũ wa nyina na Ikabodu, wa Finehasi na mũcũkũrũ wa Eli, mũthĩnjĩri Ngai wa MWATHANI kũu Shilo.) Andũ matiamenyire atĩ Jonathani nĩarĩĩkĩĩtie kuumagara. Na rĩĩrĩ, mwanyainĩ wa Mikimashi harĩa Jonathani eendaga kũgerera nĩguo akinye kambĩinĩ ya Afilisiti-rĩ, nĩhaarĩ na ndwaro igĩrĩ nene cia mahiga, rwaro rũmwe rwarĩ mwena ũmwe na rũrĩa rũngĩ mwena ũyũ ũngĩ. Rwaro rũmwe rwetagwo Bozezi na rũrĩa rũngĩ Senehe. Rũmwe rwarĩ na mwena wa na rũgongo wa mwanya ũcio, rũng'etheire Mikimashi, na rũrĩa rũngĩ rwarĩ na mwena wa na kĩanda, rũng'etheire Geba. Jonathani akĩĩra mwanake ũcio atĩrĩ, “Tanĩtũringe tũthiĩ kambĩinĩ ĩĩrĩa ya Afilisiti arĩa mataruaga. Hiihi MWATHANI nĩegũtũteithia, na angĩtũteithia-rĩ, gũtirĩ ũndũ ũngĩmũgirĩrĩria gũtũhe ũhootani, o na tũngĩkorwo tũrĩ aniini atĩa.” Mwanake ũcio agĩcookia atĩrĩ, “ Urĩa wothe ũkwenda gwĩka, ĩka; ndĩ hamwe nawe.” Jonathani akiuga atĩrĩ, “Ĩĩ noguo; tũkũringa tũreke Afilisiti matuone. Mangĩtwĩra tũmeeterere mooke kũrĩ ithuĩ, tũgĩikare o harĩa tũrĩ. No mangĩtwĩra tũthiĩ kũrĩ o, no tũgũthiĩ, tondũ ũndũ ũcio ũrĩtuĩka kĩmenyithia kĩa atĩ MWATHANI nĩatũheete ũhootani igũrũ rĩao.” Kwoguo magĩkĩreka Afilisiti mamoone, nao Afilisiti magĩkiuga atĩrĩ, “Taroraai! Ahibirania amwe makiuma marimainĩ kũrĩa mehithĩĩte!” Nao magĩgĩĩta Jonathani na mwanake ũcio makĩmeera atĩrĩ, “Ambataai mũũke na gũũkũ tũrĩ! Twĩ na kaũndũ ga kũmwĩra!” Naake Jonathani agĩkĩĩra mwanake ũcio maarĩ naake atĩrĩ, “Nũmĩrĩra. MWATHANI nĩaheete Isiraeli ũhootani igũrũ rĩao.” Naake Jonathani akĩhaicĩrĩra akiuma mwanyainĩ akurumĩĩte, na mwanake ũcio akĩmuuma thuutha. Jonathani agĩtharĩkĩra Afilisiti acio akĩmarũnda thĩ, naake mwanake ũcio maarĩ naake akĩmooraga. Hĩndĩ ĩyo ya mbere, Jonathani na mwanake ũcio wamũkuuagĩra indo cia mbaara, mooragire ta andũ mĩrongo ĩĩrĩ, na maamooragĩire handũ ta ha nuthu ya ĩĩka. Gũgĩkĩgĩa na kĩmako kĩnene kambĩinĩ ya Afilisiti na mĩgũndainĩ; o nao acio maathiaga gũtharĩkĩra na gũtaha indo, o na thigari iria ciarĩ kambĩinĩ ĩyo, oothe makĩinaina nĩ guoya. Nayo thĩ ĩgĩthingitha, na gũgĩkĩgĩa kĩmako kĩnene mũno. Nao arangĩri a Saũlũ me kũu Gibea, bũrũriinĩ wa Benjamini, makĩona Afilisiti makĩũra maturuurĩĩte. Nĩ ũndũ ũcio, Saũlũ agĩkĩĩra andũ aake atĩrĩ, “Tataraai thigari ciothe muone nũũ ũtarĩ ho.” Magĩgĩĩka ũguo, makĩona atĩ no Jonathani na mwanake ũrĩa wamũkuuagĩra indo cia mbaara mataarĩ ho. Naake Saũlũ akĩĩra Ahija ũrĩa mũthĩnjĩri Ngai atĩrĩ, “Reehe Ithandũkũ rĩa Ngai haaha.” (Hĩndĩ ĩyo Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai rĩarĩ na Aisiraeli.) Hĩndĩ ĩrĩa Saũlũ aaragĩria mũthĩnjĩri Ngai, inegene rĩrĩa rĩarĩ kambĩinĩ ya Afilisiti rĩgĩkĩrĩrĩria kũneneha, kwoguo Saũlũ akĩĩra Ahija atĩrĩ, “Gũtirĩ na ihinda rĩa kũhooya ũtaaro kuuma kũrĩ MWATHANI!” Naake Saũlũ na andũ aake oothe magĩthiĩ mbaarainĩ makahũũrane na Afilisiti, arĩa maahũũranaga o eene nĩ ũrĩa maaturuurĩĩte. Nao Ahibirania arĩa maarĩ mwena wa Afilisiti, na maathiĩte nao kambĩinĩ yao, makĩgarũrũka magĩcooka mwena wa Saũlũ na Jonathani. Nao arĩa angĩ meehithĩĩte irĩmainĩ cia Efiraimu, maigua atĩ Afilisiti nĩkũũra mooraga, o nao magĩtoonya mbaarainĩ magĩtharĩkĩra Afilisiti, makĩmahũũra makĩmahĩtũkia Bethaveni. Ũguo nĩguo MWATHANI aahonokirie Aisiraeli mũthenya ũcio. Nao Aisiraeli nĩmoorĩĩtwo nĩ hinya mũno mũthenya ũcio nĩ ũndũ wa kũhũũta, tondũ Saũlũ nĩehĩtĩĩte mwĩhĩtwa, na agaathana akoiga atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũrĩrĩa irio ũũmũũthĩ itaanerĩhĩria harĩ thũ ciakwa, arogwatwo nĩ kĩrumi.” Kwoguo gũtiarĩ mũndũ o na ũmwe warĩĩte kĩndũ o na kĩ mũthenya ũcio wothe. Nao andũ acio oothe magĩtoonya mũtitũinĩ, makĩona ũũkĩ waraganĩĩte kũu thĩ. Mũtitũ ũcio waiyũrĩĩte ũũkĩ, no gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wetĩkĩrire kũũrĩa tondũ oothe nĩmeetigagĩra kũgwatwo nĩ kĩrumi gĩa Saũlũ. No rĩĩrĩ, Jonathani ndaiguĩte ithe akĩmakia andũ na mwĩhĩtwa ũcio, na tondũ ũcio agĩtambũrũkia guoko, agĩtobokia mũthia wa rũthanju rũrĩa aanyiitĩĩte iguainĩ rĩa ũũkĩ, agĩkĩrĩa kaũũkĩ kaniini. Na o rĩmwe agĩcookwo nĩ hinya. No rĩĩrĩ, mũndũ ũmwe wa acio maarĩ ho akiuga atĩrĩ, “Ithuothe nĩtũũrĩĩtwo nĩ hinya nĩ ũndũ wa kũhũũta, no thooguo nĩatũmakirie na gũtwĩra atĩrĩ, ‘Mũndũ o wothe ũrĩrĩa o na kĩ ũũmũũthĩ arogwatwo nĩ kĩrumi.’ ” Naake Jonathani agĩcookia atĩrĩ, “Hĩ! Kaĩ baaba nĩekĩĩte andũ aitũ ũndũ mũũru-ĩ! Takĩoneei ũrĩa njiguĩte wega nĩkũrĩa kaũũkĩ kaniini! Kũngĩkĩrĩ wega atĩa ũũmũũthĩ korwo andũ aitũ nĩkũrĩa maarĩire irio iria maratahire rĩrĩa marahootire thũ ciao. Teciiriei nĩ Afilisiti aigana mangĩũragĩĩte!” Mũthenya ũcio Aisiraeli magĩkĩhoota Afilisiti, makĩmahũũra mamarutĩĩtie Mikimashi o nginya Aijaloni. Nao Aisiraeli magĩkĩũrwo nĩ hinya mũno nĩ ũndũ wa kũhũũta. Kwoguo magĩteng'erera indo iria maatahĩĩte kuuma kũrĩ thũ ciao, makĩnyiita ndũrũme na ng'ombe, magĩcithĩnjĩra o hau, makĩrĩa nyama irĩ o na thakame. Naake Saũlũ agĩkĩĩrwo atĩrĩ, “Tarora wone, andũ nĩkwĩhia marehĩria MWATHANI na ũndũ wa kũrĩanĩria nyama na thakame.” Saũlũ agĩkĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Nĩmũragarara watho; tangaragarĩriai ihiga inene, mũũndeehere haaha.” Agĩcooka agĩathana rĩngĩ akiuga atĩrĩ, “Thiĩi kũrĩ andũ oothe mũmeere mareehe ndeegwa na ndũrũme ciao haaha. Macithĩnje na macirĩĩre o haaha. Matikaahĩtĩrie MWATHANI na ũndũ wa kũrĩanĩria nyama na thakame.” Kwoguo ũtukũ ũcio andũ oothe makĩreehe ndeegwa ciao, magĩcithĩnjĩra o hau. Naake Saũlũ agĩakĩra MWATHANI kĩgongoona; kĩu nĩkĩo kĩarĩ kĩgongoona gĩake kĩa mbere gwakĩra MWATHANI. Saũlũ agĩcooka akĩĩra andũ aake atĩrĩ, “Nĩtũikũrũkeei tũgatharĩkĩre Afilisiti kũrĩ o ũtukũ, tũmoorage oothe, na tũtahe indo ciao ciothe.” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩka o ta ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire.” No mũthĩnjĩri Ngai akiuga atĩrĩ, “Nĩtwambeei tũũrie Ngai.” Kwoguo Saũlũ agĩkĩũria Ngai atĩrĩ, “Ngatharĩkĩre Afilisiti? Nĩũgũtũhe ũhootani?” No Ngai ndaigana kũmũcookeria mũthenya ũcio. Hĩndĩ ĩyo Saũlũ agĩkĩĩra atongoria a andũ atĩrĩ, “Ũkaai haaha mũtuĩrie mũmenye nĩ wĩhia ũrĩkũ wĩkĩĩtwo ũũmũũthĩ. Nĩndehĩta na MWATHANI ũrĩa ũtũũraga muoyo, o we ũrĩa ũheaga Isiraeli ũhootani, atĩ ũrĩa wĩhĩĩtie nĩekũũragwo o na angĩkorwo nĩ mũũriũ wakwa Jonathani.” No rĩĩrĩ, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wamũcookeirie ũndũ. Kwoguo Saũlũ akĩmeera atĩrĩ, “Inyuothe tarũũgamaai haarĩa, na niĩ na Jonathani tũrũũgame haaha.” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Ĩka o ta ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire.” Naake Saũlũ agĩkĩũria MWATHANI, Ngai wa Isiraeli atĩrĩ, “MWATHANI, ũregeete kũnjookeria ũhoro ũũmũũthĩ nĩkĩ? MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, njookeria ũhoro na tũhiga tũrĩa twamũre. Angĩkorwo mahĩtia nĩ maakwa kana ma Jonathani, njookeria na Urimu; mangĩkorwo nĩ ma andũ aaku a Isiraeli, njookeria na Thumimu.” Icookio rĩkĩonania Jonathani na Saũlũ, nao andũ acio angĩ makĩhonoka. Saũlũ agĩkiuga atĩrĩ, “Tũtuithanie niĩ na mũũriũ wakwa Jonathani.” Naake Jonathani akĩorootwo. Saũlũ agĩkĩũria Jonathani atĩrĩ, “Wĩkĩĩte atĩa?” Naake Jonathani agĩcookia atĩrĩ, “Nĩndĩracamire kaũũkĩ kaniini na rũthanju rũrĩa ndĩraarĩ naruo. Niĩ ũyũ haaha; nĩndĩharĩirie gũkua.” Saũlũ agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ngai aronjũraga angĩkorwo ndũkũũragwo!” Nao andũ makĩũria Saũlũ atĩrĩ, “ No kũhoteke Jonathani ooragwo o rĩrĩa aheete Isiraeli ũhootani mũnene ũũ? Aaca! Twehĩta na MWATHANI ũrĩa ũtũũraga muoyo atĩ gũtirĩ rũcuĩrĩ o na rũmwe rwa mũtwe wake rũkũũra. Ũrĩa eekire ũũmũũthĩ eekire ahotithĩĩtio nĩ Ngai.” Kwoguo andũ magĩkĩhonokia Jonathani ndakooragwo. Thuutha ũcio Saũlũ agĩtiga kũteng'eria Afilisiti, nao Afilisiti magĩcooka bũrũriinĩ wao. Na rĩĩrĩ, thuutha wa Saũlũ gũtuĩka mũthamaki wa Isiraeli, nĩahũũranire na thũ ciake ciothe na mĩena yothe: Amoabi, Aamoni, Aedomu, athamaki a Zoba, na Afilisiti. Na rĩĩrĩ, kũrĩa guothe aarũaga nĩahootanaga. Agĩkĩrũa na ũcamba nginya agĩtooria o na Aamaleki. Akĩhonokia Aisiraeli kuuma kũrĩ arĩa matahaga indo ciao. Aariũ a Saũlũ maarĩ Jonathani, Ishivi, na Malikishua. Mwarĩ wake ũrĩa mũkũrũ eetagwo Merabu, na ũrĩa mũnyiinyi Mikali. Mũtumia wake eetagwo Ahinoamu mwarĩ wa Ahimaazu. Mũnene wa mbũtũ ciake cia ita eetagwo Abineri mũrũ wa Neri, ithe mũnyiinyi wa Saũlũ. Kishu ithe wa Saũlũ na Neri ithe wa Abineri maarĩ aariũ a Abieli. Na rĩĩrĩ, matukũ moothe marĩa Saũlũ aatũũrire muoyo nĩahũũranire na Afilisiti mũno. Kwoguo hĩndĩ ĩrĩa yothe aangĩonire mũndũ wĩ na hinya kana ũcamba, aamuoyaga akamũtua wa mbũtũ ciake cia ita. Na rĩĩrĩ, Samũeli akĩĩra Saũlũ atĩrĩ, “Nĩ niĩ ndarekirio nĩ MWATHANI ngũitĩrĩrie maguta ũtuĩke mũthamaki wa andũ aake a Isiraeli. Rĩu gĩthikĩrĩrie ũrĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga. MWATHANI nĩekũherithia andũ a Amaleki tondũ maithe maao nĩmaarigĩrĩirie Aisiraeli rĩrĩa moimaga Misiri. Thiĩ ũtharĩkĩre Aamaleki na ũniine o biũ kĩrĩa gĩothe me nakĩo. Ndũkahonokie kĩndũ o na kĩ; ũraga arũme oothe, atumia, ciana, tũkenge, ng'ombe, ng'ondu, ngamĩĩra, na ndigiri.” Saũlũ agĩgĩĩta andũ, akĩmatarĩra Telemu. Haarĩ na thigari ngiri magana meerĩ (200,000) kuuma Isiraeli, na thigari ngiri ikũmi (10,000) kuuma Juda. Hĩndĩ ĩyo Saũlũ na andũ aake magĩgĩthiĩ itũũra rĩa Aamaleki, makĩoheria andũ kĩandainĩ kĩa rũũĩ. Naake Saũlũ agĩtũmĩra Akeni, arĩa maithe maao maatugire Aisiraeli rĩrĩa moimaga Misiri, ndũmĩrĩri akĩmeera atĩrĩ, “ Ehereraai Aamaleki nĩguo ndikaamũniinanĩrie nao.” Tondũ ũcio Akeni magĩkĩĩeherera. Saũlũ agĩkĩhoota Aamaleki, amarutĩĩtie Havila nginya Shuri, kũrĩa kwarĩ mwena na irathĩro wa Misiri. Agĩkĩnyiita Agagi mũthamaki wa Aamaleki arĩ o muoyo, na akĩũraga andũ oothe. No rĩĩrĩ, Saũlũ na andũ aake makĩhonokia Agagi na matiigana kũũraga ndũrũme na ndeegwa irĩa ciarĩ njega, tũcaũ na tũtũrũme tũrĩa twega, o na kana kĩndũ o gĩothe kĩrĩa kĩarĩ kĩega. Maaniinire indo o iria ciarĩ thũũku na itaarĩ kĩene. MWATHANI agĩkĩĩra Samũeli atĩrĩ, “Nĩndĩrirĩĩte nĩgũtua Saũlũ mũthamaki, tondũ nĩandirikĩĩte na akaaga gwathĩkĩra mawatho maakwa.” Samũeli agĩkĩraakara, na ũtukũ wothe akĩraara agĩthaitha MWATHANI. Kwarooka gũkĩa, rũũciinĩ tene, Samũeli agĩthiĩ gũcaria Saũlũ. Akĩigua atĩ Saũlũ nĩathiĩte Karimeli, kũrĩa eeyakĩire mũnaara wa gũtũma atũũre aririkanagwo, na agacooka agathiĩ Giligali. Samũeli agĩgĩthiĩ kũrĩ Saũlũ o kũu Giligali, naake Saũlũ akĩmũgeithia akiugaga atĩrĩ, “MWATHANI arokũraathima, Samũeli! Nĩnjathĩkĩire watho wa MWATHANI.” Samũeli agĩkĩũria atĩrĩ, “Na nĩ kĩĩ kĩragĩtũma njigue ndeegwa na ndũrũme ikĩania?” Naake Saũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Andũ aakwa maracirutire kwa Aamaleki. Maratigirie ndũrũme na ndeegwa iria njega nĩguo macirutĩre MWATHANI Ngai waku igongoona, na icio ingĩ nĩtũraciniinire biũ.” Samũeli agĩkĩĩra Saũlũ atĩrĩ, “Takira ngwĩre ũrĩa MWATHANI aranjĩĩrire hwaĩ.” Naake Saũlũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Tanjĩĩra.” Samũeli agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “O na angĩkorwo nĩũreeyona ta ũtarĩ bata, wĩ mũtongoria wa mĩhĩrĩga ya Isiraeli. MWATHANI nĩagũitĩrĩirie maguta ũtuĩke mũthamaki wa Isiraeli, na agĩgwatha ũthiĩ ũkaniine Aamaleki, eehia acio. Aakwĩrire ũhũũrane nao nginya ũmoorage oothe. Nĩ kĩĩ kĩrakĩgiririe ũmwathĩkĩre? Nĩ kĩĩ kĩragĩtũmire ũteng'erere gũtaha indo, ũragĩĩka ũndũ wa kũraakaria MWATHANI?” Naake Saũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Nĩndĩrathĩkĩire MWATHANI. Nĩndĩrathiire o ta ũrĩa aranjĩrĩĩte, ndĩrareehe mũthamaki Agagi, na ndĩrooraga Aamaleki oothe. No rĩĩrĩ, andũ aakwa matiigana kũũraga ndũrũme o na ndeegwa iria njega maratahire; handũ ha gwĩka ũguo maracireehire gũũkũ Giligali nĩguo marutĩre MWATHANI Ngai waku igongoona.” Samũeli agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ MWATHANI angĩenda? Nĩgwathĩkĩrwo-ĩ, kana nĩ maruta na magongoona? Nĩ wega kũmwathĩkĩra kũrĩ kũmũrutĩra magongoona ma ndũrũme iria njega. Ũremi harĩ we nĩ mũũru o ta wĩhia wa kũragũra, naguo mwĩtĩĩo nĩ ta wĩhia wa kũhooya mĩhianano. Rĩu-rĩ, tondũ nĩũregeete MWATHANI, o naake nĩakũregeete ũtuĩke mũthamaki.” Saũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩnjĩhĩĩtie, nĩ ũndũ nĩndaagire gwathĩkĩra uuge wa MWATHANI, o na ũrĩa wanjĩrĩĩte. Nĩndetigĩrire andũ aakwa, na ngĩĩka ũrĩa meendaga. No rĩu, ndagũthaitha ũnjohere rĩĩhia rĩakwa, na ũcookanie na niĩ, nĩguo ngathaathaiye MWATHANI.” Naake Samũeli agĩcookia atĩrĩ, “Ndingĩcookania nawe, tondũ nĩũregeete uuge wa MWATHANI, naake nĩakũregeete ũtuĩke mũthamaki wa Isiraeli.” Na rĩĩrĩ, Samũeli agĩkĩgarũrũka ethiĩre, no Saũlũ akĩnyiita gĩcũrĩ kĩa nguo yake, nayo ĩgĩtarũka. Samũeli agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ MWATHANI nĩatembũra ũthamaki wa Isiraeli kuuma kũrĩ we aũhe mũndũ ũngĩ mwega gũgũkĩra. Ningĩ-rĩ, Ngai, ũrĩa ũrĩ riiri wa Isiraeli ti mũndũ; ndaheenanagia na ndericũkagwo.” Naake Saũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Nĩnjĩhĩĩtie. No rĩĩrĩ, he gĩtĩĩo mbere ya atongoria a andũ aakwa o na Aisiraeli oothe. Cookania na niĩ nĩguo ngahooe MWATHANI Ngai waku.” Kwoguo Samũeli agĩcookania naake, naake Saũlũ agĩthaathaiya MWATHANI. Samũeli akiuga atĩrĩ, “Tandeehereei mũthamaki Agagi haaha.” Naake Agagi agĩũka harĩ we akeneete, akĩĩraga na ngoro atĩ ruwo rwa gĩkuũ nĩrũmwehereire. Naake Samũeli akiuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa rũhiũ rwaku rwa njora rwanatũma atumia aingĩ matigwo matarĩ na ciana-rĩ, ũguo noguo maitũguo egũtigwo atarĩ na mwana.” Samũeli agĩgĩtinangia Agagi tũcunjĩ, tũcunjĩ mbere ya kĩgongoona kũu Giligali. Thuutha ũcio Samũeli agĩthiĩ Rama, naake mũthamaki Saũlũ akĩinũka gwake mũciĩ Gibea. Na rĩĩrĩ, Samũeli ndacookire kuona Saũlũ rĩngĩ o nginya rĩrĩa Saũlũ aakuire, no nĩamũrĩragĩra mũno. MWATHANI agĩkĩĩrira nĩ ũndũ wa gũtua Saũlũ mũthamaki wa Isiraeli. Ningĩ MWATHANI akĩĩra Samũeli atĩrĩ, “Ũgũtũũra ũrĩragĩra Saũlũ nginya rĩ? Nĩndĩmũregeete atige gũthiĩ na mbere gũtuĩka mũthamaki wa Isiraeli. Rĩu, oya maguta ma mĩtamaiyũ, ũthiĩ Bethilehemu kwa mũndũ wĩtagwo Jesii, nĩ gũkorwo nĩthuurĩĩte ũmwe wa aariũ aake atuĩke mũthamaki.” Samũeli agĩkĩũria atĩrĩ, “Ingĩĩka ũguo atĩa? Saũlũ angĩigua ũguo, no kũnjũraga angĩnjũraga!” No MWATHANI agĩcookia atĩrĩ, “Oya moori ũthiĩ nayo, uuge atĩ ũthiĩte kuo kũrutĩra MWATHANI igongoona. Ũrĩĩta Jesii igongoonainĩ rĩu, na nĩndĩkwĩra ũrĩa wagĩrĩirwo nĩgwĩka. Nĩũrĩitĩrĩria maguta mũndũ ũrĩa ndĩrĩkũgwetera atuĩke mũthamaki.” Samũeli agĩgĩĩka o ta ũrĩa MWATHANI aamwĩrĩĩte, agĩthiĩ Bethilehemu. Nao atongoria a kuo magĩũka kũmũtũnga makĩinainaga makĩmũũria atĩrĩ, “ Woka na thaayũ?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ; ndooka nĩguo ndutĩre MWATHANI igongoona. Mwĩtheriei mũtwarane na niĩ.” Ningĩ agĩcooka akĩĩra Jesii na aariũ aake o nao metherie, akĩmeeta igongoonainĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maakinyire, Samũeli akĩbaara Eliabu mũũriũ wa Jesii akĩĩĩra atĩrĩ, “Ti itherũ mũndũ ũyũ ũrũũgamĩĩte haaha mbere ya MWATHANI nĩ we athuurĩĩte.” No MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga kũbaara ũrĩa araihĩĩte kana ũrĩa athakarĩĩte. Nĩndĩmũregeete, tondũ ndionaga ta ũrĩa mũndũ oonaga. Mũndũ abaaraga ũrĩa mũndũ atariĩ akĩonwo na maitho, no rĩĩrĩ, niĩ baaraga ngoro thĩinĩ.” Ningĩ Jesii agĩĩta mũũrũwe Abinadabu, akĩmũreehe harĩ Samũeli. No Samũeli akiuga atĩrĩ, “O naake ũyũ ti we MWATHANI athuurĩĩte.” Thuutha wa ũguo Jesii akĩreehe Shama. Naake Samũeli akiuga atĩrĩ, “O na ũyũ ti we MWATHANI athuurĩĩte.” Na njĩra ĩyo Jesii akĩreehe aariũ aake mũgwanja kũrĩ Samũeli. Naake Samũeli akĩmwĩra atĩrĩ, “Aaca, gũtirĩ o na ũmwe wa aya ũthuurĩĩtwo nĩ MWATHANI.” Hĩndĩ ĩyo akĩmũũria atĩrĩ, “Wĩ na aariũ angĩ?” Naake Jesii agĩcookia atĩrĩ, “Nĩhatigarĩĩte ũrĩa wa kĩhinga nda, na e rũũru.” Samũeli agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Rekania agĩĩrwo. Tũtiiruta igongoona o nginya ooke.” Kwoguo Jesii akĩmũrekanĩria. Naake aarĩ mwanake mũthaka wĩ na hinya, na maitho maake nĩmaakengaga. Naake MWATHANI akĩĩra Samũeli atĩrĩ, “Mũndũ nĩ ũyũ; ũkĩra ũmũitĩrĩrie maguta!” Samũeli agĩkĩoya maguta ma mĩtamaiyũ, agĩitĩrĩria Daudi mũtwe arĩ o hau mbere ya aariũ a nyina. Ihindainĩ o rĩu Daudi akĩiyũrwo nĩ roho wa MWATHANI, na agĩikara naake kuuma mũthenya ũcio. Naake Samũeli agĩcooka Rama. Na rĩĩrĩ, roho wa MWATHANI ũgĩtiganĩria Saũlũ, naguo roho mũũru watũmĩtwo nĩ MWATHANI ũgĩitĩka kũmũnyariira. Nacio ndungata ciake ikĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩtũũĩ atĩ roho mũũru ũtũmĩĩtwo nĩ Ngai nĩũrakũnyariira. Kwoguo, mwathi witũ, twathe, na nĩtũgũcaria mũndũ ũũĩ kũhũũra kĩnanda. Hĩndĩ ĩrĩa roho ũcio mũũru wagũũkĩrĩra, mũndũ ũcio nĩarĩkũhũũragĩra kĩnanda gĩake, nawe ũgacooka kũigua wega rĩngĩ.” Saũlũ agĩkĩmaatha akĩmeera atĩrĩ, “Njarĩriai mũndũ ũũĩ kũhũũra kĩnanda wega mũũndeehere.” Ũmwe wa ndungata ciake akiuga atĩrĩ, “Jesii, ũrĩa ũikaraga Bethilehemu, nĩarĩ na mũũriũ ũũĩ kũina mũno. Ningĩ nĩ njamba, nĩ mũthaka, nĩ mũthigari mwega, na mũndũ ũũĩ kwaria wega. MWATHANI e hamwe naake.” Tondũ ũcio Saũlũ agĩgĩtũma arekio kũrĩ Jesii makamwĩre atĩrĩ, “Ndeehere Daudi, mũũrũguo ũrĩa ũrĩithagia ng'ondu.” Jesii agĩgĩtũma Daudi kũrĩ Saũlũ na koori, ndigiri ĩkuuĩĩte mĩgate, na mondo ya rũũa ĩiyũrĩĩte ndibei. Daudi agĩgĩthiĩ gwĩ Saũlũ, akĩambĩrĩria kũmũtungatĩra. Naake Saũlũ akĩmwenda mũno, na akĩmũthuura amũkuuagĩre indo ciake cia mbaara. Saũlũ agĩkĩrekeria Jesii mũndũ akamwĩre atĩrĩ, “Nĩngeneetio nĩ Daudi; kwoguo reke aikare gũũkũ andungatagĩre.” Kuumagia hĩndĩ ĩyo, rĩrĩa rĩothe roho mũũru ũtũmĩĩtwo nĩ Ngai wokĩrĩra Saũlũ, Daudi ooyaga kĩnanda gĩake agakĩhũũra. Roho ũcio mũũru ũgakĩeherera Saũlũ, akaigua wega rĩngĩ. Na rĩĩrĩ, Afilisiti makĩũngania mbũtũ ciao cia ita Soko, itũũra rĩa bũrũri wa Juda, nĩguo makarũe. Nao magĩaka kambĩ yao handũ heetagwo Efesi Damimu, gatagatĩ ga Soko na Azeka. Naake Saũlũ na Aisiraeli makĩũngana, magĩaka kambĩ yao gĩtuambainĩ kĩa Ela, makĩĩhaarĩria kũrũa na Afilisiti. Nao Afilisiti makĩrũũgama kĩrĩmainĩ kĩmwe, na Aisiraeli makĩrũũgama kĩrĩmainĩ kĩrĩa kĩngĩ makĩng'ethanĩra. Haarĩ na gĩtuamba gatagatĩ kaao. Njamba ĩmwe yetagwo Goliathũ yoimĩĩte itũũra rĩa Gathu, ĩkiumĩra kambĩinĩ ya Afilisiti nĩguo ithoorie Aisiraeli. Kĩrũũgamo kĩayo kĩarĩ ta mita ithatũ. Yehumbĩĩte nguo ya gĩthũri ya gĩcango yarĩ na ũritũ wa kiro mĩrongo ĩtaano na mũgwanja, na ĩgeekĩra ngobia ya gĩcango mũtwe. Namo magũrũ maayo maagitĩirwo na mbatithi cia gĩcango, na yahoceetie itimũ rĩa mwenjerere rĩa gĩcango ciandeinĩ ciayo. Itimũ rĩayo rĩarĩ inene ũguo atĩ, mũtwe warĩo wiki warĩ na ũritũ ta wa kiro mũgwanja. Yathiaga ĩtongoreetio nĩ mũndũ ũrĩa wamĩkuagĩra ngo. Naake Goliathũ akĩrũũgama, akĩũria thigari cia Isiraeli na mũgambo mũnene atĩrĩ, “Mũreeka atĩa hau? No mũrenda kũrũa inyuĩ? Githĩ niĩ ndikĩrĩ Mũfilisiti, na inyuĩ ndungata cia Saũlũ? Thuuraai ũmwe wanyu, aikũrũke ahũũrane na niĩ. Angĩndooria anjũrage, tũgũtuĩka ngombo cianyu, na niĩ ingĩmũtooria ndĩmũũrage, mũgũtuĩka ngombo ciitũ mũtũtungatagĩre.” Mũfilisiti ũcio agĩkiuga atĩrĩ, “ Nĩndanyarara mbũtũ cia ita cia Isiraeli. Thuurĩraai mũndũ ũmwe ooke ahũũrane na niĩ!” Rĩrĩa Saũlũ na thigari ciake ciothe maiguire ũhoro ũcio, makĩmaka na magĩĩtigĩra mũno. Daudi aarĩ mũrũ wa Jesii, Mũefiratha wa kuuma Bethilehemu bũrũriinĩ wa Juda. Jesii aarĩ na aariũ anaana. Matukũinĩ marĩa Saũlũ aarĩ mũthamaki Jesii aarĩ mũkũrũ mũno. Aariũ aake atatũ arĩa akũrũ nĩmaathiĩte na Saũlũ mbaarainĩ. Ũrĩa mũkũrũ eetagwo Eliabu, wa keerĩ Abinadabu, na wa gatatũ Shama. Daudi nĩ we warĩ wa kĩhinga nda. Rĩrĩa aariũ a nyina arĩa akũrũ atatũ maakoragwo na Saũlũ, Daudi oimaga kambĩinĩ ya Saũlũ, agathiĩ Bethilehemu agĩcookaga, nĩguo akarĩithie ng'ondu cia ithe. Goliathũ aaniinire matukũ mĩrongo ĩna o athooragia Aisiraeli, rũũciinĩ na hwaĩinĩ. Mũthenya ũmwe Jesii akĩĩra Daudi atĩrĩ, “Oya kiro ici ikũmi cia ngano ĩno hĩĩhie na mĩgate ĩno ikũmi, ũtwarĩre aariũ a maitũguo kambĩinĩ na ihenya. Nacio ibandĩ ici ikũmi cia thiagĩ ũtwarĩre mũnene wa mbũtũ yao ya thigari ngiri. Tuĩria ũrĩa aariũ a maitũguo matariĩ, na ũreehe kĩndũ gĩa kuonania atĩ nĩwamoona, na atĩ nĩ ahoro. Mũthamaki Saũlũ na aariũ a maitũguo, na Aisiraeli arĩa angĩ oothe marĩ gĩtuambainĩ kĩa Ela makĩhũũrana na Afilisiti.” Daudi akĩrooka gũũkĩra rũũciinĩ tene, agĩtigĩra ng'ondu mũndũ wa gũcirora, akĩoya irio, agĩthiĩ o ta ũrĩa Jesii aamwathĩĩte. Aakinyire kambĩinĩ o rĩrĩa mbũtũ ya Aisiraeli yoimagaraga ĩkiugagĩrĩria, ĩkehaarĩrie kũhũũrana. Nacio thigari cia Afilisiti na cia Aisiraeli ikĩng'ethanĩra nĩguo irũe. Daudi agĩgĩtigĩra indo iria aakuuĩĩte mũndũ ũrĩa wehokeirwo amenyagĩrĩre indo, agĩteng'era na kũrĩa kwarũagĩrwo, agĩthiĩ harĩ aariũ a nyina, akĩmooria ũrĩa maũndũ maahaanaga. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aaragia nao, njamba ĩyo ti Goliathũ ĩkiumĩra mĩhariinĩ ya Afilisiti, ĩgĩthooria Aisiraeli o ta ũrĩa yamenyereete gwĩka. Naake Daudi akĩmĩigua. Rĩrĩa Aisiraeli moonire mũndũ ũcio, makĩmũũrĩra nĩkũmwĩtigĩra. Nao andũ a Isiraeli makĩĩrana atĩrĩ, “Hĩ! Ĩ nĩmũrona mũndũ ũũrĩa weyumĩria? Ti itherũ eyumĩria nĩguo anyararithie Isiraeli. Mũthamaki Saũlũ nĩeranĩire atĩ mũndũ ũrĩa ũrĩmũũraga nĩekũmũhe kĩheeo kĩnene. Ningĩ nĩekũmũhe mwarĩ amũhikie, na nyũmba ya ithe ndĩrĩĩtagio igooti bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli.” Daudi agĩkĩũria andũ arĩa maarĩ hakuhĩ naake atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũrĩũraga Mũfilisiti ũyũ eehererie Isiraeli gĩconoko gĩĩkĩ-rĩ, arĩheeo kĩĩ? Nĩ ũndũ-rĩ, Mũfilisiti ũyũ ũtarĩ mũruu ũranyarara thigari cia Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo nũũ?” Nao andũ acio magĩkĩmwĩra ũrĩa mũndũ ũrĩa ũkooraga Goliathũ ageekwo. Eliabu, mũrũ wa nyina ũrĩa mũkũrũ, akĩigua Daudi akĩarĩria andũ acio. Agĩkĩraakario nĩ we akiuga atĩrĩ, “Ũreeka atĩa gũũkũ? Nũũ ũtigĩire ng'ondu icio itarĩ nyingĩ werũinĩ? Nĩnjũũĩ mwĩtĩĩo waku, na ũũru ũrĩa wĩ ngoroinĩ yaku; ũũkĩĩte kwĩrorera mbaara tu.” Daudi akĩũria atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, nĩ atĩa ndeeka? Githĩ to kĩũria ndooria?” Akĩhũgũkĩra mũndũ ũngĩ, akĩmũũria kĩũria o ta kĩu. Rĩrĩa rĩothe ooragia acookagĩrio o ta mbere. Rĩrĩa andũ maiguire ũrĩa Daudi oigaga, makĩĩra Saũlũ, naake akĩmũtũmanĩra. Daudi agĩkĩĩra Saũlũ atĩrĩ, “Mwathi wakwa, mũndũ o na ũrĩkũ ndageetigĩre Mũfilisiti ũũrĩa! Nĩngũthiĩ kũhũũrana naake.” Naake Saũlũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, ũngĩhota atĩa kũhũũrana naake? Ũrĩ o mwana, na mũndũ ũũrĩa akoreetwo e wa mbaara ũtũũroinĩ wake wothe.” No Daudi akĩĩra Saũlũ atĩrĩ, “Mwathi wakwa, nĩndĩithagia ng'ondu cia baaba. Rĩrĩa rĩothe mũrũũthi kana nduba yanyiita kagondu kuuma rũũruinĩ, ndĩmĩrũmagĩrĩra, ngamĩtharĩkagĩra, ngahonokia kagondu kau. Nyamũ ĩyo ĩngĩnjũkĩrĩra, ndĩmĩnyiitaga mũmero, ngamĩhũũra nginya ĩgakua. Nĩnjũragĩĩte mĩrũũthi o na nduba. Ũguo noguo ngwĩka Mũfilisiti ũyũ ũtarĩ mũruu, ũrĩa ũranyarara thigari cia Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo. MWATHANI ũrĩa ũhonokagia kuuma kũrĩ mĩrũũthi na kuuma kũrĩ nduba, nĩekũũhonokia kuuma kũrĩ Mũfilisiti ũyũ.” Saũlũ agĩgĩcookia atĩrĩ, “Nĩ wega, thiĩ. MWATHANI arokorwo hamwe nawe.” Saũlũ agĩcooka akĩhe Daudi nguo ciake mwene cia mbaara. Akĩmwĩkĩra ngobia ya gĩcango mũtwe, na akĩmũhumba nguo ya gĩthũri ya gĩcango. Daudi akĩyoha rũhiũ rwa njora rwa Saũlũ igũrũ wa nguo icio, akĩgeria gũthiĩ, no ndahotire tondũ ndamenyereete gwĩkagĩra nguo ta icio. Agĩkĩĩra Saũlũ atĩrĩ, “Ndingĩhota gũthiĩ nacio, tondũ ndimenyereete gũciĩhumba.” Kwoguo agĩciruta ciothe. Agĩcooka akĩoya rũthanju rwake rwa kũrĩithia, agĩthuura tũhiga tũtaano tũnyoroku kuuma karũũĩinĩ, agĩtwĩkĩra mũhukoinĩ wake. Akĩnyiita kĩgũtha na guoko, agĩgĩkuhĩrĩria Mũfilisiti ũcio. Naake Goliathũ, atongoreetio nĩ mũndũ ũrĩa wamũkuuagĩra ngo, agĩthiathia, agĩkuhĩrĩria Daudi. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Mũfilisiti ũcio aabaarire Daudi, akĩmũnyarara nĩ ũndũ aarĩ o kamwana keega na gathaka. Agĩkĩĩra Daudi atĩrĩ, “Kaĩ ndĩ ngui nĩguo ũũke kũrĩ niĩ na rũthanju?” Agĩkĩruma Daudi akĩgwetaga ngai cia Afilisiti. Akĩĩra Daudi atĩrĩ, “Ũka, na nĩngũnengera nyoni cia rĩerainĩ na nyamũ cia gĩthaka kĩimba gĩaku.” Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Ũrooka kũrĩ niĩ na rũhiũ rwa njora, itimũ, na itimũ rĩa mwenjerere. Niĩ ndĩrooka kũrĩ we na rĩĩtwa rĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa thigari cia Isiraeli, ũrĩa wee ũnyararĩĩte. Ũũmũũthĩ ũyũ MWATHANI nĩegũkũneana mookoinĩ maakwa, ngũhoote, ngũrenge mũtwe, na he nyoni cia rĩerainĩ na nyamũ cia gĩthaka ciimba cia thigari cia Afilisiti. Thĩ yothe nĩkũmenya atĩ kwĩ Ngai thĩinĩ wa Isiraeli. Ningĩ mũndũ o wothe wĩ haaha nĩekũmenya atĩ MWATHANI ndahonokanagia na rũhiũ rwa njora na itimũ. Nĩ ũndũ mbaara ĩno nĩ ya MWATHANI, na nĩekũmũneana mookoinĩ maitũ.” Hĩndĩ ĩrĩa Goliathũ aambĩrĩirie gũthiĩ na kwĩ Daudi rĩngĩ, Daudi agĩteng'era aroreete na kũrĩa mbũtũ ya ita ya Afilisiti yarĩ akahũũrane na Mũfilisiti ũcio. Agĩikia guoko mũhuko, akĩruta kahiga, agĩgeekĩra kĩgũthainĩ, akĩhiũria kĩgũtha, akĩgũtha Mũfilisiti ũcio o thiithi. Nako kahiga kau gagĩtoonyerera thiithi wake, naake akĩgũa thĩ na nda. Nĩ ũndũ ũcio Daudi agĩkĩhoota na akĩũraga Goliathũ na kĩgũtha na kahiga atarĩ na rũhiũ rwa njora. Daudi agĩgĩteng'era, akĩrũũgama hakuhĩ na Mũfilisiti ũcio, agĩcomora rũhiũ rwa Goliathũ kuuma njorainĩ, akĩrenga mũtwe wake akĩmũũraga. Rĩrĩa Afilisiti moonire njamba yao nĩyakua, makĩũra. Nao andũ a Isiraeli na Juda makiugĩrĩria, makĩrũmĩrĩra Afilisiti na ihenya, makĩmakinyia Gathu na ihingoinĩ cia Ekironi. Afilisiti arĩa maatiihangĩĩtio maaraganĩĩte njĩrainĩ kuuma Shaaraimu, o nginya Gathu na Ekironi. Rĩrĩa Aisiraeli maahũndũkire moimĩĩte gũteng'eria Afilisiti, magĩtaha indo iria ciothe ciarĩ kambĩinĩ yao. Naake Daudi akĩoya mũtwe wa Goliathũ akĩũtwara Jerusalemu, no indo cia Goliathũ cia mbaara agĩciiga hemainĩ yake. Rĩrĩa Saũlũ oonire Daudi agĩthiĩ kũhũũrana na Goliathũ, akĩũria Abineri, mũnene wa thigari ciake, atĩrĩ, “Abineri, kamwana gaaka nĩ mũrũ wa ũ?” Naake Abineri akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndiũĩ nĩ mũrũ wa ũ.” Saũlũ agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũtuĩrie ũmenye nĩ mũrũ wa ũ?” Rĩrĩa Daudi aacookire kambĩinĩ arĩĩkia kũũraga Goliathũ, Abineri akĩmũtwara gwĩ Saũlũ, o akuuĩĩte mũtwe wa Goliathũ. Naake Saũlũ akĩmũũria atĩrĩ, “Mwanake ũyũ, ũrĩ mũrũ wa ũ?” Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Ndĩ mũrũ wa ndungata yaku Jesii ũrĩa ũikaraga Bethilehemu.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Daudi aarĩĩkirie kwaria na Saũlũ, Jonathani, mũrũ wa Saũlũ, akĩguucĩrĩrio mũno nĩ Daudi, akĩmwenda o ta ũrĩa eyendeete we mwene. Saũlũ agĩkĩmuoya mũthenya o ro ũcio, na ndaigana gũcooka kũmwĩtĩkĩria ainũke kwao mũciĩ. Jonathani agĩthondeka kĩrĩĩkanĩro na Daudi nĩ ũrĩa aamwendeete. Akĩaũra nguo ndaaya ĩrĩa eekĩrĩĩte, nguo yake ya gĩthũri ya gĩcango, rũhiũ rwake rwa njora, ũta, na mũcibi, agĩcihe Daudi. Kũrĩa guothe Daudi aatũmagwo nĩ Saũlũ nĩahootanaga. Nĩ ũndũ ũcio, Saũlũ akĩmũtua mũnene wa njamba ciake cia ita. Ũndũ ũcio ũgĩkenia andũ oothe, nginyagia njaama cia Saũlũ. Na rĩĩrĩ, Daudi arĩĩkia kũũraga Goliathũ, rĩrĩa thigari ciainũkaga, atumia makiuma matũũrainĩ moothe ma Isiraeli nĩguo mathagaane mũthamaki Saũlũ. Mookire makĩinaga na makĩrũũgarũũgaga nĩgũkena, o na makĩhũũraga tamburini na ngita. Nao makĩina magĩcookanagĩria o mũtumia na ũrĩa ũngĩ makiugaga atĩrĩ, “Saũlũ ooragĩĩte andũ ngiri nyingĩ, no Daudi ooragĩĩte andũ ngiri makũmi maingĩ.” Rĩrĩa Saũlũ aiguire ũguo akĩraakara mũno, akiuga atĩrĩ, “Maroiga atĩ Daudi ooragĩĩte andũ ngiri makũmi maingĩ, na niĩ o andũ tũkiri tũniini. Nĩ kĩĩ kĩngĩ gĩgĩtigarĩĩte tiga o mamũtue mũthamaki?” Saũlũ agĩkĩambĩrĩria kũiguĩra Daudi ũiru na kũmwĩkũũa kuuma mũthenya ũcio. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire, Saũlũ akĩiyũrwo nĩ roho mũũru uumĩĩte kwĩ Ngai, naake agĩikara akĩanganga gwake mũciĩ ta mũgũrũki. Hĩndĩ ĩyo Daudi aahũũraga kĩnanda o ta ũrĩa aamenyereete gwĩka o mũthenya, naake Saũlũ aanyiitĩĩte itimũ na guoko. Saũlũ agĩkĩĩĩra atĩrĩ, “Ngũikia Daudi itimũ ndĩmũtheecithanie na rũthingo.” Agĩkĩmũikia itimũ mahinda meerĩ, o Daudi akĩemaga. Naake Saũlũ agĩgĩĩtigĩra Daudi mũno, nĩ ũndũ MWATHANI nĩamũtiganĩirie, agakorwo hamwe na Daudi. Kwoguo Saũlũ akĩmũthengia mbere yake, akĩmũtua mũnene wa thigari ngiri. Daudi nĩatongoragia andũ aake mbaarainĩ, na nĩakoragwo na ũhootani maũndũinĩ moothe marĩa eekaga, nĩ gũkorwo MWATHANI aarĩ hamwe naake. Rĩrĩa Saũlũ oonire atĩ Daudi nĩagĩaga na ũhootani mũnene, agĩkĩrĩrĩria kũmwĩtigĩra. No rĩĩrĩ, andũ oothe a Aisiraeli na a Juda makĩenda Daudi nĩ ũndũ aarĩ mũtongoria wa bata. Saũlũ agĩkĩĩra Daudi atĩrĩ, “Merabu mwarĩ wakwa ũrĩa mũkũrũ nĩwe ũyũ. Nĩngũkũhe atuĩke mũtumia waku, angĩkorwo nĩũrĩndungatagĩra ta mũthigari njamba na mwĩhokeku, na ũrũage mbaara cia MWATHANI.” (Saũlũ eeciiragia atĩ na njĩra ĩyo Afilisiti nĩmekũũraga Daudi handũ haake gwĩka ũguo.) Daudi agĩcookeria Saũlũ atĩrĩ, “Niĩ ndĩ ũ, na mũciĩ witũ ũkĩrĩ kĩĩ atĩ nĩguo nduĩke mũthoniwe wa mũthamaki?” No rĩĩrĩ, rĩrĩa ihinda rĩakinyire rĩa Merabu kũheanwo kũrĩ Daudi, akĩnengerwo mũndũ wetagwo Adirieli woimĩĩte Mehola amũhikie. No rĩĩrĩ, Mikali mwarĩ wa Saũlũ nĩendeete Daudi. Rĩrĩa Saũlũ eerirwo ũguo, ũhoro ũcio ũkĩmũkenia. Saũlũ agĩkĩĩĩra atĩrĩ, “Reke ndĩmũhe Mikali, nĩguo atuĩke mũtego harĩ we, ooragwo nĩ Afilisiti.” Tondũ ũcio Saũlũ agĩkĩĩra Daudi ihinda rĩa keerĩ atĩrĩ, “Rĩu nĩũgũtuĩka mũthoniwa.” Agĩgĩatha ndungata ciake ciarĩrie Daudi keeheriinĩ imwĩre atĩrĩ, “Mũthamaki nĩakeneetio nĩ we, o na njaama ciake ciothe nĩikwendeete. Tondũ ũcio ĩtĩkĩra kũhikia mwarĩ.” Kwoguo magĩkĩĩra Daudi ũhoro ũcio, naake agĩcookia atĩrĩ, “Anga mũkuona ta arĩ ũndũ mũhũthũ gũtuĩka mũthoniwe wa mũthamaki, kuona atĩ ndĩ mũthĩĩni na ndirĩ igweta?” Nacio njaama icio cia Saũlũ ikĩmwĩra ũrĩa Daudi oigire, naake Saũlũ agĩciatha ikeere Daudi atĩrĩ, “Mũthamaki ndarĩ rũraacio ekwenda tiga o ikonde igana cia ũruu cia arũme a Afilisiti, nĩguo erĩhĩrie kũrĩ thũ ciake.” (Ũũ nĩguo Saũlũ abangĩĩte nĩ geetha Daudi ooragwo nĩ Afilisiti). Njaama cia Saũlũ igĩkĩĩra Daudi ũrĩa Saũlũ oigĩĩte, naake Daudi agĩkenio nĩ ũhoro ũcio wa gũtuĩka mũthoniwe wa mũthamaki. Mũthenya ũrĩa wamũrĩĩtwo wa ũhiki ũtaanakinya, Daudi magĩthiĩ na andũ aake makĩũraga Afilisiti magana meerĩ. Agĩtwarĩra mũthamaki ikonde ciao cia ũruu na akĩmũtarĩra ciothe nĩguo atuĩke mũthoniwe, nĩ ũndũ ũcio Saũlũ agĩkĩhe Daudi Mikali mwarĩ akĩmũhikia. Saũlũ agĩkĩmenya wega atĩ MWATHANI aarĩ hamwe na Daudi na ningĩ atĩ a Aisiraeli oothe nĩmaamwendeete. Kwoguo agĩkĩrĩrĩria gwĩtigĩra Daudi, ningĩ agĩtũũra arĩ thũ yake matukũ ma muoyo wake wothe. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa rĩothe thigari cia Afilisiti ingĩokire kũrũa, Daudi nĩagĩaga na ũhootani gũkĩra njaama irĩa ingĩ cia Saũlũ. Daudi agĩkĩgĩa igweta mũno. Na rĩĩrĩ, Saũlũ akĩĩra mũũrũwe Jonathani na njaama ciake ciothe atĩ moorage Daudi. No Jonathani nĩendeete Daudi mũno. Kwoguo Jonathani akĩĩra Daudi atĩrĩ, “Baaba nĩarenda gũkũũraga. Nĩ ũndũ ũcio, rũũciũ rũũciinĩ wĩmenyerere; ũkeehitha handũ ũtekuonwo ũikare ho. Na niĩ nĩngaathiĩ ndũũgame he baaba o gĩthakainĩ kĩu ũgaakorwo wĩhithĩĩte, ndĩmwarĩrie ũhoro waku. Ingĩkaamenya ũndũ o wothe nĩngaakũmenyithia.” Jonathani akĩgaathĩrĩria Daudi harĩ ithe Saũlũ, akiuga atĩrĩ, “Awa, ndũgeeke ndungata yaku Daudi ũũru, nĩ ũndũ ndarĩ akũhĩtĩria o na rĩ. Akoreetwo agĩĩka o maũndũ magũgũteithia. Nĩetwarĩrĩire ũgwatiinĩ mũnene rĩrĩa ooragire Goliathũ. Naake MWATHANI akĩhe Aisiraeli ũhootani mũnene. Rĩrĩa wonire ũndũ ũcio ũgĩkena. Rĩu-rĩ, ũrakĩenda kũũraga Daudi wĩhie na ũndũ wa gũita thakame ya mũndũ ũtarĩ na mahĩtia nĩkĩ?” Saũlũ agĩĩtĩkia ũrĩa Jonathani oigire na akĩĩhĩta na rĩĩtwa rĩa MWATHANI atĩ ndekũũraga Daudi. Nĩ ũndũ ũcio Jonathani agĩĩta Daudi akĩmũmenyithia ũhoro ũcio wothe. Agĩcooka akĩmũtwara kũrĩ Saũlũ, naake Daudi agĩtungatĩra mũthamaki o ta mbere. Na rĩĩrĩ, gũkĩgĩa mbaara rĩngĩ na Afilisiti, naake Daudi akĩhũũrana nao, akĩmatooria, makĩũra. No rĩĩrĩ, Saũlũ akĩiyũrwo nĩ roho mũũru uumĩĩte kwĩ MWATHANI rĩrĩa aikarĩĩte gwake mũciĩ anyiitĩĩte itimũ rĩake na guoko, naake Daudi nĩkũhũũra aahũũraga kĩnanda. Saũlũ akĩgeria gũtheecithania Daudi na rũthingo na itimũ rĩu, no we akĩĩheta, narĩo itimũ rĩgĩtheeca rũthingo. Naake Daudi akĩũra, akĩĩhonokia. Ũtukũ o ro ũcio Saũlũ akĩrekia andũ makooherie Daudi gwake mũciĩ marooke kũmũũraga. No Mikali mũtumia wake akĩmwĩra atĩrĩ, waga kũũra ũtukũ ũyũ-rĩ, rũũciũ ũgaakorwo ũrĩ kĩimba. Mikali agĩikũrũkĩria Daudi ndiricainĩ, naake akĩũra, akĩĩhonokia. Mikali agĩcooka akĩoya mũhianano wa kũu mũciĩ, akĩũkomia gĩtandainĩ, akĩiga kamuuto ka guoya wa mbũri mũtweinĩ waguo, akĩũhumbĩra na nguo. Rĩrĩa andũ arĩa maarekeetio nĩ Saũlũ mookire kũgĩĩra Daudi, Mikali akĩmeera atĩ Daudi aarĩ mũrũaru. No rĩĩrĩ, Saũlũ akĩmarekia o rĩngĩ, akĩmaatha mamũkuue na gĩtanda, mamũtware kũrĩ we amũũrage. Magĩgĩtoonya thĩinĩ, magĩkora mũhianano ũcio gĩtandainĩ, na kamuuto ka guoya wa mbũri ke mũtweinĩ waguo. Saũlũ agĩkĩũria Mikali atĩrĩ, “Waheenia nĩkĩ wareka thũ yakwa yũre.” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aanjĩĩrire nĩekũnjũraga ndaaga kũmũteithia kũũra.” Naake Daudi akĩũra agĩthiĩ Rama gwĩ Samũeli, agĩkĩmwĩra ũrĩa wothe Saũlũ aamwĩkĩĩte. Agĩthiĩ na Samũeli Naiothu gũtũũra kuo. Saũlũ akĩmenyithio atĩ Daudi aarĩ Naiothu kũu Rama. Kwoguo agĩtũma andũ makamũnyiite. No rĩrĩa moonire gĩkundi kĩa anabii gĩkĩratha gĩtongoreetio nĩ Samũeli, makĩiyũrwo nĩ roho wa Ngai, o nao makĩambĩrĩria kũratha moohoro. Rĩrĩa Saũlũ aiguire ũhoro ũcio, akĩrekia andũ angĩ, o nao makĩratha moohoro. Akĩrekia andũ angĩ hĩndĩ ya gatatũ, o nao makĩratha moohoro. Thuutha wa ũguo, we mwene agĩthiĩ Rama. Akinya gĩthimainĩ kĩrĩa kĩnene kĩarĩ Seku, akĩũria kũrĩa Samũeli na Daudi maarĩ. Akĩĩrwo atĩ maarĩ Naiothu. Rĩrĩa aathiaga kuo, o naake akĩiyũrwo nĩ roho wa Ngai, agĩthiĩ akĩrathaga moohoro, nginya agĩkinya Naiothu. O naake akĩruta nguo ciake akĩratha moohoro arĩ mbere ya Samũeli, agĩkoma thĩ e njaga mũthenya ũcio wothe o na ũtukũ ũcio wothe. (Ũguo nĩguo kwambĩrĩirio kũũragio atĩrĩ, “Kaĩ Saũlũ o naake agĩtuĩkĩĩte mũnabii?”) Na rĩĩrĩ, Daudi akĩũra kuuma Naiothu, agĩthiĩ kũrĩ Jonathani akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ atĩa njĩkĩĩte? Nĩ ũũru ũrĩkũ njĩkĩĩte? Nĩ ihĩtia rĩrĩkũ njĩkĩĩte thooguo nĩguo eende kũnjũraga?” Jonathani akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kũroaga kũhaana ũguo! Ndũkũũragwo. Baaba gũtirĩ ũndũ o na ũmwe angĩĩka, mũnene kana mũniini, atanyumbũrĩire. Nĩkĩ kĩngĩgĩtũma baaba aahithe ũndũ ũyũ? Ũcio ti ũhoro wa ma.” No Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Thooguo nĩoĩ o ũũ wega ũrĩa ũnyendeete. Nĩ ũndũ ũcio, nĩatuĩte atĩ ndegũkũmenyithia ũrĩa abangĩĩte gwĩka, tondũ no ũigue ũũru mũno. Ndehĩta mbere yaku na mbere ya MWATHANI ũrĩa ũtũũraga muoyo, atĩ ndigĩĩtie o haniini njũragwo!” Jonathani agĩkĩĩra Daudi atĩrĩ, “Nĩngũgwĩkĩra ũndũ o wothe ũrĩa ũkwenda.” Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Rũũciũ nĩguo kwĩ na thigũkũ ya karũũgamo ka mweri, na njagĩrĩirwo nĩkũrĩanĩra na mũthamaki. No rĩĩrĩ, ũngĩnjĩtĩkĩria, no thiĩ ngehithe gĩthakainĩ o nginya hwaĩinĩ wa mũthenya wa ĩtatũ. Thooguo angĩkaanjũria-rĩ, ũkaamwĩra atĩ nĩndĩragũthaithire ũhe rũũtha nguthũke mũciĩ Bethilehemu, tondũ kwĩ na igongoona rĩrutagwo nĩ andũ oothe a mũciĩ witũ o mwaka. Angĩkoiga atĩrĩ, ‘Nĩ wega,’ ndirĩ ũũru ngoona. No angĩkaraakara, ũkaamenya atĩ nĩeheanĩĩte kũnjĩka ũũru. Tondũ ũcio, ndagũthaitha ũnjĩkĩre ũndũ ũyũ, na ũhingie ũrĩa wanjĩĩrĩire ũkĩĩhĩtaga na rĩĩtwa rĩa MWATHANI. No rĩĩrĩ, angĩkorwo nĩnjĩhĩĩtie-rĩ, njũraga wee mwene! Tondũ rĩĩrĩ, ũgũkĩndwara gwĩ thooguo ngooragwo nĩkĩ?” Jonathani agĩcookia atĩrĩ, “Ndũgeeciirie ũndũ ta ũcio! Nĩ ũndũ ingĩmenya na ma atĩ baaba nĩaciirĩire gũgwĩka ũũru-rĩ, githĩ to ngwĩre?” Daudi agĩkĩĩra Jonathani atĩrĩ, “Nũũ ũkũũmenyithia ũhoro, thooguo angĩgĩgũcookeria araakaire?” Naake Jonathani agĩkĩĩra Daudi atĩrĩ, “Ũka tũthiĩ gĩthakainĩ.” Kwoguo makiumagara magĩthiĩ. Jonathani agĩkĩĩra Daudi atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli arotuĩka mũira! Mathaa o ta maya rũũciũ kana mũthenya ũcio ũngĩ nĩngooria baaba ũhoro ũcio. Hangĩgaakorwo he na ũndũ mwega waku-rĩ, nĩngaakũrekanĩria ũmenyithio ũndũ ũcio. No rĩĩrĩ, baaba angĩkorwo nĩoneete arĩ wega agwĩke ũũru-rĩ, Ngai aronjũraga ingĩaga gũkuumbũrĩra ũndũ ũcio, nawe ũgĩĩthiĩre wĩhonokie. MWATHANI aroikara nawe, o ta ũrĩa araikaraga na baaba. Rĩrĩa rĩothe ngũkorwo muoyo, wee nĩũrĩhingagia ũrĩa wanjĩĩrĩire ũkĩĩhĩtaga na rĩĩtwa rĩa MWATHANI. Ingĩkua-rĩ, ndũkaaneehererie mũciĩ wakwa wendo waku tene na tene. Rĩrĩa MWATHANI akaaniina thũ ciaku ciothe, ndũkaanatirike kĩĩranĩro gĩĩkĩ giitũ nawe. Ũngĩgaagĩtirika, nĩũkaaherithio nĩ MWATHANI.” Jonathani agĩkĩĩhĩtithia Daudi o rĩngĩ amwendage, nĩ gũkorwo Jonathani nĩendeete Daudi o ta ũrĩa eyendeete we mwene. Jonathani agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Rũũciũ nĩguo gũgaakorwo na thigũkũ ya karũũgamo ka mweri, nawe nĩũkoorio kũrĩa ũrĩ, nĩ ũndũ gĩtĩ gĩaku gĩgaakorwo kĩrĩ gĩtheri. Mũthenya wa gatatũ-rĩ, nĩguo ũkoorĩrĩrio makĩria kũrĩa ũrĩ. Kwoguo ũgaathiĩ harĩa wehithĩĩte hĩndĩ ĩrĩa ĩngĩ, wĩhithe thuutha wa kĩrũndo kĩa mahiga kĩrĩa kĩrĩ hau. Na niĩ nĩngaikia mĩguĩ ĩtatũ mwena wa kĩrũndo kĩu, ta arĩ kĩo ndĩraratha. “Nĩngaacooka ndekie kahĩĩ gathiĩ gakamĩcarie. Ingĩgaakeera atĩrĩ, ‘Atĩrĩĩrĩ, mĩguĩ ĩ mwena ũyũ waku; mĩoe,’ hĩndĩ ĩyo ũgooka. Ndehĩta na MWATHANI ũrĩa ũtũũraga muoyo atĩ ndũrĩ ũgwati ũkoona. No ingĩgaakeera atĩrĩ, ‘Mĩguĩ ĩ mbere yaku,’ hĩndĩ ĩyo ũgeethiĩra, nĩ ũndũ MWATHANI nĩakũrekeetie wĩthiĩre. Ha ũhoro wa kĩĩranĩro kĩrĩa twathondeka, MWATHANI arotũhotithia gũkĩiga tene na tene.” Nĩ ũndũ ũcio Daudi akĩhitha gĩthakainĩ. Rĩrĩa mahinda ma thigũkũ ya karũũgamo ka mweri maakinyire, mũthamaki Saũlũ agĩikara meethainĩ kũrĩa. Agĩikarĩra gĩtĩ gĩake, kĩrĩa kĩarĩ hakuhĩ na rũthingo o ta mahinda marĩa mangĩ. Abineri akĩrigania naake, naake Jonathani agĩikara ang'ethanĩire na ithe. Gĩtĩ kĩa Daudi kĩarĩ gĩtheri. Saũlũ ndaigana kuuga ũndũ mũthenya ũcio, nĩ ũndũ eeciiragia atĩ Daudi nĩakoreetwo nĩ ũndũ, agakĩgĩa na thaahu, na ndangĩakĩhotire gũũka. Rũũciũ rũũrũ rũngĩ, mũthenya wa keerĩ wa thigũkũ ya karũũgamo ka mweri, gĩtĩ kĩa Daudi gĩgĩkorwo kĩrĩ o gĩtheri. Naake Saũlũ agĩkĩũria mũũrũwe Jonathani atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ Daudi atanooka irugainĩ ira o na ũũmũũthĩ?” Jonathani akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩarathaithire mũno ndĩmwĩtĩkĩrie athiĩ Bethilehemu. Aranjĩĩrire atĩrĩ, ‘Reke thiĩ, ndagũthaitha, tondũ mũciĩ witũ wĩ na igongoona itũũrainĩ, na mũrũ wa maitũ aranjĩĩrire ngaakorwo ho. Hakĩrĩ ũguo-rĩ, angĩkorwo wĩ mũraata wakwa, njĩtĩkĩria thiĩ ngoonane na andũ aitũ.’ Nĩkĩo atakĩrĩ harĩa aikaraga meethainĩ.” Saũlũ akĩraakarĩra Jonathani mũno, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũimwo nĩ irĩ ũyũ! Ũreciiria ndiũĩ atĩ nĩkũnyiitana mũnyiitanĩĩte na mũrũ wa Jesii wĩconorithie, na ũconorithie maitũguo? Kaĩ ũtooĩ atĩ mahinda moothe marĩa Daudi egũtũũra muoyo, ndũgaatuĩka mũthamaki, o na kana ũthamaki waku wĩhande! Mũgĩĩre, ũmũreehe harĩ niĩ, nĩ ũndũ no nginya akue!” Jonathani agĩcookeria ithe atĩrĩ, “Ekũũragwo nĩkĩ? Kaĩ eekĩĩte atĩa?” Oiga ũguo-rĩ, Saũlũ akĩmũikĩria itimũ amũũrage. Jonathani agĩkĩmenya atĩ ithe nĩatuĩte kũũraga Daudi. Jonathani agĩgĩũkĩra akiuma hau meethainĩ araakaire mũno. Ndaigana kũrĩa kĩndũ mũthenya ũcio wa keerĩ wa thigũkũ ĩyo, nĩ ũndũ wa kũrũmwo nĩ ithe, o na kũiguĩra Daudi kĩeha. Kwarooka gũkĩa, Jonathani agĩthiĩ na kũu gĩthakainĩ akoonane na Daudi o ta ũrĩa maarĩĩkanĩire, na agĩthiĩ na kahĩĩ. Akĩĩra kahĩĩ kau atĩrĩ, “Teng'era ũgacarie mĩguĩ ĩrĩa ngũikia.” Kahĩĩ kau gagĩgĩteng'era, naake Jonathani agĩikia mũguĩ mbere yako. Rĩrĩa kahĩĩ kau gaakinyire harĩa mũguĩ wagũĩte, Jonathani agĩgeeta akiuga atĩrĩ, “Mũguĩ wĩ na hau mbere! Tiga kũrũũgama hau! Hiuha narua!” Nako kahĩĩ kau gakĩũngania mĩguĩ ĩyo, gagĩcooka kũrĩ mwathi wako, gatekũmenya mũbango ũrĩa warĩ ho, no Jonathani na Daudi maũũĩ. Jonathani agĩkĩnengera kahĩĩ kau indo ciake cia mbaara, agĩkeera gacicookie itũũrainĩ. Kamwana kau kaarĩĩkia gũthiĩ, Daudi agĩũkĩra kuuma harĩa eehithĩĩte thuutha wa kĩrũndo kĩa mahiga, agĩturia maru akĩhuutia thĩ na thiithi maita matatũ. Jonathani na Daudi makĩmumunyana makĩrĩraga, no Daudi akĩrĩra makĩria. Jonathani agĩkĩĩra Daudi atĩrĩ, “Thiĩ na thaayũ. MWATHANI arotũteithia niĩ nawe na njiarwa ciitũ, tũtũũre tũhingagia ũrĩa tweranĩire tũkĩĩhĩtaga na rĩĩtwa rĩa MWATHANI.” Daudi agĩgĩĩthiĩra, naake Jonathani agĩcooka itũũrainĩ. Naake Daudi agĩthiĩ Nobu kwĩ Ahimeleku mũthĩnjĩri Ngai. Naake Ahimeleku amuona, agĩthiĩ kũmũtũnga akĩinainaga akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ woka wiki nĩkĩ?” Daudi agĩcookeria Ahimeleku atĩrĩ, “Nĩgũtũmwo ndũmĩĩtwo nĩ mũthamaki na akanjĩĩra atĩ, ndikaareke mũndũ o wothe amenye ũndũ ũrĩa andũmĩĩte njĩke. No rĩĩrĩ, aanake aakwa nĩndĩmaathĩĩte harĩa tũgũcemania. Rĩu-rĩ, nĩ indo irĩkũ wĩ nacio? He mĩgate ĩtaano, kana kĩndũ kĩngĩ o gĩothe wĩ nakĩo.” Naake mũthĩnjĩri Ngai agĩcookeria Daudi atĩrĩ, “Ndirĩ na mĩgate ĩrĩa tũhũthĩire kũrĩa, no nĩharĩ na mĩgate mĩtheru ĩrĩa ĩrutĩirwo Ngai. Wahota kũmĩoya angĩkorwo aanake aaku nĩmetheemeete andũ a nja.” Naake Daudi agĩcookeria mũthĩnjĩri Ngai atĩrĩ, “Nĩ ma nĩmetheemeete andũ a nja. Hĩndĩ ĩrĩa yothe tũgũthiĩ rũgendo, noguo makoragwo. Githĩ ũũmũũthĩ to magĩkorwo metheemeete andũ a nja makĩria?” Nĩ ũndũ ũcio mũthĩnjĩri Ngai agĩkĩhe Daudi mĩgate ĩyo mĩamũre, nĩ ũndũ ndarĩ na mĩgate ĩngĩ tiga o ĩrĩa yarutagĩrwo Ngai, ĩrĩa yathengeetio kuuma meethainĩ ĩrĩa nyamũre, na handũ haayo hakaigwo mĩgate ĩngĩ mĩhiũ. (Na rĩĩrĩ, mũthenya ũcio, Doegu, Mũedomu, ũrĩa warĩ mũnene wa arĩithi a Saũlũ, agĩkorwo e handũ hau, tondũ aarĩ na ũndũ eendaga gwĩka mbere ya MWATHANI.) Daudi akĩũria Ahimeleku atĩrĩ, “No ũkorwo wĩ na itimũ kana rũhiũ rwa njora ũngĩhe? Ndinahota gũũka na rũhiũ rwakwa rwa njora kana indo ciakwa cia mbaara, nĩ gũkorwo ũndũ ũrĩa mũthamaki aranjathire ngeeke nĩũratũmire nyumagare na ihenya.” Ahimeleku agĩcookia atĩrĩ, “Ndĩ o na rũhiũ rwa njora rwa Goliathũ, Mũfilisiti ũrĩa woragĩire gĩtuambainĩ kĩa Ela. Rũrĩ thuutha wa Ebodi rũthaĩĩtwo na taama. Angĩkorwo nĩũkũrwenda-rĩ ruoe, nĩ ũndũ noruo rwĩ gũũkũ.” Daudi akiuga atĩrĩ, “Rũũnengere; hatirĩ rũngĩ rwega ta ruo.” Kwoguo Daudi, akiumagara, akĩũrĩra Saũlũ mũthenya ũcio, agĩthiĩ kwĩ Akishi mũthamaki wa Gathu. Njaama cia mũthamaki ũcio ikĩmwĩra atĩrĩ, “Githĩ ũyũ ti Daudi ũrĩa mũthamaki wa bũrũri wao? Ũyũ nĩ we mũndũ ũrĩa andũ a nja maarũũhĩirie makĩinaga atĩrĩ: ‘Saũlũ ooragĩĩte andũ ngiri nyingĩ, no Daudi ooragĩĩte andũ ngiri makũmi maingĩ.’ ” Daudi akĩgwatĩria ciugo ciao mũno, na agĩgĩĩtigĩra mũthamaki Akishi mũno. Nĩ ũndũ ũcio rĩrĩa rĩothe andũ acio mangĩakorirwo hakuhĩ na Daudi, eetuaga ta agũrũkĩĩte na ageekaga maũndũ ta mũgũrũki. Mangĩageririe kũmũgirĩrĩria, aandĩkaga mĩrangoinĩ ya itũũra rĩu, na agaitĩrĩria nderu ciake rũta. Akishi agĩkĩĩra njaama ciake atĩrĩ, “Taoneei mũndũ ũyũ nĩ mũgũrũki! Mwamũreehire kũrĩ niĩ nĩkĩ? Nĩkwaga njagĩĩte agũrũki a kũnjigana? Mũgũkĩndeehera ũngĩ ooke andaakarie na ciĩko cia ũgũrũki, o mbere ya maitho maakwa nĩkĩ? Mũndũ ta ũyũ ndangĩtoonya nyũmba yakwa!” Tondũ ũcio, Daudi akiuma itũũra rĩa Gathu, akĩhitha ngurungainĩ yarĩ hakuhĩ na itũũra rĩa Adulamu. Rĩrĩa aariũ a nyina na andũ aao oothe maiguire atĩ aarĩ kũu, magĩthiĩ kũrĩ we. Mũndũ o wothe warĩ mũhinyĩrĩrie, warĩ na thiirĩ, kana waiguaga ataiganĩire, oothe magĩthiĩ kũrĩ we. Naake agĩtuĩka mũtongoria wao. Oothe maarĩ andũ ta magana mana (400). Daudi akiuma kũu, agĩthiĩ Mizipa bũrũriinĩ wa Moabi, akĩĩra mũthamaki wa Moabi atĩrĩ, “Ndagũthaitha reke baaba na maitũ maikare nawe nginya menye ũrĩa Ngai ekũnjĩkĩra.” Kwoguo Daudi agĩgĩtiga aciari aake na mũthamaki wa Moabi, nao magĩikara naake ihinda rĩrĩa rĩothe Daudi eehithĩĩte ngurungainĩ. Naake mũnabii Gadi agĩthiĩ kũrĩ Daudi akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga gũikara gũũkũ, thiĩ narua bũrũri wa Juda.” Daudi agĩkiumagara, agĩthiĩ mũtitũinĩ wa Herethu. Mũthenya ũmwe Saũlũ aarĩ Gibea, aikarĩĩte gĩtinainĩ kĩa mũbinde kĩrĩmainĩ, anyiitĩĩte itimũ. Naake athiũrũrũkĩirio nĩ njaama ciake ciothe. Hĩndĩ ĩyo agĩkĩigua atĩ Daudi na andũ arĩa maarĩ hamwe naake, nĩmooneetwo. Saũlũ agĩkĩĩra njaama ciake atĩrĩ, “Andũ aya a Benjamini! Tathikĩrĩriai! Mũgwĩciiria atĩ Daudi nĩakaamũhe inyuothe mĩgũnda ya irio na ya mĩthabibũ na amũtue anene a thigari ciake? Kwoguo nĩkĩo mũgĩĩte ndundu ya kũnjũkĩrĩra? Gũtirĩ o na ũmwe wanyu ũnyumbũrĩire atĩ mũrũ wakwa nĩanyiitanĩĩte na Daudi, na gũtirĩ ũranjaĩĩra, kana akanyumbũrĩra atĩ mũrũ wakwa nĩaikĩrĩirie ndungata yakwa Daudi. Rĩu Daudi nĩ mweke aracaria wa kũnjũraga!” Hĩndĩ ĩyo Doegu aarũũgamĩĩte hamwe na ndungata cia Saũlũ. Agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩndoonire Daudi rĩrĩa aathiaga Nobu kwĩ Ahimeleku mũrũ wa Ahitubu. Naake Ahimeleku akĩmũtuĩrĩria ũhoro kũrĩ MWATHANI nĩguo amenye ũrĩa egwĩka, agĩcooka akĩhe Daudi irio, na akĩmũnengera rũhiũ rwa njora rwa Goliathũ ũrĩa Mũfilisiti.” Naake Saũlũ agĩkĩrekanĩria Ahimeleku mũthĩnjĩri Ngai na andũ oothe a nyũmba yao arĩa o nao maarĩ athĩnjĩri Ngai kũu Nobu, nao magĩthiĩ kũrĩ we. Naake Saũlũ akĩĩra Ahimeleku atĩrĩ, “Tathikĩrĩria, mũrũ wa Ahitubu.” Naake agĩcookia atĩrĩ “Nĩthikĩrĩirie, mwathi wakwa.” Saũlũ akĩmũũria atĩrĩ, “Wee na Daudi mũgĩĩte ndundu ya kũnjũkĩrĩra nĩkĩ? Nĩkĩ kĩratũmire ũmũhe irio, ũmũnengere rũhiũ rwa njora, na ũmũtuĩrĩrie ũhoro kwĩ Ngai? Rĩu nĩakĩnjũkĩrĩire na agaikara anjoheirie nĩguo anjũrage!” Ahimeleku agĩcookia atĩrĩ, “Daudi nĩ ndungata yaku ĩrĩa ĩhokekeete mũno, nĩ mũthoniguo, nĩ mũnene wa thigari iria ikũrangagĩra, na nĩatĩĩĩtwo mũno nĩ andũ a nyũmba yaku. Nĩ ma nĩndĩramũtuĩrĩirie ũhoro kwĩ Ngai, na rĩtirarĩ ihinda rĩakwa rĩa mbere gwĩka ũguo. Ha ũhoro wa kũbanga gũgũũkĩrĩra-rĩ, mũthamaki ndũgathitangĩre, kana ũthitange mũndũ o na ũmwe wa mũciĩ witũ, nĩ gũkorwo ndiũĩ ũndũ o na ũmwe wa ũhoro ũcio.” Naake mũthamaki akiuga atĩrĩ, “Ahimeleku, wee mwene na andũ oothe a nyũmba ya thooguo no mũhaka mũũragwo.” Agĩkĩĩra thigari iria ciamũrangagĩra atĩrĩ, “Ũragaai athĩnjĩri Ngai a MWATHANI! Marĩ rũmwe na Daudi, nĩ ũndũ nĩmaamenyeete atĩ nĩkũũra ooraga, na matiigana kũũmenyithia ũhoro ũcio.” No ndungata cia mũthamaki ikĩrega gũtambũrũkia mooko maacio ciũrage athĩnjĩri Ngai a MWATHANI. Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki akĩĩra Doegu atĩrĩ, “Wee moorage!” Naake akĩmooraga oothe. Mũthenya ũcio akĩũraga athĩnjĩri Ngai mĩrongo ĩnaana na ataano arĩa meetĩkĩrĩĩtio gũkuuaga ebodi. Saũlũ agĩcooka akĩũragithia andũ oothe arĩa maikaraga Nobu, itũũra rĩa athĩnjĩri Ngai: arũme, atumia, ciana, na tũkenge. O nacio ng'ombe, ndigiri, na ng'ondu ciothe agĩciũragithia. No Abiatharu, ũmwe wa aariũ a Ahimeleku akĩhonoka, akĩũra, agĩthiĩ kũrĩ Daudi. Agĩkĩĩra Daudi ũrĩa Saũlũ ooragithĩĩtie athĩnjĩri Ngai a MWATHANI. Naake Daudi akĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩrĩa ndoonire Doegu, Mũedomu, ho mũthenya ũcio-rĩ, nĩndamenyire atĩ no nginyagia eere Saũlũ. Kwoguo nĩ niĩ ndĩratũmire andũ oothe aanyu mooragwo. Ikara hamwe na niĩ na ndũgeetigĩre. Saũlũ arenda gũtũũraga ithuerĩ, no wĩ hamwe na niĩ wĩ mũmenyerere wega.” Hĩndĩ ĩyo Daudi akĩigua atĩ Afilisiti nĩmaatharĩkagĩra itũũra rĩa Keila na nĩmaiyaga ngano ĩrĩa yarĩĩkĩĩtie kũgethwo. Nĩ ũndũ ũcio Daudi agĩgĩtuĩria ũhoro kwĩ MWATHANI akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ wega thiĩ ngatharĩkĩre Afilisiti?” Naake MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, thiĩ ũmatharĩkĩre, ũhonokie Keila.” No andũ arĩa maarĩ hamwe na Daudi makĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu tondũ nĩtũretigĩra twĩ gũũkũ Juda-rĩ, githĩ tũtigeetigĩra mũno twathiĩ Keila kũhũũrana na thigari cia Afilisiti?” Kwoguo Daudi agĩtuĩria ũhoro o rĩngĩ kwĩ MWATHANI, naake MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũkĩra ũthiĩ ũtharĩkĩre Keila nĩ ũndũ nĩngũkũhe ũhootani igũrũ rĩa Afilisiti.” Kwoguo Daudi na andũ aake magĩthiĩ Keila, magĩtharĩkĩra Afilisiti, makĩmooraga mũno, na magĩtaha mahiũ maao. Ũguo nĩguo Daudi aahonokirie itũũra rĩu. Hĩndĩ ĩrĩa Abiatharu mũrũ wa Ahimeleku oorire agĩthiĩ Keila kwĩ Daudi, aathiire akuuĩĩte ebodi. Saũlũ agĩkĩheeo ũhoro atĩ Daudi nĩathiĩte Keila. Naake akiuga atĩrĩ, “Ngai nĩamũnengeranĩĩte mookoinĩ maakwa, tondũ nĩetoonyeetie mũtegoinĩ na ũndũ wa gũthiĩ agatoonya itũũra rĩirigĩirwo na thingo cia hinya na rĩ na ihingo cia hinya.” Kwoguo Saũlũ agĩĩta thigari ciake ciothe mathiĩ mbaara, maikũrũke Keila magathiũrũrũkĩrie Daudi na andũ aake. Rĩrĩa Daudi aamenyire atĩ Saũlũ nĩaciirĩire kũmwĩka ũũru, akĩĩra Abiatharu mũthĩnjĩri Ngai atĩrĩ, “Reehe ebodi haaha.” Hĩndĩ ĩyo Daudi agĩkiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli, nĩnjiguĩte atĩ Saũlũ e na mũbango wa gũũka gũũkũ itũũrainĩ rĩa Keila arĩharaganie nĩ ũndũ wakwa, niĩ ndungata yaku. Rĩu-rĩ, andũ a Keila nĩmekũũneana kwĩ Saũlũ? Ti itherũ Saũlũ nĩegũũka ta ũrĩa njiguĩte? Ndagũthaitha, MWATHANI Ngai wa Isiraeli, njookeria.” Naake MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, Saũlũ nĩegũũka.” Ningĩ Daudi agĩkĩũria atĩrĩ, “Andũ a Keila nĩmekũneana andũ aakwa na niĩ mwene mookoinĩ ma Saũlũ.” Naake MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩmekũmũneana.” Daudi na andũ aake ta magana matandatũ (600) magĩũkĩra, makiuma kũu Keila, magĩthiĩ o kũrĩa mangĩahotire gũthiĩ. Rĩrĩa Saũlũ aamenyithirio atĩ Daudi nĩorĩĩte akoima Keila, akĩbangũra mũbango wake. Daudi agĩgĩtũũra ehithĩĩte bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma werũinĩ ũrĩa wĩ hakuhĩ na Zifu. Naake Saũlũ agĩtũũra amũcaragia, no Ngai ndaigana kũmũneana mookoinĩ maake. Daudi agĩkĩona atĩ Saũlũ nĩehaarĩirie kũmũũraga. Daudi aarĩ Horeshu, werũinĩ ũrĩa wĩ hakuhĩ na Zifu. Naake Jonathani mũrũ wa Saũlũ akiumagara, agĩthiĩ kwĩ Daudi kũu Horeshu, akĩmũũmĩrĩria akĩmwĩraga atĩ Ngai nĩekũmũgitĩra. Naake akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga gwĩtigĩra nĩ ũndũ baaba ndarĩ hingo agaakũnyiita. Nĩoĩ wega atĩ nĩũgaatuĩka mũthamaki wa Isiraeli, na niĩ nduĩke mũnyiinyi waku.” Nao eerĩ magĩtuma ndũgũ makĩhĩtaga na rĩĩtwa rĩa MWATHANI. Daudi agĩgĩikara kũu Horeshu, naake Jonathani akĩinũka mũciĩ. Hĩndĩ ĩyo andũ amwe moimĩĩte Zifu, makĩambata Gibea gwĩ Saũlũ, makĩmwĩra atĩrĩ, “Daudi ehithĩĩte kũũrĩa gwitũ ng'ongoinĩ cia Horeshu kĩrĩmainĩ kĩa Hakila kĩrĩa kĩrĩ mwena wa na kĩanda wa werũ wa Judea. Nĩtũũĩ ũrĩa mũthamaki wĩrirĩirie kũmũnyiita. Kwoguo gĩikũrũke gwitũ, na ithuĩ no nginya tuone atĩ nĩwamũnyiita.” Naake Saũlũ agĩcookia atĩrĩ, “MWATHANI aromũraathima nĩ ũndũ nĩmũnjiguĩrĩire tha! Thiĩi mũtĩtĩrithie ũhoro ũcio wega, mũtuĩrie wega harĩa arĩ, na ũrĩa ũmuoneete ho. Nĩnjĩĩrĩĩtwo atĩ nĩ mwara mũno. Tuĩriai wega mũmenye kũndũ guothe kũrĩa ehithaga, mũcooke mũndeeheere ũhoro ũcio na ihenya. Na niĩ nĩngũcooka thiĩ na inyuĩ, angĩkorwo arĩ o bũrũriinĩ ũcio, ndĩmũhĩte, o na angĩkorwo nĩkũmũcaria bũrũriinĩ wothe wa Juda.” Nao makiumagara, magĩcooka Zifu, magĩkinya kuo mbere ya Saũlũ. Daudi na andũ aake maarĩ werũinĩ wa Maoni, gĩtuambainĩ gĩtaarĩ na kĩndũ, mwena wa na kĩanda wa werũ wa Judea. Saũlũ na andũ aake magĩthiĩ gũcaria Daudi, naake akĩĩrwo ũhoro ũcio, agĩthiĩ handũ haarĩ na rwaro rwa ihiga werũinĩ wa Maoni, agĩikara ho. Rĩrĩa Saũlũ aiguire ũhoro ũcio, akĩrũmĩrĩra Daudi na ihenya. Saũlũ na andũ aake makĩgera mwena ũmwe wa kĩrĩma, naake Daudi na andũ aake makĩgera na mwena ũũrĩa ũngĩ wa kĩrĩma. Daudi na andũ aake nĩmaahiũhaga nĩguo meeherere Saũlũ na andũ aake arĩa maathiaga makĩmarigiicagĩria na mĩena yothe, na maatigairie o haniini mamanyiite. O hĩndĩ ĩyo hagĩũka mũndũ warekeetio gwĩ Saũlũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka na ihenya! Afilisiti nĩmaraatharĩkĩra bũrũri!” Kwoguo Saũlũ agĩtiga gũteng'eria Daudi agĩthiĩ kũhũũrana na Afilisiti. Nĩkĩo handũ hau heetagwo Sela Hamalekothu. Naake Daudi akiuma kũu, agĩthiĩ ng'ongoinĩ cia Enigedi, agĩtũũra kuo ehithĩĩte. Rĩrĩa Saũlũ aahũndũkire oimĩĩte kũhũũrana na Afilisiti, akĩĩrwo atĩ Daudi aarĩ werũinĩ wa Enigedi. Saũlũ agĩkĩoya thigari ngiri ithatũ (3,000) iria ciarĩ njamba thĩinĩ wa Isiraeli, agĩthiĩ nacio gũcaria Daudi na andũ aake mwena wa irathĩro wa ndwaro cia mahiga marĩa maatũũragwo nĩ mbũri cia werũ. Agĩkinya handũ haarĩ ngurunga, agĩtoonya thĩinĩ eteithie. Ngurunga ĩyo yarĩ hakuhĩ na ciugũ cia ng'ondu ciarĩ mũkĩrainĩ wa njĩra. Naake Daudi na andũ aake magĩkorwo mehithĩĩte na kũu thĩinĩ mũno ngurungainĩ ĩyo. Nao andũ a Daudi makĩmwĩra atĩrĩ, “ũũmũũthĩ nĩguo mũthenya ũrĩa MWATHANI aakwĩrire atĩ nĩakarekereria thũ yaku mookoinĩ maaku, nawe ũmĩĩke o ũrĩa wothe ũngĩenda kũmĩĩka.” Daudi agĩgĩthiĩ aceemeete, agĩtinia gĩcũrĩ kĩa nguo ya Saũlũ atekũmenya. Thuutha wa gwĩka ũguo, thamiri ciake ikĩambĩrĩria kũmũcuuka, akĩĩra andũ aake atĩrĩ, “MWATHANI arondeithia ndikaae gũtambũrũkia guoko gwakwa njĩke mwathi wakwa, ũrĩa MWATHANI aitĩrĩirie maguta, ũũru. Ndiagĩrĩirwo o na haniini kũmwĩka ũũru kuona atĩ nĩ we mũthamaki ũrĩa MWATHANI aitĩrĩirie maguta!” Daudi akĩigũithia andũ aake atĩ matigatharĩkĩre Saũlũ. Saũlũ agĩgĩũkĩra, akiuma ngurungainĩ ĩyo, agĩĩthiĩra. Thuutha ũcio o naake Daudi akiuma ngurungainĩ, agĩĩta Saũlũ atĩrĩ, “Mwathi wakwa, mũthamaki!” Saũlũ akĩĩhũgũra, naake Daudi akĩinamĩrĩra agĩturumithia ũthiũ thĩ, amwĩnyiihĩirie. Akiuga atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmaga ũthikĩrĩrie andũ arĩa makwĩraga atĩ nĩndĩrenda gũkũgera ngero? Atĩrĩĩrĩ, wee mwene nĩwakĩyonera ũũmũũthĩ ũrĩa MWATHANI egũkũneanĩĩte mookoinĩ maakwa ngurungainĩ. Andũ amwe aakwa mekũnjĩĩraga ngũũrage, no ndagũcaaĩra ndoiga ndingĩgwĩka ũũru o na haniini, nĩ ũndũ wee nĩwe MWATHANI aathuurire ũtuĩke mũthamaki. Baaba, takĩrore wone! Gĩcũrĩ kĩa nguo yaku nĩkĩo gĩĩkĩ nyiitĩĩte! Nĩingĩkũũragire, no handũ ha gwĩka ũguo, ndatinia gĩcũrĩ gĩĩkĩ kĩa nguo yaku. Nĩ ũndũ ũcio menya atĩ, ndirĩ na meciiria ma gũkũremera o na kana gũgwĩka ũũru. Ndikũhĩtĩirie o na haniini, o na harĩa ũranjaria ũnjũrage. MWATHANI arotũtuithania ithuerĩ ũrĩa wĩhĩĩtie! MWATHANI arondĩhĩria harĩ wee, nĩ ũndũ niĩ guoko gwakwa gũtingĩkũhuutia o na haniini. Wee nĩũũĩ thimo ĩrĩa tene yugaga atĩrĩ, ‘Waganu wĩkagwo no andũ arĩa aaganu.’ Nĩ ũndũ ũcio, guoko gwakwa gũtingĩgwĩka ũũru. Tarora kĩrĩa mũthamaki wa Isiraeli arageria kũũraga! Tarora kĩrĩa ateng'ereetie! No ngui nguũ! No gathuuya! MWATHANI arotuĩka mũtũtuithania, atue nũũ witũ wĩhĩĩtie. Arotuĩria ũhoro ũcio, angitĩre, na ahonokie kuuma harĩ we.” Na rĩĩrĩ, Daudi arĩĩkia kwaria, Saũlũ akiuga atĩrĩ, “ Mũgambo ũcio nĩ waku, Daudi, mũrũ wakwa?” Naake Saũlũ akĩambĩrĩria kũrĩra. Agĩkĩĩra Daudi atĩrĩ, “Wee ndwĩhĩĩtie, nĩ niĩ njĩhĩĩtie. Nĩ ũndũ nĩũnjĩkĩĩte maũndũ meega, o rĩrĩa niĩ ngwĩkĩĩte maũndũ mooru! Ũũmũũthĩ nĩwonania ũrĩa wĩ mwega harĩ niĩ, tondũ ndũnanjũraga, o na gũtuĩka MWATHANI nĩekũũneanĩĩte mookoinĩ maaku. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩkũ ũngĩona thũ yake amĩrekererie ĩĩthiĩre atamĩgereete ngero? Tondũ ũcio, MWATHANI arokũraathima nĩ ũndũ wa ũguo wanjĩka ũũmũũthĩ! Ũũmũũthĩ nĩndamenya na ma atĩ, nĩũgaatuĩka mũthamaki wa Isiraeli, na ũthamaki nĩũkeehanda wĩ mookoinĩ maaku. Tondũ ũcio wĩhĩte na rĩĩtwa rĩa MWATHANI atĩ nĩũkahonokia njiarwa ciakwa, nĩguo rĩĩtwa rĩakwa na rĩa mũciĩ wakwa rĩtikaanariganĩre o biũ.” Daudi akĩmwĩrĩra nĩageeka ũguo. Saũlũ agĩgĩcooka mũciĩ, naake Daudi na andũ aake makĩambata, magĩcooka harĩa mehithaga. Na rĩĩrĩ, Samũeli agĩkua, nao Aisiraeli oothe makĩũngana hamwe makĩmũcakaĩra, magĩcooka makĩmũthika gwake mũciĩ kũu Rama. Thuutha wa ũguo, Daudi agĩthiĩ werũinĩ wa Parani. naake Daudi, arĩ werũinĩ, akĩigua ũhoro ũcio. Nĩ ũndũ ũcio Daudi akĩrekia aanake ikũmi akĩmeera atĩrĩ, “Ambataai Karimeli kwĩ Nabali mũkamũhe ngeithi ciakwa.” Agĩkĩmataara makeere Nabali atĩrĩ: “Daudi mũraataguo nĩakũgeithia, agĩkũhooyagĩra thaayũ wee mwene, mũciĩ waku, na kĩrĩa gĩothe wĩ nakĩo. Nĩaiguĩte atĩ nĩkwenja ũrenja ng'ondu ciaku, na nĩekwenda ũmenye atĩ tũraarĩ na arĩithi aaku na tũtiigana kũmeeka ũũru. Ningĩ gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩao kĩagire ihinda rĩrĩa rĩothe maarĩ Karimeli. Tamoorie, na nĩmegũkwĩra. Tũũkĩĩte mũthenya wa gĩkeno, na nĩtwagũthaitha ũtwamũkĩre na ũtũhe ithuĩ ndungata ciaku, na mũraataguo Daudi, o kĩrĩa gĩothe wĩ nakĩo.” Aanake a Daudi magĩkĩhe Nabali ndũmĩrĩri ĩyo ya Daudi, na magĩeterera o hau. Naake Nabali agĩcookia atĩrĩ, “Atĩ Daudi? Nũũ ũcio hiihi? Ndimũũĩ niĩ! Bũrũri wothe mahindainĩ maya ũiyũrĩĩte ndungata iria ciũrĩĩte kuuma kũrĩ anene aacio. Ndakĩhota atĩa kũhe andũ itooĩ na kũrĩa moimĩĩte mĩgate, maaĩ, na nyama iria thĩnjĩire eenji ng'ondu ciakwa?” Tondũ ũcio, aanake acio a Daudi makĩhũndũka, magĩthiĩ makĩĩra Daudi ũrĩa wothe Nabali oigĩĩte. Daudi agĩkĩĩra andũ aake atĩrĩ, “Mwĩyoheei hiũ cianyu cia njora.” Nao magĩgĩĩka ũguo. O naake Daudi akĩyoha rũhiũ rwake, akiumagara na thigari magana mana (400), nacio thigari magana meerĩ (200) igĩtigwo ciikarie mĩrigo. No rĩĩrĩ, mwanake ũmwe wa ndungata cia Nabali akĩĩra Abigaĩli mũtumia wa Nabali atĩrĩ, “Daudi nĩekũrekeetie ndungata ciake kuuma werũinĩ ciũke igeithie mwathi witũ, nowe aciruma. No rĩĩrĩ, andũ acio nĩmaatwĩkire wega mũno, na tũtirĩ ũũru tuonire, kana tũkĩaga kĩndũ o na kĩ ihinda rĩothe rĩrĩa twarĩ nao kũu werũinĩ. Nĩmaatũgitagĩra ũtukũ na mũthenya rĩrĩa rĩothe twarĩ nao tũkĩrĩithia mahiũ. Twagũthaitha wĩcirie ũndũ ũcio ũmenye ũrĩa wagĩrĩirwo nĩgwĩka. Ũndũ ũcio wahota kũreehere mwathi witũ ũũru o hamwe na mũciĩ wake wothe, nĩ ũndũ nĩ mũndũ mũriitu na ndathikagĩrĩria mũndũ.” Abigaĩli agĩĩka ũndũ wa na ihenya, akĩoya mĩgate magana meerĩ, mondo igĩrĩ cia njũũa ciyũire ndibei, ng'ondu ithaano ihĩhĩĩtio, kiro ikũmi na mũgwanja cia ngano hĩĩhie, imanjĩka igana rĩmwe cia thabibũ nyũmũ, na keeki magana meerĩ cia ngũyũ, agĩciigĩrĩra igũrũ wa ndigiri. Agĩkĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, “Thiagaai, ndĩ thuutha.” No ndamenyithirie mũthuuriwe ũhoro ũcio. Rĩrĩa Abigaĩli aathiaga ahaicĩĩte ndigiri yake akĩhũũra koona handũ kĩrĩmainĩ, agĩtũngana hi na hi na Daudi na andũ aake magĩikũrũka. Daudi eĩraga atĩrĩ, “Ndarutire wĩra wa tũhũ ngĩgitĩra indo cia mũndũ ũcio werũinĩ. Hatirĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩa indo ciake ciothe kĩorire, na rĩu wega ũrĩa wothe ndĩmwĩkĩĩte andĩha na ũũru. Ngai aronjũraga ingĩkorwo itooragĩĩte arũme oothe arĩa marĩ mũciĩ ũcio gũtaanakĩa!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Abigaĩli oonire Daudi, akiuma igũrũ wa ndigiri na ihenya, akĩĩgũithia thĩ mbere yake, agĩturumithia ũthiũ thĩ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha, mwathi wakwa, taathikĩrĩria; reke ũũru wothe ũnjookerere. Ndagũthaitha ndũkarũmbũyanie na ũhoro wa Nabali, mũndũ ũcio ũtarĩ kĩene. Nĩ kĩrimũ o ta ũrĩa rĩĩtwa rĩake riugĩĩte! Ndiraarĩ kuo hĩndĩ ĩrĩa ndungata ciaku irookĩĩte. Nĩ MWATHANI ũkũgirĩĩtie wĩrĩhĩrie na ũndũ wa kũũraga thũ ciaku. Thũ ciaku na arĩa oothe meendaga gũgwĩka ũũru maroherithio ta Nabali. Rĩu, mwathi wakwa, amũkĩra kĩheeo gĩĩkĩ ndakũreehere, ũkĩnengere aanake aaku. Nĩndagũthaitha, mwathi wakwa, ũnjohere ihĩtia o rĩothe ngũhĩtĩirie. Ti itherũ MWATHANI nĩagaagũtua mũthamaki, we mwene o na njiarwa ciaku, tondũ ũhũũranaga mbaara ciake. Ndũrĩ ũũru ũgeeka matukũ moothe marĩa ũgũtũũra muoyo. Mũndũ o na ũrĩkũ angĩgaagũũkĩrĩra akĩenda gũkũũraga, MWATHANI nĩagaakũgitĩra o ta ũrĩa mũndũ agitagĩra mũthiithũ wake. Nacio thũ ciaku agaacihiũria aciikie o ta ũrĩa mũndũ aikagia mahiga na kĩgũtha. Rĩrĩa MWATHANI agaakũhingĩria maũndũ moothe meega marĩa akwĩrĩire, na agũtue mũthamaki wa Isiraeli, hĩndĩ ĩyo ndũkaigua kĩeha kana ũthĩĩnĩke ngoro nĩ ũrĩa woraganire hatarĩ gĩtũmi, kana ũkĩĩrĩhĩria wee mwene. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa MWATHANI agaagwĩka maũndũ meega-rĩ, ndagũthaitha, mwathi wakwa, ũkandirikana.” Daudi agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli arogoocwo, o we ũkũrekirie ũũmũũthĩ, ũndũnge! Ngai arogaathwo nĩ ũndũ wa ũũgĩ waku, o na nĩ ũndũ wa ũrĩa weka ũũmũũthĩ wangirĩrĩria njite thakame, ndĩrĩhĩrie! Nĩ MWATHANI ũngiririe ndigaakũgere ngero. No ngwĩhĩta na Ngai wa Isiraeli ũrĩa ũtũũraga muoyo atĩ, korwo ndũnahiuha kũndũnga, arũme oothe a Nabali gũtirĩ ũngĩgaakorwo muoyo rũũciũ rũũciinĩ!” Daudi akĩamũkĩra kĩheeo kĩrĩa Abigaĩli aamũtwarĩire na akĩmwĩra atĩrĩ, “Inũka na thaayũ. Nĩndeetĩkĩra ihooya rĩaku. Nĩngwĩka ũrĩa wanjũũria.” Abigaĩli agĩgĩcooka mũciĩ kũrĩ Nabali, akĩmũkora arugithĩĩtie iruga o ta rĩa mũthamaki. Aarĩ mũrĩĩu mũno na agakena. Tondũ ũcio Abigaĩli ndamwĩrire ũndũ o na ũmwe, nginya o rũũciinĩ. Kwarooka gũkĩa Nabali aarĩũkwo, akĩmũhe ũhoro ũcio wothe. Ngoro ya Nabali ĩkĩambĩrĩria gũteng'era, agĩkua ciĩga ciothe cia mwĩrĩ wake. Matukũ ta ikũmi mathira, MWATHANI agĩtũma Nabali akue. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Daudi aiguire atĩ Nabali nĩakuĩte, akiuga atĩrĩ, “MWATHANI arogoocwo! Nĩandĩhĩirie he Nabali nĩ ũndũ nĩanumire. Ningĩ nĩangiririe, niĩ ndungata yake, njĩke ũũru. MWATHANI nĩaherithia Nabali nĩ ũndũ wa ũũru wake.” Daudi agĩkĩrekia andũ makeere Abigaĩli atĩ nĩekwenda kũmũhikia. Na rĩrĩ, rĩrĩa ndungata cia Daudi ciakinyire Karimeli kwa Abigaĩli, ikĩmwĩra atĩrĩ, “Daudi atũtũma tũgũtware kũrĩ we ũgatuĩke mũtumia wake.” Abigaĩli agĩũkĩra, akĩinamĩrĩra, agĩturumithia ũthiũ thĩ akiuga atĩrĩ, “ Niĩ ndĩ o ndungata ya mũndũ wa nja, nĩndĩharĩirie gũthambagia ndungata cia mwathi wakwa magũrũ.” Naake agĩũkĩra narua, akĩhaica ndigiri yake, nacio ndungata ciake ithaano cia airĩĩtu igĩtwarana naake. Agĩkiuma ndungata cia Daudi thuutha, agĩthiĩ agĩtuĩka mũtumia wake. Na rĩĩrĩ, Daudi nĩahikĩĩtie Ahinoamu ũrĩa woimĩĩte Jezireeli, nao eerĩ magĩgĩtuĩka atumia aake. Saũlũ nĩaheanĩĩte Mikali mwarĩwe, ũrĩa warĩ mũtumia wa Daudi, kũrĩ Paliti mũrũ wa Laishi, ũrĩa woimĩĩte itũũra rĩa Galimu. Ningĩ hagĩũka andũ moimĩĩte Zifu he Saũlũ o kũu Gibea, makĩmwĩra atĩrĩ, “Daudi ehithĩĩte kĩrĩmainĩ kĩa Hakila, kĩrĩa kĩrĩ mũthiainĩ wa werũ wa Judea.” Saũlũ agĩgĩũkĩra na ihenya e na thigari ngiri ithatũ (3,000) iria ciarĩ njamba kuuma harĩ thigari ciothe cia Isiraeli, agĩthiĩ werũinĩ wa Zifu gũcaria Daudi. Saũlũ akĩamba hema kĩrĩmainĩ kĩa Hakila kĩrĩa kĩang'etheire njĩra ya kuuma werũ. Daudi aikarĩĩte werũinĩ ũcio. Rĩrĩa aamenyire atĩ Saũlũ nĩokĩĩte kũmũcaria, agĩtũma athigaani magatuĩrie ũhoro ũcio wega na agĩkĩmenya ti itherũ atĩ Saũlũ aarĩ kuo. Daudi agĩgĩthiĩ harĩa Saũlũ aambĩĩte hema, akĩona harĩa aakomeete toro me na Abineri, mũrũ wa Neri, mũnene wa thigari ciake. Saũlũ aakomeete hemainĩ thĩinĩ, nacio thigari ciake ikaamba hema imũthiũrũrũkĩirie. Hĩndĩ ĩyo Daudi akĩũria Ahimeleku ũrĩa Mũhiti na Abishai mũrũ wa nyina na Joabu (nyina wao eetagwo Zeruia), atĩrĩ, “Nũũ tũgũthiĩ naake kambĩinĩ ya Saũlũ?” Abishai agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ niĩ.” Kwoguo ũtukũ ũcio Daudi na Abishai magĩthiĩ magĩtoonya kambĩinĩ ya Saũlũ magĩkora akomeete hemainĩ thĩinĩ, narĩo itimũ rĩake rĩgatheecererwo hakuhĩ na mũtwe wake, naake Abineri na thigari iria ingĩ magakoma mamũthiũrũrũkĩirie. Abishai akĩĩra Daudi atĩrĩ, “Ũtukũ ũyũ Ngai nĩaneanĩĩte thũ yaku mookoinĩ maaku. Njĩtĩkĩria ndĩmĩtheece na itimũ ndĩmĩtheecithanie na thĩ na itheeca o rĩmwe, na ndikũmĩtheeca rĩa keerĩ.” No Daudi akĩĩra Abishai atĩrĩ, “Ndũkaamũũrage. Nĩ ũndũ mũndũ o wothe ũngĩtambũrũrũkia guoko gwake ookĩrĩre mũitĩrĩrio maguta wa MWATHANI nĩehĩĩtie.” Daudi agĩthiĩ na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, MWATHANI we mwene nĩ we ũkooraga Saũlũ na gĩkuũ kĩa ndũire mũthenya wake wa gũkua wakinya, kana akuĩre mbaarainĩ. MWATHANI arongiria ndambarũkie guoko gwakwa njũkĩrĩre ũrĩa we mwene aitĩrĩirie maguta! Reke tuoe itimũ rĩĩrĩ rĩ mũtweinĩ wake na kĩbũyũ kĩa maaĩ, twĩthiĩre.” Kwoguo Daudi akĩoya itimũ na kĩbũyũ kĩa maaĩ, iria ciarĩ hakuhĩ na mũtwe wa Saũlũ, naake me na Abishai magĩĩthiĩra. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wonire kana akĩmenya ũndũ ũcio, kana agĩũkĩra. Andũ oothe nĩmaakomeete, nĩ ũndũ MWATHANI nĩatũmĩĩte manyiitwo nĩ toro mũnene mũno. Daudi agĩkĩringa mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa gĩtuamba, akĩrũũgama handũ haraaya igũrũ wa kĩrĩma, harĩa atangĩanyiitĩkire, akĩgũũthũkĩra thigari cia Saũlũ akiuga atĩrĩ, “Abineri! Nĩũranjigua hiihi?” Naake Abineri agĩcookia atĩrĩ, “Nũũ ũcio ũrokĩria mũthamaki toro?” Daudi akĩmũcookeria atĩrĩ, “Abineri, githĩ ti we njamba ĩrĩa nene mũno thĩinĩ wa Isiraeli? Ũkĩagĩĩte kũgitĩra mũnene waku, mũthamaki, nĩkĩ? He mũndũ ũgũtoonyeete kambĩinĩ akĩenda kũmũũraga. Ũndũ ũcio wĩkĩĩte ti mwega! Ndehĩta na MWATHANI ũrĩa ũtũũraga muoyo atĩ inyuothe mwagĩrĩirwo no kũũragwo, tondũ nĩmwagĩĩte kũgitĩra mũnene wanyu, ũrĩa MWATHANI aitĩrĩirie maguta. Atĩrĩĩrĩ, rĩ ha itimũ rĩa mũthamaki? Kĩbũyũ kĩa maaĩ kĩrĩa kiuma hakuhĩ na mũtwe wake kĩ ha?” Saũlũ agĩkĩmenya mũgambo wa Daudi akĩũria atĩrĩ, “Nĩwe, Daudi, mũrũ wakwa?” Naake Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩ niĩ, mũthamaki.” Agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Mwathi wakwa, nĩkĩ kĩratũma o na rĩu ũhanyũkanie na niĩ, ndungata yaku? Nĩ atĩa njĩkĩĩte? Ningĩ-rĩ, nĩ ũũru ũrĩkũ njĩkĩĩte? Rĩu mwathi wakwa mũthamaki, thikĩrĩria ũrĩa nguuga. Angĩkorwo nĩ MWATHANI ũtũmĩĩte ũnjũkĩrĩre, igongoona rĩa kũhorohia no rĩtũme ericũkwo, no angĩkorwo nĩ andũ matũmĩĩte wĩke ũguo, MWATHANI arotũma magwatwo nĩ kĩrumi. Nĩ ũndũ manyingatĩĩte bũrũriinĩ wa MWATHANI, ngathiĩ gũtũũra bũrũri ũrĩa ingĩthaathaiya o ngai ng'eni. Tondũ ũcio ndũkaanareke thakame yakwa ĩitwo tĩĩriinĩ ũtarĩ witũ, kũraaya na MWATHANI. Nĩ gũkorwo mũthamaki wa Isiraeli oimagarĩĩte oorage thuuya ta niĩ. Oimagarĩĩte kũũhĩta o ta mũndũ ũrathiĩ kũgwĩma ngware irĩmainĩ.” Saũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Nĩnjĩhĩĩtie. Cooka, mũrũ wakwa Daudi! Ndigaacooka gũgwĩka ũũru rĩngĩ, tondũ nĩwahonokia muoyo wakwa ũũmũũthĩ. Nĩnjĩkĩĩte ũndũ wa ũrimũ, na ngeehia mũno!” Naake Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Mwathi wakwa, mũthamaki, itimũ rĩaku nĩrĩo rĩĩrĩ. Ũmwe wa aanake aaku nĩaringe arĩgĩĩre. MWATHANI nĩwe wĩkaga mũndũ o wothe mũthingu na mwĩhokeku maũndũ meega. Ũũmũũthĩ nĩegũkũneanĩĩte mookoinĩ maakwa, no ndinatambũrũkia guoko gwakwa njũkĩrĩre mũitĩrĩrio maguta wa MWATHANI. O ta ũrĩa ndahonokia muoyo waku ũũmũũthĩ, MWATHANI aronjĩka o ta ũguo, andute mathĩĩnainĩ maakwa moothe.” Saũlũ agĩkĩĩra Daudi atĩrĩ, “Ngai arokũraathima, mũrũ wakwa, Daudi. Ũrohootanaga maũndũinĩ moothe marĩa ũrĩĩkaga!” Kwoguo Daudi agĩĩthiĩra, naake Saũlũ agĩcooka gwake mũciĩ. Daudi agĩkĩĩĩra na ngoro atĩrĩ, “Mũthenya ũmwe Saũlũ nĩarĩnjũraga. Ũndũ ũrĩa mwega ingĩĩka nĩkũũrĩra bũrũriinĩ wa Afilisiti, Saũlũ agĩte mwĩhoko wa kũũnjaria rĩngĩ bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli, na niĩ ngĩhonokie muoyo wakwa.” Kwoguo Daudi na andũ aake magana matandatũ (600) makĩringa na ihenya magĩthiĩ kwĩ Akishi mũrũ wa Maoku, mũthamaki wa Gathu. Naake Daudi na andũ aake, o mũndũ na andũ a mũciĩ wake, magĩtũũrania na Akishi kũu Gathu. Daudi aarĩ na atumia aake eerĩ, Ahinoamu, Mũjezireeli, na Abigaĩli mũtumia wa ndigwa wa Nabali wa kuuma Karimeli. Rĩrĩa Saũlũ eerirwo atĩ Daudi nĩorĩire Gathu, agĩte mwĩhoko, agĩtiga gũcooka kũmũcaria. Daudi agĩkĩĩra Akishi atĩrĩ “Angĩkorwo wĩ mũraata wakwa-rĩ, he handũ itũũra iniinĩ rĩa gũikara. Hatirĩ bata wa gũtũũrania nawe itũũrainĩ rĩaku rĩrĩa inene.” Kwoguo Akishi agĩkĩmũhe itũũra rĩa Zikilagi. Tondũ ũcio, itũũra rĩa Zikilagi rĩtũire rĩrĩ rĩa athamaki a Juda kinyagia ũũmũũthĩ. Daudi aatũũrire bũrũriinĩ wa Afilisiti mwaka ũmwe na mĩeri ĩna. Mahindainĩ macio Daudi na andũ aake nĩmaatharĩkagĩra andũ a Geshuri, Girizi, na Aamaleki arĩa maatũire kũu kuuma o tene. Aatharĩkagĩra bũrũri wao kinya Shuri agaikũrũka o kinya Misiri. Aathiaga akĩũragaga arũme na atumia oothe, na agĩtahaga ng'ondu, ng'ombe, ndigiri, ngamĩĩra o na nguo. Thuutha ũcio agacooka kwĩ Akishi. Akishi angĩamũririe atĩrĩ, “Uuma gũtharĩkĩra kũ ũũmũũthĩ?” Daudi aacookagia atĩrĩ, “Ngũthiĩte mwena wa na kĩanda wa Juda, kana bũrũriinĩ wa Ajerameeli, o kana bũrũriinĩ wa Akeni.” Daudi ooragaga arũme na atumia oothe nĩguo mũndũ o na ũmwe ndagathiĩ Gathu oige ũrĩa we na andũ aake meekaga. Ũguo nĩguo Daudi eekaga matukũ moothe marĩa aatũũrire kwa Afilisiti. No Akishi akĩĩhoka Daudi akĩĩĩra na ngoro atĩ Daudi nĩathũũrĩĩtwo mũno nĩ andũ aake a Isiraeli, tondũ ũcio egũtũũra amũtungatagĩra matukũ ma muoyo wake wothe. Thuutha ũcio, Afilisiti makĩũngania thigari ciao makahũũrane na Aisiraeli, naake Akishi akĩĩra Daudi atĩrĩ, “Nĩũũĩ o wega atĩ, wee na andũ aaku mũkũhũũrana mũrĩ mwena wakwa.” Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, noguo. Ndĩ o ndungata yaku na nĩũrĩyonera we mwene ũrĩa ndĩrĩĩka.” Akishi akiuga atĩrĩ, “Nĩ wega mũno. Na niĩ nĩngũgũtua mũthigari wa kũũnangagĩra hingo ciothe.” Hĩndĩ ĩyo Samũeli nĩakuĩte na Aisiraeli oothe makamũrĩrĩra na makamũthika Rama itũũrainĩ rĩake. Naake Saũlũ nĩarutũrũrithĩĩtie ooni maũndũ na arogi makoima Isiraeli. Thigari cia Afilisiti ikĩũngana igĩaka kambĩ hakuhĩ na itũũra rĩa Shunemu, naake Saũlũ akĩũngania Aisiraeli oothe magĩaka kambĩ kĩrĩmainĩ kĩa Giliboa. Rĩrĩa Saũlũ oonire mbũtũ cia ita cia Afilisiti agĩĩtigĩra mũno. Nĩ ũndũ ũcio agĩtuĩria ũhoro kwĩ MWATHANI amenye ũrĩa egwĩka, no MWATHANI ndaigana kũmũcookeria o na haniini, na njĩra ya irooto, kana ya Urimu na Thumimu, o na kana ya anabii. Saũlũ agĩkĩĩra njaama ciake atĩrĩ, “Njarĩriai mũndũ wa nja ũũĩ kũragũra, na nĩngũthiĩ nduĩrie ũhoro harĩ we.” Nacio ikĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩharĩ ũmwe ũrĩ Enidori.” Saũlũ agĩkĩĩgarũra ndakaamenyeke, agĩĩkĩra nguo ingĩ. Gwatuka, agĩthiĩ e na andũ angĩ eerĩ kuona mũtumia ũcio. Akĩmwĩra atĩrĩ, “Taragũra ũnjĩĩre ũrĩa gũkũhaana. Njĩtĩra roho wa mũndũ ũrĩa ngũgweta.” Mũtumia ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Ti itherũ nĩũũĩ ũrĩa mũthamaki Saũlũ eekĩĩte; nĩarutũrũrithĩĩtie ooni maũndũ na arogi bũrũriinĩ wa Isiraeli. Ũũgĩkĩnyambĩra mũtego nĩguo njũragwo nĩkĩ?” Naake Saũlũ akĩmwĩra akĩgweta rĩĩtwa rĩa MWATHANI atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, ndakwĩrĩra atĩ ndũkũherithio nĩgwĩka ũguo.” Mũndũ wa nja ũcio akĩmũũria atĩrĩ, “Ũrenda ngwĩtĩre ũ?” Naake Saũlũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Njĩtĩra Samũeli.” Rĩrĩa mũndũ wa nja ũcio oonire Samũeli agĩkaya, akĩũria Saũlũ atĩrĩ, “Waheenia nĩkĩ? Githĩ wee ti we mũthamaki Saũlũ?” Mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũgeetigĩre, nĩ kĩĩ ũroona?” Naake mũndũ wa nja ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Ndĩroona roho ũkiuma na thĩ.” Akĩũria atĩrĩ, “Ũhaana atĩa?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ mũthuuri mũkũrũ ũrambata ehumbĩĩte nguo ndaaya.” Saũlũ agĩkĩmenya atĩ nĩ Samũeli, akĩinamĩrĩra agĩturumithia ũthiũ thĩ, e na gĩtĩĩo. Samũeli agĩĩkĩra Saũlũ atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩgũtũma ũndange? Wandeehithia na gũũkũ nĩkĩ?” Saũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Ndĩmũnyariirĩku mũno! Afilisiti nĩmookĩĩte kũhũũrana na niĩ. Ngai nĩandiganĩirie, akaaga kũnjookeria ũndũ o na ũrĩkũ na njĩra ya anabii kana ya irooto. Nĩ ũndũ ũcio, ndagwĩta ũnjĩĩre ũrĩa ngwĩka.” Samũeli agĩkiuga atĩrĩ, “Ũgũkĩnjĩta rĩrĩa MWATHANI agũtiganĩirie na agatuĩka thũ yaku nĩkĩ? MWATHANI agwĩkĩĩte o ta ũrĩa aakwĩrire na kanua gaakwa; nĩathengeetie ũthamaki kuuma kũrĩ we, akaũheana kũrĩ Daudi. MWATHANI agwĩkĩĩte ũguo tondũ nĩwagire gwathĩkĩra uuge wake, na ũkĩaga kũniina o biũ Aamaleki na kĩrĩa gĩothe maarĩ nakĩo. MWATHANI nĩagaakũneana wee mwene na Aisiraeli kũrĩ Afilisiti. Wee na aariũ aaku mũgaakorwo mwĩ hamwe na niĩ rũũciũ. O na ningĩ nĩakaaneana mbũtũ cia ita cia Isiraeli kũrĩ Afilisiti.” O rĩmwe Saũlũ akĩgũa, agĩkoma eyaraganĩĩtie thĩ, agĩĩtigĩra mũno nĩ ũndũ wa ũrĩa Samũeli oigire. Ndaarĩ na hinya nĩ ũndũ mũthenya ũcio wothe o na ũtukũ wothe ndarĩĩte kĩndũ. Naake mũndũ wa nja ũcio agĩthiĩ harĩ Saũlũ, akĩona atĩ aarĩ na kĩeha mũno, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi wakwa, nĩgwĩtwarĩrĩria ngwĩtwaragĩrĩria ũgwatiinĩ rĩrĩa njĩtĩkĩrire gwĩka ũrĩa ũnjĩĩrire. Tondũ ũcio ndagũthaitha o nawe gĩthikĩrĩrie ũrĩa ngũkwĩra. Reke ngũthondekere tũirio tũniini ũrĩe nĩguo ũgĩe na hinya wa kuumagara.” Saũlũ akĩrega akiuga ndekũrĩa o na kĩ. No njaama ciake na mũndũ wa nja ũcio makĩmũringĩrĩria arĩe, nginya agĩĩtĩkĩra. Agĩgĩũkĩra kuuma harĩa eyaraganĩĩtie thĩ, agĩikarĩra gĩtanda. Mũndũ wa nja ũcio agĩgĩthĩnjithia na ihenya njaũ noru ya gĩceegũ aarĩ nayo, agĩcooka akĩoya mũtu, agĩũkanda agĩthondeka mĩgate ĩtarĩ mĩimbie. Agĩtwarĩra Saũlũ na njaama ciake irio icio, nao magĩcirĩa, magĩcooka magĩĩthiĩra ũtukũ o ro ũcio. Na rĩĩrĩ, Afilisiti magĩcookanĩrĩria mbũtũ ciao cia ita Afeku, nao Aisiraeli magĩaka kambĩ hakuhĩ na gĩthima kĩrĩa kĩarĩ gĩtuambainĩ kĩa Jezireeli. Nao athamaki arĩa ataano a Afilisiti makiumagara me na ikundi ciao cia thigari igana na cia ngiri. Naake Daudi na andũ aake makiumagara marĩ thuutha hamwe na mũthamaki Akishi. Rĩrĩa anene a mbũtũ cia ita cia Afilisiti maamoonire makĩũria atĩrĩ, “Ahibirania aya mareeka atĩa gũũkũ?” Naake Akishi agĩcookia atĩrĩ, “Ũyũ nĩ Daudi mũnjaama wa Saũlũ mũthamaki wa Isiraeli. Akoreetwo hamwe na niĩ kwa ihinda iraaya ma. Kuuma rĩrĩa ookire kũrĩ niĩ ndirĩ ndamuona na ihĩtia.” No anene a mbũtũ cia Afilisiti makĩraakarĩra Akishi mũno makĩmwĩra atĩrĩ, “Cookithia mũndũ ũyũ nĩguo acooke itũũra rĩrĩa wamũheire. Ndũkaamwĩtĩkĩrie athiĩ na ithuĩ mbaarainĩ, nĩ ũndũ ahota gũtũgarũrũka tũkĩrũa. Tondũ rĩĩrĩ, mũndũ ũyũ akĩhota atĩa kwĩiguithania na mwathi wake tiga o ooragire andũ aitũ? Githĩ ũyũ ti Daudi o ũrĩa andũ a nja mainĩire makĩrũũgarũũgaga makiugaga atĩrĩ, ‘Saũlũ ooragĩĩte andũ ngiri nyingĩ, no Daudi ooragĩĩte andũ ngiri makũmi maingĩ?’ ” Akishi agĩgĩĩta Daudi akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndehĩta na MWATHANI ũrĩa ũtũũraga muoyo atĩ nĩũkoreetwo wĩ mwĩhokeku, na nĩingĩakena korwo nĩtwathiĩ nawe mbaarainĩ ĩno. Nĩ ũndũ ndirĩ ndakuona na ihĩtia o na rĩmwe kuuma rĩrĩa wokire kũrĩ niĩ. No athamaki arĩa angĩ matirakwenda. Kwoguo cooka mũciĩ na thaayũ, na ndũgeeke ũndũ o na ũmwe ũngĩmaraakaria.” Naake Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Kaĩ njĩkĩĩte atĩa? Angĩkorwo, kũringana na ũrĩa woiga, ndũrĩ wanyona na ihĩtia o na rĩmwe kuuma rĩrĩa ndaambĩrĩirie gũgũtungatĩra-rĩ, nĩkĩ gĩgũkĩgiria thiĩ nawe, mwathi wakwa mũthamaki, ngahũũrane na thũ ciaku?” Akishi agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ nĩguo. Nguona wĩ mwathĩki maithoinĩ maakwa o ta mũraika wa Ngai. No rĩĩrĩ, athamaki arĩa angĩ a Afilisiti moigĩĩte atĩ ndũngĩthiĩ na ithuĩ mbaarainĩ. Kwoguo ũgookĩra rũũciinĩ tene, wĩ hamwe na ndungata cia mwathi waku Saũlũ iria wokire nacio, muumagare gwakĩa o ũguo, mwĩthiĩre.” Nĩ ũndũ ũcio Daudi na andũ aake makĩrooka gũũkĩra rũũciinĩ tene macooke bũrũri wa Afilisiti. Nao Afilisiti makĩambata Jezireeli. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa gatatũ Daudi na andũ aake magĩkinya Zikilagi. Nao Aamaleki nĩmaahithũkĩire mwena wa kĩanda wa Juda na makahũũra Zikilagi. Maacinire itũũra na magĩtaha atumia oothe. Matioragĩĩte mũndũ o na ũmwe no nĩmaathiĩte na andũ oothe mũniini na mũnene. Rĩrĩa Daudi na andũ aake maakinyire itũũrainĩ, maakorire rĩcinĩĩtwo na atumia aao o hamwe na ciana ciao cia airĩĩtu na cia aanake matahĩĩtwo. Hĩndĩ ĩyo Daudi na andũ aake makĩambĩrĩria kũrĩra. Maarĩrire o nginyagia rĩrĩa maagire hinya wa kũrĩra rĩngĩ. Atumia arĩa eerĩ a Daudi, Ahinoamu na Abigaĩli, o nao nĩmaatahĩĩtwo. Daudi agĩgĩkorwo arĩ thĩĩnainĩ mũnene mũno, nĩ gũkorwo andũ aake nĩmaarĩ na marũrũ maingĩ mũno. Nĩmeendaga kũmũhũũra na mahiga nĩ ũndũ wa ciana ciao gũtahwo; no MWATHANI Ngai wake akĩmũũmĩrĩria. Daudi agĩkĩĩra mũthĩnjĩri Ngai Abiatharu, mũrũ wa Ahimeleku, atĩrĩ, “Tandeehera ebodi.” Naake akĩmũreehere. Naake Daudi agĩgĩtuĩria ũhoro he MWATHANI akĩmũũria atĩrĩ, “Nũmĩrĩre arĩa maratutharĩkĩire na maratutaha? Nĩngũmakinyĩra?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩũkũmakinyĩra, na ũhonokie andũ arĩa matahĩĩte.” Kwoguo Daudi na andũ aake magana matandatũ (600) magĩthiĩ na rĩrĩa maakinyire karũũĩinĩ ka Besori, andũ amwe magĩtigwo hau. Daudi agĩgĩthiĩ na mbere na andũ magana mana (400). Andũ acio angĩ magana meerĩ (200) maatigirwo tondũ maarĩ anogu mũno na matingĩahotire kũringa karũũĩ kau. Andũ arĩa maarĩ na Daudi magĩkora Mũmisiri kũu gĩthakainĩ makĩmũtwarĩra Daudi. Makĩmũhe irio na maaĩ, kĩenyũ kĩa ngũyũ ciarĩ nyũmithie, na imanjĩka igĩrĩ cia thabibũ nyũmũ. Arĩĩkia kũrĩa, agĩcookwo nĩ hinya nĩ ũndũ ndarĩĩte irio kana akanyua maaĩ handũ ha mĩthenya ĩtatũ. Naake Daudi akĩmũũria atĩrĩ, “Mũnene waku nũũ? Na uumĩĩte kũ?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ndĩ mwanake Mũmisiri, ndĩ ngombo ya Mũamaleki. Mũnene wakwa aandigire mĩthenya ĩtatũ mĩthiru ndarwara! Nĩtwatharĩkĩire na tũgĩtaha bũrũri wa Akerethi ũrĩa ũrĩ na mwena wa kĩanda wa bũrũri wa Juda, o na bũrũri wa mbarĩ ya Kalebu, na tũgĩcina itũũra rĩa Zikilagi.” Daudi akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũkũndwara kũrĩ andũ acio maratharĩkĩra na magataha?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Nĩngũgũtwara angĩkorwo nĩũkwĩhĩta rĩĩtwainĩ rĩa Ngai atĩ ndũkũnjũraga kana ũũneane kũrĩ mũnene wakwa.” Agĩgĩtwara Daudi kũrĩ acio maamatharĩkĩire na makĩmataha. Na rĩĩrĩ, thigari icio cia Aamaleki cieyaraganĩirie handũ hau hoothe, ikĩrĩaga, ikĩnyuaga, na ikĩinaga, nĩ ũndũ nĩciatahĩĩte indo nyingĩ mũno kuuma bũrũriinĩ wa Afilisiti, o na wa Juda. Mũthenya ũyũ ũngĩ kĩrooko tene, Daudi akĩmatharĩkĩra akĩmahũũra o nginya hwaĩinĩ. Hatirĩ mũndũ o na ũmwe wao wahonokire tiga o aanake magana mana (400) arĩa mahaicire ngamĩĩra makĩũra. Daudi agĩkĩhonokia andũ oothe na kĩndũ o gĩothe kĩrĩa Aamaleki maatahĩĩte, o na akĩhonokia atumia aake eerĩ. Gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩagire. Daudi agĩgĩcookithia aariũ na aarĩ oothe a andũ aake, o hamwe na indo iria ciothe ciatahĩĩtwo nĩ Aamaleki. Ningĩ nĩacookithirie mahiũ moothe ma ng'ondu na ng'ombe. Nao andũ aake makĩhũũra mahiũ moothe magĩthiĩ mbere yake magĩkiugaga atĩrĩ, “Ici nĩ indo iria Daudi ataha.” Naake Daudi agĩgĩkinya harĩ andũ arĩa magana meerĩ (200), arĩa maanogire makĩremwo nĩkũmũrũmĩrĩra, magĩtigwo karũũĩinĩ ka Besori. Nao makiumagara magatũnge Daudi na andũ aake, naake Daudi aamakuhĩrĩria, akĩmageithia akeneete. Na rĩĩrĩ, andũ amwe aaganu na mataarĩ kĩene thĩinĩ wa arĩa maathiĩte na Daudi, makiuga atĩrĩ, “Tondũ matiatwaranire na ithuĩ-rĩ, tũtikũmahe kĩndũ o na kĩmwe kĩa indo iria tũtahĩĩte. No ningĩ mahota kwĩyoera o mũndũ mũtumia wake na ciana ciake meiinũkĩre.” Naake Daudi akiuga atĩrĩ, “Aariũ a baaba, mũtingĩhota gwĩka ũguo na kĩrĩa MWATHANI atũheete. Nĩatũhonokeetie na agatũhe ũhootani harĩ andũ arĩa maratũtharĩkĩire na magatũtaha. Hatirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩiguana na inyuĩ mũkiuga ũguo! Andũ oothe maagĩrĩirwo nĩkũgayanio maiganaine, mũndũ wathire mbaarainĩ kana agĩtigwo aikarĩĩtie mĩrigo, mekũheeo o ũndũ ũmwe.” Daudi agĩtua ũndũ ũcio watho na ũtũire ũrũmagĩrĩrwo bũrũriinĩ wa Isiraeli kuuma hĩndĩ ĩyo. Naake Daudi acooka Zikilagi, agĩtwarithĩria araata aake arĩa maarĩ atongoria a Juda indo imwe cia iria ciatahĩĩtwo, akiuga atĩrĩ, “ Haaha he na kĩheeo kĩanyu kuuma indoinĩ iria tũratahire kuuma kũrĩ thũ cia MWATHANI.” Aatwarithĩirie andũ a Betheli, a Ramathu ya na mwena wa kĩanda wa Juda, na a Jatiru, a Aroeri, a Zifimothu, a Eshitemoa a Rakali, a matũũra ma Ajerameeli na ma Akeni, na andũ a Horima, Borashani, Athaki, na a Heburoni. Aacitwarithĩirie andũ a kũrĩa guothe we na andũ aake maatũire moorũũraga. Na rĩĩrĩ, Afilisiti magĩkĩhũũrana na Isiraeli kĩrĩmainĩ kĩa Giliboa. Nao andũ aingĩ mũno a Isiraeli makĩũragĩrwo kuo. Andũ acio angĩ makĩũra, o hamwe na Saũlũ na aariũ aake. Nao Afilisiti makĩmateng'eria na makĩũraga aariũ a Saũlũ, Jonathani, Abinadabu na Malikishua. Nayo mbaara ĩgĩkĩũmĩra Saũlũ mũno, naake akĩrathwo na mĩguĩ nĩ thũ ciake, agĩtiihio mũno. Saũlũ agĩkĩĩra mwanake ũrĩa wamũkuuagĩra indo ciake cia mbaara atĩrĩ, “Comora rũhiũ rwaku rwa njora ũnjũrage, nĩ geetha andũ aya matatĩĩĩte Ngai matigooke manguucanĩrie manjũrage.” No rĩĩrĩ, mwanake ũcio akĩigua guoya mũno gwĩka ũguo. Kwoguo Saũlũ akĩoya rũhiũ rwake rwa njora akĩrũgwĩra. Mwanake ũcio wamũkuuagĩra indo ciake cia mbaara oona atĩ Saũlũ nĩakua, o naake akĩĩgũithĩria rũhiũ rwake rwa njora, agĩkua hamwe na Saũlũ. Ũguo nĩguo Saũlũ, aariũ aake atatũ, mũmũkuuĩri indo ciake cia mbaara, na thigari ciake ciothe maakuire mũthenya ũcio. Rĩrĩa Aisiraeli arĩa maarĩ mwena ũũrĩa ũngĩ wa gĩtuamba kĩa Jezireeli o na arĩa maarĩ mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani maiguire atĩ mbũtũ ya ita ya Isiraeli nĩyora, na atĩ Saũlũ na aariũ aake nĩmaakua, magĩtiganĩria matũũra maao, makĩũra. Nao Afilisiti magĩthiĩ magĩikara matũũrainĩ macio. Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire, Afilisiti magĩthiĩ kũũngania indo iria ciatigĩĩtwo nĩ andũ arĩa mooragĩĩtwo. Nao makĩona ciimba cia Saũlũ na aariũ aake atatũ igwĩte kũu kĩrĩmainĩ kĩa Giliboa. Magĩgĩtinia mũtwe wa Saũlũ na makĩmwaũra nguo ciake cia mbaara. Magĩcooka magĩtũma andũ bũrũriinĩ wothe wa Afilisiti makamenyithanie ũhoro ũcio mwega kũrĩ ngai ciao cia mĩhianano o na kũrĩ andũ aao. Magĩcooka makĩiga indo ciake cia mbaara hekaarũinĩ ya Ashitorathu ngai yao, nakĩo kĩimba gĩake magĩgĩcuuria rũthingoinĩ rwa itũũra rĩa Bethi Shani. Rĩrĩa andũ a Jabeshi, itũũra rĩa Gileadi, maiguire ũrĩa Afilisiti meekĩĩte Saũlũ, andũ arĩa maarĩ njamba makĩraara magĩthiĩ na ũtukũ nginya magĩkinya Bethi Shani. Magĩcuurũria kĩimba gĩa Saũlũ na ciimba cia aariũ aake kuuma rũthingoinĩ, magĩcitwara Jabeshi, magĩcicinĩra kuo. Magĩcooka makĩoya mahĩndĩ maao makĩmathika rungu rwa mũtĩ wa mũbinde ũrĩa warĩ itũũrainĩ rĩu, na makĩĩhinga kũrĩa irio mĩthenya mũgwanja. Na rĩĩrĩ, Saũlũ arĩĩkia gũkua, Daudi akĩhũndũka arĩĩkia kũhoota Aamaleki, agĩikara mĩthenya ĩĩrĩ kũu Zikilagi. Mũthenya wa gatatũ hagĩũka mũndũ oimĩĩte kambĩinĩ ya Saũlũ, na aarĩ na nguo ndembũkangu, na akeitĩrĩria tĩĩri mũtwe, naake akinya he Daudi akĩĩgũithia thĩ na gĩtĩĩo. Daudi akĩmũũria atĩrĩ, “Uumĩĩte kũ?” Naake mũndũ ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩkũũra njũrĩĩte kuuma kambĩinĩ ya Isiraeli.” Naake Daudi akĩmwĩra atĩrĩ, “Tanjĩĩra ũrĩa kũhaanire?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ita ciitũ nĩkũũra ciũrire cioima mbaarainĩ, na andũ aitũ nĩmooragĩĩtwo aingĩ mũno. O na Saũlũ na mũũrũwe Jonathani nĩmooragĩĩtwo.” Daudi agĩkĩũria mwanake ũcio wamũheaga ũhoro atĩrĩ, “Ũũĩ atĩa atĩ Saũlũ na Jonathani nĩmakuĩte?” Mwanake ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndĩrakorirwo ndĩ kĩrĩmainĩ kĩa Giliboa, ndĩroona Saũlũ enyiitĩrĩire itimũ rĩake, nacio ngaari cia mbarathi o na thigari cia mbarathi cia thũ, imũrũmĩrĩire na ihenya mũno. Rĩrĩa Saũlũ arehũgũrire-rĩ, aranyona, aranjĩta, na niĩ ndĩracookia atĩrĩ, ‘Niĩ ũyũ haaha, mwathi wakwa.’ Naake arakĩnjũũria ndĩ ũ, na niĩ ndĩramũcookeria atĩrĩ, ‘Ndĩ Mũamaleki.’ Arakĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Ũka haaha ũnjũrage! Amu ndĩmũtiihie mũno na ndĩ hakuhĩ gũkua.’ Tondũ ũcio ndĩragĩthiĩ ndĩramũũraga nĩ ũndũ nĩndĩramenyaga atĩ ndangĩhona nĩ ũndũ araarĩ mũtheece mũno. Ndĩracooka ndĩrooya thũmbĩ ya ũthamaki ĩrĩa araarĩ nayo mũtwe na bangiri ya mũthamaki ĩrĩa ĩraarĩ guoko gwake, ndagĩcireehe kũrĩ we, mwathi wakwa.” Daudi na andũ arĩa maarĩ naake, magĩtembũranga nguo ciao me na kĩeha kĩnene. Magĩcakaya, makĩrĩra, na makĩĩhinga kũrĩa irio kinya hwaĩinĩ nĩ ũndũ wa Saũlũ na mũũrũwe Jonathani o na nĩ ũndũ wa Aisiraeli, andũ a MWATHANI, tondũ aingĩ aao nĩmooragĩirwo mbaarainĩ. Daudi agĩkĩũria mwanake ũcio wamũreeheire ũhoro atĩrĩ, “Uumĩĩte kũ?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndĩ Mũamaleki na njikaraga bũrũriinĩ ũyũ wa Isiraeli.” Daudi akĩmũũria atĩrĩ, “Wagire gwĩtigĩra gũtambũrũkia guoko gwaku ũũrage mũitĩrĩrio maguta wa MWATHANI nĩkĩ?” Daudi agĩgĩĩta mwanake ũmwe, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũũrage!” Naake akĩgũtha Mũamaleki ũcio akĩmũũraga. Daudi agĩkĩĩra Mũamaleki ũcio atĩrĩ, “Thakame yaku ĩrogũcookerera wee mwene, nĩ ũndũ wee mwene nĩwe woimbũra na kanua gaaku woiga atĩ nĩ we ũrooragire mũitĩrĩrio maguta wa MWATHANI.” Daudi akĩina rwĩmbo rũũrũ rwa macakaya, nĩ ũndũ wa Saũlũ na mũrũ wake, Jonathani, na agĩathana rũrutwo andũ oothe a Juda. Rwĩmbo rũu rwandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa Jasharu. “Atĩrĩĩrĩ, wee Isiraeli, njamba ciaku iria irĩ igweta, ciũragĩirwo irĩmainĩ ciaku. Hĩ! Kaĩ andũ arĩa marĩ hinya nĩmakuĩte-ĩ! Mũtikaaheane ũhoro ũcio Gathu, kana mũũmemeerekie njĩrainĩ cia Ashikeloni; nĩguo airĩĩtu a Afilisiti matigaakene, nĩ geetha airĩĩtu a andũ acio mataruaga matikaarũũhie. “Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ irĩma cia Giliboa, mũroaga gũitĩkĩrwo nĩ ime kana kuurĩrwo nĩ mbura. Mĩgũnda yanyu ĩrothaata! Nĩ gũkorwo kũu nĩkuo ngo ya ũrĩa ũraarĩ njamba ĩraikirio ta kĩndũ gĩtarĩ bata; ngo ya Saũlũ ĩgaikara ĩtahakĩĩtwo maguta. Ũta wa Jonathani ndũrahũndũkaga ũtarĩ na thakame o na maguta ma andũ njamba arĩa ũũragĩĩte. O naruo rũhiũ rwa njora rwa Saũlũ rũtirahũndũkaga ũtheri. “Saũlũ na Jonathani maarĩ a kwendeka, na eega mũno; marĩ muoyo o na gĩkuũinĩ matiigana gũtigithũkana. Maraarĩ na ihenya gũkĩra rwĩgĩ, na makagĩa na hinya gũkĩra mĩrũũthi. “Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ a nja a Isiraeli rĩrĩraai Saũlũ. Aramũhumbaga nguo nduune thaka mũno, na akagemia nguo cianyu na tũhiga twa goro na indo cia thahabu. “Hĩ! Kaĩ thigari iria njamba nĩikuĩte-ĩ! Ciũragĩirwo mbaarainĩ. Jonathani akomeete e mũkuũ irĩmainĩ ciaku. “Ndĩ na kĩeha mũno nĩ ũndũ waku, wee Jonathani mũrũ wa maitũ. Ũratũire ũnjĩkaga maũndũ meega mũno; wendo ũrĩa ũranyendeete naguo ũraarĩ wa kũgegania, nĩũrakĩrĩĩte wendo wa atumia. “Hĩ! Kaĩ thigari iria njamba nĩikuĩte-ĩ! Indo ciacio cia mbaara kaĩ nĩigĩtiganĩirio ciagĩirwo bata-ĩ!” Thuutha wa maũndũ macio, Daudi agĩtuĩria ũhoro kũrĩ MWATHANI akĩmũũria atĩrĩ, “Nyambate ngenyiitĩre itũũra rĩmwe rĩa Juda?” Naake MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, ambata.” Daudi akĩũria atĩrĩ, “Ngũthiĩ itũũrainĩ rĩrĩkũ?” MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ Heburoni.” Kwoguo Daudi na atumia aake eerĩ makĩambata magĩthiĩ Heburoni, nao nĩ Ahinoamu ũrĩa woimĩĩte Jezireeli, na Abigaĩli, ũrĩa warĩ hau kabere mũtumia wa Nabali, na kwao kwarĩ Karimeli. O na nĩambatire na andũ arĩa maakoragwo hamwe naake na mĩciĩ yao, magĩikara matũũrainĩ ma Heburoni. Nao andũ a Juda magĩũka kũu Heburoni magĩitĩrĩria Daudi maguta atuĩke mũthamaki wa mũhĩrĩga wa Juda. Daudi aamenyithio atĩ andũ a Jabeshi kũrĩa kwarĩ thĩinĩ wa Gileadi nĩ o maathikire Saũlũ, agĩkĩrekia andũ kũrĩ o. Aamarekirie me na ndũmĩrĩri ĩno: “MWATHANI aromũraathima, nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo kĩrĩa mwonirie mwathi wanyu Saũlũ mũkĩmũthika. MWATHANI rĩu arotuĩka mũtaana kũrĩ inyuĩ na aromwĩkaga maũndũ ma kĩhooto. Na niĩ nĩndĩrĩmũtugaga nĩ ũndũ wa ũguo mwekire. Tondũ ũcio mwĩyũmĩrĩriei, na mũtuĩke njamba ki, tondũ Saũlũ mwathi wanyu nĩ mũkuũ, na andũ a Juda nĩmanjitĩrĩirie maguta nduĩke mũthamaki wao.” Na rĩĩrĩ, Abineri mũrũ wa Neri, mũtongoria wa ita cia Saũlũ, nĩorĩĩte na Ishiboshethu mũrũ wa Saũlũ akamũringia Jorodani magakinya Mahanaimu. Marĩ kũu akĩmũtua mũthamaki wa Gileadi, Asheri, Jezireeli, Efiraimu, Benjamini, o na wa kũndũ kũrĩa kũngĩ kwa Isiraeli. Ishiboshethu aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩna akĩambĩrĩria gũthamakĩra Isiraeli, na aathamakire mĩaka ĩĩrĩ. No rĩĩrĩ, mũhĩrĩga wa Juda wathĩkĩire Daudi. Naake Daudi aathamakĩire Juda arĩ kũu Heburoni mĩaka mũgwanja na nuthu. Na rĩĩrĩ, Abineri mũrũ wa Neri, na njaama cia Ishiboshethu, makiuma Mahanaimu magĩthiĩ itũũra rĩa Gibeoni. Naake Joabu, ũrĩa nyina eetagwo Zeruia, na njaama iria ingĩ cia Daudi magĩtũngana nao kariainĩ ka Gibeoni. Nao oothe magĩikara thĩ, gĩkundi kĩmwe mwena ũmwe wa karia kau, na kĩrĩa kĩngĩ mwena ũcio ũngĩ wako. Abineri agĩkĩĩra Joabu atĩrĩ, “Reke aanake amwe kuuma mĩena yerĩ mameemanie na indo ciao cia mbaara.” Naake Joabu agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ nĩmameemanie.” Kwoguo aanake ikũmi na eerĩ marũũgamĩrĩire Ishiboshethu na mũhĩrĩga wa Benjamini makĩhũũrana na aanake ikũmi na eerĩ a Daudi. Nao oothe mũndũ o mũndũ akĩnyiita mũndũ ũrĩa meerekanĩire naake mũtwe, akĩmũtheeca mbaru na rũhiũ rwake, nĩ ũndũ ũcio oothe mĩrongo ĩĩrĩ na ana makĩgũanĩra thĩ hamwe magĩkua. Kwoguo handũ hau haarĩ kũu Gibeoni hagĩĩtwo “Kĩhaaro kĩa hiũ cia njora.” O hau haaro nene ĩgĩtuthũka, Abineri na Aisiraeli makĩhootwo nĩ andũ a Daudi. Nao aariũ atatũ a Zeruia: Joabu, Abishai, na Asaheli maarĩ ho. Naake Asaheli ũrĩa warĩ na ihenya ta thwariga, agĩteng'eria Abineri. Gũtirĩ ũndũ o na ũmwe ũngĩamũgiririe amũhanyũkie. Abineri akĩĩhũgũra na thuutha akiuga atĩrĩ, “Hĩ, ĩ nĩ we Asaheli?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩ niĩ.” Abineri akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga kũũndeng'eria! Teng'eria ũmwe wa thigari ici na ũmũtuunye kĩrĩa arĩ nakĩo.” No Asaheli agĩthiĩ o na mbere kũmũteng'eria. O rĩngĩ Abineri akĩĩra Asaheli atĩrĩ, “Tiga kũũndeng'eria! Ũrenda ngũũrage nĩkĩ? Tũrĩikaranagia atĩa na Joabu mũrũ wa thooguo?” No we akĩrega gũtiga kũmũteng'eria; kwoguo Abineri akĩmũtheeca nda na itimũ rĩake, o kinya rĩkiumĩra na thuutha wake. Asaheli akĩgũa thĩ agĩkua, na o mũndũ wothe wakinyaga hau aagwĩte e mũkuũ, no kũrũũgama aarũũgamaga. No rĩĩrĩ, Joabu na Abishai magĩteng'eria Abineri, na riũa rĩgĩthũa magĩkinya kĩrĩmainĩ kĩa Ama, kĩrĩa kĩarĩ na mwena wa irathĩro wa Gia, njĩrainĩ ĩrĩa yerekeire werũinĩ wa Gibeoni. Nao andũ a mũhĩrĩga wa Benjamini magĩcookanĩrĩra hamwe o rĩngĩ nĩguo mateithĩrĩrie Abineri, na makĩrũũgama kĩrĩmainĩ igũrũ. Abineri agĩkĩanĩrĩra Joabu akĩmwĩra atĩrĩ, “Tũgũtũũra tũrũaga tene na tene? Kaĩ ũtekũmenya atĩ mũthiainĩ hatirĩkorwo na uumithio tiga marũrũ matheri? Tũrĩ a ithe ũmwe; ũgũikara kinya hĩndĩ ĩigana atĩa ũgĩgaatha andũ aaku matige gũtũteng'eria?” Naake Joabu agĩcookia atĩrĩ, “Ndehĩta na Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo, atĩ korwo ndũnaaria, andũ aakwa mangĩgaatiga kũmũteng'eria o rũũciũ rũũciinĩ.” Hĩndĩ ĩyo Joabu akĩhuuha karumbeeta ga kũrũũgamia mbaara, nao andũ aake oothe magĩtiga gũteng'eria Aisiraeli. Kwoguo mbaara ĩgĩthira. Abineri na andũ aake magĩtuĩkania gĩtuamba kĩa Jorodani ũtukũ wothe, makĩringa rũũĩ rwa Jorodani, na mathaainĩ ma mĩaraho mũthenya ũyũ ũngĩ, magĩkinya Mahanaimu. Rĩrĩa Joabu aacookire kuuma gũteng'eria Abineri, agĩcookanĩrĩria andũ aake oothe akĩona atĩ andũ ikũmi na kenda, Asaheli atatarĩĩtwo matiarĩ ho. No rĩĩrĩ, andũ a Daudi nĩmooragĩĩte andũ magana matatũ ma mĩrongo ĩtandatũ (360) a Abineri arĩa maarĩ a mũhĩrĩga wa Benjamini. Joabu na andũ aake magĩkĩoya kĩimba kĩa Asaheli magĩgĩthika mbĩĩrĩrainĩ ya mũciĩ wao ĩrĩa yarĩ Bethilehemu. Magĩcooka makĩraara magĩthiĩ ũtukũ wothe, na gũgĩkĩa magĩkinya Heburoni. Na rĩĩrĩ, mbaara gatagatĩinĩ ka andũ arĩa maarĩ mwena wa mũciĩ wa Saũlũ na arĩa maarĩ mwena wa mũciĩ wa Daudi nĩyathiire na mbere kwa ihinda iraaya; naake Daudi agĩkĩrĩrĩria kũgĩa na hinya, no mũciĩ wa Saũlũ ũgĩkĩrĩrĩria kwaga hinya. Aya nĩ o aariũ atandatũ a Daudi arĩa maaciarĩirwo Heburoni: Amũnoni nĩ we warĩ irigithaathi, na nyina eetagwo Ahinoamu wa kuuma Jezireeli; Kileabu nĩ we wamũrũmĩrĩire, na nyina eetagwo Abigaĩli wa kuuma Karimeli, mũtumia wa ndigwa wa Nabali; wa gatatũ aarĩ Abisalomu, na nyina aarĩ Maaka, mwarĩ wa Talimai, mũthamaki wa Geshuri; wa kana aarĩ Adonija, na nyina eetagwo Hagithu; wa gataano aarĩ Shefatia, na nyina eetagwo Abitali; Ithireamu nĩ we warĩ wa gatandatũ, na nyina eetagwo Egila. Aariũ acio oothe maaciarĩirwo Heburoni. O ũrĩa mbaara yathiaga na mbere gatagatĩ ka mũciĩ wa Daudi na mũciĩ wa Saũlũ, noguo Abineri aathiaga na mbere kwĩyaka mũciĩinĩ wa Saũlũ. Na rĩĩrĩ, Saũlũ aarĩ na mũtumia wa kũigwo wetagwo Rizipa, mwarĩ wa Aia. Mũthenya ũmwe Ishiboshethu mũrũ wa Saũlũ akĩũria Abineri atĩrĩ, “Ũrakomire na mũtumia ũrĩa baaba aigĩĩte nĩkĩ?” Ũndũ ũcio ũkĩraakaria Abineri mũno, akiuga atĩrĩ, “Ũgwĩciiria no ngunyanĩre Saũlũ? Ũreciiria thigaanagĩra Juda? Kuuma o kĩambĩrĩria ndũire ndĩ mwĩhokeku kũrĩ mũciĩ wa thooguo Saũlũ, aariũ a nyina, na araata aake. Ningĩ nĩngũhonokeetie kuuma mookoinĩ ma Daudi, no ũũmũũthĩ nĩwanjuuka na mũtumia! MWATHANI aronjũraga ingĩaga kũhingĩria Daudi o ta ũrĩa MWATHANI aamwĩrire na mwĩhĩtwa atĩ, nĩakaaruta ũthamaki kuuma kũrĩ Saũlũ na njiarwa ciake na atue Daudi mũthamaki wa Isiraeli na Juda, kuuma Dani mwena wa na rũgongo nginya Beerisheba mwena wa na kĩanda.” Naake Ishiboshethu ndacookeirie Abineri ũndũ ũngĩ nĩ gũkorwo nĩamwĩtigĩrire. Abineri agĩkĩrekia njaama kũrĩ Daudi kũu Heburoni ikoige atĩrĩ, “Nũũ ũgwatha bũrũri ũyũ? Thondeka kĩrĩĩkanĩro na niĩ, na nĩngũgũteithĩrĩria kwĩnyiitĩra bũrũri wothe wa Isiraeli ũtuĩke waku.” Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Ũguo nĩ wega. Nĩngũthondeka kĩrĩĩkanĩro nawe, angĩkorwo nĩũkũnjĩkĩra ũndũ ũyũ ũmwe: no mũhaka ũndeehere Mikali mwarĩ wa Saũlũ ũgĩũka kũnyona.” Naake Daudi agĩtũma njaama kũrĩ Ishiboshethu mũrũ wa Saũlũ ikamwĩre atĩrĩ, “Nengera Mikali mũtumia wakwa, ũrĩa ndarutĩire ikonde igana cia nyama ya ũruu cia Afilisiti nĩ geetha ndĩmũhikie.” Kwoguo Ishiboshethu akĩmũgĩĩrithia kuuma kũrĩ mũthuuriwe Palitieli mũrũ wa Laishi. Mũthuuriwe akĩmũrũmĩrĩra akĩrĩraga o kinya itũũra rĩa Bahurimu. No rĩrĩa Abineri aamwĩrire acooke mũciĩ, agĩcooka. Naake Abineri akĩaranĩria na atongoria a Isiraeli akĩmeera atĩrĩ, “Kwa ihinda iraaya mũkoreetwo mũkĩenda Daudi atuĩke mũthamaki wanyu. Rĩu mwĩ na mweke wa gwĩka ũguo. Ririkanaai atĩ MWATHANI nĩoigire atĩrĩ, ‘Nĩngaahũthĩra ndungata yakwa Daudi kũhonokia andũ aakwa a Isiraeli kuuma kũrĩ Afilisiti o na kuuma kũrĩ thũ iria ingĩ ciao ciothe.’ ” Ningĩ Abineri akĩarĩria andũ a mũhĩrĩga wa Benjamini, agĩcooka agĩthiĩ Heburoni kwĩra Daudi ũrĩa andũ a Benjamini na Isiraeli maiguithanĩirie gwĩka. Rĩrĩa Abineri, arĩ na andũ mĩrongo ĩĩrĩ, aakinyire kwĩ Daudi Heburoni, Daudi akĩmarugithĩria iruga. Abineri akĩĩra Daudi atĩrĩ, “ Mwathi wakwa mũthamaki, rĩu nĩngũthiĩ ngakwarĩrĩrie kwĩ Aisiraeli oothe, nĩguo mathondeke kĩrĩĩkanĩro nawe, ũgĩathane bũrũri wothe ta ũrĩa ũtũire wĩriragĩria.” Tondũ ũcio Daudi agĩkĩreka Abineri ethiĩre, naake agĩgĩĩthiĩra na thaayũ. Thuutha ũcio Joabu na njaama iria ingĩ cia Daudi igĩcooka ciumĩĩte gũtaha, nacio ikĩreehe indo nyingĩ iria ciatahĩĩte. No rĩĩrĩ, Abineri ndarĩ hamwe na Daudi kũu Heburoni ihindainĩ rĩu tondũ Daudi nĩamũrekereirie ageethiĩra na thaayũ. Rĩrĩa Joabu na andũ aake maakinyire, Joabu akĩĩrwo atĩ Abineri nĩegũkĩĩte kuona mũthamaki Daudi, naake aamũrekereria ethiĩre na thaayũ. Nĩ ũndũ ũcio Joabu agĩthiĩ kwĩ Daudi akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ atĩa ũguo wĩkĩĩte? Abineri nĩokire gũkuona; ũmũrekereirie ethiĩre o ũguo nĩkĩ? Nĩũũĩ atĩ Abineri mũrũ wa Neri egũũkĩĩte gũkũheenia, na gũtuĩria ũrĩa wothe wĩkaga na kũrĩa guothe ũthiaga?” Joabu arĩĩkia gũtigana na Daudi, agĩtũma njaama ikinyĩre Abineri, nacio ikĩmũkora akinyĩĩte gĩthimainĩ gĩa Sira, ikĩmũhũndũra, no Daudi ndaigana kũmenya ũndũ ũcio. Rĩrĩa Abineri aakinyire Heburoni, Joabu akĩmũtwara handũ keeheriinĩ na ũrambu hakuhĩ na kĩhingo nĩguo akaarie naake, na marĩ o hau akĩmũtheeca nda. Nĩ ũndũ ũcio Abineri akĩũragwo nĩ ũndũ wa kũũraga Asaheli mũrũ wa nyina na Joabu. Rĩrĩa Daudi aamenyire ũhoro ũcio, akiuga atĩrĩ, “MWATHANI nĩoĩ atĩ niĩ mwene na andũ aakwa, tũtirĩ na wĩhia o na ũrĩkũ ũkonainie na kũũragwo kwa Abineri mũrũ wa Neri. Ũũru ũcio wothe ũrocookerera Joabu na mũciĩ wake wothe! Ningĩ thĩinĩ wa mũciĩ wake gũtikaanaage mũndũ wĩ na mũrimũ wa gatego, mũndũ ũrũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi, mũndũ ũkũruta mawĩra ma atumia, mũndũ ũũragĩirwo mbaarainĩ, o na kana mũndũ wagĩĩte kĩndũ gĩa kũrĩa!” Ũguo nĩguo Joabu na mũrũ wa nyina Abishai mooragire Abineri merĩhĩrie kũũragwo kwa mũrũ wa nyina wao Asaheli ũrĩa Abineri ooragĩire mbaarainĩ ĩrĩa yarĩ Gibeoni. Naake Daudi agĩatha Joabu na andũ aake matembũrange nguo ciao, na mehumbe nguo cia makũnia, marĩrĩre Abineri. Magĩthiĩ kũmũthika, mũthamaki Daudi akiuma thuutha ithandũkũ rĩrĩa rĩekĩrĩĩtwo kĩimba kĩa Abineri. Magĩgĩthika Abineri kũu Heburoni, naake mũthamaki Daudi na andũ oothe makĩrĩra maanĩrĩire hau mbĩĩrĩrainĩ. Daudi agĩcooka agĩcakaĩra Abineri ta ũũ: “Hĩ, nĩkĩ gĩatũma Abineri akue o ta kĩrimũ? Mooko maake ti kuohwo maarĩ moohe, na magũrũ maake ti kuohanio marohanĩĩtio. Arakuire o ta mũndũ ũũragĩĩtwo nĩ imaramari!” Nao andũ oothe magĩkĩmũcakaĩra rĩngĩ. Mũthenya ũcio wothe andũ makĩgeria kũringĩrĩria Daudi arĩe irio, no we akĩĩhĩta mwĩhĩtwa akiuga atĩrĩ, “Ngai aronjũraga ingĩrĩa kĩndũ gũtaanatuka.” Andũ oothe moona ũguo Daudi eekire magĩkena. Ũrĩa wothe mũthamaki eekire nĩwamakenirie oothe. Tondũ ũcio, andũ oothe a Daudi, na a Isiraeli magĩkĩmenya atĩ mũthamaki ndagwatanĩire na kũũragwo kwa Abineri. Naake mũthamaki akĩĩra njaama ciake atĩrĩ, “Kaĩ mũtekũmenya atĩ ũũmũũthĩ nĩgwakua mũtongoria wa bata thĩinĩ wa Isiraeli? O na gwatuĩka nĩ niĩ mũthamaki ũrĩa Ngai athuurĩĩte-rĩ, ndĩraigua njũrĩĩtwo nĩ hinya ũũmũũthĩ. Kũringana na niĩ, aariũ aya a Zeruia marĩ na ũũru mũno. MWATHANI aroherithia imaramari icio o ta ũrĩa ciagĩrĩirwo nĩkũherithio!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Ishiboshethu mũrũ wa Saũlũ aiguire atĩ Abineri nĩoragĩirwo Heburoni, agĩĩtigĩra mũno na andũ oothe a Isiraeli makĩgwatwo nĩ kĩeha. Naake Ishiboshethu aarĩ na andũ eerĩ arĩa maatongoragia ita ciake cia mbaara, ũmwe eetagwo Baana, naake ũrĩa ũngĩ eetagwo Rekabu aariũ a Rimoni ũrĩa woimĩĩte Beerothu mũhĩrĩgainĩ wa Benjamini, (Beerothu ĩtaragwo ta ĩrĩ gĩcunjĩ kĩmwe kĩa Benjamini.) Nao atũũri a kũu Beerothu nĩkũũrĩra moorĩire Gitaimu, kũrĩa matũũraga kuuma hĩndĩ ĩyo. Jonathani mũrũ wa Saũlũ, aarĩ na mũũriũ wetagwo Mefiboshethu, ũrĩa warĩ wa mĩaka ĩtaano, rĩrĩa Jonathani na Saũlũ mooragirwo. Hĩndĩ ĩrĩa ũhoro wa kũũragwo kwao, wakinyire itũũra rĩa Jezireeli, mũtumia ũrĩa wamũreraga, akĩmuoya akĩũra; na tondũ wa ihenya rĩrĩa arĩ narĩo akĩmũgũithia naake agĩtuĩka kĩonje. Na rĩĩrĩ, Rekabu na Baana magĩthiĩ mũciĩ kwa Ishiboshethu, magĩkinya kuo mathaa ma mĩaraho, makĩmũkora ahuurũkĩĩte. Naake mũtumia ũrĩa waikaragia mũrango akoreetwo akĩhuuha ngano, no akĩhĩtwo nĩ toro agĩkoma. Kwoguo Rekabu na Baana magĩceema, magĩtoonya thĩinĩ. Na rĩĩrĩ, marĩĩkia gũtoonya thĩinĩ, magĩthiĩ nyũmba ya toro ya Ishiboshethu, makĩmũkora akomeete toro, akagona. Makĩmũũraga, magĩcooka makĩmũtinia mũtwe, makĩwoya magĩthiĩ naguo ũtukũ wothe matuĩkanĩirie gĩtuambainĩ kĩa Jorodani. Magĩtwara mũtwe ũcio Heburoni kũrĩ mũthamaki Daudi, makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũtwe wa Ishiboshethu, mũrũ wa Saũlũ, thũ yaku, ũrĩa wageragia gũkũũraga nĩguo ũyũ. Ũũmũũthĩ MWATHANI nĩagwĩtĩkĩrĩĩtie, mwathi witũ, wĩrĩhĩrie harĩ Saũlũ na njiarwa ciake.” Naake Daudi akĩmacookeria atĩrĩ, “Ndehĩta atĩ MWATHANI ũrĩa ũtũũraga muoyo, nĩ we ũhonokeetie moogwatiinĩ moothe! Mũrekio ũrĩa wokire kũrĩ niĩ ndĩ Zikilagi, akĩmenyithia ũhoro wa gĩkuũ gĩa Saũlũ, eeciiragia atĩ nĩ ũhoro mwega arareehe. Ndamũnyiitire ngĩmũũragithia. Kĩu nĩkĩo kĩheeo kĩrĩa ndamũheire nĩ ũndũ wa ndũmĩrĩri ĩyo yake njega! Kũngĩgĩkorwo nĩ ũguo-rĩ, nĩ ũũru ũigana atĩa hiihi ingĩmwĩka inyuĩ andũ aaganu, arĩa mũũragĩĩte mũndũ ũtarĩ na ihĩtia akomeete o gwake mũciĩ! Rĩu nĩngwĩrĩhĩria harĩ inyuĩ ndĩmweherie muume thĩ, nĩ ũndũ wa kũmũũraga!” Daudi agĩatha thigari ciake, nacio ikĩũraga Rekabu na Baana, igĩtinia mooko maao o na magũrũ, ikĩmacuuria handũ igũrũ hakuhĩ na karia o kũu Heburoni. No mũtwe wa Ishiboshethu makĩwoya, makĩũthika mbĩĩrĩrainĩ ya Abineri kũu Heburoni. Thuutha ũcio, mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli ĩgĩthiĩ Heburoni kũrĩ Daudi ĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Tũrĩ a mũthiimo ũmwe nawe, o na a mwĩrĩ ũmwe. O na rĩrĩa Saũlũ aakoragwo arĩ mũthamaki witũ, wee nĩwe watongoragia andũ a Isiraeli magĩthiĩ mbaarainĩ, o na makĩinũka. Naake MWATHANI agĩkwĩrĩra atĩ nĩũkaarĩithagia andũ aake, na ũtuĩke mũtongoria wao.” Tondũ ũcio atongoria oothe a Isiraeli magĩthiĩ kwĩ mũthamaki Daudi kũu Heburoni. Naake agĩthondeka kĩrĩĩkanĩro nao, nao makĩmũitĩrĩria maguta, agĩtuĩka mũthamaki wa bũrũri wa Isiraeli. Daudi aarĩ na ũkũrũ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki, na aathamakire mĩaka mĩrongo ĩna. Aathamakĩire Juda arĩ Heburoni mĩaka mũgwanja na nuthu, na agĩthamakĩra Isiraeli guothe hamwe na Juda arĩ Jerusalemu mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩtatũ. Mũthamaki Daudi na andũ aake magĩcooka magĩthiĩ gũtharĩkĩra Jerusalemu. Nao Ajebusi arĩa matũũraga kuo meciiragia atĩ Daudi ndangĩahotire gũtooria itũũra rĩu. Nĩ ũndũ ũcio makĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũngĩtoonya gũũkũ o na atĩa, nĩ ũndũ o na itumuumu na ithua no ikũgirĩrĩrie ũtoonye.” (O na kũrĩ ũguo-rĩ, Daudi nĩahotire gũtuunyana itũũra rĩu rĩao rĩa Zayuni, rĩrĩa rĩairigĩirwo na rũthingo rwa hinya, narĩo rĩgĩcooka gwĩtagwo “Itũũra rĩa Daudi.”) Mũthenya ũcio Daudi akĩĩra andũ aake atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũngĩenda kũũraga Ajebusi-rĩ, nĩambate agereire mũtaroinĩ wa maaĩ agatharĩkĩre ithua na itumuumu icio thũire.” (Nĩkĩo kwĩragwo atĩrĩ, “Ithua na itumuumu irĩ ho-rĩ, ndangĩtoonya nyũmba ya MWATHANI.”) Daudi arĩĩkia gũtuunyana itũũra rĩu rĩairigĩirwo na rũthingo rwa hinya, agĩtũũra kuo, na akĩrĩĩta “Itũũra rĩa Daudi.” Agĩcooka akĩrĩakĩrĩra aambĩrĩirie na mwena wa irathĩro wa kĩrĩma, tondũ nĩkuo thĩ yaraganĩĩte wega. Naake Daudi agĩkĩrĩrĩria kũgĩa na hinya, nĩ ũndũ MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe aarĩ hamwe naake. Na rĩĩrĩ, Hiramu, mũthamaki wa Turo akĩrekeria Daudi njaama cia ahũũri mbiacara. Agĩcooka akĩmũtwarithĩria mĩtarakwa, o hamwe na mabundi ma mbaaũ na ma mahiga makamwakĩre nyũmba. Nĩ ũndũ ũcio Daudi agĩkĩmenya atĩ MWATHANI nĩamũhandĩĩte akamũtua mũthamaki wa Isiraeli. Ningĩ nĩatũmaga ũthamaki wake ũgaacĩre nĩ ũndũ wa andũ aake a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, Daudi arĩĩkia kuuma Heburoni, agĩthiĩ Jerusalemu, akĩĩyoera atumia angĩ a kũigwo, na akĩhikia atumia angĩ, nao makĩmũciarĩra aanake na airĩĩtu angĩ. Ici nĩcio ciana ciake iria ciaciarirwo kũu Jerusalemu: Shamua, Shobabu, Nathani, Solomoni, Ibiharu, Elishua, Nefegu, Jafia, Elishama, Eliada, na Elifeleti. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Afilisiti maiguire atĩ Daudi nĩatuĩtwo mũthamaki wa Isiraeli, makiumagara makamũnyiite. Rĩrĩa Daudi aiguire ũhoro ũcio, agĩthiĩ itũũrainĩ rĩairigĩirwo na thingo cia hinya. Nao Afilisiti magĩkinya gĩtuambainĩ kĩa Refaimu, magĩikara kuo. Naake Daudi agĩtuĩria ũhoro he MWATHANI akĩmũũria atĩrĩ, “Tharĩkĩre Afilisiti? Nĩũkũũhe ũhootani igũrũ rĩao?” Naake MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, matharĩkĩre. Nĩngũkũhe ũhootani!” Kwoguo Daudi agĩthiĩ Baali Perazimu, akĩhootera Afilisiti kuo. Akiuga atĩrĩ, “MWATHANI atũrĩkanĩirie gatagatĩ ga thũ ciakwa o ta mũiyũro wa maaĩ.” Nĩ ũndũ ũcio handũ hau heetagwo Baali Perazimu. Afilisiti moora, magĩtiga mĩhianano ya ngai ciao hau, naake Daudi na andũ aake makĩmĩoya, magĩthiĩ nayo. Thuutha ũcio Afilisiti magĩcooka o rĩngĩ gĩtuambainĩ kĩa Refaimu, magĩikara kuo. O rĩngĩ Daudi agĩtuĩria ũhoro harĩ MWATHANI, naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndũkaamatharĩkĩre kuuma na mwena ũyũ; thiũrũrũka ũmatharĩkĩre kuuma na mwena ũũrĩa ũngĩ, hakuhĩ na mĩkũngũgũ. Rĩrĩa ũrĩigua mũkubio ta wa andũ mekũgera mĩtĩ igũrũ, hingo ĩyo ũrĩtharĩkĩra, nĩ gũkorwo ndĩrĩkorwo ngũtongoreetie kũhoota ita cia Afilisiti.” Daudi agĩgĩĩka o ta ũrĩa MWATHANI aamwathĩĩte, akĩhota kũingata Afilisiti kuuma Geba o nginya Gezeri. Ningĩ Daudi agĩcookanĩrĩria thigari ciothe iria ciarĩ njamba thĩinĩ wa Isiraeli, nacio ciarĩ ngiri mĩrongo ĩtatũ (30,000). Agĩcitongoria kinya Baala kũrĩa kwarĩ thĩinĩ wa Juda, makagĩĩre Ithandũkũ rĩa Ngai rĩrĩa rĩĩtanĩĩtio na rĩĩtwa rĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ũrĩa ũikaraga atũũgĩrĩĩtio igũrũ wa ciũmbe iria irĩ mathagu. Maarĩruta nyũmbainĩ ya Abinadabu ĩrĩa yarĩ kĩrĩma igũrũ, makĩrĩigĩrĩra igũrũ wa ngaari njerũ ya kũguucio. Nao aariũ a Abinadabu, Uza na Ahio, magĩtwarithia ngaari ĩyo, Ahio amĩtongoreetie. Naake Daudi na Aisiraeli oothe makĩina makĩrũũhagia na hinya wao wothe nĩguo makumie MWATHANI. Mainaga makĩhũũraga inanda, ngita, tamburini, njingiri, na thaani iria ihũũrithanagio ikagamba. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maakinyire kĩhuuhĩroinĩ kĩa ngano kĩa Nakoni, ndeegwa ikĩhingwo, naake Uza agĩtambũrũkia guoko akĩnyiitĩrĩra Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Naake MWATHANI akĩraakario nĩ Uza, akĩmũũraga nĩ ũndũ wa kwagĩra Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro gĩtĩĩo. Uza agĩgĩkuĩra o hau hakuhĩ na Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Nĩ ũndũ ũcio, handũ hau hatũire heetagwo Perezu Uza kinyagia ũũmũũthĩ. Naake Daudi akĩraakara nĩ ũndũ MWATHANI nĩaherithirie Uza na maraakara. Naake Daudi agĩĩtigĩra MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, ingĩtwara Ithandũkũ rĩĩrĩ rĩa Kĩrĩĩkanĩro gwakwa atĩa hiihi?” Nĩ ũndũ ũcio, Daudi ndeetĩkĩrire gũtwara Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro Jerusalemu. Eegatire, akĩrĩtwara mũciĩ kwa Obedi Edomu, ũrĩa warĩ wa itũũra rĩa Gathu. Narĩo Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩgĩikara kũu kwa Obedi Edomu mĩeri ĩtatũ. Naake MWATHANI akĩraathima Obedi Edomu na mũciĩ wake. Naake mũthamaki Daudi akĩigua atĩ MWATHANI nĩaraathimĩĩte mũciĩ wa Obedi Edomu o na kĩrĩa gĩothe aarĩ nakĩo nĩ ũndũ wa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩa Ngai. Kwoguo akĩgĩĩra Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kwa Obedi Edomu, akĩrĩtwara Jerusalemu na gĩkeno kĩnene mũno. Na rĩĩrĩ, andũ acio maakuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro mathiĩ makinya matandatũ, Daudi akĩmarũũgamia, akĩrutĩra MWATHANI igongoona rĩa ndeegwa na njaũ noru ya gĩceegũ. Naake Daudi akĩina akĩrũũhagia na hinya wake wothe arĩ mbere ya MWATHANI, ehotoreete o nguo ya gataani njohero. Kwoguo Daudi na Aisiraeli oothe makĩambatia Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro Jerusalemu makĩanagĩrĩra nĩgũkena, na makĩhuuhaga tũrumbeeta. Hĩndĩ ĩrĩa ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩatoonyagio itũũrainĩ, Mikali, mwarĩ wa Saũlũ, agĩcũũthĩrĩria e ndiricainĩ akĩona Daudi akĩina akĩrũũgarũũgaga mbere ya MWATHANI, akĩmũnyarara. Magĩkĩreehe Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, makĩrĩiga handũ haarĩo hemainĩ iria Daudi aambĩĩte nĩ ũndũ warĩo. Daudi agĩcooka akĩrutĩra MWATHANI magongoona ma njino na ma thaayũ. Rĩrĩa aarĩĩkirie kũruta magongoona macio, akĩraathima andũ rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe, na akĩmagaĩra irio oothe. Akĩhe mũndũ mũrũme na mũndũ wa nja thĩinĩ wa Isiraeli, o mũndũ mũgate, gĩcunjĩ kĩa nyama hĩĩhie, na keeki ya thabibũ nyũmũ. Thuutha wa ũguo, andũ makĩinũka o mũndũ gwake. Naake Daudi agĩcooka mũciĩ kũraathima andũ a mũciĩ wake. No Mikali, mwarĩ wa Saũlũ, agĩthiĩ kũmũtũnga, akĩmwĩra atĩrĩ, “Hĩ, kaĩ mũthamaki wa Isiraeli nĩetĩithĩĩtie ũũmũũthĩ-ĩ! Eguũririe nguo yake ya ũthamaki o ta kĩrimũ akĩonagwo nĩ andũ a nja arĩa matungatagĩra njaama ciake!” Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Ngũinaga nĩguo ndĩĩithie MWATHANI ũrĩa wathuurire ithenya rĩa thooguo na mũciĩ wake nduĩke mũtongoria wa andũ aake a Isiraeli. Tondũ ũcio nĩngũthiĩ na mbere kũina ndĩĩithie MWATHANI. Na nĩngwĩagithia gĩtĩĩo makĩria ma ũguo ndariĩ rĩu; wee wahota gwĩciiria atĩ ndĩ mũndũ ũtarĩ kĩene, no andũ a nja acio nĩmarĩheaga gĩtĩĩo!” Na rĩĩrĩ, Mikali, mwarĩ wa Saũlũ, ndaigana kũgĩa na ciana o kinya rĩrĩa aakuire. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Daudi aakorirwo atũũrĩĩte nyũmbainĩ yake, naake MWATHANI agĩkorwo amũgitĩire kuuma kwĩ thũ ciake ciothe. Mũthamaki akĩĩra mũnabii Nathani atĩrĩ, “Tarora wone atĩ rĩu ndĩraikara nyũmba yakĩĩtwo na mĩtarakwa, no Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai rĩigĩĩtwo o hemainĩ!” Nathani akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩka o ta ũrĩa ũreciiria gwĩka, nĩ gũkorwo MWATHANI arĩ hamwe nawe.” No rĩĩrĩ, ũtukũ o ro ũcio MWATHANI akĩĩra Nathani atĩrĩ, “Thiĩ ũkeere ndungata yakwa Daudi atĩrĩ, ‘Ti we ũkũnjakĩra Hekaarũ ya gũikaraga. Kuuma rĩrĩa ndarutire andũ a Isiraeli kuuma Misiri kinyagia ũũmũũthĩ, ndirĩ ndatũũra thĩinĩ wa Hekaarũ; ndũire njũrũũraga ngĩikaraga hemainĩ. Kũrĩa guothe ndũire thiaga na andũ a Isiraeli, ndirĩ ndooria mũtongoria o na ũmwe wa arĩa ndathuurire matongoragie andũ aakwa a Isiraeli gĩtũmi gĩa kwaga kũnjakĩra Hekaarũ ya mĩtarakwa.’ “Nĩ ũndũ ũcio thiĩ wĩre ndungata yakwa Daudi atĩ niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ndamwĩra ũũ, ‘Ndakũrutire rũũruinĩ kũrĩa warĩithagia ng'ondu, ngĩgũtua mũtongoria wa andũ aakwa a Isiraeli. Ngooreetwo nawe kũrĩa guothe wanathiĩ, na nĩngũhootanĩire kũrĩ thũ ciaku ciothe ũkĩyonagĩra na maitho maaku. Nĩngũtũma ũgĩe na igweta o ta atongoria a gũũkũ thĩ arĩa njamba mũno. Rĩrĩa ũgaakua na ũthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia maithe maaku-rĩ, nĩngaatua ũmwe wa aariũ aaku mũthamaki na nĩngaatũma ũthamaki wake ũgaacĩre. Ũcio nĩwe ũkaanjakĩra Hekaarũ, na niĩ nĩngaatũma ũthamaki wake ũtũũre tene na tene. Na niĩ ngaatuĩka ithe, naake atuĩke mũũriũ wakwa. Angĩkeehia-rĩ, nĩngaamũherithia o ta ũrĩa mwana aherithagio nĩ ithe. No rĩĩrĩ, ndikaamũthengeria tha ciakwa ta ũrĩa ndacithengeirie Saũlũ, ũrĩa ndeeheririe nĩguo wee ũtuĩke mũthamaki. Ndũrĩ hingo ũkaaga njiarwa na nĩngaatũma ũthamaki waku ũtũũre tene na tene. Gĩtĩ gĩaku gĩa ũthamaki gĩgũtũũra kĩrũmĩĩte tene na tene.’ ” Naake Nathani akĩmenyithia Daudi maũndũ moothe marĩa Ngai aamũguũrĩirie. Naake mũthamaki Daudi agĩtoonya Hemainĩ thĩinĩ agĩikara thĩ mbere ya MWATHANI akĩhooya ũũ: “Rĩu MWATHANI Mwene Hinya Wothe, niĩ ndĩ ũũ, o na nyũmba yakwa nĩ kĩĩ nĩguo ũnginyie hau nginyĩĩte. O na no ũrathiĩ na mbere kũnjĩka wega makĩria, wee MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Nĩũheanĩĩte ciĩranĩro ikoniĩ njiarwa ciakwa cia matukũ ma thuutha, wee MWATHANI Mwene Hinya Wothe, na ũgeetĩkĩra mũndũ oone ũndũ ũyũ. Nĩ atĩa ũngĩ ingĩgĩkwĩra? Wee nĩũnjũũĩ, niĩ ndungata yaku. Warĩ wendi waku o na mũbango waku gwĩka ũndũ ũcio; wĩkĩĩte maũndũ macio moothe manene nĩ geetha ũthoomithie. Kaĩ wĩ mũnene wee MWATHANI Ngai-ĩ! Gũtirĩ ũngĩ ũhaana ta we; na nĩtũkoreetwo tũkĩmenya atĩ wee no we wiki Ngai. Gũtirĩ rũũrĩrĩ rũngĩ gũũkũ thĩ rũhaana ta rwa andũ aaku a Isiraeli, arĩa wakũũrire kuuma ũkomboinĩ ũkĩmatua andũ aaku. Maũndũ manene na ma kũgegania marĩa wameekĩire nĩmatambĩĩtie ngumo yaku thĩ guothe. Nĩwaingatire ndũũrĩrĩ ingĩ hamwe na ngai ciacio kũrĩa guothe andũ aaku a Isiraeli maathiagĩra, o acio wakũũrire kuuma Misiri magĩtuĩka andũ aaku kĩũmbe. Nĩũtuĩte Isiraeli andũ aaku kĩũmbe tene na tene, nawe, MWATHANI, ũgatuĩka Ngai wao. “Rĩu, MWATHANI Ngai, tũũra ũhingagia kĩĩranĩro kĩrĩa wanjĩĩrĩire niĩ mwene na njiarwa ciakwa, na wĩke o ta ũguo woigire nĩũgeeka. Ũgũtũũra ũkumagio, na andũ matũũre moigaga atĩrĩ, ‘MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ we Ngai ũrĩa wathaga Isiraeli.’ Nawe nĩũkamenyerera ũthamaki wakwa ũtũũre ũrũmĩĩte wega tene na tene. Nĩ gũkorwo wee, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, nĩũnguũrĩirie, niĩ ndungata yaku, maũndũ macio moothe, na nĩũnjĩĩrĩĩte atĩ nĩũgaatua njiarwa ciakwa athamaki. Tondũ ũcio ndingĩĩtigĩra ngĩkũhooya ihooya rĩĩrĩ. “Wee, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nĩ we Ngai; nĩũhingagia ciĩranĩro ciaku, na nĩũnjĩĩrĩire ũndũ ũcio mwega. Ndagũthaitha ũraathime njiarwa ciakwa nĩguo itũũre ikenagĩra wega waku. Wee, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nĩ we wĩranĩire ũndũ ũcio, na njiarwa ciakwa igũtũũra iraathimagwo nĩ we tene na tene.” Thuutha ũcio, Daudi agĩtharĩkĩra Afilisiti rĩngĩ, akĩmahoota, agĩkinyia wathani wao mũico bũrũriinĩ ũcio. Agĩcooka akĩhoota Amoabi, agĩkomithia mĩgwate yothe thĩ yarĩĩte raini, na o thĩinĩ wa andũ atatũ akooragithia eerĩ. Kwoguo Amoabi, magĩtuĩka ndungata cia Daudi ciakũmũrutagĩra igooti. Ningĩ Daudi akĩhoota Hadadezeri mũrũ wa Rehobu, rĩrĩa aathiaga gũkũũra bũrũri ũrĩa warĩ mwena wa na rũgongo wa rũũĩ rwa Farati. Hadadezeri aarĩ mũthamaki wa Zoba kũrĩa kwarĩ thĩinĩ wa Siria. Daudi akĩmũtuunya thigari ngiri ĩmwe na magana mũgwanja (1,700) cia mbarathi, na thigari ngiri mĩrongo ĩĩrĩ (20,000) cia magũrũ. Agĩtigia mbarathi cia kũigana kũguucia ngaari igana cia mbarathi, iria ingĩ ciothe agĩcitemengithia magũrũ ikĩonja. Rĩrĩa andũ a Siria a kuuma Damasiki maatũmire ita ciũke iteithie mũthamaki Hadadezeri, Daudi agĩcitharĩkĩra, akĩũraga andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ (22,000). Agĩcooka agĩaka kambĩ cia thigari bũrũriinĩ wao, nao andũ a Siria magĩtuĩka ndungata ciake cia kũmũrutagĩra igooti. MWATHANI agĩgĩtũma Daudi agĩe na ũhootani kũndũ guothe. Daudi agĩkĩoya ngo cia thahabu iria ciakuuĩĩtwo nĩ njaama cia Hadadezeri, agĩcitwara Jerusalemu. Ningĩ akĩoya icango nyingĩ mũno kuuma Beta na Bethorai, matũũra marĩa maathagwo nĩ Hadadezeri. Naake Toi, mũthamaki wa Hamathu, akĩigua atĩ Daudi nĩahooteete ita ciothe cia Hadadezeri. Akĩrekia mũũrũwe Joramu kũrĩ mũthamaki Daudi, akamũgeithie na amũgaathĩrĩrie nĩ ũndũ wa kũhoota Hadadezeri. Toi aatũire arũaga na Hadadezeri. Naake Joramu agĩtwarĩra Daudi iheeo ciathondekeetwo na thahabu, betha, na gĩcango. Naake mũthamaki Daudi akĩamũra indo icio nĩguo ihũthagĩrwo na gũthaathaiya MWATHANI. Hamwe na icio nĩamũrire betha na thahabu iria aarutĩĩte mabũrũri marĩa aahooteete ma Edomu, Moabi, Aamoni, Filisitia na Aamaleki. O na hamwe na icio akĩamũra gĩcunjĩ kĩmwe kĩa indo iria aatahĩĩte kuuma kwa Hadadezeri. Naake Daudi, arĩĩkia kũũraga Aedomu ngiri ikũmi na inyaanya (18,000) gĩtuambainĩ gĩa Cumbĩ, agĩcooka mũciĩ na agĩkĩrĩria kũgĩa igweta. Agĩaka kambĩ cia thigari bũrũriinĩ wothe wa Edomu, nao andũ a kuo oothe magĩtuĩka ndungata ciake. Naake MWATHANI agĩtũma Daudi agĩe na ũhootani kũndũ guothe. Daudi agĩgĩthamakĩra Isiraeli guothe, na nĩonaga atĩ andũ aake oothe nĩmaratungatwo na njĩra ya kĩhooto na ya waragania. Joabu, ũrĩa nyina eetagwo Zeruia, nĩ we warĩ mũnene wa mbũtũ cia ita. Jehoshafatu mũrũ wa Ahiludu nĩ we wamenyagĩrĩra rekondi ciothe. Zadoku mũrũ wa Ahitubu na Ahimeleku mũrũ wa Abiatharu nĩ o maarĩ athĩnjĩri Ngai. Seraia nĩ we warĩ karani ka igooti. Benaia mũrũ wa Jehoiada nĩ we warĩ mũnene wa thigari iria ciarangagĩra Daudi, nao aariũ a Daudi maarĩ athĩnjĩri Ngai. Mũthenya ũmwe Daudi akĩũria atĩrĩ, “Ĩ hiihi nĩkũrĩ mũndũ o na ũmwe wa mũciĩ wa Saũlũ ũtigarĩĩte? Angĩkorwo nĩkũrĩ-rĩ, no nyende kũmũtuga nĩ ũndũ wa Jonathani.” Na rĩĩrĩ, nĩkwarĩ na ndungata ya mũciĩ wa Saũlũ yetagwo Ziba. Nayo ĩkĩĩrwo ĩthiĩ kũrĩ Daudi. Naake mũthamaki akĩmĩũria atĩrĩ, “Wee nĩ we Ziba?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ nĩ niĩ, mwathi wakwa.” Mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ gũtarĩ mũndũ o na ũmwe ũtigarĩĩte wa mũciĩ wa Saũlũ ũrĩa ingĩtuga ta ũrĩa ndeerĩire Ngai atĩ nĩngeeka?” Ziba agĩcookia atĩrĩ, “Nĩhatigaire mũũriũ ũmwe wa Jonathani, no nĩmuonju magũrũ.” Naake mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ “Arĩ ha?” Ziba agĩcookia atĩrĩ, “Arĩ Lodebari mũciĩ kwa Makiru mũrũ wa Amieli.” Kwoguo Daudi agĩgĩtũmana areehwo. Rĩrĩa Mefiboshethu mũrũ wa Jonathani na mũcũkũrũ wa Saũlũ, aakinyire kwĩ Daudi, akĩinamĩrĩra mbere yake na gĩtĩĩo. Naake Daudi akĩmwĩta, “Mefiboshethu.” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “ Ĩ niĩ ũyũ, ndungata yaku.” Naake Daudi akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga gwĩtigĩra; nĩngũgũtuga nĩ ũndũ wa thooguo Jonathani. Nĩngũgũcookeria gĩthaka gĩothe gĩa guukaguo Saũlũ, na urĩrĩanagĩra na niĩ meethainĩ yakwa hingo ciothe.” Naake Mefiboshethu akĩinamĩrĩra o rĩngĩ na gĩtĩĩo mbere yake akiuga atĩrĩ, “Githĩ niĩ nditariĩ o ta ngui nguũ, mwathi wakwa! Nĩ kĩĩ gĩgũtũma ũnyonie ũtugi mũingĩ ũguo?” Naake mũthamaki agĩĩta Ziba, ndungata ĩyo ya Saũlũ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Indo ciothe iria ciarĩ cia Saũlũ, o na cia mũciĩ wake, nĩndacihe Mefiboshethu mũrũ wa Jonathani, mũnene waku. Wee, ciana ciaku, na ndungata ciaku, mũrĩmũrĩmagĩra mĩgũnda, na mũkamũreehere maciaro maayo, nĩ geetha mũrũ wa mũnene waku oonage gĩa kũrĩa. Mefiboshethu wee mwene arĩrĩanagĩra na niĩ meethainĩ yakwa hingo ciothe.” (Ziba aarĩ na aariũ ikũmi na ataano na ndungata mĩrongo ĩĩrĩ.) Hĩndĩ ĩyo Ziba agĩcookia atĩrĩ, “Nĩngwĩka ũrĩa wothe mwathi wakwa wathana.” Kwoguo Mefiboshethu agĩtũũra arĩanagĩra na Daudi meethainĩ yake, o ta ũmwe wa aariũ a mũthamaki. Mefiboshethu aarĩ na mũũriũ wetagwo Mika. Andũ oothe a mũciĩ wa Ziba magĩgĩtuĩka ndungata cia Mefiboshethu. Nĩ ũndũ ũcio Mefiboshethu, ũrĩa wonjeete magũrũ meerĩ, agĩtũũra Jerusalemu arĩanagĩra na mũthamaki meethainĩ yake. Atĩrĩĩrĩ, thuutha ũcio, Nahashu mũthamaki wa Aamoni agĩkua, naake mũũrũwe Hanuni agĩtuĩka mũthamaki. Naake mũthamaki Daudi akiuga atĩrĩ, “No mũhaka njĩke Hanuni mũrũ wa Nahashu maũndũ ma ũtugi o ta ũrĩa ithe aanjĩkire.” Kwoguo Daudi agĩtũma andũ makamũtwarĩre macakaya maake. Rĩrĩa maakinyire bũrũriinĩ wa Aamoni, atongoria a Aamoni makĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Ũgwĩciiria tondũ Daudi nĩatũmĩĩte andũ mooke magũcakaithie, nĩ thooguo atĩĩĩte mũno? Aaca! Amatũmĩĩte gũũkũ ta athigaani, mathigaane itũũra nĩguo atũhoote!” Tondũ ũcio Hanuni akĩnyiita anjaama a Daudi, akĩmeenjithia nderu ciao mwena ũmwe, agĩtinithia nguo ciao kuuma njoheroinĩ gũthiĩ na thĩ, agĩcooka akĩreka methiĩre. Rĩrĩa Daudi aamenyithirio ũhoro ũcio, akĩrekania matũngwo, nĩ gũkorwo andũ acio nĩmaiguaga thoni gũcooka mũciĩ. Akĩmeera maikare Jeriko nginya rĩrĩa nderu ciao ikaaneneha, thuutha ũcio mainũke. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Aamoni, moonire atĩ nĩmatuma ũthũ na Daudi, magĩkombora thigari ngiri mĩrongo ĩrĩ (20,000) cia Siria kuuma Bethireehobu na Zoba, na thigari ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000) kuuma Tobu, na mũthamaki wa Maaka na thigari ciake ngiri ĩmwe (1,000). Rĩrĩa Daudi aiguire ũhoro ũcio, akĩmarekeria Joabu na mbũtũ cia ita ciothe cia andũ arĩa maarĩ njamba makamatharĩkĩre. Nao Aamoni makiumagara makĩĩhanda wega kĩhingoinĩ kĩa Raba me na indo ciao ciothe cia mbaara. Raba rĩarĩ itũũra rĩao rĩrĩa inene. Nao andũ a Siria na andũ arĩa moimĩĩte Tobu o hamwe na arĩa moimĩĩte Maaka makĩĩhanda wega o kũu maarĩ werũinĩ oiki. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Joabu oonire atĩ ita cia thũ icio ciahota kũmũtharĩkĩra imuumĩĩte na mbere na na thuutha-rĩ, agĩthuura thigari iria ciarĩ njamba thĩinĩ wa thigari cia Isiraeli agĩcibanga ing'ethanĩire na andũ a Siria. Nacio thigari icio ingĩ agĩciga rungu rwa ũtongoria wa mũrũ wa nyina Abishai, ũrĩa naake wacibangire ing'ethanĩire na Aamoni. Naake Joabu akĩĩra Abishai atĩrĩ, “Wona andũ a Siria makĩndooria-rĩ, ũka ũndeithĩrĩrie, na niĩ ndoona Aamoni magĩgũtooria, nĩngũũka gũgũteithĩrĩria. Gĩa na hinya na wĩyũmĩrĩrie. Nĩtũhũũrane na hinya nĩ ũndũ wa andũ aitũ na matũũra ma Ngai witũ; naake MWATHANI aroĩka o ta ũrĩa ekuona kwagĩrĩire.” Joabu na andũ aake magĩkuhĩrĩria andũ a Siria nĩguo mamatharĩkĩre, nao andũ a Siria makĩũra. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Aamoni moonire atĩ andũ a Siria nĩmoora-rĩ, o nao makĩũrĩra Abishai magĩĩtharĩra itũũrainĩ. Joabu agĩgĩtiga kũhũũrana na Aamoni, agĩcooka Jerusalemu. No rĩĩrĩ, andũ a Siria moona atĩ nĩmaahootwo nĩ Aisiraeli, magĩcookanĩrĩria mbũtũ ciao ciothe. Naake mũthamaki Hadadezeri akĩrekanĩria andũ a Siria arĩa maarĩ mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Farati. Nao magĩũka Helamu matongoreetio nĩ Shobaku, mũnene wa mbũtũ cia ita cia Hadadezeri mũthamaki wa Zoba. Rĩrĩa Daudi aamenyithirio ũhoro ũcio-rĩ, agĩcookanĩrĩria thigari ciothe cia Isiraeli, akĩringa rũũĩ rwa Jorodani, agĩkinya Helamu, kũrĩa andũ a Siria mehandĩĩte nĩguo mahũũrane naake. Nayo mbaara ĩkĩambĩrĩria. Nao Aisiraeli makĩingatithia thigari cia Siria. Naake Daudi na thigari ciake makĩũraga atwari a ngaari cia mbarathi cia andũ a Siria magana mũgwanja (700) na thigari cia mbarathi ngiri mĩrongo ĩna (40,000) na magĩtiihia Shobaku mũnene wa mbũtũ ya thũ ciao, na agĩkuĩra o hau. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa athamaki oothe arĩa maathĩkagĩra Hadadezeri moonire atĩ nĩmaahootwo nĩ Aisiraeli, makĩiguana na Aisiraeli, makamaathĩkagĩra. Nao andũ a Siria magĩgĩĩtigĩra gũcooka gũteithia Aamoni hĩndĩ ĩngĩ. Na rĩĩrĩ, kĩambĩrĩriainĩ kĩa mwaka, o hĩndĩ ĩrĩa athamaki maamenyereete gũthiaga mbaarainĩ-rĩ, Daudi akĩrekia Joabu, hamwe na njaama ciake o na thigari ciothe cia Isiraeli mathiĩ hamwe; nao magĩtooria Aamoni na magĩthiũrũkĩria itũũra rĩa Raba. No Daudi we mwene agĩtigwo Jerusalemu. Mũthenya ũmwe, mathaa ma mĩaraho Daudi agĩũkĩra akiuma harĩa ahuurũkaga, akĩhaica igũrũ rĩa nyũmba yake ya ũthamaki. Na rĩrĩa aaceerangaga kũu igũrũ akĩona mũndũ wa nja agĩĩthamba, naake aarĩ mũthaka mũno. Naake Daudi akĩrekia mũndũ agatuĩrie amenye ũhoro wa mũndũ wa nja ũcio. Naake mũndũ ũcio akĩmenya atĩ aarĩ Bathisheba mwarĩ wa Eliamu, mũtumia wa Uria ũrĩa Mũhiti. Kwoguo Daudi akĩrekia andũ makagĩĩre Bathisheba, nao makĩmũreehe harĩ we, naake Daudi agĩkoma naake. (Bathisheba aakoreetwo no hĩndĩ arĩĩkia ihinda rĩake rĩa mweri.) Thuutha ũcio Bathisheba agĩcooka gwake mũciĩ. Rĩrĩa Bathisheba aamenyire atĩ e na nda, akĩrekanĩria Daudi amenyithio ũhoro ũcio. Naake Daudi akĩrekeria Joabu ũhoro akeerwo atĩrĩ, “Ndeehere Uria ũrĩa Mũhiti.” Kwoguo Joabu akĩrekia Uria kwĩ Daudi. Hĩndĩ ĩrĩa Uria aakinyire harĩ we, Daudi akĩmũũria kana Joabu na thigari no eega na ũrĩa mbaara yathiaga na mbere. Daudi agĩkĩĩra Uria atĩrĩ, “Gĩikũrũke gwaku mũciĩ ũkahuurũke kwa ihinda.” Uria akiumagara na akĩrũmĩrĩrio kĩheeo nĩ Daudi. No rĩĩrĩ, Uria ndathiire gwake mũciĩ, no aakomire mũromoinĩ wa nyũmba ya mũthamaki marĩ hamwe na ndungata ciothe cia mwathi wake. Rĩrĩa Daudi aamenyithirio atĩ Uria ndathiire gwake mũciĩ-rĩ, akĩmũũria atĩrĩ, “Githĩ ti gũcooka ũracookire uumĩĩte rũgendo? Ũraregire gũikũrũka gwaku mũciĩ nĩkĩ?” Naake Uria akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, andũ a Isiraeli, na a Juda matũũraga ithũnũinĩ. Ningĩ Joabu mwathi wakwa na njaama ciake maambĩĩte hema ciao werũinĩ. Ingĩragĩthire mũciĩ, ngarĩe na nganyue na ngakome na mũtumia wakwa atĩa? O ta ũrĩa ũtũũraga muoyo o na ta ũrĩa ngoro yaku itũũraga muoyo-rĩ, ndĩngĩĩka ũndũ ta ũcio.” Hĩndĩ ĩyo Daudi agĩkĩĩra Uria atĩrĩ, “Gĩikare gũũkũ ũũmũũthĩ, na rũũciũ nĩngaakũreka ũthiĩ.” Kwoguo Uria agĩikara Jerusalemu mũthenya ũcio o na mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire. Naake Daudi akĩmwĩta makarĩanĩre irio cia hwaĩinĩ na akĩmũhe ndibei nginya akĩrĩĩo. No rĩĩrĩ, o na mũthenya ũcio ndathiire gwake mũciĩ; eehumbĩrire na mũrengeti wake, agĩkoma hamwe na arangĩri a nyũmba ya mwathi wake. Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ Daudi akĩrooka kwandĩkĩra Joabu marũa, akĩnengera Uria amũtwarĩre. Aandĩkire marũa macio atĩrĩ, “Twara Uria harĩa mbaara ĩhĩire mũno, na inyuĩ mũhũndũke, mũmũtige ooragwo.” Kwoguo hĩndĩ ĩrĩa Joabu aathiũrũrũkagĩria itũũra rĩu nĩguo arĩtuunyane, akĩiga Uria harĩa aamenyeete atĩ nĩ ho njamba cia ita cia thũ ciarĩ. Nacio mbũtũ cia ita cia thũ rĩu ikiuma itũũrainĩ rĩu ikahũũrane na thigari cia Joabu. Thigari imwe cia Daudi ikĩũragwo, na Uria aarĩ ũmwe wacio. Thuutha ũcio Joabu akĩrekanĩria Daudi akeerwo ũhoro wothe wa mbaara ĩyo. Joabu agĩtaarĩria mũrekio ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Warĩĩkia kũhe mũthamaki ũhoro wothe wa mbaara-rĩ, ahota kũraakara akũũrie atĩrĩ, ‘Nĩkĩ kĩratũmire mũkuhĩrĩrie itũũra rĩu ũguo, mũkĩrũa? Kaĩ mũtaramenyaga atĩ mahota kũratha na mĩguĩ marĩ rũthingoinĩ? Kaĩ mũtekũririkana ũrĩa Abimeleki mũrũ wa Gideoni ooragirwo? Githĩ ti gũikĩirio aikĩirio ihiga rĩa gĩthĩi marĩ Thebezi nĩ mũtumia e rũthingoinĩ akĩũragwo? Nĩkĩ kĩratũmire mũthiĩ hakuhĩ na rũthingo ũguo?’ Ũkaamũcookeria atĩrĩ, ‘O nayo ndungata yaku Uria, ũrĩa Mũhiti, nĩirooragirwo.’ ” Tondũ ũcio mũrekio ũcio agĩthiĩ kwĩ Daudi, akĩmwĩra maũndũ moothe marĩa Joabu aamwathĩĩte oige. Mũrekio ũcio akĩongerera atĩrĩ, “Thũ ciitũ nĩiratũkĩrĩĩtie hinya, nacio irakiumagara kũhũũrana na ithuĩ werũinĩ. No ithuĩ tũracingata tũracikinyia kĩhingoinĩ gĩa itũũra. Nacio iraturatha na mĩguĩ kuuma rũthingo igũrũ, nacio ndungata imwe ciaku, mwathi wakwa, irooragwo, na ĩmwe yacio nĩ Uria, ũrĩa Mũhiti.” Hĩndĩ ĩyo Daudi agĩkĩĩra mũrekio ũcio atĩrĩ, “Ũmĩrĩria Joabu, ũmwĩre atige gũtangĩka nĩ ũndũ ũcio. Gũtirĩ mũndũ ũngĩmenya ũrĩa ũngĩkuĩra mbaarainĩ. Mwĩre ahũũrane na hinya o nginya atuunyane itũũra rĩu.” Na rĩĩrĩ, mũtumia wa Uria aigua atĩ mũthuuriwe nĩoragĩĩtwo, akĩmũcakaĩra. Mahinda ma gũcakaya mathira-rĩ, Daudi agĩtũmana agĩĩrwo areeherwo gwake mũciĩ. Naake agĩtuĩka mũtumia wake, na akĩmũciarĩra kahĩĩ. No rĩĩrĩ, MWATHANI ndakenirio nĩ ũndũ ũcio Daudi eekire. Naake MWATHANI agĩkĩrekia mũnabii Nathani he Daudi. Naake Nathani agĩthiĩ harĩ we akĩmwĩra atĩrĩ, “Itũũrainĩ rĩmwe nĩkwarĩ na arũme eerĩ, ũmwe aarĩ gĩtonga na ũrĩa ũngĩ aarĩ mũthĩĩni. Mũndũ mũrũme ũcio warĩ gĩtonga-rĩ, aarĩ na ng'ombe na ng'ondu nyingĩ. No mũndũ mũrũme ũrĩa mũthĩni-rĩ aarĩ na kamwatĩ kamwe tu aagũrĩĩte. Agĩkamenyerera, nako gagĩkũrĩra kũu gwake mũciĩ hamwe na ciana ciake. Nako kaarĩaga o irio iria we mwene arĩaga, gakanyuĩra gĩkombe gĩake, na gagakomaga gĩthũriinĩ gĩake. Gaatuĩkĩĩte o ta mwarĩ. Mũthenya ũmwe mũgeni agĩkinya mũciĩ gwa gĩtonga kĩu. Gĩtonga kĩu gĩtietĩkĩrire gũthĩnjĩra mũgeni ũcio o na nyamũ ĩmwe ya ũhiũ wakĩo, nĩ geetha kĩmũthondekere irio. Kĩanyiitire kamwatĩ ka mũthĩĩni ũcio gĩkĩrugĩra mũgeni wakĩo.” Naake Daudi agĩkĩraakarĩra gĩtonga kĩu, akĩĩra Nathani atĩrĩ, “Nĩndehĩta na MWATHANI ũrĩa ũtũũraga muoyo atĩ mũndũ ũrĩa wĩkĩĩte ũndũ ũcio aagĩrĩirwo no gũkua! No nginya arĩhe kamwatĩ kau maita mana, nĩ ũndũ wa gwĩka gĩĩko o kĩu na nĩ ũndũ ndarĩ na tha.” Naake Nathani agĩkĩĩra Daudi atĩrĩ, “Wee nĩ we mũndũ ũcio. Na ũũ nĩguo MWATHANI Ngai wa Isiraeli aroiga: Nĩndagũitĩrĩirie maguta ũtuĩke mũthamaki wa Isiraeli na ngĩkũhonokia kuuma mookoinĩ ma Saũlũ. Nĩndakũheire ũthamaki wake o na atumia aake, na ngĩgũtua mũthamaki wa Isiraeli na wa Juda. Na rĩĩrĩ, angĩkorwo maũndũ macio matiakũiganire, nĩingĩakuongereire maita meerĩ. Rĩu-rĩ, nĩkĩ gĩtũmĩĩte ũkararie watho wa MWATHANI? Nĩkĩ gĩatũmire wĩke ũndũ ũyũ mũũru ũũ? Woragithiirie Uria mbaarainĩ na rũhiũ rwa Aamori, na ũgĩcooka ũkĩoya mũtumia wake ũkĩmũtua waku! Nĩ ũndũ wa ũguo-rĩ, thĩinĩ wa rũciaro rwaku ruothe, amwe a njiarwa ciaku magaakua gĩkuũ kĩa ruwo nĩ ũndũ nĩũngararĩĩtie na ũkeyoera mũtumia wa Uria. Nĩndehĩta ndoiga atĩrĩ, ‘Nĩngaatũma mũndũ ũmwe wa kuuma gwaku mũciĩ akũreehere thĩĩna. Ũndũ ũcio ũkaawona rĩrĩa ngaagũtuunya atumia aaku, ndĩmahe mũndũ ũngĩ, naake nĩagakoma nao mũthenya riũa rĩarĩĩte. Ũndũ ũcio wekire-rĩ, wekĩire hithoinĩ, no niĩ ngeeka ũndũ ũyũ mũthenya barigici Aisiraeli oothe makĩyonagĩra!’ ” Naake Daudi agĩkĩĩra Nathani atĩrĩ, “Nĩnjĩhĩirie MWATHANI.” Nathani akĩmũcookeria atĩrĩ, “MWATHANI naake nĩakuohera meehia maaku na ndũgũkua. No rĩĩrĩ, nĩũnyararĩĩte MWATHANI, nĩ ũndũ wa gĩĩko gĩĩkĩ, na mwana waku no nginya agaakua.” Naake Nathani agĩcooka akĩinũka gwake mũciĩ. Naake MWATHANI agĩtũma kaana karĩa mũtumia wa Uria aaciarĩire Daudi karũare mũno. Tondũ ũcio Daudi akĩhoera kaana kau nĩguo kahone, akĩĩhinga kũrĩa irio, na ũtukũ aatoonyaga nyũmba yake akaraara akomeete thĩ. Nacio njaama cia mũciĩ wake igathiaga harĩ we, ikĩgeria kũmũrũũgamia, no we akarega, o na akarega kũrĩanĩra nacio. Na rĩĩrĩ, kiumia kĩmwe gĩathira, kaana kau gagĩkua. Nacio njaama ciake igĩĩtigĩra kũmwĩra ndeto icio. Ikiuga atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa kaana kau karaarĩ muoyo, Daudi ndaratwaragĩria o na twamwarĩria. Tũngĩhota atĩa kũmwĩra atĩ kaana nĩgaakuua? Ahota kwĩgera ngero.” No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Daudi oonire ndungata ikĩheehana, agĩkĩmenya atĩ kaana nĩgaakuĩte. Naake agĩkĩũria ndungata ciake atĩrĩ, “Kaĩ kaana gakuĩte?” Nacio ikĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ nĩgakuĩte.” Daudi agĩgĩũkĩra kuuma harĩa aakomeete, agĩĩthamba, akĩĩhaka maguta mũtwe, na agĩcenjia nguo ciake. Agĩcooka agĩthiĩ nyũmbainĩ ya MWATHANI, akĩhooya. Thuutha wa ũguo agĩcooka gwake mũciĩ, agĩĩtia irio akĩrĩa. Nacio njaama ciake ikĩmwĩra atĩrĩ, “Tũtiramenya ũguo wĩkĩĩte. Nĩ ũndũ hĩndĩ ĩrĩa kaana kau karaarĩ muoyo-rĩ, nĩũrakarĩrĩire na ũrehinga kũrĩa irio. No hĩndĩ ĩrĩa karakuire-rĩ, ũrookĩra na ũrarĩa irio.” Naake Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ nĩguo. Nĩndĩrehingĩĩte kũrĩa na nĩndĩrarĩraga rĩrĩa karaarĩ muoyo. Ndĩreciiragia atĩ MWATHANI nĩekũũnjiguĩra tha, na agirie gatigakue. No rĩu nĩgagĩkuĩte. Kaĩ ingĩkĩĩhinga kũrĩa irio nĩkĩ? Ndakĩhota gũkaariũkia hiihi? Nĩngaathiĩ kũu karĩ, noko gatigaacooka kũrĩ niĩ.” Naake Daudi akĩhooreria Bathisheba mũtumia wake. Agĩcooka agĩkoma naake, naake akĩmũciarĩra kaana ga kahĩĩ, agĩgatua Solomoni. Naake MWATHANI agĩkenda. Na MWATHANI agĩatha mũnabii Nathani agatue Jedidia, nĩ ũndũ MWATHANI nĩakeendeete. Hĩndĩ o ĩyo Joabu agĩthiĩ o na mbere kũhũũrana na Raba, itũũra rĩrĩa rĩarĩ inene rĩa Aamoni, akĩrĩnyiita. Naake agĩkĩrekia njaama kwĩ Daudi akeerwo atĩrĩ, “Nĩtharĩkĩire itũũra rĩa Raba na ngatuunyana ithima cia maaĩ ciarĩo. Tondũ ũcio cookanĩrĩria thigari icio ingĩ ciaku, mũtharĩkĩre itũũra rĩu ũrĩtuunyane wee mwene. Waga gwĩka ũguo ngũrĩtuunyana, rĩcooke gwĩtanagio na rĩĩtwa rĩakwa.” Kwoguo Daudi agĩcookanĩrĩria thigari ciake, magĩthiĩ magĩtharĩkĩra Raba, makĩrĩhoota. Daudi akĩruta kĩraũni gĩa thahabu mũtweinĩ wa Moleku, ngai ya Aamoni, kĩa ũritũ wa kiro mĩrongo ĩtatũ na ithaano. Kĩraũni kĩu kĩarĩ na ihiga rĩa goro thĩinĩ. Daudi akĩoya ihiga rĩu, akĩrĩĩkĩra kĩraũniinĩ gĩake. Agĩcooka agĩtaha indo nyingĩ mũno kuuma itũũrainĩ rĩu. Ningĩ agĩtua andũ aakuo aatũri a mbaaũ, aruti wĩra na macembe, mathanwa, o na athondeki a maturubarĩ. Ũguo noguo eekire andũ a matũũra moothe ma Aamori. Thuutha ũcio Daudi na andũ aake magĩcooka Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, Abisalomu mũrũ wa Daudi aarĩ na mwarĩ wa nyina mũthaka mũno wetagwo Tamaru. Naake Amunoni mũũriũ ũngĩ wa Daudi akĩmwenda. Amunoni agĩthĩĩnio mũno nĩ wendo ũcio, o nginya akĩĩrũarithia. Tamaru aarĩ mũirĩĩtu gathirange, na Amunoni ndangĩahotire kũmwona, tondũ ndeetĩkagĩrio gũceera na arũme. No rĩĩrĩ, Amunoni aarĩ na mũraata mwara mũno wetagwo Jonadabu, mũrũ wa Shama. Na rĩĩrĩ, Shama aarĩ mũrũ wa nyina na Daudi. Jonadabu akĩĩra Amunoni atĩrĩ, “Wee wĩ mũrũ wa mũthamaki, no nguonaga ũrĩ na kĩeha mũthenya o mũthenya. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũragũthĩĩnia?” Amunoni akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩkwenda nyendeete Tamaru, mwarĩ wa nyina na Abisalomu mũrũ wa baaba.” Naake Jonadabu akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩrũarithie, ũthiĩ ũkome gĩtandainĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa thooguo arĩũka gũkũrora, ũrĩmwĩra atĩrĩ, ‘Ndagũthaitha, ĩra Tamaru, mwarĩ wa baaba, ooke aahe irio. Ngwenda athondekere irio e gũũkũ ngĩmuonaga, acooke ahe we mwene.’ ” Kwoguo Amunoni akĩĩrũarithia, agĩthiĩ agĩkoma. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Daudi agĩthiĩ kũmũrora, naake Amunoni akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ũreke Tamaru ooke athondekere tũmĩgate gũũkũ ngĩmuonaga, acooke ahe we mwene ndĩe.” Kwoguo Daudi akĩrekanĩria Tamaru akeerwo atĩrĩ, “Thiĩ nyũmba kwa mũrũ wa thooguo Amunoni, ũkamũthondekere irio.” Tondũ ũcio Tamaru agĩgĩthiĩ, agĩkora mũrũ wa ithe akomeete. Akĩoya kĩmere kĩa mũtu, agĩkanda mĩgate, akĩmĩruga akĩonagwo nĩ Amunoni. Agĩcooka akĩmũihũrĩra, no akĩrega kũrĩa. Amunoni akiuga atĩrĩ, “Ira andũ oothe moime nja.” Na oothe magĩkiuma nja. Amunoni agĩkĩĩra Tamaru atĩrĩ, “Ndeehere mĩgate haaha gĩtandainĩ, ũhe arĩ we.” Tamaru agĩkĩoya mĩgate, akĩmũtwarĩra. Na rĩĩrĩ, amũtwarĩra, akĩmũguthũkĩra akĩmũnyiita, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka ngome nawe.” Tamaru akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca. Tiga kũningĩrĩria njĩke ũndũ ta ũyũ wa gĩconoko! Ũndũ ta ũyũ wa ũrimũ ndũrĩ wekwo Isiraeli. Ingĩhota atĩa gũthiĩ nĩ thoni? O nawe-rĩ, ũgũkorwo ũconorithĩĩtie Isiraeli guothe. Ndagũthaitha aria na mũthamaki; ndĩ na ma atĩ nĩekũũheana kũrĩ we.” No rĩĩrĩ, Amunoni ndaigana kũmũthikĩrĩria; tondũ aarĩ na hinya kũrĩ we, akĩmũkĩria hinya, agĩkoma naake na hinya. Amunoni akĩmũthũũra na rũthũro rũnene mũno; aamũthũũrire gũkĩra ũrĩa aamwendeete mbere. Akĩmwĩra atĩrĩ, “Ehera haaha!” Tamaru akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca. Kũnyingata ũguo nĩ ihĩtia inene gũkĩra ũguo wanjĩka!” No Amunoni ndaigana kũmũthikĩrĩria. Agĩgĩĩta ndungata yake akĩmĩĩra atĩrĩ, “Eheria mũndũ wa nja ũyũ maithoinĩ maakwa! Mũikie na nja, ũcooke ũhinge mũrango!” Nayo ndungata ĩyo yake ĩkĩmũruta na nja, ĩgĩcooka ĩkĩhinga mũrango. Tamaru eehumbĩĩte nguo ndaihu ĩ na mooko maraihu nĩ ũndũ icio nĩcio ciarĩ nguo iria ciehumbagwo nĩ airĩĩtu a mũthamaki arĩa mataahikĩĩte. Agĩkĩitĩrĩria mũhu mũtwe na agĩtembũranga nguo ĩyo yake na akĩhumbĩra ũthiũ wake na mooko, agĩthiĩ akĩrĩraga. Rĩrĩa Abisalomu mũrũ wa nyina aamuonire akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ Amunoni akũnyiita? Ndagũthaitha mwarĩ wa maitũ, ndũkaareke ũndũ ũcio ũgũthĩĩnie mũno. Amunoni-rĩ, nĩ mũrũ wa thooguo.” Tondũ ũcio Tamaru agĩgĩtũũra mũciĩ kwa mũrũ wa nyina Abisalomu e na kĩeha o na ihooru. Rĩrĩa mũthamaki Daudi aiguire ũrĩa gwatuĩkĩkire-rĩ, akĩraakara mũno. Naake Abisalomu agĩgĩthũũra Amunoni mũno nĩ ũndũ wa gũkoma na mwarĩ wa nyina Tamaru na hinya. Ndaigana gũcooka kwaria na Amunoni rĩngĩ. Na rĩĩrĩ, mĩaka ĩĩrĩ yathira, Abisalomu nĩkwenja eenjaga ng'ondu ciake guoya kũu Baalihazoru gũkuhĩ na Efiraimu. Naake Abisalomu agĩgĩĩta aariũ a mũthamaki kuo. Agĩcooka agĩthiĩ kwa mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, nĩndĩrenjithia ng'ondu ciakwa guoya. Ndagũthaitha, wee na njaama ciaku, mũũke thigũkũinĩ.” Mũthamaki agĩgĩcookeria Abisalomu atĩrĩ, “Aaca, mũrũ wakwa, twahota gũgũkuuithia mũrigo mũritũ, tũngĩũka ithuothe.” Abisalomu akĩmũtindĩrĩra mũno, no mũthamaki ndeetĩkĩrire gũthiĩ, no kũmũraathima aamũraathimire. Hĩndĩ ĩyo Abisalomu akiuga atĩrĩ, “Angĩgĩkorwo nĩ ũguo-rĩ, kĩreke tũthiĩ na mũrũ wa baaba, Amunoni.” Naake mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda mũthiĩ naake nĩkĩ?” No Abisalomu akĩmũtindĩrĩra mũno, o nginya mũthamaki Daudi akĩreka Amunoni na aariũ arĩa angĩ aake oothe mathiĩ na Abisalomu. Abisalomu agĩatha ndungata ciake agĩciĩra atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa mũrĩona Amunoni arĩĩtwo-rĩ, ndamwatha mũmũũrage, mũrĩmũũraga. Mũtigeetigĩre; ti inyuĩ mũkoorio, nĩ niĩ ngoorio. Ũmĩrĩriai mũno na mũgĩe na ũcamba.” Kwoguo ndungata cia Abisalomu igĩĩka o ta ũrĩa aaciathĩĩte, ikĩũraga Amunoni. Hĩndĩ ĩyo aariũ acio angĩ oothe a mũthamaki makĩhaica nyũmbũ ciao, makĩũra. Hĩndĩ ĩrĩa mainũkaga, Daudi akĩĩrwo atĩrĩ, “Abisalomu nĩoraga aariũ aaku oothe, na hatirĩ o na ũmwe watigara!” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki akĩrũũgama, agĩtembũranga nguo ciake nĩ ũndũ wa kĩeha, agĩkoma thĩ. O nacio ndungata ciake iria ciarĩ hamwe naake igĩtembũranga nguo ciacio. No Jonadabu mũrũ wa Shama, mũrũ wa nyina na Daudi, akiuga atĩrĩ, “Mwathi wakwa, matinooraga aariũ aaku oothe. No Amunoni wiki ũkuĩte. Ũhoro ũcio wathugundirwo nĩ Abisalomu o rĩrĩa Amunoni aakomire na Tamaru, mwarĩ wa nyina, na hinya. Nĩ ũndũ ũcio ndũgeetĩkie ndeto icio atĩ aariũ aaku oothe nĩ akuũ, nĩ gũkorwo no Amunoni wiki ũũragĩĩtwo.” No rĩĩrĩ, Abisalomu akĩũra. Ihindainĩ o rĩu, mũthigari ũrĩa warangagĩra akĩona gĩkundi kĩnene kĩa andũ gĩgĩikũrũka kĩrĩmainĩ na barabara ĩrĩa yoimĩĩte Horonaimu. Agĩgĩthiĩ kwĩ mũthamaki, akĩmũmenyithia ũrĩa ooneete. Naake Jonadabu akĩĩra Daudi atĩrĩ, “Acio nĩ aariũ aaku marooka o ta ũrĩa njugire nĩmegũũka.” O arĩĩkia kuuga ũguo, aariũ a Daudi magĩtoonya. Makĩambĩrĩria kũrĩra, o naake Daudi na njaama ciake ciothe makĩrĩra mũno. No rĩrĩa aathirirwo nĩ kĩeha gĩa gĩkuũ kĩa Amunoni, akĩambĩrĩria kwĩrirĩria kuona mũũrũwe Abisalomu. Na rĩĩrĩ, Joabu agĩkĩmenya atĩ mũthamaki nĩeriragĩria mũno kuona Abisalomu. Nĩ ũndũ ũcio, agĩkĩrekanĩria mũndũ wa nja warĩ mũũgĩ waikaraga itũũrainĩ rĩa Tekoa. Rĩrĩa ookire, akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩtue atĩ nĩgũcakaya ũracakaya; ĩkĩra nguo ciaku cia macakaya, na ndũgaacanũre njuĩrĩ ciaku. Wĩtue ta mũndũ wa nja ũkoreetwo agĩcakaya kwa ihinda iraaya, ũcooke ũthiĩ kwĩ mũthamaki ũmwĩre ũrĩa ngũkwĩra.” Kwoguo Joabu akĩmwĩra ũrĩa egũthiĩ kuuga. Mũndũ wa nja ũcio agĩgĩthiĩ kwĩ mũthamaki, akĩinamĩrĩra thĩ na gĩtĩĩo, akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha ndeithia, mwathi wakwa!” Naake mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda atĩa?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndĩ mũtumia mũthĩĩni wa ndigwa. Mũthuuri wakwa nĩakuire. Mwathi wakwa, ndarĩ na aariũ eerĩ. Mũthenya ũmwe-rĩ, makĩũgitanĩra gĩthakainĩ kũrĩa gũtaarĩ na mũndũ wa kũmateithũrana, na ũmwe akĩũraga ũrĩa ũngĩ. Rĩu, mwathi wakwa, andũ oothe a mũciĩ manjũkĩrĩire makĩenda atĩ ndĩmanengere mũũriũ wakwa nĩguo mamũũrage nĩ ũndũ wa kũũraga mũrũ wa nyina. Mangĩĩka ũguo-rĩ, ngũtigwo itarĩ na mbeũ. Mekũniina kĩĩrĩgĩrĩro gĩakwa kĩrĩa gĩtigarĩĩte, na matige mũthuuri wakwa atarĩ na mbeũ ya gũtũũria rĩĩtwa rĩake gũũkũ thĩ.” Mũthamaki agĩcookia atĩrĩ, “Cooka mũciĩ, nĩngũbaara ũhoro ũcio.” Naake mũtumia ũcio akiuga atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, o ũrĩa wothe ũrĩĩka-rĩ, niĩ na mũciĩ wakwa nĩ ithuĩ tũrĩcookererwo nĩ ũũru ũcio. Wee na mũciĩ waku mũtirĩ na mahĩtia.” Mũthamaki agĩcookia atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩgeria gũkũinainia-rĩ, mũreehe kũrĩ niĩ, na gũtirĩ hingo agaagũthĩĩnia rĩngĩ.” Mũtumia ũcio akiuga atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndagũthaitha wĩhĩte na MWATHANI Ngai waku atĩ, mũndũ ũcio wa mũciĩ witũ ũrenda kũrĩhĩria gĩkuũ kĩa mũrũ wakwa na ũndũ wa kũũraga mũrũ ũcio ũngĩ wakwa, ndegwĩka ũguo o na atĩa.” Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Ndehĩta na MWATHANI ũrĩa ũtũũraga muoyo atĩ mũrũ waku ndekuona ũũru o na mũnyiinyi.” Mũtumia ũcio akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha, mwathi wakwa mũthamaki, njĩtĩkĩria njuge kaũndũ kangĩ kamwe.” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Uga.” Naake mũtumia ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte ũhĩtĩrie andũ a Ngai? Tondũ-rĩ, ndwĩtĩkĩrĩĩtie mũũrũguo acooke mũciĩ kuuma kũrĩa oorĩire. Nĩ ũndũ ũcio, nĩwetuĩra ciira wee mwene na ũguo woiga o ro rĩu. Ithuothe no nginya tũgaakua. Tũhaana o ta maaĩ maitĩku thĩ, marĩa matangĩcookerereka. Ngai ndangĩcookia muoyo mũndũ ũrĩkĩĩtie gũkua. No mũthamaki no ahote gũcookia mũciĩ mũndũ ũrĩ ithaamĩrioinĩ. Rĩu, mwathi wakwa, njũkĩĩte gũkwĩra ũhoro ũcio, tondũ andũ nĩmanjĩkĩrĩĩte guoya. Ndĩragĩciiria njarie nawe ndĩ na mwĩhoko atĩ nĩũkũhingĩria ũrĩa ngũkũũria. Ndĩreciiragia nĩũgũũthikĩrĩria na ũhonokie kuuma mookoinĩ ma mũndũ ũcio ũrenda kũũraga mũũriũ wakwa o na anjũrage, atweherie bũrũriinĩ ũrĩa Ngai aaheire andũ aake. Ndĩrakĩĩĩra atĩ ũrĩa ũkũnjĩĩra, wee mwathi wakwa, nĩũgũtũma njikare hooreire. Nĩ gũkorwo mũthamaki ahaana ta mũraika wa Ngai ũhoroinĩ wa gũkũũrana wega na ũũru. MWATHANI Ngai waku arogĩa hamwe nawe!” Naake mũthamaki agĩcookeria mũtumia ũcio atĩrĩ, “Ndũkaahithe ũndũ o na ũmwe ũrĩa ngũkũũria.” Mũtumia ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Njũũria ũrĩa wothe ũkwenda, mwathi wakwa.” Mũthamaki agĩkĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ Joabu ũragũtaarĩĩte ũguo?” Mũtumia ũcio agĩcookia atĩrĩ, “O ta ũrĩa ũtũũraga muoyo, mwathi wakwa mũthamaki, ndingĩhota gũkaana ũhoro ũcio waria. Nĩ ndungata yaku Joabu ĩranjĩĩrire ũrĩa ngwĩka, o na ũrĩa nguuga. No areekire ũguo akĩenda kũrũnga ũndũ ũcio. No rĩĩrĩ, wee mwathi wakwa, wĩ mũũgĩ o ta mũraika wa Ngai, na nĩũmenyaga ũrĩa wothe ũrekĩka.” Thuutha ũcio mũthamaki akĩĩra Joabu atĩrĩ, “ Nĩnduĩte gwĩka ũrĩa ũkwenda; gĩthiĩ ũgĩĩre Abisalomu ũmũcookie gũũkũ.” Naake Joabu akĩinamĩrĩra mbere ya mũthamaki na gĩtĩĩo akiuga atĩrĩ, “Ngai arokũraathima, wee mwathi wakwa mũthamaki! Rĩu nĩndamenya nĩũkeneetio nĩ niĩ, nĩ ũndũ nĩwetĩkĩra ihooya rĩakwa.” Tondũ ũcio Joabu agĩgĩũkĩra, agĩthiĩ Geshuri, agĩcookia Abisalomu Jerusalemu. Mũthamaki akiuga atĩrĩ, “Reke Abisalomu agaikare gwake mũciĩ; ndikwenda kũmuona.” Kwoguo Abisalomu agĩgĩtũũra gwake mũciĩ, na ndaigana gũkinya hakuhĩ na mũthamaki. Na rĩĩrĩ, bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli gũtiarĩ mũndũ ũngĩ waganagwo nĩ ũndũ wa gũthakara ta Abisalomu; kuuma ikinya rĩa kũgũrũ kinya rũcuĩrĩ rwa mũtwe wake, aarũngarĩĩte o ta itimũ. Aarĩ na njuĩrĩ nene mũno na aamĩenjaga o mwaka riita rĩmwe rĩrĩa yakoragwo ĩraihĩĩte na ikamũritũhĩra. Yathimwo yakoragwo na ũritũ wa makĩria ma kiro igĩrĩ, ĩthimĩĩtwo na gĩthimi kĩrĩa kĩaiguanĩirwo kĩa mũthamaki. Abisalomu aarĩ na aanake atatũ na mũirĩĩtu ũmwe wetagwo Tamaru, warĩ mũthaka mũno. Abisalomu agĩgĩtũũra kũu Jerusalemu mĩaka ĩĩrĩ atekuona mũthamaki. Thuutha ũcio Abisalomu akĩrekanĩria Joabu nĩguo atũme kwĩ mũthamaki, no Joabu ndaigana gũũka. Agĩkĩmũrekanĩria ihinda rĩa keerĩ o narĩo Joabu akĩrega gũũka. Tondũ ũcio Abisalomu agĩkĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, “Githĩ mũtikuona atĩ mũgũnda wa Joabu ũhakaine na wakwa, na wĩ na mbaarĩ ĩrakũra? Thiĩi mũkamĩcine na mwaki.” Kwoguo magĩthiĩ makĩmundia mũgũnda ũcio mwaki. Hĩndĩ ĩyo Joabu agĩgĩthiĩ mũciĩ kwa Abisalomu akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũmire ndungata ciaku icine mũgũnda wakwa na mwaki?” Abisalomu agĩcookeria Joabu atĩrĩ, “Nĩ ũndũ ndwokire hĩndĩ ĩrĩa ndakũrekanĩirie ũũke. Ndeendaga ũthiĩ kwĩ mũthamaki ũkanjũũrĩrie atĩrĩ, ‘Ndoimire Geshuri njũke gũũkũ gwĩka atĩa? Nĩ kaba ingĩaikarire o kuo.’ Nĩngwenda ũbangĩre ũrĩa ingĩona mũthamaki. Ingĩkorwo ndĩ na mahĩtia, reke mũthamaki anjũrage.” Tondũ ũcio Joabu agĩgĩthiĩ kwĩ mũthamaki, akĩmwĩra ũrĩa wothe Abisalomu oigĩĩte. Mũthamaki agĩkĩrekanĩria Abisalomu, naake Abisalomu agĩthiĩ kũrĩ we, akĩinamĩrĩra mbere yake, naake mũthamaki akĩmũmumunya. Thuutha wa maũndũ macio, Abisalomu, agĩĩcarĩria ngaari ya mbarathi, mbarathi, na andũ mĩrongo ĩtaano a gũtwaranaga naake. Naake agakĩrookaga gũkĩra kĩrooko tene agathiĩ akarũũgama mũkĩrainĩ wa njĩra ĩrĩa yerekagĩra na kĩhingoinĩ gĩa itũũra. Mũndũ angĩokĩire hau e na ciira angĩendire ũtuithanio nĩ mũthamaki, Abisalomu aamwĩtaga akamũũria kũrĩa oimĩĩte. Mũndũ ũcio arĩĩkia kũmwĩra mũhĩrĩga ũrĩa oimĩĩte-rĩ, Abisalomu agakĩmwĩra atĩrĩ, “ti itherũ ũhoro waku nĩ mwega na wĩ na kĩhooto. No gũtirĩ mũndũ ũthuurĩĩtwo nĩ mũthamaki wa gũthikĩrĩria ciira waku ithenyainĩ rĩake.” Agacooka akoongerera atĩrĩ, “Naarĩ korwo ndĩ mũciirithania wa bũrũri ũyũ! Mũndũ o wothe wĩ na ciira kana ũndũ o na ũrĩkũ angĩenda ũthondekwo, angĩũkaga kũrĩ niĩ, na niĩ ngamũtuithania na kĩhooto!” Mũndũ ũcio angĩakuhĩrĩirie Abisalomu nĩguo amũinamĩrĩre amwĩnyiihĩirie-rĩ, Abisalomu aatambũrũkagia guoko, akamũnyiita, akamũmumunya. Ũguo nĩguo Abisalomu eekaga Aisiraeli oothe arĩa mookaga kũrĩ mũthamaki nĩguo amatuithanie maciira maao; nĩ ũndũ ũcio agĩĩkĩrĩrwo mũno nĩ o. Na rĩĩrĩ, mĩaka ĩna yathira-rĩ, Abisalomu akĩĩra mũthamaki Daudi atĩrĩ, “Awa, njĩtĩkĩria thiĩ Heburoni, ngahingie mwĩhĩtwa ndehĩtĩire MWATHANI. Rĩrĩa ndaikaraga Geshuri bũrũriinĩ wa Siria, nĩndehĩtire na rĩĩtwa rĩa MWATHANI ngiuga atĩ MWATHANI angĩkanjookia Jerusalemu, nĩngaamũthaathaĩria Heburoni.” Mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ na thaayũ.” Kwoguo Abisalomu agĩthiĩ Heburoni. No rĩĩrĩ, Abisalomu akĩrekia andũ na hitho mathiĩ makeere mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli atĩrĩ, “Rĩrĩa mũrĩigua karumbeeta kahuuhwo mũrĩanĩrĩra muuge atĩrĩ, ‘Abisalomu nĩatuĩkĩĩte mũthamaki Heburoni!’ ” Abisalomu nĩetĩĩte andũ magana meerĩ (200), marĩ ta ageni aake, matwarane naake kuuma Jerusalemu. Magĩthiĩ matiamenyaga ũndũ o na ũmwe wĩgiĩ mũbango ũcio mũũru. Maathiire mateciirĩĩtie gwĩka ũndũ o na ũmwe mũũru. Hĩndĩ ĩrĩa Abisalomu aarutaga magongoona, akĩrekanĩria Ahithofeli, ũrĩa waikaraga itũũrainĩ rĩa Gilo. Ahithofeli aarĩ ũmwe wa andũ arĩa maataraga mũthamaki Daudi. Mũbango wa gũkĩrĩra mũthamaki ũgĩgĩkĩrĩrĩria kũgĩa na hinya, nĩ ũndũ andũ arĩa maarĩ mwena wa Abisalomu no kũingĩha maingĩhaga makĩria. Na rĩĩrĩ, mũndũ warekeetio agĩkinyĩria Daudi ũhoro akiuga atĩrĩ, “Aisiraeli nĩmarũmĩrĩire Abisalomu.” Kwoguo Daudi akĩĩra njaama ciake ciothe iria ciarĩ hamwe naake Jerusalemu atĩrĩ, “No mũhaka twĩthare angĩkorwo nĩtũkwenda kwĩhonokia kuuma kũrĩ Abisalomu! Mwĩhĩkeei twĩthiĩre kana atũkorerere o gũũkũ atũhoote na oorage andũ oothe arĩa marĩ itũũrainĩ!” Nacio njaama ciake igĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, Mwathi witũ; ithuĩ nĩtwĩhaarĩirie gwĩka ũrĩa wothe ũkwenda twĩke.” Mũthamaki agĩkiumagara e na andũ oothe a mũciĩ wake na njaama ciake, no nĩatigire atumia ikũmi a kũigwo nĩguo marorage mũciĩ wake. Rĩrĩa mũthamaki na andũ aake oothe maathiaga moimĩĩte itũũrainĩ, makĩrũũgamanga nyũmbainĩ ĩrĩa yarĩ mũico biũ. Njaama ciake ciothe ikĩrũũgama o hau aarĩ, nacio thigari iria ciamũrangagĩra o hamwe na thigari iria magana matandatũ (600) iria ciareehanire naake rĩrĩa oimaga Gathu, ikĩhĩtũkĩra mbere yake. Mũthamaki akĩĩra Itai ũrĩa warĩ mũtongoria wa thigari icio ciomĩĩte Gathu atĩrĩ, “Ũratũrũmĩrĩra nĩkĩ? Cooka ũgaikare na mũthamaki ũcio mwerũ, nĩ gũkorwo wee wĩ mũrũũrĩrĩ na nĩkũũra ũũrĩĩte kuuma bũrũriinĩ wanyu. Ũrookire gũũkũ o ica ikuhĩ, na kwoguo ndiroona gĩtũmi kĩiganu gĩa gũgwĩtĩkĩria ũthiĩ ũkoorũũre hamwe na ithuĩ, o na ndiramenya na kũrĩa ndĩrathiĩ. Hũndũka, woe andũ aaku oothe. MWATHANI arogũtuga na atũme ũikarage ũrĩ mwĩhokeku.” No Itai akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndehĩta ndĩ mbere yaku na mbere ya MWATHANI atĩ, ndirĩ hingo ngaagũtiganĩria o na ingĩgaakorwo ndĩ ũgwatiinĩ wa gĩkuũ.” Naake Daudi akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ wega! Hĩtũka! Kwoguo Itai akĩhĩtũka arũmĩrĩirwo nĩ thigari ciake ciothe na andũ a mĩciĩ yao.” Nao andũ a Jerusalemu makĩrĩra maanĩrĩire rĩrĩa andũ arĩa maarũmanĩrĩire na Daudi maumagaraga. Mũthamaki hamwe na andũ aake makĩringa karũũĩ ga Kidironi, makĩerekera werũinĩ. Na rĩĩrĩ, Zadoku mũthĩnjĩri Ngai na Alawii oothe, makuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa Ngai magĩũka ho. Makĩiga Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩa Ngai thĩ, na matiigana kũrĩoya rĩngĩ o nginya rĩrĩa andũ oothe maarĩĩkirie kuuma itũũra rĩu. O naake Abiatharu, mũthĩnjĩri Ngai agĩũka ho. Mũthamaki akĩĩra Zadoku atĩrĩ, “Cookia Ithandũkũ rĩa Ngai itũũrainĩ. Angĩkorwo nĩngwĩtĩkĩrĩka nĩ MWATHANI-rĩ, nĩakanjookia gũũkũ rĩngĩ, ndĩrĩone, na nyone harĩa rĩikaraga. No rĩĩrĩ, ingĩkaaga gwĩtĩkĩrĩka nĩwe, gũtirĩ ũndũ, reke anjĩke ũrĩa ekuona kwagĩrĩire.” Ningĩ mũthamaki akĩĩra Zadoku atĩrĩ, “Oya mũũrũguo Ahimaazu na Jonathani mũrũ wa Abiatharu mũcooke itũũrainĩ na thaayũ. Na niĩ-rĩ, nĩngũthiĩ njeterere mariũkoinĩ ma rũũĩ werũinĩ o nginya hĩndĩ ĩrĩa ndĩrĩnyiita ndũmĩrĩri kuuma kũrĩ we, ya ũrĩa maũndũ maikarĩĩte.” Tondũ ũcio Zadoku na Abiatharu magĩkĩoya Ithandũkũ rĩa Ngai makĩrĩcookia Jerusalemu na magĩikara kuo. Daudi akĩambata kĩrĩma kĩa Mĩtamaiyũ akĩrĩraga. Aarĩ magũrũ matheri na eehumbĩrĩĩte mũtwe ta mũndũ ũrĩ na kĩeha. Andũ oothe arĩa maarĩ hamwe naake makĩmũrũmĩrĩra meehumbĩire mĩtwe yao makĩrĩraga. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Daudi aamenyithirio atĩ Ahithofeli nĩanyiitanĩire na Abisalomu kũmũũkĩrĩra, akĩhooya atĩrĩ, “MWATHANI, ndagũthaitha ũgarũre mataaro moothe ma Ahithofeli ũmatue ũrimũ.” Rĩrĩa Daudi aakinyire igũrũ wa kĩrĩma kĩu, harĩa Ngai aathaathayagĩrio, agĩtũngwo nĩ Hushai, mũraata wake mwĩhokeku. Hushai aarĩ njoorua ya gũikia mĩguĩ, naake eehumbĩĩte nguo ndembũkangu na akeitĩrĩria tĩĩri mũtwe. Daudi akĩmwĩra atĩrĩ, “Warũmanĩrĩra na niĩ ndũũndeithia. No rĩĩrĩ, no ũndeithie angĩkorwo nĩũgwĩtĩkĩra gũcooka itũũrainĩ wĩre Abisalomu atĩ nĩũrĩmũtungatagĩra wĩ mwĩhokeku o ta ũrĩa ũratungatagĩra ithe Daudi. Ũguo noguo ũngĩhota gũthũũkia mataaro moothe marĩa Ahithofeli arĩheanaga. Zadoku na Abiatharu athĩnjĩri Ngai marĩ kuo; mamenyithagie ũrĩa wothe ũrĩiguaga kuuma nyũmbainĩ ya mũthamaki. Marĩ na aariũ aao Ahimaazu na Jonathani, na no ũmatũmage kũrĩ niĩ na ũhoro wothe ũrĩa ũrĩmenyaga.” Hushai, mũraata ũcio wa Daudi, agĩgĩcooka Jerusalemu. Aakinyire kuo o hĩndĩ ĩrĩa naake Abisalomu aakinyaga. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Daudi aikũrũkaga kuuma kĩrĩmainĩ kĩu, agĩtũngwo nĩ Ziba, ndungata ya Mefiboshethu. Aarĩ na ndigiri igĩrĩ ikuuĩĩte mĩgate magana meerĩ, imanjĩka igana rĩmwe cia thahabu, imanjĩka igana rĩmwe cia matunda meethĩ, na mondo yaiyũrĩĩte ndibei. Mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, “Indo ici ciothe nĩ cia kĩ?” Naake Ziba agĩcookia atĩrĩ, “Ndigiri ici nĩ cia kũhaicagwo nĩ andũ a nyũmba ya mũthamaki, matunda na mĩgate nĩ ya kũrĩagwo nĩ aanake, nayo ndibei nĩ ya kũnyuagwo nĩ arĩa mangĩrĩngĩkĩra gũũkũ werũinĩ.” Mũthamaki Daudi akĩũria Ziba atĩrĩ, “Mefiboshethu, mũcũkũrũ wa Saũlũ mwathi waku arĩ ha?” Naake Ziba akĩmũcookeria atĩrĩ, “Arĩ Jerusalemu, nĩ gũkorwo nĩetĩkĩĩtie atĩ rĩu Aisiraeli nĩmekũmũcookeria ũthamaki wa guukawe Saũlũ.” Mũthamaki agĩkĩĩra Ziba atĩrĩ, “Rĩu indo ciothe iria iraarĩ cia Mefiboshethu nĩ ciaku.” Naake Ziba agĩcookia atĩrĩ, “Niĩ ndĩ ndungata yaku. Reke ndũũre njĩtĩkĩrĩkĩĩte nĩ we mwathi wakwa!” Rĩrĩa mũthamaki Daudi aakinyire Bahurimu, mũndũ ũmwe wa nyũmba ya Saũlũ wetagwo Shimei, mũrũ wa Gera, agĩũka kũmũtũnga, akĩrumanaga. Shimei akĩambĩrĩria gũikĩria Daudi na njaama ciake mahiga, o na gũtuĩka Daudi nĩathiũrũrũkĩirio nĩ andũ aake na thigari iria ciamũrangagĩra. Shimei akĩmũruma akĩmwĩraga atĩrĩ, “Umagara! Nduumagare mũũragani na mũimwo nĩ irĩ ũyũ! Nĩwoire ũthamaki wa Saũlũ. Rĩu MWATHANI nĩgũkũherithia arakũherithia nĩ ũndũ wa kũũraga andũ aingĩ a mũciĩ wa Saũlũ. MWATHANI nĩaheete mũũrũguo Abisalomu ũthamaki waku. Rĩu nĩwathira, mũũragani ũyũ!” Abishai ũrĩa nyina eetagwo Zeruia akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “ Mwathi wakwa, ũretĩkĩria ngui ĩno ĩkũrume nĩkĩ? Reke ninge kũũrĩa arĩ, ndĩmũtinie mũtwe!” Mũthamaki akĩĩra Abishai na mũrũ wa nyina Joabu atĩrĩ, “Ũcio ti wĩra wanyu. Angĩkorwo aranuma nĩ ũndũ MWATHANI nĩwe ũmwĩrĩĩte-rĩ, nũũ ũkĩrĩ na kĩhooto gĩa kũmũũria areeka ũguo nĩkĩ?” Ningĩ Daudi akĩĩra Abishai na njaama ciake ciothe atĩrĩ, “Angĩkorwo mũrũ wakwa kĩũmbe nĩarenda kũnjũraga-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ Mũbenjamini ũyũ atangĩnjĩka! MWATHANI nĩ we ũmwĩrĩĩte arumane; kwoguo tiganaai naake arumane. No gũkorwo MWATHANI nĩekuona mĩnyamaaro yakwa, andaathime ithenyainĩ rĩa irumi iria aanumĩĩte ũũmũũthĩ.” Tondũ ũcio Daudi na andũ aake magĩthiĩ na mbere na rũgendo rwao magereire rũgongo rũmwe, naake Shimei akĩmarũmĩrĩra agereire rũgongo rũũrĩa rũngĩ akĩmarumaga, akĩmaikagĩria mahiga, na akĩmahuragĩria tĩĩri. Mũthamaki na andũ aake oothe magĩkinya Jorodani maarĩ anogu mũno, kwoguo makĩhuurũka kuo. Na rĩĩrĩ, Abisalomu na Aisiraeli oothe arĩa maarĩ hamwe naake magĩgĩtoonya Jerusalemu, na Ahithofeli aarĩ hamwe nao. Hĩndĩ ĩrĩa Hushai, ũrĩa warĩ mũraata mwĩhokeku wa Daudi, aacemanirie na Abisalomu akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Ũrotũũra matukũ maingĩ mũthamaki! Ũrotũũra matukũ maingĩ mũthamaki!” Naake Abisalomu akĩmũũria atĩrĩ, “Ũcio nĩguo wĩhokeku waku kũrĩ mũraataguo Daudi? Wagire gũthiĩ naake nĩkĩ?” Hushai akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ingĩkĩhotire gwĩka ũguo atĩa? Niĩ ndĩ mwena wa ũrĩa ũthuurĩĩtwo nĩ MWATHANI, agathuurwo nĩ andũ aya, na Aisiraeli oothe. Ngũikara nawe. Ningĩ-rĩ, nũũ njagĩrĩirwo nĩgũtungata tiga mũũriũ wa mwathi wakwa? O ta ũrĩa ndĩratungatagĩra thooguo-rĩ, noguo ngũgũtungata.” Thuutha wa ũguo, Abisalomu akĩĩra Ahithofeli atĩrĩ, “Rĩu tondũ twĩ gũũkũ, ngwenda ũtũtaare ũtwĩre ũrĩa twagĩrĩirwo nĩgwĩka.” Naake Ahithofeli agĩcookia atĩrĩ, “Thiĩ ũkome na atumia a kũigwo a thooguo arĩa matigĩĩtwo maikaragie mũciĩ. Weka ũguo-rĩ, andũ oothe a Isiraeli nĩmekũmenya atĩ wĩ thũ biũ ya thooguo, nao andũ oothe arĩa marĩ mwena waku moomĩrĩrio mũno.” Tondũ ũcio magĩkĩambĩra Abisalomu hema igũrũ wa nyũmba ĩyo ya mũthamaki, naake Abisalomu agĩgĩkoma na atumia acio a kũigwo a ithe, Aisiraeli oothe makĩmuonaga. Na rĩĩrĩ, mataaro moothe marĩa Ahithofeli aaheanaga matukũinĩ macio maiyũkagio o ta arĩ ũhoro uumĩĩte kwĩ Ngai. Ũguo noguo Daudi na Abisalomu maiyũkagia mataaro ma Ahithofeli. Ningĩ Ahithofeli akĩĩra Abisalomu atĩrĩ, “Tareke ndĩthuurĩre andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), nũmĩrĩre Daudi ũtukũ ũyũ. Ngũthiĩ ndĩmũtharĩkĩre rĩĩrĩ anogeete na akoorwo nĩ hinya. Hĩndĩ ĩyo amake, nao andũ aake oothe moore. Ngũũraga o mũthamaki wiki. Njooke ngũhũndũrĩre andũ aake oothe, o ta ũrĩa mũhiki acookaga mũciĩ kũrĩ mũthuuriwe. Ũbataire nĩkũũraga o mũndũ ũmwe tu, nao andũ acio angĩ oothe magĩe na thaayũ.” Mataaro macio magĩkenia Abisalomu na atongoria oothe a Isiraeli. Ningĩ Abisalomu akiuga atĩrĩ, “Ĩtaai Hushai, tũigue ũrĩa naake ekuuga.” Na rĩĩrĩ, Hushai akinya, Abisalomu akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũũ nĩguo Ahithofeli atũtaarĩĩte; tũũrũmĩrĩre? Kũngĩkorwo ti ũguo-rĩ, twĩre ũrĩa twagĩrĩirwo nĩgwĩka.” Naake Hushai agĩcookia atĩrĩ, “Mataaro macio Ahithofeli amũheete ihinda rĩĩrĩ ti meega. Wee nĩũũĩ wega atĩ thooguo na andũ aake nĩ arũi mbaara mũno, na marĩ ũcamba o ta nduba ya nga ĩtuunyĩĩtwo ciana ciayo. Thooguo nĩ mũthigari ũũĩ mbaara mũno, na ndangĩtĩkĩra kũraarania na andũ aake. Rĩu no gũkorwo nĩkwĩhitha ehithĩĩte ngurungainĩ kana handũ hangĩ. Rĩrĩa Daudi arĩtharĩkĩra andũ aaku, mũndũ o wothe ũrĩigua ũhoro ũcio ariuga atĩrĩ, ‘Andũ aaku nĩmahooteetwo.’ O naake mũndũ ũrĩa njamba mũno, wĩ ngoro ĩtariĩ o ta ya mũrũũthi, nĩageetigĩra mũno nĩ ũndũ Aisiraeli oothe nĩmooĩ atĩ thooguo nĩ njamba ya ita na atĩ andũ aake nĩ njamba theri. No rĩĩrĩ, ũrĩa ngũgũtaara nĩ atĩrĩ, ‘Ũcookanĩrĩrie Aisiraeli oothe hamwe kuuma mwena ũmwe wa bũrũri kinya ũũrĩa ũngĩ, maingĩhe o ta mũthanga ũrĩa wĩ hũgũrũrũinĩ cia iria, nawe mwene ũmatongorie itainĩ. Nĩtũgaakora Daudi o harĩa agaakorwo arĩ, tũmũtharĩkĩre atekũmenya ũrĩa kũrekĩka. We mwene na andũ aake matikaahonoka. Angĩgaatoonya itũũrainĩ-rĩ, andũ oothe a Isiraeli makaareehe mĩkanda itũũrainĩ rĩu tũrĩkururie, tũrĩtware gĩtuambainĩ. Hatigaatigara ihiga o na rĩmwe hau.’ ” Abisalomu na Aisiraeli oothe makiuga atĩrĩ, “Mataaro ma Hushai nĩ meega gũkĩra ma Ahithofeli.” Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩatuĩte atĩ mataaro ma Ahithofeli matikaarũmĩrĩrwo, nĩ geetha Abisalomu akorererwo nĩ ũũru. Hushai agĩcooka akĩĩra athĩnjĩri Ngai Zadoku na Abiatharu, ũrĩa wothe ataarĩĩte Abisalomu na atongoria a Isiraeli, o na ũrĩa wothe Ahithofeli aamataarĩĩte. Hushai akĩongerera akiuga atĩrĩ, “Rĩu tũmanaai narua kwĩ Daudi mũmwĩre atĩ ndakaaraare ũtukũ ũyũ mariũkoinĩ kũu werũinĩ. Kaba aringe mũrĩmo wa Jorodani na ihenya nĩ geetha we mwene na thigari ciake matikaanyiitwo, mooragwo.” Na rĩĩrĩ, Jonathani mũrũ wa Abiatharu na Ahimaazu mũrũ wa Zadoku, meetagĩrĩra gĩthimainĩ gĩa Enirogeli, ndeereinĩ cia Jerusalemu. Meekaga ũguo tondũ nĩmeetigagĩra kuonwo magĩtoonya itũũrainĩ. Ndungata ĩmwe ya mũndũ wa nja nĩyathiaga ho kaingĩ, ĩkamamenyithia ũrĩa kwahaanaga, nao magathiĩ makamenyithia mũthamaki Daudi. Mũthenya ũmwe nĩmoonirwo nĩ kamwana, nako gagĩthiĩ gakĩĩra Abisalomu. Nao magĩthiĩ na ihenya kwĩhitha kwa mũndũ watũũraga Bahurimu. Mũndũ ũcio aarĩ na gĩthima kĩarĩ hakuhĩ na mũciĩ wake, nao Jonathani na Ahimaazu magĩtoonya thĩinĩ wakĩo. Mũtumia wa mũndũ ũcio akĩoya ngunĩko agĩkunĩka mũromo wakĩo. Agĩcooka akĩanĩka ngano hau igũrũ, na hatirĩ mũndũ wamenyire ũndũ ũcio. Nacio njaama cia Abisalomu igĩthiĩ mũciĩ ũcio ikĩũria mũtumia ũcio atĩrĩ, “Ahimaazu na Jonathani marĩ ha?” Naake mũtumia agĩcookia atĩrĩ, “Nĩmaringire rũũĩ.” Nacio njaama icio ikĩmacaria, ciamaaga, igĩcooka Jerusalemu. Njaama icio ciathiĩ, Ahimaazu na Jonathani makiuma gĩthimainĩ kĩu, magĩthiĩ makĩmenyithia mũthamaki Daudi ũhoro ũcio. Makĩmwĩra mĩbango yothe ĩrĩa Ahithofeli aabangĩĩte ya kũmũũkĩrĩra. Magĩcooka makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩraai na ihenya mũringe rũũĩ.” Kwoguo mũthamaki Daudi na andũ aake oothe makĩambĩrĩria kũringa rũũĩ rwa Jorodani. Rũũciinĩ gũkĩrooka gũkĩa, nĩmaaringĩĩte oothe mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Ahithofeli oonire atĩ mataaro maake matinarũmĩrĩrwo, agĩtandĩka ndigiri yake, akĩinũka itũũrainĩ rĩao. Thuutha wa gũthondeka maũndũ ma mũciĩ wake, akĩiita. Naake agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ ya mũciĩ wao. Hĩndĩ ĩyo Daudi agĩkorwo akinyĩĩte itũũra rĩa Mahanaimu, naake Abisalomu na Aisiraeli magĩkorwo makinyĩĩte mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Jorodani. Abisalomu nĩatuĩte Amasa mũnene wa gwatha mbũtũ cia ita handũinĩ ha Joabu. Amasa aarĩ mũrũ wa Jetheri, ũrĩa warĩ Mũishumaeli. Nyina wa Amasa aarĩ Abigaĩli mwarĩ wa Nahashu. Abigaĩli aarĩ mwarĩ wa nyina na Zeruia, nyina wa Joabu. Abisalomu na andũ aake maambire hema ciao bũrũriinĩ wa Gileadi. Rĩrĩa Daudi aakinyire Mahanaimu, agĩtũngwo nĩ Shobi mũrũ wa Nahashu, ũrĩa woimĩĩte itũũrainĩ rĩa Raba, bũrũriinĩ wa Aamoni, na Makiru mũrũ wa Amieli ũrĩa woimĩĩte Lodebari, na Barizilai ũrĩa woimĩĩte Rogelimu, bũrũriinĩ wa Gileadi. Naake mũthamaki Daudi agĩcookanĩrĩria andũ aake hamwe, akĩmabanga marĩ ikundi cia andũ ngiri na cia igana, na akĩhe o gĩkundi mũnene wa gũgĩatha. Agĩcooka akĩgayania andũ acio ikundi ithatũ nene. Gĩkundi kĩa mbere agĩkĩiga rungu rwa watho wa Joabu, gĩa keerĩ rungu rwa watho wa Abishai mũrũ wa nyina na Joabu, na gĩa gatatũ rungu rwa watho wa Itai ũrĩa woimĩĩte Gathu. Mũthamaki agĩcooka akĩĩra andũ aake atĩrĩ, “O na niĩ nĩngũthiĩ hamwe na inyuĩ.” No o magĩcookia atĩrĩ, “Aaca, ndũgũthiĩ hamwe na ithuĩ. Nĩ ũndũ ithuĩ tũngĩũra, o na kana nuthu ĩmwe iitũ yũragwo, thũ icio itingĩona ũcio ta arĩ ũndũ. No rĩĩrĩ, wee wĩ bata gũkĩra andũ ngiri ikũmi (10,000) aitũ. Tondũ ũcio, nĩ wega korwo no ũikare gũũkũ itũũrainĩ ũtũreehithagĩrie ũteithio.” Mũthamaki agĩgĩcookia atĩrĩ, “ Ndirĩ ũndũ ndegeete; ũguo mwoiga nĩguo ngwĩka.” Agĩcooka akĩrũuũgama mwenainĩ wa kĩhingo, nao andũ aake makiumagara magĩthiĩ marĩ ikundi cia ngiri na cia igana. Naake mũthamaki agĩatha Joabu, Abishai, na Itai akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ ũndũ wakwa mwene, mũtigeeke Abisalomu ũndũ o na ũmwe mũũru.” Nacio thigari ciothe ikĩigua Daudi agĩatha anene acio ũguo. Kwoguo ita cia Daudi ikiumagara, igĩthiĩ werũinĩ, ikĩhũũrana na andũ a Isiraeli mũtitũinĩ wa Efiraimu. Nao andũ a Isiraeli makĩhootwo nĩ andũ a Daudi. Mũthenya ũcio nĩmaahũũrirwo ũũru mũno, nĩ ũndũ thigari ciao ngiri mĩrongo ĩĩrĩ (20,000) nĩcioragirwo nĩ thigari cia Daudi. Mbaara ĩgĩgĩtamba bũrũriinĩ wothe, nao andũ aingĩ magĩkuĩra mũtitũinĩ gũkĩra arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ mũthenya ũcio. Na rĩĩrĩ, Abisalomu, ahaicĩĩte nyũmbũ, agĩgĩtũngana hi na hi na andũ a Daudi. Rĩrĩa nyũmbũ ĩyo yageraga rungu rwa honge ndumanu cia mũtĩ mũnene wa mũgandi, njuĩrĩ ciake ikĩnyiitwo nĩ honge cia mũgandi ũcio. Nyũmbũ ĩyo yamũkuuĩĩte ĩgĩthiĩ o na mbere ĩteng'ereete, naake Abisalomu agĩtigwo acunjurĩĩte rĩerainĩ. Mũndũ ũmwe wa andũ a Daudi akĩmuona, akĩmenyithia Joabu ũhoro ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndoona Abisalomu acunjurĩĩte mũgandiinĩ!” Naake Joabu akĩũria mũndũ ũcio atĩrĩ, “Atĩ nĩwamwona! Waga kũmũũraga o hau hau nĩkĩ? Ũngĩeka ũguo, nĩingĩakũhe icunjĩ ikũmi cia betha, na mũcibi.” No mũndũ ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “O na ũngĩhe icunjĩ ngiri ĩmwe (1,000) cia betha, ndingĩtambũrũkia guoko gwakwa njĩke mũrũ wa mũthamaki ũũru. Ithuothe nĩtũiguire na matũ maitũ mũthamaki agĩgwatha we mwene, Abishai, na Itai, aamwĩra atĩrĩ, ‘Tondũ wakwa niĩ mwene, hatikaagĩe mũndũ o na ũmwe wanyu ũngĩĩka Abisalomu ũndũ o na ũmwe mũũru.’ Ningĩ-rĩ, korwo nĩndaagarara watho wa mũthamaki njũrage Abisalomu-rĩ, mũthamaki nĩangĩamenya ũhoro ũcio, nĩ gũkorwo gũtirĩ ũndũ o na ũmwe atamenyaga.Wee nawe nĩkwĩyeheria ũngĩeyeheria, ũndiganĩrie.” Joabu agĩkiuga atĩrĩ, “Ndigũtinda ndeete thaa rĩngĩ nawe.” Akĩoya matimũ matatũ, akĩmaikia, magĩtheeca Abisalomu gĩthũri arĩ o muoyo, acunjurĩĩte o mũgandiinĩ. Nacio thigari ikũmi cia Joabu ikĩrigiicĩria Abisalomu, ikĩmũhũũra, ikĩmũũraga. Joabu agĩcooka agĩathana karumbeeta kahuuhwo ga kũrũũgamia mbaara. Nao andũ aake makĩhũndũka, magĩtiga gũteng'eria Aisiraeli. Magĩcooka makĩoya kĩimba kĩa Abisalomu, magĩgĩikia irimainĩ inene rĩarĩ kũu mũtitũinĩ, na makĩrĩũmbĩrĩra mahiga maingĩ mũno. Nao Aisiraeli oothe makĩũra, o mũndũ agĩthiĩ mũciĩ gwake. Na rĩĩrĩ, ihinda rĩrĩa Abisalomu aarĩ muoyo nĩeyakĩire mũnaara wa mahiga gĩtuambainĩ kĩa Mũthamaki, wagũtũma atũũre aririkanagwo. Eekire ũguo nĩ ũndũ ndaarĩ na mwana wa kahĩĩ wa gũtũũria mbeũ yake. Naake agĩkĩĩtania na mũnaara ũcio, naguo wĩtagwo mũnaara wa Abisalomu o na ũũmũũthĩ. Hĩndĩ ĩyo Ahimaazu mũrũ wa Zadoku akĩĩra Joabu atĩrĩ, “Reke ndeng'ere kũrĩ mũthamaki ngamũmenyithie ũhoro ũyũ mwega atĩ, MWATHANI nĩamũhonokia kuuma kũrĩ thũ ciake.” Naake Joabu akĩmwĩra atĩrĩ, “Aaca; ndũgũtwara ũhoro ta ũcio ũũmũũthĩ. No wĩke ũguo mũthenya ũngĩ, no ti ũũmũũthĩ, nĩ gũkorwo mũrũ wa mũthamaki nĩakuĩte.” Agĩcooka akĩĩra ngombo yake, ĩrĩa yarĩ Mũethiopia, atĩrĩ, “Thiĩ ũkeere mũthamaki ũrĩa wona.” Ngombo ĩyo ĩkĩinamĩrĩra ĩnyiihĩĩtie mbere ya Joabu, ĩgĩcooka ĩgĩthiĩ ĩteng'ereete. Ahimaazu akĩĩra Joabu o rĩngĩ atĩrĩ, “O ũrĩa kũrĩhaana, ndagũthaitha njĩtĩkĩria o na niĩ ndware ũhoro.” Naake Joabu akĩmũũria atĩrĩ, “Mũũriũ, ũrenda gwĩka ũguo nĩkĩ na gũtirĩ kĩndũ ũkũheeo nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio ũgũtwara?” Naake Ahimaazu akiuga o rĩngĩ atĩrĩ, “O ũrĩa kũrĩhaana, no ndĩrenda gũthiĩ.” Naake Joabu agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Gĩthiĩ.” Tondũ ũcio Ahimaazu agĩthiĩ atuĩkanĩirie gĩtuambainĩ kĩa Jorodani, na thuutha wa ihinda iniini akĩhĩtũka Mũethiopia ũrĩa. Na rĩĩrĩ, Daudi aikarĩĩte thĩ gatagatĩ ga kĩhingo kĩa na nja na kĩa na thĩinĩ kĩa itũũra. Mũndũ ũrĩa warangagĩra itũũra akĩhaica rũthingo igũrũ, akĩrũũgama igũrũ wa kĩhingo kĩa na nja. Aacũũthĩrĩria, akĩona mũndũ ateng'ereete arĩ o wiki. Mũrangĩri ũcio agĩkĩanĩrĩra, akĩĩra mũthamaki, naake mũthamaki akiuga atĩrĩ, “Angĩkorwo e wiki-rĩ, no nginya akorwo e na ũhoro areehe.” Naake mũndũ ũcio wateng'ereete agĩkuhĩrĩria. Thuutha wa ũguo mũrangĩri ũcio akĩona mũndũ ũngĩ ũteng'ereete arĩ o wiki. Agĩgĩĩta mũndũ ũrĩa wahingũraga kĩhingo akĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩ ũũrĩa mũndũ ũngĩ ũteng'ereete na arĩ o wiki!” Naake mũthamaki agĩcookia atĩrĩ, “O naake nĩ ũhoro areehe.” Mũrangĩri akiuga atĩrĩ, “Nguona mũteng'erere wa mũndũ ũrĩa ũrĩ mbere ũhaana ta wa Ahimaazu mũrũ wa Zadoku.” Naake mũthamaki agĩkiuga atĩrĩ, “Ũcio nĩ mũndũ mwega, na nĩ ũhoro mwega areehe.” Ahimaazu akĩgeithia mũthamaki aanĩrĩire, akĩĩgũithia thĩ mbere yake, akiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai waku arogoocwo, ũrĩa ũkũheete ũhootani igũrũ rĩa andũ arĩa maragũũkĩrĩire wee, mwathi wakwa mũthamaki!” Naake mũthamaki akĩũria atĩrĩ, “ Abisalomu-rĩ, arĩ o ho na thaayũ?” Ahimaazu agĩcookia atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa Joabu andũmire, niĩ ndungata yaku, nyonire he na ngũĩ nene mũno, no ndinamenya yuma ya kĩ.” Naake mũthamaki agĩkiuga atĩrĩ, “Rũũgama o haarĩa.” Naake Ahimaazu agĩgĩthiĩ akĩrũũgama ho. Hĩndĩ o ro ĩyo-rĩ, Mũethiopia ũrĩa agĩkinya. Naake akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki! Ndĩ na ũhoro mwega ndakũreehere! Ũũmũũthĩ-rĩ, MWATHANI nĩakũheete ũhootani igũrũ rĩa arĩa oothe maragũũkĩrĩire!” Mũthamaki agĩkĩũria atĩrĩ, “Abisalomu-rĩ, arĩ o ho o wega?” Nayo ngombo ĩyo ĩgĩcookia atĩrĩ, “Thũ ciaku ciothe, mwathi wakwa mũthamaki, o na arĩa oothe magũũkagĩrĩra atĩ nĩguo magwĩke ũũru, maroekwo o ta ũrĩa mwanake ũcio eekwo ũũmũũthĩ.” Naake mũthamaki akĩmaka, na akĩnyiitwo nĩ kĩeha kĩnene mũno. Akĩambata, agĩthiĩ rumu ĩrĩa yarĩ igũrũ wa kĩhingo kĩu, akĩrĩra. Rĩrĩa aambataga aathiire akĩrĩraga akiugaga atĩrĩ, “Wũi, mũrũ wakwa-ĩ! Abisalomu mũrũ wakwa! Wũi Abisalomu, mũrũ wakwa! Naarĩ korwo nĩ niĩ ndakua handũ haaku, Abisalomu mũrũ wakwa! Abisalomu, mũrũ wakwa!” Na rĩĩrĩ, Joabu akĩĩrwo atĩ mũthamaki Daudi nĩkũrĩra aarĩraga ethikĩire nĩ ũndũ wa Abisalomu. Kwoguo gĩkeno kĩa ũhootani ũrĩa maagĩĩte naguo mũthenya ũcio, gĩkĩgarũrũka gĩgĩtuĩka kĩeha harĩ mbũtũ ciothe cia Daudi, nĩ ũndũ nĩciaiguire atĩ mũthamaki nĩarĩ na kĩeha nĩ ũndũ wa gũkuĩrwo nĩ mũũrũwe. Nao magĩcooka itũũrainĩ rĩa Mahanaimu makungĩĩte ta ũrĩa thigari ikungaga nĩ ũndũ wa gũconoka nĩkũũra kuuma mbaarainĩ. Naake mũthamaki akĩĩhumbĩra ũthiũ wake, akĩrĩra akĩgirĩkaga akiugaga atĩrĩ, “Wũi mũrũ wakwa Abisalomu! Abisalomu mũrũ wakwa! Wũi Abisalomu, mũrũ wakwa!” Joabu agĩgĩthiĩ nyũmba kwĩ mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ, nĩũconorithĩĩtie andũ aaku, o arĩa mahonokirie muoyo waku, o na maahonokia mĩoyo ya aariũ na aarĩ aaku, atumia aaku, o na ya atumia aaku a kũigwo. Nĩwonania atĩ wendeete thũ ciaku gũkĩra ũrĩa wendeete araata aaku! Ũũmũũthĩ nĩwoimbũra na ma atĩ njaama ciaku o na thigari ciaku nĩ andũ matarĩ kĩene harĩ we. Nĩndoona atĩ nĩgũkena ũngĩrakena korwo Abisalomu arĩ muoyo ũũmũũthĩ, na ithuĩ tũkorwo tũkuĩte. Rĩu, ũkĩra ũthiĩ ũũmĩrĩrie andũ aaku. Nĩ ũndũ nĩndehĩta na rĩĩtwa rĩa MWATHANI atĩ ũngĩkorwo ndũgũthiĩ, hatirĩ o na ũmwe wao ũgaakorwo arĩ mwena waku rũũciũ rũũciinĩ. Ũndũ ũcio ũgũkorwo wĩ mũũru gũkĩra ũũru ũngĩ o wothe wanagũkora ũtũũroinĩ waku.” Mũthamaki agĩgĩũkĩra, agĩthiĩ agĩikarĩra gĩtĩ hakuhĩ na kĩhingo gĩa itũũra. Andũ aake meerwo atĩ mũthamaki e kĩhingoinĩ, makĩũngana oothe harĩ we. Na rĩĩrĩ, Aisiraeli oothe nĩmoorĩĩte, o mũndũ agathiĩ gwake mũciĩ. Nao andũ oothe mĩhĩrĩgainĩ yothe ya Isiraeli makĩambĩrĩria gũtetania makiugaga atĩrĩ, “Mũthamaki Daudi nĩatũhonokirie kuuma kũrĩ thũ ciitũ, o na agĩtũhonokia kuuma kũrĩ Afilisiti, no rĩu nĩorĩĩte akoima bũrũriinĩ witũ nĩ ũndũ wa Abisalomu. Twaitĩrĩirie Abisalomu maguta atuĩke mũthamaki witũ, na rĩu nĩoragĩirwo mbaarainĩ. Kwoguo nĩkĩ gĩkũgiria ũmwe agerie gũcookia mũthamaki Daudi.” Na rĩĩrĩ, ũhoro ũrĩa wothe Aisiraeli maaragia ũgĩgĩkinyĩra mũthamaki Daudi. Kwoguo agĩkĩrekanĩria Zadoku na Abiatharu athĩnjĩri Ngai makoorie atongoria a Juda atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma mũtuĩke a mũico gũteithĩrĩria gũcookia mũthamaki gwake mũciĩ? Inyuĩ mũrĩ a rũruka rwakwa, tũrĩ a mũthiimo ũmwe ki. Nĩkĩ gĩgũtũma mũtuĩke a mũthia a kũũnjookia mũciĩ?” Daudi agĩcooka akĩmeera meere Amasa atĩrĩ, “Wee wĩ wa rũruka rwakwa. Kuumagia ũũmũũthĩ nĩndagũtua mũnene wa mbũtũ ciakwa cia ita ithenya rĩa Joabu. Ngai aronjũraga ingĩaga kũhingia ũguo!” Ciugo icio cia Daudi igĩkenia andũ oothe a Juda, nao makĩmũtũmanĩra acooke hamwe na njaama ciake ciothe. Mũthamaki arĩ njĩra agĩcooka, agĩtũngwo nĩ andũ a Juda rũũĩinĩ rwa Jorodani, mookĩĩte Giligali nĩguo mamũringie rũũĩ rũu. Hĩndĩ o ĩyo, Shimei mũrũ wa Gara, Mũbenjamini ũrĩa woimĩĩte itũũra rĩa Bahurimu, o naake agĩikũrũka na ihenya rũũĩinĩ rwa Jorodani agatũnge mũthamaki Daudi. Shimei aarĩ na andũ ngiri ĩmwe (1,000) a mũhĩrĩga wa Benjamini. O naake Ziba, ndungata ĩrĩa ya mũciĩ wa Saũlũ, agĩũka na aariũ aake ikũmi na ataano, na ndungata ciake mĩrongo ĩĩrĩ. Magĩikũrũka magĩkinya Jorodani mũthamaki atanakinya. Makĩringa rũũĩ rwa Jorodani nĩguo maringie andũ a nyũmba ya mũthamaki, na meeke ũrĩa wothe mũthamaki angionire wagĩrĩire. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthamaki eehaaragĩria kũringa rũũĩ, Shimei akĩĩgũithia thĩ mbere yake akiuga atĩrĩ, “Mwathi wakwa, ndũkaririkane ũũru ũrĩa ndeekire mũthenya ũrĩa woimaga Jerusalemu. Ndũkaige ũndũ ũcio ngoroinĩ yaku, kana wĩciirie ũhoro waguo o na atĩa. Mwathi wakwa, nĩnjũũĩ atĩ nĩnjĩhĩĩtie, na nĩkĩo ndĩ wa mbere gũũka ũũmũũthĩ mbere ya andũ arĩa angĩ oothe a mĩhĩrĩga ya na rũgongo, nĩguo ngũthagaane, wee mwathi wakwa mũthamaki.” No rĩĩrĩ, Abishai mũrũ wa Zeruia akiuga atĩrĩ, “Shimei aagĩrĩirwo nĩkũũragwo nĩ ũndũ nĩarumire ũrĩa MWATHANI aitĩrĩirie maguta atuĩke mũthamaki.” No Daudi akĩĩra Abishai na mũrũ wa nyina Joabu atĩrĩ, “Nũũ wamũũria mũheane woni wanyu? Mũrenda gũthĩĩnia nĩkĩ? Nĩ niĩ ndĩrathamakĩra Isiraeli, na gũtirĩ Mũisiraeli o na ũmwe ũkũũragwo ũũmũũthĩ.” Mũthamaki agĩkĩĩra Shimei atĩrĩ, “Ndehĩta na ma atĩ ndũkũũragwo.” Na rĩĩrĩ, Mefiboshethu mũcũkũrũ wa Saũlũ, o naake agĩikũrũka agatũnge mũthamaki. Ndethambĩĩte magũrũ, kana akeenja nderu, o na kana akahũũra nguo ciake, kuuma hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki oimire Jerusalemu nginyagia rĩrĩa aacookire ahootanĩĩte. Mefiboshethu oima Jerusalemu athiĩ agatũnge mũthamaki, maacemania mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, “Mefiboshethu, wagire gũthiĩ na niĩ nĩkĩ?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “O ta ũrĩa wee ũũĩ, mwathi wakwa, ndĩ kĩonje. Nĩndeerĩĩte ndungata yakwa ĩndandĩkĩre ndigiri yakwa nĩguo ndwarane nawe, no ĩkĩheenia. Agĩgĩtũma nyonekane ndĩ mũũru maithoinĩ maaku, mwathi wakwa. No rĩĩrĩ, wee ũhaana ta mũraika wa Ngai, kwoguo ĩka ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire. Tondũ ũcio, wee mwathi wakwa mũthamaki, wagĩrĩirwo nĩkũũraga andũ oothe a mũciĩ wa baaba. O na kũhaana ũguo nĩwanjĩtĩkĩririe ndĩage irio meethainĩ yaku. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, ndiagĩrĩirwo nĩgũkwĩra ũnjĩkire ũndũ ũngĩ o na atĩa mwathi wakwa.” Mũthamaki akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndwagĩrĩirwo nĩkwĩyarĩrĩria rĩngĩ. Nĩndĩkĩĩtie gũtua atĩ wee na Ziba nĩmũkũgayana indo cia Saũlũ.” Mefiboshethu agĩcookia atĩrĩ, “Reke Ziba ooe ciothe. Niĩ, mwathi wakwa, nĩnjiganĩire nĩ ũndũ nĩwacooka mũciĩ na thaayũ.” Na rĩĩrĩ, Barizilai, ũrĩa Mũgileadi, o naake nĩaikũrũkĩĩte kuuma Rogelimu nĩguo agatũnge mũthamaki akĩringa Jorodani. Barizilai aarĩ mũthuuri mũkũrũ mũno, wa mĩaka mĩrongo ĩnaana. Aarĩ mũtongu mũno, na nĩ we waheaga mũthamaki irio hĩndĩ ĩrĩa aikarĩĩte Mahanaimu. Mũthamaki agĩkĩĩra Barizilai atĩrĩ, “Ũka tũthiĩ nawe Jerusalemu, na nĩndĩrĩkũheaga kĩrĩa gĩothe ũrĩendaga.” No Barizilai akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ngũgĩthiĩ nawe atĩa Jerusalemu, mwathi wakwa, na matukũ maakwa ma gũtũũra muoyo nĩ maniini? Rĩu ndĩ na mĩaka mĩrongo ĩnaana, na gũtirĩ ũndũ o na ũmwe ũngenagia. Ndingĩhota gũcama kĩrĩa ndĩraarĩa kana nganyua. Ningĩ-rĩ, ndingĩhota kũigua mĩgambo ya aini. Tondũ ũcio, mwathi wakwa, ngũkorwo ndĩ o mũrigo harĩ we. Ndiagĩrĩirwo nĩgũcookerio ngaatho nene ũguo; niĩ-rĩ, no gũkuumagaria ngũkuumagaria ũringe Jorodani. Ũcooke ũnjĩtĩkĩrie njooke mũciĩ, ngakuĩre hakuhĩ na mbĩĩrĩra cia aciari aakwa. Mũũriũ wakwa Kĩmuhamu nĩ we ũyũ; muoe ũthiĩ naake, mwathi wakwa, ũgakĩmwĩke ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire.” Naake mũthamaki agĩcookia atĩrĩ, “Nĩngũgĩthiĩ naake ngamwĩke ũrĩa wothe ũkwenda. Nawe nĩngũkũhingĩria ũrĩa wothe ũkũnjũũria.” Daudi na andũ aake oothe magĩkĩringa Jorodani. Naake mũthamaki akĩmumunya Barizilai na akĩmũraathima. Naake Barizilai agĩcooka gwake mũciĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthamaki aaringire rũũĩ oimagarĩĩtio nĩ andũ oothe a Juda na nuthu ya andũ a Isiraeli, agĩthiĩ Giligali, na agĩthiĩ na Kĩmuhamu. Hĩndĩ ĩyo andũ oothe a Isiraeli magĩthiĩ he mũthamaki, makĩmũũria atĩrĩ, “Mũthamaki, nĩkĩ kĩratũmire aariũ a ithe witũ, andũ a Juda, meciirie atĩ maraarĩ na kĩhooto gĩa gũkuoya makuumagarie wee mwene, mũciĩ waku, na andũ aaku makũringie Jorodani?” Nao andũ a Juda magĩcookia atĩrĩ, “Tũreekire ũguo nĩ gũkorwo mũthamaki nĩ wa nyũmba iitũ. Mũrakĩraakario nĩ ũndũ ũcio nĩkĩ? Mũthamaki ndatũheete kĩndũ o na kĩ, o na kana agatũgũrĩra irio.” Nao andũ a Isiraeli magĩcookeria andũ a Juda atĩrĩ, “Ithuĩ no twĩtĩĩe maita ikũmi kũmũkĩra igũrũ rĩa mũthamaki Daudi, o na angĩkorwo nĩ ũmwe wanyu. Nĩ kĩĩ kĩragĩtũmire mũtũnyarare? Mũtikaariganĩrwo atĩ nĩ ithuĩ twarĩ a mbere kwarĩrĩria ũhoro wa gũcookia mũthamaki.” No rĩĩrĩ, mĩario ya andũ a Juda yarĩ na ũũru mũingĩ gũkĩra ya andũ a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, kũu Giligali nĩkwarĩ mũndũ mwaganu wetagwo Sheba mũrũ wa Bikiri, wa mũhĩrĩga wa Benjamini. Naake akĩhuuha karumbeeta, akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Ithuĩ tũtikwenda ũhoro wa Daudi! Tũtikũmũrũmĩrĩra! Andũ aya a Isiraeli, nĩtwĩinũkĩre o mũndũ gwake!” Tondũ ũcio Aisiraeli magĩgĩtiganĩria Daudi makĩrũmĩrĩra Sheba. No andũ a Juda, kuuma Jorodani nginya Jerusalemu, magĩthiĩ na mbere gwathĩkĩra Daudi. Rĩrĩa Daudi aakinyire gwake mũciĩ Jerusalemu, akĩoya atumia arĩa ikũmi a kũigwo aatigĩĩte maikaragie mũciĩ, akĩmahingĩrithia handũ nyũmbainĩ maikarage marangĩirwo. Agĩathana atĩ maheagwo irio ciakũmaigana, no ndacookire gũkoma nao. Magĩgĩtũũra ta marĩ atumia a ndigwa, mahingĩirwo o nginya hĩndĩ ĩrĩa maakuire. Mũthamaki agĩcooka akĩĩra Amasa atĩrĩ, “Ndakũhe mĩthenya ĩtatũ ũkorwo ũcookanĩrĩire andũ oothe a Juda, na wee mwene ũkorwo ho.” Tondũ ũcio Amasa agĩthiĩ kũmeeta, no ndaigana gũcooka ihindainĩ rĩrĩa mũthamaki atuĩte. Kwoguo mũthamaki akĩĩra Abishai atĩrĩ, “Sheba mũrũ wa Bikiri nĩegũtũthĩĩnia makĩria ma ũrĩa tũrathĩĩnirio nĩ Abisalomu. Tondũ ũcio oya ndungata ciakwa, ũmũrũmĩrĩre na ihenya ataneegwatĩra matũũra marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya oore o biũ.” Kwoguo andũ a Joabu, thigari iria ciarangagĩra mũthamaki, o na thigari iria ingĩ ciothe, makiuma Jerusalemu me hamwe na Abishai nĩguo marũmĩrĩre Sheba. Rĩrĩa maakinyire ihigainĩ rĩrĩa inene rĩrĩ Gibeoni, Amasa agĩũka kũmatũnga. Joabu eehumbĩĩte nguo cia mbaara, na akeyoha igũrũ wacio rũhiũ rwa njora. Rĩrĩa aathiaga rũhiũ rũu rũkĩgwa thĩ. Joabu agĩkĩũria Amasa atĩrĩ, “Wĩ mũhoro mũraata?” Agĩcooka akĩmũnyiita nderu na guoko kwa ũrĩo nĩguo amũmumunye. No Amasa ndaigana kuona rũhiũ rũu Joabu aanyiitĩĩte na guoko gwake kwa ũmotho. Joabu agĩkĩmũtheeca nda, mara maake magĩitĩka thĩ, agĩikua o na atatheeceetwo rĩngĩ nĩ Joabu. Joabu na mũrũ wa nyina Abishai magĩcooka makĩrũmĩrĩra Sheba na ihenya. Ũmwe wa andũ a Joabu akĩrũũgama hakuhĩ na kĩimba kĩa Amasa, akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũrĩ mwena wa Joabu na Daudi nĩarũmĩrĩre Joabu!” Kĩimba kĩa Amasa kĩaiyũrĩĩte thakame, na gĩakomeete gatagatĩ ka barabara. Rĩrĩa mwanake ũcio watigĩĩtwo nĩ Joabu oonire atĩ andũ oothe arĩa maageragĩra handũ hau nĩmaarũũgamaga, agĩkururia kĩimba kĩu kuuma barabara, agĩkĩiga handũ gĩthakainĩ, agĩcooka agĩkĩhumbĩra na nguo. Thuutha wa kĩimba kĩu kweherio hau barabara, andũ oothe makĩrũmĩrĩra Joabu nĩguo magateng'erie Sheba mũrũ wa Bikiri. Naake Sheba agĩtuĩkanĩria bũrũriinĩ wothe wa mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli, agĩkinya itũũra rĩa Abeli Bethi Maaka. Nao andũ oothe a mbarĩ ya Bikiri makĩũngana hamwe, makĩrũmanĩrĩra naake itũũrainĩ. Nao andũ a Joabu makĩigua atĩ Sheba aarĩ itũũrainĩ rĩu, magĩthiĩ makĩrĩthiũrũrũkĩria. Magĩcooka magĩita ihumbu cia tĩĩri ciĩgiritanĩĩtie na rũthingo rwa itũũra. Ningĩ makĩambĩrĩria kwenja na thĩ wa rũthingo rũu nĩguo rũgwe. Itũũrainĩ rĩu nĩkwarĩ na mũndũ wa nja mũũgĩ. Naake akĩanĩrĩra kuuma rũthingoinĩ igũrũ akiuga atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai! Ndamũthaitha thikĩrĩriai! Ĩraai Joabu ooke haaha tondũ nĩndĩrenda kwaria naake.” Joabu agĩgĩthiĩ hakuhĩ, naake mũndũ wa nja ũcio akĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we Joabu?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ nĩ niĩ.” Mũndũ wa nja ũcio akiuga atĩrĩ, “Taathikĩrĩria, mwathi wakwa.” Naake Joabu agĩcookia atĩrĩ, “Nĩthikĩrĩirie.” Mũndũ wa nja ũcio akiuga atĩrĩ, “Tene kweragwo atĩrĩ, ‘Thiĩ ũkahooe kĩrĩra itũũrainĩ rĩa Abeli,’ na ũguo nĩguo andũ meekaga. Ithuĩ-rĩ tũrĩ andũ meendeete thaayũ na ehokeku thĩinĩ wa Isiraeli. Ũrenda kũniina itũũra rĩrĩa rĩkĩrĩirwo mũno thĩinĩ wa Isiraeli. Nĩ kĩĩ kĩratũma wende gũthũũkia kĩndũ kĩrĩa kĩrĩ kĩa MWATHANI?” Naake Joabu agĩcookia atĩrĩ, “Kũroaga gũtuĩka ũguo! Niĩ ndingĩthũũkia kana niine itũũra rĩanyu! Ũcio tiguo mũbango witũ. Nĩ mũndũ ũmwe wĩtagwo Sheba mũrũ wa Bikiri, wa kuuma bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu, wambĩrĩirie gũũkĩrĩra mũthamaki Daudi. Mũneaneei arĩ o we wiki, na nĩngwehera itũũrainĩ rĩĩrĩ.” Naake mũndũ wa nja ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩtũgũgũikĩria mũtwe wake na kũu mwena ũcio ũngĩ wa rũthingo.” Mũndũ wa nja ũcio agĩgĩthiĩ kũrĩ andũ oothe a itũũra rĩu e na mũbango ũcio wake wa ũũgĩ, nao magĩgĩtinia Sheba mũtwe makĩwũikĩria Joabu na kũu mwena ũrĩa ũngĩ wa rũthingo. Naake Joabu akĩhuuha karumbeeta nĩguo amenyithie andũ aake moime itũũrainĩ rĩu, nao magĩkĩinũka o mũndũ gwake mũciĩ. Naake Joabu agĩcooka Jerusalemu kũrĩ mũthamaki. Na rĩĩrĩ, Joabu nĩ we warĩ mũnene wa mbũtũ ciothe cia ita cia Isiraeli, na Benaia mũrũ wa Jehoiada aarĩ mũnene wa thigari iria ciarangagĩra Daudi. Adoniramu nĩ we warĩ mũnene wa kũrutithia mawĩra ma hinya, naake Jehoshafatu mũrũ wa Ahiludu nĩ we warĩ mũnene wa kũiga rekondi. Naake Sheva nĩ we warĩ karani ka igooti, nao Zadoku na Abiatharu maarĩ athĩnjĩri Ngai. O naake Ira ũrĩa woimĩĩte itũũrainĩ rĩa Jairũ, aarĩ ũmwe wa athĩnjĩri Ngai a Daudi. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Daudi aathamakaga gũkĩgĩa na ng'aragu nene ihindainĩ rĩa mĩaka ĩtatũ. Tondũ ũcio Daudi akĩũria MWATHANI gĩtũmi kĩa ũndũ ũcio, naake akĩmwĩra atĩrĩ, “Saũlũ na mũciĩ wake nĩ o matũmĩĩte ũndũ ũcio wonekane nĩ ũndũ wa kũũragana, na nĩ ũndũ wa ũrĩa ooragire Agibeoni.” (Na rĩĩrĩ, Agibeoni matiarĩ Aisiraeli, maarĩ matigari ma Aamori, na Aisiraeli nĩmeehĩtĩĩte kũmagitĩra. No Saũlũ nĩagereetie kũmaniina nĩ ũndũ wa ũrĩa eendeete gũteithia andũ a Isiraeli na Juda.) Kwoguo Daudi agĩgĩĩta Agibeoni akĩmooria atĩrĩ, “Mũkwenda ndĩmwĩkĩre atĩa? Ndĩrenda kũmũrĩhĩria ũũru ũrĩa mwekirwo, nĩguo na inyuĩ mũraathime andũ a MWATHANI.” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Thĩĩna witũ na Saũlũ na mũciĩ wake ndũngĩniinwo na betha kana thahabu. Ningĩ ithuĩ, tũtingĩenda kũũraga Mũisiraeli o na ũmwe.” Naake Daudi akĩũria atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, mũgwĩciiria njagĩrĩirwo nĩkũmwĩkĩra atĩa?” Nao magĩgĩcookeria mũthamaki atĩrĩ, “Saũlũ akĩũraga andũ aitũ, eendaga gũtũniina gũtigaatigare mũndũ o na ũmwe bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli. Kwoguo tũnengere aariũ mũgwanja thĩinĩ wa aariũ aake, tũkamacuurie mĩtĩ igũrũ mbere ya MWATHANI kũu Gibea, itũũra rĩa Saũlũ, mũthamaki ũrĩa wathuurĩĩtwo nĩ MWATHANI.” Naake mũthamaki agĩcookia atĩrĩ, “Nĩngũmaneana kũrĩ inyuĩ.” No rĩĩrĩ, Daudi akĩhonokia Mefiboshethu mũrũ wa Jonathani na mũcũkũrũ wa Saũlũ, nĩ ũndũ wa ũrĩa we na Jonathani meeranĩire makĩhĩtaga na rĩĩtwa rĩa MWATHANI. No nĩoire Arimoni na Mefiboshethu, aariũ eerĩ arĩa Rizipa mwarĩ wa Aia, aaciarĩire Saũlũ; na akĩoya aariũ ataano arĩa Merabu mwarĩ wa Saũlũ, aaciarĩire Adirieli mũrũ wa Barizilai, ũrĩa woimĩĩte Mehola. Daudi agĩkĩmaneana kũrĩ Agibeoni, nao makĩmacuuria mũtĩ igũrũ handũ kĩrĩmainĩ mbere ya MWATHANI, na oothe mũgwanja magĩkua ihinda rĩmwe. Mooragirwo rĩrĩa mbaarĩ yambagĩrĩria kũgethwo. Naake Rizipa mwarĩ wa Aia, ũrĩa warĩ mũtumia wa kũigwo wa Saũlũ, akĩĩyakĩra gĩthũnũ kĩa makũnia ihiga igũrũ harĩa ciimba icio ciarĩ. Agĩgĩikara ho kuuma rĩrĩa magetha maambĩrĩirie o nginya rĩrĩa mbura yaringire. Naake ndaigana gwĩtĩkĩria nyoni ihuutie ciimba icio mũthenya, o na kana nyamũ cia gĩthaka icĩhuutie ũtukũ. Rĩrĩa Daudi aamenyithirio ũrĩa Rizipa eekĩĩte, agĩthiĩ akĩoithia mahĩndĩ ma Saũlũ na ma mũũrũwe Jonathani kuuma kũrĩ andũ a Jabeshi bũrũriinĩ wa Gileadi. (Andũ a Gileadi maiyĩte ciimba ciao kuuma itũũra rĩa Bethi Shani gatagatĩ, kũrĩa Afilisiti maamacuurĩĩtie mũtĩ igũrũ mũthenya ũrĩa maamooragĩire kĩrĩmainĩ kĩa Giliboa.) Daudi agĩkĩoithia mahĩndĩ ma Saũlũ, Jonathani, na mahĩndĩ ma andũ arĩa mũgwanja maacuurĩĩtio mũtĩ igũrũ. Nao magĩgĩthika mahĩndĩ ma Saũlũ na ma Jonathani mbĩĩrĩrainĩ ya Kishu, ithe wa Saũlũ, ĩrĩa yarĩ Zela bũrũriinĩ wa Benjamini. Magĩcooka magĩĩka ũrĩa wothe mũthamaki aamaathĩĩte meeke. Thuutha ũcio Ngai agĩcookia mahooya marĩa maahoeete nĩ ũndũ wa bũrũri wao. Ningĩ gũkiuma mbaara ingĩ gatagatĩinĩ ka Afilisiti na Aisiraeli, naake Daudi na andũ aake magĩikũrũka makĩhũũrana na Afilisiti, naake Daudi akĩnoga mũno. Kĩmũndũ kĩmwe kĩnene gĩetagwo Ishibibenobu, gĩakuuĩĩte itimũ rĩa gĩcango rĩa ũritũ wa kiro ithatũ na nuthu, na gĩkeeyoha rũhiũ rwerũ rwa njora, gĩgĩciiria no kĩũrage Daudi. No rĩĩrĩ, Abishai, mũrũ wa Zeruia, nĩguo ateithie Daudi, agĩgĩtharĩkĩra Kĩmũfilisiti kĩu kĩnene, agĩkĩũraga. Hĩndĩ ĩyo andũ a Daudi makĩmwĩra na mwĩhĩtwa atĩrĩ, “Ndũgũcooka gũthiĩ na ithuĩ mbaarainĩ.Wee nĩ we kĩĩrĩgĩrĩro kĩa Isiraeli, na tũtingĩenda kũũrwo nĩ we.” Thuutha ũcio gũkĩgĩa mbaara ingĩ na Afilisiti kũu Gobu, na mbaarainĩ ĩyo Sibekai woimĩĩte Husha akĩũraga kĩmũndũ kĩngĩ kĩnene gĩetagwo Safu. Ningĩ gũkĩgĩa na mbaara o rĩngĩ kũu Gobu gatagatĩinĩ ka Aisiraeli na Afilisiti. Naake Elihanani mũrũ wa Jairũ woimĩĩte Bethilehemu akĩũraga kĩmũndũ kĩngĩ kĩnene gĩetagwo Goliathũ kĩoimĩĩte Gathu. Mũtĩ wa itimũ rĩakĩo warĩ mũtungu o ta rũbaaũ rũrĩa rũkoragwo maciniinĩ ya gũtuma nguo. O rĩngĩ gũkĩgĩa na mbaara ingĩ kũu Gathu, nakuo nĩkwarĩ na kĩmũndũ kĩmwe kĩene mũno kĩarĩ na ciara ithathatũ o guoko na ciara ithathatũ o kũgũrũ. Nakĩo kĩmũndũ kĩu gĩkĩũgita Aisiraeli, naake Jonathani mũrũ wa Shama, ũrĩa warĩ mũrũ wa nyina na Daudi, agĩkĩũraga. Imũndũ icio inya ciarĩ njiarwa cia imũndũ iria nene ciatũũraga Gathu, nacio cioragirwo nĩ Daudi na andũ aake. Daudi agĩkĩinĩra MWATHANI rwĩmbo rũũrũ, hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI aamũhonokirie kuuma mookoinĩ ma Saũlũ na thũ iria ingĩ: MWATHANI nĩ we mũmenyereri nĩ we handũ haakwa haakĩĩtwo na rũthingo rwa hinya ha kwĩhitha na no we mũngũũri. Ngai wakwa-rĩ, nĩ we mũmenyereri, na harĩ we ndingĩona ũgwati. Nĩ we ngo yakwa, na nĩ we ũngitagĩra na akanjikaria na thaayũ. Nĩ we mũhonokia wakwa, nĩ we ũngitagĩra na akahonokia haaroinĩ. Ngayagĩra MWATHANI naake akahonokia kuuma harĩ thũ ciakwa. MWATHANI arogoocwo. Ndathaĩĩtwo nĩ mĩnyororo ya gĩkuũ, na ngakorererwo nĩ mĩiyũro ya wanangi. Mĩnyororo ya kwa arĩa akuũ nĩ yo yeĩthiorereirie, nayo mĩtego ya gĩkuũ ĩgathagathagwo ĩnyiite. Ndĩ mĩnyamaaroinĩ ĩyo ngĩkaĩra MWATHANI; ngĩkaĩra Ngai wakwa andeithie. Naake akĩigua mũgambo wakwa arĩ o Hekaarũinĩ yake, kĩrĩro gĩakwa gĩgĩkinya matũinĩ maake. Hĩndĩ ĩyo thĩ ĩkĩinaina na ĩgĩthingitha; nacio itina cia matuinĩ ikĩinaina o na igĩthingitha, nĩ ũndũ Ngai aarĩ mũraakaru! Maniũrũ maake makiuma ndoogo ĩkĩambata na igũrũ, naguo mwaki wa kũniinana o na makara maarĩrĩmbũkaga ikiuma kanuainĩ gaake. Akĩhingũrania igũrũ, agĩikũrũka thĩ arangĩĩte itu rĩtumanu. Aathiaga oombũkĩĩte akuuĩĩtwo nĩ kĩũmbe kĩrĩ mathagu agĩgĩthiĩ arĩ mathaguinĩ ma rũhuuho. Eehumbĩire na nduma, na agathiũrũrũkĩrio nĩ matu matutungĩirie mbura. Makara maakanaga makĩrĩrĩmbũka moimĩĩte ũkengiinĩ ũrĩa warĩ mbere yake. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩruruma e kũu igũrũ; naguo mũgambo wa Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno ũkĩiguuo. Naake agĩikia mĩguĩ yake, akĩhurunjania thũ ciake, na agĩciingatithia na heni. Hĩndĩ ĩyo kũndũ kũrĩa kwĩ na thĩ wa iria rĩrĩa inene, gũkĩonekana, nacio itina cia thĩ ikĩhumbũranio, rĩrĩa MWATHANI arũithirie thũ ciake, na agĩcigũũthũkĩra na maraakara. MWATHANI arĩ igũrũ agĩtambũrũkia guoko akĩnyiita, akĩnduta ndiainĩ ĩyo ndiku. Agĩkĩĩhonokia kuuma mookoinĩ ma thũ ciakwa iria ciangĩrĩĩtie hinya, o na akĩhonokia kuuma harĩ arĩa mathũire, nĩ gũkorwo nĩmaangĩrĩĩtie hinya mũno. Manjũkĩrĩire rĩrĩa ndaarĩ mathĩĩnainĩ, no MWATHANI akĩmenyerera. MWATHANI agĩkĩnyumĩrĩria kũndũ gũtaarĩ na moogwati; agĩkĩhonokia nĩ ũndũ nĩakeneetio nĩ niĩ. MWATHANI akĩndĩha kũringana na ũthingu wakwa; akĩndĩha kĩndũ na kĩngĩ nĩ ũndũ mooko maakwa matiekĩĩte ũũru. O na nĩ ũndũ ndiagĩĩte kũrũmĩrĩra njĩra cia MWATHANI kana ngahuutatĩra Ngai wakwa nĩguo njĩke maũndũ mooru. Nĩndahingĩĩtie ũrĩa mawatho maake moothe moigĩĩte, na ngaathĩkĩra maathani maake. Ndiarĩ na mahĩtia mbere ya MWATHANI, na nĩndemenyagĩrĩra ndikaahĩtie. Tondũ ũcio MWATHANI nĩandĩhĩĩte kũringana na ũthingu wakwa, nĩ ũndũ niĩ ndiĩkĩĩte ũũru. Wee, MWATHANI, wĩ mwĩhokeku kũrĩ arĩa makwĩhokeete, na wĩ mũkinyanĩru kũrĩ arĩa akinyanĩru. Wĩ mũtheru harĩ arĩa maikaraga methereetie, no harĩ arĩa meekaga ũũru ũmeekaga kũringana na ciĩko ciao. Wee-rĩ, nĩ we ũhonokagia andũ arĩa enyiihia, no arĩa etĩĩi nĩũmaconorithagia. Nĩ we, MWATHANI, ũtũmaga taawa wakwa wakane wega, ũgakĩnjehereria nduma yakwa, wee Ngai wakwa. Nĩ we ũheaga hinya wa kũhehenja mbũtũ cia thũ ciakwa; o na ũkaahotithia kũrũũga thingo ciacio cia hinya cia kwĩgitĩra. Ĩ Ngai ũyũ njĩra ciake ti nginyanĩru! Ĩ ciĩranĩro ciake ti ciakwĩhokwo! Nĩ we ngo ya arĩa oothe mooragĩra harĩ we amagitagĩre. MWATHANI wiki no we Ngai; Ngai wiki nĩ we mũtũgitĩri. Ngai ũyũ, nĩ we kĩĩgitio gĩakwa kĩrĩa kĩrũmu mũno, ningĩ nĩ we ũtũmaga njage gũtũngana na ũgwati njĩrainĩ ciakwa. Nĩ we ũhotithagia gũteng'era itegũtindirũka o ta thwariga ya mũgoma, ngoorĩra irĩmainĩ igũrũ kũrĩa itangĩona ũgwati. Nĩ we ũndutaga ũrĩa mbaara ĩrũagwo, o nginya ngahota kũhũthĩra ũta ũrĩa wĩ na hinya mũno. MWATHANI, nĩ we ũmenyagĩrĩra o na ũkahonokia; ũteithio waku nĩguo ũndũũgĩrĩĩtie. Nĩ we ũheaga kũndũ kwariĩ gwa kũũrĩra; magũrũ maakwa matirĩ maatirũka. Thũ ciakwa ndeng'eranagia nacio, ngaciananga; ndihũndũkaga o nginya rĩrĩa ndĩrĩĩkia gũciniina. Ndĩcigũthaga ikagũa thĩ, na itingĩhota gũcooka gũũkĩra, ikagũa na ngara o magũrũinĩ maakwa. Nĩ ũndũ wee, MWATHANI, nĩũheaga hinya wa kũrũa mbaara, o na ũkaahotithia gũtooria thũ ciakwa. Nĩũtũmaga thũ ciakwa injũrĩre, arĩa nao mathũire nĩndĩmaniinaga. Macaragia ũteithio, no mationaga wa kũmahonokia; makayagĩra MWATHANI, no we ndameetĩkaga. Na niĩ ngakĩmathĩa, makahinya o ta rũkũngũ; ngamarangĩrĩria o ta ndooro ya njĩrainĩ. Nĩ we wahonokirie kuuma harĩ andũ arĩa maang'eng'anaga na niĩ, na ũgĩtũma njathage ndũũrĩrĩ; rĩu andũ itaamenyeete nĩmatuĩkĩĩte ndungata ciakwa. Andũ a kuuma mabũrũri mangĩ mookaga mbere yakwa makĩinamagĩrĩra; maiguaga ngumo yakwa, makanjathĩkĩra. Makuaga ngoro, magooka makĩinainaga moimĩĩte matũũrainĩ maao, marĩa mairigĩre na thingo cia hinya. MWATHANI e muoyo! Arogoocwo, o we mũngitĩri! Ngai ũrĩa ũhonokagia arotũũgĩrio! Nĩ we Ngai ũrĩa ũndĩhagĩria harĩ thũ ciakwa, na agatooria ndũũrĩrĩ agaciiga rungu rwakwa. Nĩ we ũndutaga mookoinĩ ma thũ ciakwa, akanyambararia igũrũ wa arĩa manjũkagĩrĩra; nĩ we ũmenyagĩrĩra kuuma harĩ andũ arĩa mahũthagĩra hinya. Tondũ ũcio, nĩngũkũgooca, wee MWATHANI, gatagatĩinĩ ka ndũũrĩrĩ, o na ngumie rĩĩtwa rĩaku na nyĩmbo. Nĩũheete mũthamaki waku ũhootani mũnene, na ũgatuga ũrĩa waku ũitĩrĩirie maguta ũkamũthuura, o we Daudi na njiarwa ciake nginya tene na tene. Daudi mũrũ wa Jesii aarĩ mũndũ ũrĩa Ngai atũũgĩririe mũno, ningĩ nĩ we Ngai wa Jakubu aitĩrĩirie maguta, akĩmwamũra atuĩke mũthamaki, na no we watungĩire Aisiraeli nyĩmbo cia thaburi njega mũno. Ici nĩcio ciugo cia mũthia cia Daudi: Roho wa MWATHANI araaria na ũndũ wakwa; ndũmĩrĩri yake ĩ kanuainĩ gaakwa. Ngai wa Isiraeli nĩarĩĩtie; mũgitĩri wa Isiraeli aanjĩĩrire atĩrĩ, “Mũthamaki ũrĩa wathanaga na kĩhooto, agaathanaga o atĩĩĩte Ngai-rĩ, ahaana o ta ũtheri wa riũa ũrĩa ũtheraga rũũciinĩ tene rĩrĩa gũtarĩ na matu; ahaana o ta ũtheri wa riũa ũrĩa ũtũmaga nyeki ĩmere mbura yaringa.” Ũguo nĩguo Ngai akaraathima njiarwa ciakwa, nĩ gũkorwo nĩarĩĩkanĩire na niĩ kĩrĩĩkanĩro gĩa gũtũũra tene na tene, nakĩo nĩ kĩrũmu ũndũ gĩtangĩgarũrĩka. Ũndũ ũcio noguo wiki ndĩrirĩirie; nĩguo ũgaatuĩka ũtoorania wakwa, na ti itherũ Ngai nĩagaatũma ũndũ ũcio ũhinge. No rĩĩrĩ, andũ arĩa matatĩĩĩte Ngai mahaana o ta mĩigua ĩrĩa ĩteagwo, nĩ ũndũ gũtirĩ mũndũ ũngĩmĩnyiita na mooko matheri. Mũndũ akĩmĩhuutia, no nginya ahũthĩre itimũ, kana kĩndũ gĩthondekeetwo na cuuma, na mĩigua ĩyo no mũhaka ĩcinwo na mwaki o biũ. Maya nĩ mo marĩĩtwa ma thigari cia Daudi iria ciarĩ igweta: wa mbere aarĩ Joshebu Bashebethu wa kuuma Takemoni. Nĩwe warĩ mũnene wa anene arĩa angĩ a mbũtũ cia ita moĩkaine ta “Njamba Ithatũ.” Aahũũranire na andũ magana manaana (800) akĩmooraga oothe na itimũ rĩake mbaarainĩ o ĩmwe. Njamba ya keerĩ thĩinĩ wa njamba icio ithatũ aarĩ Eleazaru mũrũ wa Dodo, wa mbarĩ ya Ahohi. Hĩndĩ ĩmwe we na Daudi nĩmaathooririe Afilisiti moonganĩĩte marũe na Aisiraeli. No rĩĩrĩ, Aisiraeli makĩambĩrĩria kũũra nĩ guoya. No we akĩrũũgamana na Afilisiti, akĩhũũrana nao, o nginya guoko gwake gũkĩnoga ũguo atĩ ndangĩahotire kũrekia rũhiũ rwa njora rũrĩa aanyiitĩĩte na guoko. Naake MWATHANI agĩtũma ũhootani mũnene woneke mũthenya ũcio. Mbaara yarĩĩkia gũthira, Aisiraeli magĩcooka harĩa Eleazaru aarĩ o kuoya indo iria ciarĩ na thigari iria cioragĩĩtwo. Wa gatatũ thĩinĩ wa njamba icio ithatũ aarĩ Shama mũrũ wa Agee, wa kuuma Harari. Afilisiti moonganĩĩte Lehi, kũrĩa kwarĩ na mũgũnda waiyũrĩĩte ndengũ. Nao Aisiraeli makĩũrĩra Afilisiti nĩ guoya. No Shama, akĩrũũgama mũgũndainĩ ũcio, akĩũgitĩra, na akĩũraga Afilisiti acio. MWATHANI agĩgĩtũma ũhootani mũnene wonekane mũthenya ũcio. Na rĩĩrĩ, magetha me hakuhĩ kwambĩrĩria, njamba ithatũ thĩinĩ wa anene a mbũtũ cia ita iria cioĩkaine ta “Njamba Mĩrongo Ĩtatũ,” igĩikũrũka ngurungainĩ ya Adulamu, kũrĩa Daudi aarĩ. Hĩndĩ ĩyo mbũtũ ya ita ya Afilisiti yakĩĩte kambĩ ya yo gĩtuambainĩ kĩa Refaimu. Daudi aarĩ handũ kĩrĩmainĩ haagitĩirwo na hinya, nakĩo gĩkundi kĩmwe kĩa mbũtũ cia ita cia Afilisiti nĩgĩathiĩte, gĩgaikara Bethilehemu. Naake Daudi akĩigua anyootiĩ mũno akiuga atĩrĩ, “Naarĩ korwo ndoona mũndũ ũngĩndeehere maaĩ ma kũnyua kuuma gĩthimainĩ kĩrĩa kĩrĩ kĩhingoinĩ Bethilehemu!” Thigari iria ithatũ ciarĩ njamba ĩgĩtuĩkanĩria kambĩinĩ ya Afilisiti, igĩtaha maaĩ gĩthimainĩ, ikĩreeheere Daudi. No we handũ ha kũmanyua, akĩmaita thĩ marĩ igongoona kũrĩ MWATHANI. Akiuga atĩrĩ, “MWATHANI, niĩ ndingĩhota kũnyua maaĩ maya, tondũ ingĩĩka ũguo, no ta kũnyua ingĩkorwo ngĩnyua thakame ya andũ aya megwĩtwarĩrĩirie ũgwatiinĩ!” Nĩ ũndũ ũcio ndaigana kũmanyua. Macio nĩ mo maũndũ ma ũcamba marĩa thigari icio ithatũ njamba ciekire. Abishai, mũrũ wa nyina na Joabu (nyina wao eetagwo Zeruia) nĩ we warĩ mũtongoria wa thigari icio cioĩkaine ta “Njamba Mĩrongo Ĩtatũ.” Naake akĩhũũrana na andũ magana matatũ (300) arĩ na itimũ rĩake, akĩmooraga. Tondũ wa ũguo akĩĩgĩĩra igweta inene thĩinĩ wa “Njamba icio Mĩrongo Ĩtatũ.” Nĩ we warĩ igweta mũno thĩinĩ wa “Njamba icio Mĩrongo Ĩtatũ,” na kwoguo agĩgĩtuuo mũnene wao. No rĩĩrĩ, ndarĩ na igweta inene gũkĩra “Njamba iria cia mbere Ithatũ.” O naake Benaia mũrũ wa Jehoiada, wa kuuma Kabizeeli aarĩ mũthigari warĩ igweta. Nĩekire ciĩko nyingĩ cia ũcamba, imwe ciacio irĩ ta ici: kũũraga thigari igĩrĩ ciarĩ igweta cia Moabi. Ningĩ hĩndĩ ĩmwe kwoiraga mbura ya mbarabu nĩathiire agĩtoonya irima thĩinĩ, akĩũragĩra mũrũũthi kuo. Agĩcooka akĩũraga Mũmisiri, mũndũ warĩ njamba ma, na warĩ na itimũ. Benaia aamũtharĩkĩire na njũgũma, akĩhuria itimũ rĩu aanyiitĩĩte na guoko, akĩmũũraga narĩo. Icio nĩcio ciĩko cia ũcamba iria Benaia, ũrĩa warĩ ũmwe wa “Njamba iria Mĩrongo Ĩtatũ eekire.” Nĩ we wekĩrĩirwo mũno thĩinĩ wacio ciothe, no rĩĩrĩ, ndeekĩrĩirwo mũno ta “Njamba iria Ithatũ cia mbere.” Naake Daudi akĩmũtua mũnene wa thigari iria ciamũrangagĩra. Ningĩ MWATHANI akĩraakara o rĩngĩ nĩ ũndũ wa Isiraeli na agĩgĩtũma Daudi amareehithĩrie mũtino, akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũgatare andũ a Isiraeli na a Juda.” Kwoguo mũthamaki agĩkĩĩra Joabu mũnene wa mbũtũ cia ita ciake atĩrĩ, “Ũkĩraai hamwe na atongoria a mbũtũ ciaku cia ita mũthiĩ mĩhĩrĩgainĩ yothe ya Isiraeli kuuma mwena ũmwe wa bũrũri kinya ũrĩa ũngĩ, (ũguo nĩ ta kuuga kuuma Dani kinya Beerisheba) mũgatare andũ. Nĩngwenda kũmenya ũrĩa maigana.” No Joabu agĩcookeria mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, MWATHANI Ngai waku arotũma andũ moongerereke, amoongerere maita igana gũkĩra ũrĩa maigana rĩu magĩtarwo, nawe ũroĩonera ũhoro ũcio. No rĩĩrĩ, ũgũkĩenda gũtara andũ nĩkĩ, we mwathi wakwa mũthamaki.” No rĩĩrĩ, mũthamaki agĩgĩtũma Joabu na anene acio aake a mbũtũ cia ita ciake maathĩkĩre watho ũcio wake. Nao makiuma hau he mũthamaki magĩthiĩ gũtara andũ a Isiraeli. Nao makĩringa rũũĩ rwa Jorodani makĩamba hema ciao na mwena wa na kĩanda wa Aroeri, itũũra rĩrĩa rĩarĩ gatagatĩ ga gĩtuamba, bũrũriinĩ wa Gadi. Moima hau magĩthiĩ na mwena wa rũgongo magĩkinya Jazeri. Na moima hau magĩthiĩ Gileadi o na Kadeshi, bũrũriinĩ wa Ahiti. Magĩcooka magĩthiĩ Dani na moima Dani magĩthiĩ Sidoni kũrĩa kwarĩ na mwena wa ithũĩro. Magĩcooka magĩthiĩ itũũra rĩrĩa rĩairigĩirwo na thingo cia hinya rĩa Turo mwena wa na kĩanda, o na magĩthiĩ matũũra moothe ma Ahivi o na Akanaani. Makĩrĩĩkĩrĩria na Beerisheba kũrĩa kwarĩ na mwena wa kĩanda wa bũrũri wa Juda. Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩeri kenda na matukũ mĩrongo ĩĩrĩ, magĩcooka Jerusalemu marĩĩkĩĩtie kũhungura bũrũri wothe. Naake Joabu agĩkĩhe mũthamaki ithabu rĩa ũrĩa andũ maiganaga maatarwo, arĩa mangĩahotire gũthiĩ mbaarainĩ. Na rĩĩrĩ, kũu Isiraeli kwarĩ andũ ngiri magana manaana (800,000), nakuo Juda andũ ngiri magana mataano (500,000.) Na rĩĩrĩ, Daudi arĩĩkia gũtara andũ aake, akĩambĩrĩria gũthĩĩnio nĩ meciiria, agĩkĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Nĩnjĩhĩĩtie mũno nĩ ũndũ wa ũguo njĩkĩĩte. Ndagũthaitha ũnjohere. Nĩnjĩkĩĩte ũndũ wa ũkĩĩgu mũno.” Gadi agĩthiĩ kũrĩ we, akĩmwĩra ũrĩa wothe MWATHANI oigĩĩte, akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda ũndũ ũrĩkũ? Ng'aragu mĩaka ĩtatũ bũrũriinĩ waku wothe, mĩeri ĩtatũ ũteng'ereetio nĩ thũ ciaku, kana kũgĩe mũthiro mĩthenya ĩtatũ bũrũriinĩ waku wothe. Rĩu-rĩ, wĩciirie, ũnjĩĩre ngũthiĩ kwĩra MWATHANI atĩa.” Naake Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Rĩu ndĩ handũ hooru mũno! No rĩĩrĩ, handũ ha kũherithio nĩ andũ, kaba kũherithio nĩ MWATHANI we mwene nĩ ũndũ tha ciake nĩ nyingĩ mũno.” Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI agĩgĩtũma kũgĩe mũthiro Isiraeli guothe kuuma rũũciinĩ rũu o nginya ihinda rĩrĩa atuĩte. Nakuo bũrũri ũcio wothe kuuma mwena ũmwe wa bũrũri kinya ũrĩa ũngĩ gũgĩkua andũ ngiri mĩrongo mũgwanja (70,000). Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũraika wa MWATHANI ehaarĩirie kũniina Jerusalemu, MWATHANI akĩĩricũkwo kũherithia andũ aake agĩkĩĩra mũraika ũcio woraganaga atĩrĩ, “Tiga rĩu! Ũguo nĩ mũiganu.” Naake mũraika ũcio aarĩ hakuhĩ na kĩhuuhĩro kĩa ngano kĩa Arauna ũrĩa Mũjebusi. Naake Daudi oona mũraika ũrĩa woragaga andũ agĩkĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Nĩ niĩ mwĩhia, na nĩ niĩ njĩkĩĩte ũũru. No rĩĩrĩ, andũ aya matarĩ kĩene-rĩ, nĩ atĩa meekĩĩte? Ndagũthaitha herithia arĩ niĩ na andũ a nyũmba ya baaba.” Naake Gadi agĩthiĩ he Daudi mũthenya o ro ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Amba ũthiĩ kĩhuuhĩroinĩ kĩa ngano kĩa Arauna ũgaakĩre MWATHANI kĩgongoona ho.” Daudi agĩgĩathĩkĩra uuge wa MWATHANI, akĩambata o ta ũguo Gadi aamwĩrĩĩte. Naake Arauna agĩcũũthĩrĩria mwena wa kĩanda akĩona mũthamaki na njaama ciake makĩambata na kũrĩ we. Akiuma na nja akĩĩgũithia thĩ magũrũinĩ ma Daudi akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte wee mwathi wakwa ũũke kũrĩ niĩ ndungata yaku?” Naake Daudi agĩcookia atĩrĩ, “Njũkĩĩte nĩguo ngũre kĩhuuhĩro gĩaku kĩa ngano, njooke njakĩre MWATHANI kĩgongoona ho. Na thuutha wa gwĩka ũguo agirĩrĩrie mũthiro ũyũ.” Naake Arauna agĩkĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Kĩoe, mwathi wakwa mũthamaki, ũrutĩre MWATHANI ho kĩrĩa ũkuona kĩagĩrĩire. Ndeegwa cia kũruta igongoona rĩa njino nĩcio ici, nayo mĩtĩ ĩrĩa ĩhũũraga ngano o na macooki ma ndeegwa no ũmĩtue ngũ.” Arauna agĩkĩhe mũthamaki indo icio ciothe na agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI Ngai waku aroĩtĩkĩra igongoona rĩaku.” No naake mũthamaki agĩcookeria Arauna atĩrĩ, “Aaca, nĩkũrĩha ngũkũrĩha o ũrĩa ingiuma. Ndingĩrutĩra MWATHANI Ngai wakwa magongoona itarĩ kĩndũ o na kĩ ndĩmarutĩire.” Naake Daudi agĩkĩgũra kĩhuuhĩro kĩu kĩa ngano o na ndeegwa icio na icunjĩ mĩrongo ĩtaano cia betha. Daudi agĩakĩra MWATHANI kĩgongoona hau, agĩcooka akĩrutĩra ho magongoona ma njino na ma thaayũ. Na tondũ ũcio MWATHANI akĩigua mahooya ma, akĩgirĩrĩria mũthiro ũcio kũu Isiraeli. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthamaki Daudi aakũrire mũno; ndungata ciake nĩciamũhumbagĩra na mĩrĩngĩti no ndaiguaga ũrugarĩ. Tondũ ũcio njaama ciake ikĩmwĩra atĩrĩ, “Atĩrĩĩrĩ, mwathi witũ mũthamaki, tareke tũgũcarĩrie mũirĩĩtu mwĩthĩ nĩ geetha mũikarage naake nĩguo akũmenyagĩrĩre. Naake nĩarĩkomaga hakuhĩ nawe nĩguo, we mwathi witũ mũthamaki, ũiguage ũrugarĩ.” Kwoguo magĩcaria mũirĩĩtu mũthaka bũrũriinĩ wa Isiraeli guothe, makĩona mũirĩĩtu wetagwo Abishagi wa kuuma Shunemu, makĩmũtwarĩra mũthamaki. Mũirĩĩtu ũcio aarĩ mũthaka mũno, naake agĩtuĩka wa kũmenyagĩrĩra mũthamaki na wa kũmũtungatagĩra, no mũthamaki ndaigana gũkoma naake. Makĩaranĩria na Joabu (ũrĩa nyina aarĩ Zeruia) na Abiatharu mũthĩnjĩri Ngai nao magĩĩtĩkanĩria mamũteithĩrĩrie. No rĩĩrĩ, Zadoku mũthĩnjĩri Ngai, Benaia mũrũ wa Jehoiada, mũnabii Nathani, Shimei, Rei, na thigari iria ciarangagĩra Daudi, acio matiarĩ rũmwe na Adonija. Mũthenya ũmwe Adonija akĩrutĩra igongoona rĩa ndũrũme na ndeegwa, o na njaũ iria noru ihigainĩ rĩa Nyoka hakuhĩ na karũũĩ ka Enirogeli. Naake agĩĩta igongoonainĩ rĩu aariũ arĩa angĩ a mũthamaki Daudi, o na njaama cia mũthamaki iria ciomĩĩte Juda. No rĩĩrĩ, ndaigana gwĩta mũrũ wa ithe Solomoni, mũnabii Nathani, Benaia, o na thigari iria ciarangagĩra mũthamaki Daudi. Hĩndĩ ĩyo Nathani agĩthiĩ kwĩ Bathisheba nyina wa Solomoni, akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ ũtaiguĩte atĩ Adonija, mũrũ wa Hagithu, nĩetuĩte mũthamaki, naake mũthamaki Daudi ndooĩ ũhoro ũcio o na haniini? Rĩu-rĩ, angĩkorwo nĩũkwenda kwĩhonokia o na ũhonokie mũũrũguo Solomoni-rĩ, nĩngũgũtaara. Thiĩ o narua he mũthamaki Daudi ũkamũũrie ũũ, ‘Atĩrĩĩrĩ mwathi wakwa mũthamaki, githĩ ndwehĩtire mbere yakwa na mwĩhĩtwa ũkiuga atĩ Solomoni mũrũ wakwa nĩ we ũgaatuĩka mũthamaki ithenya rĩaku? Kaĩ naake Adonija agĩtuĩkĩĩte mũthamaki atĩa?’ Na rĩĩrĩ, o mũkĩaragia na mũthamaki-rĩ, niĩ na niĩ nĩngũcooka njũke ndoonye o he mũthamaki njĩkĩre ũhoro ũcio hinya.” Naake Bathisheba agĩthiĩ agĩtoonya nyũmba ya mũthamaki ya toro kũrĩa mũthamaki aarĩ. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki nĩonekaga ahinyĩrĩirio nĩ ũkũrũ mũno, naake Abishagi Mũshunemu no aamũtungataga. Bethisheba agĩkĩinamĩrĩra hau mbere ya mũthamaki, naake mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda atĩa?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, nĩwehĩtire mwĩhĩtwa mbere yakwa thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa MWATHANI Ngai, atĩ mũrũ wakwa Solomoni, nĩwe ũgaatuĩka mũthamaki ithenya rĩaku. No rĩĩrĩ, Adonija nĩetuĩte mũthamaki, nawe mwathi wakwa mũthamaki ndũũĩ ũhoro ũcio. Na rĩĩrĩ, nĩarutĩĩte igongoona rĩa ndeegwa, icaũ iria noru, na ndũrũme. Ningĩ nĩetĩĩte aariũ aaku, na ageeta Abiatharu mũthĩnjĩri Ngai, na Joabu mũnene waku wa mbũtũ cia ita mooke igongoonainĩ, no mũũrũguo Solomoni ndamwĩtĩĩte. Rĩu-rĩ, wee mwathi wakwa, andũ oothe a Isiraeli nĩ we meetereire ũmeere nũũ ũgũtuĩka mũthamaki ithenya rĩaku. Nĩ ũndũ-rĩ, mwathi wakwa mũthamaki, ũngĩaga gwĩka ũguo, rĩrĩa ũgaakua, niĩ na mũũrũguo Solomoni no tũgeetwo akunyanĩri.” Na rĩĩrĩ, o akĩaragia na mũthamaki, mũnabii Nathani agĩtoonya. Naake mũthamaki akĩmenyithio atĩ Nathani nĩoka na e hamwe nao. Naake Nathani agĩthiĩ he mũthamaki akĩinamĩrĩra hau mbere yake. Naake Nathani akĩmũũria atĩrĩ, “Atĩrĩĩrĩ, mwathi wakwa mũthamaki, nĩwe uugĩĩte atĩ Adonija nĩ we ũgũthamaka ithenya rĩaku na nĩwe ũgaikarĩra gĩtĩ gĩaku kĩa ũthamaki? Nĩ ũndũ-rĩ, ũũmũũthĩ nĩaikũrũkĩĩte kũruta igongoona, na nĩathĩnjĩĩte ndeegwa nyingĩ, o na njaũ iria noru o na ndũrũme. Ningĩ-rĩ, nĩetĩĩte aariũ aaku oothe, na ageeta Abiatharu mũthĩnjĩri Ngai, na Joabu mũnene wa mbũtũ ciaku cia ita. Na rĩu-rĩ, nĩgũkenanĩra marakenanĩra naake igongoonainĩ rĩu makĩugaga atĩrĩ, ‘Ũrotũũra matukũ maingĩ Adonija mũthamaki witũ!’ No ningĩ-rĩ, niĩ matinanjĩta o na matineeta Zadoku mũthĩnjĩri Ngai, Benaia wa Jehoiada, o na kana Solomoni ndungata yaku. Atĩrĩĩrĩ, mwathi wakwa mũthamaki, ũndũ ũyũ wothe wawĩkire na ũkĩaga gũtwĩra ithuĩ njaama ciaku ũrĩa ũgũtuĩka mũthamaki ithenya rĩaku?” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Daudi akiuga atĩrĩ, “Tanjĩtĩra Bathisheba.” Naake agĩgĩtoonya akĩrũũgama o hau mbere ya mũthamaki. Naake mũthamaki agĩkĩĩhĩta akiuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o we wandutire mathĩĩnainĩ maakwa moothe-rĩ, ũũmũũthĩ nĩngũhingia mwĩhĩtwa ũrĩa ndehĩtire mbere yaku rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI Ngai wa Isiraeli ngĩkwĩra atĩ Solomoni mũũrũguo, nĩ we ũgaathamaka ithenya rĩakwa.” Naake Bathisheba agĩkĩinamĩrĩra o hau mbere ya mũthamaki akiuga atĩrĩ, “Ũrotũũra matukũ maingĩ, mwathi wakwa mũthamaki.” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki akĩrekania eetĩrwo Zadoku mũthĩnjĩri Ngai, mũnabii Nathani, o na Benaia mũrũ wa Jehoiada. Nao makinya mbere yake, akĩmeera atĩrĩ, “Oyai njaama ciakwa, mũhaicie Solomoni mũrũ wakwa nyũmbũ yakwa igũrũ, mũmũikũrũkie karũũĩinĩ ka Gihoni. Na kũu nĩkuo Zadoku na Nathani marĩmũitĩrĩria maguta atuĩke mũthamaki wa Isiraeli. Hĩndĩ ĩyo mũcooke mũhuuhe karumbeeta mwanĩrĩre muuge, ‘Ũrotũũra matukũ maingĩ, Solomoni mũthamaki witũ!’ Mũcooke mũmuume thuutha, mũũke naake haaha, aikarĩre gĩtĩ gĩakwa kĩa ũthamaki. Nĩ we ũgũtuĩka mũthamaki ithenya rĩakwa, nĩ ũndũ nĩ we thuurĩĩte atuĩke wa gũthamakĩra Isiraeli o na Juda.” Hĩndĩ ĩyo Benaia wa Jehoiada agĩcookeria mũthamaki akiuga atĩrĩ, “Ameni, naake MWATHANI Ngai waku arotũma kũhinge guo. Na o ta ũrĩa MWATHANI akoreetwo hamwe nawe, wee mwathi wakwa mũthamaki, aroikara ũguo hamwe na Solomoni, o na atũme ũthamaki wake ũgaacĩre ũkĩre waku.” Tondũ ũcio Zadoku mũthĩnjĩri Ngai, mũnabii Nathani, Benaia wa Jehoiada, na njaama iria ciarangagĩra mũthamaki, makĩhaicia Solomoni igũrũ rĩa nyũmbũ ya mũthamaki Daudi, makĩmũikũrũkia karũũĩinĩ ka Gihoni. Naake Zadoku mũthĩnjĩri Ngai akĩoya cuuba ya maguta ma mĩtamaiyũ aarutĩĩte Hemainĩ ya MWATHANI agĩitĩrĩria Solomoni atuĩke mũthamaki. Hĩndĩ ĩyo makĩhuuha karumbeeta, nao andũ oothe magĩkiugĩrĩria makiuga atĩrĩ, “Ũrotũũra matukũ maingĩ, wee Solomoni mũthamaki witũ!” Nao andũ oothe magĩkĩambata mamuumĩĩte thuutha makeneete mũno makĩhuuhaga mĩtũũrirũ, makiugagĩrĩria o nginya thĩ ĩkĩinaina. Na gũgĩkinya atĩrĩ, atĩ Adonija na ageni aake marĩĩkia kũrĩa kĩruugũ o ũguo, makĩigua inegene. Na rĩrĩa Joabu aiguire karumbeeta kahuuhwo agĩkĩũria atĩrĩ, “Ĩ inegene rĩĩrĩ rĩothe rĩ itũũrainĩ nĩ rĩa kuuga atĩa?” Na ihinda rĩu o akĩaragia, Jonathani mũrũ wa Abiatharu mũthĩnjĩri Ngai, agĩkinya ho. Naake Adonija aamwĩra atoonye akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee wĩ mũndũ mwega mũno o na ningĩ no gũkorwo nĩwatũreehere ũhoro mwega.” Naake Jonathani agĩcookeria Adonija atĩrĩ, “Aaca tiguo. No rĩĩrĩ, mũthamaki Daudi, mwathi witũ, nĩatua Solomoni mũthamaki! Mũthamaki nĩarekirie Zadoku mũthĩnjĩri Ngai, mũnabii Nathani, Benaia wa Jehoiada me na njaama iria irangagĩra mũthamaki mamuumagarie. Nao maamũhaicia igũrũ rĩa nyũmbũ ya mũthamaki, nao Zadoku na Nathani nĩmaitĩrĩirie Solomoni maguta me karũũĩinĩ ka Gihoni agĩtuĩka mũthamaki. Rĩu-rĩ, nĩkwambata marambata makiuma kũu magĩthiĩ itũũrainĩ, magĩkenaga mũno, na nĩkĩo itũũra rĩothe rĩiyũrĩĩte inegene. Rĩu nĩrĩo inegene rĩrĩa mũraigua. Rĩu-rĩ, Solomoni nĩ we mũthamaki! Hamwe na ũguo, njaama cia mũthamaki nĩciathiĩ gũcookeria mũthamaki Daudi mwathi witũ ngaatho, ikiugaga atĩrĩĩrĩ, ‘Ngai waku arotũma Solomoni atĩĩĩke gũgũkĩra, ningĩ naguo wathani wake ũrogaacĩra gũkĩra waku.’ Naake Daudi ainamĩrĩra o hau ũrĩrĩ igũrũ, akĩhooyaga Ngai ũũ, ‘MWATHANI Ngai wa Isiraeli arogoocwo, o we watũma ũũmũũthĩ ũmwe wa njiarwa ciakwa atuĩke mũthamaki ithenya rĩakwa ndĩ o muoyo.’ ” Nao ageni oothe a Adonija magĩgĩĩtigĩra mũno, magĩgĩũkĩra, o mũndũ agĩĩthiĩra na njĩra yake. Naake Adonija, nĩ ũndũ wa ũrĩa etigagĩra Solomoni agĩthiĩ akĩĩnyiitĩrĩra koona cia kĩgongoona kĩa MWATHANI o kũu Hemainĩ thĩinĩ. Naake mũthamaki Solomoni akĩĩrwo atĩ Adonija nĩaramwĩtigĩra, na atĩ enyiitĩrĩire koona cia kĩgongoona, akiugaga atĩrĩ, “Mũthamaki Solomoni nĩambe ehĩte anjĩĩre atĩ ndekũndekereria njũragwo.” Naake Solomoni agĩcookia atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩegũtuĩka mwathĩki, hatirĩ o na karũcuĩrĩ kamwe ka mũtwe wake gekũhuutio; no angĩgaatuĩka mũremi, no mũhaka agaakua.” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Solomoni akĩrekania, akiuga atĩ Adonija aikũrũkio arutwo kĩgongoonainĩ. Naake Adonija agĩgĩthiĩ harĩ mũthamaki akĩinamĩrĩra mbere yake. Naake mũthamaki Solomoni akĩmwĩra atĩrĩ, “Inũka gwaku mũciĩ.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Daudi aakuhĩrĩirie gũkua, agĩĩta Solomoni mũũrũwe, akĩmũtaara rĩa mũthia. Akĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu njetereire gũkua, tondũ ũcio, gĩa na hinya na wĩyũmĩrĩrie. Menyagĩrĩra mawatho o na maathani marĩa MWATHANI Ngai waku agwathĩĩte wĩkage o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Wathoinĩ wa Musa, nĩ geetha ũgaacagĩre maũndũinĩ moothe marĩa ũrĩĩkaga. Rĩu-rĩ, ũngĩtũũra wathĩkĩire MWATHANI, we nĩarĩhingagia kĩĩranĩro kĩrĩa aanjĩĩrĩire atĩ njiarwa ciakwa nĩcio igũtũũra ithamakaga Isiraeli angĩkorwo igũtũũra imenyereire maathani maake mĩthiĩreinĩ yothe yacio. “Ningĩ wee nĩũkũririkana ũrĩa Joabu mũrũ wa Zuria aanjĩkire akĩũraga anene arĩa eerĩ a mbũtũ ya ita a Isiraeli, Abineri mũrũ wa Neri na Amasa mũrũ wa Jetheri. Ningĩ nĩũkũririkana o wega atĩ aamooragire hĩndĩ ĩrĩa bũrũri warĩ na thaayũ nĩ ũndũ wa kũrĩhĩria thakame ĩrĩa maitĩĩte hĩndĩ ya mbaara. Nĩ ũndũ wa gũita thakame ĩtaarĩ na ũũru, nĩkĩo ũũru wothe ũnjookereire, o na nĩkĩo nyoneete mathĩĩna maya moothe. Hũthĩra ũũgĩ waku wothe wone atĩ ndanakua gĩkuũ kĩa ndũire. “No rĩĩrĩ, aariũ a Barizilai ũrĩa wa kuuma Gileadi ũkamaiguĩra tha na ũmamenyagĩrĩre, nĩ ũndũ o nao nĩmaanjĩguĩrĩire tha hĩndĩ ĩrĩa ndoorĩire Abisalomu mũrũ wa thooguo. “Ningĩ-rĩ, kwĩ na Shimei mũrũ wa Gera wa kuuma itũũra rĩa Bahurimu mũhĩrĩgainĩ wa Benjamini. Ũcio nĩanumire kĩrumi kĩũru mũno mũthenya ũrĩa ndathiire Mahanaimu. No rĩĩrĩ, rĩrĩa ndacemanirie naake rũũĩinĩ rwa Jorodani nĩndehĩtire mwĩhĩtwa rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI ngiuga atĩ ndikaamũũraga. No rĩĩrĩ, ũcio ndũkaanaage kũmũherithia. Menya ũrĩa ũkaamwĩka na ndũkaanamũreke atũũre muoyo.” Thuutha wa ũguo Daudi agĩkua agĩthikwo itũũrainĩ rĩa Daudi. Naake aakorirwo athamakĩĩte Isiraeli mĩaka mĩrongo ĩna. Mĩaka mũgwanja aathamakire arĩ Heburoni, nayo mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩtatũ arĩ Jerusalemu. Naake Solomoni agĩgĩtuĩka mũthamaki handũ ha ithe Daudi, naguo ũthamaki wake ũkĩgaacĩra mũno. Naake Adonija ũrĩa nyina eetagwo Hagithu agĩũkĩra agĩthiĩ kwĩ Bathisheba nyina wa Solomoni. Naake nyina wa Solomoni akĩmũũria atĩrĩ, “Woka na thaayũ?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, ndooka na thaayũ” Adonija agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Ndĩ na ũndũ ngwenda gũkũmenyithia.” Naake nyina wa Solomoni akĩmũcookeria atĩrĩ, “Tanjĩĩra.” Naake akiuga atĩrĩ, “We nĩũũĩ wega atĩ nĩ niĩ ingĩatuĩkire mũthamaki, na andũ oothe thĩinĩ wa Isiraeli ũguo nĩguo meerĩgĩrĩire. No rĩĩrĩ, ũguo tiguo gwatuĩkĩkire, nĩ ũndũ MWATHANI atuĩte atĩ mũrũ wa baaba nĩwe ũgaatuĩka mũthamaki. Rĩu-rĩ, ndĩ na ũndũ ũmwe ngũgũthaitha ũhingĩrie, na ndũkarege.” Naake Bathisheba akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ ũndũ ũrĩkũ?” Adonija akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ũnjarĩrĩrie he mũthamaki Solomoni, tondũ wee ndangĩgũkararia. Ũmwĩre ahe Abishagi, mũirĩĩtu ũrĩa woimĩĩte Shunemu, atuĩke mũtumia wakwa.” Naake Bethisheba akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ wega! Nĩngũkwarĩrĩria he mũthamaki.” Tondũ ũcio Bathisheba agĩthiĩ he mũthamaki nĩguo akaarĩrĩrie Adonija. Naake mũthamaki akiumagara nĩguo agatũnge nyina, akĩmũinamĩrĩra. Agĩcooka agĩikarĩra gĩtĩ gĩake gĩa ũthamaki agĩathana nyina aheeo gĩtĩ agĩikara guokoinĩ gwake kwa ũrĩo. Naake nyina wa mũthamaki akiuga atĩrĩ, “Ndĩ na kaũndũ kaniini ngwenda ũhingĩrie na ndũkarege.” Naake mũthamaki akĩĩra nyina atĩrĩ, “Uga wothe ũrĩa ũkwenda maitũ, na ndikũrega gũkũhingĩria.” Naake akiuga atĩrĩ, “Reke Adonija mũrũ wa thooguo ooe Abishagi Mũshunemu atuĩke mũtumia wake.” Naake mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda he Adonija Abishagi nĩkĩ? Ndũkĩmũhoere ũthamaki o naguo? Ningĩ hamwe na ũguo nĩ mũrũ wa baaba ũrĩa mũkũrũ, na Abiatharu mũthĩnjĩri Ngai na Joabu marĩ mwena wake!” Thuutha wa ũguo, Solomoni akĩĩhĩta mwĩhĩtwa na rĩĩtwa rĩa MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Ngai aronjũraga, ingĩaga kũũraga Adonija nĩ ũndũ wa ũndũ ũcio anjũũrĩĩtie! Tondũ-rĩ, o ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o we ũndũũgĩrĩĩtie akanjikarĩria gĩtĩ gĩa ũthamaki kĩa baaba Daudi na akaahe ũthamaki niĩ na njiarwa ciakwa o ta ũrĩa eeranĩire, Adonija ekũũragwo o ũũmũũthĩ!” Kwoguo, mũthamaki Solomoni agĩatha Benaia wa Jehoiada, naake agĩthiĩ akĩũraga Adonija. Ningĩ mũthamaki Solomoni akĩĩra Abiatharu mũthĩnjĩri Ngai atĩrĩ, “Wĩthiĩre Anathothu, gĩthakainĩ gĩaku. Wee o nawe wagĩrĩirwo nĩkũũragwo. No rĩĩrĩ, ndigũkũũraga rĩu, nĩ ũndũ nĩwamenyereire Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI hĩndĩ ĩrĩa mwarĩ na baaba Daudi, na ningĩ nĩwanyariiranĩirio na baaba mathĩĩnainĩ maake moothe.” Kwoguo, Solomoni agĩkĩingata Abiatharu, agĩtiga gũtuĩka mũthĩnjĩri Ngai wa MWATHANI, agĩtũma ũrĩa wothe MWATHANI aarĩirie o kũu Shilo ũkoniĩ Eli na njiarwa ciake ũhinge. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Joabu aiguire ũhoro ũcio akĩũra, nĩ gũkorwo nĩagarũrũkĩĩte akarũmĩrĩra Adonija, no ndarũmĩrĩire Abisalomu. Naake agĩthiĩ Hemainĩ ya MWATHANI akĩĩnyiitĩrĩra koonainĩ cia kĩgongoona. Na rĩrĩa mũthamaki Solomoni aamenyithirio atĩ Joabu nĩorĩĩte na enyiitĩrĩire koonainĩ cia kĩgongoona o kũu Hemainĩ, akĩrekia Benaia mũrũ wa Jehoiada, akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũmũũrage.” Naake Benaia agĩthiĩ o kũu Hemainĩ ya MWATHANI akĩĩra Joabu atĩrĩ, “Mũthamaki oiga uume na nja.” Naake Joabu agĩcookia atĩrĩ, “Aaca, ngũkuĩra o haaha.” Naake Benaia agĩcookeria mũthamaki ũhoro, akĩmwĩra ũrĩa Joabu oigĩĩte. Naake mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ wĩke o ta ũguo oiga, ũmũũrage na ũmũthike. Hĩndĩ ĩyo niĩ na njiarwa cia baaba nĩtũkwehererwo nĩ ũũru wa thakame ĩrĩa Joabu aitire ĩtarĩ gĩtũmi. Nakĩo gĩkuũ kĩu Joabu egũkua, egũkua nĩ ũndũ wa waganu wake. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩoragire andũ eerĩ athingu kũmũkĩra o na baaba atooĩ ũhoro ũcio. Nao andũ acio ũmwe nĩ Abineri mũrũ wa Neri, mũnene wa mbũtũ cia ita cia Isiraeli, ũrĩa ũngĩ nĩ Amasa mũrũ wa Jetheri mũnene wa mbũtũ cia ita cia Juda. Narĩo ihera rĩrĩa rĩkũherithio Joabu nĩ ũndũ wa kũmooraga, rĩkũmũcookerera we mwene na njiarwa ciake tene na tene. No rĩĩrĩ, ha ũhoro wa Daudi na nyũmba yake na njiarwa ciake, na gĩtĩ gĩake gĩa ũthamaki-rĩ, MWATHANI egũtũũra amaheaga ũhootani.” Hĩndĩ ĩyo Benaia mũrũ wa Jehoiada agĩgĩthiĩ o hau kĩgongoonainĩ, akĩũraga Joabu. Thuutha wa ũguo Joabu agĩthikwo mũciĩ gwake o kũu werũinĩ. Naake mũthamaki agĩcooka agĩthuura Benaia atuĩke mũnene wa mbũtũ cia ita handũ ha Joabu. Ningĩ agĩcooka agĩthuura Zadoku atuĩke mũthĩnjĩri Ngai handũ ha Abiatharu. Naake mũthamaki akĩrekanĩria Shimei agĩĩtwo, akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩakĩre mũciĩ waku gũũkũ Jerusalemu, ũtũũre ũtekuuma kuo o na rĩ. Menya ũũ wega, atĩ ũngĩkoima kuo, ũringe karũũĩ ga Kidironi, no mũhaka ũgaakua. Wee mwene nĩ we ũgaacookererwo nĩ thakame yaku.” Naake Shimei agĩcookeria mũthamaki atĩrĩ, “Nĩ woiga wega, mwathi wakwa mũthamaki, na ũguo nĩguo ngwĩka.” Kwoguo Shimei agĩgĩtũũrĩra Jerusalemu hĩndĩ ndaaya. Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩaka ĩtatũ, ndungata igĩrĩ cia Shimei ikĩũra igĩthiĩ kwa Akishi mũrũ wa Maaka mũthamaki wa Gathu. Na rĩrĩa Shimei aamenyithirio atĩ ndungata ciake ciarĩ Gathu, agĩtandĩka ndigiri yake, agĩthiĩ Gathu gwa Akishi nĩguo agacicarie. Na arĩĩkia gũciona, agĩciinũkia gwake mũciĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Solomoni aamenyithirio atĩ Shimei nĩoimĩĩte Jerusalemu agathiĩ Gathu, na agacooka-rĩ, akĩrekania ageetwo. Naake ooka akĩmũũria atĩrĩ, “Githĩ ndiakwĩhĩtithirie, thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa MWATHANI, atĩ ndũkoima gũũkũ Jerusalemu? Githĩ ndiacookire ngĩkũmenyithia atĩ mũthenya ũrĩa ũkoima kuo no mũhaka ũgaakua? Wee mwene wanjĩĩrire atĩ, ũndũ ũcio ndoigĩĩte warĩ mwega na ũkiuga atĩ nĩũkũũhingia. Rĩu-rĩ, nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte ũthũũkie kĩrĩĩkanĩro gĩakwa nawe na wagarare watho ũrĩa njugĩĩte?” Mũthamaki agĩthiĩ na mbere kwĩra Shimei atĩrĩ, “Wee mwene nĩũũĩ na ngoro yaku ũũru wothe ũrĩa wekire baaba Daudi. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI arokũherithia nĩ ũndũ wa ũũru ũcio. No rĩĩrĩ, haakwa mwene-rĩ, MWATHANI nĩekũndaathima, o na ningĩ nĩegũtũma gĩtĩ kĩa ũthamaki kĩa Daudi gĩtũũre kĩgaacĩire wega tene na tene.” Tondũ ũcio mũthamaki agĩgĩatha Benaia mũrũ wa Jehoiada, naake Benaia akiumagara agĩthiĩ akĩũraga Shimei. Naguo ũthamaki wa Solomoni ũgĩtũũra ũgaacĩire wega. Na rĩĩrĩ, Solomoni agĩtuma ndũgũ na mũthamaki wa Misiri, na ũndũ wa kũhikia mwarĩ. Akĩmũtwara agaikarage itũũra rĩa Daudi o nginya rĩrĩa aarĩĩkirie gwaka nyũmba yake mwene, Hekaarũ, o na rũthingo rũrĩa rwathiũrũrũkĩirie Jerusalemu. Hĩndĩ ĩyo andũ maatũire marutagĩra magongoona kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwathaathayagĩrio, tondũ MWATHANI ndaakĩirwo Hekaarũ. Naake Solomoni nĩendeete MWATHANI, na nĩarũmagĩrĩra mataaro ma ithe Daudi; no o naake nĩarutaga magongoona na agacinĩra ũbaani kũndũ na kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwathaathayagĩrio. Hĩndĩ ĩmwe mũthamaki agĩthiĩ Gibeoni kũrutĩra igongoona kuo, nĩ ũndũ kũu nĩkuo kwarĩ na handũ hatũũgĩru ha gũthaathaĩrio harĩa heekĩrĩirwo mũno. Mbere ĩyo kũu nĩkuo Solomoni aarutĩire magongoona ma njino ma nyamũ ngiri ĩmwe (1,000). Naake arĩ kũu Gibeoni, MWATHANI akĩmuumĩrĩra ũtukũ kĩrootoinĩ akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda ngũhe kĩ?” Naake Solomoni agĩcookia atĩrĩ, “Nĩwatũire wĩkaga baaba Daudi, ndungata yaku, maũndũ manene ma ũtugi nĩ ũndũ we aarĩ mwega na mwĩhokeku maũndũinĩ maake moothe harĩ we. Ningĩ o na rĩu no ũrathiĩ na mbere na kũmwĩkĩra o maũndũ macio ma ũtugi na ũkamũhe mũũriũ ũrĩa ũũmũũthĩ ũtuĩkĩĩte mũthamaki ithenya rĩake. Na rĩu, wee MWATHANI Ngai wakwa, nĩũnduĩte niĩ ndungata yaku, mũthamaki ithenya rĩa baaba Daudi; ndĩ o mũndũ mwĩthĩ, na ndingĩmenya gwathana. Ningĩ ndĩ gatagatĩ ka andũ arĩa wee mwene ũthuurĩĩte matuĩke aaku, andũ aingĩ ũũ atĩ matingĩtarĩka. Nĩ ũndũ ũcio, niĩ ndungata yaku, ndakũhooya ũhe ũũgĩ wa ngoro, hotage gwatha andũ aaku, na ningĩ hotage gũkũũrana wega na ũũru. Nĩ ũndũ-rĩ, ingĩkĩhota atĩa gwatha andũ aya aaku aingĩ ũũ?” Naake MWATHANI agĩkenera ihooya rĩu Solomoni aahoeete. Agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Tondũ wahooya ũũgĩ wa gwathana na kĩhooto, handũ ha kũhooya wongererwo matukũ maingĩ, ũtonga, o na kana thũ ciaku iniinwo, nĩndakũhingĩria ũguo ũhoeete. Nĩndakũhe ũũgĩ mũingĩ o na ũmenyi wa maũndũ ũũ atĩ gũtirĩ kwagĩa mũndũ ũngĩ ta we o na ningĩ gũtikaagĩa. O na ningĩ nĩngũkũhe o na kĩrĩa ũtekũhoeete. Nĩngũkũhe ũtonga o na gĩtĩĩo, na gũtikooneka mũthamaki ũngĩ ta we ũtũũroinĩ waku wothe. Ningĩ ũngĩthiĩ na mbere na kũnjathĩkĩra na kũhingia mawatho na maathani maakwa, ta ũrĩa thooguo Daudi aamenyereete gwĩka, nĩngũkũingĩhĩria matukũ maaku.” Naake Solomoni agĩgĩũkĩra toro, agĩkĩmenya atĩ nĩ Ngai wamwaragĩria na njĩra ya kĩrooto. Thuutha wa ũguo agĩthiĩ Jerusalemu akĩrũũgama hakuhĩ na Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI, akĩrutĩra MWATHANI magongoona ma njino na ma thaayũ. Agĩcooka akĩrugithĩria njaama ciake ciothe iruga. Na rĩĩrĩ, andũ a nja eerĩ a maraaya magĩthiĩ he mũthamaki Solomoni makĩrũũgama hau mbere yake. Naake ũmwe akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Mwathi wakwa, niĩ na mũndũ wa nja ũyũ tũtũũraga nyũmba ĩmwe, na niĩ ndĩraciarĩra o kũu nyũmba tũrĩ o naake. Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩthenya ĩĩrĩ ndarĩĩkia gũciara, naake aracooka araciara. Tũraarĩ kũu nyũmba ithuerĩ gũtarĩ na mũndũ ũngĩ. Naake mũndũ wa nja ũyũ arakomera kaana gaake ũtukũ karaakua. Aragĩũkĩra kũrĩ o ũtukũ ndĩ o toro, aroya kaana gaakwa arakeheria harĩ niĩ, arathiĩ aragakomia harĩa we mwene arakomeete; aracooka aroya kau gaake gakuũ aragakomia harĩ niĩ. No rĩĩrĩ, rũũciinĩ ndarooka gũũkĩra atĩ nĩguo nyongithie kaana gaakwa, ndĩroona atĩ nĩ gakuũ. Na rĩĩrĩ, ndakabaara wega ndĩroona atĩ ti ko gaakwa.” Naake mũndũ wa nja ũcio ũngĩ akiuga atĩrĩ, “Aaca! Kaana karĩa karĩ muoyo nĩ ko gaakwa, no kau gakuũ nĩko gaaku!” Naake ũcio ũngĩ akiuga atĩrĩ, “Aaca, tiguo! Kaana karĩa karĩ muoyo nĩko gaakwa, no kau gakuũ nĩ ko gaaku!” Magĩgĩkararania mũno mbere ya mũthamaki. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki akiuga atĩrĩ, “Inyuerĩ gũtirĩ ũtaroiga atĩ kaana karĩa karĩ muoyo nĩ gaake, na atĩ karĩa gakuũ nĩ ka ũrĩa ũngĩ.” Mũthamaki agĩgĩathana areeherwo rũhiũ rwa njora, na rĩrĩa rwareehirwo akiuga atĩrĩ, “Atũraniai kaana kau ke muoyo icunjĩ igĩrĩ na mũhe o mũndũ wa nja gĩcunjĩ gĩake.” Hĩndĩ ĩyo mũndũ wa nja ũrĩa warĩ nyina wa mwana, nĩ ũndũ wa wendo wa mwana, akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Ndagũthaitha, mwathi wakwa mũthamaki, tiga kũũraga kaana gaaka! Mũne!” Naake mũndũ wa nja ũcio ũngĩ akiuga atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirwo nĩgũthiĩ nako; reke gaatũranio icunjĩ igĩrĩ o mũndũ athiĩ na gĩake.” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki agĩgĩathana atĩ kaana kau gatikooragwo. Akiuga atĩrĩ, “Heei mũndũ wa nja ũcio wa mbere tondũ nĩwe nyina wako.” Na rĩrĩa Aisiraeli oothe maiguire ũrĩa mũthamaki atuithanirie ciira ũcio, makĩmũtũũgĩria mũno, nĩkũmenya atĩ Ngai nĩarĩĩkĩĩtie kũmũhe ũũgĩ wa gũtuithanagia maciira na kĩhooto. Naake mũthamaki Solomoni agĩgĩthiĩ na mbere gũthamaka Isiraeli guothe. Nacio njaama iria cia mũteithagia gwathana ciarĩ ici: Azaria mũrũ wa Zadoku: mũthĩnjĩri Ngai Elihorefu na Ahija, aariũ a Shisha: tũrani twa igooti Jehoshafatu mũrũ wa Ahiludu: mũigi wa rekondi Benaia mũrũ wa Jehoiada: mũnene wa mbũtũ cia ita Zadoku na Abiatharu: athĩnjĩri Ngai Azaria mũrũ wa Nathani: Mũnene wa aathani a ng'ongo Zabudu mũrũ wa Nathani: Mũthĩnjĩri Ngai na mũtaari wa mũthamaki Ahisharu: mũrũũgamĩrĩri wa ndungata cia mũthamaki Adoniramu mũrũ wa Abida: mũũrũũgamĩrĩri wa arĩa maarutaga mawĩra ma hinya. Ningĩ Solomoni agĩthuura andũ ikũmi na eerĩ matuĩke aathani a gwathaga ng'ongo ciothe cia Isiraeli. Acio nĩ o maatuĩtwo a kũreehagĩre mũthamaki na mũciĩ wake irio. O mũndũ areehaga irio mweri ũmwe thĩinĩ wa mwaka. Namo marĩĩtwa ma aathani acio ikũmi na eerĩ a ng'ongo na kũrĩa mũndũ aathanaga maahaanaga ta ũũ: Benihuri: bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu Benidekeri: matũũra ma Makazu, Shaalibimu,Bethi Shemeshi, Eloni, na Bethi Hanani Benihesedi: matũũra ma Arubothu, Soko na bũrũri wothe wa Heferi. Benabinadabu ũrĩa wahikĩĩtie Tafathu mwarĩ wa Solomoni: rũgongo ruothe rwa Dori Baana mũrũ wa Ahiludu: matũũra ma Taanaka, Megido, na Bethi Shani, rũgongo ruothe rũrĩa rwakuhanĩrĩirie na itũũra rĩa Zarethani, kĩanda wa Jezireeli o nginya Abeli Mehola na itũũra rĩa Jokimeamu Benigeberi: itũũra rĩa Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi; na icagi iria ciarĩ kũu Gileadi cia mbarĩ ya Jairũ mũrũ wa Manase, na rũgongo ruothe rwa Arigobu o kũu Bashani, moothe maarĩ matũũra mĩrongo ĩtandatũ mairigĩirwo na thingo cia hinya na ihingo ciakĩĩtwo na cuuma cia gĩcango. Ahinadabu mũrũ wa Ido: rũgongo rwa Mahanaimu Ahimaazu: ũrĩa wahikĩĩtie Basemathi, mwarĩ wa Solomoni: rũgongo ruothe rwa Nafutali Baana mũrũ wa Hushai: rũgongo ruothe rwa Asheri na itũũra rĩa Bealothu Jehoshafatu mũrũ wa Parua: rũgongo ruothe rwa Isakaru Shimei mũrũ wa Ela: bũrũri wothe wa Benjamini Geberi mũrũ wa Uri: bũrũri wa Gileadi, o bũrũri ũrĩa wathagwo nĩ Sihoni mũthamaki wa Aamori na Ogu mũthamaki wa Bashani. Hamwe na acio ikũmi na eerĩ nĩkwarĩ na barũũthi wa gwathanaga bũrũri ũcio wothe. Nao andũ a Isiraeli na a Juda maingĩhĩĩte o ta mũthanga ũrĩa ũrĩ rũteereinĩ rwa iria. Maatũire maarĩaga na makanyuaga na magakenaga. Naake Solomoni agĩgĩathana bũrũri wothe kuuma rũũĩ rwa Farati kinya bũrũri wa Afilisiti o na nginya mũhakainĩ wa Misiri. Nao andũ a kũu nĩmaamũtwaragĩra igooti, na magĩtũũra mamũtungatagĩra matukũ moothe ma muoyo wake. Indo iria ciatwaragwo kwa Solomoni mũthenya ũmwe ciarĩ kiro ngiri ithaano (5,000) cia mũtu mũhinyu mũno, kiro ngiri ikũmi (10,000) cia njenga; ndeegwa ikũmi noru, ndeegwa mĩrongo ĩĩrĩ cia rũũru, ng'ondu igana, hamwe na thwariga, thiiya, na marong'a, na mbata noru. Ningĩ Solomoni no we wathaga bũrũri wothe wa mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati, kuuma Tifisa o nginya Gaza, hamwe na athamaki a kuo. Naake akĩgĩa na thaayũ na mabũrũri marĩa maamũthiũrũrũkĩirie. Namo matukũ moothe ma wathani wa Solomoni, andũ a Isiraeli na a Juda kuuma Dani o nginya Beerisheba magĩtũũra megangarĩĩte. Mũndũ o mũndũ aatũũraga mĩthabibũinĩ na mĩkũyũinĩ yake. Naake Solomoni aarĩ na ciugũ cia mbarathi ngiri mĩrongo ĩna (40,000) na mbarathi cia kũguucia ngaari icio ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000). Nao aathani acio aake ikũmi na eerĩ magĩgĩtuĩka a kũreehagĩre mũthamaki Solomoni na andũ aake irio cia kũigana, na o mũndũ akareehage mweri wake. Ningĩ agacooka agatwarĩra mbarathi cia ihenya na mbarathi iria ingĩ mbaarĩ na rũũa rwa ngano o ta ũrĩa aatuĩrĩirwo. Naake MWATHANI agĩkĩhe mũthamaki Solomoni ũũgĩ, ũmenyi wa maũndũ mũingĩ, na ũtaũku mũingĩ gũkĩra gĩthimi. Naake Solomoni agĩkĩũhĩga agĩkĩra andũ oothe a mwena wa irathĩro o na a Misiri. Nĩ we warĩ mũũgĩ gũkĩra andũ oothe: arĩ mũũgĩ gũkĩra Ethani ũrĩa Muezira, o na gũkĩra Hemani, Kalikoli, na Darida aariũ a Maholu, nayo ngumo yake ĩgĩtamba mabũrũri moothe marĩa maamũrigiicĩirie. Ningĩ nĩatungire thimo ngiri ithatũ (3,000) na nyĩmbo makĩria ma ngiri ĩmwe na ithaano (1,005). O na nĩaheanire ũhoro wa mĩtĩ, aambĩrĩirie na mĩtarakwa ya Lebanoni o nginya hithobu iria imeraga rũthingoinĩ, wa nyamũ cia mĩthemba yothe, wa nyoni, wa nyamũ iria itambaga, na wa thamaki. Nao athamaki oothe a thĩ maigua ũhoro wa ũũgĩ wa Solomoni, magĩtũma andũ makamũthikĩrĩrie akĩaria. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Hiramu mũthamaki wa Turo aiguire atĩ Solomoni nĩaitĩrĩirio maguta agatuĩka mũthamaki handũ ha ithe-rĩ, akĩmũrekeria njaama ciake nĩ ũndũ o na mbere ĩyo maatũũraga marĩ ũraata na Daudi. Naake Solomoni akĩrekanĩria Hiramu na ndũmĩrĩri ĩno: “Wee nĩũũĩ atĩ baaba Daudi ndangĩahotire gwakĩra MWATHANI Ngai wake Hekaarũ ya gũthaathayagĩrio, nĩ ũndũ wa mbaara iria aarũaga kaingĩ kaingĩ na thũ ciake iria ciamũthiũrũrũkĩirie, o nginya rĩrĩa MWATHANI aamũhotithirie gũcihoota. No rĩĩrĩ, rĩu MWATHANI Ngai wakwa nĩaheete thaayũ na mĩena yothe. Ningĩ ndirĩ na thũ o na kana ũndũ mũũru. MWATHANI nĩarĩĩkanĩire na baaba Daudi akiuga atĩrĩ, ‘Mũũrũguo ũrĩa ũgaatuĩka mũthamaki ithenya rĩaku-rĩ, nĩwe ũkaanjakĩra Hekaarũ.’ Na rĩu nĩndĩharĩirie gwakĩra MWATHANI Ngai wakwa Hekaarũ ya gũthaathayagĩrio. Kwoguo rekia andũ mathiĩ Lebanoni makandemere mĩtarakwa. Niĩ na niĩ nĩngũrekia andũ aakwa mathiĩ magateithanie nao. Andũ acio aaku-rĩ, nĩngaamarĩha o ũrĩa ũkoona kwagĩrĩire. Ningĩ wee nĩũũĩ atĩ andũ aakwa matirĩ na ũũgĩ wa gũtema mĩtĩ ta andũ aaku.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Hiramu aiguire ndũmĩrĩri ya Solomoni agĩkena mũno akiuga atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ-rĩ, MWATHANI arogaathwo, nĩ ũndũ wa kũhe Daudi mũũriũ mũũgĩ atuĩke mũthamaki wa gwathaga rũũrĩrĩ rũu rũnene ũguo.” Ningĩ Hiramu agĩcooka akĩrekanĩria Solomoni na ndũmĩrĩri ĩno akiuga atĩrĩ, “Nĩnginyĩirwo nĩ ndũmĩrĩri yaku na nĩngũmĩhingia. Nĩngũhaarĩrĩria mĩtĩ ya mĩtarakwa o na mĩthengera o ĩrĩa ũkwenda. Ndungata ciakwa nĩigaikũrũkia mĩgogo ĩyo imĩrutĩĩte Lebanoni imĩkinyie iriainĩ, imĩtwarithie na maaĩ o kinya harĩa ũkoiga. Yakinya ho andũ aakwa mamiohore nao andũ aaku macooke mamĩoe kuuma hau. Ũndũ ũrĩa ngwenda ũnjĩkage no kũheaga irio cia kũrĩĩo nĩ andũ aakwa.” Kwoguo Hiramu agĩgĩtwarithĩria Solomoni mĩgogo ya mĩtarakwa na ya mĩthengera ĩrĩa eendaga. Naake Solomoni agakĩheaga Hiramu tani cia kĩmetiriki ngiri igĩrĩ (2,000) cia ngano, na rita ngiri magana mana (400,000) cia maguta ma mĩtamaiyũ marĩa makamũre cia kũigana andũ aake mwaka o mwaka. Naake MWATHANI agĩkĩhe Solomoni ũũgĩ o ta ũrĩa aamwĩrĩire. Gũkĩgĩa thaayũ gatagatĩinĩ ka Hiramu na Solomoni na makĩgĩa kĩrĩĩkanĩro gĩa gũteithanagia. Na rĩĩrĩ, Solomoni akĩnyiitithia arũme ngiri mĩrongo ĩtatũ (30,000) kuuma bũrũri wothe wa Isiraeli a kũrutaga mawĩra ma hinya. Agĩcooka agĩthuura Adoniramu atuĩke mũrũũgamĩri wao. Solomoni aatũmaga andũ ngiri ikũmi (10,000) kũu Lebanoni o mweri, naguo wathira makainũka, angĩ magathiĩ. Andũ acio maahuurũkaga mũciĩ mĩeri ĩĩrĩ. Hamwe na acio, Solomoni aarĩ na arũme ngiri mĩrongo ĩnaana (80,000) aacũhia a mahiga bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma, na arũme ngiri mĩrongo mũgwanja (70,000) a gũkuuaga indo cia mwako. Ningĩ agĩcooka agĩthuura anyabaara arũme ngiri ithatũ na magana matatũ (3,300), a kũrũũgamagĩrĩra mawĩra macio. Naake Solomoni agĩatha andũ, magĩatũra na magĩacũhia wega mahiga ma gwaka mũthingi wa Hekaarũ. Nao aaki a Hiramu, na a Solomoni, o na a kuuma itũũra rĩa Bibilosi nĩ o maacũhirie mahiga ma gwaka, o na makĩhaarĩria mĩtĩ ya gwaka Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, Solomoni aambĩrĩirie gwaka Hekaarũ mweri wa keerĩ ũrĩa wĩtagwo Zivu, mwakainĩ wa kana wa gũthamakĩra Aisiraeli. Hĩndĩ ĩyo kwarĩ mwaka wa magana mana ma mĩrongo ĩnaana (480) kuuma Aisiraeli moima bũrũri wa Misiri. Naguo mwako ũcio wahaanaga ta ũũ: Mwena wa na thĩinĩ warĩ na ũraihu wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja, wariĩ wa mita kenda, na kĩrũũgamo mita ikũmi na ithatũ na nuthu. Nakĩo gĩthaku kĩrĩa kĩarĩ mbere ya handũ harĩa hatheru kĩarĩ na ũraihu wa mita inya na nuthu, wariĩ wa mita kenda, o ta ũrĩa wariĩ wa Hekaarũ waiganaga. Nacio ndirica cia Hekaarũ ĩyo agĩciakithia na marima maceke na mwena wa na nja na maaramu na mwena wa na thĩinĩ. Ningĩ na mwena wa na nja wa thingo, mwena wa na thuutha wa Hekaarũ, agĩakĩrĩra nyũmba ithatũ cia ngoroba, na o ngoroba yarĩ na kĩrũũgamo kĩa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ Thĩinĩ wa ngoroba ya thĩ o nyũmba yarĩ na wariĩ wa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ. O na ningĩ niyarĩ na nyũmba ya gatagatĩ ya wariĩ wa mita igĩrĩ na boiniti mũgwanja na ya gatatũ ya wariĩ wa mita ithatũ na boiniti ĩmwe. Thingo cia Hekaarũ aaciakĩĩte igĩtigagio mbako cia gũcooka kũigĩrĩrwo mbaaũ ndungu cia mwako wa nyũmba icio nĩguo mbaaũ itigaatoonye thingoinĩ cia Hekaarũ ĩyo. Namo mahiga marĩa maakaga Hekaarũ ĩyo maacũhĩirio o kware, nĩ ũndũ ũcio gũtiaiguagwo mũgambo wa nyundo kana wa ithanwa, o na kana wa cuuma o yothe hĩndĩ ĩrĩa mwako ũcio wakagwo. Naguo mũromo wa gũtoonya ngoroba ya thĩ warĩ na mwena wa kĩanda wa Hekaarũ ĩyo. Mũndũ agĩtoonya ngoroba ya keerĩ o na ya gatatũ ahũthagĩra njĩra yakĩĩtwo ta ngathĩ. Nĩ ũndũ ũcio Solomoni agĩakithia mwako wothe wa Hekaarũ akĩũrĩĩkia. Agĩcooka agĩĩkĩra ciiring'i ya mbaaũ cia burangi ndungu na mbaaũ ingĩ, na ciothe ciarĩ cia mĩtarakwa. Nacio ngoroba icio aakithĩĩtie, o ngoroba yarĩ na kĩrũũgamo kĩa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ. Ciakĩrĩirwo na mwena wa nja ya Hekaarũ ĩyo na cianyiitithanĩĩtio nĩ mbaaũ ndungu cia mĩtarakwa. Naake MWATHANI akĩĩra Solomoni atĩrĩ, “Ũngĩtũũra wathĩkagĩra mawatho na maathani maakwa-rĩ, nĩngũkũhingĩria ũrĩa ndeerĩire thooguo Daudi. Nĩngũtũũrania na andũ aakwa a Isiraeli ndĩ thĩinĩ wa Hekaarũ ĩno ũraaka, na ndigaatigana nao.” Nĩ ũndũ ũcio, Solomoni agĩaka Hekaarũ ĩyo, akĩmĩrĩĩkia. Nacio thingo cia mwena wa na thĩinĩ agĩcihumbĩrithia na mbaaũ cia mĩtarakwa ciakĩĩtwo kuuma thĩ kinya igũrũ. Nakuo kũu Hekaarũ thĩ, agĩkũhumbĩrithia na mbaaũ cia mĩthengera inyiitithanĩĩtio. Agĩcooka agĩakithia kanyũmba kaniini o kũu Hekaarũinĩ mwena wa na thuutha agĩgatua Handũ Harĩa Hatheru Mũno. Kaagayanĩĩtio na mbaaũ cia mĩtarakwa kuuma thĩ kinya igũrũ na kaarĩ na ũraihu wa mita kenda. Nayo nyũmba ĩyo ĩngĩ ya na mwena wa mbere wa Handũ Hau Hatheru Mũno yarĩ na ũraihu wa mita ikũmi na inyaanya. Nacio mbaaũ cia mĩtarakwa iria ciahumbĩrĩĩte Hekaarũ na mwena wa na thĩinĩ ciagemeetio na mbica ciacũhĩĩtio, ihaana ta inya, na ingĩ ta mahũa macanũkĩĩte wega. Guothe kwahumbĩrĩĩtwo na mbaaũ cia mĩtarakwa na gũtiarĩ ihiga rĩonekaga. Nako kanyũmba kau aakithĩĩtie kũu thĩinĩ wa Hekaarũ kaarĩ ga kũigaga Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI. Kanyũmba kau kaarĩ mita kenda thikwea na kaahumbĩrĩĩtwo na thahabu ĩrĩa therie mũno mĩena yothe. Nakĩo kĩgongoona kĩahumbĩrĩĩtwo na mbaaũ cia mĩtarakwa na mwana wa na rũgongo. Kũu thĩinĩ wa Hekaarũ guothe kwaahumbĩrĩĩtwo na thahabu ĩrĩa therie mũno, nacio nyororo cia thahabu igeekĩrwo ikĩranĩĩtie ikahingĩrĩria Handũ Harĩa Hatheru Mũno, harĩa o naho hahumbĩrĩĩtwo na thahabu. Naake Solomoni akĩgemia Hekaarũ yothe kũu thĩinĩ na thahabu. Ningĩ akĩhumbĩra kĩgongoona kĩa Handũ Harĩa Hatheru Mũno na thahabu. Naake Solomoni agĩthondekithia mĩhiano ya ciũmbe igĩrĩ iria irĩ mathagu na mbaaũ cia mĩtamaiyũ agĩciiga Handũ Harĩa Hatheru Mũno. O kĩmwe gĩacio kĩarĩ na ũraihu wa mita inya na boiniti inya. Nacio ciũmbe icio igĩrĩ i mathagu agĩciiga thĩinĩ wa Handũ Harĩa Hatheru Mũno. Namo mathagu maacio maatambarũkĩĩte o ithagu rĩkahuutanĩria na rĩrĩa rĩngĩ o gatagatĩ ka nyũmba, nayo mĩthia ya macio mangĩ meerĩ ĩkahuutia rũthingo. Naake mũthamaki akĩhumbĩra ciũmbe icio na thahabu. Nacio thingo ciothe cia tũnyũmba tũu twerĩ agĩcigemia na mĩhiano ya ciũmbe iria irĩ mathagu ciacũhĩĩtio, ya mĩkĩndũ o na ya mahũa macanũku. Nakuo kũu Hekaarũinĩ thĩ, agĩkũhumbĩra na thahabu guothe o hamwe na tũnyũmba tũrĩa twarĩ na mwena wa na nja. Agĩcooka agĩthondekithia mĩrango ĩĩrĩ ya mbaaũ cia mĩtamaiyũ inyiitanĩĩte hamwe ya kũhingaga Handũ Harĩa Hatheru Mũno. Mwena wa na igũrũ wa mĩrango ĩyo yathondekeetwo na mbaaũ cianyiitithanĩĩtio ikagĩa na mĩthia ĩtaano. Nayo mĩrango ĩyo akĩmĩgemia na mĩhiano ĩrĩa ĩrĩ mathagu na ya mĩkĩndũ na ya mahũa macanũku. Agĩcooka akĩmĩhumbĩra na thahabu na akĩhumbĩra ciũmbe icio na mĩkĩndũ ĩyo. Ningĩ agĩcooka agĩthondekithia buremu cia mbaaũ cia mĩtamaiyũ mũromoinĩ wa gũtoonyaga Hekaarũ thĩinĩ. Nacio buremu icio ciathondekeetwo irĩ cia thikwea. Mĩrango ĩrĩa yekĩrirwo ho yarĩ ya gũkũnjagwo na yarĩ ya mbaaũ cia mĩthengera. Agĩcooka akĩmĩgemia na mĩhiano yacũhĩĩtio ya ciũmbe iria i mathagu, na ya mĩkĩndũ na ya mahũa macanũku. Ningĩ agĩcooka agĩcihumbĩra na thahabu o wega. Ningĩ agĩcooka agĩakithia gĩthaku na mwena wa na mbere wa Hekaarũ ĩyo. Nakĩo kĩairigĩirwo na rũthingo rwa mahiga rũrĩa rwaigĩrĩirwo mbaaũ ndungu cia mĩtarakwa o thuutha wa koothi ithatũ cia mahiga. Na rĩĩrĩ, mweriinĩ wa keerĩ ũrĩa wĩtagwo Zivu, mwakainĩ wa ĩna wa ũthamaki wa Solomoni, nĩrĩo mũthingi wa Hekaarũ wambirwo. Naguo mwako wothe wa Hekaarũ ĩyo, o ta ũrĩa wacoreetwo, ũkĩrĩĩka mweriinĩ wa kanaana, nĩguo mweri wa Bulu, mwakainĩ wa ikũmi na ũmwe wa ũthamaki wa Solomoni. Solomoni aakire mwako ũcio handũ ha mĩaka mũgwanja. Ningĩ Solomoni akĩambĩrĩria gwaka nyũmba ya ũthamaki na thuutha wa mĩaka ikũmi na ĩtatũ akĩmĩrĩĩkia. Nacio thingo cia mĩena yerĩ ciarĩ na mĩhari ĩtatũ ya ndirica. Ndirica icio nĩciaroranĩĩte. Nayo mĩrango yothe na ndirica ciothe ciarĩ na buremu cia thikwea, nacio ndirica icio ciarĩ mĩhari ĩtatũ na nĩciaroranĩĩte. Ningĩ agĩakithia nyũmba ya mĩcemanio na itugĩ, ya ũraihu wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ na wariĩ wa mita ikũmi na ithatũ na nuthu. Na hau mbere ya yo nĩhaarĩ na gĩthaku gĩatiirĩrĩirwo na itugĩ. Agĩcooka agĩakithia nyũmba harĩa gĩtĩ kĩa ũthamaki gĩaikaraga gĩa gũtuithanagĩria maciira, akĩmĩĩta nyũmba ya Maciira. Yagemeetio kũu thĩinĩ na mbaaũ cia mĩtarakwa kuuma igũrũ kinya thĩ. Nayo nyũmba yake ya gũikara akĩmĩaka handũ mwanya o hau thuutha wa nyũmba ya Maciira, nayo yakĩĩtwo na mwakĩre ta wa icio ingĩ. Agĩcooka agĩakĩra mũtumia wake nyũmba ĩhaana ta ĩyo ya Maciira. Mũtumia ũcio nĩ ũrĩa warĩ mwarĩ wa mũthamaki wa Misiri. Mĩako ĩyo yothe o ũndũ ũmwe na gĩthaku kĩrĩa kĩnene ciakĩĩtwo na mahiga ma goro kuuma mũthingiinĩ kinya igũrũ. Mahiga macio maacũhĩirio o kware mathimĩĩtwo wega na magathambio na mũthumeno mĩena yerĩ. Naguo mũthingi wa mwako o mwako wa nyũmba icio wakĩĩtwo na mahiga marĩa manene maacũhĩirio kware. Mamwe maarĩ ma ũraihu wa mita ithatũ na nuthu na marĩa mangĩ ma ũraihu wa mita inya. Igũrũ rĩa mahiga macio kwaigĩrĩirwo mahiga mangĩ ma goro maathimĩĩtwo na magaacũhio wega, o na mbaaũ ndungu cia mĩtarakwa. Nakĩo gĩthaku kĩa nyũmba ya mũthamaki, gĩthaku kĩa na thĩinĩ kĩa Hekaarũ, na gĩthaku kĩa itoonyero rĩa Hekaarũ ciakĩĩtwo na mahiga maigagĩrĩrwo mbaaũ ndungu cia mĩtarakwa thuutha wa o koothi ithatũ cia mahiga. Ningĩ mũthamaki Solomoni akĩrekanĩria mũndũ wetagwo Huramu wa bũrũri wa Turo. Nyina oimĩĩte mũhĩrĩgainĩ wa Nafutali. Ithe oimĩĩte Turo no nĩarĩĩkĩĩtie gũkua na aarĩ mũturi wa indo cia gĩcango. Huramu aarĩ mũturi wa indo cia gĩcango mũũgĩ na woĩ gũtura indo cia cuuma mũno. Naake agĩũka kwa mũthamaki Solomoni akĩmũrutĩra wĩra wothe ũrĩa wakonainie na ũturi wa indo cia gĩcango. Huramu agĩthondeka itugĩ igĩrĩ cia gĩcango o kĩmwe gĩa kĩrũũgamo kĩa mita inyaanya na mita ithaano na boiniti ithatũ mũthiũrũrũko. Agĩcooka agĩthondeka ciongo igĩrĩ cia gĩcango cia kĩrũũgamo kĩa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ. Icio ciarĩ cia kũigĩrĩra igũrũ rĩa itugĩ icio aathondekeete. Ningĩ o igũrũ wa gĩtugĩ o gĩtugĩ, haagemeetio na nyororo mũgwanja itoonyanĩĩtio wega. Hagacooka hakarigiicĩrio na mĩhari ĩĩrĩ ya makongomanga ma gĩcango. Nacio ciongo icio ciarĩ igũrũ wa itugĩ icio cia gĩthakuinĩ-rĩ, ciagemeetio na mũhianĩre wa mahũa ta ma itooka me na ũraihu wa mita ĩmwe na boiniti inyaanya. Mahũa macio maagemeetie handũ harĩa haarĩ ha gĩthiũrũrĩ harĩa nyororo ĩyo yatoonyanĩĩtio. Na nĩhaarĩ na mĩhiano ya ngongomanga magana meerĩ ciĩkĩrĩĩtwo mĩhari ĩĩrĩ ĩĩrĩ ithiũrũrũkĩirie o kĩongo. Naake Huramu akĩhanda itugĩ icio cierĩ mĩena yerĩ ya mũromo wa Hekaarũ. Kĩrĩa kĩarĩ na mwena wa kĩanda agĩgĩtua Jakini, na kĩa na mwena wa rũgongo agĩgĩtua Boazu. Nacio ciongo cia gĩcango iria ciarĩ na mahũa matariĩ ta itooka ciarĩ igũrũ wa itugĩ icio. Kwoguo wĩra wa gwaka itugĩ icio ũgĩkĩrĩĩka. Ningĩ Huramu agĩthondeka itangi rĩa gĩthiũrũrĩ rĩa gĩcango rĩa ũriku wa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ, na kuuma mwena ũmwe kinya ũrĩa ũngĩ mita o inya na boiniti inya, na mũthiũrũrũko mita ikũmi na ithatũ na boiniti igĩrĩ. Ningĩ gũthiũrũrũkĩria mĩthia ya itangi rĩu na mwena wa thĩ, rĩagemeetio na mĩhari ĩĩrĩ ya inya cia gĩcango, nacio ciathondekanĩirio hamwe na itangi rĩu rĩgĩthondekwo. Narĩo itangi rĩu rĩaigĩrĩirwo igũrũ wa mĩhiano ya ndeegwa ikũmi na igĩrĩ cia gĩcango. Mĩhiano ĩyo yaroreete na mwena wa na nja, o ĩtatũ ĩkarora na mwena ũmwe. Ningĩ nacio ciĩga ciayo ciothe cia na thuutha ciarĩ na kũu thĩinĩ warĩo. Naguo ũtungu wa mĩena ya itangi rĩu warĩ wa mirimita mĩrongo mũgwanja na ithaano. Mĩcũrĩ yarĩo yathondekeetwo ta mĩcũrĩ ya gĩkombe ĩyũnĩĩte na nja ta mĩcũrĩ ya gĩtooka. Itangi rĩu rĩngĩaiyũririo na rita ngiri mĩrongo ĩna (40,000) cia maaĩ. Ningĩ Huramu agĩcooka agĩthondeka ngaari cia kũguucio ikũmi cia gĩcango o ĩmwe ya ũraihu wa mita ĩmwe na boiniti inyaanya, na wariĩ wa mita ĩmwe na boiniti inyaanya, na ũriku wa mita ĩmwe na boiniti ithatũ. Ngaari icio agĩcithondekera buremu cia cuuma cia thikwea inyiitithanĩĩtio na tũcunjĩ twa cuuma twa thikwea, na ikagemio na mĩhiano ya mĩrũũthi, ndeegwa, na ciũmbe iria irĩ mathagu. Ningĩ mwana wa na rũgongo, na wa na rungu, wa mĩhiano ĩyo ya mĩrũũthi na ndeegwa gũgeekĩrwo mĩrĩnga mĩceke yohanĩĩtio na ĩgacunjuura. Ngaari icio o ĩmwe yarĩ na mĩgũrũ ĩna ya gĩcango na ĩkagathĩkanio mĩcuumainĩ ya gĩcango. Ningĩ koonainĩ inya cia ngaari o ngaari kwarĩ na cuuma cia gĩcango cia kũnyiitĩrĩra kĩraĩ, nacio ciagemeetio na mĩrĩnga mĩceke yohanĩĩtio na ĩgacunjuura. Ningĩ nĩhaarĩ na buremu ya cuuma ya gĩthiũrũrĩ nĩ ũndũ wa kũnyiitĩrĩra kĩraĩ. Naguo ũraihu wayo na igũrũ warĩ cenitimita mĩrongo ĩna na ithaano kuuma igũrũ wa ngaari na ũriku wa cenitimita ikũmi na inyaanya. Ningĩ nĩyatemereirwo mĩhiano ya kũmĩgemia ya thikwea. Nayo mĩgũrũ ya ngaari icio cia kũguucio yarĩ na kĩrũũgamo kĩa cenitimita mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ na yanyiitithanĩĩtio na cuuma. Mĩcuuma ya kũharũkio mĩgũrũ yohanĩĩtio o ũndũ ũmwe na ngaari icio. Nayo mĩgũrũ ya ngaari icio yahaanaga o ta ya ngaari cia mbarathi; mĩcuuma ya kũharũkio, riimu, cuuma iria njeke cia kuohania magũrũ, o na cuuma ya gatagatĩ ya kũnyiitithania cuuma icio ciothe cia magũrũ ciathondekeetwo na gĩcango. Na rĩĩrĩ, na kũu rungu koonainĩ cia ngaari icio kwarĩ cuuma ingĩ cia gĩcango cia kũmĩnyiitĩrĩra, nacio cuuma icio ciohanĩĩtio na ngaari ĩyo ya kũguucio. Narĩo igũrũ rĩa ngaari o ngaari nĩhaarĩ na mũcibi wa gĩthiũrũrĩ warĩ wa cenitimita mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ. Mĩrĩnga ĩrĩa yanyiitĩrĩire na cuuma iria ciohithanĩĩtie mũcibi ũcio cianyiitithanĩĩtio na ngaari ĩyo ya kũguucio. Nayo mĩrĩnga o na cuuma ciayo ciagemeetio na mĩhiano ya ciũmbe iria irĩ mathagu, mĩrũũthi, na mĩkĩndũ o handũ haarĩa harĩ na ithenya. Ningĩ mĩenainĩ igathiũrũrũkĩrio na mĩrĩnga mĩceke yohanĩĩtio na ĩgacunjuura. Ũguo nĩguo Huramu aagĩthondekire ngaari icio ikũmi cia kũguucio; ciothe nĩciaiganaine o na nĩciahaanaine. Ningĩ Huramu agĩcooka agĩthondekera ngaari icio iraĩ ikũmi cia gĩcango, o ngaari kĩraĩ kĩayo. Naguo wariĩ wa kĩraĩ warĩ mita ĩmwe na boiniti inyaanya na kĩaiganagĩra ta maaĩ rita magana manaana. Hiramu akĩiga ngaari ithaano mwena wa na kĩanda wa Hekaarũ, na ithaano mwena wa na rũgongo, narĩo itangi akĩrĩrũũgamia koonainĩ ya na mwena wa na kĩanda wa na irathĩro. Naake mũthamaki aacithondekithĩirie gĩturĩroinĩ kĩrĩa kĩarĩ gatagatĩ ga Sukothu na Zarethani gĩtuambainĩ kĩa Jorodani. Naake Solomoni ndaigana gũthimithia indo icio cia gĩcango nĩguo imenyeke ũritũ wacio, nĩ ũndũ wa ũrĩa ciaingĩhĩĩte. Naguo ũritũ wa gĩcango kĩu ndwamenyekire ũrĩa waiganaga. Naake Solomoni agĩthondekithia o na indo cia thahabu cia kũigwo kũu Hekaarũinĩ: kĩgongoona, meetha ya kũigagĩrĩrwo mĩgate ya kũrutĩrwo MWATHANI, mĩtĩ ikũmi ya gũcuuragio mataawa hau mbere ya Handũ Harĩa Hatheru Mũno, ĩtaano ĩkĩigwo na mwena wa na kĩanda, na ĩtaano ĩkĩigwo mwena wa na rũgongo; mahũa, mataawa, na mĩĩhato; ikombe na tũmĩĩhato tũniini twa kũhoria ndambĩ, mbakũri, indo cia gũcinĩra ũbaani, ngĩo cia mwaki, marenji ma mĩrango ya Handũ Harĩa Hatheru Mũno na ma mĩrango ya na nja ya Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Solomoni arĩĩkia wĩra wothe wa Hekaarũ, akĩiga indo ciothe iria ithe Daudi aamũrĩire MWATHANI mathitooinĩ ma Hekaarũ ĩyo. Indo icio ciarĩ: betha, thahabu, na indo iria ingĩ ciothe. Hĩndĩ ĩyo Solomoni agĩĩta atongoria oothe a mĩhĩrĩga na a mbarĩ cia Isiraeli mooke harĩ we kũu Jerusalemu. Aameetire nĩ geetha makagĩĩre Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI kuuma itũũra rĩa Daudi rĩrĩa rĩetagwo Zayuni marĩreehe Hekaarũinĩ. Nao atongoria oothe a Isiraeli makĩũngana he mũthamaki mweriinĩ wa mũgwanja (na nĩguo wa Ethanimu) hĩndĩ ya thigũkũ ya Ithũnũ. Na rĩrĩa atongoria oothe maakinyire, athĩnjĩri Ngai makĩoya Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro na igũrũ makĩrĩtoonyia Hekaarũinĩ. Nao Alawii na athĩnjĩri Ngai magĩkuuanĩra Hema ya MWATHANI ya gũtũnganwo o na indo ciothe iria ciarĩ nyamũre iria ciarĩ kuo magĩcitoonyia Hekaarũinĩ. Naake mũthamaki Solomoni hamwe na andũ oothe arĩa moonganĩĩte hau mbere ya Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro makĩruta magongoona ma ng'ondu na ng'ombe itangĩtarĩka nĩ ũndũ wa kũingĩha. Nao athĩnjĩri Ngai magĩgĩtoonyia Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩa MWATHANI makĩrĩiga handũ haarĩo harĩa heetagwo Handũ Harĩa Hatheru Mũno rungu rwa ciũmbe iria irĩ mathagu. Namo mathagu ma ciũmbe icio maatambarũkĩĩtio makahumbĩra Ithandũkũ rĩu o na mĩgamba ĩrĩa rĩakuuagwo nayo. Nayo mĩthia ya mĩgamba ĩyo nĩyonekaga nĩ mũndũ arũũgamĩĩte mũrangoinĩ aroreete Handũ Harĩa Hatheru Mũno nĩ mũndũ wa kũraiha. Ndĩngĩahotire kuoneka nĩ mũndũ arĩ handũ hangĩ. (Mĩgamba ĩyo ĩrĩ o ho o na ũũmũũthĩ). Na rĩĩrĩ, gũtiarĩ na kĩndũ kĩngĩ kũu Ithandũkũinĩ thĩinĩ o tiga ihengere iria igĩrĩ cia mahiga. Ihengere icio nĩ iria Musa eekĩrire kuo arĩ kĩrĩmainĩ gĩa Sinai. Hĩndĩ ĩyo nĩ rĩrĩa MWATHANI aathondekire Kĩrĩĩkanĩro na andũ a Isiraeli rĩrĩa moimaga Misiri. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa athĩnjĩri Ngai meeherire Handũ Hau Hatheru, itu rĩkĩiyũra kũu Hekaarũinĩ guothe, o nginya athĩnjĩri Ngai makĩremwo nĩgũtungata nĩ ũndũ wa itu rĩu, o na nĩ ũndũ wa ũrĩa riiri wa MWATHANI waiyũrĩĩte Hekaarũ ĩyo yothe. Hĩndĩ ĩyo Solomoni akĩhooya atĩrĩ: “Wee MWATHANI, nĩwaigire riũa kũu igũrũ, no nĩũthuurĩĩte gũtũũra matuinĩ na ndumainĩ. Rĩu nĩngwakĩire Hekaarũ thaka, harĩa wee mwene ũgũtũũra tene na tene.” Naake Solomoni akĩhũgũkĩra andũ oothe a Isiraeli akĩmaraathima marũũgamĩĩte o hau, akiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli, arogoocwo o we ũhingĩĩtie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa aarĩĩkanĩire na baaba Daudi rĩrĩa oigire, ‘Kuuma rĩrĩa ndarutire andũ aakwa a Isiraeli kuuma bũrũri wa Misiri, ndirĩ ndathuura itũũra o na rĩmwe bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli atĩ nĩguo njakĩrwo Hekaarũ kuo ya gũthaathayagĩrio. No rĩĩrĩ nĩndathuurire Daudi atuĩke mũthamaki wa gũthamakĩra andũ aakwa a Isiraeli.’ ” Naake Solomoni agĩthiĩ na mbere na mĩario akiuga atĩrĩ, “Baaba Daudi nĩataanyĩĩte gwakĩra MWATHANI Ngai wa Isiraeli Hekaarũ ya gũthaathayagĩrio. No MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩ wega ũguo ũtuĩte kũnjakĩra Hekaarũ, no rĩĩrĩ wee mwene ti we ũkaanjakĩra, ũrĩa ũkaanjakĩra nĩ mũũriũ waku wee mwene.’ “Na rĩu, MWATHANI nĩahingĩĩtie kĩĩranĩro gĩake. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩ niĩ nduĩkĩĩte mũthamaki wa Isiraeli ithenya rĩa baaba, na nĩndĩkĩĩtie gwaka Hekaarũ harĩa andũ a Isiraeli marĩthaathayagĩria MWATHANI Ngai wao. Ningĩ hamwe na ũguo nĩnjakĩĩte handũ harĩa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩrĩa rĩ na ihengere iria cia Kĩrĩĩkanĩro rĩrĩigagwo o kũu Hekaarũinĩ. Kĩrĩĩkanĩro kĩu nĩ kĩrĩa MWATHANI arĩĩkanĩire na maithe maitũ rĩrĩa aamarutire bũrũri wa Misiri.” Naake Solomoni akĩrũũgama hau mbere ya kĩgongoona kĩa MWATHANI akĩonagwo nĩ andũ oothe, akĩambararia mooko maake na igũrũ akĩhooya atĩrĩ, “Wee, MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, gũtirĩ ũngĩ ũhaana ta we kũu igũrũ kana gũũkũ thĩ. Wee nĩũrũmagia kĩrĩĩkanĩro gĩaku na andũ aaku, na ũkamoonia ũtugi waku rĩrĩa magwathĩkĩra na ngoro yothe. Nĩũrũmĩĩtie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa werĩire baaba Daudi, naguo ũhoro ũrĩa waririe nĩwahinga ũũmũũthĩ. Na rĩu MWATHANI Ngai wa Isiraeli, tũũra ũrũmĩĩtie kĩĩranĩro kĩrĩa werĩire baaba Daudi, ũkiuga atĩ ndakaaga mũndũ kuuma njiarwainĩ ciake, wa gũikarĩra gĩtĩ kĩa ũthamaki wa Isiraeli o na rĩ, angĩkorwo nĩirĩmwathĩkagĩra ta ũrĩa we aagwathĩkagĩra. Na rĩu, Ngai wa Isiraeli ndagũthaitha ũtũme kĩĩranĩro kĩrĩa werĩire Daudi baaba, ndungata yaku, kĩhinge. “No rĩĩrĩ, wee Ngai, ũngĩhota atĩa gũtũũra gũũkũ thĩ? Atĩrĩĩrĩ, igũrũ guothe ndũngĩhota kũiganĩra kuo; ũngĩkĩhota atĩa kũiganĩra Hekaarũinĩ ĩno njakĩĩte? Ndagũthaitha MWATHANI Ngai wakwa ũthikĩrĩrie ihooya rĩakwa, niĩ ndungata yaku, na ũhingĩrĩe ũrĩa ndĩrakũhooya ũũmũũthĩ. Reke maitho maaku maikarage macũũthĩrĩirie Hekaarũ ĩno ĩrĩa ũthuurĩĩte ya gũthaathayagĩrio hĩndĩ ciothe. Ningĩ ndagũthaitha ũgaathikagĩrĩria hĩndĩ ciothe rĩrĩa ndaingĩra kuo gũkũhooya. Ĩtĩkĩra gũthikagĩrĩria mahooya maakwa o na ma andũ aaku a Isiraeli rĩrĩa tuoka handũ haaha gũkũhooya. Ningĩ ũrĩ o kũu gwaku igũrũ ũgatũthikagĩrĩria, na ũgatuohera meehia maitũ. “Mũndũ angĩkaahĩtĩria mũndũ ũrĩa ũngĩ, na acooke areehwo mbere ya kĩgongoona gĩaku thĩinĩ wa Hekaarũ ĩno nĩguo ehĩte-rĩ, hĩndĩ ĩyo MWATHANI ũgaathikĩrĩria ũrĩ o kũu igũrũ, ũgĩtuithanie ndungata ciaku. Hĩndĩ ĩyo ũgĩcooke ũherithie ũrĩa wĩhĩĩtie o ta ũrĩa kwagĩrĩire, na ũrĩa ũteehĩĩtie ũmũrekererie. “Rĩrĩa andũ aaku a Isiraeli mahootwo nĩ thũ ciao nĩ ũndũ wa ũrĩa makũhĩtĩirie, mangĩgũcookerera mooke marũũgame gũũkũ Hekaarũinĩ, mahooe na merire meehia maao-rĩ, hĩndĩ ĩyo ũmathikagĩrĩrie ũrĩ o kũu gwaku igũrũ. Ningĩ ũmoohagĩre meehia maao, na ũkamacookia bũrũri ũrĩa waheire maithe maao. “Wee, MWATHANI, ũngĩgiria mbura yure tondũ andũ aaku nĩmakũhĩtĩirie, mangĩĩrira na marore Hekaarũ ĩno, magĩkũhooyaga menyiihĩĩtie, ndagũthaitha ũmathikagĩrĩrie ũrĩ o kũu igũrũ. Hĩndĩ ĩyo ohagĩra mũthamaki na andũ a Isiraeli meehia maao, na ũmarutage gũthiaga na mĩthiĩre ĩrĩa yagĩrĩire. Ningĩ MWATHANI ũcooke ũhe bũrũri ũcio waku mbura, o ũcio waheire andũ aaku ũtũũre ũrĩ igai rĩao. “Ningĩ bũrũri ũngĩgwatwo nĩ ng'aragu, mũthiro, irio ihĩĩhio nĩ mbaa, gũũke mĩrumbĩ ya ngigĩ; andũ aaku mangĩtharĩkĩrwo nĩ thũ, makorwo nĩ ũrũaru, kana mũrimũ o wothe, o na hĩndĩ ĩyo mangĩkũhooya, ndagũthaitha ũmaiguage. Ningĩ mũndũ ũmwe kana andũ oothe a Isiraeli, nĩ ũndũ wa kũmenya thĩĩna wa ngoro ciao mangĩkũhooya maambararĩĩtie mooko na igũrũ maroreete Hekaarũ ĩno-rĩ, ndagũthaitha ũiguage mahooya maao. Ndagũthaitha ũmathikagĩrĩrie ũrĩ kũu gwaku igũrũ ũkamoohera meehia na ũmateithagie. Ningĩ tondũ wee mwene, nowe ũũĩ meciiria ma ngoro cia andũ aaku, ndagũthaitha wĩkage o mũndũ o ta ũrĩa ũrĩonaga aagĩrĩirwo nĩgwĩkwo. Ĩkaga ũguo nĩguo andũ aaku matũũre magwathĩkagĩra matukũ moothe ma muoyo wao, marĩa megũtũũra bũrũri ũrĩa waheire maithe maitũ. ndagũthaitha ũkamũigua. Ningĩ ũkamũhingĩria mahooya maake ũrĩ o kũu gwaku igũrũ, nĩ geetha andũ oothe a thĩ makũmenye na magwathĩkĩre, o ta ũrĩa andũ aaku a Isiraeli magwathĩkagĩra. Na hĩndĩ ĩyo nĩmakũmenya atĩ Hekaarũ ĩno njakĩĩte nĩ ho handũ harĩa wee ũrĩthaathayagĩrio. “Ningĩ andũ aaku mangĩkoimagara makarũe na thũ ciao, o ta ũrĩa ũgaakorwo ũmaathĩĩte, nao macooke makũhooe marĩ o harĩa magaakorwo, macũũthĩrĩirie itũũra rĩĩrĩ ũthuurĩĩte o na Hekaarũ ĩno ngwakĩire, ndagũthaitha ũkaigua mahooya maao ũrĩ o kũu gwaku igũrũ ũmahe ũhootani. “Andũ aaku mangĩgaakwĩhia (amu hatikĩrĩ mũndũ o na ũmwe ũteehagia) na nĩ ũndũ wa kũraakario nĩ o, ũmarekererie mahootwo na matahwo nĩ thũ ciao, matwarwo bũrũri wa kũraaya o na kana wa gũkuhĩ, mangĩkoona meehia maao merire, na macooke makũhooe me bũrũri ũcio wa andũ acio maamatahire, makiugaga, ‘Nĩtwĩhĩĩtie, na tũgeeka maũndũ ma ũkĩĩgu na ma waganu,’ ndagũthaitha ũkaigua mahooya maao MWATHANI. Ningĩ mangĩkaahera na ma na matarĩ na itherũ marĩ bũrũri ũcio, na makũhooe maroreete bũrũri ũyũ waheire maithe maitũ, itũũra rĩĩrĩ ũthuurĩĩte, o na Hekaarũ ĩno ngwakĩire-rĩ, ndagũthaitha ũkaigua mahooya maao ũrĩ o kũu gwaku igũrũ na ũmaiguĩre tha. Ningĩ ũkamoohera meehia maao na ũremi wao ũrĩa maanakũremera, na ũtũme thũ ciao imaiguĩre tha. Nĩ ũndũ-rĩ, andũ acio nĩ aaku kĩũmbe arĩa warutire bũrũri wa Misiri icuainĩ rĩu rĩa mwaki wakanaga. “Na rĩu MWATHANI, ũthikagĩrĩrie ihooya rĩakwa, niĩ ndungata yaku, o na mahooya ma andũ aya aaku a Isiraeli hĩndĩ ciothe magĩkũhooya. Nĩ ũndũ wee MWATHANI Ngai nĩ we wamathuurire kuuma kũrĩ andũ arĩa angĩ oothe a thĩ ũkĩmatua aaku o ta ũrĩa wameerire na kanua ka ndungata yaku Musa, hĩndĩ ĩrĩa warutire maithe maitũ kuuma Misiri.” Na rĩĩrĩ, Solomoni arĩĩkia kũhooya MWATHANI, akĩrũũgama o hau mbere ya kĩgongoona o harĩa aaturĩĩtie maru aambararĩĩtie mooko. Akĩraathima andũ aacio oothe na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “MWATHANI arogoocwo, o we ũheete andũ aake a Isiraeli thaayũ ta ũrĩa eeranĩire nĩageeka. Nĩahingĩĩtie maũndũ moothe marĩa meega eeranĩire na kanua ka ndungata yake Musa. MWATHANI Ngai witũ aroikara na ithuĩ ta ũrĩa aikaraga hamwe na maithe maitũ; aroaga gũtũtiganĩria kana atũrekererie; MWATHANI arotũma tũmwathĩkagĩre, na tũthiage na mĩthiĩre ĩrĩa yagĩrĩire, na tũrũmagĩrĩre mawatho na maathani maake, o marĩa aathire maithe maitũ. Na rĩu, MWATHANI Ngai witũ, matukũ moothe, arotũũra aririkanaga ihooya rĩakwa o na gũthaithana kũrĩa ndĩmũthaithĩĩte. Ningĩ arotũũra anjiguagĩra tha o na aiguagĩre andũ aake a Isiraeli tha o ta ũrĩa mabataro maao matariĩ. Hĩndĩ ĩyo andũ oothe a gũũkũ thĩ nĩmarĩmenyaga atĩ MWATHANI o we wiki nĩwe Ngai; na gũtirĩ na ũngĩ o na ũrĩkũ. Nĩ ũndũ ũcio, mũrotũũra mwathĩkagĩra MWATHANI Ngai witũ na mũrũmĩĩtie mawatho o na maathani maake o ũrĩa mwĩkaga ũũmũũthĩ.” Naake mũthamaki Solomoni na andũ oothe a Isiraeli arĩa maarĩ naake makĩrutĩra MWATHANI magongoona. Naake Solomoni agĩkĩrutĩra MWATHANI magongoona ma thaayũ ma ndeegwa ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ (22,000), na ma ndũrũme ngiri igana rĩmwe na mĩrongo ĩĩrĩ (120,000). Ũguo nĩguo mũthamaki na andũ oothe a Isiraeli maamũrire Hekaarũ. Ningĩ mũthenya o ũcio, akĩamũra nja ĩrĩa nene hau gatagatĩ ĩrĩa yarĩ na mwena wa mbere wa Hekaarũ, agĩcooka akĩrutĩra ho magongoona ma njino, ma irio cia mũgũnda, o na maguta ma magongoona ma thaayũ. Eekire ũguo nĩ ũndũ kĩgongoona kĩa gĩcango kĩrĩa kĩarĩĩkanĩĩtie na gwakwo gĩtingĩahotire kũiganĩra magongoona macio. Naake Solomoni na andũ oothe a Isiraeli magĩkũngũĩra thigũkũ ya Ithũnũ marĩ o hau mbere ya MWATHANI mĩthenya mũgwanja. Nao andũ acio maarĩ aingĩ mũno na moimĩĩte kuuma mwanyainĩ wa Hamathu na mwena wa rũgongo nginya karũũĩinĩ ka Misiri na mwena wa kĩanda. Naguo mũthenya wa ĩnaana akĩmarekereria mainũke kwao mĩciĩ. Nao makĩgaathĩrĩria mũthamaki na makĩinũka makeneete nĩ ũndũ wa iraathimo iria MWATHANI aaraathimĩĩte ndungata yake Daudi nacio o na andũ aake a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Solomoni arĩĩkia gwaka Hekaarũ ya MWATHANI, o na nyũmba yake we mwene, o na mĩako ĩrĩa ĩngĩ yothe eendaga gwaka-rĩ, MWATHANI akĩmuumĩrĩra rĩngĩ, o ta ũrĩa aamuumĩrĩire o kũu Gibeoni. Naake MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩnjiguĩte mahooya maaku. Nayo Hekaarũ ĩno ũrĩĩkĩĩtie gwaka, nĩndamĩamũra ĩtuĩke handũ harĩa andũ marĩthaathayagĩria hingo ciothe. Nĩndĩrĩmĩmenyagĩrĩra na ndĩmĩgitagĩre hĩndĩ ciothe. No wee ũngĩtũũra wĩ mwĩhokeku na wĩ mũkinyanĩru o ta ũrĩa thooguo Daudi aarĩ, na ningĩ ũhingagie mawatho maakwa na maũndũ marĩa moothe ngwathĩĩte, nĩngaatũma gĩtĩ gĩaku gĩa ũthamaki kĩgaacĩre o ta ũrĩa ndarĩĩkanĩire na thooguo Daudi. Nĩndamwĩrire atĩ Isiraeli gũgũtũũra gwathagwo nĩ njiarwa ciake. No rĩĩrĩ, wee o na kana njiarwa ciaku, mũngĩgaatiga kũũnũmĩrĩra, na mũtige kũrũmia mawatho na maathani maakwa, mũthaathayagie ngai ĩngĩ, hĩndĩ ĩyo nĩngaarutũrũra Aisiraeli kuuma bũrũri ũyũ ndĩmaheete. Ningĩ nĩngaacooka ndiganĩrie Hekaarũ ĩno nyamũrĩĩte ĩgatuĩka handũ haakwa ha gũthaathayagĩrio. Hĩndĩ ĩyo bũrũri wothe ũnyararwo na ũnyũrũragio nĩ andũ oothe. Nayo Hekaarũ ĩno ĩgaatuĩka maganjo matheri, na andũ arĩa makaahĩtũkagĩra ho nĩkũmaka makaamakaga makoiga hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! Ningĩ makooranagia atĩrĩ, ‘Hĩ nĩkĩ gĩatũmire MWATHANI eeke bũrũri o na Hekaarũ ĩno maũndũ ta maya?’ Nao andũ magacookanagĩria atĩrĩ, ‘Nĩ ũndũ nĩmaatiganĩirie MWATHANI Ngai wao ũrĩa warutire maithe maao Misiri; magĩtungatĩra ngai ingĩ o na magĩcithaathaiya. Kĩu nĩkĩo gĩatũmire MWATHANI amareehithirie ũũru ũyũ wothe.’ ” Na rĩĩrĩ, Solomoni aahũthĩrire itĩĩna rĩa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ agĩakithia Hekaarũ na nyũmba yake ya ũthamaki. Agĩcooka akĩhe Hiramu mũthamaki wa Turo matũũra mĩrongo ĩĩrĩ bũrũriinĩ wa Galili nĩ ũndũ nĩ we wamũheete mĩtarakwa, mĩthengera o na thahabu, o ta ũrĩa mabataro maake ma mwako maiganaga. Naake Hiramu agĩthiĩ kuona matũũra marĩa aaheetwo, no ndakenirio nĩmo. Naake agĩkĩĩra Solomoni atĩrĩ, “Mũrũ wa Awa, kaĩ wakĩĩhe matũũra mahaana atĩa?” Na nĩ ũndũ ũcio matũũra macio matũire meetagwo Kabuli o na ũũmũũthĩ. Mbere ĩyo Hiramu nĩatwarithĩirie mũthamaki Solomoni makĩria ma kiro ngiri inya (4,000) cia thahabu. Ningĩ Solomoni akĩrutithia andũ wĩra na hinya nĩ ũndũ wa gwaka Hekaarũ, nyũmba yake mwene, gwaka handũ hatũũgĩru na mwena wa irathĩro wa itũũra, o na gwaka rũthingo rwa Jerusalemu. Ningĩ andũ acio nĩ o maakire matũũra ma Hazeru, Megido, na Gezeri. (Ningĩ mũthamaki wa Misiri nĩatharĩkĩire itũũra rĩa Gezeri, akĩrĩtuunyana na akĩrĩcina na mwaki na akĩũraga Akanaani arĩa matũũraga kuo. Thuutha wa ũguo agĩcooka akĩrĩhe mwarĩ ũrĩa wahikĩĩtio nĩ Solomoni rĩrĩ kĩheeo mũthenya wa ũhiki. Tondũ ũcio Solomoni akĩrĩaka rĩngĩ.) Ningĩ Solomoni agĩakithia rĩngĩ Bethi Horoni ya na kĩanda, Baalathu na Tamaru, matũũra ma werũinĩ wa bũrũriinĩ wa Juda. Ningĩ agĩakithia matũũra ma kũigagwo indo ciake, na makũigagwo ngaari ciake cia mbarathi, ma thigari cia mbarathi, na mĩako ĩrĩa ĩngĩ yothe eendaga gwaka kũu Jerusalemu, Lebanoni o na bũrũriinĩ ũcio aathaga. No rĩĩrĩ, Solomoni ndaigana gũtua andũ a Isiraeli ngombo; acio maatuĩkire thigari ciake, njaama ciake, atongoria, makabuteeni a ngaari ciake cia mbarathi, na thigari cia mbarathi. Ningĩ nĩkwarĩ na anjaama magana mataano ma mĩrongo ĩtaano (550), arĩa maarũũgamagĩrĩra andũ arĩa maarutaga mawĩra ma hinya, mĩakoinĩ yothe ĩrĩa Solomoni aakithagia. Naake mwarĩ wa mũthamaki wa Misiri ũrĩa warĩ mũtumia wa Solomoni, akiuma itũũra rĩa Daudi agĩthiĩ nyũmba yake ĩrĩa Solomoni aamwakithĩirie. Ningĩ Solomoni agĩcooka agĩakithia handũ hatũũgĩru na mwena wa irathĩro wa itũũra rĩu. Solomoni aarutagĩra kĩgongoonainĩ kĩrĩa aakĩire MWATHANI magongoona ma njino, na ma thaayũ maita matatũ o mwaka. Ningĩ agacinagĩra ũbaani kĩgongoonainĩ kĩrĩa kĩarĩ mbere ya MWATHANI. Ũguo nĩguo Solomoni aarĩĩkirie gwaka Hekaarũ. Ningĩ Solomoni agĩakithia gĩkundi kĩa meeri o kũu Ezionigeberi kũrĩa gwakuhanĩrĩirie na Elathu, rũteereinĩ rwa Iria Ituune, o kũu bũrũri wa Edomu. Naake Hiramu mũthamaki wa Turo, agĩtwarithia gĩkundi kĩa ndungata imwe ciake iria cioĩ gũtwarithia meeri, igateithanagie na ndungata cia Solomoni. Nao magĩthiĩ Ofiri, makĩgĩĩrĩra mũthamaki Solomoni thahabu makĩria ma kiro ngiri ikũmi na inya (14,000). Na rĩĩrĩ, rĩrĩa kwini wa Sheba aiguire ngumo ya Solomoni ũrĩa aamenyeete MWATHANI, agĩthiĩ Jerusalemu nĩguo akamũgerie na kũmũũria ciũria nditũ. Naake agĩkinya Jerusalemu arũmĩrĩirwo nĩ andũ aingĩ marĩ na ngamĩĩra ikuuĩĩte indo nungi wega, thahabu nyingĩ mũno, o na tũhiga twa goro. Na rĩrĩa maikaranirie o eerĩ, kwini akĩũria mũthamaki maũndũ moothe marĩa eendaga kũmũũria. Naake Solomoni akĩmũcookeria maũndũ moothe ategũtigĩrĩra ũndũ o na ũmwe. Naake kwini wa Sheba agĩkĩigua ũũgĩ wa Solomoni na akĩona nyũmba ĩrĩa aakĩĩte. Ningĩ agĩcooka agĩkĩona irio iria aarĩaga, mũtũũrĩre wa njaama ciake, mũtungatĩre ũrĩa ciamũtungatagĩra, mwĩhumbĩre wacio wa nguo, ndungata iria ciamũtungataga meethainĩ, o na magongoona ma njino marĩa aarutaga Hekaarũinĩ. Maũndũ macio moothe makĩmũgegia na agĩthirwo nĩ hinya. Naake kwini agĩkĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Ti itherũ maũndũ moothe marĩa njiguĩte makĩario bũrũriinĩ wakwa makwĩgiĩ wee o na ũũgĩ waku nĩ ma ma. No rĩĩrĩ, ũhoro ũcio ndiawĩtĩkirie nginya o hĩndĩ ĩrĩa ndĩrookire gũũkũ, ndĩrawĩyonera niĩ mwene. Ningĩ-rĩ, o na nuthu yaguo ndiaũiguĩte, nĩ ũndũ ũũgĩ o na ũtonga waku nĩikĩrĩĩte ũrĩa ndaiguĩte. Gũkena-rĩ, nĩ atumia aaku ! Ningĩ nĩ ndungata ciaku iria igũtungataga hĩndĩ ciothe, na ikagĩa na mweke wa kũiguaga ciugo cia ũũgĩ waku! MWATHANI Ngai waku arogoocwo! O we ũrĩa ũkeneetio nĩwe agagũtua mũthamaki wa Isiraeli. Nĩ ũndũ wendo wake harĩ Isiraeli nĩ wa tene na tene, nĩkĩo gĩtũmĩĩte agũtue mũthamaki nĩguo ũmatuagĩre ciira na kĩhooto na ũthingu.” Naake kwini akĩhe mũthamaki Solomoni iheeo iria aamũreeheire nacio nĩ: makĩria ma kiro ngiri inya cia thahabu (4,000), indo nungi wega nyingĩ mũno, o na tũhiga twa goro. Ningĩ gũtiakorirwo kuonekeete mũndũ ũngĩ wamũheete indo nungi wega nyingĩ ta icio kwini wa Sheba aamũheire. Ningĩ gĩkundi kĩa meeri cia Hiramu kĩrĩa kĩareehire thahabu imĩrutĩĩte Ofiri, nĩkĩareehire mĩthandarĩ mĩingĩ mũno o na tũhiga twa goro irutĩĩte o kuo. Naake Solomoni agĩthondeka itugĩ cia mĩthandarĩ ĩyo igĩtuĩka cia Hekaarũ na cia nyũmba yake. Ningĩ agĩthondeka nayo inanda o na ngita cia aini a nyĩmbo. Gũtirĩ kwareehwo mĩthandarĩ ĩngĩ mĩega ta ĩyo kũu Isiraeli o na gũtirĩ kuoneka ĩngĩ ta yo o na rĩ. Naake mũthamaki Solomoni akĩhe kwini wa Sheba kĩrĩa gĩothe oorĩĩtie igũrũ rĩa iheeo iria we mwene aamũheete irĩ ũtaana wa mũthamaki. Naake kwini hamwe na njaama ciake makĩinũka Sheba bũrũriinĩ wao. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Solomoni nĩamũkagĩra kiro ta ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na ithatũ cia thahabu ( 23,000) o mwaka, kuongerera marĩhi ma magooti na uumithio ũrĩa wareehagwo nĩ ahũũri a mbiacara. O na ningĩ nĩareehagĩrwo thahabu nĩ athamaki a Arabia o na abarũũthi a ng'ongo cia Isiraeli. Ningĩ mũthamaki Solomoni agĩthondekithia ngo iria nene magana meerĩ (200), na o ĩmwe yahũmbagĩrwo na ta kiro mũgwanja cia thahabu. Ningĩ agĩcooka agĩthondekithia ngo ingĩ iria niini magana matatũ (300) na o ĩmwe yahumbĩragwo na ta kiro igĩrĩ cia thahabu. Naake mũthamaki akĩiga ngo icio ciothe nyũmbainĩ ĩrĩa yetagwo mũtitũ wa Lebanoni. Ningĩ mũthamaki agĩthondekithia gĩtĩ gĩa ũthamaki kĩnene mũno kĩa mũguongo agĩcooka agĩkĩhumbĩra gĩothe na thahabu ĩrĩa njega mũno. Ningĩ ikombe ciothe iria mũthamaki Solomoni aanyuaga nacio ciathondekeetwo na thahabu, o na indo cia kũhũthĩrwo iria ciaigĩĩtwo Nyũmba ĩrĩa yetagwo mũtitũ wa Lebanoni ciathondekeetwo na thahabu ĩrĩa therie mũno. Hatirĩ o na kĩmwe gĩacio gĩathondekeetwo na betha nĩ gũkorwo betha ndĩonagwo ta kĩndũ kĩrĩ bata matukũinĩ ma ũthamaki wa Solomoni. Ningĩ Solomoni aarĩ na gĩkundi kĩa meeri gĩatwaranaga hamwe na gĩkundi kĩa Hiramu mũthamaki wa Turo. O mĩaka ĩtatũ yathira, meeri ciake nĩciacookaga ikuuĩĩte thahabu, betha, mĩguongo, thinwa, na nũgũ. Naake Solomoni aatongeete, na akoohĩga agakĩra athamaki oothe a thĩ. Nao andũ oothe a thĩ magagĩũkaga kũrĩ we nĩ geetha maigue ũũgĩ ũcio Ngai aamũheete. Na o mũndũ o wothe ũrĩa wokaga kũmuona nĩamũreehagĩre iheeo. Iheeo icio ciakoragwo irĩ: betha na thahabu, nguo, indo cia mbaara, indo nungi wega, mbarathi, na nyũmbũ. Ũndũ ũyũ wekĩkaga mwaka o mwaka. Naake Solomoni akĩũmba mbũtũ ya ita yarĩ na ngaari cia mbarathi ngiri ĩmwe na magana mana (1,400) na thigari cia mbarathi ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000). Akĩiga imwe ciacio matũũra mwanya mwanya na iria ingĩ agĩikara nacio kũu Jerusalemu. Ningĩ matukũinĩ ma ũthamaki wake, betha yaingĩhĩĩte o ta mahiga kũu Jerusalemu, o nayo mĩtarakwa ĩkaingĩha o ta mĩkũyũ ĩrĩa yarĩ magũrũinĩ ma irĩma cia Juda mwena wa na ithũĩro. Nao andũ arĩa maarutagĩra mũthamaki wĩra wa wonjoria, maagũraga mbarathi kuuma bũrũri wa Musiri na Kilikia. Ningĩ kuuma Misiri makagũra ngaari cia mbarathi. Mbarathi ĩmwe yoimaga betha igana na mĩrongo ĩtaano na ngaari ĩmwe ya ita icunjĩ magana matandatũ (600) cia betha. Ũguo noguo athamaki a Ahiti o na a Siria meendagĩrio nĩ andũ acio a Solomoni a wonjoria. Na rĩĩrĩ, Solomoni nĩendeete atumia aingĩ a kũndũ kũingĩ. O na gũtuĩka no aahikĩĩtie mwarĩ wa mũthamaki wa Misiri, nĩahikirie atumia a Ahiti, a Amoabi, a Aamoni, a Aedomu, na a Asidoni. Ndũũrĩrĩ icio nĩcio MWATHANI eerĩĩte Aisiraeli matikaanahikanagie nacio nĩ ũndũ ciahota kũmaguucĩrĩria harĩ ngai ciacio. Naake Solomoni o na ooĩ ũguo agĩkĩrĩrĩria kũmeenda. Solomoni agĩkĩhikia airĩĩtu a athamaki magana mũgwanja (700), na atumia angĩ magana matatũ (300) a kũigwo. Atumia acio magĩgĩtũma atiganĩrie Ngai wake. Matukũinĩ ma ũkũrũ wake, atumia acio oothe makĩmũguucĩrĩria gũthaathaiya ngai ingĩ. Tondũ ũcio ndarĩ mwĩhokeku kũrĩ MWATHANI Ngai wake ta ũrĩa ithe Daudi aarĩ mwĩhokeku. Nĩ ũndũ nĩathaathairie ngai yetagwo Ashera ya Asidoni na Moleku ngai ĩrĩa ĩrĩ magigi ya Aamoni. Ningĩ Solomoni akĩhĩtĩria MWATHANI na ndaigana kwĩheana biũ kũrĩ we ta ũrĩa ithe Daudi eeheanĩĩte. Ningĩ agĩaka handũ hatũũgĩru kĩrĩmainĩ kĩrĩa kĩarĩ na mwena wa irathĩro wa itũũra rĩa Jerusalemu. Handũ hau haarĩ ha gũthaathayagĩrio Kemoshu ngai ĩrĩa ĩrĩ magigi ya Amoabi, na Moleku ngai ya Aamoni ĩrĩa ĩrĩ magigi. Ningĩ nĩakĩire atumia acio aake a ndũũrĩrĩ kũndũ gwa kũhooyagĩra ngai ciao na gwa gũcicinagĩra ũbaani o na gũcirutagĩra magongoona. akĩmwĩra atĩrĩ, “Kuona atĩ nĩũthũũkĩĩtie kĩrĩĩkanĩro gĩakwa nawe na ũkagarara mawatho maakwa, ndeeranĩra o ma atĩ nĩngũgũtuunya ũthamaki ndĩũhe ũmwe wa njaama ciaku. No ningĩ nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo gĩa thooguo Daudi, ũndũ ũcio ndikũwĩka ũrĩ muoyo, ngaawĩka mahinda ma ũthamaki wa mũũrũguo. O na kũrĩ ũguo-rĩ, ndikaamũtuunya ũthamaki wothe; nĩngaamũtigĩria mũhĩrĩga ũmwe nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo gĩakwa na Daudi ndungata yakwa na nĩ ũndũ wa Jerusalemu itũũra rĩrĩa thuurĩĩte rĩgatuĩka rĩakwa kĩũmbe.” Naake MWATHANI agĩgĩtũma Hadadi ũrĩa warĩ wa nyũmba ya mũthamaki wa Edomu ookĩrĩre Solomoni. Naake Hadadi me hamwe na ndungata cia ithe makĩũrĩra Misiri, (na hĩndĩ ĩyo Hadadi aarĩ o kamwana kaniini.) Nao magĩkiuma Midiani magĩthiĩ Parani, kũrĩa andũ angĩ aakuo meturanĩire nao magĩthiĩ Misiri. Naake mũthamaki wa Misiri akĩmahe nyũmba na irio o na gĩthaka. Naake Hadadi akĩendwo mũno nĩ mũthamaki wa Misiri, o nginya akĩmũhe mwarĩ wa nyina kwini Tahapenesi, nĩ geetha amũhikie. Naake mũtumia ũcio agĩgĩciarĩra Hadadi kamwana geetagwo Genubathi, nako gakĩreranĩrwo na ciana cia mũthamaki na gagĩkũranĩra nacio o kũu nyũmbainĩ ya mũthamaki. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Hadadi aiguire arĩ o kũu Misiri atĩ Daudi na Joabu mũnene wa mbũtũ ciake cia mbaara nĩmaakuĩte, akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Ndagũthaitha njĩtĩkĩria nyinũke bũrũri witũ.” Naake mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ wagĩĩte kuuma kũrĩ niĩ nĩguo wĩciirie kũinũka?” Naake Hadadi agĩcookia atĩrĩ, “O na gwatuĩka gũtirĩ kĩndũ njagĩĩte-rĩ, reka ndĩinũkĩre.” Ningĩ MWATHANI agĩgĩtũma Rezoni mũrũ wa Eliada, ookĩrĩre Solomoni. Rezoni nĩkũũra oorĩĩte akoima he mwathi wake Hadadezeri mũthamaki wa Zoba, hĩndĩ ĩrĩa Daudi ooraganaga kuo. Nĩatuĩkĩĩte mũtongoria wa mbũtũ ya mĩkora. (Ũndũ ũyũ wekĩkire thuutha wa Daudi kũhoota Hadadezeri na gũkorwo ooragĩĩte thũ ciake cia kuuma Siria.) Naake Rezoni na andũ aake magĩthiĩ Damasiki magĩtũũra kuo, nao makĩmũtua mũthamaki wa Siria. Naake agĩgĩtuĩka thũ ya Isiraeli matukũ moothe ma Solomoni. Ningĩ agĩĩka maũndũ mangĩ ma waganu ta marĩa meekĩĩtwo nĩ Hadadi. Naake agĩthũũra Isiraeli mũno na agĩgĩathana Siria. Mũndũ ũrĩa ũngĩ wokĩrĩire Solomoni nĩ Jeroboamu mũrũ wa Nebati. Ũcio-rĩ, aarĩ ũmwe wa njaama ciake na aarĩ Mũefiraimu woimĩĩte bũrũri wa Zereda. Nyina aarĩ mũtumia wa ndigwa wetagwo Zerua. Gĩtũmi kĩrĩa gĩatũmire ookĩrĩre mũthamaki nĩ gĩĩkĩ. Solomoni nĩgwaka aakaga handũ harĩa hatũũgĩru na mwena wa irathĩro wa Jerusalemu na gũcookereria thingo cia Jerusalemu kũrĩa gwatharũkĩĩte. Jeroboamu aarĩ mwanake warĩ njamba ĩrĩ hinya mũno. Rĩrĩa Solomoni oonire arĩ na kĩyo gĩa kũruta wĩra mũno, akĩmũtua mũnyabaara wa kũrora andũ arĩa maarutithagio mawĩra ma hinya bũrũriinĩ wa mĩhĩrĩga ya Manase na Efiraimu. Mũthenya ũmwe rĩrĩa Jeroboamu oimaga Jerusalemu nĩatũngirwo nĩ mũnabii Ahija wa kuuma Shilo, handũ njĩrainĩ. Ahija eehumbĩĩte nguo njerũ na maarĩ o eerĩ hau njĩrainĩ. Naake Ahija akĩruta nguo ĩyo njerũ eehumbĩĩte akĩmĩtembũranga icunjĩ ikũmi na igĩrĩ, agĩcooka akĩĩra Jeroboamu atĩrĩ, “Wĩyoere icunjĩ ikũmi nĩ ũndũ MWATHANI Ngai wa Isiraeli arakwĩra atĩrĩ, ‘Nĩngũtuunya Solomoni ũthamaki wake na nĩ we ngũhe mĩhĩrĩga ikũmi. Ngũtigĩria Solomoni mũhĩrĩga ũmwe, nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo gĩakwa na Daudi ndungata yakwa o na nĩ ũndũ wa Jerusalemu, itũũra rĩrĩa thuurĩĩte kuuma bũrũri wothe wa Isiraeli rĩgatuĩka itũũra rĩakwa kĩũmbe. Gĩtũmi gĩa gwĩka ũndũ ũyũ nĩ ũndũ Solomoni nĩandiganĩirie agathaathaiya ngai ingĩ, nacio nĩ: Ashitorathu ngai ya Asidoni, Kemoshu ngai ya Amoabi, na Moleku ngai ya Aamoni. Ningĩ nĩatuĩkĩĩte mũremi, agakĩĩhĩtĩria, akaaga kũrũmĩrĩra mawatho o na maathani maakwa ta ũrĩa ithe Daudi eekaga. No rĩĩrĩ, ndigũtuunya Solomoni ũthamaki wothe; nĩngũtũma atũũre e wathaniinĩ matukũ moothe ma muoyo wake. Ũndũ ũyũ ngũwĩka nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo kĩa ndungata yakwa Daudi, ũrĩa ndathuurĩĩte na ũrĩa wathĩkĩire mawatho o na maathani maakwa. Na rĩĩrĩ, mũũrũwe, nĩ we ngaatuunya ũthamaki, nawe Jeroboamu ngũhe mĩhĩrĩga ikũmi. No rĩĩrĩ, nĩngaatigĩria mũũrũwe mũhĩrĩga ũmwe, nĩ geetha hatikaanaage mũndũ uumĩĩte rũciaroinĩ rwa ndungata yakwa Daudi wa gũthamaka Jerusalemu itũũra rĩrĩa thuurĩĩte nĩguo thaathayagĩrio kuo. Nawe Jeroboamu nĩngaagũtua mũthamaki wa gũthamaka Isiraeli guothe, o nawe nĩũgaathana o kũrĩa guothe ngoro yaku ĩkeriragĩria. Nawe ũngĩgaatũũra ũnjathĩkagĩra, na ũhingagia mawatho maakwa, na ningĩ ngenagio nĩ we nĩ ũndũ wa kũrũmagĩrĩra ũrĩa wothe ngwathĩĩte, o ta ũrĩa ndungata yakwa Daudi eekaga-rĩ, ngaikaraga hamwe nawe hĩndĩ ciothe. Ningĩ nĩngaagũtua mũthamaki wa Isiraeli na ndũme ũthamaki ũtũũre nyũmbainĩ yaku hĩndĩ ciothe, ta ũrĩa ndeekire Daudi. No tondũ wa rĩĩhia rĩa Solomoni, nĩngaaherithia rũciaro rwa Daudi no ndigaatũũra ndĩmaherithagia.’ ” Na tondũ wa ũndũ ũcio, Solomoni akĩenda kũũraga Jeroboamu, no naake Jeroboamu akĩũrĩra kwa Shishaka mũthamaki wa Misiri, agĩikara kuo o nginya rĩrĩa Solomoni aakuire. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria ingĩ Solomoni eekire, mawĩra maake, o na ũũgĩ wake-rĩ, macio moothe maandĩĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Solomoni. Naake Solomoni agĩthamakĩra Aisiraeli oothe e Jerusalemu mĩaka mĩrongo ĩna. Naake agĩkua, agĩthikwo itũũrainĩ rĩa Daudi; naake Rehoboamu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Naake Rehoboamu agĩgĩthiĩ Shekemu kũrĩa Aisiraeli oothe maathiĩte nĩguo makamũtue mũthamaki. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jeroboamu mũrũ wa Nebati aiguire ũhoro ũcio arĩ o kũu Misiri kũrĩa aathiĩte kwĩhitha mũthamaki Solomoni-rĩ, akiuma kuo. Nao andũ oothe a Isiraeli makĩrekania ageetwo, nao oothe hamwe naake magĩthiĩ gwĩ Rehoboamu makĩmwĩra atĩrĩ, “Watho ũrĩa thooguo arathanaga naguo ũraarĩ mũrũrũ mũno na mũrigo ũrĩa aratũkuuithagia ũraarĩ mũritũ mũno. Na tondũ ũcio ũngĩtũhũthahũthĩria mũrigo ũcio, na ũtũme mũtũũrĩre witũ wagĩrĩre-rĩ, nĩtũrĩgwathĩkagĩra.” Naake Rehoboamu akĩmacookeria atĩrĩ, “Thiĩi, mũgaacooka thuutha wa mĩthenya ĩtatũ.” Nao andũ acio magĩĩthiĩra. Naake Rehoboamu agĩthiĩ kũhooya kĩrĩra kũrĩ athuuri arĩa maaheyaga ithe Solomoni kĩrĩra hĩndĩ ĩrĩa aarĩ muoyo. Agĩkĩmooria atĩrĩ, “Nĩ ũtaaro ũrĩkũ mũkũũhe nĩguo njookerie andũ aya?” Nao athuuri acio makĩmũcookeria atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩũkwenda gũtungatĩra andũ aya wega, macookerie macookio meega na nĩmarĩgwathĩkagĩra hĩndĩ ciothe.” Naake agĩkararia mataaro ma athuuri, agĩthiĩ kũhooya kĩrĩra kũrĩ aanake a riika rĩake, arĩa maatuĩkĩĩte a kũmũtaaraga. Agĩkĩmooria atĩrĩ, “Nĩ ũtaaro ũrĩkũ mũkũhe nĩguo njookerie andũ aya maranjũũria ndĩmahũthahũthĩrie mũrigo ũrĩa baaba aramakuuithagia?” Nao aanake acio a riika rĩake makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũkaamacookeria ũmeere atĩrĩ, ‘Kaara gaakwa ka mũira nĩ gatungu gũkĩra njohero ya baaba!’ Ningĩ ũmeere atĩrĩ, ‘Baaba aramũkuuithagia mũrigo mũritũ, no niĩ nĩkũmũritũhĩria ngũmũritũhĩria makĩria. Aramũhũũraga na kĩboko, no niĩ ndĩrĩmũrũmithagia tũng'aurũ.’ ” Nayo mĩthenya ĩtatũ yathira Jeroboamu na andũ acio oothe magĩcooka he mũthamaki Rehoboamu o ta ũrĩa aameerĩĩte mageeka. Naake mũthamaki Rehoboamu agĩkararia mataaro ma athuuri, akĩarĩria andũ acio e na ũũru mũingĩ, o ta ũrĩa aataarĩĩtwo nĩ aanake a riika rĩake. Akĩmeera atĩrĩ, “Baaba aramũkuuithagia mũrigo mũritũ, no niĩ nĩkũwongerera ngũwongerera ũritũhe makĩria. Aramũhũũraga na kĩboko, no niĩ ndĩrĩmũrũmithagia tũng'aurũ.” Naake mũthamaki ndaigana gũthikĩrĩria andũ acio o na haniini. Nĩ ũndũ-rĩ, ũcio warĩ wendi wa MWATHANI, nĩ geetha ũhoro ũrĩa aarĩirie Jeroboamu na kanua ka mũnabii Ahija, ũrĩa woimĩĩte Shilo, ũhinge. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ oothe a Isiraeli moonire atĩ mũthamaki ndanamathikĩrĩria, makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Nĩ igai rĩrĩkũ twĩ narĩo he Daudi? Tũtirĩ na igai o na rĩmwe tũgaĩte kwĩ mũrũ wa Jesii. Atĩrĩĩrĩ, Aisiraeli aya, nĩtũinũkeei o mũndũ hemainĩ yake. Rekeei Rehoboamu einie!” Tondũ ũcio Aisiraeli oothe magĩkĩinũkĩra hemainĩ ciao. Naake Rehoboamu agĩtigĩrwo athamakagĩre andũ a Isiraeli arĩa maatũũraga bũrũri wa Juda. Naake mũthamaki Rehoboamu akĩrekia Adoniramu, ũrĩa warũũgamagĩrĩra andũ arĩa maarutithagio mawĩra ma hinya, kũrĩ andũ a Isiraeli. Nao makĩmũhũũra na mahiga agĩkua. Naake Rehoboamu oona ũguo akĩhaica ngaari yake ya mbarathi na ihenya akĩũra agĩthiĩ Jerusalemu. Kuuma hĩndĩ ĩyo andũ a ũthamaki wa na rũgongo wa Isiraeli matiacookire gwathwo nĩ nyũmba ya Daudi kinya ũũmũũthĩ. Na rĩrĩa Aisiraeli maiguire atĩ Jeroboamu nĩacookeete, kuuma Misiri, makĩmwĩta kĩũnganoinĩ kĩao makĩmũtua mũthamaki wa Isiraeli guothe. No rĩĩrĩ, no mũhĩrĩga wa Juda wiki watigarire ũgĩathĩkĩra nyũmba ya Daudi. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Rehoboamu aakinyire Jerusalemu, akĩũnganithia thigari iria ciarĩ njamba cia kuuma mũhĩrĩga wa Juda na wa Benjamini, ngiri igana rĩmwe rĩa mĩrongo ĩnaana (180,000). Eekire ũguo tondũ eendaga akahũũrane na mĩhĩrĩga ya na mwena wa rũgongo wa Isiraeli nĩguo amĩcookie ũthamaki wake rĩngĩ hamwe. No rĩĩrĩ, Ngai akĩrekia mũnabii Shemaia kũrĩ Rehoboamu mũthamaki wa Juda na kũrĩ andũ oothe a mũhĩrĩga wa Juda na wa Benjamini akameere atĩrĩ, “Mũtigaathiĩ gũtharĩkĩra andũ acio aanyu, andũ a Isiraeli. Inũkaai inyuothe kwanyu mĩciĩ, nĩ gũkorwo ũrĩa wothe wĩkĩkĩĩte nĩ niĩ ndũmĩĩte wĩkĩke.” Nao oothe magĩathĩkĩra uuge ũcio wa MWATHANI, makĩinũka magĩtiga gũthiĩ gũtharĩkĩra Jeroboamu. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Jeroboamu wa Isiraeli akĩirigĩra itũũra rĩa Shekemu, rĩrĩa rĩrĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu, na thingo cia hinya, agĩgĩtũũra kuo. Ningĩ akiuma kũu agĩthiĩ akĩirigĩra itũũra rĩa Penueli na thingo cia hinya. Thuutha wa gwĩciiria ũhoro ũcio, agĩthondeka mĩhianano ya thahabu ĩĩrĩ ya ndeegwa. Agĩcooka akĩĩra andũ aake atĩrĩ, “Nĩmũthiĩte Jerusalemu mahinda makũigana. Atĩrĩĩrĩ, Aisiraeli aya, ngai cianyu iria ciamũrutire bũrũri wa Misiri nĩcio ici!” Agĩcooka akĩoya mũhianano ũmwe akĩũiga Betheli, na ũcio ũngĩ akĩũiga Dani. Naguo ũndũ ũcio ũgĩtũma andũ meehie, nĩ ũndũ nĩmaathiaga gũthaathaiya mĩhianano ĩyo kũu Betheli o na Dani. Ningĩ Jeroboamu agĩaka kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathayagĩrio mĩhianano irĩmainĩ igũrũ, agĩcooka agĩthuura athĩnjĩri ngai a kuuma mĩciĩ ĩtaarĩ ya kuuma mũhĩrĩga wa Lawi. Naake Jeroboamu agĩgĩtua atĩ kũgĩage na thigũkũ, mũthenya wa ikũmi na ĩtaano, mweri wa ĩnaana, o ta thigũkũ ĩrĩa yagĩaga Juda. Naake akĩrutĩra mĩhiano ya ndeegwa ĩrĩa aathondekeete igongoona o kũu kĩgongoonainĩ kĩrĩa kĩarĩ Betheli. Ningĩ agĩcooka akĩiga athĩnjĩri ngai kũu Betheli a kũrutagĩra magongoona kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria aathondekeete. Naake Jeroboamu agĩthiĩ kĩgongoonainĩ kĩu aathondekeete kũu Betheli mũthenya wa ikũmi na ĩtaano mweri wa kanaana, o mũthenya ũrĩa we mwene atuĩte; akĩruta igongoona kĩgongoonainĩ kĩu nĩ ũndũ wa gũkũngũĩra thigũkũ ĩrĩa atuĩte nĩ ũndũ wa andũ aake a Isiraeli. Naake Jeroboamu arĩ o hau kĩgongoonainĩ ehaarĩirie kũruta igongoona-rĩ, agĩkorwo nĩ mũnabii wa Ngai woimĩĩte Juda e na ndũmĩrĩri ya MWATHANI. Naake mũnabii ũcio akĩmenereria kĩgongoona kĩu ta ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Atĩrĩĩrĩ we Kĩgongoona gĩĩkĩ! Wee Kĩgongoona gĩĩkĩ! MWATHANI aroiga atĩrĩ, ‘Kaana nĩgagaaciarwo kuuma mbarĩ ya Daudi, nako gageetagwo Josia. Nako gagaacinĩra o hau igũrũ rĩaku, athĩnjĩri Ngai a kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria, o arĩa marutagĩra igongoona hau igũrũ rĩaku. Ningĩ gacooke gacinĩre mahĩndĩ ma andũ o hau igũrũ rĩaku.’ ” Naake mũnabii ũcio agĩthiĩ na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Kĩgongoona gĩĩkĩ nĩgĩkũmomoka, naguo mũhu ũrĩa ũrĩ igũrũ rĩakĩo ũitĩke thĩ. Na ihinda rĩĩrĩ nĩũkũmenya atĩ nĩ MWATHANI warĩĩtie arĩ thĩinĩ wakwa.” Na rĩĩrĩ, mũthamaki Jeroboamu aigua ũhoro ũcio wothe waririo nĩ mũnabii ũcio, akĩmuorota na guoko akiuga, “Mũnyiiteei.” Na hĩndĩ o ĩyo guoko kũu gwake aatambũrũkĩĩtie gũkĩũmagara akĩremwo nĩ gũgũkũnja rĩngĩ. Hĩndĩ o ro ĩyo kĩgongoona gĩkĩmomoka, naguo mũhu ũrĩa warĩ igũrũ rĩakĩo ũgĩitĩka thĩ o ta ũrĩa mũnabii aarĩĩtie thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa MWATHANI. Naake mũthamaki Jeroboamu akĩarĩria mũnabii akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ũhoere MWATHANI Ngai waku nĩ geetha eetĩkĩre kũũhonia guoko gwakwa!” Naake mũnabii akĩhooya MWATHANI, nakuo guoko kwa mũthamaki gũkĩhona. Naake mũthamaki akĩĩra mũnabii atĩrĩ, “Ũka tũthiĩ nawe mũciĩ nĩguo ũkarĩe. Ningĩ nĩngũkũhe kĩheeo nĩ ũndũ nĩ wanjĩka wega.” Naake mũnabii akĩmũcookeria atĩrĩ, “O na angĩkorwo nĩ nuthu ya ũtonga waku ũkũũhe-rĩ, ndingĩũka gwaku, o na kana ndĩe irio, kana nyue maaĩ kuo. Tondũ nĩngaanĩĩtio nĩ MWATHANI ngeerwo ndikaarĩe kana nyue kĩndũ, o na kana njookere njĩra ĩrĩa njũkĩire.” Tondũ ũcio mũnabii ũcio agĩkĩgera njĩra ĩngĩ akĩinũka. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio nĩkwarĩ na mũnabii mũkũrũ watũũraga kũu Betheli. Nao aariũ aake magĩũka makĩmwĩra ũrĩa wothe mũnabii ũrĩa woimĩĩte Juda eekĩĩte kũu Betheli mũthenya ũcio, o na ũrĩa wothe eerĩĩte mũthamaki Jeroboamu. Naake mũnabii ũcio mũkũrũ akĩũria aariũ aake atĩrĩ, “Agerire njĩra ĩrĩkũ?” Nao makĩmuonereria njĩra ĩrĩa mũnabii ũcio wa Ngai aagereete. Naake akĩmeera matandĩke ndigiri yake, na marĩĩkia gwĩka ũguo akĩmĩhaica nĩguo athingate mũnabii ũcio wa Ngai. Naake mũnabii ũcio mũkũrũ agĩkora mũnabi ũcio wa Ngai woimĩĩte Juda aikarĩĩte handũ thĩ gĩtinainĩ kĩa mũgandi. Naake akĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩwe mũnabii wa Ngai ũrĩa ũroimĩĩte Juda?” Naake mũnabii ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ nĩ niĩ.” Naake mũnabii ũcio mũkũrũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka tũthiĩ gwakwa mũciĩ nĩguo ũkarĩe irio.” Naake mũnabii ũcio woimĩĩte Juda agĩcookia atĩrĩ, “Aaca ndigũthiĩ nawe, na ndiamũkĩra ũtaana waku, o na ndingĩĩtĩkĩra kũrĩa kana kũnyua kĩndũ gwaku. Nĩngaanĩĩtio nĩ MWATHANI ngeerwo ndikaarĩe kana nyue kĩndũ gũũkũ, o na kana njookere njĩra ĩrĩa njũkĩire.” Naake mũnabii ũcio mũkũrũ woimĩĩte Betheli akĩmwĩra atĩrĩ, “O na niĩ-rĩ, ndĩ mũnabii o ta we, na nĩgwathwo njathirwo nĩ MWATHANI na kanua ka mũraika anjĩĩra ngũkinyĩre nĩguo tũcooke ũkarĩe na ũnyue.” No mũnabii ũcio mũkũrũ nĩkũheenia aheenagia mũnabii ũcio wa Ngai woimĩĩte Juda. Naake mũnabii ũcio wa Ngai woimĩĩte Juda agĩcookania na mũnabii ũcio mũkũrũ na akĩrĩa irio gwake. Na rĩĩrĩ, marĩ o hau meethainĩ ndũmĩrĩri ya MWATHANI ĩgĩkinyĩrĩra mũnabii ũcio mũkũrũ, akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akĩĩra mũnabii wa Ngai ũcio woimĩĩte Juda atĩrĩ, “MWATHANI oiga atĩrĩ, nĩũmũkararirie na waga kũhingia ũrĩa egũgwathĩĩte. Nĩgũcooka ũcookire kũndũ kũrĩa egũgũkaanĩĩtie na warĩa irio na wanyua kuo. Nĩ ũndũ ũcio nĩũkũũragwo na kĩimba gĩaku gĩtigaathikwo mbĩĩrĩrainĩ ya andũ aanyu.” Na maarĩĩkia kũrĩa irio mũnabii ũcio mũkũrũ agĩtandĩkĩra mũnabii ũcio wa Ngai woimĩĩte Juda ndigiri yake akiumagara agĩthiĩ. Na arĩ njĩrainĩ, agĩtũngwo nĩ mũrũũthi ũkĩmũũraga. Na rĩĩrĩ, kĩimba gĩake gĩkĩrekio hau njĩrainĩ, nayo ndigiri na mũrũũthi ikĩrũũgama o hau hakuhĩ nakĩo. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ amwe mahĩtũkagĩra handũ hau makĩona kĩimba kĩu hau, naguo mũrũũthi ũrũũgamĩĩte hau hakuhĩ nakĩo. Nao magĩtoonya kũu itũũrainĩ rĩa Betheli makĩheana ũhoro ũcio kuo. Rĩrĩa mũnabii ũrĩa warĩ mũkũrũ aiguire ũhoro ũcio akiuga atĩrĩ, “Ũcio nĩ mũnabii wa Ngai ũrĩa ũregire gwathĩkĩra watho wa MWATHANI. Naake MWATHANI akĩmũrekeria mũrũũthi wamũtharĩkĩra na wakĩmũũraga o ta ũrĩa oigĩĩte nĩageeka.” Naake mũnabii ũcio mũkũrũ akĩĩra aariũ aake atĩrĩ, “Ndandĩkĩraai ndigiri yakwa.” Nao maarĩĩkia kũmĩtandĩka, agĩthiĩ agĩkora kĩimba kĩu hau kĩaraganĩĩtio njĩrainĩ, nayo ndigiri o na mũrũũthi irũũgamĩĩte hau hakuhĩ nakĩo. Naguo mũrũũthi ndwarĩĩte kĩimba kĩu o na kana ũgatharĩkĩra ndigiri. Naake mũnabii ũcio mũkũrũ akĩoya kĩimba kĩu, agĩkĩigĩrĩra igũrũ rĩa ndigiri yake agĩkĩinũkia Betheli nĩ ũndũ wa macakaya o na mathiko. Naake agĩgĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ ya andũ aake mwene, nao makĩmũrĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Ũi mũrũ wa baaba, mũrũ wa baaba-ĩ!” Na rĩĩrĩ, thuutha wa mathiko mũnabii ũcio mũkũrũ akĩĩra aariũ aake atĩrĩ, “Rĩrĩa ngaakua-rĩ mũgaathika hakuhĩ na mbĩĩrĩra ĩno ya mũnabii wa Ngai. Nĩ ũndũ-rĩ, ciugo ciothe iria aaririe aathĩĩtwo nĩ MWATHANI igũrũ wa kĩgongoona kĩrĩa kĩrĩ Betheli, o na igũrũ wa kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria kũrĩ matũũrainĩ ma Samaria-rĩ, no mũhaka ikaahinga.” Na rĩĩrĩ, o na maũndũ macio meekĩkĩĩte-rĩ, Jeroboamu ndaigana gũtigana na mĩthiĩre yake mĩũru. Nĩathiire na mbere gũthuura athĩnjĩri ngai kuuma andũinĩ o ũguo a gũtungataga kũrĩa guothe aakĩĩte kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria mĩhianano. Aathuuraga o mũndũ wothe wendaga gũtuĩka mũthĩnjĩri Ngai. Narĩo rĩĩhia rĩĩrĩ rĩake rĩgĩtũma ũthamaki wake wanangwo na ũniinwo. Na rĩĩrĩ, matukũ macio Abija, mũrũ wa mũthamaki Jeroboamu, akĩrũara. Naake Jeroboamu akĩĩra mũtumia wake atĩrĩ, “Ũkĩra wĩgarũre nĩguo ndũkaamenyeke atĩ wee nĩwe mũtumia wakwa, ũthiĩ Shilo kũrĩa mũnabii Ahija atũũraga, ũrĩa wanjĩĩrire atĩ nĩngaatuĩka mũthamaki wa Isiraeli. Thiĩ ũkuuĩĩte mĩgate ikũmi, na tũkeeki na kĩhembe kĩa ũũkĩ. Mũnabii ũcio-rĩ, nĩegũkwĩra ũrĩa ũhoro wa kaana gaaka ũgũikara.” Naake mũtumia wa Jeroboamu agĩthiĩ kwa Ahija kũu Shilo, o ta ũguo eerirwo. Naake Ahija nĩarĩĩkĩĩtie kũũra maitho nĩgũkũra. No MWATHANI nĩamenyithĩĩtie Ahija atĩ mũtumia wa Jeroboamu nĩegũũka kũmũhooya ũhoro tondũ mũũrũwe nĩ mũrũaru. Naake MWATHANI akĩmenyithia Ahija ũrĩa ekũmwĩra. Na rĩĩrĩ, mũtumia wa Jeroboamu agĩgĩkinya egarũrĩĩte akahaana ta mũtumia ũngĩ. No rĩrĩa Ahija aiguire mũkubio wa mũtumia wa Jeroboamu e hakuhĩ gũtoonya nyũmba-rĩ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Toonya mũtumia ũyũ wa Jeroboamu. Nĩ kĩĩ gĩgũtũma wĩgarũre wĩtue mũndũ wa nja ũngĩ? Rĩu-rĩ, ndĩ na ũhoro mũritũ ũrĩa ngũkũmenyithia. Thiĩ ũkeere Jeroboamu atĩ MWATHANI Ngai wa Isiraeli amwĩrĩĩte ũ, ‘Ndagũthuurire kuuma kũrĩ andũ arĩa angĩ, ngĩgũtua mũnene wa gwathaga andũ aakwa a Isiraeli. Ningĩ ngĩtuunya mbarĩ ya Daudi ũthamaki ngĩkũhe. O na ngwĩkĩĩte ũguo, ndũrĩ watuĩka ta ũrĩa ndungata yakwa Daudi yatariĩ, tondũ-rĩ, Daudi aarĩ mwathĩki, nĩamenyagĩrĩra maathani maakwa na ageekaga maũndũ marĩa maangenagia. Tondũ-rĩ, wee nĩwĩkĩĩte meehia maingĩ gũkĩra athamaki arĩa oothe maarĩ mbere yaku. Wee-rĩ, nĩũndegeete, ũgatũma ndaakare nĩ ũndũ wa gwĩthondekera ngai ingĩ o na mĩhianano ya gũtwekio ũcithaathayagie. Nĩ ũndũ ũcio, nĩngũreehithĩria ũthamaki waku matũhũũhũ, nĩndĩharĩirie kũũraga rũciaro rwaku rwa arũme, marĩ eethĩ kana akũrũ. Andũ a nyũmba yaku ngũmahaata o ta ũrĩa mũndũ ahaataga thumu wa ng'ombe. Mũndũ o wothe wa nyũmba ya Jeroboamu ũrĩa ũgaakuĩra itũũrainĩ akaarĩĩo nĩ ngui, na ũrĩa ũgaakuĩra gĩthakainĩ, akaarĩĩo nĩ nyoni cia rĩerainĩ. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI ndoiga.’ ” Naake mũnabii Ahija agĩthiĩ na mbere kwaria akĩĩra mũtumia wa Jeroboamu atĩrĩ, “Ũkĩra ũinũke gwaku mũciĩ. Na o rĩrĩa ũrĩambĩrĩria gũtoonya itũũra, norĩo mũũrũguo arĩkua. Nao andũ oothe a Isiraeli nĩmarĩmũrĩrĩra na mũmũthike. Ũcio no we wiki wa nyũmba ya Jeroboamu ũgaathikwo na njĩra njega nĩ ũndũ no we ũkeneetie MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩagaathuurĩra Aisiraeli mũthamaki ũrĩa ũkaaniina ũthamaki wa Jeroboamu o kũũniina. Ningĩ MWATHANI nĩakaaherithia Aisiraeli nao mainaine ta ithanjĩ rĩ rũũĩinĩ. Nĩakaamarutũrũra bũrũri ũyũ mwega ũũ aaheire maithe maao, amahurunje mũrĩmo ũrĩa wa rũũĩ rwa Farati nĩ tondũ nĩmaraakarĩĩtie MWATHANI magĩĩthondekera mĩhianano ya ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera. Naake MWATHANI nĩagatiganĩria Isiraeli nĩ ũndũ wa meehia marĩa Jeroboamu eekire o na nĩ ũndũ wa gũtũma Aisiraeli meehie.” Naake mũtumia wa Jeroboamu agĩũkĩra agĩcooka Tiriza. Na rĩĩrĩ, o akinya mũromoinĩ wa nyũmba yake-rĩ, kaana gagĩkua. Nao Aisiraeli oothe magĩkarĩrĩra, na magĩgathika, o ta ũrĩa MWATHANI aarĩĩtie na kanua ka mũnabii Ahija ndungata yake. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria ingĩ mũthamaki Jeroboamu eekire, mbaara iria aahũũranire, na ũrĩa aathamakire-rĩ, ũhoro ũcio wothe wandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Jeroboamu aathamakire mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩĩrĩ. Naake agĩkua agĩthikwo hamwe na maithe, naake Nadabu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Rehoboamu mũrũ wa Solomoni aambĩrĩirie gũthamaka Juda aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩna. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na mũgwanja kũu Jerusalemu itũũra rĩrĩa MWATHANI aathuurĩĩte mĩhĩrĩgainĩ yothe ya Isiraeli rĩtuĩke handũ haake ha gũthaathayagĩrio. Nyina wa Rehoboamu eetagwo Naama na oimĩĩte bũrũri wa Aamoni. Nao andũ a Juda makĩhĩtĩria MWATHANI, nao magĩtũma araakare gũkĩra ũrĩa maithe maao moothe maamũraakarĩĩtie na ũndũ wa meehia marĩa meekĩĩte. Nĩ gũkorwo nĩmethondekeire ngai ciao cia maheeni, na magĩthondeka itugĩ cia mahiga o na mĩhianano ya Ashera kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria, o na rungu rwa mĩtĩ mĩruru nĩguo mathaathayagĩrie kuo. Ningĩ gũkĩgĩa ũmaraaya wa arũme kũu gwathaathayagĩrio ngai icio. Nao andũ acio a Juda magĩĩka maũndũ maingĩ me magigi o marĩa meekagwo nĩ ndũũrĩrĩ iria MWATHANI aingatĩĩte, ikeehera mbere ya andũ a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, mwaka wa ĩtaano wa ũthamaki wa Rehoboamu, Shishaka mũthamaki wa Misiri agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Jerusalemu. Agĩgĩkuua mũthiithũ wothe wa Hekaarũ, o na mũthiithũ wa nyũmba ya mũthamaki. Ningĩ agĩkuua ngo cia thahabu iria mũthamaki Solomoni aathondekithĩĩtie. Handũ ha ngo icio cia thahabu, mũthamaki Rehoboamu agĩcooka agĩthondekithia ngo ingĩ cia gĩcango, agĩcinengera njaama iria ciarangagĩra mũrango wa nyũmba ya mũthamaki. Na rĩĩrĩ, o rĩrĩa rĩothe mũthamaki aathiaga Hekaarũinĩ, arangĩri acio maakuuaga ngo icio, magacooka magacicookia kanyũmbainĩ karĩa gaikaragwo nĩ arangĩri. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria Rehoboamu eekire, ciandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake Rehoboamu na Jeroboamu maatũire marũaga hĩndĩ ciothe. Naake Rehoboamu agĩkua agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki itũũrainĩ rĩa Daudi. Naake Abija mũũrũwe, agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wa Jeroboamu mũrũ wa Nebati, nĩrĩo Abija aambĩrĩirie gũthamaka Juda. Jeroboamu aarĩ mũthamaki wa Isiraeli. Naake Abija agĩthamaka mĩaka ĩtatũ kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Maaka, mwarĩ wa Abisalomu. Naake Abija agĩĩka meehia o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ ithe, na ndarĩ mwathĩki harĩ MWATHANI Ngai wake ta ũrĩa guukawe Daudi aarĩ. Tondũ wa ũrĩa MWATHANI aatĩĩĩte Daudi, akĩhe Abija mũũriũ wa gũthamaka ithenya rĩake kũu Jerusalemu o na agĩtũũra akũgitĩire. MWATHANI eekire ũguo nĩ ũndũ Daudi nĩekaga maũndũ ma kũmũkenia, o na ningĩ ndaigana kwagarara uuge wake, o tiga ndeto ĩrĩa yakoniĩ Mũhiti ũrĩa wetagwo Uria. Na rĩĩrĩ, mbaara iria ciatũire ĩrũagwo nĩ Rehoboamu na Jeroboamu igĩthiĩ na mbere o na hĩndĩ ya wathani wothe wa Abija. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria Abija eekire ciandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake Abija agĩkua agĩthikwo itũũrainĩ rĩa Daudi. Naake Asa mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa mĩrongo ĩĩrĩ wa ũthamaki wa Jeroboamu, mũthamaki wa Isiraeli, nĩrĩo Asa aambĩrĩirie gũthamaka Juda. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩna na ũmwe kũu Jerusalemu. Cũũwe eetagwo Maaka mwarĩ wa Abisalomu. Naake Asa agĩĩka maũndũ marĩa maakenagia MWATHANI o ta marĩa guukawe Daudi eekĩĩte. Agĩkĩingata kuuma bũrũriinĩ ũcio maraaya moothe ma arũme, o na akĩeheria mĩhianano yothe ĩrĩa yathondekeetwo nĩ athamaki arĩa maarĩ mbere yake. Ningĩ akĩeheria cũũwe kuuma gĩtĩinĩ gĩa kwini nĩ ũndũ nĩathondekithĩĩtie mũhianano warĩ magigi wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera. Naake Asa agĩtemenga mũhianano ũcio na akĩũcinĩra karũũĩinĩ ga Kidironi. O na eekĩĩte ũguo wothe Asa ndaigana gũthũũkangia kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwathaathayagĩrio mĩhianano. Na rĩĩrĩ, ũndũ ũcio ndwatũmire aage gũtũũra e mwĩhokeku harĩ MWATHANI ũtũũro wake wothe. Nacio indo iria ithe Abija aamũrĩire Ngai agĩciiga Hekaarũinĩ thĩinĩ. Ningĩ o na indo cia thahabu na cia betha iria we mwene aamũrĩire Ngai agĩciiga o ro kuo. Naake Asa mũthamaki wa Juda na Baasha mũthamaki wa Isiraeli magĩtũũra marũaga matukũ ma wathani wao wothe. Naake Baasha mũthamaki wa Isiraeli akĩhithũkĩra bũrũri wa Juda, agĩakithia rũthingo rũkĩrigiicĩria itũũra rĩa Rama nĩ geetha mũndũ o wothe ndakaanatoonye kana oime Juda. Hĩndĩ ĩyo Asa akĩruta betha na thahabu yothe, ĩrĩa yarĩ mũthiithũinĩ wa Hekaarũ, o na nyũmbainĩ ya mũthamaki. Agĩtũma njaama ciake Damasiki na mũthiithũ ũcio ĩtwarĩre Benihadadi, mũthamaki wa Siria, mũrũ wa Tabirimonu na mũcũkũrũ wa Hezioni na ikamũhe ndũmĩrĩri ĩno. “Benihadadi, reke tũtume ndũgũ ta ĩrĩa thooguo na baaba maatumĩĩte. Betha na thahabu icio nĩ kĩheeo gĩaku. Ningĩ ũcooke ũũrage ndũgũ yaku na Baasha mũthamaki wa Isiraeli nĩ geetha athengie ita ciake bũrũriinĩ wakwa.” Naake Benihadadi agĩĩtĩkania na mawoni macio ma Asa mũthamaki wa Juda. Agĩkĩrekia anene a thigari ciake magatharĩkĩre matũũra ma Isiraeli. Nao magĩthiĩ makĩĩnyiitĩra matũũra maya: Ijoni, Dani, Abeli Bethi Maaka, ndeere cia iria rĩa Galili, o na bũrũri wothe wa Nafutali. Na rĩĩrĩ, Baasha aigua ũrĩa gwekĩkĩĩte, akĩrũũgamia wĩra wa kũirigĩra Rama na rũthingo rwa hinya, agĩthiĩ gũtũũra Tiriza. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Asa akĩrekia ndũmĩrĩri bũrũriinĩ wothe wa Juda kũrĩ mũndũ o wothe, gũtarĩ mũndũ o na ũmwe ũgũtigĩrĩrwo. Akiuga atĩ, mahiga moothe na mbaaũ ciothe iria Baasha airigagĩra Rama nacio, ikuuo kuuma kuo. Indo icio ciothe Asa agĩcigĩĩra, akĩirigĩra Mizipa na Geba na thingo cia hinya. Geba rĩarĩ itũũra rĩarĩ bũrũriinĩ wa Benjamini. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ mũthamaki Asa eekire, ciĩko ciake cia ũcamba, na matũũra marĩa airigĩire na thingo cia hinya, maandĩĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake akũra akĩrũara mũrimũ wa kuonja magũrũ. Asa agĩkua agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũrainĩ rĩa Daudi. Naake Jehoshafatu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Nadabu mũrũ wa Jeroboamu aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli mwakainĩ wa keerĩ wa ũthamaki wa Asa mũthamaki wa Juda, naake agĩthamaka mĩaka ĩĩrĩ. Naake Nadabu agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia Ngai o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ ithe o na agĩgĩtũma Aisiraeli meehie. Na rĩĩrĩ, Baasha, mũrũ wa Ahija, wa mũhĩrĩga wa Isakaru agĩũkĩrĩra Nadabu akĩmũũraga o hĩndĩ ĩrĩa Nadabu na mbũtũ ciake cia ita athiũrũrũkĩirie itũũra rĩa Gibethoni rĩa bũrũri wa Afilisiti nĩguo arĩtuunyane. Nakĩo gĩĩko gĩĩkĩ gĩekĩkire mwaka wa gatatũ wa ũthamaki wa Asa mũthamaki wa Juda. Naake Baasha agĩgĩthamaka ithenya rĩa Nadabu. Naake mũthamaki Baasha o rĩmwe akĩambĩrĩria kũũraga andũ a mũciĩ wa Jeroboamu. Naake akĩũraga andũ oothe a mũciĩ wa Jeroboamu na hatirĩ o na ũmwe watigarire muoyo, ta ũrĩa MWATHANI aarĩĩtie na kanua ka ndungata yake, mũnabii Ahija ũrĩa woimĩĩte Shilo. Ũndũ ũyũ wekĩkire nĩ ũndũ Jeroboamu nĩaraakaririe MWATHANI Ngai wa Isiraeli nĩ ũndũ wa meehia maake we mwene na marĩa aatũmire Aisiraeli meeke. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Nadabu eekire, maandĩĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Naake Asa mũthamaki wa Juda na Baasha mũthamaki wa Isiraeli, magĩtũũra marũaga hĩndĩ ya wathani wao wothe. Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa ĩtatũ wa ũthamaki wa Asa mũthamaki wa Juda-rĩ, nĩrĩo Baasha mũrũ wa Ahija aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli guothe. Naake agĩthamaka e kũu Tiriza mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩna. Ningĩ agĩĩka maũndũ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ mũthamaki Jeroboamu na agĩtũma Aisiraeli meehie. Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩhe mũnabii Jehu mũrũ wa Hanani ndũmĩrĩri ĩno ĩkoniĩ Baasha akamwĩre atĩrĩ, “Baasha, ndwarĩ mũndũ kũrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ndagũtuire mũtongoria wa andũ aakwa a Aisiraeli. Na rĩu o nawe nĩwĩkĩĩte meehia o ta marĩa meekirwo nĩ Jeroboamu, o na ũgatũma andũ aakwa meehie. Naguo ũndũ ũcio ũgatũma niĩ ndaakare. Kwoguo nĩngũkweheria o hamwe na nyũmba yaku o ta ũrĩa ndeekire Jeroboamu mũrũ wa Nebati. Atĩrĩĩrĩ, mũndũ o wothe wa nyũmba yaku ũrĩa ũgaakuĩra itũũrainĩ akaarĩĩo nĩ ngui, na ũrĩa ũgaakuĩra gĩthakainĩ, akaarĩĩo nĩ nyoni cia rĩerainĩ.” Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Baasha eekire o na ciĩko ciake cia ũcamba maandĩkitwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Naake Baasha agĩgĩkua agĩthikwo Tiriza, naake mũũrũwe Ela agĩthamaka ithenya rĩake. Atĩrĩĩrĩ, ndũmĩrĩri ĩyo nditũ ya MWATHANI yakinyĩrĩire Baasha na nyũmba yake na kanua ka mũnabii Jehu, nĩ ũndũ wa meehia marĩa we mwene eekĩĩte mbere ya MWATHANI. Ningĩ nĩaraakarĩĩtie MWATHANI to na gwĩka maũndũ mooru ta marĩa meekĩĩtwo nĩ Jeroboamu, no o na nĩ ũndũ nĩoragĩĩte andũ a nyũmba ya Jeroboamu akamaniina biũ. Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtandatũ wa ũthamaki wa Asa wa Juda, Ela mũrũ wa Baasha agĩtuĩka mũthamaki wa Isiraeli. Naake agĩthamaka kũu Tiriza mĩaka ĩĩrĩ. Na rĩĩrĩ, Zimuri ũmwe wa njaama ciake ũrĩa warĩ mũnene wa nuthu ya ngaari ciake cia mbarathi agĩthondeka mũbango wa kũmũũkĩrĩra. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Ela aarĩ Tiriza akĩnyua njoohi kwa Ariza, ũrĩa warĩ mũnene wa nyũmba ya mũthamaki. Naake agĩkĩnyua nginya akĩrĩĩo. Naake Zimuri agĩtoonya kuo akĩmũgũtha agĩkua. Hĩndĩ ĩyo kwarĩ mwaka wa mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja wa ũthamaki wa Asa wa Juda. Naake Zimuri agĩgĩthamaka ithenya rĩa Ela. Na rĩĩrĩ, Zimuri arĩĩkia gũtuĩka mũthamaki, akĩũraga andũ oothe a nyũmba ya Baasha. Naake ndaigana kũmũtigĩria kamwana o na kamwe ge ka andũ aao kana araata aake. Naake Zimuri agĩgĩkĩũraga andũ oothe a nyũmba ya Baasha, o ta ũrĩa MWATHANI aarĩĩtie na kanua ka mũnabii Jehu. Ũguo noguo gwagĩgĩĩkĩkire, nĩ ũndũ wa meehia ma Baasha, o na ma Ela mũũrũwe, o na nĩ ũndũ wa gũtũma Aisiraeli meehie, makĩraakaria MWATHANI Ngai wa Isiraeli na ũndũ wa gũthaathaiya mĩhianano. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Ela eekire maandĩĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja wa ũthamaki wa Asa wa Juda-rĩ, Zimuri naake agĩthamakĩra Aisiraeli arĩ Tiriza mĩthenya mũgwanja. Na hĩndĩ ĩyo ita cia Isiraeli ciakorirwo igĩtharĩkĩra Gibethoni itũũra rĩa Afilisiti. Na rĩrĩa ita icio ciaiguire atĩ Zimuri nĩathondekeete njaama ya gũũkĩrĩra mũthamaki, na atĩ nĩoragĩĩte mũthamaki, o hĩndĩ ĩyo ciothe igĩtua Omuri mũthamaki. Mbere ĩyo Omuri aarĩ mũnene wa mbũtũ cia ita cia Isiraeli. Naake Omuri na mbũtũ yake ya ita makiuma Gibethoni magĩthiĩ magĩthiũrũkĩria itũũra rĩa Tiriza. Rĩrĩa Zimuri oonire atĩ itũũra rĩu nĩrĩatuunyanwo akĩũra agĩthiĩ agĩtoonya handũ ha kwĩhitha o kũu nyũmba ya mũthamaki. Agĩcooka akĩmundia nyũmba ĩyo ya mũthamaki mwaki akĩhĩĩra kuo agĩkua. Ũndũ ũcio wekĩkire nĩ ũndũ wa meehia marĩa eehĩĩtie, naake MWATHANI akĩaga gũkena. Ningĩ nĩekĩĩte meehia o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ Jeroboamu, o na agĩtũma Aisiraeli meehie, naguo ũndũ ũcio ũkĩraakaria MWATHANI. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Zimuri eekire o hamwe na mũbango mũũru ũrĩa aathondekeete, maandĩĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya athamaki a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, andũ a Isiraeli makĩamũkana; amwe makĩenda gũtua Tibini mũrũ wa Ginathu mũthamaki; na arĩa angĩ makĩrũmĩrĩra Omuri. No rĩĩrĩ, arĩa maarũmĩrĩire Tabini makĩhootwo nĩ arĩa maarũmĩrĩire Omuri. Atĩrĩĩrĩ, Tibini agĩkua, naake Omuri agĩtuĩka mũthamaki. Nĩ ũndũ ũcio, Omuri agĩgĩtuĩka mũthamaki wa Isiraeli mwakainĩ wa mĩrongo ĩtatũ na ũmwe wa ũthamaki wa Asa wa Juda. Naake Omuri agĩthamaka mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ; mĩaka ĩtandatũ yayo-rĩ, aathamakire arĩ Tiriza. Thuutha ũcio Omuri akĩgũra kĩrĩma gĩa Samaria kuuma kwĩ mũndũ wetagwo Shemeru icunjĩ cia betha ngiri ithathatũ (6,000). Naake akĩirigĩra kĩrĩma kĩu na thingo cia hinya, agĩcooka agĩaka itũũra, akĩrĩtua Samaria rĩĩtanĩĩtio na Shemeru, mũndũ ũrĩa warĩ mwene kĩrĩma kĩu. Naake Omuri akĩhĩtĩria MWATHANI, namo meehia maake magĩkorwo marĩ mooru gũkĩra ma athamaki oothe arĩa maarĩ mbere yake. Waganu wake watariĩ o ta wa Jeroboamu ũrĩa warĩ mbere yake, ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie o na mathaathaiye mĩhianano. Nĩ ũndũ ũcio o naake Omuri agĩkĩraakaria MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria ingĩ mũthamaki Omuri eekire o na maũndũ ma bata marĩa aahingirie, ciandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Naake agĩkua agĩthikwo Samaria, naake Ahabu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa mĩrongo ĩtatũ na ĩnaana wa ũthamaki wa Asa mũthamaki wa Juda, Ahabu mũrũ wa Omuri agĩtuĩka mũthamaki wa Isiraeli. Naake agĩthamaka kũu Samaria, mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩĩrĩ. Naake Ahabu mũrũ wa Omuri akĩhĩtĩria MWATHANI, namo meehia maake magĩkorwo marĩ manene gũkĩra ma athamaki oothe arĩa maarĩ mbere yake. Na tondũ wa ũrĩa oonaga ta atarĩ ũndũ mũnene gwĩka meehia ta marĩa meekagwo nĩ Jeroboamu, akĩhikia Jezebeli, mwarĩ wa Ethibaali mũthamaki wa Sidoni, na agĩthaathaiya Baali o na akĩmĩtungatĩra. Naake agĩakĩra Baali hekaarũ kũu Samaria o na agĩaka kĩgongoona agĩgĩtoonyia kuo. Agĩcooka agĩthondeka mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera. Naake Ahabu akĩraakaria MWATHANI Ngai gũkĩra athamaki oothe arĩa maarĩ mbere yake. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ya ũthamaki wake, nĩrĩo Hieli ũrĩa woimĩĩte Betheli aakire itũũra rĩa Jeriko rĩngĩ. Na rĩrĩa aakaga mũthingi warĩo, Abiramu mũũrũwe wa irigithaathi agĩkua. Na ningĩ agĩaka ihingo cia itũũra rĩu, Segubu mũũrũwe wa kĩhinga nda agĩkua. Ũndũ ũyũ wekĩkire o ta ũrĩa MWATHANI aarĩĩtie na kanua ka Joshua mũrũ wa Nuni. Na rĩĩrĩ, mũnabii wetagwo Elija woimĩĩte itũũra rĩa Tishibi bũrũriinĩ wa Gileadi akĩĩra Ahabu atĩrĩ, “Rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI Ngai wa Isiraeli, ũrĩa ũtũũraga muoyo, o we ndungataga, ndoiga atĩ gũtigũcooka kũgĩa ime kana mbura mĩaka ĩno ĩrooka o nginya rĩrĩa ngoiga.” Naake MWATHANI agĩcooka akĩĩra Elija atĩrĩ, “Ũkĩra uume handũ haaha, ũthiĩ na mwena wa irathĩro, wĩhithe hakuhĩ na karũũĩ ga Kerithu karĩa ke na mwena wa irathĩro wa Jorodani. Ũrĩnyuaga maaĩ moimĩĩte karũũĩinĩ kau, ningĩ nĩndaatha mahuru makũreehagĩre irio kuo.” Naake Elija agĩathĩkĩra watho wa MWATHANI agĩgĩthiĩ agĩtũũra hakuhĩ na karũũĩ ga Kerithu. Namo mahuru makamũreehagĩra mĩgate na nyama rũũciinĩ o na hwaĩinĩ, naake akanyuaga maaĩ ma karũũĩ kau. Na rĩĩrĩ, thuutha wa ihinda iniini karũũĩ kau gakĩhũa tondũ gũtioiraga. Naake MWATHANI agĩcooka akĩĩra Elija atĩrĩ, “Rĩu ũkĩra ũthiĩ itũũra rĩa Zarefathu bũrũri wa Sidoni ũgatũũre kuo. Na rĩĩrĩ, nĩnjathĩĩte mũtumia wa ndigwa ũtũũraga kuo akũheage irio.” Tondũ ũcio, Elija agĩgĩthiĩ Zarefathu, na akinya kĩhingoinĩ gĩa itũũra, akĩona mũtumia wa ndigwa akiuna ngũ. Akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha tahe maaĩ nyue.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aathiaga kũmũgĩrĩra maaĩ, akĩmwĩta akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ũndeehere o na keenyũ ka mũgate.” Naake mũtumia ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI Ngai waku atũũraga-rĩ, ndirĩ o na keenyũ ka mũgate. Kĩrĩa ndĩ nakĩo, no kamũtu ka iruga rĩmwe karĩ mbakũriinĩ na tũguta tũniini twĩ na cuuba. Nyuma kuuna ngũ, njooke nduge kamũtu kau tũrĩe na mwana wakwa, tũcooke tũkue nĩ ng'aragu.” Naake Elija akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga kũmaka, thiĩ wĩke o ta ũguo woiga. No rĩĩrĩ, amba ũthondekere kamũgate kaniini ũndeehere, ũcooke ũruge ũcio ũngĩ mũrĩe na mwana waku. Nĩ gũkorwo MWATHANI Ngai wa Isiraeli aroiga atĩrĩ, ‘Mbakũri yaku ndĩkaaga mũtu, nayo cuuba yaku ndĩkaaniara maguta, o nginya rĩrĩa niĩ MWATHANI ngoiria mbura.’ ” Naake mũtumia ũcio wa ndigwa agĩthiĩ, agĩĩka o ta ũguo Elija aamwĩrire, na oothe makĩrĩa irio icio matukũ maingĩ. Ningĩ o ta ũrĩa MWATHANI aarĩĩtie na kanua ka Elija, mbakũri ĩyo ndĩagaga mũtu kana cuuba ĩkaniara maguta. Na rĩĩrĩ, thuutha ũcio, kamwana ka mũtumia ũcio wa ndigwa gakĩrũara, na thuutha wa kwĩhĩrwo mũno nĩ mũrimũ, gagĩkua. Naake mũtumia ũcio akĩĩra Elija atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ wa Ngai, nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte ũnjĩke ũndũ ũyũ? Wokire gũũkũ nĩguo ũririkanie Ngai meehia maakwa na ũtũme anjũragĩre mwana?” Naake Elija akĩmwĩra atĩrĩ, “Tanengera mũũrũguo” Naake Elija akĩmuoya akĩambata naake ngoroba igũrũ harĩa aikaraga, akĩmũkomia ũrĩrĩinĩ wake. Agĩcooka akĩhooya Ngai na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Wee MWATHANI Ngai wakwa, nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte ũreehere mũtumia ũyũ wa ndigwa ndirũ nene ũũ? Na rĩĩrĩ, MWATHANI, mũtumia ũyũ akoreetwo aiyũrĩĩtwo nĩ ũtugi, o na nĩamenyereire na wendo, na rĩu woraga mwana wake.” Naake Elija agĩkomera mwana ũcio maita matatũ etambũrũkĩĩtie, akĩhooya akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha, wee MWATHANI Ngai wakwa, cookeria mwana ũyũ muoyo wake.” Naake MWATHANI agĩcookia ihooya rĩa Elija, mwana ũcio agĩcooka muoyo rĩngĩ. Naake Elija akĩoya mwana akĩmũtwarĩra nyina nyũmba ya thĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Tarora, mũũrũguo e muoyo!” Naake mũtumia ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu nĩndamenya atĩ wĩ mũndũ wa Ngai na atĩ MWATHANI nĩakũhũthagĩra akĩaria!” Na rĩĩrĩ, matukũ maingĩ mathira, MWATHANI akĩarĩria Elija mwakainĩ wa gatatũ wa ng'aragu ĩyo akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkeyonanie harĩ mũthamaki Ahabu, thuutha wa ũguo nĩnguuria mbura.” Nĩ ũndũ ũcio Elija agĩgĩthiĩ kwĩonania harĩ Ahabu. Hĩndĩ ĩyo ng'aragu yehĩĩte mũno kũu Samaria. Naake Ahabu agĩgĩĩta Obadia mũrori wa maũndũ ma nyũmba ya mũthamaki. (Obadia ũcio aarĩ mũhooi Ngai mũno. Ningĩ nĩ we wahonokirie anabii igana rĩmwe, hĩndĩ ĩrĩa Jezebeli ooragaga anabii a MWATHANI. Obadia aamahithire kũndũ ngurungainĩ marĩ ikundi igĩrĩ cia andũ mĩrongo ĩtaano ĩtaano, akamaheaga irio na maaĩ.) Naake Ahabu akĩĩra Obadia atĩrĩ, “Nĩtũthiĩ bũrũriinĩ wothe tũgeethe maaĩ o handũ he karũũĩ kana gĩthima. Hiihi no kuona nyeki ya kũhe ndigiri o na nyũmbũ nĩguo itigakue nĩ ng'aragu.” Na thuutha wa gwĩtĩkanĩria ũguo, magĩkĩgayana mũndũ mwena ũrĩa egũthiĩ, na o mũndũ agĩgĩthiĩ na mwena wake. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Obadia aarĩ njĩra agĩthiĩ agĩtũngana na Elija akĩmũmenya, akĩĩgũithia mbere yake akĩhuutia thĩ na thiithi, akĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we mwathi wakwa Elija?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ nĩ niĩ Elija. Gĩthiĩ ũkeere mwathi waku atĩ ndĩ haaha.” Naake Obadia akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ atĩa njĩkĩĩte atĩ nĩguo wende kũndonyia ũgwatiinĩ wa kũũragwo nĩ Ahabu? Atĩrĩ, Elija, o ta ũrĩa MWATHANI Ngai waku atũũraga muoyo-rĩ, nĩngwenda gũkũmenyithia atĩ hatirĩ bũrũri o na ũmwe mũthamaki Ahabu atarekanĩĩtie ũcario. Na rĩĩrĩ, mũthamaki o wothe ũroiga atĩ ndũrĩ bũrũriinĩ wake, arehĩtithio nĩ mũthamaki Ahabu oige atĩ nduonekeete kuo. Na rĩu ũkaanjĩĩra ngamwĩre atĩ wĩ haaha? Ĩ roho wa MWATHANI angĩũka agũkuue agũtware kũndũ kũngĩ gũtekũmenyeka ndarĩĩkia gũthiĩ? Gĩthiĩ ndũgũtũma Ahabu anjũrage nĩ ũndũ wa kũmwĩra atĩ wĩ haaha na ndũrĩ ho? Ririkana atĩ ndũire ndĩ mũhooi Ngai mũno kuuma ndĩ o kahĩĩ. Kaĩ ũtarĩ waigua ũrĩa ndahithire anabii igana ngurungainĩ marĩ ikundi igĩrĩ cia andũ mĩrongo ĩtaano ĩtaano hĩndĩ ĩrĩa Jezebeli ooragaga anabii a MWATHANI? Ũngĩkĩhota atĩa kũũnjĩĩra ngeere mũthamaki atĩ wĩ haaha? Hatirĩ na nganja no ekũnjũraga.” Naake Elija agĩcookeria Obadia atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o we ũrĩa niĩ ndungataga, ndeeranĩra atĩ nĩngwĩoonithia mũthamaki ũũmũũthĩ.” Nĩ ũndũ ũcio Obadia agĩthiĩ akĩmenyithia Ahabu, naake Ahabu akiumagara gũtũnga Elija. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Ahabu oonire Elija akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee nĩ we mũnyariiri wa andũ a Isiraeli.” Naake Elija akĩmũcookeria atĩrĩ, “Niĩ ti niĩ mũnyariiri wa Aisiraeli. Wee Ahabu na thooguo nĩ inyuĩ mũmanyariirĩĩte tondũ nĩmũtiganĩĩte na kĩrĩra kĩa MWATHANI mũgathaathaiya mĩhianano ya Baali. Na rĩu athana atĩ Aisiraeli oothe mooke tũcemanie kĩrĩmainĩ gĩa Karimeli. Nĩmooke hamwe na anabii arĩa a Baali magana mana ma mĩrongo ĩtaano (450) na anabii magana mana (400) ma ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera arĩa mateithagĩrĩrio nĩ kwini Jezebeli.” Tondũ ũcio, Ahabu akĩũnganithia Aisiraeli oothe o hamwe na anabii a Baali magacemanie kĩrĩmainĩ gĩa Karimeli. Naake Elija akĩmakuhĩhĩria akĩmooria atĩrĩ, “Mũkwenda gũikara mũturuurĩĩte nginya rĩ? Atĩrĩĩrĩ, ugaai ũrĩa mũkwenda na ihenya. Angĩkorwo MWATHANI nĩ Ngai, mũtungatĩreei, na angĩkorwo Baali nĩ we Ngai-rĩ, mũtikĩmũtungatĩre!” Nao makĩmũkirĩra. Naake Elija akĩmeera atĩrĩ, “No niĩ nyiiki ndigarĩĩte ndĩ mũnabii wa MWATHANI. No rĩĩrĩ, kwĩ na anabii magana mana ma mĩrongo ĩtaano a Baali (450). Ĩkaai atĩrĩ, reeheei ndeegwa igĩrĩ, nao anabii a Baali mooe ĩmwe mamĩthĩnje na mamĩtinangie icunjĩ macigĩrĩre igũrũ wa ngũ, no matigaakie mwaki. Na niĩ nĩnguoya ndeegwa ĩyo ĩngĩ ndĩmĩĩke o ta guo. Thuutha wa ũguo anabii a Baali makaĩre ngai yao, na niĩ ngaĩre MWATHANI. Na rĩĩrĩ, Ngai ũrĩa ũgũcookia mahooya na ũndũ wa kũreehe mwaki-rĩ, ũcio nĩ we Ngai.” Nao oothe makĩgaathĩrĩria ũhoro ũcio. Hĩndĩ ĩyo Elija agĩcooka akĩĩra anabii a Baali atĩrĩ, “Tondũ nĩ inyuĩ aingĩ, ambaai muoe ndeegwa ĩmwe mũthĩnje mũmĩhaarĩrie. Ningĩ mũcooke mũkaĩre ngai yanyu, no mũtikaagwatie ngũ mwaki.” Nao magĩkĩoya ndeegwa ĩrĩa maaheirwo, makĩmĩthĩnja makĩmĩhaarĩria, na magĩkaĩra ngai yao o nginya thaa thita. Magĩkĩgũũthũka makiugaga “Ũi Baali tũigue!” Nao magĩthiĩ na mbere kũrũũgarũũga hau kĩgongoonainĩ kĩu maakĩĩte, no mationire wa kũmacookeria ũndũ. Na rĩrĩa gwakinyire thaa thita, Elija akĩambĩrĩria kũmanyũrũria akiugaga atĩrĩ, “Kaĩrĩriai na hinya nĩ ũndũ Baali nĩ ngai! No gũkorwo hiihi e na maũndũ maritũ areciiria, kana arĩ bata arahingia, kana ahota gũkorwo athiĩte rũgendo, o na kana akorwo arĩ toro na nĩmũbatairio nĩ kũmũũkĩria!” Nao anabii acio magĩkĩanĩrĩra na hinya magĩtemengaga mĩĩrĩ yao na tũtimũ na hiũ o ta ũrĩa mũtugo wao watariĩ, o nginya thakame ĩkĩnyũrũrũka. Mĩaraho yahĩtũka-rĩ, magĩthiĩ na mbere kũgũtũka na kuugĩrĩria o nginya rĩrĩa magongoona ma hwaĩinĩ marutagwo, na gũtirĩ macookio maacookirio, kana gũkĩiguĩka kuru kana cere. Hĩndĩ ĩyo Elija agĩkĩĩra andũ acio oothe atĩrĩ, “Ũkaai haaha hakuhĩ na niĩ.” Nao oothe makĩmũkuhĩrĩria. Naake Elija akĩambĩrĩria gũthondeka rĩngĩ kĩgongoona kĩa MWATHANI tondũ nĩkĩamomokeete. Naake agĩkĩoya mahiga ikũmi na meerĩ, mũigana wa mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ĩĩtanĩĩtio na ciana cia Jakubu, mũndũ ũrĩa MWATHANI aatuire Isiraeli. Naake Elija agĩgĩaka rĩngĩ kĩgongoona gĩa kũgoocithia MWATHANI na mahiga macio. Agĩcooka akĩenja mũtaro ũgĩthiũrũrũkĩria kĩgongoona kĩu ũngĩaiganĩire rita ikũmi na inya cia maaĩ. Hĩndĩ ĩyo agĩcooka akĩigĩrĩra ngũ igũrũ wa kĩgongoona kĩu, nayo ndeegwa ĩyo akĩmĩtinangia icunjĩ, agĩciigĩrĩra igũrũ wa ngũ. Akĩmeera atĩrĩ, “Iyũriai ndigithũ inya maaĩ, mũcooke mũmaitĩrĩrie kĩgongoona igũrũ o hamwe na ngũ.” Nao magĩĩka o ta ũguo. Agĩcooka akĩmeera o rĩngĩ atĩrĩ, “Ĩkaai o ũguo rĩngĩ,” Nao magĩgĩĩka guo. Agĩcooka akĩmeera rĩa gatatũ atĩrĩ “Ĩkaai ũguo ihinda rĩngĩ.” Nao magĩgĩĩka o ta guo. Namo maaĩ macio makĩnyũrũrũka kĩgongoonainĩ kĩu mĩena yothe makĩiyũra mũtaro ũcio. Na rĩĩrĩ, ihinda rĩa hwaĩinĩ rĩrĩa igongoona rĩrutagwo, Elija agĩkuhĩrĩria kĩgongoona kĩu akĩhooya atĩrĩ, “Wee MWATHANI, o wee Ngai wa Aburahamu, Isaaka, na Jakubu, ndagũthaitha wĩyonanie rĩu atĩ wee nĩ we Ngai wa Isiraeli, na atĩ niĩ ndĩ ndungata yaku, na atĩ njĩkĩĩte maũndũ maya ta ũrĩa wee ũnjathĩĩte. Njookeria ihooya rĩakwa MWATHANI; njookeria ihooya rĩakwa nĩ geetha andũ aya mamenye atĩ we MWATHANI ũrĩ Ngai, na atĩ nĩkũmacookia ũramacookia harĩ we.” Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩrekia mwaki ũgĩcina igongoona rĩu rĩothe, ngũ, na mahiga, na ũgĩcina thĩ, na ũkĩng'aria maaĩ marĩa maarĩ mũtaroinĩ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa andũ acio moonire ũrĩa gwekĩkire, magĩĩtungumania thĩ makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “MWATHANI nĩwe Ngai, MWATHANI o we wiki nĩ we Ngai!” Naake Elija akĩĩra andũ acio atĩrĩ, “Nyiitaai anabii oothe a Baali na mũtikaareke o na ũmwe wao oore.” Makĩmanyiita oothe, naake Elija agĩkĩmatwara karũũĩinĩ ga Kishoni, akĩmooragĩra ho. Hĩndĩ ĩyo Elija akĩĩra mũthamaki Ahabu atĩrĩ, “Thiĩ ũkarĩe na ũnyue nĩ ũndũ nĩndĩraigua mũrurumo wa mbura.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Ahabu aathiire nĩguo akarĩe na akanyue-rĩ, naake Elija akĩambata gacũmbĩrĩ ga kĩrĩma gĩa Karimeli. Arĩ hau kĩrĩmainĩ igũrũ akĩinamĩrĩra thĩ mũtwe wake wĩ gatagatĩ ka maru maake. Hĩndĩ ĩyo akĩĩra ndungata yake atĩrĩ, “Thiĩ ũcũũthĩrĩrie na iriainĩ.” Nayo ndungata ĩyo ĩgĩĩka o ta ũguo yerirwo. Yacooka ĩkĩĩra Elija atĩrĩ, “Hatirĩ kĩndũ ndoona.” Naake Elija akĩmĩĩra ĩĩke ũguo maita mũgwanja. Atĩrĩĩrĩ, riita rĩa mũgwanja ndungata ĩyo ĩgĩcooka he Elija ĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩndoona gatu kaniini kaigana ta guoko kwa mũndũ gakiuma iriainĩ.” Hĩndĩ ĩyo Elija agĩatha ndungata yake akĩmĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ narua ũkeere mũthamaki Ahabu ahaice ngaari yake ya mbarathi ainũke mũciĩ ataanahingĩrĩrio nĩ mbura.” Na rĩĩrĩ, ihinda iniini rĩtaanathira igũrũ rĩgĩthimba nĩ mbura, naruo rũhuuho rũkĩhuruutana gũkiura mbura nene mũno. Naake mũthamaki Ahabu akĩhaica ngaari yake akĩambĩrĩria gũcooka Jezireeli. Na hĩndĩ o ro ĩyo hinya wa MWATHANI ũgĩkorerera Elija, naake akĩyoha nguo ciake njohero, agĩthiĩ ateng'ereete atongoreetie Ahabu njĩra ĩyo yothe o kinya Jezireeli. Naake Ahabu agĩkĩĩra Jezebeli mũtumia wake maũndũ marĩa moothe Elija eekĩĩte, na ũrĩa ooragĩĩte anabii oothe a Baali. Naake Jezebeli akĩrekia mũndũ harĩ Elija akeerwo atĩrĩ, “Elija, ngai ironjũraga angĩkorwo ndigaakorwo ngũũragĩĩte rũũciũ thaa o ta ĩno, o ta ũrĩa ũroragire anabii.” Rĩrĩa Elija aiguire ũguo, agĩĩtigĩra mũno, na nĩ geetha ndakooragwo, akĩoya ndungata yake magĩthiĩ makĩhitha Beerisheba bũrũriinĩ wa Juda. Agĩtiga ndungata yake kuo, agĩthiĩ rũgendo rwa mũthenya mũgima aroreete werũinĩ. Agĩikara handũ gĩtinainĩ kĩa mũtĩ akĩĩrirĩria gũkua akiuga atĩrĩ, “MWATHANI ndagũthaitha ũnjũrage tondũ haana o ta mũndũ mũkuũ.” Agĩgĩkoma hau rungu rwa mũtĩ ũcio akĩhĩtwo nĩ toro. Na rĩĩri, ihinda iniini rĩathira mũraika wa MWATHANI agĩũka akĩmũũkĩria akĩmwĩra atĩrĩ, “Elija ũkĩra ũrĩe irio.” Naake agĩũkĩra, akĩambĩrĩria kũroranga, akĩona mũgate na gatigithũ ka maaĩ hau mũtweinĩ wake. Naake akĩrĩa na akĩnyua, agĩcooka toro rĩngĩ. Naake mũraika wa MWATHANI agĩũka hĩndĩ ya keerĩ akĩmũũkĩria akĩmwĩra atĩrĩ, “Elija, ũkĩra ũrĩe na ũnyue nĩguo ũhote gũthiĩ na mbere na rũgendo rwaku tondũ nĩ rũritũ.” Naake Elija agĩũkĩra toro akĩrĩa na akĩnyua akĩgĩa na hinya wa gũthiĩ. Agĩgĩthiĩ rũgendo rwa mũthenya na ũtukũ, mĩthenya mĩrongo ĩna, agĩkinya kĩrĩmainĩ kĩa Ngai kĩrĩa gĩĩtagwo Sinai. Agĩgĩtoonya handũ ngurungainĩ akĩraara ho. Naake MWATHANI akĩmuumĩrĩra akũmũũria atĩrĩ, “Elija, ũreeka atĩa gũũkũ ngurungainĩ?” Naake Elija agĩcookia atĩrĩ, “MWATHANI, Ngai Mwene Hinya Wothe ndũire ngũtungatagĩra, o wee wiki. Rĩu-rĩ, andũ aaku a Isiraeli nĩmooragĩĩte kĩrĩĩkanĩro kĩao nawe, magakĩmomora igongoona ciaku na makooraga anabii aaku oothe. No niĩ nyiiki ndigarĩĩte, na nĩmaranjaria manjũrage.” Naake MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũrũũgame mbere yakwa kĩrĩma igũrũ.” Naake MWATHANI akĩrekia kĩhuuhũkanio gĩkĩhĩtũkĩra handũ hau, nacio irĩma ĩgĩatũkanga, na ndwaro cia mahiga ikĩmomoka, no MWATHANI ndarĩ ho. Naruo rũhuuho rwahoorera, gũgĩũka gĩthingithia, o nakuo kũu gĩthingithiainĩ MWATHANI ndarĩ kuo. Nakĩo gĩthingithia kĩahoorera, gũgĩũka mwaki, no o nakuo kũu mwakiinĩ MWATHANI ndarĩ kuo. Na rĩĩrĩ, thuutha wa mwaki gũgĩũka kamũgambo gaceke. Rĩrĩa Elija aiguire kamũgambo kau, akĩĩhumbĩra ũthiũ na nguo yake, akiuma na nja ya ngurunga, akĩrũũgama mũromoinĩ wayo. Naake akĩigua mũgambo ũkĩmwarĩria ũkĩmũũria atĩrĩ, “Ũreeka atĩa gũũkũ Elija?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe ndũire ngũtungatagĩra o wee wiki. Rĩu-rĩ, andũ aaku a Isiraeli nĩmatiganĩirie kĩrĩĩkanĩro kĩao nawe, magakĩmomora igongoona ciaku na makooraga anabii aaku oothe. No niĩ nyiiki ndigarĩĩte, no o na niĩ nĩmaranjaria manjũrage.” Naake MWATHANI akĩĩra Elija atĩrĩ, “Cooka werũinĩ ũrĩa ũkuhanĩrĩirie na itũũra rĩa Damasiki, wakinya kuo ũitĩrĩrie Hazaeli maguta atuĩke mũthamaki wa Siria. Ũcooke ũitĩrĩrie Jehu mũrũ wa Nimushi maguta atuĩke mũthamaki wa Isiraeli. Naake Elisha mũrũ wa Shafatu wa kuuma Abeli Mehola ũmũitĩrĩrie maguta atuĩke mũnabii ithenya rĩaku. Na rĩĩrĩ, ũrĩa ũkaahonoka kũũragwo nĩ Hazaeli, akooragwo nĩ Jehu, na ũrĩa ũkaahonoka kũũragwo nĩ Jehu, akooragwo nĩ Elisha. No rĩĩrĩ, nĩngwĩtigĩria andũ ngiri mũgwanja (7,000) gũũkũ Isiraeli; acio nĩ arĩa mehokeete rĩĩtwa rĩakwa, na matarĩ maaturĩria Baali maru kana makĩmĩmumunya.” Naake Elija agĩgĩkiuma hau, agĩkora Elisha mũrũ wa Shafatu akĩrĩma na mũraaũ wa ndeegwa igĩrĩ, na hau mbere yake nĩhaarĩ na mĩraaũ ĩngĩ ikũmi na ũmwe ya ndeegwa igĩrĩ igĩrĩ. Naake Elija akĩruta nguo yake akĩmĩhumba Elisha. Na ihinda o ro rĩu agĩtiganĩria mũraaũ wake, akĩmũrũmĩrĩra na ihenya akĩmwĩra atĩrĩ, “Njĩtĩkĩria thiĩ ngoigĩre baaba na maitũ ũhoro, njooke njũke tũthiĩ nawe.” Naake Elija akĩmũcookeria atĩrĩ, “Thiĩ ndikũgirĩrĩirie.” Naake Elisha agĩgĩcooka kwĩ mũraaũ wa ndeegwa ciake agĩcithĩnja na akiunanga icooki rĩacio rĩgĩtuĩka ngũ, agĩakia mwaki akĩruga nyama icio. Ciahĩa, akĩhe andũ arĩa maarutaga wĩra naake, nao makĩrĩa. Thuutha wa ũguo, agĩthiĩ akĩrũmĩrĩra Elija akamũtungatagĩre. Na rĩĩrĩ, Benihadadi mũthamaki wa Siria agĩcookanĩrĩria ita ciake ciothe, na agĩteithĩrĩrio nĩ anene angĩ mĩrongo ĩtatũ na eerĩ marĩ na mbarathi na ngaari ciao cia mbarathi. Nao magĩthiĩ magĩthiũrũrũkĩria itũũra rĩa Samaria makĩrĩtharĩkĩra. Naake akĩrekeria Ahabu mũthamaki wa Isiraeli arekio o kũu itũũrainĩ akeerwo atĩrĩ, “Mũthamaki Benihadadi oiga ũmũhe betha na thahabu yaku, na atumia aaku, o na ciana ciaku iria ng'ima.” Naake Ahabu akĩmacookeria atĩrĩ, “Thiĩi mwĩre mũthamaki Benihadadi mwathi wakwa atĩrĩ, ũguo wothe oiga nĩndeetĩkĩra, niĩ ndĩ wake o hamwe na indo ciakwa.” Nao arekio acio magĩcooka rĩngĩ he Ahabu na ũndũ ũngĩ mwerũ kuuma kũrĩ mũthamaki Benihadadi makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ma nĩndĩragũtũmanĩire ũndeehere betha o na thahabu yaku ningĩ o na atumia aaku, o na ciana ciaku. O na kũrĩ ũguo-rĩ, rũũciũ thaa o ta ĩno, nĩngaatũma njaama ciakwa ciũke ibirigiceene nyũmba yaku o na nyũmba cia njaama ciaku ikuue indo ciothe iria cia bata.” Kwahaana ũguo-rĩ, Ahabu agĩĩta atongoria oothe a bũrũri akĩmeera atĩrĩ, “Taroraai mwone atĩ mũndũ ũyũ nĩ haaro arenda gũtũrutĩra. Na rĩĩrĩ, nĩarandũmanĩire akĩenda ndĩmũhe atumia aakwa, ciana ciakwa, o na betha na thahabu yakwa, na ndĩreetĩkĩra.” Nao andũ oothe na atongoria oothe makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũcio ndũkaamũthikĩrĩrie o na kana ũmũhe kĩndũ.” Hĩndĩ ĩyo Ahabu agĩcookeria arekio a Benihadadi ũhoro makamwĩre atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, nĩndĩharĩirie gũkũhingĩria ũrĩa wanjathĩĩte njĩke ihinda rĩa mbere, no rĩĩrĩ, ũndũ ũyũ wanjũũria ihinda rĩĩrĩ rĩa keerĩ ũcio ndigwĩka.” Nao arekio acio magĩthiĩ magĩcookia ũhoro. Naake Benihadadi agĩcookia na ndũmĩrĩri ĩngĩ ĩkuuga atĩrĩ, “Nĩngũtũma thigari cia kũigana imomore itũũra rĩĩrĩ rĩaku, na ikuue mahiga moothe itegũtigia kĩndũ o na kĩmwe. Ngai ironjũraga ingĩaga kũhingia ũguo!” Naake Ahabu agĩcookia atĩrĩ, “Mwĩreei atĩrĩ, mũthigari etĩĩaga arĩĩkia kũhootana mbaarainĩ, no ti atahootanĩĩte.” Naake Benihadadi agĩkinyĩrio ũhoro ũcio o rĩrĩa we na athamaki arĩa angĩ maamũteithagĩrĩria maarĩ hemainĩ ciao makĩnyua njoohi. Naake aigua ũguo akĩmeera atĩ o mũndũ aikare handũ haake ehaarĩirie gũtharĩkĩra itũũra. Nao makĩhaarĩria nĩguo makahũũre itũũra rĩa Samaria. Na ihinda o rĩu mũnabii ũmwe agĩthiĩ kwĩ Ahabu akĩmwĩra atĩrĩ, “Ahabu, MWATHANI aroiga atĩrĩ, ‘Ndũgeetigĩre ita icio o na angĩkorwo nĩguo cingĩhĩĩte. Ũũmũũthĩ nĩngũkũhe hinya wa gũcihoota, nawe ũkĩmenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” Naake Ahabu akĩũria mũnabii ũcio atĩrĩ, “Nũũ ũkũũhootanĩra?” Naake mũnabii ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “MWATHANI aroiga atĩ ũkũhũthĩra thigari cia aanake itongoreetio nĩ anene a ng'ongo cia bũrũri waku.” Ahabu akĩmũũria rĩngĩ atĩrĩ, “Nũũ ũkwambĩrĩria mbaara?” Naake mũnabii akĩmũcookeria, “Nĩ we.” Naake mũthamaki agĩcookanĩrĩria thigari cia aanake magana meerĩ na mĩrongo ĩtatũ na eerĩ (232) arĩa maarĩ atongoria a ng'ongo. Ningĩ agĩcooka agĩcookanĩrĩria mbũtũ ya thigari cia Isiraeli ngiri mũgwanja (7,000) cia arũme. Nao makiumagara gũtharĩkĩra mathaa ma mĩaraho o hĩndĩ ĩrĩa Benihadadi na athamaki mĩrongo ĩtatũ na eerĩ, arĩa mamũteithagĩrĩria maanyuaga njoohi hemainĩ ciao. Nacio thigari cia aanake ikĩambĩrĩria gũtharĩkĩra. Naake Benihadadi nĩarekeetie athigaani, nao makĩmũcookeria ũhoro makĩmwĩra atĩ kwĩ na mbũtũ ya thigari yoimaga Samaria. Naake Benihadadi agĩcookia atĩrĩ, “Angĩkorwo mookĩĩte na haaro, o na kana na thaayũ, manyiiteei me muoyo.” Nao arĩa maambĩrĩirie gũtharĩkĩra nĩ thigari cia aanake marũmĩrĩirwo nĩ mbũtũ ya thigari cia Isiraeli. Na o mũndũ akĩũraga mũndũ ũrĩa marũaga naake. Nao andũ a Siria makĩũra, nao Aisiraeli makĩmateng'eria mũno. No Benihadadi mũthamaki wa Siria akĩhaica mbarathi agĩthara me hamwe na thigari ciake cia mbarathi. Naake Ahabu mũthamaki wa Isiraeli akiumagara akĩananga mbarathi nyingĩ, o hamwe na ngaari cia mbarathi na akĩhoota andũ a Siria mũno. Naake mũnabii ũrĩa, agĩkuhĩrĩria mũthamaki wa Isiraeli akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkeehotore na ũkeebange wega ũrĩa ũgeeka nĩ ũndũ kĩambĩrĩria kĩa mwaka ũyũ ũngĩ mũthamaki wa Asiria nĩagaagũũkĩrĩra ahũũrane nawe rĩngĩ.” Hĩndĩ ĩyo njaama cia mũthamaki Benihadadi ikĩmwĩra atĩrĩ, “Ngai cia andũ a Isiraeli nĩ ngai cia irĩmainĩ na nĩkĩo maatũhootire. Kwoguo, reke tũkarũĩre nao kũndũ kwaraganu na nĩ ma nĩtũkũmakĩria hinya. Na wĩke atĩrĩ, weherie anene acio mĩrongo ĩtatũ na eerĩ o mũndũ kuuma handũ haake, ũcookie anene a mbũtũ cia ita ithenya rĩao. Ningĩ ũcooke wĩthondekere mbũtũ ĩngĩ nene o ta iria ya gũtiganĩirie, na mbarathi na ngaari cia mbarathi ciigana o ta cia hĩndĩ ya mbaara ya mbere. Tũcooke tũkarũĩre nao kũrĩa kwaraganu na nĩ ma nĩtũkũmahoota.” Naake mũthamaki Benihadadi agĩĩtĩkania nao, akĩrũmĩrĩra mataaro maao. Na rĩĩrĩ, kĩambĩrĩria kĩa mwaka ũyũ ũngĩ Benihadadi akĩhaarĩria ita ciake cia andũ a Siria, akiumagara magĩthiĩ itũũra rĩa Afeku nĩguo makahũũrane na Aisiraeli. Nao Aisiraeli nĩmaarĩĩkĩĩtie kwĩyoha indo cia mbaara na makeehaarĩria; kwoguo makiumagara nĩ geetha makang'ethanĩre. Nao makĩũmba itutu igĩrĩ mang'ethanĩire na andũ a Siria. Nao Aisiraeli moonekaga ta tũrũũru twĩrĩ twa mbũri maigananĩĩtio na andũ a Siria, arĩa maiyũrĩĩte kũndũ guothe. Na rĩĩrĩ, mũnabii agĩthiĩ he mũthamaki Ahabu akĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI aroiga atĩrĩ, ‘Tondũ andũ a Siria maroiga atĩ ndĩ Ngai wa irĩmainĩ na ti Ngai wa kũrĩa kwaraganu-rĩ, nĩngũneana mbũtũ ĩno yao mookoinĩ maaku na hĩndĩ ĩyo wee na andũ aaku mũkĩmenye atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” Nao Aisiraeli na andũ a Siria magĩikara hemainĩ ciao mang'ethanĩire handũ ha mĩthenya mũgwanja. Naguo mũthenya wa mũgwanja mbaara ĩkĩambĩrĩria kũrũo. Nao Aisiraeli makĩũraga thigari cia Siria ngiri igana rĩmwe (100,000). Nao arĩa maatigarire makĩũrĩra itũũrainĩ rĩa Afeku kũrĩa maagwĩrĩirwo nĩ rũthingo, magĩkua andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja (27,000). Naake Benihadadi akĩũra agĩthiĩ itũũrainĩ akĩhitha handũ heehithĩĩte mũno o kũu nyũmba thĩinĩ. Hĩndĩ ĩyo njaama ciake igĩthiĩ harĩ we ikĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩtũiguĩte atĩ athamaki a Isiraeli nĩ andũ marĩ tha nyingĩ. Nĩ ũndũ ũcio twagũthaitha ũtwĩtĩkĩrie twĩyohe nguo cia makũnia njohero na twĩrigiicĩrie mĩkanda ngingo tũthiĩ harĩ mũthamaki wa Isiraeli, no gũkorwo hiihi ndegũtũũraga.” Kwoguo makĩyoha makũnia njohero na makĩrigiicĩria mĩkanda ngingo magĩthiĩ harĩ Ahabu mũthamaki wa Isiraeli makĩmwĩra atĩrĩ, “Ndungata yaku Benihadadi nĩragũthaitha ndũkaamĩũrage.” Naake Ahabu akĩmooria atĩrĩ, “Arĩ o muoyo hiihi? Angĩkorwo e muoyo nĩ wega! Ũcio-rĩ nĩ ta mũrũ wa baaba!” Nacio njaama cia Benihadadi ciaikarĩĩte irorereirie cione kana Ahabu nĩ egwĩka gĩĩko gĩa thaayũ, na rĩrĩa maiguire oiga “Mũrũ wa baaba” ciugo icio magĩciamũkĩra na ihenya; makiuga atĩrĩ, “O ta ũguo woiga nĩ ma Benihadadi nĩ mũrũ wa thooguo!” Naake akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩ mũmũreehe” Na rĩrĩa Benihadadi aakinyire, Ahabu akĩmũhaicia thĩinĩ wa ngaari yake ya mbarathi. Hĩndĩ ĩyo Benihadadi akĩmwĩra atĩrĩ, “Matũũra moothe marĩa baaba aatuunyĩĩte thooguo nĩngũgũcookeria, na no wĩthondekithĩrie kũndũ kwa wonjoria kũu Damasiki o ta ũrĩa baaba eethondekithĩirie Samaria.” Naake Ahabu akĩmũcookeria atĩrĩ “Tondũ nĩtwaiguanĩra ũguo nawe, nĩngũkũrekereria ũthiĩ.” Magĩthondeka kĩrĩĩkanĩro, naake Ahabu agĩcooka akĩrekereria Benihadadi ethiĩre. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũmwe wa gĩkundi kĩa anabii, akĩĩra ũrĩa ũngĩ ũrĩa aathĩĩtwo nĩ MWATHANI atĩrĩ, “Ndagũthaitha ngũtha.” Naake akĩrega. Naake mũndũ ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Tondũ nĩwakararia watho wa MWATHANI, ngũkwĩra atĩrĩ, o rĩu warĩĩkia kũndiga ũthiĩ, ũkũũragwo nĩ mũrũũthi.” Na arĩĩkia gũthiĩ, agĩkorererwo nĩ mũrũũthi ũkĩmũũraga. Naake mũnabii ũcio agĩthiĩ akĩĩra ũngĩ atĩrĩ, “Ndagũthaitha ngũtha.” Naake mũndũ ũcio ũngĩ akĩmũgũtha na hinya akĩmũtiihia. Naake mũnabii ũcio akĩyoha na gĩtambaya ũthiũ nĩguo egarũre mũhianĩre wake, agĩthiĩ akĩrũũgama handũ njĩrainĩ agĩeterera mũthamaki wa Isiraeli akĩhĩtũka. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki aahĩtũkaga, mũnabii ũcio akĩmwanĩrĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, nĩkũrũa ngũrũagĩra kũrĩa mbaara ĩkũrũrĩire, hĩndĩ ĩrĩa mũthigari ũmwe andeeheire thũ amĩnyiitĩĩte anjĩĩra atĩ ndĩmĩmenyerere. Anjĩĩra atĩ ingĩũra, nĩkũũragwo ngooragwo kana ndĩhe baĩni ya icunjĩ cia betha ngiri ithatũ (3,000). Na rĩĩrĩ, mwathi wakwa mũthamaki, tondũ wa ũrĩa nyuma na mĩhang'o mĩingĩ, mũndũ ũcio akĩũra.” Naake Ahabu mũthamaki wa Isiraeli akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wee nĩ we wetuĩra ciira waku, na nĩwagĩrĩirwo nĩkũrĩha na kĩrĩa ũtwĩrĩirwo.” Naake mũndũ ũcio akĩeheria gĩtambaya kĩrĩa eyoheete ũthiũ nakĩo, naake mũthamaki akĩmũmenya o rĩmwe atĩ nĩ ũmwe wa gĩkundi kĩa anabii. Hĩndĩ ĩyo mũnabii akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “MWATHANI oigĩĩte ũũ: ‘Tondũ nĩwareka mũndũ ũrĩa ndoigĩĩte ooragwo oore, we mwene nĩ we ũkũũragwo handũ haake, nayo mbũtũ yaku ya thigari ĩniinwo handũ ha mbũtũ yake.’ ” Naake mũthamaki Ahabu agĩkĩinũka gwake mũciĩ Samaria e na kĩeha mũno o na arĩ mũritũhĩre ngoro. Na rĩĩrĩ, kũu Jezireeli hakuhĩ na nyũmba ya mũthamaki Ahabu, nĩhaarĩ na mũgũnda wa mĩthabibũ wa mũndũ wetagwo Nabothu. Mũthenya ũmwe Ahabu agĩĩkĩra Nabothu atĩrĩ, “Njĩtĩkĩria mũgũnda ũyũ waku wa mĩthabibũ ndĩũtue wa kũhanda mboga nĩ ũndũ wĩ hakuhĩ mũno na mũciĩ wakwa. Nĩngũcooka ngũhe mũgũnda ũngĩ mwega wa kũhanda mĩthabibũ, o na kana ũngĩenda nĩngũũgũra na thogora mwega.” Naake Nabothu agĩcookeria mũthamaki atĩrĩ, “Mũgũnda ũyũ wa mĩthabibũ nĩ igai ndagaĩirwo nĩ maithe maakwa. Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI arongirĩrĩria gwĩka ũguo!” Naake Ahabu akĩinũka gwake mũciĩ araakarĩĩte mũno o na arĩ mũritũhĩre ngoro nĩ ũndũ wa macookio macio acookeirio nĩ Nabothu. Naake agĩkoma ũrĩrĩ wake aroreete rũthingoinĩ na akĩrega kũrĩa irio. Naake Jezebeli mũtumia wake agĩthiĩ harĩ we akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gũkũritũhĩire ũguo nginya ũkaaga kũrĩa irio?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ ũndũ wa macookio marĩa Nabothu anjookeirie. Tondũ rĩĩrĩ, ngwendaga kũgũra mũgũnda ũrĩa wake wa mĩthabibũ, o na kana ndĩmũkũũranĩrie na ũngĩ angĩenda, no naake aarega naguo.” Naake Jezebeli mũtumia wake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Githĩ ti we wathanaga gũũkũ Isiraeli? Gĩũkĩre ũrĩe irio na wĩkenie. Mũgũnda wa Nabothu ũcio Mũjezireeli nĩ niĩ ngũkũhe!” Tondũ ũcio Jezebeli akĩandĩka marũa, akĩmeekĩra thaĩri ya Ahabu na akĩmeekĩra mũhũũri wa Ahabu, akĩmatũmĩra njaama ciothe o na atongoria a bũrũri ũcio arĩa maarĩ igweta arĩa maatũũranagia na Ahabu. Marũa macio maandĩĩkĩĩtwo ũũ: “Anĩrĩraai atĩ andũ macookanĩrĩre hamwe mehinge kũrĩa irio, na mũhe Nabothu handũ ha gĩtĩĩo. Ningĩ mũcooke mũige andũ eerĩ aaganu nĩguo mang'ethanĩre naake mamũthitange atĩ Nabothu nĩarumĩĩte Ngai o na akaruma mũthamaki. Mũcooke mũmuumagarie nja ya itũũra mũmũhũũre na mahiga nyuguto akue.” Nacio njaama icio na athuuri arĩa maarĩ igweta a kũu Jezireeli magĩĩka o ta ũrĩa Jezebeli aathanĩĩte. Magĩgĩkĩanĩrĩra mũthenya wa kwĩhinga kũrĩa irio. Magĩgĩĩta andũ oothe mooke hamwe na makĩhe Nabothu handũ ha gĩtĩĩo. Na rĩĩrĩ, andũ arĩa eerĩ aaganu, magĩthitanga Nabothu andũ oothe makĩiguaga, makiuga atĩ nĩarumĩĩte Ngai o na akaruma mũthamaki. Hĩndĩ o ro ĩyo akiumagario nja ya itũũra akĩhũũrwo na mahiga nyuguto, agĩkua. Naake Jezebeli agĩtũmanĩrwo akĩĩrwo atĩrĩ, “Nabothu nĩahũũrĩĩtwo na mahiga na nĩakuĩte.” Na rĩĩrĩ, Jezebeli arĩĩkia kũmenyithio atĩ Nabothu nĩakuĩte, akĩĩra Ahabu atĩrĩ, “Ũkĩra wĩyoere mũgũnda wa Nabothu wa mĩthabibũ ũrĩa araaregire gũkwenderia tondũ ndarĩ muoyo nĩakuĩte!” Naake Ahabu arĩĩkia kũigua atĩ Nabothu ndarĩ ho nĩakuĩte agĩũkĩra o rĩmwe, agĩthiĩ kwĩyoera mũgũnda ũcio wa mĩthabibũ wa Nabothu ũrĩa Mũjezireeli. Naake MWATHANI akĩarĩria Elija mũnabii ũrĩa woimĩĩte itũũra rĩa Tishibi akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra ũthiĩ Samaria na nĩũgũkora mũthamaki Ahabu kuo. Ũkũmũkora mũgũndainĩ wa Nabothu wa mĩthabibũ tondũ nĩehaarĩirie kũwĩyoera ũtuĩke wake. Ũkĩmwĩre atĩ niĩ MWATHANI ndooria atĩrĩ, ‘Kaĩ ũrakĩũragire mũndũ, o na nacio indo ciake ũcooke ũikuue?’ Ũcooke ũmwĩre niĩ MWATHANI ndoiga ũũ, ‘O harĩa ngui ciracũnĩire thakame ya Nabothu, no ho igaacũnĩra yaku o na we.’ ” Naake Ahabu rĩrĩa oonire Elija akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ wangorerera wee thũ ĩno yakwa?” Naake Elija akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ nĩndagũkorerera tondũ nĩwĩhaarĩirie gũthiĩ na mbere gwĩka maũndũ moothe marĩa matakenagia MWATHANI. Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI arakwĩra atĩrĩ, ‘Nĩngũkũreehithĩria mũthiro. Wee-rĩ, nĩndĩhaarĩirie gũkweheria uume mbere yakwa, na ningĩ njooke niine arũme oothe a mũciĩ waku arĩa ngombo o na arĩa matarĩ ngombo. Mũciĩ waku ũkahaana o ta mũciĩ wa Jeroboamu mũrũ wa Nebati kana ta mũciĩ wa Baasha mũrũ wa Ahija, nĩ ũndũ nĩũndaakarĩĩtie nĩgũtũma Aisiraeli meehie.’ Ningĩ ha ũhoro wa Jezebeli, MWATHANI oigĩĩte atĩ ũcio akaarĩĩrwo nĩ ngui itũũrainĩ rĩa Jezireeli. Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe wa nyũmba yaku ũrĩa ũgaakuĩra itũũrainĩ, ũcio akaarĩĩo nĩ ngui, na ũrĩa ũgaakuĩra gĩthakainĩ, ũcio naake akaarĩĩo nĩ nyoni cia rĩerainĩ.” (Na rĩĩrĩ, gũtiacookire kuonekana mũndũ ũngĩ werutanĩirie gwĩka waganu mũingĩ maithoinĩ ma MWATHANI ta Ahabu na nĩ mũtumia wake Jezebeli wamũtaaraga gwĩka ũguo. Ningĩ agĩĩka meehia ma gĩconoko kĩnene nĩ ũndũ wa gũthaathaiya mĩhianano o ta ũrĩa Aamori meekaga arĩa MWATHANI aingatire meehere bũrũriinĩ wao nĩguo Aisiraeli matũũre kuo.) Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Ahabu aiguire ciugo icio, agĩtembũranga nguo ciake, na agĩĩkĩra nguo cia ikũnia. Ningĩ akĩĩhinga kũrĩa irio na agĩkomera nguo cia makũnia agĩikara atukĩĩte gĩthiithi na aritũhĩirio mũno ngoro. Naake MWATHANI akĩarĩria Elija akĩmũũria atĩrĩ, “Elija, nĩũrĩĩkĩĩtie kuona ũrĩa Ahabu enyiihĩĩtie mbere yakwa? Tondũ wa kwĩnyiihia kũu gwake ndikũreehe mũthiro hĩndĩ ĩno arĩ muoyo. No rĩĩrĩ, matukũinĩ ma mũũrũwe nĩrĩo ngaareehere mũciĩ wake mũthiro ũcio.” Na rĩĩrĩ, andũ a Siria na a Isiraeli magĩikarania na thaayũ handũ ha mĩaka ĩĩrĩ. No rĩĩrĩ, mwakainĩ wa gatatũ Jehoshafatu mũthamaki wa Juda agĩthiĩ kuona Ahabu mũthamaki wa Isiraeli. Naake Ahabu mũthamaki wa Isiraeli akĩĩra njaama ciake atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ itũũra rĩa Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi nĩ riitũ. Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte tũikare ũguo twĩrigĩĩtwo tũtegwĩka ũndũ o na ũmwe wa kũrĩruta mookoinĩ ma mũthamaki wa Siria?” Hĩndĩ ĩyo Ahabu akĩũria Jehoshafatu atĩrĩ, “Nĩũgũtwarana na niĩ tũgatharĩkĩre Ramothu?” Naake Jehoshafatu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩndĩhaarĩirie angĩkorwo nĩwĩhaarĩirie. Ningĩ thigari ciakwa, o na thigari ciakwa cia mbarathi nĩcihaarĩirie.” Jehoshafatu agĩcooka akĩĩra Ahabu mũthamaki wa Isiraeli atĩrĩ, “Reke twambe tũũrie MWATHANI rũũtha mbere ya gwĩka ũguo.” Kwoguo Ahabu agĩĩta anabii ta magana mana (400) akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ wega thiĩ ngatharĩkĩre itũũra rĩa Ramothu kana aaca?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Thiĩ ũkarĩtharĩkĩre MWATHANI nĩegũkũhe ũhootani.” No naake Jehoshafatu akĩũria atĩrĩ, “Gũũkũ-rĩ, kwĩ na mũnabii ũngĩ wa MWATHANI tũngĩhooya kĩrĩra?” Ahabu agĩcookeria Jehoshafatu atĩrĩ, “Kwĩ na ũmwe ũtigarĩĩte, naake eetagwo Mikaya mũrũ wa Imula. No nĩndĩmũthũire tondũ ndarathaga maũndũ meega mangoniĩ tiga o marĩa mooru.” Naake Jehoshafatu akĩmũcookeria atĩrĩ, “ndwagĩrĩirwo nĩkuuga ũguo.” Hĩndĩ ĩyo Ahabu agĩtũma mũnjaama ũmwe wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũgĩĩre Mikaya mũrũ wa Imula na ihenya.” Hĩndĩ ĩyo athamaki acio eerĩ magĩkorwo meehumbĩĩte nguo ciao cia ũthamaki magaikarĩra itĩ ciao cia ũthamaki. Nao maarĩ kĩhuuhĩroinĩ kĩa ngano hau kĩhingoinĩ gĩa itũũra rĩa Samaria, nao anabii oothe nĩkũratha maarathaga maũndũ marĩ mbere yao. Na ũmwe wao, wetagwo Zedekia mũrũ wa Kenaana agĩthondeka hĩa cia cuuma akĩĩra Ahabu atĩrĩ, “MWATHANI arakwĩra atĩrĩ, ‘Ũkaahũũra andũ a Siria na hĩa ici kinya ũmahoote biũ.’ ” Na rĩĩrĩ, anabii acio angĩ makĩratha ũhoro o ta ũcio Zedekia aarathĩĩte makiuga atĩrĩ, “Thiĩ ũgatharĩkĩre Ramothu na nĩũkũhootana. MWATHANI-rĩ, nĩegũkũhe ũhootani.” Na ihinda o rĩu mũnjaama ũrĩa wagĩrire Mikaya akĩmwĩra atĩrĩ, “Tarora wone atĩ anabii oothe mararatha maũndũ meega makoniĩ mũthamaki. O na we-rĩ, noguo wagĩrĩirwo nĩgwĩka.” No naake Mikaya akiuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo-rĩ, ũrĩa ekũnjĩĩra noguo nguuga!” Na rĩrĩa aathiire he mũthamaki, Ahabu akĩmũũria atĩrĩ, “Mikaya, nĩ wega niĩ na mũthamaki Jehoshafatu tũthiĩ tũgatharĩkĩre itũũra rĩa Ramothu kana aaca?” Naake Mikaya akĩmũcookeria atĩrĩ, “Thiĩi mũgatharĩkĩre! Nĩ ma nĩmũkũhootana. MWATHANI nĩekũmũhe ũhootani.” Naake Ahabu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Menyerera mũno atĩ hĩndĩ ĩrĩa ũkũnjarĩria ũkĩgwetaga rĩĩtwa rĩa MWATHANI waragie ũhoro wa ma! Ũkwenda ngwĩre ũguo maita maigana?” Naake Mikaya akĩmũcookeria atĩrĩ, “Njikĩĩtie maitho irĩmainĩ ngoona mbũtũ ya ita cia Isiraeli ihurunjĩĩtwo ta ng'ondu itarĩ na mũrĩithi. Naake MWATHANI anjĩĩra atĩrĩ, ‘Andũ aya matirĩ na mũtongoria; reke mainũke kwao na thaayũ.’ ” Hĩndĩ ĩyo Ahabu mũthamaki wa Isiraeli akĩĩra Jehoshafatu atĩrĩ, “Githĩ ndikwĩrire atĩ ndangĩratha ũndũ mwega ũngoniĩ? Ũyũ-rĩ, arathaga o ũũru mũtheri.” Naake Mikaya agĩthiĩ na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Rĩu thikĩrĩria ũrĩa MWATHANI aroiga! Niĩ nĩndĩroonire MWATHANI aikarĩire gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki kũu igũrũ na athiũrũrũkĩirio nĩ araika aake oothe. MWATHANI arooria atĩrĩ, ‘Nũũ ũgũthiĩ kũheenereria Ahabu nĩguo athiĩ Ramothu akooragĩrwo kuo?’ Nao araika acio maracookia ũndũ ngũũrani ngũũrani. Hĩndĩ ĩyo roho ũmwe ũrathengerera MWATHANI ũroiga atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ ngũthiĩ kũmũheenereria.’ Naake MWATHANI arooria roho ũcio atĩrĩ, ‘Ũgũthiĩ kũmũheenereria atĩa?’ Naguo roho ũcio ũracookia atĩrĩ, ‘Nguumagara thiĩ ngatũme anabii oothe a Ahabu mamũheenererie.’ Naake MWATHANI areera roho ũcio atĩrĩ, ‘Umagara ũkamũheenererie na nĩũkũhootana.’ ” Naake Mikaya akĩrĩĩkia na kuuga atĩrĩ, “Ũguo nĩguo gwĩkĩkĩĩte. MWATHANI nĩatũmĩĩte anabii aya aaku oothe makũheenererie. No naake we mwene nĩatuĩte atĩ no ũgũkorererwo nĩ mũthiro!” Hĩndĩ ĩyo mũnabii Zedekia agĩkuhĩrĩria Mikaya akĩmũgũtha rũhĩ, akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ ta rĩ roho wa MWATHANI aanandiganĩria agooka gũkwarĩria?” Naake Mikaya akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩũrĩmenya ũhoro ũcio wega rĩrĩa ũrĩthiĩ nyũmba thĩinĩkwĩhitha harĩa hegitĩĩtie mũno.” Hĩndĩ ĩyo Ahabu agĩatha mũtongoria ũmwe wake atĩrĩ, “Nyiita Mikaya ũmũtware kwa Amoni ũrĩa mũnene wa itũũra, na kwĩ Joashu mũrũ wa mũthamaki. Meere mamũhingĩre njeera na mamũheage mũgate na maaĩ o nginya rĩrĩa ngaacooka na thaayũ.” Naake Mikaya akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũngĩgaacooka na thaayũ, no gũtwĩkire ti MWATHANI ũhũthĩrĩĩte ngĩaria.” Ningĩ agĩcooka akĩĩra anabii acio atĩrĩ, “O na inyuothe nĩmweiguĩra.” Thuutha ũcio Ahabu mũthamaki wa Isiraeli na Jehoshafatu mũthamaki wa Juda makiumagara magĩthiĩ gũtharĩkĩra itũũra rĩa Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi. Naake Ahabu akĩĩra Jehoshafatu atĩrĩ, “Wona twoimagara tũthiĩ mbaarainĩ, niĩ nĩkwĩgarũra ngwĩgarũra ũrĩa haana nĩguo ndikaamenyeke, no wee ĩkĩra nguo ciaku cia ũthamaki.” Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki wa Isiraeli agĩthiĩ mbaarainĩ egarũrĩĩte ũrĩa aahaanaga. Naake mũthamaki wa Siria nĩathĩĩte anene mĩrongo ĩtatũ na eerĩ a ngaari ciake cia mbarathi akameera atĩ matigatharĩkĩre mũndũ ũngĩ o wothe o tiga mũthamaki wa Isiraeli. Kwoguo rĩrĩa moonire mũthamaki Jehoshafatu, magĩciiria atĩ nĩwe mũthamaki wa Isiraeli, magĩkĩmũgarũrũkĩra nĩguo mamũtharĩkire. Na rĩrĩa aakaire, magĩkũũrana o rĩmwe atĩ ti we mũthamaki wa Isiraeli magĩtigana naake. No rĩĩrĩ, mũthigari ũmwe wa ita cia Siria agĩikia mũguĩ o ũguo, akĩrathĩra mũthamaki Ahabu o magathĩkanĩroinĩ ma nguo ciake cia mbaara. Naake Ahabu agĩkaya akiuga atĩrĩ, “Hĩ ndĩkũrathwo!” Agĩkĩĩra mũtwari wa ngaari yake ya mbarathi atĩrĩ, “Garũra ngaari ũndute mbaarainĩ!” Nayo mbaara ĩgĩkĩrĩrĩria gũthiĩ na mbere, naake Ahabu agĩtinda atiirĩrĩirwo ngaariinĩ yake ya mbarathi acũũthĩrĩirie thigari cia Siria. Naho handũ hau aatiihĩĩtio hakiura thakame mũno o nginya ĩkĩnyaaga kũu thĩinĩ wa ngaari yake. Na hwaĩinĩ agĩkua. Na riũa rĩgĩthiĩ gũthũa, gũkĩanĩrĩrwo na mũgambo mũnene kũu mbũtũinĩ ya ita cia Isiraeli atĩrĩ, “Inyuothe mũndũ o mũndũ nĩainũke bũrũriinĩ wake na itũũrainĩ rĩake!” Ũguo nĩguo mũthamaki Ahabu aakuire, agĩgĩtwarwo Samaria, agĩthikwo kuo. Nayo ngaari yake ya mbarathi makĩmĩthambĩria kariainĩ ga kũu Samaria, nayo thakame yake ĩgĩcũnĩrwo nĩ ngui kuo. Ningĩ aka a maraaya o nao magĩĩthamba na maaĩ macio o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Ahabu eekire o na ũhoro wa nyũmba yake ya mĩguongo ĩrĩa aakithĩĩtie, o na wa matũũra marĩa moothe aakithĩĩtie-rĩ, maandĩĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Naake Ahabu arĩĩkia gũkua Ahazia mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa ĩna wa ũthamaki wa Ahabu mũthamaki wa Isiraeli, Jehoshafatu agĩtuĩka mũthamaki wa Juda. Naake aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩtaano hĩndĩ ĩyo na agĩthamaka kũu Jerusalemu mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano. Nyina eetagwo Azuba, mwarĩ wa Shilihi. Naake agĩgĩĩka maũndũ meega ma gũkenia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ ithe Asa. No rĩĩrĩ, kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano gũtiigana kweherio, na ningĩ andũ no maathiaga na mbere kũrutĩra magongoona na gũcinĩra ũbaani kuo. Naake Jehoshafatu agĩthondeka kũgĩe na thaayũ gatagatĩinĩ gaake na mũthamaki wa Isiraeli. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Jehoshafatu eekire, ũcamba wake ũrĩa oonanirie, na ũhoro wa mbaara iria aarũire maandĩĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake agĩthengia biũ bũrũriinĩ ũcio matigari ma ũmaraaya wa arũme na wa andũ a nja arĩa matigarĩĩte o kuuma hĩndĩ ya ũthamaki wa ithe. Na rĩĩrĩ, bũrũriinĩ wa Edomu gũtiarĩ na mũthamaki, tiga o mũikarĩrĩria wathuurĩĩtwo nĩ Jehoshafatu mũthamaki wa Juda. Naake Jehoshafatu agĩthondekithia meeri cia gũthiaga Ofiri kũgĩĩra thahabu, no itiathire nĩ ũndũ ciathũũkĩire Ezionigeberi. Hĩndĩ ĩyo Ahazia mũthamaki wa Isiraeli akĩmwĩra areke ndungata ciake itwarane na ndungata cia Jehoshafatu, no Jehoshafatu akĩrega. Naake Jehoshafatu agĩkua, agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũrainĩ rĩa Daudi; naake Jehoramu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa ikũmi na mũgwanja wa ũthamaki wa Jehoshafatu mũthamaki wa Juda, Ahazia mũrũ wa Ahabu agĩtuĩka mũthamaki wa Isiraeli. Naake agĩthamakĩra Aisiraeli mĩaka ĩĩrĩ arĩ Samaria. Agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru maithoinĩ ma MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ ithe Ahabu na nyina Jezebeli o na Jeroboamu mũrũ wa Nebati ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie. Naake agĩgĩthaathaiya Baali na akĩmĩtungatĩra, ningĩ o ta ũrĩa ithe eekĩĩte akĩrurumũkia maraakara ma MWATHANI, Ngai wa Isiraeli. Na rĩĩrĩ, Ahabu mũthamaki wa Isiraeli arĩĩkia gũkua, Amoabi makĩremera Aisiraeli. Naake Ahazia mũthamaki wa Isiraeli akĩgũa thĩ oimĩĩte ndiricainĩ ya ngoroba ya nyũmba yake kũu Samaria, agĩtiihio mũno. Na nĩ ũndũ ũcio, akĩrekia arekio mathiĩ makahooe kĩrĩra he Baalizebubu, ngai ya itũũra rĩa Afilisiti rĩetagwo Ekironi makamĩũrie kana nĩekũhona. No rĩĩrĩ, mũraika wa MWATHANI agĩatha Elija, mũnabii ũrĩa woimĩĩte Tibishi athiĩ agacemanie na arekio acio a Ahazia akamoorie atĩrĩ, “Kaĩ gũtarĩ Ngai gũũkũ Isiraeli guothe atĩ nĩguo mũthiĩ mũkahooe kĩrĩra he Baalizebubu Ngai ya Ekironi? Thiĩi mũkeere mũthamaki atĩ, MWATHANI oiga atĩ ndekũhona, nĩegũkua!” Naake Elija agĩthiĩ agĩĩka o ta ũguo MWATHANI aamwathĩĩte. Nao arekio acio magĩcooka he mũthamaki; naake akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mwacooka nĩkĩ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩgũcemania twacemania na mũndũ aatwĩra tũcooke, tũkwĩre MWATHANI arakũũria atĩrĩ, ‘Kaĩ gũtarĩ Ngai gũũkũ Isiraeli guothe atĩ nĩguo ũtũme arekio makahooe kĩrĩra he Baalizebubu ngai ya Ekironi? Ndũkũhona nĩũgũkua!’ ” Naake mũthamaki akĩmooria atĩrĩ, “Mũndũ ũcio mũcemanirie naake amũhe ũhoro ũcio wothe ekũhaanaga atĩa?” Makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mũndũ ũkwĩhumbĩĩte nguo ya rũũa rwa nyamũ, na akeyoha mũcibi wa rũwa njohero.” Naake mũthamaki akĩanĩrĩria akiuga atĩrĩ, “Ũcio nĩ Elija Mũtishibi!” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki akĩrekeria mũtongoria ũmwe wa thigari mĩrongo ĩtaano e hamwe na thigari ciake makanyiite Elija. Naake mũtongoria ũcio agĩkora Elija aikaire handũ kĩrĩma igũrũ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ wa Ngai, mũthamaki agwatha ũikũrũke.” Naake Elija agĩcookeria mũtongoria ũcio atĩrĩ, “Ingĩkorwo niĩ ndĩ mũndũ wa Ngai-rĩ, mwaki nĩume igũrũ ũkũũrage hamwe na thigari ici ciaku mĩrongo ĩtaano! Hĩndĩ ĩyo mwaki ũkiuma igũrũ ũkĩmooraga oothe.” Ningĩ mũthamaki akĩmũrekeria o rĩngĩ mũtongoria wa thigari mĩrongo ĩtaano na thigari ciake. Naake mũtongoria wao agĩthiĩ harĩ Elija akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ wa Ngai, mũthamaki nĩaragwatha ũikũrũke na ihenya!” Naake Elija akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ingĩkorwo niĩ ndĩ mũndũ wa Ngai-rĩ, mwaki nĩume igũrũ ũkũũrage hamwe na thigari ici ciaku!” Hĩndĩ ĩyo mwaki wa Ngai ũkiuma igũrũ o rĩmwe, ũkĩmooraga oothe. Ningĩ akĩrekia gĩkundi kĩngĩ gĩa gatatũ o gĩa thigari mĩrongo ĩtaano itongoreetio nĩ mũtongoria wao. Naake mũtongoria wao agĩthiĩ o hau Elija aarĩ kĩrĩmainĩ, agĩturia maru hau mbere yake akĩmũthaitha akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ wa Ngai, njiguĩra tha o na ũiguĩre andũ aya aakwa tha o nao. Ndagũthaitha ndũgaatũniine. Atĩrĩĩrĩ, mwaki nĩũroimire igũrũ ũracina anene arĩa eerĩ o hamwe na thigari ciao marakua; no niĩ ndagũthaitha ũnjiguĩre tha!” Naake mũraika wa MWATHANI akĩĩra Elija atĩrĩ, “Ikũrũka ũtwarane naake na ndũgeetigĩre.” Kwoguo Elija agĩũkĩra, agĩikũrũka hamwe na mũtongoria ũcio magĩthiĩ he mũthamaki. Naake Elija akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Mũthamaki, MWATHANI oigĩĩte ũũ: ‘Tondũ nĩwatũmire arekio mathiĩ makahooe kĩrĩra he Baalizebubu ngai ya Ekironi, ta gũtaarĩ Ngai gũũkũ Isiraeli guothe wa kũhooywo kĩrĩra, ndũkũhona, nĩũgũkua!’ ” Naake Ahazia agĩkua o ta ũrĩa MWATHANI aarĩĩtie na kanua ka Elija. Naake Joramu mũrũ wa nyina agĩthamaka ithenya rĩake, tondũ Ahazia ndarĩ na kaana ga kahĩĩ. Aatwĩkire mũthamaki mwakainĩ wa keerĩ wa ũthamaki wa Jehoramu mũrũ wa Jehoshafatu mũthamaki wa Juda. Rĩu-rĩ, maũndũ moothe marĩa mũthamaki Ahazia eekire, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, ihinda rĩgĩkinya rĩa MWATHANI kuoya Elija amũtware igũrũ na kĩhuuhũkanio. Naake Elija na Elisha, magĩkiumagara kuuma Giligali, na marĩ njĩra Elija akĩĩra Elisha atĩrĩ, “Rĩu ikara haaha tondũ MWATHANI nĩanjathĩĩte thiĩ o nginya Betheli.” No Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o na ta ũrĩa wee mwene ũtũũraga muoyo-rĩ, ndingĩgũtiga.” Nĩ ũndũ ũcio magĩthiĩ o nginya Betheli. Na rĩĩrĩ, kũu Betheli nĩkwarĩ na gĩkundi kĩa thiritũ ya anabii, nao magĩthiĩ he Elisha makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũramenya atĩ MWATHANI nĩekuoya mwathi waku amũtigithũkanie nawe ũũmũũthĩ?” Naake Elisha agĩcookia atĩrĩ, “Ũguo nĩnjũũĩ, no rĩĩrĩ, rekeei ũhoro ũcio ũkinye o hau.” Hĩndĩ ĩyo Elija agĩcooka akĩĩra Elisha atĩrĩ, “Rĩu ikara haaha tondũ MWATHANI nĩanjathĩĩte thiĩ o nginya Jeriko.” No Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o na ta ũrĩa wee mwene ũtũũraga muoyo-rĩ, ndingĩgũtiga.” Nĩ ũndũ ũcio magĩthiĩ o nginya Jeriko. Na rĩĩrĩ, kũu nakuo nĩkwarĩ na gĩkundi kĩa thiritũ ya anabii, nao magĩthiĩ he Elisha makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũramenya atĩ MWATHANI nĩekuoya mwathi waku amũtigithũkanie nawe ũũmũũthĩ?” Naake Elisha agĩcookia atĩrĩ, “Ũguo nĩnjũũĩ, no rĩĩrĩ, rekeei ũhoro ũcio ũkinye o hau.” Hĩndĩ ĩyo Elija agĩcooka akĩĩra Elisha atĩrĩ, “Rĩu ikara haaha tondũ MWATHANI nĩanjathĩĩte thiĩ o nginya rũũĩinĩ rwa Jorodani.” No Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o na ta ũrĩa wee mwene ũtũũraga muoyo-rĩ, ndingĩgũtiga.” Nĩ ũndũ ũcio magĩthiĩ na mbere na rũgendo rwao. Na rĩĩrĩ, anabii mĩrongo ĩtaano a thiritũ ya anabii makĩmarũmĩrĩra o nginya rũũĩ rwa Jorodani. Naake Elija na Elisha makĩrũũgama rũteereinĩ rwa rũũĩ, nao anabii acio makĩrũũgama o haraaya. Naake Elija akĩruta nguo yake ya igũrũ, akĩmĩkũnja, akĩgũtha maaĩ, namo makĩgayũkana maita meerĩ, nao makĩringĩra thĩ nyũmũ o nginya mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ. Hĩndĩ ĩyo Elija akĩĩra Elisha atĩrĩ, “Njĩĩra ũndũ ũrĩa ũkwenda ngwĩke itarĩ ndĩreeherio kuuma harĩ we.” Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ũngaĩre hinya wa roho waku maita meerĩ.” Elija akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũndũ ũcio woria nĩ mũritũ, no rĩĩrĩ, nĩũrĩhingĩrio ũndũ ũcio angĩkorwo nĩũrĩnyona ngĩeherio kuuma harĩ we, no waga kũnyona ndũrĩhingĩrio.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa maathiaga na njĩra o makĩaragia-rĩ, makiumĩrĩrwo nĩ ngaari ya mbarathi yarĩrĩmbũkaga mwaki yaguucĩĩtio nĩ mbarathi ciarĩrĩmbũkaga mwaki. Ikĩamũrania Elija na Elisha, naake Elija akĩoywo agĩtwarwo igũrũ nĩ kĩhuuhũkanio. Na rĩrĩa Elisha oonire ngaari ĩyo, akiugĩrĩria agĩĩtaga Elija akiugaga atĩrĩ, “Ũi baaba, baaba! O we mũgitĩri mũnene wa Isiraeli! Nĩwathiĩ!” Naake Elisha ndacookire kũmuona rĩngĩ. Naake Elisha akĩruta nguo yake ya igũrũ akĩmĩtembũranga maita meerĩ. Agĩcooka akĩoya nguo ya igũrũ ya Elija ĩrĩa yagũĩte yumĩĩte harĩ we, agĩthiĩ nayo o nginya rũteereinĩ rwa rũũĩ rwa Jorodani. Akĩgũtha maaĩ na nguo ĩyo ya Elija akiuga atĩrĩ, “MWATHANI o we Ngai wa Elija arĩ ha?” Agĩcooka akĩgũtha maaĩ rĩngĩ, namo makĩgayũkana maita meerĩ akĩringa mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ. Na hĩndĩ ĩrĩa anabii arĩa mĩrongo ĩtaano a thiritũ ya anabii arĩa moimĩĩte Jeriko maamuonire, makiuga atĩrĩ, “Rĩu roho wa Elija ũrĩ na Elisha.” Nao magĩthiĩ kũmũtũnga, magĩturumithia moothiũ maao thĩ mbere yake, makiuga atĩrĩ, “Ithuĩ tũrĩ andũ mĩrongo ĩtaano marĩ na hinya. Twagũthaitha ũreke tũthiĩ tũgacarie mwathi waku. No gũkorwo nĩkũiyũkio aiyũkirio nĩ roho wa MWATHANI wamũtiga handũ kĩrĩmainĩ kana handũ gĩtuambainĩ.” Naake Elisha akĩmacookeria atĩrĩ, “Aaca, mũtiagĩrĩirwo nĩgũthiĩ.” Nao makĩmũringĩrĩria o nginya akĩmareka mathiĩ. Nao andũ acio mĩrongo ĩtaano magĩthiĩ magĩcaria Elija kũu irĩmainĩ na ciandainĩ handũ ha mĩthenya ĩtatũ, no matiamuonire. Nao makĩhũndũka harĩ Elisha tondũ aameetereire Jeriko, akĩmeera atĩrĩ, “Githĩ ndiamwĩrire mũtigaathiĩ?” Nao andũ a itũũra rĩu rĩa Jeriko makĩĩra Elisha atĩrĩ, “Tarora wone ũrĩa itũũra rĩrĩ handũ heega ha gũtũũrwo, no rĩĩrĩ, maaĩ maarĩo nĩ mooru na nĩmahunithagia mahiũ o na andũ.” Naake Elisha akĩmeera atĩrĩ, “Ndeehereei cumbĩ ũrĩ mbakũriinĩ njerũ.” Nao makĩmũreehere. Naake agĩthiĩ agĩikia cumbĩ ũcio gĩthimainĩ kĩu akiuga atĩrĩ, “MWATHANI aroiga atĩrĩ, ‘Nĩndathondeka maaĩ maya, nĩguo matikaanatũme kũgĩe gĩkuũ, kana mahiũ na andũ macooke kũhuna.’ ” Namo maaĩ macio matũũraga marĩ meega kĩnyagia ũũmũũthĩ, o ta ũguo Elisha oigire. Na rĩrĩa Elisha oimaga Jeriko athiĩ Betheli-rĩ, tũhĩĩ tũkiuma na itũũrainĩ tũgĩcemania naake, tũkĩambĩrĩria kũmũruma tũkĩmwĩraga atĩrĩ, “Uma gũũkũ kĩhara gĩĩkĩ! Ĩ nduume gũũkũ wee kĩhara gĩĩkĩ!” Naake Elisha akĩĩhũgũra agĩtũrora, agĩtũruma thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa MWATHANI. Hĩndĩ o ĩyo hakiuma nduba igĩrĩ cia mĩgoma na kũu gĩthakainĩ ikĩũraga tũhĩĩ mĩrongo ĩna na twĩrĩ. Naake Elisha akiuma Betheli agĩthiĩ kĩrĩmainĩ gĩa Karimeli, na thuutha ũcio agĩcooka Samaria. Na rĩĩrĩ, Joramu, mũrũ wa Ahabu aatuĩkire mũthamaki wa Isiraeli, mwakainĩ wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wa Jehoshafatu mũthamaki wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ kũu Samaria. Naake agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI, no ti ta marĩa ithe na nyina Jezebeli meekĩĩte, nĩ tondũ nĩoinangire mũhianano wa Baali ũrĩa ithe aathondekithĩĩtie. Na o na eeka ũguo, nĩatũmire Aisiraeli meehie o ta ũrĩa Jeroboamu mũrũ wa Nebati eekĩĩte, na ndatigithĩirie gwĩka ũguo. Na rĩĩrĩ, Mesha mũthamaki wa Moabi aarĩ mũrĩithi mũnene wa ng'ondu, naake nĩaheaga mũthamaki wa Isiraeli o mwaka tũtũrũme ngiri igana rĩmwe (100,000), na guoya wa kuuma ng'ondu ngiri igana rĩmwe (100,000). No rĩĩrĩ, rĩrĩa Ahabu mũthamaki wa Isiraeli aakuire, Mesha mũthamaki wa Moabi agĩũkĩrĩra mũthamaki wa Isiraeli. Naake mũthamaki Joramu akiuma Samaria agĩcookanĩrĩria mbũtũ cia ita. Agĩcooka agĩtũma ndũmĩrĩri kũrĩ Jehoshafatu mũthamaki wa Juda akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthamaki wa Moabi nĩanjũkĩrĩire; rĩu-rĩ, nĩũgwĩtĩkĩra kũndeithĩrĩria gũthiĩ kũhũũrana naake?” Naake mũthamaki Jehoshafatu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ nĩngwĩtĩkĩra. Niĩ na andũ aakwa, o na mbarathi ciakwa nĩtwĩhaarĩirie ũtuonie ũrĩa tũkwambĩrĩria. Ũkwenda twambĩrĩrie mwena ũrĩkũ?” Naake Joramu agĩcookia atĩrĩ, “Tũgũthiĩ tũgereire werũinĩ wa Edomu.” Tondũ ũcio Joramu mũthamaki wa Isiraeli, na mũthamaki wa Juda, na wa Edomu magĩkiumagara. Na thuutha wa rũgendo rwa mĩthenya mũgwanja maaĩ marĩa maakuuĩĩte magĩthira, makĩaga o na tũniini mangĩanyuire kana mahe nyamũ iria ciakuuĩĩte matharaita maao. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Joramu akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Wũi, nĩtwathira-ĩ! MWATHANI nĩatũneana ithuĩ athamaki atatũ mookoinĩ ma mũthamaki wa Moabi!” Hĩndĩ o ĩyo mũthamaki Jehoshafatu akĩũria atĩrĩ, “Gũũkũ-rĩ, nĩkũrĩ mũnabii ũngĩtũhoera kĩrĩra kũrĩ MWATHANI?” Naake mũtongoria ũmwe wa mbũtũ cia ita cia mũthamaki Joramu agũcookia atĩrĩ, “Elisha mũrũ wa Shafatu e kuo. Nĩ we watungatagĩra mũnabii Elija.” Naake Jehoshafatu akiuga atĩrĩ, “Mũnabii ũcio nĩaragia na Ngai.” Tondũ ũcio athamaki acio atatũ magĩthiĩ kũrĩ we. Naake Elisha akĩũria mũthamaki wa Isiraeli atĩrĩ, “Ũkwenda ngũteithie nĩkĩ? Thiĩ ũkahooe kĩrĩra kũrĩ anabii arĩa thooguo na maitũguo maahooyaga kĩrĩra.” Naake Joramu mũthamaki wa Isiraeli akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, tondũ MWATHANI nĩatũneanĩĩte ithuĩ athamaki atatũ mookoinĩ ma mũthamaki wa Moabi.” Naake Elisha akiuga atĩrĩ, “Nĩndehĩta ndoiga atĩ, o ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o we ndungatagĩra, ndingĩakwarĩria tiga nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo kĩa mũraataguo Jehoshafatu mũthamaki wa Juda. Rĩu-rĩ, tandeehereei mũndũ ũũĩ kũina na wandĩndĩ.” Na rĩrĩa mũhũũri wa wandĩndĩ aahũũraga wandĩndĩ yake-rĩ, roho wa MWATHANI agĩikũrũkĩra Elisha, akiuga atĩrĩ, “MWATHANI aroiga ũũ, ‘Enjaai mĩtaro ĩiyũre gĩtuamba gĩĩkĩ gĩothe. O na angĩkorwo mbura ndĩkuura, o na kana rũhuuho rũhuruutane-rĩ, gĩtuamba gĩĩkĩ gĩothe nĩgĩkũiyũra maaĩ, mũmanyue, o na mahiũ maanyu, o na nyamũ cianyu ciothe cia gũkuua mĩrigo.’ ” Ningĩ Elisha agĩthiĩ na mbere akiuga atĩrĩ, “Gaaka nĩ kaũndũ kaniini mũno he MWATHANI nĩ ũndũ nĩekũmũhe ũhoti wa kũhoota Amoabi. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩmũkũhũũra matũũra moothe marĩa mathaka na mairige na thingo cia hinya, muunange mĩtĩ yao yothe ya matunda, mũthike ithima ciao ciothe, na mathũũkangie mĩgũnda yao yothe ĩrĩa mĩnoru na ũndũ wa gũita mahiga kuo.” Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ rũũrũ rũngĩ, o ta ihinda rĩrĩa kũrutagwo magongoona, maaĩ magĩũka moimĩĩte na mwena wa Edomu, makĩiyũra kĩaragana kĩu gĩothe. Na rĩrĩa Amoabi maiguire atĩ athamaki acio atatũ nĩmookĩĩte nĩguo mahũũrane nao, andũ oothe, mũniini na mũnene, o mũndũ ũngĩahotire gũkuua indo cia mbaara, makĩrutũrũrwo oothe, makĩbangwo mũhakainĩ wa bũrũri wao. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Amoabi maarookire gũũkĩra rũũciinĩ tene, makĩona riũa rĩarĩĩte maaĩinĩ macio igũrũ, namo magatuunĩha o ta thakame. Nao makiugĩrĩria makiuga atĩrĩ, “Ĩno nĩ thakame! Ti itherũ athamaki acio atatũ nĩmooraganĩĩte o eene. Rĩu gĩũkeei tũgatahe indo kambĩinĩ yao!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maakinyire kambĩinĩ ya Aisiraeli, Aisiraeli makĩmatharĩkĩra makĩmaingatithia o nginya makĩũra. Magĩthiĩ na mbere kũmaingatithia makĩmooragaga na makĩanangaga matũũra maao kũrĩa guothe maahĩtũkagĩra. Aisiraeli maathiaga magĩthũũkangagia mĩgũnda ĩrĩa mĩnoru na ũndũ wa gũita mahiga kuo. O na ningĩ nĩmaathikire ithima ciothe cia maaĩ na magĩtemenga mĩtĩ yothe ya matunda. Thuutha wa kũruta wĩra ũcio wothe, no itũũra rĩa Kiri Haresi rĩatigarire. Nao aikia a mahiga na igũtha makĩrĩthiũrũrũkĩria, makĩrĩtuunyana. Rĩrĩa mũthamaki wa Moabi oonire atĩ nĩekũhootwo, akĩoya thigari magana mũgwanja (700) cia kũrũa na hiũ cia njora nĩ geetha imũteithie gũtuĩkanĩria gatagatĩ ga thũ akinyĩre mũthamaki wa Edomu no akĩremwo. Hĩndĩ o ro ĩyo akĩoya mũũrũwe ũrĩa mũkũrũ, ũrĩa ũngĩathamakire ithenya rĩake, akĩmũcina ta igongoona rĩa njino hau rũthingo igũrũ rĩa itũũra. Naguo ũndũ ũcio ũkĩraakaria Aisiraeli mũno, o nginya magĩtigana naake magĩcooka bũrũri wao. Na rĩĩrĩ, mũtumia ũmwe wa ndigwa, warĩ wa mũndũ ũmwe wa thiritũ ya anabii akĩĩra Elisha atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, mũthuuri wakwa nĩakuĩte! Nawe nĩũũĩ wega atĩ araarĩ mũndũ ũratĩĩĩte MWATHANI mũno. Rĩu-rĩ, nĩaraarĩ na thiirĩ wa mũndũ, na mũndũ ũcio nĩokĩĩte kũgĩĩra ciana ciakwa igĩrĩ agacitu e ngombo nĩguo eerĩhe thiirĩ wake.” Naake Elisha akĩũria mũtumia ũcio atĩrĩ, “Ũkwenda ngwĩke atĩa? Tanjĩĩra nĩ kĩĩ wĩ nakĩo gwaku mũciĩ?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Gũtirĩ kĩndũ ndĩ nakĩo o tiga kamũtũngi ka maguta ma mĩtamaiyũ.” Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkahooe mĩtũngi mĩtheri kũrĩ andũ arĩa mũhakaine nao mĩingĩ o ta ũrĩa ũngĩhota. Thuutha wa ũguo wee na aariũ aaku mũtoonye nyũmba mwĩhingĩre, mwambĩrĩrie gwĩkĩra maguta thĩinĩ wa mĩtũngi ĩyo, o mũtũngi waiyũra makaũiga mwanya.” Tondũ ũcio agĩthiĩ akĩĩhingĩra nyũmba e na aariũ aake, nao mamũtwarĩra mĩtũngi ageekĩra maguta. Na rĩĩrĩ, marĩĩkia kũiyũria mĩtũngi yothe, akĩĩra aariũ aake mamũreehere ĩngĩ. Naake ũmwe wa aariũ aake akĩmwĩra atĩrĩ, “Hatirĩ na ĩngĩ, maitũ.” Oiga ũguo maguta magĩtiga kuuma. Naake mũtumia ũcio agĩthiĩ akĩĩra Elisha ũhoro ũcio, naake akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkeendie maguta macio, ũrĩhe thiirĩ, na marĩa megũtigara wendie mwĩteithie.” Na rĩĩrĩ mũthenya ũmwe Elisha agĩthiĩ itũũra rĩa Shunemu, naake mũtumia warĩ gĩtonga wa itũũra rĩu akĩmũthaitha akarĩe irio gwake. Gũgĩgĩtuĩka atĩ kuuma hĩndĩ ĩyo, Elisha akĩhĩtũkĩra kũu aathiaga kũrĩa irio kwa mũtumia ũcio. Naake mũtumia ũcio akĩĩra mũthuuriwe atĩrĩ, “Ndĩ na ma atĩ mũndũ ũyũ ũhĩtũkagĩra kaingĩ haaha haitũ nĩ mũndũ mũthingu wa Ngai. Nĩ wega tũmũthondekere kanyũmba kaniini igũrũ wa nyũmba, na tũige ũrĩrĩ, meetha, gĩtĩ, na taawa nĩ geetha atũceerera, akahuurũka ho.” Mũthenya ũmwe, Elisha agĩthiĩ Shunemu, agĩtoonya kanyũmba kau akĩhuurũka ho. Naake akĩĩra Gehazi, ndungata yake, ĩgeete mũtumia ũcio. Na rĩrĩa ookire, Elisha akĩĩra Gehazi atĩrĩ, “Tamũũrie nĩ atĩa angĩenda ndĩmwĩkĩre nĩ ũndũ wa ũrĩa atũtugĩĩte wega. No gũkorwo e na ũndũ angĩenda twĩre mũthamaki kana mũnene wa thigari mamwĩkĩre.” Naake mũtumia ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Maũndũ maakwa moothe nĩ meega gũũkũ ndũũraga.” Elisha agĩcooka akĩũria Gehazi atĩrĩ, “Rĩu nĩ atĩa ingĩmwĩkĩra?” Gehazi agĩcookia atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ ndarĩ kahĩĩ na mũthuuriwe nĩ mũkũrũ.” Naake Elisha akĩĩra Gehazi atĩrĩ, “Mwĩre ooke.” Naake ooka akĩrũũgama hau mũromoinĩ. Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Ihinda o ta rĩĩrĩ, mwaka ũyũ ũrooka, nĩũgaakorwo ũnyiitĩĩte kaana ga kahĩĩ na mooko maaku.” Naake mũtumia ũcio agĩkayũrũrũka akiuga atĩrĩ, “Ũi! Ndagũthaitha mũndũ ũyũ wa Ngai tiga kũheenia!” No rĩĩrĩ, mũtumia ũcio akĩgĩa nda, na ihinda rĩa mwaka rĩa kinya agĩciara kaana ga kahĩĩ o ta ũrĩa Elisha oigĩĩte. Na rĩĩrĩ, kaana kau gaakũrakũra-rĩ, gagĩthiĩ gwĩ ithe mũthenya ũmwe hĩndĩ ya magetha kũrĩa aarĩ hamwe na agethi. Nako gagĩkaĩra ithe gakiugaga atĩrĩ, “Nĩndĩratuurwo nĩ mũtwe! Nĩndĩratuurwo nĩ mũtwe!” Naake ithe akĩĩra ndungata ĩmwe atĩrĩ, “Gakuue ũgatwarĩre nyina.” Nayo ndungata ĩyo ĩgĩkooya ĩgĩgatwarĩra nyina. Naake nyina agĩkaigĩrĩra cieroinĩ ciake na gwakinya thaa thita gagĩkua. Naake nyina agĩgakuua akĩambata nako o kanyũmbainĩ karĩa ka Elisha, agĩgakomia ũrĩrĩinĩ wake akĩhinga mũrango akiuma. Agĩgĩĩta mũthuuriwe, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha ndũmanĩra ndungata ĩmwe yũke na ndigiri nĩ ũndũ nĩngwenda gũthiĩ kuona mũnabii Elisha. Ndigũikara, nĩngũcooka o narua.” Naake mũthuuriwe akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda gũthiĩ kũmuona ũũmũũthĩ nĩkĩ, na ti mũthenya wa Thabatũ kana wa karũũgamo ka mweri.” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Hatirĩ ũndũ ũkũhĩtana.” Naake mũtumia arĩĩkia gũtandĩkithia ndigiri, akĩĩra ndungata atĩrĩ, “Mĩhanyũkie o ũrĩa kwahoteka, na ndũkaamĩreke ĩthiĩ kahora o na haniini itakwĩrĩĩte.” Naake agĩkiuma hau agĩthiĩ kĩrĩmainĩ gĩa Karimeli kũrĩa Elisha aarĩ. Naake Elisha aacũũthĩrĩria akĩona mũtumia ũcio agĩũka na kũrĩ we, akĩĩra Gehazi ndungata yake atĩrĩ, “Ũũrĩa nĩ mũtumia ũrĩa wa kuuma Shunemu. Mũtũnge na ihenya ũmũũrie kana nĩ mwega, o na kana mũthuuriwe na mwana wao no eega.” Naake mũtumia ũcio agĩcookeria Gehazi atĩ maũndũ moothe maarĩ meega. No rĩrĩa aakinyire hau kĩrĩmainĩ harĩa Elisha aikarĩĩte, akĩinamĩrĩra akĩmũnyiita magũrũ. Naake Gehazi agĩtambũrũkia guoko amweherie ho, no Elisha akĩmwĩra atigane naake. Elisha agĩthiĩ na mbere kwaria, akĩĩra Gehazi atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ e na mathĩĩna maingĩ mũno, no MWATHANI nĩahithĩĩte ũndũ ũcio.” Naake mũtumia ũcio akĩũria Elisha atĩrĩ, “Mwathi wakwa, nĩndakũhoeete mwana? Githĩ ndiakwĩrire ndũkaae kũheenia?” Naake Elisha akĩĩra Gehazi atĩrĩ, “Oya rũthanju rwakwa narua uumagare ũthiĩ na ndũkaarũũgame handũ. Ningĩ wacemania na mũndũ njĩrainĩ ndũkaamũgeithie. O na ningĩ mũndũ o na ũrĩkũ akũgeithia, ndũgaacookie. Ũgĩthiĩ o nyũmba ũigĩrĩre rũthanju rũũrũ rwakwa o ũthiũinĩ wa kaana kau.” Naake mũtumia ũcio akĩĩra Elisha atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o na ta ũrĩa wee mwene ũtũũraga muoyo-rĩ, ndingĩgũtiga.” Elisha na mũtumia ũcio magĩkiumagara magĩthiĩ hamwe. Naake Gehazi agĩthiĩ mbere yao, akĩigĩrĩra rũthanju rũu ũthũinĩ wa kaana kau, no rĩĩrĩ, gatiigana kwĩnyagunyia. Kwoguo agĩcooka gũtũnga Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Kaana gatinookĩra.” Rĩrĩa Elisha aakinyire mũciĩ kwa mũtumia ũcio, agĩgĩtoonya nyũmba arĩ o wiki akĩona kaana kau ge gakuũ na gakomeetio ũrĩrĩinĩ wake. Akĩhinga mũrango kũu kaana kaarĩ, akĩhooya MWATHANI. Agĩcooka agĩkomera kaana kau, agĩĩkĩra kanua gaake kanuainĩ gaako, na maitho maroranĩĩte na maitho maako, namo mooko agatambũrũrũkia igũrũ rĩa mooko maako. Na rĩrĩa aathire na mbere gũkomera kaana kau etambarũkĩĩtie igũrũ wako, mwĩrĩ wako ũkĩambĩrĩria kũgĩa na ũrugarĩ. Naake Elisha agĩgookĩrĩria akĩambĩrĩria gũceeranga kũu nyũmba, na thuutha ũcio agĩcooka agĩgakomera rĩngĩ. Nako kaana kau gagĩathimũra maathimũra mũgwanja, na gakĩhingũra maitho. Elisha agĩĩta Gehazi akĩmwĩra eete nyina wa kaana kau, naake akĩmwĩta. Rĩrĩa aatoonyire harĩa Elisha aarĩ, Elisha akĩmwĩra ooe kaana gaake. Naake agĩturumithia ũthiũ wake thĩ o hau Elisha aarĩ, agĩcooka akĩoya kaana gaake agĩĩthiĩra. Na rĩĩrĩ, gũkĩgĩa ng'aragu nene mũno bũrũriinĩ ũcio, naake Elisha agĩcooka Giligali. Na hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa aathoomithagia gĩkundi kĩa anabii, akĩĩra ndungata ĩmwe yake ĩhagĩre nyũngũ nene mũno riiko nĩguo ĩrugĩre anabii acio irio. Mũndũ ũmwe wao akiumagara agĩthiĩ mũgũnda gũtua nyeni. Agĩkĩona rũngũ rwa gĩthaka, na agĩtua maage maingĩ ũũ wega. Acooka mũciĩ akĩmatinangia tũniini tũniini akĩruga atekũmenya nĩ kĩĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maihũrĩirwo, maacama magĩkaĩra Elisha makĩmwĩra atĩrĩ, “Ici itingĩrĩĩka nĩ njũru.” Naake Elisha akĩmeera atĩrĩ, “Ndeehereei mũtu.” Akĩwoya akĩũkia nyũngũinĩ, akĩmeera atĩrĩ, “Maihũrĩreei marĩe.” Nacio irio icio ciothe igĩthira ũũru. Hĩndĩ ĩngĩ mũndũ akiuma Baali Shalisha akĩreehere Elisha mĩgate mĩrongo ĩĩrĩ, ĩkandĩĩtwo kuuma magethainĩ ma mbere ma mbaarĩ ma mwaka ũcio. O na ningĩ akĩmũreehere ngano njigũ ĩtarĩ hũũre. Naake Elisha akĩĩra ndungata yake atĩrĩ, “Mĩhe andũ marĩe.” Nayo akĩmũcookeria atĩrĩ, “Andũ igana matingĩiganwo nĩ mĩgate ĩno.” Naake Elisha akĩmĩĩra atĩrĩ, “Mahe marĩe, nĩ tondũ MWATHANI oigĩĩte atĩ mekũrĩa na itigare.” Tondũ ũcio ndungata ĩyo ĩkĩmahe mĩgate ĩyo, nao makĩrĩa na igĩtigara o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte. Na rĩĩrĩ, Naamani mũnene wa mbũtũ cia ita cia Siria, nĩatĩĩĩtwo na ageekĩrĩrwo mũno nĩ mũthamaki wa Siria, nĩ gũkorwo MWATHANI nĩaheete andũ a Siria ũhootani na ũndũ wake. Naamani aarĩ mũthigari njoorua, no rĩĩrĩ, nĩarũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe, andũ a Siria nĩmaatharĩkĩire Aisiraeli, magĩtaha kairĩĩtu kuuma kuo, magĩthiĩ nako; nako gagĩtuĩka ndungata ya mũtumia wa Naamani. Kairĩĩtu kau gakĩĩra mũtumia ũcio gaatungataga atĩrĩ, “Naarĩ korwo mũnene wakwa eetĩkĩra gũthiĩ Samaria akoone mũnabii ũtũũraga kuo. Mũnabii ũcio no amũhonie mũrimũ ũyũ wake mũũru wa ngoothi.” Rĩrĩa Naamani aiguire ũhoro ũcio, agĩgĩthiĩ he mũthamaki akĩmwĩra ũrĩa kairĩĩtu kau koigĩĩte. Naake mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Gĩũkĩre ũthiĩ kwĩ mũthamaki wa Isiraeli na ũmũtwarĩre marũa maya.” Naake Naamani akiumagara agĩthiĩ akuuĩĩte icunjĩ ngiri mĩrongo ĩtatũ cia betha (30,000), na ingĩ ngiri ithathatũ cia thahabu (6,000), na nguo ikũmi iria njega cia magarũrĩra. Marũa marĩa aathiire namo kwa mũthamaki wa Isiraeli maandĩkĩĩtwo ta ũũ: “Marũa maya nĩmagũkũmenyithania na Naamani ndungata yakwa nĩ geetha ũmĩhonie mũrimũ ũcio mũũru wa ngoothi.” Rĩrĩa mũthamaki wa Isiraeli aathoomire marũa macio, agĩtembũranga nguo ciake nĩkũgegeara akiuga atĩ, “Mũthamaki wa Siria angĩhota gũtũma mũndũ nĩguo ndĩmũhonie mũrimũ mũũru wa ngoothi atĩa? Kaĩ egwĩciiria niĩ ndĩ Ngai ũrĩa wĩ na hinya wa gũtũũria muoyo o na wa kũũragana? Nĩ ma atĩ mũthamaki ũcio arenda kũnjũũgita!” No rĩĩrĩ, rĩrĩa mũnabii Elisha aiguire ũrĩa mũthamaki eekĩĩte, akĩmũrekeria mũndũ akamũũrie atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte ũtembũrange nguo ciaku? Rekia mũndũ ũcio ooke kũrĩ niĩ na nĩekũmenya atĩ gũũkũ thĩinĩ wa Isiraeli nĩkũrĩ mũnabii.” Tondũ ũcio Naamani agĩthiĩ na mbarathi ciake o na ngaari ciake cia mbarathi akĩrũũgama mũromoinĩ wa nyũmba ya Elisha. Naake Elisha akĩrekia ndungata ikamwĩre atĩrĩ, “Thiĩ ũgethambe rũũĩinĩ rwa Jorodani maita mũgwanja na nĩũkũhona mũrimũ ũcio waku.” No Naamani agĩthiĩ araakarĩĩte akiugaga atĩrĩ, “Niĩ ngwĩciiragia atĩ ti itherũ nĩ kuuma ekuuma, ooke ahooere MWATHANI Ngai wake athũngũthie guoko gwake igũrũ rĩa ironda ciakwa ahonie! Githĩ njũũĩ cia Damasiki, Abana na Faripari, itirĩ na maaĩ meega gũkĩra maaĩ moothe ma Isiraeli? Githĩ ndingĩgĩthambire kuo ngĩgĩthere?” Naake akĩhũndũka akĩinũka ang'ũrĩkĩĩte. Nacio ndungata ciake igĩthiĩ harĩ we ikĩmwĩra atĩrĩ, “Ithe witũ, korwo mũnabii nĩgũkwĩra akwĩrire wĩke kĩũndũ kĩnene-rĩ, githĩ ndũngĩkire ũguo? Githĩ ndũngĩĩthambire o ta ũguo akwĩrire na ũngĩrĩ mũhonu?” Nĩ ũndũ ũcio, Naamani agĩikũrũka agĩĩtobokia maita mũgwanja rũũĩinĩ rwa Jorodani o ta ũguo Elisha oigĩĩte, naake akĩhona, mwĩrĩ wake ũgĩthera ũkĩhaana o ta wa mwanake mwĩthĩ. Naake Naamani agĩcooka rĩngĩ harĩ Elisha e hamwe na gĩkundi kĩa andũ oothe, akĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu nĩndamenya atĩ gũtirĩ Ngai ũngĩ gũũkũ thĩ guothe, tiga o gũũkũ Isiraeli. Ndagũthaitha wĩtĩkĩre kwamũkĩra kĩheeo gĩĩkĩ ndakũreehere.” No naake Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o we ndungatagĩra, nĩndehĩta atĩ ndirĩ kĩheeo ingĩamũkĩra.” Naake Naamani akĩmũringĩrĩria eetĩkĩre kuoya, no naake Elisha akĩrega o akĩrega. Naake Naamani akiuga atĩrĩ, “Kũngĩkorwo ndũgwĩtĩkĩra-rĩ, ndagũthaitha ũreke heeo mĩrigo ya tĩĩri ya nyũmbũ igĩrĩ thiĩ nayo, nĩ ũndũ kuuma rĩu ndikaarutĩra ngai o na ĩrĩkũ igongoona o rĩothe o na kana igongoona rĩa njino o tiga MWATHANI. Ningĩ nĩ ihooya rĩakwa atĩ MWATHANI nĩarĩnjohagĩra rĩrĩa ndĩrĩtwaranaga na mũthamaki agĩthiĩ gũthaathaiya ngai ya andũ a Siria ĩrĩa ĩĩtagwo Rimoni hekaarũinĩ ya yo. Ndĩ na ma atĩ o na niĩ ndainamĩrĩra hamwe naake tũmĩthaathaiye, MWATHANI nĩarĩnjohagĩra.” Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ na thaayũ.” Na rĩĩrĩ, Naamani atanathiĩ gatĩĩna karaaya, Gehazi ndungata ya Elisha agĩkĩyũria kĩrĩa gĩatũma Elisha aage kwamũkĩra iheeo iria Naamani Mũsiria aamũreeheire. Agĩkiuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, nĩngũteng'era ndĩmũkinyĩre nĩ geetha ndĩmwĩtie kĩndũ.” Tondũ ũcio Gehazi agĩkũrĩmĩrĩra Naamani ateng'ereete. Rĩrĩa Naamani oonire mũndũ ũteng'ereete na kũrĩ we, agĩkiuma ngaari yake ya mbarathi agĩthiĩ kũmũtũnga, akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ kũrĩ ũũru woneka?” Naake Gehazi agĩcookia atĩrĩ, “Gũtirĩ na ũndũ mũũru, no gũtũmwo ndatũmwo nĩ mwathi wakwa. Anjĩĩra ngwĩre atĩ andũ eerĩ a thiritũ ya anabii nĩkũmũkora mamũkora kuuma bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. Kwoguo ũmahe icunjĩ ngiri ithatũ cia betha (3,000) na nguo igĩrĩ iria njega cia magarũrĩra.” Naake Naamani akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha wĩtĩkĩre kuoya icunjĩ ngiri ithathatũ cia betha (6,000).” Agĩkĩmũringĩrĩria, agĩcioha ciohe igĩrĩ cia tũkũnia, hamwe na nguo igĩrĩ iria njega cia magarũrĩra akĩne ndungata ciake igĩrĩ imũkuuĩre. Nacio igĩthiĩ itongoreetie Gehazi. Na rĩĩrĩ, makinya kĩrĩmainĩ kũrĩa Elisha aatũũraga, Gehazi akĩoya ciohe icio igĩrĩ agĩcitoonyia nyũmba thĩinĩ. Arĩĩkia gwĩka ũguo akĩrekereria ndungata icio cia Naamani icooke. Agĩgĩcooka o nyũmba rĩngĩ, naake Elisha akĩmũũria atĩrĩ, “Uuma kũ, Gehazi?” Naake Gehazi agĩcookia atĩrĩ, “Gũtirĩ kũndũ ngũthiĩte, mwathi wakwa.” Naake Elisha akĩĩra Gehazi atĩrĩ, “ Githĩ roho wakwa nduuma hamwe nawe rĩrĩa mũndũ ũcio oimire ngaariinĩ yake ya mbarathi agũtũnga? Anga rĩĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩa kwamũkĩra mbeeca, nguo, mĩgũnda ya mĩtamaiyũ na ya mĩthabibũ, ng'ondu, ndeegwa, na ndungata? Tondũ ũcio, rĩu mũrimũ ũcio mũũru wa ngoothi wa Naamani nĩ we ũgũcookerera, na ũgũtũũra naguo hamwe na njiarwa ciaku hĩndĩ ciothe.” Naake agĩkiuma hau harĩ Elisha, mwĩrĩ wake ũiyũrĩĩte mũrimũ ũcio mũũru wa ngoothi ũkeerũha o ta ira. Na rĩĩrĩ, gĩkundi kĩa anabii kĩrĩa Elisha arũũgamagĩrĩra gĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Handũ haaha tũtũũraga nĩ haniini mũno. Twagũthaitha ũtwĩtĩkĩre tũthiĩ Jorodani tũgateme mĩtĩ, nĩ geetha twake handũ ha gũtũũra.” Naake Elisha akĩmacookeria atĩrĩ, “Ĩkaai guo.” Naake ũmwe wao agĩthaitha Elisha nĩguo atwarane nao, naake agĩĩtĩkĩra. Nao makiumagara hamwe, na makinya makĩambĩrĩria gũtema mĩtĩ. Rĩrĩa ũmwe wao aatemaga mũtĩ, ithanwa rĩake rĩkĩrũka rĩkĩgũa maaĩinĩ thĩinĩ. Naake agĩkaya akiuga atĩrĩ, “Wũi mwathi wakwa Elisha! Nĩkũhooya ngũrĩhoeete!” Naake Elisha akĩmũũria atĩrĩ, “Rĩagũa ha?” Naake mũndũ ũcio akĩmuonia harĩa rĩagũĩte. Naake Elisha agĩtema kamũtĩ, agĩgaikia kũu maaĩinĩ, nako gagĩtũma ithanwa rĩrere. Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩoe.” Naake mũndũ ũcio akĩinamĩrĩra akĩrĩoya. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthamaki wa Siria aahũũranaga na Isiraeli-rĩ, agĩcookania ndundu na atongoria aake, akĩmoonia harĩa aataanyĩĩte gwaka kambĩ yake. No rĩĩrĩ, Elisha agĩtũmanĩra mũthamaki wa Isiraeli akĩmwĩra ndagakuhĩhĩrie handũ hau tondũ nĩ ho andũ a Siria mooheetie. Naake mũthamaki wa Isiraeli agĩtũmana handũ hau Elisha aamwĩrĩĩte, nĩguo andũ maikare mehũũgĩĩte, na agĩgĩĩka ũguo mahinda maingĩ. Naake mũthamaki wa Siria akĩraakario mũno nĩ ũndũ ũcio. Agĩgĩĩta atongoria aake akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ ũrĩkũ wanyu wĩ mwena wa mũthamaki wa Isiraeli?” Naake ũmwe wao agĩcookia atĩrĩ, “Hatirĩ o na ũmwe, mwathi witũ. No rĩĩrĩ, nĩ mũnabii Elisha ũrĩa ũtũũraga Isiraeli ũmenyithagia mũthamaki wa Isiraeli hitho ciaku ciothe o na iria mwaragĩria nyũmba.” Naake mũthamaki agĩathana akiuga atĩrĩ, “Thiĩ mũtuĩrie harĩa arĩ nĩ geetha njuge agĩĩrwo.” Naake arĩĩkia kũmenyithio atĩ Elisha aarĩ Dothani, agĩtũma gĩkundi kĩnene kĩa mbũtũ ya ita kĩ na mbarathi na ngaari cia mbarathi. Gĩgĩkinya kuo ũtukũ gĩgĩthĩũrũrũkĩria itũũra rĩu. Rũũciinĩ tene, rĩrĩa ndungata ya Elisha yokĩrire, yoima nja, ĩkĩona itũũra rĩu rĩothe rĩthiũrũrũkĩirio nĩ mbũtũ ya ita nene ya Siria ĩ na mbarathi na ngaari cia mbarathi. Nayo ikĩanĩrĩra ikiuga atĩrĩ, “Wũi mwathi wakwa! Tũgwĩka atĩa tondũ nĩtwathira!” Naake Elisha agĩcookeria ndungata yake atĩrĩ, “Tiga gwĩtigĩra; nĩ gũkorwo twĩ na mbũtũ nene gũkĩra yao.” Naake agĩcooka akĩhooya atĩrĩ, “MWATHANI ndagũthaitha ũhingũre maitho ma ndungata ĩno nĩ geetha ĩhote kuona.” Naake MWATHANI akĩmĩhingũra maitho, ĩkĩona kĩrĩma gĩothe kĩiyũire mbarathi na ngaari cia mbarathi cia rĩrĩmbũkaga mwaki irigicĩirie Elisha. Rĩrĩa mbũtũ ya Siria yatharĩkĩire, Elisha akĩhooya MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha MWATHANI, tua andũ aya itumuumu.” Naake MWATHANI akĩigua ihooya rĩake, akĩmatua itumuumu. Naake Elisha akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmwahĩtia njĩra o na itũũra. Nũmĩrĩraai na nĩngũmwonia mũndũ ũrĩa mũracaria.” Naake akĩmatongoria, akĩmatwara Samaria. Rĩrĩa maakinyire Samaria, Elisha akĩhooya MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Ndagũthaitha MWATHANI, hingũra andũ aya maitho nĩguo mahote kuona.” Naake MWATHANI akĩigua ihooya rĩake, akĩmahingũra maitho makĩyona marĩ Samaria gatagatĩ. Naake mũthamaki wa Isiraeli rĩrĩa oonire andũ a Siria, akĩũria Elisha atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, nĩũkwenda njũrage andũ aya? Nĩũkwenda ndĩmoorage?” Naake Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, ndũkaamoorage. Tondũ-rĩ, ũngĩũraga andũ arĩa we mwene ũtatahĩĩte na rũhiũ rwaku o na ũta waku atĩa? Atĩrĩĩrĩ, mahe gĩa kũrĩa o na gĩa kũnyua ũcooke ũmarekererie macooke kwĩ mũthamaki wao.” Naake mũthamaki wa Isiraeli akĩmarugĩra iruga inene, na marĩĩkia kũrĩa na kũnyua, akĩmarekereria magĩcooka kwĩ mũthamaki wa Siria. Kuuma hĩndĩ ĩyo, andũ a Siria matiacookire gũthooria bũrũri wa Isiraeli. Na rĩĩrĩ, thuutha ũcio, Benihadadi mũthamaki wa Siria agĩcookanĩrĩria mbũtũ ciake cia ita agĩthiĩ agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Samaria akĩrĩrigiicĩria. Nĩ ũndũ wa ũrĩa itũũra rĩu rĩaikarire rĩrigiicĩirio, gũkĩgĩa ng'aragu nene mũno. Mũtwe wa ndigiri wendagio icunjĩ mĩrongo ĩnaana cia betha, nacio ngiramu magana meerĩ cia mai ma ndutuura ikeendio icunjĩ ithaano cia betha. Rĩrĩa mũthamaki wa Isiraeli aathiagĩra igũrũ wa rũthingo rwa itũũra, mũtumia ũmwe akĩmũkaĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “ Mwathi wakwa mũthamaki, ndeithia!” Naake mũthamaki akĩmũcookeria atĩrĩ, “Angĩkorwo MWATHANI ndangĩgũteithia-rĩ, niĩ ingĩgũteithia na kĩ? Ndĩkĩrĩ na ngano kana ndibei?” Ningĩ agĩcooka akĩmũũria atĩrĩ, “Thĩĩna waku nĩ ũrĩkũ?” Naake mũtumia ũcio akĩmũcookeria atĩrĩĩrĩ, “Mũtumia ũyũ aranjĩĩrire tũrĩe mwana wakwa nĩ geetha tũkaarĩa wake mũthenya ũcio ũngĩ. Nĩ ũndũ ũcio tũrakĩruga mwana wakwa, tũramũrĩa. Naguo mũthenya ũyũ ũngĩ ndĩramwĩra tũruge mwana wake tũmũrĩe, no aramũhitha!” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki aiguire ũrĩa mũtumia ũcio oigire, agĩtembũranga nguo ciake nĩ ũndũ wa kĩeha. Rĩrĩa aathiaga o hau rũthingo igũrũ, andũ arĩa maarĩ hakuhĩ na rũthingo makĩona ehumbĩĩte ikũnia thĩinĩ wa nguo ciake. Naake mũthamaki akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Ngai anjũrage, angĩkorwo nĩ gũgũtuka Elisha mũrũ wa Shafatu atooragĩĩtwo!” Agĩgĩtũma mũrekio akagĩĩre Elisha. Na hĩndĩ ĩyo Elisha nĩgũikara aikarĩĩte gwake mũciĩ me na athuuri. Naake mũrekio ũcio ataanakinya, Elisha akĩĩra athuuri acio atĩrĩ, “Athuuri aya, nĩngwenda mũmenye atĩ mũũragani ũrĩa nĩatũmĩĩte mũndũ njũke njũragwo! Rĩu-rĩ mũndũ ũcio ooka hingaai mũrango nĩguo ndagaatoonye. Kĩmenyeei atĩ o na mũthamaki arĩkorwo thuutha wake.” Na rĩĩrĩ, o akĩaragia-rĩ mũthamaki agĩtoonya akiuga atĩrĩ, “Mathĩĩna maya moothe nĩ MWATHANI ũtũreehithĩirie. Ngũgĩikara ndĩmwetereire atũteithie nĩkĩ?” Naake Elisha agĩcookia atĩrĩ, “Tathikĩrĩria ũrĩa MWATHANI aroiga! Rũũciũ mathaa o ta maya, mũkeendagĩrio kiro ithatũ cia mũtu ũrĩa mũhinyu, kana kĩro ithathatũ cia mbaarĩ, gĩcunjĩ kĩmwe kĩa betha o kũu kĩhingoinĩ gĩa Samaria.” Nayo ndungata ĩyo yatungataga mũthamaki ĩkĩĩra Elisha atĩrĩ, “O na MWATHANI angiuria mbura, ũndũ ta ũcio ndũngĩĩkĩka.” Naake Elisha akĩmĩcookeria atĩrĩ, “Ũndũ ũcio nĩũgeekĩka maitho maaku makĩyonagĩra, no irio icio ndũgaacicama o na haniini.” Na rĩĩrĩ, hau kĩhingoinĩ gĩa itũũra nĩhaarĩ andũ ana maarũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi. Nao makĩũrania atĩrĩ, “Tũgũikara haaha nginya tũgaakua nĩkĩ? Tũngiuga tũthiĩ itũũrainĩ, ng'aragu nĩgũtũũraga tondũ nĩkuo ĩneneheire, ningĩ twaikara haaha, nĩtũgũkuĩra ho. Nĩ ũndũ ũcio nĩtũthiĩ kambĩinĩ ya andũ a Siria meenda gũtũũraga matũũrage. Na meenda gũtũhonokia matũhonokie.” Na rĩĩrĩ, gũgĩthiĩ kũgĩa na mairia magĩũkĩra magĩthiĩ kambĩinĩ ya andũ a Siria, makinya kuo matiakorire mũndũ o na ũmwe. MWATHANI nĩatũmĩĩte andũ a Siria maigue mũrurumo ta wa mbũtũ nene ya ita, ĩ na mbarathi na ngaari ciacio cia mbarathi, nao magĩciiria atĩ mũthamaki wa Isiraeli nĩakomboreete athamaki a Ahiti na a Misiri o hamwe na mbũtũ ciao cia ita mooke mamatharĩkĩre. Tondũ ũcio, hwaĩinĩ ũcio andũ a Siria nĩmoorĩĩte nĩguo mahonokie mĩoyo yao, na magatiga hema ciao, mbarathi ciao, ndigiri ciao, o na magatiga kambĩ o ro ũguo. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ acio ana maarũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi maakinyire harĩa kambĩ yambĩrĩirie, magĩtoonya hemainĩ makĩrĩa na makĩnyua kĩrĩa maakorire kuo. Magĩcooka magĩkua betha na thahabu na nguo magĩthiĩ magĩcihitha. Nao magĩcooka rĩngĩ, magĩtoonya hemainĩ ĩngĩ magĩkuua o indo ingĩ magĩthiĩ magĩcihitha. Magĩcooka makĩĩrana o eene atĩrĩ, “Ũndũ ũyũ tũreeka ti mwega. Ũũmũũthĩ nĩ mũthenya wa kũheana ũhoro ũrĩa mwega na tũtiagĩrĩirwo nĩgũkira. Tũngĩeterera o nginya gũkĩe, no mũhaka tũkaaherithio. Nĩ ũndũ ũcio nĩtũthiĩ tũkeere andũ a nyũmba ya mũthamaki ũhoro ũyũ.” Tondũ ũcio makiuma kũu kambĩinĩ ya andũ a Siria magĩcooka Samaria. Makinya kuo makĩĩra aikaria a ihingo atĩrĩ, “Tũthiire kambĩinĩ ya andũ a Siria na tũtirĩ mũndũ tũiguire kana twonire, tiga o mbarathi na ndigiri cioheetwo, na hema o ta ũrĩa citigirwo!” Nao aikaria a ihingo makĩanĩrĩra ũhoro ũcio, ningĩ magĩcooka makĩmenyithia andũ a nyũmba ya mũthamaki. Naake mũthamaki akĩramũka kũrĩ o ũtukũ akĩĩra njaama ciake atĩrĩ, “Nĩngũmwĩra mĩbango yothe ĩrĩa andũ a Siria marabanga igũrũ riitũ. Nĩmamenyeete ũhoro wa ng'aragu ĩrĩa ĩĩ gũũkũ na ũndũ ũcio nĩũtũmĩĩte mathaame hemainĩ ciao magagĩthiĩ kwĩhitha gĩthakainĩ. Magagĩciiria atĩ ithuĩ no tũriuma gũũkũ itũũra tũthiĩ tũgacarie irio, na hĩndĩ ĩyo matũrigiicĩrie matũtuunye itũũra.” Mũndũ ũmwe wa njaama ciake akiuga atĩrĩ, “Twagũthaitha ũrekie andũ na mbarathi ithaano cia iria itigarĩĩte gũũkũ itũũrainĩ mathiĩ magatuĩrie ũhoro, nĩ gũkorwo o na aya megũtigwo gũũkũ megũkua gĩkuũ o ta kĩrĩa arĩa angĩ makuĩte.” Naake mũthamaki agĩthuura andũ amwe akĩmatũma na ngaari igĩrĩ cia mbarathi marũmĩrĩre ita cia Siria magatuĩrie ũhoro ũcio wega. Nao makĩmathingatia o nginya rũũĩinĩ rwa Jorodani. Na rĩĩrĩ, kũu njĩrainĩ guothe kwaiyũrĩĩte nguo na indo iria andũ a Siria maateyaga makĩũra. Nao arekio acio magĩcooka makĩhe mũthamaki ũhoro ũcio. Nao andũ a Samaria makĩambũrũrũka, magĩthiĩ magĩtaha indo kuuma kambĩinĩ ya andũ a Siria. Na rĩĩrĩ, kiro ithatũ cia mũtu ũrĩa mũhinyu, na kĩro ithathatũ cia mbaarĩ ikĩambĩrĩria kwendio gĩcunjĩ kĩmwe kĩa betha o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte. Naake mũthamaki nĩatuĩte atĩ ndungata ĩrĩa yamũtungataga ĩrangangire kĩhingo, nao makĩmĩrangĩrĩrĩria hau kĩhingoinĩ ĩgĩgĩkuĩra ho o ta ũrĩa Elisha oigĩĩte hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki aathiire kũmuona. Ningĩ ũhoro ũkĩhinga ũrĩa Elisha eerĩĩte mũthamaki atĩrĩ, “Rũũciũ o mathaa o ta maya, kiro ithatũ cia mũtu ũrĩa mũhinyu ikeendagio gĩcunjĩ kĩmwe kĩa betha, kiro ithathatũ cia mbaarĩ, ikeendagio o thogora ũcio o kũu kĩhingoinĩ gĩa itũũra rĩa Samaria.” Ningĩ mũrekio wa mũthamaki ndacamire irio icio nĩ ũndũ nĩakararĩĩtie Elisha akoiga atĩ, “O na MWATHANI akoiria mbura, ũndũ ta ũcio ndũngĩkĩka.” No Elisha nĩamwĩrĩĩte atĩ ũndũ ũcio ũgeekĩka akĩyonagĩra na maitho maake, no ndagaacama irio icio o na haniini. Ũguo nĩguo mũndũ ũcio aakuire thuutha wa kũrangĩrĩrio hau kĩhingoinĩ gĩa itũũra. Na rĩĩrĩ, Elisha nĩerĩĩte mũtumia ũrĩa aariũkĩĩtie mũũrũwe atĩ athaame we mwene na andũ a mũciĩ wake, mathiĩ magatũũre bũrũri ũngĩ, tondũ MWATHANI nĩehaarĩirie kũreehe ng'aragu bũrũri ũcio na yarĩ ya gũikara mĩaka mũgwanja. Naake mũtumia ũcio arĩĩkia gwĩtĩkĩra ũguo Elisha aamũtaarĩĩte, agĩũkĩra na andũ a mũciĩ wake wothe magĩthiĩ magĩtũũra bũrũri wa Afilisiti mĩaka mũgwanja. Nayo mĩaka mũgwanja yathira, mũtumia ũcio akĩhũndũka kuuma bũrũri wa Afilisiti, agĩgĩthiĩ kwĩ mũthamaki wa Isiraeli kũmũthaitha acookerio nyũmba yake o na gĩthaka gĩake. Mũthamaki hĩndĩ ĩyo nĩkwaria aaragia na Gehazi ndungata ya Elisha akĩenda kũmenya ũhoro wa ciama iria Elisha aaringĩĩte. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Gehazi aataaragĩria mũthamaki ũrĩa Elisha aariũkirie mũndũ, mũtumia ũcio wariũkĩirio mwana agĩkaĩra mũthamaki acookerio nyũmba yake na gĩthaka gĩake. Naake Gehazi akiuga atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, mũtumia ũcio nĩ we ũyũ, ningĩ ũyũ nĩ we mũũrũwe ũrĩa Elisha aariũkirie.” Naake mũtumia agĩĩkĩra ũhoro ũcio hinya mũthamaki arĩĩkia kũmũũria ciũria. Tondũ ũcio mũthamaki agĩthuura mũnjaama ũmwe, akĩmwatha oone atĩ mũtumia ũcio nĩacookerio indo ciake ciothe, o gwata uumithio wa maciaro ma mĩgũnda yake ma mĩaka ĩyo mũgwanja aakoreetwo athaamĩĩte. Na rĩĩrĩ, Elisha agĩgĩthiĩ Damasiki o ihinda rĩrĩa Benihadadi mũthamaki wa Siria aarĩ mũrũaru. Naake mũthamaki arĩĩkia kũmenyithio atĩ Elisha nĩarĩĩkĩĩtie gũkinya kũu, agĩĩta Hazaeli mũnjaama wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya kĩheeo ũtwarĩre mũnabii, ũmũthaithe anduĩrĩrie ũhoro he MWATHANI akwĩre kana nĩngũhona kana ndikũhona.” Naake Hazaeli agĩthiĩ kwĩ Elisha e na ngamĩĩra mĩrongo ĩna, ikuuĩĩte mĩthemba yothe ya indo iria njega cia bũrũri wa Damasiki. Rĩrĩa Hazaeli aakinyire he mũnabii Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ndungata yaku Benihadadi mũthamaki wa Siria wandũma njũke ngũũrie kana nĩekũhona ndwari yake kana ndekũhona.” Naake Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “Thiĩ ũmwĩre atĩ nĩekũhona; no rĩĩrĩ, MWATHANI nĩanguũrĩirie akanyonia atĩ no egũkua.” Naake Elisha agĩgĩikara amũkũrĩire maitho agegearĩĩte o nginya Hazaeli agĩconoka. O rĩmwe Elisha akĩambĩrĩria kũrĩra. Naake Hazaeli akũmũũria atĩrĩ, “Ũrarĩrio nĩ kĩĩ, mwathi wakwa?” Naake Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩkũmenya ndĩramenya maũndũ marĩa mooru ũgeeka andũ a Isiraeli. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩũgaacina nyũmba ciakuo cia hinya cia kwĩhitha na mwaki, ũũrage aanake aao na rũhiũ rwa njora, ũtinangie ciana ciao iria nyiinyi tũcunjĩ tũcunjĩ, nĩũgaatarũra nda cia andũ a nja arĩa aritũ.” Naake Hazaeli kĩũria Elisha atĩrĩ, “Kũngĩhoteka atĩa mwathi wakwa atĩ kamũndũ ta niĩ gatarĩ kĩene kahote gwĩka maũndũ ta macio?” Elisha akĩmũcookeria atĩrĩ, “MWATHANI nĩanguũrĩirie atĩ nĩũgaatuĩka mũthamaki wa Siria.” Hĩndĩ ĩyo Hazaeli agĩtiga Elisha agĩcooka kwĩ Benihadadi mwathi wake. Naake Benihadadi akĩmũũria atĩrĩ, “Elisha oiga atĩa?” Naake Hazaeli akũmũcookeria atĩrĩ, “Oiga atĩ hatirĩ nganja nĩũkũhona.” No rĩĩrĩ mũthenya ũyũ ũngĩ, Hazaeli akĩoya mũrengeti akĩũrinda maaĩinĩ, agĩcooka akĩohania ũthiũ wa mũthamaki naguo o nginya agĩkua. Naake Hazaeli agĩtuĩka mũthamaki wa Siria ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa gataano wa ũthamaki wa Joramu mũrũ wa Ahabu kũu Isiraeli-rĩ, Jehoramu mũrũ wa Jehoshafatu agĩtuĩka mũthamaki wa Juda. Aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩĩrĩ na agĩthamaka mĩaka ĩnaana kũu Jerusalemu. Naake akĩrũmĩrĩra mĩtugo mĩũru ya athamaki a Isiraeli, o ta ũrĩa mũciĩ wa Ahabu wekĩĩte nĩ ũndũ aahikĩĩtie mwarĩ wa Ahabu. Agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI. No rĩĩrĩ, MWATHANI ndangĩetĩkĩrire kũniina Juda, nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo kĩa Daudi ndungata yake, nĩ ũndũ nĩamwĩrĩire atĩ njiarwa ciake igũtũũra ithamakaga tene na tene. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jehoramu aathamakaga nĩrĩo Aedomu maaremeire athamaki a Juda makĩgĩa na ũthamaki wao. Hĩndĩ ĩyo Jehoramu e na ngaari ciake ciothe cia mbarathi makĩringa magĩthiĩ Zairu, nao Aedomu makĩmathiũrũrũkĩria. Na rĩĩrĩ, mahinda ma ũtukũ we na atongoria a ngaari ciake cia mbarathi makĩhota gwĩthara makĩũra, nacio thigari ciake ikĩhurunjũka igĩcooka mĩciĩinĩ. Ũguo nĩguo Aedomu maatigire gwathagwo nĩ athamaki a Juda o nginyagia ũũmũũthĩ. Ningĩ o matukũinĩ macio andũ a Libina nao makĩyamũra magĩtĩga gwathagwo nĩ Juda. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria ingĩ Jehoramu eekire, ciandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake Jehoramu agĩkua agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũrainĩ rĩa Daudi, naake Ahazia mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, mwaka wa ikũmi na ĩĩrĩ wa ũthamaki wa Joramu mũrũ wa Ahabu kũu Isiraeli-rĩ, Ahazia mũrũ wa Jehoramu agĩtuĩka mũthamaki wa Juda. Naake aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩĩrĩ na agĩthamaka mwaka ũmwe kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Athalia mwarĩ wa Ahabu na mũcũkũrũ wa Omuri mũthamaki wa Isiraeli. O naake akĩrũmĩrĩra mĩtugo ya mũciĩ wa Ahabu, agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI, tondũ aahikanĩĩtie kuo. Naake Ahazia akĩnyiitanĩra na mũthamaki Joramu wa Isiraeli magĩthiĩ kũhũũrana na Hazaeli mũthamaki wa Siria. Nao makĩrũĩra mbaara Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi, naake Joramu agĩtiihio nĩ thigari cia Siria. Joramu agĩkĩhũndũka agĩcooka Jezireeli nĩguo akahonerie ironda ciake kuo, naake Ahazia mũthamaki wa Juda agĩikũrũka kuo kũmũrora. Na rĩĩrĩ, mũnabii Elisha agĩĩta ũmwe wa anabii arĩa maarĩ eethĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya mũcuuba wa maguta ma mĩtamaiyũ ũthiĩ Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi. Wakinya kuo, ũcarie Jehu, mũrũ wa Jehoshafatu na mũcũkũrũ wa Nimushi. Wamuona ũmweherie harĩ araata aake, ũmũtware kanyũmba kehithĩĩte. Ũcooke woe cuuba ũcio wa maguta ma mĩtamaiyũ ũmũitĩrĩrie mũtwe na ũmwĩre atĩrĩ, ‘MWATHANI aroiga ũũ, nĩndagũitĩrĩria maguta ũtuĩke mũthamaki wa Isiraeli.’ Ũgĩcooke uume kuo na ihenya o ũrĩa kwahoteka.” Kwoguo mũnabii ũcio mwĩthĩ agĩgĩthiĩ Ramothu kũrĩa aakorire atongoria a mbũtũ cia ita marĩ na kĩama. Naake akiuga atĩrĩ, “Njĩtĩkĩria mwathi wakwa, ndĩ na ndũmĩrĩri yaku.” Naake Jehu akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ ũrĩkũ witũ ũraarĩria?” Naake mũnabii ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ we mwathi wakwa ndĩraarĩria.” Naake Jehu agĩũkĩra agĩtoonya nyũmba, naake mwanake ũcio akĩmũitĩrĩria maguta akĩmwĩraga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli aroiga ũũ, nĩndagũitĩrĩria maguta ũtuĩke mũthamaki wa andũ aakwa a Isiraeli. Nawe nĩũkaaniina mũciĩ wa mwathi waku Ahabu, nĩ geetha herithie Jezebeli nĩ ũndũ wa thakame ĩrĩa aitithirie ya anabii ndungata ciakwa, o na thakame ya ndungata iria ingĩ ciothe ciakwa. Mũciĩ wothe wa Ahabu ngũũniina biũ. Nĩngũniina mũndũ mũrũme wothe, mwĩthĩ na mũkũrũ, ngombo o na ũtarĩ ngombo, kũu Isiraeli. Mũciĩ wa Ahabu ngũwĩka o ta ũrĩa ndeekire mũciĩ wa Jeroboamu mũrũ wa Nebati, na o ta ũrĩa ndeekire mũciĩ wa Baasha mũrũ wa Ahija. Jezebeli ndakoona mũndũ wa kũmũthika, akaarĩĩrwo nĩ ngui gĩthakainĩ gĩa Jezireeli.” Naake mwanake ũcio arĩĩkia kuuga ũguo, akĩhingũra mũrango agĩĩthara. Naake Jehu acooka harĩ atongoria arĩa angĩ, makĩmũũria atĩrĩ, “Gwathiĩ atĩa, mũndũ witũ? Maũndũ moothe no meega? Nĩ kĩĩ mũgũrũki ũcio ekwendaga nawe?” Naake Jehu akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩmũũĩ ũrĩa andũ a mũthemba ta ũcio maaragia.” Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Aaca, tũtiũĩ! Twĩre ũrĩa oiga tiga gũtwĩhithĩra!” Naake akĩmeera atĩrĩ, “Mwanake ũcio anjĩĩra atĩrĩ, ‘MWATHANI oiga ũũ, nĩndagũitĩrĩria maguta ũtuĩke mũthamaki wa Isiraeli.’ ” O rĩmwe atongoria acio makĩruta o mũndũ nguo yake magĩciara o hau magũrũinĩ ma Jehu nĩguo acikinye, makĩhuuha tũrumbeeta makĩanĩrĩra atĩrĩ, “Jehu nĩ we mũthamaki!” Naake Jehu akĩhaica ngaari yake ya mbarathi agĩthiĩ Jezireeli, nĩ ũndũ nĩkuo Joramu aakomeete e mũrũaru. Hĩndĩ ĩyo Ahazia mũthamaki wa Juda nĩaikũrũkĩĩte kuo kũmũrora. Rĩrĩa Jehu na andũ aake mookaga, mũndũ warĩ mũnaarainĩ wa kũrangĩra kũu Jezireeli akĩmoona akiuga atĩrĩ, “Ndĩkuona gĩkundi kĩa andũ.” Naake Joramu akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya mũndũ ũmwe wa arĩa mathiaga mahaicĩĩte mbarathi ũmũtũme akamatũnge, akamoorie atĩrĩ, ‘Mwoka na thaayũ?’ ” Naake mũndũ ũcio warekeetio agĩthiĩ ahaicĩĩte mbarathi nĩguo agacemanie na Jehu. Agĩkĩũria Jehu atĩrĩ, “Mũthamaki akũũria kana mwoka na thaayũ?” Naake Jehu agĩcookeria mũndũ ũcio atĩrĩ, “Ũcio ti thĩĩna waku! Wee cooka thuutha wakwa!” Naake mũndũ ũrĩa warĩ mũnaarainĩ wa kũrangĩra agĩcookia ũhoro akiuga atĩrĩ, “Mũrekio nĩakinya harĩ gĩkundi kĩa andũ, no ndaronekana agĩcooka.” Ningĩ gũgĩtũmwo mũrekio ũngĩ ahaicĩĩte mbarathi, naake akinya harĩ Jehu akĩmũũria atĩrĩ, “Mũthamaki akũũria kana mwoka na thaayũ?” Naake Jehu agĩcookeria mũndũ ũcio atĩrĩ, “Ũcio ti thĩĩna waku! Wee cooka thuutha wakwa!” Naake mũndũ ũrĩa warĩ mũnaarainĩ wa kũrangĩra o rĩngĩ agĩcookia ũhoro akiuga atĩrĩ, “Mũrekio nĩakinya he gĩkundi kĩa andũ, no ndaronekana agĩcooka. Ningĩ mũtwarĩre wa ngaari ya mbarathi nĩ ta wa Jehu, nĩ ũndũ atwaraga ngaari ya mbarathi ta mũgũrũki!” Naake Joramu akiuga atĩrĩ, “Haarĩriai ngaari cia mbarathi.” Nao marĩĩkia gũcihaarĩria, Joramu mũthamaki wa Isiraeli na Ahazia mũthamaki wa Juda magĩthiĩ mahaicĩĩte o mũndũ ngaari yake, nĩguo magatũnge Jehu. Nao magĩcemania naake mũgũndainĩ wa Nabothu ũrĩa Mũjezireeli. Hĩndĩ ĩyo Joramu akĩũria Jehu atĩrĩ, “Woka na thaayũ?” Naake Jehu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kũngĩkorwo kwĩ na thaayũ ũrĩkũ, o rĩrĩa ũgo na ũmaraaya ũrĩa maitũguo Jezebeli aambĩrĩirie na ũingĩ no ũrathiĩ o na mbere?” Naake Joramu akĩgarũra ngaari yake ya mbarathi akĩũra, akiugaga atĩrĩ, aanĩrĩire, “Ahazia! Tũrĩakunyanĩre!” Naake Jehu akĩgeeta ũta wake na hinya wake wothe agĩikia mũguĩ, akĩmũratha mũgongo o nginya mũguĩ ũgĩtheeca ngoro yake. Naake akĩgũa kũu ngaariinĩ yake ya mbarathi agĩkua. Hĩndĩ ĩyo Jehu akĩĩra Bidikari, ũrĩa warĩ mũteithĩrĩria wake atĩrĩ, “Oya kĩimba gĩake ũgĩikie mũgũndainĩ ũrĩa warĩ wa Nabothu. Taririkana ciugo nditũ iria MWATHANI aaririe imũkoniĩ rĩrĩa ithuerĩ twathiaga na mbarathi ciitũ tũrũmĩrĩire ithe Ahabu; oigire atĩrĩ, ‘Ira nĩndĩroonire Nabothu na aariũ aake mooragwo. Na niĩ ndoiga atĩ ngaakũherithĩria o gũũkũ mũgũndainĩ ũyũ!’ ” Kwoguo Jehu agĩatha mũteithĩrĩria wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya kĩimba gĩĩkĩ kĩa Joramu ũgĩikie mũgũndainĩ ũrĩa warĩ wa Nabothu nĩ geetha uuge wa MWATHANI ũhinge.” Rĩrĩa Ahazia oonire ũrĩa gwekĩka, akĩũra ahaicĩĩte ngaari yake ya mbarathi aroreete itũũra rĩa Bethi Hagani. Naake Jehu akĩmũrũmĩrĩra, akiuga atĩrĩ, “O naake mũũrageei!” Nao andũ a Jehu makĩmũguraria rĩrĩa aatwarithagia ngaari yake ya mbarathi aroreete mwambatoinĩ wa Guri hakuhĩ na itũũra rĩa Ibileamu. Naake akĩyũmĩrĩria o nginya agĩkinya itũũrainĩ rĩa Megido kũrĩa aakuĩrĩire. Nacio njaama ciake igĩkuua kĩimba gĩake na ngaari ya mbarathi igĩthiĩ nakĩo Jerusalemu, igĩgĩthika mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũrainĩ rĩa Daudi. Na rĩĩrĩ, Ahazia aambĩrĩirie gũthamaka Juda mwakainĩ wa ikũmi na ũmwe wa hĩndĩ ĩrĩa Joramu mũrũ wa Ahabu aathamakaga Isiraeli. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jehu aakinyire Jezireeli, Jezebeli nĩamenyire ũndũ ũcio. Jezebeli akĩĩhaka rangi maitho, na agĩthondeka njuĩrĩ yake wega, agĩcũũthĩrĩria njĩrainĩ arĩ ndiricainĩ. Hĩndĩ ĩrĩa Jehu aatoonyaga kĩhingoinĩ, Jezebeli akĩmũũgirĩrĩria akĩmũũria atĩrĩ, “Woka na thaayũ, Zimuri, o wee ũrooragire mwathi waku?” Naake Jehu agĩtiira maitho na igũrũ akĩanĩrĩra akĩũria atĩrĩ, “Nũũ ũrĩ mwena wakwa?” Nao andũ eerĩ kana atatũ ahakũre arĩa meehokeirwo maũndũ ma nyũmba ya mũthamaki makĩmũcũũthĩrĩria na ndirica, Jehu akĩmeera atĩrĩ, “Mũikiei thĩ!” Nao makĩmũikia thĩ, nayo thakame yake ĩkĩminjũkĩra rũthingo, o na mbarathi. Naake Jehu akĩmũrangĩrĩria hau thĩ na mbarathi na ngaari ya mbarathi. Naake Jehu agĩtoonya nyũmba ĩyo ya mũthamaki, na arĩĩkia kũrĩa o na kũnyua akiuga atĩrĩ, “Thiĩi muoe kĩimba kĩa mũndũ mũka ũcio mũrume mũgĩthike, nĩ ũndũ nĩ kĩa mwarĩ wa mũthamaki.” No rĩĩrĩ, andũ arĩa maathiire kũmũthika matiakorire mwĩrĩ wothe o tiga mũtwe, na mahĩndĩ ma magũrũ na mooko. Rĩrĩa maacookire makĩmenyithia Jehu ũhoro ũcio, akĩmeera atĩrĩ, “Ũguo nĩguo MWATHANI oigire gũgaatuĩka rĩrĩa aaririe na kanua ka ndungata yake Elija rĩrĩa oigire, ‘Kĩimba kĩa Jezebeli gĩkaarĩĩrwo nĩ ngui o hau mũgũndainĩ wa Jezireeli. Ningĩ matigari ma mwĩrĩ wake makaanyagio kũu mũgũndainĩ, bũrũriinĩ ũcio wa Jezireeli o ta gĩcoro, na hatirĩ mũndũ o na ũmwe ũkaahota kũmakũũrana.’ ” Na rĩĩrĩ, Ahabu aarĩ na njiarwa mĩrongo mũgwanja iria ciatũũraga itũũrainĩ rĩa Samaria. Naake Jehu akĩandĩka marũa matwarĩrwo aathani a itũũra, andũ a bata, o na areri a njiarwa cia Ahabu. Marũa macio maandĩkĩĩtwo ta ũũ: “Kuona atĩ mwĩ na njiarwa cia mwathi wanyu, ngaari cia mbarathi, mbarathi, indo cia mbaara, o na matũũra mairigĩre na thingo cia hinya-rĩ, mwathooma marũa maya, thuuraai ũmwe wa aariũ a mwathi wanyu, ũrĩa mwagĩrĩru mũno mũmũtue mũthamaki, mũcooke mũmũrũĩrĩre.” Nao aathani acio makĩmaka mũno, makĩũria atĩrĩ, “Angĩkorwo mũthamaki Joramu na mũthamaki Ahazia matiamwĩtiiririe-rĩ, no ithuĩ tũngĩhota kũmwĩtiiria?” Na rĩĩrĩ, mũnene wa nyũmba ya mũthamaki, mũtongoria wa itũũra, me hamwe na andũ a bata, o na areri a njiarwa cia mũthamaki, makĩrekeria Jehu ndũmĩrĩri ĩno: “Ithuĩ twĩ ndungata ciaku, na nĩtwĩhaarĩirie gwĩka o ũrĩa wothe ũgũtwĩra. No rĩĩrĩ, tũtigũtua mũndũ o na ũmwe mũthamaki. Wee-rĩ, ĩka o ta ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire.” Naake Jehu akĩmaandĩkĩra marũa mangĩ akĩmeera atĩrĩ, “Akorwo mũrĩ mwena wakwa na nĩmũrĩnjathĩkagĩra-rĩ, nĩngwenda mũkaandeehere ciongo cia njiarwa cia mwathi wanyu gũũkũ Jezireeli rũũciũ mathaa o ta maya.” Na rĩĩrĩ, njiarwa icio mĩrongo mũgwanja cia mũthamaki, ciatũire ireragwo nĩ andũ a bata kũu Samaria. Na rĩrĩa marũa macio maakinyĩire andũ acio a bata kũu Samaria makĩnyiita njiarwa icio ciothe cia Ahabu mĩrongo mũgwanja magĩciũraga. Magĩcooka magĩĩkĩra ciongo ciacio ciondoinĩ magĩcitwarĩra Jehu o kũu Jezireeli. Na rĩĩrĩ, mũndũ warekeetio, agĩthiĩ harĩ mũthamaki Jehu akĩmwĩra atĩrĩ, “Ciongo cia njiarwa cia mũthamaki Ahabu nĩciareehwo.” Naake mũthamaki agĩathana akiuga atĩrĩ, “Ciigeei irũndo igĩrĩ, o hau kĩhingoinĩ gĩa itũũra, nginya rũũciinĩ.” Rũũciinĩ mũthamaki akiuma agĩthiĩ kĩhingoinĩ kĩu akĩĩra andũ oothe atĩrĩ, “Inyuothe hatirĩ mũndũ wĩhĩĩtie. Nĩ ũndũ nĩ niĩ ndabangire mũbango wa kũũraga mwathi wakwa na ngĩmũũraga. No rĩĩrĩ, aya oothe mooragĩĩtwo nũũ? Ũndũ ũyũ ũrorania atĩ ũhoro wothe ũrĩa waririo nĩ MWATHANI ũkoniĩ njiarwa cia Ahabu no mũhaka ũhinge. Nĩ ũndũ-rĩ, MWATHANI nĩahingĩĩtie ũrĩa eeranĩire na kanua ka ndungata yake Elija.” Tondũ ũcio Jehu agĩkĩũraga andũ oothe a Ahabu arĩa maatigarĩĩte kũu Jezireeli. Ningĩ akĩũraga njaama cia Ahabu ciothe, araata arĩa matoonyanĩĩte naake mũno, o na athĩnjĩri Ngai; ndarĩ mũndũ o na ũmwe wa njiarwa cia Ahabu aatigire muoyo. Naake Jehu akiuma Jezireeli agĩthiĩ Samaria. Na rĩĩrĩ, arĩ njĩrainĩ-rĩ, agĩkinya handũ heetagwo “Kambĩ ya Arĩithi”, agĩcemania na andũ a nyũmba ya mũthamaki Ahazia wa Juda akĩmooria atĩrĩ, “Inyuĩ mũrĩ a?” Nao makimũcookeria atĩrĩ, “Tũrĩ a nyũmba ya Ahazia. Tũroreete Jezireeli gũceerera ciana cia kwini Jezebeli o na andũ acio angĩ a mũciĩ wa mũthamaki.” Naake Jehu agĩathana atĩrĩ, “Manyiiteei mĩgwate marĩ o muoyo.” Nao makĩmanyiita makĩmooragĩra irimainĩ rĩarĩ hakuhĩ na hau. Nao oothe maarĩ andũ mĩrongo ĩna na eerĩ; na hatirĩ o na ũmwe aatigirie muoyo. Naake Jehu agĩkiuma hau, na rĩrĩa aathiaga agĩcemania na Jonadabu mũrũ wa Rekabu ookĩĩte kũmũtũnga. Jehu akĩmũgeithia, akĩmwĩra atĩrĩ, “Niĩ nawe twĩciiragia ũndũ ũmwe. Wee-rĩ, nĩũkũndeithĩrĩria?” Naake Jonadabu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩngwĩka ũguo.” Naake Jehu akĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩũgwĩka ũguo-rĩ, kĩĩnengererie guoko gwaku.” Akĩmũnengereria guoko gwake, naake Jehu akĩmũhaicia ngaariinĩ yake ya mbarathi. Naake Jehu akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩtũthiĩ ũkeyonere ũrĩa ndĩĩrutĩire MWATHANI.” Nao magĩthiĩ hamwe maroreete Samaria. Rĩrĩa maakinyire kuo, Jehu akĩũraga andũ oothe a nyũmba ya Ahabu arĩa maatigarĩĩte kuo na ndatigirie mũndũ o na ũmwe. Ũguo nĩguo MWATHANI eerĩĩte Elija atĩ nĩgũgaatuĩka. Ningĩ Jehu agĩĩta andũ oothe akĩmeera atĩrĩ, “Mũthamaki Ahabu aatungatĩire Baali o haniini, no niĩ ngũmĩtungatĩra makĩria. Njĩtĩraai anabii oothe a Baali, o na arĩa oothe mamĩhooyaga, o na amĩthĩnjĩri oothe. Hatirĩ mũndũ o na ũmwe mwĩtĩkĩrie kwaga gũũka, nĩ gũkorwo nĩngũrutĩra Baali igongoona inene mũno, na ũrĩa ũtegũkorwo ho, no kũũragwo ekũũragwo.” (Na rĩĩrĩ, ĩno yarĩ o njĩra ya kũheenereria ahooi a Baali, tondũ Jehu nĩehaarĩirie kũmooraga oothe.) Naake Jehu agĩathana akiuga atĩrĩ, “Anĩrĩraai mũthenya wa kĩũngano gĩa gũthaathaiya Baali.” Nao andũ makĩanĩrĩra ũguo. Jehu agĩtũmana bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli, nao oothe arĩa maahooyaga Baali magĩũka kuo, na hatirĩ o na ũmwe watĩĩrire. Mooka magĩtoonya hekaarũ ya Baali makĩiyũra kuo ki. Naake akĩĩra mũthĩnjĩri ngai ũrĩa wamenyagĩrĩra nguo iria nyamũre acirutire andũ oothe arĩa maahooyaga Baali. Nĩ ũndũ ũcio akĩmarutĩra nguo icio. Thuutha wa ũguo Jehu me na Jonadabu wa Rekabu, magĩtoonya kũu hekaarũinĩ ya Baali, naake akĩĩra andũ atĩrĩ, “Menyereraai mũno gũũkũ thĩinĩ gũtigaakorwo na ahooi a MWATHANI, o tiga ahooi a Baali oiki.” Naake Jehu na Jonadabu magĩtoonya hekaarũinĩ nĩguo makarutĩre Baali magongoona, o na magongoona ma njino. Na rĩĩrĩ, Jehu nĩakoreetwo aigĩĩte andũ mĩrongo ĩnaana na kũu nja ya hekaarũ ĩyo akameera atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũkũrekereria ũmwe wa andũ arĩa ngũmũtũma mũkoorage, ũcio nĩ we ũkũũragwo handũ ha ũcio akũrekereria!” Na rĩĩrĩ, Jehu arĩĩkia kũruta magongoona, akĩĩra arĩa maarangagĩra, o na anene atĩrĩ, “Toonyaai thĩinĩ mũmoorage oothe, na mũtikaareke o na ũmwe wao ethare.” Magĩgĩtoonya thĩinĩ macomoreete hiũ cia njora makĩmooraga oothe, na magĩkururia ciimba ciao na nja. Magĩcooka magĩtoonya kanyũmba ga thĩinĩ ka hekaarũ ĩyo, makĩruta gĩtugĩ kĩrĩa kĩarĩ kĩamũre magĩgĩcina. Magĩcooka makiunanga gĩtugĩ kĩa Baali, na makĩmomora hekaarũ ĩyo makĩmĩtua kĩoro na noguo ĩrĩ o na kinya ũũmũũthĩ. Ũguo nĩguo Jehu aaniinire ũhoro wothe wa kũhooya mĩhianano kũu Isiraeli. No rĩĩrĩ, nĩarũmĩrĩire meehia ma mũthamaki Jeroboamu, ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie nĩ ũndũ wa kũhooya mĩhianano ya ndeegwa cia thahabu iria aigĩĩte Betheli na Dani. Naake MWATHANI akĩĩra Jehu atĩrĩ, “Nĩwĩkĩĩte nyũmba ya Ahabu maũndũ moothe marĩa ndeendaga wĩke. Nĩ ũndũ ũcio nĩndakwĩrĩra atĩ, njiarwa ciaku o nginya rũciaro rwa kana igũtũũra ithamakaga Isiraeli.” No rĩĩrĩ, Jehu ndaigana gwathĩkĩra watho wa MWATHANI Ngai wa Isiraeli na ngoro yake yothe; handũ ha ũguo, aathiire na mbere kũrũmĩrĩra mũtugo wa Jeroboamu, ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio MWATHANI akĩambĩrĩria kũnyiihanyiihia mĩhaka ya Isiraeli. Naake Hazaeli mũthamaki wa Siria agĩtooria ng'ongo ciothe cia Isiraeli iria irĩ mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani, gũikũrũka ũguo o nginya itũũra rĩa Aroeri, rĩrĩa rĩarĩ gĩtuambainĩ kĩa rũũĩ rwa Arinoni, ũguo nĩ ta kuuga bũrũri wa Gileadi na Bashani, guothe kũrĩa mĩhĩrĩga ya Gadi, Reubeni, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase yatũũraga. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Jehu eekire, hamwe na ciĩko ciake cia ũcamba, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Naake agĩkua, agĩthikwo Samaria. Naake Jehoahazu mũũrũwe agĩtuĩka mũthamaki ithenya rĩake. Naake Jehu aakoreetwo athamakĩĩte Isiraeli e kũu Samaria mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩnaana. Rĩrĩa Athalia nyina wa mũthamaki Ahazia aamenyire atĩ mũũrũwe nĩoragwo, akĩũragithia andũ oothe a nyũmba ya mũthamaki. Na rĩĩrĩ, Joashu mũrũ wa Ahazia no we wiki wahonokire kũũragwo nĩ Athalia. Tondũ rĩĩrĩ, rĩrĩa kworaganagwo nĩoirwo nĩ Jehosheba taatawe ũrĩa warĩ mwarĩ wa mũthamaki Joramu na mwarĩ wa ithe na Ahazia. Akĩmuoya me hamwe na mũmũreri akĩmahitha kanyũmba ga toro, tondũ ũcio makĩaga kũũragwo. Naake Jehosheba akĩmũhitha mĩaka ĩtandatũ Hekaarũinĩ, na ihinda rĩu rĩothe kwini Athalia nĩ we wathamakaga Juda. No rĩĩrĩ, mwakainĩ wa mũgwanja, Jehoiada mũthĩnjĩri Ngai agĩtũmanĩra njaama iria ciarangagĩra mũthamaki, o na iria ciarangagĩra kwa mũthamaki mũciĩ, mooke kũu Hekaarũinĩ. Naake agĩciĩhĩtithia nĩguo ciĩtĩkanie na ũrĩa aabangĩĩte gwĩka. Agĩcooka agĩcionia Joashu mũrũ wa mũthamaki Ahazia, na agĩciatha ũũ: “Rĩrĩa mwoka wĩra mũthenya wa Thabatũ, gĩkundi kĩa mbere kĩanyu kĩrĩrangagĩra nyũmba ya mũthamaki, na gĩa keerĩ gĩkarangĩra kĩhingo kĩrĩa gĩĩtagwo Suri, nakĩo kĩu kĩngĩ gĩa gatatũ kĩrangagĩre kĩhingo kĩrĩa kĩrĩ na thuutha wa arangĩri acio angĩ. Nacio ikundi igĩrĩ iria irĩkoragwo ciumĩrĩĩte wĩra mũthenya wa Thabatũ, nĩcio irĩrangagĩra Hekaarũ nĩguo igitagĩre mũthamaki. Mũrĩrangagĩra mũthamaki Joashu mũnyiitĩĩte hiũ cia njora o harĩa hoothe arĩthiaga. Mũndũ o na ũrĩkũ ũrĩa ũrĩũkaga hakuhĩ na inyuĩ, ũcio mũkooraga.” Nacio njaama icio igĩĩka o ta ũrĩa Jehoiada aaciathĩĩte. Igĩkĩreehere Jehoiada andũ aacio, arĩa mathiaga wĩra na arĩa moimĩraga wĩra mũthenya wa Thabatũ. Naake mũthĩnjĩri Ngai akĩmahe matimũ na ngo iria ciarĩ cia mũthamaki Daudi iria ciaigĩĩtwo kũu Hekaarũinĩ. Naake akĩmabanga marigiicĩrie Hekaarũ na mwena wa na mbere o mũndũ anyiitĩĩte matharaita maake nĩguo magitĩre mũthamaki. Naake Jehoiada akiumia Joashu mũrũ wa mũthamaki nja, akĩmwĩkĩra kĩraũni mũtwe, na akĩmũnengera ibuku rĩa mawatho ma ũrĩa mũthamaki aathanaga. Nao magĩitĩrĩria Joashu maguta makĩmũtua mũthamaki makĩhũũra hĩ makiugaga atĩrĩ, “Ũrotũũra mũthamaki!” Rĩrĩa kwini Athalia aiguire inegene rĩa arangĩri o na rĩa andũ, agĩthiĩ ahiũhĩĩte na Hekaarũinĩ kũrĩ andũ. Naake aacũũthĩrĩria, akĩona mũthamaki ũcio mwerũ arũũgamĩĩte hau mũromoinĩ wa Hekaarũ, o ta ũrĩa mũtugo wao watariĩ. Ningĩ aathiũrũrũkĩirio nĩ njaama na ahuuhi a tũrumbeeta. Nao andũ oothe nĩkũhuuha mahuuhaga tũrumbeeta makiugagĩrĩria nĩgũkena. Hĩndĩ ĩyo kwini Athalia agĩtembũranga nguo ciake akiuga atĩrĩ, “Ndĩmũkunyanĩre! Ndĩmũkunyanĩre!” Na rĩĩrĩ, tondũ Jehoiada ndeendaga Athalia ooragĩrwo Hekaarũinĩ, agĩatha anene a thigari atĩrĩ, “Mũgereriei gatagatĩ ka mĩhari ya arangĩri mũmuumie nja. Mũndũ o wothe ũkũgeria kũmũhonokia, nĩoragwo.” Tondũ ũcio makĩmũnyiita, makĩmũgeria kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩhingo kĩa Mbarathi makĩmũtwara nyũmbainĩ ya mũthamaki makĩmũũragĩra kuo. Naake Jehoiada, mũthĩnjĩri Ngai, agĩtũma mũthamaki Joashu na andũ mathondeke kĩrĩĩkanĩro na MWATHANI atĩ nĩmegũtuĩka andũ a MWATHANI. O na ningĩ nĩathondekire kĩrĩĩkanĩro gatagatĩ ka mũthamaki na andũ. Nao andũ oothe a bũrũri ũcio magĩthiĩ hekaarũinĩ ya Baali makĩmĩmomora; makiunanga igongoona ciayo, o na mĩhianano ya yo, na makĩũragĩra Matani, mũthĩnjĩri ngai ĩyo yetagwo Baali, o hau mbere igongoona icio. Naake Jehoiada akĩiga andũ a kũrangĩra Hekaarũ. Ningĩ agĩcooka we mwene me na atongoria, njaama iria ciarangagĩra mũthamaki na kwa mũthamaki mũciĩ, na andũ oothe a bũrũri ũcio makiumagaria mũthamaki Joashu kuuma Hekaarũinĩ, mamũtware nyũmbainĩ ya mũthamaki. Naake mũthamaki agĩtoonyera kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩa Arangĩri, agĩthiĩ agĩikarĩra gĩtĩ gĩa ũthamaki. Tondũ ũcio, andũ oothe a bũrũri ũcio magĩkena mũno. Narĩo itũũra rĩu rĩgĩikara rĩhooreire, tondũ Athalia nĩarĩĩkĩĩtie kũũragĩrwo kũu nyũmbainĩ ya mũthamaki. Naake Joashu agĩgĩtuĩka mũthamaki wa Juda e wa mĩaka mũgwanja. Na rĩĩrĩ, Joashu aambĩrĩirie gũthamaka Juda mwakainĩ wa mũgwanja wa ũthamaki wa Jehu bũrũriinĩ wa Isiraeli. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩna e Jerusalemu. Nyina eetagwo Zibia na oimĩĩte itũũra rĩa Beerisheba. Naake Joashu agĩĩka maũndũ maingĩ marĩa moonagwo marĩ meega nĩ MWATHANI matukũ moothe ma muoyo wake, o ta ũrĩa Jehoiada mũthĩnjĩri Ngai aamũtaaraga. No rĩĩrĩ, kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwathaathayagĩrio mĩhianano gũtiigana kweherio, na ningĩ andũ no maathiaga na mbere kũrutĩra magongoona kuo, o na gũcina ũbaani. Naake Joashu agĩĩta athĩnjĩri Ngai, akĩmaatha maige mbeeca iria ciarutĩĩtwo nĩ ũndũ wa magongoona kũu Hekaarũinĩ, ĩrĩ maruta marĩa maarutagwo hĩndĩ ciothe, o na mbeeca iria ciarutĩĩtwo na njĩra ya kwĩyendera. O mũthĩnjĩri Ngai aagĩrĩirwo nĩkũmenyerera mbeeca iria aareehagĩrwo nĩ andũ arĩa aatungataga, na ciothe igĩgĩtuĩka cia gũthondekaga Hekaarũ kũrĩa gwatharũkĩĩte. No rĩĩrĩ, mwaka wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtatũ wa ũthamaki wa Joashu-rĩ, athĩnjĩri Ngai matiakoreetwo mathondekeete Hekaarũ ĩyo kũrĩa gwatharũkĩĩte. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Jehoashu agĩĩta Jehoiada na athĩnjĩri Ngai arĩa angĩ akĩmooria atĩrĩ, “Nĩkĩ kĩgirĩĩtie mũthondeke Hekaarũ kũrĩa gũtharũkĩĩte? Kuumagia rĩu mũtikaanacooke kũiga mbeeca iria mwamũkĩra; no mũhaka mũcinenganagĩre nĩguo ikarutithio wĩra wa gũthondeka Hekaarũ kũrĩa gũtharũkĩĩte.” Nao athĩnjĩri Ngai magĩĩtĩkĩra ũguo, o na magĩtiga gũthondeka Hekaarũ kũrĩa gwatharũkĩĩte o eene. Naake Jehoiada akĩoya ithandũkũ, agĩtũra irima ngunĩkoinĩ, akĩrĩiga mwena wa kĩgongoona, o mwenainĩ wa ũrĩo mũndũ agĩtoonya Hekaarũinĩ. Hau nĩ ho athĩnjĩri Ngai arĩa maikaragia mũrango meekagĩra mbeeca ciothe iria ciarutagwo kũu Hekaarũinĩ. Naake mwandĩki wa maũndũ ma mũthamaki, marĩ na Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene magagĩtaraga mbeeca icio rĩrĩa moona ciaingĩha, magacooka magacioha na tũkũnia. Na hĩndĩ o yothe marĩĩkia kwandĩka mũigana wacio, magacinengera andũ arĩa meehokeirwo wĩra kũu Hekaarũinĩ, nao makarĩha mabundi ma mbaaũ na aaki angĩ arĩa maarutaga wĩra wa gũthondeka Hekaarũ. Ningĩ o na makarĩha aaki na mahiga, o na acũũhia aamo, o na makagũra mbaaũ, na mahiga ma gũthondeka kũrĩa gwathũũkĩĩte, o na kũrĩha mahũthĩro marĩa maahũthĩkaga ma gũthondeka Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, mbeeca icio itiigana gũthondekithia ikombe cia betha, mbakũri, tũrumbeeta, tũmĩĩhato twa kũhoria ndambĩ cia taawa, kĩndũ o na kĩ gĩa thahabu, kana kĩa betha. Mbeeca icio ciothe ciarĩ cia mĩcaara ya aruti wĩra, na kũgũra indo cia gũthondeka Hekaarũ. Ningĩ gũtiarĩ na bata wa kũũria arutithia wĩra ũrĩa maahũthagĩra mbeeca icio, tondũ maarĩ andũ ehokeku. Ha ũhoro wa mbeeca iria ciarutagwo nĩ ũndũ wa igongoona rĩa kũrĩhĩra meehia, o na nĩ ũndũ wa igongoona rĩa meehia-rĩ, icio itiekagĩrwo ithandũkũinĩ, ciarĩ cia athĩnjĩri Ngai. Hĩndĩ ĩyo Hazaeli mũthamaki wa Siria agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Gathu akĩrĩtuunyana; agĩcooka agĩtua gũtharĩkĩra Jerusalemu. Naake Joashu mũthamaki wa Juda akĩoya indo ciothe cia magongoona iria ciarutĩĩtwo nĩ athamaki arĩa maarĩ mbere yake a Juda magaciamũrĩra MWATHANI, nao nĩ Jehoshafatu, Jehoramu na Ahazia. Na arĩĩkia gũcituranĩra hamwe na ciake, o na thahabu yothe ĩrĩa yarĩ mũthiithũinĩ wa Hekaarũ, o na nyũmbainĩ ya mũthamaki, agĩcitwarĩra Hazaeli irĩ ta kĩheeo, naake Hazaeli akĩhũndũka akĩaga gũtharĩkĩra Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Joashu eekire, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Na rĩĩrĩ, Jehoahazu mũrũ wa Jehu aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli mwakainĩ wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtatũ wa ũthamaki wa Joashu mũrũ wa Ahazia thĩinĩ wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na mũgwanja kũu Samaria. Naake agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI, akĩrũmanĩrĩra na meehia marĩa ma Jeroboamu mũrũ wa Nebati marĩa eekire agĩtũma Aisiraeli meehie, na ndaigana gũtigana namo. Naake MWATHANI akĩraakario nĩ Aisiraeli, akĩmarekereria kũrĩ Hazaeli mũthamaki wa Siria na Benihadadi mũũrũwe nao magĩtũũra mamahootaga matukũ maingĩ. Naake Jehoahazu akĩhooya MWATHANI amũteithie, naake MWATHANI akĩmũcookeria ihooya rĩake nĩ ũndũ wa kuona ũrĩa mũthamaki wa Siria aahinyĩrĩirie Aisiraeli. Naake MWATHANI agĩtũmĩra Aisiraeli mũtongoria ũrĩa wamahonokirie kuuma wathoinĩ wa Siria. Na nĩ ũndũ ũcio, Aisiraeli magĩgĩtũũra na thaayũ o ta mbere. No rĩĩrĩ, matiigana gũtigana na meehia marĩa Jeroboamu aatwarĩrĩire Aisiraeli, maathiire o na mbere kũmeeka. Ningĩ o naguo mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera waikarire o kũu Samaria. Na rĩĩrĩ, Jehoahazu aatigĩirio o mbũtũ ya ita ya thigari cia mbarathi mĩrongo ĩtaano, ngaari ikũmi cia mbarathi, na thigari ngiri ikũmi (10,000) cia magũrũ, gĩtũmi nĩ ũndũ mũthamaki wa Siria nĩaniinĩĩte icio ingĩ, agacirangĩrĩria thĩ o ta rũkũngũ. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Jehoahazu eekire, o na ciĩko ciake cia ũcamba, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Naake agĩkua agĩthikwo kũu Samaria, naake Jehoashu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Jehoashu mũrũ wa Jehoahazu aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli mwakainĩ wa mĩrongo ĩtatũ na mũgwanja wa ũthamaki wa Joashu thĩinĩ wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ĩtandatũ kũu Samaria. Ningĩ o naake agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI, na ndaigana gũtigana na mĩtugo mĩũru ĩrĩa yekĩĩtwo nĩ Jeroboamu ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ moothe Jehoashu eekire, na ũrĩa aarũire na ũcamba na Amazia mũthamaki wa Juda, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Naake Jehoashu agĩkua, agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu Samaria. Naake mũũrũwe Jeroboamu wa Keerĩ agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, mũnabii Elisha akĩrũara ndwari ya kũmũũraga. Naake mũthamaki Jehoashu agĩthiĩ kũmũrora, akĩmũrĩrĩra akiugaga atĩrĩ, “Wũi baaba, wũi baaba-ĩ! Nĩwe ũraarĩ mũgitĩri ũrĩ hinya wa Isiraeli!” Naake Elisha akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya ũta o na mĩguĩ” Naake agĩĩka o ta ũguo. Naake Elisha akĩĩra Jehoashu atĩrĩ, “Rĩu wĩhaarĩrie kũratha.” Naake agĩĩka o ta ũguo. Naake Elisha akĩigĩrĩra mooko maake igũrũ rĩa mooko ma mũthamaki, akĩmwĩra atĩrĩ, “Hingũra ndirica ya mwena wa na irathĩro.” Naake arĩĩkia kũhingũra, Elisha akĩmwĩra, “Ikia mũguĩ!” Na rĩrĩa mũthamaki aikirie mũguĩ, Elisha akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ “Wee nĩ we mũguĩ wa MWATHANI, ũrĩa MWATHANI egũtooria andũ a Siria naguo. Nĩũkũhũũrana na andũ a Siria o kũu Afeku o nginya ũmatoorie biũ.” Naake Elisha akĩĩra mũthamaki ooe mĩguĩ atheece thĩ nayo. Naake aatheeca thĩ maita matatũ, agĩtiga gũtheeca. Naguo ũndũ ũcio ũkĩraakaria Elisha, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkwagĩrĩirwo nĩgũtheeca thĩ na mĩguĩ maita mataano kana matandatũ, na ũndũ ũcio ũngĩonania atĩ ũngĩkaahũũra andũ a Siria o nginya ũmatoorie biũ; rĩu ũkaamatooria o maita matatũ.” Naake Elisha agĩkua, na agĩthikwo. Na rĩĩrĩ, mbũtũ cia ita cia Moabi nĩciatharĩkagĩra Aisiraeli mwaka o mwaka. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe andũ magĩthika kĩimba nĩmoonire mbũtũ ya gĩkundi kĩa Amoabi, magĩgĩikania kĩimba kĩrĩa maathikaga mbĩĩrĩrainĩ ya Elisha. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa kĩimba kĩu kĩahuutirie mahĩndĩ ma Elisha, mũndũ ũcio warĩ mũkuũ akĩriũka, akĩrũũgama na igũrũ. Naake Hazaeli mũthamaki wa Siria agĩtũũra ahinyagĩrĩria Aisiraeli matukũ moothe ma ũthamaki wa Jehoahazu. No rĩĩrĩ, MWATHANI akĩmakinyĩria wega wake akĩmaiguĩra tha. Nĩ ũndũ wa kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa aarĩkanĩire na Aburahamu, Isaaka, na Jakubu MWATHANI ndaigana gwĩtĩkĩra maniinwo. MWATHANI ndarĩ aariganĩrwo nĩ andũ aake. Na rĩĩrĩ, Hazaeli mũthamaki wa Siria arĩĩkia gũkua, Benihadadi mũũrũwe agĩcooka ithenya rĩake. Naake Jehoashu mũthamaki wa Isiraeli akĩhoota Benihadadi maita matatũ, na akĩmũtuunya matũũra marĩa aatuunyanĩĩte hĩndĩ ya ũthamaki wa Jehoahazu, ithe wa Jehoashu. Na rĩĩrĩ, Amazia mũrũ wa Joashu aambĩrĩirie gũthamaka Juda mwakainĩ wa keerĩ wa ũthamaki wa Jehoashu mũrũ wa Jehoahazu thĩinĩ wa Isiraeli. Naake aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano, na agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na kenda kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Jehoadini wa kuuma o kũu Jerusalemu. Naake agĩgĩĩka maũndũ maingĩ marĩa maakenagia MWATHANI, no ndahaanaga ta guukawe Daudi; handũ ha ũguo eekire o maũndũ ta marĩa meekĩĩtwo nĩ ithe Joashu. No rĩĩrĩ, ndaigana kũmomorania kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano, nao andũ magĩthiĩ na mbere kũrutĩra magongoona kuo o na gũcina ũbaani. Rĩrĩa Amazia ekinyĩire ta mũthamaki, akĩũraga njaama ciake iria cioragĩĩte ithe ũrĩa warĩ mũthamaki. No rĩĩrĩ, ndaigana kũũraga ciana cia ooragani acio, no nĩahingirie ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte Wathoinĩ wa Musa atĩrĩ, “Aciari matikaanooragwo nĩ ũndũ wa mahĩtia ma ciana ciao, kana ciana ciũragwo nĩ ũndũ wa mahĩtia ma aciari aacio; o mũndũ arĩũragagwo nĩ ũndũ wa meehia maake we mwene.” Naake Amazia akĩũraga thigari ngiri ikũmi (10,000) cia rũũrĩrĩ rwa Aedomu, aaciũragĩire kũu gĩtuambainĩ gĩa Cumbĩ. O na akĩhũũrana mbaara agĩtuunyana itũũra rĩa Sela, akĩrĩĩta Jokitheeli, na rĩtũũraga rĩĩtagwo ũguo o na ũũmũũthĩ. Hĩndĩ ĩyo Amazia akĩrekia arekio kwĩ mũthamaki Jehoashu mũrũ wa Jehoahazu mũrũ wa Jehu mũthamaki wa Isiraeli ikamwĩre atĩrĩ, “Ũka tũng'eng'ane. ” Naake Jehoashu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kwĩ hĩndĩ mũigua wa irĩma cia Lebanoni watũmire ndũmĩrĩri kwĩ mũtarakwa ũkiuga atĩrĩ, ‘He mũrũ wakwa mwarĩguo amũhikie.’ Na hĩndĩ o ĩyo hakĩhĩtũka nyamũ ya gĩthaka ĩkĩrangaranga mũigua ũcio. Atĩrĩĩrĩ Amazia, nĩũhooteete Aedomu na nĩũiyũrĩĩtwo nĩ mwĩtĩĩo. Rĩu-rĩ wagĩrĩirwo nĩkũiganwo nĩ ngumo ĩyo wĩ nayo na ũikare o gwaku mũciĩ. Nĩkĩ gĩgũtũma wende gũthogotha njũkĩ ũkĩreeherere andũ aaku a Juda thĩĩna?” No rĩĩrĩ, Amazia akĩrega gũthikĩrĩria. Tondũ ũcio Joashu, mũthamaki wa Isiraeli, na Amazia, mũthamaki wa Juda, makiumagara magĩthiĩ kũrũĩra itũũrainĩ rĩa Bethi Shemeshi bũrũriinĩ wa Juda. Nacio thigari cia Juda igĩgĩtoorio nĩ thigari cia Isiraeli, nacio ikĩura ikĩĩinũkĩra. Naake Jehoashu mũthamaki wa Isiraeli akĩnyiita Amazia akĩmũtwara Jerusalemu. Agĩcooka agĩtharia rũthingo rwa itũũra rĩu kuuma kĩhingoinĩ kĩa Efiraimu nginya kĩhingoinĩ gĩa Koona, handũ ha ũraihu wa mita ta magana meerĩ. Agĩkuua thahabu na betha iria oonire Hekaarũinĩ, hamwe indo iria ingĩ oonire kuo, o na agĩkuua mũthiithũ wothe wa nyũmba ya mũthamaki, agĩthiĩ nacio Samaria. Ningĩ agĩkuua andũ mĩgwate ya gũgaakũũrwo thuuthainĩ agĩthiĩ nao. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Jehoashu eekire, o hamwe na ũrĩa aarũire na ũcamba na Amazia mũthamaki wa Juda, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Naake Jehoashu agĩkua, agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu Samaria, naake mũũrũwe Jeroboamu wa Keerĩ agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Amazia mũthamaki wa Juda agĩtũũra muoyo mĩaka ĩngĩ ikũmi na ĩtaano thuutha wa gũkua kwa Jehoashu mũthamaki wa Isiraeli. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Amazia eekire maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Nao andũ makĩgĩa ndundu o kũu Jerusalemu nĩguo moorage Amazia. Naake akĩũra agĩthiĩ itũũra rĩa Lakishi, no nacio thũ ciake ikĩmũrũmĩrĩra o nginya kuo, ikĩmũũraga. Nao andũ acio makĩgĩkuua kĩimba gĩake na mbarathi magĩgĩcookia Jerusalemu, magĩgĩthika mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki o kũu itũũra rĩa Daudi. Nao andũ oothe a Juda makĩoya Uzia makĩmũtua mũthamaki ithenya rĩa ithe Amazia. Hĩndĩ ĩyo Uzia aarĩ wa mĩaka ikũmi na ĩtandatũ. Naake akĩhoota itũũra rĩa Elathu o rĩngĩ na akĩrĩaka rĩngĩ ithe arĩĩkia gũkua. Na rĩĩrĩ, Jeroboamu mũrũ wa Jehoashu aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli mwakainĩ wa ikũmi na ĩtaano wa ũthamaki wa Amazia mũrũ wa Joashu thĩinĩ wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩna na ũmwe kũu Samaria. Naake agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ Jeroboamu mũrũ wa Nebati ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie. Naake agĩcookia mũhaka wa bũrũri ũrĩa wothe warĩ wa Isiraeli, kuuma o itoonyeroinĩ rĩa Hamathu na mwena wa na rũgongo o nginya iria rĩa Cumbĩ na mwena wa kĩanda. Ũguo nĩguo MWATHANI Ngai wa Isiraeli oigĩĩte na kanua ka mũnabii Jona mũrũ wa Amitai ũrĩa woimĩĩte Gathu Heferi. Naake MWATHANI akĩona atĩ Aisiraeli nĩmaathĩĩnagio mũno na gũtiarĩ mũndũ o na ũmwe wa kũmateithia. No rĩĩrĩ, ndwarĩ muorooto wa MWATHANI maniinwo o biũ tene na tene, kwoguo akĩmatũmĩra mũthamaki Jeroboamu wa Keerĩ akĩmahonokia. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Jeroboamu wa Keerĩ eekire, o na ũrĩa aarũire na ũcamba, o na ũrĩa acookirie Damasiki na Hamathu wathoinĩ wa Isiraeli, maũndũ macio moothe maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Naake Jeroboamu agĩkua, agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki, naake Zakaria mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Uzia mũrũ wa Amazia aambĩrĩirie gũthamaka Juda mwakainĩ wa mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja wa ũthamaki wa Jeroboamu wa Keerĩ thĩinĩ wa Isiraeli. Naake aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka ikũmi na ĩtandatũ na agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩtaano na ĩĩrĩ kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Jekolia wa kuuma o kũu Jerusalemu. Naake agĩĩka maũndũ maingĩ marĩa maakenagia Ngai o ta ũrĩa Amazia ithe eekĩĩte. No rĩĩrĩ, kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano gũtiigana kũmomoranio, na ningĩ andũ magĩthiĩ o na mbere kũrutĩra magongoona kuo o na gũcina ũbaani. Naake MWATHANI agĩtũma Uzia anyiitwo nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi ũrĩa aikarire naguo o nginya rĩrĩa aakuire. Naake aatũũraga nyũmba wiki, naake Jothamu mũũrũwe agĩgĩthiĩ na mbere gwatha bũrũri. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Uzia eekire maandĩkĩĩtwo Ibuku rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake agĩkua, agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũra rĩa Daudi, naake Jothamu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Zekaria mũrũ wa Jeroboamu wa Keerĩ aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli mwakainĩ wa mĩrongo ĩtatũ na ĩnaana wa ũthamaki wa Uzia thĩinĩ wa Juda. Naake agĩthamaka mĩeri ĩtandatũ kũu Samaria. Naake agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI, o ta ũrĩa athamaki arĩa maarĩ mbere yake meekĩĩte. Ningĩ akĩrũmĩrĩra mĩtugo mĩũru ta ĩrĩa yekĩĩtwo nĩ Jeroboamu mũrũ wa Nebati ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie. Na rĩĩrĩ, Shalumu, mũrũ wa Jabeshi, akĩgĩa ndundu ya gũũkĩrĩra mũthamaki Zekaria, agĩkĩmũũragĩra o hau mbere ya andũ, naake agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Zekaria eekire maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Nakĩo kĩĩranĩro kĩa MWATHANI gĩkĩhinga, kĩrĩa eerĩire Jehu akĩmwĩra atĩrĩ, “Njiarwa ciaku o nginya rũciaro rwa kana igũtũũra ithamakaga Isiraeli.” Na rĩĩrĩ, Shalumu mũrũ wa Jabeshi aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli mwakainĩ wa mĩrongo ĩtatũ na kenda wa ũthamaki wa Uzia thĩinĩ wa Juda. Naake agĩthamaka mweri ũmwe kũu Samaria. Naake Menahemu mũrũ wa Gadi akiuma Tiriza agĩthiĩ akĩũragĩra Shalumu kũu Samaria, agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria ingĩ Shalumu eekire o hamwe na ndundu yake ya gũũkanĩrĩra ĩrĩa aathondekeete ciandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Rĩrĩa Manahemu oimaga Tiriza, akĩhũũra itũũra rĩetagwo Tifisa o na atũũri aarĩo, o na kũrĩa guothe kwarĩthiũrũrũkĩirie tondũ andũ aakuo nĩmaaregire kũmwĩtĩkĩria atoonye kuo. Ningĩ nĩatarũrire nda cia atumia arĩa maarĩ aritũ. Na rĩĩrĩ, Menahemu mũrũ wa Gadi, aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli mwakainĩ wa mĩrongo ĩtatũ na kenda wa ũthamaki wa Uzia mũthamaki wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi kũu Samaria. Naake agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ Jeroboamu mũrũ wa Nabati ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie; ndaigana gũtiigana namo matukũ moothe ma wathani wake. Na rĩĩrĩ, Tigilathu Pileseri mũthamaki wa Asiria, agĩtharĩkĩra Isiraeli, naake Menahemu akĩmũhe kiro ngiri mĩrongo ĩtatũ na inya (34,000) cia betha nĩ geetha amũteithie gũtũma ũthamaki wake wĩhande wega. Menahemu oonganirie mbeeca icio na hinya kuuma kwĩ itonga ciothe cia Isiraeli iria ciarutire o mũndũ icunjĩ mĩrongo ĩtaano cia betha. Tondũ ũcio Tigilathu Pileseri mũthamaki ũcio wa Asiria agĩcooka bũrũri wake. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Menahemu eekire, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Naake Menahemu agĩkua, agĩthikwo, naake Pekahia mũũrũwe, agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Pekahia mũrũ wa Menahemu aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli mwakainĩ wa mĩrongo ĩtaano wa hĩndĩ ĩrĩa Uzia aathanaga Juda. Naake agĩthamaka mĩaka ĩĩrĩ kũu Samaria. Naake Pekahia agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI, o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ Jeroboamu mũrũ wa Nebati ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie. Naake Peka mũrũ wa Remalia, ũmwe wa atongoria a mbũtũ cia ita cia Pekahia, akĩgĩa ndundu ya kũmũũkĩrĩra e na thigari mĩrongo ĩtaano cia kuuma Gileadi. Naake akĩmũũragĩra nyũmbainĩ na thĩinĩ ĩrĩa yakĩĩtwo na thingo cia hinya ya kwĩhitha ya kwa mũthamaki kũu Samaria na agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Pekahia eekire maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, Peka mũrũ wa Remalia aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli mwakainĩ wa mĩrongo ĩtaano na ĩĩrĩ wa ũthamaki wa Uzia thĩinĩ wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ kũu Samaria. Naake agĩĩka maũndũ maingĩ marĩa moonagwo marĩ mooru nĩ MWATHANI, o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ Jeroboamu mũrũ wa Nebati ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ ma Peka mũthamaki wa Isiraeli, Tigilathu Pileseri mũthamaki wa Asiria akĩnyiita matũũra maya: Ijoni, Abeli Bethi Maaka, Janoa, Kadeshi na Hazoru, na ng'ongo cia Gileadi, Galili, na Nafutali na akĩoya andũ aakuo akĩmatwara Asiria marĩ mĩgwate. Naake Hoshea mũrũ wa Ela akĩgĩa ndundu ya gũũkĩrĩra Peka mũrũ wa Remalia, akĩmũũraga. Naake akĩambĩrĩria gũthamaka ithenya rĩake mwakainĩ wa mĩrongo ĩĩrĩ wa ũthamaki wa Jothamu mũrũ wa Uzia. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Peka eekire, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, Jothamu mũrũ wa Uzia aambĩrĩirie gũthamaka Juda mwakainĩ wa keerĩ wa ũthamaki wa Peka mũrũ wa Remalia thĩinĩ wa Isiraeli. Naake aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano rĩrĩa aambĩrĩirie gũthamaka. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ĩtandatũ kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Jerusha mwarĩ wa Zadoku. Naake Jothamu agĩĩka maũndũ maingĩ marĩa moonagwo marĩ meega nĩ MWATHANI, o ta ũrĩa ithe Uzia eekĩĩte. No rĩĩrĩ, kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwathaathayagĩrio mĩhianano, gũtiigana kũmomoranio, nao andũ magĩthiĩ na mbere kũrutĩra magongoona kuo o na gũcina ũbaani. Jothamu nĩ we wakire kĩhingo kĩa na mwena wa na Rũgongo kĩa Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Jothamu eekire maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ ma ũthamaki wake, MWATHANI akĩambĩrĩria kũrekia Rezini mũthamaki wa Siria, na Peka mũrũ wa Remalia, magatharĩkĩre Juda. Naake Jothamu agĩkua, agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũra rĩa Daudi, naake Ahazu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Ahazu mũrũ wa Jothamu aambĩrĩirie gũthamaka Juda mwakainĩ wa ikũmi na mũgwanja wa ũthamaki wa Peka mũrũ wa Remalia thĩinĩ wa Isiraeli. Naake aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ, naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ĩtandatũ kũu Jerusalemu. Naake ndaigana gwĩka maũndũ meega ta marĩa meekĩĩtwo nĩ guukawe Daudi. Handũ ha gwĩka ũguo, eekire maũndũ marĩa moonagwo marĩ mooru nĩ MWATHANI Ngai wake, o ta marĩa athamaki a Isiraeli meekĩĩte. Ningĩ nĩacinĩire ũbaani gĩtuambainĩ kĩa Hinomu, o na akĩruta mũũrũwe igongoona arũmĩrĩire mĩtugo ĩrĩ magigi ya ndũũrĩrĩ iria MWATHANI aingatĩĩte ikeehera mbere ya andũ a Isiraeli. Ningĩ Ahazu nĩarutagĩra magongoona o na agacinĩra ũbaani kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwathaathayagĩrio mĩhianano, o na irĩmainĩ, o na rungu rwa mũtĩinĩ o wothe mũruru. Hĩndĩ ĩyo Rezini mũthamaki wa Siria na Peka mũthamaki wa Isiraeli, magĩtharĩkĩra Jerusalemu makĩrĩthiũrũrũkĩria, no makĩremwo nĩ gũtooria Ahazu. Ningĩ o hĩndĩ ĩyo Rezini, mũthamaki wa Siria akĩĩgwatĩra itũũra rĩa Elathu, na akĩingata Ayahudi arĩa maatũũraga kuo. Kuuma hĩndĩ ĩyo andũ a Siria magĩthiĩ gũtũũra kuo matukũ maao moothe. Naake Ahazu agĩtũma andũ kũrĩ Tigilathu Pileseri mũthamaki wa Asiria na ndũmĩrĩri ĩno: “Atĩrĩĩrĩ, niĩ ndĩ ndungata yaku njĩhokeku. Ndagũthaitha ũũke ũndeithũre kuuma kũrĩ mũthamaki wa Siria na wa Isiraeli, arĩa manjũkĩrĩire.” Naake Ahazu akĩoya betha na thahabu kuuma Hekaarũinĩ o na mũthiithũinĩ wa indo cia nyũmba ya mũthamaki, agĩtũmĩra mũthamaki wa Asiria irĩ kĩheeo. Naake Tigilathu Pileseri agĩĩtĩkĩra ihooya rĩake, akiumagara agĩthiĩ agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Damasiki, akĩrĩtuunyana. Ningĩ akĩũraga Rezini na akĩgwata andũ mĩgwate akĩmatwara Kiri. Na rĩrĩa mũthamaki Ahazu aathiire Damasiki gũtũnga Tigilathu Pileseri mũthamaki wa Asiria, agĩkĩonera kĩgongoona kĩrĩa kĩarĩ kuo. Naake agĩtũmĩra Uria Mũthĩnjĩri Ngai mũcoro wakĩo gĩothe o ta ũrĩa kĩahaanaga. Naake Uria agĩgĩaka kĩgongoona o ta kĩu Ahazu aaneanĩĩte mũcoro wakĩo. Na rĩĩrĩ, aakĩrĩĩkirie mbere ya mũthamaki Ahazu gũcooka kuuma Damasiki. Naake Ahazu arĩĩkia gũcooka kuuma Damasiki, agĩkora kĩgongoona kĩrĩĩkĩĩtie gwakwo. Nĩ ũndũ ũcio, agĩcinĩra magongoona ma njino na magongoona ma irio cia mũgũnda, o na agĩitĩrĩria ndibei ya igongoona, o na akĩminjaminjĩria thakame ya thaayũ ho. Nakĩo kĩgongoona gĩa gĩcango kĩrĩa kĩarĩĩkĩĩtie kwamũrĩrwo MWATHANI, kĩarĩ gatagatĩ ga kĩgongoona kĩu kĩerũ na Hekaarũ ya MWATHANI. Ahazu akĩeheria kĩgongoona kĩu agĩkĩiga na mwena wa rũgongo wa kĩgongoona kĩu gĩake kĩerũ. Naake Ahazu agĩatha Uria akĩmwĩra atĩrĩ, “Magongoona moothe ma njino ma rũũciinĩ, o na magongoona ma irio cia mũgũnda ma hwaĩinĩ, na magongoona ma njino, na ma irio cia mũgũnda cia mũthamaki na ma andũ, o na magongoona ma ndibei ma andũ, macio moothe ũrĩmarutagĩra igũrũ wa kĩgongoona gĩĩkĩ. Ningĩ ũgaitagĩrĩria ho thakame yothe ya nyamũ iria ciothe irutĩĩtwo magongoona. Naho ha ũhoro wa kĩgongoona gĩa gĩcango, hau nĩ ho ndĩrĩtuĩragĩria ũhoro he Ngai.” Naake Uria mũthĩnjĩri Ngai agĩgĩĩka o ta ũrĩa wothe mũthamaki Ahazu aamwathĩĩte. Naake mũthamaki Ahazu agĩthũũkangia ngaari cia gĩcango cia kũguucio iria ciahũthagĩrwo kũu Hekaarũinĩ, na akĩeheria tũraĩ tũrĩa twarĩ igũrũ wacio. Ningĩ agĩcooka akĩeheria itangi rĩa gĩcango rĩrĩa rĩaigĩrĩirwo igũrũ wa mĩgongo ya ndeegwa iria ikũmi na igĩrĩ cia gĩcango akĩrĩigĩrĩra handũ haakĩĩtwo na mahiga. Ningĩ akĩeheria njukwaa kũu Hekaarũinĩ, harĩa gĩtĩ kĩa mũthamaki kĩaigagwo, o na akĩhinga kĩhingo kĩrĩa mũthamaki atoonyagĩra agĩthiĩ Hekaarũ, nĩguo akenie mũthamaki wa Asiria. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ mũthamaki Ahazu eekire maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake agĩkua, agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũra rĩa Daudi. Naake Hezekia mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Hoshea mũrũ wa Ela aambĩrĩirie gũthamaka Isiraeli mwakainĩ wa ikũmi na ĩĩrĩ wa ũthamaki wa Ahazu thĩinĩ wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka kenda kũu Samaria. Naake Hoshea agĩĩka maũndũ maingĩ marĩa moonagwo marĩ mooru nĩ MWATHANI, no ningĩ matiarĩ mooru ta marĩa meekĩĩtwo nĩ athamaki a Isiraeli arĩa maarĩ mbere yake. Naake Shalumaneseri, mũthamaki wa Asiria, akĩmũũkĩrĩra, no naake Hoshea akĩĩneana kũrĩ we, na agĩgĩtuĩka wa kũmũrutagĩra igooti o mwaka. No rĩĩrĩ, Shalumaneseri, mũthamaki wa Asiria, akĩmenya atĩ Hoshea nĩagĩĩte ndundu ya kũmũũkĩrĩra nĩ ũndũ nĩatũmĩĩte andũ gwĩ So, mũthamaki wa Misiri, makamũhooe ũteithio na nĩatigĩĩte kũmũrutĩra igooti rĩrĩa aamũrutagĩra mwaka o mwaka. Tondũ ũcio akĩmũnyiita akĩmũikia njeera. Na rĩĩrĩ, Shalumaneseri agĩtharĩkĩra bũrũri wa Isiraeli wothe, agĩthiũrũrũkĩria itũũra rĩa Samaria ihinda rĩa mĩaka ĩtatũ na thuutha wa mĩaka ĩyo gũthira, akĩrĩtuunyana. Naake mũthamaki wa Asiria agĩtuunyana itũũra rĩa Samaria mwaka wa kenda wa ũthamaki wa Hoshea thĩinĩ wa Isiraeli. Ningĩ agĩtaha Aisiraeli aingĩ marĩ mĩgwate akĩmatwara bũrũri wa Asiria, amwe a Aisiraeli acio akĩmaiga itũũrainĩ rĩa Hala, arĩa angĩ rũgongo rwa Gozani ndeereinĩ cia rũũĩ rwa Haboru, na arĩa angĩ matũũrainĩ ma bũrũri wa Media. Itũũra rĩa Samaria rĩang'aũranirio nĩ ũndũ Asiraeli nĩmeekire maũndũ marĩa moonagwo marĩ mooru nĩ MWATHANI Ngai wao ũrĩa wamahonokirie akĩmaruta ũkomboinĩ wa mũthamaki wa Misiri. Ningĩ nĩmaathaathairie ngai ingĩ, na makĩrũmĩrĩra mĩtugo ya andũ arĩa MWATHANI aingatĩĩte makeehera kũrĩa maathiagĩra, o na ningĩ makĩrũmĩrĩra mĩtugo ĩrĩa yambĩrĩirwo nĩ athamaki a Isiraeli. Nao Asiraeli magĩĩka maũndũ maingĩ marĩa MWATHANI Ngai wao ataakenagio nĩmo. Magĩgĩaka kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio matũũrainĩ maao moothe, kuuma gatũũra karĩa kaniini kinya itũũra rĩrĩa inene. Ningĩ magĩthondeka itugĩ cia mahiga o na mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera irĩmainĩ ciothe o na rungu rwa mũtĩ o wothe mũruru. Nakuo kũndũ kũu gũtũũgĩru, nĩkuo maacinagĩra ũbaani, o ta ũrĩa ndũũrĩrĩ iria MWATHANI aingatĩĩte ikeehera mbere yao ciekaga. Nao makĩraakaria MWATHANI na maũndũ macio mooru meekĩĩte, o na gũkararia ũrĩa aamaathĩĩte atĩ matikaanahooe mĩhianano. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩatũmĩĩte arekio aake, o na anabii nĩguo akaanie andũ a Isiraeli na a Juda akĩmeera atĩrĩ, “Tiganaai na mĩthiĩre yanyu mĩũru mũcooke gwathĩkagĩra mawatho na maathani maakwa marĩa ndaheire maithe maanyu, o na marĩa ndamũreehithĩirie na anabii ndungata ciakwa.” No rĩĩrĩ, matiigana gwathĩka, maatwĩkire aremi o ta maithe maao arĩa mateehokire MWATHANI Ngai wao. Ningĩ magĩkararia mawatho maake, kĩrĩĩkanĩro gĩake kĩrĩa aarĩĩkanĩire na maithe maao, o na maũndũ moothe marĩa aamakaanĩĩtie. Magĩgĩthaathaiya mĩhianano na magĩgĩtuĩka andũ a tũhũ o ta yo. Ningĩ makĩrũmĩrĩra mĩtugo ya ndũũrĩrĩ iria ciamarigiicĩirie o iria MWATHANI aamakaanĩĩtie atĩ mũtikaanarũmĩrĩre mĩtugo yacio. Nao magĩtigana na maathani moothe ma MWATHANI Ngai wao, magĩgĩĩthondekera mĩhianano ya ndeegwa igĩrĩ cia cuuma nĩguo macihooyage, o na magĩgĩthondeka mũhianano wa ngai yetagwo Ashera, magĩthaathaiya njata na mweri, o na magĩtungatĩra Baali. Ningĩ makarahagĩra ngai cia mĩhianano aanake na airĩĩtu aao ta magongoona, magatuĩragia ũhoro kuuma kũrĩ ago o na ooni maũndũ, na magĩkĩrĩrĩria gwĩka maũndũ moothe marĩa moonagwo marĩ mooru nĩ MWATHANI makĩmũraakaria. Naake MWATHANI akĩraakario mũno nĩ andũ a Isiraeli, akĩmaingata meehere mbere yake; gũtirĩ o na ũmwe wao watigarire o tiga mũhĩrĩga wa Juda wiki. Ningĩ o nao andũ a Juda nĩmaakararirie maathani ma MWATHANI Ngai wao, magĩgĩthiĩ na mbere gwĩka maũndũ o ta marĩa meekagwo nĩ andũ a Isiraeli. Naake MWATHANI akĩrega andũ oothe a Isiraeli, akĩmaherithia na kũmaneana kũrĩ andũ matarĩ tha o nginya akĩmeeheria mbere yake. Na rĩĩrĩ, MWATHANI arĩĩkia kwamũrania andũ a Isiraeli na a Juda, Aisiraeli magĩtua Jeroboamu mũrũ wa Nebati mũthamaki wao. Naake Jeroboamu agĩtũma matirĩke MWATHANI na akĩmatoonyia meehiainĩ mooru. Nao andũ a Aisiraeli magĩgĩthiĩ na mbere gwĩka meehia o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ Jeroboamu na matiigana gũtigana namo. Maathiire na mbere kwĩhia o nginya MWATHANI akĩmarutũrũra akĩmeeheria mbere yake o ta ũrĩa aameerĩĩte na tũnua twa anabii ndungata ciake atĩ nĩageeka. Nĩ ũndũ ũcio Aisiraeli magĩtahwo magĩtwarwo Asiria kũrĩa matũũraga kinyagia ũũmũũthĩ. Naake mũthamaki wa Asiria akĩruta andũ kuuma matũũrainĩ ma Babiloni, Kutha, Iva, Hamathu, na Sefarivaimu, akĩmatwara magatũũre matũũrainĩ ma bũrũri wa Samaria handũinĩ ha Aisiraeli arĩa maathaamĩĩtio. Nao makĩĩgwatĩra matũũra macio ma Samaria magĩtũũra kuo. Na rĩrĩa maambĩrĩirie gũtũũra kuo, makĩaga gũtĩĩa MWATHANI, na nĩ ũndũ ũcio akĩmarekeria mĩrũũthi, nayo ĩkĩũraga amwe aao. Tondũ ũcio mũthamaki wa Asiria akĩheeo ũhoro akĩĩrwo atĩrĩ, “Andũ arĩa watwarire ũkĩiga matũũrainĩ ma Samaria matiũĩ watho wa Ngai ya bũrũri ũcio, na tondũ ũcio ngai ĩyo nĩmarekeirie mĩrũũthi, nayo mĩrũũthi nĩkũũraga ĩramooraga.” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki agĩgĩathana akiuga atĩrĩ, “Tũmaai mũthĩnjĩri Ngai ũmwe wa arĩa twatahire kuo nĩguo agatũũre kuo, amarutaga mawatho ma ngai ya bũrũri ũcio.” Tondũ ũcio mũthĩnjĩri Ngai Mũisiraeli, ũmwe wa arĩa maatahĩĩtwo Samaria, agĩthiĩ gũtũũra Betheli akarutaga andũ ũrĩa maagĩrĩirwo nĩgũtĩĩa MWATHANI. No rĩĩrĩ, andũ arĩa maatũũraga kũu Samaria magĩgĩthiĩ na mbere gwĩthondekera ngai cia mĩhianano, magĩciiga kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria kũrĩa Aisiraeli maathondekeete. O gĩkundi kĩa andũ, gĩgĩĩthondekera ngai ciakĩo o kũrĩa gĩatũũraga. Nayo mĩhianano ĩrĩa maathondekire, yahaanaga ta ũũ: andũ a Babiloni magĩthondeka mĩhianano ya ngai yetagwo Sukothu Benothu; andũ a Kuthi mĩhianano ya ngai yetagwo Nerigali; andũ a Hamathu mĩhianano ya ngai yetagwo Ashima; andũ a Iva mĩhianano ya ngai yetagwo Nibihazu na Taritaki; nao andũ a Sefarivaimu makĩrutĩra ngai ciao iria cietagwo Adirameleki na Anameleku ciana ciao irĩ magongoona. Nao andũ acio magĩthaathaiya MWATHANI, no magĩthuura athĩnjĩri ngai kuuma gatagatĩinĩ kaao a kũrutagĩra ngai cia mĩhianano magongoona kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio. Tondũ ũcio magĩthaathaiya MWATHANI, no o na magĩĩkaga ũguo magĩthiĩ na mbere gũthaathaiya ngai ciao o ta ũrĩa mĩtugo ya kũrĩa moimĩĩte yatariĩ. Nao andũ acio matũire marũmagĩrĩra mĩtugo ĩyo ya tene nginyagia ũũmũũthĩ. O na rĩĩrĩ, matitĩĩaga MWATHANI o na kana magaathĩkĩra mawatho na maathani maake marĩa aaheire njiarwa cia Jakubu ũrĩa aatuire Isiraeli. MWATHANI nĩarĩĩkanĩire na andũ a Isiraeli akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikaanathaathaiye ngai ingĩ o na kana mũcihooe. Ningĩ mũtikaanacitungatĩre o na kana mũcirutĩre magongoona. Mwagĩrĩirwo nĩkũnjathĩkagĩra o niĩ nyiiki, o niĩ MWATHANI ũrĩa wamũrutire bũrũri wa Misiri na guoko kũrĩ hinya mũnene. No niĩ nyiiki mwagĩrĩirwo nĩkũhooyaga o na kũrutagĩra magongoona. Ningĩ nĩmwagĩrĩirwo nĩgwathĩkagĩra mawatho o na maathani maakwa marĩa ndamwandĩkĩire. Mũtikaanathĩkĩre ngai ingĩ na mũtikaariganĩrwo nĩ kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndarĩĩkanĩire na inyuĩ. Mwagĩrĩirwo nĩkũnjathĩkagĩra, o niĩ MWATHANI Ngai wanyu, na nĩndĩrĩmũhonokagia kuuma kũrĩ thũ cianyu.” No rĩĩrĩ, andũ acio matiigana kũmũthikĩrĩria, no gũthiĩ maathiire na mbere na mĩtugo yao ya tene. Tondũ ũcio, andũ acio magĩthiĩ na mbere gũthaathaiya MWATHANI, no o na magĩĩkaga ũguo, magĩthiĩ na mbere gũthaathaiya ngai ciao cia mĩhianano. O na njiarwa ciao itũire ciĩkaga ũguo o na ũũmũũthĩ. Na rĩĩrĩ, Hezekia mũrũ wa Ahazu, aambĩrĩirie gũthamaka Juda mwakainĩ wa gatatũ wa ũthamaki wa Hoshea mũrũ wa Ela thĩinĩ wa Isiraeli. Naake aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na kenda kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Abija, mwarĩ wa Zekaria. Naake agĩĩka maũndũ marĩa maakenagia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ guukawe Daudi. Nĩamomoranirie kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano, akiunanga itugĩ cia mahiga, na agĩtemenga mĩhianano ya ngai ĩrĩa yetagwo Ashera. Ningĩ agĩcooka akiunanga nyoka ya gĩcango ĩrĩa yathondekeetwo nĩ Musa nayo yetagwo Nehushitani. Gĩtũmi nĩ tondũ o na nginyagia hĩndĩ ĩyo andũ a Isiraeli no maamĩcinagĩra ũbaani. Naake Hezekia agĩgĩtũũra ehokeete MWATHANI Ngai wa Isiraeli.Thĩinĩ wa athamaki a Juda arĩa maarĩ ho mbere o na arĩa maacookire gũũka thuutha wake gũtiarĩ mũthamaki wahaanaga taake kuo. Nĩ ũndũ nĩatũũrire eetĩkĩĩtie MWATHANI mũno, na ndaigana kũmũkararia, no gũthiĩ aathire na mbere kũrũmĩrĩra maathani marĩa aaheete Musa. Naake MWATHANI agĩgĩtũũrania hamwe naake, namo maũndũ maake moothe marĩa eekaga no kũgaacĩra maagaacagĩra. Naake agĩkararia mũthamaki wa Asiria, agĩtiga kũmũtungatĩra. Naake akĩhoota Afilisiti, na agĩtharĩkĩra matũũra maao, arutĩĩtie itũũra rĩrĩa iniini kinya rĩrĩa inene, o na nginyagia Gaza o na kũrĩa gwagũthiũrũrũkĩirie. Na rĩĩrĩ, Shalumaneseri mũthamaki wa Asiria agĩtharĩkĩra Isiraeli na agĩthiũrũrũkĩria itũũra rĩa Samaria. Hĩndĩ ĩyo kwarĩ mwaka wa ĩna wa ũthamaki wa Hezekia na nĩguo mwaka wa mũgwanja wa ũthamaki wa Hoshea mũrũ wa Ela bũrũriinĩ wa Isiraeli. Thuutha wa mĩaka ĩtatũ magĩtuunyana itũũra rĩa Samaria na nĩguo warĩ mwaka wa ĩtandatũ wa ũthamaki wa Hezekia na mwaka wa kenda wa ũthamaki wa Hoshea. Naake mũthamaki wa Asiria agĩtaha Aisiraeli aingĩ marĩ mĩgwate akĩmatwara bũrũriinĩ wa Asiria, amwe akĩmaiga itũũrainĩ rĩa Hala, arĩa angĩ Gozani ndwereinĩ cia rũũĩ rwa Haboru, na arĩa angĩ matũũrainĩ ma bũrũri wa Media. Itũũra rĩa Samaria rĩang'aũranirio nĩ ũndũ Aisiraeli nĩmaaregire gwathĩkĩra MWATHANI Ngai wao, magĩthũũkia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa aarĩĩkanĩire nao, na magĩkararia watho ũrĩa wothe Musa ndungata ya MWATHANI aathanĩĩte. Matiathikagĩrĩria na matiathĩkaga. Mwakainĩ wa ikũmi na ĩna wa wathani wa mũthamaki Hezekia, Senakeribu mũthamaki wa Aasiria nĩatharĩkĩire matũũra moothe ma Juda marĩa maarĩ mairigĩre na thingo cia hinya na akĩmanyiita. Naake Hezekia mũthamaki wa Juda akĩrekania Lakishi kwĩ Senakeribu akeerwo atĩrĩ, “Nĩnjĩhĩĩtie, ndagũthaitha tiga gũũtharĩkĩra na nĩngũkũhe kĩrĩa gĩothe ũkwenda.” Naake mũthamaki wa Aasiria agĩgĩtua atĩ Hezekia amũhe kiro ngiri ikũmi (10,000) cia betha na kiro ngiri ĩmwe (1,000) cia thahabu. Naake Hezekia agĩtwarĩra Senakeribu betha yothe ĩrĩa yarĩ Hekaarũinĩ o na ĩrĩa yarĩ mũthiithũinĩ wa nyũmba ya mũthamaki. Ningĩ agĩcooka akĩruta thahabu yothe ĩrĩa yarĩ mĩrangoinĩ ya Hekaarũ o na thahabu ĩrĩa yothe yahumbĩrĩĩte buremu ciayo, akĩmũtwarĩra. Naake mũthamaki wa Aasiria agĩtũma mbũtũ yake ya ita kuuma Lakishi ĩtongoreetio nĩ njaama ciake ithatũ iria nene mũno, igatharĩkĩre Hezekia kũu Jerusalemu. Nacio ciakinya kuo, ciarũũgamire ciĩhandĩĩte barabarainĩ hakuhĩ na harĩa athambia nguo maarutagira wĩra, harĩa haarĩ mũtaro ũrĩa warutaga maaĩ karũũĩinĩ ka mwena wa na rũgongo. Nacio ciarĩĩkia gũtũmanĩra mũthamaki Hezekia ooke, Eliakimu mũrũ wa Hilikia, ũrĩa warĩ mũnene wa nyũmba ya mũthamaki, na Shebina ũrĩa warĩ karani ka mũthamaki, na Joa mũrũ wa Asafu, ũrĩa warĩ mũmenyereri wa rekondi ciothe, makiumagara gũcitũnga. Naake ũmwe wa njaama icio cia Aasiria akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩ mwĩre mũthamaki Hezekia atĩ mũthamaki wa Aasiria arooria atĩrĩ, ‘Nĩ kĩĩ kĩu wĩhokeete ũguo?’ Ũgwĩciiria mĩgambo iiki no ĩĩtiirie wara na hinya wa thigari? Nũũ wĩhokeete agũteithĩrĩrie kũremera Aasiria? No gũkorwo wĩhokeete Misiri. Misiri no ta karũthanju kogondoku mũndũ etirimĩĩtie nako, gatheecaga mũndũ ũcio guoko gagatũrĩkania. Ũguo nĩguo mũthamaki wa Misiri ahaana harĩ mũndũ o wothe ũmwĩhokeete.” Naake mũnjaama ũcio agĩthiĩ na mbere kuuga atĩrĩ, “Mwahota kũnjĩĩra atĩrĩ, ‘Mwĩhokeete MWATHANI Ngai wanyu. Githĩ Hezekia ndamomorire kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria na akĩmomora igongoona cia MWATHANI? Githĩ ndeerire andũ a Juda na Jerusalemu atĩ marĩthaathayagĩria o kĩgongoonainĩ kĩmwe kũu Jerusalemu? Rĩu-rĩ, rĩĩtwainĩ rĩa mũthamaki wa Aasiria, ngwĩhĩta atĩ no ndĩmũhe mbarathi cia mbaara ngiri igĩrĩ (2,000), mũngĩhota kuona thigari ciigana ũguo cia gũthiĩ icihaicĩĩte!’ Mũngĩkĩhota atĩa kũhũndũra o na mũtongoria ũrĩa mũniini wa thigari cia Aasiria, o rĩrĩa mwĩhokeete Amisiri mamũtũmĩre ngaari cia mbarathi o na thigari cia mbarathi? Ningĩ-rĩ, mũgwĩciiria njũkĩĩte gũtharĩkĩra na kũhũũra bũrũri wanyu itarĩ na ũteithio wa MWATHANI? Nĩ MWATHANI we mwene wanjĩĩrire ndĩũtharĩkĩre na ndĩwanange.” Hĩndĩ ĩyo Eliakimu, Shebina na Joa makĩĩra mũnjaama ũcio atĩrĩ, “Twagũthaitha twarĩrie na Kĩaramaika. Ithuĩ nĩtũũĩ rũthiomi rũu na nĩtũkũigua. Tiga gũtwarĩria na Kĩhibirania andũ aarĩa maikaire rũthingo igũrũ makĩiguaga.” No mũnjaama ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Mũgwĩciiria mũnene wakwa andũmire njũke njĩĩre o inyuĩ inyuiki na mũthamaki wanyu maũndũ macio? Githĩ ndandũmire o na kũrĩ andũ acio maikaire rũthingo igũrũ arĩa makaarĩa mai maao na manyue mathugumo maao o ta ũrĩa inyuĩ mũgeeka?” Agĩkĩrũũgama akĩĩhandahanda, akĩaria na rũthiomi rwa Kĩhibirania aanĩrĩire akiuga atĩrĩ, “Taiguai ũrĩa mũthamaki wa Aasiria ekuuga! Mũthamaki wa Aasiria aroiga atĩrĩ: Tigaai gwĩtĩkĩra mũthamaki Hezekia amũheenie; ndangĩhota kũmũhonokia. Tigaai kũreka Hezekia amũringĩrĩrie mwĩhoke MWATHANI atĩ nĩakaamũhonokia hatarĩ nganja, na atĩ itũũra rĩanyu rĩtikũneanwo mookoinĩ ma Aasiria. Tigaai gũthikĩrĩria Hezekia! Mũthamaki wa Aasiria aramwatha muumĩre itũũrainĩ na mwĩneane. Inyuothe nĩmũgwĩtĩkĩrio o mũndũ arĩage thabibũ cia mĩthabibũ yake na ngũyũ cia mĩkũyũ yake. Nĩmũgwĩtĩkĩrio mũnyuage maaĩ kuuma ithimainĩ cianyu, o nginya rĩria ngooka ndĩmũtware mũgatũũre bũrũri ũngĩ ũhaana o ta ũyũ wanyu. Kũu nĩgũgaakorwo mĩgũnda ya mĩthabibũ na ya ngano, na nĩmũkaahotaga gũthondeka ndibei, o na mĩgate. Nĩ bũrũri wa mĩtamaiyũ, maguta ma mĩtamaiyũ na ũũkĩ. Mũngĩĩka ũguo aramwatha, mũtigũkua nĩmũgũtũũra muoyo. Wĩmenyerereei Hezekia ndakaamũheenererie akĩmwĩra atĩ MWATHANI nĩekũmũhonokia. Nĩ ngai cia ndũũrĩrĩ ingĩ irĩkũ ciahonokirie bũrũri wacio kuuma harĩ mũthamaki wa Aasiria? Rĩu-rĩ, ngai cia Hamathu na Aripadi irĩ ha? Cia Sefarivaimu, Hena na Iva-rĩ, irĩ ha? Nĩciahonokirie Samaria? Atĩrĩĩrĩ, kũrĩ ngai o na ĩmwe ya mabũrũri macio yahonokirie bũrũri wacio kuuma mookoinĩ maakwa. Mũgwĩciiria atĩ MWATHANI no ahonokie Jerusalemu kuuma mookoinĩ maakwa?” Andũ acio no gũkira maakirire na matiamwarĩirie o ta ũrĩa mũthamaki Hezekia aameerĩĩte. Thuutha ũcio Eliakimu, Shebina, na Joa magĩtembũranga nguo ciao nĩ kĩeha, magĩthiĩ magĩkinyĩria mũthamaki ũrĩa mũnjaama ũcio wa Aasiria oigĩĩte. Rĩrĩa mũthamaki Hezekia aiguire ũhoro ũcio, o naake agĩtembũranga nguo ciake nĩ kĩeha, agĩcooka agĩĩkĩra nguo ya ikũnia, agĩthiĩ Hekaarũinĩ ya MWATHANI. Ningĩ agĩtũma Eliakimu ũrĩa warĩ mũnene wa nyũmba ya mũthamaki marĩ na Shebina ũrĩa warĩ karani ka mũthamaki, hamwe na athĩnjĩri Ngai arĩa maikangĩĩtie matukũ mathiĩ kũrĩ mũnabii Isaia mũrũ wa Amozu. O nao magĩthiĩ meehumbĩĩte nguo cia makũnia. Aameerire mathiĩ meere Isaia atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ nĩ mũthenya wa ruwo, nĩkũherithio tũraherithio na tũgaconorwo. Ithuĩ tũhaana o ta mũtumia ũkinyĩrĩirwo nĩ ihinda rĩake rĩa gũciara, na ndarĩ na hinya wa gwĩka ũguo. Mũthamaki wa Aasiria nĩatũmĩĩte mũnjaama wake ũrĩa mũnene ooke arume Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo. MWATHANI Ngai waku aroigua irumi icio na aherithie acio marumanĩĩte. Kwoguo hoera andũ aitũ arĩa matigarĩĩte.” Ndungata cia mũthamaki Hezekia ciakinya kwa Isaia aaciĩrire ithiĩ ikeere Hezekia atĩrĩ, “MWATHANI arakwĩra atĩ ndũkaamakio nĩ mĩgambo ĩrĩa waiguire mũthamaki wa Aasiria akĩnjambia nayo. Nĩngũmwĩkĩra ngoro ĩngĩ na nĩakũreeherwo ndũmĩrĩri ya mũhuuhu na amĩigua nĩegũcooka bũrũri wake mwene. Nĩngaatũma ooragĩrwo o bũrũriinĩ wake na rũhiũ rwa njora.” Na rĩĩrĩ, mũnjaama ũcio Mũasiria nĩamenyire atĩ mũthamaki wake nĩoimĩĩte Lakishi agathiĩ kũhũũra itũũra rĩa Libina. Agĩgĩthiĩ kuo magacookanie ndundu. Na rĩĩrĩ, Aasiria nĩmaanyiitire ũhoro atĩ, mbũtũ cia Amisiri itongoreetio nĩ mũthamaki Tirihaka wa Ethiopia ciarĩ njĩra igĩũka kũmatharĩkĩra. Mũthamaki wa Aasiria aanyiita ũhoro ũcio, agĩtũmĩra Hezekia mũthamaki wa Juda njaama imwĩre atĩrĩ, “Ngai ĩyo wĩhokeete ĩkwĩrĩĩte atĩ ndũkũneanwo mookoinĩ maakwa, no ndũgeetĩkĩre kũheenererio nĩ ũhoro ũcio. Nĩũiguĩte ũrĩa mũthamaki wa Aasiria eekaga bũrũri o wothe ũrĩa atuĩte atĩ nĩekũwananga. Rĩu-rĩ, ũreciiria wee nĩũkũhonoka? Atĩrĩĩrĩ, aabaaba maahũũrire na makĩharagania matũũra ma Gozani, Harani, Rezefu, o na makĩũraga andũ arĩa matũũraga Bethedeni kũu Telasaru, na gũtirĩ ngai o na ĩmwe ya matũũra macio ĩngĩahotire kũmahonokia. Athamaki a matũũra ma Hamathu, Aripadi, Sefarivaimu, Hena na Iva, rĩu marĩ ha?” Naake mũthamaki Hezekia akĩoya marũa macio kuuma harĩ njaama icio na akĩmathooma. Agĩcooka agĩthiĩ Hekaarũinĩ ya MWATHANI, akĩmatambũrũkia kuo, akĩhooya akiuga atĩrĩ, “MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o wee Ngai wa Isiraeli, wee ũikarĩire ciũmbe iria irĩ mathagu, wee wiki no we Ngai. Wee nĩ we wathaga moothamaki moothe ma thĩ. Wee nĩ we wombire igũrũ na thĩ. Rĩu MWATHANI, tega matũ ũigue. Hingũra maitho ũbaare maũndũ marĩa matũkorereire. Thikĩrĩria mĩario yothe ĩrĩa Senakeribu aarĩĩtie agakũruma wee Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo. MWATHANI, ithuĩ oothe nĩtũũĩ nĩ ma atĩ athamaki a Aasiria nĩmaanangĩĩte ndũũrĩrĩ nyingĩ, na magatiga mabũrũri maacio matarĩ kĩndũ, o na atĩ nĩmacinĩĩte ngai cia mabũrũri macio. No rĩĩrĩ, icio itiarĩ ngai, ciarĩ o mĩhianano yacũhĩĩtio na mooko ma andũ kuuma mĩtĩinĩ na mahigainĩ. Rĩu MWATHANI Ngai witũ, tũhonokie kuuma harĩ Aasiria, nĩ geetha moothamaki moothe thĩinĩ wa thĩ mamenye atĩ wee wiki MWATHANI no we Ngai.” Thuutha ũcio Isaia akĩheana ndũmĩrĩri kũrĩ mũthamaki Hezekia akiuga atĩrĩ, “Tondũ nĩũrahoire MWATHANI Ngai wa Isiraeli ũhoro ũkoniĩ Senakeribu mũthamaki wa Aasiria, MWATHANI arĩĩtie ũhoro wake akoiga atĩrĩ: Itũũra rĩa Jerusalemu rĩkũmenereirie wee Senakeribu na rĩgakũminja mĩnyĩrĩ. Itũũra rĩa Zayuni rĩkuumĩĩte thuutha rĩgĩgũkombaga. “Ũreciiria nũũ ũranyiira na ũgathekerera? Nũũ ũragũũthũkĩra na ũgakũrĩra maitho? Nĩ niĩ Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli ũkoreetwo wagĩire gĩtĩĩo. Ũtũmĩĩte njaama ciaku ciũke ciĩndahĩre ikĩnjĩĩraga atĩ nĩũhooteete irĩma iria ndaaya mũno cia Lebanoni, ũcihooteete ũtũmĩrĩĩte ngaari nyingĩ ciaku cia mbarathi. Ũreraha ũkiugaga nĩũtemeete mĩtarakwa ĩrĩa mĩraihu na mĩthengera ĩrĩa mĩthaka mũno kuo. Ũroiga ũtoonyeete ũgakinya kũrĩa mũtitũ ũtumanĩire mũno. Ũreraha atĩ nĩwenjeete ithima na ũkanyua maaĩ ma mabũrũri mageni, na atĩ makinya ma thigari ciaku marangĩĩte rũũĩ rwa Nailo rũkooma. “Kaĩ ũtarĩ waigua atĩ ndabangĩĩte ũndũ ũcio o tene? Ũndũ ũrĩa njerekeire kũhingia ndaũhaarĩirie mahinda ma tene. Nĩndakũheire hinya wa kũmomora matũũra marĩa mairigĩre na thingo cia hinya magĩtuĩka hĩba cia mahiga. Andũ arĩa maatũũraga matũũrainĩ macio nĩmaagire hinya, makĩmaka na makĩiyũrwo nĩ guoya. Magĩgĩtuĩka ta nyeki ya gĩthakainĩ na ta mahuti marakũra nyũmba igũrũ, marahuurutwo nĩ rũhuuho rwĩ na ũrugarĩ mũingĩ rwa kuuma mwena wa irathĩro. “Nĩnjũũĩ mĩthiĩre yaku yothe, nĩnjũũĩ ũgĩũkĩra, na ũgĩikara thĩ, ũkiumagara na ũkĩhũndũka, o na rĩrĩa ũkũndaakarĩra. Nĩũndaakarĩire, nĩnginyĩrĩirwo nĩkũigua ũhoro wa mwĩtĩĩo waku. Nĩngũgwĩkĩra ndwano maniũrũ na matamu kanua, ngũhũndũre ũcooke na thuutha na njĩra o ĩrĩa wokĩire.” Naake Isaia agĩkĩĩra mũthamaki Hezekia ũũ: “Ũndũ ũrĩa ũgaakũmenyiithia ũguo-rĩ, nĩ ũyũ: mwaka ũyũ mũkũrĩa ngano ya maitĩka. Mwaka wa keerĩ o naguo mũkaarĩa ngano ya maitĩka. No mwaka wa gatatũ mũkaahanda na mũgethe, na mũhande mĩthabibũ na mũrĩe thabibũ ciayo. Andũ a Juda arĩa magaatigara nĩmakaagĩa mĩri, mehande rĩngĩ na magĩe na maciaro. Andũ nĩmagaatigara kũu Jerusalemu, o na kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni, tondũ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩeheanĩĩte kuona atĩ ũndũ ũcio nĩwekĩka. “MWATHANI ekuuga atĩrĩ, ‘Mũthamaki wa Aasiria ndagaatoonya itũũra rĩĩrĩ, o na kana arĩikĩrie mũguĩ o na ũmwe. Ndakaarĩkuhĩrĩria arĩ na thigari irĩ na ngo o na kana arĩakĩrĩre ngathĩ cia kũrĩtharĩkĩra. Njĩra ĩrĩa ookĩire, no yo agacookera, na ndakaingĩra itũũra rĩĩrĩ. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. Ngaagitĩra itũũra rĩĩrĩ na ndĩrĩhonokie, nĩ ũndũ wakwa niĩ Mwene na nĩ ũndũ wa Daudi ndungata yakwa.’ ” Mũraika wa MWATHANI akiumagara agĩthiĩ akĩũraga thigari ngiri igana rĩa mĩrongo ĩnaana na ithaano (185,000) kambĩinĩ ya Aasiria ũtukũ ũcio. Mũthenya ũyũ ũngĩ gũgĩkĩa andũ acio oothe maaraganĩĩte kũu marĩ ciimba. Tondũ ũcio Senakeribu, mũthamaki wa Aasiria agĩkĩambũra kambĩ, agĩcooka Nineve gũtũũra kuo. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe arĩ hekaarũinĩ ya ngai yake ĩrĩa yetagwo Nisiroku akĩmĩthaathaiya, Adirameleki na Sharezeri aariũ aake, makĩmũkora kũu makĩmũũraga na hiũ cia njora. Maarĩĩkia kũmũũraga makĩũra magĩthiĩ bũrũri wa Ararati. Naake mũũriũ ũngĩ wetagwo Esarihadoni agĩthamaka ithenya rĩake. Mahindainĩ o ro macio, Hezekia akĩrũara agĩkuhĩrĩria gũkua. Naake Mũnabii Isaia, mũrũ wa Amozu, agĩthiĩ kũmũrora akĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI aroiga, wĩgae tondũ ndũhona nĩũgũkua.” Hezekia kũigua ũguo, akĩĩhũgũra akĩrora na rũthingoinĩ, akĩhooya MWATHANI, akiuga atĩrĩ, “MWATHANI, ndagũthaitha ririkana atĩ ndũire ndĩ mwĩhokeku harĩ we, ngũtungatagĩra na ngoro yakwa yothe, o na njĩkaga maũndũ ma gũgũkenia.” Naake Hezekia akĩrĩra mũno. Naake Isaia akĩmũtiga, na rĩĩrĩ, atoimĩĩte na nja ya thoome kwa mũthamaki biũ-rĩ, MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka harĩ Hezekia mwathi wa andũ aakwa ũkamwĩre atĩrĩ, ‘Niĩ MWATHANI, o niĩ Ngai wa thooguo Daudi, nĩndaigua ihooya rĩaku, na ndoona maithori maaku. Nĩngũkũhonia, na thuutha wa mĩthenya ĩtatũ nĩũgeetwara Hekaarũinĩ. Ningĩ nĩngũkuongerera mĩaka ikũmi na ĩtaano ya gũtũũra muoyo. Nĩngũkũhonokia na ndute itũũra rĩĩrĩ rĩa Jerusalemu wathaniinĩ wa Aasiria, na nĩngũikara ndĩrĩgitĩire. Ngũtũũra ndĩrĩgitĩire nĩ ũndũ wakwa niĩ mwene, na nĩ ũndũ wa ũrĩa ndarĩĩkanĩire na Daudi ndungata yakwa.’ ” Isaia agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Oyai kĩmanjĩka kĩa ngũyũ mũcihake ihũha rĩake na nĩekũhona.” Naake Hezekia akĩũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩkũũmenyithia atĩ MWATHANI nĩekũũhonia, na atĩ thuutha wa mĩthenya ĩtatũ nĩngeetwara Hekaarũinĩ?” Naake Isaia agĩcookia atĩrĩ, “Ũndũ ũrĩa MWATHANI egũkũmenyithia naguo atĩ nĩekũhingia ũrĩa akwĩrĩire nĩ ũyũ. Ũkwenda rĩu kĩĩruru gĩthiĩ na mbere makinya ikũmi kana gĩcooke na thuutha makinya ikũmi?” Naake Hezekia agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ ũhũthũ kĩĩruru gũthiĩ na mbere makinya ikũmi. No nĩ kaba ũgĩcookie na thuutha makinya ikũmi.” Naake Isaia akĩhooya MWATHANI, naake MWATHANI agĩtũma kĩĩruru gĩcooke na thuutha makinya ikũmi kũu ngathĩinĩ cia nyũmba ĩrĩa yakĩĩtwo nĩ mũthamaki Ahazu. Mahindainĩ macio, mũthamaki wa Babilonia, Merodaki Baladani, mũrũ wa Baladani akĩigua atĩ Hezekia aarĩ mũrũaru na atĩ nĩarĩĩkĩĩtie kũhona. Agĩkĩmũrekeria njaama irĩ na marũa na kĩheeo. Hezekia nĩanyiitire njaama icio ũgeni akeneete na agĩcionia ũtonga wake. Aacionirie betha, thahabu, indo nungi wega, maguta marĩa manungaga wega, o na matharaita maake moothe. Hatirĩ kĩndũ o gĩothe kĩarĩ thitooinĩ ciake kana ũthamakiinĩ wake wothe ataacionirie. Thuutha ũcio mũnabii Isaia agĩthiĩ kũrĩ mũthamaki Hezekia akĩmũũria atĩrĩ, “Andũ acio-rĩ, maroimĩĩte kũ na marakwĩrire atĩa?” Hezekia agĩcookia atĩrĩ, “Marookĩĩte kũrĩ niĩ moimĩĩte bũrũri wa kũraaya wĩtagwo Babilonia.” Mũnabii akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ maroonire nyũmbainĩ yaku ya ũthamaki?” Hezekia agĩcookia atĩrĩ, “Maroonire indo ciothe. Gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩrĩ thitoo ciakwa itaanamoonia.” Naake Isaia agĩkĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Taigua ũrĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga. Nĩgũgaakinya ihinda rĩrĩa kĩndũ o gĩothe kĩrĩ nyũmba yaku ya ũthamaki, o na iria maathooguo maacookanĩrĩirie kinya ũũmũũthĩ, igaakuuo itwarwo Babilonia. Gũtirĩ o na kĩmwe gĩgaatigwo. Ciana imwe ciaku, o iria wĩciarĩire we mwene, nĩigaathaamio, na nĩikaahakũrwo nĩ geetha igaatungataga nyũmbainĩ ya mũthamaki wa Babilonia.” Mũthamaki Hezekia aanyiitire atĩ eerwo nĩgũgũkorwo na thaayũ na ũgaacĩru matukũ moothe ma muoyo wake. Kwoguo agĩgĩcookia atĩrĩ, “Ũhoro ũcio wothe wahe kuuma harĩ MWATHANI nĩ mwega.” Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Hezekia eekire, ciĩko ciake cia ũcamba, o na ũrĩa aahingĩrĩirie maaĩ o na akĩmatwarithia na mũtaro kũu itũũrainĩ, maandĩkĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake Hezekia agĩkua, naake Manase mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Manase aarĩ wa mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩtaano na ĩtaano kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Hefiziba. Naake Manase agĩĩka maũndũ marĩa mataakenagia MWATHANI o ta marĩa meekagwo nĩ ndũũrĩrĩ iria MWATHANI aingatĩĩte ikeehera kũrĩa Asiraeli maathiagĩra. Naake agĩgĩaka rĩngĩ kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano kũrĩa ithe Hezekia aamomorangĩĩte. Ningĩ agĩaka igongoona cia kũhoerwo Baali, na agĩthondeka mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera, o ta ũrĩa Ahabu mũthamaki wa Isiraeli eekĩĩte, o na ningĩ agĩgĩthaathaiya njata. Ningĩ agĩaka igongoona kũu Jerusalemu Hekaarũinĩ thĩinĩ, kũrĩa MWATHANI oigĩĩte nĩkuo arĩthaathayagĩrio. O na nĩakire igongoona ingĩ igĩrĩ na kũu nja cia Hekaarũ, irĩ handũ ha gũthaathayagĩria njata. Agĩcooka akĩruta mũũrũwe ta igongoona rĩa njino; ningĩ akaragũraga o na akaringaga ciama, na agatuĩragia ũhoro kuuma harĩ ago o na ooni maũndũ. Agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru, akĩraakaria MWATHANI. Akĩiga mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera kũu Hekaarũ thĩinĩ, kũndũ kũrĩa MWATHANI eerĩĩte Daudi na Solomoni mũũrũwe ũhoro wakuo atĩrĩ, “Gũũkũ Jerusalemu o Hekaarũ thĩinĩ, nĩkuo thuurĩĩte nĩguo mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli ĩthaathayagĩrie kuo. Ndikaareka Aisiraeli maingatwo moime bũrũri ũyũ ndaheire maithe maao, angĩkorwo nĩmagaatũũra mamenyereire maathani maakwa moothe o na mawatho maakwa, marĩa maaheirwo nĩ Musa ndungata yakwa.” No rĩĩrĩ, andũ acio a Juda matiigana gwathĩkĩra MWATHANI. Naake Manase akĩmatwarĩrĩria meehiainĩ manene, o na gũkĩra marĩa meekĩĩtwo nĩ ndũũrĩrĩ iria MWATHANI aingatĩĩte ikeehera kũrĩa Aisiraeli maathiagĩra. Naake MWATHANI akĩaria na kanua ka anabii ndungata ciake akiuga atĩrĩ, “Manase, mũthamaki wa Juda nĩekĩĩte maũndũ me magigi mũno, ningĩ mooru o na gũkĩra marĩa meekirwo nĩ Akanaani, o na nĩ ũndũ wa mĩhianano yake ya kũhooywo, agatũma andũ a Juda meehie. Tondũ ũcio, niĩ, o niĩ MWATHANI Ngai wa Isiraeli, nĩngũreehithĩria Jerusalemu na Juda ũũru ũrĩa o mũndũ o wothe ũrĩũigua arĩiyũrwo nĩ kĩmako. Ningĩ nĩngũherithia Jerusalemu o ta ũrĩa ndaherithirie Samaria o na ta ũrĩa ndaherithirie mũthamaki Ahabu wa Isiraeli o hamwe na njiarwa ciake. Ngaahaata andũ kuuma Jerusalemu ndĩgũtige gũthereete o ta ũrĩa thaani ĩthambagio na ĩgakurumanio. O nao andũ arĩa magaatigara kuo ndikaamarũmbũiya, nĩkũneana ngaamaneana kũrĩ thũ ciao imahũũre na cianange bũrũri wacio. Andũ acio aakwa, ngaameeka ũguo tondũ wa ũrĩa maanahĩtĩria o na kũndaakaria o kuuma mũthenya ũrĩa maithe maao moimire Misiri kinyagia ũũmũũthĩ.” Ningĩ Manase akĩũragithia andũ aingĩ matarĩ ũũru meekĩĩte, o nginya thakame yao ĩkĩiyũra njĩrainĩ ciothe cia Jerusalemu. Ũndũ ũcio weyongereire harĩ wĩhia ũrĩa eekĩĩte wa gũtũma andũ a Juda meeke maũndũ marĩa moonagwo marĩ mooru nĩ MWATHANI. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Manase eekire, o hamwe na meehia marĩa eekire, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake Manase agĩkua, agĩthikwo hakuhĩ na nyũmba yake mwene o kũu mũgũndainĩ wa Uza. Naake Amoni mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Amoni aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩĩrĩ rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka ĩĩrĩ kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Meshulemethu mwarĩ wa Haruzi, woimĩĩte itũũra rĩa Jotiba. Naake akĩrũmĩrĩra mĩtugo ya ithe, akĩhĩtĩria MWATHANI. Naake agĩĩka maũndũ mooru o ta ithe, agĩthaathaiya mĩhianano ĩrĩa ithe athaathayagia. Ningĩ akĩregana na MWATHANI Ngai wa maithe maake, na ndaigana gwathĩkĩra maathani maake. Nacio njaama ciake ikĩbanga mũbango wa kũmũũraga, nacio ikĩmũũragĩra o kũu nyũmba yake thĩinĩ. Nao andũ oothe a Juda magĩũkĩrĩra andũ acio mooragire Amoni, makĩmooraga. Ningĩ magĩcooka magĩtua Josia mũũrũwe, mũthamaki ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Amoni eekire maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ ĩrĩa yarĩ mũgũndainĩ wa Uza, naake Josia mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Josia aarĩ wa mĩaka ĩnaana rĩrĩa aambĩrĩirie gũthamaka Juda. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ũmwe kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Jedida, mwarĩ wa Adaia, woimĩĩte itũũra rĩa Bozikathu. Naake Josia agĩĩka maũndũ marĩa maakenagia MWATHANI, agĩkĩrũmĩrĩra mĩtugo ĩrĩa guukawe Daudi eekaga, agaathĩkagĩra mawatho moothe ma Ngai na kinyi. Na rĩĩrĩ, mwaka wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wake agĩtũma karani wake wetagwo Shafani mũrũ wa Azalia na mũcũkũrũ wa Meshulamu, athiĩ Hekaarũinĩ. Ũũ nĩguo aamwathĩĩte: “Thiĩ kũrĩ Hilikia, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, ũmũũrie mũigana wa mbeeca iria ciũnganĩĩtio kũrĩ andũ nĩ aikaria a mũrango wa Hekaarũ. Mbeeca icio nĩanengere arori arĩa marutithagia wĩra wa Hekaarũ. Nacio mbeeca icio nĩcio mekũgũra nacio mahiga, mbaaũ cia gũcookereria Hekaarũ kũrĩa gũtharũkĩĩte, na irĩhe mĩcaara ya mabundi ma mbaaũ, aaki na mahiga, na aacũhia a mahiga. Na rĩĩrĩ, tondũ andũ acio nĩ ehokeku-rĩ, matigaatindĩrĩrwo makĩũrio mathabu ma mbeeca icio.” Hĩndĩ ĩyo Hilikia, mũthĩnjĩri Ngai, akĩĩra Shafani atĩrĩ, “Nĩnyoneete ibuku rĩa Watho gũũkũ Hekaarũinĩ thĩinĩ.” Naake Hilikia akĩrĩnengera Shafani, akĩrĩthooma. Naake Shafani ũcio warĩ karani, agĩgĩcooka he mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndungata ciaku nĩicookanĩrĩirie mbeeca ciothe iria iraarĩ kĩgĩĩnainĩ gĩa Hekaarũ na nĩicinengereete arutithia a wĩra wa gũthondeka Hekaarũ kũrĩa gũthũkĩĩte.” Ningĩ agĩcooka akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Haaha ndĩ na ibuku ndanengerwo nĩ Hilikia.” Naake akĩrĩthoomera mũthamaki. Na rĩĩrĩ, mũthamaki aigua ciugo cia ibuku rĩu, agĩtembũranga nguo ciake nĩ kĩeha. Agĩcooka agĩatha Hilikia mũthĩnjĩri Ngai, na Ahikamu mũrũ wa Shafani, na Akiboru mũrũ wa Mikaya, na Shafani karani ka mũthamaki, o na Asaia ndungata ya mũthamaki, akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mũgatuĩrie ũhoro handũinĩ haakwa na ha andũ oothe a Juda, ũkoniĩ ciugo ciothe cia ibuku rĩĩrĩ rĩoneetwo. MWATHANI nĩaraakarĩĩtio mũno nĩ ithuĩ, tondũ maithe maitũ matiigana gwathĩkĩra watho wa ibuku rĩĩrĩ o na kana kũũhingia.” Hĩndĩ ĩyo Hilikia, Ahikamu, Akiboru, na Shafani, na Asaia magĩthiĩ gũtwĩria ũhoro kwĩ Hulida, mũtumia mũnabii watũũraga kũndũ gwakĩĩtwo ica ikuhĩ kũu Jerusalemu. (Mũthuuriwe eetagwo Shalumu mũrũ wa Tikiva na mũcũkũrũ wa Harihasi na nĩwe wamenyagĩrĩra nguo cia Hekaarũ.) Nao magĩkĩhe mũtumia ũcio ũhoro wothe. Naake akĩmeera macooke kwĩ mũthamaki makamũhe ndũmĩrĩri ĩno kuuma kwĩ MWATHANI: “Nĩndĩhaarĩirie kũherithia Jerusalemu o hamwe na atũũri a kuo, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩu mũthamaki aathoomeirwo. Andũ acio nĩmandiganĩirie na makarutĩra ngai ingĩ magongoona, na ũndũ ũcio meekĩĩte ũkandaakaria mũno. Maraakara marĩa ndaakarĩire Jerusalemu matingĩhoreka. Naake mũthamaki we mwene thiĩi mũmwĩre ũũ nĩguo niĩ MWATHANI wa Isiraeli ndoiga: Atĩrĩĩrĩ, tondũ nĩũthikĩrĩirie ciugo cia ibuku rĩu, waciigua werira na wenyiihia mbere yakwa, wĩ na maithori maingĩ watembũranga nguo ciaku waigua ũrĩa ndĩhaarĩirie gwĩka Jerusalemu na andũ a kuo, kũndũ gũũkũ ngũgũtua gwa kũguoyohithia, kũndũ andũ marĩgwetaga rĩĩtwa rĩakuo makĩrumana. No o na gwatuĩka nĩ ũguo-rĩ, nĩndaigua ihooya rĩaku. Ngaaherithia Jerusalemu thuutha wa gũkua gwaku; wee-rĩ, ũgaakua na thaayũ.” Nao andũ acio magĩcookeria mũthamaki Josia ndũmĩrĩri ĩyo. Naake mũthamaki Josia agĩcookanĩrĩria hamwe atongoria oothe a Juda o na a Jerusalemu. Agĩcooka akĩmatongoria, magĩtoonya Hekaarũinĩ, na magĩtwarana na athĩnjĩri Ngai, anabii, na andũ oothe anene na aniini. Naake mũthamaki akĩmathoomera maũndũ moothe ta ũrĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa kĩrĩĩkanĩro rĩrĩa rĩoneetwo Hekaarũinĩ. Naake akĩrũũgama harĩa aamenyereete gũikara, agĩthondeka kĩrĩĩkanĩro na MWATHANI gĩa atĩ nĩarĩmwathĩkagĩra, na nĩarĩmenyagĩrĩra maathani, na mawatho maake na ngoro yake yothe o na muoyo wake wothe. Na ningĩ nĩarĩhingagia maũndũ moothe ma kĩrĩĩkanĩro ta ũrĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩu. Nao andũ oothe magĩtua atĩ o nao nĩmarĩathĩkagĩra kĩrĩĩkanĩro kĩu. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Josia agĩatha Hilikia Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, o na athĩnjĩri Ngai arĩa maamũteithagĩrĩria, o na aikaria a mũrango wa gũtoonya Hekaarũinĩ, marute na nja indo ciothe iria ciahũthagĩrwo hĩndĩ ya gũthaathaiya Baali, o na ngai ĩrĩa yetagwo Ashera, o na njata. Mũthamaki agĩcinĩra indo icio ciothe nja ya itũũra rĩa Jerusalemu hakuhĩ na gĩtuamba gĩa Kidironi, na agĩtwarithia mũhu ũcio itũũrainĩ rĩa Betheli. Ningĩ athĩnjĩri ngai arĩa maathuurĩĩtwo nĩ athamaki a Juda makũrutagĩra mĩhianano magongoona kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano, o kũu matũũrainĩ ma Juda na kũrĩa gwakuhĩhĩirie Jerusalemu, akĩmatigithia mawĩra macio. Ningĩ arĩa maarutaga magongoona kũrĩ Baali, riũa, mweri, na njata, o na mbũtũ yothe ya igũrũ, o nao akĩmatigithia mawĩra macio. Ningĩ mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera akĩũruta kuuma Hekaarũinĩ, agĩthiĩ akĩũcinĩra na kũu nja ya itũũra rĩa Jerusalemu hakuhĩ na gĩtuamba gĩa karũũĩ ga Kidironi, akĩũhũũrahũũra, akĩũthĩa ũgĩtuĩka mũhu, akĩminjaminja mũhu ũcio mbĩĩrĩrainĩ kũrĩa andũ maathikagwo. Nacio nyũmba iria ciaikaragwo nĩ maraaya kũu hekaarũinĩ agĩcitharia. (Kũu nĩkuo atumia maatumagĩra nguo ndaaya iria ciehumbagwo hĩndĩ ya gũthaathaiya Ashera.) Naake akĩgĩĩra athĩnjĩri Ngai oothe arĩa maatũũraga Juda guothe akĩmareehe Jerusalemu, o na agĩthaahia kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa maarutagĩra magongoona, kuuma Geba nginya Beerisheba. Ningĩ agĩcooka akĩmomoranga kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa kwarutagĩrwo magongoona, kũrĩa kwarĩ mwena wa ũmotho mũndũ agĩtoonya itũũra, hakuhĩ na mũrango wa kĩhingo kĩa Joshua mũnene wa itũũra. Na rĩĩrĩ, athĩnjĩri Ngai acio matietĩkagĩrio kũruta magongoona kũu Jerusalemu Hekaarũinĩ, no nĩmaarĩyanagĩra na athĩnjĩri Ngai arĩa angĩ mĩgate ĩrĩa ĩtarĩ mĩimbie. Ningĩ mũthamaki Josia agĩthaahia Tofethi kũndũ kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano kũu gĩtuambainĩ kĩa Hinomu, nĩ geetha mũndũ o na ũrĩkũ ndakaanarutĩre ngai yetagwo Moleku mwana wake igongoona rĩa njino. Thuutha ũcio agĩcooka akĩeheria mbarathi iria ciamũrĩirwo riũa nĩ athamaki a Juda, na agĩcina ngaari cia mbarathi icio na mwaki. (Icio ciaigagwo gĩthakuinĩ kĩa hekaarũ hakuhĩ na kĩhingo kĩrĩa kĩarigainie na kanyũmba ka Nathani Meleku, mũnjaama ũrĩa wamũteithagĩrĩria gwathana.) Ningĩ Josia agĩtharia igongoona iria athamaki a Juda, maakĩĩte igũrũ wa kanyũmba karĩa kaarĩ igũrũ wa nyũmba ya mũthamaki Ahazu, o na agĩtharia igongoona iria mũthamaki Manase aakĩĩte hau nja cierĩ cia Hekaarũ. Agĩciunanga tũcunjĩ tũcunjĩ agĩthiĩ agĩtũikia karũũĩ ga Kidironi. Ningĩ mũthamaki Josia agĩthaahia kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria kũrĩa gwakĩĩtwo nĩ mũthamaki Solomoni mwena wa irathĩro wa Jerusalemu, kwerekera kĩanda kĩa kĩrĩma kĩa Mĩtamaiyũ. Kũndũ kũu nĩkuo Solomoni aakĩire Ashitorathu ngai ya Asidoni, Kemoshu ngai ya Amoabi, o na Moleku ngai ya Aamoni, ngai icio agĩcithũũkangia na agĩcigwatia thaahu. Nacio itugĩ cia kũhooywo agĩciunanga tũcunjĩ tũcunjĩ, na agĩtemenga mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera, nakuo kũndũ kũu yarĩ akĩaragania mahĩndĩ ma andũ kuo. Ningĩ Josia agĩcooka akĩmomoranga kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria kũrĩa Jeroboamu mũrũ wa Nebati, ũrĩa watũmire Aisiraeli meehie, aakĩĩte. Ningĩ akiunanga kĩgongoona o na akĩhũũrahũũra mahiga maakuo magĩtuĩka umbuthĩ, na agĩcina mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera. Na rĩĩrĩ, Josia eehũgũra akĩona mbĩĩrĩra kũu kĩrĩmainĩ, agĩathana mahĩndĩ moimbũrio kuuma mbĩĩrĩrainĩ icio, akĩmacinĩra kĩgongoona igũrũ. Nĩ ũndũ ũcio, agĩgĩthaahia kĩgongoona kĩu o ta ũrĩa mũnabii oigĩĩte o tene hingo ya thigũkũ, hĩndĩ ĩrĩa Jeroboamu aarũngiĩ hakuhĩ na kĩgongoona. Mũthamaki Josia aaroranga akĩona mbĩĩrĩra ya mũnabii ũrĩa warĩĩtie maũndũ macio. Ningĩ agĩcooka akĩũria atĩrĩ, “Mbĩĩrĩra ĩĩrĩa ndĩroona nĩ ya ũ?” Nao andũ a itũũra rĩu rĩa Betheli makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mbĩĩrĩra ya Mũnabii ũrĩa woimĩĩte Juda akĩaria ũhoro wa maũndũ maya wĩkĩĩte kĩgongoona gĩĩkĩ.” Naake Josia akiuga atĩrĩ, “Tiganaai na mbĩĩrĩra ĩyo; mahĩndĩ maake rekeei maikare.” Nĩ ũndũ ũcio mahĩndĩ maake o na ma mũnabii ũrĩa woimĩĩte Samaria magĩtiganwo namo. Ningĩ Josia akĩmomoranga kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria matũũrainĩ moothe ma Isiraeli kũrĩa athamaki a Isiraeli maakĩĩte, makaraakaria MWATHANI. Eekire kũndũ kũu gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria o ta ũrĩa eekĩĩte Betheli. Agĩcooka akĩũragĩra athĩnjĩri ngai oothe a kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano igongoonainĩ igũrũ iria maatungatagĩra, na agĩcinĩra mahĩndĩ o hau igũrũ wacio. Thuutha wa ũguo agĩcooka Jerusalemu. Naake mũthamaki Josia agĩatha andũ oothe makũngũĩre thigũkũ ya Bathaka, nĩ ũndũ wa gũtũũgĩria MWATHANI Ngai wao o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa kĩrĩĩkanĩro. Na rĩĩrĩ, kuuma o matukũinĩ ma rĩrĩa atiirĩrĩri bũrũri maaciiragĩra andũ a Isiraeli-rĩ, gũtiakorirwo kũgĩĩte mũthamaki o na ũmwe thĩinĩ wa Isiraeli kana Juda wahotete gũthondekithia thigũkũ ya Bathaka ta ĩyo. Nayo thigũkũ ĩyo ya Bathaka ĩgĩkũngũĩrwo kũu Jerusalemu mwaka wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wa Josia. Ningĩ mũthamaki Josia akĩeheria ago na ooni maũndũ oothe, ngai cia mĩhianano iria andũ maigĩĩte nyũmbainĩ ciao, mĩhianano yothe ya kũhooywo, o na indo iria ingĩ ciothe cionagwo irĩ magigi kũu itũũrainĩ rĩa Jerusalemu na bũrũriinĩ wothe wa Juda. Ũndũ ũcio aawĩkire nĩ geetha eekĩre hinya ciugo cia watho wa ibuku rĩrĩa Hilikia mũthĩnjĩri Ngai ooneete Hekaarũinĩ. Na rĩĩrĩ, gũtiakoreetwo na mũthamaki ũngĩ mbere ĩyo, wahoteete gũtungatĩra MWATHANI taake na ngoro yake yothe, o na muoyo wake wothe, o na hinya wake wothe, o ta ũrĩa Watho wa Musa woigĩĩte. O na ningĩ gũtiacookire kuoneka ũngĩ taake thuutha wake. No rĩĩrĩ, MWATHANI ndaigana gũtigana na maraakara maake megwakana ta mwaki, marĩa aatũire araakarĩire Juda nĩ ũndũ wa ũrĩa Manase aamũthirĩkĩĩtie akamũraakaria. Naake MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Andũ a Juda nĩkũmeeheria ngũmeeheria ndige gũcooka kũmoona, o ta ũrĩa ndeekire andũ a Isiraeli. Ningĩ o narĩo itũũra rĩĩrĩ rĩa Jerusalemu, rĩrĩa ndathuurire o hamwe na Hekaarũ, ĩrĩa ndoigire nĩkuo ndĩrĩthaathayagĩrio nĩngũcitiganĩria.” Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Josia eekire, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ ma ũthamaki wa Josia nĩrĩo Neko mũthamaki wa Misiri oimagarire agĩthiĩ rũũĩinĩ rwa Farati nĩguo agateithĩrĩrie mũthamaki wa Asiria. Naake mũthamaki Josia akiumagara nĩguo akahũũrane na mũthamaki wa Misiri, naake Neko akĩmũũragĩra o kũu Megido. Nacio njaama ciake igĩkuua mwĩrĩ wake na ngaari ya mbarathi kuuma Megido igĩthiĩ, ikĩmũthika mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki a Jerusalemu. Nao andũ a Juda magĩthuura Joahazu mũrũ wa Josia, makĩmũitĩrĩria maguta, agĩtuĩka mũthamaki. Na rĩĩrĩ, Joahazu aambĩrĩirie gũthamaka Juda arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtatũ, naake agĩthamaka mĩeri ĩtatũ e Jerusalemu. Nyina eetagwo Hamutali, mwarĩ wa Jeremia woimĩĩte Libina. Naake agĩĩka maũndũ maingĩ mataakenagia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ maithe maake marĩa ma tene. Na rĩĩrĩ, Neko mũthamaki wa Misiri akĩnyiita Joahazu mũgwate, akĩmũhingĩrithia Ribila bũrũriinĩ wa Hamathu, na kĩo gĩĩko kĩu gĩgĩkinyia ũthamaki wake mũthia. Ningĩ agĩtuĩra andũ a Juda igooti rĩa kiro ngiri ithatũ cia magana mana (3,400) cia betha na kiro mĩrongo ĩtatũ na inya cia thahabu. Naake mũthamaki Neko agĩtua Eliakimu, mũrũ wa Josia, mũthamaki wa Juda ithenya rĩa ithe, na akĩmũgarũrĩra rĩĩtwa akĩmwĩta Jehoiakimu. Naake Neko agĩtwara Joahazu Misiri kũrĩa aakuĩrĩirie. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Jehoiakimu akĩũngania igooti kuuma kũrĩ andũ a bũrũri wake nĩ geetha ahote kũrĩha mũthamaki wa Misiri kĩrĩa eendaga. O mũndũ aarutaga igooti kũringana na ũtonga wake. Na rĩĩrĩ, Jehoiakimu aambĩrĩirie gũthamaka Juda arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano, naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ũmwe e Jerusalemu. Nyina eetagwo Zebida mwarĩ wa Pedaia woimĩĩte itũũra rĩa Ruma. Naake agĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ maithe maake ma tene. Na rĩĩrĩ, o Jehoiakimu agĩthamakaga-rĩ, Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia agĩtharĩkĩra Juda, na handũ ha mĩaka ĩtatũ Jehoiakimu agĩtũũra amũtungatagĩra, na thuutha ũcio akĩmũkararia akĩmũremera. Naake MWATHANI akĩrekia mbũtũ cia Ababilonia, cia andũ a Siria, cia Amoabi, na cia Aamoni ikahũũre bũrũri wa Juda iwanange o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte na kanua ka anabii ndungata ciake nĩageeka. Ũndũ ũcio wothe wekĩkire, o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte, tondũ ndeendaga kuona Juda maithoinĩ maake, nĩ ũndũ wa meehia moothe marĩa Manase eekĩĩte; o na nĩ ũndũ wa andũ matarĩ na ũũru arĩa ooragithĩĩtie. MWATHANI ndangĩoheire Manase meehia macio eekĩĩte. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Jehoiakimu eekire maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda. Naake Jehoakimu akua, Jehoiakini agĩthamaka ithenya rĩake. Naake mũthamaki wa Misiri ndaigana kuuma bũrũriinĩ wake rĩngĩ, tondũ naake mũthamaki wa Babilonia nĩehĩmbĩirie bũrũri wothe ũrĩa warĩ wa Misiri, kuuma rũũĩinĩ rwa Farati, o nginya mũhakainĩ wa na rũgongo wa Misiri. Na rĩĩrĩ, Jehoiakini aambĩrĩirie gũthamaka aarĩ wa mĩaka ikũmi na ĩnaana, naake agĩthamaka mĩeri ĩtatũ kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Nehushita, mwarĩ wa Elinathani woimĩĩte Jerusalemu. Naake agĩĩka maũndũ maingĩ marĩa mataakenagia MWATHANI, o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ ithe. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio, mbũtũ cia ita cia Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia igĩthiĩ igĩtharĩkĩra itũũra rĩa Jerusalemu ikĩrĩthiũrũrũkĩria. Rĩarĩĩkia gũthiũrũrũkĩrio, Nebukadinezaru agĩũka kuo, naake mũthamaki Jehoiakini, nyina, ciana ciake, njaama ciake, na atongoria aake, makĩĩneana kũrĩ njaama cia mũthamaki wa Ababilonia. Nebukadinezaru aathamaka mĩaka ĩnaana, akĩohithia Jehoiakini. Ningĩ agĩcooka agĩkuuithia mũthiithũ wothe ũrĩa warĩ Hekaarũinĩ, o na nyũmbainĩ ya mũthamaki, akĩũtwarithia Babilonia. Nacio indo ciothe cia thahabu iria Solomoni aathondekithĩĩtie cia gũtũmĩrwo Hekaarũinĩ, agĩciũraganga tũcunjĩ tũcunjĩ, o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte. Ningĩ agĩcooka agĩthaamithia andũ oothe a Jerusalemu, atongoria oothe a kwa mũthamaki, o na andũ oothe a bata kũu bũrũriinĩ. Mũigana wa andũ acio oothe maathaamirio maarĩ ngiri ikũmi (10,000). Namo mabundi moothe, aturi a indo cia cuuma, akĩmathaamithia oothe, agĩtigia kũu bũrũri ũcio wa Juda o andũ arĩa athĩĩni. Nebukadinezaru agĩgĩtwara Jehoiakini hamwe na nyina, atumia aake, njaama ciake, o na andũ oothe a bata a Juda, marĩ mĩgwate Babiloni. Naake Nebukadinezaru agĩthaamithia andũ oothe a bata ngiri mũgwanja (7,000) akĩmatwara Babiloni, na mabundi na aturi a indo cia cuuma ngiri ĩmwe (1,000), na oothe maarĩ andũ mangĩathiire ita. Thuutha ũcio Nebukadinezaru agĩtua Matania mũthamaki wa Juda ithenya rĩa Jehoiakini ithe mũnyiinyi, na akĩmũgarũrĩra rĩĩtwa akĩmwĩta Zedekia. Na rĩĩrĩ, Zedekia aambĩrĩirie gũthamaka aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ũmwe, naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ũmwe kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Hamutali mwarĩ wa Jeremia woimĩĩte itũũra rĩa Libina. Naake Zedekia agĩĩka maũndũ maingĩ mooru akĩhĩtĩria MWATHANI, o ta ũrĩa mũthamaki Jehoiakimu eekĩĩte. Naake MWATHANI akĩraakario mũno nĩ andũ a Jerusalemu na a Juda, o nginya akĩmaingata atige gũcooka kũmoona rĩngĩ. Naake Zedekia akĩremera Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia. Kwoguo mũthenya wa ikũmi wa mweri wa ikũmi wa mwaka wa kenda wa ũthamaki wa Zedekia, Nebukadinezaru agĩũka na mbũtũ yake yothe ya ita, agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Jerusalemu. Agĩthiũrũrũkĩria itũũra rĩu na akĩrĩakĩrĩra na ngathĩ cia kũrĩtharĩkĩra. Itũũra rĩu rĩgĩgĩtũũra rĩthiũrũrũkĩirio ũguo o nginya mwaka wa ikũmi na ũmwe wa ũthamaki wa Zedekia. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa kenda wa mweri wa kana wa mwaka ũcio, ng'aragu ĩgĩkorwo ĩcacĩĩte kũu itũũrainĩ ũguo atĩ gũtiarĩ o na kĩ andũ mangĩarĩire. Hĩndĩ ĩyo rũthingo rwa itũũra rũgĩtũrĩkio mwanya wa gũtoonyerwo, nacio thigari ciothe ikĩũra kũrĩ o ũtukũ. Ikĩũra igereire mũgũnda wa mũthamaki ikiumĩra kĩhingo kĩrĩa kĩanyiitithanĩĩtie thingo iria igĩrĩ. Ikĩũra iroreete na gĩtuambainĩ kĩa Jorodani, o na gũtuĩka Ababilonia no maarigiicĩirie itũũra. No rĩĩrĩ, mbũtũ cia ita cia Ababilonia igĩteng'eria mũthamaki Zedekia, ikĩmũkinyĩrĩra rũũĩinĩ rũrĩa rwĩ hakuhĩ na Jeriko, nacio thigari ciake ciothe ikĩmũtiganĩria ikiũra. Nacio mbũtũ icio cia ita cia Ababilonia, ikĩnyiita mũthamaki Zedekia ikĩmutwarĩra mũthamaki Nebukadinezaru ũrĩa warĩ itũũrainĩ rĩa Ribila; naake akĩmũtuĩra arĩ o kũu. Nao makĩũraga aariũ a Zedekia o akĩonaga, naake we mwene makĩmũkũũra maitho, makĩmuoha na bĩngũ makĩmũtwara Babiloni. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa mũgwanja mweri wa gataano mwaka wa ikũmi na kenda wa ũthamaki wa Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia, Nebuzaradani mũnene wa mbũtũ ciake cia ita, na ndungata ya mũthamaki, agĩũka Jerusalemu. Naake agĩcina Hekaarũ, o na nyũmba ya mũthamaki, o na nyũmba ciothe cia andũ a bata kũu Jerusalemu. Nacio thigari ciake ikĩmomoranga thingo ciothe cia itũũra rĩu. Naake Nebuzaradani agĩtaha andũ arĩa oothe maatigarĩĩte kũu itũũrainĩ, mabundi moothe marĩa maatigarĩĩte kuo, o na andũ arĩa moorĩĩte magathiĩ mwena wa Ababilonia, oothe akĩmatwara Babilonia. Andũ arĩa maatigirwo kũu Juda nĩ Nebuzaradani, no arĩa maarĩ athĩĩni mũno na mataarĩ na kĩndũ. Acio akĩmatua a gũceehaga mĩthabibũ na a kũrĩmaga mĩgũnda. Nao Ababilonia makiunanga itugĩ cia gĩcango, o hamwe na ngaari cia kũguucio iria ciarĩ kũu Hekaarũinĩ, o na itangi rĩrĩa inene rĩa gĩcango, nakĩo gĩcango kĩu gĩothe gĩgĩtwarwo Babiloni. Ningĩ makĩoya nyũngũ, iciko cia tĩĩri, mbakũri, na tũmĩĩhato tũniini twa kũhoria ndambĩ cia taawa, mbakũri cia gũcinĩra ũbaani na indo ciothe cia gĩcango iria ciahũthagĩrwo kũu Hekaarũinĩ, magĩthiĩ nacio. Ningĩ magĩkuua indo ciothe iria ciathondekeetwo na thahabu kana betha, hamwe na tũbakũri tũrĩa tũniini, o na ngĩo cia mwaki. Nakĩo gĩcango kĩrĩa Solomoni aatũmĩrĩĩte gwaka itugĩ iria igĩrĩ, ngaari cia kũguucio, o na itangi rĩria inene, iria aigĩĩte kũu Hekaarũinĩ, gĩtingĩathimĩkire nĩkũritũha. Itugĩ icio cierĩ, ciakĩĩtwo na mwakĩre o ro ũmwe, o kĩmwe gĩakoragwo na kĩrũũgamo kĩa mita inyaanya, na kĩongo gĩa gĩcango gĩa kĩrũũgamo kĩa mita ĩmwe na boiniti ithatũ. Ningĩ o gĩtugĩ kĩagemeetio na mũhari wa ngongomanga cia gĩcango. Ningĩ Nebuzaradani, mũnene ũcio wa arangĩri, agĩkuua Seraia Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, na Zefania ũrĩa warĩ mũnyiinyi wake na anene angĩ atatũ a Hekaarũ marĩ mĩgwate. Nakuo kũu itũũrainĩ akĩnyiita mũnene wa thigari, na andũ a bata ataano arĩa maataaraga mũthamaki arĩa maarĩ o kũu itũũrainĩ, karani wa mũnene wa thigari ũrĩa wamenyagĩrĩra rekondi cia mbaara, o na andũ angĩ mĩrongo ĩtandatũ a bata. Nebuzaradani akĩmatwara kwĩ mũthamaki wa Babilonia ũrĩa warĩ itũũrainĩ rĩa Ribila. Naake mũthamaki akĩmahũũra, na akĩmooragĩra o kũu Ribila, itũũra rĩrĩa rĩarĩ rũgongo rwa Hamathu. Ũguo nĩguo andũ a Juda maatahirwo magĩthaamio kuuma bũrũri wao. Naake Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia agĩthuura Gedalia, mũrũ wa Ahikimu na mũcũkũrũ wa Shafani, atuĩke barũũthi wa andũ arĩa aatigire Juda nĩguo amaathage. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa anene a Juda na thigari iria iteeneanĩĩte kũrĩ mũthamaki wa Babilonia maiguire atĩ Gedalia nĩatuĩkĩĩte barũũthi magĩthiĩ magĩĩturanĩra naake Mizipa. Anene arĩa maathiire kũrĩ we nĩ: Ishumaeli mũrũ wa Nethania, Johanani mũrũ wa Karea, Seraia mũrũ wa Tanihumethu woimĩĩte itũũra rĩa Netofa, na Jezania woimĩĩte itũũra rĩa Maaka. Naake Gedalia akĩmeera atĩrĩ, “Ndamũthaitha mũtigeetigĩre anene a Babilonia. Inyuĩ tũũraai bũrũri ũyũ mũtungatagĩra mũthamaki wa Babilonia na nĩmũrĩonaga wega.” No rĩĩrĩ, mweri wa mũgwanja, wa mwaka ũcio, Ishumaeli, mũrũ wa Nethania na mũcũkũrũ wa Elishama, wa mbarĩ ya mũthamaki, agĩthiĩ Mizipa e na andũ ikũmi, makĩũraga Gedalia, o na makĩũraga Aisiraeli o na Ababilonia arĩa maarĩ kuo hamwe naake. Nao Aisiraeli oothe, itonga, athĩĩni, na anene oothe a mbũtũ cia ita makĩũrĩra Misiri tondũ nĩmeetigagĩra Ababilonia. Na rĩĩrĩ, mwaka ũrĩa Evilimerodaku aatuĩkire mũthamaki wa Babilonia, akĩiguĩra mũthamaki Jehoiakini tha, akĩmũrekereria kuuma njeera. Eekĩre ũndũ ũcio mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja, mweriinĩ wa ikũmi na ĩĩrĩ, mwaka wa mĩrongo ĩtatũ na mũgwanja kuuma hĩndĩ ĩrĩa Jehoiakini aathaamirio. Naake Evilimerodaku akĩmwĩka wega, na akĩmũtũũgĩria gũkĩra athamaki arĩa angĩ maarĩ ithaamĩrio Babilonia hamwe naake. Naake Jehoiakini akĩruta nguo cia njeera, agĩtũũra arĩanagĩra na mũthamaki. Na rĩĩrĩ, mũthenya o mũthenya, o nginyagia rĩrĩa aakuire, nĩaheyagwo irio cia kũmũigana. Adamu aarĩ ithe wa Sethu, naake Sethu aarĩ ithe wa Enoshu, naake Enoshu aarĩ ithe wa Kenani, naake Kenani aarĩ ithe wa Mahalaleli, naake Mahalaleli aarĩ ithe wa Jaredi. Jaredi aarĩ ithe wa Enoku, naake Enoku aarĩ ithe wa Methusela, naake Methusela aarĩ ithe wa Lameki, naake Lameki aarĩ ithe wa Noa. Noa aarĩ ithe wa aariũ atatũ: Shemu, Hamu, na Jafethi. Aariũ a Jafethi maarĩ: Gomeri, Magogu, Madai, Javani, Tubali, Mesheki, na Tirasi. Aariũ a Gomeri maarĩ: Ashikenazu, Rifathu, na Togarima. Nao aariũ Javani maarĩ: Elishahu, Sipania, Kuporo, na Rodo. Aariũ a Hamu maarĩ: Kushi, Misiri, Libia,na Kanaani. Nao aariũ a Kushi maarĩ: Seba, Havila, Sabita, Raama, na Sabiteka. Nao aariũ a Raama maarĩ: Sheba na Dedani. Kushi nĩaciarĩirwo kaana ga kahĩĩ geetagwo Nimurodi. Nimurodi nĩ we watuĩkire mũndũ njamba wa mbere gwathana gũũkũ thĩ. Na rĩĩrĩ, Misiri aarĩ ithe wa andũ a Lidia, Anani, Lehabi, Nafituhi, Pathirusi, Kasiluhi na Kirete. Afilisiti moimire Kirete. Kanaani nĩwe warĩ ithe wa Sidoni na Hethi. Sidoni nĩ we warĩ mũũrũwe wa irigithaathi. Ningĩ Kanaani nowe warĩ ithe wa Ajebusi, Aamori, Agirigashi, Ahivi, Aariki, Asini Aarivadi, Azemari, na Ahamathi. Nao aariũ a Shemu maarĩ: Elamu, Asiria, Aripakishadi, Ludia, Aramu, Uzu, Hulu, Getheru, na Mesheki. Aripakishadi aarĩ ithe wa Shela, naake Shela aarĩ ithe wa Eberi. Eberi aarĩ ithe wa aariũ eerĩ. Ũmwe eetagwo Peregu, amu matukũinĩ maake andũ a thĩ nĩmaagayũkanĩĩte. Mũũriũ ũcio ũngĩ eetagwo Jokitani. Jokitani aarĩ ithe wa Alimodadi, Shelefu, Hazarimavethu, Jera Hadoramu, Uzali, Dikila, Ebali, Abimaeli, Sheba, Ofiri, Havila, na Jobabu. Naruo rũrĩra rwa Shemu nginya Aburamu rwahaanaga ta ũũ: Shemu, Aripakishadi, Shela Eberi, Pelegu, Reu Serugu, Nahori, Tera, na Aburamu (na nĩwe Aburahamu.) Aariũ a Aburahamu maarĩ Isaaka na Ishumaeli. Nao aariũ a Ishumaeli nĩ o maarĩ maithe ma mĩhĩrĩga ikũmi na ĩĩrĩ nayo nĩ ĩno: Nabaiothi (nĩ we warĩ wa irigithaathi), Kedari, Adibeli, Mibisamu, Mishima, Duma, Masa, Hadadi, Tema, Jeturu, Nafishi, na Kedema. Acio nĩ o maarĩ aariũ a Ishumaeli. Aburahamu aarĩ na mũtumia wa kũigwo wetagwo Ketura, naake aamũciarĩire aariũ atandatũ, nĩ o Zimirani, Jokishani, Medani, Midiani, Ishibaku, na Shua. Jokishani aarĩ ithe wa Sheba na Dedani. Naake Midiani aarĩ ithe wa Efa, Eferi, Hanoku, Abida, na Elidaha. Isaaka mũrũ wa Aburahamu aarĩ ithe wa aariũ eerĩ, Esau na Jakubu. Esau aarĩ ithe wa Elifazi, Reueli, Jeushi, Jalamu, na Kora. Elifazi aarĩ ithe wa Temani, Omari, Zefo, Gatamu, Kenazi, Timina, na Amaleki. Naake Reueli aarĩ ithe wa Nahathu, Zera, Shama, na Miza. Andũ a Edomu maagayanĩĩtio na mĩhĩrĩga ta ũũ: Timina, Aliva, Jethethi Oholibama, Ela, Pinoni, Kenazi, Temani, Mibizari Magidieli, na Iramu. Na rĩĩrĩ, Jakubu aarĩ ithe wa aariũ ikũmi na eerĩ: Reubeni, Simeoni, Lawi, Juda, Isakaru, Zebuluni, Dani, Josefu, Benjamini, Nafutali, Gadi, na Asheri. Naake Juda aarĩ ithe wa aariũ ataano. Mũtumia wake ũrĩa wetagwo Bathishua ũrĩa warĩ Mũkanaani aamũciarĩire aanake atatũ: Eri, Onani, na Shela. Eri ũrĩa warĩ irigithaathi rĩake nĩoragirwo nĩ MWATHANI nĩ ũndũ aarĩ mwaganu mũno. Naake Tamaru ũrĩa warĩ mũtumia wa mũũrũwe, nĩamũciarĩire aanake eerĩ: Perezu na Zera. Naake Perezu aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Hezironi na Hamulu. Naake mũrũ wa nyina Zera aarĩ ithe wa aariũ ataano: Zimuri, Ethani, Hemani, Kalikoli, na Darida. Naake Akani mũrũ wa Karimi, ũmwe wa njiarwa cia Zera, nĩareehithĩirie Aisiraeli mũthiro nĩ ũndũ wa kũhitha indo iria ciamũrĩĩtwo cia kũniinwo. Ethani aarĩ na mũũriũ o ũmwe wetagwo Azaria. Hezironi aarĩ ithe wa aariũ atatũ: Jerameeli, Ramu, na Kalebai. Naruo rũrĩra rwa Ramu nginya Jesii rwahaanaga ta ũũ: Ramu aarĩ ithe wa Aminadabu, naake Aminadabu aarĩ ithe wa Nahashoni (mũtongoria wa bata wa andũ a Juda.) Naake Nahashoni nĩ we warĩ ithe wa Salimoni, naake Salimoni nĩwe warĩ ithe wa aarĩ ithe wa Boazu, naake Boazu aarĩ ithe wa Obedi, naake Obedi nĩwe warĩ ithe wa Jesii. Naake Jesii aarĩ ithe wa aariũ mũgwanja maarũmanĩrĩire ta ũũ: Eliabu, Abinadabu, Shimea, Nethaneli, Radai, Ozemu, na Daudi. Ningĩ Jesii aarĩ ithe wa airĩĩtu eerĩ: Zeruia na Abigaĩli. Naake Zeruia mwarĩ wa Jesii agĩciara aariũ atatũ: Abishai, Joabu, na Asaheli. Naake Abigaĩli akĩhikio nĩ Jetheri wa rũciaro rwa Ishumaeli, nao magĩciara mwanake wetagwo Amasa. Na rĩĩrĩ, Kalebu mũrũ wa Hezironi akĩhikia Azuba, nao magĩciara mũirĩĩtu wetagwo Jeriothu, naake Jeriothu agĩciara aariũ atatũ: Jesheri, Shobabu na Aridoni. Na rĩĩrĩ, Azuba mũtumia wa Kalebu akua, Kalebu akĩhikia Efiratha, nao magĩciara mũũriũ wetagwo Huru. Huru aarĩ ithe wa Uri, naake Uri aarĩ ithe wa Bezaleli. Naake Hezironi arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩtandatũ, akĩhikia mwarĩ wa Makiru, mwarĩ wa nyina na Gileadi. Nao magĩciara mũũriũ wetagwo Segubu. Segubu nĩ we warĩ ithe wa mũũriũ wetagwo Jairũ. Jairũ aarĩ na matũũra mĩrongo ĩĩrĩ na matatũ bũrũriinĩ wa Gileadi. No rĩĩrĩ, moothamaki ma Geshuri na Aramu makĩmatuunya matũũra mĩrongo ĩtandatũ, o hamwe na matũũra ma Jairũ na Kenathu, o na tũtũũra tũrĩa twarigiicĩirie. Andũ arĩa oothe matũũraga kũu, maarĩ njiarwa cia Makiru, ithe wa Gileadi. Na rĩĩrĩ, Hezironi akua, Kalebu mũũrũwe akĩhikia Efiratha mũtumia ũrĩa warĩ wa ithe. Nao magĩciara Ashuru ũrĩa wambĩrĩirie itũũra rĩa Tekoa. Na rĩĩrĩ, Jerameeli, irigithaathi rĩa Hezironi, aarĩ ithe wa aariũ ataano: Ramu (nĩ we warĩ wa irigithaathi), Bura, Oreni, Ozemu, na Ahija. Naake Onamu aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Shamai na Jada. O naake Shamai arĩ na aariũ o eerĩ: Madabu, na Abishuri. Na rĩĩrĩ, Abishuri akĩhikia mũtumia wetagwo Abihaili, nao magĩciara aariũ eerĩ: Ahabani na Molidi. Naake Nadabu mũrũ wa nyina na Abishuri aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Seledi na Apaimu. Na rĩĩrĩ, Seledi aakuire atarĩ na ciana. Apaimu aarĩ ithe wa Ishi, naake Ishi aarĩ ithe wa Sheshani, naake Sheshani aarĩ ithe wa Ahilai. Jada mũrũ wa nyina na Shamai aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Jetheri na Jonathani. No rĩĩrĩ, Jetheri aakuire atarĩ na ciana. Naake Jonathani aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Pelethi na Zaza. Na rĩĩrĩ, acio oothe maarĩ njiarwa cia Jerameeli. Na rĩĩrĩ, Sheshani ndaarĩ na aariũ no airĩĩtu. No aarĩ na ndungata ya kuuma Misiri yetagwo Jariha. Ndungata ĩyo nĩamĩheire mwarĩ atuĩke mũtumia wayo, nao magĩciara kaana ga kahĩĩ magĩgeeta Atai. Naruo rũrĩra rwa Atai nginya Elishama rwahaanaga ta ũũ: Atai aarĩ ithe wa Nathani, Nathani aarĩ ithe wa Zabadu, Zabadu aarĩ ithe wa Efilali, Efilali aarĩ ithe wa Obedi, Obedi aarĩ ithe wa Jehu, Jehu aarĩ ithe wa Azaria, Azaria aarĩ ithe wa Helezu, Helezu aarĩ ithe wa Eleasa, Eleasa aarĩ ithe wa Sisimai, Sisimai aarĩ ithe wa Shalumu, Shalumu aarĩ ithe wa Jekamia, naake Jekamia aarĩ ithe wa Elishama. Na rĩĩrĩ, irigithaathi rĩa Kalebu, mũrũ wa nyina na Jerameeli, rĩarĩ Mesha. Mesha aarĩ ithe wa Zifu, Zifu aarĩ ithe wa Maresha, naake Maresha aarĩ ithe wa Heburoni. Naake Heburoni aarĩ ithe wa aariũ ana: Kora, Tapua, Rekemu, na Shema. Shema aarĩ ithe wa Rahamu, Rahamu aarĩ ithe wa Jorikeamu. Rekemu, mũrũ wa nyina na Shema, aarĩ ithe wa Shamai, Shamai aarĩ ithe wa Maoni, naake Maoni aarĩ ithe wa Bethizuri. Kalebu aarĩ na mũtumia wa kũigwo wetagwo Efa, naake akĩmũciarĩra aariũ angĩ atatũ: Harani, Moza, na Gazezi. Harani aarĩ ithe wa mwanake wetagwo Gazezi. (Naake mũndũ wetagwo Jahadai aarĩ ithe wa aariũ atandatũ: Regemu, Jothamu, Geshani, Peleti, Efa, na Shaafu.) Kalebu aarĩ na mũtumia ũngĩ wa kũigwo wetagwo Maaka, naake akĩmũciarĩra aariũ eerĩ: Sheberi na Tirihana. Agĩcooka akĩmũciarĩra aariũ angĩ eerĩ: Shaafu ũrĩa wambĩrĩirie itũũra rĩa Madimana, na Sheva ũrĩa wambĩrĩirie matũũra ma Makibena na Gibea. Kalebu aarĩ na mwarĩ wetagwo Akisa. Kalebu aarĩ na njiarwa ingĩ ciarũmanĩrĩire ta ũũ: Huru nĩ we warĩ irigithaathi rĩa mũtumia wa Kalebu ũrĩa wetagwo Efiratha. Mũrũ wa Huru ũrĩa wetagwo Shobali nĩ we wambĩrĩirie itũũra rĩa Kiriathu Jearimu. Mũũrũwe wa keerĩ ũrĩa wetagwo Salima nĩ we wambĩrĩirie itũũra rĩa Bethilehemu, naake mũũrũwe wa gatatũ ũrĩa wetagwo Harefu akĩambĩrĩria itũũra rĩa Bethigaderi. Na rĩĩrĩ, Shobali ũcio warĩ mwambĩrĩria wa itũũra rĩa Kiriathu Jearimu aarĩ ithe wa andũ arĩa maatũũraga Haroe, o na nuthu ya andũ arĩa maatũũraga Menuhothi, o na mbarĩ ici iria ciatũũraga kũu Kiriathu Jearimu: Aithiri, Aputhi, Ashumathi, na Amishirai. (Andũ arĩa maatũũraga matũũra ma Zora na Eshitaoli maarĩ a mbarĩ ciao.) Salima ũrĩa wambĩrĩirie itũũra rĩa Bethilehemu, aarĩ ithe wa andũ arĩa maatũũraga Netofa na Atirothu Bethi Joabu, o na andũ a Zori, arĩa maarĩ mbarĩ ĩmwe ya andũ arĩa maatũũraga Manahathu. Nacio mbarĩ ici irũmĩrĩire, iria ciarĩ njoorua na kwandĩka na gũkobia marũa, ciatũũraga Jabezu: Atirathi, Ashimeathi, o na Asukathi. Mbarĩ icio nĩcio Akeni arĩa mahikanirie na Arekabu. Acio oothe atandatũ maaciarĩirwo itũũrainĩ rĩa Heburoni, ihindainĩ rĩa mĩaka mũgwanja na nuthu rĩrĩa Daudi aathamakire kuo. Nakuo Jerusalemu aathamakire mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩtatũ. Ici nĩcio ciana ciake iria ciaciarĩirwo Jerusalemu: Mũtumia wake ũrĩa wetagwo Bathisheba mwarĩ wa Amieli aamũciarĩire aariũ ana: Shimea Shobabu, Nathani, na Solomoni. Hamwe na acio, nĩarĩ na aariũ angĩ kenda: Ibiharu, Elishua, Elipeleti, Noga, Nefegu, Jafia, Elishama, Eliada, na Elifeleti. To acio oiki aarĩ nao, nĩarĩ na aariũ angĩ a atumia aake a kũigwo. O na ningĩ nĩarĩ na mwarĩ wetagwo Tamaru. Nacio njiarwa cia mũthamaki Solomoni ciarũmanĩrĩire ta ũũ: Solomoni aarĩ ithe wa Rehoboamu, Rehoboamu aarĩ ithe wa Abija, Abija aarĩ ithe wa Asa, Asa aarĩ ithe wa Jehoshafatu, Jehoshafatu aarĩ ithe wa Joramu, Joramu aarĩ ithe wa Ahazia, Ahazia aarĩ ithe wa Joashu, Joashu aarĩ ithe wa Amazia, Amazia aarĩ ithe wa Azaria, Azaria aarĩ ithe wa Jothamu, Jothamu aarĩ ithe wa Ahazu, Ahazu aarĩ ithe wa Hezekia, Hezekia aarĩ ithe wa Manase, Manase aarĩ ithe wa Amoni, Amoni aarĩ ithe wa Josia. Josia aarĩ ithe wa aariũ ana: Johanani, Jehoiakimu, Zedekia, na Joahazu. Jehoiakimu aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Jehoiakini na Zedekia. Ici nĩcio njiarwa cia mũthamaki Jehoiakini ũrĩa wanyiitirwo mũgwate agĩtwarwo Babilonia: Jehoiakini aarĩ ithe wa aariũ mũgwanja: Shealitieli, Malikiramu, Pedaia, Shenazaru, Jakamia, Hoshama, na Nedabia. Pedabia aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Zerubabeli na Shimei. Zerubabeli aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Meshulamu na Hanania, na mwarĩ ũmwe wetagwo Shelomithu. Zerubabeli aarĩ ithe wa aariũ angĩ ataano: Hashuba, Oheli, Berekia, Hasadia na Jushabu Hesedi. Hanania aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Pelatia na Jeshaia. Jeshaia aarĩ ithe wa Refaia, Refaia aarĩ ithe wa Arinani, Arinani aarĩ ithe wa Obadia, naake Obadia aarĩ ithe wa Shekania. Shekania aarĩ ithe wa mũũriũ ũmwe wetagwo Shemaia. Shemaia aarĩ ithe wa aariũ ataano: Hatushu, Igali, Baria, Nearia na Shafatu. Nearia aarĩ ithe wa aariũ atatũ: Elioenai, Hizikia na Azirikamu. Elioenai aarĩ ithe wa aariũ mũgwanja: Hodavia, Eliashibu, Pelaia, Akubu, Johanani, Delaia na Anani. Ici nĩcio njiarwa imwe cia Juda: Perezu, Hezironi, Karimi, Huru na Shobali. Shobali aarĩ ithe wa Reaia, Reaia aarĩ ithe wa Jahathu, Jahathu aarĩ ithe wa Ahumai na Lahadi, arĩa maarĩ maithe ma andũ arĩa maatũũraga Zora. Naake Ashuru, ũrĩa wambĩrĩirie itũũra rĩa Tekoa, aarĩ na atumia eerĩ, Hela na Naara. Aariũ arĩa aaciarire me na Naara maarĩ ana: Ahuzamu, Heferi, Temeni, na Haahashatari. Nao aariũ arĩa aaciarire me na Hela maarĩ atatũ: Zerethu, Iziharu, na Ethinani. Kozu aarĩ ithe wa Anubu na Zobeba, na no we warĩ kĩhumo kĩa mbarĩ cia Ahariheli mũrũ wa Harumu. Na rĩĩrĩ, kwarĩ mũndũ wetagwo Jabezu waheetwo gĩtĩĩo gũkĩra andũ arĩa angĩ a mũciĩ wao. Nyina aamũheire rĩĩtwa rĩu tondũ aamũciarire na ruwo rũnene mũno. Na rĩĩrĩ, Jabezu akĩhooya Ngai wa Isiraeli atĩrĩ, “Ndagũthaitha Ngai ũndaathime na ũhe bũrũri mũnene. Ikaranagia na niĩ na ũngitagĩre ndikaanoone ũndũ o na ũrĩkũ ũngĩnjiguithia ruwo.” Naake MWATHANI akĩmũcookeria mahooya maake akĩmũhe kĩrĩa aahoeete. Na rĩĩrĩ, Kalebu mũrũ wa nyina na Shuha aarĩ ithe wa Mehiru, naake Mehiru aarĩ ithe wa Eshitoni. Eshitoni aarĩ ithe wa aariũ atatũ: Bethirafa, Pasea, na Tehina. Tehina nĩ we wambĩrĩirie itũũra rĩa Nahashu. Njiarwa cia andũ acio ciatũũraga Reka. Kenazi aarĩ ithe wa Othinieli na Seraia. Naake Othinieli aarĩ ithe wa Hathathu na Meonothai Naake Meonothai aarĩ ithe wa Ofira. Naake Seraia aarĩ ithe wa Joabu, ũrĩa wambĩrĩirie gĩtuamba gĩa Aturi, na andũ aakĩo oothe maarĩ njoorua cia gũtura. Kalebu mũrũ wa Jefune aarĩ ithe wa aariũ atatũ: Iru, Ela, na Naamu. Naake Ela aarĩ ithe wa Kenazi. Naake Jehaleleli aarĩ ithe wa aariũ ana: Zifu, Zifa, Tiria, na Asareli. Naake Hodia akĩhikia mwarĩ wa nyina na Nahamu. Acio nĩ o maarĩ kĩhumo kĩa njiarwa cia mbarĩ ya Agarimu arĩa maatũũraga itũũra rĩa Keila, na mbarĩ ya Amaakathi arĩa matũũraga itũũra rĩa Eshitemoa. Shimoni aarĩ ithe wa aariũ ana: Amunoni, Rina, Benihanani, na Tiloni. Ishi aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Zohethu na Benizohethu. Njiarwa cia Shela mũrũ wa Juda nĩ: Eri ũrĩa wambĩrĩirie itũũra rĩa Leka, na Laada ũrĩa wambĩrĩirie itũũra rĩa Maresha o na mbarĩ ya arĩa maathondekaga nguo cia gataani arĩa maatũũraga itũũra rĩa Bethi Ashibea; Jokimu na andũ arĩa maatũũraga itũũra rĩa Kozeba, Joashu, na Sarafi ũrĩa wahikirie atumia Amoabi na agĩcooka agĩtũũra Bethilehemu. (Maũndũ maya nĩ ma tene mũno.) Andũ acio moombagĩra mũthamaki indo cia rĩũmba na maikaraga Netaimu na Gedera. Simeoni aarĩ ithe wa aariũ ataano: Nemueli, Jamini, Jaribu, Zera, na Shaulu. Shaulu aarĩ ithe wa Shalumu, naake Shalumu aarĩ ithe wa Mibisamu, naake Mibisamu aarĩ ithe wa Mishima. Naake Mishima aarĩ ithe wa Hamueli, naake Hamueli aarĩ ithe wa Zakuru, naake Zakuru aarĩ ithe wa Shimei. Naake Shimei aarĩ ithe wa aariũ ikũmi na atandatũ na airĩĩtu atandatũ. No rĩĩrĩ, andũ a nyũmba yao matiaciarire ciana nyingĩ, naguo mũhĩrĩga wa Simeoni ndũigana kuongerereka ta wa Juda. Nacio njiarwa icio o nginyagia matukũinĩ ma mũthamaki Daudi ciatũũraga matũũrainĩ maya: Beerisheba, Molada, Hazarishuali, Biliha, Ezemu, Toladi, Bethueli, Horima, Zikilagi, Bethi Marikabothu, Hazarisusimu, Bethibiri, na Shaaraimu. Hamwe na matũũra macio nĩkwarĩ na mangĩ mataano kũrĩa ciatũũraga, namo nĩ: Etamu, Aini, Rimoni, Tokeni, na Ashani, na tũtũũra tũrĩa twathiũrũrũkĩirie mĩciĩ ĩyo o nginya Baalathu. Macio nĩ mo matũũra marĩa ciatũũraga na maandĩkĩĩtwo o hamwe na mĩciĩ yao. magĩkĩhurunjũka na mwena wa ithũĩro magĩkinya hakuhĩ na itũũra rĩa Gerari, nĩguo makarĩithagie ũhiũ wao na mwena wa irathĩro wa gĩtuamba kĩrĩa itũũra rĩu rĩakĩĩtwo. Nao magĩkĩona kũndũ kwarĩ kũnoru gwa kũrĩithio kũu gĩtuambainĩ kĩu, na bũrũri warĩ mwaraganu, ũkahoorera na ũkagĩa na thaayũ. Na rĩĩrĩ, andũ arĩa maatũũraga kuo tene maarĩ njiarwa cia Hamu. Matukũinĩ ma Hezekia mũthamaki wa Juda, andũ acio magweteetwo hau igũrũ, maathiire Gerari, magĩthũũkangia hema na nyũmba cia andũ arĩa maatũũraga kuo. Magĩkĩingata andũ acio, magĩgĩtũũra kuo tondũ kwarĩ kwega gwa kũrĩithagia. Na rĩĩrĩ, andũ angĩ magana mataano (500) a mũhĩrĩga wa Simeoni magĩthiĩ na mwena wa irathĩro magĩkinya Edomu. Nao maatongoreetio nĩ Pelatia, Nearia, Refaia, na Uzieli aariũ a Ishi. Nao makinya kuo makĩuraga Aamaleki arĩa maatigarĩĩte, magĩgĩtũũra kuo, nao matũũraga kuo kinyagia ũũmũũthĩ. Ici nĩcio njiarwa cia Reubeni, irigithaathi rĩa Jakubu. (Na rĩĩrĩ, tondũ Reubeni nĩakomire na mũtumia ũmwe wa kũigwo wa ithe, nĩatuunyirwo ũrigithaathi ũkĩheeo Josefu. No rĩĩrĩ, nĩ thĩinĩ wa mũhĩrĩga wa Juda kuoimire mũtongoria wa mĩhĩrĩga yothe tondũ nĩguo wagĩire na hinya.) Reubeni, irigithaathi rĩa Jakubu, aarĩ ithe wa aariũ ana: Hanoku, Palu, Hezironi, na Karimi. Ici nĩcio njiarwa cia Joeli kuuma rũciaro rũmwe kinya rũrĩa rũngĩ. Joeli aarĩ ithe wa Shemaia, Shemaia aarĩ ithe wa Gogu, Gogu aarĩ ithe wa Shimei, Shimei aarĩ ithe wa Mika, Mika aarĩ ithe Reaia, Reaia aarĩ ithe wa Baali, Baali aarĩ ithe wa Beera. Na rĩĩrĩ, Beera nĩ we warĩ mũtongoria wa mũhĩrĩga, no nĩanyiitirwo nĩ Tiligathu Pileseri mũthamaki wa Asiria agĩthaamio. Nao andũ arĩa maarĩ atongoria a mbarĩ, thĩinĩ wa mũhĩrĩga wa Reubeni maarĩ: Jeieli na nĩwe warĩ mũnene wao, Zekaria, Bela mũrũ wa Azazu na mũcũkũrũ wa Shema wa mbarĩ ya Joeli ĩrĩa yatũũraga Aroeri o nginya Nebo na Baali Meoni. Tondũ wa ũrĩa mbarĩ ĩyo yarĩ na mahiũ maingĩ bũrũriinĩ wa Gileadi, ĩkĩĩgwatĩra o na mwena wa irathĩro wa werũ ũcio wothe o nginya rũũĩ rwa Farati. Ningĩ matukũinĩ ma mũthamaki Saũlũ, mũhĩrĩga ũcio wa Reubeni nĩwatharĩkĩire njiarwa cia Hagari, ũgĩciũraga, ũgĩtũũra bũrũriinĩ wacio mwena wa irathĩro wa Gileadi. Na rĩĩrĩ, mũhĩrĩga wa Gadi watũũrire bũrũri wa Bashani ũrĩa ũrĩ na mwena wa na rũgongo wa mũhĩrĩga wa Reubeni o nginya Saleka na mwena wa irathĩro. Naake Joeli nĩ we warĩ mũnene wao, naake Shafamu nĩwe warĩ mũnyiinyi wake, nao Janai na Shafatu nĩ o maambĩrĩirie mbarĩ iria ingĩ ciatũũraga Bashani. Nao andũ a mĩhĩrĩga ĩyo ĩngĩ arĩa maatũũraga kuo maarĩ a mbarĩ ici mũgwanja: mbarĩ ya Mikaeli, Meshulamu, Sheba, Jorai, Jakani, Zia, na ya Eberi. Acio maarĩ njiarwa cia Abihaili mũrũ wa Huri, Huri mũrũ wa Jaroa, Jaroa mũrũ wa Gileadi, Gileadi mũrũ wa Mikaeli, Mikaeli mũrũ wa Jeshishai, Jeshishai mũrũ wa Jahado, naake Jahado mũrũ wa Buzi. Ahi mũrũ wa Abidieli na mũcũkũrũ wa Guni, nĩ we warĩ mũtongoria wa mbarĩ icio. Mbarĩ icio ciatũũraga Gileadi na Bashani, matũũrainĩ maakuo, o na bũrũri wothe wa Sharoni ũrĩa warĩithagio. (Rekondi icio ciothe ciacookanĩrĩirio matukũinĩ ma Jothamu mũthamaki wa Juda na ma Jeroboamu wa Keerĩ, mũthamaki wa Isiraeli.) Na rĩĩrĩ, nĩkwarĩ thigari ngiri mĩrongo ĩna na inya na magana mũgwanja ma mĩrongo ĩtandatũ (44,760) kuuma mũhĩrĩgainĩ wa Reubeni na wa Gadi na nuthuinĩ ya mũhĩrĩga wa Manase iria ciarĩ njamba cia kũrũa na hiũ cia njora, ngo, na moota. Nĩcioimagarire igĩthiĩ kũrũa na mĩhĩrĩga ya Hagari nĩ yo: Jeturu, Nafishi, na Nodabu. Nacio igĩkĩĩhoka Ngai, na ikĩmũhooya aciteithie, naake Ngai akĩigua mahooya maacio, agĩtuma ihoote njiarwa cia Hagari, o na arĩa maaciteithagĩrĩria. Nacio igĩcooka igĩtaha kuuma gwĩ thũ icio ciacio, ngamĩĩra ngiri mĩrongo ĩtaano (50,000), ng'ondu ngiri igĩrĩ cia magana mataano (2,500) ndigiri ngiri igĩrĩ (2,000) na mĩgwate ngiri igana rĩmwe (100,000). Ningĩ ikĩũraga thigari cia thũ nyingĩ, nĩ ũndũ ciarũaga Ngai aarĩ mwena wacio. Nayo mĩhĩrĩga ĩyo ĩgĩthiĩ gũtũũra bũrũriinĩ ũcio o nginya hĩndĩ ya ithaamĩrio. Nao andũ a nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase magĩtũũra bũrũriinĩ wa Bashani o nginya Baali Herimoni, Seniru, o na mwena wa na rũgongo wa kĩrĩma kĩa Herimoni. Nao magĩkĩingĩha mũno. Aya nao nĩ o maarĩ atongoria a mbarĩ ciao: Eferi, Ishi, Elieli, Azirieli, Jeremia, Hodavia, na Jadieli. Andũ acio maarĩ thigari njoorua na atongoria marĩ igweta a mbarĩ ciao. Nao andũ acio makĩremera Ngai wa maithe maao makĩmũtirĩka, makĩambĩrĩria gũthaathaiya ngai cia mĩhianano cia andũ a ndũũrĩrĩ iria Ngai aingatĩĩte kuuma kuo. Kwoguo Ngai akĩhe Puli mũthamaki wa Aasiria (na no we Tigilathu Pileseri) hinya wa gũtharĩkĩra bũrũri wao. Naake agĩthaamia mũhĩrĩga wa Reubeni, wa Gadi na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase akĩmĩtwara ĩgatũũre Hala, Haboru Hara o na hakuhĩ na rũũĩ rwa Gozani, na nokuo ĩtũire nginyagia ũũmũũthĩ. Na rĩĩrĩ, Lawi aarĩ ithe wa aariũ atatũ nao nĩ o: Gerishoni, Kohathu, na Merari. Kohathu aarĩ ithe wa aariũ ana nao nĩ o: Amuramu, Iziharu, Heburoni, na Uzieli. Amuramu aarĩ ithe wa aariũ eerĩ nao nĩ o: Harũni na Musa, na nĩarĩ mũirĩĩtu ũmwe wetagwo Miriamu. Harũni aarĩ ithe wa aariũ ana nao nĩ o: Madabu, Abibu, Eleazaru, na Ithamaru. Nacio njiarwa cia Eleazaru kuuma rũciaro rũmwe kinyagia rũrĩa rũngĩ ciahaanaga ta ũũ: Eleazaru aarĩ ithe wa Finehasi, Finehasi aarĩ ithe wa Abishua, Abishua aarĩ ithe wa Buki, Buki aarĩ ithe wa Uzi, Uzi aarĩ ithe wa Zerahia, Zerahia aarĩ ithe wa Meraiothu, Meraiothu aarĩ ithe wa Amaria, Amaria aarĩ ithe wa Ahitubu Ahitubu aarĩ ithe wa Zadoku, Zadoku aarĩ ithe wa Ahimaazu, Ahimaazu aarĩ ithe wa Azaria, Azaria aarĩ ithe wa Johanani, Johanani aarĩ ithe wa Azaria (ũrĩa watungataga e mũthĩnjĩri Ngai Hekaarũinĩ ĩrĩa mũthamaki Solomoni aakire Jerusalemu), Azaria aarĩ ithe wa Amaria, Amaria aarĩ ithe wa Ahitubu, Ahitubu aarĩ ithe wa Zadoku, Zadoku aarĩ ithe wa Shalumu, Shalumu aarĩ ithe wa Hilikia, Hilikia aarĩ ithe wa Azaria, Azaria aarĩ ithe wa Seraia, Seraia aarĩ ithe wa Jehozadaku. Na rĩĩrĩ, Jehozadaku nĩathaamanĩirio hamwe na andũ a Juda na a Jerusalemu arĩa MWATHANI aatũmire mathaamio nĩ mũthamaki Nebukadinezaru. Lawi aarĩ ithe wa aariũ atatũ nao nĩ o: Gerishoni, Kohathu, na Merari. Gerishoni aarĩ ithe wa Libini na Shimei. Kohathu aarĩ ithe wa Amuramu, Iziharu, Heburoni, na Uzieli. Naake Merari aarĩ ithe wa Mahili na Mushi. Njiarwa cia Gerishoni kuuma rũciaro rũmwe kinyagia rũrĩa rũngĩ ciahaanaga ta ũũ: Gerishoni aarĩ ithe wa Libini, Libini aarĩ ithe wa Jahathu, Jahathu aarĩ ithe wa Zima, Zima aarĩ ithe wa Joa, Joa aarĩ ithe wa Ido, Ido aarĩ ithe wa Zera, naake Zera aarĩ ithe wa Jeatherai. Njiarwa cia Kohathu kuuma rũciaro rũmwe kinyagia rũrĩa rũngĩ ciahaanaga ta ũũ: Kohathu aarĩ ithe wa Aminadabu, Aminadabu aarĩ ithe wa Kora, Kora aarĩ ithe wa Asiru, Asiru aarĩ ithe wa Elikana, Elikana aarĩ ithe wa Ebiasafu, Ebiasafu aarĩ ithe wa Aziru, Aziru aarĩ ithe wa Tahathu, Tahathu aarĩ ithe wa Urieli, naake Urieli aarĩ ithe wa Uzia, naake Uzia aarĩ ithe wa Shaulu. Elikana aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Amasai na Ahimothu. Njiarwa cia Ahimothu kuuma rũciaro rũmwe kinyagia rũrĩa rũngĩ ciahaanaga ta ũũ: Ahimothu aarĩ ithe wa Elikana, Elikana aarĩ ithe wa Zofai, Zofai aarĩ ithe wa Nahathu, Nahathu aarĩ ithe wa Eliabu, Eliabu aarĩ ithe wa Jerohamu, naake Jerohamu aarĩ ithe wa Elikana. Samũeli aarĩ ithe wa aariũ eerĩ: Joeli nĩ we warĩ wa irigithaathi, naake Abija nĩ we warĩ mũnyiinyi. Njiarwa cia Merari kuuma rũciaro rũmwe kinyagia rũrĩa rũngĩ ciahaanaga ta ũũ: Merari aarĩ ithe wa Mahili, Mahili aarĩ ithe wa Libini, Libini aarĩ ithe wa Shimei, Shimei aarĩ ithe wa Uza, Uza aarĩ ithe wa Shimea, Shimea aarĩ ithe wa Hagia, naake Hagia aarĩ ithe wa Asaia. Nao andũ aya nĩ o mũthamaki Daudi aatuire marũmbũyagie ũini wa nyĩmbo handũ harĩa hathaathayagĩrio kũu Jerusalemu thuutha wa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro gũtoonyio ho. Nao nĩgũtuanĩra maatuanagĩra ũini wa nyĩmbo kũu Hemainĩ ya gũtũnganwo nginyagia rĩrĩa mũthamaki Solomoni aakire Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, mĩtaratara ya nyũmba cia arĩa matungataga yarũmanĩrĩire ta ũũ: Mbarĩ ya Kohathu: Hemani mũrũ wa Joeli nĩ we warĩ mũinithia wa gĩkundi kĩa mbere. Nakĩo kĩhumo kĩa mũciĩ wake kĩoimanĩĩte na Jakubu na gĩatariĩ ta ũũ: Hemani aarĩ mũrũ wa Joeli, Joeli mũrũ wa Samũeli, Samũeli mũrũ wa Elikana, Elikana mũrũ wa Jerohamu, Jerohamu mũrũ wa Elieli, Elieli mũrũ wa Toa, Toa mũrũ wa Zufi, Zufi mũrũ wa Elikana, Elikana mũrũ wa Mahathu, Mahathu mũrũ wa Amasai, Amasai mũrũ wa Elikana, Elikana mũrũ wa Joeli, Joeli mũrũ wa Azaria, Azaria mũrũ wa Zefania, Zefania mũrũ wa Tahathu, Tahathu mũrũ wa Asiru, Asiru mũrũ wa Ebiasafu, Ebiasafu mũrũ wa Kora, Kora mũrũ wa Iziharu, Iziharu mũrũ wa Kohathu, Kohathu mũrũ wa Lawi, naake Lawi mũrũ wa Jakubu. Naake Asafu nĩ we warĩ mũinithia wa gĩkundi gĩa keerĩ. Nakĩo kĩhumo kĩa mũciĩ wake kĩoimanĩĩte na Lawi na gĩatariĩ ũũ: Asafu aarĩ mũrũ wa Berekia, Berekia mũrũ wa Shimei, Shimea mũrũ wa Mikaeli, Mikaeli mũrũ wa Baaseia, Baaseia mũrũ wa Malikija, Malikija mũrũ wa Ethini, Ethini mũrũ wa Zera, Zera mũrũ wa Adaia, Adaia mũrũ wa Ethani, Ethani mũrũ wa Zima, Zima mũrũ wa Shimei, Shimei mũrũ wa Jahathu, Jahathu mũrũ wa Gerishoni, naake Gerishoni mũrũ wa Lawi. Naake Ethani wa mbarĩ ya Merari nĩ we warĩ mũinithia wa nyĩmbo wa gĩkundi gĩa gatatũ. Nakĩo kĩhumo kĩa mũciĩ wake kĩoimanĩĩte na Lawi na gĩatariĩ ũũ: Ethani aarĩ mũrũ wa Kishi, Kishi mũrũ wa Abudi, Abudi mũrũ wa Maluku, Maluku aarĩ mũrũ wa Hashabia, Hashabia aarĩ mũrũ wa Amazia, Amazia arĩ mũrũ wa Hilikia, Hilikia arĩ mũrũ wa Amuzi, Amuzi mũrũ wa Bani, Bani mũrũ wa Shemeru, Shemeru mũrũ wa Mahali, Mahali mũrũ wa Mushi, Mushi mũrũ wa Merari, naake Merari mũrũ wa Lawi. Nao Alawii acio angĩ makĩgaĩrwo mawĩra marĩa mangĩ moothe ma handũ harĩa haathaathayagĩrio. Na rĩĩrĩ, Harũni na aariũ aake nĩ o maarutagĩra kĩgongoonainĩ magongoona ma njino o na ma ũbaani. Wĩra wao warĩ kũhingia maũndũ moothe ma gũthaathaiya marĩa meekagĩrwo Handũ Harĩa Hatheru Mũno, o na kũruta magongoona ma kũhoroheria Aisiraeli, o ta ũrĩa Musa ndungata ya Ngai aathanĩĩte gwĩkagwo. Ũyũ nĩguo mũtaratara wa njiarwa cia Harũni: Harũni aarĩ ithe wa Eleazaru, Eleazaru aarĩ ithe wa Finehasi, Finehasi aarĩ ithe wa Abishua, Abishua aarĩ ithe wa Buki, Buki aarĩ ithe wa Uzu, Uzi aarĩ ithe wa Zerahia, Zerahia aarĩ ithe wa Meraiothu, Meraiothu aarĩ ithe wa Amaria, Amaria aarĩ ithe wa Ahitubu, Ahitubu, aarĩ ithe wa Zadoku, naake Zadoku aarĩ ithe wa Ahimaazu. Na rĩĩrĩ, ũyũ nĩguo bũrũri ũrĩa wagaĩrwo njiarwa cia Harũni cia mbarĩ ya Kohathu: Mbarĩ ya Kohathu nĩ yo yaheirwo igai rĩa mbere rĩa bũrũri ũrĩa wagaĩrwo Alawii. Bũrũriinĩ wa Juda nĩmaaheirwo Heburoni o na ithaka cia kũrĩithia iria ciagũthiũrũrũkĩirie. No rĩĩrĩ, mĩgũnda na tũtũũra twa itũũra rĩu, twaheirwo Kalebu mũrũ wa Jefune. Bũrũriinĩ wa Benjamini maaheirwo matũũra maya: Geba, Alemethu na Anathothu, o hamwe na ithaka ciamo cia kũrĩithia. Matũũra maao moothe maarĩ ikũmi na matatũ. Andũ a mbarĩ ya Kohathu arĩa maatigarire maaheirwo matũũra ikũmi thĩinĩ wa bũrũri wa nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ya mwena wa ithũĩro. O mũciĩ waheagwo itũũra na njĩra ya gũcuuka mĩtĩ. Nao andũ a mbarĩ ya Gerishoni maaheirwo matũũra ikũmi na matatũ kũringana na mĩciĩ yao. Matũũra macio maaheanirwo bũrũriinĩ wa Isakaru, Asheri, Nafutali, na wa nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ya mwena wa Irathĩro kũu Bashani. Andũ a mbarĩ ya Merari maaheirwo matũũra ikũmi na meerĩ bũrũriinĩ wa Reubeni, wa Gadi na wa Zebuluni o kũringana na mĩciĩ yao. Ũguo nĩguo andũ a Isiraeli maagaĩire Alawii matũũra o na ithaka cia kũrĩithia iria ciarigiicĩirie matũũra macio. (Matũũra macio magweteetwo hau kabere ma bũrũri wa Juda, Simeoni na Benjamini maaheanirwo na njĩra ya gũcuuka mĩtĩ.) Ningĩ mĩciĩ ĩmwe ya mbarĩ ya Kohathu nĩyaheirwo matũũra na ithaka cia kũrĩithia bũrũriinĩ wa Efiraimu, namo nĩ mo: Shekemu (itũũra rĩa kũũrĩrwo nĩ mũndũ ooragana atekwenda, bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma nyingĩ wa Efiraimu), Gezeri, Jokimeamu, Bethi Horoni, Aijaloni, na Gathu Rimoni. Bũrũriinĩ wa nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ya mwena wa ithũĩro yaheirwo matũũra ma Aneri, Bileamu o hamwe na ithaka cia kũrĩithia. Nayo mĩciĩ ya mbarĩ ya Gerishoni yaheirwo matũũra na ithaka cia kũrĩithio ta ũũ: bũrũriinĩ wa nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase ya mwena wa Irathĩro maaheirwo: Golani thĩinĩ wa Bashani, na Ashitorathu. Bũrũriinĩ wa Isakaru maaheirwo matũũra na ithaka cia kũrĩithia ta ũũ: Kedeshi, Daberathu, Ramothu, na Anemu. Bũrũriinĩ wa Asheri maaheirwo matũũra na ithaka cia kũrĩithia ta ũũ: Mashali, Abidoni, Hukoku, na Rehobu. Bũrũriinĩ wa Nafutali maaheirwo matũũra na ithaka cia kũrĩithia ta ũũ: Kedeshi thĩinĩ wa Galili, Hamoni, na Kiriathaimu. Mĩciĩ ĩrĩa yatigarire ya mbarĩ ya Merari yaheirwo matũũra maya na ithaka cia kũrĩithia iria ciamarigiicĩirie: Bũrũriinĩ wa Zebuluni yaheirwo: Rimono na Taboru. Bũrũriinĩ wa Reubeni na mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani gũkuhĩ na itũũra rĩa Jeriko yaheirwo Bezeri werũinĩ, Jahaza, Kedemothu, na Mefaathu. Bũrũriinĩ wa Gadi yaheirwo matũũra na ithaka cia kũrĩithia ta ũũ: Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi, Mahanaimu, Heshiboni, na Jazeni. Isakaru aarĩ ithe wa aariũ ana nao nĩ o: Tola, Pua, Jashabu, na Shimuroni. Tola aarĩ ithe wa aariũ atandatũ nao nĩ o: Uzi, Refaia, Jerieli, Jahamai, Ibisamu, na Shemueli. Acio nĩ o maarĩ anene a mĩciĩ ya mbarĩ ya Tola na maarĩ thigari ciarĩ igweta. Matukũinĩ ma mũthamaki Daudi njiarwa ciao ciarĩ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ na magana matandatũ (22,600). Uzi aarĩ ithe wa mũũriũ ũmwe wetagwo Izirahia. Naake Izirahia aarĩ ithe wa aariũ ana nao nĩ o: Mikaeli, Obadia, Joeli, na Ishia. Acio nĩ o maarĩ anene a mĩciĩ yao. Nao makĩhikia atumia aingĩ na magĩciara ciana nyingĩ mũno ũguo atĩ nĩkwoimire andũ ngiri mĩrongo ĩtatũ na ithathatũ (36,000) mangĩahotire gũtuĩka thigari. Nao andũ oothe a mĩciĩ ya mũhĩrĩga wa Isakaru maarĩ ngiri mĩrongo ĩnaana na mũgwanja (87,000) arĩa mangĩahotire gũtuĩka thigari. Benjamini aarĩ ithe wa aariũ atatũ, nao nĩ o: Bela, Bekeri, na Jediaeli. Bela aarĩ ithe wa aariũ ataano, nao nĩ o: Eziboni, Uzi, Uzieli, Jerimothu, na Iri. Acio nĩ o maarĩ anene a mbarĩ ciao na maarĩ thigari ciarĩ igweta. Njiarwainĩ ciao kwarĩ andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ na mĩrongo ĩtatũ na ana (22,034) arĩa mangĩahotire gũtuĩka thigari. Bekeri aarĩ ithe wa aariũ kenda nao nĩ o: Zemira, Joashu, Eliezeri, Elioenai, Omuri, Jeremothu, Abija, Anathothu, na Alemethu. Nao andũ oothe a mbarĩ ciao arĩa mangĩahotire gũtuĩka thigari maarĩ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na magana meerĩ (20,200). Jedieli aarĩ ithe wa mũũriũ ũmwe wetagwo Bilihani, naake Bilihani aarĩ ithe wa aariũ mũgwanja nao nĩ o: Jeushi, Benjamini, Ehudi, Kenaana, Zethani, Tarishishi, na Ahishaharu. Acio nĩ o maarĩ anene a mbarĩ ciao na oothe maarĩ thigari ciarĩ igweta. Njiarwainĩ ciao nĩkwarĩ andũ ngiri ikũmi na mũgwanja na magana meerĩ (17,200) arĩa mangĩahotire gũtuĩka thigari. O nao Shupimu na Hupimu maarĩ a mũhĩrĩga ũcio. Dani aarĩ ithe wa mũũriũ ũmwe wetagwo Hushimu. Nafutali aarĩ ithe wa aariũ ana nao nĩ o: Jahazieli, Guni, Jezeri, na Shalumu. (Acio maarĩ njiarwa cia Biliha. ) Na rĩĩrĩ, Manase aarĩ na mũtumia wa kũigwo Mũaramea, naake akĩmũciarĩra aariũ eerĩ: Asirieli na Makiru. Naake Makiru aarĩ ithe wa Gileadi. Na rĩĩrĩ, Makiru nĩagũranĩire Hupimu na Shupimu. Mwarĩ wa nyina na Makiru eetagwo Maaka. Mũũriũ wa keerĩ wa Makiru eetagwo Zelofehadi. Zelofehadi aarĩ o na airĩĩtu atheri. Maaka mũtumia wa Makiru aaciarire aariũ eerĩ, nao nĩ o: Pereshu na Shereshu. Pereshu aarĩ ithe wa aariũ eerĩ nao nĩ o: Ulamu na Rekemu. Ulamu aarĩ ithe wa mũũriũ wetagwo Bedani. Icio nĩcio njiarwa cia Gileadi mũrũ wa Makiru na mũcũkũrũ wa Manase. Na rĩĩrĩ, Gileadi aarĩ na mwarĩ wa nyina wetagwo Hamolekethu, naake agĩciara aariũ atatũ, nao nĩ o: Ishihodu, Abiezeri, na Mahala. (Shemida aarĩ ithe wa aariũ ana, nao nĩ o: Ahiani, Shekemu, Liki, na Aniamu.) Ici nĩcio njiarwa cia Efiraimu kuuma rũciaro rũmwe kinyagia rũrĩa rũngĩ. Efiraimu aarĩ ithe wa Shuthela, Shuthela aarĩ ithe wa Beredi, Beredi aarĩ ithe wa Tahathu, Tahathu aarĩ ithe wa Eleada, Eleada aarĩ ithe wa Tahathu, Tahathu aarĩ ithe wa Zabadu, naake Zabadu aarĩ ithe wa Shuthela. Efiraimu aarĩ ithe wa aariũ angĩ eerĩ, nao nĩ o: Ezeri na Eleadi arĩa mooragirwo nĩ andũ a bũrũri wa Gathu nĩ ũndũ wa kũiya ng'ombe ciao. Naake Efiraimu, ithe wao, akĩmarĩrĩra matukũ maingĩ, nao andũ aao magĩũka kũmũhooreria. Thuutha ũcio, Efiraimu agĩkoma na mũtumia wake, naake akĩgĩa nda, agĩciara kaana ga kahĩĩ, magĩgatua Beria nĩ ũndũ wa mũtino ũrĩa wakoreete mũciĩ wao. Efiraimu nĩarĩ na mwarĩ wetagwo Sheera, ũrĩa wakire Bethi Horoni ya na Rũgongo na Bethi Horoni ya na Kĩanda, na agĩaka itũũra rĩa Uzeni Sheera. Ningĩ Efiraimu aarĩ na mũũriũ ũngĩ wetagwo Refa. Refa aarĩ ithe wa Resefu, Resefu aarĩ ithe wa Tela, Tela aarĩ ithe wa Tahani, Tahani aarĩ ithe wa Ladani, Ladani aarĩ ithe wa Amihudu, Amihudu aarĩ ithe wa Elishama, Elishama aarĩ ithe wa Nuni, naake Nuni aarĩ ithe wa Joshua. Naguo bũrũri ũrĩa meegwatĩire na magĩtũũra wahĩmbĩirie Betheli o hamwe na matũũra marĩa magũthiũrũrũkĩirie, ũgathiĩ na mwena wa irathĩro nginyagia Naarani, nakuo mwena wa ithũĩro wathiĩte nginyagia Gezeri na matũũra marĩa maagũthiũrũkĩirie. O na nĩwahĩmbĩirie matũũra ma Shekemu na Aya na matũũra marĩa maathiũrũrũkĩirie. Ningĩ nĩwahakaine na njiarwa cia Manase iria ciatũũraga matũũra ma Bethi Shani, Taanaka, Megido, na Dori na tũtũũra twamo. Kũndũ kũu guothe nĩkuo njiarwa cia Josefu mũrũ wa Jakubu ciatũũraga. Na rĩĩrĩ, Asheri aarĩ ithe wa aariũ ana, nao nĩ o: Imuna, Ishiva, Ishivi, na Beria; nĩarĩ na mũirĩĩtu wetagwo Sera. Beria aarĩ ithe wa aariũ eerĩ, nao nĩ o: Heberi na Malikieli. (Malikieli nĩ we wambĩrĩirie itũũra rĩa Birizaithu.) Heberi aarĩ ithe wa aariũ atatũ, nao nĩ o: Jafileti, Shomeri, na Hothamu; nĩarĩ na mũirĩĩtu wetagwo Shua. Jafileti aarĩ ithe wa aariũ atatũ, nao nĩ o: Pasaka, Bimihali, na Ashavathu. Mũrũ wa nyina Shemeru aarĩ ithe wa aariũ atatũ, nao nĩ o: Rohaga, Jehuba, na Aramu. Mũrũ wa nyina Hothamu aarĩ ithe wa aariũ ana, nao nĩ o: Zofa, Imuna, Sheleshu, na Amali. Naake Zofa aarĩ ithe wa: Sua, Harineferi, Shuali, Beri, Imura, Bezeri, Hodu, Shama, Shilusha, Ithurani, na Beera. Na rĩĩrĩ Jetheri aarĩ ithe wa: Jefune, Pisipa, na Ara. Naake Ula aarĩ ithe wa: Ara, Hanieli, na Rizia. Icio ciothe nĩcio ciarĩ njiarwa cia Asheri. Acio nĩ o maarĩ anene a mbarĩ ciao, njamba cia ita na atongoria a bata. Njiarwainĩ icio ciothe cia Asheri nĩkwarĩ andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na ithathatũ (26,000) arĩa mangĩahotire gũtuĩka thigari. Na rĩĩrĩ, Benjamini aarĩ ithe wa aariũ ataano, nao maarũmanĩrĩire ta ũũ: Bela, Ashibeli, Ahara, Noha, na Rafa. Naake Bela aarĩ ithe wa: Adari, Gera, Abihudu, Abishua, Naamani, Ahoa, Gera, Shefufani, na Huramu. Jeuzu, Sakia, na Mirima. Acio oothe nĩ o maatuĩkire anene a mbarĩ ciao. Ningĩ Shaharaimu na Hushimu nĩmaaciarĩĩte aariũ eerĩ, nao nĩ o: Abitubu na Elipaali. Naake Elipaali aarĩ ithe wa aariũ atatũ nao nĩ o: Eberi, Mishamu na Shemedi. Shemedi nĩwe wakire itũũra rĩa Ono na rĩa Lodi o na tũtũũra tũrĩa twathiũrũrũkĩirie matũũra macio. Na rĩĩrĩ, Beria na Shema nĩ o maarĩ anene a mbarĩ iria ciatũũraga Aijaloni na nĩ o maingatire andũ arĩa matũũraga itũũra rĩa Gathu. Beria aarĩ ithe wa Ahio, Shashaka, Jeremothu, Zebadia, Aradi, Ederi Mikaeli, Ishipa, na Joha. Na rĩĩrĩ, njiarwa imwe cia Elipaali ciarĩ Zebadia, Meshulamu, Hiziki, Heberi, Ishimerai, Izilia, na Jobabu. Nacio njiarwa imwe cia Shimei ciarĩ: Jakimu, Zikiri, Zabedi, Elienai, Zilethai, Elieli, Adaia, Beraia, na Shimirathu. Nacio njiarwa imwe cia Shashaka ciarĩ: Ishipani, Eberi, Elieli, Abidoni, Zakiri, Hanamu, Hanania, Elamu, Anithothinja, Ifideia, na Penueli. Na rĩĩrĩ, njiarwa cia Jerohamu ciarĩ: Shamusherai, Sheharia, Athalia, Jaareshia, Elija, na Zikiri. Acio nĩ o maarĩ anene a njiarwa cia mbarĩ ciao na oothe maatũũraga Jerusalemu. Jeieli nĩ we wambĩrĩirie itũũra rĩa Gibeoni na nokuo aatũũraga. Mũtumia wake eetagwo Maaka. Ciana ciake ciarũmanĩrĩire ta ũũ: Abidoni nĩ we warĩ wa irigithaathi, agacookwo nĩ Zuru, Kishu, Baali, Nadabu, Gedori, Ahio, Zekeri, na Mikilothu ithe wa Shimea. Njiarwa icio ciothe ciatũũraga Jerusalemu hakuhĩ na mbarĩ iria ingĩ ciao. Atĩrĩĩrĩ, Neri aarĩ ithe wa Kishu, Kishu aarĩ ithe wa Saũlũ. Saũlũ aarĩ ithe wa aariũ ana, nao nĩ o: Jonathani, Malikishua, Abinadabu, na Eshibaali. Naake Jonathani aarĩ ithe wa Meribubaali, naake Meribubaali aarĩ ithe wa Mika. Naake Mika aarĩ ithe wa aariũ ana nao nĩ o: Pithoni, Meleku, Tarea, na Ahazu. Naake Ahazu aarĩ ithe wa Jehoada, Jehoada aarĩ ithe wa aariũ atatũ, nao nĩ o: Alemethu, Azamavethu, Zimuri. Zimuri aarĩ ithe wa Moza, Moza aarĩ ithe wa Binea, Binea aarĩ ithe wa Rafa, Rafa aarĩ ithe wa Eleasa, naake Eleasa aarĩ ithe wa Azeli. Naake Azeli aarĩ ithe wa aariũ atandatũ nao nĩ o: Azirikamu, Bokeru, Ishumaeli, Shearia, Obadia, na Hanamu. Naake Esheku mũrũ wa ithe na Azeli aarĩ ithe wa aariũ atatũ na maarũmanĩrĩire ta ũũ: Ulamu, Jeushi, na Elifeleti. Nao aariũ a Ulamu maarĩ thigari njoorua o na arathi na mĩguĩ maarĩ igweta. Naake aarĩ na aariũ na tũcũkũrũ igana na mĩrongo ĩtaano (150). Acio oothe magweteetwo maarĩ a mũhĩrĩga wa Benjamini. Na rĩĩrĩ, andũ oothe a Isiraeli maandĩkĩĩtwo kũringana na ndĩra ciao, na ũhoro ũcio wandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Athamaki a Isiraeli. Andũ a Juda nĩmaatahĩĩtwo magatwarwo Babiloni nĩ ũndũ wa meehia maao. Na rĩĩrĩ, andũ a mbere gũcooka ũgaiinĩ na matũũrainĩ maao nĩ Aisiraeli o ũguo, athĩnjĩri Ngai, Alawii, o na ndungata cia Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, andũ amwe a mũhĩrĩga wa Juda, Benjamini, Efiraimu na wa Manase maathiire gũtũũra Jerusalemu. Andũ a mũhĩrĩga ũcio wa Benjamini arĩa maathiire gũtũũra Jerusalemu maarĩ mĩciĩ magana kenda ma mĩrongo ĩtaano na ĩtandatũ (956). Nao acio oothe magweteetwo hau igũrũ nĩ o maarĩ anene a mĩciĩ. Athĩnjĩri Ngai ngiri ĩmwe na magana mũgwanja ma mĩrongo ĩtandatũ (1,760) maarĩ anene a mĩciĩ, na maarĩ njoorua cia kũruta mawĩra ma Hekaarũ. Aya nao nĩ o arangĩri a Hekaarũ arĩa maathiire gũtũũra Jerusalemu; Shalumu, Akubu, Talimoni, Ahimani na andũ a nyũmba ya maithe maao. Naake Shalumu nĩ we warĩ mũnene wao. Mbere ĩyo nĩ o maarangagĩra kĩhingo gĩa kwa mũthamaki kĩa mwena wa irathĩro. Ningĩ no o maarĩ arangĩri a ihingo cia kũrĩa Alawii maikaraga. Na rĩĩrĩ, Shalumu, mũrũ wa Kore na mũcũkũrũ wa Ebiasafu, marĩ hamwe na mbarĩ yao ya Kora, nĩ o maarĩ arangĩri a kĩhingo gĩa gũtoonya Hemainĩ ya gũtũnganwo, o ta ũrĩa maithe maao maamenyagĩrĩra kambĩ ya MWATHANI. Finehasi mũrũ wa Eleazaru aarĩ mũnene wao rĩmwe tene; MWATHANI aarĩ hamwe naake. O naake Zekaria mũrũ wa Meshelemia, aarĩ mũrangĩri wa kĩhingo gĩa gũtoonya Hemainĩ ya gũtũnganwo. Andũ acio oothe maathuurĩĩtwo kũrangĩra ihingo, nao maarĩ magana meerĩ na ikũmi na eerĩ (212). Nao maandĩkĩĩtwo kũringana na matũũra marĩa maatũũraga. Namo mawĩra macio ma bata ũguo, maaheirwo maithe maao nĩ mũthamaki Daudi na Mũnabii Samũeli. Nao andũ acio o hamwe na njiarwa ciao magĩthiĩ na mbere kũruta wĩra wa kũrangĩra ihingo icio cia Hekaarũ. Kwarĩ na ihingo inya, o kĩhingo kĩroreete na mwena wakĩo; ũguo nĩ ta kuuga, mwena wa irathĩro, ithũĩro, rũgongo o na mwena wa kĩanda. Ningĩ o kĩhingo kĩarĩ na mũrangĩri ũrĩa warĩ mũnene. Nao arangĩri acio mateithagĩrĩrio nĩ andũ a mbarĩ ciao arĩa maatũũranagia nao matũũrainĩ maao, na maatuanagĩra mĩthenya mũgwanja ya kũmateithĩrĩria, mahinda mamwe na mamwe. Nao arangĩri acio ana anene a ihingo maarĩ Alawii, na nĩ o maathanaga. Ningĩ nĩ o maamenyagĩrĩra tũnyũmba tũrĩa twarĩ thĩinĩ wa Hekaarũ, o na harĩa mĩthiithũ ya bata ya Hekaarũ yaigagwo. Nao maikaraga hakuhĩ na Hekaarũ, tondũ warĩ wĩra wao wa kũmĩrangĩra na kũhingũraga ihingo ciayo o rũũciinĩ. Alawii arĩa angĩ nĩ o maarĩ amenyereri a indo iria ciahũthagĩrwo hĩndĩ ya gũthaathaiya Hekaarũinĩ. Nĩ o maacitaraga ikiumio na igĩcookio. Amwe a acio nĩ o maarĩ amenyereri a indo iria ciarĩ nyamũre, mũtu ũrĩa mũhinyu, ndibei, maguta, ũbaani, o na indo nungi wega. No warĩ wĩra wa athĩnjĩri Ngai gũtukanagia indo icio nungi wega. Mũlawii ũmwe wetagwo Matithia irigithaathi rĩa Shalumu wa mbarĩ ya Kora nĩ we waheetwo wĩra wa gũkanda mĩgate ya magongoona. Nayo mbarĩ ya Kohathu nĩ yo yaheetwo wĩra wa gũthondeka mĩgate mĩtheru ĩrĩa yarutagĩrwo Ngai Hekaarũinĩ mĩthenya ya Thabatũ. Ningĩ nĩkwarĩ na andũ amwe a mĩciĩ ya Alawii arĩa maaheetwo wĩra wa kũina nyĩmbo Hekaarũinĩ. Nao anene a mbarĩ ciao maatũũraga tũnyũmbainĩ twa Hekaarũ na gũtirĩ wĩra ũngĩ maarutaga nĩ ũndũ nĩmangĩetirwo hĩndĩ o yothe mũthenya kana ũtukũ. Andũ acio nĩ o maarĩ anene a mĩciĩ ya Alawii kũringana na ũrĩa njiarwa ciao ciatariĩ, na maatũũraga Jerusalemu. Jeieli nĩwe wambĩrĩirie itũũra rĩa Gibeoni na nĩkuo aatũũraga. Mũtumia wake eetagwo Maaka. Ciana ciake ciarũmanĩrĩire ta ũũ: Abidoni, Zuru, Kishu, Baali, Nadabu, Gedori, Ahio, Zekaria, na Mikilothu ithe wa Shimea. Njiarwa icio ciothe ciatũũraga Jerusalemu hakuhĩ na mbarĩ iria ingĩ cia maithe maacio. Neri aarĩ ithe wa Kishu, naake Kishu aarĩ ithe wa Saũlũ. Naake Saũlũ aarĩ ithe wa aariũ ana, nao nĩ o: Jonathani, Malikishua, Abinadabu, na Eshibaali. Jonathani aarĩ ithe wa Meribubaali, naake Meribubaali aarĩ ithe wa Mika. Mika aarĩ ithe wa aariũ ana nao nĩ o: Pithoni, Meleku, Tarea, na Ahazu. Ahazu aarĩ ithe wa Jara, naake Jara aarĩ ithe wa aariũ atatũ nao nĩ o: Alemethu, Azamavethu, na Zimuri. Naake Zimuri aarĩ ithe wa Moza. Moza aarĩ ithe wa Binea, Binea aarĩ ithe wa Rafaia, Rafaia aarĩ ithe wa Eleasa, naake Eleasa aarĩ ithe wa Azeli. Azeli aarĩ ithe wa aariũ atandatũ, na nĩ o: Azirikamu, Bokeru, Ishumaeli, Shearia, Obadia, na Hanani. Na rĩĩrĩ, Afilisiti magĩkĩhũũrana na Aisiraeli kĩrĩmainĩ kĩa Giliboa. Nao andũ aingĩ mũno a Isiraeli makĩũragĩrwo kuo. Andũ acio angĩ makĩũra, o hamwe na Saũlũ na aariũ aake. Nao Afilisiti makĩmateng'eria na makĩũraga aariũ a Saũlũ: Jonathani, Abinadabu, na Malikishua. Nayo mbaara ĩgĩkĩũmĩra Saũlũ mũno, naake akĩrathwo na mĩguĩ nĩ thũ ciake, agĩtiihio mũno. Saũlũ agĩkĩĩra mwanake ũrĩa wamũkuuagĩra indo ciake cia mbaara atĩrĩ, “Comora rũhiũ rwaku rwa njora ũnjũrage, nĩ geetha andũ aya matatĩĩĩte Ngai matigooke manguucanĩrie manjũrage.” No rĩĩrĩ, mwanake ũcio akĩigua guoya mũno gwĩka ũguo. Kwoguo Saũlũ akĩoya rũhiũ rwake rwa njora akĩrũgwĩra. Mwanake ũcio wamũkuuagĩra indo ciake cia mbaara oona atĩ Saũlũ nĩakua, o naake akĩĩgũithĩria rũhiũ rwake rwa njora, agĩkua. Ũguo nĩguo Saũlũ na aariũ aake atatũ maakuire. Na rĩĩrĩ, ũthamaki wa Saũlũ ũgĩgĩkinya mũthia. Rĩrĩa Aisiraeli arĩa maarĩ na mwena ũũrĩa ũngĩ wa gĩtuamba kĩa Jezireeli, maiguire atĩ mbũtũ ya ita ya Isiraeli nĩyora, na atĩ Saũlũ na aariũ aake nĩmaakua, magĩtiganĩria matũũra maao, makĩũra. Nao Afilisiti magĩthiĩ magĩikara matũũrainĩ macio. Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire, Afilisiti magĩthiĩ kũũngania indo iria ciatigĩĩtwo nĩ andũ arĩa mooragĩĩtwo. Nao makĩona ciimba cia Saũlũ na aariũ aake atatũ igũĩte kũu kĩrĩmainĩ kĩa Giliboa. Magĩgĩtinia mũtwe wa Saũlũ na makĩmwaũra nguo ciake cia mbaara. Magĩcooka magĩtũma andũ bũrũriinĩ wothe wa Afilisiti makamenyithanie ũhoro ũcio mwega kũrĩ ngai ciao cia mĩhianano o na kũrĩ andũ aao. Magĩcooka makĩiga indo ciake cia mbaara hekaarũinĩ ĩmwe yao, naguo mũtwe wake makĩũcuuria hekaarũinĩ ya Dagoni ngai yao. Rĩrĩa andũ a Jabeshi, itũũra rĩa Gileadi, maiguire ũrĩa Afilisiti meekĩĩte Saũlũ, andũ arĩa maarĩ njamba magĩthiĩ makĩgĩĩra kĩimba gĩa Saũlũ na ciimba cia aariũ aake magĩcitwara Jabeshi. Magĩcithika rungu rwa mũtĩ wa mũgandi na makĩĩhinga kũrĩa irio mĩthenya mũgwanja. Ũguo nĩguo Saũlũ aakuire nĩ ũndũ wa kwaga kwĩhokeka harĩ MWATHANI, kwaga gwathĩkĩra watho wake, na kũhooya kĩrĩra maroho ma andũ arĩa maakuĩte handũ ha kũhooya MWATHANI. Kwoguo MWATHANI akĩmũũraga, naguo ũthamaki wake akĩũhe Daudi mũrũ wa Jesii. Hĩndĩ ĩyo andũ oothe a Isiraeli magĩthiĩ Heburoni kũrĩ Daudi makĩmwĩra atĩrĩ, “Tũrĩ a mũthiimo ũmwe nawe, o na a mwĩrĩ ũmwe. O na rĩrĩa Saũlũ aakoragwo arĩ mũthamaki witũ, wee nĩ we watongoragia andũ a Isiraeli magĩthiĩ mbaarainĩ o na makĩinũka. Naake MWATHANI Ngai waku agĩkwĩrĩra atĩ nĩũkaarĩithagia andũ aake, na ũtuĩke mũtongoria wao.” Tondũ ũcio atongoria oothe a Isiraeli magĩthiĩ kwĩ mũthamaki Daudi kũu Heburoni. Naake agĩthondeka kĩrĩĩkanĩro nao, nao makĩmũitĩrĩria maguta, agĩtuĩka mũthamaki wa bũrũri wa Isiraeli, o ta ũrĩa MWATHANI eeranĩire ahũthĩrĩĩte Samũeli. Naake Daudi na andũ oothe a Isiraeli magĩthiĩ, magĩtharĩkĩra itũũra rĩa Jerusalemu. Hĩndĩ ĩyo itũũra rĩu rĩetagwo Jebusi, na Ajebusi, arĩa maarĩ atũũri aakuo kuuma o tene, maatũũraga o kuo. Nao Ajebusi makĩĩra Daudi ndangĩtoonya kuo o na atĩa. No Daudi agĩtuunyana itũũra rĩao rĩa Zayuni, rĩrĩa rĩairigĩirwo na rũthingo rwa hinya, narĩo rĩgĩcooka gwĩtagwo “Itũũra rĩa Daudi.” Naake Daudi akiuga atĩrĩ, “Mũndũ wa mbere ũrĩa ũkũũmĩrĩrĩria kũhũũra Ajebusi, nĩwe ũgũtuĩka mũtongoria wa mbũtũ cia ita.” Joabu, ũrĩa nyina eetagwo Zeruia, nĩ we warĩ wa mbere gwĩka ũguo, naake agĩtuuo mũtongoria. Naake Daudi agĩgĩtũũra itũũrainĩ rĩu rĩairigĩĩtwo na rũthingo rwa hinya, narĩo rĩgĩcooka, gwĩtagwo “Itũũra rĩa Daudi.” Agĩcooka akĩrĩakĩrĩra, aambĩrĩirie na mwena wa irathĩro wa kĩrĩma, tondũ nĩkuo thĩ yaraganĩĩte wega. Naake Joabu agĩcookereria itũũra rĩu kũrĩa gwatigarĩĩte. Naake Daudi agĩkĩrĩrĩria kũgĩa na hinya nĩ ũndũ MWATHANI Mwene Hinya Wothe aarĩ hamwe naake. Ũyũ nĩguo mũtaratara wa thigari cia Daudi iria ciarĩ igweta. Thigari ici, inyiitanĩire na andũ arĩa angĩ a Isiraeli, nĩcio ciamũteithĩrĩirie gũtuĩka mũthamaki, o ta ũrĩa MWATHANI eeranĩire. Nocio ciamũteithĩrĩirie nĩguo ũthamaki wake wĩhande wega. Njamba ya mbere yetagwo Jashobeamu ya mbarĩ ya Ahakimoni. Nĩ yo yarĩ mũnene wa anene arĩa angĩ a mbũtũ cia ita moĩkaine ta “Njamba Ithatũ.” Yahũũranire na andũ magana matatũ, ĩkĩmooraga oothe na itimũ rĩayo mbaarainĩ o ĩmwe. Njamba ya keerĩ thĩinĩ wa njamba icio ithatũ yetagwo Eleazaru mũrũ wa Dodo ya mbarĩ ya Ahohi. Hĩndĩ ĩmwe, ĩrĩ hamwe na Daudi nĩyarũire na Afilisiti kũndũ gwetagwo Pasi Damimu. Yarĩ handũ mũgũnda waiyũire mbaarĩ, rĩrĩa Asiraeli maambĩrĩirie kũũra nĩ guoya. No yo hamwe na andũ aayo makĩrũũgama mũgũndainĩ ũcio gatagatĩ, makĩhũũrana na Afilisiti. Naake MWATHANI akĩmahe ũhootani mũnene. Mũthenya ũmwe, njamba ithatũ thĩinĩ wa anene mĩrongo ĩtatũ arĩa maarĩ njamba cia ita, magĩikũrũka ngurungainĩ ya Adulamu kũrĩa Daudi aarĩ. Hĩndĩ ĩyo mbũtũ ya ita ya Afilisiti yakĩĩte kambĩ yayo gĩtuambainĩ kĩa Refaimu. Daudi aarĩ handũ kĩrĩmainĩ hagitĩirwo na hinya, nakĩo gĩkundi kĩmwe kĩa mbũtũ cia ita cia Afilisiti nĩgĩathiĩte, gĩgaikara Bethilehemu. Naake Daudi akĩigua anyootiĩ mũno akiuga atĩrĩ, “Naarĩ korwo ndoona mũndũ ũngĩndeehere maaĩ ma kũnyua kuuma gĩthimainĩ kĩrĩa kĩrĩ kĩhingoinĩ kĩa Bethilehemu!” Thigari iria ithatũ ciarĩ njamba, igĩgĩtuĩkanĩria kambĩinĩ ya Afilisiti, igĩtaha maaĩ kuuma gĩthimainĩ, ikĩreehera Daudi. No we handũ ha kumanyua akĩmaita thĩ marĩ igongoona kũrĩ MWATHANI. Akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndingĩhota kũnyua maaĩ maya, tondũ ingĩĩka ũguo, no ta kũnyua ingĩkorwo ngĩnyua thakame ya andũ aya megwĩtwarĩrĩirie ũgwatiinĩ wa gĩkuũ!” Nĩ ũndũ ũcio ndaigana kũmanyua. Macio nĩ mo maũndũ ma ũcamba marĩa thigari icio ithatũ njamba ciekire. Abishai, mũrũ wa nyina na Joabu nĩwe warĩ mũtongoria wa thigari icio cioĩkaine ta “Njamba Mĩrongo Ĩtatũ.” Naake akĩhũũrana na andũ magana matatũ arĩ na itimũ rĩake, akĩmooraga. Tondũ wa ũguo akĩĩgĩĩra igweta inene thĩiniĩ wa “Njamba icio Mĩrongo Ĩtatũ.” Nĩ we warĩ igweta mũno thĩinĩ wa njamba icio “Mĩrongo Ĩtatũ, ” na kwoguo agĩgĩtuuo mũnene wao. No rĩĩrĩ, ndarĩ na igweta inene gũkĩra “Njamba iria cia mbere Ithatũ.” O naake Benaia mũrũ wa Jehoiada wa kuuma Kabizeeli aarĩ mũthigari warĩ igweta mũno. Nĩekire ciĩko nyingĩ cia ũcamba, imwe ciacio irĩ ta ici: kũũraga thigari igĩrĩ ciarĩ igweta cia Moabi. Ningĩ hĩndĩ ĩmwe kwoiraga mbura ya mbarabu nĩathiire agĩtoonya irima thĩinĩ, akĩũragĩra mũrũũthi kuo. Agĩcooka akĩũraga Mũmisiri, mũndũ warĩ na kĩũga kĩnene mũno, warĩ na ũraihu wa makĩria ma mita igĩrĩ na warĩ na itimũ inene. Banaia aamũtharĩkĩire na njũgũma, akĩhuria itimũ rĩrĩa aanyiitĩĩte na guoko akĩmũũraga narĩo. Icio nĩcio ciĩko cia ũcamba iria Benaia, ũrĩa warĩ ũmwe wa “Njamba iria Mĩrongo Ĩtatũ” eekire. Nĩ we wekĩrĩirwo mũno thĩinĩ wa iria “Mĩrongo Ĩtatũ,” no rĩĩrĩ, ndeekĩrĩirwo mũno ta “Njamba iria cia mbere Ithatũ.” Naake Daudi akĩmũtua mũnene wa thigari iria ciamũrangagĩra. Na rĩĩrĩ, Daudi aatũũraga Zikilagi ehithĩĩte mũthamaki Saũlũ. Arĩ o kũu, thigari nyingĩ, njamba na njĩhokeku, igĩũka kũrĩ we, ciumĩĩte mũhĩrĩgainĩ wa Benjamini, ũrĩa warĩ wa Saũlũ. Ciarĩ njoorua cia gũikia mĩguĩ o na gũikia mahiga na kĩgũtha na guoko kwa ũrĩo kana kwa ũmotho. Ici nĩcio thigari iria irĩ igweta na njoorua cia mũhĩrĩga wa Gadi, iria ciathiire kũrĩ Daudi nyũmbainĩ ĩrĩa yagitĩirwo na thingo cia hinya werũinĩ. Ciarĩ njoorua cia kũrũa na matimũ o na kwĩgita na ngo, namo moothiũ maacio maarĩ na ũũru mũingĩ o ta mũrũũthi, na ikagĩa ihenya o ta thwariga ĩrĩ irĩmainĩ. Thigari icio cioimĩĩte mũhĩrĩgainĩ wa Gadi, na ciarĩ atongoria a ngathĩ cia igũrũ. Imwe ciacio ciarũũgamagĩrĩra thigari ngiri ĩmwe (1,000), nacio iria ciarĩ cia ngathĩ cia thĩ ikarũũgamĩrĩra thigari igana. Na rĩĩrĩ, mweriinĩ wa mbere wa mwaka, o rĩrĩa rũũĩ rwa Jorodani rwaiyũrĩĩte rũkoina, igĩthiĩ ikĩrũringa, ikĩhurunja andũ oothe arĩa maatũũraga ituambainĩ cia mwena wa irathĩro na wa ithũĩro wa rũũĩ rũu. Na rĩĩrĩ, andũ moimĩĩte mũhĩrĩgainĩ wa Benjamini na wa Juda, magĩthiĩ kũrĩ Daudi nyũmbainĩ ĩrĩa yagitĩirwo na thingo cia hinya. Naake Daudi akiumagara akamatũnge, akĩmeera atĩrĩ, “Mũngĩkorwo mũũkĩĩte kũrĩ niĩ ta araata nĩguo mũndeithie, nĩndamwamũkĩra. No rĩĩrĩ, mũngĩkorwo mũũkĩĩte mũngunyanĩre gwĩ thũ ciakwa, o na hatarĩ ũũru njĩkĩĩte, Ngai wa maithe maitũ aromenya na amũherithie.” Amasai mũnene wa thigari iria “Mĩrongo Ĩtatũ” akĩiyũrwo nĩ roho wa Ngai akiuga atĩrĩ, “Daudi, ithuĩ tũrĩ aaku! Tũrĩ a mwena waku, mũrũ wa Jesii! Ũrogĩa na ũhootani ũrĩ hamwe na arĩa magũteithagia! Ngai arĩ mwena waku!” Naake Daudi akĩmaamũkĩra na akĩmatua anene a mbũtũ ciake cia ita. Na rĩĩrĩ, thigari imwe cia kuuma mũhĩrĩgainĩ wa Manase igĩthiĩ mwena wa Daudi hĩndĩ ĩrĩa oimagarire hamwe na Afilisiti kũhũũrana na mũthamaki Saũlũ. No rĩĩrĩ, Daudi ndaigana gũteithĩrĩria Afilisiti, nĩ gũkorwo athamaki a Afilisiti maamwĩkũaga atĩ ahota gũkaamakunyanĩra he Saũlũ mwathi wake. Nĩ ũndũ ũcio, makĩmũingata agĩthiĩ Zikilagi. Na rĩĩrĩ, thigari ici cia mũhĩrĩga wa Manase nĩcio ciathiire mwena wa Daudi hĩndĩ ĩyo acookaga Zikilagi: Adina, Jozabadu, Jedieli, Mikaeli, Jozabadu, Elihu, na Zilethai. Mbere ĩyo o ũmwe wao aarũũgamagĩrĩra thigari ngiri (1,000) cia mũhĩrĩga wa Manase. Nacio igĩgĩteithĩrĩria Daudi kũhũũrana na andũ arĩa maamũtharĩkagĩra tondũ ciarĩ thigari njoorua. Ningĩ nĩcio ciacookire gũtuĩka atongoria thĩinĩ wa mbũtũ cia ita cia Isiraeli. Na rĩĩrĩ, thigari cia Daudi ciathiaga ikĩongererekaga mũthenya o mũthenya. Nĩ ũndũ ũcio, mbũtũ yake ya ita igĩkĩneneha mũno makĩria. Thigari icio ciothe igĩthiĩ Heburoni na ciaikaraga ciĩhaarĩirie kũrũa, na irĩ na ngoro ĩmwe ya gũtua Daudi mũthamaki wa Aisiraeli. Andũ arĩa angĩ oothe a Isiraeli nĩmaanyiitanĩire nao ũndũinĩ ũcio wa gũtua Daudi mũthamaki. Nacio igĩikarania na Daudi kũu aarĩ, ikĩrĩa na ikĩnyua tondũ nĩciarugĩirwo wega nĩ Aisiraeli arĩa angĩ. O na mĩhĩrĩga ya mwena wa na rũgongo biũ ya Isakaru, Zebuluni, na Nafutali nĩyacitwarĩire irio ikuuĩĩtwo na ndigiri, ngamĩĩra, nyũmbũ, o na ndeegwa. Irio icio ciarĩ mũtu, keeki cia ngũyũ, imanjĩka cia thabibũ nyũmũ, ndibei, na maguta ma mĩtamaiyũ. Ningĩ nĩmaatwarire ndeegwa na ng'ondu nĩguo mamathĩnjĩre marĩe. Ũndũ ũcio wothe wekĩkire nĩ ũndũ wa gĩkeno kĩrĩa kĩarĩ kũu Isiraeli guothe. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Daudi agĩcookania ndundu na anene oothe a thigari ngiri, o na a thigari igana. Naake akĩĩra Aisiraeli oothe arĩa moonganĩĩte kũu atĩrĩ, “Mũngĩkorwo nĩmũkuona kwagĩrĩire, naguo ũndũ ũcio ũkorwo nĩ wendi wa MWATHANI Ngai witũ-rĩ, nĩtũrekiei arekio mathiĩ kũrĩ andũ arĩa angĩ aitũ, o na kũrĩ athĩnjĩri Ngai na Alawii arĩa marĩ matũũrainĩ maao, mameere mooke meturanĩre na ithuĩ. Hĩndĩ ĩyo tũkĩgĩĩre Ithandũkũ rĩa Ngai rĩa Kĩrĩĩkanĩro, rĩrĩa rĩatiganĩirio hĩndĩ ya mũthamaki Saũlũ.” Nao andũ oothe magĩkenio nĩ ũhoro ũcio na magĩĩtĩkĩra kũwĩka. Tondũ ũcio Daudi agĩcookanĩrĩria andũ acio oothe a Isiraeli kuuma bũrũri wothe. Aarutĩĩtie kuuma karũũĩ ka Misiri karĩa geetagwo Shihoru na mwena wa kĩanda, o nginya itoonyeroinĩ rĩa Hamothu na mwena wa rũgongo, nĩ geetha magĩĩre Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kuuma Kiriathu Jearimu marĩtware Jerusalemu. Naake Daudi na andũ oothe a Isiraeli, makĩambata Baala, na nokuo Kiriathu Jearimu thĩinĩ wa Juda, nĩguo makagĩĩre Ithandũkũ rĩa Ngai rĩa Kĩrĩĩkanĩro, rĩrĩa rĩĩtanĩĩtio na rĩĩtwa rĩa MWATHANI ũrĩa ũikaraga atũũgĩrĩĩtio igũrũ wa ciũmbe iria irĩ mathagu. Nao makĩruta Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro kuuma nyũmbainĩ ya Abinadabu, makĩrĩigĩrĩra igũrũ wa ngaari njerũ ya kũguucio. Nao Uza na Ahio magĩtwarithia ngaari ĩyo. Naake Daudi na andũ oothe a Isiraeli makĩina makĩrũũhagia na hinya wao wothe nĩguo makumie Ngai. Mainaga makĩhũũraga inanda, ngita, tamburini, thaani iria ihũũrithanagio ikagamba, na makĩhuuhaga tũrumbeeta. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maakinyire kĩhuuhĩroinĩ kĩa ngano gĩa Kidoni, ndeegwa ikĩhingwo, naake Uza agĩtambũrũkia guoko akĩnyiitĩrĩra Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Naake MWATHANI akĩraakario nĩ Uza, akĩmũũraga nĩ ũndũ wa kũhuutia ithandũkũ. Naake agĩkuĩra o hau. Nĩ ũndũ ũcio, handũ hau hatũire heetagwo Perezu Uza kinyagia ũũmũũthĩ. Naake Daudi akĩraakara nĩ ũndũ MWATHANI nĩaherithirie Uza na maraakara. Naake Daudi agĩĩtigĩra Ngai akiuga atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, ingĩtwara Ithandũkũ rĩĩrĩ rĩa Kĩrĩĩkanĩro gwakwa atĩa hiihi?” Nĩ ũndũ ũcio Daudi ndatwarire Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro Jerusalemu. Handũ ha ũguo, aarĩtigire mũciĩ kwa mũndũ wetagwo Obedi Edomu, ũrĩa warĩ wa itũũra rĩa Gathu. Narĩo Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩgĩikara kuo mĩeri ĩtatũ. Naake MWATHANI akĩraathima mũciĩ wa Obedi Edomu, o na kĩrĩa gĩothe aarĩ nakĩo. Na rĩĩrĩ, Hiramu mũthamaki wa Turo akĩrekeria Daudi njaama cia ahũũri mbiacara. Agĩcooka akĩmũtwarithĩria mĩtarakwa, o hamwe na mabundi ma mbaaũ na ma mahiga makamwakĩre nyũmba. Nĩ ũndũ ũcio Daudi agĩkĩmenya atĩ MWATHANI nĩamũhandĩĩte akamũtua mũthamaki wa Isiraeli. Ningĩ nĩatũmaga ũthamaki wake ũgaacĩre nĩ ũndũ wa andũ aake a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, Daudi arĩ kũu Jerusalemu akĩhikia atumia angĩ, nao makĩmũciarĩra ciana ingĩ cia aanake na cia airĩĩtu. Ici nĩcio ciana ciake iria ciaciarĩirwo kũu Jerusalemu: Shamua, Shobabu, Nathani, Solomoni, Ibiharu, Elishua, Elipeleti, Noga, Nefegu, Jafia, Elishama, Beeliada, na Elifeleti. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Afilisiti maiguire atĩ Daudi nĩatuĩtwo mũthamaki wa bũrũri wothe wa Isiraeli, makiumagara makamũnyiite. Naake Daudi aigua ũhoro ũcio akiumagara nĩguo akahũũrane nao. Nao Afilisiti magĩkinya gĩtuambainĩ kĩa Refaimu, makĩambĩrĩria gũtaha indo. Naake Daudi agĩtuĩria ũhoro he Ngai akĩmũũria atĩrĩ, “Tharĩkĩre Afilisiti? Nĩũkũũhe ũhootani igũrũ rĩao?” Naake MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ, matharĩkĩre. Nĩngũkũhe ũhootani!” Kwoguo Daudi agĩthiĩ Baali Perazimu, akĩhootera Afilisiti kuo. Akiuga atĩrĩ, “Ngai ahũthĩrĩĩte ngatũrĩkĩria gatagatĩ ga thũ ciakwa o ta mũiyũro wa maaĩ.” Nĩ ũndũ ũcio handũ hau heetagwo Baali Perazimu. Afilisiti moora, magĩtiga mĩhianano ya ngai ciao hau, naake Daudi agĩathana ĩcinwo. Thuutha ũcio Afilisiti magĩcooka o rĩngĩ gĩtuambainĩ kĩa Refaimu, makĩambĩrĩria gũtaha indo. O rĩngĩ Daudi agĩtuĩria ũhoro harĩ Ngai, naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndũkaamatharĩkĩre kuuma mwena ũyũ; thiũrũrũka ũmatharĩkĩre kuuma na mwena ũũrĩa ũngĩ, hakuhĩ na mĩkũngũgũ. Rĩrĩa ũrĩigua mũkubio ta wa andũ mekũgera mĩtĩ igũrũ, hingo ĩyo ũrĩtharĩkĩra, nĩ gũkorwo ndĩrĩkorwo ngũtongoreetie kũhoota ita cia Afilisiti.” Daudi agĩgĩĩka o ta ũrĩa Ngai aamwathĩĩte, akĩingata Afilisiti kuuma Gibeoni o nginya Gezeri. Nayo ngumo ya Daudi ĩgĩkĩhunja kũndũ guothe, naake Ngai agĩtũma Daudi eetigĩrwo nĩ ndũũrĩrĩ ciothe. Naake Daudi agĩgĩaka nyũmba nyingĩ itũũrainĩ rĩa Daudi nĩ ũndũ wa mabata maake. Agĩcooka agĩthondeka handũ akĩamba hema ho nĩguo haigagwo Ithandũkũ rĩa Ngai rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Hĩndĩ ĩyo akiuga atĩrĩ, “No Alawii oiki maagĩrĩirwo nĩgũkuua Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, nĩ gũkorwo acio nĩ o MWATHANI aathuurire marĩkuuage na matũũre mamũtungatagĩra hĩndĩ ciothe.” Nĩ ũndũ ũcio Daudi agĩcookanĩrĩria andũ oothe a Isiraeli kũu Jerusalemu nĩguo makagĩĩre Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro marĩreehe handũ hau aarĩthondekeire. Agĩcooka agĩcookanĩrĩria njiarwa cia Harũni o na Alawii. Kuuma mbarĩ ya Kohathu gũgĩũka andũ igana rĩa mĩrongo ĩĩrĩ, (120) matongoreetio nĩ Urieli; kuuma mbarĩ ya Merari gũgĩũka andũ magana meerĩ ma mĩrongo ĩĩrĩ (220) matongoreetio nĩ Asaia; kuuma mbarĩ ya Gerishoni gũgĩũka andũ igana rĩa mĩrongo ĩtatũ (130) matongoreetio nĩ Joeli; kuuma mbarĩ ya Elizafani gũgĩũka andũ magana meerĩ (200) matongoreetio nĩ Shemaia; kuuma mbarĩ ya Heburoni gũgĩũka andũ mĩrongo ĩnaana (80) matongoreetio nĩ Elieli; kuuma mbarĩ ya Uzieli gũgĩũka andũ igana na ikũmi na eerĩ (112) matongoreetio nĩ Aminadabu. Ningĩ Daudi agĩĩta Zadoku na Abiatharu athĩnjĩri Ngai o na Alawii atandatũ mooke harĩ we, nao nĩ: Urieli, Asaia, Joeli, Shemaia, Elieli, na Aminadabu. Akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩ inyuĩ atongoria a mbarĩ cia Alawii. Mwĩtheriei inyuĩ eene o na Alawii arĩa angĩ nĩ geetha mũkagĩĩre Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI Ngai wa Isiraeli mũrĩreehe handũ harĩa ndĩrĩthondekeire. Tondũ mũtiarĩkuuĩĩte ihinda rĩrĩa rĩa mbere, nĩkĩo MWATHANI Ngai witũ aatũraakarĩire nĩ ũndũ tũtiarĩmenyereire wega.” Tondũ ũcio athĩnjĩri Ngai na Alawii magĩĩtheria magĩthirwo nĩ thaahu nĩguo magĩĩre Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Nao Alawii makĩrĩkuua na mĩtĩ mĩraaya maigĩrĩire ciande ciao o ta ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte ahũthĩrĩĩte Musa. Naake Daudi akĩĩra atongoria a Alawii mathuure Alawii amwe a kũina na kũhũũra inanda na thaani iria ihũũrithanagio makeneete. Naake Kenania nĩ ũndũ wa ũrĩa aarĩ njoorua ya kũina agĩthuurwo ainithagie Alawii. Kwoguo mũthamaki Daudi, atongoria a Isiraeli, na anene a thigari magĩgĩthiĩ kwa Obedi Edomu makeneete makagĩĩre Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Nao makĩruta igongoona rĩa ndeegwa mũgwanja na ndũrũme mũgwanja, nĩ geetha Ngai ateithie Alawii arĩa maakuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Hĩndĩ ĩyo Daudi, aini a nyĩmbo, Kenania mũtongoria wao, o na Alawii arĩa maakuuĩĩte Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro, meehumbĩĩte nguo ndaaya cia gataani. Ningĩ Daudi nĩehumbĩĩte ebodi ya gataani. Kwoguo Aisiraeli oothe makĩambatia Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro Jerusalemu makĩanagĩrĩra nĩgũkena, makĩhuuhaga tũrumbeeta na macoro, makĩhũũrithanagia thaani iria igambaga, o na makĩhũũraga inanda. Hĩndĩ ĩrĩa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩatoonyagio itũũrainĩ, Mikali, mwarĩ wa Saũlũ, agĩcũũthĩrĩria e ndiricainĩ, akĩona mũthamaki Daudi akĩina akĩrũũgarũũgaga nĩgũkena, akĩmũnyarara. Magĩtwara Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro hemainĩ ĩrĩa Daudi aambĩĩte nĩ ũndũ warĩo, makĩrĩiga kũu thĩinĩ. Magĩcooka makĩrutĩra MWATHANI magongoona ma njino na ma thaayũ. Rĩrĩa Daudi aarĩĩkirie kũruta magongoona macio akĩraathima andũ rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI, na akĩmagaĩra irio oothe. Akĩhe mũndũ mũrũme na mũndũ wa nja thĩinĩ wa Isiraeli mũgate, o mũndũ gĩcunjĩ kĩa nyama hĩĩhie, na keeki ya thabibũ nyũmũ. Naake Daudi agĩthuura Alawii amwe matongoragie andũ magĩthaathaiya MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Marĩmatongoragia makĩinaga na makĩgoocaga MWATHANI marĩ mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Naake Asafu agĩthuurwo atuĩke mũtongoria wao, naake Zekaria agĩthuurwo amũteithagĩrĩrie. Nao Shemiramothu, Jeieli, Matithia, Eliabu, Benaia, Obedi Edomu, Jeieli magĩthuurwo mahũũrage inanda. Asafu aathuurirwo ahũũrithanagie thaani iria igambaga. Nao Benaia na Jahazieli, arĩa maarĩ athĩnjĩri Ngai, magĩthuurwo mahuuhage tũrumbeeta marĩ mbere ya Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro. Mũthenya ũcio nĩguo Daudi aaheire Asafu na Alawii arĩa angĩ wĩra wa gũcookagĩria MWATHANI ngaatho makĩinaga. Cookeriai MWATHANI ngaatho, anĩrĩraai ũnene wake; menyithiai andũ oothe a thĩ ũrĩa eekĩĩte! Mũgooceei na nyĩmbo; menyithaniai maũndũ moothe ma magegania marĩa eekĩĩte! Kenaai tondũ tũrĩ aake; arĩa oothe mamũthaathayagia nĩmacanjamũke! Cariai MWATHANI, o na hinya wake; mũthaathayagiei hingo ciothe. MWATHANI nĩ we Ngai witũ; maathani maake nĩmakũrũmagĩrĩrwo nĩ thĩ yothe. Egũtũũra amenyereire kĩrĩĩkanĩro gĩake nginya tene na tene, na ndakaariganĩrwo nĩ ciĩranĩro ciake rĩ kana rĩ. Kĩrĩĩkanĩro kĩu nĩkĩo aarĩĩkanĩire na Aburahamu na nokĩo eerĩire Isaaka na mwĩhĩtwa. MWATHANI nĩerũhĩirie Jakubu kĩrĩĩkanĩro kĩu, gĩa gũtũũra tene na tene, akiuga atĩrĩ, “Nĩngaakũhe bũrũri wa Kanaani; ũcio nĩguo ũgaatuĩka igai rĩaku.” Andũ acio a Ngai matiarĩ aingĩ, maarĩ o ageni bũrũriinĩ wa Kanaani. Maatũire moorũũraga mabũrũriinĩ moothe, na moimaga ũthamakiinĩ ũmwe magathiĩ ũrĩa ũngĩ. No rĩĩrĩ, Ngai ndaigana gwĩtĩkĩria mũndũ o na ũmwe amahinyĩrĩrie; nĩguo amamenyerere, nĩakaanirie athamaki akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikaanahuutie andũ aakwa arĩa njitĩrĩirie maguta ngamaamũra; mũtikaaneeke anabii aakwa ũũru.” Inyuĩ andũ oothe a thĩ inĩraai MWATHANI, menyithanagiai o mũthenya ũrĩa atũhonokeetie. Ganĩraai ndũũrĩrĩ ũhoro wa riiri wake, ĩraai andũ oothe ũhoro wa ciĩko ciake cia magegania. Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩ mũnene na nĩ wa kũgoocwo mũno; nĩ wa gũtĩĩo gũkĩra ngai ciothe. Ngai ciothe cia ndũũrĩrĩ nĩ mĩhianano mĩtheri, no MWATHANI nĩ we wombire igũrũ. Athiũrũrũkĩirio nĩ ũnene na riiri, nayo Hekaarũ yake ĩkaiyũra hinya na gĩkeno. Goocaai MWATHANI inyuĩ andũ oothe a thĩ, kumiai riiri o na hinya wake! Goocaai rĩĩtwa rĩa MWATHANI rĩrĩa rĩrĩ riiri, ũkaai Hekaarũinĩ yake mũrĩ na kĩheeo; thaathaiyai MWATHANI mwĩhumbĩĩte nguo cia ũthingu. Inainaai mwĩ mbere yake inyuĩ andũ oothe a thĩ! Thĩ ĩrũmĩĩte ũndũ ĩtangĩenyenyeka. Igũrũ tanĩrĩkene, thĩ nayo ta nĩcanjamũke! Ĩraai ndũũrĩrĩ ciothe atĩrĩ, “MWATHANI nĩ mũthamaki.” Iria tanĩrĩrurume o na indo ciothe iria irĩ kuo. Mĩgũnda tanĩcanjamũke o na kĩrĩa gĩothe gĩ thĩinĩ wayo! Hĩndĩ ĩyo mĩtĩ ya mũtitũ no ĩkiuge ngemi mbere ya MWATHANI, tondũ MWATHANI nĩarooka gwatha thĩ. Cookeriai MWATHANI ngaatho tondũ nĩ mwega, ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Mwĩreei atĩrĩ, “Tũhonokie, wee Ngai, ũrĩa ũtũhonokagia, tũcookanĩrĩrie na ũtũhonokie kuuma kwĩ ndũũrĩrĩ, nĩguo tũgũcookagĩrie ngaatho, na tũkumagie rĩĩtwa rĩaku rĩtheru. Goocaai MWATHANI Ngai wa Isiraeli! Mũkumiei rĩu na nginya tene na tene.” Nao andũ oothe makiuga “Ameni,” na makĩgooca MWATHANI. Naake Daudi agĩgĩtiga Asafu na aariũ a ithe Alawii matuĩke a gũthaathayagia Ngai marĩ o kũu Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩarĩ. Wĩra ũcio wa gũthaathaiya warĩ wa kũrutagwo mũthenya o mũthenya. Naake Obedi Edomu, mũrũ wa Jeduthuni, na andũ a mbarĩ yake mĩrongo ĩtandatũ na anaana (68) magĩtuĩka a kũmateithagĩrĩria. Naake Hosa na Obedi Edomu magĩtuĩka arangĩri a ihingo. Naake Zadoku mũthĩnjĩri Ngai, o na aariũ a ithe athĩnjĩri Ngai magĩtigwo hau nĩ Daudi, nĩguo marutagĩre magongoona ma njino kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio kũu Gibeoni. Maagĩrĩirwo nĩkũrutaga magongoona ma njino o rũũciinĩ na o hwaĩinĩ o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo wathoinĩ ũrĩa MWATHANI aaheire Aisiraeli mahingagie. Ningĩ hamwe nao hagĩtigwo Hemani na Jeduthuni o na arĩa maathuurĩĩtwo noguo mainage nyĩmbo cia gũkumia MWATHANI nĩ ũndũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Nao Hemani na Jeduthuni nĩ o maamenyagĩrĩra tũrumbeeta, thaani iria ihũũrithagio ikagamba, o na indo iria ingĩ ciahũthagĩrwo nĩ aini hĩndĩ ya kũgooca. Nayo mbarĩ ya Jeduthuni nĩ yo yarangagĩra ihingo. Thuutha wa ũguo andũ makĩinũka o mũndũ gwake. Naake Daudi agĩcooka mũciĩ kũraathima andũ a mũciĩ wake. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthamaki Daudi aakorirwo atũũrĩĩte nyũmbainĩ yake, akĩĩra mũnabii Nathani atĩrĩ, “Tarora wone atĩ rĩu ndĩraikara nyũmba yakĩĩtwo na mĩtarakwa, no Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI rĩigĩĩtwo o hemainĩ!” Naake Nathani akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩka o ta ũrĩa ũreciiria gwĩka, nĩ gũkorwo Ngai arĩ hamwe nawe.” No rĩĩrĩ, ũtukũ o ro ũcio Ngai akĩĩra Nathani atĩrĩ, “Thiĩ ũkeere ndungata yakwa Daudi atĩrĩ, ‘Ti we ũkũnjakĩra Hekaarũ ya gũikaraga. Kuuma rĩrĩa ndarutire andũ a Isiraeli kuuma Misiri kinyagia ũũmũũthĩ ndirĩ ndatũũra thĩinĩ wa Hekaarũ; ndũire njũrũũraga ngĩikaraga hemainĩ. Kũrĩa guothe ndũire thiaga na andũ a Isiraeli, ndirĩ ndooria mũtongoria o na ũmwe wa arĩa ndathuurire matongoragie andũ aakwa a Isiraeli, gĩtũmi gĩa kwaga kũnjakĩra Hekaarũ ya mĩtarakwa.’ “Nĩ ũndũ ũcio, thiĩ wĩre ndungata yakwa Daudi atĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndamwĩra ũũ, ‘Ndakũrutire rũũruinĩ kũrĩa warĩithagia ng'ondu, ngĩgũtua mũtongoria wa andũ aakwa a Isiraeli. Ngoreetwo nawe kũrĩa guothe wanathiĩ, na nĩngũhootanĩire harĩ thũ ciaku ciothe ũkĩyonagĩra na maitho maaku. Nĩngũtũma ũgĩe na igweta o ta atongoria a gũũkũ thĩ arĩa njamba mũno. Rĩrĩa ũgaakua na ũthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia maithe maaku-rĩ, nĩngaatua ũmwe wa aariũ aaku mũthamaki na nĩngaatũma ũthamaki wake ũgaacĩre. Ũcio nĩwe ũkaanjakĩra Hekaarũ, na niĩ nĩngaatũma ũthamaki wake ũtũũre tene na tene. Na niĩ nĩngaatuĩka ithe, naake atuĩke mũũriũ wakwa. Ndikaamũthengeria tha ciakwa ta ũrĩa ndacithengeirie Saũlũ ũrĩa ndeeheririe nĩguo wee ũtuĩke mũthamaki. Nĩngaamũtua mũtongoria wa andũ aakwa na wa ũthamaki wakwa tene na tene. Gĩtĩ gĩake gĩa ũthamaki gĩgaatũũra kĩrũmĩĩte tene na tene.’ ” Naake Nathani akĩmenyithia Daudi maũndũ moothe marĩa Ngai aamũguũrĩirie. Naake mũthamaki Daudi agĩtoonya Hemainĩ thĩinĩ agĩikara thĩ mbere ya MWATHANI akĩhooya ũũ: “Rĩu MWATHANI Ngai, niĩ ndĩ ũ, o na nyũmba yakwa nĩ kĩĩ nĩguo ũnginyie hau nginyĩĩte. O na no ũrathiĩ na mbere kũnjĩka wega makĩria; nĩũheanĩĩte ciĩranĩro ikoniĩ njiarwa ciakwa cia matukũ ma thuutha, na wee MWATHANI Ngai, nĩũndũũgĩrĩĩtie o ta mũndũ wa bata mũno! Nĩ atĩa ũngĩ ingĩgĩkwĩra? Nĩũnjũũĩ wega, na no ũheete gĩtĩĩo, niĩ ndungata yaku. Warĩ wendi waku o na mũbango waku haane ũguo haana, na kũnyonia ũrĩa ngaaneneha thuuthainĩ. Na rĩu, MWATHANI, gũtirĩ ũngĩ ũhaana ta we; na nĩtũkoreetwo tũkĩmenya atĩ wee nowe wiki Ngai. Gũtirĩ rũũrĩrĩ rũngĩ gũũkũ thĩ rũhaana ta rwa andũ aaku a Isiraeli, arĩa wakũũrire kuuma ũkomboinĩ ũkĩmatua andũ aaku. Maũndũ manene na ma kũgegania marĩa wameekĩire nĩmatambĩĩtie ngumo yaku thĩ guothe. Nĩwakũũrire andũ aaku kuuma Misiri na ũkĩingata ndũũrĩrĩ ingĩ kũrĩa guothe maathiagĩra. Nĩũtuĩte Aisiraeli andũ aaku kĩũmbe tene na tene, nawe, MWATHANI, ũgatuĩka Ngai wao. “Rĩu, MWATHANI, tũũra ũhingagia kĩĩranĩro kĩrĩa wanjĩĩrĩire niĩ mwene na njiarwa ciakwa, na wĩke o ta ũguo woigire nĩũgeeka. Ũgũtũũra ũkumagio, na andũ matũũre moigaga atĩrĩ, ‘MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩwe Ngai ũrĩa wathaga Isiraeli.’ Nawe nĩũkamenyerera ũthamaki wakwa ũtũũre ũrũmĩĩte wega tene na tene. Nĩ gũkorwo wee, Ngai wakwa, nĩũnguũrĩirie, niĩ ndungata yaku, maũndũ macio moothe, na nĩũnjĩĩrĩĩte atĩ nĩũgaatua njiarwa ciakwa athamaki. Tondũ ũcio ndingĩĩtigĩra ngĩkũhooya ihooya rĩĩrĩ. Wee, MWATHANI, nĩwe Ngai, na nĩũnjĩĩrĩire ũndũ ũcio mwega. Ndagũthaitha ũraathime njiarwa ciakwa nĩguo itũũre ikenagĩra wega waku. Wee, MWATHANI, nĩ we wĩranĩire ũndũ ũcio, na njiarwa ciakwa igũtũũra iraathimagwo nĩ we tene na tene.” Thuutha ũcio, Daudi agĩtharĩkĩra Afilisiti rĩngĩ akĩmahoota, akĩmatuunya Gathu o na matũũra marĩa maakũrigiicĩirie. Ningĩ agĩcooka akĩhoota Amoabi, nao magĩtuĩka ndungata ciake ciakũmũrutagĩra igooti. Ningĩ Daudi akĩhoota Hadadezeri mũthamaki wa Zoba bũrũriinĩ wa Siria. Hadadezeri aahooteirwo rũgongo rwa Hamathu, rĩrĩa aageragia gũũkĩrĩra bũrũri ũrĩa warĩ mwena wa na rũgongo wa rũũĩ rwa Farati. Daudi akĩmũtuunya ngaari cia mbarathi ngiri ĩmwe, thigari cia mbarathi ngiri mũgwanja (7,000), na thigari cia magũrũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ (20,000). Agĩtigia mbarathi cia kũigana kũguucia ngaari igana cia mbarathi, iria ingĩ ciothe agĩcitemengithia magũrũ ikĩonja. Rĩrĩa andũ a Siria a kuuma Damasiki maatũmire ita ciũke iteithie mũthamaki Hadadezeri, Daudi agĩcitharĩkĩra, akĩũraga andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ (22,000). Agĩcooka agĩaka kambĩ cia thigari bũrũriinĩ wao, nao andũ a Siria magĩtuĩka ndungata ciake cia kũmũrutagĩra igooti. MWATHANI agĩgĩtũma Daudi agĩe na ũhootani kũndũ guothe. Daudi agĩkĩoya ngo cia thahabu iria ciakuuĩĩtwo nĩ njaama cia Hadadezeri, agĩcitwara Jerusalemu. Ningĩ akĩoya icango nyingĩ mũno kuuma Tibihathu na Kuni, matũũra marĩa maathagwo nĩ Hadadezeri. (Icango icio nĩcio Solomoni aahũthĩrire gwaka itangi rĩa gĩcango, itugĩ, o na indo iria ingĩ cia gĩcango cia Hekaarũ.) Naake Toi, mũthamaki wa Hamathu, akĩigua atĩ Daudi nĩahooteete ita ciothe cia Hadadezeri. Akĩrekia mũũrũwe Joramu kũrĩ mũthamaki Daudi, akamũgeithie na amũgaathĩrĩrie nĩ ũndũ wa kũhoota Hadadezeri. Toi aatũire arũaga na Hadadezeri. Naake Joramu agĩtwarĩra Daudi iheeo ciathondekeetwo na thahabu, betha, na gĩcango. Naake mũthamaki Daudi akĩamũra indo icio nĩguo ihũthagĩrwo na gũthaathaiya MWATHANI. Hamwe na icio nĩamũrire betha na thahabu iria aarutĩĩte mabũrũri marĩa aahooteete ma Edomu, Moabi, Aamoni, Filisitia, na Aamaleki. Naake Abishai, ũrĩa nyina eetagwo Zeruia, akĩũragĩra Aedomu ngiri ikũmi na inyaanya (18,000) gĩtuambainĩ gĩa Cumbĩ. Agĩaka kambĩ cia thigari bũrũriinĩ wothe wa Edomu, na andũ aakuo oothe magĩtuĩka ndungata cia Daudi. Naake MWATHANI agĩtũma Daudi agĩe na ũhootani kũndũ guothe. Daudi agĩgĩthamakĩra Isiraeli guothe, na nĩonaga atĩ andũ aake oothe nĩmatungatagwo na njĩra ya kĩhooto na ya waragania. Joabu, mũrũ wa nyina na Abishai, nĩ we warĩ mũnene wa mbũtũ cia ita. Jehoshafatu mũrũ wa Ahiludu nĩ we wamenyagĩrĩra rekondi ciothe. Zadoku mũrũ wa Ahitubu na Ahimeleku mũrũ wa Abiatharu nĩ o maarĩ athĩnjĩri Ngai. Seraia nĩwe warĩ karani ka igooti. Benaia mũrũ wa Jehoiada nĩwe warĩ mũnene wa thigari iria ciarangagĩra Daudi, nao aariũ a Daudi maarĩ atongoria anene a thirikaari yake. Thuutha ũcio, Nahashu mũthamaki wa Aamoni agĩkua, naake mũũrũwe Hanuni agĩtuĩka mũthamaki ithenya rĩake. Naake mũthamaki Daudi akiuga atĩrĩ, “No mũhaka njĩke Hanuni mũrũ wa Nahashu maũndũ ma ũtugi o ta ũrĩa ithe aanjĩkire.” Kwoguo Daudi agĩtũma arekio makamũtwarĩre macakaya maake. Rĩrĩa maakinyire kwa Hanuni bũrũriinĩ wa Aamoni, atongoria a Aamoni makĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Ũgwĩciiria tondũ Daudi nĩatũmĩĩte andũ mooke magũcakaithie, nĩ thooguo atĩĩĩte mũno? Aaca! Amatũmĩĩte gũũkũ ta athigaani, mathigaane bũrũri nĩguo atũhoote!” Tondũ ũcio Hanuni akĩnyiita anjaama a Daudi akĩmeenjithia nderu ciao, agĩtinithia nguo ciao kuuma njohero gũthiĩ na thĩ, agĩcooka akĩreka methiĩre. Rĩrĩa Daudi aamenyithirio ũhoro ũcio, akĩrekania matũngwo, nĩ gũkorwo andũ acio nĩmaiguaga thoni gũcooka mũciĩ. Akĩmeera maikare Jeriko nginya rĩrĩa nderu ciao ikaaneneha, thuutha ũcio mainũke. Rĩrĩa mũthamaki Hanuni na Aamoni moonire atĩ nĩmaatuma ũthũ na Daudi makĩrĩha kiro ngiri mĩrongo ĩtatũ na inya (34,000) cia betha nĩguo makombore ngaari cia mbarathi na thigari cia mbarathi kuuma Mesopotamia, Maaka, na Zoba. Magĩgĩkombora ngaari cia mbarathi ngiri mĩrongo ĩtatũ na igĩrĩ (32,000), o hamwe na mũthamaki wa Maaka na ita ciake. Acio oothe magĩthiĩ magĩaka kambĩ yao mang'etheire Medeba. O nao Aamoni oothe makiuma matũũrainĩ maao mehaarĩirie kũrũa. Rĩrĩa Daudi aiguire ũhoro ũcio, akĩmarekeria Joabu na mbũtũ cia ita ciothe cia andũ arĩa maarĩ njamba. Nao Aamoni makiumagara makĩĩhanda wega kĩhingoinĩ kĩa Raba me na indo ciao ciothe cia mbaara. Raba rĩarĩ itũũra rĩao rĩrĩa inene. Hĩndĩ ĩyo nao athamaki arĩa mookĩĩte kũmateithĩrĩria mehandĩĩte o kũu werũinĩ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Joabu oonire atĩ ita cia thũ icio ciahota kũmũtharĩkĩra imuumĩĩte na mbere na na thuutha-rĩ, agĩthuura thigari iria ciarĩ njamba thĩinĩ wa thigari cia Isiraeli agĩcibanga ing'ethanĩire na andũ a Siria. Nacio thigari icio ingĩ agĩciiga rungu rwa ũtongoria wa Abishai mũrũ wa nyina, ũrĩa naake wacibangire ing'ethanĩire na Aamoni. Naake Joabu akĩĩra Abishai atĩrĩ, “Wona andũ a Siria makĩndooria-rĩ, ũka ũndeithĩrĩrie, na niĩ ndoona Aamoni magĩgũtooria, nĩngũũka gũgũteithĩrĩria. Gĩa na hinya na wĩyũmĩrĩrie. Nĩtũhũũrane na hinya nĩ ũndũ wa andũ aitũ na matũũra ma Ngai witũ; naake MWATHANI aroĩka o ta ũrĩa ekuona kwagĩrĩire.” Joabu na andũ aake magĩkuhĩrĩria andũ a Siria nĩguo mamatharĩkĩre, nao andũ a Siria makĩũra. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Aamoni moonire atĩ andũ a Siria nĩmoora-rĩ, o nao makĩũrĩra Abishai magĩĩtharĩra itũũrainĩ. Naake Joabu agĩcooka Jerusalemu. No rĩĩrĩ, andũ a Siria moona atĩ nĩmaahootwo nĩ Aisiraeli, magĩcookanĩrĩria mbũtũ ciao cia ita iria ciarĩ ng'ongoinĩ cia Siria, mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Farati. Nacio igĩũka itongoreetio nĩ Shobaku, mũnene wa mbũtũ cia ita cia Hadadezeri mũthamaki wa Zoba. Rĩrĩa Daudi aamenyithirio ũhoro ũcio-rĩ, agĩcookanĩrĩria mbũtũ ciothe cia ita cia Isiraeli, akĩringa rũũĩ rwa Jorodani, agĩcibanga nĩguo ihũũrane na andũ a Siria. Nayo mbaara ĩkĩambĩrĩria. Aisiraeli makĩingatithia thigari cia Siria. Naake Daudi na thigari ciake makĩũraga atwari a ngaari cia mbarathi cia andũ a Siria ngiri mũgwanja (7,000), na thigari cia magũrũ ngiri mĩrongo ĩna (40,000). Ningĩ makĩũraga Shobaku mũnene wa mbũtũ cia ita cia Siria. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa athamaki oothe arĩa maathĩkagĩra Hadadezeri moonire atĩ nĩmaahootwo nĩ Aisiraeli, magĩkĩiguana na Daudi magĩtuĩka a kũmwathĩkagĩra. Nao andũ a Siria matiigana gwĩtĩkĩra gũteithia Aamoni hĩndĩ ĩngĩ. Na rĩĩrĩ, kĩambĩrĩria kĩa mwaka, o hĩndĩ ĩrĩa athamaki maamenyereete gũthiaga mbaara, Joabu agĩtongoria mbũtũ ya ita, agĩthiĩ agĩtharĩkĩra bũrũri wa Aamoni. Ningĩ agĩcooka agĩthiũrũrũkĩria itũũra rĩa Raba, akĩrĩtharĩkĩra na akĩrĩananga. No rĩĩrĩ, mũthamaki Daudi aatigĩĩtwo Jerusalemu. Daudi akĩruta kĩraũni gĩa thahabu mũtweinĩ wa Moleku, ngai ya Aamoni, nakĩo kĩarĩ na ũritũ ta wa kiro mĩrongo ĩtatũ na inya. Kĩraũni kĩu kĩarĩ na ihiga rĩa goro thĩinĩ. Daudi akĩoya ihiga rĩu rĩa goro, akĩrĩĩkĩra kĩraũniinĩ gĩake. Agĩcooka agĩtaha indo nyingĩ mũno kuuma itũũrainĩ rĩu. Agĩcooka agĩkuua andũ aakuo, akĩmatua aatũri mbaaũ, aruti wĩra na macembe, na mathanwa. Ũguo noguo Daudi eekire andũ a matũũra moothe ma Aamoni. Thuutha ũcio Daudi na andũ aake magĩcooka Jerusalemu. Ningĩ gũgĩcooka gũkĩgĩa mbaara rĩngĩ na Afilisiti kũu Gezeri. Naake Sibekai, ũrĩa woimĩĩte Husha, akĩũraga Sipai, ũmwe wa njiarwa cia imũndũ iria ciarĩ nene, nao Afilisiti magĩkĩhootwo. Ningĩ gũkĩgĩa mbaara na Afilisiti o rĩngĩ, naake Elihanani mũrũ wa Jairũ akĩũraga Lahami, mũrũ wa nyina na Goliathũ wa kuuma Gathu. Mũtĩ wa itimũ wa Lahami warĩ mũtungu o ta rũbaaũ rũrĩa rũkoragwo maciniinĩ ya gũtuma nguo. O rĩngĩ gũkĩgĩa na mbaara ĩngĩ kũu Gathu, nakuo nĩkwarĩ na kĩmũndũ kĩmwe kĩnene mũno kĩarĩ na ciara ithathatũ o guoko, na ciara ithathatũ o kũgũrũ. Ciothe ciarĩ mĩrongo ĩĩrĩ na inya. Kĩarĩ kĩmwe kĩa njiarwa cia imũndũ iria ciarĩ nene. Nakĩo gĩkĩũgita Aisiraeli, naake Jonathani mũrũ wa Shama ũrĩa warĩ mũrũ wa nyina na Daudi, agĩkĩũraga. Imũndũ icio ithatũ ciarĩ njiarwa cia imũndũ iria nene ciatũũraga Gathu, na cioragirwo nĩ Daudi na andũ aake. Na rĩĩrĩ, Caitaani akĩreeherere Aisiraeli mũtino, na ũndũ wa gũtũma Daudi amatare. Kwa ũguo Daudi akĩĩra Joabu na atongoria arĩa angĩ a mbũtũ cia ita atĩrĩ, “Ũkĩraai mũthiĩ bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli, kuuma mwena ũmwe wa bũrũri kinya ũrĩa ũngĩ, (ũguo nĩ ta kuuga kuuma Dani kinya Beerisheba) mũgatare andũ. Nĩngwenda kũmenya ũrĩa maigana.” No Joabu agĩcookia atĩrĩ, “MWATHANI arotũma andũ moongerereke, amoongerere maita igana gũkĩra ũrĩa maigana rĩu magĩtarwo! Na rĩu, mwathi wakwa mũthamaki, ũgũkĩenda kũmatara nĩkĩ, na nĩũũĩ wega atĩ oothe nĩ ndungata ciaku? Ũkwenda kũreehere Aisiraeli mũtino nĩkĩ?” No rĩĩrĩ, mũthamaki agĩtũma Joabu aathĩkĩre watho ũcio. Naake Joabu agĩthiĩ bũrũri wothe wa Isiraeli gũtara andũ, na thuutha ũcio agĩcooka Jerusalemu. Naake Joabu agĩkĩhe mũthamaki Daudi ithabu rĩa ũrĩa andũ maiganaga maatarwo. Arĩa mangĩahotire gũthiĩ itainĩ a kuuma Isiraeli maarĩ arũme mirioni ĩmwe na ngiri igana rĩmwe (1,100,000), nao a kuuma Juda maarĩ arũme ngiri magana mana na mĩrongo mũgwanja (470,000). Tondũ, ũndũ ũcio wa gũtarana wa mũthamaki ndwakenagia Joabu, ndaigana gũtara mũhĩrĩga wa Lawi na wa Benjamini. Na rĩĩrĩ, Ngai ndaigana gũkenio nĩ ũndũ ũcio wekĩĩtwo, na kwoguo akĩherithia Aisiraeli. Naake Daudi agĩkĩĩra MWATHANI atĩrĩ, “Nĩnjĩhĩĩtie mũno nĩ ũndũ wa ũguo njĩkĩĩte. MWATHANI, ndagũthaitha ũnjohere. Nĩnjĩkĩĩte ũndũ wa ũkĩĩgu mũno.” Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩĩra Gadi, mũnabii wa Daudi, atĩrĩ, “Thiĩ wĩre Daudi atĩ, ndĩramũhe maũndũ matatũ ma gũthuura, athuure ũmwe ũrĩa ngũmwĩka.” Nĩ ũndũ ũcio Gadi agĩthiĩ kũrĩ Daudi akĩmwĩra ũrĩa wothe MWATHANI oigĩĩte, akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda ũndũ ũrĩkũ? Ng'aragu mĩaka ĩtatũ, mĩeri ĩtatũ ya gũteng'erio nĩ thigari cia thũ ciaku, kana mĩthenya ĩtatũ ya gũtharĩkĩrwo nĩ MWATHANI na rũhiũ rwa njora, gũtũmĩrwo mũthiro bũrũri waku wothe, na gũtũmĩrwo mũraika athiĩ akĩũraganaga bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli? Rĩu-rĩ, ngũthiĩ kwĩra MWATHANI atĩa?” Naake Daudi agĩcookeria Gadi atĩrĩ, “Rĩu ndĩ handũ hooru mũno! No rĩĩrĩ, handũ ha kũherithio nĩ andũ, kaba kũherithio nĩ MWATHANI we mwene nĩ ũndũ tha ciake nĩ nyingĩ mũno.” Tondũ ũcio MWATHANI agĩtũma kũgĩe mũthiro kũu bũrũri wa Isiraeli, naguo ũkĩũraga andũ ngiri mĩrongo mũgwanja (70,000). Ningĩ MWATHANI akĩrekia mũraika nĩguo akaniine itũũra rĩa Jerusalemu. No rĩĩrĩ, mũraika ũcio ataaneeka ũguo, Ngai akĩĩĩricũkwo akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga rĩu! Ũguo nĩ mũiganu.” Naake mũraika ũcio aarĩ hakuhĩ na kĩhuuhĩro kĩa ngano kĩa Arauna ũrĩa Mũjebusi. Naake Daudi akĩroria maitho maake na igũrũ, akĩona mũraika arũũgamĩĩte rĩerainĩ, anyiitĩĩte rũhiũ na guoko ehaarĩirie kwananga Jerusalemu. Naake Daudi e hamwe na atongoria a andũ, meehumbĩĩte nguo cia makũnia, makĩĩgũithia maroreetie moothiũ maao na thĩ. Daudi agĩthaitha Ngai akiuga atĩrĩ, “Ũi Ngai, maya moothe nĩ meehia maakwa, tondũ nĩ niĩ ndaathanire andũ matarwo. Rĩu-rĩ andũ aya matarĩ kĩene nĩ atĩa magĩĩkĩĩte? Ndagũthaitha, MWATHANI Ngai wakwa, herithia arĩ niĩ na andũ a nyũmba ya baaba, no ũiguĩre andũ aaku tha.” Naake mũraika wa MWATHANI agĩatha Gadi akeere Daudi, aambate kĩhuuhĩroinĩ kĩa ngano kĩa Arauna agaakĩre MWATHANI kĩgongoona ho. Daudi agĩgĩathĩkĩra uuge wa MWATHANI, akĩambata o ta ũguo Gadi aamwĩrĩĩte. Na rĩĩrĩ, Arauna na aanake aake ana nĩkũhũũra maahũũraga ngano, na rĩrĩa aanake acio moonire mũraika makĩũra makĩhitha. Rĩrĩa Arauna oonire mũthamaki Daudi aamũkuhĩhĩria, akiuma hau kĩhuuhĩroinĩ kĩa ngano, agĩthiĩ na kũrĩ we, akĩinamĩrĩra nĩguo amũhe gĩtĩĩo. Naake Daudi akĩĩra Arauna atĩrĩ, “Nyenderia handũ haaha ũhuuhagĩra ngano, nĩguo njakĩre MWATHANI kĩgongoona ho, nĩ geetha agirĩrĩrie mũthiro ũyũ. Ngũkũrĩha o ũrĩa kwagĩrĩire.” Naake Arauna akĩĩra mũthamaki Daudi atĩrĩ, “Hooe, mwathi wakwa mũthamaki, ĩka naho ũrĩa ũkuona kwagĩrĩire. Ningĩ-rĩ, haaha he na ndeegwa ũngĩruta igongoona rĩa njino, mĩtĩ ĩno tũkũhũũraga ngano nayo no ũmĩtue ngũ, na ngano ĩno ĩ haaha no ũmĩrute ĩrĩ igongoona rĩa mũtu. Indo icio ciothe nĩndakũhe.” No mũthamaki Daudi akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, ngũkũrĩha o ũrĩa kwagĩrĩire. Ndingĩĩtĩkĩra o na haniini kũrutĩra MWATHANI igongoona rĩa indo ciaku. Ningĩ ndingĩĩtĩkĩra kũmũrutĩra igongoona itarĩ irĩhi ndutĩire.” Tondũ ũcio agĩkĩgũra handũ hau icunjĩ cia thahabu magana matandatũ. Naake Daudi agĩgĩakĩra MWATHANI kĩgongoona handũ hau, agĩcooka akĩrutĩra ho magongoona ma njino o na ma thaayũ. Arĩĩkia kũhooya, MWATHANI akĩmũcookeria mahooya maake, agĩtũma mwaki kuuma igũrũ, ũgĩcina magongoona macio maarĩ kĩgongoona igũrũ. Naake MWATHANI agĩatha mũraika acookie rũhiũ rwake njora, naake mũraika agĩathĩka. Rĩrĩa Daudi oonire atĩ MWATHANI nĩamũcookeria mahooya maake, akĩrutĩra magongoona kĩgongoonainĩ kĩrĩa aakĩĩte hau kĩhuuhĩroinĩ kĩa Arauna. Na rĩĩrĩ, Hema ya MWATHANI ya gũtũnganwo, o ĩrĩa Musa athondekeire werũinĩ, o na kĩgongoona kĩa igongoona rĩa njino, ciarĩ kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio itũũrainĩ rĩa Gibeoni. No rĩĩrĩ, Daudi ndangĩetĩkĩrire gũthiĩ gũthaathaĩria Ngai kuo nĩ ũndũ nĩetigagĩra rũhiũ rwa njora rwa mũraika wa MWATHANI. Hĩndĩ ĩyo Daudi agĩkiuga atĩrĩ, “Haaha nĩ ho Hekaarũ ya MWATHANI Ngai ĩgaakwo. Ningĩ kĩgongoonainĩ gĩĩkĩ nĩ ho andũ a Isiraeli makaarutagĩra magongoona ma njino.” Naake Daudi agĩathana atĩ andũ oothe a ndũũrĩrĩ arĩa maatũũraga bũrũri wa Isiraeli moongane hamwe, na mooka akĩmahe wĩra wa kũruta. Amwe aao akĩmahe wĩra wa gwacũhia mahiga ma gwaka Hekaarũ. Agĩcooka akĩigithia cuuma nyingĩ cia gũthondekwo mĩcumaarĩ ya mĩrango ya ihingo o na irenji cia cuuma cia mĩrango ĩyo. Ningĩ akĩigithia o na cuuma nyingĩ cia gĩcango itaarĩ gĩthimi. O na ikĩigithia mĩgogo mĩtungu mũno ya mĩtarakwa thuutha wa kũreeherwo yo nĩ andũ a Sidoni na Turo. Naake Daudi akiuga atĩrĩ, “Mũrũ wakwa Solomoni nĩ mwĩthĩ o na ndarĩ na ũmenyo wa kũigana. Hekaarũ ĩrĩa agwakĩra MWATHANI no mũhaka ĩtuĩke thaka mũno, na ĩgĩe igweta bũrũriinĩ wothe. Nĩ ũndũ ũcio, no mũhaka haarĩrĩrie mwako wayo wega.” Tondũ ũcio Daudi akĩigithia indo nyingĩ mũno cia kũmĩaka mbere ya atanakua. Hĩndĩ ĩyo agĩgĩĩta Solomoni mũũrũwe akĩmwatha atĩ aakĩre MWATHANI Ngai wa Isiraeli Hekaarũ. Daudi agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrũ wakwa Solomoni, nĩndũũrĩĩte nyendeete mũno gwakĩra MWATHANI Ngai wakwa Hekaarũ ĩĩtanĩĩtio na rĩĩtwa rĩake. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩamenyithirie atĩ ti niĩ njagĩrĩirwo nĩkũmwakĩra Hekaarũ nĩ ũndũ nĩndooragire andũ aingĩ mũno na ngĩrũa mbaara nyingĩ. O na kũhaana ũguo-rĩ, MWATHANI nĩanjĩĩrĩire atĩrĩ, ‘Nĩũkaagĩa na kahĩĩ, nako gagaathanaga na thaayũ, tondũ nĩngaatũma thũ ciako ciage gũgookĩrĩra. Kahĩĩ kau gageetwo Solomoni nĩ ũndũ hĩndĩ ya ũthamaki wako nĩngaatũma Isiraeli kũgĩe na thaayũ na ũgitĩri. Kahĩĩ kau nĩko gakaanjakĩra Hekaarũ. Nĩgagaatuĩka mũrũ wakwa, na niĩ nduĩke ithe wako. Ningĩ gĩtĩ gĩako gĩa ũthamaki gĩgaatũũra kĩgaacĩire tene na tene.’ ” Daudi agĩthiĩ na mbere akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũũriũ, MWATHANI Ngai waku aroikara hamwe nawe, na arokũhotithia kũmwakĩra Hekaarũ o ta ũrĩa aanjĩĩrĩire. MWATHANI Ngai waku arokũhe ũmenyo na ũũgĩ, nĩ geetha ũkaahota gwathana Isiraeli kũringana na Watho wake. Ningĩ ũngĩgaatũũra wathĩkagĩra mawatho moothe marĩa MWATHANI aaheire Musa nĩ ũndũ wa Aisiraeli nĩũkaagaacagĩra maũndũinĩ maaku moothe. Gĩa hinya na wĩyũmĩrĩrie. Ndũkaamake kana wĩtigĩre. Haakwa mwene-rĩ, nĩndĩhinyanĩrĩirie ngaiga indo cia mwako ũcio, nacio nĩ: tani ngiri ithatũ na magana mana (3,400) cia thahabu na tani ngiri mĩrongo ĩtatũ na inya (34,000) cia betha. Hamwe na icio nĩnjigĩĩte icango na cuuma cia kũigana. Ningĩ nĩnjigithĩĩtie mbaaũ na mahiga, na icio ciothe no mũhaka ũgaaciongerera. Ningĩ wĩ na aruti wĩra aingĩ: acũhia a mahiga, aaki na mahiga, mabundi ma mbaaũ, o na andũ aingĩ oogĩ a kũruta mawĩra ma mĩthemba yothe mahũthĩrĩĩte thahabu, betha, icango, o na cuuma. Nĩ ũndũ ũcio wĩhaarĩrie kwambĩrĩria mwako, naake MWATHANI Ngai aroikara nawe.” Ningĩ Daudi agĩatha atongoria oothe a Isiraeli mateithagie Solomoni, akĩmeera atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wanyu nĩakoreetwo hamwe na inyuĩ, o na ningĩ nĩatũmĩĩte mũkorwo mwĩ na thaayũ mĩena yothe. Nĩahotithirie kũhoota andũ arĩa oothe maatũũraga bũrũri ũyũ, na rĩu nĩ ndungata cianyu na cia MWATHANI. Rĩu gĩtũũreei mũtungatagĩra MWATHANI Ngai wanyu na ngoro cianyu o na mĩoyo yanyu. Nĩ ũndũ ũcio kĩambĩrĩriei mwako wa Hekaarũ ya MWATHANI nĩ geetha mũcooke mũtoonyie Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI kuo, o na indo iria ingĩ nyamũre cia gũthaathaiya Ngai nacio.” Naake Daudi akũra mũno, agĩtua Solomoni mũũrũwe mũthamaki wa Isiraeli. Naake agĩcookanĩrĩria atongoria oothe a Isiraeli hamwe, o na athĩnjĩri Ngai na Alawii. Naake Daudi agĩtara Alawii oothe arĩa maarĩ na ũkũrũ wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na makĩria, nao maarĩ ngiri mĩrongo ĩtatũ na inyaanya (38,000). Naake mũthamaki Daudi agĩthuura kuuma kũrĩ acio, Alawii ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na inya (24,000) a kũrũũgamagĩrĩra wĩra Hekaarũinĩ ya MWATHANI. Ningĩ Alawii ngiri ithathatũ (6,000) magĩthuurwo matuĩke a kũmenyagĩrĩra rekondi o na gũtuithania maciira. Nao Alawii ngiri inya (4,000) magĩthuurwo matuĩke arangĩri a ihingo. Nao Alawii ngiri inya (4,000) magĩthuurwo matuĩke a kũinagĩra MWATHANI na indo cia nyĩmbo iria mũthamaki aaheanĩĩte cia gũkumagia Ngai nacio. Naake Daudi akĩbanga Alawii acio ikundi ithatũ, o ta ũrĩa mbarĩ ciao ciatariĩ ta ũũ: Mbarĩ ya Gerishoni, Kohathu, na ya Merari. Gerishoni aarĩ ithe wa aariũ eerĩ nao nĩ o: Ladani na Shimei Ladani aarĩ ithe wa aariũ atatũ nao nĩ o: Jehieli, Zethamu, na Joeli. Acio nĩ o maarĩ anene a mĩciĩ ya mbarĩ ya Ladani. Nao aariũ a Shimei maarĩ atatũ, nao nĩ Shelomothu, Hazieli, na Harani. Kohathu aarĩ ithe wa aariũ ana, nao nĩ o: Amuramu, Iziharu, Heburoni na Uzieli. Amuramu aarĩ ithe wa aariũ eerĩ, nao nĩ o: Harũni na Musa. (Naake Harũni na njiarwa ciake magĩthuurwo mamenyagĩrĩre indo iria nyamũre, na macinage ũbaani magĩthaathayagia MWATHANI. Ningĩ matũũre matungatagĩra MWATHANI na maraathimaga andũ rĩĩtwainĩ rĩake tene na tene. No rĩĩrĩ, aariũ a Musa, ndungata ĩyo ya Ngai, magĩtaranĩrio na Alawii.) Musa aarĩ ithe wa aariũ eerĩ nao nĩ o: Gerishomu na Eliezeri. Naake Shebueli nĩ we warĩ mũnene wa aariũ a Gerishomu. Eliezeri aarĩ ithe wa mũũriũ ũmwe wetagwo Rehabia, no Rehabia aarĩ ithe wa aariũ aingĩ. Iziharu, mũũriũ wa keerĩ wa Kohathu, aarĩ ithe wa mũũriũ ũmwe wetagwo Shelomithu na nĩ we warĩ mũnene wa mbarĩ yao. Heburoni, mũũriũ wa gatatũ wa Kohathu, aarĩ ithe wa aariũ ana nao maarũmanĩrĩire ta ũũ: Jeria, Amaria, Jahazieli, na Jekameamu. Uzieli aarĩ ithe wa aariũ eerĩ na nĩ o: Mika na Ishia. Merari aarĩ ithe wa aariũ eerĩ, nao nĩ o: Mahali na Mushi. Mahali aarĩ ithe wa aariũ eerĩ, nao nĩ o Eleazaru na Kishu. Na rĩĩrĩ, Eleazaru aakuire atarĩ na aanake tiga o airĩĩtu. Nao airĩĩtu acio makĩhikio nĩ aanake a mũrũ wa nyina ũrĩa wetagwo Kishu. Mushi, mũũriũ wa keerĩ wa Merari, aarĩ ithe wa aariũ atatũ, nao nĩ: Mahali, Ederi na Jeremothu. Acio nĩ o maarĩ njiarwa cia Lawi na maabangĩĩtwo na mbarĩ na nyũmba, na o mũndũ aandĩkĩĩtwo rĩĩtwa rĩake. Acio oothe no mũndũ wakinyĩĩtie mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na makĩria na nĩ o maarĩ a kũruta wĩra Hekaarũinĩ ya MWATHANI. Naake Daudi agĩkiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai nĩatũmĩĩte andũ aake maikare na thaayũ na egũtũũra Jerusalemu tene na tene. Nĩ ũndũ ũcio gũtirĩ bata wa Alawii gũtũũra mathaamagia Hema ya MWATHANI o na kana indo iria ihũthagĩrwo gũthaathaiya Ngai kuo.” Na rĩĩrĩ, kũringana na ciugo cia Daudi cia mũthia, Alawii arĩa makinyĩĩtie mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na makĩria no o maathuurirwo. Alawii acio maagaĩirwo mawĩra maya: gũteithagĩrĩria athĩnjĩri Ngai arĩa a njiarwa ya Harũni mawĩrainĩ marĩa maarutaga Hekaarũinĩ; gũikaragia nja na tũnyũmba twayo i theru, o na kũmenyerera indo ciothe iria ciarĩ nyamũre na gũciiga i theru. Ningĩ mamenyagĩrĩre mĩgate mĩtheru ya kũrutĩrwo MWATHANI magongoona, mũtu mũhinyu wa magongoona, mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia, mĩgate ya gũkandwo, o na mũtu ũtukanĩĩtio na maguta ma mĩtamaiyũ, o na ningĩ gũthimaga ũritũ wa indo ciothe cia kũrutwo magongoona. Ningĩ mateithagĩrĩrie kũgooca na gũcookeria MWATHANI ngaatho rũũciinĩ o ma hwaĩinĩ. Na mateithagĩrĩrie kũrutĩra MWATHANI magongoona ma njino hĩndĩ ya Thabatũ, karũũgamo ka mweri, o na mĩthenya ĩrĩa ĩngĩ ya thigũkũ. Nĩgwathondekirwo mawatho ma gũtua nĩ Alawii aigana marĩrutaga wĩra ũcio o mũthenya. Alawii maaheirwo wĩra wa gũthaathayagia Ngai hĩndĩ ciothe. Na nĩ ũndũ ũcio, Alawii makĩĩhokerwo wĩra wa gũtungata Hemainĩ ya gũtũnganwo na Hekaarũinĩ yake, o na gũteithagĩrĩria athĩnjĩri Ngai arĩa maarĩ njiarwa cia Harũni hĩndĩ ya gũthaathaiya Hekaarũinĩ. Na rĩĩrĩ, njiarwa cia Harũni ciagaĩĩtwo ta ũũ: Harũni aarĩ ithe wa aariũ ana, nao nĩ: Nadabu, Abihu, Eleazaru, na Ithamaru. No rĩĩrĩ, Nadabu na Abihu magĩkua mbere ya ithe wao, na matiarĩ na ciana. Na nĩ ũndũ ũcio Eleazaru na Ithamaru magĩtuĩka athĩnjĩri Ngai. Naake Daudi, agĩteithĩrĩrio nĩ Zadoku wa rũciaro rwa Eleazaru me na Ahimeleku wa rũciaro rwa Ithamaru kũbangĩra andũ acio mawĩra maao. Na rĩĩrĩ, arĩa maarĩ a rũciaro rwa Eleazaru makĩbangwo ikundi ikũmi na ithathatu na a Ithamaru ikundi inyaanya. Maabangirwo ũguo tondũ arũme aingĩ arĩa maarĩ atongoria a mbarĩ moimĩĩte thĩinĩ wa rũciaro rwa Eleazaru. Tondũ hatirĩ rũciaro o na rũmwe rwa Eleazaru kana rwa Ithamaru rũtaarĩ na anene a Hekaarũ o na a gũtongoria maũndũ ma kĩĩroho-rĩ, ũndũ ũcio wekirwo na njĩra ya kuoya kura. Na rĩrĩa kura cioyagwo, cioyagwo o mwena kura, o mwena kura. Ũguo nĩ ta kuuga mwena wa Eleazaru woya, mwena wa Ithamaru ũkooya. Naake Shemaia mũrũ wa Nethaneli, karani ka mũhĩrĩga wa Alawii agĩkĩmaandĩka oothe. Naake mũthamaki, njaama ciake, Zadoku mũthĩnjĩri Ngai, Ahimeleku mũrũ wa Abiatharu, atongoria a mbarĩ cia athĩnjĩri Ngai o na cia Alawii, oothe magĩtuĩka aira. Nao andũ acio nĩgũtuanĩra maatuanagĩra mahinda ma gũtoonya Hekaarũinĩ nĩ geetha makarute mawĩra ta ũrĩa maandĩkĩĩtwo, o ta ũrĩa ithe wao Harũni aatigĩĩte aabanga, o na ta ũrĩa MWATHANI, Ngai wa Isiraeli aamwathĩĩte. Aya nao nĩ o atongoria angĩ a nyũmba cia Alawii: Amũramu aarĩ ithe wa Shubaeli, Shubaeli aarĩ ithe wa Jehideia. Rehabia aarĩ ithe wa Ishia; Iziharu aarĩ ithe wa Shelomithu; Shelomithu aarĩ ithe wa Jahathu. Nao aariũ a Heburoni maarũmanĩrĩire ta ũũ: Jeria, Amaria, Jehazieli, na Jekameamu. Uzieli aarĩ ithe wa Mika, Mika aarĩ ithe wa Shamiru. Naake mũrũ wa nyina na Mika eetagwo Ishia. Ishia aarĩ ithe wa Zekaria. Nao aariũ a Merari nĩ aya: Mahali, Mushi, na Jaazia. Nao aariũ a Jaazia nĩ aya: Shohamu, Zakuru na Ibiri. Naake Mushi aarĩ ithe wa aariũ atatũ nao nĩ o: Mahali, Ederi, na Jeremothu. Acio nĩ o maarĩ aariũ a Alawii kũringana na ũrĩa nyũmba cia maithe maao ciatariĩ. Na rĩĩrĩ, o mũtongoria o mũtongoria wa nyũmba hamwe na mũrũ wa nyina ũrĩa mũnyiinyi magĩikia kura o ũndũ ũmwe nĩ ũndũ wa mawĩra marĩa marĩrutaga. Meekire o ta ũrĩa athĩnjĩri Ngai arĩa maarĩ njiarwa cia Harũni meekire. Nao arĩa maarĩ aira kura icio igĩĩkio nĩ mũthamaki Daudi, Zadoku, Ahimeleku, o na atongoria a nyũmba cia athĩnjĩri Ngai o na cia Alawii. Ningĩ Daudi na anene a Alawii nĩmaathuurire mbarĩ ici cia Alawii nĩguo itongoragie magongoona ma gũthaathaiya Ngai: Mbarĩ ya Asafu, Hemani, na ya Jeduthuni. Acio maarĩ a kũhunjagia ũhoro wa Ngai, na kũina nyĩmbo makĩhũũraga inanda na thaani iria ihũũrithanagio ikagamba. Ũyũ nĩguo mũtaratara wa andũ arĩa maathuurirwo na mawĩra maao: aariũ ana a Asafu: Zakuru, Josefu, Methania, na Asharela. Asafu nĩ we wamatongoragia, na no we wahunjagia ndũmĩrĩri ya Ngai o rĩrĩa rĩothe angĩathirwo nĩ mũthamaki. Aariũ atandatũ a Jeduthuni: Gedalia, Zeri, Jeshaia, Shimei, Hashabia, na Matithia. Jeduthuni nĩ we wamatongoragia makĩhunjia ndũmĩrĩri ya Ngai. Maahunjagia makĩhũũraga inanda makĩinaga nyĩmbo cia kũgooca na gũcookeria MWATHANI ngaatho. Aariũ ikũmi na ana a Hemani: Bukia, Matania, Uzieli, Shebueli, Jerimothu, Hanania, Eliatha, Gidaliti, Romamuti Ezeri, Joshibekasha, Malothi, Hothiru, na Mahaziothu. Ngai aaheire Hemani, ũrĩa warĩ mũnabii wa mũthamaki, aariũ acio ikũmi na ana na airĩĩtu atatũ o ta ũrĩa aamwĩrĩire, nĩguo amũhe ũhoti. Ithe wao nĩ we wamatongoragia makĩhũũra thaani iria ihuũrithanagio ikagamba na inanda, hĩndĩ ya gũthaathaiya Hekaarũinĩ. Nao Asafu, Jeduthuni, na Hemani maathagwo nĩ mũthamaki. Andũ acio oothe mĩrongo ĩĩrĩ na ana maarĩ njoorua cia mawĩra maao; o nao Alawii acio angĩ nĩmaarutĩĩtwo kũina. Oothe maarĩ andũ magana meerĩ na mĩrongo ĩnaana na anaana (288). Oothe mũkũrũ na mwĩthĩ, njoorua na ũtarĩ njoorua, maathuuraga mawĩra macio na njĩra ya gũikia kura. Na rĩĩrĩ, Alawii aya nĩ o maathuurirwo arangĩri a Hekaarũ: Kuuma mbarĩ ya Kora nĩ Meshelemia, mũrũ wa Kore, wa mbarĩ ya Asafu. Naake Meshelemia aarĩ ithe wa aariũ mũgwanja, nao maarũmanĩrĩire ta ũũ: Zekaria, Jediaeli, Zebadia, Jathinieli, Elamu, Jehohanani, na Eliehoenai. Ningĩ nĩhaarĩ na Obedi Edomu ũrĩa Ngai aaraathimĩĩte na aariũ anaana; nao maarũmanĩrĩire ta ũũ: Shemaia, Jehozabadu, Joa, Sakaru, Nethaneli, Amieli, Isakaru, na Peulethai. Andũ arĩa moimire mũciĩinĩ wa Obedi Edomu a kũrutaga wĩra wa kũrangĩra Hekaarũ maarĩ mĩrongo ĩtandatũ na eerĩ na maarĩ njoorua cia mawĩra macio. Naguo mũciĩ wa Meshelemia kwoimire andũ njoorua ikũmi na anaana. Thĩinĩ wa mbarĩ ya Merari kwoimire Hosa, ũrĩa warĩ na aariũ ana: Shimuri, (ũcio nĩ we ithe aatuire mũtongoria wa acio angĩ o na gũtuĩka ti we warĩ wa irigithaathi.) Hilikia, Tebalia, na Zekaria. Na rĩĩrĩ, arangĩri a Hekaarũ oothe arĩa moimĩĩte mũciĩ wa Hosa, maarĩ ikũmi na atatũ. Na rĩĩrĩ, arangĩri acio a Hekaarũ maagayanĩĩtio ikundi ikundi kũringana na mbarĩ ciao. Ningĩ maagaĩirwo mawĩra kũu Hekaarũinĩ o ta ũrĩa Alawii arĩa angĩ maagaĩirwo. O nyũmba, gũtekũbaarwo mũigana wayo, yaikirie kura nĩ geetha ĩmenye kĩhingo kĩrĩa ĩrĩrangagĩra. Na rĩĩrĩ, Shelemia oire kura ya kũrangagĩra kĩhingo kĩa mwena wa na irathĩro, naake Zekaria mũũrũwe, mũndũ warĩ mũtaarani wa bata, kura ya kũrangĩra kĩhingo kĩa na mwena wa na rũgongo. Naake Obedi Edomu akĩoya kura ya kũrangĩra kĩhingo kĩa mwena wa na kĩanda, nao aariũ aake kura ya kũrangagĩra mathitoo. Nao Shupimu na Hosa makĩoya kura ya kũrangĩra kĩhingo kĩa mwena wa na ithũĩro o na kĩhingo gĩa Shalekethu kĩrĩa kĩarĩ barabarainĩ ya na rũgongo.Wĩra ũcio wa kũrangĩra nĩgũtuanĩrwo watuanagĩrwo. Na rĩĩrĩ, mwena wa irathĩro warangagĩrwo nĩ arangĩri atandatũ o mũthenya, mwena wa na rũgongo arangĩri ana o mũthenya, o naguo mwena wa na kĩanda arangĩri ana o mũthenya. Thitoo ciarangagĩrwo nĩ arangĩri ana o mũthenya, o thitoo arangĩri eerĩ. Ningĩ kĩbanda kĩrĩa kĩarĩ na mwena wa ithũĩro kĩarĩ na aikaria ana a gũikaria mwena wa barabara, na eerĩ magaikaria kĩbanda kĩo kĩene. Macio nĩ mo mawĩra ma kũrangĩra marĩa Alawii a mbarĩ ya Kora na ya Merari maagaĩirwo. Na rĩĩrĩ, Alawii arĩa angĩ nĩ o maamenyagĩrĩra mũthiithũ wa Hekaarũ o na mathitoo kũrĩa kwaigĩĩtwo iheeo ciothe iria nyamũre. Naake Ladani, ũmwe wa aariũ a Gerishoni, nĩwe warĩ ithe wa nyũmba mwanya mwanya iria ciahĩmbĩirie o na nyũmba ya mũũrũwe Jehieli. Nao Zethamu na Joeli, aariũ a Jehieli, nĩ o maamenyagĩrĩra mũthiithũ wa Hekaarũ na mathitoo. Ningĩ njiarwa cia Amuramu, Iziharu, Heburoni, na Uzieli o nacio nĩciagaĩirwo mawĩra ma kũrutaga. Na rĩĩrĩ, Shebueli mũrũ wa Gerishomu, mũrũ wa Musa, nĩwe warĩ mũnene wa kũndũ kũrĩa kwaigagwo mĩthiithũ ya Hekaarũ. Nao andũ a Shebueli, arĩa moimanĩĩte na Eliezeri mũrũ wa nyina na Gerishomu, maahaanaga ta ũũ: Eliezeri aarĩ ithe wa Rehabia, naake Rehabia aarĩ ithe wa Jeshaia, naake Jeshaia ithe wa Joramu, naake Joramu aarĩ ithe wa Zikiri, naake Zikiri aarĩ ithe wa Shelomithu. Shelomithu na andũ a mũciĩ wake, nĩ o maamenyagĩrĩra iheeo iria mũthamaki Daudi, atongoria a mbarĩ, a nyũmba, na a thigari maamũrĩire Ngai. Nao magĩkĩoya indo imwe cia iria maatahĩĩte mbaarainĩ, magĩciamũra nĩguo ihũthagĩrwo Hekaarũinĩ. O na ningĩ Shelomithu na andũ a mũciĩ wake no o maamenyagĩrĩra indo ciothe iria ciamũrĩĩtwo nĩ ũndũ wa kũhũthĩrwo Hekaarũinĩ. Hamwe na icio no o maamenyagĩrĩra iheeo iria ciaheanĩĩtwo nĩ mũnabii Samũeli, mũthamaki Saũlũ, Abineri mũrũ wa Neri, na Joabu mũrũ wa Zeruia. Kuuma njiarwainĩ cia Iziharu, Kenania na aariũ aake nĩ o maaheirwo mawĩra ma wathani ma kũigaga rekondi na gũtuithania maciira ma andũ a Isiraeli. Kuuma njiarwainĩ cia Heburoni, Hashabia na andũ a nyũmba yake ngiri ĩmwe na magana mũgwanja (1,700), andũ maarĩ njamba, magĩthuurĩrwo wĩra wa kũramataga maũndũ moothe ma ũndini o na ma mwathanĩre bũrũri wa Isiraeli wa na mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Jorodani. Njiarwainĩ cia Heburoni Jeria nĩ we warĩ mũtongoria wao. Na rĩĩrĩ, mwaka wa mĩrongo ĩna wa ũthamaki wa Daudi-rĩ, gũgĩtuĩrio ũhoro gũkĩmenyekana atĩ njiarwa imwe cia rũciaro rwa Heburoni iria ciarĩ thigari njoorua ciatũũraga Jazeri bũrũriinĩ wa Gileadi. Naake mũthamaki Daudi agĩthuura andũ ngiri igĩrĩ na magana mũgwanja (2,700), atongoria a bata kuuma mũciĩ wa Jeria. Andũ acio akĩmatua a kũramataga maũndũ moothe ma ũndini na ma mwathanĩre bũrũriinĩ wa Isiraeli na mwena wa irathĩro wa rũũĩ rwa Jorodani, ũrĩa wahĩmbĩirie rũgongo rwa andũ a Reubeni, Gadi, na nuthu ya mũhĩrĩga wa Manase. Na rĩĩrĩ, ũyũ nĩguo mũtaratara wa atongoria a nyũmba, mbarĩ, o na wa anene aao arĩa maatungataga ũthamakiinĩ. Na rĩĩrĩ, o mweri o mweri thĩinĩ wa mwaka, gĩkundi kĩa andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na inya (24,000) nĩ o maatungatagĩra mũthamaki, na o gĩkundi gĩakoragwo na mũtongoria wakĩo. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Daudi ndaigana gũtara andũ arĩa maarĩ a ũkũrũ wa thĩ ya mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ, nĩ gũkorwo MWATHANI nĩeranĩire atĩ nĩagaatũma Aisiraeli maingĩhe o ta njata cia igũrũ. Naake Joabu, ũrĩa nyina eetagwo Zeruia, akĩambĩrĩria gũtarana no ndaigana kũrĩĩkia. Naguo ũndũ ũcio wa gũtarana ũgĩtũma Aisiraeli maherithio nĩ Ngai, na kwoguo mũigana wao ndwandĩkirwo thĩinĩ wa rekondi cia mũthamaki Daudi. Na rĩĩrĩ, Jonathani, maamawe wa mũthamaki Daudi, aarĩ mũtaarani, mũndũ mũũgĩ na mwandĩki wa maũndũ. We hamwe na Jehieli mũrũ wa Hakimoni nĩ o maamenyagĩrĩra aariũ a mũthamaki. Ahithofeli nĩ we wataaraga mũthamaki, naake Hushai Mũariki aarĩ mũraata wa mũthamaki o na mũmũhei kĩrĩra. Ahithofeli akua, Abiatharu na Jehoiada mũrũ wa Benaia nĩ o maacookire handũ haake. Naake Joabu nĩ we warĩ mũnene wa ita cia mũthamaki. Na rĩĩrĩ, Daudi agĩcookanĩrĩria anene oothe a Isiraeli kũu Jerusalemu. Nao maarĩ anene oothe a mĩhĩrĩga, anene oothe arĩa maatungataga mawĩra ma mũthamaki, atongoria a mbarĩ, amenyereri a indo na mahiũ ma mũthamaki o na a aariũ aake. O na anjaama a kwa mũthamaki, na thigari iria ciothe ciarĩ njamba o na andũ oothe a bata. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Daudi akĩrũũgama mbere yao akĩmeera atĩrĩ, “Andũ aitũ, o inyuĩ andũ aakwa, nĩndĩrendeete mũno gwaka Hekaarũ nũmu ĩtuĩke handũ ha kũigaga Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro o na ningĩ ĩtuĩke gaturwa ga kũigagĩrĩrwo magũrũ nĩ MWATHANI Ngai witũ. Ningĩ nĩnjigithĩĩtie indo ciothe cia mwako wa Hekaarũ ĩyo, no rĩĩrĩ, MWATHANI nĩangaanĩĩtie kũmĩaka. Gĩtũmi gĩa kũũngaania nĩ ũndũ ndĩ mũndũ wa ita, na nĩnjitĩĩte thakame nyingĩ. Na rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wa Isiraeli, nĩ niĩ aathuurire, niĩ o hamwe na njiarwa ciakwa, tũtũũre tũthamakaga Isiraeli. Agĩgĩtua atĩ nĩ thĩinĩ wa mũhĩrĩga wa Juda kwagĩrĩirwo nĩ kuuma mũthamaki, na thĩinĩ wa mũhĩrĩga ũcio agĩthuura mũciĩ wa baaba. Ningĩ kwarĩ kwenda gwake aathuure niĩ kuuma mũciĩ ũcio wa baaba nduĩke mũthamaki wa Isiraeli guothe. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩaheete aariũ aingĩ, na kuuma kũrĩ acio oothe, agagĩthuura Solomoni aikarĩre gĩtĩ gĩa ũthamaki wa MWATHANI, nĩguo athamakĩre Isiraeli. “MWATHANI anjĩĩre atĩrĩ, ‘Mũũrũguo Solomoni nĩ we ũkaanjakĩra Hekaarũ o na nja ciayo. Nĩndĩmũthuurĩĩte atuĩke mũrũ wakwa na niĩ nduĩke ithe wake. Ningĩ nĩngaatũma ũthamaki wake ũtũũre wĩhandĩĩte tene na tene angĩkorwo nĩagaatũũra amenyereire maathani maakwa o na mawatho maakwa o ta ũrĩa eekaga rĩu.’ “Na rĩu, andũ aakwa, ndĩramwĩra maũndũ maya andũ oothe a Isiraeli, o andũ oothe a kĩũngano kĩa MWATHANI makĩiguaga, na Ngai nĩ mũira. Ndĩramwatha, mwathĩkagĩre na kinyi maũndũ marĩa moothe MWATHANI Ngai witũ atwathĩĩte, nĩ geetha mũthiĩ na mbere gũtũũra bũrũri ũyũ mwega, o na nĩ geetha mũkaaũtigĩra njiarwa cianyu, ũtuĩke igai rĩacio tene na tene.” Naake Daudi agĩcooka akĩĩhũgũrĩra mũũrũwe Solomoni, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũũriũ, tũũra ũmenyeete wega Ngai wa thooguo na ũmũtungatagĩre na ngoro ĩtarĩ ũhinga o na meciiria matarĩ makũringĩrĩrio. Ngai nĩoĩ meciiria maitũ o na mĩbango yamo. Wathiĩ harĩ we ndarĩ hĩndĩ agaakũingata, no ningĩ ũngĩkaamũtiga naake nĩagaagũtiganĩria tene na tene. Rĩu nĩngwenda ũmenye atĩ MWATHANI nĩagũthuurĩĩte nĩguo wake Hekaarũ yake theru. Gĩa na hinya na wambĩrĩrie kũmĩaka.” Hĩndĩ ĩyo Daudi agĩkĩhe Solomoni maabu ya mwako wothe wa Hekaarũ, mathitoo, tũnyũmba tũrĩa tũngĩ tuothe, na ya Handũ Harĩa Hatheru Mũno, harĩa meehia moohanagĩrwo. Agĩcooka akĩmũhe maabu ingĩ cia ũrĩa angĩendire ithaku cia Hekaarũ ciakwo, o na tũnyũmba twa gũcithiũrũrũkĩria, na cia mathitoo makũigagwo indo cia Hekaarũ, o hamwe na iheeo iria ciamũragĩrwo MWATHANI. Ningĩ agĩcooka akĩmũhe mũtaratara wa ũrĩa akaabangagĩra athĩnjĩri Ngai na Alawii mawĩra maao ma Hekaarũ o na ma kũmenyerera indo ciothe cia kũhũthĩrwo kũu Hekaarũinĩ. Agĩcooka akĩmuonereria gĩthimi gĩa gũthimaga thahabu na betha nakĩo rĩrĩa egũthondeka indo cia kũhũthĩrwo Hekaarũinĩ, mataawa na mĩtĩ ya kũmacuuria, meetha cia betha, meetha o meetha ya thahabu ya kũigagĩrĩrwo mĩgate mĩtheru ya kũrutĩrwo MWATHANI. Ningĩ akĩmũtaarĩria mũigana wa thahabu ĩrĩa therie mũno ya gũthondekithia hũũma cia kũrĩa, mbakũri, njagĩ cia maaĩ, o na mũigana wa thahabu na betha ya gũthondekithia mbakũri o mbakũri. Agĩcooka akĩmuonereria gĩthimi gĩa thahabu ĩrĩa therie ya gũthondeka kĩgongoona gĩa gũcinĩra ũbaani o na ya gũthondeka ngaari ya mbarathi ya thahabu ya gũkuuaga ciũmbe iria irĩ mathagu iria ihumbagĩra Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI. Naake Daudi akiuga atĩrĩ, “Maũndũ macio moothe marĩ thĩinĩ wa maabu ĩno maandĩkĩĩtwo na magataarĩrio o ta ũrĩa MWATHANI we mwene aanjathire njĩke.” Ningĩ Daudi akĩĩra mũũrũwe Solomoni atĩrĩ, “Mũũriũ, gĩa na hinya na wĩrutanĩrie wĩrainĩ ũcio. Nĩ ũndũ-rĩ, MWATHANI Ngai, o we ndungatagĩra, nĩarĩkoragwo hamwe nawe, nĩ ũndũ ũcio ndũgeetigĩre. MWATHANI ndagaagũtiganĩria kana akũrekererie o kinya ũkaarĩĩkia wĩra wothe wa mwako wa Hekaarũ. Ningĩ-rĩ, athĩnjĩri Ngai na Alawii nĩmabangĩirwo mawĩra ma kũruta kũu Hekaarũinĩ. O na andũ oothe, o mũndũ wĩ na ũũgĩ wa mwako nĩmehaarĩirie gũgũteithĩrĩria, na andũ acio oothe na atongoria aao nĩ we ũrĩmaathaga.” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Daudi akĩĩra kĩũngano kĩu gĩothe kĩa andũ atĩrĩ, “Solomoni mũrũ wakwa nĩ we Ngai athuurĩĩte, no nĩ mũndũ mwĩthĩ na ndarĩ aruta wĩra ta ũyũ hĩndĩ ĩngĩ. Ningĩ wĩra ũyũ wĩ mbere yake nĩ mũritũ nĩ ũndũ nyũmba ĩno ti mũndũ ũraakĩrwo, nĩ Hekaarũ ya MWATHANI Ngai. Niĩ haakwa-rĩ, nĩnjigithĩĩtie na kĩyo indo ciothe cia mwako wa Hekaarũ, nacio nĩ: Thahabu, betha, gĩcango, cuuma, mbaaũ, mahiga ma goro, tũhiga twa goro twa kũgemia, mahiga mangĩ ma gũtheecererwo mwakoinĩ ta magemio, o na mahiga mangĩ mathaka ma marangi maingĩ. Hamwe na icio, tondũ wa ũrĩa ngoro yakwa ĩkenagĩra Hekaarũ ya Ngai, nĩheanĩĩte thahabu na betha kuuma mũthiithũ wa indo ciakwa. Nĩheanĩĩte makĩria ma tani igana cia thahabu iria njega mũno, na ta tani magana meerĩ na mĩrongo ĩna cia betha ĩrĩa ĩthereetio biũ ya kũhũthĩrwo na kũgemia thingo cia Hekaarũ, o na indo ingĩ iria igaathondekwo nĩ mabundi ma wĩra wa mooko. Rĩu-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩkũ ũngĩ ũkũheana indo ciake kwĩ MWATHANI na ũndũ wa kwĩyendera?” Hĩndĩ ĩyo atongoria a mbarĩ, anene a mĩhĩrĩga, anene a mbũtũ cia ita na amenyereri a mũthiithũ wa mũthamaki, makĩruta indo ciao na kwĩyendera. Indo iria maarutire cia wĩra wa mwako wa Hekaarũ ciahaanaga ta ũũ: Makĩria ma tani igana na mĩrongo mũgwanja cia thahabu, makĩria ma tani magana matatũ na mĩrongo ĩna cia betha, ta tani magana matandatũ na mĩrongo ĩĩrĩ cia gĩcango, na makĩria ma tani ngiri ithatũ na magana mana (3,400) cia cuuma. Arĩa maarĩ na mahiga ma goro, makĩmaneana makĩigwo mũthiithũinĩ wa Hekaarũ ũrĩa wamenyagĩrĩrwo nĩ Jehieli Mũlawii wa mbarĩ ya Gerishoni. Hĩndĩ ĩyo andũ acio magĩkena mũno nĩ ũndũ wa kũrutĩra MWATHANI indo nyingĩ na kwĩyendera. O naake mũthamaki Daudi agĩkena gĩkeno kĩnene mũno. Tondũ ũcio Daudi akĩgooca MWATHANI arĩ hau mbere ya kĩũngano kĩu gĩothe akiuga atĩrĩ, “Ũrogoocwo tene na tene, wee MWATHANI Ngai wa ithe witũ Jakubu! Ũnene na hinya nĩ ciaku, ningĩ riiri na ũhootani na gwĩkĩrĩrwo no ciaku. Nĩ gũkorwo indo ciothe iria irĩ igũrũ o na gũũkũ thĩ nĩ ciaku, nĩ we mũthamaki, na nĩ we ũciathaga ciothe. Ũtonga na gĩtĩĩo ciumaga kũrĩ we, na nĩ we wathaga maũndũ moothe. Ningĩ nĩ we wĩ na ũhoti na hinya, na nĩ we ũnenehagia mũndũ na ũkamũtũũgĩria. Rĩu, Ngai witũ, nĩtwagũcookeria ngaatho na twakumia rĩĩtwa rĩaku rĩrĩa rĩrĩ riiri. “Na rĩu MWATHANI Ngai, niĩ na andũ aakwa, tũtingĩhota gũkũrutĩra indo ciitũ ta ũrĩa kwagĩrĩire, nĩ ũndũ indo ciothe nĩ ciaku. Ningĩ ici twakũrutĩra nĩ imwe cia indo icio ciaku. Nĩ gũkorwo wee MWATHANI, nĩũũĩ atĩ ithuĩ tũhaana ageni o na ahĩtũki o ta ũrĩa maithe maitũ maahaanaga. Ningĩ matukũ maitũ mahaana o ta kĩĩruru na gũkua no mũhaka tũgaakua. MWATHANI Ngai witũ, nĩtũcookanĩrĩirie indo ciothe cia mwako wa Hekaarũ yaku, nĩ geetha rĩĩtwa rĩaku rĩkumagio; ũtonga ũcio wothe nĩ we ũtũheete na nĩ waku. Nĩnjũũĩ nĩũthuuthuuragia ngoro ya mũndũ na nĩũkenagĩra andũ arĩa eega. Niĩ ndutĩĩte indo ici ciothe na kwĩyendera o na nĩ ũndũ wa kwĩhokeka. Ningĩ ndĩ mũira wa ũrĩa andũ aya aaku me haaha maakũrutĩra indo ciao na kwĩyendera na maiyũrĩĩtwo nĩ gĩkeno. Na rĩu MWATHANI Ngai wa maithe maitũ Aburahamu, Isaaka na Jakubu, tũma ũndũ ũyũ ũtũũre ũrurumũkaga ngoroinĩ cia andũ aaku na ũtũme matũũre marĩ ehokeku harĩ we. Ndagũthaitha ũhe Solomoni, mũrũ wakwa, ngoro nginyanĩru, nĩ geetha amenyagĩrĩre maathani maaku moothe na aake Hekaarũ ĩyo yaku njigithĩirie indo cia kũmĩaka.” Naake Daudi akĩĩra andũ oothe atĩrĩ, “Rĩu kĩgooceei MWATHANI Ngai wanyu.” Nao andũ acio oothe makĩgooca MWATHANI Ngai wa maithe maao, magĩturumithia moothiũ maao thĩ makĩhe MWATHANI na mũthamaki gĩtĩĩo, magĩkĩrutĩra MWATHANI magongoona. Mũthenya ũyũ ũngĩ makĩrutĩra MWATHANI magongoona ma njino: ndeegwa ngiri ĩmwe (1,000), ndũrũme ngiri ĩmwe (1,000), tũtũrũme ngiri ĩmwe (1,000), o hamwe na magongoona ma ndibei o na magongoona mangĩ maingĩ nĩ ũndũ wa Aisiraeli. Mũthenya ũcio magĩkĩrĩa na makĩnyua marĩ na gĩkeno kĩnene marĩ hau mbere ya MWATHANI. Magĩcooka magĩgĩtua Solomoni mũthamaki hĩndĩ ya keerĩ. Magĩkĩmũitĩrĩria maguta rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI, atuĩke mũtongoria wao, naake Zadoku atuĩke mũthĩnjĩri Ngai. Nĩ ũndũ ũcio Solomoni agĩgĩikarĩra gĩtĩ gĩa ũthamaki kĩrĩa MWATHANI aahaarĩirie, agĩgĩtuĩka mũthamaki ithenyainĩ rĩa ithe Daudi. Naake Solomoni agĩkĩrĩrĩria kũgaacĩra na Aisiraeli oothe makĩmwathĩkĩra. Nao anene oothe na mbũtũ ciothe cia ita, o na aariũ arĩa angĩ a Daudi, makĩĩranĩra atĩ nĩmarĩathĩkagĩra Solomoni. Naake MWATHANI agĩtũũgĩria Solomoni mũno na agĩtũma eekĩrĩrwo kũu Isiraeli guothe gũkĩra athamaki arĩa oothe maarĩ mbere yake. Na rĩĩrĩ, Daudi, mũrũ wa Jesii aathamakĩire Aisiraeli oothe mĩaka mĩrongo ĩna. Aathamakire mĩaka mũgwanja arĩ Heburoni na mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩtatũ arĩ Jerusalemu. Naake agĩgĩkua e mũkũrũ mũno, e gĩtonga, na atĩĩĩtwo mũno. Naake Solomoni mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, maũndũ ma ũthamaki wa Daudi kuuma kĩambĩrĩria nginya kĩrĩĩkĩrĩro maandĩkĩĩtwo mabukuinĩ ma anabii aya atatũ: Samũeli, Nathani na Gadi. Mabukuinĩ macio nĩkwandĩkĩĩtwo ũrĩa aathanire, ũrĩa aarĩ hinya mũingĩ wa gwathana, maũndũ marĩa maamũkorire, marĩa maakorire Isiraeli, o na marĩa maakorire moothamaki marĩa maamũthiũrũrũkĩirie. Na rĩĩrĩ, Solomoni mũrũ wa Daudi, agĩĩkinyĩra wega ũthamakiinĩ wa Isiraeli, naake MWATHANI Ngai wake akĩmũraathima na agĩtũma agĩe na hinya mũno. Naake mũthamaki Solomoni akĩruta watho kũrĩ atongoria arĩa maarũũgamagĩrĩra ikundi cia andũ ngiri, na ikundi cia igana, o na atongoria oothe a thirikaari, o na andũ arĩa maarũũgamagĩrĩra nyũmba cia maithe, o na andũ oothe a Isiraeli. Amaathire mathiĩ naake kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria MWATHANI Ngai kũrĩa kwarĩ Gibeoni. Maathiire kũu tondũ nĩkuo Hema ya MWATHANI ya gũtũnganwo yarĩ o ĩrĩa Musa, ndungata ya MWATHANI athondekeire werũinĩ. (No rĩĩrĩ, Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩarĩ o Jerusalemu, harĩa rĩaigĩĩtwo nĩ Daudi, hemainĩ ĩrĩa aarĩthondekeire rĩrĩa aarĩgĩĩrire kuuma Kiriathu Jearimu.) O nakĩo kĩgongoona gĩa gĩcango kĩrĩa Bezaleli mũrũ wa Uri na mũcũkũrũ wa Huri aathondekeete kĩarĩ o kũu Gibeoni mbere ya Hema ya MWATHANI ya gũtũnganwo. Naake Solomoni na andũ oothe magĩthaathaĩria MWATHANI kuo. Naake mũthamaki Solomoni akĩrutĩra igũrũ wa kĩgongoona kũu gĩa gĩcango, o kĩu kĩarĩ hau mbere ya Hema ya gũtũnganwo, magongoona ma njino ma nyamũ ngiri ĩmwe. Na rĩĩrĩ, ũtukũ o ro ũcio Ngai akiumĩrĩra Solomoni akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda ngũhe kĩ?” Naake Solomoni agĩcookia atĩrĩ, “Nĩwatũire wĩkaga baaba Daudi, maũndũ manene ma ũtugi, na rĩu nĩũnduĩte mũthamaki ithenya rĩake. Wee MWATHANI Ngai, ĩtĩkĩra kũhingia kĩĩranĩro kĩrĩa werĩire baaba Daudi. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩũnduĩte mũthamaki wa gũthamakagĩra andũ aingĩ ũguo atĩ matingĩtarĩka. Nĩ ũndũ ũcio, ndagũthaitha ũhe ũũgĩ na ũmenyi nĩguo hotage kũmathamakĩra. Nĩ ũndũ-rĩ, andũ aya aaku aingĩ ũũ ingĩhota atĩa kũmathamakĩra?” Naake Ngai agĩcookeria Solomoni atĩrĩ, “Nĩwahooya kĩndũ kĩega. Nĩ ũndũ-rĩ, ndũnahooya ngũhe ũtonga, mũthiithũ mũingĩ, gĩtĩĩo, mĩoyo ya thũ ciaku iniinwo, o na kana atĩ ũtũũre muoyo matukũ maingĩ. No rĩĩrĩ, wehoera ũũgĩ na ũmenyi nĩ geetha ũhotage gũthamakĩra andũ aakwa arĩa ngũtuĩte mũthamaki wao. Nĩ ũndũ ũcio nĩngũkũhe ũũgĩ na ũmenyi wa maũndũ. Ningĩ nĩngũkũhe ũtonga mũingĩ, mũthiithũ mũingĩ, o na gĩtĩĩo gũkĩra mũthamaki o wothe wa arĩa maarĩ mbere yaku, o na kana ũngĩ o wothe ũgooka thuutha waku.” Thuutha wa ũguo Solomoni akiuma kũu Gibeoni, handũ hatũũgĩru ha gũthaathaĩria MWATHANI, o harĩa Hema ya gũtũnganwo yarĩ, agĩcooka Jerusalemu. Naake agĩgĩthamakĩra Isiraeli arĩ kũu. Naake Solomoni akĩyũmbĩra mbũtũ ya ita yarĩ na ngaari cia mbarathi ngiri ĩmwe na magana mana (1,400) na thigari ngiri ikũmi na igĩrĩ cia mbarathi (12,000). Akĩiga imwe ciacio matũũra mwanya mwanya na iria ingĩ agĩikara nacio kũu Jerusalemu. Matukũinĩ ma ũthamaki wake betha na thahabu igĩkorwo caiingĩhĩĩte o ta mahiga kũu Jerusalemu, nayo mĩtarakwa ĩkaingĩha o ta mĩkũyũ ĩrĩa yarĩ magũrũinĩ ma irĩma cia Juda mwena wa na ithũĩro. Andũ arĩa maarutagĩra mũthamaki wĩra wa wonjoria maagũraga mbarathi kuuma bũrũri wa Musiri na Kilikia. Kuuma Misiri maagũraga ngaari cia mbarathi. Mbarathi ĩmwe yoimaga icunjĩ igana na mĩrongo ĩtaano cia betha, na ngaari ĩmwe ya ita icunjĩ magana matandatũ cia betha. Ũguo noguo athamaki a Ahiti na Siria meendagĩrio nĩ andũ acio a Solomoni a wonjoria. Na rĩĩrĩ, Solomoni agĩtua atĩ nĩegwaka Hekaarũ harĩa MWATHANI arĩthaathayagĩrio o na eyakĩre nyũmba yake ya ũthamaki. Tondũ ũcio agĩthuura andũ ngiri mĩrongo mũgwanja, (70,000) a gũkuuaga indo cia mwako, na angĩ ngiri mĩrongo ĩnaana (80,000) a gwacũhia mahiga bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma. Ningĩ agĩthuura anyabaara ngiri ithatũ na magana matandatũ (3,600) a kũrũũgamagĩrĩra mawĩra macio. Naake Solomoni akĩrekanĩria Hiramu mũthamaki wa Turo na ndũmĩrĩri ĩno: “Atĩrĩĩrĩ Hiramu, ndagũthaitha ũndũmagĩre mĩtarakwa ya mwako, o ta ĩrĩa watũmagĩra baaba Daudi rĩrĩa aakaga nyũmba yake ya ũthamaki. Nĩndĩharĩirie gwakĩra MWATHANI Hekaarũ ĩĩtanĩĩtio na rĩĩtwa rĩake. Hau harĩtuĩka handũ hatheru, harĩa niĩ na andũ aakwa tũrĩthaathayagĩria MWATHANI na kũmũcinĩra ũbaani wa indo iria nungi wega. Ningĩ nĩ ho tũrĩmũrutagĩra mĩgate ĩrĩa mĩtheru hĩndĩ ciothe. O na no ho tũrĩrutagĩra magongoona ma njino marĩa marĩrutagwo rũũciinĩ na hwaĩinĩ, o na hĩndĩ ya Thabatũ, karũũgamo ka mweri, o na mĩthenya ĩrĩa ĩngĩ ya thigũkũ nĩ ũndũ wa gũtĩĩa MWATHANI Ngai witũ. Ũguo nĩguo MWATHANI aathĩĩte Aisiraeli meekage tene na tene. Hekaarũ ĩrĩa ndaanyĩĩte gwaka, ĩgũkorwo ĩ nene mũno, nĩ gũkorwo Ngai witũ nĩ mũnene gũkĩra ngai ciothe. O na kũrĩ nĩ ũguo-rĩ, gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gwakĩra Ngai Hekaarũ, nĩ ũndũ o na igũrũ guothe ndangĩiganĩra kuo. Nĩ ũndũ ũcio, niĩ ndingĩhota gwakĩra Ngai Hekaarũ, o tiga njakire handũ a kũmũcinagĩra ũbaani. Nĩ ũndũ ũcio, ndũmĩra mũndũ mũũgĩ wa kũruta wĩra na thahabu, betha, gĩcango, na cuuma. Ningĩ mũndũ ũũĩ kũgemia itambaya na rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune. Mũndũ ũcio-rĩ, arĩrutithanagia wĩra na andũ arĩa oogĩ na mawĩra macio arĩa baaba Daudi aatigire aathuura gũũkũ Juda na Jerusalemu. Ningĩ ndeehithĩria mĩgogo ya mĩtarakwa, mĩthengera, o na mĩthandarĩ yumĩĩte kũu Lebanoni, nĩ ũndũ nĩnjũũĩ atĩ ndungata ciaku nĩciũĩ gũtema mĩtĩ mũno. Nĩndĩharĩirie gũtũma ndungata ciakwa nĩguo iteithagĩrĩrie icio ciaku gũtema mĩtĩ mĩingĩ, nĩ ũndũ Hekaarũ ĩno ndĩrenda gwaka ĩgũkorwo ĩ nene na ya kũgegania. Nao aruti aaku a wĩra nĩndĩrĩmatũmagĩra indo ciao cia kũhũthĩra ihaana ta ũũ: tani cia kĩmetiriki ngiri igĩrĩ (2,000) cia ngano, tani cia kĩmetiriki ngiri igĩrĩ (2,000) cia mbaarĩ, rita ngiri magana mana cia ndibei (400,000), na rita ngiri magana mana cia maguta ma mĩtamaiyũ (400,000).” Naake Hiramu, mũthamaki wa Turo, akĩandĩkĩra Solomoni macookio ma marũa macio ta ũũ: “Atĩrĩĩrĩ Solomoni, tondũ wa ũrĩa MWATHANI eendeete andũ aake-rĩ, nĩkĩo agũtuĩte mũthamaki wao. MWATHANI Ngai wa Isiraeli arogoocwo, o we mũũmbi wa igũrũ na thĩ! Nĩaheete Daudi mũũriũ mũũgĩ, wĩ na ũmenyi wa maũndũ, na ũũĩ kũbaarĩrĩra maũndũ wega, ũcio rĩu wĩhaarĩirie gwakĩra MWATHANI Hekaarũ, o na kwĩyakĩra nyũmba ya ũthamaki. Rĩu nĩndagũtũmĩra Huramu, mũndũ mũũgĩ, ũiyũrĩĩtwo nĩ ũmenyo. Nyina aarĩ wa mũhĩrĩga wa Dani, naake ithe oimĩĩte bũrũri wa Turo. Nĩ mũũgĩ na gũthondeka indo cia thahabu, betha, gĩcango, cuuma, mahiga, o na mbaaũ. Ningĩ nĩ mũndũ ũũĩ kũgemia na rangi wa mburuu, babũ, o na mũtuune, o na kũgemia nguo cia gataani. Mũndũ ũcio ahota kũgemia mĩcoro o yothe o ta ũrĩa ĩngĩkorwo ĩcoreetwo. Mwĩtĩkĩrie arutithanie wĩra hamwe na andũ aaku arĩa oogĩ, o hamwe na andũ arĩa oogĩ arĩa maarutagĩra thooguo Daudi wĩra. Tondũ ũcio, rĩu tũtũmĩre ngano, mbaarĩ, ndibei, o na maguta ma mĩtamaiyũ o ta ũrĩa weranĩire. Na rĩĩrĩ, nĩtũgũgũtemera mĩtarakwa mĩingĩ kuuma irĩmainĩ cia Lebanoni o ta ĩrĩa ũkwenda. Mĩtĩ ĩyo tũrĩmĩohanagia hamwe, tũkũreehithĩrie na iria o nginya Jopa, nawe ũgacooka ũkamĩtwara Jerusalemu.” Naake Solomoni agĩtara andũ oothe a ndũũrĩrĩ arĩa maarĩ bũrũriinĩ wa Isiraeli. Naguo mũtarano ũcio wahaanaga o ta ũrĩa Daudi aataranĩĩte. Nao maarĩ andũ ngiri igana na mĩrongo ĩtaano na ithatũ na magana matandatũ (153,600). Naake agĩthuura andũ ngiri mĩrongo mũgwanja (70,000) kuuma kũrĩ acio, a gũkuuaga indo cia mwako, na ngiri mĩrongo ĩnaana (80,000) agwacũhagia mahiga kuuma kware. Ningĩ agĩcooka agĩthuura anyabaara ngiri ithatũ na magana matandatũ (3,600) a kũrũũgamagĩrĩra mawĩra macio. Na rĩĩrĩ, Solomoni agĩkĩambĩrĩria gwaka Hekaarũ kũu Jerusalemu, kĩrĩmainĩ kĩa Moria. Hau nĩ ho ithe Daudi aathuurĩĩte ha mwako tondũ nĩ ho MWATHANI aamuumĩrĩire, o na no ho Arauna ũrĩa Mũjebusi aatũire ahuuhagĩra ngano. Naake aambĩrĩirie kũmĩaka mweri wa keerĩ, mwakainĩ wa kana wa ũthamaki wake. Naguo mwako ũcio wahaanaga ta ũũ: Ũraihu warĩ wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja, na wariĩ wa mita kenda. Naguo warii wa gĩthaku gĩa itoonyero warĩ mita kenda o ta wa Hekaarũ, na kĩrũũgamo kĩa mita mĩrongo ĩtaano na inya. Agĩcooka akĩhumbĩrithia kũu thĩinĩ guothe na thahabu ĩrĩa therie mũno na akĩarithia mbaaũ cia mĩtarakwa kũndũ guothe igũrũ wa nyũmba ĩrĩa nene na agĩkũhumbĩrithia guothe na thahabu iria therie mũno. Agĩcooka agĩkũgemia na mbica cia mĩtĩ ya mĩkĩndũ ikururĩĩtwo o na cia nyororo. Naake Solomoni akĩgemia Hekaarũ na mahiga ma goro o na thahabu yarutĩĩtwo kuuma Parivaimu. Nacio thingo cia Hekaarũ, mĩratho, ihingo, o na mĩrango agĩcihumbĩrithia na thahabu, na agĩkururithia mbica ya ciũmbe iria irĩ mathagu thingoinĩ ciothe. Nako kanyũmba karĩa aakithirie kũu thĩinĩ kaarĩ ka mita kenda thikwea. Wariĩ ũcio wako waiganaga o ta wa Hekaarũ yo nyene. Nako agĩgeeta Handũ Harĩa Hatheru Mũno. Nacio thingo cia thĩinĩ cia kanyũmba kau ciahumbĩirwo na thahabu ya tani mĩrongo ĩĩrĩ. Nayo mĩcumaarĩ yathondekeetwo na ũritũ wa thahabu wa ngiramu magana mataano na mĩrongo mũgwanja. O nacio thingo cia tũnyũmba twa igũrũ agĩcihumbĩra na thahabu. Naake mũthamaki Solomoni agĩthondekithia ciũmbe igĩrĩ irĩ mathagu cia cuuma, agĩcihumbĩrithia na thahabu, agĩciiga Handũ Harĩa Hatheru Mũno, Agĩcooka agĩthondekithia mbathiya ya gataani ya Handũ Harĩa Hatheru Mũno ĩgemeetio na rangi wa mburuu, babũ, na mũtuune na gĩgacorwo ciũmbe iria irĩ mathagu. Naake mũthamaki agĩthondekithia itugĩ igĩrĩ, o hau mbere ya Hekaarũ, o kĩmwe kĩa ũraihu wa mita ikũmi na ithaano na nuthu. O gĩtugĩ kĩarĩ na kĩongo kĩa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ. Ningĩ o igũrũ wa gĩtugĩ nĩhaagemeetio na mĩcoro ya nyororo ĩtoonyanĩĩtio wega, na hakarigiicĩrio na mĩhiano ya ngongomanga igana. Naake agĩkĩhanda itugĩ icio cierĩ o hau gĩthakuinĩ gĩa gũtoonya Hekaarũ. Kĩrĩa kĩarĩ na mwena wa kĩanda agĩgĩtua Jakini, na kĩa na mwena wa rũgongo agĩgĩtua Boazu. Ningĩ mũthamaki Solomoni agĩthondekithia kĩgongoona gĩa gĩcango, kĩa mita kenda thikwea na kĩrũũgamo kĩa mita inya na nuthu. O na ningĩ agĩthondekithia itangi rĩa gĩthiũrũrĩ rĩa gĩcango rĩa ũriku wa mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ na kuuma mwena ũmwe kinya ũrĩa ũngĩ mita inya na boiniti inya, na mũthiũrũrũko mita ikũmi na ithatũ na boiniti igĩrĩ (13.2) Mĩthiainĩ ya itangi rĩu na gũthiũrũrũkĩria rĩagemeetio na mĩhari ĩĩrĩ ya ndeegwa, nacio ciathondekanĩirio hamwe na itangi rĩu rĩgĩthondekwo. Itangi rĩu rĩaigĩrĩirwo igũrũ wa mĩhiano ya ndeegwa ikũmi na igĩrĩ cia gĩcango. Mĩhiano ĩyo yaroreete na mwena wa na nja, o ĩtatũ ĩkarora na mwena ũmwe wa ĩrĩa ĩna ya thĩ. Nacio ciĩga ciacio cia na thuutha ciarĩ na kũu thĩinĩ warĩo. Ũtungu wa itangi rĩu warĩ wa mirimita mĩrongo mũgwanja na ithaano. Mĩthia yarĩo yathondekeetwo ta mĩthia ya gĩkombe ĩyunĩĩte na nja ta mĩthia ya gĩtooka. Itangi rĩu rĩngĩaiyũririo na rita ngiri mĩrongo ĩtandatũ (60,000) cia maaĩ. Magĩcooka magĩthondeka tũraĩ ikũmi twa gwĩthambĩra, tũtaano makĩiga mwena wa na kĩanda wa Hekaarũ, na tũu tũngĩ tũtaano makĩiga mwena wa na rũgongo. Tũraĩ tũu twarĩ twa gũthambagĩrio nyamũ cia kũrutwo magongoona ma njino. Namo maaĩ ma itangi maarĩ ma gwĩthambaga na athĩnjĩri Ngai. Nao magĩthondeka nja ya athĩnjĩri Ngai, o na nja ĩrĩa nene. Nayo mĩrango ya ihingo iria ciarĩ gatagatĩ ka nja ĩyo yahumbĩrĩĩtwo na gĩcango. Itangi rĩu rĩarũũgamirio na mwena koonainĩ ya na mwena wa kĩanda wa Hekaarũ kwerekera mwena wa irathĩro. Naake mũthamaki aacithondekithĩirie gĩturĩroinĩ kĩrĩa kĩarĩ gatagatĩ ga Sukothu na Zereda, gĩtuambainĩ kĩa Jorodani. Naake Solomoni ndaigana gũthimithia ũritũ wa gĩcango kĩa indo iria aathondekithĩĩtie nĩ ũndũ wa ũrĩa ciaingĩhĩĩte. Kwoguo ũritũ ũcio ndwamenyekire ũrĩa waiganaga. Naake Solomoni agĩthondekithia o na indo cia thahabu ĩrĩa therie mũno cia kũigwo kũu Hekaarũinĩ. Nacio ciarĩ kĩgongoona, meetha cia kũigagĩrĩrwo mĩgate mĩtheru ya kũrutĩrwo Ngai; mĩtĩ ya gũcuuragio mataawa hamwe na mataawa maayo ma thahabu ĩrĩa therie mũno. Mataawa macio maarĩ ma gũcuuragio magĩakanaga mbere ya Handũ Harĩa Hatheru Mũno kũringana na ũrĩa kwabangĩĩtwo; mahũa ma kũgemia, mataawa na mĩĩhato; tũmĩĩhato tũniini twa kũhoria taawa, mbakũri, indo cia ũbaani, na ngĩo cia mwaki. Mĩrango ya nja ya Hekaarũ, o na mĩrango ya Handũ Harĩa Hatheru Mũno yahumbĩrĩĩtwo na thahabu. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Solomoni arĩĩkia wĩra wothe wa Hekaarũ, akĩiga indo ciothe iria ithe Daudi aamũrĩire MWATHANI kũu thitooinĩ cia Hekaarũ. Indo icio ciarĩ betha, thahabu, o na indo iria ingĩ ciothe. Hĩndĩ ĩyo Solomoni agĩĩta atongoria oothe a mĩhĩrĩga, na a mbarĩ cia Isiraeli, mooke harĩ we kũu Jerusalemu. Aameetire nĩ geetha makagĩĩre Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI kuuma itũũra rĩa Daudi rĩrĩa rĩetagwo Zayuni, marĩreehe Hekaarũinĩ. Nao atongoria oothe a Isiraeli makĩũngana he mũthamaki mũthenya wa thigũkũ ya Ithũnũ (mweriinĩ wa mũgwanja). Rĩrĩa atongoria oothe maakinyire, Alawii makĩoya Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro na igũrũ makĩrĩtoonyia Hekaarũinĩ. Nao athĩnjĩri Ngai na Alawii magĩkuuanĩra Hema ya gũtũnganwo o na indo ciothe iria ciarĩ nyamũre iria ciarĩ kuo, magĩcitoonyia Hekaarũinĩ. Naake mũthamaki Solomoni, o na andũ oothe arĩa moonganĩĩte hau mbere ya Ithandũkũ rĩu rĩa Kĩrĩĩkanĩro makĩruta magongoona ma ng'ondu na ng'ombe nyingĩ itangĩtarĩka. Nao athĩnjĩri Ngai, magĩgĩtoonyia Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI, makĩrĩiga handũ haarĩo, harĩa heetagwo Handũ Harĩa Hatheru Mũno rungu rwa ciũmbe iria irĩ mathagu. Namo mathagu ma mĩhianano ĩyo ya ciũmbe icio maatambarũkĩĩtio makahumbĩra Ithandũkũ rĩu o na mĩgamba ĩrĩa rĩakuuagwo nayo. Nayo mĩthia ya mĩgamba ĩyo nĩyonekaga nĩ mũndũ arũũgamĩĩte mũrangoinĩ aroreete Handũ Hau Hatheru Mũno nĩ ũndũ wa kũraiha. Ndĩngĩahotire kuoneka nĩ mũndũ arĩ handũ hangĩ. (Mĩgamba ĩyo ĩrĩ o ho o na ũũmũũthĩ). Na rĩĩrĩ, gũtiarĩ na kĩndũ kĩngĩ kũu Ithandũkũinĩ rĩa Kĩrĩĩkanĩro o tiga ihengere iria igĩrĩ cia mahiga. Ihengere icio nĩ iria Musa eekĩrire kuo arĩ kĩrĩmainĩ gĩa Sinai. Hĩndĩ ĩyo nĩ rĩrĩa MWATHANI aathondekire Kĩrĩĩkanĩro na andũ a Isiraeli rĩrĩa moimaga Misiri. Hĩndĩ ĩyo Solomoni akĩhooya atĩrĩ: “Rĩu wee MWATHANI, nĩũthuurĩĩte gũtũũra matuinĩ marĩa matumanu. Nĩngwakĩire Hekaarũ thaka, nĩguo ũtũũre kuo tene na tene.” Naake Solomoni akĩhũgũkĩra andũ oothe a Isiraeli, akĩmaraathima marũũgamĩĩte o hau, akiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa Isiraeli arogaathwo, o we ũcio ũhingĩĩtie ũrĩa eerĩire baaba Daudi rĩrĩa oigire, ‘Kuuma rĩrĩa ndarutire andũ aakwa a Isiraeli kuuma bũrũri wa Misiri ndirĩ ndathuura itũũra o na rĩmwe bũrũriinĩ wothe wa Isiraeli atĩ nĩguo njakĩrwo Hekaarũ kuo ya gũthaathayagĩrio. Ndirĩ ndathuura mũndũ o na ũmwe atuĩke mũthamaki wao. Rĩu nĩthuurĩĩte Jerusalemu gũtuĩke handũ harĩa ndĩthaathayagĩrio, na ngagũthuura wee, Daudi ũtuĩke wa gũthamakagĩra andũ aakwa a Isiraeli.’ ” Naake Solomoni agĩthiĩ na mbere na mĩario akiuga atĩrĩ, “Baaba Daudi nĩataanyĩĩte gwakĩra MWATHANI Ngai wa Isiraeli Hekaarũ ya gũthaathayagĩrio. No MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩ wega ũguo ũtuĩte kũnjakĩra Hekaarũ, no rĩĩrĩ, wee mwene ti we ũkaanjakĩra, ũrĩa ũkaanjakĩra nĩ mũũriũ waku wee mwene.’ “Na rĩu, MWATHANI nĩahingĩĩtie kĩĩranĩro gĩake. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩ niĩ nduĩkĩĩte mũthamaki wa Isiraeli ithenya rĩa baaba, na nĩndĩkĩĩtie gwaka Hekaarũ harĩa andũ a Isiraeli marĩthaathayagĩria MWATHANI Ngai wao. Ningĩ nĩnjigĩĩte Ithandũkũ Hekaarũinĩ rĩrĩa rĩrĩ na ihengere cia mahiga cia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa MWATHANI aarĩkanĩire na Aisiraeli.” Naake Solomoni akĩrũũgama hau mbere ya kĩgongoona kĩa MWATHANI akĩonagwo nĩ andũ oothe, akĩambararia mooko maake na igũrũ akĩhooya. (Solomoni nĩgwaka aakĩĩte njukwaa ya gĩcango, kũu nja ĩrĩa nene gatagatĩ. Nayo yaarĩ ya mita igĩrĩ na boiniti igĩrĩ, thikwea na kĩrũũgamo kĩa mita ĩmwe na boiniti ithatũ. Hau nĩ ho aahaicire, agĩturia maru aambararĩĩtie mooko na igũrũ.) Naake akĩhooya atĩrĩ, “Wee, MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, gũtirĩ ũngĩ ũhaana ta we kũu igũrũ kana gũũkũ thĩ. Wee nĩũrũmagia kĩrĩĩkanĩro gĩaku na andũ aaku, na ũkamoonia ũtugi waku rĩrĩa magwathĩkĩra na ngoro yothe. Nĩũrũmĩĩtie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa werĩire baaba Daudi; naguo ũhoro ũrĩa waririe nĩwahinga ũũmũũthĩ. Rĩu MWATHANI Ngai wa Isiraeli, tũũra ũrũmĩĩtie kĩĩranĩro kĩrĩa werĩire baaba Daudi, ũkiuga atĩ ndakaaga mũndũ kuuma njiarwainĩ ciake, wa gũikarĩra gĩtĩ kĩa ũthamaki wa Isiraeli o na rĩ, angĩkorwo nĩirĩathĩkagĩra watho waku ta ũrĩa we aawathĩkagĩra. Na rĩu MWATHANI Ngai wa Isiraeli ndagũthaitha ũtũme kĩĩranĩro kĩrĩa werĩire Daudi baaba, ndungata yaku, kĩhinge. “No rĩĩrĩ, wee Ngai, ũngĩhota atĩa gũtũũrania gũũkũ thĩ na andũ? Atĩrĩĩrĩ, igũrũ guothe ndũngĩhota kũiganĩra kuo; ũngĩkĩhota atĩa kũiganĩra Hekaarũ ĩno njakĩĩte? Ndagũthaitha MWATHANI Ngai wakwa, ũthikĩrĩrie ihooya rĩakwa, niĩ ndungata yaku, na ũhingĩrie ũrĩa ndĩrakũhooya. Reke maitho maaku maikarage hĩndĩ ciothe macũũthĩrĩirie Hekaarũ ĩno hĩndĩ ciothe, ĩrĩa weranĩire ya gũthaathayagĩrio. Ningĩ ndagũthaitha ũthikagĩrĩrie hĩndĩ ciothe rĩrĩa ndaingĩra kuo gũkũhooya. Ĩtĩkĩra gũthikagĩrĩria mahooya maakwa o na ma andũ aaku a Isiraeli rĩrĩa tuoka handũ haaha gũkũhooya. Ningĩ ũrĩ o kũu gwaku igũrũ ũgatũthikagĩrĩria, na ũgatuohera meehia maitũ. “Mũndũ angĩkaahĩtĩria mũndũ ũrĩa ũngĩ, acooke areehwo mbere ya kĩgongoona gĩaku thĩinĩ wa Hekaarũ ĩno nĩguo ehĩte-rĩ, hĩndĩ ĩyo MWATHANI ũgaathikĩrĩria ũrĩ o kũu igũrũ, ũgĩtuithanie ndungata ciaku. Hĩndĩ ĩyo ũgĩcooke ũherithie ũrĩa wĩhĩĩtie o ta ũrĩa kwagĩrĩire, na ũrĩa ũteehĩĩtie ũmũrekererie. “Rĩrĩa andũ aaku a Isiraeli mahootwo nĩ thũ ciao nĩ ũndũ wa ũrĩa makũhĩtĩirie, mangĩgũcookerera mooke marũũgame gũũkũ Hekaarũinĩ, mahooe na merire meehia maao-rĩ, ũmathikagĩrĩrie ũrĩ o kũu gwaku igũrũ. Ningĩ ũmoohagĩre meehia maao, na ũkamacookia bũrũri ũrĩa wamaheire na ũkĩhe maithe maao. “Wee MWATHANI, ũngĩgiria mbura yure tondũ andũ aaku nĩmakũhĩtĩirie, mangĩĩrira na marore Hekaarũ ĩno, magĩkũhooyaga menyiihĩĩtie, ndagũthaitha MWATHANI ũmathikagĩrĩrie ũrĩ o kũu igũrũ. Ohagĩra andũ aaku a Isiraeli meehia maao, na ũmarutage gũthiaga na mĩthiĩre ĩrĩa yagĩrĩire. Ningĩ MWATHANI ũcooke ũhe bũrũri ũcio waku mbura, o ũcio waheire andũ aaku ũtũũre ũrĩ igai rĩao. “Ningĩ bũrũri ũngĩgĩa ng'aragu, mũthiro, irio iciinwo nĩ mbaa, gũũke mĩrumbĩ ya ngigĩ, andũ aaku matharĩkĩrwo nĩ thũ, makorwo nĩ ndwari kana mũrimũ o wothe, o na hĩndĩ ĩyo mangĩkũhooya, ndagũthaitha ũmaiguage. Mũndũ ũmwe kana andũ oothe a Isiraeli, nĩ ũndũ wa kũmenya thĩĩna wa ngoro ciao mangĩkũhooya maambararĩĩtie mooko na igũrũ maroreete Hekaarũ ĩno-rĩ, ndagũthaitha ũiguage mahooya maao. Ndagũthaitha ũmathikagĩrĩrie ũrĩ kũu gwaku igũrũ ũkamoohera meehia. Tondũ wee mwene, no we ũũĩ meciiria ma ngoro cia andũ aaku, ndagũthaitha wĩkage o mũndũ o ta ũrĩa ũrĩonaga aagĩrĩirwo nĩgwĩkwo. Ĩkaga ũguo nĩguo andũ aaku matũũre makũheaga gĩtĩĩo na magwathĩkagĩra matukũ moothe, marĩa megũtũũra bũrũri ũrĩa waheire maithe maitũ. “Ningĩ mũndũ wa bũrũri ũngĩ angĩkaigua ngumo yaku, o na maũndũ manene marĩa wĩkĩire andũ aaku, oime bũrũri wao ooke Hekaarũinĩ ĩno gũkũhooya-rĩ, ndagũthaitha ũkamũigua. Ũkamũhingĩria mahooya maake ũrĩ o kũu gwaku igũrũ, nĩ geetha andũ oothe a thĩ makũmenye na magwathĩkagĩre, o ta ũrĩa andũ aaku a Isiraeli magwathĩkagĩra. Hĩndĩ ĩyo nĩmarĩmenyaga atĩ Hekaarũ ĩno njakĩĩte nĩ ho handũ harĩa wee ũthaathayagĩrio. “Ningĩ andũ aaku mangĩkoimagara makarũe na thũ ciao, o ta ũrĩa ũgaakorwo ũmaathĩĩte, nao macooke makũhooe marĩ o harĩa magaakorwo, macũũthĩrĩirie itũũra rĩĩrĩ ũthuurĩĩte o na Hekaarũ ĩno ngwakĩire, ndagũthaitha ũkaigua mahooya maao ũrĩ o kũu gwaku igũrũ ũmahe ũhootani. “Andũ aaku mangĩgaakwĩhia (amu hatikĩrĩ mũndũ o na ũmwe ũteehagia) na nĩ ũndũ wa kũraakario nĩ o, ũmarekererie mahootwo na matahwo nĩ thũ ciao, matwarwo bũrũri wa kũraaya o na kana wa gũkuhĩ, mangĩkoona meehia maao merire, na macooke makũhooe me bũrũri ũcio wa andũ acio maamatahire, makiugaga, ‘Nĩtwĩhĩĩtie na tũgeeka maũndũ ma ũkĩĩgu na ma waganu,’ ndagũthaitha ũkaigua mahooya maao, MWATHANI. Mangĩkaahera na ma matarĩ na itherũ marĩ bũrũri ũcio, na makũhooe maroreete bũrũri ũyũ waheire maithe maitũ, itũũra rĩĩrĩ ũthuurĩĩte, o na Hekaarũ ĩno ngwakĩire-rĩ, ndagũthaitha ũkaigua mahooya maao ũrĩ o kũu gwaku igũrũ na ũmaiguĩre tha na ũmoohere meehia maao moothe. “Rĩu, Ngai wakwa, tũrore na ũigue mahooya maitũ marĩa tũrakũhooya twĩ handũ haaha. “Tondũ ũcio rĩu, wee MWATHANI Ngai, ndagũthaitha warahũke, ũtoonye Hekaarũinĩ ĩno yaku, wee mwene na Ithandũkũ rĩaku rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩrĩa rĩonanagia hinya. Ningĩ wee MWATHANI Ngai, humbĩra athĩnjĩri aaku na ũhonokio waku, nao andũ aaku arĩa aamũre makenagĩre mawega maaku. Ndagũthaitha, MWATHANI Ngai ndũkandiganĩrie niĩ ndungata yaku ĩrĩa ũthuurĩĩte. Ririkana ũrĩa watugaga Daudi ndungata yaku.” Na rĩĩrĩ, Solomoni arĩĩkia kũhooya-rĩ, mwaki ũkiuma igũrũ, ũgĩcina magongoona moothe marĩa maarutĩĩtwo, naguo riiri wa MWATHANI ũkĩiyũra Hekaarũ yothe. Nao athĩnjĩri Ngai matingĩomĩrĩire gũtoonya Hekaarũinĩ nĩ ũndũ wa riiri ũrĩa warĩ kuo. Rĩrĩa andũ oothe a Isiraeli moonire mwaki woima igũrũ o na riiri wa MWATHANI ũiyũrĩĩte kũu Hekaarũinĩ, makĩĩgũithia maturumithĩĩtie moothiũ maao thĩ, magĩthaathaiya na makĩgooca, makiuga atĩrĩ, “ MWATHANI nĩ mwega na ũtugi wake nĩ wa tene na tene.” Naake Solomoni na andũ oothe makĩrutĩra MWATHANI magongoona. Solomoni akĩrutĩra MWATHANI magongoona ma thaayũ ma ndeegwa ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na igĩrĩ (22,000) na ma ndũrũme ngiri igana rĩmwe na mĩrongo ĩĩrĩ (120,000). Ũguo nĩguo mũthamaki na andũ oothe a Isiraeli maamũrire Hekaarũ. Nao athĩnjĩri Ngai makĩrũũgama harĩa maatuĩrĩirwo. Nao Alawii makĩrũũgama maroranĩĩte nao, makĩgoocaga MWATHANI na indo cia nyĩmbo iria mũthamaki Daudi aathondekithĩĩtie cia kũgaatha Ngai nacio. Nao mainaga ũũ, “Ũtugi wake nĩ wa tene na tene!” O ta ũrĩa Daudi aarutanĩĩte kũinagwo. Athĩnjĩri Ngai mahuuhaga tũrumbeeta andũ oothe a Isiraeli marũũgamĩĩte. Naake Solomoni akĩamũra nja ĩrĩa yarĩ hau gatagatĩ na mwena wa mbere wa Hekaarũ. Hau nĩ ho aarutĩire magongoona ma njino, ma irio cia mũgũnda, o na ma maguta ma magongoona ma thaayũ. Eekire ũguo nĩ ũndũ kĩgongoona gĩa gĩcango kĩrĩa aakĩĩte gĩtingĩahotire kũiganĩra magongoona macio moothe. Naake Solomoni na andũ acio oothe a Isiraeli magĩkũngũĩra thigũkũ ya Ithũnũ handũ ha mĩthenya mũgwanja. Nao andũ acio maarĩ aingĩ mũno na moimĩĩte Mwanyainĩ wa Hamathu na mwena wa rũgongo o nginya karũũĩinĩ ka Misiri na mwena wa kĩanda. Maaniinire mĩthenya mũgwanja makĩamũra kĩgongoona, na mĩthenya ĩngĩ mũgwanja ya gũkũngũĩra thigũkũ. Naguo mũthenya wa mũthia makĩgĩa na igongoona rĩa kũrĩĩkĩrĩria. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ na ithatũ mweriinĩ wa mũgwanja, Solomoni akĩrekereria andũ mainũke kwao mĩciĩ. Nao makĩinũka makeneete nĩ ũndũ wa iraathimo iria MWATHANI aaraathimĩĩte Daudi na Solomoni nacio, o hamwe na andũ aake a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Solomoni arĩĩkia gwaka Hekaarũ ya MWATHANI, o na nyũmba yake mwene, o ta ũrĩa kwagĩrĩire-rĩ, MWATHANI akĩmuumĩrĩra ũtukũ. Naake MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩnjiguĩte mahooya maaku, na nĩthuurĩĩte Hekaarũ ĩno ĩtuĩke handũ harĩa andũ marĩndutagĩra magongoona. Na rĩĩrĩ, ingĩkaagiria mbura yure, kana ndũme ngigĩ irĩe mĩmera, o kana ndũme mũrimũ mũũru ũkore andũ, hĩndĩ ĩyo andũ aakwa, o arĩa marĩ aakwa kĩũmbe, menyiihie, maahooe na merire, o na magarũrũke matigane na mĩthiĩre yao mĩũru, nĩngaamaigua ndĩ o kũu igũrũ, ndĩmoohere meehia maao na ndaathime bũrũri wao. Nĩndĩrĩikaraga njũthĩrĩirie Hekaarũ ĩno, na njiguage mahooya moothe marĩa marĩhooyagĩrwo kuo. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩndĩmĩthuurĩĩte na ngamĩamũra ĩtuĩke handũ harĩa marĩthathaayagĩria tene na tene. Nĩndĩrĩmĩmenyagĩrĩra na ndĩmĩgitagĩre hĩndĩ ciothe. Nawe ũngĩtũũra wĩ ndungata njĩhokeku, o ta ũrĩa thooguo Daudi aatariĩ, na ũhingagie mawatho maakwa o na maũndũ moothe marĩa ngwathĩĩte, nĩngũtũma gĩtĩ gĩaku gĩa ũthamaki kĩgaacĩre o ta ũrĩa ndeerĩire thooguo Daudi. Nĩndamwĩrire atĩ Aisiraeli megũtũũra maathagwo nĩ njiarwa ciake tene na tene. No mũngĩgaatiga kũũnũmĩrĩra na mũtige kũrũmia mawatho maakwa o na maathani maakwa, mũthaathayagie ngai ingĩ, hĩndĩ ĩyo nĩngaamũrutũrũra muume bũrũri ũyũ ndĩmũheete. Ningĩ nĩngatiganĩria Hekaarũ ĩno nyamũrĩĩte ĩgatuĩka handũ haakwa ha gũthaathayagĩrio. Nayo ĩgĩtũũre ĩnyararĩĩtwo na ĩnyũrũragio nĩ andũ oothe. “Hekaarũ ĩno ĩtĩĩĩtwo ũũ, andũ mamĩona hĩndĩ ĩyo nĩkũmaka makaamakaga makoorania atĩrĩ, ‘Hĩ! Nĩkĩ gĩatũmire MWATHANI eeke bũrũri ũyũ o na Hekaarũ ĩno maũndũ ta maya.’ ” Nao andũ makaamacookeria atĩrĩ, “Nĩ ũndũ nĩmaatiganĩirie MWATHANI Ngai wao, ũrĩa warutire maithe maao Misiri. O na magĩtungatĩra ngai ingĩ, na magĩcithaathaiya. Nĩkĩo MWATHANI amareehithĩirie ũũru ũyũ wothe.” Naake Solomoni agĩakithia Hekaarũ o na nyũmba yake ya ũthamaki itĩĩna rĩa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ. Arĩĩkia mĩako ĩyo, agĩcooka agĩakithia rĩngĩ matũũra marĩa Hiramu mũthamaki wa Turo aamũheete. Matũũra macio nĩkuo aigire Aisiraeli matũũre. Ningĩ Solomoni agĩthiĩ akĩĩnyiitĩra rũgongo ruothe rwa Hamathu na Zoba. Naake agĩaka kũu werũinĩ itũũra akĩrĩĩta Palimura. Agĩcooka agĩaka matũũra moothe kũu Hamathu ma kũigagwo indo. Agĩcooka agĩakithia rĩngĩ matũũra ma Bethi Horoni ya rũgongo, na Bethi Horoni ya na kĩanda, na akĩmairigĩra na thingo cia hinya, na agĩĩkĩra mĩrango ya cuuma. Ningĩ agĩakithia itũũra rĩetagwo, Baalathu, o na matũũra ma kũigagwo indo ciake, na ma kũigagwo ngaari cia mbarathi, na ma andũ aake arĩa maathiaga mahaicĩĩte mbarathi. O na ningĩ agĩakithia mĩako ĩrĩa ĩngĩ yothe eendaga gwaka kũu Jerusalemu, Lebanoni, o na bũrũri ũrĩa aathaga. No rĩĩrĩ, Solomoni ndaigana gũtua andũ a Isiraeli ngombo; aamatuire thigari ciake, njaama ciake, makabuteeni a ngaari ciake cia mbarathi, na thigari cia mbarathi. Ningĩ nĩkwarĩ na anjaama magana mataano ma mĩrongo ĩtaano (550) arĩa maarũũgamagĩrĩra andũ arĩa maarutaga mawĩra ma hinya mĩakoinĩ yothe ĩrĩa Solomoni aakithagia. Naake Solomoni akĩruta mũtumia wake, ũrĩa warĩ mwarĩ wa mũthamaki wa Misiri, kuuma itũũra rĩa Daudi, akĩmũtwara nyũmbainĩ ĩrĩa aamwakĩire. Eekire ũguo tondũ oigire atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ wakwa ndaagĩrĩirwo nĩgũtũũra nyũmba ya Daudi mũthamaki wa Isiraeli, nĩ gũkorwo kũndũ kũrĩa guothe Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩtoonyeetio nĩ gũtheru.” Na rĩĩri, Solomoni nĩarutagĩra MWATHANI magongoona ma njino igũrũ wa kĩgongoona kĩrĩa aakĩĩte hau mbere ya Hekaarũ. Aarutaga magongoona ma njino o ta ũrĩa Watho wa Musa woigĩĩte marutagwo mĩthenya yothe ĩrĩa ĩrĩ igweta. Mĩthenya ĩyo nĩ mĩthenya ya Thabatũ, karũũgamo ka mweri, thigũkũ iria ciathanĩĩtwo o mwaka mahinda matatũ: Thigũkũ ya Mĩgate ĩrĩa Ĩtarĩ Mĩimbie, ya Magetha, o na ya Ithũnũ. Ningĩ kũringana na ũrĩa ithe Daudi aatigire oiga gwĩkagwo, akĩbanga wĩra wa kũrutagwo ta ũũ: Athĩnjĩri Ngai matuanagĩre mawĩra maao o ta ũrĩa maatariĩ, nao Alawii mateithagĩrĩrie athĩnjĩri Ngai kũinaga nyĩmbo cia kũgooca MWATHANI. Ningĩ akĩiga arangĩri a mĩrango ya Hekaarũ o ta ũrĩa yaiganaga mamĩrangĩre na njĩra ya gũtuanĩra mũthenya o mũthenya o ta ũrĩa Daudi, mũndũ wa Ngai, aatigire aathana. Nao athĩnjĩri Ngai na Alawii magĩikara mamenyereire watho wa mũthamaki Daudi, ũrĩa wamakoniĩ o na wakoniĩ mĩthiithũ ya mũthamaki. Na rĩĩrĩ, mahindainĩ macio mĩako yothe ĩrĩa Solomoni aakaga nĩyarĩĩkĩĩte. Kuuma mũthenya ũrĩa mũthingi wa Hekaarũ wakirwo o nginya mũthenya ũrĩa yarĩĩkirio-rĩ, wĩra wothe warutĩkire na njĩra njega biũ. Naake Solomoni agĩthiĩ Ezionigeberi na Elathu, ndeereinĩ cia Iria Ituune, bũrũriinĩ wa Edomu. Naake Hiramu mũthamaki wa Turo, akĩmũtwarithĩria meeri irũũgamĩrĩirwo nĩ ndungata ciake, na itwarithĩĩtio nĩ ndungata iria cioĩ gũtwarithia meeri. Nacio ndungata icio igĩthiĩ Ofiri irĩ hamwe na ndungata cia Solomoni ikĩgĩĩrĩra mũthamaki Solomoni makĩria ma thahabu kiro ngiri ikũmi na ithaano (15,000). Na rĩĩrĩ, rĩrĩa kwini wa Sheba aiguire ngumo ya Solomoni, agĩthiĩ Jerusalemu nĩguo akamũgerie na kũmũũria ciũria nditũ. Naake agĩthiĩ Jerusalemu arũmĩrĩirwo nĩ andũ aingĩ marĩ na ngamĩĩra ikuuĩĩte mbithaarĩ, thahabu nyingĩ mũno, o na tũhiga twa goro. Rĩrĩa maikaranirie o eerĩ, kwini akĩmũũria maũndũ moothe marĩa eendaga kũmũũria. Naake Solomoni akĩmũcookeria maũndũ moothe hatarĩ ũndũ o na ũmwe ũkũmũrema. Naake kwini wa Sheba agĩkĩĩiguĩra ũũgĩ wa Solomoni na akĩyonera nyũmba ĩrĩa aakĩĩte. Agĩcooka agĩkĩona irio iria aarĩaga, mũtũũrĩre wa njaama ciake, mũtungatĩre ũrĩa ciamũtungatagĩra, mwĩhumbĩre wacio wa nguo, mwĩhumbĩre wa ndungata iria ciamũtungataga meethainĩ, o na magongoona ma njino marĩa aarutaga Hekaarũinĩ. Maũndũ macio moothe makĩmũgegia o na makĩmumakia. Naake kwini agĩkĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Ti itherũ maũndũ moothe marĩa njiguĩte makĩario bũrũriinĩ wakwa magũkoniĩ wee o na ũũgĩ waku nĩ ma ma. No rĩĩrĩ, ũhoro ũcio ndeerwo ndiawĩtĩkirie nginya o hĩndĩ ĩrĩa ndĩrookire gũũkũ ndĩrawĩyonera niĩ mwene. Atĩrĩĩrĩ, o na nuthu yaguo ndiaũiguĩte, nĩ ũndũ ũũgĩ waku nĩũkĩrĩĩte ũrĩa ndaiguĩte. Gũkena-rĩ, nĩ arũme aya magũtungataga na makagĩa na mweke wa kũiguaga ciugo cia ũũgĩ waku! MWATHANI Ngai waku arogoocwo! Nĩakeneetio nĩwe agagũtua mũthamaki ũthamakage thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩake. Nĩ ũndũ MWATHANI nĩendeete andũ aake o na akeenda magaacĩre tene na tene, nĩkĩo gĩtũmĩĩte agũtue mũthamaki nĩguo ũmatuagĩre ciira na kĩhooto na ũthingu.” Naake kwini akĩhe mũthamaki Solomoni iheeo iria aamũreeheire: nacio nĩ makĩria ma kiro ngiri inya (4,000) cia thahabu, indo nungi wega nyingĩ mũno o na tũhiga twa goro. Gũtiakorirwo kuonekeete mũndũ ũngĩ wamũheete indo nũngi wega nyingĩ ta icio kwini wa Sheba aamũheire. (Atwarithia meeri a Hiramu na a Solomoni, arĩa maareehage thahabu mamĩrutĩĩte Ofiri, nĩmaareehage mĩthandarĩ mĩingĩ o na tũhiga twa goro marutĩĩte o kuo. Naake Solomoni agĩthondeka ngathĩ cia Hekaarũ o na cia nyũmba ya mũthamaki na mbaaũ cia mĩthandarĩ ĩyo. Ningĩ agĩthondeka inanda o na ngita cia aini a nyĩmbo. Gũtionekeete indo ta icio bũrũriinĩ wa Juda mbere ĩyo.) Naake mũthamaki Solomoni akĩhe kwini wa Sheba kĩrĩa gĩothe oorĩĩtie igũrũ wa iria ingĩ aamũheete. Naake kwini hamwe na ndungata ciake makĩinũka Sheba bũrũriinĩ wao. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Solomoni nĩamũkagĩra ta kiro ngiri mĩrongo ĩrĩ na ithatũ (23,000) cia thahabu o mwaka kuongerera marĩhi ma magooti marĩa maarĩhagwo nĩ ahũũri a mbiacara na oonjoria. O na ningĩ nĩareehagĩrwo thahabu na betha nĩ athamaki a Arabia, o na abarũũthi a ng'ongo cia Isiraeli. Ningĩ mũthamaki Solomoni agĩthondekithia ngo nene magana meerĩ; o ĩmwe yekagĩrwo ta kiro mũgwanja cia thahabu yaturĩĩtwo wega. Ningĩ agĩcooka agĩthondeka ngo niinaniini magana matatũ, na o ĩmwe yekagĩrwo kiro ithatũ cia thahabu ĩrĩa iturĩĩtwo wega. Naake mũthamaki akĩiga ngo icio ciothe nyũmbainĩ ĩrĩa yetagwo mũtitũ wa Lebanoni. Mũthamaki agĩcooka agĩthondekithia gĩtĩ gĩa ũthamaki kĩnene mũno kĩa mũguongo, agĩcooka agĩkĩhumbĩra na thahabu ĩrĩa therie mũno. Nakĩo gĩtĩ kĩu kĩahaicagwo na ngathĩ ya makinya matandatũ, na kĩarĩ na gaturwa ga kũigĩrĩra magũrũ kaahumbĩrĩĩtwo na thahabu. Ningĩ nĩkĩarĩ na handũ ha kũigĩrĩra mooko mĩena yerĩ, na mĩhianano ĩĩrĩ ya mĩrũũthi yarũgamĩtio mĩenainĩ ĩyo yerĩ ya mooko macio. O na nĩkĩarĩ na mĩhianano ikũmi na ĩĩrĩ ya mĩrũũthi mĩenainĩ ya ngathĩ, o ngathĩ ĩgagĩkorwo na mĩhianano ya mĩrũũthi ĩĩrĩ ĩng'ethanĩirie. Gũtirĩ gwathondekwo gĩtĩ kĩngĩ kĩa ũthamaki takĩo ũthamakiinĩ ũngĩ o na ũrĩkũ. Ikombe ciothe cia mũthamaki Solomoni o na indo cia kũhũthĩrwo iria ciaigĩĩtwo nyũmba ĩrĩa yetagwo mũtitũ wa Lebanoni ciarĩ cia thahabu ĩrĩa therie mũno. Na rĩĩrĩ, betha ndĩonagwo ta kĩndũ kĩrĩ bata matukũinĩ ma ũthamaki wa Solomoni. Solomoni aarĩ na gĩkundi kĩa meeri gĩatwaranaga hamwe na gĩkundi kĩa Hiramu mũthamaki wa Turo. O mĩaka ĩtatũ yathira, meeri ciake nĩciacookaga ikuuĩĩte thahabu, betha, mĩguongo, nũgũ na thinwa. Mũthamaki Solomoni aatongeete na akoohĩga agakĩra athamaki oothe a thĩ. Nao athamaki oothe a thĩ magagĩũkaga kũrĩ we nĩ geetha maigue ũũgĩ ũcio Ngai aamũheete. Mũthamaki o wothe ũrĩa wokaga kũmuona nĩamũreehagĩra iheeo. Iheeo icio ciakoragwo irĩ indo cia betha, thahabu, nguo, indo cia mbaara, mbithaarĩ, mbarathi na nyũmbũ. Ũndũ ũyũ wekĩkaga mwaka o mwaka. Ningĩ Solomoni nĩarĩ na ciugũ ngiri inya (4,000) cia mbarathi ciake o na tũnyũmba twa ngaari ciake cia mbarathi ngiri inya (4,000). Na nĩarĩ na thigari cia mbarathi ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000). Akĩiga imwe ciacio matũũra mangĩ mwanya mwanya, na iria ingĩ agĩikara nacio kũu Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, Solomoni nĩ we wathaga athamaki oothe kuuma rũũĩinĩ rwa Farati o nginya bũrũri wa Afilisiti o na nginya mũhakainĩ wa Misiri. Matukũinĩ ma ũthamaki wake betha yaingĩhĩĩte Jerusalemu o ta mahiga, nayo mĩtarakwa ĩkaingĩha o ta mĩkũyũ ĩrĩa yarĩ magũrũinĩ ma irĩma cia Juda mwena wa na ithũĩro. Naake Solomoni niagũraga mbarathi kuuma Misiri o na kuuma mabũrũri mangĩ. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria ingĩ Solomoni eekire, kuuma kĩambĩrĩria nginya kĩrĩĩkĩro, ciandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa maũndũ ma Mũnabii Nathani, o na ũrathiinĩ wa Ahija wa itũũra rĩa Shilo, o na maandĩkoinĩ ma cioneki cia Ido iria ciakoniĩ Jeroboamu mũrũ wa Nebati. Naake Solomoni agĩthamakĩra Aisiraeli oothe e Jerusalemu mĩaka mĩrongo ĩna. Naake agĩkua, agĩthikwo itũũra rĩa Daudi, naake Rehoboamu mũũrũwe, agĩthamaka ithenya rĩake. Naake Rehoboamu agĩgĩthiĩ Shekemu kũrĩa Aisiraeli oothe maathiĩte nĩguo makamũtue mũthamaki. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jeroboamu mũrũ wa Nebati aiguire ũhoro ũcio arĩ o Misiri kũrĩa aathiĩte kwĩhitha mũthamaki Solomoni-rĩ, akiuma kuo. Nao andũ oothe a Isiraeli makĩrekania ageetwo, nao oothe hamwe naake magĩthiĩ gwĩ Rehoboamu makĩmwĩra atĩrĩ, “Mĩrigo ĩrĩa thooguo aratũkuuithagia ĩraarĩ mĩritũ mũno. Tondũ ũcio ũngĩtũhũthahũthĩria mĩrigo ĩyo na ũtũme mũtũũrĩre witũ wagĩrĩre-rĩ, nĩtũrĩgwathĩkagĩra.” Naake Rehoboamu akĩmacookeria atĩrĩ, “Thiĩi na mũgaacooka thuutha wa mĩthenya ĩtatũ ndĩciirie ũhoro ũcio.” Nao andũ acio magĩĩthiĩra. Naake Rehoboamu agĩthiĩ kũhooya kĩrĩra kũrĩ athuuri arĩa maaheyaga ithe Solomoni kĩrĩra hĩndĩ ĩrĩa aarĩ muoyo. Agĩkĩmooria atĩrĩ, “Nĩ ũtaaro ũrĩkũ mũkũũhe nĩguo njookerie andũ aya?” Nao athuuri acio makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũngĩtuga andũ aya wega, ũmakenie na ũmahe macookio meega, nĩmarĩgwathĩkagĩra hĩndĩ ciothe.” Naake agĩkararia kĩrĩra kĩa athuuri, agĩthiĩ kũhooya kĩrĩra kũrĩ aanake a riika rĩake, arĩa maatuĩkĩĩte a kũmũtaaraga. Agĩkĩmooria atĩrĩ, “Nĩ macookio marĩkũ mũkũhe nĩguo njookerie andũ aya maranjũũria atĩ ndĩmahũthahũthĩrie mĩrigo ĩrĩa baaba aramakuuithagia?” Nao aanake acio a riika rĩake makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũkaamacookeria ũmeere atĩrĩ, ‘Kaara gaakwa ka mũira nĩ gatungu gũkĩra njohero ya baaba.’ Ningĩ ũmeere atĩrĩ, ‘Baaba aramũkuuithagia mĩrigo mĩritũ, no niĩ nĩkũmũritũhĩria ngũmũritũhĩria makĩria. Aramũhũũraga na kĩboko, niĩ ndĩrĩmũrũmithagia tũng'aurũ!’ ” Nayo mĩthenya ĩtatũ yathira, Jeroboamu na andũ acio oothe magĩcooka he mũthamaki Rehoboamu o ta ũrĩa aameerĩĩte mageeka. Naake mũthamaki Rehoboamu agĩkararia kĩrĩra kĩa athuuri, akĩarĩria andũ acio e na ũũru mũingĩ, o ta ũrĩa aataarĩĩtwo nĩ aanake a riika rĩake. Akĩmeera atĩrĩ, “Baaba aramũkuuithagia mĩrigo mĩritũ, no niĩ nĩkũmĩongerera ngũmĩongerera ĩritũhe makĩria. Aramũhũũraga na kĩboko, niĩ ndĩrĩmũrũmithagia tũng'aurũ.” Naake mũthamaki ndaigana gũthikĩrĩria andũ acio o na haniini. Ũcio warĩ wendi wa MWATHANI Ngai nĩ geetha ũhoro ũrĩa aarĩirie Jeroboamu mũrũ wa Nebati na kanua ka mũnabii Ahija, ũrĩa woimĩĩte Shilo, ũhinge. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Aisiraeli oothe moonire atĩ mũthamaki ndanamathikĩrĩria, makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Nĩ igai rĩrĩkũ twĩ narĩo he Daudi? Tũtirĩ na igai o na rĩmwe tũgaĩte kwĩ mũrũ wa Jesii. Atĩrĩĩrĩ, Aisiraeli aya, nĩtũinũkeei o mũndũ hemainĩ yake; rekeei Rehoboamu einie.” Tondũ ũcio Aisiraeli oothe makĩinũka hemainĩ ciao. Rehoboamu agĩgĩtigĩrwo andũ a Isiraeli arĩa maatũũraga matũũrainĩ ma Juda amathamakagĩre. Naake mũthamaki Rehoboamu akĩrekeria Aisiraeli Adoniramu ũrĩa warũũgamagĩrĩra arĩa maarutithagio mawĩra ma hinya, nao makĩmũhũũra na mahiga, agĩkua. Naake Rehoboamu oona ũguo, akĩhaica ngaari yake ya mbarathi na ihenya, akĩũra agĩthiĩ Jerusalemu. Kuuma hĩndĩ ĩyo andũ a Isiraeli matiacookire gwathwo nĩ nyũmba ya Daudi kinya ũũmũũthĩ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Rehoboamu aakinyire Jerusalemu, akĩũnganithia thigari iria ciarĩ njamba cia kuuma mũhĩrĩga wa Juda na wa Benjamini. Thigari icio ciarĩ ngiri igana rĩmwe na mĩrongo ĩnaana (180,000). Eekire ũguo nĩ geetha akahũũrane na mĩhĩrĩga ya na mwena wa rũgongo ya Isiraeli nĩguo acookanĩrĩrie ũthamaki wake rĩngĩ. No rĩĩrĩ, MWATHANI akĩrekia mũnabii Shemaia kũrĩ mũthamaki Rehoboamu na kũrĩ andũ oothe a mũhĩrĩga wa Juda na wa Benjamini akameere atĩrĩ, “Mũtigaathiĩ gũtharĩkĩra aariũ a ithe wanyu, o acio andũ a Isiraeli. Inũkaai inyuothe kwanyu mĩciĩ. Nĩ gũkorwo ũrĩa wothe wĩkĩkĩĩte nĩ niĩ ndũmĩĩte wĩkĩke.” Nao oothe magĩathĩkĩra uuge ũcio wa MWATHANI, makĩinũka magĩtiga gũthiĩ gũtharĩkĩra Jeroboamu. Na rĩĩrĩ, Rehoboamu agĩgĩtũũra Jerusalemu, na agĩaka matũũra ma Juda na Benjamini na maya marũmĩrĩire: Bethilehemu, Etamu, Tekoa, Bethizuri Soko, Adulamu, Gathu, Maresha, Zifu, Adoraimu, Lakishi, Azeka Zora Aijaloni, na Heburoni. Matũũra macio moothe akĩmairigĩra na thingo cia hinya na akĩiga o itũũra mũnene wa kũrĩathaga. Ningĩ agĩaka o thĩinĩ wa itũũra thitoo cia kũiga irio, maguta ma mĩtamaiyũ, na ndibei, na thitoo cia kũigaga ngo na matimũ. Na njĩra ĩyo akĩhota gwatha Juda na Benjamini. Na rĩĩrĩ, Athĩnjĩri Ngai na Alawii oothe arĩa maatũũraga bũrũri wa Isiraeli guothe magĩgĩikũrũka na mwena wa Juda. Alawii magĩgĩtiganĩria mĩgũnda yao o na ũtonga wao wothe magĩgĩthiĩ gũtũũra Juda na Jerusalemu, tondũ Jeroboamu arĩ na aariũ aake nĩ aathuurĩĩte maamaingatĩĩte makamatigithia wĩra wa ũthĩnjĩri Ngai wa gũtungatĩra MWATHANI. Handũ haao athĩnjĩri ngai aake we mwene a gũtungatagĩra kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru kũrĩa ngoma ciathaathayagĩrio o na kũrĩa aigĩĩte ngai cia mĩhianano iria aathondekeete. Na rĩĩrĩ, andũ oothe a mĩhĩrĩga ya Isiraeli arĩa maarĩ na wendo wa gũthiĩ na mbere gũthaathaiya MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, makĩrũmĩrĩra Alawii acio o nginya Jerusalemu nĩ geetha makarutĩre MWATHANI Ngai wa maithe maao magongoona. Ũndũ ũcio ũgĩtũma ũthamaki wa Juda ũgĩe na hinya mũno. Nao magĩteithĩrĩria Rehoboamu mũrũ wa Solomoni mũno handũ ha mĩaka ĩtatũ na nĩmaamwathĩkagĩra o ta ũrĩa maathĩkagĩra mũthamaki Daudi o na Solomoni. Naake Rehoboamu akĩhikia Mahalathu, mwarĩ wa mũthuuri wetagwo Jerimothu mũrũ wa Daudi, na mũtumia wake eetagwo Abihaili. Abihaili aarĩ mwarĩ wa Eliabu mũrũ wa Jesii. Nao magĩciara aariũ aya atatũ; Jeushi, Shemaria, na Zahamu. Thuutha ũcio akĩhikia Maaka mwarĩ wa Abisalomu magĩciara aariũ aya ana: Abija, Alai, na Ziza, na Shelomithu. Nao atumia oothe a Rehoboamu maarĩ ikũmi na anaana, na atumia a kũigwo maarĩ mĩrongo ĩtandatũ. Acio oothe maamũciarĩire aanake mĩrongo ĩĩrĩ na anaana na airĩĩtu mĩrongo ĩtandatũ. Gatagatĩ ka acio oothe nĩendeete Maaka mwarĩ wa Abisalomu kũmakĩra. Kwoguo agĩgĩthuura Abija mũrũ wa Maaka nĩguo agaatuĩka mũthamaki ithenya rĩake tondũ nĩamwendeete gũkĩra ciana ciake ciothe. Rehoboamu akĩgayanĩria aariũ aake mawĩra na ũũgĩ, akĩmabanga kũu Juda na Benjamini guothe matũũrainĩ marĩa maarĩ mairigĩre na thingo cia hinya. Agĩcooka akĩmaigĩra na ũingĩ irio cia kũrĩaga, o na akĩmagũranĩra atumia aingĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa ũthamaki wa Rehoboamu wehandire wega agĩĩkinyĩra ta mũthamaki we hamwe na Aisiraeli oothe magĩtiganĩria watho wa MWATHANI. Na rĩĩrĩ, mwaka wa ĩtaano wa ũthamaki wa Rehoboamu, MWATHANI akĩmũherithia nĩ ũndũ wa kũrema. Hĩndĩ ĩyo Shishaka mũthamaki wa Misiri agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Jerusalemu. Aarĩtharĩkĩire e na ngaari cia mbarathi ngiri ĩmwe na magana meerĩ (1,200), na thigari ngiri mĩrongo ĩtandatũ (60,000) thigari cia mbarathi. Thigari irĩa ciamũteithagĩrĩria cioimĩĩte Libia, Sukiimu, Ethiopia na citingĩatarĩkire nĩ kũingĩha. Naake Shishaka akĩĩnyiitĩra matũũra marĩa maarĩ mairigĩre na thingo cia hinya ma Juda, o na agĩthiĩ na mbere o nginya Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, Mũnabii Shamaia agĩthiĩ Rehoboamu o na anene a Juda kũu Jerusalemu kũrĩa meehithĩĩte Shishaka akĩmeera atĩrĩ, “MWATHANI aramwĩra atĩrĩ, ‘Tondũ nĩmũũndiganĩirie, nĩkĩo o na niĩ ndĩmũtiganĩirie mũhũũrwo nĩ Shishaka.’ ” Naake mũthamaki na anene oothe magĩĩtĩkĩra meehia maao, makiuga atĩrĩ, “MWATHANI eekĩĩte ũrĩa kwagĩrĩire.” Rĩrĩa MWATHANI oonire atĩ nĩmerira meehia maao, akĩarĩria Shemaia rĩngĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Tondũ nĩmerirĩĩte meehia maao, ndikũmaniina; o na Shishaka angĩmatharĩkĩra gũtirĩ ũũru mangĩona. Nĩnjehereirie Jerusalemu maraakara maakwa, no Shishaka nĩekũmatooria, nĩguo mamenye gũkũũrana ũhoro wa kũndungatĩra na gũtungatĩra athamaki a gũũkũ thĩ.” Naake Shishaka mũthamaki wa Misiri agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Jerusalemu, agĩgĩkuua mũthiithũ wothe wa Hekaarũ o na mũthiithũ wa nyũmba ya mũthamaki. Ningĩ agĩkuua ngo cia thahabu iria mũthamaki Solomoni aathondekithĩĩtie. Naake mũthamaki Rehoboamu agĩcooka agĩthondekithia ngo ingĩ cia gĩcango, agĩcinengera arangĩri arĩa maarangagĩra mũrango wa nyũmba ya mũthamaki. Na rĩĩrĩ, o hĩndĩ ciothe mũthamaki agĩthiĩ Hekaarũinĩ arangĩri acio maakuaga ngo icio, magacooka magacicookia kanyũmbainĩ karĩa gaikaragwo nĩ arangĩri. Naake Rehoboamu akĩĩnyiihia, akĩhe MWATHANI gĩtĩĩo, naake MWATHANI agĩtiga kũmũraakarĩra, agĩkĩaga kũmũniina o biũ. Namo maũndũ magĩikara magaacĩire kũu bũrũri wa Juda. Naake Rehoboamu agĩgĩthamaka Jerusalemu, agĩkindĩra ũthamaki wake. Naake aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩna na ũmwe na agĩthamaka mĩaka ikũmi na mũgwanja kũu Jerusalemu. Itũũra rĩu rĩa Jerusalemu nĩrĩo MWATHANI aathuurĩĩte gatagatĩinĩ ka matũũra moothe nĩguo andũ mamũthaathayagĩrie kuo. Nyina wa Rehoboamu eetagwo Naama, mũtumia woimĩĩte bũrũri wa Aamoni. Naake Rehoboamu agĩĩka maũndũ maingĩ marĩa mataakenagia Ngai, nĩũndũ ndaigana gũcaria uuge wa Ngai. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria Rehoboamu eekire, kuuma kĩambĩrĩria nginya kĩrĩĩkĩo o na maũndũ ma mũciĩ wake maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Mũnabii Shemaia, o na rĩa Mũnabii Ido. Na rĩĩrĩ, Rehoboamu na Jeroboamu maatũire marũaga hĩndĩ ndaaya. Naake Rehoboamu agĩkua, agĩthikwo o kũu itũũrainĩ rĩa Daudi. Naake Abija mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Mwaka wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wa Jeroboamu nĩrĩo Abija aambĩrĩirie gũthamaka Juda. Naake agĩthamaka mĩaka ĩtatũ kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Mikaya, mwarĩ wa Urieli, wa kuuma itũũra rĩa Gibea. Na rĩĩrĩ, Abija na Jeroboamu makĩũgitana. Naake Abija agĩthondeka mbũtũ ya thigari ngiri magana mana (400,000) iria njamba, naake Jeroboamu agĩthondeka yake nene kũmũkĩra ya thigari ngiri magana manaana (800,000) iria njamba. Nacio mbũtũ icio cia thigari ikĩng'ethanĩra bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu. Naake Abija agĩthiĩ akĩrũũgama igũrũ kĩrĩma kĩa Zemaraimu agĩkaĩrĩria Jeroboamu na Aisiraeli akĩmeera atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai; githĩ mũtiũĩ atĩ MWATHANI Ngai wa Isiraeli, nĩathondekire Kĩrĩĩkanĩro gĩtangĩgarũrũka na Daudi atĩ we mwene na njiarwa ciake megũtũũra mathamakaga Isiraeli tene na tene? No rĩĩrĩ, Jeroboamu mũrũ wa Nebati akĩremera Solomoni, mũthamaki wake. Jeroboamu agĩkĩũngania gĩkundi kĩa andũ mĩkora, makĩhatĩrĩria Rehoboamu mũrũ wa Solomoni eeke kũringana na ũrĩa o meendaga, na ndangĩahotire kũmakararia nĩ ũndũ aarĩ mwĩthĩ mũno, na ndarĩ na ũmenyo mũingĩ wa wathani. Rĩu mũtuĩte ciira atĩ mũhũũrane na ũthamaki ũrĩa MWATHANI aaheire njiarwa cia Daudi tondũ mwĩ na mbũtũ nene ya athigari, o na mwĩ na ndeegwa cia thahabu iria Jeroboamu aamũthondekeire ituĩke ngai cianyu. Githĩ mũtiaingatire Athĩnjĩri Ngai a MWATHANI arĩa maarĩ njiarwa cia Harũni, o na Alawii? Mweka ũguo mũgĩthuura athĩnjĩri ngai cianyu o ta ũrĩa ndũũrĩrĩ iria ingĩ ciĩkaga. Mũndũ o wothe ũũkaga na ndeegwa kana ndũrũme mũgwanja, ũcio nĩ we mwamũraga agatuĩka mũthĩnjĩri wa ngai icio cianyu cia tũhũ. “Ithuĩ-rĩ, tũtũire tũtungatagĩra MWATHANI Ngai witũ na tũtimũtiganĩirie. Ningĩ athĩnjĩri Ngai a rũciaro rwa Harũni nĩ o mamũtungatagĩra magĩteithanagia na Alawii. Acio nĩ o macinagĩra MWATHANI ũbaani na makamũrutĩra magongoona ma njino o rũũciinĩ na hwaĩinĩ. Ningĩ nĩmaigaga mĩgate mĩtheru ya kũrutĩrwo MWATHANI igũrũ rĩa meetha ĩrĩa theru, na makagwatia mataawa makamacuuria mĩtĩinĩ ĩrĩa ya thahabu o hwaĩinĩ o hwaĩinĩ. Ithuĩ-rĩ, nĩtũtũire twathĩkagĩra ũrĩa wothe MWATHANI atwathĩĩte, no inyuĩ nĩmũmũtiganĩirie. Ngai nĩwe mũtongoria witũ, nao athĩnjĩri Ngai aake me na tũrumbeeta nĩmehaarĩirie gũtũhuuha nĩguo mbaara yambĩrĩrie. Atĩrĩĩrĩ, andũ aya a Isiraeli, tigaai kũrũa na MWATHANI Ngai wa maithe maanyu! Mũtingĩtooria!” No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jeroboamu nĩkũiga aigĩĩte thigari cia kuohia na thuutha wa ita cia Juda, na icio ingĩ igaikara na mbere yao. Rĩrĩa andũ a Juda maacũũthĩrĩirie, makĩona thigari imoimĩĩte na mbere na thuutha, magĩkaĩra MWATHANI amateithie, nao athĩnjĩri Ngai makĩhuuha tũrumbeeta. Hĩndĩ ĩyo andũ a Juda makĩanĩrĩra na mũgambo mũnene, matongoreetio nĩ Abija magĩtharĩkĩra Aisiraeli. Naake Ngai agĩtooria Jeroboamu e hamwe na thigari ciothe cia Isiraeli. Nao Aisiraeli oothe makĩũrĩra andũ a Juda, naake Ngai agĩtũma andũ a Juda mamakĩrie hinya. Naake Abija na thigari ciake magĩtooria Aisiraeli mũno, na makĩũraga thigari ciao ngiri magana mataano (500,000), iria ciarĩ njamba. Nĩ ũndũ ũcio andũ a Juda makĩhoota andũ a Isiraeli, tondũ andũ acio a Juda nĩmehokeete MWATHANI Ngai wa maithe maao. Naake Abija agĩgĩteng'eria ita cia Jeroboamu, na akĩmũtuunya matũũra mamwe maake, namo ni: Betheli, Jeshana, na Efironi na icagi iria ciamathiũrũrũkĩirie. Jeroboamu ndaigana gwĩkinyĩra o na haniini matukũinĩ moothe ma wathani wa Abija. Naake MWATHANI akĩmũgũtha, agĩkua. No Abija agĩkĩrĩrĩria kũgĩa na hinya, akĩhikia atumia ikũmi na ana, nao makĩmũciarĩra aanake mĩrongo ĩĩrĩ na eerĩ na airĩĩtu ikũmi na atandatũ. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria ingĩ cia Abija, mĩthiĩre yake o na mĩario yake, ciandĩkĩĩtwo Ibuku rĩa Hisitoria ya Mũnabii Ido. Naake Abija agĩkua, agĩthikwo kũu itũũra rĩa Daudi. Naake Asa mũũrũwe, agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, mĩaka ikũmi ĩrĩa Asa aathamakĩre bũrũri wothe waiyũire thaayũ. Naake Asa agĩĩka maũndũ moothe marĩa maakenagia Ngai wake. Agĩkĩeheria igongoona ng'eni bũrũriinĩ guothe, o na kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano. Ningĩ akĩmomoranga itugĩ cia kũhooywo, o na agĩtemenga mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera. Naake Asa agĩatha andũ oothe a Juda meekage kwenda kwa Ngai wa maithe maao na mahingagie ũrutani na maathani maake. Agĩcooka akĩmomoranga kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano o hamwe na igongoona iria ciacinagĩrwo ũbaani kũu bũrũriinĩ wothe wa Juda. Naguo ũthamaki wothe ũgĩikara na thaayũ matukũ moothe ma wathani wake. Ningĩ agĩaka matũũra mairigĩirwo na thingo cia hinya kũu Juda tondũ hĩndĩ ĩyo bũrũri ndwarĩ na mbaara, MWATHANI nĩamũheete thaayũ. Naake Asa agĩkĩĩra andũ a Juda atĩrĩ, “Rekeei tũirigĩre matũũra maya na thingo cia hinya, o na tũmathiũrũkĩrie na mĩnaara. O na ningĩ twake ihingo cia cuuma. Nĩ ithuĩ tũrĩathaga bũrũri ũyũ nĩ ũndũ nĩtwĩkĩĩte ũrĩa wothe MWATHANI Ngai witũ eendaga. Nĩatũmenyereire na nĩatũheete thaayũ na mĩena yothe.” Nĩ ũndũ ũcio magĩgĩaka matũũra macio na magĩtũũra magaacĩire. Naake mũthamaki Asa aarĩ na mbũtũ ya thigari ngiri magana matatũ (300,000) cia kuuma Juda, nacio ciarĩ na ngo na matimũ. Ningĩ nĩarĩ na ingĩ ngiri magana meerĩ ma mĩrongo ĩnaana (280,000) cia kuuma mũhĩrĩgainĩ wa Benjamini, nacio ciarĩ na ngo na mĩguĩ. Thigari icio ciothe ciarĩ njamba irĩ hinya. Na rĩĩrĩ, mũndũ woimĩĩte Ethiopia wetagwo Zera e na thigari mirioni ĩmwe (1,000,000) na ngaari cia mbarathi magana matatũ (300) agĩũka nĩguo ahũũrane na andũ a Juda, akĩhungura o nginya Maresha. Naake Asa akiumagara nĩguo akahũũrane naake, nao makĩng'ethanĩra gĩtuambainĩ gĩa Zefatha hakuhĩ na Maresha. Hĩndĩ ĩyo Asa akĩhooya MWATHANI Ngai wake atĩrĩ, “Wee MWATHANI, wĩ na hinya wa gũteithia mbũtũ ya ita ĩrĩa ĩtarĩ na hinya o na ĩrĩa ĩrĩ na hinya. Tũteithie rĩu, wee MWATHANI Ngai witũ, nĩ ũndũ mwĩhoko witũ ũrĩ o harĩ we, ningĩ rĩu MWATHANI, tuumagarĩĩte kũrũa na mbũtũ ĩno nene ũũ thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩaku. Rĩu MWATHANI, wee nĩwe Ngai witũ, na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩkũhoota.” Naake MWATHANI akĩrekererie mbũtũ ĩyo ya ita ya Ethiopia mookoinĩ ma Asa na thigari ciake iria cioimĩĩte Juda, nao makĩmĩhoota. Nacio ita iria cioimĩĩte Ethiopia ikĩũra, naake Asa na thigari ciake makĩmathingata o nginya Gerari. Nacio thigari cia Ethiopia ikĩũragwo nyingĩ ũguo atĩ itingĩahotire gũthiĩ na mbere na mbaara. MWATHANI we mwene nĩ we watũmire mahootwo nĩ mbũtũ yake, nayo mbũtũ ĩyo yake ya Juda ĩgĩkuwa indo nyingĩ macio. Magĩcooka makĩhũũra matũũra moothe marĩa maathiũrũrũkĩirie Gerari, nĩ ũndũ MWATHANI nĩatũmĩĩte andũ a kuo maiyũrwo nĩ guoya. Nao magĩtaha indo nyingĩ kuuma matũũrainĩ maao. Ningĩ magĩtharĩkĩra kambĩ cia arĩithi, magĩtaha ng'ondu na ngamĩĩra nyingĩ mũno. Marĩĩkia gwĩka ũguo magĩcooka Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, roho wa Ngai ũgĩikũrũkĩra Azaria mũrũ wa Obedi. Naake akiumagara gũtũnga mũthamaki Asa, akĩmwĩra atĩrĩ, “Tathikĩrĩria Asa, o na andũ aya oothe a Juda na Benjamini! MWATHANI nĩegũtũũrania hamwe na inyuĩ mahinda moothe marĩa mũkũmũtũũrĩra. Mwamũcaria nĩmũrĩmuonaga, no mwamũtiganĩria naake nĩarĩmũtiganagĩria. Kwa ihinda iraaya Aisiraeli maatũũraga matarĩ na Ngai ũrĩa wa ma. Ningĩ matiarĩ na athĩnjĩri Ngai a kũmaruta maũndũ, o na matiarĩ na watho wa kũrũmĩrĩrwo. No rĩrĩa maakorereirwo nĩ mathĩĩna, magĩcookerera MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Nao maamũcaria, naake akĩmeeonithia. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio, gũtirĩ mũndũ ũngĩokire na ainũke na thaayũ nĩ ũndũ bũrũri ndwaikaire wega. Andũ maikarĩĩte maagaagĩĩte; rũũrĩrĩ rũgookĩrĩra rũrĩa rũngĩ, na itũũra rĩgookĩrĩra itũũra rĩrĩa rĩngĩ nĩ ũndũ Ngai nĩamarekereirie mathĩĩnainĩ ma mĩthemba yothe. No rĩĩrĩ, gĩai na hinya na mwĩyũmĩrĩrie. Nĩ gũkorwo nĩmũkaaheeo mũcaara wa wĩra ũrĩa mũrutaga.” Rĩrĩa Asa aiguire ciugo icio cia ũrathi wa Azaria, mũrũ wa Obedi, akĩyũmĩrĩria. Naake akĩeheria ngai ciothe cia mĩhianano kũu bũrũri wothe wa Juda na Benjamini, o na matũũrainĩ moothe marĩa aatunyanĩĩte ma bũrũri ũrĩa wĩ irĩma wa Efiraimu. Ningĩ agĩaka rĩngĩ kĩgongoona kĩrĩa kĩamomokangĩĩte kĩrĩa kĩarĩ gĩthakuinĩ kĩa Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, andũ aingĩ kuuma mabũrũriinĩ ma Efiraimu, na Manase, o na Simeoni, nĩmookĩĩte mageturanĩra na Asa na matũũranagia naake nĩ ũndũ nĩmooneete MWATHANI arĩ hamwe naake. Naake Asa akĩmeeta oothe marĩ hamwe na andũ a Juda na a Benjamini. Nao magĩkĩũngana kũu Jerusalemu mweri wa gatatũ mwaka wa ikũmi na ĩtaano wa ũthamaki wa Asa. Mũthenya ũcio makĩrutĩra MWATHANI magongoona ma indo iria maatahĩĩte, namo maarĩ ndeegwa magana mũgwanja (700) na ng'ondu ngiri mũgwanja. (7,000) Nao magĩthondeka kĩrĩĩkanĩro atĩ megũtũũra mathaathayagia Ngai wa maithe maao na ngoro yothe, o na mũoyo wothe. O na ningĩ makĩrĩkanĩra atĩ mũndũ o wothe, arĩ mwĩthĩ kana arĩ mũkũrũ, arĩ mũndũ mũrũme kana mũndũ wa nja ũrĩa ũtagaathaathaiya MWATHANI nĩkũũragwo akooragwo. Nao makĩĩhĩta mwĩhĩtwa na mũgambo mũnene rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI atĩ nĩmarĩhingagia kĩrĩĩkanĩro kĩu. Magĩcooka makiugĩrĩria na makĩhuuha tũrumbeeta na macoro. Nao andũ oothe a Juda magĩkenera mwĩhĩtwa ũcio meehĩtire, nĩ gũkorwo meehĩtire na ngoro yothe. Nao magĩgĩthaathaiya MWATHANI na kinyi, naake MWATHANI agĩkenio nĩ o, akĩmahe thaayũ bũrũriinĩ wothe. Naake mũthamaki Asa, ũcio mũthamaki agĩthengia cũũwe Maaka gĩtĩinĩ gĩa kwini nĩ ũndũ nĩathondekithĩĩtie mũhianano wa gũthaathayagio warĩ magigi wetagwo Ashera. Naake agĩtemenga mũhianano ũcio, akĩũtinangia tũcunjĩ tũcunjĩ, akĩũcinĩra karũũĩinĩ ga Kidironi. O na eekĩĩte ũguo wothe, Asa ndaigana gũthũũkangia kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano kũu bũrũriinĩ. No rĩĩrĩ, ũndũ ũcio ndwatũmire aage gũtũũra e mwĩhokeku ũtũũro wake wothe. Nacio indo iria ithe Abija aamũrĩire Ngai agĩciiga Hekaarũinĩ thĩinĩ. O nacio indo cia thahabu o na cia betha iria we mwene aamũrĩire Ngai agĩciiga o ro kuo. Na rĩĩrĩ, kũu gũtiigana kũgĩa mbaara rĩngĩ o nginya mwaka wa mĩrongo ĩtatũ na ĩtaano wa ũthamaki wa Asa. Na rĩĩrĩ, mwaka wa mĩrongo ĩtatũ na ĩtandatũ wa ũthamaki wa Asa mũthamaki wa Juda, Baasha mũthamaki wa Isiraeli akĩhithũkĩra Juda. Agĩakithia rũthingo rũkĩrigiicĩria itũũra rĩa Rama, nĩ geetha mũndũ o wothe ndakaanatoonye Juda kana oime kuo. Hĩndĩ ĩyo Asa akĩruta betha na thahabu iria ciarĩ mũthiithũinĩ wa Hekaarũ, o na nyũmbainĩ ya mũthamaki. Agĩtũma ndungata ciake Damasiki na indo icio itwarĩrwo Benihadadi, mũthamaki wa Siria, na imwĩre atĩrĩ, “Benihadadi, reke tũtume ndũgũ ta ĩrĩa thooguo na baaba maatumĩĩte. Atĩrĩĩrĩ, betha ĩyo na thahabu nĩ kĩheeo gĩaku. Ũcooke ũũrage ndũgũ yaku na Baasha mũthamaki wa Isiraeli nĩ geetha athengie ita ciake kuuma bũrũriinĩ wakwa.” Naake Benihadadi agĩĩtĩkĩra ihooya rĩa Asa mũthamaki wa Juda. Agĩkĩrekia anene a thigari ciake magatharĩkĩre matũũra ma Isiraeli. Nao magĩthiĩ makĩĩnyiitĩra matũũra maya: Ijoni, Dani, na Abeli Bethi Maaka, o na matũũra moothe ma Nafutali marĩa maigagwo indo. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Baasha aiguire ũrĩa gwekĩkĩĩte, akĩrũũgamia wĩra ũcio wothe wa gwaka rũthingo rwa kũirigĩra itũũra rĩa Rama, akĩũtiganĩria. Hĩndĩ ĩyo Asa akĩũnganithia andũ oothe a Juda, akĩmaatha magakue mahiga moothe na mbaaũ cia mwako. Akĩhũthĩra indo icio ciothe gwakithia thingo cia hinya cia kũgitĩra itũũra rĩa Geba na rĩa Mizipa. Na rĩĩrĩ, ihinda rĩu mũnabii Hanani agĩthiĩ he mũthamaki Asa akĩmwĩra atĩrĩ, “Tondũ wĩhokeete mũthamaki wa Siria handũ ha kwĩhoka MWATHANI Ngai waku-rĩ, nĩkĩo mbũtũ ya ita ya Isiraeli yahonoka kuuma mookoinĩ maaku. Rĩu-rĩ, githĩ andũ a Ethiopia na a Libia matiarĩ na mbũtũ nene cia ita i na ngaari cia mbarathi o na thigari nyingĩ cia mbarathi? No rĩĩrĩ, tondũ wa ũrĩa wehokeete MWATHANI nĩkĩo MWATHANI aatũmire ũmahoote. MWATHANI aikaraga acũũthĩrĩirie gũũkũ thĩ guothe, nĩ geetha arĩa mehokeete rĩĩtwa rĩake akamaheaga hinya. Tondũ nĩwĩkĩĩte ũndũ wa ũrimũ mũno, mbaara itigaakiuma mbaruinĩ ciaku.” Naake Asa akĩraakarĩra mũnabii mũno, agĩgĩathana oohwo aikio njeera nĩ ũndũ wa ũguo aarĩĩtie. Mahindainĩ macio, Asa akĩambĩrĩria kũhinyĩrĩria andũ amwe mũno. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa meekĩkire hĩndĩ ya ũthamaki wa Asa, kuuma kĩambĩrĩria nginya kĩrĩĩkĩro, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda na Isiraeli. Na rĩĩrĩ, mwaka wa mĩrongo ĩtatũ na kenda wa ũthamaki wake-rĩ, akĩrũara mũrimũ wa kwonja magũrũ. O na atariĩ ũguo ndaigana gũkaĩra MWATHANI amũteithie, tiga o gũcaria aacaragia ũteithio kũrĩ marĩgĩtarĩ. Naake Asa agĩkua mwaka wa mĩrongo ĩna na ũmwe wa ũthamaki wake. Nao andũ makĩmũthika mbĩĩrĩrainĩ yake mwene ĩrĩa eenjeire kũu itũũra rĩa Daudi. Nao makĩnungĩrĩria mwĩrĩ wake mahuti marĩa manungi wega, o na makĩũhaka maguta marĩa manungaga wega, magĩcooka magĩakia icua inene rĩa mwaki macakaĩre gĩkuũ gĩake. Na rĩĩrĩ, Jehoshafatu nĩwe watuĩkire mũthamaki ithenya rĩa ithe Asa. Naake agĩkĩĩkĩra hinya nĩguo ndakaahũũrwo nĩ Isiraeli. Namo matũũra moothe ma Juda marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya akĩmaiga thigari cia kũmarangagĩra. O na akĩiga thigari cia kũrangĩra bũrũri wothe wa Juda o na matũũra ma Efiraimu, marĩa ithe Asa aatunyanĩĩte. Naake MWATHANI agĩkĩrĩrĩria kũraathima Jehoshafatu, nĩ ũndũ nĩarũmĩrĩire mĩthiĩre ya ithe ĩrĩa aathiaga nayo rĩa mbere; ndaigana gũthaathaiya Baali. Ningĩ nĩatungatagĩra Ngai wa ithe, na agaathĩkagĩra maathani maake, na ndaigana gwĩka maũndũ ta marĩa meekagwo nĩ athamaki a Isiraeli. Naake MWATHANI agĩgĩtũma wathani wa Jehoshafatu wĩhande kũu Juda, na andũ oothe a Juda magakĩmũreehagĩre iheeo, agĩgĩtonga na agĩtũũgĩrio mũno. Naake Jehoshafatu agĩkĩĩhotora gũtungatagĩra MWATHANI; akĩananga kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano, na akiunanga mĩhianano ya ngai ĩrĩa yetagwo Ashera kũu Juda guothe. Na rĩĩrĩ, mwaka wa ĩtatũ wa ũthamaki wake-rĩ, agĩtũma atongoria aake nĩguo makarutane kũu matũũrainĩ ma Juda. Arĩa maatũmirwo nĩ: Benihaili, Obadia, Zekaria, Nethaneli, na Mikaya. Nao magĩtwarana na Alawii kenda na athĩnjĩri Ngai eerĩ. Alawii acio nĩ: Shemaia, Nethania, Zebadia, Asaheli, Shemiramothu, Jehonathani, Adonija, Tobija, na Tobadonija; nao athĩnjĩri Ngai nĩ: Elishama, na Jehoramu. Nao magĩcanga kũndũ guothe kũu bũrũriinĩ wa Juda makĩrutaga andũ maũndũ ta ũrĩa maamathoomaga ibukuinĩ rĩa watho wa MWATHANI. Naake MWATHANI agĩtũma andũ a moothamaki moothe marĩa maarigiicĩirie Juda maiyũrwo nĩ guoya magĩgĩĩtigĩra kũrutĩra Jehoshafatu mbaara. Nao Afilisiti magĩtwarĩra Jehoshafatu betha nyingĩ, o na iheeo cia mĩthemba mĩingĩ. Nao Arabu makĩmũtwarĩra ndũrũme ngiri mũgwanja na magana mũgwanja (7,700), na thenge mũigana o ta wacio. Naake Jehoshafatu agĩkĩrĩrĩria kwĩgĩĩra na hinya o mũno, o na agĩaka nyũmba ciarĩ na thingo cia hinya cia kwĩgitĩra Juda guothe. O na agĩaka matũũra ma kũigagwo indo nyingĩ. Nakuo Jerusalemu akĩiga atongoria arĩa a bata, o ta ũrĩa mbarĩ ciao ciatariĩ. Adina nĩwe warũũgamĩrĩire thigari ngiri magana matatũ (300,000) njamba iria cioimĩĩte mbarĩinĩ cia Juda. Naake ũrĩa wamũrũmĩrĩire ũneneinĩ aarĩ Jehohanani ũrĩa warũũgamĩrĩire thigari ngiri magana meerĩ ma mĩrongo ĩnaana (280,000). Wa gatatũ aarĩ Amasia mũrũ wa Zikiri, arũũgamĩrĩire thigari ngiri magana meerĩ (200,000). (Amasia nĩerutĩire gũtungatĩra MWATHANI). Naake Eliada, mũthigari warĩ njamba, nĩ we warũũgamĩrĩire thigari ngiri magana meerĩ (200,000) iria cioimĩĩte mbaarainĩ cia Benjamini. Thigari icio ciarĩ na ngo na moota. Naake ũrĩa wamũrũmĩrĩire ũneneinĩ aarĩ Jehozabadu ũrĩa warũũgamĩrĩire thigari ngiri igana na mĩrongo ĩnaana (180,000) iria ciaikaraga ciĩhaarĩirie kũrũa. Thigari icio nĩcio ciatungatagĩra mũthamaki kũu Jerusalemu. Ningĩ nĩaigĩĩte thigari ingĩ matũũrainĩ marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya kũu Juda guothe. Na rĩĩrĩ, Jehoshafatu aarĩĩkia gũtonga na kwĩgĩĩra na igweta mũno, agĩtuma ũthoni na Ahabu. Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩaka mĩnyiinyi kũhĩtũka, Jehoshafatu agĩthiĩ gũceerera Ahabu Samaria. Naake Ahabu agĩgĩthĩnjĩra Jehoshafatu na araata aake ndũrũme na ndeegwa nyingĩ nĩguo makenanĩre. Agĩcooka akĩmũhatĩrĩria aambatanie naake magatharĩkĩre itũũra rĩa Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi. Akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũgũtwarana na niĩ tũgatharĩkĩre Ramothu?” Naake Jehoshafatu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩndĩhaarĩirie angĩkorwo nĩwĩhaarĩirie. O na mbũtũ yakwa ya ita nĩĩhaarĩirie.” Jehoshafatu agĩcooka akĩĩra Ahabu mũthamaki wa Isiraeli atĩrĩ, “Reke twambe tũũrie MWATHANI rũũtha mbere ya gwĩka ũguo.” Kwoguo Ahabu agĩĩta anabii ta magana mana (400) mooke harĩ we. Mooka akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ wega kana ti wega thiĩ ngatharĩkĩre itũũra rĩa Ramothu?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Thiĩ ũkarĩtharĩkĩre, MWATHANI nĩegũkũhe ũhootani.” No Jehoshafatu akĩũria atĩrĩ, “Gũũkũ-rĩ, kwĩ na mũnabii ũngĩ wa MWATHANI tũngĩhooya kĩrĩra?” Ahabu agĩcookeria Jehoshafatu atĩrĩ, “Kwĩ na ũmwe ũtigarĩĩte wĩtagwo Mikaya mũrũ wa Imula. No nĩndĩmũthũire nĩ ũndũ maũndũ marĩa arathaga mangoniĩ no marĩa mooru.” Naake Jehoshafatu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndwagĩrĩirwo nĩkuuga ũguo.” Hĩndĩ ĩyo Ahabu agĩtũma ndungata ĩmwe yake akĩmĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũgĩĩre Mikaya mũrũ wa Imula na ihenya.” Hĩndĩ ĩyo, athamaki acio eerĩ meehumbĩĩte nguo ciao cia ũthamaki na magaikarĩra itĩ ciao cia ũthamaki. Nao maarĩ kĩhuuhĩroinĩ kĩa ngano hau nja ya kĩhingoinĩ gĩa itũũra rĩa Samaria, nao anabii oothe nĩkũratha maarathaga maũndũ marĩ mbere yao. Ũmwe wao wetagwo Zedekia mũrũ wa Kenaana agĩthondeka hĩa cia cuuma akĩĩra Ahabu atĩrĩ, “MWATHANI arakwĩra atĩrĩ, ‘Ũkũhũũra Aasiria na hĩa ici kinya ũmahoote biũ.’ ” Na rĩĩrĩ, o nao anabii acio angĩ makĩratha o ta ũguo Zedekia aarathĩĩte makiuga atĩrĩ, “Thiĩ ũgatharĩkĩre Ramothu na nĩũkũhootana. MWATHANI-rĩ, nĩegũkũhe ũhootani.” Ihinda o rĩu ndungata ĩrĩa yagĩrĩĩte Mikaya ĩkĩĩra Mikaya atĩrĩ, “Tarora wone atĩ anabii oothe mararatha maũndũ meega makoniĩ mũthamaki. O na we-rĩ, noguo wagĩrĩirwo nĩgwĩka.” No Mikaya akiuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo-rĩ, ũrĩa wothe Ngai wakwa ekũnjĩĩra noguo nguuga!” Rĩrĩa aathire he mũthamaki, Ahabu akĩmũũria atĩrĩ, “Mikaya, nĩ wega niĩ na Jehoshafatu tũthiĩ tũgatharĩkĩre itũũra rĩa Ramothu kana ti wega?” Naake Mikaya akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ wega mũthiĩ mũkarĩtharĩkĩre nĩmũkũrĩhoota. MWATHANI-rĩ, nĩekũmũhe ũhootani.” Naake Ahabu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Menyerera mũno atĩ hĩndĩ ĩrĩa ũkũnjarĩria ũkĩgwetaga rĩĩtwa rĩa MWATHANI waragie ũhoro wa ma! Ũkwenda ngwĩrage ũguo maita maigana?” Naake Mikaya akĩmũcookeria atĩrĩ, “Njikĩĩtie maitho irĩmainĩ ngoona mbũtũ ya ita cia Isiraeli ihurunjĩĩtwo ta ng'ondu itarĩ na mũrĩithi. Naake MWATHANI akanjĩĩra atĩrĩ, ‘Andũ aya matirĩ na mũtongoria; reke meiinũkĩre na thaayũ.’ ” Hĩndĩ ĩyo Ahabu mũthamaki wa Isiraeli akĩĩra Jehoshafatu atĩrĩ, “Githĩ ndikwĩrire atĩ ndangĩratha ũndũ mwega ũngoniĩ? Ũyũ-rĩ, aandathagĩra o ũũru mũtheri.” Naake Mikaya agĩthiĩ na mbere kwaria, akiuga atĩrĩ, “Rĩu tathikĩrĩria ũrĩa MWATHANI aroiga! Niĩ ndĩroonire MWATHANI aikarĩire gĩtĩ kĩa ũthamaki na athiũrũrũkĩirio nĩ araika oothe. MWATHANI arooria atĩrĩ, ‘Nũũ ũgũthiĩ kũheenereria Ahabu athiĩ Ramothu nĩguo akooragĩrwo kuo?’ Nao araika acio maracookia ũndũ mwanya mwanya. Hĩndĩ ĩyo roho ũmwe ũroimĩra ũreera MWATHANI atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ ngũthiĩ kũmũheenereria.’ Naake MWATHANI arooria roho ũcio atĩrĩ, ‘Ũkũmũhenereria na njĩra ĩrĩkũ?’ Naguo roho ũcio ũracookia atĩrĩ, ‘Nguumagara thiĩ ngatũme anabii a Ahabu oothe mamũheenie.’ Naake MWATHANI areera roho ũcio atĩrĩ, ‘Umagara ũkamũheenererie na nĩũkũhootana.’ ” Naake Mikaya akĩrĩĩkia na kuuga atĩrĩ, “Ũguo nĩguo gũgĩĩkĩkĩĩte. MWATHANI nĩatũmite anabii aaku makũheenie. We mwene nĩatuĩte atĩ no ũgũkorererwo nĩ mũthiro!” Hĩndĩ ĩyo mũnabii Zedekia agĩũkĩra akĩgũtha Mikaya rũhĩ, akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ ta rĩ roho wa MWATHANI aanandiganĩria agooka gũkwarĩria?” Naake Mikaya akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩũrĩmenya ũhoro ũcio wega rĩrĩa ũrĩthiĩ nyũmba thĩinĩkwĩhitha harĩa hegitĩĩtie mũno.” Hĩndĩ ĩyo Ahabu agĩatha mũtongoria ũmwe wake atĩrĩ, “Nyiita Mikaya ũmũtware kwa Aamoni ũrĩa mũnene wa itũũra, na kwĩ Joashu mũrũ wa mũthamaki. Ũmeere ndoiga mamũhingĩre njeera na mamũheage mũgate na maaĩ o nginya rĩrĩa ngaacooka na thaayũ.” Naake Mikaya akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũngĩgaacooka na thaayũ, no gũtwĩkire ti MWATHANI warĩĩtie na niĩ.” Ningĩ agĩcooka akĩĩra anabii acio atĩrĩ, “O na inyuĩ nĩmweiguĩra.” Thuutha ũcio Ahabu mũthamaki wa Isiraeli na Jehoshafatu mũthamaki wa Juda makiumagara magĩthiĩ gũtharĩkĩra itũũra rĩa Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi. Naake Ahabu akĩĩra Jehoshafatu atĩrĩ, “Wona tuoimagara mbaarainĩ, nĩgwĩgarũra ũrĩa haana nĩguo ndikaamenyeke, no wee ĩkĩra nguo ciaku cia ũthamaki.” Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki wa Isiraeli agĩthiĩ mbaarainĩ egarũrĩĩte ũrĩa aahaanaga. Naake mũthamaki wa Siria nĩathĩĩte anene aake a ngaari cia mbarathi atĩ matigatharĩkĩre mũndũ ũngĩ o tiga mũthamaki wa Isiraeli. Rĩrĩa moonire mũthamaki Jehoshafatu, magĩciiria atĩ nĩwe mũthamaki wa Isiraeli, magĩkĩmũgarũrũkĩra nĩguo mamũtharĩkĩre. Rĩrĩa oigire mbu, MWATHANI Ngai akĩmũiguĩra tha agĩtũma arĩa maamũtharĩkagĩra matigane naake. Rĩrĩa anene acio a ngaari cia mbarathi moonire atĩ ti mũthamaki wa Isiraeli magĩtiga kũmũteng'eria. Na rĩĩrĩ, mũthigari ũmwe wa ita cia Siria agĩikia mũguĩ o ũguo, akĩrathĩra mũthamaki Ahabu o magathĩkanĩroinĩ ma nguo ciake cia ita. Naake Ahabu agĩkaya akiuga atĩrĩ, “Hĩ! Ndĩkũrathwo!” Agĩkĩĩra mũtwari wa ngaari yake ya mbarathi atĩrĩ, “Garũra ngaari ũndute mbaarainĩ!” Nayo mbaara ĩgĩthiĩ na mbere, naake mũthamaki Ahabu agĩtinda atiirĩĩtwo ngaariinĩ yake ya mbarathi acũũthĩrĩirie Asiria. Na rĩĩrĩ, gwakinya hwaĩinĩ agĩkua. Na rĩĩrĩ, Jehoshafatu mũthamaki wa Juda agĩcooka mũciĩ gwake Jerusalemu na thaayũ. Naake mũnabii Jehu mũrũ wa Hanani agĩthiĩ kũmũtũnga na amuona akĩmũũria atĩrĩ, “Anga nĩwagĩrĩirwo nĩgũteithia andũ arĩa aaganu mathũũrĩĩte MWATHANI. Ũndũ ũcio wĩkĩĩte ndũkeneetie MWATHANI o na haniini. No rĩĩrĩ, ti maũndũ moothe wĩkaga makoragwo marĩ mooru. Nĩwehereetie mĩhianano yothe ya ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera ĩrĩa andũ mathaathayagia na nĩũrũmĩrĩire MWATHANI na ngoro yaku.” Naake mũthamaki Jehoshafatu agĩgĩtũũra Jerusalemu na akoimagaraga kaingĩ kũrora andũ aake kuuma Beerisheba o nginya bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma wa Efiraimu na mwena wa rũgongo. Eekaga ũguo nĩguo amaringĩrĩrie gũcookerera MWATHANI Ngai wa maithe maao. Naake akĩiga atuithania kũu matũũrainĩ moothe ma Juda marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya. Agĩcooka akĩmaatha atĩrĩ, “Menyagĩrĩraai mũno rĩrĩa mũgũtuithania maciira, nĩ ũndũ nĩ MWATHANI ũmũheete ũhoti wa gwĩka ũguo, naake e hamwe na inyuĩ mũgĩtuithania maciira. Tondũ ũcio, tũũraai mũtĩĩĩte MWATHANI, na mwĩkage ũguo mwĩmenyereire wega. Menyaai wega atĩ, MWATHANI Ngai witũ ndoogomagia ciira, o na kana akarora gĩthiithi kĩa mũndũ, o na kana akaamũkĩra mahaki.” Na rĩĩrĩ, Jehoshafatu agĩthuura Alawii, na athĩnjĩri Ngai amwe, o na anene amwe a nyũmba cia andũ a Isiraeli kũu Jerusalemu, akĩmatua a gũtuagĩra arĩa moinĩĩte watho wa MWATHANI, na a gũtuithanagia maciira gatagatĩ ka atũũri a Jerusalemu. Naake akĩmataara akĩmeera atĩrĩ, “Maũndũ maanyu moothe rĩrĩa mũkũmeeka-rĩ, meekageei mũkĩheaga MWATHANI gĩtĩĩo. Ningĩ-rĩ, ikaragaai mũrĩ ehokeku maũndũinĩ maanyu moothe. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ o yothe aariũ a ithe wanyu makoima itũũrainĩ rĩmwe rĩanyu mamũreeheere ciira wa kũũragana, kana ciira o wothe wa kuuna watho kana maathani, no nginya mumataarage na kinyi nĩ geetha makahota gwĩciirĩrĩra wega nĩguo matikaahĩtagĩrie MWATHANI. Mũngĩkaaga gwĩkaga ũguo, inyuĩ eene na andũ aanyu nĩmũkaaherithio ni MWATHANI na maraakara. Na rĩĩrĩ, Amaria Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene nĩ we ũrĩkoragwo arĩ mũtuithania maũndũinĩ moothe ma kĩndini. Naake Zebadia mũrũ wa Ishumaeli, mũnene wa Juda, nĩ we ũrĩtuithanagia maciira moothe ma kĩndũire. Nao Alawii nĩ o marĩonaga atĩ matua moothe nĩmaahingio na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. Mataaro macio moothe mũmeekage mũũmĩrĩirie, naake MWATHANI aroikara na arĩa eega.” Na rĩĩrĩ, thuutha ũcio, mbũtũ cia ita cia Moabi, na cia Aamoni inyiitanĩire hamwe na Ameuni angĩ, igĩtharĩkĩra Juda. Arekio amwe magĩthiĩ he Jehoshafatu makĩmwĩra atĩrĩ, “Mbũtũ nene ya ita yumĩĩte Edomu nĩrooka gũgũtharĩkĩra ĩgereire na mwena ũrĩa wa iria rĩa Cumbĩ. Rĩu mbũtũ ĩyo nĩrĩkĩĩtie kwĩnyiitĩra Hazazoni Tamaru.” (Itũũra rĩĩrĩ norĩo rĩĩtagwo Enigedi.) Naake Jehoshafatu nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra, akĩhooya MWATHANI nĩguo amuonie ũrĩa aagĩrĩirwo nĩgwĩka. Agĩcooka agĩathana atĩ andũ mehinge kũrĩa irio bũrũriinĩ wothe wa Juda. Nao andũ oothe makiuma matũũrainĩ moothe ma Juda na ihenya magĩthiĩ Jerusalemu gũcaria ũteithio kwĩ MWATHANI. Andũ oothe a Juda na a Jerusalemu makĩũngana kĩhaaro kĩerũ kĩa Hekaarũ. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Jehoshafatu agĩthiĩ akĩrũũgama gatagatĩ kaao akĩhooya MWATHANI atĩrĩ, “MWATHANI, o wee Ngai wa maithe maitũ, nĩ we wathaga ndũũrĩrĩ ciothe, ũrĩ o kũu gwaku igũrũ. Hinya na ũhoti nĩ ciaku, na gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũgwĩtiiria. Wee, nĩ we Ngai witũ. Hĩndĩ ĩrĩa andũ aaku a Isiraeli mookire bũrũri ũyũ, nĩwaingatire andũ arĩa maatũũraga kuo. Wamaingata wacookire ũkĩũhe njiarwa cia Aburahamu ũrĩa warĩ mũraata waku, nĩguo ũtuĩke ũtũũro wao tene na tene. Rĩu, gũũkũ nĩkuo matũũraga na nĩmagwakĩire Hekaarũ ĩĩtanĩĩtio na rĩĩtwa rĩaku. Andũ aya nĩmooĩ wega atĩ, mangĩgaakorererwo nĩ ũndũ mũũru ta mbaara, mĩrimũ, na ng'aragu nĩguo maherithio, gũũkũ Hekaarũinĩ ĩno kũrĩa wee ũthaathayagĩrio nĩkuo mangĩũka gũkũhooya. Marĩ o mathĩĩnainĩ macio maao no magũkaĩre, nawe ũkĩmaigue. “Rĩu, andũ a Moabi na a Aamoni na a Edomu nĩmookĩĩte gũtũtharĩkĩra. Hĩndĩ ĩrĩa maithe maitũ moimaga Misiri, ndwameetĩkĩririe matoonye matũũra maao, na kwoguo magĩtigana nao na matiigana kũmatharĩkĩra. Tarora wone atĩ o na matirĩ ngaatho, MWATHANI. Nĩgũũka marooka gũtũingata tuume bũrũri ũrĩa watũheire ũtuĩke ũtũũro witũ. Rĩu, wee MWATHANI Ngai witũ, twagũthaitha wĩtĩkĩre kũmaherithia nĩ ũndũ ithuĩ tũtingĩmahoota nĩ ũndũ wa ũrĩa maingĩhĩĩte. Ithuĩ tũtiramenya ũrĩa tũgwĩka, no rĩĩrĩ MWATHANI, ũteithio witũ ũngiuma o harĩ wee.” Nao andũ oothe a Juda, arũme na atumia aao, o na ciana ciao, marũũgamĩĩte hau mbere ya MWATHANI. Na rĩĩrĩ, Mũlawii ũmwe warĩ thĩinĩ wa kĩũngano kĩu akĩiyũrwo nĩ roho wa MWATHANI. Mũlawii ũcio eetagwo Jahazieli mũrũ wa Zekaria na aarĩ wa mbarĩ ya Asafu. Naake Zekaria aarĩ mũrũ wa Benaia mũrũ wa Jeieli, Jeieli mũrũ wa Matania, naake Matania mũrũ wa Asafu. Naake Jahazieli akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Mũgaathe mũthamaki, o na inyuĩ inyuothe andũ a Juda na a Jerusalemu, MWATHANI aramwĩra atĩ mũtikaamake kana mwĩtigĩre mbũtũ ĩno ya ita. MWATHANI nĩwe ũkũrũa mbaara ĩno, no ti inyuĩ. Rũũciũ-rĩ, mũgaikũrũka mũkahũũrane nayo hĩndĩ ĩrĩa ĩgaakorwo ĩgĩtoonyera mwanyainĩ wa Zizu. Mũgaacemania nayo mũthiainĩ wa gĩtuamba kĩrĩa kĩng'etheire werũ wa Jerueli. Ti inyuĩ mũkaarũa mbaara ĩyo. Inyuĩ ũrĩa mũgeeka no kwĩhaarĩria mũkeehaarĩria ta andũ mekũrũa. Hĩndĩ ĩyo mũgaakorwo mũhaana ũguo-rĩ, nĩmũkoona MWATHANI akĩmũhootanĩra. Atĩrĩĩrĩ, andũ aya a Juda na a Jerusalemu, mũtigeetigĩre o na kana mũmake. Rũũciũ mũkoimagara mũkahũũrane nao; MWATHANI arĩ hamwe na inyuĩ!” Naake Jehoshafatu akĩinamĩrĩra, agĩturumithia ũthiũ thĩ, nao andũ oothe magĩĩka o taake na oothe magĩthaathaiya MWATHANI. Nao Alawii a mbarĩ ya Kohathu na a mbarĩ ya Kora makĩrũũgama magĩkumia MWATHANI Ngai wa Isiraeli maanĩrĩire na mũgambo mũnene mũno. Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ rwa mũthenya ũyũ ũngĩ makĩrooka gũthiĩ werũinĩ ũrĩa warĩ hakuhĩ na itũũra rĩa Tekoa. Rĩrĩa maambagĩrĩria rũgendo, Jehoshafatu akĩmataara na ciugo ici: “Atĩrĩĩrĩ andũ aya a Juda na a Jerusalemu! Mwĩhokeei MWATHANI Ngai wanyu, na nĩmũgũtũũra mwĩhandĩĩte wega. Ningĩ ĩtĩkagĩraai ciugo cia anabii aake, na nĩmũrĩgĩaga na ũhootani.” Naake arĩĩkia gũcookania ndundu na andũ acio, agĩthuura aini a nyĩmbo a gũthiĩ matongoreetie ita meehumbĩĩte nguo iria meekagĩra marugainĩ marĩa mamũre. Wĩra wao warĩ gũthiĩ magĩkumagia MWATHANI na ciugo ici: “Goocaai MWATHANI, tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene!” Na rĩĩri, rĩrĩa maambĩrĩirie kũina o na kũgooca, MWATHANI agĩtũma thũ icio ciamathiũrũrũkĩirie ituruure. Nao andũ a Amoni na a Moabi magĩtharĩkĩra mbũtũ ĩyo yothe ya Edomu makĩmĩniina biũ. Marĩĩkia kũmĩniina, magĩcooka kũrũa o eene. Hĩndĩ ĩrĩa mbũtũ ya ita ya Juda yakinyire harĩa haarĩ na mũnaara ũrĩa warĩ kũu werũinĩ, ĩgĩcũũthĩrĩria na kũrĩa thũ ciao ciarĩ, ĩkĩona ciimba ciacio ciaraganĩĩte thĩ na gũtirĩ o na ĩmwe yatigarĩĩte muoyo. Hĩndĩ ĩrĩa Jehoshafatu na thigari ciake maathiire kwĩyoera indo, magĩkora mahiũ maingĩ na indo cia mĩthemba mĩingĩ, nguo, o na indo ingĩ cia goro. Nao maakĩniina mĩthenya ĩtatũ moonganagia indo icio, no matiahotire kũũngania ciothe nĩkũingĩha. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa kana makĩũngana gĩtuambainĩ kĩa Beraka makĩgooca MWATHANI nĩ ũndũ wa maũndũ macio aameekĩĩte. Tondũ ũcio handũ hau hatũire heetagwo gĩtuamba kĩa Beraka, o na ũũmũũthĩ. Naake Jehoshafatu agĩtongoria mbũtũ yake yothe ya ita magĩcooka Jerusalemu makeneete, nĩ ũndũ wa ũrĩa MWATHANI aamahootanĩire harĩ thũ ciao. Nao maakinya Jerusalemu magĩtoonya Hekaarũinĩ makĩinaga makĩhũũraga ngita, inanda na makĩhuuhaga tũrumbeeta. Namo mabũrũri moothe rĩrĩa maiguire ũrĩa MWATHANI aahootanĩire Aisiraeli harĩ thũ ciao, makĩiyũrwo nĩ guoya mũno. Nakuo kũu bũrũriinĩ gũkĩiyũra thaayũ hĩndĩ yothe ya wathani wa Jehoshafatu, naake Ngai agĩikara amũgitĩire na mĩena yothe. Na rĩĩrĩ, Jehoshafatu aambĩrĩirie gũthamaka Juda e wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩtaano. Naake agĩthamaka kũu Jerusalemu mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano. Nyina eetagwo Azuba mwarĩ wa Shilihi. Naake agĩgĩĩka maũndũ maingĩ meega ma gũkenia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ ithe Asa. No rĩĩrĩ, kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano gũtiigana kweherio; andũ matiigana gũcaria Ngai wa maithe maao na ngoro yothe. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Jehoshafatu eekire, kuuma kĩambĩrĩria kĩa ũthamaki wake kinya kĩrĩĩkĩro, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Jehu mũrũ wa Hanani, narĩo nĩ gĩcunjĩ kĩmwe kĩa Ibuku rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe Jehoshafatu mũthamaki wa Juda nĩatumire ndũgũ na Ahazia mũthamaki wa Isiraeli. Ahazia ũcio, nĩekĩĩte maũndũ maingĩ mũno mooru. Nao eerĩ, magĩaka meeri cia gũthiaga Tarishishi ciumĩĩte Ezioni Geberi. No rĩĩrĩ, Eliezeri mũrũ wa Dodavahu woimĩĩte itũũra rĩa Maresha akĩrathĩra Jehoshafatu ũũru akĩmwĩra atĩrĩ, “Tondũ nĩwagwatanĩire na Ahazia, MWATHANI nĩekũharagania wĩra waku.” Nacio meeri icio ciothe igĩthũũkangio, igĩtiga gũthiĩ Tarishishi. Naake Jehoshafatu agĩkua agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũrainĩ rĩa Daudi, naake Jehoramu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Jehoramu mũrũ wa Jehoshafatu aarĩ na aariũ a nyina atandatũ. Nao nĩ: Azaria, Jehieli, Zekaria, Azariahu, Mikaeli, na Shefatia. Naake ithe nĩaheete aariũ acio aake thahabu na betha nyingĩ, o na indo ingĩ cia goro. Ningĩ nĩaigĩĩte o mũndũ arũũgamagĩrĩre itũũra rĩake rĩirigĩre na thingo cia hinya kũu Juda. Na rĩĩrĩ, ũthamaki wake aũtigĩire Jehoramu tondũ nĩ we warĩ wa irigithaathi. Na rĩĩrĩ, Jehoramu arĩĩkia gwĩkinyĩra wega ũthamakiinĩ wake, akĩũragithia a mũrũ wa nyina oothe na atongoria amwe a Isiraeli. Jehoramu aatuĩkire mũthamaki wa Juda e wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩĩrĩ, naake agĩthamaka mĩaka ĩnaana kũu Jerusalemu. Naake akĩrũmĩrĩra mĩtugo mĩũru ya athamaki a Isiraeli, o ta ya mũciĩ wa Ahabu nĩ ũndũ aahikĩĩtie mwarĩ wa Ahabu. Agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI. No rĩĩrĩ, MWATHANI ndeetĩkĩrire kũniina nyũmba ya Daudi nĩ ũndũ nĩathondekeete kĩrĩĩkanĩro na Daudi. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ya ũthamaki wa Jehoramu, nĩrĩo Aedomu maaremeire athamaki a Juda makĩgĩa na ũthamaki wao kĩũmbe. Hĩndĩ ĩyo Jehoramu e hamwe na njaama ciake o na ngaari ciake cia mbarathi makiumagara gũtharĩkĩra Aedomu, nao Aedomu makĩmathiũrũrũkĩria. No rĩĩrĩ, mahinda ma ũtukũ, Jehoramu we na atongoria a ngaari ciake cia mbarathi makĩhota gwĩthara, makĩũra. Ũguo nĩguo Aedomu maatigire gwathagwo nĩ Juda o nginyagia ũũmũũthĩ. Matukũinĩ o ro macio andũ a itũũra rĩa Libina nao makĩremera Juda magĩtiga gwathagwo nĩ o. Meekire ũguo tondũ Jehoramu nĩatirikĩĩte MWATHANI Ngai wa maithe maake. Ningĩ nĩakire kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano irĩmainĩ cia Juda guothe na agĩtũma andũ a Juda na a Jerusalemu meehie. Na rĩĩrĩ, mũnabii Elija agĩtũmĩra Jehoramu marũa maandĩkĩĩtwo ta ũũ: “MWATHANI Ngai, Ithe wa guukaguo Daudi, aroiga atĩrĩ, ‘Wee nĩũrĩkĩĩtie gũtuĩrwo ituĩro nĩ ũndũ wa ũrĩa wothe wĩkĩĩte. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩwagire kũrũmĩrĩra mĩtugo ya thooguo, mũthamaki Jehoshafatu, o na ya guukaguo, mũthamaki Asa. Handũ ha ũguo ũrũmĩrĩire mĩtugo mĩũru ya athamaki a Isiraeli ũgagĩtũma andũ a Juda na a Jerusalemu maage kwĩhokeka o ta ũrĩa Ahabu na athamaki arĩa maarĩ thuutha wake matũmire andũ a Aisiraeli maage kwĩhokeka. Ningĩ, nĩworagire aariũ a thooguo arĩa maarĩ eega gũgũkĩra. Nĩ ũndũ ũcio, MWATHANI nĩekũherithia andũ aaku, ciana ciaku, o na atumia aaku na iherithia inene, o na aanange indo ciaku ciothe. Wee mwene nĩũkũrũara mũrimũ wĩ na ruwo mũno wa mara, na ũrĩthiaga ũkĩĩhagĩrwo nĩguo o mũthenya.’ ” Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩarahũra Afilisiti na Arabu amwe arĩa maatũũraga hakuhĩ na andũ a Ethiopia arĩa maarĩ rũteereinĩ rwa iria. Nao magĩũkĩrĩra Jehoramu, magĩtharĩkĩra Juda. Magĩtaha indo iria ciarĩ nyũmba ya mũthamaki, makĩnyiita aariũ na atumia aake, magĩthiĩ nao marĩ mĩgwate. Na rĩĩrĩ, Ahazia, kĩhinga nda gĩake no we watigarire. Thuutha wa maũndũ macio moothe MWATHANI akĩreehithĩria mũthamaki Jehoramu mũrimũ wa mara ũtangĩhoneka. Na rĩĩrĩ, mũrimũ ũcio ũkĩmwĩhĩra mũno, na thuutha wa mĩaka ĩĩrĩ agĩkua e na ruwo rũingĩ mũno. Nao andũ aake matiigana kũmwakĩria icua inene rĩa mwaki nĩguo mamũcakaĩre ta ũrĩa meekĩire maithe maake. Na rĩĩrĩ, Jehoramu aambĩrĩirie gũthamaka e wa mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩĩrĩ na agĩthamaka mĩaka ĩnaana kũu Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ weririre gĩkuũ gĩake. Nao makĩmũthika itũũra rĩa Daudi, no ti mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki. Na rĩĩrĩ, mbũtũ nene ya andũ ĩtongoreetio nĩ Arabu, ĩgĩtharĩkĩra mũciĩ wa Jehoramu, ĩkĩũraga aariũ aake oothe tiga ũrĩa warĩ wa kĩhinga nda wetagwo Ahazia. Nĩ ũndũ ũcio, andũ oothe a Jerusalemu magĩtua Ahazia mũthamaki ithenya rĩa ithe. Na rĩĩrĩ, ithe arĩĩkia gũkua, andũ a mũciĩ wa mũthamaki Ahabu magĩtuĩka ataari aake, nao magĩtũma ahĩtĩrie MWATHANI, magĩgĩtuĩka akũmũniinithia. Naake arĩĩkia gwĩtĩkania na kĩrĩra kĩao, akĩnyiitanĩra na Joramu mũthamaki wa Isiraeli magĩthiĩ kũhũũrana na Hazaeli mũthamaki wa Siria. Nao makĩrũĩra mbaara Ramothu bũrũriinĩ wa Gileadi, naake Joramu agĩtiihio nĩ thigari cia Siria. Naake Joramu akĩhũndũka agĩcooka Jezireeli nĩguo akahonerie ironda ciake kuo, naake Ahazia mũthamaki wa Juda agĩikũrũka kuo kũmũrora. Na rĩĩrĩ, iceera rĩũ rĩa gũthiĩ kwa Joramu rĩarĩ mũbango wa Ngai nĩguo Ahazia akaniinwo. Naake Ahazia akinya kuo, agĩthiĩ na Joramu kũhũũrana na Jehu mũrũ wa Nimushi. Jehu nĩ we MWATHANI aitĩrĩirie maguta akamũthuura nĩguo aniine mũciĩ wa Ahabu. Na rĩĩri, rĩrĩa Jehu aahingagĩria mũciĩ wa Ahabu matua ma Ngai, agĩtũngana na atongoria a Juda na aanake a mũrũ wa nyina na Ahazia arĩa maareehanĩĩte naake, naake Jehu akĩmooraga oothe. Naake Jehu agĩathana Ahazia acario, naake agĩkorwo ehithĩĩte Samaria. Nao arĩa maamũcaragia mamuona makĩmũtwara kwĩ Jehu, makĩmũũraga. Nao makĩmũthika nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo gĩa ithe Jehoshafatu ũrĩa watungatĩire MWATHANI na kĩyo kĩnene. Na rĩĩrĩ, gũtiatigarire mũndũ o na ũmwe thĩinĩ wa mũciĩ wa Ahazia ũngĩahotire gũthamaka. Rĩrĩa Athalia nyina wa mũthamaki Ahazia aamenyire atĩ mũũrũwe nĩoragwo, akĩũragithia andũ oothe a nyũmba ya mũthamaki wa Juda. Na rĩĩrĩ, Ahazia nĩarĩ na mwarĩ wa ithe wetagwo Jehosheba, wahikĩĩtio nĩ mũthĩnjĩri Ngai wetagwo Jehoiada. Naake Jehosheba akĩoya Joashu hamwe na mũreri wake akĩmahitha nĩguo matikooraganĩrio na aariũ arĩa angĩ a mũthamaki. Aamahithire kanyũmbainĩ ga toro Hekaarũinĩ. Gĩĩko kĩu eekire gĩa kũmũhitha nĩkĩo kĩahonokirie Joashu akĩaga kũũragwo nĩ kwini Athalia. Naake akĩhithwo nĩ o mĩaka ĩtandatũ kũu Hekaarũinĩ, na ihinda rĩu rĩothe kwini Athalia nĩwe wathamakaga Juda. Na rĩĩrĩ, mĩaka ĩtandatũ yathira, Jehoiada mũthĩnjĩri Ngai agĩtua atĩ maũndũ matiagĩrĩirwo nĩgũikara makirĩirwo ũguo. Naake agĩĩta anene ataano, arĩa maarũũgamagĩrĩra o mũndũ thigari igana. Nao maarĩ Azaria mũrũ wa Jehoramu, Ishumaeli mũrũ wa Jehohanani, Azaria mũrũ wa Obedi, Maaseia mũrũ wa Adaia, na Elishafati mũrũ wa Zikiri, magĩcookania ndundu. Nao magĩgĩthiĩ bũrũriinĩ wothe wa Juda, makĩũngania Alawii, na anene oothe a mbarĩ, makĩmareehe Jerusalemu. Nao andũ acio magĩtoonya Hekaarũinĩ makĩgĩa na kĩrĩĩkanĩro na Joashu mũrũ wa mũthamaki. Naake Jehoiada akĩmeera atĩrĩ, “Mũrũ wa mũthamaki Ahazia nĩ we ũyũ! Ũyũ nĩ we ũgũtuĩka mũthamaki o ta ũrĩa MWATHANI eeranĩire atĩ njiarwa cia Daudi nĩcio igaatũũra ithamakaga. Atĩrĩĩrĩ, ũũ nĩguo mwagĩrĩirwo nĩgwĩkaga. Rĩrĩa mwoka wĩra mũthenya wa Thabatũ, gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ kĩanyu, inyuĩ athĩnjĩri Ngai na Alawii, kĩrĩrangagĩra ihingo cia Hekaarũ. Nakĩo kĩu kĩngĩ gĩa ithatũ gĩkarangĩra nyũmba ya mũthamaki. Kĩu kĩngĩ kĩrĩrangagĩra kĩhingo kĩrĩa gĩĩtagwo ‘Kĩhingo kĩa Mũthingi.’ Andũ angĩ oothe marĩikaraga kũu nja ya Hekaarũ. Mũtikaarekagĩrĩrie mũndũ o na ũrĩkũ atoonye Hekaarũinĩ o tiga athĩnjĩri Ngai na Alawii arĩa maratungata kuo. Acio nĩ o maagĩrĩirwo nĩgũtoonyaga kuo tondũ nĩ aamũre. Andũ acio angĩ maagĩrĩirwo nĩgwathĩkagĩra MWATHANI, magaikaraga nja. Alawii marĩrangagĩra mũthamaki manyiitĩĩte hiũ cia njora o harĩa hoothe arĩthiaga. Mũndũ o na ũrĩkũ ũrĩgeragia gũtoonya Hekaarũinĩ, no kũũragwo arĩũragagwo.” Nao Alawii na andũ oothe a Juda magĩĩka o ta ũrĩa Jehoiada mũthĩnjĩri Ngai aamaathĩĩte. Na rĩĩrĩ, andũ arĩa maakoragwo wĩra mũthenya wa thabatũ, moimĩra matietĩkagĩrio mainũke. Nĩ ũndũ ũcio anene maakoragwo na ikundi igĩrĩ cia andũ; andũ arĩa mookĩĩte wĩra na arĩa moimĩra wĩra. Naake Jehoiada akĩhe anene matimũ na ngo iria ciarĩ cia mũthamaki Daudi iria ciaigĩĩtwo kũu Hekaarũinĩ. Naake akĩmabanga marigiicĩirie Hekaarũ mwena wa na mbere, o mũndũ anyiitaĩĩte matharaita maake nĩguo magitĩre mũthamaki. Naake Jehoiada akiumia Joashu mũrũ wa mũthamaki nja, akĩmwĩkĩra kĩraũni mũtwe. Thuutha wa ũguo akĩmũnengera ibuku rĩa mawatho ma wathani wa mũthamaki, agĩgĩtuuo mũthamaki. Naake Jehoiada mũthĩnjĩri Ngai na aariũ aake marĩĩkia kũmũitĩrĩria maguta ma kũmũtua mũthamaki, andũ oothe makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Ũrotũũra mũthamaki!” Rĩrĩa kwini Athalia aiguire andũ magĩkũngũĩra mũthamaki, agĩthiĩ ahiũhĩĩte na Hekaarũinĩ ya MWATHANI kũrĩ andũ. Naake aacũũthĩrĩria, akĩona mũthamaki ũcio mwerũ etiiranĩĩtie na gĩtugĩ kĩa athamaki hau mũromoinĩ wa Hekaarũ athiũrũrũkĩirio nĩ anene a thigari na ahuuhi tũrumbeeta. Nao andũ oothe nĩgũkena maakenaga makĩhuuhaga tũrumbeeta matongoreetio nĩ aini a nyĩmbo a Hekaarũ makĩhũũraga indo ciao cia nyĩmbo thigũkũinĩ ĩyo. Hĩndĩ ĩyo kwini Athalia agĩtembũranga nguo ciake akiuga atĩrĩ, “Ndĩmũkunyanĩre! Ndĩmũkunyanĩre!” Na rĩĩrĩ, tondũ Jehoiada ndeendaga Athalia ooragĩrwo Hekaarũinĩ, agĩatha anene a thigari atĩrĩ, “Mũgereriei gatagatĩ ka mĩhari ya arangĩri mũmuumie nja. Mũndũ o wothe ũkũgeria kũmũhonokia, nĩoragwo.” Tondũ ũcio makĩmũnyiita, makĩmũgeria kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩhingo kĩa Mbarathi, makĩmũtwara nyũmbainĩ ya mũthamaki makĩmũũragĩra kuo. Naake Jehoiada, mũthĩnjĩri Ngai, agĩtũma andũ na mũthamaki Joashu, manyiitanĩre naake gũthondeka kĩrĩĩkanĩro atĩ nĩmegũtuĩka andũ a MWATHANI. Nao andũ oothe magĩthiĩ hekaarũinĩ ya Baali makĩmĩmomora, makiunanga igongoona ciayo, o na mĩhianano ya yo, na makĩũragĩra Matani mũthĩnjĩri ngai ĩyo o hau mbere ya igongoona icio. Naake Jehoiada akĩiga athĩnjĩri Ngai na Alawii marutage wĩra wa Hekaarũ. Wĩra wao warĩ wa kũrutaga magongoona ma njino o ta ũrĩa mũthamaki Daudi oigĩĩte, o na ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Wathoinĩ wa Musa. No o maarĩ a gũtabaragĩra mũinĩre wa nyĩmbo o na ikeno cia mĩthemba ĩrĩa ĩngĩ. Jehoiada agĩcooka akĩiga arangĩri a kũrangagĩra ihingo cia Hekaarũ, nĩguo gũtigaatoonyage mũndũ wĩ na thaahu. Naake Jehoiada, anene na atongoria a bata, na aathani na andũ oothe a bũrũri ũcio magĩtongoria mũthamaki Joashu kuuma Hekaarũinĩ makĩmũtwara nyũmbainĩ ya mũthamaki. Magĩgĩthiĩ magereire mũrango ũrĩa mũnene, magĩtoonya nyũmba ya mũthamaki. Naake Joashu agĩthiĩ agĩikarĩra gĩtĩ gĩa ũthamaki. Tondũ ũcio, andũ oothe a bũrũri ũcio magĩkena mũno. Narĩo itũũra rĩu rĩgĩikara rĩhooreire tondũ Athalia nĩarĩĩkĩĩtie kũũragwo. Na rĩĩrĩ, Joashu aambĩrĩirie gũthamaka Juda e wa mĩaka mũgwanja. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩna e Jerusalemu. Nyina eetagwo Zibia na oimĩĩte itũũra rĩa Beerisheba. Naake Joashu agĩĩka maũndũ maingĩ marĩa moonagwo marĩ meega nĩ MWATHANI rĩrĩa rĩothe Jehoiada mũthĩnjĩri Ngai atũũraga muoyo. Naake Jehoiada akĩmũthuurĩra airĩĩtu eerĩ matuĩke atumia aake, nao makĩmũciarĩra aanake na airĩĩtu. Na rĩĩrĩ, thuutha wa matukũ manyiinyi, Joashu agĩtua atĩ nĩegũcookereria Hekaarũ kũrĩa gwatharũkĩĩte. Naake agĩatha athĩnjĩri Ngai, na Alawii, mathiĩ matũũrainĩ moothe ma Juda makĩũnganagia mbeeca cia kũigana gũcookagĩrĩria Hekaarũ mwaka o mwaka. Joashu akĩmeera meeke ũndũ ũcio na ihenya, no Alawii makĩũhũthĩrĩria. Naake Joashu agĩĩta Jehoiada mũtongoria wao akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmĩĩte wage kuona atĩ Alawii nĩmeetĩĩtie igooti kuuma kũrĩ andũ oothe a Juda na Jerusalemu o ta ũrĩa Musa ndungata ya MWATHANI oigire gwĩkagwo? Igooti rĩu rĩatuĩtwo rĩa gũteithagĩrĩria Hema ya MWATHANI ya gũtũnganwo.” Arũmĩrĩri a Athalia, mũndũ wa nja ũcio mwaganu, nĩmaathũũkangĩĩtie Hekaarũ, na magĩthiĩ na indo ciothe iria ciarĩ nyamũre gũthaathayagia Baali nacio. Naake mũthamaki agĩatha Alawii mathondeke ithandũkũ rĩa gwĩkagĩra mĩhothi, na maarĩthondeka makĩrĩiga kĩhingoinĩ gĩa kũingĩra Hekaarũinĩ. Na rĩĩrĩ, gũkĩanĩrĩrwo kũu Jerusalemu na Juda guothe, atĩ andũ oothe mareehe igooti mbere ya MWATHANI o ta ũrĩa Musa ndungata ya MWATHANI aambĩrĩirie rĩrĩa maarĩ werũinĩ. Nao atongoria na andũ oothe maigua ũguo magĩkena, makĩreehe mbeeca ciao cia igooti o nginya ithandũkũ rĩkĩiyũra. Nao Alawii arĩa meehokeirwo ithandũkũ rĩu, maarĩtwaragĩra atongoria rĩaiyũra. Naake karani wa mũthamaki na Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene arĩa meehokeirwo wĩra ũcio magagĩcitara, na magacookia ithandũkũ o harĩa rĩaigagwo. Nao magĩkĩũngania mbeeca nyingĩ mũno. Naake mũthamaki me na Jehoiada makanengera andũ arĩa meehokeirwo wĩra wa Hekaarũ mbeeca icio. Nao magakĩandĩka aaki na mahiga, mabundi ma mbaaũ, o na aaki na cuuma nĩguo macookererie Hekaarũ. Namo makundi macio makĩruta wĩra na kĩyo o nginya makĩũrĩĩkia. Nayo Hekaarũ ĩgĩkorwo ĩthakarĩĩte na ĩkarũma wega o ta mbere. Na rĩĩrĩ, marĩĩkia wĩra ũcio, magĩtwarĩra mũthamaki na Jehoaiada mbeeca iria ciatigarĩĩte. Nacio ĩgĩthondeka mbakũri na indo ingĩ cia thahabu na cia betha cia kũhũthagĩrwo Hekaarũinĩ. Na rĩĩrĩ, andũ magĩgĩthiĩ na mbere kũrutagĩra MWATHANI magongoona Hekaarũinĩ hĩndĩ ciothe rĩrĩa Jehoiada aarĩ muoyo. Na rĩĩrĩ, Jehoiada agĩkua, e mũkũrũ mũno, arĩ wa mĩaka igana rĩa mĩrongo ĩtatũ (130). Nao makĩmũthika mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũra rĩa Daudi, nĩ ũndũ wa wĩra ũrĩa aarutĩire Aisiraeli, o hamwe na Ngai, o na Hekaarũ yake. Na rĩĩrĩ, Jehoaiada arĩĩkia gũkua, anene oothe a Juda magĩũka makĩhatĩrĩria Joashu amathikagĩrĩrie, naake akĩmaathĩkĩra. Nao magĩtiga gũthaathayagĩria Hekaarũinĩ ya MWATHANI wa maithe maao, makĩambĩrĩria gũthaathaiya Ashera na mĩhianano ya ngai ingĩ. Wĩhia ũcio wao ũgĩgĩtũma MWATHANI araakarĩre Juda na Jerusalemu mũno. Naake MWATHANI agĩtũma anabii makamaarĩrie nĩguo mamũcookerere, no andũ matiigana kũmathikĩrĩria. Roho wa Ngai akĩiyũra Zekaria mũrũ wa Jehoiada mũthĩnjĩri Ngai, akĩrũũgama handũ andũ oothe mangĩahotire kũmuona akĩanĩrĩra atĩrĩ, “MWATHANI aroiga atĩ nĩmwagararĩĩte maathani maake nĩkĩo mwagĩĩte kũgaacĩra. Tondũ nĩmũtiganĩirie MWATHANI, o naake nĩamũtiganĩirie!” Nao makĩgĩa ndundu na mũthamaki Joashu nĩguo meeke Zekaria ũũru. Naake mũthamaki akĩruta watho, nao makĩũragĩra Zekaria kĩhaaroinĩ kĩa Hekaarũ. Naake mũthamaki ndaigana kũririkana wega, o na ũmwe ũrĩa Jehoaiada ithe wa Zekaria aameekĩĩte. Ngaatho ciake no kũũragithia mũũrũwe Zekaria. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Zekaria aakuaga akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “MWATHANI aroona ũrĩa mũreeka na amũherithie.” Na rĩĩrĩ, mbura ĩrĩa nene yaringa mwakainĩ ũcio, mbũtũ ya ita cia Siria igĩtharĩkĩra mũthamaki Joashu. Nao makĩũraga anene oothe a Juda na Jerusalemu, na magĩtaha indo nyingĩ, magĩcooka nacio Damasiki magĩcihe mũthamaki. Nayo mbũtũ ya thigari cia Siria ĩrĩa yathiĩte kũhũũrana na Juda yarĩ o ya andũ anyiinyi. Nĩ ũndũ wa ũrĩa andũ a Juda maatiganĩirie MWATHANI Ngai wa maithe maao, akĩmarekereria makĩhootwo o na maarĩ aingĩ. Ũguo nĩguo Joashu aaherithirio. Nayo mbũtũ ĩyo ya ita ĩkĩhũndũka na ĩgĩtiga ĩtiihangĩĩtie Joashu mũno. Thuutha wa kũmũtiga ahaana ũguo, ndungata ciake ikĩgĩa ndundu ya kũmwĩka ũũru nĩguo ciĩrĩhĩrie kũũragwo kwa mũrũ wa Jehoiada mũthĩnjĩri Ngai. Nao makĩmũũragĩra ũrĩrĩinĩ wake, magĩcooka makĩmũthika kũu itũũra rĩa Daudi. Nao matiigana kũmũthika mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki. Arĩa maagĩire ndundu ya kũmwĩka ũũru nĩ o aya: Zabadu, mũrũ wa mũndũ wa nja wetagwo Shimeathu Mũamoni, na Jehozabadu, mũrũ wa mũndũ wa nja wetagwo Shimurithu woimĩĩte Moabi. Na rĩĩrĩ, ũhoro wa aariũ a Joashu o na wa ũrathi ũrĩa warathĩĩtwo igũrũ rĩake o na wa ũrĩa aacookereirie Hekaarũ kũrĩa gwathũkangĩĩte wandĩkĩĩtwo Ibuku rĩa Ũtaũranĩri wa maũndũ ma athamaki. Naake Amazia mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Amazia aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano, naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na kenda kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Jehoadini wa kuuma o kũu Jerusalemu. Naake agĩgĩĩka maũndũ maingĩ marĩa maakenagia MWATHANI, no ndameekire agwatĩirie na ngoro yake yothe. Rĩrĩa Amazia ekinyĩire ta mũthamaki, akĩũraga njaama ciake iria cioragĩĩte ithe. No rĩĩrĩ, ndaigana kũũraga ciana cia ooragani acio, no nĩahingirie ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte Wathoinĩ wa Musa atĩrĩ, “Aciari matikaanooragwo nĩ ũndũ wa mahĩtia ma ciana ciao, kana ciana ciũragwo nĩ ũndũ wa mahĩtia ma aciari acio; o mũndũ arĩũragagwo nĩ ũndũ wa meehia maake we mwene.” Naake Amazia agĩcookanĩrĩria arũme oothe a mũhĩrĩga wa Juda na wa Benjamini. Akĩmabanga mbũtũ cia athigari ikundi ikundi kũringana na mbarĩ ciao. Agĩcooka akĩiga atongoria a kũroraga mbũtũ cia ngiri ngiri, na a kũroraga cia igana igana. Naake agĩtara arũme oothe a mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na makĩria arĩa mangĩahotire kũhũthĩra matimũ na ngo. Agĩkĩona andũ ngiri magana matatũ (300,000) arĩa mangĩahotire gũthiĩ mbaara. Hamwe na ũguo agĩkombora thigari njoorua ngiri igana (100,000) kuuma Isiraeli na thogora wa betha kiro ngiri ithatũ na magana mana (3,400). No rĩĩrĩ, mũnabii agĩgĩthiĩ he mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, ndũgeetĩkĩre gũtwarana na mbũtũ cia ita cia Isiraeli. MWATHANI nĩatiganĩirie andũ aya a kuuma ũthamaki wa na rũgongo. Rĩu-rĩ, wahota gwĩciiria atĩ andũ acio no o mangĩhota gũtũma mũhootane. No rĩĩrĩ, Ngai no we ũngĩtũma mũhootane kana mũhootwo, na arekererie thũ cianyu imũhoote.” Naake Amazia akĩũria mũnabii ũcio atĩrĩ, “Ha ũhoro wa betha ĩrĩa yothe ndĩmarĩhĩĩte-rĩ, tũgwĩka atĩa nayo?” Naake mũnabii akĩmũcookeria atĩrĩ, “MWATHANI ahota gũkũhe nyingĩ gũkĩra icio!” Nĩ ũndũ ũcio Amazia akĩamũrania mbũtũ ĩyo ya ita aakomboreete akĩmĩĩra ĩinũke. Nayo ĩkĩinũka ĩng'ũrĩkĩĩte na ĩraakarĩire andũ a Juda mũno. Naake Amazia agĩkĩũmĩrĩria agĩtongoria thigari ciake o nginya gĩtuamba gĩa Cumbĩ. Marĩ hau, makĩrũa mbaara, makĩũraga thigari ngiri ikũmi (10,000) cia rũũrĩrĩ rwa Edomu, na magĩtaha thigari ingĩ ngiri ikũmi. Magĩcitwara igũrũ wa rwaro wa ihiga rũrĩa rũrĩ itũũrainĩ rĩa Sela. Nao magĩcigaragaria kuuma hau ĩgĩtiihangio nĩ mahiga igĩkua. Na rĩĩrĩ, thigari cia Isiraeli iria ciaingatirwo nĩ Amazia nĩ geetha itigaathiĩ mbaarainĩ naake, ikĩgera ngero nene mũno. Igĩtharĩkĩra matũũra moothe ma Juda marĩa marĩ gatagatĩ ka Samaria na Bethi Horoni, ikĩũraga andũ ngiri ithatũ (3,000). Ĩgĩcooka igĩtaha indo nyingĩ mũno. Na rĩĩrĩ, Amazia acooka kuuma kũhũũra Aedomu, akĩinũka na mĩhianano yao mĩingĩ, akĩmĩiga gwake, akĩmĩthaathaiya na akĩmĩcinĩra ũbaani. Ũndũ ũcio ũkĩraakaria MWATHANI mũno, akĩmũrekeria mũnabii akamũũrie atĩrĩ, “Amazia, nĩkĩ gĩtũmĩĩte ũthaathaiye ngai ng'eni, o icio itangĩahotire kũhonokia andũ aacio kuuma harĩ we?” O akĩaragia-rĩ, mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kuuma rĩ, twagũtuire mũndũ wa gũtaaraga mũthamaki? Kinyia ũhoro waku hau, kana njuge ũũragwo!” Na rĩĩrĩ, mũnabii ataanatiga kwaria akiuga atĩrĩ, “Nĩnjũũĩ MWATHANI nĩatuĩte gũkũũraga tondũ nĩwĩkĩĩte ũguo wothe, na nĩwarega kũigua mataaro maakwa.” Na rĩĩrĩ, Amazia mũthamaki wa Juda arĩĩkia kũhooya kĩrĩra kuuma kũrĩ arĩa maamũtaaraga, akĩbanga njaama ya gũũkĩrĩra Isiraeli. Agĩkĩrekia arekio kwĩ mũthamaki Jehoashu mũrũ wa Jehoahazu mũrũ wa Jehu mũthamaki wa Isiraeli ikamwĩre atĩrĩ, “Ũka tũng'eng'ane. ” Naake Jehoashu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kwĩ hĩndĩ mũigua wa irĩma cia Lebanoni watũmire ndũmĩrĩri kwĩ mũtarakwa ũkiuga atĩrĩ, ‘He mũrũ wakwa mwarĩguo amũhikie.’ Hĩndĩ o ĩyo hakĩhĩtũka nyamũ ya gĩthaka ĩkĩrangaranga mũigua ũcio. Atĩrĩĩrĩ Amazia, nĩgwĩtĩĩa ũretĩĩa nĩ ũndũ wa kũhoota Aedomu. Ikara o kũu gwaku mũciĩ. Nĩkĩ gĩgũtũma wende gũthoga njũkĩ, wĩreeherere thĩĩna we mwene na andũ aaku a Juda?” No rĩĩrĩ, Amazia akĩrega gũthikĩrĩria. Ũcio warĩ mũbango wa Ngai atĩ Amazia ahootwo nĩ ũndũ wa gũthaathaiya ngai cia mĩhianano cia bũrũri wa Edomu. Tondũ ũcio Joashu, mũthamaki wa Isiraeli na Amazia mũthamaki wa Juda, makiumagara magĩthiĩ kũrũĩra Bethi Shemeshi bũrũriinĩ wa Juda. Nacio thigari cia Juda igĩgĩtoorio nĩ thigari cia Isiraeli, nacio ikĩũra ikĩĩinũkĩra. Naake Jehoashu mũthamaki wa Isiraeli akĩnyiita Amazia akĩmũtwara Jerusalemu. Agĩcooka agĩtharia rũthingo rwa itũũra rĩu kuuma kĩhingoinĩ kĩa Efiraimu nginya kĩhingoinĩ gĩa Koona, handũ ha ũraihu wa mita ta magana meerĩ. Naake agĩkuua thahabu na betha iria oonire kũu Hekaarũinĩ iria ciamenyagĩrĩrwo nĩ Obedi Edomu, o na indo iria ingĩ oonire kuo. O na agĩkuua mũthiithũ wothe wa nyũmba ya mũthamaki agĩthiĩ na indo icio ciothe Samaria. Agĩcooka agĩkuua andũ marĩ mĩgwate ya gũgaakũũrwo thuuthainĩ agĩthiĩ nao. Na rĩĩrĩ, Amazia mũthamaki wa Juda, agĩgĩtũũra muoyo mĩaka ĩngĩ ikũmi na ĩtaano kuuma rĩrĩa Jehoashu mũthamaki wa Isiraeli aakuire. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Amazia eekire kuuma kĩambĩrĩria kĩa ũthamaki wake nginya kĩrĩĩkĩro, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda na a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, kuuma ihinda rĩrĩa Amazia aatiganĩirie MWATHANI andũ a kũu Jerusalemu nĩmaambĩrĩirie kũgĩa ndundu cia kũmũũkĩrĩra. Naake akĩũra agĩthiĩ Lakishi, nao andũ makĩmũrũmĩrĩra makĩmũũragĩra kuo. Nao andũ magĩkuua kĩimba gĩake na mbarathi magĩthiĩ magĩgĩthika Jerusalemu mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki kũu itũũra rĩa Daudi. Nao andũ oothe a Juda makĩoya Uzia mũrũ wa Amazia e wa mĩaka ikũmi na ĩtandatũ, makĩmũtua mũthamaki ithenya rĩa ithe. (Uzia nĩ we wacookire gũtuunyana itũũra rĩa Elathu, na akĩrĩakithia thuutha wa ithe Amazia gũkua.) Na rĩĩrĩ, Uzia aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka ikũmi na ĩtandatũ na agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩtaano na ĩĩrĩ kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Jekolia wa kuuma o kũu Jerusalemu. Naake agĩĩka maũndũ maingĩ marĩa maakenagia MWATHANI o ta ũrĩa Amazia ithe eekĩĩte. Naake Uzia agĩtungatĩra Ngai na kĩyo, hĩndĩ ĩrĩa yothe Zekaria aarĩ muoyo tondũ nĩ we wamũtaaraga. Naake Ngai agĩtũma agaacĩre mũno. Naake Uzia agĩthiĩ akĩhũũrana na Afilisiti, agĩtharia rũthingo rwa Gathu, na rwa Jamunia, o na rwa Ashidodu. Agĩcooka agĩaka matũũra mairigĩirwo na thingo cia hinya kũu rũgongo rwa Ashidodu, o na mangĩ kũu bũrũriinĩ wa Afilisiti. Naake Ngai akĩmũteithia akĩhoota Afilisiti, o na Arabu arĩa maatũũraga Guribaali, o na akĩhoota Ameuni. Nao Aamoni makĩrutĩra Uzia igooti, akĩgĩa hinya mũno, nayo ngumo yake ĩgĩkinya o na Misiri. Uzia agĩcooka agĩaka mĩnaara kũu Jerusalemu kĩhingoinĩ gĩa Koona, na kĩhingoinĩ gĩa Gĩtuamba, o na harĩa rũthingo rwethioreire, na akĩmĩaka na hinya mũno. Agĩcooka agĩaka mĩnaara kũu werũinĩ, na akĩenja marima maingĩ ma maaĩ. Eekire ũguo nĩ ũndũ aarĩ na mahiũ maingĩ maarĩithagio kũu magũrũinĩ ma irĩma o na ciaraganainĩ. O na nĩarĩ na aruti wĩra aingĩ na aceehi a mĩthabibũ mĩgũndainĩ ĩrĩa yarĩ magũrũinĩ ma irĩma cia Juda mwena wa na ithũĩro na ĩngĩ yarĩ kũndũ kũrĩa kũnoru tondũ nĩendeete ũrĩmi. Ningĩ Uzia nĩarĩ na mbũtũ nene ya kũrũa mbaara. Mũthiĩre wayo wa mbaarainĩ wabangagwo nĩ Jeieli na Maaseia arĩa maarĩ tũrani. Naake Hanania ũmwe wa anene a mbũtũ cia ita cia mũthamaki nĩ we wamarũũgamagĩrĩra oothe. Nayo mbũtũ ĩyo ya ita yarũũgamagĩrĩrwo nĩ atongoria ngiri igĩrĩ na magana matandatũ (2,600). Nacio thigari ciothe iria ciarĩ rungu rwao ciarĩ ngiri magana matatũ na mũgwanja na magana mataano, (307,500). Icio nĩcio ciarĩ njoorua cia kũrũa mbaara, na nĩcio ciarũagĩrĩra mũthamaki harĩ thũ ciake. Naake Uzia agĩthondekithĩria mbũtũ ĩyo yothe ya ita ngo, matimũ, ngobia cia kũgitĩra mũtwe, tũbuuti twa gĩcango, mĩguĩ, moota, na tũhiga twa gũikio na igũtha. Nao andũ aake arĩa maarĩ njoorua cia gũtura indo magĩthondeka kũu Jerusalemu inyamũ cia gũikagia mĩguĩ, o na mahiga kuuma mĩnaarainĩ ĩyo, o na kuuma koonainĩ cia thingo. Nayo ngumo yake ĩkĩhunja kũndũ kũraaya, nĩ ũndũ wa ũrĩa aagĩĩte na hinya nĩgũteithĩrĩrio nĩ Ngai. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki Uzia aagaacĩire, agĩtĩĩa mũno. Naguo mwĩtĩĩo ũcio wake ũgĩtũma aanangwo, nĩ ũndũ nĩanyararire MWATHANI Ngai wake na ũndũ wa gũthiĩ Hekaarũinĩ akĩenda gũcina ũbaani kĩgongoonainĩ kĩa ũbaani. Naake Azaria mũthĩnjĩri Ngai e hamwe na athĩnjĩri Ngai mĩrongo ĩnaana njoorua, magĩtoonyania naake kuo mamuumĩĩte thuutha, makĩmũgiria gwĩka ũguo. Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Uzia, ũcio ti wĩra waku gũcinĩra MWATHANI ũbaani. Ũcio nĩ wĩra wa athĩnjĩri Ngai, aariũ a Harũni, tondũ nĩ o maamũrĩirwo wĩra ũcio. Ehera handũ haaha haamũre. Nĩũhĩtĩirie MWATHANI Ngai, na ũkeiimithia kĩraathimo gĩake.” Hĩndĩ ĩyo Uzia aarũũgamĩĩte mwenainĩ wa kĩgongoona gĩa gũcinĩra ũbaani anyiitĩĩte kanyũngũ ga gũcinĩra ũbaani kũu Hekaarũinĩ ya MWATHANI. Naake akĩnyiitwo nĩ maraakara nĩ ũndũ wa athĩnjĩri Ngai acio. O hĩndĩ ĩyo mũrimũ mũũru wa ngoothi ũkĩiyũra thiithi wake arĩ o hau mbere ya athĩnjĩri Ngai acio. Naake Azaria na athĩnjĩri Ngai acio angĩ, makĩmũrora makĩona hatarĩ nganja nĩ mũrimũ mũũru wa ngoothi aarĩ naguo thiithi. Nao makĩmuumia na nja na ihenya, o naake we mwene akĩhiũha kuuma nja tondũ rĩu rĩarĩ iherithia rĩa MWATHANI. Naake mũthamaki Uzia agĩtũũra e na thaahu matukũ moothe ma muoyo wake, nĩ ũndũ wa mũrimũ ũcio mũũru wa ngoothi. Naake ndangĩetĩkĩririo atoonye Hekaarũinĩ; aatũũraga nyũmba e wiki na ndarĩ wĩra aarutaga. Jothamu mũũrũwe nĩ we wathanaga hĩndĩ ĩyo aahaanaga ũguo. Na rĩĩrĩ, ciĩko iria ingĩ cia Uzia, kuuma kĩambĩrĩria kĩa ũthamaki wake nginya mũthia ciandĩkĩĩtwo nĩ mũnabii Isaia mũrũ wa Amozu. Naake Uzia akua makĩmũthika mũgũndainĩ wa mũthamaki, no ti mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki, nĩ ũndũ wa mũrimũ ũcio mũũru wa ngoothi. Naake Jothamu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Jothamu aambĩrĩirie gũthamaka arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ĩtandatũ kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Jerusha mwarĩ wa Zadoku. Naake Jothamu agĩĩka maũndũ maingĩ marĩa moonagwo marĩ meega nĩ MWATHANI, o ta ũrĩa ithe Uzia eekĩĩte. Ndaigana gwĩtoonyia meehiainĩ ma kwenda gũthiĩ gũcina ũbaani Hekaarũinĩ ta ithe. No rĩĩrĩ, andũ a Juda magĩthiĩ o na mbere kwĩhia. Jothamu nĩwe wakire kĩhingo kĩa mwena wa na Rũgongo kĩa Hekaarũ. Ningĩ nĩarutĩire rũthingo rwa Jerusalemu na mwena ũrĩa wetagwo Ofeli wĩra mũingĩ. O na ningĩ nĩakire matũũra irĩmainĩ cia Juda, nakuo mĩtitũinĩ agĩaka nyũmba cia hinya cia kwĩgitĩra, o na mĩnaara. O na nĩahũũranire na mũthamaki wa Aamoni na mbũtũ ciake cia ita akĩmatooria. Naake akĩmatuĩra igooti handũ ha mĩaka ĩtatu ĩrũmanĩrĩire. O mwaka maamũrĩhaga kiro ngiri ithatũ na magana mana (3,400) cia betha, ngano tani ngiri ĩmwe (1,000), na tani ngiri ĩmwe (1,000) cia mbaarĩ. Naake Jothamu agĩkĩrĩria kũgĩa na hinya wathaniinĩ wake nĩ ũndũ wa ũrĩa aathĩkĩire MWATHANI Ngai wake hatarĩ na ũhinga. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Jothamu eekire, o na mbaara iria aahũũranire, o na mwathanire wake, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli na a Juda. Jothamu aambĩrĩirie gũthamaka e wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano, naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ĩtandatũ kũu Jerusalemu. Naake Jothamu agĩkua, agĩthikwo kũu itũũra rĩa Daudi. Naake Ahazu mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Ahazu aambĩrĩirie gũthamaka Juda arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ĩtandatũ kũu Jerusalemu. Naake ndaigana gwĩka maũndũ meega ta marĩa meekĩĩtwo nĩ guukawe Daudi. Handũ ha gwĩka ũguo, eekire maũndũ marĩa mataakenagia MWATHANI o ta marĩa athamaki a Isiraeli meekĩĩte, o na agĩthondeka mĩhianano ya cuuma ya Baali. Ningĩ nĩacinĩire ũbaani gĩtuambainĩ kĩa Hinomu, o na akĩruta aariũ aake igongoona arũmĩrĩire mĩtugo ĩrĩ magigi ya ndũũrĩrĩ iria MWATHANI aingatĩĩte ikeehera mbere ya andũ a Isiraeli. Ahazu nĩarutagĩra magongoona o na agacinĩra ũbaani kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwathaathayagĩrio mĩhianano, o na irĩmainĩ, o na rungu rwa mũtĩ wothe mũruru. Naake Zikini mũthigari njamba woimĩĩte Isiraeli, akĩũraga Maaseia mũrũ wa mũthamaki Ahazu. Ningĩ akĩũraga Azirikamu, mũrũũgamĩrĩri wa maũndũ ma nyũmba ya mũthamaki o na Elikana ũrĩa warĩ mũniini wa mũthamaki. Nacio ita cia Isiraeli ikĩnyiita andũ ngiri magana meerĩ (200,000), matukanĩĩte na atumia na ciana, ikĩmatwara Samaria marĩ mĩgwate. Meekire ũguo o na gũtuĩka andũ a Juda maarĩ aariũ a ithe wao. Maamatwaranĩire hamwe na indo nyingĩ iria maatahĩĩte kuo. Na rĩĩrĩ, nĩkwarĩ na mũnabii wa Ngai watũũraga itũũrainĩ rĩa Samaria wetagwo Odedi. Naake agĩgĩthiĩ gũtũnga mbũtũ ĩyo ya ita ya Isiraeli ĩgĩcooka Samaria akĩmĩĩra atĩrĩ, “MWATHANI, o we Ngai wa maithe maanyu nĩwe ũrekereirie andũ a Juda nĩguo mũmahoote tondũ nĩmamũraakarĩĩtie. No rĩĩrĩ, ngero ĩrĩa mũmagereete ya kũmooraga nĩmũkinyĩire o matũinĩ maake. Rĩu-rĩ, mũrenda gũtua andũ oothe, arũme na atumia, a Juda na a Jerusalemu ngombo cianyu. Kaĩ mũriganĩirwo atĩ o na inyuĩ mũrĩ eehia maithoinĩ ma MWATHANI Ngai wanyu? Rĩu tategaai matũ mũigue ũrĩa ngũmwĩra! Ndamũthaitha mũrekererie aariũ a ithe wanyu mũnyiitĩĩte mĩgwate mainũke, nĩ gũkorwo maraakara ma MWATHANI nĩmamũcũũthĩrĩirie.” Nao anene ana a ũthamaki wa na Rũgongo, Azaria mũrũ wa Jehohanani, Berekia mũrũ wa Meshilemothu, Jehizikia mũrũ wa Shalumu, na Amasa mũrũ wa Hadilai, magĩtetia andũ acio moimĩĩte itainĩ. Makĩmeera atĩrĩ, “Mũtigatoonyie andũ aya mũtahĩĩte gũũkũ! Ithuĩ nĩtwĩhĩĩtie meehia ma kũigana, tũkaraakaria MWATHANI ũguo atĩ no atũherithie. Rĩu-rĩ, mũrenda gwĩka ũndũ ũgũtũma mahĩtia maitũ maingĩhe.” Tondũ ũcio, mbũtũ ĩyo ya ita ĩkĩnenganĩrĩria mĩgwate ĩyo hamwe na indo iria yatahĩĩte kũrĩ andũ aao na kũrĩ anene aao. Nao anene arĩa ana, makĩoya andũ acio oothe maarĩ mĩgwate, nĩguo mamatuge. Magĩkĩmahumba nguo iria ciatahĩĩtwo, na makĩmahe iraatũ magĩĩkĩra. Magĩcooka makĩmahe irio, gĩa kũnyua, o na makĩmahaka maguta. Nao arĩa mataarĩ na hinya wa gwĩtwara na magũrũ makĩmakuua na ndigiri ciao. Arĩa oothe maarĩ mĩgwate makĩmacookia Jeriko, itũũra rĩa Mĩkĩndũ, kũrĩ aariũ a ithe wao. Thuutha ũcio anene acio magĩcooka Samaria. Hĩndĩ o ro ĩyo Afilisiti nĩgũtharĩkĩra maatharĩkagĩra matũũra marĩa maarĩ magũrũinĩ ma irĩma cia Juda mwena wa na ithũĩro, o na mwena wa na kĩanda wa Juda. Nĩmaatunyanĩĩte matũũra ma Bethi Shemeshi, Aijaloni, Gederothu, Soko na tũtũũra twakuo, Timina na tũtũũra twakuo, o na Gimizo na tũtũũra twakuo, magatũũra kuo. Mũthamaki Ahazu agĩthũũkia mũno maũndũ ma Juda o na agĩkararia MWATHANI, agĩgĩtũma MWATHANI aagithie Juda gĩtĩĩo. Naake mũthamaki wa Aasiria agĩũkĩrĩra Ahazu, akĩmũhatĩrĩria mũno handũ ha kũmũteithĩrĩria. Naake Ahazu akĩoya thahabu yothe kuuma Hekaarũinĩ, o na kuuma nyũmbainĩ ya mũthamaki, o na kuuma nyũmba cia anene aake, akĩhe mũthamaki wa Aasiria. O na eeka ũguo ndaigana gũteithĩka. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo mũthamaki Ahazu macio moothe mathĩĩna, agĩkĩrĩrĩria kwagarara watho wa MWATHANI. Agĩgĩkĩrutĩra ngai cia andũ a Siria arĩa maamũhooteete magongoona, akĩĩĩraga atĩrĩ, “Tondũ ngai cia athamaki a andũ a Siria nĩciamateithirie, ngũcirutĩra magongoona nĩguo cindeithie o na niĩ. Na rĩĩrĩ, icio nĩcio ciamwagithirie kĩene, we mwene o hamwe na andũ oothe a Isiraeli.” Naake Ahazu akĩoya indo ciothe cia Hekaarũ agĩciũraganga tũcunjĩ tũcunjĩ. Agĩcooka akĩhinga mĩrango yothe ya Hekaarũ, agĩaka igongoona kũu itũũrainĩ rĩa Jerusalemu guothe. Na rĩĩrĩ, matũũrainĩ moothe ma Juda agĩthondeka kũndũ gũtũũgĩru gwa gũcinagĩrwo ũbaani na gwa gũthaathayagĩrio mĩhianano, o na gũcinagĩra ngai ng'eni ũbaani. Ũndũ ũcio ũgĩtũma MWATHANI Ngai wa maithe maake aiyũrwo nĩ maraakara. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ ma mũthamaki Ahazu, kuuma kĩambĩrĩria nginya kĩrĩĩkĩrĩro, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda na Isiraeli. Naake Ahazu agĩkua, agĩthikwo kũu Jerusalemu, no ndathikirwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki. Naake Hezekia mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Hezekia aambĩrĩirie gũthamaka Juda arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na kenda kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Abija, mwarĩ wa Zekaria. Naake agĩĩka maũndũ marĩa maakenagia MWATHANI o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ guukawe Daudi. Na rĩĩrĩ, o mweri wa mbere wa mwaka wa mbere aambĩrĩria gũthamaka, akĩhingũra mĩrango ya Hekaarũ, na agĩthondeka kũrĩa yaathũkangĩĩte. Naake agĩcookanĩrĩria athĩnjĩri Ngai na Alawii hamwe kĩhaaroinĩ kĩa Hekaarũ kĩa na mwena wa irathĩro akĩmeera atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai Alawii aya. Mwĩtheriei nĩguo mũcooke mũtherie Hekaarũ ya MWATHANI Ngai wa maithe maanyu. Na mweherie kĩrĩa gĩothe kĩmĩthaahĩĩtie. Maithe maitũ nĩmaagararire watho wa MWATHANI Ngai witũ na magĩĩka maũndũ maingĩ mataamũkenagia. Nao makĩmũhuutatĩra na magĩtiganĩria gĩikaro gĩake. O na makĩhinga mĩrango ya Hekaarũ, makĩhoria mataawa, o na magĩtiga gũcina ũbaani o na magongoona ma njino Hekaarũinĩ ya Ngai wa Isiraeli. Namo maũndũ macio moothe magĩtũma MWATHANI araakarĩire Juda na Jerusalemu, naguo ũndũ ũrĩa ameekĩĩte nĩũmakĩĩtie andũ oothe na ũgatũma moige hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! Na inyuothe nĩmwĩyoneire ũguo. Na rĩĩrĩ, maithe maitũ nĩmooragĩirwo mbaarainĩ, nao atumia aitũ o na ciana ciitũ magatahwo magatwarwo ithaamĩrio. “Rĩu niĩ nĩnduĩte ciira na ngoro yakwa atĩ tũthondeke kĩrĩĩkanĩro na MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, nĩguo ndakaanacooke gũgaatũraakarĩra. Atĩrĩĩrĩ aariũ aakwa, tigaai gũte mahinda. Tondũ rĩĩrĩ, nĩ inyuĩ MWATHANI athuurĩĩte mũmũcinagĩre ũbaani, na mũtongoragie andũ kũmũthaathaiya.” Nao magĩcookanĩrĩria Alawii arĩa angĩ, nao oothe magĩĩtheria. O ta ũrĩa maathĩĩtwo nĩ mũthamaki makĩambĩrĩria kũmĩtheria ta ũrĩa watho wa MWATHANI wathanĩĩte. Athĩnjĩri Ngai magĩtoonya thĩinĩ nĩguo mamĩtherie, makĩruta indo iria ciarĩ thĩinĩ wa Hekaarũ magĩcitwara nja ya Hekaarũ. Nao Alawii magĩcioya ciothe magĩciruta nja ya itũũra magĩcite gĩtuambainĩ gĩa Kidironi. Wĩra ũcio wa gũtheria Hekaarũ mawambĩrĩirie mũthenya wa mbere wa mweri wa mbere, na mũthenya wa kanaana nĩmaakoreetwo maũrutĩĩte wothe makaũrĩĩkia. O na nĩmaarĩĩkĩĩtie gũtheria kanyũmba karĩa kaarĩ itoonyeroinĩ rĩa Hekaarũ. Nao magĩcooka makĩruta wĩra mĩthenya ĩngĩ ĩnaana nĩguo moone atĩ Hekaarũ nĩyathera biũ, naguo mũthenya wa ikũmi na ĩtandatũ wĩra ũcio wothe ũkĩrĩĩka. Na rĩĩrĩ, magĩthiĩ harĩ mũthamaki Hezekia makĩmwĩra atĩrĩ, “Hekaarũ yothe rĩu ndĩrĩ na thaahu tondũ nĩtũmĩthereetie. O na nĩtũthereetie kĩgongoona harĩa magongoona ma njino macinagĩrwo na indo ciakĩo ciothe, meetha ĩrĩa ĩigagĩrĩrwo mĩgate ĩrĩa mĩtheru ya kũrutĩrwo MWATHANI, o na indo ciayo ciothe. O nacio indo ciothe iria mũthamaki Ahazu eehereetie rĩrĩa aagararire watho wa Ngai nĩtũcithereetie tũgaciamũra rĩngĩ. Rĩu irĩ mbere ya kĩgongoona kĩa MWATHANI.” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Hezekia agĩĩka ũndũ wa ihenya mũno, akĩũnganithia atongoria a itũũra hamwe, na marĩ oothe magĩthiĩ magĩtoonya Hekaarũinĩ. Magĩthiĩ na ndeegwa mũgwanja ndũrũme mũgwanja, na tũtũrũme mũgwanja, na thenge mũgwanja, irĩ magongoona ma kũhoroheria meehia ma mũciĩ wa mũthamaki na ma andũ a Juda, na irĩ cia gũtheria Hekaarũ. Naake mũthamaki agĩatha athĩnjĩri Ngai arĩa maarĩ njiarwa cia Harũni macithĩnjĩre igũrũ wa kĩgongoona kĩa MWATHANI irĩ magongoona. Nao magĩthĩnja ndeegwa, ndũrũme, na tũtũrũme, nayo thakame yacio makĩminjaminjĩria kĩgongoona. Nacio thenge iria ciarĩ cia kũhoroheria meehia, magĩcitwarĩra mũthamaki o na andũ, nao magĩciigĩrĩra mooko. Nao athĩnjĩri Ngai magĩcithĩnja magĩitĩrĩria thakame yacio kĩgongoona igũrũ, igĩtuĩka igongoona rĩa kũhoroheria meehia ma andũ oothe. Ũguo nĩguo mũthamaki aathanĩĩte atĩ magongoona ma njino na ma kũhoroheria meehia marutwo nĩ ũndũ wa Aisiraeli oothe. Naake mũthamaki agĩkĩiga Alawii kũu Hekaarũinĩ o ta ũrĩa MWATHANI aathĩĩte mũthamaki Daudi ahũthĩrĩĩte Gadi, mũnabii wa mũthamaki, o na ahũthĩrĩĩte mũnabii Nathani. Agĩkĩmaiga kuo me na inanda, ngita na thaani iria ihũũrithanagio ikagamba wega. Alawii acio magĩkĩrũũgama manyiitĩĩte indo icio cia kũina, iria ciahaanaga ta iria Daudi ainaga nacio, nao athĩnjĩri Ngai makĩrũũgama manyiitĩĩte tũrumbeeta. Hĩndĩ ĩyo Hezekia agĩathana igongoona rĩa njino rĩrutĩrwo kĩgongoona igũrũ. Hĩndĩ ĩrĩa igongoona rĩu rĩambĩrĩirie kũrutwo, nyĩmbo nacio ikĩambĩrĩria kũinwo cia kũgooca MWATHANI, gũkĩhũũragwo indo cia kũina iria ciahaanaga ta iria Daudi ainaga nacio, na gũkĩhuuhagwo tũrumbeeta. Nao andũ oothe magĩthaathaiya Ngai, na makĩmũinĩra, natuo tũrumbeeta tũgĩthiĩ na mbere kũhuuhwo, o nginya hĩndĩ ĩrĩa igongoona rĩu rĩa njino rĩarĩĩkirie kũrutwo. Thuutha wa ũguo, mũthamaki Hezekia na andũ oothe magĩturia maru magĩthaathaiya Ngai. Naake Hezekia na atongoria a bũrũri magĩatha Alawii mainĩre MWATHANI nyĩmbo iria ciatungĩĩtwo nĩ mũthamaki Daudi na iria ciatungĩĩtwo nĩ mũnabii Asafu. Nao oothe makĩinĩra Ngai marĩ na gĩkeno kĩnene na magĩturia maru magĩthaathaiya Ngai. Hĩndĩ ĩyo Hezekia akĩĩra andũ atĩrĩ, “Rĩu nĩmũthirĩĩtwo nĩ thaahu wothe. Reehereei MWATHANI magongoona ma kũmũcookeria ngaatho.” Nao magĩgĩathĩka, o na amwe aao makĩreehe ya kwĩyendera nyamũ cia kũrutwo magongoona ma njino. Makĩruta ndeegwa mĩrongo mũgwanja, ng'ondu igana, na tũtũrũme magana meerĩ. Nyamũ icio ciothe maarutĩire MWATHANI irĩ magongoona ma njino. Magĩcooka makĩruta ndeegwa magana matandatũ (600) na ng'ondu ngiri ithatũ (3,000). Nyamũ icio nacio maacirutire irĩ magongoona ma kũrĩĩo nĩ andũ. Nao athĩnjĩri Ngai maarĩ anyiinyi mũno a kũruta wĩra wa gũthĩnja nyamũ icio marĩ oiki. Kwoguo magĩteithirĩrio nĩ Alawii o nginya makĩrĩĩkia wĩra ũcio. Wĩra ũcio ũkĩrĩĩka-rĩ, athĩnjĩri Ngai angĩ aingĩ nĩmeethereetie magathirwo nĩ thaahu. (Alawii maarĩ na kĩyo gĩa gũikaraga matarĩ na thaahu gũkĩra athĩnjĩri Ngai.) Na rĩĩrĩ, hamwe na kũruta magongoona macio maingĩ ma njino, athĩnjĩri Ngai nĩ o meehokeirwo wĩra wa gũcina maguta marĩa maarutagwo kuuma nyamũ cia magongoona ma thaayũ. Ningĩ no o meehokeirwo wĩra wa kũminjaminja ndibei ĩrĩa yarutanagĩrio na magongoona ma njino. Ũguo nĩguo ũhoro wa gũthaathaiya MWATHANI Hekaarũinĩ warurumũkirio rĩngĩ. Naake mũthamaki Hezekia na andũ aake oothe magĩkũngũiya makeneete nĩ ũndũ wa ũrĩa Ngai aamateithirie kũrĩĩkia maũndũ macio na ihenya. Naguo mũbango ũcio ũkĩonwo wĩ mwega nĩ mũthamaki na andũ acio oothe. Nĩ ũndũ ũcio, magĩkĩrĩĩkanĩra meete Aisiraeli oothe kuuma Dani na mwena wa rũgongo nginya Beerisheba na mwena wa kĩanda. Maameetire moongane Jerusalemu na ũingĩ gũkĩra mahinda ma mbere nĩguo makũngũĩre thigũkũ ya Bathaka o ta ũrĩa watho woigĩĩte. Kwoguo arekio makiumagara magĩthiĩ bũrũriinĩ wothe wa Juda na wa Isiraeli o ta ũrĩa maathĩĩtwo nĩ mũthamaki na njaama ciake mageeke. Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri ĩrĩa maatũmĩĩtwo nayo: “Andũ a Isiraeli, nĩmũhonokeete kuuma mookoinĩ ma Aasiria. Rĩu cookereraai MWATHANI Ngai wa Aburahamu, Isaaka, na Jakubu, naake nĩekũmũcookerera. Mũtikahaane ta maithe maanyu o na kana aariũ a ithe wanyu Aisiraeli, arĩa maaregire gwathĩkĩra MWATHANI Ngai wao. Nĩmwĩyoneire ũrĩa amaherithĩĩtie atekũmacaaĩra. Mũtikoomie mĩtwe ta o, athĩkĩraai MWATHANI. Ũkaai Jerusalemu Hekaarũinĩ ĩrĩa MWATHANI Ngai wanyu atuĩte theru tene na tene, mũmũthaathaiye nĩguo ndagaacooke kũmũraakarĩra rĩngĩ. Mũngĩcookerera MWATHANI, arĩa maanyiitire aariũ a ithe wanyu mĩgwate mahota kũmaiguĩra tha mamarekererie mainũke. MWATHANI Ngai wanyu nĩ mwega na nĩ mũigua tha, nĩ ũndũ ũcio mũngĩmũcookerera, naake nĩekũmwamũkĩra.” Na rĩĩrĩ, arekio acio magĩthiĩ kũu matũũrainĩ moothe ma mũhĩrĩga wa Efiraimu na wa Manase, o na nginya rũgongo rũrĩa mũhĩrĩga wa Zebuluni watũũraga. Nao andũ makĩmathekerera na makĩmanyũrũria. No o na kwahaana ũguo, nĩkwarĩ na andũ amwe a kuuma mũhĩrĩga wa Asheri, Manase, na wa Zebuluni, arĩa meetĩkĩrire gũthiĩ Jerusalemu. O na ningĩ Ngai nĩatũmire andũ a Juda maiguanĩre gwathĩkĩra uuge wake, wa mũthamaki, na wa njaama cia mũthamaki. Na rĩĩrĩ, kũu Jerusalemu gũkĩũngana andũ aingĩ mũno mweri wa keerĩ, nĩguo makũngũĩre Thigũkũ ya Mĩgate Ĩtarĩ Mĩĩkĩre Ndaawa ya Kũimbia. Nao makĩruta igongoona iria ciarĩ kũu Jerusalemu iria ciarutagĩrwo magongoona na ciacinagĩrwo ũbaani, magĩthiĩ magĩcite gĩtuambainĩ gĩa Kidironi. Naguo mũthenya wa ikũmi na ĩna wa mweri wa keerĩ magĩthĩnja tũtũrũme twa Bathaka. Nao athĩnjĩri Ngai na Alawii arĩa mateethereetie magathirwo nĩ thaahu, magĩconoka mũno. Nao makĩyamũrĩra MWATHANI nĩguo o nao mahotage kũruta magongoona ma njino Hekaarũinĩ. Nao andũ makĩrũũgama o andũ handũ haao kũu Hekaarũinĩ o ta ũrĩa Musa ndungata ya Ngai aathanĩĩte wathoinĩ. Nao Alawii makĩnengereria athĩnjĩri Ngai thakame, nao makĩminjaminjĩria kĩgongoona. Tondũ andũ aingĩ matiethereetie magathirwo nĩ thaahu, matingĩathĩnjire tũtũrũme twa Bathaka. Alawii nĩ o maarutire wĩra ũcio handũ haao na makĩamũrĩra MWATHANI tũtũrũme tũu. O na andũ arĩa moimĩĩte mĩhĩrĩgainĩ ya Efiraimu, Manase, Isakaru, na Zebuluni, matiethereetie magathirwo nĩ thaahu, no o na mahaana ũguo nĩmaarĩire Bathaka. Kwoguo mũthamaki Hezekia akĩmahoera oothe na ihooya rĩĩrĩ: “MWATHANI Ngai wa maithe maitũ, ndagũthaitha, wohere arĩa oothe, maragũthaathaiya na ngoro yothe, o na gũtuĩka matiĩthereetie magathirwo nĩ thaahu.” Naake MWATHANI akĩigua ihooya rĩa Hezekia, akĩiguĩra andũ aake tha. Na rĩĩrĩ, handũ ha mĩthenya mũgwanja, andũ oothe arĩa moonganĩĩte Jerusalemu, magĩkũngũĩra Thigũkũ ya Mĩgate Ĩtarĩ Mĩĩkĩre Ndaawa ya Kũimbia marĩ na gĩkeno kĩnene. Na rĩĩrĩ, athĩnjĩri Ngai na Alawii nĩmagoocaga MWATHANI na hinya wao wothe mũthenya o mũthenya. Naake Hezekia akĩgaathĩrĩria Alawii nĩ ũndũ wa ũrĩa maatongoririe igongoona rĩu rĩa gũthaathaiya MWATHANI wega. Nao andũ magĩkũngũĩra thigũkũ ĩyo mĩthenya mũgwanja, makĩrutaga magongoona ma thaayũ, na magĩcookagĩria MWATHANI Ngai wa maithe maao ngaatho. Nayo mĩthenya ĩyo yathira, andũ makĩiguithanĩria atĩ mathiĩ na mbere gũkũngũĩra thigũkũ ĩyo ya Bathaka mĩthenya ĩngĩ mũgwanja. Nao magĩkĩmĩkũngũĩra me na gĩkeno kĩnene. Mũthamaki Hezekia nĩwe waheanĩĩte ndeegwa ngiri ĩmwe (1,000), na ndũrũme ngiri mũgwanja (7,000) nĩguo andũ acio marute magongoona. Nacio njaama ciaheanĩĩte ndeegwa ngiri ĩmwe (1,000) na ndũrũme ngiri ikũmi (10,000). Nao athĩnjĩri Ngai magĩĩtheria kwa ũingĩ. Nao andũ oothe a Juda, athĩnjĩri Ngai na Alawii, o na arĩa oothe moimĩĩte Isiraeli magĩkena mũno. Ningĩ o nao andũ a ndũũrĩrĩ arĩa maatũũraga Isiraeli na Juda, magĩkenanĩra nao. Gũgĩkĩgĩa gĩkeno kĩnene mũno kũu Jerusalemu. Tondũ kuuma o mahinda ma mũthamaki Solomoni, mũrũ wa Daudi, gũtiakoreetwo kuonekeete ũndũ ta ũcio kũu Jerusalemu. Nao athĩnjĩri Ngai na Alawii, makĩraathima andũ, naake Ngai arĩ gwake igũrũ akĩigua mahooya maao, akĩmeetĩkĩra. Na rĩĩrĩ, magongoona macio moothe mathira, andũ oothe a Isiraeli, magĩthiĩ matũũrainĩ moothe ma Juda, makiunanga itugĩ ciothe cia kũhooywo, magĩtemenga mĩhianano ya ngai ĩrĩa yetagwo Ashera, na magĩtharia igongoona ciothe o na kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano. Ũguo noguo meekire kũndũ kũrĩa kũngĩ bũrũriinĩ wa Juda, o na ng'ongoinĩ cia Benjamini, Efiraimu o na Manase. Thuutha wa kũruta wĩra ũcio wothe, o mũndũ akĩinũka gwake mũciĩ. Naake mũthamaki Hezekia akĩbanga wĩra wa athĩnjĩri Ngai na wa Alawii wega rĩngĩ nĩ geetha o mũndũ amenye wĩra wake kĩũmbe. Mawĩra marĩa maamegiĩ nĩ: magongoona ma njino, na magongoona ma thaayũ, gũtongoragia gũthaathaiya Hekaarũinĩ, na kũinagĩra MWATHANI na kũmũcookagĩria ngaatho. Na rĩĩrĩ, mũthamaki nĩ we warutaga kuuma ndũũruinĩ ciake, nyamũ cia kũrutwo magongoona ma njino ma rũũciinĩ na ma hwaĩinĩ. O na ningĩ cia kũrutwo magongoona hĩndĩ ya Thabatũ, karũũgamo ka mweri, na thigũkũinĩ iria ingĩ ciothe ta ũrĩa watho wa MWATHANI wathanĩĩte. O na Hezekia nĩathire andũ kũu Jerusalemu marutage mĩhothi ĩrĩa athĩnjĩri Ngai na Alawii maagĩrĩirwo nĩkũhũthagĩra nĩguo mahotage gũtabarĩra watho wa MWATHANI na njĩra njega. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Watho ũcio wamenyithanirio, andũ a Isiraeli makĩreehe maruta ma magetha ma mbere ma ngano, ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, ũũkĩ, na indo cia mĩthemba yothe kuuma mĩgũndainĩ yao, o na makĩreehe na ũingĩ gĩcunjĩ kĩao gĩa ikũmi kĩa indo ciao ciothe iria maarĩ nacio. Na rĩĩrĩ, andũ oothe arĩa maatũũraga matũũrainĩ ma Juda makĩreehe gĩcunjĩ kĩao gĩa ikũmi kĩa ng'ombe ciao o na ng'ondu, na makĩreehe iheeo nyingĩ, magĩciamũrĩra MWATHANI Ngai wao. Indo icio ciambĩrĩirie kũreehwo mweri wa gatatũ, naguo mweri wa mũgwanja nĩciarĩĩkĩĩtie kũreehwo ciothe. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki Hezekia na njaama ciake moonire ũrĩa indo icio ciaiganaga, makĩgooca MWATHANI o na makĩgaathĩrĩria andũ aake a Isiraeli. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki akĩhooya athĩnjĩri Ngai na Alawii ũhoro wa indo icio. Naake Azaria, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, wa rũciaro rwa Zadoku akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kuuma rĩrĩa andũ maambĩrĩirie kũreehe indo ciao gũũkũ Hekaarũinĩ, tũrĩaga na tũgatigia. Tũgĩĩte na indo icio ciothe tondũ MWATHANI nĩaraathimĩĩte andũ aake.” Naake Hezekia agĩathana gũthondekwo thitoo kũu Hekaarũinĩ, nacio igĩthondekwo. Nacio indo ciothe o na mĩhothi ya gĩcunjĩ gĩa ikũmi o na indo iria ciamũrĩĩtwo, ikĩreehwo ikĩiguo kuo. Naake Mũlawii wetagwo Konania agĩtuuo mũrori wa indo icio, naake Shimei mũrũ wa nyina agĩtuuo wa kũmũteithagĩrĩria. Nao magĩthurĩrwo Alawii angĩ ikũmi marutage wĩra rungu rwao. Nao maarĩ Jehieli, Azazia, Nahathu, Asaheli, Jerimothu, Jozabadu, Elieli, Isimakia Mahathu, na Benania. Ũguo nĩguo mũthamaki Hezekia na Azaria Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene maathanire gwĩkwo. Naake Mũlawii wetagwo Kore mũrũ wa Imuna, ũrĩa warangagĩra kĩhingo kĩa na mwena wa irathĩro wa Hekaarũ, nĩ we wamũkagĩra indo iria ciarutagĩrwo Ngai, na no we wacigayanagia. Na rĩĩrĩ, matũũrainĩ marĩa mangĩ kũrĩa athĩnjĩri Ngai maatũũraga nĩkwarĩ na Alawii angĩ a kũmũteithagĩrĩria kũgayania indo icio. Nao maarĩ Edeni, Miniamini, Jeshua, Shemaia, Amaria, na Zekania. Maamũteithagĩrĩria kũgaĩra Alawii arĩa angĩ indo icio mamaiganainie kũringana na mawĩra maao, no ti kũringana na mbarĩ ciao. O mũndũ mũrũme wothe wakinyĩĩtie mĩaka mĩrongo ĩtatũ na agakĩria watoonyaga kũruta wĩra Hekaarũinĩ, aagayagĩrwo igai rĩake kũringana na wĩra ũrĩa aarutaga. Athĩnjĩri Ngai maagayanĩĩtio mawĩra maao kũringana na mbarĩ, nao Alawii arĩa maakinyĩĩtie mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ kana magakĩria, makagayanio na ikundi. Andũ acio oothe maatarirwo hamwe na atumia aao, ciana ciao, o na andũ a mbarĩ ciao, tondũ maagĩrĩirwo nĩgũkoragwo mehaarĩirie hingo ciothe kũrutaga mawĩra marĩa maamũrĩirwo. Naho ha ũhoro wa athĩnjĩri Ngai arĩa maatũũraga matũũrainĩ marĩa maagaĩrwo njiarwa cia Harũni, o na arĩa matũũraga ithakainĩ cia ũrĩithio wao, nĩgwathuuragwo athuuri arĩa maagayagĩra arũme oothe a mĩciĩ ya athĩnjĩri Ngai irio. Ningĩ no o maagayagĩra o na andũ a mbarĩ cia Alawii iria ciandĩkĩĩtwo mũtaratarainĩ. Naake Hezekia agĩĩka maũndũ marĩa moonagwo marĩ meega, na marĩa maakenagia MWATHANI Ngai wake bũrũriinĩ wothe wa Juda. Namo maũndũ marĩa eekire nĩ ũndũ wa Hekaarũ, na marĩa eekire ũhoroinĩ wa gũtĩĩa watho, aameekire erutĩire na ngoro yake yothe na eheyanĩĩte kũrĩ Ngai wake. Kwoguo akĩgaacĩra o kũgaacĩra. Na rĩĩrĩ, thuutha wa maũndũ macio mũthamaki Hezekia eekire arĩ na wĩhokeku-rĩ, Senakeribu, mũthamaki wa Asiria agĩtharĩkĩra Juda. Agĩkĩrigiicĩria matũũra marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya nĩguo amatuunyane matuĩke maake. Na rĩĩrĩ, Hezekia oona atĩ Senakeribu nĩehaarĩirie gũtharĩkĩra o na Jerusalemu, Naake mũthamaki agĩaka rĩngĩ rũthingo rũrĩa rwatharũkĩĩte, na akĩrwakĩrĩra mĩnaara, o na agĩakĩrĩra rũthingo rũngĩ rwa nja. Agĩcooka agĩaka rĩngĩ kũndũ gwa kwĩgitĩra kũrĩa gwakĩĩtwo kũndũ gũtũũgĩru, mwena wa irathĩro wa itũũra rĩa Jerusalemu. O na ningĩ agĩthondekithia matimũ na ngo na ũingĩ. Naake akĩiga anene a mbũtũ cia ita marorage andũ na akĩmaatha macookanĩrĩre hamwe thoome wa itũũra hakuhĩ na kĩhingo. Naake mũthamaki Hezekia akĩmeera atĩrĩ, “Gĩai na hinya na mwĩyũmĩrĩrie, na mũtigeetigĩre mũthamaki wa Aasiria o na mbũtũ ĩyo yake ya ita. Ũrĩa wĩ hamwe na ithuĩ e na hinya kũmakĩra. We-rĩ, ookĩĩte na hinya na ũcamba wake kĩũmbe, no ithuĩ mwĩhoko witũ ũrĩ harĩ MWATHANI Ngai witũ nĩguo atũteithie kũrũa.” Nacio ciugo icio cia mũthamaki wao ikĩmoomĩrĩria mũno. Na rĩĩrĩ, thuutha ũcio mũthamaki Senakeribu na mbũtũ yake ya ita marĩ itũũrainĩ rĩa Lakishi marĩthiũrũrũkĩirie nĩguo marĩtharĩkĩre, akĩrekeria Hezekia hamwe na andũ a Juda arĩa maatũũraga Jerusalemu ndũmĩrĩri ĩno: “Niĩ Senakeribu mũthamaki wa Asiria, ndĩramũũria atĩrĩ, ‘Nĩ kĩĩ gĩĩkĩ mwĩhokeete ũũ nĩguo mũthiĩ na mbere gũikara itũũrainĩ rĩa Jerusalemu o na rĩrĩ rĩthiũrũrũkĩrie? Hezekia aramwĩra atĩ MWATHANI Ngai wanyu nĩekũmũhonokia kuuma mookoinĩ maitũ, no nĩkũheenia aramũheenia na nĩegũtũma mũũragwo nĩ ng'aragu na nyoota. Githĩ Hezekia ti we wamomoranirie kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria na akĩmomorania igongoona cia MWATHANI? Githĩ ndacookire agĩatha andũ a Juda na a Jerusalemu mathaathayagĩrie na macinagĩre ũbaani kĩgongoonainĩ o ro kĩmwe? Kaĩ mũtooĩ ũrĩa niĩ na maithe maakwa twĩkĩĩte andũ a ndũũrĩrĩ iria ingĩ? Ngai cia ndũũrĩrĩ icio nĩciahotire gũcihonokia kuuma mookoinĩ maakwa? Kwanaiguĩka mũthenya o na ũmwe ngai icio ciao imahonokeetie? Nĩkĩ kĩragĩtũma mwĩciirie atĩ ngai yanyu yahota kũmũhonokia kuuma mookoinĩ maakwa? Rĩu-rĩ, mũtikaareke Hezekia amũheenie o na kana amũhĩtithie; mũtikaamwĩtĩkie. Gũtirĩ ngai o na ĩmwe ya rũũrĩrĩ o na rũrĩkũ yanahota kũhonokia andũ aayo kuuma mookoinĩ ma mũthamaki wa Aasiria. Kwoguo nĩngwenda mũmenye wega atĩ o na ngai ĩno yanyu ndĩngĩhota kũmũhonokia.’ ” Nao anene acio a Aasiria magĩthiĩ na mbere kwaria maũndũ mooru igũrũ rĩa MWATHANI Ngai o na igũrũ wa Hezekia, ndungata ĩyo yake. Ningĩ mũthamaki akĩandĩka marũa ma kũmenereria MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Ũũ nĩguo marũa macio maandĩkirwo, “Atĩrĩĩrĩ, hatirĩ ngai o na ĩmwe ya rũũrĩrĩ o na rũrĩkũ yanahota kũhonokia andũ aayo kuuma mookoinĩ maakwa. Nĩ ũndũ ũcio, o na ngai ĩno ya Hezekia ndĩkũhota kũhonokia andũ aayo kuuma mookoinĩ maakwa.” Nao anene acio makĩgũũthũkĩra andũ a Jerusalemu na Kĩhibirania arĩa maikaire rũthingo igũrũ nĩguo mamamakie mahote gũtuunyana itũũra rĩao. Nao makĩaria ũhoro wa Ngai wa Jerusalemu na mwarĩrie o ta ũrĩa maaragia naguo igũrũ wa ngai cia andũ a ndũũrĩrĩ, iria ciarĩ o mĩhianano yathondekeetwo na mooko. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Hezekia na mũnabii Isaia mũrũ wa Amozu makĩhooya na magĩkaĩra Ngai amateithie. Naake MWATHANI akĩrekia mũraika, akĩũraga thigari ciothe o na anene oothe a mbũtũ cia Asiria. Tondũ ũcio Senakeribu mũthamaki wa Asiria agĩcooka bũrũri wake aconokeete mũno. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe arĩ thĩinĩ wa hekaarũ ya ngai yake, aariũ amwe aake makĩmũũraga na hiũ ciao cia njora. Ũguo nĩguo MWATHANI aahonokirie Hezekia, o na andũ oothe a Jerusalemu, kuuma kũrĩ Senakeribu mũthamaki wa Asiria, o na kuuma kũrĩ thũ iria ingĩ ciao. Naake agĩgĩtũma maikaranie na thaayũ na ndũũrĩrĩ iria maarigainie nacio. Nao andũ aingĩ magĩthiĩ Jerusalemu magĩtwarĩra MWATHANI maruta, na magĩtwarĩra Hezekia iheeo. Naake Hezekia agĩgĩtũũra atĩĩĩtwo mũno nĩ ndũũrĩrĩ ciothe kuuma hĩndĩ ĩyo. Mahindainĩ o ro macio, Hezekia akĩrũara na akĩhooteka. Naake akĩhooya MWATHANI, naake MWATHANI akĩmũmenyithia atĩ nĩekũhona. No rĩĩrĩ, Hezekia ndaigana gũcookeria MWATHANI ngaatho nĩ ũndũ wa kũiguĩrwo tha tondũ wa mwĩtĩĩo ũrĩa wamũtoonyeete ngoroinĩ. Ũndũ ũcio ũgĩtũma MWATHANI amũhũũre ihũũra inene. O nao andũ a Juda na a Jerusalemu makĩhũũranĩrio naake. Naake Hezekia na andũ a Jerusalemu magĩtiga gwĩtĩĩa. Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI ndacookire kũmaherithia o nginya rĩrĩa Hezekia aakuire. Naake Hezekia agĩgĩtonga mũno na andũ makĩmũtĩĩa mũno. Agĩgĩakithia mathitoo ma kũiga thahabu na betha, na tũhiga twa goro, o na mahuti marĩa manungi wega, ngo o na indo ingĩ cia bata. Ningĩ agĩakithia thitoo cia kũigaga irio, ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, o na ciugũ cia ng'ombe na cia ng'ondu. Naake Ngai akĩmũraathima mũno na ng'ombe na ng'ondu o na indo ingĩ nyingĩ o na akĩyakĩra matũũra maingĩ. Hezekia nĩwe wahingĩrĩirie gĩthima kĩa maaĩ ma Gihoni na mwena wa na rũgongo, akĩgerithĩria maaĩ maakĩo handũ mũtaroinĩ na mwena wa ithũĩro wa rũthingo, magĩtoonya itũũrainĩ rĩa Jerusalemu. Naake Hezekia agĩkĩgaacĩra maũndũinĩ maake moothe marĩa eekaga. Na rĩĩrĩ, o na hĩndĩ ĩrĩa mabarũũthi mookire moimĩĩte Babilonia, gũtuĩria ũhoro wa maũndũ ma magegania na ma hinya marĩa meekĩkĩĩte kũu bũrũriinĩ, Ngai aamũrekire eeke ũrĩa ekwenda no geetha amenye ũrĩa eeciiragia. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Hezekia eekire, kwĩrutĩra MWATHANI gwake, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩrĩa rĩandĩkĩĩtwo kĩoneki kĩrĩa Isaia mũrũ wa Amozu oonirio, o na makaandĩkwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda na Isiraeli. Naake Hezekia agĩkua, agĩthikwo na mwena wa na rũgongo wa mbĩĩrĩra cia athamaki. Nao andũ a Juda na a Jerusalemu oothe makĩmũhe gĩtĩĩo kĩnene mũno arĩĩkia gũkua. Naake Manase mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Manase aarĩ wa mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩtaano na ĩtaano kũu Jerusalemu. Naake Manase agĩĩka maũndũ marĩa mataakenagia MWATHANI, o ta marĩa meekagwo nĩ ndũũrĩrĩ iria MWATHANI aingatĩĩte ikeehera kũrĩa Aisiraeli maathiagĩra. Naake agĩgĩaka rĩngĩ kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano kũrĩa ithe Hezekia aamomorangĩĩte. Ningĩ agĩaka igongoona cia kũhoerwo Baali, na agĩthondeka mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera na agĩthaathaiya njata. Ningĩ agĩaka igongoona kũu Jerusalemu Hekaarũinĩ thĩinĩ, kũrĩa MWATHANI oigĩĩte nĩkuo arĩthaathayagĩrio nginya tene na tene. O na agĩaka igongoona ingĩ igĩrĩ na kũu nja cia Hekaarũ irĩ handũ ha gũthaathayagĩria njata. Agĩcooka akĩruta mũũrũwe ta igongoona rĩa njino; akaragũraga na akaringaga ciama, na agatuĩragia ũhoro harĩ ago o na ooni maũndũ. Agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru, akĩraakaria MWATHANI. Nĩaigire mũhianano wa ngai ĩrĩa yetagwo Ashera Hekaarũ thĩinĩ, kũndũ kũrĩa MWATHANI eerĩĩte Daudi na Solomoni mũũrũwe ũhoro wakuo atĩrĩ, “Gũũkũ Jerusalemu Hekaarũ thĩinĩ, nĩkuo thuurĩĩte mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli ĩthaathayagĩrie kuo. Ndikaareka Aisiraeli maingatwo moime bũrũri ũyũ ndaheire maithe maao, angĩkorwo nĩmagaatũũra mamenyereire maathani maakwa moothe o na mawatho maakwa, marĩa maaheirwo nĩ Musa ndungata yakwa.” Naake Manase akĩmatwarĩrĩria meehiainĩ manene, o na gũkĩra marĩa meekĩĩtwo nĩ ndũũrĩrĩ iria MWATHANI aingatĩĩte ikeehera kũrĩa Aisiraeli maathiagĩra. Naake MWATHANI agĩkaania Manase na andũ aake, nao makĩrega gũthikĩrĩria o na atĩa. Nĩ ũndũ ũcio, MWATHANI akĩmarekereria magĩtharĩkĩrwo nĩ mbũtũ ya ita ya Asiria. Nayo mbũtũ ĩyo ĩkĩnyiita Manase ĩkĩmuoha na mĩnyororo ĩkĩmũtwara Babiloni ooheetwo na bĩngũ. Naake akĩrĩĩo nĩ thĩĩna mũno. Arĩ thĩĩnainĩ, akĩnyiihia, agĩkaĩra MWATHANI wake amũteithie. Naake Ngai akĩigua ihooya rĩa Manase, agĩĩtĩkĩra acookio Jerusalemu nĩguo athiĩ na mbere na gũthamaka rĩngĩ. Hĩndĩ ĩyo Manase agĩkĩmenya atĩ MWATHANI nĩ we Ngai. Thuutha ũcio, Manase agĩakĩrĩra rũthingo rwa na mwena wa irathĩro wa itũũra rĩa Daudi rũkĩraiha makĩria. Arwambĩrĩirie kuuma gĩtuambainĩ kĩrĩa kĩrĩ hakuhĩ na Gĩthima kĩa Gihoni, kĩrĩa kĩrĩ na mwena wa na rũgongo wa kĩhingo kĩrĩa gĩĩtagwo kĩhingo gĩa Thamaki. Naake agĩkĩrwaka nginya rũgĩthiũrũrũkĩria itũũra rĩetagwo Ofeli. O na ningĩ agĩcooka akĩiga anene a mbũtũ cia ita marĩ na ikundi cia thigari cia kũrangagĩra matũũra marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya kũu bũrũriinĩ wa Juda. Ningĩ akĩeheria ngai cia mĩhianano iria ciarĩ kũu Hekaarũinĩ, o na mũhianano ũrĩa aigĩĩte kuo, o na igongoona ciothe iria aakĩĩte kĩrĩmainĩ harĩa Hekaarũ yakĩĩtwo na kũrĩa kũngĩ ciarĩ kũu Jerusalemu. Indo ciothe agĩcicookanĩrĩria hamwe agĩthiĩ agĩciite na kũu nja ya itũũra. Agĩcooka agĩaka rĩngĩ kĩgongoona harĩa MWATHANI aathaathayagĩrio na akĩrutĩra magongoona ma thaayũ na magũcookeria Ngai ngaatho igũrũ wakĩo. Naake agĩgĩatha andũ oothe a Juda mathaathayagie MWATHANI Ngai wa Isiraeli. No rĩĩrĩ, andũ no maathiire na mbere kũrutĩra magongoona kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio, no maamarutagĩra o MWATHANI Ngai wao wiki. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mangĩ Manase eekire, ihooya rĩrĩa aahoire Ngai wake, na ndũmĩrĩri ciothe iria anabii maamũkinyĩirie rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI Ngai wa Isiraeli, maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli. Narĩo ihooya rĩrĩa Manase aahoire, o hamwe na macookio marĩa Ngai aamũcookeirie, o na meehia marĩa eekĩĩte mbere ya kwĩrira, o na ũremi wake, o na kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano kũrĩa aakĩĩte, o na mĩhianano ya ngai ĩrĩa yetagwo Ashera, o na mĩhianano ĩrĩa we mwene aahooyaga, maũndũ macio moothe maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Anabii. Naake Manase agĩkua, agĩthikwo kũu nyũmba yake thĩinĩ. Naake Amoni mũũrũwe agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Amoni aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩĩrĩ rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki wa Juda. Naake agĩthamaka mĩaka ĩĩrĩ kũu Jerusalemu Naake akĩrũmĩrĩra mĩtugo ya ithe, akĩhĩtĩria MWATHANI, na agĩthaathaiya mĩhianano ĩrĩa ithe aathaathayagia. No we ndaigana kwĩnyiihia aathĩkĩire MWATHANI ta ũrĩa ithe Manase eekĩĩte, no gũthiĩ aathire na mbere kwĩhia. Nacio ndungata ciake ikĩbanga mũbango wa kũmũũraga, nacio ikĩmũũragĩra o kũu nyũmba yake thĩinĩ. No rĩĩrĩ, andũ a Juda, makĩũraga andũ arĩa oothe mooragire Amoni. Magĩcooka magĩtua Josia, mũũrũwe, mũthamaki ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Josia aarĩ wa mĩaka ĩnaana rĩrĩa aambĩrĩirie gũthamaka Juda. Naake agĩthamaka mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ũmwe kũu Jerusalemu. Naake agĩĩka maũndũ marĩa maakenagia MWATHANI, agĩkĩrũmĩrĩra mĩtugo ĩrĩa guukawe Daudi eekaga, agaathĩkagĩra mawatho moothe ma MWATHANI na kinyi. Na rĩĩrĩ, mwaka wa ĩnaana wa hĩndĩ ĩyo Josia aathamakaga, o na arĩ o mũndũ mwĩthĩ, akĩambĩrĩria gũthaathaiya Ngai wa guukawe Daudi. Naguo mwaka wa ikũmi na ĩĩrĩ akĩambĩrĩria kwananga kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa gwathaathayagĩrio mĩhianano, o na akĩananga mĩhianano ya ngai ĩrĩa yetagwo Ashera, o na mĩhianano ĩrĩa ĩngĩ yothe. Nao andũ aake makĩmomoranga igongoona ciothe cia gũthaathaĩria Baali o na igongoona cia gũcinĩra ũbaani iria ciarĩ hakuhĩ nacio o ta ũrĩa aamaathĩĩte. Ningĩ akiunangithia mĩhianano ya Ashera o na mĩhianano ĩrĩa ĩngĩ yothe. Agĩcooka agĩthĩithia mĩhianano ĩyo ĩgĩtuĩka rũkũngũ, akĩrũminjaminjithia igũrũ wa mbĩĩrĩra cia andũ arĩa maacirutagĩra magongoona. Namo mahĩndĩ ma athĩnjĩri ngai icio akĩmacinithĩria igũrũ wa igongoona iria maathaathayagĩria ngai ciao. Ũndũ ũcio ũgĩtũma Juda na Jerusalemu gũthirwo nĩ thaahu. Ũguo noguo eekire matũũra ma Manase na Efiraimu, o na ma Simeoni o kinya Nafutali, kũrĩa kwarĩ na mwena wa na rũgongo. Kũndũ kũu gwatigĩĩtwo kũrĩ maganjo. Agĩcooka akiunangithia igongoona ciothe, o na mĩhianano ya ngai ĩrĩa yetagwo Ashera kũu ng'ongoinĩ ciothe cia Ũthamaki wa na Rũgongo. Agĩkĩmĩthĩa ĩgĩtuĩka rũkũngũ, o na akiunanga igongoona cia gũcinĩra ũbaani. Arĩĩkia gwĩka ũguo, agĩcooka Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, mwaka wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wa Josia, o hĩndĩ ĩyo aakorirwo athereetie bũrũri ũcio o na Hekaarũ gũgatigwo gũthaathaĩrio mĩhianano, agĩtũma andũ atatũ magacookererie Hekaarũ ya MWATHANI Ngai kũrĩa gwatharũkĩĩte. Andũ acio atatũ nĩ Shafani mũrũ wa Azalia, Maaseia, barũũthi wa itũũra rĩa Jerusalemu, na Joa mũrũ wa Joahazu ũrĩa warĩ karani wa ihinda rĩu. Naake Hilikia Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene akĩnengerwo mbeeca ciothe iria cionganĩĩtio nĩ Alawii arĩa maikaragia mĩrango ya Hekaarũ. Mbeeca icio cionganĩĩtio kuuma kũrĩ andũ a Manase na Efiraimu o na andũ arĩa angĩ maatũũraga Ũthamakiinĩ wa na Rũgongo. O na nĩcionganĩĩtio kuuma kũrĩ andũ a Juda, a Benjamini, na a Jerusalemu. Mbeeca icio igĩcooka ikĩnengerwo andũ arĩa atatũ meehokeirwo wĩra wa gũthondeka Hekaarũ kũrĩa gwatharũkĩĩte. Nao magĩcinengera mabundi ma mbaaũ na a mahiga nĩguo magũre mahiga na mbaaũ cia gũthondeka mwako kũrĩa gwatharũkĩĩte, o kũrĩa athamaki a Juda maarekereirie o nginya gũkĩmomokana. Nao andũ acio meehokeirwo wĩra ũcio, maarĩ ehokeku biũ. Nao aya nĩ o maarũũgamagĩrĩra aruti a wĩra ũcio: Jahathu na Obadia a mbarĩ ya Merari, na Zekaria na Meshulamu a mbarĩ ya Kohathu. Acio ana maarĩ a nyũmba ya Alawii. (Alawii oothe maarĩ oogĩ na ũini wa nyĩmbo). Nao Alawii arĩa angĩ maaroraga andũ arĩa maakuuaga indo cia mwako, aruti wĩra a mĩthemba yothe, na angĩ maarĩ aandĩki a maũndũ na arangĩri a mĩrango. Hĩndĩ ĩrĩa maarutaga mbeeca kuuma thitoo kũu Hekaarũinĩ, Hilikia mũthĩnjĩri Ngai akĩona ibuku rĩa Watho ũrĩa MWATHANI aaheete Musa. Naake Hilikia akĩĩra Shafani atĩrĩ, “Nĩnyoneete ibuku rĩa Watho gũũkũ Hekaarũinĩ.” Naake akĩrĩnengera Shafani, naake Shafani akĩrĩtwarĩra mũthamaki. Agĩcooka akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Nĩtũrutĩĩte wĩra wothe ũrĩa watũheire. Nacio mbeeca ciothe iria ciaigĩĩtwo Hekaarũinĩ nĩtũcirutĩĩte tũgacihe aruti a wĩra o na arori aao.” Shafani agĩthiĩ na mbere kwĩra mũthamaki atĩrĩ, “Haaha ndĩ na ibuku ndanengerwo nĩ Hilikia mũthĩnjĩri Ngai.” Naake akĩrĩthoomera mũthamaki. Na rĩĩrĩ, mũthamaki aigua ciugo cia ibuku rĩu rĩa Watho, agĩtembũranga nguo ciake. Agĩcooka agĩatha Hilikia, na Ahikamu mũrũ wa Shafani, na Abidoni mũrũ wa Mikaya, na Shafani ũcio karani, na Asaia ndungata ya mũthamaki, akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mũkaanduĩrĩrie ũhoro he MWATHANI, o na mũtuĩrie ũhoro handũinĩ ha andũ aakwa arĩa matigarĩĩte gũũkũ Isiraeli na Juda. Twĩriai wega mũmenye ũrutani wa ciugo cia ibuku rĩrĩ. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩaraakarĩĩtio mũno nĩ ithuĩ, tondũ maithe maitũ matiigana gwathĩkĩra watho wa ibuku rĩĩrĩ o na kana kũũhingia.” Tondũ ũcio Hilikia, o na andũ arĩa maathuurirwo nĩ mũthamaki magĩthiĩ gũtwĩria ũhoro kwĩ Hulida mũtumia mũnabii watũũraga kũndũ gwakĩĩtwo ica ikuhĩ kũu Jerusalemu. (Mũthuuriwe eetagwo Shalumu mũrũ wa Tikiva na mũcũkũrũ wa Harihasi ũrĩa wamenyagĩrĩra nguo cia Hekaarũ). Nao magĩkĩhe mũtumia ũcio ũhoro wothe. Naake akĩmeera macooke kwĩ mũthamaki makamũhe ndũmĩrĩri ĩno kuuma kwĩ MWATHANI: “Nĩndĩharĩirie kũrehithĩria Jerusalemu o hamwe na atũũri aakuo ũũru, o na ndũme makinyĩrĩrwo nĩ irumi ciothe o ta ũrĩa ciandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩu mũthamaki athoomeirwo. Andũ acio nĩmandiganĩirie na makarutĩra ngai ingĩ magongoona, na ũndũ ũcio meekĩĩte ũkandaakaria mũno. Maraakara marĩa ndaakarĩire Jerusalemu matingĩhoreka. Naake mũthamaki we mwene thiĩi mũmwĩre ũũ nĩguo niĩ MWATHANI Ngai wa Isiraeli njugĩĩte: Atĩrĩĩrĩ, tondũ nĩũthikĩrĩirie ciugo cia ibuku rĩĩrĩ, na werira wĩnyiihĩĩtie mbere yakwa wĩ na maithori maingĩ na ũgĩtembũrangaga nguo ciaku, waigua ũrĩa ndĩhaarĩirie gwĩka Jerusalemu na andũ a kuo-rĩ, nĩndaigua ihooya rĩaku, na ngaaherithia Jerusalemu thuutha wa gũkua gwaku. Wee-rĩ, ũgaakua na thaayũ.” Nao andũ acio magĩcookeria mũthamaki Josia ndũmĩrĩri ĩyo. Naake mũthamaki Josia agĩcookanĩrĩria atongoria oothe a Juda o na a Jerusalemu. Agĩcooka akĩmatongoria, magĩtoonya Hekaarũinĩ, na magĩtwarana na athĩnjĩri Ngai, anabii, na andũ oothe anene na aniini. Naake mũthamaki akĩmathoomera maũndũ moothe ta ũrĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa kĩrĩĩkanĩro rĩrĩa rĩoneetwo Hekaarũinĩ. Naake akĩrũũgama harĩa aamenyereete gũikara, agĩthondeka kĩrĩĩkanĩro na MWATHANI atĩ nĩarĩmwathĩkagĩra, na nĩarĩmenyagĩrĩra maathani, na mawatho maake na ngoro yake yothe o na muoyo wake wothe. O na nĩarĩhingagia maũndũ moothe ma Kĩrĩĩkanĩro ta ũrĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩu. Nao andũ oothe magĩtua atĩ o nao nĩmarĩathĩkagĩra kĩrĩĩkanĩro kĩu. Ningĩ agĩtũma andũ oothe a mũhĩrĩga wa Benjamini o na andũ oothe arĩa maarĩ kũu Jerusalemu meeranĩre kũhingia kĩrĩĩkanĩro kĩu. Nao andũ oothe a Jerusalemu magĩgĩtũũra meekaga maũndũ maringaine na kĩrĩĩkanĩro kĩu kĩarĩĩkanĩirwo nĩ o na Ngai wa maithe maao. Naake mũthamaki Josia akĩananga mĩhianano yothe kũu ng'ongoinĩ cia bũrũri wothe wa Aisiraeli. Agĩcooka akĩĩra andũ oothe mathiĩ na mbere gũtungatĩra MWATHANI Ngai wa maithe maao. Naguo ũndũ ũcio magĩthiĩ na mbere matukũ moothe ma wathani wake. Naake mũthamaki Josia agĩkũngũĩra thigũkũ ya Bathaka kũu Jerusalemu, nĩguo atĩithie MWATHANI. Magĩgĩthĩnja ndũrũme cia Bathaka mũthenya wa ikũmi na ĩna wa mweri wa mbere. Naake akĩonia athĩnjĩri Ngai mawĩra marĩa maagĩrĩirwo nĩkũrutaga kũu Hekaarũinĩ na akĩmoomĩrĩria mamarutage na kinyi. Nao Alawii arĩa maamũrĩirwo MWATHANI, arĩa maarutaga Aisiraeli maũndũ, akĩmataara akĩmeera ũũ, “Thiĩi mũige Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩrĩa rĩamũre Hekaarũinĩ ĩrĩa mũthamaki Solomoni, mũrũ wa Daudi, aakire. Rĩtikaanacooke gũtũũra rĩkuuagwo kuuma handũ hamwe gũthiĩ harĩa hangĩ. Rĩu tungatĩraai MWATHANI Ngai wanyu, o na andũ aake a Isiraeli. Ikaraai kũu Hekaarũinĩ kũringana na mbarĩ na mawĩra marĩa mũthamaki Daudi, na mũũrũwe Solomoni maamũgaĩire mũrutage. Na mũikarage mwĩhaarĩirie nĩ geetha amwe aanyu makahotaga gũteithia mũciĩ o mũciĩ ya andũ a Isiraeli. Nĩ inyuĩ mũgũthĩnja ndũrũme na mbũri cia Bathaka. Rĩu mwĩtheriei mũthirwo nĩ thaahu, na mũhaarĩrie magongoona, nĩ geetha nao aariũ a ithe wanyu marũmĩrĩre ũrutani wa MWATHANI ũrĩa aaheanire ahũthĩrĩĩte.” Naake mũthamaki Josia akĩheana kuuma ndũũruinĩ ciake ng'ondu, tũgondu, na tũũri ngiri mĩrongo ĩtatũ, (30,000), na ndeegwa ngiri ithatũ (3,000) irutwo igongoona rĩa Bathaka. Nacio njaama cia mũthamaki Josia ikĩruta maruta maacio ma kũrutwo Bathaka nĩ andũ na athĩnjĩri Ngai. Naake Hilikia Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, Zakaria, na Jehieli, arĩa maarĩ anene a Hekaarũ, makĩhe athĩnjĩri Ngai ndũrũme na mbũri ngiri igĩrĩ na magana matandatũ (2,600) na ndeegwa magana matatũ (300) cia kũrutwo igongoona rĩa Bathaka. Nao atongoria a Alawii: Konania, Shemaia na Nethaneli mũrũ wa nyina na Hashabia, Jeieli, na Jozabadu makĩhe Alawii ndũrũme na tũũri ngiri ithaano (5,000) na ndeegwa magana mataano (500) nĩguo marute magongoona ma Bathaka. Na rĩĩrĩ, igongoona rĩothe rĩa Bathaka rĩarĩĩkia kũhaarĩrio, athĩnjĩri Ngai na Alawii magĩikara o andũ handũ haao o ta ũrĩa mũthamaki aathanĩĩte. Nacio ndũrũme na mbũri ciarĩĩkia kũng'eo, Alawii magĩcithĩnja, nao athĩnjĩri Ngai makĩoya thakame makĩmĩminjaminjĩria kĩgongoona. Nao makĩgayania nyama icio cia magongoona ma njino kũringana na o mũciĩ nĩguo ĩrutwo magongoona o ta ũrĩa gwathanĩĩtwo Wathoinĩ wa Musa. Nao Alawii makĩhĩĩhia nyama cia Bathaka na mwaki o ta ũrĩa gwathanĩĩtwo. Nacio nyama iria nyamũre magĩciruga na nyũngũ na iteng'ũ, na ngĩo cia igera, magĩcigayanĩria andũ o narua. Marĩĩkia gwĩka ũguo wothe, nao Alawii magĩthondeka nyama ciao o na cia athĩnjĩri Ngai, njiarwa cia Harũni, nĩ gũkorwo athĩnjĩri Ngai maarĩ na mĩhang'o ya kũruta magongoona ma njino, o na maguta, o nginya ũtukũ. Nao aini a nyĩmbo Alawii a mbarĩ ya Asafu maikaire o handũ haao o ta ũrĩa gwathanĩĩtwo nĩ mũthamaki Daudi, Asafu, Hemani, na Jeduthuni mũnabii wa mũthamaki. O nao arangĩri a mĩrango ya Hekaarũ matiigana gũtiganĩria mawĩra maao, nĩ gũkorwo Alawii acio aariũ a ithe wao nĩmaamathondekeire indo ciao cia Bathaka. Ũguo nĩguo Bathaka yakũngũĩirwo na MWATHANI akĩrutĩrwo magongoona ma njino kĩgongoonainĩ mũthenya ũcio, o ta ũrĩa mũthamaki Josia aathanĩĩte. Nao andũ a Isiraeli arĩa maarĩ ho, magĩkũngũĩra thigũkũ ĩyo ya Bathaka o na ya Mĩgate Ĩrĩa Ĩtarĩ Mĩĩkĩre Ndaawa ya Kũimbia handũ ha mĩthenya mũgwanja. Na rĩĩrĩ, kuuma matukũinĩ ma mũnabii Samũeli, gũtiakoreetwo gũkũngũĩirwo Bathaka ĩngĩ ta ĩyo. O na ningĩ gũtiakoreetwo na mũthamaki ũngĩ mbere ĩyo kũu Isiraeli wakũngũĩire Bathaka ta ĩyo yakũngĩirwo nĩ mũthamaki Josia na athĩnjĩri Ngai, Alawii, na andũ a Juda, a Aisiraeli, o na atũũri a Jerusalemu. Nayo thigũkũ ĩyo ya Bathaka yakũngũĩirwo mwaka wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wa Josia. Na rĩĩrĩ, Josia aarĩkia kũruta wĩra ũcio wothe wa kũhaarĩria Hekaarũ, Neko mũthamaki wa Misiri, akiumagara arĩ na mbũtũ ya ita ciake nĩguo akahũũrane na itũũra rĩa Karikemishi hakuhĩ na rũũĩ rwa Farati. Naake Josia akiumagara nĩguo akahũũrane naake. No rĩĩrĩ, Neko akĩrekeria Josia arekio makamũũrie atĩrĩ, “Twĩ na ũhoro ũrĩkũ nawe, wee mũthamaki wa Juda? Ũũmũũthĩ njũkĩĩte kũrũa na thũ ciakwa no ti nawe, na MWATHANI anjathĩĩte njĩke ũndũ ũcio narua. Tiga kũngirĩrĩria njĩke ũguo tondũ MWATHANI arĩ hamwe na niĩ. Ũngĩĩka ũguo MWATHANI nĩegũkũniina.” No rĩĩrĩ, Josia nĩehaarĩirie kũrũa. Naake akĩrega gwathĩkĩra ciugo cia Ngai iria aarĩirio nĩ mũthamaki Neko. Kwoguo akĩĩgarũra nĩguo ndakaamenyeke, akiumagara akahũũrane na mũthamaki Neko gĩtuambainĩ kĩa Megido. Na rĩĩrĩ, marĩ kũu mbaarainĩ, mũthamaki Josia akĩrathwo na mĩguĩ nĩ ita cia Misiri. Naake akĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, “Njeheriai gũũkũ mbaarainĩ tondũ nĩndatiihio mũno.” Nacio ndungata ciake ikĩmũruta ngaariinĩ yake ya mbarathi ikĩmũhaicia ĩngĩ yake yarĩ hau, ikĩmũtwara Jerusalemu. Naake agĩkuĩra kũu Jerusalemu, agĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ cia athamaki. Nao andũ a Juda oothe na a Jerusalemu makĩmũrĩrĩra mũno. Naake mũnabii Jeremia agĩtunga rwĩmbo rwa gũcakaĩra mũthamaki Josia. Naguo gũgĩtuĩka mũtugo atĩ rwĩmbo rũu rũtũire rũinagwo Isiraeli nĩ arũme na atumia hĩndĩ ciothe rĩrĩa megũcakaĩra mũthamaki Josia. Rwĩmbo rũu rũinagwo nyĩmboinĩ cia macakaya. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa moothe Josia eekire, kwĩrutĩra MWATHANI gwake o na gwathĩkĩra Watho, o na maũndũ moothe marĩa eekire kuuma kĩambĩrĩria kinya kĩrĩĩkĩrĩro, moothe maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Isiraeli na Juda. Na rĩĩrĩ, andũ a Juda magĩthuura Joahazu, mũrũ wa Josia, makĩmũtua mũthamaki kũu Jerusalemu. Joahazu aambĩrĩirie gũthamaka Juda aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtatũ. Naake agĩthamaka mĩeri ĩtatũ kũu Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, Neko mũthamaki wa Misiri akĩnyiita Joahazu mũgwate akĩmũtwara Jerusalemu. Agĩcooka agĩtuĩra andũ a Juda kũrĩhaga igooti rĩa kiro ngiri ithatũ cia magana mana (3,400) cia betha na kiro mĩrongo ĩtatũ na inya cia thahabu. Neko agĩtua Eliakimu mũrũ wa nyina na Joahazu mũthamaki wa Juda na Jerusalemu, na akĩmũgarũrĩra rĩĩtwa akĩmwĩta Jehoiakimu. Naake Neko agĩtwara Joahazu Misiri. Na rĩĩrĩ, Jehoiakimu aambĩrĩirie gũthamaka Juda arĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ũmwe kũu Jerusalemu. Naake agĩĩka maũndũ maingĩ mataakenagia MWATHANI Ngai wake. Na rĩĩrĩ Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia agĩtharĩkĩra Juda, akĩnyiita Jehoiakimu akĩmũtwara Babilonia ooheetwo na bĩngũ. Nebukadinezaru agĩcooka agĩkuua mũthiithũ ũmwe wa Hekaarũ akĩũtwara Babiloni akĩũiga nyũmba yake thĩinĩ. Na rĩĩrĩ, maũndũ marĩa moothe Jehoiakimu eekire o hamwe na ciĩko ciake irĩ magigi na maũũru marĩa eekire, moothe maandĩkĩĩtwo Ibukuinĩ rĩa Hisitoria ya Athamaki a Juda na Isiraeli. Naake Jehoiakini agĩthamaka ithenya rĩake. Na rĩĩrĩ, Jehoiakini aarĩ wa mĩaka ikũmi na ĩnaana, rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki wa Juda. Naake agĩthamaka mĩeri ĩtatũ na mĩthenya ikũmi kũu Jerusalemu. Naake agĩĩka maũndũ maingĩ mooru akĩhĩtĩria MWATHANI. Kĩambĩrĩriainĩ kĩa mwaka ũrĩa warũmĩrĩire, mũthamaki Nebukadinezaru akĩnyiita Jehoiakini akĩmũtwara Babilonia arĩ mũgwate. Agĩcooka agĩkuua mũthiithũ wothe wa Hekaarũ akĩũtwara Babiloni. Naake Nebukadinezaru agĩtua Zedekia, ithe mũnyiinyi wa Jehoiakini, mũthamaki wa Juda na Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, Zedekia aambĩrĩirie gũthamaka aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ũmwe, naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ũmwe kũu Jerusalemu. Naake Zedekia agĩĩka maũndũ maingĩ mooru akĩhĩtĩria MWATHANI Ngai wake. Ndaigana kwĩnyiihĩria mũnabii Jeremia ũrĩa wamũheaga ciugo cia MWATHANI. Naake Zedekia akĩremera mũthamaki Nebukadinezaru o na gwatuĩka nĩamwĩhĩtithĩĩtie akĩgwetaga rĩĩtwa rĩa Ngai atĩ nĩarĩmwathĩkagĩra. Naake akĩũmia ngoro akĩrega kwĩrira o na gũcookerera MWATHANI, Ngai wa Isiraeli. Hamwe na ũguo, atongoria oothe a Juda, o na athĩnjĩri Ngai, o na andũ arĩa angĩ oothe magĩkĩrĩrĩria kwĩhia, magĩthaathaiya mĩhianano o ta ndũũrĩrĩ iria ciamathiũrũrũkĩirie. Nĩ ũndũ ũcio, magĩgĩthaahia Hekaarũ ĩrĩa MWATHANI atuĩte theru. Naake MWATHANI Ngai wa maithe maao agĩkĩrĩrĩria kũmatũmĩra anabii nĩguo mamakaanie, nĩ ũndũ nĩamaiguagĩra tha o na agacaaĩra Hekaarũ yake. No rĩĩrĩ, o no gũthekerera maathekagĩrĩra arekio acio a Ngai. O na ningĩ magĩkararia ũhoro ũrĩa wothe maamaheaga o na makĩnyarara anabii acio aake. Ũndũ ũcio ũgĩtũma MWATHANI amaraakarĩre ũguo atĩ maraakara maake matingĩahoorekire. Tondũ ũcio MWATHANI akĩmarekereria magĩtharĩkĩrwo nĩ mũthamaki wa Babilonia. Naake mũthamaki wa Babilonia akĩũraga aanake a kũu Juda, o na arĩa maarĩ Hekaarũinĩ. Naake ndaigana kũiguĩra tha mũndũ o na ũrĩkũ. Oothe eethĩ na akũrũ, arũme na atumia, mũndũ mũrũaru na ũtaarĩ mũrũaru, acio oothe Ngai nĩamaneanĩĩte mookoinĩ maake. Naake mũthamaki wa Babilonia agĩkuua indo ciothe cia Hekaarũ, mũthiithũ wa Hekaarũ, o na ũtonga wothe wa mũthamaki na wa njaama ciake. Indo icio ciothe agĩthiĩ nacio Babiloni. Magĩgĩcina Hekaarũ, naruo rũthingo rwa Jerusalemu makĩrũtharia. O nacio nyũmba ciakuo ciothe cia ũthamaki magĩcicina, o na magĩthũũkangia ũtonga wothe wakuo. Nao andũ arĩa maahonokire kũũragwo, akĩmatwara ithaamĩrio Babilonia. Nao magĩtuĩka ndungata ciake o na cia aariũ aake o nginya rĩrĩa gwacookire gũũka ũthamaki wa Perisia. Kwoguo ũhoro wothe ũrĩa MWATHANI aarĩĩtie na kanua ka mũnabii Jeremia ũkĩhinga. MWATHANI aarĩĩtie akoiga atĩrĩ, “Bũrũri wothe ũgaikara ũkirĩĩte ihooru mĩaka mĩrongo mũgwanja nĩ geetha ũrĩhĩrie Thabatũ iria itaahingagio.” Na rĩĩrĩ, mwaka wa mbere rĩrĩa Cairasi aarĩ mũthamaki wa Perisia, MWATHANI agĩtũma ũhoro wake ũrĩa aarĩĩtie na kanua ka mũnabii Jeremia ũhinge. Agĩgĩtũma Cairasi arute watho bũrũri wothe ũrĩa aathamakaga ũthoomerwo andũ oothe ta ũũ: “Atĩrĩĩrĩ, ũyũ nĩguo watho ũrĩa Cairasi mũthamaki wa Perisia aathanĩĩte. MWATHANI, o we Ngai wa igũrũ, nĩanduĩte mũthamaki wa gũthamaka gũũkũ guothe, na akaahe wĩra wa kũmwakĩra Hekaarũ, Jerusalemu bũrũriinĩ wa Juda. Tondũ ũcio, mũndũ o wothe wa andũ aake nĩoimagare athiĩ kuo. MWATHANI Ngai wanyu aroikara na inyuĩ.” Na rĩĩrĩ, mwaka wa mbere rĩrĩa Cairasi aarĩ mũthamaki wa Perisia, MWATHANI agĩtũma ũhoro wake ũrĩa aarĩĩtie na kanua ka mũnabii Jeremia ũhinge. Agĩgĩtũma Cairasi arute watho awandĩkĩire bũrũri wothe ũrĩa aathamakaga ũthoomerwo andũ oothe ta ũũ: “Atĩrĩĩrĩ, ũyũ nĩguo watho ũrĩa Cairasi mũthamaki wa Perisia aathanĩĩte. MWATHANI, o we Ngai wa igũrũ, nĩanduĩte mũthamaki wa gũthamaka gũũkũ guothe, na akaahe wĩra wa kũmwakĩra Hekaarũ, kũu Jerusalemu bũrũriinĩ wa Juda. Tondũ ũcio, MWATHANI Ngai aroikara na inyuĩ inyuothe arĩa mũrĩ aake. Umagaraai mũthiĩ Jerusalemu mũgaake Hekaarũ ya MWATHANI Ngai wa Isiraeli rĩngĩ, o Ngai ũcio ũthaathayagio kũu Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe wa Ayahudi acio maatahĩĩtwo angĩkeenda ũteithio, nĩagĩrĩirwo nĩgũteithio nĩ andũ a kũu atũũraga. Maagĩrĩirwo nĩkũmũhe betha, thahabu, na indo ingĩ o na mahiũ, nyamũ cia gũkuua mĩrigo o na indo iria angĩruta Hekaarũinĩ ya Ngai o kũu Jerusalemu.” Hĩndĩ ĩyo anene a nyũmba cia mĩhĩrĩga ya Juda na Benjamini, athĩnjĩri Ngai, Alawii, o na andũ arĩa angĩ oothe MWATHANI arahũrĩĩte ngoro ciao makĩĩhaarĩria gũthiĩ Jerusalemu magaake Hekaarũ ya MWATHANI rĩngĩ. Nao andũ oothe arĩa matũũranĩĩtie nao, makĩmateithĩrĩria na indo cia betha, thahabu, indo ingĩ, mahiũ, indo cia goro, o hamwe na iheeo nĩ ũndũ wa Hekaarũ. Ningĩ mũthamaki Cairasi, akĩmacookeria mbakũri na ikombe iria mũthamaki Nebukadinezaru arutĩĩte Hekaarũinĩ ya Jerusalemu agathiĩ akaiga hekaarũinĩ ya ngai ciake. Mũthamaki agĩcinengera Mithiredathu, ũrĩa warĩ mũigi wa kĩgĩĩna kĩa mũthamaki. Thuutha wa gũciandĩka wega ibukuinĩ, Mithiredathu agĩcinengera Sheshibazaru ũrĩa warĩ barũũthi wa bũrũri wa Juda. Mbakũri icio ciothe cia thahabu na cia betha ciarĩ ngiri ithaano na magana mana (5.400) o hamwe na indo cia mĩthemba ĩngĩ. Nacio ciothe-rĩ, nĩcio Sheshibazaru aambatire nacio hĩndĩ ĩrĩa moimire Babiloni magĩcooka Jerusalemu e hamwe na andũ arĩa maatahĩĩtwo. Na rĩĩrĩ, andũ aingĩ a arĩa maatahĩĩtwo makiuma bũrũriinĩ wa Babilonia magĩcooka Jerusalemu o na Juda, o mũndũ agacooka itũũrainĩ rĩake. Andũ acio oothe, matũũraga ithaamĩrio kuuma hĩndĩ ĩrĩa Nebukadinezaru aamatahire akĩmatwara Babilonia. Atongoria aao maarĩ Zerubabeli, Joshua, Nehemia, Seraia, Reelaia, Moridekai, Bilishani, Misipari, Bigivai, Rehumu, na Baana. Mũigana wa andũ a mbarĩ cia Isiraeli, kuuma o mbarĩ arĩa maacookire kuuma ithaamĩrio, waiganaga ta ũũ: Rĩu-rĩ, mũigana wa njiarwa cia aruti wĩra wa Hekaarũ hamwe na wa njiarwa cia ndungata cia Solomoni arĩa maacookire kuuma ithaamĩrio warĩ 392. Naake barũũthi akĩmeera matikaarĩe irio cia magongoona marutĩirwo Ngai, o nginya hĩndĩ ĩrĩa hakooneka mũthĩnjĩri Ngai ũngĩhota gũtũmĩra Urimu na Thumimu. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa andũ acio oothe maakinyire Hekaarũinĩ ya MWATHANI o kũu Jerusalemu anene amwe a mbarĩ makĩruta indo na kwĩyendera nĩ geetha mateithĩrĩrie gwaka rĩngĩ Hekaarũ ya MWATHANI, o handũ harĩa yakĩĩtwo tene. Nao nĩmaaheanire o ta ũrĩa hinya wao waiganaga nĩ ũndũ wa mwako ũcio. Nacio indo iria maaheanire nĩ kiro magana mataano cia thahabu, kiro ngiri igĩrĩ na magana manaana (2,800) cia betha, na nguo igana rĩmwe cia kwĩhumbwo nĩ athĩnjĩri Ngai. Nao athĩnjĩri Ngai, Alawii, na andũ angĩ amwe makĩambĩrĩria gũtũũra rĩngĩ Jerusalemu o na matũũra marĩa mariganĩĩtie. Nao aini a nyĩmbo na aikaria a hekaarũ ya MWATHANI, o na aruti wĩra aayo, magĩtũũra matũũrainĩ marĩa magũkuhĩrĩirie. Nao andũ acio angĩ a Isiraeli magĩtũũra matũũrainĩ kũrĩa maithe maao maatũũraga tene. Na rĩĩrĩ, mweri wa mũgwanja ũgĩkinya, andũ a Isiraeli oothe magĩkorwo matũũrĩĩte matũũrainĩ maao. Nao makĩũngana marĩ na ngoro ĩmwe oothe kũu Jerusalemu. Naake Joshua mũrũ wa Jehozadaku, na athĩnjĩri Ngai a nyũmba yao, na Zerubabeli mũrũ wa Shealitieli na aariũ a ithe, magĩgĩaka rĩngĩ kĩgongoona kĩa Ngai wa Isiraeli, nĩ geetha marutagĩre magongoona ma njino igũrũ rĩakĩo, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Wathoinĩ wa Musa, mũndũ ũrĩa wa Ngai. O na gũtuĩka no meetigagĩra andũ a bũrũri ũcio, maagĩakire rĩngĩ o handũ harĩa gĩakĩĩtwo mbere ĩyo. Magĩkĩrurumũkia kũrutagĩra MWATHANI magongoona ho ma rũũciinĩ na ma hwaĩinĩ. Ningĩ magĩkũngũĩra Thigũkũ ya Ithũnũ o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo, na makaarutaga magongoona ma njino ma mũthenya o mũthenya. Ningĩ makaarutaga magongoona ma njino na magongoona marĩa mangĩ ma karũũgamo ka mweri, o na ma thigũkũ iria ingĩ cia MWATHANI, o na magongoona marĩa maarutagwo nĩ mũndũ na kwĩyendera gwake. Nao maambĩrĩirie kũrutĩra MWATHANI magongoona ma njino mũthenya wa mbere wa mweri wa mũgwanja. No rĩĩrĩ, nginyagia hĩndĩ ĩyo matiambĩrĩirie gwaka Hekaarũ ya MWATHANI rĩngĩ. Nao andũ magĩkĩruta mbia cia kũrĩha aaki na mahiga, o na mabundi ma mbaaũ. Magĩcooka magĩtwarithĩria andũ a Sidoni na Turo irio, o na gĩakũnyua, o na maguta ma mĩtamaiyũ, nĩguo nao mamaheage mĩtarakwa, mamĩrutĩĩte kũu Lebanoni makamĩgereria iriainĩ o kinya Jopa. Ũndũ ũyũ wothe wekĩkire ta ũrĩa Cairasi mũthamaki wa Perisia aathanĩĩte. Na rĩĩrĩ, mwaka wa keerĩ mweriinĩ wa keerĩ, kuuma rĩrĩa maakorirwo macookeete handũ hau ha gwaka Hekaarũ ya MWATHANI o kũu Jerusalemu-rĩ, magĩkĩambĩrĩria wĩra wa mwako. Nao Zerubabeli mũrũ wa Shealitieli, Joshua mũrũ wa Jehozadaku, o na Aisiraeli arĩa angĩ, athĩnjĩri Ngai o na Alawii, nĩ ta kuuga andũ oothe arĩa maacookeete Jerusalemu kuuma ithaamĩrio, makĩnyiitanĩra wĩra ũcio wa mwako. Alawii arĩa maakinyĩĩtie mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ, o na makĩria, magĩtuuo arori a wĩra wa mwako ũcio wa Hekaarũ ya MWATHANI. Hĩndĩ ĩyo Jeshua ũrĩa Mũlawii na aariũ aake, o na aariũ a ithe, na Kadimieli na aariũ aake (arĩa maarĩ a mbarĩ ya Hodavia ) acio makĩnyiitanĩra hamwe gũtuĩka arũũgamĩrĩri a aruti wĩra wa mwako ũcio wa Hekaarũ ya MWATHANI. (Nao Alawii a mbarĩ ya Henadadi makĩmateithĩrĩria kũrutithia wĩra ũcio). Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa aaki maambĩrĩirie gwaka mũthingi wa Hekaarũ-rĩ, athĩnjĩri Ngai meehumbĩĩte nguo ciao cia ũtungati, na me na tũrumbeeta makĩrũũgama ho, o nao Alawii a mbarĩ ya Asafu, makĩrũũgama ho me na thaani iria ihũũrithanagio ikagamba. Nao makĩgooca MWATHANI kũringana na ũrĩa mũthamaki Daudi aathanĩĩte gwĩkagwo. Nao makĩina, makĩgoocaga MWATHANI, magĩcookagĩra makiugaga atĩrĩ, “MWATHANI nĩ Mwega, naguo ũtugi wake kũrĩ andũ a Isiraeli nĩ wa tene na tene.” Nao andũ oothe magĩkĩanĩrĩra na hinya mũno makĩgoocaga MWATHANI, nĩ ũndũ mũthingi wa Hekaarũ nĩwarĩĩkĩĩtie gwakwo. No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa athĩnjĩri Ngai na Alawii arĩa akũrũ, o na anene a mbarĩ, arĩa mooneete Hekaarũ ĩrĩa ya mbere, moonire ũrĩa mũthingi ũcio wakĩĩtwo makĩrĩra makiugĩrĩria mũno. No andũ arĩa angĩ maarĩ ho makĩanĩrĩra nĩgũkena. Hatirĩ mũndũ ũngĩahotire gũkũũrana rĩanĩrĩra rĩa gĩkeno o na kana rĩa kĩrĩro nĩ gũkorwo inegene rĩu rĩao nĩrĩahotaga kũiguĩka kũndũ kũraaya. Na rĩĩrĩ, thũ cia andũ a Juda na cia andũ a Benjamini igĩkĩigua atĩ andũ arĩa macookeete kuuma kũrĩa maathaamĩirio nĩmaakagĩra MWATHANI Ngai wa Isiraeli Hekaarũ rĩngĩ. Igĩgĩthiĩ gwĩ Zerubabeli o na kũrĩ anene a mbarĩ, ikĩmeera atĩrĩ, “Rekeei tũgwatanĩre na inyuĩ gwaka Hekaarũ ya MWATHANI. Nĩ ũndũ-rĩ, o na ithuĩ tũthaathayagia Ngai ũrĩa o na inyuĩ mũthaathayagia o na no we tũtũire tũrutagĩra magongoona kuuma o hĩndĩ ĩrĩa Esarihadoni, mũthamaki wa Asiria, aatũreehire tũtũũre gũũkũ.” No rĩĩrĩ, Zerubabeli na Joshua o na anene a mbarĩ magĩciira atĩrĩ, “Tũtibatarĩĩtio nĩ ũteithio wanyu o na haniini wa gwaka Hekaarũ ya MWATHANI Ngai witũ. Ithuĩ nĩ ithuĩ tũkũmĩaka o ta ũrĩa Cairasi mũthamaki wa Perisia, aatwathire.” Hĩndĩ ĩyo andũ arĩa maatũire bũrũri ũcio makĩũraga andũ a Juda ngoro o na makĩmeekĩra guoya nĩguo maremwo nĩgũthiĩ na mbere na mwako. Magĩcooka makĩhaka atongoria a thirikaari ya Perisia nĩguo mathũũkie wĩra ũcio. Nao magĩthiĩ na mbere gwĩka ũguo matukũ moothe ma ũthamaki wa Cairasi mũthamaki wa Perisia o na nginya hĩndĩ ĩrĩa Dario aatuĩkire mũthamaki. Hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki Ahasuerusu, aambĩrĩirie gũthamaka-rĩ, thũ cia andũ arĩa matũũraga Juda na Jerusalemu, ikĩandĩka marũa ma gũthitanga andũ acio kwĩ mũthamaki. O na ningĩ matukũinĩ ma mũthamaki Aritashashita mũthamaki wa Perisia, Bishilamu, Mithiredathu, Tabeeli, o na araata arĩa angĩ aao, makĩandĩkĩra Aritashashita ũcio mũthamaki marũa. Marũa macio maandĩkĩĩtwo na rũthiomi rwa Kĩaramaika namo magĩtaũrwo hĩndĩ ĩrĩa maathoomagwo. Ningĩ o naake Rehumu ũrĩa barũũthi na Shimushai karani wake makĩandĩkĩra Aritashashita marũa makoniĩ Jerusalemu ta ũũ: “Marũa maya moimĩĩte kwĩ barũũthi Rehumu, Shimushai ũrĩa karani, o na araata aao, o na manjanji, o na kuuma kwĩ atongoria arĩa angĩ oothe arĩa moimĩĩte Ereku, Babiloni, na Susa kũrĩa kũrĩ bũrũriinĩ wa Elamu. O na ningĩ mamatũmĩĩte maanyiitanĩire na andũ arĩa angĩ, arĩa Ashuribanipali mwathani mũnene na mwĩkĩrĩre, aareehithirie gũũkũ amarutĩĩte mĩciĩinĩ yao akĩmaiga itũũrainĩ rĩa Samaria, o na ningĩ na arĩa angĩ aigire mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati.” Marũa macio maandĩkĩĩtwo ta ũũ: Kuuma kũrĩ ithuĩ ndungata ciaku, o ithuĩ arĩa tũtũũraga mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati: Kũrĩ mũthamaki Aritashashita. Nĩtũkwenda gũkũmenyithia ũndũ ũyũ, wee mũgaathe mũthamaki witũ, atĩ Ayahudi arĩa moimire matũũrainĩ maaku marĩa mangĩ, rĩu nĩmatũũrĩĩte gũũkũ Jerusalemu. O na ningĩ hamwe na ũguo-rĩ, nĩmaambĩrĩirie gwaka itũũra rĩĩrĩ rĩa andũ aremi na akararia. Ningĩ nĩmaambĩrĩirie gwaka thingo ciarĩo na nĩmegũcirĩĩkia na ihenya. Rĩu-rĩ, Wee mũgaathe mũthamaki witũ, nĩtũkwenda ũmenye ũndũ ũyũ atĩ, itũũra rĩĩrĩ rĩngĩakwo, o na thingo ciarĩo irĩĩkio, andũ acio matigaacooka kũruta igooti, o na ningĩ nĩmagaatũma mbeeca iria ingĩ cia mahũthĩro ma thirikaari ya mũthamaki inyiihe. Rĩu-rĩ, ithuĩ tondũ tũrĩ rungu rwa wathani waku, tũtingĩenda kuona ũndũ ta ũcio ũgĩthiĩ na mbere. Kwoguo ũrĩa tũkwenda nĩ rĩĩrĩ, nĩwathane ũhoro ũyũ ũtuĩrio wega thĩinĩ wa mabuku marĩa maigirwo nĩ maithe maanyu. Ũngĩĩka ũguo, nĩũkuona atĩ itũũra rĩĩrĩ rĩtũũraga rĩrĩ iremi, o na ningĩ rĩkagera athamaki o na aathani ngero njũru kuuma tene. Andũ a Jerusalemu makoreetwo marĩ andũ aritũ mũno mwathĩreinĩ. Ũndũ ũcio nĩguo watũmire itũũra rĩĩrĩ rĩanangwo biũ. Na rĩu wee mũgaathe mũthamaki witũ, ũrĩa tũraigua nĩ atĩ itũũra rĩĩrĩ rĩngĩakwo, o na thingo ciarĩo irĩĩkio-rĩ, wee mũgaathe mũthamaki witũ ndũkaahota gũthiĩ na mbere gwatha bũrũri ũrĩa ũrĩ mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati. Maya nĩ mo macookio ma mũthamaki: Kũrĩ Rehumu, ũrĩa barũũthi, na Shimushai, ũrĩa karani, o na kũrĩ araata arĩa angĩ aao arĩa matũũraga Samaria o na arĩa matũũraga mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati, ngeithi. Atĩrĩĩrĩ, marũa maanyu marĩa mwatũmire-rĩ, nĩndathoomeirwo na ngĩtaũrĩrwo ũhoro wamo. Na tondũ ũcio ngĩgĩathana ũhoro ũcio ũtuĩrio na nĩkuonekeete atĩ ti itherũ kuuma o tene andũ a itũũra rĩa Jerusalemu matũire mookagĩrĩra athamaki. Ningĩ itũũra rĩu rĩkoreetwo rĩiyũrĩĩte mĩkora o na andũ arĩa meendaga gũthũũkia thaayũ. Ningĩ kwanagĩa na athamaki a hinya a gũthamaka kuo, na magathamaka bũrũri wothe ũrĩa wĩ na mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati, makĩũnganagia igooti o na mbeeca cia mahũthĩro ma thirikaari. Tondũ ũcio, athanaai mwĩre andũ acio matige wĩra ũcio, o nginya rĩrĩa ngaacooka gwathana rĩngĩ. Na rĩĩrĩ, ũndũ ũcio wĩkwo na ihenya nĩ geetha mũgirĩrĩrie maũndũ maakwa gũthũũkio. Na rĩrĩa marũa macio moimĩĩte kwa mũthamaki Aritashashita, mathoomeirwo Rehumu, Shimushai, o na araata arĩa angĩ aao, magĩgĩthiĩ Jerusalemu na ihenya, magĩtigithia Ayahudi na hinya gũthiĩ na mbere na gwaka itũũra rĩu. Naguo wĩra wa gwaka Hekaarũ ũgĩkĩrũũgamio o na ũgĩikara ũguo ũtekũrutwo o nginya mwaka wa keerĩ wa ũthamaki wa Dario, mũthamaki wa Perisia. Hĩndĩ ĩyo anabii aya eerĩ Hagai na Zekaria mũrũ wa Ido, makĩambĩrĩria kũrathĩra Ayahudi arĩa maatũũraga Juda na Jerusalemu thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa MWATHANI. Hĩndĩ ĩrĩa Zerubabeli mũrũ wa Shealitieli na Joshua mũrũ wa Jehozadaku maiguire ndũmĩrĩri ciao, makĩambĩrĩria gwaka rĩngĩ Hekaarũ ya Ngai kũu Jerusalemu na magĩteithĩrĩrio nĩ anabii acio eerĩ. Na ihinda o ro rĩu Tatenai, barũũthi wa mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati, na Shetharu Bozenai, na anene arĩa angĩ magĩũka Jerusalemu makĩmooria atĩrĩ, “Nũũ wamũheire watho wa gwaka Hekaarũ ĩno rĩngĩ o na kũmĩrĩĩkia?” Ningĩ magĩcooka makiuga maheeo marĩĩtwa ma andũ arĩa oothe maamateithagĩrĩria gwaka. No rĩĩrĩ, MWATHANI no aagitagĩra atongoria a Ayahudi acio, nao anene acio a Perisia matiigana kũgirĩrĩria mwako ũthiĩ na mbere o nginya maandĩkĩre Dario marũa na manyiite macookio maake. Ĩno nĩyo ribooti ĩrĩa maandĩkĩire mũthamaki: Kũrĩ Dario mũthamaki, wathani waku ũrotũũra na thaayũ. Atĩrĩĩrĩ, nĩtũkwenda ũmenye wee mũgaathe mũthamaki witũ, atĩ nĩtwathiire bũrũri wa Juda, tũgĩkora mwako wa Hekaarũ ya Ngai ũrĩa Mũnene ũgĩakwo rĩngĩ na mahiga manene, o nacio mbaaũ ikaigĩrĩrwo igũrũ wa thingo. Naguo wĩra ũcio nĩũrarutwo ũmenyereirwo mũno na ningĩ nĩũrathiĩ na mbere mũno. Ningĩ nĩtwacookire tũkĩũria atongoria a andũ acio kũrĩa marutĩĩte watho wa gwaka rĩngĩ Hekaarũ ya MWATHANI o na kũmĩrĩĩkia. O na tũgĩcooka tũkĩmooria marĩĩtwa maao nĩguo tũkũmenyithie atongoria aao. Nao magĩtũcookeria atĩrĩ, “Ithuĩ tũrĩ ndungata cia Ngai ũrĩa wa igũrũ na thĩ, na nĩgwaka tũraaka rĩngĩ Hekaarũ ĩno yakĩĩtwo na ĩkĩrĩĩkio mĩaka mĩingĩ ĩthirĩĩte nĩ mũthamaki wa Isiraeli warĩ na hinya mũno. No rĩĩrĩ, maithe maitũ nĩmaaraakaririe Ngai wa igũrũ, akĩmarekereria kũrĩ Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babiloni, wa wathani wa Akalidei, akĩmahoota. Naake agĩkĩananga Hekaarũ ĩno, na agĩtaha andũ a gũũkũ akĩmatwara Babiloni. No rĩĩrĩ, mwaka wa mbere wa ũthamaki wa Cairasi, Cairasi ũcio mũthamaki agĩgĩathana akiuga atĩ Hekaarũ ya Ngai yambĩrĩrie gwakwo rĩngĩ. Ningĩ agĩcookia indo cia thahabu na cia betha cia hekaarũ ya ngai iria Nebukadinezaru aarutĩĩte Hekaarũinĩ kũu Jerusalemu agacitwara agĩciiga hekaarũinĩ ya kũu Babiloni. Indo icio ciothe Cairasi agĩcinengera mũndũ ũmwe wetagwo Shashibazaru, ũrĩa atuĩte barũũthi wa Juda.” Naake mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya indo ici ũthiĩ nacio ũgacicookie Hekaarũinĩ ĩrĩa ĩrĩ Jerusalemu, na ningĩ wakithie Hekaarũ ĩyo rĩngĩ handũ o harĩa yakĩĩtwo mbere ĩyo. Hĩndĩ ĩyo Shashibazaru agĩgĩũka, agĩaka mũthingi wa Hekaarũ, naguo mwako no ũthiyaga na mbere na ndũrĩ warĩĩka.” Rĩu-rĩ, Wee mũthamaki, ũngĩkorwo nĩũkuona kwagĩrĩire, reka gũcario mabukuinĩ ma maũndũ marĩa meekĩkire tene ma kũu Babiloni, kũrorwo wega kana Cairasi ũcio mũthamaki nĩ we wathanire atĩ Hekaarũ ĩno ya Ngai gũũkũ Jerusalemu yakwo rĩngĩ, nawe ũtũcookerie ũhoro ũtwĩre wendi waku igũrũ rĩa ũndũ ũyũ. Hĩndĩ ĩyo Dario, ũcio mũthamaki agĩgĩathana ũhoro ũcio ũtuĩrio mabukuinĩ moothe ma maũndũ marĩa meekĩkire ma athamaki marĩa maigĩĩtwo Babiloni. No rĩĩrĩ, nĩ itũũrainĩ rĩa Ekibatana bũrũriinĩ wa Media, kuonekire ibuku rĩa gĩkũnjo rĩandĩkĩĩtwo ũhoro ũyũ: “Atĩrĩĩrĩ, mwaka wa mbere wa ũthamaki wake, Cairasi nĩahĩtũkirie watho akiuga atĩ Hekaarũ ya Ngai yakwo rĩngĩ kũu Jerusalemu, nĩ geetha magongoona o na magongoona ma njino marutagĩrwo kuo. Nakĩo kĩrũũgamo kĩa Hekaarũ ĩyo gĩtuĩke mita mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja, nakuo kwarama kwayo gũtuĩke mita mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja. Ningĩ thingo ciayo ciakwo na mahiga na o thuutha wa mĩhari ĩtatũ ya mahiga hakaigĩrĩrwo mbaaũ ya hinya. Namo marĩhi ma wĩra ũcio wothe makoima thĩinĩ wa kĩgĩĩna kĩa mũthamaki. O na ningĩ indo cia thahabu na betha cia Hekaarũ ya Ngai iria mũthamaki Nebukadinezaru aareehire gũũkũ Babiloni-rĩ, icio igaacookio o kũu Jerusalemu Hekaarũinĩ, o kĩndũ handũ haakĩo.” Maya nĩ mo macookio ma marũa macio marĩa mũthamaki Dario aandĩkire: Kũrĩ Tetenai, barũũthi wa mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati, na Shetharu Bozenai na anene arĩa angĩ oothe arĩa matũũraga mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati. Eheraai biũ kũu Hekaarũinĩ. O na ningĩ mũtigaatoonyerere ũhoro wa mwako ũcio o na haniini. No rĩĩrĩ, rekeei barũũthi wa Juda na atongoria a Ayahudi maake Hekaarũ ya Ngai o harĩa yakĩĩtwo. Na rĩu nĩndaruta watho atĩ mũmateithĩrĩrie gwaka rĩngĩ mwako ũcio. Namo marĩhi moothe ma kũrĩha wĩra ũcio makarĩhwo o narua marutĩĩtwo mũthiithũinĩ wa mũthamaki ũrĩa uumĩĩte igootiinĩ rĩrĩa rĩrutagwo mwena wa na ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati nĩguo wĩra ũcio ndũgaakome. Ningĩ, mũheage athĩnjĩri Ngai arĩa marĩ Jerusalemu kĩrĩa gĩothe marĩbataragio nĩkĩo mũthenya o mũthenya. Mũtikaagage gwĩka ũguo. Mũrĩmaheaga tũteegwa tũtarĩ tũkũrũ, tũtũrũme, na tũgondu twa kũrutĩrwo Ngai wa igũrũ magongoona ma njino; o na mũmaheage ngano, cumbĩ, ndibei o na maguta ma mĩtamaiyũ. Ũndũ ũcio ũrĩĩkagwo nĩ geetha marutagĩre Ngai wa igũrũ magongoona marĩa mangĩtĩkĩrĩka nĩ we, na maahooyagĩre iraathimo niĩ mwene o na aariũ aakwa. Na nĩ ũndũ ũcio, nĩndaathana ndoiga atĩ, mũndũ o wothe ũgaakararia watho ũyũ, nĩagaatheecwo atũrĩkanio na mũratho wa rũbaaũ rũrutĩĩtwo nyũmbainĩ yake. Nayo nyũmba yake ĩtuuo maganjo. Naake Ngai ũrĩa wathuurire Jerusalemu gũtuĩke nĩkuo arĩthaathayagĩrio arong'aũrania mũthamaki o wothe kana rũũrĩrĩ o ruothe rũrĩa rũgaakararia watho ũyũ o na kana rũgaathũũkia Hekaarũ ĩyo ya Ngai kũu Jerusalemu. Nĩ niĩ Dario ndaathana ũguo. Watho ũyũ nĩwagĩrĩirwo kũrũmĩrĩrwo na kĩyo kĩnene. Hĩndĩ ĩyo Tatenai ũrĩa barũũthi, na Shetharu Bozenai, na anene arĩa angĩ magĩĩka maũndũ moothe o ta ũrĩa mũthamaki aathanĩĩte. Nao atongoria a Ayahudi magĩgĩtũma wĩra wa mwako ũcio ũthiĩ na mbere mũno, nĩ ũndũ wa gwĩkĩrwo hinya nĩ Hagai na Zekaria arĩa maarĩ anabii. Nao makĩrĩĩkia wĩra wothe wa mwako wa Hekaarũ ĩyo o ta ũrĩa Ngai wa Isiraeli aathanĩĩte, o na ta ũrĩa Cairasi na Dario, o na Aritashashita, athamaki a Perisia maathanĩĩte. Nao magĩkĩrĩĩkia mwako wa Hekaarũ, mũthenya wa ĩtatũ wa mweri wa Adari mwaka wa ĩtandatũ wa ũthamaki wa Dario. Nao andũ a Isiraeli, nĩ ta kuuga athĩnjĩri Ngai, Alawii, o na andũ arĩa angĩ oothe maacookeete kuuma ithaamĩrio, makĩũngana makĩamũra Hekaarũ ĩyo marĩ na gĩkeno kĩnene mũno. Nĩ ũndũ wa kwamũra kwa Hekaarũ ĩyo, makĩruta ndeegwa igana rĩmwe, na ndũrũme magana meerĩ (200), na tũtũrũme magana mana (400). Magĩcooka makĩruta thenge ikũmi na igĩrĩ nĩ ũndũ wa igongoona rĩa kũhoroheria meehia, o thenge nĩ ũndũ wa mũhĩrĩga ũmwe thĩinĩ wa Isiraeli. Nao magĩcooka makĩbanga athĩnjĩri Ngai o na Alawii matungatage kũu Hekaarũinĩ, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa Musa. Nao andũ arĩa maacookeete kuuma ithaamĩrio, magĩkũngũĩra Thigũkũ ya Bathaka mũthenya wa ikũmi na ĩna wa mweri wa mbere. Athĩnjĩri Ngai o na Alawii oothe nĩmaarĩĩkĩĩtie gwĩtheria na oothe matiarĩ na thaahu. Nao Alawii magĩgĩthĩnja ndũrũme cia Bathaka nĩ ũndũ wa acio maacookeete kuuma ithaamĩrio, o na nĩ ũndũ wa athĩnjĩri Ngai, o na nĩ ũndũ wao eene. Nayo thigũkũ ya Bathaka ĩkĩrĩĩo nĩ Aisiraeli oothe arĩa maacookeete kuuma ithaamĩrio, o na andũ angĩ oothe arĩa meamũranĩĩtie na mĩtugo mĩũru ya ndũũrĩrĩ cia bũrũri ũcio, na magooka gũthaathaiya MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Nao magĩkũngũĩra na gĩkeno kĩnene thigũkũ ya mĩgate ĩrĩa ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia mĩthenya mũgwanja. Maarĩ na gĩkeno kĩnene nĩ ũndũ MWATHANI nĩatũmĩĩte mũthamaki wa andũ a Siria amaiguĩre tha, o na ningĩ akamateithia gwaka rĩngĩ Hekaarũ ya Ngai wa Isiraeli. Na rĩĩrĩ, thuutha wa matukũ maingĩ gũthira, o hĩndĩ ĩrĩa Aritashashita aarĩ mũthamaki wa Perisia, hagĩũka mũndũ wetagwo Ezira oimĩĩte Babiloni. Naake aarĩ wa rũciaro rwa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene wetagwo Harũni. Ezira aarĩ mũrũ wa Seraia, Seraia mũrũ wa Azaria, Azaria mũrũ wa Hilikia, Hilikia mũrũ wa Shalumu, Shalumu mũrũ wa Zadoku, Zadoku mũrũ wa Ahitubu, Ahitubu mũrũ wa Amaria, Amaria mũrũ wa Azaria, Azaria mũrũ wa Meraiothu, Meraiothu mũrũ wa Zeraia, Zeraia mũrũ wa Uzi, Uzi mũrũ wa Buki, Buki mũrũ wa Abishua, Abishua mũrũ wa Finehasi, Finehasi mũrũ wa Eleazaru, Eleazaru mũrũ wa Harũni. Na rĩĩrĩ, Ezira nĩeyamũrĩire kwĩruta watho wa MWATHANI, kũũhingia o na ningĩ kũruta andũ a Isiraeli mawatho na maathani macio. Naake Aritashashita akĩnengera Ezira, ũcio mũthĩnjĩri Ngai na mũrutani, mũndũ wamenyeete wega ũhoro wa mawatho na maathani marĩa MWATHANI aaheete Isiraeli, marũa maya: Kuuma kũrĩ niĩ Aritashashita, mũthamaki wa athamaki, kũrĩ Ezira, mũthĩnjĩri Ngai na mũrutani wa watho wa Ngai wa igũrũ. Nĩndaathana atĩ Aisiraeli oothe, athĩnjĩri Ngai, o na Alawii, arĩa marĩ bũrũri ũrĩa njathanaga, arĩa mangĩenda gũthiĩ nawe Jerusalemu, nĩetĩkĩrie. Nĩ niĩ ndagũtũma tũrĩ hamwe na andũ aakwa mũgwanja arĩa maheaga kĩrĩra, ũthiĩ ũgatuĩrie ũrĩa maũndũ maikarĩĩte kũu Jerusalemu na Juda, nĩ geetha wone kana watho ũrĩa Ngai waku aakũnengerire no ũrarũmĩrĩrwo wega. Ningĩ nĩwagĩrĩirwo nĩgũkuua betha na thahabu, iria niĩ na andũ aakwa arĩa maheyaga kĩrĩra tũrutĩire Ngai wa Isiraeli, o ũcio Hekaarũ yake ĩ kũu Jerusalemu. Ningĩ nĩwagĩrĩirwo nĩgũkuua betha o na thahabu ciothe iria ũkũũngania bũrũriinĩ ũyũ wothe wa Babiloni, o na ningĩ indo iria andũ a Isiraeli o na athĩnjĩri Ngai mekũruta na kwĩyendera nĩ ũndũ wa Hekaarũ ya Ngai wao ĩrĩa ĩrĩ kũu Jerusalemu. Mbeeca icio ũgaacihũthĩra wega na kũgũra ndeegwa, ndũrũme, tũtũrũme, irio, na ndibei, na ũgaacirutĩra igũrũ rĩa kĩgongoona kĩa Hekaarũ ya Ngai ĩrĩa ĩrĩ Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, thahabu na betha iria igaatigara-rĩ, wee na andũ aaku mũgeeka nacio o ũrĩa mũkoona kwagĩrĩire, o na ta ũrĩa Ngai wanyu eendeete. Indo iria ũheetwo cia kũhũthĩrwo Hekaarũinĩ ya Ngai, ũgacitwara ũciige mbere ya Ngai o kũu Jerusalemu. O na ningĩ ũngĩkaabatario nĩ kĩndũ kĩngĩ o gĩothe nĩ ũndũ wa Hekaarũ, ũkaaruta kuuma mũthiithũinĩ wa indo cia mũthamaki. Na rĩĩrĩ, nĩndaatha aigi mĩthiithũ oothe arĩa marĩ na mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati makaahe na ihenya Ezira mũthĩnjĩri Ngai na mũrutani mũũgĩ wa watho wa Ngai wa igũrũ kĩrĩa gĩothe akaabatario nĩkĩo. No aheeo kinya kiro ngiri ithatũ na magana mana (3,400) cia betha, ngiri ikũmi (10,000) cia ngano, rita ngiri igĩrĩ (2,000) cia ndibei, rita ngiri igĩrĩ (2,000) cia maguta ma mĩtamaiyũ, na cumbĩ mũingĩ o ta ũrĩa ũgaakorwo ũkĩendekana. Atĩrĩĩrĩ, no nginya wone atĩ nĩwaneana kĩrĩa gĩothe Ngai wa igũrũ akaabatario nĩkĩo nĩ ũndũ wa Hekaarũ yake nĩguo ndakaanandaakarĩre o na kana araakarĩre athamaki arĩa magaathamaka thuutha wakwa. Ningĩ athĩnjĩri Ngai, Alawii, aini a nyĩmbo, arangĩri a mĩrango, aruti wĩra wa Hekaarũ, o na kana mũndũ o wothe ũkaaruta wĩra kũu Hekaarũinĩ, acio oothe matikaaneetio igooti rĩa mũthemba o na ũrĩkũ. Nawe Ezira-rĩ, o ta ũrĩa ũheetwo ũũgĩ nĩ Ngai waku, thuura andũ ũmatue aathani na aciirithania nĩguo maathage andũ oothe arĩa matũũraga mũrĩmo ũcio wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati, o arĩa marũũmagĩrĩra watho wa Ngai waku. Na mũndũ o wothe ũtooĩ watho ũcio ũmũthoomithie. Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũrĩa ũgaakararia watho wa Ngai waku, o na kana watho wa mũthamaki, ũcio aagĩrĩirwo nĩkũherithio na ihenya. Ũcio akooragwo kana athaamio, indo ciake itahwo kana oohwo njeera. Naake Ezira akiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa maithe maitũ arogoocwo! O we ũtũmĩĩte mũthamaki agoocithie Hekaarũ ya MWATHANI ĩrĩa ĩrĩ Jerusalemu. Na nĩ ũndũ wa tha cia Ngai, mũthamaki o na andũ aake arĩa mamũheaga kĩrĩra, o na njaama ciake ciothe nĩmandaanahĩire. MWATHANI Ngai wakwa nĩaheete hinya na ngoonganithia atongoria aingĩ a mbarĩ cia Isiraeli tũcooke nao.” Na rĩĩrĩ, ũyũ nĩguo mũtaratara wa atongoria a mbarĩ, iria ciarĩ ndahe igatwarwo Babiloni, iria ciacookanirie na Ezira Jerusalemu hĩndĩ ĩrĩa Aritashashita aarĩ mũthamaki. Nao acio ngĩmacookanĩrĩria hamwe hakuhĩ na rũũĩ rũrĩa rũthereraga rũroreete itũũra rĩa Ahava, tũgĩkĩamba hema ciitũ, tũgĩikara ho mĩthenya ĩtatũ. Ndatuĩria-rĩ, ndionire Alawii, ndoonire athĩnjĩri Ngai o oiki. Hĩndĩ ĩyo ngĩrekania ngeetĩrwo atongoria kenda, nao nĩ: Eliezeri, Arieli, Shemaia, Elinathani, Jaribu, Elinathani, Nathani, Zakaria na Meshulamu, o na arutani eerĩ Joiaribu na Elinathani. Ngĩmatũma mathiĩ kwĩ Ido, mũtongoria wa andũ arĩa matũũraga Kasifia, makamũũrie we mwene na araata aake arĩa maarutaga wĩra Hekaarũinĩ ya Ngai kũu Kasifia matũtũmĩre atungati a gũtungata Hekaarũinĩ ya Ngai. Na nĩ ũndũ wa wega wa Ngai, magĩtũtũmĩra Sherebia, mũndũ warĩ na ũhoti, Mũlawii warĩ wa mbarĩ ya Mahali, naake agĩũka na aariũ aake na a mũrũ wa nyina, nao oothe marĩ andũ ikũmi na anaana. Ningĩ magĩtũma Hashabia na Jeshaia a mbarĩ ya Merari hamwe na andũ angĩ aao mĩrongo ĩĩrĩ. Hamwe na acio nĩhaarĩ na andũ angĩ magana meerĩ ma mĩrongo ĩĩrĩ (220) arĩa maarutaga wĩra Hekaarũinĩ ya Ngai, arĩa maithe maao maaheetwo wĩra wa gũteithagĩrĩria Alawii nĩ Daudi na njaama ciake. Acio oothe-rĩ, maandĩkirwo mũtaratarainĩ na marĩĩtwa maao. Na rĩĩrĩ, tũrĩ o hau hakuhĩ na mũkuru wa Ahava ngĩruta watho atĩ, ithuothe twĩhinge kũrĩa irio na twĩnyiihie he Ngai, na tũmũthaithe atũtongorie rũgendoinĩ rwitũ ruothe, o na atũgitĩre ithuĩ na ciana ciitũ o na indo ciitũ. Nĩ ũndũ nĩndaconokire kũhooya mũthamaki thigari cia mbarathi cia gũtuumagaria nĩ geetha itũgitĩre kuuma gwĩ thũ, nĩ ũndũ ndamwĩrĩĩte atĩ Ngai witũ araathimaga andũ arĩa mamwĩhokaga, no ndakenagio nĩ mĩgarũ, na nĩamĩherithagia. Nĩ ũndũ ũcio tũkĩiima kũrĩa irio na tũkĩhooya MWATHANI atũteithie, naake agĩtũcookeria mahooya maitũ. Hĩndĩ ĩyo ngĩthuura Sherebia, Hashabia, na andũ angĩ ikũmi kuuma harĩ anene a athĩnjĩri Ngai. Ngĩcooka ngĩthima betha, thahabu, o na indo ingĩ iria mũthamaki na andũ aake arĩa mamũheaga kĩrĩra, njaama ciake, o na andũ a Isiraeli, maarutĩĩte nĩ ũndũ wa wĩra wa Hekaarũ ya Ngai. Ngĩcooka ngĩcineana kũrĩ athĩnjĩri Ngai. Ngĩkĩmeera atĩrĩ, rĩu-rĩ, “Inyuĩ nĩmwamũrĩirwo MWATHANI, Ngai wa maithe maanyu, o nacio indo icio cia betha na thahabu icio mwarutire na kwĩyendera no nyamũre. Ikaraai mũcimenyereire o kinya rĩrĩa mũgaakinya Hekaarũinĩ ya MWATHANI. Ningĩ mũgaacithima mũrĩ kũu bethitĩrĩ ya athĩnjĩri Ngai arĩa anene na mũcooke mũcinengere atongoria a athĩnjĩri Ngai, a Alawii, o na a andũ a Isiraeli kũu Jerusalemu.” Nĩ ũndũ ũcio athĩnjĩri Ngai na Alawii magĩkĩmenyerera indo icio cia betha, thahabu na indo iria ingĩ, nĩguo macitware Jerusalemu Hekaarũinĩ ya MWATHANI. Tũgĩkiuma hau mũkuruinĩ ũcio wa rũũĩ rwa Ahava mũthenya wa ikũmi na ĩĩrĩ wa mweri wa mbere tũroreete Jerusalemu. Naake Ngai witu aarĩ hamwe na ithuĩ na agĩtũgitĩra kuuma gwĩ thũ o na kuuma kũrĩ arĩa mangĩatũtharĩkĩire njĩrainĩ. Hĩndĩ ĩrĩa twakinyire Jerusalemu, tũgĩikara kuo mĩthenya ĩtatũ. Naguo mũthenya wa kana tũgĩthiĩ Hekaarũinĩ, tũgĩthima betha, thahabu o na indo iria ingĩ ciothe, tũgĩcineana kwĩ Meremothu mũrũ wa Uria ũrĩa mũthĩnjĩri Ngai. Na maarĩ na Eleazaru mũrũ wa Finehasi; na Alawii eerĩ, Zabadu mũrũ wa Jeshua na Noadia mũrũ wa Binui. Indo ciothe igĩtarwo na igĩthimwo na igĩcooka ikĩandĩkwo wega thĩinĩ wa ibuku. Nao andũ oothe arĩa maacookeete kuuma ithaamĩrio makĩruta matega maao nĩ geetha matuĩke magongoona ma njino kwĩ Ngai wa Isiraeli. Nao makĩruta ndeegwa ikũmi na igĩrĩ nĩ ũndũ wa Aisiraeli oothe na ndũrũme mĩrongo kenda na ithathatũ, na tũtũrũme mĩrongo mũgwanja na mũgwanja. Na magĩcooka makĩruta thenge ikũmi na igĩri nĩ ũndũ wa kũhoroheria meehia maao. Nyamũ icio ciothe igĩcinwo igĩtuĩka magongoona kũrĩ MWATHANI. Magĩcooka magĩtwarĩra barũũthi na atongoria arĩa matũũraga na mwena ũcio wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati, marũa marĩa moimĩĩte kwĩ mũthamaki. Nao abarũũthi na atongoria acio magĩteithĩrĩria andũ o na magĩteithĩrĩria maũndũ ma mũthaathaĩrie wa Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, maũndũ macio marĩĩkia gwĩkwo-rĩ, atongoria amwe a andũ a Isiraeli magĩũka makĩnjĩĩra atĩ andũ a Isiraeli, athĩnjĩri Ngai, o na Alawii nĩmaaregeete kwĩamũra kuuma kũrĩ andũ a mabũrũri marĩa mahakanĩĩte nao. Nao andũ acio maarĩ Aamoni, Amoabi, Amisiri, Akanaani, Ahiti, Aperizi, Ajebusi, o na Aamori. Nĩgwĩka meekaga maũndũ me magigi o ta o. Ayahudi nĩkũhikia mahikagia atumia a ndũũrĩrĩ icio na ũndũ ũcio ũgĩtũma andũ acio atheru a Ngai magwatwo nĩ thaahu. Atongoria aao o na aathani aao nĩ o maatororeetie ũndũinĩ ũcio. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ndaiguire ũhoro ũcio, ngĩtembũranga nguo ciakwa nĩkũmaka, ngĩmunya njuĩrĩ o na nderu ciakwa, ngĩikara thĩ njiyũirwo nĩ kĩeha. Ngĩgĩikara o ũguo makĩĩte o nginya rĩrĩa igongoona rĩa hwaĩinĩ rĩakinyire kũrutwo, nao andũ magĩũka harĩ niĩ, arĩa oothe mamakĩĩtio nĩ ũhoro ũrĩa Ngai wa Isiraeli oigĩĩte wĩgiĩ meehia ma andũ arĩa maacookeete kuuma ithaamĩrio. Narĩo ihinda rĩrĩa rĩrutagwo igongoona rĩa hwaĩinĩ rĩakinya-rĩ, ngĩgĩũkĩra kuuma hau ndaikaire, na ndĩ o na nguo icio ciakwa ndembũkangu, ngĩturia ndu hooe, na ngĩtambũrũkia mooko maakwa na igũrũ kũrĩ MWATHANI Ngai wakwa. Ngiuga atĩrĩ, “Atĩrĩĩrĩ, wee Ngai wakwa, nĩgũconoka njonokeete ngĩambararia mũtwe wakwa na kũrĩ wee. Meehia maitũ nĩmeiganĩrĩire magakĩra mĩtwe iitũ; mathiĩte na igũrũ magakinya o matuinĩ. Kuuma o hĩndĩ ya maithe maitũ kinyagia rĩu tũtũire o twĩhagia. Na nĩ ũndũ wa meehia macio maitũ, ithuĩ, athamaki, o na athĩnjĩri Ngai aitũ tũkĩneanwo mookoinĩ ma athamaki a ndũũrĩrĩ, nao magĩtũũraga na magĩtũtaha, o na magĩtũnyiita ta mĩgwate magĩthiĩ na ithuĩ. Na ithuĩ tũgĩconorwo mũno, na tũtũire tũconoreetwo o na kinyagia ũũmũũthĩ. Na rĩu, kwa ihinda iniini, wee MWATHANI Ngai witũ, nĩũtũiguĩrĩire tha ũgatũma amwe aitũ mahonoke moime ũkomboinĩ na rĩu maikaire megangarĩĩte kũndũ gũũkũ gwaku kwamũre. MWATHANI nĩũtũheete mũtũũrĩre mwerũ na tũtirĩ ũkomboinĩ. Twarĩ ngombo, no wee ndwatũtiganĩirie kũu ũkomboinĩ. Ũgĩgĩtũma athamaki a Perisia matũiguĩre tha, magĩtwĩkĩra muoyo nĩguo twake rĩngĩ Hekaarũ yaku ĩrĩa yatharũranĩĩtio na tũtũũre gũũkũ Jerusalemu na Juda na thaayũ. “Na rĩu-rĩ, MWATHANI tũngĩkiuga atĩa nĩ ũndũ wa maũndũ macio moothe meekĩkĩĩte? Nĩtũkararĩĩtie maathani maaku rĩngĩ marĩa watũheire na tũnua twa anabii ndungata ciaku. Nĩmaatũmenyithĩĩtie atĩ bũrũri ũrĩa twathiaga kwĩgwatĩra warĩ mũthũũku nĩ ũndũ mĩtugo ya atũũri aakuo yarĩ mĩũru na waiyũrĩĩtwo nĩ maũndũ marĩ magigi kuuma gĩturi kĩaguo kinya kĩrĩa kĩngĩ. Ningĩ nĩmaatũmenyithirie atĩ tũtiagĩrĩirwo nĩkũhikanagia na andũ acio o na tũtikaanamateithĩrĩrie kũgaacĩra kana gũtonga. Twaga gwĩka maũndũ macio, o na ithuĩ nĩtũgaakenera maũndũ ma bũrũri ũcio o na tũmatigĩre njiarwa ciitũ tene na tene. Na rĩĩrĩ, o na gũtuĩka atĩ nĩtũherithĩĩtio nĩ ũndũ wa meehia o na maũũru maitũ, nĩtũũĩ atĩ wee Ngai witũ ndũtũherithĩĩtie ta ũrĩa twagĩrĩirwo nĩkũherithio, o na ningĩ nĩũtwĩtĩkĩrĩĩtie tũtũũre muoyo. Rĩu-rĩ, tũngĩgĩcooka gũkararia maathani maaku rĩngĩ nĩkĩ atĩ nĩguo tũhikanagie na andũ aya aaganu? Tũngĩĩka ũguo, githĩ ndũngĩraakario nĩ ithuĩ mũno o nginya ũtũniine biũ, o nginya haage mũndũ o na ũmwe ũngĩtigara? Atĩrĩĩrĩ, wee MWATHANI Ngai wa Isiraeli, wĩ mũthingu na ningĩ nĩũtwĩtĩkĩrĩĩtie tũtũũre muoyo. Nĩtũkuumbũra meehia maitũ harĩ we; na tũtirĩ na kĩhooto gĩa kũrũũgama mbere yaku o na haniini.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Ezira aahooyaga o kũu mbere ya Hekaarũ ya Ngai, akiumbũraga meehia na akĩrĩraga, hagĩũka mũingĩ wa andũ a Isiraeli wa arũme, atumia, o na ciana makĩrĩraga makĩmũthiũrũrũkĩria. Hĩndĩ ĩyo, Shekania mũrũ wa Jehieli wa mbarĩ ya Elamu akĩĩra Ezira atĩrĩ, “Nĩtũthũũkĩĩtie wĩhokeku witũ harĩ Ngai witũ nĩ ũndũ wa kũhikia atumia a ndũũrĩrĩ, no o na gwatuĩka ũguo-rĩ, Aisiraeli marĩ o na kĩĩrĩgĩrĩro. Rĩu no nginya tũthondeke kĩrĩĩkanĩro mbere ya Ngai witũ atĩ nĩtũkũingata atumia aya tũhikĩĩtie o na ciana ciao. Nĩtũgwĩka ũrĩa wothe, wee na andũ arĩa oothe matĩĩaga maathani ma MWATHANI, mũgũtwatha twĩke. Ningĩ-rĩ, tũgwĩka o ta ũrĩa watho wa Ngai uugĩĩte. Atĩrĩ, wĩ na ũhoti wa gwĩka ũguo. Ithuĩ twĩ hamwe nawe, kwoguo thiĩ na mbere kũwĩka.” Hĩndĩ ĩyo, Ezira agĩgĩtũma atongoria a athĩnjĩri Ngai, a Alawii, o na a Aisiraeli oothe mehĩte atĩ nĩmekũhingia o ta ũguo Shekania agaathĩrĩirie. Hĩndĩ ĩyo Ezira agĩkiuma hau Hekaarũinĩ ya Ngai, agĩthiĩ agĩtoonya kũrĩa Jehohanani mũrũ wa Eliashibu aatũũraga, akĩraara kuo ũtukũ ũcio wothe arĩ na kĩeha nĩ ũndũ wa ũremi wa andũ acio moimĩĩte ithaamĩrio. Ndaigana kũrĩa o na kana kũnyua kĩndũ. Gũkĩanĩrĩrwo Jerusalemu o na Juda guothe atĩ andũ oothe arĩa maacookeete kuuma ithaamĩrio matũngane Jerusalemu. Nĩ atongoria a andũ maathanĩĩte kwanĩrĩrwo ũguo. Na atĩ mũndũ wothe ũtagaakinya kuo thuutha wa mĩthenya ĩtatũ, indo ciake ciothe nĩigaatahwo na ningĩ athengio thĩinĩ wa mũtaratara wa gĩkundi kĩu. Na rĩĩrĩ, mĩthenya ĩyo ĩtatũ ĩtaanathira, andũ oothe arĩa maatũũraga Juda na Benjamini makĩũngana Jerusalemu mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ wa mweri wa kenda, na magĩikara o hau nja ya Hekaarũ. Nao nĩmainainaga nĩ ũndũ wa mũcemanio ũcio o na nĩ ũndũ nĩkuoiraga mbura nene mũno. Naake Ezira ũcio mũthĩnjĩri Ngai akĩrũũgama akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ inyuothe mũkoreetwo mũtarĩ ehokeku, na nĩmũtũmĩĩte rũũrĩrĩ rwa Isiraeli rwĩhie nĩ ũndũ wa kũhikia atumia a ndũũrĩrĩ. Rĩu-rĩ, umbũrĩraai MWATHANI Ngai wa maithe maanyu meehia maanyu, o na mwĩke maũndũ marĩa mamũkenagia. Ĩyamũreei harĩ andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũraga bũrũriinĩ ũyũ witũ, o na ningĩ mũingate atumia a ndũũrĩrĩ arĩa mũhikĩĩtie.” Hĩndĩ ĩyo andũ acio oothe makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Nĩtũgwĩka o ta ũguo woiga.” Ningĩ magĩthiĩ na mbere kuuga atĩrĩ, “Andũ aya nĩ aingĩ mũno, na nĩkũroira mũno. Tũtingĩhota kũũmĩrĩria kũrũũgama haaha mburainĩ. Ũndũ ũyũ ndũngĩhoteka gwĩkĩka na mũthenya ũmwe kana ĩĩrĩ nĩ ũndũ angĩ aitũ nĩmahuutĩĩtio nĩ wĩhia ũyũ. Tondũ ũcio reka atongoria aitũ makuue mũrigo wa ũndũ ũyũ na maikare gũũkũ Jerusalemu. Hĩndĩ ĩyo o mũndũ o wothe ũhikĩĩtie mũtumia mũrũũrĩrĩ agooka o mahinda marĩa maiguanĩirwo na magooka na atongoria na aciirithania a itũũra rĩake. Ũndũ ũcio wahota gũtũma maraakara ma Ngai maage gũtũkorerera nĩ ũndũ wa wĩhia ũyũ.” Nao magĩĩtĩkanĩria ũguo, no Jonathani mũrũ wa Asaheli, na Jahazeia mũrũ wa Tikiva mamakararirie, nao makĩnyiitwo mbaru nĩ Meshulamu me na Shabethai ũrĩa warĩ Mũlawii. Nao acio maacookeete kuuma ithaamĩrio magĩĩtĩkania na mũbango ũcio. Naake Ezira ũcio mũthĩnjĩri Ngai agĩthuura andũ kuuma kũrĩ atongoria a mbarĩ o mbarĩ na akĩandĩka marĩĩtwa maao. Nao makĩambĩrĩria gũtuĩria ũhoro ũcio mũthenya wa mbere wa mweri wa ikũmi. Naguo wĩra ũcio wothe wa gũtuĩria arũme oothe arĩa maahikĩĩtie atumia a ndũũrĩrĩ, makĩũrĩĩkia thuutha wa mĩeri ĩtatũ. Ũyũ nĩguo mũtaratara wa athuuri arĩa maahikĩĩtie atumia a ndũũrĩrĩ; Mbarĩ cia athĩnjĩri Ngai nĩ aya: Mbarĩ ya Joshua na aariũ a nyina, nĩ o aariũ a Jehozadaku: Maaseia, Eliezeri, Jaribu, na Gedalia. Acio makĩĩhĩta kũingata atumia aao, na makĩruta ndũrũme ya igongoona rĩa wĩhia wao. Mbarĩ ya Imeri: Hanani na Zebadia Mbarĩ ya Harimu: Maaseia, Elija, Shemaia, Jehieli, na Uzia Mbarĩ ya Pashuri: Elioenai, Maaseia, Ishumaeli, Nethaneli, Jozabadu, na Elasa. Alawii maarĩ: Jozabadu, Shimei, Kelaia (ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Kelita), Pethahia, Juda, na Eliezeri Aini a nyĩmbo maarĩ: Eliashibu Aikaria a mĩrango ya Hekaarũ maarĩ: Shalumu, Telemu, na Uri Arĩa angĩ nao nĩ aya: Mbarĩ ya Peroshu: Ramia, Izia, Malikija, Mijamini, Eleazaru, Malikija, na Benai Mbarĩ ya Elamu: Matania, Zekaria, Jehieli, Abadi, Jeremothu, na Elija Mbarĩ ya Zatu: Elioenai, Eliashibu, Matania, Jeremothu, Zabadu, na Aziza Mbarĩ ya Bebai: Jehohanani, Hanania, Zabai, na Athilai Mbarĩ ya Bani: Meshulamu, Maluku, Adaia, Jashubu, Sheali, na Jeremothu Mbarĩ ya Pahathu Moabi: Adina, Kelali, Beraia, Maaseia, Matania, Bezaleli, Binui, na Manase Mbarĩ ya Hashumu: Matenai, Matata, Zabadu, Elifeleti, Jeremai, Manase, na Shimei Mbarĩ ya Nebo: Jeieli, Matithia, Zabadu, Zebina, Jadai, Joeli, na Benaia. Arũme acio oothe nĩ o maahikĩĩtie atumia a ndũũrĩrĩ. Nao makĩmaingata o hamwe na ciana ciao. Maya nĩ mo maũndũ marĩa Nehemia mũrũ wa Hekalia eekire. Atĩrĩĩrĩ, mweri wa Kisilevu, mwaka wa mĩrongo ĩĩrĩ wa hĩndĩ ĩrĩa Aritashashita aarĩ mũthamaki wa Perisia, niĩ Nehemia, ndaikaire o kũu Susa mũciĩ ũrĩa mũnene. Hĩndĩ ĩyo Hanani ũmwe wa aariũ a baaba agĩũka me na andũ moimĩĩte Juda, makinya ngĩmahooya ũhoro ũkoniĩ Jerusalemu, o na wa Ayahudi arĩa maatigarĩĩte arĩa angĩ maatahwo magĩtwarwo Babilonia. Nao makĩnjĩĩra atĩ Ayahudi arĩa maatigarĩĩte kũu bũrũriinĩ maarĩ na mathĩĩna maingĩ mũno na atĩ nĩmaconoragwo mũno. Ningĩ makĩnjĩĩra atĩ rũthingo rwa Jerusalemu rwatũũraga rũrĩ rũmomoku, o nacio ihingo itiathondekeetwo rĩngĩ kuuma ciahĩa. Na rĩrĩa ndaiguire ũguo ngĩikara thĩ, ngĩrĩra mũno. Ngĩgĩikara ndĩthikĩire mĩthenya mĩingĩ na ndĩhingĩĩte kũrĩa irio. Ngĩhooya Ngai ngiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai wa igũrũ, Wee wĩ mũnene, na nĩtũgũtĩĩĩte. Wee MWATHANI nĩũhingagĩria kĩrĩĩkanĩro gĩaku arĩa makwendeete na arĩa mahingagia ũrĩa wathanĩĩte. Ndagũthaitha MWATHANI, ũndore na ũigue mahooya maakwa maya ndĩrahooya ũtukũ na mũthenya nĩ ũndũ wa ndungata ciaku, o andũ aaku a Isiraeli. Nĩndĩroimbũra atĩ ithuĩ andũ a Isiraeli nĩtwĩhĩĩtie. Ti itherũ niĩ na maithe maitũ nĩtwĩhĩĩtie. Nĩtũgwĩkĩĩte maũndũ mooru mũno, na tũtiĩkĩĩte ũrĩa watwathire. Nĩtwagĩĩte kũhingia mawatho maaku marĩa waheire Musa ndungata yaku. Ririkana ũrĩa wothe werire Musa ndungata ĩyo yaku, rĩrĩa wamwĩrire atĩrĩ, ‘Andũ aya a Isiraeli, mũngĩkaagarara watho wakwa-rĩ, nĩngaamũhurunja ndũũrĩrĩinĩ iria ingĩ. No rĩĩrĩ, mũngĩkaanjookerera, na mwĩkage ũrĩa wothe ndĩmwathĩĩte, hĩndĩ ĩyo nĩngaamũcookia o handũ harĩa thuurĩĩte ha kũhooyagĩrwo o na angĩkorwo mũgaakorwo mũhurunjĩĩtwo ituri ciothe cia thĩ.’ “Na rĩu MWATHANI, andũ acio nĩ ndungata ciaku, o na andũ aaku. Nĩwe wamahonokirie na ũhoti waku mũnene o na hinya waku. Rĩu thikĩrĩria mahooya maakwa o na mahooya ma ndungata ciaku ciothe iria ciendeete gũkũhe gĩtĩĩo. Ndeithia hootane ũũmũũthĩ, na ũtũme mũthamaki anjiguĩre tha.” Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio ndaarĩ mũtwarĩri mũthamaki gĩa kũnyua. Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩeri ĩna, hĩndĩ ĩmwe mũthamaki Aritashashita arĩ meethainĩ akĩrĩa, ngĩoya ndibei ngĩmũtwarĩra. Na rĩĩrĩ, mũthamaki ndakoreetwo ooneete ndĩ na kĩeha ta ũguo mbere ĩyo. Nĩ ũndũ ũcio akĩnjũũria atĩrĩ, “Kaĩ wĩ na kĩeha ũguo nĩkĩ, Nehemia? Na tondũ ndũkĩrĩ mũrũaru-rĩ, no mũhaka gũkorwo kwĩ na ũndũ ũragũthĩĩnia.” Hĩndĩ ĩyo ngĩkĩmaka mũno ngĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, ũrotũũra tene na tene. Kaĩ ingĩkĩaga kũigua kĩeha nĩkĩ kuona atĩ itũũra, o kũndũ kũrĩa mbĩĩrĩra cia aabaaba irĩ, nĩ gũkiru ihooru, o nacio ihingo ciarĩo nĩcianangĩĩtwo nĩ mwaki?” Naake mũthamaki agĩkĩnjũũria atĩrĩ, “Nĩ atĩa ũkwenda?” Hĩndĩ o ro ĩyo ngĩkĩhooya Ngai wa igũrũ, ngĩcooka ngĩcookeria mũthamaki atĩrĩ, “Wee mwathi wakwa mũthamaki, ngũgũthaitha angĩkorwo nĩũkuona kwagĩrĩire, ũnjĩtĩkĩrie thiĩ bũrũriinĩ wa Juda, o itũũrainĩ kũrĩa mbĩĩrĩra cia aabaaba irĩ, nĩguo ngarĩake rĩngĩ.” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki, aikaire hamwe na mũtumia wake, akĩnjĩtĩkĩria thiĩ. Naake akĩnjũũria ngũthiĩ gũikara ihinda rĩigana atĩa na ngaacooka rĩ. Na niĩ ngĩmwĩra rĩrĩa ngaacooka. Hĩndĩ ĩyo ngĩkĩmũthaitha ahe marũa ma gũtwarĩra abarũũthi arĩa maarĩ mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati, nĩguo manjĩtĩkĩrie hĩtũkĩre bũrũriinĩ wao ngĩthiĩ Juda. O na ningĩ ngĩũria heeo marũa ma gũtwarĩra Asafu, ũrĩa wamenyagĩrĩra mũtitũ wa mũthamaki. Marũa macio maarĩ ma kũmũũria ahe mĩtĩ ya gwaka ihingo cia nyũmba ĩrĩa yakĩĩtwo na hinya ya kũgitĩra Hekaarũ. O na ningĩ ahe mĩtĩ ya gwakwa rũthingo rwa itũũra rĩu, o na nyũmba yakwa ya gũikara. Naake mũthamaki akĩĩhe kĩrĩa gĩothe ndeendaga nĩ gũkorwo Ngai aarĩ hamwe na niĩ. Naake mũthamaki akĩĩhe anene amwe a thigari o na thigari imwe cia mbarathi nĩguo matwarane na niĩ. Ngĩkiumagara ngĩthiĩ na mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati. Ndakinya kuo ngĩhe abarũũthi marũa marĩa ndaheetwo nĩ mũthamaki. No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Sanibalati wa kuuma itũũra rĩa Bethi Horoni, na Tobia, mũtongoria woimĩĩte rũgongo rwa Aamoni, maiguire atĩ kwĩ na mũndũ wokĩĩte gũcaria njĩra ya kũguna andũ a Isiraeli, makĩraakara mũno. Tondũ ũcio ngĩgĩthiĩ Jerusalemu na ngĩikara kũu mĩthenya ĩtatũ itekwĩra mũndũ ũrĩa MWATHANI aanguũrĩirie gwaka Jerusalemu. Ngĩcooka ngĩũkĩra ũtukũ gatagatĩ, na ngĩoya andũ amwe mataarĩ aingĩ tũkiuma nja. Tũtiarĩ na nyamũ ingĩ tiga ndigiri ĩyo ndahaicĩĩte. Kũrĩ o ũtukũ ũguo, ngiumĩra kĩhingo gĩa Gĩtuamba kĩrĩa kĩarĩ na mwena wa ithũĩro ngĩerekera na mwena wa kĩanda thiĩrĩire gĩthimainĩ kĩrĩa gĩĩtagwo gĩthima kĩa Ndamaathia ngĩkinya kĩhingo gĩa Kĩarainĩ. Hĩndĩ ĩyo nĩkũbaara ndabaaraga thingo cia Jerusalemu iria ciatharũkĩĩte na mĩrango ĩrĩa yahĩĩte nĩ mwaki. Ningĩ ngĩthiĩ ndoreete na mwena wa irathĩro wa itũũra rĩu, ngĩkĩambata na rũgongo o nginya kĩhingoinĩ gĩa Gĩthima na kariainĩ ka mũthamaki. No rĩĩrĩ, hatiarĩ handũ ha kũhĩtũkĩria ndigiri ĩrĩa yanguuĩĩte. Hĩndĩ ĩyo ngĩkĩambata kũrĩ o ũtukũ ũguo, ngĩbaaraga rũthingo rwa na mwena wa gĩtuamba gĩa Kidironi. Thuutha wa ũguo, ngĩhũndũka na njĩra ĩrĩa ndookĩire ngĩtoonyera kĩhingoinĩ gĩa Gĩtuamba ngĩcooka itũũrainĩ. Nao atongoria aakuo matiigana kũmenya kũrĩa ndathiĩte o na ũrĩa ndeekĩĩte. Nginyagia hĩndĩ ĩyo gũtirĩ ũndũ ndamenyithĩĩtie Ayahudi, athĩnjĩri Ngai, anene, atongoria, o na kana mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩateithĩrĩirie wĩrainĩ ũcio. Hĩndĩ ĩyo ngĩmeera atĩrĩ, “Tabaaraai mũone ũndũ ũyũ twĩ naguo ũrĩa wĩ mũũru; itũũra rĩa Jerusalemu nĩ maganjo matheri, na ihingo ciarĩo icinĩĩtwo na mwaki! Ũkĩraai twake rũthingo rũũrũ rwa Jerusalemu rĩngĩ, nĩ geetha tũtikaanacooke kũnyararwo.” Ngĩcooka ngĩmamenyithia ũrĩa Ngai aandeithĩĩtie, o na ũrĩa mũthamaki aanjĩrĩĩte. Nao makĩnjookeria atĩrĩ, “Nĩtũgĩũkĩreei twambĩrĩrie kũrĩaka rĩngĩ.” Tondũ ũcio magĩkĩĩhaarĩria kwambĩrĩria wĩra ũcio. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Sanibalati, Tobia, na Mũarabu wetagwo Geshemu maiguire ũrĩa twehaarĩirie gwĩka magĩtũthekerera makiuga atĩrĩ, “Ĩ ũndũ ũyũ mũrenda gwĩka nĩ ũrĩkũ? Kaĩ mũrenda gũũkĩrĩra mũthamaki?” Na niĩ ngĩmacookeria ngĩmeera atĩrĩ, “Ngai wa igũrũ nĩ we ũgũtũhe ũhootani. Ithuĩ-rĩ, tũrĩ ndungata ciake, na nĩtũkwambĩrĩria gwaka. No rĩĩrĩ, inyuĩ mũtirĩ a ho ũndũinĩ ũyũ, o na gũtirĩ kĩndũ mũngĩgaya ho, o na mũtirĩ rũrĩra gũũkũ Jerusalemu.” Na rĩĩrĩ, Eliashibu Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, me na athĩnjĩri Ngai arĩa angĩ, magĩaka rĩngĩ kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩhingo kĩa Ng'ondu. Magĩcooka magĩkĩamũra, na magĩgĩĩkĩra mĩrango. Ningĩ makĩamũra rũthingo o nginya mũnaarainĩ wa Igana o na nginyagia mũnaarainĩ wa Hananeli. Nao andũ a Jeriko magĩaka rĩngĩ rũthingo marutĩĩtie harĩa athĩnjĩri Ngai maakinyĩĩtie. Naake Zakuru mũrũ wa Imuri agĩaka rũthingo rũu arutĩĩtie harĩa andũ a Jeriko maakinyirie. Nayo mbarĩ ya Hasenaa ĩgĩaka rĩngĩ kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩhingo gĩa Thamaki. Ningĩ makĩrũũgamia buremu na magĩgĩĩkĩra mĩrango. Magĩcooka magĩkĩoha wega na cuuma na magĩgĩĩkĩra mĩgĩĩko ya cuuma ya kũhingaga nayo. Naake Meremothu mũrũ wa Uria na mũcũkũrũ wa Hakozu, agĩthiĩ na mbere gwaka arutĩĩtie kĩhingoinĩ kĩu. Naake Meshulamu mũrũ wa Berekia na mũcũkũrũ wa Meshezabeli, agĩthiĩ na mbere gwaka arutĩĩtie harĩa Meremothu aakinyirie. Naake Zadoku mũrũ wa Baana agĩthiĩ na mbere arutĩĩtie harĩa Meshulamu akinyirie. Nao andũ a Tekoa magĩthiĩ na mbere magĩaka marutĩĩtie harĩa Zadoku aakinyirie. No rĩĩrĩ, andũ arĩa a bata a itũũra rĩu matiigana kũruta wĩra ũrĩa maaheetwo nĩ anene aao. Naake Joiada mũrũ wa Pasea me na Meshulamu mũrũ wa Besodeia magĩaka rĩngĩ kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩhingo gĩa Jeshana. O na ningĩ makĩrũũgamia buremu na magĩgĩĩkĩra mĩrango. Magĩcooka magĩkĩoha wega na cuuma na magĩgĩĩkĩra mĩgĩĩko ya cuuma ya kũhingaga. Naake Melatia wa kuuma Gibeoni, Jadani wa kuuma Meronothi, marĩ na andũ a Gibeoni na Mizipa, magĩaka marutĩĩtie harĩa Joiada na Meshulamu maakinyirie. Acio maakire itĩĩna magĩkinyia o hakuhĩ na mũciĩ wa barũũthi ũrĩa wathanaga mwena wa ithũĩro wa rũũĩ rwa Farati. Naake Uzieli mũrũ wa Harihaia, mũturi wa thahabu, agĩaka arutĩĩtie hau. Naake Hanania ũrĩa warĩ mũthondeki wa maguta manungi wega agĩaka arutĩĩtie harĩa Uzieli aakinyirie. Agĩaka itĩĩna rĩake nginya harĩa heetagwo Rũthingo Rwariĩ. Naake Refaia mũrũ wa Huri, ũrĩa wathaga nuthu ya rũgongo rwa Jerusalemu, agĩaka arutĩĩtie harĩa Hanania aakinyirie. Naake Jedaia mũrũ wa Harumafu agĩaka arutĩĩtie harĩa Refaia aakinyirie. Handũ hau haarĩ hakuhĩ na nyũmba yake. Naake Hatushu mũrũ wa Hashabuneia agĩaka arutĩĩtie harĩa Jedaia aakinyirie. Naake Malikija mũrũ wa Harimu me na Hashubu mũrũ wa Pahathu Moabi magĩaka marutĩĩtie harĩa Hatushu aakinyirie. O na ningĩ magĩaka cimuni. Naake Shalumu mũrũ wa Haloheshu, na nĩ we wathanaga nuthu ĩrĩa ĩngĩ ya rũgongo rwa Jerusalemu, agĩaka arutĩĩtie harĩa Malikija na Hashubu maakinyirie. (Ũcio aateithĩrĩirio gwaka nĩ airĩĩtu aake.) Naake Hanuni na andũ arĩa maatũũraga itũũra rĩa Zanoa magĩaka rĩngĩ kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩhingo gĩa Gĩtuamba. Magĩcooka magĩgĩĩkĩra mĩrango na magĩkĩoha wega na cuuma, na magĩgĩĩkĩra mĩgĩĩko ya cuuma ya kũhingaga. Ningĩ magĩcooka magĩcookereria rũthingo rũu itĩĩna rĩa mita magana mana na mĩrongo ĩna makĩrũkinyia handũ harĩa heetagwo kĩhingo gĩa Kĩarainĩ. Naake Malikija mũrũ wa Rekabu, na nĩ we wathanaga rũgongo rwa Bethi Hakeremu, agĩaka rĩngĩ kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩhingo gĩa Kĩarainĩ. Agĩcooka agĩgĩĩkĩra mĩrango na agĩkĩoha wega na cuuma na agĩgĩĩkĩra mĩgĩĩko ya kũhingaga. Naake Shalumu mũrũ wa Kolihoze, na nĩ we wathanaga rũgongo rwa Mizipa, agĩaka rĩngĩ kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩhingo gĩa Gĩthima. Agĩcooka agĩkĩgita wega, agĩgĩĩkĩra mĩrango, agĩkĩoha wega cuuma na agĩgĩĩkĩra mĩgĩĩko ya kũhingaga. Ningĩ no we wakire rũthingo rwa karia karĩa geetagwo karia ga Shela rũrĩa rwariganĩĩtie na mũgũnda wa mũthamaki. Aarwakire nginya ngathĩinĩ iria ciikũrũkĩĩte ciumĩĩte itũũra rĩa Daudi. Naake Nehemia mũrũ wa Azibuku, na nĩ we wathaga nuthu ya rũgongo rwa Bethizuri, agĩaka arutĩĩtie harĩa Shalumu aakinyirie. Aakire arutĩĩtie kũng'ethanĩra na mbĩĩrĩra ya Daudi akĩhĩtũka karia karĩa keenjeetwo, agĩkinyia kambĩinĩ ya thigari. Na rĩĩrĩ, Alawii aya marũmĩrĩire magĩtwarithia na mbere gwaka rĩngĩ rũthingo rũu kuuma kambĩinĩ ya thigari. Rehumu mũrũ wa Bani agĩaka arutĩĩtie harĩa Nehemia aakinyirie. Naake Hashabia, na nĩ we wathaga nuthu ya rũgongo rwa Keila, agĩaka arutĩĩtie harĩa Rehumu aakinyirie. Aahaakire handũinĩ ha andũ a rũgongo rũu aathaga. Naake Bawai mũrũ wa Henadadi, na nĩ we wathaga nuthu ĩyo ĩngĩ ya rũgongo rwa Keila, agĩaka arutĩĩtie harĩa Hashabia aakinyirie. Naake Ezeri mũrũ wa Jeshua, na nĩ we wathanaga Mizipa, agĩaka arutĩĩtie harĩa Bawai aakinyirie. Hau haarĩ na mwena wa mbere wa harĩa haigagwo indo cia mbaara. Naake akĩhaaka o nginya koonainĩ ya rũthingo. Naake Baruku mũrũ wa Zabai agĩaka arutĩĩtie harĩa Ezeri aakinyirie, akĩhaaka o nginya mũromoinĩ wa nyũmba ya Eliashibu Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Naake Meremothu mũrũ wa Uria na mũcũkũrũ wa Hakozu, agĩaka arutĩĩtie harĩa Baruku aakinyirie, agĩkinyia o mũthiainĩ wa nyũmba ya Eliashibu. Na rĩĩrĩ, athĩnjĩri Ngai aya marũmĩrĩire magĩtwarithia na mbere gwaka rĩngĩ rũthingo rũu. Athĩnjĩri Ngai arĩa maatũũraga hakuhĩ na Jerusalemu magĩaka marutĩĩtie harĩa Meremothu aakinyirie. Naake Benjamini na Hashubu magĩaka marutĩĩtie harĩa athĩnjĩri Ngai acio maakinyirie. Hau maakire haarĩ na mwena wa na mbere wa nyũmba ciao. Naake Azaria, mũrũ wa Maaseia na mũcũkũrũ wa Anania, agĩaka arutĩĩtie harĩa Benjamini na Hashubu maakinyirie. Hau aakire haarĩ na mwena wa mbere wa nyũmba yake. Naake Binui mũrũ wa Henadadi agĩaka arutĩĩtie harĩa Azaria aakinyirie. Aahaakire arutĩĩtie nyũmbainĩ ya Azaria akĩhakinyia koonainĩ ya rũthingo. Nao andũ a kuuma Tekoa magĩaka marutĩĩtie harĩa Pedaia aakinyirie. Maahaakire kuuma kamwenainĩ karĩa kaariganĩĩtie na mũnaara ũrĩa mũnene wahũthagĩrwo kũrangĩra Hekaarũ. Maahaakire makĩhakinyia hakuhĩ na rũthingo rũrĩa rwarĩ hakuhĩ na Ofeli. Hau haarĩ haao ha keerĩ gwakwa. Nao athĩnjĩri Ngai amwe magĩaka marutĩĩtie harĩa andũ acio a Tekoa maakinyirie. Maarutirie kĩhingoinĩ kĩa Mbarathi maroreetie na rũgongo. O mũndũ aakaga o mbere ya nyũmba yake. Naake Zadoku mũrũ wa Imeri agĩaka arutĩĩtie harĩa athĩnjĩri Ngai maakinyirie naho haarĩ mbere ya nyũmba yake. Naake Shemaia mũrũ wa Shekania agĩaka arutĩĩtie harĩa Zadoku aakinyirie. Ũcio nĩ we waikaragia kĩhingo kĩa Mwena wa Irathĩro. Naake Hanania mũrũ wa Shelemia, me na Hanuni mũrũ wa gatandatũ wa Zalafu magĩcooka magĩaka marutĩĩtie harĩa Shemaia aakinyirie. Hau haarĩ haao ha keerĩ gwaka. Naake Meshulamu mũrũ wa Berekia agĩaka arutĩĩtie harĩa acio eerĩ maakinyirie, naho haarĩ mbere wa nyũmba yake. Naake Malikija, mũturi wa thahabu, agĩaka arutĩĩtie harĩa Meshulamu akinyirie. Naake aahaakire akĩhakinyia nyũmbainĩ ĩrĩa yaikaragwo nĩ aruti wĩra a Hekaarũ na ahũũri a mbiacara. Nyũmba ĩyo yaringaine na kĩhingo kĩa Mifikadi, hakuhĩ na nyũmba yarĩ igũrũ wa koona ya rũthingo rũrĩa rwarĩ na mwena wa rũgongo kwerekera na irathĩro. Nao aturi a thahabu na ahũũri a mbiacara magĩaka marutĩĩtie harĩa Malikija aakinyirie. Maahaakire marutĩĩtie nyũmbainĩ ĩrĩa yarĩ koonainĩ makĩhakinyia kĩhingoinĩ kĩrĩa gĩetagwo Kĩhingo kĩa Ng'ondu. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Sanibalati aiguire atĩ ithuĩ Ayahudi nĩtũraaka rũthingo rĩngĩ, akĩng'ũrĩka mũno, na akĩambĩrĩria gũtũnyũrũria. Naake Sanibalati, araata aake na thigari cia Samaria irĩ ho, akiuga atĩrĩ, “Ĩ Ayahudi aya o na matarĩ nyama ingĩiyũra mũkuha mareeka atĩa? Hiihi marenda gwaka itũũra rĩĩrĩ rĩngĩ? Mareciiria atĩ o na mangĩruta magongoona no marĩĩkie wĩra ũyũ na mũthenya ũmwe? Mahota kũũngania mahiga moothe marĩa maacinirwo na magĩteeo?” Naake Tobia arũũgamĩĩte hakuhĩ naake akĩgwatĩria ũhoro ũcio akiuga atĩrĩ, “Nĩ rũthingo rwa mũthemba ũrĩkũ mangĩaka? O na mbwe ĩngĩrũikarĩra to rũmomooke!” Hĩndĩ ĩyo ngĩhooya atĩrĩ, “Ngai, tathikĩrĩria ũrĩa tũranyũrũrio nĩ andũ aya! Reke kĩnyũrũri kĩu kĩao kĩmacookerere. Ningĩ ũreke matuunywo indo ciao ciothe na ũmarekererie matahwo mathaamĩrio bũrũri mũgeni. Ndũkaanamoohere ũũru ũrĩa meekaga o na ndũkaanariganĩrwo nĩ meehia maao. Tondũ ithuĩ tũkoreetwo tũgĩaka nĩmatũrumĩĩte.” Nĩ ũndũ ũcio tũgĩthiĩ na mbere gwaka rũthingo rũu, na tondũ andũ maarĩ na kĩyo gĩa gwaka thuutha wa ihinda iniini, rũgĩgĩkinya nuthu ya kĩrũũgamo kĩaruo. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Sanibalati, Tobia, andũ a kuuma Arabia, Aamoni, na Aashidodu, maiguire ũrĩa wĩra wa gwaka rũthingo rũu rwa Jerusalemu wathiaga na mbere, na ũrĩa mathenya marĩa maarĩ matharũku mathiaga na mbere gũcookererio, makĩraakara mũno. Nao magĩthiĩ ndundu nĩguo matharĩkĩre itũũra rĩa Jerusalemu matũme kũgĩe ngũĩ. No ithuĩ tũkĩhooya Ngai witũ na tũkĩiga andũ a kũrangĩra itũũra ũtukũ na mũthenya. Nao andũ a Juda magĩkĩina rwĩmbo rũũrũ: Nĩtũrathira hinya nĩ wĩra ũyũ; mahiga marĩa maamomorangirwo maiyũire gũũkũ. Tũtingĩkĩhota gwaka rũthingo rũũrũ. Nacio thũ ciitũ igĩciiria atĩ tũtingĩciona, o na kana tũmenye mĩbango yacio mbere ya itũtharĩkĩre itũũrage, igirie wĩra wa mwako ũthiĩ na mbere. No rĩĩrĩ, Ayahudi arĩa maatũũranagia na thũ ciitũ, magookaga kaingĩ kaingĩ gũtũmenyithia ũrĩa thũ ciitũ ciatũciiragĩra itwĩke. Tondũ ũcio ngĩbanga andũ mbarĩ kwa mbarĩ, ngĩmaiga thuutha wa rũthingo marĩ na hiũ cia njora, matimũ, na mĩguĩ. Ndamaigaga handũ harĩa mwako ũtaakoragwo ũrĩĩkĩĩte. Hĩndĩ ĩyo ngĩbaara ngĩona ũrĩa andũ maiguaga guoya, ngĩĩra atongoria o na anene aao atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra thũ ici ciitũ. Taririkanaai ũrĩa MWATHANI arĩ mũnene na wa kũmakania, mũgĩũkĩre mũrũĩrĩre andũ aanyu, ciana cianyu, atumia aanyu, o na nyũmba cianyu.” Na rĩĩrĩ, thũ ciitũ igĩkĩmenya atĩ nĩtwamenyeete mĩbango ĩyo mĩũru ciatũbangĩire o na ikĩmenya atĩ Ngai nĩathũũkangĩĩtie mĩbango ĩyo yacio. Hĩndĩ ĩyo ithuothe tũgĩcooka gũthiĩ na mbere na mwako. Na rĩĩrĩ, kuuma hĩndĩ ĩyo, nuthu ĩmwe ya andũ aakwa ĩgĩtuĩka ya kũrutaga wĩra, na nuthu ĩyo ĩngĩ ĩgĩtuĩka ya kũrangagĩra ĩkĩrĩĩte nguo cia gĩcango, na ĩnyiitĩĩte matimũ, ngo, na mĩguĩ. Ningĩ atongoria oothe magĩikara makĩũmagĩrĩria andũ arĩa maakaga rũthingo. Nao andũ arĩa maanenganagĩrĩria indo cia mwako, mũndũ aakuuaga indo na guoko kũmwe, nakuo kũu kũngĩ gwakoragwo kũnyiitĩĩte matharaita. O nao andũ arĩa maakaga, mũndũ aakoragwo o eyoheete rũhiũ rwa njora njohero. Naake mũhuuhi wa karumbeeta aikaraga hakuhĩ na niĩ. Ningĩ ngĩĩra andũ o na anene na atongoria aao oothe atĩrĩ, “Wĩra ũyũ nĩ mũingĩ na nĩtũraihanĩrĩirie mũno, na ithuĩ tũkaraihanĩrĩria mũno tũgĩaka. Mũngĩigua karumbeeta kahuuhwo ũrĩraai na kũrĩ ithuĩ. Ngai witũ nĩwe ũgũtũhũũranĩra.” Ũguo nĩguo twakĩrutaga wĩra wa gwaka rũthingo rũu. Nuthu ĩmwe ya andũ yarutaga wĩra kuuma rũũciinĩ o nginya hwaĩinĩ njata ikĩumĩra, nayo nuthu ĩyo ĩngĩ ĩkarangagĩra ĩnyiitĩĩte matimũ. Hĩndĩ ĩyo ngĩcooka ngĩĩra andũ arĩa maarũũgamagĩrĩra wĩra o hamwe na ndungata ciao maraarage Jerusalemu nĩguo tũrangagĩre itũũra ũtukũ, na mũthenya tũkaruta wĩra. Na rĩĩrĩ, o na niĩ mwene, andũ arĩa maarĩ hamwe na niĩ, ndungata ciakwa, o na arangĩri aakwa, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe warutaga nguo ciake mwĩrĩ. O mũndũ aikaraga anyiitĩĩte matharaita maake na mooko. Na rĩĩrĩ, thuutha ũcio, gũkĩgĩa kĩrĩro kĩnene gĩa athuuri na atumia aao, nĩ ũndũ wa ũrĩa meekagwo nĩ Ayahudi arĩa angĩ. Amwe aao makiuga atĩrĩ, “Ithuĩ tũrĩ na ciana nyingĩ, na nĩtũbatairio nĩ irio nĩguo tũtũũre muoyo.” Angĩ makiuga atĩrĩ, “Tũracuuria mĩgũnda iitũ ya kũrĩma na ya mĩthabibũ, o na nyũmba ciitũ, nĩ geetha tuone irio tũtigaakue nĩ ng'aragu.” Angĩ nao makiuga atĩrĩ, “Tũrakomba mbeeca cia kũrĩha mũthamaki igooti nĩ ũndũ wa mĩgũnda iitũ ya kũrĩma o na ya mĩthabibũ. Na rĩĩrĩ, ithuĩ tũrĩ a kĩruka kĩmwe na Ayahudi arĩa angĩ. Githĩ ciana ciitũ ititariĩ o ta ciao? No rĩĩrĩ ithuĩ nĩtũratua ciana ciitũ ngombo. Amwe a airĩĩtu aitũ nĩmeendeetio magatuĩka ngombo. Na rĩĩrĩ, ithuĩ tũtirahota gwĩteithia, nĩ gũkorwo nĩtũtuunyĩĩtwo mĩgũnda iitũ ya kũrĩma o na ya mĩthabibũ.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa ndaiguire mateta maao ngĩraakara mũno na ngĩĩhotora gwĩka ũndũ. Ũhoro ũcio wothe ngĩũcookereria atongoria na anene a andũ ngĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ-rĩ, nĩkũhinyĩrĩria mũrahinyĩrĩria aariũ a ithe wanyu!” Ngĩcooka ngĩĩtana mũcemanio mũnene nĩguo njarie igũrũ rĩa ũhoro ũcio. Ngĩmeera atĩrĩ, “Nĩtũgereetie o ũrĩa tũngĩhota gũkũũra Ayahudi aitũ arĩa meyendeetie kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ. Rĩu inyuĩ mũrahũthĩra hinya mũgatũma Ayahudi arĩa angĩ meyendie kũrĩ inyuĩ, o rĩrĩa mũrĩ a ithe ũmwe!” Nao atongoria oothe magĩkira ki, matiigana kuona ũndũ wa gũcookia. Ngĩcooka ngĩmeera atĩrĩ, “Ũndũ ũcio mũreeka ti mwega! Nĩmwagĩrĩirwo nĩgũtĩĩa Ngai o na gwĩka ũndũ ũrĩa wagĩrĩire. Na njĩra ĩyo nĩmũgũtũma ndũũrĩrĩ iria irĩ ũthũ na ithuĩ ciage gũtũmena. Niĩ na andũ arĩa marĩ hamwe na niĩ, na ndungata ciakwa-rĩ, nĩtũmakombagĩra mbeeca o na irio. Rĩu-rĩ, nĩtũtigeei kũmeetia uumithio. O ro ũũmũũthĩ, macookeriei mĩgũnda yao ya kũrĩma, ya mĩthabibũ, o na ya mĩtamaiyũ, na nyũmba ciao. Ningĩ mũmacookerie uumithio wa mbia ciao, wa ngano, wa ndibei, o na wa maguta ma mĩtamaiyũ, ũrĩa mũmeetagia.” Nao atongoria acio magĩkiuga atĩrĩ, “Nĩtũkũmacookeria indo ciao o ta ũguo uugĩĩte, na nĩtũkũmoohera mathiirĩ.” Ngĩcooka ngĩĩta athĩnjĩri Ngai matuĩke aira, nao andũ acio ngĩmehĩtithia moige atĩ nĩmekũhingia ũguo meeranĩire. Hĩndĩ ĩyo ngĩribariba mũcibi wakwa mwariĩ, ngiuga atĩrĩ, “Mũndũ wothe ũtakũhingia kĩrĩĩkanĩro kĩu, Ngai aromũribariba o ro ũguo. Ngai aromũribariba amũtige atarĩ nyũmba, kana wĩra, aromũribaribĩka ũguo atigwo atarĩ kĩndũ.” Nao andũ acio oothe moonganĩĩte makiuga, “Ameni” na makĩgooca MWATHANI. Nao atongoria magĩgĩĩka o ta ũrĩa meeranĩire. Na rĩĩrĩ, handũ ha mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ndakorirwo ndĩ barũũthi wa bũrũri wa Juda, niĩ na andũ a nyũmba ya baaba tũtiahũthagĩra gĩcunjĩ kĩa indo kĩrĩa ndaagĩrĩirwo kũheeo ta barũũthi. Hĩndĩ ĩyo nĩkwambĩrĩria mwaka wa mĩrongo ĩĩrĩ, nginya mwaka wa mĩrongo ĩtatũ na ĩĩrĩ ĩrĩa Aritashashita aakorirwo athamakĩĩte. Na rĩĩrĩ, abarũũthi arĩa maarĩ mbere yakwa nĩmahinyagĩrĩria andũ mũno; nĩ ũndũ nĩmaameetagia irio na ndibei cia thogora wa mbeeca cia betha mĩrongo ĩna o mũthenya. Ningĩ o nacio ndungata ciao noguo ciahinyagĩrĩria andũ. No niĩ ndiigana gwĩka ũguo nĩ ũndũ wa ũrĩa ndatĩĩĩte Ngai. Ngĩkĩruta wĩra wa gwaka rĩngĩ rũthingo rũu na hinya wakwa wothe, na ndiigana kũgũra mũgũnda. Ningĩ nacio ndungata ciakwa ikĩnyiitanĩra na niĩ wĩrainĩ wa mwako ũcio. Na rĩĩrĩ, nĩndaheaga Ayahudi na atongoria igana rĩa mĩrongo ĩtaano (150) irio. Ningĩ hamwe na acio nĩndaheaga irio o na andũ arĩa mookaga kũrĩ niĩ moimĩĩte ndũũrĩrĩinĩ iria ciatũkuhĩhĩirie. Andũ acio nĩndamathĩnjagĩra o mũthenya ndeegwa ĩmwe, na ndũrũme noru ithathatũ, na ngũkũ nyingĩ. Ningĩ o thuutha wa mĩthenya ikũmi, nĩndamaheaga ndibei ĩrĩa njega kwa ũingĩ. Na tondũ wa ũrĩa andũ acio maarĩ na mawĩra maritũ ma kũruta, ndiigana gwĩtia gĩcunjĩ kĩa irio kĩrĩa ndaagĩrĩirwo kũheeo ta barũũthi. Ndagũthaitha Ngai ũndirikane na ũnjĩke maũndũ meega nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa njĩkĩire andũ aya. Na rĩĩrĩ, Sanibalati, Tobia, Geshemu ũcio Mũarabu, o na thũ iria ingĩ ciitũ, magĩkĩmenyithio atĩ nĩtwarĩĩkĩĩtie gwaka rũthingo na hatiarĩ ithenya o na rĩmwe rĩatigarĩĩte. O na kũhaana o ũguo-rĩ, tũtiakoreetwo twĩkĩrĩĩte ihingo. Tondũ ũcio Sanibalati na Geshemu makĩndekanĩria atĩ tũcemanie gatũũrainĩ kamwe ga tũtũũra twa bũrũri ũrĩa mwaraganu wa Ono. No rĩĩrĩ, o meendaga kũngera ngero. Na niĩ ngĩmarekeria andũ makeerwo ũũ: “Nĩndĩraruta wĩra wa bata mũno, na ndigũikũrũka kũu. Ndingĩhota gũtiganĩria wĩra atĩ nĩguo njũke tuonane.” Nao makĩndekeria andũ mahinda mana makĩnjĩĩraga ndũmĩrĩri o ta ya mbere, na niĩ ngamacookagĩria macookio o ta marĩa ndacookeetie rĩa mbere. Hĩndĩ ĩyo Sanibalati akĩndekeria ndungata ĩmwe yake ihinda rĩa gataano ĩ na marũa mataarĩ matume maandĩkĩĩtwo ũũ: “Atĩrĩĩrĩ Nehemia, nĩmenyithĩĩtio nĩ Geshemu atĩ kwĩ na mũhuuhu ũrathiĩ na mbere gatagatĩinĩ ka ndũũrĩrĩ iria itũkuhĩrĩirie, atĩ wee o na Ayahudi nĩmũthondekeete ndundu ya kũremera mũthamaki na nĩkĩo mũraaka rĩngĩ rũthingo rwa itũũra rĩĩrĩ. Ningĩ Geshemu nĩathiĩte na mbere kuuga atĩ wee nĩũrenda gwĩtua mũthamaki. Ningĩ nĩũhaarĩirie anabii amwe kũu Jerusalemu moige atĩ wee nĩ we mũthamaki wa Juda. Na rĩu mũthamaki no eende kũmenya ũhoro ũcio wega. Na tondũ ũcio gĩũke twaranĩrie ũhoro ũcio.” Ngĩcooka ngĩtũmĩra Sanibalati ndũmĩrĩri ĩno: “Atĩrĩĩrĩ, Sanibalati, ũhoro ũcio wothe uugĩĩte nĩ wa maheeni. Maũndũ macio moothe nĩ we mwene wĩtungĩire.” Andũ acio meendeete gũtũmakia nĩguo tũtiganĩrie wĩra wa mwako. Ngĩkĩhooya ihooya rĩĩrĩ, “Ndagũthaitha Ngai njĩkĩra hinya!” Na rĩĩrĩ, ngĩgĩthiĩ mũciĩ gwa Shemaia, mũrũ wa Delaia na mũcũkũrũ wa Mehetabeli, ngĩmũkora ahingĩirwo gwake nyũmba, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Reke niĩ nawe tũthiĩ tũkehithe o Handũ Harĩa Hatheru Mũno ha Hekaarũ na tũhinge mĩrango, nĩ ũndũ andũ acio nĩmegũũka gũkũũraga na megũũka ũtukũ.” Na niĩ ngĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndirĩ kĩguoya gĩa kũũra na gũthiĩ kwĩhitha. Ũgwĩciiria atĩ no honokie muoyo wakwa na ũndũ wa kwĩhitha Hekaarũinĩ? Ũguo ndigwĩka.” Ngĩciiria ũhoro ũcio, ngĩgĩtaũkĩrwo atĩ ti Ngai warĩĩtie na Shemaia, no nĩkũhakwo aahakĩĩtwo nĩ Tobia na Sanibalati nĩguo anjiguithie guoya. Nao maamũhakĩĩte nĩguo anjiguithie guoya njĩhie, naguo ũndũ ũcio ũgĩtuĩke wa gũthũũkĩria rĩĩtwa o na wa kũũmenithia. Ngĩkĩhooya ihooya rĩĩrĩ, “Ndagũthaitha Ngai ũririkane Tobia na Sanibalati ũrĩa meekĩĩte na ũmaherithie. Ningĩ o na ũherithie Noadia mũnabii mũndũ wa nja ũcio, o na anabii acio angĩ, mageragia kũnjiguithia guoya.” Naguo wĩra wothe wa gwaka rũthingo rũu ũkĩrĩĩka mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano wa mweri wa Eluli. Wĩra ũcio wothe twaũrutire na mĩthenya mĩrongo ĩtaano na ĩĩrĩ. Rĩrĩa thũ ciitũ ciothe iria ciarĩ ndũũrĩrĩinĩ iria ciatũkuhĩhĩirie ciaiguire ũrĩa wĩra ũcio warutĩkĩĩte ikĩmaka mũno. Wĩra ũcio wothe watuĩkire wa kũmakania nĩ ũndũ o mũndũ wothe eetĩkĩĩtie atĩ warutĩkire nĩ ũndũ wa ũteithio wa Ngai. Ningĩ matukũinĩ macio atongoria a Ayahudi maatũire maandĩkanagĩra marũa na Tobia. Na rĩĩrĩ, kũu Juda andũ nĩmeehĩtĩĩte atĩ makorwo mwena wake, nĩ ũndũ Shekania mũrũ wa Ara aarĩ mũthoniwe. Naake Noadia mũrũ wa Jehohanani aahikĩĩtie mwarĩ wa Meshulamu mũrũ wa Berekia. Na rĩĩrĩ, andũ nĩmaagaathagĩrĩria Tobia mũno nĩ ũndũ wa ciĩko njega iria eekaga o na makamwĩraga ũrĩa wothe ndoigaga. Naake Tobia agĩikara akĩnyandĩkagĩra marũa ma kũnjiguithia guoya. Na rĩĩrĩ, rũthingo rwarĩĩkia gwakwo rĩngĩ o na ihingo gwĩkĩrwo, aikaria a ihingo, aini a nyĩmbo, o na Alawii magĩthuurwo. Ngĩcooka ngĩthuura andũ eerĩ a gwathanaga itũũrainĩ rĩu rĩa Jerusalemu. Ũmwe aarĩ mũrũ wa maitũ wetagwo Hanani na ũrĩa ũngĩ eetagwo Hanania na nĩwe warĩ mũnene wa nyũmba ĩrĩa yakĩĩtwo na ihingo cia hinya ya kwĩgitĩra. Hanani ũcio aarĩ mwĩhokeku na agatĩĩa Ngai gũkĩra andũ arĩa angĩ oothe. Ningĩ ngĩmeera matikahingũrage ihingo cia Jerusalemu riũa rĩtarathĩĩte, na macihingage na cuuma hwaĩinĩ riũa rĩgĩthũa arangĩri makiumĩra wĩra. Ningĩ ngĩcooka ngĩmeera mathuure arangĩri kuuma andũinĩ arĩa matũũraga Jerusalemu, na o mũndũ arangagĩre itũũrainĩ rĩake, na o mũndũ arangagĩre harĩa harigiicĩirie nyũmba yake. Na rĩĩrĩ, itũũra rĩa Jerusalemu rĩarĩ rĩariĩ na rĩkaneneha, no rĩĩrĩ, andũ arĩa maatũire kuo matiarĩ aingĩ, na ti nyũmba nyingĩ ciakĩĩtwo. Naake Ngai akĩĩhe wendo nĩguo njookanĩrĩrie andũ, o na atongoria o na anene, nĩguo mũigana wa mbarĩ ciao ũmenyeke. Ngĩkĩona ibuku rĩrĩa rĩandĩkĩĩtwo mũtaratara wa andũ arĩa maambire gũcooka kuuma ithaamĩrio narĩo rĩandĩkĩĩtwo ta ũũ. Na rĩĩrĩ, andũ aingĩ a arĩa maatahĩĩtwo nĩ moimĩĩte bũrũriinĩ wa Babiloni, magacooka Jerusalemu na Juda, o mũndũ agacooka itũũrainĩ rĩake. Andũ acio oothe maatũũraga ithaamĩrio kuuma hĩndĩ ĩrĩa Nebukadinezaru aamatahire akĩmatwara Babilonia. Atongoria aao maarĩ Zerubabeli, Joshua, Nehemia, Azaria, Raamia, Nahamani, Moridekai, Bilishani, Misiperethu, Bigivai, Nehumu, na Baana. Mũigana wa njiarwa cia aruti wĩra wa Hekaarũ na wa njiarwa cia ndungata cia Solomoni arĩa maacookire kuuma ithaamĩrio warĩ 392. Naake barũũthi akĩmeera matikaarĩe irio cia magongoona marutĩirwo Ngai, o nginya hĩndĩ ĩrĩa hakooneka mũthĩnjĩri Ngai ũngĩhota gũtũmĩra Urimu na Thumimu. Na rĩĩrĩ, athĩnjĩri Ngai, Alawii, aikaria a Hekaarũ, aini a nyĩmbo, andũ amwe a mũingĩ, o na aruti wĩra Hekaarũinĩ, na andũ oothe a Isiraeli, makĩambĩrĩria gũtũũra matũũrainĩ maao. Na rĩĩrĩ, mweri wa mũgwanja ũgĩkinya-rĩ, andũ acio oothe a Isiraeli magĩkorwo matũũrĩĩte matũũrainĩ maao. Nao oothe makĩũngana hamwe kũu Jerusalemu, magĩikara handũ harĩa haarĩ mbere ya kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩhingo kĩa Maaĩ. Nao magĩkĩũria Ezira mũthĩnjĩri Ngai na mũndũ warĩ mũũgĩ ũhoroinĩ wa Watho ũrĩa MWATHANI aaheire Aisiraeli ahũthĩrĩĩte Musa, amareehere ibuku rĩa Watho. Naake Ezira akĩreehe ibuku rĩu rĩa Watho harĩa andũ acio moonganĩĩte, arũme, atumia, na ciana iria ingĩahotire gũtaũkĩrwo nĩ Watho ũcio. Aarĩreehire mũthenya wa mbere wa mweri ũcio wa mũgwanja. Naake Ezira akĩmathoomera Watho ũcio arĩ o hau mbere ya kĩhingo kĩu gĩetagwo kĩhingo kĩa Maaĩ kuuma rũũciinĩ nginya thaa thita. Nao oothe magĩtega matũ mathikĩrĩirie. Naake Ezira hĩndĩ ĩyo aathoomaga watho ũcio aarũũgamĩĩte igũrũ wa njukwaa yakĩĩtwo na mbaaũ ĩrĩa yakĩĩtwo nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio kĩũmbe. Nao andũ aya marũũgamĩĩte guokoinĩ gwake kwa ũrĩo: Matithia, Shema, Anaia, Uria, Hilikia, na Maaseia. Nao aya marũũgamĩĩte guokoinĩ gwake kwa ũmotho: Pedaia, Mishaeli, Malikinja, Hashumu, Hashibadana, Zekaria, na Meshulamu. Naake Ezira, arũũgamĩĩte hau njukwaainĩ harĩa oonagwo nĩ andũ oothe, akĩhingũra ibuku rĩa watho andũ oothe mamwĩroreire; nao oothe makĩrũũgama. Hĩndĩ ĩyo Ezira akiuga atĩ, “Goocaai MWATHANI o we Ngai ũrĩa Mũnene!” Nao oothe moeete mooko maao na igũrũ magĩcookia atĩrĩ, “ Ameni! Ameni!” Magĩturia maru magĩturumithia moothiũ maao thĩ magĩthaathaiya MWATHANI. Nao andũ acio makĩrũũgama o harĩa maarĩ, nao Alawii aya magĩkĩmataarĩria ũhoro wa Watho ũcio: Jeshua, Bani, Sherebia, Jamini, Akubu, Shabethai, Hodia, Maaseia, Kelita, Azaria, Jozabadu, Hanani, na Pelaia. Nao magĩtaũra Watho ũcio wa Ngai na mwarĩrie ũkũigwĩka nĩguo andũ mataũkĩrwo wega. Rĩrĩa andũ maiguire ciugo icio cia Watho makĩigua maahuutio mũno, makĩambĩrĩria kũrĩra. Naake Nehemia ũrĩa warĩ barũũthi, na Ezira, ũcio mũthĩnjĩri Ngai na mũndũ warĩ mũũgĩ ũhoroinĩ wa Watho, o na Alawii arĩa maataaragĩria andũ maũndũ makĩĩra andũ o oothe atĩrĩ, “Mũthenya wa ũũmũũthĩ nĩmwamũrĩre MWATHANI Ngai wanyu. Tigaai gwĩthikĩra o na kana kũrĩra. Nĩ ũndũ ũcio inũkaai mũkarĩe na mũnyue. Ningĩ-rĩ, arĩa nao matarĩ na irio kana ndibei, maheei. Ũũmũũthĩ nĩ mũthenya mũtheru wa MWATHANI witũ, nĩ ũndũ ũcio tigaai kĩeha. Gĩkeno kĩrĩa MWATHANI ekũmũhe nĩkĩo gĩgũtuĩka hinya wanyu.” Nao Alawii magĩkĩrĩrĩria kũhooreria andũ oothe makĩmeraga matige kũigua kĩeha mũthenya ũcio mũtheru. Nao andũ oothe makĩinũka makĩrĩa na makĩnyua makeneete, o na makĩhe arĩa mataarĩ irio nĩ ũndũ nĩmaamenyire wega ũrĩa maathoomeirwo. Naguo mũthenya ũyũ ũngĩ, anene a mbarĩ, athĩnjĩri Ngai, o na Alawii, magĩthiĩ oothe hamwe harĩ Ezira nĩguo makeerute ũhoro wa Watho. Nao magĩkĩona kwandĩkĩĩtwo wathoinĩ atĩ MWATHANI nĩathanĩĩte na kanua ka Musa, atĩ hĩndĩ ya thigũkũ ya Ithũnũ andũ a Isiraeli maagĩrĩirwo nĩgũikaraga ithũnũinĩ. Nao magĩkĩheana ndũmĩrĩri ikuuga ũũ, makĩmĩtuma nĩguo imenyithanio Jerusalemu guothe, o na matũũrainĩ moothe: “Umaai mũthiĩ irĩmainĩ, mũgatue honge cia mĩkarakaba, mĩtamaiyũ, mĩhandathi, mĩkĩndũ, kana cia mĩtĩ ĩngĩ nĩguo mwake ithũnũ kũringana na ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Wathoinĩ.” Tondũ ũcio magĩthiĩ, magĩtua honge, magĩaka ithũnũ o mũndũ igũrũ rĩa nyũmba yake, njainĩ ciao, njainĩ cia Hekaarũ, o na handũ harĩa harĩ hakuhĩ na kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩhingo kĩa Maaĩ, o na hakuhĩ na kĩhingo kĩa Efiraimu. Nao andũ acio oothe maacookeete kuuma ithaamĩrio makĩyakĩra ithũnũ, magĩikara kuo. Rĩrĩ nĩrĩo rĩarĩ ihinda rĩa mbere rĩa gwĩka ũndũ ũcio, kuuma o matukũinĩ ma Joshua mũrũ wa Nuni. Nao andũ oothe makĩgĩa na gĩkeno kĩnene mũno. Naake Ezira akamathoomagĩra ibuku rĩu rĩa watho mũthenya o mũthenya kuuma mũthenya wa mbere wa thigũkũ ĩyo nginya mũthenya wa mũthia. Nao magĩkũngũĩra thigũkũ ĩyo ya Ithũnũ mĩthenya mũgwanja. Ningĩ mũthenya wa ĩnaana gũkĩgĩa igongoona rĩa kũrĩĩkĩrĩria o ta ũrĩa Watho wathanĩĩte. Nao magĩikara makindĩirie ihinda rĩa mathaa matatũ magĩthoomerwo watho wa MWATHANI Ngai wao. Narĩo ihinda rĩu rĩngĩ rĩa mathaa matatũ makiumbũra meehia maao magĩthaathaiya MWATHANI Ngai wao. Alawii arĩa marũũgamĩĩte njukwaainĩ ĩrĩa yathondekirwo nĩ: Jeshua, Bani, Kadimieli, Shebania, Buni, Sherebia, Bani, na Kenani. Nao makĩhooya MWATHANI Ngai wao maanĩrĩire. Nao Alawii aya magĩtongoria mahooya: Jeshua, Kadimieli, Bani, Hashabaneia, Sherebia, Hodia, Shebania, na Pethahia, makiuga atĩrĩ, “Rũũgamaai mũgooce MWATHANI Ngai wanyu. mũgooceei tene na tene! Mũndũ o wothe tanĩakĩgooce rĩĩtwa rĩake rĩrĩ riiri, o na gũtuĩka rũgooco rwa andũ rũtingĩigana.” Hĩndĩ ĩyo andũ a Isiraeli makĩhooya ihooya rĩĩrĩ: “Wee, MWATHANI nĩ we MWATHANI wiki; nĩ we wombire igũrũ o na njata cia matuinĩ. Nĩ we wombire thĩ, iria o na indo ciothe irĩ kuo, na nĩ we waciheire muoyo. Mbũtũ ya igũrũ nĩ we ĩinamagĩrĩra ĩgagũthaathaiya. Wee, MWATHANI Ngai nĩ we wathuurire Aburamu ũkĩmũtongoria kuuma Uru bũrũriinĩ wa Babilonia; ũkĩmũgarũra rĩĩtwa ũkĩmwĩta Aburahamu. Ũgĩkĩona atĩ aarĩ mwĩhokeku harĩ we, ũgĩthondeka kĩrĩĩkanĩro naake. Ũkĩmwĩrĩra atĩ nĩũkaamũhe bũrũri wa Akanaani, Ahiti, Aamori, Aperizi, Ajebusi, na Agirigashi. Bũrũri ũcio ũgĩtuĩke kũndũ gwa gũtũũrwo nĩ njiarwa ciake. Kĩrĩĩkanĩro kĩu gĩaku nĩũhingĩĩtie, tondũ wĩ mwĩhokeku. “Ningĩ nĩwonire ũrĩa maithe maitũ maanyariirirwo Misiri, ũgĩkĩigua gũkaya kwao marĩ o kũu Iria Ituune. Ningĩ nĩwaringĩire mũthamaki, njaama ciake, o na andũ oothe a bũrũri wake, ciama cia kũguoyohia, nĩ ũndũ wee nĩwamenyeete ũrĩa Amisiri mahinyagĩrĩria andũ aaku. Nawe ũkĩĩgĩĩra igweta kinyagia ũũmũũthĩ. Ũgĩgĩtemera andũ aaku njĩra iriainĩ, ũgĩkĩmaringĩria thĩ nyũmũ. Arĩa maamarũmĩrĩire ũkĩmarikia kũndũ kũriku mũno, o ta ũrĩa ihiga rĩrikaga o thĩ maaĩinĩ marĩa mariku. Nĩ we wamatongoragia na gĩtugĩ gĩa itu mũthenya, na ũtukũ ũkamamũrĩkagĩra njĩra na gĩtugĩ kĩa mwaki. O na ningĩ ũgĩikũrũka ũgĩũka kĩrĩmainĩ gĩa Sinai, ũkĩarĩria andũ aaku, ũkĩmahe mawatho meega o na ũrutani wa ma. Ũgĩkĩmaruta kũrũmia Thabatũ ciaku theru, na ũkĩmahe mawatho maaku ũhũthĩire ndungata yaku Musa. “Maahũũta ũkĩmahe irio kuuma igũrũ, na manyoota ũkĩmahe maaĩ kuuma ihigainĩ. Ũkĩmaatha atĩ makeegwatĩre bũrũri ũrĩa wameerĩire atĩ nĩũkaamahe. No rĩĩrĩ, maithe maitũ magĩĩtĩĩa na makĩũmia ngoro ciao, na matiigana gwathĩkĩra maathani maaku. Magĩkĩrega gwathĩka na makĩriganĩrwo nĩ ũrĩa wothe wameekĩire; na magĩkĩriganĩrwo nĩ ciama iria waringĩĩte. Ningĩ nĩ ũndũ wa mwĩtĩĩo wao magĩĩthuurĩra mũtongoria nĩguo amacookie ũkomboinĩ Misiri. No rĩĩrĩ, wee wĩ Ngai muohanĩri wĩ mũtugi na mũigua tha, na ndũhiũhaga kũraakara. Tha ciaku nĩ nyingĩ na ndũigana kũmatiganĩria. Magĩgĩĩthondekera mũhianano wa gateegwa makiuga atĩ nĩ yo ngai yao ĩrĩa yamarutire bũrũri wa Misiri! Ningĩ magĩkũruma mũno. No wee ndũigana kũmatiganĩria kũu werũinĩ nĩ ũndũ wa ũrĩa tha ciaku i nyingĩ. Ningĩ ndũigana kũmeehereria gĩtugĩ gĩa itu o na kana kĩa mwaki iria ciamoonagĩrĩria njĩra mũthenya na ũtukũ. Ningĩ ũkĩmahe Roho waku mwega wa kũmataaraga, na ũkĩmahe mana ma kũrĩa o na maaĩ ma kũnyua. Nĩwatũire ũmaheaga kĩrĩa gĩothe meendaga, ihinda rĩa mĩaka mĩrongo ĩna kũu werũinĩ, nguo ciao itiigana gũtuĩka o na kana magũrũ maao makĩimba nĩ ũndũ wa gũthiĩ. “Ningĩ ũgĩtũma mahoote ndũũrĩrĩ na moothamaki, o na mabũrũri marĩa maamakuhĩhĩirie. Magĩkĩhoota bũrũri wa Heshiboni kũrĩa Sihoni aathanaga, o na bũrũri wa Bashani kũrĩa Ogu aathanaga. Ũgĩkĩmahe ciana nyingĩ o ta njata cia igũrũ, ũgĩgĩtũma mahootane na matũũre bũrũriinĩ, ũrĩa werĩire maithe maao atĩ nĩũkaamahe. Magĩkĩhoota bũrũri wa Kanaani, magĩgĩtooria andũ arĩa maatũũraga kuo. Nao andũ aaku ũgĩkĩmahe ũhoti wa gwĩka na andũ acio na athamaki a Kanaani o ta ũrĩa mangĩendire. Andũ aaku magĩkĩĩnyiitĩra matũũra mairigĩre na thingo cia hinya, mĩgũnda mĩnoru, nyũmba ciaiyũire ũtonga marima meenjeetwo ma maaĩ, mĩtĩ ya mĩtamaiyũ, mĩtĩ ya matunda o na mĩgũnda ya mĩthabibũ. Nao andũ acio magĩkĩria makĩhũũna na makĩnora mũno. Magĩgĩkenera indo icio ciothe njega wamaheete. “No rĩĩrĩ, andũ aaku magĩgũũkĩrĩra magĩkũremera na magĩkararia Watho waku. Magĩkĩũraga anabii arĩa maamataaraga magarũrũke magũcookerere. Magĩikara magĩkũrumaga kaingĩ kaingĩ. Ũgĩgĩtũma mahootwo na maathwo nĩ thũ ciao. Marĩ mathĩĩnainĩ macio maao magĩgũkaĩra ũmateithie, nawe ũgĩkĩmaigua ũrĩ o kũu igũrũ. Tondũ wa ũrĩa wĩ wa tha nyingĩ ũkĩmatũmĩra atongoria, nao makĩmahonokia kuuma mookoinĩ ma thũ ciao. No thuuthainĩ maacookwo nĩ thaayũ, makĩĩhia rĩngĩ, ũgĩgĩtũma mahootwo nĩ thũ ciao rĩngĩ. Na rĩrĩa meeririre, magĩgũkaĩra ũmahonokie, ũgĩkĩmaigua ũrĩ o kũu gwaku igũrũ, na mahinda maingĩ ũgĩikara ũkĩmahonokagia nĩ ũndũ wa ũrĩa tha ciaku i nyingĩ. Ũgĩkĩmataara maathĩkagĩre ũrutani waku; no rĩĩrĩ, o no gwĩtĩĩa, o na kwaga gwathĩkĩra Watho waku o ũrĩa ũtũũragia mũndũ muoyo angĩwathĩkĩra. Magĩkĩrema o kũrema, magĩkĩrega gwathĩka. Ũgĩkĩrĩrĩria kũmataara mwaka o mwaka ũkirĩrĩirie. Ũkĩmataara na tũnua twa anabii aaku, no andũ aaku matiigana gũthikĩrĩria, na tondũ ũcio ũkĩmarekereria mahootwo nĩ ndũũrĩrĩ ingĩ. Ningĩ o na gwatuĩka nĩ ũguo-rĩ, ndũigana kũmaniina o na kana kũmatiganĩria, nĩ ũndũ wa ũrĩa tha ciaku i nyingĩ. Wĩ Ngai mũtugi na mũigua tha. “Na rĩu, wee Ngai witũ wĩ na hinya ningĩ wĩ mũnene na wa kũmakania. Wee ũtũũraga ũmenyereire kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa warĩĩkanĩire na andũ aaku. Kuuma rĩrĩa twahinyĩrĩirio nĩ athamaki a Aasiria kinyagia ũũmũũthĩ nĩtũhinyĩrĩrĩkĩĩte mũno! Athamaki aitũ, atongoria aitũ, athĩnjĩri Ngai aitũ, anabii aitũ, maithe maitũ, o na andũ aitũ oothe nĩmahinyĩrĩrĩkĩĩte mũno. Ririkana Ngai ũrĩa twanahinyĩrĩrĩka. Nĩwĩkĩĩte wega nĩgũtũherithia, ũkoreetwo wĩ mwĩhokeku, o na gũtuĩka ithuĩ tũkoreetwo twĩhĩĩtie. Maithe maitũ, athamaki aitũ, atongoria aitũ, o na athĩnjĩri Ngai matiigana kũrũmĩrĩra Watho waku. Matiigana gũthikĩrĩria maathani maaku o na mataaro maaku. Nao athamaki aaku magĩgĩthamakĩra andũ aaku ũkĩmaraathimaga, o rĩrĩa maatũũraga bũrũri ũcio mwariĩ na mũnoru wamaheete. No rĩĩrĩ, matiigana gũtigana na meehia maao nĩguo magũtungatĩre. Na rĩu, ũũmũũthĩ tũrĩ ngombo bũrũriinĩ ũrĩa watũheire, o bũrũri ũyũ mũnoru ũrĩa ũtũheaga irio. Bũrũri ũyũ kĩrĩa uumaga gĩthiaga na athamaki, arĩa ũigĩĩte kuo matũthamakagĩre nĩ ũndũ nĩtwehirie. Nao matwĩkaga o hamwe na mahiũ maitũ o ũndũ ũrĩa mekwenda, na ithuĩ twĩ na thĩĩna mũingĩ mũno.” Na rĩĩrĩ, nĩ ũndũ wa maũndũ macio moothe meekĩkĩĩte, ithuĩ andũ a Isiraeli, nĩtũkwandĩkanĩra kĩrĩĩkanĩro kĩrũmu, nao atongoria aitũ, na Alawii aitũ, o na athĩnjĩri Ngai aitũ meekĩre thaĩri ciao. Na rĩĩrĩ, andũ arĩa meekĩrire ũhoro ũcio thaĩri maarũmanĩrĩire ta ũũ: Nehemia, ũcio barũũthi mũrũ wa Hakalia, na Zedekia nĩ o maarĩ a mbere: Ithuĩ, andũ a Isiraeli, athĩnjĩri Ngai, Alawii, aikaria a Hekaarũ, aini a nyĩmbo, aruti wĩra Hekaarũinĩ, na andũ oothe arĩa maathĩkĩire watho wa Ngai meamũranĩĩtie na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa maatũũraga bũrũriinĩ, o ithuĩ hamwe na atumia aitũ, o na ciana ciothe ciitũ, iria ikinyĩĩte ũũgĩinĩ wa gũtaũkĩrwo nĩ maũndũ, twehĩta mwĩhĩtwa tũrĩ hamwe na atongoria aitũ, atĩ tũngĩgaathũũkia kĩrĩĩkanĩro gĩĩkĩ twathondeka, nĩtũkaarĩĩo nĩ mwĩhĩtwa ũyũ twehĩta atĩ nĩtũrĩrũmagĩrĩra Watho ũrĩa Ngai aaheanire ahũthĩire Musa ndungata yake; nĩtũrĩathĩkagĩra ũrĩa wothe MWATHANI Ngai witũ arĩtwathaga, na tũmenyagĩrĩre mawatho maake o na maathani maake. Tũtirĩhikanagia na andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũraga bũrũriinĩ witũ. Ningĩ tũtirĩgũraga nguo ciao, kana kĩndũ o na kĩrĩkũ, mangĩgatwenderia mũthenya wa Thabatũ kana mũthenya ũngĩ o ũrĩkũ mwamũre. Ningĩ tũtirĩrĩmaga mĩgũnda iitũ mwaka wa mũgwanja. O na tũtirĩrandũraga mathiirĩ mwaka ũcio. Ningĩ nĩtũrĩrutaga o mũndũ ngiramu ithaano cia betha nĩ ũndũ wa kũrĩha mahũthĩro ma Hekaarũ. Indo ici nĩcio tũrĩrutaga cia kũhũthĩra Hekaarũinĩ nĩ ũndũ wa magongoona: mĩgate mĩtheru ĩrĩa ĩrĩrutagĩrwo Ngai, igongoona rĩa mũtu rĩa o mũthenya, nyamũ cia magongoona ma njino ma o mũthenya, magongoona mamũre ma mĩthenya ya Thabatũ, magongoona ma thigũkũ cia karũũgamo ka mweri, na magongoona ma thigũkũ iria ingĩ, o na magongoona mangĩ marĩa mamũre, o na magongoona ma kũhoroheria meehia ma Aisiraeli, o na nĩtũrĩrutaga indo ingĩ o ciothe ingĩbatarania nĩ ũndũ wa wĩra wothe wa Hekaarũ. Ithuĩ, athĩnjĩri Ngai, Alawii, o na andũ arĩa angĩ, nĩgũikia tũrĩikagia kura mwaka o mwaka, nĩguo tũkamenya nĩ mbarĩ ĩrĩkũ ĩrĩrutaga ngũ cia gũcina magongoona marĩa marĩrutagĩrwo MWATHANI Ngai witũ o ta ũrĩa Watho wathanĩĩte. Ningĩ nĩtũrĩreehage gũũkũ Hekaarũinĩ magetha ma mbere ma mĩgũnda iitũ ma o mwaka, o na matunda ma mbere kwĩrua ma mĩtunda iitũ. Nĩtũrĩreehagĩre athĩnjĩri Ngai marigithaathi maitũ ma tũhĩĩ o kũu Hekaarũinĩ, na ta ũrĩa Watho uugĩĩte, tũkamaamũrĩra Ngai. Ningĩ nĩtũrĩamũragĩra Ngai marigithaathi ma tũteegwa, tũtũrũme, tũthenge twa mahiũ maitũ. Nĩtũrĩtwaragĩra athĩnjĩri Ngai kũu Hekaarũinĩ mũtu ũrĩa mũkande tũthĩĩĩte magetha ma mbere ma mbembe ma o mwaka. O na ningĩ nĩtũrĩmatwaragĩra indo cia magongoona: ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, na mĩthemba yothe ya matunda. Nĩtũrĩtwaragĩra Alawii, arĩa moonganagia gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa ũrĩmi wa matũũra maitũ, gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa irio cia mĩgũnda iitũ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Alawii mekwamũkĩra icunjĩ icio cia ikũmi-rĩ, no mũhaka hakoragwo na mũthĩnjĩri Ngai wa rũciaro rwa Harũni. Nao Alawii matwarage gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa indo icio magakĩiga thitoo cia Hekaarũ nĩguo kĩhũthagĩrwo kuo. Nao andũ a Isiraeli, o na Alawii, nĩmarĩtwaraga maruta maao ma ngano, ndibei, na maguta ma mĩtamaiyũ, makamaiga thitoo kũrĩa kũigagwo indo cia kũhũthĩrwo kũu Hekaarũinĩ. Ningĩ kũu nĩkuo athĩnjĩri Ngai arĩa makoragwo magĩtungata maikaraga, o hamwe na aikaria a Hekaarũ, o na aini a nyĩmbo. Ithuĩ tũtigaatiganĩria nyũmba ya Ngai witũ. Na rĩĩrĩ, atongoria a andũ magĩgĩtũũra Jerusalemu, no andũ acio angĩ magĩikia kura nĩguo mathuure ũmwe o thĩinĩ wa ikũmi agatũũre na mũciĩ wake Jerusalemu itũũra rĩrĩa rĩamũre. Nao acio angĩ magĩthiĩ gũtũũra matũũra marĩa mangĩ. Nao andũ makĩraathima andũ acio oothe meerutire gũthiĩ gũtũũra Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, matũũrainĩ marĩa mangĩ nĩkuo andũ a Isiraeli maatũũrire, na athĩnjĩri Ngai, na Alawii, na aruti wĩra a Hekaarũ, na njiarwa cia ndungata cia Solomoni, o mũndũ agagĩtũũra gĩthakainĩ gĩake na itũũrainĩ rĩao kĩũmbe. Ũyũ nĩguo mũtaratara wa andũ a bata a bũrũri wa Juda arĩa maatũũrire Jerusalemu. Arĩa maarĩ a mũhĩrĩga wa Juda nĩ aya: Athalia mũrũ wa Uzia na mũcũkũrũ wa Zekaria mũrũ wa Amaria mũrũ wa Shefatia mũrũ wa Mahalaleli. Naake aarĩ wa njiarwa cia mũrũ wa Juda ũrĩa wetagwo Perezu. Na Maaseia, mũrũ wa Baruku, mũrũ wa Kolihoze mũrũ wa Hazaia mũrũ wa Adaia mũrũ wa Joiaribu mũrũ wa Zekaria maarĩ njiarwa cia mũrũ wa Juda ũrĩa wetagwo Shela. Nao andũ njamba magana mana ma mĩrongo ĩtandatũ na anaana a njiarwa cia Perezu magĩtũũra Jerusalemu. Arĩa maarĩ a mũhĩrĩga wa Benjamini nĩ aya: Salu, mũrũ wa Meshulamu, mũrũ wa Joedi mũrũ wa Pedaia mũrũ wa Kolaia mũrũ wa Maaseia mũrũ wa Ithieli mũrũ wa Jeshaia. Na Gabai na Salai a nyũmba ĩmwe na Salu. Na rĩĩrĩ, thĩinĩ wa andũ oothe a Benjamini andũ magana kenda ma mĩrongo ĩĩrĩ na anaana nĩ o maatũũrire Jerusalemu. Naake Joeli mũrũ wa Zikiri nĩ we warĩ mũtongoria wao, naake Juda mũrũ wa Hasenua nĩ we warĩ mũnyiinyi wa mũnene ũrĩa wathaga itũũra rĩu. Nao athĩnjĩri Ngai maarĩ aya: Jedaia mũrũ wa Joiaribu, na Jakini. Na Seraia, mũrũ wa Hilikia, mũrũ wa Meshulamu mũrũ wa Zadoku mũrũ wa Meraiothu, mũrũ wa Ahitubu ũrĩa warĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Na rĩĩrĩ, thĩinĩ wa andũ acio oothe, andũ magana manaana ma mĩrongo ĩĩrĩ na eerĩ a mbarĩ ĩno ya Seraia nĩ o maatungataga Hekaarũinĩ. Hamwe nao, nĩ Adaia mũrũ wa Jerohamu mũrũ wa Pelalia mũrũ wa Amuzi, mũrũ wa Zekaria, mũrũ wa Pashuri, mũrũ wa Malikija. Na rĩĩrĩ, andũ magana meerĩ ma mĩrongo ĩna na eerĩ a mbarĩ ĩno ya Adaia nĩ o maarĩ atongoria a mĩciĩ. Hamwe nao, nĩ Amashusai, mũrũ wa Azareli mũrũ wa Ahazai mũrũ wa Meshilemothu mũrũ wa Imeri. Na rĩĩrĩ, nĩkwarĩ na thigari njamba igana na mĩrongo ĩĩrĩ na inyaanya thĩinĩ wa mbarĩ ya Amashusai. Naake Zabidieli, wa kuuma mũciĩ ũmwe warĩ igweta nĩ we warĩ mũtongoria wao. Nao Alawii maarĩ aya: Shemaia, mũrũ wa Hashubu mũrũ wa Azirikamu mũrũ wa Hashabia mũrũ wa Buni. Naake Shabethai na Jozabadu, Alawii a bata, nĩ o maaroraga mawĩra marĩa maarutagwo nja ya Hekaarũ. Ũcio ũngĩ aarĩ Matania, mũrũ wa Mika mũrũ wa Zabedi mũrũ wa Asafu. Ũcio nĩ we wakũyaga nyĩmbo iria ciainagwo Hekaarũinĩ cia gũcookia ngaatho. Naake Bakabukia nĩ we wamũteithagĩrĩria. Ũcio ũngĩ aarĩ Abada mũrũ wa Shamua mũrũ wa Galali mũrũ wa Jeduthuni. Nao Alawii oothe arĩa maatũũrire itũũrainĩ rĩu rĩamũre maarĩ magana meerĩ ma mĩrongo ĩnaana na ana. Aya nao nĩ o maikaragia Hekaarũ: Akubu, Talimoni, o hamwe na andũ a nyũmba ciao. Oothe maarĩ igana rĩa mĩrongo mũgwanja na eerĩ (172). Nao andũ acio angĩ a Isiraeli, o na athĩnjĩri Ngai na Alawii arĩa maatigirwo magĩtũũra o mũndũ gĩthakainĩ gĩake kĩũmbe matũũrainĩ macio mangĩ ma Juda. Nao aruti wĩra a Hekaarũ magĩgĩtũũra handũ heetagwo Ofeli o kũu Jerusalemu. Nao Ziha na Gishipa nĩ o maamarũũgamagĩrĩra. Naake Uzu, mũrũ wa Bani, mũrũ wa Hashabia mũrũ wa Matania mũrũ wa Mika nĩ we warĩ mũnene wa Alawii arĩa maatũũraga Jerusalemu. Naake Uzi aarĩ wa mbarĩ ya Asafu, mbarĩ ĩrĩa yainithagia nyĩmbo Hekaarũinĩ. Ningĩ kwarĩ na watho wa mũthamaki wa gũtaarĩria ũrĩa mbarĩ irĩtuanagĩra mũinĩre wa nyĩmbo Hekaarũinĩ o mũthenya. Na rĩĩrĩ, Pethahia mũrũ wa Meshezabeli, wa mbarĩ ya Zera na wa mũhĩrĩga wa Juda, nĩ we wataaraga mũthamaki wa Perisia maũndũinĩ moothe marĩa maakoniĩ andũ a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, andũ aingĩ magĩtũũra matũũrainĩ marĩa maariganĩĩtie na mĩgũnda yao. Arĩa oothe maarĩ a mũhĩrĩga wa Juda magĩtũũra Kiriathu Ariba, Diboni, Jekabizeeli, o na magĩtũũra tũtũũrainĩ tũrĩa twarigainie na matũũra macio. O na ningĩ magĩtũũra Jeshua, Molada, Bethipeletu, Hazarushuali, Beerisheba, na tũtũũrainĩ tũrĩa twamathiũrũrũkĩirie. Ningĩ magĩtũũra Zikilagi, Mekona, na tũtũũrainĩ tũrĩa twarĩthiũrũrũkĩirie, Enirimoni, Zora, Jerimuthu, Zanoa, Adulamu, o na tũtũũrainĩ tũrĩa twariganĩĩtie na matũũra macio. Ningĩ magĩtũũra Lakishi, o na mĩgũndainĩ ĩrĩa yagũkuhĩhĩirie, na magĩtũũra Azeka na tũtũũra tũrĩa twarĩthiũrũrũkĩirie. Ũguo nĩguo andũ a Juda maatũũrire kuuma Beerisheba na mwena wa na kĩanda o nginya gĩtuamba kĩa Hinomu na mwena wa na rũgongo. Nao andũ a mũhĩrĩga wa Benjamini magĩtũũra Geba, Mikimashi, Ai, na Betheli, o na tũtũũra tũrĩa twakuhanĩrĩirie na matũũra macio. Ningĩ magĩtũũra, Anathothu, Nobu, Anania, Hazoru, Rama, Gitaimu, Hadidi, Zeboimu, Nebalati, Lodi, na Ono, o na gĩtuamba kĩrĩa gĩĩtagwo gĩtuamba kĩa Mabundi. Nao andũ amwe a Alawii arĩa maatũũraga bũrũriinĩ wa Juda magĩturanĩrwo na andũ a Benjamini nĩguo matũũranagie nao. Ũyũ nĩguo mũtaratara wa athĩnjĩri Ngai na Alawii arĩa moimire ithaamĩrio hamwe na Zerubabeli mũrũ wa Shealitieli, na Joshua Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene: Alawii: Alawii aya nĩ o mainithagia nyĩmbo cia gũcookia ngaatho: Jeshua, Binui, Kadimieli, Sherebia, Juda, na Matania. Nao aya nĩ o maamũkagĩria nyĩmbo: Bakabukia, Uno, na Alawii acio angĩ aao. Na rĩĩrĩ, Joshua nĩ we warĩ ithe wa Joiakimu; naake Joiakimu ithe wa Eliashibu, naake Eliashibu ithe wa Joiada; naake Joiada ithe wa Jonathani, naake Jonathani ithe wa Jadua. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ ma Eliashibu, Joiada, Jonathani, na Jadua arĩa maarĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene, nĩkwarĩ rekondi yaigagwo ya anene a mĩciĩ ya Alawii na ya athĩnjĩri Ngai. Ũhoro ũyũ wa kũigwo kwa rekondi warĩĩkire hĩndĩ ya wathani wa Dario mũthamaki wa Perisia. Na rĩĩrĩ, anene a mĩciĩ ya Alawii, maandĩkagwo ibukuinĩ rĩa maũndũ ma matukũ macio o nginya matukũ ma Jonathani mũrũ wa Eliashibu. Na rĩĩrĩ, Alawii maabangagwo ikundi ikundi, kũringana na ũrĩa Hashabia, Sherebia, Jeshua, Binui, na Kadimieli moigĩĩte. Ikundi igĩrĩ igĩrĩ, o ihinda rĩmwe nĩcio ciagoocaga Ngai ikĩamũkanagĩria o na ikĩmũcookagĩria ngaatho o ta ũrĩa gwathanĩĩtwo nĩ mũthamaki Daudi mũndũ wa Ngai. Na rĩĩrĩ, aya nĩ o maikaragia thitoo iria ciarigainie na ihingo cia gũtoonya Hekaarũinĩ: Matania, Bakabukia, Obadia, Meshulamu, Talimoni, na Akubu. Andũ acio maarĩ kuo matukũ ma Joiakimu mũrũ wa Joshua na mũcũkũrũ wa Jehozadaku, o na matukũinĩ ma Nehemia ũrĩa barũũthi, o na matukũinĩ wa Ezira mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa warĩ mũũgĩ ũhoroinĩ wa Watho. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa rũthingo rwa Jerusalemu rwamũragwo-rĩ, Alawii makĩreehwo kuuma kũrĩa guothe maatũũraga, nĩ geetha manyiitanĩre gũkũngũĩra kwamũrwo kwa rũthingo makĩinaga nyĩmbo cia gũcookia ngaatho. Makĩhũũraga thaani iria ihũũrithanagio ikagamba, na inanda o na ngita. Nao Alawii arĩa maarĩ aini a nyĩmbo makĩũngana kuuma kũrĩa maatũũraga hakuhĩ na Jerusalemu o na kuuma matũũrainĩ ma Netofa, Bethigiligali, Geba, na Azimavethu. Nao athĩnjĩri Ngai na Alawii makĩruta igongoona rĩa gwĩtheria o eene, gũtheria andũ, gũtheria ihingo, o na rũthingo rwa itũũra. Na rĩĩrĩ, ngĩkĩambatia atongoria a Juda rũthingoinĩ igũrũ, ngĩkĩmabanga ikundi igĩrĩ cia gũthiũrũrũka itũũra igĩcookagĩria Ngai ngaatho. Nakĩo gĩkundi kĩa mbere gĩgĩthiĩ na mwena wa ũrĩo gĩthiĩrĩire rũthingoinĩ igũrũ gĩgĩthiĩ kĩroreete kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo gĩa Kĩarainĩ. Naake Hoshaia akiuma aini a nyĩmbo thuutha arũmĩrĩirwo nĩ nuthu ĩmwe ya atongoria a Juda. Naake Zekaria akĩrũmĩrĩrwo nĩ andũ angĩ a mbarĩ yake, nao nĩ Shemaia, Azareli, Milalai, Gilalai, Maai, Nethaneli, Juda, na Hanani, na acio oothe maakuuĩĩte indo cia nyĩmbo ta iria ciainaga na Daudi, mũndũ wa Ngai. Naake Ezira ũrĩa warĩ mũũgĩ ũhoroinĩ wa Watho nĩ we wathiĩte atongoreetie gĩkundi gĩĩkĩ. Nao maakinya kĩhingoinĩ kĩrĩa gĩetagwo gĩa Gĩthima magĩthiĩ maambatĩĩte na ngathĩ iria cierekeire itũũra rĩa Daudi makĩhĩtũka nyũmba ya Daudi, magĩkinya kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩa Maaĩ, na mwena wa irathĩro wa itũũra. Nakĩo gĩkundi gĩa keerĩ kĩa arĩa maathiaga magĩcookagia ngaatho gĩgĩthiĩ na mwena wa ũmotho, na ndĩ hamwe na nuthu ya andũ, tũkĩmoima thuutha. Tũgĩthiĩ tũkĩhĩtũka Cumuniinĩ tũgereire rũthingo igũrũ tũgĩkinya harĩa heetagwo Rũthingo Rwariĩ. Ningĩ twoima hau tũgĩthiĩ tũkĩhĩtũka kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo kĩa Efiraimu, kĩa Jeshana, o na gĩa Thamaki; o na mũnaara wa Hananeli, na wa Igana, tũgĩkinya kĩhingo kĩa Ng'ondu. Twarĩĩkĩrĩirie rũgendo rũu hakuhĩ na kĩhingo gĩa gũtoonya Hekaarũ. Kwoguo ikundi icio cierĩ ciacookagĩria Ngai ngaatho igĩgĩkinya o kĩhaaroinĩ kĩa Hekaarũ. Hamwe na atongoria arĩa ndarĩ nao, gĩkundiinĩ gĩakwa, nĩhaarĩ na athĩnjĩri Ngai arĩa maahuuhaga tũrumbeeta nao nĩ; Eliakimu, Maaseia, Miniamini, Mikaya, Elioenai, Zekaria, na Hanania. Nao makĩrũmĩrĩrwo nĩ Maaseia, Shemaia, Eliezeri, Uzi, Jehohanani, Malikija, Elamu, na Ezeri. O nao aini a nyĩmbo makĩanĩrĩra mũno makĩina matongoreetio nĩ Jezirahia, mũnene wao. Mũthenya ũcio andũ makĩruta magongoona maingĩ mũno, na magĩkena nĩ gũkorwo Ngai nĩatũmĩĩte macanjamũke mũno. Nao atumia na ciana makĩnyiitanĩra ikenoinĩ icio; nayo ndũũhiũ ĩrĩa yarĩ kũu Jerusalemu ĩkĩigwĩka kũraaya mũno. Mahindainĩ macio gũkĩigwo andũ a kũrangagĩra mathitoo kũrĩa kwaigagwo maruta ma indo cia Hekaarũ. Indo imwe iria ciaigagwo kuo nĩ maruta ma gĩcunjĩ gĩa ikũmi, mĩhothi ya maciaro ma indo cia mbere, na matunda marĩa maakoragwo me ma mbere kwĩrua o mwaka. Warĩ wĩra wa andũ acio kũũngania indo icio kuuma mĩgũnda ĩrĩa yakuhanĩrĩirie na matũũra mwanya mwanya. Maruta macio maakoragwo marĩ igai rĩa athĩnjĩri Ngai na rĩa Alawii, o ta ũrĩa Watho woigĩĩte. Andũ oothe a Juda nĩmaakenagio mũno nĩ ũtungati wa athĩnjĩri Ngai na wa Alawii, tondũ maarutaga magongoona ma gwĩtheria na magongoona marĩa mangĩ Ngai aathanĩĩte. O nao aini a nyĩmbo a Hekaarũ na arangĩri Hekaarũ makĩruta mawĩra maao o ta ũrĩa Daudi na mũũrũwe Solomoni maathanĩĩte gwĩkagwo. Nĩ gũkorwo kuuma matukũinĩ ma Daudi na Asafu ũrĩa warĩ mũini wa nyĩmbo, aini a nyĩmbo maatũũraga matongoragia nyĩmbo cia kũgooca Ngai na cia kũmũcookeria ngaatho. Ningĩ kuuma matukũinĩ ma Zerubabeli o na matukũinĩ ma Nehemia, Aisiraeli oothe maatũire maheaga aini a nyĩmbo o na arangĩri a mĩrango indo cia kũmateithia mabataroinĩ maao moothe. Ningĩ no maaheaga Alawii indo nyamũre, nao Alawii makahe athĩnjĩri Ngai gĩcunjĩ kĩrĩa kĩamaagĩrĩire. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Watho wa Musa wathoomagĩrwo andũ na mũgambo mũnene-rĩ, hagĩthoomwo handũ hamwe harĩa haandĩkĩĩtwo atĩ Mũamoni kana Mũmoabi ndaagĩrĩirwo nĩkũũngana hamwe na andũ a Ngai o na rĩ. Watho ũcio wandĩkĩĩtwo ũguo tondũ Aamoni na Amoabi, matiigana kũhe Aisiraeli irio o na kana maaĩ rĩrĩa moimaga Misiri. Handũ ha gwĩka ũguo, nĩkũhe maaheire Balaamu mbia nĩguo amarume, no Ngai witũ akĩgarũra kĩrumi kĩu gĩgĩtuĩka kĩraathimo. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ acio a Isiraeli maiguire Watho ũcio wathoomwo magĩthengia andũ oothe a ndũũrĩrĩ arĩa maarĩ hamwe nao. Na rĩĩrĩ, Eliashibu, mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa wamenyagĩrĩra thitoo cia Hekaarũ, nĩakoreetwo marĩ ndũgũ nene na Tobia kwa ihinda iraaya. Naake akĩmwĩtĩkĩria ahũthagĩre kanyũmba kamwe kanene thĩinĩ wa Hekaarũ. Kanyũmba kau nĩkuo kwagĩrĩirwo kũigagwo maruta ma irio, ũbaani, indo cia kũrutagwo wĩra nacio kũu Hekaarũinĩ, maruta marĩa maaheagwo athĩnjĩri Ngai, gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa irio, kĩa ndibei, kĩa maguta ma mĩtamaiyũ kĩrĩa kĩaheyagwo Alawii, aini a nyĩmbo kũu Hekaarũinĩ, o na arangĩri ayo. Maũndũ maya moothe magĩĩkĩka ndiarĩ kũu Jerusalemu, nĩ ũndũ mwaka wa mĩrongo ĩtatũ na ĩĩrĩ wa ũthamaki wa Aritashashita wa Babilonia, nĩguo ndacookire harĩ we kũmũhe ũhoro. Na rĩĩrĩ, matukũ manyiinyi mathira akĩĩhe rũũtha na niĩ ngĩcooka Jerusalemu. Ndakinya kuo ngĩmaka mũno nĩ ũndũ wa gũkora Eliashibu eetĩkĩrĩĩtie Tobia ahũthagĩre kanyũmba kamwe thĩinĩ wa Hekaarũ. Ngĩkĩigua ũũru mũno, na ngĩgĩikia indo cia Tobia na nja. Ngĩcooka ngĩatha andũ marute igongoona rĩa gũtheria tũnyũmba na macookie thĩinĩ indo cia Hekaarũ, irio cia mũgũnda, o na ũbaani. Ngĩcooka ngĩmenya atĩ aini a nyĩmbo Hekaarũinĩ o na Alawii nĩmoorĩĩte kuuma Jerusalemu o mũndũ agacooka mũgũndainĩ wake nĩ ũndũ andũ matiamaheaga kĩrĩa maagĩrĩirwo nĩkũheeo gĩa gwĩteithia nakĩo. Hĩndĩ ĩyo ngĩgĩtetia atongoria nĩ ũndũ wa kwaga kũrũmbũyania na Hekaarũ. Ngĩgĩcookanĩrĩria Alawii o na aini a nyĩmbo, ngĩmacookia wĩrainĩ wao. Hĩndĩ ĩyo andũ oothe Aisiraeli makĩambĩrĩria kũreehe rĩngĩ kũu thitooinĩ cia Hekaarũ gĩcunjĩ kĩao gĩa ikũmi kĩa irio, kĩa ndibei, na kĩa maguta ma mĩtamaiyũ. Ngĩgĩcooka ngĩthuura andũ a kũmenyagĩrĩra thitoo icio, nao nĩ Shelemia, mũthĩnjĩri Ngai, Zadoku, mũndũ warĩ mũũgĩ ũhoroinĩ wa Watho, na Pedaia Mũlawii. Naake Hanani mũrũ wa Zakuru na mũcũkũrũ wa Matania nĩ we warĩ mũteithĩrĩria wao. Acio nĩ o ndoonire marĩ ehokeku a kũgayanagĩria Aisiraeli arĩa angĩ indo. Ndagũthaitha Ngai wakwa ririkana maũndũ macio moothe, o macio njĩkĩĩte nĩ ũndũ wa Hekaarũ yaku o na ma mũrutĩre wa magongoona. Ningĩ mahindainĩ macio ngĩona andũ kũu Juda makĩhiha ndibei mũthenya wa Thabatũ. Angĩ nao ngĩmoona magĩkuuithia ndigiri irio, ndibei, thabibũ, ngũyũ na indo ingĩ magĩcitwaraga Jerusalemu mũthenya o ro ũcio. Na niĩ ngĩmakaania matikeendie kĩndũ mũthenya wa Thabatũ. Ningĩ nĩgwatũire andũ amwe kũu Jerusalemu a kuuma itũũra rĩa Turo, meendagĩria andũ a Juda thamaki na indo ingĩ cia bata mũthenya wa Thabatũ. Hĩndĩ ĩyo ngĩgĩtetia anene a Juda ngĩmeera atĩrĩ, “Ũndũ ũyũ mũreeka wa gũthaahia mũthenya wa Thabatũ nĩ mũũru. Ũndũ ta ũyũ nĩguo watũmire Ngai aherithie maithe maanyu rĩrĩa aaniinire itũũra rĩĩrĩ. O na gwatuĩka nĩ ũguo no mũrakĩrĩrĩria gũtũma maraakara ma Ngai maingĩhĩre Aisiraeli nĩ ũndũ wa gũthaahia mũthenya wa Thabatũ.” Nĩ ũndũ ũcio ngĩathana atĩ ihingo ciothe cia itũũra ihingagwo riũa rĩgĩthũa mũthenya wa Thabatũ ũkĩambĩrĩria, na itikahingũragwo o nginya thabatũ ĩrĩthira. Ningĩ ngĩiga ndungata imwe ciakwa ihingoinĩ, nĩguo imenyagĩrĩre gũtikaanatoonyio kĩndũ kũu itũũrainĩ mũthenya wa Thabatũ. Nao ahũũri mbiacara arĩa meendagia indo cia mĩthemba yothe makĩraara na kũu nja ya itũũra rĩa Jerusalemu maita maigana ũna. Hĩndĩ ĩyo ngĩmaarĩria ngĩmeera atĩrĩ, “Gũtirĩ na bata wa kũraaraga na kũu nja ya rũthingo mwetereire atĩ gũkĩe. Mũngĩkaageria gwĩka ũndũ ũyũ rĩngĩ, gũtirĩ ũndũ mũtakoona.” Na kuuma hĩndĩ ĩyo matiacookire gũũka rĩngĩ mũthenya wa Thabatũ. Ngĩcooka ngĩatha Alawii metherie, mookage gũikaria ihingo, nĩguo mamenyagĩrĩre Thabatũ ndĩgathaahio. Ndagũthaitha wee Ngai wakwa, ũndirikane, nĩ ũndũ wa ũndũ ũyũ o naguo, na ũnjaĩre nĩ ũndũ wa ũrĩa tha ciaku cingĩhĩĩte. Mahindainĩ macio ngĩcooka ngĩmenya atĩ Ayahudi aingĩ nĩmaahikĩĩtie atumia a kuuma Ashidodu, Aamoni na Moabi. Nacio ciana imwe ciao ikĩaria ciaragia rũthiomi rwa Ashidodu kana rwa ndũũrĩrĩ icio ingĩ, na itiahotaga kwaria rũthiomi rwa Kĩyahudi. Na niĩ ngĩmatetia, ngĩmeera atĩ marogwatwo nĩ kĩrumi, na ngĩmahũũra ngĩmamunyaga njuĩrĩ ciao. Ngĩcooka ngĩmeehĩtithia na rĩĩtwa rĩa Ngai atĩ o eene o na kana ciana ciao matikaanahikanie na andũ a ndũũrĩrĩ hĩndĩ ĩngĩ. Ngĩcooka ngĩmeera atĩrĩ, “Mũthamaki Solomoni aahĩtithirio nĩ atumia a ndũũrĩrĩ. Ũcio-rĩ, aarĩ mũthamaki warĩ igweta gũkĩra athamaki arĩa angĩ oothe. Naake Ngai nĩamwendeete nĩkĩo aamũtuire mũthamaki wa Isiraeli, no nĩagũire meehiainĩ nĩ ũndũ wa kũhikia atumia a ndũũrĩrĩ. Rĩu-rĩ, mũkwenda twĩgerekanie na inyuĩ atĩ tũhĩtĩrie Ngai na ũndũ wa kũhikia atumia a ndũũrĩrĩ?” Na rĩĩrĩ, mwanake ũmwe wa aariũ a Joiada mũrũ wa Eliashibu, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, nĩahikĩĩtie mwarĩ wa Sanibalati, ũrĩa woimĩĩte itũũra rĩa Bethi Horoni. Naake Joiada ngĩmũingata eehere Jerusalemu biũ. Ndagũthaitha Ngai ũririkane ũrĩa andũ acio maathaahirie wĩra wa ũthĩnjĩri Ngai o na kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa warĩĩkanĩire na athĩnjĩri Ngai na Alawii. Ngĩgĩtheria andũ acio kuuma harĩ ũndũ o wothe wa ndũũrĩrĩ iria ng'eni. Ngĩcooka ngĩbanga mũtaratara wa ũrĩa athĩnjĩri Ngai na Alawii marĩrutaga mawĩra maao. O na ningĩ ngĩbanga ũrĩa ngũ cia gũcina magongoona irĩreehagwo mahinda marĩa maagĩrĩire o na ũrĩa andũ marĩreehage maruta maao ma maciaro ma mbere. Ndagũthaitha ũririkane maũndũ macio moothe wee Ngai, na ũnjĩke wega. Hĩndĩ ĩmwe tene nĩkwarĩ mũndũ watũũraga bũrũri wa Uzu wetagwo Ayubu. Ayubu ũcio aarĩ mũndũ mũthingu na ũtarĩ ũcuke. Aarĩ mũndũ waheete Ngai gĩtĩĩo na wathengagĩra ũũru hingo ciothe. Aarĩ na aanake mũgwanja na airĩĩtu atatũ. Ningĩ nĩarĩ na rũũru rwa ng'ondu ngiri mũgwanja (7,000), ngamĩĩra ngiri ithatũ (3,000), ndeegwa cia kũruta wĩra ngiri ĩmwe (1,000), na ndigiri magana mataano (500), na ndungata nyingĩ ma. Nĩ ũndũ ũcio Ayubu aarĩ mũtongu mũno gũkĩra andũ arĩa angĩ oothe a mwena ũcio wa irathĩro. Aanake aake maarĩ na mũtugo wa kũgĩaga na iruga, mũndũ o mũndũ aruganagĩra mũthenya wake. Irugainĩ rĩu nĩmeetaga aarĩ arĩa atatũ a ithe mooke marĩanĩre na manyuanĩre nao. Mĩthenya ya iruga yathira, Ayubu nĩatũmanagĩra ciana icio ciake agacitheria na nĩarookaga kũruta igongoona rĩa njino nĩ ũndũ wa mwana o mwana. Eekaga ũguo tondũ eĩraga atĩ no gũkorwo aanake acio aake nĩmeehĩĩtie na makaruma Ngai na ngoro. Ũguo nĩguo Ayubu eekaga mahinda moothe. Mũthenya ũmwe ciũmbe cia igũrũ nĩciathire mbere ya MWATHANI, naake Caitaani agĩtwarana nacio. MWATHANI agĩkĩũria Caitaani atĩrĩ, “Uuma kũ?” Naake agĩcookeria MWATHANI atĩrĩ, “Nyuma gũcangacanga na kũũrũũra thĩ.” MWATHANI akĩũria Caitaani atĩrĩ, “Nĩwona ndungata yakwa ĩrĩa ĩĩtagwo Ayubu? Gũtirĩ mũndũ ũmũtũkĩĩtie kũu thĩ guothe. Nĩ mũndũ ũtarĩ ũcuuke na mũthingu. Nĩaheete gĩtĩĩo na nĩathengagĩra ũũru.” Naake Caitaani agĩcookeria MWATHANI atĩrĩ, “Ayubu akũheaga gĩtĩĩo o ũguo tũhũ? Githĩ ndũmũgĩtĩire na mĩena yothe o na ũkagitĩra mũciĩ wake na indo ciake ciothe? Nĩũraathimĩĩte mawĩra maake o na ũkaingĩhia mahiũ maake makaiyũra bũrũri. No rĩĩrĩ, tambarũkia guoko ũhuutie kĩrĩa gĩothe arĩ nakĩo, na nĩegũkũruma o hau maithoinĩ maaku.” Naake MWATHANI agĩkĩĩra Caitaani atĩrĩ, “Ũguo woiga nĩ wega. Kĩrĩa gĩothe arĩ nakĩo kĩrĩ mookoinĩ maaku, no we mwene-rĩ, ndũkaamũhuutie.” Kwoguo Caitaani agĩthiĩ agĩthenga mbere ya MWATHANI. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe ciana ciake nĩciarĩ na iruga kwa mwanake ũrĩa mũkũrũ, na nĩkũrĩa ciarĩaga ikĩnyuaga ndibei. Hĩndĩ ĩyo gũgĩũka mũndũ watũmĩĩtwo ateng'ereete akĩĩra Ayubu atĩrĩ, “Ndeegwa ciaku nĩkũrĩma ikũrĩmaga, nacio ndigiri no kũrĩa ikũrĩaga hakuhĩ nacio. Asabea macihithũkĩra, macitaha, mathiĩ nacio, o na nĩmathiĩ na ndigiri iria ikũrĩaga hakuhĩ nacio. Nĩmooraga ndungata ciaku ciothe; no niĩ nyiiki ndahonoka, ndooka gũkwĩra ũguo!” Ataanarĩĩkia kũheana ũhoro, hagĩũka ndungata ĩngĩ ĩkiuga atĩrĩ, “Mwaki wa Ngai woima igũrũ wacina ng'ondu ciothe na arĩithi oothe. No niĩ nyiiki ndahonoka, ndooka gũkwĩra ũguo!” Ũcio naake ataanarĩĩkia kwaria, hagĩũka mũndũ ũngĩ akiuga atĩrĩ, “Ikundi ithatũ cia mĩkora ya Akalidei, ciatharĩkĩra ngamĩĩra ciacitaha na cioraga ndungata iria ingĩ ciothe. No niĩ nyiiki ndahonoka, ndooka gũkwĩra ũguo!” O na ũcio naake ataanarĩĩkia kwaria, hagĩũka ũngĩ akiuga atĩrĩ, “Ciana ciaku ciuma kwa mwanake ũrĩa mũkũrũ ikĩrĩa na ikĩnyua ndibei. Hĩndĩ ĩyo guoka rũhuuho rũnene ruumĩĩte na werũinĩ, rwahũũra thingo ciothe inya cia nyũmba na hinya, yacigũĩra, ciakua. No niĩ nyiiki ndahonoka, ndooka gũkwĩra ũguo!” Kũigua ũguo, Ayubu akĩrũũgama agĩtembũranga nguo ciake nĩ kĩeha. Agĩcooka akĩenjwo mũtwe, agĩkoma thĩ na nda akiuga atĩrĩ, “Ndoimire nda ya maitũ itarĩ na kĩndũ! Na ngaacooka tĩĩriinĩ itarĩ na kĩndũ! MWATHANI nĩ we ũraheete na nĩ we wacookera. Rĩĩtwa rĩake rĩrogoocwo!” Ũhoroinĩ ũcio wothe Ayubu ndaigana kwĩhia o na kana kũruta Ngai mahĩtia. Mũthenya ũngĩ ciũmbe cia igũrũ nĩciathiire mbere ya MWATHANI. O rĩngĩ Caitaani agĩtwarana nacio. MWATHANI agĩkĩũria Caitaani atĩrĩ, “Uuma kũ?” Naake Caitaani agĩcookeria MWATHANI atĩrĩ, “Nyuma gũcangacanga na kũũrũũra thĩ.” MWATHANI akĩũria Caitaani rĩngĩ atĩrĩ, “Nĩwona ndungata yakwa Ayubu? Gũtirĩ mũndũ ũngĩ ũmũtũkĩĩtie kũu thĩ guothe. Nĩ mũndũ ũtarĩ ũcuuke na mũthingu. Nĩaheete gĩtĩĩo na nĩathengagĩra ũũru. Na no arũmĩĩtie ũthingu wake o na watũma ndĩmũherithie hatarĩ na gĩtũmi.” Naake Caitaani agĩcookeria MWATHANI atĩrĩ, “Mũndũ no arekererie indo ciake ciothe ithiĩ nĩguo atũũre muoyo. No rĩĩrĩ, tambũrũkia guoko ũhuutie mahĩndĩ maake na nyama ciake, na nĩegũkũruma o hau maithoinĩ maaku.” Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI agĩcookeria Caitaani atĩrĩ, “Ũguo woiga nĩ wega. Nĩndamũnenganĩra mookoinĩ maaku, no ndũkaamũũrage.” Kwoguo Caitaani agĩthiĩ akiuma hau mbere ya MWATHANI. Agĩthiĩ akĩhũũra Ayubu na ironda nene kuuma o kĩara gĩa kũgũrũ kinya mũtwe. Naake Ayubu agĩthiĩ agĩikara kĩarainĩ kĩa mũhu, agĩcaria ngĩo cia gwĩthũaga nacio ironda. Hĩndĩ ĩyo mũtumia wake agĩthiĩ harĩ we akĩmwĩra atĩrĩ, “No ũrũmĩĩtie ũthingu ũrĩa waku? Ruma Ngai ũkue!” Ayubu akĩmwĩra atĩrĩ, “Waria o ta mũtumia mũkĩĩgu. Ngai atũhe maũndũ meega nĩtũkenaga; nĩkĩ gĩkũgiria twamũkĩre o na mathĩĩna?” Thĩĩnainĩ ũcio wothe Ayubu ndaigana kwĩhia na kanua gaake. Na rĩĩrĩ, araata atatũ a Ayubu nĩmaakinyĩirwo nĩ ũhoro wa ndwari yake. Araata acio maarĩ Elifazi wa kuuma Temani, Bilidadi wa kuuma Shua, na Zofaru wa kuuma itũũra rĩa Naama. Araata acio maagomana nĩmeeranire mathiĩ makamũũmĩrĩrie. Rĩrĩa maarĩ o haraaya, mamuona matiigana kũmũmenya. Maamũmenya-rĩ, makĩrĩra moigĩrĩirie, magĩtembũranga nguo nĩ kĩeha na makĩitĩrĩria rũkũngũ mũtwe. Magĩikara thĩ o hau aarĩ, magĩikarania naake matukũ mũgwanja, mũthenya na ũtukũ. Hĩndĩ ĩyo yothe gũtirĩ mũndũ wamwaragĩria kiugo o na kĩmwe tondũ nĩmoonaga arĩ na ruwo rũingĩ mũno. Thuutha ũcio Ayubu akĩambĩrĩria kwaria, akĩruma mũthenya ũrĩa aaciarirwo. Ayubu oigire atĩrĩ, “Mũthenya ũrĩa ndaciarirwo ũroora; ũtukũ ũrĩa maitũ oohire nda ya kahĩĩ ũroaga gũkaaririkanwo! Mũthenya ũcio ũrotuĩka nduma; Ngai aroriganĩrwo nĩguo, kana areke ũtheri ũwarĩre. Ũrotuĩka mũthenya wa kĩeha na wa nduma ndumanu; ũrotũũra ũhumbĩrĩĩtwo nĩ matu; na ũroaga gũkoona riũa. Ũtukũ ũcio maitũ oohire nda ũrohumbwo nĩ nduma; ũroaga gũtarwo matukũinĩ ma mwaka ũcio; na wage gũtaranĩrio na matukũ ma mweri ũcio. Ũtukũ ũcio ũrothaata; na ndũkaanaugwo ngemi Arĩa mooĩ kũruma mũthenya o arĩa mooĩ gũthaathaiya ndamaathia, ĩrĩa yetagwo Leviathani, maroũruma. Njata ya kĩrooko ĩroaga kũruta ũtheri; Ũroeterera ũtheri na ũwage; Ũroaga kũramũria maitho gũgĩkĩa. Tondũ ndwahingire nda ya maitũ ndigaciarwo, nĩwagire kũngitĩra ndikoone ũũru. “Ũi ĩiya wakwa-ĩ? Nĩ kĩĩ kĩagiririe ngue ngĩciarwo? Ndaagire gũkua ndaciarwo o ũguo nĩkĩ? Maitũ aanjigĩrĩire cieroinĩ ciake nĩkĩ? Aanyongithirie nĩkĩ? Naarĩ korwo nĩndakuire! Rĩu ingĩkomeete na ngahuurũka. Ingĩhuurũkĩĩte hooreire, twĩ hamwe na athamaki na anene arĩa meyakĩire rĩngĩ nyũmba cia ũnene gũũkũ thĩ, kana twĩ hamwe na atongoria arĩa maiyũrĩĩtie nyũmba ciao thahabu na betha. Naarĩ korwo ndathikirwo ndĩ o kĩhuno, kana mwana ũrĩa ũkuaga atarĩ oona ũtheri! “Kwa arĩa akuũ-rĩ, andũ arĩa aaganu nĩmatiganaga na waganu wao, na arĩa anogu nĩmagĩaga na ũhuurũko. Ningĩ mĩgwate ĩikaraga ĩhooreire, ĩtekũgũũthũkĩrwo nĩ mũnyabaara wayo. Kũu-rĩ, gũikaragwo nĩ andũ marĩ igweta na matarĩ, na ngombo nĩcio ciĩyathaga. “ Mũndũ mũgiĩki aciaragwo wa kĩ? Mũndũ ũracakaya arekagwo atũũre nĩkĩ? Ũcio-rĩ, eriragĩria gĩkuũ gĩkamũrega; eriragĩria gũkorwo e mbĩĩrĩrainĩ, gũkĩra ũrĩa eriragĩria mũthiithũ o wothe. Akenaga o akua na aathikwo. Mũndũ ũtururĩĩte na akahingĩrĩrio nĩ Ngai na mbarĩ ciothe, aheagwo muoyo nĩ Ngai nĩkĩ? Atĩrĩĩrĩ, kĩeha gĩtuĩkĩĩte ta irio ciakwa; mũcaayo wakwa ũraitĩka o ta maaĩ. Maũndũ marĩa maamakagia nĩ mo mangoreete; maũndũ ma kũndua nda nĩ mo ndũnganĩĩte namo. Niĩ-rĩ, ndirĩ na ũhuurũko na ndirĩ na thaayũ; mathĩĩna maakwa matirathira.” Hĩndĩ ĩyo Elifazi ũrĩa wa kuuma Temani agĩcookia atĩrĩ: “Ayubu, ingĩkwĩra ũndũ no ũraakare? Ndĩngĩrigĩrĩria kwaria. Atĩrĩĩrĩ, nĩũrutĩĩte andũ aingĩ, na ũkoomĩrĩria andũ matarĩ na hinya. Ciugo ciaku cianatiirĩrĩra andũ maagaagĩĩte, na cianatũma andũ mekũgũaga mehande. Rĩu mathĩĩna magũkorereire ũkaremwo nĩgũkirĩrĩria! Makũhuutĩĩtie, ũgatuĩka nda! Gĩtĩĩo kĩrĩa ũheete Ngai-rĩ, githĩ ti kĩo mwĩhoko waku? Ũtũũro waku wa ũthingu-rĩ, githĩ ti guo kĩĩrĩgĩrĩro gĩaku? Taikia maitho na thuutha; ũrĩ wona mũndũ mũthingu akorereirwo nĩ mũthiro, kana akooragwo? Ũrĩa ndanoona nĩ atĩ, andũ mahanda ũũru kana haaro, nocio magethaga. Ngai amaniinaga na mĩhũũmũ yake, na akamoombũra na maraakara maake akamaharagania. Andũ arĩa ooru mararamaga na magathunguruma o ta mĩrũũthi, ĩndĩ MWATHANI nĩamaagithagia kĩene. Makuaga o ta mũrũũthi waga gĩa kũhĩta, ciana ciao ciothe ikahurunjũka. “Nĩndaheirwo ũhoro na kĩheehũ; ndaheirwo ũhoro ũcio kahora ũguo atĩ ndaũnyiitire na thĩĩna mũno. Ũhoro ũcio wathĩĩnirie ũkĩnjagithia toro, o ta kĩrooto gĩa kũmakania. Ndanyiitirwo nĩ kĩmako na ngĩinaina, mwĩrĩ wakwa wothe ũkĩinaina nĩ guoya. Karũhuuho gakĩhĩtũkĩra ũthiũinĩ wakwa, ngĩigua ngunyĩrĩri mũno. Ngĩona kĩndũ kĩrũũgamĩĩte hau mbere yakwa; ndarora, ndiigana kũmenya nĩ kĩĩ. Gwakirĩĩte ki. Ngĩcooka ngĩigua mũgambo woiga atĩrĩ: ‘Nĩkũrĩ mũndũ mũthingu mbere ya Ngai? Mũndũ no atuĩke mũtheru mbere ya ũrĩa wamũũmbire? Angĩkorwo Ngai ndehokeete arĩa mamũtungatagĩra kũũrĩa igũrũ, o na nĩonaga mahĩtia thĩinĩ wa araika aake-rĩ, angĩkĩĩhoka atĩa andũ moombĩĩtwo na ndooro, arĩa kĩhumo kĩao kĩrĩ o rũkũngũinĩ, arĩa mamumuthũkaga na ihenya o ta kĩĩhuruuta? Andũ mathiaga magĩthiraga kuuma kĩrooko kinya o hwaĩinĩ, na makuaga gũtarĩ ũkũmarũmbũiya. Mangĩtuunywo indo iria marĩ nacio, makuaga, na magakua matarĩ na ũũgĩ.’ ” “Ayubu, tagĩĩtane; nĩkũrĩ mũndũ wa gũgwĩtĩka? Ũkũũrĩra kwa mũraika ũrĩkũ? Atĩrĩĩrĩ, irimũ ciũragagwo nĩgũkuuania maũndũ, nao arĩa ahũthũ ngoro mooragagwo nĩ ũiru. Ndanoona irimũ ciĩkinyĩire wega, no o rĩmwe ngĩruma mĩciĩ yacio. Ciana ciacio itingĩona ũhuurũko, o na ingĩthiĩ maciirainĩ itingĩona wa gũciarĩrĩria. Andũ arĩa ahũũtu na akoroku nĩ o marigagia na magetha ma irimũ, na makegwatĩra ũtonga wacio. Nao arĩa anyootu makanyootagĩra ũtonga wao. Nĩ gũkorwo mĩnyamaaro ndiumaga rũkũngũinĩ, kana mathĩĩna magakunũka kuuma tĩĩriinĩ. No mũndũ aaciarirwo arĩ wa kuonaga mathĩĩna, o ta ũrĩa thandĩ ciũmbũkaga ciumĩĩte mwakiinĩ. “Korwo nĩ niĩ wee, no njookereire Ngai, ndĩmũtwarĩre mateta maakwa. Ngai eekaga maũndũ manene tũtangĩhungura, o na ageeka maũndũ ma kũgegania matangĩtarĩka. Nĩoiragia mbura gũũkũ thĩ, na akahe mĩgũnda maaĩ. Nĩ we ũtũũgagĩria arĩa enyiihia, na akahe arĩa oothe maracakaya gĩkeno. Nĩ we ũharaganagia mĩbango ya andũ arĩa aara, magakĩaga kũgĩa na ũhootani. Agwatagia andũ arĩa aara na ungumania wao, na agathũũkia mĩbango ya andũ arĩa ogoogi. Moonaga nduma riũa rĩkĩaraga, na magathiĩ makĩhambahambaataga mũthenya barigici o ta arĩ ũtukũ. No Ngai nĩ we ũhonokagia athĩĩni kuuma gĩkuũinĩ; no we ũtharaga ngĩa kuuma mĩnyamaaroinĩ. Agakĩhe athĩĩni kĩĩrĩgĩrĩro, na arĩa aaganu akamakiria ki. “Kũrathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa Ngai arũngaga! Kwoguo ndũkaanaraakare Mwene Hinya Wothe akũrũnga. Angĩtiihia mũndũ, acookaga akooha nguraro icio; guoko kũrĩa atiihanagia nakuo, nokuo oohanaga nakuo. Nĩarĩgũteithagia hingo ciothe rĩrĩa ũrĩ mathĩĩnainĩ. Hingo ya ng'aragu nĩarĩkũhonokagia ndũgakue, na hingo ya mbaara agakũhonokia ndũkooragwo. Nĩarĩgũkũũraga waigĩrĩrwo igeenyo, na agagũthara mwanangĩko woka. Ng'aragu na haaro cioka nĩũrĩcithekagĩrĩra, na ndũrĩtigagĩra nyamũ cia gĩthaka. Mĩgũnda yaku ndĩrĩkoragwo na mahiga, nyamũ cia gĩthaka itirĩgũtharĩkagĩra. Ũrĩikaraga hemainĩ yaku na thaayũ, na watuĩria mahiũ maaku ũkoona moothe marĩ ho. Ũkaagĩa na ciana nyingĩ o ta mahuti ma gĩthaka. O ta ũrĩa ngano ĩgethagwo yakũra, wee ũkaarutwo thĩ ĩno nĩ ũkũrũ. Atĩrĩĩrĩ, Ayubu, nĩgũtuĩria tũtuĩrĩĩtie maũndũ macio. Nĩ ma ma; kwoguo kĩmaamũkĩre.” Naake Ayubu agĩcookia akiuga atĩrĩ: “Ũi ĩiya wakwa-ĩ! Naarĩ korwo mathĩĩna maakwa no mathimwo! Naarĩ korwo kĩeha gĩakwa kĩaigĩrĩrwo ratiriinĩ! No ikorwo iritũhĩĩte gũkĩra mũthanga ũrĩa ũrĩ iriainĩ; nĩkĩo o na ingĩkĩaria na marũrũ mũtikaagege. Mwene Hinya Wothe nĩandathĩĩte na mĩguĩ, na ũrũrũ wayo ũiyũire mwĩrĩinĩ wakwa. Ngai nĩanjitũrũrĩire matũkũya maake. “Atĩrĩĩrĩ, ndigiri nĩyanagia ĩrĩ nyekiinĩ nduru, kana ndeegwa ikaania ĩtuĩrĩirwo mahuti? Irio itarĩ cumbĩ-rĩ, nĩirĩĩkaga? Mũruru ũrĩa mwerũ wa itumbĩ-rĩ, nĩũrĩ cama? Ngoro yakwa ndĩngĩrirĩria irio ta icio; ingĩcirĩa nĩindwaragia. “Ũi! Nũũ ũngĩhingĩria ihooya rĩakwa? Naarĩ korwo Ngai ahingĩria wendi wakwa! Naarĩ korwo Ngai eetĩkĩra kũnjũraga! Naarĩ korwo no eetĩkĩre guoko gwake kũũniine! Kĩu nĩkĩo kĩngĩtuĩka gĩkeno gĩakwa; o na ingĩigua ruwo rũigana atĩa, no kũrũũhia ingĩrũũhia! Nĩ gũkorwo ndirĩ ndaregana na watho wa Ngai Ũrĩa Mũtheru. “Ndĩ na hinya ũrĩkũ nĩguo thiĩ na mbere gweterera? Kĩĩrĩgĩrĩro gĩakwa nĩ kĩrĩkũ, nĩguo thiĩ na mbere gũkirĩrĩria? Kaĩ ndĩ hinya ta ihiga? Kaĩ mwĩrĩ wakwa ũrĩ wa cuuma? Niĩ-rĩ, ndingĩhota gwĩteithia; hinya wakwa wothe nĩ mũthiru. “Ndĩ thĩĩnainĩ ta ũyũ, ngwenda araata matangĩndirika, o na angĩkorwo nĩndiganĩirie Mwene Hinya Wothe, kana ndimũtiganĩirie. No inyuĩ, araata aakwa, mũũheenereirie o ta njũũĩ iria ihũaga hĩndĩ ya riũa. Ciyũraga maaĩ moimĩĩte mbarabuinĩ magatuĩka munju moothe, no kwara, ikahũa, mĩkuru yacio ĩgatigwo ĩtarĩ maaĩ. Agendi moorũũraga kuo magĩetha maaĩ, makoora magakuĩra o kũu werũinĩ. Agendi moimĩĩte Tema na Sheba meerekagĩra mĩkuruinĩ ĩyo, mehokeete kuona maaĩ, no makaaga kũmoona. Mũhaana o ta njũũĩ icio harĩ niĩ; mũroona maũndũ marĩa mangorereire, mũkandiganĩria nĩ kũmaka. No rĩĩrĩ, kũrĩ mũndũ ndĩ ndeera ahe kĩndũ, kana ahakanĩrĩre? Ningĩ-rĩ, kũrĩ mũndũ ndĩ ndeera andeithũre harĩ thũ yakwa, kana ahatũre harĩ arĩa marahinyĩrĩria? “Rĩu-rĩ, nĩngũkira thikĩrĩrie; ndaaraai na mũnyonie mahĩtia maakwa. Ciugo cia kĩhooto irĩ hinya, no inyuĩ mũraaria ũrimũ. Mũreciiria ndĩraaria matũhũũhũ; mũrakĩenda gũcookanĩria na mũndũ ũũmĩirwo tha nĩkĩ? Inyuĩ-rĩ, no mũcuukĩre mwana wa ngoriai mĩtĩ, o na mwendie mũraata wanyu mwĩtongie. “Rĩu-rĩ, ndoraai wega, muone atĩ ndiraheenania. Tigaai kũnduĩra na mahĩtia; mũrenda kũnjonorithia nĩkĩ? Mũreciiria atĩ nĩndĩraheenania, na ndingĩhota gũkũũrana ũũru na wega.” “Atĩrĩ, ũtũũro wa mũndũ gũũkũ thĩ nĩ mũritũ; matukũ maake no ta ma mũndũ mwandĩke wĩra. Ahaana ta ngombo ĩracaria kĩĩgunyĩ, kana ta mũruti wĩra ũratheethũkĩra mũcaara wake. Niĩ ngaĩirwo mĩeri itarĩ kĩndũ gĩa gwĩteithia, na ngaheeo mootukũ itangĩona toro. Ndakoma nyonaga ũtukũ ũrĩ mũraihu, ndaaraga ngĩĩgariũraga, ngĩũragia gũgaakĩa rĩ. Mwĩrĩ wakwa ũhumbĩrĩĩtwo nĩ igunyũ na ngũũcĩ; ũiyũire ironda, na mahira no to-o-o-o. Matukũ maakwa marahanyũka na ihenya mũno; marathira itarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro o na kĩrĩkũ. “Ngai, ririkana atĩ ũtũũro wakwa no ihũũmũka rĩmwe, na gĩkeno gĩakwa nĩgĩkinyĩĩte mũthia. Rĩu nĩũranyona, no ndũkaanyona rĩngĩ, ũngĩkaanjaria, ngaakorwo ndĩthiĩrĩire. “Ingĩkĩhota atĩa gũtumia kanua gaakwa? Ngwaria ndĩ na ruwo ngoroinĩ, ndĩĩtetere tondũ ndĩ na ruwo rũingĩ. Kaĩ ngĩrĩ ndamaathia ya iriainĩ nĩ geetha uuge nangagĩrwo? Thiaga ũrĩrĩ ngahuurũke, no wee ũkaamakia na irooto, na ũkandua nda na cioneki. Kaba gũitwo ngue, handũ ha gũtũũra mwĩrĩinĩ. Nĩnogeetio nĩgũtũũra muoyo, na ndigũtũũra tene na tene; tigana na niĩ, nĩ gũkorwo matukũ maakwa no ihũũmũka rĩmwe. Mũndũ nĩ kĩĩ, tondũ ũmũtũũgĩrĩĩtie ũguo, na ũmũrũmbũyagia? Ũmũng'eetagia rũũciinĩ o rũũciinĩ, na ũkamũgeria mahinda moothe. Kaĩ ũtangĩrora na mwena ũngĩ haniini, ũhe kamweke ga kũmeria mata? Ingĩĩhia-rĩ, no ngorwo ngwĩkĩĩte ũndũ, wee mũrangĩri wa andũ? Ũnduĩte kĩndũ gĩakwĩruta cabaa nakĩo nĩkĩ? Kaĩ nduĩkĩĩte mũrigo harĩ we? Kaĩ ũtarĩ hingo ũngĩnjohera wĩhia wakwa? Kaĩ ũtangĩndekera ihĩtia rĩrĩa njĩhĩĩtie? Njerekeire gũthiĩ mbĩĩrĩrainĩ, na ndĩrĩkorwo ndĩthiĩrĩire rĩrĩa ũrĩkorwo ũkĩnjaria.” Naake Bilidadi wa kuuma Shuha agĩcookia atĩrĩ, “Ũgũthiĩ na mbere itĩĩna rĩigana atĩa ũkĩaragia maũndũ ta maya? Mĩario yaku no ta kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ. Kaĩ kũrĩ hingo Ngai oogomagia waragania? Mwene Hinya Wothe-rĩ, nĩoinaga kĩhooto? Ciana ciaku no mũhaka ikorwo ciĩhĩirie Ngai, nĩkĩo aciherithĩĩtie ta ũrĩa ciagĩrĩirwo. Ũngĩcookerera Ngai, na ũthaithe Mwene Hinya Wothe, ũngĩkorwo ũrĩ mũthingu na ũtarĩ na ũcuuke, Ngai no ooke agũteithie, na agũcookerie mũciĩ na indo ciaku ta kĩheeo. Ũtonga ũrĩa wothe ũteete ũgũtuĩka kĩndũ hatarĩ, ũkĩringithanio na kĩrĩa egũkũhe. “Ndagũthaitha taikia maitho na thuutha mahindainĩ ma tene, wone ũrĩa maithe maitũ meerutire. Atĩrĩĩrĩ, ũtũũro witũ nĩ mũkuhĩ, na tũtirĩ ũndũ tũũĩ. Matukũ maitũ gũũkũ thĩ mathiraga o ta kĩĩruru. Reke andũ arĩa oogĩ a tene magũthoomithie; thikĩrĩria ũrĩa maroiga. “Ithanjĩ-rĩ, no rĩkũre kũndũ gũtarĩ maaĩ? Marura-rĩ, no makũre kũndũ gũtaarahĩĩte maaĩ? Maaĩ mangĩhũa-rĩ, marura macio na ithanjĩ rĩu no kũũma moomaga matarĩ makũrũ makũhũthĩrwo. Andũ arĩa mataathĩkagĩra Ngai mahaana o ta marura macio; maaga gwathĩkĩra Ngai kĩĩrĩgĩrĩro kĩao no gũthira gĩthiraga. Maigaga mwĩhoko wao handũ hatarĩ harũmu, mwĩhoko wao ũgakĩhũtha o ta rũrenda rwa mbũmbũĩ. Mangĩĩtiirania naho, nĩkũmomoka hamomokaga; mangĩhenyiitĩrĩra, hatingĩmarũũgamia. Andũ arĩa ooru maringũkaga o ta rĩa hĩndĩ ya ũrugarĩ; mahaana o ta ria rĩrĩa rĩhambaga mũgũnda wothe. Mĩri yarĩo ĩtambagĩrĩra mahiga, ĩkenyiitĩrĩra mahiga. No rĩĩrĩ, rĩngĩmũnywo, gũtirĩ mũndũ ũngĩmenya atĩ rĩarĩ ho. Kĩu nĩkĩo gĩkeno kĩa andũ arĩa ooru; andũ angĩ mookaga magaikara handũ haao. “Atĩrĩĩrĩ, Ngai ndatiganagĩria mũndũ mũthingu, na ndateithagĩrĩria arĩa ooru. Kwoguo nĩagaatũma ũtheke o rĩngĩ, na wanĩrĩre nĩgũkena. Nĩagaaconorithia arĩa makũmeneete, na aharaganie mĩciĩ ya andũ arĩa ooru.” Naake Ayubu agĩcookia atĩrĩ, “Nĩnjũũĩ ma atĩ ũguo nĩguo kũrĩ; no rĩĩrĩ, mũndũ no atuĩke mũthingu mbere ya Ngai? Mũndũ angĩenda gũciira na Ngai, ndangĩhota kũmũcookeria o na kĩũria kĩmwe harĩ ciũria ngiri. Ngai nĩ mũũgĩ na arĩ hinya mũingĩ; kũrĩ mũndũ ũrĩ wehandahanda aciire naake akĩhootana? Athengagia irĩma iterĩgĩrĩire, na agacihang'urania na maraakara. Ainainagia thĩ ĩkoima harĩa ĩrĩ, nacio itugĩ ciayo ikeenyenya. Aathaga riũa, rĩkaaga kũratha, o na njata, ikaaga kũruta ũtheri. Nĩ we wiki watambũrũkirie matu mairũ, na akĩrangaranga ng'oong'o wa ndamaathia ya iriainĩ. Nĩ we wathondekire njata iria ciĩtagwo, Nduba, Karaũ, Kĩrĩmĩra, o na njata iria cia mwena wa na kĩanda. Eekaga maũndũ manene tũtangĩhungura, o na ageeka maũndũ ma kũgegania matangĩtarĩka. Ngai ahĩtũkagĩra hakuhĩ na niĩ, na ndingĩhota kũmuona. Ooyaga kĩrĩa gĩothe ekwenda, na gũtirĩ ũngĩmũrigĩrĩria; gũtirĩ ũngĩmũũria, ‘Ũreeka atĩa?’ “Angĩraakara, ndaraakarũkaga narua; nĩarangĩrĩirie arĩa maateithĩrĩirie ndamaathia ya iriainĩ ĩrĩa ĩĩtagwo Rahabu. “Ingĩkĩruta ciugo kũ, nĩguo njookerie Ngai? O na angĩkorwo itarĩ na ũcuuke-rĩ, ndingĩhota kũmũcookeria; ũrĩa ingĩĩka no njũũririe Ngai ũrĩa ũtuanagĩra ciira anjiguĩre tha. O na ingĩĩka ũguo, na eetĩkĩre njarie, ndingĩĩtĩkia atĩ no aathikĩrĩrie. Amu nĩatũmaga kĩhuuhũkanio kĩĩhũũre, na akandiihangia mũno hatarĩ gĩtũmi. Ndaheaga mweke wa kũhiihia; aiyũrĩĩtie ũtũũro wakwa na mathĩĩna. Angĩkorwo nĩkũgerana hinya-rĩ, e na hinya kũngĩra. Angĩkorwo nĩgũtwarana igootiinĩ-rĩ, nũũ ũngĩmũtwarĩra thamanji? O na gũtuĩka ndirĩ na mahĩtia, ciugo ciakwa mwene ciahota kũndua mwĩhia. O na gũtuĩka ndirĩ na ũcuuke, no ahote kuonania atĩ ndĩ mũremi. Mũndũ ũtarĩ ũcuke angĩkua gĩkuũ kĩa na ihenya, Ngai nĩgũtheka athekaga. Ngai nĩkũneana aneanĩĩte thĩ mookoinĩ ma andũ ooru. Nĩkũhinga ahingĩĩte maitho ma arĩa oothe matuithanagia ciira. Angĩkorwo ti Ngai wĩkĩĩte ũguo-rĩ, nũũ ũgĩĩkĩĩte? “Matukũ maakwa nĩmarathira na ihenya; marahanyũka, na ndirĩ wega ndĩroona. Marahĩtũka o ta gatarũ karĩa karĩ ihenya mũno, kana o ta rwĩgĩ rũkĩoya gacui. Tondũ nĩnduĩtwo mwĩhia-rĩ, ngũgĩthiĩ na mbere gwĩthĩĩnia nĩkĩ? O na ingĩĩthamba na thabuuni ũrĩkũ, meehia maakwa matingĩthera. Ngai anjikĩĩtie irimainĩ rĩa gĩko, o na nguo ciakwa mwene nĩirandega. Ngai angĩrĩ mũndũ, ndamũcookeria; no tũtwarane igootiinĩ tũgatuithanio. Ĩndĩ gũtirĩ mũndũ wa kũrũũgama gatagatĩ gaakwa naake; gũtirĩ wa gũtũtuithania niĩ na Ngai. Ngai, tiga kũherithia! ndagũthaitha, tiga kũmakia! Ngwaria itarĩ na guoya, tondũ nĩndĩyũĩ o ngoro thĩinĩ. “Niĩ-rĩ, nĩnogeetio nĩ ũtũũro; ndingĩhota gũtumĩria mateta maakwa, na ngwaria ndĩ na ruwo rũingĩ ngoro. Ngai, tiga kũnjethera mahĩtia! Tanjĩĩra! Mahĩtia maakwa nĩ marĩkũ? Kaĩ wonaga arĩ wega kũhinyanĩrĩria? No ũmene kĩndũ ũthondekeete na mooko maaku, kana gũkenera mĩbango ya andũ aaganu? Maitho maaku-rĩ, kaĩ matariĩ ta ma mũndũ? Muonere waku wa maũndũ kaĩ ũkĩrĩ ta wa mũndũ? Matukũ maaku-rĩ, kaĩ makĩrĩ ta ma mũndũ? Mĩaka yaku kaĩ ĩkĩrĩ ta ya mũndũ? Ũragĩthuuthuuria mahĩtia maakwa na ũkanjarĩria meehia nĩkĩ? Wee nĩũũĩ atĩ ndihĩtĩĩtie, na gũtirĩ ũngĩngũũra kuuma mookoinĩ maaku. “Mooko maaku nĩ mo manyũmbire na magĩĩthondeka, na rĩu nĩũrericũkwo ũkanyananga. Ririkana atĩ ũnyũmbĩĩte na rĩũmba; kaĩ ũgũgĩĩthĩa nduĩke rũkũngũ o rĩngĩ? Nĩwaheire baaba hinya wa kũnjiara, ũgĩkĩreka ngũre ndĩ ndainĩ ya maitũ. Nĩwathondekire mwĩrĩ wakwa na mahĩndĩ na mĩkiha, na ũkĩhumbĩra mahĩndĩ macio na nyama na gĩkonde. Nĩũheete muoyo na ũkaanyonia ũtugi; nĩũmenyagĩrĩra na ũkanjiga muoyo. No rĩĩrĩ, mahinda macio moothe nĩnjũũĩ ũkoragwo ũkĩbanga na ngoro kũnyũnũha. Wetereire wone kana nĩngwĩhia, nĩguo wage kũnjohera. Ingĩĩhĩa, kaĩ ndĩ thĩĩnainĩ-ĩ! O na ingĩĩka wega ndingĩyambararia. Amu njiyũirwo nĩ gĩconoko na nyonaga o mathĩĩna maakwa. Ingĩyambararia, ũũhĩtaga ũhaana o ta mũrũũthi, o na ũkaringaga ciama nĩguo ũnyũnũhe. Ũnjethagĩra aira angĩ mangararie; maraakara maaku harĩ niĩ nĩkuongerereka moongererekaga; ũndeehithagĩria mbũtũ na mbũtũ cia kũhũũra hingo ciothe. “Warekire nyume nda ya maitũ nĩkĩ? Naarĩ korwo ndakuire itooneetwo nĩ riitho o na rĩmwe! Naarĩ korwo ndakuire o ndoima nda ya maitũ, ndwarwo mbĩĩrĩra thikwo! Githĩ matukũ maakwa ti manyiinyi? Tandigithĩria ngenakene haniini, itaanathiĩ kũrĩa itakoima, bũrũri wĩ nduma na ihooru, bũrũri wĩ nduma na thogothogo, kũrĩa ũtheri ũhaana nduma.” Zofaru ũrĩa wa kuuma Naama agĩcookia atĩrĩ: Ndeto nyingĩ ũguo-rĩ, no ciage gũcookio? “Mũndũ wa kwaria maũndũ maingĩ ũguo-rĩ, no atuĩke mũkinyanĩru? Mũhũhũũtĩko waku-rĩ, no ũkirie andũ? No ũthekerere andũ, na wage wa gũgũcookeria? Woiga atĩ ũrutani waku nĩ mũrũngarũ, na atĩ ũrĩ mũtheru maithoinĩ ma Ngai. Naarĩ korwo Ngai no aarie; naarĩ korwo no agũcookerie! Naarĩ korwo no akũmenyithie maũndũ marĩa mahithe ma ũũgĩ! Ngai nĩoĩ maũndũ maingĩ. Kĩmenye atĩ ndakũherithĩĩtie ta ũrĩa kwagĩrĩire. “No ũhote kũmenya maũndũ ma hitho marĩa mathiũrũrũkĩirie Mwene Hinya Wothe? Maũndũ macio nĩ maraaya gũkĩra igũrũ, na nĩ mariku gũkĩra kwa arĩa akuũ. Ũngĩgĩĩka atĩa o rĩrĩa ũũĩ o maũndũ maniini? Ningĩ nĩ maraihu gũkĩra thĩ, na makaarama gũkĩra iria. Ngai angĩgũikia njeera, kana agũtware igootiinĩ, nũũ ũngĩmũgirĩrĩria? Ngai nĩoĩ andũ arĩa a tũhũ; angĩkĩona mahĩtia no aage kũrũmbũiya? Angĩkorwo ndigiri ya gĩthaka no ĩciare mũndũ-rĩ, naake mũndũ mũkĩĩgu no oohĩge. “Ayubu, ũngĩthondeka ngoro yaku, no ũthaathaiye Ngai. Angĩkorwo wĩ na mahĩtia, mathengie; ndũkaareke ũmaramari ũtũũre gwaku mũciĩ. Hĩndĩ ĩyo no ũtiire ũthiũ waku ũtarĩ na thoni. Ĩĩ, na no ũrũũgame ũtarĩ na guoya. No ũriganĩrwo nĩ mĩtangĩko yaku, o ta maaĩ marĩa marĩĩkĩĩtie gũtherera. Ũtũũro waku ũgĩthere gũkĩra thaa thita cia mũthenya, namo mahinda marĩa mooru ma ũtũũro ũcio magĩthere o ta ũrĩa gũtheraga gũgĩkĩa. Nawe ũtũũre wĩiguĩte na ũiyũirwo nĩ kĩĩrĩgĩrĩro, naake Ngai akũgitagĩre na akũheage thaayũ. No ũkomage na nduone wa gũgũthĩĩnia, na andũ aingĩ meyendithagie harĩ we. No rĩĩrĩ, andũ arĩa aaganu nĩmagaaturuura, na matione njĩra o yothe ya kũũrĩra; mwĩhoko wao ũgaakorwo ũrĩ o gĩkuũ.” Naake Ayubu agĩcookia atĩrĩ: “Kaĩ mũrĩ imenyi-ĩ! Mwakua-rĩ, ũũgĩ ũgaakuanĩra na inyuĩ. No rĩĩrĩ, o na niĩ ndĩ na ũũgĩ o ta inyuĩ; mũtirĩ oogĩ kũngĩra. Nũũ ũtooĩ maũndũ macio? Araata aakwa rĩu nĩgũũthekerera marathekerera, o niĩ ndahooyaga Ngai na akanjigua. Nĩgũũthekerera marathekerera, o niĩ mũndũ mũthingu ũtarĩ ũcuuke. Matirĩ na mathĩĩna, na nĩgũũthaakĩra marathaakĩra; njerekeire kũgũa, na no marahũũra. No rĩĩrĩ, atuunyani na arĩa matatĩĩĩte Ngai maikaire na thaayũ, o acio matuaga atĩ hinya wao nĩguo ngai yao. “Rĩu-rĩ, ũria nyamũ na nĩigũgũthoomithia; ũria nyoni na nĩigũgũcookeria. Arĩria mĩtĩ na nĩgũgũthoomithia; ningĩ arĩria thamaki na nĩigũgũtaarĩria. Ciothe nĩciũĩ atĩ nĩ guoko kwa MWATHANI gwaciũmbire. Kĩndũ o gĩothe kĩrĩ muoyo, o na roho wa mũndũ o wothe irĩ guokoinĩ gwake. Matũ makenagio nĩkũigua ciugo, o ta ũrĩa rũrĩmĩ rũkenagio nĩgũcama irio. Andũ akũrũ makoragwo na ũũgĩ; arĩa maikĩĩtie matukũ nĩmooĩ maingĩ. “Ngai nĩ mwene ũũgĩ na hinya; nĩoĩ gũtaarana, na nĩoĩ maingĩ. Ngai angĩmomora-rĩ, nũũ ũngĩaka rĩngĩ? Angĩhingĩrĩria mũndũ-rĩ, nũũ ũngĩmũhingũrĩra? Angĩgirĩrĩria mbura, indo ciothe nĩkũũma ciũmaga; angĩmĩhingũrĩra, kũgĩaga na mũiyũro. Nĩarĩ hinya o na ũũgĩ; mũhĩtithio na mũhĩtithania, o eerĩ nĩ aake. Aconoraga anene, na agatua atongoria irimũ. Arutaga athamaki itĩinĩ ciao, akamatua mabuthu. Aconoraga athĩnjĩri Ngai, na akahang'ũrania anene arĩa matangĩenyenyeka. Akiragia arĩa mehokeetwo nĩ andũ, nao arĩa akũrũ akamatuunya ũmenyo. Aagithagia aathani gĩtĩĩo, na agatuunya anene ũnene. Athikũragia maũndũ marĩa mathike, na akareehe marĩa marĩ ndumainĩ ũtheriinĩ. Atũũgagĩria ndũũrĩrĩ na agacihang'urania; atũmaga itheereme o na agaciharagania. Atuaga aathani irimũ, agatũma maturuure na matione njĩra. Magagĩthiĩ makĩhambahambataga ndumainĩ, magĩtũgũũgaga o ta arĩĩu. “Atĩrĩĩrĩ, maitho maakwa nĩmooneete maũndũ macio moothe, matũ maakwa nĩmamaiguĩte na ngamamenya. Marĩa mũũĩ o na niĩ nĩndĩmooĩ; ndĩ mũũgĩ o ta inyuĩ. No ngwenda kwaria na Mwene Hinya Wothe; ngwenda gũciira na Ngai. Inyuĩ-rĩ, mũhumbĩrĩĩte ũrimũ wanyu na maheeni; inyuothe mũrĩ mandagĩtaarĩ matangĩĩhoneria mũndũ. Naarĩ korwo mwakira; no mwoneke ta mũrĩ oogĩ! “Rĩu tathikĩrĩriai ihooto ciakwa; tathikĩrĩriai mateta maakwa. Mũraarĩria Ngai mũgĩtũmagĩra maheeni? Mũramwarĩria mũgĩtũmagĩra wara? Nĩkũgeria mũrageria kũmũgitĩra? Nĩmũkũmũciirĩrĩra? No muone wega Ngai angĩmũthuuthuuria? Ningĩ-rĩ, no mũmũheenie ta ũrĩa mũndũ aheenagia ũrĩa ũngĩ? O na mũngĩgĩa na mũthuutũkanio na hitho-rĩ, hatirĩ nganja no amũkũũme. Githĩ riiri wake to ũmwĩkĩre guoya? Githĩ gĩtĩĩo gĩake to kĩmũtue nda? Thimo cianyu nĩ cia tũhũ o ta mũhu; ihooto cianyu nĩ cia tũhũ o ta ndaka. Kiraai mũreke njarie; ngwaria njĩkwo ũrĩa ngwĩkwo. “Ngũkĩaga gũikia muoyo wakwa ũgwatiinĩ nĩkĩ? O na Ngai angĩnjũraga-rĩ, nĩ kĩĩ kĩngĩ njetereire? Ĩndĩ no ngwĩtetera mbere yake. No gũkorwo gwĩtetera nokuo kũngĩĩhonokia, amu gũtirĩ mũndũ mũũru ũngĩrũũgamana na Ngai. “Tagĩthikĩrĩriei wega ciugo ciakwa; tategaai matũ mũigue mĩario yakwa. Rĩu nĩngwĩciirĩrĩra, amu nĩnjũũĩ atĩ ndirĩ na mahĩtia. “Nũũ ũngĩrũũgamana na niĩ? No ngĩkire njeterere kũũragwo. Ngai, ũngĩnjĩkĩra o maũndũ meerĩ, no ndige kwĩhitha ũthiũ waku. Namo nĩ maya: ũtige kũũnyamaaria, na ũtige kũnjĩkĩra guoya. “Weka ũguo, no wambe warie, na niĩ njookie, kana ũreke njarie, nawe ũnjookerie. Njĩkĩĩte mahĩtia marĩkũ? Meehia maakwa-rĩ, maigana atĩa? Ndagũthaitha menyithia mahĩtia maakwa na meehia maakwa. “Ũraĩtheema nĩkĩ? Ũranyona ta ndĩ thũ yaku nĩkĩ? Ũrahahũra nĩkĩ? Niĩ ndĩ o ihuti; ũrahanyũkania na niĩ o ta maragara. Ũrathitangĩra maũndũ mooru mũno, na ũkanjookereria mahĩtia ma rĩrĩa ndarĩ mwĩthĩ. Ũnjoheete magũrũ na nyororo, ũkabaara mĩthiĩre yakwa yothe, o na ũgathuuthuuria makinya maakwa. Ndĩragĩthira o ta kĩndũ kĩbuthu, o ta nguo ndĩe nĩ memenyi. “Mũndũ ũrĩa ũciaragwo nĩ mũtumia, atũũraga o ihinda iniini, na nĩwakuona mathĩĩna maingĩ. Akũraga na akahooha o ta ihũa, akabuaĩria o ta kĩĩruru. Wee Ngai-rĩ, mũndũ ta ũcio no ũmũrore? Mũndũ ta ũcio no ũciire naake? Kũrĩ mũndũ ũngĩhota kũruta kĩndũ gĩtheru kuuma harĩ kĩndũ gĩtarĩ gĩtheru? Gũtirĩ o na ũmwe ũngĩhota! Matukũ ma mũndũ nĩmatare; nĩũũĩ mũigana wa mĩaka yake; ũmwĩkĩrĩire mĩhaka atangĩhota gũkĩra. Roria maitho na kũngĩ ũtige kũmuona; reke akenere matukũ maake, ta mũthũkũmi agĩkenera mũcaara wake. “Mũtĩ watemwo, nĩhakoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro atĩ, wahota kũringũra, ũrute thuuna. O na mĩri yaguo ĩngĩhoohera tĩĩriinĩ, na gĩthukĩ kĩaguo kĩũme, wona maaĩ ũthundũkaga na ũkoimia honge o ta mũtĩ mwĩthĩ. Ĩndĩ mũndũ akuaga, agatuĩka kĩndũ hatarĩ; arĩĩkia gũtuikana-rĩ, athiaga na kũ? “Ta ũrĩa maaĩ ma iria mahũaga, na ta ũrĩa rũũĩ rwagaga maaĩ rũkooma-rĩ, noguo mũndũ akuaga na ndacookaga muoyo; kinya rĩrĩa igũrũ rĩgaathenga, ndagacooka gũũkĩra rĩngĩ, o na kana arahũrwo toroinĩ ũcio wake. “Naarĩ korwo no ũũhithe kwa arĩa akuũ nginya maraakara maaku mathire, ũcooke ũtue ihinda rĩa kũndirikana. Mũndũ angĩkua-rĩ, no ariũke? No niĩ-rĩ, nĩnjetereire mahinda meega; ngweterera o nginya mahinda maya ma thĩĩna mathire. Hĩndĩ ĩyo no wĩtane na niĩ njĩtĩke; nawe ũgĩkenio nĩ niĩ, o niĩ kĩũmbe gĩaku. Hĩndĩ ĩyo no ũkĩbaarage mĩthiĩre yakwa yothe, na nduone meehia maakwa. No ũnjohere meehia maakwa na ũriganĩrwo nĩmo, na ũhuure mahĩtia marĩa moothe ndaneeka. “Nĩkũrĩ mahinda makinyaga irĩma ikainaina na ikaharagana, nyanjara cia mahiga ikarutwo harĩa ciuma, maaĩ makahũũra mahiga ma rũũĩ magathera, na kĩguũ gĩgatwara tĩĩri. Ũguo noguo ũharaganagia mwĩhoko wa mũndũ. Ũtooragia mũndũ, ageethiĩra tene na tene; ũgarũraga gĩthiithi gĩake, ũkamũingata. Ciana ciake itũũgĩragio, na ndangĩmenya; iconoragwo, na ndangĩona. Aiguaga ruwo o rwa mwĩrĩ wake, na akeerĩrĩra o we mwene.” Thuutha ũcio Elifazi ũrĩa wa kuuma Temani agĩcookia o rĩngĩ atĩrĩ, “Ayubu, mũndũ mũũgĩ no aarie ciugo cia tũhũ ũguo? No ahũhũũtĩke ũguo? Mũndũ mũũgĩ-rĩ, nĩagĩrĩirwo kwaria mĩgambo ĩtarĩ uumithio, kana ciugo itangĩmũguna? No rĩĩrĩ, wee nĩkũniina ũraniina gĩtĩĩo kĩa Ngai na ũkagiria andũ mamũhooe. Waganu waku nĩguo ũragũtongoria; ũgagĩtũmĩra ciugo cia wara. Kwoguo kanua gaaku nĩ ko karakuohithia, ti niĩ; ciugo ciaku nĩcio iragũtuĩra. “Kaĩ arĩ we mũndũ wa mbere gũciarwo? Kaĩ waciarirwo mbere ya ithũngũri? Kaĩ waiguire kĩama kĩa Ngai gĩgĩciira? Ũreciiria atĩ we no we mũũgĩ? Nĩ kĩĩ ũũĩ ithũĩ tũtooĩ? Nĩ kĩĩ ũiguĩte, tũtaiguĩte? Gatagatĩinĩ gaitũ harĩ na andũ akũrũ na marĩ na mbuĩ, nĩ akũrũ gũkĩra thooguo. Kaĩ ũtaanaiganĩra Ngai akũũmĩrĩria, o na kana akwarĩria na ũhooreri atũhũthĩrĩĩte? Ngoro yaku ĩratuumatuuma nĩkĩ? Ũratũbucabucĩria maitho macio maaku nĩkĩ? Ũraraakarĩra Ngai nĩkĩ? Ũrareka mĩgambo ta ĩyo yume kanua gaaku nĩkĩ? Mũndũ kaĩ akĩrĩ kĩĩ, atĩ no akorwo arĩ mũtheru? Mũndũ ũciarĩĩtwo nĩ mũtumia-rĩ, no atuĩke mũthingu? Ngai ndehokaga o na araika aake, o na ti atheru maithoinĩ maake. Mũndũ ũrĩa ũnyuaga waganu o ta ũrĩa anyuaga maaĩ-rĩ, githĩ to agĩkorwo arĩ kĩndũ kĩnungu na kĩrĩ magigi mbere ya Ngai? “Tathikĩrĩria, ngwĩre; nĩngũkuumbũrĩra marĩa nyoneete. Nĩngũkuumbũrĩra maũndũ marĩa andũ oogĩ maanoiga, marutĩĩtwo nĩ maithe maao, matekũmahitha ũndũ o na ũmwe. No o oiki maatũũraga bũrũriinĩ wao; gũtiarĩ mũrũũrĩrĩ wa gũtũma matigane na Ngai. Mũndũ ũrĩa ũhinyagĩrĩria arĩa angĩ atangĩkaga matukũ maake moothe. Mĩgambo ya kũmwĩkĩra guoya nĩ yo aiguaga matũinĩ maake, atuunyani mamũũkagĩrĩra hĩndĩ ĩrĩa aterĩgĩrĩire. We ndeetĩkagia atĩ nĩakoima ndumainĩ; oonaga eetereirwo no gĩkuũ. Kĩimba gĩake gĩgaatuĩka irio cia nderi; nĩoĩ atĩ marigĩrĩrio maake no kwanangwo. Kĩeha na kĩmako imwĩkagĩra guoya; imũũkagĩrĩra o ta mũthamaki wĩhaarĩirie gũthiĩ mbaarainĩ. Nĩ tondũ nĩakũnjĩire Ngai ngundi, na nĩatuĩte kũremera Mwene Hinya Wothe. Mũndũ ũcio atũũraga matũũrainĩ matiganĩirio, nyũmbainĩ ĩtangĩtũũrwo nĩ andũ, cierekeire gũtuĩka ciĩgĩĩgĩ. Ndangĩtũũra e mũtongu; ũtonga wake ndũngĩtheerema, ndangĩgĩa na mĩri bũrũriinĩ, na ndangĩhota gũthengera gĩkuũ. Ahaana o ta mũtĩ ũrĩa honge ciaguo icinĩĩtwo nĩ mwaki na mahũa maguo moombũrĩĩtwo nĩ rũhuuho. Tanĩagĩtige kwĩheenia akĩiga mwĩhoko wake ũũruinĩ, tondũ ũũru nĩguo ũgaatuĩka mũcaara wake. Akaahooha o ta mũtĩ hĩndĩ yake ĩtarĩ nginyu, na oome o ta rũhonge rũrĩa rũtacookaga kũrura rĩngĩ. Akaahaana o ta mũthabibũ ũrĩa thabibũ ciaguo ciitĩkaga itaaneerua, kana ta mũtamaiyũ ũrĩa ũitaga kĩro kĩaguo. Imaramari itikaagĩa na mbeũ, na mwaki nĩũgaacina nyũmba iria ciakĩĩtwo na mahaki. Acio nĩ o andũ arĩa mathugundaga mathĩĩna, na meekaga ũũru; ngoro ciao ciyũire o maheeni matheri.” Naake Ayubu agĩcookia atĩrĩ, “Nĩnjiguĩte ciugo nyingĩ ta icio. Kaĩ inyuothe mũrĩ oomanĩrĩria a kũiguĩrwo tha-ĩ! Kaĩ ciugo cia kũhũhũũtĩka itegũthira? Nĩ kĩĩ kĩramũhatĩrĩria mũthiĩ o na mbere kwaria? Mũngĩrĩ handũ haakwa-rĩ, no njuge ũrĩa wothe mũroiga; no njarie ciugo cia kũmũtuura, na ndĩmũnyũrũrie. No ndĩmũũmĩrĩrie na mataaro, na horahorie ruwo rwanyu na mĩario yakwa. “O na ndaria, ruwo rwakwa rũtirahorahora; o na ndakira, rũtirandigithĩria. Ngai ahũũrĩĩte kĩhinyio; nĩanangĩĩte mũciĩ wakwa wothe. Ũrĩa eekĩĩte mwĩrĩ ũyũ wakwa, nĩ ũira wa ũrĩa anyariirĩĩte. Ũhinyaru wakwa nĩũtũmĩĩte andũ moone atĩ nĩnjĩhĩĩtie. “Ngai andambururangĩĩte na maraakara; angũũrĩire maitho e na rũthũũro. Andũ nĩmaanyararĩĩte; moonganĩĩte hamwe manjũkĩrĩre; marahũũra thĩa matarĩ na tha. Ngai anenganĩrĩĩte kũrĩ andũ ooru; anjikĩĩtie mookoinĩ ma andũ aaganu. Ndatũũraga hooreire, no Ngai akĩnyiita mũmero, akĩĩbebera na akĩĩmemenda. Ngai areruta cabaa na niĩ; aranjikĩria mĩguĩ na mĩena yothe; atheeceete akandiihia; ndaranjiguĩra tha o na haniini. Ngai atheecangĩĩte maita maingĩ; ahithũkĩire o ta mũũthigari ũrĩ na rũthũũro rũingĩ. “Ndĩracakaya ndĩhumbĩĩte nguo ya ikũnia, na ngaikara haaha rũkũngũinĩ hootekeete. Ndĩrĩĩte nginya maitho magatuunĩha; ndĩroona o marundurundu. No niĩ ndirĩ ũũru njĩkĩĩte, na ihooya rĩakwa kwĩ Ngai rĩtirĩ na ũcuuke. “We thĩ, ndũgakũnĩkĩre mahĩtia marĩa njĩkĩĩtwo; ndũkaareke kĩrĩro gĩakwa ngĩrĩrĩra ihooto ciakwa gĩkirio! Kũũria igũrũ kũrĩ mũndũ ũrĩ mwena wakwa ũranjarĩrĩria. Araata aakwa marathekerera, niĩ na niĩ ngarĩrĩra Ngai. Ũcio ũrĩ mwena wakwa-rĩ, ararũĩrĩra kĩhooto gĩakwa mbere ya Ngai o ta mũndũ akĩarĩrĩria mũraatawe. Mĩaka yakwa nĩgũthira ĩrathira, ndĩthiĩre kũrĩa itakoima. “Ũtũũro wakwa werekeire gũkinya mũthia; ndirahota kũhiihia; no mbĩĩrĩra ĩnjetereire. Thiũrũrũkĩirio nĩ andũ maramiinja mĩnyĩrĩ; maitho maakwa maroona o andũ maratũma ndaakare. “Ngai, ndĩraaria ũhoro wa ma; amũkĩra ciugo ciakwa. Gũtirĩ mũndũ ũngĩ ũngĩnyiita mbaru ũhoro ũrĩa ngwaria. Tondũ nĩũhingĩĩte meciiria maao matikaagĩe na ũmenyo, ndũkaareke maahoote. Arĩa makunyanagĩra araata aao nĩ geetha megune, ciana ciao nĩikoora maitho. “Ngai anduĩte kĩndũ gĩa gũthekererwo; andũ no mata maranduĩra ũthiũ. Ndĩ na ruwo rũingĩ ũguo atĩ, maitho maakwa maroona o nduma; ciĩga ciakwa itigĩĩtwo o mahĩndĩ matheri. Andũ arĩa metuaga athingu maroona ũguo makamaka; maranjũkĩrĩra ta mũndũ ũtatĩĩĩte Ngai. No rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa mũthingu nĩarũmĩĩtie njĩra yake; mũndũ ũrĩa ũrĩ na mooko matheru athiaga akĩongagĩrĩra hinya. No hatirĩ o na ũmwe wa araata aakwa oonekaga arĩ mũũgĩ. Matukũ maakwa nĩmathiru; mĩbango yakwa nĩharaganĩĩte; mwĩhoko wakwa nĩ mũthiru. No araata aakwa maroiga ũtukũ nĩ mũthenya; maroiga nĩgũkĩa kũrakĩa, no niĩ njũũĩ atĩ ndĩ o ndumainĩ. Mwĩhoko wakwa no kwa arĩa akuũ, kũrĩa ngaakoma ndumainĩ. Ngeera mbĩĩrĩra atĩrĩ, ‘Wee nĩ we baaba,’ naguo mũthũa ndĩwĩre atĩrĩ, ‘Inyuĩ nĩ inyuĩ a maitũ, na no inyuĩ aarĩ a maitũ.’ Kĩĩrĩgĩrĩro gĩakwa gĩkĩrĩ ha? Nũũ ũgũkĩona kĩĩrĩgĩrĩro gĩakwa? Kĩĩrĩgĩrĩro kĩu no gĩgĩthiĩ na niĩ kwa arĩa akuũ? No gĩgĩikũrũkanie na niĩ rũkũngũinĩ?” Naake Bilidadi ũrĩa wa kuuma Shuha agĩcookia atĩrĩ, “Ayubu, kaĩ ũtangĩkira? Korwo no ũkire no tũkwarĩrie. Ũratuona tũrĩ ta ng'ombe nĩkĩ? Ũratuona tũrĩ akĩĩgu nĩkĩ? Nĩkwĩyũnũha ũreyũnũha waraakara. Thĩ-rĩ, nĩgũtiganĩrio tondũ nĩwaraakara? Ndũmba cia mahiga-rĩ, nĩigũthengio harĩa irĩ waraakara? “Ũtheri wa mũndũ mwaganu no ũkũhorio; rũrĩrĩmbĩ rwaguo rũtigaacooka gwakana rĩngĩ. Ũtheri wa nyũmba yake ũtuĩkĩĩte o nduma, na taawa wake nĩmũhorie. Arathiaga ekinyĩire, no rĩu nĩgũtũgũũga aratũgũũga. Mwĩĩro wa ngoro yake nĩguo ũmũgũithĩĩtie thĩ. Etwarĩrĩire mũtegoinĩ magũrũ maake magakĩgwatio; agereire o marimainĩ. Mũtego ũmũnyiitĩĩte o thũngw'ainĩ ũgategũka na ndangĩĩteithũra. Ahithĩirwo mũtego thĩ, na marima makeenjwo kũrĩa ekũgerera. Kĩmako kĩmuumaga na mĩena yothe, na gĩkamũrũmĩrĩra ikinya gwa ikinya. Aratũũraga ta gĩtonga, rĩu ndangĩona o na gĩa kũrĩa; mũtino wĩhandĩĩte wetereire harĩa arĩ. Mwĩrĩ wake ũiyũirwo nĩ mũrimũ wa kũmakania, na nĩ mũrimũ ũgũtũma mooko na magũrũ maake mabuthe. Arutũrũrĩĩtwo nyũmba ĩrĩa aratũire egangarĩĩte, agatwarwo akarũũgame mbere ya mũthamaki ũrĩa wĩtagwo Gĩkuũ. Nyũmba yake rĩu ĩratũũrwo nĩ andũ angĩ, na nĩitĩĩtwo ũbiriiti wa kũmĩtheria. Na thĩ mĩri yake nĩkũũma irooma, nakuo na igũrũ honge ciake nĩkũhooha irahooha. Ngumo yake nĩgũthira ĩrathira gũũkũ thĩ; gũtirĩ mũndũ ũramũririkana. Arutĩĩtwo ũtheriinĩ, agaikanio ndumainĩ; nĩarutũrũrĩĩtwo kuuma bũrũriinĩ wa arĩa marĩ muoyo. Ndarĩ na ciana kana njiarwa mũhĩrĩgainĩ wao; ndarĩ na wa gũcooka gũtũũra kũu aratũũraga. Kuuma irathĩro kinya ithũĩro, arĩa oothe maraigua maũndũ marĩa mamũkorereire maranyiitwo nĩ guoya makainaina nĩkũmaka. Macio nĩ mo marigĩrĩrio ma andũ arĩa ooru; macio nĩ mo marigĩrĩrio ma arĩa matarũmbũyanagia na Ngai.” Ayubu agĩcookia atĩrĩ, “Mũgũtũũra mũũnyamaaragia nginya rĩ? Mũgũtũũra mũũhũũraga na ciugo nginya rĩ? Nĩ maita maingĩ mũkoreetwo mũkĩnjinũra; kaĩ mũtangĩconoka nĩ ũguo mũũnumĩĩte? O na akorwo nĩnjĩhĩĩtie-rĩ, ũndũ ũcio ũramũtuura nĩkĩ? Mũreyona ta mũrĩ eega kũngĩra, na mũkoona ta hĩtĩĩtie nĩ ũrĩa nyamaarĩkĩĩte. Kaĩ mũtaroona atĩ nĩ Ngai ũrahinyĩrĩria, na atĩ nĩ mũtego anjigĩire nĩguo anyiite? Ndateta nĩ ũndũ wa ũguo ahinyĩrĩirie-rĩ, gũtirĩ mũndũ ũrathikĩrĩria; ndĩrakayũrũrũka, no ndiroona kĩhooto gĩkĩrũmĩrĩrwo. Ngai ahingĩĩte njĩra yakwa ũguo atĩ ndingĩhota kũhungura. Nĩekĩrĩĩte njĩra yakwa nduma. Nĩandunyĩĩte ũtonga wakwa wothe, na agaathũũkĩria ngumo yakwa. Arahũũra na mĩena yothe, akamunya kĩĩrĩgĩrĩro gĩakwa, akandiganĩria hinyĩrĩrĩke, ngue. Anjitũrũrĩire maraakara maake, na akandua ta thũ yake. Andũmĩire thigari citharĩkĩre, nacio nĩcienjeete mĩtaro, na igathiũrũrũkĩria nyũmba yakwa. “Nĩatũmĩĩte andũ a mũciĩ wakwa mandiganĩrie, na agatũma arĩa oothe manjũũĩ mandaihĩrĩrie. Andũ aitũ na araata aakwa nĩmandiganĩirie. Ageni arĩa marookaga gwakwa nĩmariganĩirwo nĩ niĩ; ndungata ciakwa cia andũ a nja iranyona ta mũrũũrĩrĩ; nduĩkĩĩte ta mũndũ itarĩ ciona. Ingĩĩta ĩmwe ya ndungata ciakwa, ndĩngĩnjĩtĩka; nĩkũmũthaitha ndĩmĩthaithaga ĩndeithie. Mũtumia wakwa ndaroomĩrĩria mĩheehũ yakwa, na aariũ a maitũ matiranguhĩrĩria. O na ciana nĩcimeneete; ndarũũgama no gũũthekerera irathekerera. Araata aakwa oothe arĩa a bata maranyona magethithimũkwo; andũ arĩa ndĩrendeete mũno nĩmangarũrũkĩĩte. Rĩu ndigĩĩtwo o mahĩndĩ matheri; no gũkua itakuĩte. “Araata aakwa, njiguĩraai tha; njiguĩraai tha, amu Ngai angũthĩĩte akaanũnda. Mũragĩthiĩ o na mbere kũũnyariira ta ũguo Ngai areeka nĩkĩ? Kaĩ mũtangĩiganwo nĩ ũguo mũũnyariirĩĩte? “No nyende ciugo ciakwa ciandĩkwo! No nyende ciandĩkwo ibukuinĩ iririkanagwo! No nyende ikarwo mahigainĩ igũrũ na karamu ga cuuma, itũũre tene na tene. Nĩnjũũĩ atĩ Mũngũũri arĩ muoyo, na mũthiainĩ nĩakaarũũgama kũnjarĩrĩria. O na ikonde ciakwa ciarĩĩo nĩ mũrimũ ũguo, nĩngoona Ngai ndĩ o mwĩrĩinĩ ũyũ. Ngaamuona na maitho maakwa kĩũmbe; ngaamuona arĩ mwena wakwa. No rĩĩrĩ, nĩndĩroorwo nĩ hinya. Araata aakwa, mũthugundĩĩte mũbango wa kũndũithia na kũũnyamaaria mũkiugaga atĩ, nĩ niĩ mwene ndereehereire ũndũ ũyũ. No rĩĩrĩ, mwĩtigĩreei rũhiũ rwa njora, rũrĩa rũreehithagia maraakara ma Ngai harĩ arĩa meehagia, nĩ geetha mũmenye atĩ kũrĩ mũndũ ũtuanagĩra.” Zofaru ũrĩa wa kuuma Naamathu agĩcookia atĩrĩ, “Ayubu nĩũrathĩĩnia meciiria maakwa, ngwaria nĩ ũguo woiga. Nĩndaigua irumi ciaku no nĩngũmenya ũrĩa ngũcookia. “Kaĩ ũtooĩ atĩ kuuma o tene, rĩrĩa mũndũ aigirwo gũũkũ thĩ, kũrũũhia kwa mũndũ mwaganu nĩ kũniini na ũkeni wa mũndũ mũũru no wa ihinda? O na angĩĩtũũgĩria, kĩrũũgamo gĩake, mũtwe wake ũhaane ta ũkũhuutia matu-rĩ, athiraga o ta mai maake. Arĩa maramuonaga mooranagia atĩrĩ, ‘Rĩu akĩrĩ kũ?’ Airagĩria o ta kĩrooto, na ndacookaga kuoneka; athiraga o ta kĩoneki gĩa ũtukũ. Andũ arĩa maramuonaga, maticookaga kũmuona, andũ aake matimũikagia riitho rĩngĩ. Ciana ciake nĩcio ituĩkaga cia kũrĩha athĩĩni arĩa aanatuunya indo. Mwĩrĩ wake ũrĩa wakoragwo wĩ na hinya na ũrugarĩ, ũkuaga ũgathikwo ũgatuĩka o tĩĩri. “Ũũru ũkoragwo ũrĩ mũrĩo kanuainĩ gaake ũguo atĩ, aũhithaga rungu rwa rũrĩmĩ rwake; ndangĩũrekereria ũthiĩ, aũhingagĩrĩria kanuainĩ gaake. No rĩĩrĩ, irio ciake irũraga irĩ o nda; irũraga o ta thumu wa nyoka ĩrĩa njũru. Agagĩtahĩka ũtonga ũrĩa aanameria; Ngai agakĩũrutũrũra uume nda yake. Ameragia thumu wa nyoka; nyoka ĩrĩa ĩĩtagwo gĩĩko ĩmũrũmaga ĩkamũũraga. Ndatũũraga kinya akoona iraathimo cia Ngai; ndakoona ũũkĩ na iria irĩa Ngai aheaga andũ aake na ũingĩ. Ndakaarĩa kĩrĩa anogeire, na ndagaakenera ũtonga wake, amu nĩahinyagĩrĩria athĩĩni na akamatiganĩria, na akeyoera nyũmba iria we mwene ataakire. “Tondũ ũhahanyi wake ndũrĩ gĩthimi, ndangĩhota kũhonokia kĩndũ o gĩothe gĩake kĩa bata. Tondũ ndarĩ kĩndũ atigagia aarĩa, ũtonga wake ndũngĩgĩtũũra. Oomokagĩrwo nĩ mathĩĩna o rĩĩrĩ egangarĩĩte; akoragĩrĩrwo nĩ nditi nene cia mĩnyamaaro akaharagana. Nĩarĩe o kĩrĩa gĩothe ekwenda! Ngai arĩmũherithia arĩ na maraakara mekũrĩrĩmbũka mwaki. Akoorĩra rũhiũ rwa njora rwa cuuma, no arathwo na mũguĩ wa gĩcango, ũtũrĩkanie mwĩrĩ wake, mũthia waguo ũkũhenia ũnyũrũrũke thakame yake, ngoro yake ĩkĩiyũrwo nĩ kĩmako. Kĩrĩa gĩothe eigĩire mũthiithũ nĩkĩrĩanangwo; arĩcinwo nĩ mwaki ũtaakĩĩtio nĩ mũndũ, o na ũcine kĩrĩa gĩothe gĩtigaire nyũmbainĩ yake. Igũrũ nĩrĩrĩmenyithania waganu wa mũndũ ũcio, nayo thĩ ĩmũũkĩrĩre. Kĩrĩa gĩothe arĩ nakĩo kĩrĩkuuo gĩthiio nakĩo; kĩrĩkururio gĩthiio nakĩo rĩrĩa Ngai arĩraakara. Kĩu nĩkĩo kĩheeo kĩrĩa mũndũ mwaganu arĩheeo nĩ Ngai; rĩu nĩrĩo igai rĩrĩa aathĩrĩirwo nĩ Ngai.” Ayubu agĩcookia atĩrĩ, “Tategaai matũ mũigue ũrĩa nguuga! Ũguo noguo ngũmũũria mũnyũmĩrĩrie naguo. Njĩtĩkĩriai njarie; ndarĩĩkia kwaria no mũgĩcooke kũnyũrũria. “Mũreciiria nĩ mũndũ ndĩratetia? Ngũgĩkirĩrĩa nĩkĩ? Tandoraai na nĩmũkũgega, mũhumbe tũnua twanyu na mooko. Ndĩreciiria ũndũ ũyũ ngethithimũkwo, na mwĩrĩ wakwa wothe ũkainaina. “Andũ arĩa aaganu-rĩ, marekagwo matũũre nĩkĩ? Marekagwo makinye ũkũrũinĩ na magaacĩre nĩkĩ? Ciana ciao ikũraga magĩcionaga, na ikagaacĩra o maithoinĩ maao. Mĩciĩ yao ĩikaraga na thaayũ; Ngai ndamĩreehithagĩria ũũru o wothe. Ng'ombe ciao igwatagia igaciara, na gũtirĩ o na ĩmwe ihunaga. Moimagaragia ciana ciao o ta rũũru, nacio igathiĩ igĩtũũhatũũhaga. Ithiaga ikĩinagĩrwo na tamburini na ngita, na igakenaga nĩkũhuuhĩrwo mĩtũũrirũ. Matũũraga o magaacĩire, na magakua o na thaayũ. “Meeraga Ngai atigane nao; matiendaga kũrũmĩrĩra njĩra ciake. Mooragia atĩrĩ, ‘Mwene Hinya Wothe nĩ we ũ nĩguo tũmũtungatĩre? Nĩkũrĩ uumithio tũngĩona twamũhooya?’ Moigaga atĩ nĩ o eene mecarĩirie ũtonga wao; niĩ ndingĩnyiitanĩra na meciiria macio maao. “Nĩ maita maigana taawa wa andũ arĩa aaganu wanahorio? Nĩ maita maigana maanakorererwo nĩ mũtino? Nĩ maita maigana Ngai aanamaherithia araakaire? Nĩ maita maigana aanamoombũra ta uumbuthĩ? Nĩ maita maigana maanahurutwo ta maragara moombũrĩĩtwo nĩ kĩhuuhũkanio? “Muugaga atĩ Ngai aherithagia mwana nĩ ũndũ wa waganu wa mũciari. Aaca! Ngai nĩaherithie mũndũ mwaganu nĩ ũndũ wa waganu wake mwene; nĩonanie atĩ areeka ũguo nĩ ũndũ wa wĩhia. nĩarekwo aigue ũritũ wa waganu wake arĩ we mwene; Mũndũ ũrĩa mwaganu nĩarekwo akuue ihera rĩake mwene, na acame maraakara ma Mwene Hinya Wothe. Ũtũũro wake wathira-rĩ, angĩcooka atĩa kũrũmbũiya ciana iria atiga na thuutha? Nũũ ũngĩtaara Ngai, o rĩrĩa arĩ we ũtuagĩra aathani arĩa marĩ hinya? Angĩ nao makuaga marĩ na ruwo ngoro, matarĩ maacama gĩkeno o na haniini. No oothe makuaga magathikwo, makarĩĩo nĩ mũthũa. “Nĩndĩramenya ũrĩa mũreciiria, na ũũru ũrĩa mũraĩnjiirĩria. Mũrooria atĩrĩ, ‘Nyũmba ya mũnene ũyũ ĩkĩrĩ ha rĩu? Hema ĩrĩa mũndũ mwaganu aratũũraga ĩrĩ ha rĩu?’ Kaĩ mũtarĩ mwatereeta na agendi? Kaĩ mũtarĩ mwaigua ndeto iria mainũkaga nacio? Andũ arĩa ooru no o matigaraga mũthenya wa ũgwati; no o mahonokagio mũthenya wa maraakara. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wa gũthitanga mũndũ mwaganu, kana wa kũmũrĩha maũndũ moothe marĩa aaneeka. Rĩĩrĩ akuuĩĩtwo agĩtwarwo irimainĩ, mbĩĩrĩra yake ĩkoragwo ĩrangĩirwo wega. Andũ aingĩ moimanaga mũtongoro magĩthiĩ mathiko maake; o na tĩĩri nĩũhumbagĩra kĩimba gĩake wega. Mũrakĩĩnyũmĩrĩria na maũndũ ma tũhũ nĩkĩ? Macookio maanyu moothe no maheeni matheri!” Elifazi ũrĩa wa kuuma Temani agĩcookia atĩrĩ, “Mũndũ nĩ wa bata ũrĩkũ harĩ Ngai, o na angĩkorwo e mũũgĩ atĩa? Gũkorwo ũrĩ mũthingu-rĩ, kũngĩguna Mwene Hinya Wothe atĩa? Gũkorwo mĩtugo yaku ĩtarĩ na ũcuuke-rĩ, kũngĩmũteithia na kĩ? Ngai ndarakũherithia na ndaragũtuĩra, nĩ ũrĩa ũmũheaga gĩtĩĩo. Githĩ ti ũndũ wa waganu waku mũnene, na wa meehia maaku matangĩtarĩka? Nĩwarĩhirie andũ a mũciĩ wanyu thiirĩ mataarĩ naguo, na ũkĩmaaũra nguo ũkĩmatiga njaga. Nĩwaimire arĩa maanogeete maaĩ ma kũnyua, na ũkĩima arĩa maahũũtiĩ irio. Nĩwatũmĩrire ũhoti waku na gĩtĩĩo kĩrĩa ũheetwo, gũtuunyana gĩthaka gĩothe. Waingatire atumia a ndigwa mooko matheri, na ũkĩhinyirĩria ciana cia ngoriai. Nĩkĩo ũthiũrũrũkĩirio nĩ mĩtego, na ũranyiitwo nĩ guoya ũterĩgĩrĩire. Nokĩo ũraremwo nĩkuona nĩ ũrĩa ũtumanĩirwo; mũiyũro wa maaĩ ũrakũiga na guoya. Githĩ Ngai ndatũũraga igũrũ rĩa igũrũ, na nĩacũũthagĩrĩria njata, o na ciakorwo irĩ igũrũ? O na kũrĩ ũguo-rĩ, ũũragia atĩrĩ, ‘Nĩ kĩĩ Ngai ooĩ? Nĩahumbĩirwo nĩ matu; angĩkĩhota atĩa gũtũtuĩra? Wĩciiragia atĩ nĩagiragĩrĩrio kuona nĩ matu matumanu, rĩrĩa araceeraceera mũtambũrũkoinĩ wa matu mairũ.’ Ũgũgĩthiĩ o na mbere kũrũmĩrĩra njĩra o ĩrĩa andũ aaganu matũire mageragĩra? Maatwarirwo nĩ kĩguũ o na ihinda rĩao rĩtakinyĩĩte. Acio nĩ arĩa maakararirie Ngai, na meetĩkĩĩtie atĩ Mwene Hinya Wothe ndarĩ ũndũ angĩahotire kũmeeka. Ĩndĩ nĩ Ngai watũmire matonge; niĩ ndingĩnyiitanĩra na meciiria ma andũ acio aaganu. Andũ arĩa athingu moonaga andũ aaganu makĩherithio magakena; andũ arĩa matarĩ ũcuuke mamathekagĩrĩra makoiga atĩrĩ, ‘Thũ ciitũ nĩcianangĩĩtwo, na ũtonga ũrĩa itigĩĩte ũgacinwo na mwaki.’ “Ayubu, wĩiguithanie na Ngai; tiga kũmuona ta arĩ thũ. Weka ũguo nĩegũkũraathima. Amũkĩra mataaro marĩa arakũhe, na ũige ciugo ciake ngoroinĩ yaku. Cookerera Mwene Hinya Wothe wĩnyiihĩĩtie, na ũtigane na ũũru wothe ũrĩa wĩkagwo gwaku mũciĩ. Ikia thahabu yaku kũraaya nawe; te thahabu yaku ĩrĩa thaka mũno o ta ũrĩa ũngĩte ngomongo. Reke Mwene Hinya Wothe atuĩke thahabu yaku, o na atuĩke betha yaku ĩrĩa ya goro. Weka ũguo-rĩ, ũrĩikaraga wĩhokeete o Mwene Hinya Wothe, naake atuĩke gĩthima gĩa gĩkeno gĩaku. Wamũhooya, nĩarĩgũcookagĩria, na nĩũrĩhingagia mĩhĩtwa ĩrĩa wĩhĩtĩĩte. Nĩũrĩgaacagĩra maũndũinĩ moothe marĩa ũrĩĩkaga, na ũtheri nĩũrĩkũmũrĩkagĩra njĩra. Ngai nĩanyiihagia arĩa etĩĩi, na akahonokia arĩa enyiihia. Nĩegũkũhonokia akorwo ũtarĩ na mahĩtia, na akorwo maũndũ marĩa wĩkaga matirĩ ũcuuke.” Ayubu agĩcookia atĩrĩ, “O na ũũmũũthĩ ngũthiĩ o na mbere gũteta ndĩ na marũrũ, tondũ Ngai nĩahũũrĩĩte o na ngĩcaayaga. Korwo nĩnjũũĩ kũrĩa ingĩmuona no thiĩ kuo. No ndĩmũmenyithie mateta maakwa, na ndĩmuonie ihooto ciakwa. No nyende kũmenya ũrĩa angĩnjĩĩra, na ũrĩa angĩnjookeria. Ngai no ahũthĩre ũhoti wake mũnene kũũnjũkĩrĩra? Aaca, no athikĩrĩrie ngĩaria. Tondũ ndirĩ ũcuuke, no nyũmĩrĩrie gũcookanĩria naake; no oonanie ũrĩa itarĩ na mahĩtia o na atĩa. “Ndĩmũcarĩĩtie mwena wa irathĩro, na ndimuone; ngamũcaria mwena wa ithũĩro, ngamwaga. Akoreetwo akĩruta wĩra mwena wa na rũgongo na wa na kĩanda, no ndirĩ ndĩramuona. No rĩĩrĩ, nĩoĩ mĩthiĩre yakwa yothe; angĩnduĩria, ndarĩ mahĩtia angĩona. Ndiumaga njĩrainĩ ciake, na ndikeruraga na kũngĩ o na atĩa. Ndirĩ ndatiganĩria maathani maake; ndũire hingagia wendi wake. Ngai ndagarũrũkaga, na gũtirĩ mũndũ ũngĩmũkararia; eekaga o ũrĩa ekuona kwagĩrĩire. Ũrĩa ekwenda gwĩka na niĩ, nĩguo egwĩka, na ũcio no ũndũ ũmwe wa marĩa maingĩ me meciiriainĩ maake. Nĩkĩo nyinainaga ndĩ harĩ we, na ngaigua guoya ndeciiria ũhoro ũcio. Ngai nĩagithĩĩtie ngoro yakwa hinya; Mwene Hinya Wothe nĩanjĩguithĩĩtie guoya. Ti nduma ĩmakĩĩtie, o na ti nduma ĩnduruurĩĩtie; nĩ Ngai ũmakĩĩtie. “Atĩrĩĩrĩ, Mwene Hinya Wothe aagaga kũiga mahinda ma gũciirithania nĩkĩ? Aagaga kũiga mũthenya ũrĩa akoonania ihooto cia arĩa mamũtungataga nĩkĩ? Andũ ooru mamunyaga ngiri cia mĩhaka, makahatĩka mĩgũnda yene; matuunyanaga mahiũ, makamarĩithigia marĩ maao. Matuunyaga ciana cia ngoriai ndigiri, na makooya ndeegwa ya mũtumia wa ndigwa makamĩiga o nginya akaamarĩha thiirĩ. Maagithagia athĩĩni ihooto, na magatũma arĩa oothe abataru mathiĩ makeehithe. Athĩĩni acio magagĩcangacanga werũinĩ, o ta ndigiri cia gĩthaka magĩcaria irio; gũtirĩ kũndũ kũngĩ mangĩhota kuonera ciana ciao gĩa kũrĩa. Meyũnganagĩria gĩa kũrĩa mĩgũndainĩ ĩtarĩ yao, na makoongania matigari ma thabibũ mĩgũndainĩ ya andũ acio ooru. Ũtukũ maraaraga matehumbĩire; matikoragwo na gĩa kwĩrigĩrĩria heho. Moiragĩrwo nĩ mbura irĩmainĩ magaconjora, maaga gwa kwĩyũa magathiĩ kwĩgitia rwaroinĩ rwa ihiga. “Andũ acio ooru matuunyaga atumia a ndigwa ciana iria marongithia, magaciiga o nginya rĩrĩa makaarĩha thiirĩ. Athĩĩni acio magakĩũrũũraga matarĩ na nguo cia kwĩhumba, na magathiaga kũgetha ngano marĩ o ahũũtu. Mamahihagĩra ndamaiyũ ikoima maguta, na makamahihĩra thabibũ ikoima ndibei, no magakoragwo marĩ o anyootu. Itũũrainĩ andũ arĩa marakua no gũcaaya maracaaya, nao arĩa atiihangie no gũkaya marakaya, no Ngai ndarathikĩrĩria mahooya maao. “Kũrĩ andũ mooragĩra ũtheri, matiendaga kũmenya njĩra ciaguo, na matigeragĩra tũcĩra twaguo. Mũũragani ookagĩra rũũciinĩ tene, agathiĩ kũũraga andũ arĩa athĩĩni, na ũtukũ agathiĩ kũiya. Gĩtharia gĩetagĩrĩra kũgĩe mairia gĩkiugaga na ngoro atĩrĩ, ‘Gũtirĩ mũndũ ũkũnyona,’ na gĩkeehumbĩra ũthiũ gĩtikaamenyeke. Aici matharĩkagĩra nyũmba ũtukũ, makeehingĩra mũthenya tondũ matiendaga kuona ũtheri. Nduma ndumanu nĩ yo rũũciinĩ rwao oothe, amu matumaga ndũgũ o na maũndũ ndumainĩ ma kũguoyohia. “Andũ ooru makuuagwo nĩ maaĩ o ta mahuti; mĩgũnda yao ĩkoragwo ĩrĩ mĩrume nĩ Ngai; na gũtirĩ mũndũ ũthiaga kũruta wĩra mĩgũndainĩ yao ya mĩthabibũ. O ta ũrĩa riũa na ũrugarĩ iringũraga mbarabu ĩgathira, noguo andũ arĩa eehia mameragio nĩ bũrũri wa arĩa akuũ. Maanyina mariganagĩrwo nĩ o, na makua makarĩĩo nĩ mũthũa; maanangagwo o ta mũtĩ watemwo. “Andũ eehia mahinyagĩrĩria atumia thaata, na matirĩ hingo marũmbũyagia atumia a ndigwa. Ngai nĩanangaga andũ arĩa marĩ hinya na hinya wake; ooya guoko na igũrũ, andũ acio eehia no gũkua makuaga. Ngai no areke matũũre magaacĩire, no aikaraga akĩmatuĩragia hĩndĩ ciothe. Matũũgagĩrio kwa ihinda, magacooka makabuĩria; mahoohaga makooma narua o ta ria; marengagwo o ta magira ma ngano. Angĩkorwo ũguo tiguo kũrĩ, nũũ ũngĩhota kuonania atĩ nĩndĩraheenania? Nũũ ũngĩhota kũraria ciugo ciakwa?” Bilidadi ũrĩa wa kuuma Shuha agĩcookia atĩrĩ, “Ngai arĩ hinya, na andũ oothe nĩmaagĩrĩirwo nĩkũmũtĩĩa; atũũragia gwake igũrũ na thaayũ. Thigari ciake no itarĩke? Kũrĩ handũ atamũrĩkaga na ũtheri wake? Mũndũ angĩkĩhota atĩa gũtuĩka mũthingu mbere ya Ngai? Mũndũ ũciarĩĩtwo nĩ mũtumia no aage kũhĩtia? Angĩkorwo maithoinĩ ma Ngai mweri ndũrĩ ũtheri wa kũigana, na njata itirĩ na ũkengi wa kũigana-rĩ, mũndũ, ũrĩa ũrĩ o kĩgunyũ, akĩhaana atĩa? Ũtũũro wa mũndũ ũkĩrĩ kĩ maithoinĩ ma Ngai?” Naake Ayubu agĩcookia atĩrĩ, “Kaĩ nĩũndeithĩĩtie-ĩ, o niĩ mũndũ mũthĩĩni na ũtarĩ na hinya! Nĩũheete ũtaaro mwega na ũkanjũhĩgia, niĩ mũndũ mũkĩĩgu. Nũũ wera ũguo wothe? Nũũ ũkũhotithĩĩtie kwaria ũguo?” Naake Bilidadi agĩcookia atĩrĩ, “Ngoma cia andũ arĩa maakuire nĩkũinaina irainaina irĩ maaĩinĩ marĩa marĩ rungu rwa thĩ. Ngai nĩonaga kwa arĩa akuũ; maithoinĩ maake gũtirĩ kĩndũ gĩkũhumbĩrĩĩte. Nĩ we watambũrũkirie igũrũ, nayo thĩ akĩmĩcuuria atarĩ na handũ amĩohereire. Nĩ we ũiyũragia matu maaĩ na maritũha akamanyiitĩrĩra matigaatathũke. Nĩ we ũhumbagĩra mweri, agatambũrũkia itu igũrũ rĩaguo. Eekĩrire rũkiriri maaĩinĩ, akĩgayũkania ũtheri na nduma. Akayagĩrĩria itugĩ iria itiirĩrĩire igũrũ, ikainaina na igathingitha nĩ guoya. Nĩ we watooririe iria na hinya wake. na agĩtooria ndamaathia ĩrĩa ĩĩtagwo Rahabu na ũũgĩ wake. Mĩhũũmũ yake nĩ yo yatũire igũrũ gũthaka, namo mooko maake makĩũraga ndamaathia ĩrĩa yetharaga. Maũndũ macio moothe no mũhiũkio wa ũhoti wake; ũrĩa wothe tũiguĩte, tũiguĩte o na kĩheehũ. No rĩĩrĩ, nũũ ũngĩtaũkĩrwo nĩ ũrĩa Ngai arĩ mũnene?” Naake Ayubu agĩcookia atĩrĩ, “Ngwĩhĩta na Ngai Mwene Hinya Wothe, o we mũtũũra muoyo, o we ũnjagĩire kĩhooto, na agatũma ngorwo na marũrũ maingĩ. Rĩrĩa rĩothe ngũkorwo ndĩ muoyo, na kinya rĩrĩa Ngai egũkorwo aheete mĩhũũmũ, mĩromo yakwa ndĩkaaria ũndũ wa ũrongo, na rũrĩmĩ rwakwa rũtikaaheana ũhoro wa maheeni. Niĩ ndirĩ hĩndĩ ngoiga atĩ mũrĩ a ma, na ngũtũũra njugaga atĩ ndirĩ na mahĩtia o nginya ngaakua. “Ndĩikaraga nũmĩĩtie atĩ ndirĩ na mahĩtia; ngoro yakwa ndĩrĩ ũndũ ĩranjuuka naguo. “Thũ ciakwa na arĩa oothe mahinyagĩrĩria, maroherithio o ta andũ aaganu na ooru. Andũ arĩa matatĩĩĩte Ngai, mwĩhoko wao ũgaakorwo wĩhoceetie ha, rĩrĩa Ngai akaameetia muoyo wao? Ngai nĩagaagĩthikĩrĩria kĩrĩro kĩao, rĩrĩa magaakorererwo nĩ mathĩĩna? Mangĩambĩĩte gũcaria gĩkeno kĩrĩa Mwene Hinya Wothe aheanaga, na makamũhooyaga hingo ciothe. Nĩngũmuonereria ũrĩa Ngai arĩ hinya; nĩngũmũtaarĩria maũndũ marĩa Mwene Hinya Wothe abangĩĩte. No rĩĩrĩ, githĩ inyuothe mũtimeyoneire? Nĩkĩ kĩragĩtũma mwarie matũhũũhũ ta macio? “Ũũ nĩguo Ngai Mwene Hinya Wothe aherithagia andũ arĩa aaganu na arĩa mahinyagĩrĩria arĩa angĩ. Mahota kũgĩa na ciana nyingĩ, no ciothe ikooragĩrwo mbaarainĩ; njiarwa ciao itirĩ hingo cionaga irio cia gũciigana. Iria ikaahonoka mbaarainĩ igaakua nĩ ng'aragu; atumia aao a ndigwa matigaacicakaĩra. Andũ arĩa aaganu mahota kũgĩa na betha nyingĩ o na kana nguo nyingĩ o ta mahuti. Na rĩĩrĩ, nguo icio andũ arĩa athingu nĩ o magaciĩhumba; nayo betha ĩgayanwo nĩ arĩa ehokeku. Andũ arĩa aaganu meyakagĩra nyũmba ta ya mbũmbũĩ, kana ta gĩthũnũ kĩrĩa gĩakagwo nĩ mũrangĩri mũgũnda. Mũthenya ũmwe magaathiĩ toro marĩ itonga, no magĩũkĩra magaakora ũtonga wao ũtarĩ ho. Magaakorererwo nĩ guoya o ta arĩ kĩguũ, mahuruutwo nĩ rũhuuho rwa ũtukũ mathiio nao. Rũhuuho rwa kuuma irathĩro rũkamoombũra mathiĩ; rũkamoombũra rũmarute mĩciĩ yao. Rũkamoombũra rũtekũmaiguĩra tha, o na mageria ta ũrĩa mangĩhota kwĩhonokia. Rũkaamagoromookera makĩũra, na rũmamakie na hinya wa mwanangĩko.” “Atĩrĩĩrĩ, kũrĩ kũrĩa betha yenjagwo, na nĩkũrĩ kũrĩa thahabu ĩtheragĩrio. Cuuma yenjagwo kuuma na kũu thĩ, gĩcango nakĩo gĩtwekagio kuuma mahigainĩ. Andũ matuĩragia nduma ĩrĩa ndumanu mũno, magathuuthuuria ituri cia thĩ, na makeenja mahiga kũrĩa kũrĩ nduma ndumanu. Meenjaga marima ma mahiga ma goro kũndũ andũ matatũũraga kana magathiĩ. Marutagĩra wĩra kũndũ maikaraga marĩ oiki, na magaikũrũkaga marima macio na mĩkanda. Irio ikũraga tĩĩriinĩ igũrũ, no na kũu rungu rwa tĩĩri ũcio kwenjeetwo na gũkamomoranio. Tĩĩriinĩ ũcio gũkoragwo na mahiga ma rangi wa mburuu, na rũkũngũinĩ gũkoima thahabu. “Gũtirĩ hũngũ yũĩ njĩra ya gũthiĩ marimainĩ macio, na gũtirĩ nderi ĩreraga igũrũ rĩamo. Gũtirĩ mũrũũthi kana nyamũ ĩngĩ o yothe ĩtuĩkanagia kuo. “Eenji meenjaga mahiga marĩa moomũ mũno, magakĩhukũrania itina cia irĩma. Matũrĩkanagia mahiga macio moomũ, maitho maao makoona kahiga o goothe ka goro. Mahingagĩrĩria matherũkĩro ma njũũĩ itigaatherere, kĩrĩa gĩothe kiuma gĩthike gĩkooneka ũtheriinĩ. “No rĩĩrĩ, ũũgĩ ũngĩoneka kũ? Ũtaũku-rĩ, tũngĩũruta kũ? Gũtirĩ ũũĩ thogora wa ũũgĩ, na nduonekaga thĩinĩ wa andũ. Ndũrĩ thĩ kũrĩa kũriku, o na kana kũrĩa kũriku iriainĩ. Ũũgĩ ndũgũragwo na thahabu, na ndũngĩigananio na betha. Thahabu iria njega mũno na mahiga marĩa ma goro itingĩhota kũringanio naguo. Ũũgĩ ũrĩ goro gũkĩra thahabu, ũrĩ goro o na gũkĩra indo cia thahabu kana icicio iria njega mũno. Thogora waguo nĩ mũnene gũkĩra wa mahiga ma goro marĩa ma mburuu, meerũ, kana ma rubi. Kahiga ka goro ka rangi wa yerũũ karĩa keega mũno gatingĩringithanio naguo ningĩ ndũngĩgũrĩka na thahabu, o na ĩrĩa theru mũno. “Hakĩrĩ ũguo-rĩ, ũũgĩ ũngĩoneka kũ? Ũtaũku-rĩ, tũngĩũruta kũ? Nĩũhithĩĩtwo ciũmbe ciothe o na ũkahithwo nyoni iria ciũmbũkaga. Mwanangĩko na gĩkuũ kĩo kĩene, ciugaga atĩrĩ ‘No kũigua tũiguaga mũhuuhu wa ũũgĩ.’ “Ngai no we ũmenyaga kĩhumo kĩaguo na no we ũũĩ kũrĩa ũtũũraga. Nĩ gũkorwo no we wiki ũcũũthagĩrĩria kinya ituri cia thĩ, na no we wiki wonaga kĩrĩa gĩothe kĩrĩ mũhuro wa igũrũ. Ningĩ rĩrĩa athondekagĩra rũhuuho hinya waruo, rĩrĩa athimagĩra maria mĩhaka yamo, rĩrĩa aheaga mbura mũtaratara wayo, na rĩrĩa atemagĩra ihuuhũkanio njĩra yacio, hĩndĩ ĩyo oonire ũũgĩ akĩũgaathĩrĩria, akĩũhanda wega, na agĩũthuuthuuria. Agĩcooka akĩĩra mũndũ atĩrĩ, ‘Ũũgĩ-rĩ, nĩgũtĩĩa MWATHANI; naguo ũtaũku nĩgũthengera ũũru.’ ” Ayubu akĩambĩrĩria kwaria rĩngĩ akiuga atĩrĩ, “Naarĩ korwo no haane ũrĩa ndahaanaga tene, mahinda marĩa Ngai aikaraga aabaarĩrĩire; rĩrĩa ũtheri wake wamũrĩkagĩra na ũkaanyonereria njĩra ngĩgerera ndumainĩ! Naarĩ korwo mĩaka ya tene no ĩcooke, rĩrĩa ndagaacĩire, rĩrĩa Ngai akoragwo arĩ mũraata wa mũciĩ wakwa; rĩrĩa Mwene Hinya Wothe aikaranagia na niĩ, na ndakoragwo thiũrũrũkĩirio nĩ ciana ciakwa! Rĩrĩa mbũri na ng'ombe ciakwa cioimagia iria rĩingĩ, o na mĩtamaiyũ yakwa ĩhandĩĩtwo mahigainĩ yarutaga maguta maingĩ. Rĩrĩa rĩothe ndoimagaraga ngathiĩ kĩhingoinĩ gĩa itũũra, ngaheeo gĩtĩ hamwe na athuuri arĩa angĩ, aanake manyonaga makanjeherera njĩra na ihenya, nao athuuri magookĩrĩria itĩ maahe gĩtĩĩo. Atongoria a mũingĩ nao maatigaga kwaria, na makeenyiita tũnua na mooko. Andũ arĩa marĩ igweta maakiragio, nacio nĩmĩ ciao ikoomanĩrĩra o tũnuainĩ twao. “Mũndũ o wothe wanyonaga na waiguaga ũhoro wakwa, nĩangaathagĩrĩria. Athĩĩni maangaĩra nĩndamateithagia, ciana cia ngoriai irĩa itaarĩ na wa gũciteithia, nĩndaciteithagia. Andũ magĩkua nĩmandaathimaga, na nĩndatũmaga atumia a ndigwa, maikarage macanjamũkĩĩte; Hĩndĩ ciothe ndeekaga o maũndũ ma ũthingu na ngatuanagĩra nũmĩrĩire kĩhooto. Nĩndoonagĩrĩria itumuumu njĩra, o na nganyiitagĩrĩra ithua. Harĩ arĩa athĩĩni, ndahaanaga ta ithe wao, na nĩndarũmbũyanagia na maciira o na ma andũ itooĩ. Nĩndaanangaga andũ arĩa matarĩ tha, ngakĩmatuunyũkithia kĩrĩa manyiitĩĩte. Ndeĩraga atĩ ngaatũũra mĩaka mĩingĩ ta kagoogo, na ngaakuĩra mũciĩ gatagatĩinĩ ka andũ aakwa. Ndahaanaga ta mũtĩ ũhandĩĩtwo hũgũrũrũinĩ cia maaĩ, ũrĩa ũkoragwo na ime ũtukũ wothe. Ngumo yakwa yatwaranaga na niĩ ĩkĩongererekaga, ndathiaga ngĩgĩaga hinya mũthenya o mũthenya. “Andũ maathikagĩrĩria na mageeterera njarie, na ndaaria no gũkira maakiraga ndĩmataare. Ndarĩĩkia kwaria, gũtirĩ wongagĩrĩra ũndũ ũngĩ, ciugo ciakwa ciamanyootoraga o ta maaĩ. Maacĩetagĩrĩra o ta ũrĩa meetagĩrĩra mbura; na magaciamũkĩra ta ũria maamũkagĩra mbura niini. Maakoragwo moorĩĩtwo nĩ hinya, ndamathekagia magakena; matianogagio nĩkuona gĩthiithi gĩakwa. Ndamoonagĩrĩria njĩra ndĩ ta mũtongoria wao; ndatũũranagia nao ta ũrĩa mũthamaki atũũranagia na mbũtũ ciake cia ita, na ngamoomagĩrĩria hĩndĩ ya mathĩĩna. “No rĩĩrĩ, andũ eethĩ kũngĩra, andũ, maithe maao ingĩeciiririe maita meerĩ kana matatũ ngĩmeetĩkĩria gũikarania na ngui cia kũrangĩra mbũri ciakwa, rĩu nĩ o marathekerera. Andũ ta acio mangĩndeithia na kĩ? Nĩ andũ athiru hinya biũ. Nĩ andũ marĩ na thĩĩna na ahũũtu, marathũgũna mĩri mĩũmũ me kũndũ kũũmũ na kwanangĩku. Matuaga mahuti ma werũinĩ makarĩa, o na nĩmarĩaga mĩri ĩrĩa ĩtarĩ cama ya mĩhĩnga. Nĩkũingatwo maingatĩĩtwo mũingĩinĩ, moigagĩrĩrio ta marĩ aici. Matũũraga ngurungainĩ cia rũũĩ, na miunguinĩ yenjeetwo ndwaroinĩ cia mahiga. Mararamaga o ta nyamũ na kũu gĩthakainĩ, na magakomaga marĩ gĩtutu na kũu ihingainĩ. Nĩ kĩruka kĩa andũ matarĩ mbuguĩro na gĩtarĩ igweta. Nĩkũingatwo maingatĩĩtwo moime bũrũriinĩ. “Rĩu mookaga o gũũthekerera; harĩ o ndĩ o kĩndũ gĩa gũthaakĩrwo. Nĩmaanyararĩĩte na nĩgũũtheema maatheemaga, na manyona no kũũminja maaminjaga mĩnyĩrĩ, tondũ Ngai nĩanjagithĩĩtie hinya na kĩene, nao maanjũkĩrĩire matarĩ na tha. Maratharĩkĩra marĩ gĩtutu, na makaanyingatithia mehaarĩirie kũnjũraga. Nĩmahingĩĩte njĩra ciakwa cia kũũrĩra, no gũthiĩ marathiĩ na mbere kũũnyananga na gũtirĩ na mũndũ wa kũmagirĩrĩria. Marangora ta andũ matũrĩkĩĩtie thingo ciakwa cia kũngitĩra, makangomera makaahehenja. Maanjigĩĩte na kĩmako; gĩtĩĩo gĩakwa kĩroora ta kĩũmbũrĩĩtwo nĩ rũhuuho, nakuo kũgaacĩra gwakwa kũrabuĩria o ta itu. “Rĩu ngiriĩ gũkua; ruwo rwakwa rũtiratigithĩria. Mahĩndĩ maakwa maraaraga magĩakana ũtukũ mũgima ruwo rũrĩa ndĩ naruo rũtirathira. Ngai anyiitĩĩte mũmero, na agakũnjakũnjania nguo ciakwa. Andekanĩĩtie mũtooroinĩ, ngagĩtuĩka o ta rũkũngũ na mũhu. “Ngai, ndĩragũkaĩra no ndũranjĩtĩka; ndĩrakũhooya na ndũrathikĩrĩria. Nĩũngarũrũkĩĩte ũkaanyonia ũũru; ũranyamaaria na hinya waku wothe. Ũranyũmbũra ũkareka rũhuuho rũthiĩ na niĩ; ũranyaagia kĩhuuhũkanioinĩ kĩa iria. Nĩnjũũĩ atĩ ũnjerekeirie o gĩkuũinĩ; na nokĩo andũ oothe meetereire. “Ũratharĩkĩra mũndũ mũhooteku, mũndũ ũtarĩ ũndũ angĩhotera, tiga o gũthaithana aiguĩrwo tha, nĩkĩ? Githĩ arĩa maarĩ thĩĩna, ndiarĩraga hamwe nao? Githĩ ndiaiguagĩra athĩĩni tha? No rĩĩrĩ, ndeetagĩrĩra wega, na no ũũru wangoraga; ndeetagĩrĩra kuona ũtheri, na no nduma ndoonaga. Mara maakwa maakanaga nĩ ruwo mategũtigithĩria, mĩthenya ya maruwo no yo ĩndookagĩra. Thiaga ndĩthikĩire itekuona riũa, na ndũũgamaga mũingĩinĩ o kũũria andũ mandeithie. Mũgambo wakwa ũtuĩkĩĩte wa kĩeha na wa ihooru, o ta mũgambo wa mbwe kana wa ndundu. Ngoothi yakwa nĩrĩĩkĩĩtie kũhĩa na nĩroonũka, niĩ na niĩ nĩgũthira ndĩrathira nĩ mũrimũ wa kũhiũha mwĩrĩ. Ndatũire njiguaga nyĩmbo cia gĩkeno, no rĩu njiguaga o mũcaayo na kĩrĩro. “Nĩndĩhĩtĩĩte ngoiga, ndirĩriragĩria mũndũ wa nja. “Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ-rĩ, atugaga andũ atĩa? Mwene Hinya Wothe-rĩ, aheaga andũ mũcaara atĩa nĩ ũndũ wa ciĩko ciao? Andũ arĩa aaganu nĩkũmatũmĩra amatũmagĩra mũthiro; arĩa nao meekaga maũndũ mooru akamaananga. Ngai nĩonaga mĩthiĩre yakwa, na nĩoĩ ciĩko ciakwa ciothe. “Ndehĩta na ma atĩ, ndirĩ ndeeka ũmaramari, kana ngĩgeria kũheenia mũndũ. Ngai ta nĩagĩĩthime na ratiri ĩrĩa ya ma, na nĩekũmenya ũkinyanĩru wakwa! Ingĩkorwo ndĩndaregenyũka, kana ngĩreka ndwarĩrĩrio ũũruinĩ, o na kana ngĩthaahia mooko maakwa na meehia, irio iria handĩĩte, irorĩĩo nĩ mũndũ ũngĩ, na mĩmera yakwa ĩromunywo! “Ingĩkorwo ndĩnderirĩria mũtumia wene, na ngĩthiĩ kũmũhingurithia mũrango, mũtumia wakwa arokĩrugagĩra mũndũ ũngĩ, na arokoma na andũ angĩ! Nĩ amu ũtharia nĩ ngero njũru na nĩ wĩhia wa gũtwaranĩrwo igootiinĩ. Ũtharia ũhaana ta mwaki ũrarĩrĩmbũka o kũrĩrĩmbũka, na no ũcine o biũ kĩrĩa gĩothe ndĩ nakĩo. “Ingĩkorwo ndĩndaaga gũthikĩrĩria ndungata ciakwa rĩrĩa ciateta, ngaagĩĩka atĩa rĩrĩa Ngai akanjĩta? Ngakĩmũcookeria atĩa rĩrĩa akaahooya ũhoro? Githĩ ũrĩa wanyũmbire to we wombire ndungata ciakwa? Kaĩ atarĩ Ngai o ũmwe watũũmbire ithuothe? “Ndirĩ ndaima mũthĩĩni kĩndũ; kana ngĩtũma mũtumia wa ndigwa akue ngoro. Ndirĩ ndarĩa irio ndĩ nyiiki, na ngĩaga kũgaĩra mwana wa ngoriai, Kuuma ndĩ o mũnyiinyi ndũire mbaaragĩrĩra ciana cia ngoriai ta ndĩ ithe wacio, na kuuma ndaciarwo ndũire ndeithagĩrĩria atumia a ndigwa. Ndoona mũndũ ũrathĩĩnĩka nĩkwaga nguo, kana ũtarĩ na gĩa kwĩhumba ndĩmũheaga nguo ithondekeetwo na guoya wa kuuma ng'ondu ciakwa; naake akandaathima na ngoro yake yothe Ingĩkorwo ndĩndaheenia mwana wa ngoriai tondũ wa kũmenya atĩ igooti rĩrĩ mwena wakwa-rĩ, guoko gwakwa kũrounĩkĩra o mũrĩngainĩ wa kĩande, nayo njara yakwa ĩrorekanĩria o gĩtinainĩ kĩayo. Ndingĩĩka ũmwe wa macio moothe, nĩ gũkorwo nĩndĩtigĩrĩĩte kũherithio nĩ Ngai. “Ndirĩ ndaiga mwĩhoko wakwa ũtongainĩ wakwa, kana ngĩgĩĩtĩĩa nĩ ũndũ waguo. Ndirĩ ndathaathaiya riũa nĩ ũndũ wa ũkengu warĩo, o na kana ngĩthaathaiya mweri nĩ ũndũ wa ũthaka waguo. Ndirĩ ndaheenererio ngĩcihe gĩtĩĩo, na ndirĩ ndamumunya guoko gwakwa nĩ ũndũ wa gũcitĩĩa. Ũcio nĩ wĩhia wa gũtwaranĩrwo igootiinĩ, nĩ amu nĩgũkaana Ngai Mwene Hinya Wothe. “Ndirĩ ndakenerera kwanangwo gwa thũ ciakwa, o na kana ngĩcanjamũka ciakorererwo nĩ mũthiro. Ndirĩ ndeehia na ũndũ wa kũhoera thũ ciakwa gĩkuũ. Arĩa tũtũũranagia nao nĩmooĩ atĩ nĩndugaga ageni hĩndĩ ciothe. Agendi matirĩ maaraara nja, mĩrango yakwa ĩikaraga ĩrĩ mĩhingũrĩre ageni. Andũ nĩkũhithĩrĩra mahithagĩrĩra mahĩtia maao, no niĩ ndirĩ ndahumbĩra maakwa. Ndirĩ ndakira kana ngĩaga kuumagara, nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra kĩnyũrũri kana nĩ ũndũ wa kũmakio nĩ mĩario ya andũ. Naarĩ korwo ndĩ na wa gũũthikĩrĩria! Ũcio nĩguo ũira wakwa! Reke Ngai Mwene Hinya Wothe akĩnjookerie. Naarĩ korwo thũ yakwa yandĩka thitango ciayo ndĩcione! Hatirĩ nganja no ndĩcikuue na ciande, na ndĩciigĩrĩre mũtweinĩ wakwa irĩ ta kĩraũni. No hote gũtaarĩria Ngai ciĩko ciakwa, o na kũrũũgama mbere yake itagwĩtigĩra. “Angĩkorwo nĩkũiya njiĩĩte mũgũnda ũrĩa nĩmaga, na ngaũtuunyana kuuma harĩ eene guo; angĩkorwo ndĩ ndarĩa irio ciaguo itacirutĩire wĩra, na ngĩreka aruti wĩra makue nĩ ng'aragu; mĩigua ĩrogĩkũra handũ ha ngano, na ria handũ ha mbaarĩ.” Mĩario ya Ayubu yathirĩra hau. Andũ acio atatũ nĩmaatigire gũcookanĩria na Ayubu tondũ nĩetĩkĩĩtie na ngoro yake atĩ ndaarĩ na mahĩtia. No rĩĩrĩ, mũndũ warĩ hau wetagwo Elihu nĩaraakarire mũno. (Elihu aarĩ mũrũ wa Barakeli wa nyũmba ya Buzi, wa mbarĩ ya Ramu.) Elihu aaraakarire nĩ Ayubu tondũ wa gwĩtua atĩ we aarĩ na kĩhooto, no Ngai ndarĩ nakĩo. Ningĩ nĩaraakaririo nĩ araata acio atatũ a Ayubu tondũ nĩmaaremirwo nĩgũcookeria Ayubu magĩgĩtũma Ngai ooneke ta arĩ we warĩ na mahĩtia. Atĩrĩĩrĩ, Elihu eetereire atekwarĩria Ayubu, tondũ acio angĩ maarĩ akũrũ kũmũkĩra. Rĩrĩa Elihu oonire atĩ athuuri acio atatũ matinahota gũcookeria Ayubu wega, nĩaraakarire mũno. Agĩkĩambĩrĩria kwaria akiuga atĩrĩ, “Inyuĩ mũrĩ akũrũ, na niĩ ndĩ mũndũ mwĩthĩ, nĩkĩo ngwĩtigĩrĩĩte kũmwĩra woni wakwa. Nguugĩĩte ndeke inyuĩ akũrũ mwaranĩrie, ndeke o inyuĩ athuuri mũmenyithanie ũũgĩ wanyu. No rĩĩrĩ, roho wa Mwene Hinya Wothe nĩ we ũũkaga thĩinĩ wa mũndũ, akamũhe ũũgĩ. Atĩrĩ, mĩaka mĩingĩ tiyo ĩtuaga mũndũ mũũgĩ, ũkũrũ tiguo ũtũmaga mũndũ amenye ihooto. Kwoguo ngũmũũria mũthikĩrĩrie. Rekeei o na niĩ heane woni wakwa. “Atĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũgũcaragia wa kuuga, ngũkirĩĩte thikĩrĩrie mĩario yanyu; ngũtegeete matũ njigue ũũgĩ wanyu. Nĩngũmũthikĩrĩirie wega, no gũtirĩ ũhotire kuonia Ayubu mahĩtia maake, kana kũmũcookeria. Mũtigaakiuge atĩ mũrĩ oogĩ; rekeei Ngai acookerie Ayubu arĩ we, tondũ inyuĩ nĩmwaremwo. Ayubu nĩ inyuĩ akwaragĩria ti niĩ; na niĩ ndikũmũcookeria ũguo mũkũmũcookagĩria. “Ayubu, araata aaku nĩmaaga ciugo cia gũgũcookeria, matirĩ na ũhoro wa gũkwĩra. Maagĩkira-rĩ, ngũthiĩ o na mbere gweterera? Nĩ o acio marũngiĩ hau matarĩ na ũndũ ũngĩ maroiga! Atĩrĩ, o na niĩ nĩngũruta woni wakwa, nĩngũkwĩra ũrĩa ndĩreciiria. Ndĩ na ũhoro mũingĩ, na roho nĩaraningĩrĩria njarie. Ingĩaga kwaria, ndatathũka o ta mondo ĩiyũrĩĩtio ndibei ya mũhihano. No mũhaka njarie nĩguo hũũcũke; nĩngũtumũra kanua njarie. Ndigwĩcukumania na mũndũ o na ũrĩkũ kana ngenie mũndũ na mĩario, Niĩ ndiũĩ gũkenia mũndũ na mĩario, na ingĩmũkenia, Ngai no aherithie na ihenya. “Ayubu, rĩu tathikĩrĩria mĩario yakwa; tatega matũ ũigue ũrĩa wothe nguuga. Ngũtumũra kanua njarie kĩrĩa kĩrĩ ngoro yakwa. Ciugo ciakwa ciothe nĩ nginyanĩru, na ngwaria o ma theri. Roho wa Ngai nĩguo wanyũmbire, na Mwene Hinya Wothe akĩhe muoyo. “No ũnjookerie ũngĩhota; kĩhaarĩrie ihooto ciaku. Maithoinĩ ma Ngai, wee na niĩ nĩtũiganaine, ithuerĩ tũthondekeetwo na rĩũmba. Kwoguo ndũrĩ na gĩtũmi gĩa kwĩĩndigĩra, ndigũkũhatĩrĩria. “Waria ngĩiguaga; nĩndathikĩrĩria ũrĩa wothe woiga. Nĩndaigua woiga: ‘Niĩ ndirĩ na mahĩtia; niĩ ndirĩ ũũru njĩkĩĩte, ndĩ mũthingu na ndirĩ na wĩhia. No Ngai nĩacaragia ciĩgwatio nĩguo ahũũre na anyiite ta thũ yake. Anjoheete magũrũ na bĩngũ na nĩabaaraga ũrĩa wothe njĩkaga.’ “Ayubu, ngũkwĩra hau nĩũhĩtĩĩtie, amu Ngai nĩ mũnene gũkĩra mũndũ o wothe. Ũragĩtetia Ngai nĩkĩ atĩ ndacookagia mateta maaku? Ngai aaragia rĩmwe na njĩra ĩno, rĩrĩa rĩngĩ na njĩra ĩngĩ, o na akorwo gũtirĩ ũmenyaga ũguo. Rĩrĩa andũ marĩ toro, Ngai amaaragĩria na njĩra ya irooto na cioneki. Agatũma maigue ũrĩa arenda kuuga, na akamatigĩra rũũri rwa kũmakaania. Eekaga ũguo, atũme matigaacooke gwĩka maũndũ mooru, na atũme matigaacooke gwĩtĩĩa. Ndangĩreka maanangwo, na nĩamahonokagia kuuma gĩkuũinĩ. Ngai arũngaga andũ na kũmatũmĩra mĩrimũ, agakĩiyũria ruwo mĩĩrĩ yao yothe. Andũ acio arũaru magakĩaga cama wa irio, irio o na iria njega mũno igagĩtuĩka cia kũmairia ngoro. Mĩĩrĩ yao ĩgakĩhĩnja ĩgathira, magagĩtigwo o mahĩndĩ matheri. Magagĩkuhĩrĩria gũkua, mathiĩ kwa arĩa akuũ. “No rĩĩrĩ, mũraika wa kũmaarĩrĩria, ũmwe wa araika ngiri na ngiri, no ooke amaririkanie ũrĩa maagĩrĩirwo nĩgwĩka. Mũraika ũcio amaiguĩre tha, athiĩ amaarĩrĩrie, eere Ngai: ‘Matigithie gũthiĩ kwa arĩa akuũ. Kĩndũ gĩa kũmakũũra matigaathiĩ kwa arĩa akuũ kĩrĩ haaha. Mĩĩrĩ ya andũ acio ĩgagĩcookwo nĩ hinya rĩngĩ ĩkahaana o ta rĩrĩa maarĩ eethĩ.’ Andũ acio magakĩhooya Ngai, naake akamaigua; magagĩthaathaiya Ngai makeneete, naake Ngai akamathondekera maũndũ maao makaagĩra. O mũndũ akeera arĩa angĩ atĩrĩ, ‘Nĩndeehirie ngĩtiga njĩra ĩrĩa nũngarũ, no Ngai ndaherithĩĩtie ta ũrĩa njagĩrĩirwo. Nĩahonokeetie ndigaathiĩ kwa arĩa akuũ, na nĩndĩrathiĩ na mbere gũtũũra muoyo.’ “Ngai nĩekaga andũ maũndũ macio moothe, na agacookera maũndũ macio kaingĩ kaingĩ. Agakĩhonokia mũndũ ndagathiĩ kwa arĩa akuũ, nĩguo athiĩ na mbere gũtũũra muoyo. “Ayubu, tega matũ ũthikĩrĩrie, kira ũreke njarie. No angĩkorwo ũrĩ na ũndũ wa gũcookia, no ũnjookerie; no ngene ngĩigua atĩ ũrĩ ũũmainĩ. No angĩgĩkorwo ndũrĩ na ũndũ, gĩkire ũgĩĩthikĩrĩrie, na niĩ nĩngũkũũhĩgia.” Elihu agĩgĩthiĩ na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Taiguai ciugo ciakwa, inyuĩ njũhĩga ici; tategaai matũ, inyuĩ imenyi ici. Matũ makũũranaga ciugo o ta ũrĩa rũrĩmĩ rũkũũranaga cama wa irio. Ũkaai tũtuĩrie ũndũ ũrĩa wa kĩhooto, rekeei tũcookanie ndundu tuone ũndũ ũrĩa mwega. Ayubu oiga atĩ we ndarĩ na mahĩtia, na atĩ Ngai nĩamwagithĩĩtie kĩhooto gĩake. Ningĩ nĩoiga atĩ o na gũtuĩka ndarĩ na mahĩtia, Ngai amũtuĩte mũheenania; na atĩ o na gũtuĩka ndarĩ na wĩhia, Ngai amũtheecangĩĩte akeenda kũmũũraga. Mũrĩ muona mũndũ ũhaana ta Ayubu? Ayubu ndarĩ na gĩtĩĩo o na haniini na Ngai. Atumaga ndũgũ na andũ ooru, na agatwaranaga na andũ eehia. Nĩkĩo aroiga, ‘Gũtirĩ uumithio mũndũ angĩona o na angĩgeria gũkenia Ngai.’ “Tathikĩrĩriai inyuĩ imenyi ici; Ngai-rĩ, no eeke waganu? Mwene Hinya Wothe no eeke ũndũ mũũru? Kũroaga ũguo! Eekaga mũndũ kũringana na ciĩko ciake, na atugaga mũndũ kũringana na mĩtugo yake. Ũhoro wa ma nĩ atĩ Ngai ndeekaga waganu; Mwene Hinya Wothe ndoogomagia kĩhooto kĩa mũndũ. Nĩkũrĩ mũndũ waheire Ngai ũhoti wake? Nĩkũrĩ mũndũ wamũtuire mũnene wa thĩ yothe? Ngai angĩcookera mĩhũũmũ ya muoyo, mũndũ o wothe wĩ muoyo no gũkua angĩkua, agĩtuĩke o rũkũngũ. “Angĩkorwo ũrĩ mũũgĩ-rĩ, tagĩthikĩrĩrie ũrĩa nguuga. Kaĩ ũragĩtuĩra Ngai na nĩ mũthingu? Ũgwĩciiria atĩ nĩathũire kĩhooto? Nĩatuagĩra athamaki na aathani maatuĩka andũ a tũhũ kana andũ ooru. Ndecukumithanagia na aathani kana akeenda itonga gũkĩra athĩĩni; tondũ oothe nĩ we wamoombire. Ũtukũ oothe no makue o ta kũbucia kwa riitho, Ngai ahũũraga andũ magathira. Kweheria andũ arĩa marĩ hinya, ndabataraga kwĩgũmĩra. “Amu nĩabaaraga mĩthiĩre ya andũ, na akoona ũrĩa wothe meekaga. Gũtirĩ nduma o na ĩngĩkorwo ĩrĩ ndumanu atĩa, ĩngĩhitha andũ arĩa ooru kuuma harĩ Ngai. Amu gũtirĩ mũthenya Ngai aigĩĩte nĩ ũndũ wa andũ, rĩrĩa mangithiĩ mbere yake magatuĩrwo. Ngai ndabataraga gũtuĩria, nĩ geetha eeherie atongoria, na eekĩre angĩ handũ haao. Tondũ nĩoĩ ciĩko ciao, amang'aũranagia na akamahehenja o ũtukũ. Nĩ ũndũ wa meehia maao, amaherithagĩria kũndũ andũ maroona, tondũ nĩmaamũtiganĩirie, na makĩrangĩrĩria maathani maake moothe. Nĩmaatũmire athĩĩni makaĩre Ngai, naake akĩigua makaya maao. “Ngai angĩtua atĩ ndarĩ ũndũ egwĩka-rĩ, nũũ ũngĩmũruta mahĩtia? Angĩhũgũka na kũngĩ-rĩ, andũ matingĩteithia. Gũtirĩ ũndũ ndũũrĩrĩ ingĩĩka, nĩguo andũ matatĩĩĩte Ngai matigacihinyĩrĩrie kana maciathe. “Atĩrĩĩrĩ, Ayubu, nĩumbũrĩire Ngai meehia maaku, na ũkamwĩra ndũgũcooka kwĩhia? Ũrĩ wamwĩra akũmenyithie mahĩtia maaku, na ongorwo nĩũhĩtĩĩtie, ndũgũcooka gwĩka ũguo? No tondũ nĩũraregana na ũrĩa Ngai eekaga-rĩ, wetereire eeke ũrĩa wee ũkwenda? Wee nĩ we ũgũtuithania no ti niĩ, gĩtwĩre ũrĩa ũreciiria. Mũndũ wothe mũtaũku na mũũgĩ angĩnjigwa angĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Ti itheru Ayubu araaria ũrimũ na ndarĩ ũndũ aroiga.’ Naarĩ korwo Ayubu athuuthuurio o nginya mũthia, araaria ta ũmwe wa andũ arĩa aaganu. Harĩ meehia maake nĩarongerera ũremi, akeeraha o haaha mbere iitũ ithuothe, na akaaria maũndũ maingĩ mooru igũrũ rĩa Ngai.” Elihu agĩgĩthiĩ o na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Ayubu, ũrĩ na kĩhooto gĩa kuuga atĩ mbere ya Ngai ndũrĩ na mahĩtia? Kana ũkĩũria Ngai meehia maaku mamũhuutagia atĩa? Na nĩ uumithio ũrĩkũ ũgĩĩte naguo waga kwĩhia? Nĩ niĩ ngũgũcookeria, na njookerie araata aya aaku. Ikia maitho na igũrũ wĩrorere! Taone ũrĩa matu maraihanĩrĩirie nawe! Rĩrĩa wehia-rĩ, ũrĩ ũndũ ũhuutagia Ngai naguo? Mahĩtia maaku o na mangĩingĩha-rĩ, ũmũũnũhaga atĩa? Ũgwĩciiria ũthingu waku nĩũteithagia Ngai? Nĩkũrĩ kĩndũ aamũkagĩra? Nĩ mũndũ ta we ũũnũhagwo nĩ meehia maaku, na no mũndũ ta we ũgunĩkaga nĩ ũthingu waku. “Andũ mahatĩrĩrio mũno nĩmakayaga, makooria ũteithio wa gũthengia acio marĩ na hinya. No gũtirĩ ũcookagĩrĩra Ngai ũrĩa wamũũmbire o we ũrĩa ũmũheaga mwĩhoko rĩrĩa maũndũ maritũha. Gũtirĩ ũcookagĩrĩra Ngai ũrĩa ũtũheaga ũũgĩ, tũgagĩtuĩka oogĩ kũrũũga nyamũ na nyoni. Magĩkayaga, naake Ngai akaaga kũmeetĩka nĩ ũndũ nĩ andũ etĩĩi na ooru. Nĩ ma atĩ Ngai ndathikagĩrĩria kĩrĩro gĩtarĩ kĩene; Mwene Hinya Wothe ndarũmbũyanagia nakĩo. Ayubu, Ngai angĩgũthikĩrĩria atĩa, rĩrĩa ũroiga ndũramuona, o rĩrĩa ciira waku ũrĩ mbere yake, na no ũmwetereire? Ũreciiria atĩ ndangĩraakara akũherithie, na atĩ ndarũmbũyanagia na waganu waku. Nĩkĩo Ayubu warĩĩtie mĩario ya tũhũ na maũndũ maingĩ ma ũrimũ.” Elihu agĩthiĩ o na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Tanjĩtĩkĩria haniini, na nĩngũkuonia, tondũ no njarĩrie Ngai. Ndĩ na ũũgĩ mũingĩ, na nĩnguonania atĩ ũrĩa wanyũmbire nĩ mũthingu. Atĩrĩĩrĩ, mĩario yakwa ti ya maheeni; nĩũkũmenya atĩ ũyũ ũrakwarĩria nĩ mũndũ mũũgĩ mũno. “Atĩrĩ, Ngai arĩ hinya, na ndarĩ mũndũ airaga, ningĩ ndarĩ ũndũ atamenyaga. Andũ arĩa eehia ndarekaga matũũre muoyo, no andũ arĩa athĩĩni nĩagitagĩra ihooto ciao. Ndaagaga kũbaarĩrĩra andũ arĩa athingu; nĩameetĩkagĩria gũthamaka ta aathani na akamatũũgĩria tene na tene. Na rĩĩrĩ, andũ mangĩnyiitwo moohwo na bĩngũ, makĩnyiitwo nĩ mĩnyamaaro nĩ ũndũ wa ũrĩa meekĩĩte, nĩamoonagia meehia maao na wĩtĩĩi wao. Agagĩtũma mathikĩrĩrie ũrutani wake, na akamaatha matigane na ũũru wao. Mangĩmũigua na mamũtungatĩre, marĩĩkagia ũtũũro wao marĩ na thaayũ na magaacĩire. Mangĩaga kũmũigua, mooragagwo na rũhiũ rwa njora, magagĩkua nĩ ũndũ wa kũriita kwao. “Andũ arĩa matatĩĩĩte Ngai mathiaga na mbere kũraakara, na makaaga kũhooya ũteithio rĩrĩa aramaherithia. Magagĩkua marĩ o eethĩ, na makarĩĩkia ũtũũro wao na gĩconoko. No rĩĩrĩ, Ngai athoomithagia andũ rĩrĩa maranyamaarĩka, na akamahingũra maitho rĩrĩa marahinyĩrĩrio. Ngai nĩakũrutire thĩĩnainĩ, agĩkũhe thaayũ, na agĩkũiga meethainĩ ĩiyũire irio. No rĩu ũraherithio ũrĩa wagĩrĩirwo nĩkũherithio. Kĩĩmenyerere ndũkaaheenererio nĩ mahaki; na ndũkaahĩtithio nĩ ũtonga. Ũtonga waku wothe ndũngĩkũguna, na hinya waku wothe rĩu ndũngĩgũteithia. Gĩtige kũũria ũtukũ ũrĩũka rĩ andũ makue. Kĩĩmenyerere, ndũgaagĩcooke gwĩka ũũru; ũndũ ũcio nĩguo ũratũma rĩu ũnyamaario. “Atĩrĩĩrĩ, hinya wa Ngai nĩ mũnene mũno, Ngai nĩ mũrutani wa arutani. Gũkĩrĩ mũndũ ũrĩ wonia Ngai njĩra, kana akĩmwĩra atĩ nĩahĩtĩĩtie? Kĩĩrute gũtũũgĩria mawĩra ma Ngai; marĩa andũ matũire makumagia. Andũ oothe nĩmamoonaga, no mamacũũthagĩrĩria marĩ o haraaya. Atĩrĩĩrĩ, tũtingĩhota gũthima ũnene wa Ngai, o na kana gũtara ithabu rĩa mĩaka yake. Ngai oonganagia mataata ma maaĩ, agacooka akamatua mbura. Oiragia mbura kuuma matuinĩ, agakĩhe andũ mbura na ũingĩ. Kũrĩ mũndũ ũũĩ ũrĩa Ngai atambarũkagia matu? Nĩkũrĩ ũũĩ ũrĩa marurumĩ marurumaga kũu igũrũ atũũraga? Atũmaga heni ihenũke kũu igũrũ, no iriainĩ kũrĩa kũriku gũgakira o nduma. Ũguo nĩguo Ngai ahũũnagia andũ, na akamahe irio na ũingĩ. Anyiitaga ngwa na mooko maake, agaciatha igũthe o harĩa acithimithĩĩtie. Mũrurumo wacio nĩũmenyithanagia atĩ kĩhuuhũkanio nĩkĩrooka, o namo mahiũ makamenya atĩ no kĩrooka. “Ngoro yakwa yamenya ũguo, ĩgakĩhũũra mũno na ĩgateng'era. Tegaai matũ mũthikĩrĩrie mũgambo wa Ngai, mũigue marurumĩ marĩa moimaga kanuainĩ gaake. Arekaga rũheni rũhenũke igũrũ, ruume gĩturi kĩmwe gĩa thĩ kinya kĩrĩa kĩngĩ. Thuutha ũcio mũgambo wake ũkaiguuo; araramaga na mũgambo wake ũrĩa ũrĩ hinya, na ndangĩtigithania kũhenũkia heni hĩndĩ ĩyo areeka ũguo. Ngai araramaga na mũgambo wa kũgegania, na ageeka maũndũ manene tũtangĩhota kũmenya. Aathaga mbarabu ĩgue thĩ, na akoiria mbura ya kĩboboto. Agakĩrũũgamia wĩra wa mũndũ o wothe nĩ geetha andũ oothe mamenye mawĩra maake. Nacio nyamũ ĩgagĩcooka imaamoinĩ ciacio, igagĩikara kuo. Kĩhuuhũkanio kiumaga kũrĩa gĩikaraga, heho nayo ĩgooka yumĩĩte makũmbĩinĩ maayo. Mĩhũũmũ ya Ngai ĩgagĩtũma kũgĩe mbarabu, maaĩ makamata makanyiitana biũ. Ningĩ nĩ we ũritũhagia matu na ũigũ, namo matu macio makahuruuta heni ciake. Acihurunjaga mĩena yothe ya thĩ nĩguo ikahingie ũrĩa wothe aaciathĩĩte. Atũmaga mbura ĩgĩe kuo, nĩguo aherithie andũ, kana agune tĩĩri, o na kana oonanie ũtugi wake. “Ayubu, takira haniini, ũthikĩrĩrie, tarania maũndũ ma kũgegania marĩa Ngai eekaga. Nĩũũĩ ũrĩa Ngai aathanaga heni ikahenũka ciumĩĩte matuinĩ? Nĩũũĩ ũrĩa atũmaga matu macuuhĩrĩre kũu igũrũ? Ũcio nĩ wĩra wa magegania wa Ngai ũrĩa mũũgĩ kũna. Wee no gũthĩĩnio ũthĩĩnagio nĩ ũrugarĩ, rĩrĩa bũrũri ũranyamaario nĩ rũhuuho wa kuuma mwena wa na kĩanda. No ũhote kũnyiitanĩra na Ngai gũtambũrũkia matu mairũ na ũtũme moome o ta cuuma ngumuthe? Gĩtuonie ũrĩa tũkwĩra Ngai; nĩtũturuurĩĩte; tũtirĩ na ũndũ wa kuuga. Niĩ ndikũũria njarie na Ngai, mũndũ angĩaranĩria naake, no kũmerio angĩmerio. Rĩu tũtingĩhota kwĩrorera riũa, nĩ ũrĩa rĩkengeete; rũhuuho nĩrũhaatĩĩte matu moothe. Mĩrũri ta ya thahabu nĩrooka yumĩĩte mwena wa na rũgongo Ngai arooka arigiicĩirio nĩ riiri wa kũmakania. Tũtingĩhota gũkuhĩhĩria riiri wa Mwene Hinya Wothe; Atwĩkaga maũndũ ma ũthingu na ma kĩhooto. Nĩkĩo andũ oothe mamũheaga gĩtĩĩo. We ndarũmbũyanagia na mũndũ ũrĩa wĩtuaga mũũgĩ.” Thuutha ũcio MWATHANI arĩ thĩinĩ wa kĩhuuhũkanio agĩcookeria Ayubu atĩrĩ, “Ũrĩ ũ nĩguo ũrarie kĩrĩra gĩakwa na ciugo cia ũrimũ? Akorwo ũrĩ njamba, ngũkũũria ciũria, nawe no mũhaka ũnjookerie! “Warĩ ha rĩrĩa ndaambaga mũthingi wa thĩ? Njookeria akorwo nĩũũĩ. Akorwo nĩũũĩ-rĩ, nũũ watuire ũrĩa thĩ ĩgũkorwo ĩigana? Nũũ wamĩthimire? Itugĩ iria inyiitĩrĩire thĩ-rĩ, ciikarĩire kĩ? Nũũ waigĩrĩire ihiga rĩa mũthingi wa thĩ? Mũthenya ũcio ũgĩkia, njata ikĩina irĩ hamwe, nacio ciũmbe cia igũrũ ikĩrũũhia cianĩrĩire nĩgũkena. “Nũũ wekĩrĩire iria mĩrango ya kũrĩhingĩrĩria, hĩndĩ ĩrĩa rĩatathũkire kuuma nda ya thĩ? Nĩ niĩ ndarĩhumbĩire na matu na ngĩrĩrigiicĩria na kĩbii gĩtumanu. Nĩ niĩ ndarĩĩkĩrĩire mĩhaka, na ngĩrĩtumĩra mĩrango ya kũrĩhingĩrĩria. No niĩ ndaarĩrire atĩ ‘Ũrĩkinyaga haaha na ndũrĩkĩraga; ndiihũ ciaku cia hinya irĩrũũgamagĩra haaha.’ “Ayubu, ũtũũroinĩ waku wothe-rĩ, ũrĩ watha mũthenya ũkĩe, kana ũkĩonia ruoro rũgĩtema harĩa rũkuumĩrĩra? Ũrĩ warwatha rũnyiite icũrĩ cia thĩ, rumbuthũre andũ arĩa aaganu kũrĩa mehithĩĩte? Ruoro rũgĩtema rũtũmaga irĩma na mĩkuru cionekane wega, igakĩonekana wega o ta mĩkũnjo ya nguo na o ta mũhũũri ũhũũrĩĩtwo rĩũmba igũrũ. Andũ arĩa aaganu magakĩimwo ũtheri mooko marĩa maambararĩĩtie magakiunangwo. “Atĩrĩrĩ, ũrĩ wathiĩ kũrĩa maaĩ ma iria mathothokagĩra, kana ũkĩũrũũra iriainĩ kũrĩa kũriku? Ũrĩ wonio ihingo cia gĩkuũ kana ihingo cia kwa arĩa akuũ? Ũrĩ wemenyera wariĩ wa thĩ? Njookeria akorwo nĩũũĩ maũndũ macio moothe! “Nĩũũĩ njĩra ya gũthiĩ kũrĩa ũtheri ũikaraga? Nduma-rĩ, ĩtũũraga kũ? No ũcionie bũrũri wacio na ũciathĩrĩre njĩra cia kũinũka kuo? Tondũ warĩ mũciare, na nĩũikangĩĩtie matukũ-rĩ, githĩ to ũkĩhote? “Ũrĩ watoonya kũrĩa mbarabu ciigagwo kana ũkĩona kũrĩa mbembe cia mbura icookanagĩrĩrio? Ndĩciigaga kuo cietagĩrĩre hĩndĩ ya mathĩĩna. Ndĩcietagĩrĩria mũthenya wa haaro na wa mbaara. Njĩra ya kũrĩa ũtheri ũgayagĩrwo, na ya kũrĩa rũhuuho rwa mwena wa irathĩro rũhurunjagĩrwo thĩ yothe-rĩ, ĩrĩ ha. “Nũũ watemeire mbura ya kĩboboto mũkaro wa gũthiĩra kana agĩtemera mbura ya mbembe njĩra? Nũũ ũtũmaga kũrĩa gũtatũũragwo nĩ andũ, o na kana werũinĩ kũrĩa gũtarĩ andũ kuure? Nũũ ũtũmaga kwoira, kũndũ kũrĩa kũũmũ na kũnyootu gũkunũke na gũkũre nyeki? “Ime na mbura-rĩ, nĩ irĩ ithe? Mbaa na mbarabu-rĩ, nũũ waciciarire, nĩ geetha imatage igatuĩka ihiga, na ihithage ũthiũ wa kũrĩa kũriku? “Atĩrĩĩrĩ, no ũhote kũnyiitithania njata iria ciĩtagwo Kĩrĩmĩra? No ũhote gũtigithũkania njata iria ciĩtagwo Karaũ? No ũhote kũreehithia itutu cia njata kĩmera gĩacio gĩakinya? No ũhote kuonereria Nduba na ciana ciayo njĩra. Nĩũũĩ mawatho marĩa marũmagĩrĩrwo kũũrĩa igũrũ matuinĩ? Mawatho macio-rĩ, no ũhote gwathana marũmagĩrĩrwo gũũkũ thĩ? “No ũhote kũgũũthũkĩra matu ũmaathe makũũrĩrie mbura ũconjore? No ũhote gũtũma heni ihenũke na igwathĩkĩre? Nũũ wamenyithirie matu rĩrĩa mariuraga, na thaatũ rĩrĩa ũrĩũkaga? Nũũ ũrĩ na mũũgĩ wa kũhota gũtara matu? Nũũ ũngĩhota kũmainamia nĩ geetha moire, kinyagia rũkũngũ rũthire na mĩatũka ĩnyiitane? “Nĩ we ũcaragĩria mĩrũũthi irio na ũkahũũnia ciana ciayo, rĩrĩa ĩhithĩĩte ngurungainĩ ya mahiga, kana rĩrĩa ĩkomeete imaamoinĩ ciayo yoheirie? Nũũ ũheaga mahuru irio rĩrĩa mekũũrũũra mahũũtiĩ, na rĩrĩa tũcui twamo tũrandĩrĩra nĩkũhũũta? Nĩũũĩ rĩrĩa mbũri cia irĩmainĩ iciaraga? Ũrĩ werorera thwariga igĩciara? Nĩũũĩ ciikaraga itĩĩna rĩigana atĩa igĩgaciara? Nĩũmenyaga mũthenya ũrĩa igũciara? Nĩũũĩ rĩrĩa ikomaga thĩ igĩciara? Tũũri twacio tũkũraga tũkagĩĩra hinya o kũu werũinĩ; tũgacooka tũgatigana na maanyina na tũtimacookagĩrĩra. “Nũũ wetĩkĩririe ndigiri cia gĩthaka kũrimũũthaga? Nũũ waciohorire agĩcirekereria irimũũthage? Nĩ niĩ ndaciheire werũ ciikarage kuo, na ngĩcihe kũndũ kwaraganu kũrĩ cumbĩ itũũrage kuo. Itikuhanagĩrĩria na inegene rĩa itũũra, kana ikahoorerio nĩ mũndũ acirutithie wĩra. Irimũthaga irĩmainĩ igĩcaria gwa kũrĩa, igĩcaria kĩndũ o gĩothe kĩruru. “Mbogo-rĩ, no ĩĩtĩkĩre ũmĩrutithie wĩra? No ĩĩtĩkĩre kũraara kiugũinĩ gĩaku? No ũhote kũmĩĩkĩra icooki ĩrĩme na mũraaũ? kana ũtũme ĩkururie mũraaũ ĩthondeke mĩtaro? Tondũ ĩrĩ hinya mũingĩ mũno-rĩ, no ũmĩĩhoke na ũmĩtige ĩkũrutĩre wĩra mũritũ? No ũmĩĩhoke ĩgũkuĩra magetha ĩkũinũkĩrie, o na kana ĩkũhakũrĩre ngano harĩa ĩrahuuhĩrwo? “Mathagu ma nyaga mabatabataga na ihenya mũno, no ndĩngĩhota kũũmbũka ta mũũhau. Nyaga ĩtigaga matumbĩ maayo tĩĩri igũrũ, magwatio ũrugarĩ nĩ mũthanga. Ndĩmakaga kana nĩmekũrangwo, o na kana nĩmekũũragwo nĩ nyamũ cia gĩthaka. Ĩhũũraga tũcui twayo ta tũtarĩ twayo; o na tũngĩkua tuothe ndĩmakaga. Ĩĩkaga ũguo tondũ Ngai nĩamĩimire ũũgĩ, na ndaigana kumĩhe ũmenyo. No rĩĩrĩ, rĩrĩa yatambarũkia mathagu ihanyũke, no gũthekerera ĩthekagĩrĩra mbarathi ĩrĩ na mũndũ ũmĩhaicĩĩte tondũ ndĩngĩmĩkĩria ihenya. “Nĩ we ũheaga mbarathi hinya, kana ũkamĩhumba ngingo na mũreera mũraihu? Nĩ we ũmĩhotithagia kũrũũgarũũga ta ngigĩ, na kũmakia andũ na mũtiihĩre wayo? Ĩteng'eraga ĩkubĩĩtie ituambainĩ, ĩgatoonya mbaarainĩ na hinya wayo wothe. Ndĩmakaga o na kana igetigĩra kĩndũ; rũhiũ rwa njora rũtimĩmakagia. Matharaita ma mũndũ ũrĩa ũmĩhaicĩĩte makomoranagia makĩhenagia igũrũ rĩayo. Yambambaga ĩkĩringaringaga thĩ, na karumbeeta kahuuhwo ndĩngĩhota gũcooka gũkindĩria. Karumbeeta kaahuuhwo nĩgũtiiha ĩtiihaga; ĩnungagĩra mbaara ĩrĩ o kũraihu, na ĩkaigua mũgũũthũko wa atongoria a ita magĩathana. “Nĩ we wonagia rwĩgĩ kũũmbũka rĩrĩa rwatambarũkia mathagu rwerekeire mwena wa na kĩanda? Rwĩgĩ nĩrwetagĩrĩra ũrũathe rũgaake gĩtara kĩarwo irĩma igũrũ? Nderi ĩthondekaga gĩikaro kĩayo mahiga igũrũ marĩa maraaya, na igatua mĩthia ĩrĩa mĩũgĩ yamo kĩndũ gĩa kwĩgitĩra. Ĩtuĩragia kĩndũ gĩa kũnyiita ĩrĩ kũu mahigainĩ igũrũ; maitho maayo moonaga kũraihu mũno. Ĩreraga tũcui twayo na thakame, na harĩa hoothe harĩ kĩimba nĩ ho ĩgũaga.” Ningĩ MWATHANI akĩĩra Ayubu atĩrĩ, “We ũteendaga kũhootwo-rĩ, no ũgũthiĩ na mbere kũng'eeng'ana na Mwene Hinya Wothe? Wee ũrakararania na Ngai, kĩmũcookerie!” Naake Ayubu agĩcookeria MWATHANI atĩrĩ, “ Niĩ ndĩ kĩndũ hatarĩ! Nĩ atĩa ĩngĩgũcookeria? Niĩ ndirĩ na ũndũ ũngĩ wa kuuga. Nĩnjarĩĩtie maita maingĩ, na ndirĩ ũndũ o na ũmwe ingĩongerera.” Naake MWATHANI arĩ kĩhuuhũkanioinĩ akĩarĩria Ayubu o rĩngĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Akorwo ũrĩ njamba-rĩ, ngũkũũria ciũria, nawe no mũhaka ũnjookerie. Ũrenda kuonania ndirũmagĩrĩra waragania? Ũrenda kũnduta mahĩtia nĩguo wĩtue mwega? Ũrĩ na hinya ta niĩ? Mũgambo waku no ũrurume ta wakwa? “Takĩĩhotore ũhoti na gĩtĩĩo, na wĩhumbe riiri na ũkaru! Itũrũra marũrũ maaku; baara mũndũ o wothe mwĩtĩi ũmũng'aũranie. Erekera mũndũ o wothe mwĩtĩi ũmũconorithie; anangĩra andũ arĩa aaganu o harĩa marũngiĩ. Mathike oothe rũkũngũinĩ, na ũmahingĩre ndumainĩ kwa arĩa akuũ. Ũngĩĩka ũguo, no ngũgaathĩrĩrie, na njĩtĩkie atĩ no ũhote kwĩhootanĩra na hinya waku. “Tawĩciirie ũhoro wa nyamũ ĩrĩa ĩĩtagwo Behemothu. Ngĩmĩũmba norĩo ndaakũũmbire; ĩrĩaga nyeki ta ng'ombe. Tawĩciirie ũrĩa mwĩrĩ wayo ũrĩ hinya; mĩkiha ya yo ĩrĩ hinya mũno. Ĩrũũgamagia mũting'oe wayo ũkeehanda o ta mũtarakwa; mĩkiha ya magũrũ maayo ĩrĩ hinya. Mahĩndĩ maayo marĩ hinya o ta gĩcango; magũrũ maayo nĩ moomũ o ta cuuma. “Behemothu nĩkĩo kĩũmbe gĩa kũgegania mũno thĩinĩ wa ciũmbe ciakwa ciothe! No niĩ, Mũũmbi wakĩo, ingĩhota gũkĩhooreria. Nyeki ĩrĩa ĩrĩaga ĩkũraga irĩmainĩ kũrĩa nyamũ ciothe cia gĩthaka ithaakagĩra. Yarahaga rungu rwa ihinga cia mĩigua, na ĩkeehitha mathanjĩinĩ kũrĩa kũrĩ matomboya. Ihinga cia mĩigua na mĩtĩinĩ ĩrĩa ĩmeraga ndeereinĩ cia rũũĩ, nĩcio imĩheaga kĩĩgunyĩ. O na rũũĩ rũngĩtherera na hinya nĩ ũrĩa rũiyũrĩĩte, yo ndĩhahũkaga; o na rũũĩ rwa Jorodani rũngĩhũyũkĩra kanuainĩ kaayo, ndĩngĩmaka. Nũũ ũngĩhota kũmĩnyiita na mũtego, kana atũrĩkie iniũrũ rĩayo na ndwano? “No ũhote kũnyiita ndamaathia ĩrĩa ĩĩtagwo Leviathani na ndwano? No ũhote kũmĩoha kanua na mũkanda? No ũhote kũmĩĩkĩra mũkanda iniũrũ, kana ũtũrĩkie rũthĩa rwayo na ndwano? No ĩgũthaithe ũmĩrekererie ĩĩthiĩre, kana ĩkũũrie ũmĩiguĩre tha? No ĩthondeke kĩrĩĩkanĩro nawe ĩtũũre ĩgũtungatagĩra tene na tene? No ũmĩohe ta nyoni ũthaakage nayo, kana ũmĩĩkĩre rũrigi ndungata ciaku cia airĩĩtu mathaakage nayo? Ategi a thamaki no mahĩtahĩtane makĩmĩgũra, kana ahũũri mbiacara mang'eng'ane makĩmĩgayana? No ũmĩtheecange ngoothi ya yo na mĩguĩ, kana ũmĩtiihangie mũtwe na matimũ? Ũromĩhuutia na guoko; ũngĩhũũrwo mbaara ũtakaariganĩrwo, na ndũngĩkaageria kũmĩhuutia rĩngĩ! “Kuona ndamaathia ĩyo ĩĩtagwo Leviathani kuo gwiki gũtũmaga mũndũ oorwo nĩ hinya na aringĩke. Angĩkorwo gũtirĩ mũndũ ũrĩ ũcamba wa kũmĩarahũra-rĩ, nũũ ũngĩkĩrũũgamana na niĩ? Nũũ ndĩ thiirĩ naake nĩguo ndĩmũrĩhe? Kĩrĩa gĩothe kĩrĩ gũũkũ thĩ nĩ gĩakwa! “Nĩngũthiĩ na mbere gũkwĩra ũhoro wa magũrũ ma ndamaathia ĩyo, o na gũtaarĩria ũrĩa ĩrĩ ũcamba na hinya. Nũũ ũngĩhota kũũnũra rũũa rwayo? Nũũ ũngĩhota gũtũrĩkania rũũa rũu rwayo rũũmũ ta gĩcango? Nũũ ũngĩũmĩrĩria kũmĩathamia kanua? Kanua kaayo kaiyũire magego ma kũmakania! Mũgongo wayo ũthondekeetwo na ngũũcĩ ihaana ngo inyiitithanĩĩtio ikarũma, nyũmũ o ta ihiga. Ngũũcĩ ĩmwe inyiitaine na iria ingĩ ũguo atĩ, o na rĩera rĩtingĩtoonyera hau inyiitithanĩirio. Ningĩ itumanĩĩtio ikanyiitana ũguo atĩ, itingĩtigithũkanio na ĩrĩa ĩngĩ. Yathimũraga hakoima ũtheri; maitho maayo makengaga ta ũtheri wa riũa rĩkĩratha. Kanua kaayo koimaga mwaki ũrarĩrĩmbũka, na gakarathũka thandĩ. Maniũrũ maayo marutaga ndoogo ta nyũngũ ĩgĩtherũka kana ta mathanjĩ marahĩa. Mĩhũũmũ ya yo ĩgwatagia makara magaakana, na rũrĩrĩmbĩ rũkoima kanuainĩ kaayo. Ngingo ya yo ĩrĩ hinya ũguo atĩ, wa gũcemania nayo no kũinaina ainainaga nĩ guoya. Ngũũcĩ cia mwĩrĩ wayo ikomanĩire ũguo atĩ, itingĩũnũrĩka o na atĩa. Nĩ nyũmũ ngoro o ta ihiga; nĩ nyũmũ o ta ihiga rĩa gĩthĩi. Rĩrĩa yetiira, andũ arĩa marĩ hinya no kũmaka mamakaga; mahũũrĩkaga magathira hinya nĩ guoya. Rũhiũ rwa njora rũtingĩmĩtiihia; o na ndĩngĩtiihio nĩ itimũ, mũguĩ, kana itimũ rĩa mwenjerere. Yunangaga cuuma ta arĩ rũũa rwa ngano, na gĩcango ta arĩ mũtĩ mũbuthu. Mĩguĩ ndĩngĩtũma yũre; kũmĩhũũra na mahiga no ta kũmĩhũũra na nyeki. Njũgũma no ta mahuti harĩ yo; nĩgũthekerera ĩthekagĩrĩra andũ makĩmĩikĩria matimũ. Ngũũcĩ cia nda ya yo ihaana ngĩo; itigaga mũgirito wayo ndakainĩ o ta icembe rĩgĩcimba. Itũmaga iria rĩhũyũke o ta maaĩ magĩtherũka, na ĩgatũma rĩrute mũhũũyũ o ta maguta maratherũka. Ĩthiaga ĩtigĩĩte mũkirito ũgũkenga thuutha wayo; mũndũ no gwĩciiria atĩ iria nĩriumĩĩtie mbuĩ. Gũtirĩ kĩũmbe kĩngĩ kĩhaanaine nayo thĩ yothe; nĩ kĩũmbe gĩtarĩ guoya o na haniini. Nĩnyararaga o na nyamũ iria njĩtĩĩi mũno; nĩ mũthamaki wa nyamũ ciothe cia gĩthaka.” Ayubu agĩcookeria MWATHANI atĩrĩ, “Niĩ nĩnjũũĩ atĩ no ũhote gwĩka maũndũ moothe; mũbango waku ndũngĩgirĩrĩrio nĩ mũndũ. Ũrooria atĩ ndĩroomĩrĩria atĩa gũkararia mataaro maaku, o rĩrĩa itarĩ na ũmenyo. Nĩnjarĩĩtie maũndũ itooĩ; maũndũ marikĩru mũno itangĩmamenya. Ũnjĩĩrire thikĩrĩrie ndeke warie, na ngũcookerie ciũria ciaku. Mbere ĩyo no kũigua ndĩraiguaga ũhoro waku, no rĩu nĩndakwĩyonera na maitho maakwa mwene. Nĩ ũndũ ũcio nĩndemena niĩ mwene, na nĩndahera ndĩitĩrĩirie rũkũngũ na mũhu.” MWATHANI arĩĩkia kwarĩria Ayubu, agĩcooka akĩĩra Elifazi ũrĩa wa kuuma Temani atĩrĩ, “Nĩndaakarĩĩtio nĩ we na araata acio aaku eerĩ nĩ ũndũ mũtiarĩĩtie ũhoro wa ma igũrũ rĩakwa, ta ũrĩa Ayubu ndungata yakwa eekĩĩte. Kwoguo oyai ndeegwa mũgwanja na ndũrũme mũgwanja mũthiĩ kwa Ayubu ndungata yakwa mũkarute igongoona rĩa njino nĩ ũndũ wanyu kĩũmbe. Ayubu nĩekũmũhoera, na nĩngũigua mahooya maake njage kũmũconora ta ũrĩa mwagĩrĩirwo. Mũtiarĩĩtie ũhoro wa ma igũrũ rĩakwa ta ũrĩa we eekĩĩte.” Kwoguo Elifazi, Bilidadi, na Zofaru magĩgĩĩka ũrĩa MWATHANI aameerĩĩte, naake MWATHANI akĩigua mahooya ma Ayubu. Ayubu arĩĩkia kũhooya nĩ ũndũ wa araata acio aake, MWATHANI akĩmũcookeria ũtonga wake, na akĩwongerera maita meerĩ ma ũrĩa aarĩ naguo mbere ĩyo. Thuutha ũcio, aariũ na aarĩ a nyina, na arĩa maarĩ araata aake mbere ĩyo magĩũka kũmũceerera na makĩrĩanĩra naake o kũu mũciĩ gwake. Nao makĩmũhooreria na makĩmũũmĩrĩria nĩ ũndũ wa mathĩĩna moothe marĩa MWATHANI aamũreehithĩirie. O mũndũ akĩmũhe mbeeca na gĩcũhĩ gĩa thahabu. Ningĩ MWATHANI akĩraathima ũtũũro wa kũrĩĩkĩrĩria wa Ayubu gũkĩra ũrĩa amũraathimĩĩte rĩa mbere. Ayubu nĩagĩire na ng'ondu ngiri ikũmi na inya (14,000), ngamĩĩra ngiri ithathatũ (6,000), ng'ombe ngiri igĩrĩ (2,000), na ndigiri ngiri ĩmwe (1,000). Ningĩ nĩagĩire na aanake mũgwanja na airĩĩtu atatũ. Mũirĩĩtu wa mbere aamwĩtire Jemima, wa keerĩ Kezia, na wa gatatũ Kereni Hapuku. Bũrũriinĩ ũcio wothe gũtiarĩ andũ a nja angĩ athaka ta airĩĩtu acio a Ayubu. Ayubu nĩagaĩire airĩĩtu acio aake indo o ta ũrĩa agaĩire aariũ aake. Thuutha wa ũguo Ayubu aatũũrire mĩaka ĩngĩ igana rĩa mĩrongo ĩna. Nĩonire ciana ciake na ciana cia ciana ciake, nginya rũciaro rwa kana. Aakuire arĩ mũthuuri mũkũrũ mũno. Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũtarũmagĩrĩra mataaro ma andũ arĩa ooru, na ũtageragĩra njĩra cia eehia, kana akagwatanĩra na andũ arĩa matatĩĩĩte Ngai. We-rĩ, gĩkeno gĩake nĩgwathĩkĩra watho wa MWATHANI, na nĩawĩciiragia mũthenya o na ũtukũ. Ahaana ta mũtĩ ũrĩa ũhandĩĩtwo ndeereinĩ cia rũũĩ, ũrĩa ũciaraga maciaro maaguo mahinda maaguo makinya, namo mathangũ maaguo matihoohaga. Nĩagaacagĩra ũndũinĩ o wothe ũrĩa eekaga. No arĩa ooru matihaana ta ũguo o na haniini; mahaana ta mahuti marĩa moombũragwo nĩ rũhuuho. Tondũ ũcio, andũ arĩa ooru, nĩmagaatuĩrwo nĩ Ngai, na nĩmakaamũranio na andũ arĩa marĩ a Ngai kĩũmbe. Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩ we ũtongoragia arĩa athingu o na akamamenyagĩrĩra, no arĩa ooru marĩ njĩrainĩ ya kũũra. Bata wa mabũrũri kũũngana hithoinĩ, na ndũũrĩrĩ gũthugunda mĩbango ya tũhũ nĩ ũrĩkũ? Athamaki aao-rĩ, nĩmaremeete, nao aathani aao nĩmacookanĩĩtie ndundu maremere MWATHANI o na mũthamaki ũrĩa aitĩrĩirie maguta akamũthuura. Marerana atĩrĩ, “Nĩtwĩyohoreei kuuma wathaniinĩ wao, namo matamu maao tũmateanie matweherere.” MWATHANI arĩ o igũrũ, gĩtĩinĩ gĩake kĩa ũnene, no gũtheka aratheka, na akanyũrũria mĩbango ĩyo yao mĩhinyaru. Agacooka akamakaania araakarĩĩte, o na akameekĩra guoya na ang'ũrĩkĩĩte akameera atĩrĩ, “Nĩhandĩĩte mũthamaki wakwa igũrũ wa kĩrĩma gĩakwa gĩtheru gĩa Zayuni.” Naake mũthamaki akoiga atĩrĩ, “Nĩngwanĩrĩra itua rĩa MWATHANI. MWATHANI aanjĩĩrire atĩrĩ, ‘Wee nĩ we mũũriũ wakwa, ũũmũũthĩ nĩndatuĩka thooguo. Hooya, na nĩngũkũhe mabũrũri moothe matuĩke ũgai waku; thĩ yothe ĩtuĩke yaku kĩũmbe. Wee nĩũkaamoinanga na njũgũma ya cuuma; o na ũmamemende makuange ta nyũngũ.’ ” Tondũ ũcio kĩũhĩgeei, inyuĩ athamaki aya; inyuĩ aathani a thĩ iguai ndũmĩrĩri ĩno. Tungatĩraai MWATHANI mũkĩmũtĩĩaga; mũinamĩrĩreei mũkĩinainaga; kana ahiũkĩrwo nĩ maraakara, na inyuĩ mũgĩkue o narua. Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa oothe mamenyagĩrĩrwo nĩwe. MWATHANI, kaĩ thũ ciakwa nĩ nyingĩ-ĩ! Andũ arĩa maranjũkĩrĩra nĩ aingĩ mũno! Aingĩ nĩ arĩa maraaria ũhoro wakwa makoiga atĩrĩ, “Ndarĩ ũteithio angĩona harĩ Ngai.” No rĩĩrĩ, wee MWATHANI nĩwe ngo yakwa ya kũngitĩra mĩena yothe; nowe ũheaga ũhootani, na ũkanjookia hinya. Ngayagĩra MWATHANI andeithie, naake akanjĩtĩka e kĩrĩmainĩ gĩake gĩtheru. Niĩ-rĩ, ngomaga na ngoona toro, na rũũciinĩ ngarooka gũũkĩra, nĩ ũndũ nĩ MWATHANI ũmenyagĩrĩra ũtukũ wothe. Ndingĩmakio o na nĩ thũ ngiri nyingĩ iria ithiũrũrũkĩirie na mĩena yothe. Arahũka, MWATHANI! Ngai wakwa honokia! Nĩ gũkorwo nĩwe ũhũũraga thũ ciakwa ciothe ũgaciagithia hinya wa kũngera ngero. MWATHANI nĩ we ũhonokanagia; aroraathima andũ aake! Njĩtĩkaga ndagũkaĩra, wee Ngai, mũngitĩri! Wee nĩwe wandeithũrire rĩrĩa ndarĩ mũhinyĩrĩrie. Nginyĩria wega waku, narĩo ihooya rĩakwa ũkĩrĩigue. Inyuĩ andũ aya, nĩ nginya rĩ mũgũtũũra mũũnyararĩĩte? Nĩ nginya rĩ mũgũtũũra mwendeete maũndũ ma tũhũ na mũrũmbũyanagia na maheeni? Menyaai atĩ MWATHANI nĩeyamũrĩire ndungata yake ĩrĩa ĩmwĩhokeete, na rĩrĩa ndamũkaĩra nĩanjiguaga. Inainaai mwĩ na guoya, na mũtige kwĩhia; rĩrĩa mũhuurũkĩĩte itandainĩ cianyu-rĩ, o mũndũ nĩaikarage agĩĩcookagĩra. Rutĩraai MWATHANI magongoona marĩa maagĩrĩire, na mũikarage mũmwĩhokeete. Kũrĩ aingĩ maroiga atĩrĩ, “Naarĩ korwo tuona maũndũ meega! MWATHANI, tũtiirĩre gĩthiithi gĩaku ũtũkinyĩrie wega waku!” No wee gĩkeno kĩrĩa ũnjĩkĩrĩĩte ngoroinĩ, nĩgĩkĩrĩĩte kĩrĩa gĩothe mangĩgĩa nakĩo rĩrĩa me na bũũthi wa ngano na ndibei. Rĩu-rĩ, ngũthiĩ toro ndĩĩkomere ndĩ o na thaayũ, nĩ ũndũ wee, MWATHANI, nĩ we ũikaraga ũmenyereire wega. MWATHANI, tega matũ ũigue ciugo ciakwa, na ũigue ngĩcaaya. Thikĩrĩria, wee Ngai wakwa, na Mũthamaki wakwa, ũndeithie, nĩ gũkorwo nĩ we ndĩrahooya. MWATHANI, nĩũiguaga mũgambo wakwa o rũũciinĩ; kĩrooko tene nĩrĩo ngũhooyaga, na ngeeterera macookio maaku. Wee-rĩ, ndũrĩ Ngai wa gũkenera ũmaramari; ndũnyiitaga ũgeni mũndũ mũũru. Ndũngĩĩtĩkĩria andũ arĩa etĩĩi marũũgame mbere yaku; nĩũthũire andũ oothe arĩa imaramari. Arĩa oothe maaragia maheeni-rĩ, nĩũmaniinaga nao arĩa mahũthagĩra hinya na maheenanagia nĩũmanyaraire. No nĩ ũndũ wa wendo waku mũingĩ, nĩngũtoonya nyũmba yaku, ngũthaathaiye ndĩ Hekaarũinĩ yaku theru na ngũinamĩrĩre ndĩnyiihĩĩtie. Ndongoria MWATHANI na ũthingu waku, nĩ ũndũ thũ ciakwa nĩ nyingĩ mũno; he njĩra nũngĩrĩru ya kũgerera. Nĩ ũndũ tũnua twao tũtiaragia ũhoro wa ma; ngoro ciao ciendaga o kwananga. Mĩmero yao ĩhaana o ta mbĩĩrĩra humbũrie; nĩmĩ ciao ciaragia o ndeto cia ũrambu. Ngai, tũma macookererwo nĩ ũũru wao; reke magũithio nĩ mĩbango ĩyo yao ya ungumania. Maikanie na nja tondũ meehia maao nĩ maingĩ mũno, nĩ ũndũ nĩmakũremeire. No rĩĩrĩ, reke arĩa oothe mooragĩra harĩ we macanjamũke reke matũũre mainaga nĩgũkena. Arĩa meendeete rĩĩtwa rĩaku mamenyagĩrĩre, nĩguo maikarage makeneete nĩ ũndũ waku. Nĩ ũndũ wee, MWATHANI nĩũraathimaga andũ arĩa athingu, o na ũkamamenyagĩrĩra na wendo waku o ta arĩ ngo. MWATHANI, ndũkandũithie ũrĩ na maraakara, o na ndũkaherithie ũrĩ mũraakaru. Nginyĩria wega waku, MWATHANI, nĩ ũndũ no kũũrwo ndĩroorwo nĩ hinya; MWATHANI, honia, nĩ amu mwĩrĩ wakwa ũiyũirwo nĩ ruwo. Ngoro yakwa o nayo nĩnyamaarĩkĩĩte mũno. Ĩ, MWATHANI, nĩ rĩ ũkandeithia? MWATHANI, hũgũka ũhonokie; honokia, nĩ ũndũ wa ũtugi waku. Nĩ gũkorwo ndũririkanagwo kwa arĩa akuũ; nũũ ũngĩgũkumia e kũu kwa arĩa akuũ? Gũcaaya gwakwa nĩgũtũmĩĩte njũrwo nĩ hinya; ũtukũ o ũtukũ nĩgũconjoria njonjoragia kamuuto gaakwa na maithori, o na ngacagacia ũrĩrĩ wakwa namo. Maitho maakwa matirona wega nĩ kĩeha; nĩmoorĩĩtwo nĩ hinya nĩ ũrĩa thũ ciakwa itũmĩĩte ndĩre. Inyuĩ eeki naaĩ, njehereraai nĩ gũkorwo MWATHANI nĩaiguĩte kĩrĩro gĩakwa! MWATHANI nĩaiguĩte gũthaithana gwakwa; ihooya rĩakwa nĩarĩtĩkĩrĩĩte. Thũ ciakwa ciothe nĩirĩconoka, o na inyiitwo nĩ guoya makĩria; irĩhũndũrwo o rĩmwe ituruurĩĩte. MWATHANI Ngai wakwa, njũkĩĩte harĩ we ũmenyerere; honokia kuuma harĩ arĩa oothe mahanyũkanĩĩtie na niĩ, ũkĩndeithũre. Waga gwĩka ũguo mekũndembũranga o ta mũrũũthi, macooke mangururie hatarĩ na wa kũndeithũra. MWATHANI Ngai wakwa, angĩkorwo nĩnjĩkĩĩte ũmwe wa maũndũ maya: ngorwo nĩnjĩkĩĩte ũũru na mooko maakwa, ngorwo nĩndĩhĩĩte mũraata wakwa wega na ũũru, kana ngataha thũ yakwa hatarĩ gĩtũmi; reke thũ ĩyo ĩhanyũkanie na niĩ ĩnyiite. Reke o na ĩhũũre ĩnjũrage, ĩndige thĩ ndĩ mũkuũ! MWATHANI arahũka na maraakara maaku, wĩyambararie ũũkĩrĩre mang'ũrĩ ma thũ ciakwa. Ngai wakwa, o wee ũbangĩĩte gũciirithania, arahũka. Reke andũ moongane makũrigiicĩrie; nawe ũmathamakĩre ũrĩ kũu igũrũ matuinĩ. MWATHANI, nĩ we ũtuagĩra andũ oothe ciira. Tua ciira wakwa, MWATHANI, kũringana na ũthingu wakwa, nĩ gũkorwo nĩũũĩ wega atĩ ndiĩhĩĩtie. Ndũkaareke andũ arĩa meekaga ũũru makĩrĩrĩrie gwĩka ũũru; tiirĩrĩra arĩa athingu, wee Ngai ũrĩa mũthingu, o wee ũgeragia ngoro ciitũ o na meciiria maitũ. Ngai nĩ we mũmenyereri nĩ we ũhonokagia arĩa atheru ngoro. Ngai-rĩ, nĩ mũciiri ũtuithanagia ciira na kĩhooto, na nĩatuagĩra mũthenya o mũthenya arĩa eeki ũũru. Mũndũ angĩaga gũtigana na mĩthiĩre yake mĩũru-rĩ, Ngai ekũnoora rũhiũ rwake rwa njora, ageete ũta wake ethime wathi, o na ooe indo cia mbaara itangĩĩtiirio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ, eerekerie mũndũ ũcio mĩguĩ yake ĩgwakana mwaki. Ta baara wone ũrĩa mũndũ ũrĩa wĩkaga ũũru ararũmwo aciare waganu. Ihu rĩu e narĩo no rĩa kĩũnũhu na kĩrĩa egũciara no maheeni matheri. Nĩkwenja eenjeete irima o na akarĩrikia, no rĩĩrĩ, irima rĩu eenjeete nĩ we mwene ũgwĩte kuo. Egũcookererwo no kĩũnũhu kĩu gĩake, naguo ũmaramari ũcio wake ũmũgũĩre o mũtwe wake mwene. Nĩngũcookeria MWATHANI ngaatho nĩ ũndũ wa ũthingu wake, na ngooce rĩĩtwa rĩa MWATHANI Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno na rwĩmbo. MWATHANI, o wee MWATHANI witũ, ĩ rĩĩtwa rĩaku ti rĩnene gũũkũ thĩ guothe! Riiri waku-rĩ, ũkinyĩĩte o igũrũ matuinĩ, na twana o na tũkenge nĩtũũkumagia na tũnua twatuo. Wee-rĩ, hatirĩ thũ o na ĩmwe yaku ĩngĩgũthengerera o na atĩa. Thũ ciaku o na arĩa magũũkagĩrĩra atĩ nĩguo merĩhĩrie harĩ we nĩũmakiragia ki. Atĩrĩĩrĩ, rĩrĩa ngũtiira maitho maakwa ngabaara igũrũ rĩrĩa wee wombire, ngoona mweri na njata icio wĩkĩrĩĩte kuo; ndĩyũragia atĩrĩ, “Kaĩ mũndũ akĩrĩ we kĩ nĩguo ũikarage ũkĩmwĩciiragia? Mũndũ ũrĩa arĩ o rũkũngũ akĩrĩ kĩ tondũ ũmũrũmbũyagia?” Nĩ amu wee ũmũũmbĩĩte ũguo atĩ no haniini atigairie ahaane o ta we mwene; o na ũkamũhumba thũmbĩ ya riiri na ya gĩtĩĩo mũtwe wake. Nĩũmũthuurĩĩte ũkamũhe wathani igũrũ rĩa indo ciothe iria wee ũũmbĩĩte; ũgakĩiga indo ciothe o nyaarĩrĩinĩ ciake: ng'ondu ciothe o na ng'ombe, nyamũ ciothe cia gĩthaka, nyoni cia rĩerainĩ, thamaki cia iriainĩ, o na kĩndũ o gĩothe kĩrĩa kĩgeragĩra kũu iriainĩ thĩinĩ. MWATHANI, o wee MWATHANI witũ, ĩ rĩĩtwa rĩaku ti rĩnene gũũkũ thĩ guothe! Nĩngũgũcookeria ngaatho MWATHANI na ngoro yakwa yothe; nĩngũgana maũndũ moothe ma magegania marĩa wĩkĩĩte. Nĩngũkena o na njanjamũke nĩ ũndũ waku; nĩngũina ngĩgoocaga rĩĩtwa rĩaku, wee Ũrĩ Igũrũ Mũno, nĩ ũndũ rĩrĩa thũ ciakwa, ciaturumana na ũthiũ waku, ihũndũkaga ikagũa thĩ na mũnduru igakua. Nĩũtiirĩrĩire kĩhooto gĩakwa ũikarĩire gĩtĩ gĩaku kĩa ũthamaki ũgĩtuithania ciira ũtekuogomia kĩhooto. Ndũũrĩrĩ nĩũcirũithĩĩtie, nao andũ arĩa ooru nĩũmaharaganĩĩtie, namo marĩĩtwa maao ũkamatharia nginya tene na tene. Thũ ciitũ nĩũciniinĩĩte nginya tene na tene; kũririkanwo itikaaririkanwo o na rĩ; matũũra maacio namo nĩũmaanangĩĩte. No MWATHANI egũtũũra aikarĩire gĩtĩ kĩa ũthamaki nginya mĩndĩ na mĩndĩ o gĩtĩ kĩrĩa ahaarĩirie gĩa gũciirithanĩria. We nĩ we ũtuagĩra thĩ na kĩhooto, andũ nao akamatuithania hatarĩ ekuonera. MWATHANI-rĩ, nĩ we handũ ha gwĩtharagĩrwo nĩ arĩa mahinyĩrĩirio; nĩ we handũ ha kũũragĩrwo hĩndĩ ya thĩĩna. Arĩa mooĩ rĩĩtwa rĩaku nĩ we marĩhokaga, tondũ, wee MWATHANI, ndũrĩ watiganĩria arĩa magũcaragia. Inaai mũgĩkumagia MWATHANI ũrĩa ũtũũraga Zayuni; ciĩko ciake-rĩ, ciganĩreei andũ oothe. Nĩ ũndũ Ngai ũrĩa ũrĩhagĩria arĩa maranyariirĩka ndariganagĩrwo nĩ o; mũkayo wa arĩa marathĩĩnĩka nĩaũririkanaga. MWATHANI, nginyĩria wega waku! Tarora wone mĩnyamaaro ĩrĩa ndeehithĩirio nĩ thũ ciakwa! Nĩ we ũnjoyaga na igũrũ ũkandũũgia ihingo cia gĩkuũ, nĩguo ng'ane ngumo yaku yothe na njanjamũke ndĩ o ihingoinĩ cia Zayuni nĩ ũndũ wa ũrĩa honokeetio nĩ we. Ndũũrĩrĩ nĩigũĩte irimainĩ o rĩrĩa irenjeete magũrũ maacio nĩmagwatie nĩ mũtego o ũrĩa irategeete. MWATHANI nĩemenyithanĩĩtie, na nĩatuithanĩĩtie ciira; arĩa ooru nĩagwatie nĩ ciĩko ciao eene. Andũ arĩa ooru makaarĩĩkĩrĩria kwa arĩa akuũ; kũu nokuo ndũũrĩrĩ ciothe iria iriganagĩrwo nĩ Ngai igaathiĩ. Nĩ gũkorwo andũ arĩa mabataire matigũtũũra mariganĩire; mwĩhoko wa arĩa athĩĩni naguo ndũgũtũũra wagithĩĩtio kĩene. Arahũka, MWATHANI! Ndũkaareke hinya wa mũndũ ũtũũgĩre; reke ndũũrĩrĩ ituĩrwo o maithoinĩ maaku. Ciĩkĩre guoya, MWATHANI! Reke ndũũrĩrĩ imenye atĩ cio no andũ. MWATHANI, ũkũrũũgama kũraaya ũguo nĩkĩ? Wĩhithaga hĩndĩ ĩrĩa tũrĩ mathĩĩnainĩ nĩkĩ? Andũ arĩa ooru mahĩtaga arĩa athĩĩni magĩtĩĩaga; mĩtego ĩyo mathondekeete ĩromagwatia. Mũndũ ũrĩa mũũru-rĩ, nĩetĩĩaga nĩ ũndũ wa merirĩria mooru marĩa marĩ ngoroinĩ yake; naake mũndũ ũrĩa mũkoroku, arumaga MWATHANI o na akamũrega. Mũndũ ũrĩa mũũru-rĩ, ndacaragia MWATHANI; nĩ ũndũ wa ũrĩa e mwĩtĩi, eciiragia atĩ gũtirĩ Ngai. Maũndũ ma mũndũ ũrĩa mũũru maikaraga magaacĩire hingo ciothe. Maitho maake matingĩhota kuona matuĩro ma Ngai; we no kũnyũrũria anyũrũragia arĩa oothe marĩ ũthũ naake. Eĩraga na ngoro atĩrĩ, “Niĩ-rĩ, ndingĩenyenyeka; gũtirĩ hingo o na ĩmwe ngaatũngana na ũũru.” Kanua gaake-rĩ, kaiyũire irumi, maheeni, na ũhinyanĩrĩria; rũrĩmĩ rwake nĩ ngurunga ya kĩũnũhu na ũũru. Aikaraga ooheirie hakuhĩ na matũũra eetereire kũũraga na hitho arĩa matarĩ na ũũru. Maitho maake maikaraga magĩtuĩragia ũrĩa ũtarĩ na wa kũmũgitĩra. Aikaraga kũndũ kũhitharu ooheirie o ta mũrũũthi ũrĩ kĩmaamoinĩ kĩaguo; agakĩoheria ũrĩa mũthĩĩni nĩguo amũnyĩĩte, akamũnyiita na mũtego wake, akamũkururia agathiĩ naake. Agakĩgũtha mũndũ ũcio ũtarĩ na wa kũmũgitĩra, akagũa thĩ nĩ hinya wa igũtha rĩu rĩake. Mũndũ ũcio mũũru agakĩĩĩra na ngoro atĩrĩ, “Ngai nĩariganĩirwo; nĩahingĩĩte maitho, hatirĩ ũndũ angĩona.” Arahũka, MWATHANI; guoko gwaku kũroherithia mũndũ ũcio mũũru; Ngai ndũkariganĩrwo nĩ arĩa maranyariirĩka. Atĩrĩĩrĩ, mũndũ mũũru amenagĩrĩria Ngai nĩkĩ, akĩĩĩraga na ngoro atĩ ndangĩmũherithia? No wee-rĩ, nĩwonaga; mathĩĩna moothe na mĩnyamaaro wee nĩwonaga, na ũkoragwo hingo ciothe wĩhaarĩirie gũteithĩrĩria. Mũndũ ũrĩa ũtarĩ na mũteithia-rĩ, eerekagĩrĩria mookoinĩ maaku; wee nĩ we ũtũire wĩ mũteithia wa ciana cia ngoriai. Unanga guoko kwa mũndũ ũrĩa ũmaramaraga na ageeka ũũru; mũherithie nĩ ũndũ wa ũũru ũrĩa eekĩĩte o nginya aage gũcooka kũwĩka rĩngĩ. MWATHANI nĩ we mũthamaki kinya tene na tene; arĩa mathaathayagia ngai ingĩ nĩmakaaniinwo mathengio bũrũri wake. Nĩũiguaga, MWATHANI, wendi wa arĩa enyiihia; nĩũmeekagĩra hinya ngoroinĩ ciao, na nĩũtegaga matũ ũkaigua mũkayo wa ciana cia ngoriai na wa arĩa ahinyĩrĩrie ũmatiirĩrĩre na kĩhooto, nĩguo mũndũ ũrĩa ũrĩ o rũkũngũ ndagaacooke gwĩkanĩra guoya. Harĩ MWATHANI nĩ ho ndĩtharĩire. Mũgũkĩnjĩĩra atĩ nyũmbũke o ta kanyoni njũrĩre irĩmainĩ nĩkĩ? Nĩ ũndũ andũ arĩa ooru nĩmoeete moota maao, makahagĩka mĩguĩ makamĩerekeria andũ arĩa atheru ngoro mamarathe marĩ ndumainĩ. Nĩ atĩa mũndũ ũrĩa mũthingu angĩhota gwĩka mũthingi wake ũngĩharaganio? MWATHANI arĩ thĩinĩ wa Hekaarũ yake theru, gĩtĩ gĩake kĩrĩ o igũrũ matuinĩ; Maitho maake nĩmoonaga andũ o kũrĩa guothe mangĩkorwo marĩ akamenya ũrĩa wothe mareeka. MWATHANI nĩathimaga andũ arĩa athingu o na arĩa ooru; andũ arĩa meendeete kũhũthĩra hinya nĩamathũire na ngoro yake yothe. Nĩakoirĩria andũ arĩa ooru makara maakanĩĩte magatuunĩha, o na ũbiriiti ũgwakana; akaamareehithĩria rũhuuho rũhiũ amaherithie naruo. Tondũ MWATHANI nĩ mũthingu na maũndũ ma ũthingu no mo eendeete; andũ arĩa mameekaga-rĩ, nĩ o makoona ũthiũ wake. MWATHANI, tũhonokie, nĩ gũkorwo rĩu gũtirĩ mũndũ o na ũmwe mwĩhokeku ũtigarĩĩte; andũ arĩa ehokeku matingĩoneka gatagatĩinĩ ka mũingĩ. O mũndũ no maheeni areera ũrĩa marigainie naake; maraheenania na tũnua monjore marĩ na ũhinga ngoroinĩ ciao. MWATHANI arotinia mĩromo ĩyo yao ĩheenanagia. Arokiria nĩmĩ icio ciaragia na mwĩgaatho ikoiga atĩrĩ, “Tũrĩonaga kĩrĩa gĩothe tũngĩenda na tũnua twitũ; tũriugaga ũrĩa wothe tũrĩendaga kuuga na gũtirĩ o na ũ ũrĩtũgiragĩrĩria.” MWATHANI egũkiuga atĩrĩĩrĩ, “Rĩu nĩngwarahũka; nĩ ũndũ athĩĩni nĩahinyĩrĩrie makĩria, na arĩa abataru no gũcaaya maracaaya nĩkũnyamaario. Nĩngũmagitĩra o ta ũrĩa matũire meriragĩria.” Ciĩranĩro cia MWATHANI nĩciakwĩhokwo; nĩ theru o ta betha ĩrĩa ĩthereetio maita mũgwanja na mwaki. Tũgitagĩre hingo ciothe, MWATHANI, o na ũtũmenyagĩrĩre kuuma harĩ rũciaro rũũrũ. Andũ arĩa ooru maracangacanga kũndũ guothe, naguo ũũra thoni no kũgaathĩrĩrio ũragaathĩrĩrio nĩ andũ. MWATHANI, nĩ nginya rĩ ũgũtũũra ũriganĩirwo nĩ niĩ? Ũgũtũũra nginya tene ũriganĩirwo nĩ niĩ? Nĩ nginya rĩ ũgũtũũra ũhithĩĩte ũthiũ waku? Nĩ nginya rĩ ngũtũũra njiguaga ruwo rohoinĩ wakwa, na ngaikaraga ndĩ na kĩeha ngoroinĩ yakwa ũtukũ na mũthenya? Thũ ciakwa-rĩ, igũtũũra ihootaga nginya rĩ? Ndora, na ũnjookerie, MWATHANI Ngai wakwa Cookeria maitho maakwa hinya ndikaae gũkoma toro wa gĩkuũ, thũ ciakwa itikoige atĩrĩĩrĩ, “Nĩtwamũtooria;” igĩkenerere kũng'aũkana gwakwa. Niĩ-rĩ, ũtugi waku nĩguo ndĩhokeete; ngoro yakwa nĩrĩcanjamũka rĩrĩa wee ũrĩhonokia. Nĩngũinĩra MWATHANI, nĩ ũndũ nĩanjĩkĩĩte wega mũno. Irimũ ciĩĩraga atĩrĩĩrĩ, “Gũtirĩ Ngai.” Ciothe ciendeete o ungumania, na ciĩko iria ciĩkaga no cia ũũra thoni; gũtirĩ o na kĩmwe gĩacio gĩĩkaga ũndũ mwega. MWATHANI acũũthagĩrĩria andũ arĩ o igũrũ, oone kana gatagatĩinĩ kaao nĩkũrĩ andũ oogĩ o arĩa mamũthaathayagia. No rĩĩrĩ, oothe no gũturuura maturuurĩĩte, oothe gũtirĩ ũteendeete kungumania maũndũ; gũtirĩ o na ũmwe gatagatĩinĩ kaao wĩkaga ũndũ mwega; gũtirĩ o na ũmwe. MWATHANI egũkĩũria atĩrĩĩrĩ, “Kaĩ andũ aya oothe meekaga ũũru matarĩ ũmenyo? marĩaga andũ aakwa ta ũrĩa marĩaga irio, na matihooyaga.” No hĩndĩ ĩyo nĩmakaanyiitwo nĩ guoya mũnene, tondũ Ngai e mwena wa arĩa athingu. Andũ arĩa ooru mathũũkagia mĩbango ya arĩa athĩĩni, no rĩĩrĩ, MWATHANI nĩ we ũmenyagĩrĩra arĩa athĩĩni. Naarĩ korwo Zayuni kwoima ũhonokio wa Isiraeli! Ĩ andũ a Isiraeli magaakena atĩa hiihi hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI agaakorwo atũmĩĩte magaacĩre rĩngĩ! MWATHANI, nũũ ũngĩtũũra hemainĩ yaku? Nũũ ũngĩtũũra kĩrĩmainĩ gĩaku kĩrĩa gĩtheru? Nĩ mũndũ ũrĩa mĩthiĩre yake ĩtarĩ ũcuuke, ũrĩa wĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire o ũrĩa waragia atarĩ na ũhinga ngoroinĩ yake. Kanua gaake gaticambanagia, na ndeekaga mũratawe ũũru, kana agathiĩ akĩmenagĩrĩria arĩa atũũranagia nao. Maitho maake matienda kuona arĩa maremeire Ngai, no nĩatĩĩĩte arĩa mathĩkagĩra MWATHANI, na ndaagaga kũhingia ũndũ ũrĩa eeranĩire na mwĩhĩtwa, o na kũngĩkorwo kũhaana atĩa. Ndakombanagĩra mbeeca ciake nĩguo oone uumithio, o na ndangĩtĩkĩra kũhakwo atĩ nĩguo arute ũira wa kũhinyĩrĩria mũndũ ũrĩa ũtarĩ na mahĩtia. Mũndũ ũrĩa wĩkaga maũndũ macio egũtũũra agaacĩire nginya tene. Menyerera, Ngai, nĩ ũndũ no harĩ wee itangĩona ũgwati. MWATHANI ngwĩraga atĩrĩĩrĩ, “Wee-rĩ, nĩ we MWATHANI wakwa; ndirĩ wega o na ũmwe ingĩona ũtarĩ hamwe na niĩ.” Ĩ andũ arĩa athingu matitĩĩĩtwo bũrũriinĩ! Ngoro yakwa nĩkenagio mũno nĩ o. Arĩa mateng'agĩrĩra ngai ingĩ no mathĩĩna matarĩ mũthia mereehagĩrĩra; niĩ-rĩ, ndirĩ hingo ngarutĩra ngai ta icio magongoona ma gũitwo thakame, o na kana marĩĩtwa maacio ndĩmagwete na kanua gaakwa. MWATHANI, wee no we ũtonga wakwa wothe, nĩ we ũheaga kĩrĩa gĩothe mbataragio nĩkĩo; ikĩroinĩ ciakwa ciothe nĩ we ũnyiitagĩrĩra. Ũnjatũrĩire ithaka kũndũ kwega mũno; ti itherũ igai rĩakwa nĩ rĩega mũno! Nĩngũgaatha MWATHANI ũrĩa ũheaga mataaro; ũtukũ-rĩ, ngoro yakwa nĩ yo ĩndaaraga. Njigaga MWATHANI mbere yakwa mahinda moothe; tondũ e mwena wakwa wa ũrĩo, ndingĩenyenyeka. Tondũ ũcio ngoro yakwa nĩkeneete, naguo roho wakwa ũgacanjamũka; na ndiraigua guoya o na haniini. Nĩ gũkorwo nĩũmenyereire kuuma harĩ hinya wa gĩkuũ, na ndũkaarekereria ũrĩa ũkwĩhokeete kwa arĩa akuũ. Wee-rĩ, nĩ we ũnyonagĩrĩria njĩra ĩrĩa ĩthiaga muoyoinĩ; harĩ wee he na gĩkeno gĩkinyanĩru; guokoinĩ gwaku kwa ũrĩo he na ikeno cia gũtũũra nginya tene na tene. MWATHANI, igua kĩhooto gĩa ikaya rĩakwa, ikaya rĩakwa rĩa ũteithio rĩthikĩrĩrie. Tega matũ ũigue ngĩkũhooya na kanua gatarĩ na ũhinga. Ituĩro rĩaku rĩrondirĩrĩra; maitho maaku marona ũhoro ũrĩa mũrũngĩrĩru. Nĩũgereetie ngoro yakwa, na ũkambaara ũtukũ wothe; ũthuuthuurĩĩtie o biũ, na nduone kanyita ka ũũru o na kaniini, kanua gaakwa gatiheenanagia. Ndongoreetio nĩ uuge wa kanua gaaku-rĩ, nĩndĩyoneire ciĩko cia andũ, na ngaaga kũrũmĩrĩra njĩra cia arĩa mahũthagĩra hinya. Makinya maakwa maikaraga marũmĩĩtie njĩra ciaku, na matirĩ matindirũka. Nĩndagũkaĩra, wee Ngai, tondũ wee nĩũkũnjĩtĩka; nyinamĩrĩria gũtũ gwaku, ũigue ndeto ciakwa. Nyonia wendo waku wa magegania ũrĩa ũtagarũrũkaga; wee ũhonokagia na guoko gwaku kwa ũrĩo arĩa mooragĩra harĩ we nĩguo ũmateithie kuuma harĩ thũ ciao. Menyerera o ta kĩũma kĩa riitho rĩaku; hitha rungu rwa mathagu maaku, ndikanyiitwo nĩ andũ ooru arĩa maratharĩkĩra, o acio thũ ciakwa njũru ta kĩ arĩa mandigiicĩirie mĩena yothe. Ngoro ciao itirĩ na tha; tũnua twao twaragia na mwĩtĩĩo. No kũũhĩta marahĩta, na rĩu nĩmandigicĩirie; mweke wa kũũnũnda nĩguo rĩu maracaria. Mahaana o ta mũrũũthi mũhũũtu ũgĩcaria gĩa kũrĩa, kana ta mũrũũthi mwĩthĩ woheirie kĩrĩa ũrenda kũnyiita. Arahũka, MWATHANI; ng'ethanĩra na thũ ciakwa, ũcitoorie! Honokia muoyo wakwa na rũhiũ rwaku rwa njora kuuma harĩ thũ. Honokia, MWATHANI, na guoko gwaku kuuma harĩ andũ arĩa muoyoinĩ ũyũ marĩ na kĩrĩa gĩothe mangĩenda. Maherithie na mĩnyamaaro ĩrĩa ũmaigĩire; o na ũmĩkinyĩrie ciana ciao, o na ciana cia ciana ciao. No niĩ-rĩ, ũthiũ waku nĩndĩrĩwonaga, nĩ ũndũ niĩ ndikũhĩtĩirie; rĩrĩa narĩo ndarahũka, nĩndĩrĩiguaga njiganĩire tondũ wĩ hamwe na niĩ. Ĩ ndĩkwendeete, wee MWATHANI, o wee hinya wakwa! MWATHANI nĩ we mũmenyereri, nĩ we handũ haakwa hagitĩre na hinya ha kwĩhitha, na no we mũngũũri. Ngai wakwa-rĩ, nĩwe mũmenyereri, na harĩ we ndingĩona ũgwati. Nĩ we ngo yakwa, na nĩ we ũngitagĩra na akanjikaria na thaayũ. Ngayagĩra MWATHANI, naake akahonokia kuuma harĩ thũ ciakwa. MWATHANI arogoocwo. Mĩnyororo ya kwa arĩa akuũ nĩ yo yeĩthiorereirie, na ngakorererwo nĩ mĩiyũro ya wanangi. Mĩnyororo ya kwa arĩa akuũ yeĩthiorereirie, nayo mĩtego ya gĩkuũ ĩgathagathagwo ĩnyiite. Ndĩ mĩnyamaaroinĩ ĩyo ngĩkaĩra MWATHANI; ngĩkaĩra Ngai wakwa andeithie. Naake akĩigua mũgambo wakwa arĩ o Hekaarũinĩ yake, kĩrĩro gĩakwa gĩgĩkinya o matũinĩ maake. Hĩndĩ ĩyo thĩ ĩkĩinaina na ĩgĩthingitha; o nacio itina cia irĩma ikĩinaina na ĩgĩthingitha, nĩ ũndũ Ngai aarĩ mũraakaru. Maniũrũ maake makiuma ndoogo ĩkĩambata na igũrũ, naguo mwaki wa kũniinana o na makara maarĩrĩmbũkaga ikiuma kanuainĩ gaake. Akĩhingũrania igũrũ, agĩikũrũka thĩ arangĩĩte itu rĩtumanu. Aathiaga oombũkĩĩte akuuĩĩtwo nĩ kĩũmbe kĩrĩ mathagu agĩgĩthiĩ arĩ mathaguinĩ ma rũhuuho. Eehumbĩire na nduma, na agathiũrũrũkĩrio nĩ matu matutungĩirie mbura. Mbura ya mbembe na makara maarĩrĩmbũkaga igĩtũrĩkania matu macio maake mairũ, ciumĩĩte ũkengiinĩ ũrĩa warĩ mbere yake. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩruruma e kũu igũrũ; naguo mũgambo wa Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno ũkĩiguuo igũrũ rĩa mbura ĩyo ya mbembe na makara macio maarĩrĩmbũkaga. Naake agĩikia mĩguĩ yake, akĩhurunjania thũ ciake, na agĩciingatithia na heni. Hĩndĩ ĩyo kũndũ kũrĩa kwĩ na thĩ wa iria rĩrĩa inene, gũkĩonekana. nacio itina cia thĩ ikĩhumbũranio, rĩrĩa wee, MWATHANI, warũithirie thũ ciaku, na ũgĩcigũũthũkĩra na maraakara. MWATHANI arĩ igũrũ agĩtambũrũkia guoko akĩnyiita, akĩnduta ndiainĩ ĩyo ndiku. Agĩkĩhonokia kuuma mookoinĩ ma thũ ciakwa iria ciangĩrĩĩtie hinya, o na akĩhonokia kuuma harĩ arĩa mathũire, nĩ gũkorwo nĩmaangĩrĩĩtie hinya mũno. Manjũkĩrĩire rĩrĩa ndaarĩ mathĩĩnainĩ, no MWATHANI akĩmenyerera. MWATHANI agĩkĩnyumĩrĩria kũndũ gũtaarĩ na moogwati; agĩkĩhonokia nĩ ũndũ nĩakeneetio nĩ niĩ. MWATHANI akĩndĩha kũringana na ũthingu wakwa; akĩndĩha kĩndũ na kĩngĩ nĩ ũndũ mooko maakwa matiekĩĩte ũũru. O na nĩ ũndũ ndiagĩĩte kũrũmĩrĩra njĩra cia MWATHANI, kana ngahuutatĩra Ngai wakwa nĩguo njĩke maũndũ mooru. Nĩndahingĩĩtie ũrĩa mawatho maake moothe moigĩĩte, na ngaathĩkĩra maathani maake. Ndiarĩ na mahĩtia mbere ya MWATHANI, na nĩndemenyagĩrĩra ndikaahĩtie. Tondũ ũcio MWATHANI nĩandĩhĩĩte kũringana na ũthingu wakwa, nĩ ũndũ mooko maakwa matiĩkĩĩte ũũru. Wee, MWATHANI, wĩ mwĩhokeku kũrĩ arĩa makwĩhokeete, na wĩ mũkinyanĩru kũrĩ arĩa akinyanĩru. Wĩ mũtheru harĩ arĩa maikaraga methereetie, no harĩ arĩa meekaga ũũru wĩ mũrũrũ mũno. Wee-rĩ, nĩ we ũhonokagia andũ arĩa enyiihia, no arĩa etĩĩi nĩũmaconorithagia. Nĩ we, MWATHANI, ũtũmaga taawa wakwa wakane wega, ũgakĩnjehereria nduma yakwa, wee Ngai wakwa. Nĩ we ũheaga hinya wa kũhehenja mbũtũ cia thũ ciakwa; o na ũkaahotithia kũrũũga thingo ciacio cia hinya cia kwĩgitĩra. Ĩ Ngai ũyũ njĩra ciake ti nginyanĩru! Ĩ ciĩranĩro ciake ti ciakwĩhokwo! Nĩ we ngo ya arĩa oothe amenyagĩrĩra. MWATHANI wiki no we Ngai; Ngai wiki nĩ we mũtũgitĩri. Ngai ũcio nĩ we ũheaga hinya, na agatũma njage gũtũngana na ũgwati njĩrainĩ ciakwa. Nĩ we ũhotithagia gũteng'era itegũtindirũka o ta thwariga ya mũgoma, ngoorĩra irĩmainĩ igũrũ kũrĩa itangĩona ũgwati. Nĩ we ũndutaga ũrĩa mbaara ĩrũagwo, o nginya ngahota kũhũthĩra ũta ũrĩa wĩ na hinya mũno. MWATHANI, nĩ we ũmenyagĩrĩra o na ũkahonokia; guoko gwaku kwa ũrĩo nĩkuo kũndiiragĩrĩra, ũteithio waku nĩguo ũndũũgĩrĩĩtie. Nĩ we ũheaga kũndũ kwariĩ gwa kũũrĩra; magũrũ maakwa matirĩ maatirũka. Thũ ciakwa ndeng'eranagia nacio ngacinyiita; ndihũndũkaga o nginya rĩrĩa ndĩrĩĩkia gũciniina. Ndĩcigũthaga ikagũa thĩ, na itingĩhota gũcooka gũũkĩra, ikagũa na ngara o magũrũinĩ maakwa. Nĩ ũndũ wee, MWATHANI, nĩũheaga hinya wa kũrũa mbaara o na ũkaahotithia gũtooria thũ ciakwa. Nĩũtũmaga thũ ciakwa injũrĩre, arĩa nao mathũire nĩndĩmaniinaga. Makayaga mateithio, no mationaga wa kũmahonokia; makayagĩra MWATHANI, no we ndameetĩkaga. Na niĩ ngakĩmathĩa, makahinya o ta rũkũngũ rũrĩa rũmbũragwo nĩ rũhuuho; ngamarangĩrĩria o ta ndooro ya njĩrainĩ. Nĩ we wahonokirie kuuma harĩ andũ arĩa maang'eng'anaga na niĩ, ũkĩndua mũtongoria wa ndũũrĩrĩ; rĩu andũ itaamenyeete nĩmatuĩkĩĩte ndungata ciakwa. Andũ a kuuma mabũrũri mangĩ mookaga mbere yakwa makĩinamagĩrĩra; maiguaga ngumo yakwa, makanjathĩkĩra. Makuaga ngoro magooka makĩinainaga moimĩĩte matũũrainĩ maao marĩa mairigĩre na thingo cia hinya. MWATHANI e muoyo! Arogoocwo, o we mũngitĩri! Ngai ũrĩa ũhonokagia arotũũgĩrio! Nĩ we Ngai ũrĩa ũndĩhagĩria harĩ thũ ciakwa, na agatooria ndũũrĩrĩ agaciiga rungu rwakwa. Nĩ we ũndutaga mookoinĩ ma thũ ciakwa, akanyambararia igũrũ wa arĩa manjũkagĩrĩra; nĩ we ũmenyagĩrĩra kuuma harĩ andũ arĩa mahũthagĩra hinya. Tondũ ũcio, nĩngũkũgooca, wee MWATHANI, gatagatĩinĩ ka ndũũrĩrĩ, o na ngumie rĩĩtwa rĩaku na nyĩmbo. Nĩũheete mũthamaki waku ũhootani mũnene, na ũgatuga ũrĩa waku ũitĩrĩirie maguta ũkamũthuura, o we Daudi na njiarwa ciake nginya tene na tene. Igũrũ rĩonanagia riiri wa Ngai, namo matu mairũ mamemeerekagia ũrĩa eekĩĩte. Mũthenya ũkinyagĩria mũthenya ũyũ ũngĩ ũhoro wa riiri ũcio, naguo ũtukũ ũkamenyithagia ũtukũ ũrĩa ũngĩ ũhoro wa riiri ũcio. Gũtirĩ ciugo kana mĩario ihũthagĩra, mĩgambo yacio ndĩiguagwo. No o na kũrĩ ũguo-rĩ, ũrĩa ciugaga ũhunjaga thĩ yothe, na ũkaiguĩka kũrĩa guothe andũ maikaraga gũũkũ thĩ. Kũu igũrũ nĩkuo Ngai aheete riũa ũtũũro, rĩrĩa rĩrookaga kwĩyumĩria o ta mũhikania akiuma gwake mũciĩ, kana ta mũteng'eri njoorua wĩ na mũhĩĩahĩĩo wa kũhanyũka. Rĩrathagĩra mũthiainĩ ũmwe wa igũrũ, rĩgatuĩkania ũguo nginya mũthiainĩ ũrĩa ũngĩ, na gũtirĩ kĩndũ gĩtakinyagĩrwo nĩ ũrugarĩ warĩo. Watho wa MWATHANI nĩ mũkinyanĩru, nĩũheaga ngoro ya mũndũ hinya mwerũ. Kĩrĩra kĩa MWATHANI nĩ gĩa kwĩhokwo, nĩkĩũhĩgagia mũndũ ũrĩa ũtarĩ mũũgĩ. Mawatho ma MWATHANI nĩ marũngĩrĩru, nĩmakenagia ngoro cia arĩa mamarũmagĩrĩra. Maathani ma MWATHANI nĩ ma kĩhooto, nĩmatũmaga mũndũ agĩe na ũmenyo. Gũtĩĩa MWATHANI nĩ ũndũ mwega, gũtũũraga nginya tene na tene. Matua ma MWATHANI nĩ ma ma, na makoragwo hingo ciothe marĩ ma kĩhooto. Nĩmakwĩrirĩrio gũkĩra thahabu ĩrĩa njega mũno; me mũrĩo gũkĩra mũruru wa ũũkĩ. Nĩ mo manjũhĩgagia, niĩ ndungata yaku; nĩ ũndũ wa kũmaathĩkĩra nĩndaathimagwo. Nũũ ũngĩhota gũkũũrana wega mahĩtia maake mwene? MWATHANI, ndekera mahĩtia marĩa ngũhĩtagĩria hithoinĩ. Ningĩ ndigagĩrĩria, niĩ ndungata yaku, ndigaakwĩhagie ngĩmenyaga; ndũkaanareke wĩhia wa mũthemba ũcio ũnjathe, nĩguo ngoragwo ndĩ mwagĩrĩru, na itarĩ na ũũru wa meehia. Ciugo cia kanua gaakwa, o na meciiria maakwa ĩroĩtĩkĩrwo nĩ we, MWATHANI o wee mũngitĩri na mũngũũri. MWATHANI arogwĩtĩkaga hĩndĩ ĩrĩa ũrĩ mathĩĩnainĩ Ngai wa Jakubu arokũmenyagĩrira. Arogũtũmĩra ũteithio kuuma Hekaarũinĩ yake, na agũtiirĩrĩre arĩ kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni. Aroririkana mahaki maaku moothe, na eetĩkĩre magongoona maaku ma njino. Arokũhe ũndũ ũrĩa ngoro yaku ĩrirĩirie, na akũhingĩrie mĩbango yaku yothe. Nĩguo hĩndĩ ĩyo tũkaarũũhia nĩ ũndũ wa ũhootani waku, na tũkũngũĩre ũhootani waku na kũgooca rĩĩtwa rĩa Ngai witũ. MWATHANI arokũhingĩria ũrĩa wothe ũmũhoeete. Rĩu nĩndamenya atĩ mũthamaki wake ũrĩa aitĩrĩirie maguta akamwamũra MWATHANI nĩamũheaga ũhootani, nĩekũmwĩtĩka arĩ igũrũ rĩu rĩake rĩamũre, amũhe ũhootani mũnene na hinya wake. Andũ amwe mehokaga ngaari ciao cia mbarathi, arĩa angĩ mbarathi ciao, no ithuĩ twĩhokaga rĩĩtwa rĩa MWATHANI Ngai witũ. Marĩtũgũũga magũe thĩ o mu, no ithuĩ tũrũũgame na igũrũ twĩhande ki. MWATHANI, he mũthamaki ũhootani, na ũtwĩtĩkage rĩrĩa twagũkaĩra. MWATHANI, mũthamaki nĩakeneetio nĩ we nĩ ũndũ nĩũmũheete hinya; nĩ mũcanjamũku nĩ ũndũ nĩũmũhootanĩire. Nĩũmũhingĩirie ũrĩa erirĩirie na ngoro yake, na ndwagĩĩte kũmũcookeria ũrĩa akũhoeete na mĩromo yake. Nĩũmũreehithĩirie iraathimo nene, na ũkamwĩkĩra mũtwe thũmbĩ ya thahabu ĩrĩa njega mũno. Aakũhoire muoyo, nawe ũkĩmũhe, ũgĩkĩmuongerera matukũ maingĩ. Riiri wake nĩ mũnene nĩ ũndũ wa ũrĩa wee ũmũteithĩĩtie; nĩũmũheete ũnene o na igweta. Nĩũmũraathimĩĩte na iraathimo cia gũtũũra nginya tene na tene, na ũgatũma aikarage akeneete nĩ ũndũ wa gũkuonaga. Nĩ gũkorwo mũthamaki ehokeete o MWATHANI na tondũ wa ũtugi wa Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno ndarĩ hingo akeenyenyeka. Guoko gwaku nĩgũkaanyiita thũ ciaku ciothe; guoko gwaku kwa ũrĩo nĩgũgaakumbata arĩa oothe magũthũire. Rĩrĩa ũkaamoimĩrĩra-rĩ, ũkaamaniina mahaane o ta macinĩĩtwo na mwaki mũnene. Nĩkũmeria ũkaamameria nĩ ũrĩa ũmaraakarĩire MWATHANI naguo mwaki ũmaniine. Nĩũkaaniina ciana ciao ciothe ciehere gũũkũ thĩ; mbeũ yao ĩthire biũ thĩinĩ wa andũ. O na mangĩbanga ũrĩa megũgwĩka ũũru, matingĩgĩa na ũhootani mĩbangoinĩ ĩyo yao ya ungumania. Nĩ gũkorwo wee nĩũkaamaratha na mĩguĩ yaku, o nginya mahũndũke moore. Nĩtũgũgũkumia, MWATHANI, nĩ ũndũ wa hinya waku mũnene, o na tũine na tũgaathe ũhoti waku. Ngai wakwa, Ngai wakwa, ũndiganĩirie nĩkĩ? Ũndaihĩrĩirie nĩkĩ, ũkaaga kũndeithia o na ũkaaga kũigua mũcaayo wakwa? Ngũkayagĩra mũthenya, Ngai wakwa, na ndũngĩnjĩtĩka; ũtukũ ngayaga, na ndingĩona wa kũndeithia. No rĩĩrĩ, wee ũtũire ũikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene, o wee ũgoocagwo nĩ Isiraeli, wĩ mũtheru. Wee nĩ we maithe maitũ meehokaga; maakwĩhokire, nawe ũkĩmahonokia. Nĩ we maakayagĩra, nawe ũkĩmathara kuuma moogwatiinĩ; no we meehokaga, nawe ndũigana kũmaconorithia. No niĩ ndĩ o kĩgunyũ, no ti mũndũ; gũtirĩ mũndũ ũtanyararĩĩte o na agathũũra. Arĩa oothe manyonaga no gũũthekerera mathekagĩrĩra, makanyonia nĩmĩ ciao na makainainia mĩtwe yao makoiga atĩrĩ, “Githĩ wee ndwĩhokeete MWATHANI? Arakĩaga gũkũhonokia nĩkĩ? Angĩkorwo MWATHANI nĩakenagio nĩ we-rĩ, arakĩaga gũgũteithia nĩkĩ?” No rĩĩrĩ, wee nĩ we watũmire njiarwo; nĩ we wamenyagĩrĩra wega o na itatigĩĩte kuonga. Ndũire menyereirwo nĩ we kuuma mũthenya ũrĩa ndaciarirwo; kuuma rĩrĩa ndoimire nda ya maitũ wee ũtũire ũrĩ Ngai wakwa. Ndũkandaihĩrĩrie MWATHANI, tondũ mĩnyamaaro ĩ hakuhĩ, na ndirĩ na wa kũndeithia. Thiũrũrũkĩirio nĩ thũ nyingĩ ihaana ndeegwa; gũtirĩ mwena o na ũmwe thũ icio itariĩ ta ndeegwa iria irĩ ũrũme mũno cia bũrũri wa Bashani itarĩ. Injathamĩirie tũnua twacio o ta mĩrũũthi, ĩrararama ĩgĩtembũrangaga. Hinya wakwa ũthirĩĩte o ta ũrĩa maaĩ maitĩĩtwo handũ hoomũ maniaraga na ihenya, namo mahĩndĩ maakwa moothe nĩmarekanĩĩtie. Ngoro yakwa ĩringũkĩĩte o ta maguta maringithĩĩtio mwaki. Mũmero wakwa ũng'arĩĩte o ta rũgĩo rũhiũ, naruo rũrĩmĩ rwakwa rũkanyiitana na thĩa ciakwa; ũngomeetie rũkũngũinĩ o ta kĩimba. Nĩ gũkorwo nĩndigicĩirio nĩ mbũtũ ya andũ ooru; marooka na kũrĩ niĩ o ta magui mahũũtu, na nĩmatheecangĩĩte mooko o na magũrũ. Mahĩndĩ maakwa moothe nĩmaroneka, nacio thũ ciakwa no kwĩĩndorera iraĩndorera ingũũrĩire maitho. Nĩkũgayana iragayana nguo ciakwa, nayo kanjũ yakwa nĩkũmĩcuukĩra iramĩcuukĩra mĩtĩ. No rĩĩrĩ, MWATHANI, ndũgaikare haraaya na niĩ! Ũka na ihenya ũndeithũre, amu wee nĩ we ũteithio wakwa! Honokia harĩ rũhiũ rwa njora; honokia muoyo wakwa harĩ magui maya! Honokia kuuma tũnuainĩ twa mĩrũũthi ĩno; honokia kuuma harĩ hĩa cia mbogo. Nĩngũganĩra andũ aitũ ngumo ya rĩĩtwa rĩaku, na ngũkumie ndĩ o gatagatĩinĩ ga kĩũngano kĩao. Inyuĩ mũtĩĩĩte MWATHANI, mũkumiei! Mũgooceei, inyuothe njiarwa cia Jakubu! Inyuĩ andũ a Isiraeli, mũthaathaiyei! Tondũ ndatiganĩirie ũrĩa ũnyamaarĩĩtio, o na kana akaaga kũmũrũmbũiya mĩnyamaaroinĩ yake. ndamũhithĩire ũthiũ wake nĩaiguĩte akĩmũkaĩra amũteithie. Nĩ we ũheete hinya wa gũgũkumia ndĩ kĩũnganoinĩ kĩnene nĩ ũndũ wa ũrĩa wĩkĩĩte; ngũhingia mĩhĩtwa yakwa ĩrĩa ndeeranĩire ndĩ o mbere ya arĩa magũtĩĩĩte. Andũ arĩa anyamaarie nĩmarĩe nginya mahũũne; arĩa mamaathaga MWATHANI nĩmamũkumie. Marotũũra magaacĩire nginya tene na tene! Mĩhĩrĩga yothe ya ndũũrĩrĩ cia thĩ nĩgaathaathaiya MWATHANI; ĩkaamũririkana na ĩmũcookerere harĩa hoothe yarũma gũũkũ thĩ. Nĩ ũndũ MWATHANI nĩ we mũthamaki, ndũũrĩrĩ ciothe nĩ we ũcithamakagĩra. Andũ oothe arĩa etĩĩi nĩmakaamũinamĩrĩra; arĩa oothe makuaga magathikwo no nginya magaaturia ndu mbere yake. Njiarwa cia thuuthainĩ nĩikaamũtungatĩra; andũ nĩmakaaheaga rũciaro rũrĩa rũgooka thuutha ũhoro wa MWATHANI o na mahunjagĩrie andũ arĩa magaaciarwo mameerage atĩrĩ, “MWATHANI nĩahonokirie andũ aake.” MWATHANI nĩ we mũrĩithi wakwa, ndirĩ kĩndũ ingĩaga. Anjarahagia kũndũ kũrĩa kwĩ nyeki nduru, na akandwaraga ngurumo cia maaĩ marĩa mahehu wega. Aheaga ngoro yakwa hinya mwerũ, akandongoria na njĩra cia ũthingu o ta ũrĩa eeranĩire. O na ingĩtuĩka ndĩrahungura mũkuru wĩ nduma ndumanu mũno, ndirĩ ũgwati ingĩtigĩra, nĩ gũkorwo wĩ hamwe na niĩ; thiarĩ waku na mũthĩĩgi nĩcio imenyagĩrĩra. Ũthondekeire iruga thũ ciakwa ciothe ikĩonaga, ũkanyamũkĩra gwaku na gĩtĩĩo kĩnene mũno, na ũkaiyũria gĩkombe gĩakwa o bebe. Wendo na ũtugi nocio igũtũũra irũmanagĩrĩra na niĩ matukũ moothe ma muoyo wakwa, na ngũtũũra nyũmba ya MWATHANI matukũ moothe marĩa ngũtũũra muoyo. MWATHANI nĩ we mwene thĩ na kĩrĩa gĩothe gĩ thĩinĩ wayo; mabũrũri moothe nĩ maake, o na arĩa oothe matũũraga thĩinĩ wamo. Tondũ nĩ we wakire mũthingi wayo ndiainĩ ndiku, na akĩmĩhanda wega, igũrũ wa maaĩ marĩa marĩ na thĩ. Nũũ ũngĩambata kĩrĩma kĩa MWATHANI? Nũũ ũngĩrũũgama harĩa haake haamũre? Nĩ mũndũ ũrĩa mũtheru ngoro o na ciĩkoinĩ ciake; ũrĩa ũtathaathayagia mĩhianano, na ndeeranagĩra maũndũ ma maheeni. Mũndũ ta ũcio nĩarĩraathimagwo nĩ MWATHANI, na oonagwo arĩ mũthingu nĩ Ngai. Andũ a mũthemba ũcio nĩ o mamaathaga Ngai, nĩ o mookaga harĩ Ngai wa Jakubu. Inyuĩ ihingo ici hingũkaai! Inyuĩ mĩrango ĩno ya tene hingũkaai, nĩguo Mũthamaki wa riiri atoonye thĩinĩ! Mũthamaki ũcio wa riiri nĩ we ũ? Nĩ MWATHANI ũrĩa ũrĩ hinya na nĩ njamba; nĩ MWATHANI ũrĩa njamba ya ita. Inyuĩ ihingo ici hingũkaai! Inyuĩ mĩrango ĩno ya tene hingũkaai nĩguo Mũthamaki wa riiri atoonye thĩinĩ! Mũthamaki ũcio wa riiri nĩ we ũ? MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ we Mũthamaki ũcio wa riiri. MWATHANI, ngoro yakwa ndĩmĩroreetie na igũrũ kũrĩ we. Wee, Ngai wakwa, nĩ we ndĩhokeete, ndũkaareke njonorwo; ndagũthaitha ndũgeetĩkĩre thũ ciakwa ikenererũke nĩ ũndũ wa kũũndooria. Arĩa oothe maikaraga makwĩhokeete maticonorithagio; arĩa makũremagĩra nĩ o maconorithagia. MWATHANI, menyithia njĩra ciaku; nduta nĩguo ndĩcimenye. Ndongoragia na ũhoro waku wa ma, na ũndutage, tondũ wee nĩ we Ngai wakwa ũrĩa ũhonokagia; wee nĩ we njikaraga ndĩhokeete hingo ciothe. Ririkana, MWATHANI, tha ciaku o na ũtugi waku, iria ũtũire wonanagia kuuma tene. Njohera meehia o na mahĩtia ma wĩthĩ wakwa, ndirikana, MWATHANI, kũringana na ũtugi o na wega waku. MWATHANI nĩ mũrũngĩrĩru, na nĩ mwega; tondũ ũcio-rĩ, nĩonagĩrĩria eehia njĩra iria nũngĩrĩru. Atongoragia andũ arĩa menyiihagia na njĩra ya kĩhooto, na akamarutaga ũrĩa we eendeete. Arĩa oothe mamenyagĩrĩra kĩrĩĩkanĩro kĩa MWATHANI na mathĩkagĩra maathani maake amatongoragia na njĩra cia wendo na wĩhokeku. MWATHANI, o ta ũrĩa wĩranĩire-rĩ, njohera meehia maakwa, nĩ ũndũ nĩ maingĩ. Mũndũ o wothe ũrĩa ũtĩĩĩte MWATHANI ũcio nĩ we arĩonagĩrĩria njĩra ĩrĩa aagĩrĩirwo nĩkũgerera. We mwene egũtũũra oonaga maũndũ meega, nacio ciana ciake nĩikeegwatĩra bũrũri. Arĩa mathĩkagĩra MWATHANI nĩ o atumaga ndũgũ nao, na akamamenyithagia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa arĩĩkanĩrĩĩte nao. Maitho maakwa maikaraga hingo ciothe macũũthĩrĩirie MWATHANI, tondũ no we ũngĩthara kuuma ũgwatiinĩ. Hũgũkĩra, MWATHANI, na ũringwo nĩ tha nĩ gũkorwo ndĩ na ihooru, o na ndĩmũnyamaarĩku. Hooreria ngoro yakwa, na ũndute mathĩĩnainĩ maakwa moothe. Rora mĩnyamaaro yakwa o na mathĩĩna maakwa na ũnjohere meehia maakwa moothe. Rora thũ ciakwa, wone ũrĩa ciigana; tarora ũrĩa ithũire! Menyerera o na ũhonokie; ndũgeetĩkĩre njonorwo tondũ nĩharĩ we ndĩgitĩĩtie. Wega o na wĩhokeku irongitagĩra, tondũ wee, MWATHANI, nĩ we ndĩhokeete. Ngai, gĩkũũre andũ aaku a Isiraeli kuuma mathĩĩnainĩ maao moothe. MWATHANI, tiirĩrĩra kĩhooto gĩakwa, nĩ ũndũ mĩthiĩre yakwa nĩ mĩkindĩrĩku, na ndũire ngwĩhokeete itegũthangania. Thuuthuuria, MWATHANI, o na ũngerie; tuĩria ngoro yakwa, o na meciiria maakwa. Ũtugi waku nĩguo ũndongoragia, na njikaraga ndĩ mwĩhokeku harĩ we. Ndiikaranagia na andũ a maheeni, o na kana ngagwatanĩra na andũ arĩa marĩ ũhinga. Nĩthũire thiritũ ya arĩa meekaga ũũru, na nĩndĩtheemaga andũ arĩa aaganu. Ngwĩthamba mooko maakwa nyonanie atĩ ndirĩ mahĩtia njĩkĩĩte, ngĩthiũrũrũke kĩgongoona gĩaku, MWATHANI, ngĩinaga nyanĩrĩire rwĩmbo rwa gũcookia ngaatho, na ngĩganaga ciĩko ciaku ciothe cia magegania. MWATHANI, nĩnyendeete nyũmba yaku ĩrĩa ũikaraga, o handũ harĩa riiri waku ũikaraga. Ndũkahaatanĩrie na eehia, kana ũndeanĩrie hamwe na arĩa meendeete gũita thakame, arĩa mooko maao maikaraga magĩĩkaga maũndũ mooru, na maamũkagĩra mahaki hingo ciothe. No niĩ njĩkaga o maũndũ marĩa meega; kĩnjiguĩre tha, na ũngũũre. Rĩu ndirĩ ũgwati o na ũrĩkũ ingĩtigĩra; ngũkĩgooca MWATHANI ndĩ o kĩũnganoinĩ kĩa andũ aake. MWATHANI nĩ we ũtheri wakwa, o na ũhonokio wakwa; ndirĩ hingo ngetigĩra. MWATHANI nĩ we ũmenyagĩrĩra moogwatiinĩ moothe; ndirĩ hingo ngetigĩra. Rĩrĩa andũ ooru manjũkĩrĩra makĩenda kũnjũraga, o acio mang'eng'anaga na niĩ na marĩ ũthũ na niĩ matindirũkaga makagũa. O na ingĩrigiicĩrio nĩ mbũtũ nene ya ita, ngoro yakwa ndĩngĩigua guoya; o na thũ ingĩtharĩkĩra, o narĩo ndingĩũrwo nĩ hinya. Ndĩ o ũndũ ũmwe njũũrĩĩtie MWATHANI, na noguo wiki ndĩrĩcaragia; naguo nĩndũũre nyũmbainĩ ya MWATHANI matukũ moothe ma muoyo wakwa, ndĩroragĩre wega wake, na hooyage kĩrĩra gĩake kuo. Tondũ nĩarĩngitagĩra hĩndĩ ya mathĩĩna; Hekaarũinĩ yake nĩkuo arĩhithaga, na andũũgamagie wega igũrũ wa ndũmba ya ihiga kũrĩa gũtarĩ na ũgwati. Rĩu nĩndooreetie thũ ciakwa iria ithiũrũrũkĩirie; nĩngũruta magongoona Hekaarũinĩ ya MWATHANI ngĩrũũhagia na ndĩmũinĩre rwĩmbo rwa kũmũgooca. Thikagĩrĩria, MWATHANI, hĩndĩ ĩrĩa ndagũkaĩra; nginyagĩria wega waku na ũnjĩtĩkage. Rĩrĩa woigire atĩrĩ, “Ũka ũthaathaiye,” ndaagũcookeirie atĩrĩ, “Nĩngũũka, MWATHANI. Tiga kũhitha ũthiũ waku!” Tiga kũhũndũra ndungata yaku ũrĩ na maraakara, wee ũtũire ũũndeithagia, Ndũkandeanĩrie, kana ũndiganĩrie, wee Ngai, Mũhonokia wakwa. O na baaba na maitũ mangĩndiganĩria, wee MWATHANI, no ũrĩmenyagĩrĩra. Nyonagĩrĩria, njĩra yaku, MWATHANI, na ũngeragĩrie njĩra ĩrĩa ĩtarĩ na ũgwati, tondũ thũ ciakwa nĩ nyingĩ. Ndũkaaneane kũrĩ thũ ciakwa iria iranjigĩrĩra igeenyo, ikĩendaga o kũnjĩka ũũru. Nĩnjĩtĩkĩĩtie atĩ nĩngoona wega wa MWATHANI ndĩ o muoyoinĩ ũyũ. Eterera o MWATHANI! gĩa na hinya, na ndũgakue ngoro; ĩĩ, eterera o MWATHANI. MWATHANI, o wee mũngitĩri, nĩndagũkaĩra. Ndũkarege gũũthikĩrĩria, nĩ ũndũ waga kũnjĩtĩka, ngũhaana ta arĩa maikũrũkaga kwa arĩa akuũ. Igua mathaithana maakwa, ngĩgũkaĩra ũndeithie, nyambararĩĩtie mooko maakwa ndĩmeerekeirie kũu Hekaarũ yaku theru. Ndũkaherithanĩrie na andũ imaramari, arĩa meekaga ciĩko njũru makĩaragia ndeto cia thaayũ na andũ arĩa angĩ, o rĩrĩa ngoroinĩ ciao marĩ na ũũru. Maherithie nĩ ũndũ wa ũrĩa meekĩĩte, o na nĩ ũndũ wa ũũru wa ciĩko ciao; maherithie nĩ ũndũ wa wĩra wa mooko maao; mahe kĩrĩa kĩmaagĩrĩire. O-rĩ, matitindanagĩrĩra na ũrĩa MWATHANI eekĩĩte, o na kana kĩrĩa athondekeete. Tondũ ũcio nĩkũmoinanga akaamoinanga, na ndagaacooka kũmaaka rĩngĩ. MWATHANI arogoocwo, nĩ ũndũ nĩaiguĩte mathaithana maakwa. MWATHANI nĩ we ũmenyagĩrĩra na akangitĩra, na no we ngoro yakwa ĩhokeete. Nĩandeithĩĩtie na ngoro yakwa nĩkeneete; nĩngũmũinĩra rwĩmbo rwa kũmũcookeria ngaatho. MWATHANI nĩ we ũmenyagĩrĩra andũ aake, nĩagitagĩra o na akahonokia mũthamaki wake ũrĩa aitĩrĩirie maguta. Honokia andũ aaku, MWATHANI, na ũraathime arĩa marĩ aaku; tuĩka mũrĩithi wao, na ũmamenyagĩrĩre tene na tene. Goocaai MWATHANI, inyuĩ ciũmbe cia igũrũ; goocaai riiri wake o na hinya wake. Goocaai riiri wa rĩĩtwa rĩa MWATHANI; thaathayai MWATHANI mwĩhumbĩĩte nguo cia ũtheru. Mũgambo wa MWATHANI ũragamba na kũu iriainĩ; Ngai ũrĩa ũrĩ riiri nĩararuruma, mũgambo wa MWATHANI ũragamba igũrũ rĩa iria rĩrĩa inene. Mũgambo wa MWATHANI wĩ hinya, mũgambo wa MWATHANI ũiyũire riiri. Mũgambo wa MWATHANI nĩunangaga mĩtarakwa, MWATHANI-rĩ, oinangaga mĩtarakwa ya Lebanoni. Atũmaga irĩma cia Lebanoni itũũhatũũhe ta tũcaũ, na agatũma kĩrĩma kĩa Herimoni kĩrũũgarũũge o ta gateegwa. Mũgambo wa MWATHANI ũhenũkagia nĩnĩmbĩ cia mwaki. Mũgambo wa MWATHANI nĩũthingithagia werũ, MWATHANI nĩatũmaga werũ wa Kadeshi ũthingithe. Mũgambo wa MWATHANI ũtũmaga mĩtĩ ya mĩgandi ĩthingĩthe, na ũgatũma mĩtitũ ĩhũrũrũke ĩgatigwo ũtheri; nao arĩa oothe marĩ hekaarũinĩ yake makaanĩrĩra makoiga atĩrĩ, “Ngai arogoocwo!” MWATHANI-rĩ, nĩ we ũthamakagĩra ndĩa ĩrĩa ndiku; egũtũũra e mũthamaki nginya tene na tene. MWATHANI aroheaga andũ aake hinya, na amaraathimage maikarage na thaayũ! Nĩngũkũgooca, MWATHANI, tondũ nĩũhonokeetie ũgakĩgiria thũ ciakwa ingenerere. MWATHANI Ngai wakwa, ndagũkaĩire ũndeithie, nawe ũkĩhonia. MWATHANI, nĩwarutire muoyo wakwa kuuma kwa arĩa akuũ, o na ũkĩhonokia rĩrĩa ndeerekeire mbĩĩrĩrainĩ. Inĩraai MWATHANI nyĩmbo cia kũmũgooca, inyuothe andũ aake arĩa mũmwĩhokeete, na mũcookerie rĩĩtwa rĩake rĩtheru ngaatho Tondũ maraakara maake no ma ihinda o iniini, no ũtugi wake ũikaranagia na mũndũ matukũ moothe ma muoyo wake. Mũndũ no araare akĩrĩra, no gwakĩa akene. Hĩndĩ ĩrĩa ndagaacĩire ndoigire atĩrĩ, “Ndikeenyenyeka o na rĩ.” MWATHANI, wega waku wamenyereire ngĩrũma o ta kĩrĩma, no ũgĩcooka ũkĩhitha ũthiũ waku, na niĩ ngĩkua ngoro. Ngĩgũkaĩra, wee MWATHANI, ngĩgũthaitha ũndeithie. “Gĩkuũ gĩakwa-rĩ, kĩngĩkorwo kĩrĩ na uumithio ũrĩkũ harĩ we? Uumithio wĩ ha ndarĩĩkia gũtoonya mbĩĩrĩrainĩ? Ndakua-rĩ, nĩngaahota gũkũgooca, o na kana kũgana ũrĩa wee wĩ mwĩhokeku? Njigua, MWATHANI, na ũnginyĩrie wega waku! Ndeithia, MWATHANI!” Nĩũtũmĩĩte gũcakaya gwakwa gũtuĩke gĩkeno, ũkanjehereria kĩeha ũkahumba ndũũruhĩ, nĩguo ngũgoocage itegũtigithĩria. MWATHANI, Ngai wakwa, ngũtũũra ngũcookagĩria ngaatho tene na tene. MWATHANI, nĩharĩ wee njũkĩĩte ũmenyerere ndũgeetĩkĩre o na atĩa njonorwo. Ndagũthaitha honokia, tondũ wĩ Ngai mũthingu. Thikĩrĩria na ũndeithie o narua! Tuĩka handũ haakwa ha gwĩtharĩra ũmenyagĩrĩre, handũ haakwa ha kwĩgitia ũhonokie. Nĩ gũkorwo wee nĩ we mũngitĩri, o na handũ haakwa haake na hinya ha gwĩtharĩra. Nyiita guoko ũndongorie, MWATHANI, o ta ũrĩa weranĩire. Nduta mũtegoinĩ ũrĩa nyambĩirwo, tondũ wee nĩ we ũngitagĩra ũgwatiinĩ. Ndaiga muoyo wakwa mookoinĩ maaku; nĩũkũngũũra, MWATHANI, tondũ wee wĩ Ngai mwĩhokeku. Nĩũthũire arĩa oothe mathaathayagia ngai cia mĩhianano; niĩ-rĩ, ndĩhokeete o MWATHANI. Nĩngũkena o na njanjamũke tondũ wa ũtugi waku, nĩ gũkorwo nĩwoneete mĩnyamaaro yakwa, mathĩĩna maakwa nĩũmooĩ. Ndũndekereirie mookoinĩ ma thũ ciakwa, no nĩkũũhe ũheete wĩyathi wa gũthiĩ o harĩa ingĩenda. Nginyĩria wega waku, MWATHANI, tondũ ndĩ mũthĩĩnĩku; maitho maakwa nĩmanogeetio nĩkũrĩra, ndirĩ na hinya o na haniini. Nĩndooreetio nĩ kĩeha, nayo mĩaka yakwa igakuhĩhio nĩgũcaaya; mathĩĩna marĩa ndĩ namo nĩ mo maniinĩĩte hinya, o namo mahĩndĩ maakwa nĩ mahinyaru. Nĩnyararĩĩtwo nĩ arĩa marĩ ũthũ na niĩ, na makĩria andũ arĩa tũrigainie nao. Arĩa manjũũĩ nĩmeĩndigĩrĩĩte; rĩrĩa manyona njĩrainĩ no kũũra mooraga. Meciiriainĩ ma andũ ndiganĩire o ta ũrĩa mũndũ ũrĩĩkĩĩtie gũkua ariganagĩra; haana o ta kĩndũ gĩteetwo mborerainĩ. Nĩndĩraigua thũ nyingĩ ikĩaria na mĩheehũ guoya ũgakĩnyuma na mĩena yothe. Irabangĩra mĩbango mĩũru, nĩguo injũkĩrĩre injũrage. No wee, MWATHANI, no we niĩ ndĩhokeete; wee nĩ we Ngai wakwa. Nĩ we ũmenyagĩrĩra hingo ciothe; honokia kuuma harĩ thũ ciakwa, o na kuuma harĩ arĩa maranyariira. Ũthiũ waku ũrotherera ndungata yaku; honokia tondũ wa ũtugi waku. Ndũgeetĩkĩre, MWATHANI, njonorwo, nĩ gũkorwo nĩ we ngaĩire. Reke arĩa ooru maconorwo arĩ o, reke maikũrũke kwa arĩa akuũ makirĩĩte ki. Tũnua tũrĩa twaragia maheeni tũrotumana, o tũu twĩtĩĩaga na tũkeyona tũkĩnyũrũragia andũ arĩa athingu. Ĩ wega waku ũrĩa ũigĩire arĩa magũtĩĩĩte ti mũingĩ! Andũ oothe nĩmooĩ ũrĩa wee ũtugaga arĩa ũmenyagĩrĩra. Ũmahithaga o harĩa wee ũrĩ, ũkamaraihanĩrĩria na andũ arĩa meendaga kũmeeka ũũru. Ũmaigaga handũ heega harĩa matangĩonana na haaro cia thũ ciao. Goocaai MWATHANI nĩ ũndũ nĩaranyonirie wendo wa magegania, hĩndĩ ĩrĩa ndĩraarĩ mũrigiicĩrie nĩ thũ. Nĩndĩramakĩĩte na ngambĩrĩria gwĩciiria atĩ nĩanyingatĩĩte akanjeheria maithoinĩ maake; no nĩaraiguire mathaithana maakwa, hĩndĩ ĩrĩa ndĩramũkaĩire andeithie. Endaai MWATHANI, inyuothe andũ aake ehokeku! Andũ arĩa ehokeku MWATHANI nĩamamenyagĩrĩra, no arĩa etĩĩi nĩkũmaherithia amaherithagia ta ũrĩa kwagĩrĩire. Gĩai na hinya, na mũũmĩrĩrie ngoro, inyuothe arĩa mwĩhokeete MWATHANI. Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa woheirwo mahĩtia maake, o ũrĩa ũrekeirwo meehia maake. Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa MWATHANI atangĩtua mwĩhia na ũrĩa ũtaheenanagia. Hĩndĩ ĩrĩa ndaagire kuumbũra meehia maakwa-rĩ, nĩndahinyarire nĩ ũrĩa ndatindaga ngĩcaaya mũthenya wothe. Nĩ gũkorwo, MWATHANI nĩwaherithagia mũthenya o na ũtukũ; hinya wakwa ũgĩgĩthira o ta ũrĩa ime rĩthiraga hĩndĩ ya ũrugarĩ. Nĩrĩo ndakumbũrĩire meehia maakwa; ndiahithire mahĩtia maakwa. Ndatuire itua atĩ nĩngũkumbũrĩra meehia maakwa, MWATHANI, nawe ũkĩnjohera moothe. Tondũ ũcio, andũ arĩa makwĩhokeete nĩmaagĩrĩirwo nĩgũkũhooyaga rĩrĩa maritũhĩirwo nĩ maũndũ. Hingo ĩrĩa mathĩĩna mooka matariĩ ta mũiyũro wa maaĩ-rĩ, matirĩkinyagĩrĩrwo nĩmo. Wee nĩ we kĩĩhitho gĩakwa, nĩũrĩngitagĩra hĩndĩ ya mathĩĩna; nĩngũkũinĩra nĩ ũndũ nĩũhonokeetie, o na ũkamenyerera wega. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩndĩrĩkuonagĩrĩria njĩra ĩrĩa ũrĩgeraga; nĩndĩgũtaaraga na ngũmenyagĩrĩre. Ndũkahaane ta mbarathi kana nyũmbũ, iria itarĩ ũmenyo ũguo atĩ no mũhaka ciĩkĩrwo matamu na mĩrĩnga kanua nĩguo ciĩtĩkĩre gwathĩka.” Andũ arĩa ooru matũnganaga na maũndũ maingĩ ma kũmaiguithia ruwo, no andũ arĩa mehokeete MWATHANI nĩamenyagĩrĩra na ũtugi wake. Inyuĩ arĩa athingu kenaai o na mũcanjamũke, nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa MWATHANI eekĩĩte; inyuothe mũmũathĩkagĩra, kũngũiyai nĩgũkena. Inyuothe arĩa athingu, kũngũiyai nĩ ũndũ wa ũrĩa MWATHANI eekĩĩte; mũgooceei inyuĩ arĩa mũmwathĩkagĩra. Goocaai MWATHANI na inanda mũinĩreei na ngita. Mũinĩreei rwĩmbo rũerũ hũũraai ngita na mũkũngũiye nĩgũkena. Tondũ ciugo cia MWATHANI nĩ cia ma, na wĩra wake wothe nĩwakwĩhokwo. MWATHANI eendeete ũthingu na kĩhooto; ũtugi wake ũiyũire thĩ o kũiyũra. Igũrũ rĩombirwo na kiugo kĩa MWATHANI nĩ we woigire igũrũ rĩgĩe, na riũa na mweri o ũndũ ũmwe na njata. Nĩ we wacookanĩrĩirie maaĩ ma maria marĩa manene handũ hamwe, namo ma kũrĩa kũriku mũno akĩmahingĩra thitoo. Thĩ yothe nĩthaathaiye MWATHANI, andũ oothe arĩa matũũraga gũũkũ thĩ nĩmamũtĩĩe. Nĩ ũndũ hĩndĩ ĩrĩa aaririe, thĩ nĩrĩo yagĩire; aathana-rĩ, ĩkĩhanda wega. MWATHANI nĩ we ũtũmaga maũndũ marĩa ndũũrĩrĩ ibangĩĩte gwĩka matuĩke ma tũhũ; nĩ we ũthũũkanagia mĩbango ĩrĩa andũ mabangĩĩte. Ũndũ ũrĩa MWATHANI aciirĩire gwĩka-rĩ, ũtũũraga nginya tene na tene; mĩbango yake ĩkinyagĩrĩra njiarwa ciothe. Kũraathimwo-rĩ, nĩ rũũrĩrĩ rũrĩa MWATHANI arĩ we Ngai waruo, o andũ arĩa athuurĩĩte magatuĩka aake kĩũmbe. MWATHANI acũũthagĩrĩria arĩ o igũrũ, akoona andũ oothe. Acũũthagĩrĩria arĩa oothe matũũraga gũũkũ thĩ arĩ o gĩtĩinĩ gĩake kĩa ũthamaki. Nĩ we ũmahotithagia gwĩciiria na nĩoĩ ciĩko ciao ciothe. Mũthamaki-rĩ, ndahootanaga nĩ ũndũ wa ũrĩa e na thigari nyingĩ cia mbaara; o naake mũthigari ndagĩaga na ũhootani nĩ ũndũ wa ũrĩa arĩ na hinya mũingĩ. Mbarathi cia mbaara itirĩ ũhootani ingĩhe mũndũ, o na kana imũhonokie na hinya ũcio wacio mũnene. MWATHANI-rĩ, aikaraga acũũthĩrĩirie arĩa mamwathĩkagĩra, o acio maikaraga mehokeete ũtugi wake nĩguo amahonokagie gĩkuũinĩ, na amaigage muoyo hĩndĩ ya ng'aragu. Tũkwĩhoka o MWATHANI, tondũ nĩ we mũtũteithia o na mũtũmenyereri. Ngoro ciitũ nĩikeneete nĩ ũndũ wake, tondũ nĩtwĩhokeete rĩĩtwa rĩake rĩtheru. Ũtugi waku, MWATHANI ũroikaranagia na ithuĩ, o ta ũrĩa ithuĩ tũkwĩhokeete wee. Nĩndĩcookagĩria MWATHANI ngaatho hĩndĩ ciothe; ngũtũũra ndĩmũgoocaga. Ngoro yakwa no gũkumia ĩrakumia MWATHANI; arĩa oothe ahinyĩrĩrie marĩiguaga ũguo magakena. Goocaai ũnene wa MWATHANI mwĩ hamwe na niĩ; rekeei tũtũũgĩrie rĩĩtwa rĩake tũrĩ hamwe! Ndahoire MWATHANI, naake akĩnjookeria, akĩniina guoya wothe ũrĩa ndaarĩ naguo. Andũ arĩa mahinyĩrĩirio mamũcũũthagĩrĩria magakena; gũtirĩ hingo maconorithagio. Ndakaĩire MWATHANI, naake akĩnjigua akĩnduta mathĩĩnainĩ maakwa moothe. Mũraika wa MWATHANI aikaraga arangĩire arĩa mathĩkagĩra MWATHANI, akamahonokagia kuuma ũgwatiinĩ. Camaai muone atĩ MWATHANI nĩ mwega! Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa wĩtharagĩra harĩ we! Athĩkĩraai MWATHANI, inyuĩ andũ aake atheru; arĩa mamwathĩkagĩra matirĩ kĩndũ maagaga. Mĩrũũthi mĩĩthĩ nĩyagaga gĩa kũrĩa ĩkahũũta, no arĩa macaragia MWATHANI matirĩ kĩndũ kĩega maagaga. Ũkaai, ciana ciakwa, mũndegere matũ, na nĩngũmũruta gũtĩĩa MWATHANI. Nĩ ũrĩkũ wanyu ũngĩenda gũikara na gĩkeno na gũtũũra matukũ maingĩ oonaga maũndũ meega? Kĩmenyagĩrĩre rũrĩmĩ rwaku rũtikanoige ũũru, na kanua gaaku gatikanaarie maheeni. Ndũkaneeke ũũru, no ĩkaga wega; caragia thaayũ na ngoro yaku yothe. MWATHANI aikaraga acũũthĩrĩirie andũ arĩa athingu, na athikĩrĩirie kĩrĩro kĩao. No nĩareganaga na andũ arĩa meekaga ũũru, nĩguo marĩĩkia kuuma gũũkũ thĩ mariganĩre biũ. Hĩndĩ ĩrĩa andũ arĩa athingu makaĩra MWATHANI amateithie, nĩamaiguaga akamaruta mathĩĩnainĩ maao moothe. MWATHANI akoragwo hakuhĩ na arĩa makuĩte ngoro, na nĩahonokagia arĩa mwĩhoko wao ũthirĩĩte. Mũndũ ũrĩa mũthingu nĩatũnganaga na mathĩĩna maingĩ, no rĩĩrĩ, MWATHANI nĩamũhonokagia kuuma harĩ mo moothe. Amũmenyagĩrĩra wega; hatirĩ ihĩndĩ o na rĩmwe rĩake rĩngiunwo. Andũ arĩa aaganu makooragwo nĩ ũũru; arĩa nao mathũire andũ arĩa athingu nĩmakaaherithio. MWATHANI nĩakũũraga mĩoyo ya ndungata ciake; arĩa mooragĩra harĩ we amamenyerere ndamaherithagia. MWATHANI, ng'eng'ana na arĩa marang'eng'ana na niĩ; rũa na arĩa mararũa na niĩ! Oya ngo yaku na indo ciaku cia mbaara, ũũke ũndeithie! Arĩa mahanyũkanĩĩtie na niĩ moere itimũ rĩaku o na ithanwa; ũkĩnjĩĩre atĩrĩ, “Nĩngũkũhonokia!” Arĩa meendaga kũnduta muoyo maroconorwo na maagithio gĩtĩĩo. Arĩa mabangaga ũrĩa mekũnjũkĩrĩra manjĩke ũũru marohũndũrwo, na maturuure. Marotuĩka ta mahuti moombũrĩĩtwo nĩ rũhuuho nĩ ũrĩa maingatithĩĩtio nĩ mũraika wa MWATHANI. Hĩndĩ ĩrĩa mũraika wa MWATHANI ahanyũkanĩĩtie nao-rĩ, njĩra yao ĩrogĩa nduma, na ĩrotendera! Nĩ ũndũ manjigĩire mũtego na makanyenjera irima nĩguo manyiite o na itameekĩĩte ũũru o na atĩa. Marokorererwo nĩ mwanangĩko materĩgĩrĩire; maronyiitwo nĩ mũtego ũcio manjigĩire maanangĩke arĩ o! Hĩndĩ ĩyo ngoro yakwa nĩgacanjamũka nĩ ũndũ wa MWATHANI; nĩngaakena nĩ ũndũ wa ũrĩa ahonokeetie. Nĩngeera MWATHANI na ngoro yakwa yothe atĩrĩ, “Gũtirĩ ũhaana ta we. Wee-rĩ, nĩ we ũmenyagĩrĩra arĩa matarĩ na hinya kuuma harĩ arĩa marĩ na hinya kũmakĩra, na ũkagitĩra arĩa athĩĩni kuuma harĩ arĩa maramahinyĩrĩria.” Aira me na muorooto wa kũndoonyia ũgwatiinĩ marookĩra, makanjũũria ciũria igũrũ rĩa maũndũ itooĩ. Marandĩha wega na ũũru, na niĩ ngakĩũrwo nĩ hinya. No hĩndĩ ĩrĩa maarĩ arũaru-rĩ, ndathiaga ndĩhumbĩĩte nguo ya ikũnia, na ngehingaga kũrĩa irio. Ndahooyaga ndĩthunanĩire nĩ ũndũ wa ihooru, ta arĩ mũraata wakwa kana mũrũ wa maitũ ũratũma ndĩthikĩre. Ndathiaga ndĩthikĩire o ta mũndũ ũracakaĩra nyina. No niĩ hĩndĩ ĩrĩa ndarĩ mathĩĩnainĩ, o nĩgũkena maakenire, na makĩndigiicĩria nĩguo manyũrũrie; andũ itooĩ na kũrĩa moimĩĩte magĩthekerera mategũtigithĩria. Magĩgĩkĩrĩrĩria kũnyũrũria makĩmenagĩrĩria na makĩndoraga manyiira. Nĩ ihinda rĩigana atĩa hiihi, MWATHANI, ũgũikara o wĩroreire? Honokia kuuma kũrĩ arĩa maranyariira; ndeithũra kuuma mookoinĩ ma mĩrũũthi ĩno! Na niĩ nĩndĩrĩgũcookagĩria ngaatho ndĩ kĩũnganoinĩ kĩa andũ aaku; ngũgoocage ndĩ mbere yao oothe. Ndũkaareke arĩa manduĩte thũ yao o rĩrĩa itarĩ makenerere kũhootwo gwakwa; arĩa mathũire o na hatarĩ na ũũru ndĩmeekĩĩte ndũkaareke maroranage makiunanagĩra maitho nĩgũkenio nĩ ũrĩa ndĩranyariirĩka. Nĩ gũkorwo o maaragia o maũndũ ma haaro, na makaigagĩrĩra andũ arĩa meendeete thaayũ igeenyo iria mathugundĩĩte na meciiria maao. Manjathamagĩria tũnua twao makaanĩrĩra makoiga atĩrĩ, “Ha ha, ha, ha! Nĩtũroonire ũrĩa ũreekire!” No wee, MWATHANI, ũndũ ũcio nĩũwĩyoneire na maitho maaku; tondũ ũcio ndũgaakire! Tiga gũikara kũraaya na niĩ, MWATHANI! Arahũka, MWATHANI, ũngitĩre; rũũgama na igũrũ, Ngai wakwa, ũrũĩrĩre kĩhooto gĩakwa! MWATHANI Ngai wakwa, tondũ wĩ mũthingu, onania ũrĩa itarĩ na mahĩtia; ndũkaareke thekererwo nĩ thũ ciakwa! Ndũkaareke ciĩĩre na ngoro atĩrĩ, “Nĩtweka ũrĩa tũkwendaga! Nĩtwamũniina!” Reke arĩa makenaga nĩkuona ngĩnyariirĩka maconoke na maturuure; arĩa meyonaga ta marĩ eega kũngĩra marohumbwo nĩ gĩconoko na manyararwo! Reke arĩa marenda kuona kĩhooto gĩakwa kĩgitĩirwo maanĩrĩre makeneete na moige mategũtigithĩria atĩrĩ, “MWATHANI nĩ mũnene! Nĩakeneetio nĩ ũgaacĩru wa ndungata yake!” Na niĩ nĩndĩrĩheanaga ũrĩa wee wĩ mũthingu na ngũgoocage mũthenya wothe. Andũ arĩa ooru matitĩĩaga Ngai meciiragia o ũhoro wa meehia. Nĩ gũkorwo meheenagia makeĩĩra atĩ Ngai ndangĩmenya meehia marĩa meekĩĩte na amaherithie nĩ ũndũ wamo. Kanua kaao kaaragia o maũndũ mooru na ma maheeni; matiĩkaga maũndũ ma ũũgĩ na meega. Mathugundaga mĩbango mĩũru makomeete itandainĩ ciao; njĩra ĩrĩa mageragĩra ĩmeerekagĩria o maũndũinĩ mooru; na gũtirĩ hĩndĩ mathũũraga ũndũ o wothe mũũru. Ũtugi waku, MWATHANI, ũkinyĩĩte o igũrũ, naguo wĩhokeku waku ũgakinya o matuinĩ. Ũthingu waku ũraihĩĩte na igũrũ o ta irĩma, namo matua maaku ma ciira makarikĩra o ta kũndũ kũrĩa kũriku mũno kwa iria. Nĩ we, MWATHANI, ũmenyagĩrĩra andũ o ũndũ ũmwe na nyamũ. Ĩ ũtugi waku, Ngai, ndũkĩrĩ mũnene! Andũ ũmamenyagĩrĩra rungu rwa mathagu maaku. Nao makarĩa makahũũna wega nyũmbainĩ yaku, ũgacooka ũkamahe gĩa kũnyua kuuma rũũĩinĩ rwaku rwa ikeno. Wee-rĩ, nĩ we gĩthima kĩa muoyo, na tũmũrĩkagĩrwo nĩ ũtheri waku. Kĩrĩrĩria gũkinyĩria arĩa makũũĩ wendo waku, o na ũkĩrĩrĩrie gwĩka wega arĩa atheru ngoro! Ndũkaareke nginyangĩrĩrio thĩ nĩ andũ arĩa marĩ mwĩtĩĩo, o na kana ũreke nyingatithio nĩ andũ arĩa meekaga ũũru. Taone ũrĩa andũ arĩa ooru magũĩte! Maikanĩĩtio thĩ, na matingĩhota kwĩyũkĩria! Ndũgatangĩkage ngoro nĩ ũndũ wa andũ arĩa meekaga ũũru, o na kana ũiguage ũiru nĩ ũndũ wa andũ arĩa maikaraga makĩhĩtagia. Amu megũthira narua ta ũrĩa nyeki yũmaga, na makue na ihenya o ta ũrĩa ria rĩhoohaga rĩarĩĩkia kũmunywo. Wĩhokage o MWATHANI, na wĩkage wega, nĩguo ũikarage bũrũriinĩ ũrĩ na thaayũ. Ikaraga ũgĩĩkaga maũndũ marĩa makenagia Ngai, naake nĩarĩkũhingagĩria ũrĩa ngoro yaku ĩriragĩria. Rekagĩrĩria MWATHANI maũndũ maaku moothe, mwĩhokage, naake nĩarĩgũteithagia. Nĩarĩtũmaga ũthingu waku ũkengage ta ũtheri wa mũthenya, na kĩhooto gĩaku gĩkengage ta ũtheri wa riũa rĩa thaa thita. Ikaraga mbere ya MWATHANI ũhooreire, na ũtegũtheethũka; ndũgatangĩkage ngoro nĩ ũndũ wa andũ arĩa magaacagĩra maũndũinĩ maao o na kana nĩ ũndũ wa ũhootani wa arĩa mathugundaga mĩbango mĩũru. Wĩgiragĩrĩrie kũraakara, na kũng'ũrĩka; ndũgatangĩkage ngoro tondũ no gũtũme wĩke ũũru. Arĩa meekaga ũũru nĩmakaaniinwo, no arĩa mehokeete MWATHANI nĩmakaagaya thĩ. No ihinda iniini rĩtigarĩĩte andũ arĩa ooru maniinwo; ũrĩmacaria ciikaroinĩ ciao, na ndũmoone. No rĩĩrĩ, andũ arĩa menyiihagia nĩ o makaagaya thĩ, na maikarage makeneete nĩ ũndũ wa kũgĩa na ũgaacĩru o na thaayũ. Mũndũ ũrĩa mũũru abangagĩra mũndũ ũrĩa mũthingu mĩbango mĩũru, na akamũroraga manyiira. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩgũthekerera athekagĩrĩra mũndũ ũcio mũũru nĩ ũndũ nĩoĩ atĩ mũthenya wake wa kũniinwo wĩ hakuhĩ. Andũ arĩa ooru macomoreete hiũ ciao cia njora, na makageeta moota maao, nĩguo maniine arĩa athĩĩni na arĩa mekwenda ũteithio, o na moorage arĩa meekaga wega. No rĩĩrĩ, hiũ icio ciao cia njora nocio marĩũragwo nacio, namo moota maao moinangwo. Indo niini iria mũndũ ũrĩa mũthingu akoragwo nacio nĩ njega gũkĩra ũtonga wothe wa andũ arĩa ooru. Tondũ hinya wa arĩa ooru nĩũkaaniinwo nĩ MWATHANI, no andũ arĩa athingu nĩamamenyagĩrĩra. MWATHANI nĩarũmbũyagia andũ arĩa mamwathĩkagĩra, na igai rĩao rĩgũtũũra nginya tene na tene. Mationaga ũũru hingo ya mathĩĩna; makoragwo na irio cia kũigana hingo ĩrĩa kũrĩ na ng'aragu. No andũ arĩa ooru nĩgũthira magaathira; thũ cia MWATHANI igaathira o ta ũrĩa ũthaka wa mahũa ũthiraga; igaathirĩrĩkĩra o ta ũrĩa ndoogo ithirĩrĩkagĩra. Mũndũ ũrĩa mũũru akombaga kĩndũ na ndarĩhaga, no mũndũ ũrĩa mũthingu aheanaga na ũtaana. Arĩa maraathimĩĩtwo nĩ MWATHANI nĩ o makaagaya thĩ, no arĩa arumĩĩte nĩkũniinwo makaaniinwo. MWATHANI nĩ we wonagĩrĩria mũndũ njĩra ĩrĩa aagĩrĩirwo nĩkũgera; mũndũ ũrĩa ũthiaga na mĩthiĩre ĩrĩa ĩmũkenagia nĩamũmenyagĩrĩra wega. O na angĩtindirũka ndangĩgũa, tondũ MWATHANI nĩakoragwo amũnyiitĩĩte guoko. Kuuma rĩrĩa ndarĩ mũnyiinyi nginyagia rĩu ndĩ mũkũrũ, ndirĩ ndoona mũndũ mũthingu atiganĩirio nĩ MWATHANI kana ciana ciake ikĩhooya irio. Hingo ciothe aheanaga ategũthuurania na agakombagĩra andũ arĩa angĩ; ciana ciake nĩ kĩraathimo harĩ we. Tigaga gwĩka ũũru, ĩkaga wega na nĩũgũtũũra tene na tene. Tondũ MWATHANI eendeete o kĩhooto, na ndatiganagĩria andũ aake arĩa ehokeku. Andũ arĩa athingu megũtũũra mamenyereirwo nginya tene na tene, no arĩa meekaga maũndũ mooru nĩkũniinwo makaaniinwo. Arĩa athingu nĩ o makaagaya thĩ, na mamĩtũũre nginya tene na tene. Mũndũ ũrĩa mũthingu aaragia o ndeto cia ũũgĩ, na akarũũgamagĩrĩra maũndũ ma kĩhooto. Ngoro yake ĩikaraga ĩrũmĩĩtie o watho wa Ngai wake, na ndĩrĩ hĩndĩ ĩtiganaga naguo. Mũndũ ũrĩa mũũru aikaraga ooheirie mũndũ ũrĩa mũthingu nĩguo amũũrage, no MWATHANI ndangĩmũrekereria mookoinĩ ma mũndũ ũcio mũũru, o na kana areke oonekane arĩ na mahĩtia hĩndĩ ĩrĩa araciirithio. Ikaraga wĩhokeete o MWATHANI na ũrũmagĩrĩre njĩra ciake, naake nĩegũgũtũũgĩria ũgae bũrũri, na wĩyonere andũ arĩa ooru makĩniinwo. Njĩrĩgĩĩte kuona mũndũ ũmwe mũũru wahinyanagĩrĩria mũno; aikaraga eetũũgĩrĩĩtie igũrũ rĩa andũ oothe ta mĩtarakwa ya Lebanoni. Mũthenya ũmwe nĩndahĩtũkĩire gwake, no ndaarĩ kuo, o na ndamũcaria, ndiamuonire. Baara mũndũ ũrĩa mwega, na ũrore mũndũ ũrĩa mũthingu, mũndũ ũrĩa wendeete thaayũ nĩarĩ njiarwa. No arĩa meehagia nĩkũniinwo makaaniinwo o biũ; njiarwa ciao nĩkũũragwo ikooragwo. MWATHANI nĩ we ũhonokagia andũ arĩa athingu; nĩamamenyagĩrĩra hĩndĩ ya mathĩĩna. Nĩamateithagia na akamaruta ũgwatiinĩ; amahonokagia kuuma harĩ andũ arĩa ooru tondũ mooragĩra harĩ we nĩguo amamenyerere. MWATHANI, ndũkandũithie ũrĩ na maraakara, o na kana ũherithie ũrĩ na marũrũ, tondũ nĩũndihangĩĩtie na mĩguĩ yaku, na guoko gwaku nĩkũhũũrĩĩte mũno. Mwĩrĩ wakwa wothe nĩũratuura nĩ ũndũ wa maraakara maaku; mahĩndĩ maakwa nĩmarandĩa nĩ ũndũ wa meehia maakwa. Nĩ gũkorwo nĩngunĩkanĩirio nĩ meehia maakwa; nĩ mũrigo mũritũ mũno itangĩhota gũkuua. Tondũ wa ũrimũ wakwa-rĩ, ironda ciakwa nĩciambĩrĩirie kũnunga o na kũbutha. Thiaga ndĩhacĩĩte o nginya ngakuruma na nda; mũthenya wothe ndindaga ngĩcakaya. Nĩ gũkorwo njohero yakwa ĩ na ruwo ta rwa mwaki, na mwĩrĩ wakwa nĩũratuura. Ndirĩ na hinya o na mũnyiinyi, na ndĩmũhehenje o biũ; nĩndangĩkĩĩte ngoro, na nĩndĩracaaya nĩ ruwo. MWATHANI, nĩũũĩ ũrĩa ngoro yakwa ĩrirĩirie, o na nĩũraigua ũrĩa ndĩracaaya. Ngoro yakwa ĩrahũũra na hinya; hinya wakwa nĩ mũthiru, na maitho maakwa nĩ matuune. Araata aakwa na arĩa tũrigainie nao matirenda kũnguhĩrĩria nĩ ũndũ wa ironda iria ndĩ nacio; o na andũ a mũciĩ witũ nĩmaranjũrĩra. Arĩa marenda kũnjũraga nĩ mĩtego maranjigĩra nao arĩa marenda kũnjĩka ũũru no kũmakia maramakia; mũthenya wothe matindaga makĩbanga ũrĩa mekũnjũkĩrĩra. No niĩ-rĩ, haana ta mũndũ ũtaiguaga, tondũ ndiguaga, kana ta mũndũ ũtaaragia tondũ ndiaragia. Haana ta mũndũ ũtaiguaga, tondũ ndicookagia. No wee, MWATHANI-rĩ, no we ndĩhokeete; na nĩ we, MWATHANI Ngai wakwa ũkũnjookeria. Ndakũhooya ndũkaareke thũ ciakwa ikenerere mĩnyamaarĩko yakwa! Ndũkaareke ciĩtĩĩe nĩ ũndũ wa kũhootwo gwakwa! Tondũ ndigairie o haniini ngurumane, na gũtirĩ hĩndĩ itaraigua ngĩtuurwo mũno. Nĩndoimbũra meehia maakwa, na nĩndamahera Arĩa mathũire nĩ andũ matarĩ na mũrimũ, na me na hinya, na aingĩ aao nĩ arĩa mathũire o na hatarĩ ũndũ mũũru njĩkĩĩte. Ndumĩĩtwo ũthũ nĩ arĩa mandĩhaga wega na ũũru tondũ nĩngeragia gwĩka maũndũ marĩa maagĩrĩire. Ndũkaanandiganĩrie, MWATHANI! Ngai wakwa ndũgaikare haraaya na niĩ! Ũka na ihenya ũndeithie, Wee, MWATHANI, mũhonokia wakwa! Ndoigire atĩrĩ, “Nĩndĩmenyagĩrĩra mĩthiĩre yakwa, na ndirĩtĩkagĩria rũrĩmĩ rwakwa rũhĩtithagie; ndirĩaragia o na haniini andũ arĩa ooru marĩ ho.” Ndakirĩĩte ki o ta mũndũ ũtangĩhota kwaria, o na ũndũ ũrĩa mwega! No o na ndĩyũmĩrĩirie ũguo-rĩ, ruwo rwakwa no gũkĩrĩrĩria rwakĩrĩrĩirie kũneneha, nayo ngoro yakwa ĩkahĩĩahĩĩagĩra thĩinĩ wakwa. O ũrĩa ndakĩragĩrĩria gwĩcũũrania, noguo mũhĩahĩĩo ũcio warĩ thĩinĩ wakwa wongererekaga. Nĩguo ndaambĩrĩirie kwaria ngiuga atĩrĩ, “MWATHANI, menyithia hĩndĩ ĩrĩa ngakua, na ngũtũũra muoyo mĩaka ĩigana atĩa; ndeithia kũmenya ũrĩa ũtũũro wakwa wĩ mũkuhĩ. Ĩ matukũ marĩa ũheete ma gũtũũra gũũkũ thĩ ti maniini! Ihinda rĩakwa rĩothe rĩa gũtũũra gũũkũ thĩ ti kĩndũ harĩ we. Ti itherũ mũndũ o wothe wĩ muoyo o na angĩkorwo ahaana atĩa, no tũhũ. Muoyo wake ũthiraga na ihenya o ta kĩĩruru; mĩhang'o ĩrĩa ehang'agia nayo no ya tũhũ; eyũmbagĩrĩra ũtonga mũingĩ, no ndooĩ nũũ ũkeeguna naguo. “Rĩu, MWATHANI-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ ngĩetereire? Kĩĩrĩgĩrĩro gĩakwa kĩrĩ o harĩ we. Nduta meehiainĩ maakwa moothe, na ndũgeetĩkĩre thekererwo nĩ irimũ. Ngũikara ngirĩĩte ki, o ta mũndũ ũtangĩhota kwaria, nĩ gũkorwo nĩ we ũtũmĩĩte nyamaarĩke ũguo nyamaarĩkĩĩte. Ndũkahũũre rĩngĩ! Ihũũra rĩaku nĩrĩniinĩĩte mwĩrĩ wakwa hinya. Rĩrĩa watua kũherithia mũndũ ũkĩmũrũithagia nĩ ũndũ wa meehia maake-rĩ, ũthaka wake ũũniinaga ũgathira o ta kĩndũ eendeete kĩrĩĩtwo nĩ mũthũa. Ti itherũ mũndũ o wothe no tũhũ! “Igua ihooya rĩakwa, MWATHANI, na ũthikĩrĩrie kĩrĩro gĩakwa; ndũkaae kwaga kuona maithori maakwa! Nĩ ũndũ niĩ ndĩ o mũgeni o kwa ihinda iniini o ta ũrĩa maithe maakwa moothe maatariĩ. Tiga kũndaakarĩra, MWATHANI, nĩguo ngene itanathirĩrĩkĩra njage gũcooka gũkorwo ho rĩngĩ.” Ndeetereire MWATHANI andeithie o ngirĩrĩirie, naake agĩthikĩrĩria, na akĩigua kĩrĩro gĩakwa. Akĩnduta irimainĩ rĩa rĩũrĩro, o thĩinĩ wa mũtondo mũriku mũno, akĩndũũgamia igũrũ wa ihiga akĩhotithia kwĩhanda wega. Agĩĩkĩra rwĩmbo rwerũ kanuainĩ gaakwa rwa kũgoocaga Ngai witũ naruo. Andũ aingĩ marĩonaga ũguo magetigĩra, magakĩiga mwĩhoko wao harĩ MWATHANI. Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũikaraga ehokeete o MWATHANI, na ũtagwatanagĩra na andũ arĩa etĩĩi, kana arĩa mathaathayagia ngai cia mĩhianano. MWATHANI Ngai wakwa, nĩũtwĩkĩire maũndũ maingĩ na manene, o na gũtwĩciiria nĩũtwĩciirĩĩtie na njĩra nene mũno; gũtirĩ ũngĩ o na ũrĩkũ ũngĩhaananio nawe! Ingĩtua kũgana mĩbango ĩyo yothe ya magegania ĩrĩa ũtũbangĩire-rĩ, ndingĩmĩrĩĩkia tondũ ndĩngĩtarĩka. Wee-rĩ, ndũbatairio nĩ magongoona kana iheeo we ndũkenagĩra magongoona ma njino o na magongoona marĩa marutagwo nĩ ũndũ wa meehia. No nĩũheete matũ ma gũkũigua. Nĩ ũndũ ũcio ngĩkiuga atĩrĩ, “Ĩ niĩ ũyũ haaha; ibukuinĩ rĩa Watho nĩ ho haandĩkĩĩtwo ũrĩa njagĩrĩirwo nĩgwĩkaga. Nĩngenagio nĩgwĩka ta ũrĩa wendeete, Ngai wakwa; Watho waku-rĩ, ndĩũigĩĩte ngoroinĩ yakwa thĩinĩ.” Nĩheanĩĩte ũhoro mwega wa ũrĩa ũtũhonokeetie, kĩũnganoinĩ kĩa andũ aaku oothe; nĩũũĩ wega, MWATHANI, atĩ ndirĩ hingo ĩtarĩũheanaga. Ndihithĩĩte ngoroinĩ yakwa ũhoro wa ũrĩa ũhonokanagia nĩnjarĩĩtie ũhoro wa ũrĩa wee wĩ mwĩhokeku, o na ũrĩa ũteithanagia. Ndiagĩĩte kuumbũrĩra kĩũngano kĩa andũ aaku oothe ũrĩa ũrĩ mũtugi na mwĩhokeku. MWATHANI, ndũkarege kũnjiguĩra tha; wendo waku na wĩhokeku-rĩ, ironangagĩra hingo ciothe! Nĩthiũrũrũkĩirio nĩ mathĩĩna maingĩ mũno; meehia maakwa nĩmanyingĩhĩire nginya ngaremwo nĩkuona. Nĩ maingĩ gũkĩra njuĩrĩ cia mũtwe wakwa, na ngoro yakwa nĩyũrĩĩtwo nĩ hinya. Honokia, MWATHANI, nĩ ũndũ wa kwenda gwaku! Hiũha, MWATHANI, ũndeithie! Andũ arĩa marenda kũnjũraga maroconorwo na maturuure biũ; acio marenda kũnjĩka ũũru marohũndũrwo na maconorwo. Arĩa mathekagĩrĩra marokua ngoro nĩ ũndũ wa ũrĩa mahooteetwo. No rĩĩrĩ, arĩa oothe magũcaragia marokena na macanjamũke; arĩa meendeete ũhonokania waku marotũũra moigaga atĩrĩ, “Ĩ MWATHANI ti mũnene!” MWATHANI, niĩ ndĩ mũthĩĩnĩku na mũbataru, no wee ndũriganĩirwo nĩ niĩ. Wee-rĩ, nĩ we mũhonokia wakwa, na Ngai wakwa, hiũha ũkĩndeithie! Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũrũmbũyanagia na arĩa athĩĩni. MWATHANI nĩarĩmũteithagia hĩndĩ ĩrĩa arĩ mathĩĩnainĩ. MWATHANI nĩarĩmũmenyagĩrĩra na amũtũũragie muoyo arĩmũikaragia na gĩkeno bũrũriinĩ na ndarĩmũrekagĩrĩria mookoinĩ ma thũ ciake. Hĩndĩ ĩrĩa akomeete gĩtandainĩ arĩ mũrũaru-rĩ, MWATHANI nĩarĩmũteithagia na amũcookagĩrie ũgima wake wa mwĩrĩ. Na niĩ ngũkiuga atĩrĩ, “MWATHANI, nĩngwĩhĩirie; njiguĩra tha na ũhonie.” Thũ ciakwa ciaragia ũhoro wakwa irĩ na ũiru ikooria atĩrĩ, “Kaĩ agaagĩkua rĩ nĩ geetha rĩĩtwa rĩake rĩriganĩre?” Ũrĩa mũrĩ ũthũ na niĩ angĩũka kũndora, aheaga o ciugo cia kũngenia o rĩrĩa muorooto wake ũrĩ kũhũnga ndeto ciakwa njũru nĩguo acooke agacimemerekie kũndũ guothe arĩĩkia kuumagara. Arĩa oothe mathũire maheehanaga makĩaria ndeto ciakwa makĩhooyagĩra nyone ũũru. Moigaga atĩrĩ, “Nĩ mũrũaru mũno; ndangiuma hau akomeete arĩ muoyo.” O na mũraata wakwa ũrĩa mũnene, ũrĩa ndĩrehokeete mũno, na tũrarĩanagĩra thaani ĩmwe naake, nĩandiganĩirie. No rĩĩrĩ, MWATHANI, njiguĩra tha ũhonie, nĩguo ndĩrĩhĩrie harĩ thũ ciakwa! Weka ũguo nĩngũmenya atĩ nĩũkeneetio nĩ niĩ na atĩ thũ yakwa ndĩngĩrũũhia nĩ ũndũ nĩndĩmĩtooreetie. Nĩũkũndeithia, tondũ mĩthiĩre yakwa nĩ mĩega, na ũnjige harĩa ũrĩ nginya tene na tene. Goocaai MWATHANI Ngai wa Isiraeli nginya tene na tene! Ameni! Ameni! Wee Ngai ngoro yakwa ĩkwĩrirĩirie, o ta ũrĩa thwariga ĩriragĩria tũrũũĩ twĩ na maaĩ mahehu wega. Ngoro yakwa ĩnyooteire Ngai, Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo. Ĩ nĩrĩ ngooka gũthaathaiya mbere yaku! Ndĩraga mũthenya na ũtukũ, irio ciakwa no maithori tu; hingo ciothe thũ ciakwa inyũrũragia ikĩnjũũragia atĩrĩ, “Kaĩ Ngai waku e ha?” Nĩnguaga ngoro, ndaririkana hĩndĩ ya tene, ũrĩa ndathiaga nyũmbainĩ ya Ngai hamwe na andũ arĩa angĩ ndĩmatongoreetie, twĩ gĩkundi kĩa andũ makeneete, tũkĩinaga na tũkĩgoocaga Ngai twanĩrĩire. Nĩkĩ wee ngoro yakwa, ũrĩ na ihooru ũguo? ũratangĩka ũguo nĩkĩ? Wĩhoke Ngai nĩ gũkorwo nĩndĩrĩmũgooca o rĩngĩ, o we mũhonokia wakwa na Ngai wakwa. MWATHANI aronanagia ũtugi wake mũthenya, nĩguo ndĩmũinagĩre ũtukũ, ta arĩ ihooya ndĩrahooya harĩ Ngai mwene ũtũũro wakwa. Njũũragia Ngai, o we mũngitĩri atĩrĩ, “Ũriganĩirwo nĩ niĩ nĩkĩ? Thiaga ndĩthikĩire nĩ ũrĩa thũ ciakwa ihinyĩrĩirie nĩkĩ?” Nĩhehenjeetwo nĩ irumi iria thũ ciakwa iranuma ikĩnjũũragia itegũtigithĩria atĩrĩ, “Kaĩ Ngai waku e ha?” Nĩ kĩĩ, wee ngoro yakwa, ũrĩ na ihooru ũguo? Ũratangĩka ũguo nĩkĩ? Wĩĩhoke Ngai nĩ gũkorwo nĩndĩrĩmũgooca o rĩngĩ, o we mũhonokia wakwa na Ngai wakwa. Tua ciira wakwa, Ngai, na wonanie kĩhooto gĩakwa harĩ andũ arĩa matagwĩtĩkĩĩtie; honokia kuuma harĩ andũ a maheeni na matarũmagĩrĩra kĩhooto! Wee Ngai nĩ we mũmenyereri ũndiganĩirie nĩkĩ? Thiaga ndĩthikĩire nĩ ũrĩa thũ ciakwa ihinyĩrĩirie nĩkĩ? Tũma ũtheri waku o na ũhoro waku wa ma indongorie arĩ cio, injookie Zayuni, kĩrĩma gĩaku gĩtheru na Hekaarũinĩ yaku kũrĩa ũikaraga. Hĩndĩ ĩyo nĩndĩthiĩ kĩgongoonainĩ gĩaku, wee Ngai, o wee Ngai ũrĩa ũrĩ kĩhumo gĩa gĩkeno gĩakwa, na nĩndĩkũgooca ngĩhũũraga kĩnanda, wee Ngai, Ngai wakwa. Nĩ kĩĩ, wee ngoro yakwa, ũrĩ na ihooru ũguo? Ũratangĩka ũguo nĩkĩ? Wĩĩhoke Ngai nĩ gũkorwo nĩndĩrĩmũgooca o rĩngĩ, o we mũhonokia wakwa na Ngai wakwa. Twaneiguĩra na matũ maitũ, Ngai, maithe maitũ nĩmatwĩrĩĩte, maũndũ marĩa wekire hĩndĩ yao matukũinĩ ma tene. Nĩ we warutũrũrire ndũũrĩrĩ na guoko gwaku, ũkĩhanda andũ aaku bũrũriinĩ wacio; wanyariirire ndũũrĩrĩ iria ingĩ, no andũ aaku ũgĩtũma magaacĩre. Andũ aaku matiahootire bũrũri na hiũ ciao cia njora; ti mooko maao maamaheire ũhootani; nĩ na hinya na ũhoti waku, na gĩthiithi gĩaku ciamahootanĩire nĩ gũkorwo nĩwameendeete. Wee nĩ we mũthamaki wakwa na Ngai wakwa, nĩ we ũheaga andũ aaku ũhootani. Nĩ we ũtũhotithagia na hinya waku, kũhoota thũ ciitũ, na kũrangĩrĩria thĩ arĩa matũũkagĩrĩra. Ndiĩhokeete ũta wakwa, rũhiũ rwakwa rwa njora tiruo rũngĩkĩhonokia. Wee nĩ we ũtũhonokagia kuuma gwĩ thũ ciitũ, na ũgaturuuria arĩa matũthũire. Wee Ngai tũtũire twĩgoocaga nawe, na tũgũtũũra tũgũcookagĩria ngaatho tene na tene. No rĩu nĩũtũtiganĩirie na ũgatũconorithia; ndũtwaranaga na mbũtũ ciitũ cia ita. Nĩũtũmĩĩte tũũrĩre thũ ciitũ, nacio igataha indo ciitũ. Ũrekereirie tũthĩnjwo o ta ng'ondu, na ũgatũhurunja mabũrũriinĩ mageni. Wendeetie andũ aaku ta nyũngũ nguũ, ta arĩ andũ ũtarĩ bata nao. Nĩũtũtuĩte andũ a kũmenwo nĩ arĩa tũrigainie nao, tũtuĩkĩĩte a kũnyũrũragio na gũthekagĩrĩrwo nĩ o. Nĩ ũtũtuĩte andũ anyarare gatagatĩinĩ ka ndũũrĩrĩ, itũthekagĩrĩra igĩtũnyũrũragia. Njikaraga hingo ciothe nyararĩĩtwo ngahumbwo nĩ thoni ũthiũ wothe, nĩ ũndũ wa inyũrũri na irumi cia thũ ciakwa na cia arĩa mathũire. Tũkorereirwo nĩ maũndũ macio moothe, tũtariganĩirwo nĩ we, kana tũgatirika kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa warĩĩkanĩire na ithuĩ. Ithuĩ tũtikũremeire, kana tũkaaga kũrũmĩrĩra maathani maaku, o na gũtuĩka wee nĩũtũtiganĩirie o ũguo gatagatĩinĩ ka nyamũ ndĩani, na ũgatũhumbĩra na nduma ndumanu mũno. Korwo nĩtwariganĩirwo nĩgũgũthaathaiya, wee Ngai witũ, na korwo twanahooya ngai ng'eni, ti itherũ wee no ũngĩamenyire ũndũ ũcio, nĩ tondũ nĩũũĩ meciiria marĩa mahithe ngoroinĩ ciitũ. No rĩĩrĩ, mũthenya wothe tũtindaga tũkĩũragwo nĩ ũndũ waku, tũgĩtuagwo ta twĩ ng'ondu cia gũthĩnjwo. Arahũka! MWATHANI, ũkomeete nĩkĩ? Ũkĩra! Ndũgaatũtiganĩrie nginya tene na tene! Ũratũhitha ũthiũ waku nĩkĩ? Nĩ kĩĩ kĩratũma ũriganĩrwo nĩ mĩnyamaaro iitũ na mathĩĩna maitũ? Tũgũĩte thĩ tũhũũrĩkĩĩte, tũgakoma rũkũngũinĩ tũũrĩĩtwo nĩ hinya. Ũkĩra MWATHANI, ũtũteithie! Tũkũũre nĩ ũndũ wee wĩ mũtugi. Ngoro yakwa nĩiyũrĩrĩirwo nĩ ciugo njega, ngĩtungĩra mũthamaki rwĩmbo rũũrũ; rũrĩmĩ rwakwa nĩrwĩthagathagĩĩte kũrebeta o ta karamu ka mwandĩki mũũgĩ. Wee ũrĩ mũthaka gũkĩra arũme oothe; nĩũũĩ kwaria wega mũno; Ngai nĩakũraathimaga hingo ciothe. Ũrĩ na ũnene waku na riiri waku wĩyohe rũhiũ rwaku rwa njora, mũthamaki ũyũ njamba! Thiĩ na ũnene waku ũhaicĩĩte mbarathi ũkĩhootanaga ũgitĩre ũũma na kĩhooto; hinya waku ũrokũhe ũhootani mũnene! Mĩguĩ yaku nĩ mĩũgĩ nĩtheeceete ngoro cia thũ ciaku; andũ no kũgũa maragũa magũrũinĩ maaku. Ũthamaki ũrĩa Ngai akũheete ũgũtũũra nginya tene na tene. Ũthamakagĩra andũ aaku na kĩhooto; nĩwendeete ũthingu na ũgathũũra waganu Nĩkĩo Ngai, Ngai waku, agũitĩrĩirie maguta agakwamũra, na agakũhe gĩkeno gĩkĩrĩĩte kĩa athamaki arĩa angĩ oothe. Nguo ciaku inungĩĩte o manemane na thubiri; ũracanjamũrwo nĩ aini me nyũmbainĩ cia ũthamaki igemeetio na mĩguongo. Thĩinĩ wa arũũgamĩrĩri aaku a andũ a nja harĩ na aarĩ a athamaki mwena waku wa ũrĩo nĩ ho ngatha yaku ĩrũngiĩ, ĩgemeetie na mathaga ma thahabu ĩrĩa njega mũno ya kuuma Ofiri. Tandegera matũ, mwarĩ ũyũ wa mũthamaki; riganĩrwo nĩ andũ a mũciĩ wanyu na andũ aanyu. Ũthaka waku nĩũgũtũma mũthamaki akwĩrirĩrie. Mwathĩkagĩre, tondũ nĩ we mwathi waku. Mwarĩ ũyũ uumĩĩte bũrũri wa Turo, andũ arĩa itonga mũno nĩmegũkũreehere iheeo nĩguo meyendithie harĩ we. Mwarĩ wa mũthamaki e thĩinĩ wa nyũmba ya mũthamaki. Ĩ ti mũthaka! Nguo yake ĩtumĩĩtwo na ndigi cia thahabu. Aratwarwo he mũthamaki ehumbĩĩte nguo thaka mũno, oimĩĩtwo thuutha nĩ arũũgamĩrĩri a andũ a nja arĩa marĩ araata aake. Maratwarwo na gĩkeno na ndũũhiũ magĩtoonya nyũmba kwa mũthamaki. Wee, mũthamaki, nĩũkaagĩa na aariũ aingĩ arĩa magaathamakaga ithenyainĩ rĩa maithe maaku, na nĩũkaamatua aathani a thĩ yothe. Rwĩmbo rũũrũ rwakwa rũgũtũma ũtũũre ũririkanagwo nĩ njiarwa ciothe, na ũkumagio nĩ andũ tene na tene. Ngai-rĩ, nĩ we mũtũgitĩri na no we hinya witũ, akoragwo ehaarĩirie hingo ciothe gũtũteithia hĩndĩ ĩrĩa tũrĩ mathĩĩnainĩ. Tondũ ũcio tũtingĩtigĩra o na thĩ ĩngĩthingitha, kana irĩma igũe iriainĩ, na o maaĩ maarĩo marurume na mahũyũke, o na kana irĩma ithingithio nĩ hinya wa mo. Nĩharĩ rũũĩ rũrĩa tũrũũĩ twarwo tũkenagia itũũra rĩa Ngai, mũciĩ ũrĩa mũtheru wa Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno. Ngai arĩ thĩinĩ wa itũũra rĩu na rĩtikaaharaganio o na rĩ; kĩrooko tene nĩrĩo Ngai arĩũkaga kũrĩteithia. Mabũrũri nĩmambararũkĩĩte, moothamaki nĩmathingithie; thĩ no kũmumuthũka ĩramumuthũka Ngai agũũthũka. MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe arĩ hamwe na ithuĩ; Ngai wa Jakubu nĩ we handũ haitũ ha gwĩtharĩra. Ũkaai muone ũrĩa MWATHANI eekĩĩte muone maũndũ ma magegania marĩa eekĩĩte gũũkũ thĩ, aniinaga mbaara thĩ yothe, akoinanga moota, akaananga matimũ, na agacina ngo na mwaki! Aroiga atĩrĩ, “Tigaai mbaara! Menyaai atĩ niĩ nĩ niĩ Ngai, Ngai ũrĩa wĩ igũrũ rĩa mabũrũri moothe na thĩ yothe!” MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe arĩ hamwe na ithuĩ; Ngai wa Jakubu nĩ we handũ haitũ ha gwĩtharĩra. Hũũraai hĩ nĩgũkena inyuĩ andũ oothe! Inaai mwanĩrĩire mũgooce Ngai! Nĩ gũkorwo MWATHANI, Ũrĩa Wĩ Igũrũ Mũno, nĩ wa gwĩtigĩrwo mũno; nĩ mũthamaki mũnene wathanaga thĩ yothe. Aatũheire ũhootani igũrũ rĩa andũ, na agĩtũtua a gwathaga ndũũrĩrĩ. Bũrũri ũrĩa tũtũũraga nĩ we watũthuurĩire, ũgai wa gwĩtĩĩĩrwo nĩ andũ aake a Isiraeli arĩa eendeete. Ngai nĩkwambata arambata gĩtĩinĩ gĩake kĩa ũthamaki; MWATHANI arambata agĩkũngũagĩrwo o na gĩkeno na akĩhuhagĩrwo tũrumbeeta. Inĩraai Ngai mũkĩmũgoocaga mũinĩreei mũkĩmũkumagia! Inĩraai mũthamaki witũ mũkĩmũgoocaga, mũinĩreei mũkĩmũkumagia! Nĩ gũkorwo Ngai nĩ we mũthamaki wa thĩ yothe; mũgooceei na nyĩmbo! Ngai aikarĩire gĩtĩ gĩake gĩtheru kĩa ũthamaki; nĩ we ũthamakagĩra ndũũrĩrĩ ciothe. Athamaki a ndũũrĩrĩ nĩkũrũrũngana mararũrũngana matuĩke andũ a Ngai wa Aburahamu. Arĩ hinya gũkĩra mbũtũ ciothe cia ita; nĩ we ũtũũgĩrĩĩtio mũno! MWATHANI nĩ mũnene na nĩ wa kũgoocwo mũno itũũrainĩ rĩa Ngai witũ, kĩrĩmainĩ gĩake gĩtheru. Zayuni, kĩrĩma kĩa Ngai nĩ kĩraaya na gĩthaka; itũũra rĩu rĩa mũthamaki ũrĩa mũnene nĩrĩkenagia thĩ yothe. Kũu nyũmbainĩ cia itũũra iria ciakĩĩtwo na thingo cia hinya, Ngai nĩonanĩĩtie atĩ nĩ we ũgitanagĩra. Nĩ ũndũ-rĩ, athamaki nĩmaarũrũnganire magĩũka gũtharĩkĩra kĩrĩma gĩa Zayuni. No rĩĩrĩ, makĩona o ũguo, makĩgegeara, makĩnyiitwo nĩ guoya makĩũra. Maambĩrĩirie kũinainĩra o hau na makĩnyiitwo nĩ ruwo ta rwa mũtumia arĩ hakuhĩ gũciara. Maahaanire ta meeri cia Sipania iria ciahũũrithanagio nĩ kĩhuuhũkanio kĩnene Ũrĩa tũiguĩte, noguo twĩyoneire itũũrainĩ rĩa Ngai witũ, O we MWATHANI Mwene Hinya Wothe; Ngai atũũraga arĩmenyereire tene na tene! Thĩinĩ wa Hekaarũ yaku wee, Ngai, twĩciiragia o ũhoro wa ũtugi waku. Ngumo yaku, wee Ngai, ĩiyũire thĩ yothe, o ta ya rĩĩtwa rĩaku. Guoko gwaku kwa ũrĩo kũiyũire ũhootani. Reke andũ a Zayuni makene! Reke matũũra ma Juda macanjamũke nĩ ũndũ wa matua maaku meega! Thiũrũrũkaai Zayuni, andũ a Ngai, na mũtare mĩnaara yarĩo; roraai thingo ciarĩo na mũbaare nyũmba ciarĩo cia kwĩgitĩra iria ciakĩĩtwo na thingo cia hinya mũno, nĩguo mũkeeraga rũciaro rũrĩa rũkaarũmĩrĩra atĩrĩ, “Ngai ũyũ nĩ we Ngai witũ nginya tene na tene na egũtũũra atũtongoragia nginya tene na tene.” Thikĩrĩriai ũndũ ũyũ, inyuĩ andũ oothe; tegaai matũ, atũũri oothe a thĩ arĩa marĩ ngumo na arĩa matarĩ, arĩa itonga na arĩa athĩĩni. Ngwaria ciugo cia ũũgĩ, meciiria maakwa megũkorwo me marikĩru. Nĩngwĩciiria ũrĩa thimo ciugĩĩte, njooke ndĩcitaarĩrie ngĩhũũraga kĩnanda. Hĩndĩ ya mathĩĩna, rĩrĩa ngoragwo thiũrũrũkĩirio nĩ thũ, ndiĩtigagĩra. Ndiĩtigagĩra andũ arĩa mehokeete ũtonga wao, na metĩĩaga na ũingĩ wa indo ciao. Mũndũ ndangĩhota o na atĩa gwĩkũũra we mwene; gũtirĩ kĩndũ mũndũ angĩhe Ngai agũre muoyo wake nakĩo, nĩ gũkorwo irĩhi rĩa muoyo wa mũndũ nĩ rĩnene mũno. Kĩrĩa mũndũ angĩheana gĩtingĩigana o na atĩa gũtũma aage gũkaanatoonya mbĩĩrĩrainĩ. agĩtũũre muoyo tene na tene. Gũtirĩ mũndũ ũtoonaga andũ arĩa oogĩ magĩkua, o ũndũ ũmwe na andũ arĩa irimũ na akĩĩgu, magatigĩra andũ aao ũtonga wao. Mbĩĩrĩra ciao nĩcio mĩciĩ yao ya tene na tene; kũu nĩkuo megũtũũra mĩndĩ na mĩndĩ, o na gũtuĩka hĩndĩ ĩmwe nĩmaarĩ na ithaka ciao kĩũmbe. Ũtonga wa mũndũ ndũngĩmũhonokia harĩ gĩkuũ; no agaakua o ta ũrĩa nyamũ ikuaga. Ũguo nĩguo andũ arĩa meĩhokaga o eene marĩĩkagĩrĩria, ũcio nĩguo mũthia wa arĩa moonaga ũtonga wao nĩũmaiganĩĩte. Maathĩrĩirwo gũgaakua o ta ng'ondu, gĩkuũ nĩkĩo gĩgaatuĩka mũrĩithi wao. Andũ arĩa athingu nĩmakaarũũhia nĩ ũndũ wa kũmatooria, rĩrĩa ciimba ciao igaakorwo ikĩbutha na ihenya irĩ kwa arĩa akuũ kũraaya na mĩciĩ yao! No Ngai nĩagaakũũra muoyo wakwa kuuma hinyainĩ wa gĩkuũ, nĩ ũndũ nĩakaanyamũkĩra. Ndũgetigagĩre rĩrĩa mũndũ atuĩka gĩtonga, hĩndĩ ĩrĩa indo ciake ciaingĩha nĩ gũkorwo rĩrĩa agaakua ndakaahota gũkuua ũtonga ũcio athiĩ naguo; ũtonga wake ndũgaikũrũkania naake mbĩĩrĩrainĩ. O na mũndũ angĩkorwo muoyoinĩ ũyũ nĩaiganĩire, na akaganagwo nĩ ũndũ wa ũrĩa agĩĩte na ũthii wa na mbere, no mũhaka agaakua o ta ũrĩa maithe maake maakuire, marĩa matakoona ũtheri rĩngĩ o rĩ o rĩ. Ũtonga wa mũndũ ndũngĩmũhonokia harĩ gĩkuũ; no agaakua o ta ũrĩa nyamũ ikuaga. Ngai MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩkwaria araaria; areeta thĩ yothe kuuma irathĩro nginya ithũĩro. Ngai nĩgũkenga arakenga e Zayuni, itũũra rĩrĩa ithaka mũno. Ngai witũ nĩgũũka arooka na ndakirĩĩte ki; atongoreetio nĩ mwaki ũrarĩrĩmbũka o kũrĩrĩmbũka, na akarigiicĩrio nĩ kĩhuuhũkanio kĩrahuuhũkania mũno. Areeta igũrũ na thĩ ituĩke aira agĩtuĩra andũ aake. Aroiga atĩrĩ, “Cookanĩrĩriai ehokeku aakwa harĩ niĩ arĩa maathondekire kĩrĩĩkanĩro na niĩ makĩndutĩra igongoona!” Igũrũ nĩkwanĩrĩra rĩranĩrĩra atĩ Ngai nĩ mũthingu, na atĩ Ngai we mwene nĩ we mũtuanĩri ciira. “Inyuĩ andũ aakwa, thikĩrĩriai ndĩmũhe ũhoro Isiraeli, nĩngũheana ũira ũtarĩ mwega igũrũ rĩaku. Niĩ nĩ niĩ Ngai, Ngai waku. Ndiramũrũithia nĩ ũndũ wa magongoona maanyu; mũndutagĩra magongoona maanyu ma njino o mũthenya. Ndibatairio nĩ ndeegwa kuuma mĩgũndainĩ yanyu o na kana mbũri kuuma ndũũruinĩ cianyu. Nĩ gũkorwo nyamũ ciothe cia gĩthaka nĩ ciakwa, o ũndũ ũmwe na ng'ombe iria irĩ irĩmainĩ ngiri na ngiri. Nyoni ciothe cia rĩerainĩ nĩndĩciũĩ, na nyamũ ciothe iria ciũrũũraga werũinĩ nĩ ciakwa. “Ingĩkorwo ndĩ mũhũũtu, ndingĩkwĩra, tondũ thĩ na kĩrĩa gĩothe gĩ thĩinĩ wayo nĩ gĩakwa. Kaĩ niĩ ndĩaga nyama cia ndeegwa, kana nganyua thakame ya mbũri? Rutagĩra Ngai igongoona rĩa kũmũcookagĩria ngaatho na ũhingagĩrie Ũrĩa Wĩ Igũrũ Mũno ũrĩa wothe ũmwĩrĩire. Ngayagĩra hĩndĩ ya mathĩĩna; nĩndĩkũhonokagia, nawe nĩũrĩngoocaga.” No Ngai arooria mũndũ ũrĩa mũũru atĩrĩĩrĩ, “Wĩ na kĩhooto kĩrĩkũ kuuga maathani maakwa, kana kwaria ũhoro wa kĩrĩĩkanĩro gĩakwa? Nĩũthũire kũrũngwo nĩ niĩ, na ndũrĩ bata na mataaro maakwa. Ũngĩona mũici, nĩgũtuma ũtumaga ndũgũ naake, na ũkagĩaga thiriti na itharia. “Hingo ciothe no maũndũ mooru waragia, na ndũconokaga ũkĩheenania. Ũikaraga thĩ ũgacuuka mũrũ wa thooguo, ũgagĩcambia o ũrĩa mũrĩ a nyina ũmwe ki. Maũndũ macio moothe wĩkĩĩte o ngirĩĩte, ũgagĩciiria atĩ niĩ haana o ta we. No rĩĩrĩ, rĩu nĩngũkũrũithia, na ngũmenyithie mahĩtia marĩa wĩkĩĩte. “Tathikĩrĩriai ũndũ ũyũ wega, inyuĩ arĩa mũtarũmbũyanagia na niĩ, kwaga ũguo ndĩmwanange na gũtirĩ o na ũ ũkũmũhonokia. Ũrĩa ũnjookagĩria ngaatho irĩ igongoona rĩake harĩ niĩ nĩandĩĩĩte; ũrĩa wothe ũnjathĩkagĩra nĩndĩmũhonokagia.” Njiguĩra tha, Ngai, nĩ ũndũ nĩũnyendeete; tharia meehia maakwa, nĩ ũndũ wa ũtugi waku mũingĩ! Thambia mahĩtia maakwa moothe, na ũtherie meehia maakwa! Nĩ gũkorwo nĩnjũũĩ mahĩtia maakwa, na gũtirĩ hĩndĩ itaririkanaga meehia maakwa. No wee wiki tu, njĩhĩirie hatarĩ ũngĩ, na ngeeka ũndũ mũũru maithoinĩ maaku. Kwoguo wee ũrĩ na kĩhooto gĩa kũnjiirithia, na ndũrĩ na mahĩtia ũkĩnduĩra ciira. Ti itherũ niĩ ndaciarirwo ndĩ o na mahĩtia, o na maitũ akĩoha nda yakwa, niĩ ndaarĩ o na meehia. Wee-rĩ, wendaga ngoro ya mũndũ ĩkoragwo ĩrĩ na ũhoro wa ma; tondũ ũcio nduta kũgĩa na ũũgĩ ngoroinĩ yakwa. Thengia meehia maakwa, na nĩngũthera; thambia na hithobu, na nĩngwerũha gũkĩra tharunji. Reke njigue mĩgambo ya gĩkeno na mũcanjamũko; tondũ nĩũbebereete, kĩreke njanjamũke. Ndũkaabaare meehia maakwa tharia mahĩtia maakwa moothe. Ũmba ngoro theru thĩinĩ wakwa, Ngai, ĩkĩra roho mwerũ na mwathĩki thĩinĩ wakwa. Ndũkanyingate kuuma ũthiũinĩ waku, kana ũthengie roho waku mũtheru thĩinĩ wakwa. Njookeria gĩkeno kĩrĩa kiumanaga na ũhonokania waku, na ũhe wendo wa gũgwathĩkĩra, na niĩ nĩndĩrutaga arĩa mahĩtagia maathani maaku, nĩguo arĩa meehagia macookage harĩ we. Honokia kuuma mahĩtiainĩ ma kũũragana, wee Ngai, o wee Ngai mwene ũhonokio wakwa, na nĩngũina nyanĩrĩire ũrĩa wee ũndeithũrĩĩte. Hingũra kanua, MWATHANI, na nĩngũkũgooca. Nĩ gũkorwo wee ndũrenda mahaki, amu nĩingĩakũrutĩra; na ndũngĩkenio nĩ magongoona ma njino. Igongoona rĩakwa harĩ we, Ngai, nĩ roho mũhehenjeku; ngoro ĩrĩa ĩhereete na ĩkenyiihia, wee Ngai, ndũngĩmĩrega. Ngai, ũroĩka Zayuni wega nĩ ũndũ wa ũtugi waku aka rĩngĩ thingo cia Jerusalemu. Hĩndĩ ĩyo nĩũrĩkenagio nĩ magongoona marĩa maagĩrĩire, na magongoona maitũ ma njino na magongoona ma ndeegwa nĩmarĩrutagĩrwo kĩgongoonainĩ gĩaku. Wee mũndũ ũyũ njamba, ũrecaara nĩkĩ nĩ ũndũ wa ũũru waku? Ũtugi wa Ngai nĩ wa tene na tene. Wee ũthondekaga mĩbango ya kũũnũha andũ arĩa angĩ; rũrĩmĩ rwaku nĩ rũũgĩ o ta kanyũi. Hingo ciothe no maheeni ũkoragwo ũgĩthugunda. Wendeete ũũru gũkĩra wega, na maheeni gũkĩra ũũma. Wendeete o kũiguithia andũ ũũru na mĩario yaku, mũheenania ũyũ! Kwoguo Ngai nĩegũkũmomorania tene na tene; egũkũnyiita akũguthe kuuma mũciĩ waku, akũmunye kuuma bũrũri wa arĩa me muoyo. Andũ arĩa athingu moona ũguo nĩmarĩtigĩra; marĩgũthekerera makiugaga atĩrĩ, “Taoneei mũndũ ũrĩa ũtarehokeete atĩ Ngai no amũgitĩre we arehokeete ũtonga wake mũnene, na arethaga ũgitĩri ũmaramariinĩ wake!” No niĩ haana ta mũtamaiyũ mũruru wega, ũrakũra wĩ thĩinĩ wa nyũmba ya Ngai; ndĩhokaga ũtugi wake tene na tene. Ngũtũũra ngũcookagĩrira ngaatho, Ngai, nĩ ũndũ wa ũrĩa wĩkĩĩte, ngwanĩrĩra andũ aaku ehokeku makĩiguaga, njuge atĩ wee wĩ mwega. Irimũ ciĩĩraga atĩrĩ, “Gũtirĩ Ngai.” Ciothe ciendeete o ungumania, na ciĩko ciĩkaga no cia ũũra thoni; gũtirĩ o na kĩmwe gĩacio gĩĩkaga ũndũ mwega. Ngai acũũthagĩrĩria andũ arĩ o igũrũ, oone kana gatagatĩinĩ kaao nĩkũrĩ andũ oogĩ, o arĩa mamũthaathayagia. No rĩĩrĩ, oothe no gũturuura maturuurĩĩte; oothe gũtirĩ ũteendeete kungumania maũndũ. Gũtirĩ o na ũmwe gatagatĩinĩ kaao wĩkaga ũndũ mwega; gũtirĩ o na ũmwe. Ngai egũkĩũria atĩrĩ, “Kaĩ andũ aya meekaga ũũru matarĩ ũmenyo? Marĩaga andũ aakwa ta ũrĩa marĩaga irio, na matihooyaga.” No hĩndĩ ĩyo nĩmakaanyiitwo nĩ guoya mũnene matarĩ manyiitwo nĩguo hĩndĩ ĩngĩ, tondũ Ngai nĩakaahurunja mahĩndĩ ma thũ cia andũ aake. Magaatoorio o biũ nĩ Aisiraeli nĩ ũndũ Ngai nĩamaregeete. Naarĩ korwo Zayuni kwoima ũhonokio wa Isiraeli! Ĩ andũ a Isiraeli magaakena atĩa hiihi hĩndĩ ĩrĩa Ngai agaakorwo atũmĩĩte magaacĩre o rĩngĩ! Honokia, Ngai, na rĩĩtwa rĩaku; ndeithũra na hinya waku. Igua ihooya rĩakwa, Ngai; thikĩrĩria ciugo ciakwa. Nĩnjũkĩrĩirwo nĩ andũ etĩĩi; andũ ooru matarũmbũyanagia na Ngai nĩmarenda kũnjũraga. No rĩĩrĩ, Ngai nĩ we mũũndeithia; MWATHANI nĩ we mũngitĩri. Arohũũra thũ ciakwa na ũũru wacio na aciniine nĩ ũndũ we nĩ mwĩhokeku. Na niĩ nĩndĩrĩkũrutĩra igongoona ngeneete, wee MWATHANI; nĩndĩrĩgũcookeria ngaatho nĩ ũndũ we wĩ mwega. Nĩ ũndũ nĩũhonokeetie kuuma mathĩĩnainĩ moothe, na ũkareka nyone thũ ciakwa ihootekeete. Igua ihooya rĩakwa, Ngai; ndũkaarore na kũngĩ ngĩgũthaitha. Thikĩrĩria na ũnjookerie, mathĩĩna maakwa nĩmanjagithĩĩtie hinya. Nĩnyiitĩĩtwo nĩ guoya nĩ ũrĩa thũ ciakwa ireĩhĩtĩra; arĩa ooru mahinyĩrĩirie o nginya makahehenja. Mandeehereire mathĩĩna na makanduma ũthũ me na maraakara. Ngoro yakwa ĩrĩ na ruwo rũingĩ; guoya wa gĩkuũ nĩũngomeire. No guoya ndĩraigua ngĩinainaga, na ngatoorio nĩ kĩmako kĩnene mũno. Ngakiuga atĩrĩ, “Naarĩ korwo ndĩ mathagu ta ndutuura! Ndeyũmbũkĩra ngeethe ũhuurũko. Ingĩũra thiĩ kũndũ kũraaya mũno ngatũũre werũinĩ; ndeyethera o na ihenya handũ ha kwĩgitia rũhuuho rũũrũ rũnene na kĩhuuhũkanio.” Turuuria mĩario ya thũ ciakwa, MWATHANI! Nĩ gũkorwo ũhũthĩri hinya na ngũĩ nocio nyonaga itũũrainĩ, irĩthiũrũrũkĩirie mũthenya na ũtukũ, ikarĩiyũria na ũmaramari na mathĩĩna. Thĩinĩ warĩo no mwanangĩko wĩ kuo; njĩra ciarĩo ciyũire o ũhinyanĩrĩria na maheeni. Korwo nĩ thũ ĩranyũrũria no ngĩrĩrĩrie; korwo nĩ mũndũ wĩnjiiragĩria ũũru ũreĩndĩĩra, no ndĩhithe ndakaae kũnyona. No nĩ we, wee tũrĩ a riika rĩmwe nawe, o wee wathiomo na mũraata wakwa mũnene, o wee twagwatanagĩra wega mũno, na tũgathaathayagia Ngai hamwe Hekaarũinĩ. Thũ ciakwa irokua ihinda rĩacio rĩtakinyĩĩte; iroikũrũka kwa arĩa akuũ i muoyo! Nĩ gũkorwo ngoroinĩ ciacio na mĩciĩinĩ yacio kwĩ na ũũru. No niĩ nĩgũkaĩra ngũkaĩra MWATHANI Ngai, na nĩekũhonokia. Ndĩrĩtetaga ngĩcaayaga rũũciinĩ, mĩaraho, na ũtukũ, na nĩarĩiguaga mũgambo wakwa. Nĩekũnjookia ndĩ o mũgima kuuma mbaarainĩ ici ndĩrarũa na thũ itangĩtarĩka. Ngai ũrĩa ũtũire athamakaga kuuma tene na tene, nĩekũnjigua na amatoorie; nĩ ũndũ nĩmaregeete kũgarũrũka, na matimũtĩĩĩte. Mũraata ũcio wakwa wa tene aatharĩkĩire araata aake, agĩthũũkia kĩrĩĩkanĩro gĩake. Mĩario yake yanyorokeete gũkĩra thiagĩ, no ngoro yake yeriragĩria o mbaara. Ciugo ciake cianyorokeete o ta maguta, no ciatemaga ta hiũ cia njora njũgĩ mũno. Neanaai mathĩĩna maanyu moothe kũrĩ MWATHANI, naake nĩekũmũgitĩra; ndarĩ hingo angĩtĩkĩra andũ arĩa athingu matoorio. Nĩ gũkorwo wee, Ngai, nĩũkaaharũrũkia mbĩĩrĩrainĩ ooragani na aheenania acio, o na ũtũũro wao ũtakinyĩĩte gatagatĩ. No niĩ-rĩ, ngũtũũra o ngwĩhokeete. Njiguĩra tha, Ngai, tondũ andũ nĩmaranyariira; thũ ciakwa ihinyagĩrĩria hingo ciothe. Thũ ciakwa inyariiraga mũthenya wothe; andũ arĩa marahũũrana na niĩ nĩ aingĩ mũno. Rĩrĩa ndĩraigua guoya, njigaga mwĩhoko wakwa harĩ we, MWATHANI Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno. Ndĩhokaga Ngai na ndiguaga guoya; nĩndĩmũgoocaga nĩ ũndũ wa ciĩranĩro ciake. Mũndũ ũrĩa arĩ o rũkũngũ-rĩ angĩnjĩka atĩa? Mũthenya wothe thũ ciakwa igeragia o kũndonyia mathĩĩnainĩ; ciĩciiragia o ũrĩa ingĩnjĩka ũũru. Cithiaga keeheriinĩ, cikanjoheria; cigatuĩria mĩthiĩre yakwa yothe, ciĩrĩgĩrĩire kũnjũraga. Ciherithie, Ngai, nĩ ũndũ wa ũũru wacio; hoota andũ acio nĩ ũrĩa ũraakarĩĩte! Nĩũũĩ mathĩĩna moothe marĩa nyoneete; maithori moothe marĩa ndanarĩra nĩũũĩ ũrĩa maigana. Nĩũmaandĩkĩĩte moothe ibukuinĩ rĩaku. Mũthenya ũrĩa ngaagũkaĩra, thũ ciakwa no kũhũndũka ikaahũndũka. Niĩ njũũĩ ũũ: Ngai arĩ mwena wakwa: Ngai ũrĩa ngoocaga ciĩranĩro ciake, o we MWATHANI ũrĩa ngumagia ciĩranĩro ciake. Ũcio nĩ we niĩ ndĩhokeete, ndingĩigua guoya. Mũndũ ũrĩa arĩ o rũkũngũ-rĩ angĩnjĩka atĩa? Nĩngũkũhingĩria ũrĩa ngwĩrĩire Ngai; nĩngũkũrutĩra kĩheeo gĩa gũgũcookeria ngaatho. Nĩ ũndũ nĩũhonokeetie kuuma gĩkuũinĩ, na ũkagirĩrĩria ndikaahootwo; nĩguo thiage mbere ya Ngai ngĩonaga ũtheri ũrĩa wonagwo nĩ arĩa marĩ muoyo. Njiguĩra tha, Ngai, njiguĩra tha, nĩ gũkorwo nĩharĩ we ndĩtharĩire; ũkũmenyerera rungu rwa mathagu maaku, o nginya ũgwati ũthire. Ngũkaĩra Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno, Ngai ũrĩa ũhingagĩria mabataro maakwa moothe. Nĩekũnjĩtĩka arĩ o igũrũ na ahonokie; nĩegũconorithia arĩa maranangĩrĩria thĩ. Ngai nĩekũnyonia ũtugi wake na wĩhokeku wake. Thiũrũrũkĩirio nĩ thũ itariĩ ta mĩrũũthi ĩkorokeetio nĩkũrĩa andũ; magego maacio mahaana ta matimũ na mĩguĩ, nacio nĩmĩ ciacio ihaana ta hiũ cia njora njũgĩ. Onania ũnene waku, Ngai, kũu igũrũ, na riiri waku gũũkũ thĩ yothe! Thũ ciakwa cianjigĩire gĩkerenge nĩguo inyiite, roho wakwa ũgĩthikĩra. Cienjire irima njĩrainĩ yakwa, no nĩcio nyene ciagũire kuo. Ndingĩenyenyeka, Ngai, ndingĩenyenyeka! Nĩngũina na ngũgooce! Wee roho wakwa arahũka! Arahũkaai kĩnanda na ngita! Nĩngwarahũra riũa! Nĩngũgũcookeria ngaatho, MWATHANI, ndĩ gatagatĩinĩ ka andũ; nĩngũkũinĩra nyĩmbo cia gũkũgooca ndĩ gatagatĩinĩ ka ndũũrĩrĩ. Nĩ gũkorwo ũtugi waku nĩ mũraaya o ta igũrũ; wĩhokeku waku ũkinyĩĩte o matuinĩ. Onania ũnene waku, Ngai, kũu igũrũ, na riiri waku gũũkũ thĩ yothe! Inyuĩ aathani aya, mũrĩ hĩndĩ mũtuanagĩra na kĩhooto? Nĩmũciirithagia andũ oothe na kĩhooto? Aaca! Mũthugundaga o maũndũ mooru na meciiria maanyu, na mũkaiyũria haaro bũrũriinĩ. Andũ arĩa ooru maambagĩrĩria kũrema, o maaciarwo, maambagĩrĩria kũheenania moima nda o ũguo. Me ũrũrũ o ta wa nyoka; mathingĩĩte matũ maao o ta gĩĩko gĩtaigua, kĩrĩa gĩtaiguaga mũgambo wa ũrĩa ũragĩthuuthĩra, o na kana gĩkaigua mũini ũrĩa ũrakĩinĩra na njĩra ya wara. Unanga magego marĩa marĩ tũnuainĩ twao, Ngai; munyania mĩthangiri ya mĩrũũthi ĩno, wee MWATHANI Marohwererekera o ta ũrĩa maaĩ ma kĩguũ mahwererekagĩra; marorangĩrĩrio thĩ mahoohe o ta nyeki ĩrĩa ĩkoragwo njĩrainĩ. Marotweka o ta ũrĩa ndinoho ĩtwekaga o ĩgĩthiaga, marotuĩka o ta kĩhuno kĩrĩa gĩtoonaga riũa! Marotũgũtwo o ta mĩigua materĩgĩrĩire; Ngai aromombũra marĩ o muoyo o ta mahuti nĩ ũrĩa araakarĩĩte! Andũ arĩa athingu nĩmarĩkena rĩrĩa marĩona arĩa meehagia makĩherithio; marĩgerera thĩinĩ wa thakame ya andũ arĩa ooru. Andũ nĩmariuga atĩrĩ, “Ti itherũ andũ arĩa athingu rĩu nĩmatugĩĩtwo; nĩ ma nĩkũrĩ Ngai ũrĩa ũciirithagia thĩ.” Ngai wakwa, honokia kuuma gwĩ thũ ciakwa; menyerera kuuma harĩ arĩa maratharĩkĩra. Honokia kuuma harĩ arĩa meekaga ũũru; ndeithũra kuuma harĩ ooragani. Tarora wone nĩkũnjoheria manjoheirie nĩguo manjũrage! Andũ ooru nĩgwĩcookanĩrĩria marecookanĩrĩria hamwe nĩguo manjũkĩrĩre, o na hatarĩ ũndũ njĩhĩĩtie kana ngahĩtia, MWATHANI. Marethagathaga na ihenya kũnjũkĩrĩra o na hatarĩ na mahĩtia njĩkĩĩte. Arahũka MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe ũũke ũndeithie, o wee Ngai wa Isiraeli ũkĩonere, arahũka ũherithie ndũũrĩrĩ ciothe, ndũkaiguĩre tha mũndũ o wothe, ũgarũrũkaga arĩa angĩ akamakunyanĩra nĩguo moone ũũru. Macookaga hwaĩinĩ o hwaĩinĩ, makĩraramaga ta magui, magĩcangacangaga itũũrainĩ. Taigua ũrĩa maranuma makĩĩhĩtagĩra! Nĩmĩ ciao ihaana ta hiũ cia njora irĩ tũnuainĩ twao, mareciiria atĩ gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũramaigua. No wee, MWATHANI, no kũmathekerera ũramathekerera; ndũũrĩrĩ ciothe nĩgũcinyũrũria ũracinyũrũria. Wee, Ngai, nĩ we handũ haakwa ha gwĩtharĩra; hinya waku noguo niĩ ndĩhokeete. Ngai wakwa nĩekũndeithia tondũ nĩ muuma andũ nĩekũreka ndũũgarũũge nĩgũkena nĩkuona thũ ciakwa itooreetio. Ndũkaamoorage o rĩmwe Ngai nĩguo andũ aakwa matikariganĩrwo, mahurunje na hinya waku na ũmahoote, wee MWATHANI, mũtũmenyereri. Marogwatio nĩ mwĩtĩĩo wao, nĩ ũndũ tũnua twao twaragia o maheeni; ciugo ciao ciothe no maheeni matheri! Tondũ no kũruma marumanaga makĩheenanagia-rĩ, maniine na maraakara maaku. maniine o biũ. Nĩguo andũ oothe mamenye atĩ Ngai nĩathanaga thĩinĩ wa Isiraeli. na wathani wake ũhĩmbĩirie thĩ yothe. Thũ ciakwa icookaga hwaĩinĩ o hwaĩinĩ, ikĩraramaga ta magui, igĩcangacangaga itũũrainĩ. Icangacangaga o ta magui igĩethaga gĩa kũrĩa, na ikarĩra o ta mo ciaga kũhũũna. No niĩ nĩngũina ng'ane ũrĩa wĩ hinya; rũũciinĩ o rũũciinĩ ndĩrĩinaga nyanĩrĩire ũrĩa wee wĩ mũtugi. Nĩ ũndũ nĩũkoreetwo wĩ handũ haakwa ha gwĩtharĩra, na kĩĩhitho gĩakwa hĩndĩ ya mathĩĩna. Nĩngũkũinĩra ngĩkũgoocaga, wee mũngitĩri, nĩ gũkorwo wee Ngai, nĩ we handũ haakwa ha gwĩtharĩra, o wee, Ngai ũrĩa ũnyendeete. Nĩũtũregeete, Ngai, na ũgatũmomorania; nĩũkoreetwo ũraakarĩĩtio nĩ ithuĩ rĩu tũcookerere! Nĩũtũmĩĩte bũrũri ũthingithe na ũkaũtarũrania; thinga mĩatũka yaguo, tondũ nĩkũharagana ũraharagana. Nĩũtũmĩĩte andũ aaku manyariirĩke mũno; tũrathiĩ tũgĩtũgũũgaga ta andũ marĩĩtwo nĩ njoohi. Nĩũheete arĩa magũtĩĩĩte kĩmenyithia, nĩguo methare kuuma harĩ arĩa marathanaga na mĩguĩ. Tũhonokie na hinya waku, na ũtũcookerie mahooya maitũ, nĩguo andũ arĩa wendeete matharwo kuuma ũgwatiinĩ. Ngai arĩ gĩikaro gĩake gĩtheru oigĩĩte atĩrĩ, “Ngwatũranga Shekemu ngĩrũũhagia, na ngayanĩrie andũ aakwa gĩtuamba gĩa Sukothu. Gileadi nĩ gwakwa, o na Manase; Efiraimu nĩ ngobia yakwa ya kũngitĩra mũtwe na Juda nĩ mũthĩĩgi wakwa wa ũthamaki. Moabi nĩ kĩraĩ gĩakwa gĩa gwĩthambĩra; nĩ niĩ mwene bũrũri wa Edomu. Nĩngũkena ngĩrũũhagia nĩ ũrĩa hooteete bũrũri wa Filisitia.” Nũũ, ũkũndwara itũũrainĩ rĩrĩa rĩirigĩirwo na thingo cia hinya? Nũũ ũkũndongoria andware Edomu? No wee, Ngai nĩũtũregeete; wee, Ngai, ndumagaranagia na mbũtũ ciitũ cia ita. Tũhootanĩre harĩ thũ ciitũ, nĩ gũkorwo ũteithio wa mũndũ nĩ wa tũhũ. Ngai arĩ hamwe na ithuĩ nĩtũkũhootana; nĩ we ũkũrangĩrĩria thũ ciitũ thĩ. Igua kĩrĩĩro gĩakwa, Ngai; thikĩrĩria ihooya rĩakwa Ndĩragũkaĩra njũrĩĩtwo nĩ hinya ngoro na ndĩ kũraaya mũno na mũciĩ. Haicia igũrũ wa ndũmba ya ihiga harĩa itangĩona ũgwati, nĩ gũkorwo wee nĩ we mũmenyereri, mũnaara wakwa ũtangĩenyenyeka wa kwĩgitĩra kuuma harĩ thũ ciakwa. Reke ndũũre thĩinĩ wa handũ haaku harĩa haamũre matukũ moothe na muoyo wakwa; reke nyone ũgitĩri rungu rwa mathagu maaku. Nĩ gũkorwo wee, Ngai, nĩũiguĩte ũrĩa ngwĩrĩire, nĩũheete ũgai wa arĩa magũtĩĩĩte. Raihia ũtũũro wa mũthamaki; reke akĩrĩrĩrie gũtũũra. Arotũũra athamakaga arĩ mbere yaku, Ngai, nginya tene na tene; mũmenyerere na ũtugi na wĩhokeku waku. Kwoguo nĩndĩrĩinaga ngĩkũgoocaga hĩndĩ ciothe, rĩrĩa ndĩrakũhingĩria mũthenya o mũthenya ũrĩa ngwĩrĩire. Njetereire o Ngai wiki ngirĩrĩirie; ũhonokio wakwa uumaga harĩ we. We wiki nĩ we ũmenyagĩrĩra na akahonokia; nĩ we mũngitĩri, ndirĩ hingo ngaatoorio. Nĩ nginya rĩ inyuothe mũgũtũũra mũtharĩkagĩra mũndũ ũrĩa o na rũgiri rũmomokanu rũmũkĩrĩĩtie hinya? Mũrabanga o ũrĩa mũngĩmũng'aũrania kuuma ũneneinĩ wake; mũkenagio no maheeni. Mũraathimanaga na tũnua twanyu, no mũkarumana ngoroinĩ cianyu. Njetereire o Ngai wiki ngirĩrĩirie, nĩ gũkorwo nĩharĩ we njigĩĩte mwĩhoko wakwa. We wiki nĩ we ũmenyagĩrĩra na akahonokia; nĩ we mũngitĩri; ndirĩ hingo ngaatoorio. Ũhonokio wakwa na gĩtĩĩo gĩakwa ciumaga kũrĩ Ngai; nĩ we mũmenyereri wĩ hinya; nĩ we handũ haakwa ha gwĩtharĩra. Andũ aakwa, mwĩhokageei Ngai mahinda moothe; mũmenyithagiei mathĩĩna maanyu moothe, nĩ gũkorwo nĩ we handũ haitũ ha gwĩtharĩra. Andũ oothe mahaana o ta ihũũmũka rĩmwe; arĩa atĩĩĩku na arĩa matarĩ atĩĩĩku no tũhũ mũtheri. Mangĩthimwo oothe na ratiri matingĩona ũritũ wa ihũũmũka rĩmwe. Kũhinyanĩrĩria gũtigaatuĩke mwĩhoko waku, ndũkeerĩgĩrĩre kũgĩa na indo na njĩra ya ũtuunyani; o na ũtonga waku ũngĩingĩha, ndũkawĩhoke. Nĩnjiguĩte makĩria ma riita rĩmwe Ngai akiuga atĩ, hinya nĩ wake, na atĩ ũtugi wake ndũgarũrũkaga. Wee, MWATHANI, nĩ we ũrĩhaga o mũndũ kũringana na ciĩko ciake. Wee, Ngai, nĩ we Ngai wakwa, na nĩngwĩrirĩirie. Mwĩrĩ wakwa wothe nĩũkwĩrirĩirie; roho wakwa ũkũnyooteire o ta bũrũri mũũmũ na mũhĩnju, ũtarĩ na maaĩ. Reke nguone wĩ handũ haaku harĩa hatheru; reke ndĩroragĩre hinya waku na riiri waku. Nĩngũkũgooca nĩ ũndũ ũtugi waku nĩ mwega gũkĩra muoyo guo mwene. Ngũtũũra ngũcookagĩria ngaatho matukũ moothe ma muoyo wakwa; ngĩkũhooya ndĩrĩambararagia mooko maakwa ndĩmeerekeirie kũrĩ we. Nĩnjiganĩire o ta mũndũ ũrugĩirwo iruga rĩega mũno, na nĩngũinagĩra ngeneete ngĩkũgoocaga. Nĩngũririkanaga ndĩ ũrĩrĩ, na ngeciiria ũhoro waku ũtukũ wothe, nĩ ũndũ nĩũkoreetwo ũrĩ ũteithio wakwa. Nĩndĩinaga ngeneete ndĩ rungu rwa mathagu maaku. Ndĩhoceetie harĩ we: guoko gwaku kwa ũrĩo nĩkũũnyiitĩrĩire. Arĩa marenda kũnjũraga maroikũrũka kwa arĩa akuũ; maroanangwo na hiũ cia njora; ciimba ciao irorĩĩo nĩ mbwe. No mũthamaki nĩarĩkena nĩ ũndũ Ngai nĩarĩmũhe ũhootani; arĩa mehĩtaga makĩgwetaga rĩĩtwa rĩa Ngai nĩmarĩmũgooca, rĩrĩa tũnua twa arĩa maheenanagia tũrĩkirio. Thikĩrĩria mateta maakwa ngĩkũhooya Ngai; rangĩra muoyo wakwa tondũ thũ ciakwa nĩitũmĩĩte ngĩe na guoya mũno. Menyerera harĩ mĩbango mĩũru ya eeki naaĩ, na harĩ ndundu ya arĩa meekaga ũũru. Manooraga nĩmĩ ciao ta hiũ cia njora na magaikia ciugo njũru ta mĩguĩ. Mehithagĩra andũ arĩa eega makamaratha na mĩguĩ; mamarathaga o rĩmwe matarĩ na guoya. Matitiganaga na mĩbango yao mĩũru; mabangaga ũrĩa mekũiga mũtego na hitho, makiugaga atĩrĩĩrĩ, “Hatirĩ mũndũ ũgũtuona.” Mathondekaga mĩbango mĩũru makoiga atĩrĩ, “Nĩtwabanga gĩĩko kĩa ũmaramari tũthugundĩĩte na wara.” Ngoro ya mũndũ na meciiria maake itingĩtuĩrĩka. No rĩĩrĩ, Ngai nĩekũmaratha na mĩguĩ yake; megũtiihangio narua. Akaamananga nĩ ũndũ wa ciugo njũru iria maarĩĩtie na tũnua twao; arĩa oothe makaamoona nĩkũinainia makainainia mĩtwe mamakĩĩte. Oothe nĩmageetigĩra; mageeciiria ũrĩa Ngai eekĩĩte na maheane ũhoro wa ciĩko ciake. Andũ oothe arĩa athingu nĩmagaakena nĩ ũndũ wa ũrĩa MWATHANI eekĩĩte. Nĩmakaagitĩrwo nĩ we; andũ oothe arĩa eega nĩmakaamũgooca. Wee Ngai, nĩtwagĩrĩirwo nĩgũkũgoocaga twĩ Zayuni na tũkũhingagĩrie ũrĩa tũkwĩrĩire twĩ mbere yaku, nĩ ũndũ nĩũcookagia mahooya maitũ. Andũ oothe mookaga harĩ we nĩ ũndũ wa meehia maao. Hĩndĩ ĩrĩa twatoorio nĩ meehia maitũ, wee nĩũtuohagĩra. Gũkena-rĩ, nĩ arĩa ũthuuraga ũkamareehe maikarage handũ haaku harĩa hatheru; tũroiganĩra na maũndũ meega ma nyũmba yaku, o yo Hekaarũ yaku ĩrĩa theru. Wee Ngai, ũtũcookagĩria na gũtũhe ũhootani, na nĩwĩkaga ciĩko cia magegania nĩguo ũtũhonokie. Wee-rĩ, nĩ we mwĩhoko wa andũ arĩa marĩ gũũkũ thĩ guothe, o na wa arĩa marĩ mariainĩ marĩa me kũraaya. Nĩ we wahandire irĩma na hinya waku ikĩrũma, ũgĩkĩonania ũrĩa wĩ hinya mũingĩ. Nĩ we ũhooragĩria mũraramo wa maria, na inegene rĩa ndiihũ cia mo, na no we ũhooragĩria mbugĩrĩrio ya andũ. Thĩ yothe nĩgegeetio nĩ maũndũ manene marĩa wee wĩkĩĩte; ciĩko ciaku nĩitũmĩĩte andũ moigĩrĩrie makeneete kuuma mũthia ũmwe wa thĩ nginya ũrĩa ũngĩ. Wee Ngai, nĩ we ũmenyagĩrĩra thĩ na ũkamiurĩria mbura; nĩũmĩtongeetie o na ũkamĩnoria. Nĩ we ũiyũragia njũũĩ na maaĩ; na no we ũheaga andũ irio cia kũrĩa. Wĩkaga ũguo na njĩra ĩno: Uuragĩria mĩgũnda ĩrĩa ĩrĩmĩĩtwo mbura ũkamĩconjoria; ũmĩororoagia na mbura ya rũthuthuũ na ũgatũma irio iria ihandĩĩtwo ikũre. O mwaka we nĩũtũheaga magetha maingĩ nĩ ũndũ wĩ mũtugi; ũthiaga ũgĩtigaga iraathimo nyingĩ kũrĩa guothe ũgeragĩra. Moorĩithio maiyũire nyeki nduru, nacio irĩma ciyũire gĩkeno. Cieni ciyũire ndũũru cia ng'ondu, nacio ituamba ikaiyũra mbembe; indo ciothe iroigĩrĩria ikĩinaga nĩgũkena. Goocaai Ngai mũkĩanagĩrĩra mũkeneete, inyuĩ andũ oothe! Inaai nyĩmbo cia kuonania ũrĩa Ngai e mũnene; mũkumiei mũno! Ĩraai Ngai atĩrĩ, “Ĩ ciĩko ciaku ti cia magegania! Thũ ciaku ciĩkũnjaga nĩ guoya nĩ ũndũ wa ũrĩa wee ũrĩ hinya. Andũ oothe gũũkũ thĩ nĩ we marathaathaiya magĩkũinagĩra nyĩmbo cia gũkũgooca; maraina nyĩmbo cia gũkumia rĩĩtwa rĩaku.” Ũkaai muone ũrĩa Ngai eekĩĩte; eekaga andũ ciĩko cia kũmagegia. Aagarũrire iria rĩgĩtuĩka thĩ nyũmũ; maithe maitũ maaringire rũũĩ na magũrũ. Tũgĩgĩcanjamũka twĩ handũ hau nĩ ũndũ wa ũrĩa Ngai eekire. Aathanaga nginya tene na tene na hinya wake; maitho maake maikaraga macũũthĩrĩire ndũũrĩrĩ; andũ arĩa makũremagĩra nĩmemenyerere gũkaanetũũgĩria. Goocaai Ngai witũ inyuĩ andũ oothe, rekeei kũmũkumia kwanyu kũiguĩkane. Nĩatũigĩĩte muoyo na agatũgirĩrĩria tũtikaagũe. Wee, Ngai nĩũtũgereetie, o ta ũrĩa betha ĩgeragio na mwaki. Nĩwatũmire tũnyiitwo nĩ mũtego na ũgĩtũkuuithia mũrigo mũritũ. Nĩwarekire tũrangĩrĩrio thĩ nĩ thũ ciitũ; nĩtwahĩtũkĩire mwakiinĩ na mũiyũroinĩ wa maaĩ, no rĩu nĩũtũraathimĩĩte na iraathimo nyingĩ. Nĩngũreehe magongoona ma njino nyũmbainĩ yaku; nĩngũkũhingĩria ũrĩa ngwĩrĩire ũrĩa ndeehĩtire na kanua gaakwa ndĩ mbere yaku, hĩndĩ ĩrĩa ndarĩ thĩĩnainĩ. Ngũkũrutĩra magongoona ma gũcinwo ma ndũrũme iria noru mũno; ngũruta igongoona rĩa ndeegwa na mbũri, nayo ndoogo yarĩo yambate na igũrũ. Ũkaai inyuothe arĩa mũtĩĩĩte Ngai mũigue ngĩheana ũrĩa anjĩkĩire. Ndamwĩtire na mũgambo mũnene, na ngĩmũgooca na nyĩmbo. Korwo ndaarĩ na meehia ngoroinĩ yakwa-rĩ, MWATHANI ndangĩathikĩrĩirie. No rĩĩrĩ, Ngai nĩathikĩrĩirie; nĩaiguĩte ihooya rĩakwa. Ngai arogoocwo tondũ ndaregeete ihooya rĩakwa, o na kana akaaga kũnyonia ũtugi wake. Ngai ũrotũiguĩra tha na ũtũraathime; ũrotuonia ũtaana. Nĩguo wendi waku ũmenyeke thĩ yothe, na hinya waku wa kũhonokania ũmenywo nĩ ndũũrĩrĩ ciothe. Andũ marokũgooca, wee Ngai; andũ oothe marogũkumia! Ndũũrĩrĩ irocanjamũka na ciine nĩgũkena, nĩ gũkorwo wee ũtuithanagia andũ na kĩhooto na ũgatongoria ndũũrĩrĩ ciothe iria irĩ gũũkũ thĩ. Andũ marokũgooca wee Ngai; andũ oothe marogũkumia! Thĩ nĩrutĩĩte maciaro maayo; Ngai, o we Ngai witũ, nĩatũraathimĩĩte. Ngai arothiĩ na mbere gũtũraathima, arotĩĩo nĩ andũ kũndũ guothe. Ngai aroarahũka ahurunje thũ ciake; arĩa mamũthũire maromũũrĩra. Mahurunje o ta ũrĩa ndoogo yũmbũragwo nĩ rũhuuho; andũ arĩa ooru marothira marĩ mbere ya Ngai, o ta ũrĩa mũcumaa ũringũkaga waringithio mwaki. No rĩĩrĩ, andũ arĩa athingu marocanjamũka na makene marĩ mbere ya Ngai; marorũũgarũũga nĩgũkena! Inĩraai Ngai; inaai mũkĩgoocaga rĩĩtwa rĩake; tũũgĩriai ũrĩa ũthiaga ahaicĩĩte matũ; Rĩĩtwa rĩake nĩ MWATHANI; canjamũkaai mũrĩ mbere yake. Ngai, ũrĩa ũikaraga Hekaarũinĩ yake theru, nĩ we ũmenyagĩrĩra ciana cia ngoriai na akagitĩra atumia a ndigwa. Nĩ we ũheaga arĩa matiganĩirio ũikaro na akoohora arĩa mooheetwo akamahe wĩyathi na gĩkeno, no arĩa mamũremeire maikaraga bũrũriinĩ mũũmũ. Hĩndĩ ĩrĩa, wee Ngai, wathiire ũtongoreetie andũ aaku, rĩrĩa wee wathiire ũtuĩkanĩirie werũ, thĩ nĩyathingithire, narĩo igũrũ rĩkiuria mbura, nĩ ũndũ wa gũũka kwa Ngai wa Sinai, gũũka kwa Ngai wa Isiraeli. Nĩwoiririe mbura kwa ũingĩ, wee Ngai, ũkĩnyootora bũrũri waku ũrĩa wang'arĩĩte; andũ aaku magĩkĩona gwa gũtũũra. Tondũ wa ũrĩa wee, Ngai, wĩ mwega-rĩ, nĩwahingĩirie arĩa maabataire mabataro maao. MWATHANI aathanire, nao atumia aingĩ magĩkuua ndũmĩrĩri ĩno; “Athamaki na mbũtũ cia ita nĩkũũra maroora matekwĩhũgũra!” Atumia arĩa maarĩ mĩciĩinĩ makĩgayana indo iria ciatahĩĩtwo nacio ciarĩ mĩhiano ya ndutuura yahakĩĩtwo betha, namo mathagu maayo makagemio na thahabu ĩrĩa njega mũno. (Amwe aanyu meehithire ciugũinĩ cia ng'ondu rĩrĩa kwarĩ mbaara nĩkĩ?) Rĩrĩa Mwene Hinya Wothe aahurunjire athamaki, no ta rĩrĩa kũroira mbura ya mbembe, kĩrĩmainĩ gĩa Zalimoni. Ĩ kĩrĩma kĩa Bashani ti kĩrĩma kĩnene; Ĩ gĩtirĩ tũcũmbĩrĩ tũingĩ! Wee kĩrĩma gĩĩkĩ kĩrĩ tũcũmbĩrĩ tũingĩ, ũrarora manyiira kĩrĩma kĩrĩa Ngai aathuurire gĩtuĩke gĩikaro gĩake nĩkĩ? MWATHANI egũtũũra kuo tene na tene! MWATHANI arooka handũ harĩa hatheru oimĩĩte kĩrĩma gĩa Sinai arĩ na ngaari cia mbarathi itangĩtarĩka. Arambata kĩrĩma kĩrĩa kĩraaya na igũrũ arĩ na mĩgwate mĩingĩ, akĩamũkagĩra iheeo kuuma kũrĩ andũ, o na kuuma kũrĩ andũ arĩa aremi. MWATHANI Ngai egũtũũra kuo. Goocaai MWATHANI o we ũkuuaga mĩrigo iitũ mũthenya o mũthenya; we-rĩ, nĩ we Ngai ũrĩa ũtũhonokagia. Ngai witũ nĩ Ngai ũrĩa ũhonokagia; MWATHANI o we Ngai witũ, nĩ we ũtũkũũraga kuuma harĩ gĩkuũ. No rĩĩrĩ, Ngai nĩakaamemenda mĩtwe ya thũ ciake, iria itatigithagĩria kwĩhia. MWATHANI oigĩĩte atĩrĩ, “Nĩngaaruta thũ cianyu kuuma Bashani; ngaaciruta iriainĩ kũrĩa kũriku, nĩguo mũgerere thakameinĩ yacio, nacio ngui cianyu imũcũne o ũrĩa ikwenda.” Mũkinyũkĩrie waku wa ũhootani, Ngai nĩwoneetwo nĩ andũ oothe; nĩmooneete mũgendere wa Ngai, mũthamaki wakwa, agĩthiĩ gũtoonya handũ haake harĩa haamũre. Aini nĩ o marĩ mbere, makarũmĩrĩrwo nĩ ahũũri inanda, nao airĩĩtu arĩa marahũũra tamburini marĩ gatagatĩ. Marathiĩ makĩinaga atĩrĩĩrĩ, “Ngai arogoocwo kĩũnganoinĩ kĩa andũ aake; Goocaai MWATHANI, inyuĩ njiarwa ciothe cia Jakubu!” Matongoreetio nĩ mũhĩrĩga ũrĩa mũniini mũno wa Benjamini, ũgacookwo nĩ atongoria a Juda na gĩkundi kĩao, arĩa moimĩĩtwo thuutha nĩ atongoria a Zebuluni na a Nafutali. Ngai onania hinya waku ũrĩa wanahũthĩra nĩ ũndũ witũ, uumĩĩte Hekaarũ yaku ĩrĩa ĩrĩ Jerusalemu, kũrĩa athamaki makũreehagĩra iheeo. Rũithia Misiri, nyamũ ĩyo ya gĩthaka ĩikaraga ithanjĩinĩ; rũithia ndũũrĩrĩ iria atongoria aacio mahaana mbogo cia gĩthaka nginya ikwĩnyiihĩrie ciothe na ikũrutĩre iheeo cia betha. Hurunja andũ arĩa meendeete o mbaara! Andũ a bata makuuĩĩte iheeo nĩmagooka moimĩĩte bũrũri wa Misiri; Bũrũri wa Ethiopia nĩũkaareehere Ngai iheeo na mĩtũkĩ. Inĩraai Ngai, inyuĩ moothamaki moothe ma thĩ; inaai mũkĩgoocaga MWATHANI, ũrĩa ũthiaga ahaicĩĩte igũrũ rĩrĩa rĩtũĩre ho kinya tene na tene. Tathikĩrĩriai ũrĩa aragũũthũka na hinya! Ganaai hinya wa Ngai, ũrĩa ũthamakagĩra Isiraeli na ũrĩa hinya wake wĩ kũu igũrũ. Ĩ Ngai ndũrĩ wa kũguoyohithia rĩrĩa ũrooka uumĩĩte handũ haaku harĩa hatheru! Ngai wa Isiraeli nĩ we ũheaga andũ aake ũhoti o na hinya. Ngai arogoocwo! Honokia Ngai, nĩ gũkorwo maaĩ manginyĩĩte o ngingo. Ndĩratoonyerera mũtondoinĩ, no gũtomberera ndĩratomberera; ndĩ ndiainĩ o harĩa hariku, na ndĩ hakuhĩ kũhumbĩkanio nĩ ndiihũ. Nĩnogeetio nĩgũkaya nĩguo ndeithio na mũmero wakwa nĩ mũng'aru. Maitho maakwa nĩmoorĩĩtwo nĩ hinya nĩgũgũcũũthĩrĩria wee Ngai, ũũke ũndeithie. Arĩa mathũire hatarĩ gĩtũmi nĩ aingĩ gũkĩra njuĩrĩ cia mũtwe wakwa. Thũ ciakwa ciaragia maheeni igũrũ rĩakwa; i na hinya mũno na irenda kũnjũraga. Ndahota atĩa gũcookia indo itaiyĩte? Wee, Ngai, nĩũũĩ ũrimũ wakwa; ndwagaga kuona meehia marĩa njĩhĩĩtie. MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe ndũgeetĩkĩre njonorithie arĩa makwĩhokeete! Ngai wa Isiraeli, ndũkaareke nyararithie arĩa magũthaathayagia. Nĩ gũkorwo irumi iria numĩĩtwo, numĩĩtwo nĩ ũndũ waku; ũthiũ wakwa ũiyũirwo nĩ thoni. Nduĩkĩĩte ta mũgeni harĩ aariũ a maitũ, kana ta mũrũũrĩrĩ harĩ andũ a mũciĩ witũ. Kĩyo kĩrĩa ndĩ nakĩo kĩa Hekaarũ yaku nĩkĩo kĩndĩĩte; irumi iria ũrarumwo nĩ niĩ icookereire. Ndenyiihirie na ngĩiima irio, andũ magĩthekerera nĩgwĩka ũguo; ndehumbire nguo cia macakaya, magĩthekerera. Njĩrainĩ cia itũũra no ndeto ciakwa ciaragio, nao arĩĩu mainaga makĩnyũrũragia. No niĩ-rĩ, wee MWATHANI, nĩ we ndĩrahooya; njookeria Ngai, ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire. Njookeria nĩ ũndũ wee wĩ muumaandũ, na nĩũhonokanagia o ta ũrĩa wĩranĩire. Honokia ndigatoonyerere mũtondoinĩ; ngitĩra kuuma harĩ thũ ciakwa, nduta ndiainĩ ĩyo ndiku. Ndũkaareke mũiyũro wa maaĩ ũhumbĩkanie, o na kana merio nĩ kũndũ kũrĩa kũriku, kana harũke mbĩĩrĩrainĩ. Njookeria MWATHANI, nĩ ũndũ wee wĩ mwega, na gũtirĩ hingo ũtandugaga; hũgũkĩra, tondũ wee wĩ mũtugi mũno. Ndũkaae kũrora na kũngĩ wona ndungata yaku; njookeria narua tondũ ndĩ mũnyamaaru! Ũka ũngũũre; ndeithũra kuuma harĩ thũ ciakwa! Wee-rĩ, nĩũũĩ irumi ciothe iria numĩĩtwo, na ũrĩa njonorithĩĩtio na nganyararwo; thũ ciakwa ciothe wee nĩũciũĩ. Irumi iria numĩĩtwo nĩcinjiguithĩĩtie ruwo ngoro o nginya ngaaga mwĩhoko. Ndĩretereire nyone wa kũnjiguĩra tha, no ndinamwona, o na wa kũnyũmĩrĩria ndinamuona. Ndahũũta maheire irio ciarĩ na ũrogi, na ndanyoota makĩĩhe ndibei yagagatĩĩte. Maruga maao marotuĩka kĩndũ gĩa kũmaniina; thigũkũ ciao iria theru irotuĩka mũthiro wao. Maroaga kuona matuĩke itumuumu! Marothiaga mahocereire nĩ ũrĩa mĩgongo yao yagĩĩte hinya! Maitĩrĩrie mang'ũrĩ maaku; marokinyĩrĩrwo nĩ maraakara maaku me gwakana ta mwaki. Kambĩ ciao irotuĩka maganjo matheri; hema ciao irotigwo itarĩ na wa gũcitũũra. Tondũ o nĩkũnyariira maranyariira arĩa wee ũrĩĩkĩĩtie kũherithia, na magathiĩ na mbere gũtharĩkĩra arĩa wee ũrĩĩkĩĩtie gũtiihia. Maherithie o kũmaherithia; ndũkamoohere o na atĩa. Marĩĩtwa maao marothario kuuma ibukuinĩ rĩa muoyo; maroaga kwandĩkanĩrio hamwe na ma andũ aaku arĩa athingu. No niĩ-rĩ, ndĩ mũnyamaarĩku, na ngoorwo nĩ hinya; ngitĩra, Ngai, na ũhonokie! Nĩngũgooca rĩĩtwa rĩa Ngai na rwĩmbo, na ndĩmũtũũgĩrie ngĩmũcookagĩria ngaatho. Ũndũ ũcio nĩũgũkenia MWATHANI gũkĩra kũmũrutĩra ng'ombe o na kana kũmũrutĩra ndeegwa ĩrĩa nene. Rĩrĩa arĩa mahinyĩrĩirio marĩona ũguo nĩmarĩkena: arĩa mathaathayagia Ngai nĩmarĩũmĩrĩrio ngoro. Nĩ ũndũ MWATHANI nĩathikagĩrĩria andũ arĩa mabataire, na ndariganagĩrwo nĩ andũ aake arĩa mooheetwo. Goocaai Ngai, inyuĩ igũrũ na thĩ, o ũndũ ũmwe na maria marĩa manene, na ciũmbe ciothe iria i thĩinĩ wamo. Nĩ gũkorwo nĩakaahonokia Jerusalemu na aake rĩngĩ matũũra ma Juda. Andũ aake magaatũũra kuo na megwatĩre bũrũri ũtuĩke wao; ciana cia ndungata ciake nĩikaũgaya, nao arĩa mamwendeete matũũre kuo. Honokia Ngai nĩ ũndũ wa kwenda gwaku! Hiũha, MWATHANI, ũndeithie! Andũ arĩa marenda kũnjũraga maroconorwo na maturuure; arĩa marenda kũnjĩka ũũru marohũndũrwo na maconorwo. Arĩa mathekagĩrĩra marokua ngoro nĩ ũndũ wa ũrĩa mahooteetwo. No rĩĩrĩ, arĩa oothe magũcaragia marokena na macanjamũke nĩ ũndũ waku; arĩa meendeete ũhonokio waku marotũũra moigaga atĩrĩ, “Ĩ MWATHANI ti mũnene!” Niĩ ndĩ mũndũ mũthĩĩnĩku na mũbataru; hiũha, Ngai, ũndeithie! Ndũkaagonderere MWATHANI, tondũ nĩ we mũndeithia o na mũhonokia. MWATHANI njũkĩĩte harĩ we ũmenyerere, ndũkaareke njonorwo. Ndeithia na ũhatũre, tondũ wee wĩ mũthingu; ndegera gũtũ gwaku na ũhonokie. Tuĩka rwaro rwakwa rwa ihiga rwa gwĩtharĩra handũ haakwa haakĩĩtwo na hinya ha kũmenyagĩrĩra. Wee nĩ we handũ haakwa ha gwĩtharĩra o na ha kwĩgitia. Ndeithũra, Ngai wakwa, kuuma mookoinĩ ma andũ arĩa aaganu, kuuma hinyainĩ wa andũ ooru matarĩ tha. Nĩ gũkorwo wee MWATHANI Ngai, nĩ we kĩĩrĩgĩrĩro gĩakwa; ndũire ngwĩhokeete kuuma ndĩ o mũnyiinyi. Ndũire ndĩtiiranĩĩtie nawe ũtũũro wakwa wothe; ũtũire ũmenyagĩrĩra kuuma mũthenya ũrĩa ndaciarirwo. Ngũtũũra ngũgoocaga. Nĩnduĩkĩĩte kĩonereria harĩ andũ arĩa angĩ, nĩ ũndũ wee nĩũkoreetwo ũrĩ mũngitĩri wĩ hinya. Ndĩkũgoocaga na ng'anage riiri waku mũthenya wothe. Ndũkande rĩu ndĩ mũkũrũ; ndũkandiganĩrie rĩu itarĩ na hinya! Nĩ gũkorwo thũ ciakwa nĩiraaria igũrũ rĩakwa; arĩa maikaraga manjoheirie nĩmaracookania ndundu, makoiga atĩrĩ, “Ngai nĩamũtiganĩirie; nĩtũhanyũkanie naake tũmũnyiite, nĩ gũkorwo ndarĩ na wa kũmũhonokia!” Ngai, ndũkaae gũikara kũraaya na niĩ, Ngai wakwa, hiũha ũndeithie. Arĩa maranjũkĩrĩra marohootwo na maniinwo. Andũ arĩa marenda kũnjĩka ũũru maroconorwo na manyararwo! No niĩ-rĩ, ngũthiĩ o na mbere gũkwĩrĩgĩrĩra na ngĩragĩrĩrie gũkũgooca. Ndĩrĩganaga ũrĩa wee wĩ mwega, na mũthenya wothe ndindage ngĩgana ũrĩa wee ũhonokanagia, o na gũtuĩka ũndũ ũcio nĩũrũũgĩĩte meciiria maakwa. MWATHANI Ngai ngũũka ngĩgoocaga ciĩko ciaku cia hinya, na ngĩganaga wega waku, o wega waku tu. Wee Ngai, nĩ we ũtũire ũndutaga kuuma ndĩ o mũnyiinyi, na nginya rĩu no ng'anaga ciĩko ciaku cia magegania. Ngai ndũkandiganĩrie rĩu ndĩ mũkũrũ, na ngagĩa mbuĩ; ikaranagia na niĩ ngĩganĩra njiarwa iria igooka ũrĩa wee ũrĩ hinya na ũhoti. Ũthingu waku, Ngai, ũkinyĩĩte o igũrũ matuinĩ; nĩwĩkĩĩte maũndũ manene, gũtirĩ ũhaana ta we. Nĩũtũmĩĩte thĩĩnĩke mũno na nyariirĩke; no rĩĩrĩ, nĩũkũnjĩkĩra hinya mwerũ, na ũngirĩrĩrie ndigatoonye mbĩĩrĩrainĩ. Nĩũkũndũũgĩria gũkĩra mbere, na ũhoorerie o rĩngĩ. Na niĩ nĩndĩrĩkũgooca na kĩnanda nĩ ũndũ wa ũrĩa wĩ mwĩhokeku, Ngai wakwa; nĩndĩrĩkũinĩra nyĩmbo, Wee Mũtheru wa Isiraeli, ngĩhũũraga ngita yakwa. Ndĩrĩanĩrĩra ngeneete rĩrĩa ndĩrĩkorwo ngĩkũgooca ngĩinaga; ndĩrĩkũinĩra na muoyo wakwa wothe tondũ nĩũngũũrĩĩte. Ndĩrĩganaga mũthenya wothe ũrĩa wee wĩ mũthingu, tondũ arĩa marendaga kũnjĩka ũũru nĩmahooteetwo na magaconorwo. Ngai onereria mũthamaki ũrĩa arĩtuithanagia ciira na kĩhooto, na ũmũrute gũtuĩka mũthingu ta we. Arotuithanagia andũ aaku na kĩhooto na aathage arĩa athĩĩni na ũthingu. Bũrũri ũrogĩa na ũthii wa na mbere, na ũroiyũra ũthingu. Mũthamaki arogitagĩra ihooto cia arĩa athĩĩni; aroteithagia arĩa mabataire na ahehenjage arĩa mamahinyagĩrĩria. Mũthamaki arotũũra tene na tene o ta riũa na mweri. Mũthamaki arotuĩka mũtugi o ta mbura ya maguna ng'ombe. Ũthingu ũrotheerema matukũinĩ maake, naguo thaayũ ũrogĩa nginyagia hĩndĩ ĩrĩa mweri ũgaakorwo ũtarĩ ho. Ũthamaki wake ũrorutia iriainĩ rĩmwe o nginya rĩrĩa rĩngĩ; ũrorutia rũũĩinĩ rwa Farati nginya o gĩturi gĩa thĩ. Aroinamagĩrĩrwo nĩ andũ arĩa matũũraga werũinĩ, na thũ ciake ciĩrekanagie thĩ mbere yake. Arorutagĩrwo igooti nĩ athamaki a Sipania na a icigĩrĩra cia iriainĩ; athamaki a Sheba na Seba maromũreehagĩra iheeo. Aroinamagĩrĩrwo nĩ athamaki oothe, na atungatagĩrwo nĩ ndũũrĩrĩ ciothe. Nĩahonokagia arĩa mabataire mamũkaĩra, o ũndũ ũmwe na arĩa athĩĩni matarĩ na wa kũmateithia. Nĩaiguagĩra tha arĩa matarĩ na hinya na arĩa mabataire, na akahonokagia mĩoyo ya arĩa athĩĩni. Nĩ we ũkũũraga athĩĩni kuuma harĩ arĩa mamahinyagĩrĩria na makameeka maũndũ mooru; arĩ bata mũno na mĩoyo yao. Mũthamaki arotũũra matukũ maingĩ! Aroheeo thahabu ya kuuma Arabia. Arohooyagĩrwo hĩndĩ ciothe Ngai aromũraathimaga hĩndĩ ciothe! Bũrũri ũrogĩa bũũthi; irio ironekanaga irurĩrĩire irĩma igũrũ, na iciarĩĩte ta iria cia Lebanoni. Matũũra maroiyũra andũ, o ta nyeki ya gĩthaka. Rĩĩtwa rĩa mũthamaki rĩrotũũra rĩririkanagwo tene na tene; ngumo yake ĩrotũũra hĩndĩ yothe rĩrĩa riũa rĩgũtũũra rĩaraga. Ndũũrĩrĩ ciothe irooragia Ngai aciraathime ta ũrĩa araathimĩĩte mũthamaki. MWATHANI Ngai wa Isiraeli arogoocwo! We wiki nĩ we wĩkaga maũndũ ma kũgegania. Rĩĩtwa rĩake rĩrĩa rĩrĩ riiri rĩrotũũra rĩgoocagwo tene na tene. Riiri wake ũroiyũra thĩ yothe. Ameni! Ameni! Ũcio nĩguo mũthia wa mahooya ma Daudi, mũrũ wa Jesii. Ti itherũ Ngai no wega eekaga andũ a Isiraeli, arĩa atheru ngoro. No niĩ-rĩ, ndarĩ hakuhĩ gũkua ngoro; wĩtĩkio wakwa warĩ hakuhĩ gũthira tondũ nĩndaiguagĩra andũ arĩa etĩĩi ũiru rĩrĩa ndoonire atĩ andũ arĩa ooru no wega moonaga. Matiiguaga ruwo, mĩĩrĩ yao nĩ mĩgima na ĩkagĩa hinya. Matinyariirĩkaga ta ũrĩa andũ arĩa angĩ manyariirĩkaga, na mationaga mathĩĩna marĩa andũ arĩa angĩ moonaga. Tondũ ũcio mwĩtĩĩo wao nĩ ta mũgathĩ wĩ ngingo, na makehumba ũmaramari ta nguo. Ngoro ciao itherũkaga o maũndũ mooru, namo meciiria maao mathugundaga o mĩbango ya waganu. Mathekagĩrĩra andũ arĩa angĩ na makaaragia maũndũ mooru; mabangaga ũrĩa mekũhinyĩrĩria andũ arĩa angĩ magĩtĩĩaga. Maaragia ndeto njũru cia Ngai ũrĩa ũrĩ igũrũ na magaathaga andũ a gũũkũ thĩ makĩmetĩĩyagĩra. Kwoguo o nao andũ a Ngai makamategera matũ na mageetĩkia ũrĩa wothe maroiga. Andũ acio ooru magakiuga atĩrĩ, “Ngai ndekũmenya; Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno ndarĩ ũndũ ekũhithũria.” Ũguo nĩguo andũ arĩa aaganu matariĩ; maikaraga megangarĩĩte magĩkĩragĩrĩria o gũtonga. Gwĩtheria kũrĩa ndĩtheragia ngaikara itekwĩhia nĩ gwa tũhũ mũtheri! Tondũ wee Ngai, ũnyariiraga mũthenya wothe na ũkaaherithagia rũũciinĩ o rũũciinĩ. Korwo nĩndaaririe maũndũ mooru-rĩ, nĩingĩakunyanĩire andũ arĩa magũthaathayagia. Kwoguo ngĩgeria gwĩciiria ũhoro ũcio nĩguo ndĩũmenye wega, no ndiigana kũũmenya nginya rĩrĩa ndathiire Hekaarũinĩ yaku. Hĩndĩ ĩyo nĩguo ndamenyire ũrĩa andũ arĩa ooru makaarĩĩkĩrĩria. Ũkaamaiga kũndũ gũtenderũ magũe maharagane. Makaanangwo o rĩmwe makue gĩkuũ kĩũru mũno! Andũ arĩa ooru mahaana ta kĩrooto kĩrĩa gĩthiraga mũndũ arĩĩkia gũũkĩra; mabuagĩria o rĩmwe rĩrĩa, wee MWATHANI, weringithia. Rĩrĩa ndaraakarĩĩte na ngatuurwo o ngoroinĩ thĩinĩ, ndakĩĩgĩĩte o ta nyamũ na ndiakũmenyaga. O na kũrĩ ũguo-rĩ, njikaraga hakuhĩ nawe hingo ciothe, nĩkũũnyiita ũnyiitĩĩte guoko kwa ũrĩo. Ũndongoragia ũkĩndaaraga na mũthiainĩ nĩũkaanyamũkĩra na gĩtĩĩo. Nũũ ũngĩ ndĩ naake kũu igũrũ tiga wee? Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ ingĩkĩenda gũũkũ thĩ o rĩrĩa ndĩ nawe? Mwĩrĩ wakwa na ngoro no ciage hinya, no rĩĩrĩ, Ngai nĩ we hinya wakwa; no we wiki tu mbatairio nĩ we. Ti itherũ arĩa magũtiganagĩria nĩmagaathira; arĩa matakwĩhokeete nĩũkaamananga. Haakwa mwene-rĩ, gũikaraga hakuhĩ na Ngai nĩkuo kũnjagĩrĩire, nĩnduĩte MWATHANI Ngai handũ haakwa ha kwĩhitha. nĩguo ng'anage maũndũ marĩa moothe eekĩĩte. Ngai ũtũtiganĩirie ũguo nĩkĩ? Ũgũtũũra ũraakarĩire andũ aaku kĩũmbe nginya tene na tene? Ririkana andũ aaku arĩa wethuurĩire kuuma o tene, arĩa wakũũrire ũkomboinĩ matuĩke mũhĩrĩga waku kĩũmbe. Ririkana kĩrĩma gĩa Zayuni, kĩrĩa hĩndĩ ĩmwe kĩarĩ gĩikaro gĩaku. Thiĩra igũrũ rĩa mwanangĩko ũyũ wothe; kĩrĩa gĩothe kĩrĩ Hekaarũinĩ nĩgĩgĩthũũkangĩĩtio nĩ thũ ciitũ! Thũ ciaku nĩkugĩrĩria iroigĩrĩria Hekaarũinĩ ikĩrũũhagia, ihandĩĩte bendera ciacio kuo cionanie ũrĩa ihootanĩĩte. Mahaana ta atemi a mĩtĩ magĩtema mĩtĩ na mathanwa. Moinangĩĩte buremu ciothe, iria ithondekeetwo wega mũno na mbaaũ, na mathanwa maao na ibũi ciao. Mamomoranĩĩtie Hekaarũ yaku na makamĩcina na mwaki; handũ harĩa wee ũthaathayagĩrio nĩkũhathaahia mahathaahĩĩtie. Matuĩte atĩ megũtũniina ithuothe, na nĩmacinĩĩte kũndũ guothe kũrĩa kwamũre bũrũriinĩ. Gũtirĩ ciama theru tũraringĩrwo mahindainĩ maya; anabii oothe nĩmathirĩĩte. na gũtirĩ o na ũmwe witũ ũũĩ gũgũikara ũguo nginya rĩ. Atĩrĩĩrĩ, Ngai, thũ ciitũ igũtũũra igũthekagĩrĩra nginya rĩ? Igũtũũra icambagia rĩĩtwa rĩaku nginya tene na tene? Ũregeete gũtũteithia nĩkĩ? Ũraikara wĩnyiitanĩirie nĩkĩ? No wee, Ngai, ũkoreetwo wĩ mũthamaki witũ kuuma o kĩambĩrĩria: wanatũhonokia maita maingĩ. Nĩ we wagayanirie iria na hinya waku na ũkĩmemenda ciongo cia marimũ thĩinĩ warĩo. Nĩ we wahehenjire ciongo cia Ndamaathia ĩrĩa yetagwo Leviathani ũkĩmĩtua irio cia nyamũ cia werũinĩ. Wee-rĩ, nĩ we watũmire ithima itherũke na tũrũũĩ tũtherere, na ũkĩũmia njũũĩ iria itahũaga. Nĩ we wombire mũthenya na ũtukũ; na ũkĩiga riũa na mweri handũ haacio. Nĩ we wekĩrire mĩhaka ya thĩ, na ũgĩtũma kũgĩage hĩndĩ ya riũa na ya heho. Ririkana, MWATHANI, ũrĩa thũ ciaku iragũthekerera, na ũrĩa ũramenererio nĩ andũ matagwĩtĩkĩĩtie. Ndũkaae kũrekereria andũ aaku matarĩ hinya mookoinĩ ma thũ ciao itarĩ tha; ndũgaatũũre ũriganĩirwo nginya tene na tene nĩ andũ aaku arĩa manyariirĩĩtwo. Ririkana kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa warĩĩkanĩire na ithuĩ; nĩ gũkorwo bũrũri wothe kũrĩa kwĩ na nduma kũiyũire haaro. Ndũkaareke arĩa mahinyĩrĩirio maconorithio; reke arĩa athĩĩni na arĩa mabataire makũgooce. Arahũka, Ngai, ũrũũgamĩrĩre kĩhooto gĩaku! Ririkana ũrĩa ũrathekererwo mũthenya wothe nĩ andũ matagwĩtĩkĩĩtie. Ndũkaariganĩrwo nĩ mbugĩrĩrio ya thũ ciaku, o inegene rĩrĩa arĩa marĩ muku nawe maranegena mategũtigithĩria. Nĩtũgũgũcookeria ngaatho Ngai, nĩtũgũgũcookeria ngaatho! Nĩtũkwanĩrĩra tuuge ũrĩa wee wĩ mũnene na tũgane ciĩko cia magegania iria wee wĩkĩĩte. Ngai aroiga atĩrĩĩrĩ, “Nĩngaatuanĩra na kĩhooto ihinda rĩrĩa niĩ mwene nduĩte rĩa gũciirithania. Rĩrĩa indo ciothe irĩ muoyo ciainaina na thĩ yathingitha, nĩ niĩ nũmagia itina ciayo. Andũ arĩa etĩĩi ndĩmeeraga matigeetĩĩe, nao arĩa aaganu ngameera matikeeyambararie. Ndĩmeeraga matige kwĩraha.” Ũhoro wa gũtuanĩra ciira nduumaga na irathĩro kana ithũĩro, o na kana rũgongo kana kĩanda. Ngai nĩ we mũtuanĩri, aherithagia andũ amwe na arĩa angĩ akamarekereria. MWATHANI anyiitĩĩte gĩkombe na guoko gwake kĩiyũre ndibei ndũrũ ya maraakara maake. ekũmũkerũrĩra andũ arĩa aaganu; mamĩnyue nginya itaata rĩa mũthia. No niĩ-rĩ, ngũtũũra ng'anaga Ngai wa Jakubu, na ndĩmũinagĩre ngĩmũgoocaga. Nĩakaaniina hinya wothe wa andũ arĩa aaganu, no wa arĩa athingu nĩakawongerera. Ngai nĩoĩkaine Juda; rĩĩtwa rĩake nĩrĩheetwo gĩtĩĩo thĩinĩ wa Isiraeli. Mũciĩ wake nĩ Jerusalemu; Kĩrĩma gĩa Zayuni nĩkĩo gĩikaro gĩake. Kũu nĩkuo oinangĩire mĩguĩ ya thũ, ngo na hiũ ciacio cia njora ĩĩ, o na indo ciacio ciothe cia mbaara. Ĩ wee, Ngai, ndũrĩ riiri! Ũcangararĩĩte o gũcangarara ũkiuma irĩmainĩ kũrĩa ũtooreirie thũ ciaku. Thigari ciacio iria njamba ituunyĩĩtwo indo ciacio ciothe na rĩu nĩgũkoma ikomeete toro wa gĩkuũ; hinya na ũũgĩ wacio wothe ũraarĩ wa tũhũ. Rĩrĩa wee, Ngai wa Jakubu, ũracigũũthũkĩire, mbarathi no kũgũa iragũire thĩ iraaga kwĩigua irĩ hamwe na arĩa maracihaicĩĩte. Ĩ wee, MWATHANI, ndũrĩ wa kũguoyohania! Nũũ ũngĩrũũgama mbere yaku rĩrĩa wĩ mũraakaru? Itua rĩaku warĩmenyithanirie ũrĩ o igũrũ matuinĩ thĩ yetigĩrire na ĩgĩkira ki, rĩrĩa wee, Ngai, warũũgamire na igũrũ ũtuanĩre, nĩguo ũhonokie arĩa oothe mahinyĩrĩirio gũũkũ thĩ. Andũ arĩa araakaru, wee Ngai, nĩmagaakũgooca makĩria; arĩa mahonokeete mbaarainĩ nĩmagaakũngũĩra mĩthenya yaku ĩrĩa mĩamũre. Hingĩriai MWATHANI Ngai wanyu ũrĩa mũmwĩrĩire; andũ oothe a ndũũrĩrĩ arĩa mũrĩ hakuhĩ naake mũreehereei iheeo. Ngai nĩatũmaga andũ mamwĩtigĩre; anyiihagia atongoria arĩa etĩĩi na agatũma athamaki a thĩ metigĩre. Niĩ nĩgũkaĩra ndĩrakaĩra Ngai na hinya; ndĩramũkaĩra na hinya nĩguo anjigue. Rĩrĩa ndĩ mathĩĩnainĩ-rĩ, hooyaga MWATHANI; ndĩmũhooyaga ũtukũ wothe nyambararĩĩtie mooko maakwa na igũrũ, no rĩĩrĩ, ndahooragĩria. Ndĩciiragia igũrũ rĩa Ngai, ngatangĩka; ndamũtarania ngoorwo nĩ hinya. Atũmaga njũrwo nĩ toro ũtukũ wothe; ngakĩremwo nĩkwaria nĩ ũrĩa thĩĩnĩkĩĩte. Ndĩciiragia ũhoro wa matukũ marĩa marĩĩkĩĩtie kũhĩtũka na ngaririkana mĩaka ya hĩndĩ ya tene. Ũtukũ ndaaraga ngĩĩcũũrania; ndĩciiragia, ngeyũria atĩrĩ, “MWATHANI egũtũũra atũregeete nginya tene na tene? Ndarĩ hĩndĩ ĩngĩ agaakenio nĩ ithuĩ? Kaĩ atigĩĩte gũtwenda? Ciĩranĩro ciake kaĩ itigĩĩte gũtuĩka cia ma? Ngai-rĩ, nĩkũriganĩrwo ariganĩirwo nĩgũtugana? Kaĩ maraakara maake matũmĩĩte aage gũcooka kũiguanĩra tha?” Ngakiuga atĩrĩ, “Kĩeha gĩakwa nĩ atĩ Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno nĩatũgarũrũkĩĩte.” Nĩndĩririkanaga ciĩko ciaku cia hinya, MWATHANI, na ndirikanage magegania marĩa wekire hĩndĩ ya tene. Nĩndĩciiragia ũhoro wa maũndũ moothe marĩa wĩkĩĩte. na ndĩciiragie ũhoro wa ciĩko cia hinya iria wee waneeka. Maũndũ moothe marĩa wee, Ngai, wĩkaga nĩ matheru; gũtirĩ ngai mũnene ta we, Ngai witũ. Wee-rĩ, nĩ we Ngai ũrĩa wĩkaga maũndũ ma magegania; nĩwonanĩĩtie hinya waku harĩ ndũũrĩrĩ. Nĩ we wahonokirie andũ aaku na hinya waku, o arĩa marĩ njiarwa cia Jakubu na Josefu. Rĩrĩa wee, Ngai wonirwo nĩ maaĩ, maaĩ nacio maakuonire magĩĩtigĩra nakuo kũndũ kũrĩa kũriku mũno kwa iria gũkĩinaina. Matu magĩkiuria mbura, ngwa ĩkĩgamba kuuma igũrũ, nacio heni ikĩhenũka na mĩena yothe. Ngwa ciaku igĩkĩgamba o kũgamba, heni igĩkĩmũrĩka mabũrũri moothe, nayo thĩ ĩgĩthingitha na ĩkĩinaina. Wagereire iriainĩ, ũkĩringa iria rĩu rĩriku, no makinya maaku mationekire. Watongoririe andũ aaku ta ũrĩa mũrĩithi atongoragia rũũru rwake, ũkĩmatongoria ũhũthĩrĩĩte Musa na Harũni. Andũ aakwa thikĩrĩriai ũrutani wakwa, na mũigue ũrĩa ndĩroiga. Ngwaria na thimo, ndaaririe maũndũ ma hitho ma hĩndĩ ya tene marĩa tũiguĩte na tũkamenya, marĩa twĩrĩĩtwo nĩ maithe maitũ. Tũtirĩmahithaga ciana ciitũ; nĩtũrĩĩraga rũciaro rũrĩa rwĩ thuutha ũrĩa Ngai arĩ hinya, na tũrwĩrage ũhoro wa ciĩko ciake nene, na maũndũ ma magegania marĩa aaneeka. Aaheire andũ a Isiraeli mawatho na akĩhe njiarwa cia Jakubu maathani. Aathire maithe maitũ marute ciana ciao mawatho maake, nĩguo rũciaro rũrĩa rũgooka thuutha rũkaameeruta, rũcooke rũmeere ciana ciaruo. Na njĩra ĩyo o nacio cikĩige mwĩhoko wacio harĩ Ngai na ciage kũriganĩrwo nĩ ciĩko ciake nene, ciathĩkagĩre maathani maake hingo ciothe. O na ningĩ itikaahaane ta maithe maacio, andũ maarĩ aremi na mataathĩkaga, arĩa mwĩhoko wao harĩ Ngai ũtaarĩ mũrũmu na maikaraga matamwĩtĩkĩĩtie. Andũ a mũhĩrĩga wa Efiraimu o na marĩ na moota na mĩguĩ, nĩmoorire mũthenya wa mbaara. Matiigana kũiga kĩrĩĩkanĩro kĩao na Ngai; nĩmaaregire kũrũmĩrĩra watho wake. Maariganĩirwo nĩ ũrĩa eekĩĩte, na makĩriganĩrwo nĩ ciama iria aamaringĩire. Ngai aaringire ciama maithe maao makĩyonagĩra rĩrĩa maarĩ werũinĩ wa Zoani ũrĩa ũrĩ bũrũriinĩ wa Misiri. Aagayanirie iria akĩmaringia na agĩtũma maaĩ marũũgame ta thingo. Mũthenya aamatongoragia na itu, na ũtukũ wothe akamatongoria na ũtheri wa mwaki. Aatũranirie mahiga werũinĩ, akĩmahe maaĩ moimĩĩte kũndũ kũrĩa kũriku mũno. Aatũmire tũrũũĩ tuume rwaroinĩ rwa ihiga, maaĩ magĩtherera ta njũũĩ. No o-rĩ, magĩthiĩ o na mbere kũhĩtĩria Ngai, makĩremera Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno marĩ kũu werũinĩ. Makĩgeria Ngai makĩendaga na ũndũ wa gwĩtia irio iria meeriragĩria kũrĩa. Mookĩrĩire Ngai na mĩario makĩũria atĩrĩ, “Ngai no ahote kũheana irio werũinĩ? Nĩ ma nĩagũthire ihiga maaĩ magĩitĩka boo, magĩtherera ta rũũĩ; no rĩĩrĩ, no ahote gũtũhe o na irio? No ahote kũhe andũ aake nyama?” Naake MWATHANI rĩrĩa aiguire ũguo akĩng'ũrĩka agĩtharĩkĩra andũ aake na mwaki, na akĩraakara mũno nĩ ũndũ wao, tondũ nĩmaagire kũmwĩtĩkia, na makĩaga kwĩhoka hinya wake wa kũhonokania. No o na kũhaana ũguo-rĩ, agĩatha igũrũ, na akĩhingũra mĩrango yakuo, akĩmahe irio kuuma kuo, akĩmaikũrũkĩria mana marĩe. Magĩkĩrĩa irio cia araika, naake Ngai akĩmahe irio kwa ũingĩ. O na ningĩ nĩatũmire rũhuuho rũrĩa ruumaga mwena wa irathĩro rũhuruutane, na akĩreehithia rũhuuho rwa kuuma mwena wa kĩanda na hinya wake. Agĩkĩreehithĩria andũ aake nyoni kuuma igũrũ ciaingĩhĩĩte ta mũthanga wa iria akĩreka igũe gatagatĩ ga kambĩ yao, gũkuhĩ na hema ciao ciothe. Nao magĩkĩrĩa, nginya makĩhũũna, tondũ Ngai nĩamaheete kĩrĩa meeriragĩria kũrĩa. No rĩĩrĩ, o na thuti yao ĩtathirĩĩte, marĩ o na irio icio tũnuainĩ twao-rĩ, Ngai akĩnyiitwo nĩ maraakara nĩ ũndũ wao, akĩũraga andũ aao arĩa maarĩ na hinya mũno; o aanake a Isiraeli arĩa maarĩ a bata mũno. No o na ameekĩĩte ũguo wothe-rĩ, matiigana gũtiga kwĩhia; matietĩkirie ciama iria aamaringĩire. Kwoguo agĩtũma matukũ maao mathire ta ihũũmũka rĩa ngoro, nayo mĩoyo yao ĩniinwo nĩ mũthiro wa hi na hi. Rĩrĩa rĩothe angĩoragire amwe aao, acio angĩ makamũcookerera, makahera meehia maao na makamũhooya magwatĩirie. Makaririkana atĩ Ngai nĩ we wamamenyagĩrĩra Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno nĩ we wamateithagia. No rĩĩrĩ, nĩkũmũheenia maamũheenagia na tũnua twao, ũrĩa wothe moigaga ndwarĩ wa ma. Matiamwĩtĩkĩĩtie na ngoro ciao, o na kana makeehoka kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa aarĩĩkanĩrĩĩte nao. No Ngai, tondũ wa ũrĩa arĩ tha, nĩoheire andũ aake meehia maao, na ndaigana kũmaniina. Kaingĩ na kaingĩ nĩegiragĩrĩria kũraakara na akaaga kũng'ũrĩka ta ũrĩa aagĩrĩirwo. Tondũ nĩaririkanaga atĩ o maarĩ o andũ tu; maatariĩ o ta rũhuuho rũrĩa rũhuruutanaga rũgacooka rũgathira. Kaingĩ na kaingĩ nĩmaamũremagĩra me kũu werũinĩ, na makamũiguithagia kĩeha maita maingĩ. Matiaikaraga matekũgeria Ngai na mategũtuuria ngoro Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli. Matiigana kũririkana hinya wake mũnene, o na mũthenya ũrĩa aamahonokirie kuuma gwĩ thũ ciao, na agĩĩka ciĩko ciake cia hinya o hamwe na ciama werũinĩ wa Zoani ũrĩa ũrĩ bũrũriinĩ wa Misiri. Aagarũrire njũũĩ igĩtuĩka thakame, nao Amisiri magĩkĩaga maaĩ ma kũnyua. Aamarekeirie ngi nyingĩ mũno ikĩmathĩĩnia, nacio ciũra ikĩananga bũrũri wao. Aarekereirie mĩgũnda yao irĩĩo nĩ igunyũ, namo maciaro maayo makĩanangwo nĩ ngigĩ. Aanangire mĩthabibũ yao na mbura ya mbembe, nayo mĩkũyũ yao akĩmĩcina na mbaa. Ooragire mahiũ maao na mbura ya mbembe, namo ng'ombe ciao akĩmahũũra na ngwa. Aamahũũrire na maraakara maakanaga ta mwaki, matũkũya, mang'ũrĩ, na mathĩĩna marĩa mahaanaga ta arekio marareehe ndũmĩrĩri ya gĩkuũ. Ndahooragĩria maraakara maake o na kana agĩcaaĩra mĩoyo yao; we-rĩ, nĩkũmooraga aamooragire na matũhũũhũ. Nĩoragire aariũ oothe a marigithaathi mĩciĩinĩ yothe ya andũ a Misiri. Agĩcooka agĩtongoria andũ aake ta ũrĩa mũrĩithi atongoragia ng'ondu ciake, na akĩmoonereria njĩra werũinĩ. Aamatongoririe hatarĩ na ũgwati mekuona, magĩkĩaga gwĩtigĩra; no rĩĩrĩ, thũ ciao nĩkũhubĩkanio ciahubĩkanirio nĩ iria. Naake agĩkĩmareehe bũrũriinĩ wake ũrĩa mũtheru, o irĩmainĩ iria we mwene aatooririe. Akĩingata ndũũrĩrĩ iria ciatũũraga kuo, igĩthenga mbere yao, akĩgaĩra mĩhĩrĩga ya Asiraeli bũrũri wacio, na akĩhe andũ aake mĩciĩ yacio. No o makĩgeria Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno, na makĩmũremera. Matiigana gwathĩkĩra maathani maake. Maaremire na makĩaga wĩtĩkio o ta maithe maao; maatariĩ o ta ũta mũgaathũku ũrĩa ũtangĩhokwo. Nĩ ũndũ nĩmaamũraakaririe na ũndũ wa gũkorwo marĩ na kũndũ kwao gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria, na makĩmũng'ũrĩkia na mĩhianano yao. Ngai nĩaraakarire mũno rĩrĩa aamenyire ũndũ ũcio; naake agĩkaana andũ aake a Isiraeli o biũ. Agĩtiganĩria hema yake ĩrĩa yarĩ Shilo, o gĩikaro kĩrĩa aathondekeete atũũranagie na andũ aake. Akĩrekereria thũ ciake itahe Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩrĩa rĩonanagia hinya o na riiri wake. Nao andũ aake kĩũmbe akĩreka mooragwo nĩ thũ ciao na hiũ cia njora, tondũ nĩmaamũraakarĩĩtie. Aanake aao makĩũragĩrwo mbaarainĩ, nao airĩĩtu aao makĩaga wakũmahikia. Athĩnjĩri Ngai aao makĩũragwo na hiũ cia njora, nao atumia aao a ndigwa matietĩkĩririo mamacakaĩre. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩarahũka o ta oima toro, aatariĩ ta njamba ya ita yanyuĩte ndibei ĩgacanjamũka. Naake agĩcookithia thũ ciake na thuutha agĩgĩciconorithia na agĩcitooria rĩmwe rĩa kũigana. Akĩrega njiarwa cia Josefu; ndathuurire mũhĩrĩga wa Efiraimu. Handũ haaguo aathuurire mũhĩrĩga wa Juda na kĩrĩma gĩa Zayuni, kĩrĩa eendeete mũno. Agĩaka kuo Hekaarũ yake ĩhaana mũciĩ wake ũrĩa wĩ igũrũ, akĩmĩhanda ĩkĩrũma o ta ũrĩa thĩ ĩikaraga ĩrũmĩĩte wega hĩndĩ ciothe. Agĩthuura Daudi, ndungata yake; akĩmũruta ũrĩithioinĩ, kũrĩa aarĩithagia ng'ondu, akĩmũtua mũthamaki wa Isiraeli, mũrĩithi wa andũ a Ngai. Naake Daudi akĩmatungata arĩ na ngoro theru, na akĩmatongoria na ũũgĩ. Bũrũri waku, Ngai, nĩũtoonyereirwo nĩ andũ a ndũũrĩrĩ, magathaahia Hekaarũ yaku ĩrĩa theru, na makamomorania itũũra rĩa Jerusalemu. Matigĩĩte ciimba cia andũ aaku irĩĩo nĩ nderi, mĩĩrĩ ya ndungata ciaku ĩrĩĩo nĩ nyamũ cia gĩthaka. Maitangĩĩte thakame ya andũ aaku o ta maaĩ itũũrainĩ rĩa Jerusalemu rĩothe igatherera o ta maaĩ, na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũtigarĩĩte wa gũthika arĩa makuĩte. Ndũũrĩrĩ iria tũrigainie nacio nĩgũtũruma iratũruma, igĩtũthekagĩrĩra na igĩtũnyũrũragia. MWATHANI, ũgũtũũra ũtũraakarĩire nginya tene na tene? Maraakara maaku megũtũũra marĩrĩmbũkaga ta mwaki? Erekeria maraakara maaku kũrĩ ndũũrĩrĩ iria itagũthaathayagia, na kũrĩ mabũrũri marĩa matakũhooyaga! Nĩ gũkorwo nĩmooragĩĩte andũ aaku, na makaananga bũrũri waku. Ndũgaatũherithie nĩ ũndũ wa meehia ma maithe maitũ, hiũha gũtũiguĩra tha tondũ nĩtũteete mwĩhoko wothe. Tũteithie, Ngai, na ũtũhonokie; tũhatũre na ũtuohere meehia maitũ nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo kĩa rĩĩtwa rĩaku kĩũmbe. Reke tũtikoorio nĩ ndũũrĩrĩ atĩrĩ, “Kaĩ Ngai wanyu arĩ ha?” Reke twĩyonere na maitho maitũ ũkĩherithia ndũũrĩrĩ nĩ ũndũ wa gũita thakame ya ndungata ciaku. Reke mũcaayo wa arĩa mooheetwo ũkinye matũinĩ maaku. na wohorithie na hinya waku arĩa matuĩrĩirwo kũũragwo. Wĩrĩhĩrie, MWATHANI, maita mũgwanja harĩ ndũũrĩrĩ iria tũrigainie nacio nĩ ũndũ wa irumi iria ciothe ikũrumĩĩte. Na ithuĩ andũ aaku, o ithuĩ ng'ondu cia rũũrĩrĩ rwaku, tũtũũre tũgũcookagĩria ngaatho nginya tene na tene na tũkũgoocaga hingo ciothe. Tũthikĩrĩrie, wee mũrĩithi wa Isiraeli; tũigue, wee mũtongoria wa rũũru rwaku. Wee ũikarĩire ciũmbe iria irĩ mathagu irĩ ta gĩtĩ gĩaku gĩa ũthamaki, wĩguũrĩrie mĩhĩrĩga ya Efiraimu, Benjamini, na Manase, Arahũka na hinya waku ũũke MWATHANI. Tũgaacĩrithie rĩngĩ, Ngai! Tũiguĩre tha na ũtũhonokie! MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe ũgũtũũra nginya rĩ ũraakarĩire mahooya ma andũ aaku? Ũtũheete kĩeha tũrĩe, na ũgatũhe gĩkombe kĩnene kĩiyũire maithori tũnyue. Nĩũrekereirie ndũũrĩrĩ iria tũrigainie nacio irũe ikĩng'eng'anĩra bũrũri witũ; thũ ciitũ itũrumaga o ũrĩa ikwenda. Tũgaacĩrithie rĩngĩ, Ngai Mwene Hinya Wothe! Tũiguĩre tha na ũtũhonokie! Wee-rĩ, nĩ we warutire mũthabibũ Misiri, ũkĩingata ndũũrĩrĩ iria ingĩ ũkĩũhanda bũrũriinĩ wacio. Ũgĩtheria handũ, ũkĩũhanda; ũkĩruta mĩri ĩkĩrikĩra na thĩ, ũgĩĩkinyĩra wega ũkĩiyũra bũrũri wothe. Irĩma ikĩhumbĩrwo nĩ kĩĩruru kĩaguo, nayo mĩtarakwa ĩrĩa mĩnene ĩkĩhumbĩrwo nĩ honge ciaguo. Wakinyĩĩtie honge ciaguo o iriainĩ rĩa Mediteraneani, na igatamba o nginya rũũĩ rwa Farati. Wakĩmomoranirie rũgiri rũrĩa wairigĩirwo naruo nĩkĩ? Rĩu-rĩ, thabibũ ciaguo ituagwo nĩ mwĩhĩtũkĩri o wothe. Ũrangarangagwo nĩ ngũrũe cia gĩthaka, na ũkarĩĩo nĩ nyamũ cia mũtitũ. Tũhũgũkĩre, Ngai Mwene Hinya Wothe! Tũcũũthĩrĩrie ũrĩ kũu igũrũ matuinĩ; ũka ũhonokie andũ aaku! Ũka ũhonokie mũthabibũ ũyũ wahandire, mũthabibũ o ũyũ mwĩthĩ watũmire ũkũre na ũgĩe na hinya mũno! Thũ ciitũ nĩiũtemeete ũkagũa thĩ na ikaũcina na mwaki; cirore ũraakarĩĩte ũcianange! Menyerera andũ aaku arĩa wee ũthuurĩĩte; na ũtũũrie rũũrĩrĩ rũrĩa watũmire rũgĩe na hinya. Tũtigaagũtiga rĩngĩ rĩ o rĩ; tũtũũrie muoyo na nĩtũrĩkũgoocaga. Tũgaacĩrithie rĩngĩ, MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe. Tũiguĩre tha na ũtũhonokie. Inĩraai Ngai, o we mũtũgitĩri, mwanĩrĩire; inaai mũkĩgoocaga Ngai wa Jakubu! Ambĩrĩriai kũina na mũhũũre tamburini, na ngita na inanda iria igambaga wega. Huuhaai karumbeeta gakũmenyithania thigũkũ nĩyambĩrĩria: ya karũũgamo ka mweri na ya mweri waiganana. Ũguo nĩguo watho wa Isiraeli uugĩĩte; nĩguo Ngai wa Jakubu aathanĩĩte. Aũheire andũ a Isiraeli hĩndĩ ĩrĩa aatharĩkĩire bũrũri wa Misiri. Ndĩraigua mũgambo itooĩ ũkiuga atĩrĩ, “Nĩ niĩ ndakwaũrire mũrigo ciande, ngĩgwĩtĩkĩra ũige thĩ mũrigo waku wa maturubaarĩ. Wangaĩire ũrĩ mathĩĩnainĩ, na niĩ ngĩkũhonokia, ndagwĩtĩkire ndĩhithĩĩte kĩhuuhũkanioinĩ, na ngĩkũgeria ũrĩ ithimainĩ cia Meriba. Andũ aakwa, thikĩrĩriai ũrĩa ndĩramũkaania, naarĩ korwo no mũũthikĩrĩrie! Ndũkaanagĩe na ngai ng'eni, o na ndũkaanacinamĩrĩre ũcithaathaiye. Nĩ niĩ MWATHANI Ngai waku, ũrĩa wakũrutire bũrũri wa Misiri; athamia kanua, na nĩngũkũhe irio. “No rĩĩrĩ, andũ aakwa matiigana gũũthikĩrĩria; Aisiraeli matiigana kũnjathĩkĩra. Kwoguo ngĩmarekereria marũmĩrĩre mwĩĩro wa ngoro ciao, na meeke o ũrĩa wothe mangĩendire gwĩka. Naarĩ korwo andũ aakwa maathikĩrĩria! Naarĩ korwo manjathĩkĩra! No kũhoota ingĩhoota thũ ciao o narua na ndoorie arĩa oothe marĩ muku nao. Arĩa mathũire no gũturia mangĩturia ndu mbere yakwa makĩinainaga; ihera rĩao rĩngĩtũũra tene na tene. No inyuĩ ingĩmũhe ngano iria njega mũno mũrĩagage na ndĩmũhũũnagie na ũũkĩ wa gĩthaka.” Ngai nĩgũikarĩra aikarĩire gĩtĩ gĩake kĩamainĩ kĩa igũrũ; aratuĩra ngai e gatagatĩ gaacio agĩciũragia atĩrĩ, “Mũgũtũũra nginya rĩ mũtuaga ciira mũtekũrũmĩrĩra kĩhooto, na mũnyiitaga mbaru andũ arĩa ooru? Gitagĩraai ihooto cia athĩĩni na cia ciana cia ngoriai; mũtikaahinyagĩrĩrie arĩa mabataire na arĩa matarĩ na wa kũmateithia. Hatũragaai athĩĩni na arĩa mabataire; mahonokagiei kuuma mookoinĩ ma andũ arĩa ooru. “Ĩ mũtirĩ ahũhũũtĩki na mũkariita; inyuĩ mũtirĩ ehokeku o na haniini, gũũkũ gũtirĩ waragania o na haniini. Ndoigire atĩrĩ, ‘Inyuĩ mũrĩ ngai; inyuothe mũrĩ ciana cia Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno.’ No rĩĩrĩ, mũgaakua o ta ũrĩa andũ makuaga; mũgaakua o ta ũrĩa atongoria makuaga.” Arahũka, Ngai, ũciirithie thĩ, nĩ ũndũ ndũũrĩrĩ ciothe nĩ ciaku. Wee, Ngai, tiga gũkira; tiga gũikara ũhooreire na wĩnyiitanĩirie! Atĩrĩĩrĩ, thũ ciaku nĩkũnegena iranegena; arĩa magũthũire nĩkũng'athia mang'athĩĩtie. Marabanga na hitho ũrĩa mekũũnũha andũ aaku; maraciira ũũru igũrũ rĩa andũ arĩa wee ũmenyagĩrĩra. Mareerana atĩrĩ, “Ũkaai twanange rũũrĩrĩ rwao nĩguo rĩĩtwa rĩa Isiraeli rĩtikaanaririkanwo rĩ o rĩ.” Nĩmaiguithanĩirie ũrĩa mabangĩĩte gwĩka na makaiguithanĩria magũũkĩrĩre: andũ a Edomu na a Ishumaeli; andũ a Moabi na a Hagari; andũ a Gebali, Aamoni, Aamaleki, Filisitia, na Turo. O nao Aasiria nĩmeturanĩire nao nĩguo mateithĩrĩrie na ũcamba njiarwa cia Loti, nĩcio Aamoni na Amoabi. Meeke ta ũrĩa wekire Amidiani, na ta ũrĩa wekire Sisera na Jabini rũũĩinĩ rwa Kishoni. Wamahooteire Enidori, nayo mĩĩrĩ yao ĩkĩbuthĩra thĩ. Ĩka atongoria aao ũrĩa wekire Orebu na Zeebu; hoota aathani aao oothe ta ũrĩa wahootire Zeba na Zalimuna, arĩa moigire atĩrĩ, “Nĩtwĩgwatĩre bũrũri ũrĩa wĩ wa Ngai ũtuĩke witũ.” Tondũ ũcio, mahurunje ta rũkũngũ, Ngai; moombũre ta ũrĩa mahuti moombũragwo nĩ rũhuuho. Humba moothiũ maao na thoni, MWATHANI, nĩguo meetĩkie atĩ wee ũrĩ hinya. Marotoorio na maguoyohio nginya tene na tene; marokua na gĩconoko kĩnene. Maromenya atĩ wee wiki, nĩ we MWATHANI, mũthamaki ũrĩa mũnene wathaga thĩ yothe. Hekaarũ yaku, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, kaĩ nĩndĩmĩendeete-ĩ! Nĩndĩrerirĩria mũno gũkorwo ndĩ Hekaarũinĩ ya MWATHANI. Ndĩrainĩra Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo na ngoro yakwa yothe ngeneete. O nacio nyoni nĩciĩyoneire ũikaro kuo, nacio thũngũrũrũ ikeyakĩra nyũmba cia gũikarwo nĩ tũcui twacio, hakuhĩ na kĩgongoona gĩaku, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o wee mũthamaki wakwa na Ngai wakwa. Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa maikaraga Hekaarũinĩ yaku, mainaga magĩkũgoocaga hingo ciothe. Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa maheagwo hinya nĩ we, arĩa makoragwo merirĩirie gũthiĩ gũgũthaathaiya kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni. Rĩrĩa megũtuĩkanĩria gĩtuamba kĩrĩa kĩũmũ gĩĩtagwo Kĩrĩro, matũmaga kĩgĩe na ithima; mbura ya kĩambĩrĩria kĩa mwaka ĩtũmaga kwarahe maaĩ. Mathiaga magĩkĩragĩrĩria kũgĩa na hinya, makeyonithania, kũu Zayuni mbere ya Ngai, ũrĩa ũrĩ igũrũ rĩa ngai iria ingĩ ciothe. Igua ihooya rĩakwa, MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe; tega matũ, wee Ngai wa Jakubu! Ngai, raathima mũthamaki witũ, ũrĩa wee ũitĩrĩirie maguta ũkamwamũra. Gũtinda mũthenya ũmwe Hekaarũinĩ yaku nĩ kwega gũkĩra gũikara handũ hangĩ o hoothe mĩthenya ngiri. Nĩ kaba ndũũgame kĩhingoinĩ kĩa nyũmba ya Ngai handũ ha gũtũũra mĩciĩ ya andũ arĩa aaganu. Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩ we ũtũmenyagĩrĩra na agatũthamakagĩra arĩ na riiri, agĩtwĩkaga wega na agĩtũtĩĩithagia. Ndarĩ ũndũ o na ũmwe mwega aimaga arĩa maikaraga magĩĩkaga wega. MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe, kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa maikaraga makwĩhokeete! MWATHANI, nĩwaiguĩrĩire tha bũrũri waku; nĩwacookeirie Isiraeli ũtonga wake. Nĩwarekeire andũ aaku mahĩtia maao; meehia maao moothe wee nĩwamooheire. Nĩwatigire kũng'ũrĩka nĩ ũndũ wao na ũgĩthirwo nĩ maraakara mekũrĩrĩmbũka marĩa warĩ namo. Gĩtũgaacĩrithie rĩngĩ Ngai mũhonokia witũ, na ũtige gũikara ũtũraakarĩire! Ũgũtũũra ũtũraakarĩire nginya tene na tene? Gũtirĩ hĩndĩ maraakara maaku magaathira? Tũhe hinya o rĩngĩ, na ithuĩ, andũ aaku, nĩtũgũkũgooca. Tuonie ũtugi waku, MWATHANI, na ũtũhonokie. Rĩu-rĩ, nĩthikĩrĩirie ũrĩa MWATHANI Ngai aroiga, aratũĩrĩra thaayũ, ithuĩ andũ aake kĩũmbe, tũngĩaga gũcookerera mĩthiĩre iitũ ya ũrimũ. Ti itherũ nĩehaarĩirie kũhonokia arĩa mamũtĩĩĩte, nĩguo riiri wake ũtũũre bũrũriinĩ witũ. Wendo na ũhoro wa ma nĩirĩcemania; ũthingu na thaayũ nĩirĩmumunyana. Wĩhokeku ũrĩkunũkaga kuuma na thĩ, naguo ũthingu ũcũũthagĩrĩrie ũrĩ o igũrũ. MWATHANI nĩarĩtũtongia, naguo bũrũri witũ ũgĩe na magetha maingĩ. Ũthingu ũrĩthiaga MWATHANI mbere, ũmũhaaragĩrĩrie njĩra. Ndegera gũtũ, MWATHANI, na ũnjookerie, nĩ ũndũ ndĩ mũthĩĩnĩku na ngabatara. Ndũkaareke ngue, tondũ nĩngũtĩĩĩte, honokia, tondũ ndĩ ndungata yaku na nĩngwĩhokeete. Njiguĩra tha, tondũ wee nĩ we Ngai wakwa, ngũhooyaga mũthenya wothe. Canjamũra ndungata yaku, MWATHANI, tondũ nĩ we ndĩrahooya. Nĩ gũkorwo wee, MWATHANI, wĩ mwega na nĩũrekanagĩra; nĩũtugaga mũno arĩa oothe makũhooyaga. Thikĩrĩria ihooya rĩakwa, MWATHANI, na ũigue gũthaithana gwakwa. Hĩndĩ ĩrĩa ndĩ mathĩĩnainĩ-rĩ, nĩ we ngayagĩra, tondũ nĩũcookagia mahooya maakwa. Gũtirĩ ngai ĩngĩ ĩhaana ta we, MWATHANI, na hatirĩ o na ĩmwe ĩĩkĩĩte ũrĩa wee wĩkĩĩte. Ndũũrĩrĩ ciothe iria wee ũũmbĩĩte nĩigooka ikũinamĩrĩre, MWATHANI, na ikumie rĩĩtwa rĩaku. Tondũ wee wĩ mũnene na nĩwĩkaga maũndũ ma kũgegania; wee o wee wiki nĩ we Ngai. MWATHANI, nduta ũrĩa ũkwenda njĩkage, na niĩ nĩndĩrĩgwathĩkagĩra na wĩhokeku; nduta gũgũtungata ndĩĩrutĩire kũna. Nĩngũgũcookeria ngaatho, MWATHANI Ngai wakwa, na ngoro yakwa yothe, na ndũũre ngumagia rĩĩtwa rĩaku tene na tene. Nĩ gũkorwo nĩũnyoneetie ũtugi mũnene mũno; nĩũhonokeetie kuuma irimainĩ rĩa gĩkuũ. Nĩnjũkĩrĩirwo nĩ andũ etĩĩi, Ngai; gĩkundi kĩa andũ matarĩ tha na matatindanagĩrĩra nawe nĩmarenda kũnjũraga. No wee, MWATHANI, wĩ Ngai ũrĩ tha na mũtugi ndũhiũhaga kũraakara, wĩ muuma andũ na mwĩhokeku. Kĩĩhũgũkĩre na ũnjiguĩre tha; he hinya niĩ ndungata yaku, na ũhonokie niĩ mũrũ wa ndungata yaku ya mũndũ wa nja. Nyonia kĩmenyithia kĩa wega waku, MWATHANI, nĩguo arĩa mathũire moone maconoke nĩ ũrĩa wee ũndeithĩĩtie na ũkaanyamarũra. Atĩrĩĩrĩ, kĩrĩmainĩ kĩrĩa gĩtheru nĩ ho MWATHANI aakire itũũra rĩake; eendeete itũũra rĩa Jerusalemu gũkĩra kũndũ kũrĩa kũngĩ guothe thĩinĩ wa Isiraeli. Wee, itũũra rĩa Ngai, tathikĩrĩria ũigue maũndũ meega marĩa Ngai araaria igũrũ rĩaku; “Nĩngaagwetanĩria Misiri na Babilonia hamwe na mabũrũri marĩa manjathĩkagĩra; nĩngaataranĩria andũ a Filisitia, Turo, na Ethiopia hamwe na atũũri a Jerusalemu.” Na rĩĩrĩ, ũhoro wa Zayuni ũkĩario nĩgũkeeragwo atĩrĩ, “Andũ oothe maaciarĩirwo thĩinĩ waku;” nĩ gũkorwo Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno nĩagaatũma rĩgĩe na hinya. MWATHANI nĩakandĩka marĩĩtwa ma andũ ibukuinĩ atĩ oothe maaciarĩirwo Jerusalemu. Magaacimbicaga oothe nĩgũkena makĩinaga atĩrĩ, “Itũũra rĩa Zayuni nĩrĩo kĩhumo kĩa iraathimo ciitũ ciothe.” MWATHANI, Ngai, mũhonokia wakwa, ndindaga ngĩhooya ũteithio mũthenya wothe, na ngarĩraga ũtukũ ndĩ mbere yaku. Igua ihooya rĩakwa, na ũthikĩrĩrie ngĩgũkaĩra ũndeithie! Nĩ gũkorwo nĩnyariirĩkĩĩte mũno, na ngirie gũkua. Ndaranĩirio na arĩa makirie gũkua; ndirĩ na hinya o na mũniini. Haana ta mũndũ ũtiganĩirio gatagatĩinĩ ga ciimba; ndariĩ ta ũmwe wa andũ mooragĩĩtwo magathikwo mbĩĩrĩrainĩ arĩa ũtacookaga kũrũmbũiya rĩngĩ, na ũthengeirie ũteithio waku. Ũnjikĩĩtie o mbĩĩrĩrainĩ gĩtina, kũndũ kwĩ nduma ndumanu na kũriku mũno. Maraakara maaku nĩmangomeire mũno; ndiihũ ciamo nĩcihehenjeete. Nĩũtũmĩĩte ndiganĩrio nĩ araata aakwa; ũnduĩte kĩndũ kĩ magigi harĩ o. Hingĩrĩirio ũguo atĩ ndingĩhota kũũra. Maitho maakwa nĩmoorĩĩtwo nĩ hinya nĩ ũrĩa nyamaarĩkĩĩte; ngũkayagĩra mũthenya o mũthenya, MWATHANI, na ngakũhooyaga nyambararĩĩtie mooko maakwa na igũrũ. Nĩũringagĩra andũ arĩa akuũ ciama? Nĩmarĩũkaga gũkũgooca? Ũtugi waku nĩũhunjagio mbĩĩrĩrainĩ, kana wĩhokeku waku ũkaganwo kũndũ kwa mwanangĩko? Ciama ciaku nĩcionagwo kũndũ kũu kwa nduma kana wega waku ũkamenywo bũrũriinĩ ũcio wa kĩriganĩro? Niĩ-rĩ, nĩ we, MWATHANI, ngayagĩra; ngũhooyaga rũũciinĩ o rũũciinĩ. Ũndegeete nĩkĩ, MWATHANI? Nĩkĩ gĩtũmĩĩte ũhuutatĩre? Ndũire nyariirĩkaga ngakuhagĩrĩria gũkua kuuma ndĩ o mũnyiinyi; nĩniinĩĩtwo hinya nĩ maũndũ ma kũguoyohia marĩa ũnjĩkĩĩte. Maraakara maaku matangĩtatĩka nĩmahehenjeete; mahũũra maaku ma kũguoyohia nĩmaranyananga. Mathiũrũrũkagĩria mũthenya wothe o ta mũiyũro wa maaĩ; hingagĩrĩrio nĩmo na mĩena yothe. Nĩũtũmĩĩte ndiganĩrio o na nĩ araata aakwa arĩa nyumĩranĩĩtie ngoro mũno nao; nduma noyo mũraata wakwa. MWATHANI, ngũtũũra nyinaga ũrĩa wee wĩ mũtugi, na ng'anaga hingo ciothe ũrĩa wĩ mwĩhokeku. Nĩnjũũĩ atĩ wendo waku ũgũtũũra nginya tene na tene, na wĩhokeku waku nĩ mũrũmu o ta igũrũ. Wee nĩwoigire atĩrĩĩrĩ, “Nĩndĩĩkanĩire na mũndũ ũrĩa thuurĩĩte; nĩnjĩĩrĩire ndungata yakwa Daudi na mwĩhĩtwa ũũ: ‘Njiarwa ciaku igũtũũra ithamakaga; ũthamaki waku ngũũtũũria nginya tene na tene.’ ” Igũrũ nĩgũkumia rĩrakumia ciĩko cia magegania iria wee, MWATHANI wĩkaga; ciũmbe iria theru nĩkũgana iragana irĩ kĩũnganoinĩ gĩacio ũrĩa wee wĩ mwĩhokeku. Gũtirĩ ũngĩ kũu igũrũ ũhaana ta we, MWATHANI, ndũngĩigananio na kĩũmbe o na kĩmwe kĩa iria i kũu igũrũ matuinĩ. Wee-rĩ, nĩũheetwo gĩtĩĩo kĩnene mũno kĩamainĩ gĩa ciũmbe iria theru; ciothe ciikaraga igegearĩĩte nĩ ũndũ waku. Gũtirĩ wĩ hinya ta we, MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe. Ũkoragwo wĩ mwĩhokeku maũndũinĩ moothe, MWATHANI. Nĩ we wathaga iria rĩrĩa rĩhuuhũkanagia na hinya, na ũkahooreria makũmbĩ maarĩo marĩa maikanagia na hinya. Nĩ we wahehenjire ndamaathia ĩrĩa yetagwo Rahabu ũkĩmĩũraga; thũ ciaku wacihurunjire na guoko gwaku kũrĩ hinya. Igũrũ nĩ rĩaku, o ũndũ ũmwe na thĩ; nĩ we wombire thĩ na kĩrĩa gĩothe gĩ thĩinĩ wayo. Nĩ we wombire mwena wa na rũgongo na wa na kĩanda; kĩrĩma gĩa Taboru na gĩa Herimoni nĩgũkũinĩra irakũinĩra nĩgũkena. Wee-rĩ, kaĩ ũrĩ hinya mũingĩ-ĩ! Kaĩ ũhootani waku nĩ mũnene-ĩ! Mũthingi wa ũthamaki waku nĩ ũthingu na kĩhooto; maũndũ moothe marĩa wĩkaga moonanagia wendani na wĩhokeku. Kũraathimwo-rĩ, nĩ andũ arĩa mooĩ gũkũgooca na nyĩmbo; acio-rĩ, maikaraga magĩtugagwo nĩwe, MWATHANI Matindaga macanjamũkĩĩte mũthenya wothe nĩ ũndũ waku, na magakũgoocaga tondũ nĩũmeekaga wega. Nĩ we ũtũheaga ũhootani mũnene; tũrũũhagia tũkiugagĩrĩria nĩ ũndũ nĩũtwendeete. Wee, MWATHANI, nĩ we watũthuurĩire ũrĩa ũrĩtũgitagĩra; Wee, Ngai Mũtheru wa Isiraeli, nĩ we watũheire mũthamaki witũ. Tene mũno-rĩ, nĩwarĩirie na njĩra ya kĩoneki ndungata ciaku iria ciakwĩhokeete ũkiuga atĩrĩ, “Nĩheete mũndũ ũmwe njamba ya ita hinya, nĩheete ũrĩa thuurĩĩte kuuma andũinĩ gĩtĩ kĩa ũthamaki. Nĩnduĩte ndungata yakwa Daudi mũthamaki na ũndũ wa kũmũitĩrĩria maguta marĩa matheru. Hinya wakwa ũrĩkoragwo hamwe naake hingo ciothe, ũhoti wakwa nĩũrĩtũmaga agĩe na hinya. Thũ ciake itikaamũkĩria hinya rĩ o rĩ, andũ arĩa ooru matikaamũhoota. Nĩngaahehenja thũ ciake na njũrage arĩa oothe mamũthũire. Nĩndĩrĩmwendaga na ndĩmuonagie wĩhokeku; ndĩrĩmũheaga ũhootani hingo ciothe. Nĩngaaramia ũthamaki wake kuuma iria rĩa Mediteraneani nginya rũũĩ rwa Farati. Akanjĩĩraga atĩrĩ, ‘Wee nĩ we baaba; na no we Ngai wakwa, nĩ we ũmenyagĩrĩra na no we ũhonokagia.’ Nĩngaamũtua mũrũ wakwa wa irigithaathi, na ndũme atuĩke mũthamaki mũnene gũkĩra athamaki oothe a thĩ. Ngũtũũra ndĩmũtugaga nginya tene na tene, nakĩo kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndĩĩkanĩire naake gĩikarage kĩrũmĩĩte. Ũthamaki wake ũgũtũũra o nginya igũrũ rĩgaathira; njiarwa ciake igũtũũra ithamakaga nginya tene na tene. “No rĩĩrĩ, njiarwa ciake ingĩkaaga gwathĩkĩra watho wakwa ciage gũikara ta ũrĩa ndĩciathĩĩte, ingĩkaagarara ũrĩa ndĩcirũtĩĩte, ciage kũmenyerera maathani maakwa, nĩngaaciherithia nĩ ũndũ wa wĩhia ũcio wacio na nĩngaatũma inyariirĩke nĩ ũndũ wa mahĩtia maacio. No ndigaatiga kwenda Daudi kana njage kũhingia ũrĩa ndĩmwĩrĩire. Ndigaathũũkia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndĩĩkanĩire naake kana ngarũre ũrĩa ndĩmwĩrĩire. “Nĩndehĩta na rĩĩtwa rĩakwa rĩtheru atĩ ndikaaheenia Daudi rĩ o rĩ. Mbeũ yake ndĩgaathira tene na tene, na ngũtũũra menyagĩrĩra ũthamaki wake matukũ moothe marĩa riũa rĩgũtũũra rĩaraga. Ũthamaki wake ũgũtũũra wĩhandĩĩte o ta mweri ũrĩa ũtũũraga wonagwo igũrũ matuinĩ.” No rĩĩrĩ, nĩũraakarĩĩtio nĩ mũthamaki, ũrĩa ũthuurĩĩte na ũndũ wa kũmũitĩrĩria maguta ũkamũrega. Nĩwĩthambĩĩte kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ũrĩĩkanĩire na ndungata yaku na ũkarangĩrĩria thũmbĩ yake ndooroinĩ. Nĩũmomoranĩĩtie thingo cia itũũra rĩake na ũgatharũrania nyũmba ciake cia kwĩgitĩra iria njake na thingo cia hinya. Indo ciake iraiywo nĩ mwĩhĩtũkĩri o wothe; arĩa oothe arigainie nao nĩkũmũthekerera maramũthekerera. Nĩũheete arĩa marĩ muku naake ũhootani; nĩũtũmĩĩte thũ icio ciake ciothe ikene. Nĩũtũmĩĩte indo ciake cia mbaara ituĩke cia tũhũ, na ũkamũrekereria ahootwo mbaarainĩ. Nĩũmũtuunyĩĩte mũthĩĩgi wa ũthamaki na ũgaikania thũmbĩ yake thĩ. Nĩũtũmĩĩte oonekane arĩ mũkũrũ, nĩũmũhumbĩĩte gĩconoko. MWATHANI, ũgũtũũra wĩhithĩĩte nginya tene na tene? Maraakara maaku megũtũũra marĩrĩmbũkaga ta mwaki nginya rĩ? Ririkana, MWATHANI, ũrĩa ũtũũro wakwa wĩ mũkuhĩ! Ririkana atĩ watũũmbire tũrĩ o andũ! Nũũ ũngĩtũũra na aage gũkaanakua? Mũndũ-rĩ, no ahote kwĩgirĩrĩria ndakaanatoonye mbĩĩrĩrainĩ? MWATHANI, wendo ũrĩa watwendeete naguo tene wathiire kũ? Ciĩranĩro iria werĩire Daudi ciathiire kũ? Ririkana ũrĩa niĩ, ndungata yaku ndĩranyũrũrio na ũrĩa ndĩromĩrĩria irumi ciothe iria ndĩrarumwo nĩ ndũũrĩrĩ iria itagũtĩĩĩte. Thũ ciaku, MWATHANI, nĩkũruma iraruma mũthamaki waku ũrĩa ũitĩrĩirie maguta ũkamũthuura! Iramũruma o harĩa hoothe arathiĩra. Goocaai MWATHANI nginya tene na tene! Ameni! Ameni! MWATHANI, wee nĩ we ũtũũraga wĩ gĩtũũro giitũ. Mbere ya ũtanoomba irĩma, o ũtanathondeka thĩ wee warĩ o Ngai mũtũũra muoyo na ũgũtũũra ũrĩ Ngai nginya tene na tene. Wĩraga mũndũ acooke o rũkũngũinĩ; ũmũgarũraga agatuĩka o rũkũngũ. Harĩ we-rĩ, mĩaka ngiri no ta mũthenya ũmwe; no ta mũthenya wa ira ũguo ũrahĩtũkire; no ta ihinda ikuhĩ rĩa ituanĩra rĩa ũtukũ. Ũtũhaataga ta ũrĩa mũiyũro wa maaĩ ũhaataga; tũthiraga na ihenya o ta kĩrooto. Tũhaana ta nyeki ĩrĩa ĩringũraga rũũciinĩ, ĩgakũra na ĩkarura wega, hwaĩinĩ ĩgacooka ĩkahooha, ĩkooma. Ithuĩ-rĩ, nĩkũniinwo tũraniinwo nĩ mang'ũrĩ maaku; marũrũ maaku nĩgũtũguoyohia maratũguoyohia. Waganu witũ ũũigĩĩte o mbere yaku; meehia maitũ marĩa tũhithĩĩte ũmaigĩĩte o harĩa ũngĩmoona. Ũtũũro witũ nĩkũniinwo ũraniinwo nĩ maraakara maaku; ũrathira o ta ihũũmũka. Ũtũũro witũ wa gũũkũ thĩ nĩ mĩaka mĩrongo mũgwanja, kana mĩaka mĩrongo ĩnaana, tũngĩkorwo tũrĩ na hinya. No rĩĩrĩ, kĩrĩa ĩtũreehagĩra no mathĩĩna na kĩeha; ũtũũro ũthiraga na ihenya, na ithuĩ tũgathiĩ tũkabuĩria. Nũũ ũũĩ mang'ũrĩ maaku maigana atĩa na akamenya marũrũ maaku nĩguo akũhe gĩtĩĩo kĩrĩa wagĩrĩire kũheeo? Tuonie ũrĩa ũtũũro witũ wĩ mũkuhĩ, nĩguo tũũhĩge. Ũgũikara ũraakarĩĩte nginya rĩ, MWATHANI? Tũiguĩre tha ithuĩ ndungata ciaku. Tũhũũnagie ũtugi waku rũũciinĩ o rũũciinĩ, nĩguo tũkenage na tũcanjamũkage matukũ maitũ moothe. Tũkenie matukũ o ta marĩa ũtũnyariirĩĩte. na mĩaka o ta ĩrĩa tuoneete mathĩĩna. Reke ithuĩ, ndungata ciaku, tuone ciĩko ciaku cia hinya, nacio njiarwa ciitũ cione hinya waku mũnene. Wega wa MWATHANI Ngai witũ ũrogĩa na ithuĩ, arotũteithagia kũhootana maũndũinĩ moothe marĩa tũrĩĩkaga! Ũrĩa wothe ũikaraga ũgitĩriinĩ wa Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno, na akamenyagĩrĩrwo nĩ Mwene Hinya Wothe no ahote kũmwĩra atĩrĩ, “We nĩ we mũngitĩri na mũmenyereri; we nĩ we Ngai wakwa ũrĩa niĩ ndĩhokeete.” Tondũ we nĩarĩkũrigagĩrĩria ndũgaatoonye mũtegoinĩ ũrĩa ũhithĩĩtwo, na ndũkaanyiitwo nĩ mũrimũ mũũru. Arĩkũhumbagĩra na mathagu maake, na ndũrĩ ũgwati ũrĩonaga tondũ nĩarĩkũmenyagĩrĩra wega, wĩhokeku wake nĩũrĩkũmenyagĩrĩra na ũkũgitagĩre. Ndũrĩtigagĩra ũgwati o wothe ũrĩa ũngĩũka ũtukũ, kana gũtharĩkĩrwo ũterĩgĩrĩire mathaa ma mũthenya, kana mũthiro ũrĩa ũniinanaga rĩrĩa kwĩ nduma na mwanangĩko ũrĩa ũũraganaga kwĩ o mũthenya. Andũ ngiri ĩmwe o na mangĩgũa mwena waku wa ũmotho makuĩte, nao angĩ ngiri ikũmi mwena waku wa ũrĩo, wee ndũrĩ ũũru ũrĩgũkoragĩrĩra. Wee-rĩ, no kwĩrorera ũrĩroragĩra na maitho maaku ũrĩa andũ arĩa aaganu maraherithio. Tondũ nĩũtuĩte MWATHANI mũkũgitĩri, Ũrĩa Wĩ Igũrũ Mũno ũkamũtua mũkũmenyereri-rĩ, ndũrĩ ũũru ũrĩonaga, na mũciĩ waku ndũrĩkuhagĩrĩrio nĩ haaro o na ĩrĩkũ. Ngai nĩarĩathaga araika aake makũmenyagĩrĩre kũrĩa guothe ũrĩthiaga. Marĩgũkuuaga na mooko maao nĩguo ndũkaahĩngwo kũgũrũ nĩ ihiga. Nĩũrĩrangagĩrĩria mĩrũũthi na gĩĩko na ũkinyagĩrĩrie na magũrũ maaku mĩrũũthi ĩrĩa mĩĩthĩ na nyoka iria irĩ thumu. Ngai aroiga atĩrĩ, “Nĩndĩrĩhonokagia arĩa manyendeete na menyagĩrĩre arĩa mooĩ rĩĩtwa rĩakwa. Manjĩta nĩndĩrĩmeetĩkaga; nĩndĩrĩkoragwo hamwe nao magĩthĩĩnĩka, ndĩmahonokagie na ndĩmatĩĩithagie. Nĩndĩrĩmaheaga ũtũũro mũraaya, na ndĩmahonokagie.” Nĩ wega mũno gũgũcookagĩria ngaatho wee, MWATHANI, na kũinaga tũgĩkumagia rĩĩtwa rĩaku, wee, Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno. Nĩ ũndũ mwega mũno kũganaga ũtugi waku o rũũciinĩ, na wĩhokeku waku o hwaĩinĩ, tũkĩhũũraga ngita na tũkĩinaga na inanda. Nĩ gũkorwo wee, MWATHANI, nĩũngeneetie na ciĩko ciaku cia hinya, ndĩraina ngeneete nĩ ũndũ wa ũrĩa wĩkĩĩte. Ĩ ciĩko ciaku, MWATHANI, ti nene! Ĩ meciiria maaku, ti marikĩru! Mũndũ ũrĩa kĩrimũ ndangĩmenya; mũndũ mũkĩĩgu ndangĩkũũrana ũndũ ũyũ; andũ arĩa aaganu o na mangĩkũra ta nyeki; arĩa meekaga ũũru o na mangĩtonga; makaaniinwo o biũ, tondũ wee, MWATHANI ũtũũraga ũtũũgĩrĩĩte nginya tene na tene. Ti itherũ, thũ ciaku, MWATHANI nĩikaaniinwo, na arĩa oothe meekaga ũũru nĩmagaatoorio. Ũtũmĩĩte ngĩe na hinya o ta mbogo; nĩũndaathimĩĩte na gĩkeno. Nĩndĩyoneire na maitho maakwa thũ ciakwa ikĩhootwo, na ngeiguĩra na matũ maakwa kĩrĩro kĩrĩa gĩkorereire andũ aaganu arĩa maranjũkĩrĩire. Andũ arĩa athingu mathegeaga o ta mĩkĩndũ, makũraga o ta mĩtarakwa ya Lebanoni. Mahaana ta mĩtĩ ĩhandĩĩtwo nyũmbainĩ ya MWATHANI ĩrĩa ĩkũraga Hekaarũinĩ ya Ngai witũ, ĩkarutaga maciaro o na ĩrĩ mĩkũrũ na ĩgaikaraga ĩrurĩĩte na ĩrĩ na hinya. Ũndũ ũcio wonanagia atĩ MWATHANI nĩ mũrũngĩrĩru, na atĩ ũrĩa ũmenyagĩrĩra nĩ mũthingu. MWATHANI nĩ we mũthamaki; ehumbĩĩte ũnene na hinya. Thĩ ĩhandĩĩtwo ĩkarũma ki; ndĩngĩenyenyeka o na atĩa. Gĩtĩ gĩaku kĩa ũnene, MWATHANI gĩtũire gĩ kĩrũmu kuuma o tene; wee-rĩ, warĩ o kuo kuuma tene na tene. MWATHANI, iria nĩkwanĩrĩra rĩraanĩrĩra; rĩraanĩrĩra rĩkĩrurumaga na rĩkĩhũũyũkaga. MWATHANI ũrĩa wathanaga na ũnene wothe igũrũ matuinĩ arĩ hinya gũkĩra mũhũũyũkanio wa iria na makũmbĩ maarĩo. Mawatho maaku, MWATHANI, nĩ ma gũtũũra tene na tene. Ti itherũ Hekaarũ yaku ĩgũtũũra ĩrĩ theru nginya mĩndĩ na mĩndĩ. MWATHANI, tondũ wĩ Ngai ũrĩa ũrĩhanagĩria onania ũrĩa ũraakarĩĩte! Wee ũtuagĩra andũ oothe arahũka ũhe andũ arĩa etĩĩi kĩrĩa kĩmaagĩrĩire. MWATHANI, nĩ nginya rĩ andũ arĩa aaganu megũtũũra makenaga? Megũtũũra ũguo nginya rĩ? Andũ arĩa ooru-rĩ, nĩ nginya rĩ megũtũũra meyambararagia, na metĩĩaga nĩ ũndũ wa ciĩko ciao cia ũmaramari? Mahehenjaga andũ aaku, MWATHANI, na makanyariira arĩa me aaku kĩũmbe. Mooragaga atumia a ndigwa na ciana cia ngoriai, hamwe na ageni arĩa matũũraga bũrũriinĩ witũ. Moigaga atĩrĩ, “MWATHANI ndarona; Ngai wa Isiraeli ndararũmbũiya.” Inyuĩ andũ aya akingitaru, gĩai na ũmenyo; kaĩ mũkoohĩga rĩ, irimũ ici? Mũreciiria Ngai ũrĩa wombire matũ ndaiguaga? Mũreciiria ũrĩa wombire maitho ndoonaga? Mũreciiria Ngai ũrĩa ũrũngaga ndũũrĩrĩ ndangĩciherithia? Mũreciiria Ngai ũrĩa ũrutaga andũ oothe ndarĩ ũmenyo? MWATHANI nĩoĩ ũrĩa andũ meciiragia; nĩoĩ ũrĩa meciiria maao marĩ ma tũhũ. Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũtaaragwo nĩ we, MWATHANI, ũrĩa wee ũrutaga watho waku. Ũtũmaga aikare ahooreire hĩndĩ ya mathĩĩna o nginya andũ arĩa aaganu makenjerwo irima. Nĩ gũkorwo MWATHANI ndangĩtiganĩria andũ aake; ndangĩteanĩria andũ arĩa marĩ aake kĩũmbe. Kĩhooto nĩgĩgũcooka kuonekana maciirainĩ nao andũ oothe athingu nĩmarĩnyiitaga ũndũ ũcio mbaru. Nũũ wokĩrĩire andũ acio aaganu handũinĩ haakwa? Nũũ warĩ mwena wakwa ngĩng'eng'ana na andũ acio meekaga ũũru? Korwo MWATHANI ndandeithĩrĩirie-rĩ, no gũkua ingĩakuire o narua. Ndoigire atĩrĩ, “Nĩndĩragũa!” No ũtugi waku, MWATHANI, ũkĩĩnyiitĩrĩra. Rĩrĩa ngoro yakwa ĩtangĩkĩĩte na ĩrathĩĩnĩka-rĩ, wee, nĩũhooragĩria na ũkanjanjamũra. Wee-rĩ, ndũrĩ ngwatanĩro na atuithania ooru, arĩa moogomagia watho. Moonganaga makabanga ũrĩa mekũũraga andũ arĩa athingu, na magatuĩra andũ matarĩ na mahĩtia kũũragwo. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩatuĩkĩĩte mũgitĩri wakwa; Ngai wakwa nĩ we ũmenyagĩrĩra. Nĩekũmaherithia nĩ ũndũ wa mahĩtia maao na amaniine nĩ ũndũ wa waganu wao; MWATHANI Ngai witũ nĩekũmaniina. Ũkaai, tũgooce MWATHANI! Rekeei tũinĩre Ngai ũrĩa ũtũmenyagĩrĩra tũkeneete! Nĩtũthiĩi harĩ we tũrĩ na ngaatho; rekeei tũmũinĩre nyĩmbo cia kũmũgooca tũkeneete. Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩ Ngai mũnene, na nĩ mũthamaki mũnene wa ngai iria ingĩ ciothe. Nĩ we wathaga thĩ yothe, kuuma kũrĩa kũriku mũno o nginya tũcũmbĩrĩ twa irĩma. Nĩ we wathaga iria na nĩwe warĩũmbire o ũndũ ũmwe na thĩ nyũmũ, ĩrĩa we mwene oombire na mooko maake. Ũkaai, tũmũinamĩrĩre na tũmũthaathaiye; nĩtũturiei ndu mbere ya MWATHANI ũrĩa watũũmbire. Nĩ gũkorwo we nĩ we Ngai witũ, nĩ ithuĩ andũ arĩa aramataga, ng'ondu iria we mwene arĩithagia. Thikĩrĩriai ũrĩa aroiga ũũmũũthĩ. “Mũtikoomie ngoro ta ũrĩa maithe maanyu meekire marĩ Meriba, o na ta ũrĩa meekire mũthenya ũrĩa maarĩ Masa kũu werũinĩ. Mangeririe na makĩndoria, o na gũtuĩka nĩmooneete ũrĩa wothe ndameekĩire. Nĩndatũire ndaakarĩire andũ acio mĩaka mĩrongo ĩna na ngiuga atĩrĩĩrĩ, ‘Ĩ andũ aya ti aremi! Matiathĩkagĩra maathani maakwa.’ Tondũ ũcio nĩndehĩtire ndaakarĩĩte ngiuga atĩrĩ, ‘Matirĩ hingo magatoonya bũrũri ũrĩa ingĩkaamahe ũhuurũko.’ ” Inĩraai MWATHANI rwĩmbo rwerũ! Inĩraai MWATHANI, andũ oothe a thĩ! Inĩraai MWATHANI, na mũmũgooce! Menyithanagiai o mũthenya ũrĩa atũhonokeetie! Ganĩraai ndũũrĩrĩ ciothe ũhoro wa riiri wake; ĩraai andũ oothe ũhoro wa ciĩko ciake cia magegania. Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩ mũnene, na nĩ wa kũgoocwo mũno; nĩ wa gũtĩĩo gũkĩra ngai ciothe. Ngai cia ndũũrĩrĩ iria ingĩ ciothe nĩ mĩhianano mĩtheri, no MWATHANI nĩ we wombire igũrũ. Athiũrũrũkĩirio nĩ ũnene na riiri; Hekaarũ yake ĩiyũire hinya na ũthaka. Goocaai MWATHANI, andũ oothe a thĩ; kumiai riiri o na hinya wake. Goocaai rĩĩtwa rĩa MWATHANI rĩrĩa rĩrĩ riiri; ũkaai Hekaarũinĩ yake mũrĩ na iheeo. Thaathayai MWATHANI o we mwene ũnene na riiri; inainaai mũrĩ mbere yake andũ oothe a thĩ! Ĩraai ndũũrĩrĩ ciothe atĩrĩ, “MWATHANI nĩ we mũthamaki! Thĩ ĩrũmĩĩte ũndũ ĩtangĩenyenyeka; nĩagaatuĩra andũ na kĩhooto.” Igũrũ ta nĩrĩkene, thĩ nayo ta nĩcanjamũke; iria ta nĩrĩrurume o na ciũmbe ciothe iria irĩ kuo. Ithaka ta nĩicanjamũke, o na indo ciothe iria irĩ thĩinĩ wacio! Mĩtĩ yothe ya mũtitũ nĩkiuge ngemi mbere ya MWATHANI, tondũ nĩarooka; arooka gwathana thĩ. Arĩathaga andũ oothe a thĩ na kĩhooto na ũhoro wa ma. MWATHANI nĩ we mũthamaki! Thĩ ta nĩkene, icigĩrĩra cia iriainĩ ta nĩicanjamũke! Athiũrũrũkĩirio nĩ matu na nduma ndumanu; arathana na ũthingu na kĩhooto. Atongoreetio nĩ mwaki ũracina thũ ciake mĩena yothe. Heni ciake nĩkũmũrĩka iramũrĩka mabũrũri; thĩ no kũinaina ĩrainaina yaciona. Irĩma iraringũka o ta mũcumaa mbere ya MWATHANI, mbere ya MWATHANI wa thĩ yothe. Igũrũ rĩranĩrĩra ũthingu wake, nao andũ oothe nĩmaroona riiri wake. Arĩa oothe mathaathayagia mĩhianano nĩmaconoreetwo, o acio metĩĩaga nĩ ũndũ wa mĩhianano ĩyo ya tũhũ. Ngai ciothe nĩkũinamĩrĩra irainamĩrĩra MWATHANI. Andũ a Zayuni nĩmakeneete nĩkũigua ũguo, namo matũũra ma Juda nĩmacanjamũkĩĩte tondũ wa matuĩro maaku, MWATHANI. Nĩ gũkorwo wee, MWATHANI, nĩ we wathaga thĩ yothe; wee wĩ mũnene gũkĩra ngai ciothe. MWATHANI nĩendeete arĩa mathũire ũũru; nĩamenyagĩrĩra mĩoyo ya andũ aake, akamahonokia kuuma mookoinĩ ma andũ arĩa aaganu. Ũtheri nĩwarĩire andũ arĩa athingu, nao andũ arĩa eega nĩmakinyĩrĩirwo nĩ gĩkeno. Inyuothe arĩa athingu kenaai nĩ ũndũ wa ũrĩa MWATHANI eekĩĩte! Ririkanaai ũrĩa Ngai ũrĩa mũtheru eekĩĩte, na mũmũcookerie ngaatho. Inĩraai MWATHANI rwĩmbo rwerũ, tondũ nĩekĩĩte maũndũ ma magegania; guoko gwake kwa ũrĩo na hinya wake mũtheru nĩimũreehithĩirie ũhootani. MWATHANI nĩamenyithanĩĩtie ũhootani wake; nĩoneetie ndũũrĩrĩ hinya wake wa kũhonokania. Nĩahingĩĩtie na wĩhokeku ũrĩa eerĩire andũ aake a Isiraeli; thĩ yothe nĩyoneete ũhootani wa Ngai witũ. Inĩraai MWATHANI mũkeneete inyuĩ andũ oothe a thĩ; mũgooceei na nyĩmbo mũkiugagĩrĩria nĩgũkena! Inaai mũkĩgoocaga MWATHANI! Inaai mũkĩhũũraga inanda! Huuhaai tũrumbeeta na macoro, na muugĩrĩrie nĩgũkena mũrĩ mbere ya MWATHANI, mũthamaki witũ! Iria nĩrĩrurume, o ũndũ ũmwe na ciũmbe ciothe iria irĩ thĩinĩ warĩo; thĩ nĩĩine, o ũndũ ũmwe na atũũri aayo! Njũũĩ nĩihũũre hĩ; irĩma nĩciine mbere ya MWATHANI ikeneete, tondũ nĩarooka gwatha thĩ. Arĩathaga andũ a thĩ na kĩhooto na amatuagĩre ũrĩa kwagĩrĩire. MWATHANI nĩ we mũthamaki; andũ nĩkũinaina marainaina. Aikarĩire ciũmbe iria irĩ mathagu irĩ ta gĩtĩ gĩake gĩa ũthamaki, nayo thĩ no gũthingitha ĩrathingitha. MWATHANI nĩ mũnene Zayuni; nĩ we wathaga ndũũrĩrĩ ciothe. Andũ oothe nĩmarĩkumagia rĩĩtwa rĩake rĩnene na rĩa gwĩtigĩrwo. We nĩ mũtheru! Wee, mũthamaki ũrĩa ũrĩ hinya nĩwendeete kĩhooto; nĩũhandĩĩte waragania thĩinĩ wa Isiraeli; nĩũtũmĩĩte kũgĩe na kĩhooto na ũthingu. Goocaai MWATHANI Ngai witũ! Mũthaathaiyei mũrĩ mbere ya gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki. We nĩ mũtheru! Musa na Harũni maarĩ athĩnjĩri Ngai aake, naake Samũeli aarĩ ũmwe wa arĩa maamũhooyaga; nĩmaakaĩire MWATHANI, naake akĩmeetĩka. Aamaarĩirie arĩ gĩtugĩinĩ gĩa itu; nĩmaathĩkĩire mawatho na maathani marĩa aamaheire. Nĩwetĩkire andũ aaku, MWATHANI Ngai witũ, ũkĩmoonia atĩ we ũrĩ Ngai wohanagĩra, o na gũtuĩka nĩwamaherithirie nĩ ũndũ wa meehia maao. Goocaai MWATHANI Ngai witũ, na mũmũthaathaiye mũrĩ kĩrĩmainĩ gĩake gĩtheru, tondũ MWATHANI Ngai witũ nĩ mũtheru! Inĩraai MWATHANI inyuĩ andũ oothe a thĩ! Thaathayai MWATHANI mũcanjamũkĩĩte; ũkaai mbere yake mũkĩinaga mũkeneete! Menyaai atĩ MWATHANI nĩ Ngai; nĩ we watũũmbire, na tũrĩ aake; tũrĩ andũ aake, na ng'ondu iria arĩithagia Toonyeraai ihingo cia Hekaarũ yake mũrĩ na ngaatho thiĩi njainĩ ciayo mũkĩgoocaga. Mũcookeriei ngaatho na mũmũgooce. Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩ mwega; wendo wake ndũrĩ hĩndĩ ũgaathira na wĩhokeku wake ũgũtũũra nginya tene na tene. Nĩngũina rwĩmbo rũkoniĩ wĩhokeku na kĩhooto; wee, MWATHANI, nĩ we ngũinĩra rwĩmbo rũu. Ndĩrĩthiaga na mĩthiĩre ĩtarĩ na ũcuuke. Ũgooka harĩ niĩ rĩ? Nĩndĩrĩikaraga gwakwa mũciĩ na mũikarĩre mũkinyanĩru, na nĩndĩrĩreganaga na ũndũ o wothe mũũru. Nĩthũire ciĩko cia arĩa matirikaga Ngai; ndĩrĩgĩaga ngwatanĩro nao. Ndirĩogomagia kĩhooto na ndirĩendaga gũkuhanĩrĩria na ũndũ mũũru. Nĩndĩrĩniinaga mũndũ o wothe ũrĩa ũcambagia mũndũ ũrĩa ũngĩ na hitho; ndirĩkiragĩrĩria mũndũ mwĩtĩi na mũng'athia. Nĩndĩrĩiguagĩra tha andũ arĩa ehokeku bũrũriinĩ, na ndĩmeetĩkagĩrie maikaranagie na niĩ. Mũndũ o wothe ũtarĩ ũcuuke nĩarĩndungataga. Gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũheenanagia ũrĩikaraga gwakwa; mũndũ ũrĩa waragia ũhoro ũtarĩ wa ma ndarĩikaraga mbere yakwa. Mũthenya o mũthenya nĩndĩrĩniinaga andũ ooru arĩa marĩ bũrũriinĩ witũ; nĩndĩrĩingataga andũ oothe arĩa meekaga ũũru kuuma itũũra rĩa MWATHANI. Thikĩrĩria ihooya rĩakwa, MWATHANI, na ũigue gũkaya gwakwa. Ndũkaae kũrora na kũngĩ rĩrĩa ndĩrathĩĩnĩka! Thikĩrĩria, na ũnjĩtĩke narua ndagũkaĩra! Ũtũũro wakwa nĩgũthira ũrathira o ta ũrĩa ndoogo ĩthiraga; mwĩrĩ wakwa ũrakana o ta mwaki. Hũũrĩkangĩĩte ngahooha o ta nyeki; nĩnjũrĩĩtwo nĩ ngoro ya kũrĩa irio. Nĩhĩnjĩĩte mũno nĩ ũrĩa ndĩracaaya na hinya. Haana o ta nderi ya werũinĩ; nduĩkĩĩte o ta ndundu ĩrĩa ĩikaraga kũndũ gũtharũranĩĩtio. Ndionaga toro; haana ta kanyoni karĩ o goiki gacũmbĩrĩ igũrũ ka nyũmba. Ndindaga ngĩthirĩkio nĩ thũ ciakwa; arĩa manyũrũragia mahũthagĩra rĩĩtwa rĩakwa makĩrumana. Ndĩaga mũhu ta irio na ngatukania kĩrĩa ndĩranyua na maithori maakwa, nĩ ũndũ wa maraakara maaku na mang'ũrĩ tondũ ũnjoeete na igũrũ ũkanyuguta kũndũ kũraaya. Ũtũũro wakwa ũhaana ta kĩĩruru kĩa hwaĩinĩ; ndĩrahooha o ta nyeki. No wee, MWATHANI, ũgũtũũra ũthamakaga nginya tene na tene; rĩĩtwa rĩaku rĩgũtũũra rĩririkanagwo nĩ njiarwa ciothe. Ti itherũ nĩũkwarahũka ũiguĩre itũũra rĩa Zayuni tha; ihinda rĩa kũrĩka wega nĩrĩrĩĩkĩĩtie gũkinya; ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire ti rĩngĩ nĩ rĩĩrĩ. Ndungata ciaku nĩirĩendeete, o na gũtuĩka nĩrĩanangĩĩtwo; nĩiringagwo nĩ tha nĩ ũndũ warĩo, o na gũtuĩka nĩrĩtharũranĩĩtio. Ndũũrĩrĩ nĩigeetigĩra MWATHANI; athamaki oothe a thĩ nĩmageetigĩra hinya wake. Nĩ ũndũ MWATHANI nĩagaaka Zayuni rĩngĩ; nĩakoonania ũnene wake. Nĩakaigua ihooya rĩa andũ aake arĩa matiganĩirio, na ndakaanyarara ihooya rĩao. Andĩkĩra rũciaro rũrĩa rũrooka ũrĩa MWATHANI eekĩĩte, nĩguo arĩa matarĩ aciare makaamũgooca. MWATHANI aacũũthĩrĩirie arĩ handũ haake hatheru kũu igũrũ, akĩbaara thĩ arĩ igũrũ matuinĩ. Akĩigua mũcaayo wa arĩa mooheetwo na akĩohora arĩa maatuĩrĩirwo kũũragwo. Tondũ ũcio rĩĩtwa rĩa MWATHANI nĩrĩkaanĩrĩrwo Zayuni, na nĩagaakumio Jerusalemu, rĩrĩa mabũrũri na moothamaki makoongana hamwe mathaathaiye MWATHANI. MWATHANI nĩahinyarĩĩtie ndĩ o mwĩthĩ, nĩakuhakuhĩĩtie muoyo wakwa. Ndũkanjũrage, Ngai wakwa, itarĩ mũkũrũ. Wee, MWATHANI, ũtũũraga nginya tene na tene; nĩ we wombire thĩ kuuma o tene, na ũkĩũmba igũrũ na mooko maaku. Thĩ na igũrũ nĩigaathira, no wee ndũgaathira; igaakũra o ta nguo. Ũgaaciteania o ta nguo, nacio ithire. No wee-rĩ, ndũgarũrũkaga; muoyo waku ũtũũraga tene na tene. Ciana ciitũ nĩigaatũũra na thaayũ, na njiarwa ciacio nĩigaikaraga na thaayũ imenyereirwo nĩ we. Ngoro yakwa, gooca MWATHANI! Kĩrĩa gĩothe gĩ thĩinĩ wakwa nĩgĩkumie rĩĩtwa rĩake rĩtheru! Ngoro yakwa, gooca MWATHANI! Na ndũkariganĩrwo nĩ ũrĩa e mũtaana. Anjohagĩra meehia maakwa moothe, na akahonia mĩrimũ yakwa yothe. Ahonokagia ndigaakue, na akanyonagia wendani na tha Ahũũnagia na maũndũ meega mũthenya o mũthenya, nĩguo ngaikaraga ndĩ mwĩthĩ na ndĩ na hinya ta rwĩgĩ. MWATHANI nĩoragĩria arĩa mahinyĩrĩirio, na akarũũgamagĩrĩra ihooto ciao. Nĩaguũrĩirie Musa mĩbango yake, na akĩreka andũ a Isiraeli moone ciĩko ciake cia hinya. MWATHANI arĩ tha na nĩ muuma andũ, ndaraakaraga na ihenya na aiyũirwo nĩ ũtugi. Ndaikaraga agĩtũrũithagia, kana araakarĩĩte nginya tene na tene. Ndatũherithagia ta ũrĩa twagĩrĩirwo nĩkũherithio, kana akerĩhĩria ta ũrĩa meehia na mahĩtia maitũ maigana. O ta ũrĩa igũrũ rĩraihĩrĩirie thĩ-rĩ, noguo wendo wake ũigana harĩ arĩa mamũtĩĩĩte. O ta ũrĩa irathĩro rĩraihĩrĩirie ithũĩro, noguo atwehereirie meehia maitũ magatũraihĩrĩria. O ta ũrĩa mũciari aiguagĩra ciana ciake tha, noguo MWATHANI aiguagĩra tha arĩa mamũtĩĩĩte, tondũ nĩoĩ kĩrĩa tũũmbĩĩtwo nakĩo; nĩaririkanaga atĩ twĩ rũkũngũ. Ithuĩ tũhaana o ta nyeki, kana ta ihũa rĩa gĩthaka rĩrĩa rĩcanũkaga na ihenya, rĩgacooka rĩkahũũrwo nĩ rũhuuho rĩgathira, rĩkaaga gũcooka kuonwo rĩngĩ. No rĩĩrĩ, wendo wa MWATHANI ũikaranagia na arĩa mamũtĩĩĩte nginya tene na tene, naguo wega wake ũgakinyagĩrĩra njiarwa ciao iria imenyagĩrĩra kĩrĩĩkanĩro gĩake na ciathĩkagĩra maathani maake. MWATHANI nĩahandĩĩte gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki igũrũ matuinĩ, na nĩ mũthamaki wa indo ciothe. Goocaai MWATHANI, inyuĩ araika aake njamba irĩ hinya, o inyuĩ mwathĩkagĩra maathani maake na mũthikagĩrĩria ũrĩa aroiga! Goocaai MWATHANI, inyuĩ mbũtũ ciake ciothe cia ita, o inyuĩ ndungata ciake, mwĩkaga ũrĩa eendeete! Goocaai MWATHANI inyuĩ ciũmbe ciake ciothe iria irĩ kũrĩa guothe athamakaga! Ngoro yakwa gooca MWATHANI! Ngoro yakwa gooca MWATHANI! Ĩ wee, MWATHANI, Ngai wakwa, ndũrĩ mũnene! Wĩhumbĩĩte ũnene na riiri na ũkehumba ũtheri ta nguo. Nĩ we watambũrũkirie igũrũ ta hema, na ũkĩhanda itugĩ cia nyũmba yaku maaĩinĩ marĩa marĩ na kũu igũrũ. Wee nĩ we ũtuaga matu ngaari ya mbarathi ya gũgũkuua, na ũgakuuo nĩ mathagu ma rũhuuho. Wee nĩ we ũtuaga huuho arekio aaku, nacio heni ũgacitua ndungata ciaku. Wee nĩ we wakire thĩ mũthingiinĩ wayo, na ndĩrĩ hingo ĩkeenyenyeka. Wee nĩ we wahumbĩrĩĩte thĩ na maaĩ ma iria ta nguo, namo maaĩ magakunĩkĩria irĩma. Ũgĩcooka ũgĩkũũma maaĩ makĩũra magĩtherera rĩrĩa maiguire wathana na kayũ kanene, magĩtherera igũrũ wa irĩma magĩitĩrĩra ciandainĩ, makĩnyũrũrũka na kũrĩa wee wamathondekeire. Wee nĩ we wekĩrĩire maaĩ macio mĩhaka ĩrĩa matangĩkĩra nĩguo matikaanacooke kũhumbĩra thĩ rĩ kana rĩ. Wee nĩwe ũtũmaga ithima cia maaĩ itherũkage ciandainĩ, maaĩ maacio magathereragĩra gatagatĩinĩ ka irĩma, makanyuagwo nĩ nyamũ ciothe cia gĩthaka; ndigiri cia gĩthaka ikenyotoraga namo. Ngurumoinĩ cia ithima icio nĩkuo nyoni ciakaga itara ciacio, ikainaga irĩ hongeinĩ cia mĩtĩ. Wee nĩ we uuragĩria irĩma mbura kuuma igũrũ, thĩ ĩiyũire indo iria wombire. Wee nĩ we ũtũmaga nyeki ĩkũre nĩ ũndũ wa mahiũ na ũgakũria mĩmera ĩrĩa andũ mahandaga, nĩguo moonage gĩa kũrĩa kuuma tĩĩriinĩ, na moonage ndibei ya kũmacanjamũra ngoro, na maguta ma mĩtamaiyũ makwĩhaka ũthiũ makarura wega, na irio cia kũrĩa makagĩa na hinya. Mĩtarakwa ya Lebanoni nĩyuragĩrio mbura wega; mĩtĩ ĩyo nĩ ya MWATHANI kĩũmbe, nĩ we mwene wamĩhandire. Mĩtĩinĩ ĩyo nĩ ho nyoni ciakaga itara ciacio; mĩkarakabainĩ nĩkuo nyũmba cia mĩĩhau irĩ. Irĩmainĩ iria ndaaya nĩkuo mbũri cia gĩthaka ciikaraga, nakuo ndwaroinĩ cia mahiga nĩkuo itoore cionaga gwa kwĩhitha. Wee-rĩ, nĩ we wombire mweri ũmenyithanagie imera; riũa narĩo nĩ rĩũĩ ihinda rĩarĩo rĩa gũthũa. Nĩ we ũtũmaga kũgĩe nduma gũgagĩtuka, nacio nyamũ ciothe cia gĩthaka ikoimĩra iceemeete. Mĩrũũthi ĩrĩa mĩĩthĩ ĩraramaga o ĩkĩhĩtaga, ĩgĩcaragia irio iria Ngai amĩheaga. Riũa rĩaratha, ĩkahũndũka ĩgathiĩ ĩgakoma imaamoinĩ ciayo. Nao andũ magathiĩ mawĩrainĩ magakĩmaruta o nginya hwaĩinĩ. Ĩ wee, MWATHANI, indo iria ũũmbĩĩte ti nyingĩ! Ũciũmbĩĩte ciothe na ũũgĩ! Thĩ ĩiyũire ciũmbe ciaku. Iria nĩrĩo rĩĩrĩa, inene na rĩariĩ ta kĩ, rĩiyũire ciũmbe irĩ muoyo itangĩtarĩka; iria niini o na iria nene. Meeri nĩkuo igeragĩra, na nokuo Leviathani, ndamaathia ya iriainĩ ĩrĩa wee wombire, itũũhaga na ĩgathaaka. Indo icio ciothe nĩ we ikoragwo iroreete igũrũ nĩguo ũciheage irio ciacio rĩrĩa ciabatara. Ũciheaga, nacio ikooya ikarĩa; ũciheaga irio na guoko gwaku ikahũũna wega. Rĩrĩa wacitiganĩria ikaigua guoya mũno; wathengia mĩhũũmũ yaku, igakua igacooka tĩĩri ũrĩa ciarĩ o mbere. Rĩrĩa wacihe mĩhũũmũ yaku ikoombĩka, nĩ we werũhagia maũndũ moothe marĩa marĩ gũũkũ thĩ. Riiri wa MWATHANI ũrotũũra nginya tene na tene! MWATHANI arokenera wĩra wake! Aroraga thĩ, ĩkainaina; ahuutagia irĩma, ikaruta ndoogo. Ngũtũũra nyinagĩra MWATHANI matukũ moothe ma muoyo wakwa; ndĩrĩinaga ngĩgoocaga Ngai wakwa matukũ moothe marĩa ngũtũũra muoyo. MWATHANI arokenio nĩ meciiria maakwa, nĩ gũkorwo nĩ we ũheaga gĩkeno. Eehia maroniinwo kuuma gũũkũ thĩ; andũ arĩa aaganu marothira o biũ. Ngoro yakwa gooca MWATHANI! Goocaai MWATHANI! Cookeriai MWATHANI ngaatho, anĩrĩraai ũnene wake, menyithiai andũ oothe a thĩ ũrĩa eekĩĩte. Mũgooceei na nyĩmbo; menyithaniai maũndũ moothe ma magegania marĩa eekĩĩte! Kenaai tondũ tũrĩ aake; arĩa oothe mamũthaathayagia nĩmacanjamũke! Cariai MWATHANI, o na hinya wake; mũthaathayagiei hingo ciothe. MWATHANI nĩ we Ngai witũ; maathani maake nĩmakũrũmagĩrĩrwo nĩ thĩ yothe. Egũtũũra amenyereire kĩrĩĩkanĩro gĩake nginya tene na tene, na ndakaariganĩrwo nĩ ciĩranĩro ciake rĩ kana rĩ. Kĩrĩĩkanĩro kĩu nĩkĩo aarĩĩkanĩire na Aburahamu, na nokĩo eerĩire Isaaka na mwĩhĩtwa. MWATHANI nĩerũhĩirie Jakubu kĩrĩĩkanĩro kĩu, gĩa gũtũũra tene na tene, akiuga atĩrĩ, “Nĩngaakũhe bũrũri wa Kanaani; ũcio nĩguo ũgaatuĩka igai rĩaku.” Andũ acio a Ngai matiarĩ aingĩ; maarĩ o ageni bũrũriinĩ wa Kanaani. Maatũire moorũũraga mabũrũriinĩ moothe, na moimaga ũthamakiinĩ ũmwe, magathiĩ ũngĩ. No rĩĩrĩ, Ngai ndaigana gwĩtĩkĩria mũndũ o na ũmwe amahinyĩrĩrie; nĩguo amamenyerere nĩakaanirie athamaki akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikaanahuutie andũ aakwa arĩa njitĩrĩirie maguta ngamaamũra; mũtikaaneeke anabii aakwa ũũru.” Na rĩĩrĩ, MWATHANI agĩtũma kũgĩe na ng'aragu bũrũriinĩ wao, akĩniina irio ciao ciothe. No nĩatũmĩĩte mũndũ mbere yao, Josefu, ũrĩa wendeetio arĩ ngombo. Aikaraga ooheetwo na mabĩngũ magũrũ, na ooheetwo nyororo ngingo, o nginya rĩrĩa ũndũ ũrĩa oigĩĩte nĩũgeekĩka wekĩkire. Kiugo kĩa MWATHANI gĩkĩonania atĩ aarĩ mũndũ wa ma. Naake mũthamaki wa Misiri akĩohorithia Josefu; mwathi wa ndũũrĩrĩ akĩmũrekereria. Akĩmũtua mũnene wa thirikaari yake, na akĩmũhe wathani wa bũrũri wake wothe. Aarĩ na hinya wa gwathaga anene a kwa mũthamaki, na ũhoti wa kũheaga arĩa maataaraga mũthamaki. Nĩrĩo Jakubu, aathiire Misiri, agĩthaamĩra bũrũriinĩ ũcio. Naake MWATHANI agĩtũma andũ aake maingĩhe mũno, na magĩe na hinya gũkĩra thũ ciao. Agĩgĩtũma Amisiri mathũũre andũ aake, na mathugundĩre ndungata ciake mĩbango ya wara. Nĩrĩo aatũmire ndungata yake Musa, na Harũni, ũrĩa aathuurĩĩte. Nao magĩĩka ciĩko cia Ngai cia hinya, na makĩringa ciama kũu Misiri. Naake Ngai agĩtũma kũgĩe na nduma ndumanu mũno bũrũriinĩ ũcio, no Amisiri matiigana gwathĩkĩra maathani maake. Agĩkĩgarũra maaĩ maao magĩtuĩka thakame, na akĩũraga thamaki ciao ciothe. Bũrũri wao wothe ũkĩiyũra ciũra, o na nginya nyũmba thĩinĩ kwa mũthamaki wao. Ngai agĩcooka agĩathana, naguo bũrũri wothe ũkĩiyũra ngi na rwagĩ. Agĩcooka akĩrekia mbura ya mbembe na heni, handũ ha mbura bũrũriinĩ wao; akĩhũũra mĩthabibũ yao na mĩkũyũ o na agĩatũranga mĩtĩ ya bũrũri wao. Agĩcooka agĩathana o rĩngĩ, gũgĩũka mĩrumbĩ ya ngigĩ itangĩtarĩka, ikĩrĩa mĩmera yothe ĩrĩa yarĩ bũrũriinĩ ũcio, na ikĩrĩa irio ciothe cia mũgũnda ikĩniina. Ngai agĩcooka akĩũraga aariũ oothe a marigithaathi mĩciĩinĩ yothe ya andũ a Misiri. Nĩrĩo aarutire Aisiraeli kuo makuuĩĩte betha na thahabu na gũtirĩ o na ũmwe wao ũtaarĩ na hinya na ũgima mwega wa mwĩrĩ. Hĩndĩ ĩrĩa moimagarire Amisiri magĩkena, nĩ gũkorwo nĩmaanyiitĩĩtwo nĩ guoya nĩ ũndũ wa andũ acio a Isiraeli. Naake Ngai agĩtambũrũkia itu igũrũ rĩa andũ aake, akĩmahumbĩra, na akĩmahe mwaki wa kũmamũrĩkagĩra ũtukũ. Rĩrĩa maamwĩtirie irio akĩmareehithĩria tũmakia arũme, na akĩmahe irio cia kuuma igũrũ na ũingĩ. Ningĩ Ngai nĩatũranirie rwaro rwa ihiga, maaĩ magĩthothoka, magĩtherera werũinĩ o ta rũũĩ. Ndaigana kũriganĩrwo nĩ kĩĩranĩro, kĩrĩa eerĩire Aburahamu ndungata yake na mwĩhĩtwa. Kwoguo, MWATHANI agĩkĩruta andũ aake aamũre kuuma bũrũriinĩ wa Misiri, nao makĩina makiugagĩrĩria nĩgũkena. Akĩmahe mabũrũri ma ndũũrĩrĩ, magĩkĩĩgwatĩra ũtonga wa andũ angĩ. Eekire ũguo nĩguo andũ aake maathĩkagĩre mawatho maake na marũmagĩrĩre kĩrĩra gĩake. Goocaai MWATHANI! Goocaai MWATHANI! Cookeriai MWATHANI ngaatho tondũ nĩ mwega; wendo wake nĩ wa nginya tene tene! Nũũ ũngĩhota kũgana ciĩko cia hinya iria eekĩĩte, kana amũgooce ta ũrĩa kwagĩrĩire? Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa marũmagĩrĩra kĩhooto, o arĩa meekaga wega hingo ciothe. Ndirikanaga, MWATHANI, rĩrĩa ũratuga andũ aaku; honokagia rĩrĩa ũramahonokia, nĩguo nyonage ũgaacĩru wa andũ aaku aamũre, na ngenanagĩre na rũũrĩrĩ rwaku, na ndĩrahage hamwe na arĩa marĩ aaku kĩũmbe. Ithuĩ-rĩ, twĩhĩĩtie o ta ũrĩa maithe maitũ meehirie; nĩtũhĩtĩĩtie na tũgeeka ũũru. Rĩrĩa maithe maitũ maarĩ Misiri, matiigana kũmenya ciĩko cia Ngai cia magegania; nĩmaariganĩirwo nĩ maita marĩa anameenda, makĩremera Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno marĩ rũteereinĩ rwa Iria Ituune. No nĩamahonokirie, o ta ũrĩa eeranĩire, nĩguo oonanie ũrĩa hinya wake wĩ mũnene. Aathire Iria Ituune rĩũme, narĩo rĩkĩũma; akĩringĩria andũ aake kũndũ kuomĩĩte biũ. Na njĩra ĩyo akĩmahonokia kuuma harĩ arĩa maamathũire; akĩmakũũra kuuma harĩ thũ ciao. Thũ icio ciao ikĩhumbanĩrio nĩ maaĩ; hatirĩ o na ĩmwe yatigarire. Hĩndĩ ĩyo andũ aake magĩĩtĩkia ciĩranĩro ciake, makĩmũinĩra makĩmũgoocaga. No rĩĩrĩ, makĩriganĩrwo o narua nĩ ũrĩa eekĩĩte, matiigana gweterera Ngai amataare. Makĩnyiitwo nĩ thuti nene ya irio marĩ kũu werũinĩ, na makĩgeria Ngai marĩ o kuo. Naake MWATHANI akĩmahe kĩrĩa maamũũrĩĩtie, agĩcooka akĩmarekeria mũrimũ mũũru. Na rĩĩrĩ, maambĩĩte hema ciao o kũu werũinĩ, andũ amwe nĩmaiguĩrĩire Musa ũiru, o na makĩigua ũiru nĩ ũndũ wa Harũni ndungata theru ya MWATHANI. Hĩndĩ ĩyo thĩ ĩgĩkĩemũka, ĩkĩmeria Dathani, na ĩgĩthikania Abiramu na mũciĩ wake. Thuutha wa ũguo mwaki ũgĩtuthũkĩra arũmĩrĩri aao, ũgĩcina andũ acio aaganu. Rĩrĩa maarĩ Sinai, magĩthondeka mũhianano wa thahabu wa gateegwa, makĩũthaathaiya. Magĩgĩkũũrania Ngai na mũhianano wa ndeegwa ĩrĩa ĩrĩaga nyeki. Makĩriganĩrwo nĩ Ngai ũrĩa wamahonokirie, o ũrĩa wekire ciĩko cia hinya Misiri, o na makĩriganĩrwo nĩ maũndũ ma magegania marĩa eekĩire bũrũriinĩ ũcio, na ciĩko cia kũguoyohania iria eekĩire Iriainĩ Ituune. Ngai nĩangĩaniinire andũ aake, tiga aathaithirwo nĩ Musa, ndungata yake ĩrĩa aathuurĩĩte, ndakaae kũmaniina na maraakara. Magĩcooka makĩnyarara bũrũri ũrĩa mwega tondũ matiigana gwĩtĩkia ũrĩa Ngai aameerĩire. Makĩng'oong'oora marĩ hemainĩ ciao, na makĩaga gwathĩkĩra MWATHANI. Tondũ ũcio akĩoya guoko na igũrũ akĩĩhĩta atĩ nĩegũtũma makuire kũu werũinĩ, na ahurunje njiarwa ciao ndũũrĩrĩinĩ, igakuĩre mabũrũriinĩ mageni. Ningĩ Aisiraeli marĩ Peori nĩmaatuĩkire arũmĩrĩri a ngai ĩrĩa yetagwo Baali, na makĩrĩa magongoona marĩa maarutagĩrwo ngai ĩtaarĩ muoyo. Ciĩko ciao nĩciatũmire MWATHANI araakare, naake akĩmareehithĩria mũrimũ mũũru. No rĩĩrĩ, Finehasi akĩrũũgama na igũrũ akĩherithia arĩa maarĩ na mahĩtia, naguo mũthiro ũgĩthira. Ũndũ ũcio mwega eekire nĩũtũire ũririkanagwo nĩ andũ, na ũgũtũũra ũririkanagwo nginya tene na tene. Aisiraeli nĩmaaraakaririe MWATHANI marĩ ithimainĩ cia Meriba, naake Musa agĩtoonya thĩĩnainĩ nĩ ũndũ wao, tondũ nĩmaamũiguithirie ũũru mũno ngoro, akĩaria arĩ na maraakara. Matiigana kũniina ndũũrĩrĩ, ta ũrĩa MWATHANI aamaathĩĩte meeke; handũ ha gwĩka ũguo-rĩ, maatumire ndũgũ nacio, na makĩĩruta mĩtugo yacio. Magĩcooka makĩambĩrĩria gũthaathaiya mĩhianano ya ndũũrĩrĩ icio, naguo ũndũ ũcio ũkĩmareehithĩria mũthiro. Makĩruta aariũ na aarĩ aao magongoona kũrĩ ngoma, magĩgĩita thakame ĩtaarĩ na mahĩtia, ya aariũ na aarĩ aao, o arĩa maarutaga marĩ magongoona kũrĩ mĩhianano ya Kanaani naguo bũrũri ũgĩthaahio nĩ thakame ĩyo. O nao eene makĩnyiitwo nĩ thaahu nĩ ũndũ wa ciĩko icio ciao, na makĩaga gũtuĩka ehokeku harĩ Ngai. Tondũ ũcio MWATHANI akĩraakarĩra andũ aake, na akĩnyiitwo nĩ mang'ũrĩ nĩ ũndũ wao. Akĩmaneana mookoinĩ ma ndũũrĩrĩ, magĩgĩathwo nĩ thũ ciao. Makĩhinyĩrĩrio nĩ thũ ciao, na makĩigwo rungu rwa watho wacio. MWATHANI nĩahonokirie andũ aake maita maingĩ, no o makĩĩrutanĩria o kũmũremera, na kwoguo magĩgĩthiĩ na mbere kũrikĩra meehiainĩ maao. O na kũrĩ ũguo, MWATHANI nĩamaiguire rĩrĩa maakaire, na akĩona mĩnyamaaro ĩrĩa maarĩ nayo. Nĩ ũndũ wao-rĩ, akĩririkana kĩrĩĩkanĩro gĩake, na akĩgarũra meciiria maake nĩ ũndũ wa ũrĩa arĩ muuma andũ. Agĩgĩtũma maiguĩrwo tha nĩ arĩa oothe maamahinyagĩrĩria. Tũhonokie, MWATHANI Ngai witũ, na ũtũcookanĩrĩrie kuuma ndũũrĩrĩinĩ, nĩguo tũgũcookagĩrie ngaatho na tũkumagie rĩĩtwa rĩaku rĩtheru. Goocaai MWATHANI, Ngai wa Isiraeli; mũgooceei rĩu nginya tene na tene! Andũ oothe ugaai atĩrĩ, “Ameni!” Goocaai MWATHANI! “Cookeriai MWATHANI ngaatho, tondũ nĩ mwega; wendo wake nĩ wa tene na tene!” Inyuothe arĩa MWATHANI ahonokeetie ugaai ũguo. Nĩamũhonokeetie kuuma harĩ thũ cianyu akamũcookia amũrutĩĩte kuuma mabũrũriinĩ mageni, kuuma irathĩro na ithũĩro, na kuuma rũgongo na kĩanda. Amwe nĩmoorũũrire werũinĩ ũrĩa ũtaarĩ o na kĩ, maagĩĩte njĩra ya kũmakinyia itũũra mangĩonire gwa gũtũũra. Maarĩ ahũũtu na makanyoota na magate mwĩhoko wothe. Magĩkaĩra MWATHANI marĩ mĩnyamaaroinĩ yao, naake akĩmahonokia kuuma mathĩĩnainĩ maao. Akĩmagereria njĩra nũngĩrĩru, nginya magĩkinya itũũra mangĩonire gwa gũtũũra. Andũ acio ta nĩmagĩcookerie MWATHANI ngaatho tondũ wa ũtugi wake, o na nĩ ũndũ wa ciĩko cia magegania iria aameekĩire. We-rĩ, nĩanyootoraga arĩa anyootu, na akahũũnia arĩa ahũũtu na maũndũ meega. Amwe maikaraga ndumainĩ methikĩire makĩnyariirĩkaga marĩ mĩgwate mooheetwo na mĩnyororo, tondũ nĩmaaremeire maathani ma Ngai Mwene Hinya Wothe, na makĩnyarara mataaro maake. Nao makĩrutithio wĩra mũritũ ũkĩmooraga ngoro, magĩthiĩ makĩgũaga, na matione wa kũmateithia. Magĩkaĩra MWATHANI marĩ mĩnyamaaroinĩ yao, naake akĩmahonokia kuuma mathĩĩnainĩ maao. Akĩmaruta kũu maikaraga ndumainĩ methikĩire, na agĩtuanga mĩnyororo yao. Andũ acio ta nĩmagĩcookerie MWATHANI ngaatho tondũ wa ũtugi wake, o na nĩ ũndũ wa ciĩko cia magegania iria aameekĩire. We-rĩ, nĩoinangaga ihingo cia gĩcango, na agatinangia cuuma iria ihingagwo nacio. Amwe maarĩ irimũ cianyariirĩkaga nĩ ũndũ wa meehia maacio, o na nĩ ũndũ wa ũũru wacio. Moonaga irio o ciothe makaira ngoro, nao magĩgĩkuhĩrĩria gũkua. Magĩkaĩra MWATHANI marĩ mĩnyamaaroinĩ yao, naake akĩmahonokia kuuma mathĩĩnainĩ maao. Agĩathana, akĩmahonia, akĩmahonokia kuuma gĩkuũinĩ. Andũ acio ta nĩmagĩcookerie MWATHANI ngaatho tondũ wa ũtugi wake, o na nĩ ũndũ wa ciĩko cia magegania iria aameekĩire. Nĩmamũrutĩre magongoona ma kũmũcookeria ngaatho na magane ũrĩa wothe eekĩĩte makĩinaga makeneete. Amwe maagereire iriainĩ na meeri, makĩhũũraga mbiacara kũu iriainĩ, makĩyonera ũrĩa MWATHANI angĩĩka, o na makĩyonera ciĩko ciake cia magegania kũu iriainĩ. MWATHANI aathanire, gũkĩgĩa na kĩhuuhũkanio kĩnene, gĩgĩtũma iria rĩgĩe na makũmbĩ. Meeri igĩikanio na igũrũ, igĩcooka igĩikanio na kũu thĩ. Andũ acio magĩgĩkua ngoro tondũ wa ũrĩa maarĩ ũgwatiinĩ mũnene; makĩagaaga magĩtũgũũgaga ta arĩĩu, matarĩ na ũndũ o na ũmwe mangĩahotire gwĩteithia naguo. Magĩkaĩra MWATHANI marĩ mĩnyamaaroinĩ yao, naake akĩmahonokia kuuma mathĩĩnainĩ maao. Naake akĩhooreria kĩhuuhũkanio kĩu kĩnene, namo makũmbĩ macio ma iria makĩhoorera. Nao magĩgĩkena tondũ iria nĩrĩahoorereete, naake akĩmakinyia o wega icukĩro rĩa meeri rĩrĩa merirĩirie gũkinya. Andũ acio ta nĩmagĩcookerie MWATHANI ngaatho tondũ wa ũtugi wake, o na nĩ ũndũ wa ciĩko cia magegania iria aameekĩire. Nĩmagane ũnene wake kĩũnganoinĩ kĩa andũ, na mamũgooce marĩ kĩamainĩ kĩa atongoria. MWATHANI atũmaga njũũĩ ihwe, na agatũma ithima itige gũtherera. Atũmaga bũrũri ũrĩa mũnoru ũhĩnje, nĩ ũndũ wa waganu wa atũũri aaguo. Agarũraga werũ ũgatuĩka kũndũ kũrĩ na tũria twa maaĩ, na agatũma ithima cia maaĩ ikunũke kũndũ kũũmagaru, akareka andũ arĩa ahũũtu matũũre kũndũ kũu, nao magaaka itũũra rĩrĩa marĩikaraga. Makahanda irio mĩgũndainĩ na makahanda mĩthabibũ, makagetha magetha maingĩ. MWATHANI araathimaga andũ aake makagĩa na ciana nyingĩ, na ndarekaga mahiũ maao manyiihe. Rĩrĩa andũ a Ngai maahootwo na maaconorithio na ũndũ wa kũhinyĩrĩrio mategũcaaĩrwo na kũnyariirwo, nĩanyararaga arĩa maramahinyĩrĩria, na agatũma moorũre werũinĩ maturuurĩĩte. No rĩĩrĩ, nĩahatũraga arĩa abataru kuuma mĩnyamaaroinĩ yao, na agatũma maciarane makaingĩha o ta mahiũ. Andũ arĩa athingu moonaga ũguo magakena, no andũ arĩa oothe aaganu nĩgũkirio makiragio. Mũndũ o wothe mũũgĩ ta nĩagĩĩciirie ũhoro wa maũndũ macio; na akĩmenye ũrĩa MWATHANI e mũtugi. Ndingĩenyenyeka, Ngai, ndingĩenyenyeka! Nĩngũina na ngũgooce! Wee roho wakwa arahũka! Arahũkaai kĩnanda na ngita! Nĩngwarahũra riũa! Nĩngũgũcookeria ngaatho, MWATHANI, ndĩ gatagatĩinĩ ka andũ; nĩngũkũinĩra nyĩmbo cia gũkũgooca ndĩ gatagatĩinĩ ka ndũũrĩrĩ. Nĩ gũkorwo ũtugi waku nĩ mũraaya gũkĩra igũrũ; wĩhokeku waku ũkinyĩĩte o igũrũ matuinĩ. Onania ũnene waku Ngai, kũu igũrũ, na riiri waku gũũkũ thĩ yothe! Tũhonokie na hinya waku, na ũnjookerie ihooya rĩakwa nĩguo andũ arĩa wendeete matharwo kuuma ũgwatiinĩ. Ngai, arĩ gĩikaro gĩake gĩtheru, nĩoigĩĩte atĩrĩ, “Ngwatũranga Shekemu ngĩrũũhagia, na ngayanĩrie andũ aakwa gĩtuamba gĩa Sukothu. Gileadi nĩ gwakwa, o na Manase; Efiraimu nĩ ngobia yakwa ya kũngitĩra mũtwe; Juda nĩ mũthĩĩgi wakwa wa ũthamaki. Moabi nĩ kĩraĩ gĩakwa gĩa gwĩthambĩra; nĩ niĩ mwene bũrũri wa Edomu. Nĩngũkena ngĩrũũhagia nĩ ũrĩa hooteete bũrũri wa Filisitia.” Nũũ ũkũndwara itũũrainĩ rĩrĩa rĩirigĩirwo na thingo cia hinya? Nũũ ũkũndongoria andware Edomu? No wee, Ngai, nĩũtũregeete; wee, Ngai, ndumagaranagia na mbũtũ ciitũ cia ita. Tũhootanĩre harĩ thũ ciitũ, nĩ gũkorwo ũteithio wa mũndũ nĩ wa tũhũ. Ngai arĩ hamwe na ithuĩ nĩtũkũhootana; nĩ we ũkũrangĩrĩria thũ ciitũ thĩ. Ndũgaakire, Ngai, wee nĩ we ngoocaga! Nĩ gũkorwo nĩnjũkĩrĩirwo nĩ andũ ooru na aheenania, maraaria ndeto ciakwa makĩheenanagia. Manyumĩĩte na mĩena yothe makĩaragia ciugo cia rũthũũro, na magĩtharĩkagĩra hatarĩ gĩtũmi. O na gũtuĩka nĩndĩmeendeete, na nĩndĩmahooyagĩra, no kũnjuuka maranjuuka. Marandĩha wega na ũũru, na makandĩha wendani na rũmena. Mũndũ ũrĩa arĩ we thũ yakwa, mũthuurĩre mũtuanĩri mũũru wa kũmũciirithia, na ũreke ĩmwe ya thũ ciake ĩmũthitange. Arociirithio na oonekane arĩ na mahĩtia; ihooya rĩake rĩronwo rĩrĩ o meehia! Ũtũũro wake ũrokuhĩha; wĩra wake ũroywo nĩ mũndũ ũngĩ! Ciana ciake irotuĩka cia ngoriai, naake mũtumia wake arotuĩka wa ndigwa. Ciana ciake irocangacanga ikĩhooyaga; irorutũrũrwo maganjoinĩ maacio kũrĩa itũũraga. Indo ciake ciothe irotahwo nĩ mũndũ ũrĩa ũrĩ thiirĩ naake; andũ a kũngĩ maroeyoera indo ciothe iria aanathũkũma. Aroaga mũndũ ũngĩmũtaanahĩra; o na kana ciana ciake cia ngoriai cione mũndũ ũngĩciiguĩra tha. Njiarwa ciake ciothe irokua; rũciaro rũrĩa rũgooka rũroriganĩrwo nĩ rĩĩtwa rĩake. MWATHANI aroririkanaga mahĩtia ma maithe maake, na aroaga gũkaanoohera nyina meehia maake. Meehia maao marotũũra maririkanagwo nĩ MWATHANI, na arotũma marĩĩtwa maao mariganĩre gũũkũ thĩ o biũ! Tondũ rĩĩrĩ, mũndũ ũcio ndarĩ hĩndĩ arĩ eciiria kuonania ũtaana; wĩra wake ũraarĩ kũnyariira na kũũraga athĩĩni, arĩa abataru, na arĩa makuĩte ngoro. Arogwatwo nĩ kĩrumi, tondũ we arendeete o kũrumana! Iraathimo iromũraihĩrĩria, tondũ we ndaraathimanaga! Aramenyereete kũrumana o ta ũrĩa amenyereete kwĩhumba nguo. Irumi icio ciake iroconjoria mwĩrĩ wake o ta maaĩ; irotoonya mahĩndĩinĩ maake o ta maguta! Iromũhumbagĩra o ta nguo iria ehumbaga, na imwĩrigiicagĩrie ta mũcibi ũrĩa eyohaga. Herithia thũ ciakwa ta ũguo, MWATHANI, o icio ciaragia maũndũ mooru igũrũ rĩakwa. No rĩĩrĩ, wee Ngai MWATHANI wakwa, ndeithia o ta ũrĩa wĩranĩire, na ũhonokie tondũ wĩ mwega na nĩũnyendeete. Nĩ gũkorwo ndĩ mũthĩĩni na nĩmbataire, na ngaiguithio ruwo o ngoro thĩinĩ. Ndĩ hakuhĩ kũbuĩria o ta kĩĩruru kĩa hwaĩinĩ; nyũmbũrĩĩtwo nĩ rũhuuho o ta ngigĩ. Maru maakwa nĩmoorĩĩtwo nĩ hinya nĩ ũndũ wa kwĩhinga kũrĩa; ndĩ mũhĩnju mũno. Andũ manyona, no gũũthekerera mathekagĩrĩra; mainainagia mĩtwe makĩnduaga mĩnyĩrĩ. Ndeithia, MWATHANI Ngai wakwa! Honokia, tondũ wa ũtugi waku! Menyithia thũ ciaku atĩ wee, MWATHANI, nĩ we ũhonokagia. No inume, no we nĩũkũndaathima. Arĩa manyariiraga marohootwo, na niĩ, ndungata yaku, ndĩrocanjamũka. Thũ ciakwa irohumbwo nĩ thoni; irwehumba gĩconoko gĩacio ta kabuuti. Nĩngũcookeria MWATHANI ngaatho mũno nyanĩrĩire; nĩngũmũgooca ndĩ ũũnganoinĩ wa andũ, tondũ nĩagitagĩra mũndũ mũbataru na akamũhonokia kuuma harĩ arĩa mamũtuĩrĩire gĩkuũ. MWATHANI nĩerire MWATHANI wakwa atĩrĩ, “Ikara thĩ mwena wakwa wa ũrĩo, nginya rĩrĩa ngaatũma ũrangĩrĩrie thũ ciaku.” MWATHANI nĩagaatũma ũthamaki waku ũnenehe wambĩrĩirie Zayuni, nawe nĩũgaathaga thũ ciaku iria ĩgũthiũrũrũkĩirie. Andũ aaku nĩmakeerutĩra mũthenya ũrĩa ũkaarũa na thũ ciaku. Aanake aaku magooka kũrĩ we irĩmainĩ iria theru matariĩ ta ime rĩa rũũciinĩ kĩrooko tene. MWATHANI nĩehĩtĩĩte na ndangĩĩricũkwo, akoiga atĩrĩ, “Wee ũgũtũũra ũrĩ mũthĩnjĩri Ngai kinya tene o ta ũrĩa Melikizedeki aatariĩ.” MWATHANI e mwena waku wa ũrĩo; rĩrĩa arĩraakara nĩarĩhehenja athamaki. Nĩagaatuĩra ndũũrĩrĩ na aiyũrie kũrĩa kũrũagĩrwo na ciimba; nĩakaahoota athamaki gũũkũ thĩ guothe. Mũthamaki nĩakaanyua maaĩ karũũĩinĩ karĩa karĩ mũkĩra wa njĩra. Tondũ ũcio nĩakaagĩa na ũhootani. Goocaai MWATHANI! Nĩngũcookeria MWATHANI ngaatho na ngoro yakwa yothe ndĩ kĩũnganoinĩ kĩa andũ aake. Ĩ ciĩko iria MWATHANI eekaga ti cia magegania! Arĩa oothe makenagio nĩcio nĩmeendaga gũcimenya. Ciĩko ciake ciyũire ũtĩĩku na riiri; ũthingu wake nĩ wa tene na tene. MWATHANI nĩatũmĩĩte ciĩko ciake cia magegania iririkanwo; MWATHANI nĩ mũtugi na mũigua tha. Arĩa mamũtĩĩĩte nĩamaheaga irio, na ndariganagĩrwo nĩ kĩrĩĩkanĩro gĩake. Nĩoneetie andũ aake hinya wake, na ũndũ wa kũmahe mabũrũri ma ndũũrĩrĩ. Akoragwo arĩ mwĩhokeku na wa kĩhooto ũndũinĩ o wothe ũrĩa eekaga; maathani maake moothe nĩmakwĩhokwo. Megũtũũra nginya tene na tene; maaheanirwo nĩ we na ũũma na ũthingu. Nĩahonokirie andũ aake, na agĩthondeka kĩrĩĩkanĩro nao gĩa gũtũũra tene na tene. We nĩ mũtheru na wa kũguoyohania. Gũtĩĩa MWATHANI nĩkuo kĩhumo kĩa ũũgĩ wothe; Ngai nĩahotithagia andũ arĩa mathĩkagĩra maathani maake gũtuithania maũndũ wega. Arotũũra agoocagwo nginya tene na tene. Goocaai MWATHANI! Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũtĩĩĩte MWATHANI; o ũrĩa ũkenagĩra gwathĩkĩra maathani maake. Ciana ciake nĩirĩkoragwo irĩ cia bata bũrũriinĩ; njiarwa ciake nĩirĩraathimagwo. Mũciĩ wake ũrĩkoragwo na indo na ũtonga, naake egũtũũra agaacĩire nginya tene. Andũ arĩa eega, o arĩa marĩ tha, oima andũ, na a kĩhooto, nĩmaragĩrwo nĩ ũtheri ndumainĩ. Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũkombanagĩra na ũtaana, o ũrĩa wĩkaga maũndũ maake na njĩra ya kĩhooto. Mũndũ ũrĩa mwega ndarĩ hingo akeenyenyeka; egũtũũra aririkanagwo nginya tene. Ndainainagio nĩ ndũmĩrĩri njũru; wĩtĩkio wake nĩ mũrũmu, na aikaraga ehokeete o MWATHANI. Aikaraga oomĩrĩirie na ndetigagĩra, o nginya akoona thũ ciake ikĩhootwo. Arĩa marĩ na thĩĩna, amaheaga na ũtaana, na ũtaana wake ndũrĩ hingo ũthiraga; nĩarĩkoragwo na hinya na nĩarĩtĩĩagwo. Mũndũ ũrĩa mwaganu oonaga ũguo akaraakara; aroraga na manyiira agacooka akairĩria, kĩĩrĩgĩrĩro gĩake gĩgaatuĩka gĩa tũhũ. Goocaai MWATHANI! Inyuĩ ndungata cia MWATHANI, goocaai rĩĩtwa rĩake. Rĩĩtwa rĩa MWATHANI rĩrogoocwo kuuma rĩu nginya tene na tene. Rĩĩtwa rĩa MWATHANI rĩrogoocwo kuuma irathĩro nginya ithũĩro! MWATHANI aathaga ndũũrĩrĩ ciothe; riiri wake ũrĩ na kũu igũrũ rĩa igũrũ. Gũtirĩ ũhaana ta MWATHANI Ngai witũ. Aikarĩire gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki na kũu igũrũ rĩa igũrũ, no nĩainamagĩrĩra acũũthĩrĩrie igũrũ na thĩ. Ooyaga athĩĩni na igũrũ akamaruta rũkũngũinĩ; akaruta arĩa abataru kĩarainĩ akamatua araata a anene, o anene a andũ aake. Nĩatũmaga mũtumia ũrĩa thaata aheeo gĩtĩĩo gwake mũciĩ; nĩamũkenagia na ũndũ wa kũmũhe ciana. Goocaai MWATHANI! Hĩndĩ ĩrĩa andũ a Isiraeli moimire Misiri, o rĩrĩa njiarwa cia Jakubu ciomire bũrũri mũgeni; Juda gwatuĩkire kũndũ kwa Ngai kwamũre, Isiraeli gũgĩtuĩka kũndũ kũrĩa aathanaga. Iria rĩonire ũguo rĩkĩũra, naruo rũũĩ rwa Jorodani rũgĩcooka na thuutha. Irĩma igĩtũũhatũũha ta ndũrũme, ithũngũri ikĩrũũgarũũga ta ng'ondu. Kaĩ kwahaanire atĩa nĩguo, wee Iria ũũre, nawe Jorodani ũcooke na thuutha? Kaĩ kwahaanire atĩa, inyuĩ irĩma, mũtũũhatũũhe ta ndũrũme, na inyuĩ ithũngũri mũrũũgarũũge ta ng'ondu? Wee, thĩ, inaina ũrĩ mbere ya MWATHANI, o hau mbere ya Ngai wa Jakubu, ũrĩa wagarũrire rwaro rwa ihiga rũgĩtuĩka iria rĩa maaĩ, ihiga rĩrĩa rĩũmũ mũno rĩgĩtuĩka gĩthima kĩa maaĩ. Nowe wiki MWATHANI, o wee wiki tu, wagĩrĩire kũgoocwo, no ti ithuĩ, tondũ wĩ mũtugi na mwĩhokeku. Nĩkĩ gĩgũtũma ndũũrĩrĩ itũũrie atĩrĩ, “Kaĩ Ngai wanyu arĩ ha?” Atĩrĩĩrĩ, Ngai witũ arĩ igũrũ; eekaga o ũrĩa wothe ekwenda. Mĩhianano ya ndũũrĩrĩ nĩ ya betha na thahabu ĩthondekeetwo nĩ mooko ma andũ. Ĩrĩ na tũnua, no ndĩaragia, ĩrĩ na maitho, no ndĩonaga. Ĩrĩ na matũ, no ndĩiguaga; ĩrĩ na maniũrũ, no ndĩiguaga mũnungo. Ĩrĩ na mooko, no ndĩhambataga; ĩrĩ na magũrũ, no ndĩngĩĩtwara; ndĩngĩnyuria o na haniini. Arĩa oothe mamĩthondekaga na arĩa oothe mamĩhokaga magaatuĩka o ta yo. Mwĩhokeei MWATHANI, inyuĩ andũ a Isiraeli! Nĩ we ũmũteithagia na akamũmenyerera Mwĩhokeei MWATHANI, inyuĩ athĩnjĩri Ngai! Nĩ we ũmũteithagia na akamũmenyerera. Mwĩhokeei MWATHANI, inyuothe arĩa mũmũtĩĩĩte! Nĩ we ũmũteithagia na akamũmenyerera. MWATHANI nĩatwĩciiragia na nĩegũtũraathima; nĩekũraathima andũ a Isiraeli na athĩnjĩri Ngai oothe. Nĩekũraathima arĩa oothe mamũtĩĩĩte, aniini na anene. MWATHANI aromũhe ciana nyingĩ inyuĩ eene na njiarwa cianyu! Mũroraathimwo nĩ MWATHANI, ũrĩa wombire igũrũ na thĩ! Igũrũ nĩ rĩa MWATHANI wiki, no thĩ nĩamĩheanĩĩte kũrĩ andũ. MWATHANI ndagoocagwo nĩ arĩa akuũ; ndagoocagwo nĩ ũrĩa wothe ũikũrũkĩĩte bũrũri wa ũkiri. No ithuĩ arĩa tũrĩ muoyo nĩtũrĩmũcookagĩria ngaatho kuuma rĩu nginya tene na tene. Goocaai MWATHANI! Nĩnyendeete MWATHANI, tondũ nĩaiguĩte mũgambo wakwa na mahooya maakwa. Tondũ nĩathikĩrĩirie-rĩ, ngũtũũra ndĩmũkayagĩra matukũ moothe marĩa ngũtũũra muoyo. Ndathiũrũrũkĩirio nĩ gĩkuũ na mĩena yothe, na ngĩkumbacwo nĩ mĩnyororo ya kwa arĩa akuũ ĩrĩa ĩ ruwo; ngĩkĩgĩa na kĩeha na ngĩthĩĩnĩka. Ngĩgĩkaĩra MWATHANI ngiuga atĩrĩ, “MWATHANI, ndagũthaitha honokia muoyo wakwa!” MWATHANI nĩ mũtugi na nĩ mwega; Ngai witũ arĩ tha. MWATHANI nĩamenyagĩrĩra arĩa matangĩhota gwĩteithia; nĩahonokirie rĩrĩa ndarĩ ũgwatiinĩ. Ngoro yakwa hoorera, nĩ gũkorwo MWATHANI nĩanjĩkĩĩte wega. MWATHANI nĩahonokeetie kuuma harĩ gĩkuũ; nĩaniinĩĩte maithori maakwa na akagirĩrĩria ndikaahootwo. Tondũ ũcio nĩndĩthiaga ndĩ mbere ya MWATHANI ndĩ bũrũri wa arĩa marĩ muoyo. No ndeetĩkĩĩtie o na rĩrĩa ndoigire atĩrĩ, “Ĩ ndithĩĩnĩkĩĩte!” Na ngiuga makĩĩte atĩrĩ, “Ĩ andũ ti a maheeni!” Nĩ kĩĩ ingĩrutĩra MWATHANI nĩ ũndũ wa wega wothe ũrĩa anjĩkĩĩte? Nĩkũrutĩra ngũrutĩra MWATHANI kĩheeo kĩa ndibei ndĩmũcookerie ngaatho nĩ ũndũ wa kũũhonokia, na hingie ũrĩa njĩĩranĩire andũ aake oothe marĩ ho. MWATHANI, nĩatuuragwo mũno rĩrĩa ũmwe wa andũ aake ehokeku akua. MWATHANI, niĩ ndĩ ndungata yaku; ndĩ ndungata, o ta ũrĩa maitũ aarĩ. nĩũhonokeetie kuuma harĩ gĩkuũ. Nĩngũkũrutĩra igongoona rĩa gũgũcookeria ngaatho na ngũthaathaiye. Goocaai MWATHANI, inyuĩ ndũũrĩrĩ ciothe! Mũtũũgĩriei inyuĩ andũ oothe! Nĩ gũkorwo wendo wake nĩ mũingĩ harĩ ithuĩ, na wĩhokeku wake nĩ wa gũtũũra nginya tene na tene. Goocaai MWATHANI! Cookeriai MWATHANI ngaatho, tondũ nĩ mwega, na wendo wake nĩ wa tene na tene. Andũ a Isiraeli tanĩmoige atĩrĩ, “Wendo wake nĩ wa tene na tene.” Athĩnjĩri Ngai tanĩmoige atĩrĩ, “Wendo wake nĩ wa tene na tene.” Arĩa oothe matĩĩĩte MWATHANI tanĩmoige atĩrĩ, “Wendo wake nĩ wa tene na tene.” Ndakaĩire MWATHANI rĩrĩa ndahatĩrĩirio, naake akĩnjĩtĩka na akĩndeithũra. MWATHANI arĩ hamwe na niĩ, ndirĩ ũndũ ingĩtigĩra. Mũndũ-rĩ, nĩ atĩa angĩhota kũnjĩka? MWATHANI nĩũndeithagia, nĩngeyonera thũ ciakwa ikĩhootwo. Nĩ kaba kwĩhoka MWATHANI handũ ha kwĩhoka andũ. Nĩ kaba kwĩhoka MWATHANI handũ ha kwĩhoka athamaki. Ndaarĩ mũthiũrũkĩrie nĩ thũ nyingĩ, no MWATHANI akĩndeithia gũciananga. Ciathiũrũrũkĩirie na mĩena yothe, no MWATHANI akĩndeithia gũciananga. Cianyũmbĩrĩire mĩena yothe o ta njũkĩ, no MWATHANI akĩndeithia gũciananga, ikĩhora na ihenya o ta mwaki wa mĩigua. Ndahatĩkĩĩtwo nĩ thũ hakuhĩ ngũe, no MWATHANI akĩndeithia. MWATHANI nĩ we ũheaga hinya na ũhoti; nĩ we ũhonokeetie. Taiguai ũrĩa andũ a Ngai maroigĩrĩria makeneete marĩ hemainĩ ciao nĩ ũndũ wa kũhootana; “MWATHANI nĩatooranĩĩtie! Hinya wa MWATHANI nĩũtũhootanĩire! Hinya wake mũnene nĩũtooranĩĩtie!” Niĩ-rĩ, ndigũkua, no nĩgũtũũra ngũtũũra muoyo, ng'anage ũrĩa MWATHANI eekĩĩte. MWATHANI nĩaherithĩĩtie mũno, no ndandekereirie ngue. Hingũrĩraai ihingo cia Hekaarũ nĩguo ndoonye ngacookerie MWATHANI ngaatho. Gĩĩkĩ-rĩ, nĩ kĩhingo kĩa MWATHANI; arĩa athingu no o mangĩgĩtoonyera. Nĩngũgũcookeria ngaatho, MWATHANI, nĩ ũndũ nĩũnjĩtĩkĩĩte, na ũkaahe ũhootani. Ihiga rĩrĩa aaki maaregire nĩrĩo rĩgĩĩte bata gũkĩra marĩa mangĩ moothe mũthingiinĩ. Nĩ MWATHANI wekire ũguo, na ũndũ ũcio nĩ wa magegania tũkĩwona. Ũyũ nĩguo mũthenya ũrĩa MWATHANI ahootanĩĩte; nĩtũkeneei na tũcanjamũke! MWATHANI, tũhonokie, twagũthaitha! MWATHANI, twagũthaitha tũma tũgaacĩre! Kũraathimwo nĩ ũrĩa ũgũũka na rĩĩtwa rĩa MWATHANI! Tũrĩ Hekaarũinĩ ya MWATHANI nĩtwamũraathima inyuĩ. MWATHANI nĩ we Ngai, nĩatwĩkĩĩte wega. Ambĩrĩriai gũkũngũiya mũnyiitĩĩte mathĩgĩ na mooko; thiũrũrũkaai kĩgongoona. Wee nĩ we Ngai wakwa, nĩngũgũcookeria ngaatho; wee nĩ we Ngai wakwa, nĩngũgana ũrĩa wĩ mũnene. Cookeriai MWATHANI ngaatho, tondũ nĩ mwega; wendo wake nĩ wa tene na tene. Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa mũtũũrĩre wao ũtarĩ ũcuuke, arĩa matũũraga kũringana na watho wa MWATHANI. Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa marũmagĩrĩra maathani maake, o arĩa mamwathĩkagĩra na ngoro yothe, na matihĩtagia o na atĩa, o no kũgera mageragĩra njĩra cia MWATHANI. Wee, MWATHANI, nĩũtũheete maathani maaku, na nĩũtwĩrĩĩte tũmaathĩkagĩre na kĩyo. Naarĩ korwo ndatuĩka mwĩhokeku ũhoroinĩ wa gwathĩkĩra mawatho maaku! Ingĩathĩkagĩra maathani maaku moothe-rĩ, ndĩrĩconorithagio nĩ andũ. Nĩndĩrĩkũgoocaga na ngoro theru, rĩrĩa ũrĩkoragwo ũkĩnduta matua maaku ma kĩhooto. Nĩndĩrĩathĩkagĩra mawatho maaku; ndũkaandiganĩrie o na rĩ! Mũndũ mwĩthĩ-rĩ, angĩiga mũtũũrĩre wake wĩ mũtheru atĩa? No na ũndũ wa gwathĩkagĩra uuge waku. Ngwathĩkagĩra na ngoro yakwa yothe; ndũkaareke nemere maathani maaku. Njigĩĩte uuge waku ngoroinĩ yakwa, nĩguo ndikaae gũkwĩhĩria. Nĩngũkũgooca, wee, MWATHANI, nduta mawatho maaku. Nĩnguuga nyanĩrĩire ngĩcookagĩra mawatho moothe marĩa wee ũheanĩĩte. Nĩngenagio nĩkũrũmĩrĩra maũira maaku makĩria ma ũrĩa ngenagio nĩkũgĩa na ũtonga mũingĩ. Nĩndĩrĩtaranagia ũhoro wa mawatho maaku, na nduĩragie ũhoro wa njĩra ciaku. Nĩngenagio nĩ mawatho maaku; ndikaariganĩrwo nĩ uuge waku. Njĩka wega, niĩ, ndungata yaku, nĩguo ndũũre na njathĩkagĩre uuge waku. Hingũra maitho, nĩguo hote kuona ũrutani wa magegania ũrĩa ũrĩ wathoinĩ waku. Niĩ-rĩ, ndĩ o mũgeni kwa ihinda iniini gũũkũ thĩ; ndũkaahithe maathani maaku. Ngoro yakwa hingo ciothe nĩhĩahĩaga nĩkwĩrirĩria kũmenya matua maaku. Wee-rĩ, nĩũkũũmaga andũ arĩa etĩĩi, o arĩa agwate nĩ kĩrumi, arĩa maremeire maathani maaku. Ndũkaareke maanume na maanyarare, tondũ nĩmenyereire maũira maaku. O na aathani maikara thĩ manjiirĩre ũũru niĩ ndungata yaku, no ndĩrĩtaranagia ũhoro wa mawatho maaku. Maũira maaku nĩmangenagia; nĩ mo mandaaraga. Njaraganĩĩte thĩ hootekeete; njookeria hinya rĩngĩ, o ta ũrĩa wĩranĩire! Rĩrĩa ndakwĩrire ũrĩa wothe ndeekĩĩte-rĩ, wee nĩwanjookeirie; nduta mawatho maaku. Ndeithia kũmenya mawatho maaku, na niĩ nĩndĩrĩciiragia ũhoro wa ũrutani waku wa magegania. Ndĩ na kĩeha kĩingĩ mũno ngoroinĩ yakwa; nyongerera hinya, o ta ũrĩa weranĩire! Ndeithia ndikaarũmĩrĩre mĩtugo mĩũru, na ũndute na kwenda gwaku watho waku. Niĩ-rĩ, thuurĩĩte gũgwathĩkĩra; nĩthikĩrĩirie matua maaku. Nĩnũmĩĩtie maũira maaku, MWATHANI; ndũkaareke njonorithio! Nĩndĩrĩathĩkagĩra maathani maaku na kĩyo, tondũ nĩũheaga ũmenyo mũrikĩru. MWATHANI, nduta ũrĩa mawatho maaku moigĩĩte na nĩndĩrĩmaathĩkagĩra hingo ciothe. Nduta kũmenya mawatho maaku wega na nĩndĩmaathĩkagĩra, na nĩndĩmamenyagĩrĩra na ngoro yakwa yothe. Ngereria njĩra ĩrĩa yonanĩnĩirio nĩ maathani maaku, tondũ nĩngenagio nĩ yo. He wendo wa kũrũmia maũira maaku, handũ ha wendo wa gũtonga. Ngiragĩrĩria ndikaarũmbũyanagie na maũndũ ma tũhũ; njĩka wega, o ta ũrĩa wĩranĩire. Hingĩria ũrĩa ũnjĩĩrĩire niĩ ndungata yaku, o ta ũrĩa ũhingagĩria arĩ oothe magwathĩkagĩra ũrĩa ũmeerĩire. Njehereria irumi iria ndĩtigĩrĩĩte, tondũ matua maaku nĩ meega. Niĩ-rĩ, ndĩriragĩria o gwathĩkĩra mawatho maaku, he muoyo mwerũ, tondũ we wĩ mũthingu. MWATHANI wendo waku ũronginyĩra, na ũrohonokia ta ũrĩa wĩranĩire, nĩguo hote gũcookeria arĩa manyũrũragia, tondũ nĩndĩhokeete kiugo gĩaku. Hotithagia kwaragia ũũma hingo ciothe, tondũ mawathoinĩ maaku nĩ ho njigĩĩte mwĩhoko wakwa. Ngũtũũra njathĩkagĩra watho waku nginya tene na tene. Ndĩrĩikaraga ndĩgangarĩĩte tondũ nĩngeragia gwathĩkĩra mawatho maaku. Nĩndĩmenyithagia athamaki maũira maaku na ndirĩconokaga. Nĩngenagio nĩ maathani maaku tondũ nĩndĩmeendeete. Nĩndĩĩĩte na ngenda maathani maaku; nĩndĩciiragia ũhoro wa mawatho maaku. Ririkana kiugo kĩrĩa ũnjĩĩrĩire, niĩ ndungata yaku; ũndũ ũcio ũnjĩĩrĩĩte nĩũheete kĩĩrĩgĩrĩro. Rĩrĩa ndĩranyariirĩka-rĩ, nĩhooragĩrio nĩkũmenya atĩ ũndũ ũrĩa ũnjĩĩrĩire nĩguo ũnjĩkagĩra muoyo. Andũ arĩa etĩĩi nĩmanyũrũrĩĩtie mũno, no nditigĩĩte kũrũmĩrĩra watho waku. Nĩnyũmagĩrĩria ngoro, MWATHANI, rĩrĩa ndaririkana matua marĩa wanatua. Nĩndaakaraga mũno nĩkuona andũ aaganu makĩaga gwathĩkĩra watho waku. Ndungaga nyĩmbo ikoniĩ maathani maaku, ndĩ muoyoinĩ ũyũ wa gũũkũ thĩ wa ihinda inyiinyi. Nĩngũririkanaga ũtukũ, MWATHANI, na ngaathĩkĩra watho waku. Ũndaathimĩĩte ũguo tondũ nĩnjathĩkĩire mawatho maaku. MWATHANI nĩnjiganĩĩtwo nĩ we; nĩngũkwĩrĩra atĩ nĩndĩrĩathĩkagĩra ciugo ciaku. Ndagũthaitha na ngoro yakwa yothe ũnjiguĩre tha, o ta ũrĩa wĩranĩire. Nĩndĩciirĩĩtie wega ũhoro wa mĩthiĩre yakwa; nĩndakwĩrĩra atĩ nĩndĩrĩathĩkagĩra mataaro maaku. Ndĩrĩathĩkagĩra maathani maaku na ihenya mũno. Ndiriganĩirwo nĩ watho waku, o na gũtuĩka nĩnjigĩirwo mĩtego nĩ andũ aaganu. Njũkagĩra thaa thita cia ũtukũ gũkũgooca tondũ wa matua maaku ma kĩhooto. Ndĩ mũraata wa arĩa oothe magũtĩĩĩte na mathĩkagĩra mawatho maaku. Ũtugi waku, MWATHANI, ũiyũire thĩ; nduta mawatho maaku. MWATHANI, nĩũnjĩkĩĩte wega, niĩ ndungata yaku, o ta ũrĩa wĩranĩire. Nduta gũtuithania maũndũ wega o na kũmamenya, tondũ nĩndĩhokeete maathani maaku. Nĩndahĩtagia mbere ya ũtanaaherithia, no rĩu nĩnjathĩkagĩra uuge waku. Wee wĩ mwega na nĩwĩkaga wega; nduta mawatho maaku. Andũ arĩa etĩĩi nĩmanjigĩrĩire igeenyo, no niĩ njathĩkagĩra mawatho maaku na ngoro yakwa yothe. Andũ acio etĩĩi nĩ ariitu, no niĩ ngenagio nĩ watho waku. Kũherithio kũrĩa ndaherithirio kwarĩ kwega, tondũ nĩkwandutire mawatho maaku. Watho ũrĩa waheanire, harĩ niĩ wĩ bata gũkĩra ũtonga wothe wa gũũkũ thĩ. Mooko maaku nĩ mo manyũmbire, na magĩĩthondeka ũguo ndariĩ; he ũmenyo nĩguo ndĩrute maathani maaku. Arĩa magũtĩĩĩte marĩnyonaga magakena, tondũ nĩndĩhokeete ũrĩa wĩranĩire. Nĩnjũũĩ atĩ matua maaku nĩ ma kĩhooto, MWATHANI, na ũherithĩĩtie tondũ wĩ mwĩhokeku. Ũtugi waku ũronyũmagĩrĩria o ta ũrĩa ũnjĩĩrĩire, niĩ ndungata yaku. Njiguĩra tha, na nĩngũtũũra muoyo, tondũ nĩngenagio nĩ watho waku. Andũ arĩa etĩĩi maroconorithio, tondũ nĩmanjigĩrĩire igeenyo; haakwa mwene-rĩ, mawatho maaku nĩmo ndĩrĩciiragia ũhoro wamo. Arĩa magũtĩĩĩte, o arĩa mooĩ maathani maaku, maronjookerera. Reke njathĩkagĩre mawatho maaku na ngoro yakwa yothe, nĩguo ndikaanaconoke. MWATHANI, nĩtheethũkĩĩte njetereire ũhonokie; mwĩhoko wakwa ndĩũigĩĩte kiugoinĩ gĩaku. Maitho maakwa nĩmanogeete nĩgũcũũthĩrĩria ũrĩa wanjĩrĩire njũũragia atĩrĩ, “Kaĩ ũgaakĩndeithia rĩ?” Njagĩĩte bata o ta mondo ya rũũa ya ndibei ndũrĩkangu; no rĩĩrĩ, ndiriganĩirwo nĩ mawatho maaku. Ngweterera nginya rĩ, niĩ ndungata yaku? Arĩa maranyariira ũkaamaherithia rĩ? Andũ etĩĩi, mataathĩkagĩra watho waku, nĩmeenjeete marima nĩguo mandege. Maathani maaku moothe nĩmakwĩhokwo, andũ nĩmaranyariira hatarĩ gĩtũmi, ndeithia. Makirie kũnjũraga, no nditiganĩirie mawatho maaku. Honokia muoyo wakwa, nĩ ũndũ wa ũtugi waku, nĩguo njathĩkagĩre kĩrĩra gĩaku. Kiugo gĩaku, MWATHANI gĩgũtũũra tene na tene, gĩgũtũũra nginya tene na tene kũu igũrũ. Wĩhokeku waku nĩ wa nginya tene na tene, nĩ we wahandire thĩ, na ĩtũũraga ĩrũmĩĩte. Indo ciothe ikoreetwo ho nginyagia rĩu nĩ ũndũ nĩ we ũtuĩte ũguo; indo ciothe nĩ we itungataga. Korwo watho waku tiguo ũkoreetwo ũrĩ gĩkeno gĩakwa, nĩingĩkuĩte nĩ ũndũ wa kũnyariirĩka. Ndikaariganĩrwo nĩ mawatho maaku o na rĩ, tondũ nĩũnjigĩĩte muoyo na ũndũ wa mo. Ndĩ waku honokia! Nĩngereetie gwathĩkĩra mawatho maaku. Andũ aaganu manjohetie manjũrage, no niĩ ndĩciiragia ũhoro wa kĩrĩra gĩaku. Nĩmenyeete atĩ gũtirĩ ũndũ mũkinyanĩru; maathani maaku no mo makinyanĩru. Ĩ ndiendeete watho waku! Nĩndĩciiragia ũhoro waguo mũthenya wothe. Maathani maaku nĩmanjũhĩgagia gũkĩra thũ ciakwa, tondũ makoragwo hamwe na niĩ hĩndĩ ciothe. Nĩngĩĩte na ũmenyo gũkĩra arutani aakwa oothe, tondũ nĩndĩciiragia ũhoro wa mataaro maaku. Nĩngĩĩte na ũũgĩ gũkĩra andũ arĩa akũrũ, tondũ nĩnjathĩkagĩra mawatho maaku. Nĩndĩgirĩrĩirie mĩtugo yothe mĩũru, nĩguo njathĩkĩre uuge waku. Nditiganĩirie ũrutani waku, tondũ wee mwene nĩ we ũndutĩĩte. Ĩ kĩrĩra gĩaku gĩtirĩ mũrĩo! Gĩ cama gũkĩra ũũkĩ! Mawatho maaku nĩmaheaga ũmenyo, tondũ ũcio nĩthũire mĩthiĩre yothe ya maheeni. Kiugo gĩaku nĩ taawa wa kũũmũrĩkĩra; nĩ ũtheri ũrĩa ũũmũrĩkagĩra njĩra. Nĩndĩhĩtĩĩte ngwatĩirie atĩ nĩndĩrĩathĩkagĩra matua maaku marĩa me ma kĩhooto. Nĩnyariirĩkĩĩte mũno, MWATHANI; njiga muoyo, o ta ũrĩa wĩranĩire. Amũkĩra mahooya maakwa ma gũcookia ngaatho, MWATHANI, na ũndute kĩrĩra gĩaku. Muoyo wakwa ũkoragwo ũrĩ ũgwatiinĩ hĩndĩ ciothe, no ndiriganagĩrwo nĩ watho waku. Andũ aaganu nĩmanjigĩire mũtego, no nditiganĩirie mawatho maaku. Kĩrĩra gĩaku nĩkĩo igai rĩakwa rĩa tene na tene; nĩkĩo gĩkeno kĩa ngoro yakwa. Nĩnduĩte na ngoro yakwa gwathĩkĩra mawatho maaku nginya mũthenya ũrĩa ngaakua. Niĩ-rĩ, nĩthũire andũ matarĩ kĩhaarĩro, no nĩnyendeete watho waku. Wee nĩ we mũngitĩri na mũmenyereri, ndĩhokeete o ũrĩa ũnjĩrĩire. Njehereraai, inyuĩ mwĩkaga ũũru! Niĩ ngwathĩkĩra maathani ma Ngai wakwa. Nyiitĩrĩra o ta ũrĩa wĩranĩire, nĩguo ndũũre muoyo; ndũkaareke njonoke nĩ ũndũ wa mwĩhoko ũrĩa ndĩ naguo. Ndirĩrĩra nĩguo ndikoone ũgwati, na nĩndĩrĩrũmbũyanagia na mawatho maaku hingo ciothe. Wee-rĩ, nĩũregaga arĩa oothe matarũmagĩrĩra mawatho maaku; mĩbango yao ya wara nĩ ya tũhũ. Maithoinĩ maaku andũ aaganu mahaana ta mahuti ma kĩarainĩ; nĩkĩo niĩ nyendeete kĩrĩra gĩaku. Nĩnyinainaga nĩ ũrĩa ngwĩtigĩrĩĩte; nĩndĩtigĩrĩĩte matua maaku. Niĩ-rĩ, njĩkĩĩte o maũndũ ma kĩhooto na meega; ndũkandekererie harĩ arĩa maranyariira! Njĩĩrĩra atĩ nĩũkũndeithia niĩ, ndungata yaku; ndũkaareke andũ etĩĩi mahinyĩrĩrie. Maitho maakwa nĩmanogeete nĩgũgũcũũthĩrĩria ũũke ũhonokie, na ũndeithũre o ta ũrĩa wanjĩrĩire. Nyonia ũtugi waku, niĩ ndungata yaku, na ũndute mawatho maaku. Niĩ ndĩ ndungata yaku; he ũmenyo nĩguo menyage kĩrĩra gĩaku. MWATHANI, hingo yaku nĩ nginyu ya gwĩka ũndũ, tondũ andũ matirathĩkĩra watho waku. Niĩ nĩnyendeete maathani maaku; ndĩmeendeete gũkĩra thahabu, o thahabu ĩrĩa njega mũno. Tondũ ũcio nĩnũmagĩrĩra mawatho maaku moothe, nĩthũire mĩthiĩre yothe ya maheeni. Ũrutani waku-rĩ, nĩ wa magegania; ndĩwathĩkagĩra na ngoro yakwa yothe. Ciugo ciaku ciataarĩrio andũ nĩimareehagĩra ũtheri, na ikoohĩgia arĩa matarĩ oogĩ. Njathamĩĩtie kanua ngoro ĩkĩhũũrahũũraga, nĩ ũrĩa ndĩrirĩirie maathani maaku. Hũgũkĩra na ũnjiguĩre tha, o ta ũrĩa ũmenyereete gwĩka arĩa makwendeete. Menyerera ndikaagũe, o ta ũrĩa ũnjĩĩrĩire, na ndũkaareke ũũru ũndoorie. Honokia kuuma harĩ arĩa marahinyĩrĩria nĩguo njathĩkĩre mawatho maaku. Ũthiũ waku ũrotherera, niĩ, ndungata yaku, na ũrondutaga mawatho maaku. Maitho maakwa maraita maithori mategũtigithĩria, tondũ andũ matirathĩkĩra watho waku. Wee, MWATHANI, wĩ mũthingu, na matua maaku nĩ ma kĩhooto. Maathani marĩa wee ũheanĩĩte nĩ ma kĩhooto na ma kwĩhokwo o biũ. Nĩnjinĩĩtwo mũno nĩ maraakara nĩ ũrĩa thũ ciakwa itiganĩirie ciugo ciaku. Ĩ kĩĩranĩro gĩaku ti kĩa ma! na nĩndĩkĩendeete, niĩ, ndungata yaku. Nĩnyararĩĩtwo na ngaagĩrwo kĩene, no nditiganĩirie mawatho maaku. Ũthingu waku nĩ wa tene na tene, na watho waku nĩ wa ma. Nĩthĩĩnĩkĩĩte o na ngatangĩka, no maathani maaku nĩmatũmaga ngene. Maathani maaku megũtũũra marĩ ma kĩhooto nginya tene na tene; he ũmenyo nĩguo ndũũre muoyo. Ngũkaĩire na ngoro yakwa yothe; njĩtĩka, MWATHANI, na nĩndĩrĩathĩkagĩra mawatho maaku. Nĩ we ngaĩire; honokia, na nĩndĩrĩmenyagĩrĩra mawatho maaku. Njũkagĩra riũa rĩtanaratha gũgũkaĩra ũndeithie; njigĩĩte mwĩhoko wakwa ũndũinĩ ũrĩa wĩranĩire. Ndaaraga ũtukũ wothe, itarĩ toro, ngĩtarania ũhoro wa ciĩranĩro ciaku. Igua mũgambo wakwa, MWATHANI, tondũ wĩ mũtugi; menyerera muoyo wakwa, tondũ we ũrĩ wa kĩhooto. Arĩa manyariiraga matarĩ na tha nĩmarakuhĩhĩria; nĩ andũ matarũmbũyanagia na watho waku. No wee, MWATHANI, wĩ hakuhĩ na niĩ, na maathani maaku moothe nĩ ma ma. Ndamenyire o tene kuuma kĩrĩrainĩ gĩaku atĩ wagĩthondekire kĩrĩ gĩa gũtũũra nginya tene na tene. Rora mĩnyamaaro yakwa, na ũhonokie, tondũ nditiganĩirie watho waku. Njarĩrĩria na ũndekererie, honokia o ta ũrĩa wĩranĩire. Andũ arĩa aaganu matikaahonokio, tondũ matiathĩkagĩra mawatho maaku. Tha ciaku, MWATHANI, nĩ nyingĩ; njiguĩra tha na ũhonokie. Arĩa maranyariira na arĩa mathũire nĩ aingĩ, no ndiagaga kũrũmĩrĩra mataaro maaku. Ndoraga andũ arĩa mateetĩkĩĩtie ngamanyarara, tondũ matimenyagĩrĩra maathani maaku. Tarora ũrĩa nyendeete mawatho maaku! Menyerera MWATHANI, tondũ ũrĩ muuma andũ. Ũũma nĩguo mũthingi wa uuge waku, na matua maaku ma kĩhooto nĩ ma tene na tene. Aathani maranyariira hatarĩ gĩtũmi, no niĩ nĩndĩĩĩte ciugo ciaku mũno. Ngenagĩra ciĩranĩro ciaku o ta ũrĩa mũndũ ũtahĩĩte indo nyingĩ itainĩ akenaga. Nĩthũire o na nganyarara maheeni, no nĩnyendeete watho waku. Ngũcookagĩria ngaatho maita maingĩ o mũthenya tondũ wa matua maaku ma kĩhooto. Arĩa meendeete watho waku nĩmaikaraga na thaayũ mũingĩ, na gũtirĩ ũndũ o na ũrĩkũ ũngĩtũma mahĩngwo. Wee, MWATHANI, no we njetereire ũhonokie; nĩhingagia maathani maaku. Nĩnjathĩkagĩra mawatho maaku, na nĩndĩmeendeete mũno. Nĩnjathĩkagĩra mawatho na maũira maaku; nĩwonaga ũrĩa wothe njĩkaga. MWATHANI, gũthaithana gwakwa kũroiguo nĩ we; he ũmenyo o ta ũrĩa wĩranĩire. Ũroigua ihooya rĩakwa, na ũhonokie tondũ nĩũnjĩĩrĩire ũguo. Nĩndĩrĩkũgoocaga hĩndĩ ciothe, tondũ nĩũndutaga mawatho maaku. Nĩndĩrĩganaga ciĩranĩro ciaku, tondũ maathani maaku moothe nĩ ma kĩhooto. Koragwo wĩhaarĩirie hingo ciothe kũndeithia, tondũ nĩthuurĩĩte gwathĩkĩra mawatho maaku. Nĩtheethũkĩire ũhonokio waku, MWATHANI, Watho waku nĩũngenagia. Reke ndũũre muoyo nĩguo ngũgoocage na ũreke matua maaku mandeithagie. Nĩnduruurĩĩte o ta ng'ondu yũrĩĩte; njaria niĩ, ndungata yaku, tondũ nditiganĩirie maathani maaku. Ndakaĩire MWATHANI ndĩ thĩĩnainĩ, naake akĩnjĩtĩka. MWATHANI, honokia, kuuma harĩ andũ a maheeni na a ũhinga. Inyuĩ aheenania aya, Ngai akaamwĩka atĩa? Akaamũherithia atĩa hiihi! Akaamũratha na mĩguĩ mĩũgĩ, na amũcine na makara mararĩrĩmbũka mwaki! Gũtũũrania na inyuĩ nĩ kũũru o ta gũtũũra Mesheki kana gũtũũrania na andũ a Kedari. Nĩndũũranĩĩtie kwa ihinda iraaya mũno, na andũ matendeete thaayũ! Niĩ nyendeete o thaayũ, no ingĩaria ũhoro wa thaayũ, o meendaga o mbaara! Ngũtiira maitho ndore irĩmainĩ; ĩ ũteithio wakwa ũgũkiuma nakũ? Ũteithio wakwa ũngiuma harĩ MWATHANI, ũrĩa wombire igũrũ na thĩ. We ndangĩreka ũtirũke; mũkũmenyereri ndacũngaga. Mũmenyereri wa Isiraeli-rĩ, ndacũngaga kana agakoma. MWATHANI nĩ we mũkũgitĩri; arĩ hakuhĩ nawe nĩguo akũmenyagĩrĩre. Ndũrĩkagwo ũũru nĩ riũa mũthenya, kana nĩ mweri ũtukũ. MWATHANI nĩarĩkũgitagĩra kuuma moogwatiinĩ moothe; nĩarĩmenyagĩrĩra muoyo waku. MWATHANI nĩarĩkũmenyagĩrĩra, ũgĩthiĩ o na ũgĩcooka, kuuma rĩu nginya tene na tene. Nĩndĩrakenire manjĩĩra atĩrĩ, “Nĩtũthiĩi nyũmbainĩ ya MWATHANI.” Atĩrĩĩrĩ, wee Jerusalemu, rĩu tũrũngiĩ na thĩinĩ wa ihingo ciaku! Ĩ wee, Jerusalemu, ndũrĩ itũũra rĩakĩĩtwo rĩnyiitithanĩĩtio wega! Gwaku nĩkuo mĩhĩrĩga yũkaga, o yo mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli, gũcookeria MWATHANI ngaatho o ta ũrĩa aamĩathire. Thĩinĩ waku wee Jerusalemu, nĩkuo athamaki a Isiraeli maikaragĩra itĩ ciao cia ũthamaki nĩguo matuithanie andũ aao. Hoeraai Jerusalemu thaayũ; ugaai atĩrĩ, “Arĩa meendeete Jerusalemu marogaacĩra. Kũrĩa thingo ciaku irigicĩirie kũrogĩa na thaayũ, na thĩinĩ wa nyũmba ciaku cia ũthamaki kũroikara kũhooreire.” Tondũ wa arĩa twĩtainwo nao o na araata, wee Jerusalemu, ndakũhoera thaayũ. Tondũ wa nyũmba ya MWATHANI Ngai witũ, ndakũhoera ũgaacĩru, wee Jerusalemu. Wee, MWATHANI, nĩ we njũthĩrĩirie, o wee ũikarĩire gĩtĩ gĩaku kĩa ũnene kũu igũrũ. O ta ũrĩa ndungata ĩroraga igũrũ mũnene wayo, na o ta ũrĩa mũirĩĩtu ndungata aroraga mũmĩathi-rĩ, ũguo noguo na ithuĩ tũkũroreete igũrũ, wee, MWATHANI Ngai witũ, ũrĩtũiguĩra tha. Tũiguĩre tha, MWATHANI, tũiguĩre tha, nĩ gũkorwo nĩtũcambĩĩtio o kũigana. Nĩtũkirĩrĩirie o kũigana kĩnyũrũri kĩa arĩa maikaraga megangarĩĩte, na njambanio ya andũ etĩĩi. Tiga MWATHANI araarĩ mwena witũ, Aisiraeli ta nĩmagĩcookere ũguo; “Tiga MWATHANI araarĩ mwena witũ rĩrĩa thũ ciitũ iratũtharĩkĩire, ingĩratũmeririe tũrĩ o muoyo, nĩ ũrĩa irarĩrĩmbũkĩĩtwo nĩ maraakara nĩ ũndũ witũ. Tũngĩrahaatirwo nĩ mũiyũro wa maaĩ, tũhubĩkanio nĩ maaĩ; tũngĩrahubĩkanirio nĩ kĩguũ gĩgũtherera na ihenya ta rũũĩ.” MWATHANI arogaathwo, tondũ ndanatũrekereria tũniinwo nĩ thũ ciitũ. Tũhonokeire ciarera o ta kanyoni koorĩĩte kuuma mũtegoinĩ wa mũtegi nyoni; mũtego nĩũtuĩkĩĩte, tũgakĩũra! Ũteithio witũ uumaga harĩ MWATHANI, ũrĩa wombire igũrũ na thĩ. Arĩa mehokeete MWATHANI mahaana kĩrĩma gĩa Zayuni kĩrĩa gĩtangĩenyenyeka o na atĩa, na gĩgũtũũra kĩĩhandĩĩte nginya tene na tene. O ta ũrĩa irĩma ithiũrũrũkĩirie Jerusalemu, noguo MWATHANI athiũrũrũkĩirie andũ aake rĩu nginya tene na tene. Andũ arĩa aaganu matigũtũũra maathaga bũrũri wa andũ arĩa athingu; mangĩtũũra meekaga ũguo-rĩ, andũ arĩa athingu o nao mahota gwĩka ũũru. MWATHANI, ĩka wega andũ arĩa eega, o arĩa matarĩ ũcuuke ngoroinĩ ciao. No rĩĩrĩ, MWATHANI, ũkĩherithia arĩa matarũmagĩrĩra njĩra yaku, herithia o na arĩa meekaga ũũru. Isiraeli kũroikara na thaayũ! Rĩrĩa MWATHANI aatũcookirie Jerusalemu, tuonaga ta arĩ kũroota twarootaga! Hĩndĩ ĩyo tũgĩtheka na tũkĩina nyĩmbo tũkeneete, nacio ndũũrĩrĩ ikĩĩrana atĩrĩ, “MWATHANI nĩekĩĩte andũ aake maũndũ manene!” MWATHANI nĩatwĩkĩire maũndũ manene; kaĩ nĩtũkeneete-ĩ! Tũma tũgaacĩre o rĩngĩ, MWATHANI, o ta ũrĩa mbura ĩtũmaga njũũĩ iria ihũĩte ciyũre rĩngĩ. Arĩa mahandaga makĩrĩraga, marogetha makĩrũũhagia nĩgũkena. Arĩa moimagaraga makĩrĩraga makuuĩĩte mbegũ cia kũhanda, makaahũndũka makĩrũũhagia nĩgũkena, makuuĩĩte magetha maao. Tiga nyũmba yakirwo nĩ MWATHANI, amĩaki marutaga wĩra wa tũhũ; tiga itũũra rĩmenyereirwo nĩ MWATHANI, arangĩri no wĩra wa tũhũ makoragwo makĩruta. Nĩ tũhũ mũtheri mũndũ gũũkagĩra kĩrooko tene na gũkomaga acereirwo akĩruta wĩra nĩguo oone gĩa kũrĩa. MWATHANI-rĩ, ahingagĩria arĩa eendeete mabataro maao marĩ o toro. Ciana nĩ kĩheeo na nĩ kĩraathimo kuuma kũrĩ MWATHANI. Ciana iria mũndũ aciaraga arĩ o mwĩthĩ ihaana ta mĩguĩ mĩingĩ ĩnyiitĩĩtwo na mooko nĩ njamba ya ita. Gũkena-rĩ, nĩ mũndũ ũcio ũrĩ na mĩguĩ mĩingĩ ta ũguo, tondũ ndarĩ hingo akaahootwo nĩ thũ ciake rĩrĩa rĩothe arĩkoragwo agĩciira nacio. Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ o wothe ũtĩĩĩte MWATHANI, o ũrĩa ũrũmagĩrĩra njĩra ciake. Wĩra ũrĩa mũndũ ũcio arutaga nĩũrĩmũhingagĩria mabataro maake, na nĩarĩikaraga akeneete na agaacĩire. Mũtumia wake arĩciaraga o ta mũthabibũ ũrĩa ũciaraga mũno e mũciĩ gwake, nacio ciana ciake irĩkoragwo ihaana ta thuuna cia mĩtamaiyũ ithiũrũrũkĩirie meetha yake. Ũguo nĩguo mũndũ ũrĩa ũtĩĩĩte MWATHANI arĩraathimagwo. MWATHANI aroraathimaga mũndũ ũcio arĩ Zayuni. Arotũũra oonaga maũndũ meega thĩinĩ wa Jerusalemu ũtũũro wake wothe! Arotũũra nginya akoona ciana cia ciana ciake! Isiraeli kũroikara na thaayũ! Atĩrĩĩrĩ, Isiraeli, twĩre ũrĩa thũ ciaku cianakũnyariira kuuma ũrĩ o mwĩthĩ. “Kuuma ndĩ o mwĩthĩ, thũ ciakwa ciananyariira ĩtarĩ na tha, no gũtirĩ hĩndĩ irĩciandooria. Thũ ciakwa ciandemangire mũgongo ũkĩhaana ta mũgũnda ũrĩmĩĩtwo na mũraaũ. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩ mwĩhokeku, nĩatuangĩĩte mĩnyororo ĩrĩa ndĩroheetwo nayo nĩ andũ aaganu.” Arĩa oothe mathũire Zayuni marohũndũrwo maconokeete. Marohaana ta nyeki ĩmereete igũrũ wa nyũmba, ĩrĩa ĩhoohaga o na ĩtarĩ ĩrakũra, na ndĩtuagwo nĩ mũndũ o na ũrĩkũ kana ĩgakuuo ĩrĩ ihĩĩri. Arĩa mahĩtũkagĩra hakuhĩ matiugaga atĩrĩ, “MWATHANI aromũraathima! Nĩtwamũraathima rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI!” MWATHANI, nĩndagũkaĩra ndĩ ndiainĩ ndiku mũno ya mathĩĩna. Igua gũkaya gwakwa, MWATHANI; tegera matũ gũthaithana gwakwa! MWATHANI, ũngĩtaraga maita marĩa tũkwĩhagĩria-rĩ, nũũ ũtangĩtuĩra? No rĩĩrĩ, wee nĩũtuohagĩra, nĩguo tũgũtĩĩage. Njetereire ũteithio waku, MWATHANI, na ngoro yakwa yothe, na nĩndĩhokeete ciĩranĩro ciaku. Njetereire MWATHANI gũkĩra ũrĩa arangĩri metagĩrĩra gũkĩe, ĩĩni, gũkĩra ũrĩa arangĩri metagĩrĩra gũkĩe. Isiraeli, wĩhoke MWATHANI tondũ we nĩ mũtugi na nĩarĩ hinya mũingĩ wa kũhonokania. MWATHANI we mwene nĩ we ũrĩhonokia andũ aake a Isiraeli kuuma meehiainĩ maao moothe. MWATHANI, niĩ ndirĩ mwĩtĩi na ndiĩgaathaga. Ndirũmbũyanagia na maũndũ manene kana marĩa itangĩhota gwĩka. Niĩ-rĩ, nĩndĩrutĩĩte kũiganĩra na gũikaraga hooreire o ta ũrĩa kaana gaikaraga kahooreire gakĩonga; ũguo noguo njiganĩire ngoroinĩ yakwa. Isiraeli, wĩhoke MWATHANI rĩu na nginya tene na tene! MWATHANI, ndũkariganĩrwo nĩ Daudi na mathĩĩna marĩa moothe oonire. MWATHANI ririkana, ũrĩa aakwĩrĩire na mwĩhĩtwa; wee, Ngai wa Jakubu, o Wee ũrĩ Hinya, ririkana ũrĩa akwĩhĩtĩire akiuga atĩrĩ, “Ndigaatoonya nyũmba yakwa, kana haice ũrĩrĩ wakwa; ndigakoma toro, kana hinge riitho, itooneire MWATHANI handũ; itooneire Ngai wa Jakubu, o Wee Ũrĩ Hinya, gĩikaro.” Atĩrĩĩrĩ, twaiguire ũhoro wa Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro tũrĩ Bethilehemu, tũgĩcooka tũkĩrĩkora mĩgũndainĩ ya Jearimu. Tũkiuga atĩrĩ, “Nĩtũthiĩi nyũmbainĩ ya MWATHANI tũkamũthaathaiye tũrĩ mbere ya gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki!” Arahũka, MWATHANI, ũtoonye kĩhuurũkoinĩ gĩaku, wee mwene na Ithandũkũ rĩaku rĩa Kĩrĩĩkanĩro, rĩrĩa rĩonanagia hinya waku. Athĩnjĩri Ngai maroehumbaga ũthingu, andũ aaku marougĩrĩria nĩgũkena. MWATHANI, tondũ wa ũrĩa werĩire ndungata yaku Daudi-rĩ, ndũkaanatiganĩrie mũthamaki waku ũrĩa ũitĩrĩirie maguta ũkamwamũra. Nĩwerĩire Daudi na mwĩhĩtwa, mwĩhĩtwa ũtangĩricũkwo ũkiuga atĩrĩ, “Nĩngaatua ũmwe wa ciana ciaku mũthamaki, naake nĩagaathamaka thuutha waku. Ciana ciaku ingĩkamenyerera kĩrĩĩkanĩro gĩakwa na irũmagĩrĩre maathani maakwa marĩa ndĩrĩcirutaga, o na ciana ciacio igaatũũra ithamakaga ithenyainĩ rĩaku nginya tene na tene.” Tondũ rĩĩrĩ, MWATHANI nĩathuurĩĩte Zayuni; nĩerirĩirie gũgũtua kũndũ gwake gwa gũtũũra. Oigĩĩte atĩrĩ, “Gĩĩkĩ nĩkĩo kĩhuurũko gĩakwa nginya tene na tene; gũũkũ nĩkuo ngũtũũra tondũ nĩndĩkwendeete. Nĩndĩrĩheaga itũũra rĩa Zayuni kĩrĩa gĩothe rĩrĩbataragio nĩkĩo; nĩndĩrĩheaga athĩĩni aarĩo irio makarĩa makahũũna. Ndĩhumbaga athĩnjĩri Ngai aarĩo ũhonokio, nao andũ aarĩo arĩa ehokeku marĩinaga makĩrũũhagia nĩgũkena. Kũu nĩkuo ndĩtũmaga ũmwe wa njiarwa cia Daudi atuĩkage mũthamaki mũnene; wathani wa mũthamaki wakwa ũrĩa njitĩrĩirie maguta ngamwamũra, nĩkuo ndĩtũmaga ũtũũre ũgaacĩire. Thũ ciake ndĩrĩcihumbaga gĩconoko, no we, ndĩtũmaga ũthamaki wake ũnenehage na ũgaacagĩre.” Ĩ nĩ ũhoro mwega atĩa, o na wĩ gĩkeno, andũ a mũciĩ ũmwe gũikaranagia maiguaine! Ũiguano ta ũcio ũhaana maguta ma goro ma kwamũrana maitĩrĩirio mũtwe wa Harũni makanyũrũrũkĩra nderuinĩ ciake o nginya karainĩ ya nguo yake. Ningĩ ũiguano ta ũcio ũhaana ime rĩa kĩrĩma kĩa Herimoni, rĩrĩa rĩitĩkaga irĩmainĩ cia Zayuni. Kũu Zayuni nĩkuo MWATHANI eeranĩire kĩraathimo gĩake, nĩkĩo ũtũũro wa tene na tene. Ũkaai mũgooce MWATHANI, inyuothe ndungata cia MWATHANI, o inyuĩ mũtungataga thĩinĩ wa Hekaarũ yake ũtukũ. Ambarariai mooko maanyu mũrĩ Hekaarũinĩ mũkĩhooyaga, na mũgooce MWATHANI! MWATHANI, ũrĩa wombire igũrũ na thĩ, aromũraathima e Zayuni! Goocaai MWATHANI! Goocaai rĩĩtwa rĩa MWATHANI, inyuĩ ndungata cia MWATHANI, o inyuĩ mũrũũgamaga nyũmbainĩ ya MWATHANI, o inyuĩ mũrũũgamaga njainĩ cia Hekaarũ ya Ngai witũ. Goocaai MWATHANI, tondũ nĩ mwega; inĩraai rĩĩtwa rĩake, tondũ nĩ mũtugi. MWATHANI nĩethuurĩire Jakubu atuĩke wake; nĩethuurĩire andũ a Isiraeli matuĩke aake kĩũmbe. Nĩnjũũĩ atĩ MWATHANI nĩ mũnene; MWATHANI witũ nĩ mũnene gũkĩra ngai iria ingĩ ciothe. MWATHANI eekaga o ũrĩa ekwenda kũũrĩa igũrũ na gũũkũ thĩ, mariainĩ na kũrĩa guothe kũriku mũno. Nĩ we ũtũmaga matu maambate kuuma ituri cia thĩ; nĩ we ũtũmaga kũgĩe na heni ireehane na marurumĩ na no we ũreehithagia rũhuuho kuuma thitooinĩ ciake. MWATHANI nĩ we woragire marigithaathi moothe ma Misiri ma andũ o na ma nyamũ. Nĩ we wekire moorirũ na akĩringa ciama bũrũriinĩ ũcio wa Misiri nĩguo aherithie mũthamaki wakuo na ndungata ciake ciothe. Nĩ we wanangire ndũũrĩrĩ nyingĩ na akĩũraga athamaki maarĩ na hinya; Sihoni, mũthamaki wa Aamoni, Ogu, mũthamaki wa Bashani, na athamaki oothe arĩa maarĩ Kanaani, agĩcooka akĩhe andũ aake a Isiraeli mabũrũri maao matuĩke ũgai wao. Rĩĩtwa rĩaku, MWATHANI, rĩgũtũũra nginya tene na tene; ngumo yaku, MWATHANI, ĩgũtũũra ĩririkanagwo nĩ njiarwa ciothe. Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩakaagitĩra andũ aake, na aiguĩre ndungata ciake tha. Mĩhianano ya ndũũrĩrĩ ĩthondekeetwo na betha na thahabu; ĩthondekeetwo nĩ mooko ma andũ. Ĩ na tũnua, no ndĩaragia; ĩ na maitho, no ndĩonaga. Ĩ na matũ, no ndĩiguaga, o na ndĩngĩhota kũhiihia. Arĩa mamĩthondekaga na arĩa mamĩhokaga marohaana o tayo. Goocaai MWATHANI, inyuĩ andũ a Isiraeli! Kumiai MWATHANI, inyuĩ athĩnjĩri Ngai! Goocaai MWATHANI, inyuĩ Alawii! Kumiai MWATHANI, inyuĩ arĩa mũmũtĩĩĩte! Goocaai MWATHANI arĩ Zayuni! Mũkumiei arĩ Jerusalemu, mũciĩ wake! Goocaai MWATHANI! Cookeriai MWATHANI ngaatho, tondũ nĩ mwega; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Cookeriai Ngai ũrĩa mũnene gũkĩra ngai iria ingĩ ciothe ngaatho; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Cookeriai MWATHANI wa aathani oothe ngaatho; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. We wiki nĩ we wĩkaga maũndũ ma kũgegania mũno; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Nĩ we wombire igũrũ na ũũgĩ wake; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Nĩ we wakire thĩ ndiainĩ iria ndiku, tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Nĩ we wombire riũa na mweri; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Riũa rĩathage mũthenya; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Naguo mweri na njata ciathage ũtukũ; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Nĩ we woragire aariũ a marigithaathi ma Amisiri; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Akĩruta andũ a Isiraeli kuuma Misiri; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Na guoko gwake na gĩcoka gĩake kĩrĩ hinya mũno; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Nĩ we wagayanirie Iria Ituune; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Akĩringĩria Aisiraeli gatagatĩ kaarĩo; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. No mũthamaki wa Misiri na mbũtũ ciake cia ita akĩmahubĩkania kũu Iriainĩ; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Nĩ we watongoririe andũ aake werũinĩ; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Akĩũraga athamaki maarĩ na hinya; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Akĩũraga athamaki maarĩ ngumo; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Sihoni mũthamaki wa Aamoni; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Na Ogu mũthamaki wa Bashani; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. MWATHANI agĩcooka akĩhe andũ aake bũrũri wa athamaki acio ũgĩtuĩka ũgai wao; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Akĩũheana kũrĩ Isiraeli, ndungata yake, ũgĩtuĩka ũgai wake; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. MWATHANI ndariganĩirwo nĩ ithuĩ rĩrĩa twatooreetio; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Nĩatũhonokirie kuuma harĩ thũ ciitũ; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Nĩ we ũheaga ciũmbe ciothe irĩ muoyo irio; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Cookeriai Ngai wa igũrũ ngaatho; tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene. Hũgũrũrũinĩ cia njũũĩ cia Babiloni, nĩkuo twaikaraga thĩ tũkarĩra, twaririkana Zayuni. Mĩtĩinĩ ĩrĩa yarĩ hũgũrũrũinĩ icio, nĩkuo twacuuragia inanda ciitũ, tondũ twĩ kũu, arĩa maatũtahĩĩte maatwĩraga tũmainĩre; anyariiri acio aitũ maatwĩraga tũmacanjamũre makoiga atĩrĩ, “Tũinĩreei rwĩmbo rũmwe rwa iria mwainaga mwĩ Zayuni!” Twakĩhota atĩa kũinĩra MWATHANI rwĩmbo tũrĩ bũrũriinĩ mũgeni? Jerusalemu, ingĩkariganĩrwo nĩ we, guoko gwakwa kwa ũrĩo kũroremwo nĩgũkaanahũũra kĩnanda rĩ o rĩ! Ndĩroremwo nĩgũkaina rĩ o rĩ ingĩkaanariganĩrwo nĩ we, kana ingĩkaaga gũgũtua gatũũrũ ga gĩkeno gĩakwa, wee Jerusalemu. MWATHANI, ririkana ũrĩa Aedomu meekire mũthenya ũrĩa itũũra rĩa Jerusalemu rĩanyiitirwo. Ririkana ũrĩa moigaga mategũtigithĩria atĩrĩ, “Rĩmomoreei! Rĩmomoreei! Rĩmomoraniei rĩothe!” Babiloni, werekeire kũharaganio! Gũkena-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũrĩgwĩka o ta ũrĩa watwĩkire! Gũkena-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũrĩoya tũkenge twaku atũhũũrithanie ndwaroinĩ cia mahiga! Nĩngũgũcookeria ngaatho, MWATHANI, na ngoro yakwa yothe; nĩngũkũinĩra ngĩgũkumagia ngai ciothe irĩ ho. Ngũinamĩrĩra ndoreete na kũrĩa Hekaarũ yaku theru ĩrĩ, ngooce rĩĩtwa rĩaku, nĩ ũndũ wa ũtugi na wĩhokeku waku, tondũ nĩwonanĩĩtie atĩ rĩĩtwa rĩaku nĩrĩo rĩnene, o na maathani maaku nĩ manene. Rĩrĩa ndagwĩtire, nĩwanjĩtĩkire, na ũkĩnyongerera hinya. Athamaki oothe a thĩ nĩmagaakũgooca, MWATHANI, tondũ nĩmaiguĩte maũndũ marĩa wĩranĩire. Ningĩ nĩmakaagana ciĩko iria wee wĩkĩĩte, o na magane ũrĩa riiri waku wĩ mũnene. O na gũtuĩka, wee MWATHANI, wĩ igũrũ mũno nĩũrũmbũyagia andũ arĩa enyiihia, na ũkamenya ũrĩa andũ arĩa etĩĩi mareeka ũrĩ o kũraaya. Rĩrĩa thiũrũrũkĩirio nĩ mathĩĩna, wee nĩũmenyagĩrĩra wega; ũng'ethanagĩra na thũ ciakwa iria cindaakarĩire, ũkahonokia na guoko gwaku kwĩ hinya. MWATHANI nĩũrĩhingia, maũndũ moothe marĩa wĩranĩire. Wendo waku, MWATHANI, nĩ wa tene na tene; ndũgaatiganĩrie wĩra wa mooko maaku. MWATHANI, nĩũthuuthuurĩĩtie na ũkaamenya. Wee-rĩ, nĩũmenyaga ũrĩa wothe ndĩreeka; ũmenyaga ũrĩa wothe ndĩreciiria ũrĩ o kũraaya. Wee nĩũnyonaga rĩrĩa ndĩraruta wĩra kana rĩrĩa huurũkĩĩte; gũtirĩ gĩĩko o na kĩmwe gĩakwa wee ũtooĩ. O na itarĩ ndĩratumũra kanua, wee, MWATHANI nĩũkoragwo ũmenyeete ũrĩa ndĩrenda kuuga. Ũthiũrũrũkĩirie na mĩena yothe, ũkamenyerera na hinya waku. Kũũmenya ta ũguo wee ũmenyeete nĩ ũndũ wa magegania mũno harĩ niĩ; ũmenyo ta ũcio ũrĩ igũrũ mũno ũguo atĩ ndingĩhota kũũkinyĩra. Nĩ na kũ ingĩgĩthiĩ ndĩthare kuuma harĩ we? Nĩ na kũ ingĩũrĩra ndũkaanyone? Ingĩambata igũrũ, wee ũrĩ kuo; ingĩikũrũka kwa arĩa akuũ, o na kuo ũrĩ o kuo. O na ingĩũmbũka hĩtũke rũkĩrĩrĩ rwa mwena wa irathĩro, kana ngorwo ndĩratũũra kũraaya mũno mbere ya rũkĩrĩrĩ rwa mwena wa ithũĩro, ũngĩkorwo o kuo ũkĩndongoria na ũkĩndeithia. Ingĩũria nduma ĩhithe kana ũtheri ũrĩa ũthiũrũrũkĩirie ũtuĩke ũtukũ, nduma ĩyo ndĩngĩkorwo ĩrĩ nduma harĩ we, na ũtukũ ũcio wakorwo ũthereete o ta mũthenya. Harĩ we nduma na ũtheri itirĩ ũtiganu. Wee-rĩ, nĩ we wombire ciĩga ciakwa ciothe; nĩ we wanyiitithanirie ndĩ o ndainĩ ya maitũ. Nĩngũkũgooca tondũ nĩũnyũmbĩĩte na njĩra ya kũmakania na ya kũgegania; ũrĩa wothe wĩkaga nĩ wa kũgegania mũno; niĩ mwene nĩnjũũĩ ũguo na ngoro yakwa yothe. Rĩrĩa mahĩndĩ maakwa maathondekagwo makanyiitithanio na kinyi ndainĩ ya maitũ, rĩrĩa ndaakũragĩra kũu hithoinĩ, wee nĩwoĩ atĩ ndarĩ kuo. Nĩwanyonaga o na itarĩ ndĩraciarwo. Wandĩkire ibukuinĩ rĩaku matukũ marĩa wangaĩire o na matarĩ marambĩrĩria. Ĩ meciiria maaku, Ngai, matikĩrĩ bata harĩ niĩ! Ĩ matikĩrĩ maingĩ! Ingĩtua kũmatara-rĩ, maingĩha gũkĩra mũthanga; nĩguo hote kũmatara nginya ndĩmarĩĩkie no ndũũrire muoyo tene na tene o ta we. Ngai, naarĩ korwo woraga andũ arĩa aaganu! Naarĩ korwo ooragani maatigana na niĩ! Maaragia maũndũ ma waganu igũrũ rĩaku; moigaga maũndũ mooru igũrũ rĩa rĩĩtwa rĩaku. MWATHANI, ĩ ndithũire arĩa magũthũire! Ĩ ndimeneete arĩa magũũkagĩrĩra! Ndĩmathũire o biũ; ndĩmatuaga thũ ciakwa. Ngai, thuuthuuria ũmenye ngoro yakwa; ngeria, ũmenye meciiria maakwa. Baara wone kana ndĩ na ũũru o na ũrĩkũ, na ũkĩndongorie na njĩra ĩrĩa ya gũtũũra nginya tene na tene. MWATHANI, honokia kuuma harĩ andũ ooru; ngitĩra kuuma harĩ andũ arĩa mahũthagĩra hinya, arĩa mathugundaga maũndũ mooru ngoroinĩ ciao, na hingo ciothe makoragwo manungĩĩte o mbaara. Nĩmĩ ciao nĩ njũru o ta nyoka ĩrĩa ĩrĩ thumu mũno; ciugo iria maaragia irĩ thumu o ta wa nyoka iria ciĩtagwo gĩĩko. MWATHANI, menyerera ndikanyiitwo nĩ andũ arĩa aaganu; ngitĩra kuuma harĩ andũ arĩa mahũthagĩra hinya, o arĩa marabanga ũrĩa mekũniina. Andũ arĩa etĩĩi nĩmanjigĩire mũtego; nĩmaambĩĩte ngara ciao cia kũndega na makaamba nyambo njĩrainĩ nĩguo manyiite. Njĩĩrĩĩte MWATHANI atĩrĩ, “Wee, nĩwe Ngai wakwa.” Igua mathaithana maakwa, MWATHANI. MWATHANI, Ngai wakwa, o wee mũngitĩri ũrĩ hinya, nĩwamenyereire mũthenya ũrĩa kwarĩ na mbaara. MWATHANI, ndũkaahingĩrie andũ arĩa aaganu ũrĩa marenda; ndũkaareke mĩbango yao mĩũru ĩgaacĩre. Ndũgeetĩkĩre thũ ciakwa igĩe na ũhootani; irumi iria iranuma nacio irocicookerera! Irogwĩrwo nĩ makara mekũrĩrĩmbũka mwaki! Iroikanio irima itakoimĩra! Andũ arĩa macambanagia maroaga kũgaacĩra; andũ arĩa mahũthagĩra hinya marokinyĩrĩrwo nĩ ũũru ũmaniine. MWATHANI, nĩnjũũĩ atĩ wee nĩ we ũrũagĩrĩra arĩa athĩĩni na ũkagitĩra ihooto cia ngĩa. Nĩ ma andũ arĩa athingu nĩmarĩkũgoocaga; arĩa arũngĩrĩru marĩtũũranagia nawe. MWATHANI, nĩ we ndĩrakaĩra, hiũha ũndeithie! Thikĩrĩria ngĩgũkaĩra. Reke ihooya rĩakwa harĩ we rĩtuĩke ta mũtararĩko mwega wa ũbaani na kwambararia gwakwa kwa mooko gũtuĩke ta igongoona rĩa hwaĩinĩ. MWATHANI, menyagĩrĩra kanua gaakwa, na ũrangagĩre iromo ciakwa, teithagia ngoro yakwa ndĩkeriragĩrie ũũru na ndĩkaagwatanagĩre na andũ ooru ũũruinĩ wao. Ndũkaanareke ndĩanĩre nao maruga maao. No njĩtĩkĩre kũherithio o na kũrũngwo na njĩra ya wendani nĩ mũndũ mwega, no ndingĩĩtĩkĩra o na haniini gũtĩĩo nĩ andũ ooru, tondũ gũtirĩ hingo itahooyaga nĩ ũndũ wa maũndũ mooru marĩa meekaga. Andũ oothe nĩmakaamenya atĩ ciugo ciakwa ciarĩ cia ma, rĩrĩa aathani aao makaarekanio thĩ moimĩĩte rwaro igũrũ rwa ihiga. Mahĩndĩ maao makaaharagana mĩenainĩ ya mbĩĩrĩra, o ta mahiga maatũrangĩĩtwo. Wee Ngai, MWATHANI wakwa, no we ndĩhokeete; harĩ we nĩ ho njũkĩĩte ũmenyerere; ndũkaareke ngue! Menyerera ndikanyiitwo nĩ mĩtego ĩrĩa mategeete, na ndigatheecangwo nĩ nyambo cia andũ arĩa meekaga ũũru. Andũ arĩa meekaga maũndũ mooru marogũa mĩtegoinĩ ĩyo yao, no niĩ ndĩroaga kũnyiitwo nĩ yo. Ndĩrakaĩra MWATHANI na mũgambo mũnene; ndĩramũthaitha nyanĩrĩire anjiguire tha. Ngũmũtwarĩra mateta maakwa moothe, na ndĩmũmenyithie mathĩĩna maakwa moothe. Rĩrĩa ndĩ hakuhĩ kũhooteka, nĩũnyonagĩrĩria njĩra. Thũ ciakwa nĩcinjigĩire mũtego njĩrainĩ ĩrĩa ngeragĩra. Tarora hakuhĩ na niĩ wone hatirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩndeithia; hatirĩ o na ũ ũngĩmenyerera. Hatirĩ mũndũ o na ũmwe ũrarũmbũyania na niĩ. MWATHANI, nĩndagũkaĩra ũndeithie; wee, MWATHANI, nĩ we mũmenyereri, wee nĩ we ndĩrirĩirie ndĩ bũrũri wa arĩa marĩ muoyo. Thikĩrĩria mũkayo wakwa, tondũ nĩndeete mwĩhoko wothe. Honokia kuuma harĩ thũ ciakwa, tondũ irĩ na hinya mũno kũngĩra. Nduta mĩnyamaaroinĩ yakwa, nĩguo ngũgooce kĩũnganoinĩ kĩa andũ aaku, tondũ wa wega wothe ũrĩa ũnjĩkĩĩte. MWATHANI, igua ihooya rĩakwa; thikĩrĩria gũthaithana gwakwa, tondũ wĩ mwĩhokeku; njĩtĩka tondũ wĩ mũthingu. Ndũkanjiirithie, niĩ, ndungata yaku, tondũ maithoinĩ maaku gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũngĩtuuo mũthingu. Thũ yakwa nĩhanyũkanĩĩtie na niĩ; nĩĩnũndĩĩte o thĩ tĩĩriinĩ; ĩtũmĩĩte njikare ndumainĩ ta arĩa maakuire o tene. Tondũ ũcio nĩhootekeete; nĩndeete mwĩhoko o biũ. Nĩndĩraririkana hĩndĩ ya tene, ngeciiria ũhoro wa ciĩko ciaku ciothe, na ngatarania ũrĩa wothe waneeka. Nyambararĩĩtie mooko maakwa na kũrĩ we ngĩkũhooya; roho wakwa ũkũnyooteire o ta thĩ nyũmũ. MWATHANI, kĩnjĩtĩke rĩu! Nĩndeete mwĩhoko wothe. Gĩtige kũhitha ũthiũ waku nĩguo ndikaae kũhaana ta arĩa maikũrũkaga kwa arĩa akuũ. Kĩndirikanagie rũũciinĩ o rũũciinĩ ũrĩa wĩ mũtugi, tondũ njigĩĩte mwĩhoko wakwa harĩ we. Mahooya maakwa ndĩmeerekeirie na igũrũ kũrĩ we; nyonereria njĩra ĩrĩa njagĩrĩirwo nĩkũgerera. MWATHANI, njũkĩĩte harĩ we ũmenyerere; honokia kuuma harĩ thũ ciakwa. Wee nĩ we Ngai wakwa, ndutaga kũhingia wendi waku; roho waku mwega arongeragĩria kũndũ gũtarĩ ũgwati. Honokia, MWATHANI, o ta ũrĩa wĩranĩire; nduta mĩnyamaaroinĩ yakwa tondũ wĩ mwega. Tondũ wa ũrĩa ũnyendeete-rĩ, ũraga thũ ciakwa; niina arĩa oothe marahinyĩrĩria tondũ niĩ ndĩ ndungata yaku. MWATHANI, o we mũmenyereri arogoocwo! Nĩ we ũndutaga kũrũa mbaara na ũhaaragĩrĩria gũthiĩ itainĩ. Nĩ we mũngitĩri na mũmenyereri, na no we kĩĩgunyĩ gĩakwa na mũhonokia ũrĩa ndĩhokeete angitagĩre. Nĩ we ũigaga ndũũrĩrĩ rungu rwa watho wakwa. MWATHANI, kaĩ mũndũ akĩrĩ we kĩ tondũ ũmũrũmbũyagia? Mũndũ ũrĩa arĩ o rũkũngũ akĩrĩ we kĩ tondũ ũikaraga ũkĩmwĩciiragia? Mũndũ no ta ihũũmũka rĩmwe; matukũ maake mathiraga na ihenya o ta kĩĩruru. MWATHANI, hingũra igũrũ, ũikũrũke thĩ! Huutia irĩma nĩguo irute ndoogo! Reehithia heni ũhurunje thũ ciaku; ikia mĩguĩ yaku ũcingatithie. Tambũrũkia guoko gwaku ũrĩ o kũu igũrũ, ũndute ndiainĩ ĩno ndiku, ũhonokie; ndeithũra kuuma mookoinĩ ma ndũũrĩrĩ ng'eni. Tũnua twacio twaragia o maheeni, na iheenanagia o na ciĩhĩtĩĩte. Ngai, nĩngũkũinĩra rwĩmbo rwerũ; ngũkũinĩra ngĩhũũraga kĩnanda. Wee-rĩ, nĩwe ũheaga athamaki ũhootani, na nĩwe ũteithũraga Daudi ndungata yaku. Honokia kuuma harĩ thũ ciakwa itarĩ tha; ndeithũra kuuma mookoinĩ ma ndũũrĩrĩ ng'eni. Tũnua twacio twaragia o maheeni, na iheenanagia o na ciĩhĩtĩĩte. Aanake aitũ marohaana ta mĩtĩ ya mũhandano ĩrakũra wega ĩrĩ na hinya. Airĩĩtu aitũ marohaana ta itugĩ irĩ riiri iria itiiragĩrĩra nyũmba ya mũthamaki. Makũmbĩ maitũ maroiyũraga irio cia mĩthemba yothe. Ng'ondu ciitũ irociaraga tũgondu ngiri na ngiri. Mahiũ maitũ marociaraga mũno matekũhuna na mategũkuuithia. Njĩrainĩ ciitũ kũroagaga kĩrĩro kĩa mĩnyamaaro. Gũkena-rĩ, nĩ andũ arĩa maraathimĩĩtwo ta ũguo; gũkena-rĩ, nĩ andũ arĩa Ngai wao arĩ MWATHANI. Nĩngũgũtũũgĩria wee, Ngai wakwa na mũthamaki wakwa, na ngũcookagĩrie ngaatho nginya tene na tene. Ndĩrĩgũcookagĩria ngaatho o mũthenya na ndũũre ngũgoocaga nginya tene na tene. MWATHANI nĩ mũnene na wa kũgoocwo mũno; ũnene wake ndũngĩtuĩrĩka. Rũciaro o rũciaro nĩrũriganagĩra rũrĩa rũrũrũmĩrĩire ũrĩa waneeka, na rũmenyithanagie ciĩko ciaku cia hinya. Nĩndĩrĩciiragia ũhoro wa riiri waku na ũnene waku, na ndĩciiragie ũhoro wa ciĩko ciaku cia magegania. Andũ marĩaragia ũhoro wa ciĩko ciaku cia hinya na cia kũguoyohia, na niĩ ng'anage ũrĩa ũrĩ mũnene. Nĩmarĩganaga ũtugi waku na makũinagĩre tondũ wa ũrĩa wĩ mũtaana. MWATHANI nĩ muuma andũ na arĩ tha, ndaraakaraga na ihenya na aiyũirwo nĩ ũtugi. Eekaga andũ oothe wega na nĩaiguagĩra tha kĩrĩa gĩothe oombĩĩte. MWATHANI, ciũmbe ciaku ciothe nĩirĩkũgoocaga, nao andũ aaku magũcookagĩrie ngaatho. Marĩaragia ũhoro wa riiri wa ũthamaki waku, na maheanage ũhoro wa ũrĩa wee ũrĩ hinya, nĩguo mamenyithie andũ oothe ciĩko ciaku cia hinya na ũrĩa ũthamaki waku ũrĩ riiri. Ũthamaki waku nĩ wa gũtũũra tene na tene; wathani waku ndũrĩ hingo ũgaathira. MWATHANI nĩ mwĩhokeku ciĩranĩroinĩ ciake ciothe, na nĩ mũtaana ciĩkoinĩ ciake ciothe. MWATHANI nĩatiiragĩrĩra arĩa oothe maragũa, na nĩoyaga na igũrũ arĩa oothe moorĩĩtwo nĩ hinya. Indo ciothe irĩ muoyo nĩ we iroraga igũrũ, nawe ũgacihe irio rĩrĩa ciabatara. Ũciheaga irio na ũtaana ũkahingĩria kĩũmbe o kĩũmbe mabataro maakĩo. MWATHANI nĩ mũthingu maũndũinĩ moothe marĩa eekaga, na nĩ mũtaana ciĩkoinĩ ciake ciothe. MWATHANI akoragwo hakuhĩ na arĩa oothe mamũkayagĩra; o arĩa mamũkayagĩra na ngoro yothe. Nĩahingagĩria arĩa mamũtĩĩĩte mabataro maao; nĩaiguaga kĩrĩro kĩao, akamahonokia. MWATHANI nĩamenyagĩrĩra arĩa oothe mamwendeete, no arĩa oothe aaganu nĩakaamaniina. Niĩ-rĩ, ngũtũũra ngoocaga MWATHANI; ciũmbe ciothe nĩitũũre igoocaga rĩĩtwa rĩake rĩtheru nginya tene na tene. Goocaai MWATHANI! Ngoro yakwa, gooca MWATHANI! Ngũtũũra ngoocaga MWATHANI matukũ moothe ma muoyo wakwa; ngũtũũra nyinagĩra Ngai wakwa ũtũũro wakwa wothe. Ndũkaige mwĩhoko waku harĩ anene; mũndũ-rĩ, ndangĩhota gũgũteithia. Rĩrĩa maakua-rĩ, macookaga o tĩĩriinĩ, mĩbango yao ĩgakinya mũthia mũthenya o ro ũcio. Gũkena-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũteithio wake uumaga harĩ Ngai wa Jakubu, na ũigĩĩte mwĩhoko wake harĩ MWATHANI Ngai wake, ũrĩa wombire igũrũ, thĩ, iria, na kĩrĩa gĩothe gĩ thĩinĩ wacio. We-rĩ, nĩahingagia ciĩranĩro ciake hingo ciothe. Nĩ we ũtuagĩra na kĩhooto arĩa mahinyĩrĩirio, na ũheaga arĩa mahũũtiĩ irio. MWATHANI nĩ we wohoraga arĩa mooheetwo na ũtũmaga itumuumu icooke kuona rĩngĩ. Nĩ we woyaga na igũrũ arĩa moorĩĩtwo nĩ hinya; nĩendeete andũ arĩa athingu. MWATHANI nĩ we ũmenyagĩrĩra ageni na ũteithagia atumia a ndigwa na ciana cia ngoriai; no rĩĩrĩ, andũ arĩa aaganu nĩakaamaniina. MWATHANI egũtũũra athamakaga nginya tene na tene; Ngai waku, wee Zayuni, ndarĩ hingo atarĩthamakaga. Goocaai MWATHANI! Goocaai MWATHANI! Nĩ ũndũ mwega kũina tũkĩgoocaga Ngai witũ; kũmũkumia-rĩ, nĩ ũndũ mwega na wĩ kĩhooto. MWATHANI nĩgwaka araaka Jerusalemu rĩngĩ; nĩgũcookia aracookia mũciĩ andũ a Isiraeli arĩa maatahĩĩtwo. Nĩahonagia arĩa ahinyaru na akamooha ironda ciao. Nĩ we watuire mũigana wa njata, na akĩhe njata o njata rĩĩtwa rĩayo. MWATHANI witũ nĩ mũnene, na nĩarĩ hinya; ũũgĩ wake ndũngĩthimĩka. Andũ arĩa enyiihia MWATHANI nĩamatũũgagĩria, no arĩa aaganu nĩamarangagĩrĩria thĩ. Inĩraai MWATHANI nyĩmbo cia kũmũgooca; inĩraai Ngai witũ mũkĩhũũraga ngita. Nĩ we ũhumbagĩra igũrũ na matu; nĩ we uuragĩria thĩ mbura na ũtũmaga nyeki ĩkũre irĩmainĩ. Nĩ we ũheaga nyamũ cia gĩthaka irio ciacio, o ũndũ ũmwe na tũcui twa mahuru rĩrĩa twakaya. MWATHANI ndakenagio nĩ hinya wa mbarathi o na kana ũcamba wa thigari cia ita; we-rĩ, akenagio nĩ arĩa mamũtĩĩĩte, o arĩa mehokaga ũtugi wake. Wee, Jerusalemu, gooca MWATHANI! Kumia Ngai waku, wee Zayuni! Tondũ nĩatũmĩĩte ihingo ciaku igĩe na hinya, na nĩaraathimĩĩte andũ aaku. Nĩaigĩĩte mĩhaka yaku kwĩ na thaayũ, na agakũhũũnia na ngano ĩrĩa njega mũno. Aathaga thĩ, na ũrĩa aathana ũkahingio na ihenya. Ahumbagĩra thĩ na tharunji ĩkahaana ta ĩhumbĩirwo na mũrĩngĩti wa maguoya meerũ cua, na akahurunja mbaa o ta mũhu. Oiragia mbura ya mbembe ta arĩ kagoto aroiria kuuma igũrũ; heho yake-rĩ, nũũ ũngĩmĩũmĩrĩria? Aathanaga, tharunji ĩgatwekũka; atũmaga rũhuuho rũhuruutane, maaĩ magatherera. Ngai nĩaheete andũ aake ndũmĩrĩri ciake; nĩaheete Aisiraeli mawatho maake na matua maake. No rĩĩrĩ, ndũũrĩrĩ iria ingĩ ndaciĩkĩĩte ta ũguo; itiũĩ mawatho maake. Goocaai MWATHANI! Goocaai MWATHANI! Goocaai MWATHANI mũrĩ kũu igũrũ; mũkumiei inyuĩ mũrĩ kũu gũtũũgĩru mũno! Mũgooceei, inyuĩ araika aake oothe; mũkumiei inyuĩ mbũtũ ciake ciothe cia ita. Mũgooceei, inyuĩ riũa na mweri; mũkumiei inyuĩ njata ciothe njangararu! Mũgooce, wee igũrũ rĩrĩa rĩrĩ igũrũ mũno; mũkumiei, inyuĩ maaĩ marĩa marĩ igũrũ wa igũrũ! Indo icio ciothe nĩigooce rĩĩtwa rĩa MWATHANI, tondũ nĩ we wathanire, nacio ikĩũmbĩka. Nĩ we waciĩkĩrire harĩa irĩ nginya tene na tene, na agĩthondeka watho ũtangĩgarũrĩka rĩ kana rĩ. Goocaai MWATHANI inyuĩ mũrĩ gũũkũ thĩ inyuĩ ndamaathia cia iria, o na inyuĩ kũndũ guothe kwa iria kũrĩa kũriku mũno. Mũgooceei mwaki, mbura ya mbembe, tharunji, kĩbii, na kĩhuuhũkanio, o inyuĩ mũhingagia ũrĩa aathanĩĩte. Mũgooceei, irĩma na ithũngũri, mĩtĩ ya matunda ma mĩtitũ, nyamũ ciothe cia gĩthaka na mahiũ, nyamũ iria itambaga, o na nyoni! Mũgooceei, athamaki a thĩ na andũ oothe, anene na aathani oothe a thĩ, airĩĩtu na aanake, andũ arĩa akũrũ o na ciana! Acio oothe nĩmagooce rĩĩtwa rĩa MWATHANI, tondũ norĩo riiki rĩtũũgĩru; riiri wake ũrĩ igũrũ wa igũrũ na thĩ. Nĩatũmĩĩte rũũrĩrĩ rwake rũgĩe na hinya nĩguo andũ aake oothe mamũgooce, nao nĩ andũ a Isiraeli arĩa eendeete mũno. Goocaai MWATHANI! Goocaai MWATHANI! Inĩraai MWATHANI rwĩmbo rwerũ, mũkumĩriei kĩũnganoinĩ kĩa andũ aake arĩa ehokeku! Isiraeli, kena nĩ ũndũ wa Mũkũũmbi; canjamũkaai, andũ a Zayuni, nĩ ũndũ wa mũthamaki wanyu! Goocaai rĩĩtwa rĩake mũkĩrũũgarũũgaga; mũkumiei mũkĩhũũraga tamburini na ngita! Nĩ ũndũ MWATHANI nĩakenagio nĩ andũ aake; nĩaheaga arĩa menyiihagia ũhootani. Andũ arĩa ehokeku nĩmakene nĩ ũndũ wa kũhootana; nĩmaraare magĩkũngũiya ũtukũ wothe. Nĩmagooce Ngai maanĩrĩire manyiitĩĩte hiũ ciao cia njora noore wega, merĩhĩrie harĩ ndũũrĩrĩ, na maherithie andũ. Moohe athamaki aacio na mabĩngũ, atongoria aacio mamoohe na nyororo; maherithie ndũũrĩrĩ ta ũrĩa Ngai aathanĩĩte. Ũcio-rĩ, nĩguo ũhootani wa andũ arĩa ehokeku. Goocaai MWATHANI! Goocaai MWATHANI! Goocaai Ngai arĩ kũu gwake gũtheru! Mũkumiei arĩ igũrũ, o kũu gwake kwa hinya! Mũgooceei nĩ ũndũ wa ciĩko ciake cia hinya; mũkumiei nĩ ũndũ wa ũrĩa e mũnene! Mũgooceei mũkĩhuuhaga tũrumbeeta; mũkumiei na ngita na inanda! Mũgooceei mũkĩhũũraga tamburini mũkĩrũũgarũũgaga; mũkumiei na inanda na mĩtũũrirũ! Mũgooceei mũkĩhũũrithanagia thaani iria ng'ambi mũno; mũkumiei na thaani iria ihũũrithanagio ikagamba o kũgamba! Ciũmbe ciothe irĩ muoyo nĩigooce MWATHANI! Goocaai MWATHANI! Ici nĩcio thimo cia Solomoni, mũrũ wa Daudi na mũthamaki wa Isiraeli. Thimo ici nĩ cia kũũhĩgia mũndũ na kũmũtaara, nĩ geetha ahote kũmenya ũhoro wega na kũũkũũrana. Imũtaare ũhoroinĩ wa gũtũũra na ũũgĩ, ũthingu, kĩhooto, na waragania. Nĩ cia kũũhĩgia ũrĩa ũtarĩ mũũgĩ, o na cia gũtũma andũ eethĩ matuĩke oogĩ, na cia kũmatua andũ a bata maũndũinĩ maao. Mũndũ mũũgĩ aciigua akoongerera ũũgĩ makĩria, naake ũrĩa mũmenyi maũndũ akoongorera ũmenyo. Ningĩ nĩ cia gũteithia mũndũ kũrugũra thimo o na ngerekano, o na ningĩ kũmenya moohoro ma andũ arĩa oogĩ o na ndaĩ ciao. Gũtĩĩa MWATHANI nĩkuo kĩhumo kĩa ũũgĩ wothe; irimũ nĩithũire ũũgĩ o na ũtaaro. Mwana wakwa, thikagĩrĩria mataaro ma thooguo, na ndũkaanaregane na ũrutani wa maitũguo. Mataaro macio marĩhaanaga thũmbĩ ya kũgemia mũtwe, o na ta mĩgathĩ ya kũgemia ngingo yaku. Mwana wakwa, ũngĩkaaheenererio nĩ arĩa meehagia, ndũkaaneetĩkĩre, o na mangĩgakwĩra atĩrĩ, “Ũka tũkooherie andũ tũmahũũre; ĩĩ, tũmakungĩre o na mateehĩĩtie. Twamaigĩrĩra njara ciitũ, no gĩkuũ gĩkamarega o na angĩkorwo me muoyo, o na kana marĩ agima. Tũgĩcooke tũkĩyoere ũtonga wothe, nacio nyũmba ciitũ tũciyũrie ũtonga ũcio tũtahĩĩte. Wĩturanĩre na ithuĩ, ũmaathi ũcio ũgũtuĩka witũ ithuothe.” Mwana wakwa, ndũkaanarũmanĩrĩre na andũ ta acio, ndũkaanamoime thuutha o na haniini. Nĩ ũndũ meendaga gwĩka o maũndũ marĩa mooru, matagurarĩĩtie mũndũ matikenaga. Nĩ tũhũ gũtega mũtego nyoni ĩrĩa ũrenda kũgwatia ĩgĩkuonaga. Andũ acio-rĩ, nĩ thũ cia mĩoyo yao eene, nĩ o meyenjagĩra irima rĩa gĩkuũ. Ũguo nĩguo andũ arĩa matuunyanaga indo na hinya marĩĩkagĩrĩria; ũtuunyani ũcio nĩkũũraga ũũragaga mwene guo. Atĩrĩĩrĩ, ũũgĩ nĩaretana arĩ barabarainĩ, o na ningĩ agakayũrũrũka arĩ ndũũnyũinĩ, aretana arĩ o thingo igũrũ, arĩ o ihingoinĩ cia itũũra akoiga atĩrĩ, “Inyuĩ irimũ ici, mũkwenda gũtũũra mũhaana ũguo nginya rĩ? Ĩ nao arumani megũtũũra marumanaga kinya rĩ? Na inyuĩ irimũ mũgũtũũra mũthũire ũũgĩ kinya rĩ? Tategaai matũ mũigue ngĩmũtaara, ngũmũhe kĩrĩra kĩega na ndikũmũhitha ũndũ o na ũrĩkũ. Ndũire ndimwĩtaga na inyuĩ mũkaaga kũnjigua, ngamũtambũrũkĩria mooko, na hatirĩ wanyu ũngĩĩringithia. Mũgagĩkararia mataaro maakwa ningĩ ndamũkaania mũkaaga kũigua. Niĩ nĩngaamũthekerera hĩndĩ ya mathĩĩna maanyu, na ningĩ ndĩmũnyũrũrie hĩndĩ ĩrĩa guoya ũkaamũkorerera. Rĩrĩa guoya ũhaana ta kĩhuuhũkanio ũkaamũkorerera, naguo thĩĩna wanyu ũmũkorerere ta rũhuuho rwa ngoma cia aka, na mĩnyamaaro na ruwo rwa ngoro imũkorerere, hĩndĩ ĩyo o na mũngĩkaanjĩta ndikaamũcookeria ũndũ, o na ningĩ mũngĩkaanjaria na kĩyo mũtikaanyona. Gĩtũmi nĩ ũndũ nĩmũthũire ũũgĩ, ningĩ ũhoro ũcio wa gũtĩĩa MWATHANI ndũrĩ kĩene harĩ inyuĩ. Ningĩ mwagĩire kĩrĩra gĩakwa bata, na ndamũkaania mũkoona ta arĩ ũndũ wa tũhũ. Kwoguo mũkaarĩa maciaro kuuma wĩra wa mooko maanyu, na mũhũũnio nĩ ciĩko cianyu njũru. Andũ arĩa irimũ makuaga nĩ ũndũ wa gũtuĩka o nĩ mĩgarũ, naguo mwĩgangaro wa irimũ nĩguo ũciniinaga. No rĩĩrĩ, ũrĩa ũrĩthikagĩrĩria arĩikaraga arĩ mũrangĩre na egangarĩĩte; ũcio-rĩ, arĩikaraga atarĩ na guoya wa ũndũ o wothe mũũru.” Mwana wakwa, ũngĩĩtĩkĩra kwamũkĩra ciugo ciakwa, na wĩigĩre maathani maakwa ta mũthiithũ, ningĩ ũngĩtega gũtũ ũthikĩrĩrie ũũgĩ, nayo ngoro yaku ĩriragĩrie kũgĩa na ũmenyo, ũngĩhooya ũheeo ũmenyo o na ningĩ ũthaithane ũheeo ũtaũku, ũngĩĩkĩra kĩyo kũũcaria ta ũrĩa betha ĩcaragio, o na kana ta ũrĩa mũthiithũ ũhithĩĩtwo handũ ũcaragio, hĩndĩ ĩyo norĩo ũngĩmenya ũteithio ũrĩa uumanaga na gũtĩĩa MWATHANI, na ũgĩe na ũmenyo wa Ngai. Ũũgĩ, ũheanagwo nĩ MWATHANI, ũmenyi na ũtaũku no we ũheanaga. Arĩa arũngĩrĩru nĩ we ũmataaraga, nĩ we ngo ya arĩa marĩ mĩthiĩre mĩega. Nĩ we ũrangagĩra njĩra cia kĩhooto, o na akamenyagĩrĩra mĩthiĩre ya arĩa maiguaine naake. Ũngĩmenya ũguo, norĩo ũngĩhota gũtaũkĩrwo nĩ ũhoro wa ũthingu na wa kĩhooto, na ũmenye mĩthiĩre ĩrĩa wagĩrĩirwo nĩgũthiaga nayo. Ningĩ ũgĩtuĩke mũndũ mũũgĩ, naguo ũmenyo ũiguithagie roho waku gĩkeno. Ũgerereri-rĩ, nĩguo ũrĩkumenyagĩrĩra, ũtaũku nĩguo ũrĩkũgitagĩra. Nĩcio irĩkũhonokagia kuuma ũũruinĩ, o na kuuma kũrĩ andũ a tũnua monjore; andũ matooĩ mĩthiĩre ĩrĩa mĩega, andũ matũũraga ndumainĩ ya meehia; andũ makenagio no gwĩka ũũru, na magakenagĩra wĩhia wa ũtũrĩko; andũ a mĩthiĩre mĩhĩtanu, na matangĩĩhokeka. Ningĩ nĩũrĩteithũragwo kuuma harĩ mũndũ wa nja mwaganu, o na kuuma kũrĩ mĩario yake ya wara agĩkũheenereria; o mũtumia ũrĩa ũtirikĩĩte mũthuuriwe o na akariganĩrwo nĩ mĩhĩtwa ĩrĩa eehĩtire mbere ya Ngai. Kwa mũndũ wa nja ũcio no ta irima rĩa gĩkuũ, nayo mĩthiĩre yake yerekanagĩria o kwa arĩa akuũ. Ũrĩa ũmũceeragĩra, ndoimaga kuo, na ndacookagĩrĩra njĩra ya muoyo. Kwoguo, rũmagĩrĩra njĩra ya andũ arĩa eega, na ũrũmagĩrĩre mĩthiĩre ya andũ arĩa athingu. Nĩ gũkorwo andũ arĩa arũngĩrĩru, o arĩa akinyanĩru, nĩ o magaatũũra bũrũri ũyũ. No arĩa aaganu nĩkweherio makeeherio kuo, nao andũ arĩa ooru mamunywo meeherio kuo. Mwana wakwa, tũũra ũririkanaga ũrutani wakwa, ngoro yaku ĩrotũũra ĩmenyagĩrĩra maathani maakwa. Marĩgũtũũragia matukũ maingĩ gũũkũ thĩ, na ũtũũrage mũtũũrĩre wa thaayũ. Wathĩki na wĩhokeku ndũkaanareke ikweherere. Ciĩyohage ngingo; na ũciandĩke ngoroinĩ yaku. Weka ũguo nĩũrĩkenagia Ngai, o nao andũ nĩmarĩgũkenagĩra. Tũũra wĩhokeete MWATHANI na ngoro yaku yothe, ndũkaanehoke ũmenyo waku. Rekagĩrĩria MWATHANI maũndũ maaku moothe, naake nĩarĩkũrũngagĩrĩria njĩra ciaku. Ndũkaaneone ta wĩ mũũgĩ gũkĩra ũrĩa ũrĩ, tĩĩaga MWATHANI na ũreganage na ũndũ wothe mũũru. Ũndũ ũcio nĩ wa gũgwĩkĩra hinya, o na wa gũtũma wĩhande wega. Tĩĩaga MWATHANI na kũmũrutĩra magetha marĩa meega ma maciaro ma mũgũnda waku. Weka ũguo makũmbĩ maaku marĩiyũraga magetha, o nayo ndibei yaku ĩrĩkoragwo ĩiyũrĩĩte kuo na ũingĩ. Mwana wakwa, thikagĩrĩria rĩrĩa MWATHANI arakũrũnga, na ndũkaraakarage rĩrĩa aragũkaania. Nĩ gũkorwo MWATHANI arũngaga ũrĩa eendeete, o ta ũrĩa mũciari arũngaga mwana eendeete. Gũkena-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa wĩgĩrĩire na ũũgĩ, akagĩa na ũmenyo. Amu uumithio wa ũũgĩ ũkĩrĩĩte uumithio wa betha, o na ũrĩ goro gũkĩra thahabu. Ũũgĩ ũcio wĩ goro gũkĩra mahiga ma goro, na ndũngĩũgerekania na kĩndũ o gĩothe kĩrĩa ũngĩrirĩria. Ũheanaga ũingĩ wa matukũ na guoko kwa ũrĩo, na ũkaheana ũtonga na gĩtĩĩo na guoko kwa ũmotho. Ũũgĩ ũtũmaga mĩthiĩre ya mũndũ ĩtuĩke mĩega, o na ũkamũtongoria na njĩra cia thaayũ. Ũrĩa ũgĩĩte na ũũgĩ nĩagĩĩte na mũtĩ wa muoyo, nao arĩa marĩwĩnyiitagĩrĩra nĩmarĩkenaga. MWATHANI oombire thĩ na ũũgĩ wake; narĩo igũrũ rĩkĩgĩa na ũndũ wa ũmenyo wake. Ũũgĩ ũcio wake nĩguo watũmire njũũĩ itherere, namo matu moiragie mbura. Mwana wakwa, wĩnyiitĩre ũũgĩ na ũgerereri, ndũkaareke ciehere meciiriainĩ maaku. Icio-rĩ, nĩigũtũma ũgĩe na muoyo, na ituĩke ũgemu wa mũtũũrĩre waku. Nawe nĩũrĩkiumagaraga na njĩra yaku o wega, na ndũrĩonaga ũndũ wa gũkũhĩnga. Wathiĩ toro ndũrĩ ũndũ ũrĩtigagĩra, ningĩ wakoma ndũrĩũragwo nĩ toro. Ndũkaamakio nĩ mwanangĩko ũrĩa ũngĩũka ũterĩgĩrĩirwo o na kana kĩhuuhũkanio kĩrĩa gĩkoragĩrĩra andũ arĩa aaganu. Tondũ MWATHANI no we mwĩhoko waku; ndangĩreka kũgũrũ gwaku kũnyiitwo nĩ mĩtego. Andũ arĩa mabatairio nĩgwĩkwo wega meekage, angĩkorwo wĩ na ũhoti wa gwĩka ũguo. Ndũkaaneere mũndũ wa itũũra rĩaku ainũke mooko matheri angĩkorwo wahota kũmũteithia o hĩndĩ ĩyo. Mũndũ wa itũũra rĩaku ũrĩa ũtũũranagia nawe akwĩhokeete, ndũkaanamũthugundĩre ũũru. Ndũkaanakararanie na mũndũ tũhũ atarĩ na ũndũ mũũru agwĩkĩĩte. Ndũkaanaiguĩre andũ arĩa mahũthagĩra hinya ũiru; o na kana wĩciirie gwĩka ciĩko ta iria meekaga. Amu mũndũ mwaganu nĩ kĩndũ kĩ magigi harĩ MWATHANI, ĩndĩ arĩa arũngĩrĩru nĩ o ehokeete. Mĩciĩ ya arĩa ooru nĩmĩgwate nĩ kĩrumi kĩa MWATHANI, no mĩciĩ ya arĩa athingu nĩkũraathima amĩraathimaga. MWATHANI nĩanyararaga arĩa manyũrũranagia, no arĩa ahooreri nĩamatugaga. Andũ arĩa oogĩ igai rĩao no ngumo njega, ĩndĩ irimũ kĩrĩa ciĩyonagĩra no gĩconoko. Atĩrĩĩrĩ, ciana ciakwa, tegaai matũ mũthikĩrĩrie kĩrĩra gĩa ithe wanyu, na nĩmũkwĩgĩĩra na ũmenyo. Ndĩmũrutaga ndeto iria njega, menyaai gũkaanatigana na ũrutani wakwa. Rĩrĩa ndarĩ mwana mũnyiinyi ndĩ na baaba, ndĩ o wa mũũmwe kwa maitũ-rĩ; baaba aaheaga kĩrĩra akoiga atĩrĩ, “Tũũra ũririkanaga ũrĩa wothe njugaga, menyagĩrĩra maathani maakwa na nĩũgũtũũra. Wĩgĩĩre na ũũgĩ na ũgerereri! Ndũkaanariganĩrwo nĩ ciugo cia kanua gaakwa. Menya gũkaanatigana na ũũgĩ naake nĩarĩkũmenyagĩrĩra; tuma ndũgũ naake na nĩegũtũũra akũrangĩire. Ũndũ ũrĩa wa bata wĩgiĩ ũũgĩ no kwĩgĩĩra na ũũgĩ we mwene, nakuo kũgĩa na ũgerereri nĩguo ũndũ ũrĩa ũngĩ wa bata mũno. Tuma ndũgũ na ũũgĩ naake nĩegũgũtũũgĩria; mũhĩmbĩrie na nĩegũtũma ũheeo gĩtĩĩo. Naake ekũhaana o ta thũmbĩ aragwĩkĩra mũtwe. thũmbĩ thaka nĩ yo agaakũhe.” Mwana wakwa, thikĩrĩria na ũrũmie na kinyi ũhoro wakwa, na nĩũgũtũũra muoyo matukũ maingĩ. Nĩnguonereirie mĩthiĩre ya ũũgĩ, na ngagũtongoria na njĩra iria njega. Ndũkaahĩngĩĩcwo rĩrĩa ũgũthiĩ na njĩra, o na ũgĩteng'era ndũkaahĩngwo nĩ kĩndũ. Tũũra ũrũmĩĩtie kĩrĩra kĩrĩa wĩrutĩĩte, na ndũkaanariganĩrwo nĩkĩo o na haniini; tũũra ũkĩmenyereire wega na nĩgĩgũgũtũũria muoyo. Ndũkaanarũmanĩrĩre na mĩthiĩre ya andũ arĩa aaganu, ndũkaanathiĩ na mĩthiĩre ya andũ arĩa ooru. Mĩĩtheemage, na ndũkaanathiĩ nayo, eheria meciiria maaku harĩ yo, wĩhĩtũkĩre. O matikomaga mateekĩĩte ũndũ mũũru; o na matingĩona toro matatiihĩĩtie mũndũ. Meyonagĩra gĩa kũrĩa kuumana na ũmaramari, na gĩa kũnyua kuumana na haaro. No rĩĩrĩ, mĩthiĩre ya arĩa athingu no ta riũa rĩkĩratha, o na ta ũrĩa rĩthiaga rĩkĩaraga o nginyagia mĩaraho. Mĩthiĩre ya arĩa aaganu ĩhaana ta nduma ndumanu mũno; o na mangĩgũa matingĩmenya kĩrĩa kĩamahĩnga. Mwana wakwa, thikĩrĩria ciugo ciakwa, tega gũtũ ũthikĩrĩrie ũrĩa ndĩrakwĩra. Ndũkaanareke ciugo ciakwa ikweherere, ciririkanage na ũcigage ngoroinĩ yaku. Wĩciiragie ũhoro wacio. Kũrĩ arĩa macimenyeete nĩ muoyo, o na nĩ ũgima kũrĩ arĩa marĩ nacio. Menyerera mũno mathugunda ma ngoro yaku; amu mathugunda macio nĩ mo mathondekaga mũtũũrĩre waku. Wĩmenyerie kwaga kwaria ndeto hotomu, o namo maheeni nĩmeehere harĩ we. Ikaraga ũcũũthĩrĩirie o mbere na ndũkaanehũgũre. Menyagĩrĩra mũno mĩthiĩre yaku, naguo mũtũũrĩre waku nĩũgũũtũra wĩhandĩĩte wega. Tũũra wĩhandĩĩte o wega, na wĩtheemage ũũru. Mwana wakwa, thikĩrĩria ciugo cia ũũgĩ wakwa; tega gũtũ ũigue ngĩgũtaara. Hĩndĩ ĩyo nĩũrĩhotaga gũkũũrana maũndũ, nacio ciugo cia kanua gaaku igitagĩre ũũgĩ ũcio. Iromo cia mũtumia mwaganu itaataga ciugo ihaana ta ũũkĩ, ningĩ mũgambo wake ũkoragwo ũnyorokeete o ta maguta. No marigĩrĩrioinĩ akoragwo arũrĩĩte o ta mbakĩ, na no ruwo rũtheri atigagĩra mũndũ. Makinya maake maroreete o gĩkuũinĩ; nayo mĩthiĩre yake ĩrĩĩkagĩrĩria o kwa arĩa akuũ. Ndakindagĩria njĩrainĩ ĩrĩa ya muoyo; no kwagaaga agaagaga na ndamenyaga na kũrĩa eerekeire. Rĩu ciana ciakwa, tagĩthikĩrĩriei ũrĩa ndĩroiga na mũtikaanariganĩrwo nĩ ciugo ciakwa. Mwĩtheemageei mũtumia ta ũcio, ningĩ mũtikaanakuhĩhĩrie mũrango wa nyũmba yake. Nĩ ũndũ nĩmũkwĩagithia gĩtĩĩo, o naguo wĩthĩ wanyu wanangwo nĩ arĩa matarĩ tha. Ningĩ ũtonga wanyu ũthiĩ na andũ a ndũũrĩrĩ, o na nacio indo iria mũthũkũmĩĩte ituĩke cia mũrũũrĩrĩ. Marigĩrĩrioinĩ ma muoyo wanyu mũgaagĩĩthikĩra, o rĩrĩa ikonde cia mwĩrĩ wanyu, o na mĩĩrĩ yanyu yothe ĩgaakorwo ĩniinũkĩrĩirio. Hĩndĩ ĩyo mũgaakiuga atĩrĩ, “Wũi ĩiya wakwa-ĩ! Nĩ kĩĩ gĩatũmire njage gũthikĩrĩria ngĩtaarwo, o na njage gũthikĩrĩria ngĩkaanio? Ngĩkĩaga gũthikĩrĩria arutani aakwa, o na ngĩaga kũrũmbũyania na arĩa maandaraga. Ndarĩ hakuhĩ gũconorwo, ndĩ o hau kĩũnganoinĩ kĩa andũ oothe.” Atĩrĩĩrĩ, nyuaga maaĩ ma itangi rĩaku wee mwene o maaĩ moimĩĩte gĩthimainĩ gĩaku. Ndũkaanareke gĩthima gĩaku kiune gĩikũrũkie maaĩ njĩrainĩ. Reke maaĩ macio magũteithagie o wee wiki, na matigaateithagie ageni arĩa mũrĩ nao. Gĩkenagĩre gĩthima kĩu gĩaku, ũgĩkenagio nĩ mũhiki ũrĩa wahikirie wĩ mwĩthĩ. O ũcio ũthakarĩĩte na akaagĩrĩra o ta gathiiya. Iganagwo nĩ nyondo ciake hĩndĩ ciothe, o naguo wendo wake ũgũcanjamũrage. Nĩkĩ gĩgũtũma, wee mwana wakwa, wende kũhe mũtumia ũngĩ wendo waku? Nĩkĩ gĩgũtũma wĩrirĩrie nyondo cia mũtumia wene? Amu MWATHANI nĩonaga ũrĩa wothe wĩkaga, o na no we ũroranagia ikĩro ciaku ciothe. Meehia ma mũndũ mwaganu nĩ mũtego, agwatagio nĩ mũtego wa meehia macio maake. Ũcio agakua nĩ ũndũ wa kũremwo nĩkwĩnyiita maũndũinĩ moothe, na agatoma nĩ ũndũ wa ũrimũ wake. Mwana wakwa, angĩkorwo nĩũtuĩkĩĩte wa kũrĩhĩra mũndũ ũngĩ thiirĩ wake, na wone taũgwatĩĩtwo nĩ ciugo cia kanua gaaku, o nacio irĩĩkanĩro ciaku igatuĩka mũtego kũrĩ wee-rĩ, mwana wakwa, menya atĩ wĩmũkĩrie hinya nĩ mũndũ ũcio. Ũrĩa wagĩrĩirwo nĩgwĩka nĩguo wĩteithũre harĩ we nĩ atĩrĩ; thiĩ harĩ we, wĩnyiihĩĩtie ũmũthaithe eeherie kĩrĩĩkanĩro kĩu. Ndũkaaneetĩkĩre maitho maaku mahĩtwo nĩ toro, o na kana imone ciaku icũũnge. Wĩteithũre ta kanyoni gakiuma mũtegoinĩ, kana ta thwariga ĩkĩũrĩra mũgwĩmi. Igũũta-rĩ, ta nĩicũũthĩrĩrie thigiriri, igĩtaranie mĩtugo yacio nĩguo ciũhĩge. Thigiriri-rĩ, itirĩ mũtongoria kana mũnene, o na kana mũndũ wa gũciatha, na no ciĩigagĩra mũthiithũ wa irio hĩndĩ ya ũrugarĩ, igakĩhaarĩria nĩ ũndũ wa hingo ya heho. Atĩrĩĩrĩ, wee kĩgũũta gĩĩkĩ, ũgũtũũra ũkomeete kinya rĩ? Ũkaagurumũka kuuma toro hĩndĩ irĩkũ? Atĩrĩĩrĩ, amba ũcooke toro, ũkomakome o haniini; o na ningĩ wĩkumbatanĩrie ũhuurũke. Nawe ũgũkorererwo nĩ ũthĩĩni taũkoreetwo nĩ mĩitũ ũtharĩkĩrwo nĩ ũkĩa o ta ũtharĩkĩirwo nĩ ita. Mũndũ wa mũcene na mwaganu, acangacangaga akĩaragia mũhuuhu. Nĩkuunĩra oinagĩra mũndũ riitho, akamũheneria na guoko, nĩ geetha amũheenererie. Nĩgũthugunda athugundaga ũũru na ngoro yake, na agathogothaga thĩĩna hingo ciothe. Kwoguo, mũtino ũkaamũkora aterĩgĩrĩire, agaakobobanio aanangwo biũ. Mwana wakwa, rũmia watho wa thooguo, na ndũkaanariganĩrwo nĩ ũrutani wa maitũguo. Ciugo ciao nĩitũũre irĩ mũthiithũ waku; ciige ngoroinĩ yaku. Ũrutani wacio ũgũtongoragie ũkiumagara, ningĩ ũkũmenyagĩrĩre wĩ toro, o na ningĩ ũgũtaarage rĩrĩa warahũka kuuma toro. Watho-rĩ, nĩ taawa, kĩrĩra nĩ ũtheri, ningĩ gũkaanio nĩkuonererio njĩra ya muoyo. Ũhoro ũcio nĩũgũkweheranĩria na mũtumia mwaganu, o na ũkwehanĩrĩrie na ciugo ciake cia kũheenanĩrĩria. Menyerera ndũkaanaguucĩrĩrio nĩ ũthaka wake, o na kana ũguucĩrĩrio nĩ mwĩgemio wa njuĩrĩ cia maitho maake. Mũmaraaya aheenagĩrĩrio na keenyũ ka mũgate, mũtumia mũtharia aguĩmaga mũtũũrĩre wothe wa mũndũ mũrũme. Rĩu-rĩ, mũndũ ahota gũkuua mwaki na gĩthũri gĩake, na nguo ciake itihĩe? Ningĩ mũndũ angĩthiĩra igũrũ rĩa makara me na mwaki, githĩ makinya maake to mahĩe? Ũguo no taguo mũndũ angĩtharia na mũtumia wa mũndũ ũngĩ, ũrĩa ũngĩĩka ũguo no mũhaka aconorithio. Andũ matimenaga mũici aiyĩte no geetha ehũũnie rĩrĩa e mũhũũtu. No rĩĩrĩ, angĩnyiitwo, nĩarĩhagio maita mũgwanja, o na ningĩ akanenganĩra kĩrĩa gĩothe arĩ nakĩo. Mũndũ ũrĩa ũtharanagia, ũcio ndeciiragia wega; mũndũ ũcio nĩkwĩyũnũha eyũnũhaga we mwene. Kĩrĩa oonaga no nguraro na kwagithio gĩtĩĩo, na ningĩ atũũraga anyararĩĩtwo kinya tene. Ũiru-rĩ, nĩũtũmaga mũthuuriwe araakare mũno, ningĩ ndũrekaga mũthuuri ũcio aigue tha rĩrĩa arerĩhĩria. Na ũngĩmũhe irĩhi o na rĩrĩkũ rĩa gwĩkũũra narĩo ndangĩamũkĩra, ningĩ hatirĩ iheeo o na irĩkũ ingĩhooreria maraakara maake. Mwana wakwa, ririkanaga ciugo ciakwa, wĩigĩre mataaro maakwa matuĩke mũthiithũ waku. Menyagĩrĩra mataaro maakwa na nĩũgũtũũra, menyagĩrĩra ũrutani wakwa o ta arĩ kĩũma kĩa riitho rĩaku. Wĩigĩre mataaro maakwa hingo ciothe; maandĩke o ngoroinĩ yaku. Menyagĩrĩra ũũgĩ o ta ũrĩa ũngĩmenyerera mwarĩ wa maitũguo, naguo ũtaũku o ta ũrĩa ũngĩmenyerera mũraataguo. Weka ũguo nĩũrĩkoragwo ũrĩ mũrigĩrĩrie kuuma kũrĩ mũtumia ũrĩa mwaganu, ũgĩtheemage ciugo ciake cia wara. Hingo ĩmwe nĩgũcũũthĩrĩria ndacũũthagĩrĩria na ndirica ya nyũmba yakwa; ngĩkĩona andũ eethĩ aingĩ mataarĩ na ũmenyo, ngĩgĩkũũrana mwanake ũmwe wao warĩ mũkingitaru o kũigana. Nĩgũthiĩ athiaga na barabara, agagĩthiĩ aroreete nyũmba ya mũndũ wa nja ũmwe mũmaraaya, o mathaa ma hwaĩinĩ gũkĩambĩrĩria kũgĩa nduma. Mwanake ũcio agĩtũngwo nĩ mũtumia wehumbĩĩte kĩũmaraaya na nĩabangĩĩte mũbango. Aarĩ mũtũmia mũũmĩrĩru ũtaiguaga thoni, na ndakindagĩria gwake mũciĩ. Mahinda mamwe e barabarainĩ, marĩa mangĩ ndũũnyũinĩ, marĩa mangĩ handũ koonainĩ ooheirie o ũrĩa angĩona! Agĩkĩhĩmbĩria mwanake ũcio akĩmũmumunya, akĩmũkũũrĩra maitho akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndĩ na ndĩa thuutha wa kũruta magongoona ma ũiguano; ũũmũũthĩ nĩndahingia mĩhĩtwa yakwa. Nĩkĩo ndakiumagara gũgũcaria, ngũtuĩte atĩ no nginya tuonane, na nĩndakena ndakuona. Nĩndandĩkĩĩte ũrĩrĩ wakwa; ndĩwarĩte macuka magemie ma gatani ya Misiri. Ningĩ ngaũhuuhĩrĩria maraaci, manemane, ũbaani, thubiri, na mĩndarathini. Gĩũke tũkeendane nginya gũkĩe, tũgĩĩkenie na wendo ũcio o nginya tũnyootoke. Tondũ mũthuuri wakwa ndarĩ kuo; nĩathiĩte rũgendo rwa matukũ maingĩ. Nĩathiĩte na mbeeca nyingĩ cia kũmũigana, na agacooka ciumia igĩrĩ ciathira.” Nĩ ũndũ ũcio agĩkĩmũheenereria na ndeto ciake cia uuhani, naake agĩkĩheeneka nĩ mĩario ĩyo mĩnyoroku ya kanua gaake. Agĩkĩmũrũmĩrĩra o ta ũrĩa ndeegwa ĩrũmagĩrĩra mũthĩnji, o na kana ta thwariga ĩikĩĩtie mũtegoinĩ; igagĩtheecwo nĩ mũguĩ o nginya mara makoima. O na ta ũrĩa kanyoni kagũaga mũtegoinĩ, ndamenyaga atĩ muoyo wake ũrĩ ũgwatiinĩ. Rĩu-rĩ, ciana ciakwa, tathikĩrĩriai ũrĩa ndĩroiga; tegaai matũ mũigue ciugo ciakwa. Mũtikaaneetĩkĩre kũheenererio nĩ mũtumia wa mũthemba ta ũcio, o na kana mũmũthingate. Amu-rĩ aanarũnda arũme aingĩ a bata, arĩa aanooraga-rĩ, matingĩtarĩka. Gũthiĩ gwake-rĩ, nĩgwĩtwarĩrĩria gĩkuũinĩ, ĩyo nĩ yo njĩra nguhĩ mũno ya gũgĩkinya gĩkuũinĩ. Rĩu-rĩ, githĩ ũũgĩ ti gwĩtana aretana, naake ũtaũku agakaĩrĩria? O kũu tũcũmbĩrĩinĩ twa irĩma hakuhĩ na barabara, o hau macemanĩrio ma njĩra nĩ ho arũũgamaga. Ningĩ o hau kĩhingoinĩ gĩa itũũra, o hau haingĩragĩrwo nĩ ho eetanagĩra. Agakiuga atĩrĩ, “Nĩ inyuĩ andũ aya ndĩraarĩria; inyuothe mũingĩ wa thĩ nĩ inyuĩ ndĩraaria na inyuĩ. Inyuĩ mũtarĩ oogĩ, mwĩmenyeriei ũthuurĩrĩri; inyuĩ irimũ ici, mwĩcookereei. Tathikĩrĩriai ciugo cia bata iria ngũmwarĩria; ngũmwĩra o maũndũ ma kĩhooto. Ngũmwarĩria o ma theri; waganu-rĩ, nĩ kĩndũ kĩ magigi, na ndingĩwaria. Kanua gaakwa gekwaria o maũndũ ma ũthingu, hatirĩ kiugo ingĩaria kĩa maheeni kana gĩa kũhĩtithania. Kũrĩ arĩa ataũkĩre, maũndũ macio matirĩ iriga, kũrĩ arĩa oogĩ, maũndũ macio nĩ marũngarũ. Oyai mataaro maakwa handũ ha betha, ningĩ wĩthuurĩreei ũũgĩ handũ ha thahabu ĩrĩa theru mũno. Ũũgĩ nĩ mwega gũkĩra mahiga ma goro. na ndũngĩgerekanio na kĩndũ o na kĩmwe kĩa iria mũngĩrirĩria. Niĩ ũũgĩ, ndĩ na ũthuurirĩ, ndĩ na ũmenyo, na nĩnjũũĩ gũthugunda maũndũ wega. Gũtĩĩa MWATHANI-rĩ, nĩgũthũũra waganu: Niĩ-rĩ, nĩthũire mwĩtĩĩo, rũng'athio, mĩthiĩre ya waganu, o na kwaria maheeni. Nĩ niĩ mwene kĩrĩra, ũtaũku na ũhoti o nacio no ciakwa. Nĩndeithagia athamaki gũthamaka, nao aathani ngamateithia gũtua maciira na kĩhooto. Nĩndeithagĩrĩria aathani gwathana, na ngateithia anene gwatha thĩ. Andũ arĩa manyenda o na niĩ nĩndĩmeendeete, arĩa oothe manjaragia na kĩyo nĩmanyonaga. Nĩ niĩ heyanaga ũtonga o na gĩtĩĩo, ũtonga na ũhootani iria itaagaga. Kĩrĩa ũngĩruta kuuma harĩ niĩ, kĩ na bata gũkĩra thahabu ĩrĩa theru mũno, o na uumithio wakwa ũgakĩra betha iria njega mũno. Mĩthiĩre yakwa nĩ ya ũthingu, njĩra ciakwa no kĩhooto gĩtheri, nĩguo heyage arĩa manyenda ũtonga na njiyũragie nyũmba ciao na mĩthiithũ. “MWATHANI aanyũmbire o kĩambĩrĩria kĩa wĩra wake, nĩ niĩ wĩra wa mbere wa mooko maake. Ndoombirwo ndĩ wa mbere o thĩ ĩtanoombwo. Hingo ĩrĩa gũtaarĩ na maria, norĩo ndaciarirwo, o hingo ĩyo gũtaarĩ na ithima cia maaĩ. Ndaciarirwo mbere ya kũgĩa kwa irĩma, o mbere ya ithũngũri kũgĩa. O mbere Ngai atanoomba thĩ o na kana ithaka, o na kana rũkũngũ o ruothe. Niĩ ndarĩ ho, hĩndĩ ĩrĩa athondekire igũrũ, o rĩrĩa eekĩrire rũkirĩri igũrũ wa iria. O rĩrĩa arũmirie kũu matuinĩ, rĩrĩa aatũmire ithima ciume maaĩ mathiage iriainĩ, rĩrĩa eekĩrĩire maaĩ ma iria mĩhaka, nĩguo maaĩ maikarage o ta ũrĩa we mwene aathanire, o rĩrĩa athondekire itina cia thĩ. Hĩndĩ ĩyo ndakoragwo hakuhĩ na MWATHANI, ngĩmũteithĩrĩria gũthondeka maũndũ, ngamũkenagia mũthenya o mũthenya, na niĩ ngakenaga ndĩ harĩ we hingo ciothe. Ningĩ ngakenaga nĩ ũndũ wa thĩ ĩno yake ya gũtũũrwo o na ngakenaga nĩ andũ. “Rĩu, ciana ciakwa, tategaai matũ mũigue; gũkena-rĩ, nĩ mũndũ o wothe ũhingagia uuge wakwa. Tuĩkaai a gũthikagĩrĩria ũtaarani wakwa na nĩmũkũũhĩga, menyaai mũũtirike. Mũndũ ũrĩa ũnjiguaga arĩ na gĩkeno. Aikaraga o mũthenya ihingoinĩ ciakwa, na agaikaraga eetereire o hau mũrangoinĩ wakwa. Tondũ ũrĩa ũgĩĩte na niĩ, nĩagĩĩte na muoyo, naake MWATHANI nĩarĩmũtugaga. Ũrĩa ũtarĩ na niĩ, nĩkwĩyũnũha eyũnũhaga, arĩa oothe mathũũraga nĩ gĩkuũ makoragwo meendeete.” Ũũgĩ nĩeyakĩire nyũmba, na akeyacũhĩria itugĩ mũgwanja. Nĩathĩnjĩĩte ndũrũme ciake cia gĩceegũ; ndibei yake nĩhaarĩrie wega, o na meetha nĩarĩĩte. Nĩarekeetie airĩĩtu arĩa mamũtungataga mageetane marũngiĩ tũthũngũriinĩ twa itũũra. Moige atĩrĩ, “Irimũ ciothe nĩitoonye na gũũkũ!” Arĩa matarĩ oogĩ arameera atĩrĩ, “Ũkaai mũrĩe irio ciakwa na mũnyue ndibei ĩrĩa haarĩirie. Tiganaai na ũrimũ nĩguo mũtũũre, thiagaai na mĩthiĩre ya ũtaũku.” Ũrĩa ũkaanagia mũndũ wa kĩnyũrũri nĩ gĩconoko egĩagĩra nakĩo. Na ũrĩa ũkaanagia mũndũ mwaganu nĩkwĩyũnũha eyũnũhaga. Ndũkaanakaanie mũndũ wa kĩnyũrũri tondũ no agũthũũre. No ũngĩkaania mũndũ mũũgĩ, ũcio no akwende. Ũngĩtaara mũndũ mũũgĩ nĩohĩgaga makĩria; ũngĩruta mũndũ mũthingu ũndũ nĩongagĩrĩra ũmenyo. Gũtĩĩa MWATHANI nĩkuo kĩhumo kĩa ũũgĩ, na ũngĩmenya Ũrĩa Ũmwe Mũtheru nĩwegĩĩra na ũmenyo. Ũũgĩ nĩkuongerera wongagĩrĩra matukũ maaku, o na ũkoongerera ũtũũro waku mĩaka ĩngĩ mĩingĩ. Angĩkorwo wĩ mũũgĩ-rĩ, ũũgĩ ũcio nĩ ũteithio waku wiki; angĩkorwo wĩ wa kĩnyũrũri ndũrĩ ũteithio ũngĩona. Mũtumia mũkĩĩgu nĩ wa inegene; nĩ mwaganu o na ndarĩ thoni. Nĩgũikara aikaraga o hau mũrangoinĩ wa nyũmba yake, o na ahota gũikara itũũra gatagatĩ, agagĩĩtaga arĩa mekũhĩtũka, o arĩa megwĩthiĩra mabatainĩ maao. Akameera atĩrĩ, “Andũ arĩa oothe irimũ nĩmatoonye gũũkũ!” Na akeera arĩa matarĩ oogĩ atĩrĩ, “Maaĩ ma kũiya me mũrĩo, na irio cia kũrĩĩra hithoinĩ o nacio i mũrĩo!” No matimenyaga atĩ, arĩa oothe matoonyaga gwake matiumaga kuo, na matiũĩ atĩ arĩa maanatoonya kuo marĩ o kwa arĩa a akuũ. Ici nĩ thimo cia Solomoni: Mwana mũũgĩ atũmaga ithe akene, no mwana kĩrimũ atũũragia nyina na kĩeha. Ũtonga uumanĩĩte na magendo nĩ wa tũhũ, no ũthingu nĩũhonokanagia kuuma harĩ gĩkuũ. MWATHANI ndangĩreka mũndũ mũthingu ahũũte, ĩndĩ ũrĩa mwaganu ndarĩ kĩndũ angĩona. Ũgũũta ũreehagĩra mũndũ ũthĩĩni, no kĩyo gĩtũmaga mũndũ atonge. Mũndũ ũrĩa mũũgĩ agethaga hĩndĩ ya magetha; no mũndũ ũtindaga toro hĩndĩ ĩrĩa kũragethwo areehage gĩconoko. Mũndũ ũrĩa mũthingu nĩegĩagĩra na iraathimo, ĩndĩ mĩario ya mũndũ ũrĩa mwaganu ihũmbĩire mbaara. Mũndũ mũthingu nĩaikaraga mũno agĩkaariganĩra, ĩndĩ ũrĩa mwaganu ariganagĩra na ihenya. Mũndũ wĩ na ũũgĩ wa ngoro nĩetĩkagĩra mawatho, no mũndũ wa kũhũhũũtĩka nĩkũniinwo aniinagwo. Mũndũ wa mĩikarĩre ya ũthingu nĩmũgitĩre, no mũndũ ũhotomagia mĩthiĩre yake ũcio nĩoimbũragwo. Mũndũ ũrĩa ũhithagĩrĩra ũndũ ũrĩa wa ma, kaĩ arĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Ĩndĩ ũrĩa ũrũithagia ũrĩa ũngĩ ũtheriinĩ, ũcio nĩ wa thaayũ. Mĩario ya mũndũ ũrĩa mũthingu nĩ gĩthima kĩa muoyo, ĩndĩ mĩario ya mũndũ mwaganu ĩhumbĩire mbaara. Rũthũro rũreehage ngũĩ, ĩndĩ wendo wohanagĩra meehia moothe. Mũndũ ũrĩa mũũgĩ aaragia o ũgima, ĩndĩ kĩrimũ gĩetereire o rũthanju. Mũndũ mũũgĩ, ũũgĩ nĩguo ũtonga wake, no mĩario ya kĩrimũ ĩgĩtwaragĩrĩria thĩĩnainĩ. Ũtonga wa mũndũ nĩ ta kĩndũ gĩa kwĩgitia nakĩo, no ũthĩĩni nĩkwananga wanangaga ũrĩa ũrĩ naguo. Mũcaara wa mũndũ mũthingu nĩ muoyo, no uumithio wa mũndũ mwaganu no wĩhia. Ũrĩa ũiguaga agĩtaarwo nĩagĩaga na mũtũũrĩre mwega, ĩndĩ ũrĩa ũtaiguaga agĩkaanio nĩkũũra ooraga. Mũndũ wa ungumania aaragia o maheeni, naake ũrĩa waragia mũhuuhu nĩ kĩrimũ. Kwaria ciugo nyingĩ gũtũmaga mũndũ ahĩtie, ĩndĩ mũndũ mũũgĩ nĩkũmenyerera amenyagĩrĩra mĩario yake. Mĩario ya mũndũ mũthingu nĩ ta betha ĩrĩa njega mũno; no mathugunda ma mũndũ mwaganu matirĩ uumithio. Mĩario ya mũndũ mũthingu nĩ ũteithio kũrĩ andũ aingĩ, no irimũ ikuaga nĩ ũndũ wa ũrimũ wacio. Kĩraathimo kĩa MWATHANI kĩreehage ũtonga, na ndarĩ kĩeha areehanagĩria na ũtonga ũcio. Harĩ kĩrimũ gwĩka ũũru nĩ ta ithaako. Naake mũndũ mũũgĩ akenagio no gwĩka ciĩko cia ũũgĩ. Ũndũ ũrĩa mũndũ mwaganu etigĩrĩĩte nĩguo ũmũkoraga no ũndũ ũrĩa mũndũ mũthingu eriragĩria nĩguo aheagwo. Kĩhuuhũkanio gĩoka, arĩa aaganu matwaragĩrĩrio magatoma, ĩndĩ arĩa athingu hĩndĩ ciothe nĩkũmenyererwo mamenyagĩrĩrwo. Gũtũma kĩgũũta wĩra, no ta ũgagatu wa thiki magegoinĩ, kana ta ndoogo ĩrĩ maitho. Gũtĩĩa MWATHANI gũtũmaga mũndũ oongongererwo matukũ, ĩndĩ matukũ ma ũrĩa mwaganu nĩkũnyiihio manyiihagio. Kĩĩrĩgĩrĩro kĩa arĩa athingu kĩmakinyagia gĩkenoinĩ, no mwĩhoko wa arĩa aaganu no tũhũ mũtheri. MWATHANI nĩ we mwĩgitio wa arĩa ehokeku, no arĩa aaganu nĩkũniina amaniinaga. Mũndũ ũrĩa mũthingu egũtũũra ehandĩĩte ki, no ũrĩa mwaganu nĩkweherio akeeherio thĩ. Mũndũ mũthingu aaragia o maũndũ ma ũũgĩ, no mũndũ wa maheeni nĩagaakirio. Mũndũ mũthingu aaragia o ndeto cia kwendeka, no mũndũ mwaganu aaragia o ndeto cia gũthĩĩnia andũ ngoro. MWATHANI nĩathũire andũ arĩa mahũthagĩra ithimi cia maheeni, ĩndĩ nĩakenagĩra ithimi cia ma. Mwĩtĩĩo-rĩ, ũreehage gĩconoko; ĩndĩ ũũgĩ nĩ wa arĩa menyiihagia. Andũ arĩa eega, wega wao nĩguo ũmatũũragia, no arĩa a ungumania nĩmaniinagwo nĩ ungumania wao. Ũtonga ndũrĩ ũteithio mũthenya wa maraakara ma Ngai, no ũthingu nĩũhonokagia mũndũ kuuma gwĩ gĩkuũ. Mũndũ ũrĩa mũthingu nĩatũũraga mũtũũrĩre mwega, ĩndĩ ũrĩa mwaganu agũithagio nĩ waganu wake. Ũthingu wa arĩa ehokeku nĩũmateithũraga, no mĩgarũ nĩkũgwatio ĩgwatagio nĩ thuti ciayo. Mũndũ mwaganu akua, akuaga na kĩĩrĩgĩrĩro gĩake, mwĩhoko wa andũ ooru no gũthira ũthiraga. Mũndũ ũrĩa mũthingu nĩagitagĩrwo mĩnyamaaroinĩ; ĩndĩ ũrĩa mwaganu nĩkũrekererio arekagĩrĩrio mĩnyamaaroinĩ ĩyo, Mĩario ya mũndũ mwaganu nĩgũthũũkia ĩthuũkagia mũndũ ũrĩa marigainie, ĩndĩ ũũgĩ nĩũhonokagia mũndũ mũthingu. Rĩrĩa andũ athingu maraathimwo andũ a itũũra nĩgũkena makenaga; na rĩrĩa arĩa aaganu marathira no ngemi. Rĩrĩa andũ arĩa athingu maraathimwo itũũra nĩgũtũũgĩrio rĩtũũgagĩrio, ĩndĩ mĩario ya arĩa aaganu ĩtũmaga rĩanangwo. Nĩ ũrimũ gũcambia mũndũ wa itũũra rĩaku, no mũndũ mũũgĩ nĩgũkira akiraga. Mũndũ ũrĩa ũthiaga akĩaragia ndeto cia mũhuuhu ndarĩ hitho, ĩndĩ mũndũ mwĩhokeku, ũcio nĩ wa kwĩhokerwo maũndũ. Bũrũri ũngĩaga ũtaaro mwega nĩkũgũa ũgũaga, no ũrĩa wĩ na ataarani aingĩ nĩkwĩhanda wĩhandaga. Ũrĩa ũtuĩkĩĩte wa kũrĩhĩra mũndũ ũngĩ thiirĩ wake, no nginya ũndũ ũcio ũmũthĩĩnie, kaba kũregana na ũndũ ũcio. Mũtumia wa ngoro njega nĩaheyagwo gĩtĩĩo, no mũtumia ũtarĩ mĩtugo nĩ gĩconoko. Kĩgũũta gĩtingĩonera ũtonga, no mũndũ wĩ kĩyo nĩatongaga. Mũndũ ũrĩa wĩkaga wega, nĩ we wĩgunaga, ĩndĩ mũndũ ũtarĩ tha, nĩ we mwene wĩthũũkagia. Mũndũ mwaganu ndarĩ mũcaara oonaga, no ũrĩa wĩkaga maũndũ ma ũthingu, ũcio igai rĩake nĩ rĩega. Mũndũ ũrũmagĩrĩra ũthingu nĩagaatũũra muoyo, no ũrĩa ũrũmagĩrĩra maũndũ ma waganu nĩagaakua. Andũ a meciiria mooru nĩmathũirwo nĩ MWATHANI, no andũ a mĩthiĩre mĩkinyanĩru nĩmamũkenagia. Hatirĩ hĩndĩ andũ arĩa ooru matakaaherithio, ĩndĩ arĩa athingu nĩmakaahonokio. Mũtumia mũthaka ũtarĩ kĩhaarĩro, no ta gĩcũhĩ gĩa thahabu kĩ iniũrũ rĩa ngũrũe. Mũndũ ũrĩa mũthingu eriragĩria ũndũ ũrĩa mwega, ĩndĩ ũndũ ũrĩa mũndũ mwaganu eriragĩria ũreehage ngũĩ. Mũndũ mũtugi athiaga na mbere na gũtonga, no mũndũ mũkarĩ no gũthiĩ athiaga na mbere gũthĩĩna. Mũndũ mũtugi nĩaraathimagwo, na ũrĩa ũkundanagia maaĩ naake nĩakundagio. Ũrĩa ũregaga kwenderia andũ irio nĩarumagwo nĩ andũ, ĩndĩ ũrĩa wendagĩria andũ, nĩmamũraathimaga. Ũrĩa ũcaragĩrĩria maũndũ ma wega nĩagaathagĩrĩrio, ĩndĩ ũrĩa ũcaragia ũũru, noguo ũmũkoraga. Ũrĩa wĩhokaga ũtonga wake aitĩkaga ta mahuti hĩndĩ ya mbura ĩrĩa nene, no ũrĩa mũthingu arĩruraga o ta mathangũ. Mũndũ ũrĩa ũnyariiraga mũciĩ wake ndarĩ uumithio oonaga, kĩrimũ nakĩo gĩtuĩkaga ndungata ya mũndũ ũrĩa mũũgĩ. Maciaro ma mũndũ ũrĩa mũthingu nĩ mũtĩ wa muoyo, na mũndũ mũũgĩ nĩaguucagĩrĩria mĩoyo ya andũ aingĩ. Angĩkorwo andũ arĩa eega magwataga igai rĩao marĩ o gũũkũ thĩ-rĩ, arĩa aaganu na arĩa eehia mangĩkĩaga kũgwata rĩao atĩa? Mwendi gũtaarwo nĩ mwenda ũmenyo ĩndĩ mũthũũri gũkaanio ũcio nĩ kĩrimũ. Mũndũ mwega nĩatũũgagĩrio nĩ MWATHANI, ĩndĩ mũndũ wa mĩtugo mĩũru nĩamũherithagia. Mũndũ ndangĩgaacĩra na maũndũ ma waganu, no mũndũ angĩĩhanda maũndũinĩ ma ũthingu ndangĩenyenyeka. Mũtumia ngatha nĩ thũmbĩ ya mũthuuriwe, ĩndĩ mũtumia ũrĩa ũconorithagia mũthuuriwe nĩ ta woru wĩ mahĩndĩinĩ. Mathugunda ma mũndũ mũthingu nĩ ma kĩhooto, no mataaro ma mũndũ mwaganu nĩ mahotomu. Mĩario ya arĩa aaganu no ya ũũragani mũtheri, ĩndĩ mĩario ya arĩa arũngĩrĩru nĩĩmateithũraga. Arĩa aaganu nĩkũng'aũranio mang'aũranagio magathira, no arĩa athingu megũtũũra mehandĩĩte. Mũndũ agaathagĩrĩrio nĩ ũndũ wa ũũgĩ wake, no ũrĩa ũtarĩ mũũgĩ nĩkũnyararwo anyararagwo. Kaba mũndũ wonagwo ta atarĩ kĩene na nĩeyonagĩra gĩa kũrĩa, gũkĩra mũndũ wĩ igweta, no ndangĩonera gĩa kũrĩa. Mũndũ mũthingu nĩamenyagĩrĩra mahiũ maake, ĩndĩ ũrĩa mwaganu no wĩĩ mũtheri oonagia mahiũ maake. Mũrĩmi wĩ kĩyo ndaagaga gĩa kũrĩa ĩndĩ ũrĩa ũtũũraga mbũrũũrũ no kwara araga rũhĩ. Andũ arĩa aaganu maakenagĩra o maũndũ ma waganu wao, ĩndĩ arĩa athingu mehandaga wega. Mũndũ ũrĩa mwaganu agwatagio nĩ mĩario ya kanua gaake, ĩndĩ ũrĩa mũthingu nĩgwĩthara etharaga thĩĩnainĩ Mĩario ya mũndũ mwega ĩtũmaga aikare egangarĩĩte, na mũndũ arĩhagwo mũcaara kũringana na wĩra wake. Kĩrimũ-rĩ, kĩyonaga gĩ kĩũgĩ mũno, no mũndũ mũũgĩ nĩathikagĩrĩria ũtaaro. Mang'ũrĩka ma kĩrimũ moimbũkaga na ihenya, ĩndĩ mũndũ mũũgĩ arumwo nĩkũmeria ameragia ũhoro ũcio. Mũndũ waragia ũhoro wa ma ũira wake ũkoragwo wĩ wa ma, ĩndĩ mũndũ wa maheeni arutaga ũira wa maheeni. Ciugo itarĩ mbaarĩrĩre wega itiihagia o ta rũhiũ, no ciugo cia ũũgĩ nĩkũhooreria ihooragĩria. Ũhoro wa ma ũtũũraga tene na tene, ĩndĩ maheeni no ma ihinda iniini. Maheeni marĩ ngoroinĩ cia arĩa mathugundaga ũũru, ĩndĩ ngoroinĩ cia arĩa mathugundaga maũndũ ma wega, no gĩkeno. Hatirĩ ũndũ mũũru ũkoraga andũ arĩa athingu, no arĩa aaganu matũũraga maiyũrĩrĩirwo nĩ ũũru. Maheeni nĩ kĩndũ kĩ magigi harĩ MWATHANI, no arĩa eeki maũndũ ma ma, MWATHANI nĩgũkena amakenagĩra. Mũndũ mũũgĩ nĩahithagĩrĩra ũũgĩ wake, ĩndĩ ngoro cia irimũ cianagĩrĩra ũrimũ wacio. Mũndũ wĩ kĩyo nĩatuĩkaga mũthamaki, no gũtuĩka kĩgũũta gũtũmaga mũndũ atũũre e ngombo. Kĩeha gĩikaragia ngoro ĩrĩ nditũ, ĩndĩ kwarĩrio wega gũtũmaga mũndũ akene. Mũndũ ũrĩa mũthingu nĩ kĩonereria kĩega harĩ andũ arĩa angĩ, no mĩthiĩre ya ũrĩa mwaganu nĩkũhĩtithia ĩmahĩtithagia. Kĩgũũta gĩtingĩinũkĩria nyama ya iguĩma, ĩndĩ mũndũ wĩ kĩyo ũtonga wake nĩ wa bata. Ũthingu ũtũmaga mũndũ atũũre muoyo, ĩndĩ waganu werekagĩria mũndũ o gĩkuũinĩ. Mwana mũũgĩ nĩathikagĩrĩria ithe akĩmũtaara, ĩndĩ mũndũ mũremi ndaiguaga agĩkaanio. Mũndũ wa mĩario mĩega arĩagĩra mĩario ĩyo yake, ĩndĩ mũndũ mungumania eendaga o haaro. Mũndũ ũrĩa ũmenyagĩrĩra ciugo ciake, nĩatũũragia muoyo wake; ĩndĩ mwaria ndeto itarĩ kĩhaarĩro nĩ we mwene wĩyanangaga. Kĩgũũta kĩĩriragĩria na gĩtione kĩndũ, ĩndĩ mũndũ wĩ kĩyo nĩgũtongio atongagio. Mũndũ mũthingu nĩathũire ndeto cia maheeni, ĩndĩ mũndũ mwaganu mĩtugo yake ĩ thoni na gĩconoko. Ũthingu nĩũgitagĩra mũndũ ũtarĩ na mahĩtia, no meehia mang'aũranagia mwene mo. Kwĩ mũndũ wĩtuaga mũtongu na ndarĩ kĩndũ, na ũngĩ agetua mũthĩĩni, ĩndĩ nĩ gĩtonga. Mũndũ gĩtonga ahũthagĩra ũtonga wake nĩguo ahonokie muoyo wake, ĩndĩ mũthĩĩni ndarĩ mũndũ ũngĩtindanĩrĩra naake. Mũndũ mũthingu nĩ ta taawa wakanaga hingo ciothe, ĩndĩ mũndũ mwaganu nĩ ta taawa wakanaga ũkĩhooraga. Mwĩtĩĩo ũreehage o thĩĩna, ĩndĩ mwendi gũtaarwo egĩyagĩra na ũũgĩ. Ũtonga wa gũũka na ihenya ũthiraga na ihenya, ĩndĩ ũtonga wa kuonwo na thithino nĩũtũũraga. Ũndũ mwĩrĩgĩrĩre waga kũhinga nĩũragaga mũndũ ngoro, no ũndũ mwĩrĩgĩrĩre wahinga nĩũkenagia mũndũ. Mũndũ ũthũire gũtaarwo nĩkwĩyũnũha eyũnũhaga, ĩndĩ mũndũ wathĩkagĩra maathani nĩatugagwo. Kĩrĩra kĩa mũndũ mũũgĩ nĩ gĩthima kĩa muoyo; gĩteithagia mũndũ gũtheema ũgwati. Ũũgĩ ũtũmaga mũndũ aheeo gĩtĩĩo, ĩndĩ mĩthiĩre ya mĩgarũka nĩ yo mwanangĩko wao. Andũ arĩa abaarĩrĩri meekaga maũndũ maao na ũũgĩ, ĩndĩ kĩrimũ nĩkwanĩka kĩanĩkaga ũrimũ wakĩo. Mũrekio mũũru aingagĩria andũ ũũruinĩ, na mũrekio mwĩhokeku areehage thaayũ. Mũregi gũtaarwo atũũraga e mũthĩĩni na aconokeete, ĩndĩ mũndũ wenda kũrũngwo nĩatĩĩagwo. Ũndũ mwĩrirĩrie wahinga wĩ gĩkeno ngoroinĩ, ĩndĩ irimũ nĩithũire gũtigana na ũrimũ wacio. Mũceera na andũ arĩa oogĩ nĩohĩgaga, ĩndĩ mũceera na mũkũndũ akũndũkaga o taake. Eehia ũũru nĩguo ũmathingataga, ĩndĩ arĩa athingu marĩhagwo na maũndũ meega. Mũndũ mwega atigagĩra o nginya acũkũrũ aake magai, ĩndĩ ũtonga wa mũndũ mwĩhia ũigĩirwo andũ arĩa athingu. Mũgũnda wa mũthĩĩni ũrĩa ũtarĩmagwo wahota kuumia irio nyingĩ, ĩndĩ ũmaathi ũcio wahota kwanangwo hatarĩ kĩhooto. Mũndũ wa kũiga rũthanju thĩ ndeendeete mwana wake, ĩndĩ ũrĩa ũmwendeete nĩamũrũngaga. Mũndũ mũthingu ndaagaga gĩa kũrĩa, ĩndĩ mũndũ mwaganu ndahũũnaga. Mũtumia mũũgĩ nĩgwaka aakaga mũciĩ wake, ĩndĩ mũtumia kĩrimũ nĩgũtharia aũtharagia na mooko maake mwene. Mũndũ wa mũtũũrĩre mwega nĩgũtĩĩa atĩĩaga MWATHANI, no wa mũtũũrĩre mũhĩtanu nĩkũmena amũmeneete. Mĩario ya mũndũ kĩrimũ nĩ rũthanju rwa kũmũhũũra, no andũ arĩa oogĩ ciugo ciao nĩ cia kũmagitĩra. Kũrĩa kwĩ ndeegwa cia kũrĩma magetha nĩ maingĩ, ĩndĩ kũrĩa gũtarĩ, noguo magetha manyiihĩĩte. Mũira mwĩhokeku ndaheenanagia, ĩndĩ ũrĩa ũtarĩ mwĩhokeku, aaragia o maheeni. Mũndũ wa kĩnyũrũri ndangĩũhĩga, ĩndĩ mũndũ mũigua oohĩgaga na ihenya. Tiga gũikarania na kĩrimũ, amu gĩtingĩkũhe ũtaaro. Ũũgĩ wa mũndũ mũbaarĩrĩri nĩkũmenya ũhoro wa mĩthiĩre yake, ĩndĩ ũkĩĩgu wa kĩrimũ nĩũkĩhĩtithagia. Ngai nĩanyaraire andũ arĩa aaganu, ĩndĩ nĩakenagio nĩ andũ arĩa eega. Ũrũrũ wa ngoro ũmenyekaga no mwene yo, o na gĩkeno kĩayo hatirĩ mũndũ ũngĩ ũngĩkĩmenya. Nyũmba ya mũndũ mwaganu nĩkũniinwo ĩkaaniinwo, ĩndĩ hema ya mũndũ mũthingu ĩgaatũũra o ho. Nĩkũrĩ njĩra mũndũ oonaga ta arĩ yo nũngarũ, ĩndĩ marigĩrĩrio maayo no gĩkuũinĩ. Mĩtheko no ĩhithĩrĩre kĩeha, na gĩkeno no kĩrĩĩkĩrĩrie na kĩeha. Mũndũ mũgarũ ndarĩ uumithio oonaga, mũndũ mwega oonaga uumithio wa wega wake. Kĩrimũ gĩĩtĩkagia ũndũ o wothe, ĩndĩ mũndũ mũũgĩ nĩathimaga maũndũ. Mũndũ mũũgĩ nĩgwĩcuuma ecuumaga agetheemaga ũũru, ĩndĩ mũndũ kĩrimũ nĩgwĩtwara etwaragĩrĩria ũũruinĩ ũcio. Mũndũ wa kũraakara na ihenya eekaga maũndũ ma ũrimũ, ĩndĩ mũndũ mũũgĩ nĩkwĩnyiita enyiitaga. Irimũ magai macio no ũrimũ, no arĩa abaarĩrĩri nĩ thũmbĩ ya ũũgĩ meekagĩrwo. Andũ arĩa ooru mainamagĩrĩra arĩa eega, arĩa aaganu nao maikaraga ihingoinĩ cia arĩa athingu mekonoteete. Mũthĩĩni athũirwo nĩ nginyagia mũndũ wa itũũra rĩake, ĩndĩ gĩtonga nĩkĩrĩ araata aingĩ. Mũndũ ũmeneete ũrĩa ũngĩ ũcio nĩ mwĩhia, ĩndĩ gũkena-rĩ, nĩ ũrĩa ũiguagĩra mũthĩĩni tha. Githĩ arĩa mathugundaga ũũru ti kũhĩtia mahĩtagia? Arĩa mathugundaga mawega, kĩrĩa moonaga nĩ ũtugi na maũndũ ma ma. Kũruta wĩra na kĩyo kwĩ uumithio, ĩndĩ kanua monjore gatirĩ uumithio. Andũ arĩa oogĩ ũtonga wao nĩguo thũmbĩ yao, ĩndĩ irimũ imenyekaga nĩ ũndũ wa ũrimũ wacio. Mũira wa ma nĩahonokagia andũ, ĩndĩ ũrĩa ũrutaga ũira wa maheeni nĩ mũmakunyanĩri. Mũndũ ũrĩa ũtĩĩĩte MWATHANI nĩarĩ na mwĩhoko mũrũmu; na ciana ciake nĩirĩonaga ha kũũrĩra. Gũtĩĩa MWATHANI nĩ gĩthima kĩa muoyo, nĩ gĩa gũtũma mũndũ atheemage mĩtego ya gĩkuũ. Mũthamaki ũrĩa wathaga andũ aingĩ nĩekagĩrĩrwo, ĩndĩ ũrĩa wathaga o andũ anyiinyi oonekaga ta atarĩ kĩene. Mũndũ mũũgĩ ndahiũhaga kũraakara, ĩndĩ ũrĩa ũraakaraga na ihenya, oonanagia ũrĩa akĩĩgĩĩte. Thaayũ wa ngoro ũtũmaga mwĩrĩ ũgĩe na hinya, ĩndĩ ũiru nĩ ta woru wĩ mahĩndĩinĩ. Mũhinyĩrĩria athĩĩni nĩkũnyarara anyararaga ũrĩa wamoombire, ĩndĩ ũrĩa ũmaiguagĩra tha nĩgũtĩĩa atĩĩaga Ngai. Mũndũ mwaganu ang'aũranagio nĩ waganu wake, ĩndĩ ũrĩa mũthingu agitagĩrwo nĩ ũthingu wake. Ũũgĩ ũtũũraga ngoroinĩ ya mũndũ ũrĩa wĩ na ũmenyo, ĩndĩ irimũ itingĩmenya ũhoro wa ũũgĩ. Ũthingu nĩgũtũũgĩria ũtũũgĩragia rũũrĩrĩ, ĩndĩ wĩhia nĩgũconorithia ũconorithagia andũ oothe. Ndungata ĩrĩa ĩtungataga maũndũ wega, nĩtũũgagĩrio nĩ mũthamaki, ĩndĩ ĩrĩa ĩĩkaga maũndũ ma gĩconoko nĩherithagio. Icookia rĩega nĩrĩhooreragia maraakara, ĩndĩ rũcinũ rũtũmaga maraakara maakane. Mũndũ mũũgĩ aaragia o maũndũ magũtũma ũũgĩ wĩrirĩrio, ĩndĩ irimũ ciaragia o ũrimũ. Maitho ma MWATHANI moonaga kũndũ guothe, macũũthagĩrĩria andũ magĩĩka ũũru kana wega. Ciugo cia tha ciĩkagĩra mũndũ hinya, ĩndĩ ciugo itarĩ tha nĩ cia kũũraga mũndũ ngoro. Kĩrimũ gĩtirũmbũyanagia na ũrutani wa ithe, ĩndĩ mũndũ mũbaarĩrĩri nĩerũmbũyagia agĩkaanio. Mũndũ mũthingu nĩeigagĩra ũtonga, ĩndĩ mũthiithũ wa mũndũ mwaganu nĩ thĩĩna mũtheri. Mũndũ mũũgĩ atambagia ũmenyi, ĩndĩ kĩrimũ gĩtiũĩ gwĩka ũguo. MWATHANI nĩakenagĩra mahooya ma andũ arĩa athingu, ĩndĩ magongoona ma andũ arĩa aaganu nĩamathũire. MWATHANI nĩathũire mĩthiĩre ya arĩa aaganu, ĩndĩ arĩa meekaga maũndũ ma ũthingu acio nĩameenda. Mũndũ wa mĩtugo mĩũru iherithia rĩake nĩ inene; mũndũ ũthũire gũkaanio marigĩrĩrio maake no gũkua. Kwa arĩa akuũ o na icuainĩ MWATHANI nĩoĩ ũrĩa gũtariĩ, makĩria ma ũguo nĩoĩ meciiria ma andũ. Mũndũ mwĩĩkĩrĩri ndeendaga kũrũngwo; ndeendaga gũthiĩ ndunduinĩ ya arĩa oogĩ. Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ akeneete, o na gĩthiithi nĩkĩonanagia, ĩndĩ e na kĩeha aikaraga arĩ mũritũhĩre ngoro. Mũndũ mũũgĩ nĩendaga kuongerera ũũgĩ, ĩndĩ irimũ itũũragia o ũrimũ wacio. Mũtũũrĩre wa arĩa anyamarĩku nĩ wa kwĩhinyanĩrĩria gũtheri, ĩndĩ arĩa akenu maikaraga ta marĩ ndĩainĩ. Kaba ngorwo na indo itarĩ nyingĩ na ngorwo ndĩĩĩte MWATHANI, gũkĩra gũtonga na ngorwo na mĩtangĩko. Kaba kũrĩa managu harĩ na ũiguano, gũkĩra gũthĩnjĩrwo ndeegwa noru harĩ na rũthũũro. Mũndũ wa marũrũ atũmaga kũgĩe ngarari, ĩndĩ gũkirĩrĩria kũreehage thaayũ. Mũtũũrĩre wa kĩgũũta ũiyũirwo nĩ thĩĩna, ĩndĩ mũtũũrĩre wa mũndũ mũthingu ũnyorokeete o wega. Mwana mũũgĩ atũmaga ithe akene, ĩndĩ mwana kĩrimũ nĩkũnyarara anyararaga nyina. Mũndũ mũkĩĩgu akenagio nĩ ũrimũ wake, ĩndĩ mũndũ mũũgĩ mĩthiĩre yake nĩ mĩkinyanĩru. Kĩrĩra kĩega kĩreehage mĩbango mĩega, namo mataaro mooru mareehage mĩbango mĩũru. Kaĩ nĩ ũndũ wĩ gĩkeno kũheana icookia rĩega ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire-i! Mũndũ ũrĩa mũũgĩ atheemaga njĩra ya kwa arĩa akuũ, akagerera njĩra ya kũmũkinyia muoyoinĩ. MWATHANI nĩgũtharia atharagia mũciĩ wa mũndũ mwĩtĩi, no nĩamenyagĩrĩra indo cia mũtumia wa ndigwa. MWATHANI nĩathũire mathugunda mooru, ĩndĩ ndeto njega nĩacikenagĩra. Mũhahamĩri wa indo ciene areehagĩra mũciĩ wake thĩĩna, ĩndĩ mũndũ ũthũire mahaki nĩwagũtũũria muoyo wake. Mũndũ mũthingu nĩabaaragĩrĩra macookio maake wega, ĩndĩ macookio ma kĩrimũ makoragwo me mooru. MWATHANI nĩaraihĩrĩirie mũndũ ũrĩa mwaganu, ĩndĩ mahooya ma ũrĩa mũthingu nĩamaiguaga. Gĩthiithi gĩcanjamũku nĩgĩkenagia ngoro, nacio ndeto njega nĩitũmaga mũndũ aigue wega. Mũndũ mũũgĩ nĩathikagĩrĩria rĩrĩa ekũrũngwo, na nĩarĩtũũranagia na andũ arĩa oogĩ. Mũndũ ũtenda gũtaarwo nĩemeneete, no ũrĩa wendeete kũrũngwo nĩagĩaga na ũmenyo. Gũtĩĩa MWATHANI nĩgũtũmaga mũndũ agĩe na ũũgĩ, nakuo kwĩnyiihia gũtũmaga mũndũ atĩĩo. Mũndũ abangaga mĩbango, no mũmĩhingia nĩ MWATHANI. Mĩthiĩre ya mũndũ nĩ mĩkinyanĩru maithoinĩ maake, ĩndĩ MWATHANI no we ũmĩthimaga. Wĩhokagĩre MWATHANI mĩbango yaku na nĩrĩgaacagĩra. Hatirĩ kĩndũ o na kĩmwe MWATHANI oombire hatarĩ gĩtũmi gĩakĩo, o naake mũndũ mwĩhia oombirwo nĩ ũndũ wa mũthenya wa ithirĩro. MWATHANI nĩathũire mũndũ mwĩtĩi, mũndũ ta ũcio ndangĩaga kũherithio. Wĩhokeku na ũthingu nĩihorohagĩria meehia, na gũtĩĩa MWATHANI gũtũmaga mũndũ atheeme ũũru. Mũndũ akenia MWATHANI, atũmaga thũ ciake ituĩke araata. Kaba tũindo tũniini twĩ na kĩhooto, gũkĩra uumithio mũingĩ woneetwo na ungumania. Mũndũ nĩ we ũthugundaga mĩthiĩre yake, ĩndĩ MWATHANI nĩ we ũmuonagĩrĩria njĩra. Mũthamaki arĩ na ũhoti wa gũtuithania maũndũ, na matua maake makoragwo marĩ ma kĩhooto. MWATHANI eendaga ithimi ciothe ituĩke cia ma, o na mathogora moothe matuĩke ma kĩhooto. Harĩ athamaki kũmaramara nĩ ũndũ wĩ magigi, nĩ amu ũthamaki ũrũmagio nĩ waragania. Mũthamaki akenaga nĩkũigua ũhoro wa ma, na nĩakenagio nĩ ũrĩa waragia ũhoro wa ma. Marũrũ ma mũthamaki mareehage gĩkuũ, ĩndĩ mũndũ mũũgĩ nĩamahooragĩria. Gũtiirĩrwo gĩthiithi nĩ mũthamaki kwĩ mwago, kwendwo nĩ we nĩ ta itu rĩa mbura ya hĩndĩ ya kĩmera. Kũgĩa na ũũgĩ gũkĩrĩĩte kũgĩa na thahabu, nakuo kũgĩa na ũmenyo gũgakĩra kũgĩa na betha. Barabara ya mũndũ mũthingu ĩmwĩthemagia ũũruinĩ; ũrĩa ũmenyagĩrĩra njĩra yake nĩagitagĩra muoyo wake. Mwĩtĩĩo werekagĩria mũndũ mũthiroinĩ, naruo rũng'athio nĩkũrũnda rũmũrũndaga. Kaba kwĩnyiihia ũikaranie na mũthĩĩni, kũrĩ kũgayana itaha rĩaku na andũ etĩĩi. Ũrĩa ũthikagĩrĩria agĩtaarwo nĩagaacagĩra; nakuo kwĩhoka MWATHANI kũreehagĩre mũndũ gĩkeno. Mũndũ mũũgĩ nĩamenyekaga nĩ ũndũ wa ũũgĩ wake, na mĩario mĩnyoroku yonganagĩrĩra ũmenyo. Ũũgĩ nĩ gĩthima kĩa muoyo kũrĩ mũndũ ũrĩa mũũgĩ, ĩndĩ irimũ, ũrimũ nĩguo ihera rĩacio. Mũndũ mũũgĩ nĩabaaragĩrĩra mĩario yake, mĩario yake yongagĩrĩra ũmenyo. Ndeto njega nĩ ta ũũkĩ; igĩcamwo i mũrĩo, na harĩ mwĩrĩ nĩ ũgima. Harĩ na njĩra mũndũ oonaga ta arĩ yo njega, ĩndĩ imwerekagĩria gĩkuũinĩ. Kũnyootera wĩra gũtũmaga mũndũ aũrute na kĩyo, akaũruta o nginya akanyootoka. Mũndũ mwaganu athugundaga o maũndũ ma ũũru, mĩario yake ĩhaana o ta rũrĩrĩmbĩ rwa mwaki. Mũhuuhu ũtambagio nĩ mũndũ ũrĩa mwaganu; naake mũndũ wa njuukũ aharaganagia ũraata wa andũ. Mũndũ wa haaro aguucagĩrĩria mũndũ wa itũũra rĩake, akamũtoonyia ũgwatiinĩ. Mũndũ ũhingahingaga maitho maake mĩtugo yake ti mĩega. Mũndũ ũtembaga mĩromo yake atũmaga maũndũ mooru mekĩke. Mbuĩ nĩ thũmbĩ ya ũgemu, nĩ kĩheeo kĩa mũtũũrĩre wa ũthingu. Mũndũ ũtumagĩria maraakara maake nĩ mwega gũkĩra njamba, na mũndũ ũũĩ kuoha rũrĩmĩ rwake nĩ mwega gũkĩra mũndũ ũtuunyanĩĩte itũũra. Kura nĩgũikio ciikagio andũ mamenye wendi wa Ngai ĩndĩ Ngai nĩ we ũtuithanagia. Kaba kũrĩa keenyũ gatheri ka mũgate kwĩ na thaayũ, gũkĩra thigũkũ mũciĩ wĩ na ngũĩ. Ndungata ĩrĩa mbaarĩrĩri maũndũ wega, nĩgaatuĩka ya gwatha mũũriũ wa mwene yo ũrĩa ũreehage gĩconoko, na nĩkaagwata igai hamwe na ciana ciake. Betha na thahabu iniinagwo ngaanga nĩ mwaki, ĩndĩ MWATHANI nĩ we ũroranagia ngoro. Mũndũ ũrĩa mwaganu athikagĩrĩria maũndũ ma waganu; na mũndũ wa maheeni athingataga o maũndũ ma maheeni. Mũndũ ũrĩa ũnyũrũragia mũthĩĩni nĩ ũrĩa wa mũũmbire anyũrũragia; mũndũ ũkenaga andũ moona ũũru ndangĩaga kũherithio. Andũ arĩa akũrũ metĩĩaga na ciana cia ciana ciao, o ta ũrĩa ciana nacio ciĩtĩĩaga na aciari acio. Mĩario ya bata ndĩngiuma kanua ka mũndũ kĩrimũ na mũndũ wĩheete gĩtĩĩo ndangĩaria maheeni. Andũ amwe meciiragia mahaki maringaga ciama, mũheani wamo eetĩkĩĩtie mahota gũthondeka maũndũ moothe. Ũrĩa wohanagĩra nĩ wendani acaragia, no ũrĩa ũtindagĩrĩra mahĩtia nĩkũũraga ooragaga ũraata. Mũndũ mũũgĩ angĩkaanio nĩaiguaga, mũndũ kĩrimũ o na angĩhũũrwo mĩcarica igana ndangĩigua. Waganu ũtwaranaga na ũremi, thuuthainĩ mũndũ oonaga o ruwo. Kaba gũtũngwo nĩ nduba ĩtuunyĩĩtwo ciana ciayo, gũkĩra gũkora kĩrimũ gĩkĩrĩa ũrimũ wakio. Mũndũ ũrĩa ũrĩhaga wega na ũũru, ũũru ũtũũranagia naake. Kĩambĩrĩria kĩa ngarari nĩ ta rũũĩ rũkiuna, tigana na ngarari weherere mbaara. Mũndũ ũrĩa ũhinyagĩrĩria mũndũ ũrĩa mũthingu, na ũrĩa ũtũũgĩragia ũrĩa mwaganu, matikenagia MWATHANI o na haniini. Mbeeca harĩ kĩrimũ cia tũhũ, tondũ gĩtingĩhota gũcihũthĩra na ũũgĩ. Araata matũũraga meendaine, andũ maciaranagĩrwo nĩguo mateithanagie. Kĩrimũ gĩtuĩkaga mũira wa mũndũ ũngĩ; gĩgagĩtuĩka gĩa kũmũrĩhĩra thiirĩ. Mwendi wĩhia nĩ haaro egĩĩragĩra. Mwendi gũtonga nĩ thĩĩna mũtheri ecaragĩria. Mũndũ ũrĩa wĩciiragia na njĩra ĩtarĩ nũngĩrĩru, ndarĩ ũndũ mwega angĩona; ũrĩa waragia ũũru, etoonyagia thĩĩnainĩ. Mwana kĩrimũ atũũragia mũciari wake na kĩeha, na mũciari wa mwana ũcio ndaikaraga e mũkenu. Ngoro njanjamũku ĩtũmaga mũndũ aikare arĩ mũkenu, ihooru nĩkũhinyaria rĩhinyaragia mũndũ. Andũ arĩa aaganu maamũkagĩra mahaki, namo maciira makaaga gũtuuo na kĩhooto. Mũndũ mũũgĩ nĩamenyaga ũndũ ũrĩa wa bata, ĩndĩ kĩrimũ gĩtirĩ ũndũ ũngĩgĩteithia. Mwana kĩrimũ atũũragia ithe na kĩeha, na akaiguithia nyina ruwo ngoro. Nĩ ũndũ mũũru kũherithia mũndũ mũthingu, o na nĩ ũũru kũhũũra andũ a gĩtĩĩo na kĩboko. Mũndũ mũũgĩ nĩathimaga mĩario yake, mũndũ wa ngoro hooreri ũcio nĩ mũtaũku. Tondũ rĩĩrĩ, o na kĩrimũ kĩngĩĩkirĩra, no kĩonwo gĩ kĩũgĩ, na kĩngĩtumia no kĩonwo ta gĩ gĩtaũku. Mũndũ ũtaiguanaga na andũ arĩa angĩ, nĩkwenda eendeete maũndũ maake, na nĩareganaga na matua ma arĩa angĩ. Kĩrimũ gĩtimakagio nĩ ũkĩĩgu wakĩo, gĩkenagio no kwĩgaathĩrĩria. Meehia mareehage gĩconoko, kwĩagĩra gĩtĩĩo kũreehage thoni. Ciugo iria mũndũ aaragia no ituĩke kĩhumo kĩa ũũgĩ, o ta ndia ndiku na ta karũũĩ gegũtherera. Ti wega kũgaathĩrĩria mũndũ mwaganu, kana kwogomia kĩhooto kĩa ũrĩa mũthingu. Mĩario ya kĩrimũ ĩreehage haaro, na nĩkĩo kĩĩtagĩria rũthanju. Mĩario ya kĩrimũ nĩ yo ĩkĩũnũhaga, nacio ciugo ciakĩo nĩcio igĩtoonyagia ũgwatiinĩ. Mũhuuhu ũrĩ cama mũno, mũndũ aũigua ndũriganagĩra. Mũndũ kĩgũũta wĩrainĩ wake ndarĩ ũtiganu na mũndũ mwanangi. MWATHANI nĩ mũnaara ũrĩ na hinya, mũndũ mũthingu angĩĩhitha thĩinĩ, aikaraga ahooreire. Gĩtonga kĩĩgeragĩria atĩ kĩgitĩirwo nĩ ũtonga wakĩo; o ta itũũra rĩirigĩirwo na rũthingo rwa mahiga. Mũndũ mwĩtĩi nĩkwanangĩka anangĩkaga, ĩndĩ ũrĩa mwĩnyiihia nĩgũtĩĩo atĩĩagwo. Nĩ ũndũ wa ũrimũ o na wĩ gĩconoko, mũndũ gũcookia ũhoro ataiguĩte. Kwĩyũmĩrĩria mũndũ arĩ mũrũaru gwĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa kũhona, ĩndĩ mũndũ angĩaga kwĩyũmĩrĩria ndangĩhona. Mũndũ mũũgĩ nĩegĩagĩra na ũmenyo, naake mũndũ mũtaũku nĩacaragia ũũgĩ. Ũngĩenda kuona mũnene-rĩ, thiĩ ũkuuĩĩte kĩheeo gĩa kũmũhe na nĩũkũmuona. Mwambĩrĩria ciira oonagwo ta arĩ we wĩ na ũhoro wa ma, o nginya hĩndĩ ĩrĩa ũrĩa araciira naake arĩambĩrĩria kũmũũria ciũria. Kura ĩniinaga ngarari, nĩtuithanagia andũ eerĩ njamba. Teithia mũndũ ũrĩa mũciaranĩirwo naake, na nĩarĩkũgitagĩra o ta rũthingo rwa itũũra rĩrĩ hinya; ĩndĩ mũngĩtetania naake o na gũgũteithia ndangĩgũteithia. Maũndũ marĩa mũndũ aaragia nĩ mo hũũni yake, maũndũ macio nĩ mo atũũranagia namo. Mĩario ĩrĩa mũndũ aaragia nĩ yo ĩreehage muoyo kana gĩkuũ kwoguo maciaro maayo no mũhaka mũndũ amaamũkĩre. Mũndũ ũrĩa ũgĩĩte na mũtumia nĩagĩĩte na kĩndũ kĩega, na nĩgũtugwo atugĩĩtwo nĩ MWATHANI. Mũthĩĩni nĩgũthaithana athaithanaga, ĩndĩ gĩtonga nĩkũgoromoka kĩgoromokaga. Araata amwe matingĩĩhokwo, no nĩkũrĩ araata mangĩtuĩka ehokeku o na gũkĩra aariũ a nyina na mũndũ. Kaba mũthĩĩni ũthiaga na mĩthiĩre mĩrũngĩrĩru, gũkĩra kĩrimũ kĩiyũirwo nĩ maheeni. Tiga wega mũndũ kwaga ũmenyo, kũhĩka gũtũmaga mũndũ ahĩtie. Mũndũ mũkĩĩgu nĩ we wĩthũũkagĩria na mĩthiĩre yake, nayo ngoro yake ĩkanugunĩra MWATHANI. Gĩtonga kĩrĩ araata aingĩ, ĩndĩ mũthĩĩni nĩkũũrĩrwo ooragĩrwo nĩ o. Mũira wa maheeni no mũhaka aherithio, mũndũ wa maheeni ndangĩĩteithũra. Andũ aingĩ nĩmeendagĩrĩria harĩ andũ arĩa marĩ igweta; andũ arĩa aheani marĩ araata aingĩ. Mũthĩĩni ndarĩ kĩene harĩ aariũ a ithe; ningĩ o na angĩgeria na kĩyo atĩa ndangĩgĩĩra na araata, o na angĩmeringĩrĩria matingĩmwĩtĩkĩra. Mũndũ mwendi ũũgĩ nĩ we mwene wĩĩkaga wega, ningĩ ũrĩa wĩ na ũmenyo nĩagaacagĩra. Mũira wa maheeni no mũhaka aherithio, mũndũ waragia maheeni nĩakaaniinwo. Mũtũũrĩre mwega gwĩ kĩrimũ nĩ wa tũhũ, ningĩ gũtiagĩrĩire ndungata ĩtuĩke ya gwathaga anene. Mũndũ mũũgĩ nĩatumagĩria maraakara na ihenya, gĩkeno gĩake nĩkũrekanĩra. Maraakara ma mũthamaki nĩ ta mũraramo wa mũrũũthi, ĩndĩ angĩkwenda no ta mbura ya maguna ng'ombe. Mwana kĩrimũ areehagĩre ithe ũgwati, na mũtumia mũnegeni no ta maaĩ magĩtaata, ta - ta - ta. Mũndũ ahota kũgaya ũtonga mũingĩ kuuma kũrĩ aciari, ĩndĩ mũtumia mũgerekereri nĩkĩheeo kuuma kwĩ MWATHANI. Ũthayo ũtũmaga mũndũ akome toro mũnene, mũndũ kĩgũũta arĩikaraga na ng'aragu. Kũmenyerera maathani nĩkuo kũmenyerera ũtũũro; Ĩndĩ mũndũ ũthũire gũtaarwo egĩĩragĩra gĩkuũ. Mũndũ ũrĩa ũtugaga mũthĩĩni nĩ ta kũhithia ahithagia indo ciake he MWATHANI, wega ũcio wake MWATHANI nĩaũrĩhaga. Menyeria ciana ciaku mĩthiĩre ĩrĩa mĩega o hĩndĩ ĩrĩa irĩ nyiinyi cia kwĩruta maũndũ; ĩndĩ wacirekereria nĩ gũthũũka igũthũũka. Mũndũ wa marũrũ maingĩ no mũhaka aherithio, tondũ o na wamũteithia, no mũhaka ũgeeka o ũguo hĩndĩ ĩngĩ. Thikagĩrĩria kĩrĩra o na ũtaaro, na nĩũkũũhĩga. Andũ mebangagĩra maũndũ maingĩ, ĩndĩ kwenda kwa MWATHANI nĩkuo kũhingaga. Mũndũ mũkoroku e gĩconoko, naake mũthĩĩni nĩ mwega gũkĩra mũheenania. Gũtĩĩa MWATHANI kuongagĩrĩra mũndũ matukũ, mũndũ agagĩikara egangarĩĩte na ndarĩ ũũru ũmũkoragĩrĩra. Kĩgũũta kĩrikagia guoko irioinĩ, no gĩkaremwo nĩkwĩyoera irio kĩrĩe. Herithia mũndũ ũrĩ rũng'athio, nĩguo arĩa matarĩ oogĩ merute naake, rũnga mũndũ mũũgĩ na nĩekũũhĩga makĩria. Mũndũ ũrĩa ũnyariiraga ithe, na akaingata nyina oime mũciĩ wake, ereehagĩra gĩconoko o na thoni. Mwana wakwa, ũngĩtiga kwĩruta, o na ũũgĩ ũrĩa wĩ naguo nĩũkũriganĩra. Mũira ũtarĩ kĩhaarĩro nĩanyararaga itua rĩa kĩhooto; naguo waganu wĩ mũrĩo kũrĩ arĩa aaganu. Andũ a rũng'athio no mũhaka maherithio, nacio irimũ ihũũrwo na thanju. Ndibei na njoohi-rĩ, nĩ cia irumi na inegene, naguo ũrĩĩu nĩ ũndũ wa ũrimũ. Maraakara ma mũthamaki no ta mũraramo wa mũrũũthi, kũmũraakaria nĩkwĩũnũha. Gwĩtheema ngũĩ kũreehagĩre mũndũ gĩtĩĩo; ĩndĩ kĩrimũ kĩendeete o haaro. Kĩgũũta kĩregaga gũciimba mũgũnda wakĩo hĩndĩ ĩrĩa yagĩrĩire, nakĩo gĩtirĩ kĩndũ kĩgethaga hĩndĩ ya magetha. Meciiria ma mũndũ mahaana ta maaĩ me gĩthima kĩriku, ĩndĩ mũndũ mũũgĩ no ahote kũmataha. Andũ aingĩ nĩmeendaga kwĩgaathĩrĩria ũrĩa marĩ ehokeku, ĩndĩ andũ ehokeku no mooneke? Ciana iria irĩ na ithe mwĩhokeku na wĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire nĩikenaga. Mũthamaki angĩikarĩra gĩtĩ atuithanie ciira, nĩabaaraga maũndũ na njĩra njega. Nũũ ũngĩhota kuuga atĩ ngoro yake nĩ theru na ndĩrĩ na meehia? Ithimi cia maheeni nĩ indo irĩ magigi maithoinĩ ma MWATHANI. Mwana amenyekaga ũrĩa ahaana na ciĩko ciake, agakĩmenyeka kana nĩ mwĩhokeku o na kana nĩ mwega. MWATHANI nĩ we wombire matũ ma kũiguaga namo o na maitho ma kuonaga namo. Kwenda toro mũno kũreehagĩre mũndũ ũthĩĩni, ĩndĩ wagĩa kĩyo nĩũrĩonaga gĩa kũrĩa. Mũgũri agũraga akĩnegenaga ĩndĩ agacooka gwĩtĩĩa na kĩrĩa agũra. Mĩario mĩega na mĩbaarĩrĩre ĩkĩrĩĩte thahabu kana tũhiga twa goro. Mũndũ angĩtuĩka mũira wa kũrĩhĩra mũndũ ũngĩ thiirĩ nĩ indo ciake we mwene atoonyagia ũgwatiinĩ. Irio mũndũ eyoneire na maheeni aiguaga i mũrĩo, ĩndĩ thuuthainĩ no ũrũrũ mũtheri aiguaga. Ũtaaro mwega ũteithagia mũndũ mĩbangoinĩ yake, na kuo gũthiĩ mbaarainĩ kwendaga mĩbango. Mũndũ wa mũhuuhu ndarĩ hitho; wĩthemage mũndũ wa mĩnua ĩĩrĩ. Mũndũ ũrĩa ũrumaga aciari aake, akuaga na ihenya o ta taawa ũhoreirio ndumainĩ o rĩmwe. Igai mũndũ eetĩĩtie na hinya, rĩtirĩ kĩraathimo mũicoinĩ. Ndũkaanarĩhie ũũru na ũũru, wĩhoke MWATHANI na nĩegũkũhonokia. MWATHANI nĩathũire ithimi cia maheeni o nacio ratiri cia maheeni ndacikenagĩra. MWATHANI nĩ we ũtuonagĩrĩria ha kũgera; nũũ ũngĩkĩhota kũmenya na kũrĩa mũtũũrĩre wake ũroreete? Nĩ ũndũ mũũru mũndũ kwĩrĩra Ngai kĩheeo na mwĩhĩtwa ataambĩĩte gwĩciiria wega, na thuutha wa gwĩka ũguo mũndũ acooke ericũkwo. Mũthamaki mũũgĩ nĩgũthuuthuuria athuuthuuragia andũ arĩa aaganu, akamaherithia atekũmacaaĩra. Meciiria maitũ nĩ taawa tũheetwo nĩ MWATHANI, nĩ mo mathuuthuuragia ngoro ciitũ. Mũthamaki atũũragio nĩ wĩhokeku na ũhoro wa ma; gĩtĩ gĩake kĩa ũnene gĩtiragĩrĩrwo nĩ ũthingu. Hinya wa andũ eethĩ nĩguo riiri wao, naguo riiri wa athuuri nĩ mbuĩ ciao. Kũhũũra mũndũ nginya akaigua ruwo gũtũmaga atigane na waganu wake; iboko itũmaga mũndũ ecookere mũno. MWATHANI nĩ we wathaga ngoro ya mũthamaki, amĩerekagĩria o harĩa ekwenda o ta ũrĩa eerekagĩria mũkaro wa maaĩ. Mũndũ oonaga maũndũ moothe marĩa eekaga me meega, ĩndĩ MWATHANI nĩ we ũtuĩragia ngoro yake. Gwĩka maũndũ ma ũgima na ma kĩhooto nĩgũkenagia MWATHANI, gũkĩra kũmũrutĩra magongoona. Andũ arĩa aaganu matongoragio nĩ mwĩgaatho na mwĩĩkĩrĩro, na ũguo nĩ wĩhia. Mĩbango ya mũndũ wĩ kĩyo ĩtũmaga mũndũ agĩe indo; ĩndĩ mĩbango ĩtarĩ mĩbaarĩrĩre ĩreehagĩre mũndũ ũthĩĩni. Ũtonga mũndũ egĩĩrĩire naguo na njĩra ya wara ũthiraga o narua, ningĩ no ta gĩkuũ eegĩĩrĩrĩire. Andũ arĩa aaganu maniinagwo no waganu, tondũ nĩmaregaga kũrũmĩrĩra waragania. Mĩthiĩre ya mũndũ ũrĩa mwĩhia nĩ mĩgonyoku, ĩndĩ mĩthiĩre ya ũrĩa mũthingu nĩ mĩrũngarũ. Nĩ kaba gũtũũra itara, gũkĩra gũtũũrania nyũmba ĩmwe na mũtumia wa ngarari. Ngoro ya mũndũ ũrĩa mwaganu ĩciiragia o maũndũ ma waganu, ndarĩ tha na mũndũ ũrĩa ũngĩ. Mũndũ wa rũng'athio angĩherithio, ũrĩa mũkĩĩgu nĩekunyaga gũtũ; ũrĩa mũũgĩ angĩtaarwo, nĩohĩgaga makĩria. Ngai, o we ũrĩa mũthingu, nĩoĩ maũndũ marĩa meekĩkaga nyũmbainĩ cia andũ arĩa aaganu; arutũrũraga acio aaganu akamaniina. Ũngĩrega gũthikĩrĩria mũthĩĩni agĩkaya, o nawe rĩrĩa ũrĩkaya ndũrĩthikĩrĩrio. Ũngĩraakaria mũndũ mũhe kĩheeo na hitho na nĩekũhoorera. Ituĩro rĩa kĩhooto nĩ gĩkeno harĩ arĩa athingu, no harĩ andũ arĩa aaganu nĩ gĩconoko. Mũndũ ũtarũmagĩrĩra mĩthiĩre ya ũũgĩ, marigĩrĩrio maake no gĩkuũ. Mwendi o maũndũ ma gwĩkenia atuĩkaga o mũthĩĩni, ũrĩa wendeete ndibei na maguta ndatongaga. Andũ arĩa aaganu megĩĩragĩra mathĩĩna magĩciiragia maragĩrĩra andũ arĩa athingu. Nĩ kaba gũtũũra werũinĩ, gũkĩra gũtũũra na mũtumia wa ngarari na wa nugunugu. Mũndũ mũũgĩ nĩeigagĩra nyũmbainĩ yake mũthiithũ, ĩndĩ kĩrimũ nĩkũwananga kĩanangaga indo ciakĩo. Rũmia ũtugi na ũthingu na nĩũgũtũũra muoyo matukũ maingĩ; na ndũkaaga kũheeo gĩtĩĩo na gwĩkwo wega. Mũndũ mũũgĩ ahota kwĩnyiitĩra itũũra rĩrangĩirwo nĩ andũ njamba, na acooke amomore thingo iria mehokeete. Mũndũ ũrĩa ũmenyagĩrĩra mĩario yake, nĩ haaro egiragĩrĩria. Mũndũ mwĩtĩi na wa rũng'athio eetagwo mũndũ wa kĩnyũrũri; maũndũ maake nĩ ma mwĩtĩĩo na ndamakaga. Kĩgũũta gĩtenda kũruta wĩra na mooko maakĩo, nĩkĩo kĩene gĩeteetaga gĩkuũ. Mũndũ mũgũũta atindaga acumĩkĩire indo ciene mũthenya wothe, ĩndĩ mũndũ ũrĩa mũthingu atuganaga akeneete. MWATHANI ndakenagio nĩ igongoona rĩa mũndũ mwaganu, na makĩria rĩrĩa ekũruta e na ũhinga ngoro. Ũira wa mũndũ wa maheeni ndwĩtĩkagio, no ciugo cia mũndũ ũcũũranagia maũndũ wega icio nĩciĩtĩkagio. Mũndũ mwaganu nĩkwĩhithania ehithanagia, ĩndĩ mũndũ mũthingu nĩeonanagia na mĩthiĩre yake. Ũũgĩ wa mũndũ, ũmenyo, kana kĩrĩra o na kĩrĩkũ itingĩmũteithia angĩkorwo MWATHANI ndakeneetio nĩ we. Mbarathi nĩciikaraga ciĩhaarĩirie kũrũa, ĩndĩ ũhootani uumaga kwĩ MWATHANI. Kaba kũgĩa rĩĩtwa rĩega gũkĩra gũtonga, nakĩo gĩtĩĩo nĩ kĩega gũkĩra betha na thahabu. Andũ arĩa itonga na athĩĩni maigananĩĩtio ũndũ ũmwe; MWATHANI nĩ we wamoombire oothe. Mũndũ mũũgĩ oonaga ũgwati akaweherera, ĩndĩ kĩrimũ nĩgũtũnga kĩũtũngaga gĩkaniinwo. Gwathĩkĩra MWATHANI na kwĩnyiihia, gũtũmaga mũndũ atonge, atĩĩo na atũũre matukũ maingĩ. Angĩkorwo wee mwene nĩ wenda muoyo waku, eherera mĩtego ĩrĩa ĩgwatagia andũ arĩa aaganu. Onia mwana mũtũũrĩre ũrĩa mwega, na ndarĩ hingo akaariganĩrwo nĩguo matukũinĩ maake moothe. Athĩĩni matũũraga me ngombo cia itonga, na ũrĩa ũkombaga atũũraga e ngombo ya mũmũkomberi. Ũrĩa wogomagia ciira nĩ haaro egĩĩragĩra, nĩ rũthanju rwa kwĩhũũra etuagĩra. Mũndũ ũheaga athĩĩni gĩa kũrĩa nĩaraathimagwo. Ingata mũndũ wa rũng'athio, na ngarari, ngũĩ na irumi nĩigũthira. Mũndũ ũrĩ ngoro theru na waragia wega, mũthamaki no amũtue mũraatawe. Maitho ma MWATHANI macũũthagĩrĩria arĩa oogĩ, arĩa maaragia maheeni nĩareganaga nao. Kĩgũũta gĩikaraga o ro mũciĩ, tondũ kĩĩgwatagia nĩgĩkũrĩĩo nĩ mũrũũthi kĩoimagara. Mĩario ya mũndũ wa nja mwaganu nĩ ta irima iriku, rĩgũaga mũndũ ũraakarĩirwo nĩ MWATHANI. Ciana nĩciendeete mũno gwĩka maũndũ ma ũrimũ, ĩndĩ rũthanju nĩrũtũmaga ciĩrute mĩtugo mĩega. Ũrĩa ũhinyagĩrĩria athĩĩni nĩguo atonge, kana agatwaragĩra itonga iheeo atuĩkaga mũthĩĩni. Thikĩrĩria ũigue ciugo iria cianario nĩ andũ arĩa oogĩ; ngoro yaku ta nĩrũmie ũrutani wakwa. Nĩ wega gũtũũra ũciririkanaga, na ningĩ ũgacigwetaga hingo ciothe ũkĩaria. Ndĩrakũmenyithia ciugo icio mũthenya ũyũ wa ũũmũũthĩ; nĩguo ũtũũre wĩhokeete MWATHANI. Ngũkwandĩkĩra thimo mĩrongo ĩtatũ ikoniĩ ũtaaro o na ũmenyo. Nĩirĩkũmenyithagia ũrĩa ũhoro wa ma ũtariĩ, ningĩ watũmwo ũkamenya ũrĩa ũrĩcookagĩria agũtũmi ũhoro wa ma. Menya ũkaahinyĩrĩria mũthĩĩni tondũ wĩ na ũhoti wa gwĩka ũguo, kana ũhinyĩrĩrie mũndũ ũtarĩ na hinya mwĩ ciirainĩ naake. Nĩ amu MWATHANI nĩ we ũgatuĩka wa kũmaarĩrĩria, na amarĩhĩrie harĩ arĩa maramahinyĩrĩria. Ndũkaanatume ndũgũ na mũndũ ũhiũhaga kũraakara, kana ũthiĩ rũgendo na mũndũ wa mang'ũrĩ, nĩ geetha ndũkaae kũnyiita mĩtugo yake, mũtũũrĩre waku ũgĩthũũkane. Ndũkaanatuĩke wa kũrũũgamĩrĩra mũndũ agĩkomba thiirĩ. Ũngĩgaakĩaga gĩa kũrĩha nakĩo, ũgaatuunywo o na ũrĩrĩ ũrĩa ũkomagĩra. Menya gũkaanakũũra mũtĩ wa tene wa mũhaka ũrĩa maathooguo maahandire. Mũruti wa wĩra wĩ kĩyo-rĩ, ũcio no atuĩke wa gũtwaranaga na mũthamaki, ti wa gũtwaranaga na tũmũndũ o ũguo tũtarĩ kĩene. Waikara thĩ kũrĩa irio na mũthamaki-rĩ, baarĩrĩra wega ũmenye ũcio nũũ mwĩ naake. Nĩ kaba kũnyiihia mũhaaha, angĩkorwo wĩ mũndũ wa mũhaaha. Ndũkaanakorokere irio icio irĩ na cama; no gũkorwo hiihi nĩ cia gũkũheenereria. Tuĩka mũndũ mũũgĩ nĩguo ndũkaaneanange ũgĩetha ũtonga. Nĩ ũndũ-rĩ, ũtonga ũcio waku wahota gũthira o narua, o ta ũmereetie mathagu ũkoombũka ta rwĩgĩ. Tiga kũrĩa irio cia mũndũ mũkarĩ; o na kana ũkorokere irio icio irĩ na cama. Ahota gũkwĩra, “Ũka ũrĩe na ũnyue” ĩndĩ ũguo ti guo atuĩte agwĩke. Ũguo areciiria noguo we mwene atariĩ. Nĩũgũtahĩka kĩrĩa ũkũrĩĩte, nayo mĩario yaku mĩega ĩtuĩke ya tũhũ. Ndũkaanaarie ũhoro wa bata na kĩrimũ nĩ ũndũ no kĩũnyarare. Menya gũkaanakũũra mũtĩ wa tene wa mũhaka kana ũtuunye andũ a ndigwa mĩgũnda yao. Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩ we mũmarĩhĩria, na nĩ we mũmaarĩrĩria. Thikagĩrĩria mũrutani waku na wĩrute maũndũ moothe marĩa ũngĩhota. Ndũkaanage kũherithia mwana, amu o na wamũhũũra na rũthanju ndangĩkua. Wamũhũũra na rũthanju nĩwahonokia muoyo wake ndũgaathiĩ kwa arĩa akuũ. Mwana wakwa, ũngĩũhĩga-rĩ, o na niĩ ngoro yakwa no ĩkene. Ngoro yakwa nĩrĩcanjamũkaga, hĩndĩ ĩrĩa ũkwaria maũndũ ma ũũgĩ. Ndũkaanaiguĩre andũ arĩa eehia ũiru; tũũra ũrũmĩĩtie ũhoro wa gũtĩĩa MWATHANI. Nĩ amu weka ũguo, kĩĩrĩgĩrĩro gĩaku gĩa thuutha gĩgatũũra gĩ kĩega. Mwana wakwa, tathikĩrĩria nĩguo ũkĩũhĩge; menyagĩrĩra mũno mĩthiĩre ĩrĩa ũthiaga nayo. Ndũkaanathiĩ thiritũ na andũ arĩa meendaga kũnyua ndibei mũno, o na kana andũ arĩa makorokagĩra nyama. Amu mũrĩĩu na mũkoroku acio megũtũũra marĩ athĩĩni; ũgũũta-rĩ, ũtũmaga mũndũ ehumbe matangari. Thikagĩrĩria thooguo ũrĩa wagũciarire, na ũmenye gũkaananyarara maitũguo, o na akorwo nĩ mũkũrũ. Wĩgũrĩre ũhoro wa ma, ũũgĩ, ũtaaro na ũtaũku; menya ũgaacooka gũciendia. Ithe wa mũndũ mũthingu aikaraga e mũcanjamũku, mũciari wa mwana mũũgĩ no gũkena ekenagĩra. Tũmaga aciari aaku makenage nĩ ũndũ waku, ĩĩni, gĩcanjamũrage maitũguo ngoro. Mwana wakwa, thikagĩrĩria mataaro maakwa na ningĩ wĩrutage na mũtũũrĩre wakwa. Mũmaraaya nĩ irima iriku, mũndũ wa nja mũhuhungĩki naake nĩ mũtego mũũru. Nĩgũtega ategaga andũ o ta mĩkora, ningĩ agatũma arũme aingĩ maage kwĩhokeka kũrĩ atumia aao. Atĩrĩ, ndũkaanamererie ndibei mata, o na angĩkorwo ĩmatĩĩte atĩa, o na angĩkorwo ĩgĩita mũhũũyũ ĩrĩ gĩkombeinĩ, o na yatuĩka nĩnyororokaga wega ĩkĩmerũka. Mũthiainĩ ĩtũmaga ũigue ta ũrũmĩĩtwo nĩ nyoka kana ta ũtuĩrĩirwo mata nĩ gĩĩko. Maitho maaku makoonaga maũndũ mageni, na ndũngĩhota gwĩciiria kana kwaria ũrũngĩrĩirie wega. Ĩĩni, ũgakĩiguaga ta mũndũ ũrathambĩra eekĩĩte kĩĩhindiĩ kana ta mũndũ ũkomeete macuainĩ ĩracũũgacũũgio nĩ iria. Ũgagĩkiuga atĩrĩ, “No mũhaka ngorwo ndĩmũgũthe, o na kũhũũrwo ndĩmũhũũre, no ndĩraririkana. Nĩ kĩĩ kĩragiria njũkĩre? Nĩmbatarĩĩtio nĩgũthiĩ kũnyua rĩngĩ.” Ndũkaanaiguĩre andũ arĩa ooru ũiru, kana ũtume ũraata nao. Amu o meciiragia ũhoro wa haaro, maaragia o ndeto cia kũiguithia mũndũ ũũru. Mĩciĩ yakagwo na njĩra ya ũũgĩ, ũmenyo nĩguo ũtũmaga ĩtũũre ĩhandĩĩte. Ũũgĩ ũtũmaga nyũmba ciyũrio indo cia bata, indo ciothe iria njega cigakĩiyũrio kuo. Ũũgĩ wĩ mbere ya hinya, nakuo kũgĩa na ũũgĩ kwĩ bata gũkĩra kũgĩa na hinya. Thuuthuuria maũndũ maaku wega ũtarĩ ũrathiĩ mbaarainĩ, ũtaaro mwega wahota gũtũma ũhootane. Maũndũ ma ũũgĩ nĩ hinya mũno kĩrimũ gĩkĩmamenya, gĩtitumũraga kanua rĩrĩa maũndũ ma bata mekwario. Mũndũ ũthugundaga gwĩka ũũru, arĩĩtagwo mũndũ wa haaro. Irimũ ithugundaga o maũndũ ma meehia, na andũ nĩmathũire mũndũ wa kĩnyũrũri. Angĩkorwo ndũngĩtiirĩrĩria hĩndĩ ya mathĩĩna gũtirĩ nganja wĩ mũhũthũ. Tuĩka wa gũteithũra arĩa maratwarwo gĩkuũinĩ; arĩa marathiĩ kũũragwo hatarĩ gĩtũmi tuĩka wa kũmahonokia. Wahota kuuga atĩ ũcio ti ũhoro waku, ĩndĩ Ngai nĩoĩ, na nĩ we ũthuuthuuragia meciiria maaku. Aikaraga agitĩire muoyo waku, na nĩoĩ ũguo, naake akaahe mũndũ mũcaara kũringana na ũrĩa eekaga. Mwana wakwa, rĩaga ũũkĩ, amu nĩũrĩ cama. O ta ũrĩa mũruru wa maguainĩ wĩ mũrĩo wĩ rũrĩmĩinĩ rwaku, kĩmenye na ma atĩ ũguo noguo ũũgĩ ũtariĩ harĩ ngoro yaku. Wĩnyiitĩre ũũgĩ na mũtũũrĩre waku wa thuutha nĩ ũkaagacĩra. Ndũgaatuĩke mũndũ mwaganu wa kuohagĩria andũ arĩa athingu kana ũtuĩke wa gũtharĩkĩra mĩciĩ yao. Nĩ amu mũndũ mũthingu o na angĩgũa maita mũgwanja, agũaga o agĩũkagĩra; ĩndĩ ũrĩa mwaganu agũithagio na mũnduru nĩ waganu wake na ndookagĩra. Ndũkaanakene rĩrĩa thũ yaku yona thĩĩna, ningĩ ndũkaanacanjamũke ngoro rĩrĩa yarũndwo. Nĩ ũndũ MWATHANI ndakenagio nĩ ũndũ ta ũcio; amu ahota kwĩricũkwo eeherie maraakara maake harĩ thũ ĩyo. Tiga gwakanagwo nĩ ngoro nĩ ũndũ wa andũ arĩa ooru, na ndũkaanaigue ũũru nĩ ũndũ wa acio aaganu. Nĩ gũkorwo mũndũ ũrĩa mũũru ndarĩ ũndũ mwega eetereire thuuthainĩ, na nĩkũniinwo aniinagwo. Mwana wakwa, tĩĩaga MWATHANI, o na mũthamaki wa gũũkũ thĩ; ndũkaananyiitanĩre na andũ arĩa meendaga kũmakararia. Amu-rĩ, andũ ta acio maniinagwo o narua, ningĩ-rĩ, nũũ ũngĩhota kũmenya iherithia rĩrĩa MWATHANI Ngai kana mũthamaki wa gũũkũ thĩ angĩmareehithĩria? O na thimo ici irũmĩrĩire ciarĩĩtio no andũ oogĩ. Gũthuutũkania ciirainĩ-rĩ, ti ũndũ mwega. Mũndũ ũrĩa ũtuaga ũrĩa mwaganu mwega, nĩkũrumwo arumagwo na agathũũrwo nĩ andũ oothe. Ũrĩa ũherithagia mũndũ ũrĩa mwaganu nĩagaacagĩra, ningĩ andũ nĩmamũraathimaga. Icookia rĩa kwĩhokeka rĩonanagia wendo mũnene. Amba ũthagathage indo ciothe cia mwako wothe, warĩĩkia gwĩka ũguo no ũgĩake nyũmba yaku. Ndũkaanaigĩrĩre mũndũ ũrĩa ũngĩ kĩgeenyo, o na kana warie maheeni igũrũ rĩake. Menya gũkaanoiga, “Njĩka na njĩka ndĩrĩ marũrũ, mũndũ ũcio ngũmwĩka o ta ũguo anjĩkĩĩte.” Ndĩragereire mũgũndainĩ wa mũndũ kĩgũũta na kĩrimũ o na ndĩragerera mũgũndainĩ wake wa mĩthabibũ, ndĩrona yothe ĩramereete mĩigua, o na ĩkaiyũrwo nĩ ria, na ningĩ rũirigo rwayo rwa mahiga rũkamomoka. Ndĩraũbaara mũno na ndĩrecũũrania ũhoro ũcio na ndĩreruta ũndũ. Ũngĩenda gũkoma-rĩ, koma, o na ũngĩenda gũkumbatanĩria mooko ũhurũke, ĩka guo. No ũrĩkorererwo nĩ ũthĩĩni ta mũici, naguo wagi ũgũtharĩkĩre o ta arĩ mũndũ ũgwete mĩguĩ. Ici o nacio nĩ thimo ingĩ cia Solomoni, o ta ũrĩa ciandĩkirwo nĩ tũrani twa Hezekia mũthamaki wa Juda. Ngai ekagĩrĩrwo nĩ ũndũ wa kũiga maũndũ hithoinĩ, nao athamaki meekagĩrĩrwo nĩ ũndũ wa kũhithũria hitho. O ta ũrĩa igũrũ rĩraihĩte, o nayo thĩ ĩkarika, ũguo noguo ngoro cia athamaki itangĩtuĩrĩka. Theria betha ĩthire gutu, naake mũturi ature kĩndũ kĩega. Andũ arĩa aaganu ndũkaameetĩkĩrie gũtuĩka ataari a mũthamaki na ũthamaki wake ũgũtuĩka wa kĩhooto. Ndũkaanetũgĩrie mbere ya mũthamaki o kana ũikaranie na atongoria; nĩ kaba gwĩtwo ũthiĩ ũikarĩre itĩ cia mbere, gũkĩra kwĩrwo ũũkĩrĩrie gĩtĩ mũtongoria aikarĩire. Wona ũndũ na maitho maaku, ndũkanaũtware igootiinĩ na ihenya. Mũndũ ũngĩ angĩruta ũira mwega kũrĩ waku, githĩ wee to ũconoke? Aranĩriai ũndũ ũcio mũrĩ inyuerĩ mũiguithanie, ndũkaanatuĩke wa kũumia nja. Wauumia nja nĩũkwĩyagithia gĩtĩĩo ũgĩtũũre ũnyararĩĩtwo. Ũhoro warĩĩtio ũhaarĩrĩĩtio wega, nĩ ta kĩndũ gĩthondekeetwo na thahabu ĩthondekereirwo wega na betha. Irũithia rĩa mũndũ mũũgĩ harĩ mũndũ ũkũigua, nĩ ta gĩcũhĩ gĩa gũtũ gĩa thahabu kana mũgathĩ wa ngingo wa mahiga ma goro. Mũrekio mwĩhokeku nĩ gĩkeno harĩ mũmũrekia, atariĩ ta maaĩ mahehu hĩndĩ ya ũrugarĩ wa hĩndĩ ya magetha. Mũndũ wĩranagĩra indo atangĩhota kũheana, nĩ ta matu na rũhuuho itangiuria mbura. Gũkirĩrĩria gũtũmaga mũnene ateithie mũndũ nacio ciugo njega iguucagĩrĩria athamaki. Wona ũũkĩ rĩa ũrĩa ũgũkũigana, nĩ ũndũ mũrĩo nĩwĩrũmagĩra. Ndũkaanatue mũciĩ wa mũndũ wa mũhaka gĩtindo, wahota kũmwĩkĩra kĩnyiria akũmene. Mũndũ ũrĩa ũiganagĩrĩra igeenyo, atariĩ ta njũgũma, kana ta rũhiũ rwa njora o na kana ta mũguĩ mũnoore. Kwĩhoka mũndũ ũtarĩ mwĩhokeku hĩndĩ ya mathĩĩna, no ta kũrĩa na igego rĩũnĩkĩru, kana ta gũthiĩ na kũgũrũ kuonju. Kũinĩra mũndũ wĩ na kĩeha ngoroinĩ no ta kũruta nguo hĩndĩ ya heho, kana kũhaka kĩronda cumbĩ. Thũ yaku ĩngĩkorwo ĩhũtiĩ mĩhe gĩa kũrĩa, na ĩngĩkorwo ĩnyootiĩ mĩhe gĩa kũnyua; amu weka ũguo nĩũgũtũma ĩconoke, naake MWATHANI nĩegũkũgaathĩrĩria. Mũceneneko ũreehage maraakara, o ta ũrĩa rũhuuho rwa na rũgongo, rũreehage mbura. Nĩ kaba gũtũũra nyũmba igũrũ, gũkĩra gũtũũrania na mũtumia wa inegene kũu nyũmbainĩ thĩinĩ. Kũigua ũhoro mwega wa bũrũri wa kũraaya, no ta kũnyua maaĩ mahehu wĩ mũnyootu. Mũndũ mũthingu ũnyiitanagĩra na mwĩhia, no ta karũũĩ ke na munju kana gĩthima kiunjuge. Kũrĩa ũũkĩ mũingĩ nĩkuoria nda, ningĩ kũganwo mũno nĩkũũra. Mũndũ ũraakaraga na ihenya, no ta itũũra rĩmomorangĩĩtwo rĩgatigwo rĩtarĩ na thingo. Ta mbarabu ĩgũĩte hĩndĩ ya ũrugarĩ, kana ta mbura hĩndĩ ya magetha, no taguo gĩtĩĩo gĩtaagĩrĩire kĩrimũ. O ta ũrĩa nyoni ciũmbũkaga na itiũmbe, noguo irumi itarĩ gĩtũmi itangĩgwata mũndũ. Hũũra mbarathi na kĩboko, nayo ndigiri ũmĩohe na matamu, nakĩo kĩrimũ ũkĩhũre na rũthanju. Ndũkaanacookerie kĩrimũ na ũrimũ wakio, ũngĩĩka ũguo ũkũhaana o ta kĩo. Cookeria kĩrimũ na ũrimũ wakĩo, gĩtigaakĩone ta gĩtuĩkĩĩte kĩũgĩ. Mũtũmi wa kĩrimũ na ũhoro-rĩ, nĩ we mwene wĩigwithagia ruwo, na akeegĩrĩra thĩĩna. Kĩrimũ kĩraaria na thimo, no ta kĩonje gĩgĩĩtwara na magũrũ maakĩo Kũgaathĩrĩria kĩrimũ no ta gũikia ihiga na kĩgũtha. Ta mũigua ũgĩtheeca guoko kwa mũrĩĩu, no taguo ngerekano itariĩ ikĩario nĩ tũnua twa irimũ. Ta mũgwĩmi ũrĩa ũikagia mĩguĩ yake o ũguo, Noguo mũndũ atariĩ ũrĩa wandĩkaga kĩrimũ na mũrĩĩu. Kĩrimũ kĩrĩa gĩtindagĩrĩra ũrimũ wakio, no ta ngui ĩgũcookera matahĩko maayo. Nĩwonaga mũndũ ũrĩa wĩtuaga atĩ nĩ mũũgĩ? Kĩrimũ-rĩ, nĩkĩmũkĩrĩĩte. Kĩgũũta gĩikaraga o ro mũciĩ tondũ kĩĩgwatagia nĩgĩkũrĩĩo nĩ mũrũũthi kĩoimagara. Ta ũrĩa mũrango ũtindaga ũgĩcuuha na marenji maguo, no taguo kĩgũũta kĩĩgarũraga gĩkomeete ũrĩrĩ. Kĩgũũta nĩkĩremagwo nĩkwĩyoera irio kĩrĩe. Kĩgũũta kĩyonaga gĩ kĩũgĩ gũkĩra andũ mũgwanja arĩa mangĩcookia na ũũgĩ. Mũndũ wa gũtoonyerera ngũĩ yene, no ta mũndũ ũranyiita ngui matũ. Mwaki waga kuongererwo ngũ, nĩũhoraga ngarari ingĩaga haaro nĩithiraga. O ta ũrĩa makara magwatagia mangĩ mwaki na ngũ igatũma mwaki wakane makĩria, naguo mũndũ wa ngũĩ aringanagĩrĩria haaro. Mũhuuhu ũrĩ cama mũno, mũndũ aũigua ndũriganagĩra. Ciugo nyoroku cia maheeni, no ta nyũngũ ĩthondekeetwo na rĩũmba rĩtacinĩĩtwo wega. Hinga ĩhithagĩrĩra rũthũũro rwayo na ciugo nyoroku wega. Tiga gwĩtĩkia ndeto icio ciayo o na i njega nĩ ũndũ ngoroinĩ ya yo ĩiyũire rũthũũro. O na ĩngĩhithĩrĩra rũthũũro rwayo, maciaro maaruo no makoimbũka. Mwenji wa irima nĩ we mwene ũgũaga rĩo, na mũhingiritia wa ihiga nĩ we mwene uunagwo kũgũrũ nĩrĩo. Mũndũ wa maheeni, nĩathũire arĩa aheenanagia igũrũ rĩao, namo maheeni nĩkũharagania maharaganagia. Tiga kwĩraha na rũũciũ, tondũ rũũciũ maũndũ mahota kũgarũrũka. Tiga kwĩgana wee mwene kaba ũganwo nĩ andũ angĩ, kana andũ matakũũĩ. Gĩtango gĩa kĩrimũ, nĩ kĩritũ gũkĩra ihiga hamwe na mũthanga. Marũrũ matirĩ tha, no kwananga maanangaga ĩndĩ ũiru nĩ mũũru makĩria. Kaba kũrũithia mũndũ ũtekũmwĩtigĩra gũkĩra wendo wa ngunguĩ. Nguraro cia gwĩkĩrwo nĩ mũraata itĩrĩ ruwo, ĩndĩ thũ yaku o na ĩngĩkũmumunya mĩĩmenyerere. Mũndũ ũhũniĩ, o na ũũkĩ kũrĩ we ndũrĩ cama, ĩndĩ mũndũ ũhũũtiĩ, o na irio ng'andu no arĩe. Mũndũ wa mbũrũũrũ ahaana o ta kanyoni gatiganĩirie gĩtara gĩako. Maraaci o na mũtararĩko wa maguta nĩikenagia mũndũ, ĩndĩ mathĩĩna meekagĩra mũndũ kĩeha. Menyagĩrĩra araata aaku mwene, o na ningĩ ndũkaanatirike araata a thooguo; ndũkaanathiĩ kwa mũrũ wa maitũguo hĩndĩ ĩrĩa ũrĩ na thĩĩna. Mũndũ ũrĩa mũrigainie naake no agũteithie gũkĩra mũrũ wa maitũguo wĩ kũraaya. Mwana wakwa, wĩgĩĩre na ũũgĩ na nĩũkũnjanjamũra ngoro, hĩndĩ ĩyo ngĩe na macookio ma kwĩra mũnjũgiti. Mũndũ mũbaarĩrĩri oonaga ũgwati ũgĩũka akaweherera, ĩndĩ kĩrimũ nĩgũtũnga kĩũtũngaga gĩgakĩniinwo. Mũndũ angĩtuĩka wa kũrĩhĩra mũndũ atooĩ thiirĩ, nĩ indo ciake we mwene atoonyagia ũgwatiinĩ. Kũgũtũkĩra mũndũ na ngeithi rũũciinĩ no ta kũmũtũngia mũtino. Mũtumia mũnegeni no ta maaĩ magĩtaata, ta ta ta, hĩndĩ ya mbura. Kũmũgirĩrĩria no ta kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ, kana gũkumbacĩria maguta matweku na rũhĩ. Cuuma nĩnooraga iria ingĩ, naguo noguo mũndũ mũũgĩ oohĩgagia ũrĩa ũngĩ. Mũceehi wa mũkũyũ nĩarĩaga matunda maaguo. Ndungata ĩrĩa ĩmenyagĩrĩra mũmĩathi nĩheyagwo gĩtĩĩo. O ta ũrĩa mũndũ oonaga kĩĩruru gĩake maaĩinĩ, noguo we mwene eyonaga ngoroinĩ yake. Gĩkuũ o na kwa arĩa akuũ itiiganagia, na noguo maitho ma mũndũ matariĩ. Betha na thahabu iniinagwo ngaanga nĩ mwaki, naake mũndũ ageragio na kũganwo gwake. O na ũngĩhũũra kĩrimũ gĩtigairie haniini gĩkue, ndũrĩ ũndũ ũngĩĩka ũrimũ ũcio wakĩo. Menyaga ũrĩa mahiũ maaku maikaire, ũkĩmenyagĩrĩre wega ndũũru ciaku; amu ũtonga nĩũthiraga, o na moothamaki matitũũraga. Mũndũ atuaga thaara na agatũgũta nyeki ciandainĩ, o rĩrĩa kwĩ na thaara ũngĩ ũrakũra mũgũnda. No wĩthondekere nguo na guoya wa ng'ondu ciaku, na wĩgũrĩre mũgunda na wendia wa mbũri imwe ciaku. Nacio mbũri icio ingĩ ikũheage iria wee mwene, andũ a mũciĩ waku, o na ndungata ciaku cia airĩĩtu. Mũndũ mwaganu amakagio nĩ kĩĩruru, no mũndũ mũthingu eyũmagĩrĩria ta mũrũũthi. Bũrũri ũngĩĩhia, nĩũgĩaga na aathani aingĩ. Ĩndĩ mũthamaki mũũgĩ na mũtaũku nĩatũmaga bũrũri wĩkindĩre. Mũthamaki ũhinyagĩrĩria mũndũ mũkĩa no ta mbura ya rũhuuho ĩkomeetie irio. Mũndũ ũtiganĩirie watho, agaathagĩrĩria andũ arĩa aaganu. Ĩndĩ mũndũ wathĩkagĩra watho, ndangĩnyiitanĩra nao. Andũ aaganu matimenyaga kĩhooto, no arĩa mathaathayagia MWATHANI nĩmakĩmenyaga wega. Kaba mũthĩĩni mwĩhokeku kũrĩ gĩtonga gĩkoroku. Mwana mũtaũku nĩathĩkagĩra Watho ĩndĩ ũrĩa ũthiaga thiritũ na mĩkora nĩgũconorithia aconorithagia mũciari wake. Atĩrĩ, ũtonga wa kwĩonera na njĩra ya kuongerera uumithio ũrĩa gũtaagĩrĩire, ũrigagia na andũ arĩa maiguagĩra athĩĩni tha. Mũndũ ũtaiguaga watho o na mahooya maake Ngai ndangĩmaigua. Mũndũ ũhĩtithagia mũndũ ũrĩa mwĩhokeku acookaga kũgũa o meehiainĩ maake mwene. No mũndũ ũtarĩ na mahĩtia nĩaraathimagwo. Gĩtonga kĩyonaga gĩ kĩũgĩ ĩndĩ mũthĩĩni wĩ na mĩthiĩre mĩega nĩagĩkĩrĩĩte. Rĩrĩa arĩa athingu matũũgĩrio andũ nĩmakenaga, no arĩa aaganu matũũgĩra andũ magakua ngoro. Mũndũ ũhithagĩrĩra meehia maake ndangĩgaacĩra ĩndĩ ũrĩa ũmoimbũraga na akamatiganĩria, nĩaiguagĩrwo tha. Mũndũ ũrĩa ũtĩĩaga MWATHANI aikaraga akeneete, ĩndĩ ndũrĩka nĩkũniinwo ĩniinagwo. Athĩĩni matingĩĩguna kuuma harĩ mũtongoria mwaganu, ahaana ta mũrũũthi ũkĩrarama, kana ta njũũi ĩraguĩma. Mũtongoria kĩrimũ nĩahinyagĩrĩria andũ aake ĩndĩ ũrĩa ũthũire ungumania nĩathanaga matukũ maingĩ. Mũndũ ũrathĩĩnio nĩ thakame ya mũndũ ooragĩĩte, nĩ we mwene wĩĩnjeire mbĩĩrĩra, tigana naake. Tũũra wĩ mwĩhokeku na nĩũrĩikaraga na thaayũ, no mũndũ ũtarĩ mwĩhokeku arĩrũndagwo o rĩmwe. Mũrĩmi wĩ kĩyo ndaagaga gĩa kũrĩa, ĩndĩ kĩgũũta gĩtũũraga na thĩĩna. Mũndũ mwĩhokeku arĩtũũraga araathimagwo no mũndũ wa kwenda gũtonga na ihenya arĩonaga o ndirũ. Gũthuutũkania ti ũndũ mwega, mũndũ ahota kwĩhia nĩ ũndũ wa keenyũ ka mũgate. Mũndũ mwĩyendi eendaga gũtonga narua, ĩndĩ ndooĩ atĩ ũthĩĩni no ũmũkorerere. Rũithia mũndũ na thuuthainĩ nĩarĩgũtĩĩa gũkĩra ũrĩa ũmũgaathagĩrĩria. Mũndũ ũiyaga aciari aake na akoiga ũcio ti ũndũ, ndarĩ ngũũrani na mũici. Mũndũ mwĩyendi nĩ thĩĩna egĩĩragĩrĩra, no mũndũ wĩhokeete MWATHANI ũcio nĩarĩonaga wega. Mũndũ ũrĩa wĩhokaga meciiria maake nĩ kĩrimũ no mũndũ ũrĩa ũthikagĩrĩria mataaro ma andũ oogĩ nĩahonokaga. Mũtugi athĩĩni ndathĩĩnaga, ĩndĩ ũrĩa ũthunaga guoko ndoonaga kĩraathimo. Arĩa aaganu maatũũgĩra, andũ nĩkwĩhitha mehithaga; ĩndĩ maagũa kuuma ũneneinĩ, arĩa athingu nĩmoongererekaga. Mũndũ ũrĩa ũng'athagia o na arũithio agũaga na ndoone wa kũmũũkĩria, oinĩkangaga na ndoonaga kĩhonia. Rĩrĩa mũndũ mũthingu atuĩka mũthamaki andũ nĩgũkena makenaga. Ĩndĩ rĩrĩa ũrĩa mwaganu aathana, andũ nĩkũnuguna manugunaga. Mwana ũrĩa wendeete ũũgĩ atũmaga mũciari akene, ĩndĩ ũrĩa ũgĩaga thiritũ na aka a maraaya nĩgũitanga aitangaga indo ciake. Mũthamaki ũrĩa ũrũmbũyanagia na kĩhooto bũrũri wake nĩwĩkindagĩra. Ĩndĩ mũthamaki wendeete o mbia nĩkũwananga awanangaga. Mũndũ ũheenagĩrĩria ũrĩa ũngĩ, nĩ we mwene wĩigagĩra mũtego. Wĩhia wa mũndũ ũrĩa mwaganu nĩ mũtego kũrĩ we mwene; mũndũ ũrĩa mũthingu aikaraga egangarĩĩte nĩgũkena. Mũndũ mũthingu nĩamenyagĩrĩra ihooto cia athĩĩni, ĩndĩ mũndũ ũrĩa mwaganu ti mũtaũkĩre nĩ maũndũ macio. Andũ a njiinũ matũmaga itũũra rĩgĩe ngũĩ, no arĩa oogĩ nĩkũhooreria marĩhooreragia. Mũciiri na kĩrimũ, o na e mũũgĩ, ndarĩ uumithio oonaga, tiga o gĩconoko gĩtheri. Ooragani nĩmathũire mũndũ mwĩhokeku, no arĩa athingu nĩkũgitĩra magitagĩra muoyo wake. Kĩrimũ gĩtingĩhota kũhithĩrĩra maraakara, no mũndũ mũũgĩ nĩakiragĩrĩria na akamahooreria. Mũthamaki angĩtuĩka wa gũthikagĩrĩria maheeni, njaama ciake ciothe ituĩkaga cia maheeni. Mũthĩĩni na mũmũhinyĩrĩria eerĩ marĩ ũndũ ũmwe mahaanainie. MWATHANI nĩ we wamaheire maitho. Mũthamaki ũrĩa ũgitagĩra ihooto cia athĩĩni, ũthamaki wake nĩũikaraga ihinda iraaya. Kũrũnga na gũtaarana nĩciĩkagĩra mũndũ ũũgĩ, no mwana mwĩĩri nĩaconorithagia mũmũciari. Rĩrĩa arĩa aaganu megwathana waganu nĩũingĩhaga, ĩndĩ arĩa athingu nĩmakeerorera kũgũa kwa andũ arĩa aaganu. Ruta mwana mĩtugo, na nĩũrĩkenaga, ĩĩ, ũgĩkĩiguage gĩkeno ngoro. Rũũrĩrĩ rũtarĩ kĩrĩra kĩa Ngai nĩ rũhĩtanu, no kũraathimwo nĩ mũndũ ũrĩa ũrũmagia watho. Ndungata ndĩngĩrũngwo na kwarĩrio gũtheri yahota gũtaũkĩrwo na yage kwĩrũmbũyia. Kĩrimũ kĩrĩ kĩĩrĩgĩrĩro gũkĩra mũndũ ũrĩa waragia atabaarĩrĩire mĩario yake. Mũndũ ũrĩa ũtũũnagia ndungata yake kuuma ĩ nyiinyi, marigĩrĩrioinĩ ĩgetũũgĩria o na gũkĩra mũũrũwe. Mũndũ wa maraakara atũmaga kũgĩe haaro na mũndũ wa marũrũ aikaraga akĩhĩtagia. Mwĩtĩĩo ũgũĩthagia mũndũ njamba, ĩndĩ mũndũ mwĩnyiihia nĩatĩĩagwo. Mũndũ ũgĩaga ndũgũ na mũici nĩ we mwene wĩthũire, anyuithagio muuma na ndangiumbũra. Gwĩtigĩra andũ kũreehage ũgwati, ĩndĩ mwĩhoki MWATHANI nĩmũgitĩre. Andũ aingĩ nĩmeendithagia harĩ mũthamaki, ĩndĩ MWATHANI no we wiki ũtuaga ciira na kĩhooto. Mũndũ mũthingu ndagwatanagĩra na mũndũ mwaganu, na mũndũ mwaganu ndagwatanagĩra na mũndũ mũthingu. Ici nĩcio ciugo cia ũrathi wa Aguri mũrũ wa Jake. “Ngai ndarĩ hamwe na niĩ, Ngai ndarĩ hamwe na niĩ. Ingĩteithĩka atĩa? Niĩ-rĩ, ndariĩ ta nyamũ ti ta mũndũ; ndireciiria ta mũndũ. Ndirĩ nderuta ũũgĩ o na atĩa, o na kana ngamenya Ũrĩa Mũtheru. Nũũ wanamenya maũndũ moothe ma igũrũ? Nũũ wanakumbatĩria rũhuuho na rũhĩ, kana akĩoha maaĩ na nguo yake, o na kana agĩĩkĩra mĩhaka yothe ya thĩ? Ongorwo nĩũmũũĩ-rĩ, eetagwo atĩa? Mũũrũwe naake eetagwo atĩa? “Ngai nĩahingagia uuge wake; we nĩ ngo ya kũgitĩra arĩa oothe mooragĩra harĩ we. Tiga kuongerera ciugo ciake ũndũ ndakaae gũkũrũithia agũtue wa maheeni.” Mbere ya ngue, ndakũhooya maũndũ maya meerĩ, Ngai! Njehereria ũhoro wa wara na wa maheeni; ndũkaanareke ndonge kana thĩĩne, heyaga o irio iria bataire. Ingĩhũũna mũno-rĩ, no ndiganĩrwo nĩ we; ingĩthĩĩna no ngakĩiye, ndeehithĩrie Ngai wakwa gĩconoko. Ndũkamenererie ndungata harĩ mũnene wayo, wahota kũgwatwo nĩ kĩrumi, wone thĩĩna. Kũrĩ andũ marumaga maithe maao, o na mataheyaga maanyina gĩtĩĩo. Kũrĩ andũ meyonaga ta marĩ atheru, o rĩrĩa marĩ na gĩko. Kũrĩ andũ meyonaga marĩ eega, ĩĩni, magagĩciiragia o no o. Kũrĩ andũ mahinyagĩrĩria athĩĩni na arĩa angĩ mũno, na ũguo nĩguo meyonagĩra gĩa kũrĩa. Thambara ĩrĩ airĩĩtu eerĩ; moigaga “Tũheei! Tũheei!” Kũrĩ indo inya itaiganagia o na kana ikanyira: Kwa arĩa akuũ, mũtumia ũtaciaraga, thĩ nyũmũ, na mwaki ũtangĩhoreka. Mũndũ ũnyũrũragia ithe na akanyarara nyina, aagĩrĩirwo nĩkũrĩĩo nĩ nderi, kana maitho maake makũũrwo nĩ mahuru. Kũrĩ maũndũ mana ma magegania itahotaga gũtaũkĩrwo nĩ mo: Ũrĩa rwĩgĩ rũmbũkaga rĩerainĩ, ũrĩa nyoka ĩthiagĩra igũrũ wa ihiga, ũrĩa meeri imenyaga njĩra iriainĩ, na ũrĩa mwanake na mũirĩĩtu meendanaga. Mũtugo wa mũtumia mũmaramari nĩ ũy atharia, ethambaga akoiga atĩrĩ, “Ndirĩ meehia ndeeka.” Kũrĩ maũndũ mana mainainagia thĩ: ngombo rĩrĩa yatuĩka mũthamaki, kĩrimũ kĩrĩĩte gĩkahũũna, mũirĩĩtu njong'i angĩhika, na mũirĩĩtu ndungata ũrĩa ũtuunyaga mũtumia ũrĩa ũmwandĩkĩĩte mũthuuri wake. Gwĩ tũnyamũ tũna thĩinĩ wa thĩ, tũnyiinyi na tũũgĩ mũno: thigiriri itirĩ hinya no nĩcihotaga kũiga mũthiithũ wa irio hingo ya ũrugarĩ. ikami nacio itirĩ hinya, no nĩcihotaga gũthondeka kũndũ gwa gũtũũra ndwaroinĩ cia mahiga; ngigĩ o na itarĩ na mũthamaki nĩcihotaga kũũmbũka irĩ gĩtutu; no ũkumbatĩrie njagathi na guoko, na no ikoragwo nyũmba cia athamaki. Kũrĩ nyamũ inya ũngĩenda kwĩrorera mũkinyũkĩrie wacio; mũrũũthi arĩ guo njamba gũkĩra nyamũ iria ingĩ ciothe, na ndũrĩ nyamũ o na ĩmwe wĩtigagĩra; njamba ya ngũkũ, thenge, na mũthamaki akĩrora thigari ciake. Ũngĩkorwo nĩũkoreetwo ũrĩ mũkĩĩgu ũgetĩĩa na ũgathugunda waganu, ikara thĩ wĩcũũranie ũhoro ũcio. Ũngĩhũũra iria, riumaga maguta ũngĩringa mũndũ iniũrũ nĩanunuhaga, na ũngĩthooria maraakara nĩũkuona ũũru. Maya nĩ mo mataaro marĩa mũthamaki Lemueli aaheirwo nĩ nyina. “Atĩrĩĩrĩ, mũrũ wakwa nyendeete mũno, o we icookia rĩa mahooya maakwa, ngũkwĩra atĩa? Ndũgaatũũre ũhanyũkanagia na andũ a nja, acio maanarũnda athamaki. Atĩrĩĩrĩ, Lemueli, athamaki matiagĩrĩirwo nĩkũnyuaga ndibei o na kana gũkorokera njoohi. Maarĩo nĩmariganagĩrwo nĩ watho, na makaaga kũrũmbũyania na ihooto cia arĩa athĩĩni. Njoohi-rĩ, nĩ ya arĩa marathira, nayo ndibei nĩ ya arĩa me na ruwo ngoro. Reke manyue mariganĩrwo nĩ ũthĩĩni wao, makĩriganĩrwo nĩ mĩnyamaaro yao. Aragĩrĩria arĩa matangĩhota kwĩarĩrĩria, ũkĩrũũgamagĩrĩre ihooto cia arĩa oothe matangĩhota kwĩyũrĩria. Aragĩrĩria andũ ta acio, ũmaaragĩrĩrie na kĩhooto, na ũmatuithanagie na ũthingu. Gitagĩra ihooto cia arĩa athĩĩni na arĩa abataru.” Kaĩ mũtumia ngatha e hinya kuoneka-ĩ, nĩ gũkorwo thogora wake ũkĩrĩĩte tũhiga twa goro. Mũthuuriwe nĩamwĩhokeete na mũthuuri ũcio ndangĩtuĩka mũkĩa. Mũtumia ũcio matukũ moothe ma muoyo wake eekaga mũthuuri wake wega, ndangĩmwĩka ũũru. Ehang'agia na gũtuma nguo cia guoya na cia gataani. Athũgũraga irio ciake kũraaya agaciinũkia, o ta meeri cia mbiacara. Ookagĩra kũrĩ o ũtukũ, agakĩhaarĩria irio cia andũ aake, na akabangĩra ndungata ciake cia airĩĩtu mawĩra ma kũruta. Eethaga mũgũnda akagũra na mbeeca iria athũkũmĩĩte, akahanda mĩthabibũ. Mũtumia ũcio e kĩyo, arutaga wĩra wake na hinya, erutanĩirie. Nĩoĩ uumithio wa mawĩra maake moothe, amarutaga o nginya ũtukũ ũgakũra. Nĩ we mwene wĩyogothagĩra ndigi, agagĩĩtumĩra nguo ciake mwene. Nĩatugaga athĩĩni, ĩĩ, na arĩa aagi akamoohorera indo. Kwagĩa mbaa we ndamakaga, tondũ andũ aake me na nguo cia ũrugarĩ. Ningĩ nĩegemagĩria macuka ma kwara ũrĩrĩ agakĩĩhumbaga nguo cia gataani iria njega na cia babũ. Mũthuuriwe nĩoĩo wega, nĩ ũmwe wa atongoria a andũ. Mũtumia ũcio agagĩtumaga nguo cia gataani akĩendagia, nayo mĩcibi agatwaragĩra ahũũri a mbiacara meendie. Arĩ hinya na nĩatĩĩĩtwo, na ndangĩmakio nĩ ũrĩa ũgooka thuutha. Aaragia na ũũgĩ, kĩrĩra gĩake no kĩrĩa kĩega. Arĩ kĩyo na maũndũ ma mũciĩ wake, na ndarĩaga irio atanogeire. Ciana ciake ciugaga atĩrĩ, “Maitũ aroraathimwo!” Mũthuuriwe o naake nĩkũgaatha amũgaathaga. Oigaga atĩrĩ, “Atumia aingĩ maanatuĩka ngatha, no wee-rĩ, nĩũmakĩrĩĩte oothe.” Mĩthaiga nĩyakũheenania, noguo ũthaka nĩũthiraga, ĩndĩ mũtumia ũtĩĩyaga MWATHANI, ũcio nĩwagwĩkagĩrĩrwo. Mũgaathageei nĩ ũndũ wa mawĩra moothe marĩa arutaga; arokumagio nĩ andũ oothe. Ici nĩcio ciugo cia Mũhunjia mũrũ wa Daudi, ũrĩa warĩ mũthamaki thĩinĩ wa Jerusalemu. Maũndũ moothe nĩ ma tũhũ, nĩguo Mũhunjia ekuuga. Ĩĩ, ti itherũ moothe nĩ tũhũ mũtheri. Nĩ uumithio ũrĩkũ mũndũ agĩaga naguo, nĩ ũndũ wa wĩra wa hinya ũrĩa arutaga gũũkũ thĩ? Njiarwa ciũkaga igacooka igathiĩ, igatiga thĩ ĩhaana o ũguo ĩtariĩ. Riũa rĩrathaga na rĩgathũa, rĩgacooka rĩgathiĩ narua harĩa rĩrathagĩra. Naruo rũhuuho rũhuruutanaga na kĩanda na na rũgongo, rũgatũũra rũthiũrũrũkaga ũguo. Nacio njũũĩ ithereraga ikeitĩrĩra iriainĩ, na iria rĩtiyũraga. Harĩa maaĩ mathereragĩra no ho macookaga magatherera o rĩngĩ. Maũndũ moothe mareehanagĩra mĩnoga ĩrĩa mũndũ atangĩhota kũgweta; maitho matingĩigania kũmĩona kana matũ maiganie kũmĩigua. Maũndũ marĩa maarĩ kuo tene, no mo magaakorwo kuo; marĩa meekirwo tene no mo mageekwo. Gũtirĩ ũndũ mwerũ gũũkũ thĩ. Atĩrĩĩrĩ, gũtirĩ kĩndũ kĩngĩĩrwo atĩrĩ, “Tarora wone gĩĩkĩ nĩ kĩerũ.” Ciothe cianakorwo kuo matukũinĩ ma tene mbere iitũ. Maũndũ marĩa maanakorwo kuo matiririkanagwo, na marĩa marĩ kuo matikaaririkanwo matukũ ma thuutha. Niĩ Mũhunjia ndaarĩ mũthamaki wa Isiraeli thĩinĩ wa Jerusalemu. Nĩndatuire atĩ nĩngũbaara na nduĩrie maũndũ moothe marĩa meekagwo gũũkũ thĩ. Ngai nĩatũnengerire maũndũ matarĩ meega tũtangagwo nĩ mo. Nĩnyoneete maũndũ marĩa moothe meekagwo gũũkũ thĩ na moothe nĩ ma tũhũ; no ũndũ ũmwe na kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ. Kĩndũ kĩrĩa kĩogomu gĩtingĩrũngĩka; na kĩrĩa gĩtarĩ ho gĩtingĩtarwo. Nĩndeĩĩrire atĩrĩ, “Nĩngĩĩte na ũũgĩ mũingĩ mũno gũkĩra athamaki oothe maanaathana Jerusalemu mbere yakwa; na meciiria maakwa maanoona maũndũ maingĩ makoniĩ ũũgĩ na ũmenyi.” Nĩndagĩtuire atĩ nĩngũmenya maũndũ ma ũũgĩ, na menye maũndũ ma ũgũrũki, o na menye maũndũ ma ũrimũ. No nĩndamenyire atĩ o naguo ũguo, no kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ. Amu ũũgĩ mũnene nĩũreehage kĩeha, na kũmenya mũno kũreehage mathĩĩna maingĩ. Nĩndatuire na ngoro atĩ nĩngwĩkenia na ndĩkĩmenye gĩkeno nĩ kĩĩ. No nĩndacookire ngĩmenya, o na ũguo no tũhũ. Nĩndagundũrire atĩ mĩtheko nĩ ũrimũ, na ikeno itirĩ ũndũ mwega ciĩkaga mũndũ. O ndĩ na thuti ya kũgĩa na ũũgĩ-rĩ, nĩndeciiririe ũrĩa ingĩĩkenia na ndibei, na ũrĩa ingĩrũmanĩrĩra na ũrimũ. Ndeciiririe hiihi no menye nĩ ũndũ ũrĩkũ mwega gũũkũ thĩ andũ mangĩĩka matukũinĩ macio maniini ma ũtũũro wao. Nĩndeekire maũndũ manene; ngĩyakĩra manyũmba o na ngĩĩhandĩra mĩthabibũ mĩgũndainĩ. Nĩndethondekeire mĩgũnda, o na tũmĩgũnda twa kũhuurũka, na kũu mĩgũndainĩ na tũmĩgũndainĩ tũu ngĩhanda mĩtĩ ya matunda ma mĩthemba yothe. Ngĩcooka ngĩthondeka tũria twa maaĩ ma gũitĩrĩria mĩtitũ ya mĩtĩ ĩyo yakũraga. Ngĩcooka ngĩgũra ngombo, na nĩndaarĩ na ngombo ciaciarĩirwo gwakwa; o na nĩndaarĩ na ng'ombe, mbũri, na ng'ondu nyingĩ gũkĩra andũ arĩa oothe maanakorwo Jerusalemu mbere yakwa. Ngĩcooka ngĩcookanĩrĩria betha na thahabu kuuma mĩthiithũinĩ ya moothamaki na mabũrũri marĩa ndaathaga; o na nĩndaarĩ na arũme na atumia manyinagĩra, o na nĩndaigĩĩte atumia aingĩ o ta ũrĩa mũndũ mũrũme angĩĩrirĩria. Kwa ũguo nĩndatuĩkire mũndũ mũnene gũkĩra arĩa maanakorwo Jerusalemu mbere yakwa, na ũũgĩ wakwa ngĩikara naguo. Ingĩabataririo nĩ kĩndũ o nakĩ, nĩndakĩonaga, na ndieimaga ikeno cia mĩthemba yothe, na ngoro yakwa nĩyaiguaga ĩkeneetio nĩ wĩra wakwa na ũcio nĩguo wakĩrĩ mũcaara wakwa. Nĩndagĩcookire ngĩciiria ũhoro wa maũndũ marĩa moothe ndeekĩĩte, o na ũrĩa ndaũrutĩĩte na hinya, na moothe ngĩona nĩ ma tũhũ, na no ũndũ ũmwe na kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ, na matiarĩ na bata o na haniini. Tondũ wa rĩĩrĩ, nĩ atĩa ũngĩ mũthamaki angĩĩka tiga o maũndũ marĩa maneekwo nĩ athamaki angĩ mbere yake. Kwa ũguo nĩndaambĩrĩirie gwĩciiria ũhoro wa ũũgĩ, ũgũrũki, o na wa ũrimũ. Ngĩkĩmenya atĩ ũũgĩ nĩ mwega gũkĩra ũrimũ o ta ũrĩa ũtheri ũrĩ mwega gũkĩra nduma. Mũndũ mũũgĩ nĩakoragwo akĩona kũrĩa arathiĩ, no mũndũ mũkĩĩgu ageragĩra ndumainĩ; na nĩnjũũĩ atĩ oothe makaarĩĩkĩrĩria o ũndũ ũmwe. Ngĩgĩcooka ngĩĩĩra atĩrĩ, “O na niĩ ngaarĩĩkĩrĩria o ta ũrĩa irimũ ikaarĩĩkĩrĩria. Rĩu-rĩ, nĩ uumithio ũrĩkũ ngĩgĩĩte naguo nĩ ũndũ wa gũkorwo ndĩ mũũgĩ mũno? Ngĩĩcookeria atĩrĩ, ‘Hatirĩ, hatirĩ o na ũmwe.’ ” Mũndũ mũũgĩ kana mũndũ mũkĩĩgu, gũtirĩ ũgũtũũra aririkanagwo matukũinĩ marĩa magooka, oothe magaakua mariganĩre tene na tene. O ũrĩa mũndũ mũũgĩ akuaga noguo mũndũ mũkĩĩgu akuaga! Niĩ ngĩkĩmena ũtũũro, tondũ maũndũ moothe marĩa meekagwo gũũkũ thĩ maarĩ ma kũnjiguithia ũũru, amu moothe nĩ ma tũhũ na no ũndũ ũmwe na kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ. Nĩndamenire indo ciothe iria ndarutĩire wĩra gũũkũ thĩ, ndamenya atĩ no mũhaka ciothe ngaacitigĩra mũndũ ũrĩa ũgooka thuutha wakwa. Nũũ ũũĩ kana hiihi mũndũ ũcio agaakorwo e mũũgĩ kana e mũkĩĩgu? Na mũndũ ũcio agaagĩtuĩka mwene indo iria ndutĩire wĩra na ngahũthĩra ũũgĩ gũũkũ thĩ. O na ũguo wothe no tũhũ. Kwa ũguo nĩnderirire nĩ ũndũ wa wĩra wothe ndarutĩĩte gũũkũ thĩ. Tondũ mũndũ aruta wĩra na ũũgĩ wake na ũmenyi, na ũũhĩgĩrĩru, indo icio no mũhaka agaacitiga irĩĩo nĩ mũndũ ũtaacinogeire. O na ũguo wothe no tũhũ na nĩ ũũru mũno. Mũndũ-rĩ, nĩ kĩĩ arĩ nakĩo thuutha wa kwĩnogia na gwĩthĩĩnia rĩrĩa ekũruta wĩra gũũkũ thĩ? Matukũ moothe ma ũtũũro wake makoragwo na mathĩĩna maingĩ mũno, na mĩtangĩko yake nĩ ya kũmũreehere kĩeha. O na ũtukũ, meciiria maake matihuurũkaga. O na ũguo wothe no tũhũ. Gũtirĩ ũndũ ũngĩ mwega harĩ mũndũ gũkĩra arĩe, anyue, na ekenie na indo iria anogeire. Na o na ũguo nĩndamenyire atĩ uumaga harĩ Ngai. Tondũ-rĩ, we atarĩ ho, mũndũ no ahote kũrĩa kana ekenie? Amu Ngai nĩwe ũheaga mũndũ ũrĩa ũmũkenagia ũũgĩ, ũmenyo na gĩkeno, no mũndũ mwĩhia amũheaga wĩra wa gũthũkũma indo akĩigaga, nĩguo indo icio ikaaheeo mũndũ ũrĩa ũkenagia Ngai. O na ũguo wothe no tũhũ, na no ũndũ ũmwe na kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ. Ũndũ o wothe wĩkĩkaga gũũkũ thĩ, wĩkĩkaga o ihinda rĩrĩa Ngai aamũrĩĩte. Kũrĩ ihinda rĩa gũciarwo, na ihinda rĩa gũkua. Kũrĩ ihinda rĩa kũhanda na ihinda rĩa kũmunya. Kũrĩ ihinda rĩa kũũraga, na ihinda rĩa kũhonia. Kũrĩ ihinda rĩa gũtharia na ihinda rĩa gwaka. Kũrĩ ihinda rĩa kũrĩra na ihinda rĩa gũtheka. Kũrĩ ihinda rĩa gũcakaya na ihinda rĩa kũina. Kũrĩ ihinda rĩa gũkomania, na ihinda rĩtarĩ rĩa gũkomania. Kũrĩ ihinda rĩa kũhĩmbanĩria, na ihinda rĩa kwaga kũhĩmbanĩria. Kũrĩ ihinda rĩa gũcaria, na ihinda rĩa gũte. Kũrĩ ihinda rĩa gũcookanĩrĩria, na ihinda rĩa kũhuurunja. Kũrĩ ihinda rĩa gũtarũranga, na ihinda rĩa gũtuma. Kũrĩ ihinda rĩa gũkira, na ihinda rĩa kwaria. Kũrĩ ihinda rĩa kwendana, na ihinda rĩa kũmenana, Kũrĩ ihinda rĩa mbaara, na ihinda rĩa thaayũ. Mũruti wa wĩra nĩ uumithio ũrĩkũ oonaga kuuma wĩra ũrĩa arutaga? Nĩnyoneete mĩtangĩko ĩrĩa Ngai aheete andũ metangage nayo. Indo ciothe nĩacithondekire i njagĩrĩru mahindainĩ maacio, o na nĩekĩrĩĩte wendo wa kũmenya maũndũ ma tene na tene, no o na kũrĩ o ro ũguo, mũndũ ndangĩmenya ũrĩa Ngai eekĩĩte kuuma kĩambĩrĩria nginya kĩrĩĩkĩrĩro. Rĩu nĩndĩkĩmenyeete atĩ gũtirĩ ũndũ mwega harĩ andũ gũkĩra gũkena na gwĩkenia hĩndĩ ĩrĩa yothe marĩ muoyo. O na ngamenya atĩ nĩ kĩheeo kĩa Ngai kũrĩ mũndũ o wothe akarĩa, akanyua, na ageekenia na kĩrĩa anogeire. Nĩnjũũĩ atĩ ũndũ o wothe wĩkagwo nĩ Ngai, ũtũũraga tene na tene; gũtirĩ ũndũ ũngĩongererwo harĩ guo, kana ũrutarutwo kuuma harĩ guo. Ngai eekire ũguo nĩ geetha andũ maikarage mamwĩtigĩrĩĩte. Ũndũ o wothe wĩ kuo kana ũgaakorwo kuo-rĩ, wanakorwo kuo hĩndĩ ĩngĩ. Ngai nĩatũmaga ũndũ ũcio wĩkĩke maita maingĩ. Makĩria ma ũguo nĩndoonire atĩ gũũkũ thĩ handũ harĩa haagĩrĩirwo gũkorwo na kĩhooto na ũthingu, hakoragwo na waganu. Nĩndakĩĩĩrire na ngoro atĩrĩ, “Ngai agaatuĩra mũndũ ũrĩa mũthingu na ũrĩa mwaganu, amu nĩathuurĩĩte ihinda rĩa ũndũ o wothe, o na rĩa wĩra o wothe.” Ũhoro ũkoniĩ andũ, nĩndakĩĩĩrire na ngoro atĩ Ngai amageragia nĩguo amoonie atĩ o no ta nyamũ. Amu o ũrĩa mũndũ arĩĩkagĩrĩria noguo nyamũ irĩĩkagĩrĩria, na ningĩ o ũrĩa mũndũ akuaga noguo nyamũ ĩkuaga. Mĩhũũmũ ya mũndũ na ya nyamũ no ũndũ ũmwe, na mũndũ ndakoragwo akĩrĩĩte nyamũ, amu muoyo harĩ cierĩ no tũhũ. Andũ o hamwe na nyamũ meerekeire kũndũ kũmwe; andũ na nyamũ moimire tĩĩriinĩ, na andũ na nyamũ magacooka tĩĩriinĩ rĩngĩ. Nũũ ũũĩ kana hiihi muoyo wa mũndũ wambataga na igũrũ naguo wa nyamũ ũgaikũrũka na thĩ? Ngĩkĩmenya atĩ gũtirĩ ũndũ ũngĩ mwega gũkĩra mũndũ akenagĩre wĩra wake, amu rĩu nĩrĩo igai rĩake, na gũtirĩ ũndũ ũngĩtũma mũndũ amenye ũrĩa gũgeekĩka thuutha wa akua. Ngĩcooka ngĩrora ngĩona ũrĩa gũũkũ thĩ kwagĩĩte kĩhooto. Arĩa maahinyĩrĩirio nĩmaarĩraga na gũtiarĩ mũndũ wamoomagĩrĩria. Gũtiarĩ mũndũ wamoomagĩrĩria tondũ arĩa maamahinyagĩrĩria maarĩ na hinya. Nĩndeciiririe atĩ andũ arĩa makuĩte nĩ eega gũkĩra arĩa me muoyo, no arĩa eega makĩria yao oothe nĩ arĩa matarĩ maaciarwo, arĩa matarĩ moona maũndũ mooru marĩa meekagwo gũũkũ thĩ. O na ningĩ nĩndoonire atĩ mũndũ arutaga wĩra na akenogia nĩ ũndũ wa kũiguĩra mũndũ ũrĩa ũngĩ ũiru. O na ũguo no tũhũ na no ũndũ ũmwe na kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ. Kwĩragwo atĩ mũndũ no akorwo arĩ mũkĩĩgu angĩĩnyiitanĩria ahũũte nginya akue. Hiihi ũguo no gũkorwo arĩ ma, no ningĩ-rĩ, nĩ kaba mũndũ akorwo arĩ na tũniini na aiguage aiganĩire, gũkĩra gũkoragwo akĩĩhang'ia na no maaĩ arahũũra na ndĩrĩ. Ngĩcooka ngĩona o ũndũ ũngĩ wa tũhũ gũũkũ thĩ. Kũrĩ mũndũ ũtũũraga arĩ wiki, ndarĩ mwana, kana mũndũ maciaranĩirwo, no hingo ciothe akoragwo akĩruta wĩra, na ndarĩ hingo aiguaga aiganĩire ũtongainĩ ũrĩa e naguo. Gũtirĩ hingo eyũragia atĩrĩ, “Ĩ nũũ ndĩrarutĩra wĩra ũũ o na ngeiima gĩkeno nĩ ũndũ wake?” O na ũguo no tũhũ na nĩ mũtũũrĩre ũtarĩ mwega. Andũ eerĩ nĩ eega gũkĩra ũmwe, amu mũcaara wa wĩra wao nĩ mwega. Tondũ ũmwe wao angĩgũa, ũcio ũngĩ nĩamuoyaga. No mũndũ angĩkorwo arĩ wiki angĩgũa, ndarĩ mũndũ ũngĩmuoya. O na ningĩ andũ eerĩ makoma hamwe nĩmaiguithanagia ũrugarĩ, no mũndũ angĩkoma arĩ wiki-rĩ, angĩĩiguithia ũrugarĩ atĩa? Ningĩ mũndũ angĩũkĩrĩrwo nĩ mũndũ ũmwe no aremwo nĩkũmwĩtiiria, no marĩ eerĩ ndangĩmahoota. Mũhĩndo wogotheetwo na ndigi ithatũ ndũngĩtuĩka narua. Nĩ kaba mũndũ mwĩthĩ mũũgĩ o na e mũthĩĩni gũkĩra mũthamaki mũkũrũ mũkĩĩgu ũtathikagĩrĩria mataaro. Tondũ mũndũ ũcio mwĩthĩ no oime njeera atuĩke mũthamaki, na ũcio ũngĩ no atige gũthamaka atuĩke mũthĩĩni. Nĩndagĩĩciiririe ũhoro wa andũ oothe arĩa morũũraga gũũkũ thĩ, na ngĩmenya atĩ gatagatĩinĩ kaao nĩharĩ mũndũ mwĩthĩ ũrĩa ũgaacooka handũ ha mũthamaki. Andũ arĩa mũthamaki aathaga nĩ aingĩ mũno, no akua, gũtirĩ mũndũ ũkenagĩra ũrĩa aaneeka. Arĩa magooka thuutha matigaakenio nĩ we. O na ũguo no tũhũ, na no ũndũ ũmwe na kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ. Menyerera mũthiĩre waku rĩrĩa ũgũtoonya nyũmba ya Ngai. Gũthiĩ kuo gũthikĩrĩria nĩ kwega gũkĩra magongoona ma irimũ, amu itikoragwo ikĩmenya atĩ nĩireka ũũru. Tiga kũhiũhaga kwaria, kana kũhiũha kwĩrĩra Ngai kĩndũ. Ngai arĩ igũrũ nawe wĩ thĩ, kwoguo ciugo ciaku reke ikoragwo irĩ nyiinyi. O ũrĩa mũndũ akoragwo na mĩtangĩko mĩingĩ, noguo arootaga irooto njũru, na ningĩ o ũrĩa mũndũ araheana ũhoro mũingĩ noguo angiuga ũndũ wa ũrimũ. Rĩrĩa werĩra Ngai kĩndũ, mũhingĩrie narua, amu we ndakenagio nĩ irimũ. Hingia ũrĩa ũmwĩrĩire. Nĩ kaba kwaga kũmwĩrĩra kĩndũ gũkĩra kũmwĩrĩra ũcooke wage kũmũhingĩria. Ndũgaatũme ciugo ciaku wee mwene itũme wĩhie, ndũkaae kwĩra mũrekio wa Ngai atĩ ndũkũgwatĩirie ũkiuga ũguo. Ũgũgĩtũma Ngai araakario nĩ mĩario yaku agĩthũũkangie wĩra wa mooko maaku nĩkĩ? Amu o ũrĩa mwĩĩro wa ngoro ũrĩ mũingĩ, noguo mawĩra marĩ maingĩ, o na mĩario ya tũhũ. Ũndũ ũrĩa wĩ bata nĩgũtĩĩa Ngai. Ũngĩona thirikaari ĩkĩhinyĩrĩria mũthĩĩni, o na kĩhooto na ũũma ikĩaga kũrũmĩrĩrwo, ndũkagegeare nĩ ũhoro ũcio, amu mũtongoria akoragwo agitĩirwo nĩ ũrĩa mũnene kũmũkĩra, nao eerĩ makoragwo magitĩirwo nĩ ũngĩ mũnene kũmakĩra. O na kũrĩ ũguo-rĩ, mũthamaki angĩrũmbũyania na ũrĩmi nĩagunaga andũ oothe arĩa arathamakĩra. Mũndũ ũrĩa wendeete mbeeca ndaciiganagia, na ũrĩa wendeete gũtonga ndaiganagwo nĩ uumithio ũrĩa oonaga: o na ũguo no tũhũ. O ũrĩa indo cia mũndũ iraingĩha, noguo acirĩi maingĩhaga; na mwene cio ndarĩ uumithio oonaga tiga no kũmenya amenyaga atĩ nĩ mũtongu. Mũndũ wa kũrĩmia arĩĩte irio nyingĩ kana nyiinyi nĩakomaga toro mwega, no gĩtonga gĩkoragwo na indo nyingĩ ũguo atĩ ũtukũ kĩraaraga gĩkĩhahũkaga. Nĩharĩ ũndũ mũũru mũno nyoneete gũũkũ thĩ, naguo nĩ mũndũ kwĩigĩra ũtonga wa gũkaahũthĩra abatara. No rĩĩrĩ, gũkagĩa na mũtino akĩonjorithia, ũtonga ũcio ũgathira agatigwo atarĩ kĩndũ gĩa gũkaagaywo nĩ ciana ciake. O ũrĩa mũndũ aaciarirwo nĩ nyina atarĩ kĩndũ, noguo agaathiĩ mooko matheri thuutha wa kũruta wĩra wa mĩnoga. Ũguo nĩ ũũru mũno atĩ o ũrĩa mũndũ ookire noguo agathiĩ. Nĩ uumithio ũrĩkũ agĩaga naguo gũtũũra arutaga wĩra wa kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ? Atũũraga matukũ maake moothe thĩinĩ wa nduma, kĩeha, mĩtangĩko, maraakara, na mĩrimũ. Atĩrĩĩrĩ, ũndũ ũrĩa nyoneete mwega na mwagĩrĩru nĩ mũndũ arĩe, anyue na ekenie na indo iria arutĩire wĩra gũũkũ thĩ matukũ maake manyiinyi marĩa aheetwo nĩ Ngai; rĩu nĩrĩo igai rĩake. O naake mũndũ o wothe ũrĩa Ngai aheete ũtonga, indo, o na hinya wa gwĩkenia nacio, niamũkĩre igai rĩake na ekenie na kĩrĩa arutĩire wĩra; kĩu nĩ kĩheeo kuuma kũrĩ Ngai. Mũndũ ũcio ndangĩĩtanga na ũrĩa matukũ ma ũtũũro wake marĩ manyiinyi, tondũ Ngai nĩamwĩkĩrĩĩte gĩkeno ngoroinĩ yake. Nĩharĩ ũndũ mũũru nyoneete gũũkũ thĩ, naguo nĩũritũhagĩra andũ mũno. Mũndũ ũrĩa Ngai aheaga ũtonga, gĩtĩĩo na indo atĩ we ndarĩ kĩndũ akoragwo abataire akaaga, Ngai ndamũheaga hinya wa gwĩkenia nacio, no mũndũ ũngĩ nĩ we ũcihũthagĩra. Ũguo no tũhũ na nĩ ũndũ mũũru mũno. Mũndũ no agĩe na ciana igana, na atũũre matukũ maingĩ, no aage gwĩkenia na maũndũ marĩa makoragwo kuo ũtũũroinĩ na aage gũgaathikwo wega, niĩ ingiuga atĩ mũndũ ũcio nĩakĩrĩĩtwo nĩ kĩhuno. Kĩhuno gĩtikoragwo kĩrĩ na bata amu kĩũragĩra ndumainĩ gĩkariganĩra. Makĩria ma ũguo-rĩ, gĩtikoragwo kĩoneete riũa kana gĩkamenya ũndũ, no nĩkĩonaga ũhuurũko gũkĩra mũndũ ta ũcio, o na angĩkorwo atũũrĩĩte mĩaka ngiri igĩrĩ, na aage gwĩkenia na ũndũ mwega o na ũmwe. Githĩ oothe matithiaga o kũndũ kũmwe? Wĩra ũrĩa wothe mũndũ arutaga, aũrutaga nĩ ũndũ wa nda yake, na nda ndĩrĩ hĩndĩ ĩiganagia. Mũndũ mũũgĩ akĩrĩĩte kĩrimũ na kĩ? Na ningĩ wega wa mũndũ mũthĩĩni kũmenya ũrĩa mũtũũrĩre wagĩrĩire nĩ ũrĩkũ? Kũiganĩra na kĩrĩa mũndũ arĩ na kĩo nĩ kwega gũkĩra mũndũ gũtũũra eriragĩria kũgĩa na indo makĩria. O na ũguo no tũhũ, na no ta kũhũũra maaĩ na ndĩrĩ. Ũrĩa wothe wĩkĩkaga watuirwo o tene atĩ nĩũgeekĩka, na nĩkũĩkaine mũndũ nĩ kĩĩ, na ndangĩhota kũng'eng'ana na ũrĩa wĩ na hinya kũmũkĩra. O ũrĩa mũndũ aaragia mĩario mĩingĩ, noguo oigaga maũndũ ma tũhũ, nawe ndũrĩ mwega kũrĩ we. Amu nũũ ũngĩmenya kĩrĩa kĩega harĩ mũndũ matukũinĩ manyiinyi ma ũtũũro wake, marĩa mahĩtũkaga o ta kĩĩruru? Nũũ gũũkũ thĩ ũngĩmenya ũndũ ũrĩa mũndũ atũnganaga naguo arĩĩkia gũkua? Ngumo njega nĩkĩrĩĩte maguta manungi wega ma goro, na mũthenya wa gũkua ũgakĩra wa gũciarwo. Nĩ kaba gũthiĩ mũciĩ wĩ na macakaya gũkĩra gũthiĩ mũciĩ wĩ na iruga, amu andũ oothe maagĩrĩirwo nĩkũririkanaga atĩ marigĩrĩrio maao no gĩkuũ. Kĩeha nĩ kĩega kũrĩ mĩtheko, amu kĩeha gĩtukagia gĩthiithi, no gĩkoohĩgia ngoro. Mũndũ ũrĩa wĩciiragia o ũhoro wa gĩkeno nĩ mũkĩĩgu, no mũndũ mũũgĩ nĩeciiragia o na ũhoro wa gĩkuũ. Nĩ kaba mũndũ kũigua akĩrumwo nĩ mũndũ mũũgĩ gũkĩra kũigua akĩinĩrwo nĩ kĩrimũ. Mĩtheko ya kĩrimũ ĩhaana ta ũrĩa mĩigua ĩtoorekaga ĩkĩhĩa, na o na ũguo no tũhũ. Ũtuunyani ũtũmaga mũndũ mũũgĩ atuuo kĩrimũ na ihaki nĩrĩthũũkagia ngoro ya mũndũ. Mũthia wa ũndũ o wothe nĩ mwega gũkĩra kĩambĩrĩria kĩaguo, na mũndũ mũkirĩrĩria nĩ mwega kũrĩ mũndũ mwĩtĩi. Ndũkaahiũhage kũraakara, amu irimũ nĩcio ciigaga maraakara. Ndũkaanoorie atĩrĩ, “Maũndũ tene maarĩ meega gũkĩra rĩu nĩkĩ?” Amu ndũrooria ũguo nĩ ũndũ wa kũũhĩga. Nĩ ũndũ wa bata mũndũ gũkorwo arĩ mũũgĩ, nĩ ũndũ mwega o ta kũheeo igai. Amu ũũgĩ ũgitagĩra mũndũ o ta ũrĩa angĩgitĩrwo nĩ mbeeca, naguo wega wa ũmenyi nĩ atĩ, nĩũmenyagĩrĩra mũndũ ũrĩa wĩ naguo. Tawĩciirie ũrĩa Ngai eekĩĩte. Nũũ ũngĩrũngaria kĩrĩa we athondekeete kĩrĩ kĩgonyoku? Rĩrĩa maũndũ maaku marathiĩ wega-rĩ, kena; rĩrĩa marathiĩ ũũru, ririkana atĩ Ngai nĩ we ũtũmaga maũndũ macio meerĩ, na gũtirĩ mũndũ ũũĩ ũrĩa gũgaatuĩka thuuthainĩ. Ũtũũroinĩ wakwa wa tũhũ nĩnyoneete maũndũ moothe. Mũndũ mwega ahota gũkua na mũndũ mũũru atigwo arĩ o muoyo. Gĩtige gũtuĩka mũndũ mwega mũno kana mũũgĩ mũno. Ũreniina nĩkĩ? Tiga gũtuĩka mũndũ mwaganu mũno, kana mũndũ mũkĩĩgu mũno. Nĩ kĩĩ gĩgũtũma wende gũkua ihinda rĩaku rĩtarĩ ikinyu? Wagĩrĩirwo nĩkwĩrigĩrĩria gũthiĩ mũno mwenainĩ o wothe wa ĩyo yerĩ. Angĩkorwo nĩũtĩĩĩte Ngai, nĩũkaahootana. Ũũgĩ nĩũtũmaga mũndũ agĩe na hinya gũkĩra athamaki ikũmi marĩ itũũrainĩ. Nĩ ma thĩ gũtirĩ mũndũ wĩkaga wega hingo ciothe na gũtirĩ ũteehagia. Ndũgaathikĩrĩrie maũndũ moothe marĩa maaragio nĩ andũ amu wahota kũigua ndungata yaku ĩgĩkũruma, o na wee nĩũũĩ na ngoro yaku atĩ mahinda maingĩ wanaruma andũ angĩ. Nĩndathuuthuuririe maũndũ macio moothe na ũũgĩ, ngĩkiuga atĩ nĩngũũhĩga, no ũũgĩ warĩ kũraaya na niĩ. Mũndũ angĩhota kũmenya ũrĩa mũtũũrĩre uugĩĩte atĩa? Nĩ ũndũ mũrikĩru mũno harĩ ithuĩ na nĩ mũritũ mũno ndũngĩtũtaũkĩra. Nĩnderutĩire kũmenya, na kũmaatha gĩtũmi kĩa maũndũ, o na kũmenya ũũru wa waganu na ũrimũ ũrĩa arĩ ũgũrũki. Na rĩĩrĩ, nĩndoonire ũndũ mũũru gũkĩra gĩkuũ, naguo nĩ mũndũ wa nja. Ngoro yake nĩ mũtego kana rũgara; mooko maake mangĩkũhĩmbĩria no ta bĩngũ. Mũndũ ũrĩa ũkenagia Ngai ndangĩnyiitĩka nĩ we, no mwĩhia nĩanyiitagwo nĩ we. Atĩrĩĩrĩ, ndamenyire ũndũ ũcio kahora o kahora ngĩgeria gũcaria gĩtũmi kĩa maũndũ. Ũguo nĩguo Mũhunjia ekuuga. Nĩngereetie gwĩciiria ũhoro wa itũmi ingĩ mahinda maingĩ, no ndicionaga. Nĩnyoneete mũndũ mũrũme ũmwe harĩ andũ ngiri mwĩhokeku, no ndirĩ ndoona mũndũ wa nja o na ũmwe mwĩhoko. Atĩrĩĩrĩ, ũndũ ũmwe wiki ũrĩa nyoneete nĩ atĩ Ngai oombire andũ arũngĩrĩru, no o eene mageethombocania. Nũũ ũtariĩ ta mũndũ mũũgĩ? Na nũũ ũũĩ ũrĩa maũndũ moigĩĩte? Ũũgĩ nĩũtũmaga ũthiũ wa mũndũ ũkenge, na ũthitu wa gĩthiithi gĩake ũgarũrũke. Athĩkagĩra mawatho ma mũthamaki, na ndũkehĩtage mbere ya Ngai ũtagwatĩirie. Ehagĩrĩra mũthamaki; tiga gũikaraga hakuhĩ naake rĩrĩa maũndũ matarathiĩ wega, amu we eekaga o ũrĩa angĩenda. Mũthamaki aaragia na ũnene, na gũtirĩ mũndũ ũngĩkararia ũrĩa oiga. Mũndũ ũrĩa wathĩkagĩra watho ndarĩ hingo angĩona ũũru, na mũndũ wĩ na ũũgĩ nĩamenyaga ihinda rĩa kũwathĩkĩra na ũrĩa ekũwathĩkĩra. Ũndũ o wothe nĩũrĩ ihinda rĩrĩa rĩwagĩrĩire na ũrĩa wagĩrĩirwo nĩgwĩkwo, no ũmenyo wa mũndũ nĩ mũnyiinyi mũno. Amu mũndũ ndamenyaga ũrĩa gũgũtuĩka, na gũtirĩ mũndũ wa kũmwĩra. Gũtirĩ mũndũ wĩ na hinya wa kũgiria akue, kana oige mũthenya ũrĩa agaakua. Ĩyo nĩ mbaara tũtangĩhota kweherera; na waganu ndũngĩhonokia arĩa meheanĩĩte kũrĩ guo. Maũndũ maya ndamoonire hĩndĩ ĩrĩa ndeciiragia ũhoro wa maũndũ moothe marĩa meekagwo gũũkũ thĩ, kũrĩa andũ amwe marĩ na ũnene, nao arĩa angĩ mahinyagĩrĩrio marĩ rungu rwao. O na nĩndoonire andũ aaganu magĩthikwo; o acio maamenyereete gũtoonyaga na kuumaga handũ harĩa hatheru, na nĩmaagĩkumagio o matũũrainĩ kũrĩa meekaga maũndũ mooru, o na ũguo no tũhũ. Ngoro cia andũ ikoragwo kũna ciĩhaarĩirie gwĩka ũũru tondũ iherithia rĩa gwĩka maũndũ mooru rĩtiherithanagio narua. Mũndũ mwĩhia o na angĩĩka ũndũ mũũru maita igana, no athiaga na mbere gũtũũra muoyo. Niĩ nĩnjũũĩ atĩ nĩgũgaakorwo kũrĩ kwega harĩ andũ arĩa matĩĩĩte Ngai, no gũtigaakorwo kũrĩ kwega harĩ andũ arĩa aaganu. Matukũ maao magaathira o ta kĩĩruru tondũ matitĩĩĩte Ngai. Nĩkũrĩ ũndũ wa tũhũ ũthiaga na mbere thĩinĩ wa thĩ: atĩ andũ athingu makaherithio tondũ wa andũ aaganu, nao andũ aaganu makagaya iheeo cia andũ athingu; o na ũguo nguuga atĩ no tũhũ. Kwa ũguo nĩnjũũĩ wega atĩ mũndũ aagĩrĩirwo nĩgwĩkenia, amu gũtirĩ ũndũ ũngĩ mwega wa mũndũ gũũkũ thĩ tiga arĩe, anyue na ekenie. Maũndũ macio no ameeke ihindainĩ rĩa kwĩnogia matukũinĩ ma ũtũũro wake ũrĩa Ngai amũheete gũũkũ thĩ. Hĩndĩ ĩrĩa ndeciiragia ũrĩa ingĩgĩa na ũũgĩ na menye ũhoro wa maũndũ marĩa meekagwo gũũkũ thĩ nĩndamenyire atĩ mũndũ no aage toro ũtukũ na mũthenya na aage gũtaũkĩrwo nĩ ũrĩa Ngai areeka gũũkũ thĩ. O na mũndũ angĩgeria na hinya atĩa kũũmenya, ndangĩmenya; o na mũndũ mũũgĩ angiuga nĩoĩ, ndooĩ. Nĩndeciiririe mũno ihinda iraaya ũhoro wa maũndũ macio moothe na ngĩona atĩ Ngai nĩ we wathaga andũ arĩa oogĩ na arĩa athingu ũrĩa megwĩka, o na angĩkorwo nĩkwendana kwao kana kũmenana kwao. Maũndũ moothe marĩa moonaga nĩ ma tũhũ amu andũ arĩa athingu marĩĩkagĩrĩria o ta arĩa aaganu, arĩa eega na arĩa ooru, arĩa atheru na arĩa matarĩ atheru, arĩa marutaga magongoona na arĩa matarutaga. Mũndũ mwega na mũndũ mũũru nĩmahaanaine, na mũndũ wĩhĩtaga na ũteehĩtaga nĩmahaanaine. Ũyũ nĩguo ũũru ũrĩa ũkoragwo maũndũinĩ moothe marĩa meekagwo gũũkũ thĩ atĩ andũ oothe marĩĩkagĩrĩria o ũndũ ũmwe. Ningĩ ngoro cia andũ ikoragwo ciyũrĩĩtwo nĩ ũũru na ũgũrũki rĩrĩa me muoyo, na thuutha wa ũguo magakua. No ũrĩa ũrĩ thiritũ na arĩa marĩ muoyo nĩakoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro, amu ngui ĩrĩ muoyo nĩ njega kũrĩ mũrũũthi mũkuũ. Tondũ arĩa me muoyo nĩmooĩ atĩ nĩmagaakua, no arĩa akuũ matirĩ ũndũ mooĩ, na matirĩ na mũcaara ũngĩ nĩmaariganĩire. Naguo wendo wao, rũthũũro rwao, na merirĩria maao, ciothe ciakuuanĩire nao; na matigaacooka kũnyiitanĩra na andũ maũndũinĩ marĩa meekagwo gũũkũ thĩ. Gĩthiĩ ũrĩe irio ciaku na gĩkeno, na ũnyue ndibei yaku ngoro ĩcanjamũkĩĩte, tondũ Ngai nĩetĩkĩrĩĩte ciĩko ciaku. Hingo ciothe koragwo ũkeneete na ũcanjamũkĩĩte. Wĩkenagie na mũtumia ũrĩa wee wendeete matukũinĩ maaku ma ũtũũro wa tũhũ marĩa Ngai akũheete gũũkũ thĩ, amu rĩu nĩrĩo igai rĩaku ũtũũroinĩ o na wĩrainĩ ũrĩa ũrutaga gũũkũ thĩ. Ũndũ o wothe ũrĩa ũrĩĩkaga-rĩ, wĩkage na hinya waku wothe, amu kũrĩa akuũ mathiaga gũtirĩ wĩra, gwĩciiria, ũmenyi, o kana ũũgĩ. O na nĩndamenyire atĩ gũũkũ thĩ mũndũ ũrĩa wĩ ihenya ti we ũhootanaga, na mbaara ndĩhootanagwo nĩ ũrĩa wĩ na hinya, na indo itionagwo nĩ andũ arĩa me na ũũgĩ, na ũtonga ndũgĩagwo nĩ arĩa marĩ na ũmenyi, na andũ arĩa marĩ na ũhoti matigĩaga na mũnyaka. No gĩkuũ na mũtino ikoraga andũ oothe. Gũtirĩ mũndũ ũũĩ ihinda rĩake. Mũndũ anyiitagwo ihindainĩ rĩake rĩũru rĩrĩa aterĩgĩrĩire, o ta ũrĩa thamaki ĩnyiitagwo nĩ neti kana ta ũrĩa nyoni ĩnyiitagwo nĩ gĩkerenge. O na nĩndoonire ngerekano ĩno ya ũũgĩ gũũkũ thĩ na ngĩkĩona ĩ nene mũno. Atĩrĩĩrĩ, nĩkwarĩ gatũũra kaniini kaarĩ na andũ mataarĩ aingĩ. Mũthamaki ũmwe warĩ na hinya nĩagookĩrĩire, agĩgathiũrũrũkĩria na agĩkĩĩhaarĩria kũmomorania thingo ciako. No rĩĩrĩ kũu gatũũrainĩ kau nĩgwatũũraga mũndũ ũmwe warĩ mũthĩĩni na mũũgĩ, naake agĩkĩhonokia gatũũra kau na ũũgĩ wake. No gũtirĩ mũndũ wacookire kũririkana mũndũ ũcio mũthĩĩni. Ngũkiuga atĩ ũũgĩ nĩ mwega kwĩ hinya o na gũtuĩka atĩ ũũgĩ wa mũndũ mũthĩĩni nĩũnyararagwo, na angiuga ũndũ, ndathikagĩrĩrio. Ciugo cia mũndũ mũũgĩ ithikĩrĩirio hatarĩ inegene nĩ njega gũkĩra kũgũũthũka kwa mũthamaki arĩ gatagatĩinĩ ka irimũ. Ũũgĩ nĩ mwega gũkĩra indo cia mbaara, no mũndũ ũmwe mwĩhia nĩathũũkangagia maũndũ maingĩ meega. Atĩrĩĩrĩ, ngi nguũ nĩtũmaga maguta manungi wega marute kĩheera kĩũru, naguo ũrimũ mũnyiinyi nĩwagithagia ũũgĩ na gĩtĩĩo kĩene. Ngoro ya mũndũ mũũgĩ ĩmuonagĩrĩria gwĩka wega, no ngoro ya mũndũ mũkĩĩgu ĩmuonagĩrĩria gwĩka ũũru. Ũkĩĩgu wake wĩyonanagia o na agĩthiĩ na njĩra, na nĩamenyekaga nĩ mũndũ o wothe atĩ nĩ mũkĩĩgu. Ũrĩa ũrathana angĩraakara nĩ ũndũ waku-rĩ, ndũkaae gũtiga wĩra, ũngĩkirĩrĩria no woherwo mahĩtia manene. Nĩharĩ ũndũ mũũru nyoneete gũũkũ thĩ, na ũndũ ũcio uumanaga na ũrĩa ũrathana. Atĩrĩĩrĩ, irimũ nĩinengagĩrwo itĩ nene wathaniinĩ, nacio itonga ikaagithio kĩene. Nĩnyoneete ngombo ikuuĩĩtwo nĩ mbarathi, nao anene magathiĩ na magũrũ ta ngombo. Mũndũ ũrĩa wenjaga irima nĩ we ũrĩgũaga, na mũndũ ũrĩa ũtũrĩkagĩria rũthingoinĩ nĩarũmagwo nĩ nyoka. Mũndũ ũrĩa wenjaga mahiga nĩatiihagio nĩ mo, na mũndũ ũrĩa watũraga ngũ nĩatiihagio nĩcio. Ithanwa rĩngĩtuuha rĩage kũnoorwo, no mũhaka mũndũ egũmĩre akĩruta wĩra narĩo. No rĩĩrĩ, ũũgĩ nĩũteithagĩrĩria mũndũ kũhootana. Nyoka ĩngĩrũma mũndũ mbere ya kũhoorerio, mũhooreria ndakĩrĩ na bata. Mĩario ya mũndũ mũũgĩ nĩtũmaga eendwo, no mĩario ya kĩrimũ nĩ yo ĩkĩrĩaga. Kĩambagĩrĩria mĩario yakĩo na ciugo cia ũrimũ, na gĩkamĩrĩĩkia na ciugo cia ũgũrũki mũũru mũno. Kĩrimũ gĩthiaga o na mbere kwaria. Gũtirĩ mũndũ ũũĩ ũrĩa gũgũtuĩka, na gũtirĩ mũndũ ũngiuga ũrĩa gũgaatuĩka thuuthainĩ. Wĩra wa kĩrimũ ũkĩnogagia o nginya gĩkarigwo nĩ njĩra ya kũinũka. Bũrũri ũrĩa mũthamaki waguo arĩ mũndũ mwĩthĩ, na atongoria aaguo makoragwo na ndĩa rũũciinĩ kaĩ ũrĩ thĩĩna-ĩ! Gũkena-rĩ, nĩ bũrũri ũrĩa mũthamaki waguo akoragwo e mũndũ ũheetwo gĩtĩĩo, na atongoria aaguo makoragwo na ndĩa mahindainĩ marĩa maagĩrĩire, nĩguo meyongerere hinya, na ti ũndũ wa ũrĩĩu. Mũhũthia nĩũtũmaga nyũmba yure, naguo ũgũũta ũgatũma nyũmba ĩmomooke igũrũ. Ndĩa nĩtũmaga andũ makene, nayo ndibei nĩcanjamũraga andũ, no ciothe ciumaga mbeeca. Ndũkaanarume mũthamaki, o na ndũkaanamũrume na ngoro, o na ndũkaanarume gĩtonga o na wĩ kanyũmba gaaku ga toro, amu nyoni yahota gũkuua mĩario yaku ĩthiĩ ĩkameere ũrĩa ũroiga. Onjorithia indo ciaku, na thuutha wa matukũ maniini nĩũkuona uumithio. Cigayanie maita maingĩ ũcionjorithie haaha na haarĩa, amu ndũũĩ mũtino ũrĩa ũngĩoneka gũũkũ thĩ. Matu mangĩiyũra mbura, yuraga gũũkũ thĩ, na mũtĩ ũngĩgũa mwena o ũrĩa ũrĩgũa, hau wagũa no ho ũikaraga. Mũndũ ũrĩa ũcũũthagĩrĩria rũhuuho ndangĩhanda, na mũndũ ũrĩa ũroraga matu ndangĩgetha. O ta ũrĩa ũtooĩ ũrĩa mũtumia oohaga nda, kaana gakaambĩrĩria gũkũra karĩ thĩinĩ wa nda yake, noguo ũtooĩ wĩra wa Ngai ũrĩa wombire indo ciothe. Handa rũũciinĩ na hwaĩinĩ, amu ndũũĩ kana nĩ cia rũũciinĩ kana cia hwaĩinĩ ingĩagĩra, kana nĩ ciothe. Ũtheri nĩ mwega, na kuona ũtheri wa riũa nĩ ũndũ wa gũkenerwo. Mũndũ o na angĩtũũra muoyo mĩaka mĩingĩ-rĩ, nĩamĩtũũre yothe akeneete, no nĩaririkanage atĩ akua, matukũ ma nduma magaakorwo marĩ maingĩ. Namo maũndũ moothe marĩa mookaga thuutha no tũhũ mũtheri. Wee mũndũ mwĩthĩ, kenagĩra wĩthĩ waku, matukũinĩ ma wĩthĩ waku ũikarage ũcanjamũkĩĩte. Ĩkaga ũrĩa ũkwenda, na ũhingagie wendi wa ngoro yaku, no ũmenyage wega atĩ Ngai nĩagaagũciirithia nĩ ũndũ wa ũrĩa wothe wĩkaga. Eheria kĩeha gĩothe ngoroinĩ yaku, na weherie mathĩĩna moothe mwĩrĩinĩ waku. Amu ũnyiinyi na wĩthĩ no cia tũhũ. Kwoguo ririkanaga mũkũũmbi matukũinĩ ma wĩthĩ waku, mbere ya matukũ ma ũũru gũkinya, na mĩaka ĩgĩkuhĩrĩrie rĩrĩa ũkoiga atĩrĩ, “Mũtũũrĩre wakwa ndũrangenia.” Hĩndĩ ĩyo ũtheri wa riũa, na wa mweri, o na wa njata ũgaatuĩka nduma, na gũtirĩ hingo gũtagaakorwo kwĩ matu ma mbura. Hĩndĩ ĩyo mooko maaku marĩa wĩgitagĩra namo nĩmakainaina, namo magũrũ maaku marĩa rĩu marĩ na hinya nĩmakaaga hinya, na magego maaku maremwo nĩgũtanuka irio nĩ ũndũ ti maingĩ, na maitho makorwo matekuona wega. Matũ maaku matigaakorwo makĩigua o na inegene rĩrĩ njĩrainĩ. Ndũgaakorwo ũkĩigua inegene rĩa gĩthĩi gĩgĩthĩa, kana rwĩmbo rũkĩinwo, no inegene rĩa nyoni nĩrĩgaagũkĩria wĩ toro. Nĩũgeetigagĩra kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru, na gũthiĩ na magũrũ gũgaakoragwo arĩ ũgwati. Njuĩrĩ yaku nĩkaagĩa mbuĩ na nĩũkaaremagwo o na nĩgwĩtwara na magũrũ maaku, merirĩria moothe nĩmagaathira. O mũndũ eerekeire mũciĩ wa tene na tene, na hĩndĩ ĩyo nĩgũgaacakaywo njĩrainĩ. Mũgathĩ wa betha nĩũgaatuĩka, mbakũri ya thahabu ĩkue, mũhĩndo wa kũguucia maaĩ gĩthima ũtuĩke, nayo ndigithũ ĩgĩkue. Naguo mwĩrĩ ũcooke tĩĩri o ta ũrĩa warĩ, naguo muoyo ũcooke kũrĩ Ngai ũrĩa waũheanire. Mũhunjia ekuuga atĩ tũhũ wa tũhũ no tũhũ biũ. No tondũ Mũhunjia aarĩ mũũgĩ, nĩathiire na mbere kũruta andũ maũndũ marĩa ameenyeete. Nĩerutire thimo na akĩrora ũhoro wacio amenyereire mũno. Mũhunjia ũcio nĩacaririe ciugo cia gũkenia andũ, na agĩciandĩka arũngĩrĩirie na i cia ma. Ciugo cia andũ arĩa oogĩ ihaana ta mĩcengi, ĩrĩa arĩithi mahũthagĩra gũtongoria ng'ondu ciao na thimo icookanĩrĩirio itũũraga ta mĩcumaarĩ mĩhũũrĩre ĩkarũma, na iheanagwo nĩ Ngai, o we mũrĩithi witũ ithuothe. Mwana wakwa, harĩ ũndũ ũngĩ ũmwe wagĩrĩirwo nĩkwĩmenyerera. Mabuku matitigaga kwandĩkwo, na gũthooma mũno nĩkwĩnogia. Thuutha wa maũndũ macio moothe harĩ o ũndũ ũmwe tu wa kuuga: tĩyaga Ngai na ũhingagie maathani maake, amu ũcio nĩguo wĩra wothe wa mũndũ. Tondũ Ngai nĩagaatuĩra ũndũ o wothe twĩkaga, ũrĩ mwega kana ũrĩ mũũru, o na ũndũ o wothe wĩkĩirwo hithoinĩ. Rũũrũ nĩruo rwĩmbo rwega gũkĩra nyĩmbo ciothe rũrĩa Solomoni ainire. Taamumunya na kanua gaaku; wendo waku-rĩ, nĩ mwega gũkĩra ndibei. Maguta macio wĩhakĩĩte me na mũtararĩko mwega; rĩĩtwa rĩaku no ta maguta macio. Hatirĩ mũirĩĩtu o na ũmwe ũtakwendeete. Njoya ũũre na niĩ; gĩtuĩke mũthamaki wakwa na ũndoonyie o nyũmba thĩinĩ. Kũu nĩkuo tũgũthiĩ gwĩkeneria, tũkĩrikĩrie wendo hatarĩ na itherũ. Hatirĩ na nganja andũ a nja oothe nĩmakwendeete! Atĩrĩĩrĩ, andũ aya a nja a Jerusalemu! ndĩ mũirũ, no ndĩ o mũthaka, njirĩĩte o ta hema cia Kedari no ngathakara o ta mbathiya ĩrĩ mũciĩ gwa Solomoni. Mũtikaamenere ũirũ wakwa, atĩ nĩ ũndũ nĩnjinĩĩtwo nĩ riũa. Nĩ aariũ a maitũ mandaakarĩire, magĩkĩndutithia wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ, ngĩkĩaga mahinda ma gwĩthakaria. Tanjĩĩra atĩrĩ wee mwendwa wakwa, ũrĩrĩithia ũhiũ waku kũ? Ningĩ-rĩ, ũrĩarahia rũũru rwaku ha? Nĩ kĩĩ gĩgũtũma njikare njagaagĩĩte ngĩgũcaria gatagatĩinĩ ka ndũũru cia arĩithi angĩ? Kaĩ ũtooĩ handũ hau nĩ ha, o wee ũthakarĩĩte kũrĩ andũ a nja oothe? Kiumagare ũrũmĩrĩre rũũru; ũkarĩiithie mbũri ciaku hakuhĩ na hema cia arĩithi. Atĩrĩĩrĩ we mwendwa wakwa, ũtũmaga arũme mahĩahĩe o ta ũrĩa mbarathi ya mũgoma ĩtũmaga mbarathi cia njamba cia kũguucia ngaari cia mũthamaki wa Misiri ihĩahĩe. Njuĩrĩ ciaku nĩ thaka mũno igwĩrĩire makai maaku na ikaagĩria ngingo yaku ta mĩgathĩ. No ithuĩ na ithuĩ nĩtũgũgũthondekera mĩgathĩ ya thahabu ĩgemeetio na tũbungo twa betha. Mũthamaki wakwa nĩgũkoma arakomeete gĩtandainĩ gĩake. Namo maraaci maakwa maragĩkĩĩyũria kũu arakomeete mũtararĩko mwega. Mwendwa wakwa e na mũtararĩko ta wa manemane, akomeire nyondo ciakwa. Mwendwa wakwa atariĩ o ta mahũa ma gĩthaka macanũkĩĩte mĩgũndainĩ ya mĩthabibũ kũu Enigedi. Mwendwa wakwa, ĩ ndũkĩrĩ mũthaka! Maitho maaku maiyũire wendo! Ĩ ndũkĩrĩ mũthaka mũraata wakwa; nĩũngenagia mũno! Nyeki nduru nĩ yo ĩgũtuĩka ũrĩrĩ witũ, mĩtarakwa ĩtuĩke mĩratho ya nyũmba iitũ, nayo mĩkarakaba ĩtuĩke mĩitĩrĩro. Niĩ ndĩ o ihũa rĩa gĩthaka rĩmereete Sharoni, o gĩtooka kĩrĩ gĩtuambainĩ. Ta gĩtooka gĩgĩkũra gatagatĩ ka mĩigua, noguo mwendwa wakwa atariĩ e gatagatĩ ka andũ a nja arĩa angĩ. Ta mũcungwa ũgĩkũra gatagatĩ ka mĩtĩ ya gĩthaka, no taguo mwendwa wakwa atariĩ e gatagatĩ ka arũme arĩa angĩ. Nĩnyendeete gũikara hakuhĩ naake na nĩangenagia mũno. Nĩ we wandeehire gũũkũ irugainĩ rĩake naguo wendo wake ũgĩkĩingĩha mũno harĩ niĩ. Heei thabibũ cinjĩkĩre hinya, na macungwa maanyootore tondũ ndĩmũrũarie nĩ wendo. Guoko gwake kwa ũmotho ta nĩkũũnyiite igoti, nakuo kwa ũrĩo gũkĩĩhĩmbĩrie. Inyuĩ andũ a nja a Jerusalemu, mwĩhĩteei, na thiiya na thwariga cia werũ, atĩ mũtigũtoonyerera wendo witũ. Nĩndĩraigua mũgambo wa mwendwa wakwa! Nĩgũũka arooka ookĩĩte akĩrũũgarũũgaga irĩmainĩ, o na agĩcimbicaga ithũngũriinĩ. Mwendwa wakwa atariĩ ta thwariga, o na ta thiiya ya njamba. Nĩ ũcio wĩhithĩĩte na hau rũthingoinĩ rwa na nja nĩkũrorereria ararorereria na ndirica na agacũũthĩrĩria na mwanya. Mwendwa wakwa nĩkũnjarĩria aranjarĩria. Mũraata wakwa, o we mwendwa wakwa, gĩũkĩre tũthiĩ. Hĩndĩ ya heho nĩ rĩthiru, mbura nĩtigĩĩte kuura; thĩ nĩĩrakunũka mahũa, hĩndĩ ya magetha nĩ nginyu, nacio ndutuura nĩiraiguĩka ikĩina. Ngũyũ-rĩ, nĩciambĩrĩirie kwĩrua, o na ningĩ kwĩ na mũtararĩko mwega wa kĩro kĩa mĩthabibũ. Mũraata wakwa, o wee mwendwa wakwa, gĩũkĩre tũthiĩ. Wee ũhaana ndutuura ĩhithĩĩte ndwaroinĩ cia mahiga. Takĩreke nyone ũthiũ ũcio waku mũthaka ũguo, o na njigue mũgambo ũcio waku mũnyoroku ũguo. Nyiita mbwe o na ciana ciacio, itigathũũkie kĩro kĩa mĩthabibũ iitũ. Mwendwa nĩ wakwa, na niĩ ndĩ wake; arĩithagia ũhiũ wake itookainĩ o nginya rĩrĩa kũrĩrura nacio ciĩruru ikorwo ithirĩĩte. Hũndũka mwendwa wakwa, o ta thwariga o na ta thiiya ya njamba ĩrĩ irĩmainĩ cia Betheli. Ũtukũ o ũtukũ, ndĩ toro, njethaga ũcio mwendwa wakwa, ndĩmũcaragia ngamwaga. ndĩmwĩtaga na ndanjĩtĩkaga Njũkagĩra ngacangacanga itũũrainĩ, ngoorũũra barabarainĩ o na njĩrainĩ, ngĩcaria ũcio mwendwa wakwa, ndĩmũcaragia o nakuo ngamwaga. Arangĩri makĩrangĩra itũũra makangora, ngamooria atĩrĩ, “Nĩmuoneete mwendwa wakwa?” Ndatigana nao o ro ũguo, ngamuona, ngamũhĩmbĩria na ndĩmũrekie, o nginya ngamũtoonyia kwa maitũ nyũmba. Ngakĩmũtoonyia o nyũmba ya thĩinĩ harĩa ndaciarĩirwo. Inyuĩ andũ a nja a Jerusalemu, mwĩhĩteei na thiiya na thwariga cia werũ, atĩ mũtigũtoonyerera wendo witũ. Nũũ ũrĩa ũrambata akiuma na werũinĩ acomokeete ta ndoogo ĩgĩthiĩ na igũrũ, arĩ na mũtararĩko wa manenane na ũbaani, o na wa maraaci marĩa meendagio nĩ ahũũri a mbiacara? Nĩ Solomoni ũrooka akuuĩĩtwo na gĩtĩ gĩake, arangĩirwo nĩ njamba mĩrongo ĩtandatũ, njamba iria cia bata mũno thĩinĩ wa Isiraeli. Ciothe nĩciũũĩ kũhũthĩra hiũ cia njora wega, ciothe nĩ njoorua cia mbaara, o njamba ĩhotoreete rũhiũ rwayo njohero, ĩhaarĩirie kũrũa kũngĩoneka ũgwati ũtukũ. Mũthamaki Solomoni nĩatumithĩĩtie gĩtĩ gĩa gũkuuagwo nakĩo. Agĩthondekithĩĩtie na mbaaũ iria njega mũno cia Lebanoni. Magũrũ maakĩo magemeetio na betha, na mwĩtiiro wa kĩo ũgemeetio na thahabu. Harĩa haikaragĩrwo hagemeetio na gĩtambaya kĩa rangi wa babũ, kĩgemeetio na wendo nĩ andũ a nja a Jerusalemu. Andũ a nja a Zayuni, gĩũkeei mwĩrorere mũthamaki Solomoni. Ehumbĩĩte thũmbĩ ĩrĩa nyina aamwĩkĩrire mũthenya wa kũhikania, o mũthenya ũrĩa aiyũrĩĩtwo nĩ gĩkeno. Ĩ mwendwa wakwa ndũkĩrĩ mũthaka; kaĩ wĩ mũthaka-ĩ! Maitho maaku maiyũire wendo ngĩmoonera gĩtambayainĩ kĩu gĩa gĩcungi wĩhumbĩire nakĩo mũtwe. Ũracimbicia njuĩrĩ yaku o ta rũũru rwa mbũri, rũgĩcimbica ruumĩĩte irĩmainĩ cia Gileadi. Magego maaku merũhĩĩte o ta guoya wa ng'ondu warĩĩkia gũthambio na gũcanũrwo. Hatirĩ o na rĩmwe rĩmunye, moothe maiyũire kanua. Iromo ciaku nĩ nduune wega; ĩ itionekaga irĩ thaka rĩrĩa ũkwaria! Makai maaku marakenga wega makĩonekera, gĩtambayainĩ kĩu gĩa gĩcungi wĩhumbĩire nakĩo mũtwe. Ngingo yaku ĩtendereete na ikanyoroka ta mũnaara wa Daudi; mũgathĩ ũrĩa wĩkĩrĩĩte no ta ngo ngiri imĩthiũrũrũkĩirie. Nyondo ciaku itariĩ ta mahatha ma thwariga o na kana mahatha ma thiiya makĩrĩa itookainĩ. Ngũikara kĩrĩmainĩ kĩa manemane, o kĩu kĩ na mũtararĩko mwega wa ũbaani, o nginya gũkĩe na nduma ithire. Ĩ mwendwa wakwa ndũkĩrĩ mũthaka; kaĩ wĩ mũthaka-ĩ! Ũka, mũhiki wakwa, tũikũrũke kuuma irĩmainĩ cia Lebanoni, ũka tũikũrũke kuuma Lebanoni. Ũka tũikũrũke tuume gacũmbĩrĩ ga kĩrĩma kĩa Amana, na tuume gacũmbĩrĩ ga kĩrĩma gĩa Seniru na kĩa Herimoni, kũrĩa mĩrũũthi na ngarĩ itũũraga. Atĩrĩĩrĩ, wee mwendwa wakwa, o we mũhiki wakwa, ndoona maitho maaku o na mũgathĩ ũrĩa wĩkĩrĩĩte, ndoorwo nĩ hinya. Atĩrĩĩrĩ, wee mwendwa wakwa, o wee mũhiki wakwa, wendo waku nĩũnjanjamũraga. Wendo waku wĩ cama gũkĩra ndibei, maraaci maaku maratararĩka wega gũkĩra indo ciothe nungi wega. Mĩromo yaku ĩtaataga ũũkĩ, wee mwendwa wakwa, rũrĩmĩ rwaku no ta iria na ũũkĩ harĩ niĩ; nguo ciaku irĩ na mũtararĩko o ta wa Lebanoni. Atĩrĩĩrĩ, wee mwendwa wakwa, o we mũhiki wakwa, ũhaana ta mũgũnda mũirĩgĩre, o ta mũgũnda mũgitĩre, o na ta gĩthima kĩirĩgĩre kũrĩa mĩmera ĩkũraga wega. Ĩkũraga ĩkahaana o ta mũgũnda wa mĩkongomanga ĩgaciaraga matunda meega mũno. Kũu nĩkũrĩ mĩhanuni, o na mĩmera ĩrĩa yumaga undi, manjano, irago, mĩndarathini, mĩmera yothe ĩrĩa yumaga ũbaani; manemane na thubiri, hamwe na mĩmera ĩrĩa ĩkĩrĩĩtie ĩrĩa ĩngĩ kũnunga wega. Ũhaana o ta mũgũnda ũraitĩrĩrio maaĩ nĩ ithima, ithima cia maaĩ maratherera, o tũrũũĩ tũrathothoka irĩmainĩ cia Lebanoni. Arahũka, wee rũhuuho rwa na rũgongo, nawe rũhuuho rwa na kĩanda huruutana mũgũndainĩ wakwa, nĩguo ũtararĩke wega mũno. Kĩreke mwendwa wakwa ooke mũgũndainĩ wake nĩ geetha ekenie na matunda maaguo marĩ mũrĩo mũno. Atĩrĩĩrĩ, wee mwendwa wakwa, o wee mũhiki wakwa, nĩndĩratoonya mũgũnda wakwa, ndĩramaatha indo nungi wega o na manemane, ngarĩa magua maakwa marĩa me na ũũkĩ, na nganyua ndibei yakwa o na iria. Rĩai na mũnyue, inyuĩ mwendaine, o nginya mũrĩĩo nĩ wendo! Ndĩrakomeete, no nĩndĩreiguaga. Ndĩraroota mwendwa wakwa akĩringaringa mũrango. Hingũrĩra wee mwendwa wakwa, o wee wakwa marirũ, wĩ wakwa wa ngoro. Ndĩmũhehere mũno na nĩndĩrainaina nĩ heho. Nĩndutĩĩte nguo, na ndigũcicookia; nĩndĩthambĩĩte magũrũ na ndigũkinya thĩ rĩngĩ. Mwendwa wakwa aragĩthukia mũrango, na niĩ ndĩrethithimũkwo. Ndĩragĩũkĩra hingũrĩre mwendwa wakwa, ndĩrakĩnyiita karĩnga ka mũrango, na mooko maakwa maiyũire manemane, na ciara irataata manemane o ĩrĩa ndweku. Ndĩrakĩhingũrĩra mwendwa wakwa, no nĩararĩĩkĩĩtie gũthiĩ. Ĩ ndigũkeneete ndaigwa akĩaria! Ndakĩmũcaria no ndinamuona; ndakĩmwĩta no ndananjĩtĩka. Arangĩri a itũũra makĩrangĩra itũũra mangora, mahũũra mandiihangia, arangĩri arĩa moima hakuhĩ na rũthingo manduta nguo yakwa. Inyuĩ andũ a nja a Jerusalemu ndamũthaitha mũngĩona ũcio mwendwa wakwa, mwĩreei atĩ ndĩmũrũarie nĩ wendo. Wee nyarari ĩno, kaĩ mwendwa waku akĩrĩĩte arũme arĩa angĩ na kĩ? Amakĩrĩĩtie kĩ nĩguo ũtwĩhĩtithie? Mwendwa wakwa nĩ mũthaka na mũrũngarũ, nĩ mwega gũkĩra arũme oothe. Ũthiũ wake ũkengaga ta thahabu, njuĩrĩ yake nĩ yakĩgondoka nĩ njirũ ciri. Maitho maake mathakarĩĩte o ta ndutuura ciikaire rũteereinĩ rwa karũũĩ, ihaana ta ithambĩĩtio na iria igathera cua. Makai maake nĩ mathaka ta mũgũnda ũiyũire indo nungi wega. Mĩromo yake nĩ ta itooka; yororoetio nĩ manemane ndweku. Mooko maake moombĩĩtwo o ũũ wega, eekĩrĩĩte mbete igemeetio na tũhiga twa goro. Mwĩrĩ wake ũtendereete ta mũguongo, na ũkagemio na mĩgathĩ ya tũhiga twa goro twa rangi wa mburuu. Magũrũ maake nĩ marũngarũ na matirĩ mbogoro. Maũũthĩ maake mathakarĩĩte ta irĩma cia Lebanoni agakĩrũngara ta mĩtarakwa yakuo. Mũgambo wake nĩ mũnyoroku mũno, naake nĩ wa kwendeka mũno. Atĩrĩĩrĩ, andũ a nja a Jerusalemu, ũguo nĩguo mwendwa wakwa ahaana. We nyarari ĩno, kaĩ mwendwa waku agĩthiĩte kũ? Agerire njĩra ĩrĩkũ nĩguo tũgũteithie kũmũcaria? Mwendwa wakwa nĩathiĩte mũgũnda gwake, kũrĩa akũragia indo nungi wega. Nĩkũrĩithia ararĩithia kuo agĩtuaga itooka. Mwendwa wakwa nĩ wakwa ki, na niĩ ndĩ wake; nĩkũrĩithia ararĩithia itookainĩ. Atĩrĩĩrĩ, mwendwa wakwa, ũthakarĩĩte o ta itũũra rĩa Jerusalemu, ningĩ ũkaagĩrĩra o ta itũũra rĩa Tiriza, ũgakĩgĩa itua nda o ta matũũra maya manene. Tiga kũndora, nĩũranguucĩrĩria mũno. Ũracimbicia njuĩrĩ yaku o ta rũũru rwa mbũri rũgĩcimbica ruumĩĩte irĩmainĩ cia Gileadi. Magego maaku merũhĩĩte o ta rũũru rwa ng'ondu rwathambio o ro ũguo. Hatirĩ o na rĩmwe rĩmunye; moothe maiyũire kanua. Makai maaku marakenga wega makĩonekera gĩtambayainĩ kĩu wĩhumbĩire nakĩo mũtwe. Mũthamaki e na ngatha mĩrongo ĩtandatũ na atumia a kũigwo mĩrongo ĩnaana o na airĩĩtu matangĩtarĩka! No rĩĩrĩ, no ũmwe nyendeete. Ũcio nĩwe ngatha yakwa. Nyina ndarĩ mũirĩĩtu ũngĩ, na no ko kaana karĩa nyina eendeete. Andũ a nja mamuona, no kũmũgaathĩrĩria mamũgaathĩrĩria. Naake kwini na atumia a kũigwo a mũthamaki no kũmuugĩra maamuugagĩra ngemi. Mwarĩ ũyũ nĩ ũrĩkũ ũthakarĩĩte ta ruoro rũgĩtema? Nĩ mũthaka na nĩarakenga; arametameta o ta riũa kana ta mweri. Ndaikũrũkire mũgũnda wa mĩroothi, ngarore tũmĩtĩ tũrĩa tũmereete kũu kĩandainĩ, ngoone kana mĩthabibũ nĩthundũrĩĩte, na kana mĩkongomanga nĩ mĩrutu kĩro. Nĩndĩrainaina, ũtũmĩĩte nyootere wendo o ta ũrĩa ndereba wa ngaari ya mbarathi ya ita anyootagĩra mbaara. Kĩrũũgarũũge ũkĩinaga; kĩrũũgarũũge ũkĩinaga, wee mwarĩ wa Shulamu; kĩrũũgarũũge ũkĩinaga tũkwĩroreire. Mũgũkĩenda nyine mwĩĩndoreire mũrĩ gĩcĩgĩ nĩkĩ? Ĩ magũrũ maaku, mwarĩ ũyũ wa mũnene, wĩkĩrĩĩte nyamũga ti mathaka! Ciero ciaku ihaana ta ici ithondekeetwo nĩ mũthondeki njoorua. Mũkonyo waku no ta kanya gataniaraga ndibei nungĩrĩrie indo nungi wega. Nda yaku na yo ĩhaana ta kĩhumbu kĩa ngano ngonyore gĩthiũrũrũkĩirio nĩ itooka. Nyondo ciaku itariĩ ta mahatha ma thwariga kana mahatha ma thiiya. Ngingo yaku ĩcomookeete ta mũnaara wa mũguongo. Namo maitho maaku no ta maaĩ marĩ itũũrainĩ rĩa Heshiboni, o hakuhĩ na kĩhingo gĩa itũũra rĩu inene. Iniũrũ rĩaku narĩo rĩthakarĩĩte o ta mũnaara wa Lebanoni ũrĩa ũrorereirie Damasiki. Mũtwe waku ũgũthakarĩĩtie o ta kĩrĩma gĩa Karimeli, makundo ma njuĩrĩ ciaku mairĩĩte kiri, ũirũ wamo ũgakĩguucĩrĩria mũthamaki. Kaĩ wĩ mwega na mũthaka-ĩ! Kaĩ wendo waku nĩũkenagia mũndũ-ĩ! Atĩrĩĩrĩ, ũrũngarĩĩte o ta mũkĩndũ nacio nyondo ciaku ihaana ta tũmanjika twa ngĩndũ. Nĩngũhaica o mũkĩndũ igũrũ, ngeetuĩre ngĩndũ. Nyondo ciaku ituĩkĩĩte harĩ niĩ ta tũmanjika twa thabibũ, nayo mĩheehũ yaku ituĩkĩĩte ta mũtararĩko wa macungwa. Kanua gaaku gatuĩkĩĩte ta ndibei ĩrĩa njega mũno. Mwendwa wakwa tanĩakĩnyue ndibei ĩyo, tanĩakĩmĩmerũkie na mũmero wake. Niĩ-rĩ, ndĩ wa mwendwa wakwa, naake nĩ niĩ eriragĩria. Ũka, mwendwa wakwa, tuumagare tũthiĩ mĩgũndainĩ, tũkaraarĩrĩre matũũrainĩ. Tũkaarooka gũkĩra rũũciinĩ tene tũthiĩ mĩgũndainĩ ya mĩthabibũ, tũkarore kana mĩthabibũ nĩthundũrĩĩte, kana nĩyambĩrĩirie kũruta kĩro, o na kana mĩkongomanga nĩrutĩĩte kĩro. Kũu nĩkuo ngaakuoneria ũrĩa ngwendeete. Nĩ hĩndĩ matunda marĩa mahaana nathi maratararĩka, na mũrangoinĩ haitũ haiyũire matunda moothe marĩa meega. Atĩrĩĩrĩ mwendwa wakwa, matunda marĩa ndatuire na marĩa ndatua moothe nĩwe njigĩire. Naarĩ korwo ũrĩ mũrũ wa maitũ, ũrĩa maitũ oongithirie nyondo ciake! Hĩndĩ ĩyo no ngũmumunye o na ingĩcemania nawe njĩrainĩ, na gũtirĩ mũndũ ũngĩnduĩra. Ingĩgũtoonyia o nyũmba kwa maitũ, kũu nĩkuo ũngĩnjiguithĩria ũhoro wa wendo. Ingĩkũhe ndibei ĩrĩa njĩkĩre indo nungi wega, ũkĩnyue ngogoyo ya ikongomanga rĩakwa. Guoko gwaku kwa ũmotho gũkĩĩnyiite o igoti, nakuo kwa ũrĩo gũkĩĩhĩmbĩrie. Inyuĩ andũ a nja a Jerusalemu, ndamũthaitha mwĩhĩteei, atĩ mũtigũtoonyera wendo witũ. Nũũ ũyũ ũrambata akiuma na werũinĩ anyiitanĩĩte mooko na mwendwa wake? Hau rungu rwa mũtĩ wa mũcungwa, o hau maitũguo aagũciarĩire-rĩ, nĩ ho ndĩragũũkĩririe ũkomeete. Wendo waku tanĩũtuĩke o wakwa nyiiki, ndũkaanamumunye mũndũ wa nja ũngĩ o tiga niĩ. Wendo-rĩ, wĩ hinya gwĩ gĩkuũ, wendo wĩ hinya o ta gĩkuũ kĩo kĩnene. Ũrĩrĩmbũkaga ta mwaki, ũgaakana ta mwaki ũtangĩhoreka. Wendo ndũngĩhorio nĩ maaĩ; o na kana ũtwarwo nĩ kĩguũ. O na mũndũ angĩruta ũtonga wake agũre wendo, no gũconorwo angĩconorwo. Tũrĩ na kairĩĩtu ka maitũ, nako gatiumĩĩtie nyondo. Rĩu-rĩ, tũgaageeka atĩa rĩrĩa gagaakinya ga kwarĩrio nĩ arũme? Kangĩgaatuĩka ta rũthingo, tũgaagaakĩrĩra mũnaara wa betha. Kangĩgaatuĩka ta mũrango, tũgaakagitira na rũirigo rwa mbaaũ cia mĩtarakwa. Niĩ ndĩ o rũthingo, nacio nyondo ciakwa no ta tũmĩnaara twa rũthingo rũu. Mwendwa wakwa nĩoĩ atĩ tũrĩ naake, nĩnjiguaga njiganĩire na ngoona thaayũ. Solomoni-rĩ, arĩ na mũgũnda wake wa mĩthabibũ handũ heetagwo Baali Hamoni. Mũgũnda ũcio aũkomborithĩĩtie andũ a kũrĩma, na o mũndũ amũrĩhaga icunjĩ cia betha ngiri ĩmwe (1,000). Solomoni arigagia na icunjĩ cia betha ngiri ĩmwe (1,000), nao arĩmi acio makarigia na betha magana meerĩ (200); no niĩ ndĩ na mũgũnda wakwa kĩũmbe wa mĩthabibũ. Atĩrĩĩrĩ, wee mwendwa wakwa, takĩreke njigue ũkĩnjarĩria ũrĩ mũgũnda; araata aakwa nĩmeetereire kũigua mũgambo waku. Hiũha, mwendwa wakwa, o ta thiiya kana thwariga ya njamba, yumĩĩte irĩmainĩ kũrĩa gũkũraga indo nungi wega. Ibuku rĩĩrĩ rĩ na ndũmĩrĩri ĩrĩa Isaia mũrũ wa Amozu aaguũrĩirio nĩ Ngai ĩkoniĩ bũrũri wa Juda na Jerusalemu. Hĩndĩ ĩyo nĩrĩo Uzia, Jothamu, Ahazu, na Hezekia maathamakaga bũrũriinĩ wa Juda. Atĩrĩĩrĩ, wee igũrũ, ta thikĩrĩria; o na we thĩ, tatega matũ. Tondũ MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Ndereete ciana ikaigana, nacio nĩinemeete. Ndeegwa nĩyũĩ mwene yo, ndigiri nĩyũĩ harĩa mũmĩathi amĩheagĩra irio, no Isiraeli ndooĩ, andũ aakwa matirĩ ũmenyo.” Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Inyuĩ rũũrĩrĩ rwĩhia, andũ maritũhĩirwo nĩ meehia, kĩruka kĩa eeki naaĩ o na gĩa ciana nemi. Nĩ gũkorwo nĩmũtiganĩirie MWATHANI, mũkamenereria Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, na mũkamũhuutatĩra o biũ. Kaĩ mũkwenda gũtũũra mũhũũragwo? Mũragĩthiĩ na mbere kũrema nĩkĩ? Mũtwe wothe ũiyũire ironda, nayo ngoro ĩkaaga hinya. Kuuma ikinya kinya mũtwe hatirĩ handũ hagima tiga o ironda, ironda iroira thakame. Ningĩ ti hihire kana ikoohwo, o na kana igaitĩrĩrio maguta. Bũrũri wanyu ũkirĩĩte ihooru, matũũra maanyu namo nĩmacine na mwaki, mĩgũnda yanyu ĩranangwo nĩ ageni mwĩroreire; bũrũri wothe ũkirĩĩte ihooru ta ũng'aũranĩĩtio nĩ andũ a ndũũrĩrĩ. No itũũra rĩa Zayuni rĩtigĩĩtwo rĩhaana ta gĩthũnũ mũgũndainĩ wa mĩthabibũ, ta rũtara mũgũndainĩ wa marenge, na ta itũũra rĩrigiicĩirio nĩ thũ. Atĩrĩĩrĩ, tiga MWATHANI Mwene Hinya Wothe aarekire andũ amwe matigare, itũũra rĩa Jerusalemu rĩngĩahaanire o ta Sodomu na Gomora. Wee Jerusalemu, atongoria aaku o hamwe na andũ aaku, mũhaana o ta andũ a Sodomu na Gomora! Thikĩrĩriai ũrĩa MWATHANI aramwĩra, athĩkĩraai ũrutani wa Ngai witũ. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũndutagĩra magongoona maingĩ ma kĩ? Nĩnjiganĩĩtie magongoona maanyu ma gũcinwo ma ndũrũme, na ma maguta ma nyamũ cianyu iria noru. Thakame ya ndeegwa, ndũrũme o na ya thenge nĩĩnogeetie. Nũũ ũmwĩrĩĩte mũndeehagĩre indo icio ciothe rĩrĩa mũrooka gũũthaathaiya? Nũũ ũmwĩrĩĩte mũrangarangage Hekaarũ yakwa? Tigaai kũndutĩra magongoona matarĩ kĩene. Mũnungo wa ũbaani ũrĩa mũcinaga ndũngenagia o na haniini. Ndingĩhota kũũmĩrĩria maruga maanyu ma karũũgamo ka mweri, ma thabatũ cianyu o na marĩa mangĩ maathane. Igomano cianyu ciothe nĩithaahagio nĩ meehia maanyu. Nĩthũire na ngoro yakwa yothe maruga maanyu ma karũũgamo ka mweri na maruga marĩa mangĩ maathane. Nĩmatuĩkĩĩte mũrigo harĩ niĩ, na nĩnogeetio nĩkũmakirĩrĩria. “Rĩrĩa mwatambũrũkia mooko maanyu mũkĩĩhooya ndĩrĩĩhũgũraga na kũngĩ. O na mũngiuga mahooya maingĩ atĩa, ndikaamũthikĩrĩria, nĩ gũkorwo mooko maanyu maiyũirwo nĩ thakame. Wĩthambei mũthere; thengiai ũũru wanyu mbere yakwa na mũtige gwĩka ũũru. Mwĩruteei gwĩkaga wega. Rũmagĩrĩraai kĩhooto, na mũteithagie arĩa mahinyĩrĩirio. Heagaai ciana cia ngoriai ihooto ciacio na mũteithagie atumia a ndigwa.” MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Ũkaai rĩu twaranĩrie maũndũ macio. O na angĩkorwo meehia maanyu matuunĩhĩĩte o ta thakame, ngaamathambia mathere o ta ira. O na angĩkorwo meehia maanyu matuunĩhĩĩte o ta gakarakũ, ngaameerũhia o ta guoya wa ng'ondu. Mũngĩnjĩtĩkia na mũnjathĩkĩre, nĩmũkaarĩa indo iria njega cia mĩgũnda yanyu. Mũngĩndega na mũũnemere-rĩ, rũhiũ rwa njora nĩruo rũkaamũrĩa. Nĩ niĩ MWATHANI, njarĩĩtie ũguo na kanua gaakwa.” Itũũra rĩrĩa rĩarĩ rĩhokeku, o rĩu rĩaiyũire ũthingu, rĩtuĩkĩĩte ta mũmaraaya nĩkĩ? Itũũra rĩu rĩathagwo nĩ kĩhooto, no rĩu rĩraathwo nĩ ũũragani. Betha yaku ĩiyũirwo nĩ ngaanga na ndibei yaku nĩ ndukanu na maaĩ. Anene aaku nĩmatuĩkĩĩte aremi na araata a aici, meendaga o kũhakwo na kũheeo iheeo. Ningĩ maticiiragĩrĩra ciana cia ngoriai igootiinĩ, o na kana magathikĩrĩria atumia a ndigwa. MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o we Ngai ũrĩa ũrĩ ũhoti wa Isiraeli, egũkiuga atĩrĩ, “Maraakara maakwa nĩmagaikũrũkĩra thũ ciakwa, na nĩngeerĩhĩria harĩ cio. No rĩĩrĩ, nĩngaakũhũgũkĩra ngũhũũre; nĩngaagũtheria ta ũrĩa cuuma ĩtheragio ĩgathirwo nĩ ngaanga, na thengie gĩko gĩaku gĩothe. Nĩngaakũhe athamaki ta arĩa a tene na ngũhe andũ a gũgũtaara ta arĩa maarĩ kuo na hau kabere. Na ũgaagĩcooka gwĩtagwo, ‘Itũũra rĩa Ũthingu’ o na ‘Itũũra Rĩhokeku.’ “Ũthingu nĩguo ũkaahonokia Jerusalemu nakĩo kĩhooto kĩhonokie andũ aakuo arĩa mahereete. No rĩĩrĩ, andũ arĩa aremi na arĩa meehagia makaaharaganio hamwe, nao arĩa matirikaga MWATHANI nĩkũũragwo makooragwo. “Atĩrĩĩrĩ, nĩmũkaigua thoni nĩ ũrĩa mwanathaathaiya mĩtĩ na mĩgũnda ĩrĩa maamũrĩire ngai cia mĩhianano. Mũgaakĩũma o ta mĩgandi ĩrahũrũrũka mathangũ, o na kana ta mũgũnda ũtarĩ maaĩ. Na o ta ũrĩa mahuti magwatagio mwaki nĩ thandĩ, noguo andũ arĩa marĩ hinya makaaniinwo nĩ ciĩko ciao iria njũru, na gũtikooneka wa kũrigĩrĩria matikaaniinwo.” Ũyũ nĩguo ũhoro ũrĩa MWATHANI aaguũrĩirie Isaia mũrũ wa Amozu, ũkoniĩ Jerusalemu na Juda. Atĩrĩĩrĩ, matukũ marĩa magooka, kĩrĩma kĩrĩa Hekaarũ yakĩĩtwo gĩgaakorwo kĩrĩ kĩraihu gũkĩra irĩma ciothe, gĩgaakorwo gĩtũũgĩrĩĩte igũrũ wa ithũngũri ciothe. Ndũũrĩrĩ nyingĩ nĩikoomokagĩra kĩrĩmainĩ kĩu. Andũ aingĩ magooka moige atĩrĩ, “Ũkaai twambate kĩrĩmainĩ kĩa MWATHANI, ũkaai twambate Hekaarũinĩ ya Ngai wa Isiraeli, nĩguo agatũrute ũrĩa ekwenda twĩkage, nĩ geetha tũthiage na njĩra ciake. Nĩ gũkorwo ũrutani wa MWATHANI uumaga Zayuni, na MWATHANI aaragĩria andũ ũhoro wake arĩ Jerusalemu!” Nĩagaatuithania andũ aingĩ, na nĩakaiguithania ndũũrĩrĩ nyingĩ. Nacio iture hiũ ciacio cia njora ituĩke mĩraaũ, na iture matimũ maacio matuĩke tũhiũ twa gũceeha. Gũtirĩ rũũrĩrĩ rũgaacooka kũrũa na rũrĩa rũngĩ, na itigaacooka kũhaarĩria mbaara. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ a nyũmba ya Jakubu, “Ũkaai tũthiĩre ũtheriinĩ wa MWATHANI!” Wee Ngai, nĩũtiganĩirie andũ aaku, o o njiarwa cia Jakubu. Nĩ gũkorwo bũrũri ũiyũire ago a kuuma mwena wa irathĩro, aragũri maragũraga ta Afilisiti, o na andũ arĩa matumĩĩte ũraata na andũ a ndũũrĩrĩ. Atĩrĩĩrĩ, bũrũri wao ũiyũire thahabu na betha, ũtonga wao ndũngĩtarĩka; bũrũri wao ũiyũire mbarathi, ningĩ ngaari ciao cia mbarathi itingĩtarĩka. Bũrũri wao ũiyũire ngai cia mĩhianano na mathaathayagia indo mathondekeete na mooko maao. Mũndũ o wothe nĩakaanyiihio na aconorithio. MWATHANI ndũkamoohere! Andũ makoorĩra ngurungainĩ cia mahiga, kana menje marima mehithe, makĩgeria kũũrĩra maraakara ma MWATHANI na riiri wa ũnene wake. Mwĩtĩĩo nĩũkaanangwo, na rũng'athio rwa andũ naruo rũniinwo. Mũthenya ũcio no MWATHANI wiki ũgaatũũgĩrio. MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩaigĩĩte mũthenya: wa gũũkĩrĩra arĩa marĩ na hinya na metũũgagĩria, o na arĩa metĩyagĩra andũ arĩa angĩ. Mũthenya wa gũũkĩrĩra mĩtarakwa yothe ya Lebanoni, mĩnene na mĩniini, o na mĩgandi yothe ya Bashani. Mũthenya wa gũũkĩrĩra irĩma ciothe iria ndaihu, na tũrĩma tuothe tũraihu. Mũthenya wa gũũkĩrĩra mĩnaara yothe mĩraaya na igũrũ, na thingo ciothe njake na hinya. Mũthenya wa gũũkĩrĩra meeri ciothe cia mbiacara, o na meeri iria thaka mũno. Andũ arĩa aremi nĩmakaarangĩrĩrio, na arĩa etĩĩi manyiihio. Mũthenya ũcio no MWATHANI wiki ũgaatũũgĩrio. Ningĩ ngai ciothe cia mĩhianano nĩgũthenga igaathenga o biũ. Andũ makoorĩra ngurungainĩ cia mahiga kana meenje marima tĩĩriinĩ meehithe makĩgeria kũũrĩra maraakara ma MWATHANI na riiri wa ũnene wake rĩrĩa akaarũũgama kũinainia thĩ. Mũthenya ũcio ngai cia mĩhianano ya thahabu na ya betha, iria andũ meethondekeire maciithaathayagie, magaaciikĩria huko na huuhu. Rĩrĩa MWATHANI akaarũũgama kũinainia thĩ, andũ magaatoonya mĩatũkainĩ na ngurungainĩ cia mahiga makĩgeria gũthengera maraakara ma MWATHANI na riiri wa ũnene wake. Ndũkaanehoke andũ tondũ matukũ maao nĩmatare. Andũ makĩrĩ a bata ũrĩkũ? MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩekwehereria andũ a Jerusalemu na a Juda ũteithio wa mĩthemba yothe ũrĩa ũngĩmaguna. Ameehererie ũteithio wa irio na wa maaĩ. Njamba ciao na thigari ciao, atuithania aao na anabii aao, ooni maũndũ aao na athamaki aao. Atongoria a thigari mĩrongo ĩtaano na andũ a gĩtĩĩo, ataarani na mabundi marĩa moogĩ, o na ago arĩa njoorua. Ciana nĩcio igaatuĩka anene aao na magaathagwo nĩ ngeenge. Andũ nĩmakaahinyanagĩrĩria: mũndũ na ũrĩa ũngĩ, andũ arĩa eethĩ matigaaconokagĩra arĩa akũrũ, na andũ arĩa matarĩ bata matikeenyiihagĩria arĩa maramaatha. Mũndũ akaanyiitaga mũrũ wa nyina, marĩ gwa ithe mũciĩ, akamwĩra atĩrĩ, “Tondũ nĩ we wĩ na nguo ya ũnene, tuĩka mũtongoria witũ ũrũũgamĩrĩre kũndũ gũũkũ kũharaganu.” Mũthenya ũcio naake agaacookia na mũgambo mũnene oige atĩrĩ, “Ndingĩhota gũteithia mũingĩ, o rĩrĩa gwakwa gũtarĩ irio kana nguo. Tigaai gũũthuura nduĩke mũtongoria wa mũingĩ!” Nĩ gũkorwo Jerusalemu nĩ kũharaganu nakuo Juda nĩkũgũa kũraagũa. Tondũ andũ nĩmaraakarĩĩtie MWATHANI na mĩario na ciĩko ciao na makaagĩra riiri wake gĩtĩĩo o akĩonaga. Gũthuutũkania nĩkuo kũramathitanga, maanĩkaga meehia maao o ta andũ a Sodomu na matimahithahithaga. Kaĩ marĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Tondũ nĩ o mereehithĩirie ũũru ũcio. Ĩraai arĩa athingu atĩ nĩmagaakena nĩ gũkorwo nĩmagaakenera mũcaara wa wĩra wao. No rĩĩrĩ, kaĩ arĩa aaganu marĩ thĩĩnainĩ-ĩ Ũrĩa meekire andũ arĩa angĩ, nao noguo mageekwo. Atĩrĩĩrĩ, ciana nĩcio irĩhatagĩrĩria andũ aakwa, na marĩathagwo nĩ atumia. Andũ aakwa, atongoria aanyu nĩ o mamũhĩtithagia na makamũturuuria mũkaaga kũmenya njĩra ĩrĩa mũkũgerera. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩatwarĩĩte ciira wake igootiinĩ. Nĩokĩrĩĩte aciirithie andũ aake. MWATHANI nĩarũũgamanĩĩte na atongoria na anene a andũ aake. Arameera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũiyĩte mũgũnda wakwa wa mĩthabibũ; indo iria mũtuunyĩĩte athĩĩni irĩ thĩinĩ wa nyũmba cianyu. Mwendaga atĩa rĩrĩa mũkũhinyĩrĩria andũ aakwa na mũkanyariira athĩĩni?” Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe ndoiga. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Kaĩ andũ a nja a Jerusalemu nĩetĩĩi-ĩ! Mathiaga matiirĩĩte mĩtwe yao, makĩhingahingaga tũitho twao, magĩkinyũkagia na mwĩtĩĩo, o makĩgambagia njingiri cia magũrũ maao.” Kwoguo MWATHANI nĩageekĩra magata mĩtweinĩ ya andũ a nja a kũu Jerusalemu na oonanie njaga yao. Handũ ha gũkorwo mehakĩĩte maraaci, magaakorwo makĩnunga ũũru; handũ ha kwĩhotora mĩcibi ya goro, magaakorwo mehotoreete ndigi; handũ ha gũkorwo na njuĩrĩ thondeke wega, mĩtwe yao ĩgaakorwo yenjeetwo; handũ ha gũkorwo mehumbĩĩte nguo cia goro, magaakorwo marĩ na nguo ndembũkangu; handũ hagũkorwo marĩ athaka, magaakorwo marĩ ndũti. Arũme aanyu magaatemengwo na hiũ cia njora, nacio njamba cianyu ciũragĩrwo mbaarainĩ. Ihingo cia ĩtũũra rĩa Jerusalemu nĩigaacakaya na irĩre, narĩo itũũra rĩhaane ta mũtumia ũikarĩĩte thĩ arĩ njaga. Hĩndĩ ĩyo atumia mũgwanja makeegwatagĩrĩra mũndũ mũrũme ũmwe makamwĩra atĩrĩ, “Nĩtũrĩĩcaragĩria irio na tũkeegũrĩra nguo, no rĩĩrĩ, reke tũtuĩke atumia aaku nĩguo twehererwo nĩ gĩconoko kĩrĩa gĩtũkorereire.” Mũthenya ũcio rũhonge rũrĩa MWATHANI agaatũma rũthundũke nĩrũgaathakara na rũgĩe na riiri. Na rĩĩrĩ, magetha ma mĩgũnda magaatuĩka ma gwĩkenagia na gwĩtĩĩaga na andũ a Isiraeli arĩa magaakorwo matigarĩĩte. Andũ oothe arĩa magaakorwo matigarĩĩte kũu Jerusalemu, o arĩa Ngai athuurĩĩte matigare, mageetagwo atheru. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI na ũndũ wa hinya wake nĩagaatuanĩra, atherie bũrũri, na athambie thaahu wa Jerusalemu o na athambie thakame ĩrĩa ĩitĩĩtwo kuo. MWATHANI nĩakaahumbĩra kĩrĩma gĩa Zayuni na andũ oothe arĩa magomanĩĩte kuo. Akaamahumbagĩra na itu mũthenya, na ndoogo na rũrĩrĩmbĩ ũtukũ. Riiri wa MWATHANI ũkaahumbagĩra na ũgitagĩre itũũra rĩothe. Riiri ũcio ũgaatuĩka kĩĩgunyĩ gĩa kwĩgitia riũa mũthenya, na gwa kũũrĩra na kwĩyũa mbura na kĩhuuhũkanio. Nĩndekwo nyine rwĩmbo rwa mũraata wakwa, rwĩmbo rũkoniĩ mũgũnda wake wa mĩthabibũ. Mũgũnda ũcio wa mĩthabibũ wa mũraata wakwa warĩ kũndũ kũnoru o kĩrĩma igũrũ. Nĩonganirie mahiga na agĩcimba, akĩhanda mĩthabibũ ĩrĩa mĩega mũno. Agĩaka mũnaara wa kũrangĩra gatagatĩ ka mũgũnda ũcio, na agĩthondeka kũndũ gwa kũhihĩra thabibũ. Agĩgĩikara eetereire ũmũhe thabibũ njega, no ũgĩciara thabibũ ndũrũ. Atĩrĩĩrĩ, atũũri a Jerusalemu na a Juda, ndamũthaitha ũkaai mũtũtuithanie, niĩ na mũgũnda ũcio wakwa wa mĩthabibũ. Nĩ atĩa ingĩekire mũgũnda ũcio wakwa na ndiawĩkire? Rĩrĩa ndeetereire ũciare thabibũ njega, nĩ kĩĩ gĩatũmire ũnjiarĩre thabibũ ndũrũ? Rekeei ndĩmwĩre ũrĩa ngũwĩka; nĩkũũirigũra ngũũirigũra, momore thingo iria iũthiũrũrũkĩirie, ndeke nyamũ cia gĩthaka iũrĩe na iũrange. Nĩkũũtiganĩria ngũũtiganĩria, ndũgaacimbwo kana mĩthabibũ icooke gũceehwo. Nĩkũreka ngũreka ũkũre mĩigua na mĩtare, na njathe matu matigaacooke kũurĩria mbura. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ aya a Isiraeli, nĩ inyuĩ mũgũnda wa mĩthabibũ wa MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Inyuĩ andũ aya a Juda, nĩ inyuĩ mĩthabibũ ĩrĩa MWATHANI aahandire! Na-rĩ, eetereire mwĩke maũndũ ma kĩhooto, no oonire o mũkĩũragana na mũkĩhinyanĩrĩria. Eetereire kuona mũgĩĩka maũndũ ma ũthingu, no aiguire o kĩrĩro na andũ magĩcaaya. Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ, inyuĩ andũ arĩa mũthiaga mũkĩgũragĩrĩra nyũmba cianyu, na mũkĩgũragĩrĩra mĩgũnda yanyu, o nginya gũkaaga kũndũ gũtigaru kũngĩtũũrwo nĩ andũ angĩ, mũgagĩtuĩka ta arĩ o inyuĩ oiki mũtũũraga bũrũri. MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩehĩtĩĩte ngĩiguaga, akoiga atĩrĩ, “Nyũmba icio cianyu nene na thaka, ikaamomorwo ciage a gũcitũũra. Nĩ gũkorwo ĩĩka mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano cia mĩthabibũ ikoimagia o rita inyaanya cia ndibei, nacio kiro igana rĩa mĩrongo ĩnaana cia mbegũ ciahandwo, ikoimagia o kiro ikũmi na inyaanya ciagethwo.” Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Inyuĩ mwambagĩrĩria kũrĩĩo nĩ njoohi o rũũciinĩ, o inyuĩ mũtiindaga mũgĩcarania na njoohi o nginya ũtukũ. Marugainĩ maanyu mũkoragwo na inanda, tamburini, mĩtũũrirũ na ndibei. No mũtiĩciiragia ũrĩa MWATHANI eekĩĩte. Nĩ ũndũ ũcio mũkaanyiitwo mĩgwate mũthaamio nĩ ũndũ wa kũriita kwanyu. Atongoria aanyu magaakua nĩ ng'aragu, naguo mũingĩ ũkue nĩ nyoota. Nĩkĩo kwa arĩa akuũ kũmahũũtĩire na gũgaathamia kanua gatarĩ gĩthimi. Kũrameria andũ a gĩtĩĩo a Jerusalemu, na mũingĩ wothe ũgĩthonjaga. Andũ nĩmaconoreetwo, na arĩa oothe etĩĩi makanyiihio. No rĩĩrĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe oonanagia ũkaru wake na gwĩka maũndũ ma kĩhooto. Aguũranagĩria ũthingu wake na gũtuĩra andũ aake. Ng'ondu ikaarĩithagio maganjoinĩ; o na mbũri nĩikoona ũrĩithio kuo. Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Inyuĩ mũguucagia waganu ta ũguucĩĩtio na mĩkwa ya maheeni, na mũkaguucia meehia ta maguucĩĩtio na mĩkanda ya kũguucia ngaari. O inyuĩ muugaga atĩrĩ, “MWATHANI nĩeke ũrĩa egwĩka na ihenya nĩguo twĩyonere! Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli nĩahingie mĩbango yake nĩguo tũmĩmenye!” Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Inyuĩ arĩa muugaga atĩ maũndũ marĩa mooru nĩ mo meega, na atĩ marĩa meega nĩ mo mooru. O inyuĩ muugaga atĩ nduma nĩ yo ũtheri, na ũtheri nĩguo nduma. O inyuĩ mũtuaga maũndũ marĩa marũrũ atĩ nĩ mo macamaga wega; namo marĩa macamaga wega mũgatua atĩ nĩ mo marũrũ. Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Inyuĩ mwĩyonaga mũrĩ oogĩ na mũgetua aara! Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Inyuĩ mũnyuaga njoohi mũgĩcitukanagia. O inyuĩ mũrekagĩrĩria mũndũ ũhĩtĩĩtie mwahakwo, na mũkaima mũndũ ũtahĩtĩĩtie kĩhooto gĩake! Kwoguo o ta ũrĩa mĩtĩ na nyeki nyũmũ ĩhĩaga nĩ mwaki, noguo mĩri yanyu ĩkaabutha, nakĩo kĩro kĩanyu kĩũmbũrwo nĩ rũhuuho o ta rũkũngũ. Tondũ nĩmũreganĩĩte na rĩathana rĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe, na mũkarangĩrĩria matua ma Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Aisiraeli. Maraakara ma MWATHANI nĩmamũũkĩrĩire, inyuĩ andũ aake, agatambũrũkia guoko gwake na akamũhũũra. Irĩma ithingithĩĩte, nacio ciimba cia andũ arĩa mooragĩĩtwo ikahaana ta mahuti matiganĩrie njĩrainĩ. Nĩ gũkorwo maraakara ma MWATHANI matirĩ maranyiihanyiiha, na guoko gwake no gũtambũrũkie. MWATHANI nĩagaatũmanĩra rũũrĩrĩ rwa kũraihu, na ahuuhĩre andũ marĩ ituri cia thĩ karumbeeta, nao mooke na ihenya mahanyũkĩĩte. Gũtirĩ o na ũmwe wao ũgaakorwo anogeete kana agĩthua, agĩcũnga kana arĩ toro, arĩ na mĩcibi mĩregeru kana kĩraatũ gĩtuĩku. Mĩguĩ yao ĩgaakorwo ĩrĩ mĩnoore, namo moota maao makorwo marĩ mageete wega. Mahũngũ ma mbarathi ciao magaakorwo moomĩĩte ta mahiga ma nyaigĩ, na magũrũ ma ngaari ciao cia mbarathi magaateng'eraga o ta kĩhuuhũkanio. Thigari ikaararamaga ta mĩrũũthi ĩnyiitĩĩte nyamũ, ĩkĩmĩtwara handũ haraaya hatarĩ mũndũ ũngĩmĩtuunya. Mũthenya ũcio wakinya, thigari ikaararamagĩra bũrũri wa Isiraeli, o ta iria rĩkĩhũũrahũũrana. Mũndũ angĩkaarora bũrũri ũcio, akoona o nduma na gĩthĩĩna; ũtheri ũgaakorwo ũhumbĩrĩĩtwo nĩ matu. Atĩrĩĩrĩ, mwaka ũrĩa mũthamaki Uzia aakuire-rĩ, nĩndoonire MWATHANI aikarĩire gĩtĩ gĩake kĩa ũnene, na kĩaigĩĩtwo handũ hatũũgĩru mũno. Nguo ciake nacio ciaraihĩĩte ikaiyũra Hekaarũ yothe. Ndoonire athiũrũrũkĩirio nĩ Aserabi. O Mũserabi aarĩ na mathagu matandatũ, meerĩ ma kwĩhumbĩra ũthiũ, meerĩ ma kũhumbĩra mwĩrĩ na meerĩ ma kũũmbũka namo. Ũmwe eetaga ũrĩa ũngĩ, makoiga atĩrĩ, “Mũtheru, Mũtheru, Mũtheru, nĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Riiri wake ũiyũire thĩ yothe.” Kayũ ka mĩgambo ya acio maanagĩrĩra nĩgaatũmaga mũthingi wa Hekaarũ yothe ũinaine, na hekaarũ nĩyaiyũraga ndoogo. Ngĩkiuga atĩrĩ, “Kaĩ ndĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩndathira, nĩ gũkorwo niĩ ndĩ mũndũ ũtarĩ mĩromo mĩtheru, na mũndũ ũtũũraga gatagatĩ ka andũ matarĩ mĩromo mĩtheru, na maitho maakwa nĩmoona Mũthamaki, MWATHANI Mwene Hinya Wothe!” Hĩndĩ ĩyo mũserabi ũmwe akĩũmbũka agĩũka harĩ niĩ anyiitĩĩte na mĩĩhato ikara rĩakanaga aarutĩĩte kĩgongoonainĩ. Naake akĩĩhuutia mĩromo narĩo, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Tondũ ikara rĩĩrĩ nĩrĩakũhuutia mĩromo-rĩ, mahĩtia maaku nĩmaathengio na nĩwoherwo meehia maaku.” Ngĩgĩcooka ngĩigua Mwathani oiga atĩrĩ, “Nũũ ngũtũma na nũũ ũgũthiĩ handũ haitũ?” Na niĩ ngĩgĩcookia atĩrĩ, “Niĩ ũyũ haaha! Ndũma!” Naake akĩnjookeria atĩrĩ, “Thiĩ wĩre andũ aya ũũ: Mũrĩthikagĩrĩria, no mũtirĩkuũkagĩrwo. Mũrĩroraga, no mũtirĩmenyaga ũrĩa kũrathiĩ na mbere Reke meciiria ma andũ aya makingitare, matũ maao mathingare, na maitho maao matumane, nĩguo matikoone na maitho maao, matikaigue na matũ maao, na meciiria maao matigataũkĩrwo, makĩgarũrĩre mĩtugo yao na mahonio.” Hĩndĩ ĩyo ngĩkĩũria atĩrĩ, “Mwathani, gũgũkorwo kũhaana ũguo itĩĩna rĩigana atĩa?” Naake akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩ nginya bũrũri wanangwo ũtigwo ũtarĩ andũ a gũũtũũra, na nyũmba nacio ikorwo itarĩ andũ; bũrũri wothe ũkorwo ũkirĩĩte ihooru biũ. Niĩ MWATHANI nĩngaatwarithia andũ kũndũ kũraaya, na ndũme matũũra maingĩ thĩinĩ wa bũrũri matiganĩrio. O na mũndũ ũmwe harĩ andũ ikũmi angĩgaatigara bũrũriinĩ, o naake nĩakaaniinwo, o ta ũrĩa mũgandi kana mũtarakwa ũtemagwo ũgatigara o gĩtina.” (Gĩtina nĩ kĩambĩrĩria kĩerũ kĩa andũ a Ngai.) Hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki Ahazu, mũrũ wa Jothamu na mũcũkũrũ wa Uzia, aathaga Juda, itũũra rĩa Jerusalemu nĩrĩatharĩkĩirwo nĩ Rezini, mũthamaki wa Siria marĩ na Peka mũrũ wa Remalia, ũrĩa warĩ mũthamaki wa Isiraeli, no matiahotire kũrĩtuunyana. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthamaki wa Juda aiguire atĩ andũ a Siria nĩmatumĩĩte ndũgũ na andũ a Isiraeli, we na andũ aake nĩmaagwatirwo nĩ guoya mũnene na makĩinaina o ta ũrĩa mĩtĩ ya mũtitũ ĩinainagio nĩ rũhuuho. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI agĩkĩĩra Isaia atĩrĩ, “Oya mũũrũguo Shearu Jashubu mũthiĩ mũgatũnge mũthamaki Ahazu. Nĩmũkũmũkora barabarainĩ harĩa atumi a nguo marutagĩra wĩra, o mũthiainĩ wa mũtaro ũrĩa ũreehage maaĩ kuuma karia ka na igũrũ. Wamũkora mwĩre aikare ahooreire, na ndakaamake kana atangĩke ngoro. Nĩ gũkorwo maraakara ma mũthamaki Rezini na andũ aake a Siria na ma mũthamaki Peka mahaana o ta ndoogo ya icinga igĩrĩ irahora. Siria, manyiitanĩĩte na Aisiraeli na mũthamaki wao, nĩmathondekeete mũbango wa gũtharĩkĩra Juda. Mabangĩĩte makirie andũ aakuo ihooru nĩguo meetĩkĩre kũnyiitanĩra nao. Ningĩ macooke marũũgamie mũrũ wa Tabeeli atuĩke mũthamaki wao.” No rĩĩrĩ, MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ũndũ ũcio ndũgeekinyĩra na ndũkaahoteka. Tondũ-rĩ, Siria gũtirĩ hinya gũkĩra Damasiki, itũũra rĩrĩa rĩayo inene. Ningĩ Damasiki gũtirĩ na hinya gũkĩra Rezini mũthamaki warĩo. Ningĩ mĩaka mĩrongo ĩtandatũ na ĩtaano ĩgĩthira, bũrũri wa Isiraeli ũgaakorwo ũharaganĩĩte na ndũkaahota kwĩrũũgamia. Atĩrĩĩrĩ, Isiraeli gũtirĩ na hinya gũkĩra Samaria itũũra rĩakuo rĩrĩa inene na Samaria gũtirĩ hinya gũkĩra Peka mũthamaki warĩo. “Atĩrĩĩrĩ, mũngĩaga gwĩtĩkia, nĩ ma mũtikaahota kwĩrũũgamia.” Ningĩ MWATHANI, agĩtũma ndũmĩrĩri kũrĩ Ahazu akĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩtia MWATHANI Ngai waku kĩmenyithia kiumĩĩte na thĩ kũrĩa kũriku ta kwa arĩa akuũ o na kana kiumĩĩte matuinĩ kũũrĩa igũrũ.” Naake Ahazu agĩcookia atĩrĩ, “Ndigwĩtia kĩmenyithia, nĩndarega, ndikũgeria MWATHANI.” Naake Isaia agĩcookia atĩrĩ, “Inyuĩ, njiarwa cia Daudi, tagĩthikĩrĩriei, mũkuona kũnogia andũ ũrĩ ũndũ mũnyiinyi nĩguo mũkĩnogie o na Ngai?” Mwathani we mwene nĩegũkĩmũhe kĩmenyithia! Mũirĩĩtu nĩakaagĩa nda na nĩagaaciara mwana wa kahĩĩ amwĩte Imanueli, ũguo nĩ ta kuuga, “Ngai hamwe na ithuĩ.” Rĩrĩa mwana ũcio agaakinya wa gũkũũrana wega na ũũru, akaanyuaga iria na arĩage ũũkĩ. Na agĩgaakinya wa gũkũũrana wega na ũũru, mabũrũri ma athamaki acio eerĩ arĩa rĩu marakũinainia magaakorwo matiganĩirio. “Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩagaakũreehithĩria, wee mwene, andũ aaku, o na andũ a nyũmba ya thooguo, matukũ ma thĩĩna mũũru gũkĩra ũrĩa wothe wanooka kuuma rĩrĩa bũrũri wa Isiraeli wagayũkanire na wa Juda. Thĩĩna ũcio ũkoima harĩ mũthamaki wa Asiria. “Rĩrĩa matukũ macio magooka, MWATHANI akaahuuha coro, nao andũ a Misiri mooke na ũingĩ o ta ngi moimĩĩte tũrũũĩinĩ twa Misiri tũrĩa tũrĩ kũraihu. Nao andũ a Asiria mooke na ũingĩ o ta njũkĩ moimĩĩte bũrũri wao. Magooka moomokere irĩmainĩ, ituambainĩ, o na ngurungainĩ cia mahiga, na maarahe ithakainĩ cia mĩigua o na kũrĩa guothe kũrĩithagio. “Matukũinĩ macio, Mwathani nĩagaakombora mũthamaki wa andũ a Asiria, ahaana ta mwenjani kuuma mũrĩmo wa rũũĩ rwa Farati. Naake nĩakaamwenja mĩtwe, njuĩrĩ cia magũrũ, o na nderu. “No rĩĩrĩ, matukũini macio, mũndũ akaarĩithagia moori ĩmwe na ng'ondu igĩrĩ, na tondũ wa ũingĩ wa iria rĩrĩa ikaarutaga, agaakoragwo na kĩrĩa gĩothe akaabataraga. Mũndũ ũrĩa wothe ũgaatigara akaarĩaga ũũkĩ na anyuage iria. “Rĩrĩa matũkũ macio magaakinya, mĩgũnda ya mĩthabibũ ĩrĩa mbere ĩyo yoimagia thabibũ ngiri ĩmwe (1,000) na ĩkeendagio icunjĩ ngiri ĩmwe (1,000) cia betha, ĩgaatuĩka o gĩthaka kĩa mĩigua na mĩtare. Andũ magaathiaga kuo kũhĩta marĩ na mĩguĩ na moota, nĩ gũkorwo bũrũri wothe ũgaakorwo ũyũirwo nĩ mĩigua na mĩtare. Ningĩ irĩmainĩ kũrĩa kwamenyereete gũciimbagwo na macembe, gũtirĩ ũkaageria gũthiĩ kuo nĩgwĩtigĩra mĩtare na mĩigua. Gũgaatuĩka kũndũ gwa kũrekererio mahiũ na kũrangwo nĩ ng'ondu.” Ningĩ MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Taoya kĩhengere kĩnene ũcooke wandĩke na ndemwa nene atĩrĩ, ‘Hiũha gũtaha, Tharĩkĩra na ihenya.’ ” Oya andũ eerĩ ehokeku, nao nĩ Uria mũthĩnjĩri Ngai, na Zekaria mũrũ wa Jeberekia matuĩke aira. Thuutha ũcio, ngĩkoma na mũtumia wakwa, naake akĩgĩa nda, akĩheeo mwana wa kahĩĩ. Gaaciarwo, MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Geete, ‘Hiũha gũtaha, Tharĩkĩra na ihenya.’ Tondũ-rĩ, mbere ya kamenye gwĩtana baaba na maitũ, ũtonga wothe wa Damasiki na indo ciothe cia gũtahwo iria irĩ thĩinĩ wa Samaria nĩigaakorwo itahĩĩtwo nĩ mũthamaki wa Asiria.” MWATHANI agĩcooka akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Andũ aya nĩmaregeete maaĩ ma karũũĩ ga Shiloa karĩa gaikũrũkaga kahooreire na makaambĩrĩria kũinaina mbere ya mũthamaki Rezini na mũthamaki Peka. Kwoguo niĩ MWATHANI nĩngũmareehithĩria mũthamaki wa Asiria na mbũtũ ciake ciothe ahaana o ta maaĩ ma rũũĩ rwa Farati rĩrĩa rũiyũrĩĩte rũkoinĩra ndeere ciothe. Mekũiyũrĩrĩra bũrũri wa Juda maũkinye o ngingo na makĩre, mahumbĩre indo ciothe.” Na tondũ MWATHANI arĩ hamwe na ithuĩ, mathagu maake matambarũkĩĩte makaahumbĩra bũrũri wothe. Inyuĩ andũ a ndũũrĩrĩ cookanĩrĩriai na no mũkuharaganio! Inyuĩ mabũrũri ma kũraaya tategaai matũ na no mũkũhũũrwo! Tawĩhotoreei kũrũa, ĩĩni, tawĩhotoreei na no mũkũhũũrwo! Thondekaai mĩbango, no ndĩkuumanĩra! Mũngĩaria na mũgambo ũmwe, mũgambo ũcio ndũkũhinga, nĩ gũkorwo Ngai arĩ hamwe na ithuĩ. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩangaanirie na hinya mũno ndikaarũmĩrĩre mĩtugo ĩrĩa andũ aya maarũmagĩrĩra, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ndũkaananyiitanĩre na andũ aya mĩbangoinĩ yao mĩũru, o na ndũgeetigĩre maũndũ marĩa meetigagĩra kana ũmake. MWATHANI Mwene Hinya Wothe no we ũrĩtuaga mũtheru; no we wiki wagĩrĩirwo nĩgwĩtigĩra, na no we wiki ũngĩkũmakia. Tondũ wa ũrĩa ndĩ riiri wa kũguoyohia, haana ta ihiga rĩa kũhĩnga andũ. Haana ta mũtego wa kũgwatia andũ a moothamaki ma Juda na Isiraeli, o na andũ a Jerusalemu. Andũ aingĩ nĩmakaahĩngwo, magũe, na moinangwo. Magaategwo na mũtego magwatio.” Cookanĩrĩria moohoro macio, ũmahũũre mũhũũri, matuĩke kĩrĩra harĩ arutwo aakwa. Niĩ-rĩ, ndĩrĩetagĩrĩra o MWATHANI ũrĩa ũhithĩĩte andũ aake ũthiũ wake, na no we ndĩĩrĩgagĩrĩra. Ĩ niĩ ũyũ haaha na ciana iria MWATHANI aheete. MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ũrĩa gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki kĩrĩ kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni, atũtũmĩĩte kũrĩ andũ a Isiraeli tũrĩ ndũmĩrĩri irĩ muoyo. No rĩĩrĩ, andũ nĩmakaamwĩra mũtuĩrie ũhoro kuuma kũrĩ ooni maũndũ na ago arĩa maaragia cucucucu na makang'ung'ua. Makoigaga atĩrĩ, “Andũ nĩmaagĩrĩirwo nĩgũtuĩria ũhoro kuuma kũrĩ Ngai wao na kuuma kũrĩ andũ aao arĩa marĩĩkĩĩtie gũkua, handũinĩ ha arĩa marĩ muoyo.” Na inyuĩ mũkaamacookagĩria atĩrĩ, “Athĩkagĩraai ũhoro ũrĩa MWATHANI amũrutĩĩte! Tigaai gũthikagĩrĩria aragũri nĩ gũkorwo maũndũ marĩa maramwĩra matikaamũguna!” Andũ nĩmakoorũũra bũrũriinĩ moorĩĩtwo nĩ hinya na mahũũtiĩ. Nĩmakaaruma mũthamaki wao na Ngai wao nĩ ũrĩa magaakorwo mahũũtiĩ na maraakaire. Ningĩ mangĩkaaroria maitho na igũrũ, kana mamarorie na thĩ, matirĩ kĩndũ makoona tiga thĩĩna na nduma. Makeeyona marĩ ndumainĩ ndumanu ya kũmakania. Matikoona gwa kũũrĩra hĩndĩ ĩyo ya mathĩĩna macio. Mahinda ma tene-rĩ, mabũrũri marĩa matũũragwo nĩ mĩhĩrĩga ya Zebuluni na Nafutali maatũũraga mamenagĩrĩrio. No rĩĩrĩ, mahinda nĩmeerekeire gũũka rĩrĩa kũndũ kũu, kũrutia mwena wa na irathĩro wa iria rĩa Mediteraneani nginya mwena ũũrĩa ũngĩ wa Jorodani, o na Galili kuo kwene, kũrĩa gũtũũragwo nĩ ndũũrĩrĩ, gũkaagaathĩrĩrio mũno. Andũ arĩa matũire mathiagĩra ndumainĩ nĩmooneete ũtheri mũnene. Arĩa matũũraga bũrũri wĩ nduma ndumanu nĩmaarĩirwo nĩ ũtheri. Nĩũingĩhĩĩtie rũũrĩrĩ, ũkaruongerera gĩkeno. Rũrarũũhia mbere yaku rũkeneete o ta ũrĩa andũ marũũhagia hĩndĩ ya magetha, kana ta ũrĩa marũũhagia makĩgayana indo iria matahĩĩte. Amu nĩuunangĩĩte icooki rĩrĩa rĩramaritũhĩire, na mũtĩ ũrĩa maraigĩrĩirwo ciande. O na nĩuunangĩĩte rũthanju rwa andũ arĩa maramahinyagĩrĩria, o ta ũrĩa wekire mũthenya ũrĩa wahootire thigari cia Midiani. Indo ciothe cia atharĩkanĩri iria ciitĩkĩirwo nĩ thakame nĩigaacinwo na mwaki. Nĩ gũkorwo nĩtũciarĩirwo kaana, nĩtũheetwo mwana wa kahĩĩ, naake nĩagaatuĩka mũthamaki witũ. Ageetagwo “Mũheani Kĩrĩra wa Kũgegania, Ngai Mwene Hinya Wothe, Ithe wa Andũ wa Mĩndĩ na Mĩndĩ, na Mũthamaki wa Thaayũ.” Ũthamaki wake ũgaathiaga o ũkĩnenehaga, na gũgaakorwo na thaayũ ũtarĩ mũthia. Agaathamakaga ta mũthamaki Daudi, akĩhũthagĩra ũũma na kĩhooto, kuuma rĩu nginya tene na tene. MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ we ũkaahingia ũndũ ũcio. MWATHANI nĩatuĩrĩire ũthamaki wa Isiraeli, o na agaatuĩra njiarwa cia Jakubu. Andũ oothe a Isiraeli, o na arĩa matũũraga Samaria nĩmekũmenya ũguo arĩĩkĩĩtie gwĩka. Maaragia na mwĩtĩĩo na rũng'athio makoiga atĩrĩ, “Nyũmba cia maturubarĩ nĩmomoku, no tũgũciaka rĩngĩ na mahiga makumuthe wega. Mĩkũyũ nĩmĩteme, no tũgũcookia mĩtarakwa handũ haayo.” Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI nĩarahũrĩĩte thũ ciao nĩguo imatharĩkĩre. Nĩarahũrĩĩte andũ a Siria na mwena wa na irathĩro, na Afilisiti na mwena wa na ithũĩro nĩ geetha matharĩkĩre Isiraeli. No o na eekĩĩte ũguo wothe, MWATHANI ndamathengeirie maraakara maake, no atambũrũkĩĩtie guoko amaherithie. Andũ a Isiraeli matiigana kwĩrira, o na MWATHANI Mwene Hinya Wothe aamaherithia; maticookeete kũrĩ we. Kwoguo mũthenya o ro ũmwe, MWATHANI nĩakaaherithia atongoria a Isiraeli na andũ aakuo; nĩagaatinia mũtwe na mũting'oe kuuma harĩ o. Mũndũ ũrĩa mũkũrũ na ũrĩa mũhe gĩtĩĩo nĩ o mũtwe, naake mũnabii ũrĩa ũrutanaga ũhoro wa maheeni nĩ we mũting'oe. Andũ arĩa matongoragia andũ aya nĩmamahĩtithĩĩtie, o na makamaturuuria o biũ. Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI ndakeneetio nĩ andũ aao eethĩ, na ndacaaĩre atumia a ndigwa na ciana cia ngoriai. Nĩ gũkorwo andũ oothe matitĩĩaga Ngai na nĩ aaganu, na maaragia o maũndũ ma ũrimũ. No o na eekĩĩte ũguo wothe, MWATHANI ndamathengeirie maraakara maake, no atambũrũkĩĩtie guoko amaherithie. Waganu wa andũ wakanaga o ta mwaki ũrĩa ũcinaga mĩtare na mĩigua. Wakanaga o ta mwaki ũracina mũtitũinĩ ũrĩa wambatagia ndoogo na igũrũ. Tondũ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ mũraakaru, ihera rĩake rĩakanĩĩte o ta mwaki bũrũriinĩ wothe rĩkĩanangaga andũ, nao no gũũkanĩrĩra marookanĩrĩra o eene. Bũrũriinĩ wothe andũ marĩhuragia na makarĩa kĩrĩa gĩothe mangĩona na matihũũne; o na mũndũ nĩarĩrĩaga mwana wake. Andũ a Manase marĩũkĩrĩra Efiraimu, nao a Efiraimu mookĩrĩre a Manase, macooke manyiitane mookĩrĩre Juda. No o na eekĩĩte ũguo wothe, MWATHANI ndamathengeirie maraakara maake, no atambũrũkĩĩtie guoko amaherithie. Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Inyuĩ mũthondekaga mawatho matarĩ ma kĩhooto nĩguo mũhinyĩrĩrie andũ aakwa. Ũguo nĩguo mwagithagia arĩa abataru waragania, na mũgatuunya athĩĩni ihooto ciao! Ũguo nĩguo mũiyaga indo cia atumia a ndigwa, na mũgatuunya ciana cia ngoriai indo ciacio! Mũgaagĩĩka atĩa rĩrĩa MWATHANI akaamũherithia? Mũgaagĩĩka atĩa rĩrĩa akaamũreehithĩria ndirũ yumĩĩte bũrũri wa kũraaya? Mũgaacaria ũteithio kũ, na mũkaahitha ũtonga wanyu kũ? Inyuothe mũkooragĩrwo mbaarainĩ, kana mũguucũrũrio mũtwarwo mũgatuĩke mĩgwate. No o na eekĩĩte ũguo wothe, MWATHANI ndamũthengeirie maraakara maake, no atambũrũkĩĩtie guoko amũherithie. Aasiria nĩ rũthanju rwa maraakara maakwa, namo matũkũya maakwa nĩ thiarĩ ĩrĩa manyiitĩĩte na mooko. Ndĩmatũmĩĩte magatharĩkĩre rũũrĩrĩ rũtaaheete gĩtĩĩo, andũ mandakarĩĩtie. Ndĩmatũmĩĩte magatahe indo, maiye, na marangĩrĩrie andũ acio o ta mahuti marĩ njĩrainĩ. No ũguo tiguo mũthamaki wa Aasiria ataanyĩĩte gwĩka; o na tiguo areciiria. Ataanyĩĩte kwananga ndũũrĩrĩ nyingĩ. Areraha atĩrĩ, “Atongoria oothe a mbũtũ cia ita ciakwa nĩ athamaki! Nĩhooteete matũũra ma Kalino na Karikemishi, o na ngatooria matũũra ma Hamathu na Aripadi. Ningĩ nĩndooreetie Samaria na Damasiki. Nĩndambũrũkĩĩtie guoko herithie moothamaki marĩa mathaathayagia ngai cia mĩhianano; ngai icio nĩ nyingĩ gũkĩra ngai ciothe ĩrĩa ĩrĩ Jerusalemu na Samaria. Nĩharaganĩĩtie Samaria na ngai ciothe cia mĩhianano ciakuo, na ũguo noguo ngwĩka Jerusalemu na mĩhianano ĩrĩa ĩthaathayagio kuo.” No MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ndarĩĩkia gwĩka ũrĩa ndĩreeka kũu kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni o na thĩinĩ wa Jerusalemu, nĩngũherithia mũthamaki wa Aasiria nĩ ũndũ wa ũrĩa areraha agĩĩtĩĩyaga.” Mũthamaki ũcio wa Aasiria areraha akoiga atĩrĩ, “Njĩkĩĩte maũndũ moothe na hinya wakwa mwene, o na ngameeka na ũũgĩ wakwa, tondũ ndĩ mũũgĩ. Nĩnjehereetie mĩhaka gatagatĩ ka ndũũrĩrĩ, na ngataha indo ciothe iria ciĩigĩire. Ndĩ na hinya ta wa ndeegwa na nĩnangĩrĩirie thĩ arĩa maathanaga kuo. Guoko gwakwa nĩkũhambatĩĩte ũtonga wa ndũũrĩrĩ gũkaũnyiita, o ta ũrĩa mũndũ ahambatagĩria gĩtara kĩa nyoni agakĩnyiita; ndĩũnganĩĩtie na njĩra hũthũ o ta ũrĩa mũndũ oonganagia matumbĩ matiganĩirio. Gũtirĩ nyoni o na ĩmwe ĩhahũrĩĩte, kana ĩkanjathamĩria kanua ĩnjugĩrĩrie.” Ithanwa no rĩtĩĩĩre ũrĩa ũtemaga narĩo, thoo no ĩĩneneherie mũndũ ũrĩa ũtinagia nayo? Rũthanju no rwambararie mũndũ ũrĩa ũrwambararagia, kana thimbũ yoe na igũrũ mũndũ ũrĩa ũmĩoyaga na igũrũ? Kwoguo, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nĩagaatũma mĩrimũ ĩnyamaarie thigari iria irĩ na hinya. Mĩĩrĩinĩ yacio gũgaakorwo kũrĩ na mwaki ũraakana ũkĩrĩrĩmbũkaga. Ngai, ũrĩa arĩ we ũtheri wa Isiraeli, agaatuĩka mwaki. Ngai, ũrĩa mũtheru wa Isiraeli, agaatuĩka rũrĩrĩmbĩ rwa mwaki, rũgaacina na rũniine mĩigua na mĩtare mũthenya o ro ũmwe. MWATHANI nĩkũniina akaaniina riiri wa mũtitũ wake, o na wa mũgũnda wake ũrĩa mũnoru. Akaaũniina o biũ o ta ũrĩa mũrimũ ũniinaga mũndũ. Mĩtĩ ya mũtitũ wake ĩrĩa ĩgaatigara, ĩgaakorwo ĩrĩ mĩniini ĩgĩtarwo ũguo atĩ, o na kaana no kamĩtare. Mũthenya ũcio wakinya-rĩ, matigari ma andũ a Isiraeli, o andũ a nyũmba ya Jakubu arĩa magaakorwo muoyo, matigaacooka kũiga mwĩhoko wao harĩ mũthamaki ũrĩa wamahũũrire. Makeerĩgagĩrĩra MWATHANI, o we Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, matekwenyenya. Arĩa magaakorwo matigarĩĩte thĩinĩ wa Isiraeli nĩmagaacookerera Ngai Mwene Hinya. Isiraeli, andũ aaku o na gũtuĩka nĩ aingĩ o ta mũthanga wa iriainĩ, no andũ aniini aao magaacooka kuuma ithaamĩrioinĩ. Andũ nĩkũniinwo makaaniinwo, o ta ũrĩa maagĩrĩire gwĩkwo. MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩakareehithia mũthiro bũrũriinĩ wothe, o ta ũrĩa atuĩte nĩegwĩka. MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Inyuĩ andũ aakwa arĩa mũtũũraga Zayuni, tigaai gwĩtigĩra Aasiria, o na mangĩmũhũũra na njũgũma, kana mamuoere rũthanju mamũhũũre ta ũrĩa Amisiri maamũhũũraga. Thuutha wa ihinda iniini nĩngũtiga kũmũherithia, hũgũkĩre Aasiria ndĩmaherithie. Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ngaamahũũra na kĩboko gĩakwa, o ta ũrĩa ndahũũrire Amidiani ihigainĩ rĩa Orebu. Ngaaherithia Aasiria o ta ũrĩa ndaherithirie andũ a Misiri iriainĩ Ituune. Ihinda rĩu rĩakinya-rĩ, mũrigo ũrĩa maamũkuithĩĩtie nĩũgaathengio ciandeinĩ cianyu, narĩo icooki rĩrĩa maamwĩkĩrĩĩte ngingo riunangwo rĩthengio. ” Mbũtũ cia ita cia thũ nĩinyiitĩĩte itũũra rĩa Ai. Ĩtuĩkanĩirie Migironi, na igatiga indo ciacio Mikimashi. Nĩiringĩĩte iriũko, na iraarĩrĩire Geba. Andũ a Rama nĩkũinaina marainaina, nao andũ a Gibea, itũũra rĩa Saũlũ, nĩgwĩthara marethara. Andũ a Galimu, ugaai mbu! Andũ a Laisha, tegaai matũ! Andũ a Anathothu, ĩtĩkaai! Andũ a Madimena nĩgwĩthara marethara, nao andũ arĩa matũũraga Gebimu nĩkũũra maroora mehonokie. Ũũmũũthĩ ũyũ thũ irĩ o itũũrainĩ rĩa Nobu; ikũnjĩire kĩrĩma gĩa Zayuni ngundi, o kĩo itũũra rĩa Jerusalemu. MWATHANI Mwene Hinya wothe ekũmagũithia thĩ o ta honge itemeetwo kuuma mũtĩinĩ; njamba ciao iria irĩ ciũga nene itemengwo igũithio, nao arĩa metũũgĩrĩĩtie manyiihio. MWATHANI ekũmatemenga o ta ũrĩa mĩtĩ ya kĩrĩĩti ĩtemagwo na ithanũa, na amarũnde o ta mĩtĩ ĩrĩa mĩtungu ya Lebanoni. Atĩrĩĩrĩ, mũthamaki mwerũ nĩakoima njiarwainĩ cia Daudi, o ta ũrĩa thuuna ĩthundũkaga gĩtinainĩ kĩa mũtĩ, kana ta ũrĩa rũhonge ruumaga mũtĩinĩ. Atĩrĩĩrĩ, roho wa MWATHANI agaikara thĩinĩ wa mũthamaki ũcio mwerũ, amũhe ũũgĩ, ũmenyi maũndũ, ũtaarani, na hinya. Naake mũthamaki ũcio nĩakaamenya ũrĩa MWATHANI eendaga, na amũtĩĩyage. Gwathĩkĩra MWATHANI nĩkuo gũkaamũkenagia, ndagaatuithanagia maciira abaarĩĩte gĩthiithi kĩa mũndũ, kana arũmĩrĩire ndeto cia mũhuuhu. Agaaciirithagia andũ arĩa athĩĩni na waragania. Nĩakaagitagĩra ihooto cia andũ arĩa matangĩĩteithia, na athaane andũ maherithio, na andũ arĩa meekaga ũũru mooragwo. Agaathaga andũ aake na waragania na arũmagĩrĩre kĩhooto. Hĩndĩ ĩyo njũũi na ng'ondu igaatũũranagia itekũũgitana, nacio ngarĩ na tũũri twa mbũri ikomage hamwe itekũũrania. Tũcaũ twa ng'ombe na mĩrũũthi tũkaarĩaga hamwe, na tũkaarĩithagio nĩ ngeenge. Ng'ombe na nduba ikaarĩaga hamwe, na tũcaũ twacio tũkaarahaga hamwe na thaayũ. Mĩrũũthi ĩkaarĩaga rũũa o ta ng'ombe. Gakenge gagaathaakagĩra irimainĩ rĩa nduĩra, nako kaana kaniini gaikagie guoko irimainĩ rĩa nyoka ĩrĩa ĩrĩ thumu mũno. Kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni, o kĩo kĩrĩma kĩrĩa gĩtheru kĩa Ngai, gũtigaacooka gũtiihanio kana gwĩkanagwo ũũru. Bũrũri ũgaakorwo ũiyũirwo nĩ ũmenyo wa MWATHANI o ta ũrĩa iria rĩiyũire maaĩ. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki ũcio mwerũ kuuma njiarwainĩ cia Daudi akaarũũgamio ta kĩonereria harĩ andũ. Ndũũrĩrĩ igaathiaga itũũrainĩ rĩake rĩrĩa itheru na imũheage gĩtĩĩo. Rĩrĩa hĩndĩ ĩyo ĩgaakinya, MWATHANI agaatambarũkia guoko gwake riita rĩngĩ acookanĩrĩrie matigari ma andũ aake amarute Asiria, Misiri, Pathirosi, Ethiopia, Elamu, Babilonia, Hamathu, o na mabũrũriinĩ marĩa maarĩ rũteereinĩ rwa iria. MWATHANI nĩagaacuuria bendera ya kuonania kũrĩ ndũũrĩrĩ atĩ, andũ a Isiraeli na a Juda arĩa maahurunjũkĩĩte, nĩaramacookanĩrĩria amarutĩĩte mĩena ĩrĩa ĩna ya thĩ. Ũiru nĩũgaathira gatagatĩ ka ũthamaki wa Isiraeli na wa Juda. Ũthamaki wa Juda ndũgaacooka gũtuĩka thũ ya Isiraeli hĩndĩ ĩngĩ. Moothamaki macio meerĩ nĩmakaanyiitanĩra mahithũkĩre Afilisiti na mwena wa na ithũĩro, na matahe andũ arĩa matũũraga mwena wa na irathĩro. Ningĩ me hamwe nĩmagaatooria Aedomu na Amoabi, na maathĩkagĩrwo nĩ Aamoni. MWATHANI nĩakoomia Iria Ituune acooke areehithie rũhuuho rũrĩ na ũrugarĩ mũingĩ, rũhũithie rũũĩ rwa Farati gũtigare o tũrũũĩ mũgwanja tũrĩa mũndũ o wothe akaahota kũringa. Andũ a Isiraeli arĩa matigarĩĩte bũrũri wa Asiria makaagerera barabara nene makiuma kuo, o ta ĩrĩa maithe maao maagereire makiuma Misiri. Mũthenya nĩũgooka rĩrĩa mũkaina atĩrĩ, “Nĩtwagũcookeria ngaatho, wee MWATHANI nĩ tondũ warĩ mũraakaru nĩ ithuĩ no rĩu nĩgũtũũmĩrĩria ũratũũmĩrĩria, na nĩũniinĩĩte maraakara maaku. Ngai nĩ we Mũhonokia witũ, nĩtũrĩigaga mwĩhoko witũ harĩ we, na tũtigũcooka gwĩtigĩra. MWATHANI nĩarĩtũheaga hinya na ũcamba; nĩ gũkorwo we nĩ we Mũhonokia witu. O ta ũrĩa maaĩ mahoro makenagia mũndũ anyootiĩ, noguo andũ a Ngai makenaga rĩrĩa MWATHANI amahonokia.” Mũthenya ũcio mũkaina atĩrĩ, “Cookeriai MWATHANI ngaatho! Mwĩteei amũteithie! Menyithiai ndũũrĩrĩ ciothe maũndũ manene marĩa amwĩkĩire! Meereei ũrĩa we arĩ mũnene. Inĩraai MWATHANI mũmũgooce tondũ nĩekĩĩte maũndũ me ngumo nene. Thĩ yothe nĩĩigue ũhoro ũcio. Inyuĩ mũtũũraga Zayuni, anĩrĩraai na mũine mũkeneete, amu Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli nĩ mũnene, na atũũraga hamwe na inyuĩ.” Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri nditũ ĩrĩa Isaia mũrũ wa Amozu aaheirwo nĩ MWATHANI ĩkoniĩ Babiloni. Haiciai bendera ya kwanĩrĩra mbaara kũu kĩrĩmainĩ kĩrĩa gĩtarĩ kĩndũ! Gũũthũkĩraai thigari na mũcihenerie na mooko, mũciĩre itharĩkĩre ihingo cia itũũra rĩrĩa rĩĩtĩi. MWATHANI we mwene nĩetĩĩte thigari ciake iria itamakaga, na itarĩ kĩndũ kĩngĩcicookia na thuutha, ithiĩ ikarũe mbaara theru, o na ikaherithie arĩa mamũraakarĩĩtie. Taiguai inegene rĩa andũ aingĩ kũũrĩa irĩma igũrũ! Nĩ mũrurumo wa moothamaki na ndũũrĩrĩ ikĩũngana hamwe. MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩkũhaarĩria arahaarĩria thigari ciake ithiĩ ikarũe. Irooka ciumĩĩte mabũrũriinĩ ma kũraaya, o kuuma ituri cia thĩ. MWATHANI arooka kũharagania bũrũri wothe, nĩ ũndũ wa maraakara marĩa e namo. Girĩkaai nĩ amu mũthenya wa MWATHANI ũrĩ hakuhĩ! Mũthenya ũcio ũgũũka ũhaana o ta mũthiro ũtũmĩĩtwo nĩ Mwene Hinya Wothe. Atĩrĩĩrĩ, mooko moothe nĩmakaaregera, na mũndũ o wothe akue ngoro. Andũ oothe nĩmakaamaka na makorererwo nĩ ruwo, ruwo o ta rwa mũtumia akĩheeo mwana. Hĩndĩ ĩyo andũ makaaroranaga mamakĩĩte na moothiũ maao magaakorwo maiyũrĩĩtwo nĩ thoni. Mũthenya wa MWATHANI no ũrooka, ũgũkorwo ũrĩ mũthenya mũũru mũno, ũrĩa MWATHANI ekuonania maraakara na matũkũya maake. Egũũka kũharagania thĩ na kũniina eehia oothe. Njata o yothe o na iria ikoragwo gĩtutu itirĩruta ũtheri wacio. Riũa narĩo rĩkĩratha rĩrĩtuĩka o nduma, o naguo mweri ndũrĩara. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Nĩndĩrĩherithia thĩ nĩ ũndũ wa ũmaramari wayo, na herithie andũ arĩa aaganu nĩ ũndũ wa meehia maao. Mwĩtĩĩo wa andũ arĩa ang'athia nĩkũũniina ndĩrĩũniina, na mũndũ o wothe wa ngũĩ na ũtarĩ tha nĩkũherithia ndĩrĩmũherithia. Nĩndĩrĩtũma andũ moonekage na hinya, o ta ũrĩa thahabu ĩrĩa therie yonekaga na hinya. Nĩndĩrĩtũma rũruka rwa andũ rwage o ta ũrĩa thahabu ya Ofiri yagaga. Nĩndĩrĩtũma igũrũ kũinaine na thĩ ĩthingithe, mũthenya ũcio, niĩ MWATHANI Mwene Hinya wothe ndĩrĩonania maraakara maakwa. “Andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũraga Babiloni marĩura, mahurunjũke o ta thwariga ĩkĩhĩtwo, kana ta ng'ondu itarĩ na mũrĩithi, macooke kũrĩ andũ aao, na bũrũri ũrĩa moimire. Na rĩĩrĩ, arĩa oothe marĩkorererwo manyiitwo, nĩkũũragwo marĩũragwo na hiũ cia njora. Ngeenge ciao irĩbacanio thĩ ikue, indo ciao itahwo, na atumia aao manyiitwo na hinya meroreire matarĩ ũndũ mangĩĩka.” No rĩĩrĩ, MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Nĩndĩrĩarahũra Amede mahithũkĩre Babiloni. Matirĩgũrwo na betha o na kana mahakwo na thahabu. Marĩtũmĩra moota na mĩguĩ yao moorage andũ eethĩ; matirĩringwo nĩ tha nĩ ũndũ wa ngeenge, o na kana macaaĩre ciana. Babiloni nĩguo ũthamaki ũrĩa wĩ riiri mũno, na andũ aakuo metĩĩaga naguo. No rĩĩrĩ, niĩ MWATHANI nĩndĩrĩũng'aũrania o ta ũrĩa ndang'aũranirie Sodomu na Gomora. Gũtirĩ mũndũ ũgaacooka gũtũũra kuo; gũtirĩ Mũarabu ũgaacooka gũthondeka kĩraaro gĩake kuo, na gũtirĩ arĩithi makaarĩithia mbũri ciao kuo. No rĩĩrĩ, nyamũ cia gĩthaka nĩcio igaakomaga kuo, ndundu ciakage itara ciacio kuo, nyaga icangacangage kuo, nacio mbũri cia gĩthaka irũũgarũũgage kuo. Hiti ikaarĩraga irĩ mĩnaarainĩ igũrũ, nacio mbwe igambage irĩ thĩinĩ wa nyũmba iria ciarĩ cia athamaki. Itũũra rĩa Babiloni nĩrĩkinyĩrĩirwo nĩ ihinda rĩarĩo, na matukũ maarĩo nĩmatare.” MWATHANI nĩakaaringwo nĩ tha nĩ ũndũ wa Aisiraeli andũ aake na amatue aake kĩũmbe o rĩngĩ. Ningĩ nĩakaamaiga bũrũriinĩ wao kĩũmbe, na andũ a ndũũrĩrĩ nĩmageeturanĩra na matũuranie nao. Ndũũrĩrĩ nyingĩ nĩigaateithĩrĩria Aisiraeli gũcooka bũrũri ũrĩa MWATHANI aamaheire. Marĩ bũrũriinĩ wao ndũũrĩrĩ icio, ikaamatungataga ta ngombo. Andũ arĩa maatuĩte Aisiraeli ngombo, magaatuĩka ngombo cia Aisiraeli. Andũ arĩa maatũire mahinyagĩrĩria Aisiraeli, magaathagwo nĩ o. MWATHANI nĩagaakũũra andũ aake a Isiraeli, amũrute maruwoinĩ, mathĩĩnainĩ, o na mawĩrainĩ maritũ marĩa maarutithagio. Hĩndĩ ĩyo nĩmakaina magĩthirĩkagia mũthamaki wa Babilonia moige atĩrĩ: “Taoneei ũrĩa ũratũhinyagĩrĩria! Rĩu ndarĩ ho! Ndegũcooka gũtũhinyĩrĩria rĩngĩ! MWATHANI nĩaniinĩĩte ũthamaki wa aathani ooru, arĩa mahinyagĩrĩria andũ marĩ na maraakara maingĩ, na matatigithagĩria kũnyamaaria arĩa maahootire marĩ na marũrũ maingĩ. Rĩu thĩ yothe nĩnogokeete na ĩkagĩa na thaayũ, na andũ nĩkũina maraina makeneete. O na mĩthengera na mĩtarakwa ya Lebanoni nĩrakenerera mũthamaki ũcio ũng'aũranĩĩtio, tondũ rĩu nĩathengeetio, na gũtirĩ mũndũ ũgaacooka kũmĩtema! “Atĩrĩĩrĩ, gwa akuũ nĩkwĩhaarĩria kũreehaarĩria gũtũnge mũthamaki wa Babilonia. Ngoma cia andũ arĩa maarĩ hinya gũũkũ thĩ nĩirethagathaga; ngoma cia athamaki nĩgũũkĩrĩria irookĩrĩria itĩ. Ciothe iramwanĩrĩra ikiugaga atĩrĩ, ‘Rĩu ũrĩ ũmwe witũ, na wagĩĩte hinya o ta ithuĩ! Ũratũire ũinagĩrwo na mĩtũũrirũ, no rĩu wĩ gũũkũ kwa arĩa akuũ! Ũrĩkomagĩra gĩtanda kĩa igunyũ, na wĩhumbagĩre na mũrengeti wa mũthũa!’ ” “Ũũi, mũthamaki wa Babilonia! Ũrakengaga ta njata ya Kĩwariĩ, no rĩu ũharũrũkĩĩtio ũkoima igũrũ! Ũratũire ũtooragia ndũũrĩrĩ ciothe, no rĩu ũbacanĩĩtio ũkagũa thĩ! Ũreĩĩraga ũgwĩtũũgĩria, ũthondeke gĩtĩ gĩaku gĩa ũthamaki na kũu igũrũ rĩa njata. Ũreciiragia ũrĩikaraga ta mũthamaki kĩrĩmainĩ kĩa na rũgongo kũrĩa ngai igomanaga. Ũroigaga ũkwambata na kũu igũrũ rĩa matu, nĩguo mũiganane na Mwene Hinya Wothe. No rĩu ũikũrũkĩĩtio kwa arĩa akuũ, ũgathinĩkanio o kũrĩa kũriku mũno! “Rĩu arĩa akuũ megũkwĩrorera magegeete meyũrie atĩrĩ, ‘Ĩ ũyũ nĩ mũndũ ũrĩa ũrainainagia thĩ, na agatũma moothamaki meenyenye? Ũyũ-rĩ, nĩ ũrĩa ũraharaganagia matũũra, agatũma thĩ yothe ĩhaane werũ, o na ũtangĩrarekereirie mĩgwate yake ĩinũke kwao?’ ” Athamaki oothe a mabũrũri mathikĩĩtwo na gĩtĩĩo, o mũndũ mbĩĩrĩrainĩ yake? No wee o na mbĩĩrĩra ndũrĩ. Kĩimba gĩaku gĩikanĩĩtio o ro ũguo kĩbuthe na gĩkarangarangwo. Gĩkomeirwo nĩ ciimba cia thigari iria ciũragĩirwo mbaarainĩ, na gĩgaikanio hamwe nacio irimainĩ rĩenjeetwo mahigainĩ. Tondũ nĩwanangĩĩte bũrũri waku, na ũkooraga andũ aaku, ndũgũthikwo ta athamaki arĩa angĩ. Gũtirĩ mbeũ yaku o na ĩmwe ĩgũtigara, wee mwaganu ũyũ. Tarekeei mbũragano ĩkinye! Ciana cia mũthamaki ũyũ nĩgũkua igũkua nĩ ũndũ wa meehia ma maithe maacio; itigaacooka gwatha thĩ, o na kana ciake matũũra mangĩ gũũkũ thĩ. MWATHANI Mwene Hinya Wothe aroiga atĩrĩ, “Nĩngũtharĩkĩra itũũra rĩa Babiloni na ndĩrĩharaganie. Ndirĩ kĩndũ ngũtigia; ciana na andũ agima gũtirĩ ũgũtigara. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. Nĩngaatũma gũtuĩke gwa gũtũũrwo nĩ ngũrũe cia gĩthaka, o na kwarahage maaĩ. Ngaahaata Babiloni na kĩhaato, haate indo ciothe biũ. Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩehĩtĩĩte akoiga atĩrĩ, “Ũndũ ũrĩa ndĩciirĩĩtie no ũkaahinga. Ũndũ ũrĩa nduĩte atĩ nĩngwĩka no ũgeekĩka. Aasiria arĩa matũũraga bũrũriinĩ wakwa wa Isiraeli nĩngũmaniina na ndĩmarangĩrĩrie irĩmainĩ ciakwa. Nĩngũthengeria andũ aakwa mũtĩ wa ngingo, na mũrigo ũrĩa matũire makuuithĩĩtio nĩ Aasiria. Atĩrĩĩrĩ, ũyũ nĩ mũbango ũrĩa bangĩire thĩ yothe, na nĩndambũrũkĩĩtie guoko gwakwa nĩguo herithie andũ a ndũũrĩrĩ.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩeciirĩĩtie kũhingia ũndũ ũcio. Nũũ ũngĩkĩmũgiria? Nĩatambũrũkĩtie guoko gwake aherithanie. Nũũ ũngĩgĩgũkũnja? Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri nditũ ĩrĩa MWATHANI aaheanire mwaka ũrĩa mũthamaki Ahazu aakuire. Andũ a Filisitia, njũgũma ĩrĩa mũrahũũragwo nayo nĩyunangĩĩtwo, no rĩĩrĩ, mũtikaarũũhie. Tondũ-rĩ, nyoka ya mũthemba ũmwe yathenga, hacookaga ĩngĩ njũru makĩria. Itumbĩ rĩayo rĩtũrĩkaga nyamũ ĩngĩ ya thĩ ĩkũũmbũka na ĩgwakana mwaki. MWATHANI nĩarĩrĩithagia marigithaathi ma athĩĩni aake, na amaarahagie na thaayũ. No rĩĩrĩ, inyuĩ Afilisiti aya, ekũmũtũmĩra ng'aragu nene mũno, na gũtirĩ o na ũmwe wanyu ũgũtigwo arĩ muoyo. Matũũra moothe ma Afilisiti, girĩkaai mũgĩĩtagia ũteithio! Nyiitwoi nĩ guoya inyuothe! Nĩ gũkorwo mbĩĩri ya rũkũngũ nĩrooka yumĩĩte na mwena wa na rũgongo yũmbũrĩĩtwo nĩ thigari, na gũtirĩ o na ĩmwe yacio kĩguoya. Tũgũcookeria atĩa njaama iria irooka itũmĩĩtwo kũrĩ ithuĩ nĩ Afilisiti? Tũgũciĩra atĩ MWATHANI nĩ we wakĩĩte Zayuni, na atĩ andũ aake arĩa anyamaarĩku nĩmekuona ũhuurũko kuo. Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri nditũ ĩrĩa yaheanirwo ĩkoniĩ Moabi. Matũũra ma Ari na Kiri maniinĩĩtwo ũtukũ o ũmwe, na bũrũri wa Moabi ũkirĩĩte ihooru ki. Andũ a Diboni moorĩire kũndũ gũtũũgĩru kũrĩa mathaathayagĩria makarĩrĩre kuo. Amoabi maragirĩka moigĩrĩirie, makĩrĩrĩra matũũra ma Nebo na Medeba. Oothe nĩmeenjeete njuĩrĩ na nderu moonanie ũrĩa manyiitĩĩtwo nĩ kĩeha. Andũ marathiĩ mehumbĩĩte nguo cia makũnia; kũgirĩka na kũrĩra nocio iraiguo ciathĩinĩ na nyũmba igũrũ. Andũ a Heshiboni na Eleale no kũrĩra mararĩra; kĩrĩro kĩao kĩraiguuo nĩ andũ marĩ Jahazu. Thigari cia Moabi no kũrĩra irarĩra ciugĩrĩirie ikĩinainaga nĩ guoya. Ngoro yakwa nĩkũrĩrĩra ĩrarĩrĩra Moabi, andũ arĩa matigarĩĩte maroorĩra matũũrainĩ ma Zoari na Egilathu Shelishiya. Marambata Luhithu o makĩrĩraga; meerekeire Horonaimu makĩrĩraga moigĩrĩirie nĩ ũrĩa kũniinanĩĩtwo. Maaĩ ma karũũĩ ka Nimirimu nĩ mahũu, ndeereinĩ ciako nyeki nĩkũũma ĩrooma; gũtirĩ kĩndũ kĩruru gĩtigarĩĩte. Andũ mararinga karũũĩ karĩa ke mĩtĩ hũgũrũrũinĩ ciako makuuĩĩte kĩrĩa gĩothe mahoteete kũhonokia. Kĩrĩro nĩkĩhunjĩĩte bũrũriinĩ wothe wa Moabi; nĩkĩiguĩtwo matũũrainĩ ma Egilaimu na Beerelimu. Atĩrĩĩrĩ, itũũrainĩ rĩa Diboni rũũĩ rũiyũire thakame; o na gũtuĩka ũguo, Ngai nĩaigĩire andũ aakuo maũndũ mooru gũkĩra ũguo. Andũ oothe arĩa matigarĩĩte Moabi nĩmekũũragwo. Amoabi, marĩ itũũrainĩ rĩa Sela rĩrĩa rĩrĩ werũinĩ, nĩmaatũmĩire ũrĩa wathaga itũũra rĩa Jerusalemu gatũrũme karĩ kĩheeo. Meetereire iriũkoinĩ rĩa rũũĩ rwa Arinoni makĩagaagaga o ta nyoni itharũrĩirio itara ciacio, kana ta tũcui twa nyoni tũhurunjĩĩtwo. Mareera andũ a Juda atĩrĩ, “Twĩreei ũrĩa twagĩrĩirwo nĩgwĩka; rekeei twĩgitie harĩ inyuĩ o ta ũrĩa mũndũ egitagia kĩĩgunyĩinĩ hĩndĩ ĩrĩa riũa rĩhiũhĩĩte mũno. Tũhitheei kũrĩa tũtangĩonwo nĩ mũndũ, amu nĩgwĩthara twĩtharĩĩte. Rekeei tũtũũranie na inyuĩ; tũgitĩreei kuuma harĩ ũrĩa ũrenda gũtũniina.” (Mũhinyanĩrĩria arĩĩkia gũthengio, kũniinana gũthire, na arĩa marananga bũrũri makorwo matarĩ ho, ũmwe wa njiarwa cia Daudi nĩagaatuĩka mũthamaki, aathage andũ na wĩhokeku na wendani. Ageekaga o maũndũ ma kĩhooto na oonage atĩ waragania nĩwarũmĩrĩrwo.) Nao andũ a Juda maracookia atĩrĩ, “Nĩtũiguĩte ũrĩa andũ a Amoabi metũũgagĩria, na ũrĩa mang'athagĩria andũ, o na ũrĩa merahaga. No rĩĩrĩ, gwĩtũũgĩria kũu kwao nĩ gwa tũhũ.” Amoabi nĩkũrĩra mararĩra nĩ ũrĩa marathĩĩnĩka. Mararĩra maririkana ũrĩa maarĩaga wega itũũrainĩ rĩa Kiri Heresi. Mathĩĩnĩkĩĩte o nginya makaaga kĩĩrĩgĩrĩro. Mĩgũnda ĩrĩa ĩrĩ gũkuhĩ Heshiboni na mĩgũnda ya mĩthabibũ ya Sibimahu, nĩmĩanange. Ndibei ya thabibũ cia mĩgũnda ĩyo ĩratũire ĩtũmaga athamaki a ndũũrĩrĩ matuĩke arĩĩu. Kũrĩ hĩndĩ mĩthabibũ ĩyo yataambĩĩte ĩgakinya o itũũrainĩ rĩa Jazeri. Mwena wa na irathĩro yataambĩĩte ĩkahakana na werũ, naguo mwena wa na ithũĩro yahakanĩĩte na iria rĩa Cumbĩ. Rĩu-rĩ, ndĩrarĩrĩra mĩthabibũ ya Sibimahu o ta ũrĩa ndĩrarĩrĩra Jazeri. Ndĩraita maithori nĩ ũndũ wa Heshiboni na Eleale, tondũ gũtirĩ magetha ma gũtũma andũ makene. Mĩgũndainĩ ĩyo ĩciaraga mũno-rĩ, gũtirĩ mũndũ ũrarũũhia kuo. Gũtirĩ mũndũ ũraina kana akaanĩrĩra kũu mĩgũndainĩ ya mĩthabibũ. Gũtirĩ mũndũ ũrahiha thabibũ athondeke ndibei. Gũtirĩ ngemi iroigwo. Nĩkũgirĩka ndĩragirĩka ndĩ na kĩeha nĩ ũndũ wa Moabi, o na ndĩ na ihooru nĩ ũndũ wa Kiri Heresi. Andũ a Moabi nĩkwĩnogia marenogia makĩambata kũndũ gũtũũgĩru gũthaathaiya, o na magĩthiĩ Hekaarũinĩ ciao kũhooya; ũndũ ũcio ndũrĩ wega ũkũmoonera. Ĩyo nĩ yo ndũmĩrĩri ĩrĩa MWATHANI aarĩĩtie o tene ĩkoniĩ Moabi. Rĩu MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mĩaka ĩtatũ ĩgĩthira, ũtonga wa Moabi ũgaakorwo ũthirĩĩte. No andũ aniini a Moabi magaatigara, o na akorwo andũ aakuo nĩ aingĩ mũno. Arĩa magaatigara magaakorwo matarĩ na hinya.” Ĩno nĩyo ndũmĩrĩri nditũ ĩkoniĩ Damasiki. “Atĩrĩĩrĩ, itũũra rĩa Damasiki rĩtigaacooka gũtuĩka itũũra rĩngĩ; rĩgaatuĩka o iganjo itheri. Matũũra ma Siria magaatũũra matarĩ na andũ tene na tene. Ng'ondu na ng'ombe igaatũũra irĩaga na ikaaraha kuo, na itikoona mũndũ wa gũcihahũra. Isiraeli gũgaikara gũtarĩ na ũgitĩri, nakuo Damasiki gũikare gũtarĩ na wĩyathi. Andũ a Siria arĩa magaatigara makaagithio kĩene o ta andũ a Isiraeli. Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya nĩũrooka ũkaru wa Isiraeli ũthire; handũ ha gũtonga andũ nĩgũthĩĩna marĩthĩĩna. Isiraeli kũrĩtuĩka o ta mũgũnda ũgetheetwo ngano; kũrĩtuĩka kũndũ gũtiganĩirio o ta mũgũnda ũgetheetwo ngano gĩtuambainĩ kĩa Refaimu. No andũ aniini magaatigara; Aisiraeli makaahaana o ta mũtamaiyũ ũgetheetwo ndamaiyũ ciothe, hagatigara o ndamaiyũ igĩrĩ kana ithatũ itangĩkinyĩrĩka, kana o ta mũtunda ũinainĩĩtio, hagatigara o matunda mana kana mataano hongeinĩ ciaguo. Niĩ MWATHANI Ngai wa Isiraeli, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Mũthenya ũcio wakinya-rĩ, andũ nĩmagaacookerera Mũũmbi wao, o we Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, amateithie. Matigaacooka kwĩhoka igongoona irĩa maathondekeete na mooko maao, kana mehoke indo irĩa maturĩĩte o eene, nacio nĩ mĩhianano ya ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera, na igongoona cia gũcinĩrwo ũbaani. Mũthenya ũcio-rĩ, matũũra maao marĩa magitĩre mũno magaatiganĩrio matuĩke maganjo, o ta matũũra ma Ahivi na ma Aamori marĩa maatiganĩirie rĩrĩa mooragĩra andũ a Isiraeli. Wee Isiraeli, nĩũriganĩirwo nĩ Ngai ũrĩa ũkũhonokagia, o we ũkũgitagĩra o ta rwaro rwa ihiga. Nĩkĩo wĩhandĩire mĩmera mĩgũndainĩ wamũrĩire ngai cia mĩhianano, nĩguo ũthaathayagĩrie ngai ng'eni kuo. No rĩĩrĩ, o na mĩmera ĩyo ĩngĩmera na ĩrute kĩro mũthenya o ũcio wamĩhanda, gũtirĩ magetha ĩngiuma, tiga o mathĩĩna na ruwo rũtangĩthira. Ndũũrĩrĩ irĩ na hinya mũno nĩirooka na mũrurumo ta wa iria rĩrahũũrana, kana ta wa makũmbĩ ma maaĩ marahũyũka. Irooka na ihenya o ta ndiihũ cia maaĩ, no Ngai nĩegũcikũũma, nacio ciũre; egũcingatithia o ta rũkũngũ kĩrĩma igũrũ, kana ta mũngũ ũũmbũrĩĩtwo nĩ kĩhuuhũkanio. Hwaĩinĩ igũtũma kũgĩe na kĩmako, no gũkĩrooka gũkĩa ikorwo itarĩ ho. Macio nĩ mo marigĩrĩrio ma andũ arĩa matũtharĩkagĩra na makaiya indo ciitũ. Mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa njũũĩ cia Ethiopia, nĩkũrĩ bũrũri ũiguagwo mathagu makĩbatabata. Bũrũri ũcio nĩũtũmaga arekio magereire maaĩinĩ ma Nailo makuuĩĩtwo nĩ tũtarũ tũthondekeetwo na marura. Cookaai bũrũriinĩ wanyu! Inyuĩ arekio aya mũrĩ ihenya. Cookiai ndũmĩrĩri bũrũriinĩ wanyu ũcio ũtwĩkanĩirio nĩnjũũĩ, na rũũrĩrĩinĩ rwanyu rwa andũ araihu na marĩ ngoothi nyoroku, marĩ hinya na ũhoti mũnene, na meetigĩrĩĩtwo nĩ andũ a thĩ yothe. Inyuothe mũtũũraga gũũkũ thĩ tathikĩrĩriai! Etereraai muone bendera ĩkĩhaicio irĩma igũrũ, na mũigue karumbeeta gakĩhuuhwo! MWATHANI anjĩrĩĩte atĩrĩ, “Ngũcũũthĩrĩria ndĩ o gwakwa igũrũ hooreire o ta riũa mathaainĩ ma mĩaraho, kana matu hĩndĩ ya magetha kwĩ na ũrugarĩ. Mbere ya magetha ma thabibũ, o rĩrĩa kĩro gĩaitĩka, na thabibũ cierua, nĩrĩo thũ ikaanaananga andũ a Ethiopia na ihenya, o ta ũrĩa honge iceehagwo kuuma mũthabibũinĩ na kahiũ. Ciimba cia thigari cia Ethiopia igaatigĩrwo nyoni iria irĩaga nyama na itigĩrwo nyamũ cia gĩthaka. Nyoni igaaciria hĩndĩ ya ũrugarĩ, nacio nyamũ icirie hĩndĩ ya heho.” Hĩndĩ nĩrooka, rĩrĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe arĩamũkĩra magongoona kuuma kũrĩ andũ a rũũrĩrĩ rwa bũrũri ũcio ũtuĩkanĩirio nĩnjũũĩ. Rũũrĩrĩ rũu rwa andũ araihu na marĩ ngoothi nyoroku, marĩ hinya, ũhoti, na meetigĩrĩĩtwo nĩ andũ oothe a thĩ. Rũrĩũka kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni kũrĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe athaathayagĩrio. Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri nditũ ĩkoniĩ Misiri. MWATHANI arooka Misiri ahaicĩĩte itu rĩrahanyũka mũno. Mĩhianano ya Misiri nĩkũinaina ĩrainaina, nao andũ a Misiri nĩmakuĩte ngoro. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩngũtũma Amisiri mookanĩrĩre o eene, mũndũ ahũũrane na mũrũ wa nyina, na mũndũ ahũũrane na ũrĩa ũngĩ, itũũra rĩhũũrane na rĩrĩa rĩngĩ, na mũthamaki ahũũrane na ũrĩa ũngĩ. Nĩngũthũũkia mĩbango ya Amisiri, na ndũme moorwo nĩ hinya. Marĩhooyaga ũteithio kuuma kũrĩ mĩhianano yao, na mahooyage kĩrĩra kuuma kũrĩ ago aao, o na kuuma kũrĩ maroho ma andũ arĩa makuĩte. Nĩngũnenganĩra Amisiri maathwo nĩ mũthamaki mũũru. Mũthamaki ũtarĩ tha nĩ we ũrĩmathamakagĩra. Ũguo nĩguo MWATHANI, Ngai Mwene Hinya Wothe oiga.” Maaĩ ma rũũĩ rwa Nailo nĩmarĩhũa, rũũĩ rũũme o kahora. Mĩtaro yaruo nĩrĩnunga, natuo tũrũũĩ twaruo tũthiĩ o tũkĩhũaga. Marura na mathanjĩ nĩkũhooha marĩhooha, nacio irio iria ihandĩĩtwo ndeereinĩ cia Nailo ciũme, ihuurutwo nĩ rũhuuho ciehere. Mũndũ o wothe wĩyonagĩra gĩa kũrĩa na njĩra ya gũtega thamaki rũũĩinĩ rwa Nailo, arĩthikĩra na arĩre tondũ ndwano na ngara ciake irĩtuĩka cia tũhũ. Mabundi marĩa matumaga nguo cia gataani mwĩhoko wao nĩgũthira ũrĩthira. Atumi na aruti wĩra arĩa njoorua nĩmarĩkua ngoro na maigue kĩeha. Atongoria a itũũra rĩa Zoani nĩ akĩĩgu! Andũ arĩa mataaraga mũthamaki wa Misiri mamũheaga ũtaari mũhĩtanu. Mangĩhota atĩa kwĩra mũthamaki wa Misiri atĩ o nĩ andũ oogĩ, o na nĩ njiarwa cia athamaki a tene? Wee mũthamaki wa Misiri, andũ aaku arĩa oogĩ rĩu makĩrĩ ha? Matigĩkwĩre na makũmenyithie mĩbango ĩrĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe ahaarĩirie nĩ ũndũ wa Misiri? Atongoria a Zoani na Memufisi nĩ akĩĩgu; handũ ha gũtongoria rũũrĩrĩ nĩkũrũhĩtithia marũhĩtithĩĩtie. MWATHANI nĩatũmĩĩte maheane mataaro mahĩngĩcanu. Nĩkĩo Amisiri maagaagĩĩte maũndũinĩ moothe marĩa meekaga, na magatũgũũga o ta ũrĩa mũrĩĩu atũgũũgaga akagwĩra matahĩko maake. Gũtirĩ mũndũ, arĩ gĩtonga kana mũthĩĩni, ũrĩ igweta kana ũtarĩ, ũngĩhota gũteithia andũ a Misiri. Ihinda nĩrĩrooka, rĩrĩa Amisiri marĩnyiitwo nĩ guoya o ta atumia. Marĩmaka na mainaine moona MWATHANI Mwene Hinya Wothe atambũrũkĩĩtie guoko gwake amaherithie. Andũ a Misiri nĩmarĩtuĩka nda rĩrĩa marĩigua Juda kwagwetwo. Magweterwo ũhoro wakuo, nĩmarĩtigĩra maamenya mũbango ũrĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe ahaarĩirie nĩ ũndũ wao. Rĩrĩa ihinda rĩu rĩrĩkinya, matũũra mataano ma bũrũri wa Misiri marĩaragia rũthiomi rwa Kĩhibirania, na mehĩtage makĩgwetaga MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Itũũra rĩmwe rĩamo rĩrĩĩtagwo “Itũũra rĩa Riũa.” Ihinda rĩu rĩakinya-rĩ, MWATHANI nĩarĩakĩrwo kĩgongoona bũrũriinĩ wa Misiri, o na aakĩrwo mũnaara wĩtanĩĩtio naake mũhakainĩ wa bũrũri ũcio. Indo icio irĩonanagia ũrĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe eekĩrĩirwo bũrũriinĩ wa Misiri. Andũ mahinyĩrĩrio makaĩra MWATHANI amateithie, nĩarĩmatũmagĩra mũndũ wa kũmahonokia. MWATHANI nĩarĩmenyithia andũ a Misiri, nao mamũmenye, mamũthaathayagie, o na mamũrutagĩre magongoona. Marĩhĩtaga mĩhĩtwa mbere ya MWATHANI na makamĩhingia. MWATHANI arĩmahũũraga akĩmahuuhaga; maamũcookerera nĩarĩiguaga mahooya maao, na akamahonia. Rĩrĩa ihinda rĩu rĩrĩkinya, nĩkũrĩthondekwo barabara yumĩĩte Misiri nginya Asiria. Aasiria na Amisiri nĩmarĩceeranagĩra na mahooyage hamwe. Ihinda rĩu rĩakinya-rĩ, bũrũri wa Isiraeli nĩũrĩnyiitana na bũrũri wa Misiri na wa Asiria. Mabũrũri macio matatũ marĩtuĩkaga kĩraathimo harĩ thĩ yothe. MWATHANI Mwene Hinya Wothe arĩmaraathimaga akiugaga atĩrĩ, “Nĩndamũraathima inyuĩ Amisiri, andũ aakwa, na inyuĩ Aasiria, andũ arĩa ndoombire, na inyuĩ Aisiraeli, andũ aakwa aamũre.” Na rĩĩrĩ, Sarigoni, mũthamaki wa Asiria, nĩathire mũnene wa mbũtũ ciake cia ita athiĩ agatharĩkĩre itũũra rĩa Afilisiti rĩa Ashidodu arĩnyiite. Mĩaka ĩtatũ mbere ĩyo, MWATHANI nĩerĩĩte Isaia mũrũ wa Amozu arute iraatũ na nguo ya ikũnia iria eehumbĩĩte. Isaia nĩathĩkire, agĩikara arĩ njaga na atarĩ na iraatũ. Rĩrĩa itũũra rĩa Ashidodu rĩanyiitirwo, MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Ndungata yakwa Isaia ĩtũire ĩthiaga njaga na ĩtarĩ iraatũ mĩaka ĩtatũ. Ũndũ ũcio ũgũtuĩka kĩmenyithia kĩa ũrĩa gũkaahaana bũrũriinĩ wa Misiri na wa Ethiopia. Mũthamaki wa Aasiria nĩagaathiĩ na andũ arĩa agataha mabũrũriinĩ macio meerĩ marĩ njaga. Athuuri na aanake magaathio nao matina maao makĩonekaga, marĩ njaga, na matarĩ na iraatũ, naguo ũndũ ũcio ũgĩtuĩke gĩconoko harĩ andũ a Misiri. Hĩndĩ ĩyo andũ arĩa mehokeete andũ a Ethiopia na metĩĩaga na andũ a Misiri nĩmarĩkua ngoro na maturuure. Andũ arĩa matũũraga ndeereinĩ cia iria cia bũrũri wa Filisitia mariuga atĩrĩ, ‘Oneei ũrĩa andũ arĩa tũrehokeete matũgitĩre harĩ mũthamaki wa Aasiria meekĩĩtwo! Ithuĩ na ithuĩ tũngĩkĩhonoka atĩa?’ ” Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri nditũ ĩkoniĩ Babilonia. O ta ũrĩa kĩhuuhũkanio kĩa ngoma cia aka kĩhuuhũkanagia gĩtuĩkanĩirie werũinĩ, noguo mũthiro ũgooka uumĩĩte bũrũriinĩ wa kũmakania. Nĩnyoneete kĩoneki kĩrũrũ ma; kĩoneki kĩa andũ magĩkunyananĩra na makĩniinana. Mbũtũ cia Elamu tharĩkĩraai! Mbũtũ cia Amede thiũrũrũkĩraai matũũra! Ngai nĩekũniina mathĩĩna marĩa mareehithĩĩtio nĩ Babiloni. Maũndũ marĩa nyoneete na ngaigua kĩonekiinĩ kĩu nĩmanduĩte nda na makanjiguithia ruwo, o ta rwa mũtumia akinyĩrĩirwo kũheeo kaana. Meciiria maakwa nĩmaturuurĩĩte na nĩndĩrainaina ndĩ na guoya. Ndĩratheethũkagĩra hwaĩinĩ ũkinye, no ũndeeheire o kĩmako. Kĩonekiinĩ kĩu-rĩ, meetha nĩikũhaarĩirio, na mĩgeka ĩkaarĩrwo ageni; ageni nĩkũrĩa mekũrĩaga makĩnyuaga. Ihinda o rĩu mũtongoria wa thigari oiga atĩrĩ, “Thigari! Haarĩriai ngo cianyu!” Hĩndĩ ĩyo Mwathani anjĩĩra atĩrĩ, “Tathiĩ ũige mũrangĩri, na ũmwĩre amenyithanie kĩrĩa ekuona. Oona andũ magĩũka mahaicĩĩte mbarathi eerĩ eerĩ, na oona angĩ mahaicĩĩte ndigiri na ngamĩĩra, nĩamabaare wega mũno.” Mũrangĩri aanĩrĩra na kayũ kanene atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, ngoreetwo ngĩrangĩra ũtukũ na mũthenya ndĩ o gũũkũ mũnaara igũrũ. “Rĩu nĩ o aarĩa marooka! Marooka eerĩ eerĩ mahaicĩĩte mbarathi.” Mũrangĩri akiuga atĩrĩ, “Babiloni nĩng'aũranie! Babiloni nĩng'aũranie! Mĩhianano yothe ya ngai ciakuo yunangĩĩtwo ĩkarekanio thĩ.” Andũ aakwa a Isiraeli, mũrahũũrĩĩtwo o ta ngano, no rĩu nĩndamũhe ndeto njega iria njiguĩte harĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o we Ngai wa Isiraeli. Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri nditũ ĩkoniĩ Edomu. Atĩrĩĩrĩ, kũrĩ mũndũ ũranjĩta arĩ Edomu, akanjũũria atĩrĩ, “Mũrangĩri ũyũ, ũtukũ ũrĩthira rĩ? Kaĩ ũgũikara atĩa ũgĩgaathira?” Na niĩ ngacookia atĩrĩ, “Nĩgũgũkĩa, no ũtukũ nĩũgũcooka o rĩngĩ. Angĩkorwo nĩũkwenda kũũria rĩngĩ-rĩ, ũka o rĩngĩ ũũrie.” Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri nditũ ĩkoniĩ Arabia. Inyuĩ mĩtongoro ya andũ a Dedani, o inyuĩ mũraaragĩrĩra ihingainĩ cia werũ mũthaatu wa Arabia, andũ arĩa mekũmũkora marĩ anyootu maheei maaĩ. Inyuĩ andũ a bũrũri wa Tema, heei andũ arĩa maroora irio. Andũ acio maroorĩra hiũ cia njora icomoreetwo imoorage, moota mageeteetwo mamarathe, o na makoorĩra moogwati moothe ma mbaara. MWATHANI agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mwaka ũmwe ũgĩthira ũguo-rĩ, ũnene wa mĩhĩrĩga ya Kedari ũgaakorwo ũthirĩĩte. Andũ arĩa marathaga na mĩguĩ, nĩ o thigari njoorua mũno gatagatĩinĩ ka andũ a Kedari, no nĩ aniini mũno magaakorwo matigarĩĩte. Ũguo nĩguo niĩ, MWATHANI Ngai wa Isiraeli, ndoiga.” Ĩno nĩ ndũmĩrĩri nditũ ikoniĩ gĩtuamba gĩa Kĩoneki. Nĩ kĩĩ kĩrathiĩ na mbere, tondũ inyuothe mũhaicĩĩte nyũmba igũrũ? Mũiyũrĩĩtie itũũra rĩothe inegene, mwagaago, na ndũũhiũ. Andũ aanyu arĩa makuĩte matiũragĩĩtwo na hiũ cia njora, o na kana makooragĩrwo mbaarainĩ. Atongoria aanyu moorire oothe hamwe, manyiitirwo mataikĩĩtie mũguĩ o na ũmwe. Arĩa matigarire manyiitirwo hamwe oothe, o na gũkorwo nĩmekũũrĩĩte magathiĩ kũraaya. Nĩkĩo ndĩramwĩra atĩrĩ, “Tiganaai na niĩ. Ndĩ na ruwo rũingĩ, nĩndekwo ndĩre. Tigaai kũgeria kũũhoreria, nĩkũrĩrĩra ndĩrarĩrĩra andũ aakwa arĩa makuĩte.” Rĩu nĩ ihinda rĩa mwagaago, rĩa gĩthombocano na rĩa inegene kũu gĩtuambainĩ gĩa Kĩoneki. Thingo cia itũũra riitũ nĩmomore, na mbugĩrĩrio ĩkinyĩĩte o irĩmainĩ. MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe nĩ we ũtũtũmĩire ũhoro ũyũ. Thigari cia bũrũri wa Elamu ciũkĩĩte ihaicĩĩte mbarathi irĩ na mĩguĩ na moota, nacio cia bũrũri wa Kiri nĩihaarĩirie ngo ciacio. Cianda iria noru cia Juda ciyũire ngaari cia mbarathi, thigari ihaicĩĩte mbarathi nĩcio irangĩrĩĩte o kĩhingoinĩ kĩa Jerusalemu Ũgitĩri wothe wa bũrũri wa Juda nĩũharaganĩĩte. Hĩndĩ ĩyo mũkĩruta indo cia mbaara iria ciarĩ “Thitoo ya matharaita.” nĩmwakire itangi itũũra thĩinĩ rĩa kũiga maaĩ ma karia karĩa ga tene. No nĩmwagire kũmenya Ngai ũrĩa wabangire ũndũ ũcio kuuma o tene, o we watũmire ũhinge. MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe aamwĩtaga mũrĩre na mũcakae, mwenjwo mĩtwe, na mwĩhumbe nguo cia makũnia. No-rĩ, inyuĩ nĩkũrũũhia mwarũũhirie mũgĩĩkenagia, mũgĩthĩnja ndũrũme na ndeegwa mũrĩe, o na mũkĩnyua ndibei. Mwoigaga atĩrĩ, “Rekeei tũrĩe na tũnyue, amu twetereire o gũkua!” MWATHANI Mwene Hinya Wothe aanjĩĩrire atĩrĩ, “Matikooherwo wĩhia ũcio wao kinya magaakua. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe ndoiga.” Ningĩ MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ kũrĩ Shebina, mũramati wa nyũmba ya mũthamaki ũmũũrie atĩrĩ, ‘Ũreciiria wee wĩ ũ? Ũrĩ na kĩhooto kĩrĩkũ ũkĩĩyenjera mbĩĩrĩra mahiga igũrũ? Mũndũ ũyũ, o na ũngĩkorwo ũtũũgĩrĩĩtio atĩa, MWATHANI arĩgũkumbaca agũikie kũnene. Arĩkuoya o ta mũbiira, agũikie bũrũri mwariĩ. Kũu nĩkuo ũgaakuĩra, na ngaari ciaku cia mbarathi cia ũnene itigwo kuo, nĩ gũkorwo nĩũconorithĩĩtie nyũmba ya mwathi waku. MWATHANI nĩarĩkũruta gĩtĩinĩ kĩu gĩaku, akũharũrũkie kuuma ũneneinĩ.’ ” “ Ihinda rĩu rĩakinya, arĩĩta ndungata yake Eliakimu mũrũ wa Hilikia, amũhumbe nguo icio ciaku cia ũnene, amuohe mũcibi waku, na amũtue mũnene handũ haaku. Arĩmũtua ithe wa atũũri oothe a Jerusalemu o na a bũrũri wothe wa Juda. Acooke amũnengere macabi ma nyũmba ya Daudi. Arĩhingũraga, na gũtirĩ ũrĩhingaga; ahinga gũtirĩ ũrĩhingũraga. MWATHANI arĩmũhanda arũme o ta mũcumaarĩ mũhũũrĩre, amũtue wa gwĩtĩĩagwo naake nĩ nyũmba yothe ya ithe. “Andũ oothe a nyũmba ya ithe, ciana na ciana cia ciana ciao, marĩmũcuuhagĩrĩra o ta thaburia na mbakũri icuurĩĩtio mũcumaarĩinĩ. No MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩ mũcumaarĩ ũrĩa wahũũrĩirwo ũkarũma, ũkaamunyanio, uunangwo, ũikio thĩ; indo iria igaakorwo icuurĩĩtio mũcumaarĩinĩ ũcio no kũharagana ikaaharagana.” Nĩ MWATHANI woiga ũguo. Ĩno nĩ ndũmĩrĩri nditũ ĩkoniĩ Turo. Inyuĩ meeri cia Sipania rĩraai mũrĩ na kĩeha! Turo nĩkũmomore! Gũtirĩ nyũmba kana icukĩro cia meeri itigĩĩtwo irũngiĩ. Meeri cianyu igĩcooka kuuma Kuporo, menyaai ũguo. Rĩraai muugĩrĩirie, inyuĩ ahũũri mbiacara a Sidoni! Nĩmũtũmĩĩte andũ mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria makagũre na makeendie irio iria ciumaga Misiri, o na makahũũre mbiacara na ndũũrĩrĩ ciothe. Sidoni, conoka! Iria na kũrĩa kũriku ciarĩĩtie ikoiga atĩrĩ, “Kaĩ niĩ ndirĩ ndarũmwo nĩ ruwo rwa gũciara kana ngĩciara-ĩ! Ndirĩ ndarera aanake kana airĩĩtu!” Ũhoro ũcio wamenyeka Misiri, andũ aakuo makaamaka na makue ngoro, maigua atĩ Turo nĩkũmomoranie. “Inyuĩ atũũri a Foenicia, rĩraai mũrĩ na kĩeha! Ũrĩraai bũrũriinĩ wa Sipania. Kũu no Turo kũrĩa gwakirwo tene, na kũraiyũire ikeno? Ĩ rĩu no itũũra rĩrĩa rĩratũmaga andũ kũndũ kũraaya magatũũre kuo? Nũũ watuĩrĩire Turo ũguo? Turo nĩkuo andũ maraheagĩrwo thũmbĩ; ahũũri mbiacara aakuo maraarĩ nding'ũri, na maraheetwo gĩtĩĩo thĩ yothe. Nĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe wagũtuĩrĩire ũguo. Eekire ũguo nĩguo aniine mwĩtĩĩo wothe warĩo, na aconorithie andũ aakuo, o acio maheetwo gĩtĩĩo thĩ yothe. “Inyuĩ atũũri a Sipania, rĩmaai mĩgũnda yanyu, nĩ amu rĩu mũtirĩ na icukĩro cia meeri cianyu iria nene. MWATHANI nĩatambũrũkĩĩtie guoko gwake igũrũ rĩa iria na akaharagania moothamaki. Nĩarutĩĩte watho matũũra ma Foenicia marĩa mairigĩre wega na thingo cia hinya mamomorwo. Eerĩĩte andũ a Sidoni, arĩa ahinyĩrĩrie atĩ, gĩkeno kĩao nĩgĩkinyu mũthia. O na mangĩringa iria moorĩre Kuporo, matingĩona ũhuurũko.” (Andũ a Babiloni nĩ o maatũmire itũũra rĩa Turo rĩtuĩke rĩa nyamũ cia gĩthaka, no ti Aasiria. No o maarĩakĩrĩire mĩnaara ya kũrĩtharĩkĩra, makĩmomora thingo cia hinya iria ciarĩgitĩire, na makĩrĩtiga rĩrĩ maganjo.) Inyuĩ meeri cia Sipania, rĩraai mũrĩ na kĩeha! Itũũra rĩrĩa mũrairigĩire na thingo cia hinya nĩrĩmomore. Ihinda nĩrĩrooka na itũũra rĩa Turo nĩrĩkaariganĩra mĩaka mĩrongo mũgwanja, mĩaka ta ya ũtũũro wothe wa mũthamaki ũmwe. Mĩaka mĩrongo mũgwanja yathira-rĩ, itũũra rĩa Turo rĩkainĩrwo ta mũmaraaya ũrĩa ũinagĩrwo atĩrĩ, “Mũmaraaya ũyũ, o wee wariganĩire, thiũrũrũka itũũra rĩothe ũkĩhũũraga ngita; ina nyĩmbo nyingĩ njega mũno nĩguo arũme magũcookerere.” Mĩaka ĩyo mĩrongo mũgwanja yathira, MWATHANI nĩakaaririkana itũũra rĩa Turo rĩngĩ, narĩo rĩcookerere mbiacara ciarĩo, na rĩhũũre ũmaraaya na moothamaki moothe ma thĩ. Mbeeca na indo iria rĩkoonaga rĩahũũra mbiacara, ikaamũragĩrwo MWATHANI na itikaigagwo mũthiithũ. Andũ arĩa mathaathaiyagia MWATHANI magaacihũthĩra kũgũra irio na nguo iria mabatairio nĩcio. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩekũhũũra thĩ amĩtige ĩrĩ theri o ũguo. Ekũmĩinamania na amĩhang'uranie, acooke ahurunje atũũri aakuo. Oothe mageekwo ũndũ ũmwe: athĩnjĩri Ngai na andũ arĩa angĩ, ngombo na mũmĩathi, mwandĩkwo na mwandĩkani, mwendia na mũgũri, mũkombi na mũkombithania, gĩtonga na mũthĩĩni. Thĩ ĩkũhũũrwo ĩhũũrĩke na yanangĩke kũna, nĩ gũkorwo nĩ MWATHANI uugĩĩte ũndũ ũcio. Thĩ gũkwara indo ciothe ciũme; thĩ yothe yage hinya, o na igũrũ na thĩ ciage hinya. Andũ nĩmathaahĩĩtie thĩ, makaagarara watho wa Ngai, na makarangĩrĩria kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa gĩa tene na tene. Nĩ ũndũ ũcio thĩ nĩĩrarĩĩo nĩ kĩrumi, andũ nao nĩkũherithio maraherithĩrio meehia maao. Nĩkĩo atũũri thĩ marathiĩ magĩthiraga, na no aniini matigarĩĩte. Mĩthabibũ nĩkũhooha ĩrahooha, ndibei nayo nĩgũthira ĩrathira. Arĩa oothe maraikaraga makeneete, gĩkeno kĩao nĩgĩthirĩĩte. Gĩkeno kĩrĩa kiumanaga na kũhũũra ndarama na ngita, nakĩo nĩgĩthirĩĩte. Gũtirĩ mũndũ ũraina akĩnyua ndibei, na ndibei ĩrĩa hĩu ĩracama ta arĩ kũgagata ĩgagatĩĩte. Maũndũ moothe thĩinĩ wa itũũra nĩ mathombocanu; andũ marehingĩra nyũmba megitĩre. Njĩrainĩ ciarĩo no kĩrĩro nĩ wagi wa ndibei. Gĩkeno gĩothe nĩgĩthiru, bũrũri ndũrĩ na gĩkeno. Itũũra rĩtigĩĩtwo rĩrĩ maganjo, na ihingo igatharũrio. Nĩ gũkorwo gũũkũ thĩ o na gatagatĩ ka ndũũrĩrĩ gũkũhaana o ta rĩrĩa magetha mathira, rĩrĩa mĩtamaiyũ yagethwo ndamaiyũ cia mũico, na mĩthabibũ yatuuo thabibũ cia mũico. Arĩa magaatigara nĩmakaina makĩrũũhagia. Arĩa matũũraga mwena wa ithũĩro mageekĩrĩra riiri wa MWATHANI, arĩa matũũraga mwena wa irathĩro nao magooce MWATHANI, arĩa matũũraga ndeereinĩ cia iria nao magaathe rĩĩtwa rĩa MWATHANI Ngai wa Isiraeli. Kuuma ituri cia thĩ na ithuĩ tũigue nyĩmbo cia kũgaathĩrĩria Ũrĩa Mũthingu. No niĩ ndĩroiga atĩrĩ, “Kaĩ ndĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Kaĩ ndĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Kaĩ ndĩ na thĩĩna-ĩ! Atĩrĩĩrĩ, andũ arĩa aungumania, nĩmeekĩĩte maũndũ ma ungumania, ĩĩ, arĩa aungumania nĩmeekĩĩte maũndũ manene ma ungumania.” Inyuĩ atũũri a gũũkũ thĩ mũikaraga mwetereirwo no guoya, marima, na mĩtego. Mũndũ o wothe oorĩra maũndũ marĩa mamũigaga na guoya arĩgũaga irima; oima irima arĩnyiitagwo nĩ mũtego. Amu ndirica cia igũrũ nĩhingũre, mbura ya mũiyũro nĩroira kuuma igũrũ, na itina cia thĩ nĩirathingitha. Thĩ no kwanangĩka ĩranangĩka, no kũharagana ĩraharagana, no gũthingithio irathingithio. Thĩ ĩrathingithio o ta mũrĩĩu, iracũũgĩo o ta gĩthũnũ kĩrĩ kĩhuuhũkanioinĩ. Ningĩ ĩritũhĩirwo nĩ meehia maayo ũguo atĩ ndĩĩhanda rĩngĩ. Ihinda rĩu rĩakinya, MWATHANI nĩakaaherithania; maahinya ma igũrũ, amaherithĩrie o kũu igũrũ, athamaki a gũũkũ thĩ, amaherithĩrie o gũũkũ thĩ. Magacookanĩrĩrio hamwe ta mĩgwate, macooke mahingĩrwo njeera, na magaatuĩrwo thuutha wa matukũ maingĩ gũthira. Mweri nĩũgaatundumara, narĩo riũa rĩtigaacooka kwara. MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ we ũgaathanaga kĩrĩmainĩ kĩa Zayuni o kũu Jerusalemu. Ningĩ atongoria nĩmakoona riiri wake. MWATHANI, wee nĩ we Ngai wakwa, niĩ nĩndĩrĩgũtũũgagĩria, na nĩndĩrĩkumagia rĩĩtwa rĩaku. Nĩ gũkorwo nĩwĩkĩĩte maũndũ ma magegania; mĩbango ĩrĩa wabangire o tene, nĩũmĩhingĩĩtie ũtekũgarũrĩra o na haniini. Nĩũtuĩte itũũra hĩba ya mahiga, na ũkamomorania thingo iria irĩgitĩire. Nyũmba ya ũnene ĩrĩa thũ ciitũ ciakĩĩte nĩthengu o gũthenga, na ndĩgaakwo rĩ o rĩ. Kwoguo andũ a ndũũrĩrĩ iria irĩ hinya nĩmarĩgũkumagia, na wĩtigagĩrwo nĩ matũũra ma ndũũrĩrĩ iria nema kũhĩa. Athĩĩni mooragĩra harĩ we, arĩa abataru nao makoorĩra harĩ we hingo ya thĩĩna. Megiritagia harĩ we hĩndĩ ya kĩhuuhũkanio, na makeyũaga riũa hingo ya ũrugarĩ. Nĩ gũkorwo andũ arĩa nema kũhĩa mahithũkanagĩra o ta ndiihũ cia hĩndĩ ya mũiyũro wa maaĩ, o na kana ta riũa werũinĩ. No rĩĩrĩ, wee, MWATHANI, thũ ciitũ, na ũgakiria inegene rĩa andũ arĩa nema kũhĩa, o ta ũrĩa itu rĩhooragĩria ũrugarĩ mũthenya. Kĩrĩmainĩ gĩĩkĩ gĩa Zayuni nĩkuo MWATHANI Mwene Hinya Wothe akaahaarĩrĩria ndũũrĩrĩ ciothe kĩrugo kĩa irio njega mũno, nyama noru, na ndibei ĩrĩa njega. Nokuo MWATHANI agaathengeria ndũũrĩrĩ ciothe nguo ya kĩeha ĩrĩa ihumbĩrĩĩte nayo, na nokuo akaaniinĩra gĩkuũ agĩtoorie tene na tene. MWATHANI Ngai nĩakaagiria moothiũ moothe maithori na athengerie andũ aake gĩconoko kĩrĩa maaconoreetwo nakĩo thĩ yothe. Nĩ MWATHANI woiga ũguo. Maũndũ macio maahinga, mũndũ o mũndũ akoigaga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Ngai witũ, tũigĩĩte mwĩhoko witũ harĩ we atũhonokie. Ũyũ nĩ we MWATHANI, nĩtũigĩĩte mwĩhoko witũ thĩinĩ wake, rekeei tũkene na tũcanjamũke tondũ nĩatũhonokeetie.” MWATHANI nĩakaagitĩra kĩrĩma gĩĩkĩ gĩa Zayuni, no nĩakaarangĩrĩria Amoabi thĩ, o ta ũrĩa rũũa rũrangagĩrĩrio kĩarainĩ. Nao magaatambarũkia mooko maao o ta andũ magĩthambĩra, no MWATHANI nĩakaamagithia gĩtĩĩo na amaconorithie hamwe na mawĩra maao. Akaamomorania mĩnaara ya kwĩgitĩra ya Amoabi; amĩrũnde thĩ ĩtuĩke mũthegethege. Mũthenya ũcio wakinya-rĩ rwĩmbo rũũrũ nĩrũkainwo bũrũriinĩ wa Juda. Itũũra riitũ nĩrĩirigĩre wega, Ngai atuĩte atĩ kũhonokania gwake nĩkuo thingo ciitũ cia na nja na cia na thĩinĩ. Hingũraai ihingo; mũreke rũũrĩrĩ rũrĩa rũthingu rũtoonye, o rũu rwĩkaga maũndũ marĩa marũngĩrĩirie. Mũndũ wothe ũikaraga akwĩhokeete, MWATHANI, nĩũmũigaga na thaayũ tondũ atũũraga akwĩrĩgĩrĩire. Ikaragaai mwĩhokeete MWATHANI tene na tene, tondũ we nĩ rwaro rwa ihiga rwa tene na tene. Nĩahang'ũranĩĩtie arĩa maikaraga metũũgĩrĩĩtie, akamomora itũũra rĩrĩa rĩirigĩre maikaraga, thingo ciarĩo agacirekania o rũkũngũinĩ. Athĩĩni na andũ matarĩ kĩene marathiĩ marĩrangĩĩte na makinya maao. Njĩra ya andũ arĩa athingu ndĩkoragwo na mĩhĩnga; wee, MWATHANI, aragania njĩra yao. Tũthiaga tũkĩhingagia wendi waku, wee MWATHANI, na tũigĩĩte mwĩhoko witũ o thĩinĩ waku; amu wee no we twĩriragĩria. Ũtukũ nĩ we ndĩriragĩria na ngoro yakwa yothe; nayo thamiri yakwa ĩgakorwo ĩgĩgũtheethũkĩra. Nĩ gũkorwo matua maaku moonekaga gũũkũ thĩ, andũ arĩa matũũraga gũũkũ thĩ nĩmataũkagĩrwo nĩ ũthingu. Mũndũ mwaganu o na angĩiguĩrwo tha, nderutaga njĩra ya ũthingu. Athiaga o na mbere kũgera ngero bũrũriinĩ wa andũ arĩa akinyanĩru, na ndarĩ hingo oonaga riiri wa MWATHANI. MWATHANI, nĩwambararĩĩtie guoko gwaku, no thũ ciaku itirakuona. Reke ikuone, na iconoke nĩ ũrĩa ũramataga andũ aaku na kĩyo; gĩciniine na mwaki wa mang'ũrĩ maaku. MWATHANI, nĩũgaatũhe thaayũ, amu mawĩra maitũ moothe nĩ we ũtũrutĩire. MWATHANI Ngai witũ, nĩtwathĩĩtwo nĩ aathani angĩ; no ithuĩ no rĩĩtwa rĩaku riiki tũrĩheaga gĩtĩĩo. Aathani acio nĩmakuĩte, matingĩcooka gũtũũra rĩngĩ, ningĩ matingĩriũka o na atĩa, tondũ ũmahũũrĩĩte ũkamaniina, na ũgatũma mariganĩre o kũriganĩra. Wee MWATHANI, nĩũkũrĩĩtie rũũrĩrĩ, ũrũkũrĩĩtie ũkeegĩĩra na igweta; na nĩwaramĩĩtie bũrũri na mĩena yothe. MWATHANI wahũũrire andũ aaku, nao magĩgũkaĩra hĩndĩ ya mathĩĩna maao. O ta ũrĩa mũtumia ũrĩ na nda akinyĩrĩirwo nĩ ihinda rĩake rĩa kũheeo kaana, eyunangaga na akarĩra nĩ ruwo, noguo wee MWATHANI watũmire tũrĩre. Nĩ ta twagĩire nda, na nĩtũkinyĩrĩirwo nĩ ihinda riitũ rĩa gũciara. Twĩyunangĩĩte na tũkarĩra no tũciarĩĩte o rũhuuho. Tũtirĩ ũhootani tũreehete gũũkũ thĩ o na kana tũkoongerera andũ a gũtũũra gũũkũ thĩ. Andũ aaku arĩa makuĩte nĩmagaatũũra muoyo na mĩĩrĩ yao nĩkaariũka. Inyuĩ mũkomeete rũkũngũinĩ, ũkĩraai mũine mũkĩrũũharũũhagia. O ta ũrĩa ime rĩnyootoraga thĩ, noguo MWATHANI akaarahũra arĩa maakuire tene. Inyuĩ andũ aakwa, toonyaai nyũmba cianyu mwĩhingĩre kuo. Wĩhitheei kwa ihinda iniini nginya maraakara ma Ngai mathire. MWATHANI aroima gĩikaroinĩ gĩake, ooke aherithie andũ a gũũkũ thĩ nĩ ũndũ wa meehia maao. Thĩ nayo nĩĩkuonania thakame ĩrĩa yanaitwo kuo, na ndĩgũcooka kũhitha andũ arĩa maanooragĩrwo kuo. Mũthenya ũcio MWATHANI akaahũthĩra rũhiũ rwake rwa njora, rũrĩa rũũgĩ na rwa hinya, aherithie Leviathani, ndamaathia ĩrĩa ya iriainĩ, rĩĩrĩ ĩrethara na ĩrenyogonda; akaamĩũragĩra o iriainĩ thĩinĩ. Mũthenya ũcio MWATHANI, nĩakainĩra rwĩmbo mũgũnda wake wa mĩthabibũ ũrĩa mũthaka rwĩmbo rũũrũ: “Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ mbaaragĩrĩra mũgũnda wakwa wa mĩthabibũ, na ndĩũitagĩrĩria maaĩ hĩndĩ ciothe. Ndĩũgitagĩra ũtukũ na mũthenya ndũkaae gũthũũkio nĩ mũndũ. Niĩ ndirĩ mũraakarie nĩ mũgũnda ũcio wakwa wa mĩthabibũ. No kũngĩrĩ mĩtare na mĩigua-rĩ, ingĩhũũrana nayo njooke ndĩmĩcine yothe. Nĩ ũndũ ũcio mĩigua na mĩtare nĩgĩũke ĩĩgitie harĩ niĩ, nĩĩiguithanie na niĩ, ĩĩ, nĩĩiguithanie na niĩ.” Matukũ nĩmagooka, andũ a Isiraeli, o o njiarwa cia Jakubu, matheereme, maciare maiyũrie thĩ yothe maciaro maao, na magĩe na mĩri o ta mĩtĩ. MWATHANI nĩamahũũrĩĩte ta ũrĩa aahũũrire arĩa maamahũũraga? Kana nĩmooragĩĩtwo na ũingĩ ta ũrĩa arĩa maamooragaga mooragirwo? MWATHANI aaherithirie andũ a Isiraeli akĩmatwarithia ithaamĩrioinĩ. Aamatwarithirie na kĩhuuhũkanio kĩũru, kĩa rũhuuho ruumĩĩte mwena wa na irathĩro. Tondũ ũcio meehia ma Isiraeli makaahoroherio, o rĩrĩa magaakorwo mathĩĩĩte mahiga ma igongoona cia ngai ingĩ magatuĩka ta coka mũthĩe, mathengeetie igongoona cia gũcinĩra ũbaani, na magathengia mĩhianano ya ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera. Itũũra rĩrĩa rĩirigĩre na thingo cia hinya nĩrĩthaamĩĩtwo, rĩgatigwo o ũguo ta werũ. Ng'ombe ikarĩithagio na igakomaga kuo. Honge cia mĩtĩ ciũmĩĩte ikoinĩkanga, nao atumia magaciũngania magathiĩ magacitua ngũ. Nĩ gũkorwo andũ aya nĩmaagĩĩte ũmenyo, nĩkĩo ũrĩa wamoombire ndakaamaiguĩra tha, o na kana ameeke maũndũ ma ũtugi. Mũthenya ũcio MWATHANI nĩagacookanĩrĩria andũ aake ũmwe kwa ũmwe o ta mũndũ akĩhuuha ngano kuuma mahutiinĩ, kuuma o gĩturi kĩa Farati nginya rũũĩ rwa Misiri. Mũthenya ũcio, karumbeeta nĩgakaahuuhwo na hinya, geete Aisiraeli arĩa oothe maathaamĩirio bũrũri wa Asiria na wa Misiri; nao mooke mathaathaĩrie MWATHANI gũũkũ Jerusalemu, o gũũkũ kĩrĩmainĩ gĩake kĩrĩa gĩtheru. Kaĩ atongoria a Efiraimu arĩa arĩĩu, o acio meĩkĩraga thũmbĩ cia mwĩtĩĩo me thĩĩnainĩ-ĩ! Riiri wao o ũcio ũhaana ta mahũa marahooha maigĩrĩirwo mĩtwe ya atongoria acio atoorie nĩ ndibei, kaĩ wĩ thĩĩnainĩ-ĩ! MWATHANI arĩ na mũndũ njamba na ũrĩ hinya; ahaana o ta kĩhuuhũkanio gĩa kũniinana kĩa mbura ya mbembe, na ta mũiyũro wa maaĩ moinĩĩte, mũndũ ũcio akaamaharũrũkia thĩ na hinya. Hĩndĩ ĩyo, thũmbĩ icio cia mwĩtĩĩo cia atongoria a Efiraimu acio arĩĩu a ndibei, nĩikaarangĩrĩrio thĩ na makinya. Riiri wao o ũcio ũhaana ta wa mahũa marahooha, wĩkĩrĩĩtwo mĩtwe ya atongoria etĩĩi, ũkaahaana o ta ngũyũ ya mbere kwĩrua. Ĩtuagwo nĩ mũndũ wa mbere kũmĩona, na ĩgĩkinya guokoinĩ gwake ũguo nĩamĩrĩĩte. Mũthenya ũcio MWATHANI Mwene Hinya Wothe agaatuĩka thũmbĩ ya riiri na ya ũthaka harĩ andũ aake arĩa magaatigara. Nĩakaahe arĩa matuanagĩra ngoro ya waragania, na arĩa marangagĩra kĩhingoinĩ amahe hinya. O nao anabii na athĩnjĩri Ngai nĩmarĩĩtwo nĩ ndibei na njoohi ndũrũ. Marĩĩtwo atĩ marathiiĩ magĩtũgũũgaga; marĩĩtwo magaturuura; anabii marĩĩtwo makaaga kuona cioneki, nao athĩnjĩri Ngai magaturuura matuainĩ maao. Meetha ciothe iria maikaragĩra ciyũrĩĩte matahĩko na gũtirĩ handũ o na hamwe hatheru. Marateta igũrũ rĩakwa makoiga atĩrĩ, “Nĩ andũ arĩkũ arathoomithia? Nĩ a arahe kĩrĩra? Kĩrĩra gĩake kĩagĩrĩire o ngeenge iria itigithĩĩtio kuonga kana irutĩĩtwo nyondoinĩ. Atĩrĩĩrĩ, ararutana kiugo gwa kiugo, mũhari kwa mũhari, gĩcunjĩ gwa gĩcunjĩ.” Amu mwaga kũnjigua, Ngai ekũmwarĩria na tũnua twa ndũũrĩrĩ iratondoira na iraaria thiomi ng'eni. Aamwĩrire atĩrĩ, “Ũkaai mũhuurũke gũũkũ, inyuĩ mũnogeete, ũkaai mũhuurũke. Ũkaai mũhuurũke, gũũkũ kwĩ na ũhuurũko.” No inyuĩ mũtiigana gũthikĩrĩria. Nĩkĩo MWATHANI aramwarĩria kiugo gwa kiugo, mũhari kwa mũhari, gĩcunjĩ gwa gĩcunjĩ, nĩ geetha mũgĩthiĩ mũturuure mũcooke na thuutha, mũgũe muunangĩke, na mũgũe mũtegoinĩ mũnyiitwo mĩgwate. Inyuĩ andũ aya ang'athia, o inyuĩ mwathaga andũ a Jerusalemu, thikĩrĩriai ũrĩa MWATHANI aroiga. Mũretĩĩa atĩ nĩmũthondekeete kĩrĩĩkanĩro na gĩkuũ, na mũkagĩa kĩrĩĩko na bũrũri wa arĩa akuũ. Mwĩ na ma atĩ rĩrĩa mũthiro ũrĩtuĩkania gũũkũ ndũrĩmũhuutia, nĩ gũkorwo mwĩgiritanĩĩtie na maheeni, na mũkeehitha ũrongoinĩ. Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Nĩngũiga ihiga rĩa mũthingi Zayuni, ihiga rĩtangĩmumuthũka na rĩa goro, rĩa gũthondeka mũthingi mũrũmu; mũndũ o wothe ũkaarĩhoka ndagaconorithio. Waragania ũgũtuĩka buutikamba ya gũthima mũthingi, na ũthingu ũtuĩke kabirũ gakũũthima.” Mbura ya mbembe ĩriura ĩhaate maheeni marĩa mwĩgiritanĩĩtie namo, nakĩo kĩguũ kĩiyũre kũrĩa mwĩhithĩĩte. Hĩndĩ ĩyo kĩrĩĩkanĩro kĩanyu na gĩkuũ nĩkĩrĩthario, nakĩo kĩrĩĩko kĩanyu na bũrũri wa arĩa akuũ kĩage kĩene. Rĩrĩa mũthiro ũrĩtwĩkania ũrĩmũhũũra ũmũniine. Maita moothe marĩa mũthiro ũrĩtuĩkanagia nĩũrĩmũkoragĩrĩra, amu ũrĩtuĩkanagia kĩrooko o kĩrooko, o na mũthenya na ũtukũ. Mwaigua ũndũ ũcio, no kũmaka mũrĩmakaga. Mũrĩhaana ta mũndũ ũrĩa ũgweteetwo thimoinĩ, ũrĩa ũrĩrĩ wake nĩ mũkuhĩ ũguo atĩ ndangĩhota gũkoma igũrũ rĩaguo, naguo mũrĩngĩti wake nĩ mũceke ũguo atĩ ndũngĩtũngana ehumbĩrĩĩte naguo. Nĩ gũkorwo MWATHANI arĩrũwa o ta ũrĩa aarũire kĩrĩmainĩ kĩa Perazimu, na ang'ũrĩke o ta ũrĩa aang'ũrĩkĩĩte kĩandainĩ kĩa Gibeoni. Ihinda rĩĩrĩ egwĩka ũndũ wa kũmakania; ndegwĩka ũrĩa mwĩrĩgĩrĩire nĩegwĩka. Kwoguo-rĩ, tigaai kĩnyũrũri, mũtigaatũme bĩngũ iria muoheetwo nacio inyiitanyiitio. Tondũ nĩnjiguĩte itua rĩa MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe atĩ bũrũri wothe werekeire kũniinwo biũ. Tegaai matũ mũigue ũhoro wakwa, thikĩrĩriai mũigue ũrĩa ndĩroiga. Arĩmi matũũraga marĩmaga matukũ moothe? Matũũraga mahũũraga tuuta hĩndĩ ciothe? Githĩ marĩĩkia kũhaarĩria mũgũnda, maticookaga makaminja kũmini, magaita ndengũ na mĩhari, magacooka makahanda mbaarĩ na ngano mĩhakainĩ? Nĩmooĩ wĩra wao, tondũ Ngai wao nĩamarutĩĩte na akamoonia. Amu mbegũ cia kũmini na cia ndengũ itihũũragwo na mũtĩ mũtungu, o na kana ikahũũrwo na kũrangwo na magũrũ ma ngaari, no ihũũragwo na karũthanju. Ngano ndĩhũũragwo kinya ĩgakua; ĩrangagwo na magũrũ ma ngaari ya kũguucio ya mbarathi, na mbarathi itimĩhũũraga ĩgathĩĩĩka. Nĩguo mũgate ũthondekwo nĩgũthĩo ĩthĩagwo. Ũũgĩ ũcio uumaga harĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe; nĩ mũtaarani wa magegania na ũũgĩ wake nĩ mũingĩ. Kaĩ itũũra rĩa Jerusalemu, rĩrĩa rĩĩtagwo “ Kĩgongoona kĩa Ngai, ” rĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Kaĩ Jerusalemu, itũũra rĩrĩa Daudi aatũũraga, rĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Mwaka nĩũrekwo ũrũmĩrĩre mwaka, thigũkũ irekwo ithiĩ na mbere. No rĩĩrĩ, nĩngaareehithĩria itũũra rĩu rĩĩtagwo “Kĩgongoona kĩa Ngai” thĩĩna, nakuo kũgĩe kĩrĩro na macakaya, rĩgĩtuĩke kĩgongoona kĩiyũire thakame harĩ niĩ. Wee Jerusalemu, nĩngaagũthiũrũrũkĩria na mĩena yothe, ngwakĩrĩre ngathĩ, o na ndũũgamie ihumbu cia tĩĩri thingoinĩ ciaku nĩguo ngũtharĩkĩre. Nĩũkaamomorwo waragie ũrĩ na kũu thĩ, mũgambo waku uumage na kũu rũkũngũinĩ. Mũgambo waku ũkĩiguagwo ũkiuma na kũu thĩ o ta wa ngoma; ũkaiguagwo ta ũraaria na kĩheehũ na kũu tĩĩriinĩ. No rĩĩrĩ, thũ icio ciaku irũrũnganĩĩte igaatuĩka o ta rũkũngũ; mũrũrũngano ũcio wa thigari itarĩ tha ũgĩtuĩke o ta mahuti moombũrĩĩtwo nĩ rũhuuho. Na rĩĩrĩ, o rĩmwe, o ta kũbucia kwa riitho, MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩagooka akũhonokie, arĩ na marurumĩ na gĩthingithia na ngwa nene; arĩ na kĩhuuhũkanio na mũhũyũko mũnene wa rũhuuho, o na arĩ na nĩnĩmbĩ cia mwaki wa kũniinana. Ndũũrĩrĩ ciothe iria irahũũranaga na Jerusalemu, itũũra rĩrĩa rĩĩtagwo “Kĩgongoona kĩa Ngai,” iria ciothe irĩtharĩkagĩra na irĩreehagĩra thĩĩna, ikoona o ta arĩ kĩrooto kana kĩoneki gĩa ũtukũ. Ikoona ta arĩ kĩrooto kĩa mũndũ ũhũũtiĩ; araroota akĩrĩa irio, no ookĩra ageekora no ahũũtiĩ. Kana ta mũndũ mũnyootu ũraroota akĩnyua maaĩ. no ookĩra ageekora no anyootiĩ. Ũguo noguo gũkaahaana na ndũũrĩrĩ ciothe iria ihũũranaga na kĩrĩma gĩa Zayuni. Wĩritiei na mũtuĩke irimũ, wĩhingeei maitho na mũtuĩke itumuumu! Tuĩkaai arĩĩu na mũtirĩĩtwo nĩ ndibei, Tũgũũgaai na mũtirĩĩtwo nĩ njoohi ndũrũ! MWATHANI nĩamũtũmĩire roho wa gũtũma mũkome toro; nĩahingĩĩte maitho maanyu, inyuĩ anabii, na nĩakunĩkĩĩte mĩtwe yanyu inyuĩ ooni maũndũ. Ũrathi wothe ũhaana o ta ibuku rĩtume harĩ inyuĩ. Rĩngĩtwarĩrwo mũndũ ũũĩ gũthooma, eerwo “Wenda tũthoomere ibuku rĩĩrĩ,” naake angĩcookia “Ndingĩhota, tondũ nĩrĩtume.” Rĩngĩtwarĩrwo mũndũ ũtooĩ gũthooma eerwo, “Wenda tũthoomere ibuku rĩĩrĩ,” angĩcookia, “Ndiũĩ gũthooma.” MWATHANI arakiuga atĩrĩ, “Andũ aya manguhagĩrĩria o na tũnua, maheaga gĩtĩĩo o na mĩromo, ĩndĩ ngoro ciao irĩ kũraaya na niĩ. Gĩtĩĩo kĩao harĩ niĩ no kĩa mawatho marĩa andũ merutĩĩte kuuma kũrĩ arĩa angĩ. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, nĩngwĩka rĩngĩ maũndũ ma magegania harĩ andũ aya: nyongerere magegania harĩ magegania marĩa mangĩ. Ũũgĩ wa andũ arĩa imenyi nĩgũthira ũgũthira; naguo wara wa andũ arĩa aara ndũũgĩa kĩene rĩngĩ.” Arĩa mahithaga MWATHANI, mĩbango yao, na mageekaga maũndũ maao na hitho na makeĩĩraga, gũtirĩ ũramoona o na kana ũramamenya, kaĩ marĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Kaĩ nĩmeheeneetie-ĩ! Mũũmbi no aigananio na rĩũmba? Kĩndũ gĩa gũthondekwo no kĩĩre ũrĩa ũgĩthondekeete “Wee ti we wathondekire.” No kĩĩre ũrĩa ũgĩthondekeete “Wee ndũrĩ mũũgĩ?” Nĩ ihinda iniini rĩtigarĩĩte, Lebanoni gũtuĩke mũgũnda ũthakarĩĩtio nĩ irio; ningĩ mũgũnda ũcio ũthakarĩĩtio ũguo nĩ irio ũcooke ũtuĩke mũtitũ. Hĩndĩ ĩyo arĩa mataiguaga nĩmakaigua magĩthoomerwo ibuku. Andũ arĩa matoonaga arĩa matũũraga ndumainĩ, maitho maao nĩmakaahingũka. Arĩa ahooreri, nĩmagaakena rĩngĩ thĩinĩ wa MWATHANI. Arĩa athĩĩni nĩmagaacanjamũka nĩ ũndũ wa Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli. Tondũ gũtigaakorwo andũ matarĩ tha; arĩa mamenagĩrĩria arĩa angĩ nĩmagaathira, arĩa nao macaragia o maũũru nĩmakaaniinwo. Andũ arĩa mahĩtithagia arĩa angĩ na mĩario, arĩa maigagĩra atuithania ciira mĩtego hau kĩhingoinĩ, na arĩa magithagia andũ arĩa athingu ihooto ciao, na maũndũ ma tũhũ, oothe nĩmakaaniinwo. Kwoguo MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, ũrĩa wahonokirie Aburahamu kuuma mĩnyamaaroinĩ, aroiga atĩrĩ, “Andũ aakwa, mũtigaacooka gũconorwo, kana gũtukia ũthiũ. Nĩ gũkorwo rĩrĩa mũkoona ciana cianyu, iria irĩ wĩra wa mooko maakwa, irĩ gatagatĩinĩ kaanyu, nĩmũkaagooca rĩĩtwa rĩakwa, mũgooce Ngai ũrĩa Mũtheru wa Jakubu, na mũheage Ngai wa Isiraeli gĩtĩĩo. Andũ arĩa ariitu nĩmageetĩkĩra kũgĩa na ũmenyo na arĩa matũũraga mang'ong'oraga makenere gũthoomithio.” MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Kaĩ arĩa maathanaga Juda marĩ thĩĩnainĩ nĩ ũndũ nĩmaanemeire-ĩ! Marathondeka mĩbango, na matinjũũrĩĩtie. Marathondeka irĩĩkanĩro, na itirangenia; magakĩongerera meehia igũrũ rĩa meehia! Moimagarĩĩte mathiĩ Misiri, matanjũũrĩĩtie ũtaaro. Maracaria gwa kwĩgitia Misiri, na maigĩĩte mwĩhoko wao harĩ mũthamaki wa Misiri. Kwĩgitia harĩ mũthamaki wa Misiri gũgaatuĩka gĩconoko harĩ inyuĩ; kũiga mwĩhoko o kũu Misiri nakuo gũtuĩke thoni. O na gũtuĩka njaama ciake nĩikinyĩĩte Zoani na atũmwo aake magakinya Hanesi, andũ oothe a Juda nĩmakeerira nĩ ũndũ mehokeete rũũrĩrĩ rũtangĩmateithia, no nĩ rwakũmareehithĩria gĩconoko na thoni.” Ĩno nĩ ndũmĩrĩri nditũ ĩkoniĩ nyamũ cia werũ wa mwena wa kĩanda; “Atũmwo maratuĩkanĩria bũrũri wa mathĩĩna na kĩmako, bũrũri ũrĩ mĩrũũthi, nyamũ cia thĩ irĩ na thumu, na ingĩ njũru mũno ikũũmbũka. Makuuithĩĩtie ndigiri na ngamĩĩra indo cia goro, macitwarĩre rũũrĩrĩ rũtangĩhota kũmateithia. Na tondũ ũteithio wa Misiri ndũrĩ kĩene na nĩ wa tũhũ, nĩkĩo njĩtĩĩte bũrũri ũcio ‘Ndamaathia ndoorie.’ ” Thiĩ ũmaandĩkĩre ũndũ ũyũ kĩhengereinĩ na ũũtoonyie mabukuinĩ; ũndũ ũcio ũgĩtuĩke ũira nĩ ũndũ wa mahinda marĩa magooka, o nginya tene na tene. Ũyũ nĩ mũingĩ mũremi, na nĩ ciana itũmagĩra maheeni. Nĩ ciana iteendaga kũigua mataaro ma MWATHANI. Ciĩraga arathi atĩrĩ, “Tigaai gũtũrathĩra. Mũtigatũrathĩre maũndũ marĩa makoniĩ ũthingu, tũrathagĩreei o maũndũ marĩa mangĩtũkenia, o maũndũ ma matũhũũhũ. Eheraai njĩrainĩ ciitũ, tigaai gũtũhĩngĩrĩria. Tũtigithiei ndeto cia Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli.” Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli egũkiuga atĩrĩ, “Mũregeete ndeto ciakwa, mũkeehoka kũhinyanĩrĩria na ungumania. Ũũru ũgũkĩmũgũĩra o mu ũmũkomere o ta rũthingo rũraihu na igũrũ rwatũkangu, rĩrĩa rwamomoka na ihenya o ta kũbucia kwa riitho na rũterĩgĩrĩirwo. Ũgũkĩmũmemenda ũtarĩ na tha mũkue o ta nyũngũ, ĩrĩa ĩtatigaraga o naarĩ rũgĩo, rũngĩruta mwaki riiko, o na rũtangĩtaha maaĩ itangiinĩ.” MWATHANI Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli aramwĩra atĩrĩ; “Mũngĩhonoka o mũngĩmũcookerera na mũmwĩhoke. Mũngĩkirĩrĩria na mũmwĩhoke, norĩo mũngĩgĩa na hinya.” No inyuĩ nĩmũregeete maũndũ macio. Mũroiga atĩrĩ, “Aaca! Nĩkũũra tũkũũra tũhaicĩĩte mbarathi!” Nĩ ma nĩmũkũũra. Mũroiga mũkũũra mũhaicĩĩte mbarathi irĩ na ihenya, no arĩa makũingatana na inyuĩ, megũkorwo me na mbarathi irĩ na ihenya makĩria. Andũ aanyu ngiri ĩmwe makaingatithagio nĩ mũndũ ũmwe. Andũ ataano magaakorwo marĩ aiganu a kũmũingatithia inyuothe, nginya mũtigwo mũhaana mũtĩ wa bendera ũrũngiĩ kĩrĩma igũrũ. No rĩĩrĩ, MWATHANI aikaire eetereire kũmũiguĩra tha. Eetereire kũmũtuga nĩ gũkorwo MWATHANI Ngai eekaga o maũndũ ma kĩhooto. Arĩa maikaraga mamwĩhokeete maikaraga makeneete. Inyuĩ mũtũũraga Jerusalemu, mũtigaacooka gũikara mũkĩrĩraga rĩ kana rĩ. MWATHANI nĩarĩmũiguagĩra tha mwamũkaĩra; aigua kĩrĩro kĩanyu, nĩarĩmwĩtĩkaga. MWATHANI no areke muone thĩĩna kana mũhinyĩrĩrio, no rĩĩrĩ, mũrutani wanyu ndegũcooka kwĩhitha, no nĩmũrĩmuonaga na maitho maanyu. Mũngĩhĩtia njĩra, mũrore ũrĩo kana ũmotho, nĩarĩmwaragĩria akamwĩra atĩrĩ, “Njĩra nĩ ĩno. Gereraai yo.” Mũgĩcooke muoe mĩhianano yanyu ĩrĩa ĩhumbĩrĩĩtwo na betha na na ĩrĩa ĩhumbĩrĩĩtwo na thahabu mũmĩikie kũraihu na inyuĩ o ta gĩko, mũkiugaga atĩrĩ, “Ĩroora.” MWATHANI agĩcooke amuurĩrie mbura mwahanda irio; irio ikũre mĩgũndainĩ yanyu na ciumie mũno. Mahiũ maanyu hĩndĩ ĩyo makĩone ũrĩithio mwariĩ. Nacio ndeegwa cia mĩraaũ na ndigiri iria mũtũmagĩra mũkĩrĩma mĩgũnda yanyu, ikĩrĩage irio thondeke wega ihuuhĩĩtwo na itaarũrũ na icungi. Hĩndĩ ĩyo matũũra marĩa mairigĩre na thingo cia hinya ma thũ, mamomorwo, na thũ cianyu nyingĩ ciũragwo; irĩmainĩ ciothe iria ndaaya na tũthũngũriinĩ tuothe, kuume tũrũũĩ tũgũtherera. Mweri ũkaara o ta riũa; naguo ũtheri wa riũa ũkorwo na hinya maita mũgwanja, kana ũtheri wa mĩthenya mũgwanja ũturanĩirwo hamwe. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI nĩakooha ironda na ahonie nguraro iria eekĩrĩĩte andũ aake. Riiri na hinya wa MWATHANI ũroneka o kũraaya. Arooka aakanĩĩte ta mwaki, na kũrĩ na ndoogo ndumanu nĩ geetha oonanie ũrĩa araakarĩĩte. Aaria mĩgambo yake ĩracina o ta mwaki ũrarĩrĩmbũka. Mĩhũũmũ yake ĩhaana o ta rũũĩ rũiyũrĩĩte rũgakinya mũndũ o ngingo; ĩramũrania ndũũrĩrĩ, ĩgacihũũra na matũhũũhũ, ĩgaciĩkĩra matamu kanua nĩ geetha ithiio nacio. No inyuĩ mũkaina mũkeneete, o ta ũrĩa mwĩkaga ũtukũ ũrĩa gũkoragwo thigũkũ theru kana ta rĩrĩa andũ mathiaga makĩinaga gũkĩhuuhagwo mĩtũũrirũ, meerekeire kĩrĩmainĩ kĩa MWATHANI, o we mũhonokia wa Isiraeli. MWATHANI nĩakaareka andũ oothe maigue mũgambo wake wĩ na riiri, na moone hinya wa maraakara maake. Gũgaakorwo kũrĩ na mwaki ũrarĩrĩmbũka, marurumĩ, mbura nene ya mbembe, na kĩguũ kĩingĩ. Aasiria nĩmakaanyiitwo nĩ kĩmako kĩnene, maigua mũgambo wa MWATHANI na moona ũrĩa aramaherithia. Maita moothe MWATHANI anahũũra Aasiria, andũ aake marũũhagia makĩhũũraga ndarama na inanda. Ngai we mwene nĩ we ũkaahũũra Aasiria. Icua rĩa mwaki rĩhaarĩĩrio ihinda iraaya, na nokuo mũthamaki wa Aasiria akaahĩĩra. Nĩ irima rĩariĩ na iriku rĩrĩ na ngũ nyingĩ na mwaki mũnene. MWATHANI nĩ we mwene ũgwakia mwaki ũcio na mĩhũũmũ yake ĩrĩa ĩhaana ta mwaki wa ũbiriiti. Kaĩ andũ arĩa mathiaga Misiri gũcaria ũteithio marĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Andũ acio mehokeete mbarathi, na ũingĩ wa ngaari cia mbarathi cia mbaara, ningĩ mehokeete ũcamba wa thigari cia mbarathi. Matiĩhokaga MWATHANI, Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, o na matimũhooyaga kĩrĩra. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩoĩ ũrĩa egwĩka; ekũreehithia matũhũhũ na ndericũkwo; ekũmareehithia aherithie arĩa meekaga maũndũ mooru o na arĩa magitagĩra andũ acio ooru. Rĩu-rĩ, andũ a Misiri, no andũ tu, na ti Ngai. Mbarathi ciao nacio, no mbarathi tu, itiũmbĩĩtwo irĩ maroho. MWATHANI rĩrĩa arĩtambũrũkia guoko gwake, mũteithania arĩhĩngwo, naake mũteithio agũe, eerĩ makĩniinwo hamwe. MWATHANI aranjĩĩra atĩ, “O ta ũrĩa mũrũũthi, kana kaana kaaguo, ũraramaga ũnyiitĩĩte nyamũ, na ndũmakagio nĩ inegene kana nĩgũkaĩrĩrio rĩrĩa gĩkundi kĩa arĩithi mooka kũũingata, noguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ngooka ngitĩre kĩrĩma gĩa Zayuni. Ningĩ o ta ũrĩa nyoni ireraga igũrũ rĩa itara ciacio, nĩguo igitĩre tũcui twacio, noguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ngaagitĩra Jerusalemu, na ndĩmĩrũĩrĩre. “Andũ a Isiraeli njookereraai, nĩmũhĩtĩirie mũno. Tondũ mũthenya nĩũrooka, inyuothe mũte ngai cianyu cia betha na cia thahabu iria mwĩthondekeire na mooko maanyu igatũma mwĩhie. Mũthenya ũcio Aasiria makooragwo na rũhiũ rwa njora, no ti rwa andũ! Rũhiũ rwa njora, no ti rwa andũ nĩruo rũkaamaniina. Makoorĩra rũhiũ rwa njora, nacio ciana ciao ituuo ngombo. Mũthamaki wao akaanyiitwo nĩ guoya, ethare, nao atongoria matiganĩrie bendera yao, nĩkũmaka.” Ũguo nĩguo MWATHANI, ũrĩa ũthaathayagĩrio Zayuni na ũrĩa mwaki wake wa magongoona ũkoragwo Jerusalemu, oiga. Atĩrĩĩrĩ, nĩgũgooka mũthamaki, naake agaathamakaga na ũthingu, nao atongoria maathanage na waragania. Oothe magatuĩkaga ta kũndũ gwa kwĩgitia rũhuuho, ta kũndũ gwa kwĩyũa mbura, ta karũũĩ karĩa gathereraga werũinĩ, ta kĩĩgunyĩ kiumĩĩte ihigainĩ inene rĩrĩ bũrũriinĩ mũthaatu. Maitho ma arĩa moonaga matigaacooka kũhingwo, na matũ ma arĩa maiguaga nĩmakeeruta gũthikĩrĩria. Ngoro cia arĩa matarĩ tha nĩikaamenyera gũthugundaga maũndũ, nayo mĩario ya arĩa matondoiraga ĩkoimũkanagio na ihenya. Andũ arĩa akĩĩgu matigaacooka kũgaathĩrĩrio, kana imaramari icooke gũtũũgĩrio. Irimũ ciaragia ũrimũ na ciĩciiragia o gwĩka maũndũ mooru. Mĩario yacio na ciĩko ciacio no cia kũruma MWATHANI na itiheaga arĩa ahũũtu irio o na kana ikahe arĩa anyootu gĩa kũnyua. Imaramari nĩ andũ ooru na ithugundaga na mĩgambo ya maheeni kũũnũha athĩĩni, o na angĩkorwo rĩngĩ andũ acio athĩĩni moima na kĩhooto. No rĩĩrĩ, andũ a gĩtĩĩo mathugundaga o maũndũ meega, na makarũũgama o kĩhootoinĩ. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ a nja mũikaraga mwĩgangarĩĩte, thikĩrĩriai mũgambo wakwa. Inyuĩ airĩĩtu mũikaraga ta mwĩiganĩĩtie, tegaai matũ mũigue ndeto ciakwa. Mwaka na matukũ maniini magĩthira, inyuĩ andũ a nja arĩa mũikaraga ta mwĩiganĩĩtie mũgaakorwo mũkĩrĩra. Amu gũtigaakorwo na thabibũ cia kũgetha, na gũtigaakorwo na magetha makũiga thitoo. Inyuĩ andũ a nja arĩa mũikaraga mwĩgangarĩĩte, na inyuĩ mũikaraga mwĩiganĩĩtie inainai nĩ kĩmako. Rutaai nguo cianyu, mwĩyohe cia makũnia njohero. Mwĩthikĩreei nĩ kĩeha, mũrĩrĩre mĩgũnda ĩrĩa ĩrathakarĩĩtio nĩ irio, na mĩthabibũ ĩrĩa ĩraarĩ mĩciaru mũno. Mwĩthikĩreei tondũ mĩigua na mĩtare nĩ yo ĩrakũra mĩgũndainĩ ya andũ aakwa. Mũrĩre nĩ ũndũ wa nyũmba ciothe kũrĩa andũ maratũũraga na gĩkeno; o na nĩ ũndũ wa itũũra rĩrĩa rĩraiyũire ngemi. Ningĩ mwĩthikĩreei tondũ nyũmba ya mũthamaki nĩgaatiganĩrio, ningĩ tondũ itũũra rĩrĩa rĩraarĩ na andũ aingĩ rĩtikorwo na andũ; Mwĩthikĩreei nĩ ũndũ mĩciĩ na mĩnaara ya arangĩri ĩgũtũũra ĩrĩ ciĩgĩĩgĩ tene na tene. Ndigiri cia gĩthaka igaatũũraga ciĩgangarĩĩte kuo namo mahiũ moonage ũrĩithio kuo. Mũgeethikĩra nginya rĩria Ngai akaamũtũmĩra roho wake kuuma igũrũ, naguo werũ ũtuĩke mũgũnda ũthakarĩĩtio nĩ irio; mũgũnda ũcio nĩũgaakorwo na maciaro maingĩ. Hĩndĩ ĩyo waragania nĩũkeehanda kũu werũinĩ, naguo ũthingu ũtũũre kũu mũgũndainĩ ũcio ũthakarĩĩtio nĩ irio. Thaayũ, kũhoorera na kwĩhoka Ngai igaatuĩka maciaro ma ũthingu tene na tene. Ningĩ andũ aakwa magaatũũra mĩciĩ yao na thaayũ, magaacĩire na mahooreire, o na mĩtitũ yathũũkangio na matũũra maanangwo. Ĩ mũtigaakenaga mũkĩhanda irio ndeereinĩ cia tũrũũĩ tuothe, na mũkĩrekereria mahiũ maanyu na ndigiri cianyu irimũũthage kũndũ guothe itegwĩtigĩra! Kaĩ inyuĩ thũ ciitũ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Mũroonũhana o rĩrĩa inyuĩ mũtoonũhĩĩtwo. Mũreeka arĩa angĩ maũndũ ma ungumania, o rĩrĩa gũtarĩ mũndũ ũmwĩkĩĩte ũguo. Rĩrĩa mũgaatiga kũũnũhana, inyuĩ na inyuĩ nĩrĩo mũkoonũhwo. Rĩrĩa mũgaatiga gwĩka maũndũ ma ungumania, inyuĩ na inyuĩ nĩrĩo mũgeekwo mo. MWATHANI tũtugage, we nĩ we twĩhokeete. Tũgitagĩre mũthenya o mũthenya na ũtũhonokagie hĩndĩ ya mathĩĩna. Andũ maigua mũrurumo wa inegene nĩkũũra moorire, nacio ndũũrĩrĩ ciona riiri waku ikĩhurunjũka. Indo cia ndũũrĩrĩ icio igĩtahwo ikĩũngũrũrio o ta ũrĩa igunyũ ciũngũrũragia, ikĩomokerwo o ta ũrĩa ngigĩ ciomokagĩra irio. Ĩ MWATHANI ti mũnene! nĩ we wathaga indo ciothe. Nĩaiyũrĩĩtie Jerusalemu waragania na ũthingu. Nĩatũmĩĩte mũgaacĩre matukũinĩ maanyu na akamũhe ũhonokio, ũũgĩ, na ũmenyi wa maũndũ. Ũtonga ũrĩa mũnene wanyu nĩkũhe MWATHANI gĩtĩĩo. Andũ arĩa njamba mararĩrĩra na kũu barabarainĩ; arĩa maatũmĩĩtwo magacarie thaayũ mararĩra makĩgirĩkaga. Barabara iria nene nĩitiganĩirio, na gũtirĩ mũndũ ũrathiĩra kuo. Irĩĩkanĩro nĩciagĩĩte kũrũmio na ũira ũkaaga kũrũmĩrĩrwo; gũtirĩ mũndũ ũraheeo gĩtĩĩo. Bũrũri nĩgũtiganĩrio ũtiganĩirio, mũtitũ wa Lebanoni nĩgũthira ũrathira; gĩtuamba gĩa Sharoni kĩrĩa kĩnoru gĩtuĩkĩĩte o ta werũ, irĩmainĩ cia Karimeli na Bashani mĩtĩ nĩkũhũrũrũka irahũrũrũka. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Rĩu nĩngwĩka ũndũ; nĩnguonania hinya wakwa. Mũbangaga maũndũ matarĩ kĩene na mũgeeka matarĩ bata. Nĩ inyuĩ mũreniina. Andũ magaacinwo ta ũrĩa mahiga macinagwo mathondeke coka, magacinwo na mwaki ta mĩigua ĩtemeetwo. Inyuĩ mũikaraga kũraaya, iguai ũrĩa njĩkĩĩte. Inyuĩ mũrĩ gũkuhĩ, menyaai atĩ ndĩ hinya.” Andũ arĩa imaramari marĩ Zayuni nĩmanyiitĩĩtio nĩ guoya, arĩa matiganĩirie Ngai nĩkũinaina marainaina, makĩũranagia atĩrĩ, “Nĩ ũrĩkũ witũ ũngĩĩtiiria mwaki ũrarĩrĩmbũka? Nũũ witũ ũngĩũmĩrĩria mwaki ũcio ũtahoraga tene na tene?” Mũndũ ũrĩa wĩkaga maũndũ ma ũthingu, ũrĩa waragia maũndũ ma ma, ũrĩa ũteendaga kũhinyanĩrĩria, ũrĩa ũtatambarũkagia guoko aamũkĩre mahaki, ũrĩa ũteendaga kũigua ndeto cia mbaara, na ũrĩa ũtakenagĩra ũũru, mũndũ ta ũcio nĩ we ũrĩtũũgagĩrio, arĩikaraga agitĩirwo ta arĩ nyũmbainĩ cia kwĩgitĩra ciakĩĩtwo na thingo cia hinya, na ndarĩ hingo arĩagaga gĩa kũrĩa na kũnyua. Atĩrĩĩrĩ, nĩmũkeeyonera mũthamaki ũraathana e na riiri, agĩatha bũrũri waramĩĩte mĩena yothe. Mũkaaririkanaga maũndũ ma tene mũrĩ na guoya, mũkooria atĩrĩ, “Ĩ kaĩ mũndũ ũrĩa wataraga andũ, na ũrĩa wetagia igooti, na ũrĩa wataraga nyũmba iria nene cia ngoroba, maathiire kũ?” Mũtigaacooka kuona andũ acio matarĩ tha, andũ maaragia thiomi nditũ na ng'eni iria mũtekũigua. Tamwĩrorereei Zayuni kũrĩa tũcemanagia hĩndĩ ya thigũkũ ciitũ! Tamwĩrorereei Jerusalemu! Kaĩ nĩ itũũra rĩgaakorwo rĩhooreire-ĩ! Nĩ kambĩ ĩtaagathario, gũtirĩ higĩ o na ĩmwe ya yo ĩkaamunywo, o na kana mũkanda o na ũmwe wayo ũtinio. Kũu nĩkuo MWATHANI agaatuonagĩria riiri wake. Tũgaatũũraga ndeereinĩ cia njũũĩ njariĩ na cia ithima, na gũtirĩ meeri cia thũ ikaagerera kuo. Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩ we ũgaakoragwo arĩ mũtuithania witũ, nĩ we mwathi witũ nĩ we ũgaakoragwo arĩ mũthamaki witũ, na nĩ we ũgaatũhonokagia. Mĩkanda yothe ya meeri icio nĩ mĩregeru ndĩngĩhota kũrũũgamia mĩringoti handũ haayo o na kana ĩhote gũtũma matanga matambarũke mahotithie meerĩ gũthiĩ. Hĩndĩ ĩyo nĩtũkeyoera ũtonga wothe wa thũ ciitũ; ũgaakorwo ũrĩ mũingĩ mũno ũguo atĩ, o na arĩa matarĩ hinya nĩmakaawĩyoera. Andũ arĩa marĩ bũrũriinĩ witũ, matigaacooka gwĩthikĩra nĩ kũrũara na nĩmakooherwo meehia maao moothe. Andũ a ndũũrĩrĩ ciothe ũkaai! Cookanĩrĩraai mũtege matũ! Thĩ yothe na mũndũ o wothe ũtũũraga kuo, ũkaai mũthikĩrĩrie! MWATHANI nĩaraakarĩire ndũũrĩrĩ ciothe, na akang'ũrĩka nĩ thigari ciacio ciothe; na nĩacituĩrĩire kũniinwo. Ciimba ciacio itigaathikwo, ikaaraganio ibuthe na inunge; thakame yacio ikaiyũra irĩmainĩ ĩtherere o ta maaĩ. Riũa, mweri, na njata igaatuĩka o ta rũkũngũ. Igũrũ gũkaabuĩria o ta ibuku rĩa gĩkũnjo rĩgĩkũnjwo. Njata ikaaharũrũka o ta mathangũ mahoohu makiuma mũthabibũinĩ kana mũkũyũinĩ. MWATHANI nĩahaarĩirie rũhiũ rwake rwa njora kũu igũrũ, arwerekeirie kũhũũra Edomu, o andũ arĩa atwĩrĩire kũniinwo. Rũhiũ rũu rwake rwa njora rũkaiyũrwo nĩ thakame na maguta maao, o ta arĩ thakame na maguta ma ng'ondu na mbũri iria irutĩĩtwo igongoona. MWATHANI akaarutĩra igongoona rĩu itũũrainĩ rĩa Bozira, na nĩagaatũma kũgĩe na ũiti mũingĩ mũno wa thakame bũrũriinĩ wa Edomu. Andũ makaaraganio kuo mahaana o ta mbogo na ndeegwa njĩthĩ; tĩĩri naguo ũtuunĩhio nĩ thakame yao na ũnorio nĩ maguta maao. Hĩndĩ ĩyo nĩ yo MWATHANI akaahonokia itũũra rĩa Zayuni, na arĩrĩhĩrie harĩ thũ ciarĩo. Njũũĩ cia Edomu igaatuĩka rami, na tĩĩri wakuo ũtuĩke ũbiriiti; bũrũri wothe ũgaakanaga o ta rami. Bũrũri ũgaakanaga mũthenya na ũtukũ, na kuumage ndoogo tene na tene. Ũgaatũũra ũrĩ mwanangĩku aagu na aagu, gũtirĩ mũndũ ũgaacooka kũũtuĩkania rĩ kana rĩ. Ndundu na magoogo nĩcio igaatuĩka eene kuo. MWATHANI akaaũiga ũrĩ mũthaatu, o ta ũrĩa wahaanaga thĩ ĩtaanoombwo. Gũtikooneka mũthamaki ũngĩ wa gwatha bũrũri ũcio o na kana kũgĩe na atongoria angĩ. Mĩigua na mĩtare ĩgaakũraga nyũmbainĩ cia ũthamaki na matũũrainĩ marĩa mairigĩre na thingo cia hinya. Ndundu na mbwe nĩcio igaatũũraga kuo. Nyamũ cia gĩthaka igaacangacangaga kuo, ngoma ciĩtanage kuo, na marimũ ma ũtukũ mathiage kuo gũcaria ũtũũro. Ndundu igaaka itara ciacio kuo, irekie matumbĩ, matũrĩke na irerere tũcui kuo. Nderi ikaagomanaga kuo ciumanĩĩte thuutha njamba na mwera. Thuuthuuriai ibukuinĩ rĩa MWATHANI mũthoome muone atĩ, gũtirĩ o na ĩmwe yacio ĩkaaga, na igaakoragwo o njamba na mwera. MWATHANI nĩ we wathanĩĩte ũguo, na nĩ we ũgaacicookanĩrĩria hamwe. Nĩ we ũgaacigayania bũrũri na ahe ĩmwe o ĩmwe gĩcunjĩ kĩayo. Ikaawĩnyiitĩra aagu na aagu, na itũũre kuo tene na tene. Bũrũri ũrĩa mũũmũ nĩũgaakena, werũ ũkaarũũhia na ũgĩe na mahũa maingĩ. Bũrũri ũcio mũũmũ ũgaakena ũine. Ũgaathakara o ta irĩma cia Lebanoni na ũgaakorwo ũrĩ mũnoru o ta mĩgũnda ya Karimeli na Sharoni. Mũndũ o wothe nĩakoona riiri wa MWATHANI na oone ũnene na hinya wa Ngai witũ. Ũmĩrĩriai arĩa maregereetie mooko; mwĩkĩre hinya arĩa maru maao maagĩĩte hinya. Ĩraai arĩa makuĩte ngoro atĩrĩ, “Mwĩyũmĩrĩriei na mũtige gwĩtigĩra! Ngai nĩegũũka kũmũhonokia, na nĩekũmũhũũranĩra harĩ thũ cianyu.” Itumuumu nĩikaahoota kuona, itaigua nĩikaiguaga. Ithua igaacimbicaga o ta thwariga, na nginiini nĩikaanagĩrĩra nĩgũkena. Bũrũriinĩ ũrĩa mũũmũ nĩgũgaathothoka ithima. Mũthanga ũrĩa mũhiũ ũgaatweka ũtuĩke karia ka maaĩ; na bũrũri ũrĩa mũnyootu ũiyũre ithima cia maaĩ, na kũrĩa mbwe iramenyereete gũkomaga gũkũre nyeki, mathanjĩ na irura. Nĩgũkaagĩa barabara njariĩ, nayo ĩgeetagwo “Njĩra Theru.” Andũ arĩa matarĩ athingu matikaamĩgeragĩra; ĩgaatuĩka njĩra ya andũ arĩa atheru. Andũ arĩa akĩĩgu marĩ thĩinĩ wayo matikaahĩtia njĩra. Mĩrũũthi ndĩkooneka njĩrainĩ ĩyo, o na kana nyamũ ndĩani imĩgerere. No andũ arĩa makũũrĩĩtwo makaamĩgeragĩra. Andũ arĩa MWATHANI ahonokeetie makaamĩcookera mooke Jerusalemu makĩinaga. Moothiũ maao magaakorwo makengeete na ũkeni wa tene na tene magaakenaga na marũũhie, matigaacooka kũigua kĩeha kana gwĩthikĩra tene wa tene. Mwakainĩ wa ikũmi na ĩna wa wathani wa mũthamaki Hezekia, Senakeribu mũthamaki wa Aasiria nĩatharĩkĩire matũũra moothe ma Juda marĩa maarĩ mairigĩre na thingo cia hinya akĩmanyiita. Agĩcooka agĩtũma mũnjaama ũmwe wake ũrĩa warĩ mũnene kuuma Lakishi athiĩ Jerusalemu arĩ na thigari nyingĩ mũno, akaringĩrĩrie mũthamaki Hezekia eneane kũrĩ Aasiria. Mũnjaama ũcio aathiĩ eehandire arũũgamĩĩte o barabarainĩ ĩrĩa yatwaranĩĩte na mũtaro ũrĩa warutaga maaĩ kariainĩ ka mwena wa na rũgongo hakuhĩ na harĩa andũ maathambagĩria nguo. Arĩ hau-rĩ, Eliakimu mũrũ wa Hilikia, ũrĩa warĩ mũnene wa nyũmba ya mũthamaki, na Shebina ũrĩa warĩ karani ka mũthamaki na Joa mũrũ wa Asabu, ũrĩa warĩ mũmenyereri wa rekondi ciothe, nĩmaathiire harĩ we. Mũnjaama ũcio Mũasiria agĩkĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mwĩre mũthamaki Hezekia ũũ: Mũthamaki wa Aasiria arooria atĩrĩ ‘Nĩ kĩĩ kĩu wĩhokeete ũguo? Ũgwĩciiria mĩgambo iiki no ĩĩtiirie wara na hinya wa thigari? Nũũ wĩhokeete agũteithĩrĩrie kũremera Aasiria? No gũkorwo wĩhokeete Misiri. Misiri no ta karũthanju kagondoku mũndũ etirimĩĩtie nako; gatheecaga mũndũ ũcio guoko gagatũrĩkania. Ũguo nĩguo mũthamaki wa Misiri ahaana harĩ mũndũ o wothe ũmwĩhokeete.’ ” Mũnjaama ũcio agĩthiĩ na mbere kuuga atĩrĩ, “Mwahota kũnjĩĩra atĩ mwĩhokeete MWATHANI Ngai wanyu. Githĩ Hezekia ndamomorire kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria na akĩmomora igongoona cia MWATHANI? Githĩ ndeerire andũ a Juda na a Jerusalemu atĩ marĩthaathayagĩria o kĩgongoonainĩ kĩmwe? Rĩu-rĩ, rĩĩtwainĩ rĩa mũthamaki wa Aasiria, ngwĩhĩta atĩrĩ, ‘No ndĩmũhe mbarathi cia mbaara ngiri igĩrĩ (2,000), mũngĩhota kuona thigari ciigana ũguo cia gũthiĩ icihaicĩĩte!’ Mũngĩkĩhota atĩa kũhũndũra o na mũtongoria ũrĩa mũniini wa thigari cia Aasiria, o rĩrĩa mwĩhokeete Amisiri mamũtũmĩre ngaari cia mbarathi o na thigari cia mbarathi? Ningĩ-rĩ, mũgwĩciiria njũkĩĩte gũtharĩkĩra na kũhũũra bũrũri wanyu itarĩ na ũteithio wa MWATHANI? Nĩ MWATHANI we mwene wanjĩĩrire ndĩũtharĩkĩre na ndĩwanange.” Eliakimu, Shebina, na Joa maigua ũguo makĩĩra mũnjaama ũcio atĩrĩ, “Twagũthaitha twarĩrie na Kĩaramaika. Ithuĩ nĩtũũĩ rũthiomi rũu na nĩtũkũigua. Tiga gũtwarĩria na Kĩhibirania andũ aarĩa maikaire rũthingo igũrũ makĩiguaga.” No mũnjaama ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Mũgwĩciiria mũnene wakwa andũmire njũke njĩĩre o inyuĩ inyuiki na mũthamaki wanyu maũndũ macio? Githĩ ndandũmire o na kũrĩ andũ acio maikaire rũthingo igũrũ arĩa makaarĩa mai maao na manyue mathugumo maao o ta ũrĩa inyuĩ mũgeeka?” Agĩkĩrũũgama akĩĩhandahanda, akĩaria na rũthiomi rwa Kĩhibirania aanĩrĩire akiuga atĩrĩ, “Taiguai ũrĩa mũthamaki wa Aasiria ekuuga! Mũthamaki wa Aasiria aroiga atĩrĩ, ‘Tigaai gwĩtĩkĩra mũthamaki Hezekia amũheenie; ndangĩhota kũmũhonokia. Tigaai kũreka Hezekia amũringĩrĩrie mwĩhoke MWATHANI, atĩ nĩakũmũhonokia hatarĩ nganja, na atĩ itũũra rĩanyu rĩtikũneanwo mookoinĩ ma Aasiria. Tigaai gũthikĩrĩria Hezekia! Mũthamaki wa Aasiria aramwatha muumĩre itũũrainĩ na mwĩneane. Inyuothe nĩmũgwĩtĩkĩrio o mũndũ arĩage thabibũ cia mĩthabibũ yake na ngũyũ cia mĩkũyũ yake. Nĩmũgwĩtĩkĩrio mũnyuage maaĩ kuuma ithimainĩ cianyu, o nginya rĩrĩa ngooka ndĩmũtware mũgatũũre bũrũri ũngĩ ũhaana o ta ũyũ wanyu. Kũu nĩgũgaakorwo mĩgũnda ya mĩthabibũ na ya ngano, na nĩmũkaahotaga gũthondeka ndibei o na mĩgate. Wĩmenyerereei Hezekia ndakaamũheenererie akĩmwĩra atĩ MWATHANI nĩekũmũhonokia. Nĩ ngai cia ndũũrĩrĩ ingĩ irĩkũ ciahonokirie bũrũri wacio kuuma harĩ mũthamaki wa Aasiria? Ngai cia Hamathu na Aripadi rĩu irĩ ha? Ngai cia Sefarivaimu-rĩ, irĩ kũ? Nĩciahonokirie Samaria? Atĩrĩĩrĩ, kũrĩ ngai o na ĩmwe ya mabũrũri macio yahonokirie bũrũri wacio kuuma mookoinĩ maakwa? Mũgwĩciiria atĩ MWATHANI no ahonokie Jerusalemu kuuma mookoinĩ maakwa?’ ” Andũ acio no gũkira maakirire na matiamũtumũkire o ta ũrĩa mũthamaki Hezekia aameerĩĩte. Thuutha ũcio Eliakimu, Shebina, na Joa magĩtembũranga nguo ciao nĩ kĩeha, magĩthiĩ magĩkinyĩria mũthamaki maũndũ marĩa mũnjaama ũcio wa Aasiria oigĩĩte. Rĩrĩa mũthamaki Hezekia aiguire ũhoro ũcio, o naake agĩtembũranga nguo ciake nĩ kĩeha, agĩcooka agĩĩkĩra nguo ya ikũnia, agĩthiĩ Hekaarũinĩ ya MWATHANI. Ningĩ agĩtũma Eliakimu, ũrĩa warĩ mũnene wa nyũmba ya mũthamaki marĩ na Shebina ũrĩa warĩ karani ka mũthamaki hamwe na athĩnjĩri Ngai arĩa maikangĩĩtie matukũ mathiĩ kũrĩ mũnabii Isaia mũrũ wa Amozu. O nao magĩthiĩ mehumbĩĩte nguo cia makũnia. Aameerire mathiĩ meere Isaia atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ nĩ mũthenya wa ruwo, nĩkũherithio tũraherithio na tũgaconorwo. Ithuĩ tũhaana o ta mũtumia ũkinyĩrĩirwo nĩ ihinda rĩake rĩa gũciara, no ndarĩ na hinya wa gwĩka ũguo. Mũthamaki wa Aasiria nĩatũmĩĩte mũnjaama ũmwe wake ũrĩa mũnene ooke arume Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo. MWATHANI Ngai waku aroigua irumi icio na aherithie acio marumanĩĩte. Kwoguo hoera andũ aitũ arĩa matigarĩĩte.” Ndungata cia mũthamaki Hezekia ciakinya kwa Isaia, aaciĩrire, ithiĩ ikeere Hezekia atĩrĩ, “MWATHANI arakwĩra atĩ ndũkaamakio nĩ mĩgambo ĩrĩa waigua mũthamaki wa Aasiria akĩnjambia nayo. Nĩngũmwĩkĩra ngoro ĩngĩ; nĩekũreeherwo ndũmĩrĩri ya mũhuuhu na amĩigua nĩegũcooka bũrũri wake mwene. Nĩngaatũma ooragĩrwo o bũrũriinĩ wake na rũhiũ rwa njora.” Na rĩĩrĩ, mũnjaama ũcio Mũasiria nĩamenyire atĩ mũthamaki wake nĩoimĩĩte Lakishi agathiĩ kũhũũra itũũra rĩa Libina. Agĩgĩthiĩ kuo magacookanie ndundu. Na rĩĩrĩ, Aasiria nĩmaanyiitire ũhoro atĩ, mbũtũ cia Amisiri itongoreetio nĩ mũthamaki Tirihaka wa Ethiopia ciarĩ njĩra igĩũka kũmatharĩkĩra. Mũthamaki wa Aasiria aanyiita ũhoro ũcio, agĩtũmĩra Hezekia mũthamaki wa Juda njaama imwĩre atĩrĩ, “Ngai ĩyo wĩhokeete ĩkwĩrĩĩte atĩ ndũkũneanwo mookoinĩ maakwa, no ndũgeetĩkĩre kũheenererio nĩ ũhoro ũcio Nĩũiguĩte ũrĩa mũthamaki wa Aasiria eekaga bũrũri o wothe ũrĩa atuĩte atĩ nĩekũwananga. Rĩu-rĩ, ũreciiria wee nĩũkũhonoka? Atĩrĩĩrĩ, aabaaba maahũũrire na makĩharagania matũũra ma Gozani, Harani, Rezefu, o na makĩũraga andũ arĩa matũũraga Telasaru, kũu Bethedeni, na gũtirĩ ngai o na ĩmwe ya matũũra macio ĩngĩahotire kũmahonokia. Athamaki a matũũra ma Hamathu, Aripadi, Sefarivaimu, Hena na Iva, rĩu marĩ ha?” Naake mũthamaki Hezekia akĩoya marũa macio kuuma harĩ njaama icio, akĩmathooma. Agĩcooka agĩthiĩ Hekaarũinĩ ya MWATHANI, akĩmatambũrũkia kuo, akĩhooya akiuga atĩrĩ, “MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o wee Ngai wa Isiraeli, wee ũikarĩire ciũmbe iria irĩ mathagu, wee wiki no we Ngai. Wee nĩ we wathaga moothamaki moothe ma thĩ. Wee nĩ we wombire igũrũ na thĩ. Rĩu MWATHANI, tega matũ ũigue. Hingũra maitho ũbaare maũndũ marĩa matũkorereire. Thikĩrĩria mĩario yothe ĩrĩa Senakeribu aarĩĩtie agakũruma wee Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo. MWATHANI, ithuĩ oothe nĩtũũĩ nĩ ma atĩ athamaki a Aasiria nĩmaanangĩĩte ndũũrĩrĩ nyingĩ, na magatiga mabũrũri maacio matarĩ kĩndũ. O na nĩmacinĩĩte ngai cia mabũrũri macio. No rĩĩrĩ, icio itiarĩ ngai, ciarĩ o mĩhianano yacũhĩĩtio na mooko ma andũ kuuma mĩtĩinĩ na mahigainĩ. Rĩu MWATHANI Ngai witũ, tũhonokie kuuma harĩ Aasiria, nĩ geetha moothamaki moothe thĩinĩ wa thĩ mamenye atĩ wee wiki MWATHANI no we Ngai.” Thuutha ũcio Isaia akĩheana ndũmĩrĩri kũrĩ mũthamaki Hezekia akiuga atĩrĩ, “Tondũ nĩũrahoire MWATHANI Ngai wa Isiraeli ũhoro ũkoniĩ Senakeribu mũthamaki wa Aasiria, MWATHANI arĩĩtie ũhoro wake akoiga atĩrĩ: ‘Itũũra rĩa Jerusalemu rĩkũmenereirie wee Senakeribu na rĩgakũminja mĩnyĩrĩ. Itũũra rĩa Zayuni rĩkuumĩĩte thuutha rĩgĩgũkombaga. Ũreciiria nũũ ũranyiira na ũgathekerera? Nũũ ũragũũthũkĩra na ũgakũũrĩra maitho? Nĩ niĩ Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli ũkoreetwo wagĩire gĩtĩĩo. Ũtũmĩĩte ndungata ciaku ciũke ciĩndahĩre ikĩnjĩĩraga atĩ nĩũhooteete irĩma iria ndaaya mũno cia Lebanoni, ũcihooteete ũtũmĩrĩĩte ngaari nyingĩ ciaku cia mbarathi. Ũreraha ũkiugaga nĩũtemeete mĩtarakwa ĩrĩa mĩraihu na mĩthengera ĩrĩa mĩthaka mũno kuo. Ũroiga ũtoonyeete ũgakinya kũrĩa mũtitũ ũtumanĩire mũno. Ũreraha atĩ nĩwenjeete ithima na ũkanyua maaĩ ma mabũrũri mageni, na atĩ makinya ma thigari ciaku marangĩĩte rũũĩ rwa Nailo rũkooma.’ “Kaĩ ũtarĩ waigua atĩ ndabangĩĩte ũndũ ũcio o tene? Ũndũ ũrĩa njerekeire kũhingia ndaũhaarĩirie mahinda ma tene. Nĩndakũheire hinya wa kũmomora matũũra marĩa mairigĩre na thingo cia hinya ũkĩmatua hĩba cia mahiga. Andũ arĩa maatũũraga matũũrainĩ macio nĩmaagire hinya, makĩmaka na makĩiyũrwo nĩ guoya. Magĩgĩtuĩka ta nyeki ya gĩthakainĩ, na ta mahuti marakũra nyũmba igũrũ, marahuurutwo nĩ rũhuuho rwĩ na ũrugarĩ mũingĩ rwa kuuma mwena wa irathĩro. “Nĩnjũũĩ mĩthiĩre yaku yothe, nĩnjũũĩ ũgĩũkĩra, na ũgĩikara thĩ, ũkiumagara na ũkĩhũndũka, o na rĩrĩa ũkũndaakarĩra. Na tondũ nĩũndaakarĩire, nĩnginyĩrĩirwo nĩkũigua ũhoro wa mwĩtĩĩo waku. Nĩngũgwĩkĩra ndwano maniũrũ na matamu kanua, ngũhũndũre ũcooke thuutha na njĩra o ĩrĩa wokĩire.” Naake Isaia agĩkĩĩra mũthamaki Hezekia ũũ, “Ũndũ ũrĩa ũgaakũmenyithia ũguo-rĩ, nĩ ũyũ: mwaka ũyũ mũkũrĩa ngano ya maitĩka. Mwaka wa keerĩ o naguo mũkaarĩa ngano o ya maitĩka. No mwaka wa gatatũ mũkaahanda na mũgethe, na mũhande mĩthabibũ na mũrĩe thabibũ ciayo. Andũ a Juda arĩa magaatigara nĩmakaagĩa mĩri, mehande rĩngĩ na magĩe na maciaro. Andũ nĩmagaatigara kũu Jerusalemu o na kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni, tondũ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩeheanĩĩte kuona ũndũ ũcio nĩwekĩka. “MWATHANI ekuuga atĩrĩ, ‘Mũthamaki wa Aasiria ndagaatoonya itũũra rĩĩrĩ, o na kana arĩikĩrie mũguĩ o na ũmwe. Ndakaarĩkuhĩrĩria arĩ na thigari irĩ na ngo o na kana arĩakĩrĩre ngathĩ cia kũrĩtharĩkĩra. Njĩra ĩrĩa agookĩra no yo agacookera, na ndakaingĩra itũũra rĩĩrĩ. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. Ngaagitĩra itũũra rĩĩrĩ na ndĩrĩhonokie, nĩ ũndũ wakwa niĩ Mwene na nĩ ũndũ wa Daudi ndungata yakwa.’ ” Mũraika wa MWATHANI akiumagara agĩthiĩ akĩũraga thigari ngiri igana rĩa mĩrongo ĩnaana na ithaano (185,000) kambĩinĩ ya Aasiria ũtukũ ũcio. Mũthenya ũyũ ũngĩ gũgĩkĩa andũ acio oothe maaraganĩĩte kũu marĩ ciimba. Tondũ ũcio Senakeribu, mũthamaki wa Aasiria agĩkĩambũra kambĩ, agĩcooka Nineve gũtũũra kuo. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe arĩ hekaarũinĩ ya ngai yake ĩrĩa yetagwo Nisiroku akĩmĩthaathaiya, Adirameleki na Sharezeri, aariũ aake, makĩmũkora kũu makĩmũũraga na hiũ cia njora. Marĩĩkia kũmũũraga makĩũra magĩthiĩ bũrũri wa Ararati. Naake mũũriũ ũngĩ wetagwo Esarihadoni agĩathana ithenya rĩake. Mahindainĩ o ro macio, Hezekia akĩrũara agĩkuhĩrĩria gũkua. Naake Mũnabii Isaia, mũrũ wa Amozu, agĩthiĩ kũmũrora akĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI aroiga, wĩgae tondũ ndũhona nĩũgũkua.” Hezekia kũigua ũguo, akĩĩhũgũra akĩrora na rũthingoinĩ, akĩhooya MWATHANI, akiuga atĩrĩ, “MWATHANI, ndagũthaitha ririkana atĩ ndũire ndĩ mwĩhokeku harĩ we, ngũtungatagĩra na ngoro yakwa yothe, o na ngeekaga maũndũ ma gũgũkenia.” Naake Hezekia akĩrĩra mũno. MWATHANI agĩcooka akĩarĩria Isaia rĩngĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka wĩre Hezekia atĩ ‘Niĩ MWATHANI, o niĩ Ngai wa thooguo Daudi, nĩndaigua ihooya rĩaku na ndoona maithori maaku. Nĩngũkuongerera mĩaka ĩngĩ ikũmi na ĩtaano ya gũtũũra muoyo. Ningĩ nĩngũkũhonokia na ndute itũũra rĩrĩ wathaniinĩ wa Aasiria na nĩngũikara ndĩrĩgitĩire.’ ” Naake Isaia agĩcookia atĩrĩ, “Ũndũ ũrĩa MWATHANI agũkũmenyithia naguo atĩ nĩekũhingia ũrĩa akwĩrĩire nĩ ũyũ: nĩegũtũma kĩĩruru gĩcooke na thuutha makinya ikũmi ngathĩinĩ iria ciakĩĩtwo nĩ mũthamaki Ahazu.” Nakĩo kĩĩruru gĩgĩcooka na thuutha makinya ikũmi. Mũthamaki Hezekia aahona mũrimũ wake nĩandĩkire rwĩmbo rũũrũ rwa kũgooca Ngai. Ndĩreciiragia atĩ o rĩrĩa ndoona ũtũũro wakwa ta waigananĩrĩria wega-rĩ, noguo ngũthaama thĩ ĩno, matukũ macio mangĩ ngamatũũre bũrũri wa arĩa akuũ, Ndĩreciiragia ndigaacooka kuona MWATHANI o na kana mũndũ wĩ muoyo ndĩ bũrũri wa arĩa marĩ muoyo. Ũtũũro wakwa ũtinangĩĩtio ũkaambũrwo biũ, o ta ũrĩa hema yambũragwo, kana ta ũrĩa mũtumi nguo atinangagia gĩtambaya kuuma kĩoheinĩ kĩa ndigi. Ndĩreciiragia Ngai nĩgũkinyia arakinyagia ũtũũro wakwa mũthia. Ũtukũ wothe ndĩrarĩraga ndĩ na ruwo rũingĩ o ta mahĩndĩ maakwa maroinangagwo nĩ mũrũũthi. Ndĩreciiragia Ngai nĩgũkinyia arakinyagia ũtũũro wakwa mũthia. Mũgambo wakwa ũraarĩ mũceke na ũtarĩ na hinya na ndĩracaayaga o ta ndutuura. Maitho maakwa namo nĩmaranogeete nĩgũcũũthĩrĩria na kũu matuinĩ. MWATHANI, ndĩ mũhinyĩrĩrĩku, honokia! Ngũkiuga atĩa? Nĩ MWATHANI wĩkĩĩte ũguo. Ngoro yakwa ĩrĩ na marũrũ, ndingĩhota kuona toro. MWATHANI, ngũtũũra muoyo no ũndũ waku, no ũndũ waku kĩũmbe. Honia na ũreke njikare muoyo. Marũrũ maakwa magarũrũke matuĩke thaayũ wakwa. Nĩũrutĩĩte ũtũũro wakwa moogwatiinĩ moothe; na nĩũnjoheire meehia maakwa moothe. Gũtirĩ mũndũ ũrĩ kwa arĩa akuũ ũngĩhota gũgũkumia; arĩa akuũ matingĩhota kũiga kĩĩrĩgĩrĩro kĩao thĩinĩ wa wĩhokeku waku. Arĩa marĩ muoyo nĩ o magũkumagia o ta ũũ ndĩragũkumia rĩu. Aciari nĩmamenyithagia ciana ciao ũrĩa Wee wĩ mwĩhokeku. MWATHANI, tondũ nĩũũhoneetie, tũrĩhũũraga kĩnanda tũinage tũgĩkũgoocaga. Tũrĩinaga tũgĩkũgoocagĩra Hekaarũinĩ yaku, matukũ maitũ moothe ma gũtũũra muoyo. Isaia agĩcooka akĩĩra Hezekia atĩrĩ, “Oya kĩmanjĩka kĩa ngũyũ ũkĩhake ihũha rĩaku na nĩũkũhona.” Hezekia agĩkĩũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩkũũmenyithia atĩ nĩngaahota kwambata thiĩ nyũmbainĩ ya MWATHANI?” Mahindainĩ macio mũthamaki wa Babilonia, Merodaki Baladani, mũrũ wa Baladani, nĩaiguire atĩ Hezekia aarĩ mũrũaru na atĩ nĩarĩĩkĩĩtie kũhona. Agĩkĩmũrekeria njaama irĩ na marũa na kĩheeo. Hezekia nĩanyiitire njaama icio ũgeni akeneete na agĩcionia ũtonga wake. Aacionirie betha, thahabu, indo nungi wega, maguta marĩa manungaga wega, na matharaita maake moothe. Hatirĩ kĩndũ o gĩothe kĩarĩ thitooinĩ ciake kana ũthamakiinĩ wake wothe ataacionirie. Thuutha ũcio mũnabii Isaia agĩcooka agĩthiĩ kũrĩ mũthamaki Hezekia akĩmũũria atĩrĩ, “Andũ acio-rĩ, maroimĩĩte kũ na marakwĩrire atĩa?” Hezekia agĩcookia atĩrĩ, “Marookĩĩte kũrĩ niĩ moimĩĩte bũrũri wa kũraaya wĩtagwo Babilonia.” Mũnabii akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ maronire nyũmbainĩ yaku ya ũthamaki?” Hezekia agĩcookia atĩrĩ, “Maronire indo ciothe. Gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩrĩ thitoo ciakwa itanamoonia.” Naake Isaia agĩkĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Taigua ũrĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga. Nĩgũgaakinya ihinda, rĩrĩa kĩndũ o gĩothe kĩrĩ nyũmba yaku ya ũthamaki o na iria maathooguo maacookanĩrĩirie kinya ũũmũũthĩ igaakuuo itwarwo Babilonia. Gũtirĩ o na kĩmwe gĩgaatigwo. Ciana imwe ciaku, o iria wĩciarĩire we mwene, nacio nĩigathaamio, na nĩikaahakũrwo nĩ geetha igaatungataga nyũmbainĩ ya mũthamaki wa Babilonia.” Mũthamaki Hezekia aanyiitire atĩ eerwo nĩgũgũkorwo na thaayũ na ũgaacĩru matukũ moothe ma muoyo wake. Kwoguo agĩgĩcookia atĩrĩ, “Ũhoro ũcio wothe wahe kuuma harĩ MWATHANI nĩ mwega.” Ngai witũ aroiga atĩrĩ, “Ũmĩrĩria andũ aakwa! Moomĩrĩrie ti itherũ! Ũmĩrĩria andũ a Jerusalemu, ũmeere atĩ nĩmathĩĩnĩĩte o kũigana na atĩ rĩu nĩmooheirwo meehia maao. Nĩndĩmaherithĩĩtie o kũigana nĩ ũndũ wa meehia maao.” Atĩrĩĩrĩ, kũrĩ na mũgambo wa mũndũ ũranĩrĩra ũkoiga, “Thondekaai barabara ya MWATHANI kũu werũinĩ! Theriai njĩra ya Ngai witũ kũu gũtakũraga kĩndũ! Thikaai mũkuru o wothe na mwaraganie kĩrĩma o gĩothe. Ithũngũri ciothe igaatuĩka kũndũ kwaraganu na kũrĩa gũtarĩ kwaraganu kwaraganio. Hĩndĩ ĩyo riiri wa MWATHANI nĩũkoonanio na andũ oothe nĩmakaawona. MWATHANI nĩ we mwene wĩranĩire ũguo.” Kũrĩ na mũgambo wa mũndũ ũrakayũrũrũka ũkoiga “Anĩrĩra ndũmĩrĩri.” Na niĩ ngooria atĩrĩ, “Nĩ ndũmĩrĩri irĩkũ ngwanĩrĩra? Anĩrĩra atĩ andũ oothe matariĩ o ta nyeki, na riiri wao wothe no ta mahũa ma mĩgũnda. Nyeki yũmaga namo mahũa magaitĩka rĩrĩa MWATHANI atũma rũhuuho rũmoombũre. Nĩ ma andũ mahaana o ta nyeki, Ĩĩni, nyeki yũmaga namo mahũa magaitĩka. No rĩĩrĩ, mũgambo wa Ngai witũ ũtũũraga mĩndĩ na mĩndĩ.” Wee ũheanaga ũhoro mwega Zayuni, thiĩ kĩrĩma igũrũ kĩrĩa kĩraaya; Wee ũreehagĩra Jerusalemu ũhoro mwega, anĩrĩra na kayũ kanene. Aria ũtagwĩtigĩra wĩre matũũra ma Juda atĩ Ngai wao nĩarooka. MWATHANI Ngai nĩarooka gwathana arĩ na ũhoti; arooka hamwe na andũ arĩa ahonokeetie. Arĩramataga rũũru rwake ta mũrĩithi; arĩcookanagĩrĩria tũgondu agatũkuua na mooko maake; arĩtongoragia ng'ondu iria irĩ na tũgondu acimenyereire wega. Nũũ ũngĩhota gũthima maaĩ ma iria rĩrĩa inene na rũhĩ rwake? Nũũ ũngĩhota gũthima mũtambũrũko wa matu na guoko gwake? Nũũ ũngĩhota kũiganĩria tĩĩri wa thĩ yothe gĩkombeinĩ? Nũũ ũngĩhota gũthima irĩma na tũthũngũri na ratiri? Nũũ wanonereria MWATHANI ũrĩa egwĩka? kana agatuĩka wa kũmũtaara? Nũũ MWATHANI arĩ ahooya ũtaaro? Na nũũ wanonereria MWATHANI njĩra ya kĩhooto? Nũũ ũrĩ wamũthoomithia nĩguo oohĩge kana akĩmuonia ũrĩa angĩĩka angĩenda ũũgĩ? Maithoinĩ ma MWATHANI-rĩ, ndũũrĩrĩ no ta itaata rĩa maaĩ rĩrĩ ndooinĩ, no ta thanda ya rũkũngũ ĩigĩrĩirwo ratiri igũrũ. MWATHANI athimaga icigĩrĩra cia iriainĩ o ta arĩ rũkũngũ rũrĩa rũhinyu. Nyamũ ciothe cia mĩtitũ ya Lebanoni itingĩigana cia kũrutĩra Ngai witũ igongoona; mĩtĩ yothe ya mĩtitũ ĩyo ndĩngĩigana ya gwakia mwaki wa igongoona. Harĩ we-rĩ, ndũũrĩrĩ ciothe nĩ kĩndũ hatarĩ, acionaga o ta tũhũ mũtheri. Nũũ ũngĩkĩigananio na Ngai? Ngai angĩhaananio na mũhianano ũrĩkũ? Mũhianano ũthondekagwo nĩ bundi, naake mũturi thahabu akaũhumbĩra na thahabu wothe, agacooka akaũthondekera irengeeri cia betha. Mũndũ mũthĩĩni ũtangĩonera thahabu-rĩ, naake athuuraga mũtĩ ũrĩa ũtangĩbutha, agacaria bundi ũrĩa njoorua mũno amwacũhĩrie mũhianano ũtangiunĩkanga. Kaĩ mũtarĩ mwamenya? Kaĩ mũtarĩ mwaigua? Kaĩ mũteerirwo kuuma o kĩambĩrĩria? Kaĩ mũtarĩ mwamenya ũrĩa thĩ yambĩrĩirie? Yathondekirwo nĩ ũrĩa ũikaraga gĩtĩinĩ gĩa ũthamaki igũrũ rĩa thĩ, ũrĩa watambarũkirie matu ta marĩ kĩandarũũa, akĩmatambũrũkia ta marĩ hema ya gũtũũrwo. Mbere yake andũ arĩa matũũraga thĩ mahaana o ta ndaahi nĩ kũnyiiha. Atuaga athamaki kĩndũ hatarĩ, na agatua arĩa maathanaga gũũkũ thĩ tũhũ mũtheri. Atĩrĩĩrĩ, o rĩĩrĩ maambĩrĩria kwĩhanda na gũtheerema, o rĩĩrĩ maambĩrĩria gwĩkinyĩra, atũmaga rũhuuho rũkamahuruuta makooma, nakĩo kĩhuuhũkanio gĩgooka gĩkamoombũra o ta mahuti. Ngai ũrĩa Mũtheru arakĩũria atĩrĩ, “Mũngĩkĩhaanania na ũ? Kana nũũ ũngĩiganana na niĩ?” Roriai maitho maanyu na igũrũ, mũbaare; nũũ wombire njata iiria? Ũrĩa ũcireehage acibangĩĩte na agaciĩta ĩmwe kwa ĩmwe na rĩĩtwa, hinya wake nĩ mũingĩ, na ũhoti wake nĩ mũnene ũguo atĩ gũtirĩ o na ĩmwe yagaga. Isiraeli, ũragĩteta ũkiugaga: “MWATHANI ndaramenya mathĩĩna maaku na Ngai waku ndararũmbũiya ũhoro waku nĩkĩ?” Kaĩ ũtarĩ wamenya? Kaĩ ũtarĩ waigua? MWATHANI nĩ we Ngai ũrĩa ũtũire aagu na aagu; nĩ we wombire thĩ yothe, ndarĩ hingo aagaga hinya kana akanoga; na gũtirĩ ũngĩhungura meciiria maake. Arĩa maagĩĩte hinya nĩ we ũmacookagĩria hinya, na arĩa anogu akamaniinĩra mĩnoga. Andũ eethĩ no maage hinya na manoge, na no mahĩngwo magũe. No rĩĩrĩ, arĩa mehokeete MWATHANI nĩmarĩgĩaga na hinya mwerũ, marĩũmbũkaga na mathagu o ta rwĩgĩ, mahanyũkage matekũnoga, na mathiage na magũrũ matekũigua ta matarĩ na hinya. Ngai aroiga atĩrĩ, “Kiraai na mũthikĩrĩrie, inyuĩ icigĩrĩra cia iriainĩ. Andũ nĩmehaarĩrie gũtwara ciira igootiinĩ, na nĩmekũheeo ihinda rĩa kwaria. Ũkaai tũcookanie ndundu, tuone nũũ ũrĩ na kĩhooto. “Nũũ ũtũmĩĩte mũhootani ooke oimĩĩte mwena wa irathĩro, na agatũma ahootane kũrĩa guothe aragerera? Nũũ ũmũheaga ũhootani igũrũ rĩa athamaki na ndũũrĩrĩ? Amahũũraga na rũhiũ rwake rwa njora o ta marĩ rũkũngũ, na akamahurunja na mĩguĩ yake o ta marĩ mahuti moombũrĩĩtwo nĩ rũhuuho. Amaingatithagia na akahĩtũka na ihenya inene, ta arĩ kũũmbũka arombũka na ndoone ũũru. Nũũ ũbangĩĩte na agatũma maũndũ maya matuĩke? Nũũ ũbangaga ũrĩa maũndũ marũmanagĩrĩra kuuma o kĩambĩrĩria? Niĩ MWATHANI, o niĩ MWATHANI, ũrĩa warĩ kuo kĩambĩrĩria na ũgaakorwo kuo mũthiainĩ. “Andũ a icigĩrĩrainĩ cia iriainĩ nĩmooneete ũrĩa njĩkĩĩte, makanyiitwo nĩ guoya na magatuĩka nda. Oothe magakĩrũrũngana magooka. Mookĩĩte magĩteithanagia na makĩũmanagĩrĩria mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Bundi wa mbaaũ akeera mũturi wa thahabu atĩrĩ, ‘Nĩwĩkĩĩte wega.’ Ũrĩa naake ũnyorokagia mũhianano akoomĩrĩria ũrĩa ũũgwatanagia na mĩcumaarĩ. Makeerana atĩrĩ, ‘Nĩwagwatana wega.’ Magacooka makaũrũũgamia handũ haaguo na mĩcumaarĩ. “No-rĩ, inyuĩ andũ a Isiraeli, ndungata ciakwa, nĩ inyuĩ andũ arĩa thuurĩĩte, na mũrĩ njiarwa cia Aburahamu, mũraata wakwa. Ndamũreehire ndĩmũrutĩĩte ituri cia thĩ, ndamwĩtĩĩte kuuma mabũrũri ma kũraaya mũno, ngĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũrĩ ndungata ciakwa, nĩndĩmũthuurĩĩte na ndimũingatĩĩte.’ Tigaai gwĩtigĩra, ndĩ hamwe na inyuĩ. Tigaai kũmaka, amu nĩ niĩ Ngai wanyu; nĩndĩmũũmagĩrĩria na ndĩmũteithagie, nĩndĩmũgitagĩra na ndĩmũhonokagie. “Arĩa oothe mamũraakarĩire magaaconoka na mahootwo. Arĩa mahũũranaga na inyuĩ makooragwo mathire. Mũgaagĩcaria arĩa macindanaga na inyuĩ na mũtikaamoona. Arĩa mahũũranaga na inyuĩ magaatuĩka tũhũ mũtheri. Nĩ gũkorwo niĩ MWATHANI Ngai wanyu, ndĩmũnyiitĩĩte guoko kwa ũrĩo, na ndĩramwĩra, ‘Mũtikaamake, nĩngũmũteithia.’ ” MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Isiraeli, o na akorwo mũrĩ anyiinyi na mũtirĩ hinya, tigaai gwĩtigĩra, nĩngũmũteithia. Niĩ, Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, nĩ niĩ ndĩmũhonokagia. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũmũtua ta macini ya kũhũũra ngano, irĩ na magego meerũ na moogĩ. Mũkaahũũra irĩma na mũcithĩe ihinye. nacio ithũngũri mũcithĩe ituĩke rũkũngũ. Mũgacihuuhĩra rĩerainĩ na rũhuuho rũciũmbũre, kĩhuuhũkanio nakĩo gĩũke gĩcihurunje. No inyuĩ nĩmũgaakena tondũ ndĩ Ngai wanyu, na nĩmũkangooca, niĩ Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli. “Rĩrĩa athĩĩni na arĩa abatari megũcaria maaĩ, makamaaga, na rĩrĩa manyooteete na mĩmero yao ĩkang'ara, hĩndĩ ĩyo niĩ MWATHANI nĩndĩrĩiguaga ihooya rĩao. Niĩ Ngai wa Isiraeli ndirĩ hĩndĩ ndĩrĩmatiganagĩria. Nĩngaatũma njũũĩ itherũke na itherere kuuma kũndũ gũtheri kwambararu, na ithima cia maaĩ itherere mĩkuruinĩ. Nĩngaatũma werũ ũgarũrũke ũtuĩke iria rĩa maaĩ, naguo bũrũri ũrĩa mũũmũ ũtuĩke ithima cia maaĩ. Kũu werũinĩ nĩngaareka gũkũre mĩtarakwa, mĩgaa, mĩhandathi, na mĩtamaiyũ. Nakuo bũrũri ũrĩa mũũmũ gũkũre mũtitũ, mũtitũ ũtukanĩĩte mĩthengera, mĩkarakaba, na mĩcindanũgũ. Nao andũ moona ũguo mamenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI njĩkĩĩte ũndũ ũcio; na meetĩkie atĩ Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli nĩ we ũtũmĩĩte ũndũ ũcio ũhinge.” MWATHANI, mũthamaki wa Isiraeli, ekuuga atĩrĩ, “Inyuĩ ngai cia ndũũrĩrĩ, thitangaai ciira wanyu. Reeheeni ihooto cianyu iria cia hinya mũno. Ũkaai haaha mũtũrathĩre maũndũ marĩa magatuĩka, nĩguo tũkaamenya rĩrĩa makaahinga. Ĩraai igooti maũndũ marĩa maatuĩkĩkire tene na mũtwĩre nĩ kĩĩ mamenyithanagia. Twĩreei maũndũ marĩa magooka na nĩtũgũkĩmenya atĩ mũrĩ ngai! Ĩkaai ũndũ mwega kana mũũru, mũtũgegie na mũtũtue nda! Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ eene mũrĩ o tũhũ mũtheri, na ciĩko cianyu ciothe no tũhũ; arĩa oothe mamũthaathayagia nĩ kĩndũ kĩ magigi. “Niĩ-rĩ, nĩ niĩ njĩtĩĩte mũndũ ũtũũraga mwena wa irathĩro na nĩngũmũreehe ahithũkĩre kuuma mwena wa rũgongo. Ekũrangĩrĩria athamaki o ta marĩ ndooro o ta ũrĩa mũũmbi nyũngũ arangaga rĩũmba. Nĩ ũrĩkũ wanyu wahotire kũratha kuuma o kĩambĩrĩria atĩ ũndũ ũcio nĩũgeekĩka, nĩ geetha tũkĩhote kuuga atĩ nĩmwarathire wega? Gũtirĩ o na ũmwe wanyu woigire ũndũ; na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe waiguire mũkiuga ũndũ. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndaambire kũmenyithia Zayuni ũhoro; nĩ niĩ ndatũmire mũrekio Jerusalemu akamenyithanie ũhoro mwega. No ndaikia maitho gatagatĩ ka ngai icio ndianoona ya kũũdaara, kana ya gũcookia ciũria ndooria. Mĩhianano ĩno yothe ndĩrĩ kĩene na ndĩrĩ ũhoti o na haniini. Ndĩngĩhota kwĩĩkĩra ũndũ o na haniini.” MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Ĩno nĩ yo ndungata yakwa ĩrĩa heyaga hinya, nĩ yo thuurĩĩte na nĩ yo ĩkengagia ngoro yakwa na nĩngenaga mũno nĩ ũndũ wayo. Nĩdĩmĩheete Roho wakwa nayo nĩkaamenyithia andũ oothe ituĩro rĩakwa. Ndĩgaakararania na andũ kana ĩmagũũthũkĩre ningĩ ndĩgaathiĩ ikĩmaheaga ũhoro yanĩrĩire njĩrainĩ. Nĩgaakorwo ĩrĩ hooreri mbere ya arĩa matarĩ hinya, na ĩiguĩre arĩa matahotaga gwĩteithia tha. Ndĩgaakua ngoro na ndĩgaatoorio kinya kĩhooto kĩiyũre thĩ, nao andũ oothe nĩmakaiga mwĩhoko wao thĩinĩ wayo, na mabũrũri ma kũraaya marĩikaraga meetereire watho wayo.” Ngai nĩ we wombire igũrũ na akĩrĩtambũrũkia; nĩ we wathondekire thĩ na kĩrĩa gĩtũũraga kuo; na no we ũheaga andũ aayo mĩhũũmũ na roho. MWATHANI Ngai arakĩĩra ndungata yake atĩrĩ, “Niĩ MWATHANI, nĩngwĩtĩĩte na ngakũhe ũhoti wa kuona atĩ kĩhooto nĩkĩahingio gũũkũ thĩ. Nĩngũkũhe hinya ũrĩĩkanĩre na andũ, o na ũtuĩke ũtheri wa ndũũrĩrĩ Nĩũkahingũra maitho ma arĩa matoonaga, arĩa marĩ njeera nao ũmoohorithie, na arĩa mahingĩirwo kandurumu ĩrĩ nduma nao ũtũme marekio. “Niĩ nĩ niĩ MWATHANI, rĩu nĩrĩo rĩĩtwa rĩakwa. Ndigeetĩkĩra kũgayana riiri wakwa na kĩũmbe kĩngĩ o na kana kũigananio na mĩhianano. Atĩrĩĩrĩ, maũndũ marĩa ndarathire tene nĩmarĩĩkĩĩtie kũhinga; rĩu ndĩrakwĩra mangĩ meerũ, ndĩrakwĩra maũndũ maya matarĩ mareekĩka.” Inĩraai MWATHANI rwĩmbo rwerũ, wee thĩ yothe mũgooce! Mũinĩreei inyuĩ arĩa mũthiaga iriainĩ, mũgooceei inyuĩ ciũmbe ciothe cia iriainĩ! Mũinĩreei inyuĩ icigĩrĩra cia iriainĩ, mũgooceei inyuĩ arĩa mũtũũraga kuo! Werũ na matũũra maakuo nĩmamũkumie, andũ a matũũra ma Kedari nĩmamũgooce. Andũ arĩa matũũraga itũũra rĩa Sela nĩmaine makeneete na maanĩrĩre marĩ irima igũrũ. Andũ arĩa matũũraga icigĩrĩra cia iriainĩ nĩmakumie na magooce MWATHANI. MWATHANI oimagaraga ta njamba ya ita, nĩehaarĩirie na nĩarahĩahĩa akĩenda mbaara. Aranĩrĩra na akoigĩrĩria, na nĩaronia thũ hinya wake. Ngai aroiga atĩrĩ, “Nĩngirĩĩte ihinda iraaya, na nĩhoorereete na ngerigĩrĩria, na rĩu ihinda rĩa gwĩka ũndũ nĩikinyu. Ngũrĩra o ta mũtumia ũrarũmwo, njaae na heehe. Nĩngwananga irĩma na ithũngũri, na nyũmie nyeki na mĩtĩ yothe ĩrĩa ĩrĩ kuo. Nĩngũtũma cianda cia njũũĩ ituĩke werũ na ndũme maria ma maaĩ mahũe. “Ngũtongoria andũ arĩa atumuumu ndĩmagerie njĩra matooĩ. Ngũgarũrania ũtumuumu wao ũtuĩke ũtheri, na ndĩmaaraganĩrie na njĩra ĩrĩa ĩtarĩ njaraganu. Maũndũ macio nĩ mo ndĩrameerĩra, na nĩngũmahingĩria hatarĩ nganja. Arĩa maigaga mwĩhoko wao thĩinĩ wa mĩhianano, arĩa moigaga mĩhianano nĩ yo ngai ciao mekũmenererio na maconorithio.” Thikĩrĩriai, inyuĩ itaigua ici! Inyuĩ na inyuĩ itumuumu, roraai muone! Nũũ mũtumuumu ta ndungata ĩyo yakwa? Nũũ mbũramatũ ta mũrekio wakwa ũrĩa ndũmĩĩte? Nũũ mũtumuumu ta ũrĩa wakwa mwamũre? Nũũ mũtumuumu ta ndungata ya MWATHANI? Nĩonaga maũndũ maingĩ no ndamarũmbũyagia. Nĩahingũrĩĩte matũ no ndaiguaga ũndũ. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩ Ngai wendeete kũhonokania, nĩguo atũũgĩrie Watho na aũhe gĩtĩĩo. No rĩu, andũ aake nĩmatahĩĩtwo; oothe mahingĩirwo njeera o na magaikio kandurumu. Maiyĩtwo na magatahwo na matirĩ na wa kũmahonokia. Nũũ wanyu ũgũthikĩrĩria ũhoro ũyũ? Nũũ ũrĩiguaga na arũmbũyanagie naguo? Atĩrĩĩrĩ, nũũ wanenganĩrire Isiraeli kũrĩ atahani? Nĩ MWATHANI ũrĩa twĩhĩĩtie, o ũrĩa twagĩĩte kũrũmĩrĩra ũrutani wake, o na tũkaaga gwathĩkĩra mawatho maake. Nĩkĩo aatũmire tũigue ũritũ wa maraakara maake na tũgĩkorererwo nĩ mathĩĩna ma mbaara. Maraakara maake maarĩrĩmbũkaga ta mwaki mĩena yothe, na tũtiigana kũmenya ũrĩa gwathiaga na mbere, tũtirĩ ũndũ twerutire na ũndũ ũcio o na haniini. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI ũrĩa wakũũmbire, wee Isiraeli aroiga atĩrĩ, “Ndũgeetigĩre, nĩngũkũhonokia. Nĩngwĩtĩĩte na rĩĩtwa rĩaku, wee wĩ wakwa. Rĩrĩa ũkũgerera ndiainĩ ndiku ndĩrĩkoragwo ndĩ hamwe nawe; na mathĩĩna maaku matirĩkũmakagia. Rĩrĩa ũkũhĩtũkĩra thĩinĩ wa mwaki, mwaki ũcio ndũrĩgũcinaga. Magerio ma hinya magũkorerera, matirĩgũtiihagia o na atĩa. Nĩ gũkorwo niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai waku, o niĩ Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, na niĩ ngũhonokagia. Nĩngũheana bũrũri wa Misiri nĩguo ngũkũũre, o na Ethiopia na Seba ndĩmaheane handũ haaku. Ningĩ nĩngũheana ndũũrĩrĩ ng'ima nĩguo ngũũre muoyo waku, nĩ gũkorwo wĩ kĩndũ kĩa goro maithoinĩ maakwa. Nĩngwendeete na ngagũtũũgĩria. Tiga gwĩtigĩra, ndĩ hamwe nawe. “Nĩngũreehe andũ aaku moimĩĩte mwena wa irathĩro na nĩngũmacookanĩrĩria ndĩmarutĩĩte mwena wa ithũĩro. Nĩngwĩra mwena wa na rũgongo ũmarekererie naguo mwena wa na kĩanda ndũkamarigĩrĩrie. Aanake aakwa nĩmarekwo mooke moimĩĩte mabũrũri ma kũraaya o na airĩĩtu aakwa mooke moimĩĩte itũri ciothe cia thĩ. Oothe nĩ andũ aakwa kĩũmbe, ndamoombire maaheithagie gĩtĩĩo.” Ngai aroiga atĩrĩ, “Ĩtaai andũ aakwa mooke ciirainĩ. Atĩrĩĩrĩ, marĩ na maitho, no nĩ atumuumu. Marĩ na matũ, no nĩ itaigua. Ĩtaai ndũũrĩrĩ ciothe ciũke ituĩroinĩ. Nĩ ngai irĩkũ ciacio ingĩhota kũratha ũhoro ũrĩa ũgooka? Nĩkũrĩ ciahotire kũratha ũrĩa kũreekĩka ũũmũũthĩ? Nĩikĩreehe aira aacio, moonanie ũrĩa irĩ ma-inĩ na iheane ũira wa ũrĩa mĩgambo yacio ĩrĩ ya ma. “Inyuĩ andũ a Isiraeli, nĩ inyuĩ aira aakwa! Ndamũthuurire mũtuĩke ndungata ciakwa, nĩ geetha mũũmenye na mũũnjĩtĩkie, na mũmenye atĩ no niĩ nyiiki Ngai. Tiga niĩ gũtirĩ ũngĩ; gũtirĩ kwagĩa na gũtikaagĩa na ũngĩ tiga niĩ. Atĩrĩĩrĩ, niĩ, o niĩ nyiiki nĩ niĩ MWATHANI na thengia niĩ, gũtirĩ ũngĩ ũngĩhota kũhonokania. Nĩndooroteete o kabere ũndũ ũrĩa ũgeekĩka, na ngĩũka ngĩmũteithia. Gũtirĩ ngai ng'eni ĩrĩ yeka ũndũ ta ũcio; inyuĩ nĩ inyuĩ aira aakwa. Niĩ, o niĩ nyiiki nĩ niĩ Ngai na no niĩ ngũtũũra ndĩ Ngai. Gũtirĩ ũngĩhota kwĩruta ũhotiinĩ wakwa na gũtirĩ ũngĩhota kũgarũra ũrĩa njĩkĩĩte.” MWATHANI Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli o we MWATHANI ũrĩa ũkũhonokagia, aroiga atĩrĩ, “Nĩguo ngũhonokie, nĩngũtũma mbũtũ ya thigari ikahũũre Babiloni; nĩngũbeberanga ihingo ciothe cia itũũra rĩu, na mũkayũrũrũko wa andũ aakuo ũgĩtuĩke kĩrĩro. Niĩ, o niĩ nyiiki, nĩ niĩ MWATHANI, nĩ niĩ Ngai waku ũrĩa mũtheru. Nĩ niĩ ndakũũmbire, Wee Isiraeli na niĩ mũthamaki waku.” Tene MWATHANI nĩathondekire barabara, yatwĩkanĩirie ndiihũinĩ cia maaĩ. Nĩagereirie mbũtũ nene ya ita, mbũtũ ya ngaari cia mbarathi, na ya mbarathi nyingĩ. Ciothe ikĩgũa na itiacookire kũrũũgama igĩthira na ikĩhora o ta rũtambĩ rwa taawa. MWATHANI arakiuga atĩrĩ, “Tiga kũririkana o maũndũ marĩa meekĩkire tene, o na kana gwĩciiria marĩa maarĩ kuo tene. Eterera wone ũndũ ũngĩ mwerũ ũrĩa ngwĩka, o na rĩu nĩũratuĩka, na nĩũkũhota kũwona! Atĩrĩĩrĩ, nĩ ngũthondeka barabara ĩtwĩkanĩrie kũu werũinĩ na ndũme njũũĩ igĩe kuo. Nyamũ iria iraaraga gĩthaka nĩikũũhe gĩtĩĩo, mbwe na nyaga o nacio nĩikũngooca, tondũ nĩndũmĩĩte njũũĩ igĩe kũu werũinĩ ihe andũ aakwa arĩa thuurĩĩte maaĩ. Acio nĩ andũ arĩa ndeyũmbĩire nĩ geetha maanyinagĩre na mangoocage.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Wee Isiraeli, nĩũnogeetio nĩ niĩ, na ũkaaga gũũthaathaiya. Nĩwagĩĩte kũndutĩra magongoona ma njino ma ndũrũme, na ũkaaga kũũhe gĩtĩĩo na magongoona maaku. Niĩ ndiakũritũhĩirie maũndũ na gũgwĩtia maruta o na kana ngĩkũnogia ngĩĩtia ũbaani. Wee-rĩ, ndũngũrĩire ũbaani, ningĩ ndũhũũnĩĩtie na maguta ma nyamũ ciaku cia magongoona. No rĩĩrĩ, nĩkũnditũhĩra ũnditũhĩire na meehia maaku, na ũkanogia na mahĩtia marĩa wĩkĩĩte. No o na kũrĩ ũguo-rĩ, no niĩ Ngai ũrĩa ũkuohagĩra meehia maaku, na njĩkaga ũguo nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo gĩakwa mwene. Ndigũcooka kũririkana meehia maaku. “Ũka tũthiĩ ciirainĩ. Gweta thitango iria ũgũũthitanga nacio. Heana itũmi cia kuonania atĩ wĩ kĩhootoinĩ. Guukaguo ũrĩa wa tene nĩehirie o na atongoria aanyu nĩmaahĩtĩirie. Aathani aanyu nĩmaathaahirie Hekaarũ yakwa, kwoguo ngĩreehithĩria Isiraeli mwanangĩko, ngĩkĩrekereria andũ aakwa marumwo.” MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Thikĩrĩriai, inyuĩ Aisiraeli, ndungata ciakwa, o andũ aakwa arĩa thuurĩĩte, o inyuĩ njiarwa cia Jakubu. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa wamũũmbire. Kuuma rĩrĩa mwaciarirwo, ndũire ndĩmũteithagia. Tigaai gwĩtigĩra, inyuĩ mbarĩ ya Jakubu, mũrĩ ndungata ciakwa, andũ arĩa thuurĩĩte na nyendeete. “Nĩngũhe bũrũri ũrĩa mũnyootu maaĩ, ndũme njũũĩ itherere bũrũri ũrĩa mũũmu. Nĩngaitĩrĩria ciana cianyu roho wakwa, na njiarwa cianyu ndĩciikũrũkĩrie iraathimo ciakwa. Nacio ikũre o ta nyeki ĩitĩrĩirio maaĩ wega, kana ta mĩtĩ ĩrĩa ĩkũraga rũteereinĩ rwa rũũĩ. “Amwe moigage atĩrĩ, ‘Niĩ ndĩ wa MWATHANI.’ Angĩ makeĩĩtanagia na andũ a Isiraeli. Angĩ makeyandĩka mookoinĩ maao atĩ nĩ a MWATHANI, na makeĩĩta amwe a andũ a Ngai.” MWATHANI, ũrĩa ũthamakagĩra na akagitĩra Isiraeli, o we MWATHANI Mwene Hinya Wothe, aroiga ũũ, “Niĩ nĩ niĩ kĩambĩrĩria na nĩ niĩ kĩrĩĩkĩro. Niĩ no niĩ nyiiki Ngai; gũtirĩ ũngĩ thengia niĩ. Nũũ ũhaana ta niĩ? Nĩeyumaumĩrie! Nũũ wanahota kũratha maũndũ marĩa mageekĩka kuuma kĩambĩrĩria kinya mũico wa mahinda maya? Tigaai gwĩtigĩra kana kũmaka; nĩmũũĩ atĩ kuuma o tene kinya rĩu, nĩnjugaga maũndũ marĩa mageekĩka. Inyuĩ mũrĩ aira aakwa. Kaĩ gũkĩrĩ Ngai ũngĩ thengia niĩ? Nĩkũrĩ Ngai ũngĩ ũrĩ na ũhoti? Ndirĩ ndamũigua!” Andũ arĩa mathondekaga ngai cia mĩhianano nĩ a tũhũ mũno, na ngai icio magaathagĩrĩria itirĩ bata. Andũ arĩa macithaathayagia nĩ itumumu na irimũ. Nĩkĩo magaconorithio. Nũũ ũthondekaga ngai ya mũhianano kana agaacũhia mĩhianano ateetereire kuona uumithio? Arĩa oothe maheaga ngai icio cia mĩhianano gĩtĩĩo-rĩ, nĩmagaconorwo. Ningĩ arĩa macithondekaga no andũ ta andũ arĩa angĩ. Rekeei oothe macookanĩrĩre maciirithio; nĩkũmaka mekũmaka na maconoke. Atĩrĩĩrĩ, mũturi wa cuuma, ooyaga gĩcuuma kĩmwe, agagĩikia mwakiinĩ, agakĩhũũra na nyondo, na agagĩkũnja na hinya wa mooko maake. Hĩndĩ ĩyo arakĩrutĩra wĩra, ahũũtaga na akaaga hinya; anyootaga, akang'ara o na akanoga. Bundi wa mbaaũ naake athimaga gĩcunjĩ kĩa mũtĩ, agacora mbica na karamu. Agagĩkĩrutĩra wĩra na indo ciake, agathondeka mbica thaka mũno ya mũndũ, ĩgagĩtuĩka ya kũigwo nyũmbainĩ yake. Ahota gũtema mũtarakwa aũtũmĩre, kana atoonye mĩtitũ acagũre mũgandi kana mũthengera. Ningĩ no ahande mũkarakaba na eeterere mbura ĩũkũrie. Mũtĩ ũcio ũtũmagĩrwo ta ngũ na ũgatũmĩrwo gwacũhio mĩhianano. Mũndũ oyaga kĩnuthu kĩmwe agaakia nakĩo mwaki wa guota na wa kũruga irio, kĩnuthu kĩrĩa kĩngĩ agagĩacũhia agathondeka ngai akamĩthaathaiya. Gĩcunjĩ kĩmwe kĩa mũtĩ aakagia mwaki nakĩo; akahĩĩhia nyama naguo, akarĩa akahũũna. Ahehũka akoiga atĩrĩ, “Kaĩ mwaki ũyũ nĩ mwega na ũrĩ na ũrugarĩ-ĩ! Kaĩ mwaki ũyũ nĩ mwega-ĩ!” Gĩcunjĩ kĩu kĩngĩ agathondeka mũhianano, agacooka akaũinamĩrĩra akaũthaathaiya. Aũhooyaga akoiga atĩrĩ, “Ndagũthaitha honokia amu wee nĩ we ngai yakwa.” Andũ acio nĩ akingitaru mũno na matimenyaga ũrĩa mareeka. Mahingaga maitho na meciiria maao matikaanoone na mamenye ũũma. Mũndũ ũrĩa ũthondekaga mĩhianano ndagĩaga na ũcamba kana ũmenyo wa kuuga, “Gĩcunjĩ kĩmwe kĩa mũtĩ ũyũ, ndaakirie mwaki nakĩo, ngĩruga irio na makara maakĩo na ngĩhĩĩhia nyama ngĩrĩa. Gĩcunjĩ kĩu kĩngĩ nĩkĩo ndathondekire mũhianano ũyũ nakĩo. Na atĩ rĩu nĩ niĩ ũyũ ndĩrainamĩrĩra gĩcunjĩ kĩa mũtĩ!” Mũndũ ũcio ariitĩĩte akarĩa mai! Meciiria maake mamũturuurĩĩtie makamwagithia njĩra na ndangĩteithĩka. Ndangĩĩcookerera amenye atĩ mũhianano ũcio anyiitĩĩte na mooko maake ti ngai o na atĩa! MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Isiraeli, ririkana ũndũ ũyũ! Ririkana wĩ ndungata yakwa. Niĩ ndakũũmbire na ngĩgũtua ndungata yakwa, na ndirĩ hĩndĩ ngariganĩrwo nĩ we. Haatĩĩte mahĩtia maaku o ta ũrĩa matu mahaatagwo, na meehia maaku o ta ũrĩa kĩbii kĩhaatagwo. Kĩnjookerere, tondũ nĩ niĩ ngũhonokagia.” Inaai mũkeneete inyuĩ, igũrũ! Anĩrĩraai inyuĩ thĩ kũrĩa kũriku! Tuthũkaai mũkeneete, inyuĩ irima, o na inyuĩ mĩtitũ na mĩtĩ yothe ĩrĩa ĩrĩ kuo! Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩahonokeetie andũ aake, na nĩarĩtũũgagĩrio thĩinĩ wa Isiraeli. “Niĩ nĩ niĩ MWATHANI mũhonokia waku; nĩ niĩ ndakũũmbire ndainĩ ya maitũguo. Nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa wombire indo ciothe; nĩ niĩ ndatambarũkirie igũrũ. No niĩ ndoombire thĩ na ndamĩũmbire ndĩ o nyiiki. Nĩ niĩ nduruuragia ooni maũndũ, na ngariitia arĩa maragũraga na njata. Nĩndeganaga na mĩgambo ya njũhĩga na ngoonania atĩ ũũgĩ wao nĩ ũrimũ mũtheri. Nĩ niĩ ndũmaga mĩgambo ya ndungata yakwa ĩhinge, na ngatũma ũrathi wa atũmwo aakwa ũkinye. Nĩ niĩ ndĩreera Jerusalemu atĩ andũ nĩmegũcooka gũtũũra thĩinĩ waku. O na ngeera matũũra ma Juda atĩ nĩmagaakwo rĩngĩ. Matũũra maakuo marĩa marĩ ciĩgĩĩgĩ nĩngaamaaka rĩngĩ. Nĩ niĩ ndutaga watho iria na njũũĩ ikahũa. Na niĩ njĩĩrĩĩte Cairasi atĩrĩ, ‘Wee ũrĩathanaga handũinĩ haakwa, ũrĩĩkaga ũrĩa ngwenda wĩke, nĩũrĩathana Jerusalemu yakwo rĩngĩ, na mũthingi wa Hekaarũ nĩũgaakwo rĩngĩ.’ ” MWATHANI areera Cairasi, ũrĩa aitĩrĩirie maguta akamũthuura atuĩke mũthamaki atĩrĩ, “Ngũheete hinya ũhoote ndũũrĩrĩ, na ũrangĩrĩrie athamaki. Niĩ MWATHANI nĩngũkũhingũrĩra ihingo cia matũũra, na iticooke kũhingwo. Ngũgũtongoria thiĩ ngĩaraganagia irĩma mbere yaku, ngĩtuangaga ihingo iria ciakĩĩtwo na kĩgera, o na ngĩanangaga cuuma ciacio. Nĩngũkũhe ũtonga ũrĩa ũhithĩĩtwo kũndũ kũrĩ nduma, o na ũrĩa ũrĩ kũndũ kũrĩa kũhithe mũno. Ũgĩkĩmenye atĩ niĩ, MWATHANI Ngai wa Isiraeli, nĩ niĩ ngwĩtĩĩte na rĩĩtwa. O na gũtuĩka ndũnjũũĩ, ngwĩtĩĩte na rĩĩtwa na ngakũheithia ngumo, nĩ ũndũ wa Isiraeli, ndungata yakwa ĩrĩa thuurĩĩte. “Atĩrĩĩrĩ, niĩ nĩ niĩ MWATHANI na gũtirĩ ũngĩ o na ũrĩkũ. Tiga niĩ gũtirĩ ngai ĩngĩ. Nĩ niĩ ngwĩkĩrĩĩte hinya, o na akorwo ndũnjũũĩ. Njĩkĩĩte ũguo nĩguo, kuuma irathĩro rĩa riũa nginya ithũĩro rĩarĩo, andũ mamenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI na atĩ thengia niĩ gũtirĩ ũngĩ. Nĩ niĩ nyũũmbaga ũtheri na ngoomba nduma, no niĩ ndehithagia kĩraathimo na mũthiro. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ njĩkaga maũndũ macio moothe. Niĩ MWATHANI nĩngeeka ũũ: nĩngaareka igũrũ na matu, ciurie ũthingu ta mbura. Na ndeke thĩ yatũke yumie ũhonokania na ũthingu, ikũranĩre hamwe.” “Kaĩ ũrĩa ũng'eng'anaga na ũrĩa wamũũmbire arĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Atariĩ o ta gĩcere kĩrĩ thĩinĩ wa icere iria ingĩ. Atĩrĩĩrĩ, rĩũmba no rĩũrie mũũmbi, ‘Ũreeka atĩa’ kana rĩmwĩre, ‘nyũngũ yaku ndĩrĩ na matũ?’ Ũrĩa ũũragia ithe ‘Ũciaraga nĩkĩ?’ Kana akooria nyina, ‘Ũgĩaga na ciana nĩkĩ?’ Kaĩ arĩ thĩĩna-ĩ!” MWATHANI, Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, o we mũũmbi, arooria atĩrĩ, “No ũnjũũrie ũhoro wa ciana ciakwa kana ũhoro wa mawĩra marĩa ndutaga na mooko maakwa? Nĩ niĩ ndoombire thĩ, na ngĩũmba andũ matũũrage kuo. Nĩ niĩ ndatambũrũkirie kũũrĩa igũrũ na mooko maakwa niĩ mwene na nĩ niĩ njathaga riũa, mweri na njata. Nĩ niĩ njarahũrĩĩte Cairasi ngamũhe kĩhooto na ngathondeka njĩra iria ekũgerera. Nĩakanjakithĩria rĩngĩ itũũra rĩakwa rĩa Jerusalemu, na andũ aakwa arĩa matahĩĩtwo amareehithĩrie wĩyathi. No ndageeka ũguo nĩ ũndũ wa mbeeca kana nĩ ũndũ wa kũhakwo na kĩndũ. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga.” Ningĩ MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Ũtonga wa Misiri na wa Ethiopia ũgũtuĩka waku, Aseba, imũndũ iria ndaihu, igũtuĩka ngombo ciaku; irĩkũrũmĩrĩra cioheetwo na bĩngũ, irĩkũinamagĩrĩra ikiugaga atĩrĩ, ‘Nĩ ma Ngai arĩ hamwe nawe. We no we Ngai, na gũtirĩ ũngĩ thengia we. Ngai wa Isiraeli, nĩ Ngai ũhonokagia andũ aake, ningĩ nĩ Ngai wĩhithĩĩte. Arĩa oothe mathondekaga mĩhianano nĩgũconoka marĩconakaga o na manyararagwo. No rĩĩrĩ, Isiraeli ahonokagio nĩ MWATHANI, ũhonokio wake nĩ wa tene na tene na ndagaaconorithio rĩ kana rĩ!’ ” MWATHANI ũrĩa wombire igũrũ, no we wiki Ngai gũtirĩ ũngĩ, na no we wombire na agĩthondeka thĩ, aamĩũmbire akĩmĩtua nũmu na ya gũtũũra, ndamĩũmbire ĩrĩ kĩĩgĩĩgĩ o ũguo aamĩũmbire ĩrĩ kũndũ gwa gũtũũrwo nĩ andũ. MWATHANI ũcio nĩ we ũroiga, “Nĩ niĩ MWATHANI, na gũtirĩ Ngai ũngĩ. Niĩ ndiarĩĩtie na hitho kana ngahithĩrĩra itaanya rĩakwa. Ndierire andũ a Isiraeli, manjaragie kĩĩgĩĩgĩinĩ. Niĩ MWATHANI njaragia ũhoro ũrĩa wa ma, na ngamenyithania maũndũ ma kĩhooto.” MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Cookanĩrĩraai inyuĩ andũ a ndũũrĩrĩ, o inyuĩ mũtigarĩĩte ũthamaki waharagana, mũũke mũciirithio! Andũ arĩa mathiaga makuuĩĩte ngai cia gwacũhio na mahooyaga ngai itangĩhota kũmahonokia, matirĩ ũndũ mooĩ o na haniini. Ũkaai mũreehe ciira wanyu igootiinĩ, arĩa maraciirithio nĩmacookanie ndundu. Nũũ wagwetire ũhoro ũyũ o tene na akĩũmenyithania ũtanakinya? Githĩ ti niĩ MWATHANI, Ngai ũrĩa ũhonokagia andũ aake? Thengia niĩ gũtirĩ Ngai ũngĩ. “Njookereraai na nĩmũkũhonokio inyuĩ andũ oothe a thĩ, nĩ gũkorwo niĩ no niĩ Ngai na gũtirĩ ũngĩ thengia niĩ. Ndĩrehĩta ngĩĩgwetaga niĩ mwene. Ũndũ ũrĩa njugĩĩte na kanua gaakwa nĩ ũhoro wa ma na ndirĩ hingo ngericũkwo. Andũ oothe marĩnduragĩria ndu na mehĩtage kũndungatagĩra.” Mariugaga atĩrĩ, “Kĩhooto na hinya cionekaga o harĩ niĩ MWATHANI. Arĩa mathũire nĩgũconorwo magaconorwo. Niĩ MWATHANI nĩngaahonokia njiarwa ciothe cia Isiraeli, nacio nĩigaakena. “Ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Beli nĩgwĩte nayo ĩrĩa ĩĩtagwo Nebo nĩnũnde. Ngai icio rĩu ikuuĩĩtwo nĩ ndigiri ta mĩrigo; na nĩiritũhĩire nyamũ icio icikuuĩĩte. Ngai icio igwĩte ikaiganĩrĩrwo hamwe, itingĩhota kwĩhonokia. Nĩgũtwarwo iratwarwo ithaamĩrioinĩ. “Tegaai matũ mũũthikĩrĩrie, inyuĩ andũ a Isiraeli arĩa oothe mũtigarĩĩte. Ndũire ndimũmenyagĩrĩra kuuma o mwaciarwo, o na mũrĩ ndainĩ no ndamũteithagia. Ngũtũũra njĩkaga ũguo kinya mũkũre na mũgĩe na mbuĩ. Nĩ niĩ ndamũũmbire na nĩndĩrĩmũmenyagĩrĩra, na ndĩmũhonokagie. “Mũngĩningithania na ũ atĩ nĩguo tũiganane? Ningĩ mũngĩningithania na ũ atĩ nĩguo tũhaanane? Andũ mahingũraga mĩhuko yao makaruta thahabu, na magathima betha na ratiri. Magacooka makarĩha mũturi, agacithondeka igatuĩka ngai. Magagĩũka makamĩinamĩrĩra, na makamĩthaathaiya. Magacooka makamĩigĩrĩra ciande, makamĩkuua magathiĩ makamĩiga handũ haayo; hau mamĩiga ndĩngĩhota gũcooka gwĩthengia ho. Mũndũ angĩmĩkaĩra, ndĩngĩhota kũmũruta thĩĩnainĩ. Kwoguo, ririkanaai ũndũ ũcio na mũwĩkĩre ngoro, inyuĩ eehia aya. Ririkanaai maũndũ marĩa maatuĩkĩkire tene, amu niĩ no niĩ nyiiki Ngai, na gũtirĩ ũngĩ thengia niĩ. No niĩ nyiiki Ngai na gũtirĩ ũngĩ tũhaanaine naake. O kĩambĩrĩriainĩ nĩndamenyithanirie ũrĩa maũndũ makaarĩĩkĩrĩria; na kabere mũno ngĩmenyithania maũndũ marĩa meerekeire gũũka. Ngakiuga atĩ mũbango wakwa, no mũhaka ũhinge; na ũrĩa wothe nduĩte kũhingia, nĩngũhingia. Nĩndĩreeta mũndũ ũmwe mwena wa irathĩro, na arĩomokanagĩra o ta nderi. Ekuuma bũrũri wa kũraaya ooke ahingie mũbango wakwa. Niĩ njugĩĩte ũguo, na nĩngũũhingia. “Tegaai matũ mũũthikĩrĩrie, inyuĩ mũũmĩĩtie ngoro, o inyuĩ mũreciiria atĩ ũhootani wakwa nĩũmũraihĩrĩirie. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũreehithia mũthenya wa ũhootani hakuhĩ, no kaĩ ndũrĩ haraaya-ĩ! Ũhootani ũcio wakwa ndũgũcererithio; nĩngũhonokia Jerusalemu, na ndũme Aisiraeli matũũgĩre kuo.” MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Babiloni, uma gĩtĩinĩ gĩaku gĩa ũthamaki, ikara thĩ rũkũngũinĩ. Kũrĩ hĩndĩ wahaanaga ta mũirĩĩtu gathirange, warĩ itũũra rĩtarĩ mũndũ ũngĩarĩtooririe. No rĩu ndũgaacooka gũkorwo ũrĩ mũthaka o na ũrĩ mũhooreri rĩngĩ! Oya ihiga rĩa gĩthĩi, ũthĩe mũtu! Ruta gĩtambaya gĩaku kĩa mũtwe, na wĩyaũre nguo ciaku thaka! Heta nguo ciaku na igũrũ ũringe njũũĩ! Andũ magĩkuone njaga ũconokeete na ũinamĩĩtie maitho nĩ thoni, niĩ na niĩ ndĩrĩhĩrie gũtarĩ mũndũ ngũiguĩra tha.” Mũkũũri witũ eetagwo MWATHANI Mwene Hinya Wothe na no we Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli. MWATHANI areera Babiloni atĩrĩ, “Kira ki, na ũthiĩ wĩhithe handũ ndumainĩ. Ndũgũcooka gwĩtwo kwini wa ndũũrĩrĩ! Tondũ-rĩ, ndaraakarĩire andũ aakwa, na ngĩmakaana ta andũ aakwa kĩũmbe; ngĩmarekereria mookoinĩ maaku, no we-rĩ, ndũigana kũmaiguĩra tha o na haniini. Arĩa maikangĩĩtie mĩaka nĩkũmahatĩrĩria wamahatĩrĩirie mũno mũno. Ningĩ weĩraga atĩ ũgũtũũra ũrĩ kwini, na ndũigana gwĩciiria maũndũ macio ngoroinĩ o na kana wĩyũrie makaarĩĩkĩrĩra atĩa. “Tagĩthikĩrĩrie, wee wendeete ikeno, wee wĩciiragia atĩ nĩwĩhandĩĩte na ndũrĩ ũgwati ũngĩona. Wee uugaga, ‘No niĩ na gũtirĩ ũngĩ, ndirĩ hingo ngaatuĩka mũtumia wa ndigwa, o na kana ngĩe na kĩeha gĩa gũkuĩrwo nĩ ciana.’ Maũndũ macio meerĩ-rĩ, gũtuĩka mũtumia wa ndigwa, na gũkuĩrwo nĩ ciana, magaagũkorerera ihinda na mũthenya o ro ũmwe, o na ũngĩhũthĩra mĩthaiga yaku mĩingĩ na ũgo ũrĩa wa hinya. “Ũratũire wĩhandĩĩte ũũruinĩ waku, ũkeĩĩraga na ngoro atĩ nduonagwo nĩ mũndũ. Ũũgĩ waku na wara waku nĩcio irakũhĩtithagia, ũkeĩĩraga na ngoro atĩ wee no we wiki, gũtirĩ ũngĩ thengia wee. Atĩrĩĩrĩ, ũũru ũtooĩ na kũrĩa uumĩĩte, ũtangĩhoroherio na mĩthaiga yaku nĩũgũgũkorerera. Mwanangĩko ũtangĩhota kwĩrigĩrĩria nĩũgũgũkorerera. Mũthiro ũtarĩ weciiria ũhoro waguo nĩũgũgũũkĩrĩra ũterĩgĩrĩire. Tagĩthiĩ na mbere na mĩthaiga yaku mĩingĩ o na ũhũthire ũgo waku ũrĩa wa hinya, ũrĩa ũtũire ũhũthagĩra kuuma rĩrĩa warĩ mwĩthĩ! Reke tuone kana nĩigũgũteithĩrĩria, o na kana nĩũkũmakia thũ ciaku nacio. O na ũheetwo mataaro maingĩ ũguo, ũtigĩĩtwo o ũtarĩ na hinya. Reke andũ aaku arĩa maragũraga na njata, mooke makũhonokie. Acio nĩ arĩa mathoomaga ũhoro wa njata, makagayania igũrũ icunjĩ mwanya mwanya, na magakũmenyithagia maũndũ, marĩa marĩgũkoragĩrĩra mweri o mweri. “Atĩrĩĩrĩ, o mahaana o ta mahuti; na nĩmaagacinwo nĩ mwaki. Matikaahota kwĩhonokia o eene kuuma mwakiinĩ ũcio; ndũgaakorwo ũrĩ mwaki wa guotwo o na kana wa gũikarwo hakuhĩ naguo. Aragũri acio ũtũire ũhũthagĩra kuuma rĩrĩa warĩ mwĩthĩ, magaagũtiganĩria o mũndũ ethiĩre njĩra yake na gũtirĩ ũkaahota gũkũhonokia. Ũcio noguo wega ũrĩa magaagwĩka.” Tathikĩrĩriai ũhoro ũyũ inyuĩ andũ a Isiraeli, o inyuĩ muugaga atĩ mũrĩ njiarwa cia Juda: Inyuĩ mwĩhĩtaga mũkĩgwetaga rĩĩtwa rĩa MWATHANI, na mũkoiga atĩ mũthaathayagia Ngai wa Isiraeli, no mũtiĩkaga ũguo mũgwatĩirie ũhoro ũcio. Mwĩtĩĩaga mũkiugaga atĩ mũrĩ atũũri a itũũra rĩrĩa rĩtheru, na atĩ mwĩhoceetie harĩ Ngai wa Isiraeli ũrĩa wĩtagwo MWATHANI Mwene Hinya Wothe. “Atĩrĩĩrĩ, tene mũno-rĩ, nĩndamũmenyithirie maũndũ marĩa magooka, na maũndũ macio moimĩĩte kanuainĩ gaakwa. Ndacookire ngĩmahingia o narua. Tondũ nĩnjũũĩ atĩ mũrĩ andũ oomũ ngoro mũno, ngingo cianyu ciũmĩĩte o ta cuuma na ciongo cianyu nacio o ta gĩkama. Ndamũmenyithirie maũndũ marĩa magaatuĩkĩka o kabere, matarĩ maratuĩkĩka, nĩ geetha mũtikaanoige atĩ ngai cianyu cia mĩhianano, ya gwacũhio kana ya gũtwekio nĩcio itũmĩĩte maũndũ macio mahinge. “Maũndũ marĩa ndamwĩrire tene nĩmuoneete moothe nĩmahingĩĩte. Mũkĩagĩrĩirwo nĩgwĩtĩkĩra atĩ maũndũ marĩa ndarathire maarĩ ma ma. Rĩu nĩngũmwĩra maũndũ mangĩ meerũ, maũndũ matũire marĩ mahithe na mũtimooĩ. Matiathondekirwo tene nĩ hĩndĩ marathondekwo; mũtierirwo ũhoro wamo mbere ya hĩndĩ ĩno, tondũ korwo nĩmwerĩĩtwo, no muuge nĩtũramooĩ moothe. Nĩnjũũĩ atĩ mũtingĩĩhokwo, na mũtũire mũrĩ aremi kuuma o mwaciarwo. Nĩkĩo mũtarĩ mwamaigua na mũtirĩ mwamamenya, matũ maanyu matirĩ maakinyĩrwo nĩ ũhoro wa ma. “Nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩakwa niĩ mwene nĩngwĩgirĩrĩria ndikaaraakare. Nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo gĩakwa niĩ mwene ndikũmũraakarĩra na ndikũmũniina. Oneei nĩndĩmũthereetie, no ti ta ũrĩa betha ĩtheragio. Ndĩmũgereirie icuainĩ rĩa mathĩĩna. Ũndũ ũyũ ngwĩka nĩ ũndũ wakwa kĩũmbe. Kaĩ rĩĩtwa rĩakwa rĩagĩrĩirwo nĩgũthaahio? Ndingĩtĩkĩra kũhe ũngĩ riiri ũrĩa ũrĩ wakwa kĩũmbe.” MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Tegaai matũ, mũũthikĩrĩrie Wee Isiraeli, o inyuĩ andũ arĩa njĩtĩĩte! Niĩ nĩ niĩ Ngai! Nĩ niĩ wa mbere na wa mũthia. Mooko maakwa nĩ mo maathondekire itina cia thĩ, na no mo maatambarũkirie igũrũ. Njĩtaga thĩ na igũrũ, ikanjathĩkĩra o rĩmwe. “Gomanaai inyuothe na mũthikĩrĩrie, nĩ ngai ĩrĩkũ yarathire ũhoro ũyũ atĩ mũndũ ũrĩa thuurĩĩte nĩekũhingia wendi wakwa na atharikĩre Ababilonia? Niĩ, o niĩ mwene, nĩ niĩ njarĩĩtie na ngamwĩta, nĩ niĩ ndĩmũreeheete na nĩngũmũhe ũhootani. “Ũkaai hakuhĩ na niĩ, mũigue ũrĩa nguuga. Atĩrĩĩrĩ, kuuma o kĩambĩrĩria niĩ ndirĩ ndaaria na hitho; Na nĩhingagia ũrĩa njugĩĩte.” (MWATHANI Ngai nĩanjĩkĩrĩĩte hinya wake na nĩandũmĩĩte). Mũkũũri waku, o we MWATHANI Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, aroiga atĩrĩ, “Nĩ niĩ MWATHANI Ngai waku, nyendaga gũkũruta maũndũ ma gũkũguna, na gũkuonereria njĩra iria ũbataire kũgerera. Naarĩ korwo nĩwathikĩrĩirie maathani maakwa! Ũtonga waku ũngĩhaana o ta rũũĩ rũtahũaga, ũhootani waku naguo ũngĩhaana o ta ndiihũ cia iriainĩ. Ciana ciaku ingĩingĩhĩĩte o ta mũthanga, njiarwa ciaku nacio ingĩhaana o ta thanda cia mũthanga. Itingĩkaariganĩra rĩ o rĩ.” Umaai Babiloni! Mwĩthareei mwehererere Ababilonia! Thiĩi mũkĩanagĩrĩra mũkeneete! Anĩrĩraai mũmenyithanie ituriinĩ ciothe cia thĩ, atĩ MWATHANI nĩakũũrĩĩte andũ aake a Isiraeli. Aamagereirie kũndũ werũinĩ na matiathĩĩnire nĩkwaga maaĩ. Aatũmire maaĩ moime rwaroinĩ rwa ihiga na agĩatũranga ndwaro cia mahiga gũkiuma tũrũũĩ. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Andũ arĩa eehia, matirĩ thaayũ marĩonaga.” Tategaai matũ mũũthikĩrĩrie inyuĩ andũ a icigĩrĩrainĩ cia iria o inyuĩ andũ arĩa matũũraga kũndũ kũraaya! Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI aathuurire akĩnyamũra nduĩke ndungata yake o hĩndĩ ĩrĩa ndarĩ ndainĩ ya maitũ. Aathondekire kanua gaakwa karĩ koogĩ o ta rũhiũ rwa njora, aanjigire angitĩire na guoko gwake. Aathondekire haana o ta mũguĩ mũnyorokie wega, ũrĩ mũnoore na ũkahaarĩrio wega. Agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Isiraeli, wee nĩ we ndungata yakwa na nĩũrĩtũmaga andũ mangooce.” No niĩ ngiuga atĩrĩ, “Niĩ-rĩ, nĩndutĩĩte wĩra, no ndũgĩĩte na uumithio; nĩnogeete, no ndirĩ ũndũ hingĩĩtie. No rĩĩrĩ, nĩnjĩrĩgĩrĩire atĩ MWATHANI nĩarĩgitagĩra ihooto ciakwa na aheage mũcaara nĩ ũndũ wa wĩra ũrĩa ndutĩĩte.” Hĩndĩ ĩrĩa ndaarĩ ndainĩ ya maitũ, MWATHANI nĩathuurire, nduĩke ndungata yake, nĩ geetha njookie mbarĩ ya Jakubu harĩ we na njookanĩrĩrie Aisiraeli harĩ we. MWATHANI nĩaheete gĩtĩĩo, Ngai wakwa nĩatuĩkĩĩte hinya wakwa. MWATHANI arakĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ndungata yakwa, ndĩ na wĩra mũnene mũno ngũkũhe; to gũcookanĩrĩria ũgũcookanĩrĩria matigari ma andũ a Aisiraeli, no nĩngũgũtua ũtheri wa kũmũrĩkĩra ndũũrĩrĩ nĩ geetha ũhonokania wakwa ũkinye ituri cia thĩ.” MWATHANI Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, o we mũkũũri wa Aisiraeli, areera, ũrĩa ũnyararĩĩtwo nĩ andũ, akamenwo nĩ ndũũrĩrĩ na agatuuo ngombo nĩ aathani, atĩrĩ, “Athamaki marĩkuonaga makarũũgama makũhe gĩtĩĩo. Anene nao magakũinamĩrĩra, magakwĩnyiihĩria.” Tondũ MWATHANI nĩahingagia irĩĩko ciake na Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli nĩ we ũgũthuurĩĩte. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Hĩndĩ ya gũtugana, nĩngaamũthikĩrĩria. Hĩndĩ ya kũhonokania yakinya, nĩngaamũteithia. Nĩngaamũgitĩra na ndĩmũmenyerere na ndĩmũhũthĩre gũthondeka kĩrĩĩkanĩro na andũ oothe. Nĩngaamwĩtĩkĩria gũcooka gũikara bũrũri wanyu ũrĩa rĩu ũrĩ maganjo. Arĩa marĩ njeera, nĩngaamarekereria nao arĩa mahingĩrĩirwo kandurumu ĩrĩ nduma, ndũme mahingũrĩrwo mooke ũtheriinĩ nao makaahaana o ta rũũru rũrarĩithio mĩkĩrainĩ ya njĩra na rũrarĩa kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru. Matikaahũũta o na kana manyoote, matigaathĩĩnio nĩ ũrugarĩ wa riũa, o na kana nĩ rũhuuho. Mũndũ ũmeendeete nĩ we ũkaamatongoria akaamatongoria ameerekeirie ithimainĩ cia maaĩ. “Nĩngaathondeka njĩra yakwa itwĩkanĩirie irĩmainĩ ciothe, ngaathondeka njĩra ya kũgererwo nĩ andũ aakwa. Amwe makoima mabũrũri ma kũraaya, angĩ moime mwena wa na rũgongo na wa ithũĩro na angĩ moime Aswani, mwena wa na kĩanda.” Wee igũrũ ina ũkeneete! Nawe thĩ ugĩrĩria nĩgũkena! Irĩma nacio nĩ itumũke ciine! MWATHANI nĩomĩrĩirie andũ aake; andũ aake arĩa maranyarirĩka nĩamaiguĩrĩire tha. No andũ a Jerusalemu maroiga atĩrĩ, “MWATHANI nĩatũtiganĩirie! Nĩariganĩirwo nĩ ithuĩ.” Naake MWATHANI agacookia atĩrĩ, “Mũtumia no ariganĩrwo nĩ mwana oongithĩĩtie? No aage kwenda mwana aciarĩĩte?” O na angĩriganĩrwo nĩ we, niĩ ndirĩ hingo ingĩriganĩrwo nĩ inyuĩ. Jerusalemu, ndingĩriganĩrwo nĩ we rĩ kana rĩ, nyaandĩkĩĩte rĩĩtwa rĩaku hĩinĩ ciakwa. “Andũ a gũgwaka rĩngĩ megũũka o narua, na arĩa maakwanangire nĩmegũthaama. Taikia maitho maaku mĩena na mĩena wone ũrĩa kũrathiĩ na mbere! Andũ aaku nĩkũũngana marongana, nĩgũũka marooka mũciĩ! O ta ũrĩa niĩ Ngai ndũũraga muoyo, nĩũgũkenio nĩ andũ aaku, o ta ũrĩa mũhiki akenagio nĩ mathaga maake. “Atĩrĩĩrĩ, kũndũ gwaku kũrĩa gũthũũkangĩĩtio na kũrĩa gũkirĩĩte ihooru, o na kũrĩa kwanangĩĩtwo, andũ aaku magũtumngana kuo kũnyiihe, na maingate arĩa oothe marakwanangaga. Andũ aaku arĩa maaciarĩirwo ĩthaamĩrioinĩ, makoiga atĩrĩ ũkĩiguaga, ‘Bũrũri ũyũ nĩ mũnyiinyi mũno, nĩtũbatairio nĩ bũrũri mwaraariĩ nĩguo tuone gwa gũtũũra.’ We nawe nĩũgecũũrania wĩyũrie atĩrĩ, ‘Nũũ ũnjiarĩire ciana ici ciothe? Nĩndatuunyirwo ciana ciakwa, na ndingĩrahotire kũgĩa na ingĩ. Ndĩraarĩ mũthaamie na ngaingatwo. Nũũ ũkĩrereete ciana ici? Ndĩratigĩĩtwo ndĩ o nyiiki, ciana ici nacio iroimire na kũ?’ ” MWATHANI Ngai areera andũ aake atĩrĩ, “Nĩngũheneria ndũũrĩrĩ na guoko, na ndĩcihe kĩmenyithia. Nacio ikĩreehe aanake aaku imakuuĩĩte gĩthũriinĩ na airĩĩtu aaku imakuuĩĩte na ng'oong'o. Athamaki nĩ o magaakorwo mahaana maithe maanyu nao kwini matuĩke ta maanyina maanyu. Nao magooka mainamĩrĩire mbere yaku, makũhe gĩtĩĩo. Magaakũhe gĩtĩĩo menyiihĩĩtie. Nawe nĩũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI, na atĩ gũtirĩ wetagĩrĩra ũteithio wakwa ũconorithagio.” Atĩrĩĩrĩ, mũndũ njamba no atuunyĩke indo iria atahĩĩte? Mũthamaki ũtarĩ tha no arekererie mabuthu maake? MWATHANI aroiga atĩrĩ, Ũguo nĩguo gũgũtuĩka. Mũndũ njamba nĩegũtuunywo mabuthu maake na mũthamaki ũtarĩ tha atuunywo indo iria atahĩĩte. Niĩ mwene nĩ niĩ ngũhũũrana na arĩa mararũa nawe, na no niĩ ngũhonokia ciana ciaku. Arĩa makũhinyagĩrĩria ngaatũma marĩe nyama cia mĩĩrĩ yao, na marĩĩo nĩ thakame yao eene o ta ũrĩa mũndũ arĩagwo nĩ ndibei. Hĩndĩ ĩyo andũ oothe nĩmakaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa ũkũhonokagia, na atĩ niĩ Ngai wa Jakubu, o niĩ Mwene Ũhoti, nĩ niĩ Mũgũkũũri. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Mũgwĩciiria ndateire andũ aakwa ta ũrĩa mũndũ atiganaga na mũtumia wake? Marũa ma gũtigana nao makĩrĩ ha? Mũgwĩciiria ndamwendirie ta ũrĩa mũndũ eendagia ciana ciake igatuĩka ngombo? Ũguo tiguo kũrĩ! Mwatwarirwo ũkomboinĩ nĩ ũndũ wa meehia maanyu; mwaingatirwo nĩ ũndũ wa maũũru marĩa mwekĩĩte. “Nĩkĩ kĩagiririe andũ aakwa manjookerere, ndathiĩ kũmahonokia? Ndeetana-rĩ, maagire gwĩtĩka nĩkĩ? Nĩ hinya itarĩ naguo wa kũmahonokia? No njathane, iria rĩũme na ndũme rũũĩ rũtuĩke kũndũ kũũmũ, thamaki ciakuo ikue na ibuthe nĩ ũndũ wa kwaga maaĩ. No hote gũtũma igũrũ rĩthimbe rĩtumane, ta arĩ kũrĩra rĩrarĩrĩra andũ arĩa makuĩte.” MWATHANI Ngai nĩaheete mĩario nyũmagĩrĩrie arĩa manogeete. Kĩrooko o kĩrooko anjarahũraga nĩguo thikĩrĩrie ũrĩa we ekũnduta. MWATHANI nĩangunũrĩĩte matũ, na niĩ ndirĩ ndamũkararia kana ngĩmũtiganĩria. Arĩa maahũũraga nĩndamaarĩire mũgongo wakwa; ndiigana kũmakiria rĩrĩa maanumaga, rĩrĩa maamunyaga nderu ciakwa, o kana rĩrĩa maanduagĩra mata ũthiũ. Tondũ MWATHANI Ngai nĩandeithagia, irumi ciao itingĩndĩa. Ningĩ ndĩyũmagĩrĩria ngacikirĩrĩria, tondũ nĩnjũũĩ atĩ ndigaconorwo, nĩ gũkorwo ũrĩa ũkũndĩhĩria e hakuhĩ na niĩ. Nũũ ũngĩũmĩrĩria gũũthitanga? Nĩoke tũthiĩ igootiinĩ! Nũũ ũngĩbingana na niĩ? Nĩakĩreehe thitango ciake. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI Ngai nĩwe ũkũnjarĩrĩria. Nĩ ũrĩkũ ũngĩhota kũnduta mahĩtia? Andũ arĩa maathitangaga oothe no gũthenga magaathenga, mathire o ta nguo ĩrĩĩtwo nĩ mũthũa. Mũndũ o wothe ũheaga MWATHANI gĩtĩĩo nĩathĩkagĩre mũgambo wa ndungata yake. Ũrĩa wothe ũthiagĩra kũndũ kũrĩ nduma ndumanu nĩehoke rĩĩtwa rĩa MWATHANI na erĩgagĩrĩre Ngai wake. Atĩrĩĩrĩ, inyuothe arĩa mũbangaga mĩbango ya kũũnũha arĩa angĩ, mĩbango ĩyo yanyu nĩ yo ĩkũmũũnuha. MWATHANI we mwene nĩ we ũkũhingia ũguo; mũkũhũũrwo mbaara njũru mũno. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai, inyuĩ mwenda ũthingu, na mũcaragia MWATHANI. Wĩciiriei ũhoro wa rwaro rwa ihiga kuuma kũrĩa mwacũhirio, na wa kware ĩrĩa mwenjirwo. Tacũũraniai ũhoro wa Aburahamu, ithe wanyu na wa Sara, ũrĩa wamũciarire. Rĩrĩa ndeetire Aburahamu, ndaarĩ na mwana, no nĩndamũraathimire na ngĩmũhe ciana. Nĩndatũmire ciana ciake ĩtheereme ciingĩhe. “Nĩngũiguĩra Jerusalemu tha, o na arĩa oothe matũũraga maganjoinĩ maakuo. Mĩgũnda yakuo o na ĩngĩkorwo ĩtuĩkĩĩte werũ ngũmĩtua o ta mũgũnda wa Edeni. Mĩgũnda yakuo ĩrĩa mĩhĩnju, ngũmĩtua o ta mũgũnda wa MWATHANI. Gũgũkorwo na gĩkeno na gũcanjamũka; nyĩmbo cia kũgooca na gũcookia ngaatho nĩcio irĩiguagwo kuo. “Andũ aakwa, tegaai matũ mũũthikĩrĩrie, taiguai ũrĩa ngũmwĩra. Nĩngũheana ũrutani wakwa kũrĩ ndũũrĩrĩ, naguo watho wakwa ũtuĩke ũtheri kũrĩ o. Nĩngũũka o narua ndĩmahonokie; ihinda rĩakwa rĩa kũhootana rĩrĩ hakuhĩ. Niĩ mwene nĩ niĩ ndĩathaga ndũũrĩrĩ. Icigĩrĩra cia iriainĩ, nacio cinjetereire njũke; cietereire irĩ na wĩrĩgĩrĩro atĩ nĩngũcihonokia. Taikiai maitho na igũrũ muone, taroraai thĩ! Igũrũ gũgaathira o ta ũrĩa ndoogo ĩthiraga, nayo thĩ ĩkũre ĩthire o ta nguo, andũ arĩa matũũraga gũũkũ thĩ magaakua o ta ngi. Ũhonokania ũrĩa ngũheana ũgũtũũra tene na tene na ũhootani wakwa nĩ wa hĩndĩ ciothe. “Tathikĩrĩriai inyuĩ mũũĩ ũthingu nĩ kĩĩ, inyuĩ mũhingagia watho wakwa. Tigaai gwĩtigĩra rĩrĩa andũ mekũmũnyarara o na kana rĩrĩa mekũmũruma. Andũ acio oothe magaathira o ta nguo irĩĩtwo nĩ mũthũa no ũhonokania ũrĩa ngũheana nĩ wa tene na tene, na ũhootani wakwa nĩ wa hĩndĩ ciothe.” Arahũka, MWATHANI ũũke ũtũteithie! Hũthĩra ũhoti waku ũtũhonokie, ũhũthĩre o ta ũrĩa waũhũthĩrire matukũinĩ ma tene. Nĩ we wacucangire ndamaathia ya iriainĩ ĩrĩa ĩĩtagwo Rahabu ũkĩmĩtinangia icunjĩ icunjĩ. No we womirie iria na ũgĩthondeka kuo njĩra yagũthĩirwo. Wekire ũguo nĩguo andũ arĩa wahonokagia mahote kũringa. Andũ arĩa ũhonoketie megũcooka makinye Jerusalemu makĩrũũhagia; makĩinaga maanĩrĩire nĩgũkena. Megũtũũra makeneete tene na tene Matigaacooka kũigua kĩeha kana gwĩthikĩra rĩ o rĩ. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Niĩ mwene nĩ niĩ ngũheaga hinya. Ũgũgĩtigĩra mũndũ wetereire o gũkua nĩkĩ, na athiraga o ta ũrĩa nyeki ĩthiraga? Kaĩ ũriganĩirwo nĩ MWATHANI ũrĩa wakũũmbire, ũrĩa watambũrũkirie igũrũ, na agĩaka mũthingi wa thĩ yothe? Nĩkĩ gĩgũgĩtũma ũikare wĩtigĩrĩĩte marũrũ ma andũ arĩa makũhinyagĩrĩria na arĩa meendaga gũkũniina? Marũrũ maao matingĩgũkinyĩra o na rĩ. Arĩa mahingĩirwo mekũhingũrĩrwo o narua, matigũkuĩra njeera, na matirĩ hĩndĩ makaaga irio.” “Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai waku, nĩ niĩ huuhũkanagia iria, ndiihũ ciarĩo ikahuuhũrana na ũũru mũingĩ. Njĩtagwo MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Nĩngũheete ũrutani wakwa na ngakũgitĩra na hinya wakwa. Niĩ ndatambarũkirie igũrũ na ngĩaka mũthingi wa thĩ na ndĩreera andũ a Jerusalemu atĩrĩ, ‘Inyuĩ nĩ inyuĩ andũ aakwa.’ ” Jerusalemu, ta ũkĩra! Arahũka na ũrũũgame! Nĩũkundĩĩte gĩkombe kĩa ihera kĩrĩa MWATHANI aakũheire ũnyue araakarĩĩte. Wakĩnyuire ũkĩrĩĩo ũgĩthiĩ ũgĩtũgũũgaga. Ciana iria ciothe ũciarĩĩte-rĩ, gũtirĩ o na ũmwe ũngĩhota gũgũtongoria, ciana iria ciothe ũrereete gũtirĩ o na ũmwe wa gũkũnyiita guoko. Nĩũkomeirwo nĩ maũndũ meerĩ: bũrũri waku nĩwanangĩĩtwo ũgakira ihooru, andũ aaku nao nĩmooragĩĩtwo nĩ ng'aragu na mbaara. Nũũ ũngĩkĩhota gũkũhooreria? Koonainĩ cia njĩra ciothe andũ aaku nĩkũringĩka mararingĩka maagĩĩte hinya, mahaana o ta thwariga ĩnyiitĩĩtwo nĩ mũtego wa mũhĩti. Makundĩĩte maraakara ma Ngai makanyootoka. Inyuĩ andũ a Jerusalemu, o inyuĩ mũranyariirĩka, inyuĩ mũratugũũga ta mũrĩĩtwo nĩ ndibei, MWATHANI Ngai wanyu nĩekũmũmenyerera, na aramwĩra atĩrĩ, “Nĩngũmũthengeria gĩkombe kĩrĩa ndamũheire rĩrĩa ndaarĩ mũraakaru. Mũtigũcooka kũnyua gĩkombe kĩa marũrũ maakwa ma gũtũma mũthiĩ mũgĩtũgũũgaga. Acio mamũnyariiraga, nĩ o ngaahe gĩkombe kĩu, o acio matũmaga mũringĩke mũgakoma njĩrainĩ, na makamũrangaranga ta mũrĩ gĩko.” Jerusalemu, ũkĩra wĩhande rĩngĩ! Wee mũciĩ Mũtheru wa Ngai, wĩhumbe nguo cia riiri waku! Andũ a ndũũrĩrĩ matigaacooka gũkĩra ihingo ciaku rĩngĩ. Itũũra rĩa Jerusalemu, wĩribaribe rũkũngũ! Ũkĩra ũikarĩre gĩtĩ gĩaku gĩa ũthamaki! Itũũra rĩa Zayuni, wee ũkoreetwo ũrĩ ngombo, ruta bĩngũ icio woheetwo nacio! MWATHANI areera andũ aake atĩrĩ, “Mũtiendirio mbeeca, kwoguo o na mũtigũkũũrwo na mbeeca.” MWATHANI Ngai aroiga atĩrĩ, “Kĩambĩrĩriainĩ andũ aakwa mwathiire gũtũũra Misiri mũrĩ ageni; no marigĩrĩrioinĩ Aasiria nĩmaamũhinyĩrĩirie hatarĩ gĩtũmi. Rĩu gũũkũ Babiloni noguo kũrathiĩ na mbere. Mũrĩ ngombo na gũtirĩ mbeeca mũgũrĩĩtwo nacio. Arĩa maramwatha nĩkwĩraha mareraha na makanjagĩra gĩtĩĩo mĩthenya yothe. Andũ aakwa, mahinda marĩa megũũka, nĩmũkũmenya na mwĩtĩkie atĩ nĩ niĩ Ngai na atĩ nĩ niĩ ndĩroiga ũguo.” Kaĩ nĩ gĩkeno kĩnene kuona mũtũmwo ũrooka agereire ng'ongoinĩ, areeheete ũhoro mwega-ĩ! Aranĩrĩra ũhoro wa thaayũ, aramenyithania ũhoro mwega wa gũkũũrwo! Areera Zayuni atĩrĩ, “Ngai waku nĩ we rĩu ũrathamaka.” Atĩrĩĩrĩ, arĩa mararangĩra itũũra maraugĩrĩria oothe hamwe, makoigĩrĩria makĩrũũhagia! Nĩkuona marona na maitho maao MWATHANI agĩcooka Zayuni. Ambĩrĩriai kuugĩrĩria mũine mũrĩ hamwe mũkeneete, inyuĩ kũndũ kũrĩa kwanange thĩinĩ wa Jerusalemu. MWATHANI nĩahooreirie andũ aake, na agakũũra Jerusalemu. MWATHANI nĩegũtũmĩra guoko gwake gũtheru akĩonagwo nĩ ndũũrĩrĩ ciothe; ituri ciothe cia thĩ nĩikuona ũhonokania wa Ngai witũ. Thiĩi, thiĩi, umaai Babiloni inyuĩ mũgũkuua indo iria nyamũre cia Hekaarũ. Mũtikaanakuuanie kĩndũ o na kĩmwe kĩa iria irĩ thaahu, korwoi mũrĩ atheru, mũkiuma kuo. Mũtikoime kuo na ihenya kana ta andũ marethara. MWATHANI nĩ we ũkũmũtongoria, Ngai wa Isiraeli no we ũgũkorwo o haarĩa thuutha amũrangĩire. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Ndungata yakwa nĩkaagĩa na ũhootani wĩrainĩ wayo, na nĩkaagaathĩrĩrio mũno mũno. Andũ aingĩ nĩmaagegire rĩrĩa maamĩonire; ũthiũ wayo wathũũkangĩĩtio ũguo atĩ ndĩonekaga ĩhaana mũndũ o na haniini.” Ndũũrĩrĩ nyingĩ nĩkaagegeara, athamaki magaakira ki magegearĩĩte nĩ ũndũ wayo. Tondũ nĩmakoona ũndũ matarĩ meerwo, na mamenye ũndũ matarĩ maigua. Andũ makoigaga atĩrĩ, “Nũũ ũngĩetĩkirie ũndũ ũrĩa tũraheana rĩu? Nũũ ũngĩrahotire kuona guoko kwa MWATHANI ũndũinĩ ũyũ? Ndungata ĩyo yake yakũrire o ta mũtĩ mwĩthĩ ũraruta mĩri ũrĩ kũndũ kũũmũ. Ndĩarĩ na kĩũga atĩ nĩ geetha tũmĩĩrorere na ndĩarĩ thaka kana riiri atĩ nĩngĩagĩtũguucĩrĩirie na kũrĩ yo tũmĩende. Nĩyameneetwo na ĩgĩkaanwo nĩ andũ. Nĩ mũndũ wamenyereete gũkoragwo na kĩeha na kũrĩa thĩĩna. Aarĩ ta mũndũ woragĩrwo nĩ arĩa angĩ, nĩameneetwo na ithuĩ tũkĩmwona ta atarĩ kĩene. “Ĩndĩ, aarĩaga thĩĩna handũ haitũ, na akaigua kĩeha ithenya riitũ, o na gũkorwo tweciiragia atĩ nĩkũherithio aaherithagio na akahũũrwo nĩ Ngai. No rĩĩrĩ, aatiihangirio nĩ ũndũ wa meehia maitũ, na akĩhũũrwo nĩ ũndũ wa ũũru ũrĩa ithuĩ twekĩĩte. Ihera rĩrĩa aaherithio narĩo, nĩrĩo rĩatũreeheire thaayũ; kũhũũrwo kũrĩa aahũũrirwo, nĩkuo gwatũhonirie. Ithuothe nĩkũũra tuorĩĩte o ta ng'ondu, o mũndũ agathiĩ na njĩra yake. MWATHANI nĩamũkuuithirie mũrigo wa mahĩtia maitũ. “Na rĩĩrĩ, o na ahinyĩrĩrio na athĩĩnio ũguo-rĩ, ndaigana kwĩyarĩrĩria. Aakirire o ta gatũrũme keerekeire gũthĩnjwo, kana ta ng'ondu yetereire kwenjwo guoya. Aanyiitirwo na agĩtuĩrwo, ningĩ akĩerekerio kũũragwo. Gũtirĩ mũndũ wa arĩa maarĩ muoyo warũmbũyanirie na ũhoro wake. Aathengirio harĩ arĩa maarĩ muoyo, akĩũragwo ithenya rĩa mawĩhia ma andũ aitũ. Aatwarirwo mbĩĩrĩrainĩ hamwe na andũ arĩa aaganu, na agĩthikwo hamwe na andũ arĩa itonga, o na gũkorwo ndarĩ ngero aagereete o na kana akaaria maheeni.” MWATHANI aroiga atĩrĩ “Nĩ wendi wakwa kũhehenja ndungata yakwa; gĩkuũ kĩayo gĩgũtuĩka igongoona rĩa meehia. Nĩkoona rũciaro rwayo, na ĩtũũre mĩaka mĩingĩ. Na njĩra ya yo nĩngaahingia mĩbango yakwa. Thuutha wa gũkirĩrĩria mathĩĩna nĩkoona ũtheri na ĩcooke gũkena. Ndungata ĩyo yakwa thingu, na ũmenyo wayo nĩgaatũma andũ aingĩ matuwo athingu na nĩgeetĩkĩra kũherithio ithenya rĩao. Kwoguo nĩngaamĩhe igai hamwe na andũ arĩa anene, na hamwe na arĩa marĩ na hinya ĩgayanage indo iria itahĩĩtwo. Tondũ nĩyeheanire gũkua na ĩgĩtaranĩrio na andũ imaramari nĩ geetha ĩige ithenya rĩa imaramari nyingĩ, na ĩcithaithanĩrĩre cioherwo meehia maacio.” Jerusalemu, ũtariĩ o ta mũndũ wa nja thaata ũtarĩ wagĩa na ciana. No rĩu wee ũtarĩ waigua ruwo rwa kũheeo mwana, kena na ũrũũhie, tondũ wee ũratiganĩirio, nĩũkũgĩa na ciana nyingĩ kũrũũga mũndũ wa nja ũrĩa ũtũũranagia na mũthuuriwe. Araramia hema ĩrĩa ũtũũraga, raiharaihia mĩkanda, ũgaathe hema na ũhande higĩ irũme wega. Nĩũkaaramia mĩhaka na mĩena yothe, ciana ciaku nĩikeegwatĩra mabũrũri na ciiyũrie matũũra marĩa rĩu matarĩ na andũ. Tiga kũmaka, ndũrĩ hingo ũgaaconorithio. Tiga gũkua ngoro, ndũkaamenererio rĩngĩ. Riganĩrwo nĩ gĩconoko gĩa kwaga kwĩhokeka kĩrĩa warĩ nakĩo wahika o ro ũguo. Tiga kũririkana ihooru rĩa hĩndĩ ĩrĩa wateetwo nĩ mũthuuriguo. Ũrĩa wakũũmbire-rĩ, nĩ we ũgũtuĩka mũthuuriguo, na rĩĩtwa rĩake nĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli nĩ we ũgũkũũrĩĩte na eetagwo Ngai Mwene thĩ yothe. Isiraeli, ũtariĩ o ta mũtumia atiganĩirio na akamenwo na ngoro nĩ mũthuuriwe, kana ta mũtumia waingatirwo arĩ mũhiki o ro ũguo. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩegũgũcookerera. Aroiga atĩrĩ, “Ndĩragũteete kwa ihinda iniini, no rĩu ndĩragũcookerera na wendo mũnene. Ndĩragũthengeire kwa ihinda ndĩ na maraakara maingĩ, no ngũgũcookerera na wendo ũtagaathira tene na tene.” Nĩ MWATHANI mũgũkũũri woiga ũguo. “Ta ũrĩa ndeekire tene matukũinĩ ma Noa, ngĩĩhĩta atĩ maaĩ matigaacooka kũhumbĩra thĩ, noguo rĩu ngwĩhĩta atĩ ndigaacooka gũkũraakarĩra o na kana gũkũherithia. Atĩrĩĩrĩ, irĩma na ithũngũri no ithengio, no ũtugi wakwa ndũgaagũtiganĩria rĩ kana rĩ. Ngũtũũria kĩrĩĩkanĩro gĩakwa nawe gĩa thaayũ aagu na aagu.” MWATHANI ũrĩa ũkũiguagĩra tha nĩ we woiga ũguo. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Jerusalemu ũnyariirĩkĩĩte na ũkainainio, na ndũrĩ na mũndũ wa gũkũũmĩrĩria. Nĩngwaka mũthingi waku rĩngĩ na ngũwaka na mahiga marĩa ma goro. Mĩnaara yaku ngũmĩaka na mahiga ma goro ma rubi, ihingo ciaku nacio ndĩciake na mahiga mekũhenia ta mwaki, nacio thingo ciaku ciothe hũthĩre mahiga marĩa ma goro mũno. “Ciana ciaku ciothe nĩ niĩ mwene ndĩrĩcirutaga na ndũme igaacĩre na igĩe na thaayũ mũingĩ. Waragania na kĩhooto nĩcio irĩkũrũũgamagĩrĩra, na ũikare ũtarĩ na mũndũ ũgũkũhinyĩrĩria, kana ũgũkũiga na ihooru, tondũ ũndũ ũcio ndũgaagũkinya hakuhĩ. Mũndũ wothe ũgaagũũkĩrĩra, ageeka ũguo atarĩ na rũũtha rwakwa. Ũrĩa naake ũgaagũtharĩkĩra, nĩ we ũkaahootwo. “Atĩrĩĩrĩ, nĩ niĩ nyũũmbaga mũturi, naake agaakia mwaki agatura indo cia mbaara. No niĩ nyũũmbaga mũũthigari ũrĩa ũtũmagĩra indo cia mbaara akooragana. Gũtirĩ indo cia mbaara igaathondekwo cia gũkũhũũra, ikaahota gũkũhũũra. Wee nawe nĩũrĩkiragia mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩgũthitangaga. Nĩ niĩ ndĩgitagĩra ndungata ciakwa na no niĩ ndĩciheaga ũhootani.” Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Haaha harĩ na maaĩ, mũndũ o wothe ũnyootiĩ nĩoke. Inyuĩ na inyuĩ mũtarĩ na mbeeca, ũkaai mũgũre irio mũrĩe. Ũkaai mũgũre ndibei na iria, gũtirĩ mbeeca mũgwĩtio. Atĩrĩĩrĩ, mũhũthagĩra mbeeca cianyu na indo itangĩmũhũũnia nĩkĩ? Mũhũthagĩra mĩcaara yanyu na mũgatigwo mũtaiganĩĩtie nĩkĩ? Thikĩrĩriai na mwĩke ũrĩa nguuga, na nĩmũrĩrĩaga irio iria njega mũno. “Tegaai matũ mũthikĩrĩrie na mũũke harĩ niĩ. Ũkaai harĩ niĩ na nĩmũgũtũũra muoyo. Nĩngũthondeka kĩrĩĩkanĩro gĩa gũtũũra na inyuĩ na ndĩmũhe iraathimo iria ndeerĩire Daudi. Nĩndatuire Daudi mũtongoria na mũnene wa ndũũrĩrĩ, na nĩndamũhũthĩrire ngĩonia ndũũrĩrĩ ũhoti wakwa. Nĩmũgaatũmanĩra ndũũrĩrĩ ng'eni, na ndũũrĩrĩ icio itamũũĩ igooka kũrĩ inyuĩ iteng'ereete. Niĩ MWATHANI Ngai wanyu, o niĩ Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, nĩ niĩ ngaatũma ũndũ ũcio ũtuĩkĩke, na nĩngaamũheithia gĩtĩĩo na riiri.” Atĩrĩĩrĩ, cariai MWATHANI rĩrĩa angĩoneka; mũhooei rĩu e hakuhĩ. Andũ arĩa imaramari nĩmatigane na mĩtugo yao; na arĩa matarĩ athingu magarũrĩre mĩciirĩrie yao. Nĩmacookerere MWATHANI Ngai witũ, nĩekũmaiguĩra tha na amoohere. Tondũ-rĩ, niĩ MWATHANI ndĩroiga atĩrĩ, “Meciiria maakwa matihaanaine na maanyu na njĩra ciakwa itiringaine na cianyu. Ta ũrĩa igũrũ rĩraihanĩrĩirie na thĩ, noguo njĩra ciakwa iraihanĩrĩirie na cianyu, na noguo meciiria maakwa matiganĩĩte na maanyu. “Atĩrĩĩrĩ, mbura na mbarabu ciumaga igũrũ na iticookaga na kũu igũrũ itaihũgĩĩtie thĩ. Igagĩtũma mĩmera ĩmere na ĩkũre, nacio irio cia kũrĩa na mbegũ cia kũhanda ikooneka. Ũguo noguo mũgambo ũrĩa njaragia, ũtarĩnjookagĩrĩra ũtahingĩĩtie ũrĩa ndĩũbangĩire. Ndũkaaga kũhingia mũbango ũrĩa ndĩũbangĩire na nĩũrĩĩkaga ũrĩa wothe ndĩũtũmĩĩte ũgeeke. “Atĩrĩĩrĩ, mũkoima Babiloni mũkeneete na mũrekererio muume kuo na njĩra ya thaayũ. Irĩma na tũthũngũri nĩikaanũka ikĩinaga mbere yanyu: nayo mĩtĩ yothe ya mũtitũ yanĩrĩre nĩgũkena. Mĩthengera nĩyo ĩgakũra kũrĩa rĩu kũrakũra mĩtare. Mĩhandathi nayo ĩkũre kũrĩa rĩu kũrakũra cong'e. Ũndũ ũcio ũgĩtuĩke rũũri rwa gũtũũra tene na tene rwakũririkananagia ũrĩa niĩ MWATHANI njĩkĩĩte.” MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Ĩkagaai maũndũ ma waragania na ma ũthingu, nĩ gũkorwo nĩngũũka o na ihenya ndĩmũhonokie. Kũraathimwo nĩ mũndũ wothe wĩkaga na akarũmia maũndũ maya: ũhingagia wega mũthenya wa Thabatũ akaaga kũmĩthaahia; na ũrĩa wĩrigagĩrĩria gwĩka ũndũ o ũrĩkũ mũũru. “Mũtikaanareke mũrũũrĩrĩ ũrĩa wĩnyiitithanĩĩtie na andũ a MWATHANI, oige, ‘MWATHANI nĩekũnyamũrania na andũ aake.’ Mũndũ mũrũme mũhakũre ndakaanarekwo ecookie akiugaga, ‘Niĩ ndirĩ kĩene, tondũ ndingĩhota gũciara.’ MWATHANI areera mũndũ ta ũcio atĩrĩ, ‘Ũngĩhingagia mĩthenya ya Thabatũ, ũgeekaga maũndũ marĩa makenagia MWATHANI ũkarũmagia kĩrĩĩkanĩro gĩakwa, nĩngaatũma ũririkanagwo Hekaarũinĩ yakwa na gatagatĩinĩ ka andũ aakwa, gũkĩra rĩrĩa ũngĩagĩire na ciana cia aanake na cia airĩĩtu. Nĩngaakũheithia ngumo ĩtagaathira.’ ” Andũ a ndũũrĩrĩ arĩa menyiitithanĩĩtie na andũ a MWATHANI, nĩguo matungatagĩre na meendage MWATHANI, mahingagia mĩthenya ya thabatũ, matekũmĩthaahia, o na marũmagia kĩrĩĩkanĩro, MWATHANI arameera atĩrĩ, “Nĩngũmũreehe Zayuni, kĩrĩma kĩrĩa gĩakwa gĩtheru, ndeke mũkene mũrĩ nyũmbainĩ yakwa ya kũhoera, na nyamũkagĩre magongoona marĩa mũrĩrutagĩra kĩgongoonainĩ gĩakwa. Nĩ gũkorwo Hekaarũ yakwa ĩrĩĩtagwo ‘Nyũmba ya kũhoerwo nĩ ndũũrĩrĩ ciothe.’ ” MWATHANI Ngai, ũrĩa ũcookeetie andũ aake a Isiraeli kuuma ithaamĩrio, aroiga atĩrĩ, “Nĩngaareehe andũ angĩ ndĩmaturanĩre na acio ndĩkĩĩtie gũcookia.” MWATHANI eerĩĩte ndũũrĩrĩ ng'eni ciũke irĩ na ũũru mũingĩ o ta wa nyamũ cia gĩthaka, itambururange andũ aake. Tondũ aroiga atĩrĩ, “Atongoria a Isiraeli arĩa maagĩrĩirwo nĩgũkaania andũ nĩ itumuumu. Nĩ andũ matarĩ na ũũgĩ o na atĩa, oothe no ta ngui iria itakũgaga. Meendeete o gũkoma marootage makĩng'orotaga. Nĩ ngui ngoroki itarĩ kĩndũ kĩngĩihũũnia. Arĩithi nao matirĩ na ũũgĩ o na atĩa. Mũndũ o mũndũ arathiĩ na njĩra yake, ageecarĩrie indo cia kwĩguna nacio. Maikaraga makĩĩranaga ‘Ũkaai tũnyue ndibei tũrĩĩo. Rũũciũ rũgaakorwo rũrĩ rwega gũkĩra ũũmũũthĩ.’ ” Atĩrĩĩrĩ, andũ arĩa athingu no gũthira marathira, na gũtirĩ mũndũ ũrarũmbũyania nao. Andũ arĩa ehokeku no gũkua marakua, na gũtirĩ mũndũ ũramenya atĩ andũ acio athingu nĩgũthengio marathengio thĩĩnainĩ, matwarwo kũndũ kũrĩ na thaayũ. Andũ arĩa matũũraga ũtũũro wa ũthingu, makua matwaragwo makahuurũke. Ũkaai haaha, inyuĩ maciaro ma mũtumia mũrogi, o inyuĩ ciana cia itharia na maraaya. Nũũ mũrathaaka naake? Nũũ mũrathamĩria kanua mũkĩmũrutagĩra rũrĩmĩ? Githĩ mũticiarĩirwo meehiainĩ na maheeniinĩ? Inyuĩ mũhũũragĩra ũmaraaya mĩgandiinĩ yanyu ĩrĩa mĩamũre na mũtĩinĩ o wothe mũruru. Mũrutaga ciana cianyu magongoona, mwĩ kũu ciandainĩ cia rũũĩ na ngurungainĩ cia mahiga. Ningĩ muoyaga mahiga marĩa manyoroku ma kũu ciandainĩ icio, mũkamatua ngai na mũgacithaathaiya. Mũgacooka mũgacitwarĩra ndibei ta arĩ ihaki, o na mũgacireehere irio cia mĩgũnda. Mũragĩciiria atĩ nĩngenagio nĩ ũguo wothe? Mũthiaga irĩmainĩ iria ndaaya, o kũu mũkoragwo mũthiĩte kũruta magongoona maanyu, mũgathondeka ũrĩrĩ wa gũkomania. Mũigaga mĩhianano yanyu thuutha wa mĩrango ya nyũmba cianyu, nĩ gũkorwo mwandiganĩria, mũrutaga nguo mũkahaica ũrĩrĩ mũgakomanie, na mũgakĩarĩrĩria mbeeca iria mũkũhe acio mũgũkoma nao. Mũgakĩhũũra ũmaraaya o kũu mũroreete mĩhianano ĩyo yanyu. Mwĩhakaga maguta marĩa manungaga wega na ũingĩ, mũgathiĩ gũthaathaiya ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Moleku. Nĩ geetha muone ngai cia gũthaathaiya mũtũmaga andũ kũndũ kũraaya, o na mũkamatũma nginya kwa arĩa akũu. Na rĩĩrĩ, o na mwanogio nĩ kũũrũũra, mũtiĩcookagĩra mũkoiga, “Tũraruta wĩra wa tũhũ.” Mwĩyonaga ta mwagĩa na hinya ũngĩ mwerũ, na nĩkĩo mũtatiganagĩria ũhoro ũcio. “Atĩrĩĩrĩ, nĩ ngai irĩkũ icio imũmakagia na mwĩtigagĩra ũguo nĩ geetha mũũheenie, na mũndiganĩrie na mwage gwĩciiria ũhoro wakwa o na haniini? Hiihi mwagire kũũhe gĩtĩĩo tondũ nĩngirĩĩte ihinda iraaya? Tondũ mwĩciiragia nĩmũreeka wega-rĩ, nĩngũkiumbũrania ciĩko icio yanyu, na ngai icio cianyu itimũteithia. Rĩrĩa mũrĩkaya mũteithio-rĩ, mũũnganio ũcio wa ngai cianyu ta nĩũrĩmũteithia! Rũhuuho rũrĩcikuua ciothe, rũcieherie ciothe na ihuruutana o rĩmwe. Arĩa oothe maigaga mwĩhoko wao thĩinĩ wakwa nĩ o makaagaya bũrũri na maathaathayagĩrie Hekaarũinĩ yakwa.” Hĩndĩ ĩyo nĩgũkaanĩrĩrwo atĩrĩ, “Thikaai marima! Thikaai marima! Theriai njĩra. Thengiai mĩhĩnga yothe njĩrainĩ iria andũ aakwa mekũgerera.” Nĩ gũkorwo Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ, o we ũtũũraga tene na tene, na rĩĩtwa rĩake nĩ rĩtheru, aroiga atĩrĩ, “Niĩ ndũũraga igũrũ kũrĩa gũtheru no ningĩ nĩngoragwo hamwe na andũ arĩa enyiihia na arĩa merirĩĩte, nĩ geetha njookerie mĩoyo na ngoro ciao hinya. Amu hĩndĩ ciothe ndirĩikaraga ngĩmatetagia kana ndĩmaraakarĩire. Ingĩĩka ũguo, mĩoyo yao na ngoro ciao iria ndoombire, no ciage hinya. Nĩndaraakaririo nĩ waganu na ũkoroku wao ngĩmaherithia na ngĩmatiganĩria. Nao makĩũmia ciongo, magĩthiĩ na mbere kũrũmĩrĩra mĩtugo ĩyo yao. “Nĩnyoneete ũrĩa meekĩĩte, no nĩngũmahonia. Nĩngũmatongoria na ndĩmateithie na nyũmĩrĩrie arĩa maramacakaĩra. Nĩngũhe andũ oothe, a gũkuhĩ na a kũraaya, thaayũ! Na nĩngũmahonia. No rĩĩrĩ, andũ arĩa aaganu mahaana o ta iria rĩrĩa rĩtahooragĩra, na rĩtangĩhoorereka, makũmbĩ maarĩo mahũũrahũũranaga makĩminjaga na igũrũ ndooro na gĩko. Andũ arĩa aaganu mationaga thaayũ.” Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. Atĩrĩĩrĩ, tigaai gwĩciiria: atĩ MWATHANI ndarĩ na hinya o na haniini wa kũmũhonokia, kana atĩ ahingĩĩte matũ ũguo atĩ ndangĩhota kũigua mwamũkaĩra! No rĩĩrĩ, mahĩtia maanyu nĩ mo meekĩrĩĩte mũhaka gatagatĩ kaanyu na Ngai wanyu. Meehia maanyu nĩ mo matũmĩĩte Ngai amwĩhithe, akaaga kũmũigua mwamũhooya. Nĩ gũkorwo mooko maanyu nĩmaitithĩĩtie thakame nyingĩ, ciara cianyu ikagera ngero nyingĩ, tũnua twanyu tũkaaria maheeni maingĩ, na nĩmĩ cianyu nacio ikaaria waganu mũingĩ. Mwatwarana igootiinĩ mũtithitanganagĩra maũndũ na kĩhooto, ningĩ gũtirĩ wĩyaragĩrĩria arũmĩrĩire ũthingu. Mwĩhokaga mĩgambo ĩtarĩ kĩene na mũkaaria maheeni, gũgakĩonekaga mathĩĩna na maũũru maingĩ. Mũgakĩhaana o ta mũkomereirie matumbĩ ma nyoka cia thumu, kana andũ maroogotha ndigi cia rũrenda rwa mbũmbũĩ. Mũndũ angĩrĩa itumbĩ rĩmwe, no gũkua angĩkua, itumbĩ rĩu rĩngĩkomererio rĩtũrwo, riumaga o nyoka ya thumu. Ta ũrĩa ndigi cia rũrenda rwa mbũmbũĩ itangĩhota gũthondeka nguo cia kwĩhumbĩra, no taguo mũtangĩhota kwĩhumbĩra na ikĩro cianyu, tondũ ciĩko cianyu no cia waganu mũtheri. Mũhanyũkagĩra gwĩka ũũru, mũkehĩkahĩka kũũraga andũ arĩa matarĩ na mahĩtia. Mũhiũhaga gwĩciiria o kũgera ngero, na kũrĩa mwagerera mũgatiga mwananga na mwatharia. Mũtirũmbũyanagia na maũndũ ma thaayũ, o na kana mũkarũmĩrĩra njĩra cia waragania. Ningĩ mũrũmagĩrĩra njĩra cia ungumania, na gũtirĩ mũndũ wĩiguaga arĩ na thaayũ acigerera. Atĩrĩĩrĩ, tũtĩrũmagĩrĩra njĩra cia waragania, na tũtirũmagia ũhoro wa ũthingu. Nĩkĩo twĩhokaga ũtheri, no tũkeyona o ndumainĩ, twendaga gũthiĩra ũtheriinĩ, no tũthiagĩra o ndumainĩ. Tũthiaga tũkĩhambahambataga ta itumuumu, tũgagĩthiĩ tũkĩhĩngagwo mũthenya barigici o ta arĩ ũtukũ. O na kana ta andũ marathiĩra kũndũ kũrĩ nduma o ta ya kwa arĩa akuũ. Tũthiaga tũceemeete o ta nduba, ithuĩ oothe tũcaayaga o ta ndutuura. Twetagĩrĩra tuone waragania, no tũtiwonaga, twetagĩrĩra ũhonokio, naguo ũgatwĩtheema. MWATHANI, nĩtũkwĩhĩirie mũno, mawĩhia maitũ nĩmaratũthitanga na nĩtũmooĩ moothe. Nĩtũkũremeete na tũgagũkaana, tũgagũtiganĩria na tũkaaga gũgwathĩkĩra. Twaragia o ũhoro wa kũhinyanĩrĩria na gũũkanĩrĩra, ngoro ciitũ igataranagia o ũhoro wa maheeni. Nĩ ũndũ ũcio waragania nĩũthengeetio, naguo ũthingu ũgagĩikara o haraaya. Tũcĩrainĩ tuothe ũhoro wa ma nĩkũrangĩrĩrio ũrarangĩrĩrio, na kĩhooto gĩtingĩonerwo handũ kuo. Ũhoro wa ma wagĩĩte na njĩra nene ũguo atĩ mũndũ wothe ũteekaga ũũru nĩkũherithio aherithagio. MWATHANI nĩoneete ũguo wothe, na nĩaraakarĩĩte tondũ gũtirĩ na waragania o na haniini, Nĩamakĩĩte nĩkuona atĩ gũtirĩ mũndũ wa gũteithĩrĩria andũ arĩa ahatĩrĩrie. Nĩ ũndũ ũcio egũtũmĩra ũhoti wake, amahonokie na amahe ũhootani. Akwĩhumba ũthingu ta arĩ gako ga kwĩgitĩra gĩthũri, egwĩkĩra ũhootani mũtwe ta arĩ ngobia, akĩĩhumbe wendi mũnene wa gũthondeka maũndũ wega, na wa kũherithia na kũrĩhanĩria maũũru marĩa andũ meekĩĩtwo. Ekũrĩha mũndũ o mũndũ kũringana na ikĩro ciake, thũ ciake, o na iria irĩ bũrũri wa kũraaya, aciherithie araakarĩĩte. Kuuma mwena wa irathĩro kinya wa ithũĩro, gũtirĩ ũtakaahe rĩĩtwa na riiri wake gĩtĩĩo. Naake agooka o ta rũũĩ rũraikania nĩ kũiyũra, na o ta kĩhuuhũkanio kĩa rũhuuho. MWATHANI arakĩĩra andũ aake atĩrĩ, “Nĩngũũka Jerusalemu ndĩmũgitĩre, na ndĩmũhonokie inyuothe mũtiganĩirie meehia maanyu. Njooke thondeke kĩrĩĩkanĩro na inyuĩ ta ũũ: ndĩmũhe hinya wakwa na mataaro maakwa mũtũũre nacio aagu na aagu. Inyuĩ na inyuĩ kuuma rĩu mũtũũre mũnjathĩkagĩra na mũrutaga ciana cianyu kũnjathĩkagĩra hingo ciothe.” Jerusalemu, arahũka ũkenge o ta riũa, riiri wa MWATHANI nĩũkũmũrĩkĩĩte! Atĩrĩĩrĩ, nduma ndumanu nĩkaahumbĩra thĩ, o na ĩhumbĩre andũ; no MWATHANI nĩagaakũmũrĩka, na riiri wake nĩũkooneka igũrũ rĩaku. Ndũũrĩrĩ igooka ũtheriinĩ ũcio waku, nao athamaki mooke ũkenguinĩ waku ũrĩa ũgaakorwo ũhaana ta wa riũa rĩkĩratha. Rora mĩena yothe wĩyonere; andũ oothe marongana mookĩĩte na kũrĩ we. Aanake aaku mekuuma kũndũ kũraaya, nao airĩĩtu aaku mooke makuuĩĩtwo na mũgongo ta ciana. Ũrĩona ũguo, gĩthiithi gĩaku gĩthere, ũrũũgarũũge nĩgũkena. Nĩ gũkorwo ũtonga wa ndũũrĩrĩ ũrĩreehwo na kũrĩ we; ũrĩreehwo na kũrĩ we ũgereirio iriainĩ rĩrĩa inene. Ndũũru cia ngamĩĩra, o na njaũ cia ngamĩĩra cia kuuma Midiani na Efa, ikaaraha ihaaroinĩ ciaku. Ciothe ikoima Sheba ikuuĩĩte thahabu na ũbaani, andũ nao makaaragia ndeto njega cia ũrĩa MWATHANI eekĩĩte. Ndũũru ciothe cia ng'ondu cia Kedari ikaahũũrwo cierekeirio na kũrĩ we; ndũrũme cia Nebaiothi ũcirutage magongoona; ciathĩnjwo na ciaigĩrĩrwo kĩgongoona gĩakwa nĩngaaciamũkĩra, na thakarie Hekaarũ yakwa gũkĩra mbere. Atĩrĩĩrĩ, aarĩa nĩ a marooka moombũkĩĩte ta matu, kana ta ndutuura ikĩinũka gwacio? Nĩ andũ a kũraaya arĩa maigĩĩte mwĩhoko wao thĩinĩ wakwa, meeri cia Sipania nĩcio itongoreetie. Irooka ikuuĩĩte andũ aaku kuuma kũndũ kũraaya, irĩ na betha na thahabu ciacio, nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa MWATHANI Ngai waku, o we ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli, tondũ nĩ we ũkũheete riiri ũcio. Atĩrĩĩrĩ, andũ ageni nĩ o magaaka thingo ciaku; nao athamaki aao nĩmagooka gũgũtungatĩra. Tondũ o na akorwo nĩndakũherithirie nĩkũraakara, rĩu nĩngũkũiguĩra tha na nĩngũgũtuga. Ihingo ciaku igaikaraga irĩ hingũre, itikaahingagwo mũthenya na ũtukũ, nĩguo ũkaareehagĩrwo ũtonga wa ndũũrĩrĩ, nao athamaki mooka magatoonya. No rĩĩrĩ, ndũũrĩrĩ iria itagaagũtungatagĩra, nĩkũniinwo ikaaniinwo biũ. Ũthaka wothe wa Lebanoni nĩũkaareehwo gwaku, mĩtĩ ĩrĩa mĩthaka mũno ya mĩcindanũgũ, mĩthengera na mĩkarakaba, yothe ĩkaareehwo ĩgemie Hekaarũ yakwa, na ĩthakarie harĩa ndĩrĩrũũgamaga. Ciana cia andũ arĩa maanakũhinyĩrĩria, igooka ikĩũinamĩrĩre ikũhe gĩtĩĩo. Arĩa maanakũmenereria, magooka megũithie magũrũinĩ maaku. Oothe magaagwĩtaga “Itũũra rĩa MWATHANI,” na magwĩtage “Zayuni, Mũciĩ wa Ngai Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli.” Ndũgaacooka gũtiganĩrio na kũmenwo, kana kũũragĩrwo nĩ mũndũ o wothe. Handũ ha ũguo, ngaagũtua kũndũ gwa gwĩtĩĩagwo nakuo tene na tene na gwa gũkenagĩrwo nĩ njiarwa na njiarwa. Nĩ we ũkaarigia na ũtonga wa ndũũrĩrĩ na wa athamaki. Na nĩũkaamenya atĩ niĩ MWATHANI, o niĩ Ngai Mwene Hinya wothe, Ngai wa Isiraeli, nĩ niĩ ngũhonokeetie na ngagũkũũra. Handũ ha gĩcango, ngaakũreehithĩria thahabu, handũ ha cuuma ngũreehithĩrie betha, handũ ha mĩtĩ ngaakũreehithĩria gĩcango, na handũ ha mahiga ngũreehithĩrie cuuma. Nĩngaatũma wathagwo na thaayũ, na ũtuagĩrwo na njĩra ya kĩhooto. Haaro itigaacooka kũiguuo thĩinĩ wa bũrũri waku, na ng'aragu kana mwanangĩko itikaiguĩke mĩhakainĩ yaku. Nĩngaakũmenyagĩrĩra na ngũgitagĩre o ta rũthingo, nawe nĩũkangoocaga tondũ nĩngũhonokeetie. Riũa tirĩo rĩgaacooka gũkũmũrĩkaga mathaa ma mũthenya, o na kana mweri mathaa ma ũtukũ. No rĩĩrĩ, niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ngaatuĩka ũtheri waku wa tene na tene, na nduĩke riiri waku. Riũa rĩaku na mweri waku itigaacooka gũthũa, nĩ gũkorwo, niĩ MWATHANI ngaakorwo ndĩ ũtheri waku wa tene na tene. Ningĩ matukũ maaku ma kĩeha nĩmagaathira. Andũ aaku oothe magaakoragwo marĩ athingu, na nĩmakeegwatĩra bũrũri ũyũ ũtuĩke wao tene na tene. Magaatuĩka mũtĩ ũrĩa handĩĩte na mooko maakwa; maũndũ macio ngaameeka nĩguo ngoocagwo. Ũrĩa mũniini wanyu agaakũra atuĩke mũhĩrĩga, naake ũrĩa ũtarĩ na hinya atuĩke rũũrĩrĩ rwĩ na hinya mũno. Hĩndĩ ĩrĩa njagĩrĩru yakinya, ngeeka ũguo na ihenya mũno. Nĩ niĩ MWATHANI! Atĩrĩĩrĩ, Roho wa MWATHANI Ngai arĩ hamwe na niĩ, nĩ ũndũ MWATHANI anjitĩrĩirie maguta agaathuura; Andũmĩĩte ndwarĩre athĩĩni ũhoro mwega; ngoomĩrĩrie arĩa makuĩte ngoro, ngamenyithie andũ arĩa manyiitĩĩtwo atĩ nĩmarekererio, na arĩa me njeera ndĩmamenyithie atĩ nĩmoohorwo. Andũmĩĩte ngamenyithanie atĩ mwaka ũrĩa MWATHANI egũtugana na mũthenya ũrĩa ekũherithania nĩũkinyĩĩte, na ngoomĩrĩrie arĩa oothe maracakaya. Andũmĩĩte ngahaarĩrĩrie arĩa maanacakaya marĩ Zayuni; ndĩmahuure mũhu mũtwe, ndĩmeekĩre mahũa. Ndĩmahake maguta ma ũkeni handũ ha ma kĩeha, ningĩ ndĩmahe rwĩmbo rwa ũgooci handũ rwa ihooru; nĩguo meetagwo mĩtĩ ĩrĩa MWATHANI ahandĩĩte nĩguo agoocagwo. Nao magĩcooke maake nyũmba iria ciamomoreetwo tene, o na iria ciatiganĩirio; mariũkie matũũra marĩa maanangĩĩtwo, magatigwo matarĩ andũ mĩaka na mĩaka. Ageni-rĩ, nĩ o marĩmũrĩithagĩria ndũũru cianyu, na no o marĩmũrĩmagĩra mĩgũnda, na mamenyagĩrĩre mĩthabibũ yanyu. No inyuĩ mũrĩĩtagwo athĩnjĩri Ngai a MWATHANI na atungatĩri Ngai witũ; mũrĩrĩaga ũnoru wa ndũũrĩrĩ na mwĩkenagie na ũtonga wacio. Nĩ ũndũ wa ũrĩa mwanaconorithio, mũkaarĩhwo maita meerĩ: handũ ha kwagĩrwo gĩtĩĩo nĩgũkenera mũgaakenera ũgai wanyu. Ningĩ nĩmũgaatũũra bũrũri wanyu, ũtonga wanyu wongerereke keerĩ na mũtũũre mũkenaga. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Niĩ MWATHANI nyendeete waragania; ngathũũra ũtuunyani na ũhinyanĩrĩria. Nĩngaatuga andũ aakwa hatarĩ na itherũ, na thondeke nao kĩrĩĩkanĩro gĩa gũtũũra tene na tene. Andũ acio aakwa nĩmakaagĩa igweta thĩinĩ wa ndũũrĩrĩ. Arĩa oothe makaamoonaga nĩmakaamenya atĩ nĩ andũ a rũũrĩrĩ arĩa niĩ MWATHANI ndaathimĩĩte.” Nĩndĩrĩkenagĩra MWATHANI Ngai wakwa na njanjamũkage, tondũ nĩanjĩkĩrĩĩte nguo ya ũhonokio na ya ũthingu, o ta ũrĩa mũhikania egemagia na mahũa, kana mũhiki na mathaga maake ma goro. Nĩ gũkorwo o ta ũrĩa mbegũ imeraga tĩĩriinĩ, na o ta ũrĩa irio ikũraga mĩgũndainĩ, ũguo noguo MWATHANI Ngai agaatũma ũgooci na ũthingu cionekane ndũũrĩrĩinĩ ciothe. Atĩrĩĩrĩ, nĩ ũndũ wa Jerusalemu, ndigaakira na nĩ ũndũ wa Zayuni ndikaahuurũka, itooneete waragania warĩĩte kuo o ta ũtheri. na ũhonokania wakanĩĩte kuo o ta tooci. Hĩndĩ ĩyo ndũũrĩrĩ nĩikoona ũthingu waku, nao athamaki oothe moone riiri waku, nawe ũcooke ũheeo rĩĩtwa rĩngĩ rĩerũ, rĩĩtwa o rĩrĩa MWATHANI we mwene agaagũthuurĩra. Nawe ũgĩtuĩke thũmbĩ ya riiri ya MWATHANI Ngai. na kĩraũni gĩa ũthamaki kĩa Ngai. Ningĩ wee ndũgaacooka gwĩtwo “Mũtirike,” kana bũrũri waku ũcooke gwĩtwo, “Mũtiganĩrie.” Wee ũgeetagwo “Mwendwa wakwa,” Naguo bũrũri wĩtagwo “Mũgũre.” Tondũ MWATHANI nĩakeneetio nĩ we, na egũtuĩka ta mũthuuri wa bũrũri waku. Amu o ta ũrĩa mwanake ahikagia mũirĩĩtu thingi, noguo ũrĩa wagwakire agaakũhikia. o ta ũrĩa mũhikania akenagĩra mũhiki wake, noguo Ngai waku agaagũkenera. Jerusalemu, nĩnjigĩĩte arangĩri thingoinĩ ciaku, mũthenya wothe na ũtukũ wothe matirĩkiraga. Inyuĩ na inyuĩ mũririkanagia MWATHANI ciĩranĩro ciake, mũtikaananoge, o na kana mũhe MWATHANI ũhuurũko, atacookanĩrĩirie Jerusalemu, na akamĩtua itũũra rĩa gwĩtĩĩagwo narĩo gũũkũ thĩ. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩehĩtĩĩte, aambararĩĩtie guoko gwake kwa ũrĩo, kũrĩa kũrĩ hinya, akoiga atĩ ndarĩ hingo akaareka thũ cianyu ciĩkenie na irio cia mĩgũnda yanyu o na kana andũ a ndũũrĩrĩ manyue ndibei ĩrĩa inyuĩ mũnogeire. No rĩĩrĩ, arĩa marigethaga nĩ o marĩrĩaga magĩcookagĩria MWATHANI ngaatho, arĩa marĩhihaga ndibei nĩ o marĩmĩnyuagĩra ithakuinĩ cia Hekaarũ yakwa. Atĩrĩĩrĩ, andũ a Jerusalemu, taumagaraai, mũthiĩ mũhĩtũke ihingo, thondekaai barabara nĩ ũndũ wa andũ aanyu magĩcooka. Thikaai marima na mwaraganie barabara ĩyo! Thengiai mahiga moothe! Handaai ibaaũ ndũũrĩrĩ icione. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩanĩrĩire thĩ yothe akoiga atĩrĩ, “Ĩraai andũ a Jerusalemu MWATHANI nĩarooka kũmũhonokia. Arooka arĩ na iheeo ciake atongoreetio nĩ andũ arĩa ahonokeetie.” Acio nĩ o marĩĩtagwo “Andũ arĩa atheru arĩa mahonokeetio nĩ MWATHANI.” Nawe Jerusalemu ũrĩĩtagwo, “Itũũra rĩrĩa rĩende” no ti “Itũũra rĩrĩa rĩtiganĩrie.” Nũũ ũrooka oimĩĩte itũũra rĩa Bozira rĩrĩa rĩrĩ bũrũri wa Edomu? Nũũ ũyũ ũrooka ehumbĩĩte nguo cia rangi mũtuune, na agathiĩ arĩ na hinya na ũhoti mũnene? “Nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa waragia ũhoro wa ũthingu na wĩ na hinya wa kũhonokania.” Nguo ciaku-rĩ, ironeka irĩ cia rangi mũtuune nĩkĩ? Ihaana cia mũndũ ũkũrangarangaga kĩhihĩroinĩ gĩa thabibũ nĩkĩ? Nĩkũrangaranga ngũrangarangaga kĩhihĩroinĩ gĩa thabibũ ndĩ nyiiki. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe uuma ho no niĩ. Nangarangire ndũũrĩrĩ na maraakara na mang'ũrĩ, thakame yacio yagĩitĩkangĩra nguo ciakwa ciothe. Nĩ gũkorwo nĩnduĩte na ngoro atĩ nĩngwĩrĩhĩria na atĩ mwaka wa kũhonokia andũ aakwa nĩũrĩĩkĩĩtie gũkinya. Atĩrĩĩrĩ, ndaroranga ndĩrona gũtiraarĩ o na ũmwe wa kũndeithia, ndĩrakĩmaka, no ndĩnoona wa kũũnyũmĩrĩria. Hĩndĩ ĩyo ndĩrakĩĩyũmĩrĩria, na mang'ũrĩ maakwa maranjĩkĩra hinya. Ndĩrakĩrangaranga ndũũrĩrĩ ndĩ na maraakara, irakĩnyua mang'ũrĩ maakwa irarĩĩo, na ndĩraitanga thakame yacio thĩ. Nĩngũmenyithania mootugi ma MWATHANI, na ndĩmũgooce, nĩ ũndũ wa maũndũ moothe marĩa atwĩkĩire, o na nĩ ũndũ wa maũndũ meega na manene marĩa eekĩire nyũmba ya Isiraeli, kũringana na ũingĩ wa ũtugi na tha ciake. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Aya nĩ andũ aakwa, nĩ andũ matangĩĩheenia.” Agĩgĩtuĩka mũhonokia wao. Mathĩĩnainĩ maao moothe matiahonokagio nĩ mũraika, MWATHANI we mwene nĩ we wamahonokagia. Amaahonokagia nĩ ũrĩa aameendeete na aamaiguĩra tha, aatũire amarũũgamagia na amakuaga hĩndĩ ciothe. No rĩĩrĩ, nĩmaamũũkĩrĩire na makĩraakaria roho wake mũtheru, naake agĩkĩmahutaatĩra agĩtuĩka thũ yao na akĩrũa nao. Nao magĩcooka kũririkana mahinda ma tene, matukũinĩ ma Musa, ndungata ya MWATHANI, makĩũria atĩrĩ, “Kaĩ ũrĩa wahonokirie atongoria a andũ aake kuuma iriainĩ akĩrĩ ha? MWATHANI ũrĩa waheire Musa roho wake akĩrĩ ha? Ta ũrĩa mahiũ matwaragwo ciandainĩ iria nduru, noguo MWATHANI aaheire andũ aake ũhuurũko. Aatongoririe andũ aake agĩkĩĩgĩĩra na igweta inene. MWATHANI, ũrĩ kũu igũrũ, ikia maitho maaku na gũũkũ thĩ. Ũrĩ gĩikaroinĩ gĩaku gĩtheru na gĩkaru, tũrore. Atĩrĩĩrĩ, kaĩ ũtugi waku mũnene harĩ ithuĩ, ũkĩrĩ ha? Ũhoti waku naguo-rĩ, ũrĩ ha? Wendani na tha ciaku-rĩ, kaĩ ikĩrĩ ha? Ndũkaanatũtiganĩrie! Wee-rĩ, no we ithe witũ! O na Aburahamu angĩtũkaana, kana Isiraeli angiuga ndatũũĩ-rĩ, wee, MWATHANI, no we ithe witũ na Mũtũũkũri kuuma tene na tene. MWATHANI ũkĩrekeete tũregenyũke na ũkoomia ngoro ciitũ, tũgakĩaga gũcooka gũkũhe gĩtĩĩo nĩkĩ? Ririkana ndungata ciaku, o na rũũrĩrĩ rũrĩa arĩ ruo igai rĩaku, na ũtũcookerere. Andũ aaku atheru nĩmeegwatĩire gĩikaro gĩaku gĩtheru kwa ihinda, no rĩu, thũ ciitũ nĩikĩmomoreete. Kwa ihinda inene tũgĩkoreetwo tũhaana ta andũ matarĩ maathwo nĩ we, o ta andũ matarĩ meetanio na rĩĩtwa rĩaku. Naarĩ korwo wahingũrania matu ũikũrũke, nĩguo irĩma ikuone ciinaine nĩ guoya! Ingĩhĩa ta ũrĩa mwaki ũcinaga gĩthaka na ũgatũma maaĩ matherũke mahiũha. Ũka wĩyonanie kũrĩ thũ ciaku na ũreke ndũũrĩrĩ ciinaine nĩ guoya irĩ mbere yaku. Rĩrĩa wekire maũndũ ma kũguoyohia, o marĩa ithuĩ tũterĩgĩrĩire, waikũrũkire ũkĩreka irĩma ciinaine nĩ guoya irĩ mbere yaku. Kuuma tene na tene gũtirĩ mũndũ wanaigua, o na kana akĩona Ngai ũngĩ tiga wee, ũrĩa wĩkaga andũ arĩa mamwĩhokeete maũndũ ta macio. Nĩwamũkagĩra andũ arĩa meekaga wega makeneete, o arĩa makũririkanaga makĩrũmĩrĩra njĩra ciaku. Wee nĩwatũraakarĩire, na ithuĩ tũkĩĩhia; o na ũtũraakarĩire ũguo, ithuĩ tũtũire twĩhagia kuuma o tene. Atĩrĩĩrĩ, ithuothe tũtuĩkĩĩte andũ eehia, ikĩro ciitũ cia ũthingu igagĩtuĩka o ta nguo irĩ na gĩko, meehia maitũ magagĩtũma tũhaane ta mathangũ marĩa moomaga makoombũrwo nĩ rũhuuho. Gũtirĩ ũrahooya na rĩĩtwa rĩaku, o na kana ũreringĩrĩria gũkũũria ũmũteithie. Nĩũtwĩhithĩĩte na ũgatũtiganĩria nĩ ũndũ wa meehia maitũ. No rĩĩrĩ, we MWATHANI nĩ we Ithe witũ, ithuĩ tũrĩ o ta rĩũmba, nawe ũgakĩhaana o ta mũũmbi wa nyũngũ. Wee nĩ we watũũmbire ithuothe. Ndũgaatũraakarĩre We MWATHANI, na ndũgaatũũre ũririkanaga mahĩtia maitũ tene na tene. Atĩrĩĩrĩ, ririkana atĩ ithuothe tũrĩ andũ aaku. Matũũra maaku marĩa matheru matuĩkĩĩte werũ; Zayuni gũtuĩkĩĩte o werũ, Jerusalemu gũgaatuĩka o maganjo Hekaarũ iitũ ĩrĩa theru na ĩrĩ riiri, kũrĩa maithe maitũ maramenyereete gũkũgoocagĩra, nĩcinĩĩtwo ĩkahĩa biũ, na kũrĩa guothe kũraarĩ gũthaka gũtigĩĩtwo kwanangĩkĩĩte. MWATHANI, no wone maũndũ macio moothe na wage kũringwo nĩ tha? Ũgũgĩikara ũkirĩĩte ũguo, ũtũme tũthĩĩnĩke gũkĩra ũrĩa tũngĩhota gũkĩrĩrĩria? MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Niĩ njikaraga ndĩhaarĩirie gũcookia mahooya ma andũ aakwa, na matihooyaga. Njikaraga ndĩhaarĩirie kuonwo nĩ arĩa matanjaragia, no matĩrũmbũyagia kũnjaria. Rũũrĩrĩ rũũrũ rũtihooya, o na gũtuĩka njikaraga hingo ciothe ndĩhaarĩirie kũrwĩra atĩrĩ, ‘Niĩ ũyũ haaha! Nĩngũmũteithia.’ Mũthenya o mũthenya ndambũrũkagĩria andũ acio aremi guoko, no nao magathiĩ na njĩra ciao itarĩ nũngĩrĩru, na makarũmĩrĩra mĩbango yao eene. Andũ aya maikaraga mbere yakwa maathirĩkagie, tondũ marutagĩra magongoona tũtitũinĩ twa magoongona; na magacinagĩra ũbaani maturubarĩ igũrũ. Matindaga mbĩĩrĩrainĩ, makaraaraga ngurungainĩ, makarĩaga nyama cia ngũrũe, na makanyuaga thubu wa nyamũ irĩ mũgiro. Ningĩ meeraga andũ arĩa angĩ atĩrĩ, ‘Mũtigatũkuhĩrĩrie; ithuĩ tũrĩ andũ atheru kũmũkĩra, mũtigatũhuutie!’ Andũ ta acio ndingĩhota kũmakirĩrĩria, maraakara maakwa harĩ o mahaana ta mwaki ũtangĩhoreka o na atĩa. “Nĩndĩkĩĩtie gũtua atĩ nĩngũmaherithia, na ndingĩkirĩrĩria rĩngĩ. Ngũmaherithia o biũ nĩ ũndũ wa meehia maao, o na ndĩmaherithĩrie marĩa ma maithe maao. Tondũ nĩmacinagĩra ũbaani irĩmainĩ igũrũ, na makaamenagĩrĩria marĩ tũthũngũri igũrũ. Ngũmaherithia o biũ nĩ ũndũ wa ciĩko ciao iria meekĩĩte.” MWATHANI egũkiuga atĩrĩ, “Andũ moona atĩ kĩmanjĩka gĩa thabibũ no kĩega-rĩ, meeranaga matigagĩthũũkie amu no kiume ndibei. Ũguo noguo na niĩ ngwĩka nĩ ũndũ wa andũ aakwa arĩa mandungatagĩra, ndikũmaniina oothe hamwe. Nĩngaagĩa na mbeũ thĩinĩ wa Isiraeli, na thĩinĩ wa Juda ndute andũ a kũgaya bũrũri wakwa wa irĩmainĩ. Andũ arĩa thuurĩĩte nĩ o makaaũgaya, na arĩa mandungatagĩra nĩ o magaatũũra kuo. Cianda cia Sharoni igaatuĩka cia kũrĩithagio ng'ondu, nacio cia Akori cia kwarahagio ng'ombe nĩ andũ arĩa maathaathayagia. “No rĩĩrĩ, inyuĩ arĩa mwandiganĩirie, na mũkĩriganĩrwo nĩ Zayuni, kĩrĩma kĩrĩa gĩakwa gĩtheru, inyuĩ mũthaathayagia ngai iria ciĩtagwo Gadi na Meni, ngai iria ciĩtanagio na mũnyaka na mũtino, marigĩrĩrioinĩ, ngamũneana mũũragwo na rũhiũ rwa njora. Ngaamwĩka ũguo tondũ ndeetana mũtiananjĩtĩka, na ndaaria mũtianathikĩrĩria. Ningĩ nĩmwathiire o na mbere kũũnemera, na gwĩka maũndũ mooru. Kwoguo-rĩ, ngũkiuga atĩrĩ, ‘Arĩa mandungatagĩra marĩrĩaga makahũũna, no inyuĩ mũrĩtũũraga na ng'aragu. Arĩa mandungatagĩra marĩkoragwo na indo cia kũnyua, no inyuĩ mũrĩtũũraga na nyoota. Arĩa mandungatagĩra marĩiyũragwo nĩ gĩkeno no inyuĩ mũrĩikaraga na gĩconoko. Arĩa mandungatagĩra marĩinaga makĩrũũhagia, no inyuĩ mũrĩrĩraga na mũgeethikĩra. Andũ aakwa arĩa aamũre marĩhũthagĩra rĩĩtwa rĩanyu rĩrĩa mekwenda mũnyiitwo nĩ kĩrumi. Niĩ MWATHANI Ngai ndĩrĩmũũragaga, no andũ arĩa manjathĩkagĩra nĩngaamahe rĩĩtwa rĩerũ. Mũndũ o wothe thĩinĩ wa bũrũri eenda kũraathimwo, arĩthiaga harĩ Ngai ũrĩa wa ma, ũrĩa wothe naake ũrĩĩhĩtaga, arĩĩhĩtaga akĩgwetaga rĩĩtwa rĩa Ngai ũrĩa wa ma. Amu mathĩĩna ma mahinda ma tene nĩmagaakorwo mariganĩire na magathengio ndikaamoonage.’ ” MWATHANI egũkiuga atĩrĩ, “Nĩngũũmba igũrũ rĩerũ o na thĩ njerũ. Maũndũ marĩa makũrũ matigaacooka kũririkanagwo kana meciiragio ũhoro wamo. Ikaragaai mũkeneete hĩndĩ ciothe, o na mũcanjamũkage nĩ ũndũ wa indo iria ngũũmba. Itũũra rĩa Jerusalemu rĩrĩa ngũũmba rĩrĩkoragwo rĩrĩ rĩa gĩkeno, andũ aarĩo marĩikaraga makeneete. Niĩ na niĩ ndĩrĩkenagĩra Jerusalemu, o na ngenagĩre andũ aakwa. Itũũrainĩ rĩa Jerusalemu gũtigaacooka kũiguuo mũgambo wa kĩrĩro o na wa macakaya. Gũtirĩonekaga ciana igũkua irĩ ngeenge; arĩa akũrũ nao gũtirĩ ũrĩkuaga atahingĩĩtie matukũ maake. Mũndũ angĩkua akinyĩĩtie mĩaka igana, arĩonagwo arĩ o mwĩthĩ. Mũndũ aaga gũkinyia mĩaka igana, arĩonaga ta e mũmene. Andũ marĩakaga nyũmba na magacitũũra; marĩhandaga mĩthabibũ na makamĩgetha arĩ o. Matirĩakaga nyũmba igatũũrwo nĩ andũ angĩ; matirĩhandaga mĩthabibũ ĩkagethwo nĩ andũ angĩ. Andũ aakwa marĩtũũraga matukũ maingĩ o ta mĩtĩ; na nĩmarĩkenagĩra wĩra wa mooko maao ihinda iraaya. Matirĩrutaga wĩra ũtarĩ na uumithio, kana magĩe na ciana ingĩmaconorithia, tondũ o eene na ciana ciao nĩndĩrĩmaraathimaga Ndĩrĩtĩkaga mahooya maao mbere ya mangaĩre, na maahooya, nĩndĩrĩiguaga mahooya maao. Hiti na ng'ondu irĩrĩaga hamwe, mĩrũũthi ĩrĩage nyeki ta ndeegwa, na nyamũ cia thĩ ikarĩaga tĩĩri. Kũu kĩrĩmainĩ gĩakwa kĩrĩa gĩtheru, gũtigaacooka gũtiihanio kana kũũnũhanwo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Igũrũ nĩkuo gĩtĩ gĩakwa kĩa ũnene, nayo thĩ nĩ gaturwa ga kũigĩrĩra magũrũ maakwa. Nĩ nyũmba ya mũthemba ũrĩkũ mũngĩkĩnjakĩra, na nĩ ta ha hangĩtuĩka haakwa ha kũhuurũkaga? Nĩ niĩ ndoombire indo ici ciothe na mooko maakwa, o na kĩrĩa gĩothe kĩrĩ muoyo nĩ gĩakwa. No rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũngenagia-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa wĩnyiihagia na wĩrirĩĩte, o ũrĩa ũndĩĩĩte na ũnjathĩkagĩra. “Andũ meekaga o ũrĩa mekwenda, harĩ o, kũruta ndeegwa igoongona, no ũndũ ũmwe na kũruta mũndũ igongoona. Gũthĩnja ndũrũme na gũthĩnja ngui macirute igongoona nĩ ũndũ ũmwe. Kũruta magongoona ma irio cia mũgũnda, kana kũruta magongoona ma thakame ya ngũrũe mationaga harĩ na ũtiganu. Gũcina ũbaani kana gũthaathaiya mĩhianano moonaga o kũhaanaine. Makenagĩra gũthaathaiya Ngai na njĩra ĩrĩ thaahu. Kwoguo nĩngũmareehithĩria mathĩĩna, o indo iria metigĩrĩĩte nĩcio ikũmakorerera, tondũ ndeetana gũtirĩ wanjĩtĩkire, o na kana ndaaria magĩthikĩrĩria. O maathiire o na mbere kũũnemera, na gwĩka maũndũ mooru.” Inyuĩ andũ arĩa mũtĩĩĩte MWATHANI na mũmwathĩkagĩra taiguai ũrĩa egũkiuga, “Atĩrĩĩrĩ, aariũ a thooguo arĩa mamũmeneete o na mamũnyararĩĩte nĩ ũndũ wakwa maroiga atĩrĩ, ‘MWATHANI nĩakĩonanie ũnene wake amũhonokie, nĩ geetha tuone mũgĩkena.’ No-rĩ, marĩkorererwo no gĩconoko! Tathikĩrĩriai mũigue mbugĩrĩrio ĩyo ĩrĩ itũũra thĩinĩ, inegene rĩu rĩrĩ Hekaarũ thĩinĩ! Nĩ mũgambo wa MWATHANI akĩherithia thũ ciake! “Atĩrĩĩrĩ, itũũra rĩakwa rĩrĩa rĩtheru rĩhaana o ta mũtumia ũheetwo mwana na ihenya, o na ataiguĩte ruwo rwa gũciara. Nĩgũkĩrĩ mũndũ ũrĩ waigua ũndũ ta ũcio, kana akĩona ũndũ ta ũcio? Rũũrĩrĩ rũgima no rũgĩe kuo na mũthenya ũmwe? Bũrũri ũrĩ waciarwo na mũthenya o ũmwe? No rĩĩrĩ, itũũra rĩa Zayuni rĩaciarire ciana ciarĩo mũthenya ũmwe cono, rĩaigua ruwo rwa gũciara o ũguo. Mũgwĩciria no ndeke andũ aakwa makinyĩrĩrwo nĩ hĩndĩ yao ya gũciarwo na ngirie maciarwo?” Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. Kenanĩraai na ĩtũũra rĩa Jerusalemu, na mũcanjamũke hamwe narĩo, inyuothe mũrĩendeete. Kenanĩraai narĩo inyuothe mũkoreetwo mũkĩrĩcakaĩra, nĩguo mũkenere ũtonga warĩo, ta ũrĩa kaana gakenaga karĩ nyondoinĩ cia nyina. Amu MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ndĩĩhe itũũra rĩa Jerusalemu ũtonga mũingĩ o ta maaĩ, na ũtonga wa ndũũrĩrĩ ũrĩtherera kuo o ta rũũĩ rũiyũrĩĩte. Inyuĩ na inyuĩ mũrĩhaana o ta kaana karĩa kongithagio nĩ nyina, gagakuuo na mũgongo na gagakirio na wendo. O ta ũrĩa mwana oomagĩrĩrio nĩ nyina, noguo na niĩ ndĩmũũmĩrĩria. Ndĩrĩmũũmĩrĩria mũrĩ o kũu Jerusalemu. Mũrĩonaga maũndũ macio magĩĩkĩka mũgakena, mũgaikara mũrĩ na hinya na mũrĩ agima. Nĩmũrĩmenyaga atĩ nĩndeithagia arĩa mandungataga, na ngaherithia thũ ciakwa.” Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI agooka arĩ na mwaki, agooka akuuĩĩtwo nĩ kĩhuuhũkanio, nĩguo erĩhĩrie kũrĩ arĩa mamũraakarĩĩtie. Amu Ngai agaatuĩra andũ oothe na mwaki na rũhiũ rwake rwa njora, na arĩa agaatuĩra kũũragwo nĩ aingĩ. Andũ arĩa metheragia na magethaamba magaathiĩ marũmanĩrĩire mĩtitũinĩ ĩrĩa ĩrutagĩrwo magongoona, arĩa marĩaga nyama cia ngũrũe o na mbĩa, na nĩ nyama irĩ thaahu, MWATHANI ekuuga atĩ acio oothe makaaniinanĩrio hamwe. Nĩnjũũĩ maũndũ maao o na meciiria maao. Ngooka gũcookanĩrĩria andũ a ndũũrĩrĩ ciothe na thiomi ciothe. Nao magooka meyonere ũrĩa ngwĩka na hinya wakwa, na nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ ndĩmaherithagia. Arĩa aao magaatigara nĩngaamatũma mathiĩ mabũrũri ma kũraaya ma Sipania, Libia na Ludia, andũ mooĩ mũno gũtũmĩra ũta na mĩguĩ. O na nĩngaamatũma mathiĩ mabũrũri ma Tubali na Ngiriki o na mabũrũri mangĩ ma kũraaya marĩa matarĩ maigua ngumo ya rĩĩtwa rĩakwa o na kana makĩona hinya na ũnene wakwa. Matigari macio nĩmakaanĩrĩra ũhoro wa ũnene wakwa ndũũrĩrĩinĩ icio. Ningĩ nĩmakoongania andũ oothe a rũũrĩrĩ rwanyu kuuma ndũũrĩrĩinĩ ciothe mamareehe marĩ ta kĩheeo harĩ MWATHANI. Makaamareehe makuuĩĩtwo na mbarathi, ngaari cia mbarathi, na itanda cia gũkuuo na ciande. Angĩ magaakuuo nĩ nyũmbũ na ngamĩĩra iria ndeng'eri mũno. Acio oothe makaareehwo o kĩrĩmainĩ gĩakwa kĩrĩa gĩtheru, kũu Jerusalemu. Makaareehwo o ta ũrĩa Aisiraeli mareehage iheeo ciao cia irio cia mĩgũnda Hekaarũinĩ, maciĩkĩrĩĩte ciondoinĩ itarĩ na gĩko. Ngooya amwe aao ndĩmatue athĩnjĩri Ngai na Alawii. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI ndoiga. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa igũrũ rĩu rĩerũ na thĩ ĩyo njerũ iria ngũũmba, igaatũũra harĩ niĩ-rĩ, noguo njiarwa cianyu na ngumo yanyu igaatũũra. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, andũ oothe magookaga magaathaathayagia kuuma Thabatũ ĩmwe kinya ĩrĩa ĩngĩ, na kuuma mweri ũmwe kinya ũrĩa ũngĩ. “Makiuma gũũthaathaiya nĩmakoonaga ciimba cia andũ arĩa maagire kũnjathĩkĩra; igunyũ iria igaacirĩaga itigaakuaga, na mwaki ũrĩa ũgaacicinaga ndũrĩ hingo ũkaahorekaga, na ciimba cia andũ acio igaatuĩka indo irĩ magigi harĩ andũ oothe.” Ici nĩcio ciugo iria ciaririo nĩ Jeremia mũrũ wa Hilikia ũrĩa warĩ ũmwe wa athĩnjĩri Ngai arĩa matũũraga itũũrainĩ rĩa Anathothu rĩrĩa rĩarĩ bũrũriinĩ wa Benjamini. MWATHANI nĩarĩirie Jeremia mwakainĩ wa ikũmi na ĩtatũ hĩndĩ ĩrĩa Josia mũrũ wa Amoni aathamakaga Juda. MWATHANI nĩakĩrĩrĩirie kũhe Jeremia ndũmĩrĩri ciake o na mahinda marĩa Jehoiakimu mũrũ wa Josia aathamakaga Juda. Ningĩ o na hĩndĩ ĩrĩa Zedekia mũrũ wa Josia aathamakaga Juda, MWATHANI no aaragia na Jeremia. Aamũheire ndũmĩrĩri ciake o nginya mwakainĩ wa ikũmi na ũmwe wa ũthamaki ũcio wa Zedekia mũrũ wa Josia. Na rĩĩrĩ, mweriinĩ wa ĩtaano wa mwaka ũcio nĩrĩo andũ a Jerusalemu maatahirwo. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩndakũũĩ o na itanakũũmba ndainĩ ya maitũguo; mbere ya ũtaanaciarwo no ndakwamũrĩĩte, ngagũthuura ũtuĩke mũnabii wa kũrathagĩra ndũũrĩrĩ.” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Hĩ! MWATHANI Ngai! niĩ ndiũĩ kwaria tondũ ndĩ o mũndũ mwĩthĩ.” No MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ndũkaae kuuga atĩ ũrĩ o mũndũ mwĩthĩ, nĩ gũkorwo nĩũrĩthiaga kũrĩ arĩa oothe ndĩkũrekagia kũrĩ o, na ũmeerage ũrĩa wothe ndĩrĩgwathaga ũmeere. Ndũkaameetigagĩre, nĩ ũndũ nĩndĩrĩkoragwo hamwe nawe nĩguo ngũgitagĩre. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.” MWATHANI agĩcooka agĩtambũrũkia guoko gwake, akĩĩhuutia kanua, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Taone, nĩndeekĩra ciugo ciakwa kanuainĩ gaaku. Ũũmũũthĩ nĩndakũhe hinya igũrũ rĩa ndũũrĩrĩ o na moothamaki; ũmunyage na ũmomorage, ũniinage na ũng'aũranagie, wakage na ũhandage.” Thuutha ũcio MWATHANI akĩnjũũria atĩrĩ, “Jeremia, nĩ kĩĩ ũrona?” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Ndĩrona rũhonge rwa mũtĩ wa mũroothi.” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩwona wega, nĩ ũndũ nĩnjetereire kuona uuge wakwa ũkĩhinga.” MWATHANI akĩnjarĩria hingo ya keerĩ akĩnjũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩngĩ ũrona?” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Ndĩrona nyũngũ kũũrĩa mwena wa na rũgongo na ĩratherũka ĩinamĩĩte na mwena ũyũ.” Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũthiro ũgaakorerera arĩa oothe matũũraga bũrũriinĩ ũyũ uumanĩĩte na mwena wa na rũgongo! Gĩtũmi nĩ tondũ nĩngwĩta ndũũrĩrĩ ciothe iria ciikaraga na mwena wa na rũgongo ciũke. Athamaki aacio magũũka mahande itĩ ciao cia ũnene o thoomeinĩ wa itũũra rĩa Jerusalemu na gũthiũrũrũkĩria thingo ciarĩo, o na ningĩ macihande irigiicĩrie matũũra marĩa mangĩ moothe ma bũrũri wa Juda. Nĩngũherithia andũ aakwa tondũ nĩmeehĩĩtie. Nĩmandiganĩirie, makarutĩra ngai ingĩ magongoona, na magathaathaiya mĩhianano ĩrĩa mathondekeete na mooko maao. Tondũ ũcio wĩthagathage, ũũkĩre, ũthiĩ ũkameere ũrĩa wothe ngũgwatha. Ndũkaae kũmeetigĩra, tondũ wameetigĩra nĩndĩrĩtũma ũmetigĩre makĩria hĩndĩ ĩrĩa ũrĩkorwo ũrĩ hamwe nao. MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkaanĩrĩre ndũmĩrĩri ĩno kũrĩ andũ oothe a Jerusalemu uuge atĩrĩ, ‘Nĩndirikanaga wĩhokeku waku hĩndĩ ĩrĩa warĩ mwĩthĩ, wendo ũrĩa wanyendeete naguo ũrĩ mũhiki o ũguo; na ũrĩa wanũmĩrĩire kũu werũinĩ, kũndũ gũtaahandĩĩtwo kĩndũ o na kĩ. We Isiraeli-rĩ, warĩ wakwa kĩũmbe, wamũrĩirwo niĩ. Ũrĩa wothe wa kũhuutagia nĩndamũnyariiraga na ngatũma akorererwo nĩ maũndũ mooru. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.’ ” Inyuĩ njiarwa cia Jakubu, o inyuĩ mĩhĩrĩga yothe ya Isiraeli, iguai ndũmĩrĩri ya MWATHANI. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩ mahĩtia marĩkũ maithe maanyu manyonire namo nĩguo mandirike, magĩthaathaiya mĩhianano ĩtarĩ kĩene, nao magĩtuĩka andũ matarĩ kĩene o ta yo? Matiigana kwĩyũria atĩrĩ, ‘MWATHANI arĩ ha’, ũrĩa watũrutire bũrũri wa Misiri, na agĩtũtongoria kũu werũinĩ, kũndũ kwarĩ na mũthanga na marima, gũkoomagara na gũkagĩa nduma ndumanu mũno, kũndũ gũtaatuĩkanagĩrio nĩ mũndũ o na kana gũgatũũrwo? Ngĩmareehe bũrũriinĩ ũyũ mwega ũguo, nĩguo makenagĩre maciaro maguo o na maũndũ marĩa mangĩ meega maaguo. No o rĩrĩa mookire magĩthaahia bũrũri wakwa; makĩnyararithia bũrũri ũrĩa ndamaheire. Athĩnjĩri Ngai matieyũririe atĩrĩ, ‘MWATHANI arĩ ha?’ Arĩa marutanaga ũrĩa watho uugĩĩte matiangũũranire; atongoria nĩkũũnemera maanemeire; nao anabii makĩratha makĩgwetaga Baali, na magĩthaathaiya mĩhianano ya tũhũ. “Kwoguo niĩ MWATHANI, no ngũciira na inyuĩ o rĩngĩ. O na njiarwa cianyu no ngaaciira nacio. Ringaai iria mũthiĩ na mwena wa ithũĩro gĩcigĩrĩrainĩ gĩa Kuporo mũkeeyonere na maitho maanyu, kana mũrekie mũndũ na mwena wa irathĩro bũrũriinĩ wa Kedari agatuĩrie ũhoro wega. Kũndũ kũu kwerĩ ũndũ ta ũyũ ndũrĩ wekwo. Atĩrĩĩrĩ, nĩkũrĩ rũũrĩrĩ rũrĩ rwakũũrania ngai ciaruo o na gũtuĩka ngai icio ti ngai cia ma? No andũ aakwa-rĩ, nĩmangũũranĩĩtie na ngai itangĩmeekĩra ũndũ o na ũrĩkũ. Igũrũ rĩrothingitha nĩkũmakio nĩ ũndũ ũcio; rĩrogegeara na rĩhahũke o biũ! Ũguo nĩguo niĩ, MWATHANI ndoiga. Tondũ rĩĩrĩ, andũ aakwa nĩmeekĩĩte mahĩtia meerĩ: nĩmaahuutatĩire, niĩ gĩthima kĩa maaĩ me muoyo makeeyenjera marima ma maaĩ makamomoka na matingĩiga maaĩ. “Isiraeli-rĩ, ti ngombo; ndaciarĩirwo nyũmbainĩ ya ũkombo. Kũrĩ ũguo-rĩ, thũ ciake irakĩmũhĩta nĩkĩ? Thũ icio ciake imũraramĩire o ta mĩrũũthi. Ituĩte bũrũri wake o werũ; matũũra maake maanangĩĩtwo, magatigwo matarĩ na mũndũ o na ũmwe. Kuongerera ũguo-rĩ, andũ a matũũra ma Memufisi na Tahipanihesi nĩmamũgũthĩĩte o ruototiainĩ makamwatũra mũtwe. Isiraeli, wee mwene nĩ we wĩreehereire ũũru ũyũ wothe nĩ ũndũ wa kũũndiganĩria, niĩ MWATHANI Ngai waku, o rĩrĩa ndathiaga ngũtongoreetie ngũnyiitĩĩte guoko. Nĩ wega ũrĩkũ ũkuona wathiĩ Misiri ũkanyue maaĩ rũũĩinĩ rwa Nailo? O na wathiĩ Asiria ũkanyue maaĩ rũũĩinĩ rwa Farati-rĩ, nĩ wega ũrĩkũ ũkuona? Ũũru waku mwene nĩguo ũgũkũherithia, naguo ũhoro waku wa kũũndiganĩria ũkũrũithie. Menya o wega atĩ nĩ ũndũ mũũru na mũrũrũ mũno kũndiganĩria niĩ MWATHANI Ngai waku; ndũndĩĩĩte o na haniini. Ũguo nĩguo niĩ, MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe, ndoiga.” MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, “Isiraeli, wareganire na watho wakwa kuuma o tene, ũkiuga atĩrĩ, ‘Ndigwathĩka.’ Kĩrĩmainĩ o gĩothe gĩtũũgĩru na igũrũ, na rungu rwa mũtĩ o wothe mũruru wega, nĩkuo wathaathaĩirie ngai cia mĩhianano ciakuonganĩrĩra maciaro. Niĩ-rĩ, ndakũhandire ũhaana ta mũthabibũ wa mũthemba ũrĩa mwega, uumanĩĩte na mbeũ ĩrĩa njega mũno. Rĩu tarora ũrĩa ũtuĩkĩĩte! Ũtuĩkĩĩte o ta mũthabibũ wa gĩthaka mũbuthu. O na ũngĩĩthamba na thabuuni ũrĩa ũrutaga gĩko gĩothe, marooro ma wĩhia waku matingĩthenga mbere ya maitho maakwa. Ũngĩkĩhota kuuga ndwĩthaahĩĩtie atĩa? Ũroiga ndũrĩ hĩndĩ ũrĩ wathaathaiya Baali, no rĩĩrĩ, ta baara ũrĩa ũteremeete kũũrĩa gĩtuambainĩ, rora wega wone ũrĩa wĩkĩĩte. Ũhaana o ta ngamĩĩra ya mũgoma ĩrĩ na mũrukĩ, ĩracangacanga ĩteng'ereete ĩtarĩ njohe; kana ndigiri ya mũgoma ĩrĩ na mũrukĩ, ĩteng'ereete yerekeire werũinĩ. Nũũ ũngĩhota kũmĩriĩra hĩndĩ ĩrĩa ĩrenda kũhaicwo? Gũtirĩ ndigiri ya njamba o na ĩmwe ĩngĩtinda ĩnogeetie ĩkĩmĩcaria; nĩ gũkorwo hĩndĩ ĩrĩa ĩ na mũrukĩ, nĩ yo nyene ĩtwaraga! Isiraeli, ngwĩraga ũtige kwĩyũraga na ihenya na nyoota, ũkĩhang'ĩra ngai ng'eni. Ndakwĩra ũguo ũnjookagĩria atĩrĩ, ‘Aaca! Ndingĩtiga gwĩka ũguo, tondũ nĩnyendeete ngai icio ng'eni na no nginya ndĩcihang'ĩre.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ oothe a Isiraeli; ũguo nĩ ta kuuga, athamaki aao, atongoria, athĩnjĩri Ngai o na anabii, magaaconorithio o ta ũrĩa mũici aconorithagio, hĩndĩ ĩrĩa arĩĩkia kũnyiitwo. Magaaconorithio ta ũguo tondũ nĩ o moigaga atĩrĩ, ‘Wee mũtĩ ũyũ nĩ we baaba, nawe ihiga rĩĩrĩ nĩ we maitũ. Maroraga na kũngĩ handũ ha kũndora, no hĩndĩ ĩrĩa marĩ mathĩĩnainĩ matitigithagĩria kũngaĩra ndĩmateithie.’ “Rĩu-rĩ, ngai icio cianyu iria mwĩthondekeire irĩ ha? Hĩndĩ ĩrĩa mũrĩ mathĩĩnainĩ-rĩ, nĩciarahũkage ikamũhonokia, angĩkorwo no ihote gwĩka ũguo! Nĩ ũndũ rĩĩrĩ, wee Juda, ngai ciaku cingĩhĩĩte o ta matũũra marĩa wĩ namo! “Mũrandetia nĩkĩ o rĩrĩa mũnjũkĩrĩire? Ndamũherithirie na mũtierũngire, tondũ mũtiiguaga o na atĩa. Mũcucangĩĩte anabii aanyu na hiũ cia njora, o ta ũrĩa mũrũũthi mũrĩani ũtembũrangaga kĩrĩa ũnyiitĩĩte. Andũ aya a Isiraeli, tathikĩrĩriai ũrĩa niĩ MWATHANI, ndĩroiga: Kaĩ ngoreetwo haana ta werũ harĩ inyuĩ, kana kũndũ kwĩ na nduma ndumanu mũno, atĩ nĩguo muuge mũgwĩka o ta ũrĩa mũkwenda no mũtirĩ hingo mũkanjookerera o na rĩ? Atĩrĩĩrĩ, mũirĩĩtu no ariganĩrwo nĩ mathaga maake? Ĩ mũhiki no ariganĩrwo nĩ nguo yake ya ũhiki? No rĩĩrĩ, andũ aakwa nĩmariganĩirwo nĩ niĩ matukũ matangĩtarĩka. “Nĩũũĩ kwĩyendithia kũrĩ anyaanya aaku! O na aka arĩa ooru mũno nĩũmarutĩĩte mĩthiĩre yaku. Ningĩ-rĩ, nguo ciaku ci na thakame ya athĩĩni matarĩ na ũũru meekĩĩte, na ndũrĩ wamanyiita makĩiya. “No o na wĩkĩĩte ũũru ũcio wothe uugaga atĩrĩ, ‘Niĩ ndirĩ na mahĩtia, ti itherũ, MWATHANI ndangĩkorwo andaakarĩire.’ No rĩĩrĩ, no nginya niĩ, MWATHANI ngũherithie, nĩ ũndũ wa kuuga atĩ ndwĩhĩĩtie. Nĩwĩyagĩire bata na ũndũ wa gũthengerera ngai cia ndũũrĩrĩ ingĩ. Ũgũconorithio nĩ Misiri o ta ũrĩa waconorithirio nĩ Asiria. Ũkaahũndũka uumĩĩte Misiri ũroreetie ũthiũ na thĩ nĩgũconoka, nĩ gũkorwo niĩ MWATHANI, nĩndegeete arĩa wĩhokeete, na hatirĩ uumithio ũkoona kuuma harĩ o.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũndũ angĩtigana na mũtumia wake, naake mũtumia ũcio athiĩ ahikio nĩ mũndũ ũngĩ, no acooke gũikarania naake, ta mũtumia wake, hĩndĩ ĩngĩ? Githĩ ũndũ ta ũcio to ũthaahie bũrũri mũno? Rĩu-rĩ, wee Isiraeli nĩũhũũrĩĩte ũmaraaya na anyaanya aingĩ mũno; wakĩhota atĩa gũtuĩka mũtumia wakwa hĩndĩ ĩngĩ? Tatiira maitho maaku ũbaare wega kũũrĩa tũcũmbĩrĩinĩ twa irĩma. Nĩ kũ ũtarĩ wakomwo nawe? Ũraikaraga mĩkĩrainĩ ya njĩra wetereire anyaanya aaku, o ta mũkora woheirie andũ werũinĩ. Nĩũthaahĩĩtie bũrũri na ũmaraaya waku. Nĩkĩo mbura ĩrĩa nene ĩgirĩĩtio kuura, o na ĩrĩa niini ĩkaaga gũũka. No o na kũhaana ũguo-rĩ, wee no gũkĩrĩrĩria ũkĩrĩrĩirie kũhũũra ũmaraaya ũtegũconoka o na haniini. “Rĩu ũranjĩta ũkoiga atĩrĩ, ‘Wee nĩ we baaba, na ũtũire ũnyendeete kuuma o ndĩ o mwana. Ndũngĩtũũra ũraakarĩĩte; ndũngĩtũũra ũng'ũrĩkĩĩte nĩ niĩ nginya tene.’ Ũguo nĩguo wee Isiraeli ũroiga, o na wĩkĩĩte waganu ũrĩa wĩkĩĩte.” Hĩndĩ ĩrĩa Josia aarĩ mũthamaki, MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩũrĩĩkĩĩtie kuona ũrĩa Isiraeli mũtumia ũcio ũtarĩ mwĩhokeku eekĩĩte? Athiĩte akĩhũũraga ũmaraaya kĩrĩmainĩ o gĩothe kĩraaya, na rungu rwa mũtĩ o wothe mũruru wega. Ndĩreciiragia atĩ arĩĩkia gwĩka ũguo wothe nĩekũnjookerera, no ndaigana gwĩka ũguo. Ndeto ĩyo yothe nĩronirwo nĩ Juda mwarĩ wa nyina ũrĩa ũtarĩ mwĩhokeku o taake. Ningĩ Juda nĩareyoneire na maitho ngĩtigana na Isiraeli na ngĩmũingata tondũ nĩandiganĩirie agĩthiĩ kũhũũra ũmaraaya. No Juda, mwarĩ ũcio wa nyina na Isiraeli, ũtarĩ mwĩhokeku, o na ooneete ngĩĩka ũguo, ndaigana gwĩtigĩra. O naake aarũmĩrĩire mĩtugo ya mwarĩ wa nyina agĩtuĩka mũmaraaya na ndaigana kũigua thoni o na haniini. Athaahirie bũrũri, na ũndũ wa gũthaathaiya mĩhianano ĩthondekeetwo na mahiga na mĩtĩ. Thuutha wa gwĩka maũndũ macio moothe mooru, Juda, mwarĩ ũcio wa nyina na Isiraeli ũtarĩ mwĩhokeku, ndaigana kũnjookerera na ngoro yake yothe, aanjookereire na ngoro ĩrĩ na ũhinga. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.” Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “O na gũtuĩka Isiraeli nĩandiganĩirie-rĩ, we nĩ mwegeega kũrĩ Juda, ũcio ũtarĩ mwĩhokeku. Thiĩ kũrĩ Isiraeli ũrĩa ũikaraga na mwena wa na rũgongo ũmũkinyĩrie ndũmĩrĩri ĩno ũmwĩre atĩrĩ, ‘Wee Isiraeli ũtarĩ mwĩhokeku, njookerera. Ndigũcooka gũkũrora na maraakara, nĩ ũndũ ndĩ tha; ndigũtũũra ngũraakarĩire nginya tene na tene. Ĩtĩkĩra atĩ nĩwĩhĩĩtie; na atĩ nĩũremeire MWATHANI, Ngai waku, na ũkeeyagĩra bata na ũndũ wa gũthaathaiya ngai ng'eni, rungu rwa mũtĩ o wothe mũruru wega, na ndwathikĩrĩirie mũgambo wakwa. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.’ Inyuĩ andũ aya mũtarĩ ehokeku njookereraai, nĩ ũndũ niĩ nĩ niĩ mwathi wanyu. Nguoya mũndũ wanyu ũmwe kuuma o itũũra na njoe andũ eerĩ kuuma o mbarĩ, ndĩmũcookie kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni. “Nĩngaamũhe arĩithi arĩa makaanjathĩkagĩra, nao makaamũrĩithagia na ũũgĩ o na ũmenyi. Hĩndĩ ĩrĩa mũgaakorwo mũingĩhĩĩte bũrũriinĩ ũcio, andũ matigaacooka kwaria rĩngĩ ũhoro wa Ithandũkũ rĩakwa rĩa Kĩrĩĩkanĩro kana maririkane ũhoro warĩo. Matikaabatario nĩrĩo hĩndĩ ĩngĩ, kana mathondeke rĩngĩ. Rĩrĩa ihinda rĩu rĩgaakinya, Jerusalemu ĩgeetagwo Gĩtĩ kĩa Ũthamaki kĩa MWATHANI. Ndũũrĩrĩ ciothe ikaarũrũngana kũu Jerusalemu ithaathaiye, na itigaacooka kũrũmĩrĩra rĩngĩ mataaro mooru ma ngoro ciacio nemi. Hĩndĩ ĩyo andũ a Juda magaathiĩ na andũ a Isiraeli moime bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ na mwena wa na rũgongo, macooke bũrũriinĩ ũrĩa ndaheire maithe maao, ũtuĩke igai rĩao.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Isiraeli ndeendaga nguoe ũtuĩke mwana wakwa, na ngũhe bũrũri mwega, bũrũri ũrĩa mũthaka mũno thĩ yothe. Ndeciiragia ũrĩnjĩtaga Baaba, na ndũrĩ hingo ũkaaga kũũnũmĩrĩra. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo No rĩĩrĩ, wee Isiraeli ũkoreetwo ũtarĩ mwĩhokeku harĩ niĩ, o ta mũtumia ũtarĩ mwĩhokeku harĩ mũthuuriwe. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.” Mbugĩrĩrio nĩiraiguuo kũũrĩa irĩma igũrũ; andũ a Isiraeli nĩkũrĩra mararĩra magĩthaithanaga, tondũ nĩmogomeetie mĩthiĩre yao, makariganĩrwo nĩ MWATHANI Ngai wao. Inyuĩ andũ aya mũtarĩ ehokeku njookereraai, na nĩngũmũhonia mũtuĩke ehokeku. Na inyuĩ kiugeei atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩtũgũgũcookerera MWATHANI tondũ wee nĩ we Ngai witũ. Mũtugo witũ wa gũthaathaiya mĩhianano kũũrĩa irĩma igũrũ ndũrĩ na uumithio ũtũreeheire. Ũhonokio wa Isiraeli ũrĩ he MWATHANI Ngai witũ. “Mũtugo wa gũthaathaiya Baali, ngai ĩrĩa ya gĩconoko, ũniinĩĩte indo ciothe, iria maithe maitũ maaramataga kuuma o tene. Indo icio nĩ mbũri na ng'ombe, na aariũ na aarĩ aitũ. Tũkĩagĩrĩirwo nĩgũkoma thĩ tũhithĩĩte moothiũ maitũ nĩ ũrĩa tũconokeete, tũreke gĩconoko giitũ gĩtũkunĩkĩre. Nĩ ũndũ ithuĩ eene o na maithe maitũ, tũtũire twĩhagĩria MWATHANI Ngai witũ; na tũtianaathĩkĩra mũgambo wake.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ aya a Isiraeli, mũngĩenda gũcooka, kĩnjookerereei. Mũngĩthengia mĩhianano ĩrĩa thũire mbere ya maitho maakwa, mũtuĩke ehokeku harĩ niĩ, mũngĩhĩtaga na rĩĩtwa rĩakwa, mũrĩ na kĩhooto, ũthingu na mũtarĩ na itherũ, hĩndĩ ĩyo ndũũrĩrĩ ciothe no ihooyage ndĩciraathime ta ũrĩa ndĩmũraathimĩĩte, na ingoocage.” MWATHANI areera andũ a Juda na a Jerusalemu atĩrĩ, “Cimbaai ngamba cianyu; tigaai kũhanda mbeũ cianyu mĩiguainĩ. Inyuĩ andũ aya a Juda na a Jerusalemu, rũmiai kĩrĩĩkanĩro gĩakwa na inyuĩ na mwĩneane kũrĩ niĩ. Mwaga gwĩka ũguo, maraakara maakwa mekũrĩrĩmbũka ta mwaki nĩ ũndũ wa maũndũ mooru marĩa mwĩkĩĩte, na matihorio nĩ mũndũ.” Huuhaai karumbeeta bũrũriinĩ wothe! Anĩrĩraai na mũgambo mũnene mwĩre andũ a Juda na a Jerusalemu atĩrĩ, “Cookanĩrĩraai, tũũrĩre matũũrainĩ marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya! Ĩkĩraai kĩbaaũ gĩa kuonanĩrĩria njĩra ya gũthiĩ Zayuni. Mwĩthareei! Tigaai kũgonderera! Nĩ gũkorwo nĩngũreehithia ũũru uumanĩĩte na mwena wa na rũgongo, o na ndeehithie mwanangĩko mũnene. Mwanangi wa ndũũrĩrĩ nĩoimagarĩĩte, o ta mũrũũthi ũkiuma kĩmaamoinĩ kĩaguo. Oimagarĩĩte nĩguo aanange bũrũri wa Juda; matũũra ma Juda megũtigwo matharũranĩĩtio; megũtigwo o maganjo matheri. Tondũ ũcio, mwĩhumbeei makũnia, mũrĩre mũkiugagĩrĩria, nĩ gũkorwo maraakara me gwakana ta mwaki ma MWATHANI, matitigĩĩte kũrĩrĩmbũkĩra Juda.” MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Mũthenya ũcio athamaki na atongoria nĩmakoorwo nĩ hinya; athĩnjĩri Ngai nĩkũgegeara makaagegeara, nao anabii manyiitwo nĩ kĩmako.” Hĩndĩ ĩyo ngiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai, ti itherũ nĩũheeneetie andũ aya a Jerusalemu o biũ! Uugĩĩte atĩ hatirĩ ũũru mekuona, o rĩrĩa hiũ cia njora ciigĩrĩirwo mĩmeroinĩ yao!” Ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa andũ a Jerusalemu makeerwo atĩ rũhuuho rũhiũ nĩrũrahuruutana rũerekeire na kũrĩ o ruumĩĩte na werũinĩ. Rũtigaakorwo rũrĩ rũhuuho rũrooka kahora ta rũrĩa rũmbũraga o mahuti. Rũhuuho rũrĩa MWATHANI akaareehithia rũgaakorwo rũrĩ na hinya mũingĩ gũkĩra rũu! MWATHANI we mwene nĩ we ũratuĩra andũ aake. Taoneei thũ nĩgũũka ĩrooka o ta matu! Ngaari ciayo cia mbarathi cia ita itariĩ o ta kĩhuuhũkanio kĩnene, nacio mbarathi ciayo ci na ihenya gũkĩra rwĩgĩ. Kaĩ twĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩtwathira! Jerusalemu, thambia ũũru ũrĩa ũrĩ ngoroinĩ yaku, nĩguo ũhonokio. Nĩ nginya rĩ ũgũtũũra ũthugundaga maũndũ mooru? Nĩ gũkorwo arekio kuuma itũũrainĩ rĩa Dani na irĩmainĩ cia Efiraimu, nĩkwanĩrĩra maranĩrĩra ndũmĩrĩri njũru. Mookĩĩte nĩguo makaanie ndũũrĩrĩ, na mamenyithie Jerusalemu atĩ thũ irooka ciumĩĩte bũrũri wa kũraaya. Thũ icio ciakinya igũkaĩrĩria matũũra ma Juda, na ithiũrũrũkĩrie Jerusalemu, ta ũrĩa ariri mathiũrũrũkagĩria mũgũnda ndũgaathũũkio nĩ nyamũ. Igwĩka ũguo, tondũ andũ a Jerusalemu nĩmaanemeire. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI ndoiga. Juda, mĩthiĩre yaku na ciĩko ciaku nĩcio ikũreeheire ũũru ũyũ wothe. Rĩu nĩrĩo ihera rĩaku rĩtangĩtatĩka; rĩkũiguithĩĩtie ũũru o ngoro thĩinĩ. Wũi gũtuurwo-ĩ! Wũi gũtuurwo-i! Ĩ ndirĩ na ruwo rũnene! Ndĩraigua ruwo o ngoro thĩinĩ! Ngoro yakwa ĩrahũũra na hinya mũno, ndingĩhota gũkirĩrĩria. Tondũ nĩndĩraigua mũgambo wa karumbeeta, na mũkayũrũrũko wa mbaara. Mĩthiro ĩrarũmanĩrĩra kũrũmanĩrĩra; bũrũri wothe ũtigĩĩtwo o maganjo. Hema ciitũ irathũũkanio o na tũterĩgĩrĩire, o nacio ciandarũũa igatarũrangwo ihinda o inyiinyi. Nĩ nginya rĩ, ngũtũũra nyonaga gũũkĩrĩrwo na ngĩiguaga mũgambo wa karumbeeta? MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ aakwa nĩ irimũ, matinjũũĩ. Mahaana ta ciana ngĩĩgu, matirĩ ũmenyo. Mooĩ o gwĩka ũũru, no gwĩka wega matiũĩ.” Ndacũũthĩrĩirie thĩ, ngĩona ĩhaana o ũguo. Ngĩcooka ngĩcũũthĩrĩria igũrũ, ngĩona rĩtarĩ na ũtheri. Ndacũũthĩrĩria irĩma, ngĩona igĩthingitha, o nacio ithũngũri ciothe ngĩona ikĩinaina. Ngĩcũũthangĩrĩria, ngĩona gũtarĩ mũndũ o na ũmwe, o na nyoni ciothe nĩcietharĩĩte. Ndathiĩ na mbere gũcũũthangĩrĩria, ngĩona mĩgũnda yatuĩkĩĩte o ta werũ, namo matũũra moothe ma thĩ magatharũranio nĩ ũndũ wa maraakara me gwakana ta mwaki ma MWATHANI. Nĩ gũkorwo MWATHANI oigĩĩte atĩrĩ, “Bũrũri wothe ũgũtigwo ũkirĩĩte ihooru, no ndikũũniina o biũ. Nĩ ũndũ ũcio, thĩ nĩgaacakaya narĩo igũrũ rĩtuĩke nduma. Nĩ niĩ MWATHANI njugĩĩte ũguo na ndingĩricũkwo; nĩnduĩte itua na ndingĩgarũrũka.” Andũ oothe arĩa maarĩ matũũrainĩ nĩkũũra mooraga, maigua mbugĩrĩrio ya thigari cia mbarathi na arathi na mĩguĩ; amwe aao mooragĩra mũtitũũinĩ, nao arĩa angĩ makahaica ndwaroinĩ cia mahiga makeehithe kuo. Matũũra moothe nĩgũtiganĩrio matiganĩirio, gũtiarĩ mũndũ o na ũmwe thĩinĩ wamo. Jerusalemu, kaĩ wĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nguo icio nduune wĩhumbaga, na mathaga macio ma thahabu wĩgemagia namo, o na marangi macio wĩhakaga maitho nĩ ma kĩ? Kwĩgemia kũu gwaku nĩ gwa tũhũ! Anyaanya aaku nĩmakũnyararĩĩte, na nĩkwenda marenda gũkũũraga. Ndaiguire mũkayo ta wa mũtumia akĩrũmwo, ngĩigua mũcaayo ta wa mũtumia agĩciara mwana wa irigithaathi. Warĩ mũkayũrũrũko wa Jerusalemu nĩ ũrĩa aahũũmĩĩte, agĩtambũrũkagia mooko akiugaga atĩrĩ, “Kaĩ ndĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Ooragani nĩgũũka marooka kũnjũraga!” Tacangacangaai njĩrainĩ cia Jerusalemu! Roraai na mũcarie! Tuĩriai o na njĩrainĩ ciarĩo, mũrore muone kana muona mũndũ o na ũmwe, wĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire na waragia ũhoro wa ma. Mũngĩona mũndũ ta ũcio-rĩ, niĩ MWATHANI no njohere Jerusalemu. O na gũtuĩka nĩmoigaga nĩmaathaathayagia MWATHANI, gũthaathaiya kũu kwao nĩ kwa maheeni. Wee, MWATHANI, maitho maaku meendaga kuona ũhoro wa ma. Kũhũũra nĩũmahũũrĩĩte, no matiiguaga ruwo. Nĩũmathĩĩte o biũ, no matingĩtaarĩĩka. Nĩ aremi na nĩmaregeete kwĩrira. Ngĩkiuga atĩrĩ, “Andũ aya nĩ athĩĩni, na matirĩ ũmenyo. Matiũĩ ũrĩa Ngai eendaga, na ũrĩa MWATHANI angĩenda kuona magĩĩka. Kwoguo ngũthiĩ kũrĩ arĩa me na ũhoti, njarie nao, tondũ nĩmooĩ ũrĩa Ngai eendaga, na ũrĩa MWATHANI angĩenda kuona magĩĩka.” No o nao-rĩ, nĩmakararĩĩtie watho wa MWATHANI, na makaaga kũmwathĩkĩra. Tondũ ũcio-rĩ, mĩrũũthi ya mũtitũ nĩ yo ĩkaamooraga. Njũũi cia werũinĩ nĩcio ikaamatambũranga nacio ngaari ciikare imooheirie matũũrainĩ maao. Mũndũ o wothe ũrĩa ũkoima nja ya matũũra macio, nĩgũtambũrangwo agaatambũrangwo, nĩ ũndũ meehia maao nĩ maingĩ, na maikaraga magĩtiganagĩria Ngai. MWATHANI arooria atĩrĩ, “Andũ aakwa ingĩkĩmoohera meehia maao nĩkĩ? Nĩmandiganĩirie na magathaathaiya ngai cia maheeni. Ndamahe irio nginya makĩhũũna-rĩ, maacookire gũtharia na kũriũnga nyũmbainĩ cia maraaya. Mahaanaga o ta mbarathi cia njamba iheetwo irio ikanora na irĩ na ũrugarĩ wa kũhaica, o mũndũ akahĩahĩagĩra mũtumia wa mũndũ ũrĩa marigainie naake, akeerirĩria gũkoma naake. No ngĩage kũmaherithia nĩ ũndũ wa maũndũ macio? No njage kwĩrĩhĩria harĩ rũũrĩrĩ ta rũu? Ngũrekia thũ ithiĩ cianange mĩgũnda ya mĩthabibũ ya andũ aakwa, no itikũmĩananga o biũ. Ikũhũrũra honge ciayo tondũ honge icio ti ciakwa. Andũ a Isiraeli na Juda nĩmaangunyanĩire o biũ. Nĩ niĩ MWATHANI, ndoiga ũguo.” Andũ a MWATHANI maarĩĩtie ũhoro ũtarĩ wa ma igũrũ rĩa MWATHANI makoiga atĩrĩ, “Ndarĩ ũndũ egwĩka. Hatirĩ ũũru tũgũtũngana naguo, o na kana tũgĩe na mbaara kana ng'aragu. Anabii no kũhũhũũtĩka marahũhũũtĩka; matirĩ na ndũmĩrĩri kuuma kũrĩ MWATHANI. Hatirĩ na ũndũ mategũtũngana naguo!” Tondũ ũcio, MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Tondũ andũ aya nĩmoigĩĩte maũndũ macio-rĩ, ngũtũma ciugo ciakwa ihaane ta mwaki irĩ kanuainĩ gaaku, nao andũ aya mahaane ta ngũ, macinwo nĩ mwaki ũcio. “Atĩrĩĩrĩ, andũ aya a Isiraeli, MWATHANI ekũmũreehithĩria rũũrĩrĩ rwa kuuma kũraaya rũmũtharĩkĩre, rũũrĩrĩ rũu rũrĩ na hinya na nĩ rwa tene. Rũthiomi rwa rũũrĩrĩ rũu mũtirũũĩ o na mũtingĩtaũkĩrwo nĩ ũrĩa rũroiga. Thigari ciaruo iria irathaga na mĩguĩ nĩ andũ njamba mooraganaga matarĩ na tha. Makaarĩa magetha maanyu na irio cianyu, moorage aariũ aanyu na aarĩ aanyu, mathĩnje mbũri na ng'ombe cianyu, na maanange mĩthabibũ yanyu o na mĩkũyũ yanyu. Matũũra maanyu marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya, o marĩa mwĩhokeete, nĩkũmomoranio makaamomoranio nĩ thigari icio ciao cia ita.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “No o na matukũinĩ macio ndikaaniina andũ aakwa o biũ. Hĩndĩ ĩrĩa makooria kĩrĩa niĩ, MWATHANI Ngai wao, gĩatũmire njĩke maũndũ macio moothe, ũkaameera nĩ tondũ nĩmaandiganĩirie magĩtungatĩra ngai ng'eni marĩ bũrũriinĩ wao. Tondũ ũcio, no nginya magaatungatĩra andũ matooĩ marĩ bũrũriinĩ ũtarĩ wao.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Anĩrĩra ũndũ ũyũ matũinĩ ma njiarwa cia Jakubu, o na ũũmemeerekerie andũ a Juda: Tathikĩrĩriai, inyuĩ irimũ ici, o inyuĩ mũtarĩ mbuguĩro! Mwĩ na maitho, no mũtionaga; mwĩ na matũ, no mũtiiguaga. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI; mwagĩĩte kũndĩĩya nĩkĩ? Mwagĩĩte kũinaina mwĩ mbere yakwa nĩkĩ? Niĩ nĩ niĩ ndaigire mũthanga ũtuĩke mũhaka wa iria, mũhaka wa mahinda moothe rĩtangĩhota gũkĩra. Makũmbĩ ma iria no maikanie, no matingĩhota kũũhĩtũka, o na no marurume, no matingĩũrũũga. No inyuĩ mũrĩ andũ ang'athia na aremi; na mũndiganĩirie mũgathiĩ na kũrĩa mũkwenda. Mũtionaga bata wa kũndĩĩya niĩ MWATHANI Ngai wanyu, o niĩ ndĩmũheaga mbura ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire; mbura ĩrĩa nene na ĩrĩa niini, na ngamũhe magetha mwaka o mwaka. No rĩĩrĩ, meehia maanyu nĩ mo matũmĩĩte maũndũ maya meega mamũraihĩrĩrie. “Nĩ gũkorwo gatagatĩinĩ ka andũ aakwa harĩ na andũ ooru maikaraga mooheirie ta ũrĩa ategi a nyoni maikaraga mooheirie. Mĩtego ĩrĩa mategeete no ya kũnyiita andũ. O ta ũrĩa mũtegi wa nyoni aiyũragia gĩkerenge gĩake na nyoni, noguo maiyũrĩĩtie nyũmba ciao na indo cia gũtuunyana. Nĩkĩo magĩĩte na hinya na magatonga ũguo, o na makanora na mĩĩrĩ yao ĩkanyoroka. Ciĩko njũru iria meekaga nĩitororeetie; maticaayagĩra ciana cia ngoriai, o na kana makagitĩra ihooto cia arĩa ahinyĩrĩrie. Niĩ MWATHANI, no ngĩage kũmaherithia nĩ ũndũ wa maũndũ ta macio? No njage kwĩrĩhĩria harĩ rũũrĩrĩ ta rũu? “Ũndũ mũũru na wa kũmakania nĩwĩkĩkĩĩte bũrũriinĩ: anabii marathaga o moohoro ma maheeni, athĩnjĩri Ngai magaathana o ta ũrĩa maathĩĩtwo nĩ anabii acio, nao andũ aakwa magakenio nĩ ũndũ ũcio. No rĩĩrĩ, mageeka atĩa hĩndĩ ĩrĩa ũndũ ũcio ũgaakinya mũthia?” Mwĩthareei, inyuĩ andũ a Benjamini! Ũraai kuuma itũũra rĩa Jerusalemu! Huuhaai karumbeeta o kũu Tekoa, na mwakie mwaki wa kuonania ũgwati Bethi Hakeremu. Nĩ gũkorwo mũthiro na mwanangĩko mũnene ikirie gũũka ciumĩĩte mwena wa rũgongo. Itũũra rĩa Zayuni nĩ rĩthaka na rĩkabaarĩrĩrwo wega, no nĩngũrĩananga. Athamaki na mbũtũ ciao cia ita nĩmakaarĩũkĩrĩra; makaamba hema ciao marĩthiũrũrũkĩrie, o mũthamaki aambe hema yake o harĩa akeenda. Makeerana atĩrĩ, “Nĩtũthagathageei ita ciitũ tũtharĩkĩre Jerusalemu kũrĩ o thaa thita!” Macooke moige atĩrĩ, “Kaĩ tũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩkwambĩrĩirie gũtuka, nĩ ũndũ ciĩruru nĩciambĩrĩirie kũraihũka. Rekeei tũrĩrĩtharĩkĩra o ũtukũ; na tũmomoranie nyũmba ciarĩo iria ciakĩĩtwo na thingo cia hinya!” Tondũ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩathĩĩte athamaki acio akameera atĩrĩ, “Temaai mĩtĩ mũmĩhũmbe ihũmba nene ithiũrũrũkĩirie Jerusalemu nĩguo mũrĩtharĩkĩre. Nĩngũherithia itũũra rĩĩrĩ nĩ ũndũ rĩiyũire ũhinyanĩrĩria. O ta ũrĩa gĩthima gĩtherũkaga maaĩ-rĩ, ũguo noguo itũũra rĩa Jerusalemu rĩtherũkaga maũndũ mooru. Maũndũ ma ũhinya na wanangi nĩ mo njiguaga kuo; andũ arũaru na marĩ na ironda no o nyonaga. Andũ aya a Jerusalemu, ĩtĩkĩraai ũrĩa ndĩramũkaania, kana ndĩmũtiganĩrie; ndũme itũũra rĩanyu rĩtuĩke o ta werũ, rĩage mũndũ o na ũmwe ũngĩrĩtũũra.” MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Bũrũri wa Isiraeli ũkaahũrũrwo ũtigwo ũthereete o ta mũgũnda wa mĩthabibũ ũrĩĩkĩĩtie kũgethwo thabibũ. Tondũ ũcio, no nginya ũhonokie arĩa oothe ũngĩhota kũhonokia rĩu kwĩ na ihinda.” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Nũũ ũngĩĩthikĩrĩria o na ingĩmaarĩria na ndĩmakaanie? Nĩ aremi matiiguaga ndũmĩrĩri ciaku; Ũndũ ũrĩa wothe wanjĩĩra ndĩmeere no kũnyũrũria maũnyũrũragia. Tondũ ũcio ndĩracinwo nĩ maraakara o ta ũrĩa wee, MWATHANI ũracinwo nĩ mo nĩ ũndũ wao; ndingĩhota gũtumĩria maraakara macio hĩndĩ ĩngĩ.” Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Itĩrĩria maraakara macio maakwa ciana iria irĩ njĩrainĩ o na ũmaitĩrĩrie ciũngano cia andũ eethĩ. Athuuri na atumia nĩmagaatahwo, o na arĩa akũrũ mũno matigaacaaĩrwo. Mĩciĩ yao, mĩgũnda yao, na atumia aao nĩikaaheeo andũ angĩ; nĩ ũndũ nĩngũherithia andũ a bũrũri ũyũ. Andũ oothe, mũnene na mũniini, nĩmakorokeetio nĩ indo cia ũhahami, o na anabii na athĩnjĩri Ngai nĩmatuĩkĩĩte andũ a maheeni. Mahoneetie ironda cia andũ aakwa o igũrũ tu. Mameeraga ‘Kwĩ na thaayũ,’ o rĩrĩa gũtarĩ na thaayũ. Matiigana gũconoka o na atĩa hĩndĩ ĩrĩa meekaga maũndũ macio marĩ magigi; matiarĩ na thoni kana rũkobe o na haniini. Kwoguo mekũgũa o ta ũrĩa arĩa angĩ marĩĩkĩĩtie kũgũa. Rĩrĩa ndĩrĩmaherithia, no kũng'aũkana marĩng'aũkana. Nĩ niĩ MWATHANI, ndoiga ũguo.” MWATHANI eerire andũ aake atĩrĩ, “Rũũgamaai magomanoinĩ ma barabara mũbaare. Ũrĩrĩriai njĩra iria cia tene, na mũũrĩrĩrie na kũrĩa njĩra ĩrĩa njega ĩrĩ. Mĩgereei, na nĩmũgũtũũra na thaayũ.” No o makiuga atĩrĩ, “Tũtikũmĩgerera.” MWATHANI agĩcooka agĩthuura arangĩri nĩguo mathikagĩrĩrie mũgambo wa karumbeeta. Nao makiuga atĩrĩ, “Tũtirĩũthikagĩrĩria.” Tondũ ũcio MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai wega, inyuĩ a andũ ndũũrĩrĩ, mũmenye ũndũ ũrĩa andũ aakwa megũkorwo nĩguo. Tathikĩrĩria, wee thĩ! Nĩngũreehithĩria andũ aya mũthiro, ũrĩ maciaro ma ciĩko ciao cia ungumania; tondũ nĩmaagĩĩte gũthikĩrĩria ciugo ciakwa; na makaregana na watho wakwa. Nĩngĩbatairio nĩ ũbaani wa kuuma Sheba ũrĩa mandeehagĩra, o na kana indo nungi wega cia kuuma bũrũri wa kũraaya? Magongoona maao ma gũcinwo ndikũmaamũkĩra, na ndigũkena nĩ ũndũ wa magongoona maao. Tondũ ũcio, nĩngũtũma andũ aya mahĩngwo magũe; aciari, ciana, araata o hamwe na andũ a itũũra nĩmegũkua.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ nĩmarooka moimĩĩte bũrũri ũrĩ na mwena wa na rũgongo; rũũrĩrĩ rũrĩ na hinya rwĩ kũraaya mũno nĩrũrethagathaga gũũka kũrũa. Nĩmoeete moota maao na hiũ ciao cia njora; nĩ andũ ooru, na matirĩ tha. Mũkubio wa mbarathi iria mahaicĩĩte nĩ ta wa mũrurumo wa makũmbĩ ma iria. Nĩmehaarĩirie kũrũa na Jerusalemu.” Andũ a Jerusalemu maroiga atĩrĩ, “Nĩtũiguĩte ũhoro wao, na mooko maitũ nĩmarigoeete. Nĩtũtangĩkĩĩte ngoro na tũkanyiitwo nĩ ruwo ta rwa mũtumia akĩrũmwo aciare. Tũtingĩũmĩrĩria gũthiĩ mĩgũndainĩ, kana tũgerere barabarainĩ, nĩ gũkorwo thũ ciitũ i kũu na hiũ cia njora, na tũrigiicĩirio mĩena yothe nĩ maũndũ ma kũguoyohania.” MWATHANI ekwĩra andũ aake atĩrĩ, “Mwĩhumbeei nguo cia makũnia, na mwĩgaragarie mũhuinĩ. Cakayai mũkĩrĩraga o ta ũrĩa mũngĩĩka mũgĩcakaĩra mwana wa mũũmwe; nĩ gũkorwo ũrĩa ũrooka kũmũniina ekũmũtharĩkĩra mũterĩgĩrĩire.” “Jeremia, tageria andũ aakwa, o ta ũrĩa ũngĩgeria cuuma, ũmenye ũrĩa mahaana. Oothe nĩ andũ aremi, moomĩĩtie mĩtwe o ta gĩcango kana cuuma. Oothe mathiaga magĩcenenekaga, na magĩĩkaga maũndũ ma ũhahami. Icua rĩa mwaki nĩrĩrarĩrĩmbũka mũno mũno, no ngaanga itirathira. Hatirĩ na bata wa gũthiĩ na mbere gũtheria andũ aakwa, tondũ andũ arĩa ooru matirathirwo nĩ ũũru wao. Marĩĩtagwo betha iria itarĩ na bata, tondũ niĩ MWATHANI, nĩndĩmaregeete.” Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri ĩrĩa yakinyĩire Jeremia yumĩĩte harĩ MWATHANI: “Thiĩ ũrũũgame kĩhingoinĩ kĩa Hekaarũ, wanĩrĩre ndũmĩrĩri ĩno uuge atĩrĩ, ‘Inyuĩ andũ a Juda arĩa mũtoonyaga na ihingo ici nĩguo mũgathaathaiye MWATHANI, taiguai ndũmĩrĩri ya MWATHANI.’ MWATHANI Mwene Hinya Wothe, O we Ngai wa Isiraeli, ekuuga ũũ: ‘Garũraai mĩthiĩre yanyu na ciĩko cianyu, na nĩngũmwĩtĩkĩria mũthiĩ na mbere gũtũũra kũndũ gũũkũ.’ Tigaai kwĩheenia mũkiugaga atĩrĩ, ‘Tũrĩ agitĩre! Ĩno nĩ yo Hekaarũ ya MWATHANI, ĩno nĩ yo Hekaarũ ya MWATHANI, ĩno nĩ yo Hekaarũ ya MWATHANI!’ “Garũraai mĩthiĩre yanyu na ciĩko cianyu. Ĩkanagaai maũndũ ma kĩhooto mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Tigaai kũhinyĩrĩria ageni, ciana cia ngoriai, na atumia a ndigwa. Tigaai kũũraga andũ matarĩ na mahĩtia meekĩĩte bũrũriinĩ ũyũ. Tigaai gũthaathaiya ngai ingĩ tondũ ũndũ ũcio nĩũkũmũũnũha. Mũngĩgarũrũka, nĩngũmwĩtĩkĩria mũthiĩ na mbere gũtũũra gũũkũ bũrũriinĩ ũrĩa ndaheire maithe maanyu ũtuĩke igai rĩao tene na tene. “Atĩrĩĩrĩ, mũigĩĩte mwĩhoko wanyu ciugoinĩ cia maheeni. Mũiyaga, mũkooragana, mũgatharania, mũkaheenania mũkĩĩhĩtaga, mũkarutĩra Baali magongoona, na mũgathaathaiya ngai iria mũtaamenyeete hĩndĩ ya mbere. Mwĩkaga maũndũ macio thũire, mũgacooka mũgooka Hekaarũinĩ ĩno yakwa kĩũmbe mũkarũũgama mbere yakwa, mũkoiga atĩrĩ, ‘Tũrĩ agitĩre!’ Kaĩ mũreciiria Hekaarũ yakwa nĩ kũndũ gwa kwĩhithwo nĩ atuunyani? Niĩ mwene nĩnyoneete ũrĩa mũreeka. Tathiĩi Shilo, kũndũ kũrĩa ndaambire gũthuura thaathayagĩrio, mũone ũrĩa ndagwĩkire nĩ ũndũ wa meehia ma andũ aakwa a Isiraeli. Inyuĩ-rĩ, nĩmwĩkĩĩte meehia macio moothe; o na harĩa ndĩmwaragĩria itegũtigithĩria, nĩmũregeete gũũthikĩrĩria. O na ndamwĩta mũtiigana kũnjĩtĩka. Tondũ ũcio, ngwĩka Hekaarũ ĩno yakwa, ĩrĩa mwĩhokeete, ũrĩa ndeekire Shilo. O nakuo kũndũ gũũkũ kũrĩa ndaheire maithe maanyu o na ngĩmũhe inyuĩ, ngũgwĩka o taguo. Njooke ndĩmũingate mwehere mbere yakwa o ta ũrĩa ndaingatire andũ aanyu; nĩ o andũ a Isiraeli. Nĩ niĩ MWATHANI, ndoiga ũguo.” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Jeremia, ndũkahoere andũ aya. Ndũkaarĩre kana ũhooe nĩ ũndũ wao. Ndũkaae kũmathaithanĩrĩra harĩ niĩ, tondũ ndigũgũthikĩrĩria. Kaĩ ũtarona ũrĩa mareeka matũũrainĩ ma Juda na njĩrainĩ cia Jerusalemu? Ciana irongania ngũ, maithe magaakia mwaki, namo maanyina magakanda mũtu nĩguo mathondekere ngai ĩrĩa meetaga kwini wa igũrũ, keeki. O na ningĩ maitangagĩra ngai ingĩ ndibei irĩ ta igongoona, no geetha manjiguithie ũũru. Mareciiria atĩ nĩ niĩ maraiguithia ũũru? Nĩ o eene mareiguithia ũũru ngoro na makereehere gĩconoko. Tondũ ũcio, niĩ, MWATHANI Ngai, nĩngũitĩrĩria Hekaarũ ĩno maraakara maakwa me gwakana ta mwaki. O na nyamũ, mĩtĩ, irio iria ihandĩĩtwo mĩgũndainĩ, na andũ ngũmeeka o taguo. Maraakara maakwa mekũhaana mwaki ũtangĩhorio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o we Ngai wa Isiraeli ekuuga atĩrĩ, “Onganĩrĩriai magongoona maanyu ma njino na magongoona marĩa mangĩ na mũrĩe nyama ciamo. Tondũ rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ndarutire maithe maanyu bũrũriinĩ wa Misiri, ndiamaheire rĩathani o na rĩmwe rĩkonainie na magongoona ma njino kana magongoona. Ũrĩa ndamaathire nĩ atĩrĩ, manjathĩkagĩre nĩguo nduĩke Ngai wao, nao matuĩke andũ aakwa. O na ningĩ nĩndameerire maikarage ta ũrĩa ndamaathĩĩte nĩguo magĩage na thaayũ. No o matiathĩkire kana magĩthikĩrĩria; maarũmĩrĩire ũrĩa wothe ngoro ciao nemi na njũru ciamataarire meeke. Nao handũ ha gũtuĩka eega nĩgũthũũka maathũũkire makĩria. Kuuma mũthenya ũrĩa maithe maanyu moimire Misiri nginyagia mũthenya wa ũũmũũthĩ, ndũire ndĩmũrekagĩria ndungata ciakwa anabii. No inyuĩ mũtirĩ mwathikĩrĩria kana mũkanjigua. Ũrĩa mũkĩragĩrĩria gwĩka nĩkũrema na kũng'athia makĩria ma maithe maanyu. “Jeremia, maũndũ macio moothe nĩ mo ũkwĩra andũ aakwa, no o matigũgũthikĩrĩria; o na wameeta matigũgwĩtĩka. Nawe ũrĩmeera atĩ rũũrĩrĩ rwao nĩrũregeete kũnjathĩkĩra niĩ, MWATHANI Ngai wao, na rũkarega ndĩrũrũnge. Ũũma nĩgũkua ũkuĩte; tũnua twao tũtiwaragia o na haniini.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Cakayai, inyuĩ andũ a Jerusalemu; Enjaai njuĩrĩ cianyu mũcite. Inaai rwĩmbo rwa macakaya mũrĩ irĩma igũrũ, tondũ niĩ MWATHANI nĩndegeete na ngatiganĩria andũ aakwa arĩa mandaakarĩĩtie.” Tondũ MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Juda nĩmeekĩĩte ũndũ mũũru; nĩmaigĩĩte mĩhianano ĩrĩa thũire, Hekaarũinĩ yakwa, magatũma Hekaarũ ĩgĩe na thaahu. Ningĩ nĩmeekĩĩte ũndũ itarĩ ndeciiria o na rĩ; nĩmaakĩĩte gĩtuambainĩ kĩa Hinomu kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria gwĩtagwo Tofethi nĩguo marutagĩre aariũ aao na aarĩ aao kuo marĩ magongoona ma gũcinwo na mwaki. Ũndũ ũyũ niĩ ndirĩ ndamaatha mawĩkage. Kwoguo, ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa kĩgongoona kĩu gĩtagacooka gwĩtwo rĩngĩ Tofethi kana gĩtuamba kĩa Hinomu, no gĩgeetagwo gĩtuamba gĩa Kĩng'eero. Gũkaahaana ũguo tondũ kũu nĩkuo magaathikaga andũ nĩ ũrĩa kwagĩĩte handũ hangĩ mangĩthikwo. Ciimba cia andũ aanyu cigaatuĩka irio cia nyoni cia rĩerainĩ na nyamũ cia gĩthaka, na gũtigaakorwo na mũndũ o na ũmwe wa gũcimakia ciũre. Nĩngaaniina mĩgambo ya gĩkeno, ya mĩtheko, o na ya ndũũhiũ cia maruga ma ũhiki matũũrainĩ ma Juda na njĩrainĩ cia Jerusalemu. Bũrũri wothe ũgaatigwo ũrĩ maganjo. “Hĩndĩ ĩyo-rĩ, mahĩndĩ ma athamaki a Juda, atongoria aakuo, athĩnjĩri Ngai, na ma anabii na andũ arĩa angĩ maatũũraga Jerusalemu nĩmakaarutwo mbĩĩrĩrainĩ ciao. Handũ ha gũcookanĩrĩrio mathikwo hĩndĩ ĩngĩ, magaatigwo manyaagĩkĩĩte mũhuro wa riũa, na mweri na njata, indo iria andũ acio meendeete na matungatagĩra, na iria mahooyaga kĩrĩra na mathaathayagia. Mahĩndĩ maao makaahaana rũrua rũharaganĩĩtio thĩ. Nao andũ a rũũrĩrĩ rũũrũ rwaganu arĩa magaatigara, makeerirĩria gũkua handũ ha gũtũũra muoyo marĩ kũrĩa guothe ngaamahurunja. Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI akĩnjĩĩra njĩĩre andũ aake atĩrĩ, “Githĩ mũndũ aagũa thĩ ndookagĩra? Githĩ mũndũ angĩhĩtia njĩra ndahũndũkaga? Nĩ kĩĩ gĩgĩtũmĩĩte andũ aakwa mũũhũgũkĩre mũkaaga kũrora o na haniini na kũrĩa ndĩ? Mũikaraga mwĩhoceetie mĩhiananoinĩ yanyu, mũkarega kũnjookerera. Nĩthikĩrĩirie wega mũno na ngaigua; no inyuĩ mũtiarĩĩtie ũhoro wa ma. Hatirĩ o na ũmwe wanyu wĩrirĩĩte nĩ ũndũ wa ũũru ũrĩa eekĩĩte, akooria atĩrĩ, ‘Hĩtĩĩtie atĩa?’ O mũndũ akĩrĩrĩirie gũthiĩ na njĩra yake mwene, o ta mbarathi ĩteng'ereete yerekeire mbaarainĩ. Mũũhau nĩũũĩ mahinda maaguo magũcooka; o na ndirahũgĩ, thũngũrũrũ na cũũcũ wa njoka nĩciũĩ rĩrĩa ciagĩrĩirwo nĩgũthaamĩra kũndũ kũngĩ; no rĩĩrĩ, inyuĩ andũ aakwa mũtiũĩ watho wakwa. “Mwakĩhota atĩa kuuga atĩ mũrĩ oogĩ, na atĩ nĩmũũĩ watho wakwa? Tũrani tũtarĩ twĩhokeku tũgarũrĩĩte watho tũkaũtua o maheeni matheri. Andũ oogĩ aanyu nĩmagaaconorithio, ngoro ciao iniinwo hinya na manyiitwo. Nĩmaregeete ciugo ciakwa; kwoguo ũũgĩ wao nĩ wa tũhũ. Tondũ ũcio nĩngũheana atumia aao kũrĩ arũme angĩ, na heane mĩgũnda yao kũrĩ andũ angĩ. Nĩ gũkorwo andũ oothe, mũnyiinyi na mũnene, nĩmakorokeetio nĩ indo cia ũhahami. O na anabii na athĩnjĩri Ngai nĩmatuĩkĩĩte andũ a maheeni. Mahoneetie ironda cia andũ aakwa o igũrũ tu, mameeraga, ‘Kwĩ na thaayũ,’ o rĩrĩa gũtarĩ thaayũ. Andũ aakwa, nĩmwaconokire rĩrĩa mwekaga maũndũ macio me magigi? Aaca, mũtiarĩ na thoni kana rũkobe. Kwoguo mũkũgũa o ta ũrĩa arĩa angĩ marĩĩkĩĩtie kũgũa; rĩrĩa ndĩrĩmũherithia no kũng'aũka mũrĩng'aũkana. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo. “Ndeendaga gũcookanĩrĩria andũ aakwa, o ta ũrĩa mũndũ acookanagĩrĩria magetha maake. No o mahaana mũthabibũ ũtarĩ na thabibũ, kana mũkũyũ ũtarĩ na ngũyũ, na ĩhooheete mathangũ moothe. Kĩrĩa gĩothe ndamaheete nĩkĩyoeirwo nĩ andũ a kuuma kũndũ kũngĩ.” Andũ a Ngai marooria atĩrĩ, “Tũikaire thĩ tũhooreire nĩkĩ? Nĩtwĩcookanĩrĩriei, tũũrĩre matũũrainĩ marĩa mairigĩirwo na thingo cia hinya, tũgakuĩre kuo. Nĩ ũndũ MWATHANI Ngai witũ nĩatwathĩrĩire gĩkuũ, na agatũhe maaĩ me na ũrogi tũnyue, tondũ nĩtũmũhĩtĩirie. Tũrerigĩrĩirie thaayũ, no gũtirĩ wega tũronire, o na tũkerĩgĩrĩra mahinda ma kũhonio, no ũndũ wagũtũtua nda nĩguo ũrookire. Mbarathi cia thũ ciitũ nĩiraiguuo igĩtiiha itũũrainĩ rĩa Dani; bũrũri wothe nĩũrathingithio nĩ mĩgambo ya mbarathi ciao cia njamba. Thũ ciitũ nĩciũkĩĩte kwananga bũrũri witũ na kĩrĩa gĩothe gĩ thĩinĩ waguo, o na itũũra riitũ na andũ oothe a rĩo.” Tondũ MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ngũmũrekeria nyoka imũũkĩrĩre, nyoka i na thumu itangĩthuuthĩrĩka, nacio nĩikũmũrũma.” Kĩeha gĩakwa gĩtingĩhoorereka; ndĩ mũrũaru ngoro. Tatega matũ! Bũrũriinĩ wothe ndĩraigua andũ aakwa makĩrĩra makĩũragia atĩrĩ, “Kaĩ MWATHANI atatũire Zayuni? Kaĩ mũthamaki wa Zayuni atatũire kuo?” Naake MWATHANI, mũthamaki wao, agacookia atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte mũndaakarie na gũthaathaiya mĩhianano yanyu o na kũinamĩrĩra ngai cianyu ng'eni cia tũhũ?” Andũ makaanĩrĩra magacookia atĩrĩ, “Magetha nĩmahĩtũku, hĩndĩ ya ũrugarĩ nĩthiru, no tũtirĩ tũrahonokio.” Ngoro yakwa nĩthuthĩku nĩ ũndũ andũ aakwa nĩatiihangie; nĩgũcakaya ndĩracakaya na ngoorwo nĩ hinya o biũ. Kaĩ Gileadi gũtarĩ na ndaawa? Kaĩ kũu gũtarĩ ndagĩtaarĩ? Nĩ kĩĩ gĩgĩtũmĩĩte andũ aakwa maage kũhonio? Naarĩ korwo mũtwe wakwa nĩ gĩthima kĩa maaĩ, na maitho maakwa nĩ karũũĩ ka maithori, nĩguo ndĩrage ũtukũ na mũthenya nĩ ũndũ wa andũ aakwa arĩa mooragĩĩtwo! Naarĩ korwo ndĩ na handũ ha kũraara werũinĩ, njũrĩre ho njeherere andũ aakwa! Tondũ oothe nĩ itharia, nĩ mbũtũ ya imaramari. Hingo ciothe makoragwo mehaarĩirie kũheenania; maheeni nĩ mo marathamaka handũ ha ũũma bũrũriinĩ. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ aakwa matitigithagĩria gwĩka ũũru, na matimenyaga atĩ niĩ ndĩ Ngai wao.” O mũndũ nĩehũũge mũraatawe, na ndakeehoke andũ aao; nĩ gũkorwo andũ a mũndũ oothe nĩ aara o ta Jakubu, na mũndũ o wothe athiaga agĩcambagia mũraatawe. O mũndũ araheenia mũraatawe, na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe waragia ma; nĩmĩ ciao macirutĩĩte kwaragia o maheeni; meekaga ũũru ũguo atĩ matingĩhota kwĩrira. Makĩragĩrĩria o kũhinyanĩrĩria na kũheenania na makarega gũũthikĩrĩria. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI ndoiga. Tondũ ũcio MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Nĩngũtheria andũ aakwa, ta ũrĩa cuuma ĩtheragio na mwaki o na ndĩmagerie. Andũ aakwa nĩmeekĩĩte ũũru, nĩ atĩa ũngĩ ingĩmeeka? Nĩmĩ ciao no ta mĩguĩ mĩrũrũ; ciaragia o maheeni. O mũndũ aaragia wega na ũrĩa marigainie naake, no ngoroinĩ yake akoragwo akĩmwĩciirĩria ũũru. No ngĩage kũmaherithia nĩ ũndũ wa maũndũ macio? No njage kwĩrĩhĩria harĩ rũũrĩrĩ ta rũu? Niĩ, MWATHANI nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Ngũkiuga atĩrĩ, “Nĩngũrĩrĩra irĩma, na njakaĩre kũndũ gwa kũrĩithia mahiũ, nĩ ũndũ guothe nĩkũũmĩĩte, na gũtituĩkanagĩrio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ. Mahiũ matiiguagwo makĩania kuo; nyoni na nyamũ cia gĩthaka nĩciũrĩĩte igathiĩ.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Jerusalemu ngũgũtua hĩba ya mahiga, gũtuĩke gwa gũikaragwo nĩ mbwe. Matũũra ma Juda namo ngũmatua werũ, kũndũ gũtarĩikaragwo nĩ mũndũ o na ũrĩkũ.” Ngũũria atĩrĩ, “MWATHANI, nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte bũrũri wanangĩke na ũũmagare o ta werũ, ũguo atĩ ndũngĩtuĩkanĩrio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ? Mũndũ ũrĩa mũũgĩ ũũ wega wa kũhota kũmenya ũndũ ũcio nĩ ũrĩkũ? Nũũ ũtaarĩirie nĩ geetha akaũheane kũrĩ andũ arĩa angĩ?” MWATHANI agĩcookia atĩrĩ, “Kũhaanĩĩte ũguo tondũ andũ aakwa nĩmaatiganĩirie watho wakwa ũrĩa ndamaheire. Matinjathĩkĩire o na kana mageeka ũrĩa ndamaathire. Ũndũ ũrĩa meekĩĩte nĩkũrema na magathaathaiya mĩhianano ya Baali o ta ũrĩa maarutirwo nĩ maithe maao meekage. Tondũ ũcio, thikĩrĩriai ũrĩa niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, ngwĩka. Ngũhe andũ aakwa mĩtĩ mĩrũrũ marĩe, na ndĩmahe maaĩ me na ũrogi manyue. Ngũmahurunja ndũũrĩrĩinĩ iria o, o na maithe maao matarĩ maigua ũhoro wacio. Njooke ndĩmoime thuutha na mbũtũ cia ita nginya ndigĩrĩre nĩndamaniina oothe.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe akiuga atĩrĩ, “Wĩciirie ũhoro wa ũrĩa kũreekĩka! Ĩta andũ a nja arĩa macakayaga mooke, rekanĩria atumia arĩa mooĩ kũina nyĩmbo cia mathiko.” Nao andũ makiuga atĩrĩ, “Meere mahiũhe mooke matũinĩre rwĩmbo wa mathiko, nginya maitho maitũ maiyũre maithori, na mbutu ciitũ ciihũge nĩkũrĩra.” Nĩ gũkorwo mũgambo wa kĩrĩro nĩũraiguuo kũu Zayuni ũkiuga atĩrĩ, “Kaĩ nĩtwanangĩĩtwo-ĩ! Tũconoreetwo o biũ! No nginya tuume bũrũriinĩ witũ; tondũ mĩciĩ iitũ nĩmomoranĩĩtio.” Na niĩ ngiuga atĩrĩ, “Atumia aya, thikĩrĩriai ciugo cia MWATHANI, na mũnyiite ũrĩa aramwĩra. Rutaai aarĩ aanyu gũcakaya, na muonie arĩa mũrigainie nao kũina nyĩmbo cia mathiko. Nĩ gũkorwo gĩkuũ nĩkĩgereire ndiricainĩ ciitũ, gĩgatoonya nyũmba ciitũ cia ũnene; nĩkĩũragĩire ciana njĩrainĩ cia itũũra na gĩkaniina andũ eethĩ ndũũnyũinĩ. MWATHANI akĩnjĩĩra njuge ũũ: ‘Ciimba cia andũ ciaraganĩĩte kũndũ guothe o ta mai ma mahiũ mĩgũndainĩ, kana ta rũũa rũtemeetwo nĩ agethi rũgatigwo rũtarĩ na wa kũrũcookanĩrĩria.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ arĩa oogĩ matigeetĩĩe nĩ ũndũ wa ũũgĩ wao; arĩa marĩ hinya matigeetĩĩe nĩ ũndũ wa hinya wao, o nao arĩa itonga matigeetĩĩe nĩ ũndũ wa ũtonga wao. Mũndũ o wothe angĩenda gwĩtĩĩa-rĩ, nĩetĩĩe na ũrĩa anjũũĩ na ũrĩa tuumĩranĩĩtie ngoro, tondũ niĩ MWATHANI njĩkaga maũndũ ma ũtugi, ngatuanĩra na kĩhooto, na ngarũũgamĩrĩra maũndũ ma ũthingu gũũkũ thĩ. Maũndũ macio nĩ mo mangenagia. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Inyuĩ andũ aya a Isiraeli, tathikĩrĩriai ndũmĩrĩri ĩrĩa MWATHANI arenda kũmũhe. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Mũtikaarũmĩrĩre mĩthiĩre ya ndũũrĩrĩ iria ĩngĩ, o na kana mũthĩĩnĩke ngoro nĩ ũndũ wa moorirũ ma igũrũ; rekeei ndũũrĩrĩ iria ingĩ imakio nĩ mo. Ndini cia andũ acio nĩ cia maheeni. Mũtĩ ũtemagwo mũtitũ, ũgaacũhio na ithanwa nĩ mwacũhia wa indo cia mĩtĩ, na akaũgemia na betha na thahabu. Agacooka akaũhũũrĩrĩra mĩcumaarĩ nĩguo ũrũme ndũkang'aũkane. Mĩhianano ĩyo yao ĩhaana ibuuri irĩ mũgũndainĩ wa marenge; ndĩngĩhota kwaria; no mũhaka ĩkuuo, tondũ ndĩngĩhota gwĩtwara. Mũtikaamĩtigĩre, nĩ gũkorwo ndĩngĩmwĩka ũũru, o na kana ĩmwĩke wega o na atĩa.” MWATHANI, gũtirĩ ũngĩ ũhaana ta we; wee-rĩ, wĩ mũnene, na rĩĩtwa rĩaku rĩ hinya mũingĩ. Nũũ ũtangĩgũtĩĩa, wee mũthamaki wa ndũũrĩrĩ ciothe? Nĩwagĩrĩire gũtĩĩo, tondũ thĩinĩ wa andũ oothe oogĩ a ndũũrĩrĩ, o na kana thĩinĩ wa athamaki aao oothe, hatirĩ ũhaana ta we. Oothe nĩ akĩĩgu na makariita; nĩ kĩĩ mangĩĩruta na mĩhianano ya mĩtĩ? Mĩhianano yao ĩgemeetio na betha ya kuuma Sipania na thahabu ya kuuma Ũfazi. Wĩra ũcio wothe ũrutĩĩtwo nĩ aacũhia a mĩtĩ na aturi thahabu ĩhumbĩĩtwo nguo cia rangi wa mburuu na wa babũ itumĩĩtwo nĩ atumi nguo oohĩgĩrĩru. No wee, MWATHANI, nĩ we Ngai wa ma; wee-rĩ, nĩ we Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, na mũthamaki wa tene na tene. Hĩndĩ ĩrĩa ũraakarĩĩte, thĩ nĩthingithaga, na ndũũrĩrĩ itingĩhota gwĩtiiria mang'ũrĩ maaku. (Inyuĩ andũ a Isiraeli no mũhaka mũmeere atĩ ngai iria itoombire thĩ na igũrũ nĩikaaniinwo ithire biũ gũũkũ thĩ). MWATHANI nĩ we wombire thĩ na hinya wake; nĩ we wathondekire thĩ na ũũgĩ wake, na agĩtambũrũkia matu mairũ na ũmenyo wake. Hĩndĩ ĩrĩa agũũthũka, maaĩ marĩa me igũrũ nĩkũruruma marurumaga; nĩ we ũreehithagia matu kuuma ituri cia thĩ. Atũmaga rĩrĩa kũroira heni ihenũke, na akareehithia rũhuuho kuuma thitoo ciake. Andũ oothe moona ũguo, makariita na magaturuura; arĩa oothe mathondekaga mĩhianano makaigua maconokeete tondũ ngai iria mathondekaga ti cia ma na itirĩ muoyo. Ngai icio ciao nĩ cia tũhũ na ciagĩrĩire o kũnyararwo; hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI agaatua gũciherithia nĩikaaniinwo. Ngai wa Jakubu ndatariĩ tacio; nĩ we wombire indo ciothe; na agĩthuura andũ a Isiraeli matuĩke aake kĩũmbe. Rĩĩtwa rĩake nĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Inyuĩ andũ a Jerusalemu, mũrĩ arigiicĩrie! Cookanĩrĩriai indo cianyu! Tondũ MWATHANI ekuuga atĩ nĩekũmũikia na nja ya bũrũri ũyũ. Ekũmũnyariirithia, nginya mũmenye nĩmũnyariirĩĩtwo. Andũ a Jerusalemu magĩkaya makiuga atĩrĩ, “Ĩ tũtitiihangĩĩtio! Ironda ciitũ itingĩhona! Tũreciiragia no twĩyũmĩrĩrie ihũũra ta rĩĩrĩ! Hema ciitũ nĩcianangĩĩtwo, na mĩkanda ĩrĩa irambĩĩtwo nayo nĩtinangĩĩtio. Ciana ciitũ ciothe nĩithiĩte igatweherera; hatirĩ mũndũ o na ũmwe ũtigaire wa gũtwambagĩra hema ciitũ rĩngĩ, o na wa kuohagĩrĩra ciandarũũa ciacio.” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Atongoria aitũ nĩ akĩĩgu, matihooyaga MWATHANI kĩrĩra. Nĩkĩo matagaacĩire wega, na andũ aitũ makahurunjwo. Thikĩrĩriai, ũhoro nĩwakinya! Kwĩ na inegene inene rũũrĩrĩinĩ rwa mwena wa na rũgongo; mbũtũ ciaruo cia ita igũtua matũũra ma Juda maganjo matuĩke imaamo cia mbwe.” MWATHANI, nĩnjũũĩ atĩ mũndũ ndangĩĩthuurĩra njĩra ĩrĩa ekũgerera; mũndũ ndarĩ hinya igũrũ rĩa muoyo wake. Rũnga andũ aaku, MWATHANI, no ndũkegũmĩre mũno; ndũgaatũherithie ũraakaire tũtigaathire. Erekeria maraakara maaku kũrĩ ndũũrĩrĩ iria itagũthaathayagia, o na kũrĩ andũ arĩa makũregeete. Nĩ gũkorwo nĩciũragĩĩte andũ aaku, nĩitwanangĩĩte o biũ, na igatiga bũrũri witũ ũrĩ maganjo. MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thikĩrĩria maũndũ maya makoniĩ kĩrĩĩkanĩro, ũcooke wĩre andũ a Juda na a Jerusalemu ũhoro wamo. Meere atĩrĩ, niĩ MWATHANI Ngai wa Isiraeli, nĩngũtũma mũndũ o wothe ũrĩa ũtaathĩkaga kũringana na ũrĩa maũndũ ma kĩrĩĩkanĩro moigĩĩte anyiitwo nĩ kĩrumi. Kĩrĩĩkanĩro kĩu nĩ kĩrĩa ndathondekire na maithe maanyu hĩndĩ ĩrĩa ndamarutire Misiri, bũrũri ũrĩa wahaanaga icua rĩa mwaki ũkũrĩrĩmbũka. Ndameerire manjathĩkagĩre na meekage ũrĩa wothe ndamaathĩĩte nĩguo matuĩke andũ aakwa, na niĩ nduĩke Ngai wao. Meeka ũguo, na niĩ nĩngaahingia ũrĩa ndeerĩire maithe maao na mwĩhĩtwa atĩ nĩngaamahe bũrũri mwega na mũnoru ũrĩa rĩu me naguo.” Hĩndĩ ĩyo na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Kũrotuĩka ũguo, MWATHANI.” Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ matũũrainĩ ma Juda na njĩrainĩ cia Jerusalemu wanĩrĩre ndũmĩrĩri yakwa kuo. Ĩra andũ mathikĩrĩrie ũrĩa maũndũ ma kĩrĩĩkanĩro maroiga na mamaathĩkĩre. Nĩ gũkorwo rĩrĩa ndarutire maithe maao Misiri, nĩndameerire ngwatĩirie manjathĩkagĩre, na no ndĩrathiĩ na mbere kũmeera ũguo nginyagia rĩu. No o matiigana gũũthikĩrĩria kana kũnjathĩkĩra; oothe maakĩrĩirie kũrema na gũtuĩka ooru. Kwoguo ngĩmareehithĩria mahera moothe marĩa marĩ kĩrĩĩkanĩroinĩ kĩrĩa ndamaathĩĩte marũmagĩrĩre no matiigana gũkĩrũmĩrĩra.” Ningĩ MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Andũ a Juda na a Jerusalemu nĩmarabanga na hitho kũnjũkĩrĩra. Nĩmacookereire meehia ma maithe maao, arĩa maaregire kũnjathĩkĩra; nĩmathaathaĩtie ngai ingĩ. Andũ a Isiraeli na a Juda nĩmathaahĩĩtie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndathondekire na maithe maao. Tondũ ũcio, niĩ MWATHANI, ngwenda maikare mooĩ wega atĩ, nĩngũmareehithĩria mwanangĩko matangĩhota kũũrĩra. Hĩndĩ ĩyo nĩmarĩngaĩra ndĩmateithie, no ndĩrĩmathikĩrĩria. Nao andũ a Juda na a Jerusalemu nĩmarĩthiĩ kũrĩ ngai iria marutagĩra magongoona macikaĩre imateithie, no itirĩhota kũmahonokia hĩndĩ ĩrĩa mwanangĩko ũcio ũrĩũka. Nĩ gũkorwo andũ a Juda me na ngai nyingĩ o ta matũũra marĩa me namo. Nao atũũri a Jerusalemu maakĩĩte igongoona cia kũrutĩra ngai ĩyo ĩrĩ magigi ĩĩtagwo Baali, ikaingĩha o ta njĩra iria irĩ itũũrainĩ rĩu rĩao. Tondũ ũcio, Jeremia, ndũkaahooe o na kana ũthaithe ithenyainĩ rĩa andũ aya, nĩ ũndũ ndirĩthikĩrĩria hĩndĩ ĩrĩa marĩngaĩra ndĩmateithie marĩ mathĩĩnainĩ.” MWATHANI ekũũria atĩrĩ, “Andũ arĩa nyendeete me na kĩhooto kĩrĩkũ gĩa gũkorwo me Hekaarũinĩ yakwa o rĩrĩa mareeka ciĩko njũru? Mareciiria no magirĩrĩrie mũthiro na ũndũ wa kwĩhĩta mĩhĩtwa na kũruta magongoona ma nyamũ? Gwĩka ũguo no gũtũme magĩe na gĩkeno? He hĩndĩ ndameetaga mũtamaiyũ wĩ na mathangũ maruru wega, na ũiyũire matunda meega. Rĩu ngũruruma ta marurumĩ njine mathangũ maaguo na nyunange honge ciaguo. Niĩ, MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe, nĩ niĩ ndahandire Isiraeli na Juda, no rĩu nĩngũmareehithĩria mũthiro. Ngwĩka ũguo tondũ nĩmeekĩĩte ũũru magatũma ndaakare na ũndũ wa kũrutĩra Baali magongoona.” MWATHANI akĩĩmenyithia, na niĩ ngĩmenya mĩbango mĩũru ĩrĩa thũ ciakwa ciarĩ nayo ya kũnjũkĩrĩra. Ndatariĩ ta ndũrũme hooreri ĩrathiĩ gũthĩnjwo Ndiigana kũmenya atĩ nĩ niĩ maacaragĩria kĩrĩi, hĩndĩ ĩrĩa moigaga atĩrĩ, “Rekeei rĩu twanange mũtĩ hamwe na maciaro maaguo; rekeei tũmũũrage ndakaanacooke kũririkanwo rĩngĩ gũũkũ thĩ.” Hĩndĩ ĩyo ngĩhooya ngiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe, o wee, ũtuanagĩra na kĩhooto, na ũgeragia ngoro na meciiria ma andũ; reke nyone ũkĩndĩhĩria harĩ andũ aya, tondũ ciira wakwa nao ndaũiga mookoinĩ maaku.” Andũ a itũũra rĩa Anathothu nĩmeendaga kũnjũragithia. Manjĩĩrĩĩte atĩ nĩmekũnjũraga ndathiĩ na mbere kũratha ngĩgwetaga rĩĩtwa rĩa MWATHANI. Tondũ ũcio MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe akiuga atĩrĩ, “Nĩnguonana nao! Andũ eethĩ aao makooragĩrwo mbaarainĩ, nacio ciana ciao ciũragwo nĩ ng'aragu. Hatirĩ mũndũ o na ũmwe wa itũũra rĩa Anathothu ũgaatigara, nĩ gũkorwo nĩbangĩĩte ihinda rĩa kũreehithĩria andũ a itũũra rĩĩrĩ mũthiro.” MWATHANI, ingĩkũreehere mateta maakwa, wonekanaga ũrĩ o kĩhootoinĩ. No o na kũrĩ ũguo-rĩ, nĩngwenda gũciira nawe. Andũ arĩa ooru magaacagĩra nĩkĩ? Arĩa makunyanagĩra arĩa angĩ matongaga nĩkĩ? Ũmahandaga, nao makagĩa na mĩri, magakũra o na makagĩa na maciaro. Maganaga wega waku hingo ciothe, no ngoro ciao ikoragwo ciikaire kũraaya nawe. No wee, MWATHANI, nĩũnjũũĩ, nĩwonaga ũrĩa ndĩreeka, ũkoona atĩ nĩngwendeete. Guucũrũria andũ aya ooru ta ng'ondu ĩgĩtwarwo gĩthĩnjĩroinĩ, ũmarangĩre nginya ihinda rĩao rĩa gũthĩnjwo rĩkinye. Nĩ nginya rĩ bũrũri ũgũtũũra ũcakaayaga, na nyeki kũndũ guothe ĩhooheete? Nyamũ na nyoni nĩgũkua irakua, nĩ ũndũ wa waganu wa andũ aitũ, arĩa moigaga atĩrĩ, “Ngai ndarona ũrĩa tũreeka.” MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Jeremia, angĩkorwo nĩũteng'eranĩĩtie na andũ magakũhũũmia, ũngĩkĩhota atĩa gũcindana na mbarathi? Ningĩ angĩkorwo nĩkũgũa ũragũa kũndũ kwaraganu-rĩ, no ũgĩĩtiirie mũtitũ wa Jorodani? Nĩ gũkorwo aariũ a maitũguo, na andũ a mũciĩ wanyu nĩmagũkunyanĩire; nĩmagwatanĩire na arĩa marakũhũũra. Ndũkaamehoke, o na makũnyorokeria tũnua.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩndiganĩirie andũ aakwa a Isiraeli; nĩndegeete rũũrĩrĩ rwakwa rũrĩa thuurĩĩte. Nĩndekereirie andũ arĩa nyendeete mookoinĩ ma thũ ciao. Andũ aakwa arĩa thuurĩĩte nĩmangarũrũkĩĩte; mandaramĩire o ta mũrũũthi ũrĩ mũtitũ; tondũ ũcio nĩndĩmathũire. Andũ aakwa arĩa thuurĩĩte mahaana nyoni iratharĩkĩrwo na mĩena yothe nĩ ndwĩgĩ. Ĩtaai nyamũ ciothe cia mũtitũ ciũke ndĩainĩ ĩyo. Aathani aingĩ a ndũũrĩrĩ nĩmaanangĩĩte mũgũnda wakwa wa mĩthabibũ. Nĩmarangĩĩte mũgũnda wakwa; nĩmatuĩte mũgũnda wakwa mwega werũ mũtheri. Maũtuĩte o maganjo; ũikaire mbere yakwa ũrĩ o gĩceng'ũ. Bũrũri wothe ũtuĩkĩĩte werũ, no gũtirĩ mũndũ ũramakio nĩ ũguo. Aniinani moimĩĩte na mĩena yothe ya irĩma cia werũ; nĩngũtũma kũgĩe na mbaara ya kwananga bũrũri wothe; hatirĩ mũndũ ũgũikara na thaayũ. Andũ aakwa maahandire ngano, no gũgĩkũra ria; maarutire wĩra mũingĩ wa mĩnoga, no gũtirĩ uumithio moonire. Maaconorirwo nĩ magetha maao tondũ wa maraakara maakwa me gwakana ta mwaki.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ ũhoroinĩ wa ndũũrĩrĩ iria njaganu irigainie na Aisiraeli, iria cianangĩĩte bũrũri ũrĩa ndaheire andũ aakwa a Isiraeli ũtuĩke wao, “Ndũũrĩrĩ icio njũru nĩkũmunya ngaacimunya, ta ũrĩa mũtĩ ũmunyagwo, ndĩcirute mabũrũriinĩ maacio, njooke honokie andũ a Juda kuuma mookoinĩ maacio. Thuutha wa kũruta ndũũrĩrĩ icio mabũrũriinĩ maacio, nĩngaacooka ndĩciiguĩre tha, njookie o rũũrĩrĩ ũgaiinĩ waruo o na bũrũriinĩ waguo kĩũmbe. Ndũũrĩrĩ icio ingĩkanjĩtĩkia itarĩ na itherũ, ta ũrĩa andũ aakwa manjĩtĩkĩĩtie, na ciĩhĩtage ikiugaga, ‘O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo,’ na o ta ũrĩa nacio ciarutĩĩte andũ aakwa kwĩhĩtaga na Baali, hĩndĩ ĩyo o nacio nĩigaatuĩka gĩcunjĩ kĩmwe kĩa andũ aakwa na nĩikaagaacĩra. No rĩĩrĩ, rũũrĩrĩ o na rũrĩkũ rũngĩkaaga kũnjathĩkĩra, ngaarũmunya na mĩri, na ndĩrwanange. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ wĩgũrĩre thuruarĩ ya gataani, ũmĩĩkĩre, no ndũkaamĩrikie maaĩinĩ.” Kwoguo ngĩgũra thuruarĩ o ta ũrĩa MWATHANI aanjathĩĩte, ngĩmĩĩkĩra. Ningĩ MWATHANI akĩnjarĩria hĩndĩ ĩngĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ rũũĩinĩ rwa Farati ũmĩhithe mwatũkainĩ wa rwaro rwa ihiga.” Na niĩ ngĩthiĩ ngĩmĩhitha hakuhĩ na rũũĩ rwa Farati o ta ũrĩa MWATHANI aanjathĩĩte. Thuutha ũcio, MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ũkĩra ũthiĩ rũũĩinĩ rwa Farati, ũkagĩĩre thuruarĩ ĩrĩa ndagwathire ũkahithe kuo.” Ngĩgĩthiĩ rũũĩinĩ rwa Farati, ngĩruta thuruarĩ ĩyo harĩa ndamĩhithĩĩte. Na rĩĩrĩ, ngĩona atĩ thuruarĩ ĩyo nĩyarĩĩkĩĩtie kũbutha ĩkaaga bata. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjarĩria rĩngĩ, akiuga atĩrĩ, “Ũguo nĩguo ngwananga mwĩtĩĩo wa Juda na mwĩtĩĩo ũrĩa mũnene wa Jerusalemu. Andũ aya ooru nĩmaregeete kũnjathĩkĩra. Matũũraga marĩ aremi na aaganu magatungatagĩra o na magathaathayagia ngai ingĩ. Kwoguo magaatuĩka o ta thuruarĩ ĩno ĩtarĩ kĩene. Nĩ gũkorwo ndeendaga andũ oothe a Isiraeli na a Juda maanũmie o ta rĩa thuruarĩ ĩrũmagia njohero. Na njĩra ĩyo nĩmangĩatuĩkire andũ aakwa na matũme rĩĩtwa rĩakwa rĩgoocwo na rĩtĩĩo. No rĩĩrĩ, o matiigana kũnjathĩkĩra.” Ningĩ MWATHANI Ngai akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Jeremia, ĩra andũ a Isiraeli atĩ no nginya mũtũngi o wothe wa ndibei ũiyũrio ndibei. Magũcookeria atĩ ndwagĩrĩirwo nĩkũmeera ũguo tondũ nĩmooĩ ũguo, ũmeere atĩrĩ, niĩ MWATHANI, ngũhe andũ oothe arĩa marĩ bũrũriinĩ ũyũ ndibei nginya marĩĩo. Andũ acio nĩ athamaki arĩa njiarwa cia Daudi, athĩnjĩri Ngai, anabii, na atũũri oothe a Jerusalemu. Ngũmagũthithania mũndũ na ũrĩa ũngĩ, mũkũrũ na mwĩthĩ, o ta mĩtũngi iringithanĩĩtio hamwe. Ngũmaananga itekũmaiguĩra tha, na itekũmacaaĩra, o na itekũmaiguĩra kĩeha.” Andũ a Isiraeli, MWATHANI nĩaria! Mũthikĩrĩriei, na mũtige mwĩtĩĩo. Tĩĩai MWATHANI, Ngai wanyu, atanareehe nduma, na inyuĩ mũhĩngwo nĩ irĩma; ningĩ atanagarũra ũtheri ũrĩa mwĩrĩgĩrĩire ũtuĩke nduma ndumanu. Mwaga gũthikĩrĩria, roho wakwa ũkũrĩra na hitho, ũrĩrĩre mwĩtĩĩo wanyu. Ngũrĩra ndĩ na ruwo, ngĩitaga maithori nĩ ũndũ andũ a MWATHANI nĩmatahĩĩtwo magatuĩka mĩgwate. MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ĩra mũthamaki na nyina mookĩrĩrie itĩ ciao cia ũthamaki, nĩ gũkorwo thũmbĩ ciao iria thaka nĩciumĩĩte mĩtweinĩ yao ikagũa thĩ. Matũũra ma Juda ma na kĩanda nĩmarigiicĩrie na mĩena yothe, gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũngĩkinya kuo. Andũ oothe a Juda nĩmatahĩĩtwo magatwarwo ithaamĩrio.” Jerusalemu, tatiira maitho wone! Thũ ciaku nĩgũũka irooka ciumĩĩte na rũgongo! Andũ arĩa waheirwo ũmaramatage, o acio ũretĩĩyaga nao, me ha? Ũkoiga atĩa rĩrĩa andũ arĩa weciiragia nĩ araata aaku magaakũhoota na magwathage? Githĩ ndũkaigua ruwo o ta rwa mũtumia agĩciara? Ũngĩkeeyũria kĩrĩa gĩtũmĩĩte maũndũ maya moothe magũkorerere, o na nguo ciaku ikahetwo ũkoonwo njaga, menya atĩ nĩ ũndũ wa meehia maaku maingĩ mũno. Mũndũ no ahote kũgarũra rangi wa ngoothi yake? Ĩ ngarĩ no ĩthengie maara maayo? Angĩkorwo kwahoteka ũguo-rĩ, o na inyuĩ mũmenyereete gwĩkaga ũũru no mũmenye gwĩkaga wega. MWATHANI ekũmũhurunja o ta mahuti moombũrĩĩtwo nĩ rũhuuho rwa werũ. MWATHANI oigĩĩte rĩu nĩrĩo igai rĩanyu rĩrĩa amũgaĩire, tondũ nĩmũriganĩirwo nĩ we mũkehoka ngai cia mĩhianano. Ekũmũruta nguo, njaga yanyu yonekane. MWATHANI nĩoneete mũgĩĩka maũndũ marĩa anyararĩĩte; nĩoneete mũkĩhang'ania na ngai ng'eni irĩmainĩ na mĩgũndainĩ, ta mũndũ ũrerirĩria mũka wene, kana ta mbarathi ya njamba ĩgĩteng'eria ya nga ĩmĩhaice. Andũ aya a Jerusalemu kaĩ mwĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Mũgũikara nginya rĩ mũgĩgaathera? Hĩndĩ ĩrĩa mbura yagĩĩte MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Bũrũri wa Juda nĩgũcakaya ũracakaya, matũũra maguo nĩkũhwererekera marahwererekera, andũ a Juda mararĩra makomeete thĩ, narĩo itũũra rĩa Jerusalemu nĩgũkaya rĩrakaya rĩteithio. Andũ arĩa itonga maratũma ndungata ciao igatahe maaĩ; igathiĩ marimainĩ ma maaĩ, igakora matirĩ na maaĩ. Ikahũndũka na mĩtũngi mĩtheri iconokeete na ituruurĩĩte, na ihithĩĩte moothiũ maacio. Tondũ wa ũrĩa mbura yagĩĩte bũrũriinĩ na thĩ ĩkoomagara, arĩmi nĩgũkua marakua ngoro, makeehitha moothiũ maao. O na thwariga ĩrĩa ĩciarĩire werũinĩ nĩgũtiganĩria ĩratiganĩria njaũ yayo nĩ ũndũ gũtirĩ na nyeki. Nacio ndigiri cia gĩthaka irarũũgama irĩma igũrũ ikĩnungagĩra rĩera ta mbwe; maitho maacio matirahota kuona nĩ ũndũ nĩciagĩĩte gĩa kũrĩa. ‘O na gũtuĩka meehia maitũ nĩmaratũcuuka, tũteithie, MWATHANI, nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩaku. Tũteithie, o na gũtuĩka twanacooka na thuutha maita maingĩ, na nĩtũkũhĩtĩirie. MWATHANI, nĩwe mwĩhoko wa Isiraeli; nĩ we ũtũhonokagia kuuma mathĩĩnainĩ. Nĩkĩ gĩtũmĩĩte ũtuĩke ta mũgeni bũrũriinĩ witũ, kana ta mũgendi ũraraarĩrĩra ũtukũ o ro ũmwe? Nĩkĩ gĩtũmĩĩte ũtuĩke ta mũndũ ũmakĩĩte, kana ta mũndũ njamba ũtangĩhota kũhonokania? Ti itherũ, MWATHANI, ũrĩ hamwe na ithuĩ! Ithuĩ tũrĩ andũ aaku; ndũgaatũtiganĩrie.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ nĩ ũndũ wa andũ aya, “Aya nĩ andũ meendeete gũcangacanga, na matimenyagĩrĩra mĩthiĩre yao. Tondũ ũcio ndikeneetio nĩ o. Rĩu nĩngũririkana mahĩtia marĩa meekĩĩte na ndĩmaherithie nĩ ũndũ wa meehia maao.” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ndũkaae gũũthaitha ndeithie andũ aya. O na mangĩĩhinga kũrĩa, ndingĩthikĩrĩria makĩngaĩra ndĩmateithie; o na mangĩndutĩra magongoona ma njino na magongoona ma irio cia mũgũnda, ndingĩmaamũkĩra. No ngũmaniina na mbaara, ng'aragu, o na mĩrimũ.” Na niĩ ngiuga atĩrĩ, “Hĩ! MWATHANI Ngai, githĩ anabii matireera andũ atĩ gũtikũgĩa na mbaara o na kana ng'aragu, tondũ maroiga atĩ nĩugĩĩte atĩ thaayũ noguo ũgũkorwo gũũkũ bũrũriinĩ witũ?” MWATHANI akĩnjookeria atĩrĩ, “Anabii nĩkũratha mararatha maheeni makĩgwetaga rĩĩtwa rĩakwa. Ndimarekeetie, kana ngamaatha, o na kana ngamaarĩria kiugo o na kĩmwe. Maramũrathĩra ũhoro wa cioneki itamaguũrĩirie; maũndũ marĩa maraheana ma ũrathi nĩ maũndũ matarĩ na bata marĩa mathugundĩĩte na meciiria maao eene. Niĩ MWATHANI, nĩngũkwĩra ũrĩa ngwĩka anabii acio mararatha makĩgwetaga rĩĩtwa rĩakwa itamarekeetie, makiugaga atĩ mbaara na ng'aragu itigũkorerera bũrũri ũyũ. Ngũmaniina na mbaara na ng'aragu. Nao andũ arĩa mararathĩra maũndũ macio makaaniinwo na njĩra o ro ĩyo. Ciimba ciao igaatigwo ciaraganĩĩte njĩrainĩ cia Jerusalemu, na itikoona mũndũ o na ũmwe wa gũcithika. Ũndũ ũyũ ũkaamakorerera oothe, o ũndũ ũmwe na atumia aao, na aariũ na aarĩ aao. Hĩndĩ ĩyo ngaamaherithia nĩ ũndũ wa waganu wao.” MWATHANI akĩnjatha njĩĩre andũ ũhoro wa kĩeha gĩakwa, ndĩmeere ũũ; “ Reke maitho maakwa maite maithori mũthenya na ũtukũ, reke marĩre mategũtigithĩria, nĩ gũkorwo andũ aakwa nĩmagũthĩĩtwo na magatiihio ũũru mũno. Ndathiĩ mĩgũndainĩ, ndĩrona ciimba cia andũ mooragĩirwo mbaarainĩ; ndatoonya matũũrainĩ, ngoona andũ marakua nĩ ng'aragu. Anabii o ũndũ ũmwe na athĩnjĩri Ngai mararuta mawĩra maao, no matiramenya ũrĩa mareeka.” MWATHANI, kaĩ ũregeete Juda o biũ? Kaĩ ũthũire andũ a Zayuni? Nĩkĩ gĩtũmĩĩte ũtũtiihie ndiihio nene ũguo atĩ tũtingĩhona? Twerĩgĩrĩire thaayũ, no tũtiigana kũona ũndũ mwega; tũkĩĩrĩgĩrĩra kũhonio, no tũkĩona ũndũ wa gũtũguoyohia. Nĩtwĩtĩkĩrĩĩte meehia maitũ, MWATHANI, o na mahĩtia ma maithe maitũ, nĩ ũndũ nĩtũkũhĩtĩirie. Tondũ wa rĩĩtwa rĩaku, ndũgaatũrege; ndũgaaconorithie Jerusalemu, kũrĩa ũtuĩte gĩtĩ kĩrĩ riiri kĩa ũnene waku. Ririkana na ndũkoorage kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa warĩĩkanĩire na ithuĩ. Hatirĩ ngai o na ĩmwe ya ndũũrĩrĩ ingĩhota kuuria mbura, o na igũrũ rĩo rĩene rĩtingĩhota kuuria mbura ya rũthuthuũ. Tũigĩĩte mwĩhoko witũ harĩ we, MWATHANI Ngai witũ, tondũ nĩ we wĩkaga maũndũ macio moothe. MWATHANI agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “O na Musa na Samũeli mangĩrũũgama haaha maathaithe, ndingĩiguĩra andũ aya tha o na haniini. Meere mathiĩ, meehere mbere yakwa! Makũũria nĩ nakũ megũthiĩ ũmeere njugĩĩte ũũ: ‘Arĩa marĩ a kũũragwo nĩ mũrimũ, nĩmeerekere kũrĩ mũrimũ! Arĩa marĩ a kũũragĩrwo mbaarainĩ, nĩmeerekere mbaarainĩ! Arĩa marĩ a kũũragwo nĩ ng'aragu, nĩmeerekere kũrĩ ng'aragu! Arĩa nao marĩ a gũtahwo matuĩke mĩgwate nĩmeerekere ithaamĩrioinĩ!’ ” “Niĩ MWATHANI, nĩnduĩte atĩ nĩmekuonana na maũndũ maya mana mooru; nĩmekũũragĩrwo mbaarainĩ; ciimba ciao nĩigũkururio nĩ ngui; nyoni cia rĩerainĩ icirie, nacio nyamũ cia gĩthakainĩ irie kĩrĩa nyoni igũtigaria. Nĩngũtũma mamakĩrwo nĩ andũ oothe a gũũkũ thĩ nĩ ũndũ wa ũrĩa Manase mũrũ wa Hezekia eekire arĩ Jerusalemu rĩrĩa aarĩ mũthamaki wa Juda.” MWATHANI ekũũria atĩrĩ, “Andũ aya a Jerusalemu, nũũ ũngĩmũiguĩra tha, kana amũiguĩre kĩeha? Nũũ ũngĩrũũgama haniini amũũrie kana mũrĩ ahoro? Inyuĩ nĩkũndega mũndegeete, mũgakĩrĩrĩria kũũhuutatĩra. Nĩkĩo ndambũrũkĩĩtie guoko gwakwa ngamwananga tondũ nĩnogeetio nĩgũikara ngĩĩricũkagwo. Matũũrainĩ moothe ma bũrũri ndĩmũhuuhĩĩte ta mahuti mahuuhĩĩtwo na gĩtaarũrũ. Andũ aakwa, nĩndĩmwanangĩĩte, na ngooraga ciana cianyu tondũ nĩmũregeete gũtigana na mĩthiĩre yanyu mĩũru. Bũrũriinĩ wanyu, atumia a ndigwa nĩ aingĩ gũkĩra mũthanga wa iriainĩ. Nĩnjũragĩĩte andũ eethĩ marĩ gatũũrũinĩ ka ũtũũro wao, ngagĩtũma maanyina maao manyamaarĩke. Nĩndũmĩĩte o rĩmwe maguoyohe na mathĩĩnĩke. Mũtumia ũrĩa ũkuĩrĩirwo nĩ ciana mũgwanja nĩethikĩire, kĩeha kĩrĩa e nakĩo gĩtingĩthira. Riũa nĩrĩmũthũĩre kũrĩ o mũthenya; nĩmũconore na akaagithio gĩtĩĩo. Matigari maanyu ngũmareekeria thũ cianyu imoorage. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Maitũ! Kaĩ ndĩ thĩĩnainĩ! Wanjiarire nĩkĩ ndũũre ngararanagia na ng'eng'anaga na andũ bũrũriinĩ wothe? Ndirĩ na kĩndũ ngombithĩĩtie mũndũ kana ngakomba mũndũ kĩndũ, no o na kũhaana ũguo, andũ oothe nĩkũũnuma maranuma. MWATHANI, reke ũguo maranuma gũtuĩke guo angĩkorwo ndigũtungatĩĩte wega, na angĩkorwo ndithaithanĩrĩire thũ ciakwa harĩ we hĩndĩ ĩrĩa i mathĩĩnainĩ na mĩnyamaaroinĩ. (Nũũ ũngĩhota kuuna cuuma, makĩria cuuma ya kuuma mwena wa na rũgongo ĩtukanĩĩtio na gĩcango?) MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ngũrekia thũ ciũke itahe ũtonga na mĩthiithũ ya andũ aakwa, nĩguo ndĩmaherithie nĩ ũndũ wa meehia marĩa meekĩĩte bũrũriinĩ wothe. Ngũtũma matungatĩre thũ ciao bũrũriinĩ matooĩ, nĩ gũkorwo maraakara maakwa mahaana mwaki, na megwakana nginya tene na tene.” Hĩndĩ ĩyo ngiuga atĩrĩ, “Wee, MWATHANI, nĩũũĩ, ndirikana na ũndeithie, na ũndĩhĩrie harĩ arĩa maranyamaaria. Ndũkamakirĩrĩrie mũno nginya manjũrage; ririkana atĩ ndĩrarumwo nĩ ũndũ waku. Wanjarĩirie, na niĩ ngĩgũthikĩrĩria wega; ciugo ciaku igĩtũma ngene na njanjamũke, nĩkũmenya atĩ ndĩ waku, wee MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe. Ndiaikaraga ndunduinĩ ya andũ arĩa meendeete o gũtheka, o na kana ngĩkenanĩra nao. Ndaikarire ndĩ wiki o ta ũrĩa wanjathĩĩte, njiyũirwo nĩ maraakara. Ruwo rwakwa rũraaga gũthira nĩkĩ? Nĩ kĩĩ ironda ciakwa irakĩrĩrĩria gũtheea ikaaga kũhona? Ũgũkĩenda kũnjũraga ngoro nĩkĩ, o ta karũũĩ kahũaga hĩndĩ ya riũa?” Naake MWATHANI akĩnjookeria atĩrĩ, “Ũngĩnjookerera, nĩngũkwamũkĩra, na nĩũgũtuĩka ndungata yakwa o rĩngĩ. Ũngĩheana ndũmĩrĩri ĩrĩ na bata handũ ha kwaria matũhũũhũ, nĩũgũtuĩka mũnabii wakwa o rĩngĩ. Andũ nĩmekũhũndũka mooke kũrĩ we, no ti we ũkũhũndũka ũthiĩ kũrĩ o. Ngũtũma ũtuĩke ta rũthingo rwa hinya rwa gĩcango harĩ andũ aya; marĩgũtharĩkagĩra, no matirĩgũtooragia, nĩ ũndũ nĩndĩrĩkoragwo hamwe nawe nĩguo ngũgitagĩre na ngũmenyagĩrĩre. Nĩndĩrĩkũhonokagia kuuma mookoinĩ ma andũ arĩa ooru, na hatĩkainĩ cia andũ arĩa matarĩ tha. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI akĩnjarĩria hĩndĩ ĩngĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ndũkaae kũhikania o na kana ũciarĩre ciana kũndũ ta gũũkũ. Ndũkaae gwĩka ũguo tondũ wa gĩtũmi gĩĩkĩ ngũkwĩra: Ciana iria iciarĩirwo kũndũ gũũkũ o ũndũ ũmwe na aciari aacio, oothe makooragwo nĩ mĩrimũ mĩũru mũno. Matigaacakaĩrwo o na kana mathikwo; ciimba ciao ikaaragana thĩ o ta rũrua. Makaaniinwo nĩ mbaara na ng'aragu, nacio ciimba ciao ituĩke irio cia nyoni cia rĩerainĩ na nyamũ cia gĩthaka. “Ndũkaanatoonye mũciĩ ũrĩa ũrĩ na macakaya, kana ũigue kĩeha nĩ ũndũ wa mũndũ o na ũrĩkũ. Gĩtũmi nĩ tondũ ndigũcooka kũhe andũ aakwa thaayũ, kũmeenda, o na kana kũmaiguĩra tha. Andũ arĩa itonga na arĩa athĩĩni magaakuĩra bũrũriinĩ ũyũ, na matigaathikwo o na kana macakaĩrwo nĩ mũndũ o na ũrĩkũ. Hatirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũgeetemenga mwĩrĩ nĩ ũndũ wao, o na kana eenje njuĩrĩ yake nĩguo oonanie ũrĩa arĩ na kĩeha nĩ ũndũ wao. Hatirĩ mũndũ o na ũmwe ũkaarĩanĩra o na kana anyuanĩre na mũndũ o wothe ũkuĩrĩirwo, nĩguo amũhoorerie ngoro. O na hatirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũkaaringwo nĩ tha nĩ ũndũ wa mũndũ ũrĩa ũkuĩrĩirwo nĩ ithe kana nyina. “Ndũkaanatoonye mũciĩ ũrĩ na iruga nĩguo ũrĩanĩre na ũnyuanĩre na eene mũciĩ ũcio. Nĩ gũkorwo niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, nguuga ũũ: nĩngũniina mĩgambo ya gĩkeno na mĩtheko o na ndũũhiũ cia maruga ma ũhiki. Ũndũ ũcio ngũwĩka mũrĩ o muoyo, mũkĩĩyonagĩra na maitho maanyu. “Warĩĩkia kũmeera maũndũ macio moothe, nĩmegũkũũria kĩrĩa gĩatũma ndĩmatuĩre ihera inene ũguo. O na ningĩ nĩmegũkũũria ũmeere ũũru ũrĩa meekĩĩte na rĩĩhia rĩrĩa meehĩirie MWATHANI Ngai wao. Nawe ũkũmacookeria ũmeere ‘Niĩ MWATHANI, ngũmaherithia nĩ tondũ maithe maao nĩmaandiganĩirie, magĩthaathaiya na magĩtungatĩra ngai ingĩ. Maandiganĩirie na matiigana gwathĩkĩra watho wakwa. No rĩĩrĩ, inyuĩ nĩmwĩkĩĩte ũũru gũkĩra ũrĩa maithe maanyu meekire, nĩ ũndũ inyuĩ oothe mũrĩ andũ aremi na ooru, na mũtinjathĩkagĩra. Tondũ ũcio, ngũmũikania na nja ya bũrũri ũyũ mũthiĩ mũkagũe bũrũriinĩ mũtooĩ, o na ũtooĩo nĩ maithe maanyu. Kũu bũrũriinĩ ũcio nĩkuo mũgaatungatagĩra ngai ingĩ ũtukũ na mũthenya, na ndikaamũiguĩra tha o na haniini.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa andũ matagaacooka kwĩhĩta na niĩ makiugaga atĩrĩ, ‘O ta ũrĩa MWATHANI ũrĩa warutire andũ a Isiraeli bũrũriinĩ wa Misiri atũũraga muoyo.’ Handũ ha ũguo, makeehĩtaga makiugaga atĩrĩ, ‘O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, ũrĩa warutire andũ a Isiraeli bũrũri wa na rũgongo o na akĩmaruta mabũrũriinĩ marĩa mangĩ moothe kũrĩa aamahurunjire,’ nĩ gũkorwo nĩngaamacookia bũrũriinĩ wao kĩũmbe ũrĩa ndaheire maithe maao.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ngũrekanĩria ategi a thamaki aingĩ mooke matege manyiite andũ aya. Thuutha ũcio njooke ndekanĩrie ahĩti aingĩ mamahĩte irĩmainĩ na ithũngũriinĩ ciothe o na ngurungainĩ iria irĩ ndwaroinĩ cia mahiga. Nĩ gũkorwo maitho maakwa nĩmarona ũrĩa wothe mareeka; hatirĩ ũndũ o na ũmwe hithĩĩtwo. O na meehia maao nĩndĩramoona wega. Ngũmaherithia maita meerĩ nĩ ũndũ wa meehia na ũũru wao. Ngũmeeka ũguo tondũ nĩmathaahĩĩtie bũrũri wakwa na ngai ciao cia mĩhianano itarĩ muoyo, na makaũiyũria na maũndũ me magigi.” MWATHANI wee nĩ we ũheaga hinya na ũkangitĩra; nĩ we ũndeithagia hĩndĩ ya mathĩĩna. Ndũũrĩrĩ igooka kũrĩ we ciumĩĩte mĩena yothe ya thĩ ciuge atĩrĩ, “Maithe maitũ hatirĩ kĩndũ maarĩ nakĩo tiga o ngai cia maheeni; matiarĩ na kĩndũ tiga o mĩhianano ya tũhũ. Mũndũ-rĩ, no ethondekere ngai ciake kĩũmbe? Aaca, o na angĩĩka ũguo, itingĩkorwo irĩ ngai cia ma.” MWATHANI egũkiuga atĩrĩ, “Tondũ ũcio, nĩngũtũma ndũũrĩrĩ imenye rĩmwe rĩa kũigana hinya o na ũhoti wakwa; nĩikũmenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Juda, meehia maanyu maandĩkĩĩtwo na karamu ga cuuma, makururĩĩtwo ngoroinĩ cianyu na mũthia mũũgĩ wa ihiga rĩa arumaathi, o na magakururwo koonainĩ cia igongoona cianyu. Andũ aanyu marathaathaĩria mĩhiananoinĩ o na igongoonainĩ iria ĩthondekeirwo ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera, iria ciigĩĩtwo rungu rwa mũtĩ o wothe mũruru wega, ithũngũri igũrũ, o na irĩmainĩ iria irĩ werũinĩ. Nĩngũtũma thũ cianyu itahe ũtonga wanyu na mĩthiithũ yanyu yothe tondũ wa meehia moothe marĩa mwĩhĩĩtie bũrũriinĩ wothe wanyu. Nĩmũgũtuunywo bũrũri ũrĩa ndamũheire, na nĩngũtũma mũtungatagĩre thũ cianyu mũrĩ bũrũri mũtooĩ tondũ maraakara maakwa nĩ ta mwaki, na megũtũũra maakanaga nginya tene na tene.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũndirikaga akeehoka mũndũ, akaiga mwĩhoko wake harĩ mũndũ ũrĩa ũrĩ o rũkũngũ, arogwatwo nĩ kĩrumi. Mũndũ ta ũcio ahaana kĩhinga kĩrĩ werũinĩ, kĩhinga kĩrakũra kũndũ kũũmũ, rũng'ũrĩinĩ rwa cumbĩ rũtangĩkũra kũndũ o na kĩ. Ndarĩ wega o na ũrĩkũ oonaga. “Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũigaga mwĩhoko wake harĩ niĩ MWATHANI. Mũndũ ta ũcio ahaana ta mũtĩ ũhandĩĩtwo ndeereinĩ cia rũũĩ, ũrĩa ũtambagia mĩri yaguo hakuhĩ na maaĩ. Rĩrĩa kwagĩa na ũrugarĩ mũtĩ ũcio ndũmakaga, mathangũ maaguo maikaraga marurĩĩte. Ndũtangĩkaga hĩndĩ ĩrĩa gũtarĩ mbura, ũthiaga o na mbere gũciara. “Nũũ ũngĩhota kũmenya ngoro ya mũndũ? Gũtirĩ kĩndũ kĩheenanagia ta yo; nĩ njũru o biũ! Niĩ, MWATHANI nĩ niĩ nduĩragia meciiria ma andũ, na ngageria ngoro ciao nĩguo njĩke o mũndũ kũringana na mĩthiĩre yake, na kũringana na ciĩko ciake.” Mũndũ ũrĩa wĩcaragĩria ũtonga na njĩra ĩtarĩ ya kĩhooto, ahaana ngware iria ikomagĩrĩria matumbĩ itarekeetie. Rĩrĩa aikarĩĩte egangarĩĩte-rĩ, nĩguo ũtonga ũcio wake ũmũũraga, marigĩrĩrioinĩ agakĩonekana arĩ o kĩrimũ. Hekaarũ iitũ ĩhaana gĩtĩ kĩa ũthamaki kĩrĩ riiri, kĩaigirwo kĩrĩmainĩ kĩraaya na igũrũ kuuma o kĩambĩrĩria. MWATHANI, wee nĩ we mwĩhoko wa Isiraeli; arĩa oothe magũtiganagĩria nĩmagaaconorithio. Magaathira ta ũrĩa marĩĩtwa maandĩkĩĩtwo rũkũngũinĩ mathiraga, tondũ nĩmagũtiganĩirie MWATHANI, o wee gĩthima kĩa maaĩ me muoyo. MWATHANI, honia, na nĩngũhona; honokia, na nĩngũhonoka, tondũ wee nĩ we ngoocaga! Andũ maranjũũria atĩrĩ, “Me ha maũndũ mooru marĩa MWATHANI aroigaga nĩegũtwĩka? Nĩakĩmeeke rĩu!” No rĩĩrĩ, MWATHANI, niĩ ndirĩ ndakũringĩrĩria ũmareehithĩrie ũũru, o na kana ngĩrirĩria mũthenya wa mũthiro ũkinye. Wee, MWATHANI, nĩũũĩ ũguo; nĩũũĩ ũrĩa wothe njugĩĩte na kanua gaakwa. Ndũkaae kũnjĩkĩra guoya; wee-rĩ, nĩ we handũ haakwa ha gwĩtharĩra hĩndĩ ya ũũru. Conorithia arĩa maranyariira, no niĩ ndũkanjonorithie; maguoyohie, no niĩ ndũkaanguoyohie; mareehithĩrie mũthiro, ũmaniine o kũmaniina. MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Jeremia, thiĩ ũrũũgame kĩhingoinĩ kĩrĩa gĩĩtagwo Kĩhingo kĩa Andũ, kĩrĩa athamaki a Juda mageragĩra magĩtoonya na makiuma itũũrainĩ, o na ningĩ ũthiĩ ũrũũgame ihingoinĩ ciothe cia Jerusalemu, uuge ũũ: Iguai ndũmĩrĩri ya MWATHANI, inyuĩ athamaki a Juda, na andũ oothe a Juda, na atũũri oothe a Jerusalemu, o inyuĩ mũtoonyagĩra ihingoinĩ ici!” Mwathani aroiga atĩrĩ, “Mwĩmenyagĩrĩreei, mũtikaanakuue mĩrigo o yothe mũthenya wa Thabatũ, mũmĩtoonyerie ihingoinĩ ici cia Jerusalemu, o na kana mũkuuage mĩrigo o yothe kuuma nyũmbainĩ cianyu mũthenya wa Thabatũ. Mũtikaarutage wĩra o na ũrĩkũ mũthenya wa Thabatũ; menyagĩrĩraai mũthenya wa Thabatũ na mũwamũrage, o ta ũrĩa ndaathire maithe maanyu. No rĩĩrĩ, maithe maanyu matiigana gũũthikĩrĩria o na kana kwĩrũmbũiya; o-rĩ, no kũrema maanemeire, matianjathĩkĩire o na kana makĩigua mataaro maakwa. “Mũngĩnjathĩkĩra na mwage gũtoonyagĩria mĩrigo o yothe ihingoinĩ cia itũũra rĩĩrĩ mũthenya wa Thabatũ, na mũmenyagĩrĩre mũthenya wa Thabatũ, na mwagage kũruta wĩra o wothe mũthenyainĩ ũcio, athamaki aanyu na atongoria aanyu nĩmarĩtoonyagĩra ihingoinĩ cia itũũra rĩĩrĩ rĩa Jerusalemu na mathamakage o ta ũrĩa mũthamaki Daudi aathamakaga. O eene, hamwe na andũ a Juda na a Jerusalemu, marĩtoonyaga makuuĩĩtwo nĩ ngaari cia mbarathi, na mahaicĩĩte mbarathi, narĩo itũũra rĩĩrĩ rĩa Jerusalemu rĩikarage rĩrĩ na andũ hĩndĩ ciothe. Andũ nĩmarĩũkaga moimĩĩte matũũrainĩ ma Juda, o na kũndũ guothe kũrĩa gũthiũrũrũkĩirie Jerusalemu, o na bũrũriinĩ wa Benjamini, o na magũrũinĩ ma irĩma cia Juda mwena wa na ithũĩro, o na irĩmainĩ, o na mwena wa na kĩanda wa Juda. Marĩũkaga Hekaarũinĩ yakwa kũreehe magongoona ma njino na ma irio cia mũgũnda, ũbaani, na magongoona ma gũcookia ngaatho. No rĩĩrĩ, mũngĩrega kũnjathĩkĩra mwage kũmenyerera mũthenya wa Thabatũ na mũkuuage mĩrigo o yothe mũkamĩtoonyagĩria ihingoinĩ cia Jerusalemu mũthenya wa Thabatũ-rĩ, na niĩ nĩngaacina ihingo cia itũũra rĩa Jerusalemu. Ngaacina nyũmba cia ũthamaki cia Jerusalemu na mwaki ũtangĩhoreka o na atĩa.” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ikũrũka ũthiĩ mũciĩ wa mũũmbi nyũngũ, na nĩngũkũheera ndũmĩrĩri yakwa kuo.” Kwoguo ngĩikũrũka ngĩthiĩ kuo, ngĩmũkora akĩruta wĩra wake wa ũũmbi. Na rĩĩrĩ, kĩndũ kĩrĩa oombaga kĩngĩathũkire, ooyaga rĩũmba rĩrĩa ekũũmbaga narĩo, akoomba narĩo kĩndũ kĩngĩ, o kĩrĩa aangĩendire kũũmba. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Niĩ-rĩ, githĩ ndingĩhota kũmwĩka inyuĩ, andũ a Isiraeli, ta ũguo mũũmbi nyũngũ eekaga na rĩũmba? Inyuĩ-rĩ, o ta ũrĩa rĩũmba rĩu rĩtariĩ rĩ mookoinĩ ma mũũmbi, noguo na inyuĩ mũhaana mwĩ mookoinĩ maakwa. Ingiuga hĩndĩ o yothe atĩ nĩngũmunya, memeende, na nyanange rũũrĩrĩ o ruothe kana ũthamaki o wothe, no rũũrĩrĩ rũu rũtigane na ũũru waruo, niĩ na niĩ ndingĩrwĩka maũndũ mooru marĩa nduĩte nĩngũrwĩka. Ningĩ no njuge atĩ nĩngwaka na hande rũũrĩrĩ o ruothe kana ũthamaki o wothe, no rũũrĩrĩ rũu rũũnemere na rwĩke maũndũ mooru, hĩndĩ ĩyo na niĩ ndingĩrwĩka maũndũ meega marĩa nduĩte nĩngũrwĩka. Rĩu-rĩ, ĩra andũ a Juda na a Jerusalemu atĩ nĩndĩmabangĩire mĩbango mĩũru na nĩndĩhaarĩirie kũmaherithia. Meere matige gũikara makĩĩhagia, meere magarũrĩre mĩthiĩre yao na ciĩko ciao. No o marĩcookia atĩrĩ, ‘Ũguo wothe woiga no tũhũ mũtheri. Tũgũthiĩ o na mbere na ũremi witũ na gwĩka maũndũ mooru o ta ũrĩa tũngĩenda.’ ” Tondũ ũcio MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ũriai rũũrĩrĩ o rũũrĩrĩ, kana ũndũ ta ũyũ ũrĩ wekĩka rĩngĩ. Andũ a Isiraeli nĩmeekĩĩte ũndũ mũũru mũno! Tũcũmbĩrĩ twa irima cia Lebanoni nĩkũrĩ hingo tũikaraga tũtarĩ na tharunji? Tũrũũĩ tũrĩa tuumaga kuo tũrĩ na maaĩ mahehu wega kũrĩ hingo tũhũaga? No rĩĩrĩ, andũ aakwa nĩmariganĩirwo nĩ niĩ; maracinĩra mĩhianano ũbaani. Nĩmahĩngĩĩtwo njĩrainĩ iria maagĩrĩirwo nĩkũgerera. Matirũmagĩrĩra njĩra iria cia tene; mageragĩra tũcĩra twa mĩkĩra, handũ ha kũgera njĩra yo nyene. Matũmĩĩte bũrũri ũyũ ũtuĩke kĩndũ gĩa kũmakĩrwo, na gĩa kuugagĩrwo hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! tene na tene. Arĩa oothe marahĩtũkĩra hakuhĩ na bũrũri ũyũ, no kũinainia marainainia mĩtwe nĩkũmaka. Ngaahurunja andũ aakwa mbere ya thũ ciao, o ta rũkũngũ rũmbũrĩĩtwo nĩ rũhuuho rwa kuuma mwena wa irathĩro. Mũthenya ũrĩa marĩkorwo thĩĩnainĩ ndirĩmateithia; ndĩrĩrora na kũngĩ.” Hĩndĩ ĩyo andũ makiuga atĩrĩ, “Ũkaai twĩciirie ũrĩa tũkũũnũha Jeremia. Ithuĩ-rĩ, gũtirĩ hingo tũkaaga athĩnjĩri Ngai a gũtũruta, andũ oogĩ a gũtũtaara, na anabii a gũtũhe ndũmĩrĩri cia Ngai. Nĩtũmũthiteei tũrege gũcooka gũthikĩrĩria ũrĩa aroiga.” Kwoguo ngĩhooya ngiuga atĩrĩ, “MWATHANI, thikĩrĩria, ihooya rĩakwa, na ũigue ũrĩa thũ ciakwa iroiga. Wega-rĩ, no ũrĩhwo na ũũru? No o nĩmanyenjeire irima. Ririkana ũrĩa ndĩramathaithanagĩrĩra harĩ we nĩguo ndũkaamahũũre na maraakara maaku. Rĩu, MWATHANI, reke ciana ciao ikue nĩ ng'aragu; irooragwo na hiũ cia njora. Atumia aao maroorwo nĩ ciana ciao na athuuri aao; arũme aao marooragwo nĩ mĩrimũ, nao aanake aao marooragĩrwo mbaarainĩ. Mbu ĩroiguuo mĩciĩinĩ yao nĩ ũrĩa ũtũmĩĩte makorererwo nĩ atuunyani materĩgĩrĩire, makamatuunya indo ciao! Nĩ gũkorwo nĩmeenjeete irima manyiite, na makanjigĩra mĩtego mangwatie. No wee, MWATHANI, nĩũũĩ mĩbango ĩrĩa marabanga manjũrage. Ndũkamoohere mahĩtia maao, o na kana ũtharie meehia maao. Matungumanie thĩ mbere yaku; mahũũre ũrĩ na maraakara.” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũgũre nyũngũ ya rĩũmba. Warĩĩkia gwĩka ũguo, woe atongoria amwe a andũ na athĩnjĩri Ngai arĩa akũrũ, muumĩre kĩhingo kĩrĩa gĩĩtagwo kĩa Ngĩo mũthiĩ nginya gĩtuambainĩ kĩa Hinomu. Mũrĩ kũu, ũrĩheana ũhoro ũrĩa niĩ ngũkwĩra. Ũriuga atĩrĩ, ‘Inyuĩ athamaki a Juda na atũũri a Jerusalemu, iguai ndũmĩrĩri ya MWATHANI. MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o we Ngai wa Isiraeli, ekuuga ũũ: nĩngũreehithĩria kũndũ gũũkũ mũthiro mũũru mũno ũguo atĩ mũndũ o wothe ũrĩũiguaga no kũmaka arĩmakaga. Ngwĩka ũguo tondũ andũ nĩmandiganĩirie na magathaahia kũndũ gũũkũ na ũndũ wa kũrutĩra ngai ingĩ magongoona. Ngai icio nĩ ngai iria o eene matooĩ, o iria maithe maao na athamaki a Juda matooĩ. Maiyũrĩĩtie kũndũ gũũkũ na thakame ya andũ matarĩ na mahĩtia. Nĩmaakĩire ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Baali kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria nĩguo mamĩcinagĩre ciana ciao irĩ ta magongoona ma njino. Niĩ ndirĩ hingo ndĩ ndamaatha meekage ũguo, o na ndirĩ ndakorwo na ũndũ ta ũcio meciiriainĩ maakwa. Tondũ ũcio-rĩ, ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa kũndũ gũũkũ gũtarĩĩtagwo Tofethi kana gĩtuamba kĩa Hinomu. Handũ ha gwĩtwo ũguo-rĩ, kũrĩĩtagwo gĩtuamba gĩa Kĩng'eero. Mĩbango yothe ya Juda na Jerusalemu ngũmĩthũũkĩria kũndũ gũũkũ. Nĩngũreka thũ ciao imahoote na imooragĩre mbaarainĩ. Ngũhe nyoni na nyamũ cia gĩthaka ciimba ciao ituĩke irio ciacio. Ngũreehithĩria itũũra rĩĩrĩ mwanangĩko ũguo atĩ ũrĩa wothe ũrĩhĩtũkagĩra hakuhĩ narĩo ariugaga, hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! Nĩ ũrĩa amakĩĩte. Thũ ciao, iria irenda kũmooraga, igũũka ithiũrũrũkĩrie itũũra rĩĩrĩ rĩa Jerusalemu, imahingĩrĩrie kũu thĩinĩ. Ũndũ ũcio ũgũtũma moone ruwo na thĩĩna nginya maambĩrĩrie kũrĩa ciana ciao, o na o eene maambĩrĩrie kũrĩana mũndũ na ũrĩa ũngĩ.’ “Warĩĩkia kuuga ũguo-rĩ, ũũrage nyũngũ ĩyo ũkĩonagwo nĩ andũ acio megũkorwo matwaranĩĩte nawe. Ũcooke ũmeere MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga ũũ, ‘O ta ũrĩa mũndũ arekanagia thĩ nyũngũ ya rĩũmba ĩgakua ũndũ ĩtangĩthondekeka ĩtuĩke ng'ima rĩngĩ, ũguo noguo na niĩ ngũrekania andũ aya na itũũra rĩĩrĩ. Andũ marĩthikana nginya gũũkũ Tofethi tondũ gũtirĩkorwo na kũndũ kũngĩ gũtigaru gwa gũthikana. Ngũtua itũũra rĩĩrĩ o hamwe na atũũri aarĩo o ta Tofethi. Nyũmba cia Jerusalemu, o na nyũmba cia athamaki a Juda, o ũndũ ũmwe na nyũmba ciothe iria icinagĩrwo ũbaani igũrũ ũrĩ igongoona harĩ njata na igaitwo ndibei ĩrĩ igongoona harĩ ngai ingĩ, ikũnyiitwo nĩ thaahu o ta Tofethi.’ ” Ngĩcooka ngiuma kũu Tofethi, kũrĩa ndatũmĩĩtwo nĩ MWATHANI ngarathe. Ngĩthiĩ ngĩrũũgama nja ya Hekaarũ ngĩĩra andũ oothe atĩrĩ, “MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o we Ngai wa Isiraeli, ekuuga ũũ: ‘Nĩngũreehithĩria itũũra rĩĩrĩ na matũũra moothe marĩa marĩthiũrũrũkĩirie maũndũ moothe mooru marĩa ngweteete igũrũ warĩo. Ngwĩka ũguo tondũ inyuĩ mũrĩ andũ aremi na mũtithikagĩrĩria ciugo ciakwa.’ ” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthĩnjĩri Ngai Pashuri mũrũ wa Imeri, ũrĩa warĩ mũnene wa Hekaarũ, aiguire ngĩratha maũndũ macio, agĩathana hũũrwo na njohwo na mĩnyororo, hingĩrwo kanyũmba kaarĩ hakuhĩ na kĩhingo kĩa Benjamini kĩrĩa kĩarĩ Hekaarũinĩ na mwene wa na rũgongo. Kwarooka gũkĩa, Pashuri akĩndekereria, na niĩ ngĩmwĩra atĩrĩ, “MWATHANI ndarĩgwĩtaga Pashuri, arĩgwĩtaga ‘Guoya kũndũ guothe.’ MWATHANI we mwene oigĩĩte atĩrĩ, ‘Nĩngũtũma wee mwene ũmake o na ũmakie araata aaku oothe; araata aaku oothe marĩũragwo na hiũ cia njora nĩ thũ ciao wĩroreire. Andũ oothe a Juda nĩngũmaneana kũrĩ mũthamaki wa Babilonia; amwe aao ekũmakuua amatware bũrũriinĩ wake marĩ mĩgwate, nao arĩa angĩ amoorage. O na ningĩ nĩngũreka thũ ciao itahe ũtonga wothe wa itũũra rĩĩrĩ o na ciĩyoere mĩthiithũ yarĩo yothe, nginyagia igĩĩna cia athamaki a Juda; ithiĩ na indo icio ciothe Babilonia. Wee nawe, Pashuri, hamwe na andũ oothe a mũciĩ waku mũkũnyiitwo mũthaamĩrio Babilonia. Kũu nĩkuo ũgaakuĩra na nokuo ũgaathikwo. Nokuo andũ a mũciĩ waku na araata aaku oothe arĩa ũtũire ũrathagĩra ũhoro wa maheeni magaakuĩra na mathikwo.’ ” MWATHANI, nĩũheeneetie, na niĩ ngaheeneka; nĩũngĩrĩĩtie hinya, ũgakĩĩhoota. Ndindaga ngĩthekererwo; nyũrũragio nĩ andũ oothe. Tondũ rĩĩrĩ, hingo o yothe ngĩaria, no mũhaka ngũũthũke njuge atĩrĩ, “Haaro! Mwanangĩko!” MWATHANI ndindaga ngĩmenererio na ngĩnyũrũragio hingo ciothe nĩ ũndũ wa kũheana ndũmĩrĩri ciaku. Ingiuga atĩrĩ, “Ndigũcooka kũgweta MWATHANI, na ndigũcooka kwaria rĩngĩ na rĩĩtwa rĩake,” ndũmĩrĩri yaku ĩhaanaga ta mwaki ũraakana ngoroinĩ yakwa, kana ta mwaki ũrĩ o mahĩndĩinĩ maakwa thĩinĩ. Ndihota kũmĩtumĩria o na ingĩgeria atĩa. Ndĩraigua andũ oothe makĩaria na mĩheehũ makoiga atĩrĩ, “Guoya wĩ kũndũ guothe! Nĩtũmũthiteei! Nĩtũmũthiteei!” O na araata aakwa arĩa manjũũĩ wega meetereire hooteke. Mareerana atĩrĩ, “No gũkorwo nĩekũheenerereka, tũmũnyiite twĩrĩhĩrie.” No wee, MWATHANI, ũrĩ hamwe na niĩ, o ta njamba ya ita ya kũmakania; kwoguo arĩa maranyariira nĩmekũhooteka, matindooria. Megũconorithio mũno tondũ matiihootana. Gĩconoko kĩao gĩgũtũũra nginya tene na tene; gĩtikaariganĩra rĩ o rĩ. MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o wee ũgeragia arĩa athingu, na ũgathuuthuuria ngoro na meciiria maao, reke nyone ũkĩĩrĩhĩria harĩ thũ ciakwa, nĩ ũndũ ciira wakwa ndĩũigĩĩte o harĩ we. Inĩraai MWATHANI; goocaai MWATHANI! Nĩ gũkorwo nĩateithũrĩĩte arĩa athĩĩni kuuma mookoinĩ ma andũ arĩa meekaga ũũru. Mũthenya ũrĩa niĩ ndaciarirwo ũrogwatwo nĩ kĩrumi! Mũthenya ũrĩa maitũ aanjiarire ũroaga gũkaanaraathimwo! Mũndũ ũrĩa wokire kwĩra baaba atĩrĩ, “Wĩ mũciarĩre kaana ga kahĩĩ!” Agĩgĩtũma akene mũno, arogwatwo nĩ kĩrumi! Mũndũ ũcio-rĩ, arohaana ta matũũra marĩa MWATHANI aaharaganirie atarĩ na tha! Aroiguaga mũkayũrũrũko rũũciinĩ na mbugĩrĩrio mĩarahoinĩ, tondũ ndaigana kũnjũraga itaanaciarwo; hĩndĩ ĩyo nda ya maitũ ĩngĩatuĩkire mbĩĩrĩra yakwa. Niĩ-rĩ, ndaciarirwo wa kĩ? Ndaciarirwo nĩ geetha ndũũre nyonaga thĩĩna na njiguaga kĩeha, na njonorithagio ũtũũro wakwa wothe? Na rĩĩrĩ, Zedekia mũthamaki wa Juda akĩndekeria Pashuri mũrũ wa Malikia na mũthĩnjĩri Ngai Zefania mũrũ wa Maaseia maanjĩĩre atĩrĩ, “Twagũthaitha tũtuĩrĩrie ũhoro harĩ MWATHANI, tondũ mũthamaki Nebukadinezaru wa Babilonia hamwe na mbũtũ yake ya ita nĩgũthiũrũrũkĩria marathiũrũrũkĩria itũũra riitũ nĩguo matũtharĩkĩre. Hiihi MWATHANI ahota gũtũringĩra kĩama kĩmwe gĩa ciama ciake, atũme Nebukadinezaru atigane na ithuĩ.” Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjarĩria, na niĩ ngĩĩra andũ acio maarekeetio kũrĩ niĩ makeere Zedekia atĩ MWATHANI, Ngai wa Isiraeli oiga ũũ; “Atĩrĩĩrĩ, Zedekia, nĩngũhoota mbũtũ yaku ya ita ĩrĩa ĩrahũũrana na mũthamaki wa Babilonia hamwe na mbũtũ yake ya ita. Matharaita ma thigari ciaku ngũmaiga hĩba o gatagatĩinĩ ga itũũra. Ngũrũa nawe na hinya wakwa wothe, ndaakarĩĩte, na ndĩ na mang'ũrĩ na marũrũ maingĩ. Gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩrĩ muoyo itũũrainĩ rĩĩrĩ itekũũraga; nyamũ o na andũ mekũũragwo nĩ mũrimũ mũũru mũno. No rĩĩrĩ, we mwene, njaama ciaku na andũ arĩa mategũkorwo maniinĩĩtwo nĩ mbaara, ng'aragu, na mũrimũ, ngũreka mũnyiitwo nĩ mũthamaki Nebukadinezaru na thũ cianyu, iria irenda kũmũũraga. Nebukadinezaru ndarĩ mũndũ o na ũmwe wanyu egũcaaĩra o na kana aiguĩre tha; ekũmũũraga inyuothe na hiũ cia njora. Ũguo nĩguo niĩ, MWATHANI ndoiga.” MWATHANI agĩcooka akĩnjĩĩra njĩĩre andũ atĩrĩ, “MWATHANI ekuuga ũũ, ‘Ngwenda mũthuure njĩra ya muoyo kana njĩra ya gĩkuũ. Mũndũ o wothe ũgũikara itũũrainĩ rĩĩrĩ ekũũragĩrwo mbaarainĩ, kana ooragwo nĩ ng'aragu kana mũrimũ. No rĩĩrĩ, ũrĩa wothe ũkuuma na nja eneane kũrĩ Ababilonia arĩa maratharĩkĩra itũũra, ndekũũragwo, ũcio-rĩ, nĩekũhonokia muoyo wake. Nĩnduĩte itua atĩ ndigũcaaĩra itũũra rĩĩrĩ, no nĩkũrĩananga ngũrĩananga. Rĩkũneanwo mookoinĩ ma mũthamaki wa Babilonia naake arĩcine na mwaki. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.’ ” Nao andũ a mũciĩ wa mũthamaki wa Juda meere atĩrĩ, “Iguai ndũmĩrĩri ya MWATHANI. Inyuĩ njiarwa cia Daudi, MWATHANI ekuuga ũũ: ‘Tuithanagiai maciira na kĩhooto o mũthenya; gitagĩraai andũ arĩa matuunyĩĩtwo indo ciao harĩ arĩa mamatuunyĩĩte. Mwaga gwĩka ũguo, maraakara maakwa megwakana ta mwaki ũtangĩhoreka o na atĩa nĩ ũndũ wa ciĩko cianyu njũru.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Inyuĩ mũtũũraga gĩtuambainĩ, o inyuĩ mũtũũraga ndwaroinĩ cia mahiga cia kũndũ kwaraganu; nĩngũhũũrana na inyuĩ, inyuĩ muugaga atĩ gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũngĩhota kũmũtharĩkĩra, o na kana ahungure thingo iria mwĩgĩtĩire nacio. Ngũmũherithia kũringana na ciĩko cianyu; njine nyũmba ya ũthamaki na mwaki o na njine kĩrĩa gĩothe kĩmĩrigiicĩirie. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ikũrũka mũciĩ kwa mũthamaki wa Juda uuge ũũ: ‘Igua ndũmĩrĩri ya MWATHANI, wee mũthamaki wa Juda, o wee ũrĩ wa rũciaro rwa Daudi; mĩigue ũrĩ hamwe na njaama ciaku na andũ a Jerusalemu.’ ” MWATHANI ekuuga ũũ: “Ĩkagaai maũndũ ma kĩhooto na ma ũthingu. Gitagĩraai andũ arĩa matuunyĩĩtwo indo ciao harĩ arĩa mamatuunyĩĩte. Mũtigeekage ageni, ciana cia ngoriai, na atumia a ndigwa ũũru; o na mũtikooragagĩre andũ matarĩ na mahĩtia kũndũ gũũkũ. Mweka ũguo ndĩramwatha, njiarwa cia Daudi igũthiĩ o na mbere gũtuĩka athamaki. Na rĩĩrĩ, njiarwa icio, na atongoria na andũ aacio, irĩthiaga o na mbere gũtoonyera ihingoinĩ cia nyũmba ĩno ya ũthamaki ikuuĩĩtwo nĩ ngaari cia mbarathi na ihaicĩĩte mbarathi. No rĩĩrĩ, mwaga gwathĩkĩra mawatho maakwa, ndehĩta na ma atĩ nyũmba ĩno ya ũthamaki nĩkũmomoranio. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo. Atĩrĩĩrĩ, wee, nyũmba ya mũthamaki wa Juda, harĩ niĩ, wĩ mũthaka o ta bũrũri wa Gileadi, kana ta ĩrĩma cia Lebanoni; no rĩĩrĩ, ngũgũtua iganjo rĩtatũũragwo nĩ andũ. Ngũtũma andũ mooke makwanange; megũũka makuuĩĩte mathanwa maao, megũtinangia itugĩ icio ciaku thaka cia mĩtarakwa igwe thĩ, macooke maciikie mwakiinĩ. “Thuutha ũcio andũ aingĩ a ndũũrĩrĩ nĩmakaahĩtũkĩra hakuhĩ na itũũra rĩĩrĩ, na nĩmakooranagia mũndũ na ũrĩa ũngĩ atĩrĩ, ‘MWATHANI eekĩĩte itũũra rĩĩrĩ rĩnene maũndũ ta maya nĩkĩ?’ Hĩndĩ ĩyo nĩmagacookanĩria atĩrĩ, ‘Nĩ ũndũ nĩmaatiganĩirie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa maarĩĩkanĩire na MWATHANI Ngai wao, magĩthaathaiya ngai ingĩ na magĩcitungatĩra.’ ” Andũ a Juda, mũtikaarĩrĩre mũthamaki Josia, o na mũtigaacakaĩre gĩkuũ gĩake. Handũ ha kũmũrĩrĩra-rĩ, rĩrĩraai Joahazu, mũũrũwe, tondũ nĩekuoywo athiio naake, na ndagacooka kuona bũrũri ũrĩa aaciarĩirwo rĩ o rĩ. MWATHANI ekuuga atĩrĩ ũhoroinĩ wa Joahazu, mũrũ wa Josia, ũrĩa wacookire gũthamakĩra Juda ithenya rĩa ithe, “Ndagacooka gũũkũ rĩ o rĩ. Agaakuĩra bũrũriinĩ ũcio egũtwarwo na ndakoona bũrũri ũyũ rĩ o rĩ.” “Hĩ! Kaĩ mũndũ ũrĩa wakaga nyũmba yake na njĩra ĩtarĩ ya ũthingu, akamĩĩkĩra ngoroba na njĩra itarĩ ya kĩhooto, akarutithagia andũ wĩra ũtekũmaguna, na ndamarĩhaga mũcaara, arĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hĩ! Kaĩ mũndũ ũrĩa uugaga ekwĩyakĩra nyũmba nene, ĩ na rumu nene cia ngoroba, amĩĩkĩre ndirica na amĩthakarie thĩinĩ na mbaaũ cia mĩtarakwa, na amĩhake rangi mũtuune, arĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Ũreciiria nyũmba cia mĩtarakwa irĩ na riiri gũkĩra cia andũ arĩa angĩ ciahota gũgũtua mũthamaki mwega? Githĩ thooguo ndaarĩ na ũtũũro waiyũire gĩkeno, ageekaga maũndũ ma kĩhooto na ma ũthingu hĩndĩ ciothe? Aikarire agaacĩire. Ndahinyagĩrĩria andũ arĩa athĩĩni, naake agĩgĩikara agaacĩire. Ũguo nĩguo kũmenya MWATHANI. No wee ũrũmbũyanagia o na maũndũ maaku kĩũmbe, ũkooragithagia andũ matarĩ na mahĩtia na ũkahinyagĩrĩria andũ aaku ũtarĩ na tha. Ũguo nĩguo MWATHANI oiga.” Tondũ ũcio, MWATHANI ekuuga atĩrĩ ũhoroinĩ wa Jehoiakimu, mũrũ wa Josia, mũthamaki wa Juda, “Gũtirĩ o na ũ ũkaamũcakaĩra akua akiugaga atĩrĩ, ‘Wũi mũraata wakwa-ĩ! Wũi mũraata wakwa-ĩ!’ Gũtirĩ o na ũ ũkaamũrĩrĩra akiugaga atĩrĩ, ‘Wũi mwathi wakwa-ĩ! Wũi mũthamaki wakwa-ĩ!’ Agaathikwo o ta ũrĩa ndigiri ĩthikagwo; agaakururio aikanio na nja ya ihingo cia Jerusalemu.” “Atĩrĩĩrĩ andũ a Jerusalemu, ambataai Lebanoni mũkarĩrĩre kuo, thiĩi bũrũri wa Bashani mũkagirĩkĩre kuo; thiĩi irĩmainĩ cia Moabi, mũkoigĩrĩrie kuo, tondũ arĩa oothe mũratumĩĩte ndũgũ nao nĩmahooteetwo. MWATHANI aamwarĩirie rĩrĩa mwagaacĩire, no mũkĩrega kũmũthikĩrĩria. Ũguo nĩguo mũtũire mwĩkaga kuuma o wĩthĩinĩ wanyu; tondũ mũtirĩ mwathĩkĩra MWATHANI. Atongoria aanyu mekũũmbũrwo nĩ rũhuuho, nao arĩa mũrĩ ndũgũ nao manyiitwo mathiio nao marĩ mĩgwate. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, nĩmũrĩconoka na mwagithio gĩtĩĩo tondũ wa waganu wothe ũrĩa mwaneeka. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ mũtũũraga Lebanoni, o inyuĩ mwĩgangarĩĩte nyũmbainĩ ciakĩĩtwo na mĩtarakwa mũrĩrĩra na mũgirĩke rĩrĩa mũrĩkorererwo nĩ ruwo, ruwo rũnene ta rwa mũtumia agĩciara!” MWATHANI akĩĩra mũthamaki Jehoiakini, mũrũ wa Jehoiakimu mũthamaki wa Juda atĩrĩ, “O ta ũrĩa niĩ ndũũraga muoyo, wee Jehoiakini o na ũngĩrĩ gĩcũhĩ kĩrĩ na rĩĩtwa rĩakwa njĩkĩrĩĩte kĩara gĩa guoko kwa ũrĩo, no gũkũruta ingĩkũruta. Ingĩkũruta ngũneane mookoinĩ ma andũ arĩa wĩtigĩrĩĩte, o arĩa marenda gũkũũraga. Ingĩkũneana o mookoinĩ ma Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia na ngũneane mookoinĩ ma thigari ciake. Mwĩ na maitũguo ngaamũnyiitithia ndĩmũtwarithie ithaamĩrio. Ngaamũtwara bũrũri mũtaaciarĩirwo, kũrĩa inyuerĩ mũgaakuĩra. Mũkeriragĩria gũgaacooka bũrũri ũyũ, no mũtigaacooka rĩ o rĩ.” Na niĩ, Jeremia, ngĩũria atĩrĩ, “Kaĩ mũthamaki Jehoiakini atuĩkĩĩte o ta nyũngũ nguũ itangĩonerwo bata nĩ mũndũ o na ũrĩkũ? Nĩkĩo we mwene na ciana ciake maikanĩĩtio na nja, magathaamĩrio bũrũri matooĩ?” Wee Bũrũri! Bũrũri! Bũrũri-ĩ! Tathikĩrĩria ũrĩa MWATHANI aroiga: “Mũndũ ũyũ-rĩ, nĩ mũgwate nĩ kĩrumi. Ekũũrwo nĩ ciana ciake ciothe, na ndakaagaacĩra rĩ o rĩ. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wa rũciaro rwake ũgaikarĩra gĩtĩ kĩa ũthamaki kĩa Daudi, athaane Juda hĩndĩ ĩngĩ. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Hĩ! Kaĩ arĩithi arĩa maanangaga na makahurunja ng'ondu cia MWATHANI marĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Ũũ nĩguo MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, ekuuga ũhoroinĩ wa arĩithi arĩa mamenyagĩrĩra andũ aake: “Inyuĩ-rĩ, mũtirũmbũyanagia na andũ aakwa; mũmahurunjĩĩte na mũkamahahũra. Rĩu nĩngũmũherithia nĩ ũndũ wa ciĩko cianyu njũru iria mwĩkĩĩte. Niĩ mwene nĩngaacookanĩrĩria ng'ondu iria itigarĩĩte cia rũũru rwakwa kuuma mabũrũriinĩ marĩa ndĩcihurunjĩire, ndĩcicookie rũũruinĩ rwacio kĩũmbe. Ng'ondu icio ciakwa-rĩ, igaaciarana ciongerereke mũno. Nĩngaacithuurĩra arĩithi a gũcirĩithagia; itigaacooka gwĩtigĩra rĩngĩ o na kana imake, na hatirĩ o na ĩmwe yacio ĩkoora. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Matukũ nĩmagooka rĩrĩa ngaathuura mũndũ mũthingu kuuma rũciaroinĩ rwa Daudi atuĩke mũthamaki. Mũthamaki ũcio-rĩ, agaathamaka na ũũgĩ, na eekage maũndũ ma kĩhooto na ma ũthingu bũrũriinĩ wothe. Rĩrĩa agaakorwo e mũthamaki, andũ a Juda magaikaraga magitĩirwo wega, nao andũ a Isiraeli maikarage na thaayũ. Mũthamaki ũcio ageetagwo ‘MWATHANI Ũhonokio Witũ?’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa andũ matagacooka kwĩhĩta na niĩ makiugaga atĩrĩ, ‘O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, ũrĩa warutire andũ a Isiraeli bũrũriinĩ wa Misiri.’ Handũ ha ũguo, makeehĩtaga na niĩ makiugaga atĩrĩ, ‘O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo, o we warutire andũ a Isiraeli kuuma bũrũriinĩ wa mwena wa na rũgongo, o na akĩmaruta mabũrũriinĩ marĩa mangĩ moothe aamahurunjĩire.’ Hĩndĩ ĩyo-rĩ, magaatũũra bũrũri wao kĩũmbe.” Atĩrĩĩrĩ, ngoro yakwa nĩthuthĩku, na mahĩndĩ maakwa moothe makeenyenya. Nduĩkĩĩte o ta mũrĩĩũ, nduĩkĩĩte o ta mũndũ ũnyuĩte ndibei nyingĩ, nĩ ũndũ wa MWATHANI, na nĩ ũndũ wa ciugo ciake theru. Bũrũri ũiyũire andũ matehokeete MWATHANI; matũũraga na mĩtũũrĩre ya waganu na makahũthagĩra hinya wao na njĩra njũru. Bũrũri no gũcakaya ũracakaya tondũ nĩũnyiitĩĩtwo nĩ kĩrumi kĩa MWATHANI, na morĩithio nĩmoomĩĩte. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Anabii na athĩnjĩri Ngai matindĩĩĩte, waganu wao nĩndĩwĩyoneire Hekaarũinĩ yakwa. Tondũ ũcio njĩra iria mageragĩra igũtendera na igie nduma; ngũtũma matenderũke magũe thĩ o mu! Nĩ gũkorwo nĩngũmareehithĩria mũthĩro; hĩndĩ ya kũmaherithia nĩrooka. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo. Nĩnyoneete anabii a Samaria magĩĩka ũndũ wĩ magigi; marathaga makĩgweta rĩĩtwa rĩa Baali, na nĩmahĩtithĩĩtie andũ aakwa. No rĩĩrĩ, anabii a Jerusalemu nĩ o eehĩre mũno; maratharia na makaheenania. Maromĩrĩria andũ gwĩka ũũru ũguo atĩ gũtirĩ o na ũmwe ũratigana na ũũru wake. Harĩ niĩ-rĩ, oothe nĩ ooru o ta andũ a Sodomu na Gomora. “Tondũ ũcio, ũũ nĩguo niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nguuga ũhoroinĩ wa anabii a Jerusalemu: Ngaamahe mĩmera mĩrũrũ na hinya, na ndĩmanyuithie maaĩ marũrũ o ta nyongo. Nĩ ũndũ-rĩ, ũũru wa anabii acio nĩũhunjĩĩte bũrũri wothe.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe areera andũ a Jerusalemu atĩrĩ, “Mũtigaathikĩrĩrie ũrĩa anabii arĩa maramũrathĩra maroiga; kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa maramũhe no kĩa maheeni matheri. Moorathi marĩa maramũhe-rĩ, nĩ maũndũ marĩa o eene mathugundĩĩte na meciiria maao, no ti maũndũ marĩa niĩ MWATHANI, njarĩĩtie na kanua gaakwa. Mareera andũ arĩa matendeete gũthikĩrĩria ũrĩa ndĩroiga atĩ hatirĩ ũũru mekuona, na makeera arĩa oothe aremi atĩ hatirĩ mũthiro ũkũmakorerera.” Ngũkiuga atĩrĩ, “Hatirĩ mũnabii o na ũmwe gatagatĩinĩ kaao ũrĩ wamenya ũrĩa meciiria ma MWATHANI matariĩ. Hatirĩ o na ũmwe wao ũrĩ waigua kana akĩmenya ndũmĩrĩri ya MWATHANI kana agĩthikĩrĩria o na kana agĩtega matũ aigue ũrĩa MWATHANI aroiga. Taroreei kĩhuuhũkanio kĩa MWATHANI! Maraakara ma MWATHANI nĩgũũka marooka mahaana ta kĩhuuhũkanio kĩnene, marooka kũhũũra andũ arĩa aaganu. Atĩrĩĩrĩ, maraakara macio ma MWATHANI matigũthira o nginya ahingie ũrĩa wothe atuĩte nĩegwĩka. Matukũinĩ ma thuutha nĩmũkaamenya ũndũ ũcio wega.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Anabii acio ti niĩ mwene ndĩmatũmĩĩte, nĩ o eene metũmĩĩte. Ndimeerĩĩte marathe nĩ o eene meĩrĩĩte. Tondũ rĩĩrĩ, korwo nĩmooĩ ũrĩa meciiria maakwa matariĩ, nĩmangĩraahe andũ aakwa ũhoro wakwa, matũme matigane na mĩthiĩre yao mĩũru na matige gwĩka ciĩko cia waganu iria mareeka. “Niĩ-rĩ, ndĩ Ngai ũkoragwo kũndũ guothe no ti o handũ hamwe. Gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũngĩĩhitha handũ niĩ itangĩmuona. Kaĩ mũtooĩ atĩ niĩ njiyũire igũrũ rĩothe o na thĩ yothe? Nĩnjiguĩte ũrĩa anabii acio maroiga, o acio mararatha moorathi ma maheeni makĩgwetaga rĩĩtwa rĩakwa makiugaga atĩ nĩndĩmaheete ndũmĩrĩri na njĩra ya irooto ciao. Nĩ nginya rĩ anabii acio megũtũũra mahĩtithagia andũ aakwa na moorathi ma maheeni marĩa mathugundĩĩte na meciiria maao o eene? Mareciiria atĩ irooto iria maraheana ũhoro wacio nĩigũtũma andũ aakwa mariganĩrwo nĩ niĩ, o ta ũrĩa maithe maao maariganĩirwo nĩ niĩ makĩrũmĩrĩra Baali. Atĩrĩĩrĩ, mũnabii ũrĩa ũrooteete kĩrooto nĩaheane ũhoro wakĩo atekuongerera ũndũ ũngĩ, naake mũnabii ũrĩa ũrĩ na ndũmĩrĩri yakwa nĩaheane ũhoro wayo na wĩhokeku. Rũũa rwa ngano-rĩ, no rũigananio na ngano? Ndũmĩrĩri yakwa ĩhaana mwaki, kana kĩbui kĩrĩa kĩhehenjaga mahiga, Tondũ ũcio, nĩngũhũũrana na anabii arĩa mooyaga ndeto kuuma kũrĩ anabii arĩa angĩ magaciheana ta irĩ ndũmĩrĩri ciakwa. O na ningĩ nĩngũhũũrana na anabii arĩa mahiũragia tũnua makaaria ndeto ciao eene makiugaga ciumĩĩte kũrĩ niĩ. Tathikĩrĩria ũrĩa niĩ MWATHANI, nguuga! Nĩngũhũũrana na anabii arĩa marathaga ũhoro wa irooto ciao ciyũire maheeni. Maheanaga ũhoro wa irooto icio, makahĩtithia andũ aakwa na maheeni na mwĩtĩĩo wao. Ti niĩ ndamarekirie o na kana ngĩmaatha ũguo. Hatirĩ wega o na ũmwe meekĩire andũ aya. Niĩ, MWATHANI nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Jeremia, mũndũ ũmwe wa andũ aakwa, kana mũnabii, kana mũthĩnjĩri Ngai rĩrĩa arĩkũũria atĩrĩ, ‘Ndũmĩrĩri nditũ ya MWATHANI itariĩ atĩa hiihi?’ Ũrĩmũcookeria atĩrĩ, ‘Ndũmĩrĩri nditũ ya MWATHANI nĩ atĩ inyuĩ nĩ inyuĩ mũritũhĩire MWATHANI na nĩekũmũrekania thĩ.’ Atĩrĩ, mũndũ o na ũmwe wa andũ aakwa, kana mũnabii, kana mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa ũriugaga ‘Ndũmĩrĩri ya MWATHANI nĩ nditũ,’ ndĩrĩmũherithia we mwene o hamwe na mũciĩ wake. Mũrĩũranagia mũndũ na mũraatawe, kana mũndũ na mũndũ ũrĩa matarainie atĩrĩ, ‘MWATHANI acookeetie atĩa? Nĩ atĩa MWATHANI oigĩĩte?’ Ndikwenda andũ macooke kuuga ‘Ndũmĩrĩri ya MWATHANI nĩ nditũ,’ tondũ mathiĩ na mbere kuuga ũguo, nĩngũtũma ndũmĩrĩri yakwa ĩtuĩke mũrigo harĩ o, o biũ. Gĩtũmi nĩ tondũ andũ nĩmagararĩĩte ciugo cia Ngai wao, Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, o we MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Jeremia, ũria anabii atĩrĩ, ‘MWATHANI amũcookeirie atĩa? Nĩ atĩa MWATHANI oigĩĩte?’ Maaga gwathĩkĩra ũrĩa ndĩroiga mathiĩ na mbere kuuga ‘Ndũmĩrĩri ya MWATHANI nĩ nditũ’ meere atĩ ngũmooya ndĩmaikie kũraaya na niĩ, o eene hamwe na itũũra rĩrĩa ndamaheire o na ngĩhe maithe maao. Ngũtũma matũũre manyararĩĩtwo nginya tene na tene, na matũũre na gĩconoko gĩtakaariganĩra rĩ o rĩ.” Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩanyonirie kĩoneki gĩa ikabũ igĩrĩ cia ngũyũ ciaigĩĩtwo mbere ya Hekaarũ. (Ndoonirio kĩoneki gĩĩkĩ thuutha wa mũthamaki Nebukadinezaru wa Babilonia gũkuua mũthamaki Jehoiakini, mũrũ wa Jehoiakimu mũthamaki wa Juda kuuma Jerusalemu akĩmũtwara Babilonia arĩ mũgwate, arĩ hamwe na atongoria a Juda, mabundi, na aturi.) Gĩkabũ kĩmwe kĩarĩ na ngũyũ njega mũno, ciambagĩrĩria kwĩrua, nakĩo kĩu kĩngĩ kĩarĩ na ngũyũ njũru ũguo, itangĩarĩĩkire. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjũũria atĩrĩ, “Jeremia, nĩ kĩĩ ũrona?” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Ndĩrona ngũyũ; iria njega nĩ njega mũno, na iria njũru nĩ njũru ũguo atĩ itingĩrĩĩka.” MWATHANI agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Niĩ MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, ngũtua andũ arĩa maathaamĩirio Babilonia ta ngũyũ icio njega na nĩngũmeeka wega. Ngũmahũgũkĩra ndĩmeeke maũndũ meega, na ndĩmacookie bũrũriinĩ ũyũ. Ngũmaaka, na ndikaamamomora; ngũmahanda, na ndikaamamunya. Nĩngũmahe ngoro ya kũmenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI. Megũtuĩka andũ aakwa, na niĩ nduĩke Ngai wao, tondũ nĩmekũnjookerera na ngoro yothe.” “No rĩĩrĩ, ha ũhoro wa mũthamaki Zedekia wa Juda, na atongoria arĩa marĩ hamwe naake, na andũ a Jerusalemu arĩa matigaire, arĩa maraikara bũrũriinĩ ũyũ kana arĩa mathiĩte gũtũũra Misiri, niĩ MWATHANI, ngũmeeka o ta ngũyũ icio njũru mũno itangĩrĩĩka. Ngũmaherithia ũguo atĩ ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ no kũnyiitwo ikũnyiitwo nĩ kĩmako kĩnene mũno. Andũ marĩmanyũrũragia, makamathekerera, makamamenereria, na magwetage rĩĩtwa rĩao rĩrĩa megũtiganĩra kĩrumi kũrĩa guothe ngũmahurunja. Ngũmareehithĩria mbaara, ng'aragu, na mĩrimũ mathire biũ bũrũriinĩ ũyũ ndamaheire na ngĩhe maithe maao.” Mwakainĩ wa ĩna wa ũthamaki wa Jehoiakimu mũrũ wa Josia bũrũriinĩ wa Juda, niĩ Jeremia nĩndaheirwo ndũmĩrĩri nĩ MWATHANI ĩkoniĩ andũ oothe a Juda. (Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Nebukadinezaru aakoreetwo athamakĩĩte Babilonia mwaka ũmwe.) Na niĩ ngĩĩra andũ oothe a Juda na a Jerusalemu atĩrĩ, “MWATHANI akoreetwo akĩĩhe ndũmĩrĩri ciake kuuma mwakainĩ wa ikũmi na ĩtatũ rĩrĩa Josia mũrũ wa Amoni aarĩ mũthamaki wa Juda nginyagia ũũmũũthĩ ũyũ. Rĩu nĩ itĩĩna rĩa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtatũ. Ihindainĩ rĩu rĩothe-rĩ, ndirĩ ndaaga kũmwĩra ũrĩa MWATHANI akoragwo akiuga, no inyuĩ mũtithikagĩrĩria. O na gũtuĩka MWATHANI nĩakoreetwo akĩmũtũmĩra ndungata ciake ti anabii ategũtigithĩria, inyuĩ mũtiigana kũmathikĩrĩria o na kana kũmategera matũ. Maamwĩrire mũtigane na mĩthiĩre yanyu mĩũru o na ciĩko cianyu cia waganu iria mwĩkaga nĩguo mũthiĩ na mbere gũtũũra bũrũriinĩ ũrĩa MWATHANI aamũheire o na akĩhe maithe maanyu ũtuĩke igai rĩanyu rĩa tene na tene. O na ningĩ nĩmaamwĩrire mũtigaathaathayagie kana mũtungatagĩre ngai ingĩ, na mũtikaanaraakarie MWATHANI na ũndũ wa gũthaathaiya mĩhianano ĩrĩa mwĩthondekeire na mooko maanyu. Korwo nĩmwathikĩrĩirie MWATHANI-rĩ, gũtirĩ hingo angĩkamũherithia. No MWATHANI we mwene aroiga atĩ inyuĩ nĩmwaregire kũmũthikĩrĩria, mũkĩmũraakaria na mĩhianano ĩrĩa mwethondekeire na mooko maanyu, na kwoguo inyuĩ eene nĩ inyuĩ mwĩreehithĩirie ihera rĩrĩa ekũmũherithia narĩo. “Tondũ inyuĩ mũtiigana kũmũthikĩrĩria-rĩ, MWATHANI Mwene Hinya wothe aroiga atĩrĩ, ‘Nĩngũrekanĩria andũ oothe a mwena wa na rũgongo, o na ndekanĩrie ndungata yakwa, mũthamaki Nebukadinezaru wa Babilonia mooke. Ngũmareehe mahũũrane na Juda na atũũri a kuo o na mahũũrane na ndũũrĩrĩ ciothe iria ihakaine na Juda. Ngwananga bũrũri ũyũ hamwe na mabũrũri marĩa mahakaine naguo ndĩmatige marĩ maganjo nginya tene na tene. Marĩonagwo nĩ andũ makoiga, hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! Nĩ ũrĩa mamakĩĩte. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo. Nĩngũniina thĩinĩ wamo mĩgambo ya gĩkeno na mĩtheko, o na ndũũhiũ cia maruga ma ũhiki. Ningĩ nĩngũmaima ngano ya gũthĩaga na ithĩi ciao na ndĩmaime maguta magwĩkĩraga mataawa maao. Bũrũri ũyũ wothe ũgũtigwo ũrĩ maganjo na ũrĩ kũndũ gwa gũtũmaga andũ mamake moigage hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! Mabũrũri marĩa mahakanĩĩte naguo megũtungatĩra mũthamaki wa Babilonia ihinda rĩa mĩaka mĩrongo mũgwanja. Mĩaka ĩyo mĩrongo mũgwanja yarĩĩkia gũthira-rĩ, nĩngaaherithia andũ a Babilonia na mũthamaki wao nĩ ũndũ wa meehia maao. Ngaananga bũrũri wa Babilonia ndĩũtige ũrĩ maganjo nginya tene na tene. Ngaareehithĩria bũrũri wa Babilonia mĩthiro yothe, ĩrĩa yandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩĩrĩ, ĩrĩa ndoigire nĩngaareehithĩria ndũũrĩrĩ rĩrĩa ndarathire na kanua ka Jeremia. Nĩngeerĩhĩria harĩ andũ a Babilonia nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa meekĩĩte, na ndũũrĩrĩ nyingĩ na athamaki anene nĩmakaamatua ngombo ciao.’ ” MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Oya gĩkombe gĩĩkĩ kĩa ndibei kĩiyũire maraakara maakwa, ũkĩnyuithie ndũũrĩrĩ ciothe iria ngũgũtũma kũrĩ cio. Cianyua-rĩ, igũtũũgũga na ibogothe nĩ ũndũ wa mbaara iria ngũcireehithĩria.” Kwoguo ngĩoya gĩkombe kĩu kuuma guokoinĩ kwa MWATHANI, ngĩkĩnyuithia ndũũrĩrĩ ciothe iria MWATHANI aandũmire kũrĩ cio. Ndaambire gũkĩnyuithia Jerusalemu na matũũra ma Juda, na athamaki aamo hamwe na anene aamo, nĩguo gũtũũre gwĩ kũndũ gũkirĩĩte ihooru, na gwakuugagĩrwo nĩ andũ, hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! Nĩ ũrĩa kwanangĩkĩĩte. O na ningĩ nĩguo andũ magwatage rĩĩtwa rĩao, rĩrĩa megũtiganĩra kĩrumi o ta ũrĩa meekaga nginya ũũmũũthĩ. MWATHANI agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ĩra andũ acio atĩ niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, ndamaatha manyue marĩĩo o nginya matahĩke; magũe thĩ maremwo nĩkwĩyũkĩria, nĩ ũndũ wa mbaara ĩrĩa niĩ ngũmareehithĩria. Maarega kwamũkĩra gĩkombe kĩu kuuma mookoinĩ maaku makĩnyuĩre-rĩ, meere atĩ niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe njugĩĩte no mũhaka makĩnyuĩre. Angĩkorwo ngwamba kũherithia itũũra rĩakwa kĩũmbe, no o itekũherithia? No nginya ndĩmaherithie, nĩ gũkorwo nĩngũrũithania andũ oothe arĩa matũũraga gũũkũ thĩ. Niĩ MWATHANI, Mwene Hinya Wothe, nĩ niĩ ndoiga ũguo. “Tondũ ũcio wee, Jeremia, no nginya ũmarathĩre moohoro maya moothe mooru njarĩĩtie igũrũ rĩao. Meere atĩrĩ, ‘MWATHANI nĩarĩrarama kuuma igũrũ na arurume arĩ gĩikaro gĩake gĩtheru. Arĩraramĩra andũ aake na hinya, na aanĩrĩre na mũgambo mũnene mũno ta wa mũndũ ũrahiha thabibũ, nĩ ũndũ wa atũũri oothe a thĩ. Inegene rĩu rĩrĩiguuo thĩ yothe, nĩ gũkorwo MWATHANI arĩ na ciira na ndũũrĩrĩ; arĩtuĩra andũ oothe, arĩa aaganu amooragithie na rũhiũ rwa njora. Ũguo nĩguo MWATHANI oiga.’ ” “MWATHANI Mwene Hinya Wothe aroiga ũũ: ‘Atĩrĩĩrĩ, mũthiro ũgũkorerera rũũrĩrĩ rũmwe thuutha wa rũrĩa rũngĩ, nakĩo kĩhuuhũkanio kĩnene nĩkĩrooka kiumĩĩte o ituriinĩ cia thĩ!’ “Mũthenya ũcio-rĩ, andũ arĩa magaakorwo mooragĩĩtwo nĩ MWATHANI magaakorwo maaraganĩĩte thĩ, kuuma mũthia ũmwe wa thĩ nginya ũrĩa ũngĩ. Matikaarĩrĩrwo, kana moonganio, o na kana mathikwo; magaatuĩka o ta rũrua rũhurunjĩĩtwo thĩ. “Kayai, o na mũrĩre muugĩrĩirie, mũgĩĩtungumanagia thĩ, inyuĩ atongoria, o inyuĩ arĩithi a andũ aakwa! Nĩ gũkorwo mũthenya wanyu wa gũthĩnjwo nĩũrĩkĩĩtie gũkinya, na mũkũng'eo o ta ndũrũme. Mũtikuona gwa kũũrĩra, o na mũtigwĩthara, inyuĩ arĩithi aya o na anene a rũũru. Taiguai kĩrĩro kĩa arĩithi, na mũkayo wa anene a rũũru! MWATHANI nĩkwananga arananga ũrĩithio wao, naguo bũrũri wao ũrĩa ũraarĩ na thaayũ rĩu ũiyũire ihooru, nĩ ũndũ wa maraakara ma MWATHANI megwakana ta mwaki. MWATHANI nĩatiganĩirie andũ aake o ta mũrũũthi ũkiuma kĩmaamoinĩ kĩaguo; bũrũri wao ũtuĩkĩĩte maganjo nĩ ũndũ wa ũrĩa ũhũũrĩĩtwo mbaara nene, o na nĩ ũndũ wa maraakara ma MWATHANI megwakana ta mwaki.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jehoiakimu, mũrũ wa Josia aatuĩkire mũthamaki wa Juda, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Rũũgama nja ya Hekaarũ, wĩre andũ oothe a matũũra ma Juda arĩa mookaga gũthaathaiya kũu Hekaarũinĩ ũrĩa wothe ngũgwatha ũmeere; ndũgaatigie ũndũ o na ũmwe. No gũkorwo nĩmegũthikĩrĩria magarũrũke, o mũndũ atigane na mĩthiĩre yake mĩũru, nĩguo ndĩricũkwo kũmaherithia nĩ ũndũ wa ciĩko ciao njũru ta ũrĩa bangĩĩte.” MWATHANI aanjĩĩrire njĩĩre andũ atĩrĩ, “Niĩ MWATHANI, ndoiga atĩ no mũhaka mũnjathĩkĩre na ũndũ wa kũrũmagĩrĩra watho ũrĩa ndĩmũheete, o na gũthikagĩrĩria ciugo cia anabii, ndungata ciakwa arĩa ngoreetwo ngĩmũrekeria itegũtigithĩria. Gũtirĩ hingo mũrĩ mwathĩkĩra ũrĩa moigaga. Mwathiĩ na mbere na ũremi ũcio wanyu, ngwĩka Hekaarũ ĩno ta ũrĩa ndeekire Shilo, narĩo rĩĩtwa rĩa itũũra rĩĩrĩ rĩrĩgwetagwo nĩ ndũũrĩrĩ cia thĩ yothe rĩrĩa igũtiganĩra kĩrumi.” Nao athĩnjĩri Ngai, anabii, na andũ oothe magĩkĩigua ngĩaria maũndũ macio kũu Hekaarũinĩ. Rĩrĩa ndarĩĩkirie kwaria maũndũ moothe marĩa MWATHANI aanjathĩĩte njarie-rĩ, makĩnyiita makiugagĩrĩria atĩrĩ, “Wee no nginya ũũragwo! Womĩrĩria atĩa kũratha na rĩĩtwa rĩa MWATHANI atĩ Hekaarũ ĩno ĩkũhaana o ta Shilo na atĩ itũũra rĩĩrĩ rĩkwanangwo rĩtuĩke maganjo, rĩage o na wa kũrĩtũũra?” Hĩndĩ ĩyo andũ oothe makĩndigiicĩria kũu Hekaarũinĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa atongoria a Juda maiguire ũhoro ũcio, makiuma nyũmba ya mũthamaki na ihenya magĩthiĩ meerekeire Hekaarũinĩ, magĩikara itoonyeroinĩ rĩa kĩhingo kĩrĩa gĩetagwo Kĩhingo Kĩerũ. Nao athĩnjĩri Ngai na anabii makĩĩra atongoria acio na andũ oothe atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aagĩrĩirwo nĩgũtuĩrwo gĩkuũ tondũ nĩarathĩĩte maũndũ mooru igũrũ rĩa itũũra riitũ, o ta ũrĩa inyuene mweiguĩra.” Hĩndĩ ĩyo ngĩĩra atongoria na andũ oothe atĩrĩ, “MWATHANI nĩ we ũndekeetie ndathe moohoro macio moothe mooru mwaigua ngĩratha makoniĩ Hekaarũ ĩno na itũũra rĩĩrĩ. Tondũ ũcio, garũrĩraai mĩthiĩre yanyu o na ciĩko cianyu, na mwathĩkĩre MWATHANI Ngai wanyu, nĩguo ericũkwo kũmũherithia ta ũrĩa atuĩte nĩekũmũherithia. Ha ũhoro wakwa-rĩ, ndĩ mookoinĩ maanyu; njĩkaai o ta ũrĩa mũkuona arĩ wega o na kwagĩrĩire. No rĩĩrĩ, menyaai hatarĩ nganja atĩ mwanjũraga, inyuene na atũũri a itũũra rĩĩrĩ nĩmũkũgwatwo nĩ thaahu wa kũũraga mũndũ ũtarĩ na mahĩtia. Gĩtũmi nĩ tondũ nĩ MWATHANI ũndekeetie ndĩmwĩre maũndũ macio moothe ndĩkĩĩtie kũmwĩra.” Hĩndĩ ĩyo atongoria na andũ oothe makĩĩra athĩnjĩri Ngai na anabii atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ ndaagĩrĩirwo nĩgũtuĩrwo kũũragwo, nĩ gũkorwo atwarĩirie rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI Ngai witũ.” Thuutha ũcio, athuuri amwe makĩrũũgama makĩĩra andũ arĩa moonganĩĩte atĩrĩ, “Rĩrĩa Hezekia aarĩ mũthamaki wa Juda-rĩ, mũnabii Mika ũrĩa woimĩĩte Moreshethu nĩarathiire andũ oothe atĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe oigĩĩte atĩrĩ, ‘Zayuni gũkaarĩmwo o ta mũgũnda, Jerusalemu gũkaamomoranio gũtuĩke hĩba cia mahiga, nakĩo kĩrĩma kĩrĩa Hekaarũ yakĩĩtwo gĩtuĩke mũtitũ.’ “Mũthamaki Hezekia na andũ a Juda matioragire Mika. Handũ ha gwĩka ũguo-rĩ, Hezekia aatĩĩire MWATHANI na agĩĩthaithanĩrĩra harĩ we, naake MWATHANI akĩĩricũkwo kũmaherithia ta ũrĩa atuĩte nĩekũmaherithia. Rĩu-rĩ, ithuĩ twĩ hakuhĩ kwĩreehithĩria ũũru mũnene mũno!” (Ningĩ nĩhaarĩ mũndũ ũngĩ wetagwo Uria mũrũ wa Shemaia woimĩĩte Kiriathu Jearimu, warathire rĩĩtwainĩ rĩa MWATHANI maũndũ mooru makoniĩ itũũra rĩĩrĩ na rũũrĩrĩ rũũru o ta ũrĩa Jeremia eekĩĩte. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthamaki Jehoiakimu na thigari ciake na atongoria maiguire ũrĩa Uria oigĩĩte, mũthamaki akĩgeria kũmũũraga. No rĩĩrĩ, Uria aamenya ũhoro ũcio, agĩĩtigĩra, akĩũra agĩthiĩ Misiri. Thuutha ũcio mũthamaki Jehoiakimu agĩtũma Elinathani mũrũ wa Akiboru arĩ hamwe na andũ angĩ Misiri, makagĩĩre Uria. Nao makĩmũnyiita, makĩmũreehe kwĩ mũthamaki Jehoiakimu, naake akĩmũũraga na agĩte kĩimba gĩake kũrĩa mũingĩ wathikagwo.) No rĩĩrĩ, tondũ wa ũrĩa Ahikamu mũrũ wa Shafani aangitagĩra, ndiigana kũneanwo kũrĩ andũ nĩguo manjũrage. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Zedekia, mũrũ wa Josia, aatuĩkire mũthamaki wa Juda, MWATHANI nĩanjĩĩrire ndĩthondekere icooki rĩa mĩkwa na mbaaũ, ndĩrĩĩkĩre ngingo. MWATHANI agĩcooka akĩnjĩĩra ndũme ndũmĩrĩri kũrĩ athamaki a Edomu, Moabi, Aamoni, Turo, na Sidoni hũthĩrĩĩte mabarũũthi aao arĩa mookĩĩte Jerusalemu kuona mũthamaki Zedekia. MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, aanjĩĩrire ndĩmaathe makeere athamaki aao atĩ we, MWATHANI oiga ũũ: “Nĩ niĩ ndoombire thĩ na hinya na ũhoti wakwa o na ngĩũmba andũ, na nyamũ ciothe iria itũũraga thĩinĩ wayo; na nĩ niĩ ndĩmĩheanaga kũrĩ mũndũ o wothe ũrĩa ingĩenda. Rĩu nĩndaiga mabũrũri maya moothe rungu rwa watho wa ndungata yakwa, mũthamaki Nebukadinezaru wa Babilonia, o na nĩndamũhe nyamũ cia gĩthaka nĩguo imũtungatagĩre. Ndũũrĩrĩ ciothe nĩikaamũtungatagĩra we mwene, na mũũriũ, o na itungatagĩre mũcũkũrũwe, o nginya ihinda rĩgaakinya rũũrĩrĩ rũu rwake rũharagane. Hĩndĩ ĩyo rũũrĩrĩ rwake nĩrũgaatungata ndũũrĩrĩ nyingĩ o na rũtungate athamaki anene. “Na rĩĩrĩ, rũũrĩrĩ kana ũthamaki ũrĩa ũtakaahe mũthamaki ũcio ti Nebukadinezaru wa Babilonia gĩtĩĩo, na rũrege gwathĩkĩra watho wake, ngaaũherithia na mbaara, ng'aragu, na mũrimũ nginya ngaawananga o biũ na hũthĩrĩĩte mũthamaki Nebukadinezaru. Mũtigaathikĩrĩrie anabii, aragũri, arooti, ago, o na kana arogi aanyu arĩa maramwĩra mũtikaahe mũthamaki wa Babilonia gĩtĩĩo. Acio nĩ maheeni maramũrathĩra na nĩmegũtũma mũthaamio kuuma bũrũriinĩ wanyu; ngũmũrutũrũra na inyuĩ mwanangwo. No rĩĩrĩ, rũũrĩrĩ o ruothe rũrĩa rũkũhe mũthamaki wa Babilonia gĩtĩĩo na rũmũtungatĩre, nĩngũreka rũikare bũrũriinĩ waruo kĩũmbe, rũũrĩmage na rũũtũũrage. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” O naake Zedekia mũthamaki wa Juda nĩndamwĩrire o taguo, ngĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩtĩkĩra kũhe mũthamaki wa Babilonia gĩtĩĩo; mũtungatĩre we mwene o na andũ aake, na nĩũgũtũũra muoyo. Kaĩ we mwene na andũ aaku mũkũũragwo na mbaara, ng'aragu, na mũrimũ nĩkĩ, noguo nĩguo MWATHANI atuĩrĩire rũũrĩrĩ o ruothe rũrĩa rũtekũhe mũthamaki wa Babilonia gĩtĩĩo? Ndũgaathikĩrĩrie anabii arĩa marakũĩra atĩ ndũgaatungate mũthamaki wa Babilonia, tondũ nĩ ũhoro wa maheeni marakũrathĩra. MWATHANI we mwene oigĩĩte atĩ ndamatũmĩĩte na atĩ nĩkũmũheenia maramũheenia makĩgwetaga rĩĩtwa rĩake. Tondũ ũcio, ekũmũrutũrũra, mũũragwo, we mwene na anabii acio marakũrathĩra maheeni.” Ngĩcooka ngĩĩra athĩnjĩri Ngai na andũ oothe atĩrĩ, “MWATHANI oigĩĩte ũũ: ‘Mũtigaathikĩrĩrie anabii arĩa maramũrathĩra atĩ mĩthiithũ ya Hekaarũ nĩgũcookio o narua kuuma Babilonia, tondũ nĩ ũhoro wa maheeni maramũrathĩra. Mũtikaamathikĩrĩrie! Heei mũthamaki wa Babilonia gĩtĩĩo na nĩmũgũtũũra muoyo. Kaĩ itũũra rĩĩrĩ rĩgũkĩmomoranio nĩkĩ? Angĩkorwo o nĩ anabii kũna na marĩ na ndũmĩrĩri ciakwa-rĩ, nĩmagĩĩthaithe niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ndigeetĩkĩrie mĩthiithũ ĩrĩa ĩtigaire Hekaarũinĩ na nyũmbainĩ ya mũthamaki wa Juda yoywo ĩtwarwo Babilonia.’ ” “Tathikĩrĩriai ũrĩa niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, nguuga ũhoroinĩ wa mĩthiithũ ĩrĩa ĩtigaire Hekaarũinĩ, nyũmbainĩ ya mũthamaki wa Juda, na thĩinĩ wa Jerusalemu: Mĩthiithũ ĩyo yothe ĩkuoywo ĩtwarwo Babilonia, ĩikare kuo nginya rĩrĩa ngeciiria ũhoro wayo. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, nĩngaamĩcookia ndĩmĩige o kũndũ gũũkũ. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Na rĩĩrĩ, mwaka o ro ũcio, mweriinĩ wa ĩtaano wa mwaka wa kana wa ũthamaki wa Zedekia, mũnabii Hanania mũrũ wa Azuri, ũrĩa woimĩĩte itũũra rĩa Gibeoni, nĩanjarĩirie ndĩ kũu Hekaarũinĩ, athĩnjĩri Ngai na andũ oothe makĩiguaga. Aanjĩĩrire atĩrĩ, “MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, ekuuga ũũ: ‘Nĩnyunangĩĩte icooki rĩa mũthamaki wa Babilonia. Mĩaka ĩĩrĩ ĩtanathira, nĩngaacookia o gũũkũ mĩthiithũ yothe ya Hekaarũ ĩrĩa mũthamaki Nebukadinezaru ooire agĩtwara Babilonia. Ningĩ nĩngũcookia Jehoakini, mũrũ wa Jehoiakimu, mũthamaki wa Juda, o gũũkũ arĩ hamwe na andũ oothe arĩa maathaamĩrio kuuma Juda magĩtwarwo Babilonia. Tondũ rĩĩrĩ, nĩngoinanga icooki rĩa mũthamaki wa Babilonia. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo?’ ” Na niĩ ngĩcookeria mũnabii Hanania, athĩnjĩri Ngai na andũ oothe arĩa marũũgamĩĩte kũu Hekaarũinĩ makĩiguaga ngĩmwĩra atĩrĩ, “Ameni! MWATHANI aroeka guo! Arohingia ũguo waratha na acookie o gũũkũ mĩthiithũ yothe ya Hekaarũ na andũ oothe arĩa maatahirwo magĩtwarwo Babilonia marĩ mĩgwate! No rĩĩrĩ, tathikĩrĩria ũrĩa ngũkwĩra wee mwene o na andũ aya oothe. Anabii arĩa maarathaga kuuma o tene, mbere yakwa na yaku, maarathire makiuga atĩ mbaara, ng'aragu, na mĩrimũ nĩigaakorerera ndũũrĩrĩ nyingĩ o na moothamaki marĩ na hinya. No rĩĩrĩ, mũnabii ũrĩa ũrathaga ũhoro wa thaayũ angĩgĩĩtĩkĩo atĩ nĩ mũnabii wa ma ũrekeetio nĩ MWATHANI o rĩrĩa ũrathi ũcio wake ũngĩhinga.” Thuutha ũcio mũnabii Hanania akĩnduta icooki rĩrĩa ndeekĩrĩĩte ngingo, akĩriunanga. Agĩcooka akiuga atĩrĩ andũ oothe makĩiguaga, “MWATHANI ekuuga ũũ: ‘Ũguo nĩguo ngoinanga icooki rĩrĩa mũthamaki Nebukadinezaru eekĩrĩĩte ndũũrĩrĩ ciothe ngingo; ngeeka ũguo mĩaka ĩĩrĩ ĩtanathira.’ ” Thuutha ũcio ngĩnyiita njĩra, ngĩĩthiĩra. Na rĩĩrĩ, matukũ maathianga thuutha wa mũnabii Hanania gwĩka ũguo eekire, MWATHANI akĩnjĩĩra thiĩ kũrĩ we ndĩmwĩre ũũ: “MWATHANI ekuuga atĩrĩ, ‘Nĩunangĩĩte icooki rĩa mũtĩ, no rĩĩrĩ, we egũcookia icooki rĩa cuuma handũ ha rĩo. MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, ekuuga atĩ nĩegwĩkĩra ndũũrĩrĩ icio ciothe icooki rĩa cuuma nĩguo itungatĩre Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia. No nginya imũtungatĩre, tondũ o nacio nyamũ cia gĩthaka niĩ MWATHANI, nĩndĩmũheete nĩguo imũtungatagĩre.’ ” Na niĩ ngĩĩra mũnabii Hanania ũhoro ũcio wothe, o na ngĩthiĩ na mbere ngĩmwĩra atĩrĩ, “Hanania, tathikĩrĩria! MWATHANI ndagũtũmĩĩte, na nĩũtũmĩĩte andũ aya mehoke maheeni. Tondũ ũcio-rĩ, MWATHANI we mwene nĩegũkweheria gũũkũ thĩ. Mwaka ũyũ ũtathirĩĩte-rĩ, nĩũgũkua tondũ nĩwĩrĩĩte andũ maremere MWATHANI.” Na rĩĩrĩ, mweriinĩ wa mũgwanja, mwakainĩ o ro ũcio, mũnabii Hanania agĩkua. Atĩrĩĩrĩ, niĩ, mũnabii Jeremia, nĩndaandĩkire marua kũrĩ athĩnjĩri Ngai, anabii, atongoria a andũ, na andũ arĩa angĩ oothe arĩa mũthamaki Nebukadinezaru aakuuĩĩte kuuma Jerusalemu akamatwara Babilonia marĩ mĩgwate. Ndaandĩkire marũa macio, mũthamaki Jehoiakini, nyina, anjaama a kwa mũthamaki, anene a Juda na a Jerusalemu, mabundi, na aturi maarĩĩkia gũthaamio. Ndarĩĩkia kwandĩka marũa macio, ngĩmanengera Elasa mũrũ wa Shafani na Gemaria mũrũ wa Hilikia, arĩa maatũmirwo nĩ mũthamaki Zedekia kũrĩ Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia. Marũa macio moigĩĩte ũũ: MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, ekwĩra andũ oothe arĩa eetĩkĩririe mũthamaki Nebukadinezaru amathaamie kuuma Jerusalemu amatware Babilonia marĩ mĩgwate atĩrĩ, “Akaai nyũmba, na mũcitũũre; rĩmaai na mũrĩe maciaro ma mĩgũnda yanyu. Hikaniai na mũciarane: ciana cianyu nĩĩhikanie na iciarane. Ciaranaai na mũingĩhe na mũtikaanyiihanyiihe. Caragiai thaayũ wa matũũra marĩa ndũmĩĩte mũthaamĩrio, na mũũhooyage nĩ ũndũ wamo, tondũ magaacĩra, o na inyuĩ nĩmũrĩgaacĩraga. Niĩ MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, ndamwĩra mũtigeetĩkĩre anabii na aragũri arĩa mũtũũranagia nao mamũheenie. Mũtikaarũmbũyanagie na irooto iria marootaga, tondũ nĩ maheeni makoragwo makĩmũrathĩra makĩgwetaga rĩĩtwa rĩakwa. Ti niĩ ndĩmatũmĩĩte. Ũguo nĩguo niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ndoiga.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mĩaka mĩrongo mũgwanja ĩrĩa ĩtuĩrĩirwo Babilonia yarĩĩkia gũthira-rĩ, nĩngaamũrũmbũiya na ndĩmũhingĩrie kĩĩranĩro kĩrĩa ndamwĩrĩire atĩ nĩngaamũcookia mũciĩ. Nĩ gũkorwo niĩ no niĩ nyiiki njũũĩ mĩbango ĩrĩa ndĩmũbangĩire; ti ya ũũru nĩ ya wega, nĩ mĩbango ya atĩ maũndũ maanyu nĩmakaagĩra thuuthainĩ. Hĩndĩ ĩyo nĩmũkaanjĩta, na mũũke mũũhooe, na nĩngaamũthikĩrĩria. Nĩmũkaanjaria na mũnyone, tondũ mũkaanjaria na ngoro yanyu yothe. Kũnyona nĩmũkaanyona, na niĩ nĩngaamũcookia bũrũriinĩ wanyu. Ngaamũcookanĩrĩria kuuma mabũrũri moothe na kũndũ guothe kũrĩa ndamũhurunjire, ndĩmũcookie bũrũriinĩ ũrĩa ndamũrutire ngĩmũtwara ithaamĩrioinĩ. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” No inyuĩ mũroiga atĩ MWATHANI nĩamũheete anabii kũu Babilonia. Atĩrĩĩrĩ, tathikĩrĩriai ũrĩa MWATHANI ekuuga ũhoroinĩ wa mũthamaki ũrĩa ũrathamakĩra bũrũri ũrĩa Daudi aathamakagĩra, o na mũthikĩrĩrie ũrĩa MWATHANI ekuuga ũhoroinĩ wa andũ a itũũra rĩĩrĩ, o arĩa mwĩtainwo nao, arĩa mũtatahanĩirio hamwe nao. MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Ngũmareehithĩria mbaara, ng'aragu, na mĩrimũ, na ndũme mahaane ta ngũyũ mbuthu ũguo atĩ itingĩrĩĩka. Ngũmateng'eria na mbaara, ng'aragu, na mĩrimũ, ndĩmatue a kũmakagĩrwo nĩ ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ ciamoona. Kũrĩa guothe ngũmahurunja, andũ marĩmoonaga makaigua guoya makoiga hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! Mariugaga ũguo nĩkũmaka moona ũrĩa meekĩĩtwo. Andũ marĩmanyũrũragia na magwetage rĩĩtwa rĩao rĩrĩa megũtiganĩra kĩrumi. Ngũmeeka ũguo tondũ matiigana gũthikĩrĩria o na kana gwathĩkĩra ndũmĩrĩri ciakwa, iria ndamatũmagĩra itegũtigithĩria hũthĩrĩĩte anabii ndungata ciakwa. Atĩrĩĩrĩ, inyuothe thaamĩirie Babilonia, tathikĩrĩriai ũrĩa niĩ MWATHANI, nguuga!” “Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, nguuga atĩrĩ ũhoroinĩ wa Ahabu mũrũ wa Kolaia na Zedekia mũrũ wa Maaseia arĩa maramũrathĩra maheeni makĩgwetaga rĩĩtwa rĩakwa, ngũmaneana mookoinĩ ma Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia amoorage mwĩroreire. Inyuothe arĩa mũrĩ ithaamĩrioinĩ kũu Babilonia rĩrĩa mũkwenda kũruma mũndũ mũriugaga atĩrĩ, ‘MWATHANI arogwĩka ta ũrĩa eekire Zedekia na Ahabu, arĩa maacinirwo marĩ muoyo nĩ mũthamaki wa Babilonia!’ Ũguo nĩguo makaarĩĩkĩrĩria tondũ nĩmeekĩĩte maũndũ mooru mũno: matharĩĩtie na atumia a andũ arĩa marigainie nao, magacooka makaheenania makĩgwetaga rĩĩtwa rĩakwa o rĩrĩa niĩ itamaathĩĩte meeke ũguo. Nĩnjũũĩ ũrĩa meekĩĩte, na ndĩ mũira waguo. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. “MWATHANI nĩagũtuire mũthĩnjĩri Ngai ithenya rĩa Jehoiada, na rĩu nĩ we mũtongoria ũrĩa mũnene Hekaarũinĩ. Nĩ wĩra waku kuona atĩ mũgũrũki o wothe ũretua mũnabii Hekaarũinĩ ya MWATHANI nĩohwo na mĩkanda ngingo na magũrũ. Rĩu-rĩ, wagĩĩte gwĩka ũguo na Jeremia wa kuuma Anathothu, ũrĩa ũretua mũnabii gatagatĩinĩ kaanyu nĩkĩ? Jeremia no mũhaka akirio, tondũ nĩatũtũmĩire marũa ithuĩ twĩ gũũkũ Babilonia agatwĩra atĩ nĩtũgũikara ithaamĩrioinĩ ihinda iraaya. Atwĩrĩĩte atĩ twake nyũmba na tũcitũũre, o na tũrĩme na tũrĩe maciaro ma mĩgũnda iitũ.” Naake mũthĩnjĩri Ngai Zefania agĩgĩthooma marũa macio ngĩiguaga, na hĩndĩ o ro ĩyo MWATHANI akĩnjĩĩra MWATHANI Ngai wa Isiraeli, akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Andĩka ibukuinĩ maũndũ moothe marĩa ngwĩrĩĩte, ihinda nĩrĩgooka rĩrĩa ngaatuga andũ aakwa a Isiraeli na a Juda o rĩngĩ. Nĩngaamacookia bũrũriinĩ ũrĩa ndaheire maithe maao, nao mawĩgwatĩre o rĩngĩ. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekwĩra andũ a Isiraeli na a Juda atĩrĩ, “Nĩnjiguĩte mũkayũrũrũko wa kĩmako, mbugĩrĩrio ya guoya no ti ya thaayũ. Atĩrĩĩrĩ-i! Teciiriei wega ũhoro ũyũ! Mũndũ mũrũme no ahote gũciara? Nĩ kĩĩ ndĩrakĩona mũndũ mũrũme o wothe enyiitĩĩte nda na mooko ta mũtumia ũrarũmwo? Arũme oothe matukĩĩte ithiithi nĩkĩ? Mũthenya mũũru nĩũrooka; mũthenya ũtangĩhaananio na ũngĩ o wothe nĩũrooka. Ũgũkorwo ũrĩ wa thĩĩna harĩ andũ aakwa, no nĩmekũhonoka.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya ũcio wakinya-rĩ, nĩndĩunanga icooki rĩrĩa meekĩrĩĩtwo ngingo na nduanie mĩnyororo ĩrĩa moohetwo nayo. Matigaacooka gũtuĩka ngombo cia andũ a ndũũrĩrĩ hĩndĩ ĩngĩ. Handũ ha ũguo-rĩ, nĩ niĩ, MWATHANI Ngai wao, marĩtungatagĩra na matungatagĩre ũmwe wa njiarwa cia Daudi ũrĩa ngũtua mũthamaki. “Andũ aakwa, mũtigeetigĩre; andũ a Isiraeli mũtikaamake ngoro. Nĩngũmũhonokia kuuma bũrũri ũcio wa kũraaya, bũrũri ũrĩa mũtũũraga mwĩ mĩgwate. Nĩmũgũcooka mũciĩ mũikarage na thaayũ; mũrĩikaraga mũhooreire mũtarĩ na mũndũ o na ũrĩkũ ũramũguoyohia. Nĩ gũkorwo nĩngũũka ndĩmũhonokie, nyanange ndũũrĩrĩ ciothe iria irĩ kũrĩa ndĩmũhurunjĩĩte, no inyuĩ ndikũmwananga. No rĩĩrĩ, inyuĩ ndiaga kũmũherithia; kũmũherithia no ngũmũherithia no ndikwĩgũmĩra.” MWATHANI ekwĩra andũ aake atĩrĩ, “Nguraro cianyu itingĩhoneka, ironda cianyu nĩitheete mũno. Gũtirĩ o na ũ ũramũthaithanĩrĩra mũhonio, ironda cianyu itirĩ na ndaawa ingĩcihonia, inyuĩ mũtingĩhona o na atĩa. Anyaanya aanyu oothe nĩmariganĩirwo nĩ inyuĩ; matirarũmbũyania na inyuĩ o na haniini. Ndĩmũgũthĩĩte o ta ũrĩa mũndũ agũthagwo nĩ thũ yake, ndĩmũherithĩĩtie o ta ũrĩa mũndũ aherithagio nĩ thũ yake ĩtekũmũcaaĩra tondũ mahĩtia maanyu nĩ manene mũno, na meehia maanyu nĩ maingĩ mũno. Mũrakaya nĩkĩ nĩ ũrĩa mũgurarĩĩtio? Ruwo rwanyu rũtingĩthira. Ndĩmũherithĩĩtie na njĩra ĩyo tondũ mahĩtia maanyu nĩ manene mũno, na meehia maanyu nĩ maingĩ mũno. No rĩĩrĩ, arĩa oothe maramũtambũrũranga, nĩmarĩtambururangwo; na thũ cianyu ciothe nĩ irĩthaamio irĩ mĩgwate. Andũ oothe arĩa maramũhinyĩrĩria, nĩmarĩhinyĩrĩrio; na arĩa oothe maramũtuunya indo cianyu o nao nĩmarĩtuunywo. Nĩ gũkorwo nĩngũmũcookeria ũgima wa mwĩrĩ o rĩngĩ, na ndĩmũhonie ironda cianyu, tondũ thũ cianyu iroiga atĩrĩ, ‘Zayuni nĩ mũimwo nĩ irĩ; ndarĩ mũrũmbũiya.’ Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩngaacookia andũ aakwa bũrũriinĩ wao na njiguĩre mĩciĩ yao tha; itũũra rĩa Jerusalemu nĩrĩgaakwo o rĩngĩ, nayo nyũmba ya ũthamaki ĩrũũgamio rĩngĩ. Atũũri a Jerusalemu makainaga makĩgoocaga, o na makiugagĩrĩria nĩgũkena. Nĩngaamaraathima maingĩhe na ndĩmaheithie gĩtĩĩo. Nĩngaatũma rũũrĩrĩ rũgĩe na hinya o ta ũrĩa rwarĩ naguo tene, na ndĩrũhande wega o rĩngĩ; arĩa oothe mahinyagĩrĩria andũ aaruo nĩngaamaherithia. Taroraai maraakara ma MWATHANI! Mahaana kĩhuuhũkanio. Mang'ũrĩ maake nĩmoimagarĩĩte, mahaana ta kĩhuuhũkanio kĩnene, makahuuhũkanĩrie igũrũ rĩa mĩtwe ya arĩa aaganu. Maraakara macio ma MWATHANI marakana ta mwaki matiihũndũka atahingĩĩtie ũrĩa atuĩte gwĩka. Matukũinĩ ma thuutha, andũ aake nĩmakaamenya ũhoro ũcio wega. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa ngaatuĩka Ngai wa mĩhĩrĩga yothe ya Aisiraeli, nao matuĩke andũ aakwa. Nĩndaiguĩrĩire tha andũ arĩa matooragirwo na hiũ cia njora kũu werũinĩ. Rĩrĩa Aisiraeli merirĩirie kũhuurũka, nĩndamoimĩrĩire ndĩ haraaya. Andũ aya a Isiraeli, ndũire ndĩmwendeete na wendo ũtarĩ mũthia, nĩkĩo ngĩrĩrĩirie kũmũtuga. Nĩngũmwaka o rĩngĩ mũrũme ki, inyuĩ andũ aakwa a Isiraeli! Nĩmũrĩoya o rĩngĩ tamburini cianyu mũcimbice nĩgũkena. Nĩmũrĩhanda o rĩngĩ mĩthabibũ irĩmainĩ cia Samaria, na amĩhandi nĩmarĩrĩa maciaro maayo. Tondũ-rĩ, ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa arangĩri marĩ irĩmainĩ cia Efiraimu makaanĩrĩra, moige atĩrĩ, ‘Ũkaai twambate tũthiĩ Zayuni, kũrĩ MWATHANI Ngai witũ!’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Inĩraai Isiraeli na gĩkeno, kumiai mũnene wa ndũũrĩrĩ. Inaai rwĩmbo rwanyu rwa ũgooci mũkiugaga atĩrĩ, ‘MWATHANI nĩahonokeetie andũ aake; nĩahonokeetie matigari moothe ma Isiraeli.’ Atĩrĩĩrĩ, ngũmareehe kuuma bũrũri wa na rũgongo na ndĩmacookanĩrĩrie kuuma ituri ciothe cia thĩ. Megũcooka gũũkũ marĩ gĩkundi kĩnene, marĩ hamwe na itumuumu, cionje, atumia me na mahu, o na atumia me hakuhĩ gũciara. Andũ aakwa megũcooka makĩrĩraga, na makĩhooyaga ndĩmatongoreetie. Ngũmatongoria ndĩmatware tũrũũĩinĩ, ndĩmagereirie barabara njaraganu wega ũndũ matangĩhĩngwo. Nĩ gũkorwo niĩ ndĩ ithe wa Isiraeli, naake Efiraimu nĩ irigithaathi rĩakwa.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai, inyuĩ andũ a ndũũrĩrĩ, na mũmemeerekie ndũmĩrĩri yakwa hũgũrũrũinĩ cia iria kũndũ kũraaya. Nĩ niĩ ndahurunjire andũ aakwa a Isiraeli na nĩngũmacookanĩrĩria, na ndĩmamenyagĩrĩre o ta ũrĩa mũrĩithi amenyagĩrĩra rũũru rwake. Nĩ ũndũ niĩ MWATHANI, nĩngũũrĩĩte Aisiraeli, na ngamahonokia kuuma mookoinĩ ma rũũrĩrĩ rũramakĩrĩĩtie hinya. Megũũka mainĩre kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni maanĩrĩire nĩgũkena, na macanjamũrwo nĩ iheeo ciakwa cia ngano, ndibei na maguta ma mĩtamaiyũ, na cia ng'ondu na ng'ombe. Marĩhaanaga ta mũgũnda ũitĩrĩirio maaĩ wega, matigaathĩĩnĩka rĩngĩ. Hĩndĩ ĩyo airĩĩtu nĩmarĩcimbica macanjamũkĩĩte, o na aanake na athuuri nĩmarĩkena. Ndĩrĩgarũra kĩrĩro kĩao gĩtuĩke gĩkeno, na ndĩmahoorerie makene na mathirwo nĩ kĩeha. Nĩndĩrĩhũũnia athĩnjĩri Ngai na irio iria njega mũno, na hingĩrie andũ aakwa mabataro maao moothe. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũgambo nĩwaiguirwo Rama, wa kĩrĩro na kũgirĩka kũnene. Rakeli akĩrĩrĩra ciana ciake na ndangĩakirĩkire, tondũ ciana nĩciakuĩte. Atĩrĩĩrĩ, tiga kũrĩra; wĩgirie maithori. Maũndũ moothe marĩa wĩkĩire ciana ciaku matikũũrĩra thĩ, nĩigũcooka kuuma bũrũriinĩ wa thũ. Na rĩĩrĩ, ũtũũro waku wa thuutha ũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro; ciana ciaku nĩigũcooka mũciĩ. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo. “Atĩrĩĩrĩ, nĩndĩraigua andũ a Isiraeli makiuga marĩ na kĩeha atĩrĩ, ‘MWATHANI, ithuĩ tũrahaanaga ta gacaũ gatarutĩĩtwo kũhoorera, no we nĩũratũrutire gwathĩka. Rĩu-rĩ, twamũkĩre; nĩtũgũgũcookerera, nĩ ũndũ wee nĩ we MWATHANI Ngai witũ. Nĩtwagũtiganĩirie, no o na tũtanaikara, tũkĩĩrirĩria gũgũcookerera. Warĩĩkia gũtũherithia, nĩtwainamirie mĩtwe iitũ tũrĩ na kĩeha; twaconokire na tũkĩĩnyarara tondũ twehirie tũrĩ o eethĩ.’ “Wee, Isiraeli, ũrĩ mũrũ wakwa nyendeete mũno; wĩ mwana wakwa nyenda mũno. Rĩrĩa rĩothe ingĩkũnegenia, no ngwĩciiragia na wendo. Nĩkĩo ngoro yakwa ĩrakwĩrirĩria; na nĩngũkũiguĩra tha. Handa imenyithia cia njĩra o na cionereria; cũũrania wega barabara iria mwathiĩrĩire. Cookaai, andũ a Isiraeli! Cookaai mũciĩ matũũrainĩ maanyu marĩa mwatigire! Mũgũtũũra nginya rĩ mũhindahindaga, inyuĩ andũ aya mũtarĩ wĩtĩkio? Atĩrĩĩrĩ, nĩnyũmbĩĩte kĩndũ kĩerũ kĩrĩ na ũtiganu, ũtiganu ta mũtumia akĩgitĩra mũndũrũme.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o we Ngai wa Isiraeli, ekuuga atĩrĩ, “Rĩrĩa ngaacookia andũ aakwa bũrũriinĩ wao-rĩ, marĩ bũrũriinĩ wa Juda na matũũrainĩ maaguo nĩmagaacooka kuuga atĩrĩ, ‘MWATHANI aroraathima kĩrĩma gĩtheru kĩa Jerusalemu, o handũ hatheru harĩa atũũraga.’ Na rĩĩrĩ, andũ nĩmagaatũũra Juda na matũũra maakuo moothe gũgaakorwo arĩmi na arĩithi marĩ na mahiũ maao. Nĩngaacanjamũra arĩa anogu na hũũnie arĩa oothe mahũũtĩĩte makoorwo nĩ hinya. Tondũ ũcio, andũ nĩmakoigaga atĩrĩ, ‘Ngomire, ndookĩra ndĩ mũcanjamũku.’ “Niĩ MWATHANI, nguuga atĩ ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa ngaiyũria bũrũri wa Isiraeli na wa Juda andũ na nyamũ. Na rĩĩrĩ, o ta ũrĩa ndamabaarĩrĩire ngĩmamunyania, ngĩmamomorania, ngĩmang'aũrania, ngĩmaananga, na ngĩmatharũrania-rĩ, noguo ngũbaarĩrĩra ngĩmahanda na ngĩmaaka. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, andũ matigaacooka kuuga atĩrĩ, ‘Aabaaba maarĩire thabibũ njĩthĩ, no magego ma ciana nĩ mo maiguire thithi.’ Atĩrĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũrĩrĩaga thabibũ njĩthĩ magego maake mwene nĩ mo marĩiguaga thithi; o mũndũ arĩkuaga nĩ ũndũ wa meehia maake kĩũmbe.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya nĩũrooka hĩndĩ ĩrĩa ngaathondeka kĩrĩĩkanĩro kĩerũ na andũ a Isiraeli o hamwe na andũ a Juda. Kĩrĩĩkanĩro kĩu gĩtigaakorwo kĩhaana ta kĩrĩa ndarĩĩkanĩire na maithe maao ma tene rĩrĩa ndamanyiitire na guoko, ngĩmatongoria, ngĩmaruta bũrũri wa Misiri. Maithe maao matiigana gwathĩkĩra kĩrĩĩkanĩro kĩu, o na harĩa ndaarĩ ta mũthuuri wao. Gĩĩkĩ nĩkĩo kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ngaarĩĩkanĩra na andũ a Isiraeli matukũinĩ macio: Ngeekĩra mawatho maakwa meciiriainĩ maao na ndĩmaandĩke ngoroinĩ ciao. Ngaatuĩka Ngai wao, nao matuĩke andũ aakwa. Matigaacooka gũthoomithania mũndũ na ũrĩa ũngĩ, o na kana mũndũ athoomithie mũrũ wa ithe kũmenya MWATHANI, tondũ oothe nĩmakaamenya, kuuma ũrĩa mũnyiinyi nginya ũrĩa mũnene. Nĩngaamoohera mahĩtia maao, na ndigaacooka kũririkana meehia maao rĩ o rĩ. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.” MWATHANI nĩ we ũtũmaga riũa rĩarage mũthenya, na no we ũheaga mweri na njata watho mũrũmu, imũrĩkage ũtukũ. Nĩ we uurugaga iria rĩkaruruma, na rĩĩtwa rĩake nĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe. MWATHANI ũcio egũkiuga atĩrĩ, “Angĩkorwo watho ũcio mũrũmu, no ũthenge mbere yakwa-rĩ, hĩndĩ ĩyo andũ a Isiraeli no magĩtige gũtuĩka rũũrĩrĩ nginya tene na tene.” Ningĩ MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Angĩkorwo igũrũ matuinĩ no gũthimĩke na itina cia thĩ ituĩrĩke-rĩ, hĩndĩ ĩyo norĩo ingĩingata andũ a Isiraeli nĩ ũndũ wa ũrĩa wothe meekĩĩte.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa Jerusalemu yothe ĩrĩakwo rĩngĩ ĩrĩ ta itũũra rĩakwa, kuuma mũnaara wa Hananeli, ũrĩa ũrĩ mwena wa ithũĩro, nginya kĩhingo gĩa Koona. Naguo mũhaka ũcio ũgaathiĩ na mbere kuuma hau mwena wa ithũĩro, ũthiĩ nginya gĩthũngũri kĩa Garebu, ũcooke ũrigiicũke o nginya Goa. Nakĩo gĩtuamba gĩothe, kũrĩa akuũ mathikagwo na mahuti mateagwo, na mĩgũnda yothe ĩrĩa ĩrĩ na igũrũ wa karũũĩ ga Kidironi gũthiĩ ũguo o nginya Kĩhingo kĩa Mbarathi kĩrĩa kĩrĩ mwena wa irathĩro, kũu guothe nĩngaamũrĩrwo gũtuĩke gwakwa. Itũũra rĩa Jerusalemu rĩtigaacooka kũmomoranio kana kwanangwo rĩ o rĩ.” MWATHANI nĩanjarĩirie mwakainĩ wa ikũmi wa ũthamaki wa Zedekia, mũthamaki wa Juda, na noguo warĩ mwaka wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wa Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia. Ihindainĩ rĩu-rĩ, mbũtũ cia ita cia mũthamaki wa Babilonia nĩgũthiũrũrũkĩria ciathiũrũrũkĩirie itũũra rĩa Jerusalemu nĩguo irĩtharĩkĩre, na niĩ ndahingĩirwo kandurumu ĩrĩa yanyiitaine na nyũmba ya mũthamaki. Ndahingĩirwo kũu kandurumuinĩ ĩyo nĩ mũthamaki Zedekia nĩ ũndũ nĩndarathĩĩte ngoiga atĩ MWATHANI oigĩĩte atĩrĩ, “Nĩngwĩtĩkĩria mũthamaki wa Babilonia anyiite itũũra rĩa Jerusalemu, na mũthamaki Zedekia ndehonoka kuuma mookoinĩ ma Ababilonia. Ekũneanwo kũrĩ mũthamaki wa Babilonia, na nĩekuonana naake ũthiũ kwa ũthiũ, na aaranĩrie naake na kanua gaake mwene. Zedekia egũkuuo atwarwo Babilonia, kũrĩa egũtũũra nginya rĩrĩa ngeeka naake ũrĩa kwenda. O na Zedekia angĩhũũrana na Ababilonia ndangĩhootana. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩanjĩĩrire atĩ Hanameli, mũrũ wa baaba mũkũrũ Shalumu, nĩegũũka anjũũrie ngũre gĩthaka gĩake kĩrĩa kĩarĩ Anathothu bũrũriinĩ wa Benjamini, tondũ nĩ niĩ ndaarĩ na kĩhooto gĩa gwĩka ũguo thĩinĩ wa andũ a nyũmba iitũ. Na o ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte, Hanameli agĩũka kũu ndahingĩirwo kandurumu akĩnjũũria ngũre gĩthaka gĩake. Hĩndĩ ĩyo ngĩkĩmenya atĩ ti itherũ MWATHANI nĩanjarĩirie. Kwoguo ngĩgũra gĩthaka kĩu kĩa Hanameli na ngĩmũtarĩra mbeeca; thogora wakĩo warĩ icunjĩ ikũmi na mũgwanja cia betha. Ngĩcooka ngĩĩkĩra thaĩri marũa ma kũgũra gĩthaka kĩu, o nao aira magĩĩka o taguo, na ngĩthima icunjĩ icio cia betha na ratiri. Ndarĩĩkia gwĩka ũguo-rĩ, ngĩoya marũa macio maarĩ na thaĩri na maũndũ moothe marĩa twandĩkanĩire, na kobi ya yo, ngĩcinengera Baruku mũrũ wa Neria na mũcũkũrũ wa Mahaseia. Ndamũnengerire marũa macio Hanameli, na aira arĩa mameekĩrĩĩte thaĩri, na andũ oothe arĩa maarĩ hau nja ya kandurumu makĩyonagĩra. Ngĩcooka, marĩ ho oothe, ngĩĩra Baruku atĩrĩ, “MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, agwatha woe marũa macio, macio marĩ na thaĩri na kobi ya yo, ũmaige thĩinĩ wa ndigithũ, nĩguo maikare ihinda iraaya matathũũkĩĩte. Tondũ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, oigĩĩte atĩ nyũmba, ithaka, na mĩgũnda ya mĩthabibũ nĩikaagũrwo o rĩngĩ bũrũriinĩ ũyũ?” Na rĩĩrĩ, thuutha wa kũnengera Baruku marũa macio ma kũgũra gĩthaka nĩndahoire ngiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai! Nĩ we wombire thĩ na igũrũ na hinya waku mũnene o na ũhoti; hatirĩ ũndũ o na ũrĩkũ ũngĩgũkĩria hinya! Wee-rĩ, nĩũtugaga andũ ngiri na ngiri, no ningĩ nĩũherithagia ciana nĩ ũndũ wa meehia ma aciari aacio. Wee ũrĩ Ngai mũnene na wĩ hinya. Wee nĩ we MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Wee-rĩ, nĩũthondekaga mĩbango mĩkinyanĩru na ũgeeka maũndũ ma hinya. Nĩwonaga ũrĩa wothe andũ meekaga na nĩũrĩhaga o mũndũ kũringana na ciĩko ciake. Hĩndĩ ya tene-rĩ, nĩwaringire ciama na ũgĩĩka maũndũ ma magegania bũrũriinĩ wa Misiri, na rĩu no ũrathiĩ na mbere gwĩka ũguo nginyagia ũũmũũthĩ, gũũkũ Isiraeli na gatagatĩinĩ ka ndũũrĩrĩ iria ingĩ ciothe, ũguo atĩ gũtirĩ kũndũ o na kũ rĩu wee ũtoĩo. Wee-rĩ, nĩwarutire andũ aaku a Isiraeli Misiri na hinya waku na ũhoti, ũkĩringaga ciama na ũgĩĩkaga maũndũ ma magegania marĩa maamakirie thũ ciitũ mũno. Wee nĩ we wamaheire bũrũri ũyũ mwega na mũnoru, ũrĩa werĩire maithe maao na mwĩhĩtwa atĩ nĩũkaamahe. No rĩĩrĩ, rĩrĩa o mookire na makĩĩgwatĩra bũrũri ũyũ, matiigana gũgũthikĩrĩria o na kana gwathĩkĩra mawatho maaku; hatirĩ ũndũ o na ũmwe wa maũndũ marĩa wamaathĩĩte meeke meekire. Nĩkĩo rĩu ũtũmĩĩte mwanangĩko ũyũ wothe ũmakorerere. “Rĩu-rĩ, Ababilonia nĩmaakĩrĩire itũũra rĩa Jerusalemu ngathĩ na mĩena yothe nĩguo maarĩtuunyane na nĩmararĩtharĩkĩra. Mbaara, ng'aragu, na mĩrimũ nĩigũtũma itũũra rĩĩrĩ rĩnyiitĩrwo nĩ Ababilonia. Ũrĩa wothe woigire nĩmũhingu; wee mwene nĩwĩyoneire. No o na kũhaana ũguo-rĩ, wee MWATHANI Ngai, nĩ we ũranjathire ngũre gĩthaka na njĩte aira makorwo ho ngĩkĩgũra, o rĩrĩa itũũra rĩrĩ hakuhĩ gũtuunyanwo nĩ Ababilonia.” Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Niĩ nĩ niĩ MWATHANI, Ngai wa andũ oothe, hatirĩ ũndũ o na ũrĩkũ ũngĩngĩria hinya. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũneana itũũra rĩĩrĩ kũrĩ Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, hamwe na thigari ciake, nao nĩmekũrĩtuunyana na marĩcine na mwaki. Mekũrĩcinanĩria hamwe na nyũmba iria igũrũ wacio andũ maacinĩire Baali ũbaani na magaitangĩra ngai ingĩ ndibei ĩrĩ ta igongoona, makĩndaakaria. Andũ a Isiraeli na a Juda kuuma o marĩ eethĩ matũire meekaga maũndũ mooru na mandaakaragia na mĩthiĩre yao. Andũ a itũũra rĩĩrĩ matũire mandaakaragia.Njikaraga ndĩ na marũrũ kuuma mũthenya ũrĩa itũũra rĩĩrĩ rĩakirwo. Kwoguo, nĩngũrĩananga tondũ wa ũũru ũrĩa wothe wĩkĩĩtwo nĩ andũ a Juda na a Jerusalemu, hamwe na athamaki, atongoria, athĩnjĩri Ngai na anabii. Nĩmaahuutatĩire o na harĩa ndũire ndĩmarutaga itegũtigithĩria, o matiiguaga na matitaarĩkaga. O na ningĩ nĩmaigĩĩte mĩhianano yao ĩrĩ magigi Hekaarũinĩ ĩrĩa yakĩĩtwo ĩrĩ handũ haakwa ha gũũthaathayagĩrio makamĩthaahia. Maakĩire Baali kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩrio gĩtuambainĩ kĩa Hinomu, kũrĩa marutagĩra ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Moleku aariũ na aarĩ aao marĩ magongoona. Niĩ-rĩ, ndirĩ ndamaatha meekage ũndũ ta ũcio, o na ndirĩ ndeciiria atĩ no meeke gĩĩko ta kĩu kĩrĩ magigi gĩa gũtũma andũ a Juda meehie.” MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Jeremia, rĩu tathikĩrĩria wega ũrĩa nguuga ũhoroinĩ wa itũũra rĩĩrĩ rĩrĩa andũ maroiga atĩ mbaara, ng'aragu, na mĩrimũ nĩcio igũtũma rĩtuunyanwo nĩ mũthamaki wa Babilonia. Atĩrĩĩrĩ, nĩngaacookereria andũ kuuma mabũrũri moothe kũrĩa ndamahurunjire ndaakarĩĩte na ndĩ na marũrũ maingĩ; ngaamacookia o gũũkũ na ndeke matũũre kuo na thaayũ. Nao magaatuĩka andũ aakwa, na niĩ nduĩke Ngai wao. Nĩngeekĩra muorooto ũmwe ngoroinĩ ciao na meciiriainĩ maao, naguo nĩ atĩ matũũre mandĩĩĩte, nĩguo o eene hamwe na njiarwa ciao makoonaga maũndũ meega. Ningĩ nĩngaathondeka nao kĩrĩĩkanĩro gĩa tene na tene. Kĩrĩĩkanĩro kĩu ngaathondeka nao kĩrĩ atĩ niĩ ndirĩ hĩndĩ itakaamatugaga; nĩngaatũma mandĩyage na ngoro, nĩguo matikaanandiganĩrie o na rĩ. Nĩngaakenaga ngĩmatuga, na nĩngaamahanda marũme ki bũrũriinĩ ũyũ. “O ta ũrĩa ndeehithĩirie andũ aya mwanangĩko ũyũ mũnene ũguo, noguo ngaamareehithĩria maũndũ moothe meega marĩa ndĩmeerĩire. Na rĩĩrĩ, mĩgũnda nĩkaagũrwo o rĩngĩ bũrũriinĩ ũyũ ũrĩa mũraaria ũhoro waguo mũkoiga atĩ nĩ maganjo matarĩ na mũndũ kana nyamũ na nĩũneanĩĩtwo mookoinĩ ma Ababilonia. Andũ nĩmakaagũraga mĩgũnda ĩyo, mageekĩra thaĩri marũa ma kũmĩgũra, makamahũũra mũhũũri, na mageeta aira mooke moone magĩĩka ũguo. Ũndũ ũcio ũgeekagwo bũrũriinĩ wa Benjamini, icagiinĩ iria ithiũrũrũkĩirie Jerusalemu, matũũrainĩ ma Juda, matũũrainĩ ma bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma, magũrũinĩ ma irĩma cia Juda mwena wa na ithũĩro, na mwena wa na kĩanda wa Juda. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩngaacookia andũ aakwa bũrũriinĩ wao. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Ningĩ ndũmĩrĩri ya MWATHANI ĩkĩnginyĩra hĩndĩ ĩngĩ ndĩ o kũu ndahingĩirwo kandurumuinĩ. MWATHANI, ũrĩa wombire thĩ, o we ũrĩa wamĩthugundire na akĩmĩhanda, o we wĩtagwo MWATHANI, nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Njĩta, na nĩngũgwĩtĩka; nĩngũkwĩra maũndũ ma magegania na mahithe marĩa wee ũtooĩ. Niĩ MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, ndoiga atĩ nyũmba cia Jerusalemu na nyũmba ya ũthamaki wa Juda nĩikũmomoranio. Ikũmomoranio tondũ itũũra rĩa Jerusalemu nĩrĩthiũrũrũkĩrie na mĩena yothe na rĩgatharĩkĩrwo. Andũ amwe nĩmekũrũa na Ababilonia arĩa mekũiyũria nyũmba na ciimba cia andũ arĩa ngũũraga nĩ ũrĩa ndaakarĩĩte na ngang'ũrĩka. Atĩrĩĩrĩ, nĩhuutatĩire itũũra rĩĩrĩ tondũ wa maũndũ mooru marĩa andũ aarĩo meekĩĩte. No rĩĩrĩ, nĩngaahonia itũũra rĩĩrĩ hamwe na andũ aarĩo na ndĩmacookerie ũgima wa mwĩrĩ. Nĩngaamahe thaayũ mũingĩ na ũgitĩri. Nĩngaatũma bũrũri wa Juda na wa Isiraeli magaacĩre o rĩngĩ, na nĩngaamaaka rĩngĩ mahaane ta ũrĩa maahaanaga hĩndĩ ya mbere. Nĩngaamatheria meehia moothe marĩa manjĩhĩirie, na ndĩmoohere meehia maao moothe na ũremi wao. Itũũra rĩa Jerusalemu nĩrĩgaatũmaga ngenage, ngoocagwo, na ngumagio. Na rĩĩrĩ, ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ nĩikaiguaga guoya na ciinainage ciaigua maũndũ meega marĩa njĩkĩire andũ a Jerusalemu, na ũgaacĩru ũrĩa ndeehithĩirie itũũra rĩĩrĩ.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ maroiga atĩ kũndũ gũũkũ nĩkwanangĩĩtwo gũgatigwo gũtarĩ na andũ maragũtũũra, o na kana nyamũ. Ũcio-rĩ, nĩ ũhoro wa ma; matũũra ma Juda na njĩra cia Jerusalemu gũtirĩ na andũ. Gũtirĩ andũ kana nyamũ kuo. No rĩĩrĩ, nĩmũkaigua o rĩngĩ kũndũ gũũkũ mĩgambo mĩcanjamũku na ya gĩkeno, o na ndũũhiũ cia hĩndĩ ya maruga ma ũhiki. Nĩmũkaigua andũ makĩina makĩreehaga iheeo ciao cia gũcookia ngaatho Hekaarũinĩ yakwa. Makoigaga atĩrĩ, ‘Cookeriai MWATHANI Mwene Hinya Wothe ngaatho, tondũ nĩ mwega, tondũ ũtugi wake nĩ wa tene na tene.’ Atĩrĩĩrĩ, nĩndĩrĩtuma bũrũri ũyũ ũgaacĩre o ta ũrĩa wagaacĩire hĩndĩ ya tene. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Bũrũriinĩ ũyũ mwanangĩku na ũtarĩ na andũ kana nyamũ nĩgũkaagĩa moorĩithio marĩa arĩithi makaarĩithagia mahiũ maao. Atĩrĩĩrĩ, arĩithi nĩmagaacooka gũtaraga ng'ondu ciao kũu matũũrainĩ ma bũrũri ũrĩa ũrĩ irĩma, magũrũinĩ ma irĩma cia Juda mwena wa na ithũĩro, mwena wa na kĩanda wa Juda, bũrũriinĩ wa Benjamini, icagiinĩ iria ithiũrũrũkĩirie Jerusalemu, na matũũrainĩ ma Juda. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Matukũ nĩmagooka rĩrĩa ngaahingĩria andũ a Isiraeli na a Juda ũrĩa ndameeriire. Matukũinĩ macio-rĩ, nĩngaathuura mũndũ ũmwe mũthingu kuuma njiarwainĩ cia Daudi atuĩke mũthamaki. Mũthamaki ũcio ageekaga maũndũ ma kĩhooto na ma waragania bũrũriinĩ wothe. Matukũinĩ macio-rĩ, andũ a Juda nĩmakaahonokio, nao a Jerusalemu nĩmagaatũũra na thaayũ. Itũũra rĩa Jerusalemu rĩgeetagwo, ‘MWATHANI Ũhonokio Witũ.’ Atĩrĩĩrĩ, niĩ MWATHANI, nĩndeeranĩra atĩ gũtikaaga ũmwe wa njiarwa cia Daudi wa gũthamakĩra Isiraeli, na atĩ gũtikaaga athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi akũndungataga na akũrutaga magongoona ma njino, na ma irio cia mũgũnda, na akũrutaga magongoona.” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo no ũgarũre kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa niĩ ndĩĩkanĩire na mũthenya na ũtukũ atĩ mũthenya ũũkage mahinda marĩa mawagĩrĩire na ũtukũ o taguo, hĩndĩ ĩyo no rĩo ingĩgarũra irĩĩko iria ndarĩĩkanĩire na ndungata yakwa Daudi na athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi. Niĩ mwene nĩndarĩĩkanĩire na Daudi atĩ ndarĩ hingo akaaga ũmwe wa njiarwa ciake ũrathamaka ithenya rĩake, na ngĩrĩĩkanĩra na athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi atĩ megũtũũra maandungataga. Atĩrĩĩrĩ, nĩngaingĩhia njiarwa cia ndungata yakwa Daudi na nyingĩhie athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi, ũguo atĩ matikaahoteka gũtarĩka, o ta ũrĩa njata cia igũrũ itangĩtarĩka, o na ta ũrĩa mũthanga ũrĩa ũrĩ hũgũrũrũinĩ cia iria ũtangĩthimĩka.” MWATHANI akĩnjũũria atĩrĩ, “Nĩũmenyeete ũrĩa andũ aya maroiga atĩ nĩndegeete Isiraeli na Juda, mĩciĩ ĩĩrĩ ĩrĩa ndathuurire? Tondũ ũcio-rĩ, nĩmanyaraire andũ aakwa, na matirĩ hingo mamoonaga ta marĩ rũũrĩrĩ. Atĩrĩĩrĩ, o ta ũrĩa niĩ MWATHANI, thondekeete kĩrĩĩkanĩro kĩrũmu na mũthenya na ũtukũ na ngathondeka mawatho marĩa marũmagĩrĩrwo nĩ thĩ na igũrũ-rĩ, ũguo noguo ngũtũũra nũmĩĩtie kĩrĩĩkanĩro gĩakwa na njiarwa cia Jakubu na cia ndungata yakwa Daudi. Gũtirĩ hingo ngaaga gũthuura mũndũ ũmwe kuuma njiarwainĩ cia Daudi aathage njiarwa cia Aburahamu, Isaaka, na Jakubu. Nĩ ũndũ nĩngaiguĩra andũ aakwa tha na ndũme magaacĩre o rĩngĩ.” Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩanjarĩirie rĩrĩa mũthamaki Nebukadinezaru wa Babilonia na mbũtũ ciake cia ita, ateithĩrĩirio nĩ moothamaki na andũ oothe arĩa aathaga maatharĩkagĩra itũũra rĩa Jerusalemu na matũũra marĩa maarĩkuhĩrĩirie. MWATHANI Ngai wa Isiraeli, aanjĩĩrire thiĩ kũrĩ mũthamaki Zedekia wa Juda ndĩmwĩre atĩrĩ, “Niĩ MWATHANI, nĩngũneana itũũra rĩĩrĩ kũrĩ mũthamaki wa Babilonia, naake nĩekũrĩcina na mwaki. Na rĩĩrĩ, wee ndũkaahota kũũra, nĩũkaanyiitwo ũtwarwo ũneanwo kũrĩ we, na nĩmũkoonana ũthiũ kwa ũthiũ na mwaranĩrie na kanua. Thuutha wa ũguo, nĩũgaatwarwo Babilonia. No rĩĩrĩ, Zedekia, tathikĩrĩria ũrĩa niĩ MWATHANI nguuga ũhoroinĩ waku: Wee-rĩ, ndũkooragĩrwo mbaarainĩ. Ũgaakua na thaayũ, na andũ nĩmagaagũcinĩra ũbaani o ta ũrĩa maithe maaku, arĩa maarĩ athamaki mbere yaku, maacinĩirwo magĩthikwo. Na rĩĩrĩ, nĩmagaakũrĩrĩra makiugaga atĩrĩ, ‘Wũi mũthamaki witũ nĩmũkuũ-ĩ!’ Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Na niĩ ngĩhe mũthamaki Zedekia, ũrĩa warĩ Jerusalemu, ũhoro ũcio wothe, o hĩndĩ ĩrĩa mbũtũ cia ita cia mũthamaki wa Babilonia ciatharĩkagĩra itũũra rĩu. O na ningĩ mbũtũ icio cia ita nĩciatharĩkagĩra Lakishi na Azeka, nĩ ũndũ no mo maarĩ matũũra mairigĩre na thingo cia hinya marĩa maatigarĩĩte bũrũriinĩ wa Juda. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Zedekia nĩathondekire kĩrĩĩkanĩro na andũ oothe a Jerusalemu atĩ marekererie mũndũ o mũndũ ngombo ciake cia kĩruka kĩa Ahibirania, cia arũme o na cia andũ a nja, nĩguo gũtikaagĩe Mũisiraeli o na ũmwe ũigĩĩte Mũisiraeli ũrĩa ũngĩ arĩ ngombo. Nao andũ oothe hamwe na atongoria aao magĩĩtĩkĩra kũrekereria ngombo ciao na makĩiguithanĩria atĩ matigaacooka gũcitua ngombo rĩ o rĩ. Magĩgĩcirekereria. No rĩĩrĩ, thuutha wa gwĩka ũguo, makĩĩricũkwo, magĩcinyiita, magĩcitua na hinya ngombo o rĩngĩ. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, akĩnjĩĩra njĩĩre andũ acio atĩrĩ, “Niĩ-rĩ, nĩndathondekire kĩrĩĩkanĩro na maithe maanyu rĩrĩa ndamarutire bũrũriinĩ wa Misiri, ngĩmarekereria kuuma ũkomboinĩ. Nĩndameerire atĩ o mĩaka mũgwanja yathira, nĩmakaarekagĩrĩria ngombo o yothe ya Mũhibirania ĩmatungatĩĩte ihinda rĩa mĩaka ĩtandatũ. No rĩĩrĩ, maithe maanyu matiigana kũnjathĩkĩra o na kana gũũthikĩrĩria. O ica ikuhĩ-rĩ, inyuĩ nĩmũrericũkirwo mũreeka ũndũ ũrangenirie. Inyuothe nĩmũretĩkĩrire kũrekereria Aisiraeli arĩa mũrĩ a ithe ũmwe nao, o na mũrathondeka kĩrĩĩkanĩro mbere yakwa thĩinĩ wa Hekaarũ yakwa ĩrĩa thaathayagĩrio. No rĩĩrĩ, nĩmũcookeete mũkericũkwo o rĩngĩ na mũkaanyararithia; o mũndũ o mũndũ oeete ngombo iria ararekereirie ta ũrĩa ciendaga, agacitua na hinya ngombo ciake o rĩngĩ. Kwoguo niĩ MWATHANI, ndoiga mũtinjathĩkĩire, tondũ nĩmwagĩĩte kũrekerereria Aisiraeli arĩa mũrĩ a ithe ũmwe nao. Tondũ ũcio-rĩ, nĩngũmũrekereria mũũragwo nĩ mbaara, mĩrimũ, na ng'aragu. Na rĩĩrĩ, nĩngũtũma ndũũrĩrĩ ciothe iria irĩ gũũkũ thĩ ciigue guoya nĩ ũrĩa ngũmwĩka. Ngũmaneana kũrĩ thũ ciao iria irenda kũmooraga, nacio ciimba ciao irĩĩo nĩ nyoni na nyamũ cia gĩthaka. O na ningĩ nĩngũneana mũthamaki Zedekia wa Juda na njaama ciake kũrĩ arĩa marenda kũmooraga. Ngũmaneana kũrĩ mbũtũ ya ita ya mũthamaki wa Babilonia, ĩrĩa ĩhũndũkĩĩte ĩgatiga kũmũtharĩkĩra. Atĩrĩĩrĩ, nĩngwathana, nacio nĩigũcooka itũũrainĩ rĩĩrĩ, irĩtharĩkĩre, irĩtuunyane, na irĩcine na mwaki. Matũũra ma Juda ngũmatua maganjo matarĩ na andũ maramatũũra. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jehoiakimu mũrũ wa Josia aarĩ mũthamaki wa Juda, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ kũrĩ andũ a mbarĩ ya Rekabu ũmaarĩrie, ũcooke ũmatware Hekaarũinĩ, ũmatoonyie thĩinĩ wa rumu ĩmwe ya yo, ũmahe ndibei manyue.” Kwoguo ngĩkĩoya andũ oothe a mbarĩ ya Rekabu, nao maarĩ Jaazania (mũrũ wa mũndũ wetagwo Jeremia, naake aarĩ mũrũ wa Habazinia), aariũ a nyina oothe o hamwe na ciana ciao, ngĩmatwara Hekaarũinĩ. Ngĩcooka ngĩmatoonyia thĩinĩ wa rumu ya arutwo a mũnabii Hanani mũrũ wa Igidalia. Rumu ĩyo yarĩ igũrũ wa rumu ya Maaseia mũrũ wa Shalumu, ũmwe wa atongoria a Hekaarũ waheetwo gĩtĩĩo, na yarigainie na rumu cia atongoria arĩa angĩ. Ndarĩĩkia kũmatoonyia kuo, ngĩmahe ikombe na mbakũri ciaiyũire ndibei ngĩmeera atĩrĩ, “Nyuai ndibei.” No o makĩnjookeria atĩrĩ, “Tũtikũnyua ndibei, tondũ ithe witũ Jonadabu mũrũ wa Rekabu nĩatwathire agĩtwĩra atĩ tũtikaananyue ndibei o na rĩ, ithuĩ eene o na njiarwa ciitũ. Ningĩ nĩatwathire agĩtwĩra atĩ tũtikaanaake nyũmba, kana tũrĩme mĩgũnda, kana tũhande mĩthabibũ mĩgũnda, o na kana tũgũre mĩgũnda ya mĩthabibũ. Aatwathire tũtũũre tũikaraga hemainĩ hingo ciothe, nĩguo tũtũũre matukũ maingĩ bũrũriinĩ ũyũ tũtũũraga ta ageni. Ithuĩ-rĩ, nĩtwathĩkĩire ũrĩa wothe twathirwo nĩ ithe witũ Jonadabu atĩ ithuĩ eene, atumia aitũ, aariũ aitũ, na aarĩ aitũ tũtikaananyue ndibei o rĩ o rĩ. No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, ookire gũtharĩkĩra bũrũri ũyũ, nĩtuonire arĩ wega tũũke Jerusalemu nĩguo tũũrĩre mbũtũ cia ita cia Babilonia na Siria. Nĩkĩo rĩu tũtũũraga gũũkũ Jerusalemu.” Njiarwa cia Jonadabu nĩciathĩkĩire ũrĩa aaciathire atĩ itikaananyue ndibei, na nginyagia ũũmũũthĩ ũyũ gũtirĩ o na ũmwe wao ũmĩnyuaga. No rĩĩrĩ, niĩ ndũire ndĩmwaragĩria itegũtigithĩrĩa, no inyuĩ mũtinjathĩkagĩra. Ndũire ndĩmũtũmagĩra anabii, oothe ndungata ciakwa, nao mamwĩraga mũtigane na mĩthiĩre yanyu mĩũru, na mũrũnge ciĩko cianyu. Ningĩ nĩmamũkaanagia gũthaathayagia na gũtungatagĩra ngai ingĩ, nĩguo mũthiĩ na mbere gũtũũra bũrũriinĩ ũyũ ũrĩa ndamũheire inyuĩ na ngĩhe maithe maanyu. No rĩĩrĩ, inyuĩ mũtiigana gũũthikĩrĩria o na kana kũnjathĩkĩra. Njiarwa cia Jonadabu nĩciathĩkĩire ũrĩa ciathirwo nĩ ithe wao, no inyuĩ andũ aya mũtinjathĩkĩire. Tondũ ũcio niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, nĩngũmũreehithĩria inyuĩ andũ a Juda na a Jerusalemu mwanangĩko wothe ũrĩa njugĩĩte nĩngũmũreehithĩria. Ngwĩka ũguo tondũ o na ndamwarĩria mũtithikagĩrĩria, na ndamwĩta mũtiĩtĩkaga.” Ngĩcooka ngĩĩra mbarĩ ya Rekabu atĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, oigĩĩte atĩrĩ, “Tondũ nĩmwathikĩire ũrĩa mwathirwo nĩ ithe wanyu Jonadabu; mũkĩrũmĩrĩra mataaro maake moothe, na mũgĩĩka ũrĩa wothe aamwathire, niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, ndoiga atĩ Jonadabu mũrũ wa Rekabu ndarĩ hingo akaaga mũndũ mũrũme kuuma njiarwainĩ ciake wa kũndungata.” Atĩrĩĩrĩ, mwakainĩ wa ĩna wa ũthamaki wa Jehoiakimu mũrũ wa Josia bũrũriinĩ wa Juda, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Oya ibuku rĩa gĩkũnjo wandĩke ũhoro wothe ũrĩa ngũheete ũkoniĩ Isiraeli na Juda o na ndũũrĩrĩ ciothe. Andĩka ũhoro wothe ũrĩa ngũheete kuuma rĩrĩa ndakwarĩirie rĩa mbere, rĩrĩa Josia aarĩ mũthamaki, nginya ũũmũũthĩ. No gũkorwo andũ a Juda maigua ũhoro wa mwanangĩko wothe ũrĩa bangĩĩte kũmareehithĩria nĩmegũtigana na mĩthiĩre yao mĩũru, na niĩ ndĩkĩmoohere waganu wao na meehia maao.” Kwoguo ngĩgĩĩta Baruku mũrũ wa Neria, ngĩmwĩra akĩandĩkaga ũhoro wothe ũrĩa MWATHANI aaheete. Naake Baruku akĩwandĩka wothe ibukuinĩ rĩu rĩa gĩkũnjo. Ngĩcooka ngĩatha Baruku ngĩmwĩra atĩrĩ, “Niĩ-rĩ, nĩngirĩĩtio gũcooka gũthiaga Hekaarũinĩ. Ingĩkĩenda wee ũthiĩ kuo mũthenya ũrĩa andũ marĩkorwo mehingĩĩte kũrĩa, ũmathoomere ibuku rĩĩrĩ rĩa gĩkũnjo wanĩrĩire nĩguo maigue ũhoro wothe ũrĩa MWATHANI aanaahe, o ũcio ndakwĩra, nawe wawandĩka. Atĩrĩĩrĩ, ngwenda ũthoomere ũhoro ũcio harĩa andũ oothe marĩhota gũkũigua wega, gwata andũ a Juda arĩa marĩkorwo mookĩĩte kuuma matũũrainĩ maao. No gũkorwo nĩmegũthaitha MWATHANI na matigane na mĩthiĩre yao mĩũru, nĩ ũndũ MWATHANI nĩehĩtĩire andũ aya araakarĩĩte na ang'ũrĩkĩĩte mũno.” Naake Baruku agĩgĩthiĩ, agĩthooma ndũmĩrĩri ĩyo ya MWATHANI Hekaarũinĩ o ta ũrĩa ndamwathĩĩte eeke. Na rĩĩrĩ, mweriinĩ wa kenda wa mwaka wa gataano wa ũthamaki wa Jehoiakimu bũrũriinĩ wa Juda, andũ oothe arĩa maatũũraga Jerusalemu na arĩa oothe mookĩĩte kuo moimĩĩte matũũrainĩ ma Juda, makĩĩhinga kũrĩa nĩguo mathaithe MWATHANI amatuge. Hĩndĩ ĩyo Baruku agĩgĩthooma kuuma ibukuinĩ rĩu rĩa gĩkũnjo maũndũ moothe marĩa ndoigĩĩte andũ oothe mategeete matũ. Eekĩire ũndũ ũcio Hekaarũinĩ, arĩ rumuinĩ ya Gemaria mũrũ wa Shafani, ũrĩa warĩ karani. Rumu yake yarĩ kĩhaaroinĩ kĩa mwena wa na rũgongo kĩrĩa kĩarĩ hakuhĩ na itoonyero rĩa kĩhingo kĩa Hekaarũ kĩrĩa kĩoĩkaine ta Kĩhingo Kĩerũ. Na rĩĩrĩ, Mikaya, mũrũ wa Gemaria na mũcũkũrũ wa Shafani, akĩigua Baruku agĩthooma ũrĩa wothe MWATHANI oigĩĩte kuuma ibukuinĩ rĩu rĩa gĩkũnjo. Naake agĩikũrũka agĩthiĩ nyũmba ya mũthamaki, agĩtoonya wabici ya karani wakuo, agĩkora atongoria oothe magomanĩĩte kuo magĩciira. Atongoria acio maarĩ Elishama, ũrĩa warĩ karani, Delaia mũrũ wa Shamaia, Elinathani mũrũ wa Akiboru, Gemaria mũrũ wa Shafani, Zedekia mũrũ wa Hanania, na atongoria arĩa angĩ oothe. Mikaya agĩkĩmeera ũhoro wothe ũrĩa aiguĩte Baruku agĩthoomera andũ. Nao magĩtũma Jehudi (mũrũ wa Nethania na mũcũkũrũ wa Shelemia mũrũ wa Kushi) akeere Baruku amatwarĩre ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo rĩrĩa aathoomeire andũ. Naake Baruku akĩoya ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo, akĩmatwarĩra. Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Ikara thĩ ũtũthoomere.” Baruku agĩgĩikara thĩ akĩmathoomera. Marĩĩkia kũigua ũhoro wothe, makĩrorana mamakĩĩte, makĩĩra Baruku atĩrĩ, “No mũhaka tũmenyithie mũthamaki ũhoro ũcio wothe.” Magĩcooka makĩmũũria atĩrĩ, “Tatwĩre, o ro rĩu, ũrandĩkire ũhoro ũcio atĩa. Nĩ Jeremia ũrakwĩrire ũkĩwandĩkaga?” Baruku akĩmacookeria atĩrĩ, “Jeremia we mwene nĩ we ũraheire ũhoro ũcio wothe ngĩwandĩkaga na rangi ibukuinĩ rĩĩrĩ rĩa gĩkũnjo.” Nao atongoria acio makĩmwĩra atĩrĩ, “Wee na Jeremia thiĩi mũkeehithe; mũtikaareke mũndũ o na ũrĩkũ amenye harĩa mũrĩ.” Kwoguo atongoria acio magĩtiga ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo kũu wabiciinĩ ya Elishama, ũrĩa warĩ karani, magĩthiĩ kũrĩa mũthamaki aarĩ, makĩmũmenyithia ũhoro ũcio wothe. Naake mũthamaki agĩtũma Jehudi athiĩ akagĩĩre ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo kuuma wabiciinĩ ya Elishama. Jehudi akĩrĩgĩĩra, akĩrĩthoomera mũthamaki na atongoria oothe arĩa maamũrigiicĩirie. Hingo ĩyo kwarĩ hĩndĩ ya heho, naake mũthamaki agĩikaire nyũmba yake ĩrĩa aikaraga hĩndĩ ta ĩyo agĩota mwaki. Na rĩĩrĩ, Jehudi athooma o icigo ithatũ kana inya-rĩ, naake mũthamaki agacitinangia na kahiũ, agaciikia mwakiinĩ. Aathire na mbere gwĩka ũguo nginya ibuku rĩu rĩothe rĩgĩcinwo rĩgĩthira. O na kũhaana ũguo-rĩ, mũthamaki, o na kana ũmwe wa njaama ciake, arĩa maiguire ũhoro ũcio wothe matiigana gwĩtigĩra kana gũtembũranga nguo ciao moonanie ũrĩa maarĩ na kĩeha. Ningĩ o na mũthamaki athaithwo nĩ Elinathani, Delaia, na Gemaria ndagaacine ibuku rĩu, ndaigana kũmathikĩrĩria o na atĩa. Mũthamaki agĩcooka agĩatha mũũrũwe Jerameeli, na Saraia mũrũ wa Azirieli, na Shelemia mũrũ wa Abideeli, manyiite Jeremia na Baruku karani gaake. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩamahithĩĩte. Thuutha wa mũthamaki Jehoiakimu gũcina ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo rĩrĩa rĩarĩ na ũhoro ũrĩa ndeerĩĩte Baruku akĩwandĩkaga, MWATHANI nĩanjĩĩrire njoe ibuku rĩngĩ, nyandĩke thĩinĩ warĩo ũhoro wothe ũrĩa warĩ ibukuinĩ rĩa mbere. Na rĩĩrĩ, MWATHANI aanjĩĩrire ngeere mũthamaki Jehoakimu atĩrĩ, “Nĩũracinire ibuku, na ũrooria Jeremia kĩrĩa kĩratũmire aandĩke atĩ mũthamaki wa Babilonia nĩegũũka, aanange bũrũri ũyũ, na oorage andũ aaguo o na nyamũ. Tondũ ũcio, niĩ MWATHANI, ngwenda gũkwĩra wee mũthamaki Jehoiakimu, atĩ hatirĩ o na ũmwe wa njiarwa ciaku ũgaathamaka ũthamakiinĩ wa Daudi rĩ o rĩ. Kĩimba gĩaku gĩgaatigwo kĩaraganĩĩte gĩcinagwo nĩ riũa mũthenya, na gĩcinagwo nĩ mbaa ũtukũ. Nĩngũkũherithia we mwene, njiarwa ciaku, na atongoria nĩ ũndũ wa meehia moothe marĩa mwĩkĩĩte. Ngũkũreehithĩria wee mwene, o hamwe na andũ a Jerusalemu na a Juda mwanangĩko wothe ũrĩa njugĩĩte ngũmũreehithĩria tondũ o na ndamũkaania mũtiiguaga.” Kwoguo ngĩkĩoya ibuku rĩngĩ rĩa gĩkũnjo ngĩrĩnengera Baruku karani wakwa, naake akĩandĩka thĩinĩ warĩo ũhoro wothe ũrĩa ndamwĩrĩĩte akĩandĩkaga. Aandĩkire ũhoro wothe ũrĩa warĩ ibukuinĩ rĩrĩa mũthamaki Jehoiakimu aacinire, na akĩongerera ũhoro ũngĩ wahaanaga o ta ũcio wa mbere ũrĩa ndamũheire. Na rĩĩrĩ, Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, agĩtua Zedekia, mũrũ wa Josia, mũthamaki wa Juda ithenya rĩa Jehoiakini, mũrũ wa Jehoiakimu. No rĩĩrĩ, Zedekia we mwene, kana njaama ciake, o na kana andũ a bũrũri wa Juda gũtirĩ wathĩkĩire ndũmĩrĩri ĩrĩa MWATHANI aarĩĩtie na kanua gaakwa. Mũthamaki Zedekia agĩtũma Jehukali mũrũ wa Shelemia, na mũthĩnjĩri Ngai Zefania mũrũ wa Maaseia mooke manjũũrie hooe MWATHANI Ngai witũ nĩ ũndũ wa rũũrĩrĩ rwitũ. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, no ndaceeraceeraga na andũ o ta ũrĩa ingiendire tondũ ndiaikĩĩtio njeera. Na rĩĩrĩ, mahindainĩ macio nĩguo mbũtũ cia ita cia Babilonia ciathiũrũrũkĩirie itũũra rĩa Jerusalemu. No rĩĩrĩ, rĩrĩa ciaiguire atĩ mbũtũ cia ita cia Amisiri nĩcioimagarĩĩte igakĩra mũhaka wa bũrũri, mbũtũ icio cia Babilonia igĩtiganĩria Jerusalemu ikĩũra. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI Ngai wa Isiraeli, akĩnjĩĩra njĩĩre Zedekia atĩrĩ, “Mbũtũ cia ita cia Misiri iria ciũkĩĩte gũgũteithĩrĩria-rĩ, nĩikũhũndũka icooke o bũrũriinĩ wacio. Ababilonia nao nĩmekũhũndũka, mooke matharĩkĩre itũũra rĩĩrĩ marĩtuunyane na marĩcine na mwaki. Niĩ MWATHANI, nĩndamũkaania mũtikeeheenie na gwĩciiria atĩ Ababilonia matigũcooka, tondũ no nginya macooke. O na mũngĩhoota mbũtũ ciothe cia ita cia Ababilonia, gũtuĩke atĩ no andũ arĩa matiihangĩĩtio matigaire makomeete hemainĩ ciao-rĩ, andũ o ro acio no marahũke, macine itũũra rĩĩrĩ na mwaki.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mbũtũ cia ita cia Ababilonia ciatiganĩirie Jerusalemu ikĩũra tondũ mbũtũ cia ita cia Amisiri nĩgũũka ciokaga-rĩ, ngĩkiuma kũu Jerusalemu nĩguo thiĩ bũrũri wa Benjamini nĩguo ngegwatĩre igai rĩakwa thĩinĩ wa indo cia mũciĩ witũ. No rĩĩrĩ, rĩrĩa ndakinyire kĩhingoinĩ kĩrĩa gĩetagwo Kĩhingo kĩa Benjamini, ngĩkora mũnene wa arangĩri arĩa maarangĩire kũu wetagwo Irija, mũrũ wa Shelemia na mũcũkũrũ wa Hanania. Naake akĩndũũgamia, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Wee ũroora ũthiĩ kũrĩ Ababilonia!” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Macio nĩ maheeni! Niĩ ti kũũra ndĩroora.” No rĩĩrĩ, Irija ndaigana gũũthikĩrĩria; we no kũũnyiita aanyiitire akĩndwara kũrĩ atongoria. Nao atongoria acio makĩndaakarĩra mũno, magĩathana hũũrwo na hingĩrwo nyũmbainĩ ya Jonathani, ũrĩa warĩ karani, tondũ nĩ yo yatuĩtwo njeera. Ngĩkĩigwo kanyũmbainĩ kaarĩ thĩ wa nyũmba ĩyo, ngĩikara kuo ihinda iraaya. Thuutha ũcio mũthamaki Zedekia akĩndũmanĩra, ndĩ gwake mũciĩ akĩnjũũria na hitho atĩrĩ, “Nĩharĩ ndũmĩrĩri o yothe wĩ nayo kuuma kũrĩ MWATHANI?” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ nĩharĩ.” Ngĩcooka ngĩthiĩ na mbere ngĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩũkũneanwo kũrĩ mũthamaki wa Babilonia.” Hĩndĩ ĩyo ngĩũria mũthamaki Zedekia atĩrĩ, “Nĩ mahĩtia marĩkũ ngũhĩtĩirie wee mwene, kana ngahĩtĩria atongoria o na kana andũ aya, nĩguo ũnjikithie njeera? Atĩrĩĩrĩ, me ha anabii arĩa aaku arĩa maakũrathagĩra atĩ mũthamaki wa Babilonia ndagaagũtharĩkĩra o na kana atharĩkĩre bũrũri ũyũ? Rĩu, mwathi wakwa mũthamaki, ndagũthaitha ũthikĩrĩrie na ũhingĩrie ũrĩa ngũkũhooya. Ndagũthaitha ndũkanjookie njeera nyũmbainĩ ya Jonathani, tondũ weka ũguo no ngũkuĩra kuo.” Kwoguo mũthamaki Zedekia agĩathana hingĩrwo kũrĩa arangĩri maikaraga. Na niĩ ngĩgĩikara kuo, na o mũthenya nĩndaheagwo mũgate ũmwe kuuma mbekeriinĩ o nginya rĩrĩa mĩgate yathirire kũu itũũrainĩ. Na rĩĩrĩ, Shefatia mũrũ wa Matani, Gedalia mũrũ wa Pashuri, Jehukali mũrũ wa Shelemia, na Pashuri mũrũ wa Malikia makĩigua ũrĩa ndeeraga andũ oothe atĩ MWATHANI oigĩĩte atĩ mũndũ o wothe ũrĩa ũgũikara kũu itũũrainĩ arĩkuĩra mbaarainĩ, kana ooragwo nĩ ng'aragu, kana mũrimũ. No rĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũrĩa ũkwĩneana kũrĩ Ababilonia ndarĩũragwo; ũcio, muoyo wake nĩũrĩhonokio. O na ningĩ nĩndeeraga andũ atĩ MWATHANI oigĩĩte atĩ nĩekũneana itũũra rĩa Jerusalemu mookoinĩ ma mbũtũ cia ita cia mũthamaki wa Babilonia, nacio nĩikũrĩtuunyana. Nao atongoria acio magĩthiĩ kwĩ mũthamaki makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ no nginya ooragwo, tondũ nĩkũũraga ooragaga thigari ngoro o na andũ oothe arĩa matigarĩĩte gũũkũ itũũrainĩ rĩrĩa arameera maũndũ ta macio. Muorooto wake ti gũteithia andũ, arenda o kũmoonũha!” Naake mũthamaki Zedekia agĩcookia atĩrĩ, “Niĩ-rĩ, ndingĩhota kũmũgirĩrĩria o na atĩa; mwĩkeei o ũrĩa mũkuona kwagĩrĩire.” Kwoguo makĩnjoya, makĩĩharũrũkia na mĩkanda irimainĩ rĩa maaĩ rĩa mũrũ wa mũthamaki wetagwo Malikia. Irima rĩu rĩa maaĩ rĩarĩ kũrĩa arangĩri maikaraga, na rĩtiarĩ na maaĩ tiga o mũtondo. Na niĩ ngĩgĩtoonyerera mũtondoinĩ ũcio. No rĩĩrĩ, Ebedimeleku, Mũethiopia warĩ mũhakũre watungataga mũciĩ kwa mũthamaki, akĩigua atĩ nĩmanjikĩĩtie kũu irimainĩ. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki aarĩ na kĩama kĩhingoinĩ kĩa Benjamini. Kwoguo Ebedimeleku agĩgĩthiĩ ho, akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Mwathi wakwa mũthamaki, andũ acio matiĩkĩĩte mũnabii Jeremia wega o na haniini. Mamũikĩĩtie irimainĩ rĩa maaĩ, akuĩre kuo nĩ ng'aragu, tondũ gũũkũ itũũrainĩ irio ciothe nĩthiru.” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki agĩatha Ebedimeleku ooe arũme atatũ mooke manguucie kuuma kũu irimainĩ itanakua. Kwoguo Ebedimeleku akĩoya arũme atatũ, agĩthiĩ nao thitoo ya nyũmba ya mũthamaki, akĩoya ndangari cia nguo, agĩcioha na mũkanda, akĩĩharũrũkĩria kũu irimainĩ. Akĩnjĩĩra njĩkĩre ndangari icio njegeekeinĩ ciakwa, nĩguo ndikaae gũkerwo nĩ mĩkanda. Na niĩ ngĩgĩĩka o ta ũguo, nao makĩnguucia kuuma kũu irimainĩ. Thuutha ũcio ngĩigwo kũrĩa arangĩri maikaraga. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩngĩ mũthamaki Zedekia agĩathana ndwarwo itoonyeroinĩ rĩa gatatũ rĩa Hekaarũ o kũrĩa aarĩ. Naake akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Harĩ na ũndũ ndĩrenda gũkũũria; ndũkaae kũũhitha kaũndũ o na kamwe.” Na niĩ ngĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndakwĩra ũhoro wa ma nĩũkũnjũraga, na ndagũtaara ndũkũnjigua.” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Zedekia akĩĩheeherera akĩhĩtaga akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ndehĩta na Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, o we watũheire muoyo, atĩ ndigũkũũraga kana ngũneane kũrĩ andũ arĩa marenda gũkũũraga.” Na niĩ ngĩĩra Zedekia atĩrĩ, “MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe, o we Ngai wa Isiraeli, ekuuga ũũ: ‘Weneana kũrĩ anjaama a mũthamaki wa Babilonia nĩũkũhonokio na itũũra rĩĩrĩ rĩtigũcinwo na mwaki. Wee mwene na mũciĩ waku nĩmũkũhonokio. No rĩĩrĩ, waga kwĩneana kũrĩ o, itũũra rĩĩrĩ rĩkũneanwo kũrĩ Ababilonia, marĩcine na mwaki, nawe mwene ndũhonoka.’ ” Naake mũthamaki Zedekia akĩnjookeria atĩrĩ, “Nĩndĩretigĩra andũ a bũrũri witũ arĩa matũtiganĩirie magathiĩ mwena wa Ababilonia. Ndahota kũneanwo kũrĩ o, nao maaherithie.” Na niĩ ngĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkũneanwo kũrĩ o. Wee-rĩ, athĩkĩra uuge wa MWATHANI, nĩguo ndũkoone ũũru na ũhonokie muoyo waku. Tondũ rĩĩrĩ, warega kwĩneana kũrĩ o, ũũ nĩguo MWATHANI anyoneetie na kĩoneki: Kĩonekiinĩ kĩu anyoneetie atumia oothe arĩa matigĩĩtwo nyũmbainĩ yaku ya ũthamaki makĩrutwo na nja matwarĩrwo anene a thigari cia mũthamaki wa Babilonia. Atumia acio marathiĩ makiugaga atĩrĩ, ‘Araata a mũthamaki arĩa eekĩrĩire mũno nĩmamũhĩtithĩĩtie na makamũkĩria hinya; nĩmamũtiganĩirie tondũ magũrũ maake nĩmatoonyereire mũtondoinĩ.’ ” Ngĩcooka ngĩmwĩra atĩrĩ, “Atumia aaku oothe, hamwe na ciana, makaarutwo na nja matwarĩrwo Ababilonia, na wee mwene ndũkaahota kwĩhonokia kuuma mookoinĩ ma Ababilonia. Ũkaanyiitwo nĩ mũthamaki wa Babilonia, narĩo itũũra rĩĩrĩ rĩcinwo na mwaki.” Naake Zedekia akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ndũkaareke mũndũ o na ũrĩkũ amenye ũguo twaria, ndũkaae kũũragwo. Atongoria mangĩigua atĩ nĩnjarĩĩtie nawe, nao mooke makwĩre ũmeere ũrĩa twaririe na ndũkaamahithe ũndũ, na waga gwĩka ũguo nĩmegũkũũraga-rĩ, meere atĩ nĩgũũthaitha ũgũũthaithaga ndikaae gũgũcookia kandurumu ũgakuĩre kuo.” Na rĩĩrĩ, atongoria oothe magĩgĩũka kũũhũnga mahũri, na niĩ ngĩmacookeria o ta ũrĩa ndaathĩĩtwo nĩ mũthamaki. Nao magĩgĩtiga kũũhũnga mahũri tondũ gũtirĩ mũndũ waiguĩte ũrĩa twarĩĩtie. Na niĩ ngĩigwo kũrĩa arangĩri maikaraga o nginya rĩrĩa itũũra rĩa Jerusalemu rĩanyiitirwo. Na rĩĩrĩ, mweriinĩ wa ikũmi wa mwaka wa kenda wa ũthamaki wa Zedekia bũrũriinĩ wa Juda, Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, agĩũka na mbũtũ yake yothe ya ita, agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Jerusalemu. Mũthenya wa kenda wa mweri wa ĩna wa mwaka wa ikũmi na ũmwe wa ũthamaki wa Zedekia, thingo cia itũũra rĩa Jerusalemu igĩtoboranio ikĩgĩa na mĩanya ya gũtoonyerwo. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa itũũra rĩa Jerusalemu rĩanyiitirwo, anjaama oothe a mũthamaki wa Babilonia arĩa maarĩ anene magĩtoonya thĩinĩ, magĩikara kĩhingoinĩ gĩa Gatagatĩ. Amwe a anjaama acio maarĩ Nerigali Sharezeri, Samugari Nebo, Sarisekimu, na Nerigali Sharezeri o ũngĩ. Hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki Zedekia na thigari ciake ciothe maamoonire, makĩgeria kũũra kuuma kũu itũũrainĩ ũtukũ. Magĩkĩũra magereire njĩra ĩrĩa yarĩ mũgũndainĩ wa mũthamaki, makiumĩra kĩhingo kĩrĩa kĩarĩ gatagatĩ ga thingo igĩrĩ, makĩnyiita njĩra ĩrĩa yerekeire gĩtuambainĩ kĩa Jorodani. No rĩĩrĩ, mbũtũ ya ita ya Ababilonia ĩgĩteng'erania nao, ĩgĩkinyĩrĩra Zedekia kĩaragana kĩrĩa kĩarĩ hakuhĩ na Jeriko. Ĩkĩmũnyiita, ĩkĩmũtwara kwĩ mũthamaki Nebukadinezaru ũrĩa warĩ itũũrainĩ rĩa Ribila rĩrĩa rĩrĩ rũgongo rwa Hamathu. Naake Nebukadinezaru akĩmũtuĩra arĩ o kũu. Mũthamaki Nebukadinezaru agĩkĩũragithia aariũ a Zedekia o kũu Ribila ithe wao akĩonaga, agĩcooka akĩũragithia atongoria oothe a Juda. Arĩĩkia gwĩka ũguo agĩkũũrithia Zedekia maitho na akĩmuoha na bĩngũ nĩguo atwarwo Babilonia. Nao Ababilonia magĩcina nyũmba ya mũthamaki, o na nyũmba cia andũ, na makĩmomora thingo cia Jerusalemu. Naake Nebuzaradani, ũrĩa warĩ mũnene wa arangĩri, agĩkuua andũ arĩa maatigarĩĩte kũu itũũrainĩ, hamwe na arĩa maarĩtiganĩirie magathiĩ mwena wake, akĩmatwara Babilonia marĩ mĩgwate. No rĩĩrĩ, Nebuzaradani nĩatigire kũu bũrũriinĩ wa Juda andũ amwe arĩa maarĩ athĩĩni mũno na mataarĩ kĩndũ, na akĩmahe mĩgũnda ya mĩthabibũ o na mĩgũnda ya kũrĩma. Na rĩĩrĩ, Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babiloni, agĩatha Nebuzaradani, mũnene wa arangĩri, ũhoroinĩ wakwa akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũgacarie Jeremia, na ũmũmenyerere wega. Ndũkaae kũmwĩka ũũru; mwĩke ũrĩa wothe ekwenda.” Tondũ ũcio, Nebuzaradani, Nebushazibani, Nerigali Sharezeri, anjaama arĩa anene, o na anjaama arĩa angĩ oothe a mũthamaki wa Ababilonia, makiuga ndutwo kũu kwa arangĩri. Makĩĩneana kũrĩ Gedalia, mũrũ wa Ahikamu na mũcũkũrũ wa Shafani, nĩguo anyinũkie mũciĩ. Na niĩ ngĩgĩikara kũu mũciĩ hamwe na andũ arĩa angĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa ndooheirwo kũrĩa arangĩri maikaraga, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ, wĩre Ebedimeleku ũrĩa Mũethiopia atĩrĩ, ‘MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o we Ngai wa Isiraeli, ekuuga ũũ: Atĩrĩĩrĩ, o ta ũrĩa ndoigĩĩte nĩngwĩka, nĩngũreehithĩria itũũra rĩĩrĩ ũũru handũ ha wega. Ũndũ ũcio-rĩ, ndĩrĩwĩka wee mwene wĩroreire. No rĩĩrĩ, niĩ MWATHANI nĩndĩrĩkũgitĩra ndũrĩneanwo kũrĩ andũ arĩa ũretigĩra. Nĩndĩrĩkũmenyerera, na ndũrĩũragwo. Wee-rĩ, muoyo waku nĩũrĩhonokio, tondũ nĩũigĩĩte mwĩhoko waku harĩ niĩ. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.’ ” Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩanjarĩirie thuutha wa kũrekerererio nyume itũũrainĩ rĩa Rama nĩ Nebuzaradani, mũnene wa arangĩri. Ndatwarĩĩtwo kuo njoheetwo na bĩngũ, hamwe na andũ a kuuma Jerusalemu na Juda arĩa maatwaragwo Babilonia marĩ mĩgwate. Naake mũnene ũcio wa arangĩri akĩndwara handũ keeheriinĩ, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “MWATHANI Ngai waku nĩehĩtĩire bũrũri atĩ nĩakaawananga, na ũguo noguo rĩu ahingĩĩtie. Eekĩĩte ũguo, tondũ andũ aanyu nĩmeehĩirie MWATHANI na makĩaga kũmwathĩkĩra. Rĩu-rĩ, nĩngũkuohora bĩngũ, ngũrekererie wĩthiĩre. Wenda gũthiĩ na niĩ Babilonia, nĩ wega; nĩndĩkũmenyagĩrĩra wega. Angorwo ndũkwenda-rĩ, gĩikare. Atĩrĩĩrĩ, bũrũriinĩ ũyũ wothe no ũthiĩ o harĩa hoothe ũkũigua no wende gũthiĩ.” Rĩrĩa ndaagire gũcookia-rĩ, Nebuzaradani akiuga atĩrĩ, “Gĩcooke kũrĩ Gedalia mũrũ wa Ahikamu na mũcũkũrũ wa Shafani ũrĩa mũthamaki wa Babilonia atuĩte barũũthi wa matũũra ma Juda. No ũikare naake na ũtũũranie na andũ arĩa angĩ, kana ũthiĩ o harĩa hoothe ũngĩenda gũthiĩ.” Agĩcooka akĩĩhe kĩheeo na akĩnduma rĩĩgu, akĩndekereria ndĩthiĩre. Na niĩ ngĩthiĩ Mizipa ngĩtũũrania na Gedalia na andũ arĩa maatigarĩĩte bũrũriinĩ. Na rĩĩrĩ, anene amwe a mbũtũ cia ita cia Juda na thigari ciao matiigana kwĩneana kũrĩ Ababilonia. Nao anene acio magĩkĩigua atĩ mũthamaki wa Babilonia nĩatuĩte Gedalia mũrũ wa Ahikamu barũũthi wa Juda, o na akamũtua mũrori wa andũ oothe arĩa maarĩ athĩĩni mũno arĩa mataathaamĩĩtio magatwarwo Babilonia. Kwoguo anene acio magĩthiĩ na thigari ciao Mizipa kuona Gedalia. Anene acio maarĩ Ishumaeli mũrũ wa Nethania, Johanani mũrũ wa Karea, Seraia mũrũ wa Tanihumethu, aariũ a Efai ũrĩa woimĩĩte Netofa, na Jezania ũrĩa woimĩĩte Maaka. Naake Gedalia akĩmaarĩria ciugo cia kũmoomĩrĩria akĩmeera atĩrĩ, “Mũtigeetigĩre kwĩneana kũrĩ Ababilonia. Tũũraai gũũkũ bũrũriinĩ, na mũtungatĩre mũthamaki wa Babilonia, na gũtirĩ ũũru mũrĩona. Niĩ-rĩ, ngũikara gũũkũ Mizipa nĩguo ndĩmwaragĩrĩrie rĩrĩa Ababilonia mooka gũũkũ. Inyuĩ-rĩ, mwĩthondekereei ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, na mwĩgethere matunda, mwĩigĩre mũthiithũ, na mũtũũre matũũrainĩ marĩa mwĩgwatĩire.” Aisiraeli oothe arĩa maarĩ Moabi, Amoni, Edomu, na mabũrũri marĩa mangĩ, o nao nĩmaiguire atĩ mũthamaki wa Babilonia nĩetĩkĩrĩĩte Aisiraeli amwe maikare Juda, o na makĩigua atĩ nĩatuĩte Gedalia barũũthi wao. Nao Aisiraeli acio oothe magĩkiuma kũndũ kũrĩa maahurunjũkĩire, magĩcooka Juda. Magĩthiĩ Mizipa kũrĩ Gedalia, na marĩ o kũu magĩthondeka ndibei nyingĩ o na makĩgetha matunda maingĩ. Thuutha ũcio-rĩ, Johanani mũrũ wa Karea na atongoria oothe a mbũtũ cia ita arĩa mateeneanire kũrĩ Ababilonia magĩthiĩ Mizipa kũrĩ Gedalia. Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Kaĩ ũtooĩ atĩ mũthamaki Baalisi wa bũrũri wa Aamoni nĩarekeetie Ishumaeli mũrũ wa Nethania akũũrage?” No Gedalia ndaigana gwĩtĩkia ũndũ ũcio. Johanani agĩcooka akĩĩra Gedalia na hitho atĩrĩ, “Njĩtĩkĩria thiĩ ngoorage Ishumaeli, na gũtirĩ o na ũ ũkũmenya ũhoro ũcio. Waga gwĩka ũguo-rĩ, nĩegũkũũraga, nao Ayahudi oothe arĩa moonganĩĩte harĩ we mahurunjũke. O na ningĩ ũndũ ũcio nĩũgũtũma andũ oothe arĩa matigarĩĩte gũũkũ Juda mathire o biũ.” No Gedalia agĩcookeria Johanani akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkaae gwĩka gĩĩko ta kĩu! Ũhoro ũcio wothe ũraaria wa Ishumaeli nĩ wa maheeni!” Na rĩĩrĩ, mweriinĩ wa mũgwanja wa mwaka ũcio-rĩ, Ishumaeli, mũrũ wa Nethania na mũcũkũrũ wa Elishama, agĩthiĩ Mizipa arĩ na andũ ikũmi kuona Gedalia. Ishumaeli aarĩ wa nyũmba ya mũthamaki na ũmwe wa atongoria arĩa maaheetwo gĩtĩĩo kĩnene. Rĩrĩa marĩaga irio marĩ hamwe kũu Mizipa-rĩ, Ishumaeli na andũ arĩa ikũmi maarĩ hamwe naake magĩcomora hiũ ciao cia njora, makĩũraga Gedalia. Maamũũragire tondũ mũthamaki wa Babilonia nĩamũthuurĩĩte atuĩke barũũthi wa bũrũri wa Juda. Ningĩ Ishumaeli nĩoragire Aisiraeli oothe arĩa maarĩ na Gedalia kũu Mizipa na akĩũraga thigari cia Ababilonia iria ciakorereirwo kuo. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ, gũtarĩ kũramenyeka atĩ Gedalia nĩoragĩĩtwo-rĩ, arũme mĩrongo ĩnaana meenjeete nderu ciao, magatembũranga nguo ciao, na metiihangĩĩtie mĩĩrĩ magĩũka moimĩĩte Shekemu, Shilo na Samaria. Arũme acio mookire makuuĩĩte irio cia mũgũnda na ũbaani nĩguo macirute irĩ magongoona Hekaarũinĩ. Naake Ishumaeli agĩkiumagara Mizipa akĩrĩraga agĩthiĩ kũmatũnga. Rĩrĩa aacemanirie nao, akĩmeera atĩrĩ, “Ndamũthaitha, nĩtũthiĩi kũrĩ Gedalia.” Na rĩĩrĩ, matoonya itũũrainĩ thĩinĩ-rĩ, Ishumaeli na andũ arĩa maarĩ hamwe naake makĩmooraga, magĩcooka magĩikia ciimba ciao irima rĩenjeetwo rĩa maaĩ. No arũme ikũmi gatagatĩinĩ ka acio mĩrongo ĩnaana makĩĩra Ishumaeli atĩrĩ, “Twagũthaitha ndũkaae gũtũũraga! Twĩ na ngano, mbaarĩ, maguta ma mĩtamaiyũ, na ũũkĩ tũhithĩĩte handũ mũgũndainĩ.” Kwoguo agĩkĩmahonokia, akĩaga kũmooraganĩria na acio angĩ. Irima rĩrĩa Ishumaeli aikirie ciimba cia andũ acio oothe ooragire nĩ irima rĩrĩa rĩarĩ inene rĩrĩa mũthamaki Asa eenjithĩĩtie hĩndĩ ĩrĩa Baasha, mũthamaki wa Isiraeli, aamũtharĩkagĩra. Irima rĩu-rĩ, nĩrĩo Ishumaeli aiyũririe na ciimba. Arĩĩkia gwĩka ũguo, akĩnyiita aarĩ a mũthamaki mĩgwate o hamwe na andũ oothe arĩa maatigarĩĩte kũu Mizipa. Andũ acio nĩ arĩa Nebuzaradani, mũnene wa arangĩri, atuĩte Gedalia mũrori wao. Ishumaeli agĩkiumagara na andũ acio marĩ mĩgwate akĩerekera bũrũri wa Aamoni. Naake Johanani, mũrũ wa Karea, na atongoria oothe a mbũtũ cia ita arĩa maarĩ hamwe naake, magĩkĩigua ũhoro wa maũndũ moothe mooru marĩa Ishumaeli eekĩĩte. Kwoguo magĩkĩoya thigari ciao ciothe, makĩmũrũmĩrĩra na ihenya nĩguo makahũũrane naake, makĩmũkorerera Gibeoni handũ haarĩ karia kanene. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ oothe arĩa maanyiitĩtwo mĩgwate nĩ Ishumaeli moonire Johanani na atongoria acio a mbũtũ cia ita, magĩkena mũno. Andũ acio oothe magĩkĩhũndũka, makĩũrĩra kũrĩ Johanani. No rĩĩrĩ, Ishumaeli arĩ na andũ anaana, magĩĩthara nĩguo matikaanyiitwo nĩ Johanani, magĩthiĩ bũrũri wa Aamoni. Naake Johanani na atongoria a mbũtũ cia ita arĩa maarĩ hamwe naake makĩoya andũ arĩa makuuĩĩtwo marĩ mĩgwate kuuma Mizipa nĩ Ishumaeli arĩĩkia kũũraga Gedalia. Thĩinĩ wa andũ acio haarĩ na thigari, atumia, ciana, na arũme ahakũre. Hĩndĩ ĩyo anene oothe a mbũtũ cia ita, marĩ hamwe na Johanani mũrũ wa Karea, na Azaria mũrũ wa Heshaia, na andũ acio angĩ oothe, mũnyiinyi na mũnene, magĩũka, makĩnjĩĩra atĩrĩ, “Twagũthaitha wĩke ũrĩa tũgũkũũria; tũhoere harĩ MWATHANI Ngai witũ. Tũhoere ithuothe tũtigaire; tũraarĩ aingĩ, no rĩu tũtigaire o aniini, o ta ũrĩa wee mwene, ũgũkĩyonera. Hooya MWATHANI Ngai witũ nĩguo atuonie njĩra ĩrĩa tũkũgerera na ũrĩa tũgwĩka.” Na niĩ ngĩmacookeria atĩrĩ, “Ũguo noguo ngwĩka. Ngũhooya MWATHANI Ngai witũ o ta ũguo mwanjũũria, na ũrĩa wothe ekũnjookeria nĩngũmwĩra. Ndikũmũhitha ũndũ o na ũmwe.” Nao makĩnjĩĩra atĩrĩ, “MWATHANI arotuĩka mũira wa ma na mwĩhokeku wakuonania ũũru witũ, angĩkorwo nĩtũkwaga gwĩka ũrĩa wothe MWATHANI Ngai witũ egũtwatha twĩke. O na ũndũ ũcio wakorwo wĩ mwega kana wĩ mũũru-rĩ, ithuĩ no tũgwathĩkĩra MWATHANI Ngai witũ, ũrĩa tũrakũũria ũmũhooe, nĩguo tuonage maũndũ meega nĩ ũndũ wakũmwathĩkĩra.” Na rĩĩrĩ, mĩthenya ikũmi yarĩĩkia kũhĩtũka-rĩ, MWATHANI akĩnjarĩria. Hĩndĩ ĩyo ngĩgĩĩta Johanani, na atongoria oothe a mbũtũ cia ita arĩa maarĩ hamwe naake, na andũ acio angĩ oothe, mũnyiinyi na mũnene. Mooka ngĩmeera atĩrĩ, “MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, ũrĩa mwandekirie kũrĩ we na ihooya rĩanyu ekuuga ũũ: ‘Angĩkorwo nĩmũgwĩtĩkĩra gũthiĩ na mbere gũtũũra bũrũriinĩ ũyũ-rĩ, niĩ na niĩ nĩngũmwaka na ndikũmũmomorania; ngũmũhanda na ndikũmũmunyania. Tondũ rĩĩrĩ, mwanangĩko ũrĩa ndĩmũreehithĩirie nĩũtũmĩĩte ndĩĩrire. Mũtigeetigĩre mũthamaki wa Babilonia; ndĩ hamwe na inyuĩ, na nĩngũmũhonokia na ndĩmũrute kuuma mookoinĩ maake. Tondũ niĩ ndĩ tha-rĩ, nĩngũtũma amũiguĩre tha, na areke mũtũũre o gũũkũ bũrũriinĩ ũyũ wanyu. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo!’ mbaara ĩrĩa mũretigĩra ĩkũmũkora o kuo, o ũndũ ũmwe na ng'aragu iria iramwĩkĩra guoya, na mũgaakuĩra o kũu Misiri. Arĩa oothe matuĩte gũthiĩ Misiri magatũũre kuo makooragĩrwo mbaarainĩ, kana mooragwo nĩ ng'aragu kana mĩrimũ. Hatirĩ o na ũmwe wao ũgaatigara kana ahonoke mwanangĩkoinĩ ũrĩa ngaamareehithĩria.’ “MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, ekuuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa maraakara na mang'ũrĩ maakwa maitĩrĩirio andũ a Jerusalemu, ũguo noguo na inyuĩ mũgaitĩrĩrio mang'ũrĩ maakwa angĩkorwo nĩmũgũthiĩ Misiri. Mũgaatuĩka kĩndũ gĩa kũguoyohania; mũkaanyũrũragio nĩ andũ, na magwetage rĩĩtwa rĩanyu rĩrĩa megũtiganĩra kĩrumi. Na rĩĩrĩ, mũtikoona kũndũ gũũkũ hĩndĩ ĩngĩ o na rĩ!” “Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ arĩa mũtigarĩĩte gũũkũ Juda, MWATHANI ekũmwĩra atĩrĩ, ‘Mũtigaathiĩ Misiri. Mũthenya wa ũũmũũthĩ-rĩ, menyaai o wega atĩ nĩndamũmenyithia atĩ nĩmũkũhĩtia mũno. Tondũ rĩĩrĩ, inyuĩ eene, nĩ inyuĩ mwanjũũririe ndĩmũhoere harĩ MWATHANI Ngai witũ, na mũkiuga atĩ nĩmũgwĩka ũrĩa wothe MWATHANI ekũnjatha ndĩmwĩre mwĩke. Ũũmũũthĩ-rĩ, nĩndamwĩra, no inyuĩ mũtirathĩkĩra ũrĩa wothe MWATHANI Ngai witũ ekũndekeetie ndĩmwĩre. Kwoguo, kĩmenyeei o wega atĩ, mũkooragĩrwo mbaarainĩ, kana mũũragwo nĩ ng'aragu kana mũrimũ mwĩ bũrũriinĩ ũcio mũrenda gũthiĩ gũtũũra.’ ” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa ndarĩĩkirie kwĩra andũ oothe ũhoro wothe ũrĩa MWATHANI Ngai wao aandekeetie ndĩmeere-rĩ, Azaria mũrũ wa Hoshaia, na Johanani mũrũ wa Karea, na andũ arĩa angĩ oothe arĩa maarĩ etĩĩi makĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩkũheenania ũraheenania! MWATHANI Ngai witũ ndanakũrekia ũũke ũtwĩre atĩ tũtigaathiĩ Misiri tũgatũũre kuo. Atĩrĩĩrĩ, nĩ Baruku mũrũ wa Neria ũgũcooceire nĩguo ũtwĩre ũhoro ũcio, nĩ geetha tũnyiitwo nĩ Ababilonia matũũrage, kana matũthaamĩrie Babilonia.” Kwoguo Johanani, na atongoria oothe a mbũtũ cia ita, na andũ acio angĩ oothe, magĩkĩrega gwathĩkĩra ũrĩa MWATHANI aathanĩĩte atĩ mathiĩ o na mbere gũtũũra kũu bũrũriinĩ wa Juda. Hĩndĩ ĩyo, Johanani na anene acio oothe a mbũtũ cia ita, makĩoya andũ oothe arĩa maatigarĩĩte kũu Juda, magĩthiĩ nao Misiri. O na ningĩ nĩmaathiire na andũ oothe arĩa maacookeete kũu bũrũriinĩ wa Juda moimĩĩte mabũrũriinĩ marĩa maahurunjĩirwo. Andũ acio maarĩ arũme, atumia, ciana, na aarĩ a mũthamaki. Maakuuire andũ oothe arĩa Nebuzaradani, mũnene wa arangĩri, aatigĩire Gedalia amarorage, o na makĩnguua na magĩkuua Baruku mũrũ wa Neria. Nao magĩgĩthiĩ Misiri, tondũ matiigana gwathĩkĩra ũrĩa maathĩĩtwo nĩ MWATHANI, magĩkinya itũũra rĩetagwo Tahipanihesi. Twĩ kũu itũũrainĩ rĩu, MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Oya mahiga manene ũmathike mũtukanioinĩ mũigũ wa thimiti na mũthanga njĩrainĩ ya mahiga ĩrĩa ĩrĩ itoonyeroinĩ rĩa nyũmba ya mũthamaki wa Misiri gũũkũ itũũrainĩ, na wĩke ũguo andũ amwe a Juda makĩonaga. Ũcooke ũmeere atĩrĩ, ‘Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, nĩndĩreehe gũũkũ ndungata yakwa Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, naake nĩarĩiga gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki igũrũ rĩa mahiga maya muona ngĩthika, o na aambe hema yake ya ũthamaki igũrũ rĩamo. Arĩũka atharĩkĩre bũrũri ũyũ wa Misiri, na rĩĩrĩ, arĩa mabangĩirwo kũũragwo nĩ mũrimũ, nĩmarĩũragwo nĩguo, arĩa mabangĩirwo gũkuuo marĩ mĩgwate, nĩmarĩkuuo na arĩa mabangĩirwo kũũragĩrwo mbaarainĩ, marĩũragĩrwo o mbaarainĩ.’ “Nĩndĩrĩcina hekaarũ cia ngai cia Misiri, naake mũthamaki wa Babilonia nĩarĩcina ngai icio ciao, kana acikuue athiĩ nacio. O ta ũrĩa mũrĩithi arutaga ndaa kabuutiinĩ gaake-rĩ, ũguo noguo mũthamaki wa Babilonia arĩũngũrũria bũrũri wa Misiri aũtige ũthereete, acooke ethiĩre ahootanĩĩte. O na ningĩ nĩarĩananga mĩnaara ya mahiga ĩrĩa mĩamũre ĩrĩa ĩrĩ Heliopoli, kũrĩa kũrĩ o gũũkũ bũrũriinĩ wa Misiri, o na acine hekaarũ cia ngai cia Misiri?” Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩanjĩĩrire ũhoro wakonainie na Aisiraeli oothe arĩa maatũũraga bũrũriinĩ wa Misiri, matũũrainĩ ma Migidoli, Tahipanihesi, na Memufisi, o na mwena wa na kĩanda wa bũrũri ũcio. MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o we Ngai wa Isiraeli, oigire atĩrĩ, “Inyuĩ eene nĩmweyoneire mwanangĩko wothe ũrĩa ndareehithĩirie Jerusalemu, o na matũũra marĩa mangĩ moothe ma Juda. Nginyagia ũũmũũthĩ ũyũ, matũũra macio no maganjo, na matitũũragwo nĩ mũndũ o na ũmwe tondũ atũũri aamo nĩmeekire maũndũ mooru, magĩtũma ndaakare. Ũrĩa meekire nĩ atĩrĩ, maarutĩire ngai ingĩ magongoona, na magĩtungatĩra ngai iria o eene, kana inyuĩ, o na kana maithe maanyu mataathaathayagia o na atĩa. O na mũgĩĩkaga ũguo-rĩ, ndatũire ndĩmũrekagĩria anabii ndungata ciakwa, nĩguo mamwĩre mũtige gwĩka maũndũ macio maarĩ magigi marĩa thũire. No inyuĩ-rĩ, mũtiigana gũthikĩrĩria, o na kana kũigua; mwathiire o na mbere gwĩka maũndũ mooru ma kũrutĩra ngai ingĩ magongoona. Kwoguo ngĩgĩitĩrĩria matũũra ma Juda o na njĩrainĩ cia Jerusalemu maraakara na mang'ũrĩ maakwa, na ngĩmacina na mwaki. Nakuo kũndũ kũu gũgĩgĩtuĩka maganjo makirĩĩte ihooru, na noguo gũtariĩ nginyagia ũũmũũthĩ. “Rĩu-rĩ, niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, ngwenda kũmũũria atĩrĩ, ‘Mũrenda kwĩyũnũha nĩkĩ? Mũrenda kwanangithia arũme, atumia, ciana, o na ngeenge nĩguo haage mũndũ o na ũmwe wanyu ũgũtigara? Nĩ kĩĩ kĩratũma mũndaakarie na ũndũ wa gũthaathaiya mĩhianano, na kũrutĩra ngai ingĩ magongoona gũũkũ Misiri, kũrĩa mũũkĩĩte gũtũũra? Githĩ ũndũ ũcio to wa gũtũma mwanangwo mũtuĩke andũ a kũnyũrũragio nĩ ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ, narĩo rĩĩtwa rĩanyu rĩkagwetagwo nĩcio rĩrĩa igũtiganĩra kĩrumi? Kaĩ mũriganĩirwo nĩ maũndũ moothe mooru marĩa meekirwo matũũrainĩ ma Juda, o na njĩrainĩ cia Jerusalemu nĩ maithe maanyu, athamaki a Juda na atumia aao, o na inyuĩ eene na atumia aanyu? Nginyagia ũũmũũthĩ ũyũ mũtirĩ mwahera; mũtirĩ mwahe gĩtĩĩo, o na kana mũgĩikara kũringana na mawatho moothe marĩa ndaheire maithe maanyu, o na ngĩmũhe.’ “Tondũ ũcio, niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, nĩngũmũũkĩrĩra; nĩngũniina andũ oothe a Juda o biũ. Ngũtigĩrĩra ndoona atĩ andũ oothe a Juda arĩa matigarĩĩte, o aya maatuire itua rĩa gũũka gũtũũra gũũkũ Misiri, nĩmaaniinĩrwo kuo o biũ. Oothe, mũnyiinyi na mũnene, megũkuĩra gũũkũ Misiri, na ũndũ wa mbaara kana ng'aragu. Megũtuĩka kĩndũ gĩa kũguoyohania; marĩnyũrũragio nĩ andũ na magwetage rĩĩtwa rĩao rĩrĩa megũtiganĩra kĩrumi. Ngũherithia andũ arĩa marĩ gũũkũ bũrũriinĩ wa Misiri, o ta ũrĩa ndaherithirie andũ a Jerusalemu na mbaara, ng'aragu, na mũrimũ. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wa andũ a Juda arĩa matigarĩĩte, o aya mookĩĩte gũtũũra gũũkũ Misiri, ũrĩthara, kana ahonoke. Gũtirĩ o na ũmwe wao ũgaacooka bũrũriinĩ wa Juda, o ũcio marerirĩria gũgaacooka magatũũre kuo, tiga o andũ aniini arĩa mageethara.” Hĩndĩ ĩyo arũme oothe arĩa mooĩ atĩ atumia aao nĩmaarutagĩra ngai ingĩ magongoona, na atumia oothe arĩa maarũngiĩ hau, o hamwe na Aisiraeli oothe arĩa maatũũraga mwena wa na kĩanda wa Misiri, andũ aingĩ ma, makĩnjookeria atĩrĩ, “Ithuĩ-rĩ, tũtikũrũmĩrĩra ũguo watwĩra ũkĩgwetaga rĩĩtwa rĩa MWATHANI. Tũgwĩka ũrĩa wothe tuugĩĩte nĩtũgwĩka. Tũgũthiĩ o na mbere gũcinĩra ngai iitũ ĩrĩa ĩĩtagwo Kwini wa Igũrũ, ũbaani, o na tũmĩrutagĩre magongoona ma ndibei marĩa irutagĩrwo ma gũitangwo thĩ, o ta ũrĩa ithuĩ eene, maithe maitũ, athamaki aitũ, na atongoria aitũ twatũire twĩkaga matũũrainĩ ma Juda, o na njĩrainĩ cia Jerusalemu. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, twarĩ na irio nyingĩ, tũkagaacĩra, na tũtiarĩ na thĩĩna. No rĩĩrĩ, kuuma rĩrĩa twatigire gũcinagĩra Kwini wa Igũrũ ũbaani, o na tũgĩtiga kũmĩrutagĩra magongoona ma ndibei marĩa magũitangwo thĩ-rĩ, nĩtwathĩĩnire, na andũ aitũ nĩmooragĩirwo mbaarainĩ, o na makooragwo nĩ ng'aragu.” Nao atumia makiuga atĩrĩ, “Tũgĩthondeka keeki ĩhaana ta ngai ĩyo ĩĩtagwo kwini wa igũrũ, o na tũkĩmĩrutĩra magongoona ma ndibei marĩa magũitangwo thĩ-rĩ, twekaga ũguo wothe tũheetwo rũũtha nĩ athuuri aitũ.” Na niĩ ngĩĩra arũme na atumia oothe arĩa maanjookeirie ũguo atĩrĩ, “Ti itherũ MWATHANI nĩamenyire, o na akĩririkana magongoona marĩa inyuĩ eene, maithe maanyu, athamaki aanyu, atongoria aanyu, na andũ a bũrũri wanyu, mwarutagĩra matũũrainĩ ma Juda na njĩrainĩ cia Jerusalemu! Ũũmũũthĩ ũyũ-rĩ, bũrũri wanyu nĩ maganjo matheri makirĩĩte ihooru. Ũtuĩkĩĩte kũndũ gwa kũguoyohania, narĩo rĩĩtwa rĩaguo rĩragwetwo nĩ andũ rĩrĩa maratiganĩra kĩrumi, tondũ MWATHANI nĩaremirwo nĩgũthiĩ na mbere gũkirĩrĩria mĩtugo yanyu mĩũru, na maũndũ me magigi marĩa mwekaga. Mũkorereirwo nĩ mũthiro ũyũ mũrĩ naguo mahindainĩ maya tondũ nĩmwarutĩire ngai ingĩ magongoona, na mũkĩhĩtĩria MWATHANI na ũndũ wa kwaga gwathĩkĩra maathani maake moothe.” Ngĩthiĩ na mbere, ngĩĩra arũme acio oothe na atumia, atĩrĩ, “Taiguai, inyuĩ andũ a Juda arĩa mwĩ gũũkũ Misiri, ũrĩa MWATHANI ekuuga! MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, ekuuga ũũ: ‘Inyuĩ eene na atumia aanyu nĩmũhingĩĩtie na ciĩko ũrĩa mwoigire atĩ no nginya mũhingie mĩĩhĩtwa ĩrĩa mwehĩtire atĩ nĩmũrĩcinagĩra ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Kwini wa Igũrũ ũbaani, na mũmĩrutagĩre magongoona ma ndibei magũitangwo thĩ. Thiĩi o na mbere kũhingia mĩĩhĩtwa ĩyo mwĩhĩtĩĩte!’ No tathikĩrĩriai, inyuothe Aisiraeli arĩa mwĩ gũũkũ Misiri, ũrĩa niĩ MWATHANI, nguuga! Atĩrĩĩrĩ, ndehĩta na rĩĩtwa rĩakwa rĩnene atĩ gũtirĩ rĩ kana rĩ ngaacooka gwĩtĩkĩria mũndũ o na ũmwe wanyu ehĩtage ta ũũ akĩgwetaga rĩĩtwa rĩakwa, ‘Ndehĩta na MWATHANI Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo!’ Ngũmwĩka ũũru, handũ ha wega; inyuothe mũrĩũragĩrwo mbaarainĩ, kana mũũragwo nĩ ng'aragu, o nginya mũthire. No rĩĩrĩ, amwe aanyu matarĩ aingĩ nĩmakaahonoka gĩkuũ, macooke bũrũriinĩ wa Juda moimĩĩte gũũkũ Misiri. Hĩndĩ ĩyo nĩguo andũ acio makaahonoka makaamenya nĩ ciugo cia ũ ciahinga; ciakwa kana ciao. Na rĩĩrĩ, gĩĩkĩ nĩkĩo kĩrĩtuĩka kĩmenyithia gĩakũmenyithia atĩ niĩ MWATHANI, nĩngũmũherithĩria o gũũkũ, na ndĩmwĩke ũũru o ta ũguo ndoiga. Nĩngũneana Hofura, mũthamaki wa Misiri, mookoinĩ ma thũ ciake iria irenda kũmũũraga, o ta ũrĩa ndaneanire Zedekia, mũthamaki wa Juda, mookoinĩ ma Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, ũrĩa warĩ thũ yake, na ũrĩa wendaga kũmũũraga.” Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa ĩna wa ũthamaki wa Jehoiakimu, mũrũ wa Josia, bũrũriinĩ wa Juda, Baruku akĩandĩka ũrĩa ndamwĩraga. Ngĩcooka ngĩmwĩra ũũ: MWATHANI, Ngai wa Isiraeli, egũkwĩra, wee Baruku, atĩrĩ, “Wee ũroiga atĩrĩ, ‘Kaĩ ndĩ thĩĩna-ĩ! MWATHANI-rĩ, nĩkuongerera oongereire kĩeha igũrũ rĩa ruwo rwakwa. Ngaĩĩte nganoga, na ndirĩ na thaayũ o na mũnyiinyi!’ “No rĩĩrĩ, niĩ MWATHANI, nĩkũmomorania ndĩramomorania kĩrĩa njakĩĩte, na ngamunyania kĩrĩa handĩĩte. Ngwĩka bũrũri wothe ũguo. Wee-rĩ, nĩwĩrĩgĩrĩire maũndũ manene magũkũguna? Tiga kũmerĩgĩrĩra. Tondũ rĩĩrĩ, nĩngũreehithĩria andũ oothe mũthiro, no wee-rĩ, nĩndĩhonokagia muoyo waku kũrĩa guothe ũrĩthiaga. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Atĩrĩĩrĩ, ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri ĩrĩa MWATHANI aaheire yakoniĩ ndũũrĩrĩ, aambĩrĩirie na andũ a Misiri. Ũũ nĩguo MWATHANI oigire ũhoroinĩ wa mbũtũ cia ita cia Neko, mũthamaki wa Misiri, iria ciahooteirwo Karikemishi, gũkuhĩ na rũũĩ rwa Farati, nĩ Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia. Amisiri maahooteirwo kuo mwakainĩ wa ĩna wa ũthamaki wa Jehoiakimu wa Juda. “Thagathagaai ngo cianyu, mwerekere mbaarainĩ! Tandĩkaai mbarathi cianyu na mũcihaice! Mwĩbangeei wega na mwĩkĩre ngobia cianyu cia kũgitĩra mũtwe! Noraai matimũ maanyu. Mwĩhumbeei nguo cianyu cia gĩcango!” “Hĩ! Kaarĩ atĩa ndĩrona? Nĩgũcooka maracooka na thuutha makĩinainaga nĩ guoya! Thigari ciao nĩhoote o biũ; nĩkũũra iroora na ihenya itekwĩhũgũra nĩ ũrĩa ihĩkĩĩtwo nĩ guoya na mĩena yothe! Ũguo nĩguo niĩ, MWATHANI ndoiga. Arĩa marĩ ihenya mũno matirahota kũũra, o na thigari ciao itirahota gwĩthara. Irahĩngwo ikagũa thĩ na kũu mwena wa na rũgongo, o hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ rwa Farati. Nũũ ũyũ ũreyambararia ta rũũĩ rwa Nailo, o ta rũũĩ rũiyũrĩĩte rũkoina? Bũrũri wa Misiri nĩguo wĩyambararĩĩtie ta rũũĩ rwa Nailo, o ta rũũĩ rũiyũrĩĩte rũkoina. Ũroiga atĩrĩ, ‘Ngwĩyambaararia, humbĩre thĩ yothe; ngwananga matũũra na atũũri a mo. Umagaraai, mbarathi ici! Nacio ngaari cia mbarathi ciũmbũre rũkũngũ! Rekeei thigari ciumagare, nacio nĩ andũ a Ethiopia na a Libia marĩ na ngo, o na andũ a Libia arĩa mooĩ kũratha na mĩguĩ.’ ” Ũũmũũthĩ-rĩ, nĩ mũthenya wa MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe; ũũmũũthĩ nĩekwĩrĩhĩria harĩ thũ ciake. Rũhiũ rwake rwa njora rũkũmarĩa nginya rũhũũne, na rũnyue thakame yao nginya rũnyootoke. Ũũmũũthĩ ũyũ-rĩ, MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe nĩekũrutĩra igongoona, mwena wa na rũgongo, o hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ rwa Farati. Andũ aya a Misiri, thiĩi Gileadi mũgacarie ndaawa! Ndaawa ciothe iria mũkoreetwo mũkĩhũthĩra nĩituĩkĩĩte cia tũhũ; inyuĩ-rĩ, gũtirĩ ndaawa ingĩmũhonia. Ndũũrĩrĩ nĩciiguĩte ũrĩa mũconoreetwo, nayo thĩ ĩiyũire mbugĩrĩrio yanyu. Thigari cianyu nĩkũhĩngana irahĩngana ikĩgũanagĩra. Ũyũ nĩguo ũhoro ũrĩa MWATHANI aaheire ũkoniĩ gũũka kwa Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, gũtharĩkĩra bũrũri wa Misiri. Aanjĩĩrire atĩrĩ, “Anĩrĩra matũũrainĩ ma Misiri; anĩrĩra wĩre matũũra ma Migidoli, Memufisi, na Tahipanihesi atĩrĩ, ‘Mwĩhaarĩriei kwĩgitĩra, nĩ gũkorwo indo cianyu ciothe nĩikwanangwo nĩ mbaara! Atĩrĩĩrĩ, ngai yanyu ĩrĩa ĩrĩ ũhoti ĩĩtagwo Apisi ĩharaganĩĩte nĩkĩ? Nĩ ũndũ MWATHANI nĩamĩbacanĩĩtie thĩ!’ Thigari cianyu nĩihĩngĩĩtwo ikaharagana; ireerana mũndũ na ũrĩa ũngĩ atĩrĩ, ‘Rũũgama na ihenya! Nĩtũcooke kũrĩ andũ aitũ na bũrũriinĩ ũrĩa twaciarĩirwo nĩguo tũũrĩre mbaara!’ “Heei mũthamaki wa Misiri rĩĩtwa rĩa, ‘Mũndũ Wa Inegene Rĩa Tũhũ Ũrateire Mweke Wake.’ Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ndĩ mũthamaki; nĩ niĩ Ngai ũrĩa mũtũũra muoyo. Atĩrĩĩrĩ, o ta ũrĩa kĩrĩma gĩa Taboru kĩraihĩĩte gũkĩra irĩma iria ingĩ ciothe, na ta ũrĩa kĩrĩma gĩa Karimeli kĩĩhandĩĩte igũrũ rĩa iria, noguo mũndũ ũrĩa ũkũmũtharĩkĩra egũkorwo arĩ na hinya. Atĩrĩĩrĩ, andũ aya a Misiri, mwĩhaarĩriei gũthaamio mũrĩ mĩgwate! Nĩ gũkorwo Memufisi nĩgũgũtuuo maganjo; gũgũtigwo kwanangĩkĩĩte gũtarĩ mũndũ o na ũmwe ũragũtũũra. Bũrũri wa Misiri ũhaana ta moori njega mũno, ĩtharĩkĩirwo nĩ njũkĩ ciumĩĩte na rũgongo. Thigari cia gũkomborwo cia Misiri ihaana njaũ cia gĩceegũ. O nacio nĩihũndũkĩĩte ikoora irĩ hamwe; itiigana kwĩhanda irũe, tondũ mũthenya wacio wa kũniinwo, nĩũrĩĩkĩĩtie gũkinya; ihinda rĩacio rĩa kwanangwo nĩrĩkinyĩĩte. Atĩrĩĩrĩ, andũ a bũrũri wa Misiri maroora makĩhiihagia na hinya ta nyoka, nĩ ũndũ mbũtũ cia ita cia thũ nĩirooka. Iramatharĩkĩra na mathanwa ta andũ maratema mĩtĩ, kana ta andũ marananga mĩtitũ. Thigari ciacio nĩ nyingĩ mũno mũno; cingĩhĩĩte gũkĩra ngigĩ. Andũ a Misiri nĩmarĩconorithio; marĩhootwo nĩ andũ moimĩĩte mwena wa na rũgongo. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, ekuuga atĩrĩ, “Nĩngũherithia ngai ya Thebesi ĩrĩa ĩĩtagwo Amoni, o hamwe na bũrũri wa Misiri na ngai ciaguo na athamaki aaguo. Nguoya mũthamaki wa Misiri na arĩa oothe mamwĩhokeete, ndĩmaneane mookoinĩ ma arĩa marenda kũmooraga, na nĩ o Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, na mbũtũ ciake cia ita. No rĩĩrĩ, matukũinĩ ma thuutha, andũ nĩmagaatũũra bũrũriinĩ wa Misiri o rĩngĩ, o ta ũrĩa meekaga matukũinĩ ma tene. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga nguo.” “No inyuĩ, andũ aakwa, mũtigeetigĩre; mũtigaakue ngoro, andũ a Isiraeli. Atĩrĩĩrĩ, nĩngaamũhonokia kuuma bũrũri ũcio wa kũraaya, bũrũri ũrĩa mwathaamĩirio. Nĩmũkainũka mũciĩ mũtũũrage na thaayũ; mũgaikaraga mũhooreire hatarĩ mũndũ o na ũmwe ũramũthĩĩnia. Nĩngũũka ndĩmũhokie, nĩngaaniina o biũ ndũũrĩrĩ ciothe cia kũrĩa ndamũthaamĩirie, no inyuĩ ndikaamũniina. Atĩrĩĩrĩ, ndikwaga kũmũherithia, no ngũmũherithia ngerereire. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Ũyũ nĩguo ũhoro ũrĩa MWATHANI aaheire ũkoniĩ Filisitia, mbere ya mũthamaki wa Misiri gũtharĩkĩra Gaza. Aanjĩĩrire atĩrĩ, “Tarora kĩguũ gĩgĩũka kiumĩĩte na rũgongo! Gĩgũtuĩka ta rũũĩ rũiyũrĩĩte rũkoina. Gĩkũhumbĩra thĩ na kĩrĩa gĩothe kĩrĩ thĩinĩ wayo, o na matũũra na andũ arĩa matũũraga thĩinĩ wamo. Andũ nĩmarĩkaya, atũũri oothe a thĩ marĩrĩra marĩ na ruwo. Marĩigua mũkubio wa mbarathi, mũguthũkĩre wa ngaari cia mbarathi, o na mũrurumo wa magũrũ ma ngaari ciacio. Aciari matirũmbũyania na ciana ciao, nĩ ũrĩa mooko maao marĩkorwo moorĩĩtwo nĩ hinya. Atĩrĩĩrĩ, mũthenya nĩũrĩkĩĩtie gũkinya wa kwananga Filisitia, na wa kũniina andũ oothe arĩa matigarĩĩte arĩa mateithagĩrĩria Turo na Sidoni. Niĩ MWATHANI, nĩngwananga Afilisiti, arĩa oothe moimĩĩte gĩcigĩrĩrainĩ gĩa Kirete. Andũ a Gaza marĩ na kĩeha kĩnene, nao andũ a Ashikeloni nĩmakirĩĩtio. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ matigari ma Afilisiti, mũgũtũũra mũcakaayaga nginya rĩ? Mũrakayũrũrũka mũkiugaga atĩrĩ, ‘Wee rũhiũ rwa njora rwa MWATHANI! Ũgũtũũra ũtemenganaga nginya rĩ? Cooka njorainĩ yaku ũikare ho ũhooreire!’ Atĩrĩĩrĩ, rũngĩhoorera atĩa, o rĩrĩa ndĩrũheete wĩra wa kũruta? Ndĩrwathĩĩte rũtharĩkĩre Ashikeloni, na andũ arĩa matũũraga rũteereinĩ rwa iria.” MWATHANI Mwene hinya Wothe, o we Ngai wa Isiraeli, ekuuga atĩrĩ ũhoroinĩ wa Moabi, “Kaĩ andũ a Nebo marĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Itũũra rĩao nĩrĩanangĩĩtwo! Itũũra rĩa Kiriathaimu nĩrĩnyiite; nyũmba ciarĩo cia hinya cia kwĩgitĩra nĩmomoranie, na andũ aarĩo nĩmaconoreetwo; riiri wa Moabi nĩ mũthiru. Thũ nĩinyiitĩĩte itũũra rĩa Heshiboni, na nĩirabanga ũrĩa ikwananga bũrũri wa Moabi. Itũũra rĩa Madimeni nĩrĩkirĩĩtio ki; mbũtũ cia ita nĩikũrĩtharĩkĩra. Taiguai! Mbu ĩroima itũũrainĩ rĩa Horonaimu! ‘Tũrĩ gũthira! Nĩtwanangwo o biũ!’ “Bũrũri wa Moabi nĩmwanange; andũ aakuo no kũrĩra mararĩra moigĩrĩirie. Taiguai ũrĩa mararĩra makiumagwo nĩ ngoro makĩambata mwambato wa Luhithu; na ũrĩa maragirĩka magĩikũrũka mũikũrũko wa Horonaimu. Maroiga atĩrĩ, ‘Mwĩthareei! Honokiai mĩoyo yanyu! Teng'eraai o ta ndigiri cia gĩthaka irĩ werũinĩ!’ “Bũrũri wa Moabi, wĩhokeete hinya waku na ũtonga waku, no rĩu o nawe nĩũkũhootwo. Kemoshu ngai yaku nĩgũthaamio hamwe na athĩnjĩri aayo na anjaama ayo. Hatirĩ itũũra o na rĩmwe rĩtekwanangwo; ituamba ciothe nĩikũniinwo na werũ wothe wanangwo. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo. Enjeraai bũrũri wa Moabi mbĩĩrĩra tondũ no nginya wanangwo. Matũũra maaguo megũtigwo makirĩĩte ihooru matarĩ na wa kũmatũũra.” (Mũndũ ũrĩa ũtekwĩrutanĩria akĩruta wĩra wa MWATHANI arogwatwo nĩ kĩrumi! O naake mũndũ ũrĩa ũtekũũragana na rũhiũ rwake rwa njora arogwatwo nĩ kĩrumi!) MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Moabi matũire na thaayũ, na gũtirĩ hingo marĩ maathaamio. Amoabi mahaana ta ndibei ĩkeereete kĩnyita kĩayo, kĩrĩa gĩtarĩ kĩoimbuthwo ĩkĩonoranio. Tondũ ũcio ndĩrĩ hingo ĩrĩyate mũcamo, o na kana ĩkĩaga mũnungo mwega. “No rĩĩrĩ, matukũ nĩmarooka rĩrĩa ndĩrĩtũma andũ mooke monoranie Amoabi o ta ũrĩa ndibei yonoranagio. Marĩonoria ndigithũ cia Amoabi cia ndibei, macooke macibacanie thĩ ikue. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, Amoabi nĩmarĩigua maconokeete nĩ ũndũ wa ngai yao ĩrĩa ĩĩtagwo Kemoshu, o ta ũrĩa Aisiraeli maiguire maconokeete nĩ ũndũ wa ngai ĩrĩa yetagwo Betheli, ĩrĩa mehokeete. “Andũ aya a Moabi, mwahota atĩa kuuga atĩ mũrĩ njamba cia ita, na njoorua cia mbaara? Bũrũri wa Moabi na matũũra maaguo nĩmwanange, aanake aaguo arĩa ciĩrorerwa nĩmang'eeetwo. Niĩ nĩ niĩ mũthamaki, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, na nĩ niĩ ndoiga ũguo. Bũrũri wa Moabi ũkirie kũgwatwo nĩ mũtino; ũtigairie o haniini kwanangwo. “Ũcakaĩreei, inyuothe arĩa mũrigainie naguo, o inyuĩ mũũĩ ngumo yaguo. Ugaai atĩrĩ, ‘Ũthamaki waguo wa hinya nĩmwagithie kĩene; riiri waguo o na hinya waguo nĩ mũthiru.’ Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ arĩa mũtũũraga Diboni, ũkĩrĩriai itĩ cianyu cia ũnene mũikare thĩ rũkũngũinĩ. Ũrĩa ũkwananga bũrũri wa Moabi nĩaũtharĩkĩire; nĩamomoranĩĩtie nyũmba ciaguo cia kwĩgitĩra. Inyuĩ arĩa mũtũũraga Aroeri, tarũũgamaai mũkĩrainĩ wa njĩra mweterere! Ũriai arĩa marethara atĩrĩ, ‘Kaĩ kuoneka atĩa?’ Nao mekũmũcookeria atĩrĩ, ‘Bũrũri wa Moabi nĩmũhoote! Ũrĩrĩreei tondũ nĩũconorithĩĩtio! Thiĩi mũkĩanagĩrĩra hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ rwa Arinoni atĩ bũrũri wa Moabi nĩwanangĩĩtwo!’ “Matũũra ma bũrũri ũrĩa mwaraganu nĩmakorereirwo nĩ iherithia. Matũũra macio nĩ: Holoni, Jahaza, Mefaathu, Diboni, Nebo, Bethi Dibulathaimu, Kiriathaimu, Bethigamuli, Bethimeoni, Keriothu, na Bozira. Matũũra moothe ma Moabi, marĩa marĩ hakuhĩ, o na marĩa marĩ kũraaya, nĩmakorereirwo nĩ iherithia. Hinya wa Moabi nĩmũniine; ũhoti waguo nĩmwanange. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Heei bũrũri wa Moabi njoohi nginya ũrĩĩo, tondũ nĩũnemeire. Ũkwĩgaragaria matahĩkoinĩ maaguo, ũthekererwo nĩ andũ. Atĩrĩĩrĩ Moabi, taririkana ũrĩa wathekereire andũ a Isiraeli. Rĩrĩa rĩothe waragia ũhoro wao-rĩ, waragia ũkĩmanyũrũragia ta arĩ kũnyiitanĩrio maanyiitanĩirio na aici. “Inyuĩ andũ arĩa mũtũũraga Moabi, tiganĩriai matũũra maanyu! Thiĩi mũgatũũrage ndwaroinĩ cia mahiga! Haanaai ta ndutuura ĩrĩa yakaga gĩtara kĩayo ndwereinĩ cia itoonyero rĩa ngurunga. Ĩ andũ a Moabi ti etĩĩi! Nĩnjiguĩte ũrĩa marĩ etĩĩi, eĩkĩrĩri, ang'athia, na egaathi. Niĩ MWATHANI, nĩnjũũĩ rũng'athio rwao; mwĩtĩĩo wao nĩ wa tũhũ, o na ciĩko iria mareeka nĩ cia tũhũ. Tondũ ũcio-rĩ, nĩngũrĩrĩra andũ oothe a Moabi, na njakaĩre andũ a Kiri Heresi. Ngũrĩrĩra andũ a Sibima, makĩria ma ũrĩa ngũrĩrĩra andũ a Jazeri. Atĩrĩĩrĩ, itũũra rĩa Sibima, ũhaana mũthabibũ ũrĩ na honge iraihĩĩte igakinya o Jazeri, ituĩkanĩirie iria rĩa Cumbĩ. No rĩĩrĩ, matunda maaku ma hĩndĩ ya ũrugarĩ rĩu nĩmaanangĩĩtwo, hamwe na thabibũ ciaku. Gĩkeno na ndũũhiũ nĩithirĩĩte bũrũriinĩ ũrĩa mũnoru wa Moabi. Nĩndũmĩĩte ndibei yage ihihĩroinĩ ciayo; hatirĩ mũndũ ũrathondeka ndibei akĩrũũhagia nĩgũkena. “Andũ a Heshiboni na a Eleale nĩgũkaya marakaya. Mũkayo wao ũraiguĩka o nginya Jahazu, o na nginyagia Zoari, Horonaimu, na Egilathu Shelishiya. O nako karũũĩ ka Nĩmirimu nĩkahũu. Nĩngũtũma andũ a Moabi matigaacooke kũrutĩra magongoona ma njino kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria, o na matigaacooke kũrutĩra ngai ciao magongoona. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ, ndoiga ũguo. “Tondũ ũcio, ngoro yakwa ĩracakaĩra andũ a Moabi na a Kiri Heresi, ta mũndũ ũraina rwĩmbo rwa mathiko na mũtũũrirũ, tondũ ũtonga wao wothe nĩmũthiru o biũ. Oothe nĩmeenjeete mĩtwe yao, o na nderu ciao, na mageetemenga mooko. Hatirĩ o na ũmwe wao ũtehumbĩĩte nguo ya ikũnia. Andũ oothe a Moabi no gũcakaya maracakaya marĩ igũrũ wa nyũmba ciao, o na njĩrainĩ ciothe cia bũrũri ũcio, tondũ nĩnjũragĩĩte Moabi o ta nyũngũ yagĩirwo bata. Ĩ bũrũri wa Moabi ndwanangĩĩtwo! Ĩ Amoabi matirarĩra na ruwo rũingĩ! Bũrũri wa Moabi nĩũconorithĩĩtio, na ũkamomoranio. Ndũũrĩrĩ ciothe iria irigainie naguo no kũũthekerera iraũthekerera ikĩũnyũrũragia. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Harĩ rũũrĩrĩ rũrĩomookera Moabi o ta rwĩgĩ rũkĩoya gacui, na rũnyiite matũũra, o na nyũmba cia kwĩgitĩra. Mũthenya ũcio-rĩ, thigari cia Moabi, irĩnyiitwo nĩ guoya o ta mũtumia ũrĩ na ruwo rwa gũciara. Bũrũri wa Moabi ũrĩanangwo, andũ aaguo matige gũcooka gũtuĩka rũũrĩrĩ, tondũ nĩmaanemeire. Atĩrĩĩrĩ, andũ aya a Moabi, kĩrĩa kĩmwetereire no maũndũ ma kũguoyohania, marima, na mĩtego. Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. Mũndũ o wothe ũrĩa ũrĩgeria kũũrĩra maũndũ ma kũguoyohania, arĩgũa irimainĩ, naake ũrĩa ũrĩĩruta irimainĩ, arĩnyiitwo nĩ mũtego. Gĩtũmi nĩ tondũ nĩnduĩte hĩndĩ ĩrĩa ndĩrĩananga Moabi. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI ndoiga. “Itũũra rĩa Heshiboni, o rĩrĩa rĩathagwo hĩndĩ ĩmwe nĩ mũthamaki Sihoni, nĩkuo andũ arĩa metharĩĩte maracaria gwa kwĩhitha mahũũrĩkĩĩte, no rĩĩrĩ, itũũra rĩu nĩkũhĩa rĩrahĩa. Mwaki nĩũcinĩĩte mĩhaka na tũcũmbĩrĩ twa irĩma cia andũ a Moabi arĩa meendeete mbaara. Kaĩ andũ a Moabi mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Andũ arĩa mathaathayagia ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Kemoshu nĩmaanangĩĩtwo, nao aariũ na aarĩ aao makanyiitwo magathiio nao marĩ mĩgwate. “No rĩĩrĩ, niĩ MWATHANI nĩngaatũma bũrũri wa Moabi ũgaacĩre o rĩngĩ matukũinĩ ma thuutha.” Rĩu nĩrĩo ituĩro rĩa bũrũri wa Moabi. MWATHANI ekũũria ũhoroinĩ wa andũ a bũrũri wa Aamoni atĩrĩ, “Arũme a Isiraeli marĩ ha? Hatirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩhota kũgitĩra bũrũri wao? Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte marekererie andũ arĩa mathaathayagia ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Moleku megwatĩre rũgongo rwa mũhĩrĩga wa Gadi na matũũre kuo? Atĩrĩĩrĩ, matukũ nĩmarooka, rĩrĩa ndĩrĩtũma andũ a itũũra rĩrĩa rĩnene rĩa Raba maigue mbugĩrĩrio ya mbaara, bũrũri ũtigwo ũrĩ maganjo, na tũtũũra twarĩo tũcinwo na mwaki. Hĩndĩ ĩyo Aisiraeli nĩmarĩĩgwatĩra o rĩngĩ bũrũri wao, kuuma kũrĩ arĩa maamatuunyĩĩte. “Andũ a Heshiboni, rĩraai muugĩrĩirie, tondũ itũũra rĩa Ai nĩrĩanange! Cakayai, atumia a Raba! Mwĩhumbeei nguo cia makũnia; cakayai, na mũteng'ere mũturuurĩĩte. Ngai yanyu Moleku nĩgũthaamio, hamwe na athĩnjĩri aayo na anjaama aayo. Andũ aya mũtarĩ ehokeku, mwetĩĩyaga nĩkĩ? Hinya wanyu-rĩ, nĩgũthira ũrathira. Mũrehokeete ũtonga wanyu mũkiugaga atĩrĩ, Nũũ ũngĩtũtharĩkĩra? Atĩrĩĩrĩ, ngũmũreehithĩria maũndũ ma kũmũguoyohia kuuma mĩena yothe, o mũndũ oore na njĩra yake atekwĩhũgũra. Mũkũũra inyuothe, o mũndũ ahonokie muoyo wake, haage mũndũ o na ũmwe wa gũcookanĩrĩria thigari cianyu. “No rĩĩrĩ, thuutha wa ũguo, nĩngaatũma bũrũri wa Aamoni ũgaacĩre. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekũũria atĩrĩ ũhoroinĩ wa bũrũri wa Edomu, Kaĩ andũ a Edomu mathirĩĩtwo nĩ ũũgĩ? Arĩa mamataaraga nĩgũtiga matigĩĩte kũmataara? Ũũgĩ wao wothe nĩgũthira ũthirĩĩte? Andũ a Dedani! Hũndũkaai mũũre! Mwĩhitheei! Nĩngwananga njiarwa cia Esau, tondũ ihinda rĩa gũciherithia nĩrĩkinyĩĩte. Atĩrĩĩrĩ, agethi a thabibũ-rĩ, githĩ matitigagia thabibũ imwe mĩthabibũinĩ? Aici mangĩũka kũiya ũtukũ-rĩ, githĩ matiiyaga o kĩrĩa mabatairio nĩkĩo? No rĩĩrĩ, niĩ ndigĩĩte njiarwa cia Esau itarĩ o na kĩ; itingĩhota kwĩhitha o na atĩa, tondũ nĩnguũrĩĩtie kũrĩa ciĩhithaga. Atĩrĩĩrĩ, andũ oothe a Edomu nĩmaanangĩĩtwo; hatirĩ o na ũmwe wao mũtigaru. Ndigĩraai ciana cianyu cia ngoriai na nĩndĩcimenyagĩrĩra; rekeei atumia aanyu a ndigwa maige mwĩhoko wao harĩ niĩ. “Atĩrĩĩrĩ, angĩkorwo arĩa mataagĩrĩirwo nĩkũherithio, nĩmanyuĩrĩire gĩkombe kĩa ihera-rĩ, inyuĩ no inyuĩ mũtekũherithio? Aaca, no mũhaka o na inyuĩ mũnyuĩre gĩkombekĩu! Niĩ mwene ndehĩta na ma atĩ, itũũra rĩa Bozira rĩgũtuĩka kũndũ gwa kũguoyohanagia, na gwa kũnyũrũragio, na kũndũ kwanangĩku kũrĩa andũ marĩgwetaga rĩĩtwa rĩakuo rĩrĩa megũtiganĩra kĩrumi. Na rĩĩrĩ, matũũra moothe marĩa marigainie narĩo megũtũũra maanangĩkĩĩte nginya tene na tene. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Na niĩ ngiuga atĩrĩ, “Edomu, nĩnyiitĩĩte ndũmĩrĩri kuuma harĩ MWATHANI. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩatũmĩĩte mũrekio, akeere ndũũrĩrĩ icookanĩrĩrie mbũtũ ciacio cia ita nĩguo igũtharĩkĩre. Tondũ rĩĩrĩ, MWATHANI nĩegũgũtua bũrũri ũtarĩ hinya gatagatĩinĩ ka mabũrũri marĩa mangĩ, na atũme ũnyararwo nĩ andũ oothe. Wee-rĩ, nĩũheeneetio nĩ mwĩtĩĩo waku, na ndwĩtigĩrĩĩtwo nĩ andũ ta ũrĩa ũreciiria nĩmagwĩtigĩrĩĩte. Ũtũũraga ndwaroinĩ cia mahiga, o gacũmbĩrĩ igũrũ ga kĩrĩma, no rĩĩrĩ, o na gwatuĩka ũtũũraga kũu igũrũ ta rwĩgĩ, nĩngũkũharũrũkia kuuma kuo. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mwanangĩko ũrĩa ũgũkorerera bũrũri wa Edomu ũgũkorwo wĩ mũũru ũguo atĩ, mũndũ o wothe ũrĩhĩtũkagĩra hakuhĩ naguo, no kuuga ariugaga hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! Nĩ kũmaka oona ũrĩa wanangĩĩtwo. Bũrũri wa Edomu ũkwanangwo o ta ũrĩa Sodomu na Gomora na matũũra marĩa maarigainie nakuo maanangirwo; gũtirĩ mũndũ ũgaacooka gũtũũra kuo kana kũraarĩra kuo. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. Atĩrĩĩrĩ, ngũũka hahũre andũ a Edomu kuuma bũrũriinĩ wao, o ta ũrĩa mũrũũthi uumagĩra mũtitũinĩ ũrĩa ũrĩ hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ rwa Jorodani, ũkahahũra ng'ondu irĩ ũrĩithionĩ ũrĩa imenyereete kũrĩithagio. Ndarĩĩkia gwĩka ũguo-rĩ, nĩngũthuura mũndũ o ũrĩa ngwenda aathage bũrũri ũcio. Nũũ ũngĩhaananio na niĩ? Nĩ mũndũ ũrĩkũ ũngĩgeria kũng'eng'ana na niĩ? Nĩ mũtongoria ũrĩkũ ũngĩng'ethanĩra na niĩ? Tondũ ũcio, takĩiguei mũbango mũũru ũrĩa bangĩire andũ a Edomu, na ũrĩa nduĩte ngwĩka andũ a itũũra rĩa Temani. O na ciana ciao nĩirĩguucũrũrio ithiio nacio, nao andũ oothe nĩmarĩmakio mũno nĩ ũhoro ũcio. Atĩrĩĩrĩ, rĩrĩa bũrũri wa Edomu ũrĩng'aũranio-rĩ, mũrurumo waguo nĩũrĩinainia thĩ, nayo mbugĩrĩrio yaguo ĩiguĩke o nginya Iria Ituune. Thũ ĩrĩtharĩkĩra Bozira o ta ũrĩa rwĩgĩ rũtharĩkagĩra na ihenya rũtambarũkĩĩtie mathagu maaguo. Mũthenya ũcio-rĩ, thigari cia Edomu ikaanyiitwo nĩ guoya ta wa mũtumia ũrĩ na ruwo rwa gũciara.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ ũhoroinĩ wa Damasiki, “Andũ a matũũra ma Hamathu na Aripadi nĩmamakĩĩte, tondũ nĩmaiguĩte ũhoro mũũru. Marainaina nĩ guoya, o ta iria rĩrahuuhũkania, na matingĩhoorera. Atĩrĩĩrĩ, andũ a Damasiki nĩmoorĩĩtwo nĩ hinya, na nĩmoorĩĩte nĩ ũrĩa manyiitĩĩtwo nĩ guoya. Marĩ na ruwo na mĩtangĩko, o ta mũtumia ũrarũmwo aciare. Itũũra rĩrĩa rĩrĩ ngumo, rĩrĩa rĩraiyũire gĩkeno rĩtigĩĩtwo rĩrĩ ũtheri! Mũtheya ũcio-rĩ, aanake aarĩo makooragĩrwo njĩrainĩ ciarĩo, nacio thigari ciarĩo ciothe cianangwo. Na rĩĩrĩ, nĩngaacina thingo cia Damasiki, o hamwe na nyũmba cia mũthamaki Benihadadi. Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ ũhoroinĩ wa mũhĩrĩga wa Kedari na ng'ongo iria ciathagwo nĩ Hazoru, o iria ciahootirwo nĩ Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, “Tharĩkĩraai andũ a Kedari! Anangaai mũhĩrĩga ũcio wa andũ moimĩĩte mwena wa irathĩro! Mwĩyoereei hema ciao na mahiũ maao, o na mbathiya cia hema ciao na indo ciao ciothe! Tahaai ngamĩĩra ciao mũcooke mũmeere atĩrĩ mwanĩrĩire, ‘Kũguoyohania kũmũkorereire na mĩena yothe!’ “Niĩ MWATHANI, ndĩramwĩra atĩrĩ, andũ aya a Hazoru, ‘Ũrĩraai kũraaya mũno mũkehithe! Tondũ Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia nĩabangĩĩte mũbango mũũru igũrũ rĩanyu, na nĩekũmwĩka ũũru.’ Aroiga atĩrĩ, ‘Ũkĩraai tũgatharĩkĩre andũ maikaraga megangarĩĩte, na matũũraga na thaayũ! Itũũra rĩao rĩtirĩ na ihingo o na kana makuburi, tirĩgitĩre o na haniini.’ “Tahaai ngamĩĩra ciao na mahiũ maao! Ngũhurunja andũ arĩa marengagĩrĩra njuĩrĩ ciao, njooke ndĩmareehithĩrie mũthiro na mĩena yothe. Itũũra rĩa Hazoru rĩgũtũũra rĩanangĩkĩĩte nginya tene na tene; mbwe nocio irĩtũũraga kuo. Gũtirĩ mũndũ ũgaacooka gũtũũra kana kũraarĩrĩra kuo. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri ĩrĩa ndaheirwo nĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ĩkoniĩ bũrũri wa Elamu rĩrĩa mũthamaki Zedekia aambĩrĩirie gũthamaka bũrũriinĩ wa Juda. Oigire atĩrĩ, “Nĩngũũraga andũ oothe a bũrũri wa Elamu arĩa mooĩ kũratha na mĩguĩ, o acio matũmĩĩte bũrũri ũcio ũgĩe na hinya mũno. Na rĩĩrĩ, nĩngũreehithĩria bũrũri wa Elamu huuho ciumĩĩte na mĩena yothe, hurunje andũ aakuo kũndũ guothe, nginya mahunje mabũrũri moothe. Ningĩ nĩngũtũma andũ a Elamu metigĩre thũ ciao, iria irenda kũmooraga. Atĩrĩĩrĩ, ngwananga andũ a Elamu ndĩ na maraakara mararĩrĩmbũka ta mwaki, na ndĩmatũmĩre mbũtũ cia ita nginya ndigĩrĩre nĩndamaniina o biũ. Ngwananga athamaki aao na atongoria aao, njooke hande gĩtĩ gĩakwa kĩa ũthamaki kuo. No rĩĩrĩ, nĩngaatũma bũrũri wa Elamu ũgaacĩre o rĩngĩ, matukũinĩ ma thuutha. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri ĩrĩa ndaheirwo nĩ MWATHANI ikoniĩ itũũra rĩa Babiloni, na andũ aarĩo: Atĩrĩĩrĩ, “Menyithiai ndũũrĩrĩ ũhoro! Ũhunjiei! Ĩkĩraai imenyithia, na mũheane ũhoro mwanĩrĩire! Mũtikaae kũũhitha o na atĩa! ‘Ugaai atĩrĩ, Itũũra rĩa Babiloni nĩrĩnyiite! Ngai yarĩo ĩrĩa ĩĩtagwo Beli nĩnjonore! Ngai yarĩo ĩrĩa ĩĩtagwo Mariduku nĩhehenje! Mĩhianano ya Babiloni nĩmĩconore! Ngai ciarĩo nĩmemende!’ “Nĩ ũndũ rũũrĩrĩ rumĩĩte mwena wa na rũgongo nĩrũkĩĩte gũtharĩkĩra bũrũri wa Babilonia. Rũrĩũtua maganjo; andũ nĩmarĩthara o hamwe na nyamũ; ndũrĩtũũragwo nĩ mũndũ o na ũmwe.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ihinda rĩu rĩakinya, andũ a Isiraeli na a Juda nĩmarĩũka makĩrĩraga, makĩnjaragia niĩ, Ngai wao. Marĩũrĩrĩria njĩra ya gũthiĩ Zayuni, meerekere kuo; marĩũka mathondekeete kĩrĩĩkanĩro na niĩ gĩtarĩ hingo gĩgaathira, o na kana kĩriganĩre. “Andũ aakwa-rĩ, mahaana ta ng'ondu irekereirio ciũre kũndũ irĩmainĩ nĩ arĩithi aacio. Moorũũrĩĩte o ta ng'ondu kuuma kĩrĩma kĩmwe nginya kĩrĩa kĩngĩ, o nginya makariganĩrwo nĩ kũrĩa moimĩĩte. Arĩa oothe maamoona-rĩ, no kũmatharĩkĩra mamatharĩkagĩra. Thũ ciao ciugaga atĩrĩ, ‘Ithuĩ tũtihĩtĩĩtie nĩ ũndũ wa ũguo tweka, tondũ o nĩ o mahĩtĩirie MWATHANI, maithe maao maatũire mehokeete MWATHANI, nao aya noguo maagĩrĩirwo nĩgũikara.’ “Andũ a Isiraeli, mwĩthareei kuuma Babilonia! Umaai bũrũriinĩ ũcio wa Akalidei! Tuĩkaai a mbere gwĩthara. Tondũ rĩĩrĩ, nĩngwarahũra gĩkundi kĩa ndũũrĩrĩ irĩ hinya kuuma mwena wa na rũgongo ciũke itharĩkĩre Babilonia. Igũũka ing'ethanĩre na bũrũri wa Babilonia, ihũũrane naguo, iũhoote. Ndũũrĩrĩ icio-rĩ, nĩ andũ njoorua mooĩ kũhũthĩra mĩguĩ wega; mangĩthima kĩndũ na mũguĩ matihĩtagia o na atĩa. Atĩrĩĩrĩ, bũrũri wa Babilonia nĩũrĩtahwo, nao arĩa oothe marĩũtaha marĩyoera kĩrĩa gĩothe marĩenda. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Babilonia, nĩ inyuĩ mwatahire rũũrĩrĩ rwakwa. Rĩu, inyuĩ nĩmũrakena na mũgacanjamũka; mũratũũha o ta ng'ombe ĩkĩhũũra ngano, na mũkaania o ta mbarathi. No rĩĩrĩ, itũũra rĩanyu rĩrĩa rĩnene nĩrĩrĩconorwo na rĩagithio gĩtĩĩo. Bũrũri wa Babilonia nĩguo ũrĩrigagia mabũrũriinĩ marĩa mangĩ moothe; ũrĩtuĩka werũ, kũndũ kũũmũ, o na rũng'ũrĩ. Tondũ wa ũrĩa ndaakarĩĩte-rĩ, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũrĩtũũraga Babiloni; itũũra rĩu rĩrĩanangwo o biũ. Arĩa oothe marĩhĩtũkagĩra hakuhĩ narĩo mariugaga hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! nĩ kũmaka nĩ ũrĩa rĩanangĩĩtwo. “Inyuothe arĩa mũrũaga na mĩguĩ, thiũrũrũkĩriai itũũra rĩa Babiloni mũrũe narĩo; rĩratheei na mĩguĩ yanyu mũtegũtigithĩria nginya ĩrĩthira, tondũ nĩrĩnjĩhĩirie niĩ, MWATHANI. Riugĩrĩriei na mĩena yothe! Itũũra rĩa Babiloni nĩrĩĩneanĩĩte; thingo ciarĩo nĩndoboranie, na ikamomoranio. Niĩ MWATHANI, nĩkwĩrĩhĩria ndĩrerĩhĩria na Ababilonia; o na inyuĩ-rĩ, mwĩrĩhĩriei nao; meekeei o ta ũrĩa nao meekĩĩte andũ arĩa angĩ. Mũtikaareke bũrũriinĩ ũcio wa Babilonia kũhandwo, o na kana kũgethwo. Mũgeni o wothe ũrĩa ũgeneete kuo arĩnyiitwo nĩ guoya nĩ ũndũ wa mbũtũ cia ita iria iraũtharĩkĩra, oore acooke o bũrũriinĩ wake kĩũmbe.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli mahaana ng'ondu iteng'ereetio, na ihurunjĩĩtwo nĩ mĩrũũthi. Maambire gũtharĩkĩrwo nĩ mũthamaki wa Asiria, magĩcooka magĩthetherangwo nĩ Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia. Tondũ ũcio-rĩ, niĩ MWATHANI, Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, nĩngũherithia mũthamaki Nebukadinezaru na bũrũri wake, o ta ũrĩa ndaherithirie mũthamaki wa Asiria. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũcookia andũ a Isiraeli bũrũriinĩ wao. Marĩrĩaga irio iria ikũraga kĩrĩmainĩ gĩa Karimeli na rũgongoinĩ rwa Bashani. Ningĩ nĩmarĩrĩaga o nginya makahũũna irio iria ikũraga ng'ongoinĩ cia Efiraimu na Gileadi. Rĩrĩa ihinda rĩu rĩrĩkinya, gũtirĩ mahĩtia marĩcooka kuoneka Isiraeli, na gũtirĩ meehia marĩcooka kuoneka Juda, tondũ nĩndĩohera andũ arĩa ndĩrĩkorwo ndigarĩĩtie. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Thiĩi mũtharĩkĩre andũ a Merathaimu na a Pekodi; moorageei na mũmaanange o biũ. Ĩkaai ũrĩa wothe ndĩmwathĩĩte. Atĩrĩĩrĩ, mbugĩrĩrio ya mbaara nĩraiguuo bũrũriinĩ, na kwĩ na mwanangĩko mũnene! Ĩ bũrũri wa Babilonia ũrĩa ũratũire ũhaana njũgũma ya gũkomoragia thĩ yothe ndwanangĩĩtwo! Ndũũrĩrĩ ciothe nĩimakĩĩtio nĩ ũrĩa bũrũri ũcio wĩkĩĩtwo. Atĩrĩĩrĩ, Babilonia, ndĩragũtegire ndĩrakũgwatia gũtekũmenya; ndĩragũikirie ngono, tondũ nĩkũng'eng'ana kũrang'eng'anaga na niĩ. Nĩhingũrĩĩte kũrĩa njigaga indo ciakwa cia mbaara, ngaciruta kuo na maraakara, tondũ, niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ndĩ na wĩra wa kũruta bũrũriinĩ wa Babilonia. Ũkaai mũũtharĩkĩre na mĩena yothe, na mũhingũranie thitoo ciaguo! Cookanĩrĩriai indo iria mũtahĩĩte kuo o ta irũndo cia ngano, na mũwanange o biũ! Ũniineei o kũũniina! Ũragaai thigari ciaguo ciothe! Cing'eei! Kaĩ andũ a Babilonia marĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hĩndĩ yao ya kũherithio nĩ nginyu! “Andũ-rĩ, nĩgwĩthara marethara kuuma Babilonia, makoora magathiĩ Jerusalemu kũmenyithania ũrĩa MWATHANI Ngai witũ erĩhĩirie na Ababilonia nĩ ũndũ wa ũrĩa meekire Hekaarũ yake. “Atĩrĩĩrĩ, ĩraai andũ arĩa marũaga na ũta, o arĩa oothe mooĩ kũratha na mĩguĩ, matharĩkĩre itũũra rĩa Babiloni. Rĩthiũrũrũkĩriei, na mũtikaareke mũndũ o na ũmwe ethare. Rĩherithiei kũringana na ciĩko ciarĩo, na mũrĩĩke o ta ũrĩa rĩkoreetwo rĩgĩĩka andũ arĩa angĩ, tondũ nĩrĩndĩĩire niĩ MWATHANI, Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli. Tondũ ũcio-rĩ, aanake aarĩo marĩũragirwo njĩrainĩ ciarĩo, nacio thigari ciarĩo cianangwo mũthenya o ro ũcio. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo. “Wee, Babilonia ũiyũirwo nĩ mwĩtĩĩo. Kwoguo niĩ MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe, nĩngũgũũkĩrĩra! Hĩndĩ ya gũkũherithia nĩ nginyu. Atĩrĩĩrĩ, rũũrĩrĩ rwaku rwĩtĩĩi rũkũhĩngwo rũgwe thĩ, na rũtione wa kũrũũkĩria. Ngũcina matũũra maaku na mwaki, nakĩo kĩrĩa gĩothe kĩmathiũrũrũkĩirie kĩanangwo nĩguo.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli na a Juda nĩahinyĩrĩrie. Andũ oothe arĩa maamatahire nĩmamarũmĩĩtie mũno, na matirareka mathiĩ. No rĩĩrĩ, ũrĩa ũkũmakũũra arĩ hinya, naake eetagwo MWATHANI Mwene Hinya Wothe. We mwene nĩ we ũkũmaarĩrĩria, nĩguo atũme thĩ kũgĩe thaayũ, no andũ a Babilonia nĩkũmanyamaaria ekũmanyamaaria.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Anangaai bũrũri wa Babilonia! Ũragaai andũ aaguo, atongoria aaguo, na andũ oogĩ aaguo! Ũragaai anabii aaguo a maheeni! Ĩ ti ariitũ! Ũragaai thigari ciaguo! Ĩ itirĩ na guoya! Ũragaai mbarathi ciaguo na mwanange ngaari ciaguo cia mbarathi! Ũragaai thigari ciaguo cia gũkomborwo! Ĩ itiũrĩĩtwo nĩ hinya! Anangaai mĩthiithũ yaguo! Mĩtaheei o kũmĩtaha! Bũrũri wa Babilonia ũroaga mbura! Njũũĩ ciaguo irohũa! Tondũ nĩ bũrũri ũiyũire mĩhianano ya kũguoyohia, ĩtũmĩĩte andũ aaguo mariite. “Tondũ ũcio-rĩ, itũũra rĩa Babilonia rĩrĩtũũragwo no nyamũ cia gĩthaka, hiti, na nyaga. Rĩtigaacooka gũtũũrwo nĩ andũ nginya tene na tene; rĩtigaikarwo njiarwa na njiarwa. Rĩkũhaana o ta Sodomu na Gomora, kũndũ kũrĩa ndaanangire, o na ngĩananga matũũra marĩa maarigainie nakuo. Gũtirĩ mũndũ ũgaacooka gũtũũra kuo kana kũraarĩrĩra kuo. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo. Atĩrĩĩrĩ, andũ nĩgũũka marooka moimĩĩte bũrũri wa na rũgongo, nao nĩ rũũrĩrĩ rwĩ hinya rumĩĩte kũndũ kũraaya; athamaki aingĩ nĩmarethagathaga nĩ ũndũ wa mbaara. Marooka makuuĩĩte mĩguĩ na hiũ cia njora; nĩ andũ ooru na matarĩ tha. Mũkubio wao mahaicĩĩte mbarathi nĩ ta mũhũyũko wa ndiihũ cia iria. Maikaraga mehaarĩirie kũrũa nawe, wee Babilonia. Mũthamaki wa Babilonia aiguĩte ũhoro wao, mooko maake makoorwo nĩ hinya; nĩ mũthĩĩnĩku ngoro, na e na ruwo ta rwa mũtumia ũrenda gũciara. “Atĩrĩĩrĩ, ngũũka hahũre andũ a Babiloni kuuma itũũrainĩ rĩao, o ta ũrĩa mũrũũthi uumagĩra mũtitũinĩ ũrĩa ũrĩ hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ rwa Jorodani, ũkahahũra ng'ondu irĩ ũrĩithionĩ ũrĩa imenyereete kũrĩithagio. Ndarĩĩkia gwĩka ũguo-rĩ, nĩngũthuura mũndũ o ũrĩa ngwenda aathage bũrũri ũcio. Nũũ ũngĩhaananio na niĩ? Nĩ mũndũ ũrĩkũ ũngĩgeria kũng'eng'ana na niĩ? Nĩ mũtongoria ũrĩkũ ũngĩng'ethanĩra na niĩ? Tondũ ũcio, takĩiguei mũbango mũũru ũrĩa bangĩire itũũra rĩa Babiloni, na ũrĩa nduĩte ngwĩka andũ aarĩo. O na ciana ciao nĩirĩguucũrũrio ithiio nacio, nao andũ oothe nĩmarĩmakio mũno nĩ ũhoro ũcio. Atĩrĩĩrĩ, rĩrĩa itũũra rĩa Babiloni rĩrĩng'aũranio-rĩ, mũrurumo warĩo nĩũrĩinainia thĩ, nayo mbugĩrĩrio yarĩo ĩiguuo nĩ ndũũrĩrĩ iria ingĩ.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩngũreehithĩria bũrũri wa Babilonia na andũ aaguo kĩhuuhũkanio kĩmaanange. Ngũrekia andũ a ndũũrĩrĩ maanange Babilonia, o ta ũrĩa rũhuuho rũmbũraga mahuti. Rĩrĩa mũthenya ũcio wa kũwananga ũrĩkinya, marĩũtharĩkĩra na mĩena yothe, maũtige ũrĩ ũtheri. Mũtikaareke thigari ciaguo irathe na mĩguĩ yacio, kana ciihumbe nguo ciacio cia mbaara! Mũtigacaaĩre aanake aaguo! Anangaai mbũtũ ciothe cia ita ciaguo! Mekũgurarĩrio kũu njĩrainĩ cia bũrũri wao, na makuĩre o kũu. Tondũ niĩ, MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe, nditiganĩirie andũ a Isiraeli na a Juda, o na gũtuĩka nĩmaahĩtĩirie, niĩ, Ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli. “Mwĩthareei kuuma Babilonia, mũhonokie mĩoyo yanyu! Mũtigeetĩkĩre kũũragwo nĩ ũndũ wa mahĩtia maaguo, tondũ niĩ MWATHANI, nĩ hĩndĩ ndĩrerĩhĩria na bũrũri wa Babilonia, ngĩũherithagia o ta ũrĩa wagĩrĩirwo nĩkũherithio. Atĩrĩĩrĩ, bũrũri wa Babilonia ũrahaanaga ta gĩkombe gĩa thahabu ndĩranyiitĩĩte na guoko, kĩratũmaga thĩ yothe ĩrĩĩo; ndũũrĩrĩ irakĩnyuagĩra ndibei ikagũrũka. Rĩu-rĩ, bũrũri wa Babilonia nĩmũhoote na ũkang'aũranio ũterĩgĩrĩire! Ũrĩrĩreei! Carĩriai ironda ciaguo ndaawa no gũkorwo nĩũkũhona. Ageni arĩa matũũraga kuo maroiga atĩrĩ, ‘Tũgereetie kũhonia bũrũri wa Babilonia, no ndũrahona o na atĩa. Kwoguo nĩtũũtiganĩrie, mũndũ o mũndũ acooke bũrũriinĩ wao, tondũ Ngai nĩaherithĩĩtie bũrũri ũyũ wa Babilonia, na hinya wake wothe, na akawananga o kũwananga.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ aakwa, anĩrĩraai atĩrĩ, ‘MWATHANI nĩonanĩĩtie atĩ tũtirĩ na mahĩtia! Ũkaai tũthiĩ tũkeere andũ arĩa marĩ Jerusalemu ũrĩa MWATHANI Ngai witũ eekĩĩte.’ ” Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩarahũrĩĩte athamaki a Media, tondũ nĩabangĩĩte kwananga Babilonia. Ũguo nĩguo ekwĩrĩhĩria nĩ ũndũ wa kwanangwo kwa Hekaarũ yake. Anene a mbũtũ cia ita maraathana maanĩrĩire makoiga atĩrĩ, “Noraai mĩguĩ wanyu, na mũhaarĩrie ngo cianyu! Heanaai kĩmenyithia, thingo cia Babiloni itharĩkĩrwo! Ongereraai thigari cia kũgitĩra! Igaai thigari cia kũrangĩra, na mũthagathage iria ikuoheria!” MWATHANI nĩekĩĩte ũrĩa oigire nĩageeka Ababilonia. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ arĩa mũtũũraga bũrũri ũrĩ njũũĩ nyingĩ, na ũrĩ mĩthiithũ mĩingĩ, ihinda rĩanyu nĩrĩkinyu; muoyo wanyu nĩmũkinyu mũthia. MWATHANI Mwene hinya Wothe ehĩtĩĩte akĩĩgwetaga we mwene akoiga atĩrĩ, “Ngũreehe andũ aingĩ o ta mũrumbĩ wa ngigĩ matharĩkĩre bũrũri wa Babilonia macooke moigĩrĩrie na hinya nĩ ũrĩa mahootanĩĩte.” MWATHANI nĩ we wombire thĩ na hinya wake; nĩ we wathondekire thĩ na ũũgĩ wake na agĩtambũrũkia matu mairũ na ũmenyo wake. Hĩndĩ ĩrĩa agũũthũka-rĩ, maaĩ marĩa marĩ igũrũ nĩkũruruma marurumaga; nĩ we ũreehithagia matu kuuma ituri cia thĩ. Atũmaga heni ihenũke rĩrĩa kũroira, na akareehithia rũhuuho kuuma thitooinĩ ciake. Andũ oothe moona ũguo makariita na magaturuura; arĩa nao mathondekaga mĩhianano makaigua maconokeete tondũ ngai iria mathondekaga ti cia ma na itirĩ muoyo. Ngai icio ciao nĩ cia tũhũ, na ciagĩrĩirwo no kũnyararwo; hĩndĩ ĩrĩa MWATHANI agaatua gũciherithia, nĩikaaniinwo. Ngai wa Jakubu ndahaana ta cio; nĩ we wombire indo ciothe, na agĩthuura andũ Isiraeli matuĩke andũ aake kĩũmbe. MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩrĩo rĩĩtwa rĩake. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “We, Babilonia, nĩ we kĩbũi gĩakwa; nĩ we kĩndũ gĩakwa gĩa kũrũa nakĩo. Nĩ we hũthagĩra kũhehenja ndũũrĩrĩ na kwananga moothamaki; nĩ we hũthagĩra kũhehenja mbarathi na arĩa mathiaga macihaicĩĩte, o na ngaari cia mbarathi na arĩa macitwarithagia; nĩ we hũthagĩra kũhehenja arũme na atumia, andũ arĩa akũrũ na arĩa eethĩ, o na tũhĩĩ na tũirĩĩtu; nĩ we hũthagĩra kũhehenja arĩithi na mahiũ maao, arĩmi na mĩraaũ na ng'ombe ciao cia kũrĩma, o na aathani na anjaama arĩa anene.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Inyuĩ eene nĩmũrĩyonera ngĩĩrĩhĩria harĩ bũrũri wa Babilonia na andũ aaguo nĩ ũndũ wa maũndũ moothe mooru marĩa meekire itũũra rĩa Jerusalemu. Wee, Babilonia, ũhaana kĩrĩma kĩrĩa kĩanangaga thĩ yothe, no niĩ MWATHANI, nĩngũrũa nawe. Ngũkũnyiita ngũgaragarie ndwaroinĩ cia mahiga, ngũtige ũrĩ o mũhu mũtheri. Atĩrĩĩrĩ, ngũkwananga ũguo atĩ hatirĩ ihiga o na rĩmwe rĩaku rĩgaacooka kũhũthĩrwo mwakoinĩ; ũgũtũũra ũrĩ maganjo nginya tene na tene. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo. “Heanaai kĩmenyithia bũrũri wa Babilonia wambĩrĩrie gũtharĩkĩrwo! Huuhaai tũrumbeeta nĩguo ndũũrĩrĩ ciigue! Cithagathageei nĩguo ciũtharĩkĩre! Ĩtaai moothamaki ma Ararati, Mini, na Ashikenazu maũtharĩkĩre. Thuuraai mũnene wa gũtongoria arĩa mekũũtharĩkĩra; ũtwarithĩriei mbarathi nyingĩ o ta mũrumbĩ wa ngigĩ! Thagathagaai ndũũrĩrĩ irũe na Babilonia; rekanĩriai athamaki a Media, hamwe na anene na atongoria aao; o na mbũtũ cia ita iria irĩ mabũrũriinĩ moothe marĩa maathaga. Atĩrĩĩrĩ, thĩ nĩrathingitha na ĩkainaina tondũ niĩ MWATHANI nĩkũhingia ndĩrahingia mũbango wakwa ũrĩa bangĩĩte wa gũtua Babilonia werũ ũtarĩtũũragwo nĩ mũndũ o na ũmwe. Thigari cia Babilonia nĩitigĩĩte kũrũa igaikara o nyũmbainĩ ciacio cia kwĩgitĩra; nĩciũrĩĩtwo nĩ hinya na irĩ na guoya o ta andũ a nja. Ihingo cia itũũra rĩacio nĩciunangĩĩtwo, na nyũmba ciarĩo igacinwo na mwaki. Arekio maroimana thuutha mateng'ereete, makamenyithie mũthamaki wa Babilonia atĩ itũũra rĩake nĩrĩnyiite rĩothe. Mariũko nĩmanyiite, nyũmba cia kwĩgitĩra nĩnjine na mwaki, nacio thigari nĩinyiitĩĩtwo nĩ kĩmako. Atĩrĩĩrĩ, igũcucangwo nĩ thũ o na ihenya, icooke irangarangwo o ta ngano ĩrĩ harĩa ĩhuuhagĩrwo. Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wa Isiraeli, nĩ niĩ ndoiga ũguo.” “Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia atinangĩĩtie Jerusalemu, agacooka akamĩrĩa. Amĩtigĩĩte ĩrĩ ũtheri o ta ndigithũ ĩtarĩ na kĩndũ; amĩmereetie o ta ĩmereetio nĩ ndamaathia. Eyoeire kĩrĩa gĩothe ekwenda agacooka agateyania indo icio ingĩ. Andũ a Zayuni nĩmoige atĩrĩ, ‘Bũrũri wa Babilonia ũrocookererwo nĩ ũũru wothe ũrĩa twĩkĩĩtwo!’ Andũ a Jerusalemu nĩmoige atĩrĩ, ‘Ababilonia marocookererwo nĩ thakame iitũ!’ ” Tondũ ũcio MWATHANI areera andũ a Jerusalemu atĩrĩ, “Nĩngũmwarĩrĩria na ndĩmũrĩhĩrie harĩ thũ cianyu; ngũũmia harĩa maaĩ ma Babilonia moimaga, na hũithie njũũĩ ciaguo. Bũrũri wa Babilonia ũgũtuĩka o maganjo marĩa marĩtũũragwo nĩ mbwe; ũgũtuĩka kũndũ gwa kũguoyohia gũtarĩ na andũ maragũtũũra. Arĩa oothe marĩwonaga mariugaga hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! nĩ ũrĩa mamakĩĩte. Atĩrĩĩrĩ, andũ oothe a Babilonia maragoromoka o ta mĩrũũthi, na makararama o ta ciana cia mĩrũũthi. Nĩgũkoroka makorokeete? Atĩrĩĩrĩ, ngũmathondekera iruga na ndũme manyue nginya marĩĩo na makene, macooke makome toro matagookĩra rĩ o rĩ. Ngũmatwara magathĩnjwo ta ng'ondu, ndũrũme o na kana thenge.” Niĩ MWATHANI nĩ niĩ ndoiga ũguo. MWATHANI ekuuga atĩrĩ ũhoroinĩ wa itũũra rĩa Babiloni, “Itũũra rĩrĩa rĩratũũraga rĩkumagio nĩ thĩ yothe nĩrĩnyiite! Kaĩ nĩrĩtuĩkĩĩte rĩakũmakĩrwo nĩ ndũũrĩrĩ-ĩ! Itũũra rĩa Babiloni nĩrĩhubĩkanie nĩ iria, na rĩgakorererwo nĩ ndiihũ irahũyũka. Tũtũũra twarĩo tũtuĩkĩĩte o kũndũ gwa kũguoyohia, na o ta werũ ũtarĩ maaĩ ũtaratũũrwo kana ũgatuĩkanĩrio nĩ mũndũ. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũherithia ngai ya Babilonia ĩrĩa ĩĩtagwo Beli, na ndũme ĩcookie indo ciothe iria ĩiyĩte; ndĩgũcooka gũthaathaiyo rĩngĩ nĩ ndũũrĩrĩ. “Thingo cia Babiloni nĩmomoku. Andũ aakwa a Isiraeli, mwĩthareei kuuma itũũrainĩ rĩu! Mũndũ o mũndũ nĩahonokie muoyo wake harĩ maraakara maakwa mararĩrĩmbũka ta mwaki. Atĩrĩĩrĩ, mũtigakue ngoro, kana mũigue guoya nĩ ũndũ wa mĩhuuhu ĩrĩa mũraigua gũũkũ bũrũriinĩ. O mwaka ũrooka na mũhuuhu waguo; mũhuuhu wa haaro bũrũriinĩ, na wa mũthamaki ũmwe akĩrũa na ũrĩa ũngĩ. Tondũ ũcio ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa ndĩrĩananga mĩhianano ya Babilonia, bũrũri wothe ũconorithio, nao andũ oothe aaguo mooragwo. Indo ciothe iria irĩ thĩ na igũrũ nĩiriugĩrĩria nĩgũkena, rĩrĩa bũrũri wa Babilonia ũrĩnyiitwo nĩ andũ moimĩĩte mwena wa na rũgongo arĩa marooka kũwananga. Atĩrĩĩrĩ, bũrũri wa Babilonia no nginya ũtoorio, tondũ nĩũragĩĩte Aisiraeli aingĩ mũno na hatirĩ handũ ũtooraganĩĩte thĩ yothe. Niĩ MWATHANI nĩ niĩ ndoiga ũguo.” MWATHANI areera andũ aake arĩa me Babilonia atĩrĩ, “Inyuĩ mũtigarĩĩte mũtooragĩĩtwo, mwĩthiĩreei! Tigaai kũhindahinda! Mwĩciiriei ũhoro wakwa niĩ MWATHANI wanyu, na mũrĩ o bũrũriinĩ ũcio wa kũraaya na mũririkane Jerusalemu. Mũroiga atĩrĩ, ‘Nĩtũconorithĩĩtio na tũkamenererio; tũiyũirwo nĩ gĩconoko tondũ andũ a ndũũrĩrĩ nĩmatoonyeete kũndũ kũrĩa gũtheru kwa Hekaarũ.’ Tondũ ũcio niĩ MWATHANI, nguuga atĩrĩ, ‘Mũthenya nĩũrooka rĩrĩa ndĩrĩananga mĩhianano ya Babilonia, nakuo kũu bũrũriinĩ guothe kũiyũre mũcaayo wa andũ arĩa matiihangĩĩtio. Atĩrĩĩrĩ, o na itũũra rĩa Babiloni rĩngĩhaica igũrũ matuinĩ rĩyakĩre nyũmba ya kwĩgitĩra kuo, gũtirĩ hingo ingĩaga kũrĩtũmĩra andũ marĩanange. Niĩ MWATHANI nĩ niĩ ndoiga ũguo.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Taiguai mbugĩrĩrio iroima Babiloni! Ababilonia nĩgũcakaya maracakaya nĩ ũrĩa bũrũri wao wanangĩĩtwo! Atĩrĩĩrĩ, nĩkwananga ndĩrananga itũũra rĩa Babiloni ngĩrĩkiragia ki. Mbũtũ cia ita irooka na ihenya o ta ndiihũ cia iria irahũyũka, na irarĩtharĩkĩra ikiugagĩrĩria. Ciũkĩĩte kwananga itũũra rĩa Babiloni; thigari ciarĩo nĩnyiite, na moota maacio nĩmoinangĩĩtwo; nĩ gũkorwo niĩ MWATHANI, ndĩ Ngai ũrĩa ũrĩhanagĩria, na nĩngwĩrĩhĩria na Babiloni o biũ. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũtũma aathani aarĩo marĩĩo nĩ njoohi, o hamwe na andũ oogĩ aarĩo, atongoria aarĩo, anene aarĩo na mbũtũ cia ita ciarĩo. Oothe megũkoma toro matagookĩra rĩ o rĩ. Ũguo nĩguo niĩ, Mũthamaki, ndoiga, o niĩ njĩtagwo MWATHANI Mwene Hinya Wothe.” Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nguuga atĩrĩ, “Thingo iria cia hinya cia Babiloni nĩikũmomoranio, nacio ihingo ciarĩo iria ndaaya icinwo. Wĩra wothe ũrĩa andũ aakuo marutĩĩte nĩ wa tũhũ, wĩra wothe wa mĩnoga ũrĩa ndũũrĩrĩ irutĩĩte ũgũtuĩka wa gũcinwo na mwaki.” Ũũ nĩguo niĩ Jeremia, ndaathire Seraia, mũrũ wa Neria na mũcũkũrũ wa Maseia, rĩrĩa athiaga Babilonia na Zedekia, mũthamaki wa Juda. Hĩndĩ ĩyo mũthamaki Zedekia aarĩ mwakainĩ wake wa ĩna wa ũthamaki, naake Seraia nĩ we warĩ mũrori wa maũndũ ma nyũmba ya mũthamaki. Na niĩ ngĩandĩka ibukuinĩ maũndũ moothe ma mwanangĩko ũrĩa bũrũri wa Babilonia werekeire gũtũngana naguo, o na ngĩandĩka maũndũ marĩa mangĩ moothe maakoniĩ bũrũri ũcio. Ngĩcooka ngĩĩra Seraia atĩrĩ, “Wakinya Babiloni, ũrĩtigĩrĩra atĩ nĩwathooma na mũgambo mũnene andũ makĩiguaga maũndũ maya moothe marĩa maandĩke. Ũcooke uhooe atĩrĩ, ‘MWATHANI, we mwene nĩ we uugĩĩte atĩ nĩũkwananga kũndũ gũũkũ, nĩguo gũtikaanacooke gũtũũrwo nĩ andũ o na kana nyamũ, no gũtũũre kũrĩ maganjo nginya tene na tene.’ Na rĩĩrĩ, warĩĩkia gũthoomera andũ ibuku rĩĩrĩ rĩa gĩkũnjo ũrĩrĩoherera ihiga ũrĩikie o gatagatĩ ka rũũĩ rwa Farati. Ũcooke uuge atĩrĩ, ‘Ũguo nĩguo bũrũri wa Babilonia ũkũrikĩra na ndũgaacooka kuumĩra na igũrũ rĩ o rĩ, nĩ ũndũ wa mwanangĩko ũrĩa ngũũreehithĩria.’ ” Ũhoro wa Jeremia wathirĩra hau. Na rĩĩrĩ, Zedekia aarĩ wa mĩaka mĩrongo ĩĩrĩ na ũmwe rĩrĩa aambĩrĩirie gũthamaka Juda. Naake agĩthamaka mĩaka ikũmi na ũmwe kũu Jerusalemu. Nyina eetagwo Hamutali mwarĩ wa Jeremia na oimĩĩte itũũra rĩa Libina. Naake mũthamaki Zedekia agĩgĩĩka maũndũ maingĩ mooru marĩa mataakenagia MWATHANI, o ta marĩa meekĩĩtwo nĩ mũthamaki Jehoiakimu. Naake MWATHANI akĩraakario mũno nĩ andũ a Jerusalemu na a Juda, o nginya akĩmaingata atige gũcooka kũmoona rĩngĩ. Naake Zedekia akĩremera Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia. Na kwoguo, mũthenya wa ikũmi wa mweri wa ikũmi wa mwaka wa kenda wa ũthamaki wa Zedekia, Nebukadinezaru agĩũka na mbũtũ yake yothe ya ita, agĩtharĩkĩra itũũra rĩa Jerusalemu. Ningĩ agĩthiũrũrũkĩria itũũra rĩu, na akĩrĩakĩrĩra na ngathĩ cia kũrĩtharĩkĩra. Itũũra rĩu rĩgĩgĩtũũra rĩthiũrũrũkĩirio ũguo o nginya mwaka wa ikũmi na ũmwe wa ũthamaki wa Zedekia. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa kenda wa mweri wa kana wa mwaka ũcio, ng'aragu ĩgĩkorwo ĩcacĩĩte kũu itũũrainĩ ũguo atĩ gũtiarĩ o na kĩ andũ mangĩarĩire. Hĩndĩ ĩyo rũthingo rwa itũũra rũgĩtũrĩkio mwanya wa gũtoonyerwo, nacio thigari ciothe ikĩũra kũrĩ o ũtukũ. Ikĩũra igereire mũgũnda wa mũthamaki ikiumĩra kĩhingoinĩ kĩrĩa kĩanyiitithanĩĩtie thingo iria igĩrĩ. Ikĩũra iroreete na gĩtuambainĩ kĩa Jorodani, o na gũtuĩka Ababilonia no maathiũrũrũkĩirie itũũra. No rĩĩrĩ, mbũtũ cia ita cia Ababilonia igĩteng'eria mũthamaki Zedekia, ikĩmũkinyĩrĩra rũũĩinĩ rũrĩa rũrĩ hakuhĩ na Jeriko, nacio thigari ciake ciothe ikĩmũtiganĩria ikĩũra. Nacio mbũtũ icio cia ita cia Ababilonia ikĩnyiita mũthamaki Zedekia, ikĩmũtwara kũrĩ mũthamaki Nebukadinezaru ũrĩa warĩ itũũrainĩ rĩa Ribila; rĩrĩa rĩrĩ rũgongo rwa Hamathu, naake akĩmũtuĩra arĩ o kũu. Agĩcooka akĩũragithia aariũ a Zedekia o kũu Ribila ithe wao akĩonaga, o na akĩũragithia anene oothe a Juda. Arĩĩkia gwĩka ũguo, agĩkũũrithia Zedekia maitho, akĩmuoha na bĩngũ, akĩmũtwara Babilonia. Naake Zedekia agĩikara kĩohoinĩ kũu Babiloni o nginya rĩrĩa aakuire. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa ikũmi wa mweri wa gataano wa mwaka wa ikũmi na kenda wa ũthamaki wa Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia-rĩ, Nebuzaradani, mũnene wa mbũtũ ciake na ndungata ya mũthamaki, agĩũka Jerusalemu. Naake agĩcina Hekaarũ, o na nyũmba ya mũthamaki, o na nyũmba ciothe cia andũ a bata kũu Jerusalemu. Nacio thigari ciake ikĩmomoranga thingo ciothe cia itũũra rĩu. Naake Nebuzaradani agĩtaha andũ oothe arĩa maatigarĩĩte kũu itũũrainĩ, mabundi moothe marĩa maatigarĩĩte kuo, o na andũ oothe arĩa moorĩĩte magathiĩ mwena wa Ababilonia, oothe akĩmatwara Babilonia. Andũ arĩa maatigirwo kũu bũrũriinĩ wa Juda nĩ Nebuzaradani no arĩa maarĩ athĩĩni mũno na mataarĩ na kĩndũ. Acio akĩmatua a gũceehaga mĩthabibũ na a kũrĩmaga mĩgũnda. Nao Ababilonia makiunanga itugĩ cia gĩcango, o hamwe na ngaari cia kũguucio iria ciarĩ kũu Hekaarũinĩ, o na itangi rĩrĩa inene rĩa gĩcango, nakĩo gĩcango kĩu gĩothe magĩgĩkuua, magĩgĩtwara Babiloni. Ningĩ makĩoya nyũngũ, iciko cia tĩĩri, mbakũri, na tũmĩĩhato tũniini twa kũhoria ndambĩ cia taawa, mbakũri cia gũcinĩra ũbaani na indo ciothe cia gĩcango iria ciahũthagĩrwo kũu Hekaarũinĩ, magĩthiĩ nacio. Ningĩ magĩkuua indo ciothe iria ciathondekeetwo na thahabu kana betha, nacio nĩ: tũbakũri tũrĩa tũniini, ngĩo cia mwaki, mbeeceni, nyũngũ, mĩtĩ ya gũcuuria mataawa, mbakũri cia gũcinĩra ũbaani, na mbakũri cia gũita thĩ magongoona ma ndibei. Nakĩo gĩcango kĩrĩa Solomoni aatũmĩrĩĩte gwaka itugĩ iria igĩrĩ, ngaari cia kũguucio, o na itangi rĩria inene na ndeegwa iria ikũmi na igĩrĩ, iria ciarĩnyiitĩrĩre iria aigĩĩte kũu Hekaarũinĩ, gĩtingĩathimĩkire nĩkũritũha. Na rĩĩrĩ, ngongomanga cia o gĩtugĩ ciarĩ igana rĩmwe, na mũndũ e thĩ angĩahotire kuona o ngongomanga mĩrongo kenda na ithathatũ ciacio. Ningĩ Nebuzaradani, mũnene ũcio wa arangĩri, akĩnyiita Seraia Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, na Zefania ũrĩa warĩ mũnyiinyi wake, na anene angĩ atatũ a Hekaarũ marĩ mĩgwate. Nakuo itũũrainĩ akĩnyiita mũnene wa thigari, na andũ mũgwanja a bata arĩa maataaraga mũthamaki arĩa maarĩ o kũu itũũrainĩ, na karani wa mũnene wa thigari ũrĩa wamenyagĩrĩra rekondi cia mbaara, o na andũ angĩ mĩrongo ĩtandatũ a bata. Naake Nebuzaradani akĩmatwara kũrĩ mũthamaki wa Babilonia ũrĩa warĩ itũũrainĩ rĩa Ribila. Naake mũthamaki akĩmahũũra na akĩmooragĩra o kũu Ribila, itũũra rĩrĩa rĩarĩ rũgongo rwa Hamathu. Ũguo nĩguo andũ a Juda maatahirwo magĩthaamio kuuma bũrũri wao. Atĩrĩĩrĩ, ĩno nĩ yo rekondi ya andũ arĩa Nebukadinezaru aatahire: mwakainĩ wa mũgwanja wa ũthamaki wake agĩtaha andũ ngiri ithatũ na mĩrongo ĩĩrĩ na atatũ (3,023); mwakainĩ wa ikũmi na ĩnaana wa ũthamaki wake, agĩtaha andũ magana manaana na mĩrongo ĩtatũ na eerĩ (832) kuuma Jerusalemu, naguo mwakainĩ wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtatũ wa ũthamaki wake, Nebuzaradani, ũrĩa warĩ mũnene wa arangĩri, agĩtaha andũ magana mũgwanja na mĩrongo ĩna na ataano (745). Mũigana wa andũ oothe arĩa maatahirwo warĩ ngiri inya na magana matandatũ (4,600). Na rĩĩrĩ, mwaka ũrĩa Evilimerodaku aatuĩkire mũthamaki wa Babilonia-rĩ, akĩiguĩra mũthamaki Jehoiakini wa Juda tha, akĩmũrekereria kuuma njeera. Eekire ũndũ ũcio mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano, mweri wa ikũmi na ĩĩrĩ, mwakainĩ wa mĩrongo ĩtatũ na mũgwanja kuuma hĩndĩ ĩrĩa Jehoiakini aathaamirio. Naake Evilimerodaku akĩmwĩka wega na akĩmũtũũgĩria gũkĩra athamaki arĩa angĩ marĩ ithaamĩrio hamwe naake kũu Babilonia. Naake Jehoiakini agĩkĩruta nguo ciake cia njeera, agĩtũũra arĩanagĩra na mũthamaki o nginya rĩrĩa aakuire. Na rĩĩrĩ, mũthenya o mũthenya nginyagia rĩrĩa aakuire, nĩaheagwo ũteithio wa kũmũigana. Kaĩ Jerusalemu itũũra rĩraiyũire andũ, nĩrĩkirĩĩte ihooru-ĩ! Nĩrĩraheetwo gĩtĩĩo nĩ thĩ yothe, no rĩu rĩhaana o ta mũtumia wa ndigwa. Rĩrahaanaga ta mwarĩ wa mũthamaki rĩĩrĩ gatagatĩinĩ ka matũũra marĩa mangĩ, no rĩu rĩtuĩkĩĩte o ta ngombo. Ũtukũ wothe no kũrĩra rĩrarĩra, maithori makĩnyũrũrũkaga makaiinĩ maarĩo. Andũ arĩa oothe mararĩendeete gũtirĩ ũrarĩhooreria. Araata aarĩo oothe nĩmarĩtiganĩirie, marĩgarũrũkĩĩte magatuĩka thũ ciarĩo. Andũ a Juda nĩ ngombo itangĩĩteithia, irutũrũrĩĩtwo mũciĩ. Maratũũra mabũrũri mageni, matirĩ kũndũ mangĩĩta kwao. Mathiũrũrũkĩirio nĩ thũ na matirĩ na ha kũũrĩra. Gũtirĩ andũ marooka Hekaarũinĩ gũthaathaiya Ngai mĩthenya ya thigũkũ. Airĩĩtu arĩa mainaga kuo manyariirĩĩtwo magathira, athĩnjĩri Ngai nao no gwĩthikĩra methikĩire. Ihingo cia itũũra nĩhingũranie, Zayuni kũiyũire o mĩnyamaaro. Thũ cia Jerusalemu nĩcio ituĩkĩĩte anene na ikagaacĩra kuo; MWATHANI nĩarĩherithĩĩtie nĩ ũndũ wa ũrĩa mahĩtia maarĩo maingĩhĩĩte. Ciana ciarĩo itahĩĩtwo na igathiio nacio. Riiri wothe wa Jerusalemu nĩũthengeetio. Anene aakuo matuĩkĩĩte o ta thwariga ĩhinyarĩĩte nĩ ng'aragu. Maramateng'erio, no matirĩ na hinya wa kũũra. Mahinda ma mathĩĩna na mũũro, Jerusalemu rĩraririkana riiri ũrĩa rĩarĩ naguo tene. No andũ aarĩo maanyiitwo nĩ thũ, gũtirĩ mũndũ wokire kũrĩteithĩrĩria. Thũ ciarĩo nĩgũkenera irakenera kũgwa kwarĩo. Jerusalemu nĩrĩhĩĩtie mũno, rĩgakĩgwatwo nĩ thaahu. Arĩa oothe mararĩheete gĩtĩĩo nĩ marĩmeneete tondũ nĩmooneete njaga yarĩo. Rĩgĩthikĩire na rĩkehumbĩra ũthiũ warĩo tondũ wa ũrĩa rĩconokeete. Gĩko kĩarĩo kĩronekana o wega, no rĩtiratarania ũhoro wa marĩĩkĩrĩrio maarĩo. Kũgwa kwarĩo kũraarĩ gwa kũmakania; gũtirĩ ũngĩhota kũrĩhooreria. Rĩroiga atĩrĩ, “MWATHANI, rora wone mĩnyamaaro yakwa, nĩ gũkorwo thũ ciakwa nĩcio ihootanĩĩte.” Thũ ciarĩo iratambũrũkĩĩtie mooko irenyiitĩra mũthiithũ warĩo wothe. Nĩrĩronire ndũũrĩrĩ ng'eni igĩtharĩkĩra Hekaarũ, o irĩa MWATHANI ateetĩkĩrĩĩtie itoonye kuo. Andũ oothe a Jerusalemu maracakaya magĩcaria gĩa kũrĩa. Maracenjania mũthiithũ wao na irio o geetha metũũrie muoyo. Itũũra rĩa Jerusalemu rĩroiga atĩrĩ “MWATHANI, ndora wone ũrĩa menereirio.” Itũũra rĩa Jerusalemu rĩroiga atĩrĩ, “Inyuĩ mũrahĩtũka, kaĩ ũndũ ũyũ ũtaramũmakia? Roraai muone gũtirĩ mũndũ ũrĩ wakorererwo nĩ thĩĩna mũnene ta ũyũ wakwa; thĩĩna ũyũ nĩ MWATHANI wandeehithĩirie, aandeehithĩirie mũthenya ũrĩa aaraakarĩĩte mũno. “Aatũmire mwaki kuuma igũrũ, mwaki ũcio ũgĩkĩnjina o kũnjina. Aanjikirie mũtego akĩnũnda. Agĩcooka akĩndiganĩria, agĩkĩndiga ndĩ na ruwo rũtagũthira. “MWATHANI nĩaririkanire mahĩtia maakwa moothe na akĩmacookanĩrĩria moothe hamwe. Akĩmacuuria ngingoinĩ yakwa, magĩkĩnjagithia hinya nĩ ũrĩa maarĩ maritũ. Agĩkĩĩnenganĩra mookoinĩ ma thũ ciakwa, andũ itangĩahotire gwĩtiiria. “MWATHANI agĩgĩthekerera thigari ciakwa ciothe iria njamba, agĩgĩtũma mbũtũ yũke yanange aanake aakwa, agĩgĩkimania andũ aakwa o ta thabibũ irĩ kĩhihĩroinĩ. “Kĩu nĩkĩo kĩratũma ndĩre, na maitho maakwa maiyũire maithori. Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũũhooreria o na kana kũnyũmĩrĩria. Thũ ciakwa nĩihooteete, na ciana ciakwa itigĩĩtwo itarĩ na kĩndũ. Ndĩratambarũkia njara, na gũtirĩ mũndũ ũrandeithia. MWATHANI aranjĩtĩire thũ ciumĩĩte mĩena yothe. Nduĩkĩĩte kĩndũ kĩrĩ magigi harĩ cio. “No rĩĩrĩ, MWATHANI eekĩĩte ũndũ wa kĩhooto tondũ nĩ niĩ ndamũremeire. Andũ oothe thikĩrĩriai; roraai muone mĩnyamaaro yakwa. Aanake na airĩĩtu aakwa nĩmatwarĩĩtwo ithaamĩrio. “Ndĩretire araata aakwa nao marakĩaga kũndeithia. Athĩnjĩri Ngai na atongoria maragĩkuĩra gũũkũ itũũrainĩ, magĩcaria gĩa kũrĩa nĩ geetha metũũrie muoyo. “MWATHANI taone ũrĩa ndĩ na kĩeha, na ũrĩa ndĩ na ruwo ngoro! Ngoro yakwa ĩratangĩka nĩ ũrĩa ndanakũremera. Njĩrainĩ no njũragano ndĩrona, nyũmba thĩinĩ nakuo no ikuũ. “Andũ nĩmaraiguire ngĩcaaya, na gũtirĩ ũrooka kũnyũmĩrĩria. Thũ ciakwa nĩiraiguire thĩĩna wakwa, iragĩkenerera ũguo ũnjĩkĩĩte. Cireehere mũthenya ũrĩa wĩranĩire, reke thũ ciakwa inyamaarĩke ta niĩ. “Citũire nĩ ũndũ wa waganu wacio wothe, ciherithie ta ũguo ũherithĩĩtie nĩ ũndũ wa meehia maakwa. Nĩgũcaaya ndĩracaaya nĩ ũrĩa thĩĩnĩkĩĩte, na ndĩ mũrũaru ngoro.” Hĩ! MWATHANI araakarĩĩte akahumbĩra Zayuni na nduma! Riiri wa Isiraeli aũrutĩĩte kuuma o igũrũ akaũgũithia thĩ. Mũthenya ũrĩa aaraakarĩĩte nĩatiganĩirie gaturwa gaake. MWATHANI nĩanangĩĩte matũũra moothe ma Juda atarĩ na tha o na haniini. Ningĩ nĩamomoranĩĩtie nyũmba cia kwĩgitĩra cia Juda arĩ na marũrũ maingĩ. Nĩaconorithĩĩtie ũthamaki na anene aaguo. Arĩ na marũrũ maingĩ, nĩatuunyĩĩte Isiraeli hinya wothe. Rĩrĩa thũ ciakuhĩhĩirie nĩahetire guoko gwake kwa ũrĩo. Aarĩrĩmbũkĩire ciana cia Jakubu o ta mwaki ũrarĩrĩmbũka ũgacina indo ciothe. Aatwerekeirie mĩguĩ yake ta arĩ thũ akĩũraga arĩa oothe twerahaga nao. Nĩtũkinyĩrĩirwo nĩ maraakara maake mararĩrĩmbũka ta mwaki gũũkũ Jerusalemu. MWATHANI atuĩkĩĩte o ta arĩ thũ akaananga Isiraeli; nĩamomorangĩĩte nyũmba ciakuo ciothe cia ũthamaki o na cia kwĩgitĩra. Andũ a Juda nĩkũmaingĩhĩria amaingĩhĩirie gũcakaya na kĩrĩro. MWATHANI nĩaharaganĩĩtie Hekaarũ ĩrĩa tũmũthaathayagĩria, nĩatũmĩĩte thigũkũ na Thabatũ iriganĩre kũu Zayuni, na akarega mũthamaki na mũthĩnjĩri Ngai arĩ na mang'ũrĩ maingĩ. MWATHANI nĩaregeete kĩgongoona gĩake na agatiganĩria Hekaarũ yake. Nĩetĩkĩrĩĩtie thũ imomoranie thingo ciayo, thũ iroigĩrĩria irĩ Hekaarũ thĩinĩ nĩkũhootana o ta arĩ mũthenya wa thigũkũ. MWATHANI nĩabangĩĩte atĩ thingo cia Zayuni nĩikaamomorwo, nĩacithimĩĩte wega nĩguo oone atĩ ciothe nĩcianangwo. Nyũmba cia kwĩgitĩra o hamwe na thingo nĩmomoranie ciothe. Ihingo ciakuo nĩihorokeire na thĩ na cuuma ciacio ikoinangwo. Mũthamaki na anene aakuo nĩathaamie. Watho nĩũtigĩĩte kũrutanwo, nao anabii matironio cioneki nĩ MWATHANI. Athuuri a itũũra rĩa Zayuni maikarĩĩte thĩ methikĩire, meitĩrĩirie mũhu mũtwe na makehumba nguo cia makũnia. Airĩĩtu a itũũra rĩa Jerusalemu maikarĩĩte mainamĩĩtie mĩtwe. Maitho maakwa nĩmanogeetio nĩkũrĩra, nayo ngoro yakwa ĩrĩ na ruwo. Ngoro yakwa ĩrĩ na kĩeha tondũ andũ aakwa nĩmaanangĩĩtwo. Ciana na ngeenge iraringĩkĩra o kũu njĩrainĩ cia itũũra. Irarĩrĩra maanyina ikĩmooragia gĩa kũrĩa na gĩa kũnyua. Iraringĩkĩra kũu njĩrainĩ cia itũũra o ta andũ atiihangie. Irakua o kahora irĩ o mookoinĩ ma maanyina. Jerusalemu, ngũgĩkwĩra atĩa? Ingĩkũhaanania na ũ? Zayuni, ingĩkũgerekania na ũ nĩguo ngũhoorerie? Mwanangĩko waku nĩ mũingĩ o ta maaĩ ma iria na ndũrĩ na mwĩhoko o na atĩa. Anabii aaku maakuoneire o cioneki cia maheeni na cia tũhũ. Matiakũmenyithirie mahĩtia maaku nĩguo ũhere ndũgaatwarwo ithaamĩrĩoinĩ. Maakũheete o ndũmĩrĩri cia maheeni na cia gũkũhĩtithia. Andũ oothe arĩa marahĩtũkĩra hakuhĩ nawe, no kũnyiira marakũnyiira. Marainainia mĩtwe yao makiugaga hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! nĩkuona ũrĩa Jerusalemu yanangĩĩtwo. Marorania atĩrĩ, “Ĩ itũũra rĩĩrĩ no rĩrĩa rĩraarĩ kĩĩrorerwa? Ĩ norĩo rĩretĩĩagwo narĩo nĩ thĩ yothe?” Thũ ciaku ciothe nĩgwathamia igwathamĩirie kanua, ikiugaga hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! Ĩrahagarania magego ikiugaga atĩrĩ, “Nĩtũrĩanangĩĩte. Mũthenya ũyũ nĩguo tũretereire na rĩu nĩmũkinyu na nĩtũwoneete.” MWATHANI nĩahingĩĩtie ũndũ ũrĩa aabangĩĩte nĩagwĩka Atwanangĩĩte atarĩ na tha o ta ũrĩa oigĩĩte o tene. Nĩaheete thũ ciitũ ũhootani, nĩgũkenerera irakenerera kũhootwo gwitũ. Jerusalemu, thingo ciaku nĩikaĩre MWATHANI, maithori maaku nĩmanyũrũrũke o ta rũũĩ ũtukũ na mũthenya; rĩra ũtegũtigithĩria na ndũkaanoge. Ũkĩraga ũtukũ kaingĩ kaingĩ, ũgakaĩra MWATHANI. Mũitũrũragĩre ngoro yaku o ta maaĩ, mũkayagĩre aiguĩre ciana ciaku tha, tondũ iraringĩkĩra njĩrainĩ ciothe, nĩ ũrĩa ihũũtĩĩte. MWATHANI, rora wone! Kũrĩ mũndũ ũngĩ ũrĩ weka ũũ? Atumia nĩmaagĩrĩirwo nĩkũrĩa ciana ciao iria maciarĩĩte? Athĩnjĩri Ngai na anabii-rĩ, nĩkwagĩrĩire mooragĩrwo Hekaarũinĩ yaku? Andũ eethĩ na akũrũ makomeete njĩrainĩ marĩ akuũ, Aanake na airĩĩtu wamooragithirie na rũhiũ rwa njora, ũtekũmaiguĩra tha mũthenya ũrĩa waraakarĩĩte. Wetire thũ ciakwa o ta andũ meetagĩrwo thigũkũ ciũke injĩkĩre guoya na mĩena yothe. Mũthenya ũcio warĩ mũraakaru, MWATHANI, na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wetharire kana akĩhonoka. Thũ ciakwa nĩcioragire ciana iria nderereire na ndendeete. Ngai anyoneetie mathĩĩna na rũthanju rwa maraakara maake. Anyingatithĩĩtie ngathiĩ ndumainĩ ndumanu. Atindĩĩte akĩĩhũũra mũthenya wothe. Atũmĩĩte mwĩrĩ wakwa ũhinyare na akabeberanga mahĩndĩ maakwa. Ahatĩrĩirie njikare njeera ya mathĩĩna na kĩeha. Atũmĩĩte ndũũre ndumainĩ o ta andũ arĩa maakuire tene. Athiũrũrũkĩirie na thingo na akanjoha na bĩngũ ndikoore. Rĩrĩa ndakaya kana ndeetia ũteithio, ndathikagĩrĩria ihooya rĩakwa. Ahingĩĩte njĩra ciakwa na irũndo cia mahiga, na akahĩngĩĩcania njĩra iria ingĩgerera. Anjoheirie ahaana o ta njũũi kana ta mũrũũthi wĩĩhithĩire. Anguucũrũrũkĩĩtie akanduta njĩrainĩ, akandambururanga na akandiganĩria. Ageeteete ũta wake, akandathanga na mĩguĩ yake. Atheeceete ngoro na mĩguĩ yumĩĩte thiakainĩ wake. Nduĩkĩĩte kĩndũ gĩa gũthekererwo nĩ andũ oothe; rĩrĩa mekũina mainaga makĩndemaga mũthenya wothe. Anjiũrĩĩtie mathĩĩna, ngakĩhũũna maruwo o kũhũũna. Anũndĩĩte rũkũngũinĩ, akangũũra magego na mahiga. Anjagithĩĩtie thaayũ kinya ngariganĩrwo atĩ nĩgũkenagwo, ngagĩkiuga atĩrĩ, “Riiri wakwa na kĩĩrĩgĩrĩro kuuma harĩ MWATHANI nĩthiru.” Ndeciiria ũhoro wa ruwo rwakwa na kwanganga gwakwa itũmaga ndũrĩrwo o ta mũndũ ũrũrĩirwo nĩ nyongo. Ndĩciiragia maũndũ macio, ngoorwo nĩ hinya. No rĩĩrĩ, ndirikanaga ũndũ ũyũ ũmwe narĩo ngacookwo nĩ kĩĩrĩgĩrĩro, atĩ ũtugi na tha cia MWATHANI itiagaga o rĩ o rĩ. Irurumũkaga mũthenya o mũthenya; wĩhokeku wake nĩ mũingĩ mũno. Ngagĩkiuga na ngoro atĩrĩ, “ MWATHANI nĩ we igai rĩakwa tondũ ũcio nĩngũmwĩrĩgĩrĩra.” MWATHANI nĩ muuma andũ, harĩ andũ oothe arĩa mamwĩhokaga na mamũcaragia. Nĩ wega gweterera ũhonokio wa MWATHANI mũndũ ahooreire. Kuuma mũndũ arĩ o mwĩthĩ, nĩ wega kwĩruta gũkirĩrĩria. Nĩ kaba gũikara mũndũ arĩ wiki na ahooreire rĩrĩa akomerwo nĩ maũndũ maritũ. Nĩainamĩrĩre enyiihĩĩtie, kĩĩrĩgĩrĩro kĩahota gũkorwo o ho; O na angĩhũũrwo na arumwo, nĩamũkĩre maũndũ moothe. MWATHANI ndangĩtũrega nginya tene na tene. O na angĩtũreehithĩria kĩeha, no egũcooka atũiguire tha tondũ ũtugi wake nĩ mũingĩ. Ndakenagio nĩkũherithania kana nĩkũreehithĩria andũ kĩeha. Ndakenaga kuona andũ arĩa oohe makĩhinyĩrĩrio. Ndakenaga kuona mũndũ akĩimwo ihooto ciake. Ndakenaga kuona mũndũ agĩtuĩrwo nĩ igooti gũtarũmĩrĩirwo waragania. Nũũ ũngĩhota gwathana na ũndũ ũhinge, MWATHANI atabangĩĩte ũguo? Githĩ maũũru na mawega moothe maatiũkaga o rĩrĩa Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ oiga? Mũndũ arĩ muoyo akĩherithio nĩ ũndũ wa meehia maake-rĩ, atetaga nĩkĩ? Nĩtũthuuthuuriei na tũtuĩrie mĩtugo iitũ tũcookerere MWATHANI. Nĩtũhingũrĩreei Ngai ũrĩa ũrĩ matuinĩ ngoro ciitũ tũmũhooe tũkĩmwĩraga atĩrĩ, “Nĩtwĩhĩĩtie na nĩtũkũremeire, nawe MWATHANI ndũtuoheire. “Wĩhumbĩĩte maraakara ũgatũteng'eria, ũgatũũraga ũtegũtũiguĩra tha. Wĩhumbĩire na itu ithimbu, mahooya maitũ matingĩhota kũrĩtũrĩkia. Ũtũtuĩte gĩko na mborera andũ a ndũũrĩrĩ makĩyonagĩra. “Thũ ciitũ ciothe nĩgwathamia itwathamĩirie tũnua igĩtũrumaga na igĩtũnyũrũragia. Tũikarĩĩte tũrĩ na guoya na tũmakĩĩte, nĩtũkorereirwo nĩ mũthiro na mwanangĩko. Maitho maakwa mathothokaga maithori o ta rũũĩ, tondũ andũ aakwa nĩmaanangĩĩtwo. “Maitho maakwa marĩitaga maithori mategũtigithĩria, o kinya rĩrĩa MWATHANI, arĩ o igũrũ, arĩona. Njiyũirwo nĩ kĩeha, ndoona maũndũ marĩa meekĩĩtwo andũ a nja oothe a itũũra rĩakwa. “Hĩtĩĩtwo o ta nyoni nĩ thũ ciakwa iria imeneete hatarĩ gĩtũmi. Cinjikĩĩtie irima ndĩ muoyo ikaahingĩra na ihiga. Maaĩ manginyĩĩte o mũtwe ngagĩciiria atĩ nĩndathira. “Ndĩ o kũu irima thĩinĩ, nĩndĩragũkaĩire we MWATHANI. Nĩũraiguire ihooya rĩakwa na ndũnahinga matũ maaku ngĩgũkaĩra ũndeithie. Nĩũrookire hakuhĩ na niĩ ndagũkaĩra, ũrakĩnjĩĩra ndige gwĩtigĩra. “Nĩũroire ciira wakwa, MWATHANI, na ũrakĩhonokia muoyo wakwa. Nĩũronire maũũru marĩa njĩkĩĩtwo, MWATHANI, ũragĩtua ciira wakwa na kĩhooto. Nĩũronire wĩrĩhĩria wao wothe, o na mĩbango yothe mĩũru ĩrĩa marabangĩire. “MWATHANI, nĩũraiguire irumi ciao o na mĩbango yothe mĩũru ĩrĩa marabangĩire. Thũ ciakwa iratindaga mũthenya wothe ikĩaria na igĩciiria o ũrĩa ingĩnjĩka ũũru. Ũngĩracionire ciikaire thĩ kana irũngiĩ, no niĩ ĩranyũrũragia na nyĩmbo ciacio. “MWATHANI, gĩciherithie nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa ciĩkĩĩte. Ciũrage ngoro na ũreke inyiitwo nĩ kĩrumi gĩaku. MWATHANI citeng'erie ũraakaire ũcianange ithire gũũkũ thĩ.” Atĩrĩĩrĩ, kaĩ thahabu nĩrooteete-ĩ! Thahabu ĩrĩa therie mũno rĩu nĩngarũrũku! Mahiga ma Hekaarũ maaraganĩĩtio magomanoinĩ moothe ma njĩra. Aanake a Zayuni, arĩa maraarĩ bata ta thahabu, rĩu maigananĩĩtio na nyũngũ cia rĩũmba iria ciũmbĩĩtwo nĩ mũndũ. Mĩthige nĩyongithagia twana twayo, no andũ aakwa matuĩkĩĩte o ta nyaga iria itiganagĩria tũcui twacio werũinĩ. Tondũ-rĩ, ngeenge nĩgũkua irakua nĩkũnyoota; ciana iretia irio na gũtirĩ mũndũ ũracihe. Andũ arĩa mararĩaga irio njega, rĩu marakuĩra barabarainĩ nĩ ng'aragu. Arĩa mararereetwo ta ciana cia itonga, rĩu marakoma kĩarainĩ kĩa mũhu. Andũ aakwa nĩmaherithĩĩtio o na gũkĩra andũ a itũũra rĩa Sodomu, rĩrĩa rĩanangirwo mũthenya o ro ũmwe rĩtahuutĩĩtio nĩ mũndũ. Atongoria aitũ maraarĩ atheru gũkĩra mbarabu, maraarĩ eerũ gũkĩra iria; maraarĩ na hinya na nĩmareiguĩte mũno, na maraarĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ. Rĩu mairĩĩte magakĩra mbiro, matiramenyeka marĩ kũu barabarainĩ. Ngoothi yao yũmĩĩte o ta ngũ matigarĩĩte o mahĩndĩ matheri. Andũ arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ maarĩ na mũnyaka gũkĩra arĩa marakua nĩ ng'aragu, tondũ marathirĩrĩkĩrĩra kahora o kahora; marakua nĩ wagi wa irio cia kũmaiga muoyo. Na rĩĩrĩ, o na akorwo atumia marĩ tha-rĩ, rĩrĩa andũ aakwa maanangagwo, maarugaga ciana ciao eene igatuĩka irio magacirĩa. MWATHANI, araakarĩĩte mũno mũno, nĩaitũrũrire maraakara maake, agĩcina itũũra rĩa Zayuni na mwaki, rĩkĩhĩa rĩothe. Gũtirĩ mũthamaki o na kana mũtũũri o wothe wa thĩ wetĩkĩĩtie atĩ thũ o na kana mũndũ wa gũtharĩkĩra no atoonyere ihingoinĩ cia Jerusalemu. Ũndũ ũcio watuĩkire tondũ anabii aakuo nĩmeehĩĩtie o na athĩnjĩri Ngai aakuo nĩmaahĩtĩĩtie, nĩgũita thakame ya andũ mataarĩ na mahĩtia. Maacangacangaga njĩrainĩ o ta atumuumu, maiyũirwo nĩ thakame ũguo atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩomĩrĩirie kũhuutia nguo ciao. Andũ maamaingataga na kayũ kanene makĩmeeraga atĩrĩ, “Umaai gũũkũ! Umaai gũũkũ! Mũtigaatũkuhĩrĩrie tondũ mũrĩ na thaahu!” Magĩkĩũrĩra kwa ndũũrĩrĩ, magĩtũũra macangacangaga matarĩ na mũndũ wa kũmanyiita ũgeni. MWATHANI we mwene nĩ we wamahurunjire na akĩmatiganĩria. Athĩnjĩri Ngai magĩkĩagĩrwo gĩtĩĩo, nao atongoria magĩkĩmenererio. Ithuĩ na ithuĩ tũgĩcũũthĩrĩria tũkĩnoga; twacaragia ũteithio na tũtiawonire. Twacũũthagĩrĩria rũũrĩrĩ rũtangĩahotire gũtũhonokia. Thũ nĩciatũtuĩragia, kwoguo tũtiahotaga gũthiĩra njĩrainĩ ciitũ. Matukũ maitũ maarĩ matare naguo mũthiro witũ warĩ hakuhĩ. Arĩa maatũingataga maarĩ na ihenya gũkĩra nderi. Maatũingatithagĩria irĩmainĩ na magatwĩhithĩra werũinĩ. Mũthamaki ũrĩa MWATHANI aitĩrĩirie maguta nĩanyiitirwo nĩ o, na nĩ we warĩ mwĩhoko witũ. Mbere ĩyo twehokeete atĩ nĩ we ũgaatũgitĩra kũrĩ ndũũrĩrĩ ciothe. Andũ a Edomu, o inyuĩ mũtũũraga bũrũri wa Uzu, kenaai na mũrũũhie. No o na inyuĩ nĩmũkaanengererio gĩkombe kĩa mathĩĩna; mũgaakĩnyuĩra mũrĩĩo kinya mũthiĩ njaga. Zayuni, nĩũrĩĩkĩĩtie ihera rĩaku, MWATHANI ndagũthiĩ na mbere gũgũtũũria ithaamĩrioinĩ. No wee, Edomu, MWATHANI nĩegũkũherithia nĩ ũndũ wa mahĩtia maaku na oimbũranie meehia maaku. MWATHANI, ririkana maũndũ marĩa matũkorereire; rora wone gĩconoko kĩrĩa tũrĩ nakĩo. Igai riitũ rĩnengereetwo ageni, nyũmba ciitũ iratũũrwo nĩ andũ a ndũũrĩrĩ. Ithuĩ tũtuĩkĩĩte ciana itarĩ na maithe; maanyina maitũ matuĩkĩĩte atumia a ndigwa. Nĩkũgũra tũragũra maaĩ marĩa tũranyua, ngũ nacio nĩkwenderio tũrenderio. Arĩa maratũthĩĩnia matũikarĩire o ciande; tũrĩ anogu na matiratũhe ũhuurũko. Nĩtũtumĩĩte ndũgũ na Misiri na Asiria, nĩguo tuone irio cia kũigana. Maithe maitũ nĩmeehirie, no matirĩ ho, rĩu nĩ ithuĩ tũraherithio handũ haao. Tũrathwo nĩ ngombo, na gũtirĩ wa gũtũruta wathaniinĩ wacio. Tũraikia mĩoyo iitũ ũgwatiinĩ tũgĩcaria irio, tondũ ooragani maiyũire ithakainĩ. Mĩĩrĩ iitũ nĩhinyarĩĩtio nĩ kĩhuti, ĩrakana o ta mwaki nĩ ũrĩa tũhũũtiĩ. Atumia maranyiitwo na hinya kũu Zayuni, airĩĩtu nao magakomwo nao na hinya matũũrainĩ moothe ma bũrũri wa Juda. Anene moeetwo magaitwo, athuuri nao matiraheeo gĩtĩĩo o na haniini. Aanake marathĩithio ngano ta ngombo, tũhĩĩ natuo tũrathiĩ tũgĩtũgũũgaga tũkuuithĩĩtio mĩrigo ya ngũ. Athuuri nĩmatigĩĩte gũikara kĩhingoinĩ gĩa itũũra, nao aanake magatigana na nyĩmbo ciao. Ngoro ciitũ nĩithirĩĩtwo nĩ gĩkeno, kĩrĩro nĩkĩo gĩcookeete handũ ha nyĩmbo ciitũ. Maũndũ marĩa tũretĩĩaga namo, gũtirĩ mũtigaru. Kaĩ ithuĩ twĩhĩĩtie, tũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩkĩo ngoro ciitũ irwarĩĩte ikaaga hinya, na tũkoona nduma. Amu kĩrĩma gĩa Zayuni gĩtigĩĩtwo ũtheri, no mbwe ĩrarimũũtha kuo. No rĩĩrĩ, wee MWATHANI, ũgũtũũra ũthamakaga nginya tene na tene, na wathani waku ũgũtũũra njiarwa na njiarwa. Kaĩ ũgũkĩriganĩrwo nĩ ithuĩ tene na tene? Ũgĩtũtiganĩirie ihinda iraaya ũguo nĩkĩ? MWATHANI, tũcookie harĩ we nĩguo tũgũcookerere; tũcookerie riiri ũrĩa twarĩ naguo tene. Tiga no ũkorirwo ũtũregeete tene na tene na ũgatũraakarĩra hatarĩ na gĩthimi. Kwarĩ mũthenya wa gataano wa mweri wa kana mwakainĩ wa mĩrongo ĩtatũ, na ndaikaire rũũĩinĩ rwa Kebari hamwe na andũ arĩa maatahĩĩtwo magathaamio. Na rĩĩrĩ, igũrũ nĩkwahingũkire na ngĩona kĩoneki kia Ngai. Na rĩĩrĩ, kwarĩ mũthenya wa gataano wa mweri ũcio wa kana (mwakainĩ wa gataano kuuma rĩrĩa mũthamaki Jehoiakini aatahirwo na agĩthaamio.) Niĩ, Ezekieli mũthĩnjĩri Ngai, mũrũ wa Buzi, ndĩ o kũu bũrũri wa Babilonia rũteereinĩ rwa rũũĩ rwa Kebari, MWATHANI akĩnjarĩria na ngĩiyũrwo nĩ hinya wake. Ngĩcooka ngĩcũũthĩrĩria ngĩona kĩhuuhũkanio kĩhuuhũkanagia kiumĩĩte na mwena wa na rũgongo. Na itu inene rĩathiũrũrũkĩirio nĩ ũtheri mũnene na mwaki warĩrĩmbũkaga uumĩĩte ituinĩ na ũtheri mũnene wamenamenũkaga mĩena yothe. Gatagatĩ kaarĩo kwarĩ ta kwa rangi wa gĩcango gĩkumuthĩĩtwo gĩgathera. Ningĩ o kũu gatagatĩ gũkĩonekana mũhianĩre wa ciũmbe inya irĩ muoyo. Na ũũ nĩguo ciahaanaga: maũũthĩ maacio maahaanaga ta ma mũndũ; no rĩĩrĩ, o kĩũmbe kĩarĩ na moothiũ mana na mathagu mana; magũrũ maacio matieyunaga na maarĩ na mahũngũ magaũkanĩĩte ta ma gacaũ ka ng'ombe na maahenagia o ta gĩcango gĩkumuthĩĩtwo gĩgathera mũno. Hamwe na kũgĩa na moothiũ mana, na mathagu mana, rungu rwa o ithagu ciarĩ na mooko ta ma mũndũ. Mathagu meerĩ ma o kĩũmbe matambarũkĩĩtio nĩmaahuutanagia na ma kĩũmbe kĩrĩa kĩngĩ. Igĩthiĩ-rĩ, ciathiaga iroreete mbere gũtarĩ kwĩhũgũra. Mathiithi maacio maahaanaga ta ũũ: mwena wa na mbere, ciothe ciarĩ na thiithi wahaanaga wa mũndũ, mwena wa ũrĩo ciarĩ na thiithi wahaanaga wa mũrũũthi, mwena wa ũmotho ciothe ciarĩ na thiithi wahaanaga wa ndeegwa, na mwena wa na thuutha ciothe ciarĩ na thiithi wahaanaga wa rwĩgĩ. Ũguo nĩguo ithiithi ciacio ciahaanaga. Mathagu meerĩ ma o kĩũmbe, maakũnjĩĩtwo makahumbĩra mwĩrĩ na meerĩ magatambũrũkio na igũrũ mwena na mwena ũguo atĩ ma kĩũmbe kĩmwe nĩmahuutagia ma ciũmbe iria ingĩ ciariganĩĩtie. Na tondũ o kĩũmbe kĩarĩ na moothiũ maroreete mĩena ĩrĩa ĩna, nĩciahotaga gũthiĩ o kũrĩa ingĩenda o na itaambĩĩte kwĩhũgũra. Ningĩ gatagatĩ ga ciũmbe icio irĩ muoyo haarĩ na kĩndũ kĩahaanaga ta mwaki wa makara megwakana kana ta kĩmũrĩ kĩa mwaki. Mwaki ũcio waikaraga ũgĩthiũrũrũkaga ciũmbe icio irĩ muoyo. Warĩ mwaki warĩrĩmbũkaga mũno na nĩwaikagia thandĩ ikũmenamenũka o ta rũheni. Ciũmbe icio irĩ muoyo ciathiaga na mbere igĩcookaga na thuutha o ta rũheni. Ngĩcooka ngĩrora ciũmbe icio irĩ muoyo, na hau hakuhĩ na o kĩũmbe, ngĩona kũgũrũ ta kwa ngaari gũkinyĩĩte thĩ. Magũrũ macio o na mũthondekere wamo maahenagia o ta mahiga ma goro, na nĩmaahaanaine moothe. Maahaanaga o ta kũgũrũ gũtoonyanĩĩtio na kũrĩa kũngĩ na mũkĩgiĩ. Nĩ ũndũ ũcio nĩmaahotaga gũthiĩ na mĩena yothe ĩna matekũgatwo. Na rĩĩrĩ, ngĩcooka ngĩona atĩ o kũgũrũ kwarĩ na mĩrĩnga ĩiyũire maitho mĩena yothe. Ningĩ ngĩona atĩ rĩrĩa ciũmbe icio irĩ muoyo ciathiĩ, magũrũ macio maatwaranaga nacio. Ciambata na igũrũ o namo makaambata. Ciũmbe icio ciathiaga o kũrĩa guothe ciendaga gũthiĩ, namo magũrũ magatwarana nacio tondũ maathagwo nĩ ciũmbe icio. Nĩ ũndũ ũcio rĩrĩa ciũmbe icio ciagwata gũthiĩ, kana kũrũũgama, o na kana kwambata na igũrũ, noguo magũrũ macio meekaga. Na rĩĩrĩ, igũrũ rĩa mĩtwe ya ciũmbe icio ngĩona kĩndũ kĩahaanaga ta mũtambũrũko wa matu mairũ gĩakengaga mũno o ta mbarabu. Na rĩĩrĩ, rungu rwa kĩndũ kĩu kĩahaanaga ta mũtambũrũko wa matu mairũ nĩkuo ciũmbe icio ciarũngiĩ, o kĩũmbe gĩtambũrũkĩĩtie mathagu meerĩ maahuutanagia na ma kĩũmbe kĩrĩa kĩngĩ, namo meerĩ magatigwo mahumbĩire mwĩrĩ. Rĩrĩa ciũmbe icio ciombũka, mathagu maacio maabatabataga ngaigua ta arĩ mũhũyũko wa maaĩ maingĩ, kana ta arĩ mũkubio wa thigari nyingĩ, o na kana ta arĩ mũgambo wa Mwene Hinya Wothe. No ciomba, nĩciakũnjaga mathagu maacio. No o na ciomba na ciakũnja mathagu maacio, no gwakoragwo na mũgambo woimaga na kũu igũrũ rĩa mũtambũrũko ũcio wa matu mairũ. Igũrũ rĩa kĩndũ kĩu kĩahaanaga ta mũtambũrũko wa matu mairũ ũrĩa warĩ igũrũ rĩa mĩtwe yacio, haarĩ kĩndũ kĩahaanaga ta gĩtĩ kĩa ũthamaki gĩathondekeetwo na mahiga ma mburuu mathaka mũno. Na nĩhaarĩ na kĩũmbe gĩatariĩ ta mũndũ gĩaikarĩire gĩtĩ kĩu. Kĩũmbe kĩu kuuma njohero gũthiĩ na igũrũ gĩatuunĩhĩĩte o ta gĩcango kĩrĩ thĩinĩ wa mwaki, na kuuma njohero gũthiĩ na kĩanda kĩahaanaga ta mwaki, na kiarĩ na marangi moothe o ta ũrĩa mũkũngambura ũhenagia hĩndĩ ya mbura. Ũcio nĩguo ũtheri ũkũhenia ũrĩa wonanagia riiri wa MWATHANI. Na rĩrĩa ndawonire ngĩĩgũithia ndoreetie ũthiũ thĩ. Ngĩcooka ngĩigua mũndũ, akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rũũgama, nĩngwenda gũkwarĩria.” Na rĩrĩa aanjaragĩria, roho wa Ngai agĩtoonya thĩinĩ wakwa, akĩndũũgamia. Naake mũndũ ũcio agĩthiĩ na mbere kũnjarĩria, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, nĩngũgũtũma kũrĩ andũ a Isiraeli. Nĩ rũũrĩrĩ rwa andũ aremi na nĩmaanemeete. O na nginya ũũmũũthĩ no maranjĩhia o ta ũrĩa maithe maao meekaga. Nĩ andũ moomĩĩtie mĩtwe na ngoro ciao, na no ngũgũtũma kũrĩ o ũkameere ũrĩa niĩ, MWATHANI Ngai, ngũkwĩra. Na tondũ nĩ andũ aremi, magũthikĩrĩria o na kana maaga gũgũthikĩrĩria, nĩmekũmenya atĩ nĩhakoreetwo na mũnabii gatagatĩinĩ kaao. “Mũrũ wa mũndũ, wee o na ũngĩkaahaana ta ũikĩĩtio mĩiguainĩ kana mĩtareinĩ o na ta ũikarĩirio tũng'aurũ tũgũtheecange-rĩ, ndũkaametigĩre o na kana wĩtigĩre mĩario yao. Ningĩ ndũkaanamakio nĩ ithiithi ciao nĩ gũkorwo nĩ rũũrĩrĩ rwa andũ aremi. Mangĩgũthikĩrĩria o na kana mangĩaga gũgũthikĩrĩria, wee mahe ndũmĩrĩri ciakwa. Ririkana atĩ o nĩ andũ aremi. “Mũrũ wa mũndũ, thikĩrĩria ũrĩa ngũkwĩra na ũtige gũtuĩka mũremi ta rũũrĩrĩ rũu. Athamia kanua ũrĩe kĩrĩa ngũkũhe.” Thuutha ũcio ngĩona ndambarũkĩirio guoko kũnyiitĩĩte ibuku rĩa gĩkũnjo rĩrĩ rĩandĩke. Agĩcooka akĩrĩkũnjũra mbere yakwa, ngĩona atĩ rĩandĩkĩĩtwo mĩena yerĩ, na atĩ rĩandĩkĩĩtwo ũhoro wa kĩrĩro na wa macakaya o na wa mathĩĩna. Ningĩ agĩthiĩ na mbere akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rĩa kĩrĩa ũraheeo. Rĩa ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo, ũcooke ũthiĩ ũkaarĩrie andũ a Isiraeli.” Ngĩgĩathamia kanua gaakwa, naake akĩĩnengereria ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo ndĩrĩrĩe. Agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rĩa ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo ndakũhe, ũrĩrĩe nginya ũhũũne.” Na niĩ ngĩrĩrĩa; na rĩĩrĩ, rĩrĩ kanua rĩarĩ na mũrĩo ta ũũkĩ. Agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, umagara ũthiĩ kũrĩ andũ a Isiraeli ũkamahe ndũmĩrĩri ciakwa. Ndiragũtũma kũrĩ rũũrĩrĩ rwaragia rũthiomi rũgeni na rũritũ; ndĩragũtũma kũrĩ o andũ a Isiraeli. Ndiragũtũma kũrĩ ndũũrĩrĩ iria ciaragia thiomi nditũ ũtooĩ. Korwo nĩcio ndĩragũtũma kũrĩ cio, no ikũigue. No-rĩ, Aisiraeli matiĩhaarĩirie gũgũthikĩrĩria o ta ũrĩa mateendeete kũigua ngĩmaarĩria, nĩ gũkorwo oothe nĩ andũ aritũ ngoro o na andũ oomũ ciongo. Nĩndĩromia kĩongo gĩaku na nĩngũũmia ngoro yaku nĩguo ũhote kũng'ethanĩra nao. Nĩngũtũma ũũmie kĩongo gĩaku kũmakĩra. Atĩrĩĩrĩ, ndũkaametigĩre o na kana ũmakio nĩ ithiithi ciao o na harĩa marĩ rũũrĩrĩ rwa andũ aremi.” Ningĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, ũhoro wakwa wothe ũrĩa ngũkũhe, ũũige ngoroinĩ na ũwĩciiragie. Ũkĩra ũthiĩ kũrĩ andũ aanyu arĩa maatahirwo ũmaarĩrie, o na maakorwo nĩmekwenda kana matikwenda gũgũthikĩrĩria, ũmeere atĩrĩ, ‘Niĩ MWATHANI Ngai ngũmwĩra ũũ na ũũ.’ ” Naake roho akĩnjoya na igũrũ, ngĩcooka ngĩigua mũgambo ta wa gĩthingithia kĩnene na thuutha wakwa ũkiuga atĩrĩ, “Riiri wa MWATHANI ũrĩa ũrĩ igũrũ ũrogoocwo.” Naguo mũgambo ũcio ndaiguire, warĩ wa mathagu ma ciũmbe iria irĩ muoyo makĩringaringana o na wa magũrũ marĩa mahaanaga ta ma ngaari maatwaranaga na ciũmbe icio na warĩ ta mũrurumo wa gĩthingithia kĩnene mũno. Roho agĩcooka akĩnjoya na igũrũ akĩndwara kũndũ kũraaya, na niĩ ngĩthiĩ njiguĩte ũũru ngoro na ndaakarĩĩte; no rĩĩrĩ, ngĩiyũrwo nĩ hinya wa MWATHANI mũno. Ngĩgĩkinya Teli Abibu kũrĩ andũ arĩa maatahĩĩtwo arĩa maatũũraga gũkuhĩ na rũũĩ rwa Kebari, ngĩikarania hamwe nao mĩthenya mũgwanja makĩĩte nĩ ũndũ wa ũrĩa ndarĩĩkĩĩtie kuona na kũigua. Mĩthenya ĩyo mũgwanja yathira-rĩ, MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, nĩngũtuĩte mũrori wa andũ a Isiraeli. Rĩrĩa waigua ndũmĩrĩri ciumĩĩte kanua gaakwa-rĩ, nĩũrĩmamenyithagia handũinĩ haakwa. Ingĩĩra mũndũ mwĩhia, ‘Wee nĩũgũkua,’ nawe wage kũmũkaania na kũmwarĩria nĩ geetha arũnge mĩtugo yake ĩrĩa mĩũru nĩguo atũũre muoyo-rĩ, hatirĩ nganja mũndũ ũcio nĩegũkua nĩ ũndũ wa meehia macio maake. No nĩ we ngooria gĩkuũ kĩu gĩake. No rĩĩrĩ, ũngĩkaania mũndũ ũcio mwĩhia naake aage gũtigana na wĩhia wake o na mĩtugo ĩyo yake mĩũru-rĩ, ti itherũ nĩegũkua nĩ ũndũ wa meehia maake. No wee nĩũgũkorwo ũhonokeetie muoyo waku. Mũndũ mũthingu angĩtigana na ũthingu wake, eeke ũndũ mũũru na niĩ ndĩmũnyiitithie na mũtego-rĩ, o naake nĩegũkua; na tondũ ndũigana kũmũkaania nĩegũkua nĩ ũndũ wa wĩhia ũcio wake, na mawega marĩa eekĩĩte matikaaririkanwo. No rĩĩrĩ, nĩ we ngooria gĩkuũ kĩu gĩake. Na mwena ũrĩa ũngĩ ũngĩkaania mũndũ mũthingu nĩ geetha ndakeehie, naake aage kwĩhia, mũndũ ũcio mũthingu nĩegũtũũra muoyo tondũ nĩũmũkaanĩĩtie. Na we nĩũgũkorwo ũhonokeetie muoyo waku.” Ningĩ ngĩiyũrwo nĩ hinya wa MWATHANI, naake akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ũkĩra ũthiĩ gĩtuambainĩ, na kũu nĩkuo ndĩaria nawe.” Ngĩgĩũkĩra ngĩthiĩ gĩtuambainĩ kĩu kĩaraganu, ngĩona riiri wa MWATHANI o ta ũrĩa ndawoneete kũu rũũĩinĩ rwa Kebari, na niĩ ngĩĩgũithia ndoreetie ũthiũ thĩ. No Roho agĩtoonya thĩinĩ wakwa akĩndũũgamia. Akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũkehingĩre nyũmba yaku thĩinĩ. Mũrũ wa mũndũ, nĩũgũthaywo na mĩkanda na ndũhota gũcooka gũtukana na andũ arĩa angĩ. Nĩngũtũma rũrĩmĩ rwaku rũnyiitane na kĩni gĩaku, ũkĩremwo nĩkwaria na ndũhota gũcooka kũmakaania nĩ gũkorwo nĩ rũũrĩrĩ rwa andũ aremi. No rĩrĩa ngaakwarĩria nĩngaakũhingũra mĩario na nĩũkaamahe ndũmĩrĩri ciakwa, niĩ MWATHANI Ngai, ũmeere atĩrĩ, ‘Mũndũ ũrĩa ũkwenda gũthikĩrĩria nĩathikĩrĩrie; na wa kũrega kũigua, nĩarege.’ Tondũ nĩ rũũrĩrĩ rwa andũ aremi.” Ngai akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, oya itubaarĩ ũrĩige hau mbere yaku. Ũcooke ũcore itũũra rĩa Jerusalemu igũrũ wa itubaarĩ rĩu. Ũcooke wonanie ta rĩratharĩkĩrwo, wake rũthingo rũtungu, ũite tĩĩri kĩhumbu rũthingoinĩ rũu, ũcooke ũrĩakĩrĩre kĩraaro o na indo cia kũmomora thingo mĩena yothe. Ningĩ woe kĩhengere gĩa cuuma ũkĩige kĩhaane ta rũthingo rwa cuuma rũrĩ gatagatĩ gaaku na itũũra rĩu. Ũcooke ũrĩng'ethere. Nĩ itũũra rĩũkĩrĩirwo na nĩ we ũrarĩũkĩrĩra. Ũndũ ũyũ ũgũtuĩka kĩmenyithia harĩ andũ a Isiraeli. Warĩĩkia gwĩka ũguo, ũcooke ũkome na mwena waku wa ũrĩo, ũgĩthĩĩnĩka nĩ ũndũ wa waganu wa andũ a Juda matukũ mĩrongo ĩna. O mũthenya ũrũũgamĩrĩre mwaka ũmwe wa mĩaka ya ihera rĩao. “Ũcooke wĩhũgũre wĩrorere Jerusalemu rĩgĩtharĩkĩrwo, ningĩ wambararie guoko gwaku gũtarĩ kũhumbĩre ũrĩrathĩre ũhoro mũũru. Niĩ-rĩ, nĩngũkuoha na mĩkanda nĩ geetha ndũkaahote kwĩgarũra na mwena ũyũ kana ũyũ ũngĩ o nginya rĩrĩa matukũ ma gũtharĩkĩrwo magaathira. “Wĩyoere ngano, mbaarĩ, mbooco, ndengũ, mwere, na mũgĩmbĩ ũcithĩanie hamwe, wĩthondekere irio. Ũrĩrĩaga irio icio matukũ magana matatũ ma mĩrongo kenda marĩa ũgũkorwo ũkomeete na mwena. Mũthenya o mũthenya ũrĩrĩaga gĩthimi ta kĩa ngiramu magana meerĩ na mĩrongo ĩtatũ na ũrĩcirĩaga mahinda kwa mahinda. Ningĩ nĩũrĩthimaga maaĩ marĩa ũrĩnyuaga ikombe igĩrĩ o mũthenya (namo ũmanyuage mahinda kwa mahinda). Ũrĩrĩaga irio icio ikandĩĩtwo ta mĩgate ya mbaarĩ na ũgacikaranga na mwaki ũthondekeetwo na mai ma andũ, ũgacirĩagĩra handũ ũkuonwo nĩ andũ.” MWATHANI agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ũguo noguo Aisiraeli makaarĩa irio irĩ thaahu rĩrĩa ngaamathaamĩria mabũrũriinĩ mageni.” Niĩ na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Ũi, MWATHANI Ngai! Niĩ ndirĩ ndethaahia. Kuuma ũnyiinyi wakwa-rĩ, ndirĩ ndarĩa nyama cia nyamũ ya gũkua gĩkuũ kĩa ndũire kana ya kũũragwo nĩ nyamũ cia gĩthaka. Ningĩ nyamũ ciĩ thaahu itirĩ ciatoonya kanua gaaka gaakwa.” Ngai agĩkĩnjookeria atĩrĩ, “Nĩ wega ũguo! Nĩngũgwĩtĩkĩria ũtũmĩre mai ma ng'ombe handũ ha ma andũ ũhaarĩrie irio ciaku na mwaki wamo.” Na agĩthiĩ na mbere kũũnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rora nĩngũniina irio ciothe kũu Jerusalemu; andũ marĩage irio mathimĩirwo na matarĩ na wĩrĩgĩrĩro wa cia rũũciũ; o na manyuage maaĩ mathimĩirwo matarĩ na mwĩhoko wa mangĩ. Maaga maaĩ na irio, mũndũ arĩroraga ũrĩa ũngĩ ateete kĩĩrĩgĩrĩro. Megũkua nĩ ũndũ wa meehia maao.” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, oya rũhiũ rwa njora rũũgĩ ta kanyũi wĩenje mũtwe na nderu. Ũcooke woe ratiri ya gũthima, ũgayanie njuĩrĩ icio maita matatũ. Gĩkundi kĩmwe ũgĩcine na mwaki o kũu gatagatĩ ka itũũra rĩa Jerusalemu mũtharĩko wathira. Gĩkundi gĩa keerĩ ũkĩoe ũthiũrũrũke itũũra ũgĩgĩtinangagia na rũhiũ; nakĩo gĩkundi gĩa gatatũ ũkĩhurunje gĩthiĩ na rũhuuho, na niĩ njomore rũhiũ rwa njora ndĩciume thuutha. No rĩĩrĩ, nĩũkuoya gakundi kaniini ka njuĩrĩ icio ũkoohanie na nguo yaku. Ningĩ kuuma gakundiinĩ kau woe imwe, ũciikie riiko ihĩe nĩ mwaki. Mwaki ũkuuma hau ũcine bũrũri wothe wa Isiraeli.” MWATHANI Ngai agĩthiĩ na mbere kuuga atĩrĩ, “Cũũthĩrĩria itũũra rĩa Jerusalemu rĩrĩa njigĩĩte gatagatĩ ka ndũũrĩrĩ, na rĩthiũrũrũkĩirio nĩ mabũrũri na mĩena yothe. No nĩrĩregenyũkĩĩte rĩkaregana na mataaro maakwa. Rĩrĩ na ũtũrĩka mũingĩ gũkĩra ndũũrĩrĩ iria ingĩ na nĩrĩreganĩĩte na mawatho maakwa gũkĩra ũrĩa mabũrũri marĩa marĩrigiicĩirie maaneeka. Nĩrĩregeete mataaro maakwa o kũrega na rĩkaaga kũrũmĩrĩra mawatho maakwa. Kwoguo niĩ MWATHANI Ngai nguuga atĩrĩ, ‘Jerusalemu, ũrĩ mũregenyũku gũkĩra ndũũrĩrĩ iria ikũrigiicĩirie; nĩwagĩĩte kũrũmĩrĩra mawatho maakwa; ũkaaga gũconokera matua maakwa o na ũkarũmĩrĩra mĩtugo ya ndũũrĩrĩ iria ikũrigiicĩirie. Niĩ na niĩ MWATHANI Ngai nĩngũkũgarũrũka na nĩngũhingia matua maakwa igũrũ rĩaku, ndũũrĩrĩ ciĩoneire. Nĩ ũndũ wa maũndũ ma thaahu marĩa waneeka, ngũgwĩka maũndũ itarĩ ndagwĩka o na itagaacooka gũgwĩka thuuthainĩ. Atĩrĩĩrĩ, aciari nĩmekũrĩa ciana ciao, nacio ciana irie aciari aacio. Njooke hingie matua maakwa ma ciira igũrũ rĩaku, nao arĩa megũtigara, ndĩmahurunje na mĩena yothe.’ “O ta ũrĩa ndũũraga muoyo-rĩ, na nĩ niĩ MWATHANI Ngai ndehĩta, tondũ nĩmũthaahĩĩtie handũ haakwa harĩa hatheru, na ũtũrĩka wanyu wothe na o na ũmaramari wanyu, nĩngũmũniina itarĩ na tha na ndikũmũcaaĩra. Gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ kĩanyu gĩgũkua nĩ mĩrimũ kana kĩũragwo nĩ ng'aragu. Gĩcunjĩ kĩngĩ gĩa ithatũ kĩũragĩrwo mbaarainĩ; nakĩo gĩcunjĩ kĩu kĩngĩ gĩa ithatũ ndĩkĩhurunje mĩena yothe, njooke ndĩkĩrũmĩrĩre na rũhiũ rwa njora. “Ngũmũitũrũrĩra marũrũ maakwa na ndĩmũkinyĩrie matũkũya maakwa o nginya ndĩrĩhĩrie njiganĩre. Ndamũitũrũrĩra maraakara maakwa nĩmũkũmenya atĩ niĩ MWATHANI njarĩĩtie ũguo tondũ ndiendaga kũigananio na ngai ĩngĩ nĩ inyuĩ. Ngũmũtua kĩndũ kĩanangĩku na gĩa gũthekererwo nĩ ndũũrĩrĩ iria imũrigiicĩirie o na nĩ andũ arĩa oothe marĩhĩtũkagĩra gatagatĩinĩ kaanyu. “Nĩngũhingia matua maakwa ma ciira igũrũ rĩanyu ndĩ na maraakara na marũrũ maingĩ. Ngũmũherithia na ihũũra inene, mũgĩtuĩke kĩndũ gĩa gũthekererwo, gĩa kũnyararwo, gĩa gũkaanania nakĩo, na gĩa kũmakania harĩ ndũũrĩrĩ iria imũrigiicĩirie. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. Hĩndĩ ĩyo nĩ rĩrĩa ndĩrekereria mĩguĩ mĩrũrũ ya ng'aragu na ya kũniinana ĩmũkorerere, tondũ ngũmĩtũma ĩmũniine. Hĩndĩ ĩyo nĩ rĩrĩa ndĩrĩtũma ng'aragu ĩrũre mũno na kwage irio mathitooinĩ. Ndĩrĩmũtũmĩra ng'aragu na nyamũ cia gĩthaka imũtuunye ciana cianyu; mũthiro na haaro imwakĩrĩre kĩraaro na ndeke rũhiũ rwa njora rũmũomokere. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.” Ningĩ MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, garũrũka ũrore irĩma cia bũrũri wa Isiraeli. Cirathĩre ũhoro ũciĩre atĩrĩ, ‘Inyuĩ, irĩma ici cia Isiraeli, tathikĩrĩriai ciugo ici cia MWATHANI Ngai! Niĩ MWATHANI Ngai ndĩreera irĩma, tũthũngũri, itwe na mĩkuru atĩ nĩngũcireehithĩria rũhiũ rwa njora, haraganie kũndũ guothe gũtũũgĩru gwacio gwa gũthaathaĩria. Igongoona ciacio igũtigwo ũtheri, igongoona cia gũcinĩra ũbaani ciunangwo, ciimba cia andũ arĩa mooragĩĩtwo ciaraganio o kũu mbere ya mĩhianano yao. Ngwaragania ciimba cia Aisiraeli o kũu mbere ya mĩhianano yao ya kũhooywo na hurunje mahĩndĩ maao gũthiũrũrũkĩria igongoona ciao. Kũrĩa guothe matũũraga, matũũra maao nĩngũmamomora na kuo kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria ndĩkũharaganie nĩguo igongoona ciao ciunangwo na ithaahio; mĩhianano yao ĩthuthangwo na iniinwo; igongoona cia gũcinĩra ũbaani itemengwo, na mawĩra maao moothe maharaganio gũtarĩ na tha. Moona mathiũrũrũkĩirie ciimba nĩmekũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” “Nĩngũtigia andũ amwe aao matooragĩĩtwo na ndĩmanyaagie ndũũrĩrĩinĩ, matũũre kuo marĩ mĩgwate. Na nĩmakaandirikana ndamahũũra nĩ ũndũ wa kũũndiganĩria na ũtũrĩka, na nĩ ũndũ wa kũhinga maitho, makahũgũkĩra mĩhianano yao. Ningĩ nĩmakeemena mũno nĩ ũndũ wa meehia moothe marĩa maaneeka o na nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa maneeka ma kũũnyararithia. Nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI na atĩ ti gũthaaka ndathaakaga rĩrĩa ndoigire atĩ nĩngaamahũũra na ihũũra inene.” MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, “Thukathuka mooko maaku na ũgũthagũthithie magũrũ maaku thĩ, uuge atĩrĩ, ‘Ũi, ũi-ĩ! Nĩ ũndũ wa meehia moothe maaneekwo nĩ andũ a Isiraeli! Atĩrĩĩrĩ, makooragĩrwo mbaarainĩ, arĩa angĩ maniinwo nĩ ng'aragu na angĩ nĩ mũrimũ. Arĩa me kũraaya makooragwo nĩ mũrimũ, arĩa me gũkuhĩ mooragĩrwo mbaarainĩ; arĩa nao magaatigara maniinũkio nĩ ng'aragu. Ũguo nĩguo ngaamaitũrũrĩra marũrũ maakwa. Inyuĩ na inyuĩ nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI rĩrĩa ciimba cia andũ aao igaakorwo ciaraganĩĩte gũkuhĩ na mĩhianano ĩrĩa maahooyaga, ithiũrũrũkĩirie igongoona ciao, o na ikaaragana kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru na irĩma igũrũ, o na mĩtĩinĩ yao yothe ĩrĩa mĩruru o na irigiicĩĩrie mĩgandi yothe mĩrũrũ, o kũndũ guothe kũrĩa maacinagĩra mĩhianano yao yothe magongoona. Ngaamooroota na kaara na ndue kũrĩa guothe matũũraga bũrũriinĩ maganjo matheri, kuuma werũ wa na kĩanda o nginya itũũra rĩa Dibila rĩrĩa rĩrĩ mwena wa na rũgongo. Hĩndĩ ĩyo nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” Ningĩ MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, uga atĩrĩ, ‘MWATHANI Ngai areera bũrũri wa Isiraeli atĩ wothe nĩũrakorererwo nĩ mũthia waguo.’ ” “Ũyũ nĩguo mũthia wanyu; ngũmũitũrũrĩra maraakara maakwa na njooke ndĩmũciirithie ndĩmũtuĩre kũringana na mĩtugo yanyu, na ngũmũherithia nĩ ũndũ mĩthiĩre ĩyo yanyu nĩ mĩũru. Ndikũmũiguĩra tha o na kana ndĩmũcaaĩre, ngũmũherithia nĩ ũndũ wa mĩthiĩre yanyu na nĩ ũndũ wa mĩtugo ĩyo mĩũru, na nĩmũkũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, “Mũthiro ũrooka ũrũmanĩrĩire! Oneei nĩũũkĩĩte! Mũthia nĩũrooka! Mũthia ũrooka ũmwerekeire! Oneei nĩmwathira. Mũthiro nĩũrooka kũrĩ inyuĩ, inyuĩ mũtũũraga bũrũri. Mũthenya nĩwerekeire gũũka naguo nĩ mũthenya wa thĩĩna. Ningĩ ndũrĩkorwo ũrĩ wa gĩkeno kũu irĩmainĩ. “Ndigairie haniini ndĩmũitũrũrĩre marũrũ maakwa, ndĩmũhororere maraakara maakwa na ndĩmũtuĩre ciira kũringana na mĩthiĩre yanyu. Ningĩ ndĩmũcookererie maũndũ moothe mooru mwaneeka. Ndikũmũiguĩra tha kana ndĩmũcaaĩre. No ngũmũherithia kũringana na ũrĩa mĩthiĩre yanyu ĩtariĩ, o na kũringana na maũũru marĩa mwĩkaga, na nĩmũkũmenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa ũherithanagia.” Mũthenya ũcio nĩguo ũyũ! Nĩwakinya, mwĩ akorere nĩ ũgwati! Haaro nĩkuongerereka yongererekeete. Wĩtĩĩi naguo wĩtũũgĩrĩĩtie ũgakinya o mũthia. Haaro ĩkũrĩĩte ĩgatuĩka mũtirima wa waganu wa gwĩtirimagia naguo. Atĩrĩĩrĩ, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wanyu ũgũtigara muoyo, o na kana wa kuuma mũingĩinĩ wanyu atigare, ningĩ ũtonga wanyu ndũtigara, kana mũndũ o na ũmwe wanyu ũrĩ igweta. “Ihinda nĩrĩrooka, mũthenya wĩ hakuhĩ rĩrĩa kwendia kana kũgũra indo kũrĩaga bata, nĩ gũkorwo maraakara ma Ngai megũkomera mũndũ o wothe o ũndũ ũmwe. Gũtirĩ mũhũũri wa mbiacara ũgũtũũra matukũ maingĩ nĩguo anyiihanyiihie hathara ĩrĩa athiĩte, nĩ gũkorwo maraakara ma Ngai megũkomera mũndũ o wothe. Mũndũ o mũndũ aregeire o maũũruinĩ maake, kwoguo gũtirĩ mũndũ ũkũhota gũtũũria muoyo wake. Nĩmahuuhĩĩte karumbeeta na andũ oothe nĩmehaarĩirie, no gũtirĩ mũndũ wa gũthiĩ mbaarainĩ nĩ gũkorwo maraakara maakwa makomeire mũndũ o wothe o ũndũ ũmwe.” Ndĩroimagara na nja ngakora mbaara, ndacooka na thĩinĩ ngakora ng'aragu na mũrimũ. Andũ arĩa matũũraga na kũu mĩgũndainĩ makũũragwo na rũhiũ rwa njora, nao arĩa matũũraga Jerusalemu itũũra thĩinĩ mekũrĩo nĩ ng'aragu na mũrimũ. Arĩa nao megũtigara, mekũũrĩra na kũu irĩmainĩ mahaana ta ndutuura ihahũũrĩĩtwo kuuma ciandainĩ. Oothe megũcakaĩra kuo, o mũndũ nĩ ũndũ wa meehia maake kĩũmbe. Mooko moothe nĩmekwaga hinya, na maru maregere. Mekwĩhumba nguo cia makũnia na maiyũrwo nĩ guoya, macooke maconorithio na menjwo mĩtwe kĩng'aũ. Ningĩ mooe betha yao mamĩikanie na kũu njĩrainĩ, nayo thahabu yao mamĩagĩre kĩene ĩtuĩke ta kĩndũ gĩ thaahu. Atĩrĩĩrĩ, betha kana thahabu icio ciao itikaahota kũmahonokia mũthenya ũcio wa maraakara ma MWATHANI. Itikaahota kũhooreria ngoro ciao, o na kana imoonere irio cia kũrĩa, nĩ gũkorwo nĩcio ciatuĩkĩĩte cia kũmahĩtithia. Maatũire metĩĩaga na mahiga maao ma goro na mathaka, na nomo maahũthĩrire gũthondeka mĩhianano yao, o ĩyo ya kũnyararwo mũno; nĩkĩo niĩ na niĩ ngũtua mahiga macio indo irĩ magigi cia kũmathĩĩnia. “Nĩngũnenganĩra mahiga macio maao ma goro mookoinĩ ma andũ a ndũũrĩrĩ matuĩke mũcaara wao, o na ndĩmaneane kũrĩ andũ arĩa aaganu a gũũkũ thĩ matuĩke indo iria matahĩĩte; nao nĩmekũmathaahia. Ningĩ ngũmahuutatĩra, nao macooke mathaahie Hekaarũ yakwa, nao aici mamĩbunje, na matoonya mamĩthaahie. “Wĩthondekereei mabĩngũ, nĩ gũkorwo bũrũri nĩũiyũire ũũragani, narĩo itũũra rĩkaiyũrwo nĩ haaro, nĩ ũndũ ũcio nĩngũreehithia andũ a ndũũrĩrĩ arĩa arũrũ mũno, mooke meenyiitĩre nyũmba ciao. Wĩtĩi wa andũ aao arĩa itonga nĩkũũniina ngũũniina na nyũmba cia gũthaathaĩria ndĩcimomorithie. Hĩndĩ ya kĩeha yakinya-rĩ, marĩcaria thaayũ na matiwone. Ningĩ mathĩĩna megũũka meiganĩrĩire, naguo mũhuuhu mũũru ũũke ũrũmanĩrĩire. Nĩmarĩthiĩ gũthĩĩnia mũnabii makĩũria kĩoneki, athĩnjĩri Ngai nĩmarĩaga ũndũ wa kũrutana, nao athuuri marigwo megũtaarana atĩa. Mũthamaki nĩgwĩthikĩra arĩthikĩra, mũnene ate kĩĩrĩgĩrĩro, namo mooko ma andũ a bũrũri mainaine nĩ guoya. Niĩ na niĩ ndĩrĩmaherithia kũringana na mĩthiĩre yao na ndĩmatuĩre ciira ta ũrĩa nao matuagĩra arĩa angĩ, o nĩmarĩmenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Mũthenya wa gataano wa mweri wa ĩtandatũ mwakainĩ wa ĩtandatũ kuuma twatahwo na twathaamio, ndaikaire nyũmba gwakwa tũrĩ hamwe na atongoria a andũ arĩa maatahĩĩtwo kuuma Juda. Na rĩĩrĩ, hinya wa MWATHANI Ngai ũkĩnjikũrũkĩra. Ngĩcooka ngĩrora ngĩona kĩoneki kĩa mũndũ warĩ na mũhuanĩre wa mwaki. Na rĩĩrĩ, kuuma kũrĩa kuonekaga ta arĩ njohero gũthiĩ na thĩ kuonekaga ta mwaki na kuuma njohero gũthiĩ na igũrũ kwahenagia o ta gĩcango gĩkumuthe gĩgathera mũno. Agĩgĩtambũrũkia kĩndũ kĩahaanaga ta guoko gwake akĩnyiita kĩohe kĩa njuĩrĩ ciakwa. Naake roho wa Ngai akĩnjoya na igũrũ ngĩrera o kũu rĩerainĩ. Ngĩcooka ngĩona thĩinĩ wa kĩoneki kĩu kĩa Ngai o ta andwara o Jerusalemu akĩndũũgamia o itoonyeroinĩ rĩa kĩhingo kĩa na thĩinĩ kĩrĩa kĩroreete na mwena wa rũgongo harĩa haarũũgamĩĩtio mũhianano wa Ũiru, mũhianano ũrĩa ũtũmaga maraakara ma Ngai marĩrĩmbũke. Na ndarora ngĩona ho riiri wa Ngai wa Isiraeli o ta ũrĩa ndawoneete kũũrĩa werũinĩ ũrĩa mwaraganu rĩrĩa ndarũngiĩ hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ rwa Kebari. Naake akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, roria maitho na mwena wa rũgongo. Niĩ na niĩ ngĩrora na mwena ũcio wa rũgongo, na ndarora ngĩona atĩ o hau itoonyeroinĩ rĩa kĩhingo kĩa na thĩinĩ kĩa na rũgongo wa kĩgongoona haarĩ na mũhianano ũcio wa Ũiru.” Naake akĩnjũũria atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, nĩwona ũrĩa mareeka? Nĩwona maũndũ me magigi marĩa andũ a Isiraeli mareeka gũũkũ nĩguo manyingate o kũnyingata nyume nyũmbainĩ yakwa ĩrĩa theru? Nĩũkuona maũndũ mangĩ ma gĩconoko kĩnene makĩria!” Agĩcooka akĩndwara kĩhingoinĩ kĩa na nja wa nja ĩyo, naake akĩnyonia mwatũka warĩ rũthingoinĩ. Naake agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, araramia mwatũka ũyũ.” Na niĩ ndawararamia ngĩona mũrango. Naake akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Toonya thĩinĩ wĩrorere maũndũ mooru na ma magigi marĩa andũ mareeka kuo.” Niĩ na niĩ ngĩtoonya ngĩĩrorangĩra, ngĩona atĩ thingo ciacoreetwo nyamũ cia mĩthemba yothe iria itambaga thĩ na nyamũ iria ingĩ irĩ thaahu o na ngai cia mĩhianano iria Aisiraeli maathaathayagia. Na hau mbere ya mĩhianano ĩyo nĩhaarũngiĩ atongoria mĩrongo mũgwanja a Isiraeli, na Jaazania mũrũ wa Shafani aarĩ ũmwe wao. Na oothe maanyiitĩĩte tũnyũngũ twa gũcinĩra ũbaani, na ndoogo nĩyoimaga tũnyũngũinĩ tũu ĩkaambata na igũrũ. Agĩgĩthiĩ na mbere kũnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, nĩũrona maũndũ marĩa atongoria a andũ a Isiraeli mareeka na hitho, o mũndũ nyũmbainĩ yake ya gũthaathaĩria mĩhianano? Meĩraga atĩrĩ, ‘MWATHANI ndaratuona. MWATHANI nĩatiganĩirie bũrũri witũ.’ ” MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “No ũgũthiĩ na mbere kuona maũndũ mangĩ me magigi kũrĩ macio.” Agĩkĩndwara kĩhingoinĩ kĩa na rũgongo kĩa Hekaarũ ya MWATHANI, ngĩona atumia maikarĩĩte ho magĩcakaĩra Tamuzu. Akĩnjũũria atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, nĩwona ũguo? No ũkuona mangĩ me magigi kũrĩ macio.” Agĩcooka akĩndwara nja ya na thĩinĩ ya Hekaarũ ya Ngai. Na rĩĩrĩ, kĩhingoinĩ kĩa harĩa hatheru, gatagatĩ ga gĩtugĩ na kĩgongoona, haarĩ na arũme mĩgongo ĩrĩ na ataano mahuutatĩire harĩa hatheru ha Ngai, makaaroria moothiũ maao na mwena wa irathĩro, na nĩgũthaathaiya mathaathayagia riũa maroreete na kũrĩa rĩrathagĩra. Naake agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, nĩwona ũguo? Nĩ ũndũ mũniini andũ a Juda gwĩka maũndũ macio mooru na me magigi marĩa mareeka gũũkũ, nĩguo maiyũrie bũrũri na maũndũ ma gũtũmĩra hinya marĩrĩmbũre maraakara maakwa? Nĩkũnjikia manjikĩĩtie kaara o riitho thĩinĩ! Nĩ ũndũ ũcio nao nĩmegũcama marũrũ maakwa. Ndikũmacaaĩra o na kana ndĩmaiguĩre tha. O na mangĩanĩrĩra matũinĩ maakwa makĩhooya-rĩ, ndĩkũmathikĩrĩria.” Thuutha ũcio ngĩigua Ngai aanĩrĩra atĩrĩ, “Inyuĩ andũ a kũherithia itũũra kuhĩhĩriai, na mũndũ o mũndũ ooke anyiitĩĩte matharaita maake.” Na ihinda o rĩu hagĩũka andũ atandatũ moimĩĩte na kĩhingoinĩ kĩa na nja kĩa mwena wa rũgongo wa Hekaarũ na gũtirĩ ũtaanyiitĩĩte matharaita maake. Ningĩ hamwe na acio atandatũ, haarĩ na mũndũ ũngĩ wehumbĩĩte nguo cia gataani na aarĩ na indo cia kwandĩka. Mooka makĩrũũgama hau mbere ya kĩgongoona gĩa gĩcango. Thuutha ũcio ũtheri wa riiri wa Ngai wa Isiraeli ũkiuma harĩa waikaire igũrũ rĩa kĩũmbe kĩrĩa kĩrĩ na mathagu ũgĩthiĩ ũkĩrũũgama hau mũrangoinĩ wa Hekaarũ. MWATHANI agĩcooka agĩĩta mũndũ warĩ na nguo cia gataani na warĩ na indo cia kwandĩka akĩmwĩra atĩrĩ, “Tuĩkania itũũra rĩothe rĩa Jerusalemu wĩkĩre rũũri mathiithiinĩ ma andũ oothe arĩa maraakaragio nĩ maũndũ marĩa mooru me magigi marĩa meekagwo kuo.” Ngĩcooka ngĩigua Ngai eera andũ acio angĩ atĩrĩ, “Muumeei thuutha mũkĩũraganaga itũũrainĩ. Mũtigacaaĩre mũndũ o na kana mũringwo nĩ tha nĩ ũndũ wa mũndũ o na ũrĩkũ. Ũragaai athuuri, aanake, airĩĩtu, atumia, o na ciana. No mũtikaahuutie mũndũ o na ũmwe wa arĩa meekĩrĩĩtwo rũũri thiithiinĩ. Ambĩrĩriai gũũkũ Hekaarũinĩ yakwa.” Magĩkĩambĩrĩria na atongoria arĩa maarũngiĩ hau Hekaarũinĩ. Ngai agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩ mũthaahie Hekaarũ yakwa, mũiyũrie nja ciayo na ciimba. Ambĩrĩriai kũruta wĩra.” Hĩndĩ ĩyo magĩkĩambĩrĩria kũũraga andũ arĩa maarĩ thĩinĩ wa itũũra. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa njũragano yathiaga na mbere, ndaarĩ o kũu ndĩ o nyiiki. Ngĩkĩĩgũithia ndoreetie ũthiũ thĩ ngĩkaĩra MWATHANI ngiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai ũkũniina Aisiraeli arĩa oothe matigarĩĩte rĩrĩa ũraitũrũrĩra Jerusalemu maraakara maaku?” Naake akĩnjookeria atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli na a Juda nĩmeekĩĩte ũũru mũno. Nĩmaiyũrĩĩtie bũrũri na uiti wa thakame, narĩo itũũra rĩkaaga kĩhooto o kwaga. Nĩ ũndũ moigaga atĩrĩ, ‘MWATHANI nĩatiganĩirie bũrũri o na ningĩ MWATHANI ndoonaga.’ Niĩ na niĩ haakwa-rĩ, ndĩkũmacaaĩra o na kana ningwo nĩ tha. Ũrĩa meekaga andũ arĩa angĩ noguo na niĩ ngũmeeka.” Na rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa wehumbĩĩte nguo cia gataani na warĩ na indo cia kwandĩka agĩcooka, agĩcookia ũhoro akiuga atĩrĩ, “Nĩndahingia ũrĩa ũkũnjĩrĩĩte.” Na rĩĩrĩ, kĩonekiinĩ kĩu, ndarora ngĩona atĩ igũrũ rĩa kĩndũ kĩrĩa kĩahaanaga ta mũtambũrũko wa matu mairũ gĩatambarũkĩĩtio igũrũ rĩa mĩtwe ya ciũmbe iria irĩ mathagu, kwarĩ na kĩndũ kĩngĩ gĩatariĩ ta ihiga rĩa rangi wa mburuu, naguo mũhuanĩre wakĩo watariĩ ta gĩtĩ kĩa ũnene. Naake Ngai akĩĩra mũndũ ũrĩa wehumbĩĩte nguo ya gataani atĩrĩ, “Thiĩ gatagatĩ ka magũrũ marĩa marĩ rungu rwa ciũmbe iria irĩ mathagu, woe ngundi ya makara me na mwaki marĩa marĩ gatagatĩ ga ciũmbe icio irĩ mathagu, ũthiĩ ũmanyaagie itũũrainĩ.” Naake mũndũ ũcio agĩgĩthiĩ agĩtoonya kuo ndĩmwĩroreire. Ciũmbe icio irĩ mathagu ciarĩ na mwena wa na kĩanda wa Hekaarũ ya Ngai rĩrĩa mũndũ ũcio wehumbĩĩte nguo ya gataani atoonyire. Narĩo itu rĩaiyũire nja ĩrĩa ya na thĩinĩ. Naguo riiri wa MWATHANI ũgĩkĩambata uumĩĩte harĩ ciũmbe icio, ũkĩrũũgama mũromoinĩ wa Hekaarũ, nayo ĩkĩiyũrwo nĩ itu, nayo nja ĩyo ĩkĩiyũra ũtheri wa riiri wa MWATHANI. Na rĩĩrĩ, mũrurumo wa mathagu ma ciũmbe icio irĩ mathagu waiguĩkanaga nginya na kũu nja ya mwena wa nja. Waiguĩkanaga ũhaana ta mũgambo wa Ngai Mwene Hinya Wothe rĩrĩa ekũheana ũhoro. Na rĩrĩa aathire mũndũ ũcio wehumbĩĩte nguo ya gataani akĩmwĩra, “Oya makara ma mwaki marĩa marĩ gatagatĩ ka magũrũ marĩa marĩ gatagatĩ ga ciũmbe icio irĩ mathagu.” Mũndũ ũcio agĩthiĩ akĩrũũgama hakuhĩ na kũgũrũ kũmwe. Nakĩo kĩũmbe kĩmwe gĩacio gĩgĩtambũrũkia guoko gatagatĩinĩ gaacio, gĩkĩoya ngundi ya makara kuuma mwakiinĩ ũcio warĩ o hau gatagatĩ, gĩkĩmanengera mũndũ ũcio wehumbĩĩte nguo ya gataani. Naake mũndũ ũcio akĩoya makara macio akiumagara agĩĩthiĩra. Ciũmbe icio-rĩ, ciarĩ na mooko ta ma mũndũ rungu rwa ithagu o ithagu rĩacio. Na rĩĩrĩ, ciũmbe icio ciambĩrĩria gũthiĩ na mwena o ũrĩkũ, magũrũ macio maatwaranaga nacio matekwĩgata o na atĩa. Ningĩ na kũrĩa mũtwe warora no nakuo magũrũ maaroraga matekwĩgata magĩthiĩ. Mĩĩrĩ ya ciũmbe icio, mĩgongo yacio, mooko maacio, magũrũ maacio o na mathagu maacio maiyũire maitho guothe. Na nĩndeiguĩrĩire na matũ maya maakwa magũrũ macio makĩheeo rĩĩtwa magĩĩtwo “Magũrũ marĩa Mathiũrũrũkaga.” Na rĩĩrĩ, kĩũmbe o kĩũmbe kĩarĩ na moothiũ mana, ũthiũ wa mbere warĩ ta wa ndeegwa, wa keerĩ ta wa mũndũ, wa gatatũ ta wa mũrũũthi, na wa kana ta wa rwĩgĩ. Ciũmbe icio nocio ciũmbe iria irĩ muoyo iria ndooneete ndĩ o kũu rũũĩinĩ rwa Kebari. Na rĩĩrĩ, ciũmbe icio irĩ mathagu ikĩũmbũka na igũrũ nĩ geetha ithiĩ, magũrũ macio moombũkanagia nacio. Ningĩ hĩndĩ ĩrĩa ciũmbe icio irĩ mathagu ciatambũrũkia mathagu ithiĩ na igũrũ, magũrũ macio matiatigagwo thĩ, maatwaranaga o nacio. Ciũmbe icio ciarũũgama, namo magũrũ no kũrũũgama marũũgamaga; ciombũka namo magũrũ makoombũkania nacio. Gwekĩkaga ũguo nĩ ũndũ magũrũ macio maatongoragio nĩ ciũmbe icio irĩ mathagu. Thuutha ũcio riiri wa MWATHANI ũgĩkiuma hau mũrangoinĩ wa Hekaarũ ĩyo, ũgĩthiĩ ũkĩũmba igũrũ rĩa ciũmbe icio irĩ mathagu. Nacio ciũmbe icio irĩ mathagu igĩkũnjũra mathagu maacio ikĩũmbũka ikiuma thĩ ndĩciĩroreire, namo magũrũ magĩtwarana nacio. Nacio igĩthiĩ ikĩrũũgama mũromoinĩ wa kĩhingo kĩa mwena wa na irathĩro wa Hekaarũ ya MWATHANI na riiri wa MWATHANI warĩ o igũrũ rĩa ciũmbe icio irĩ mathagu. Icio nocio ciũmbe iria irĩ muoyo ndooneete irĩ rungu rwa Ngai wa Isiraeli o kũu rũũĩinĩ rwa Kebari, na ndaciona ngĩkĩmenya atĩ nocio ciũmbe iria irĩ mathagu. Kĩũmbe o kĩũmbe kĩarĩ na moothiũ mana, mathagu mana o na mooko mahaana ta ma mũndũ rungu wa mathagu maakĩo. Na rĩĩrĩ, moothiũ maacio maahaanaga o ta ũrĩa ndamooneete ndĩ kũu rũũĩinĩ rwa Kebari. Na kĩũmbe o kĩũmbe gĩathiaga kĩroreete mbere gĩtekwĩhũgũra. Na rĩĩrĩ, roho akĩnjoya na igũrũ akĩndwara kĩhingoinĩ kĩa mwena wa na irathĩro wa Hekaarũ ya Ngai, o kĩu kĩerekeire na irathĩro. Na hau mũrangoinĩ wa kĩhingo kĩu ngĩona arume mĩrongo ĩĩrĩ na ataano. Na rĩĩrĩ, Jaazania mũrũ wa Azuri na Pelatia mũrũ wa Benaia, atongoria eerĩ a rũũrĩrĩ, maarĩ thĩinĩ wao. Naake Ngai akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, aya nĩ andũ arĩa mabangaga mĩbango mĩũru na makaheana mootaari mahĩngĩcanu thĩinĩ wa itũũra rĩĩrĩ. Nĩ o moigaga atĩrĩĩrĩ, ‘Mahinda ti makinyu magwaka nyũmba. Itũũra rĩĩrĩ rĩgũtuĩka nyũngũ ya kũruga, na ithuĩ tũtuĩke nyama.’ Mũrũ wa mũndũ, nĩ ũndũ ũcio, marathĩre moohoro mooru!” Na niĩ ngĩkĩiyũrwo nĩ roho wa MWATHANI, naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Maarĩrie ũmeere atĩrĩ, MWATHANI aroiga ũũ: Nĩ inyuĩ nyũmba ya Isiraeli mwoiga ũguo? Niĩ mwene nĩnjũũĩ ngoro cianyu. Nĩmũiyũrĩĩtie itũũra rĩĩrĩ na ciimba cia andũ arĩa mũũragĩĩte na mũgatũma ciimba ciaragane njĩrainĩ. “Tondũ ũcio, niĩ MWATHANI Ngai ngũmwĩra atĩrĩ, “Itũũra rĩĩrĩ nĩrĩo nyũngũ ya kũruga na andũ arĩa mũũragĩĩte mũkamaaragania kũu njĩrainĩ nĩ o nyama. No rĩĩrĩ, nĩngũmũruta muume kuo. Na tondũ nĩmwĩtigĩrĩĩte rũhiũ rwa njora, nĩngũreka rũhiũ rwa njora rũmuomokere. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. Njooke ndĩmũrutũrũre itũũra ndĩmũneane mookoinĩ ma andũ a ndũũrĩrĩ na hingie matua marĩa ndĩmũtuĩrĩire. Mũkooragĩrwo mbaarainĩ mũrĩ o kũu bũrũriinĩ wa Isiraeli mũmenye atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI. Itũũra rĩĩrĩ rĩtigaatuĩka ta nyũngũ o na kana inyuĩ mũtuĩke ta nyama. Ngaamũherithĩria o kũu bũrũriinĩ wa Isiraeli. Inyuĩ na inyuĩ mũmenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa mwagararire mawatho maake na mũkĩaga gwathĩkĩra maathani maake rĩrĩa mwarũmĩrĩire mĩtugo ya ndũũrĩrĩ iria mũhakaine nacio.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ o ĩyo ndarathaga moohoro Pelatia mũrũ wa Benaia akĩringĩka agĩkua. Na niĩ ngĩkĩĩgũithia ndoreetie ũthiũ thĩ ngĩkaya ngiuga atĩrĩ, “Ũi MWATHANI Ngai! Kaĩ ũkũniina andũ a Isiraeli arĩa matigarĩĩte?” Naake MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, andũ arĩa maratũũra Jerusalemu nĩmaraaria ũhoro wanyu o na wa aariũ a thooguo, Aisiraeli arĩa mathaamĩĩtio, makoiga atĩ mũrĩ kũraaya mũno mũtingĩhota gũthaathaiya MWATHANI na atĩ MWATHANI nĩamaheete bũrũri ũcio.” Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI Ngai egũkiuga atĩrĩ, “Nĩ ma atĩ nĩndamatwarithirie magatũũre ndũũrĩrĩinĩ ng'eni na ngĩmahurunja mabũrũriinĩ ma kũraaya. No ningĩ nĩngoreetwo hamwe nao mabũrũriinĩ marĩa mathiĩte kwa ihinda. “Kĩmakinyĩrie ũrĩa niĩ MWATHANI Ngai nguuga. Atĩrĩĩrĩ, nĩngaamacookanĩrĩria ndĩmarute mabũrũriinĩ marĩa ndamahurunjĩĩte na ndĩmahe bũrũri wa Isiraeli. Na rĩrĩa magaacooka nĩmagaathengia mĩhianano yothe irĩ magigi ĩrĩa magaakora kuo. Niĩ na niĩ nĩngaamahe ngoro njerũ na ndĩmeekĩre roho mwerũ. Nĩngaaruta thĩinĩ wao ngoro iria nyũmũ o ta ihiga na ndĩmeekĩre ngoro njathĩki. Na nĩmagaacooka gwathĩkĩra mawatho maakwa na gũconokera maathani maakwa na mamahingagie. Magaatuĩka andũ aakwa na niĩ nduĩke Ngai wao. No arĩa meendeete gũthaathaiya ngai cia mĩhianano cia maheeni na irĩ magigi, acio nĩkũherithia ngaamaherithia nĩ ũndũ wa ũrĩa maaneeka. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” Thuutha ũcio ciũmbe icio irĩ mathagu ikĩambararia mathagu ikĩũmbũka, namo magũrũ magĩtwarana nacio. Naguo riiri wa Ngai wa Isiraeli waikarĩire o igũrũ rĩa ciũmbe icio. Riiri wa Ngai ũgĩkiuma kũu gatagatĩ ga itũũra ũgĩthiĩ ũkĩrũũgama kĩrĩma igũrũ kĩrĩa kĩrĩ mwena wa irathĩro wa itũũra. Kĩonekiinĩ kĩu, roho wa Ngai akĩnjoya akĩnjookia gatagatĩinĩ ka andũ arĩa maarĩ atahe o kũu Babilonia. Nakĩo kĩoneki kĩrĩa ndooneete gĩkĩbuĩria. Thuutha ũcio nĩndeerire andũ arĩa maarĩ atahe maũndũ moothe marĩa MWATHANI anyoneetie. MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, ũtũũranagia na andũ mbũramatũ. Andũ marĩ na maitho na mationaga, na marĩ na matũ na matiiguaga, nĩ tondũ nĩ rũũrĩrĩ rwa andũ aremi. “Mũrũ wa mũndũ, oha mĩrigo yaku o ta mũndũ ũrathaama na wambĩrĩrie rũgendo gũtaanatuka andũ magĩkuonaga. Reke andũ makuone ũgĩthaama uume mũciĩ ũgĩthiĩ kũndũ kũngĩ. No gũkorwo andũ acio nĩmekũmenya o na marĩ aremi. Oha mĩrigo o ta mũndũ ũrathaama mathaa ma mũthenya o magĩkuonaga, uumagare ũkuuĩĩte mĩrigo yaku o ta mũndũ ũroimagara oore mathaa ma kĩhwaĩinĩ. Reke makuone ũkiumagara. Tũrĩkia mwanya rũthingoinĩ uumĩre ho o magĩkuonaga. Reke andũ acio makuone ũkuuĩĩte mĩrigo yaku na ciande, uumagare gũgĩthiĩ kũgĩa mairia, wĩhumbĩĩte maitho nĩguo ndũkoone kũrĩa ũrathiĩra, nĩ gũkorwo nĩngũtuĩte rũũri harĩ nyũmba ya Isiraeli.” Niĩ na niĩ ngĩĩka o ũrĩa ndeerĩĩtwo. Ngĩkĩoha mĩrigo mathaa ma mũthenya o ta mũndũ ũrehaarĩria kũũra na gũgĩthiĩ kũgĩa mairia ngĩtũrĩkia rũthingo na mooko maakwa ngiumĩra ho nguuĩĩte mĩrigo yakwa na ciande o andũ oothe meĩndoreire. Na hĩndĩ ĩyo kwarĩ na gatuma. Rũũciinĩ rũũrũ rũngĩ MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, githĩ andũ a Isiraeli, o andũ acio aremi, matirakũũririe atĩrĩ, ‘Nĩ atĩa ũreeka rĩu?’ Kĩmeere atĩrĩ, MWATHANI Ngai aroiga atĩ ĩyo nĩ ndũmĩrĩri harĩ mũnene wa Jerusalemu na harĩ andũ oothe a Isiraeli arĩa matũũraga kuo. Nĩ rũũri harĩ inyuĩ. O ũguo ndĩreekire noguo mageekwo. Magaatahwo matwarwo bũrũri mũgeni marĩ ngombo. Mũnene ũrĩa wathanaga agaakuua indo ciake na ciande kũrĩ nduma oorĩre mwanyainĩ ũrĩa magaakorwo matũrĩkĩĩtie rũthingoinĩ. Agaathiĩ ehumbĩĩte maitho ndakoone kũrĩa aratuĩkanĩria. No rĩĩrĩ, nĩngaamwarĩra mũtego naake anyiitwo nĩguo. Njooke ndĩmũtwarithie itũũra rĩa Babiloni, no ndakoona itũũra rĩu, o na gũtuĩka nokuo agaakuĩra. Andũ oothe arĩa maamũteithagĩrĩria, arĩa maamũtaaraga na thigari iria ciamũrangagĩra, ngaamanyaagia kũndũ guothe, na njooke ndĩmoime thuutha na rũhiũ rwa njora, ngĩmooragaga. “Ndamahurunjĩra ndũũrĩrĩinĩ na ndamanyaagia mabũrũriinĩ mageni nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. No rĩĩrĩ, nĩngaareka andũ aniini mahonoke mbaara, ng'aragu o na mĩrimũ. Magaatigara nĩ geetha makoimbũragĩra ndũũrĩrĩ maũndũ moothe mooru na me magigi marĩa maneeka, nĩ geetha nacio ndũũrĩrĩ imenye atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rĩa irio na ũnyue maaĩ ũkĩinainaga nĩgwĩtigĩra; wĩre andũ a bũrũri atĩ MWATHANI Ngai areera atũũri a Jerusalemu arĩa marĩ bũrũriinĩ wa Isiraeli ũũ: makaarĩaga irio mehũũgĩĩte mũno na manyuage maaĩ makuĩte ngoro nĩ tondũ kĩrĩa gĩothe kĩrĩ bũrũri wao nĩgĩgaathuthangwo nĩ gũkorwo andũ oothe arĩa matũũraga kuo meekaga o maũndũ ma gũtũmĩra hinya. Matũũra marĩa rĩu marĩ na andũ aingĩ maratũũra kuo nĩmakaaharaganio, naguo bũrũri ũtigwo maganjo; na hĩndĩ ĩyo nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, nĩũũĩ ũrĩa thimo ĩno ĩtemaga bũrũri wa Isiraeli ĩmenyithagia, ‘Mahinda no kũhĩtũka marahĩtũka, nacio cioneki no gũtuĩka iratuĩka cia tũhũ?’ Thiĩ ũmeere atĩ MWATHANI Ngai aroiga atĩ nĩekwagithia thimo ĩyo kĩene na ndĩgaacooka gũtũmĩrwo thĩinĩ wa Isiraeli rĩngĩ. Na ũcooke ũmeere atĩ mahinda nĩmarooka na me hakuhĩ, na kĩoneki o gĩothe nĩgĩkũhinga. “Rũũrĩrĩinĩ ruothe rwa Isiraeli gũtigaacooka kũiguuo cioneki cia maheeni o na kana ũrathi wa mathaara. Nĩ gũkorwo niĩ MWATHANI njaragia, na ndaaria ngahingia ũrĩa njugĩĩte itakũwetereria. Nĩ gũkorwo ũndũ ũrĩa njarĩĩtie nĩngũũhingia o matukũinĩ maanyu, inyuĩ rũũrĩrĩ rũũrũ rũremi. Nĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe woiga ũguo.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ! Tarora! Andũ a Isiraeli maroiga atĩrĩ, ‘Cioneki iria mũndũ ũyũ arona ikaahinga tene, naguo ũrathi ũrĩa araratha ũkaahinga matukũ maingĩ mathira!’ No meere atĩrĩ, ‘MWATHANI Mwene Hinya Wothe aroiga atĩ gũtirĩ mũgambo wake ũgũcooka gwĩtererio; mũgambo o wothe ũrĩa aarĩĩtie nĩũkũhingio. Ũguo nĩguo MWATHANI Ngai oiga.’ ” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rathĩra athuuri a Isiraeli arĩa anabii; marathĩre na wĩre acio marathaga o moohoro ma kuuma ngoro ciao mathikĩrĩrie ciugo cia MWATHANI.” Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI Ngai ekuuga ũũ: “Anabii arĩa irimũ, o arĩa marũmagĩrĩra mwĩĩro wa ngoro ciao, na matirĩ ũndũ maguũrĩirio, kaĩ marĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Andũ aya a Isiraeli, anabii acio aanyu mahaana o ta mbwe itũũraga maganjoinĩ. Atĩrĩĩrĩ, mũticookereirie kana mũgathinga mĩanya kũrĩa rũthingo rũmomokeete o na kana mũkarigiicĩria nyũmba ya Isiraeli na rũthingo nĩguo mũkaahota gwĩtiiria mbaara mũthenya wa MWATHANI wakinya. Atĩrĩĩrĩ, cioneki ciao nĩ cia tũhũ o na moorathi maao no ma maheeni. Anabii acio mamwĩraga MWATHANI aroiga, o rĩrĩa atarĩ MWATHANI ũmatũmĩĩte, na makeehoka atĩ ciugo ciao nĩikũhinga! Ndĩrakĩmeera atĩrĩ: cioneki cianyu-rĩ, githĩ ti cia tũhũ? Moorathi maanyu-rĩ, o namo githĩ to ma maheeni o na gũtuĩka muugaga atĩ nĩ ciugo cia MWATHANI, o rĩrĩa niĩ itaarĩĩtie?” MWATHANI Mwene Hinya Wothe egũkiuga ũũ: “Tondũ nĩmũheanĩĩte ciugo cia maheeni na mũkaheana cioneki cia maheeni, o na niĩ nĩngũmũgarũrũka. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. Guoko gwakwa nĩgũgũũkĩrĩra anabii acio moonaga cioneki cia maheeni o na makaratha moohoro ma maheeni. Matigaacooka gũciirĩra andũ a Isiraeli; marĩĩtwa maao nĩgũthario megũthario kuuma marĩĩtwainĩ ma Aisiraeli, na ningĩ matigaikia bũrũri wa Isiraeli kũgũrũ. Na inyuĩ nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe. “Nĩmahĩtithĩĩtie andũ aakwa na kũmeera atĩ kũrĩ thaayũ na thaayũ ũcio ndũrĩ kuo. Na ningĩ mũndũ aaka rũthingo mookaga makarũhaka coka. Anabii acio meekaga ũguo meere atĩ, rũthingo rũu nĩrũkũmomoka. Gũgũũka mbura ya kĩboboto ĩrĩ na mbembe ndungu ĩreehanĩĩte na rũhuuho rũnene ĩhũũre rũthingo rũu. Rũthingo rwomoka-rĩ, andũ makooria kũraarĩ na bata ũrĩkũ wa kũrũhaka coka.” Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI Ngai egũkiuga ũũ: “Ndĩ na marũrũ maingĩ mũno nĩngaareehithia rũhuuho rũnene rũrĩ na mbura ya mbembe ya kĩboboto momore rũthingo rũu. Rũthingo rũu mahakĩĩte coka-rĩ, ngarũharagania rũgũe thĩ o nginya mũthingi waruo ũthikũranio. Rũkĩmomoka rũkaamũgũĩra rũmũũrage inyuothe. Inyuĩ na inyuĩ nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Rũthingo o ũndũ ũmwe na arĩa maarũhakire coka nĩmagaakorererwo nĩ maraakara maakwa. Ngaacooka ndĩmwĩre atĩrĩ: rũthingo o ũndũ ũmwe na arĩa maarũhakire coka rĩu matirĩ ho. Acio maarũhakire coka nĩ anabii arĩa maarathagĩra Jerusalemu na makoona cioneki cia atĩ Jerusalemu kwarĩ na thaayũ o rĩrĩa gũtaarĩ.” Nĩ MWATHANI Ngai woiga ũguo. MWATHANI agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rĩu hũgũkĩra atumia a rũũrĩrĩ rwanyu arĩa marathaga moohoro na mwĩĩro wa ngoro. Marathĩre ũmeere MWATHANI Ngai ekuuga ũũ: kaĩ atumia arĩa matũmaga ithitũ cia gwĩkĩrwo marũngoinĩ moothe ma mooko o na magathondeka itambaya ndaihu cia kũhumbĩra mĩtwe ya andũ nĩ geetha magwatie andũ marĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Mũgwĩciiria mwagwatia andũ aakwa nĩmũgwĩteithia inyuĩ eene? Nĩmũnjambithĩĩtie mbere ya andũ aakwa mũgĩĩcarĩria o ngundi ya mbaarĩ na tũmĩgate o tũniini. Mũũragithagia arĩa mataagĩrĩirwo nĩkũũragwo na mũkahonokia arĩa mataagĩrĩirwo nĩgũtũũra. Mũheenagĩrĩria andũ aakwa, nao makamwĩtĩkia.” Nĩkĩo MWATHANI Ngai ekuuga ũũ: “nĩthũũrĩĩte ithitũ icio cianyu iria mũtegaga andũ nacio o ta ũrĩa nyoni itegagwo. Ngũcituanga, ndĩcithengie marũngoinĩ ma njara cianyu na ndekererie andũ acio mũgwatĩĩtie o ta ũrĩa nyoni irekagĩrĩrio. Ningĩ ngũtembũranga itambaya icio cianyu, na ndute andũ aakwa mookoinĩ maanyu na mũtigaacooka kũmagwatia hĩndĩ ĩngĩ. Na nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Na maheeni maanyu nĩmũũragĩĩte ngoro cia andũ arĩa athingu o acio niĩ itehaarĩirie kũũnũha. Ningĩ nĩmũgirĩrĩirie andũ arĩa aaganu matigaatigane na waganu wao mahonokie mĩoyo yao. Kwoguo mũtigaacooka kuona cioneki icio cia maheeni o na kana mũcooke kũratha moohoro macio ma maheeni. Niĩ na niĩ nĩngaathara andũ aakwa ndĩmarute mookoinĩ maanyu na nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Thuutha ũcio athuuri amwe a Isiraeli magĩũka kũrĩ niĩ magĩikara o hau ndaarĩ. Naake MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, andũ aya-rĩ, mehoceetie o mĩhiananoinĩ yao na maigĩĩte indo cia kũmahĩtithia o mbere ya maitho maao. Ũgwĩciiria nĩmbataire kũhooywo kĩrĩra nĩ o? “Kwoguo maarĩrie ũmeere atĩ niĩ MWATHANI Ngai nguuga atĩ, mũndũ o wothe Mũisiraeli wĩhoceetie mĩhiananoinĩ na ũigĩĩte indo cia kũmũhĩtithia o maithoinĩ maake na agacooka gũũka kũhooya kĩrĩra harĩ mũnabii, nĩ niĩ, o niĩ MWATHANI, ngũmũcookeria ũhoro. Ngũmũcookeria kũringana na ũrĩa mĩhianano yake ĩrĩ mĩingĩ. Ngwĩka ũguo nĩ geetha nyone ũrĩa ingĩcookia harĩ niĩ ngoro cia Aisiraeli oothe arĩa mahĩtithĩĩtio nĩ mĩhianano ĩyo yao. “Nĩ ũndũ ũcio, arĩria andũ a Isiraeli ũmeere ũrĩa niĩ MWATHANI Ngai ndĩroiga: Garũrũkaai na mũhutaatĩre mĩhianano ĩyo yanyu na mũthengie indo icio cia kũmũhĩtithia hau maithoinĩ maanyu. “Mũisiraeli o wothe kana mũrũũrĩrĩ o wothe ũthaamĩire bũrũri wa Isiraeli, ũraihanĩrĩire na niĩ na ũthaathayagia mĩhianano, ningĩ ũigĩĩte indo cia kũmũhĩtithia o maithoinĩ maake, agacooka agathiĩ kũrĩ mũnabii kũhooya ũhoro wakwa-rĩ, nĩ niĩ MWATHANI, o niĩ mwene, ngũmũhe icookio rĩake. Ngaahũgũkĩra mũndũ ũcio ndũme andũ merutage naake na ndĩmũthengie oime harĩ andũ aakwa, na inyuĩ nĩmũkaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Mũnabii angĩkĩheeneka aarie ndeto ciakwa, niĩ MWATHANI nĩ niĩ ngũkorwo ndĩmũheenereirie; ngaamũtambũrũkĩria guoko gwakwa ndĩmũniine oime thĩinĩ wa andũ aakwa a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, mũnabii na mũndũ ũcio ũgũthiĩte kũhooya kĩrĩra makaaherithio o ũndũ ũmwe. Ngwĩka ũguo nĩguo ndigĩrĩrie Aisiraeli matige gũtigana na niĩ na matige gwĩthaahia na meehia maao, nĩ geetha matuĩke andũ aakwa na niĩ nduĩke Ngai wao. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” Ningĩ MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, bũrũri ũngĩĩhĩtĩria, wage kũnjĩĩhoka, nĩngaũhũũra, ndĩũime irio na ndĩũtũmĩre ng'aragu o na niine andũ na mahiũ bũrũriinĩ ũcio. Na rĩĩrĩ, Noa, Danieli, na Ayubu, o atatũ, o na mangĩkorwo kuo, o na marĩ athingu ũguo, no mahonokirie mĩoyo yao iiki. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga. “Ningĩ ingĩtũma nyamũ ndĩani bũrũri ũcio, nacio ciũtharĩkĩre na ciũikarie na ihooru, andũ maremwo nĩgũcooka kũgeraga kuo nĩ ũndũ wa gũciĩtigĩra-rĩ, andũ acio atatũ o na mangĩkorwo marĩ kuo matingĩhota kũhonokia aanake kana airĩĩtu aao. No o oiki mangĩhota kwĩhonokia na bũrũri ũtigwo ũkirĩĩte ihooru o ũguo. Niĩ MWATHANI Ngai, o niĩ ndũũraga muoyo, nĩ niĩ ndoiga ũguo. “Ningĩ ingĩtũma mbaara bũrũriinĩ ũcio, njuge mbaara ĩhunje bũrũriinĩ o na niine andũ na mahiũ, niĩ MWATHANI Ngai, o niĩ ndũũraga muoyo, nguuga atĩ o na andũ acio atatũ mangĩkorwo kuo, matingĩhonokia aanake kana airĩĩtu aao. No o oiki mangĩĩhonokia. “Ingĩtũma mũthiro bũrũriinĩ ũcio, na ndĩũikũrũkĩrie marũrũ na kũgĩe ikuũ nyingĩ, njũrage andũ na mahiũ, o na Noa, Danieli, na Ayubu mangĩkorwo kuo, niĩ MWATHANI Ngai, o niĩ ndũũraga muoyo, nguuga atĩ, matingĩhonokia aanake na airĩĩtu aao; na ũthingu wao, mangĩhonokia o mĩoyo yao iiki. “Niĩ MWATHANI Ngai nguuga atĩ nĩngũtũma anjaama aakwa arĩa ana ooru mũno, nao nĩ o mbaara, ng'aragu, nyamũ ndĩani, na mũrimũ kũu Jerusalemu. Na nĩngwananga andũ na nyamũ! O na kũrĩ ũguo-rĩ, kũngĩoneka aanake na airĩĩtu megũtigara kuo nĩmekũhonokio. Moima kuo mamũkora, muona mĩtũũrĩre yao na ciĩko ciao nĩmũgũthirwo nĩ kĩeha, mwaririkana ũũru ũrĩa ndeehithĩirie Jerusalemu na ũguo nĩ ta kuuga maũndũ moothe njĩkĩĩte kuo. Nĩmekũmũũmĩrĩria mũthirwo nĩ kĩeha muona mĩtũũrĩre yao o na mĩikarĩre yao na nĩmũkũmenya atĩ ndiĩkĩĩte maũndũ macio moothe njĩkĩĩte kuo itarĩ na gĩtũmi.” Nĩ MWATHANI Ngai woiga ũguo. MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, mũtĩ wa mũthabibũ-rĩ, ũkĩrĩĩte mĩtĩ ĩrĩa ĩngĩ nakĩ? Rũhonge rwa mũthabibũ-rĩ, nĩ kĩĩ harĩ mĩtĩ ĩrĩa ĩngĩ ya mũtitũ? Nĩwoyagwo ũthondeke kĩndũ kĩa bata? Nĩũthondekagwo higĩ cia gũcuuria indo? Wega waguo no gũikio mwakiinĩ ũtuĩke rũkũ! Ningĩ-rĩ, wahĩa mĩthia yerĩ na gatagatĩ gũcure-rĩ, no ũgĩtũmĩrwo gũthondeka kĩndũ kĩngĩ? Akorwo rĩrĩa uuma mũgima ũtanahĩa, ndũngĩthondekire kĩndũ-rĩ, warĩĩkia kũhĩa na watuĩka mũhu, nĩrĩo ũgũkĩgĩa bata?” Nĩ ũndũ ũcio MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Andũ arĩa matũũraga Jerusalemu ngũmeeka o ta ũrĩa ndeeka mũtĩ ũcio wa mũthabibũ uuma mũtitũinĩ no ndaũikia mwakiinĩ watuĩka rũkũ. Nĩngũmahũgũkĩra na megũkĩũrĩra mwaki ũmwe matoonye mwakiinĩ ũngĩ, naguo ũmacine. Inyuĩ na inyuĩ nĩmũrĩmenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI rĩrĩa muona ndamahũgũkĩra. Hĩndĩ ĩyo ndĩrĩtiga bũrũri ũyũ ũrĩ maganjo nĩ gũkorwo andũ aakuo nĩmeekĩĩte maũndũ ma kwaga kũnjĩĩhoka.” Ũguo nĩguo MWATHANI Ngai oiga. Ningĩ MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, menyithia Jerusalemu maũndũ maarĩo me magigi. Rĩĩre MWATHANI Ngai ekuuga atĩ woimĩĩte na waciarĩirwo bũrũri wa Kanaani. Thooguo aarĩ Mũamori, maitũguo naake aarĩ Mũhiti. Ningĩ waciarwo o ũguo, mũthenya ũcio, gũtiarĩ mũndũ wa gũtinia rũrĩra kana wa gũgũthambia na maaĩ ũthere; wa gũkũhaka cumbĩ kana wa gũkũhumba nguo. Gũtirĩ mũndũ wa kũiguĩrĩire tha agwĩke ũndũ o na ũmwe wa macio. Mũthenya ũcio waciarirwo wateanirio na kũu gĩthakainĩ tondũ nĩwagĩirwo kĩene. “Na rĩrĩa ndahĩtũkĩire hau warĩ, ngĩona ũkĩĩgaragaria thĩinĩ wa thakame ĩyo yaku. Ningĩ o na ũiyũirwo nĩ thakame ũguo-rĩ, ndiagũtiganĩirie atĩ nĩguo ũkue. Nĩndatũmire ũkũre ta mũmera ũrĩ na hinya mũno. Nĩwakũrire ũgĩtuĩka mũirĩĩtu mũgima, ũkiumia nyondo o na ũgĩkũria njuĩrĩ, no warĩ o njaga, ndwehumbĩĩte kĩndũ. “Rĩrĩa ndahĩtũkĩire harĩ we riita rĩa keerĩ, ngĩona atĩ nĩwakinyĩĩtie ihinda rĩa kwendwo. Ngĩgĩkũhumba njaga ĩyo yaku na nguo yakwa. Tũgĩthondeka kĩrĩĩkanĩro nawe kĩa ũhiki na tũkĩiguana. Nawe ũgĩtuĩka wakwa.” Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Ngai ndoiga. “Thuutha wa ũguo ngĩoya maaĩ ngĩgũthambia thakame ĩyo yaku na ngĩkũhaka maguta ma mĩtamaiyũ. Ngĩcooka ngĩkũhumba nguo ng'emie mũno na iraatũ cia ngoothi iria thaka mũno. Ngĩcooka ngĩkũhumba nguo ya mbaamba thaka mũno o na nguo ya hariiri. Ningĩ ngĩgwĩkĩra mathaga: ngĩgwĩkĩra bangiri mooko na mĩgathĩ ngingo. Ngĩkũhe gĩcũhĩ kĩa iniũrũ na mindo cia matũ na kĩraũni gĩthaka mũno mũtwe. Ngĩkũgemia na thahabu na betha; nguo ciaku cia mbaamba ciarĩ iria cia goro mũno na ng'emie mũno na iria ingĩ ciarĩ cia hariiri. Warĩaga irio ithondekeetwo na mũtu ũrĩa mwega mũno, na ũkarĩa ũũkĩ na maguta. Ũgĩgĩtuĩka mũtumia kĩrorerwa o nginya ũgĩtuĩka kwini. Ũgĩkĩgĩa igweta mabũrũri moothe nĩ ũndũ wa ũrĩa warĩ mũthaka. No nĩ niĩ ndakũgemeetie ũguo. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga. “No rĩĩrĩ, nĩwetĩiire nĩ ũndũ wa ũthaka ũcio waku o na igweta rĩu rĩaku. Ũgĩkĩambĩrĩria kũhũũra ũmaraaya na mũndũ o wothe mwĩhĩtũkĩri. Ũgĩkĩoya nguo imwe ciaku iria thaka, ũkĩgemia nacio nyũmba ciaku cia gũthaathaĩria na ũgĩcitũmĩra kũhũũra ũmaraaya nacio. Ũndũ ta ũcio ndũrĩ woneka, na ndũkooneka rĩngĩ. Ningĩ ũkĩoya mathaga marĩa ndakũgemeetie namo ma thahabu na ma betha, ũgĩthondeka namo mĩhianano ya arũme na ũgĩthiĩ gũkoma nayo. Ũgĩcooka ũkĩoya nguo iria cia goro ũkĩhumbĩra mĩhianano ĩyo, o na ũkĩoya maguta ma mĩtamaiyũ na ũbaani iria ndakũheete, ũgĩcicinĩra mbere ya mĩhianano ĩyo. O na irio iria ndakũheete, na ndakũheaga mũtu ũrĩa mũhinyu na ũũkĩ na maguta, ũgĩciiga o hau mbere ya mĩhianano ĩyo irĩ igongoona. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga. “Ningĩ ũkĩoya aanake na airĩĩtu arĩa wanjiarĩire ũkĩmaheana kũrĩ mĩhianano ĩyo matuĩke igongoona. Kaĩ ũmaraaya waku ũkĩrĩ mũniini, nĩ gũkorwo o na nĩwoire ciana ciakwa cia aanake na cia airĩĩtu ũgĩcithĩnjĩra mbere ya mĩhianano ĩyo ituĩke igongoona? Mĩikarĩreinĩ ĩyo yaku yothe ya ũmaraaya na waganu-rĩ, ũrĩ waririkana rĩrĩa warĩ mũnyiinyi o rĩrĩa warĩ njaga na wegaragaragia thakameinĩ yaku?” MWATHANI Mwene Hinya Wothe egũkiuga atĩrĩ, “Kaĩ ũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Kaĩ ũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Thuutha wa waganu waku wothe, nĩweyakĩire igongoona na ũkĩyakĩra kũndũ gũtũũgĩru ihaaroinĩ ciothe. Ningĩ macemanĩrioinĩ moothe ma barabara nĩweyakĩire kũndũ gũtũũgĩru, ũkĩhaka ũthaka waku ndooro, na ũgaturamagĩra na ũgakomagwo nawe nĩ mũndũ o wothe ũrehĩtũkĩra; ũmaraaya ũcio waku ũgagĩtororia. Wahũũrire ũmaraaya na andũ a Misiri arĩa ũtũire ũhakaine nao, na nĩ andũ akorokeri atumia mũno. Ũtororeetie ũguo nĩ geetha ũthirĩkie ndaakare. “Kwoguo ngĩgũtambũrũkĩria guoko ngũherithie. Nĩndanyiihanyiihirie irio ciaku, na ngĩkũneana kũrĩ arĩa magũthũire, nao nĩ o airĩĩtu a Afilisiti arĩa mairĩĩtio ngoro nĩ mĩikarĩre yaku ya waganu. “Na tondũ ndwanyootokeete nĩwathiire kũhũũra ũmaraaya na Asiria na ndwanyootokire. Nĩ ma atĩ wahũũrire ũmaraaya na ndwanyootokire. Wacookire ũkĩhũũra maraaya na ahũũri mbiacara a bũrũri wa Babilonia, no o na o matiigana gũkũnyootora. “Kaĩ ngoro yaku nĩ nyũngũtũki-ĩ! Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Ngai ndĩrakwĩra nĩ gũkorwo nĩwĩkĩĩte maũndũ moothe marĩa mũndũ wa nja ũrĩa ũtanyootokaga ũmaraaya eekaga. Nĩweyakĩire igongoona ituriinĩ ciothe cia njĩra na ũgĩaka kũndũ gũtũũgĩru ihaaroinĩ ciothe. Na nĩ ũndũ wa kũnyarara mbeeca, ũgĩĩkũũrana na maraaya marĩa mangĩ. Wee, mũndũ wa nja ũyũ mũmaraaya, wee ũkomaga na ageni handũ ha mũthuuriguo! Atĩrĩĩrĩ, maraaya moothe nĩkũheeo maheagwo mbeeca, nowe nĩ we ũgũraga anyaanya aaku oothe, ũkamahaka mooke kũrĩ we moimĩĩte mĩena yothe ũkome nao. Gũtirĩ mũndũ wa nja ũhũũraga maraaya ta we: wee nĩ we ũheanaga mũcaara no ti kũheeo ũheagwo mbeeca. Ũguo nĩwekũũranĩre na maraaya marĩa mangĩ.” Kwoguo wee Jerusalemu mũndũ wa nja ũyũ mwaganu, gĩthikĩrĩrie ũhoro wa MWATHANI! Niĩ MWATHANI Ngai nguuga atĩrĩ, “Nĩwanĩkire ũtharia waku na ũkĩonania njaga yaku rĩrĩa watharagia na anyaanya aaku, na mĩhianano yaku; o na rĩrĩa waitaga thakame ya ciana ciaku iria warutire magongoona kũrĩ mĩhianano ĩyo. Kwoguo nĩngoonania anyaanya aaku, arĩa wendeete o na arĩa wathũire, na ngaamongania moime mĩena yothe makũhũũre. Nĩngaakũruta nguo mbere yao na oothe nĩmakoona njaga yaku. Ningĩ ngaagũtuĩra o ta ũrĩa andũ a nja arĩa atharia na ooragani matuagĩrwo. Ndĩ na maraakara na ũiru mũingĩ, ngaakũhũũra uure thakame. Ngaakũnenganĩra mookoinĩ maao, nao matharũrie igongoona ciaku na mamomore kũndũ gwaku kũrĩa ũhũũragĩra ũmaraaya na ũgathaathaĩria mĩhianano. Macooke makũrute nguo na mathaga maaku magũtige ũrĩ o ũguo njaga. “Macooke makũũnganĩrie andũ makũhũũre na mahiga, na magũtemenge na hiũ ciao cia njora. Andũ acio nĩmagaacina nyũmba ciaku na magũciirithie wĩroreirwo nĩ andũ a nja aingĩ. Na niĩ nĩngaatũma ũtigane na ũmaraaya waku o na ndũme ndũgaacooke kũgũra anyaanya aaku. “Ũguo nĩguo ngaatũma maraakara maakwa mahoorere o na ũiru wakwa ũthire. Nĩngaahoorera na ndigaacooka kũraakara rĩngĩ. Tondũ nĩwagire kũririkana ũrĩa ndaagũteithĩrĩirie rĩrĩa warĩ mwĩthĩ, na ũgĩĩthirĩkia na maũndũ macio moothe-rĩ, na niĩ nĩngũcookereirie maũũru macio moothe. Ndũgaacooka kuongerera waganu igũrũ rĩa maũndũ me magigi marĩa ũtũire wĩkaga. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Ngai ndoiga. “Nĩ ũndũ ũcio arĩa oothe mooĩ kuuna thimo marĩheanaga thimo makoiga: ‘Mwana wa mũirĩĩtu atũkagia nyina.’ Wee-rĩ, ũtũkĩĩtie o maitũguo. Maitũguo nĩamenire mũthuuriwe o na ciana ciake. Wee-rĩ, ũtũkĩĩtie aarĩ a maitũguo. Aarĩ a maitũguo nĩkũmena maamenire athuuri o na ciana ciao. Maitũguo aarĩ mũtũmia Mũhiti, naake thooguo aarĩ Mũamori. “Mwarĩ wa maitũguo ũrĩa mũkũrũ nĩ Samaria, naake hamwe na airĩĩtu aake matũũraga na mwena waku wa na rũgongo. Mwarĩ wa maitũguo ũrĩa mũnyiinyi kũrĩ we nĩ Sodomu. Naake e na airĩĩtu aake matũũraga na mwena waku wa na kĩanda. Wee-rĩ, ndwaiganirwo nĩkũrũmĩrĩra waganu wao o na kana gwĩka ũmaramari wao. Thuutha wa ihinda iniini nĩwatororeetie mĩthiĩreinĩ yaku yothe ũkamakĩra. “Niĩ MWATHANI Ngai, o niĩ ndũũraga muoyo-rĩ, nguuga atĩ mwarĩ wa maitũguo Sodomu kana airĩĩtu aake matianeeka ta ũrĩa wee na aarĩ aaku mwĩkĩĩte. Mahĩtia ma mwarĩ wa maitũguo Sodomu na airĩĩtu aake maarĩ gwĩtĩĩa, gũkoroka na kũmaramara. Ningĩ matiigana gũteithĩrĩria athĩĩni na arĩa matarĩ na hinya. Meetĩĩire na magĩĩka maũndũ ma gĩconoko mbere yakwa na niĩ ngĩmaherithia ta ũrĩa ndoonire kwagĩrĩire. Na rĩĩrĩ, Samaria ndeekire o na nuthu ya waganu waku. Wee-rĩ, nĩkuongerera wathiaga ũkĩongagĩrĩra waganu waku. Aamwarĩ wa maitũguo moonekaga marĩ athingu maaringanio nawe. Na rĩu nĩũkuuĩĩte gĩconoko kĩrĩa ũthengeirie aarĩ a maitũguo, nĩ gũkorwo nĩũgĩtororeetie ũgeeka maũndũ ma waganu kũmakĩra, o magakĩoneka marĩ athingu gũgũkĩra. Gĩconoke na wamũkĩre gĩconoko gĩaku nĩ amu nĩũtũmĩĩte aarĩ a maitũguo moonwo marĩ athingathingu gũgũkĩra.” MWATHANI arakĩĩra Jerusalemu atĩrĩ, “Nĩngaatũma Sodomu na airĩĩtu aake magaacĩre rĩngĩ; o na ndũme Samaria na airĩĩtu aake o nao magaacĩre rĩngĩ. Hĩndĩ ĩyo o nawe no ngaatũma ũgaacĩre o ta o, nĩguo ngũconore ũigue thoni nĩ ũndũ wa maũndũ moothe marĩa waneeka ũkĩgwatanĩra nao. Aarĩ a maitũguo Sodomu na airĩĩtu aake na Samaria na airĩĩtu aake, nĩmakaagaacĩra rĩngĩ. Hĩndĩ ĩyo o nawe ũrĩ hamwe na airĩĩtu aaku nĩũkaagaacĩra rĩngĩ. Githĩ ndwathekagĩrĩra Sodomu mahinda marĩa waiyũirwo nĩ mwĩtĩĩo, rĩrĩa ũmaramari waku ũtaamenyekeete wega? Rĩu-rĩ, ũtuĩkĩĩte o taake, kĩndũ gĩa gũthekererwo nĩ airĩĩtu a Edomu na andũ arĩa oothe mamarigicĩirie, o na nĩ airĩĩtu Afilisiti arĩa makũmeneete na magũthiũrũrũkĩirie na mĩena yothe. No mũhaka ũkĩherithio nĩ ũndũ wa meehia na maũndũ macio maaku me magigi na ma waganu.” Nĩ MWATHANI woiga ũguo. MWATHANI Ngai ekuuga ũũ: “Ngũgwĩka o ta ũrĩa nawe wĩkĩĩte. Nĩũthaahĩĩtie mwĩhĩtwa waku o na ũgathũũkia kĩrĩĩkanĩro giitũ nawe. No o na kũrĩ ũguo-rĩ, nĩngaaririkana kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndarĩĩkanĩire nawe rĩrĩa warĩ mwĩthĩ, na nĩngaathondeka nawe kĩrĩĩkanĩro gĩa gũtũũra tene na tene. Nĩũkaaririkana mĩthiĩre yaku ya tene na ũconoke rĩrĩa ngaagũcookeria mwarĩ wa maitũguo ũrĩa mũkũrũ na ũrĩa mũnyiinyi matuĩke ta aarĩ aaku, o na gũtuĩka ũndũ ũcio ndwarĩ kĩrĩĩkanĩroinĩ giitũ nawe. Nĩngeerũhia kĩrĩĩkanĩro giitũ nawe, na nĩũkaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. Niĩ-rĩ, nĩngaakuohera maũũru moothe marĩa waneka. Wee nawe ũkaamaririkanaga ũgaconoka, na ndũgaacooka gũtumũra kanua rĩngĩ nĩ ũrĩa ũhereete.” Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga. O rĩngĩ MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, arĩria andũ a Isiraeli na ngerekano uuge: MWATHANI Ngai ekuuga ũũ: Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ na rwĩgĩ rũmwe rũnene mũno rwarĩ na mathagu manene na njoya nene na thaka mũno cia marangi mwanya mwanya. Rwĩgĩ rũu nĩrwathire irĩmainĩ cia Lebanoni na rũgĩtua gathuuna ka mũtarakwa. Rũgĩcooka rũkĩoya gathuuna kau ka mũcacaana rũgĩgatwara bũrũri wa ahũũri mbiacara. Rũgĩkaiga o kũu itũũrainĩ rĩa ahũũri mbiacara acio. Rũgĩcooka rũkĩoya mbegũ ĩmwe ya bũrũri wanyu rũkĩhanda mũgũndainĩ mũnoru mũno, gũkuhĩ na maaĩ maingĩ, rũkĩmĩhanda o ta mũtĩ ũrĩa ũkũraga ũtaambĩĩte kũu hũgũrũrũinĩ cia maaĩ. Nayo mbegũ ĩyo ĩkĩmera na ĩgĩtuĩka mũthabibũ ũtarĩ wa kũraiha na igũrũ, ũkĩhaamba na ũkĩroria honge ciaguo na kũrĩ rwĩgĩ rũu. Nayo mĩri yaguo ĩgĩthiĩ na thĩ. Ũgĩgĩtuĩka mũthabibũ, ũkĩgĩa na honge na mathangũ maruru. “Ningĩ nĩkwarĩ na rwĩgĩ rũngĩ rũnene rwarĩ na mathagu manene na njoya nyingĩ. Na rĩĩrĩ, mũthabibũ ũcio ũkĩhũgũra mĩri yaguo na kũrĩ rwĩgĩ rũu rũngĩ na ũkĩgĩa na honge ũgĩciroria na kũrĩ ruo atĩ nĩguo rũũheaga maaĩ. Na menya atĩ wahandĩĩtwo mũgũndainĩ mũnoru gũkuhĩ na maaĩ maingĩ nĩguo ũrute honge na ũciare matunda o na ũtuĩke mũthabibũ wa bata! “Nĩ ũndũ ũcio niĩ MWATHANI Ngai ngũkĩũria ũũ: ‘Mũthabibũ ũcio-rĩ, nĩũgaakĩrekwo ũtheereme? Githĩ rwĩgĩ rwa mbere, ti kũũmunya rukaaũmunya na mĩri, rũhurunje matunda maaguo, rũtemenge honge ciaguo na rũcitige ciũme? Atĩrĩĩrĩ, kũũkũra na mĩri gũtikaabatara hinya mũingĩ o na kana andũ aingĩ. Nĩwahandirwo ti itherũ; no rĩĩrĩ, nĩũgaatũũra na ũtheereme? Rĩrĩa rũhuuho rwa kuuma na mwena wa na irathĩro rũkaaũhuruuta-rĩ, githĩ ti kũũma ũkooma o biũ? Ũkooma ũrĩ o hau ũhandĩĩtwo.’ ” Ningĩ MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ta ũrĩa nyũmba ĩyo nemi atĩrĩ: nĩmũũĩ maũndũ maya marenda kuuga atĩa? Ũcooke ũmeere atĩ mũthamaki wa Babilonia nĩokire Jerusalemu na akĩnyiita mũthamaki na atongoria aakuo akĩmatwara gwake Babilonia. Nĩoire ũmwe wa andũ a nyũmba ya mũthamaki agĩthondeka kĩrĩĩkanĩro naake na akĩmwĩhĩtithia nĩ geetha atuĩke mwathĩki kũrĩ we. Aatahire atongoria, nĩ geetha bũrũri ũcio ũhoorere na wage kwambararũka, na ningĩ nĩ geetha ũtũũrie kĩrĩĩko gĩa gwathĩka. No rĩĩrĩ, mũthamaki ũcio wa Juda mwerũ nĩambũrũrũkĩre, agĩtũmana Misiri nĩ geetha ateithĩrĩrio na mbarathi na thigari nyingĩ. Mũthamaki ũcio wekire ũguo-rĩ, nĩekũhootana hiihi? No eeke ũguo na ahonoke? No athũũkie kĩrĩĩko na arekererio? “ Niĩ MWATHANI Ngai, o niĩ ndũũraga muoyo, nguuga agaakuĩra o kũu Babilonia kwa ũcio wamũtuĩte mũthamaki, tondũ nĩarangĩrĩirie mwĩhĩtwa wake na agathũũkia kĩrĩĩko kĩrĩa aathondekeete naake. Atĩrĩĩrĩ, mũthamaki wa Misiri o na angĩgooka na thigari nyingĩ, ndakaahota kũmũteithia kũrũa mbaara hĩndĩ ĩrĩa Ababilonia magaaka ihumbu cia tĩĩri na meenje mĩtaro nĩguo mahote kũũraga andũ aingĩ. Nĩarangĩrĩirie mwĩhĩtwa wake na agĩthũũkia kĩrĩĩko kĩrĩa maarĩĩkanĩire. Nĩekire maũndũ macio moothe, rĩu ndekũhonoka.” “Niĩ MWATHANI Ngai, o niĩ ndũũraga muoyo, nguuga ũũ: ngaamũherithia nĩ ũndũ wa gũthũũkia kĩrĩĩko kĩrĩa eehĩtĩĩte na rĩĩtwa rĩakwa atĩ nĩakaarũmia. Ngaamwambĩra mũtego na nĩakaanyiitwo, njooke ndĩmũtware Babilonia. Kũu nĩkuo ngaamũherithĩria nĩ ũndũ wa gũkorwo atarĩ mwĩhokeku harĩ niĩ. Thigari ciake cia ita iria njoorua ikooragĩrwo mbaarainĩ, na iria igaatigara ihurunjwo mĩena yothe. Hĩndĩ ĩyo nĩmũkaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.” Ningĩ MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, “Nĩngooya gathuuna ka mũcacaana ka mũthia wa mũtarakwa ndĩkahande kĩrĩmainĩ gĩa Isiraeli kĩrĩa kĩraihu na igũrũ gũkĩra iria ingĩ. Nako gakũre karute honge na gaciare gatuĩke mũtarakwa mũnene. Nyoni cia mĩthemba yothe ĩgookaga ho ĩkegitia hongeinĩ ciaguo. Mĩtĩ yothe ya bũrũri nĩkaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI, na atĩ nĩndũmaga mĩtĩ ĩrĩa mĩraihu ĩkuhĩhe, na ngatũma ĩrĩa mĩkuhĩ ĩraihe na igũrũ. Nĩndũmaga ĩrĩa mĩruru ĩhũrũrũke, nayo ĩrĩa mĩhũrũrũku ĩrũre. “Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo, na nĩngũhingia ũguo ndoiga atĩ nĩngeeka.” Ningĩ MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmaga bũrũriinĩ wa Isiraeli mũtũũre mũcookagĩra thimo ĩno: Aabaaba maarĩire thabibũ njĩthĩ no nĩ magego ma ciana maiguire thithi? “Atĩrĩĩrĩ, niĩ MWATHANI Ngai, o niĩ ndũũraga muoyo, nguuga atĩ, gũtigũcooka kũgĩa na bata wa gũcookera thimo ĩno bũrũriinĩ wa Isiraeli hĩndĩ ĩngĩ. Atĩrĩĩrĩ, muoyo o wothe nĩ wakwa. Muoyo wa ithe na muoyo wa mwana, yerĩ no yakwa. Mũndũ ũrĩa wehia nĩ we ũrĩkuaga. “No no kuoneke mũndũ mũthingu ũhingagia watho. Mũndũ ũtathiaga irĩmainĩ kũrĩa irio o na ũtathaathayagia mĩhianano ĩrĩa andũ a Isiraeli meigĩire; ningĩ ũtahĩtagia na mũtumia wa mũndũ ũngĩ, o na ũtakomaga na mũndũ wa nja arĩ mahindainĩ maake ma mweri. Mũndũ ũtahatagĩrĩria mũndũ o na ũrĩkũ; ũkombaga na agacookia; ũtarĩ hĩndĩ eekaga maũndũ ma ũici; ũheaga andũ arĩa matarĩ na irio irio; na ũteithagĩrĩria arĩa athirĩre nĩ nguo. Mũndũ ũkombithanagia na ndacaragia uumithio o na kana ageetia makĩria. Mũndũ ũtheemaga ũũru na agatuithanagia mũndũ na mũndũ ũrĩa ũngĩ ahũthĩire kĩhooto. Mũndũ wathĩkagĩra mawatho maakwa na agaconokagĩra maathani maakwa. Mũndũ ta ũcio nĩ mũthingu kũna na nĩagũtũũra muoyo. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. “No rĩĩrĩ, mũndũ ta ũcio rĩngĩ no agĩe na mwana wendeete o haaro na mbaara. Mwana wĩkaga maũndũ ta maya ithe atarĩ eeka: kũrĩa irio kũu irĩmainĩ, kũhĩtia na mũtumia wa mũndũ ũngĩ; kũhatagĩrĩria arĩa athĩĩni na arĩa matarĩ na hinya; gũtuunyana indo na hinya; gũkombaga na ndarĩhe; gũthaathayagia mĩhianano; gwĩka maũndũ ma wagi thoni; gũkombithanagia agĩcaragia uumithio na ageetĩĩa makĩria. Mwana ta ũcio nĩgũkua agaakua na ndagaatũũra muoyo. Tondũ nĩ we wĩkĩĩte maũndũ macio me magigi nĩagĩrĩirwo nĩkũũragwo na acookererwo nĩ mahĩtia maake mwene. “Naake angĩcooka agĩe na mwana. mwana, naake mwana ũcio oone ũmaramari wothe ũrĩa ithe eekaga, no aage kũrũmĩrĩra mĩtugo ya ithe. Mwana ũcio aage gũthaathaiya mĩhianano ĩrĩa Aisiraeli meigĩire na aage gũthiaga kũrĩa irio irĩmainĩ. Athengere gũthiĩ kũhĩtia na mũtumia wa mũndũ ũngĩ. Aage kũhatĩrĩria o na kana gũtuunya mũndũ o na ũrĩkũ kĩndũ gĩake, na akomba akarĩha. Ateithagie arĩa matarĩ na irio o na arĩa athirĩre nĩ nguo. Atheemage gwĩka maũndũ ma ũmaramari na akombithania akagaaga gwĩtia uumithio. Ningĩ akahingagia mawatho maakwa na gwathĩkĩra maathani maakwa. Mwana ũcio ndakooragwo nĩ ũndũ wa meehia ma ithe; no nĩgũtũũra agatũũra muoyo. Na mwena ũrĩa ũngĩ, ithe atũũraga aiyaga, aheenanagia na eekaga maũndũ mooru kũrĩ mũndũ o wothe. Ithe nĩakooragwo na ndagaatũũra muoyo na nĩ we ũgacookererwo nĩ meehia marĩa eekĩĩte. “No rĩĩrĩ, inyuĩ mũũragia nĩ kĩĩ gĩkũgiria mwana aherithio nĩ ũndũ wa meehia ma ithe. Icookia nĩ atĩ mwana nĩekĩĩte maũndũ ma kĩhooto na meega. Mwana ũcio nĩathĩkĩire mawatho maakwa na agaathĩkĩra maathani maakwa na nĩakĩagĩrĩirwo nĩgũtũũra muoyo. Mũndũ ũrĩa wĩhagia nĩ we ũrĩkuaga. Mwana ndarĩherithagio nĩ ũndũ wa mahĩtia ma ithe, kana ithe akaherithio nĩ ũndũ wa mahĩtia ma mwana. Mũndũ ũrĩa mũthingu arĩtugagwo nĩ ũndũ wa ũthingu wake mwene, na ũrĩa mwaganu arĩherithagio nĩ ũndũ wa waganu wake mwene. “Mũndũ ũrĩa naake ũtũire eehagia, angĩgarũrũka atige kwĩhia na aambĩrĩrie kũhingia mawatho maakwa, eeke maũndũ ma kĩhooto na meega, ndagaakua no nĩagaatũũra muoyo. Meehia maake moothe nĩakooherwo, na agĩtũũre muoyo, tondũ nĩekĩĩte ũrĩa kwagĩrĩire. Nĩ ũndũ-rĩ, niĩ MWATHANI Ngai ndikenaga ngĩona mũndũ ũrĩa mũũru agĩkua. Ngenaga nĩkuona akĩĩrira nĩ geetha atũũre muoyo. “Mũndũ ũrĩa mũthingu naake angĩregenyũka, atige gwĩka maũndũ ma ũthingu aambĩrĩrie gũthingata maũndũ moothe mooru na me magigi marĩa meekagwo nĩ andũ arĩa imaramari-rĩ, mũgwĩciiria no athiĩ na mbere gũtũũra muoyo? Aaca! Atĩrĩĩrĩ, gũtirĩ ũndũ o na ũmwe wa maũndũ ma ũthingu marĩa aaneeka makaaririkanwo. Nĩgũkua agaakua nĩ ũndũ wa meehia marĩa eekĩĩte na nĩ ũndũ wa ũguo aagĩĩte kwĩhokeka. “No rĩĩrĩ, inyuĩ muugaga MWATHANI ndahũthagĩra waragania! Aisiraeli, tathikĩrĩriai. Atĩrĩĩrĩ, nĩ niĩ itarĩ na waragania? Githĩ ti inyuĩ mũtarĩ na waragania? Mũndũ mũthingu angĩtigana na ũthingu wake ageekaga wĩhia angĩkua, angĩkua nĩ ũndũ wa wĩhia ũcio eekĩĩte. No rĩĩrĩ, mũndũ mwaganu angĩtigana na waganu ũrĩa eekĩĩte na eeke maũndũ ma kĩhooto na meega, nĩkũhonokia ekũhonokia muoyo wake. Agaatũũra muoyo na ndakue tondũ nĩecũũranirie ũhoro wa meehia moothe marĩa aaneeka agĩtigana namo. Ĩndĩ andũ a Isiraeli moigaga atĩrĩ, ‘MWATHANI ndarĩ waragania!’ Andũ a Isiraeli, nĩ niĩ itarĩ na waragania? Githĩ ti inyuĩ mũtarĩ na waragania? “Nĩ ũndũ ũcio, inyuĩ andũ a Isiraeli, ngaamũtuĩra o mũndũ kũringana na mĩthiĩre yake. Nĩ niĩ MWATHANI Ngai ndoiga ũguo. Kĩĩrirei na mũtigane na maũũru maanyu moothe, na wĩhia ndũgũtuĩka kĩndũ gĩa kũmũhĩngithia. Thengeraai mahĩtia moothe marĩa mwĩkaga na mũgĩe na ngoro njerũ na roho mwerũ. Andũ a Isiraeli, kaĩ mũgũkĩenda gũkua nĩkĩ? Niĩ ndĩkenagio nĩ gĩkuũ kĩa mũndũ o na ũmwe. Niĩ MWATHANI Ngai ndoiga ũguo. Kwoguo mwĩrireei na nĩmũgũtũũra muoyo.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ambĩrĩria gũcakaĩra anene a Isiraeli. Moorie atĩrĩ, Kaĩ maitũguo aarĩ ũ! Aatariĩ ta mũrũũthi wa mũgoma gatagatĩ ka mĩrũũthi ya njamba. Aamamaanagia na mĩrũũthi ĩrĩa mĩĩthĩ imaamoinĩ, akĩrera ciana ciake. Aarerire kĩana kĩmwe gĩake gĩgĩtuĩka mũrũũthi mwĩthĩ, gĩgĩcooka gĩkĩĩruta kũhĩta, na gĩgĩtuĩka gĩa kũrĩaga andũ. Ndũũrĩrĩ ciaigua ũhoro wakĩo, ikĩenja irima rĩa gũgĩtega na igĩkĩgwatia. Igĩkĩguucũrũrũkia na ndwano igĩgĩtwara bũrũri wa Misiri. Mũrũũthi ũrĩa nyina wakĩo ũgĩgĩeterera o kinya ũgĩte mwĩhoko wothe. Ũgĩcooka ũkĩoya kĩana kĩngĩ kĩaguo ũgĩkĩrera gĩgĩtuĩka mũrũũthi mũgima. Kĩagimara, gĩatwaranaga na mĩrũũthi ĩrĩa ĩngĩ, nakĩo gĩkĩĩruta kũhĩta na kũrĩaga andũ. Gĩgĩkĩharagania nyũmba ciao iria ciakĩĩtwo na thingo cia hinya, na gĩgĩthũũkangia matũũra maao. Bũrũri wothe ũgĩkira ihooru nĩkũiguaga mũraramo wakĩo. Ndũũrĩrĩ igĩkĩomokera ciumĩĩte mĩena yothe na ng'ongo ciothe iria ciakĩrigiicĩirie, igĩkĩigĩra mĩtego igĩkĩgwatia. Igĩgĩtoonyia gĩkerengeinĩ ikĩnyiitĩĩte na ndwano, igĩgĩtwara kũrĩ mũthamaki wa Babilonia. Igĩkĩhingĩra nyũmbainĩ njake na thingo cia hinya nĩ geetha mũraramo wakĩo ndũkaanacooke kũigwĩka rĩngĩ kũu irĩmainĩ cia Isiraeli rĩ kana rĩ. “Ningĩ maitũguo aarĩ ta mũthabibũ ũhandĩĩtwo ndeereinĩ cia maaĩ, ũkoimia honge nyingĩ na matunda maingĩ, nĩ ũrĩa maaĩ maarĩ maingĩ. Warĩ na honge cia hinya iria ciatuĩkire mĩthĩĩgi ya anene. Naguo mũthabibũ ũcio ũgĩkũra ũkĩraiha na igũrũ o nginya ũkĩhuutia matu. Ũgakĩĩrooragĩrwo nĩ ũndũ wa ũrĩa warĩ mũraihu na warĩ na honge nyingĩ. No nĩwamunyirwo na marũrũ maingĩ ũkĩrekanio thĩ. Rũhuuho rwa kuuma mwena wa irathĩro naruo rũkĩũmia matunda maaguo. Honge ciaguo iria ciarĩ na hinya ikiunangwo ikĩũma, igĩcooka igĩcinwo na mwaki. Rĩu mũthabibũ ũcio ũcookeete ũkahandwo werũinĩ kũndũ kũũmũ na gũtarĩ maaĩ. Mwaki ũrutĩĩtie gĩtinainĩ kĩa mũthabibũ ũcio ũgacina honge na matunda maaguo. Ndũkaagĩa na honge irĩ na hinya cia gũgaatuĩka mĩthĩĩgi ya anene rĩngĩ.” Rũu nĩruo rwĩmbo rwa macakaya na nĩrũinĩĩtwo maita maingĩ. Atĩrĩĩrĩ, mũthenya wa ikũmi mweriinĩ wa gataano mwakainĩ wa mũgwanja, atongoria amwe a Isiraeli nĩmookire kũhooya kĩrĩra kĩa MWATHANI harĩ niĩ, nao magĩikara hau mbere yakwa. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ, arĩria atongoria aya a Isiraeli ũmeere ũũ: MWATHANI Mwene Hinya Wothe aroiga atĩrĩ, ‘Githĩ mũtiũkĩĩte kũhooya kĩrĩra harĩ niĩ? O ta ũrĩa ndũũraga muoyo-rĩ, ndiĩtĩkĩra kũhooywo kĩrĩra nĩ inyuĩ. Niĩ MWATHANI nĩ niĩ ndoiga ũguo.’ “Mũrũ wa mũndũ, nĩũkũmatuĩra? Maciirithie. Maririkanie maũndũ marĩa marĩ magigi marĩa maithe maao meekire. Ũcooke ũmeere ũrĩa ndĩroiga atĩ mũthenya ũrĩa ndathuurire Isiraeli, nĩndehĩtire kũrĩ nyũmba ya Jakubu na ngĩmeemenyithia marĩ Misiri. Ndehĩtire ngĩmeera atĩrĩ, ‘Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu.’ Mũthenya o ro ũcio nĩndehĩtire atĩ nĩngaamaruta bũrũri wa Misiri ndĩmatware bũrũri ũrĩa ndĩkĩĩtie kũmathigaanĩra, bũrũri mwega na mũnoru, bũrũri mwega gũkĩra marĩa mangĩ moothe. Ngĩcooka ngĩmeera mũndũ o mũndũ athengie ngai cia mĩhianano iria ciamaguucagĩrĩria na ningĩ matigeethaahie na gũthaathaiya ngai cia andũ a Misiri, nĩ gũkorwo niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wao. No o nĩkũũngararia maangararirie na makĩaga kũnjigua. Mũndũ o mũndũ ndaigana gũthengia ngai cia mĩhianano iria ciamũguucagĩrĩria o na kana agĩtiganĩria ngai cia andũ a Misiri. Na niĩ ngĩkiuga nĩngũmaitĩrĩria marũrũ na ndĩrĩhĩrie marĩ o bũrũri wa Misiri. Na rĩĩrĩ, nĩndaheire rĩĩtwa rĩakwa gĩtĩĩo ngĩaga gwĩka ũguo, nĩ geetha rĩtigathaahio nĩ ndũũrĩrĩ iria maatũũranagia nacio. Nĩ gũkorwo o maithoinĩ ma ndũũrĩrĩ icio nĩndemenyithanĩĩtie harĩ Aisiraeli na ngameerĩra atĩ nĩngaamaruta bũrũri wa Misiri. “Kwoguo nĩndamarutire bũrũri wa Misiri na ngĩmatwara werũinĩ. Ngĩcooka ngĩmahe mawatho maakwa na ngĩmamenyithia matuĩro maakwa; na mũndũ o wothe angĩmaathĩkĩra no atũũre muoyo nĩ ũndũ wamo. Ningĩ ngĩmahe watho wa kũhingagia mũthenya wa Thabatũ ũtuĩke kĩmenyithania gatagatĩinĩ gaakwa nao gĩa kũmaririkanagia atĩ nĩ niĩ MWATHANI ũrĩa ũmatuaga andũ atheru. Na rĩĩrĩ, kũu werũinĩ andũ a Isiraeli nĩmaangararirie, makĩaga kũrũmĩrĩra mawatho maakwa na makĩrangĩrĩria maathani maakwa marĩa mũndũ o wothe angĩmaathĩkĩra no atũũre muoyo nĩ ũndũ wamo. Nao magĩthaahia watho wa kũhingia mũthenya wa Thabatũ mũno. Na niĩ ngĩkiuga nĩngũmaitĩrĩria marũrũ maakwa marĩ o kũu werũinĩ na ndĩmaniine. No rĩĩrĩ, nĩndaheire rĩĩtwa rĩakwa gĩtĩĩo ngĩaga gwĩka ũguo, nĩ geetha rĩtigathaahio nĩ ndũũrĩrĩ iria cioneete ngĩmaruta Misiri. Ningĩ ndĩ kũu werũinĩ nĩndehĩtire ngĩmeera atĩ ndikaamatwara matoonye bũrũri ũrĩa ndamaheete, o bũrũri ũcio mwega na mũnoru, mwega gũkĩra marĩa mangĩ moothe. Nĩ gũkorwo nĩmaakararirie maathani maakwa na makĩaga kũrũmĩrĩra mawatho maakwa o na magĩthaahia watho wa kũhingia mũthenya wa Thabatũ tondũ ngoro ciao ciathiire na mbere na gũthaathaiya ngai ciao cia mĩhianano. “No nĩndamaiguĩrĩire tha, ngĩaga kũmaniina, na ngĩtua ndikũmaniinĩra kũu werũinĩ. Ngĩcooka ngĩĩra ciana ciao irĩ o kũu werũinĩ, ‘Tigaai kũrũmĩrĩra mawatho ma maithe maanyu o na mĩtugo yao. Tigaai gwĩthaahia na gũthaathaiya mĩhianano yao. Niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. Rũmagĩrĩraai maathani maakwa na mũrũmagĩrĩre mawatho maakwa na mũmeekage. Igagaai mũthenya wa Thabatũ ũrĩ mwamũre. Rekeei mũthenya ũcio ũtuĩke kĩmenyithia gatagatĩinĩ gaakwa na inyuĩ gĩa kũmũririkanagia atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu.’ “No rĩĩrĩ, ciana icio ciao nacio nĩciangararirie na ikĩaga kũrũmĩrĩra mawatho maakwa, na itiigana kũrũmia maathani maakwa imeekage. Matua macio maakwa nĩ marĩa mũndũ o wothe angĩmaathĩkĩra, no atũũre muoyo nĩ ũndũ wamo. Magĩgĩthaahia watho wa kũhingagia mũthenya wa Thabatũ. Ngĩgĩtua atĩ nĩngũmaitĩrĩria marũrũ maakwa, ndĩrĩhĩrie harĩ o marĩ kũu werũinĩ. No nĩndericũkirwo na ngĩhe rĩĩtwa rĩakwa gĩtĩĩo nĩguo rĩtigaathahio maithoinĩ ma ndũũrĩrĩ iria ndamarutĩĩte gatagatĩinĩ gaacio. Ngĩcooka ngĩĩhĩta mbere yao o kũu werũinĩ atĩ nĩngũmahurunja ndĩmatware ndũũrĩrĩinĩ na mabũrũriinĩ mwanya mwanya. Ndeekire ũguo nĩ tondũ nĩmaaregeete kũrũmĩrĩra maathani maakwa na makaregana na mawatho maakwa, magathaahia watho wakwa wa kũhingagia mũthenya wa Thabatũ na magathaathaiya mĩhianano o ĩrĩa maithe maao maatungatagĩra. “Ningĩ ngĩcooka ngĩmahe mawatho mangĩ mataarĩ meega na maathani mangĩ matangĩahotire kũmatũũria. Ngĩtũma mathaahe na njĩra ya maruta maao eene o na ngĩtũma mathaahe na ũndũ wa kũrutaga aariũ aao a marigithaathi magongoona nĩ geetha ndĩmaherithie na mũthiainĩ ndĩmamenyithie atĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Mũrũ wa mũndũ, arĩria Aisiraeli ũmeere ũũ: MWATHANI Ngai aroiga atĩ na njĩra o ĩyo maithe maanyu nĩmaanumire makĩaga gũtuĩka ehokeku harĩ niĩ. Ndarĩĩkia kũmakinyia bũrũri ũrĩa ndehĩtĩĩte atĩ nĩngaamahe, nĩmoonire kũndũ guothe kũrĩa gũtũũgĩru na mĩtĩ yothe ĩrĩa mĩruru na makĩrutĩra magongoona kuo. Magĩkĩrutĩra magongoona ma njino na ma ndibei kuo, magĩkĩndaakaria. Ngĩkĩmooria atĩrĩ, ‘Kũndũ kũu gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria mũrathiĩ nĩ kũ?’ Nao magĩĩta kũndũ kũu ‘Kũndũ gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria,’ na noguo gwĩtagwo o na rĩu. Nĩ ũndũ ũcio ĩra nyũmba ya Isiraeli atĩrĩ, ‘MWATHANI Ngai aroiga atĩ nĩmwĩthaahĩĩtie mũkĩrũmĩrĩra mĩtugo ya maithe maanyu na mũgĩthaathaiya mĩhianano ĩrĩa maathaathayagia. Rĩrĩa mũkũruta matega maanyu na mũkaruta ciana cianyu magongoona ma njino nĩmwĩthaahagia na mĩhianano yanyu kinyagia ũũmũũthĩ ũyũ. Mũgĩetereire njĩtĩkĩre kũhooywo kĩrĩra nĩ inyuĩ nyũmba ya Isiraeli? O ta ũrĩa ndũũraga muoyo, niĩ MWATHANI Ngai ndikũhooywo kĩrĩra nĩ inyuĩ. Ningĩ ũndũ ũrĩa mũreciiria na ngoro cianyu ndũkaahinga. Muugaga rekeei tũhaanane na ndũũrĩrĩ iria itũũraga bũrũri ũyũ na tũthaathayagie mĩtĩ na mahiga. No ũndũ ũcio ndũkaahinga.’ ” MWATHANI Ngai aroiga atĩrĩ, “Ta ũrĩa ndũũraga muoyo, niĩ ngaamũthamakagĩra ndambarũkĩĩtie guoko gwakwa kwa hinya, na ndĩ na maraakara maraakana. Nĩngaamũruta ndũũrĩrĩinĩ na mabũrũriinĩ kũrĩa mũhurunjũkĩĩte, ndĩmũrute kuo ndambũrũkĩĩtie guoko gwakwa kwa hinya na ndĩ na maraakara maakwa maraakana. Na nĩngaamũtwara kũndũ werũinĩ kwa ndũũrĩrĩ na kũu nĩkuo tũgaaciira na inyuĩ ũthiũ kwa ũthiũ. Ngaamũciirithia o ta ũrĩa ndaciirithirie maithe maanyu kũu werũinĩ wa Sinai. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga. “Nĩngaamũnyiita na hinya na ndũme mũrũmagie kĩrĩĩkanĩro giitũ na inyuĩ. Nĩngaathengia gatagatĩinĩ kaanyu andũ arĩa maananyambũrũrũkĩra na manjĩhagia; nĩngaamaruta bũrũriinĩ kũrĩa matũũraga rĩu. No rĩĩrĩ, matigaatoonya bũrũri wa Isiraeli. Na inyuĩ nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Ha ũhoro wanyu, MWATHANI Ngai aroiga atĩrĩ, “Inyuĩ nyũmba ya Isiraeli, akorwo mũtikwenda gũũthikĩrĩria-rĩ, no mũtungatĩre mĩhianano ĩyo yanyu rĩu o na matukũinĩ ma thuutha. No rĩĩrĩ, mũtigũcooka gũthaahia rĩĩtwa rĩu rĩakwa itheru na matega maanyu mũkĩmarutĩra mĩhianano ĩyo yanyu. Kũu kĩrĩmainĩ gĩakwa kĩrĩa gĩtheru na kĩraaya kĩa Isiraeli nĩkuo nyũmba yothe ya Isiraeli, na mũndũ o wothe ũrĩ bũrũriinĩ mũgaathaathayagĩria. Kũu nĩkuo mũkaanjiguithĩria wega na njeterere mũndeehere magongoona maanyu, matega maanyu marĩa meega mũno na indo cianyu ciothe iria nyamũre. Rĩrĩa ngaamũruta ndũũrĩrĩinĩ na ndĩmũcookanĩrĩrie kuuma mabũrũri moothe marĩa mũhurunjũkĩire, ngaamwamũkĩra ta mũtararĩko mwega ũrĩa ũngenagia. Nĩngaamũkĩra magongoona ma njino marĩa mũkandutagĩra na nĩngoonania ũthingu wakwa maithoinĩ ma ndũũrĩrĩ na ũndũ wanyu. Inyuĩ na inyuĩ nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI rĩrĩa ngaamũcookia bũrũri wa Isiraeli, o bũrũri ũrĩa ndehĩtire atĩ nĩngaũhe maithe maanyu. Mũrĩ kũu-rĩ, nĩmũkaaririkana mĩthiĩre yanyu na ciĩko ciothe iria mwethaahĩĩtie nacio, na nĩmũkeemena inyuĩ eene nĩ ũndũ wa maũũru moothe marĩa mwaneeka. Na nĩmũkaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI rĩrĩa ngaahe rĩĩtwa rĩakwa gĩtĩĩo, ngĩaga kũmũherithia nĩ ũndũ wa mĩthiĩre yanyu, na nĩ ũndũ wa ciĩko cianyu njũru, inyuĩ nyũmba ya Isiraeli. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, wĩhũgũre ũrore mwena wa na kĩanda. Rũithia mwena ũcio wa na kĩanda na ũrathe ũũru igũrũ rĩa mũtitũ wa mwena ũcio wa na kĩanda. Arĩria mũtitũ ũcio wa mwena wa na kĩanda ũwĩre: tathikĩrĩria kiugo kĩa MWATHANI, ‘Niĩ MWATHANI ndĩroiga atĩ nĩngwakia mwaki thĩinĩ waku ũrĩa ũgũcina mĩtĩ yothe, ĩrĩa mĩigũ o na ĩrĩa mĩũmũ. Mwaki ũcio ndũkaahoreka. Nĩũgaacina moothiũ ma andũ oothe ũrutĩĩtie mwena wa na kĩanda kinya mwena wa na rũgongo. Na andũ oothe nĩmakoona atĩ nĩ niĩ MWATHANI ndĩwakĩĩtie na ndũkaahoreka.’ ” Hĩndĩ ĩyo ngĩkiuga atĩrĩ, “Aaca, MWATHANI Ngai! Andũ oothe nĩmarateta igũrũ rĩakwa makoiga, ‘Kaĩ mũndũ ũyũ atarĩ hingo ataaragia na ngerekano?’ ” Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, hũgũkĩra Jerusalemu o na ũrũithie kũndũ kũrĩa andũ mathaathayagĩria. Ratha ũhoro mũũru igũrũ rĩa bũrũri wa Isiraeli. Ratha ũwĩre MWATHANI aroiga atĩrĩ, ‘Rĩu nĩndakũgarũrũka. Nĩngũcomora rũhiũ rwakwa rwa njora na nĩngũũraga andũ arĩa athingu o na arĩa aaganu thĩinĩ waku. Na tondũ nĩngũũraga arĩa athingu o na arĩa aaganu thĩinĩ waku nĩngũcomora rũhiũ rwakwa rwa njora njũrage mũndũ o wothe ndutĩĩtie mwena wa na kĩanda kinyagia mwena wa na rũgongo. Gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũtarĩmenya atĩ niĩ MWATHANI nĩnjomoreete rũhiũ rwakwa rwa njora, na ndikũrũcookia njorainĩ yaruo rĩngĩ.’ ” “Mũrũ wa mũndũ, caaya o ta mũndũ ũratuĩkana. Caaya mũno mũno ũrĩ handũ andũ marakuona. Rĩrĩa marĩkũũria ‘Ũracaaya ũguo nĩkĩ-rĩ?’ Ũmeere nĩ tondũ wa ũhoro ũrĩa ũrooka. Wakinya andũ oothe no gũkua magaakua ngoro, mooko maao maregere, na maage mwĩhoko o wothe na maru maao mainaine maremwo nĩkwĩrũũgamia. Atĩrĩĩrĩ, ũhoro ũcio nĩũrooka, na nĩũkũhinga.” Ũguo nĩguo MWATHANI Mwene Hinya Wothe oiga. MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, ratha uuge: MWATHANI aroiga, ‘Oneei rũhiũ rwa njora! Oneei rũhiũ rwa njora nĩrũnoore, Oneei rũkumuthĩĩtwo rũkahenia! Rũnooreetwo rũrĩ rwa ithĩnja, rũkumuthĩĩtwo rũmenamenũkage o ta rũheni. Ngũkĩgĩa na gĩkeno atĩa? Mũndũ o mũndũ nĩaregeete gũkaanio na akarega ihera. Rũhiũ rũrakumuthwo rũnyiitwo na mooko. Rũranoorwo na rũgakumuthwo rũnengeranwo mookoinĩ ma mũng'eani. Mũrũ wa mũndũ! Kĩgirĩke wanĩrĩire ũrĩ na kĩeha. Rũhiũ rũũrũ rũrahaarĩrio nĩ ũndũ wa andũ aakwa, o na nĩ ũndũ wa atongoria oothe a Isiraeli. Atongoria hamwe na andũ mekũneanwo matemengwo, kwoguo wĩnyiite rũthĩa wĩthikĩre nĩ kĩeha! Nĩkũgeria ndĩrageria andũ aakwa, na maarega kwĩrira, maũndũ maya moothe nĩmekũmakorerera. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga.’ “Mũrũ wa mũndũ, ta ratha! Hũũra hĩ, na ũreke rũhiũ rũteme maita meerĩ kana matatũ; nĩ rũhiũ rwa gũthĩnja na rwa kũmakania, na nĩrũmathiũrũrũkĩirie. Nĩrũratũma andũ aakwa makue ngoro, na andũ aingĩ nĩmaringĩkĩĩte. Nĩnjigĩĩte rũhiũ rũu rwa gũthĩnja ihingoinĩ ciao ciothe rũramenamenũka o ta rũheni, na rũnooreetwo rũhaarĩirio kũũragana. Wee rũhiũ rũũrũ, wĩhũgũre na ũrĩo na wĩhũgũre na ũmotho ũgĩtemenganaga na ũtemengane kũrĩa guothe ũkũrorio. Niĩ na niĩ nĩngũhũũra hĩ, na maraakara maakwa nĩmekũhoorera. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.” Ningĩ MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, cora njĩra igĩrĩ iria rũhiũ rwa njora rwa mũthamaki wa Babilonia rũkũgerera rũgĩũka. Reke njĩra icio cierĩ ciambĩrĩrie ciume bũrũri o ro ũmwe. Ĩkĩra kĩbaaũ harĩa njĩra icio irahũkanĩra cierekeire itũũrainĩ. Onanĩrĩria njĩra iria rũhiũ rũu rũkũgerera rũgĩthiĩ itũũra rĩa Raba, bũrũri wa Aamoni, na rũgĩthiĩ itũũrainĩ rĩrĩa rĩirigĩre na thingo cia hinya rĩa Jerusalemu bũrũriinĩ wa Juda. Atĩrĩĩrĩ, mũthamaki wa Babilonia arũngiĩ hakuhĩ na kĩbaaũ kĩrĩ o hau maahũkanĩroinĩ ma njĩra nĩguo amenye njĩra ĩrĩa egũthiĩ nayo. Arahooya kĩrĩra mĩguĩ ĩrĩ thiakainĩ ta arĩ mbũgũ araikia, akooria ngai ciake cia mĩhianano o na akabaara ini rĩa nyamũ iria irutĩĩtwo igongoona. Atĩrĩĩrĩ, mũguĩ ũrĩa ũronania Jerusalemu nĩguo anyiitĩĩte na guoko gwake kwa ũrĩo. Egwaka indo cia kũmomora itũũra rĩu nacio, arute watho wa kũũragana na ahuuhithie coro wa mbaara. Acooke aige indo icio cia kũmomora kũu ihingoinĩ, oombe ihumbu cia tĩĩri na eenje mĩtaro rũthingoinĩ rwa itũũra rĩu. Andũ a itũũra rĩa Jerusalemu matigeetĩkia ũndũ ũcio, nĩ ũndũ wa irĩĩko irĩa marĩĩkanĩĩre. No rĩĩrĩ, ũragũri ũcio nĩ wa kũmaririkania wĩhia wao, na wa kũmamenyithia atĩ nĩmakũnyiitwo mathiio na marĩ mĩgwate. Rĩu-rĩ, MWATHANI Ngai aroiga nĩmũtũmĩĩte ũregenyũki wanyu ũririkanwo, na mũkahumbũria meehia maanyu makoonekaga maũndũinĩ moothe marĩa mwĩkaga. Nĩmwĩrutĩĩte nguo, kwoguo nĩngũmũneana kũrĩ thũ cianyu. “Atĩrĩĩrĩ, wee mũtongoria mũũru na mwaganu wa Isiraeli, mũthenya ũkirie gũkinya, mũthenya ũrĩa ũkaaherithio rĩa mũthia. MWATHANI Ngai aragĩkwĩra atĩrĩ, ‘Ruta kĩremba na kĩraũni gĩaku. Maũndũ matigũkorwo mahaana ũguo mahaana. Arĩa marĩ rungu nĩmegũtũũgĩrio, nao arĩa marĩ wathaniinĩ maharũrũkio.’ Mũthiro! Mũthiro! Mũthiro! Ngũreehithia mũthiro ũtarĩ woneka ũngĩ taguo. No ndũgũũka mũtongoria ũrĩa mwagĩrĩru atarĩ arooka, o we ũrĩa ngaanengera ũtongoria ũcio. “Mũrũ wa mũndũ, ratha uuge; ha ũhoro wa Aamoni na irumi ciao, niĩ MWATHANI Ngai ndĩroiga atĩrĩ, ‘Rũhiũ rwa njora nĩrũcomore! Rũhiũ rwa njora nĩrũcomore! Rũkumuthĩĩtwo rũrĩ rwa ithĩnja, na rwa kũniinana. Rũramenamenũka o ta rũheni. Cioneki iria mũrona nĩ cia tũhũ; moorathi marĩa mũraheeo nĩ ma maheeni. Rũhiũ rũu rũrĩ o ngingoinĩ cianyu rũmũng'ee, inyuĩ andũ aya aaganu. Mũthenya wanyu wa kũniinwo nĩmũkinyu. “ ‘Cookiai rũhiũ njorainĩ yaruo, ngaamũciirithĩria kũrĩa mwombĩirwo o bũrũriinĩ ũrĩa mwaciarĩirwo. Nĩmũgaakunda marũrũ maakwa marĩa ngaamũitĩrĩria mahaana ta mwaki, na ngaamũneana mookoinĩ ma andũ ndũrĩka arĩa wĩra wao arĩ o kũũragana. Mũgaatuĩka ngũ cia gwakĩrĩria mwaki, thakame yanyu ĩihũgie tĩĩri, na mũtigaacooka kũririkanwo rĩ kana rĩ. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.’ ” Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, ũrĩ tayarĩ gũciirithania? Ũrĩ tayarĩ gũciirithia itũũra rĩiyũire ooragani? Rĩmenyithie maũndũ me magigi marĩa rĩaneeka! Rĩĩre MWATHANI Ngai aroiga ũũ: Ũraita thakame kũu gwaku thĩinĩ ũkereehithĩria mũthiro. Ũrathondeka mĩhianano itũũrainĩ rĩaku ũgethaahia wee mwene. Nĩũhĩtĩĩtie tondũ wa thakame ĩrĩa ũitĩite; nĩwĩthaahĩĩtie na ũndũ wa mĩhianano ĩrĩa ũthondekeete. Matukũ maaku nĩmarooka, mahinda maaku nĩ mathiru! Nĩkĩo ngũtuĩte wa gũthekagĩrĩrwo nĩ ndũũrĩrĩ na wa kũnyararwo mabũrũriinĩ moothe. Mabũrũri marĩa me gũkuhĩ o na marĩa marĩ kũraaya nawe, nĩmarĩkũnyiiraga nĩ ũrĩa ũiyũirwo nĩ thogothogo. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ anene a Isiraeli, inyuothe o mũndũ kũringana na ũrĩa arĩ na hinya, nĩmũgereete ngero mũkooraga andũ aingĩ. Nĩmwagĩire aciari aanyu gĩtĩĩo, mũkahinyĩrĩria ageni arĩa marĩ gatagatĩinĩ kaanyu, o na mũkarangĩrĩria atumia a ndigwa na ciana cia ngoriai. Ningĩ nĩmwagĩire kũndũ gwakwa kũrĩa gũtheru gĩtĩĩo, na nĩmũthaahĩĩtie watho wa kũhingia mũthenya wa Thabatũ yakwa. Gatagatĩinĩ kaanyu, kũrĩ andũ a maheeni arĩa mooragithagia arĩa angĩ. Angĩ nĩmarĩaga magongoona marĩa marutĩirwo mĩhianano, arĩa angĩ nao meekaga maũndũ ma waganu ma gũkomania. Kũrĩ angĩ nao makomaga na mũtumia wa ithe. Angĩ ningĩ nĩmaringagĩrĩria andũ a nja magakoma nao rĩrĩa marona mahinda maao ma mweri. Kũrĩ angĩ nao matharagia na atumia eene, angĩ magakomaga na atumia a aariũ aao. Angĩ nao magwataga na hinya aarĩ a nyina, o na aarĩ a ithe magakoma nao. Gatagatĩinĩ kaanyu, no kũrĩ mahakagwo na mbeeca makooragane, angĩ makombithanagia mageetia uumithio mũnene mũno magetongagia na kũhatĩrĩria Aisiraeli arĩa angĩ; nĩmũriganĩirwo nĩ niĩ. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. “Nĩngaamũhũũrithanĩria mooko maakwa nĩ ũndũ wa ciĩko icio cianyu cia ũmaramari, na nĩ ũndũ wa thakame ĩrĩa mwanaita. Mũgwĩciiria ngoro cianyu nĩigeetiiria, kana mooko maanyu makorwo me na hinya, mũthenya ũrĩa ngaarĩĩkania na inyuĩ? Nĩ niĩ MWATHANI ndaaria ciugo icio na nĩngũhingia ũguo. Ngũmũhurunja ndũũrĩrĩinĩ na ndĩmũnyaagie mabũrũriinĩ mwanya mwanya, na nĩngũkinyia waganu wanyu mũthia. Nĩ ũndũ wa meehia maanyu, nĩmũgaaconoka mbere ya ndũũrĩrĩ na mũkĩmenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ, andũ a Isiraeli harĩ niĩ matuĩkĩĩte kĩndũ gĩtarĩ kĩene; oothe matuĩkĩĩte o ta marootero ma betha, gĩcango, rũbũũa, cuuma na cuuma ya bũrũbũrũ, marĩa matigaraga rĩrĩa cuuma yathererio mwakiinĩ wa mũturi. Niĩ MWATHANI Ngai ngũkiuga atĩ, tondũ oothe nĩmatuĩkĩĩte o ta marootero macio-rĩ, nĩngaamacookanĩrĩria kũu Jerusalemu gatagatĩ, o ta ũrĩa andũ macookanagĩrĩria betha, gĩcango, cuuma, cuuma ya bũrũbũrũ na rũbũũa magaciikia kĩhuruutĩroinĩ kĩa mwaki wa mũturi magaciihuuhĩrĩria mwaki nĩguo macitwekũre. Ũguo noguo na niĩ ngaamacookanĩrĩria ndĩ na maraakara na marũrũ maingĩ ndĩmaikie kuo ndĩmatwekũre o ta cuuma icio. Ngaamacookanĩrĩria kũu Jerusalemu, thondeke kĩhuruutĩro kĩa mwaki wa maraakara maakwa nao makĩringũkĩre thĩinĩ wakĩo. Makaaringũkĩra kũu Jerusalemu ta ũrĩa cuuma iringũkagĩra kĩhuruutĩroinĩ kĩa mũturi, na nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI njitũrũrĩire marũrũ maakwa harĩ o.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, ĩra Jerusalemu na atũũri aayo atĩrĩ, Wĩ bũrũri mũthaahu, mũthenya wa maraakara ndwoirĩirwo nĩ mbura. Anene mahaana o ta mĩrũũthi ĩrararama ĩrũmĩĩte nyama; nĩkũũraga maroraga andũ, makoya ũtonga wothe o na indo iria cia goro, na magatũma atumia aingĩ matuĩke a ndigwa. Athĩnjĩri Ngai nao, nĩmathaahĩĩtie Watho, makaaga gũconokera kĩndũ o gĩothe kĩrĩa gĩtheru. Matiĩkĩraga ngũũrani gatagatĩ ka indo iria theru na iria itarĩ theru. Matirutaga andũ ũtiganu wa maũndũ marĩa marĩ thaahu na marĩa matarĩ, o na nĩmarangĩrĩirie watho wa kũhingia Thabatũ. Nĩ magĩtũmĩĩte njage kũheeo gĩtĩĩo nĩ andũ a Isiraeli. Atongoria mahaana o ta njũũi ĩrũmĩĩte nyama; nĩ geetha metongie na njĩra cia ungumania, nĩgũtiihania na kũũragana marooragana. Anabii arĩa marĩ kuo nao, nĩkũhithĩrĩra marahithĩrĩra maũũru maao moothe na cioneki itarĩ cia ma o na moorathi ma maheeni. Moigaga, ‘MWATHANI Ngai aarĩĩtie ũna na ũna,’ o rĩrĩa MWATHANI atarĩ kiugo aarĩĩtie. Andũ a bũrũri nao, nĩmaagĩĩte na mũtugo wa gũtuunyana na hinya o na wa kũgera ngero,makĩhinyagĩrĩria athĩĩni na arĩa abataru; o na mageekaga ageni arĩa marĩ gatagatĩ kaao maũndũ matarĩ ma kĩhooto o na atĩa. Njetheete mũndũ o na ũmwe wao ũngĩcookereria rũthingo, mũndũ ũngĩhota kũrũũgama kũrĩa rũmomokeete agitĩre bũrũri ndikawanange nĩ kũraakara, no ndioneete o na ũmwe. Kwoguo nĩ ngũmaitĩrĩria maraakara maakwa ndĩmaniine na mwaki wa maraakara maakwa nĩ ũndũ wa maũndũ moothe marĩa maaneeka.” Ũguo nĩguo MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga. MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, nĩkwarĩ airĩĩtu eerĩ a nyina ũmwe. Marĩ eethĩ maatũũraga Misiri mahũũraga ũmaraaya na nĩmaarekire nyondo ciao ihambahambaatwo, magĩgĩthũũkĩria ũthingu wao kuo. Airĩĩtu acio, ũrĩa mũkũrũ eetagwo Ohola. na ũrĩa mũnyiinyi Oholiba. Nĩndamahikirie o ro eerĩ. nao makĩnjiarĩra ciana. Marĩĩtwainĩ macio maao-rĩ, Ohola nĩ we Samaria, naake Oholiba nĩ we Jerusalemu. Ohola o na arĩ o wakwa-rĩ, nĩathiire na mbere kũhũũra ũmaraaya, na ndoimaga magũrũinĩ ma araata aake arĩa moimĩĩte Asiria. Araata acio aake maarĩ thigari iria ciehumbaga nguo cia babũ, andũ a bata o na a ndaraca cia igũrũ thĩinĩ wa thigari; oothe maarĩ andũ eethĩ athaka mũno, o na maarĩ thigari njoorua mũno cia mbarathi. Aakomaga na anene oothe a thigari cia Asiria, waganu wake nĩwamũtwarĩrĩirie mũno, agĩgĩĩthaahia we mwene na gũthaathaiya ngai cia mĩhianano cia araata acio aake a Asiria. Ndaigana gũtigana na ũmaraaya ũrĩa aambĩrĩirie bũrũri wa Misiri, kũrĩa aatereire na agĩthũũkia ũthingu wake. Amu arũme maamũhuutangirie nyondo ciake cia ũirĩĩtu, magĩkoma naake na makĩmũtua ta mũka wao. Nĩkĩo ndamũneanire kũrĩ Aasiria, araata acio aake eendeete mũno. Nao makĩmuoya, makĩmuruta nguo makĩmũtiga njaga, magĩcooka magĩtaha aariũ na aarĩ aake; no we makĩmũũraga na rũhiũ rwa njora. Ũndũ ũcio eekirwo watũmire atuĩke wa kwaragĩrwo ndeto ciake nĩ andũ a nja arĩa angĩ. “Mwarĩ wa nyina Oholiba oona maũndũ macio moothe, nĩgũtororia aatororirie gũkĩra mwarĩ wa nyina. Ũmaraaya wake warĩ mũũru gũkĩra wa mwarĩ wa nyina Ohola. O naake aatumire ũraata na Aasiria, arĩa a bata na a ndaraca cia igũrũ thĩinĩ wa thigari, arĩa meehumbaga nguo cia babũ, o na thigari cia mbarathi; na oothe maarĩ andũ eethĩ athaka mũno. Ngĩkĩona atĩ o naake ũcio wa keerĩ aarĩ mwaganu mũno; na atĩ o eerĩ maarĩ aaganu. Oona mbica icio cia arũme acio o ũguo, akĩũmbwo nĩ o, agĩkĩmatũmanĩra o kũu bũrũriinĩ wa Babilonia. Nao magĩgĩũka kũrĩ we, magĩkĩambĩrĩria gũkoma naake; maahũũrire ũmaraaya naake o kinya akĩmanyira. Aanĩkire ũmaraaya wake mũingĩinĩ agĩgĩĩtiga o ũguo njaga. Ngĩkĩmũnyira o ta ũrĩa ndanyirĩĩte mwarĩ wa nyina. Na rĩĩrĩ, no gũthiĩ aathiire na mbere gũtororia ũmaraayainĩ wake, akaririkanaga ũrĩa aahũũraga ũmaraaya bũrũriinĩ wa Misiri rĩrĩa aarĩ mwĩthĩ; rĩrĩa aakomaga na andũ maarĩ na mĩĩrĩ mĩnene ta ndigiri na maitaga hinya mũingĩ ta mbarathi. (Oholiba weriragĩria gũcookerera ũmaraaya ũrĩa warĩ naguo wĩ mwĩthĩ rĩrĩa Amisiri maakũhambahambaataga nyondo na ũgĩgĩte ũthingu waku.) “Rĩu, niĩ MWATHANI Ngai ngũkwĩra atĩrĩ Oholiba, Nĩngaarahũra araata acio aaku, o acio ũnyirĩĩte, ndũme makũgarũrũke na magũthiũrũrũkĩrie mĩena yothe. Ngaareehe Ababilonia oothe na Akalidei oothe, andũ a kuuma Pekodi, Shoa, na Koa, me hamwe na Aasiria oothe; andũ eethĩ, athaka, a bata, na a ndaraca cia igũrũ thĩinĩ wa thigari, o acio njoorua arĩa maathiaga mahaicĩĩte mbarathi. Magaagũtharĩkĩra moimĩĩte mwena wa na rũgongo mookĩĩte na indo cia mbaara na ngaari cia mbarathi; marĩ mbũtũ nene ya andũ mehumbĩĩte tũko twa gĩthũri na ngobia cia kũgitĩra mĩtwe na manyiitĩĩte ngo na mooko; magagũtharĩkĩra na mĩena yothe. Nĩngaakũneana mookoinĩ maao na magaagũtuĩra marũmĩrĩire maathani maao. “Nĩngaaroria maraakara maakwa na harĩ we, nao magaagũciirithia me na marũrũ. Magĩgũtinie maniũrũ na matũ, macooke moorage andũ a mũciĩ waku na hiũ cia njora. Magaataha aariũ na aarĩ aaku, na andũ arĩa magaatigara mamacine na mwaki. Magaakũruta nguo na magũtuunye mathaga marĩa wĩgemeetie namo. Ũguo nĩguo ngaaniina thĩinĩ waku waganu na ũmaraaya, ũrĩa wambĩrĩirie ũrĩ o Misiri. Nawe ndũgaacooka kwĩrirĩria kana kũririkana Misiri rĩngĩ.” Nĩ gũkorwo MWATHANI Ngai egũkwĩra atĩrĩ, “Ngaakũneana kũrĩ andũ makũmeneete na ũnyirĩĩte. Na tondũ nao nĩmakũmeneete-rĩ, magaagũtuunya ũtonga waku wothe, magũtige ũrĩ njaga. Njaga yaku, waganu waku o na ũmaraaya waku nĩkwanĩkwo ikaanĩkwo. Maũndũ macio magaagũkorerera tondũ nĩũhũũrĩĩte ũmaraaya na andũ a ndũũrĩrĩ, na ũgethaahia na gũthaathaiya mĩhianano yao. Ningĩ tondũ nĩũrũmĩrĩire mĩtugo ya mwarĩ wa maitũguo, nĩngaakũhe o na gĩkombe kĩa mathĩĩna maake ũkĩnyuĩre.” MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, “Ũkaanyuĩra gĩkombe kĩariĩ na kĩriku kĩa mathĩĩna ma mwarĩ wa maitũguo. Ũgaathekererwo na ũnyũrũrio nĩ ũrĩa gĩkombe kĩu kĩiyũire. Gĩgaatũma wĩthikĩre na ũrĩĩo ta arĩ njoohi ĩkũrĩĩte, tondũ gĩkombe kĩa Samaria mwarĩ wa maitũguo, nĩ gĩkombe kĩa mwanangĩko na gĩa kĩeha. Ũgaakĩnyuĩra ũkĩniinũkie, ũcooke ũkĩũragange tũcere tũcere ũtiihangie nyondo ciaku na icere icio.” Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga. MWATHANI Mwene Hinya Wothei arakiuga atĩrĩ, “Tondũ nĩwandirikire ũkĩrora na kũngĩ, nawe nĩũgũthĩĩna nĩ ũndũ wa waganu na ũtharia ũcio waku.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, nĩwĩhaarĩirie gũciirithia Ohola na Oholiba? Mathitange na maũndũ moothe ma magigi marĩa maaneeka. Matũire matharagia na mooko maao maiyũirwo nĩ thakame, o na nĩmatharagia na ngai cia mĩhianano. Ciana iria maanjiarĩire, nĩmaacirutire magongoona ma njino kũrĩ ngai icio. Ningĩ to ũguo wiki maanjĩkĩĩte, amu nĩmathaahĩĩtie Hekaarũ yakwa na magathaahia Thabatũ ciakwa. Atĩrĩĩrĩ, maruta ciana ciao magongoona kũrĩ ngai icio cia mĩhianano, mũthenya o ro ũcio noguo mookaga Hekaarũinĩ yakwa makamĩthaahia. Ũguo nĩguo meekĩĩte o gũũkũ Hekaarũinĩ yakwa thĩinĩ! “Makĩria ma ũguo, maatũmire arekio kũndũ kũraaya meete arũme mooke, nao magĩũka. Airĩĩtu acio eerĩ magĩgĩĩthaamba, makĩhaka maitho maao rangi wa kwĩgemia, na makĩĩgemia na mathaga maingĩ nĩ ũndũ wao. Ningĩ magĩikarĩra gĩtanda kĩa goro, makĩara meetha hakuhĩ nakĩo, na makĩmĩigĩrĩra ũbaani na maguta ma mĩtamaiyũ iria ndamaheete. Inegene rĩa andũ aingĩ mataamakaga rĩkĩiguuo, narĩo rĩarĩ rĩa gĩkundi kĩu kĩa arũme mĩrĩĩu maareeheetwo kuuma na kũu werũinĩ. Nao magĩĩkĩra airĩĩtu acio bangiri mooko, o na makĩmeekĩra iraũni thaka mĩtwe. Ngĩkĩĩĩra na ngoro atĩrĩ, ‘Mũtumia ũũrĩa nĩonjeetio nĩ ũtharia; na no marathiĩ na mbere gũtharia naake! Amu maacookacookaga gwake ta ũrĩa mũndũ acookacookaga kwa mũmaraaya. Ũguo noguo maacookacookaga kwa Ohola na Oholiba, atumia acio aaganu. No rĩĩrĩ, andũ arĩa athingu nĩmagaathitanga andũ acio a nja na ũtharia na gũita thakame, tondũ no gũtharia matharagia, na mooko maao maiyũirwo nĩ thakame.’ ” MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, “Ĩtaai mũingĩ ũmookĩrĩre, ũmeekĩre guoya na ũtahe indo ciao. Mũingĩ ũcio nĩũmahũũre na mahiga, ũmatemenge na hiũ cia njora, ũũrage ciana ciao cia aanake na cia airĩĩtu, o na ũcine nyũmba ciao. Ũguo nĩguo ngaaniina waganu bũrũriinĩ, nĩ geetha andũ a nja oothe meekaanie, na matigaacooke kũhũũra ũmaraaya ta ũrĩa Ohola na Oholiba meekaga. Ohola na Oholiba, nĩmũkaaherithio nĩ ũndũ wa waganu ũcio wanyu, mũkuuithio ũritũ wa meehia maanyu ma gũthaathaiya mĩhianano, na hĩndĩ ĩyo nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe.” Atĩrĩĩrĩ, mũthenya wa ikũmi wa mweri wa ikũmi, mwakainĩ wa kenda wa kuuma rĩrĩa twathaamirio, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, andĩka tarĩki ya ũũmũũthĩ, o ya ũũmũũthĩ ũyũ. Nĩ tondũ mũthenya wa ũũmũũthĩ nĩrĩo mũthamaki wa Babilonia arambĩrĩria kũhithũkĩra Jerusalemu. Arĩria andũ aya aakwa aremi ũmahe mũhiano ũyũ. Meere MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, ‘Haarĩria thaburia ũmĩhagĩre, na ũmĩiyũrie maaĩ. Mĩĩkĩre icunjĩ irĩa njega mũno cia nyama cia kĩeroinĩ na kĩandeinĩ, na mahĩndĩ marĩa meega mũno. Hũthĩra ng'ondu iria noru gũkĩra iria ingĩ ciothe rũũruinĩ, ũcooke wĩkĩre ngũ rungu rwa thaburia ĩyo. Mĩakĩrĩrie wega kinya ĩtherũke biũ, kinya o na mahĩndĩ mahĩe biũ.’ Amu MWATHANI Ngai ekuuga ũũ: Kaĩ itũũra rĩa ooragani rĩrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Rĩhaana o ta thaburia ndootu ĩrĩa marootero maayo mataumaga. Mĩrute inuku ciothe cia nyama, cirute kĩmwe gwa kĩmwe ũtegũthuurania. Amu rĩiyũire njũragano, na thakame ĩrĩa ĩitĩĩtwo kuo, ĩitĩĩtwo mahiga igũrũ na ndĩngĩthikĩka na tĩĩri. Njitithĩĩtie thakame yarĩo mahiga igũrũ kũrĩa ĩtangĩnyuwo nĩ tĩĩri, nĩguo njũkĩrie maraakara maakwa, ndĩrĩhĩrie.” MWATHANI Ngai egũkiuga atĩrĩ, “Kaĩ itũũra rĩa ooragani rĩrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Niĩ mwene ngaacookanĩrĩria hĩba nene ya ngũ, njooke nyongerere ngũ njakĩrĩrie mwaki, nduge nyama itherũke biũ, njite thaathi wacio thĩ, na ndeke mahĩndĩ mahĩe macure. Ningĩ ndeke thaburia ĩyo ya gĩcango ĩikare mwaki igũrũ, ĩrĩ o ũguo ũtheri, nĩ geetha ĩhĩe kinya ĩtuunĩhe, ĩgĩthere ĩthirwo nĩ marootero maayo. No rĩĩrĩ, marootero macio maayo matingĩniinwo nĩ mwaki. Atĩrĩĩrĩ, wee Jerusalemu, nĩwĩthaahĩĩtie na waganu waku. Nĩ gũkorwo o na ndagũthambia ndwathirirwo nĩ waganu waku. Itangĩgũitũrũrĩra marũrũ maakwa ndũngĩthirwo nĩ waganu waku, nĩ geetha ũgĩthere. Nĩ niĩ MWATHANI ndĩraaria. Atĩrĩĩrĩ, ihinda nĩrĩkinyu na nĩngwĩka kĩũndũ. Ndigaakũreekereria, kana ngũkirĩrĩrie, o na kana ngũiguĩre tha. Ngaakuherithia kũringana na mĩthiĩre yaku.” Ũguo nĩguo MWATHANI Ngai oiga. MWATHANI akĩnjarĩria rĩngĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, na iringa o rĩmwe, nĩngũgũtuunya mwendwa waku. No rĩĩrĩ, ndũgeethikĩre, kana ũrĩre, o na kana ũite maithori. Ũgĩcakaya ndũkamenyithanie, na ndũgaacakaĩre ũcio ũgũkua. Wĩhumbe kĩremba mũtwe na wĩkĩre iraatũ, ndũkehumbĩre ũthiũ, kana ũraarĩrie macakaya.” Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire, ndarookire kwaria na andũ, na hwaĩinĩ wakinya, mũtumia wakwa agĩkua.Kwarooka gũkĩa, ngĩĩka o ta ũrĩa ndaathĩĩtwo. Andũ magĩkĩnjũũria atĩrĩ, “Ũrenda gũtuonia atĩa ũgĩĩka ũguo?” Na niĩ ngĩmacookeria atĩrĩ, “MWATHANI aranjarĩirie aranjĩĩra ndĩmwĩre, inyuĩ Aisiraeli, atĩrĩ: Mwĩtĩĩagĩra Hekaarũ yake, mũgakena mũkĩmĩĩrorera na mũkĩmĩng'etia, no nĩakũmĩthaahithia. Aanake na airĩĩtu aanyu arĩa mũtigĩĩte na thuutha kũu Jerusalemu, makooragĩrwo mbaarainĩ. Hĩndĩ ĩyo o na inyuĩ mũgeeka o ta ũguo niĩ ndĩreeka rĩu. Mũtikaahumbĩra moothiũ maanyu kana mũraarĩrie macakaya. Mũkeehumba iremba mũtwe na mwĩkĩre iraatũ, mũtigeethikĩra o na kana mũrĩre. No nĩmũkaagithio hinya nĩ meehia maanyu, na mũkaarĩranagĩra mũndũ na mũndũ ũrĩa ũngĩ. Niĩ Ezekieli ngaagĩtuĩka mũhiano harĩ inyuĩ, na inyuĩ mũgeeka o ũguo na niĩ ndĩreeka. MWATHANI aroiga atĩ maũndũ macio maamũkorerera, nĩmũkaamenya atĩ nĩ we MWATHANI Mwene Hinya Wothe.” MWATHANI agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, mũthenya ũcio nĩngeeheria Hekaarũ ĩrĩa njakĩrĩire thingo cia hinya, ĩrĩa metĩĩaga nayo, magakena makĩmĩĩrorera o na makĩmĩng'etia. Na nĩngeeheria aanake na airĩĩtu aao. Mũthenya ũcio mũndũ ũgaakorwo ahonokeete, nĩagooka akũmenyithie ũhoro ũcio. Mũthenya o ro ũcio, kanua gaaku nĩgagaatumũka, na warĩrie mũndũ ũcio ũgaakorwo ahonokeete, na ndũgaacooka gũkira rĩngĩ. Ũguo nĩguo ũgaatuĩka mũhiano harĩ o, nao nĩmakaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, hũgũkĩra Aamoni ũmarathĩre ũhoro mũũru. Meere atĩrĩ, ‘Tegaai matũ mũigue ndũmĩrĩri ya MWATHANI Ngai. MWATHANI Ngai aroiga atĩrĩ, nĩmwarũũhirie Hekaarũ yakwa yathaahio, muona bũrũri wa Isiraeli wanangwo, o na andũ a Juda magĩthaamio. Kwoguo nĩngũmũneana mookoinĩ ma ndũũrĩrĩ cia kuuma mwena wa irathĩro. Ikaamba hema ciacio bũrũriinĩ wanyu itũũre kuo. Ikaarĩa irio cianyu ciothe na inyue iria rĩanyu rĩothe. Nĩngaatua itũũra rĩa Raba kũndũ gwa kũrĩithagio ngamĩĩra, naguo bũrũri wa Aamoni kũndũ gwa kwarahagio ndũũru cia ng'ondu. Hĩndĩ ĩyo nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” MWATHANI Ngai egũkiuga atĩrĩ, “Nĩmwahũũrire hĩ na mũkĩrũũgarũũga nĩgũkena, o na mũkĩmenereria bũrũri wa Isiraeli. Tondũ nĩmwekire ũguo, niĩ na niĩ nĩngũtambũrũkia guoko gwakwa, ndĩmũneane kũrĩ ndũũrĩrĩ ingĩ imũtahe. Ngũmwananga ũguo atĩ mũtigaacooka gũtuĩka rũũrĩrĩ kana mũgĩe na bũrũri wanyu rĩngĩ. Hĩndĩ ĩyo nĩrĩo mũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, “Moabi oigaga andũ a Juda mahaana o ta ndũũrĩrĩ iria ingĩ ciothe. Tondũ ũcio, nĩngũreka bũrũri wa Amoabi ũtharĩkĩrwo ũrutĩĩtio matũũrainĩ marĩa marĩ mĩhakainĩ, o matũũra marĩa marĩ igweta mũno ma Bethi Jeshimothu, Baali Meoni, na Kiriathaimu. Me hamwe na Aamoni nĩngũmaneana kũrĩ ndũũrĩrĩ cia kuuma mwena wa irathĩro imaathage. Aamoni matigaacooka gũtuĩka rũũrĩrĩ rĩngĩ. Amoabi nao ngũmaciirithia na ndĩmatuĩre na nĩmekũmenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Edomu nĩmeekĩĩte ũũru mũno na ũndũ wa kwĩrĩhĩria harĩ andũ a Juda. Kwoguo nĩngũtambũrũkia guoko gwakwa igũrũ rĩa Edomu, niine andũ na nyamũ. Kuuma o itũũra rĩa Temani kinya Dedani ngũgũtua werũ, andũ nĩkũũragwo marĩũragĩrwo mbaarainĩ. Ngũhũthĩra andũ aakwa a Isiraeli ngĩĩrĩhĩria harĩ andũ a Edomu. Andũ aakwa a Isiraeli mekũherithia andũ a Edomu nĩ ũrĩa mandaakarĩĩtie na nĩmekũmenya atĩ nĩkwĩrĩhĩria ndĩrerĩhĩria.” Nĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe woiga ũguo. MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, “Afilisiti nĩmeekĩĩte ũũru na ũndũ wa kwĩrĩhĩria marĩ na marũrũ maingĩ ngoroinĩ harĩ andũ arĩa matũire marĩ thũ ciao. Niĩ na niĩ nĩngũtambũrũkia guoko gwakwa ndĩmahũũre na niine andũ arĩa marĩ ndeereinĩ cia iria. Ngũmaherithia ndĩ na marũrũ maingĩ nĩ ũrĩa mandaakarĩĩtie, na nĩmekũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI nĩ ũrĩa ndĩmaherithĩĩtie.” Atĩrĩĩrĩ, mũthenya wa mbere wa mweri, mwakainĩ wa ikũmi na ũmwe kuuma rĩrĩa twathaamirio, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, andũ a Turo nĩmathekereire itũũra rĩa Jerusalemu makoiga atĩ nĩrĩanangĩĩtwo, rĩgooka mookoinĩ maao na atĩ marĩikaraga megangarĩĩte tondũ rĩtuĩkĩĩte kĩndũ gĩtiganĩrie. “Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI Ngai egũkiuga atĩrĩ, ‘Wee Turo, nĩngũkũgarũrũka, ngũreehithĩrie ndũũrĩrĩ nyingĩ o ta ũrĩa iria rĩreehithagia ndiihũ cia maaĩ, ikũhũũre. Ikũmomora thingo ciaku na iharaganie mĩnaara yaku; na niĩ haate tĩĩri waku, ũtigwo o rwaro rwa mahiga. Ũgũgĩtuĩka o ta kũndũ gwa kwanĩkagwo neti cia gũtega thamaki ĩrĩ iriainĩ gatagatĩ na ũgĩtuĩke wa gũtahwo nĩ ndũũrĩrĩ. Nĩ niĩ MWATHANI Ngai ndoiga ũguo. Andũ aaku arĩa magaakorwo na kũu icagiinĩ, nao nĩkũũragwo makooragwo na rũhiũ rwa njora. Nawe nĩũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” MWATHANI Ngai ekuuga atĩrĩ, “Nĩngaareehithĩria itũũra rĩa Turo, mũthamaki ũrĩa mũnene gũkĩra athamaki oothe oimĩĩte mwena wa na rũgongo, naake nĩ we Nebukadinezaru mũthamaki wa Babilonia. Agooka arĩ na mbarathi, ngaari cia mbarathi na mbũtũ nene ya thigari cia mbarathi na cia magũrũ. Nĩakooraga andũ arĩa magaakorwo na kũu icagiinĩ na rũhiũ rwa njora, eenjere thingo ciaku mĩtaro, oombĩrĩre ihĩba cia tĩĩri thingoinĩ ciaku o na akũrigiicĩrie na rũgiri rwa ngo. Nĩakaamomora thingo ciaku na indo ciake cia kũmomora, na amomore mĩnaara yaku na mathanwa. Mbarathi icio ciake nyingĩ ikoombũra rũkũngũ rũkũhumbĩre, naguo mũkubio wa thigari cia mbarathi, na wa magũrũ ma ngaari cia mbarathi wenyenyie thingo ciaku. Agaatoonyera ihingoinĩ ciaku o ta ũrĩa andũ matoonyaga itũũra rĩrĩĩkĩĩtie kwanangwo. Thigari ciake cia mbarathi nĩikaarangaranga njĩrainĩ ciaku ciothe na nĩakooraga andũ aaku na rũhiũ rwa njora, o na amomore itugĩ ciaku iria cia hinya. Ningĩ nĩmagaataha ũtonga waku na magũtuunye indo ciaku. Makaamomora thingo ciaku o na matharũrie nyũmba ciaku iria thaka. Macooke maikie mahiga maaku, mbaaũ ciaku na kagoto gaaku iriainĩ. Nĩngaakiria nyĩmbo ciaku, na mũgambo wa inanda ciaku ndũgaacooka kũiguuo rĩngĩ. Hĩndĩ ĩyo ngaagũtiga ũrĩ o mahiga matheri na kũndũ gwa kwanĩkagwo ngara cia gũtega thamaki. Ningĩ ndũgaacooka gwakwo rĩngĩ. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” Ningĩ MWATHANI Ngai ekwĩra itũũra rĩa Turo atĩrĩ, “Andũ arĩa matũũraga ndeereinĩ cia iria nĩmakainaina maigua mbugĩrĩrio ũgĩtoorio, ya andũ arĩa atiihangie, na arĩa marooragwo thĩinĩ waku. Hĩndĩ ĩyo andũ oothe arĩa maathanaga kũu mabũrũriinĩ ma iriainĩ, magookĩrĩria itĩ ciao cia ũnene, marute nguo ciao cia ũnene, na nguo iria thaka. Magaikara thĩ tĩĩriinĩ mamakĩĩte makĩinainaga mategũtigithĩria nĩ ũrĩa manyiitĩĩtwo nĩ kĩeha nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa magũkorereire. Macooke mathondeke rwĩmbo rwa gũgũcakaĩra, makũinĩre makiugaga atĩrĩ, ‘Kaĩ nĩwanangĩĩtwo-ĩ! Wee itũũra rĩraarĩ igweta mũno, o wee ũraarĩ rũteereinĩ rwa iria, wee ũronanagia ũcamba waku kũu iriainĩ, na ũrakiragia andũ oothe arĩa matũũraga ndeereinĩ cia iria na ihooru. Andũ arĩa matũũraga ndeereinĩ cia iria nĩkũinaina marainaina mũthenya ũyũ wa kũharaganio gwaku. Arĩa nao matũũraga mabũrũri ma iriainĩ nĩkũmaka maramaka moona ũtarĩ ho.’ ” MWATHANI Ngai egũkiuga atĩrĩ, “Ngũgũtua maganjo o ta matũũra marĩa matatũũragwo nĩ andũ, na ngũhumbĩre na maaĩ maingĩ moimĩĩte iriainĩ kũrĩa kũriku. Ngũgũtwara na kũu thĩ kũrĩa gũthiagwo nĩ arĩa akuũ mũgatũũranie na arĩa maakuire tene. Ngũkũiga na kũu thĩ kũrĩa kũriku mũno ũgatũũre kũndũ kwaharaganirio o tene, ũgatũũranie na arĩa maakuire tene. Ndũgaacooka gũtũũrwo nĩ andũ o na kana ũheeo gĩtĩĩo bũrũriinĩ wa arĩa marĩ muoyo. Ngũkũniina na njĩra ya kũguoyohia, na ndũgaacooka kuonwo rĩngĩ. O na andũ mangĩgaagũcaria matigaakuona tene na tene.” Ũguo nĩguo MWATHANI Mwene Hinya Wothe oiga. MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra ũũ: “Wee Mũrũ wa mũndũ, tunga rwĩmbo ũcakaĩre Turo, itũũra rĩu rĩrĩ rũteereinĩ rwa iria na rĩhũũraga mbiacara na andũ a mabũrũri marĩa marĩ ndeereinĩ cia iria. Rĩĩre, MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, ‘Wee Turo, ũrerahaga ũkoiga atĩ wĩ mũthaka mũno. Iriainĩ nĩkuo gwaku mũciĩ. Andũ arĩa maagwakire, maagwakire magĩkũgemia o ta meeri. Maatũmĩrire mbaaũ cia mĩthengera ya kĩrĩma kĩa Herimoni na magĩtũmĩra mũtarakwa wa kuuma Lebanoni gũthondeka mũringoti waku. Ningĩ magĩtũmĩra mĩgandi ya kuuma Bashani gũthondeka mĩiko ya gũtindĩka meeri. Kũndũ kwayo kũrĩa gũikaragwo maagwakire na mĩcindanũgũ ya kuuma Kuporo na magĩkũgemia thĩinĩ na mĩguongo. Mataama ma gataani magemie wega, maagemeirio bũrũriinĩ wa Misiri, nĩ mo maathondekire namo matanga ma gũtwarithia meeri ciaku. Mataama macio moonekaga nĩ andũ marĩ kũraaya. Nguo cia babũ cia kuuma gĩcigĩrĩrainĩ gĩa Kuporo nĩcio ciatumĩrirwo gũthondeka ciandarũũa ciaku. Meeri ciaku ciatindĩkagwo na mĩiko nĩ andũ a kuuma matũũra ma Sidoni na Arivadi. Nao atwarithia a meeri ciaku maarĩ andũ aaku arĩa oogĩ. Mabundi marĩa maakire meeri ciaku nĩ andũ oohĩgĩrĩrũ wĩrainĩ ũcio a kuuma Bibilosi. Atwarithia a meeri ciothe kũu iriainĩ mookaga kũhũũra mbiacara gwaku. Andũ a kuuma Perisia, Lidia, na Libia nĩ o wandĩkĩĩte matuĩke njamba ciaku cia ita. Maacuuragia ngo ciao na ngobia ciao cia kũgitĩra mũtwe o kũu thigari ciaku ciikaraga. Andũ acio nĩ o maakũreehithĩirie riiri waku. Andũ a kuuma Arivadi nĩ o maarangagĩra thingo ciaku ciothe, nao andũ a kuuma Gamadi nĩ o maarangagĩra mĩnaara yaku. Maacuuragia ngo ciao thingoinĩ ciaku, na nĩ o maatũmĩĩte ũgeme ũguo.’ ” Andũ a kuuma Sipania nĩ o wahũũraga mbiacara nao, ugagĩkũũranagia ũtonga waku na betha, cuuma, cuuma ya rũbũũa, o na cuuma ya bũrũbũrũ cia kuuma kwao. Ningĩ wahũũraga mbiacara na andũ a kuuma bũrũri wa Ngiriki, Tubali na Mesheki; ũgagĩkũũrania indo ciaku na ngombo o na indo ciao cia gĩcango. Andũ a kuuma Bethi Togarima maakũũranagia indo ciaku na mbarathi cia gũkuua mĩrigo, mbarathi cia gũthiĩ mbaarainĩ, o na nyũmbũ. Andũ a kuuma gĩcigĩrĩra kĩa Rodo nĩmaahũũraga mbiacara nawe, nao andũ aingĩ arĩa maatũũraga ndeereinĩ cia iria nĩmaakũũranagia mĩguongo na mbaaũ cia mĩthaitĩ na indo ciaku. Andũ a Siria nao nĩmaagũraga indo ciaku na ũingĩ. Maakũũranagia indo ciaku na mahiga ma goro ma rangi wa ngirini ũrĩa mũtheru mũno, nguo cia babũ, indo iria ng'emie wega, nguo cia gataani iria njega mũno, tũhiga twa goro twa rubi, na ngobo iria ciũnganagio iriainĩ. Andũ a bũrũri wa Juda na wa Isiraeli nao no maahũũraga mbiacara nawe, maakũũranagia indo ciaku, na ngano, ũũkĩ, maguta ma mĩtamaiyũ na indo nungi wega. Andũ a Dedani nao maakwendagĩria nguo cia gũthondeka matandĩko ma mbarathi. Andũ a bũrũri wa Arabia na arĩa maathanaga bũrũri wa Kedari maakwendagĩria ndũrũme, ng'ondu na mbũri, magacikũũrania na ũtonga waku. Ahũũri mbiacara a Sheba na Raama makwendagĩria thahabu, mĩthemba yothe ya tũhiga twa goro, na indo nungi wega cia mĩthemba yothe, magacikũũrania na indo ciaku. Ahũũri mbiacara kuuma matũũra ma Harani, Kane, Edeni, Sheba, o na a matũũra ma Asiria na Kilimadi, oothe maahuuraga mbiacara nawe. Maakureehagĩra nguo cia goro, ngoora cia rangi wa babũ, marĩĩthi, mĩgeka ya marangi mwanya mwanya, mĩkanda mĩogothe wega na ikagemio na ikundo. Meeri nene cia Sipania nĩcio ciagũkuuagĩra indo ciaku. “Nawe warĩ ta meeri ĩkuuĩĩte mĩrigo mĩritũ kũu iriainĩ. Andũ arĩa matindĩkaga meeri ciaku na mĩiko rĩu magũtwarĩĩte o iriainĩ kũrĩa kũriku. Rũhuuho rwa kuuma mwena wa irathĩro rũgũthũũkangĩirie o kũu iria gatagatĩ. Ũtonga waku wothe, indo ciaku ciothe, thũgũrĩ waku, andũ oothe arĩa magũtwarithagia, ahũũri mbiacara aaku oothe, mabundi ma mbaaũ marĩa magũthondekaga kũu iriainĩ, eendia a indo ciaku, njamba ciaku ciothe cia ita iria irĩ meeriinĩ yaku, na andũ arĩa marĩ thĩinĩ waku, oothe makaarikĩra moorĩre kũu iriainĩ gatagatĩ mũthenya ũrĩa ũgaathũũkangĩrio kũu iriainĩ. Kĩrĩro kĩa atwarithia a meeri kĩiguĩke nĩ arĩa marĩ ndeereinĩ cia iria. Atwarithia a meeri oothe, makiume meeriinĩ marũũgame rũteereinĩ rwa iria. Magaakũrĩrĩra makĩgirĩkaga mũno, makĩĩitagĩrĩria rũkũngũ mũtwe o na makĩĩgaragaragia mũhuinĩ. Meenje mĩtwe yao kĩrĩa, mehumbe nguo cia makũnia, magũcakaĩre me na ruwo rũingĩ ngoro o na makũrĩrĩre na kĩgi. Magĩkũrĩrĩra na magĩgũcakaĩra nĩmegũthondeka rwĩmbo makũinĩre atĩrĩ, ‘Nũũ ũngĩhaananio na Turo, Turo ũcio ũkirĩĩte arikĩire iria gatagatĩ? Rĩrĩa indo ciaku cia mbiacara ciokaga ciumĩĩte iriainĩ, nĩwagunaga andũ aingĩ. Nĩwatongagia athamaki a mabũrũri na ũingĩ wa ũtonga waku na indo ciaku. No rĩu ũthũũkangĩirio kũu iriainĩ, ũkoorĩra kũrĩa kũriku mũno. Ũũrĩire iriainĩ hamwe na andũ arĩa makũrutagĩra wĩra o hamwe na ũtonga waku wothe.’ “Andũ arĩa oothe matũũraga ndeereinĩ cia iria nĩmamakĩĩte maigua ũndũ ũrĩa ũgũkorereire; athamaki aao nao nĩmanyiitĩĩtwo nĩ guoya mũnene o na ithiithi ciao nĩitukĩĩte. Ahũũri mbiacara a ndũũrĩrĩ nĩmamakĩĩte nĩ ũrĩa ũkorereirwo nĩ mũtino mũnene, makoiga hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! magetigĩra matigatuĩke ta we; ndũgaacooka kũririkanwo tene na tene.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, arĩria mũthamaki wa Turo ũmũmenyithie atĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ngũmwĩra atĩrĩ, ‘Wĩrahaga ũkiugaga atĩ ũrĩ ngai na atĩ ũikaraga wĩtũũgĩrĩĩtie ta ngai iriainĩ gatagatĩ. No rĩĩrĩ, wee ndũrĩ ngai, o na ũngĩĩtua ngai, ũrĩ o mũndũ. Ningĩ wĩciiragia atĩ ũrĩ mũũgĩ kũrũũga Danieli, na gũtirĩ ũndũ o na ũmwe ũrĩ hithoinĩ ũtooĩ. Nĩũtũmĩrĩĩte ũũgĩ waku na ũmenyo waku ũgeetongia, na ũkagĩa na mũthiithũ mũingĩ wa betha na thahabu. Nĩũhũũrĩĩte mbiacara na ũũgĩ ũkeeyonera ũtonga mũingĩ, na rĩu nĩgwĩtĩĩa ũretĩĩa nĩ ũndũ wa ũtonga ũcio. “ ‘Nĩ ũndũ ũcio niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ngũkwĩra ũũ: Tondũ nĩwĩtĩĩĩte ũgeetua mũũgĩ ta ngai, ngũkũreehithĩria ndũũrĩrĩ ng'eni itarĩ tha, ithũũkangie indo ciaku iria thaka, iria woneete na ũmenyo na ũũgĩ waku. Igũkũũraga icooke igũikie iriainĩ kũrĩa kũriku. Nĩũgũkĩĩraha atĩ ũrĩ ngai mbere ya acio megũkũũraga? Mbere ya acio megũkũũraga, ũrĩ o mũndũ, no ti ngai! Ũgũkua gĩkuũ gĩa gĩconoko ũũragĩĩtwo nĩ ndũũrĩrĩ icio. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.’ ” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, tungĩra mũthamaki wa Turo rwĩmbo rwa macakaya ũmũinĩre atĩrĩ, ‘MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga ũũ: Andũ maregerekanagia nawe, nĩ ũrĩa ũraarĩ mũkinyanĩru, mũũgĩ, na mũthaka. Ũratũũraga Edeni, mũgũndainĩ wa Ngai. Ũrehumbaga mĩthemba yothe ya tũhiga twa goro: rubi iria nduune, arumaathi, tũhiga twa goro twa rangi wa yerũũ, tũhiga twa goro twa rangi wa ngirini kana wa mũtukanio wa mburuu na ngirini, tũhiga twa goro twa rangi mũtuune, tũhiga twa goro tũrĩ na marangi mĩthemba mĩingĩ twitagwo Jasiperi, tũhiga twa goro twa rangi wa mburuu, tũhiga twa goro twa rangi wa ngirini ũrĩa mũtheru mũno, na arumaathi ĩrĩa nduune, o na ũkeegemia na thahabu. Tũhiga tũu twahaarĩirio nĩ ũndũ waku o mũthenya ũrĩa wombirwo. Ndatũire njigĩĩte mũraika wa gũkũgitagĩra, ngũigĩĩte kĩrĩmainĩ gĩakwa kĩrĩa kĩamũre, na waceeraceeraga kũndũ kũrĩ tũhiga twa goro tũkũhenia. Mĩthiĩre yaku yakoreetwo ĩrĩ mĩega kuuma rĩrĩa wombirwo, o kinya rĩrĩa wambĩrĩirie kũmaramara. Mbiacara ciaku ciaingĩha, nĩwaingĩhirie ũtuunyani, nawe ũgĩgĩĩka meehia maingĩ. Kwoguo ngĩkũingata na hinya uume kĩrĩmainĩ gĩakwa kĩrĩa kĩamũre. Naake mũraika ũrĩa wa kũgitagĩra agĩkũingata kuuma kũu kwarĩ tũhiga twahenagia. Wetĩĩaga tondũ wa ũrĩa warĩ mũthaka; riiri waku nĩwatũmire wĩke maũndũ ma ũrimũ. Kwoguo ngĩgũtengemania thĩ ũkĩonagwo nĩ athamaki nĩguo merute nawe. Rĩrĩa wahũũraga mbiacara icio ciaku nyingĩ, na wekaga meehia maingĩ mbiacarainĩ icio, nĩwathaahirie kũndũ kũrĩa wathaathayagĩria. Na niĩ ngĩreehithia mwaki ũgĩgũcina, ngĩgũtiga ũrĩ o mũhu; ndeekire ũguo wĩroreirwo nĩ andũ oothe. Andũ arĩa oothe maakũũĩ nĩmamakĩĩte nĩ ũndũ wa ũrĩa ũkorereirwo nĩ mũtino mũnene, magetigĩra matigatuĩke ta we; ndũgaacooka kũririkanwo tene na tene.’ ” MWATHANI akĩnjarĩria o rĩngĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, hũgũkĩra itũũra rĩa Sidoni, ũrĩrathĩre ũhoro mũũru, ũrĩĩre atĩrĩ, ‘Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nguuga atĩ niĩ ndĩ thũ yaku, wee Sidoni. Andũ nĩmakaangooca rĩrĩa makoona ũrĩa ngeeka nawe. Nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI rĩrĩa ngoonania ũrĩa ndĩ mũtheru ngĩkũherithia. Nĩngaagũtũmĩra mĩrimũ, ndũme thakame ĩnyũrũrũke njĩrainĩ ciaku. Ũgaatharĩkĩrwo kuuma mĩena yothe, na andũ aaku mooragwo na rũhiũ rwa njora. Hĩndĩ ĩyo nĩũkaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Gũtigaacooka kũgĩa kĩndũ ta cong'e kĩngĩtheeca andũ a Isiraeli, o na kana kĩndũ ta mũigua kĩngĩmaiguithia ruwo kĩumĩĩte kũrĩ arĩa oothe mamathiũrũrũkĩirie, na maatũire mameekaga maũndũ mooru. Hĩndĩ ĩyo nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe.” Ningĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe akiuga atĩrĩ, “Nĩngaaruta andũ a Isiraeli ndũũrĩrĩinĩ ciothe kũrĩa ndamahurunjire, na ndũũrĩrĩ ciothe nĩikaamenya atĩ niĩ ndĩ mũtheru. Hĩndĩ ĩyo magaatũũra bũrũriinĩ wao kĩũmbe, ũrĩa ndaheire ndungata yakwa Jakubu. Magaatũũra bũrũri ũcio na thaayũ. Nĩmagaaka nyũmba na mahande mĩthabibũ. Nĩmagaatũũra bũrũriinĩ ũcio na thaayũ, tondũ nĩngaaherithia andũ oothe arĩa maatũire mameekaga maũndũ mooru, o acio mamathiũrũrũkĩirie. Hĩndĩ ĩyo nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wao.” Atĩrĩĩrĩ, mũthenya wa ikũmi na ĩĩrĩ wa mweri wa ikũmi wa mwaka wa ikũmi kuuma twathaamio, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, hũgũkĩra mũthamaki wa Misiri, ũmũrathĩre ũhoro mũũru we mwene na andũ oothe a Misiri ũmeere atĩrĩ, ‘Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩ, Ndĩ thũ yaku wee mũthamaki wa Misiri, wee kĩng'ang'i gĩĩkĩ kĩnene, ũtũũraga rũũĩinĩ rwaku, ũkiugaga atĩ rũũĩ rwa Nailo nĩ rwaku na nĩ we warũmbire. Ngũgwĩkĩra ndwano thĩainĩ ciaku, ndũme thamaki cia kuuma rũũĩ rwaku ciĩnyiitĩrĩre ngũũcĩinĩ ciaku. Njooke ngũrute rũũĩinĩ rũu rwaku ũrĩ hamwe na thamaki ciothe iria ciĩnyiitĩrĩire ngũũcĩinĩ ciaku. Ngũikie werũinĩ, wee mwene na thamaki icio ciothe, ndĩmũtige kuo. Mũgũkuĩra kũu, mũtikũũnganio na mũtigũthikwo. Ngũheana ciimba cianyu ituĩke irio cia nyoni na cia nyamũ. Andũ a Misiri oothe nĩmegũkĩmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, Andũ a Isiraeli maregiritagia andũ a Misiri no mũrahaanaga ta kamũtĩ ga ithanjĩ harĩ o. Tondũ rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ a Isiraeli maakwĩnyiitĩrĩire na mooko maao, woinĩkangire ũgĩtiihangia ciande ciao ciothe. Rĩrĩa meetiiranirie nawe, woinĩkangire ũgĩtũma mahĩndĩ maao moothe marekanie. Kwoguo rĩu niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ngũkwĩra atĩrĩ, “Nĩngũkũreehere andũ magũtharĩkĩre na hiũ cia njora, na nĩmekũũraga andũ aaku o na mahiũ maaku. Bũrũri wa Misiri ũgaatuĩka maganjo matheri, na nĩmũkaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Na rĩĩrĩ, tondũ nĩugaga atĩ rũũĩ rwa Nailo nĩ rwaku, na nĩ we warũmbire, niĩ ndĩ thũ yaku, o na ya rũũĩ rwaku rwa Nailo. Nĩngaareka bũrũri wothe wa Misiri, wanangwo ũtuĩke maganjo. Ngaarutia itũũra rĩa Migidoli mwena wa na rũgongo kinya itũũra rĩa Aswani mwena wa kĩanda, kinya mũhakainĩ wa bũrũri wa Ethiopia. Gũtirĩ mũndũ ũgaatuĩkania kuo o na kana nyamũ ĩtuĩkanie kuo, gũgaatũũra ũguo mĩaka mĩrongo ĩna. Nĩngaatũma bũrũri wa Misiri ũtuĩke bũrũri ũrĩa mwanangĩku mũno thĩinĩ wa thĩ. Itĩĩna rĩu rĩa mĩaka mĩrongo ĩna, matũũra maakuo, magaatũũra marĩ maganjo mooru gũkĩra ma matũũra marĩa mangĩ. Andũ a Misiri ngaamahurunja thĩinĩ wa ndũũrĩrĩ iria ingĩ, matũũrage mabũrũriinĩ mangĩ.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Mĩaka mĩrongo ĩna yathira-rĩ, nĩngaacookanĩrĩria andũ a Misiri moime ndũũrĩrĩinĩ ciothe kũrĩa mahurunjũkĩĩte. Ngaamacookia Misiri bũrũriinĩ ũrĩa warĩ wao kĩũmbe, magatũũre mwena wa na kĩanda. Magaikara kuo marĩ ũthamaki ũtarĩ na hinya. Ũgaakorwo ũrĩ ũthamaki ũrĩa ũtarĩ na hinya kũrũũga marĩa mangĩ moothe, ndũgaacooka gwĩtũũgĩria igũrũ rĩa ndũũrĩrĩ iria ingĩ. Ngaamaagithia kĩene ũguo atĩ matikaahota kwĩyathĩra ndũũrĩrĩ rĩngĩ. Andũ a Isiraeli matigaacooka kwĩhoka andũ a Misiri mamateithie itĩĩna rĩu rĩa mĩaka mĩrongo ĩna, na nĩmakaaririkana mahĩtia marĩa meekire, rĩrĩa meetirie ũteithio kuuma harĩ o. Andũ a Isiraeli nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe.” Atĩrĩĩrĩ, mũthenya wa mbere wa mweri wa mbere wa mwaka wa mĩrongo ĩĩrĩ na mũgwanja kuuma twathaamio, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, nĩarutithirie thigari ciake wĩra mũritũ, rĩrĩa ciatharĩkĩire Turo. Wĩra ũcio nĩwatũmire thigari ciumie ihara na ciande ciacio icũnũke. Ĩndĩ we mwene kana thigari ciake, gũtirĩ waheirwo mũcaara nĩ ũndũ wa wĩra ũcio wao. Kwoguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe, rĩu ngũkiuga atĩ nĩngaahe Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia, bũrũri wa Misiri aũtahe na awanange. Acooke akuue ũtonga wothe wa bũrũri ũcio athiĩ naguo. Ũcio nĩguo ũgaatuĩka mũcaara wa thigari ciake. Ngũmũhe bũrũri wa Misiri ũrĩ mũcaara wa wĩra wake, tondũ maarutaga wĩra wakwa. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. “Hĩndĩ ĩyo yakinya-rĩ, nĩngaatũma andũ a Isiraeli magĩe na hinya na nĩngaakũhingũra mĩario andũ oothe mahote gũkũigua, na nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, ratha na ũmenyithanie ũrĩa niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga. Anĩrĩra atĩrĩ, ‘Ũũi, mũthenya wa mathĩĩna ũkirie gũũka-ĩ! Kaĩ mũthenya ũrĩ hakuhĩ-ĩ! Kaĩ mũthenya wa MWATHANI ũrĩ hakuhĩ-ĩ! Ũgũkorwo ũrĩ mũthenya ũrĩ na matu, na ũrĩ mũthenya wa thĩĩna harĩ ndũũrĩrĩ. Misiri nĩgũkaagĩa na mbaara, nakuo Ethiopia kũgĩe na gĩthĩĩna kĩnene. Andũ aingĩ bũrũriinĩ wa Misiri nĩmakooragwo. Ũtonga wakuo nĩũgaatahwo ũthiio naguo, na mĩthingi ya nyũmba ciakuo ĩmomoranio.’ “Mbaarainĩ ĩyo thigari iria igaakorwo ikomboreetwo kuuma mabũrũri ma Ethiopia, Libia, Lidia, Arabia, ikooraganĩrio hamwe na andũ a Misiri.” Niĩ MWATHANI ngũkiuga atĩrĩ, “Andũ arĩa magitagĩra Misiri nĩmakooragwo na rũhiũ rwa njora kũrutia itũũra rĩa Migidoli mwena wa rũgongo gũkinyia itũũra rĩa Aswani na mwena wa kĩanda. Thigari iria Misiri ĩĩtĩaga nacio nĩikaaniinwo. Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ niĩ ndoiga ũguo. Thĩinĩ wa mabũrũri marĩa maanange, Misiri nĩguo ũgaakorwo ũrĩ mwanange makĩria. Matũũra maakuo namo magaakorwo marĩ maganjo matheri. Rĩrĩa ngaacina Misiri na mwaki, na rĩrĩa arĩa oothe magitagĩra Misiri magaakorwo mooragĩĩtwo, hĩndĩ ĩyo nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Rĩrĩa mũthenya ũcio ũgaakinya na Misiri gũkorwo kũrĩ kwanange, nĩngaatũma andũ na meeri mathiĩ makamakie andũ a Ethiopia materĩgĩrĩire, nao nĩmakaanyiitwo nĩ kĩeha kĩingĩ. Mũthenya ũcio no ũrooka!” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Nĩngaaniina ũtonga wa Misiri hũthĩrĩĩte Nebukadinezaru, mũthamaki wa Babilonia. We na thigari ciake iria ciĩtigĩrĩĩtwo mũno nĩ ndũũrĩrĩ, makaareehwo maanange bũrũri. Magaatharĩkĩra bũrũri wa Misiri na hiũ cia njora, maũiyũrie ciimba. Nĩngaatũma rũũĩ rwa Nailo rũhũe, na nyenderie bũrũri ũcio andũ ooru. Nĩngaananga bũrũri na kĩrĩa gĩothe kĩrĩ thĩinĩ waguo hũthĩrĩĩte andũ a ndũũrĩrĩ. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Nĩngaaharagania mĩhianano na niine ngai ciothe cia maheeni cia itũũra rĩa Memufisi. Bũrũri wa Misiri ndũgaakorwo ũrĩ na mũtongoria hĩndĩ ĩyo, na nĩngaatũma andũ oothe manyiitwo nĩ guoya. Nĩngaatũma mwena wa na kĩanda wa Misiri ũtuĩke kũndũ gũtarĩ andũ, njine itũũra rĩa Zoani rĩrĩa rĩrĩ mwena wa na rũgongo, na herithie Thebesi itũũra rĩrĩa inene. Nĩngaitũrũrĩra maraakara maakwa Pelusiumu, itũũra rĩrĩa inene rĩa Misiri rĩirigĩre na thingo cia hinya, na niine ũtonga wothe wa Thebesi. Nĩngaacina bũrũri wa Misiri na mwaki; itũũra rĩa Pelusiumu nĩrĩkaiyũrwo nĩ ruwo rũnene; itũũra rĩa Thebesi nĩrĩkaaharaganio, na thingo ciarĩo imomorwo. Aanake a matũũra ma Heliopoli na Bubasiti nĩmakooragĩrwo mbaarainĩ, nao andũ arĩa angĩ mathaamio. Tahipanihesi gũkaahumbĩrwo nĩ nduma mũthenya, rĩrĩa ngaaharagania ũthamaki wa Misiri, na niine hinya wa Misiri ũrĩa metĩĩaga naguo. Misiri ĩkaahumbwo nĩ itu, na andũ a matũũra maayo moothe mathiio nao marĩ mĩgwate. Ũguo nĩguo ngaaherithia andũ a Misiri, nao makĩmenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Atĩrĩĩrĩ, mũthenya wa mũgwanja wa mweri wa mbere wa mwaka wa ikũmi na ũmwe kuuma twathaamio, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, nĩnyunĩĩte guoko kwa mũthamaki wa Misiri. Gũtithondekeetwo nĩguo kũhone, o na gũticuurĩĩtio nĩguo kũgĩe hinya kũhote kũnyiita rĩngĩ rũhiũ rwa njora. Kwoguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga ndĩ thũ ya mũthamaki wa Misiri. Nĩnguuna mooko maake meerĩ, kũrĩa kũrĩ na hinya o na kũu kuunĩku, ndũme rũhiũ rwa njora rũgũe ruume mookoinĩ maake. Nĩngũhurunja andũ a Misiri thĩ yothe. Nĩngũtũma mooko ma mũthamaki wa Babilonia magĩe na hinya, na ndĩmũnengere rũhiũ rwakwa rwa njora. No rĩĩrĩ, nĩnguuna mooko ma mũthamaki wa Misiri, naake agirĩke e mbere ya mũthamaki wa Babilonia arĩ mũtiihie ũndũ atangĩhona. Nĩngũtũma mooko ma mũthamaki wa Babilonia magĩe na hinya, namo ma mũthamaki wa Misiri maage hinya. Ndanengera mũthamaki wa Babilonia rũhiũ rwakwa rwa njora, naake akĩhũũre bũrũri wa Misiri, andũ oothe nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. Nĩngũhurunja andũ a Misiri thĩ yothe, nao makimenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Mũthenya wa mbere wa mweri wa gatatũ wa mwaka wa ikũmi na ũmwe kuuma twathaamio, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, arĩria mũthamaki wa Misiri na andũ aake ũmũũrie atĩrĩ, ‘Nũũ ũngĩhaananio nawe nĩ ũrĩa ũrĩ mũnene? Atĩrĩĩrĩ, ũhaana o ta mũtarakwa warĩ Lebanoni, mũtarakwa ũcio warĩ na honge thaka na ndumanu, na warĩ mũraihu na igũrũ o kinya ũkahuutia matu. Kwarĩ na maaĩ ma gũtũma ũkũre, njũũĩ cia kũrĩa kũriku nĩcio ciatũmaga ũraihe. Njũũĩ icio ciatũmaga maaĩ mathiũrũrũkĩrie harĩa wahandĩĩtwo, na igatũmaga tũrũũĩ tũkinyĩre mĩtĩ yothe ya mũtitũ. Nĩ ũndũ wa kuona maaĩ maingĩ, ũgĩkĩraiha gũkĩra mĩtĩ ĩrĩa ĩngĩ yothe ya mũtitũ, honge ciaguo igĩtunguha, na tũthuuna twaguo tũkĩraiha. Nyoni cia mĩthemba yothe igĩaka itara ciacio hongeinĩ ciaguo, nyamũ ciothe cia gĩthaka igĩciarĩra rungu rwa honge ciaguo, na ndũũrĩrĩ iria nene ciothe igĩtũũra kĩĩruruinĩ kĩaguo. Warĩ mũtarakwa mũthaka na mũnene, na warĩ na honge ndaaya. Mĩri yaguo yathiĩte na thĩ ĩgakinyĩra tũrũũĩ tũrĩa tũrĩ kũrĩa kũriku. Kũu mũgũndainĩ wa Ngai, gũtiarĩ mũtarakwa ũngĩahaananirio naguo, gũtiarĩ mũthengera warĩ na honge ta ciaguo, na gũtiarĩ mũcindanũgũ warĩ na hwang'a ta ciaguo. Mũgũndainĩ wa Ngai gũtiarĩ mũtĩ ũngĩ warĩ mũthaka taguo. Ndaũtuĩte mũthaka na ũndũ wa kũũhe honge nyingĩ, na nĩwaiguagĩrwo ũiru nĩ mĩtĩ yothe ya Edeni, mũgũnda wa Ngai.’ ” Nĩ ũndũ ũcio, niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩrĩ, “Tondũ mũtarakwa ũcio waraihire na igũrũ kinya ũkĩhuutia matu, ũgĩgĩĩtĩĩa nĩ ũndũ wa ũraihu ũcio waguo-rĩ, ngũũneana kũrĩ mũthamaki wa ndũũrĩrĩ ũrĩ na hinya mũno. Naake nĩekũũherithia kũringana na waganu waguo, tondũ nĩndĩũtiganĩirie. Andũ a ndũũrĩrĩ arĩa meetigĩrĩĩtwo mũno nĩmekũũtema na maũtiganĩrie. Honge ciaguo ikũgũa irĩma igũrũ na ciandainĩ ciothe, natuo tũhonge twaguo tuunĩkange tũgũe mĩkuruinĩ yothe ya bũrũri. Ndũũrĩrĩ ciothe nĩigũthaama kĩĩruruinĩ kĩaguo iũtiganĩrie. ‘Nyoni cia mĩthemba yothe igaikaraga igũrũ rĩa mũtĩ ũcio ũgwĩte, nacio nyamũ cia gĩthaka cia mĩthemba yothe irangarangage honge ciaguo.’ Maũndũ macio moothe megwĩkĩka nĩguo mũtĩ o wothe ũrĩ gũkuhĩ na maaĩ ndũkaanaraihe ũguo rĩngĩ ũhuutie matu. Mĩtĩ yothe ĩtuĩrĩirwo gũkua o ta ũrĩa andũ makuaga, ĩikũrũke na kũu thĩ, kũrĩa andũ arĩa akuũ mathiaga.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Rĩrĩa mũtĩ ũcio ũrĩthiĩ kũrĩa arĩa akuũ mathiaga, nĩndĩrĩtũma maaĩ ma kũu kũriku maũhumbĩre makĩũcakaĩra. Ndĩrĩhingĩrĩria njũũĩ ciakuo, na ndirĩreka maaĩ maingĩ matherere. Nĩndĩrĩtũma irĩma cia Lebanoni ihumbĩrwo nĩ nduma, na ndũme mĩtĩ ya mũtitũ ĩhoohe nĩ ũndũ mũtĩ ũcio nĩũkuĩte. Rĩrĩa ndĩrĩũrekania kwa arĩa akuũ, mũrurumo waguo ũkĩgũa, nĩũrĩtũma ndũũrĩrĩ ciinaine. Mĩtĩ yothe ya Edeni na mĩtĩ yothe ya Lebanoni, ĩrĩa mĩthaka mũno na ĩnyuĩte maaĩ wega kũrũũga ĩrĩa ĩngĩ, ĩrĩa ĩrĩĩkĩĩtie gũikũrũka na kũu kũriku, nĩrĩkenera kũgũa kwaguo. Ĩrĩtwarana naguo ĩthiĩ kwa arĩa akuũ ĩgeeturanĩre na arĩa marĩĩkĩĩtie kũũragwo. Nao arĩa oothe matũũraga kĩĩruruinĩ kĩaguo nĩmarĩhurunjwo ndũũrĩrĩinĩ. “Wee mũthamaki wa Misiri, na andũ aaku, nĩ we mũtĩ ũcio. Gũtirĩ mũtĩ o na ũmwe wa Edeni mũraihu na mũthaka ta we. No o na kũrĩ ũguo-rĩ, o ta mĩtĩ ya Edeni, ũrĩthiĩ kwa arĩa akuũ ũgaikaranie na arĩa matooĩ Ngai na arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” Mũthenya wa mbere wa mweri wa ikũmi na ĩĩrĩ wa mwaka wa ikũmi na ĩĩrĩ kuuma twathaamio, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, tunga rwĩmbo ũcakaĩre mũthamaki wa Misiri ta ũũ: Rĩrĩa wĩ gatagatĩ ka ndũũrĩrĩ wĩtuaga o ta mũrũũthi, no ũhaana kĩng'ang'i kĩrĩ iriainĩ. Wĩthambagĩra njũũĩinĩ ciaku, ũkounjuga maaĩ na magũrũ maaku, na ũgathũũkia maaĩ ma njũũĩ icio. “Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩrĩ, Nĩngũgũikĩria rũgara rwakwa rwa gũtega thamaki, ndũũrĩrĩ nyingĩ ciũnganĩĩte, na ndeke ikũguucũrũrie ũrĩ rũgarainĩ rũu igũtware rũteereinĩ rwa iria. Njooke ngũrekanie thĩ, ndeehithie nyoni ciothe na nyamũ ciothe cia gũũkũ thĩ, ikũũmbĩrĩre ikũrie. Ngũnyaagia nyama ciaku irĩmainĩ, na njiyũrie cianda na ciimba ciaku. Ngũiyũria thakame yaku o nginya irĩma igũrũ, ĩcooke ĩnyũrũrũke ĩiyũre njũũĩ. Rĩrĩa ndĩrĩkwananga, nĩndĩrĩhumbĩra igũrũ, na njata itirĩruta ũtheri. Riũa nĩrĩrĩhumbĩrwo nĩ matu, naguo mweri ndũrĩara. Nĩndĩrĩtũma mootheri moothe ma igũrũ mahore, na bũrũri waku wothe ndĩũiyũrie nduma. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. “Nĩndĩrĩtũma ndũũrĩrĩ nyingĩ itangĩke ngoro, rĩrĩa ndĩrĩmenyithia mabũrũri ũtooĩ, ũhoro wa kũharaganio gwaku. Ngero ĩrĩa ndĩrĩkũgera nĩrĩmakia andũ aingĩ. Rĩrĩa ndĩrĩhiũria rũhiũ rwakwa rwa njora, athamaki nĩmarĩinaina nĩ guoya. Mũthenya ũrĩa ũrĩgua, athamaki acio oothe nĩmarĩinaina nĩ guoya magĩcaaĩra mĩoyo yao.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekwĩra mũthamaki wa Misiri atĩrĩ, “Nĩũgũũkĩrĩrwo nĩ rũhiũ rwa njora rwa mũthamaki wa Babilonia. Nĩngũreka andũ aaku oothe mooragwo na hiũ cia njora nĩ thigari cia ndũũrĩrĩ itarĩ tha. Thigari icio nĩirĩananga andũ aaku oothe, o na kĩrĩa gĩothe gĩtũmaga wĩtĩĩe. Nĩngũniinĩra mahiũ kũrĩa manyuagĩra maaĩ, na gũtirĩ ikinya rĩa mũndũ kana rĩa mahiũ rĩgũcooka kũmounjuga. Hĩndĩ ĩyo nĩndĩreka maaĩ maaku marike mathere, na ndeke njũũĩ ciaku itherere ihooreire. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. Rĩrĩa ndĩrĩtua bũrũri wa Misiri maganjo, ũkorwo ũtarĩ kĩndũ o na kĩmwe, na njũrage andũ arĩa matũũraga kuo, hĩndĩ ĩyo nĩmarĩmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. Rũu nĩruo rwĩmbo rwa macakaya rũrĩa rũkainĩrwo Misiri na andũ oothe aakuo nĩ andũ a nja a ndũũrĩrĩ. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” Mũthenya wa ikũmi na ithaano wa mweri wa mbere wa mwaka wa ikũmi na ĩĩrĩ kuuma twathaamio, MWATHANI nĩanjarĩirie akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, cakaĩra andũ oothe a Misiri. Matware kwa arĩa akuũ hamwe na ndũũrĩrĩ iria irĩ hinya. Moorie atĩrĩ, ‘Mũreciiria mũrĩ athaka kũrĩ andũ arĩa angĩ oothe? Ikũrũkaai kwa arĩa akuũ mũgakome hamwe na andũ arĩa matooĩ Ngai.’ “Andũ a Misiri makaaniinanĩrio hamwe na arĩa makooragĩrwo mbaarainĩ. Rũhiũ rwa njora nĩrũhaarĩirio rwa kũmooraga oothe. Njamba iria ciarĩ igweta na andũ arĩa maateithagĩrĩria andũ a Misiri mbaarainĩ nĩkwamũkĩra maramaamũkĩra kwa arĩa akuũ. Maroiga maanĩrĩire atĩrĩ, ‘Andũ arĩa matooĩ Ngai arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ, nĩmaikũrũkĩĩte gũũkũ, na nĩ o aya makomeete.’ “Asiria arĩ gũũkũ athiũrũrũkĩirio nĩ mbĩĩrĩra cia thigari ciake. Oothe mooragĩirwo mbaarainĩ, na mbĩĩrĩra ciao irĩ kũrĩa kũriku mũno kwa arĩa akuũ. Thigari ciake ciothe cioragirwo hĩndĩ ya mbaara na mbĩĩrĩra ciacio ithiũrũrũkĩirie mbĩĩrĩra yake. Acio-rĩ, nĩ o maratũire maigĩĩte bũrũri wa arĩa marĩ muoyo na guoya! “Elamu arĩ gũũkũ athiũrũrũkĩirio nĩ mbĩĩrĩra cia thigari ciake. Oothe mooragĩirwo mbaarainĩ na maikũrũkire kwa arĩa akũu matarĩ aruu. Acio-rĩ, nĩ o maatũũraga maigĩĩte bũrũri wa arĩa marĩ muoyo na guoya, na rĩu makomeete marĩ akuũ maconokeete! Elamu akomeete hamwe na arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ, na athiũrũrũkĩirio nĩ mbĩĩrĩra cia thigari ciake. Oothe marooragĩirwo mbaarainĩ na matiraarĩ aruu. Acio-rĩ, nĩ o maratũũraga maigĩĩte bũrũri wa arĩa marĩ muoyo na guoya, na rĩu makomeete marĩ akuũ maconokeete! Maigananĩĩtio na arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ. Mesheki na Tubali marĩ gũũkũ mathiũrũrũkĩirio nĩ mbĩĩrĩra cia thigari ciao. Oothe matiraarĩ aruu, na mooragĩirwo mbaarainĩ. Acio-rĩ, nĩ o maratũũraga maigĩĩte bũrũri wa arĩa marĩ muoyo na guoya! Matiigana gũthikwo na gĩtĩĩo ta njamba cia tene, iria ciathiire kwa arĩa akuũ cioheetwo matharaita. Njamba icio cia tene ciatiiragwo mĩtwe na hiũ ciacio cia njora, na ngo ciacio cikaigĩrĩrwo mĩĩrĩinĩ yacio. Njamba icio ciarĩ na hinya wa kũiga bũrũri wa arĩa marĩ muoyo na guoya. “Ũguo noguo andũ a Misiri mekwanagwo makome hamwe na andũ arĩa mataruĩĩte arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ. “Edomu arĩ gũũkũ arĩ na athamaki na atongoria aake. Maarĩ thigari njamba, no rĩu makomeete kwa arĩa akũu hamwe na andũ arĩa mataruĩĩte arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ. “Atongoria oothe a kuuma mwena wa na rũgongo o hamwe na andũ oothe a Sidoni marĩ gũũkũ. Hinya wao watũũraga ũigaga andũ na guoya, na rĩu mathiĩte kwa arĩa akuũ mataruĩĩte, maconokeete, na makomeete marĩ hamwe na arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ. Magaĩĩte gĩconoko kĩa arĩa mathiĩte kwa arĩa akuũ. “Mũthamaki wa Misiri na thigari ciake marĩona andũ acio oothe mooragĩĩrwo mbaarainĩ mahoorere.” Ũguo nĩguo MWATHANI Mwene Hinya Wothe oiga. “Nĩndeetĩkĩririe mũthamaki wa Misiri aige bũrũri wa arĩa marĩ muoyo na guoya. No rĩĩrĩ, we na thigari ciake marĩũragwo magakome hamwe na arĩa mataaruĩĩte arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, arĩria andũ aanyu ũmeere atĩrĩ, ‘Rĩrĩa ndareehithĩria bũrũri mbaara, andũ a bũrũri ũcio mooyaga mũndũ ũmwe wao makamũtua mũrangĩri. Mũndũ ũcio angĩona thũ ĩgĩũka, ahuuhaga kĩng'oora akamenyithia andũ. Mũndũ o wothe angĩkĩigua na aage kwĩhũũga, nayo thũ ĩmũkorere ĩmũũrage, hĩndĩ ĩyo nĩ we mwene ũngĩcookererwo nĩ gĩkuũ gĩake. Nĩ we mwene ũgũcookererwo nĩ gĩkuũ kĩu, tondũ nĩaiguire kĩng'oora aaga kwĩhũũga. Korwo nĩehũũgire nĩangĩhonokirie muoyo wake. No rĩĩrĩ, mũrangĩri angĩona thũ ĩgĩũka aage kũhuuha kĩng'oora na aage kũmenyithia andũ, thũ ikorerere na ciũrage eehia acio, acio megũkua marĩ o thĩinĩ wa waganu wao. No niĩ ngũcookereria mũrangĩri ũcio gĩkuũ kĩa andũ acio.’ “Mũrũ wa mũndũ, wee nĩ we ndĩratua mũrangĩri wa andũ a Isiraeli. Ũndũ o wothe ũrĩa ndĩĩkwĩraga ũmakaanie no mũhaka ũrĩmakaanagia. Ingĩĩra mũndũ mwaganu atĩ nĩegũkua, na wage kũmũkaania atigane na waganu wake, mũndũ ũcio mwaganu no egũkua, na egũkua arĩ o na waganu ũcio wake. No wee nĩ we ũgũcookererwo nĩ gĩkuũ kĩu gĩake. Ĩndĩ ũngĩkaania mũndũ ũcio mwaganu atĩ atigane na waganu wake na aage gũtigana naguo, no egũkua na egũkua arĩ o na waganu wake. No wee nĩũkũhonokia muoyo waku.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, taririkania andũ a Isiraeli ũrĩa maroiga. Amu maroiga atĩrĩ, ‘Nĩtũritũhĩirwo nĩ mahĩtia na meehia maitũ, na nĩgũthira tũrathira nĩ ũndũ wamo. Tũngĩkĩhota atĩa gũtũũra muoyo?’ Meere, niĩ MWATHANI Ngai, o niĩ ndũũraga muoyo, nguuga atĩrĩ ‘Ndikenagio nĩkuona mũndũ mwĩhia agĩkua, ngenaga nĩkuona agĩtigana na meehia maake nĩ geetha atũũre muoyo. Andũ a Isiraeli, tiganaai na mĩtugo yanyu mĩũru. Mũgũkĩenda gũkua nĩkĩ?’ “ Mũrũ wa mũndũ, wee ĩra andũ aanyu atĩrĩ, ‘Mũndũ mũthingu angĩĩhia, ũthingu wake ndũngĩmũhonokia. Mũndũ mwaganu angĩtigana na waganu wake, ndangĩherithio. Ningĩ mũndũ mũthingu angĩĩhia, muoyo wake ndũngĩhonokio. Ingĩĩra mũndũ mũthingu atĩ nĩegũtũũra muoyo, naake aambĩrĩrie kwĩhia ehokeete ũthingu ũcio wake, ndikaaririkana gĩĩko o na kĩmwe gĩake kĩa ũthingu, no nĩagaakua nĩ ũndũ wa meehia marĩa eekĩĩte. Ningĩ ingĩĩra mũndũ mwaganu atĩ ti itherũ nĩegũkua, naake atigane na waganu wake, aambĩrĩrie gwĩka maũndũ ma kĩhooto na meega, acookie indo iria arakombeete o na kĩrĩa aiyĩte, ningĩ aambĩrĩrie kũhingia mawatho marĩa maheanaga muoyo, nĩagaatũũra muoyo na ndagaakua. Gũtirĩ rĩĩhia o na rĩmwe rĩa marĩa aaneeka rĩkaririkanwo. Nĩagaatũũra muoyo tondũ nĩekĩĩte maũndũ ma kĩhooto na meega.’ “No rĩĩrĩ, andũ aaku moigaga atĩ njĩra ya MWATHANI ti ya kĩhooto, o rĩrĩa arĩ njĩra ciao itarĩ cia kĩhooto. Rĩrĩa mũndũ mũthingu atigana na ũthingu wake, akaambĩrĩria gwĩka maũndũ ma meehia, nĩagaakua nĩ ũndũ wa meehia macio. No rĩrĩa mũndũ mwaganu atiga gũcooka kwĩhia na aambĩrĩria gwĩka maũndũ ma kĩhooto na meega, nĩagaatũũra muoyo nĩ ũndũ wamo. No inyuĩ andũ a Isiraeli muugaga atĩrĩ, ‘Njĩra ya MWATHANI ti ya kĩhooto. Rĩu ngũmũtuĩra mũndũ o mũndũ kũringana na ciĩko ciake.’ ” Mũthenya wa ĩtaano wa mweri wa ikũmi wa mwaka wa ikũmi na ĩĩrĩ kuuma twathaamio, mũndũ wetharĩĩte kuuma Jerusalemu nĩokire akĩnjĩĩra atĩ itũũra rĩa Jerusalemu nĩrĩng'aũranĩĩtio. Hwaĩinĩ ũrĩa warĩ mbere ya mũthenya ũcio mũndũ ũcio wetharĩĩte ookire, nĩndaiguĩte njiyũrĩrĩirwo nĩ hinya wa MWATHANI. Gũkĩrooka gũkĩa mũndũ ũcio atanakinya MWATHANI nĩandumũrĩĩte kanua na nĩndahotaga kwaria. MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, andũ arĩa matũũraga maganjo ma bũrũri wa Isiraeli moigaga atĩrĩ, ‘Aburahamu aarĩ o wiki, na nĩagaĩirwo bũrũri. Ithuĩ tũrĩ aingĩ, kwoguo rĩu nĩtũgaĩirwo bũrũri ũyũ.’ “Kwoguo meere niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩrĩ, ‘Mũrĩanagĩria nyama na thakame, mũgathaathaiya ngai cia mĩhianano, na mũkooragana. Mũngĩgĩciiria atĩa atĩ nĩmũgaĩĩte bũrũri? Mwĩhokaga hiũ cianyu cia njora, na mũgeekaga maũndũ me magigi o na mũgatharagia. Mũngĩgĩciiria atĩa atĩ nĩmũgaĩĩte bũrũri?’ “Kĩmeere niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩrĩ, ‘O ta ũrĩa ndũũraga muoyo-rĩ, arĩa matũũraga maganjoinĩ makooragĩrwo mbaarainĩ. Arĩa matũũraga mĩgũndainĩ nĩkũneana ngaamaneana marĩĩo nĩ nyamũ cia gĩthaka. Arĩa nao magaakorwo mehithĩĩte nyũmbainĩ njake na thingo cia hinya, na arĩa magaakorwo marĩ ngurungainĩ makooragwo nĩ mũrimũ. Ngaatua bũrũri wothe maganjo matarĩ na andũ, naguo hinya ũrĩa maretĩĩaga naguo nĩũgaathira. Irĩma cia bũrũri wa Isiraeli igaatigwo irĩ ũtheri ũguo atĩ, gũtirĩ mũndũ ũkaahota gũtuĩkanĩria kuo. Rĩrĩa ngaatua bũrũri maganjo matarĩ na andũ, na herithie andũ nĩ ũndũ wa maũndũ me magigi marĩa maaneeka-rĩ, hĩndĩ ĩyo nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, andũ aaku maaragĩria ndeto ciaku thingoinĩ na mĩrangoinĩ ya nyũmba ciao, makeerana atĩrĩ, ‘Rekeei tũthiĩ tũkaigue ndũmĩrĩri iria ciumĩĩte kwĩ MWATHANI! Andũ aakwa magakĩrũrũngana harĩ we mathikĩrĩrie ũrĩa ũkũmeera, no matihingagia ũrĩa ũmeeraga meeke. Mĩario yao yonanagia wendo mũingĩ, no marũmagĩrĩra o gũcaria uumithio wao eene. Harĩ o-rĩ, ũkoragwo ũhaana mũini wa nyĩmbo cia wendo, wĩ na mũgambo mũnyoroku wega, na ũũĩ kũhũũra kĩnanda wega. Nĩ gũkorwo mathikagĩrĩria ũrĩa wothe ũrameera, no gũtirĩ ũndũ o na ũmwe mahingagia. No rĩĩrĩ, rĩrĩa ndũmĩrĩri ciaku ikaahinga, na no mũhaka ikaahinga, hĩndĩ ĩyo nĩmakaamenya atĩ nĩkwarĩ mũnabii gatagatĩinĩ kaao.’ ” Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rathĩra arĩithi a Isiraeli ũhoro mũũru ũmeere atĩrĩ, ‘Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩ, inyuĩ arĩithi a Isiraeli arĩa mwĩgunaga inyuĩ eene, mwĩ thĩĩnainĩ. Githĩ inyuĩ arĩithi mũtiagĩrĩirwo nĩkũrĩithia ng'ondu, no ti kwĩrĩithia o inyuĩ eene? No rĩĩrĩ, mũnyuaga iria, mũkehumba nguo ithondekeetwo na guoya wa ng'ondu, na mũgathĩnja iria noru mũkarĩa, no mũtirĩithagia ng'ondu. Mũtimenyagĩrĩra iria itarĩ na hinya, mũtithondekaga iria ndũaru, mũtiohaga iria ndiihangie, mũticookagĩrĩria iria ituruurĩĩte, na mũticaragia iria ciũrĩĩte. Handũ ha gwĩka ũguo, mũcirĩithagia mũgĩcihũũraga mũtarĩ na tha. Tondũ ng'ondu itikoreetwo irĩ na mũrĩithi, nĩihurunjũkĩĩte igagĩtuĩka cia kũrĩĩo nĩ nyamũ cia gĩthaka. Nĩ ũndũ ũcio, ng'ondu ciakwa ihurunjũkĩĩte igathiĩ gũcangacanga ithũngũriinĩ na irĩmainĩ ciothe. Ng'ondu ciakwa ihurunjũkĩĩte thĩ yothe, na itirĩ mũndũ ũracicaria o na kana ũracirũmbũiya.’ “Kwoguo, inyuĩ arĩithi, tathikĩrĩriai ũrĩa niĩ MWATHANI ngũmwĩra. Ta ũrĩa niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndũũraga muoyo, mwagĩrĩirwo nĩgũũthikĩrĩria. Ng'ondu ciakwa itharĩkĩirwo nĩ nyamũ cia gĩthaka igaciũraga na igacirĩa, tondũ itirĩ na mũrĩithi. Nĩ gũkorwo arĩithi aakwa matirũmbũyanagia na ng'ondu ciakwa, marũmbũyanagia na maũndũ maao eene, no ti ng'ondu ciakwa. Nĩ ũndũ ũcio, inyuĩ arĩithi gĩĩthikĩrĩriei. Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndĩroiga atĩ ndĩ thũ yanyu. Ngũmũtuunya ng'ondu ciakwa na mũtigũcooka gũcirĩithia rĩngĩ, o na kana mũcooke kwĩguna inyuĩ eene. Ngũhonokia ng'ondu ciakwa kuuma harĩ inyuĩ, nĩguo mũtigaacooke gũcirĩa rĩngĩ.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Nĩ niĩ mwene ngũcaria ng'ondu ciakwa na nĩndĩrĩcibaaragĩrĩra, o ta ũrĩa mũrĩithi abaaragĩrĩra ng'ondu ciake iria irahurunjũkĩĩte ciarĩĩkia gũcookanĩrĩrio. Ngũcicookanĩrĩria ndĩcirute kũndũ guothe kũrĩa ciahurunjũkĩire mũthenya ũrĩa warĩ ũgwati mũnene. Ngũciruta ndũũrĩrĩinĩ na mabũrũriinĩ ndĩcicookanĩrĩrie hamwe, njooke ndĩciinũkie bũrũriinĩ wacio kĩũmbe. Ndĩrĩcirĩithagia irĩmainĩ cia Isiraeli, ngurumoinĩ cia njũũĩ o na kũrĩa guothe gũtũũragwo bũrũriinĩ. Ndĩrĩcirĩithagia ihooreire tũcũmbĩrĩinĩ twa irĩma na ituambainĩ o na kũrĩa guothe kũrĩ nyeki nduru bũrũriinĩ wa Isiraeli. Niĩ mwene nĩ niĩ ngũtuĩka mũrĩithi wa ng'ondu ciakwa, na nĩndĩrĩciethagĩra kũndũ gwa kwaraha. Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nĩ niĩ ndoiga ũguo. “Nĩngũcaria iria ciũrĩĩte, njookanĩrĩrie iria ihurunjũkĩĩte, njohe iria itiihĩĩtio, na thondeke iria ndũaru. No nĩngũniina iria noru na irĩ na hinya, tondũ niĩ ndĩ mũrĩithi ũrũmagĩrĩra kĩhooto. “ Inyuĩ ng'ondu ciakwa, niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ngũmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩngũtuithania mũndũ o wothe wanyu, nyamũranie arĩa eega na arĩa ooru, o na nyamũranie ng'ondu na mbũri.’ Kũrĩa kũrĩ nyeki nduru-rĩ, kaĩ gũtamũiganĩĩte tondũ nĩmũrangarangĩĩte na magũrũ maanyu kũndũ kũrĩa mũtarĩĩte? Mwanyua maaĩ makembu-rĩ, no mũhaka mũtige mwounjuga maaĩ marĩa megũtigara? Ng'ondu iria ingĩ ciakwa-rĩ, no mũhaka irĩage nyeki ĩrĩa mũrangarangĩĩte na magũrũ maanyu na inyuage maaĩ marĩa muunjugĩĩte? “Kwoguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ngũmwĩra atĩ, nĩngũtuithania ng'ondu iria noru na iria hĩnju. Amu mũikanagia iria hĩnju na ciande na mĩĩrĩ na mũgacihũũra na hĩa mũgacirutũrũra rũũruinĩ. No nĩngũhonokia ng'ondu ciakwa na ndigũcooka kũreka ithĩĩnio rĩngĩ. Ningĩ ndĩcituithanie na nyamũranie iria njega na iria njũru. Nĩngũcine mũrĩithi ũmwe acirĩithagie. Mũrĩithi ũtũkĩĩtie mũthamaki Daudi, ndungata yakwa, nĩ we ũrĩcirĩithagia na acibaaragĩrĩre. Niĩ MWATHANI nĩngũtuĩka Ngai wacio na mũrĩithi ũtũkĩĩtie Daudi, ndungata yakwa, atuĩke wa gũciathaga. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. Nĩngũcooka thondeke kĩrĩĩkanĩro gĩa thaayũ nacio na thengie nyamũ iria ndĩani bũrũriinĩ. Ng'ondu ciakwa irĩtũũraga werũinĩ o na ikomage mĩtitũinĩ itarĩ na wa gũcihahũra. “Nĩngũciraathima na ndaathime kũndũ kũrĩa gũthiũrũrũkĩirie kĩrĩma gĩakwa. Nĩndĩrĩciuragĩria mbura o hĩndĩ ya yo yakinya na ĩrĩkoragwo ĩrĩ mbura ya kĩraathimo. Mũtĩ o wothe wĩ mũgũnda nĩũrĩciaraga, bũrũri ũgĩage na irio nyingĩ, nacio irĩtũũraga bũrũriinĩ wacio igaacĩire. Ndoinanga mĩtĩ ĩrĩa ciĩkĩrĩĩtwo ngingo na ndaciruta kuuma kũrĩ arĩa maacituĩte ngombo, nĩikũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. Itigaacooka gũtahwo nĩ ndũũrĩrĩ rĩngĩ o na nyamũ iria cia gĩthaka itigaacooka gũcirĩa. Irĩtũũraga na thaayũ na gũtirĩ mũndũ ũrĩcihahũraga. Nĩndĩrĩciheaga kũndũ gwa kũrĩithio kũrĩ igweta mũno na itirĩcookaga kũhũũta bũrũriinĩ ũcio, o na gũconorwo nĩ ndũũrĩrĩ. Andũ nĩmekũmenya atĩ niĩ MWATHANI ndĩ Ngai wao na atĩ andũ a Isiraeli nĩ andũ aakwa. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. “Inyuĩ, ng'ondu ciakwa, o inyuĩ rũũru rũrĩa ndĩithagia nĩ inyuĩ andũ aakwa, na niĩ nĩ niĩ Ngai wanyu. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” MWATHANI akĩnjarĩria o rĩngĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, hũgũkĩra irĩma cia Edomu, ũcirathĩre ũhoro mũũru, ũciĩre ũrĩa niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga. Atĩrĩĩrĩ, ‘Ndĩ thũ yanyu, irĩma cia Edomu. Ngũmũhũũra ndĩmũtige mũrĩ maganjo na mwanangĩĩtwo. Ngũtiga matũũra maanyu marĩ maganjo na inyuĩ mũtarĩ na andũ, na nĩmũkũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ “Nĩũtũũragia ũthũ na Isiraeli kuuma o tene, na nĩwarekereirie mooragwo hĩndĩ ĩrĩa maarĩ na mũthiro, o rĩrĩa maaherithagio riita rĩa mũthia nĩ ũndũ wa meehia maao. Kwoguo, o ta ũrĩa niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ndũũraga muoyo, niĩ na niĩ ngũgũtuĩra gĩkuũ, na gĩkuũ gĩgũtũũra gĩkuumĩĩte thuutha. Tondũ ũrĩ na mahĩtia ma kũũragana, gĩkuũ kĩrĩtwaranaga nawe. Nĩngũtua irĩma cia Edomu maganjo na kũndũ kwanange, na nĩngũũraga mũndũ o wothe ũrĩtuĩkanagĩria kuo. Nĩngũiyũria irĩma ciimba. Andũ arĩa mooragĩirwo mbaarainĩ mekwaragana irĩmainĩ, ithũngũriinĩ, ituambainĩ o na mĩtaroinĩ ya maaĩ. Nĩngũmũtua maganjo tene na tene na matũũra maanyu matirĩkoragwo na andũ, na nĩmũkũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. “Muugĩĩte atĩ ndũũrĩrĩ icio cierĩ, Isiraeli na Juda, o na mabũrũri maacio, igũtuĩka cianyu na nĩmũrĩciathaga o na akorwo MWATHANI arĩ kuo. Kwoguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩrĩ, ‘O ta ũrĩa ndũũraga muoyo, ngũmwĩka o ta ũrĩa maraakara maanyu na ũiru wanyu waiganaga na ta ũrĩa rũthũũro rũrĩa mwamoonirie rwaiganaga. Na rĩĩrĩ, nĩmekũmenya atĩ ndĩramũheria nĩ ũndũ wa ũrĩa mwameekire.’ Na inyuĩ nĩmũkũmenya atĩ niĩ MWATHANI nĩnjiguĩte irumi ciothe iria mũrumĩĩte irĩma cia Isiraeli atĩ, nĩituĩkĩĩte maganjo na atĩ nĩmũheetwo mũcitambururange. Nĩnjiguĩte ũrĩa mwĩtũũgĩrĩĩtie na ũrĩa mwarĩĩtie ũũru igũrũ rĩakwa.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Thĩ yothe nĩgũkena ndamũtua maganjo, o ta ũrĩa na inyuĩ mwakeneire kwanangwo kwa andũ a Isiraeli, arĩa marĩ andũ aakwa. Ũguo noguo nawe, kĩrĩma kĩa Seiru na bũrũri wothe wa Edomu, mũkwanangwo. Na mũndũ o wothe nĩekũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rathĩra irĩma cia Isiraeli ũhoro. Ciĩre ithikĩrĩrie ndũmĩrĩri ĩrĩa niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndĩ nayo igũrũ rĩacio. Atĩrĩĩrĩ, thũ cianyu ciugĩĩte atĩ, irĩma iria cia tene na tene nĩituĩkĩĩte ciao. “Kĩrathe ũhoro uuge atĩrĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga ũũ: thũ nĩimwanangĩĩte na ikamũhatĩrĩria na mĩena yothe, igatuma mũtuĩke igai rĩa ndũũrĩrĩ iria ingĩ, ikamũtua kĩndũ gĩa kũnyiirwo na gĩa gũthekererwo nĩ andũ. Kwoguo gĩthikĩrĩriei ndũmĩrĩri cia MWATHANI Mwene Hinya Wothe, inyuĩ irĩma, ithũngũri, ituamba, njũũĩ, kũndũ kũrĩa kwanange o na matũũra marĩa matiganĩrie. Inyuĩ mũtuĩkĩĩte kũndũ gwa gũtahwo na gwa gũthekererwo nĩ ndũũrĩrĩ iria imũthiũrũrũkĩirie. “Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nĩnjarĩĩtie ndĩ na maraakara mahiũ igũrũ rĩa ndũũrĩrĩ iria imũrigiicĩirie o na igũrũ rĩa Edomu. Oothe nĩmegaĩire bũrũri wakwa makeneete na marĩ na rũthũũro nĩguo menyiitĩre ũrĩithio wakuo. “Kĩrathĩre bũrũri wa Isiraeli ũhoro wĩre irĩma, ithũngũri, njũũĩ na ituamba ciakuo atĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe njarĩĩtie ndĩ na maraakara na ũiru mũingĩ tondũ wa ũrĩa mũconorithĩĩtio nĩ ndũũrĩrĩ. Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndĩhĩtĩĩte ngoiga atĩ ndũũrĩrĩ iria imũrigiicĩirie nĩigũconorithio. No irĩmainĩ cia Isiraeli, mĩtĩ nĩkuumia honge, ĩciare matunda nĩ ũndũ wa andũ aakwa a Isiraeli, tondũ nĩmakuhĩhĩirie gũcooka. Rĩu ndĩ mwena wanyu, andũ a Isiraeli. Nĩnguona atĩ mĩgũnda yanyu nĩgũcimbwo rĩngĩ na ĩhandwo. Nĩngũingĩhia andũ aanyu. Matũũra maanyu nĩmegũcooka gũtũũrwo na maganjo maanyu maakwo rĩngĩ. Nĩngũingĩhia andũ na mahiũ; megũciarana maingĩhe mũno. Nĩngũreka mũtũũre o ta ũrĩa mwatũũraga tene, o na nĩngũmwĩka wega makĩria ma ũrĩa ndamwĩkaga tene. Na nĩmũkũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. Atĩrĩĩrĩ, andũ aakwa a Isiraeli, nĩngũmũcookia mũgatũũre bũrũri wanyu, mũwĩgwatĩre ũtuĩke igai rĩanyu. Ndũgaacooka kũreka ciana cianyu ihũũte rĩngĩ. “Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩrĩ, “Andũ mamwĩraga atĩ bũrũri nĩũrĩaga andũ na nĩũgaatuunya rũũrĩrĩ rwanyu ciana. Kuuma rĩu ndũgũcooka kũrĩa andũ o na kana gũtuunya rũũrĩrĩ rwanyu ciana. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. Ndikũreka bũrũri ũcooke kũrumwo nĩ ndũũrĩrĩ, o na kana ũconorithio nĩ andũ. Ningĩ ndũgũcooka gũtuunya rũũrĩrĩ ciana ciaruo. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rĩrĩa andũ a Isiraeli maatũũraga bũrũriinĩ wao nĩmaũthaahirie na mĩthiĩre yao o na ciĩko ciao. Harĩ niĩ, mĩthiĩre yao yarĩ ya thaahu o ta thaahu ũrĩa mũtumia akoragwo naguo hĩndĩ ya mahinda maake ma mweri. Nĩkĩo ndamaitũrũrĩire marũrũ maakwa nĩ ũndũ wa thakame ĩrĩa maitithĩĩtie bũrũriinĩ, na nĩ ũndũ wa ũrĩa maũthaahĩĩtie na mĩhianano yao. Ndamatuĩrĩire kũringana na ũrĩa mĩthiĩre na ciĩko ciao ciatariĩ, ngĩkĩmahurunja mabũrũriinĩ mageni. Kũrĩa guothe maathiaga nĩmaatũmaga rĩĩtwa rĩakwa itheru rĩagĩrwo gĩtĩĩo tondũ ndũũrĩrĩ cioigaga atĩrĩ, ‘Aya nĩ andũ a MWATHANI na nĩmaingatirwo moime bũrũri wake.’ Ũndũ ũcio ũgĩgĩtũma ngĩcaaĩre rĩĩtwa rĩakwa itheru rĩrĩa andũ a Isiraeli maagithagia gĩtĩĩo kũrĩa guothe maathiaga. “Kwoguo ĩra andũ a Isiraeli niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩrĩ, ‘Andũ a Isiraeli, ũndũ ũrĩa ngwĩka ndikũwĩka nĩ ũndũ wa gĩtĩĩo kĩanyu, ĩndĩ ngũwĩka nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩakwa itheru rĩrĩa mwagithirie gĩtĩĩo ndũũrĩrĩinĩ ciothe kũrĩa mwathiire. Na rĩĩrĩ, nĩndĩrĩonia ndũũrũrĩ ũrĩa rĩĩtwa rĩakwa rĩrĩ inene na itheru, o rĩu rĩagithirio gĩtĩĩo thĩinĩ wa ndũũrĩrĩ, o rĩu na inyuĩ mwagithĩĩtie gĩtĩĩo thĩinĩ wacio. Ndũũrĩrĩ nĩirĩmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI rĩria ndĩrĩmũhũthĩra gũcionia ũrĩa ndĩ mũtheru. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga. Nĩngũmũruta ndũũrĩrĩinĩ na mabũrũriinĩ moothe ndĩmũcookie bũrũriinĩ wanyu. Ndĩmũminjaminjĩrie maaĩ matheru ndĩmũtherie kuuma kũrĩa mwanethaahia na mĩhianano na ndĩmũtherie kuuma ũndũ ũngĩ o wothe wanamũthaahia.’ “Ngũmũhe ngoro njerũ na roho mwerũ. Nĩngũmũthengeria ngoro ĩrĩa nyũmũ ta ihiga ndĩmwĩkĩre ngoro njathĩki. Nĩngwĩkĩra roho wakwa thĩinĩ wanyu na nyonage atĩ nĩmũrarũmĩrĩra mawatho maakwa na mũkahingia maathani maakwa. Na inyuĩ nĩmũrĩtũũraga bũrũriinĩ ũrĩa ndaheire maithe maanyu, mũgĩtuĩke andũ aakwa na niĩ nduĩke Ngai wanyu. Nĩngũmũhonokia kuuma maũndũinĩ moothe marĩa mamũthaahagia. Nĩngwathana magetha maingĩhe na ndigũcooka kũmũreehithĩria ng'aragu. Nĩngũtũma mĩtĩ ya matunda ĩciare mũno na irio cia mĩgũnda ciumie mũno nĩguo mũtikaanacooke gũconorwo nĩ ndũũrĩrĩ nĩ ũndũ wa ũrĩa mwĩ na ng'aragu. Na rĩĩrĩ, mũrĩririkanaga mĩthiĩre yanyu mĩũru na maũndũ mooru mwaneeka, mũkeemena inyuĩ eene nĩ ũndũ wa meehia maanyu na ciĩko irĩ magigi iria mwaneeka. Ĩndĩ inyuĩ andũ a Isiraeli ngwenda mũmenye atĩ ti inyuĩ mũratũma njĩke maũndũ macio; ndĩrameeka nĩguo mũconoke na mwĩnyarare nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa mũreeka. Ũguo nĩguo MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya ũrĩa ndĩrĩmũtheria meehia maanyu moothe, nĩndĩrĩreka mũcooke gũtũũra matũũrainĩ maanyu, o na mũcooke gwaka kũndũ kũrĩa kwanangĩĩtwo. Mĩgũnda yanyu ĩrĩa ĩraarĩ mĩtiganĩrie nĩrĩrĩmwo, na andũ oothe makĩhĩtũka matigũcooka kũmĩona ĩrĩ gĩthaka. Mariugaga mĩgũnda ĩno ĩrĩa ĩraarĩ gĩthaka ĩtuĩkĩĩte o ta mũgũnda wa Edeni. Matũũra marĩa maramomoreetwo, indo ciothe igatahwo na maratigĩĩtwo marĩ maganjo, rĩu maiyũire andũ na nĩmairigĩre na thingo cia hinya. Hĩndĩ ĩyo ndũũrĩrĩ iria itigarĩĩte iria imũrigiicĩirie, nĩirĩmenya atĩ niĩ MWATHANI nĩ niĩ njakĩĩte rĩngĩ kũrĩa kũraarĩ kũmomore, na ngahanda rĩngĩ mĩgũnda ĩrĩa ĩraarĩ mĩtiganĩrie. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo na nĩngwĩka guo.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Nĩngwĩtĩkĩria andũ a Isiraeli macooke kũũhooya ũteithio o rĩngĩ na ndũme maingĩhe o ta ndũũru cia ng'ondu. Namo matũũra marĩa maarĩ maganjo marĩiyũra andũ o ta ũrĩa itũũra rĩa Jerusalemu rĩaiyũragwo nĩ ndũũru cia ng'ondu cia kũrutwo magongoona mĩthenya ya thigũkũ. Na nĩmarĩmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” Atĩrĩĩrĩ, ngĩiyũrwo nĩ hinya wa MWATHANI, naake roho wake akĩnjoya akĩndwara akĩnjiga o gatagatĩ ga gĩtuamba kĩaiyũire mahĩndĩ. Agĩcooka akĩnjeeria ngĩthiũrũrũka gĩtuamba kĩu gĩothe, ngĩona atĩ mahĩndĩ maarĩ maingĩ mũno na maarĩ moomũ mũno. Akĩnjũũria atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, mahĩndĩ maya no macooke muoyo?” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “MWATHANI Mwene Hinya Wothe, wee no we ũngĩmenya.” Naake agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Rathĩra mahĩndĩ macio ũmeere atĩrĩ, ‘Inyuĩ mahĩndĩ maya moomũ, thikĩrĩriai ndũmĩrĩri ya MWATHANI. Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ngũmwĩra ũũ: nĩngũtũma mĩhũũmũ ĩtoonye thĩinĩ wanyu na nĩmũgũcooka muoyo. Nĩngũmũmwĩkĩra mĩkiha na nyama, na ndĩmũhumbe ngoothi. Njooke ndĩmwĩkĩre mĩhũũmũ na inyuĩ mũcooke muoyo. Na nĩmũkũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI.’ ” Na niĩ ngĩratha ũhoro o ta ũrĩa ndaathĩĩtwo. Na rĩrĩa ndarathaga ngĩigua mũrurumo wa mahĩndĩ, magĩcookanĩrĩra na marĩa mangĩ maanyiitaine namo tene. Na rĩĩrĩ, ndĩroreire, mahĩndĩ macio magĩcookererwo nĩ mĩkiha na nyama, nayo ngoothi ĩkĩmahumba. No ndĩarĩ na mĩhũũmũ thĩinĩ wayo. Ngai agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, rathĩra rũhuuho ũhoro, ũrwĩre atĩrĩ, ‘MWATHANI Mwene Hinya Wothe ararwatha rũhuruutane ruumĩĩte na mĩena yothe rũhuuhĩre mĩĩrĩ ya andũ aya mooragirwo nĩ geetha macooke muoyo.’ ” Ngĩkĩratha ũhoro o ta ũrĩa aanjathĩĩte. Nayo mĩĩrĩ ĩkĩgĩa na mĩhũũmũ ĩgĩcooka muoyo na ĩkĩrũũgama na igũrũ. Na rĩĩrĩ, yarĩ mbũtũ nene mũno. Ningĩ Ngai akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, andũ oothe a Isiraeli no mahaananio na mahĩndĩ maya. Tondũ o moigaga, ‘Mahĩndĩ maitũ nĩmoomire, wĩrĩgĩrĩro witũ nĩwathirire na tũkĩriganĩra o kũriganĩra.’ Kwoguo kĩmarathĩre ũhoro ũmeere, niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩrĩ, ‘Nĩngũhingũra mbĩĩrĩra cianyu ndĩmũrute kuo inyuĩ, andũ aakwa, na nĩngũmũcookia bũrũriinĩ wa Isiraeli. Ndahingũra mbĩĩrĩra cianyu na ndamũruta mbĩĩrĩrainĩ icio, inyuĩ, andũ aakwa, nĩmũkũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. Nĩngwĩkĩra mĩhũũmũ yakwa thĩinĩ wanyu mũcooke muoyo, njooke ndĩmũige bũrũri wanyu kĩũmbe. Na nĩmũkũmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo na nĩngwĩka guo.’ ” Ningĩ, MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, oya kamũtĩ na ũkaandĩke ciugo ici: ‘Ũthamaki wa Juda.’ Ũcooke woe kangĩ, nako ũkaandĩke ciugo ici: ‘Ũthamaki wa Isiraeli.’ Cooka ũtũnyiitithanie twerĩ mookoinĩ maaku tũtuĩke kamũtĩ kamwe. Andũ aaku mangĩkũũria ũndũ ũcio ũrenda kũmenyithania atĩa, meere atĩrĩ, ‘Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩnguoya kamũtĩ karĩa karũũgamĩrĩire ũthamaki wa Isiraeli ndĩkaige hamwe na karĩa karũũgamĩrĩire ũthamaki wa Juda. Tũmĩtĩ tũu tũgũtuĩka kamũtĩ kamwe tũrĩ mookoinĩ maakwa.’ “Nyiita tũmĩtĩ tũu twerĩ na mooko maaku andũ makĩonaga, ũmeere atĩrĩ, ‘Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga atĩ nĩngũruta andũ a Isiraeli kuuma ndũũrĩrĩinĩ kũrĩa maathiire, ndĩmacookanĩrĩrie moime mĩena yothe, na ndĩmareehe bũrũriinĩ wao kĩũmbe. Ngamatua rũũrĩrĩ rũmwe bũrũriinĩ ũmwe, kũu irĩmainĩ cia Isiraeli. Marĩathagwo nĩ mũthamaki ũmwe na matirĩkoragwo marĩ ndũũrĩrĩ igĩrĩ. Na rĩĩrĩ, matigaacooka gwatũkana matuĩke moothamaki meerĩ. Matirĩthaahagia makĩhooya ngai cia mĩhianano, kana magĩĩka maũndũ marĩ magigi, o na kana wĩhia o wothe. Nĩndĩrĩmahonokagia kuuma njĩrainĩ ciothe iria maahĩtagĩria nacio, ndĩrĩmathambagia magathera. Megũtuĩka andũ aakwa na niĩ nduĩke Ngai wao. Marĩathagwo nĩ mũthamaki ũtariĩ ta Daudi, ndungata yakwa, na oothe marĩrĩithagio nĩ mũrĩithi o ũmwe. Nĩmarĩrũmagĩrĩra matua maakwa, na maathĩkagĩre maathani maakwa. Marĩtũũraga bũrũriinĩ ũrĩa ndaheire ndungata yakwa Jakubu, o bũrũri ũrĩa maithe maao maatũũraga. Nao megũtũũra kuo tene na tene, o eene, ciana ciao, o na njiarwa ciao ciothe. Mũnene ũtariĩ ta Daudi, ndungata yakwa, egũtũũra amaathaga aagu na aagu. Nĩngũthondeka nao kĩrĩĩkanĩro gĩa thaayũ gĩa gũtũũra tene na tene. Nĩngũtũma magaacĩre na maciarane maingĩhe mũno. Nĩngwaka Hekaarũ yakwa ĩtũũranie nao tene na tene. Ndĩrĩtũũranagia nao, na nduĩke Ngai wao, nao matuĩke andũ aakwa. Ndũũrĩrĩ nĩirĩmenya atĩ niĩ MWATHANI nĩthuurĩĩte andũ a Isiraeli matuĩke andũ aakwa kĩũmbe, rĩrĩa Hekaarũ yakwa ĩrĩkorwo ĩgĩtũũrania nao tene na tene.’ ” MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, hũgũkĩra Gogu, mũtongoria mũnene wa ndũũrĩrĩ cia Mesheki na Tubali iria irĩ bũrũriinĩ wa Magogu. Mũrathĩre ũhoro mũũru ũmwĩre atĩrĩ, ‘Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nguuga ũũ: ndĩ thũ yaku, wee Gogu, o wee mũtongoria mũnene wa ndũũrĩrĩ cia Mesheki na Tubali. Ngũkũnyiita ngũthiũrũrũkie, ngwĩkĩre ndwano thĩainĩ ciaku ngũrutũrũre we mwene na thigari ciaku ciothe. Mbũtũ yaku ya mbarathi na thigari ciĩgemeetie na matharaita maacio nĩ nene mũno. Mũũthigari o mũũthigari akuuĩĩte ngo na akanyiita rũhiũ rwa njora na guoko. Ningĩ nĩũrateithĩrĩrio nĩ thigari cia kuuma Perisia, Libia, na Ethiopia, na mũũthigari o mũũthigari arĩ na ngo na ngobia ya kũgitĩra mũtwe. Ningĩ nĩũrateithĩrĩrio nĩ njamba ciothe cia ita cia bũrũri wa Gomeri na Bethi Togarima iria ciumĩĩte na mwena wa rũgongo, o na thigari ingĩ nyingĩ cia kuuma mabũrũri mangĩ. Wĩhaarĩrie na ũige thigari ciaku ciothe ciĩhaarĩirie na ciothe ũkorwo nĩ we ũraciatha. Mĩaka mĩingĩ yathira, nĩngaagwatha ũgatharĩkĩre bũrũri kũrĩa andũ maacookirio marutĩĩtwo ndũũrĩrĩinĩ nyingĩ na matũũraga matarĩ na guoya wa mbaara. Ũgaathakĩra irĩma cia Isiraeli iria cianangĩĩtwo na igatiganĩrio kwa ihinda iraaya, na rĩu andũ oothe maikarĩĩte na thaayũ. Wee na thigari ciaku ciothe na ndũũrĩrĩ ciothe iria igaakorwo inyiitanĩire nawe mũgaatharĩkĩra o ta kĩhuuhũkanio mũhobanĩrie bũrũri ũcio, mũũhumbĩre o ta ũrĩa itu rĩhumbagĩra thĩ.’ ” MWATHANI Mwene Hinya Wothe egũkwĩra wee Gogu atĩrĩ, “Ihinda rĩu rĩakinya, nĩũkaambĩrĩria kũbanga mĩbango mĩũru. Nĩũgaatua atĩ nĩũgũtharĩkĩra bũrũri ũtarĩ mũgitĩre, kũrĩa andũ maikaraga mahooreire na marĩ na thaayũ, na matairigĩirwo na thingo na ihingo cia hinya. Ũgeeka ũguo nĩguo ũtahe, ũtuunyane na ũtharĩkĩre matũũra marĩa magaakorwo magĩtũũrwo, no mbere ĩyo maarĩ maanangĩku. Ũgaatharĩkĩra andũ maarutĩĩtwo kuuma ndũũrĩrĩinĩ ingĩ arĩa rĩu marĩ na ũtonga mũingĩ wa indo na mahiũ, na matũũraga gatagatĩ ga thĩ. Andũ a matũũra ma Sheba na Dedani, na ahũũri mbiacara a bũrũri wa Sipania magakũũria atĩrĩ, ‘Ũrooka gũtaha? Ũracookanĩrĩria thigari ciaku nĩ geetha ũiye na ũtuunyane indo? Ũrenda gũkuua betha na thahabu, mahiũ na indo, nĩguo wĩgĩre na itaha inene?’ “Mũrũ wa mũndũ, ratha ũhoro wĩre Gogu atĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nguuga ũũ: ‘Rĩrĩa andũ aakwa a Isiraeli magaakorwo maikaire na thaayũ, nĩrĩo ũkoimagara.’ Ũkoima bũrũriinĩ waku wa mwena wa na rũgongo, ũrĩ na thigari ciumĩĩte ndũũrĩrĩinĩ nyingĩ, irĩ mbũtũ nene ĩrĩ na hinya, o mũũthigari ahaicĩĩte mbarathi. Ũgaatharĩkĩra andũ aakwa a Isiraeli na ũkaahaana o ta itu rĩrahĩtũkĩra bũrũriinĩ. Hĩndĩ ĩyo yakinya ngaakũreehe ũhũũrane na bũrũri wakwa nĩ geetha ndũũrĩrĩ imenye niĩ ndĩ ũ. Ngaakũhũthĩra wee Gogu gũcionia ũthingu wakwa. MWATHANI Mwene Hinya Wothe arooria atĩrĩ, ‘Githĩ ti we ndaaririe ũhoro waku tene na tũnua twa ndungata ciakwa anabii a bũrũri wa Isiraeli, arĩa maatũire marathaga atĩ nĩngaakũreehe ũtharĩkĩre Isiraeli?’ ” MWATHANI Mwene Hinya Wothe egũkiuga atĩrĩ, “Mũthenya ũrĩa Gogu agooka gũtharĩkĩra bũrũri wa Isiraeli, nĩngaang'ũrĩka mũno. Ngũmenyithania ndaakarĩĩte mũno atĩ mũthenya ũcio nĩgũkaagĩa na gĩthingithia kĩnene bũrũriinĩ wa Isiraeli. Thamaki ciothe, nyoni ciothe, nyamũ ciothe nene na niini, na andũ oothe a gũũkũ thĩ nĩmakainaina nĩkwĩĩndigĩra. Irĩma ikaarekanio thĩ, mahiga mamunyũke maharũrũke, na thingo ciothe imomooke. Nĩngaatũma Gogu anyiitwo nĩ kĩmako kĩnene na ũndũ wa kũmũreehithĩria mĩtino ya mĩthemba yothe. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. Andũ aake magookanĩrĩra mũndũ na ũrĩa ũngĩ na hiũ cia njora. Ningĩ ngaamũherithia na mũthiro na gũitwo gwa thakame; we mwene, thigari ciake na andũ acio oothe arĩ nao ndĩmuurĩrie mbura nene ya mbembe, ya mwaki na ya ũbiriiti. Ũguo nĩguo ngoonania ũnene na ũthingu wakwa na ndĩmenyithanie harĩ ndũũrĩrĩ ciothe, nacio ikĩmenye atĩ nĩ niĩ MWATHANI.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, hũgũkĩra Gogu, mũtongoria mũnene wa ndũũrĩrĩ cia Mesheki na Tubali. Mũrathĩre ũhoro mũũru ũmwĩre atĩrĩ, ‘Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndĩ thũ yaku. Ngaakũnyiita ngũhũndũre ngũrute na kũu mwena wa rũgongo ngũtware irimainĩ cia Isiraeli. Hĩndĩ ĩyo, ngũthe ũta waku ũgũe uume guoko gwaku kwa ũmotho, nayo mĩguĩ yaku yume guoko gwaku kwa ũrĩo. Ũkooragĩrwo kũu irĩmainĩ cia Isiraeli wee mwene na thigari ciaku ciothe o hamwe na andũ arĩa ũrĩ nao. Mũgaatuĩka irio cia kũrĩĩo nĩ nyoni cia mĩthemba yothe o hamwe na nyamũ cia gĩthaka. Mũkooragĩrwo gĩthakainĩ. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. Nĩngaacina bũrũri wa Magogu o na matũũra marĩa marĩ ndeereinĩ cia iria o kũrĩa andũ maikaraga na thaayũ. Nao andũ oothe nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI. Nĩngaamenyithia andũ aakwa a Isiraeli rĩĩtwa rĩakwa itheru na ndigaacooka kũreka rĩĩtwa rĩakwa rĩconorithio. Hĩndĩ ĩyo ndũũrĩrĩ nĩikaamenya atĩ niĩ MWATHANI nĩ niĩ Ngai ũrĩa Mũtheru wa Isiraeli.’ ” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya ũrĩa ndaaririe ũhoro waguo no ũrooka. Andũ arĩa matũũraga matũũrainĩ ma Isiraeli makoimagaraga, makoongania matharaita marĩa matigĩĩtwo makamatua ngũ. Magaakagia mwaki na ngo, moota, mĩguĩ, matimũ, na njũgũma itĩĩna rĩa mĩaka mũgwanja. Matikoimagaraga makoine ngũ mĩgũndainĩ na magateme mĩtĩ mĩtitũinĩ, tondũ magootaga matharaita macio ta ngũ. Nĩmagataha indo cia arĩa maamatahĩĩte, na mooe indo cia arĩa maamatuunyĩĩte indo ciao. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Rĩrĩa mũthenya ũcio ũgaakinya, nĩngaahe Gogu handũ ha gũthikwo bũrũriinĩ wa Isiraeli, o kũu gĩtuambainĩ kĩa Agendi kĩrĩa kĩrĩ mwena wa irathĩro wa iria rĩa Cumbĩ. Kũu nĩkuo Gogu na mbũtũ yake yothe ya ita magaathikwo, nakĩo gĩtuamba kĩu gĩgeetagwo ‘Gĩtuamba kĩa Mbũtũ ya Ita ya Gogu.’ Andũ a Isiraeli makaahũthĩra itĩĩna rĩa mĩeri mũgwanja gũthika ciimba nĩguo bũrũri ũthirwo nĩ thaahu. Andũ oothe a bũrũri nĩmagaateithĩrĩria gũthikana na nĩmakaagaathĩrĩrio mũthenya ũrĩa ngoonania riiri wakwa. Niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ niĩ ndoiga ũguo. Itĩĩna rĩa mĩeri mũgwanja rĩathira, nĩmagaathuura andũ a gũthiũrũrũka bũrũri magĩthikaga ciimba iria igaakorwo itarĩ thike nĩguo bũrũri ũthirwo nĩ thaahu. Magĩĩka ũguo-rĩ, mangĩgaakorerera ihĩndĩ rĩa mũndũ, makaahandaga kĩbooya hakuhĩ narĩo nĩguo andũ a gũthikana makarĩoya makarĩthika gĩtuambainĩ kĩa Mbũtũ ya Ita ya Gogu. (Nĩhagaakorwo na itũũra hakuhĩ na handũ hau rĩĩtanĩĩtio na mbũtũ ĩyo ya ita.) Ũguo nĩguo magaatheria bũrũri ũthirwo nĩ thaahu.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, ĩra nyoni ciothe na nyamũ ciothe icookanĩrĩre ciumĩĩte kũndũ guothe ciũke igongoonainĩ rĩrĩa ndĩcihaarĩrĩirie. Ngũcihaarĩrĩa igongoona inene mũno irĩmainĩ cia Isiraeli, kũrĩa ikũrĩĩra nyama na inyuĩre thakame. Nyoni ciothe na nyamũ ciothe ikũrĩa nyama cia thigari na inyue thakame ya anene a thĩ. Oothe makũũragwo ta ndũrũme kana tũtũrũme, kana thenge kana ndeegwa iria noru. Ikũrĩa maguta o kinya ihũũne, na inyue thakame o nginya irĩĩo, igongoonainĩ rĩu ngũcithondekera. Ikũrĩĩra meethainĩ yakwa nyama cia mbarathi, cia thigari iria ithiaga icihaicĩĩte, cia thigari o na cia njamba cia ita. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” Ningĩ MWATHANI akiuga atĩrĩ, “Nĩngoonia ndũũrĩrĩ riiri wakwa, na ndĩcionie ũrĩa hũthagĩra ũhoti wakwa kũhingia matua maakwa ma kĩhooto. Nao andũ a Isiraeli nĩmakaamenya kuuma hĩndĩ ĩyo gũthiĩ na mbere atĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wao. Nacio ndũũrĩrĩ nĩikaamenya atĩ andũ a Isiraeli maathaamirio nĩ ũndũ wa meehia maao. Ndamahuutatĩire na ngĩmaneana kũrĩ thũ ciao makĩũragwo na hiũ cia njora tondũ nĩmaanemeire. Ndameekire kũringana na maũndũ maao ma thaahu o na meehia maao, ngĩkĩmahuutatĩra.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “No rĩĩrĩ, rĩu nĩngũiguĩra njiarwa cia Jakubu, o cio andũ a Isiraeli, na ndũme igaacĩre o rĩngĩ. Ningĩ nĩngũgitĩra rĩĩtwa rĩakwa itheru. Rĩrĩa magaakorwo magĩtũũra o rĩngĩ bũrũriinĩ wao kĩũmbe matarĩ na mũndũ ũramamakia, nĩmakaariganĩrwo nĩ ũrĩa maaconorithĩĩtio nĩ ũndũ wa kũndirika. Nĩngũruta andũ aakwa mabũrũriinĩ moothe ma thũ ciao, nĩguo nyonie ndũũrĩrĩ nyingĩ atĩ niĩ ndĩ mũtheru. Hĩndĩ ĩyo andũ aakwa nĩmarĩmenya atĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wao. Marĩmenya ũguo tondũ nĩndamatwarithirie ũkomboinĩ, na nĩndĩmacookanĩrĩirie ngamacookia bũrũri wao kĩũmbe, na nditigĩĩte mũndũ o na ũmwe wao na thuutha. Nĩngaitĩrĩria andũ a Isiraeli roho wakwa, na ndigaacooka kũmahuutatĩra rĩngĩ. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” Atĩrĩĩrĩ, kwarĩ mũthenya wa ikũmi wa mweri wa mbere wa mwaka wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩtaano kuuma twathaamio, na noguo warĩ mwaka wa ikũmi na ĩna kuuma itũũra rĩa Jerusalemu rĩang'aũranio. Mũthenya o ro ũcio, ngĩiyũrwo nĩ hinya wa MWATHANI, naake akĩndwara o Jerusalemu. Na njĩra ya kĩoneki, Ngai akĩndwara o bũrũriinĩ wa Isiraeli, akĩndũũgamia kĩrĩmainĩ kĩraaya mũno. Ndarora kũng'ethanĩra na niĩ, ngĩona nyũmba nyingĩ ciahaanaga ta itũũra. Agĩcooka akĩndwaratwara hakuhĩ, ngĩona mũndũ wahenagia ta gĩcango. Mũndũ ũcio aanyiitĩĩte buutikamba ya gataani na ruura, na aarũngiĩ kĩhingoinĩ. Mũndũ ũcio akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, ikia maitho wone na ũtege matũ ũigue, na ũbaare wega maũndũ moothe marĩa ngũkuonia. Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmire ũreehwo gũũkũ. Maũndũ moothe marĩa ũkuona mamenyithie andũ a Isiraeli.” Kĩrĩa ndoonire nĩ Hekaarũ, na ya thiũrũrũkĩirio nĩ rũthingo. Mũndũ ũcio agĩkĩoya ruura rwake rũrĩa rwarĩ rwa ũraihu wa mita ithatũ, agĩthima rũthingo. Rũthingo rũu rwarĩ rwa kĩrũũgamo kĩa mita ithatũ na ũtungu wa mita ithatũ. Agĩcooka agĩthiĩ kĩhingoinĩ kĩrĩa kĩaroreete mwena wa irathĩro. Akĩhaica na ngathĩ ciakĩo, na akinya igũrũ wakĩo agĩgĩthima. Kuuma thĩ gũthiĩ na igũrũ, kĩarĩ na ũraihu wa mita ithatũ. Wahĩtũka kĩhingo kĩu haarĩ na njĩra yarĩ na tũnyũmba tũtatũ twa arangĩri mwena na mwena. Kanyũmba o kanyũmba kaarĩ na mĩena yaiganaine yothe. Thingo iria ciatũhakainie ciarĩ na ũtungu wa mita igĩrĩ na nuthu. Wahĩtũka tũnyũmba tũu twa arangĩri nĩhaarĩ na gacĩra ka ũraihu wa mita ithatũ karĩa gaatwaraga mũndũ kanyũmbainĩ ga kĩhingoinĩ karĩa kaang'etheire Hekaarũ. (Tũnyũmba tũu twa arangĩri, tũrĩa twarĩ mĩena yerĩ ya njĩra, tuothe nĩtwaiganaine, na thingo iria ciatũhakainie ciarĩ na ũtungu waiganaine.) Thuutha ũcio, mũndũ ũcio agĩthima wariĩ wa njĩra ĩrĩa yarĩ kĩhingoinĩ. Njĩra ĩyo yothe yarĩ na wariĩ wa mita ithathatũ na nuthu, na wariĩ wa kĩhingo warĩ wa mita ithaano. Mbere ya kanyũmba o kanyũmba ka arangĩri nĩhaarĩ karũthingo ga kĩrũũgamo kĩa cenitimita mĩrongo ĩtaano na ũtungu wa cenitimita mĩrongo ĩtaano. (Notuo tũnyũmba twarĩ na mĩena ĩiganaine yothe ya mita ithatũ.) Agĩcooka agĩthima ũraihu wa kuuma rũthingo rwa na thuutha wa kanyũmba kamwe kinya rũthingo rwa na thuutha rwa kanyũmba karĩa kaang'ethanĩire nako, naguo warĩ mita ikũmi na igĩrĩ na nuthu. Kanyũmba karĩa kaarĩ mũico wa njĩra ya kĩhingo koimagĩria mũndũ kĩhaaroinĩ. O nako nĩagathimire na akĩona atĩ kaarĩ na wariĩ wa mita ikũmi. Ũraihu wothe wa njĩra ya kĩhingo kuuma rũthingo rwa mwena wa na nja rwa kĩhingo kinya mũico wa kanyũmba ka mũico warĩ mita mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano. Ningĩ nĩkwarĩ na tũtirica thingoinĩ cia na nja cia kanyũmba o kanyũmba o na thingoinĩ iria ciahakainie tũnyũmba tũu. Thingoinĩ cia na thĩinĩ iria ciang'etheire njĩra ya kĩhingo nĩgwakararĩĩtwo mĩcoro ya mĩtĩ ya mĩkĩndũ. Mũndũ ũcio nĩandoonyeirie njĩra ĩyo tũgĩkinya kĩhaaroinĩ. Rũthingoinĩ rũrĩa rwathiũrũrũkĩirie Hekaarũ nĩgwakĩrĩirwo tũnyũmba mĩrongo ĩtatũ. Na rĩĩrĩ, mwena watuo wa mbere nĩhaarĩ na gacĩra kaarĩĩtwo mahiga. Gacĩra kau gaathiũrũrũkĩĩte kĩhaaro gĩothe. Kĩhaaro gĩĩkĩ kĩa na nja kĩarĩ na benji ĩmwe thĩ ya kĩhaaro kĩa na thĩiniĩ. Nĩkwarĩ na kĩhingo benji ĩmwe igũrũ kĩrĩa kĩerekeire na nja ya na thĩiniĩ. Mũndũ ũcio agĩthima wariĩ ũrĩa warĩ gatagatĩ ka ihingo icio cierĩ naguo warĩ mita mĩrongo ĩtaano. Mũndũ ũcio agĩcooka agĩthima njĩra ya mwena wa na rũgongo ĩrĩa yerekeire kĩhaaro kĩa na nja. Tũnyũmba tũtatũ twa arangĩri, tũrĩa twarĩ mĩena yerĩ ya njĩra ĩyo, thingo iria ciatũhakainie, na nyũmba ĩrĩa yarĩ kĩhingoinĩ, ciothe ciarĩ na ithimi o ta cia tũrĩa twarĩ kĩhingoinĩ kĩa mwena wa irathĩro. Ũraihu wa njĩra ĩyo yothe warĩ mita mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano na wariĩ wayo warĩ mita ikũmi na igĩrĩ na nuthu. Nyũmba ĩrĩa yarĩ kĩhingoinĩ, ndirica, na mĩtĩ ya mĩkĩndũ ĩrĩa yakararĩĩtwo, ciothe ciahaanaine na iria cia kĩhingoinĩ kĩa mwena wa irathĩro. No rĩĩrĩ, mwena ũyũ kwarĩ na ngathĩ mũgwanja iria mũndũ aahaicaga agĩgaakinya kĩhingoinĩ kĩu. Nyũmba ĩrĩa yarĩ kĩhingoinĩ nĩ yo yarĩ mũthia na yang'etheire kĩhaaro. Mũkĩra ũrĩa ũngĩ wa kĩhaaro uumĩĩte kĩhingoinĩ gĩĩkĩ kĩa na rũgongo kwarĩ na kĩhingo kĩngĩ gĩa kwerekera kĩhaaro kĩa na thĩiniĩ o ta mwena wa irathĩro. Mũndũ ũcio agĩgĩthima ũraihu ũrĩa warĩ gatagatĩ ka ihingo icio cierĩ na warĩ mita mĩrongo ĩtaano. Mũndũ ũcio agĩcooka akĩndwara mwena wa na kĩanda. Nakuo tũkĩona kĩhingo kĩngĩ. Agĩgĩthima thingo cia na thĩinĩ ciakĩo o na nyũmba ĩrĩa yarĩ kĩhingoinĩ kĩu, nacio nĩciaiganaine na iria ingĩ. Kwarĩ na ndirica tũnyũmbainĩ twa kĩhingo gĩĩkĩ o ta cia ihingoinĩ iria ingĩ. Ũraihu wakĩo warĩ mita mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano naguo wariĩ wayo warĩ mita ikũmi na igĩrĩ na nuthu. Kwarĩ na ngathĩ mũgwanja iria mũndũ aahaicaga agĩgaakinya kĩhingoinĩ kĩu. Nyũmba ĩrĩa yarĩ kĩhingoinĩ kĩu nĩ yo yarĩ mũthia na yang'etheire kĩhaaro. O na nĩkwarĩ mĩcoro ya mĩtĩ ya mĩkĩndũ yakararĩĩtwo thingoinĩ cia na thĩinĩ iria ciang'etheire njĩra ĩyo. Ningĩ nĩkwarĩ na kĩhingo kĩngĩ gĩa kwerekera kĩhaaro kĩa na thĩinĩ. Mũndũ ũcio agĩgĩthima ũraihu wa gũthiĩ kĩhingoinĩ gĩĩkĩ gĩa keerĩ na warĩ mita mĩrongo ĩtaano. Mũndũ ũcio agĩcooka akĩĩhĩtũkĩria kĩhingo kĩa na mwena wa na kĩanda tũgĩkinya kĩhaaro kĩa na thĩiniĩ. Naake agĩthima kĩhingo kĩu, nakĩo nĩkĩaiganaine na iria ciarĩ rũthingoinĩ rwa na nja. Nyũmba ĩrĩa yarĩ kĩhingoinĩ kĩu yang'etheire kĩhaaro kĩa na nja, na mĩcoro ya mĩtĩ ya mĩkĩndũ nĩyakararĩĩtwo thingoinĩ iria ciatwaranĩĩte na njĩra yakĩo. Mũndũ aahaicaga ngathĩ inyaanya agĩgaakinya kĩhingoinĩ kĩu. Ningĩ akĩndwara akĩĩhĩtũkĩria kĩhingo kĩa mwena wa irathĩro tũgĩkinya kĩhaaro kĩa na thĩiniĩ. Naake agĩthima kĩhingo kĩu, nakĩo nĩkĩaiganaine na iria ingĩ. Tũnyũmba twakĩo twa arangĩri, na nyũmba ya kĩhingoinĩ, o na thingo ciakĩo cia na thĩiniĩ nĩciaiganaine na cia ihingo iria ingĩ. Kwarĩ na ndirica gũthiũrũrũkĩria o na thĩinĩ wa nyũmba ya itoonyeroinĩ rĩakĩo. Ũraihu wothe warĩ mita mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano no wariĩ warĩ mita ikũmi na igĩrĩ na nuthu. Nyũmba ĩrĩa yarĩ kĩhingoinĩ kĩu yang'etheire kĩhaaro kĩa na nja. Mĩcoro ya mĩtĩ ya mĩkĩndũ nĩyakararĩĩtwo thingoinĩ iria ciatwaranĩĩte na njĩra ĩyo. Mũndũ aahaicaga ngathĩ inyaanya agĩgaakinya kĩhingoinĩ kĩu. Mũndũ ũcio agĩcooka akĩndwara kĩhingoinĩ kĩa na rũgongo. Agĩgĩthima, nakĩo nĩkĩaiganaine na iria ingĩ. O nakĩo kĩarĩ na tũnyũmba twa arangĩri, thingo ng'emie na thĩiniĩ, nyũmba ya kĩhingoinĩ, na ndirica mĩena yothe. Ũraihu wothe warĩ mita mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano, naguo wariĩ warĩ mita ikũmi na igĩrĩ na nuthu. Nyũmba ya kĩhingoinĩ yang'etheire kĩhaaro kĩa na nja. Mĩcoro ya mĩtĩ ya mĩkĩndũ nĩyakararĩĩtwo thingoinĩ iria ciatwaranĩĩte na njĩra ĩyo. Mũndũ aahaicaga ngathĩ inyaanya agĩgaakinya kĩhingoinĩ kĩu. Mwena wa na rũgongo kwarĩ kanyũmba kanyiitithanĩĩtie kĩhaaro kĩa na nja na kĩhingo kĩa na thĩiniĩ. Koimĩrĩire nyũmba ĩrĩa yarĩ kĩhingoinĩ ĩrĩa yang'etheire kĩhaaro. Nyũmbainĩ ĩyo nĩkuo maathambagĩria nyama cia magongoona ma njino. Nyũmbainĩ ĩyo yarĩ kĩhingoinĩ, kwarĩ na meetha inya. Meetha igĩrĩ ciaigĩĩtwo mwena ũmwe na iria ingĩ igĩrĩ mwena ũrĩa ũngĩ. Meethainĩ icio nĩ ho nyamũ cia magongoona ma njino, cia magongoona ma meehia o na cia magongoona ma kũrĩhĩra meehia ciathĩnjagĩrwo. Nja ya nyũmba ĩyo haarĩ na meetha ingĩ inya o ta icio. Igĩrĩ mwena ũmwe, na igĩrĩ mwena ũrĩa ũngĩ wa kĩhingo kĩrĩa kĩarĩ mwena wa na rũgongo. Meetha ciothe cia gũthĩnjĩra ciarĩ inyaanya, inya ciarĩ nyũmba thĩinĩ na inya ciarĩ nja. Meetha inya iria ciathĩnjagĩrwo magongoona ma njino ciarĩ cia mahiga maacũhie. Ciarĩ na kĩrũũgamo kĩa cenitimita mĩrongo ĩtaano; mĩena yothe ya na igũrũ yarĩ ya cenitimita mĩrongo mũgwanja na ithaano. Meethainĩ icio no ho maigagĩrĩra indo iria maahũthagĩra magĩthĩnja magongoona ma njino o na macio mangĩ. Meethainĩ ĩcio gũthiũrũrũkĩria nĩgwekĩrĩĩtwo kamũgũkũ ga kabaaũ ka wariĩ wa mirimita mĩrongo mũgwanja na ithaano. Nyama ciothe cia magongoona ciaigagĩrĩrwo meethainĩ icio. Mũndũ ũcio agĩcooka akĩndwara o kinya kĩhaaro kĩa na thĩiniĩ. Na ho hau haarĩ na tũnyũmba twĩrĩ. Kanyũmba kamwe kaahakaine na kĩhingo kĩa mwena wa na rũgongo na kaaroreete mwena wa na kĩanda. Karĩa kangĩ kaahakaine na kĩhingo kĩa mwena wa irathĩro na kaaroreete mwena wa rũgongo. Mũndũ ũcio agĩkĩnjĩĩra atĩ kanyũmba kau kaaroreete mwena wa na kĩanda kaarĩ ga kũhũthĩrwo nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa maatungataga kũu Hekaarũinĩ. Nako karĩa kaaroreete na mwena wa na rũgongo kaarĩ ga kũhũthĩrwo nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa maatungataga kĩgongoonainĩ. Athĩnjĩri Ngai acio maakoragwo moimĩĩte njiarwainĩ cia Zadoku, na no o oiki a mũhĩrĩga wa Lawi meetĩkĩrĩĩtio gũthiĩ gũtungataga mbere ya MWATHANI. Mũndũ ũcio agĩcooka agĩthima kĩhaaro kĩu kĩa na thĩiniĩ, nakĩo kĩarĩ na ũraihu wa mita mĩrongo ĩtaano thikwea. Nayo Hekaarũ yarĩ mwena wa ithũĩro wa kĩhaaro kĩu, nakĩo kĩgongoona kĩarĩ o hau mbere. Agĩcooka akĩndwara o kanyũmbainĩ ka mũromoinĩ wa Hekaarũ. Akĩũthima na warĩ na ũraihu wa gũthiĩ na igũrũ wa mita igĩrĩ na nuthu na mita mũgwanja wariĩ. Thingo ciaguo ciarĩ cia ũtungu wa mita ĩmwe na nuthu mĩena yerĩ. Na rĩĩrĩ, nĩhaarĩ na ngathĩ iria mũndũ aahaicaga agĩgaakinya kanyũmbainĩ kau, nacio ciarĩ cia wariĩ wa mita ikũmi na ũraihu wa mita ithathatũ. Ningĩ haarĩ na itugĩ igĩrĩ cia mahiga, kĩmwe mwena ũmwe wa mũromo na kĩrĩa kĩngĩ mwena ũcio ũngĩ. Thuutha ũcio, mũndũ ũcio akĩndwara gatagatĩ ka Hekaarũ, o Handũ Harĩa Hatheru. Agĩthima gacĩra karĩa kaageragĩrwo gũgĩthiio ho, na kaarĩ na ũraihu wa mita ithatũ, na wariĩ wa mita ithaano. Ũtungu wa thingo iria ciarĩ mĩena yerĩ yako warĩ mita igĩrĩ na nuthu. Kanyũmba karĩa kaarĩ hau gatagatĩ ka Hekaarũ kaarĩ na ũraihu wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na wariĩ wa mita ikũmi. Agĩcooka agĩthiĩ kanyũmba ka na thĩiniĩ biũ, agĩthima gacĩra karĩa gaathiaga ho. Kaarĩ ka mita ĩmwe ũraihu na wariĩ warĩ mita ithatũ. Thingo iria ciarĩ mĩena yerĩ yako ciarĩ na ũtungu wa mita ithatũ na nuthu. Agĩcooka agĩthima kanyũmba ko keene, nako kaarĩ ka ũraihu wa mita ikũmi o mwena. Kanyũmba kau kaarĩ mbere biũ ya Hekaarũ. Agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Haaha nĩ ho Handũ Harĩa Hatheru Mũno.” Mũndũ ũcio agĩcooka agĩthima ũtungu wa rũthingo rwa na thĩinĩ rwa mwako wa Hekaarũ, naguo warĩ mita ithatũ. Na rĩĩrĩ, gũtwarana na rũthingo rũu, gũthiũrũrũka Hekaarũ yothe kwarĩ na tũnyũmba twa wariĩ wa mita igĩrĩ. Tũnyũmba tũu twa mĩenainĩ twarĩ twa ngoroba ithatũ. Ngoroba o ngoroba yarĩ na tũnyũmba mĩrongo ĩtatũ. Rũthingo rwa na nja rwa Hekaarũ rwathiaga o rũgĩcekehaga ngoroba o ngoroba, ngorobainĩ ya igũrũ rwarĩ rũceke gũkĩra ya keerĩ, nĩ geetha tũnyũmba tũu tũtiirĩrĩrwo nĩ rũthingo rũu o na tũtanyiitithanĩĩtio naruo. Thingo cia Hekaarũ kuuma mwena wa na nja cionekaga irĩ cia ũtungu ũiganaine kuuma thĩ nginya igũrũ. Rũthingo rwa na nja rwa Hekaarũ, mwena wa na nja wa tũnyũmba nĩrwakĩrĩirwo ngathĩ igĩrĩ njariĩ nĩ geetha andũ mahotage kwambata kuuma ngoroba ya thĩ magathiĩ ya keerĩ o na ya gatatũ. Mũthiainĩ wa handũ hau haarĩ ũtheri kwerekera mwena wa ithũĩro wa Hekaarũ, haarĩ na nyũmba ya ũraihu wa mita mĩrongo ĩna na ithaano, na wariĩ wa mita mĩrongo ĩtatũ na ithaano. Thingo ciayo ciothe ciarĩ na ũtungu wa mita igĩrĩ na nuthu. Mũndũ ũcio agĩcooka agĩthima mwena wa nja wa Hekaarũ, ũraihu warĩ mita mĩrongo ĩtaano. Kuuma mwena wa na thuutha wa Hekaarũ, gũtuĩkanĩria handũ harĩa haarĩ ũtheri, kinya mwena wa ithũĩro wa Hekaarũ, o naguo warĩ na ũraihu wa mita mĩrongo ĩtaano. Wariĩ wa na mbere wa Hekaarũ, hamwe na wa handũ harĩa haarĩ ũtheri harĩa haarĩ mĩena yerĩ ya Hekaarũ, o naguo warĩ mita mĩrongo ĩtaano. Ningĩ agĩthima ũraihu wa nyũmba ĩrĩa yarĩ mwena wa ithũĩro na beranda ciayo cia mĩena yerĩ, naguo warĩ mita mĩrongo ĩtaano. Kanyũmba ka mũromoinĩ wa Hekaarũ, Handũ Harĩa Hatheru, o na Harĩa Hatheru Mũno, thingo ciacio ciagemeetio na mbaaũ kuuma o thĩ nginya ndiricainĩ. Ndirica icio nĩciahotaga kũhumbĩrwo. Thingo cia Hekaarũ mwena wa na thĩinĩ kuuma thĩ nginya igũrũ wa mĩrango guothe ciagemeetio na mĩcoro ya gwacũhio ya mĩtĩ ya mĩkĩndũ o na ya ciũmbe iria irĩ mathagu. O mũcoro wa mũkĩndũ watigithũkanĩĩtio na ũrĩa ũngĩ nĩ mũcoro wa ciũmbe icio irĩ mathagu. O nayo ya ciũmbe icio irĩ mathagu yatigithũkanĩĩtio nĩ mĩcoro ya mĩkĩndũ. Ciũmbe icio irĩ mathagu, o kĩũmbe kĩarĩ na moothiũ meerĩ: ũthiũ wa mũndũ waroreete mũkĩndũ wa mwena ũmwe, naguo wa mũrũũthi ũkarora mũkĩndũ wa mwena ũrĩa ũngĩ. Ũguo nĩguo thingo ciothe cia Hekaarũ ciagemeetio, kuuma thĩ kinya igũrũ wa mĩrango. Buremu cia mĩrango ya Handũ Harĩa Hatheru ciarĩ cia thikwea. Hau mbere ya mũrango wa gũtoonya Handũ Harĩa Hatheru haarĩ na mwako wahaanaga kĩgongoona gĩakĩĩtwo na mbaaũ. Kĩgongoona kĩu kĩarĩ na kĩrũũgamo kĩa mita ĩmwe na nuthu, na wariĩ wa mita ĩmwe. Itugĩ ciakĩo cia koona, gĩtina gĩakĩo, na mĩena yakĩo ciakĩĩtwo na mbaaũ. Mũndũ ũcio agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ĩno nĩ yo meetha ĩrĩa ĩkoragwo mbere ya MWATHANI.” Nĩkwarĩ na mĩrango ĩĩrĩ, ũmwe wa kũingĩra Handũ Harĩa Hatheru, na ũngĩ wa kũingĩra Harĩa Hatheru Mũno. Mĩrango ĩyo, o mũrango, wathondekeetwo na mĩrango ĩĩrĩ, yahingũkaga na gatagatĩ. Mĩcoro ya mĩtĩ ya mĩkĩndũ na ya ciũmbe iria irĩ mathagu ya gũkarwo yagemeetie mĩrango ya Handũ Harĩa Hatheru, o ta ũrĩa yagemeetie thingo. Mwena wa nja wa mũrango wa kanyũmba ka mũromoinĩ wahumbĩrĩĩtwo na kĩbaaũ kĩnene. Thingo cia mĩena yothe ya kanyũmba kau ciarĩ na ndirica na ciagemeetio na mĩcoro ya mĩtĩ ya mĩkĩndũ. Mũndũ ũcio agĩcooka akĩndwara kĩhaaro kĩa na nja o nginya nyũmba yarĩ mwena wa rũgongo wa Hekaarũ. Nyũmba ĩyo ndĩaraihanĩrĩirie mũno na ĩrĩa yarĩ mwena wa ithũĩro wa Hekaarũ. Nyũmba ĩyo yarĩ na ũraihu wa mita mĩrongo ĩtaano na wariĩ wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano. Mwena ũmwe yang'ethanĩire na gacĩra ka wariĩ wa mita ithatũ karĩa gaatwaranĩĩte na Hekaarũ, na mwena ũrĩa ũngĩ yang'ethanĩire na gacĩra ga kĩhaaro kĩa na nja. Ningĩ nyũmba ĩyo yarĩ ya benji ithatũ, o ĩmwe igũrũ rĩa ĩrĩa ĩngĩ. Mwena wa na rũgongo wa nyũmba ĩyo, haarĩ na gacĩra ka ũraihu wa mita mĩrongo itaano na wariĩ wa mita ithaano, na nĩyarĩ na mĩrango mwena ũcio. Tũnyũmba twa benji ya gatatũ twarĩ tũcekaceke gũkĩra twa benji ya keerĩ na ya thĩ, nĩ gũkorwo nĩtwacookacookeetio na thĩinĩ. Tũnyũmba tũu twakĩĩtwo benjiinĩ ithatũ na tũtiatiirirĩirwo na itugĩ ta nyũmba iria ingĩ cia kĩhaaro kĩu. Mbere ya tũnyũmba tũu, haarĩ na gacĩra ta karĩa kaarĩ mwena wa na rũgongo. Kaiganaine na gakahaanana na kau kangĩ ithimiinĩ, mũthondekereinĩ, o na mĩrangoinĩ. Thĩ wa tũnyũmba twa mwena wa kĩanda wa nyũmba ĩyo, haarĩ na mũrango, mwena wa irathĩro harĩa rũthingo rũu rwambĩrĩirie. Mũndũ ũcio agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nyũmba ĩcio cierĩ nĩ nyũmba nyamũre. Nĩkuo athĩnjĩri Ngai arĩa matungataga MWATHANI marĩrĩagĩra iheeo iria theru mũno iria irutĩirwo MWATHANI. Na tondũ nĩ nyũmba nyamũre-rĩ, nĩkuo marĩigaga iheeo iria theru: nĩ ta kuuga iheeo cia irio cia mĩgũnda, cia magongoona ma meehia o na cia magongoona ma kũrĩhĩra meehia. Athĩnjĩri Ngai marĩĩkia gũtoonya Hekaarũ, mangĩenda kuuma gũthiĩ kahaaro ka na nja, marĩtigaga nguo iria nyamũre magũtungataga nacio nyũmbainĩ ici. Marĩĩkagĩra nguo ingĩ magĩthiĩ kũrĩa andũ magomanaga.” Mũndũ ũcio aarĩĩkia gũthima mwena wa na thĩiniĩ wa Hekaarũ, akĩnduta na nja aangereirie kĩhingo kĩrĩa kĩarĩ mwena wa irathĩro, agĩthima mwena na nja. Akĩoya ruura rwake agĩthima mwena wa irathĩro; naguo ũgĩũka mita magana meerĩ ma mĩrongo ĩtaano. Kwoguo rũthingo rũrĩa rwaharigiicĩirie rwarĩ rwa mita magana meerĩ ma mĩrongo ĩtaano thikwea. Rũthingo rũu rwarĩ rwa kũgayania kũndũ kũrĩa kwamũre na kũrĩa gũtaarĩ kwamure. Mũndũ ũcio agĩcooka akĩndwara kĩhingoinĩ kĩrĩa kĩang'etheire mwena wa irathĩro. Na rĩĩrĩ, ngĩkĩona riiri wa Ngai wa Isiraeli ũgĩũka uumĩĩte na mwena wa irathĩro. Mũgambo wake warĩ ta mũhũyũko wa iria. Naguo riiri wake ũkĩarĩra thĩ. Kĩoneki kĩu kĩahaanaine na kĩrĩa ndooneete rĩrĩa Ngai ookaga kũhũũra Jerusalemu na kĩrĩa ndooneete ndĩ ndeereinĩ cia rũũĩ rwa Kebari. Ndakĩona ngĩĩgũithia ndoreetie ũthiũ thĩ. Naguo riiri wa MWATHANI ũkĩgerera kĩhingo kĩa mwena wa irathĩro ũgĩtoonya Hekaarũ thĩinĩ. Naake roho wa MWATHANI akĩnjoya akĩndwara kĩhaaroinĩ kĩa na thĩiniĩ; na niĩ ngĩkĩona atĩ riiri wa MWATHANI nĩwaiyũire Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa akĩrũũgama hakuhĩ na niĩ, ngĩcooka ngĩigua MWATHANI akĩnjarĩria arĩ Hekaarũ thĩinĩ, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, gĩĩkĩ nĩkĩo gĩtĩ gĩakwa kĩa ũthamaki. Ngũtũũra gũũkũ gatagatĩinĩ ka andũ a Isiraeli, ndũũre ndĩmathamakagĩra tene na tene. Andũ a Isiraeli o na kana athamaki aao matigaacooka gũthaahia rĩĩtwa rĩakwa itheru magĩthaathaiya mĩhianano kana magĩthika ciimba cia athamaki aao kũndũ gũũkũ gũtheru. Athamaki aao maakire mĩromo na buremu cia mĩrango nyũmba yao ya ũthamaki ikũhanĩrĩirie na mĩromo na buremu cia Hekaarũ yakwa; ciahakanĩĩtio no rũthingo. Magĩgĩthaahia rĩĩtwa rĩakwa itheru na maũndũ me magigi marĩa meekaga, na niĩ ngĩmaniina nĩkũraakara. Rĩu no mũhaka matige gũthaathaiya mĩhianano yao na mathengie ciimba cia athamaki aao haraihu na niĩ. Meeka ũguo, ngũtũũrania nao tene na tene. “Mũrũ wa mũndũ, taarĩria andũ a Isiraeli ũhoro wa Hekaarũ na ũreke mathoome mũcoro wayo. Reke maconoke nĩ ũndũ wa maũndũ maao mooru. Na rĩĩrĩ, mangĩigua maconokeete nĩ maũndũ marĩa moothe meekĩĩte, mataarĩrie ũrĩa mũcoro wa Hekaarũ ũhaana, ũrĩa ũbangĩĩtwo, mĩrango ya gũtoonyera na ya kuumĩra, na ũmataarĩrie mawatho na mĩtaratara ya yo yothe. Maandĩkĩre ũhoro ũcio wothe nĩ geetha mahote kuona ũrĩa indo ciothe ibangĩĩtwo, na mahote kũrũmĩrĩra mawatho moothe. Ũyũ nĩguo watho wa Hekaarũ: kũndũ kũrĩa kũmĩrigiicĩirie kũu kĩrĩma igũrũ nĩ kũndũ kwamũre na gũtheru.” Gũtũmĩrĩĩtwo gĩthimi o kĩrĩa gĩathimĩĩte Hekaarũ, ithimi cia kĩgongoona ciahaanaga ta ũũ: gĩtina kĩayo kĩarĩ na mũtaro wa ũriku wa cenitimita mĩrongo ĩtaano na ithaano. Mũtaro ũcio warĩ na mũgũkũ wa cenitimita mĩrongo ĩĩri na ithaano. Kuuma gĩtina nginya mũrenjiinĩ wa mbere ũraihu wa mita ĩmwe, naguo wariĩ wa mũrenji ũcio warĩ cenitimita mĩrongo ĩtaano. Kuuma mũrenjiinĩ wa mbere kinya wa keerĩ ũraihu warĩ mita igĩrĩ, naguo wariĩ wa mũrenji ũcio wa keerĩ warĩ cenitimita mĩrongo ĩtaano. Kuuma mũrenjiinĩ wa keerĩ kinya mũrenjiinĩ wa na rũgongo biũ, ũrĩa o naguo warĩ na wariĩ wa cenitimita mĩrongo ĩtaano, ũraihu warĩ mita igĩrĩ. Igũrũ wa mũrenji ũcio ni ho kĩgongoona gĩa gũcinĩra magongoona gĩakĩĩtwo. Kĩgongoona kĩu kĩarĩ na koona inya ciacomokeete na igũrũ ta hĩa. Kĩgongoona kĩu kĩarĩ kĩa mita ithathatũ thikwea, na gĩaikarĩire gĩtina kĩa mita mũgwanja thikwea, kĩarĩ na mũgũkũ wa ũtungu wa cenitimita mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano. (Gĩtina kĩu kĩarĩ na mũtaro wa ũriku wa cenitimita mĩrongo ĩtaano.) Ngathĩ cia kũhaica kĩgongoonainĩ kĩu ciarĩ na mwena wa irathĩro wakĩo. MWATHANI Mwene Hinya Wothe agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, tathikĩrĩria ũrĩa ngũkwĩra. Kĩgongoona kĩarĩĩkia gwakwo ũgaakĩraathima na njĩra ya gũcinĩra magongoona ho o na gũkĩminjaminjĩria thakame ya nyamũ iria irutĩĩtwo magongoona. Athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi, o njiarwa cia Zadoku, no o makaandungatagĩra. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndaathana ũguo. Mũthenya ũcio nĩũkaamahe gateegwa makarute ta igongoona rĩa meehia. Ũcooke woe thakame ĩmwe yako ũmĩĩkĩre koonainĩ ciothe inya o na mũgũkũinĩ ũrĩa ũgĩthiũrũrũkĩirie. Ũguo nĩguo ũgaagĩtheria na ũkĩamũre. Ũgĩcooke woe gateegwa kau karutĩĩtwo karĩ igongoona rĩa meehia ũgacinĩre handũ harĩa hatuĩtwo, o harĩa hakoragwo nja ya Hekaarũ. Mũthenya wa keerĩ woe thenge ĩtarĩ na ũũgũ ũmĩrute ta igongoona rĩa meehia. Ũgĩtherie kĩgongoona na thakame ya yo ta ũrĩa ũreekire na gateegwa. Warĩĩkia gũtheria na kwamũra kĩgongoona, ũcooke woe gateegwa na gatũrũme tũtarĩ na ũũgũ, ũndeehere. Nao athĩnjĩri Ngai matũminjaminjĩria cumbĩ, mandutĩre igongoona rĩa njino. Mũthenya o mũthenya, handũ ha mĩthenya mũgwanja, mũkaarutaga thenge, ndeegwa na ndũrũme itarĩ na ũũgũ irĩ igongoona rĩa meehia. Athĩnjĩri Ngai makaamũra na matherie kĩgongoona itĩĩna rĩa mĩthenya mũgwanja, magĩkĩhaarĩrie gĩgĩtuĩke gĩa kũhũthagĩrwo. Mĩthenya mũgwanja yathira, kuuma mũthenya wa kanaana gũthiĩ na mbere, athĩnjĩri Ngai magĩcooke kũrutagĩra magongoona maanyu ma njino na ma thaayũ kĩgongoonainĩ kĩu. Niĩ na niĩ nĩngaamwamũkĩra. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” Mũndũ ũcio agĩcooka akĩnjookia o kĩhingoinĩ kĩa na nja kĩa mwena wa na irathĩro wa Hekaarũ. Kĩhingo kĩu kĩarĩ kĩhinge. Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Kĩhingo gĩĩkĩ kĩrĩikaraga kĩhingĩĩtwo, na gĩtirĩhingũragwo. Gũtirĩ mũndũ ũrĩgĩtoonyagĩra tondũ niĩ MWATHANI Ngai wa Isiraeli nĩndatoonyera ho; kwoguo kĩrĩkoragwo kĩrĩ kĩhinge. No rĩĩrĩ, mũnene ũrĩa ũrathana, no we ũrĩikaraga ho akĩrĩa irio mbere ya MWATHANI. Agĩthiĩ na akiuma ho arĩgeragĩra kamũrango ga kanyũmba ga gũtoonyera ga kĩhingoinĩ.” Mũndũ ũcio agĩcooka akĩnyumĩria kĩhingo kĩa mwena wa na rũgongo, akĩndwara mbere ya Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, ndarora ngĩona atĩ Hekaarũ yaiyũire riiri wa MWATHANI, ngĩkĩĩgũithia ndoreetie ũthiũ thĩ. Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, tega matũ ũigue, na ũikie maitho wone na ũnyiite wega ũrĩa wothe ngũkwĩra. Nĩngũkũmenyithia mawatho moothe na mĩtaratara yothe ĩkoniĩ Hekaarũ. Thikĩrĩria wega nĩ a meetĩkĩrĩĩtio gũtoonya na kuuma Hekaarũ na nĩ a mateetĩkĩrĩĩtio. “Ĩra andũ a Isiraeli, o acio aremi, atĩrĩ, ‘Niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, nĩnjiganĩĩtie maũndũ marĩa marĩ magigi mwĩkĩĩte. Nĩmwĩtĩkagĩria andũ a ndũũrĩrĩ, arĩa matarĩ aruu na matanjathĩkagĩra, matoonye Hekaarũ yakwa mamĩthaahie rĩrĩa mũkũndeehere matega maanyu ma maguta na thakame. Nĩ ũndũ ũcio nĩmũthũũkĩĩtie kĩrĩĩkanĩro gĩakwa na maũndũ macio maanyu marĩ magigi. Nĩmwagĩĩte kũrũmia mawatho maakwa ma gũtongoragia magongoona maakwa marĩa matheru, mũgeetĩkĩria andũ a ndũũrĩrĩ matongoragie magongoona thĩinĩ wa Hekaarũ.’ “Kwoguo niĩ MWATHANI nduĩte atĩ andũ oothe a ndũũrĩrĩ arĩa matarĩ aruu, andũ arĩa matanjathĩkagĩra, o na ageni arĩa matũũranagia na andũ a Isiraeli matirĩtoonyaga Hekaarũ yakwa.” MWATHANI agĩthiĩ na mbere akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩngũherithia Alawii, arĩa maandiganĩirie makĩambĩrĩria gũthaathayagia mĩhianano me hamwe na andũ arĩa angĩ a Isiraeli. Atĩrĩĩrĩ, Alawii acio no matungate Hekaarũinĩ yakwa; marangire ihingo cia Hekaarũ; marute mawĩra mangĩ ma Hekaarũ; mathĩnje nyamũ cia magongoona ma njino na magongoona marĩa mangĩ; na no matungatagĩre andũ. No niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndĩhĩtĩĩte ngoiga nĩngũmaherithia tondũ nĩmaatongoririe andũ a Isiraeli gũthaathaiya mĩhianano, magĩgĩtũma magũe meehiainĩ. Matirĩ hĩndĩ marĩndungatagĩra ta athĩnjĩri Ngai. Matirĩkuhagĩrĩria indo ciakwa iria nyamũre, o na kana matoonyage Handũ Harĩa Hatheru Mũno. Rĩu nĩrĩo ihera rĩao nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa me magigi meekĩĩte. No nĩngũmeetĩkĩria mabaaragĩrĩre Hekaarũ na mawĩra marĩa mangĩ moothe marutagwo kuo.” “Athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Lawi, njiarwa cia Zadoku, no o maabaaragĩrĩra Hekaarũ yakwa rĩrĩa Aisiraeli maandiganĩirie. Acio-rĩ, no o marĩndungatagĩra. No o marĩũkaga hakuhĩ na niĩ makandutĩra magongoona ma maguta na thakame. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. Nĩmarĩtoonyaga Hekaarũ; magatungataga kĩgongoonainĩ gĩakwa; na magatongoragia mũthaathaĩrie wa Hekaarũ. Rĩrĩa matoonya kĩhingo gĩa kĩhaaro kĩa na thĩinĩ, marĩhumbaga nguo cia gataani. Matirĩĩkĩraga nguo cia guoya rĩrĩa megũtungata marĩ kĩhaaro kĩa na thĩinĩ o na kana marĩ Hekaarũ thĩinĩ. Nĩ geetha matigathithine mũno, marĩĩkĩraga iremba cia gataani mũtwe na mageekĩra thuruarĩ cia gataani. Ningĩ matirĩyohaga mĩcibi. Matanathiĩ kĩhaaro kĩa na nja kũrĩa mũingĩ wothe ũikaraga, marĩrutaga nguo iria megũtungataga nacio, magacitiga nyũmbainĩ iria nyamũre. Marĩcookaga mageekĩra nguo ingĩ nĩ geetha matikahuutie andũ na nguo icio nyamũre mamatue aamũre. “Athĩnjĩri Ngai matirĩenjagwo mĩtwe kana marerage njuĩrĩ ndaaya, no nĩmarĩigaga njuĩrĩ yao ĩrĩ nenge wega. Athĩnjĩri Ngai matirĩnyuaga ndibei o na niini rĩrĩa megũthiĩ gũtoonya kĩhaaro kĩa na thĩinĩ. Gũtirĩ ũrĩhikagia mũtumia wa ndigwa kana mũtumia ũtiganĩĩte na mũthuuriwe. Mũthĩnjĩri Ngai arĩhikagia o mũirĩĩtu Mũisiraeli thingi kana mũtumia wa ndigwa ũrĩa mũthuuriwe araarĩ mũthĩnjĩri Ngai. “Athĩnjĩri Ngai nĩmarĩthoomithagia mũingĩ wakwa ũtiganu wa indo iria theru na iria itarĩ theru; ũtiganu wa indo iria irĩ thaahu na iria itarĩ. Kwagĩa na maciira, athĩnjĩri Ngai marĩtuithanagia andũ marũmĩrĩire mawatho maakwa. Nĩmarĩrũmagĩrĩra mawatho na mĩtaratara ya hĩndĩ ya thigũkũ iria ituĩtwo, o na mamenyagĩrĩre Thabatũ ciakwa maciamũrage. “Mũthĩnjĩri Ngai ndarĩhuutanagia na kĩimba ndageethaahie. No no ahuutanie na kĩimba gĩa ithe, kĩa nyina, kĩa mũũriũ kana mwarĩ, kĩa mũrũ wa nyina o na kana kĩa mwarĩ wa nyina ũrĩa ũtarahikĩĩte. Arĩĩkia gwĩthaahia, arĩetagĩrĩra mĩthenya mũgwanja ĩthire, yathira agathera. Mũthenya ũrĩa agacooka gũthiĩ kĩhaaroinĩ kĩa na thĩinĩ kĩa Hekaarũ gũtungata nĩakaaruta igongoona rĩa kũhoroheria meehia maake. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. “Athĩnjĩri Ngai matirĩkoragwo na ithaka, nĩ niĩ ndĩtuĩkaga igai rĩao. Matirĩgayagĩrwo ithaka thĩinĩ wa Isiraeli guothe, nĩ niĩ ndĩtuĩkaga igai rĩao. Marĩrĩaga indo iria irutĩĩtwo irĩ igongoona rĩa irio cia mũgũnda, irĩ magongoona ma meehia na magongoona ma kũrĩhĩra meehia. Kĩndũ o gĩothe kĩrĩa kĩrĩrutagwo gĩgatuĩka kĩamũre nĩ o marĩrigagia nakĩo. Athĩnjĩri Ngai marĩheagwo magetha ma mbere marĩa meega mũno o na maciaro ma mbere marĩa meega mũno marĩa ndeehagĩrwo. Mwaruga, rwĩga rwa mbere rũrĩheagwo athĩnjĩri Ngai, na niĩ nĩndĩraathimaga mĩciĩ yanyu. Ningĩ athĩnjĩri Ngai matirĩrĩaga nyoni kana nyamũ o yothe ĩkuĩte gĩkuũ kĩa ndũire kana yũragĩĩtwo nĩ nyamũ ingĩ.” Rĩrĩa mũkaagayania bũrũri nĩ geetha mũhĩrĩga o mũhĩrĩga wĩnyiitĩre igai rĩaguo, rũgongo rũmwe nĩrũkaamũrĩrwo MWATHANI. Rũgongo rũu rũgaakorwo rũrĩ rwa ũraihu wa kĩromita ikũmi na igĩrĩ na nuthu na wariĩ wa kĩromita ikũmi. Rũgongo rũu ruothe rũgaakoragwo rũrĩ rwamũre rũgatuĩka rũtheru. Rũgongoinĩ rũu nĩhagaakorwo na kĩwanja kĩa mita magana meerĩ ma mĩrongo ĩtaano thikwea kĩa Hekaarũ. Kĩwanja kĩu gĩgaakoragwo gĩthiũrũrũkĩirio nĩ kawanja kangĩ karĩ ũtheri ka wariĩ wa mita mĩrongo ĩĩrĩ na ithaano. Na rĩĩrĩ, rũgongo rũu nĩrũkaagayanio icunjĩ igĩrĩ, o gĩcunjĩ ũraihu wa kiromita ikũmi na igĩrĩ na nuthu, na wariĩ wa kiromita ithaano. Gĩcunjĩinĩ kĩmwe nĩ ho hagaakwo Hekaarũ, ĩrĩa arĩ yo handũ harĩa hatheru gũkĩra handũ hangĩ o hoothe. Gĩcunjĩ kĩu gĩgaatuĩka gĩcunjĩ gĩtheru kĩa bũrũri kĩamũrĩirwo athĩnjĩri Ngai arĩa matungatagĩra MWATHANI Hekaarũinĩ. Gĩgaatuĩka gĩa gwakwo nyũmba cia athĩnjĩri Ngai na handũ hatheru ha gwakwo Hekaarũ. Nayo nuthu ĩyo ĩngĩ ya kĩromita ikũmi na igĩrĩ na nuthu ũraihu na wariĩ wa kiromita ithaano, ĩgaakoragwo ĩrĩ ya Alawii arĩa marutaga wĩra Hekaarũinĩ. Kũu nĩkuo magaaka matũũra maao ma gũtũũra. Kũhakana na rũgongo rũu rwamũre, nĩhagaakorwo na gĩcunjĩ kĩngĩ gĩa kiromita ikũmi na igĩrĩ na nuthu ũraihu, na wariĩ wa kĩromita igĩrĩ na nuthu. Gĩcunjĩ kĩu gĩgaakwo itũũra kũrĩa mũndũ o wothe Mũisiraeli angĩtũũra. O naake mũnene ũrĩa ũrathana nĩakaagaĩrwo gĩthaka. Na mwena wa ithũĩro, gĩthaka gĩake gĩkaahakana na rũgongo rũrĩa rwamũre gĩthiĩ o nginya iria rĩa Mediteraneani. Mwena wa irathĩro gĩkaahakana na rũgongo rũu rwamũre gĩgathiĩ kinya mũhakainĩ wa bũrũri wa Isiraeli. Ũraihu wakĩo ũgaakorwo ũigainaine na wa rũgongo rwa mũhĩrĩga ũmwe. Gĩthaka kĩu gĩgaatuĩka igai rĩa mũnene ũrĩa ũratha bũrũri wa Isiraeli nĩguo ndakaanahinyanĩrĩrie, no areke andũ arĩa angĩ nao magaĩrwo bũrũri ũcio ũngĩ, kũringana na ũrĩa mĩhĩrĩga ya Isiraeli ĩigana. MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Inyuĩ anene a Isiraeli nĩmwĩhĩĩtie o kũigana kwa ihinda iraaya. Ninaai ũhoro wa mbaara na wa kũhinyanĩrĩria. Rũmagĩrĩraai maũndũ ma kĩhooto na ma ũthingu. Mũtigaacooke kũrutũrũra andũ aakwa kuuma mĩgũndainĩ yao. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. “Mũndũ o wothe nĩahũthagĩre ithimi iria cia ma. Mũrĩthimaga indo iria ndweku ta maaĩ na gĩthimi kĩrĩa gĩĩtagwo ‘mbathi’ na indo iria nyũmũ ta mũtu na gĩthimi kĩrĩa gĩĩtagwo ‘eba.’ Mbathi na eba nĩiringainie ũritũ. Kwoguo eba ikũmi iringaine na mbathi ikũmi na iringaine na homeri ĩmwe. Nacio ratiri cianyu nĩitũmagĩre tũmahiga twa ‘gera’ na ‘cekeri’ na ‘mina.’ Cekeri ĩringaine na gera mĩrongo ĩĩrĩ, nacio cekeri mĩrongo ĩtandatũ ikaringana na mina ĩmwe.” “Andũ oothe a bũrũri marĩtwaragĩra mũnene ũrĩa ũrathana Isiraeli indo icio. Handũinĩ ha andũ oothe a Isiraeli, mũnene nĩ we ũrĩrutaga indo cia magongoona ma mũtu na ma ndibei, na cia magongoona ma njino. Arĩcirutaga hĩndĩ ya thigũkũ cia karũũgamo ka mweri, mĩthenya ya Thabatũ, na thigũkũ iria ingĩ ciothe njiguanĩre bũrũriinĩ wa Isiraeli. Arĩheanaga indo cia magongoona ma meehia, cia magongoona ma mũtu, ma njino na ma thaayũ nĩguo andũ oothe a Isiraeli mooherwo meehia maao.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya wa mbere wa mweri-rĩ, mũrĩoyaga gateegwa gatarĩ na ũũgũ mũkaruta igongoona rĩa gũtheria Hekaarũ. Mũthĩnjĩri Ngai arĩoyaga thakame ĩmwe ya igongoona rĩa meehia akamĩhaka buremu cia mĩrango ya Hekaarũ, na koonainĩ iria inya cia kĩgongoona o na itugĩ cia kĩhingo gĩa kĩhaaro kĩa na thĩiniĩ. Arĩĩkaga o ta ũguo mũthenya wa mũgwanja wa mweri ũcio nĩ geetha ahoroherie mũndũ o wothe wĩhĩĩtie atekũmenya kana atekwenda. Ũguo nĩguo arĩigaga Hekaarũ ĩtarĩ na thaahu. “Mũthenya wa ikũmi na ĩna wa mweri o ũcio wa mbere-rĩ, nĩmũrĩambagĩrĩria gũkũngũĩra Thigũkũ ya Bathaka. Itĩĩna rĩa mĩthenya mũgwanja, mũndũ o wothe arĩrĩaga mĩgate ĩtarĩ na ndaawa ya kũimbia. Mũthenya ũcio wa thigũkũ, mũnene ũrĩa ũrathana nĩarĩrutaga gateegwa nĩ ũndũ wa igongoona rĩa meehia maake we mwene na ma andũ oothe a bũrũri. Mũthenya o mũthenya, itĩĩna rĩa mĩthenya ĩyo mũgwanja, arĩrutagĩra MWATHANI tũteegwa mũgwanja na tũtũrũme mũgwanja tũtarĩ na kaũũgũ ta igongoona rĩa njino, tũgacinwo tũgathira biũ. Ningĩ mũthenya o mũthenya, nĩarĩrutaga thenge ĩmwe nĩ ũndũ wa igongoona rĩa meehia. Nĩ ũndũ wa o gateegwa na o gatũrũme ka igongoona rĩa njino, arĩrutaga kiro ikũmi na mũgwanja na nuthu cia mũtu na rita ithatũ cia maguta ma mĩtamaiyũ. “Mũthenya wa ikũmi na ĩtaano wa mweri wa mũgwanja, ũrĩkoragwo ũrĩ kĩambĩrĩria gĩa thigũkũ ya Ithũnũ. Itĩĩna rĩa mĩthenya mũgwanja, mũnene ũrĩa ũrathana arĩrutaga o mũthenya, indo o ta iria aarutire hĩndĩ ya thigũkũ ya Bathaka cia igongoona rĩa meehia, rĩa njino, rĩa mũtu, o na rĩa maguta ma mĩtamaiyũ.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Kĩhingo kĩa mwena wa na irathĩro gĩa kĩhaaro kĩa na thĩiniĩ, kĩrĩikaraga kĩhingĩĩtwo mĩthenya ĩtandatũ ĩrĩa andũ marutaga wĩra. Kĩrĩhingũragwo mũthenya wa Thabatũ na karũũgamo ka mweri. Mũnene ũrĩa ũrathana ariumaga kĩhaaro kĩa na nja, agatoonya kanyũmba ga gũtoonyerwo ga kĩhingo kĩu, akarũũgama hakuhĩ na gĩtugĩ gĩa kĩhingo kĩu hĩndĩ ĩrĩa athĩnjĩri Ngai marĩkoragwo makĩruta magongoona maake ma njino na ma thaayũ. Hau kĩhingoinĩ kĩu nĩ ho arĩthaathayagĩria MWATHANI agacooka akoima. Kĩhingo kĩu kĩrĩikaraga gĩtarĩ kĩhinge nginya hwaĩinĩ. Mĩthenya yothe ya Thabatũ na ya thigũkũ ya karũũgamo ka mweri, andũ oothe a bũrũri marĩthaathayagĩria MWATHANI kĩhingoinĩ kĩu. Mũthenya wa Thabatũ, mũnene arĩrutagĩra MWATHANI igongoona rĩa njino rĩa tũtũrũme tũtandatũ na ndũrũme ĩmwe, itarĩ na kaũũgũ. Harĩ ndũrũme ĩmwe nĩarĩrutanagĩria na kiro ikũmi na mũgwanja na nuthu cia mũtu, no harĩ gatũrũme arĩrutaganagĩria na mũtu ũrĩa angĩyendera. Hamwe na igongoona rĩu rĩa mũtu nĩarĩrutanagĩria na rita ithatũ cia maguta ma mĩtamaiyũ. Mũthenya wa thigũkũ ya karũũgamo ka mweri arĩrutaga gateegwa na tũtũrũme tũtandatũ na ndũrũme ĩmwe, itarĩ na kaũũgũ. Harĩ o gateegwa na o ndũrũme arĩrutanagĩria na kiro ikũmi na mũgwanja na nuthu cia mũtu. No nĩ ũndũ wa o gatũrũme arĩrutaga mũtu ũrĩa angĩyendera kũruta. Igongoona rĩothe rĩa mũtu rĩrĩrutanagĩrio rita ithatũ cia maguta ma mĩtamaiyũ. Mũnene arĩtoonyagĩra kanyũmba ga kĩhingoinĩ kĩu, na akiuma akoimĩra njĩra o ĩyo ookĩire. “Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ megũthiĩ gũthaathaiya MWATHANI thigũkũinĩ o yothe, arĩa marĩtoonyagĩra kĩhingo kĩa na rũgongo, mariumagĩra kĩhingo kĩa na kĩanda. Nao arĩa marĩtoonyagĩra kĩhingo kĩa na kĩanda makoimĩra kĩa na rũgongo. Gũtirĩ mũndũ ũriumagĩra kĩhingo kĩrĩa atoonyeire, arĩthiaga na mbere o arũngĩrĩirie. Mũnene arĩtoonyanagia na andũ na akoimania nao. Mĩthenya ya magongoona na ya thigũkũ, iheeo cia mũtu irĩkoragwo irĩ kiro ikũmi na mũgwanja na nuthu harĩ o gateegwa na kiro ikũmi na mũgwanja na nuthu harĩ o gatũrũme. No mũndũ arĩrutaga o kĩrĩa angĩyendera harĩ o gatũrũme. Rita ithatũ cia maguta ma mĩtamaiyũ nĩcio irĩrutagwo hamwe na igongoona rĩa mũtu. “Rĩrĩa mũnene ekwenda kũrutĩra MWATHANI igongoona rĩa kwĩyendera, rĩrĩ igongoona rĩa njino kana rĩa thaayũ, nĩarĩhingũragĩrwo kĩhingo kĩa mwena wa irathĩro. Naake arĩrutaga igongoona rĩake o ta ũrĩa arutaga mũthenya wa Thabatũ. Arĩĩkia kuuma, kĩhingo kĩu gĩkahĩngwo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Gatũrũme ka mwaka ũmwe gatarĩ na kaũũgũ nĩko ndĩrutagĩrwo ta igongoona rĩa njino, o rũũciinĩ mĩthenya yothe. Karĩrutanagĩrio na igongoona rĩa mũtu rĩa kiro igĩrĩ na rita ĩmwe ya maguta ma mĩtamaiyũ ma gũtukanio na mũtu ũcio, rũũciinĩ o rũũciinĩ. Ũcio nĩguo Watho wa igongoona rĩu rĩrutagĩrwo MWATHANI, ũrĩa ũrĩrũmagĩrĩrwo nginya tene na tene. Gatũrũme, mũtu, o na maguta ma mĩtamaiyũ, irĩrutagwo o rũũciinĩ nginya tene na tene.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Mũnene ũrĩa ũrathana angĩatũrĩra ũmwe wa ciana ciake gĩthaka gĩake ta kĩheeo, gĩthaka kĩu kĩrĩtuĩkaga kĩa mwana ũcio na mũciĩ wake. No angĩatũrĩra ĩmwe ya ndungata ciake gĩthaka ta kĩheeo, ndungata ĩyo ĩrĩkĩhũthagĩra o nginya Mwaka wa Njookio, thuutha ũcio gĩgacookerio mũnene. Gĩthaka kĩu nĩ kĩa mũnene, na no we na aariũ aake mangĩrigia nakĩo tene na tene. Na rĩĩrĩ, mũnene ũrĩa ũrathana ndakaanatuunye mũndũ o wothe igai rĩake. Arĩgayagĩra aariũ aake o kuuma gĩthakainĩ kĩrĩa kĩrĩ gĩake. Ndarĩ hingo aagĩrĩirwo nĩkũhinyĩrĩria andũ aakwa na ũndũ wa kwĩyoera ithaka ciao.” Thuutha ũcio, mũndũ ũcio agĩcooka akĩndwara kĩhingoinĩ gĩa tũnyũmba tũrĩa twang'etheire mwena wa na rũgongo tũrĩa twarĩ hakuhĩ na kĩhingo kĩa na kĩanda wa kĩhaaro kĩa na thĩiniĩ. Tũnyũmba tũu nĩtuo tũnyũmba tũrĩa tũtheru twakũhũthĩrwo nĩ athĩnjĩri Ngai. Agĩcooka akĩnyonereria handũ mwena wa na ithũĩro wa tũnyũmba tũu. Akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Haaha nĩ ho athĩnjĩri Ngai marĩtherũkagĩria nyama iria irutĩĩtwo cia magongoona ma meehia o na ma kũrĩhĩra meehia. Na no ho marĩkandagĩra maruta ma mũtu. Gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩrĩa kĩamũre kĩrĩtwaragwo kĩhaaroinĩ kĩa na nja gĩtikahuutie andũ kĩmatue aamũre.” O kahaaro gaathiũrũrũkĩirio na rũthingo rwa mahiga na kaarĩ na mariiko maakĩĩtwo rũthingoinĩ rũu. Agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Macio nĩ mariiko kũrĩa andũ arĩa matungataga thĩinĩ wa Hekaarũ marĩtherũkagĩria magongoona marĩa andũ marĩrutaga.” Thuutha ũcio, mũndũ ũcio akĩndwara akĩnjookia o mũromoinĩ wa Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, maaĩ maatherũkaga na kũu rungu rwa mũromo ũcio magatherera maroreete mwena wa irathĩro tondũ Hekaarũ yaroreetie ũthiũ wayo mwena ũcio. Maaĩ macio maathereraga moimĩĩte mwena wa na kĩanda wa Hekaarũ makahĩtũkĩra mwena wa mũhuro wa kĩgongoona. Mũndũ ũcio akĩnduta hau njainĩ ya Hekaarũ aangereirie kĩhingoinĩ kĩa na rũgongo. Agĩĩthiũrũrũkia akĩnginyia kĩhingoinĩ kĩa mwena wa na irathĩro. Na rĩĩrĩ, kwarĩ na karũũĩ gaathereraga koimĩĩte mwena wa na kĩanda wa kĩhingo kĩu. Agĩcooka akĩoya ruura rwake, agĩthima mita magana mataano aikũrũkanĩĩtie na karũũĩ kau na mwena wa irathĩro. Naake akĩĩningĩria karũũĩinĩ kau, namo maaĩ manginyaga o thũng'wa. Agĩcooka agĩthima mita ingĩ magana mataano o aikũrũkanĩĩtie na karũũĩ kau. Akĩĩningĩria karũũĩinĩ kau, namo maaĩ manginyaga o maru. Agĩcooka agĩthima mita ingĩ magana mataano, o aikũrũkanĩĩtie na karũũĩ kau, namo maaĩ manginyaga o njohero. Agĩcooka agĩthima mita ingĩ magana mataano, nako karũũĩ gagĩkorwo karĩ kariku mũno ũndũ itangĩahotire kũringa. Kaarĩ kariku ũguo atĩ gatingĩaringĩkire o tiga mũndũ athambĩrire. Mũndũ ũcio agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa mũndũ, baara maũndũ maya moothe wega.” Agĩkĩnjookia o rũteereinĩ rwa rũũĩ rũu. Ndakinya ho ngĩona atĩ ndeereinĩ cia mĩrĩmo yerĩ ya rũũĩ rũu kwarĩ na mĩtĩ mĩingĩ. Akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Maaĩ maya mathereraga magatuĩkania bũrũri ũrĩa ũrĩ mwena wa irathĩro, magacooka magaikũrũka meerekeire gĩtuamba kĩa Jorodani makeitĩrĩra iria rĩa Cumbĩ. Meitĩrĩra iria rĩa Cumbĩ matumaga maaĩ maarĩo mathirwo nĩ cumbĩ magatuĩka meega. Kũrĩa guothe rũũĩ rũũrũ rũthereragĩra nĩkũrĩikaragwo nĩ nyamũ na thamaki cia mĩthemba yothe. Rũũĩ rũũrũ nĩrũrĩtũmaga maaĩ ma iria rĩa Cumbĩ mathirwo nĩ cumbĩ maagĩre. Kũrĩa guothe rũrĩhĩtũkagĩra nĩrũrĩkũhotithagia kũgĩa na ciũmbe irĩ muoyo. Atĩrĩĩrĩ, kuuma ithima cia Enigedi o nginya ithimainĩ cia Enegilaimu nĩkũrĩkoragwo na andũ megũtega thamaki hũgũrũrũinĩ cia iria. Marĩanĩkaga neti ciao cia gũtega thamaki kuo nĩguo ciũme. Kũrĩkoragwo na thamaki cia mĩthemba mĩingĩ o ta iria ikoragwo iriainĩ rĩa Mediteraneani. No rĩĩrĩ, njabiinĩ na matomboyainĩ, maaĩ matĩgũthirwo nĩ cumbĩ tondũ nĩkuo cumbĩ ũriumaga. Hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ rũũrũ mĩrĩmo yerĩ nĩkũrĩkũraga mĩtĩ ya mĩthemba yothe ya matunda ma kũrĩĩo. Mĩtĩ ĩyo mathangũ maayo matirĩhoohaga na ndĩrĩ hĩndĩ ĩrĩagaga matunda. Ĩrĩkoragwo na matunda mangĩrĩĩo mweri o mweri, tondũ maaĩ ma rũũĩ rũũrũ marĩtherũkaga kuuma o Hekaarũ thĩinĩ. Matunda ma mĩtĩ ĩyo marĩtuĩkaga irio cia kũrĩĩo, namo mathangũ maayo magatuĩka ndaawa cia kũhonania.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Ĩno nĩ yo mĩhaka ya bũrũri ũrĩa mũrĩgaĩra mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya Isiraeli. Na rĩĩrĩ, Josefu arĩheeo njatũ igĩrĩ. Na rĩĩrĩ, tondũ nĩndehĩtire o tene atĩ nĩngaũhe maithe maanyu-rĩ, ũgũgĩtuĩka igai rĩanyu. Mũrĩkĩugayana mũigananĩĩtie mĩhĩrĩga yothe. “Mũhaka wa na rũgongo ũkaarutia iria rĩa Mediteraneani, ũgerere itũũrainĩ rĩa Hethiloni, ũhĩtũkĩre itoonyeroinĩ rĩa Hamathu, ũgerere Zedadi, Berotha na Sibiraimu (matũũra marĩa marĩ gatagatĩ ka moothamaki ma Damasiki na Hamathu). Ũcooke uume kũu ũkinye itũũra rĩa Tikoni (rĩrĩa rĩhakanĩĩte na rũgongo rwa Haurani.) Kwoguo mũhaka wa na rũgongo, ũkaarutia iria rĩa Mediteraneani ũrore na mwena wa irathĩro o nginya itũũra rĩa Enoni, ũcooke ũtwarane na mĩhaka ya moothamaki ma Damasiki na Hamathu ĩrĩa ĩrĩ na mwena wa na rũgongo. “Mũhaka wa mwena wa irathĩro ũgaikũrũkania na rũũĩ rwa Jorodani ũgayanĩe bũrũri wa Isiraeli na mabũrũri ma Damasiki na Haurani na Gileadi. Mũhaka ũcio ũgaathimwo kuuma mũhaka wa na rũgongo o nginya iria rĩa Cumbĩ ũgathiĩ ũguo o nginya Tamaru. “Naguo mũhaka wa na kĩanda, ũkoima Tamaru ũgerere ithimainĩ cia Kadeshi Meriba werekere mwena wa na rũgongo wa na ithũĩro, kũhakana na bũrũri wa Misiri ũrĩĩkĩrĩre iriainĩ rĩa Mediteraneani. “Mũhaka wa mwena wa ithũĩro, naguo ũgaatwarana na iria rĩa Mediteraneani o nginya mwena wa ithũĩro wa itoonyero rĩa Hamathu. “Mũkaagayana bũrũri ũcio kũringana na mĩhĩrĩga ya Aisiraeli. Bũrũri ũcio ũgaatuĩka igai rĩanyu rĩa tene na tene. Andũ a ndũũrĩrĩ arĩa matũũranagia na inyuĩ, arĩa maciaranĩire gatagatĩinĩ kaanyu, o nao nĩmũkamagaĩra mĩgũnda mũkĩgayana. Acio mũkaamataraga o ũndũ ũmwe na andũ a Isiraeli. Magaikagĩria kura ya kũnyiita gĩthaka hamwe na mĩhĩrĩga ya Aisiraeli. Mũrũũrĩrĩ o wothe mũhĩrĩgainĩ ũrĩa atũũraga, noguo akaagaĩrwo gĩthaka. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo.” Gĩcunjĩ kĩrĩa gĩkaarũmĩrĩra mĩhĩrĩga ĩyo nĩkwamũrwo gĩkaamũrwo nĩ ũndũ wa mahũthĩro ma mwanya. Gĩgaakorwo kĩrĩ na wariĩ wa kiromita ikũmi na igĩrĩ na nuthu kuuma mwena wa rũgongo kinya mwena wa kĩanda. No rĩĩrĩ, gĩgaakorwo kĩrĩ na ũraihu o ta icunjĩ iria ikaaheeo o mũhĩrĩga, kĩrutĩĩtie mwena wa irathĩro kinya mwena wa ithũĩro. Na rĩĩrĩ, Hekaarũ ĩgaakorwo gĩcunjĩinĩ kĩu. Nĩmũkaamũrĩra MWATHANI gĩcunjĩ kĩa mwanya gĩa kiromita ikũmi na igĩrĩ na nuthu gwa kiromita ikũmi, gatagatĩ ga gĩcunjĩ kĩu. Athĩnjĩri Ngai makaagaĩrwo igai rĩao gĩcunjĩinĩ kĩu kĩamũre. Gĩcunjĩ kĩao kuuma mwena wa irathĩro nginya mwena wa ithũĩro gĩgaakorwo kĩrĩ kiromita ikũmi na igĩrĩ na nuthu. Ningĩ kuuma mwena wa rũgongo kinya wa kĩanda gĩkorwo kĩrĩ kiromita ithaano. Hekaarũ ya MWATHANI ĩgaakorwo gĩcunjĩinĩ kĩu o gatagatĩ. Gĩcunjĩ kĩu kĩamũre gĩgaakorwo kĩrĩ kĩa athĩnjĩri Ngai a mbarĩ ya Zadoku. Acio nĩ o maandungatĩire na magĩikara marĩ ehokeku harĩ niĩ. O matiigana kũgwatanĩra na Aisiraeli arĩa angĩ gwĩka ũũru, ta ũrĩa andũ arĩa angĩ a mũhĩrĩga wa Lawi meekire. Kwoguo nĩmakaagaya gĩcunjĩ kĩa mwanya kũhakana na Alawii, na nĩkĩo gĩgaakorwo kĩrĩ gĩtheru mũno gũkĩra iria ingĩ ciothe. O nao Alawii nĩmakaanyiita gĩcunjĩ kĩa mwanya, mwena wa na kĩanda wa kĩu kĩa athĩnjĩri Ngai. O nakĩo kuuma irathĩro kinya ithũĩro gĩgaakorwo kĩrĩ na wariĩ wa kiromita ikũmi na igĩrĩ na nuthu, na kuuma mwena wa na rũgongo kinya wa na kĩanda gĩkorwo kĩrĩ kiromita ithaano. Gĩcunjĩ kĩu kĩamũrĩirwo MWATHANI nĩkĩo kĩrĩa kĩega mũno thĩinĩ wa bũrũri wothe. Gĩtikaanendio kana gĩkũũranio na kĩngĩ o na kana kĩheeo mũndũ ũngĩ o wothe. Nĩ gĩcunjĩ gĩtheru na nĩ kĩa MWATHANI. Gĩcunjĩ kĩu kĩngĩ kĩa mwanya kĩrĩa gĩgaatigara gĩa kiromita ikũmi na igĩrĩ na nuthu kwa igĩrĩ na nuthu, gĩtigaakorwo kĩamũrĩirwo MWATHANI. Gĩkaahũthagĩrwo nĩ ũndũ wa mabataro ma mũingĩ wothe. Mũndũ o wothe no atũũre kuo o na akĩhũthĩre. Nĩgĩgaakorwo na itũũra o gatagatĩ gaakĩo. Itũũra rĩu rĩgaakorwo rĩrĩ rĩa thikwea; o mwena ũgaakoro ũrĩ mita ngiri igĩrĩ na magana meerĩ ma mĩrongo ĩtaano (2,250). Mĩena yothe ya itũũra rĩu nĩgũgaakoragwo na kĩwanja gĩtheri kĩa mita igana na mĩrongo ĩrĩ na ithaano. Itũũra rĩarĩĩkia gwakwo, gĩcunjĩ kĩrĩa gĩgaatigara na mwena wa na kĩanda wa gĩcunjĩ kĩu kĩamũre gĩgaatuĩka mĩgũnda ya kũrĩmagwo nĩ andũ arĩa matũũraga kũu itũũrainĩ rĩu. Mĩgũnda ĩyo ĩgaakorwo ĩrĩ ya kiromita ithaano kwa igĩrĩ na nuthu mwena wa irathĩro wa gĩcunjĩ kĩu kĩamũre na kiromita ithaano kwa igĩrĩ na nuthu, na mwena wa na ithũĩro wakĩo. Mũndũ o wothe ũgaakoragwo kũu itũũrainĩ rĩu, arĩ wa mũhĩrĩga o wothe, nĩakaarekagwo arĩme gĩcunjĩ kĩu. Kwoguo gĩthaka gĩothe kĩrĩa gĩgaakorwo kĩrĩ gatagatĩ ga gĩcunjĩ kĩrĩa kĩamũrĩirwo MWATHANI gĩgaakorwo kĩrĩ gĩa thikwea, o mwena ũrĩ wa kiromita ikũmi na igĩrĩ na nuthu. Itũũra rĩgaakorwo o kũu gĩthakainĩ kĩu. Na mwena wa na kĩanda wa gĩcunjĩ kĩa mũhĩrĩga wa Gadi, mũhaka ũkaarutia Tamaru, werekere ithimainĩ cia Kadeshi iria irĩ na mwena wa na kĩanda wa ithũĩro, wĩgate na mwena wa na rũgongo wa ithũĩro ũtwarane na mũhaka wa bũrũri wa Misiri o nginya iriainĩ rĩa Mediteraneani. MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Ũguo nĩguo bũrũri ũkaagaĩrwo mĩhĩrĩga ya Isiraeli, nĩ geetha o mũhĩrĩga wĩgwatĩre gĩcunjĩ kĩaguo.” Ũraihu wa rũthingo rũu ruothe gũthiũrũrũkĩria itũũra ũgaakorwo ũrĩ mita ngiri kenda (9,000). Na rĩĩrĩ, kuuma hĩndĩ ĩyo, itũũra rĩu rĩgeetagwo “MWATHANI Arĩ Haaha!” Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri ĩrĩa MWATHANI aaheire Hosea mũrũ wa Beeri, matukũinĩ ma ũthamaki wa Uzia, Jothamu, Ahazu, na wa Hezekia bũrũriinĩ wa Juda, o na matukũinĩ ma ũthamaki wa Jeroboamu mũrũ wa Jehoashu bũrũriinĩ wa Isiraeli. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa MWATHANI aarĩirie andũ a Isiraeli rĩa mbere ahũthĩrĩĩte Hosea, nĩerire Hosea atĩrĩ, “Thiĩ ũkahikie mũtumia ũtarĩ mwĩhokeku, o nacio ciana ciaku noguo igaatuĩka. Nĩ ũndũ-rĩ, ũguo noguo andũ aakwa mandiganĩirie na makaaga kwĩhokeka.” Nĩ ũndũ ũcio, Hosea akĩhikia Gomeri mwarĩ wa Dibilaimu, naake akĩgĩa nda akĩmũciarĩra mwana wa kahĩĩ. Naake MWATHANI akĩĩra Hosea ageete Jezireeli. Nĩ ũndũ MWATHANI oigire atĩrĩ, “No ihinda iniini rĩtigairie herithie mũthamaki wa Isiraeli nĩ ũndũ wa andũ arĩa Jehu ooragĩire gĩtuambainĩ gĩa Jezireeli. Nĩngaaniina ũthamaki wa nyũmba ya Jehu. Na rĩĩrĩ, kũu gĩtuambainĩ kĩa Jezireeli nĩkuo ihindainĩ rĩu ngaaniinĩra hinya wothe wa mbũtũ cia ita cia Aisiraeli.” Naake Gomeri akĩgĩa nda rĩngĩ agĩciara kaana ga keerĩ; ihinda rĩĩrĩ kaarĩ kairĩĩtu. Naake MWATHANI akĩĩra Hosea atĩrĩ, “Geete, ‘Kamene’ tondũ ndikaiguĩra andũ a Isiraeli tha rĩngĩ o na kana ndĩmoohere atĩa kana atĩa. No rĩĩrĩ, andũ a Juda nĩngaamaiguĩra tha. Niĩ, o niĩ MWATHANI Ngai wao, nĩngaamahonokia. No rĩĩrĩ ndikaamahonokia na hiũ cia njora, mĩguĩ, mbarathi, o na kana thigari cia mbarathi.” Na rĩĩrĩ, kaana kau gaatiga kuonga-rĩ, Gomeri akĩgĩa nda rĩngĩ agĩciara kaana kangĩ ga kahĩĩ. Naake MWATHANI akĩĩra Hosea atĩrĩ, “Geete, ‘Ti Andũ Aakwa’ nĩ ũndũ andũ a Isiraeli ti andũ aakwa, na niĩ ndirĩ Ngai wao.” Na rĩĩrĩ, andũ a Isiraeli nĩmakaingĩha o ta mũthanga wa iriainĩ, ũrĩa ũtangĩtarĩka kana ũthimĩke nĩ kũingĩha. Rĩu Ngai nĩkũmakaana aramakaana akĩmeeraga atĩrĩ, “Inyuĩ mũtirĩ andũ aakwa.” No rĩĩrĩ, mũthenya nĩũgooka rĩrĩa akaameera atĩrĩ, “Inyuĩ mũrĩ ciana cia Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo.” Andũ a Juda na andũ a Isiraeli nĩgwĩturanĩra mageeturanĩra hamwe. Nao nĩmageethuurĩra mũnene ũmwe oothe, na kuumagia hĩndĩ ĩyo makĩĩhande na magaacĩre rĩngĩ bũrũriinĩ wao. Ĩ mũthenya ũcio wa Jezireeli ndũgaagĩtuĩka mũnene! Nĩ ũndũ ũcio inyuĩ Aisiraeli ĩtagaai Aisiraeli arĩa angĩ “Andũ aakwa” na “Andũ maiguĩrĩirwo tha.” Ciana ciakwa, thaithaai nyina wanyu o kũmũthaitha, tondũ nĩatigĩĩte gũtuĩka mũtumia wakwa, na niĩ ngatiga gũtuĩka mũthuuriwe. Mũthaitheei atigane na ũmaraaya wake, o na ũtharania wake. Aaga gwĩka ũguo, nĩngũmũruta nguo, ndĩmũtige njaga o ta mũthenya ũrĩa aaciarirwo, kana ndĩmũtige ta kĩhaaro o na kana ta bũrũri mũũmũ, naake akue nĩkũnyoota. Kwoguo nĩngũmũirigĩra na mĩigua, na ndĩmũirigire na rũthingo, nĩguo ndĩmũrigĩrĩrie ndakoore. Arĩgeragia gũteng'eria anyaanya aake na ndarĩmanyiitaga; arĩgeragia kũmacaria na ndarĩmoonaga. Hĩndĩ ĩyo akiuge atĩrĩ, “Nĩngũcooka kwĩ mũthuuri ũrĩa wakwa wa mbere. Ndĩ gwake nĩndaikaraga wega gũkĩra rĩu.” Na rĩĩrĩ, ndamenyaga atĩ nĩ niĩ ndĩmũheaga ngano, ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, thahabu na betha iria mahũthagĩra magĩthaathaiya ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Baali. Nĩ ũndũ ũcio, nĩngũmũtuunya magetha ma ngano na ndibei, na ndĩmũtuunye guoya wa ng'ondu na gataani iria ndamũheire cia kwĩhumba. Ngũmũruta nguo ndĩmũtige njaga mbere ya anyaanya aake, na gũtirĩ ũrĩhota kũmũteithũra kuuma mookoinĩ maakwa. Nĩngũniina ikeno ciake ciothe, thigũkũ ciake ciothe, magongoona maake ma karũũgamo ka mweri, Thabatũ ciake, o na thigũkũ ciake iria haarĩrie. Nĩnguunanga mĩtĩ yake ya mĩthabibũ na ya mĩkũyũ, ĩrĩa aretĩĩaga nayo akiugaga atĩrĩ, “Ĩno nĩ yo mũcaara ũrĩa anyaanya aakwa maaheire.” Mĩtĩ ĩyo ngũmĩtwa mũtitũ, nayo ĩrĩĩo nĩ nyamũ cia gĩthaka ĩthire biũ. Nĩngũmũherithia nĩ ũndũ wa matukũ marĩa arariganĩirwo nĩ niĩ, rĩrĩa aracinagĩra Baali ũbaani na arateng'eranagia na anyaanya aake egemeetie na mathaga. Nĩ MWATHANI woiga ũguo. Nĩ ũndũ ũcio nĩngũmuuha ndĩmũtware werũinĩ, kũu nĩkuo ndĩmwarĩria na ndeto cia wendo. Twĩ kũu nĩndĩrĩmũcookeria mĩgũnda yake ya mĩthabibũ, na ndũme Gĩtuamba kĩa Mathĩĩna gĩtuĩke mũrango wa kĩĩrĩgĩrĩro. Naake nĩarĩnjookeria o ta ũrĩa aanjookeirie rĩrĩa aarĩ mwĩthĩ, o rĩrĩa oimaga bũrũri wa Misiri. Tũrĩ o kũu nĩakanjĩta mũthuuriwe rĩngĩ, na ndagacooka kũnjĩta Baali. Ndikaamwĩtĩkĩria acooke kũgweta rĩngĩ rĩĩtwa rĩa ngai ĩyo ĩĩtagwo Baali. Hĩndĩ ĩyo nĩngaathondeka kĩrĩĩkanĩro na nyamũ cia gĩthaka, nyoni, o na tũnyamũ tũrĩa tũtambaga thĩ nĩguo itikoonũhage andũ aakwa. Ningĩ nĩngeeheria indo ciothe cia mbaara bũrũriinĩ, na njeherie hiũ ciothe cia njora na moota, na ndũme andũ aakwa matũũre na thaayũ. Atĩrĩĩrĩ, Isiraeli, nĩngũkũhikia na nĩngũtuĩka mũthuuriguo wa ma na wa kĩhooto. Ũtugi na tha nocio ndĩkuonagia, nawe ũgĩtũũre ũrĩ wakwa nginya tene. Nĩngũtũũria kĩĩranĩro gĩakwa nawe na ngũtue wakwa. Nawe nĩũkũmenya atĩ ndĩ MWATHANI. Nĩngaatũma andũ aakwa mehande bũrũriinĩ na ndũme magaacĩre. Nĩngeenda arĩa oothe matũire meetagwo “Kamene”. O nao arĩa meetagwo “Ti Andũ Aakwa” nĩngaameenda. Ngaakĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ mũrĩ andũ aakwa.” Nao magĩcookie atĩrĩ, “Wee wĩ Ngai witũ.” Na rĩĩrĩ, MWATHANI akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũgatume ndũgũ rĩngĩ na mũtumia gĩtharia ũtumĩĩte ndũgũ na mũndũ mũrũme ũngĩ. Mũtumia ũcio no mũhaka ũmwende o ta ũrĩa na niĩ ndũire nyendeete andũ a Isiraeli, o na akorwo nĩmagarũrũkĩire ngai ingĩ, o na makarutagĩra mĩhianano magongoona ma ikũmba cia thabibũ nyũmũ.” Nĩ ũndũ ũcio ngĩrĩha icunjĩ ikũmi na ithaano cia betha na kiro igana na mĩrongo ĩtaano cia mbaarĩ nĩguo ndĩmũgũre. Ngĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Wee-rĩ, no mũhaka ũikare ũnjetereire ihinda iraaya ũtekũhũũra ũmaraaya na ũtegũkoma na mũndũ mũrũme; o na niĩ ndirĩkomaga nawe.” Ũguo noguo andũ a Isiraeli magaikara matukũ maingĩ matarĩ na mũthamaki kana mũtongoria, o na matarĩ na magongoona, itugĩ cia mahiga na mĩhianano ya kũhooyaga kana ya kũragũra nayo. No rĩĩrĩ, ihinda nĩrĩgooka rĩrĩa andũ a Isiraeli makaagarũrũkĩra MWATHANI Ngai wao rĩngĩ, o na magarũrũkĩre ũmwe wa rũciaro rwa Daudi arĩ mũthamaki wao. Hĩndĩ ĩyo nĩmagaatĩĩa MWATHANI, naake amatugage na iheeo ciake iria njega. Andũ a Isiraeli, o inyuĩ mũtũũraga gũũkũ bũrũri ũyũ, tathikĩrĩriai maũndũ marĩa MWATHANI aramũthitangĩra. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Gũũkũ bũrũriinĩ andũ ti ehokeku o na ti atugi, na matiũĩ atĩ ndĩ Ngai. Kĩrĩa kĩrĩ kuo no ũhoro wa kwĩhĩta na kuuna mĩhĩtwa ĩyo, kũheenania, kũũragana, ũici, na gũtharania. Ũmaramari ũingĩhĩĩte mũno, nakuo kũũragana gũgagĩkĩongerereka o kuongerereka. Nĩ ũndũ ũcio, bũrũri nĩũkũũma, nao arĩa oothe matũũraga kuo makue. O nacio nyamũ, nyoni, o na thamaki ciothe nĩgũkua igũkua.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Hatirĩ mũndũ o na ũmwe wagĩrĩirwo nĩgũthitanga andũ, o na kana kũmakaania. Nĩ inyuĩ athĩnjĩri Ngai ndĩratetia. Inyuĩ mũikaraga mũkĩhĩtagia ũtukũ na mũthenya, na noguo anabii meekaga. Nĩngũniina Isiraeli nyina wanyu. Andũ aakwa nĩmaanangĩĩtwo nĩ ũndũ matinjũũĩ. Inyuĩ athĩnjĩri Ngai nĩmũregeete kũũmenya, o na nĩmũkararĩĩtie ũrutani wakwa. Nĩ ũndũ ũcio, o na niĩ nĩndĩmũregeete, o na ngarega ciana cianyu ituĩke athĩnjĩri Ngai aakwa. “O ũrĩa inyuĩ athĩnjĩri Ngai mũraingĩha-rĩ, noguo mũrathiĩ mũkĩĩhĩtagĩria. Nĩ ũndũ ũcio, nĩngũgarũra gĩtĩĩo kĩanyu ndĩgĩtue gĩconoko. Inyuĩ-rĩ, mũtongeetio nĩ meehia marĩa andũ meekaga, mũgakĩenda mathiĩ o na mbere kwĩhia. Tondũ ũcio, ngũmũherithia o ta ũrĩa ngũherithia mũingĩ. Ngũmũherithia ndĩhĩrie ũũru ũrĩa mwĩkaga. Mũrĩrĩaga na mũtihũũne; mũrĩthaathayagia ngai cia gũtũma mũciare ciana, no mũtirĩciaraga; nĩ ũndũ nĩmũndiganĩirie mũgathiĩ kũhooya ngai ingĩ.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ndibei ya tene o na ya mũhihano nĩirathũũkia ũkuũku wa meciiria ma andũ aakwa. Mooragia kĩnuku kĩa mũtĩ kĩmoonie cioneki, rũthanju nĩruo rũmataaraga. Nĩmahĩtithĩĩtio nĩ thuti cia ũmaraaya, makandiganĩria niĩ Ngai wao, makarũmĩrĩra ngai ingĩ. Irĩmainĩ iria ndaaya nĩkuo marutagĩra magongoona, na magacinĩra ũbaani ithũngũriinĩ rungu rwa mĩtĩ ĩrĩa mĩraaya, mĩtĩ ĩyambĩĩte wega tondũ kĩĩgunyĩ kĩayo nĩ kĩega. “Kwoguo nĩkĩo airĩĩtu aanyu marahũũra ũmaraaya nao ahiki a aariũ aanyu magagĩtharania. Ndikũmaherithia nĩ ũndũ wa ũndũ ũcio, nĩ ũndũ o na inyuĩ nĩmũkomaga na maraaya ma hekaarũ, na mũkarutĩra ngai cia mĩhianano magongoona mũrĩ hamwe nao. O ta ũrĩa thimo yugĩĩte, ‘Andũ matarĩ ũmenyo nĩmakaaniinwo.’ “O na kũngĩkorwo inyuĩ andũ a Isiraeli mũtirĩ ehokeku harĩ niĩ, andũ a Juda maroaga kũhaana ta inyuĩ. Mũtikaanathaathaĩrie Giligali kana Bethaveni, o na kana mwĩhĩtage mũkiugaga atĩrĩ, ‘O ta ũrĩa MWATHANI atũũraga muoyo!’ ” Andũ a Isiraeli nĩ aremi, maremeete o ta moori nemi. Ingĩkĩhota atĩa kũmarĩithia ta tũgondu kũndũ kwĩ na nyeki nduru? Andũ a Isiraeli nĩmegwatanĩĩtie na mĩhianano, nĩmatiganwo nao. Maarĩo-rĩ, nĩrĩo makenagĩra ũmaraaya, magagĩkenagĩra maũndũ ma ũũra thoni handũ ha maũndũ ma gĩtĩĩo. Megũkuuo mathiio nao o ta moombũrĩĩtwo nĩ rũhuuho, magĩconorithio nĩ ũndũ wa magongoona marĩa marutaga. “Tathikĩrĩriai ũhoro ũyũ inyuĩ, athĩnjĩri Ngai! Tegaai matũ inyuĩ, andũ aya a Isiraeli! O na inyuĩ, mũrĩ a nyũmba ya mũthamaki, tathikĩrĩriai tondũ ciira ũyũ nĩ wanyu. Mũkoreetwo mũrĩ mũtego kũu Mizipa, na mũrĩ rũgara rwa gũtega rwarĩĩtwo kũu Taboru. O na mũrĩ irima iriku itũũrainĩ rĩa Akacia, na niĩ nĩngũmũherithia inyuothe. Nĩnjũũĩ Isiraeli ũrĩa ahaana, ndangĩĩhithĩra o na atĩa. Isiraeli nĩakoreetwo atarĩ mwĩhokeku, andũ aake nĩmethaahĩĩtie.” Ciĩko ciao njũru itingĩreka macookerere MWATHANI, nĩmaguucĩrĩirio mũno nĩ mĩhianano na matiũĩ MWATHANI. Mwĩtĩĩo wa andũ a Isiraeli nĩwonanagia ũrĩa matariĩ. Mahĩngagwo nĩ meehia maao makagũa, na andũ a Juda makagũanĩra hamwe nao. Nao magathiĩ kũrutĩra MWATHANI magongoona ma ng'ondu na ng'ombe ciao, na ũhoro ũcio ndũngĩmateithia. Magakĩaga kuona MWATHANI nĩ ũndũ nĩamatiganĩirie. Matikoreetwo mehokeete MWATHANI, nacio ciana ciao itimũũĩ. Kwoguo mekũniinwo na ihenya hamwe na mĩgũnda yao. Tahuuhaai tũrumbeeta kũu Gibea na mũhuuhe kĩng'oora kũu Rama, andũ mehũũge! Ugaai mbu kũu Bethaveni! Ugaai atĩrĩ, “Mũrĩ akore inyuĩ, andũ aya a Benjamini!” Mũthenya wa ciira nĩũrooka, nawe, Isiraeli, wagithio kĩene. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ a Isiraeli, ũndũ ũcio no mũhaka ũgeekĩka hatarĩ nganja. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Atongoria a Juda nĩmatharĩkĩire ithaka cia Isiraeli makamatuunya. Ũndũ ũcio ũgagĩtũma ndaakare. Nĩ ũndũ ũcio, ngũmaitũrũrĩra maraakara maakwa o ta mũiyũro wa maaĩ. Isiraeli nĩgũthĩĩnĩka arathĩĩnĩka nĩkũhinyĩrĩrio; nĩorĩĩtwo nĩ ũgai wa ithaka ciake, nĩ ũndũ wa kũrũmĩrĩra maũndũ ma tũhũ. Isiraeli nĩngũkwananga; nawe Juda nĩngũkũhehenja. “Rĩrĩa Isiraeli aiguire ũrĩa aarũarĩĩte, naake Juda akĩona ironda ciake mwene, hĩndĩ ĩyo Isiraeli agĩthiĩ Asiria kũhooya ũteithio kũrĩ mũthamaki ũrĩa mũnene. No ndahotire kũmahonia ndwari icio ciao. Ngũtharĩkĩra andũ a Isiraeli na a Juda, haana o ta mũrũũthi. Ngũmatambururanga tũcunjĩ tũcunjĩ, njooke ndĩthiĩre. Ngũmaguucũrũria na gũtirĩ ũkũhota kũmahonokia. “Ngũmatiganĩria o nginya mahinyĩrĩrĩke nĩ ũndũ wa meehia maao, magĩũke manjarie. Hiihi no gũkorwo marĩ o mathĩĩnainĩ macio maao, no marĩgeria kũnjaria.” Andũ maroiga atĩrĩ, “Ũkaai, tũcookerere MWATHANI! Nĩatũgurarĩĩtie, no nĩ ma nĩegũtũhonia; nĩatũtiihangĩĩtie no nĩegũtuoha nguraro ciitũ. Thuutha wa mĩthenya ĩĩrĩ kana ĩtatũ, nĩegũtwarahũra, na ithuĩ tũtũũranie naake. Kĩrekeei tũgerie kũmenya MWATHANI. We-rĩ, nĩegũũka kũrĩ ithuĩ; egũũka o ta ũrĩa riũa rĩrathaga, o na ta ũrĩa mbura ĩrĩa niini ĩĩkagĩra thĩ maaĩ.” MWATHANI arooria atĩrĩ, “Ngũgĩĩka atĩa nawe Isiraeli, o nawe Juda? Wendo ũrĩa mũnyendeete naguo, ũthiraga na ihenya o ta kĩbii kĩa rũũciinĩ kana ime rĩrĩa rĩthiraga gwakĩa. Nĩkĩo ndimũtũmĩire anabii aakwa, marĩ na ndũmĩrĩri ciakwa cia ciira na cia kũmwananga. Ũrĩa wothe ngwenda kuuma kũrĩ inyuĩ nĩ ũũ: Nĩ ũtugi nyendaga, no ti magongoona ma mahiũ maanyu. Nĩ kaba andũ aakwa maamenye gũkĩra kũndutĩra magongoona ma njino. “No o nĩmaathũũkirie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndarĩĩkanĩire nao o ta Adamu, nao magĩkĩngarũrũka makĩĩhĩtĩria. Itũũra rĩa Gileadi, rĩiyũire imaramari na ooragani. Athĩnjĩri Ngai matuĩkĩĩte atuunyani, magagĩtuĩka a kwohagĩria andũ njĩrainĩ. Kũu njĩrainĩ ya gũthiĩ Shekemu kũndũ kũrĩa gũtheru, nĩkuo mooraganagĩra. Ĩĩ, ti itherũ nĩmeekĩĩte maũndũ ma waganu! Nĩnyoneete ũndũ ũrĩ magigi bũrũriinĩ wa Isiraeli; andũ aakwa nĩmethaahĩĩtie na ũndũ wa gũthaathaiya mĩhianano. “Na inyuĩ andũ a Juda nĩndĩmũtwĩrĩire ihinda rĩa kũmũherithia nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa mũreeka. “Rĩrĩa ndeenda kũhonia andũ aakwa a Isiraeli o na gũtũma magaacĩre rĩngĩ, kĩrĩa nyonaga no waganu na wĩhia ũrĩa meekaga. No kũheenania maheenanagia mũndũ na ũrĩa ũngĩ; nĩkũbunja mabunjaga nyũmba ciene makaiya; nĩgũtuunya matuunyagĩra andũ indo ciao na kũu njĩrainĩ. Nao matiĩcũũranagia meciiriainĩ maao atĩ nĩndĩririkanaga waganu wao wothe. No tondũ rĩu nĩmathiũrũrũkĩirio nĩ meehia na niĩ ndingĩĩgirĩrĩria kuona meehia macio.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ nĩkũheenia maheenagia mũthamaki na atongoria aake na mĩbango mĩũru. Oothe nĩ itharia; matariĩ ta mwaki wakĩĩtio riiko nĩ mũrugi wa mĩgate, na ndacookaga kũwakĩrĩria o nginya arĩkima mũtu wa gũkanda mĩgate. Mũthenya wa thigũkũ ya mũthamaki, makĩhe mũthamaki na njaama ciake ndibei makĩnyua nginya magĩkĩĩga. Ĩĩ, magĩgĩakana ta mwaki marĩ na ũũru wa gũthũũkia maũndũ. Ũtukũ makĩraara maimbĩĩte nĩ maraakara, gwakĩa maraakara magĩtuthũka ta nĩnĩmbĩ cia mwaki. Marĩ na maraakara macio mahiũ ũguo, magĩkĩũraga anene aao. Magĩkĩũraga athamaki aao oothe ũmwe kwa ũmwe, na gũtirĩ wahoire ũteithio kuuma kũrĩ niĩ.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli matariĩ ta mũgate ũtarĩ mũhĩu. Mehokaga ndũũrĩrĩ iria imarigiicĩirie na matiũĩ atĩ kwĩhoka andũ a ndũũrĩrĩ nĩkuo kũmaagithĩĩtie hinya. Matukũ maao nĩmatare no o matiũĩ ũguo. Mwĩtĩĩo wa andũ a Isiraeli nĩwonanagia ũrĩa matariĩ. Moona maũndũ macio moothe meekĩkĩĩte-rĩ, matinjookagĩrĩra niĩ, MWATHANI Ngai wao. Andũ a Isiraeli matururĩĩte ta ndutuura ngĩĩgu; nĩgũkaĩra makayagĩra Amisiri mamateithie magacooka mageeta Aasiria mamateithie! Magĩthiĩ-rĩ, nĩngũtega mũtego ndĩmagwatie o ta nyoni. Nĩngũmaherithia nĩ ũndũ wa ũũru ũrĩa meekĩĩte. “Kaĩ andũ a Isiraeli marĩ thĩĩna-ĩ! Tondũ nĩmandiganĩirie na makaanemera, nĩkũniinwo mekũniinwo. Nĩnyendaga kũmahonokia, no maathaathayagia na ũrambu. Matiihooyaga na ma, no gwĩtungumania metungumanagia thĩ makiugagĩrĩria ta ũrĩa andũ arĩa matooĩ Ngai meekaga. Rĩrĩa mekũũhooya ndĩmahe ngano na ndibei, o nĩgwĩtemenga metemengaga ta ũrĩa ahooi mĩhianano meekaga. Kaĩ andũ aya nĩ aremi-ĩ! O na gũkorwo nĩ niĩ ndamarerire na ngĩtuma magĩe na hinya, no gũthugunda maathugundagĩra ũũru. Maikaraga makĩndiganagĩria, makarũmanagĩrĩra na ngai ĩtangĩmateithia, mahaana o ta ũta mũgonyoku. Anene aao maaragia wĩĩ mũtheri, kwa ũgwo nĩkũũragwo marĩũragwo, nao andũ a Misiri mamathekerere.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Huuhaai karumbeeta andũ mehũũge! Thũ nĩciomookeire bũrũri wakwa o ta nderi! Andũ aakwa nĩmathũũkĩĩtie kĩrĩĩkanĩro gĩakwa kĩrĩa ndarĩĩkanĩire nao, o na magakararia ũrutani wakwa. O na angĩkorwo nĩmanjĩtaga Ngai wao na makoiga atĩ nĩ andũ aakwa na atĩ nĩmanjũũĩ, nĩmaregeete ũndũ wothe mwega. Nĩ ũndũ ũcio thũ ciao nĩikũmateng'eria. “Andũ aakwa nĩmaathuurire athamaki, no rĩĩrĩ, meekire ũguo na mwĩĩro wa ngoro ciao. Magĩgĩcagũra anene itagaathĩrĩirie meeke ũguo. Magĩgĩthondeka mĩhianano na betha na thahabu yao, na ũndũ ũcio nĩũgũtũma maniinwo. Nĩthũire njaũ ya thahabu ĩrĩa ithaathayagio nĩ andũ a itũũra rĩa Samaria; nĩng'ũrĩkĩĩte mũno nĩ o. Kaĩ arĩ ihinda rĩigana atĩa rĩtigaire magĩgaatigana na mĩhianano? Mũisiraeli mũturi nĩathondekire mũhianano, noguo ti ngai o na haniini! Mũhianano wa njaũ ĩyo ya thahabu ĩthaathayagio Samaria nĩũkoinangwo tũcunjĩ tũcunjĩ. Mahanda rũhuuho, makaagetha kĩhuuhũkanio. Ngano ĩrĩa ĩrĩ mũgũnda-rĩ, no magira matheri nĩ ũndũ ũcio gũtirĩ mũtu wa mĩgate. O na ngano ĩngĩciara-rĩ, ĩkaarĩo nĩ andũ a ndũũrĩrĩ. Isiraeli atariĩ o ta ndũũrĩrĩ iria ingĩ, atuĩkĩĩte kĩndũ kĩa mana o ta nyũngũ nguũ. Andũ a Isiraeli maremeete o ta ndigiri cia gĩthaka magagĩĩthiĩra o kũrĩa mekwenda. Nĩmathiĩte Asiria gũcaria ũteithio kuo, nĩmaheete ndũũrĩrĩ iria ingĩ mbeeca nĩguo imagitĩre. Rĩu nĩngũmoongania hamwe ndĩmaherithie. No ihinda inyiinyi rĩtigaire maambĩrĩrie kwĩnyogonda nĩ ruwo, rĩrĩa mũthamaki wa Asiria arĩmahinyĩrĩria. “O ũrĩa andũ a Isiraeli marathiĩ magĩakaga igongoona cia kweheria meehia-rĩ, noguo meehia maao marathiĩ makĩingĩhaga. Ndamaandĩkĩra moorutani maakwa maingĩ, mamatuaga ta kĩndũ kĩgeni. Mandutagĩra magongoona, magacooka makarĩa nyama cia magongoona macio. No niĩ MWATHANI, ndikenagio nĩ o. Na rĩu nĩngũririkana meehia maao, na ndĩmaherithie nĩ ũndũ wamo. Nĩngũmacookia Misiri! “Andũ a Isiraeli nĩmeakĩire nyũmba cia ũthamaki; no nĩmariganĩirwo nĩ Ngai ũrĩa wamoombire. Andũ a Juda nĩmeakĩire matũũra mairige na thingo cia hinya; no niĩ nĩngũmundia nyũmba icio ciao cia ũthamaki na mwaki, o na njine matũũra macio maao mathire biũ.” Atĩrĩĩrĩ, andũ aya Aisiraeli, tigaai gũkũngũĩra thigũkũ cianyu ta ũrĩa andũ a ndũũrĩrĩ meekaga. Nĩmũtiganĩirie Ngai wanyu, mũgagĩtuĩka a kwaga kwĩhokeka nĩ we. Inyuĩ mwĩtuĩte maraaya gũũkũ bũrũriinĩ guothe, ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Baali ĩtuĩkĩĩte mũnyaanya wanyu. Mwendeete ngano ĩrĩa mwĩciiragia nĩ yo ĩmũrĩhaga nayo. No rĩĩrĩ, ngano na maguta ma mĩtamaiyũ igũthira o na ihenya, nayo ndibei ndĩgũcooka kuoneka. Andũ a Isiraeli matigaatũũra bũrũri wa MWATHANI, no nĩmagaacooka bũrũri wa Misiri, na marĩage irio irĩ thaahu marĩ bũrũri wa Asiria. Nao marĩ mabũrũriinĩ macio mageni matikaahota kũrutagĩra MWATHANI magongoona ma ndibei, o na kana magongoona o na marĩkũ. Arĩa oothe makaarĩa irio ciao nĩmakaagwatwo nĩ thaahu, o ta andũ marĩĩte irio cia hĩndĩ ya mathiko. Irio icio igaakorwo o cia kũhũũnia nda ciao, no itigaatoonyio Hekaarũinĩ ya MWATHANI irĩ magongoona. Mũthenya wa thigũkũ ya MWATHANI wakinya-rĩ, mageeka atĩa? Rĩrĩa kĩhuuhũkanio gĩgooka, nao andũ mahurunjwo, andũ a Misiri nĩmakaamoongania hamwe, mamacookanĩrĩrie makamathike o itũũrainĩ rĩa Memufisi! Nakuo kũrĩa maigĩĩte mĩthiithũ ya betha, o na kũrĩa maakĩĩte mĩciĩ yao, gũkaamera ria na mĩigua. Ihinda rĩa kũherithio nĩrĩkinyu, ihinda rĩrĩa o mũndũ akũrĩhwo mũcaara wake. Ũndũ ũcio wahinga Isiraeli nĩarĩmenya. Muugaga atĩrĩ, “Mũnabii ũyũ nĩ mũkĩĩgu. Mũndũ ũyũ wĩ na roho nĩ mũgũrũki.” Inyuĩ andũ aya nĩmũũthũire mũno tondũ meehia maanyu nĩ maingĩ mũno. Ngai andũmĩĩte ta mũnabii nĩguo ngaanie andũ aake a Isiraeli. No rĩĩrĩ, kũrĩa guothe ngeragĩra, mũnjigagĩra mũtego mũngwatie ta nyoni. O na Hekaarũinĩ ya Ngai, andũ matuĩkĩĩte thũ cia mũnabii. Nĩmethũũkĩĩtie mũno na maũndũ marĩa meekaga o ta ũrĩa meekire itũũrainĩ rĩa Gibea. Ngai arokĩririkana meehia maao na amaherithie nĩ ũndũ wamo. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Rĩrĩa ndoonire Isiraeli hĩndĩ ya mbere kwarĩ o ta kuona thabibũ igĩkũra werũinĩ. Rĩrĩa ndoonire maithe maanyu rĩa mbere kwarĩ o ta kuona ngũyũ cia mbere ciĩruĩte. No rĩĩrĩ, maakinya kĩrĩmainĩ kĩa Peori, makĩambĩrĩria gũthaathaiya Baali, nao magĩkĩgĩa magigi o ta ngai icio meendeete. Naho ha ũhoro wa Isiraeli, riiri wao ũkoombũka o ta nyoni ũthire, nao matigaacooka gũciara rĩngĩ. Gũtikooneka atumia me na mahu, o na kana mekũgĩa mahu. O na mangĩrera ciana, ngũmatuunya cio ndĩciũrage. Atĩrĩĩrĩ, rĩrĩa ngaatiganĩria andũ aya magaakorererwo nĩ thĩĩna mũnene.” MWATHANI, ndĩrona ciana ciao ikĩguĩmwo na ikĩũragwo. Ingĩgĩkũũria wĩke andũ aya atĩa hiihi? Tua atũmia aao thaata, o nacio nyondo ciao ciagithie iria! MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Waganu wao wothe wambĩrĩirie o Giligali, kũu nĩkuo ndaambĩrĩirie kũmamenera. Tondũ wa waganu ũrĩa meekĩĩte, nĩngũmarutũrũra hekaarũinĩ yakwa. Ndigaacooka kũmeenda rĩngĩ; anene aao oothe nĩmatuĩke aremi. Andũ a Isiraeli mahaana o ta mũmera ũrĩ na mĩri mĩũmũ na ũtaciaraga. O matigaaciara ciana; o na mangĩgaaciciara, nĩngooraga ciana icio meendeete ũguo.” Ngai wakwa, o we ndungatagĩra, nĩekũrega andũ aake tondũ matimũiguaga; megũtuĩka a kũũrũũraga ndũũrĩrĩinĩ. Andũ a Isiraeli maatariĩ ta mũthabibũ ũciarĩĩte mũno. O ta ũguo maingĩhĩĩte, noguo maakĩĩte igongoona nyingĩ. O ta ũrĩa bũrũri wao watongeete, noguo maathakarĩĩtie itugĩ cia mahiga iria mathaathayagia. Andũ acio tondũ nĩ a maheeni, rĩu no mũhaka maherithio nĩ ũndũ wa meehia maao. Ngai nĩekwananga igongoona icio ciao na athũũkangie itugĩ icio ciao nyamũre. Andũ aya nĩmarĩkiuga atĩrĩ, “Tũtirĩ na mũthamaki nĩ ũndũ tũtiigana gũtĩĩa MWATHANI. O na tũngĩrĩ naake-rĩ, angĩtwĩkĩra atĩa?” Maaragia ciugo cia tũhũ; maheanaga irĩĩkanĩro cia maheeni, na magathondeka irĩĩkanĩro itarĩ kĩene. Kĩhooto nĩkĩhinyĩrĩirio, kĩhaanĩĩte o ta ria rĩ na ũrogi, rĩrakũra mũgũndainĩ wa gũciimbũrio. Andũ oothe arĩa matũũraga Samaria nĩmekũmaka mũno, na macakaĩre ndeegwa yao ya thahabu ĩrĩa yarĩ Bethaveni. Andũ na athĩnjĩri Ngai arĩa mathaathayagia mũhianano ũcio nĩmekũũrĩrĩra, warĩĩkia kũniinwo riiri waguo wothe. Mũhianano ũcio nĩũgũkuuo ũtwarwo Asiria ũrĩ kĩheeo kĩa mũthamaki ũrĩa mũnene. Nao andũ a Isiraeli nĩmegũconorithio na maigue thoni, nĩ ũndũ wa ũtaaro ũrĩa maarũmĩrĩire. Mũthamaki wa Samaria egũkuuo ta mũgogo ũkuuĩĩtwo nĩ maaĩ. Kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gwa gũthaathaĩria kũu Aveni, kũrĩa andũ a Isiraeli mathaathayagĩria mĩhianano, nĩgũkwanangwo. Mĩigua na ria nĩcio igũkũra igũrũ wa igongoona icio. Andũ nĩgwĩta marĩĩta irĩma magĩciiraga atĩrĩ, “Tũhitheei.” Nacio ithũngũri maciĩre “Tũgwĩreei.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli matũire meekaga meehia o ta marĩa meekire marĩ Gibea. Nĩ ũndũ ũcio, mbaara nĩkũmakinyĩra marĩ Gibea. Nĩngũtharĩkĩra na herithie andũ aya aaganu; ndũũrĩrĩ nĩigwĩturanĩra hamwe imookĩrĩre, na nĩmekũherithio nĩ ũrĩa meehia maao maingĩhĩĩte. “Isiraeli aatariĩ ta moori ya ng'ombe menyerie na yendeete kũhũũra ngano. Nĩndamwĩkĩrĩĩte icooki ngingo ĩyo yake thaka nĩ geetha ndĩmũrutithie wĩra mũritũ. Ngĩgĩtũma Juda arĩme na mũraaũ, naake Isiraeli ehũũrahũũrĩre kũrĩa gũciimbe. Ngiuga atĩrĩ, Mwĩcimbĩreei mũgũnda ũtarĩ wacimbwo, mũũhande ũthingu na mũgethe maciaro ma ũtugi. Tondũ rĩĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩrĩa rĩega rĩa kũnjookerera niĩ, MWATHANI wanyu, na niĩ nĩngũmũraathima na iraathimo nyingĩ. No inyuĩ mwahandire ũũru, mũkĩgetha o ũũru ũcio; mũrĩĩte matunda ma maheeni maanyu. “ Tondũ mwĩhokeete o ngaari cianyu cia mbarathi, na ũingĩ wa thigari cianyu. Andũ aanyu no megũkorererwo nĩ mbaara, nacio nyũmba cianyu ciothe irĩa ciakĩĩtwo na thingo cia hinya cia kwĩgitĩra cianangwo ithire. Mũthenya ũcio ũrĩhaana o ta mũthenya wa mbaara ũrĩa mũthamaki Shalimani aanangire itũũra rĩa Betharibeli, na akĩũraga atumia na ciana ciao. Ũguo noguo mũrĩĩkwo inyuĩ andũ a Betheli nĩ ũndũ wa ũingĩ wa waganu wanyu. Mbaara yambĩrĩria o ro ũguo, mũthamaki wa Isiraeli nĩarĩũragwo.” MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Rĩrĩa Isiraeli aarĩ kaana, nĩndamwendeete na nĩndeetire mũũriũ ũcio wakwa oime Misiri. No rĩĩrĩ, o ũrĩa ndakĩragĩrĩria kũmwĩta-rĩ, noguo aakĩragĩrĩria kũndaihĩrĩria. Andũ aakwa nĩmaarutĩire Baali magongoona na magĩcinĩra ngai cia mĩhianano ũbaani. Ĩndĩ nĩ niĩ ndarutire Isiraeli gwĩtwara na magũrũ, ngĩkĩoya andũ aakwa na mooko maakwa, no matiamenyaga atĩ nĩ niĩ ndamamenyagĩrĩra. Ngĩmaguucia kũrĩ niĩ na tha na wendo; ngĩmooya na igũrũ ngĩmakomia gĩthũriinĩ gĩakwa; ngĩinamĩrĩra ngĩmahe gĩa kũrĩa. “Nĩmaregeete kũnjookerera, tondũ ũcio no mũhaka macooke Misiri, na marĩathagwo nĩ Aasiria. Matũũra maao nĩmegũkorererwo nĩ mbaara, nayo yanange ihingo ciamo. Mbaara ĩyo nĩkwananga andũ aakwa, tondũ meekaga maũndũ na mwĩĩro wa ngoro ciao. Nao no gũthiĩ marathiĩ na mbere kũndiganĩria; o na mangĩgakaya nĩ ũndũ wa ũrĩa mahinyirĩirio, matikoona wa kũmateithũra. “Ingĩhota atĩa gũgũtiganĩria wee, Isiraeli? Ingĩhota atĩa gũkũrekereria? Ndingĩĩtĩkĩra gũkwananga ta ũrĩa ndaanangire Adima. O na ndingĩĩtĩkĩra gũgwĩka ta ũrĩa ndeekire Zeboimu. Ngoro yakwa ndĩngĩnjĩtĩkĩria njĩke ũguo! Wendo ũrĩa ngwendeete naguo nĩ mũnene mũno. Ndingĩĩtĩkĩra gũkũherithia ndĩ mũraakaru; Ndingĩĩtĩkĩra kwananga Isiraeli rĩngĩ. Nĩ ũndũ-rĩ, niĩ ndĩ Ngai, no ndirĩ mũndũ! Nĩ niĩ ũrĩa mũtheru, na ndĩ hamwe nawe. Ndigũũka kũrĩ we ndĩ mũraakaru. “Andũ aakwa nĩmakaanũmĩrĩra hĩndĩ ĩrĩa ngaararamĩra thũ ciao ta mũrũũthi. Magooka mahiũhĩĩte moimĩĩte na mwena wa ithũĩro. Magooka na ihenya moombũkĩĩte ta nyoni moimĩĩte Misiri, o na mooke moombũkĩĩte o ta ndutuura moimĩĩte Asiria; na niĩ ndĩmacookie rĩngĩ mĩciĩinĩ kwao. Ũguo nĩguo niĩ MWATHANI ndoiga.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli mahĩtĩrĩirie na maheeni na wara. Nao andũ a Juda no kũũnemera maranemera, o niĩ Ngai ũrĩa Mũtheru na mũthingu. Maũndũ moothe marĩa andũ a Isiraeli matindaga magĩĩka no ma tũhũ na matirĩ kĩguni. ungumania na haaro nocio meongagĩrĩra. Mathondekaga irĩĩkanĩro na Aasiria na makahũũra mbiacara na andũ a Misiri.” MWATHANI arĩ na ũndũ arathitangĩra andũ a Juda; na nĩekũherithia bũrũri wa Isiraeli nĩ ũndũ wa mĩtugo ya andũ aaguo. Ekũmarĩha mũcaara kũringana na ũrĩa meekĩĩte. Ithe wao Jakubu arĩ o nda ya nyina-rĩ, nĩagiyanaga na mũrũ wa nyina Esau, o mũrũ wa nyina ũrĩa maarĩ a mahatha. Rĩrĩa Jakubu aatuĩkire mũndũ mũgima nĩarũire na Ngai, agĩkĩrũa na mũraika akĩmũhoota. Jakubu agĩkĩrĩra agĩthaithaga mũraika ũcio amũraathime. Na rĩĩrĩ, arĩ o kũu Betheli, Ngai agĩũka kũrĩ we akĩmwarĩria. Ũcio nĩ we MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe, MWATHANI nĩrĩo rĩĩtwa rĩrĩa arĩgwetagwo narĩo rĩrĩa egũthaathaiyo. Njiarwa cia Jakubu, mwĩhokeei Ngai wanyu na mũmũcookerere. Rũmiai ũtugi na kĩhooto, na mwetagĩrĩre Ngai wanyu mũhooreire hingo ciothe. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli maheenanagia o ta Akanaani, meendeete o kũheenia andũ arĩa meendagĩria na ratiri cia maheeni. Moigaga atĩrĩ, ‘Tũrĩ atongu, nĩtwĩgĩrĩire na indo nyingĩ. Gũtirĩ mũndũ ũngĩtũthitanga atĩ tũtongeete na njĩra ya magendo.’ No rĩĩrĩ, niĩ MWATHANI Ngai wanyu, ũrĩa wamũrutire bũrũri wa Misiri, nĩngũtũma mũtũũre hemainĩ rĩngĩ, o ta ũrĩa mwĩkaga thigũkũinĩ iria nyamũre. “Ningĩ nĩndaarĩirie anabii na ngĩmaingĩhĩria cioneki, na ngĩkaania andũ aakwa hũthĩrĩĩte anabii acio. No rĩĩrĩ, Gileadi no mĩhianano ĩthaathayagio kuo, na arĩa mamĩthaathayagia no megũkua. Kũu Giligali nĩkuo ndeegwa irutagwo magongoona, no igongoona ciakuo igũtuĩka ta hĩba cia mahiga gĩthakainĩ. “Jakubu oorire agĩthiĩ bũrũri wa Mesopotamia; na nĩ geetha egĩĩre na mũtumia, agĩkĩandĩkwo wĩra wa kũrĩithia ng'ondu. Naake MWATHANI agĩtũma mũnabii akarute andũ a Isiraeli kuuma Misiri kũrĩa maatuĩtwo ngombo na amamenyagĩrĩre. Andũ a Aisiraeli nĩmaraakarĩĩtie MWATHANI mũno; maagĩrĩirwo no kũũragwo nĩ ũndũ wa waganu wao. MWATHANI nĩekũmaherithia nĩ ũndũ wa gĩconoko kĩrĩa mamũreehithĩirie.” Matukũinĩ ma tene-rĩ, mũhĩrĩga wa Efiraimu ũkĩaria, gũtirĩ mũhĩrĩga wa Isiraeli ũngĩaririe; waikaraga ũtũũgĩrĩĩtio nĩ Aisiraeli. No andũ aaguo makĩgũa meehiainĩ ma gũthaathaiya Baali, nĩ ũndũ ũcio no megũkua. Nao no gũkĩrĩrĩria marakĩrĩria kwĩhia, na gwĩthondekera mĩhianano ya gũthaathaiyo ya betha ya gũtwekio, mamĩthondekaga kũringana na ũrĩa ũmenyo wao ũtariĩ, na yothe nĩ wĩra wa mooko maao. Nao magakiugaga atĩrĩ, “Mĩrutĩreei magongoona!” Rĩu-rĩ, andũ mangĩkĩhota atĩa kũmumunya mĩhianano ĩyo ya ndeegwa! Nĩ ũndũ ũcio, andũ aya megũthira o ta kĩbii kĩa rũũciinĩ, o na ta ũrĩa ime rĩa rũũciinĩ rĩthiraga. Mekũhaana o ta mahuti marĩa moombũragwo nĩ kĩhuuhũkanio kuuma kĩhuuhĩroinĩ, o na ta ndoogo ĩkiumĩra cumuniinĩ. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu ũrĩa wamũrutire Misiri. Mũtirĩ na Ngai ũngĩ tiga niĩ. Gũtirĩ Ngai ũngĩ ũhonokanagia thengia niĩ. Nĩ niĩ ndamũmenyagĩrĩra mwĩ werũinĩ ũrĩa mũũmũ. No rĩĩrĩ, mwakinya bũrũriinĩ ũrĩa mwega, mũkĩrĩa mũkĩhũũna. Mũgĩgĩĩtĩĩa mũkĩriganĩrwo nĩ niĩ. Tondũ ũcio-rĩ, ngũmũtharĩkĩra o ta mũrũũthi, na ndĩmwoherie njĩrainĩ o ta ngarĩ. Ngũmũgurumũkĩra o ta nduba ituunyĩĩtwo twana twayo ndĩmũtambururange biũ. Ngũmũrĩĩra o hau mũrĩ o ta mũrũũthi, na ndĩmũtinangie tũcunjĩ tũcunjĩ o ta ũrĩa nyamũ ya gĩthaka ĩĩkaga. “Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ aya a Isiraeli, Nĩngũmũniina! Nũũ ũgũkĩmũteithia?” Nĩ inyuĩ mũoririe mũheeo mũthamaki na anene, no rĩĩrĩ, mangĩkĩmũhonokia atĩa? Ndamũheire athamaki ndaakarĩĩte, ngĩcooka ngĩmũtuunya ng'ũrĩkĩĩte. Meehia na mahĩtia ma Isiraeli marĩ rekondiinĩ, nacio rekondi icio nĩnjige wega. Isiraeli e na mweke wa gũtũũra, no tondũ wa gũkĩĩga ndangĩwamũkĩra. Ahaana o ta mwana ũkinyĩĩtie ihinda rĩake rĩa gũciarwo, no o na akihĩrwo ndaroima. Andũ aya ndikũmakũũra kuuma kwa arĩa akuũ, o na kana ndĩmahonokie kuuma gwĩ gĩkuũ. Atĩrĩĩrĩ, wee gĩkuũ, reehe mũthiro waku! Nawe, kwa arĩa akuũ, reehe mwanangĩko waku! Andũ aya ndikũmacaaĩra rĩngĩ. Isiraeli o na angĩtuĩka wa gũciara mũno gatagatĩinĩ ka aariũ a ithe-rĩ, nĩngũtũma rũhuuho ruume werũinĩ wa na mwena wa irathĩro rũtũme tũrũũĩ o na ithima ciake ihũe, na rũkuue indo ciothe cia bata. Itũũra rĩa Samaria nĩrĩkũherithio nĩ ũndũ wa kũnemera; andũ aarĩo megũkuĩra mbaarainĩ, tũkenge twao tũtengemanio thĩ tũhehenjeke, nao atumia arĩa aritũ matarũrwo nda ciao. Inyuĩ andũ a Isiraeli, cookereraai MWATHANI Ngai wanyu. Meehia maanyu nĩ mo mamũhĩngĩĩte mũkagũa. Cookereraai MWATHANI na mũreke ihooya rĩĩrĩ rĩtuĩke igongoona rĩanyu kũrĩ we: “Tũrekere meehia maitũ moothe na wĩtĩkĩre ihooya riitũ, na nĩtũrĩkũgoocaga o ta ũrĩa twĩranĩire.” Bũrũri wa Asiria ndũngĩtũhonokia, o nacio mbarathi cia mbaara itingĩtũgitĩra. Tũtigũcooka gwĩta ngai cia mĩhianano Ngai witũ. MWATHANI, iguĩra tha andũ arĩa matarĩ na wa kũmateithia. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩngũcookia andũ aakwa harĩ niĩ, ngũmeenda na ngoro yakwa yothe; ndigũcooka kũmaraakarĩra. Harĩ andũ a Isiraeli, ndĩrĩhaanaga ta mbura ĩkuura rũng'ũrĩinĩ, nao marĩthakaraga o ta mahũa; marĩkoragwo marũmĩĩte wega o ta mĩtarakwa ya mũtitũ wa Lebanoni. Mekũgĩa na muoyo mwerũ, na makorwo marĩ athaka o ta mĩtamaiyũ. Mũtararĩko wao ũgũtuĩka o ta wa mĩtarakwa ya Lebanoni. Nĩndĩrĩmagitagĩra o rĩngĩ, marĩciaraga o ta ngano, na marutage kĩro o ta mĩthabibũ. Marĩkoragwo na igweta o ta ndibei ya Lebanoni. Andũ a Isiraeli matigaacooka kũrũmbũyania na ngai cia mĩhianano rĩngĩ. Nĩndĩrĩmacookagĩria mahooya maao na nĩndĩmamenyagĩrĩre. Ndĩrĩmahumbagĩra o ta mũtĩ ũrĩ na mathangũ maruru wega; nĩ niĩ ndĩrĩmaraathimaga.” Andũ arĩa oogĩ nĩmamenye maũndũ macio, na mamecũũranagie ngoroinĩ ciao. Njĩra cia MWATHANI nĩ nũngĩrĩru, nao andũ arĩa athingu matũũraga macirũmagĩrĩra. Ĩndĩ arĩa eehia nĩkũhĩngwo mahĩngagwo, makagũa maaga gũcirũmĩrĩra. Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri ĩrĩa MWATHANI aaheire Joeli mũrũ wa Pethueli. Atĩrĩĩrĩ inyuĩ andũ akũrũ, tegaai matũ, na inyuĩ atũũri oothe a bũrũri wa Juda, thikĩrĩriai. Ũndũ ta ũyũ-rĩ, ũrĩ woneka mahindainĩ maanyu kana marĩa ma maithe maanyu? Menyithiai ciana cianyu, ciana cianyu nacio nĩikaaũmenyithia ciacio, icio nacio nĩikaaũmenyithia rũciaro rũrĩa rũkaarũmĩrĩra. Mĩrumbĩ ya ngigĩ ĩrũmanĩrĩire nĩyomookeire mĩmera mĩgũndainĩ. Kĩrĩa mũrumbĩ ũmwe watigia, mũrumbĩ ũrĩa ũngĩ ũrooka ũgakĩhaata. Inyuĩ mĩrĩĩu ĩno, ũkĩraai mũrĩre; inyuĩ oothe mũnyuaga ndibei mũkarĩĩo, girĩkaai; thabibũ cia gũthondeka ndibei ya mũhihano nĩcianangĩĩtwo. Mbũtũ nene ya ngigĩ nĩtharĩkĩire bũrũri witũ; ĩrĩ na hinya mũingĩ na ndĩngĩtarĩka. Magego ma ngigĩ icio moohĩgĩĩte o ta ma mũrũũthi. Nĩthũũkangĩĩtie mĩthabibũ iitũ, na ĩkarĩa mĩtĩ iitũ ya mĩkũyũ. Ĩthũgũnĩĩte makoni maayo ĩkamarekia thĩ, ĩgatiga honge ĩrĩ theru. Rĩraai o ta mũirĩĩtu akĩrĩra ekĩrĩĩte nguo ya ikũnia, agĩcakaĩra mwendwa wake ũrĩa mangĩrahikanirie naake. Gũtirĩ mũtu kana ndibei cia kũruta Hekaarũinĩ. Athĩnjĩri Ngai no gũcakaya maracakaya tondũ matirĩ na iheeo cia kũrutĩra MWATHANI. Mĩgũnda nĩyanangĩĩtwo; tĩĩri nĩgũcakaya ũracakaya, tondũ ngano nĩndĩe, mĩthabibũ ĩkooma, na mĩtamaiyũ ĩkahooha. Inyuĩ arĩmi, wĩthikĩreei nĩ kĩeha, na inyuĩ aceehi a mĩthabibũ girĩkaai, tondũ ngano na mbaarĩ, na magetha moothe ma mĩgũnda nĩmaanangĩĩtwo. Mĩthabibũ na mĩkũyũ nĩhooheete, mĩtĩ yothe ya matunda ĩhooheete ĩkooma biũ. Gĩkeno gĩothe kĩa andũ nĩgĩthiru. Ĩkĩraai nguo cia makũnia mũcakae inyuĩ athĩnjĩri Ngai, rĩraai inyuĩ mũtungataga kĩgongoonainĩ. Thiĩi Hekaarũinĩ mũgacakae ũtukũ wothe, inyuĩ mũtungatagĩra Ngai wakwa, tondũ gũtirĩ ngano na ndibei cia kũrutĩrwo Ngai wanyu. Raarĩriai mũthenya wa kwĩhinga irio; ĩtanaai kĩgomano gĩtheru! Cookanĩrĩriai atongoria na andũ oothe a bũrũri wa Juda Hekaarũinĩ ya MWATHANI Ngai wanyu na mũmũkaĩre. Ũũi, ĩiya wakwa-ĩ, Mũthenya wa MWATHANI ũrĩ hakuhĩ; nĩ mũthenya ũrĩa Mwene Hinya Wothe ekũreehithia mwanangĩko! Githĩ tũtireyoneire mĩmera ĩkĩniinwo mĩgũndainĩ iitũ, na gĩkeno na gũcanjamũka igĩthira Hekaarũinĩ ya Ngai witũ? Mbegũ iromanĩrĩire o tĩĩriinĩ itanamera. Thitoo itigĩĩtwo itarĩ kĩndũ, na makũmbĩ magatigwo marĩ ciĩgĩĩgĩ, tondũ gũtirĩ irio ciakũigwo kuo. Mahiũ marania magĩcangacangaga, tondũ matirĩ na gĩa kũrĩa; nacio ndũũru cia ng'ondu irĩ o na thĩĩna. Nĩndĩragũkaĩra, MWATHANI, tondũ mwaki nĩũcinĩĩte nyeki ya werũ na mĩtĩ yothe ya gĩthaka nĩyumĩĩte o ta ĩcinĩĩtwo nĩ mwaki. O nacio nyamũ cia gĩthaka nĩiragũkaĩra, tondũ njũũĩ nĩihũĩte, na mwaki ũgacina nyeki ya werũ. Huuhaai karumbeeta kũu Zayuni! Huuhaai kĩng'oora kũu kĩrĩmainĩ gĩakwa gĩtheru! Andũ oothe a bũrũri wa Juda nĩmainaine, mũthenya wa MWATHANI nĩũrooka, na wĩ hakuhĩ. Mũthenya ũcio nĩ mũthenya wĩ nduma na kĩeha, ũrĩ matu na kĩbii gĩtumanu! Mbũtũ nene ya ngigĩ na ĩrĩ na hinya nĩrooka, gũtirĩ kuoneka na gũtikooneka ĩngĩ ta yo thuutha wayo. Ĩrooka ĩhaana o ta nduma ĩhumbĩrĩĩte irĩma. Ĩrathiĩ ĩkĩanangaga o ta mwaki, na ĩgooka ĩkĩũngũrũragia o ta rũrĩrĩmbĩ rwa mwaki. Na kũrĩa ĩrathiĩ bũrũri ũhaana o mũgũnda wa Edeni no na kũrĩa ĩroima nĩ werũ mũtheri, gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe ĩratigia. Ihaana o ta mbarathi, irathiĩ ihanyũkĩĩte o ta mbarathi cia mbaara. Mũrurumo wacio no ta wa ngaari cia mbarathi, iragerera irĩma igũrũ ikĩrũũgarũũgaga na ikĩgambaga o ta mwaki ũgĩcina mahuti. Irathiĩ ciĩbangĩĩte wega o ta mbũtũ nene ya ita ĩhaarĩirie kũrũa. Andũ maraciona igĩũka makanyiitwo nĩ kĩeha, na moothiũ moothe magatuka. Iratharĩkĩra o ta mbũtũ ya ita, irahaicĩrĩra thingo o ta thigari. Ciothe irathiĩ ciĩbangĩĩte iroreete o mbere, na gũtirĩ ĩrarora na kũngĩ. Itirathiĩ ikĩhatĩkanaga, ciothe irathiĩ irũngĩrĩirie. Irathiĩ ihĩtũkĩire kũrĩa kũgitĩre, gũtirĩ kĩndũ kĩracirũũgamia. Iragerera matũũrainĩ na igathĩira thingo igũrũ ihiũhĩĩte, Irahaicĩrĩra nyũmba na ĩgatoonyera ndirica o ta aici. Igĩũka, thĩ nĩgũthingitha ĩrathingitha, igũrũ nakuo no kũinaina kũrainaina. Riũa na mweri igũtuĩka nduma na nacio njata itiraruta ũtheri wacio. MWATHANI arathana arurumĩĩte, atongoreetie mbũtũ ĩyo yake. Thigari iria iramwathĩkĩra nĩ thigari njamba na itarĩ ithabu. Hĩ, kaĩ mũthenya wa MWATHANI nĩ mũthenya mũnene na wa kũmakania-ĩ! Nũũ ũngĩhota kũwĩtiiria? MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “ O na rĩu njookereraai na ngoro cianyu, mwĩhingĩĩte kũrĩa, mũkĩrĩraga o na mũgĩcakayaga. Rekeei ngoro cianyu thuuthĩku cionanie kĩeha kĩanyu, gũtembũranga nguo cianyu gwiki ti kũiganu.” Cookereraai MWATHANI Ngai wanyu: nĩ mũtaana na mũigua tha, ndaraakaraga na ihenya na nĩ mũtugi; na nĩericũkagwo agatiga kũherithania. Nũũ ũũĩ kana no agarũrũke na ericũkwo, acooke amũraathime na irio nyingĩ? Hĩndĩ ĩyo no muone irio na ndibei cia kũmũrutĩra. Huuhaai karumbeeta kũu kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni; anĩrĩraai andũ mehinge kũrĩa irio; ĩtanaai kĩgomano gĩtheru! Cookanĩrĩriai andũ; mahaarĩriei nĩ ũndũ wa mũgomano mũtheru; reeheei andũ arĩa akũrũ, na mũcookanĩrĩrie ciana na ngeenge. Ahikania na ahiki nĩmoime nyũmba ciao mooke. Athĩnjĩri Ngai, arĩa matungatagĩra MWATHANI, nĩmathiĩ marũũgame gatagatĩinĩ ga kĩgongoona na itoonyero rĩa Hekaarũ, makaĩre MWATHANI makĩmũhooyaga atĩrĩ, “Iguĩra andũ aaku tha, MWATHANI! Ndũkaareke ndũũrĩrĩ iria ingĩ itũmenererie na itũnyarare, igĩtũũragia atĩrĩ, ‘Kaĩ Ngai wanyu arĩ ha?’ ” Na rĩĩrĩ, MWATHANI agĩkĩrũmbũiya bũrũri wake, na agĩkĩiguĩra andũ aake tha. Agĩcookeria andũ aake akĩmeera atĩrĩ, “Nĩngũmũhe irio, ndibei na maguta ma mĩtamaiyũ ma kũmũigana. Ndigũcooka kũreka ndũũrĩrĩ imũnyarare. Nĩngũmũthengeria mbũtũ ĩyo nene ya ngigĩ yoimĩĩte mwena wa na rũgongo, imwe ndĩcitware werũinĩ. Ngigĩ irĩa itongoreetie ngũcitwara iriainĩ rĩa Cumbĩ na irĩa irigĩĩtie ndĩcitware iriainĩ rĩa Mediteraneani. Mĩĩrĩ yacio ĩkũbutha ĩnunge. Ngũciananga tondũ wa ũrĩa wothe imwĩkĩĩte. “Mĩgũnda, mũtigeetigĩre, kenaai na mũcanjamũke tondũ wa ũrĩa wothe MWATHANI amwĩkĩire. Nyamũ cia gĩthaka, mũtigeetigĩre. Ithaka nĩirurĩĩte; mĩtĩ nĩrutĩĩte matunda maayo, mĩkũyũ na mĩthabibũ nĩciarĩĩte mũno. “Andũ a Zayuni, kenaai, canjamũkaai thĩinĩ wa MWATHANI Ngai wanyu. Nĩamurĩirie mbura ya kũigana; nĩamũtũmĩire mbura ĩrĩa nene o na ĩrĩa niini o ta ũrĩa aamuuragĩria mahinda ma tene. Ihuuhĩro cianyu cia ngano nĩirĩiyũra ngano, na ihihĩro cianyu cia ndibei na cia maguta ma mĩtamaiyũ ciyũre na ciune. Nĩndĩmũcookeria kĩrĩa mworĩirwo nĩkĩo mĩaka ĩrĩa mĩrumbĩ ya ngigĩ yarĩire mĩmera yanyu. Nĩ niĩ ndamũtũmĩire mbũtũ ĩyo ya ngigĩ ĩmũtharĩkĩre. Mũrĩgĩa na irio ciakũrĩa nginya mũhũũne; na nĩmũrĩgooca MWATHANI Ngai wanyu ũrĩa ũmwĩkĩire maũndũ ma kũgegania. Andũ aakwa matigaacooka kũnyararwo rĩngĩ. Hĩndĩ ĩyo inyuĩ andũ a Isiraeli nĩmũrĩmenya atĩ ndĩ hamwe na inyuĩ, nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu, na gũtirĩ ũngĩ tiga niĩ. Andũ aakwa matigaacooka kũnyararwo rĩngĩ. “Thuutha ũcio, nĩngaitĩrĩria andũ oothe Roho wakwa: aariũ na aarĩ aanyu nĩmakaarathaga moohoro, andũ arĩa akũrũ nao marootage irooto, andũ arĩa eethĩ moonage cioneki. Mahindainĩ macio nĩngaitĩrĩria ndungata cia arũme na cia andũ a nja, Roho wakwa. “Nĩngaaheana cionereria cia mũthenya ũcio, nacio cioneke kũũrĩa igũrũ na gũũkũ thĩ. Nĩgũkaagĩa na ũiti wa thakame, mwaki, ndoogo nyingĩ. Riũa rĩgaatuĩka nduma, mweri naguo ũtuunĩhe o ta thakame, mbere ya mũthenya mũnene na wa kũmakania wa MWATHANI ũũke. No rĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũkayagĩra rĩĩtwa rĩa MWATHANI nĩakaahonoka. Ta ũrĩa MWATHANI oigĩĩte, ‘Andũ amwe nĩmagaatigara Jerusalemu; andũ arĩa ndĩthuurĩire nĩmakaahonoka.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ihinda rĩrĩa ngaatũma Juda na Jerusalemu kũgaacĩre rĩngĩ, nĩngoongania ndũũrĩrĩ ciothe ndĩcireehe gĩtuambainĩ kĩa Ituĩro. Kũu nĩkuo ngaacituĩra nĩ ũndũ wa maũndũ moothe cianeeka andũ aakwa. Nĩciahurunjire andũ a Isiraeli ikĩmanyaagia ndũũrĩrĩinĩ ng'eni, na ikĩĩgaĩra bũrũri wakwa wa Isiraeli. Nĩciacuukire mĩtĩ imenye nũũ ũgũkuua mĩgwate. Igĩkĩendia aanake ta maraaya na airĩĩtu ta ndibei ya kũnyuuo. “Atĩrĩĩrĩ, mũrenda kũnjĩka atĩa, inyuĩ Turo, Sidoni, o na ng'ongo ciothe cia Filisitia? Nĩkwenda mũrenda kwĩrĩhĩria harĩ niĩ? Akorwo nĩguo mũrenda gwĩka-rĩ, na niĩ nĩngũmwĩka o ta ũguo na ihenya! Nĩmuoeete betha na thahabu ciakwa na mũgakuua mũthiithũ wothe mũgatwara hekaarũinĩ cianyu. Nĩmũtwarĩĩte andũ a Juda na a Jerusalemu kũraihu na bũrũri wao mũkameenderia Angiriki. Atĩrĩĩrĩ, rĩu nĩngũmaruta kũndũ kũu mũmeendeetie, na nĩngũmwĩka o ta ũguo mũmeekĩĩte. Ngwenderia andũ a Juda aanake na airĩĩtu aanyu. Nao mameenderia Asabea, andũ a kũraaya mũno. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. “Anĩrĩraai mwĩre ndũũrĩrĩ atĩrĩ, ‘Mwĩhaarĩriei nĩ ũndũ wa mbaara, ĩtaai njamba cianyu cia ita! Mbũtũ cianyu cia ita nĩciũngane igatharĩkĩre! Turaai mĩraaũ yanyu ĩtuĩke hiũ cia njora, natuo tũhiũ twa gũceeha mũtũture tũtuĩke matimũ. O nao andũ arĩa matarĩ na hinya nĩmathiĩ makarũe. Hiũhaai inyuĩ ndũũrĩrĩ ciothe iria irigicĩirie mũũke, gomanaai kũũrĩa gĩtuambainĩ.’ ” MWATHANI, tũma thigari ciaku ciikũrũke igacitharĩkĩre. “Ndũũrĩrĩ nĩciĩhaarĩirie ciũke gĩtuambainĩ gĩa Ituĩro. Kũu nĩkuo niĩ MWATHANI ngũikara ngĩtuĩra ndũũrĩrĩ ciothe iria irigicĩirie. Atĩrĩĩrĩ, nĩciĩhĩĩtie mũno; citinangiei o ta ngano rĩrĩa ĩragethwo. Cihiheei o ta ũrĩa thabibũ ihihagwo nginya kĩhihĩro gĩkaiyũra na gĩkoina.” Andũ ngiri na ngiri moonganĩĩte gĩtuambainĩ gĩa Itũĩro. Kũu nĩkuo mũthenya wa MWATHANI ũgũũka o narua. Riũa na mweri nĩigũtuĩka nduma, na njata itigũcooka kwara. MWATHANI nĩkũrarama arararama arĩ Zayuni, na agakayũrũrũka na mũgambo mũnene arĩ Jerusalemu, nacio thĩ na igũrũ nĩkũinaina irainaina. No rĩĩrĩ, MWATHANI egũtuĩka kũndũ gwa gwĩtharĩrwo nĩ andũ aake, na kũndũ gwa kũgitĩra andũ a Isiraeli. “Hĩndĩ ĩyo inyuĩ Aisiraeli nĩmũkaamenya atĩ niĩ nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu. Ndũũraga Zayuni, kĩrĩma gĩakwa kĩamũre. Jerusalemu rĩgũtuĩka itũũra rĩamũre; na andũ a ndũũrĩrĩ matigaacooka kũrĩhoota. “Hĩndĩ ĩyo yakinya-rĩ, irimainĩ gũkaiyũra mĩthabibũ, ng'ongo ciyũre mahiũ, cianda ciothe cia bũrũri wa Juda ciume tũrũũĩ, nakuo Hekaarũinĩ ya MWATHANI kuume rũũĩ rũkeitĩrĩre o gĩtuamba kĩa Mĩgaa. “Bũrũri wa Misiri ũgaatuĩka werũ, naguo wa Edomu ũtuĩke maganjo matheri, tondũ nĩmaatharĩkĩire bũrũri wa Juda, na makĩũraga andũ aaguo mataarĩ na mahĩtia. No rĩĩrĩ, bũrũri wa Juda ũgaatũũrwo tene na tene, narĩo itũũra rĩa Jerusalemu rĩikarwo mĩndĩ na mĩndĩ. Nĩngaamarekera wĩhia wao wa ũũragani ũrĩa itarĩ ndamarekera; nĩ ũndũ niĩ MWATHANI ndũũraga Zayuni.” Ici nĩcio ciugo cia Amosi, mũndũ warĩ mũrĩithi wa kuuma itũũra rĩa Tekoa. Atĩrĩĩrĩ, mĩaka ĩĩrĩ mbere ya gĩthingithia gĩa thĩ kĩrĩa kĩagĩire rĩrĩa Uzia aathanaga bũrũri wa Juda, naake Jeroboamu mũrũ wa Jehoashu agaathana bũrũri wa Isiraeli-rĩ, Ngai nĩonirie Amosi maũndũ maya moothe marĩa maakoniĩ Isiraeli. Na rĩĩrĩ, Amosi agĩkiuga atĩrĩ, “MWATHANI arararamĩra kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni; mũgambo wake ũraruruma arĩ o Jerusalemu. Ithaka cia kũrĩithio nĩiroma, nakuo kĩrĩmainĩ gĩa Karimeli nyeki nĩrahooha.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Damasiki nĩmeehĩĩtie kaingĩ na kaingĩ, nĩ ũndũ ũcio no ngũmaherithia. Nĩ gũkorwo nĩmahũũrĩĩte andũ a Gileadi na marũrũ maingĩ mũno. Nĩngũikũrũkia mwaki njine nyũmba ĩrĩa yakĩĩtwo nĩ mũthamaki Hazaeli, na njine nyũmba cia kwĩgitĩra iria cia mũthamaki Benihadadi. Nĩngũmomora ihingo cia itũũra rĩa Damasiki na thaamie atũũri a kĩanda kĩa Aveni o na ũrĩa wathanaga Bethedeni. Andũ a Siria magũthaamĩrio bũrũri wa Kiri.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Gaza nĩmeehĩĩtie kaingĩ kaingĩ, nĩ ũndũ ũcio no ngũmaherithia. Nĩ gũkorwo maatahire rũũrĩrĩ rũgima makĩrwenderia andũ a Edomu. Kwoguo nĩngũikũrũkia mwaki, njine thingo ciothe cia itũũra rĩa Gaza, na njine nyũmba cia kwĩgitĩra cia itũũra rĩu. Nĩngũthengia aathani a matũũra ma Ashidodu na Ashikeloni, ningĩ nĩngũherithia itũũra rĩa Ekironi, nao Afilisiti arĩa matigarĩĩte muoyo makue.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Turo nĩmeehĩĩtie kaingĩ kaingĩ, nĩ ũndũ ũcio no ngũmaherithia. Nĩ gũkorwo maathaamirie rũũrĩrĩ rũgima makĩrũtwara Edomu. Ningĩ matiigana gũconokera irĩĩko cia ũraata iria maarĩĩkanĩire naruo. Kwoguo nĩngũikũrũkia mwaki ũcine thingo cia itũũra rĩa Turo, na njine nyũmba cia kwĩgitĩra cia itũũra rĩu.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “ Andũ a Edomu nĩmeehĩĩtie kaingĩ kaingĩ, nĩ ũndũ ũcio no ngũmaherithia. Nĩ gũkorwo maatũire mahĩtaga andũ a Isiraeli, na nĩ aariũ a ithe ũmwe nao, na matiamaiguagĩra tha. Marũrũ maao matiarĩ gĩthimi, maraakara maao matiathiraga rĩ kana rĩ. Kwoguo nĩngũikũrũkia mwaki, ũcine itũũra rĩa Temani, o na ũcine nyũmba cia kwĩgitĩra cia Bozira.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Amoni nĩmeehĩĩtie kaingĩ kaingĩ, nĩ ũndũ ũcio no ngũmaherithia. Mbaarainĩ cia kwaramia bũrũri wao-rĩ, nĩgũtarũra maatarũraga nda atumia arĩa aritũ kũu Gileadi. Kwoguo nĩngũikũrũkia mwaki njine thingo cia itũũra rĩa Raba, na njine nyũmba cia kwĩgitĩra ciarĩo. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa gũkaagĩa mbaara-rĩ, andũ a kuo nĩkuugĩrĩria makoigĩrĩria, na mbaara ĩgaathiĩ na mbere o ta arĩ hĩndĩ ya kĩhuuhũkanio. Mũthamaki wao na njaama ciake nĩmagaatahwo mathaamio.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Moabi nĩmeehĩĩtie kaingĩ kaingĩ, nĩ ũndũ ũcio no ngũmaherithia. Nĩ gũkorwo maacinire mahĩndĩ ma mũthamaki wa Edomu magĩtuĩka mũhu. Nĩngũikũrũkia mwaki njine bũrũri wa Amoabi, na njine nyũmba cia Keriothu cia kwĩgitĩra. Amoabi megũkua kũrĩ na mbũkĩrĩra makĩnegenanagia o na gũkĩhuuhagwo macoro. Nĩngũũraga ũrĩa wathanaga Moabi o hamwe na atongoria oothe.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Juda nĩmeehĩĩtie kaingĩ kaingĩ, nĩ ũndũ ũcio no ngũmaherithia. Nĩ gũkorwo nĩmareganĩĩte na Watho wakwa, makaaga kũrũmia maathani maakwa na mageetĩkĩra kũhĩtithio nĩ mĩhianano yao, o ĩrĩa maithe maao maatungatagĩra. Nĩngũikũrũkia mwaki njine bũrũriinĩ wa Juda na njine nyũmba cia kwĩgitĩra iria irĩ Jerusalemu.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli nĩmeehĩĩtie kaingĩ kaingĩ, nĩ ũndũ ũcio no ngũmaherithia. Tondũ-rĩ, nĩmeendeetie andũ athingu, na makeendia athĩĩni matangĩhota o na kwĩrĩhĩra thiirĩ wa nyamũga igĩrĩ. Ningĩ nĩmarangĩrĩirie arĩa matarĩ hinya mũtooroinĩ, makahotomia njĩra cia arĩa maranyamaarĩka. Mũndũ na ithe magwataga mũirĩĩtu ũmwe magakoma naake, magagĩthaahia rĩĩtwa rĩakwa rĩrĩa rĩtheru. Nyũmbainĩ cia gũthaathaĩria mooyaga nguo cia athĩĩni cia kũrũũgamĩrĩra thiirĩ, magaciara thĩ magacikomera. Ningĩ hekaarũinĩ ya ngai wao-rĩ, nĩkuo manyuagĩra ndibei ĩrĩa matuunyĩĩte andũ arĩa marĩ na mathiirĩ maao. “O na kũhaana ũguo-rĩ, githĩ ti niĩ MWATHANI, ndamũhũũrĩire Aamori, imũndũ ndaaya o ta mĩtarakwa, na irĩ na hinya o ta mĩgandi, na ngĩmaniina mathenge mbere yanyu? Githĩ ti niĩ ndamũrutire Misiri, ngĩmũtongoria itĩĩna rĩa mĩaka mĩrongo ĩna kũu werũinĩ nĩ geetha mũkenyiitĩre bũrũri wa Aamori? Githĩ ti niĩ ndathuurire aariũ amwe aanyu ngĩmatua anabii, o na aanake amwe aanyu ngĩmatua Anaziri? Githĩ ũguo tiguo kũrĩ, inyuĩ Aisiraeli aya? Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo. No rĩĩrĩ, nĩmwatũmire Anaziri manyue ndibei, na mũkĩgiria anabii kũratha moohoro maakwa. Nĩ ũndũ ũcio ngũmũrangĩrĩria thĩ, o ta ũrĩa ngaari ĩkuuithĩĩtio mĩrigo mĩingĩ ĩrangagĩrĩria. Andũ arĩa marĩ ihenya mũno matikaahota gwĩthara, arĩa marĩ hinya nao nĩmakoorwo nĩ hinya, na arĩa njamba matikaahonokia mĩoyo yao. Andũ arĩa marathaga na mĩguĩ matikaahota gwĩtiiria; andũ arĩa marĩ ihenya mũno matikoora, na andũ arĩa mathiaga mahaicĩĩte mbarathi matikaahonokia mĩoyo yao. Mũthenya ũcio o na thigari iria njamba mũno ikaarekania matharaita maacio ciĩyũrĩre.” Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. Inyuĩ andũ a Isiraeli, o inyuĩ rũũrĩrĩ rũrĩa MWATHANI aarutire bũrũri wa Misiri, tathikĩrĩriai thitango ĩno aramũthitanga nayo! “Thĩinĩ wa ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ-rĩ, githĩ inyuĩ to inyuĩ, andũ arĩa ndũire njũũĩ na namataga? Nĩ ũndũ ũcio meehia maanyu nĩ manene ũguo atĩ no mũhaka ndĩmũherithie nĩ ũndũ wamo.” Atĩrĩĩrĩ, andũ eerĩ no moohe rũgendo mathiĩ hamwe matarĩĩkanĩire? Mũrũũthi-rĩ, no ũrarame ũrĩ mũtitũ, ũtenyiitĩirie nyamũ ĩrĩa ũkũgwĩmaga? Mwana wa mũrũũthi no ararame arĩ kĩmaamoinĩ atanyiitĩĩte kĩndũ? Nyoni no ĩnyiitwo nĩ gĩkerenge hatarĩ na kĩndũ gĩa kũmĩheenereria? Mũtego naguo no ũtegũke ũtategũrĩĩtwo nĩ kĩndũ? Atĩrĩĩrĩ, coro wa mbaara no ũhuuhwo itũũrainĩ, na andũ maage kũhahũka? Mũthiro no ũkorerere itũũra, ũtatũmĩĩtwo nĩ MWATHANI? Nĩ ma atĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndarĩ ũndũ eekaga, na akaaga kũũguũrĩria anabii ndungata ciake. Mũrũũthi ũngĩrarama-rĩ, nũũ ũtangĩĩtigĩra? MWATHANI Mwene Hinya Wothe angĩaria-rĩ, nũũ ũngĩaga kũhunjia ndũmĩrĩri yake? “Anĩrĩra andũ arĩa marĩ matũũrainĩ marĩa mairigĩre na thingo cia hinya ma Ashidodu na ma bũrũri wa Misiri ũmeere atĩrĩ, ‘Rũrũnganaai irĩmainĩ iria ithiũrũrũkĩirie Samaria mwĩrorere mbũkanĩrĩro iria irĩ kuo o na ngero iria iragerwo kuo.’ ” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Andũ acio maiyũragia nyũmba ciao na indo cioneetwo na njĩra cia gũtũmĩra hinya o na cia kũgera ngero; o na matiũĩ mangĩtuĩka ehokeku na njĩra irĩkũ. Nĩ ũndũ ũcio thũ ĩgaathiũrũrũkĩria bũrũri ũcio wao, ĩharaganie meegitĩro maao na yũngũrũrie nyũmba ciao.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “O ta ũrĩa mũrĩithi ahonokagia o magũrũ meerĩ kana gũtũ kũmwe kwa ng'ondu ĩrĩa ĩrĩĩtwo nĩ mũrũũthi-rĩ, no taguo andũ anyiinyi makaahonoka gatagatĩinĩ ka andũ a Samaria arĩa makomagĩra itanda cia mwĩnjoyo.” Ningĩ MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Thikĩrĩriai na mũkaanie njiarwa cia Jakubu. Ciĩreei atĩrĩ, Mũthenya ũrĩa ngaaherithia andũ a Isiraeli nĩ ũndũ wa meehia maao, nĩngaatharũria igongoona iria irĩ itũũrainĩ rĩa Betheli. Koona ciothe cia igongoona icio ciothe nĩikoinangwo igũe thĩ. Nĩngaatharũria nyũmba iria ciikaragwo hĩndĩ ya heho o na hĩndĩ ya ũrugarĩ. Nyũmba iria igemeetio na mĩguongo ithũũkangio, nacio nyũmba iria nene iharaganio.” Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. Tathikĩrĩriai ũhoro ũyũ, inyuĩ atumia a Samaria, o inyuĩ mũnoreete o ta ng'ombe cia Bashani! O inyuĩ mũhinyagĩrĩria arĩa matarĩ hinya, mũkarangĩrĩria arĩa athĩĩni, na mwathaga arũme aanyu mũkĩmeeraga atĩrĩ, “Tũreehereei njoohi tũnyue!” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ehĩtĩĩte akoiga atĩrĩ, “ O ta ũrĩa ndĩ mũtheru-rĩ, mĩthenya nĩgooka, na inyuĩ mũguucũrũrũkio na ndwano. Mũndũ o mũndũ akaahaana o ta thamaki ĩgwatĩĩtio na ndwano. Mũkaaguucũrũrũkio mũhĩtũkĩrio mĩanyainĩ, o mũndũ mwanya ũrĩa ũmũkuhĩrĩirie, mũtwarwo kĩrĩmainĩ kĩa Herimoni.” Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Inyuĩ andũ a Isiraeli, thiĩi itũũra rĩa Betheli mũkeehie; thiĩi Giligali mũkoongerere meehia maanyu; thiĩi mũgakĩrute magongoona ma rũũciinĩ o rũũciinĩ, o na gĩtwarageei gacunjĩ kaanyu ga ikũmi o thuutha wa mĩthenya ĩtatũ. Rutagaai igongoona rĩa gũcookeria Ngai ngaatho na mĩgate mĩimbie; twaragaai magongoona ma kwĩyendera mũkĩanagĩrĩra! Tondũ ũguo nĩguo mwendeete gwĩka. Ũguo nĩguo MWATHANI Mwene Hinya Wothe oiga. “ Atĩrĩĩrĩ, nĩ niĩ ndamũreehithĩirie ng'aragu matũũrainĩ maanyu moothe, no mũtiigana kũnjookerera. Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. No niĩ ndarũũgamirie mbura rĩrĩa irio cianyu ciamĩbataire mũno. Ndatũmire mbura itũũrainĩ rĩmwe, narĩo rĩrĩa rĩngĩ ngĩrĩima. Ngiuria mbura mĩgũnda ĩmwe, na mĩgũndainĩ ĩrĩa ĩngĩ irio ikĩũma. Andũ maatooreetio nĩ nyoota, moimire matũũrainĩ maingĩ, magĩthiĩ itũũra rĩmwe mehokeete kuona maaĩ, no mationire o na ma kũmanyootora. O na kũrĩ ũguo-rĩ, mũtiananjookerera. Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. “Ndamũhũũrire na mbaa ĩgĩcina irio cianyu ikĩũma. Ngigĩ igĩũka, ikĩananga mĩgũnda yanyu yothe, ikĩrĩa mĩthabibũ, mĩkũyũ na mĩtamaiyũ yanyu yothe. O na kũrĩ ũguo-rĩ, mũtiigana kũnjookerera. Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. “Ndamũhũũrire na mũrimũ mũũru o ta ũrĩa ndahũũrĩĩte Misiri naguo; Ngĩũragithia aanake aanyu mbaarainĩ na ngĩreka mũtuunywo mbarathi; Ngĩiyũria kambĩ yanyu na mũnungo wa ciimba cia andũ, o nginya mũkĩĩnyiita maniũrũ mũtige kũigua mũnungo ũcio. No o na kũrĩ ũguo-rĩ, mũtiigana kũnjookerera. Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. “Ndaanangire andũ amwe aanyu, o ta ũrĩa ndaanangire Sodomu na Gomora; arĩa maahonokire magĩgĩtuĩka o ta gĩcinga kĩrutĩĩtwo mwakiinĩ. O na kũrĩ ũguo-rĩ, mũtiigana kũnjookerera.” Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. “Kwoguo inyuĩ andũ a Isiraeli no ngũmũherithia, na tondũ no ngwĩka ũguo-rĩ, kĩĩhaarĩriei gwĩtiiria matua maakwa.” Atĩrĩĩrĩ, Ngai nĩ we wombire irĩma o na akĩũmba huuho. Nĩ we ũmenyithagia andũ ũrĩa meciiria maake matariĩ; o na agatũma mũthenya ũtuĩke ũtukũ. Athiagĩra kũrĩa gũtũũgĩru gwa thĩ, narĩo rĩĩtwa rĩake nĩ rĩĩrĩ: “MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe.” Inyuĩ andũ a Isiraeli, tathikĩrĩriai ngĩmũinĩra rwĩmbo rũũrũ rwa macakaya: “Mũirĩĩtu thingi ũrĩa wĩtagwo Isiraeli agwĩte thĩ o mu! Ndangĩhota kwĩyũkĩria o na atĩa! Akomeete atiganĩirio o kũu bũrũriinĩ wake, gũtirĩ mũndũ ũramũnyiita guoko amũũkĩrie.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Itũũra rĩmwe thĩinĩ wa Isiraeli rĩgaathiĩ mbaarainĩ na andũ ngiri, na no igana rĩmwe makainũka. Rĩngĩ rĩthiĩ na andũ igana, na no ikũmi magaacooka.” MWATHANI egũkĩĩra andũ a Isiraeli atĩrĩ, “Njookereraai na nĩmũgũtũũra muoyo. Tigaai gũthiĩ Beerisheba gũũthaathaiya. Tigaai kũnjaria kũu Betheli, tondũ Betheli gũgaatuĩka gwa tũhũ. Tigaai gũthiĩ Giligali, andũ aakuo meetereire o gũthaamio.” Cookereraai MWATHANI na nĩmũgũtũũra muoyo, kwaga ũguo egũtumũkĩra nyũmba ya Josefu o ta mwaki, mwaki ũcio ũcooke ũcine Betheli, na gũtirĩ mũndũ ũkũhota kũũhoria. Kaĩ mwĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Inyuĩ mwogomagia waragania, na mũkarangĩrĩria thĩ ihooto cia andũ. MWATHANI nĩ we wombire itutu cia njata, iria ciĩtagwo Kĩrĩmĩra na Karaũ. Ningĩ nĩ we ũtũmaga thuutha wa nduma nene kũrooke gũkĩa; o na thuutha wa mũthenya, gũgatumana gũgatuĩka ũtukũ. Acookanagĩrĩria maaĩ ma iria rĩrĩa inene, akamaitũrũra gũũkũ thĩ. Rĩĩtwa rĩake nĩ MWATHANI. No we ũreehagĩra arĩa marĩ hinya mwanangĩko, o hamwe na nyũmba ciao iria ciakĩĩtwo na thingo cia hinya. Inyuĩ nĩmũthũire mũndũ o wothe ũcaragia kĩhooto, na mũkamenereria ũrĩa waragia ũhoro wa ma. Na rĩĩrĩ, tondũ nĩmũhinyagĩrĩria mũthĩĩni, mũkamũtuunya irio ciake, na mũkeyakĩra nyũmba cia mahiga maicũhie-rĩ, mũtirĩ hĩndĩ mũgaatũũra thĩinĩ wacio. Mũhandaga mĩgũnda ya mĩthabibũ, no mũtirĩ hĩndĩ mũkaanyua ndibei ya yo. Atĩrĩĩrĩ, nĩnjũũĩ ũrĩa meehia maanyu maigana na ngamenya ngero iria mwanagera. Mũnyamaaragia andũ arĩa athingu, mũkaamũkagĩra mahaki, na mũkahotomia waragania magootiinĩ. Tondũ ũcio gũkira ki mahinda ta maya mooru ũguo, nĩguo ũndũ ũrĩa mwega. Tuai na ngoro cianyu gwĩkaga maũndũ marĩa meega, no ti marĩa mooru, nĩ geetha mũtũũre muoyo. Mweka ũguo, MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe nĩarĩkoragwo hamwe na inyuĩ o ta ũrĩa muugaga. Menaai maũndũ marĩa mooru, na mwende marĩa meega. Onaai waragania nĩũrarũmĩrĩrwo magootiinĩ maanyu. No gũkorwo MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe nĩekũiguĩra tha andũ arĩa matigarĩĩte muoyo a nyũmba ya Josefu. Tondũ ũcio MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe egũkiuga atĩrĩ, “Nĩgũkaagĩa kĩrĩro njĩrainĩ ciothe; andũ makaarĩra makiugaga, ‘Ũi-ĩiya wakwa-ĩ! Ũĩ-ĩiya wakwa-ĩ!’ Macooke meete arĩmi mooke macakaya, na andũ arĩa mooĩ kũina nyĩmbo cia macakaya marĩre. O na mĩgũndainĩ yothe ya mĩthabibũ no gũgaakorwo na kĩrĩro. Maũndũ macio moothe mageekĩka tondũ nĩngaagerera kwanyu ngĩmũherithagia.” Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. Kaĩ inyuĩ arĩa mwetagĩrĩra Mũthenya wa MWATHANI mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Mũthenya ũcio ũkaamũguna nakĩ? Mũthenya wa MWATHANI ũgaakorwo ũrĩ wa nduma, no ti wa ũtheri. Ũkaahaana o ta mũndũ akĩũrĩra mũrũũthi, agatũngwo nĩ nduba! Kana ta mũndũ wainũka gwake, enyitĩrĩra rũthingo na guoko, akarũmwo nĩ nyoka! Mũthenya wa MWATHANI ũkaareehe o nduma, no ti ũtheri. Ũgaakorwo ũrĩ mũthenya wa kĩeha, ũtarĩ na ũtheri o na haniini. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI ekuuga atĩrĩ, Nĩthũire thigũkũ cianyu na nĩcinjiragia ngoro. O na mwandeehere magongoona maanyu ma njino o na kana magongoona maanyu ma irio cia mũgũnda, ndimaamũkĩra. Ndirũmbũiya magongoona ma thaayũ, marĩa mũrutaga nyamũ iria mũnoreetie. Thengeriai nyĩmbo icio cianyu cia inegene, ndikwenda kũigua mĩgambo ya inanda cianyu. Handũ ha ũguo-rĩ, rekeei waragania ũtherere o ta maaĩ naguo ũthingu o ta rũũĩ rũrĩa rũtahũaga. “Andũ aya a Isiraeli, nĩndamũũririe magongoona kana matega mĩaka ĩrĩa mĩrongo ĩna, rĩrĩa ndamũtongoririe werũinĩ? Rĩu-rĩ, tondũ nĩmũthaathaĩtie mĩhianano ya Sakuthu, ngai irĩa mũthamaki wanyu, o na mĩhianano ya Kaiwanu, ngai ya njata, nĩgũkuua mũgaakuua mĩhianano ĩyo mwĩthondekeire, rĩrĩa ngaamũtwara ithaamĩrioinĩ bũrũri ũrĩ na kũu mbere ya Damasiki. Ũguo nĩguo MWATHANI, ũria wĩtagwo ‘Ngai Mwene Hinya Wothe’ oiga.” Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Inyuĩ mũikaraga mwĩgangarĩĩte Zayuni, o inyuĩ mũiguaga mũiganĩire kũu Samaria, o inyuĩ andũ arĩa mũrĩ igweta thĩinĩ wa rũũrĩrĩ rũũrũ rũnene rwa Isiraeli, o inyuĩ andũ mookaga kũrĩ inyuĩ gũcaria ũteithio! Tathiĩi itũũra rĩa Karine mwĩyonere. Muoima kũu mũthiĩ Hamathu, itũũra rĩrĩa inene, mũcooke mũikũrũke itũũra rĩa Afilisiti rĩa Gathu. Atĩrĩĩrĩ, matũũra macio-rĩ, nĩ meega gũkĩra moothamaki maya ma Juda na Isiraeli? Ningĩ-rĩ, nĩ maariĩ gũkĩra mabũrũri maya maanyu? Mũtirĩ hingo mwĩciiragia atĩ mũthenya mũũru no ũmũkorerere. No rĩĩrĩ, maũndũ marĩa mwĩkaga nĩmagũtũma mũthenya ũcio ũkuhĩrĩrie. Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-i! Inyuĩ mũkomagĩra itanda cia mĩguongo, mũkarĩaga tũtũrũme tũrĩa tũnoru tuumĩĩte rũũruinĩ na tũteegwa tũrĩa tuororo twa gũtuĩrwo. Mwĩkenagia na gũtunga nyĩmbo na mũgeethondekera inanda cia kũina nacio, o ta ũrĩa Daudi eekaga. Mũnyuaga ndibei na mbakũri na mũkehakaga maraaci marĩa meega. No rĩĩrĩ, mũtimakagio nĩkwanangwo kwa nyũmba ya Josefu! Kwoguo nĩ inyuĩ mũgũkorwo mũrĩ a mbere gũthaamio; na thigũkũ na maruga maanyu nĩmegũkinya mũthia. Niĩ MWATHANI Ngai Mwene Hinya Wothe nĩndehĩta ngĩgwetaga rĩĩtwa rĩakwa niĩ mwene ndoiga atĩrĩ, “ Nĩkũnyira nyirĩĩte wĩtĩi wa andũ a Isiraeli, na ngathũũra nyũmba ciao iria ciirigĩirwo na thingo cia hinya. Nĩngũneana itũũra rĩao rĩrĩa inene o na indo iria ciothe irĩ kuo mookoinĩ ma thũ ciao.” Andũ ikũmi mangĩkorwo matigarĩĩte mũciĩ ũmwe, o nao no megũkua. Na rĩĩrĩ, mũndũ wa nyũmba yao ũrĩa ũngĩthika cĩimba icio, angĩũka gũciruta nyũmba oorie mũndũ ũrĩa ũtigarĩĩte ehithĩĩte kuo atĩrĩ, “Mũrĩ na mũndũ ũngĩ kũu?” Naake acookie atĩrĩ, “Gũtirĩ ũngĩ.” Arĩmwĩraga atĩrĩ, “Kira! Tũtikaagwete rĩĩtwa rĩa MWATHANI.” Tondũ-rĩ, MWATHANI nĩarutĩĩte watho atĩ nyũmba ĩrĩa nene ĩmomorwo ĩtigwo o ikĩngĩa, nayo ĩrĩa niini ĩmomorwo ĩtuĩke mũthegethege. Atĩrĩĩrĩ, mbarathi-rĩ, no ĩhanyũke mahiga igũrũ? Andũ-rĩ, no marĩme iria-inĩ na mũraaũ ũguucĩĩtio nĩ ndeegwa? No inyuĩ-rĩ, nĩmũtũmĩĩte waragania ũtuĩke ũrogi, naguo ũthingu ũtuĩke waganu! Inyuĩ mwĩrahaga mũkoiga atĩrĩ, “Githĩ tũtiĩnyiitĩire itũũra rĩa Lodebari? Githĩ tũtirĩ na hinya wa kũigana wa gũtaha itũũra rĩa Karinaimu?” No rĩĩrĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Inyuĩ andũ a Isiraeli, nĩngũtũma rũũrĩrĩ na nĩrũkwĩgwatĩra bũrũri wanyu. Naruo rũkũmũhatĩrĩria kuuma o Itoonyeroinĩ rĩa itũũra rĩa Hamathu mwena wa na rũgongo nginya karũũĩinĩ ka Araba na mwena wa na kĩanda.” Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI Ngai nĩanyonirie kĩoneki. Thĩinĩ wa kĩoneki kĩu ndoonire Ngai akĩũmba ngigĩ gĩtutu, o rĩĩrĩ nyeki ya mũthamaki yarĩĩkia gũtemwo na yambĩrĩria gũkũra rĩngĩ. Kĩonekiinĩ kĩu gĩakwa ngĩkĩona ngigĩ ikĩrĩa kĩndũ o gĩothe kĩruru kĩrĩa kĩarĩ bũrũriinĩ. Ndoona ũguo ngiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai, ohera andũ aaku! Mangĩkĩhonoka atĩa? Nĩ andũ aniini mũno na matirĩ na hinya o na haniini!” MWATHANI akĩĩricũkwo akiuga atĩrĩ, “Ũndũ ũcio wona ndũgwĩkĩka.” MWATHANI Ngai akĩnyonia kĩoneki kĩngĩ. Thĩinĩ wa kĩoneki kĩu nĩndoonire akĩĩhaarĩria kũherithia andũ na mwaki. Naguo mwaki ũgĩcina iria rĩrĩa iriku na ũkĩambĩrĩria gũcina thĩ. Ngĩũka o ngiuga atĩrĩ, “MWATHANI Ngai, kirĩrĩria andũ aaku! Mangĩkĩhota kũhonoka atĩa? Nĩ andũ aniini na matarĩ na hinya o na haniini!” MWATHANI agĩkĩĩricũkwo akiuga atĩrĩ, “O naguo ũndũ ũcio wona ndũgwĩkĩka.” Ningĩ MWATHANI akĩnyonia kĩoneki o kĩngĩ. Kĩonekiinĩ kĩu ndamuonire arũngiĩ rũthingoinĩ rwakithĩĩtio na kabirũ, naake anyiitĩĩte kabirũ na guoko gwake. Agĩcooka akĩnjũũria atĩrĩ, “Amosi, nĩ kĩĩ ũrona?” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Ndĩrona kabirũ.” Naake akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ndĩragatũmĩra nĩ geetha nyonanie atĩ andũ aakwa mahaana o ta rũthingo ruogomu na atĩ ndirĩ hingo ĩngĩ ngericũkwo njage kũmaherithia. Atĩrĩĩrĩ, kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru kũrĩa njiarwa cia Isaaka ithaathayagĩria nĩgũgũthario. Nakuo kũndũ kũrĩa gũtheru gwa Isiraeli gũtigwo kũrĩ maganjo. Ningĩ nĩngaaniina ũthamaki wa Jeroboamu na rũhiũ rwa njora.” Hĩndĩ ĩyo Amazia ũrĩa warĩ mũthĩnjĩri Ngai kũu Betheli agĩgĩtũmĩra Jeroboamu mũthamaki wa Isiraeli ribooti akĩmwĩra atĩrĩ, “Amosi-rĩ, nĩaracoocera ũhoro waku thĩinĩ wa andũ a Isiraeli, na mĩario yake nĩkũharagania bũrũri. Tondũ aroiga atĩrĩ, ‘Jeroboamu akooragĩrwo mbaarainĩ, nao andũ a Isiraeli nĩmagaatahwo marutwo bũrũriinĩ wao mathaamio.’ ” Amazia agĩcooka akĩĩra Amosi atĩrĩ, “Wee mũrathi ũyũ! Nĩũtororeetie! Cooka kwanyu Juda ũkarathĩre moohoro kuo! Reke o nao makũrĩhe nĩ ũndũ wa ũrathi ũcio. Ndũgũcooka kũrathĩra ũhoro rĩngĩ gũũkũ Betheli. Gũũkũ Betheli-rĩ nĩkuo mũthamaki ookaga gũthaathaĩria na nĩkuo Hekaarũ ĩrĩa nene.” Amosi agĩcookeria Amazia atĩrĩ, “Niĩ-rĩ, ndirathaga maũndũ atĩ nĩ geetha heeo mbia. Niĩ ndĩ mũndũ wa kũrĩithia na wa kũbaaragĩrĩra mĩkũyũ. No MWATHANI nĩandigithirie wĩra wa kũrĩithia, akĩnjatha njũke ndathĩre andũ aake a Isiraeli moohoro. Kwoguo rĩu tathikĩrĩria ũrĩa MWATHANI ekuuga: ‘Wee ũranjĩĩra atĩ ndigaacooke kũratha ũhoro mũũru na ndigaacooke kwaria ũũru igũrũ rĩa Isiraeli.’ No rĩĩrĩ, MWATHANI egũkwĩra atĩrĩ wee Amazia, ‘Mũtumia waku agũtuĩka mũmaraaya wa na kũu njĩrainĩ, nacio ciana ciaku ikooragĩrwo mbaarainĩ. Mũgũnda waku nĩũkaagayanio ũheeo andũ angĩ; wee ũgaakuĩra bũrũriinĩ mũgeni. Ningĩ gũtirĩ hingo andũ a Isiraeli matakaarutwo bũrũriinĩ wao na mathaamio.’ ” Ningĩ MWATHANI Ngai akĩnyonia kĩoneki o kĩngĩ. Thĩinĩ wa kĩoneki kĩu ngĩona gĩkabũ kĩiyũire matunda. MWATHANI akĩnjũũria atĩrĩ, “Amosi, nĩ kĩĩ ũrona?” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Ndĩrona gĩkabũ kĩa matunda ma ndomoko.” Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩngũtomithia andũ aakwa a Isiraeli. Na rĩu ndikwĩricũkwo atĩ nĩguo njage kũmaherithia. Mũthenya ũcio nyĩmbo iria ikainagwo Hekaarũinĩ igaatuĩka o macakaya. Ciimba nyingĩ igaakorwo ciaraganĩĩte kũndũ guothe. Igaateagwo gũkirĩĩtwo.” Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. Inyuĩ mũrangagĩrĩria athĩĩni, na mũkaananga arĩa matarĩ hinya bũrũriinĩ, iguai ũhoro ũyũ. Mwĩĩraga na ngoro atĩrĩ, “Mĩthenya ya thigũkũ ĩrĩthira rĩ, nĩ geetha tũkeendie irio ciitũ? Thabatũ ĩrĩthira-rĩ, nĩguo twambĩrĩrie gũthogorana, tũcooke tuongerere thogora wa indo, tũhũthĩre ithimi cia maheeni, na tũthũũkie maratiri nĩ geetha tũheenie agũri. Na twendie mathuuro ma ngano goro nĩ geetha tũgũre mũndũ ũrĩa mũkĩa, naake mũthĩĩni tũmũgũre na thogora wa nyamũga igĩrĩ.” Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI, o we Ngai wa Isiraeli, nĩehĩtĩĩte akoiga atĩrĩ, “Nĩ ma ndikaariganĩrwo nĩ ciĩko ciao njũru o na rĩ. Nĩ ũndũ ũcio thĩ nĩgaathingitha na andũ oothe arĩa matũũraga kuo manyiitwo nĩ ihooru. Bũrũri wothe nĩũkainainio na ũkahaana o ta rũũĩ rwa Misiri rwa Nailo rũkĩiyũra na rũkĩhũa. Mũthenya nĩũrooka na nĩndĩtũma riũa rĩthũe mũthenya barigici na bũrũri ũgĩe nduma kũrĩ o mũthenya. Nĩ niĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe ndoiga ũguo. Mĩthenya yanyu ya thigũkũ ngũmĩgarũrania ĩtuĩke mĩthenya ya macakaya. Nyĩmbo cianyu cia gĩkeno ndĩitue cia kĩeha. Nĩngaatũma mwenjwo mĩtwe yanyu kĩrĩĩa na mwĩhumbe nguo cia makũnia njohero cianyu. Inyuĩ na inyuĩ mũtuĩke ta aciari maracakaĩra mwana wao wa mũũmwe. Mũthenya ũcio ũgaakorwo ũrĩ mũrũrũ o nginya mũthia waguo.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Mahinda nĩmarooka na nĩngaatũma ng'aragu bũrũriinĩ, no ti ng'aragu ya irio kana ya nyoota wa maaĩ. Ĩgaakorwo ĩrĩ ya kũhũũtĩra na kũnyootera ũhoro wa MWATHANI. Hĩndĩ ĩyo andũ magaacangacanga moimĩĩte iria rĩa Cumbĩ o nginya iria rĩa Mediteraneani, o na ningĩ macooke moime mwena wa na rũgongo mathiĩ mwena wa irathĩro makĩenda kũigua ũhoro wa MWATHANI, no matikaũigua. Mũthenya ũcio-rĩ, aanake arĩa marĩ hinya na airĩĩtu arĩa nyoko nĩmakaaringĩka nĩkũnyoota. Ningĩ-rĩ, andũ arĩa mehĩtaga na mĩhianano ya Samaria makiugaga, ‘Ndehĩta na ngai ya Dani’ kana ‘Ndehĩta na ngai ya Beerisheba,’ makaagũa na matigookĩra rĩngĩ. ” Ningĩ nĩndoonire Mwathani arũngiĩ hakuhĩ na kĩgongoona, naake akiuga atĩrĩ, “Ringa ciongo cia itugĩ cia Hekaarũ na hinya ũinainie Hekaarũ yothe na ũreke ĩmomooke ĩgũĩre andũ arĩa marĩ kuo. Arĩa megũtigara-rĩ, ngaamaniinĩra mbaarainĩ na gũtirĩ mũndũ ũgeethara kana ahonoke. O na mangĩkeyenjera thĩ makinye bũrũri wa arĩa akuũ, guoko gwakwa gũkaamaruta o kuo. Ningĩ o na mangĩgaathiĩ mahaice na kũu igũrũ rĩa matu, ngaamaharũrũkia ndĩmarute kuo. Ningĩ mangĩkeehitha kĩrĩma gĩa Karimeli igũrũ, ngaamacaria nginya ndĩmarute kuo. Mangĩkeehitha na kũu rungu rwa iria atĩ nĩ geetha ndikamoone ngaatũma ndamaathia ĩmarũmĩre o kũu iriainĩ. Mangĩgaatahwo nĩ thũ mathiio nao, nĩngaathana mooragwo. Ndĩmaracũũrĩirie maitho ndĩmathĩĩnie no ti ndĩmateithie.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ahuutagia thĩ, nayo ĩkainaina; andũ arĩa marĩ kuo makanyiitwo nĩ kĩeha; thĩ yothe nayo ĩkaiyũra na ĩkahũa o ta rũũĩ rwa Nailo Ũrĩa wakaga mũciĩ kũu matuinĩ ageekĩra mũtambũrũko wa matu igũrũ rĩa thĩ, ageeta maaĩ ma iria rĩrĩa inene akamoiria gũũkũ thĩ, ũcio-rĩ rĩĩtwa rĩake nĩ MWATHANI! Inyuĩ andũ a Isiraeli, MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Githĩ andũ a Ethiopia matitariĩ o ta inyuĩ mbere yakwa? Githĩ to niĩ ndarutire Afilisiti bũrũri wa Kirete? Na githĩ to niĩ ndarutire andũ a Siria bũrũri wa Kiri, o ta ũrĩa ndamũrutire bũrũri wa Misiri? Niĩ MWATHANI Ngai, nĩndoreetie maitho maakwa igũrũ rĩa ũthamaki ũyũ mũremi wa Isiraeli, na nĩngũũharagania ũthenge gũũkũ thĩ. No rĩĩrĩ, ndikũniina mbeũ yothe ya Jakubu. Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. “Nĩngũruta watho na thũngũthie rũũrĩrĩ ruothe rwa Isiraeli, o ta ũrĩa mũndũ athũngũthagia ngano gĩcungiinĩ, gũtirĩ thanda o na ĩmwe ĩkũgũa thĩ. No rĩĩrĩ, andũ arĩa meehagia thĩinĩ wa Isiraeli, o acio meciiragia atĩ ũgwati ndũngĩmakuhĩhĩria o na kana ũmakorerere, oothe makooragĩrwo mbaarainĩ.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya nĩũrooka na nĩngaahanda rĩngĩ ũthamaki wa Daudi ũrĩa ũhaana ta nyũmba ĩharaganĩĩte. Nĩngaathondeka thingo ciaguo rĩngĩ na ndĩũrũũgamie. Ngaawaka ũhaane o ta ũrĩa watariĩ tene. Nĩ ũndũ ũcio, andũ a Isiraeli nĩmakeegwatĩra bũrũri ũrĩa ũtigarĩĩte wa Edomu o na mabũrũri moothe marĩa maarĩ maakwa.” Ũguo nĩguo MWATHANI oiga na nĩ we ũgaatũma maũndũ macio meekĩke. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mahinda nĩmarooka ngano ĩkũrage na ihenya gũkĩra ũrĩa ĩngĩgetheka, thabibũ ĩkũrage na ihenya gũkĩra ũrĩa ndibei ĩngĩhihĩka, irĩma ciuragie ndibei ĩrĩ mũrĩo, nayo ndibei ĩyo ĩthererage tũrĩmainĩ. Nĩngaacookia andũ aakwa bũrũriinĩ wao, nao maake rĩngĩ matũũra maao marĩa maarĩ maganjo matũũrage kuo. Makaahandaga mĩthabibũ na manyuage ndibei ya yo, makaahandaga mĩgũnda yao na marĩage kĩrĩa makũrĩĩtie. Ningĩ nĩngaahanda andũ aakwa bũrũriinĩ ũrĩa ndamaheire na matikaarindũrwo kuo rĩngĩ.” Nĩ niĩ MWATHANI Ngai wanyu ndoiga ũguo. Ũyũ nĩ ũrathi wa Obadia. Ũrathi ũyũ nĩ maũndũ marĩa MWATHANI Ngai oigire maakoniĩ rũũrĩrĩ rwa Edomu. Nĩtũiguĩte ndũmĩrĩri kuuma kũrĩ MWATHANI, mũtũmwo nĩatũmĩĩtwo kũrĩ ndũũrĩrĩ akoige atĩrĩ: “Ũkĩraai! Nĩtũthiĩ tũkarũe na Edomu!” MWATHANI ekwĩra Edomu atĩrĩ, “Nĩngũkwagithia hinya; andũ oothe nĩmegũkũnyarara. Mwĩtĩĩo wa ngoro yaku nĩũkũheeneetie. Itũũra rĩaku nĩ kũndũ kũgitĩirwo na mahiga; mũciĩ waku nĩ irĩma igũrũ. Wĩĩraga atĩrĩ, ‘Nũũ ũngĩkĩĩnguucũrũria kuuma gũũkũ anjikie thĩ?’ O na angĩkorwo ũgwaka mũciĩ waku kũndũ igũrũ ta kũrĩa rwĩgĩ rwakaga, wonekage ta ũikaraga gatagatĩinĩ ka njata, ngũkũguucũrũria ngũikie thĩ. “Rĩrĩa aici mooka ũtukũ-rĩ, makuuaga o kĩrĩa makoragwo mabatarĩĩtio nĩkĩo; o na agethi a thabibũ matigethaga thabibũ ciothe, nĩmatigagia imwe. No wee thũ ciaku nĩikũniinĩĩte biũ. Njiarwa cia Esau, mĩthiithũ yanyu nĩmĩiye. Andũ oothe arĩa mũranyiitanĩire nao nĩmamũheeneetie; nĩmamũingatĩĩte kuuma bũrũri wanyu; acio mũraarĩ na thaayũ nao nĩmamũhooteete; araata acio aanyu mũrehokeete nĩmaamũigĩire mũtego; maroiga atĩrĩ, ‘Ĩ ũũgĩ ũrĩa wothe maarĩ naguo ũkĩrĩ kũ?’ “Mũthenya ũrĩa ngaaherithia Edomu, nĩngaaniina andũ aao arĩa oogĩ, o na niine ũũgĩ wao. Njamba cia ita cia itũũra rĩa Temani nĩikaagegeara; mũũthigari o wothe njamba ya ita wĩ Edomu nĩakooragwo. “Mũgũtũũra mũconorithagio na mwanangagwo nginya tene, tondũ nĩmũiyĩte na mũkooraga andũ arĩa mũrĩ a ithe ũmwe nao, na nĩ o njiarwa cia Jakubu. Mũthenya ũrĩa thũ ciatuire ihingo ciao, inyuĩ mwarũũgamĩĩte o haraaya. Mwarĩ ooru o ta andũ acio ageni maiyire indo cia itũũra rĩa Jerusalemu magĩthiĩ gũcigayana. Mũtiagĩrĩirwo nĩgũkenerera mathĩĩna ma andũ arĩa mũrĩ a ithe ũmwe nao; mũtiagĩrĩirwo nĩgũthekerera andũ a Juda hĩndĩ ĩrĩa maanangagwo. Mũtiagĩrĩirwo nĩgwĩthũnũra hĩndĩ ĩyo maarĩ na kĩeha. Mũtiagĩrĩirwo nĩgũtoonya kwa andũ aakwa, mũkamathekerere na mũkaiye indo ciao hĩndĩ ĩyo maathĩĩnĩkaga. Mũtiagĩrĩirwo nĩkũrũũgama macemanĩrioinĩ ma njĩra mũnyiite andũ arĩa mooraga; mũtiagĩrĩirwo nĩkũmaneana kũrĩ thũ ciao hĩndĩ ĩyo ya kĩeha. “Mũthenya ũrĩa ngaatuĩra ndũũrĩrĩ ciothe wĩ hakuhĩ. Andũ a Edomu, ũrĩa mwĩkĩĩte o na inyuĩ noguo mũgwĩkwo; ciĩko cianyu nĩikũmũcookerera. Amu o ta ũrĩa andũ aakwa mananyua gĩkombe kĩa ihera marĩ kĩrĩmainĩ gĩakwa gĩtheru, o nao andũ a ndũũrĩrĩ ciothe iria ithiũrũkĩirie nĩmarĩnyua gĩkombe kĩrũrũ makĩria kĩa ihera. Marĩkĩnyua makĩniine mathire biũ. “No rĩĩrĩ, andũ amwe nĩmageetharĩra kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni, na ho handũ hau hagaakorwo harĩ hatheru. Andũ a nyũmba ya Jakubu nĩmakeenyiitĩra bũrũri ũrĩa ũrĩ wao kĩũmbe. Andũ a nyũmba ya Jakubu magaatuĩka ta mwaki, nao a nyũmba ya Josefu matuĩke ta rũrĩrĩmbĩ; makaananga andũ a nyũmba ya Esau o ta ũrĩa mwaki ũcinaga magira; nyũmba ya Esau ndĩrĩ mũndũ ũgaatigara. Niĩ MWATHANI, nĩ niĩ ndoiga ũguo. “Andũ a kuuma werũinĩ ũrĩa wĩ mwena wa na kĩanda nĩ o magaatũũra Edomu, nao andũ a kuuma magũrũinĩ ma irĩma cia Juda mwena wa na ithũĩro matuũre Filisitia. Mabũrũri ma Efiraimu na Samaria magaatuĩka ma Aisiraeli, naguo bũrũri wa Gileadi ũtuĩke wa njiarwa cia Benjamini. Andũ arĩa maatahirwo kuuma mwena wa na rũgongo wa Isiraeli, magooka meenyiitĩre bũrũri wa Foenicia o nginya Zarefathu mwena wa na rũgongo, nao andũ arĩa maatahirwo kuuma Jerusalemu arĩa me Saradisi, meenyiitĩre matũũra marĩa me mwena wa na kĩanda wa Juda. Andũ arĩa makaahootana a Jerusalemu magaatharĩkĩra na maathage Edomu. MWATHANI we mwene nĩ we ũgaathamakaga.” Hĩndĩ ĩmwe mũndũ wetagwo Jona, mũrũ wa Amitai, nĩarĩirio nĩ MWATHANI akĩĩrwo atĩrĩ, “Ũkĩra ũthiĩ Nineve, itũũra rĩrĩa inene, wanĩrĩre ũkĩrĩkaanagia, tondũ maũũru ma andũ aarĩo nĩmanginyĩire.” No rĩĩrĩ, Jona akĩnyiita njĩra ĩngĩ nĩguo oorĩre MWATHANI. Agĩikũrũka Jopa, agĩkora meeri yathiaga Sipania. Akĩgata tigiti, akĩhaica meeriinĩ ĩyo hamwe na andũ arĩa angĩ nĩguo oorĩre MWATHANI. No marĩ iriainĩ MWATHANI akĩmatũmĩra rũhuuho rũnene mũno. Gũgĩkĩgĩa kĩhuuhũkanio kĩnene iriainĩ o nginya meeri ĩkĩenda kũrikĩra. Atwarithia a meeri makĩmaka, o mũndũ o mũndũ agĩkaĩra ngai yake. Magĩcooka magĩikia mĩrigo ĩrĩa yarĩ meeriinĩ iriainĩ nĩguo ĩhũthahũthĩrwo. Hĩndĩ ĩyo gwekĩkaga ũguo wothe, Jona nĩaikũrũkĩĩte agatoonya kũu meeriinĩ o thĩinĩ agakoma toro mũritũ. Mũnene wa meeri agĩkĩmũkorerera akomeete akĩmũũria atĩrĩ, “Ũreeka atĩa tondũ ũrĩ toro? Ũkĩra, ũkaĩre ngai yaku no gũkorwo nĩgũtũiguĩra tha ĩtũhonokie.” Atwarithia a meeri magĩkĩĩrana atĩrĩ, “Ũkĩraai tũikie kuura tũmenye nũũ ũtũmĩĩte ũgwati ũyũ ũtũkorerere.” Magĩgĩĩka o ũguo, nayo kura ĩkĩgwĩra Jona. Magĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Tatwĩre, ũtũreehithĩirie mũtino ũyũ nĩkĩ? Wĩra waku nĩ ũrĩkũ? Uumĩĩte kũ? Bũrũri waku nĩ ũrĩkũ? Na rũũrĩrĩ rwaku nĩ rũrĩkũ?” Naake akĩmeera atĩrĩ, “Niĩ ndĩ Mũhibirania na ngoocaga MWATHANI Ngai wa igũrũ ũrĩa wombire thĩ na iria.” Agĩcooka akĩmeera nĩkũũra ooragĩra MWATHANI. Maigua ũguo makĩmaka mũno makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmĩĩte ũũre?” Na rĩĩrĩ, kĩhuuhũkanio no kuongerereka kĩongererekaga, kwoguo makĩmũũria atĩrĩ, “Tũngĩgwĩka atĩa nĩguo kĩhuuhũkanio gĩĩkĩ kĩhoorere?” Jona agĩcookia atĩrĩ, “Njikiai iriainĩ na nĩgĩkũhoorera; amu nĩnjũũĩ nĩ ihĩtia rĩakwa rĩtũmĩĩte kĩhuuhũkanio gĩĩkĩ kĩnene ũũ kĩmũkorerere.” O na aameera ũguo makĩgeria na hinya wao wothe kuumĩria meeri rũteereinĩ, no makĩremwo tondũ kĩhuuhũkanio no gũkĩrĩrĩria gĩakĩragĩrĩria. Nĩ ũndũ ũcio magĩkaĩra MWATHANI makiuga atĩrĩ, “MWATHANI twagũthaitha ndũgaatũniine nĩ ũndũ wa gĩkuũ kĩa mũndũ ũyũ; nĩ gũkorwo wee MWATHANI nĩ we ũtũmĩĩte ũndũ ũyũ wĩkĩke.” Magĩkĩnyiita Jona makĩmũikia iriainĩ. Na ihinda o rĩu kĩhuuhũkanio gĩkĩhoorera. Ũndũ ũcio ũgĩtũma andũ acio metigĩre MWATHANI mũno. Magĩcooka makĩmũrutĩra igongoona na makĩĩhĩta kũmũtungatĩra. MWATHANI agĩtũma thamaki nene mũno ĩmerie Jona; agĩikara thĩinĩ wa thamaki ĩyo mĩthenya ĩtatũ na mootukũ matatũ. Na rĩĩrĩ, Jona arĩ o thĩinĩ wa thamaki ĩyo akĩhooya MWATHANI Ngai wake akiuga atĩrĩ, “MWATHANI, ndĩ thĩĩnainĩ wakwa-rĩ, nĩndĩragũkaĩire, nawe ũranjĩtĩka. Ndĩrakũhooya ũteithio ndĩ kũrĩa kwa arĩa akuũ, nawe ũranjigua. Ũranjikirie ũrandikĩria kũrĩa kũriku, o gĩtinainĩ kĩa iria rĩrĩa inene, kũrĩa maaĩ marandigicĩirie mĩena yothe, na ndiihũ ciamo irangunĩkanĩria. Ndĩreciiria ndĩmũingate ngeeherio maithoinĩ maaku na gũtirĩ hingo ngeerorera rĩngĩ Hekaarũ yaku theru. Maaĩ marahumbanĩria o nginya maranjita; iria rĩu rĩriku rĩrangunĩkĩria o biũ, narĩo ria rĩa iriainĩ rĩreĩthiorereria mũtwe. Ndĩrarikĩra o nginya itinainĩ cia irĩma, o nginya kũu thĩ ĩrĩa ihingo ciayo ihingĩĩtwo nginya tene. No wee MWATHANI Ngai wakwa, ũranduta kuuma kũu kũriku ndĩ o muoyo. Rĩrĩa ngoro yakwa ĩragĩĩte hinya-rĩ, nĩguo MWATHANI ndĩrakũhoire nawe ũranjigua ũrĩ Hekaarũinĩ yaku theru. Arĩa mathaathayagia mĩhianano nĩmagũtiganĩirie makaaga gũgũtĩĩa. No niĩ-rĩ, nĩndĩrĩkũgoocaga; nĩndĩkũrutagĩra magongoona, na hingagie mĩĩhĩtwa ĩrĩa ngwĩrĩire. Tondũ wee MWATHANI, nĩ we ũhonokanagia.” Thuutha ũcio MWATHANI akĩarĩria thamaki ĩyo, nayo ĩgĩthiĩ ĩgĩtahĩka Jona rũteereinĩ rwa iria. Na rĩĩrĩ, MWATHANI nĩarĩirie Jona hingo ya keerĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra ũthiĩ Nineve, itũũra rĩrĩa inene, ũkarĩkinyĩrie ũhoro ũrĩa ngũkwĩra.” Jona agĩgĩathĩkĩra MWATHANI agĩthiĩ Nineve; itũũra rĩu rĩarĩ inene ũguo atĩ mũndũ angĩarĩtuĩkanirie na thikũ ithatũ. Thuutha wa rũgendo rwa mũthenya mũgima atuĩkanĩirie itũũrainĩ rĩu, Jona akĩambĩrĩria kwanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “No mĩthenya mĩrongo ĩna ĩtigaire Nineve ĩharaganio!” Andũ a Nineve nĩmeetĩkirie ndũmĩrĩri ya Ngai. Magĩcooka makĩanĩrĩra atĩ kũgĩe na ihinda rĩa kwĩima irio. Magĩĩkĩra nguo cia makũnia, mũniini na mũnene, nĩguo moonie Ngai ũrĩa maahereete meehia maao. Rĩrĩa mũthamaki wa Nineve aiguire ũhoro ũcio, no gũũkĩrĩria ookĩrĩirie gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki, akĩaũra nguo ciake cia ũthamaki, agĩĩkĩra nguo ya ikũnia agĩikara thĩ mũhuinĩ. Agĩcooka akĩruta watho kũrĩ andũ oothe a Nineve ta ũũ: “Rĩĩrĩ nĩrĩo itua rĩa mũthamaki na njaama ciake: Mũndũ o wothe ndakaarĩe kana anyue. Mahiũ o namo matikaaheeo kĩndũ gĩa kũrĩa kana gĩa kũnyua. Andũ na mahiũ nĩmehumbe nguo cia makũnia. O mũndũ nĩahooe Ngai na kĩyo na atige mĩtugo ya waganu na ciĩko ciake iria njũru. Hiihi Ngai ahota kwĩricũkwo atige kũraakara na aage gũtũniina.” Ngai agĩkĩona atĩ nĩmeerirĩĩte na makarũnga mĩtugo yao mĩũru. Nĩ ũndũ ũcio akĩĩricũkwo na akĩaga kũmaherithia ta ũrĩa oigĩĩte nĩekũmeeka. No rĩĩrĩ, Jona ndaigana gũkenio nĩ ũhoro ũcio, no kũraakara araakarire. Kwoguo akĩhooya MWATHANI akiuga atĩrĩ, “MWATHANI, githĩ ũhoro ũyũ to ũrĩa ndoigire o rĩrĩa ndaarĩ bũrũri witũ atĩ nĩũgeeka? Na nĩkĩo ndageririe kũũrĩra Sipania! Nĩndooĩ atĩ wĩ Ngai ũiyũrĩĩtwo nĩ wendani, tha, ũrĩ mũkirĩrĩria, mũtugi, na nĩwĩricũkagwo ũgatiga kũherithania. Rĩu MWATHANI ndagũthaitha ũreke ngue, nĩ kaba gũkua gũkĩra gũtũũra muoyo.” Naake MWATHANI akĩmũcookeria atĩrĩ, “He bata ũrĩkũ ũraakare?” Jona akiuma nja ya itũũra rĩa Nineve agĩthiĩ agĩikara thĩ mwena wa irathĩro wa itũũra rĩu. Agĩgĩĩthondekera gathũnũ ga kwĩgitia riũa, agĩikara ho, eetereire oone ũrĩa itũũra rĩu rĩgwĩkwo. Naake MWATHANI Ngai agĩtũma rũngũ rũmere na rũtambĩrĩre gathũnũ kau nĩguo Jona egitie riũa ho, na aigue aiganĩire. Jona agĩgĩkenio mũno nĩ rũngũ rũu. No rĩĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ tene, Ngai agĩtũma kĩgunyũ kĩrĩe rũngũ rũu, naruo rũkĩũma. Rĩrĩa riũa rĩahiũhire, Ngai agĩtũma rũhuuho rũhiũ ruumĩĩte na irathĩro, naguo ũrugarĩ wa riũa ũgĩcina Jona mũtwe o nginya akĩigua ta angĩringĩka. Kwoguo akĩĩrirĩria gũkua, akiuga atĩrĩ, “Nĩ kaba ngue gũkĩra ndũũre muoyo.” No MWATHANI akĩmwĩra atĩrĩ, “He bata ũrĩkũ ũraakare tondũ wa rũngũ rũu?” Jona agĩcookia atĩrĩ, “Ndĩ na kĩhooto gĩa kũraakara; ndaakare nginya ngue!” MWATHANI agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Rũngũ rũu rũramerire na rũrakũra na ũtukũ ũmwe, na ũtukũ ũyũ ũngĩ rũrooma. Ndũnarũrutĩra wĩra kana ũrarũkũria, na no ũrarũcaaĩra! Githĩ na niĩ ndikĩagĩrĩirwo nĩkũiguĩra itũũra rĩu inene rĩa Nineve tha, rĩrĩa rĩrĩ na makĩria ma andũ ngiri igana na mĩrongo ĩĩrĩ (120,000) arĩa mataahĩtĩirie, o na ningĩ rĩĩrĩ na mahiũ maingĩ!” Matukũinĩ marĩa Jothamu, Ahazu, na Hezekia maarĩ athamaki a Juda, MWATHANI nĩaheire Mika ndũmĩrĩri. Aamũguũrĩirie maũndũ maya moothe maakoniĩ Samaria na Jerusalemu. Mika oimĩĩte itũũra rĩa Moreshethu. Inyuothe andũ a ndũũrĩrĩ, taiguai! Inyuothe mũtũũraga thĩ, thikĩrĩriai! Rekeei MWATHANI Ngai amũthitange. Mũthikĩrĩriei arĩ Hekaarũinĩ yake theru. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩarooka kuuma handũ haake harĩa hatheru; nĩegũikũrũka agerere tũcũmbĩrĩ twa irĩma. Nacio irĩma irĩ rungu rwake nĩigaatweka o ta mũhũra ũrĩ mwakiinĩ; igaikũrũka ciĩitĩrĩre mĩkuru ta maaĩ magĩikũrũka handũ he na mũharũrũko. Maũndũ maya moothe megwĩkĩka tondũ Aisiraeli nĩmeehĩĩtie na magookĩrĩra Ngai. Nũũ wĩ na mahĩtia tondũ wa Aisiraeli gũũkĩrĩra Ngai? Nĩ Samaria itũũra rĩrĩa rĩnene! Nũũ wĩ na mahĩtia tondũ wa ũhooi mĩhianano ũrĩa wĩ Juda? Nĩ Jerusalemu! Kwa ũguo nĩngũtua Samaria kĩrũndo kĩa mahiga bũrũriinĩ, ngũgũtua kũndũ gwakũhandwo mĩthabibũ. Nĩngũita mahiga ma itũũra rĩu mũkuruinĩ na humbũrie mĩthingi yarĩo. Ngai cia mĩhianano ciarĩo nĩigũthuthangwo, indo ciothe iria aka a maraaya a hekaarũ maheagwo icinwo na mwaki, na mĩhianano yarĩo yothe ĩtuuo ya tũhũ. Samaria yagĩire na indo icio na njĩra ya kũhũũra ũmaraaya, no rĩu thũ igaakuua indo icio icicookerie aka a maraaya a kũndũ kũngĩ. Mika agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩ ũndũ wa ũguo nĩngũcakaya na ndĩre. Nguonania kĩeha gĩakwa na ũndũ wa gũthiĩ njaga, na itarĩ iraatũ. Ngũgirĩka ta mbwe na ngae ta nyaga. Amu ironda cia Samaria itingĩhoneka, na Juda o nayo ĩrĩ hakuhĩ gũthĩĩnĩka o ro ũguo; kwanangwo nĩgũkinyĩĩte kĩhingoinĩ kĩa Jerusalemu kũrĩa andũ aakwa matũũraga.” Mũtikaae kũhe andũ a Gathu ũhoro ũcio; mũtikaae kũreka moone mũkĩrĩra. Inyuĩ andũ a Bethi Leafara-rĩ, mwĩgaragariei rũkũngũinĩ. Inyuĩ andũ a Shafiri-rĩ, thiĩi ithaamĩrio mwĩ njaga na mũconokeete, na inyuĩ andũ a Zaanani mũtikaae kuuma itũũrainĩ rĩanyu. Mwaigua andũ a Bethezeli magĩcakaya mũkaamenya atĩ kũu gũtirĩ handũ hangĩũrĩrwo. Andũ a Marothu maikarĩĩte mathethũkĩire maũndũ meega, amu MWATHANI nĩaikũrũkĩĩtie ũũru nginya kĩhingoinĩ kĩa Jerusalemu. Inyuĩ atũũri a Lakishi, ohereraai ngaari cianyu mbarathi. Inyuĩ nĩmwegerekanirie na andũ a Isiraeli mũgĩĩka meehia ta maao, na kwoguo mũgĩgĩtũma andũ a Jerusalemu meehie. Rĩu inyuĩ andũ a Juda ugĩraai itũũra rĩa Moreshethu Gathu ũhoro. Athamaki a Isiraeli matigaateithĩrĩrio nĩ andũ a itũũra rĩa Akizibu. Inyuĩ andũ a Maresha, MWATHANI nĩekũmũnengerana kũrĩ thũ, nayo ĩĩnyiitĩre itũũra rĩanyu. Anene a Isiraeli nĩmegũthiĩ kwĩhitha ngurungainĩ ya Adulamu. Inyuĩ andũ a Juda enjaai njuĩrĩ mũcakaĩre ciana cianyu iria mwendeete, mwĩĩkĩreei ihara ta rwĩgĩ amu ciana cianyu ikũrutwo kũrĩ inyuĩ itwarwo ithaamĩrio. Kaĩ andũ arĩa maikaraga ũrĩrĩ matarĩ toro, magĩthugunda meciiria mooru marĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Gwakĩa o ro ũguo, mangĩona mweke, meekaga ũũru ũrĩa maraire magĩthugunda. Mangĩrirĩria mĩgũnda nĩmamĩtuunyanaga; na mangĩrirĩria nyũmba nĩmacituunyanaga. Mũndũ, andũ a mũciĩ wake, na indo ciake nĩmahinyĩrĩirio. Kwoguo MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩngũmũreehithĩria mũthiro, na mũtihota kũũrĩra. Nĩgũkũgĩa na ihinda rĩa thĩĩna na mũtigũcooka gũkinyũkia na mwĩtĩĩo hĩndĩ ĩngĩ. Mũthenya ũcio wakinya-rĩ, andũ nĩmarĩheana rũgano rwanyu ta ngerekano ya mũthiro, na maine rwĩmbo rwa kĩeha rũmũkoniĩ moige atĩrĩ, ‘Nĩtwanangĩĩtwo biũ! MWATHANI nĩatũtuunyĩĩte mĩgũnda iitũ akamĩnengera andũ arĩa maatũnyiitire mĩgwate.’ ” Kwoguo, ihinda rĩakinya rĩa andũ a MWATHANI gũcookerio mĩgũnda, gũtirĩ o na ũmwe wanyu ũkaagaĩrwo. Andũ manjĩĩraga atĩrĩ, “Tiga gũtũhunjĩria. Tiga kũhunjia ũhoro wa maũndũ macio moothe, amu Ngai ndangĩtũconorithia. Ũgwĩciiria andũ a Isiraeli me na kĩrumi? Kaĩ MWATHANI aremeetwo nĩgweterera? MWATHANI nĩ ma no eeke maũndũ ta macio? Githĩ andũ arĩa meekaga ũrĩa kwagĩrĩire ndamaaragĩria wega?” MWATHANI aramũcookeria atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũũkagĩrĩra andũ aakwa ta marĩ thũ. Andũ macookaga kuuma mbaarainĩ magĩciiragia atĩ mũciĩ marĩ na thaayũ, no inyuĩ mũkamatuunya magooti maao. Mũingataga atumia a andũ aakwa kuuma mĩciĩ ĩrĩa meendeete, mũgagĩtuunya ciana ciao kĩraathimo gĩakwa nginya tene na tene. Ũkĩraai mũthiĩ, amu gũũkũ gũtirĩ ũhuurũko. Meehia maanyu nĩmatũmĩĩte kũndũ gũũkũ gũtuĩke gwa kũniinwo. “Mũndũ angĩthiĩ akĩaragia maheeni akoiga atĩrĩ, ‘Ndaratha atĩ ndibei na njoohi nĩigũkorwo irĩ nyingĩ gũũkũ, ũcio nĩ we mũhunjia ũrĩa andũ aya mangĩenda.’ “No inyuĩ, andũ oothe a Isiraeli arĩa mũtigarĩĩte, nĩngaamũcookanĩrĩria hamwe. Ngaamũcookanĩrĩria ta ng'ondu igĩcooka kiũgũ. Bũrũri wanyu ũkaiyũra andũ rĩngĩ o ta rũũru rũrĩ ũrĩithioinĩ waruo.” Ngai nĩakaamahingũrĩra njĩra na amatongorie moime ithaamĩrio. Magaatua ihingo cia itũũra methare matongoreetio nĩ mũthamaki wao, naake MWATHANI arĩ mbere yao. Tathikĩrĩriai inyuĩ atongoria a andũ a Isiraeli! Mwagĩrĩirwo nĩ gũkorwo mũkĩrũmĩrĩra kĩhooto, no inyuĩ mũthũire maũndũ marĩa meega, mũkeenda marĩa mooru. Mũthĩnjaga andũ aakwa marĩ muoyo mũkamaruta rũũa, na mũgathoora nyama ciao kuuma mahĩndĩinĩ. Mũrĩaga nyama cia mĩĩrĩ ya andũ aakwa, mũmathĩnjaga mũkamaruta rũũa, mũgacooka mũkamoinanga mahĩndĩ, na mũkamatinangia ta nyama cia kũrugwo na thaburia. Ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa mũrĩkaĩra MWATHANI, no ndarĩmũcookeria; ndarĩthikĩrĩria mahooya maanyu tondũ nĩmwĩkĩĩte ũũru. Ha ũhoro wa anabii arĩa maheeo irio, maheenagia andũ aakwa makameerĩra thaayũ; no maimwo irio makamarathĩra mbaara, MWATHANI ekũmeera atĩrĩ, “Inyuĩ anabii, mũthenya wanyu wĩ hakuhĩ gũthira, nĩmũrĩthũĩrwo nĩ riũa. Na tondũ nĩmwahĩtithirie andũ aakwa, mũtigũcooka kuona cioneki, kana kũratha ũndũ o na ũmwe.” Arĩa marathaga nĩmarĩconorithagio tondũ wa kũremwo nĩkũratha. Oothe marĩkoragwo maconokeete tondũ Ngai ndarĩmacookagĩria. No niĩ-rĩ, nĩnjiũrĩĩtwo nĩ hinya; MWATHANI nĩanjiũrĩĩtie Roho na hinya wake; nĩaheete kĩhooto na ũcamba wa kwĩra andũ a Isiraeli meehia maao. Tathikĩrĩriai inyuĩ atongoria a Aisiraeli, inyuĩ mũteendeete kĩhooto, o inyuĩ mũgarũraga ũũma mũkaũtua maheeni. Inyuĩ mũraaka Jerusalemu, itũũra rĩa Ngai, na ũũragani na wagi wa kĩhooto. Atongoria a itũũra rĩu matuaga ciira nĩguo mahakwo, athĩnjĩri Ngai marutanaga nĩguo marĩhwo, nao anabii marathaga nĩguo maheeo mbeeca. Oothe megiritanagia na MWATHANI makoiga atĩrĩ, “MWATHANI arĩ hamwe na ithuĩ, na gũtirĩ ũũru ũgũtũkora.” Kwoguo, nĩ ũndũ wanyu, Zayuni gũkaarĩmwo ta mũgũnda, Jerusalemu gũgaatuĩka hĩba ya mahiga, nakĩo kĩrĩma kĩrĩa Hekaarũ yakĩĩtwo gĩtuĩke mũtitũ. Atĩrĩĩrĩ, matukũ marĩa magooka, kĩrĩma kĩrĩa Hekaarũ yakĩĩtwo gĩgaakorwo kĩrĩ kĩraihu gũkĩra irĩma ciothe, gĩgaakorwo gĩtũũgĩrĩĩte igũrũ wa ithũngũri ciothe. Ndũũrĩrĩ nyingĩ nĩikoomokagĩra kĩrĩmainĩ kĩu. Andũ aingĩ magooka moige atĩrĩ, “Ũkaai twambate kĩrĩmainĩ kĩa MWATHANI, ũkaai twambate Hekaarũinĩ ya Ngai wa Isiraeli, nĩguo agatũrute ũrĩa ekwenda twĩkage, nĩ geetha tũthiage na njĩra ciake. Nĩ gũkorwo ũrutani wa MWATHANI uumaga Zayuni, na MWATHANI aaragĩria andũ ũhoro wake arĩ Jerusalemu!” Nĩagaatuithania andũ aingĩ, na nĩakaiguithania ndũũrĩrĩ irĩ hinya cia kũraaya. Nacio iture hiũ ciacio cia njora ituĩke mĩraaũ, na iture matimũ maacio matuĩke tũhiũ twa gũceeha. Gũtirĩ rũũrĩrĩ rũgaacooka kũrũa na rũrĩa rũngĩ, na itigaacooka kũhaarĩria mbaara. O mũndũ agaatũũraga na thaayũ mĩgũndainĩ yake ya mĩthabibũ na ya mĩkũyũ, na gũtirĩ mũndũ ũgaatũma etigĩre. MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ we wĩranĩire maũndũ macio. O rũũrĩrĩ rũthaathayagia na rũgaathĩkĩra ngai yaruo, no ithuĩ tũrĩthaathayagia na twathĩkagĩre MWATHANI Ngai witũ tene na tene. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ihinda rĩu rĩakinya nĩngaacookanĩrĩria arĩa herithĩĩtie, o arĩa manyamaarĩkĩire ithaamĩrioinĩ. Andũ acio nĩ arĩa matuĩtwo ithua na marĩ kũraaya na mũciĩ, no nĩngaambĩrĩria ũtũũro ũngĩ mwerũ na acio matigarĩĩte, na nĩmagaatuĩka rũũrĩrĩ rũnene mũno. Ngaatũũra ndĩmaathaga me kũu kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni kuuma hĩndĩ ĩyo nginya tene na tene.” Nawe Jerusalemu, kũrĩa Ngai atariĩ ta mũrĩithi, e gathũrũmũndũinĩ ka mũnaara, arangagĩra andũ aake, nĩũgaatuĩka o rĩngĩ itũũra inene rĩa ũthamaki ũrĩa warĩ waku. Rĩu-rĩ, nĩ kĩĩ kĩratũma ũrĩre wanĩrĩire ũguo? Ũrathĩĩnĩka nĩkĩ ta mũtumia ũrarũmwo aciare? Kana nĩ tondũ ndũrĩ na mũthamaki, na agũtaari nĩmakuĩte? Inyuĩ andũ a Jerusalemu, mwĩnyogondeei na mũcaaye ta mũtumia ũrarũmwo aciare, nĩ gũkorwo rĩu nĩmũkuuma itũũrainĩ mũthiĩ mũgatũũre na kũu werũinĩ. Mũgũthiĩ Babiloni, no mũrĩ kũu, MWATHANI nĩakaamũhonokia kuuma mookoinĩ ma thũ cianyu. Ndũũrĩrĩ nyingĩ nĩciũnganĩĩte imũũkĩrĩre. Iroiga atĩrĩ, “No mũhaka itũũra rĩa Jerusalemu rĩanangwo! Nĩtũkwĩrorera itũũra rĩĩrĩ rĩanangĩkĩĩte. No ndũũrĩrĩ icio itiũĩ rĩciiria rĩa MWATHANI; itiũĩ atĩ MWATHANI abangĩĩte acicookanĩrĩrie hamwe aciherithie o ta ũrĩa ngano ĩtwaragwo ihũũrĩroinĩ.” MWATHANI egũkiuga atĩrĩ, “Andũ a Jerusalemu, ũkĩraai mũkaherithie thũ cianyu. Nĩngũmũhe hinya mũhaane ndeegwa i na hĩa cia kĩgera na mahũngũ ma gĩcango. Nĩmũgũthethera ndũũrĩrĩ nyingĩ, na ũtonga ũrĩa cianagia naguo na njĩra ya ũtuunyani nĩmũkũnengera, niĩ Mwathani wa thĩ yothe.” Andũ a Jerusalemu, cookanĩrĩriai mbũtũ cianyu! Tũrĩarigiicĩrie! Nĩmaratharĩkĩra mũtongoria wa Isiraeli! MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Wee Bethilehemu Efiratha, nĩ we gatũũra kamwe ga tũtũũra tũrĩa tũniini mũno twa Juda, no kuuma harĩ we nĩngaarutĩra Isiraeli mũnene, ũrĩa mbarĩ yao ĩ ya kuuma o matukũ ma tene.” Kwoguo MWATHANI nĩagaatiganĩria andũ aake harĩ thũ ciao, o nginya mũtumia ũrĩa ũrĩ hakuhĩ gũciara aciare. Hĩndĩ ĩyo andũ a Isiraeli arĩa me ithaamĩrio nĩmagacookanĩrĩra rĩngĩ na andũ aao. Ooka-rĩ, nĩagaatha andũ aake na hinya ũrĩa uumaga harĩ MWATHANI, o hamwe na ũnene wa MWATHANI Ngai we mwene. Nao andũ aake nĩmagaagĩtũũra marĩ agitĩre amu andũ a thĩ yothe nĩmakaamenya ũnene wake, na nĩakaareehe thaayũ. Rĩrĩa Aasiria magaatharĩkĩra bũrũri witũ, na mamomoranie nyũmba ciitũ cia kwĩgitĩra, nĩtũgaatũma atongoria aitũ arĩa me hinya mũno makarũe nao. Makaahoota Aasiria, o o andũ a Nimirodi, na mamaathe na hinya wa matharaita; nao magĩtũhonokie kuuma kũrĩ Aasiria rĩrĩa magatharĩkĩra bũrũri witũ. Na rĩĩrĩ, andũ a Isiraeli arĩa magaatigara, magaakoragwo matariĩ ta ime riumĩĩte kwĩ MWATHANI harĩ ndũũrĩrĩ nyingĩ, magaakoragwo mahaana ta mbura ya rũthuthuũ ĩkiurĩra mĩmera, na makeehokaga Ngai, no ti andũ. Harĩ ndũũrĩrĩ, Aisiraeli acio magaatigara magaakoragwo matariĩ ta mũrũũthi wĩ gatagatĩinĩ ka nyamũ cia gĩthaka. Magaakoragwo mahaana ta kĩana kĩa mũrũũthi kĩrĩ rũũruinĩ rwa ng'ondu, rĩrĩa kĩagerera gatagatĩinĩ gaacio gĩcinyiitaga gĩgacitambururanga, na gũtirĩ wa gũcihonokia. Aisiraeli nĩmakaahoota thũ ciao macianange ciothe. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩyo nĩngeeheria mbarathi cianyu, na nyanange ngaari cianyu cia mbarathi. Nĩngaananga matũũra marĩa marĩ bũrũriinĩ wanyu, o na momoranie indo ciothe iria imũgitĩire. Nĩngaaniina aragũri arĩa mũkoragwo nao, ndĩmũtige mũtarĩ na ooni maũndũ. Nĩngaananga mĩhianano yanyu o hamwe na itugĩ cia mahiga iria mathaathayagia, na mũtigaacooka gũthaathaiya indo iria mũthondekeete na mooko maanyu. Nĩngaamunyania mĩhianano ya ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Ashera ndĩmĩthengie bũrũriinĩ wanyu, na tharũranie matũũra maanyu. O na nĩngeerĩhĩria ndĩ na maraakara maingĩ mũno, harĩ ndũũrĩrĩ iria itanjathĩkĩire.” Tathikĩrĩriai MWATHANI agĩthitanga Aisiraeli. MWATHANI, arahũka ũthitangane; reke irĩma o na ithũngũri ciigue ũrĩa ũkuuga. Inyuĩ irĩma, o inyuĩ itina cia tene na tene cia thĩ, thikĩrĩriai MWATHANI agĩthitangana. MWATHANI nĩegũthitanga Aisiraeli, nĩegũciira nao. “Atĩrĩĩrĩ, andũ aakwa, kaĩ ndĩmwĩkĩĩte atĩa? Kaĩ ndĩmũnogeetie nakĩ? Tanjookeriai! Ndamũrutire bũrũri wa Misiri, ngĩmũkũũra kuuma ũkomboinĩ, na ngĩtũma Musa, Harũni, na Miriamu nĩ geetha mamũtongorie. Andũ aakwa, taririkanaai ũrĩa Balaki, mũthamaki wa Amoabi, aathugundĩĩte kũmwĩka, na ũrĩa Balaamu mũrũ wa Beori aamũcookeirie. Ningĩ taririkanaai maũndũ marĩa meekĩkire njĩrainĩ kuuma gĩtuamba kĩa Mĩgaa nginya Giligali. Ririkanaai maũndũ macio na nĩmũkũmenya ũrĩa ndeekire nĩ geetha ndĩmũhonokie.” Ngũthiĩ gũthaathaiya MWATHANI Ngai wa igũrũ nakĩ? Nĩthiĩ na tũteegwa twa mwaka ũmwe ngamũrutĩre igongoona rĩa njino? MWATHANI no akene ingĩmũrutĩra ndũrũme ngiri, kana maguta ma mĩtamaiyũ maratherera ta rũũĩ rũtahũaga? No akene ingĩmũrutĩra mwana wakwa wa irigithaathi nĩ ũndũ wa meehia maakwa? Aaca, MWATHANI nĩatuoneetie ũndũ ũrĩa mwega. Ũndũ ũrĩa MWATHANI eendaga kuuma kũrĩ ithuĩ nĩ ũyũ: Gwĩka maũndũ ma kĩhooto na ma gũtugana, na gũtũũra twĩnyiihĩĩtie twĩ na ngwatanĩro na Ngai witũ. Gũtĩĩa MWATHANI nĩ ũndũ mwega. Areera andũ a itũũra atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai inyuĩ andũ aya mũũnganaga itũũrainĩ. Ndingĩriganĩrwo atĩ thĩinĩ wa nyũmba cia andũ arĩa aaganu kũrĩ mĩthiithũ ĩrĩa maagĩire nayo na njĩra itarĩ cia kĩhooto. Mahũthagĩra ithimi cia maheeni, na nĩthũire ũndũ ũcio mũno. Andũ mahũthagĩra ithimi cia ũraihu na ũritũ cia maheeni-rĩ, ingĩmoohera atĩa? Itonga cianyu nĩihinyagĩrĩria athĩĩni, na inyuothe nĩmũheenanagia. Kwoguo nĩnyambĩrĩirie kũmũniina na kũmwananga nĩ ũndũ wa meehia maanyu. Mũrĩrĩaga, no mũtirĩiganagia; mũrĩiguaga o mũhũũtiĩ. Mũrĩtahaga indo, no mũtirĩcihonokagia; kĩndũ o gĩothe mũrĩhonokagia ndĩkĩniinagĩra mbaarainĩ. Mũrĩhandaga, no mũtirĩgethaga; mũrĩhihaga ndamaiyũ ikoima maguta, no mũtirĩmeehakaga; mũrĩhihaga thabibũ ikoima ndibei, no mũtirĩmĩnyuaga. Gũgwĩkĩka ũguo, tondũ nĩmũrũmĩrĩire mĩtugo mĩũru ya mũthamaki Omuri, o na ya mũũrũwe, mũthamaki Ahabu. Nĩmũthiĩte na mbere na mĩtugo yao, na kwoguo nĩngũmwananga, na andũ oothe nĩmekũmũnyarara; kũndũ guothe andũ marĩmũroraga manyiira.” Kaĩ niĩ ndĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Niĩ ndariĩ o ta mũndũ mũhũũtu, ũracaria matunda kũrĩa magetheetwo, no agakora gũtarĩ itunda o na rĩmwe o na kana thabibũ o na ĩmwe. Akoraga thabibũ ciothe o na ngũyũ ciothe irĩ ndue. Andũ arĩa matĩĩĩte Ngai nĩ athiru biũ bũrũriinĩ, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe mwĩhokeku ũtigarĩĩte. Mũndũ o wothe arakorwo eetereire mweke wa kũũragana, o mũndũ araikara ooheirie ũrĩa ũngĩ. Oothe nĩ njoorua cia gwĩka ũũru, anene o na aciirithania no mahaki meetagia. Njũhĩga cieciiria gwĩka ũndũ mũũru, imeeraga makaũthugunda me hamwe. Andũ aao arĩa eega mũno na ehokeku nĩ a tũhũ o ta ria. Mũthenya nĩmũkinyu Ngai aherithie andũ, o ta ũrĩa aameerire ahũthĩrĩĩte amarangĩri, nĩ o anabii. Andũ rĩu nĩmaturuurĩĩte. Ndũkeehoke mũndũ ũrĩa ũngĩ, o na kana wĩhoke mũraataguo. Wimenyagĩrĩre ũkiuga ũndũ o na angĩkorwo nĩ mũtumia waku kana mũthũũrigwo ũreera. Mahindainĩ maya, aanake marona maithe maao marĩ akĩĩgu, nao airĩĩtu magookĩrĩra maanyina maao, naake mũirĩĩtu ahika agookĩrĩra nyaciarawe; thũ cia mũndũ irakorwo irĩ andũ a mũciĩ wake. No niĩ-rĩ, ngũcũũthĩrĩria MWATHANI, ngwĩrĩgĩrĩra Ngai ũrĩa ũkũũhonokia. Ngai wakwa nĩekũnjigua. Thũ ciitũ itirĩ na gĩtũmi gĩa gũtũthekerera. Ithuĩ nĩtũgũĩte, no nĩtũgũũkĩra rĩngĩ; twĩ ndumainĩ, no MWATHANI nĩegũtũhe ũtheri. Nĩtũgũkirĩrĩria maraakara ma MWATHANI tondũ nĩtũmũhĩtĩirie. Nĩegũtũciirĩrĩra na arũnge mahĩtia marĩa twĩkĩĩtwo. Nĩegũtũruta atũtware ũtheriinĩ, na nĩtũkuona agĩtũhonokia. Thũ ciitũ nĩirĩconoka ciona ũguo, thũ o icio iratũthirĩkagia igĩtũũragia atĩrĩ, “ Kaĩ MWATHANI Ngai wanyu e kũ?” Nĩtũkuona thũ icio ihooteetwo ikarangĩrĩrio thĩ ta ndaka ya njĩrainĩ. Andũ a Jerusalemu, mũthenya wa gwaka rĩngĩ thingo cia itũũra rĩanyu nĩũrooka. Hĩndĩ ĩyo mĩhaka yanyu nĩrĩaraaramio. Hĩndĩ ĩyo andũ aanyu nĩmarĩcooka kuuma kũndũ guothe. Marĩcooka kuuma Asiria na mwena wa irathĩro, Misiri mwena wa na kĩanda, o na ndeereinĩ cia rũũĩ rwa Farati, icigĩrĩra cia iriainĩ iria irĩ kũraaya, o na kuuma irĩmainĩ iria irĩ kũraaya. No rĩĩrĩ, thĩ nĩrĩtuĩka werũ tondũ wa maũndũ mooru marĩa andũ arĩa matũũraga kuo meekaga. MWATHANI, rĩithia andũ aaku na rũthanju, o andũ aaku arĩa wethuurĩire. O na angĩkorwo maikaraga werũinĩ maraihanĩrĩirie-rĩ, nĩmathiũrũrũkĩirio nĩ bũrũri mwega. Reke makarĩe moorĩithioinĩ marĩa meega ma Bashani na Gileadi, o ta ũrĩa meekaga matukũinĩ ma tene. MWATHANI, tũringĩre ciama o ta ũrĩa wekaga rĩrĩa watũrutire bũrũri wa Misiri. Andũ a ndũũrĩrĩ mekuona ũguo maconoke, o na marĩ na hinya ũcio wothe marĩ naguo. Megũconoka menyiite tũnua na mahinge matũ maao. Megũkirita thĩ ta nyoka, moime matũũrainĩ maao marĩa mairigĩre na thingo cia hinya makĩinainaga nĩ guoya, macookerere MWATHANI Ngai witũ nĩ guoya. MWATHANI, gũtirĩ Ngai ũngĩ ta we; nĩwohagĩra andũ aaku arĩa matigarĩĩte meehia maao. Ndũtũũraga ũraakarĩĩte amu nĩũkenaga ũgĩtuonia ũtugi waku. Nĩũgũtũiguĩra tha rĩngĩ, ũrangĩrĩrie meehia maitũ thĩ na makinya, na mahĩtia maitũ moothe ũmaikie iriainĩ kũrĩa kũriku mũno. Nĩũkuonia andũ aaku, o arĩa marĩ a rũciaro rwa Aburahamu na Jakubu, wĩhokeku na ũtugi waku, o ta ũrĩa werĩire maithe maitũ matukũinĩ ma tene. Ĩno nĩ ndũmĩrĩri nditũ ĩkoniĩ Nineve. Ningĩ nĩ maũndũ marĩa maaguũrĩirio Nahumu ũrĩa woimĩĩte itũũra rĩetagwo Elikoshi. MWATHANI Ngai ndeendaga kũigananio na ũngĩ: nĩaherithagia arĩa mamũkararagia. Nĩerĩhagĩria harĩ o e na mang'ũrĩ. MWATHANI ndahiũhaga kũraakara, no nĩarĩ hinya na ndangĩaga kũherithia mũndũ mwaganu. Harĩa MWATHANI agerera, hoimaga kĩhuuhũkanio, namo magũrũ maake moombũraga mbĩĩri ndumanu. Akũũmaga iria rĩkahũa! Agatũma njũũĩ ihũe, ithaka cia Bashani ciũme, kĩrĩma gĩa Karimeli kĩhũrũrũke, namo mahũa ma kũu Lebanoni mahoohe. Irĩma nĩgũthingitha ithingithaga ciamuona, nacio ithũngũri ikaringũka. Thĩ yamuona no kũinaina ĩinainaga, mabũrũri na andũ oothe makaiyũrwo nĩ guoya. Nũũ ũngĩhota gwĩtiiria maraakara maake? O na kana etiirie mang'ũrĩka maake? Aitũrũraga maraakara maake mahaana ta mwaki ũkũrĩrĩmbũka, na agaatũranga ndwaro cia mahiga icunjĩ icunjĩ. MWATHANI nĩ mwega, nĩagitagĩra andũ aake hĩndĩ ya mathĩĩna; na nĩamenyagĩrĩra arĩa mamwĩhokeete. Thũ ciake aciniinaga ta iniinĩĩtwo nĩ mũiyũro wa rũũĩ, nao arĩa mamũkararagia akameerekeria o gĩkuũinĩ. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũrathugundĩra MWATHANI? Nĩkũniina egũkũniina. Gũtirĩ ũngĩrũũgamana naake keerĩ. Inyuĩ arĩĩu mũgaacinwo mũthire biũ, o ta mĩigua mĩtumanu mũno, o na kana ta rũũa rũũmũ. Atĩrĩĩrĩ, andũ a Nineve, he na mũndũ ũrĩ na mĩbango mĩũru uumĩĩte kũu kwanyu. Mũndũ ũcio-rĩ, nĩathugundĩire MWATHANI mathugunda mooru. Na rĩĩrĩ, MWATHANI arakĩĩra andũ aake a Isiraeli atĩrĩ, “O na angĩkorwo Aasiria marĩ na hinya mũno na nĩ aingĩ-rĩ, gũtirĩ hingo matakaaniinwo mathire biũ. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ aya aakwa, nĩndĩmũhũũrĩĩte, no ndigũcooka kũmũhũũra rĩngĩ. Na rĩu, nĩngũniina hinya wothe wa Aasiria, na nduange mĩnyororo yothe ĩrĩa mamuoheete nayo.” Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI aathanĩĩte igũrũ rĩa Aasiria akoiga atĩrĩ, “Aasiria makaaniinwo na hatirĩ njiarwa ciao igaatigara. Nayo mĩhianano ya ngai ciao ĩrĩa ĩrĩ hekaarũinĩ ciao, nĩngaamĩananga yothe. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ Aasiria nĩkwenjithia ndĩramwenjithĩria mbĩĩrĩra, nĩ ũndũ mũtiagĩrĩirwo nĩgũtũũra muoyo.” Oneei, kwĩ na mũndũ ũroima na irimainĩ amũreeheire ũhoro mwega! Aramũreehera ndũmĩrĩri ya ũhootani! Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ a Juda rĩai maruga maanyu mũkeneete, nĩmũhingĩirie MWATHANI mĩĩhĩtwa yanyu. Imaramari icio cia Asiria itigaacooka gũtuĩkania bũrũri wanyu rĩngĩ. Rĩu nĩiniinĩĩtwo igathira biũ! Atĩrĩĩrĩ, andũ aya a Nineve, rĩu mũrĩ athiũrũrũkĩrie! Mũmũniini nĩakinya. Ita cianyu nĩciĩhotore! Rangĩraai njĩra. Mwĩhaarĩriei kũrũa mbaara. (Nĩ gũkorwo MWATHANI nĩarehaarĩria gũcookeria Aisiraeli riiri wao, riiri o ũrĩa maarĩ naguo mbere ya kwanangwo nĩ thũ.) Thũ cianyu ikuuĩĩte ngo nduune na ikehumba nguo nduune cia mbaara. Nĩciĩhaarĩirie gũtharĩkĩra! Ngaari ciacio cia mbarathi irahenahenũka ta mwaki. Mbarathi ciacio no gũtuuma iratuumatuuma. Ngaari ciacio cia mbarathi ihithũkĩĩte na ũũru mũingĩ kũu njĩrainĩ, irateng'era na gũũkũ na kũũrĩa itũũrainĩ. Ironwo ihaana ta imũrĩ cia mwaki, na irahiũka ta rũheni. Atongoria nĩmeetĩĩtwo hamwe, marooka makĩhĩngagwo. Marahiũhahiũha makinye rũthingoinĩ rwakuo nĩ geetha mahaarĩrie indo cia kũrũtharĩkĩra. Ihingo iria irĩ ndeereinĩ cia rũũĩ nĩhingũre; nayo nyũmba ya ũthamaki ĩiyũire kĩmako Kwini nĩanyiitĩĩtwo agatahwo, ndungata ciake irarĩra ta ndutuura, ikĩĩhũũrahũũraga gĩthũri nĩ kĩeha. Nineve kũhaana o ta iria riunĩĩte, andũ aakuo nĩkũũra maroora. Kũraanĩrĩrwo gũkiugagwo atĩrĩ, “Tigaai kũũra! Tigaai kũũra!” No rĩĩrĩ, gũtirĩ o na ũ ũrehũgũra. Tahaai betha na thahabu o gũtaha, ũtonga ũrĩa ũrĩ itũũra rĩĩrĩ nĩ mũingĩ! Itũũra rĩa Nineve nĩrĩanange, nĩrĩtiganĩrie, rĩkirĩĩte ihooru! Ngoro nĩkũhũũra ĩrahũũra nĩ guoya; maru nĩ maregeru, hinya wothe nĩ mũthiru, nacio ithiithi nĩ thitu. Rĩu-rĩ, itũũra rĩrĩa rĩrahaanaga ta kĩmaamo kĩa mĩrũũthi rĩrĩ ha? O itũũra rĩrĩa mĩrũũthi ĩraheyagĩra ciana ciayo gĩa kũrĩa, o kũndũ kũrĩa mĩrũũthi ya njamba o na ya mĩgoma ĩratũũraga, na kũrĩa ciana ciayo iratũũraga na thaayũ. Mũrũũthi woragĩire ciana ciaguo nyamũ cia gũciigana, o na cia kũhũũnwo nĩ mĩrũũthi ya mĩgoma. Ningĩ ũkĩiyũria kĩmaamo kĩaguo na icunjĩ cia nyama. MWATHANI mwene hinya wothe aroiga atĩrĩ, “Nĩ niĩ thũ yaku. Ngũcina ngaari ciaku ciothe cia mbarathi na mwaki. Thigari ciaku ikooragĩrwo mbaarainĩ, na niĩ nguue indo ciothe iria watuunyĩĩte andũ arĩa angĩ. Mĩgambo ya arekio aaku ndĩgaacooka kũiguuo o na rĩ.” Hĩ! Kaĩ itũũra rĩrĩa rĩiyũire maheeni na rĩitithagia thakame rĩrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Kaĩ itũũra o rĩrĩa rĩngĩtahwo ũtonga warĩo na ndũthire rĩrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Taigua mwanũko wa kĩboko, mũrurumo wa magũrũ ma ngaari cia mbarathi, mũkubio wa mbarathi, o na ngaari cia mbarathi ikĩrũũgarũũga! Andũ mahaicĩĩte mbarathi nĩgũtharĩkĩra maratharĩkĩra, hiũ no kũmenamenũka, namo matimũ no kũhenahenia! Andũ makooragwo, ciimba itangĩtarĩka ikamaamanĩra, andũ makahĩngagwo nĩcio! Atĩrĩĩrĩ, itũũra rĩa Nineve rĩraherithio nĩ ũndũ wa ũmaraaya warĩo! Rĩraheenagĩrĩria ndũũrĩrĩ na ũthaka warĩo, rĩgaciguucĩrĩria na mĩthaiga yarĩo ĩtangĩtatĩka, rĩgacitua ngombo ciarĩo. MWATHANI Mwene Hinya Wothe aroiga, “Nĩngũkũherithia, wee itũũra rĩĩrĩ rĩa Nineve, ngũkũruta nguo ngũtige njaga; ndeke ndũũrĩrĩ ikwĩrorere mahinda macio ũiyũrĩĩtwo nĩ gĩconoko. Nĩngũtũma ũgwatwo nĩ maũndũ me magigi, na ndũme ũgwatwo nĩ thaahu ũgĩtuĩke kĩndũ gĩa kũnyararwo. Andũ makuona nĩkũũra marĩũraga makiugaga atĩrĩ, ‘Hĩ! Kaĩ itũũra rĩa Nineve rĩtigĩĩtwo rĩrĩ o maganjo-ĩ! Nũũ ũngĩrĩiguĩra tha? Nũũ ũngĩrĩhooreria?’ ” Atĩrĩĩrĩ, itũũra rĩĩrĩ rĩa Nineve, ũgwĩciiria wee nĩ we mwega gũkĩra Thebesi, mũciĩ ũrĩa mũnene wakĩĩtwo rũteereinĩ rwa rũũĩ rwa Nailo, ũthiũrũrũkĩirio nĩ maaĩ mĩena yothe, magatuĩka rũthingo rwaruo? Mũciĩ ũcio nĩguo wathaga Ethiopia na Misiri, ũhoti waguo ndwarĩ na gĩthimi, na nĩwateithagĩrĩrio nĩ mabũrũri ma Putu na Libia. O na mũciĩ wa Thebesi ũtariĩ ũguo-rĩ, andũ aaguo maatahirwo magĩthaamio; o nacio ciana ciao ikĩmemenderwo kũu barabarainĩ igĩkua; andũ aao arĩa atĩĩĩku makĩohwo na mĩnyororo, nao arĩa maamatahĩĩte makĩmacuukĩra mĩtĩ, o mũndũ agĩkuua aake. Atĩrĩĩrĩ, wee Nineve, ũkaarĩĩo nĩ njoohi ũtũgũũge. Ningĩ nĩũgaacaria handũ ha kwĩhitha thũ ciaku. Nyũmba ciaku iria njake cia kwĩgitĩra ikaahaana o ta mĩkũyũ ĩrĩ na ngũyũ iria ciambĩĩte kwĩrua. Ciainainio igũaga o kanuainĩ ka mũcirĩi. Atĩrĩĩrĩ, thigari ciaku irĩ guoya o ta andũ a nja, bũrũri waku ndũrĩ na wa kũũgitĩra harĩ thũ ciaku. Ihingo ciaku icinĩĩtwo na mwaki irĩ o hinge. Wĩtahĩre maaĩ nĩguo ũgaakorwo namo hĩndĩ ĩrĩa ũkaarigiicĩrio; nyũmba ciaku iria njake na thingo cia hinya cia kwĩgitĩra cirũmie wega! Ranga ndooro ũthondeke maturubaarĩ haarĩriai harĩa megũthondekerwo. O na weka ũguo, no ũgaacinwo na mwaki, waga gũcinwo na mwaki ũkooragĩrwo mbaarainĩ. ũkaaniinwo o ta ũrĩa nyeki ĩthiraga yarĩo nĩ ngigĩ. Ciaranaai o ta ngigĩ! Oonjoria aaku maingĩhĩĩte magakĩra njata cia igũrũ! Rĩu mathiĩte makabuĩria, o ta ũrĩa ngigĩ ibatabataga ikoombũka. Anene aaku maingĩhĩĩte o ta mũrumbĩ wa ngigĩ; mahaana o ta ngigĩ ũrĩa ciũmbaga ngiriinĩ hĩndĩ ya heho. Riũa rĩara ciũmbũkaga igathiĩ, kũrĩa ithiaga gũtirĩ mũndũ ũũĩ. Atĩrĩĩrĩ, wee mũthamaki wa Aasiria, abarũũthi aaku nĩmakuĩte, nao andũ aaku a bata magakoma toro matagookĩra. Andũ aaku mahurunjũkĩire irĩma igũrũ; na hatirĩ wa kũmacookanĩrĩria. Nguraro ciaku itingĩhoneka; ironda ciaku nĩtheeu mũno. Arĩa oothe maraigua ũhoro wa kũrũndwo gwaku nĩkũhũũra marahũũra hĩ magĩgũkenerera. Rĩu-rĩ, nũũ ũtaacamithirie ũũru ũcio waku ũtaarĩ mũthia? Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri nditũ ĩrĩa MWATHANI aaguũrĩirie mũnabii Habakuku. MWATHANI, ngũtũũra hĩndĩ ĩigana atĩa ngũkayagĩra ũndeithie ũkaaga kũnjigua, na ũkaaga kũũhonokia harĩ andũ arĩa matũmagĩra hinya? Nĩkĩ gĩgũtũma ũnyonie o maũndũ ma mahĩtia na ma mathĩĩna? Mwanangĩko na maũndũ ma kũhinyanĩrĩria no mo marĩ mbere ya maitho maakwa; mbaara na haaro ironeka na mĩena yothe. Watho nĩũregereetio nakĩo kĩhooto gĩkaaga. Nĩ gũkorwo andũ arĩa aaganu nĩmarigiicĩirie arĩa athingu, na kwoguo kĩhooto nĩkĩhotomeetio. Naake MWATHANI akĩĩra andũ aake atĩrĩ, “Taikiani maitho mwĩrorere ndũũrĩrĩ; nĩmũgũtuĩka nda mũno na mũgegeare. Nĩ gũkorwo mahindainĩ maya maanyu, nĩngwĩka kĩũndũ mũtageetĩkia, rĩrĩa mũkaigua ũhoro wakĩo. Atĩrĩĩrĩ, nĩngwarahũra Ababilonia, andũ ooru na matarĩ tha, andũ matuĩkanagia mabũrũri makĩĩnyiitagĩra matũũra matarĩ maao. Nĩ andũ a gwĩtigĩrwo na a kũmakania mũno, nĩ etĩĩi ũguo atĩ, no o kĩhooto na no o matũũganagĩria. Mbarathi ciao nacio irĩ ihenya gũkĩra ngarĩ, na nĩ njũru kũrũũga njũũi iria icangaga kĩhwaĩinĩ. Thigari ciao cia mbarathi ciumaga kũndũ kũraaya ikomookera thũ ciacio o ta ũrĩa rwĩgĩ rwomokagĩra irio ciaruo. “Thigari icio igũũka na marũrũ maingĩ mũno, andũ maaciigua makaringĩka o na itarĩ irakinya. Igũthiĩ ikĩnyiitaga andũ aingĩ ta mũthanga imatue mĩgwate. Nĩkũnyarara ikũnyarara athamaki na ithekerere anjaama arĩa anene. Nĩikũira nyũmba irĩa njake na thingo cia hinya cia kwĩgitĩra amu igwakĩrĩra ihumbu cia tĩĩri nyũmba icio o nginya cicitoorie. Thuutha ũcio ithiĩ ihĩtũkĩĩte ihaatĩĩte o ta rũhuuho, nĩ andũ aaganu na hinya wao nĩguo ngai yao.” MWATHANI Ngai wakwa, o Wee ũrĩa wakwa Mũtheru, githĩ ndũtũire tene na tene? Kwoguo tũtigũkua. MWATHANI Ngai, o Wee ũngitagĩra, ũthuurĩĩte Ababilonia na ũkamahe hinya nĩ geetha matũherithie. No rĩĩrĩ, maitho maaku nĩ matheru mũno matiagĩrĩirwo nĩkwĩrorera ũũru. Wee nawe-rĩ, ndwagĩrĩirwo nĩgũcũũthĩrĩria meehia. Nĩkĩ gĩgũtũma ũcũũthĩrĩrie andũ aaganu? Nĩkĩ gĩgũtũma ũkire rĩrĩa andũ aaganu marameria arĩa athingu kũmakĩra? Ũngĩhota atĩa gũtua andũ ta thamaki, kana ta tũnyamũ tũrĩa tũtaambaga, tũtarĩ na wa gũtũtongoria? Ababilonia magwatagia andũ na ndwano o ta arĩ thamaki makamaguucũrũrũkia makameekĩra netiinĩ ciao na makarũũhia nĩkũnyiita andũ aingĩ. Neti ciao nĩcio imahotithĩĩtie gũtũũra mũtũũrĩre wa igũrũ na ikamahe irio njega mũno. Nĩkĩo nĩmacirutagĩra magongoona na magacitoogereria ũbaani. Kaĩ magũgĩtũũra macomoranagĩra hiũ cia njora, na maanangaga ndũũrĩrĩ mategũciiguĩra tha? Ngũhaica mũnaara igũrũ, njeterere nyone ũrĩa MWATHANI ekũnjĩĩra ngoige, na nyone mateta maakwa ekũmacookia atĩa. Naake MWATHANI akĩnjookeria atĩrĩ, “Ta andĩka ũrĩa ngũkũguũrĩria, ũwandĩke ihengere igũrũ na ndemwa nene, nĩ geetha ũthoomeke wega na na ihenya. Wandĩke nĩ gũkorwo ihinda rĩa ũgĩkaahinga ti ikinyu, no nĩrĩgũũka o narua. Ũndũ ũrĩa ngũkuonia no ũkaahinga. Wahota kuoneka ta ũrooka kahora, no we weterere, gũtirĩ nganja no ũgũũka na ndũgũtĩĩrio. Naguo nĩ atĩrĩ, ‘Mũndũ ũrĩa ũtarĩ mũthingu ngoroinĩ nĩekũniinwo, no mũndũ ũrĩa mũthingu egũtũũra muoyo tondũ nĩehokeete Ngai.’ ” Ũtonga nĩũtũmaga mũndũ aheeneke; Ũkoroku wake ũtũmaga aathamie kanua o ta bũrũri wa arĩa akuũ. Ta ũrĩa gĩkuũ gĩtaiganagia, noguo naake ataiganagia. Nĩkĩo eyũnganagĩria ndũũrĩrĩ ciothe, agacookanĩrĩria andũ oothe matuĩke aake. Andũ acio oothe mekũmũũkĩrĩra mamũnyarare, na mamũthekerere na kĩnyũrũri, moige atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũroyaga indo itarĩ ciake, na akeiigĩrĩra mũrigo wa mathiirĩ, kaĩ arĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Egũtũũra eekaga ũguo nginyagia rĩ?” Githĩ andũ acio ũrĩ na thiirĩ wao matigũgũũkĩrĩra, na magũũkĩrĩra makũinainie, ũgĩtuĩke ngombo yao? Atĩrĩĩrĩ, tondũ nĩũtharĩkĩire ndũũrĩrĩ nyingĩ, namo matigari ma ndũũrĩrĩ icio nĩmegũgũtharĩkĩra nĩ ũndũ wa ũrĩa wanaita thakame nyingĩ. Ningĩ megũgũtharĩkĩra nĩ ũndũ wa ũrĩa wanahinyĩrĩria bũrũri, na matũũra o na andũ arĩa matũũraga kuo. Kaĩ mũndũ ũrĩa ũcaragĩria mũciĩ wake ũtonga na njĩra cia ũtuunyani, ageetũũgĩria igũrũ rĩa andũ arĩa angĩ, nĩguo ndagaakinyĩrĩrwo nĩ ũgwati o na ũrĩkũ, arĩ thĩĩnainĩ! Na mĩbango yaku mĩũru nĩũreeheire mũciĩ waku gĩconoko, ũkaniina ndũũrĩrĩ nyingĩ, na ũkaagithia ũtũũro waku riiri. Tondũ ihiga rĩrĩkwanagĩrĩra rĩrĩ o rũthingoinĩ, naguo mũitĩrĩro ũgacookagia ũrĩ o nyũmba igũrũ. Kaĩ ũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Wee ũrũũgamĩĩtie itũũra na ũũragani, na ũkarĩaka na kũgera ngero. MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩegũtũma mawĩra marĩa andũ acio maarutire, matuĩke ma gũcinwo, na mĩnoga yao ĩtuĩke ũndũ ũtarĩ kĩene. No rĩĩrĩ, ũmenyo wa riiri wa MWATHANI nĩũkũiyũra thĩ yothe, o ta ũrĩa maaĩ maiyũrĩĩte iria. Kaĩ ũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Wee ũitũrũragĩra andũ arĩa mũriganĩĩtie nao marũrũ maaku, o nginya magatuĩka ta arĩĩu, ũkamaagithia gĩtĩĩo na ũkamaconorithia. Ũkũiyũrwo nĩ gĩconoko handũ ha gĩtĩĩo. Ũgũkĩnyua ũrĩĩo kinya ũtũgũũge! MWATHANI egũtũma ũnyue gĩkombe kĩa ihera nakĩo gĩtĩĩo kĩrĩa ũheagwo kĩgarũrwo gĩtuĩke gĩconoko. Tondũ nĩũtemeete mĩtitũ ya Lebanoni, rĩu we nawe nĩũgũtemwo. Nĩũũragĩĩte nyamũ cia mĩtitũ ĩyo, rĩu nyamũ icio nĩcio igũgwĩkĩra guoya. Maũndũ macio megũgũkorerera nĩ ũndũ wa ũrĩa wanooragana, o na tondũ wa ũrĩa waahinyĩrĩria bũrũri na matũũra, o na andũ arĩa matũũraga kuo. Bata wa mũhianano ũkĩrĩ ũrĩkũ? Guo no kĩndũ gĩthondekeetwo nĩ mũndũ, na ndũrĩ ũndũ uugaga o tiga maheeni. Gũkĩwĩhoka gũgũkĩguna mũũthondeki na kĩ? Ũkĩrĩ o mũhianano ũtangĩhota o na kwaria. Kaĩ ũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Wee wĩraga gĩcunjĩ kĩa mũtĩ “Tarũũgama” kana ũkeera ihiga rĩtaaragia, “Ta ũkĩra.” Atĩrĩĩrĩ, mũhianano no ũkũguũrĩrie ũndũ o na ũrĩkũ? O na ũngĩkorwo ũhakĩĩtwo betha kana thahabu, thĩinĩ waguo ndũrĩ mĩhũũmũ o na haniini. No rĩĩrĩ, MWATHANI arĩ thĩinĩ wa Hekaarũ yake ĩrĩa theru; mũndũ o wothe arĩ mbere yake. Rĩĩrĩ nĩrĩo ihooya rĩa mũnabii Habakuku: MWATHANI nĩnjiguĩte maũndũ marĩa wĩkĩĩte magagĩtũma njiyũrwo nĩ guoya. Maũndũ macio wekire tene, meeke o na mahinda maya. Maũndũ macio wekaga tene, o na rĩu marurumũkie. O na ũngĩkorwo ũrĩ mũraakaru, ririkana tha ciaku. Ngai arooka rĩngĩ oimĩĩte Edomu; Ngai ũrĩa Mũtheru aroima irĩmainĩ cia Parani. Ũkengu wake ũhumbĩrĩĩte matu na kũgoocwo gwake gũkaiyũra thĩ. Egũũka na ũkengu ta wa rũheni, ũtheri ũkĩhenũkaga uumĩĩte mookoinĩ maake, hau nĩ ho ahithĩĩte hinya wake. Atũmaga mũrimũ ũmũtongorie na agaatha gĩkuũ kĩmuume thuutha. Rĩrĩa arũũgama, thĩ nĩgũthingitha ĩthingithaga, ndũũrĩrĩ ikainaina rĩrĩa acirora, irĩma iria itũũraga aagu na aagu ikaharagana, tũrĩma tũrĩa twa tene na tene natuo tũkarikĩra na thĩ. Kũu nĩkuo atũire athiagĩra. Nĩndoonire andũ a Kushani manyiitwo nĩ guoya o na Amidiani mainaina. MWATHANI, kaĩ arĩ njũũĩ ciakũraakarĩĩtie? Kaĩ arĩ iria rĩatũmĩĩte ũnyiitwo nĩ mang'ũrĩ? Ũthiaga ũhaicĩĩte matu, itu rĩa kĩhuuhũkanio nĩrĩo ngaari yaku ya mbarathi ũkĩreehithĩria andũ aaku ũhootani. Nĩwahaarĩirie gũtũmĩra ũta waku, na ũkĩhaarĩria gũikia mĩguĩ yaku. Nĩ we watũranganirie thĩ na njũũĩ. Irĩma ciakuona igĩthingitha, maaĩ magĩthothoka moimĩĩte igũrũ. Maaĩ marĩa marĩ kũu thĩ kũrĩa kũriku magĩtherũka, namo makũmbĩ ma iriainĩ makĩambarara na igũrũ mũno. Riũa na mweri nĩciarũũgamire o ro ũguo, rĩrĩa mĩguĩ yaku yahenũkaga na ihenya, na rĩrĩa matimũ maaku maamenamenũkaga. Ũgĩgĩtuĩkania thĩ ũng'ũrĩkĩĩte, na ũkĩrangĩrĩria ndũũrĩrĩ nĩ ũrĩa waraakarĩĩte. Woimagarire ũkahonokie andũ aaku, o na ũkahonokie mũthamaki ũrĩa wethuurĩire. Ũgĩkĩhehenja mũthamaki ũrĩa wamahinyagĩrĩria, na ũkĩananga andũ aake. Mĩguĩ yaku nĩyatheecire mũnene wa thigari ciake, iria ciokaga o ta kĩhuuhũkanio gũtũhurunja, o icio ciakenagio nĩkũhinyĩrĩria andũ arĩa athĩĩni na hitho. Ũkĩranga iria na makinya ma mbarathi ciaku, narĩo rĩkĩhuuhũkania. Ngũigua maũndũ macio moothe, ngatuĩka nda, mĩromo yakwa ĩkooyoya nĩ guoya, mwĩrĩ wakwa ũgatuĩkĩra, na magũrũ maakwa makaremwo nĩgũthiĩ. Ngũgĩikara hooreire njeterere mũthenya ũkinye, rĩrĩa MWATHANI akaaherithia arĩa matũtharĩkagĩra. No rĩĩrĩ, o na mĩkũyũ ĩngĩaga gũciara, mĩthabibũ yage kũruta thabibũ, kĩmera kĩa mĩtamaiyũ gĩthũũke, mĩgũnda yage kuumia ngano, o na ciugũ cia ng'ondu na ng'ombe itigwo ũtheri, ndĩikaraga ndĩ mũkenu, na ndĩ mũcanjamũku, nĩ gũkorwo MWATHANI Ngai nĩ mũhonokia wakwa. MWATHANI nĩ we ũnjĩkagĩra hinya, atũmaga magũrũ maakwa mahũthe wega o ta ma thwariga, na nĩangitagĩra ndĩ o kũu irĩmainĩ. Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri ĩrĩa MWATHANI aaheire Zefania mũrũ wa Kushi mũrũ wa Gedalia mũrũ wa Amaria mũrũ wa mũthamaki Hezekia. Hĩndĩ ĩyo nĩrĩo Josia mũrũ wa Amoni aathanaga Juda. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩngũniina indo ciothe gũũkũ thĩ, ngũniina andũ oothe, nyamũ ciothe, nyoni ciothe, na thamaki ciothe, na nyanange andũ arĩa aaganu. Ngũniina andũ oothe gũũkũ thĩ. Nĩ niĩ MWATHANI ndoiga ũguo.” Ningĩ MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ngũtambũrũkia guoko hũũre atũũri a Juda na atũũri oothe a Jerusalemu. Nĩngũniina kĩrĩa gĩothe gĩtigarĩĩte gũũkũ kĩa Baali, o na ndũme athĩnjĩri aayo maage gũkaaririkanwo rĩ o rĩ. Nĩngũniina mũndũ o wothe ũthaathayagia riũa, mweri, na njata arĩ nyũmba igũrũ. Nĩngũniina o na arĩa maathaathayagia na makehĩta na rĩĩtwa rĩakwa, o na makehĩta na rĩĩtwa rĩa ngai ĩrĩa ĩĩtagwo Moleku. Ngũniinanĩria arĩa maandiganĩirie makaaga kũũnũmĩrĩra na arĩa matarĩ maamenya o na matarĩ maahooya.” Gĩkireei mũrĩ mbere ya MWATHANI Ngai; mũthenya wake wa gũtuanĩra ũrĩ hakuhĩ. Nĩarehaarĩria kũruta andũ aake igongoona na nĩetĩĩte thũ ciũke itharĩkĩre bũrũri wa Juda. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya ũcio wa kũmaruta igongoona, nĩngaaherithia atongoria, ciana cia mũthamaki, o hamwe na arĩa oothe marũmagĩrĩra mĩtugo mĩgeni. Mũthenya ũcio nĩngaaherithia mũndũ wothe ũthaathayagia ngai cia mĩhianano, ũiyaga na ũũraganaga nĩguo oonere mũnene wake indo.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya ũcio kĩrĩro nĩgĩkaiguuo kĩhingoinĩ kĩrĩa gĩĩtagwo Kĩhingo gĩa Thamaki kũu Jerusalemu. Ningĩ kũgirĩka kũiguuo mwena ũrĩa ũraakirwo ica ikuhĩ wa itũũra, na mũrurumo mũnene ũiguuo irĩmainĩ. Inyuĩ mũtũũraga mwena wa na kĩanda wa itũũra, rĩraai mũthirwo nĩ maithori, amu ahũũri oothe a mbiacara na akũũrania a mbeeca mahũũrĩĩtwo makaniinwo biũ. “Mũthenya ũcio niĩ MWATHANI nĩngouruuria Jerusalemu guothe ndĩ na mataawa, na nĩngaaherithia mũndũ o wothe ũtũũraga egangarĩĩte na ũtarũmbũyagia ũndũ, na ũrĩa wothe wĩĩraga na ngoro atĩ MWATHANI ndangĩmwĩka ũũru kana wega. Indo ciao ciothe nĩigaatahwo, na nyũmba ciao imomorwo. Atĩrĩĩrĩ, andũ acio mangĩgaaka nyũmba, matigaacitũũra; mangĩkaahanda mĩthabibũ, matikaanyua ndibei ĩhihĩĩtwo kuuma thabibũ ciayo.” Mũthenya mũnene wa MWATHANI wĩ hakuhĩ. Wĩ hakuhĩ mũno na ũgũũka o narua. Ũgũkorwo wĩ mũthenya wa MWATHANI wa maraakara. Thigari iria njamba irĩrĩra ciũme ngoro. Ũgũkorwo ũrĩ mũthenya wa maraakara, mũthenya wa thĩĩna na kĩeha, mũthenya wa mbũragano na kwanangwo, mũthenya wa nduma na ihooru, mũthenya wa kĩbii na nduma ndumanu. Ũgũkorwo ũrĩ mũthenya ũrahuuhwo tũrumbeeta na ũrĩ na mbugĩrĩrio ya thigari igĩtharĩkĩra matũũra marĩa mairigĩre na thingo cia hinya, o na igĩtharĩkĩra mĩnaara ĩrĩa mĩraaya. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya ũcio ngaareehithĩria andũ mĩthiro ũguo atĩ magaathiaga makĩhambambataga ta itumuumu. Tondũ nĩmaahĩtĩirie, thakame yao ĩgaitwo o ta maaĩ, nacio ciimba ciao ibuthĩre thĩ. Mũthenya ũcio wa maraakara ma MWATHANI, betha o na thahabu ciao itikaahota kũmahonokia. Thĩ yothe nĩgaacinwo na mwaki wa maraakara maake, na aniine o kũniina atũũri oothe a thĩ na ihenya.” Inyuĩ rũũrĩrĩ rũũrũ rwothe rũtarĩ thoni, cookaniai ndundu, mũtanaingatwo ta mahuti marĩa moombũragwo nĩ rũhuuho, mũtanakorererwo nĩ maraakara marakana ta mwaki ma MWATHANI, o na mũtanakorererwo nĩ mũthenya wa marũrũ ma MWATHANI. Inyuĩ andũ arĩa enyiihia a bũrũri, o inyuĩ mwathĩkagĩra maathani maake, cookereraai MWATHANI. Ĩkagaai maũndũ ma ũthingu, na mwĩnyiihagĩrie MWATHANI. Hiihi no mwage gũkaanaherithio mũthenya wa maraakara maake. Itũũra rĩa Gaza rĩgaatigwo rĩtarĩ andũ, narĩo rĩa Ashikeloni rĩtuĩke maganjo, andũ a itũũra rĩa Ashidodu makaarutũrũrwo itũũrainĩ rĩao thaa thita cia mũthenya, nao andũ a itũũra rĩa Ekironi maingatwo kuuma itũũrainĩ rĩao. Inyuĩ Afilisiti, o inyuĩ mũtũũraga rũteereinĩ rwa iria, kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! MWATHANI nĩarĩĩkĩĩtie kũmũtuĩra; ekũmwananga, na gũtirĩ o na ũmwe wanyu ũkũhonoka. Wee nawe bũrũri ũrĩa ũrĩ ndeereinĩ cia iria, ũgũtuĩka gĩthaka gĩa kũrĩithagio ndũũru cia ng'ondu, na gĩa gwakwo ciugũ na ithũnũ cia arĩithi. Bũrũri ũcio ũrĩ ndeereinĩ cia iria ũkeenyiitĩrwo nĩ andũ arĩa magaatigara a Juda, marĩithagie ndũũru cia ng'ondu ciao kuo, na maraarage nyũmba iria irĩ Ashikeloni. MWATHANI Ngai wao nĩakaamarũmbũiya, na atũme magaacĩre o rĩngĩ. MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Nĩnjiguĩte ũrĩa andũ a Moabi na a Amoni maranyarara na mararuma andũ aakwa, magĩtĩĩaga atĩ nĩmekwĩnyiitĩra bũrũri wao. MWATHANI Mwene Hinya Wothe, o we Ngai wa Isiraeli, ekuuga atĩrĩ, ‘O ta ũrĩa ndũũraga muoyo-rĩ, nĩngwananga Amoabi na Aamoni ta ũrĩa ndaanangire Sodomu na Gomora. Ngũtua mabũrũri maao marima ma cumbĩ, na kũndũ gũtiganĩrie tene na tene kũrĩkũraga o thabai. Njooke ndeke andũ aakwa arĩa magaakorwo matigarĩĩte, matahe indo ciao na marigie na mabũrũri maao.’ ” Ũguo nĩguo Amoabi na Aamoni makaaherithio nĩ ũndũ wa mwĩtĩĩo wao, amu nĩmaanyararire na makĩruma andũ a MWATHANI Mwene Hinya Wothe. MWATHANI nĩagaatũma maiyũrwo nĩ guoya, acooke atue ngai ciothe cia gũũkũ thĩ tũhũ mũtheri, nacio ndũũrĩrĩ ciothe icooke kũmũthaathaiya, o rũũrĩrĩ rũmũthaathayagĩrie bũrũriinĩ waruo. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ andũ a Ethiopia, no mũkaaniinwo na rũhiũ rwa njora. MWATHANI akaahũthĩra hinya wake kwananga bũrũri wa Asiria, acooke atue itũũra rĩa Nineve maganjo na kũndũ kũũmũ o ta werũ. Mahiũ na nyamũ cia gĩthaka nĩcio ikaarimũũthaga kuo. Ndundu ikaarĩragĩra ndiricainĩ cia kũu gũtharũranĩĩtio, magoogo magambage marĩ mĩrangoinĩ yakuo, nayo mĩtarakwa ĩrĩa yakĩĩte kuo ĩtharũranio gũtigwo ũtheri. Itũũra rĩrĩa rĩrerahaga rĩgĩĩtĩĩaga ũrĩa rĩrĩ na thaayũ, na rĩkeyona rĩkiugaga atĩ gũtirĩ itũũra rĩngĩ inene thĩinĩ wa thĩ kũrĩkĩra, rĩu nĩrĩmomoreetwo biũ, rĩgatuĩka kũndũ gwa kũrimũũthagwo nĩ nyamũ cia gĩthaka. Mũndũ o wothe ũrĩhĩtũkagĩra kuo ariugaga hĩ hĩ hĩ hĩ-ĩ! akĩinainagia mũtwe. Kaĩ itũũra rĩa Jerusalemu rĩrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩ itũũra iremi, rĩiyũire ungumania, na rĩhinyagĩrĩria andũ aarĩo. Nĩ itũũra rĩtathikagĩrĩria MWATHANI na rĩtiĩtĩkagĩra kũrũngwo nĩ we. Rĩtimwĩhokeete na rĩtimũhooyaga ũteithio. Anene aarĩo mahaana o ta mĩrũũthi ĩrararama; aciirithania aarĩo nao mahaana o ta njũũi ngoroki, ũguo atĩ gũgĩkĩa gũtirĩ kĩndũ ikoragwo itigĩĩtie. Anabii aarĩo matirĩ kĩhaarĩro na ti ehokeku; athĩnjĩri Ngai aarĩo mathaahagia indo iria theru, na makoogomia watho wa Ngai nĩguo megune o eene. No rĩĩrĩ, MWATHANI no akoragwo o itũũra rĩu; eekaga maũndũ ma kĩhooto na ndarĩ ũũru eekaga. O rũũciinĩ areehithagĩria andũ aake ũhoro wa waragania, na ndanogaga nĩgwĩka ũguo. O na kũrĩ ũguo-rĩ, andũ acio matarĩ athingu, mathiaga o na mbere gwĩka ũũru na maticonokaga. MWATHANI aroiga atĩrĩ, “Nĩniinĩĩte ndũũrĩrĩ ciothe, ngaananga matũũra maacio, na ngamomorania thingo na mĩnaara yacio. Gũtirĩ mũndũ ũtigĩĩtwo matũũrainĩ maacio o na barabarainĩ ciamo gũtirĩ andũ maratuĩkania. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũtigarĩĩte. Ndĩreciiragia atĩ nĩ hĩndĩ andũ aakwa mekũndĩĩa, meetĩkĩre ndĩmarũnge, na maage gũcooka kũriganĩrwo nĩ maũndũ marĩa ndĩmarutĩĩte. No o no gũthiĩ mathiĩte na mbere gwĩka maũndũ mooru makĩria.” MWATHANI egũkiuga atĩrĩ, “Taetereraai! Etereraai mũthenya ũrĩa ngaarũũgama gũthitanga ndũũrĩrĩ. Nĩnduĩte itua gũcookanĩrĩria ndũũrĩrĩ na moothamaki hamwe nĩguo ndĩmaitĩrĩrie maraakara maakwa. Thĩ yothe nĩgũcinwo nĩ mwaki wa mang'ũrĩ maakwa. “Hĩndĩ ĩyo-rĩ, nĩngaagarũra andũ a ndũũrĩrĩ, macooke kũũhooyaga o niĩ nyiiki, na matikaahooyage ngai ingĩ. Oothe nĩmakaanjathĩkagĩra. Ningĩ o na kuuma bũrũri wa Ethiopia ũrĩa wĩ kũraaya andũ aakwa arĩa mahurunjũkĩĩte nĩmakaandeehagĩra matega. Hĩndĩ ĩyo, inyuĩ andũ aakwa, mũtigaacooka gũconoka nĩ ũndũ wa ũrĩa mwananemera. Tondũ nĩngaathengia gatagatĩinĩ kaanyu andũ arĩa etĩĩi na ang'athia na mũtigaacooka kũũnemera mũrĩ kĩrĩmainĩ gĩakwa kĩrĩa gĩtheru. Ngaatigia o andũ arĩa enyiihia na ahooreri gatagatĩinĩ kaanyu, arĩa marĩũkaga gũcaria ũteithio harĩ niĩ. Andũ a Isiraeli arĩa magaatigara matigeekaga ũndũ mũũru, matikaaragia maheeni, kana maaragie mathaara. Nĩ gũkorwo makaarĩaga na magakoma, matarĩ na mũndũ wa kũmaiga na guoya.” Andũ a Isiraeli, inaai na kayũ kanene mũkeneete! Jerusalemu, rũũharũũhia na ngoro yothe! MWATHANI nĩatigĩĩte gũkũherithia, agagũthengeria thũ ciaku. MWATHANI, o we Mũthamaki wa Aisiraeli, arĩ hamwe nawe, kwoguo rĩu ndũkĩrĩ na gĩtũmi gĩa gwĩtigĩra. Ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa Jerusalemu ĩkeerwo atĩrĩ, “Wee itũũra rĩa Zayuni, tiga kũmaka! Tiga kũregeria mooko maaku! MWATHANI Ngai waku arĩ hamwe nawe; nĩ njamba na nĩegũkũhe ũhootani. Nĩarĩkenaga nĩ ũndũ waku na akũhe ũtũũro mwerũ nĩ ũndũ nĩakwendeete. Arĩinaga na agakenagio nĩ we, o ta ũrĩa andũ makenaga hĩndĩ ya thigũkũ.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩngũthengeirie mũthiro, na ngakwehereria gĩconoko. Atĩrĩĩrĩ, ihinda nĩrĩrĩũka na nĩndĩrĩherithia arĩa makũhinyagĩrĩria, honokie arĩa mathuaga, na njookie arĩa mathaamĩĩtio mũciĩ. Nĩndĩrĩtũma maheeo gĩtĩĩo handũ ha gũconorwo, nayo thĩ yothe nĩrĩmagoocaga. Ihinda nĩrĩrooka, rĩrĩa ndĩrĩmũcookanĩrĩria ndĩmũcookie mũciĩ. Ndĩrĩmũtua andũ marĩ igweta thĩ yothe, na ndũme mũgaacĩre rĩngĩ.” Ũguo nĩguo MWATHANI oiga. Atĩrĩĩrĩ, mũthenya wa mbere wa mweri wa gatandatũ, mwakainĩ wa keerĩ wa wathani wa Dario mũthamaki wa Perisia, MWATHANI nĩarĩirie Zerubabeli mũrũ wa Shealitieli na Joshua mũrũ wa Jehozadaku. Zerubabeli aarĩ barũũthi wa Juda, naake Joshua aarĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Aamaarĩirie ahũthĩrĩĩte mũnabii Hagai. MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Andũ aya maroiga atĩ ihinda rĩa gwaka Hekaarũ rĩngĩ rĩtirĩ rĩrakinya.” Hĩndĩ ĩyo MWATHANI akĩarĩria andũ ahũthĩrĩĩte mũnabii Hagai akĩmeera atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma inyuĩ eene mũikare nyũmba cianyu iria mwakĩĩte wega, o rĩrĩa Hekaarũ yakwa ĩrĩ o kĩĩgĩĩgĩ? Kaĩ mũtarona ũrĩa mũreekwo? Mũhandaga nyingĩ, mũkagetha tũniini; mũrĩaga na mũtiiganagia; mũnyuaga na mũtinyootokaga; mwĩhumbaga nguo na gũtirĩ ũiguaga ũrugarĩ; arĩa maheagwo mĩcaara, mamĩĩkagĩra mĩhuko ĩrĩ na mahoro. Kaĩ mũtareyũria mũreekwo ũguo nĩkĩ? Atĩrĩĩrĩ, thiĩi irĩmainĩ mũteme mĩtĩ, mũũke mwake Hekaarũ yakwa rĩngĩ, nĩguo ngene na thaathaĩyo ta ũrĩa njagĩrĩirwo nĩguthaathaiyo.” “Mũcaragia magetha maingĩ, no mũkoona maniini; mũmatwaraga mũciĩ, na niĩ ngatũma rũhuuho rũkamoombũra. Nĩmũũĩ njĩkaga ũguo nĩkĩ? Nĩ tondũ Hekaarũ yakwa nĩ kĩĩgĩĩgĩ, o rĩrĩa inyuĩ mũrũmbũyanagia na gwaka mĩciĩ yanyu. Nĩkĩo gũtarĩ mbura na gũtarĩ kĩndũ kĩrakũra. Nĩndũmĩĩte bũrũriinĩ kware na kũũme. Nĩndũmĩĩte irĩmainĩ, mĩgũndainĩ ya irio, ya mĩthabibũ o na ya mĩtamaiyũ kware na kũũme, na ngoomia irio ciothe iria ikũragio kuo. Ndũmĩĩte andũ maarĩrwo nĩ riũa, o ũndũ ũmwe na mahiũ o na kĩrĩa gĩothe andũ mageragia gũkũria.” Hĩndĩ ĩyo Zerubabeli mũrũ wa Shealitieli na Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene Joshua mũrũ wa Jehozadaku, hamwe na andũ arĩa macookeete kuuma ithaamĩrio magĩathĩkĩra MWATHANI Ngai wao. O na nĩmaathĩkĩire mũnabii Hagai na makĩhe Ngai gĩtĩĩo. Hagai agĩcooka akĩhe andũ oothe ndũmĩrĩri ya MWATHANI, atĩ MWATHANI nĩarĩkoragwo hamwe nao. MWATHANI agĩgĩĩkĩra andũ oothe wendo wa gwaka Hekaarũ: Zerubabeli barũũthi wa Juda, Joshua Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, na andũ oothe arĩa maacookeete kuuma ithaamĩrio. Nao makĩambĩrĩria wĩra wa gwaka Hekaarũ ya MWATHANI Mwene Hinya Wothe, Ngai wao. Mawambĩrĩirie mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩna wa mweri wa gatandatũ, mwakainĩ wa keerĩ wa wathani wa mũthamaki Dario. Atĩrĩĩrĩ, mũthenya wa mĩrongo ĩrĩ na ũmwe wa mweri wa mũgwanja, mwakainĩ o ro ũcio wa keerĩ wa wathani wa mũthamaki Dario, MWATHANI nĩaririe rĩngĩ ahũthĩrĩĩte mũnabii Hagai. Eerire Hagai aarĩrie Zerubabeli mũrũ wa Shealitieli barũũthi wa Juda, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene Joshua mũrũ wa Jehozadaku, o na andũ oothe, amoorie atĩrĩ, “Nũũ ũtigarĩĩte gatagatĩinĩ kaanyu wonire riiri ũrĩa Hekaarũ ya mbere yarĩ naguo? Rĩu mũrona ĩno ĩhaana atĩa? Githĩ ndĩhaana ta kĩndũ hatarĩ? No rĩĩrĩ, tigaai gũkua ngoro. Thiĩi na mbere na wĩra, amu ndĩ hamwe na inyuĩ. Rĩrĩa muoimire Misiri nĩndamwĩrĩire atĩ nĩndĩkoragwo hamwe na inyuĩ hĩndĩ ciothe. O na rĩu ndĩ o hamwe na inyuĩ, kwoguo tigaai gwĩtigĩra.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Ihinda rĩtarĩ iraaya, nĩndĩinainia igũrũ, thĩ na iria. Ningĩ nĩndĩinainia ndũũrĩrĩ ciothe, mĩthiithũ yacio yothe ĩreehwo gũũkũ nĩ geetha njiyũrie hekaarũ ĩno na riiri. Atĩrĩĩrĩ, betha na thahabu ciothe nĩ ciakwa. Hekaarũ ĩno ĩraakwo ĩgũkorwo ĩrĩ na riiri gũkĩra ĩrĩa ya mbere. Nĩngũtũma andũ aakwa magaacĩre gũũkũ na magĩe na thaayũ.” Ũguo nĩguo MWATHANI Mwene Hinya Wothe oiga. Mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩna wa mweri wa kenda, mwakainĩ wa keerĩ wa wathani wa mũthamaki Dario, MWATHANI nĩarĩirie mũnabii Hagai o rĩngĩ. Aamwĩrire ũũ: “Tahooya athĩnjĩri Ngai kĩrĩra, ũmoorie atĩrĩ, ‘Mũndũ angĩruta nyama ĩmwe ya iria nyamũre kuuma igongoonainĩ, akuue nyama ĩyo na ruuno rwa nguo yake-rĩ, nguo ĩyo yake ĩngĩhuutia mũgate o wothe, irio iria nduge, ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, o na kana irio ingĩ cia mũthemba o wothe-rĩ, no ĩtũme irio icio o nacio ituĩke nyamũre?’ ” Rĩrĩa athĩnjĩri Ngai mooririo kĩũria kĩu macookirie atĩrĩ, “Aaca, ndĩngĩtũma ituĩke nyamũre.” Hagai agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩ na thaahu na ũndũ wa kũhuutia kĩimba, angĩhuutia indo icio-rĩ, ũndũ ũcio no ũtũme indo icio igĩe na thaahu?” Athĩnjĩri Ngai magĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ, ũndũ ũcio no ũtũme.” Hagai agĩkĩmeera atĩrĩ, “MWATHANI aroiga atĩ ũguo noguo andũ a bũrũri ũyũ mahaana o na indo ciothe iria makũragia. Nĩ ũndũ ũcio kĩrĩa gĩothe marutagĩra kĩgongoonainĩ kĩrĩ na thaahu.” MWATHANI arooria atĩrĩ, “Kaĩ mũtarona ũrĩa mwĩkĩĩtwo? Mũtanaambĩrĩria gwaka rĩngĩ Hekaarũ-rĩ, mũndũ arathiaga hĩbainĩ ya ngano ehokeete gũkora kiro magana meerĩ agakora o igana. Ningĩ mũndũ arathiaga mũtũngiinĩ wa ndibei erĩgĩrĩire gũtaha rita igana rĩmwe agakora o rita mĩrongo ĩna. Ndamũrekeirie mbaa na mbura ya mbembe icine na ithũũkie indo ciothe iria mwakũragia, no mũtiigana kwĩrira. Kuuma ũũmũũthĩ, mweri mĩrongo ĩĩrĩ na inya mweri wa kenda rĩrĩa mũthingi wa Hekaarũ warĩĩka, nĩmũkuona ũrĩa gũgũcooka kũhaana. Atĩrĩĩrĩ, o na gũtuĩka gũtirĩ irio itigaire, na ningĩ mĩthabibũ, mĩkũyũ, mĩkongomanga o na mĩtamaiyũ ndĩciarĩĩte-rĩ, kuuma ũũmũũthĩ nĩngwambĩrĩria kũmũraathima.” Mũthenya o ro ũcio wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩna wa mweri wa kenda, MWATHANI nĩarĩirie Hagai o rĩngĩ. Arĩria Zerubabeli, barũũthi wa Juda ũmwĩre atĩrĩ, “Nĩnjerekeire kũinainia igũrũ na thĩ. Nĩngũng'aũrania moothamaki na niine maahinya maamo. Nĩngũng'aũrania ngaari cia mbarathi na arĩa mathiaga macihaicĩĩte. Mbarathi nĩigũkua, nao arĩa mathiaga macihaicĩĩte mooragane o eene. Mũthenya ũcio nĩndĩkuoya wee Zerubabeli mũrũ wa Shealitieli, ndungata yakwa, ngũtue wa gwathanaga na rĩĩtwa rĩakwa. Wee nĩ we thuurĩĩte.” Ũguo nĩguo MWATHANI Mwene Hinya Wothe oiga. Mweriinĩ wa kanaana, mwakainĩ wa keerĩ wa wathani wa Dario, mũthamaki wa Perisia, nĩrĩo MWATHANI aaheire mũnabii Zakaria mũrũ wa Berekia na mũcũkũrũ wa Ido ndũmĩrĩri ĩno. MWATHANI Mwene Hinya Wothe eerire Zakaria eere andũ atĩrĩ, “Niĩ MWATHANI, nĩndaraakarĩire maithe maanyu mũno, no rĩu inyuĩ ngũmwĩra atĩrĩ, ‘Njookereraai na niĩ nĩngũmũcookerera. Mũtikaanatũkie maithe maanyu. Nĩmaaheirwo ndũmĩrĩri ciakwa nĩ anabii arĩa maatũũraga tene, makĩĩrwo matigaacooke gũtũũra ũtũũro mũũru na wa meehia. No matianathikĩrĩria o na kana makĩnjathĩkĩra. Rĩu-rĩ, githĩ maithe maanyu na anabii acio matiakuire tene? “ ‘Atĩrĩĩrĩ, ndaheire maithe maanyu mawatho na ngĩmakaania na njĩra ya anabii ndungata ciakwa, no o makĩaga kũrũmbũiya, magĩkĩnyiitwo nĩ mathĩĩna. No nĩmaacookire makĩĩrira na magĩĩtĩkĩra atĩ niĩ, MWATHANI Mwene Hinya Wothe, ndamaherithĩĩtie o ta ũrĩa maagĩrĩirwo, na o ta ũrĩa ndataanyĩĩte gwĩka.’ ” Mũthenya wa mĩrongo ĩĩrĩ na ĩna wa mweri wa ikũmi na ũmwe nĩguo wĩtagwo (mweri wa Shebato), ndũmĩrĩri ya MWATHANI nĩyanginyĩrĩire, niĩ mũnabii Zakaria mũrũ wa Berekia mũrũ wa Ido. Hĩndĩ ĩyo yarĩ mwakainĩ wa keerĩ wa wathani wa Dario. MWATHANI aaheire ndũmĩrĩri ĩyo ũtukũ na njĩra ya kĩoneki. Atĩrĩĩrĩ, nĩndoonire mũraika wa Mwathani ahaicĩĩte mbarathi nduune. Mũraika ũcio aarũngiĩ gĩtuambainĩ mĩtaathi-inĩ gatagatĩ, na nĩoimĩĩtwo thuutha nĩ mbarathi ingĩ, ĩmwe nduune, ĩngĩ bĩndu, na ĩngĩ njerũ. Ngĩmũũria atĩrĩ, “Mbarathi ici-rĩ, nĩ kĩĩ irenda kũmenyithania?” Mũraika ũrĩa wanjaragĩria akĩnjookeria atĩrĩ, “Nĩngũkuonia ũrĩa irenda kũmenyithania. MWATHANI Mwene Hinya Wothe aracitũmĩĩte ikarangĩre thĩ.” Nacio igĩcookeria mũraika wa MWATHANI ũrĩa warũngiĩ mĩtaathiinĩ atĩ nĩithiũrũrũkĩĩte thĩ na ikoona atĩ thĩ yothe nĩhooreire. Naake mũraika ũcio akĩũria atĩrĩ, “MWATHANI Mwene Hinya Wothe, rĩu-rĩ, nĩũkoreetwo ũraakarĩire Jerusalemu na matũũra ma Juda mĩaka mĩrongo mũgwanja. Ũgũgĩikara itĩĩna rĩigana atĩa ũgĩgaacooka kũiguĩra andũ aakuo tha?” Naake MWATHANI agĩcookeria mũraika ũrĩa twaragia naake na mĩgambo ya ũhooreri na ya kũũmanĩrĩria. Mũraika agĩkĩnjĩĩra nyanĩrĩre njuge ũrĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe oigĩĩte atĩrĩ, “Ndĩ na wendo mũkĩru harĩ Jerusalemu na Zayuni. Ningĩ nĩndaakarĩĩtio mũno nĩ ndũũrĩrĩ icio ciikaire ihooreire na irĩ na thaayũ. Nĩ gũkorwo rĩrĩa ndaraakarĩire andũ aakwa haniini, cio nĩgũthiĩ ciathiire na mbere kũmanyamaaria. Kwoguo nĩnjookereire itũũra rĩa Jerusalemu ndĩrĩiguĩre tha. Hekaarũ yakwa nĩgaakwo rĩngĩ o na itũũra rĩcooke rĩrũũgamio rĩngĩ.” Mũraika akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Anĩrĩra riita rĩngĩ atĩrĩ, ‘MWATHANI Mwene Hinya Wothe aroiga atĩ matũũra ma andũ aake nĩmagaacooka kũgaacĩra, acooke ateithĩrĩrie Jerusalemu, na ethuurĩre itũũra rĩu rĩtuĩke rĩake kĩũmbe.’ ” Atĩrĩĩrĩ, kĩonekiinĩ kĩngĩ nĩndoonire hĩa inya cia ndeegwa. Ngĩkĩũria mũraika ũrĩa waragia na niĩ atĩrĩ, “Hĩa ici nĩ kĩĩ iramenyithania?” Naake akĩnjookeria atĩrĩ, “Nĩ moothamaki ma thĩ marĩa maharaganĩĩtie andũ a Juda, a Isiraeli, o na a Jerusalemu.” Thuutha ũcio MWATHANI akĩnyonia aturi ana. Ngĩkĩũria atĩrĩ, “Andũ aya nao marooka gwĩka atĩa?” Naake akĩnjookeria atĩrĩ “Mookĩĩte kũmakia na kũrũnda ndũũrĩrĩ iria irangĩrĩirie bũrũri wa Juda na ikahurunja andũ aakuo.” Kĩonekiinĩ kĩngĩ nĩndoonire mũndũ anyiitĩĩte buutikamba na mooko! Ngĩkĩmũũria atĩrĩ, “Wathiĩ kũ?” Naake akĩnjookeria atĩrĩ, “Ndathiĩ gũthima Jerusalemu, menye wariĩ na ũraihu wakuo.” Ngĩcooka ngĩona mũraika ũrĩa waragia na niĩ oimaimĩra, naake mũraika ũngĩ agĩũka kũmũtũnga akĩmwĩra atĩrĩ, “Hanyũka ũthiĩ ũkeere mwanake ũũrĩa ũrĩ na buutikamba atĩrĩ, ‘Jerusalemu gũtingĩirigĩkĩra nĩ tondũ gũgũkorwo na andũ aingĩ o na mahiũ maingĩ mũno. No rĩĩrĩ, MWATHANI eeranĩire atĩ nĩ we ũgũtuĩka rũgiri rwa mwaki wa kũrĩgitĩra na ningĩ egũtũũra kuo na riiri wake wothe.’ ” Atĩrĩĩrĩ, mũndũ wa kũmũhũũra-rĩ, nĩ kĩara aranjikia riitho.” Nĩ ũndũ ũcio, MWATHANI Mwene Hinya Wothe andũmĩĩte ngeere ndũũrĩrĩ iria itahĩĩte andũ aake atĩrĩ, “MWATHANI we mwene nĩ we ũkaamũhũũra na inyuĩ mũtahwo nĩ andũ arĩa maarĩ ngombo cianyu.” Rĩrĩa ũndũ ũyũ ũkaahinga, mũndũ o wothe nĩakaamenya atĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ we ũndũmĩĩte. “ Andũ a Jerusalemu inaai na mũrũũhie! Nĩndĩrooka gũtũũrania na inyuĩ!” Ũguo nĩguo MWATHANI ekuuga. Ihindainĩ rĩu ndũũrĩrĩ nyingĩ nĩigaacookerera MWATHANI na ituĩke andũ aake. Naake MWATHANI nĩagaatũũrania na inyuĩ, na inyuĩ nĩmũkaamenya atĩ nĩ we ũndũmĩĩte kũrĩ inyuĩ. Na rĩĩrĩ, Juda nĩũgaacooka gũtuĩka igai rĩa MWATHANI, o kũu Bũrũriinĩ ũrĩa Mũtheru. Jerusalemu narĩo rĩtuĩke itũũra rĩrĩa eendeete gũkĩra marĩa mangĩ moothe. Mũndũ o wothe nĩakire arĩ mbere ya MWATHANI, nĩ gũkorwo MWATHANI, nĩegũũka oimĩĩte kũrĩa gwake gũtheru. MWATHANI nĩanyonirie kĩoneki kĩngĩ. Thĩinĩ wa kĩoneki kĩu ndoonire Joshua Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene arũngiĩ mbere ya mũraika wa MWATHANI. Na rĩĩrĩ, Caitaani aarũngiĩ mwena wa ũrĩo wa Joshua ehaarĩirie kũmũthitanga. Mũraika wa MWATHANI agĩkĩĩra Caitaani atĩrĩ, “MWATHANI, arogũkũũma we Caitaani! MWATHANI ũrĩa wendeete Jerusalemu arogũkũũma we Caitaani! Githĩ mũndũ ũyũ ti ta gĩcinga kĩrutĩĩtwo mwakiinĩ?” Na rĩĩrĩ, Joshua aarũngiĩ hau ehumbĩĩte nguo irĩ gĩko. Mũraika akĩĩra arĩa mamũtungataga atĩrĩ, “Rutaai Joshua nguo icio irĩ gĩko.” Agĩcooka akĩĩra Joshua atĩrĩ, “Nĩndakũrekera wĩhia waku na nĩngũkũhe nguo ingĩ njerũ wĩkĩre.” Ningĩ mũraika agĩcooka agĩatha arĩa mamũtungataga mahumbe Joshua kĩremba gĩtheru mũtwe. Meeka ũguo, magĩcooka makĩmũhumba nguo theru, mũraika wa MWATHANI arĩ o hau eroreire. Mũraika ũcio wa MWATHANI agĩkĩĩra Joshua atĩrĩ, “MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga ũũ: Ũngĩathĩkagĩra maathani maakwa na ũhingagie mawĩra marĩa ngũheete, ũgũtũũra ũrĩ mũnene wa Hekaarũ yakwa na nja ciayo. Ningĩ nĩndĩiguaga mahooya maaku o ta ũrĩa njiguaga mahooya ma araika arĩa maikaraga mbere yakwa. Wee Joshua, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, tathikĩrĩria. O na inyuĩ athĩnjĩri Ngai arĩa mũrutithanagia wĩra naake, o inyuĩ arĩa mũrĩ nyoni njega ya mahinda marĩa magooka, tathikĩrĩriai: Nĩngũmuonia ndungata yakwa ĩrĩa ĩĩtagwo ‘Rũhonge!’ Atĩrĩĩrĩ, nĩngũiga mbere ya Joshua ihiga rĩmwe inene rĩrĩ na moothiũ mũgwanja. Nĩkwandĩka ngwandĩka maandĩko igũrũ wario, na thengie waganu wa bũrũri ũyũ mũthenya o ro ũmwe. Rĩrĩa mũthenya ũcio ũgaakinya, o mũndũ wanyu nĩageeta mũndũ ũrĩa mariganĩĩtie, ooke makene maikarĩĩte mĩthabibũinĩ o na mĩkũyũinĩ mategũthĩĩnio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ.” Mũraika ũrĩa waragia na niĩ agĩcooka agĩũka akĩnjũkĩria ta ndaarĩ toro. Akĩnjũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ ũrona?” Na niĩ ngĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndĩrona mũtĩ wa gũcuuria taawa, mũtĩ ũcio nĩ wa thahabu theri, igũrũ waguo harĩ na mbakũri ya maguta, naguo mwene wĩ na mataawa mũgwanja. O taawa wĩ na tũmĩberethi mũgwanja twa gwĩkĩra maguta. Hakuhĩ na mũtĩ ũcio wa gũcuuria mataawa, he na mĩtamaiyũ ĩĩrĩ. Mũtĩ wa gũcuuria taawa nĩguo wĩ gatagatĩ.” Ngĩkĩũria mũraika ũcio atĩrĩ, “Indo ici nĩ kĩĩ irenda kũmenyithania?” Naake akĩnjũũria atĩrĩ, “Hĩ! Kaĩ ũtooĩ?” Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, “Aaca, mwathi wakwa, ndiũĩ.” Mũraika agĩkĩnjĩĩra nginyĩrie Zerubabeli ndũmĩrĩri ya MWATHANI atĩrĩ, “Ti ũingĩ wa thigari kana hinya waku mwene igaakũhotithia kũhootana, no nĩ roho wakwa ũgaakũhothia. Mĩhĩnga mĩnene o ta irĩma ĩrĩa ũgaatũngana nayo nĩgaathenga mbere yaku. We nawe nĩũgaaka Hekaarũ rĩngĩ na ũkĩmĩrĩĩkia andũ makaanĩrĩra moige atĩrĩ, ‘Kaĩ nĩ thaka-ĩ! Kaĩ nĩ thaka-ĩ!’ ” Na rĩĩrĩ, ndũmĩrĩri ĩngĩ nĩyanginyĩire yumĩĩte kũrĩ MWATHANI, akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Zerubabeli nĩenjeete mũthingi wa Hekaarũ na nĩekũmĩaka amĩrĩĩkie. Ũndũ ũcio wahinga-rĩ, andũ aake nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ ngũtũmĩĩte kũrĩ o. Mũraika agĩkĩnjookeria atĩrĩ, “Mataawa mũgwanja-rĩ, nĩ maitho mũgwanja ma Ngai marĩa moonaga thĩ yothe.” Atĩrĩĩrĩ, matirakena tondũ mwako ndũrathiĩ na mbere wega. No rĩĩrĩ, nĩmegũkena moona Zerubabeli agĩthiĩ na mbere na gwaka Hekaarũ.” Ngĩcooka ngĩmũũria atĩrĩ, “Ĩ nayo mĩtamaiyũ ĩĩrĩa ĩĩrĩ ĩrĩ mwena na mwena wa mũtĩ wa gũcuuria mataawa-rĩ, nĩ kĩĩ ĩramenyithania? Ĩ honge iiria igĩrĩ cia mĩtamaiyũ ikuhanĩrĩirie na tũmĩberethi tũũrĩa twĩrĩ twa thahabu twa gũitĩrĩra maguta ma mĩtamaiyũ nĩ kĩĩ iramenyithania?” Naake akĩnjũũria atĩrĩ, “Kaĩ ũtooĩ?” Ngĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, mwathi wakwa, ndiũĩ.” Agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Aarĩa nĩ andũ eerĩ Ngai athuurĩĩte na akamaitĩrĩrĩria maguta nĩ geetha mamũtungatagĩre, o we Mwathani wa thĩ yothe.” Nĩndacookire ngĩrora riita rĩngĩ. Riita rĩĩrĩ ndoonire ibuku rĩa gũkũnjwo rĩũmbũkĩĩte rĩerainĩ. Mũraika ũrĩa wanjaragĩria akĩnjũũria kĩrĩa ndoona. Niĩ na niĩ ngĩmũcookeria atĩ ndoona ibuku rĩa gĩkũnjo rĩa mita kenda ũraihu na mita inya na nuthu wariĩ rĩũmbũkĩĩte rĩerainĩ. Mũraika agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Thĩinĩ wa ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo kwandĩkĩĩtwo kĩrumi kĩrĩa gĩkũnyiita bũrũri wothe. Mwena ũmwe warĩo ũroiga atĩ mũici o wothe nĩagaathengio bũrũriinĩ; naguo mwena ũrĩa ũngĩ ũroiga atĩ mũndũ o wothe ũheenanagia akĩĩhĩtaga, nĩakaanyiitwo eeherio. MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩ nĩagaatũma kĩrumi gĩĩkĩ kiumagare, gĩthiĩ gĩgĩtoonyaga nyũmba ya mũici o wothe na nyũmba ya mũndũ o wothe ũheenanagia akĩĩhĩtaga. Gĩgaatoonyaga gĩgaikara nyũmbainĩ ciao na gĩgatiga gĩaciharagania.” Mũraika agĩkĩĩyonithania rĩngĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Rora! Kũrĩ kĩndũ kĩngĩ kĩrooka!” Ngĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ?” Akĩnjookeria atĩrĩ, “Nĩ gĩkabũ na kĩrũũgamĩrĩire meehia ma bũrũri wothe.” Atĩrĩĩrĩ, gĩkabũ kĩu kĩarĩ na ngunĩko ya cuuma ya bũrũbũrũ. Na rĩĩrĩ, ndĩroreire o ũguo, ngunĩko ĩyo ĩkĩambarario, ngĩona mũndũ wa nja aikaire thĩ kũu gĩkabũinĩ kĩu. Mũraika akĩnjĩĩra atĩ mũndũ wa nja ũcio arũũgamĩrĩire ũmaramari. Agĩcooka akĩhatĩrĩria mũndũ wa nja ũcio thĩinĩ wa gĩkabũ agĩgĩkunĩka. Ngĩcooka ngĩtiira maitho ngĩona andũ a nja eerĩ moombũkĩĩte maroreete kũrĩ niĩ marĩ na mathagu marĩ na hinya ta ma mũũhau. Andũ a nja acio magĩkĩoya gĩkabũ kĩu makĩũmbũka nakĩo magĩthiĩ. Ngĩkĩũria mũraika atĩrĩ, “Maratwara gĩkabũ kĩu kũ?” Naake akĩnjookeria atĩrĩ, “Maragĩtwara Babiloni magagĩakĩre hekaarũ kuo. Nayo hekaarũ yarĩĩka-rĩ, gĩkabũ kĩu kĩrĩigwo kũu thĩinĩ nĩguo gĩthaathayagio.” Ningĩ nĩndoonire kĩoneki kĩngĩ. Riita rĩĩrĩ narĩo ndoonire ngaari inya cia mbarathi ikiumĩra gatagatĩ ka irĩma igĩrĩ. Irĩma icio ciarĩ cia gĩcango. Na rĩĩrĩ, ngaari ya mbere yaguucĩĩtio nĩ mbarathi nduune, ya keerĩ nĩ mbarathi njirũ, ya gatatũ nĩ mbarathi njerũ, na ya kana nĩ mbarathi bĩndu. Na niĩ ngĩcooka ngĩũria mũraika ũcio atĩrĩ, “Ngaari ici nacio nĩ kĩĩ iramenyithania?” Naake mũraika ũcio akĩnjookeria atĩrĩ, “Ngaari icio-rĩ, nĩ huuho inya iroima he Mwathani wa thĩ yothe.” Na rĩĩrĩ, ngaari ĩrĩa yaguucĩĩtio nĩ mbarathi iria njirũ ĩkĩrora na rũgongo yerekeire Babilonia, ĩrĩa yaguucĩĩtio nĩ mbarathi njerũ ĩkĩrora na mwena wa ithũĩro, nayo ĩrĩa yagucĩĩtio nĩ mbarathi iria bĩndu ĩkĩrora bũrũri wa na kĩanda. Mbarathi iria bĩndu, ikiumĩra nĩkwanganga ciangangaga ikĩenda gũthiĩ kũrangĩra thĩ. Mũraika ũcio agĩciĩra atĩrĩ, “Thiĩ mũkarangĩre thĩ!” Nacio igĩthiĩ. Thuutha ũcio mũraika akĩnjĩĩra na kayũ kanene atĩrĩ, “Mbarathi iria ciathiĩ na rũgongo cierekeire Babilonia, nĩciahooreria maraakara ma MWATHANI.” Ningĩ MWATHANI nĩaheire ndũmĩrĩri. Akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Oya iheeo iria iheanĩĩtwo nĩ Helidai, Tobija, na Jedaia, arĩa maracookire kuuma ithaamĩrio kũũrĩa Babilonia, ũthiĩ na ihenya mũciĩ kwa Josia mũrũ wa Zefania. Wakinya kuo ũthondeke thũmbĩ na thahabu na betha iria marakũnengereete. Ũcooke woe thũmbĩ ĩyo ũmĩĩkĩre mũtwe wa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene ti Joshua mũrũ wa Jehozadaku. Nawe ũmwĩre MWATHANI aroiga atĩrĩ, ‘Mũndũ ũrĩa wĩtagwo Rũhonge nĩakaagaacĩra o hau arĩ na aake Hekaarũ ya MWATHANI rĩngĩ. We nĩ we ũkamĩaka na aheeo gĩtĩĩo o ta kĩrĩa kĩheagwo mũthamaki, na ningĩ nĩagaatha andũ aake. Nĩhakarũũgama mũthĩnjĩri Ngai hau gĩtĩinĩ gĩa ũthamaki, na marĩ eerĩ marutithanie wĩra maiguithanĩĩtie na mahooreire.’ Thũmbĩ ĩyo ĩkaigwo thĩinĩ wa Hekaarũ ya MWATHANI ĩtuĩke kĩririkano gĩa gĩtĩĩo harĩ Helidai, Tobija, Jedaia na Josia. ” Andũ moimĩĩte kũndũ kũraaya nĩmagooka gũteithia gwaka Hekaarũ ya MWATHANI rĩngĩ. Rĩrĩa ĩkaarĩĩka, nĩmũkaamenya atĩ MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ we wandũmire kũrĩ inyuĩ. Ũndũ ũcio wothe nĩũkaahinga mũngĩathĩkĩra mawatho ma MWATHANI Ngai wanyu na kinyi. Mũthenya wa kana wa mweri wa kenda (nĩguo mweri wa Kisilevu na Kĩhibirania), mwakainĩ wa kana wa ũthamaki wa Dario, MWATHANI nĩaheire Zakaria ndũmĩrĩri. Hĩndĩ ĩyo nĩ rĩrĩa andũ a Betheli maatũmĩĩte Sharezeri na Regemumeleki na andũ aao mathiĩ Hekaarũinĩ ya MWATHANI Mwene Hinya Wothe makahooe kĩraathimo kĩa MWATHANI. O na macooke moorie athĩnjĩri Ngai na anabii atĩrĩ, “Nĩtwagĩrĩirwo gũthiĩ na mbere gũcakaya nĩ ũndũ wa gũthario kwa Hekaarũ? Nĩtwagĩrĩirwo nĩkwĩima irio mweri wothe wa gataano ta ũrĩa tũtũire twĩkaga mĩaka ĩyo yothe mĩthiru?” Na rĩĩrĩ, ndũmĩrĩri ĩrĩa MWATHANI aaheire nĩ ĩno, “Ũria andũ oothe a bũrũri o na athĩnjĩri Ngai atĩrĩ, ‘Rĩrĩa meimaga irio na maacakayaga mweri wa gataano na wa mũgwanja, mĩaka ĩyo mĩrongo mũgwanja mĩthiru-rĩ, meekaga ũguo maangoocithie? Na rĩrĩa maarĩaga na makanyua-rĩ, githĩ matiekaga ũguo meekenie o eene?’ ” Ũndũ ũcio nĩguo MWATHANI oigĩĩte na njĩra ya anabii arĩa maatũũraga tene, o hĩndĩ ĩrĩa Jerusalemu kwagaacĩire na gwatũũragwo nĩ andũ aingĩ. O hĩndĩ ĩrĩa ningĩ matũũra marĩa maarigiicĩirie Jerusalemu o hamwe na bũrũri wa na kĩanda na wa na ithũĩro maarĩ na andũ aingĩ. MWATHANI nĩaheire Zakaria ndũmĩrĩri ĩno akĩmwĩra atĩrĩ; “Matukũinĩ ma tene-rĩ, nĩndaheete andũ aakwa mawatho atĩ, ‘Onagaai atĩ waragania nĩũrahingio, na ningĩ muonanagie ũtugi na mũiguanagĩre tha, mũndũ na mũndũ ũrĩa ũngĩ. Mũtikaanahinyĩrĩrie atumia a ndigwa, ciana cia ngoriai, o na kana ageni arĩa matũũraga gatagatĩinĩ kaanyu. O na ningĩ mũtikaanahinyĩrĩrie mũndũ ũngĩ o na ũrĩkũ ũrĩ na bata wa mũthemba mũna. Na mũtikaanathugunde njĩra cia kũũnũhana.’ “No rĩĩrĩ, andũ aakwa nĩmoomirie ciongo na makĩrega gũthikĩrĩria. Moomirie ciongo ciao o na ngoro ciao o ta ihiga. Maaga gũthikĩrĩria mataaro marĩa ndamatũmĩire na njĩra ya anabii arĩa maatũũraga tene-rĩ, nĩndaraakarire mũno. Na tondũ matianathikĩrĩria rĩrĩa ndamaaragĩria, na niĩ ndianamacookeria rĩrĩa maahoire. Ndamahaatire o ta hĩndĩ ya kĩhuuhũkanio magĩthiĩ gũtũũra mabũrũri mageni. Bũrũri ũyũ mũthaka ũguo, ũgĩtigwo ũrĩ maganjo na gũtarĩ mũndũ o na ũmwe wa kũũtũũra.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩaheire ndũmĩrĩri ĩno akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩngoreetwo ngĩĩrirĩria gũteithia Jerusalemu tondũ wa ũrĩa nyendeete andũ aarĩo na wendo mũmata, wendo ũrĩa ũtũmĩĩte ndaakarĩre thũ ciarĩo. Nĩngaacooka Jerusalemu na ndũũre kuo. Rĩgeetagwo itũũra rĩhokeku, nakĩo kĩrĩma kĩa MWATHANI Mwene Hinya Wothe gĩgeetwo kĩrĩma gĩtheru. Athuuri na atumia marĩ na mĩtirima nĩgũkũra, magaatindaga maikarĩĩte thĩ o kũu njĩrainĩ cia Jerusalemu. Njĩra ciarĩo nĩkũiyũra ikaiyũra tũhĩĩ na tũirĩĩtu tũgĩthaakĩra kuo. “Maithoinĩ ma andũ a rũũrĩrĩ rũũrũ arĩa matigarĩĩte ũndũ ũcio wahota kuoneka ta ũtangĩhoteka matukũinĩ maya, no rĩĩrĩ, maithoinĩ maakwa-rĩ, no ũkĩage kũhoteka? Nĩkũhonokia ngaahonokia andũ aakwa kuuma mabũrũriinĩ marĩa maatwarĩĩtwo, ndĩmacookie moimĩĩte mĩena ya irathĩro na ya na ithũĩro macooke gũtũũra Jerusalemu. Magaatuĩka andũ aakwa na niĩ nduĩke Ngai wao wa ma na mwĩhokeku. “Atĩrĩĩrĩ, ũmĩrĩriai! Mũrathikĩrĩria o ũhoro ũrĩa waririo nĩ anabii hĩndĩ ĩrĩa mũthingi wa gwaka rĩngĩ Hekaarũ yakwa wenjagwo. Mbere ya hĩndĩ ĩyo-rĩ, gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire kwandĩka mũndũ wĩra o na kana gũkombora nyamũ cia wĩra. Ningĩ gũtirĩ mũndũ waiguaga arĩ mũgitĩre akiumagara kana agĩcooka mũciĩ nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra thũ. Nĩ ũndũ nĩndatũmĩĩte andũ mookanĩrĩre mũndũ na mũndũ ũrĩa ũngĩ. No rĩĩrĩ, rĩu tiguo ngwĩka na matigari ma rũũrĩrĩ rũũrũ. Atĩrĩĩrĩ, marĩhandaga irio matekwĩhũũga; mĩthabibũ nĩrĩciaraga thabibũ nyingĩ; mĩgũnda nayo nĩriumagia irio na nĩkũrĩkoragwo na mbura ya kũigana. Nĩndĩheaga andũ aakwa arĩa marĩtigara iraathimo icio ciothe. Inyuĩ andũ a Juda na a Isiraeli! Andũ a ndũũrĩrĩ maratũire marumanaga makĩmũgwetaga makoiga atĩrĩ, ‘Mũrogwatwo nĩ kĩrumi kĩrĩa kĩagũĩrĩire Juda na Isiraeli!’ No nĩngũmũhonokia, ndũũrĩrĩ icooke kwĩrana atĩrĩ, ‘Mũroraathimwo o ta ũrĩa andũ a Juda na a Isiraeli maraathimĩĩtwo!’ Kwoguo mwĩyũmĩrĩriei na mũtige gũcooka gwĩtigĩra.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe aroiga atĩrĩ, “Rĩrĩa maithe maanyu maatũmire ndaakare-rĩ, nĩndatuire kũmeeka ũũru na ndiericũkirwo, no gũthiĩ ndathiire na mbere na mĩbango yakwa. No rĩu-rĩ, nĩnduĩte atĩ nĩngũraathima andũ a Jerusalemu na a Juda. Kwoguo tigaai gwĩtigĩra. Maũndũ marĩa mwagĩrĩirwo nĩgwĩka-rĩ, nĩmwaragie ũhoro wa ma mũndũ na mũndũ ũrĩa ũngĩ. Ningĩ magootiinĩ maanyu-rĩ, mũheanage matuĩro ma waragania, o marĩa mangĩreehe thaayũ. Mũtikaanathugunde njĩra cia kũũnũhana mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Mũtikaanarute ũira na mĩĩhĩtwa ya maheeni. Nĩthũire andũ arĩa maheenanagia, andũ matarĩ na waragania o na andũ arĩa matũmagĩra hinya.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe akĩĩhe ndũmĩrĩri ĩno akĩjĩĩra atĩrĩ, “Kwĩima irio kũrĩa mwĩimaga mweriinĩ wa kana, wa gataano, wa mũgwanja, na wa ikũmi gũgaatuĩka thigũkũ cia gĩkeno na cia ndũũrũhĩ harĩ andũ a Juda. Nĩ ũndũ ũcio thingatagaai ũhoro wa ma o na wa thaayũ.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Ihinda nĩrĩrooka andũ moime matũũra maingĩ mooke Jerusalemu. Andũ a itũũra rĩmwe marĩĩraga a rĩrĩa rĩngĩ atĩrĩ, ‘Ithuĩ tũrathiĩ gũthaathaiya MWATHANI Mwene Hinya Wothe na tũkahooe iraathimo ciake. Mũtigĩũke tũthiĩ!’ Andũ aingĩ na ndũũrĩrĩ irĩ hinya nĩmagooka Jerusalemu gũthaathaiya MWATHANI Mwene Hinya Wothe na kũhooya iraathimo. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, andũ ikũmi a ndũũrĩrĩ mageecukumithania na Mũyahudi ũmwe mamwĩre atĩrĩ, ‘Reke tũtwarane nawe tondũ nĩtũiguĩte atĩ Ngai arĩ hamwe na inyuĩ.’ ” Ĩno nĩ yo ndũmĩrĩri nditũ ya MWATHANI. Atĩrĩĩrĩ, MWATHANI nĩatuĩte kũherithia bũrũri wa Hadaraka, o na itũũra rĩa Damasiki. Atĩrĩĩrĩ, to mĩhĩrĩga ya Isiraeli iiki ya MWATHANI, o na itũũra rĩrĩa inene rĩa Siria no rĩake. Ningĩ Hamathu itũũra rĩrĩa rĩhakaine na Hadaraka o narĩo no rĩa MWATHANI, na noguo matũũra ma Turo na Sidoni, o ũndũ ũmwe na maũũgĩ maakuo. Turo nĩgwĩthiũrũrũkĩria rĩthiũrũrũkĩirie na thingo cia hinya mũno, na rĩgacookanĩrĩria betha na thahabu nyingĩ o ta mahuti. No rĩĩrĩ, Mwathani nĩakaarĩtuunya kĩrĩa gĩothe rĩrĩ nakĩo, ũtonga warĩo aũkie iriainĩ, narĩo rĩcinwo na mwaki rĩrĩmbũke. Itũũra rĩa Ashikeloni rĩkoona ũguo rĩĩtigĩre mũno, narĩo itũũra rĩa Gaza rĩona ũguo rĩigue ruwo mũno; o narĩo itũũra rĩa Ekironi rĩĩke o taguo tondũ mwĩhoko warĩo ũgaakorwo ũgĩthira. Atĩrĩĩrĩ, mũthamaki nĩakaingatwo oime Gaza, nakuo Ashikeloni gũtigwo kũrĩ maganjo. Macotara nĩ o magaatũũra Ashidodu; MWATHANI nĩkũniina akaaniina wĩtĩĩi wa Afilisiti. Matigaacooka kũrĩa nyama irĩ na thakame o na kana kĩndũ kĩngĩ kĩrĩ thaahu. Andũ arĩa magaatigara magaatuĩka amwe a andũ aakwa, na matuĩke ta mbarĩ ĩmwe ya mũhĩrĩga wa Juda. Andũ a Ekironi magaatuĩka amwe a andũ aakwa o ta Ajebusi. Nĩngaagitĩra bũrũri wakwa, ngirie thigari cia thũ gũtuĩkania kuo, na ndigeetĩkĩria mũndũ o na ũrĩkũ, acooke kũhinyĩrĩria andũ aakwa. Nĩ gũkorwo nĩndĩyoneire na maitho maakwa ũrĩa andũ aakwa mathĩĩnĩkĩĩte. Andũ a Zayuni rũũharũũhiai! Inyuĩ andũ a Jerusalemu ugĩrĩriai mũkeneete! Oneei mũthamaki wanyu nĩarooka kũrĩ inyuĩ! Arooka na ndũũhiũ atooreetie, no arooka ahooreire akuuĩĩtwo ndigiri, o njaũ ya ndigiri. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Nĩngaathengia ngaari cia mbaara ciume Isiraeli, o na thengie mbarathi cia mbaara kuuma Jerusalemu, moota ma mbaara nĩkuunangwo makoinangwo. Mũthamaki wanyu nĩakareehithia thaayũ ndũũrĩrĩinĩ, na agaathana kuuma iria rĩmwe kinya rĩrĩa rĩngĩ, na kuuma rũũĩ rwa Farati o nginya ituri cia thĩ.” MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Tondũ wa kĩrĩĩkanĩro gĩakwa na inyuĩ, kĩrĩa kĩamatirio na thakame ya magongoona, nĩngaatua andũ aanyu eyathi ndĩmarute irima rĩtarĩ maaĩ kũu maathaamĩirio. Inyuĩ mwathaamirio na rĩu mũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro, inũkaai, Inũkaai mũcooke kũndũ kwanyu kũrĩ thaayũ. Ngũmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩ ũndũ wa mathĩĩna moothe marĩa mũrĩĩte, ngũmũraathima maita meerĩ!’ Atĩrĩĩrĩ, ngũtũmĩra Juda ta ũta wakwa, ndũmĩre Isiraeli ta mĩguĩ yakwa, na ndũmĩre andũ a Zayuni ta rũhiũ rwakwa rwa njora, hũũre andũ a bũrũri wa Ngiriki.” MWATHANI nĩekwĩonithania arĩ igũrũ wa andũ aake; egũikia mĩguĩ yake o ta rũheni. MWATHANI Ngai nĩekũhuuha karumbeeta; oimagare arĩ kĩhuuhũkanioinĩ kiumĩĩte mwena wa na kĩanda. MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩekũgitĩra andũ aake, nao maanange thũ ciao. Makĩanagĩrĩra mbaarainĩ o ta mĩrĩĩu, na maitange thakame ya thũ ciao, ĩnyũrũrũke o ta thakame ya igongoona, ĩigĩĩtwo kĩgongoona igũrũ na mbakũri ĩiyũire. Mũthenya ũcio wakinya-rĩ, MWATHANI Ngai wao nĩ we ũkaamahonokia, tondũ o nĩ rũũru rwa andũ aake. Andũ aake makaahenahenagia bũrũriinĩ wake, o ta mahiga ma goro marĩa meekagĩrwo thũmbĩinĩ. Kaĩ bũrũri nĩũgaathakara na wagĩre-ĩ! Andũ eethĩ mageekagĩrwo hinya nĩ ndibei na ngano. Atĩrĩĩrĩ, hooyai MWATHANI amũhe mbura ĩrĩa niini. MWATHANI nĩ we ũtũmaga matu ma mbura magĩe, na akoiria mbura, na agatũma mĩgũnda ĩgĩe na irio nĩ ũndũ wa mũndũ o wothe. Andũ mahooyaga tũkai twao, na makahooya kĩrĩra harĩ ooni maũndũ, no gũtirĩ ũteithio moonaga. Arooti nao marootaga irooto cia maheeni, na magacirugũra na maũndũ ma kũmũhĩngĩĩcithia; kũũmanĩrĩria kũrĩa moomanagĩrĩria nakuo no gwa tũhũ. Nĩ ũndũ ũcio andũ no kũũrũũra maroorũũra o ta ng'ondu ciũrĩĩte, marathĩĩnĩka ũguo nĩ gũkorwo matirĩ na mũrĩithi. MWATHANI Mwene Hinya Wothe egũkiuga atĩrĩ, “Nĩndaakarĩĩtio mũno mũno nĩ andũ a ndũũrĩrĩ arĩa maathaga andũ aakwa na nĩngaamaherithia. Andũ a Juda nĩ aakwa na nĩndĩmabaaragĩrĩra, ngũmatua mbarathi ciakwa cia mbaara irĩ na hinya. Ningĩ thĩinĩ wao nĩgũkoima athamaki, atongoria, na anene a mĩthemba yothe a gwathaga andũ aakwa. Andũ a Juda makaahootana o ta thigari iria irangarangagĩrĩria thũ ciacio ndakainĩ ya njĩra. Makaarũa tondũ MWATHANI agaakorwo hamwe nao, na nĩmagaatooria o na mbarathi cia thũ ciao. “Nĩngeekĩra andũ a Juda hinya, na honokie andũ a Isiraeli. Nĩngaamaiguĩra tha na ndĩmacookie mũciĩ. Makaahaana ta andũ itarĩ ndatiganĩria. Nĩ niĩ MWATHANI Ngai wao na nĩngaigua mahooya maao. Andũ a Isiraeli makaagĩa hinya o ta thigari, magaakena o ta andũ moima kũnyua ndibei. Ciana ciao ikaaririkanaga ũhootani ũcio igakena, nĩkũmenya ũrĩa MWATHANI eekĩĩte. “Nĩngeeta andũ aakwa na ndĩmacookanĩrĩrie hamwe. Nĩngaamahonokia ndũme maingĩhe o ta ũrĩa maingĩhĩĩte tene. O na gũtuĩka nĩndamahurunjire ndũũrĩrĩinĩ, o na marĩ mabũrũri macio ma kũraihu nĩmakaandirikana. O hamwe na ciana ciao nĩmagaatigara na mainũke mũciĩ. Ngaamaruta Misiri na Asiria ndĩmacookie mũciĩ na ndũme matũũre bũrũri wao kĩũmbe. Ngaamenjera bũrũri wa Gileadi na wa Lebanoni; na andũ maiyũre bũrũri wothe. Rĩrĩa makaagerera iriainĩ rĩa mathĩĩna, niĩ MWATHANI nĩngaahũũra makũmbĩ ma iriainĩ na hũithie maaĩ marĩa mariku ma rũũĩ rwa Nailo. Bũrũri wa Asiria ũrĩa mwĩtĩi nĩũkaanyiihio, naguo bũrũri wa Misiri ũrĩa wĩ hinya mũingĩ ũtuunywo hinya waguo. No nĩngeekĩra andũ aakwa hinya nao nĩmagaathaathaiya na manjathĩkagĩre.” Nĩ MWATHANI woiga ũguo. Wee Lebanoni, hingũra mĩrango yaku, mwaki ũcine mĩtarakwa yaku. Inyuĩ na inyuĩ mĩthithinda, rĩraai na mũgirĩke tondũ mĩtarakwa nĩmĩteme ĩkarũndwo, mĩtĩ ĩyo ĩrĩ riiri nĩmĩthuthange! Inyuĩ na inyuĩ mĩgandi ya Bashani, rĩraai na mũgirĩke, tondũ mĩtitũ ĩrĩa mĩtumanu nĩmĩtherie! Taiguai aathani makĩrĩra nĩ kĩeha, riiri wao nĩ mũthiru! Taiguai ciana cia ngatia ikĩrarama, mĩtitũ ĩrĩa ĩrĩ hũgũrũrũinĩ cia Jorodani, kũrĩa arĩ kuo mĩciĩ yacio nĩmĩthũũkie! MWATHANI Ngai wakwa, agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Tuĩka mũrĩithi wa rũũru rwa ng'ondu cia gũthĩnjwo. Atĩrĩĩrĩ, eene cio maciũragaga na matione wa kũmaherithia, meendagia nyama ciacio makoiga ‘MWATHANI arogoocwo, nĩtwetongera!’ Ningĩ arĩa macirĩithagia maticiiguagĩra tha.” (MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ndigũcooka kũiguĩra tha mũndũ o na ũrĩkũ wa gũũkũ thĩ. Nĩgũtiganĩria ngũtiganĩria andũ oothe o mookoinĩ ma arĩa mamaathaga. Arĩa maathanaga nĩmekwananga thĩ, na ndikũmĩhonokia kuuma mookoinĩ maao.”) Arĩa meendagia na maagũraga ng'ondu, nĩmanyandĩkire na niĩ ngĩtuĩka mũrĩithi wa ng'ondu cia gũthĩnjwo. Ngĩkĩoya thanju igĩrĩ: rũmwe ngĩrwĩta “Ũtugi” na rũu rũngĩ ngĩrwĩta, “Ũrũmwe.” Na ngĩthiĩ na mbere kũbaarĩrĩra rũũru rũu. Na rĩĩrĩ, ngĩaga kũiguithania na arĩithi angĩ atatũ, arĩa maathũire, na niĩ ngĩmaingata oothe hamwe, mweri o ũmwe. Ngĩcooka ngĩĩra ng'ondu atĩrĩ, “Ndigũcooka kũmũrĩithia. Wa gũkua nĩakue, na wa kũniinwo nĩaniinwo. Arĩa megũtigara nĩmarĩane, ũmwe na ũrĩa ũngĩ.” Thuutha ũcio ngĩoya rũthanju rũrĩa ndeetĩĩte “Ũtugi,” ngĩruunanga nĩ geetha tharũrie kĩrĩĩkanĩro, kĩrĩa MWATHANI aarĩĩkanĩrĩĩte na ndũũrĩrĩ ciothe. Nĩ ũndũ ũcio, kĩrĩĩkanĩro gĩgĩgĩtharũrio mũthenya o ro ũcio. Na rĩĩrĩ, arĩa meendagia na maagũraga ng'ondu nĩkwĩrorera maĩndoreire na nĩmaamenyaga atĩ nĩ MWATHANI waragia ahũthĩrĩĩte maũndũ marĩa ndeekaga. Na niĩ ngĩkĩmeera atĩrĩ, “Mũngĩona arĩ wega-rĩ, no mũndĩhe mũcaara wakwa; no mũngĩona atarĩ wega, no mũikare naguo.” Magĩkĩndĩha mbeeca mĩrongo ĩtatũ cia betha irĩ mũcaara wakwa. Naake MWATHANI akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ciikanie na kũu mũthiithũinĩ wa Hekaarũ.” Ngĩkĩoya mbeeca icio mĩrongo ĩtatũ, mũcaara ũcio mũnene meeciiririe nĩguo ũnjagĩrĩire, ngĩciikania na kũu mũthiithũinĩ wa Hekaarũ. Ngĩcooka ngĩunanga rũthanju rwa keerĩ rũrĩa ndeetĩĩte “Ũrũmwe.” Naguo ũrũmwe wa Juda na Isiraeli ũgĩtharũrio. MWATHANI akĩnjĩĩra rĩngĩ atĩrĩ, “Tuĩka mũrĩithi riita rĩngĩ, no rĩu ũgũtuĩka mũrĩithi ũtarĩ kĩene. Nĩnjigĩĩte mũrĩithi arĩithie ruũru rwakwa, no ndarũmbũyanagia na ng'ondu iria irakua, ndacaragia iria ciũrĩĩte, ndoohaga iria nyunĩku, o na ndarĩithagia iria irĩ na hinya. No rĩĩrĩ, nĩkũrĩa arĩaga nyama cia iria noru, na agaatũranga mahũngũ maacio. “Mũrĩithi ũcio wakwa ũtarĩ kĩene, o ũcio ũtiganagĩria ng'ondu cia rũũru rwake, kaĩ arĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Arotinio guoko na akũũrwo riitho rĩa ũrĩo na rũhiũ rwa njora! Guoko gwake kũronja o kuonja na riitho rĩake rĩa ũrĩo rĩrotumuumana!” Ũyũ nĩ ũhoro mũritũ ũkoniĩ Isiraeli uumĩĩte kũrĩ MWATHANI, ũrĩa watambũrũkirie matu, na akĩũmba thĩ o na akĩhe mũndũ mĩhũũmũ ya muoyo. MWATHANI ũcio ekuuga atĩrĩ, “Nĩngaatũma Jerusalemu rĩtuĩke o ta gĩkombe kĩa ndibei. Ndũũrĩrĩ iria irĩrigiicĩirie na mĩena yothe ikamĩnyua itũgũũge, o ta arĩĩu. Rĩrĩa igaatharĩkĩra Jerusalemu, o na matũũra marĩa mangĩ ma Juda nĩmagaatharĩkĩrwo. Rĩrĩa ihinda rĩu rĩgaakinya, nĩngaatũma Jerusalemu rĩtuĩke o ta ihiga iritũ harĩ andũ oothe. Ndũũrĩrĩ iria ikaageria kũrĩoya nĩgũtiihio igaatiihio. No rĩĩrĩ, ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ nĩikongana irĩtharĩkĩre. Hĩndĩ ĩyo nĩngaaturuuria mbarathi ciothe na ndũme arĩa macihaicĩĩte manyiitwo nĩ ũgũrũki. Nĩngaaramũrĩria andũ a Juda maitho, no ndũme maitho ma mbarathi cia thũ ciao matumuumane. Hĩndĩ ĩyo mbarĩ cia Juda ikeeranaga atĩrĩ, ‘MWATHANI Mwene Hinya Wothe nĩ we ũheete andũ arĩa matũũraga Jerusalemu hinya tondũ nĩ Ngai wao.’ “Hĩndĩ ĩyo ngaatũma mbarĩ cia Juda ituĩke o ta mwaki wa mũtitũ, kana wa mũgũnda wa ngano nyũmũ, na nĩigaacina ndũũrĩrĩ ciothe iria icithiũrũkĩirie mĩena yothe. No rĩĩrĩ, andũ aarĩa matũũraga Jerusalemu magaikara magaacĩire o kũu itũũrainĩ. “Niĩ MWATHANI, ngaamba kũhe thigari cia Juda ũhootani, nĩ geetha ngumo ya nyũmba ya Daudi na ya atũũri a Jerusalemu ndĩgathiĩ na igũrũ rĩa ngumo ya andũ arĩa angĩ a Juda. Hĩndĩ ĩyo niĩ MWATHANI nĩngaagitĩra andũ arĩa matũũraga Jerusalemu; o na ũrĩa ũtarĩ hinya thĩinĩ wao akaagĩa hinya o ta Daudi. Nyũmba ya Daudi hĩndĩ ĩyo ĩkaamatongoragia ĩhaana o ta mũraika wa MWATHANI kana ta Ngai we mwene. Hĩndĩ ĩyo nĩngaahũũra rũũrĩrĩ o ruothe rũrĩa rũkaageria gũũkĩrĩra Jerusalemu. “Nĩngaahe nyũmba ya Daudi o na atũũri a Jerusalemu roho wa kũiguanĩra tha o na wa kũhooya. Na nĩmagaacũũthĩrĩria ũrĩa maatheecire makĩũraga, na mamũrĩrĩre o ta ũrĩa mũndũ arĩragĩra mũũrũwe wa mũũmwe. Makaamũrĩrĩra, o ta ũrĩa mũndũ arĩragĩra mũũrũwe wa irigithaathi akua. Hĩndĩ ĩyo Jerusalemu nĩrĩkaagĩa na kĩrĩro kĩnene o ta kĩrĩa kĩarĩrĩirwo Hadadi Rimoni gĩtuambainĩ kĩa Megido. MWATHANI ekuuga atĩrĩ, “Ihinda rĩu rĩakinya, gĩthima nĩgĩkaahingũrwo nĩ ũndũ wa gũtheria njiarwa cia Daudi o na andũ a Jerusalemu kuuma meehiainĩ na mathaahuinĩ maao. Ihindainĩ rĩu nĩgũthengia ngaathengia marĩĩtwa moothe ma ngai cia mĩhianano moime bũrũriinĩ na gũtirĩ mũndũ ũgaacooka gũciririkana rĩngĩ. Ningĩ nĩngeeheria mũndũ o wothe wĩĩtaga mũnabii na niine wendi o wothe wa gũthaathaiya mĩhianano. Thuutha ũcio mũndũ angĩgaathiĩ na mbere na kũratha moohoro, aciari aake makaamwĩra atĩ nĩagĩrĩirwo nĩkũũragwo nĩ gũkorwo oigaga atĩ nĩ ũhoro wa MWATHANI aaragia, no nĩkwaria aaragia ndeto cia maheeni. Na rĩĩrĩ, aciari aake makaamũtheeca na kahiũ mamũũrage o hĩndĩ ĩyo araratha. Rĩrĩa ihinda rĩu rĩgaakinya gũtirĩ mũnabii ũkeerahĩra cioneki iria ooneete, kana arute wĩra wa ũrathi, kana ehumbe nguo ya guoya ya ũrathi nĩguo aheenie andũ. Handũ ha ũguo akoigaga atĩrĩ, ‘Niĩ-rĩ, ndirĩ mũnabii ndĩ o mũrĩmi, na ndũire nĩmaga ũtũũro wakwa wothe’ No mũndũ angĩkaamũũria atĩrĩ, ‘Ironda icio irĩ gĩthũriinĩ gĩaku ciumĩĩte kũ?’ Agacookagia atĩrĩ, ‘Ndatiihĩirio kwa mũraata wakwa mũciĩ.’ ” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Wee, rũhiũ rwa njora, ũkĩra ũtharĩkĩre mũrĩithi wa rũũru rwakwa! Mũũrage, na ng'ondu nĩikũhurunjũka. Nĩngũtharĩkĩra andũ aakwa, na thĩinĩ wa bũrũri wothe icunjĩ igĩrĩ harĩ ithatũ cia andũ nĩmegũkua. Na rĩĩrĩ, gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ kĩrĩa gĩgaatigara muoyo-rĩ, nĩngaagĩtheria o ta ũrĩa betha ĩtheragio na mwaki. Ningĩ nĩngaakĩgeria o ta ũrĩa thahabu ĩgeragio, na nĩgĩgaacooka kũũhooya, na niĩ njookie mahooya maakĩo. Nĩngaakĩĩra atĩ o nĩ o andũ aakwa, nao nĩmakoimbũra atĩ niĩ ndĩ Ngai wao.” Mũthenya wa MWATHANI nĩwerekeire gũũka, narĩo itũũra rĩa Jerusalemu nĩrĩgũtharĩkĩrwo na indo iria itahĩĩtwo kuo igayanĩrwo o kuo. MWATHANI nĩegũcookanĩrĩria ndũũrĩrĩ ciothe hamwe ciũkĩrĩre Jerusalemu. Jerusalemu nĩrĩgũtuunyanwo, nyũmba ciũngũrũrio indo ciothe, o na atumia magwatwo na hinya. Nuthu ya andũ nĩmegũthiio nao mathaamio, no acio angĩ matigwo o kũu Jerusalemu. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩakoimagara akahũũrane na ndũũrĩrĩ icio o ta ũrĩa aahũũranaga tene. Mũthenya ũcio MWATHANI nĩakaarũũgama kĩrĩma igũrũ kĩa mĩtamaiyũ kĩrĩa kĩrĩ mwena wa na irathĩro wa Jerusalemu. Kĩrĩma kĩa Mĩtamaiyũ nakĩo nĩgĩgaatũkana keerĩ kuuma mwena wa irathĩro kinya mwena wa ithũĩro, na kĩgĩe na gĩtuamba kĩnene gatagatĩ. Nuthu yakĩo ĩrore na rũgongo, na nuthu ĩyo ĩngĩ ĩrore na kĩanda. Inyuĩ na inyuĩ mũkoora mũgereire gĩtuamba kĩu kĩgayanĩĩtie kĩrĩma kĩu keerĩ. Mũgeethara o ta ũrĩa maithe maanyu meetharire rĩrĩa kwagĩire gĩthingithia hĩndĩ ĩrĩa mũthamaki Uzia aathanaga Juda. Na rĩĩrĩ, MWATHANI Ngai wakwa agooka arĩ hamwe na araika oothe. Mũthenya ũcio wakinya-rĩ, gũtikaagĩa heho kana mbaa, o na kana nduma. Gũgaakoragwo na ũtheri ta wa mũthenya hĩndĩ ciothe, o na mathaa ma ũtukũ. No rĩĩrĩ, no MWATHANI wiki ũũĩ hĩndĩ ĩrĩa ũndũ ũcio ũgeekĩka. Mũthenya ũcio wakinya-rĩ, maaĩ makembu magaathereraga moimĩĩte Jerusalemu, mamwe magaatherera meerekeire iria rĩa Cumbĩ na marĩa mangĩ iria rĩa Mediteraneani. Magaathereraga hingo ciothe, hingo ya riũa o na ya mbura. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI nĩ we ũgaatuĩka mũthamaki wa thĩ yothe. Hĩndĩ ĩyo andũ oothe magaathaathayagia MWATHANI ta Ngai wao na mamũgwetage na rĩĩtwa o rĩmwe. Bũrũri wothe, uumĩĩte Geba na mwena wa rũgongo o nginya Rimoni na mwena wa kĩanda nĩũkaaraganio. No rĩĩrĩ, Jerusalemu rĩgaakorwo rĩtũgĩrĩĩte gũkĩra bũrũri ũrĩa ũrĩthiũrũkĩirie. Itũũra rĩu rĩkaambĩrĩria o kĩhingoinĩ kĩa Benjamini, o nginya kĩhingo gĩa Koona kũrĩa kwarĩ na kĩhingo tene; ningĩ kwaambĩrĩria mũnaarainĩ wa Hananeli o kinya mahihĩroinĩ ma ndibei ma mũthamaki. Na rĩĩrĩ, andũ magaatũũra kuo magaaciire mategwĩtigĩra mũthiro wa mũthemba ũrĩkũ kana ũrĩkũ. No rĩĩrĩ, MWATHANI nĩakaareehithĩria ndũũrĩrĩ ciothe iria ciahũũrire Jerusalemu mũrimũ mũũru. Marĩ o muoyo, nyama ciao nĩikaabutha, o na maitho na nĩmĩ ciao ciore. Mũthenya ũcio, MWATHANI agaatũma manyiitwo nĩ kĩmako kĩnene na maturuure ũguo atĩ mũndũ akaanyiitaga ũrĩa mariganĩĩtie guoko makaambĩrĩria o kũhũũrana. Atĩrĩĩrĩ, andũ a Juda o nao nĩmakaahũũrana magitĩre Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, ũtonga wa ndũũrĩrĩ ciothe iria irigicĩirie Jerusalemu nĩũgaatahwo kwa ũingĩ. Ũtonga ũcio nĩ thahabu, betha, na nguo. Mũrimũ ũcio mũũru nĩũkaanyiita mbarathi, nyũmbũ, ngamĩĩra, ndigiri o na nyamũ ciothe iria igaakorwo kũu kambĩinĩ cia thũ ciao. No rĩĩrĩ, andũ arĩa magaatigara a ndũũrĩrĩ iria ciatharĩkĩire Jerusalemu, magaathiaga mwaka o mwaka gũthaathaiya MWATHANI Mwene Hinya Wothe ta mũthamaki wao, o na gũkũngũĩra Thigũkũ ya Ithũnũ. Rũũrĩrĩ o ruothe rũngĩkaarega gũthiĩ gũthaathaiya MWATHANI Mwene Hinya Wothe ta mũthamaki waruo, bũrũri waruo ndũkoona mbura. Andũ a Misiri mangĩkaarega gũkũngũĩra Thigũkũ ya Ithũnũ, MWATHANI akaamahũũra na mũrimũ mũũru o ta ũrĩa ahũũraga ndũũrĩrĩ ciothe iria iregaga gũkũngũĩra thigũkũ ĩyo. Rĩu nĩrĩo ihera rĩrĩa rĩgaakorerera andũ a Misiri o na ndũũrĩrĩ iria ingĩ ciothe mangĩkaarega gũkũngũĩra Thigũkũ ya Ithũnũ. Mũthenya ũcio-rĩ, o na mĩkwainĩ ya ngũrũkũri cia mbarathi gũkaandĩkwo atĩrĩ, “Ciamũrĩirwo MWATHANI.” Ningĩ nyũngũ na thuburia iria irĩ thĩinĩ wa Hekaarũ igaakorwo irĩ nyamũre igatherio o ta mbakũri iria irĩ hau kĩgongoonainĩ. Ningĩ nyũngũ ciothe cia kũruga iria igaakorwo Jerusalemu na Juda guothe ikaamũrĩrwo MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Andũ arĩa makaarutaga magongoona nĩmakaahota gũcihũthĩra kũruga nyama cia igongoona. Mũthenya ũcio wakinya-rĩ, gũtirĩ mũhũũri mbiacara o na ũmwe ũgaacooka kuonwo thĩinĩ wa Hekaarũ ya MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Ĩno nĩ ndũmĩrĩri nditũ ĩrĩa MWATHANI aaheire Malaki nĩguo amenyithie andũ a Isiraeli. MWATHANI areera andũ aake atĩrĩ, “Nĩndĩmwendeete.” Nao makamũũria atĩrĩ, “Ũtwendeete atĩa?” Naake MWATHANI akamacookeria atĩrĩ, “Githĩ Esau na Jakubu matiarĩ a nyina ũmwe, no niĩ ngĩenda Jakubu, ngĩthũũra Esau? Atĩrĩĩrĩ, bũrũri wa Esau ũrĩa ũrĩ irĩma ndaũtuire maganjo matheri, na ngĩũtiga ũtuĩke wa gũtũũrwo nĩ mbwe.” Na rĩĩrĩ, njiarwa cia Esau, na nocio ciĩtagwo Aedomu, ingiuga atĩrĩ, “Matũũra maitũ nĩmaanangĩĩtwo mũno, no nĩtũkũmaaka o rĩngĩ.” Hĩndĩ ĩyo MWATHANI Mwene Hinya Wothe angĩmacookeria atĩrĩ, “Maakeei tu, na no ngũmamomora o rĩngĩ; megũtũũra meetagwo ‘Bũrũri mwaganu’ na ‘Rũũrĩrĩ rũgũtũũra rũraakarĩirwo nĩ MWATHANI.’ ” Na inyuĩ nĩmũkeyonera ũguo muuge atĩrĩ, “MWATHANI nĩ mũnene, o na nginyagia nja ya mĩhaka ya bũrũri wa Isiraeli!” MWATHANI Mwene Hinya Wothe areera athĩnjĩri Ngai atĩrĩ, “Mwana nĩgũtĩĩa atĩĩaga mũciari wake, nayo ndungata ĩgatĩĩa mũmĩathi. Niĩ, ndĩ ithe wanyu-rĩ, nĩ kĩĩ kĩgirĩĩtie mũũhe gĩtĩĩo? Niĩ, ndĩ mwathi wanyu-rĩ, mwagĩĩte kũũhe gĩtĩĩo nĩkĩ? Inyuĩ nĩgũũthũũra mũũthũire. No inyuĩ mũũragia atĩrĩ, ‘Tũgũthũire atĩa?’ Mũnjagĩire gĩtĩĩo na ũndũ wa kũrutaga irio itarĩ kĩene kĩgongoonainĩ gĩakwa. Mwarĩĩkia gwĩka ũguo mũgacooka mũkooria atĩrĩ, ‘Twagĩĩte gũkũhe gĩtĩĩo atĩa?’ Rĩu nĩngũmwĩra: Nĩ na ũndũ wa kũnyarara kĩgongoona gĩakwa. Mũtionaga arĩ ũũru rĩrĩa mũraruta igongoona rĩa nyamũ ndumuumu, ndũaru, o na kana igũthua. Mũngĩhe barũũthi wanyu nyamũ ta icio-rĩ, no akene? Mũgwĩciiria no amũtuge?” Rĩu-rĩ, inyuĩ athĩnjĩri Ngai takĩgeriei kũũria Ngai atũtuge. Angĩkorwo mũmũrutagĩra magongoona ta macio-rĩ, no amũtuge? MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Naarĩ korwo mũndũ ũmwe wanyu no ahinge mĩrango ya Hekaarũ nĩguo mũtigaakie mwaki wa tũhũ kĩgongoonainĩ gĩakwa! Niĩ-rĩ, ndikenagio nĩ inyuĩ, o na iheeo cianyu iria mũndũtagĩra ndingĩciamũkĩra. Nĩ ũndũ-rĩ, kuuma irathĩro nginya ithũĩro, rĩĩtwa rĩakwa nĩrĩheetwo gĩtĩĩo nĩ ndũũrĩrĩ ciothe. Nĩnjinagĩrwo ũbaani na ndutagĩrwo magongoona matarĩ thaahu kũndũ guothe. Rĩĩtwa rĩakwa nĩrĩheetwo gĩtĩĩo nĩ ndũũrĩrĩ ciothe. No rĩĩrĩ, inyuĩ nĩmũnjagagĩra gĩtĩĩo rĩrĩa mũkuuga atĩ kĩgongoona gĩakwa gĩtirĩ kĩene, o na rĩrĩa mũkũrutĩra kĩgongoonainĩ kĩu irio iria mũnyararĩĩte. O na ningĩ muugaga atĩrĩ, ‘Kaĩ ũndũ ũyũ nĩũtũnogeetie-ĩ!’ Mũgacooka mũkaaminja mĩnyĩrĩ. Ningĩ mũndutagĩra magongoona ma nyamũ iria mũiyĩte, iria nyonju, o na iria ndũaru. Mũndũ wĩ na nyamũ njega rũũruinĩ rwake, wĩhĩtĩĩte atĩ nĩekũndutĩra igongoona, agacooka akandutĩra nyamũ ĩtarĩ kĩene-rĩ, arogwatwo nĩ kĩrumi. Niĩ ndĩ mũthamaki mũnene, na andũ a ndũũrĩrĩ ciothe nĩmaheete gĩtĩĩo.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe areera athĩnjĩri Ngai atĩrĩ, “Inyuĩ athĩnjĩri Ngai aya, ndĩramwatha ũũ: No mũhaka muonanagie na ciĩko cianyu atĩ nĩmũheete gĩtĩĩo. Mũngĩaga kũnjigua, nĩngũmũreehithĩria kĩrumi. Ningĩ nĩngũtũma indo iria mũheagwo cia gwĩteithia, inyiitwo nĩ kĩrumi. Ti itheru, o na rĩu ndũmĩĩte inyiitwo nĩkĩo nĩ ũndũ mũtiathĩkagĩra maathani maakwa na kĩyo. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũherithia ciana cianyu, na inyuĩ ndĩmũhake taatha wa nyamũ iria mũrutaga magongoona, njooke ndĩmũte kĩarainĩ. Na inyuĩ nĩmũkũmenya atĩ ndĩmwathĩĩte ũguo, nĩ geetha kĩrĩĩkanĩro gĩakwa na athĩnjĩri Ngai, o acio njiarwa cia Lawi, kĩrũme. “Atĩrĩĩrĩ, ndarĩĩkanĩire nao kĩrĩĩkanĩro kĩa muoyo na gĩa thaayũ, na ũguo nĩguo ndameekire, nĩ geetha matũũre maheete gĩtĩĩo. Nao megũtũũra maaheete gĩtĩĩo na mandũũgĩrĩĩtie. Maarutanaga maũndũ ma ma, no ti ma maheeni. Ndatũũranirie nao na thaayũ, nayo mĩthiĩre yao yarĩ mĩega. O na ningĩ nĩmaateithĩrĩirie andũ aingĩ gũtigana na meehia. Atĩrĩĩrĩ, nĩ wĩra wa athĩnjĩri Ngai kũrutanaga ũũgĩ ũrĩa wa ma wa Ngai. Andũ maagĩrĩirwo nĩgũthiaga kũrĩ o nĩguo merute wendi wakwa, tondũ nĩ o arekio a MWATHANI Mwene Hinya Wothe. “No inyuĩ athĩnjĩri Ngai nĩmũtigĩĩte njĩra ĩrĩa ya ma. Nĩmũhĩngithĩĩtie andũ aingĩ na ũrutani wanyu, ningĩ nĩmũthũũkĩĩtie kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ndarĩĩkanĩire na inyuĩ. Kwoguo, nĩndũmĩĩte mũnyararwo na mũmenererio nĩ andũ oothe, nĩ ũndũ nĩmwagĩĩte kũnjathĩkĩra. Ningĩ-rĩ, mũtuaga ciira mũgĩthuutukanagia.” Githĩ tũtirĩ a ithe ũmwe ithuothe? Ningĩ-rĩ, githĩ tũtiombirwo nĩ Ngai o ũmwe? Nĩkĩ gĩgĩtũmaga twage kwĩhokana mũndũ na ũrĩa ũngĩ, tũgagĩthaahia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa Ngai aarĩĩkanĩire na maithe maitũ? Atĩrĩĩrĩ, andũ a Juda nĩmagĩĩte kwĩhoka Ngai. Ningĩ nĩmeekĩĩte ũndũ wĩ magigi Jerusalemu o na bũrũriinĩ wothe. Nĩmathaahĩĩtie Hekaarũ ĩrĩa MWATHANI eendeete, nao arũme nĩmahikĩĩtie atumia mathaathayagia ngai ng'eni. MWATHANI arorutũrũra kuuma mũingĩinĩ wothe wa Isiraeli andũ arĩa meekaga maũndũ ta macio. Ningĩ aromagiria gũcooka kũnyiitanĩra na ithuĩ magongoonainĩ marĩa tũrutagĩra MWATHANI Mwene Hinya Wothe. Ũndũ ũngĩ mwĩkaga nĩkũihũgia kĩgongoona gĩakwa na maithori, mũkĩrĩraga na mũkĩgirĩkaga nĩ ũndũ MWATHANI nĩaregeete kwamũkĩra iheeo iria mũmũtwaragĩra. Ningĩ mũũragia atĩrĩ, “Ĩ nĩkĩ gĩtũmaga MWATHANI aage kwamũkĩra iheeo ciakwa?” Nĩ ũndũ nĩwagĩĩte gũtuĩka mwĩhokeku harĩ mũtumia waku ũrĩa wahikirie ũrĩ o mwĩthĩ. Ũcio-rĩ, nĩ mũraata waku ũrĩa wehĩtire wĩ mbere ya Ngai atĩ nĩũgũtuĩka mwĩhokeku harĩ we. Githĩ to Ngai watũtuire ũmwe na no we ũtũigĩĩte muoyo? Rĩu-rĩ, ũgwĩciiria nĩ kĩĩ gĩatũmire eeke ũguo? No geetha mũciare ciana irĩ na ũngai thĩinĩ wacio. Tondũ ũcio mũndũ o wothe nĩemenyerere ndakaanaage gũtuĩka mwĩhokeku harĩ ũrĩa mahikanirie naake marĩ o eethĩ. MWATHANI Ngai wa Isiraeli aroiga atĩrĩ, “Nĩthũire gũtigana kwa mũthuuri na mũtumia. Gĩĩko kĩa mũthemba ta ũcio ndĩgĩthũire tondũ nĩ kĩũru. Wĩmenyerere mũno ndũkaanage gũtuĩka mwĩhokeku harĩ ũrĩa wahikanirie naake.” Atĩrĩĩrĩ, nĩmũnogeetie MWATHANI na mĩario yanyu. No inyuĩ mũũragia atĩrĩ, “Tũmũnogeetie nakĩ?” Mũmũnogeetie na kuugaga atĩrĩ, “MWATHANI Mwene Hinya Wothe oonaga andũ arĩa eehia marĩ eega, o na nĩameendeete.” Kana rĩrĩa mũkũũria atĩrĩ, “Kaĩ Ngai ũrĩa ũtuaga ciira na kĩhooto arĩ ha?” MWATHANI Mwene Hinya Wothe aroiga atĩrĩ, “Nĩngũtũma mũrekio wakwa aathondekere njĩra. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Mwathani ũrĩa mũtũire mwethaga, nĩagooka ahiũhĩĩte atoonye Hekaarũinĩ yake. Naake mũrekio ũrĩa mũtũire mwetereire, o we mũiguithania wa kĩrĩĩkanĩro nĩagooka.” No rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa agooka-rĩ, nũũ ũkaahota kũmwĩtiiria? Ningĩ nũũ ũkaahota kũmwĩyũmĩrĩria rĩrĩa akoonekana? Tondũ-rĩ, agaakorwo ahaana ta thabuuni ũrĩa wĩ hinya mũno, o na kana ta mwaki wa ũrĩa ũtheragia cuuma. Ningĩ ageeka ta ũrĩa mũturi wa betha na mũtheria wayo eekaga. Hĩndĩ ĩyo mũrekio ũcio agaatheria athĩnjĩri Ngai mathere o ta ũrĩa betha na thahabu itheragio igathira ngaanga ciothe. Nao magĩcooke kũrutagĩra MWATHANI iheeo iria ciagĩrĩire. Hĩndĩ ĩyo MWATHANI nĩagaakenio nĩ iheeo cia andũ a Juda na a Jerusalemu, o ta ũrĩa aakenagio nĩcio matukũ ma tene. MWATHANI Mwene Hinya Wothe aroiga atĩrĩ, “Nĩngaamũkuhĩhĩria ndĩmũciirithie na ndĩmũtuire. Na rĩĩrĩ, nĩngoimbũrania o narua arogi, itharia, o na arĩa marutaga maũira ma maheeni. Ningĩ nyumbũranie arĩa oothe mahinyagĩrĩria aruti wĩra aao na kũmahe mĩcaara ĩtamaagĩrĩire. Ningĩ no ngoimbũrania andũ arĩa mahinyagĩrĩria atumia a ndigwa, ciana cia ngoriai, ageni, o na arĩa oothe maagaga kũũhe gĩtĩĩo. “Niĩ MWATHANI ndigarũrũkaga. Nĩkĩo inyuĩ njiarwa cia Jakubu mũtarĩ mwaniinwo o biũ. Kuuma o matukũ ma maithe maanyu-rĩ, mũtũire mũgarũrũkaga mũgatigana na mawatho maakwa. Njookereraai na niĩ nĩngũmũcookerera. No inyuĩ mũũragia atĩrĩ, ‘Tũgũgũcookerera atĩa?’ Ndĩramũũria atĩrĩ, ‘He na kĩhooto kĩa mũndũ aheenie Ngai?’ Nĩ ma hatirĩ. No rĩĩrĩ, inyuĩ nĩmũũheenagia. Inyuĩ mũũragĩa atĩrĩ, ‘Tũkũheenagia atĩa?’ Nĩmũnduunyaga gĩcunjĩ gĩa ikũmi, o na matega marĩa mangĩ ndutagĩrwo. Atĩrĩĩrĩ, inyuothe nĩmũgwatĩĩtwo nĩ kĩrumi, nĩ ũndũ rũũrĩrĩ ruothe nĩkũũheenia rũheenagia. Reeheei gĩcunjĩ kĩanyu gĩothe gĩa ikũmi mũite Hekaarũinĩ yakwa, nĩguo gũkorwo kwĩ na irio nyingĩ. Tangeriai muone kana na niĩ ndikũmũhingũrĩra ndirica cia igũrũ, ndĩmũraathime na iraathimo nyingĩ. Njooke ndĩmũkũũmĩre tũgunyũ tũtigaathũũkie irio cianyu. Nao andũ a ndũũrĩrĩ ciothe marĩmũtuaga akenu, nĩ ũndũ bũrũri wanyu nĩũgũtuĩka mwega wa gũtũũrwo.” Ningĩ MWATHANI aroiga atĩrĩ, “ ‘Nĩmũnjambĩĩtie.’ Na inyuĩ mũkooria atĩrĩ, ‘Tũgũcambĩĩtie atĩa?’ Nĩkuuga muugaga atĩrĩ, ‘Gũtungatĩra Ngai nĩ wĩra wa tũhũ. Kũmwathĩkĩra gũkĩrĩ na bata ũrĩkũ? Ningĩ, gũtindaga mũndũ ethikĩire mbere ya MWATHANI Mwene Hinya Wothe kwĩ na bata ũrĩkũ? Tuonaga andũ arĩa etĩĩi marĩ na gĩkeno makĩria; andũ arĩa aaganu no kũgaacĩra magaacagĩra, na o na mageria Ngai na ciĩko ciao njũru, matirĩ ũndũ meekagwo.’ ” Hĩndĩ ĩyo, nao andũ arĩa maatĩĩĩte MWATHANI makĩaranĩria mũndũ na ũrĩa ũngĩ, naake MWATHANI akĩmathikĩrĩria akĩigua ũrĩa maateeretaga. Nao acio maatĩĩĩte MWATHANI na maacũũranagia ũhoro wa rĩĩtwa rĩake, makĩandĩkwo ibukuinĩ marĩ o hau mbere ya MWATHANI, nĩguo matũũre maririkanagwo. Naake MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Acio nĩ o magaatuĩka andũ aakwa; ngaamatua andũ aakwa kĩũmbe mũthenya ũrĩa ngeeribariba. Ningĩ nĩngaamaiguĩra tha o ta ũrĩa mũciari aiguagĩra tha mwana ũrĩa ũmũtungataga. Nĩmũgaacooka kuona ngũũrani ya andũ arĩa athingu na arĩa aaganu, na makũũrane ũrĩa ũndungatagĩra na ũrĩa ũtandungatagĩra.” MWATHANI Mwene Hinya Wothe ekuuga atĩrĩ, “Mũthenya nĩũrooka rĩrĩa andũ arĩa etĩĩi na aaganu marĩcinwo ta mahuti. Naguo mũthenya ũcio wakinya, marĩcinwo mathire biũ na hatirĩ kĩndũ kĩrĩoererwo. No rĩĩrĩ, inyuĩ mũnjathĩkagĩra nĩmũrĩarĩrwo nĩ hinya wakwa wa kũhonokania o ta riũa, ũmũreehere ũhoro wa kũhonania ta mĩrũri ya rĩũa. Na inyuĩ muumagare mũthiĩ mũgĩtũũhaga ta tũcaũ tũhingũrĩirwo kiugũ. Na atĩrĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa ngeeribariba, nĩmũkaahoota arĩa aaganu, nao makaahaana ta rũkũngũ rũrĩ rungu rwa makinya maanyu. “Takĩririkaneei kĩrĩra kĩa Musa ndungata yakwa, nakĩo nĩ mawatho na maathani marĩa ndamũhereire kĩrĩmainĩ gĩa Sinai nĩ geetha Aisiraeli oothe mamaathĩkagĩre. “No rĩĩrĩ, mũthenya ũcio mũnene na mũrũrũ wa MWATHANI ũtanakinya, nĩndĩrĩmũrekeria mũnabii Elija. Naake nĩarĩtũma aciari na ciana macooke kũiguana, nĩ geetha ndikaae gũũka kwananga bũrũri wanyu.” Rĩĩrĩ nĩrĩo ibuku rĩrĩa rĩandĩkĩĩtwo ũhoro wa ndĩra cia rũruka rwa Jesũ Kristũ, ũrĩa warĩ wa mbarĩ ya Daudi, ũrĩa warĩ wa mbarĩ ya Aburahamu. Ũyũ nĩguo mũtaratara wa ndĩra cia rũruka rwake: Aburahamu aarĩ ithe wa Isaaka, naake Isaaka aarĩ ithe wa Jakubu, naake Jakubu aarĩ ithe wa Juda na aariũ a ithe, naake Juda aarĩ ithe wa Perezu na Zera, na nyina wao aarĩ Tamaru, naake Perezu aarĩ ithe wa Hezironi, naake Hezironi aarĩ ithe wa Ramu, naake Ramu aarĩ ithe wa Aminadabu, naake Aminadabu aarĩ ithe wa Nahashoni, naake Nahashoni aarĩ ithe wa Salimoni, naake Salimoni aarĩ ithe wa Boazu, na nyina aarĩ Rahabu, naake Boazu aarĩ ithe wa Obedi, na nyina aarĩ Ruthu, naake Obedi aarĩ ithe wa Jesii, naake Jesii aarĩ ithe wa Daudi ũrĩa warĩ mũthamaki. Naake Daudi aarĩ ithe wa Solomoni na nyina aarĩ mũtumia ũrĩa warĩ wa Uria, naake Solomoni aarĩ ithe wa Rehoboamu, naake Rehoboamu aarĩ ithe wa Abija, naake Abija aarĩ ithe wa Asa, naake Asa aarĩ ithe wa Jehoshafatu, naake Jehoshafatu aarĩ ithe wa Joramu, naake Joramu aarĩ ithe wa Uzia, naake Uzia aarĩ ithe wa Jothamu, naake Jothamu aarĩ Ithe wa Ahazu, naake Ahazu aarĩ ithe wa Hezekia, naake Hezekia aarĩ ithe wa Manase, naake Manase aarĩ ithe wa Amoni, naake Amoni aarĩ ithe wa Josia, naake Josia aarĩ ithe wa Jehoiakini na aariũ a ithe. naake Josia aarĩ ithe wa Jekonia na aariũ a ithe hĩndĩ ya gũthaamĩrio Babiloni. Na thuutha wa gũthaamĩrio Babiloni, Jekonia aarĩ ithe wa Shealitieli, naake Shealitieli aarĩ ithe wa Zerubabeli, naake Zerubabeli aarĩ ithe wa Abihudu, naake Abihudu aarĩ ithe wa Eliakimu, naake Eliakimu aarĩ ithe wa Azoro, naake Azoro aarĩ ithe wa Zadoku, naake Zadoku aarĩ ithe wa Akimu, naake Akimu aarĩ ithe wa Eliudi, naake Eliudi aarĩ ithe wa Eleazaru, naake Eleazaru aarĩ ithe wa Mathani, naake Mathani aarĩ ithe wa Jakubu. naake Jakubu aarĩ ithe wa Josefu ũrĩa warĩ mũthuuri wa Mariamu, ũrĩa waciarire Jesũ ũrĩa wĩtagwo Mesia. Kwoguo kwarĩ na njiarwa ikũmi na inya kuuma Aburahamu kinyagia mũthamaki Daudi, ingĩ ikũmi na inya kuuma mũthamaki Daudi kinyagia hĩndĩ ya gũthaamĩrio bũrũri wa Babiloni, na ingĩ ikũmi na inya kuuma hĩndĩ ya gũthaamio kinyagia gũciarwo kwa Mesia. Gũciarwo kwa Jesũ Kristũ gwatariĩ ta ũũ: Nyina Mariamu nĩorĩĩtio nĩ Josefu, no mataanahikania nĩamenyekire atĩ aarĩ na nda ya Roho Mũtheru. Naake mũthuuriwe Josefu, tondũ aarĩ mũndũ mũthingu na ndeendaga gũconorithia mũirĩĩtu ũcio, agĩciiria atigane naake na hitho. No hĩndĩ ĩyo eeciiragia ũrĩa angĩmũtiga, mũraika wa Mwathani akĩmuumĩrĩra kĩrootoinĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Josefu mũrũ wa Daudi, tiga gwĩtigĩra kũhikia Mariamu atuĩke mũtumia waku, nĩ ũndũ nda ĩyo arĩ nayo nĩ ya Roho Mũtheru. Mariamu nĩagaaciara mwana wa kahĩĩ, na rĩĩtwa rĩrĩa ũkaamũhe nĩ Jesũ, nĩ ũndũ nĩ we ũkaahonokia andũ aake kuuma meehiainĩ maao.” Maũndũ maya moothe meekĩkire nĩ geetha ciugo iria ciaririo nĩ Mwathani ahũthĩrĩĩte mũnabii ihinge, rĩrĩa oigire: “Atĩrĩĩrĩ, mũirĩĩtu thingi nĩakaagĩa nda, na nĩagaaciara mwana wa kahĩĩ, naake mwana ũcio ageetwo Imanueli” (narĩo rĩĩtwa rĩu rĩgĩtaũrwo nĩkuuga, “Ngai hamwe na ithuĩ.”) Rĩrĩa Josefu ookĩrire kuuma toro akĩhikia Mariamu kũringana na ũrĩa mũraika wa Mwathani aamwathĩĩte. No rĩĩrĩ, ndaigana kũmũmenya kĩĩmwĩrĩ kinya hĩndĩ ĩrĩa aaheirwo mwana. Naake Josefu agĩtua mwana ũcio Jesũ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aaciarĩirwo itũũra rĩa Bethilehemu thĩinĩ wa Judea, hĩndĩ ya mũthamaki wetagwo Herode, athuuri maarĩ na ũũgĩ wa njata moimĩĩte mwena wa na irathĩro magĩũka Jerusalemu makĩũria atĩrĩ, “Ũrĩa ũciarĩĩtwo arĩ mũthamaki wa Ayahudi arĩ kũ? Nĩtuonire njata yake mwena wa na irathĩro, na nĩkĩo tũũkĩĩte tũmũthaathaiye.” Rĩrĩa mũthamaki Herode aiguire ũhoro ũcio nĩatangĩkire ngoro mũno, o hamwe na andũ oothe a kũu Jerusalemu. Agĩgĩĩta athĩnjĩri Ngai oothe arĩa anene, o hamwe na arutani a Watho, akĩmooria atĩrĩ, “Mesia agaaciarĩrwo kũ?” Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Agaaciarĩrwo itũũrainĩ rĩa Bethilehemu, thĩinĩ wa Juda, kũringana na ũrĩa kwandĩkĩĩtwo nĩ Mũnabii atĩ: ‘Nawe Bethilehemu, bũrũriinĩ wa Judea, ti we mũniini kũrĩ matũũra moothe ma Juda; tondũ thĩinĩ waku nĩkuo gũkoima mũtongoria ũrĩa ũgaatongoragia andũ aakwa a Isiraeli.’ ” Naake Herode aigua ũguo agĩĩta athuuri acio maarĩ na ũũgĩ wa njata moimĩĩte mwena wa na irathĩro na hitho, agĩtuĩria kuuma kũrĩ o hĩndĩ ĩrĩa njata ĩyo yoneetwo. Agĩcooka akĩmatũma Bethilehemu akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mũgatuĩrie wega harĩa kaana karĩ, na mwakoona mũũke mũmenyithie nĩ geetha o na niĩ thiĩ ngagathaathaiye.” Nao maigua ũrĩa mũthamaki aameerire magĩgĩĩthiĩra. Nayo njata ĩrĩa mooneete mwena wa na irathĩro ĩkĩmatongoria kinya ĩgĩthiĩ ĩkĩrũũgama igũrũ rĩa harĩa kaana kaarĩ. Nao moona njata ĩyo magĩkena gĩkeno kĩnene mũno. Na rĩĩrĩ, matoonya nyũmba makĩona kaana na nyina Mariamu, magĩturia ndu magĩgathaathaiya. Magĩcooka makĩohora iheeo ciao cia goro: thahabu, ũbaani, na manemane magĩkahe. Na rĩĩrĩ, athuuri acio maarĩ na ũũgĩ wa njata magĩkaanio nĩ Ngai kĩrootoinĩ makĩĩrwo matigacookere kũrĩ Herode, nĩ ũndũ ũcio, makĩinũka bũrũri wao magereire njĩra ĩngĩ. Na rĩĩrĩ, athuuri acio maarĩ na ũũgĩ wa njata marĩĩkia kũinũka, mũraika wa Mwathani akiumĩrĩra Josefu kĩrootoinĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra woe kaana na nyina mũũrĩre bũrũri wa Misiri, mũikare kuo kinya ngaakwĩra, nĩ ũndũ Herode nĩarenda gũcaria kaana nĩ geetha akoorage.” Naake Josefu agĩũkĩra agĩkĩoya kaana na nyina o ũtukũ, agĩthiĩ bũrũri wa Misiri, kũrĩa maikarire kinya hĩndĩ ĩrĩa Herode aakuire. Maũndũ macio meekĩkire nĩ geetha ciugo iria ciaririo nĩ Mwathani ahũthĩrĩĩte mũnabii ihinge rĩrĩa oigire atĩrĩ, “Nĩndeetire Mũrũ wakwa oime bũrũri wa Misiri.” Rĩrĩa Herode aamenyire atĩ nĩkũheenio aaheeneetio nĩ athuuri acio maarĩ na ũũgĩ wa njata, moimĩĩte mwena wa na irathĩro akĩng'ũrĩka mũno, agĩathana kũu Bethilehemu guothe o hamwe na matũũra marĩa maagũthiũrũrũkĩirie atĩ twana tuothe twa tũhĩĩ twa mĩaka ĩĩrĩ gũcooka na thĩ, tũũragwo. Eekire ũguo kũringana na hĩndĩ ĩrĩa eerĩĩtwo nĩ athuuri acio atĩ njata nĩyoneetwo. Na hĩndĩ ĩyo rĩĩrĩ ciugo iria ciarĩĩtio nĩ mũnabii Jeremia igĩgĩkinya rĩrĩa oigĩĩte atĩrĩ: “Mũgambo nĩwaiguirwo Rama, wa kĩrĩro na kũgirĩka kũnene. Rakeli akĩrĩrĩra ciana ciake; na ndangĩakirĩkire, tondũ nĩciakuĩte.” No rĩĩrĩ, rĩrĩa Herode aakuire, mũraika wa Mwathani nĩoimĩrĩire Josefu kĩrootoinĩ arĩ kũu bũrũriinĩ wa Misiri akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra woe kaana na nyina mũcooke bũrũriinĩ wa Isiraeli, tondũ arĩa meendaga gũkooraga nĩmakuĩte.” Naake Josefu agĩgĩũkĩra, akĩoya kaana na nyina magĩcooka bũrũriinĩ wa Isiraeli. No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Josefu aiguire atĩ Arikelau nĩ we wathanaga Judea ithenya rĩa ithe Herode, agĩĩtigĩra gũcooka kuo. Naake akaanio nĩ Ngai na njĩra ya kĩrooto, agĩthiĩ Galili, itũũrainĩ rĩa Nazarethi, agĩtũũra kuo nĩ geetha ũrĩa anabii moigĩĩte ũhinge atĩ: “Nĩgageetagwo Mũnazari.” Matukũinĩ o macio Johana Mũbatithania agĩũka werũinĩ wa kũu Judea akĩhunjagia akiugaga atĩrĩ, “Mwĩrireei meehia maanyu tondũ Ũthamaki wa igũrũ ũrĩ hakuhĩ!” Johana ũyũ nĩ we mũnabii Isaia aarĩĩtie ũhoro wake hĩndĩ ĩrĩa oigire atĩrĩ: “Kwĩ mũgambo wa mũndũ ũranĩrĩra werũinĩ akoiga atĩrĩ, ‘Haarĩriai barabara ya Mwathani, na mũrũngarie njĩra ciake!’ ” Johana eekĩraga nguo yathondekeetwo na guoya wa ngamĩĩra, na akeyohaga mũcibi wa rũũa njohero, nacio irio ciake ciakoragwo irĩ ngigĩ na ũũkĩ wa gĩthaka. Nao andũ magĩũka kũrĩ we moimĩĩte Jerusalemu na bũrũriinĩ wa Judea guothe o na kuuma bũrũri wothe ũrĩa wahakanĩĩte na rũũĩ rwa Jorodani. Makiumbũra meehia maao, naake akimabatithĩria rũũĩinĩ rwa Jorodani. Na hĩndĩ ĩrĩa Johana oonire Afarisai aingĩ na Asadukai magĩũka kũrĩ we nĩ geetha amabatithie akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ ciana ici cia nduĩra, nũũ ũmwĩrĩĩte atĩ no mũhote kũũrĩra maraakara ma Ngai marĩa makirie gũũka? Ĩkaai ciĩko njega cia kuonania atĩ nĩmwĩrirĩĩte meehia maanyu, na mũtikaae kwĩĩra na ngoro cianyu atĩrĩ, ‘Ithe witũ nĩ Aburahamu,’ nĩ gũkorwo ngũmwĩra atĩ Ngai no atũme mahiga maya matuĩke ciana cia Aburahamu. Ithanwa nĩrĩhaarĩrie rĩa gũtema mĩtĩ, mũtĩ o wothe ũtaciaraga maciaro meega nĩũgũtemwo ũikio mwakiinĩ. Niĩ ndĩmũbatithagia na maaĩ nĩ ũndũ nĩmwĩrirĩĩte meehia maanyu, no rĩĩrĩ, ũrĩa ũgũũka thuutha wakwa arĩmũbatithagia na Roho Mũtheru na mwaki. Ũcio e na hinya kũrĩ niĩ tondũ o na ndiagĩrĩire kũmũkuuĩra iraatũ ciake. Ningĩ e na gĩcungi gĩake gĩa kũhuuha ngano nĩ geetha atherie ngano, amĩige ikũmbĩ, namo mahuti amacine na mwaki ũtahoraga.” Hĩndĩ ĩyo Jesũ akiuma Galili agĩthiĩ rũũĩinĩ rwa Jorodani akabatithio nĩ Johana. Naake Johana akĩenda kũmũgiria akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ ũgũũka kũrĩ niĩ ngũbatithie na nĩ niĩ njagĩrĩirwo nĩgũũka kũrĩ we ũbatithie?” Naake Jesũ akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Reke gũtuĩke ũguo, nĩ ũndũ wabatithia nĩtũgwĩka wendi wa Ngai.” Naake Johana agĩgĩĩtĩkĩra. Naake Jesũ arĩĩkia kũbatithio o ũguo, akiumĩra maaĩinĩ, narĩo igũrũ rĩkĩhingũka, akĩona Roho wa Ngai agĩikũrũka ahaana ta ndutuura akĩũmba igũrũ rĩake. Naguo mũgambo ũkiuma igũrũ ũkiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũrũ wakwa ũrĩa nyenda, na nĩngenaga mũno nĩ we.” Matukũinĩ o macio Roho agĩtongoria Jesũ akĩmũtwara werũinĩ nĩ geetha akagerio nĩ Mũcuukani. Naake aaniina mĩthenya na mootukũ mĩrongo ĩna ehingĩĩte kũrĩa na kũnyua akĩhũũta. Naake Mũcuukani agĩgĩũka kũrĩ we akĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩ we Mũrũ wa Ngai-rĩ, atha mahiga maya matuĩke irio.” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, ‘To irio ciiki ingĩtũũria mũndũ muoyo, ĩndĩ no atũũrio nĩ kiugo o gĩothe kĩrĩa kiumaga kanua ka Ngai.’ ” Naake Mũcuukani agĩcooka agĩtwara Jesũ Jerusalemu, itũũra rĩrĩa rĩtheru, akĩmũhaicia o gathũrũmũndũ ka Hekaarũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩ we Mũrũ wa Ngai-rĩ, wĩgũithie thĩ nĩ ũndũ maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, ‘Ngai nĩagaatha araika aake nĩ ũndũ waku, na nĩmagaakwanĩrĩria na mooko maao, nĩ geetha ndũkaagũthwo kũgũrũ nĩ ihiga.’ ” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “O rĩngĩ nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, ‘Ndũkaanagerie Mwathani Ngai waku.’ ” Ningĩ Mũcuukani ĩgĩtwara Jesũ igũrũ rĩa kĩrĩma kĩraaya mũno akĩmuonia moonene moothe ma thĩ o na riiri wamo, akĩmwĩra atĩrĩ, “Maya moothe nĩngũkũhe ũngĩnyinamĩrĩra ũthaathaiye.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ Caitaani! Tondũ maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, ‘Thaathayagia Mwathani Ngai waku na ũmũtungatagĩre o we wiki.’ ” Hĩndĩ ĩyo Mũcuukani agĩtiga Jesũ, nao araika magĩũka makĩmũtungatĩra. Na hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aiguire atĩ Johana nĩaikĩĩtio njeera agĩthiĩ Galili. Naake ndaigana gũikara Nazarethi, no aathiire gũikaraga Kaperinaumu, itũũra rĩrĩa rĩarĩ ndeereinĩ cia iria rĩa Galili bũrũriinĩ wa Zebuluni na Nafutali. Maũndũ maya meekĩkire nĩ geetha ciugo iria ciaririo nĩ mũnabii Isaia ihinge: “Bũrũri wa Zebuluni na bũrũri wa Nafutali kũrĩa kũng'ethanĩire na iria, mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Jorodani, nĩkuo Galili kwa andũ a Ndũũrĩrĩ! Andũ arĩa matũũraga ndumainĩ nĩmakoona ũtheri mũnene. Na arĩa matũũraga bũrũriinĩ wa nduma ya gĩkuũ, nĩmakaarĩrwo nĩ ũtheri.” Kuuma hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩambĩrĩria kũhunjia ũhoro akiugaga atĩrĩ, “Mwĩrireei meehia maanyu nĩ ũndũ Ũthamaki wa igũrũ ũrĩ hakuhĩ!” Na rĩrĩa Jesũ aageragĩra hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Galili, akĩona aanake eerĩ a nyina ũmwe magĩtega thamaki na ngara, amu maarĩ ategi a thamaki. Ũmwe wao eetagwo Simoni (nĩ we Petero), na ũrĩa ũngĩ eetagwo Anderea. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Nũmĩrĩraai na nĩngũmũtua ategi a andũ.” Nao magĩtiganĩria ngara ciao cia gũtega thamaki makĩmũrũmĩrĩra. Naake oima hau agĩkora aanake angĩ eerĩ a nyina ũmwe, nao nĩ Jakubu mũrũ wa Zebedi, na Johana mũrũ wa nyina. Eerĩ maarĩ gatarũinĩ me na ithe wao Zebedi magĩtuma ngara ciao. Jesũ akĩmeeta, na ihinda o rĩu magĩtiganĩria gatarũ o hamwe na ithe, makĩmũrũmĩrĩra. Thuutha ũcio Jesũ agĩthiũrũrũka Galili guothe akĩrutanaga thunagogiinĩ, akĩhunjagia Ũhoro Mwega wa Ũthamaki wa Ngai, akĩhonagia andũ arĩa maarũarĩĩte mĩrimũ ya mĩthemba yothe na ndwari ciothe. Kwoguo ngumo yake ĩkĩhunja bũrũri wothe wa Siria, nao andũ makĩmũreehere andũ oothe arĩa maarĩ arũaru, na arĩa maanyiitĩĩtwo nĩ mĩrimũ ya mĩthemba mĩingĩ: arĩa maarĩ na ruwo, ngoma, arĩa maarũarĩĩte mĩrimũ ya kũinaina, na gũkua ciĩga; naake Jesũ akĩmahonia oothe. Nao andũ aingĩ mũno magĩkĩmũrũmĩrĩra kuuma Galili, Dekapoli, Jerusalemu, Judea, na mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa rũũĩ rwa Jorodani. Na rĩrĩa Jesũ oonire andũ aingĩ, akĩambata kĩrĩma igũrũ, na arĩĩkia gũikara thĩ arutwo aake magĩũka harĩ we. Naake akĩambĩrĩria kũmaruta akĩmeera atĩrĩ: “Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa meriragĩria maũndũ ma kĩĩroho; nĩ ũndũ Ũthamaki wa igũrũ nĩ wao! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa maracakaya; nĩ ũndũ nĩmakoomĩrĩrio! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa ahooreri; nĩ ũndũ nĩmakaaheeo kĩrĩa meerĩirwo thĩ! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa mahũũtagĩra na makanyootera maũndũ ma ũthingu; nĩ ũndũ nĩmakaahũũnio! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa maiguanagĩra tha; nĩ ũndũ nĩmakaiguĩrwo tha! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa atheru ngoro; nĩ ũndũ nĩmakoona Ngai! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa macaragia thaayũ; nĩ ũndũ nĩmageetagwo ciana cia Ngai! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa manyariiragwo nĩ ũndũ wa maũndũ ma ũthingu; nĩ ũndũ Ũthamaki wa igũrũ nĩ wao! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ hĩndĩ ĩrĩa andũ mekũmũruma, makamũnyariira, na makamũigĩrĩra igeenyo cia mĩthemba yothe nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩakwa. Kenagaai na mũcanjamũke, tondũ iheeo cianyu nĩ nene mũno igũrũ kwa Ngai. Ũguo noguo anabii arĩa maarĩ mbere yanyu maanyariiragwo. “Nĩ inyuĩ cumbĩ wa thĩ. Ĩndĩ cumbĩ ũngĩthira mũcamo, ũngĩgĩcooka gũcamithio ta cumbĩ atĩa? Ndũrĩ bata, nĩgũteeo ũteagwo ũkarangwo nĩ andũ. “Nĩ inyuĩ ũtheri wa thĩ. Itũũra rĩrĩa rĩakĩĩtwo kĩrĩma igũrũ rĩtingĩhithĩka. Gũtirĩ mũndũ ũgwatagia taawa akaũkunĩkĩra na irebe; taawa wagwatio ũigagĩrĩrwo handũ igũrũ ũmũrĩkĩre andũ oothe arĩa marĩ nyũmba. Ũguo noguo na inyuĩ ũtheri wanyu wagĩrĩirwo nĩgũtheragĩra andũ, nĩ geetha moonage ciĩko cianyu njega, na magoocage Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ. “Mũtigeciirie atĩ njũkĩĩte kũniina Watho wa Musa kana ũrutani wa anabii. Ndiũkĩĩte gũciniina, no njũkĩĩte gũcihingia. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, kinyagia rĩrĩa thĩ na igũrũ igaathira, gũtirĩ kaũndũ o na kamwe ka Watho gakeeherio, kinya maũndũ moothe mahinge! Mũndũ ũrĩa ũtaathĩkagĩra maathani, o na akorwo nĩ kaũndũ karĩa kaniini, na akaruta andũ arĩa angĩ gwĩkaga taake, agaakorwo arĩ wa thuutha biũ Ũthamakiinĩ wa igũrũ. No ũrĩa wathĩkagĩra Watho, na akaruta arĩa angĩ gwĩkaga taake, agaakorwo arĩ mũnene Ũthamakiinĩ wa igũrũ. Ngũmwĩra atĩrĩ, kĩrĩa gĩgaatũma mũingĩre Ũthamakiinĩ wa igũrũ no mũkorirwo mũrĩ athingu gũkĩra arutani a Watho na Afarisai. “Nĩmũiguĩte atĩ andũ a tene meerĩĩtwo atĩ, ‘Ndũkaanoragane, na ũrĩa ũkooragana nĩagaatuĩrwo.’ No rĩu niĩ ngũmwĩra atĩrĩ: mũndũ o wothe ũkaaraakarĩra mũrũ wa ithe, nĩagaaciirithio, na mũndũ ũrĩa ũkaaruma mũndũ ũrĩa ũngĩ nĩagaatwarwo mbere ya kĩama. Ningĩ ũrĩa ũgeeta mũrũ wa ithe ‘Kĩrimũ gĩĩkĩ,’ arĩ ũgwatiinĩ wa gũgaikio icuainĩ. Tondũ ũcio, ũngĩkorwo ũkĩrutĩra Ngai kĩheeo gĩaku kĩgongoonainĩ, na hĩndĩ ĩyo ũririkane atĩ nĩũraakarĩĩtie mũrũ wa thooguo, amba ũtige kĩheeo gĩaku o hau kĩgongoonainĩ ũthiĩ wambe ũkaiguithanie naake, na mwarĩĩkia kũiguithania ũcooke ũthiĩ ũkarutĩre Ngai igongoona. “Mũngĩhĩtania na mũndũ na agũtware igootiinĩ, geria kũiguithania naake mũthenya wa ciira ũtaanakinya, nĩ ũndũ mwathiĩ igootiinĩ agaakũneana kũrĩ mũciirithania, ũrĩa ũgaakũnengerana kũrĩ thigari ũikio njeera. Ngũkwĩra atĩrĩ na ma, gũtirĩ hĩndĩ ũkoima kũu njeera ũtarĩĩkĩĩtie kũrĩha gathendi ka mũico ka mbeeca iria ũtuĩrĩirwo. “Nĩmũiguĩte nĩkwĩrĩĩtwo atĩ: ‘Ndũkaanatharanie.’ No rĩu ngũmwĩra atĩrĩ: mũndũ o wothe ũroraga mũndũ wa nja na akamwĩrirĩria nĩarĩĩkĩĩtie gũtharia naake ngoroinĩ yake. Kwoguo riitho rĩaku rĩa ũrĩo rĩngĩtũma wĩhie, rĩkũũre ũrĩte. Nĩ kaba ũikare ũtarĩ na kĩĩga kĩmwe kĩa mwĩrĩ gũkĩra mwĩrĩ waku wothe ũikio icuainĩ. Nakuo guoko gwaku kwa ũrĩo kũngĩtũma wĩhie, gũtinie ũgũte. Nĩ kaba ũikare ũtarĩ na kĩĩga kĩmwe kĩa mwĩrĩ gũkĩra mwĩrĩ waku wothe ũikio icuainĩ. “Ningĩ nĩmũiguĩte nĩkwĩrĩĩtwo atĩ, ‘Mũndũ o wothe angĩtigana na mũtumia wake, no mũhaka amũhe marũa makuonania atĩ nĩmaatigana.’ No rĩu ngũmwĩra atĩrĩ, mũndũ wothe ũtiganaga na mũtumia wake, tiga nĩ ũndũ wa ũtharia, nĩatũmaga mũtumia ũcio atuĩke mũtharia angĩhika rĩngĩ, na mũndũ ũrĩa ũhikagia mũtumia ũtiganĩĩte na mũthuuriwe, o naake nĩgũtharia atharagia naake. “Ningĩ nĩmũiguĩte atĩ andũ a tene meerĩĩtwo atĩrĩ, ‘Ndũkaanehĩte tũhũ, na no mũhaka ũhingagie kĩrĩa wĩrĩire Mwathani.’ No niĩ ngũmwĩra atĩrĩ, mũtikaanehĩte o na atĩa; mũtikaanehĩte na igũrũ nĩ ũndũ nĩkuo gĩtĩ kĩa ũthamaki kĩa Ngai; o na kana mwĩhĩte na thĩ nĩ ũndũ nĩkuo gaturwa ka makinya maake, o na kana na Jerusalemu, nĩ ũndũ nĩrĩo itũũra rĩa Mũthamaki ũrĩa mũnene. O na ndũkaanehĩte na mũtwe waku nĩ ũndũ ndũngĩhota gũtũma rũcuĩrĩ o na rũmwe rwaku rũire kana rũerũhe. Mũkiuga ũndũ, ugagaai ĩĩ kana aaca, nĩ ũndũ mĩĩhĩtwa ĩyo ĩngĩ yothe yumaga kũrĩ Ũrĩa Mũũru. “O na nĩmũiguĩte nĩkwĩrĩĩtwo atĩ, ‘Riitho rĩrĩhagwo na riitho, na igego rĩrĩhagwo na igego.’ No niĩ ngũmwĩra atĩrĩ, mũtikaanerĩhĩrie o na mwahĩtĩrio. Mũndũ akũgũtha rũthĩa rwa ũrĩo, reke akũgũthe o na rũu rũngĩ. Na mũndũ angĩgũthitanga agũtuunyithie igooti, o na kanjũ yaku reke akuue. Na mũndũ angĩgwatha mũthiĩ naake kiromita ĩmwe, thiĩi naake kiromita igĩrĩ. Ningĩ mũndũ angĩkũhooya kĩndũ mũhe, na angĩgũkomba kĩndũ mũkombithie. “Nĩmũiguĩte kwĩrĩĩtwo atĩ, ‘Endagaai araata aanyu, na mũthũũrage thũ cianyu.’ No niĩ ngũmwĩra mwendage thũ cianyu na mũhooyagĩre arĩa mamũnyariiraga, nĩ geetha mũtuĩke ciana cia Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ. Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ atũmaga riũa rĩake rĩarĩre andũ arĩa ooru o na arĩa eega, na akoiria mbura kũrĩ arĩa athingu o na kũrĩ arĩa matarĩ athingu. Ngai angĩkĩmũhe kĩheeo kĩrĩkũ angĩkorwo mwendeete o andũ arĩa mamwendeete inyuĩ? Githĩ o na arĩa meetagia mbeeca cia igooti matiĩkaga o ũguo? Angĩkorwo no araata aanyu mũgeithagia-rĩ, kũrĩ ũndũ mũgĩĩkaga ũteekagwo nĩ arĩa angĩ? Githĩ o na andũ arĩa mateetĩkĩĩtie ũhoro wa Ngai matiĩkaga o ũguo? Nĩ ũndũ ũcio, no mũhaka mũkoragwo mũrĩ akinyanĩru o ta ũrĩa Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ arĩ mũkinyanĩru! “Mwĩmenyerereei mũtikaae gwĩkaga ciĩko cianyu njega mbere ya mũingĩ atĩ nĩ geetha wone ũrĩa mũreeka. Mũngĩĩka ũguo gũtirĩ kĩheeo mũkaaheeo nĩ Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ. “Kwoguo hĩndĩ ĩrĩa mwaheana kĩndũ gĩgateithie athĩĩni, tigagaai gũthiĩ mũkĩanagĩrĩra ũrĩa mũreeka ta ũrĩa hinga ciĩkaga rĩrĩa irĩ thĩinĩ wa thunagogi o na irĩ njĩrainĩ, nĩ geetha iganwo nĩ andũ. Ngũmwĩra na ma atĩ, nĩirĩĩkĩĩtie kũrĩhwo mũcaara wacio. No hĩndĩ ĩrĩa ũkũheana kĩndũ gĩa gũteithia athĩĩni, heanaga na hitho, na ndũkaarekage guoko gwaku kwa ũmotho kũmenyage ũrĩa guoko gwaku kwa ũrĩo kũreeka nĩguo ũndũ ũcio ũkoragwo ũrĩ wa hitho. Naake Ithe wanyu ũrĩa wonaga maũndũ ma hitho nĩagaakũhe kĩheeo. “Hĩndĩ ĩrĩa mũkũhooya tigagaai gwĩka ta hinga! Hinga ciendeete kũrũũgama thunagogiinĩ o na mĩkĩrainĩ ya njĩra rĩrĩa ikũhooya nĩ geetha andũ macione. Ngũmwĩra na ma atĩ nĩirĩĩkĩĩtie kũrĩhwo mũcaara wacio. No hĩndĩ ĩrĩa wee ũkũhooya toonyaga nyũmba yaku na warĩĩkia kũhinga mĩrango, ũkahooya thooguo waku ũrĩa ũtoonekaga. Naake thooguo ũcio wonaga ũrĩa ũreeka na hitho nĩagaakũhe kĩheeo gĩaku. “Rĩrĩa mũkũhooya tigagaai kũhũhũũtĩka mũkiugaga maũndũ ma tũhũ ta ũrĩa andũ arĩa mateetĩkĩĩtie meekaga. Acio meciiragia atĩ ngai ciao nĩikũmaigua nĩ ũndũ wa kũraihia mahooya. Inyuĩ tigagaai gũtuĩka ta o, nĩ amu Ithe wanyu nĩoĩ kĩrĩa mũbataire o na mũtamũũrĩĩtie. Nĩ ũndũ ũcio, hooyagaai atĩrĩ, ‘Ithe witũ ũrĩ igũrũ; Rĩĩtwa rĩaku rĩtheru rĩrotĩĩo; Ũthamaki waku nĩũũke; reke wendi waku wĩkagwo gũũkũ thĩ o ta ũrĩa wĩkagwo kũu igũrũ. Tũhe ũũmũũthĩ irio ciitũ cia gũtũigana, na ũtuohere mahĩtia maitũ, o ta ũrĩa ithuĩ tuohagĩra arĩa matũhĩtagĩria. Na ndũkaareke tũgũe magerioinĩ, no ũtũhonokagie kuuma ũũruinĩ.’ “Nĩ gũkorwo mũngĩrekagĩra arĩa mamũhĩtagĩria, o naake Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ nĩarĩmũrekagĩra. No mũngĩrega kũrekagĩra arĩa angĩ, o naake Ithe wanyu ndarĩmũrekagĩra mahĩtia maanyu. “Ningĩ hĩndĩ ĩrĩa mwĩhingĩĩte, tigagaai gũtukia ithiithi cianyu ta ũrĩa hinga ciĩkaga. Hinga itukagia ithiithi ciacio nĩ geetha mũndũ o wothe akoona atĩ nĩciĩhingĩĩte. Ngũmwĩra na ma atĩ, nĩirĩĩkĩĩtie kũrĩhwo mũcaara wacio. No hĩndĩ ĩrĩa wĩhingĩĩte, wĩthambage ũthiũ waku na wĩhakage maguta mũtwe, nĩ geetha mũndũ o wothe ndakaamenyage atĩ nĩwĩhingĩĩte tiga o thooguo waku ũrĩa ũtoonekaga. Naake thooguo ũcio wonaga maũndũ ma hitho nĩagaakũhe iheeo ciaku. “Tigagaai kwĩigĩra mũthiithũ gũũkũ thĩ kũrĩa ũrĩagwo nĩ memenyi na ũkaguma, na kũrĩa aici mabunjaga makaiya. Mwĩigagĩreei mũthiithũ igũrũ kwa Ngai kũrĩa ũtangĩrĩĩo nĩ memenyi kana ũgume, na kũrĩa aici matangĩhota kũbunja maiye. Nĩ ũndũ kũrĩa mũthiithũ wanyu ũrĩ nĩkuo ngoro cianyu o nacio irĩkoragwo. “Maitho nĩ mo taawa wa mwĩrĩ. Nĩ ũndũ ũcio maitho maaku mangĩkorwo marĩ meega, mwĩrĩ waku wothe ũrĩkoragwo ũiyũire ũtheri; no maitho maaku mangĩkorwo ti meega, mwĩrĩ waku ũrĩkoragwo ũiyũire nduma. Tondũ ũcio angĩkorwo ũtheri ũrĩa ũrĩ thĩinĩ waku no nduma-rĩ, kaĩ nduma ĩyo nĩrĩgĩkoragwo ĩrĩ ndumanu-ĩ! “Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũtungatĩra aathani eerĩ; nĩ ũndũ no mũhaka amene ũmwe na eende ũrĩa ũngĩ; o na aathĩkagĩre ũmwe na anyarare ũrĩa ũngĩ. Mũtingĩhota gũtungatĩra Ngai na mũtungatĩre ũtonga. “Nĩ ũndũ ũcio, ngũmwĩra atĩ mũtigetangage ngoro nĩ ũndũ wa kĩrĩa mũrĩrĩaga kana mũrĩnyuaga, kana nguo iria mũrĩhumbaga mĩĩrĩinĩ yanyu. Githĩ muoyo ndũkĩrĩĩte irio? Na mwĩrĩ githĩ ndũrĩ bata kũrĩ nguo? Taroraai nyoni cia rĩerainĩ: itihandaga kana ikagetha o na kana ikaiga thitoo; no Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ nĩ we ũciheaga gĩa kũrĩa! Atĩrĩĩrĩ, githĩ mũtirĩ a bata mũno gũkĩra nyoni? Ningĩ-rĩ, nĩkũrĩ mũndũ o na ũmwe wanyu ũngĩhota kwĩyongerera matukũ o na maniini nĩ ũndũ wa gwĩtanga? “Mwĩtangaga nĩkĩ nĩ ũndũ wa nguo? Taroraai mahũa ma gĩthaka ũrĩa makũraga: matirutaga wĩra kana magetumĩra nguo; no ngũmwĩra atĩ o na gũtuĩka mũthamaki Solomoni aarĩ na ũtonga mũingĩ mũno, ndagemeete ta ihũa rĩmwe rĩa maya. Angĩkorwo Ngai nĩ we ũhumbaga nyeki ya gĩthaka, ĩrĩa ĩcaũkaga ũũmũũthĩ na rũũciũ ĩkooma ĩgaikio riiko-rĩ, githĩ ndarĩkĩmũhumbaga mũno makĩria? Kaĩ ti itherũ wĩtĩkio wanyu nĩ mũniini-ĩ! “Kwoguo tigagaai gwĩtanga mũkĩũria atĩrĩ, ‘Tũkũruta kũ gĩa kũrĩa kana tũkũnyua kĩ o na kana tũkwĩhumba kĩ?’ (Macio nĩ mo maũndũ marĩa andũ arĩa mateetĩkĩĩtie metangaga namo.) Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ nĩoĩ atĩ nĩmũbatairio nĩ maũndũ macio moothe. No ambaai mũcarie Ũthamaki wa Ngai na ũthingu wake na maũndũ macio mangĩ moothe nĩarĩmũheaga. Nĩ ũndũ ũcio, mũtigetangage nĩ ũndũ wa rũũciũ; nĩ ũndũ rũũciũ nĩrũgetangĩkĩra ruo rwene. Rekeei o mũthenya ũiganagwo nĩ mathĩĩna maaguo. “Mũtigaatuanagĩre, nĩ geetha o na inyuĩ mũtikaanatuĩrwo nĩ Ngai, nĩ ũndũ akaamũtuĩra o ta ũrĩa mũtuagĩra andũ arĩa angĩ, ningĩ kĩgeri kĩrĩa mũrĩgeragĩra arĩa angĩ nakĩo nokĩo na inyuĩ mũkaagererwo nakĩo. Nĩ kĩĩ gĩgũtũma wone kĩhuti kĩrĩa kĩrĩ riitho rĩa mũrũ wa thooguo, no ndũngĩigua mũgogo ũrĩa wĩ riitho rĩaku? Kana ũngĩhota atĩa kwĩra mũrũ wa thooguo atĩ ũmũrute kĩhuti kĩrĩa kĩrĩ riitho rĩake, o hĩndĩ ĩrĩa wee wĩ na mũgogo riitho rĩaku? Wee hinga ĩno! Amba ũrute mũgogo ũcio ũrĩ riitho rĩaku na nĩũkuona wega ũkĩruta mũrũ wa thooguo kĩhuti kĩrĩa kĩrĩ riitho rĩake. “Tigagaai kũhe ngui kĩndũ kĩrĩa kĩamũre, nĩ ũndũ no icooke imũgarũrũke. Ningĩ tigagaai gũikĩria ngũrũe ruuru cianyu iria cia goro, nĩ ũndũ no gũciranga ingĩciranga na magũrũ. “Hooyai na nĩmũkũheeo; cariai na nĩmũkuona; ringaringaai mũrango na nĩmũkũhingũrĩrwo. Nĩ ũndũ mũndũ o wothe ũhooyaga nĩaheagwo, na ũrĩa ũcaragia nĩonaga, na ũrĩa ũringaringaga mũrango nĩahingũragĩrwo. Kana nĩ mũndũ ũrĩkũ wanyu ũngĩĩtio mũgate nĩ mwana wake, naake amũhe ihiga? O na kana amwĩtie thamaki, naake amũhe nyoka? Angĩkorwo inyuĩ o na mũrĩ ooru nĩmũmenyaga kũhe ciana cianyu iheeo njega-rĩ, nĩ maita maigana Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ angĩgĩkĩrĩrĩria kũheana iheeo njega kũrĩ arĩa mamwĩtagia! “Kwoguo ĩkagaai andũ arĩa angĩ ũrĩa inyuĩ mũngĩenda mamwĩke, nĩ ũndũ ũcio nĩguo Watho wa Musa o na Ũrutani wa Anabii. “Toonyeraai kĩhingo kĩrĩa gĩceke, nĩ ũndũ kĩhingo gĩa kũingĩra icuainĩ nĩ kĩariĩ, na njĩra ĩrĩa ĩthiaga kuo nĩ hũthũ, na andũ arĩa mamĩgeraga nĩ aingĩ. No kĩhingo gĩa kũingĩra muoyoinĩ nĩ gĩceke, na njĩra ya gũkinya kuo nĩ nditũ, nao andũ arĩa mamĩonaga nĩ aniini. “Mwĩmenyagĩrĩreei anabii a maheeni, arĩa mookaga kũrĩ inyuĩ mahaana ta ng'ondu, no na kũu thĩinĩ mahaana o njũũi. Andũ acio nĩmũrĩmamenyaga na ũndũ wa ciĩko ciao. Mĩtĩ ya mĩigua ndĩciaraga thabibũ, o naguo thabai ndũciaraga ngũyũ. Mũtĩ mwega ũciaraga matunda meega, naguo mũtĩ mũũru ũgaciara matunda mooru. Gũtirĩ hĩndĩ mũtĩ mwega ũngĩciara matunda mooru, na gũtirĩ hĩndĩ mũtĩ mũũru ũngĩciara matunda meega. Mũtĩ o wothe ũtaciaraga matunda meega nĩũtemagwo ũgaikio mwakiinĩ. Kwoguo nĩmũrĩmenyaga anabii a maheeni na ũndũ wa ciĩko ciao. “Ti mũndũ, wothe ũnjĩtaga ‘Mwathani, Mwathani,’ ũgaatoonya Ũthamakiinĩ wa igũrũ, tiga o arĩa meekaga ũrĩa Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ eendaga. Mũthenya wa Ituĩro wakinya andũ aingĩ nĩmakaanjĩĩra atĩrĩ, ‘Mwathani! Mwathani! Githĩ tũtiarathaga moohoro thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩaku? O na thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩaku githĩ tũtiarutire andũ ngoma nyingĩ na tũkĩringa ciama nyingĩ?’ Na niĩ nĩngaameera atĩrĩ, ‘Gũtirĩ hĩndĩ niĩ ndamũũĩ. Eheraai harĩ niĩ, inyuĩ andũ aya aaganu!’ “Rĩu-rĩ, mũndũ ũrĩa ũiguaga ciugo ici ciakwa na agaciathĩkĩra ahaana ta mũndũ mũũgĩ ũrĩa wakire nyũmba yake na mũthingi wa ihiga. Rĩrĩa mbura yoirire, na njũũĩ ikĩiyũra, rũhuuho rũkĩhuruutana, nacio ikĩhũũra nyũmba ĩyo no ndĩagũire, nĩ ũndũ mũthingi wayo wakĩĩtwo na ihiga. “No mũndũ wothe ũiguaga ciugo ici ciakwa na ndaciathĩkĩre, ahaana ta mũndũ mũkĩĩgu ũrĩa wakire nyũmba yake mũthanga igũrũ. Na hĩndĩ ĩrĩa mbura yoirire, na njũũĩ ikĩiyũra, naruo rũhuuho rũkĩhuruutana nacio ikĩhũũra nyũmba ĩyo na hinya, nayo ĩkĩgwa. Nakuo kũgwa kwayo kaĩ kwarĩ kũnene-ĩ!” Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia kwaria maũndũ macio, andũ makĩgegeara nĩ ũndũ wa ũrĩa aarutanaga. Amu aarutanaga ta mũndũ warĩ na ũhoti, no ti ta arutani aao a Watho. Na hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aikũrũkaga kuuma kĩrĩma igũrũ nĩarũmĩrĩirwo nĩ andũ aingĩ. Naake mũndũ warũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi nĩokire harĩ we, agĩturia ndu mbere yake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ũngĩenda no ũhote gũũtheria. ” Naake Jesũ agĩtambũrũkia guoko akĩmũhuutia akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngwenda, thera!” Na ihinda o rĩu mũndũ ũcio agĩtherio mũrimũ ũcio mũũru wa ngoothi. Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkaae kwĩra mũndũ o na ũmwe, no thiĩ ũkeyonanie kwĩ mũthĩnjĩri Ngai, na ũrute igongoona rĩrĩa Musa aathanire nĩ geetha andũ oothe mamenye atĩ nĩwathera.” Na rĩĩrĩ hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aakinyire Kaperinaumu, Mũroma ũmwe warĩ mũnene wa thigari igana nĩokire harĩ we akĩmũthaitha akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ndungata yakwa nĩ ndũaru mũrimũ wa gũkua ciĩga, na ĩ gĩtandainĩ mũciĩ ĩhĩirwo mũno, ndĩrahota kwĩgarũra na ĩ na ruwo rũingĩ mũno.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngũũka kũmĩhonia.” No Mũroma ũcio mũnene wa thigari, akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, ndiagĩrĩirwo nĩũũke gwakwa nyũmba. No athana na ndungata yakwa nĩkũhona. Niĩ-rĩ, ndĩ mũndũ wathagwo, na ndĩ na thigari njathaga, na ndeera ũmwe ‘Thiĩ,’ nĩathiaga, na ndeera ũngĩ ‘Ũka,’ nĩokaga. Nayo ndungata yakwa ndamĩĩra ‘Ĩka ũndũ ũyũ,’ nĩĩkaga.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aiguire ũguo, nĩagegire, akĩĩra andũ arĩa maamũrũmĩrĩire atĩrĩ, “Ti itherũ ndirĩ ndoona mũndũ thĩinĩ wa Isiraeli wĩ na wĩtĩkio ta ũyũ. Ngũmwĩra na ma andũ aingĩ nĩmagooka moimĩĩte na mĩena ya na irathĩro na ya na ithũĩro maikare thĩ marĩanĩre na Aburahamu, Isaaka, na Jakubu Ũthamakiinĩ wa igũrũ. No arĩa maagĩrĩirwo nĩ gũkorwo marĩ Ũthamakiinĩ nĩkũrutũrũrwo makaarutũrũrwo maikio ndumainĩ kũrĩa makaarĩra na mahagaranie magego.” Thuutha ũcio Jesũ agĩcooka akĩĩra mũnene ũcio wa thigari igana atĩrĩ, “Inũka, ũndũ ũrĩa wĩtĩkĩĩtie nĩũkũhingĩrio.” Nayo ndungata ya mũnene ũcio ĩkĩhonio o ihinda rĩu. Na rĩĩrĩ, Jesũ aathiĩ mũciĩ kwa Petero, agĩkora nyina wa mũtumia wa Petero arĩ gĩtandainĩ arũarĩĩte mũrimũ wa kũhiũha mwĩrĩ. Agĩkĩmũhuutia guoko, agĩtiga kũhiũha mwĩrĩ, agĩũkĩra akĩambĩrĩria kũmũtungata. Na rĩĩrĩ, hwaĩinĩ ũcio andũ makĩmũreehera andũ aingĩ maarĩ na ngoma, naake agĩcingata na kiugo gĩake na akĩhonia arĩa oothe maarĩ arũaru. Eekire ũguo nĩ geetha ũrĩa kwarathĩĩtwo nĩ mũnabii Isaia kũhinge atĩ: “Wee mwene nĩoire wonje witũ, na akĩeheria mĩrimũ iitũ.” Ningĩ Jesũ oona kĩrĩndĩ kĩrĩa kĩamũthiũrũrũkĩirie, akĩĩra arutwo aake maringe mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria. Naake mũrutani ũmwe wa Watho agĩũka harĩ we akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩngũkũrũmĩrĩra o kũrĩa guothe ũgũthiĩ.” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mbwe nĩ irĩ marima, na nyoni nĩ irĩ itara, no Mũrũ wa Mũndũ ndarĩ o na handũ ha kũhuurũka.” Ningĩ mũndũ ũngĩ warĩ mũrutwo wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, njĩtĩkĩria nyambe thiĩ ngathike baaba.” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nũmĩrĩra; reke andũ arĩa akuũ mathike akuũ aao.” Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩingĩra gatarũinĩ o hamwe na arutwo aake. Na o rĩmwe gũkĩgĩa na kĩhuuhũkanio kĩnene kũu iriainĩ, nako gatarũ gakĩenda kũũrĩra nĩ ũndũ wa makũmbĩ ma maaĩ. Hĩndĩ ĩyo Jesũ aarĩ toro. Nao arutwo aake magĩthiĩ harĩ we makĩmũũkĩria makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, tũhonokie nĩtũroorĩra.” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩmũmakĩĩtie ũguo? Kaĩ wĩtĩkio wanyu nĩ mũniini-ĩ!” Agĩcooka agĩũkĩra agĩatha rũhuuho na iria ihoorere, nacio ikĩhoorera gũgĩkira ki. Nao andũ makĩgega, makĩũrania atĩrĩ, “Kaĩ mũndũ ũyũ arĩ wa mũthemba ũrĩkũ tondũ o na rũhuuho na iria nĩiramwathĩkĩra?” Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia gũkinya bũrũri wa Agadara, mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria, nĩacemanirie na andũ eerĩ maarĩ na ngoma makiuma na mbĩĩrĩrainĩ. Gũtirĩ mũndũ ũngĩetĩkĩrire kũgera njĩra ĩyo maarĩ, nĩ ũndũ maarĩ ooru mũno. Nao rĩmwe makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ ũkwenda na ithuĩ, wee Mũrũ wa Ngai? Ũũkĩĩte gũtũherithia ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire rĩtakinyĩĩte?” Na hau hakuhĩ nĩhaarĩ na rũũru rũnene rwa ngũrũe rwarĩaga ho. Nacio ngoma icio ikĩmũthaitha ikĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩũgũtũingata kuuma kũrĩ andũ aya-rĩ, twagũthaitha ũreke tũtoonye rũũruinĩ rũũrĩa rwa ngũrũe.” Naake Jesũ agĩciĩra atĩrĩ, “Thiĩi!” Nacio ikiuma igĩthiĩ thĩinĩ wa ngũrũe. Naruo rũũru rũu ruothe rũkĩharũrũka kĩharũrũkainĩ rũkĩĩikia iriainĩ rũkĩũrĩra. Nao andũ arĩa maarĩithagia ngũrũe icio makĩũra magĩthiĩ itũũrainĩ, makĩĩra andũ ũrĩa gwekĩkĩĩte kũrĩ andũ acio maarĩ na ngoma. Nao andũ oothe a itũũra rĩu magĩthiĩ gũtũnga Jesũ; hĩndĩ ĩrĩa maamuonire makĩmũthaitha oime kũu kwao. Naake Jesũ agĩcooka gatarũinĩ, akĩringa iria agĩcooka itũũra rĩao. Nao andũ makĩmũreehere mũndũ warĩ na mũrimũ wa gũkua ciĩga akuuĩĩtwo na gĩtanda. Naake Jesũ oona ũrĩa andũ acio meetĩkĩĩtie akĩĩra mũndũ ũcio warĩ mũrũaru atĩrĩ, “Mũũriũ, wĩyũmĩrĩrie! Nĩwoherwo meehia maaku.” Nao arutani amwe a Watho makĩĩĩra na ngoro atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nĩaruma Ngai!” Naake Jesũ aamenya ũrĩa meeciiragia, akĩmooria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma mwĩciirie ũũru ngoroinĩ cianyu? Kuuga ‘Nĩwoherwo meehia maaku’ kana ‘Ũkĩra wĩtware-rĩ’, nĩ ũrĩkũ mũhũthũ? Nĩngũmuonia atĩ Mũrũ wa Mũndũ arĩ na ũhoti thĩinĩ wa thĩ wa kuohanĩra meehia.” Naake arĩĩkia kũmeera ũguo, akĩĩra mũndũ ũcio warĩ mũrũaru atĩrĩ, “Ũkĩra woe gĩtanda gĩaku ũinũke!” Naake mũndũ ũcio warĩ mũrũaru agĩũkĩra akĩinũka. Nao andũ moona ũguo, magĩĩtigĩra, makĩgaatha Ngai nĩ ũndũ wa kũhe andũ ũhoti ta ũcio. Naake Jesũ oima hau, aathianga nĩonire mũndũ warĩ mwĩtia wa mbeeca cia igooti wetagwo Mathayo aikarĩĩte wabiciinĩ ya kũrutĩrwo igooti. Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nũmĩrĩra.” Naake Mathayo agĩũkĩra akĩmũrũmĩrĩra. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aarĩ kwa Mathayo akĩrĩa irio, eetia a mbeeca cia igooti aingĩ na andũ aingĩ eehia nĩmookire makĩrĩanĩra na Jesũ na arutwo aake. Nao Afarisai amwe hĩndĩ ĩrĩa moonire ũguo makĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma mũrutani wanyu arĩanĩre na eetia a mbeeca cia igooti na eehia?” Naake Jesũ aigua ũguo akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Andũ arĩa makoragwo na bata wa ndagĩtaarĩ nĩ arĩa arũaru, no ti arĩa matarĩ arũaru. Thiĩi mwĩrute bata wa ciugo ici cia Maandĩko: ‘Nĩ tha ngwenda no ti magongoona.’ Niĩ ndiokire gwĩta andũ arĩa athingu, ndookire nĩ ũndũ wa arĩa eehia.” Hĩndĩ ĩyo arutwo a Johana Mũbatithania magĩũka kũrĩ Jesũ makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmaga ithuĩ na Afarisai twĩhingage kaingĩ no arutwo aaku matirĩ hingo mehingaga?” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Mũgwĩciiria atĩ andũ arĩa meetĩĩtwo ũhikiinĩ no maigue kĩeha hĩndĩ ĩrĩa marĩ hamwe na mũhikania? Aaca! No mũthenya nĩũgaakinya hĩndĩ ĩrĩa mũhikania akeeherio gatagatĩinĩ kaao, na hĩndĩ ĩyo nao nĩmakeehinga. “Gũtirĩ mũndũ ũtumagĩrĩra nguo ngũrũ kĩraka kĩa nguo njerũ nĩ ũndũ kĩraka kĩu kĩerũ no kĩhiũke kĩguucie nguo ĩyo, gĩgĩtũme ĩgĩtarũke makĩria. Ningĩ ndibei ya mũhihano ndĩĩkĩragwo mondoinĩ ya rũũa ngũrũ, nĩ ũndũ ĩngĩĩkĩrwo no ĩtarũre mondo ĩitĩke, nayo mondo ĩgĩthũũke. Ndibei ya mũhihano ĩĩkĩragwo mondoinĩ ya rũũa ĩtarĩ ngũrũ nĩ geetha ndibei hamwe na mondo ciigĩke wega.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aaragia maũndũ macio, Mũyahudi ũmwe wa anene arĩa maathanaga agĩũka harĩ we, agĩturia ndu mbere yake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũirĩĩtu wakwa no hĩndĩ akua, no ũka ũmũigĩrĩre mooko na nĩekũriũka.” Naake Jesũ agĩũkĩra akĩmũrũmĩrĩra e na arutwo aake. Na rĩĩrĩ, mũtumia watũire oiraga thakame mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ agĩũka na thuutha wa Jesũ, akĩhuutia gĩcũrĩ kĩa nguo yake. Eekire ũguo tondũ eeĩraga atĩrĩ, “Ingĩhuutia o nguo yake nĩngũhona.” Naake Jesũ akĩĩhũgũra akĩmuona akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwarĩ ũyũ, wĩyũmĩrĩrie! Wĩtĩkio waku nĩguo watũma ũhone.” Na ihinda o rĩu mũtumia ũcio akĩhona. Rĩrĩa Jesũ aakinyire nyũmba kwa mũtongoria ũcio, akĩona aini a nyĩmbo cia mathiko na ũrĩa andũ aingĩ maacakayaga, akĩmeera atĩrĩ, “Umaai inyuothe, mũirĩĩtu ndakuĩte nĩ toro arĩ!” Nao magĩkĩmũthekerera. No hĩndĩ ĩrĩa andũ oothe moimirio nja, Jesũ agĩthiĩ harĩa mũirĩĩtu ũcio aarĩ akĩmũnyiita guoko agĩũkĩra. Naguo ũhoro ũcio ũkĩmenyekana bũrũri ũcio wothe. Na rĩĩrĩ, Jesũ oima hau aathianga nĩarũmĩrĩirwo nĩ atumuumu eerĩ, nao makĩmwanĩrĩra makĩmwĩra atĩrĩ, “Tũiguĩre tha, Mũrũ wa Daudi!” Naake arĩĩkia gũtoonya nyũmba, atumuumu acio magĩũka harĩ we, naake akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmwĩtĩkĩĩtie atĩ no hote kũmũhonia?” Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ, Mwathani.” Naake Jesũ akĩmahuutia maitho akiuga atĩrĩ, “Rekeei gũtuĩke ũguo mwĩtĩkĩĩtie!” Nao makĩambĩrĩria kuona. Naake Jesũ agĩcooka akĩmakaania akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikeere mũndũ o na ũmwe ũhoro ũcio.” No moima hau magĩthiĩ makĩheana ũhoro wa Jesũ bũrũri ũcio wothe. Rĩrĩa andũ acio moimagaraga, Jesũ akĩreeherwo mũndũ ũtaaragia nĩ ũndũ aarĩ na ngoma. No hĩndĩ ĩrĩa ngoma ĩyo yaingatirwo, mũndũ ũcio akĩambĩrĩria kwaria. Nao andũ oothe makĩgega makiuga atĩrĩ, “Tũtirĩ tuona ũndũ ta ũyũ thĩinĩ wa Isiraeli!” No Afarisai makiuga atĩrĩ, “Aheagwo hinya wa kũingata ngoma nĩ mũnene wa ngoma.” Naake Jesũ agĩthiĩ agĩthiũrũrũka thĩinĩ wa matũũra moothe o hamwe na icagi, akĩrutanaga thĩinĩ wa thunagogi ciakuo na akĩhunjagia Ũhoro Mwega wa Ũthamaki wa Ngai, o na akĩhonagia arĩa maarũarĩĩte mĩrimũ ya mĩthemba yothe o na wonje wothe. Na rĩrĩa aarorire andũ, akĩmaiguĩra tha nĩ ũndũ moonekaga mahurunjũkĩĩte na matarĩ na mũndũ wa kũmateithia, o ta ng'ondu itarĩ na mũrĩithi. Agĩkĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Magetha nĩ maingĩ no aruti wĩra nĩ aniini. Gĩthaitheei Mwathani mwene magetha, atũme aruti wĩra magethainĩ maake.” Naake Jesũ agĩĩta arutwo aake ikũmi na eerĩ hakuhĩ naake, akĩmahe ũhoti wa kũingata ngoma na wa kũhonia mĩrimũ ya mĩthemba yothe o na wonje wothe. Marĩĩtwa ma atũmwo acio ikũmi na eerĩ nĩ mo maya: wa mbere nĩ Simoni (ũrĩa wetagwo Petero), na mũrũ wa nyina Anderea; aariũ a Zebedi: Jakubu na mũrũ wa nyina Johana; Filipu na Baritholomayo; Toma na Mathayo ũrĩa warĩ mwĩtia wa mbeeca cia igooti; Jakubu mũrũ wa Alufayo, o na Thadayo; Simoni ũrĩa Mũzelote, na Judasi Mũisikariota, ũrĩa wakunyanĩire Jesũ. Atũmwo acio ikũmi na eerĩ nĩ o Jesũ aatũmire, akĩmaatha akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikaingĩre bũrũri wa andũ a Ndũũrĩrĩ, o na mũtikaingĩre itũũra o na rĩmwe rĩa Asamaria. No thiĩi kũrĩ ng'ondu iria ciũrĩĩte, na nĩcio andũ a Isiraeli. Mwathiĩ mũmahunjĩrie mũkĩmeeraga atĩrĩ, ‘Ũthamaki wa igũrũ ũrĩ hakuhĩ!’ Ningĩ mũhonie arĩa arũaru, mũriũkie arĩa akuũ, mũtherie arĩa marĩ na mĩrimũ mĩũru ya ngoothi, na mũingate ngoma. Mũheetwo tũhũ, heanaai tũhũ. Mũtigakuue thahabu kana betha, o na kana mbeeca o ciothe mĩhukoinĩ yanyu. Ningĩ mũtigakuue mondo ya rũgendo, kana nguo ingĩ, kana iraatũ ingĩ tiga o iria irĩ mwĩrĩ, o na kana mũtirima ũngĩ. Nĩ ũndũ-rĩ, mũruti wa wĩra no mũhaka aheeo kĩrĩa abataire. “Na rĩrĩa mwatoonya itũũra kana gĩcagi, mũgacaria mũndũ mwagĩrĩru, na mũgaikara gwake o kinya mũkoima kuo. Mwaingĩra mũciĩ-rĩ, mũkamba kũgeithia eene guo, nao eene mũciĩ maamũkĩria, mũkamaraathima, no maaga kwamũkĩra,, mũtikaũraathimage. Mũndũ aaga kũmũnyiita ũgeni kana kũmũthikĩrĩria, mũkiuma mũciĩ ũcio kana itũũra rĩu mũkeribariba rũkũngũ magũrũ. Ngũmwĩra na ma atĩ, Mũthenya wa Ituĩro Ngai nĩakaiguĩra andũ a Sodomu na Gomora tha gũkĩra andũ a itũũra rĩu! “Atĩrĩĩrĩ, ndamũtũma ta ng'ondu gatagatĩinĩ ka njũũi. Nĩ ũndũ ũcio, gĩai na ũũgĩ ta nyoka, na mũkorwo mũrĩ ahooreri ta ndutuura. Mwĩmenyerereei nĩ ũndũ andũ nĩmakaamũneana Kĩamainĩ na mamũhũũrĩre thunagogiinĩ ciao. Ningĩ nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩakwa nĩmũgaaciirithio mbere ya aathani na athamaki, nĩguo mũhunjie Ũhoro ũrĩa Mwega, kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ. Mwatwarwo igootiinĩ mũtikaanetange na ũrĩa mũkoiga kana ũrĩa mũkaaria, nĩ ũndũ ihindainĩ rĩu nĩmũkeerwo ũrĩa mũkoiga. Ciugo iria mũkoiga itigaakorwo irĩ cianyu, igaakorwo irĩ cia Roho wa Ithe wanyu akĩaria arĩ thĩinĩ wanyu. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ nĩakaaneana mũrũ wa nyina ooragwo, naake mũciari aneane mwana wake. Nacio ciana nĩigookĩrĩra aciari na imoorage. Andũ oothe nĩmakaamũthũũra nĩ ũndũ wakwa. No ũrĩa ũgaakirĩrĩria kinya hĩndĩ ya mũthia nĩakaahonokio. Mwanyariirwo itũũrainĩ rĩmwe, ũragĩraai itũũra rĩrĩa rĩngĩ. Amu ngũmwĩra na ma atĩ, mũtikaarĩĩkia wĩra wanyu matũũrainĩ moothe ma Isiraeli Mũrũ wa Mũndũ atacookeete. “Gũtirĩ mũrutwo mũnene kũrĩ mũrutani wake, o na gũtirĩ ngombo nene kũrĩ mũmĩathi. Kwoguo mũrutwo nĩagĩrĩirwo nĩkũiganĩra angĩhaana ta mũrutani wake, nayo ngombo ta mũmĩathi. Angĩkorwo andũ nĩmeetĩĩte mũnene wa mũciĩ Beelizebuli-rĩ, githĩ andũ acio angĩ a mũciĩ matigeetagwo marĩĩtwa mooru gũkĩra rĩu! “Kwoguo mũtikaae gwĩtigĩra andũ nĩ ũndũ gũtirĩ ũndũ mũhumbĩre ũtakoimbũrio kana ũndũ mũhithe ũtakaamenyeka. Ũrĩa ngũmwĩrĩra ndumainĩ uugĩreei ũtheriinĩ, na maũndũ marĩa mwaigua na kĩheehũ, maanĩrĩreei mũhaicĩĩte nyũmba igũrũ. Tigaai gwĩtigĩra arĩa mooragaga mwĩrĩ no matingĩhota kũũraga muoyo, mwĩtigĩreei Ngai nĩ ũndũ no ahote kũniina mwĩrĩ na muoyo aciikie icuainĩ. Githĩ tũnyoni twĩrĩ tũtiendagio thendi ĩmwe? No gũtirĩ kanyoni o na kamwe kangĩgũa thĩ Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ ateetĩkĩrĩĩte. Ningĩ o na njuĩrĩ cianyu cia mũtwe nĩndare. Tondũ ũcio tigaai gwĩtigĩra; inyuĩ mũrĩ a goro gũkĩra tũnyoni tũingĩ! “Mũndũ angiumbũra mbere ya andũ oige atĩ nĩ wakwa, na niĩ nĩngaamuumbũra mbere wa Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ njuge atĩ nĩ wakwa. No mũndũ angĩngaana mbere ya andũ, na niĩ nĩngaamũkaana mbere ya Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ. “Mũtigeciirie atĩ njũkĩĩte kũreehe thaayũ thĩ. Niĩ ndiũkĩĩte kũreehe thaayũ njũkĩĩte kũreehe haaro. Njũkĩĩte gũtũma mwanake ookĩrĩre ithe, na mũirĩĩtu ookĩrĩre nyina, na mũirĩĩtu ahika ookĩrĩre nyaciarawe, nacio thũ cia mũndũ iria njũru mũno igaakorwo irĩ o andũ a gwake mũciĩ. “Mũndũ wendeete ithe kana nyina gũkĩra ũrĩa anyendeete ti mwagĩrĩru gũtuĩka mũrutwo wakwa. Na ũrĩa wendeete mũũriũ kana mwarĩ kũrĩ ũrĩa anyendeete ti mwagĩrĩru gũtuĩka mũrutwo wakwa. Mũndũ ũrĩa wothe ũtekuoya mũtharaba wake anũmĩrĩre ti mwagĩrĩru gũtuĩka mũrutwo wakwa. Mũndũ ũrĩa ũkũgeria kũmenyerera muoyo wake nĩakoorwo nĩguo, no ũrĩa ũkũũrwo nĩ muoyo wake nĩ ũndũ wakwa nĩakaawona. “Mũndũ wothe ũmwamũkagĩra inyuĩ nĩ niĩ aamũkagĩra, na ũrĩa ũnyamũkagĩra nĩ ũrĩa wandũmire aamũkagĩra. Mũndũ wothe wamũkagĩra mũnabii nĩ ũndũ nĩ mũnabii, nĩakaaheeo kĩheeo kĩrĩa kĩheagwo mũnabii, na mũndũ wothe wamũkagĩra mũndũ mũthingu nĩ ũndũ nĩ mũthingu, nĩakaaheeo kĩheeo kĩrĩa kĩheagwo mũndũ mũthingu. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, ũrĩa ũkaahe ũmwe wa arutwo aya aakwa anyiinyi o na gĩkombe kĩa maaĩ mahehu ma kũnyua nĩ ũndũ nĩ mũrutwo wakwa, ndakaaga kũheeo kĩheeo gĩake.” Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia gũtaarĩria arutwo acio aake ikũmi na eerĩ maũndũ macio, akiuma kũu agĩthiĩ kũrutana na kũhunjia matũũrainĩ marĩa maarĩ gũkuhĩ na kũu. Na rĩĩrĩ, Johana Mũbatithania arĩ njeera nĩaiguire maũndũ marĩa Kristũ eekaga, naake akĩmũtũmĩra arutwo aake mathiĩ makamũũrie atĩrĩ, “Wee nĩ we ũrooka kana tweterere ũngĩ?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Thiĩi mwĩre Johana maũndũ marĩa mũraigua na mũkoona; atumuumu nĩmarona, ithua nĩiretwara, arĩa marũarĩĩte mĩrimũ mĩũru ya ngoothi nĩmaratherio, arĩa mataiguaga nĩmaraigua, arĩa akuũ nĩmarariũkio, na athĩĩni makahunjĩrio Ũhoro ũrĩa Mwega. Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa matarĩ na nganja ũhoroinĩ wakwa!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa arutwo a Johana moimaga hau, Jesũ akĩambĩrĩria kwarĩria andũ ũhoro wa Johana, akĩmooria atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa mwathiĩte werũinĩ kwĩ Johana-rĩ, nĩ kĩĩ mwathiĩte kuona? Nĩ kamũtĩ ga ithanjĩ gakĩinainio nĩ rũhuuho? Mwagĩthiĩte kuona ũ? Mwathiĩte kuona mũndũ wekĩrĩĩte nguo irĩ na riiri? Arĩa meekĩraga nguo irĩ riiri makoragwo mĩciĩ gwa athamaki. Mwagĩthiĩte kuona ũ? Mwathiĩte kuona mũnabii? Ĩĩ, nĩ ma, no nĩmuonire mũndũ ũkĩrĩĩte mũnabii. Johana nĩ we maandĩko maandĩkĩĩte ũhoro wake makoiga atĩrĩ, ‘Ngai oigire, nĩngũtũma mũrekio wakwa mbere yaku agũthondekere njĩra.’ Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, Johana Mũbatithania nĩ mũnene gũkĩra andũ oothe arĩa maanaciarwo. No ũrĩa mũnyiinyi biũ Ũthamakiinĩ wa igũrũ nĩ mũnene kũmũkĩra. Kuuma hĩndĩ ĩrĩa Johana Mũbatithania aambĩrĩirie kũhunjia kinyagia ũũmũũthĩ, Ũthamaki wa igũrũ nĩũkoreetwo ũgĩthĩĩnio mũno, na andũ ooru nĩmageragia kũũhuria na hinya. O na anabii oothe o hamwe na Watho wa Musa nĩmaatũire marathaga ũhoro wa Ũthamaki ũcio nginyagia hĩndĩ ya Johana. Angĩkorwo nĩmũgwĩtĩkia ũhoro wao-rĩ, Johana nĩ we Elija ũrĩa gũũka gwake kweranĩirwo. Ũrĩa ũrĩ na matũ nĩakĩigue. “Rĩu-rĩ, ingĩkĩgerekania rũciaro rũũrũ na kĩ? Rũhaana o ta ciana ciikarĩĩte ndũũnyũinĩ igĩĩta ciana iria ingĩ igaciĩra atĩrĩ: ‘Twamũinĩire nyĩmbo cia ũhiki, no mũtiarũũgarũũgire. Tũgĩcooka tũkĩmũinĩra nyĩmbo cia macakaya, no mũtiacakaire.’ Amu Johana Mũbatithania ookire ehingĩĩte kũrĩa, o na ndanyuaga ndibei, nao andũ makiuga atĩ ‘E na ngoma.’ Mũrũ wa Mũndũ ooka akĩrĩaga na akĩnyuaga moigire atĩrĩ, ‘Oneei mũndũ mũkoroku na mũrĩĩu, na mũraata wa eetia mbeeca cia igooti na eehia!’ No rĩĩrĩ, ũũgĩ wa Ngai nĩwonanagio atĩ nĩ wa ma nĩ maciaro maaguo.” Na hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩambĩrĩria gũteta nĩ ũndũ wa andũ a matũũra kũrĩa aaringĩĩte ciama nyingĩ, no makarega kwĩrira meehia maao, akiuga atĩrĩ, “Kaĩ inyuĩ andũ a matũũra ma Korazini na Bethisaida mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩ amu ciama iria iringĩĩtwo thĩinĩ wa matũũra maanyu korwo ciaringĩirwo Turo na Sidoni, andũ aakuo mangĩehumbire nguo cia makũnia tene na mehurĩrie mũhu nĩ geetha moonanie atĩ nĩmeerirĩĩte meehia maao. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, Mũthenya wa Ituĩro Ngai, nĩakaiguĩra andũ a Turo na Sidoni tha kũmũkĩra. Inyuĩ andũ a Kaperinaumu-rĩ, mwendaga gwĩtũũgĩria kinya igũrũ? Mũgaikũrũkio nginya kwa arĩa akuũ! Nĩ amu korwo ciama iria mũringĩirwo ciaringĩĩtwo Sodomu, itũũra rĩu nĩrĩngĩtũire kinyagia ũũmũũthĩ. Ikaragaai mũũĩ na ma atĩ Mũthenya wa Ituĩro, Ngai nĩakaiguĩra andũ a Sodomu tha kũmũkĩra.” Hĩndĩ ĩyo Jesũ akiuga atĩrĩ, “Awa, wee Mwathani wa igũrũ na thĩ, nĩndagũcookeria ngaatho nĩ ũndũ nĩũhithĩĩte andũ arĩa oogĩ na me na ũmenyo maũndũ maya no ũkamaguũrĩria andũ arĩa matarĩ oogĩ. Ĩĩ Awa, wĩkĩĩte ũguo na kwenda gwaku. “Awa nĩanengereete maũndũ moothe, na gũtirĩ mũndũ ũũĩ Mũũriũ tiga Ithe, na gũtirĩ mũndũ ũũĩ Ithe tiga Mũũriũ na andũ arĩa Mũũriũ eendaga kũguũrĩria. “Ũkaai kũrĩ niĩ inyuothe mũnogeetio nĩgũkuua mĩrigo mĩritũ na nĩngũmũhuurũkia. Oyai icooki rĩakwa mwĩigĩrĩre na mwĩrute na niĩ nĩ ũndũ ndĩ mũhooreri na mwĩnyiihia ngoroinĩ na nĩmũkuona ũhuurũko; tondũ icooki rĩakwa nĩ ihũthũ na mũrigo wakwa ti mũritũ.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ nĩagereire mĩgũndainĩ ya ngano Mũthenya wa Thabatũ. Na tondũ arutwo aake maarĩ ahũũtu, magĩkĩambĩrĩria gũtua ngira cia ngano, magacirigitha makarĩa ngano. Rĩrĩa Afarisai moonire ũguo makĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Tarora, arutwo aaku nĩmareeka ũrĩa Watho witũ ũteetĩkĩrĩĩtie gwĩkwo mũthenya wa Thabatũ.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Daudi eekire hĩndĩ ĩrĩa we o hamwe na andũ arĩa maarĩ naake maarĩ ahũũtu? Aatoonyire nyũmba ya Ngai hamwe na andũ arĩa maarĩ naake, makĩrĩa mĩgate mĩtheru ĩrĩa yarutĩirwo Ngai, o na gũtuĩka atĩ Watho wa Musa ndwameetĩkĩrĩĩtie mamĩrĩe, tondũ yagĩrĩirwo kũrĩĩo no athĩnjĩri Ngai oiki. Ningĩ kaĩ mũtarĩ mwathooma Wathoinĩ wa Musa atĩ thĩinĩ wa Hekaarũ gũtirĩ mũthenya wa Thabatũ athĩnjĩri Ngai matoinaga Watho o na gũtuĩka matiĩragwo nĩmeehĩĩtie? Ngũmwĩra atĩrĩ, haaha nĩharĩ na ũndũ mũnene gũkĩra Hekaarũ. Maandĩko moigaga atĩrĩ, ‘Nĩ tha ngwenda no ti magongoona.’ Korwo nĩmũũĩ ũguo nĩkuuga atĩa, mũtingĩtuagĩra andũ mateehĩĩtie. Nĩ ũndũ Mũrũ wa Mũndũ nĩ Mwathani o na wa mũthenya wa Thabatũ.” Na rĩĩrĩ, Jesũ oima kũu nĩathiire agĩtoonya thunagogi yao, nakuo kũu thunagogi nĩkwarĩ na mũndũ wonjeete guoko. Tondũ nĩmaacaragia ũndũ wa gũthitanga Jesũ naguo, makĩmũũria atĩrĩ, “Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie kũhonania mũthenya wa Thabatũ?” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Nũũ wanyu ũngĩkorwo na ng'ondu ĩmwe, nayo ĩgwe irima mũthenya wa Thabatũ ũtangĩmĩnyiita amĩrute? Mũndũ arĩ bata mũno gũkĩra ng'ondu, nĩ ũndũ ũcio nĩtwĩtĩkĩrĩĩtio nĩ Watho witũ gwĩka wega Mũthenya wa Thabatũ.” Hĩndĩ ĩyo agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio wonjeete guoko atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku.” Naake agĩgũtambũrũkia gũkĩagĩra, gũkĩgĩa hinya o ta kũu kũngĩ. Nao Afarisai moima nja magĩcookania ndundu mamenye ũrĩa mangĩũragithia Jesũ. Naake Jesũ aamenya ũguo akiuma kũu, nao andũ aingĩ makĩmũrũmĩrĩra. Naake akĩhonia arĩa oothe maarĩ arũaru, agĩcooka akĩmakaania atĩ matikaae gũtũma amenyeke. Eekire ũguo nĩ geetha ciugo iria ciaririo nĩ Ngai, ahũthĩrĩĩte mũnabii Isaia ihinge atĩ: “Ĩno nĩ yo ndungata yakwa ĩrĩa ndĩthuurĩire, nĩ yo nyenda na nĩ yo ĩkenagia ngoro yakwa. Nĩngũikũrũkia Roho wakwa kũrĩ yo, nayo nĩkaamenyithia andũ a ndũũrĩrĩ ciothe ituĩro rĩakwa. Ndĩgaakararania na andũ kana ĩmagũũthũkĩre, ningĩ ndĩgathiĩ ikĩmaheaga ũhoro yanĩrĩire njĩrainĩ. Nĩgaakorwo ĩrĩ hooreri mbere ya arĩa matarĩ hinya, na ĩiguĩre tha arĩa matahotaga gwĩteithia. Ndĩgaakua ngoro kinya kĩhooto kĩhootane thĩ, nao andũ oothe a ndũũrĩrĩ nĩmakaiga mwĩhoko wao thĩinĩ wayo.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩreeherwo mũndũ warĩ mũtumuumu na ũtangĩahotire kwaria tondũ aarĩ na ngoma. Naake Jesũ akĩmũhonia akĩhota kwaria na kuona. Nao andũ oothe makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Ũyũ no akorwo arĩ we mũrũ wa Daudi?” No hĩndĩ ĩrĩa Afarisai maiguire ũguo makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aingataga ngoma na hinya wa Beelizebuli, mũnene wa ngoma.” Naake Jesũ aamenya ũrĩa meeciiragia akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki o wothe ũngĩatũkana na andũ aaguo mookanĩrĩre o eene nĩũharaganaga. Narĩo itũũra kana nyũmba o yothe ĩngĩatũkana nao eene mookanĩrĩre ndĩngĩĩhanda. Nĩ ũndũ ũcio, angĩkorwo Caitaani nĩ we ũraingata Caitaani thĩinĩ wa andũ-rĩ, nyũmba yake nĩyũkanĩrĩire, naguo ũnene wake ũngĩkĩhanda atĩa? Angĩgĩkorwo nyingataga ngoma na hinya wa Beelizebuli-rĩ, arũmĩrĩri aanyu macingataga na hinya wa ũ? Kwoguo acio nĩ o makaamũtuĩra. No rĩĩrĩ, angĩkorwo nyingataga ngoma na hinya wa Roho wa Ngai-rĩ Ũthamaki wa Ngai nĩũũkĩĩte kũrĩ inyuĩ. “Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũingĩra nyũmba ya mũndũ njamba akuue indo ciake ataambĩĩte kuoha mũndũ ũcio njamba. No aambire amuohe agĩcooka gũtaha indo ciake. “Mũndũ ũrĩa ũtarĩ hamwe na niĩ nĩ thũ yakwa, na mũndũ ũrĩa ũtacookanagĩrĩria hamwe na niĩ nĩahurunjaga. Tondũ ũcio ngũmwĩra atĩrĩ, andũ no mooherwo meehia o moothe o na irumi o ciothe; no mũndũ ũrĩa ũrumaga Roho Mũtheru ndakooherwo. Mũndũ o wothe waragia kiugo gĩa gũcambia Mũrũ wa Mũndũ nĩakooherwo; no mũndũ o wothe ũcambagia Roho Mũtheru ndakooherwo, mahindainĩ maya kana marĩa magooka. “Nĩ geetha mũtĩ ũciare matunda meega no mũhaka ũkorwo ũrĩ mwega. Angĩkorwo mũtĩ nĩ mũũru matunda maaguo marĩkoragwo marĩ mooru. Mũtĩ ũmenyekanaga nĩ ũndũ wa matunda maaguo. Inyuĩ ciana cia nduĩra! Mũngĩhota atĩa kwaria maũndũ meega na mũrĩ ooru? Kanua kaaragia maũndũ marĩa marĩ ngoro. Mũndũ mwega aaragia maũndũ meega kuuma mũthiithũinĩ wa wega wake, na mũndũ mũũru aaragia maũndũ mooru kuuma mũthiithũinĩ wa ũũru wake. “Ikaragaai mũũĩ na ma atĩ Mũthenya wa Ituĩro andũ nĩmakaaheana gĩtũmi gĩa ciugo ciothe cia tũhũ iria cianoima tũnuainĩ twao. Ciugo ciaku nĩcio igaatũma ũtuĩke ndũrĩ na mahĩtia, na nocio igaatũma ũtuĩrwo.” Na rĩĩrĩ, arutani amwe a Watho o hamwe na Afarisai amwe nĩmeerire Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũkwenda kuona ũkĩringa kĩama.” No Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Kaĩ andũ a rũciaro rũũrũ nĩmaaganĩĩte na makarega gwĩtĩkia Ngai-ĩ! Marooria maringĩrwo kĩama, no gũtirĩ kĩama mekũringĩrwo tiga o kĩa mũnabii Jona. O ta ũrĩa Jona aikarire mĩthenya ĩtatũ na mootukũ matatũ thĩinĩ wa thamaki ĩrĩa nene iriainĩ-rĩ, ũguo noguo Mũrũ wa Mũndũ agaikara mĩthenya ĩtatũ na mootukũ matatũ tĩĩriinĩ. Mũthenya wa Ituĩro andũ a Nineve nĩmagookĩra na igũrũ mathitange andũ a rũciaro rũũrũ nĩ ũndũ o nĩmeeririre hĩndĩ ĩrĩa Jona aamahunjĩirie; ngũmwĩra na ma atĩ, haaha nĩharĩ ũndũ mũnene gũkĩra Jona! Mũthenya wa Ituĩro kwini wa Sheba nĩakaarũũgama na igũrũ athitange andũ a rũciaro rũũrũ, nĩ ũndũ nĩathiire rũgendo rũnene kuuma bũrũri wake nĩ geetha akaigue ũũgĩ wa Solomoni; ngũmwĩra na ma atĩ, haaha nĩharĩ ũndũ mũnene gũkĩra Solomoni! “Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ngoma yoima thĩinĩ wa mũndũ, ĩgeragĩra kũndũ kũũmũ ĩgĩcaria ũhuurũko, no ndĩwonaga. Yawaga ĩkeĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩngũcooka nyũmba yakwa kũrĩa ndĩroimire.’ Nayo yacooka ĩgagĩkora nyũmba ĩrĩ ũtheri, ĩrĩ haate, na ĩgathondekwo. Hĩndĩ ĩyo ngoma ĩyo ĩgathiĩ ĩkagĩĩra ngoma ingĩ mũgwanja njũru kũrĩ yo, nacio igooka igaatũũra kũu. Naake mũndũ ũcio agakĩĩhĩrwo gũkĩra ũrĩa aarĩ mbere. Ũguo nĩguo gũkaahaana kũrĩ andũ a rũciaro rũũrũ rwaganu.” O hĩndĩ ĩyo Jesũ aaragĩria andũ, nyina na aariũ a nyina magĩũka magĩikara nja makĩenda kũmwarĩria. [ Naake mũndũ ũmwe warĩ ho akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Maitũguo na aariũ a maitũguo, marũũgamĩĩte nja na nĩmarenda gũkwarĩria.”] Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Maitũ nũũ, na aariũ a maitũ nĩ a?” Agĩcooka akĩoroota arutwo aake akiuga atĩrĩ, “Taroraai, aya nĩ o a maitũ na aariũ a maitũ. Amu mũndũ o wothe wĩkaga ũrĩa Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ eendaga ũcio nĩ we maitũ, mwarĩ wa maitũ na mũrũ wa maitũ.” Na rĩĩrĩ, o ro mũthenya ũcio Jesũ akiuma nyũmba agĩthiĩ agĩikara rũteereinĩ rwa iria. Nao andũ aingĩ mũno makĩmũthiũrũrũkĩria, tondũ ũcio akĩingĩra gatarũ agĩikara thĩ ho, nao andũ acio makĩrũũgama hũgũrũrũinĩ cia iria. Naake Jesũ akĩmaruta maũndũ maingĩ na ngerekano, akĩmeera atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe mũhuri nĩoimagarire agĩthiĩ kũhura mbegũ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa aahuraga, imwe ikĩgũa njĩrainĩ, nacio nyoni igĩũka igĩcirĩa. Ingĩ ikĩgũa rũnyanjarainĩ kũrĩa gũtaarĩ na tĩĩri mũingĩ, igĩkĩmera o narua nĩ ũndũ tĩĩri ndwarĩ mũriku. Ĩndĩ hĩndĩ ĩrĩa riũa rĩarire, rĩgĩcicina, nacio ikĩũma o narua tondũ itiarĩ na mĩri. Ingĩ nacio ikĩgũa mĩiguainĩ, nayo mĩigua ĩgĩkũra ĩgĩcithararia. Iria ingĩ nacio ikĩgũa tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru, igĩciara wega, imwe ciacio igĩciara maita igana rĩmwe, ingĩ maita mĩrongo ĩtandatũ, na iria ingĩ maita mĩrongo ĩtatũ.” Jesũ arĩĩkia ngerekano ĩyo akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa ũrĩ na matũ nĩakĩigue.” Nao arutwo magĩũka harĩ Jesũ makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmaga warĩrie andũ na ngerekano?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũheetwo ũũgĩ wa kũmenya hitho cia Ũthamaki wa igũrũ, no o matiheetwo. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ũrĩa ũrĩ na indo nyingĩ nĩakongererwo ciingĩhe makĩria, no ũrĩa ũtarĩ nĩagaatuunywo o na kĩrĩa arĩ nakĩo. Ndĩmaaragĩria na ngerekano nĩ ũndũ maroraga na mationaga, na magathikĩrĩria na matiiguaga, o na kana magataũkĩrwo nĩ ũndũ. Acio nĩ o mũnabii Isaia aaragia ũhoro wao hĩndĩ ĩrĩa oigire atĩrĩ: ‘Andũ aya magaathikagĩrĩria na matikaigua; makaaroraga na matione. Nĩ ũndũ nĩmoomĩĩtie ngoro, makahinga matũ, na makahinga maitho. Tiga nĩ ũguo, no moone na maitho, na maigue na matũ maao, na ngoro ciao itaũkĩrwo, nao makĩnjookerere na niĩ ndĩmahonie.’ “Kaĩ inyuĩ mũrĩ araathime-ĩ! Amu maitho maanyu nĩmoonaga na matũ maanyu makaigua. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, anabii aingĩ o na andũ aingĩ athingu nĩmangĩendire mũno kuona maũndũ marĩa mũrona, no matiamoonire; kũigua maũndũ marĩa mũraigua, no matiamaiguire. “Kwoguo tagĩthikĩrĩriei mũigue ngĩtaarĩria ngerekano ĩyo ya mũhuri. Arĩa maiguaga ũhoro wa Ũthamaki na ndũmataũkĩre, mahaana ta mbegũ iria ciagũire njĩrainĩ. Ũrĩa mũũru ookaga akamatuunya kĩrĩa kĩhandĩĩtwo ngoroinĩ ciao. Nacio mbegũ iria ciagũire mahigainĩ ihaana ta andũ arĩa maiguaga ũhoro na o rĩmwe makawamũkĩra na gĩkeno. No matiũnyiitaga hĩndĩ ndaaya nĩ ũndũ ndũkoragwo ũrũmĩĩte thĩinĩ wao. Na ũndũ ũcio hĩndĩ ĩrĩa maathĩĩnio kana maanyariirwo nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio, maũtirikaga o narua. Nacio mbegũ iria ciagũire mĩiguainĩ, nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro, no mathĩĩna ma gũũkũ thĩ na kwenda ũtonga, igathararia ũhoro, makaaga kũgĩa na maciaro. Nacio mbegũ iria ciagũire tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro na magataũkĩrwo nĩguo, amwe magaciara maita igana, angĩ maita mĩrongo ĩtandatũ na arĩa angĩ maita mĩrongo ĩtatũ.” Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa Igũrũ ũhaana ta mũndũ wahandire mbegũ njega mũgũndainĩ wake, no ũtukũ ũmwe andũ me toro, thũ yake ĩgĩũka ĩkĩhandĩrĩra itindiĩ nganoinĩ, ĩgĩcooka ĩgĩĩthiĩra. Na hĩndĩ ĩrĩa ngano yamerire na ĩgĩkũra ĩkĩambĩrĩria gũciara, o nacio itindiĩ igĩkũũrĩkana. Nacio ndungata cia mũndũ ũcio igĩgĩthiĩ kũrĩ we ikĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũnene, githĩ ndwahandire mbegũ njega mũgũndainĩ waku? Itindiĩ ciakiumire na kũ?’ Naake agĩcicookeria agĩciĩra atĩrĩ, ‘Thũ nĩ yo yekire ũguo.’ Nacio ndungata ikĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩũkwenda tũgacimunye?’ Naake agĩcicookeria agĩciĩra atĩrĩ, ‘Aaca, nĩ tondũ mũkĩmunya itindiĩ mwahota gũcimunyanĩria na ngano. Rekeei ikũranĩre kinya hĩndĩ ya magetha. Hĩndĩ ĩyo nĩngeera agethi maambe mamunye itindiĩ maciohe itĩĩa macicine, macooke macookanĩrĩrie ngano mamĩige ikũmbĩ rĩakwa.’ ” Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa igũrũ ũngĩhaananio na mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ ĩrĩa mũndũ oire akĩmĩhanda mũgũnda gwake. Mbegũ ya karatarĩ nĩ yo niini kũrĩ mbegũ ciothe, no yakũra ĩnenehaga gũkĩra mĩmera ĩrĩa ĩngĩ yothe, ĩrĩ mũgũnda, nacio nyoni cigagĩũkaga gwaka itara hongeinĩ ciaguo.” Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa igũrũ ũngĩhaananio na ndaawa ya kũimbia mĩgate ĩrĩa mũtumia ooire agĩtukania na mũtu wa ngano kiro mĩrongo ĩna, naguo wothe ũkĩimba.” Jesũ aatũmagĩra ngerekano akĩĩra andũ maũndũ macio moothe; ndarĩ ũndũ aameeraga ategũtũmĩra ngerekano. Eekaga ũguo nĩ geetha ciugo iria ciarathĩĩtwo nĩ mũnabii ihinge: “Ngaatũmĩra ngerekano ngĩmaarĩria, na ngĩmeera maũndũ marĩa maatũire mahithĩĩtwo kuuma hĩndĩ ĩrĩa thĩ yombirwo.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aatigire andũ akĩingĩra nyũmba, arutwo aake magĩthiĩ harĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Ta tũtaarĩrie ngerekano ya itindiĩ.” Naake Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũcio wahandire mbegũ njega, nĩ Mũrũ wa Mũndũ. Mũgũnda naguo nĩ thĩ ĩno, mbegũ iria njega nĩ andũ a Ũthamaki, itindiĩ nacio nĩ andũ a Ũrĩa Mũũru. Thũ ĩyo yahandire itindiĩ nĩ Ngoma. Nayo hĩndĩ ya magetha nĩ ithirĩro rĩa thĩ, na agethi nĩ araika. O ta ũrĩa itindiĩ ciũnganagio na igacinwo na mwaki, ũguo noguo gũkaahaana ithirĩroinĩ: Mũrũ wa Mũndũ nĩagaatũma araika aake magacookanĩrĩrie arĩa oothe mahĩtithagia andũ, na arĩa oothe aaganu moime Ũthamakiinĩ wake. Macooke mamaikie icuainĩ rĩa mwaki kũrĩa makaarĩra na mahagaranie magego. Hĩndĩ ĩyo andũ arĩa athingu nao makaahenia ta riũa Ũthamakiinĩ wa Ithe wao. Ũrĩa wĩ na matũ, nĩakĩigue! “Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũthiithũ ũhithĩĩtwo mũgũndainĩ, ũgacooka ũkoonwo nĩ mũndũ, agakena mũno agakĩũhumbĩra. Mũndũ ũcio, agacooka agathiĩ akeendia indo ciake ciothe akagũra mũgũnda ũcio. “Ningĩ Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũhũũri mbiacara wethaga ruuru, na arĩĩkia kuona ruuru ĩmwe ya goro, agathiĩ akeendia indo ciake ciothe akagũra ruuru ĩyo. “Ningĩ Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta rũgara rũrĩa rwaikirio iriainĩ rũkĩgwatia thamaki cia mĩthemba yothe. Naruo rwaĩyũra andũ makĩrũguucia hũgũrũrũinĩ, magĩikara thĩ makĩambĩrĩria gũthuurania thamaki; iria njega magĩciĩkĩra ikabũinĩ, na iria njũru magĩcite. Ũguo noguo gũgaakorwo kũhaana ithirĩro rĩa thĩ: araika nĩmagooka kwamũrania andũ arĩa aaganu kuuma kũrĩ arĩa athingu. Arĩa aaganu makaamaikia icuainĩ rĩa mwaki, kũrĩa makaarĩra na mahagaranie magego.” Hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩkĩmooria atĩrĩ, “Nĩmũrataũkĩrwo nĩ maũndũ maya moothe?” Nao makĩmũcookeeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ.” Naake agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ũguo nĩkuonania atĩ mũrutani wothe wa Watho ũtuĩkaga mũrũmĩrĩri wa Ũthamaki wa igũrũ ahaana ta mwene mũciĩ ũrĩa ũrutaga mũthiithũinĩ wake indo njerũ na ngũrũ.” Naake Jesũ arĩĩkia kũheana ngerekano icio akiuma kũu. Akinya itũũrainĩ rĩao akĩrutana thunagogiinĩ yakuo, nao arĩa maamũiguire makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aarutire ũũgĩ ũyũ na ciĩko ici kũ? Githĩ ũyũ ti mũrũ wa bundi ũrĩa wa mbaaũ? Na githĩ nyina ndeetagwo Mariamu? Ningĩ githĩ ti mũrũ wa nyina na Jakubu, na Josefu, na Simoni, na Judasi? Nao aarĩ a nyina githĩ matirĩ gũũkũ na ithuĩ? Nĩ kũ aakĩrutire maũndũ maya moothe?” Nao magĩkĩregana naake. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũnabii nĩarĩ ngumo kũndũ guothe tiga o itũũrainĩ rĩake na gwake mũciĩ.” Naake ndaringire ciama nyingĩ kũu nĩ ũndũ wa ũrĩa maagĩĩte wĩtĩkio. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Herode ũrĩa wathanaga Galili nĩaiguire ngumo ya Jesũ. Naake agĩkĩĩra ndungata ciake atĩrĩ, “Ũyũ nĩ Johana Mũbatithania ũriũkĩĩte, nĩkĩo e na hinya wa kũringa ciama.” Amu Herode nĩanyiitithĩĩtie Johana akamuohithia na akamũikithia njeera nĩ ũndũ wa Herodia ũrĩa warĩ mũtumia wa mũrũ wa nyina na Filipu, Johana nĩerĩĩte Herode atĩ ndaagĩrĩirwo nĩkũmũhikia. Na rĩĩrĩ, o na gũtuĩka Herode nĩendaga kũũragithia Johana, nĩetigagĩra Ayahudi tondũ nĩmeetĩkĩĩtie atĩ Johana aarĩ mũnabii. Na rĩĩrĩ mũthenya wa gũkũngũĩra gũciarwo kwa Herode wakinya-rĩ, mwarĩ wa Herodia nĩainire mbere ya andũ oothe. Naake agĩgĩkenia Herode mũno o kinya akĩmwĩrĩra mwĩhĩtwa atĩ nĩekũmũhe o kĩrĩa gĩothe aangĩetirie. Naake mũirĩĩtu ũcio agĩtaarwo nĩ nyina akĩĩrwo atĩrĩ, “Mwĩre o rĩu akũhe mũtwe wa Johana Mũbatithania wĩkĩrĩĩtwo kiugainĩ.” Na rĩĩrĩ, mũthamaki nĩaiguire kĩeha, no nĩ ũndũ wa kĩĩranĩro gĩake o na ageni aake, agĩathana atĩ mũirĩĩtu ũcio anengerwo mũtwe wa Johana. Kwoguo agĩgĩtũmana njeera, Johana agĩtinio mũtwe. Naguo mũtwe ũgĩkĩreehwo na kiuga ũkĩnengerwo mũirĩĩtu ũcio, naake akĩũtwarĩra nyina. Nao arutwo a Johana magĩũka, magĩkuua kĩimba gĩake magĩgĩthika, na magĩthiĩ makĩĩra Jesũ. Rĩrĩa Jesũ aiguire ũhoro wa Johana akĩingĩra gatarũ agĩthiĩ arĩ o wiki handũ hataarĩ na andũ. Rĩrĩa nao andũ maiguire ũguo makĩmũrũmĩrĩra na magũrũ kuuma matũũrainĩ maao. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aakinyire hũgũrũrũinĩ cia iria akĩona andũ aingĩ, akĩmaiguĩra tha na akĩhonia arĩa maarĩ arũaru. Gwakinya hwaĩinĩ, arutwo aake magĩthiĩ harĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu nĩkũratuka, na gũũkũ gũtirĩ na mĩciĩ; ĩra andũ mainũke nĩ geetha mathiĩ makeegũrĩre irio icagiinĩ.” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Matiagĩrĩirwo nĩgũthiĩ; maheei gĩa kũrĩa arĩ inyuĩ!” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũrĩ o na mĩgate ĩtaano na thamaki igĩrĩ.” Naake akĩmeera atĩrĩ, “Ndeehereei ciothe haaha.” Agĩcooka agĩatha andũ maikare thĩ nyekiinĩ; oya mĩgate ĩyo ĩtaano na thamaki icio igĩrĩ, akĩrora igũrũ, agĩciraathima. Agĩcooka agĩcienyũranga, akĩnengera arutwo, nao makĩhe andũ. Nao oothe makĩrĩa makĩhũũna. Nao arutwo magĩcooka makĩũngania cienyũ iria ciatigarĩĩte makĩiyũria ciondo ikũmi na igĩrĩ. Andũ arĩa maarĩire maarĩ arũme ta ngiri ithaano, andũ a nja na ciana matatarĩĩtwo. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ o ĩyo Jesũ akĩringĩrĩria arutwo aake maingĩre gatarũ mathiage mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria kamũira ka arĩĩkie kuugĩra andũ ũhoro. Arĩĩkia kuugĩra andũ ũhoro, agĩthiĩ kĩrĩmainĩ kũhooya arĩ o wiki. Hwaĩinĩ ũgĩkinya aarĩ kĩrĩmainĩ arĩ o wiki, nako gatarũ kaarĩ iria gatagatĩ gakĩhũũrana na makũmbĩ ma maaĩ nĩ ũndũ keerekeire mwena ũrĩa rũhuuho rwoimaga. Na kũrĩ ũtukũ ta rĩrĩa ngũkũ igambaga, Jesũ agĩthiĩ na magũrũ, kũrĩ arutwo aake agereire maaĩ igũrũ. Hĩndĩ ĩrĩa maamuonire agereire maaĩ igũrũ na magũrũ, makĩinaina mũno makiuga atĩrĩ, “Nĩ ngoma!” Magĩgĩkayũrũrũka nĩ guoya. Naake Jesũ o rĩmwe akĩmaarĩria akĩmeera atĩrĩ, “Ũmĩrĩriai! Nĩ niĩ! Tigaai gwĩtigĩra!” Hĩndĩ o ĩyo Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, angĩkorwo nĩ we, reke njũke kũrĩ we na magũrũ ngereire maaĩ igũrũ.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka!” Naake Petero agĩkiuma gatarũinĩ, akĩambĩrĩria kũgerera maaĩ igũrũ aroreete na kwĩ Jesũ. No hĩndĩ ĩrĩa oonire rũhuuho rũnene agĩĩtigĩra, naake aambĩrĩria gũtoonyerera maaĩinĩ, agĩkaya akiuga atĩrĩ, “Mwathani, honokia!” O rĩmwe Jesũ agĩtambũrũkia guoko akĩmũnyiita, akĩmwĩra atĩrĩ, “Kaĩ wĩtĩkio waku nĩ mũniini-ĩ! Nĩkĩ gĩgũtũma ũgĩe na mathangania?” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa eerĩ maatoonyire gatarũinĩ, rũhuuho rũgĩtiga kũhuruutana. Nao arĩa maarĩ gatarũinĩ makĩmũthaathaiya makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ ma wee wĩ Mũrũ wa Ngai!” Nao maaringa iria magĩkinya bũrũri wa Genesareti. Hĩndĩ ĩrĩa andũ a kũu maamũmenyire magĩtũmanĩra arĩa maarĩ arũaru kũu guothe, makĩreehwo kũrĩ Jesũ. Magĩkĩmũthaitha eetĩkĩrie acio maarĩ arũaru mahuutie o na akorwo no gĩcũrĩ kĩa nguo yake. Nao arĩa oothe maahuutirie makĩhonio. Na rĩĩrĩ, Afarisai amwe na arutani a Watho amwe nĩmookire kũrĩ Jesũ moimĩĩte Jerusalemu makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmaga arutwo aaku maage kũhingia maũndũ marĩa twatigĩirwo nĩ maithe maitũ ma tene? Matiĩthambaga mooko ta ũrĩa kwagĩrĩire mbere ya kũrĩa!” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Na inyuĩ nĩkĩ gĩtũmaga muune watho wa Ngai mũkarũmagĩrĩra ũrutani wanyu? Nĩ ũndũ Ngai aathanire atĩrĩ, ‘Tĩĩa thooguo na maitũguo,’ na ‘Mũndũ wa kũruma ithe kana nyina, arokua.’ No inyuĩ muugaga atĩ mũndũ angĩĩra ithe kana nyina atĩrĩ, ‘Kĩrĩa ingĩagũteithia nakĩo nĩkĩheane kũrĩ Ngai,’ ndarĩ na bata wa gũtĩĩa ithe. Nĩ ũndũ ũcio mũgakĩagĩra watho wa Ngai bata nĩ geetha mũrũmĩrĩre kĩrĩra kĩu kĩanyu. Inyuĩ hinga ici! Isaia nĩamenyeete wega hĩndĩ ĩrĩa aarathire ũhoro wanyu akiuga atĩrĩ, ‘Andũ aya maaheaga gĩtĩĩo na mĩromo, ĩndĩ ngoro ciao irĩ kũraaya na niĩ. Gũtirĩ bata wao gũũthaathaiya, nĩ ũndũ marutanaga mawatho marĩa matuĩtwo nĩ andũ ta arĩ mo maathani maakwa!’ ” Thuutha ũcio Jesũ agĩĩta andũ harĩ we akĩmeera atĩrĩ, “Thikĩrĩriai na mũtaũkĩrwo! Kĩndũ kĩrĩa gĩtoonyaga kanua ka mũndũ ti kĩo kĩmũthaahagia, no kĩrĩa kiumaga kanua nĩkĩo kĩmũthaahagia.” Hĩndĩ ĩyo arutwo magĩũka kũrĩ we makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũũĩ atĩ Afarisai nĩmaraakaririo nĩ ũrĩa uugire?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũmera o wothe ũrĩa ũtahandĩĩtwo nĩ Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ nĩũkaamunywo. Tiganaai nao! Nĩ itumuumu igĩtongoria itumuumu, na gĩtumuumu kĩngĩtongoria gĩtumuumu kĩrĩa kĩngĩ, cierĩ no kũgũa ingĩgũa irima.” Naake Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Ta tũtaarĩrie ngerekano ĩyo.” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “O na inyuĩ mũtirĩ mũrataũkĩrwo? Mũtiramenya atĩ kĩrĩa gĩothe gĩtoonyagĩra kanua gĩthiaga nda gĩgacooka gĩkoima? No kĩrĩa kiumaga na kanua kiumaga ngoroinĩ, na nĩkĩo gĩthaahagia mũndũ. Amu nĩ thĩinĩ wa ngoro ya mũndũ kuumaga meciiria mooru, ũũragani, ũtharia, ũmaraaya, ũici, ũira wa maheeni, na gũcambania. Maũndũ macio nĩ mo mathaahagia mũndũ, no kũrĩa irio na mooko matarĩ mathambie gũtingĩtũma mũndũ agĩe na thaahu.” Ningĩ Jesũ akiuma kũu agĩthiĩ ndeereinĩ cia matũũra ma Turo na Sidoni. Na rĩĩrĩ, mũtumia Mũkanaani woimĩĩte o kũu agĩũka kũrĩ we akĩmũkaĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “Njiguĩra tha Mwathani, Mũrũ wa Daudi. Mũirĩĩtu wakwa nĩarathĩĩnio mũno nĩ ngoma.” No Jesũ ndarĩ ũndũ aamũcookeirie. Nao arutwo aake magĩthiĩ harĩ we, makĩmũthaitha makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwĩre athiĩ nĩ ũndũ nĩarakayũrũrũka mũno atũrũmĩrĩire!” Naake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Ndatũmirwo o kũrĩ ng'ondu iria ciũrĩĩte na nĩcio andũ a Isiraeli.” No mũtumia ũcio agĩũka agĩturia maru mbere yake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ndeithia.” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ti wega kuoya irio cia ciana na gũcikĩria ngui. ” Naake mũtumia akĩmũcookeria atĩrĩ, “Noguo Mwathani, ĩndĩ o na ngui nĩirĩaga matigari marĩa magũaga kuuma meethainĩ ya mwene cio.” Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ, kaĩ wĩtĩkio waku nĩ mũnene-ĩ! Ũroĩkĩrwo ũrĩa ũrenda.” Naake mwarĩ akĩhonio o ro ihinda o rĩu. Ningĩ Jesũ oima kũu agĩthiĩ agereire hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Galili, akĩambata kĩrĩmainĩ agĩikara thĩ. Nao andũ aingĩ magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũtwarĩra ithua, itumuumu, cionje, arĩa mataaragia, na angĩ aingĩ arĩa maarĩ arũaru. Magĩkĩmaiga magũrũinĩ maake, naake akĩmahonia. Nao andũ makĩgega mũno hĩndĩ ĩrĩa moonire andũ arĩa mataaragia makĩaria, cionje ikĩĩrũũgamia, ithua igĩĩtwara, na itumuumu ikĩona. Nao makĩgooca Ngai wa Isiraeli. Hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩĩta arutwo aake harĩ we akĩmeera atĩrĩ, “Nĩndĩraiguĩra andũ aya tha tondũ makoreetwo na niĩ mĩthenya ĩtatũ na matirĩ na kĩndũ gĩa kũrĩa. Ndikwenda kũmeera mainũke marĩ ahũũtu tondũ mahota kũringĩkĩra njĩra.” Nao arutwo makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kũ tũngĩruta mĩgate ya kũhũũnia andũ aingĩ ũũ gũũkũ werũinĩ?” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Mwĩ na mĩgate ĩigana?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Twĩ na mĩgate mũgwanja na tũthamaki tũtarĩ tũingĩ.” Naake Jesũ agĩatha andũ maikare thĩ. Agĩcooka akĩoya mĩgate ĩyo mũgwanja na tũthamaki tũu, agĩcookeria Ngai ngaatho, akĩenyũranga, akĩnengera arutwo, nao arutwo makĩhe andũ. Nao andũ oothe makĩrĩa makĩhũũna. Nao arutwo magĩcooka makĩũngania cienyũ iria ciatigarĩĩte makĩiyũria ciondo mũgwanja. Andũ arĩa maarĩire maarĩ arũme ngiri inya, andũ a nja na ciana matatarĩĩtwo. Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia kuugĩra andũ ũhoro, agĩcooka akĩingĩra gatarũ, agĩthiĩ mwena wa Magadani. Na rĩĩrĩ, Afarisai na Asadukai magĩũka kwĩ Jesũ, na tondũ nĩmeendaga kũmũgeria, makĩmwĩra atĩ amaringĩre kĩama nĩguo oonanie atĩ hinya wake uumĩĩte kwĩ Ngai. No Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Rĩrĩa riũa rĩgũthũa, muugaga atĩrĩ, ‘Mũthenya wa rũũciũ nĩũgaakorwo wĩ mwega tondũ igũrũ nĩ gũtuune.’ Ningĩ rũũciinĩ rũgĩkinya mũkoiga atĩrĩ, ‘Ũũmũũthĩ nĩgũkuura nĩ ũndũ matu nĩ mairũ na nĩ mathimbu.’ Inyuĩ mwarora igũrũ nĩmũũĩ gũtaũra ũrĩa mũthenya ũrĩkorwo ũhaana no mũtihotaga gũtaũra imenyithia cia mahinda maya. Kaĩ andũ a rũciaro rũũrũ nĩ ooru na nĩmaregeete gwĩtĩkia Ngai-ĩ! Mũranjĩĩra ndĩmũringĩre kĩama? Gũtirĩ kĩama mũkũringĩrwo tiga o kĩama kĩa Jona.” Naake agĩkĩmatiga agĩĩthiĩra. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa arutwo maaringaga mathiĩ mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria, nĩmaariganĩirwo nĩgũkuua mĩgate. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyerereei na mwĩhũũgage ndaawa ya kũimbia mĩgate ya Afarisai na Asadukai.” Nao arutwo makĩambĩrĩria kwĩrana atĩrĩ, “Aroiga ũguo nĩ ũndũ tũtinakuua mĩgate.” Naake Jesũ aamenya ũrĩa meeranaga akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mwĩrane atĩ mũtinakuua mĩgate? Kaĩ wĩtĩkio wanyu nĩ mũniini-ĩ! O na rĩu mũtirĩ mũrataũkĩrwo? Mũtiraririkana rĩrĩa ndahũũnirie andũ ngiri ithaano na mĩgate ĩrĩa ĩtaano? Nĩ ciondo ciigana muonganirie? Ningĩ hĩndĩ ĩrĩa ndahũũnirie andũ ngiri inya na mĩgate mũgwanja-rĩ, nĩ ciondo ciigana muonganirie? Nĩkĩ gĩgũtũma mwage kũmenya atĩ ti ũhoro wa mĩgate ngũmwaragĩria? Mwĩhũũgageei ndaawa ya Afarisai na Asadukai ya kũimbia mĩgate.” Hĩndĩ ĩyo arutwo makĩmenya atĩ ndameeraga mehũũgage ndaawa ya kũimbia mĩgate; no aameeraga mehũũgage ũrutani wa Afarisai na Asadukai. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ na arutwo aake maakinyire rũgongo rũrĩa rũrĩ hakuhĩ na itũũra rĩrĩa rĩetagwo Kaisarea Filipi, akĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Andũ moigaga Mũrũ wa Mũndũ nũũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Amwe moigaga atĩ we nĩ we Johana Mũbatithania; angĩ makoiga nĩ we Elija, nao angĩ makoiga nĩ we Jeremia kana ũmwe wa anabii.” Agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Ĩ inyuĩ muugaga niĩ ndĩ ũ?” Naake Simoni Petero akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee nĩ we Mesia, Mũrũ wa Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo.” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kũraathimwo nĩ we Simoni mũrũ wa Jona! Ti mũndũ ũkũguũrĩirie ũguo, nĩ Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ ũkũheete ũmenyo ũcio. Ngũkwĩra atĩrĩ Petero, Wee wĩ ihiga, na igũrũ rĩa mũthingi ũyũ wa ihiga nĩ ho ngaaka kanitha wakwa, na o na gĩkuũ gĩtikaũtooria. Nĩngaakũnengera macabi ma Ũthamaki wa igũrũ, na o gĩothe ũkooha thĩ nĩgĩkoohwo igũrũ; na kĩrĩa o gĩothe ũkoohora gũũkũ thĩ nĩgĩkoohorwo igũrũ.” Naake Jesũ agĩcooka agĩkaania arutwo aake na hinya mũno akĩmeera matikeere mũndũ o na ũmwe atĩ nĩ we Mesia. Kuuma hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩambĩrĩria kwĩra arutwo aake atekũhithĩrĩra atĩrĩ, “No mũhaka thiĩ Jerusalemu, nyamaario mũno nĩ athuuri na athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho, o na njũragwo, no mũthenya wa ĩtatũ nĩngaariũkio.” Naake Petero akĩoya Jesũ akĩmũtwara ndundu akĩmũkaania akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, Ngai arogiria ũndũ ta ũcio gũgaagũkora.” Naake Jesũ akĩhũgũkĩra Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka thuutha wakwa Caitaani! Wee ũrĩ mũhĩnga harĩ niĩ nĩ ũndũ meciiria macio maaku matiumĩĩte kũrĩ Ngai, no moimĩĩte kũrĩ andũ.” Jesũ agĩcooka akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Angĩkorwo mũndũ o wothe nĩekwenda kũũnũmĩrĩra, nĩambe eerege we mwene, acooke akuue mũtharaba wake anũmĩrĩre. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ o wothe ũngĩenda kũhonokia muoyo wake nĩakoorwo nĩguo; no ũrĩa wothe ũũragwo nĩ muoyo wake nĩ ũndũ wakwa nĩakaawona. Nĩ amu mũndũ angĩĩguna nakĩ o na angĩgaya thĩ yothe no oorwo nĩ muoyo wake? Gũtirĩ kĩndũ angĩheana nĩ geetha acookerio muoyo wake. Mũrũ wa Mũndũ e hakuhĩ gũũka e na riiri wa Ithe o na araika aake, na nĩakaarĩha mũndũ o wothe kũringana na ciĩko ciake. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, nĩkũrĩ amwe a aya marĩ haaha matagaakua matooneete Mũrũ wa Mũndũ agĩũka e Mũthamaki.” Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩthenya ĩtandatũ, Jesũ akĩoya Petero na Jakubu na mũrũ wa nyina Johana, akĩmatwara kĩrĩma igũrũ kĩraaya handũ hataarĩ na andũ. Naake Jesũ akĩgarũrũka ũrĩa aatariĩ mamwĩroreire; ũthiũ wake ũkĩhenia ta riũa, nacio nguo ciake igĩtuĩka njerũ cua. Na rĩĩrĩ, arutwo acio atatũ makĩona Musa na Elija makĩaria na Jesũ. Naake Petero akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, kaĩ nĩ wega tondũ twĩ haaha-ĩ! Ũngĩenda no njake ithũnũ ithatũ haaha, kĩmwe gĩaku na kĩmwe kĩa Musa, na kĩrĩa kĩngĩ kĩa Elija.” Na rĩĩrĩ, o hĩndĩ ĩyo Petero aaragia, itu rĩahenagia rĩgĩũka rĩkĩmahumbĩra, naguo mũgambo ũkiuma ituinĩ rĩu ũkiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũrũ wakwa ũrĩa nyendeete, na nĩngenaga mũno nĩ ũndũ wake. Mũiguageei!” Na rĩĩrĩ, arutwo maigua ũguo makĩmaka mũno kinya makĩgũa thĩ. No Jesũ agĩũka akĩmahuutia akĩmeera atĩrĩ, “Ũkĩraai na mũtige gwĩtigĩra!” Nao matiira maitho gũtirĩ mũndũ moonire tiga o Jesũ wiki. Rĩrĩa maikũrũkaga kuuma kĩrĩmainĩ, Jesũ akĩmaatha akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikaae kwĩra mũndũ o na ũmwe ũguo muona kinyagia rĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ akaariũkio oime kũrĩ arĩa akuũ.” Nao arutwo makĩmũũria atĩrĩ, “Arutani a Watho moigaga atĩ Elija no mũhaka aambe ooke nĩkĩ?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Elija nĩegũũka ahaarĩrie maũndũ moothe. No ngũmwĩra atĩrĩ, Elija nĩarĩĩkĩĩtie gũũka, no andũ matiigana kũmũmenya, maamwĩkire o ũrĩa meendaga. Ũguo noguo o naake Mũrũ wa Mũndũ eerekeire kũnyariirwo nĩ o.” Hĩndĩ ĩyo arutwo magĩkĩmenya atĩ Jesũ aamaheaga ũhoro wa Johana Mũbatithania. Nao maakinya harĩ andũ, mũndũ ũmwe agĩũka harĩ Jesũ akĩmũturĩria ndu akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, iguĩra mũrũ wakwa tha nĩ ũndũ akoragwo arĩ mũrũaru mũrimũ wa kĩbaaba na nĩathĩĩnĩkaga mũno. Mahinda maingĩ nĩagũaga mwakiinĩ o na maaĩinĩ. Ndĩmũreeheire arutwo aaku, no matinahota kũmũhonia.” Naake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Kaĩ andũ a matukũ maya nĩmaagĩĩte wĩtĩkio na makahĩtia-ĩ! Ngũikara na inyuĩ kinya rĩ, na ngũmũkirĩrĩria kinya rĩ? Reeheei kamwana kau haaha harĩ niĩ!” Naake Jesũ agĩkũũma ngoma ĩyo, ĩgĩtiga kamwana kau, nako gakĩhonio o hĩndĩ ĩyo. Nao arutwo magĩcooka magĩthiĩ kũrĩ Jesũ marĩ oiki makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmire tũremwo nĩkũingata ngoma ĩyo?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩ tondũ wĩtĩkio wanyu nĩ mũniini. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, mũngĩkorwo mwĩ na wĩtĩkio mũniini o ta mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ, no mũhote kwĩra kĩrĩma gĩĩkĩ atĩrĩ, ‘Uma haaha ũthiĩ haarĩa,’ na gĩthiĩ, na gũtirĩ ũndũ ũngĩkaamũrema. [ No ngoma ya mũthemba ũcio ndĩingatĩkaga na kĩndũ o kĩngĩ tiga o mahooya na kwĩhinga.”] Rĩrĩa arutwo oothe maacookanĩrĩire hamwe kũu Galili, Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ nĩekũnengeranwo kũrĩ andũ arĩa makaamũũraga, no mũthenya wa ĩtatũ nĩakaariũkio.” Nao arutwo makĩgĩa na kĩeha kĩnene. Na rĩĩrĩ, Jesũ na arutwo aake maakinya Kaperinaumu, andũ arĩa meetagia igooti rĩa Hekaarũ magĩthiĩ harĩ Petero makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani wanyu nĩarĩhaga igooti rĩa Hekaarũ?” Naake Petero akĩmacookeria atĩrĩ, “Ĩĩ.” Hĩndĩ ĩrĩa Petero aacookire nyũmba Jesũ akĩmũhĩta na mĩario akĩmũũria atĩrĩ, “Simoni, ũgwĩciiria atĩa? Nĩ a marĩhaga athamaki a thĩ ĩno igooti? Nĩ eene bũrũri kana nĩ ageni?” Naake Petero akĩmũcookeria atĩ nĩ ageni. Jesũ agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Ũguo nĩkuuga eene bũrũri matirĩhaga. No tondũ tũtikwenda kũhĩtĩria andũ aya, thiĩ iriainĩ ũikie ndwano, na thamaki ĩrĩa ũkũnyiita mbere, ũhingũre kanua kaayo, na nĩũkuona mbeeca njiganu igooti rĩa Hekaarũ rĩakwa na rĩaku. Thiĩ ũmatwarĩre ũrĩhe igooti riitũ.” Na hĩndĩ o ĩyo arutwo a Jesũ magĩũka kũrĩ we makĩmũũria atĩrĩ, “Nũũ mũnene makĩria Ũthamakiinĩ wa igũrũ?” Naake Jesũ agĩĩta kaana, agĩkarũũgamia gatagatĩ kaao, akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, tiga mũgarũrũkire mũhaane ta ciana, gũtirĩ hĩndĩ mũgaatoonya Ũthamakiinĩ wa igũrũ. Mũndũ ũrĩa wĩnyiihagia ta kaana gaaka nĩ we mũnene kũrĩ arĩa angĩ Ũthamakiinĩ wa igũrũ. Ningĩ mũndũ o wothe wamũkagĩra kaana ta gaaka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa nĩ niĩ aamũkagĩra. “Mũndũ o na ũmwe angĩhĩtithia kamwe ga tũũtũ tũnjĩtĩkĩĩtie atũme keehie, wega nĩ mũndũ ũcio oohererwo ihiga inene rĩa gĩthĩi ngingo aikio iriainĩ kũrĩa kũriku. Kaĩ nĩ ũũru atĩ thĩ kũrĩ maũndũ matũmaga andũ mate wĩtĩkio wao-ĩ! Maũndũ ta macio nĩmarĩũkaga hĩndĩ ciothe, no ũrĩa ũtũmaga mooke kaĩ arĩ thĩĩnainĩ-ĩ! “Guoko gwaku kana kũgũrũ gwaku kũngĩtũma wĩhie, gũtinie ũgũte! Nĩ kaba kũingĩra muoyoinĩ ũrĩ kĩonje kana wĩ gĩthua gũkĩra gũikio mwakiinĩ wa tene na tene wĩ na mooko meerĩ, kana na magũrũ meerĩ. O narĩo riitho rĩaku rĩngĩtũma wĩhie, rĩkũũre ũrĩte! Nĩ kaba kũingĩra muoyoinĩ wĩ na riitho rĩmwe gũkĩra gũikio icuainĩ rĩa mwaki wĩ na maitho meerĩ. “Menyereraai mũtikaae kũnyarara o na kamwe ga tũũtũ tũniini nĩ ũndũ ngũmwĩra atĩrĩ, araika aatuo makoragwo igũrũ harĩ Awa hĩndĩ ciothe. [ Nĩ ũndũ Mũrũ wa Mũndũ ookire kũhonokia arĩa moorĩĩte.] “Mũgwĩciiria mũndũ ũrĩ na ng'ondu igana rĩmwe angĩĩka atĩa, ĩmwe yacio ĩngĩũra? Githĩ ndangĩtiga ng'ondu icio ingĩ mĩrongo kenda na kenda irĩmainĩ athiĩ agacarie ĩrĩa yũrĩĩte? Ngũmwĩra na ma atĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa oona ng'ondu ĩyo yũũrĩĩte nĩakenaga mũno makĩria nĩ ũndũ wayo kũrĩ ũrĩa akenagio nĩ ng'ondu icio ingĩ mĩrongo kenda na kenda itaroorĩĩte. Ũguo noguo Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ igũrũ o naake atangĩenda o na kamwe ga tũũtũ tũnyiinyi koore. “Mũrũ kana mwarĩ wa thooguo angĩkũhĩtĩria, thiĩ ũmwĩre mahĩtia maake mũrĩ o naake inyuerĩ. Angĩgũthikĩrĩria, nĩmwacookanwo. No rĩĩrĩ, angĩrega gũgũthikĩrĩria, thiĩ kũrĩ we wĩ na mũndũ ũmwe kana eerĩ, nĩ geetha ciugo ciaku itĩtĩrithio nĩ ũira wa mũndũ ũmwe kana eerĩ. Angĩrega kũmũthikĩrĩria, thiĩ ũmenyithie kanitha. Na angĩrega gũthikĩrĩria o na kanitha, mũtue ta mũndũ ũteetĩkĩĩtie, kana ta mwĩtia mbeeca cia igooti. “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, maũndũ marĩa mũkooha gũũkũ thĩ, o na igũrũ nĩmakoohwo, na marĩa mũkoohora gũũkũ thĩ o na igũrũ nĩmakoohorwo. “Ningĩ ngũmwĩra na ma atĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa andũ eerĩ aanyu mageetĩkanĩria ũndũ ũrĩa marahooya gũũkũ thĩ, ũndũ ũcio nĩmakaahingĩrio nĩ Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ. Nĩ ũndũ harĩa andũ eerĩ kana atatũ moonganĩĩte thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa, ndĩkoragwo ho gatagatĩinĩ kaao.” Naake Petero agĩthiĩ kwĩ Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Mwathani, mũrũ kana mwarĩ wa Awa angĩĩhĩtĩria maita maigana ngĩmuohagĩra? Nĩ maita mũgwanja?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca, ti maita mũgwanja. Nĩ maita mĩrongo mũgwanja maita mũgwanja, nĩ ũndũ ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũthamaki wendaga gũtuĩria mathiirĩ maake marĩa ndungata ciake ciarĩ namo. No hĩndĩ ĩrĩa aambĩrĩirie gwĩka ũguo, nĩareeheirwo ndungata ĩmwe yake yarĩ na thiirĩ wa taranda ngiri ikũmi. Tondũ ndĩngĩahotire gũcirĩha, mũthamaki agĩathana yendio ta ngombo hamwe na mũtumia wayo, na ciana ciayo na indo ciayo ciothe nĩ geetha thiirĩ ũrĩhĩke. Nayo ndungata ĩyo ĩgĩturia ndu ĩkĩmũthaitha ĩkiugaga atĩrĩ, ‘Mwathani, ngirĩrĩria na nĩngũkũrĩha mbeeca ciaku ciothe.’ Naake mũthamaki akĩmĩiguĩra tha, akĩmĩrekera thiirĩ, akĩmĩĩtĩkĩria ĩthiĩ. “No ndungata ĩyo ĩkiuma kũu kwa mũthamaki ĩgĩcemania na ndungata ĩngĩ yarĩ na dinari ciayo igana rĩmwe, ĩkĩmĩnyiita mũmero ĩkĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Rĩha thiirĩ wakwa!’ Nayo ndungata ĩyo ĩgĩturia ndu na ĩkĩmũthaitha atĩrĩ, ‘Ngirĩrĩria na nĩngũkũrĩha.’ No yo ĩkĩrega, ĩgĩthiĩ ĩkĩmĩikithia njeera kinya ĩkaahota kũmĩrĩha thiirĩ. Nacio ndungata iria ingĩ ciona ũguo ikĩraakara mũno, igĩthiĩ kũrĩ mũthamaki ikĩmũhe ũhoro ũcio wothe. Naake mũthamaki agĩĩta ndungata ĩyo aarekeire thiirĩ akĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Wee ndungata ĩno njaganu! Ngũrekeire thiirĩ ũcio wothe nĩ ũndũ nĩũthaithire. Wee nawe nĩũkwagĩrĩirwo nĩkũiguĩra ndungata ĩyo mũrutaga wĩra nayo tha o ta ũrĩa niĩ ngũiguĩrĩire tha.’ Tondũ wa maraakara, mũthamaki agĩikithia ndungata ĩyo njeera kinya ĩkaarĩha thiirĩ wayo.” Naake Jesũ akĩrĩĩkia akĩmeera atĩrĩ, “Ũguo noguo Awa ũrĩa ũrĩ igũrũ akaamwĩka inyuothe mũngĩaga kuohera aariũ na aarĩ a ithe wanyu kuuma ngoroinĩ cianyu.” Jesũ arĩĩkia kũmeera maũndũ macio akiuma Galili agĩthiĩ bũrũri wa Judea mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Rũũĩ rwa Jorodani. Nao andũ aingĩ makĩmũrũmĩrĩra, naake akĩmahoneria kuo. Nao Afarisai amwe magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũgeria makĩmũũria atĩrĩ, “Watho nĩwĩtĩkĩrĩĩtie mũndũ atigane na mũtumia wake nĩ ũndũ wa gĩtũmi o na kĩrĩkũ?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma atĩ o kĩambĩrĩria Ngai oombire mũndũ mũrũme na mũndũ mũka, na akiuga atĩrĩ, ‘Nĩ ũndũ wa gĩtũmi kĩu mũndũ mũrũme nĩarĩtigaga ithe na nyina, akanyiitana na mũtumia wake, nao eerĩ magatuĩka mwĩrĩ ũmwe?’ Nĩ ũndũ ũcio matirĩkoragwo marĩ eerĩ hĩndĩ ĩngĩ, marĩkoragwo marĩ mwĩrĩ ũmwe. Nĩ ũndũ ũcio mũndũ ndagatigithũrane kĩrĩa Ngai anyiitithanĩĩtie.” Nao Afarisai makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩatũmire Musa aathane atĩ mũndũ no atigane na mũtumia wake arĩĩkia kũmũhe marũa ma gũtigana?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Musa aamũheire rũũtha rwa gũtiganaga na atumia aanyu nĩ ũndũ mũrĩ andũ oomũ ngoro, no gũtiahaanaga ũguo kĩambĩrĩriainĩ. Ngũmwĩra atĩ mũndũ mũrũme o wothe ũngĩtigana na mũtumia wake, tiga no ũndũ wa kwaga kwĩhokeka, angĩhikia mũtumia ũngĩ nĩgũtharia atharagia.” Nao arutwo aake makĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo ũguo nĩguo kũhaana gatagatĩinĩ ka mũndũ na mũtumia wake, nĩ kaba kwaga kũhikania.” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ti andũ oothe mangĩhota kwamũkĩra ũrutani ũyũ, tiga o arĩa Ngai ahotithĩĩtie kũwamũkĩra. Nĩ ũndũ nĩkũrĩ itũmi cia mĩthemba mĩingĩ iria igiragia andũ mahikanie; amwe nĩ ũndũ maaciarirwo mahaana ta andũ ahakũre; angĩ nĩ ũndũ andũ nĩmaamatuire ũguo; nao angĩ magaga kũhikania nĩ ũndũ wa Ũthamaki wa igũrũ. Reke ũrĩa ũngĩhota kwamũkĩra ũrutani ũyũ awamũkĩre.” Na rĩĩrĩ, andũ amwe nĩmaareehire ciana harĩ Jesũ nĩ geetha aciigĩrĩre mooko na acihoere, no arutwo aake magĩkũũma andũ acio. No Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Rekeei ciana ciũke kũrĩ niĩ. Tigaai gũcigiria, nĩ ũndũ Ũthamaki wa igũrũ nĩ wa arĩa mahaana ta cio.” Naake agĩciigĩrĩra mooko agĩcooka agĩĩthiĩra. Na hĩndĩ ĩmwe mũndũ ũmwe agĩũka kũrĩ Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, nĩ ũndũ ũrĩkũ mwega njagĩrĩirwo nĩgwĩka nĩ geetha ngĩe muoyo wa tene na tene?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma ũhooe kĩrĩra gĩkoniĩ ũndũ ũrĩa mwega? Kũrĩ o ũmwe wiki mwega. Angĩkorwo nĩũkwenda gũtoonya muoyoinĩ, athĩkagĩra maathani.” Naake akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ maathani marĩkũ?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ndũkaanoragane; ndũkaanatharanie, ndũkaanaiye; ndũkaanaigĩrĩre mũndũ kĩgeenyo; tĩĩa thooguo na maitũguo; na ningĩ wende mũndũ ũrĩa mũrigainie naake o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.” Naake mũndũ ũcio mwĩthĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩnũmagĩrĩra maathani macio moothe. Nĩ atĩa ũngĩ njagĩrĩirwo nĩgwĩka?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũngĩenda kwagĩrĩra kũna, thiĩ wendie indo iria ũrĩ nacio ciothe ũcooke ũhe athĩĩni mbeeca icio, na nĩũkũgĩa na mũthiithũ igũrũ. Weka ũguo ũcooke ũũke ũũnũmĩrĩre.” Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio mwĩthĩ aiguire ũguo, agĩthiĩ arĩ na kĩeha nĩ ũndũ aarĩ mũtongu mũno. Naake Jesũ agĩcooka akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ nĩgũgaakorwo arĩ hinya itonga gũtoonya Ũthamakiinĩ wa igũrũ. Ngũmwĩra o rĩngĩ atĩrĩ, nĩ ũhũthũ ngamĩĩra gũtoonyera irima rĩa cindano gũkĩra mũndũ mũtongu gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai.” Nao arutwo maigua ũguo makĩgega mũno, makĩũrania atĩrĩ, “Nũũ ũngĩkĩhota kũhonoka?” Naake Jesũ akĩmarora akĩmeera atĩrĩ, “Ũndũ ũcio ndũngĩhoteka nĩ andũ, no maũndũ moothe nĩmahotekaga nĩ Ngai.” Hĩndĩ ĩyo Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ nĩtũtigĩĩte indo ciothe tũgakũrũmĩrĩra. Nĩ kĩĩ tũkaaheeo?” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, hĩndĩ ĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ agaikarĩra gĩtĩ gĩake kĩa ũnene thĩinĩ wa thĩ njerũ, inyuĩ mũũnũmagĩrĩra nĩmũgaikarĩra itĩ ikũmi na igĩrĩ cia ũnene, na nĩmũgaatha mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya Isiraeli. Mũndũ wothe ũtigĩĩte nyũmba ciake kana aariũ na aarĩ a nyina, kana ithe, kana nyina; o na kana ciana na mĩgũnda nĩ ũndũ wakwa, nĩakaaheeo indo icio maita igana na acooke agae muoyo wa tene na tene. No rĩĩrĩ, andũ aingĩ arĩa rĩu me mbere nĩ o makaarigia, na aingĩ arĩa me thuutha, nĩ o magaatongoria. “Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũndũ ũrĩa woimagarire rũũciinĩ tene agĩthiĩ kwandĩka andũ a kũmũrĩmĩra mũgũnda wake wa mĩthabibũ. Naake arĩĩkia kũiguithania nao atĩ ekũmarĩha o dinari agĩkĩmatũma makarute wĩra mũgũndainĩ wake wa mĩthabibũ. Agĩcooka agĩthiĩ rĩngĩ ndũũnyũinĩ ta thaa ithatũ cia rũũciinĩ akĩona andũ mataarĩ na ũndũ meekaga, akĩmeera atĩrĩ, ‘O na inyuĩ thiĩi mũkarute wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ, na kĩrĩa kĩagĩrĩire nĩkĩo ndĩrĩmũrĩha.’ Nao magĩthiĩ. Agĩcooka agĩĩka o ũguo thaa thita cia mũthenya na ta thaa kenda. Ningĩ ta thaa ikũmi na ĩmwe agĩthiĩ ndũũnyũinĩ akĩona andũ angĩ maikarĩĩte o ũguo, akĩmooria atĩrĩ, ‘Nĩkĩ gĩgũtũma mũte mũthenya wothe haaha mũtarĩ na ũndũ mũreeka?’ Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, ‘Gũtirĩ mũndũ ũtwandĩkire.’ Naake akĩmeera atĩrĩ, ‘O na inyuĩ thiĩi mũkarute wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ.’ “Na hwaĩinĩ wakinya, mwene mũgũnda akĩĩra mũnyabaara wake atĩrĩ, ‘Ĩta aruti wĩra ũmarĩhe mũcaara wao, wambĩrĩirie na arĩa maandĩkirwo iminĩroinĩ ũrĩĩkĩrĩrie na arĩa maandĩkirwo mbere.’ Hĩndĩ ĩrĩa arĩa maandĩkĩĩtwo thaa ikũmi na ĩmwe mookire, o mũndũ akĩrĩhwo dinari ĩmwe. Rĩrĩa arĩa maandĩkĩĩtwo mbere maakinyire meciirĩĩtie atĩ mekũrĩhwo makĩria, o nao makĩrĩhwo o mũndũ dinari ĩmwe. Magĩkĩoya mũcaara ũcio, no makĩambĩrĩria kũnugunĩra mũmaandĩki, makiuga atĩrĩ, ‘Aya a thuutha maruta wĩra o ithaa rĩmwe, hĩndĩ ĩrĩa ithuĩ twatinda tũkĩruta wĩra na riũa, na we wacooka wamarĩha o ta ithuĩ!’ “Naake agĩcookeria ũmwe wao atĩrĩ, ‘Mũraata wakwa, ndirĩ ũũru ngwĩkĩĩte; githĩ tũtiguithanĩirie atĩ ngũkũrĩha dinari ĩmwe? Rĩu kĩoe mũcaara waku na ũinũke. Nĩ niĩ ndeenda kũrĩha ũyũ wa thuutha o ta ũguo ndakũrĩha. Githĩ ndiĩtĩkĩrĩĩtio gwĩka ũrĩa ngwenda na indo ciakwa? Kana ũkũigua ũiru nĩ ũndũ ndĩ mũtaana?’ ” Naake Jesũ akĩrĩĩkia akiuga atĩrĩ, “Tondũ ũcio arĩa marĩ thuutha nĩmagaatuĩka a mbere, na arĩa marĩ mbere matuĩke a thuutha.” Nao marĩ njĩrainĩ meerekeire Jerusalemu, Jesũ agĩcookia ndundu arutwo arĩa ikũmi na eerĩ akĩmeera atĩrĩ, “Twerekeire Jerusalemu kũrĩa Mũrũ wa Mũndũ arĩneanwo kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho. Nao nĩmarĩmũtuĩra kũũragwo, macooke mamũneane kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ nĩguo anyũrũrio, ahũũrwo na acooke aambwo mũtĩ igũrũ. No mũthenya wa gatatũ nĩakaariũkio.” Na rĩĩrĩ, mũtumia wa Zebedi agĩũka kũrĩ Jesũ arĩ na aariũ aake eerĩ akĩmũturĩria ndu akĩmũũria amũhingĩrie ũndũ. Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ atĩa ũkwenda?” Naake akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Njĩĩrĩra atĩ aariũ aya aakwa eerĩ nĩmagaikara ũmwe mwena waku wa ũrĩo na ũrĩa ũngĩ mwena wa ũmotho rĩrĩa ũgaatuĩka mũthamaki.” No Jesũ akĩĩra aariũ acio a Zebedi atĩrĩ, “Inyuĩ mũtiũĩ ũrĩa mũrooria. No mũhote kũnyua gĩkombe kĩa mathĩĩna kĩrĩa ngirie kũnyua?” Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ, no tũhote.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ti itherũ nĩmũkaanyua gĩkombe gĩakwa kĩa mathĩĩna, ĩndĩ niĩ ndirĩ na ũhoti wa gũtua nũũ ũgaikara mwena wakwa wa ũrĩo kana wa ũmotho. Itĩ icio nĩ cia arĩa Awa athondekeire.” Hĩndĩ ĩrĩa arutwo arĩa angĩ ikũmi maiguire ũguo, makĩraakarĩra aanake acio eerĩ a nyina ũmwe. Naake Jesũ akĩmeeta oothe akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ anene a ndũũrĩrĩ nĩmacihinyagĩrĩria, nao atongoria aacio nĩ o eene ũhoti wothe. No ũndũ ũcio ndũkaanooneke gatagatĩinĩ kaanyu. Ũrĩa ũkwenda gũtuĩka mũnene gatagatĩinĩ kaanyu nĩatuĩke ndungata ya arĩa angĩ. Na angĩkorwo nĩkũrĩ ũmwe wanyu ũkwenda gũtuĩka wa mbere, no mũhaka atuĩke ngombo yanyu. Amu o naake Mũrũ wa Mũndũ ndookire gũtungatwo, ookire gũtungata na kũheana muoyo wake ũtuĩke wa gũkũũra andũ aingĩ.” Na hĩndĩ ĩrĩa Jesũ na arutwo aake moimaga Jeriko, andũ aingĩ makĩmarũmĩrĩra. Nao atumuumu eerĩ maikarĩĩte mũkĩrainĩ wa njĩra maigua atĩ nĩ Jesũ waahĩtũkaga makĩanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Mũrũ wa Daudi! Tũiguĩre tha!” Nao andũ makĩmakũũma, makĩmeera makire. No o magĩkĩrĩrĩria kwanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Mwathani, Mũrũ wa Daudi! Tũiguĩre tha!” Naake Jesũ akĩrũũgama akĩmeeta, akĩmooria atĩrĩ, “Mũrenda ndĩmwĩkĩre atĩa?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, tũkwenda o maitho maitũ mahingũke.” Naake akĩmaiguĩra tha, akĩmahuutia maitho. Na ihinda o rĩu makĩambĩrĩria kuona, nao makĩmũrũmĩrĩra. Na rĩĩrĩ, Jesũ na arutwo aake maakuhĩhĩria Jerusalemu, maakinya itũũra rĩa Bethifage rĩrĩa rĩrĩ o kĩrĩmainĩ kĩa mĩtamaiyũ, Jesũ agĩtũma arutwo aake eerĩ akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi gĩcagi kĩĩrĩa kĩrĩ mbere yanyu na mwaingĩra o ũguo nĩmũgũkora ndigiri yoheetwo ĩrĩ na gacaũ kaayo. Ciohoreei mũndeehere. Mũndũ angĩmũũria ũndũ, mwĩreei atĩ, ‘Mwathani nĩabatairio nĩcio,’ na mũndũ ũcio nĩegũcirekereria.” Ũndũ ũyũ wekirwo nĩ geetha ũhoro ũrĩa mũnabii aarĩĩtie ũhingio, rĩrĩa oigire atĩrĩ, “Ĩraai andũ a itũũra rĩa Jerusalemu atĩrĩ, ‘Oneei, mũthamaki wanyu nĩarooka kũrĩ inyuĩ! Nĩ mũthamaki mũhooreri na arooka akuuĩĩtwo nĩ ndigiri, o njaũ ya ndigiri!’ ” Nao arutwo magĩgĩthiĩ, magĩĩka o ũrĩa Jesũ amataarĩirie. Makĩreehe ndigiri na njaũ ya yo, magĩcooka makĩara nguo ciao igũrũ rĩacio, naake Jesũ agĩkuuo nĩ yo. Nao andũ aingĩ makĩara nguo ciao njĩrainĩ, arĩa angĩ nao magĩtua mathĩgĩ kuuma mĩtĩinĩ, makĩmaara njĩrainĩ. Nao andũ arĩa maamũtongoreetie na arĩa maamuumĩĩte thuutha, makĩanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Hosana, Mũrũ wa Daudi! Kũraathimwo nĩ ũrĩa ũgũũka na rĩĩtwa rĩa Mwathani! Hosana igũrũ o igũrũ!” Na rĩrĩa Jesũ aatoonyaga Jerusalemu, andũ oothe makĩambũrũrũka na makĩambĩrĩria kũũrania, “Ũyũ naake nũũ?” Nao andũ magĩgĩcookia atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Jesũ, ũrĩa mũnabii wa kuuma itũũra rĩa Nazarethi bũrũriinĩ wa Galili.” Naake Jesũ agĩthiĩ agĩtoonya Hekaarũ akĩrutũrũra arĩa oothe meendagĩria na maagũragĩra kuo. Agĩcooka akĩng'aũrania meetha cia arĩa maakũũranagia mbeeca o na itĩ cia arĩa meendagia ndutuura, akĩmeera atĩrĩ, “Ngai oigĩĩte maandĩkoinĩ atĩrĩ, ‘Hekaarũ yakwa ĩgeetagwo nyũmba ya kũhooyagĩrwo.’ No inyuĩ mũmĩtuĩte kũndũ gwa kwĩhithwo nĩ atuunyani.” Nao atumuumu na cionje magĩũka kũrĩ we kũu thĩinĩ wa Hekaarũ, naake akĩmahonia. No athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho makĩraakara moona maũndũ macio ma kũmakania eekaga, na maigua ciana ikĩanĩrĩra Hekaarũinĩ ikiugaga, “Hosana Mũrũ wa Daudi!” Magĩkĩũria Jesũ atĩrĩ, “Nĩũraigua ũguo iroiga?” Naake akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩndĩraigua. Kaĩ na inyuĩ mũtarĩ mwathooma maandĩko marĩa moigĩĩte atĩrĩ, ‘Nĩũtũmĩĩte twana na tũkenge tũkũhe ũgooci na tũnua twatuo!’ ” Naake Jesũ agĩkĩmatiga akiuma nja ya itũũra rĩu agĩthiĩ Bethania akĩraara kuo. Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ rĩrĩa Jesũ aacookaga Jerusalemu, akĩigua arĩ mũhũũtu. Naake akĩona mũkũyũ mũkĩrainĩ wa njĩra agĩthiĩ harĩ guo, no ndarĩ kĩndũ oonire tiga o mathangũ. Naake akĩwĩra atĩrĩ, “Ũngĩroaga gũgaaciara matunda nginya tene!” Naguo mũkũyũ ũcio ũkĩũma hĩndĩ o ĩyo. Nao arutwo moona ũguo, makĩgega, makĩũrania atĩrĩ, “Kaĩ mũkũyũ ũyũ woma narua atĩa?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, mũngĩĩtĩkia na mwage nganja, no mũhote gwĩka ũguo ndeeka mũkũyũ ũyũ. Ningĩ no mũhote kwĩra kĩrĩma gĩĩkĩ atĩrĩ, ‘Kũũrũka wĩikie iriainĩ,’ na gwĩkĩke ũguo. Maũndũ moothe marĩa mũrĩhooyaga mũrĩ na wĩtĩkio nĩmũrĩheagwo.” Rĩrĩa Jesũ aatoonyire Hekaarũinĩ, athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri magĩũka makĩmũkora akĩrutana makĩmũũria atĩrĩ, “Ũreeka maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ, na nũũ ũkũheete ũhoti ũcio?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “O na niĩ nĩngũmũũria kĩũria, na mwanjookeria, nĩngũmwĩra ndĩreeka maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ. Tanjĩĩraai atĩrĩ, Johana-rĩ, aarutĩĩte kũ ũhoti wa kũbatithania, kũrĩ Ngai kana kũrĩ andũ?” Nao makĩambĩrĩria gũcookanĩria makĩĩranaga atĩrĩ, “Tũkuuga atĩa? Wona twoiga atĩ, ‘Woimĩĩte kũrĩ Ngai,’ egũtũũria atĩrĩ, ‘Mwakĩregire kũmwĩtĩkia nĩkĩ?’ Tũngiuga atĩ, ‘Woimĩĩte kũrĩ andũ,’ nĩtũgwĩtigĩra ũrĩa andũ mangĩĩka tondũ oothe meetĩkĩĩtie atĩ Johana aarĩ mũnabii.” Nĩ ũndũ ũcio magĩcookeria Jesũ atĩrĩ, “Tũtiũĩ.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “O na niĩ ndigũkĩmwĩra njĩkaga maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ. “Rĩu-rĩ, mũgwĩciiria atĩa? Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ na mũndũ warĩ na aariũ eerĩ. Naake agĩthiĩ kũrĩ ũrĩa warĩ mũkũrũ akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũũriũ, thiĩ ũkarute wĩra mũgũndainĩ wa mĩthabibũ ũũmũũthĩ.’ Naake mwana ũcio agĩkĩmũcookeria atĩrĩ, ‘Ndigũthiĩ.’ No thuuthainĩ agĩcooka akĩgarũra meciiria, agĩthiĩ. Ningĩ ithe agĩthiĩ kũrĩ ũcio ũngĩ akĩmwĩra o ũguo. Naake akiuga atĩrĩ, ‘Ĩĩ, Baaba, nĩngũthiĩ,’ no ndathiire. Nĩ ũrĩkũ wa acio eerĩ wekire ũrĩa ithe eendaga?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ ũcio mũkũrũ.” Naake Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, eetia mbeeca cia igooti na atumia a maraaya nĩmagaatoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai mbere yanyu. Nĩ ũndũ-rĩ, Johana ookire kũrĩ inyuĩ akĩmuonagia njĩra njega ya kũgera, no mũtiamwĩtĩkirie. No eetia mbeeca cia igooti na maraaya nĩmaamwĩtĩkirie. Inyuĩ o na muoneete ũguo mũtiacookire kũgarũra meciiria nĩguo mũmwĩtĩkie.” Ningĩ Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai ngerekano ĩngĩ. Hĩndĩ ĩmwe mũndũ warĩ na mũgũnda nĩaũhandire mĩthabibũ, agĩcooka akĩũirigĩra o na akĩenja irima rĩa kũhihĩra thabibũ o na agĩaka nyũmba ya andũ a kũũrangĩra. Agĩcooka akĩũkomborithia agĩthiĩ bũrũri ũngĩ. Hĩndĩ ya kũgetha thabibũ yakinya, agĩtũma ngombo ciake kũrĩ arĩa maũkomboreete nĩ geetha inengerwo igai rĩake rĩa magetha. Nao akombori acio makĩnyiita ngombo icio ciake, ĩmwe makĩmĩhũũra, ĩrĩa ĩngĩ makĩmĩũraga, na ĩrĩa ĩngĩ makĩmĩhũũra na mahiga. Mwene mũgũnda agĩcooka agĩtũma ngombo ingĩ nyingĩ kũrĩ iria aatũmĩĩte hĩndĩ ya mbere, no akombori acio magĩciĩka o ta icio ingĩ. Thuutha wa ũguo akĩmatũmĩra mũũrũwe akĩĩĩraga atĩrĩ, ‘Hatirĩ nganja nĩmekũhe mũrũ wakwa gĩtĩĩo.’ No hĩndĩ ĩrĩa akombori acio moonire mũũrũwe makĩĩrana atĩrĩ, ‘Ũyũ nĩ we ũkaagaya mũgũnda ũyũ, ũkaai tũmũũrage nĩ geetha tũrigie na igai rĩake!’ Magĩkĩmũnyiita makĩmũruta nja ya mũgũnda makĩmũũraga.” Jesũ agĩkĩmooria atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, hĩndĩ ĩrĩa mwene mũgũnda agacooka-rĩ, ageeka akombori acio atĩa?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Gũtirĩ nganja nĩakooraga andũ acio aaganu, acooke akomborithie mũgũnda ũcio kũrĩ akombori angĩ, arĩa makamũheaga igai rĩake hĩndĩ ya magetha.” Jesũ agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Maandĩko moigaga atĩrĩ, ‘Ihiga rĩrĩa aaki maaregire, nĩrĩo rĩtuĩkĩĩte rĩa bata mũno mũthingiinĩ. Nĩ Mwathani wekire ũguo; na ũndũ ũcio nĩ wa magegania tũkĩwona!’ “Kwoguo ngũmwĩra atĩ Ũthamaki wa Ngai nĩũkaarutwo kuuma kũrĩ inyuĩ ũheeo andũ arĩa magaaciaraga maciaro maagĩrĩru. [ Na mũndũ ũrĩa ũkaagwĩra ihiga rĩu nĩagaathuthĩka, na ũrĩa rĩkaagwĩra nĩrĩkaamũthethera.”] Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa athĩnjĩri Ngai arĩa anene na Afarisai maiguire ngerekano cia Jesũ makĩmenya atĩ aaragia ũhoro wao. Nao magĩkĩgeria kũmũnyiita, no magĩĩtigĩra andũ tondũ andũ nĩmeetĩkĩĩtie atĩ aarĩ mũnabii. Ningĩ Jesũ akĩmaarĩria na ngerekano akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa igũrũ ũhaana ta mũthamaki ũrĩa wathondekire iruga rĩa ũhiki wa mũũriũ. Agĩcooka agĩtũma ndungata ciake ithiĩ igeete andũ arĩa meetĩirwo iruga, no gũtirĩ wetĩkĩrire gũũka. Thuutha ũcio agĩtũma ndungata ingĩ agĩciĩra atĩrĩ, ‘Thiĩi mwĩre arĩa njĩtĩire iruga atĩ, iruga rĩakwa nĩrĩhaarĩrie, ndeegwa ciakwa na tũteegwa tũrĩa tũnoru nĩthĩnje, na irio ciothe nĩ hĩu, ũkaai irugainĩ rĩa ũhiki!’ No andũ acio meetĩirwo iruga gũtirĩ warĩ na bata narĩo. Maathiire o na mbere na mĩhang'o yao: ũmwe agĩthiĩ mũgũnda wake, ũrĩa ũngĩ agĩthiĩ wonjoria wake, nao arĩa angĩ makĩnyiita ndungata icio ciatũmĩĩtwo magĩcihũũra, magĩcooka magĩciũraga. Mũthamaki nĩaraakarire mũno na nĩ ũndũ ũcio, agĩtũma thigari ciake igĩthiĩ ikĩũraga ooragani acio na igĩcina itũũra rĩao. Agĩcooka agĩĩta ndungata ciake agĩciĩra atĩrĩ, ‘Iruga rĩakwa rĩa ũhiki nĩrĩhaarĩrie na arĩa megwĩtĩĩtwo matikwagĩrĩirwo nĩgwĩtwo. Thiĩi njĩrainĩ, na andũ oothe arĩa mũkuona mũmeetĩre iruga rĩa ũhiki.’ Nacio ndungata icio igĩgĩthiĩ igĩĩta andũ arĩa oothe cionire, igĩĩta andũ eega na ooru, nayo nyũmba ya iruga ĩkĩiyũra ageni. “Na rĩĩrĩ, mũthamaki agĩcooka agĩthiĩ kuona ageni, akĩona mũndũ ũteekĩrĩĩte nguo cia ũhiki. Agĩkĩmũũria atĩrĩ, ‘Mũraata, ũtoonyire gũũkũ atĩa ũteekĩrĩĩte nguo cia ũhiki?’ No mũndũ ũcio ndacookirie. Mũthamaki agĩkĩĩra ndungata atĩrĩ, ‘Muoheei mooko na magũrũ, mũmũikie na kũu nja ndumainĩ. Kũu nĩkuo gũgaakorwo kĩrĩro na kũhagarania magego.’ ” Naake Jesũ akĩrĩĩkia na kuuga atĩrĩ, “Andũ aingĩ nĩmeetĩĩtwo, no aniini nĩ o athuure.” Ningĩ Afarisai magĩthiĩ makĩrĩĩkanĩra ũrĩa megũtega Jesũ na mĩario yake. Magĩkĩmũtũmĩra arutwo amwe aao, o na andũ amwe a kĩama kĩa Aherodia. Magĩthiĩ makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũũĩ atĩ wĩ wa ma, na ũrutanaga ũhoro wa Ngai na ma, na ndũrĩ mũndũ wĩtigagĩra, amu ndũroraga ũrĩa andũ matariĩ. Rĩu-rĩ, tatwĩre ũrĩa ũgwĩciiria. Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie tũrutagĩre mũthamaki wa Roma igooti kana aaca?” Tondũ Jesũ nĩamenyaga mĩbango ĩyo yao mĩũru akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ hinga ici! Mũkũngeria nĩkĩ? Tanyoniai mbeeca ĩrĩa ĩrĩhaga igooti!” Magĩkĩmũreehera mbeeca ĩyo, naake akĩmooria atĩrĩ, “Mbica ĩno na rĩĩtwa rĩĩrĩ nĩ cia ũ?” Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩ nĩ cia mũthamaki wa Roma. Naake Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Rutagĩraai mũthamaki wa Roma kĩrĩa gĩ gĩake, na Ngai kĩrĩa gĩ gĩake.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa maiguire ũguo makĩgega, magĩkĩmũtiga magĩĩthiĩra. Na rĩĩrĩ, mũthenya o ro ũcio, Asadukai arĩa moigaga atĩ andũ arĩa akuũ matikaariũka, magĩũka kũrĩ Jesũ makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, Musa oigire atĩ mũndũ angĩkua na ndatige ciana, mũrũ wa nyina no mũhaka ahikie mũtumia ũcio nĩ geetha acookerie mũrũ wa nyina mbeũ. Rĩu-rĩ, gũũkũ gwitũ nĩkwarĩ na aariũ mũgwanja a nyina ũmwe; ũrĩa mũkũrũ nĩahikanirie na agĩkua atarĩ na ciana, na nĩ ũndũ ũcio agĩtigĩra mũrũ wa nyina mũtumia. No gũkĩhaana o ũguo na mũrũ wa nyina wa keerĩ na wa gatatũ o na acio angĩ oothe kinyagia wa mũgwanja. Thuutha wao oothe, mũtumia ũcio o naake nĩakuire. Rĩu-rĩ, rĩrĩa andũ arĩa akuũ makaariũka-rĩ, mũtumia ũcio agaagĩtuĩka wa ũ tondũ oothe mũgwanja nĩmaamũhikĩĩtie?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Inyuĩ mũhĩtĩĩtie nĩ tondũ mũtiũĩ Maandĩko kana hinya wa Ngai. Nĩ ũndũ hĩndĩ ĩrĩa andũ arĩa akuũ makaariũka matikaahikanagia kana mahikage makaahaana ta araika arĩa me igũrũ. Na ha ũhoro wa akuũ kũriũka-rĩ, kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Ngai amwĩrĩĩte? Oigire atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ Ngai wa Aburahamu, na wa Isaaka, na wa Jakubu.’ Ngai ti wa arĩa akuũ, nĩ wa arĩa me muoyo.” Nao andũ maigua ũguo makĩgega nĩ ũndũ wa ũrutani wake. Na rĩrĩa Afarisai maiguire atĩ Jesũ nĩahoteete Asadukai na mĩario, makĩũngana, na ũmwe wao warĩ mũrutani wa Watho akĩgeria kũmũtega na kĩũria. Akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, nĩ rĩathani rĩrĩkũ inene mũno Wathoinĩ?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Eendaga Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe na meciiria maaku moothe. Rĩu nĩrĩo rĩathani rĩrĩa inene mũno na rĩa bata mũno. Na rĩa keerĩ rĩrĩa rĩrĩ bata mũno rĩhaana o ta rĩu; ‘Enda mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.’ Maathani macio meerĩ nĩ mo mũthingi wa Watho wa Musa o na ũrutani wa anabii.” Hĩndĩ ĩmwe Afarisai amwe moonganĩĩte hamwe Jesũ nĩamooririe atĩrĩ, “Mũgwĩciiria atĩa ũhoro wa Mesia? Nĩ mũrũ wa ũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ mũrũ wa Daudi.” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Na nĩ kĩĩ gĩatũmire Roho Mũtheru ahotithie Daudi gwĩta Kristũ, ‘Mwathani?’ Tondũ Daudi oigire atĩrĩ, ‘Mwathani nĩerire Mwathani wakwa atĩrĩ, Ikara thĩ mwena wakwa wa ũrĩo, kinya rĩrĩa ngaatũma ũrangĩrĩrie thũ ciaku na magũrũ maaku.’ Angĩkorwo Daudi nĩetire Mesia ‘Mwathani-rĩ,’ angĩgĩkorwo arĩ mũrũ wake atĩa?” Gũtirĩ mũndũ wahotire gũcookeria Jesũ ũndũ, na kuuma mũthenya ũcio gũtirĩ wacookire kũũmĩrĩria kũmũũria ciũria ingĩ. Ningĩ Jesũ akĩĩra andũ o hamwe na arutwo aake atĩrĩ, “Arutani a Watho na Afarisai nĩ o maheetwo rũũtha rwa gũtaũra Watho wa Musa. Nĩ ũndũ ũcio no mũhaka mwathĩkagĩre na mũhingagie ũrĩa wothe mamwĩraga mwĩke; no mũtikaarũmagĩrĩre mĩtugo yao nĩ ũndũ matiĩkaga ũrĩa o eene mahunjagia. Moohagĩra andũ mĩrigo mĩritũ mũno makamaigĩrĩra, o na gũtuĩka o eene matingĩĩtĩkĩra kũmĩhuutia na kaara mamateithĩrĩrie. Meekaga maũndũ moothe nĩ geetha moonwo nĩ andũ. Taroraai ndaamĩ iria irĩ na Maandĩko, iria meyohaga ũthiũ na mooko, muone ũrĩa irĩ ndaaya. Taroraai ũrĩa maraihagia tuohe twa ndigi cia nguo ciao! Meendaga gũikarĩra itĩ cia mbere marugainĩ o na thunagogiinĩ. Ningĩ meendaga kũgeithĩrio ndũũnyũ na gwĩtwo ‘Arutani, nĩ andũ.’ No rĩĩrĩ, inyuĩ mũtiagĩrĩirwo nĩgwĩtwo ‘Arutani,’ nĩ ũndũ inyuothe mũrĩ a ithe ũmwe, na mũrĩ na Mũrutani ũmwe tu. Ningĩ gũũkũ thĩ ĩno mũtiagĩrĩirwo nĩgwĩta mũndũ o na ũmwe ‘Baaba,’ nĩ ũndũ mũrĩ a Ithe o ũmwe tu ũrĩa ũrĩ igũrũ. O na ningĩ mũtiagĩrĩirwo nĩgwĩtwo ‘atongoria’ nĩ ũndũ mũtongoria wanyu no ũmwe na nĩ we Mesia. Ũrĩa mũnene mũno gatagatĩinĩ kaanyu no mũhaka akorwo arĩ ndungata yanyu. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa wĩtuaga mũnene nĩakaanyiihio, na ũrĩa wĩnyiihagia nĩakaanenehio. “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Nĩ amu mũgiragia andũ matoonye Ũthamaki wa igũrũ, na inyuĩ eene mũtitoonyaga, o na kana mũgeetĩkĩria arĩa marenda gũtoonya matoonye. [ Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Nĩ inyuĩ mũtoonyagĩrĩra atumia a ndigwa mũkamathũũkĩria mĩciĩ yao, mũgacooka mũkehoithia mahooya maraihu! Nĩ ũndũ wa ũguo iherithia rĩanyu rĩgaakorwo rĩrĩ rĩũru mũno!] “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Mũringaga maria na mũgatuĩkania mabũrũri nĩ geetha mũgĩe na mũrutwo ũmwe, no mwarĩĩkia kũgĩa naake, mũgatũma atuĩke wa gũgaikio icuainĩ maita meerĩ ma ũrĩa inyuĩ mwagĩrĩirwo nĩgũgaikio! “Kaĩ inyuĩ atongoria atumuumu mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Mũrutanaga atĩ, ‘Mũndũ angĩĩhĩta na Hekaarũ to mũhaka ahingie ũrĩa ehĩta, no mũndũ angĩĩhĩta na thahabu ĩrĩa ĩkoragwo Hekaarũinĩ, no mũhaka ahingie ũguo ehĩta.’ Inyuĩ irimũ ici ndumuumu! Nĩ kĩĩ kĩ bata makĩria, nĩ thahabu kana nĩ Hekaarũ ĩrĩa ĩtũmaga thahabu ĩtuĩke nyamũre? Na no mũrutanaga atĩrĩ, ‘Mũndũ angĩĩhĩta na kĩheeo kĩrĩa kĩrĩ kĩgongoonainĩ no mũhaka ahingie ũrĩa ehĩta.’ Kaĩ mũrĩ atumuumu-ĩ! Nĩ kĩĩ kĩrĩ bata makĩria, nĩ kĩheeo kana nĩ kĩgongoona kĩrĩa gĩtũmaga kĩheeo kĩu gĩtuĩke kĩamũre? Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ekwĩhĩta na kĩgongoona ehĩtaga nakĩo o hamwe na iheeo iria irĩ ho; na mũndũ angĩĩhĩta na Hekaarũ ehĩtaga nayo na akehĩta na Ngai ũrĩa ũikaraga thĩinĩ wayo. Ningĩ mũndũ ehĩta na igũrũ ehĩtaga na gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Ngai na akehĩta na Ngai ũrĩa ũgĩikaragĩra. “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Mũhothaga gĩcunjĩ gĩa ikũmi o na gĩa terere, na bithaarĩ na ndania, no mũkarega kũrũmbũyania na ũrutani wa Watho ũrĩa ũkoniĩ ũhoro wa kĩhooto, kũiguanĩra tha, na kwĩhokeka. Maũndũ maya mwagĩrĩirwo nĩkũmahingagia mũtegũtiganĩria macio mangĩ. Inyuĩ atongoria aya atumuumu! Mũcungaga ngi kuuma caaiinĩ wanyu no mũkameria ngamĩĩra! “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Mũthambagia ikombe na thaani cianyu na igũrũ, hĩndĩ ĩrĩa na kũu thĩinĩ ciyũire indo iria muoneete na njĩra ya gũtuunyana na ya kwĩyenda. Afarisai aya atumuumu! Ambaai mũthambie gĩkombe na thĩinĩ, na kũu nja nĩgĩgũcooka gĩthere! “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Hinga ici! Mũhaana ta ũrĩa mbĩĩrĩra cionekaga irĩ thaka ihakĩĩtwo rangi na igũrũ, no na kũu thĩinĩ ciyũire mahĩndĩ na mĩĩrĩ mĩbuthu. Muonekaga na igũrũ mũrĩ eega nĩ andũ oothe no na kũu thĩinĩ mũiyũirwo nĩ ũhinga na meehia. “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho na Afarisai mũrĩ thĩĩna-ĩ! Hinga ici! Mwakaga mbĩĩrĩra cia anabii na mũkagemia mbĩĩrĩra cia andũ arĩa maarĩ athingu. Mũgacooka mũkoiga atĩ korwo mwarĩ muoyo hĩndĩ ya maithe maanyu mũtingĩekire ũrĩa meekire makĩũraga anabii. Nĩ ũndũ ũcio, nĩmwĩtĩkĩrĩĩte atĩ mũrĩ ciana cia arĩa mooragire anabii! Mũtigĩthiĩ na mbere mũhingie maũndũ marĩa maithe maanyu maambĩrĩirie! Inyuĩ nyoka ici o inyuĩ ciana cia nduĩra! Mũkaahonoka atĩa gũthiĩ icuainĩ? Nĩngaamũtũmĩra anabii na athuuri oogĩ o na arutani; amwe nĩmũkaamooraga, angĩ mũmaambe, na angĩ mũmahũũrĩre thunagogiinĩ na iboko na mũmaingate kuuma itũũra o itũũra. Nĩ ũndũ ũcio nĩmũgaakinyĩrwo nĩ iherithia nĩ ũndũ wa gũita thakame ya andũ oothe arĩa athingu, kuuma kũũragwo kwa Habili kinya gwa Zakaria mũrũ wa Barakia ũrĩa mworagĩire gatagatĩ ka Harĩa Hatheru na kĩgongoona. Ngũmwĩra na ma atĩ, rũciaro rũũrũ nĩrũgaakinyĩrĩrwo nĩ iherithia nĩ ũndũ wa maũndũ macio moothe! “Jerusalemu, Jerusalemu! Wee ũũragaga anabii na ũkahũũra na mahiga andũ arĩa Ngai agũtũmagĩra! Nĩ maita maigana ngoreetwo ngĩenda gũcookanĩrĩria andũ aaku oothe hamwe o ta ũrĩa ngũkũ ĩcookagĩrĩria tũcui twayo rungu rwa mathagu maayo, no ndũnjĩtĩkagĩria! Nĩ ũndũ ũcio, Hekaarũ yaku nĩgũtiganĩrio ĩtigwo ĩtarĩ mũndũ. Kuuma rĩu ndũrĩ hĩndĩ ũkaanyona rĩngĩ kinya rĩrĩa ũkoiga atĩrĩ, ‘Kũraathimwo nĩ ũrĩa ũgũũka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani.’ ” Na rĩĩrĩ, Jesũ akiuma Hekaarũ, na rĩrĩa aathiaga arutwo magĩũka kũrĩ we makĩambĩrĩria kũmuonereria mĩako ya Hekaarũ. Naake akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũkuona mĩako ĩno yothe? Ngũmwĩra na ma atĩ, gũtirĩ ihiga o na rĩmwe haaha rĩgaatigwo igũrũ wa rĩrĩa rĩngĩ, moothe nĩmakaamomorwo.” Na hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aikarĩĩte thĩ kĩrĩmainĩ kĩa Mĩtamaiyũ, arutwo aake nĩmaathiire kũrĩ we na hitho makĩmwĩra atĩrĩ, “Tatwĩre maũndũ macio moothe mageekĩka rĩ, na nĩ kĩĩ gĩgaakorwo kĩrĩ rũũri rwa gũũka gwaku o na rwa ithirĩro rĩa thĩ.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyagĩrĩreei mũtikaanahĩtithio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ, nĩ amu andũ aingĩ nĩmagooka makiugaga atĩ maraaria handũinĩ haakwa makoiga atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ Mesia!’ Nao nĩmakaahĩtithia andũ aingĩ. Ningĩ nĩmũkaigua ũhoro wa mbaara na mũhuuhu wa mbaara, no mũtikaanetigĩre. Maũndũ ta macio no mũhaka makooneka, no ũguo ti kuonania atĩ ũcio nĩguo ũgaakorwo ũrĩ mũthia. Namo mabũrũri nĩmagookanĩrĩra o na moothamaki mookanĩrĩre. Nakuo kũndũ kũingĩ nĩgũkaagĩa ng'aragu na ithingithia. Maũndũ macio moothe magaakorwo mahaana ta kĩambĩrĩria kĩa ruwo ta rwa mũtumia akĩrũmwo aciare. “Ningĩ nĩmũkaanyiitwo mũtwarwo mũkaherithio na mũũragwo. Nao andũ a ndũũrĩrĩ ciothe nĩmakaamũmena nĩ ũndũ wakwa. Nao andũ aingĩ nĩmagaatigana na wĩtĩkio wao hĩndĩ ĩyo; na makunyananĩre na mathũũrane o eene. Ningĩ anabii aingĩ a maheeni nĩmakooneka na nĩmakaahĩtithia andũ aingĩ. Na tondũ waganu nĩũkaingĩha, wendo wa andũ aingĩ nĩũgaatharara. No ũrĩa ũgaakirĩrĩria kinya mũthia nĩakaahonokio. Naguo ũhoro ũyũ Mwega wa Ũthamaki nĩũkaahunjio thĩ yothe ũhaana ta ũira kũrĩ ndũũrĩrĩ ciothe, na thuutha ũcio ithirĩro rĩcooke rĩkinye. “Nĩmũkoona ‘Kĩndũ gĩ thaahu na magigi’ kĩrĩa mũnabii Danieli aaririe ũhoro wakĩo, gĩakĩĩtwo handũ harĩa haamũrĩre Ngai,” (ũrĩa ũrathooma nĩamenye na ma ũrĩa gũkwĩrwo!) “Hĩndĩ ĩyo arĩa me Judea nĩmakoorĩra irimainĩ. Naake mũndũ ũrĩa wĩ nyũmba igũrũ ndakaanaharũrũke acookere indo iria irĩ thĩinĩ wa nyũmba yake, kana ũrĩa wĩ mũgũnda acookere nguo ciake mũciĩ. Kaĩ atumia arĩa magaakorwo marĩ na nda hĩndĩ ĩyo, o na arĩa magaakorwo makĩongithia nĩmakoona thĩĩna mũnene-ĩ! Hooyai Ngai atĩ gwĩthara kwanyu gũtikaanakinye hĩndĩ ya heho kana mũthenya wa Thabatũ! Amu hĩndĩ ĩyo nĩgũkooneka mathĩĩna makĩrĩĩte marĩa moothe maanoonwo kuuma rĩrĩa Ngai oombire thĩ nginyagia rĩu, na gũtirĩ hĩndĩ gũkooneka ta mo rĩngĩ. No Ngai nĩanyiihanyiihĩĩtie matukũ macio ma mathĩĩna, nĩ ũndũ korwo ndeekĩĩte ũguo, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩkaahonoka. No nĩ ũndũ wa andũ arĩa aake athuure, matukũ macio nĩmakaanyiihanyiihio. “Hĩndĩ ĩyo mũndũ angĩkaamwĩra atĩrĩ, ‘Mesia arĩ na haaha!’ kana ‘Ũũrĩa haarĩa!’ Mũtikaaneetĩkie. Nĩ amu Mesia a maheeni na anabii a maheeni nĩmakooneka, nao maringe ciama makĩenda kũhĩtithia o na arĩa athuure a Ngai korwo no kũhoteke. No inyuĩ nĩndamwĩra ũguo mbere ya hĩndĩ ĩyo! “Nĩ ũndũ, ũcio mangĩkaamwĩra atĩrĩ, ‘Arĩ werũinĩ!’ mũtikaanathiĩ kuo; na mangĩkaamwĩra atĩ, ‘Ehithĩĩte nyũmba!’ mũtikaaneetĩkie. Amu o ta ũrĩa rũheni rũhenũkaga kuuma mwena wa na irathĩro nginya wa na ithũĩro, ũguo noguo gũũka kwa Mũrũ wa Mũndũ gũgaakorwo kũhaana. “Kũrĩa guothe kũrĩ kĩimba nĩkuo nderi ikoongana. “Na rĩĩrĩ, thuutha wa hĩndĩ ĩyo ya mathĩĩna, riũa nĩrĩgaatuĩka nduma, naguo mweri ũtige gũcooka kwara, nacio njata ciume igũrũ igwe thĩ, namo moonene ma igũrũ meenyenyio. Hĩndĩ ĩyo kĩmenyithia kĩa Mũrũ wa Mũndũ nĩgĩkooneka kũũrĩa igũrũ; nao andũ oothe a thĩ nĩmakaarĩra moona Mũrũ wa Mũndũ agĩũka e thĩinĩ wa matu ma igũrũ e na hinya na riiri mũingĩ. Hĩndĩ ĩyo karumbeeta nĩgakaahuuhwo, naake nĩagaatũma araika aake ituri ciothe cia thĩ makoonganie andũ aake arĩa athuure kuuma mũico ũmwe wa thĩ kinya ũrĩa ũngĩ. “Mwĩruteei na mũkũyũ; honge ciaguo ciambĩrĩria kũruta mathangũ nĩmũmenyaga atĩ hĩndĩ ya ũrugarĩ ĩ hakuhĩ. Ũguo noguo hĩndĩ ĩrĩa mũkoona maũndũ macio, mũkaamenya atĩ Mũrũ wa Mũndũ arĩ hakuhĩ o ta arĩ mũrangoinĩ. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, rũciaro rũũrũ rũtigũthira maũndũ macio moothe matahingĩĩte. Igũrũ na thĩ nĩigaathira, no ciugo ciakwa itigaathira. “Gũtirĩ mũndũ ũũĩ rĩrĩa mũthenya ũcio na thaa ĩyo igaakinya, o na araika a igũrũ kana Mũũriũ, tiga o Ithe wiki. O ta ũrĩa kwahaanaga matukũinĩ ma Noa, noguo gũũka kwa Mũrũ wa Mũndũ gũkaahaana. Nĩ amu mbere ya kĩguũ andũ nĩmaarĩaga na makanyua, nao arũme na atumia no mahikanagia kinyagia mũthenya ũrĩa Noa aingĩrire Thabina. Matiamenyaga ũrĩa kwahaanaga kinya hĩndĩ ĩrĩa oothe maatwarirwo nĩ mũiyũro wa maaĩ. Ũguo nĩguo gũcooka kwa Mũrũ wa Mũndũ gũkaahaana. Hĩndĩ ĩyo andũ eerĩ nĩmagaakorwo mũgũnda hamwe, ũmwe akuuo naake ũrĩa ũngĩ atigwo. Nao atumia eerĩ nĩmagaakorwo marĩ hamwe magĩthĩa, ũmwe akuuo, naake ũrĩa ũngĩ atigwo. “Kĩĩhũgeei nĩ ũndũ mũtiũĩ mũthenya ũrĩa Mwathani wanyu agacooka. Menyaai na ma atĩ, korwo mwene nyũmba nĩoĩ hĩndĩ ĩrĩa mũici angĩũka, no aikare ehũũgĩĩte nĩ geetha mũici ndakabunje nyũmba. Nĩ ũndũ ũcio, o na inyuĩ no mũhaka mũikarage mwĩhaarĩirie hĩndĩ ciothe, nĩ ũndũ Mũrũ wa Mũndũ agooka ithaa rĩrĩa mũtamwĩrĩgĩrĩire. “Ndungata ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ-rĩ, nĩ ĩrĩkũ? Nĩ ĩrĩa mũmĩathi eeraga ĩrore iria ingĩ na ĩcihe irio mathaa marĩa maagĩrĩire. Ndungata ĩyo kaĩ nĩgĩaga na gĩkeno kĩnene ĩngĩkorererwo nĩ mũmĩathi ĩgĩĩka ũguo-ĩ! Ngũmwĩra na ma atĩ mwene mũciĩ ehokagĩra ndungata ĩyo indo ciake ciothe. No ndungata ĩyo ĩngĩkorwo ĩrĩ njũru ĩkĩĩre na ngoro, ‘Mwathi wakwa nĩegũikara hĩndĩ ndaaya atacookeete,’ ĩkĩambĩrĩrie kũhũũra ndungata iria ingĩ, na kũrĩa na kũnyua hamwe na arĩĩu, Mwathi wayo agacooka mũthenya ũrĩa ndungata ĩyo ĩtamwĩrĩgĩrĩire na ithaa rĩrĩa ĩtooĩ, amĩherithie na amĩikie hamwe na andũ arĩa hinga. Kũu andũ makaarĩra na mahagaranie magego. “Hĩndĩ ĩyo Ũthamaki wa igũrũ ũkaahaananio na airĩĩtu ikũmi arĩa moire mataawa maao magĩthiĩ gũtũnga mũhikania. Ataano aao maarĩ akĩĩgu na ataano maarĩ oogĩ. Arĩa maarĩ akĩĩgu, magĩkuua mataawa no matikuue maguta, no arĩa maarĩ oogĩ maakuuire mataawa maao na magĩkuua maguta. Na rĩĩrĩ, mũhikania nĩacereirwo nĩgũũka, nĩ ũndũ ũcio, airĩĩtu acio makĩambĩrĩria gũcũnga, magĩkoma. “No gwakinya thaa thita cia ũtukũ gũkĩanĩrĩrwo atĩrĩ, ‘Mũhikania arĩ gũũka! Ũkaai mũmũtũnge!’ Airĩĩtu acio ikũmi magĩgĩũkĩra na makĩgwatia mataawa maao. Hĩndĩ ĩyo airĩĩtu arĩa akĩĩgu makĩĩra arĩa oogĩ atĩrĩ, ‘Tũgaĩreei maguta maanyu nĩ ũndũ mataawa maitũ nĩmarahora.’ Nao arĩa maarĩ oogĩ makĩmeera atĩrĩ, ‘Aaca, maguta maitũ matingĩtũigana na mamũigane, thiĩi ndukainĩ mũkeegũrĩre maanyu.’ Nao arĩa akĩĩgu magĩteng'era magĩthiĩ kũgũra maguta, na rĩrĩa maathiire, mũhikania agĩkinya. Nao airĩĩtu arĩa meehaarĩirie makĩingĩrania na mũhikania irugainĩ rĩa ũhiki, naguo mũrango ũkĩhingwo. “Na rĩĩrĩ, thuutha ũcio airĩĩtu acio angĩ magĩcooka, magĩĩtana makiugaga atĩrĩ, ‘Mwathani, Mwathani, tũhingũrĩre!’ No mũhikania akĩmeera atĩrĩ, ‘Aaca! Niĩ ndimũũĩ!’ “Nĩ ũndũ ũcio ikaragaai mwĩhũũgĩĩte, nĩ ũndũ mũtiũĩ mũthenya kana thaa. “Hĩndĩ ĩyo Ũthamaki wa igũrũ ũkaahaananio na mũndũ wathiaga rũgendo, agĩĩta ndungata ciake, agĩciatha imũroragĩre indo ciake. Agĩcooka agĩcigaĩra o ndungata kũringana na ũhoti wayo; akĩgaĩra ndungata ĩmwe taranda ithaano, ĩrĩa ĩngĩ taranda igĩrĩ, na ĩrĩa ĩngĩ taranda ĩmwe. Agĩcooka agĩĩthiĩra. Na o hĩndĩ ĩyo ndungata ĩrĩa yatigĩirwo taranda ithaano ĩgĩthiĩ ĩkĩonjorithia taranda ciayo, ĩkĩona ingĩ ithaano. Ĩrĩa yatigĩirwo igĩrĩ, o nayo ĩgĩcionjorithia, ĩkĩona ingĩ igĩrĩ. No ndungata ĩrĩa yatigĩirwo ĩmwe nĩ mwathi wayo yoimagarire, ĩkĩenja irima ĩkĩmĩthika. “Thuutha wa hĩndĩ ndaaya, mwathi wa ndungata icio agĩcooka, agĩĩtia ndungata ciake indo ciake. Ndungata ĩrĩa yanengereetwo taranda ithaano ĩgĩũka, ĩkĩneana taranda ciayo, o na iria ingĩ ithaano, ĩkiuga atĩrĩ, ‘Mwathi wakwa, wanengerire taranda ithaano no nĩthũũkũmĩĩte ingĩ ithaano.’ Naake mwathi wayo akĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩwĩkĩĩte wega, wee ndungata ĩno njega na njĩhokeku. Nĩwĩhokekeete na tũindo tũniini, na rĩu ngũgũtua mwathi wa indo nyingĩ. Ingĩra ũkenanĩre na niĩ!’ “Nayo ndungata ĩrĩa yanengereetwo taranda igĩrĩ ĩkĩingĩra ĩkiuga atĩrĩ, ‘Mwathi wakwa, wanengerire taranda igĩrĩ, no nĩthũũkũmĩĩte ingĩ igĩrĩ,’ Naake mwathi wayo akĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩwĩkĩĩte wega wee ndungata ĩno njega na njĩhokeku. Nĩwĩhokekeete na tũindo tũniini, na rĩu ngũgũtua mwathi wa indo nyingĩ. Ingĩra ũkenanĩre na niĩ!’ “Na hĩndĩ ĩyo ndungata ĩrĩa yanengereetwo taranda ĩmwe nayo ĩkĩingĩra ĩkiuga atĩrĩ, ‘Mwathi wakwa, nĩnjũũĩ wĩ mũndũ mwĩgũmĩri; na ũgethaga kũrĩa ũtaahandire, na ũgacookanĩrĩria kũrĩa ũtaahurire. Niĩ nĩndetigĩrire, na nĩ ũndũ ũcio ngĩthiĩ ngĩhitha taranda yaku tĩĩriinĩ. Ke taranda yaku.’ “Naake mwathi wa ndungata ĩyo agĩkĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Wee ndungata ĩno njaganu na ngũtaru! Githĩ nĩwoĩ atĩ ngethaga kũrĩa itaahandire, na ngacookanĩrĩria kũrĩa itaahurire? Wakĩagĩrĩirwo nĩkũiga taranda yakwa bengi kũrĩa ingĩacookerio hamwe na maciaro maayo ndacooka.’ Mũnene ũcio agĩkĩĩra ndungata iria ingĩ atĩrĩ, ‘Oyai taranda ĩyo mũnengere ũcio uuma na ikũmi. Nĩ ũndũ mũndũ wothe wĩ na indo nĩakongererwo ingĩ nyingĩ, aheeo cia kũmũigana na akĩrĩrĩrio. No mũndũ ũrĩa ũtarĩ, o na kĩrĩa arĩ nakĩo nĩagaatuunywo. Rĩu ndungata ĩno ya tũhũ mĩikiei na kũu nja ndumainĩ. Kũu nĩkuo andũ makaarĩra na mahagaranie magego.’ “Hĩndĩ ĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ agooka e Mũthamaki, na araika oothe marĩ naake, nĩagaikarĩra gĩtĩ gĩake kĩa ũthamaki, na andũ a ndũũrĩrĩ ciothe nĩmagacookanĩrĩrio mbere yake. Naake nĩakaamaamũrania maita meerĩ o ta ũrĩa mũrĩithi aamũranagia ng'ondu na mbũri. Nĩakaiga arĩa atheru mwena wake wa ũrĩo, nao arĩa aaganu mwena wa ũmotho. Acooke eere arĩa magaakorwo mwena wake wa ũrĩo atĩrĩ, ‘Ũkaai inyuĩ mũraathimĩĩtwo nĩ Awa! Ũkaai mũgae ũthamaki ũrĩa wathondekirwo nĩ ũndũ wanyu kuuma kĩambĩrĩria gĩa thĩ. Nĩ amu ndaarĩ mũhũũtu mũkĩĩhe gĩa kũrĩa, ndaarĩ mũnyootu mũkĩĩhe gĩa kũnyua; ndaarĩ mũgeni mũkĩĩnyiita ũgeni, ndaarĩ njaga mũkĩĩhe gĩa kwĩhumba; ndaarĩ mũrũaru mũkĩĩmenyerera, na ndaarĩ njeera mũgĩũka kũũnyona.’ “Hĩndĩ ĩyo acio atheru nĩmakaamũũria atĩrĩ, ‘Mwathani, nĩ rĩ twakuonire ũhũũtiĩ tũgĩkũhe gĩa kũrĩa, kana wĩ mũnyootu tũgĩkũhe gĩa kũnyua? Na nĩ rĩ twakuonire wĩ mũgeni tũgĩkũnyiita ũgeni, kana wĩ njaga tũgĩkũhe gĩa kwĩhumba? O na nĩ rĩ twakuonire wĩ mũrũaru kana wĩ njeera tũgĩũka gũkuona?’ Naake mũthamaki nĩakaamacookeria atĩrĩ, ‘Ngũmwĩra atĩ, hĩndĩ ĩrĩa mwateithirie o na ũrĩa mũnyiinyi mũno wa ciana ici cia Awa, nĩ niĩ mwekire ũguo!’ “Ningĩ nĩagacooka eere arĩa magaakorwo mwena wake wa ũmotho atĩrĩ, ‘Njehereraai, inyuĩ mũrumĩĩtwo nĩ Ngai! Njehereraai mũthiĩ mwakiinĩ wa tene na tene ũrĩa ũthondekeirwo Ngoma na araika aake! Nĩ amu ndaarĩ mũhũũtu mũkĩnyima gĩa kũrĩa, ndaarĩ mũnyootu mũkĩnyima gĩa kũnyua; ndaarĩ mũgeni mũkĩrega kũnyiita ũgeni; ndaarĩ njaga mũkĩrega kũũhe gĩa kwĩhumba; ndaarĩ mũrũaru na ndaarĩ njeera mũkĩrega gũũka kũũnyona.’ “Nao nĩmakaamũcookeria atĩrĩ, ‘Nĩ rĩ Mwathani twakuonire ũrĩ mũhũũtu kana wĩ mũnyootu kana wĩ mũgeni kana wĩ njaga kana wĩ mũrũaru kana wĩ njeera tũkĩrega gũgũteithia?’ Naake Mũthamaki nĩakaamacookeria atĩrĩ, ‘Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, hĩndĩ ĩrĩa mwaregire gũteithia o na ũmwe wa aya anyiinyi mũno, nĩ niĩ mwaregire gũteithia.’ Hĩndĩ ĩyo acio aaganu nĩmagaathiĩ iherainĩ rĩa tene na tene, nao arĩa atheru mathiĩ muoyoinĩ wa tene na tene.” Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia kũrutana maũndũ macio moothe akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ thigũkũ ya Bathaka nĩgũkinya thuutha wa mĩthenya ĩĩrĩ, na Mũrũ wa Mũndũ nĩekũnengeranwo akaambwo.” Hĩndĩ o ĩyo athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri magĩcemania mũciĩ kwa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene wetagwo Kaiafa, makĩbanga kũnyiita Jesũ na hitho nĩguo mamũũrage. No makĩĩrana atĩrĩ, “Tũtigwĩka ũguo hĩndĩ ĩno ya thigũkũ, mũingĩ ndũgatũũkĩrĩre.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe Jesũ arĩ Bethania mũciĩ gwa Simoni ũrĩa warũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi, aikaire meethainĩ akĩrĩa, mũtumia ũmwe nĩokire harĩ we arĩ na cuuba yarĩ na maguta manungi wega ma goro mũno, akĩmũitĩrĩria mũtwe. Hĩndĩ ĩrĩa arutwo moonire ũguo makĩraakara makĩũrania atĩrĩ, “Nĩ wa kĩ ũitangi ũyũ? Maguta maya nĩmangĩendio mbeeca nyingĩ iheeo athĩĩni.” Naake Jesũ akĩmenya ũrĩa moigaga, na akĩmooria atĩrĩ, “Mũrathĩĩnia mũtumia ũyũ nĩkĩ? We nĩanjĩka ũndũ mwega. Nĩ amu andũ arĩa athĩĩni mũrĩkoragwo nao hĩndĩ ciothe no mũtirĩkoragwo na niĩ hĩndĩ ciothe. Anjitĩrĩria maguta macio nĩ geetha ahaarĩrĩrie mwĩrĩ wakwa ũhoroinĩ wa gũthikwo. Ngũmwĩra na ma atĩ kũrĩa guothe ũhoro ũyũ Mwega ũkaahunjio thĩinĩ wa thĩ yothe, ũndũ ũcio anjĩka nĩũkaaganagwo nĩ geetha aririkanagwo.” Na hĩndĩ ĩyo ũmwe wa arutwo arĩa ikũmi na eerĩ ũrĩa wetagwo Judasi Mũisikariota, agĩthiĩ kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ mũkũũhe ndamũnengera Jesũ?” Nao magĩtara icunjĩ mĩrongo ĩtatũ cia betha makĩmũnengera. Kuuma hĩndĩ ĩyo Judasi akĩambĩrĩria gũcaria mweke wa kũneana Jesũ kũrĩ o. Mũthenya wa mbere wa Thigũkũ ya mĩgate ĩrĩa ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia, arutwo a Jesũ magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda tũgakũhaarĩrĩrie irio cia Bathaka kũ?” Naake akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi itũũrainĩ kũrĩ mũndũ mũna mũmwĩre atĩrĩ, ‘Mũrutani ekuuga ihinda rĩakwa nĩikinyu na ngũrĩĩra irio cia Bathaka nyũmba gwaku na arutwo aakwa.’ ” Nao arutwo magĩĩka o ta ũrĩa Jesũ aameerĩĩte makĩhaarĩria irio cia Bathaka. Gwakinya hwaĩinĩ, Jesũ na arutwo arĩa ikũmi na eerĩ magĩikara meethainĩ kũrĩa. Rĩrĩa maarĩaga-rĩ, Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, ũmwe wanyu nĩekũngunyanĩra.” Nao arutwo makĩnyiitwo nĩ kĩeha kĩnene, makĩambĩrĩria kũmũũria ũmwe kwa ũmwe atĩrĩ, “Hiihi nĩ niĩ, Mwathani?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ũrĩa twatobokanĩria mũgate mbakũriinĩ nĩ we ũkũngunyanĩra. Mũrũ wa Mũndũ nĩegũkua o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo, indĩ kaĩ mũndũ ũrĩa ũkũmũkunyanĩra e thĩĩna-ĩ! Nĩ kaba mũndũ ũcio atangĩaciarirwo!” Naake Judasi ũrĩa mũmũkunyanĩri akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, hiihi nĩ niĩ?” Naake Jesũ akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwoiga.” Na rĩĩrĩ, o hĩndĩ ĩyo maarĩaga, Jesũ akĩoya mũgate, akĩũraathima, agĩcooka akĩwenyũra, akĩũnengera arutwo aake akĩmeera atĩrĩ, “Keei mũrĩe, ũyũ nĩ mwĩrĩ wakwa.” Agĩcooka akĩoya gĩkombe, na arĩĩkia gũcookeria Ngai ngaatho akĩmanengera akiugaga atĩrĩ, “Nyuanĩraai inyuothe. Ĩno nĩ yo thakame yakwa ya kĩrĩĩkanĩro ĩrĩa ĩgũitwo tondũ wa andũ aingĩ nĩ ũndũ wa kuohanĩrwo kwa meehia. No ngũmwĩra atĩ, ndigaacooka kũnyua ndibei ĩno rĩngĩ kinya mũthenya ũrĩa ngaamĩnyuanĩra na inyuĩ yerũhĩĩtio Ũthamakiinĩ wa Awa.” Nao marĩĩkia kũina rwĩmbo, makiuma magĩthiĩ kĩrĩmainĩ kĩa Mĩtamaiyũ. Ningĩ Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ũtukũ ũyũ inyuothe nĩmũrĩndirika. Amu nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, ‘Ngai nĩakooraga mũrĩithi, nacio ng'ondu cia rũũru rwake ihurunjũke.’ No ndaariũkio nĩngaamũtongoria gũthiĩ Galili.” Hĩndĩ ĩyo Petero akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Niĩ ndirĩ hĩndĩ ngaagũtirika o na arĩa angĩ oothe mangĩgũtirika.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngũkwĩra na ma atĩ ũtukũ ũyũ ngũkũ ĩtaanakũga nĩũrĩngaana gatatũ.” Naake Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “O na angĩkorwo nĩgũkuanĩra ndĩrĩkuanĩra nawe, niĩ ndirĩgũtirika!” Nao arutwo acio angĩ oothe makiuga o ro ũguo. Jesũ agĩcooka agĩthiĩ na arutwo aake handũ heetagwo Gethisemane, na akĩmeera atĩrĩ, “Ikaragaai haaha thiĩ haarĩa mbere ngahooe.” Akĩoya Petero na aariũ arĩa eerĩ a Zebedi agĩthiĩ nao. Naake agĩkĩambĩrĩria kũigua kĩeha na gũthĩĩnĩka ngoro, akĩmeera atĩrĩ, “Ndĩraigua kĩeha mũno o ta ngirie gũkua. Ikaragaai haaha na mwĩhũũge hamwe na niĩ.” Agĩthiĩ kabere haniini, akĩĩgũithia thĩ, na akĩhooya atĩrĩ, “Awa, angĩkorwo no kũhoteke, reke gĩkombe gĩĩkĩ kĩa mĩnyamaaro kĩnjeherere! No ti ũrĩa niĩ ngwenda, no nĩ ũrĩa wee ũkwenda.” Rĩrĩa aacookire harĩa arutwo maarĩ agĩkora makomeete, akĩũria Petero atĩrĩ, “Tuuge mũtingĩhota kwĩhũũga hamwe na niĩ o na ithaa rĩmwe? Mwĩhũũgeei na mũhooe nĩguo mũtikagũe magerioinĩ. Ngoro nĩkwenda no mwĩrĩ ndũrĩ na hinya.” Agĩcooka akĩmatiga rĩngĩ agĩthiĩ akĩhooya atĩrĩ, “Awa angĩkorwo gĩkombe gĩĩkĩ kĩa mĩnyamaaro gĩtingĩnjeherera tiga ndĩkĩnyuĩrĩire-rĩ, reke wendi waku wĩkwo.” Naake acooka rĩngĩ harĩa arutwo maarĩ, agĩkora makomeete tondũ nĩmaathĩĩnagio nĩ toro. Ningĩ Jesũ akĩmatiga, agĩthiĩ akĩhooya riita rĩa gatatũ akiugaga ciugo o icio. Rĩrĩa aacookire harĩ arutwo akĩmooria atĩrĩ, “No gũkoma mũkomeete mũkahuurũka? Oneei! Ihinda nĩikinyu, Mũrũ wa Mũndũ nĩekũneanwo mookoinĩ ma andũ eehia. Ũkĩraai tũthiĩ; ũrĩa ũkũngunyanĩra nĩakinya!” Na rĩrĩa Jesũ aaragia ũguo Judasi, ũmwe wa arĩa ikũmi na eerĩ, agĩkinya. Ookĩĩte na andũ gĩkundi kĩnene me na hiũ cia njora na njũgũma, matũmĩĩtwo nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene, o na athuuri a kĩama. Judasi ũcio wamũkunyanagĩra nĩamaheete kĩmenyithia akameera atĩrĩ, “Ũrĩa ndĩmumunya, ũcio nĩ we; mũnyiiteei!” Naake Judasi agĩthiĩ o rĩmwe harĩ Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani! Ũrĩ mũhoro!” Na akĩmũmumunya. Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũrĩa ũreeka ĩka narua! ” Nao magĩũka makĩnyiita Jesũ makĩmũrũmia. Naake ũmwe wa arĩa maarĩ na Jesũ, agĩcomora rũhiũ rwa njora, agĩtema ngombo ya Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, akĩmĩtinia gũtũ. Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Cookia rũhiũ rwaku njora, nĩ amu arĩa oothe moyaga hiũ, makooragwo na hiũ. Githĩ ndũũĩ atĩ no njĩtie ũteithio kuuma kũrĩ Awa, na andũmĩre thigari cia araika makĩria ma mbũtũ ikũmi na igĩrĩ? No ningĩ-rĩ, Maandĩko mangĩkĩhinga atĩa marĩa moigaga atĩ, ũndũ ũyũ no mũhaka ũhinge?” Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩũria andũ acio atĩrĩ, “Kaĩ muoka na hiũ na njũgũma ta arĩ mũici muoka kũnyiita? Mũthenya o mũthenya ndĩrakoragwo Hekaarũinĩ ngĩrutana na mũtingĩnyiita. No maũndũ maya moonekeete nĩ geetha Maandĩko ma anabii mahinge.” Naake arĩĩkia kũnyiitwo, arutwo aake oothe makĩmũtirĩka, makĩũra. Nao acio maanyiitire Jesũ makĩmũtwara mũciĩ gwa Kaiafa ũrĩa warĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, kũrĩa arutani a Watho na athuuri maagomanĩĩte. Naake Petero akĩmũrũmĩrĩra arĩ o haraaya, kinya agĩkinya nja kwa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Agĩthiĩ agĩikara hau nja na arangĩri nĩ geetha oone ũrĩa gũkũhaana. Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene o na kĩama gĩothe magĩcaria ũira wa maheeni ũrĩa mangĩruta nĩguo mamũũragithie, no makĩaga, o na gũtuĩka andũ aingĩ nĩmaarutire ũira wa maheeni. Thuuthainĩ andũ eerĩ nĩmaarũũgamire makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ oigire atĩ no ahote gũtharia Hekaarũ ya Ngai, na acooke amĩake na mĩthenya ĩtatũ.” Naake Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene akĩrũũgama akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Kaĩ wee ũtarĩ ũndũ ũgũcookia ũhoroinĩ ũcio?” No Jesũ agĩkira ki. Hĩndĩ ĩyo Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndagũthaitha na Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, ũtwĩre kana wee nĩ we Mesia Mũrũ wa Ngai.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwoiga. No ngũmwĩra atĩ thuutha wa ihinda rĩĩrĩ, nĩmũkoona Mũrũ wa Mũndũ aikarĩĩte mwena wa ũrĩo wa Mwene Hinya Wothe, o na muone agĩũka arĩ matuinĩ ma igũrũ!” Naake Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene aigua ũguo agĩtembũranga nguo yake nĩ ũndũ wa kũraakara akiuga atĩrĩ, “Nĩaruma Ngai! Kaĩ tũgũkĩenda aira angĩ? Githĩ mũtiakĩiguĩra ũrĩa aruma Ngai? Mũgũtua atĩa?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Nĩahĩtĩĩtie na aagĩrĩire o kũũragwo.” Magĩcooka makĩmũtuĩra mata ũthiũ na makĩmũhũũra. Nao acio maamũgũthire makĩmwĩra atĩrĩ, “Mesia tũrathĩre nũũ wakũgũtha!” Na rĩĩrĩ, Petero aikarĩĩte hau nja ha Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene-rĩ, mũirĩĩtu ũmwe ndungata agĩũka harĩ we akĩmwĩra atĩrĩ, “O nawe uuma na Jesũ ũũrĩa wa Galili.” Naake Petero agĩkaana mbere yao oothe akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndiũĩ ũrĩa ũroiga.” Hĩndĩ ĩyo agĩthiĩ kĩhingoinĩ. Naake mũirĩĩtu ũngĩ ndungata akĩmuona akĩĩra andũ arĩa maarĩ hau atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ oima na Jesũ wa Nazarethi.” Naake Petero akĩambĩrĩria kwĩhĩta akiugaga atĩrĩ, “Na ma niĩ ndiũĩ mũndũ ũcio!” Thuutha wa ihinda iniini andũ arĩa maarũũgamĩĩte hau magĩthiĩ harĩ Petero makĩmwĩra atĩrĩ, “Ti itherũ ũrĩ ũmwe wao nĩ ũndũ mwarĩrie waku nĩũraiguĩka!” Naake Petero akĩambĩrĩria kwĩhĩta akiuga atĩrĩ, “Ndĩraaria ma, atĩ niĩ ndiũĩ mũndũ ũcio!” Na ihinda o rĩu ngũkũ ĩgĩkũga, naake Petero akĩririkana ũrĩa Jesũ aamwĩrĩĩte atĩ, “Mbere ya ngũkũ gũkũga nĩũrĩngaana gatatũ.” Naake Petero akiuma nja akĩrĩra e na ruwo rũingĩ. Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ tene athĩnjĩri Ngai arĩa anene oothe na athuuri makĩrĩĩkanĩra atĩ mooragithie Jesũ, nao makĩmuoha na mĩnyororo, makĩmũtwara kwĩ Pilato ũrĩa warĩ Barũũthi Mũroma. Hĩndĩ ĩrĩa Judasi ũrĩa wakunyanĩire Jesũ aamenyire atĩ Jesũ nĩatuĩrĩirwo gũkua, akĩĩrira na agĩcookia icunjĩ iria mĩrongo ĩtatũ cia betha kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri akĩmeera atĩrĩ, “Nĩnjĩhĩĩtie nĩ ũndũ wa gũkunyanĩra mũndũ ũtehĩĩtie nĩguo ooragwo.” Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Ũcio ũkĩrĩ ũhoro witũ? Githĩ ũcio ti ũhoro waku?” Naake Judasi agĩikania icunjĩ icio cia betha thĩinĩ wa Hekaarũ, akiuma agĩthiĩ akĩĩita. Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene makĩoya mbeeca icio makiuga atĩrĩ, “Ici nĩ mbeeca ciumanĩĩte na thakame, na Watho witũ ndwĩtĩkĩrĩĩtie tũcituranĩre na mũhothi wa Hekaarũ.” Nao maacookania ndundu makĩiguithania atĩ magũre gĩthaka kĩa Mũũmbi Nyũngũ gĩtuĩke gĩa gũthikagwo ageni. Nĩkĩo kinya o na ũũmũũthĩ gĩthaka kĩu gĩĩtagwo, “Gĩthaka gĩa Thakame.” Nacio ciugo iria ciarĩĩtio nĩ mũnabii Jeremia igĩkĩhinga harĩa oigĩĩte atĩrĩ, “Nĩmoire mbeeca iria mĩrongo ĩtatũ cia betha, thogora ũrĩa andũ a Isiraeli meetĩkĩrĩĩte kũrĩha nĩ ũndũ wake. Magĩcitũmĩra na kũgũra gĩthaka kĩa Mũũmbi Nyũngũ kũringana na ũrĩa Mwathani aanjathĩĩte.” Na rĩĩrĩ, Jesũ arũũgama mbere ya Barũũthi Mũroma, Barũũthi ũcio akĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we mũthamaki wa Ayahudi?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ we woiga ũguo.” No ndarĩ ũndũ aacookirie igũrũ rĩa maũndũ marĩa aathitangagwo namo nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri. Nĩ ũndũ ũcio Pilato akĩmũũria atĩrĩ, “Kaĩ ũtaraigua maũndũ macio moothe maragũthitanga namo?” Jesũ ndacookirie ũndũ o na ũmwe, na nĩ ũndũ ũcio Barũũthi akĩgega mũno. Na rĩĩrĩ, o thigũkũ ya Bathaka yakinya, Barũũthi nĩamenyereete kuohorera andũ mũohwo ũmwe o ũrĩa mangĩoririe. Hĩndĩ ĩyo nĩkwarĩ na mũndũ ũmwe woheetwo na woĩkaine mũno wetagwo Baraba. Hĩndĩ ĩrĩa andũ moonganire, Pilato akĩmooria atĩrĩ, “Nũũ mũkwenda ndĩmuohorere? Nĩ Baraba kana nĩ Jesũ ũrĩa wĩtagwo Mesia?” We nĩamenyaga wega biũ atĩ atongoria a Ayahudi maareeheete Jesũ kũrĩ we nĩ ũndũ wa ũiru. Na rĩĩri, rĩrĩa Pilato aarĩ kũu nyũmbainĩ ĩrĩa yatuithanagĩrio maciira, mũtumia wake akĩmũtũmanĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkaae kũhuutia mũndũ ũcio nĩ ũndũ ndarĩ ũũru eekĩĩte, nĩ ũndũ hwaĩ nĩndĩrathĩĩnĩkire mũno kĩrootoinĩ igũrũ rĩake.” Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri makĩringĩrĩria andũ meere Pilato amoohorere Baraba no ooragithie Jesũ. No Pilato akĩũria andũ atĩrĩ, “Andũ aya eerĩ-rĩ, nũũ mũkwenda ndĩmuohorere?” Nao makiuga atĩrĩ, “Nĩ Baraba!” Ningĩ akĩmooria atĩrĩ, “Mũgũkĩenda njĩke atĩa na Jesũ ũyũ wĩtagwo Mesia?” Nao oothe makĩanĩrĩra atĩrĩ, “Mwambe!” No Pilato akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ ũũru ũrĩkũ eekĩĩte?” Nao makĩanĩrĩra makĩria: “Mwambe!” Hĩndĩ ĩrĩa Pilato oonire atĩ gũtiarĩ na bata wa gũthiĩ na mbere, na akĩona atĩ nĩgũkuuma mbaara, akĩoya maaĩ agĩĩthamba mooko mbere ya andũ akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndirĩ ho igũrũ rĩa thakame ya mũndũ ũyũ! Nĩ ũhoro wanyu!” Nao andũ oothe magĩcookia, “Reke thakame yake ĩtũcookerere ithuĩ hamwe na ciana ciitũ!” Pilato agĩkĩmoohorera Baraba; na arĩĩkia kũhũũrithia Jesũ na kĩboko, akĩmũneana akaambwo. Hĩndĩ ĩyo thigari cia Pilato igĩtwara Jesũ mũciĩ kwa Barũũthi ũcio Mũroma, nacio thigari ciothe cia mbũtũ ĩyo igĩũka ikĩmũrigiicĩria. Igĩcooka ikĩmũruta nguo ciake ikĩmwĩkĩra nguo nduune, ikĩmũthondekera thũmbĩ ya mĩigua ikĩmwĩkĩra mũtwe, na ikĩmũnyiitithia karũthanju guoko kwa ũrĩo. Igĩcooka ikĩmũturĩria ndu ikĩmũnyũrũria ikĩmwĩraga atĩrĩ, “Ũrĩ mwega mũthamaki wa Ayahudi!” Igĩcooka ikĩmũtuĩra mata, ikĩoya karũthanju kau ikĩmũhũũra nako mũtwe. Ciarĩĩkia kũmũnyũrũria ikĩmũruta nguo ĩyo nduune ikĩmwĩkĩra nguo ciake ikĩmuumagaria ikamwambe. Na rĩĩrĩ, irĩ njĩrainĩ igĩcemania na mũndũ woimĩĩte Kurene wetagwo Simoni, nacio thigari ikĩmũringĩrĩria akuuĩre Jesũ mũtharaba. Ciakinya handũ heetagwo Gologotha, na ũguo nĩ ta kuuga, “Handũ ha Ihĩndĩ rĩa Mũtwe,” ikĩhe Jesũ ndibei yatukanĩĩtio na kĩndũ kĩrũrũ; no amĩcama akĩrega kũmĩnyua. Nacio thigari ciarĩĩkia kũmwamba igĩcuukĩra nguo ciake mĩtĩ igĩcigayana. Thuutha wa ũguo igĩikara thĩ kũmwĩrorera. Naho hau igũrũ wa mũtwe wake hakĩandĩkwo ũndũ ũrĩa aathitangĩirwo: “Ũyũ nĩ we Jesũ, Mũthamaki wa Ayahudi.” Igĩcooka ikĩamba aici eerĩ hamwe naake, ũmwe mwena wake wa ũrĩo, na ũrĩa ũngĩ mwena wa ũmotho. Nao andũ arĩa maahĩtũkagĩra hau moona Jesũ makĩmũnyũrũria makĩinagia mĩtwe makiugaga atĩrĩ, “Wee ũngĩatharirie Hekaarũ na ũcooke ũmĩake na mĩthenya ĩtatũ-rĩ, kĩĩhonokie! Angĩkorwo nĩ we Mũrũ wa Ngai-rĩ, uma mũtharaba igũrũ!” O nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho na athuuri makĩmũnyũrũria makiugaga atĩrĩ, “Nĩarahonokagia arĩa angĩ, no ndangĩhota kwĩhonokia we mwene! Githĩ ti we mũthamaki wa Isiraeli? Tanĩakiume mũtharabainĩ nĩ geetha tũmwĩtĩkie! Ningĩ-rĩ, nĩetĩkĩĩtie Ngai, na oigaga atĩ nĩ Mũrũ wa Ngai. Tarekeei tukĩone kana Ngai nĩekwenda kũmũhonokia rĩu!” O nao aici arĩa maambanĩirio naake makĩmũruma o ũguo. Na rĩĩrĩ, thaa thita cia mũthenya ciakinya, bũrũri wothe ũkĩgĩa nduma kinya thaa kenda. Ta thaa kenda Jesũ akĩgũũthũka na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Eli, Eli, lema sabakithani?” Na ũguo nĩ ta kuuga atĩrĩ, “Ngai wakwa, Ngai wakwa, ũndiganĩirie nĩkĩ?” Nao andũ amwe arĩa marũũgamĩĩte hau makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ areeta Elija!” Naake ũmwe wao agĩteng'era, akĩoya thibonji o rĩmwe, akĩmĩtobokia ndibeiinĩ ngagatu, akĩmĩtheecerera kamũrangiinĩ akĩgeria kũmũkundia. No arĩa angĩ makĩĩrana atĩrĩ, “Rekeei tuone kana Elija nĩegũũka kũmũhonokia!” Thuutha ũcio Jesũ akĩgũũthũka rĩngĩ na hinya mũno, agĩtuĩkana. Nakĩo gĩtambaya kĩa Hekaarũ gĩgĩatũkana maita meerĩ kuuma igũrũ kinya thĩ. Nakuo gũkĩgĩa na gĩthingithia, namo mahiga magĩatũkanga. Nacio mbĩĩrĩra ikĩhingũka, nao andũ aingĩ atheru a Ngai arĩa maakuĩte makĩriũka, makiuma mbĩĩrĩrainĩ ciao. Naake Jesũ aariũka, magĩthiĩ itũũrainĩ rĩrĩa itheru na andũ aingĩ makĩmoona. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Mũroma mũnene wa thigari igana hamwe na thigari iria arĩ nacio akĩrangĩra Jesũ, maiguire gĩthingithia na makĩona ũrĩa kwahaanire, makĩiyũrwo nĩ kĩmako makiuga atĩrĩ, “Ti itherũ ũyũ oima Mũrũ wa Ngai.” Naho nĩhaarĩ atumia aingĩ meeroragĩra ũrĩa kũrathiĩ na mbere me haraaya, arĩa maarũmĩrĩire Jesũ kuuma Galili makĩmũtungatagĩra. Gatagatĩinĩ kaao haarĩ Mariamu Mũmagidali, Mariamu nyina wa Jakubu na Josefu, na nyina wa aariũ a Zebedi. Hwaĩinĩ ũcio mũndũ mũtongu woimĩĩte itũũra rĩa Arimathea wetagwo Josefu, warĩ mũrutwo wa Jesũ, agĩthiĩ kũrĩ Pilato akiuga anengerwo mwĩrĩ wa Jesũ. Naake Pilato agĩathana atĩ Josefu anengerwo. Naake Josefu agĩkĩwoya, akĩwoha na cuka wa gataani, akĩũiga mbĩĩrĩrainĩ yake ĩrĩa eenjeete ihigainĩ. Agĩcooka akĩgaragaria ihiga inene akĩhinga mbĩĩrĩra, agĩĩthiĩra. Naake Mariamu Mũmagidali na Mariamu ũcio ũngĩ maikarĩĩte hau kũng'ethanĩra na mbĩĩrĩra. Mũthenya ũyũ ũngĩ, nĩguo warĩ wa Thabatũ, athĩnjĩri Ngai arĩa anene na Afarisai makĩũngana mbere ya Pilato, makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathi witũ, nĩtũkũririkana atĩ mũndũ ũcio wa maheeni arĩ muoyo nĩoigĩĩte atĩrĩ, ‘Nĩngaariũka mũthenya wa ĩtatũ.’ Nĩ ũndũ ũcio athana mbĩĩrĩra yake ĩrangĩrwo kinya mũthenya wa ĩtatũ, nĩ geetha arutwo aake matikaae gũthiĩ maiye mwĩrĩ wake, macooke meere andũ atĩ nĩariũkĩĩte kuuma kũrĩ arĩa akuũ. Maheeni ta macio no makorwo marĩ mooru kũrĩ marĩa ma mbere.” Naake Pilato akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũkoragwo na arangĩri. Thiĩi mũkamĩrangĩrithie o ta ũrĩa mũngĩhota.” Nĩ ũndũ ũcio, magĩthiĩ makĩhinga ihiga rĩa mbĩĩrĩra biũ na makĩrĩĩkĩra mũhũũri, magĩcooka magĩtiga arangĩri a kũmĩrangĩra. Nayo Thabatũ yathira, mũthenya wa kiumia rũũciinĩ tene, Mariamu Mũmagidali na Mariamu ũcio ũngĩ magĩthiĩ kũrora mbĩĩrĩra. O rĩmwe gũkĩgĩa na gĩthingithia kĩnene; mũraika wa Mwathani agĩikũrũka kuuma igũrũ, akĩgaragaria ihiga akĩrĩthengia na akĩrĩikarĩra. Mũraika ũcio ookire ahaana rũheni, nguo ciake ciarĩ njerũ o ta ira. Nao arangĩri makĩmaka mũno na makĩinaina, makĩhaana ta andũ makuĩte. Naake mũraika ũcio akĩĩra atumia acio atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra, nĩ amu nĩnjũũĩ mũracaria Jesũ ũrĩa ũrambĩĩtwo. Ndarĩ haaha; nĩariũkĩĩte o ta ũrĩa oigire. Tookaai muone harĩa araarĩ. Rĩu thiĩi narua mwĩre arutwo aake atĩrĩ, ‘Nĩariũkĩĩte kuuma kũrĩ akuũ, na nĩegũthiĩ Galili mbere yanyu, na kũu nĩkuo mũrĩmuona!’ Ririkanaai ũguo ndamwĩra.” Nao makiuma mbĩĩrĩrainĩ na ihenya mamakĩĩte no marĩ na gĩkeno, magĩteng'era kwĩra arutwo aake. Na rĩĩrĩ, o rĩmwe Jesũ agĩtũnga atumia acio akĩmeera atĩrĩ, “Mũrĩ eega!” Nao magĩthiĩ harĩ we, makĩmũnyiita magũrũ na makĩmũthaathaiya. Naake akĩmeera atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra. Thiĩi mwĩre aariũ a Awa mathiĩ Galili, kũu nĩkuo makaanyona.” Hĩndĩ ĩrĩa atumia acio maathiire, arangĩri amwe magĩcooka itũũrainĩ, makĩĩra athĩnjĩri Ngai arĩa anene ũrĩa wothe gwekĩkĩĩte. Nao athĩnjĩri Ngai acio magĩcemania na athuuri, magĩthondeka mũbango wao. Makĩhe arangĩri acio mbeeca makĩmeera atĩrĩ, “Mũkuuga atĩ arutwo aake marookire ũtukũ maraiya mwĩrĩ wake mwĩ toro. Barũũthi angĩigua ũguo nĩtũkũmwĩra atĩ mũtiĩhĩĩtie, nĩ ũndũ ũcio mũtikaae gwĩtigĩra.” Nao arangĩri makĩoya mbeeca, magĩgĩĩka ũrĩa meerĩĩtwo meeke. Na ũguo nĩguo Ayahudi matũire moigaga kinyagia ũũmũũthĩ. Nao arutwo arĩa ikũmi na ũmwe magĩthiĩ Galili kĩrĩmainĩ kũrĩa Jesũ aameerĩĩte mathiĩ. Nao mamuona makĩmũthaathaiya o na gũtuĩka amwe aao maarĩ na nganja. Naake Jesũ akĩmakuhĩrĩria akĩmeera atĩrĩ, “Nĩheetwo ũhoti wothe kũũrĩa igũrũ o na gũũkũ thĩ. Nĩ ũndũ ũcio thiĩi kũrĩ andũ oothe kũndũ guothe mũmatue arutwo aakwa, mũkĩmabatithagia thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Ithe, na rĩa Mũũriũ na rĩa Roho Mũtheru, na mũmarute gwathĩkĩra maũndũ moothe marĩa ndĩmwathĩĩte. Na nĩndĩkoragwo na inyuĩ hĩndĩ ciothe kinyagia ithirĩro rĩa mahinda.” Ũyũ nĩ Ũhoro ũrĩa Mwega ũkoniĩ Jesũ Kristũ, Mũrũ wa Ngai. O ta ũrĩa mũnabii Isaia aandĩkire atĩrĩ: “Oneei, nĩngũtũma mũrekio wakwa athiĩ mbere yaku, na nĩ we ũgaagũthondekera njĩra; kwĩ mũgambo wa mũndũ ũranĩrĩra werũinĩ akoiga atĩrĩ, ‘Haarĩriai barabara ya Mwathani, na mũrũngarie njĩra ciake!’ ” Naake Johana Mũbatithania agĩũka werũinĩ akĩhunjagia na akĩbatithanagia. akĩĩraga andũ atĩrĩ, “Mwĩrireei meehia maanyu na mũbatithio, na Ngai nĩekũmũrekera meehia maanyu.” Nao andũ aingĩ magookaga kũrĩ we moimĩĩte bũrũriinĩ wa Judea guothe o hamwe na itũũra rĩothe rĩa Jerusalemu makiumbũraga meehia maao, naake akamabatithĩria rũũĩinĩ rwa Jorodani. Johana eekĩraga nguo yathondekeetwo na guoya wa ngamĩĩra na akeyohaga mũcibi wa rũũa njohero. Irio ciake ciakoragwo irĩ ngigĩ na ũũkĩ wa gĩthaka. Aahunjagĩria andũ akĩmeeraga atĩrĩ, “Ũrĩa ũgũũka thuutha wakwa nĩ mũnene kũrĩ niĩ, na ndiagĩrĩire o na kũinamĩrĩra ndĩmuohore iraatũ. Niĩ ndĩmũbatithagia na maaĩ, no ũcio akaamũbatithagia na Roho Mũtheru.” Na rĩĩrĩ, matukũ maniini maathira, Jesũ agĩũka oimĩĩte itũũrainĩ rĩa Nazarethi, bũrũriinĩ wa Galili, akĩbatithio nĩ Johana rũũĩinĩ rwa Jorodani. Naake Jesũ oimĩra maaĩinĩ o ũguo, akĩona igũrũ rĩahingũka, naake Roho agĩikũrũka ahaana ta ndutuura agĩikara igũrũ rĩake. Naguo mũgambo ũkiuma igũrũ ũkiuga atĩrĩ, “Wee nĩ we Mũrũ wakwa nyendeete; nĩngenaga mũno nĩ we.” Ihinda o rĩu Roho akĩmũtwara werũinĩ, kũrĩa aikarire matukũ mĩrongo ĩna akĩgerio nĩ Caitaani. Naake aikaranagia na nyamũ cia gĩthaka, nao araika makamũtungatagĩra. Na rĩĩrĩ Johana arĩĩkia kũnyiitwo, Jesũ agĩthiĩ Galili akĩhunjagia Ũhoro Mwega wa Ngai, akiugaga atĩrĩ, “Hingo nĩ nginyu, naguo Ũthamaki wa Ngai nĩũkuhĩrĩirie! Mwĩrireei na mwĩtĩkie Ũhoro Mwega!” Na rĩrĩa Jesũ aageragĩra ndeereinĩ cia iria rĩa Galili akĩona Simoni na mũrũ wa nyina Anderea magĩtega thamaki na ngara tondũ ũcio nĩguo warĩ wĩra wao. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ũkaai mũnũmĩrĩre na nĩngũmũtua ategi a andũ.” Ihinda o rĩu magĩtiga ngara ciao cia gũtega thamaki makĩmũrũmĩrĩra. Naake aathianga haniini akĩona Jakubu mũrũ wa Zebedi me na Johana mũrũ wa nyina me gatarũinĩ magĩtuma ngara ciao. Akĩmeeta o na ihenya, nao magĩtiga ithe wao Zebedi hamwe na aruti aake a wĩra gatarũinĩ, makĩrũmĩrĩra Jesũ. Naake Jesũ na arutwo aake magĩthiĩ itũũra rĩa Kaperinaumu, na o mũthenya wa Thabatũ wakinya agagĩtoonyaga thunagogi akarutana. Nao andũ makĩgega nĩ ũndũ wa ũrĩa aarutanaga, tondũ aarutanaga ta mũndũ warĩ na ũhoti, no ti ta arutani a Watho. Na ihinda o rĩu kũu thunagogi gũgĩũka mũndũ warĩ na ngoma. Naake agĩkaya akiuga atĩrĩ, “Ũkwenda atĩa na ithuĩ wee Jesũ wa Nazarethi? Ũũkĩĩte gũtũniina? Nĩnjũũĩ wee wĩ ũ, wĩ ũrĩa Mũtheru wa Ngai!” No Jesũ akĩmĩkũũma akĩmĩĩra atĩrĩ, “Kira na uume thĩinĩ wake!” Nayo ngoma ĩyo ĩkĩũmithia mũndũ ũcio, ĩgĩcooka ĩgĩkaya na mũgambo mũnene, ĩkiuma thĩinĩ wake. Nao andũ oothe makĩgega, makĩambĩrĩria kũũrania atĩrĩ, “Ũguo nĩ atĩa? Nĩ ũrutani mwerũ ũyũ? Mũndũ ũyũ arĩ na ũhoti wa gwatha ngoma nacio ikamwathĩkĩra!” O rĩmwe ngumo ya Jesũ ĩkĩambĩrĩria kũhunja kũndũ guothe matũũrainĩ marĩa maathiũrũrũkĩirie Galili. Nao moima thunagogi Jesũ agĩthiĩ na Jakubu na Johana magĩtoonya mũciĩ gwa Simoni na Anderea. Na rĩĩrĩ, nyina wa mũtumia wa Simoni agĩkorwo e ũrĩrĩ arĩ mũrũaru mũrimũ wa kũhiũha mwĩrĩ, na rĩrĩa Jesũ aakinyire makĩmwĩra ũhoro wake. Naake agĩthiĩ harĩ we, akĩmũnyiita guoko, akĩmũrũũgamia. O rĩmwe akĩigua wega, akĩambĩrĩria kũmatuga. Ningĩ hwaĩinĩ ũcio, riũa rĩgĩthũa, andũ makĩmũreehere andũ oothe arĩa maarĩ arũaru, o na arĩa maarĩ na ngoma. Nao andũ oothe a itũũra magĩũka makĩrũrũngana hau mũrangoinĩ. Naake Jesũ akĩhonia andũ aingĩ arĩa maarũarĩĩte mĩrimũ mwanya mwanya o na akĩingata ngoma, no ndaciĩtĩkĩririe ciarie tondũ nĩciamũũĩ. Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ tene riũa rĩtanaratha, Jesũ agĩũkĩra agĩthiĩ kũndũ gũtaarĩ andũ akĩhoera Ngai kuo. Naake Simoni na arĩa angĩ maarĩ naake makĩmũkinyĩra, makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩũracario nĩ andũ oothe.” No Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Rekeei tuume gũũkũ tũthiĩ matũũra marĩa mangĩ ngahunjie kũu o nakuo, amu nĩkĩo ndookire.” Agĩgĩthiĩ Galili guothe, akĩhunjagia thunagogiinĩ, akĩingataga ngoma. Naake mũndũ warũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi agĩũka kũrĩ Jesũ agĩturia ndu akĩmũthaitha akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũngĩenda no ũhote gũũtheria there.” Naake Jesũ akĩringwo nĩ tha, agĩtambũrũkia guoko akĩmũhuutia akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngwenda, gĩthere!” Na ihinda o rĩu mũrimũ ũcio wa ngoothi ũgĩthira naake agĩthera. Naake Jesũ akĩmũkaania na hinya mũno akĩmwĩra ainũke o narua. Agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Menya ũkeere mũndũ; thiĩ ũkarorwo nĩ mũthĩnjĩri Ngai, na ũrute igongoona rĩrĩa Musa aathanire nĩ geetha andũ oothe mamenye atĩ nĩwatherio.” No mũndũ ũcio agĩthiĩ akĩambĩrĩria kũheana ũhoro ategwĩtigĩra, o kinya Jesũ akĩremwo nĩgũcooka gũtoonya itũũra thĩinĩ akĩonagwo nĩ andũ. Handũ ha ũguo akiuma kũu agĩthiĩ kũndũ gũtaarĩ andũ, nao andũ makĩmũkora kuo moimĩĩte kũndũ guothe. Na rĩĩrĩ, matukũ maniini maathira Jesũ agĩcooka rĩngĩ Kaperinaumu na gũkĩmenyeka atĩ e mũciĩ. Nao andũ aingĩ mũno magĩkĩũngana o nginya gũkĩaga handũ mangĩikara, o na mũrangoinĩ. Naake Jesũ akĩambĩrĩria kũmahunjĩria. Hĩndĩ o ĩyo andũ ana magĩũka makuuĩĩte mũndũ warĩ na mũrimũ wa gũkua ciĩga, mamũreehere Jesũ. Rĩrĩa maaremirwo nĩkũmũkuhĩrĩria nĩ ũndũ andũ nĩmaahatĩkanaga, magĩtharũria nyũmba igũrũ wa harĩa Jesũ aarĩ, magĩikũrũkia mũndũ ũcio wakuĩte ciĩga na mũgeka ũrĩa aakomeire. Naake Jesũ oona ũrĩa andũ acio meetĩkĩĩtie akĩĩra mũndũ ũcio wakuĩte ciĩga, “Mũrũ wakwa, nĩwoherwo meehia maaku.” Nao arutani amwe a Watho arĩa maikaire kũu nyũmba makĩĩyũria na ngoro atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma mũndũ ũyũ aarie ũguo? Nĩaruma Ngai! Nũũ ũngĩhota kuohanĩra meehia o tiga Ngai we wiki?” Naake Jesũ aamenya ũrĩa meeciiragia akĩmooria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩgũtũma mwĩciirie maũndũ ta macio ngoroinĩ cianyu? Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũhũthũ kwĩra mũndũ ũyũ ũkuĩte ciĩga, ‘Nĩwoherwo meehia maaku,’ kana, ‘Ũkĩra woe mũgeka waku wĩtware?’ Nĩngũmuonia atĩ Mũrũ wa Mũndũ e na ũhoti gũũkũ thĩ wa kuohanĩra meehia.” Agĩkĩĩra mũndũ ũcio warĩ mũrũaru mũrimũ wa gũkua ciĩga atĩrĩ, “Ndakwĩra atĩrĩ, ũkĩra woe mũgeka waku ũinũke!” Naake mũndũ ũcio akĩrũũgama andũ oothe mamwĩroreire, na o rĩmwe akĩoya mũgeka wake agĩĩthiĩra. Ũndũ ũcio ũgĩtũma andũ oothe magege, nao magĩcookeria Ngai ngaatho makiugaga atĩrĩ, “Kaĩ tũtirĩ tuona ũndũ ta ũyũ-ĩ!” Thuutha ũcio, Jesũ agĩthiĩ rĩngĩ ndeereinĩ cia iria rĩa Galili, nao andũ aingĩ magĩũka kũrĩ we, naake akĩambĩrĩria kũmaruta. Rĩrĩa aathiangaga o ũguo akĩona Lawi, mũrũ wa Alufayo aikarĩĩte wabiciinĩ ya kũrutĩrwo mbeeca cia igooti. Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nũmĩrĩra.” Naake Lawi agĩũkĩra akĩmũrũmĩrĩra. Na rĩrĩa Jesũ aikarĩĩte kwa Lawi mũciĩ akĩrĩa irio, eetia a mbeeca cia igooti aingĩ na eehia arĩa maamũrũmĩrĩire magĩikarania na Jesũ hamwe na arutwo aake. Rĩrĩa arutani a Watho, a gĩkundi kĩa Afarisai arĩa maarĩ kuo, moonire Jesũ akĩrĩanĩra na eetia a mbeeca cia igooti na eehia, makĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Ararĩanĩra na andũ ta aya nĩkĩ?” Naake Jesũ aigua ũhoro ũcio akĩmeera atĩrĩ, “Andũ arĩa makoragwo na bata wa ndagĩtaarĩ nĩ arĩa arũaru no ti arĩa matarĩ arũaru. Niĩ ndiokire gwĩta andũ arĩa athingu, ndookire gwĩta arĩa eehia.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa arutwo a Johana Mũbatithania na Afarisai mehingĩĩte kũrĩa, andũ amwe magĩũka kwĩ Jesũ makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmaga arutwo a Johana Mũbatithania na arutwo a Afarisai mehinge kũrĩa, no arutwo aaku matiĩhingaga?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Andũ arĩa meetĩirwo ũhiki no maage kũrĩa irio rĩrĩa marĩ hamwe na mũhikania? Aaca, rĩrĩa marĩ na mũhikania matingĩhota kwĩhinga kũrĩa. No mũthenya nĩũgaakinya hĩndĩ ĩrĩa mũhikania akeeherio gatagatĩinĩ kaao, na hĩndĩ ĩyo nĩmakeehinga kũrĩa. “Gũtirĩ mũndũ ũngĩtumĩrĩra nguo ngũrũ kĩraka kĩa nguo njerũ nĩ ũndũ angĩĩka ũguo kĩraka kĩu no kĩguucie nguo ĩyo ngũrũ nayo ĩtembũke makĩria. Ningĩ gũtirĩ mũndũ wĩkĩraga ndibei ya mũhihano mondoinĩ ĩrĩa ngũrũ ya rũũa, amu ndibei ĩyo no ĩtũme mondo ĩtarũke, nayo ndibei o na mondo ithũũke. Ndibei ya mũhihano ĩĩkĩragwo mondoinĩ ya rũũa ĩtarĩ yekĩrwo ndibei ĩngĩ.” Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe wa Thabatũ Jesũ nĩagereire mĩgũndainĩ ya ngano. Rĩrĩa aathiaga e hamwe na arutwo aake, arutwo magĩthiĩ magĩtuaga ngira cia ngano. Nao Afarisai makĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Tarora, arutwo aaku mareeka ũrĩa Watho witũ ũteetĩkĩrĩĩtie gwĩkwo mũthenya wa Thabatũ!” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Daudi eekire rĩrĩa aabatairio nĩ kĩndũ gĩa kũrĩa, we o hamwe na arĩa maarĩ naake? Githĩ ndatoonyire nyũmba ya Ngai rĩrĩa Abiatharu aarĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, akĩrĩa mĩgate mĩtheru ĩrĩa yarutĩirwo Ngai, ĩrĩa ĩtaagĩrĩirwo nĩkũrĩĩo nĩ mũndũ ũngĩ tiga o athĩnjĩri Ngai oiki? Ĩndĩ Daudi nĩamĩrĩire na akĩhe arĩa maarĩ naake.” Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Mũthenya wa Thabatũ wombirwo nĩ ũndũ wa mũndũ; no mũndũ ndoombirwo nĩ ũndũ waguo. Nĩ ũndũ ũcio Mũrũ wa Mũndũ nĩ Mwathani o na wa mũthenya wa Thabatũ.” Naake Jesũ akĩingĩra rĩngĩ thunagogiinĩ, na kũu nĩkwarĩ mũndũ wonjeete guoko. Na nĩhaarĩ na andũ amwe maacaragia ũndũ mangĩmũthitanga naguo. Magĩgĩikara mamũroreete moone kana nĩekũhonia mũndũ ũcio mũthenya wa Thabatũ. Naake Jesũ akĩĩra mũndũ ũcio wonjeete guoko atĩrĩ, “Ũka haaha.” Jesũ agĩkĩmooria atĩrĩ, “Watho witũ wĩtĩkĩrĩĩtie gwĩkagwo atĩa mũthenya wa Thabatũ? Gũteithanagia kana kũũnũhanaga? Kũhonokanagia kana kũũraganaga?” Nao magĩkira ki. Naake Jesũ akĩmarora araakarĩĩte, akĩmaiguĩra kĩeha nĩ ũndũ wa ũrĩa moomĩĩtie ngoro. Agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio warĩ mũrũaru atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku.” Naake agĩgũtambũrũkia, nakuo gũkĩagĩra. Nao Afarisai makiuma nja, magĩcookania ndundu na andũ arĩa meetagwo Aherodia nĩguo mamenye ũrĩa mangĩũragithia Jesũ. Naake Jesũ na arutwo aake makiuma kũu magĩthiĩ iriainĩ rĩa Galili. Nao makĩrũmĩrĩrwo nĩ andũ aingĩ arĩa moimĩĩte Galili, Judea, Jerusalemu, o na kuuma mwena wa Idumea, na mwena wa irathĩro wa Jorodani, na kuuma bũrũriinĩ ũrĩa wĩ hakuhĩ na matũũra ma Turo na Sidoni. Andũ acio mookire kwĩ Jesũ tondũ nĩmaiguĩte maũndũ marĩa eekaga. Nao andũ magĩkĩingĩha mũno o kinya Jesũ akĩĩra arutwo maige gatarũ hakuhĩ aikare thĩinĩ wako, nĩguo andũ matige kũmũhatĩka. Nĩahoneetie andũ aingĩ, na arũaru oothe nĩmaahatĩkanaga makĩenda gũthiĩ harĩ we mamũhuutie. Nao andũ arĩa maarĩ na ngoma mamuona meegũithagia thĩ harĩ we, nacio ngoma icio ikaanĩrĩra ikoiga atĩrĩ, “Wee nĩ we Mũrũ wa Ngai!” Naake Jesũ agĩciikaania na hinya mũno itikaae kwĩra mũndũ we nĩ we ũũ. Thuutha ũcio Jesũ akĩambata kĩrĩmainĩ igũrũ agĩĩta andũ arĩa eyendeire. Nao magĩũka kũrĩ we, naake agĩthuura andũ ikũmi na eerĩ, akĩmatua atũmwo, nĩguo maikaranagie naake, amatũũmage makahunjie, na magĩage na ũhoti wa kũingata ngoma. Andũ acio ikũmi na eerĩ nĩ Simoni (ũrĩa aatuire Petero), Jakubu na mũrũ wa nyina Johana, aariũ a Zebedi (nao acio eerĩ akĩmatua Boanerigesi, ũguo nĩkuuga, “Aariũ a Marurumĩ”), Anderea, Filipu, Baritholomayo, Mathayo, Toma, Jakubu mũrũ wa Alufayo, Thadayo, Simoni Mũzelote, na Judasi Mũisikariota, ũrĩa wamũkunyanĩire. Naake Jesũ agĩcooka akĩinũka mũciĩ. Nao andũ makĩũngana rĩngĩ o kinya we na arutwo arĩa maarĩ naake makĩaga ihinda rĩa kũrĩa. Nao andũ aao rĩrĩa maiguire ũguo magĩthiĩ kũmũnyiita tondũ andũ moigaga atĩrĩ, “Nĩagũrũkĩĩte!” Nao arutani amwe a Watho arĩa moimĩĩte Jerusalemu makĩambĩrĩria kuuga atĩrĩ, “Arĩ na Beelizebuli mũnene wa ngoma! Nĩ we ũmũheaga hinya wa kũingata ngoma.” Naake Jesũ akĩmeeta akĩmeera atĩrĩ na ngerekano, “Caitaani angĩhota kũingata Caitaani atĩa? Ningĩ ũthamaki ũngĩatũkana andũ aaguo mookanĩrĩre o eene, ũthamaki ũcio ndũngĩtũũra. O na mũciĩ ũngĩamũkana, nao andũ aaguo mookanĩrĩre o eene, mũciĩ ũcio ndũngĩtũũra. Naake Caitaani angĩĩyũkĩrĩra we mwene na agayũkane, ndangĩtũũra no gũthira angĩthira. “Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũingĩra nyũmba ya mũndũ njamba akuue indo ciake ataambĩĩte kuoha mũndũ ũcio, no aambire amuohe agĩcooka gũtaha indo ciake. “Ngũmwĩra na ma atĩrĩ, andũ nĩmakooherwo meehia maao, o na irumi ciothe iria marumaga Ngai. No mũndũ o wothe ũkaaruma Roho Mũtheru ndarĩ hingo akooherwo, amu nĩehĩĩtie rĩĩhia rĩa gũtũũra tene na tene.” (Jesũ aameerire ũguo tondũ moigaga aarĩ na ngoma.) Na rĩĩrĩ, nyina wa Jesũ na aariũ a nyina magĩũka, makĩrũũgama hau nja, makĩmũtũmanĩra. Nao andũ aingĩ arĩa maikaire thĩ mamũthiũrũrũkĩirie makĩmwĩra atĩrĩ, “Maitũguo na aariũ a maitũguo marũngiĩ nja magĩkũũria.” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Maitũ na aariũ a maitũ nĩ a?” Akĩroranga andũ arĩa maikarĩĩte thĩ agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Maitũ na aariũ a maitũ nĩ aya: Mũndũ o wothe wĩkaga maũndũ marĩa Ngai eendaga, ũcio nĩ we mũrũ wa maitũ na mwarĩ wa maitũ!” Na rĩĩrĩ, o rĩngĩ Jesũ akĩambĩrĩria kũruta andũ ũhoro e hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Galili. Nao andũ arĩa maamũthiũrũrũkĩirie maarĩ aingĩ mũno, tondũ ũcio akĩingĩra gatarũinĩ agĩgaikarĩra. Gatarũ kau kaarĩ maaĩinĩ, nao andũ magĩikara hũgũrũrũinĩ cia iria. Agĩkĩmaruta maũndũ maingĩ na ngerekano akiuga atĩrĩ: “Tathikĩrĩriai! Hĩndĩ ĩmwe mũhuri nĩoimagarire agĩthiĩ kũhura mbegũ. Na rĩrĩa aahuraga mbegũ, imwe ikĩgũa njĩrainĩ nacio nyoni igĩcirĩa. Ingĩ ikĩgũa rũnyanjarainĩ kũrĩa gũtaarĩ na tĩĩri mũingĩ, nacio ikĩmera o narua nĩ ũndũ tĩĩri ndwarĩ mũriku. Rĩrĩa riũa rĩarire rĩgĩcicina, ikĩũma o narua tondũ itiarĩ na mĩri mĩrũmu. Ingĩ ikĩgũa mĩiguainĩ, nayo mĩigua ĩgĩkũra ĩgĩcithararia, ikĩaga gũciara. Ingĩ nacio ikĩgũa tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru, igĩkũra ikĩneneha na igĩciara wega: imwe ikiumia maita mĩrongo ĩtatũ, ingĩ maita mĩrongo ĩtandatũ, na ingĩ maita igana.” Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa wĩ na matũ makũigua nĩakĩigue!” Rĩrĩa Jesũ aikarĩĩte arĩ wiki, andũ amwe arĩa mamũiguĩte akĩaria magĩũka harĩ we marĩ na arutwo arĩa ikũmi na eerĩ, makĩmũũria amataũrĩre ũhoro wa ngerekano ĩyo. Naake akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũheetwo hitho cia Ũthamaki wa Ngai, no arĩa matarĩ a thiritũ yanyu maheagwo ũhoro na ngerekano nĩ geetha, ‘Marorage na matione; mathikagĩrĩrie na matitaũkĩrwo. Nĩ amu mangĩmenya maacookerera Ngai, naake no amarekere meehia maao.’ ” Jesũ agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mũtaanataũkĩrwo nĩ ngerekano ĩyo? Angĩkorwo mũtiinataũkĩrwo-rĩ, mũngĩmenya atĩa ngerekano iria ingĩ? Mũhuri ahuraga ũhoro wa Ngai. Andũ amwe nao mahaana mbegũ iria ciagũire njĩrainĩ. Acio maiguaga ũhoro, no marĩĩkia kũũigua Caitaani agooka akeeheria ũhoro ũcio. Angĩ nao mahaana mbegũ iria ciagũire rũnyanjarainĩ. Rĩrĩa maigua ũhoro, nĩmawamũkagĩra na gĩkeno; ĩndĩ ũkaaga kũrũma thĩinĩ wao, magakĩaga kwĩhanda wega. Rĩrĩa maambĩrĩria gũthĩĩnio na kũnyamaario nĩ ũndũ wa ũhoro wa Ngai, makaũtirika o narua. Angĩ nao mahaana ta mbegũ iria ciagũire mĩiguainĩ. Acio nao nĩ arĩa maiguaga ũhoro makaũnyiita, no mathĩĩna ma gũũkũ thĩ, na kwenda ũtonga, o na merirĩria ma mĩthemba yothe magathararia ũhoro ũcio, magakĩaga maciaro. Nĩkũrĩ andũ angĩ nao mahaana ta mbegũ iria ciagũire tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru. Acio maigua ũhoro mawamũkagĩra na magaciara maciaro: amwe maita mĩrongo ĩtatũ, angĩ maita mĩrongo ĩtandatũ, na arĩa angĩ maita igana.” Jesũ agĩthiĩ na mbere akĩmeera atĩrĩ, “No anga kũrĩ mũndũ wakagia taawa akaũkunĩkĩra na irebe kana akaũiga rungu rwa ũrĩrĩ? Githĩ ndũigagwo handũ igũrũ? Kĩrĩa gĩothe kĩhithe nĩgĩkoonanio ũtheriinĩ, na kĩrĩa gĩothe kĩhumbĩre nĩgĩkaahumbũrio. Akorwo mwĩ na matũ makũigua kĩiguei!” Ningĩ akĩmeera rĩngĩ atĩrĩ, “Menyagĩrĩraai ũrĩa mũiguaga! Nĩ ũndũ kĩgeri kĩrĩa mũgeranagĩra nakĩo nokĩo o na inyuĩ mũkaagererwo nakĩo nĩ Ngai na mũkĩrĩrĩrio. Mũndũ ũrĩa wĩ na indo nĩakaaheeo ingĩ, no ũrĩa ũtarĩ, o na kĩrĩa e nakĩo nĩagaatuunywo.” Naake Jesũ agĩthiĩ na mbere akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa Ngai ũhaana ta mũndũ ũrĩa ũhandaga mbegũ tĩĩriinĩ. Ahandaga, agacooka agakomaga ũtukũ na agookagĩra mũthenya, na ihinda rĩu rĩothe mbegũ ikamera na igakũra we atooĩ ũrĩa ikũraga. Tĩĩri nĩguo ũtũmaga irio ikũre na iciare; ciambaga kũruta nguha, igacooka ikaruta mathangũ, na thuuthainĩ ikaruta kĩro. Ciarĩĩkia gũkũra, mũrĩmi agacitema na rũhiũ rwa kũgetha nĩ tondũ nĩikinyĩĩte hĩndĩ ya kũgethwo.” Jesũ agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Tũngĩhaanania ũthamaki wa Ngai na kĩĩ? Kana nĩ ngerekano ĩrĩkũ tũngĩheana ũhoro waguo nayo? Ũtariĩ ta ũũ: Mũndũ ooyaga mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ, na nĩ yo niini mũno gũkĩra mbegũ ciothe irĩ thĩ, akamĩhanda. Thuutha wa ihinda rĩna, mbegũ ĩyo ĩkamera na ĩgakũra, ĩkaruta honge nene ĩgatuĩka mũtĩ mũnene gũkĩra ĩrĩa ĩngĩ yothe ĩ mũgũnda. Nacio nyoni igagĩũkaga gwaka itara mũtĩinĩ ũcio harĩa he na kĩĩruru.” Jesũ nĩaheire andũ ũhoro na ngerekano ingĩ nyingĩ ta icio kũringana na ũrĩa maahotaga kũigua. Ndarĩ hingo aamaaragĩria ategũtũmĩra ngerekano. No rĩrĩa e na arutwo aake oiki nĩamataũragĩra maũndũ moothe. Na rĩĩrĩ, hwaĩinĩ wa mũthenya o ũcio, Jesũ akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Nĩtũringeei mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ.” Magĩgĩtiga andũ, makĩingĩra gatarũinĩ harĩa Jesũ aikarĩĩte thĩ nĩguo maringe iria hamwe. Nĩkwarĩ tũtarũ tũngĩ maatwaranire natuo. Na rĩĩrĩ, kũu iriainĩ gũkĩgĩa kĩhuuhũkanio kĩnene mũno, o kinya makũmbĩ ma maaĩ makĩambĩrĩria kũhũũra gatarũ, nako gakĩenda kũũrĩra maaĩinĩ. Hĩndĩ ĩyo Jesũ aarĩ gatarũ thĩinĩ o thuutha akomeete na ageetiirania na kamuuto. Nao arutwo aake makĩmũũkĩria makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, kaĩ, wee ũtaramaka tũgĩthira?” Naake Jesũ agĩũkĩra agĩkũũma rũhuuho na akĩĩra iria rĩhoorere. Naruo rũhuuho rũgĩtiga kũhuruutana, gũkĩhoorera biũ. Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Mũmakĩĩte nĩkĩ? Kaĩ mũtarĩ na wĩtĩkio?” Nao magĩĩtigĩra mũno, makĩũrania atĩrĩ, “Kaĩ mũndũ ũyũ akĩrĩ ũ kuona atĩ o na rũhuuho na iria nĩiramwathĩkĩra?” Naake Jesũ na arutwo aake magĩkinya mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa iria rĩa Galili bũrũriinĩ wa Gerasa. Naake oima gatarũinĩ agĩtũngwo nĩ mũndũ woimĩĩte mbĩĩrĩrainĩ. Naake mũndũ ũcio aarĩ na ngoma, na aatũũraga kũu mbĩĩrĩrainĩ. Gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire kũmuoha na kĩndũ o na mĩnyororo, amu o na oohwo mooko na magũrũ na mĩnyororo na mabĩngũ maita maingĩ, nĩacituangaga. Gũtiakĩrĩ mũndũ ũngĩahotire kũmũhooreria. Aatũire oorũũraga mbĩĩrĩrainĩ na irĩmainĩ mũthenya na ũtukũ, akoigagĩrĩria na ageetemangaga na mahiga. Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio oonire Jesũ arĩ haraaya, agĩteng'era agĩũka harĩ we, akĩĩgũithia magũrũinĩ maake. Akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Jesũ Mũrũ wa Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ mũno! Tũrĩ na ũhoro ũrĩkũ nawe? Ndagũthaitha na Ngai ndũkaherithie!” (Oigire ũguo tondũ Jesũ nĩoigĩĩte atĩrĩ, “Ngoma ĩno uma thĩinĩ wa mũndũ ũyũ!”) Naake Jesũ agĩkĩmũũria atĩrĩ, “Wĩtagwo atĩa?” Naake akiuga atĩrĩ, “Njĩtagwo ‘Mbũtũ’ tondũ tũrĩ aingĩ!” Agĩgĩthaitha Jesũ mũno atĩ ndakaingate ngoma icio kuuma bũrũriinĩ ũcio. Na rĩĩrĩ, kũu kĩharũrũkainĩ kwarĩ rũũru rwa ngũrũe rwarĩaga kuo. Nacio ngoma igĩthaitha Jesũ ikĩmwĩra atĩrĩ, “Twĩtĩkĩrie tũthiĩ tũtoonye thĩinĩ wa ngũrũe iiria.” Naake agĩciĩtĩkĩria. Nacio ngoma ikiuma igĩthiĩ igĩtoonya thĩinĩ wa ngũrũe. Naruo rũũru rũu ruothe, rũrĩa rwarĩ ta ngũrũe ngiri igĩrĩ, rũkĩharũrũka kĩharũrũkainĩ na ihenya rũgĩtoonya iria thĩinĩ, rũkĩũrĩra. Nao arĩithi a ngũrũe icio makĩũra magĩthiĩ makĩheana ũhoro itũũrainĩ o na mĩgũndainĩ. Nao andũ maigua ũguo magĩũka kuona ũrĩa gwekĩkĩĩte. Mooka he Jesũ makĩona mũndũ ũrĩa wakoragwo na mbũtũ ya ngoma arĩ harĩ Jesũ aikarĩĩte thĩ, ehumbĩĩte nguo, na atarĩ na ũũru; nao magĩĩtigĩra. Na rĩĩrĩ, arĩa meyoneire makĩĩra arĩa angĩ maũndũ marĩa meekĩkĩĩte kũrĩ mũndũ ũcio warĩ na ngoma o na kũrĩ ngũrũe. Nao andũ acio makĩambĩrĩria gũthaitha Jesũ oime kũu kwao. Rĩrĩa Jesũ aingĩraga gatarũ, mũndũ ũcio warutĩĩtwo ngoma akĩmũthaitha mathiĩ naake. No Jesũ akĩmũgiria akĩmwĩra atĩrĩ, “Inũka kũrĩ andũ aanyu ũmeere ũrĩa Mwathani agwĩkĩire, o na ũrĩa akũiguĩrĩire tha.” Naake mũndũ ũcio agĩthiĩ akĩambĩrĩria kũheana ũhoro kũu Dekapoli guothe, akiugaga ũrĩa Jesũ aamwĩkĩĩte. Nao andũ oothe makĩgega. Naake Jesũ arĩĩkia kũringa mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria, arĩ hau rũteereinĩ andũ aingĩ magĩũka makĩmũthiũrũrũkĩria. Gũgĩcooka gũgĩũka mũnene ũmwe wa thunagogi wetagwo Jairũ, naake oona Jesũ akĩmũturĩria ndu. Akĩmũthaitha akĩmwĩra atĩrĩ, “Kairĩĩtu gaakwa ke hakuhĩ gũkua, ndagũthaitha ũka ũgakaigĩrĩre mooko nĩguo kahone gatũũre muoyo!” Jesũ agĩgĩthiĩ naake, na andũ aingĩ makĩmuuma thuutha mamũthiũrũrũkĩirie mĩena yothe. Na rĩĩrĩ, nĩhaarĩ mũtumia watũire oiraga thakame mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ, na nĩathĩĩnĩkĩĩte mũno, o na akaahũthĩra mbeeca nyingĩ akĩgeria gũthondekwo nĩ mandagĩtaarĩ aingĩ. Ĩndĩ ndahonaga no gũkĩrĩrĩria aakĩragĩrĩria kwĩhĩrwo. Tondũ nĩaiguĩte ũhoro wa Jesũ, akĩmuuma na thuutha e andũinĩ akĩhuutia nguo yake; eekire ũguo tondũ eĩraga atĩrĩ, “Ingĩhuutia o na akorwo no nguo ciake, no hone.” Na ihinda o rĩu thakame ĩgĩtiga kuura, akĩigua aahonio. Naake Jesũ akĩigua o rĩmwe oimwo nĩ hinya, akĩĩhũgũra akĩũria atĩrĩ, “Nũũ ũcio wahuutia nguo ciakwa?” Nao arutwo aake makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũroria nũũ wakũhuutia ũkĩonaga ũrĩa andũ aya mahatĩkanĩte harĩ we?” Naake Jesũ akĩĩhũgũranga arore ũrĩa wamũhuutĩĩtie. No mũtumia ũcio tondũ nĩamenyaga ũrĩa eekĩĩtwo, agĩũka arĩ na guoya akĩinainaga, akĩĩgũithia magũrũinĩ maake akĩmũhe ũhoro wothe. Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩtĩkio waku nĩguo watũma ũhone. Thiĩ na thaayũ na ũhone mũrimũ waku.” O hĩndĩ ĩyo Jesũ oigaga ũguo-rĩ, hagĩũka andũ matũmĩĩtwo kuuma kwa Jairũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga gũthĩĩnia Mũrutani rĩngĩ, mwarĩguo nĩakua.” Naake Jesũ akĩaga gũthikĩrĩria ũrĩa moigaga, akĩĩra Jairũ atĩrĩ, ‘Wee ĩtĩkia na ũtige gwĩtigĩra.’ ” Magĩgĩthiĩ, no ndarĩ mũndũ eetĩkĩririe amuume thuutha, o tiga Petero, Jakubu, na Johana mũrũ wa nyina. Rĩrĩa maakinyire kwa Jairũ magĩkora andũ magagaĩte makĩgirĩkaga na makĩrĩraga maanĩrĩire. Naake Jesũ arĩĩkia kũingĩra nyũmba akĩũria atĩrĩ, “Mũgagaĩĩtio na mũkagirĩkio nĩ kĩĩ? Mwana ti mũkuũ nĩ toro arĩ!” Magĩkĩmũthekerera, no we akĩmarutũrũra na nja. Akĩoya aciari a mwana, na arutwo acio aake atatũ magĩthiĩ harĩa mwana aarĩ. Agĩkĩnyiita kairĩĩtu guoko agĩkeera atĩrĩ, “Talitha kumi.” Naguo ũguo ũgĩtaũrwo nĩ ta kuuga atĩrĩ, “Kairĩĩtu gaaka, ndakwĩra ũũkĩre!” Nako kairĩĩtu kau gagĩũkĩra o rĩmwe gagĩĩtwara. (Kaarĩ ka mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ.) Nao andũ moona ũguo makĩgega mũno. Naake Jesũ akĩmeera makahe gĩa kũrĩa. Agĩcooka akĩmakaania matikeere mũndũ o na ũmwe ũhoro ũcio. Thuutha ũcio Jesũ akiuma kũu agĩcooka itũũrainĩ rĩao, nao arutwo aake makĩmũrũmĩrĩra. Mũthenya wa Thabatũ wakinya akĩambĩrĩria kũrutana thunagogiinĩ. Na kũu thunagogi nĩkwarĩ andũ aingĩ mũno. Rĩrĩa maamũiguire makĩgega, makĩũrania atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aarutire maũndũ maya moothe kũ? Kaĩ aheetwo ũũgĩ mũingĩ atĩa wa gwĩka maũndũ ma magegania ũũ? Githĩ ũyũ ti we bundi wa mbaaũ, mũrũ wa Mariamu, na mũrũ wa nyina na Jakubu, Josefu, Judasi, na Simoni? Githĩ aarĩ a nyina matirĩ gũũkũ na ithuĩ?” Nao magĩkĩregana naake. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũnabii kũndũ ataheagwo gĩtĩĩo no itũũrainĩ rĩake, gwake mũciĩ, o na gatagatĩ ka andũ aao.” Naake Jesũ ndahotire kũringa ciama kũu itũũrainĩ rĩao o tiga nĩaigĩrĩire o andũ matarĩ aingĩ mooko arĩa maarĩ arũaru nao makĩhona. Naake akĩgega nĩ ũndũ wa ũrĩa maagĩĩte wĩtĩkio. Thuutha ũcio Jesũ agĩthiĩ gũceera kũu matũũrainĩ, akĩrutaga andũ ũhoro. Agĩcooka agĩĩta arutwo arĩa ikũmi na eerĩ akĩmatũma eerĩ eerĩ, na akĩmahe ũhoti wa kũruta andũ ngoma. Ningĩ akĩmaatha matigekuuĩre kĩndũ o na kĩ rũgendoinĩ tiga o mũtirima akĩmeera matigakuue irio, mondo, kana mbeeca no mathiĩ meekĩrĩĩte iraatũ, na matigekuuĩre nguo ingĩ tiga iria irĩ mwĩrĩ. Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “O nyũmba ĩrĩa mũrĩtoonya-rĩ, ikaraai kuo kinya mũkoima itũũra rĩu. No kũrĩa andũ matakaamũnyiita ũgeni, na marege kũmũthikĩrĩria, mũkiuma kuo mũkeribariba rũkũngũ magũrũ. Naguo ũndũ ũcio ũtuĩke kĩonereria kũrĩ o atĩ mũtiinakena!” Nao magĩgĩthiĩ makĩhunjĩria andũ atĩ merire meehia maao. Ningĩ makĩingata ngoma nyingĩ, na makĩhaka andũ aingĩ arĩa maarĩ arũaru maguta, makĩmahonia. Na rĩĩrĩ, mũthamaki Herode akĩigua maũndũ macio moothe, tondũ Jesũ nĩagĩĩte na igweta kũndũ guothe. Tondũ andũ amwe moigaga atĩrĩ, “Johana Mũbatithania nĩariũkĩĩte! Nĩkĩo e na hinya mũnene ũũ wa kũringa ciama.” Nao arĩa angĩ makoiga atĩrĩ, “Aaca, ũyũ nĩ Elija.” Arĩa angĩ nao makoiga, “Ũyũ nĩ mũnabii ta ũmwe wa arĩa a tene.” No Herode aigua ũhoro ũcio akiuga atĩrĩ, “Johana ũrĩa ndatinithirie mũtwe nĩ we ũcio ũriũkĩĩte!” Herode nĩathanĩĩte atĩ Johana anyiitwo na aikio njeera. Herode eekĩĩte ũguo nĩ ũndũ wa Herodia ũrĩa aahikĩĩtie o na gũtuĩka aarĩ mũtumia wa mũrũ wa nyina Filipu. Johana nĩerĩĩte Herode atĩrĩ, “Ndwagĩrĩirwo nĩkũhikia mũtumia wa mũrũ maitũguo.” Kwoguo Herodia agĩgĩtuma Johana ũthũ na akĩenda kũmũũraga. No ndahotire, nĩ amu Herode nĩetigĩrĩĩte Johana nĩ ũndũ wa kũmenya atĩ aarĩ mũndũ mwega na mũthingu, tondũ ũcio agĩkĩmũmenyerera wega. Herode nĩendaga gũthikĩrĩria Johana o na gũtuĩka nĩathĩĩnĩkaga mũno ngoro aamũthikĩrĩria. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Herodia akĩgĩa na mweke. Hĩndĩ ĩrĩa Herode aarugire iruga rĩa gũkũngũĩra gũciarwo gwake, nĩetire njaama ciake, atongoria a mbũtũ cia ita, na athuuri arĩa maarĩ igweta kũu Galili. Rĩrĩa mwarĩ wa Herodia ookire akĩina, nĩakenirie Herode na ageni aake mũno. Naake mũthamaki akĩĩra mũirĩĩtu ũcio atĩrĩ, “Njũũria o kĩrĩa gĩothe ũkwenda, na nĩngũkũhe.” Mũthamaki agĩkĩĩhĩta akiuga atĩrĩ, “O kĩrĩa ũkũnjĩtia nĩngũkũhe, o na angĩkorwo nĩ nuthu ya bũrũri wakwa!” Naake mũirĩĩtu ũcio akiuma nja akĩũria nyina atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ ngwĩtia?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩtia mũtwe wa Johana Mũbatithania.” Naake agĩtoonya o narua kwĩ mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngwenda o rĩu ũhe mũtwe wa Johana Mũbatithania wĩkĩrĩĩtwo kiugainĩ.” Ũndũ ũcio ũgĩtũma mũthamaki aigue kĩeha mũno, no akĩremwo nĩkũrega nĩ ũndũ nĩarĩĩkĩĩtie kwĩhĩta, o na nĩ ũndũ wa ageni arĩa maamũceereire. Agĩgĩtũma mũrangĩri ũmwe wa arĩa maamũrangagĩra, agĩathana atĩ mũtwe wa Johana ũreehwo. Naake agĩthiĩ kũu njeera akĩmũtinia mũtwe, akĩũreehe wĩkĩrĩĩtwo kiugainĩ akĩũnengera mũirĩĩtu ũcio, naake akĩũnengera nyina. Nao arutwo a Johana maigua ũhoro ũcio magĩthiĩ makĩoya kĩimba gĩake, magĩgĩthika. Thuutha ũcio atũmwo a Jesũ magĩcooka magĩũka kũrĩ we makĩmwĩra maũndũ moothe marĩa meekĩĩte, o na marĩa maarutanĩĩte. Na tondũ nĩkwarĩ na andũ aingĩ mookaga magĩthiaga, o nginya Jesũ na arutwo aake makaaga hĩndĩ ya kũhuurũka kana kũrĩa, agĩkĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Ũkaai tũthiĩ handũ hatarĩ andũ mũkahuurũke haniini.” Magĩkĩingĩra gatarũ marĩ oiki, magĩthiĩ handũ hataarĩ andũ. Nao andũ aingĩ makĩmoona magĩthiĩ, makĩmamenya; magĩgĩũka kuuma matũũrainĩ moothe, magĩthiĩ na magũrũ mateng'ereete, o nginya magĩkinya mbere ya arutwo handũ hau maathiaga. Naake Jesũ oima gatarũinĩ, akĩona ũrĩa andũ acio maingĩhĩĩte, akĩmaiguĩra tha tondũ maahaanaga ta ng'ondu itarĩ na mũrĩithi; agĩkĩambĩrĩria kũmaruta maũndũ maingĩ. Nakuo gwatua gũtuka arutwo aake magĩũka harĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Gũũkũ nĩ werũinĩ na rĩu gũkirie gũtuka, ĩra andũ mathiĩ nĩguo makinye mĩgũndainĩ, o na icagiinĩ nĩguo makagũre kĩndũ mangĩrĩa.” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Maheei kĩndũ gĩa kũrĩa arĩ inyuĩ.” Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Tũthiĩ tũkagũre mĩgate ya dinari magana meerĩ tũmahe marĩe?” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Mũrĩ na mĩgate ĩigana? Tathiĩi mũrore.” Nao maarora makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ mĩgate ĩtaano na thamaki igĩrĩ.” Naake Jesũ agĩathana atĩ andũ oothe maikare thĩ ikundi ikundi kũu nyekiinĩ. Magĩgĩikara thĩ ikundi: imwe cia andũ igana, na ingĩ cia mĩrongo ĩtaano. Naake akĩoya mĩgate ĩyo ĩtaano na thamaki icio igĩrĩ, akĩrora igũrũ, agĩciraathima. Agĩcooka akĩenyũranga mĩgate akĩnengera arutwo mahe andũ, na thamaki nacio akĩmagayania oothe. Nao oothe makĩrĩa, makĩhũũna. Nao arutwo magĩcooka makĩũngania cienyũ cia mĩgate o na cia thamaki iria ciatigarĩĩte, ikĩiyũra ciondo ikũmi na igĩrĩ. Andũ arĩa maahũũnirio maarĩ arũme ngiri ithaano (5,000). Na hĩndĩ o ĩyo Jesũ akĩĩra arutwo aake maingĩre gatarũ mathiage mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa iria meerekeire Bethisaida. Naake agĩtigwo akiugĩra andũ ũhoro. Arĩĩkia kũmoigĩra ũhoro agĩthiĩ kĩrĩmainĩ kũhooya. Gũgĩkinya hwaĩinĩ, gatarũ kaarĩ iriainĩ gatagatĩ, naake Jesũ aarĩ wiki thĩ nyũmũ. Hĩndĩ ĩyo akĩona arutwo aake makĩĩgũmĩra gũtwara gatarũ tondũ meerekeire na kũrĩa rũhuuho rwoimaga. Na kũrĩ o ũtukũ ta rĩrĩa ngũkũ igambaga agĩthiĩ kũrĩ o agereire maaĩ igũrũ, akĩenda kũmahĩtũka. Nao mamuona agereire maaĩ igũrũ, magĩciiria nĩ ngoma moonaga magĩgĩkaya. Oothe magĩĩtigĩra mũno. Naake Jesũ akĩmaarĩria o rĩmwe akĩmeera atĩrĩ, “Ũmĩrĩriai! Nĩ niĩ. Tigaai gwĩtigĩra!” Naake agĩtoonya gatarũinĩ, naruo rũhuuho rũkĩhoorera. Nao arutwo aake makĩgega mũno, nĩ ũndũ o na ũhoro wa mĩgate ĩrĩa maarĩĩte ndwamaguũkĩire wega, tondũ ngoro ciao ciarĩ nyũmũ. Naake Jesũ na arutwo aake makĩringa iria magĩkinya kũrĩa gwĩtagwo Genesareti, makĩoha gatarũ rũteereinĩ. Nao moima gatarũinĩ, andũ makĩmenya Jesũ o rĩmwe. Magĩteng'era matũũrainĩ, makamũreehere arĩa oothe maarĩ arũaru. O harĩa maigua nĩ ho arĩ, makamũtwarĩra andũ mamakuuĩĩte na mĩgeka. Kũrĩa guothe Jesũ aatoonyaga: icagiinĩ, matũũrainĩ, kana mĩgũndainĩ, maigaga arĩa arũaru ndũũnyũinĩ makamũthaitha ameetĩkĩrie mahuutie o na akorwo no gĩcũrĩ kĩa nguo yake. Nao arĩa oothe maakĩhuutagia makahonio. Na rĩĩrĩ, Afarisai amwe o na arutani a Watho arĩa moimĩĩte Jerusalemu makĩũngana harĩ Jesũ. Nao makĩona arutwo amwe aake makĩrĩa irio na mooko me na thaahu, ũguo nĩkuuga, matarĩ mathambie. (Amu Afarisai o na Ayahudi oothe, matingĩarĩire irio matethambĩĩte mooko kũringana na ũrutani wa maithe maao ma tene. Moima ndũũnyũ matingĩarĩire kĩndũ mataambĩĩte gũgĩthambia. Nĩkwarĩ na mĩtugo ĩngĩ mĩingĩ maarũmagĩrĩra, ta gũthambia ikombe, nyũngũ, na indo cia gĩcango. ) Nao Afarisai na arutani a Watho makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmaga arutwo aaku maage kũrũmĩrĩra ũrutani wa maithe maitũ ma tene, makarĩaga irio na mooko me na thaahu?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Isaia nĩarathire ũhoro wanyu wega inyuĩ hinga ici! O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩ: ‘Andũ aya maaheaga gĩtĩĩo na mĩromo, no ngoro ciao ikoragwo irĩ kũraaya na niĩ. Gũtirĩ bata wao wa gũũthaathaiya, nĩ ũndũ marutanaga mawatho ma andũ ta arĩ mo maathani maakwa!’ “Mũtiganaga na watho wa Ngai mũkarũmĩrĩra kĩrĩra kĩa andũ.” Jesũ agĩgĩthiĩ na mbere akĩmeera atĩrĩ, “Ti itherũ mwĩ na njĩra ya wara ya kũrega watho wa Ngai, nĩguo mũrũmĩrĩre kĩrĩra kĩanyu! Amu Musa nĩoigire atĩrĩ, ‘Tĩĩa thooguo na maitũguo,’ o na akiuga hangĩ atĩrĩ, ‘Mũndũ wa kũnyarara ithe kana nyina, arokua!’ No inyuĩ muugaga atĩ mũndũ angĩĩra ithe kana nyina atĩrĩ, ‘Kĩrĩa ũngĩeguna nakĩo kuuma harĩ niĩ nĩ Korubani,’ (naguo nĩ ta kuuga atĩ kĩndũ kĩu nĩkĩamũrĩre Ngai), hingo ĩyo ndangĩcooka kũhooywo ũteithio nĩ ithe kana nyina. Hĩndĩ ĩyo mũgakĩagithia ũhoro wa Ngai bata na kĩrĩra kĩanyu kĩrĩa mũtiganagĩra. Ningĩ nĩmwĩkaga maũndũ mangĩ maingĩ matariĩ ta macio.” Hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩcooka agĩĩta andũ harĩ we o rĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Tathikĩrĩriai inyuothe, mũigue ũrĩa ndĩroiga. Gũtirĩ kĩndũ o na kĩ gĩtoonyaga thĩinĩ wa mũndũ kuuma na nja kĩngĩmũthaahia, ĩndĩ kĩrĩa kiumaga na thĩinĩ nĩkĩo gĩthaahagia mũndũ. [ Kĩiguei akorwo mwĩ na matũ!”] Naake atigana na andũ agĩtoonya nyũmba, nao arutwo aake makĩmũũria amataũrĩre ngerekano ĩyo. Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Githĩ o na inyuĩ mũtirĩ mũrakuuũka? Mũtikũmenya atĩ kĩndũ o gĩothe gĩtoonyaga thĩinĩ wa mũndũ kuuma na nja gĩtingĩmũthaahia? Nĩ gũkorwo gĩtithiaga ngoro, gĩthiaga nda gĩgacooka gĩkoima.” (Jesũ akiuga ũguo nĩgũtua aatuaga irio ciothe theru.) Agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Kĩrĩa kiumaga thĩinĩ wa mũndũ nĩkĩo kĩmũthaahagia. Nĩ gũkorwo nĩ thĩinĩ wa ngoro ya mũndũ kuumaga meciiria mooru ma ũmaraaya, ũici, ũũragani, ũtharia, gũcuumĩkĩra, waganu, kũheenania, ũũra thoni, ũiru, kũrumana, mwĩtĩĩo, na ũrimũ, maũũru macio moothe moimaga na thĩinĩ magathaahia mũndũ.” Kuuma hau Jesũ agĩũkĩra agĩthiĩ matũũrainĩ ma Turo na Sidoni. Agĩtoonya mũciĩ ũmwe, na ndeendaga mũndũ o na ũmwe amenye kũrĩa arĩ, no ndangĩaikarire ehithĩĩte. Na rĩĩrĩ, o rĩmwe mũtumia warĩ na mwarĩ wanyiitĩĩtwo nĩ ngoma akĩigua ũhoro wa Jesũ. Naake agĩũka akĩĩgũithia magũrũinĩ maake. Mũtumia ũcio aarĩ Mũrũũrĩrĩ wa kuuma mwena wa Foenicia, kũrĩa kũrĩ thĩinĩ wa Siria. Agĩgĩthaitha Jesũ aathe ngoma yume mwarĩ. Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Reke ciana ciambe ihũũne, amu ti wega kuoya irio cia ciana na gũciikĩria ngui.” Naake mũtumia ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Noguo Mwathani; ĩndĩ o na ngui irĩ rungu rwa meetha nĩirĩaga rũitĩki kuuma harĩ irio cia ciana!” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Tondũ wa ũguo woiga-rĩ, wĩinũkĩre, ngoma nĩrĩĩkĩĩtie kuuma mwarĩguo!” Naake agĩkĩinũka agĩkora mwarĩ akomeete ũrĩrĩ, nayo ngoma ĩrĩĩkĩĩtie kũmũtiga. Naake Jesũ akĩhũndũka kuuma Turo, akĩgerera Sidoni, agĩkinya iriainĩ rĩa Galili, atuĩkanĩirie kũu Dekapoli. Nao andũ makĩmũreehere mũndũ ũtaiguaga na warogoyaga, makĩmũthaitha atĩ amũhonie. Naake Jesũ akĩmweheria harĩ andũ, akĩmũtwara handũ mwanya, agĩikia ciara ciake matũinĩ maake, agĩtua mata, akĩmũhuutia rũrĩmĩ namo, agĩcooka akĩrora igũrũ, akĩhũũmũka akĩmwĩra atĩrĩ, “Efatha!” Ũguo nĩkuuga, “Hingũka!” Namo Matũ ma mũndũ ũcio magĩkĩhingũka, naruo rũrĩmĩ rwake rũkĩregera akĩhota kwaria wega. Naake Jesũ akĩmakaania matikeere mũndũ, no o ũrĩa akĩragĩrĩria kũmakaania, noguo maathiaga na mbere kwaria. Nao makĩgega mũno, magĩkiuga atĩrĩ, “Nĩekĩĩte maũndũ moothe wega! Nĩatũmaga arĩa mataiguaga maigue, na arĩa mataaragia maarie!” Na rĩĩrĩ, matukũinĩ o macio andũ aingĩ magĩkorwo magomanĩĩte rĩngĩ no matiarĩ na gĩa kũrĩa. Naake Jesũ agĩĩta arutwo aake harĩ we akĩmeera atĩrĩ, “Nĩndĩraiguĩra andũ aya tha, tondũ makoreetwo na niĩ rĩu mĩthenya ĩtatũ, na matirĩ na kĩndũ gĩa kũrĩa. Ingĩmeera mainũke mahũũtiĩ mahota kũringĩkĩra njĩra, amu andũ amwe aao moimĩĩte kũraaya.” Nao arutwo makĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũndũ angĩkĩruta irio kũ gũũkũ werũinĩ cia kũhũũnia andũ ta aya?” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Mwĩ na mĩgate ĩigana?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Twĩ na mĩgate mũgwanja.” Naake agĩgĩatha andũ acio maikare thĩ, agĩcooka akĩoya mĩgate ĩyo mũgwanja, na arĩĩkia gũcookeria Ngai ngaatho akĩmĩenyũranga, akĩmĩnengera arutwo aake mahe andũ, nao arutwo makĩmatwarĩra. Ningĩ nĩmaarĩ na tũthamaki tũniini tũtaarĩ tũingĩ; naake Jesũ arĩĩkia gũtũraathima akĩĩra arutwo matũhe andũ o na tuo. Naake ihinda o rĩu akĩingĩra gatarũinĩ o hamwe na arutwo aake, magĩthiĩ rũgongo rwa Dalumanutha. Nao Afarisai magĩũka, makĩambĩrĩria gũkararania na Jesũ makĩmwĩraga atĩ amaringĩre kĩama kuuma igũrũ, no nĩkũmũgeria maamũgeragia. No Jesũ akĩhũũmũka ihũũmũka inene kuuma o ngoro thĩinĩ, akĩũria atĩrĩ, “Andũ a matukũ maya mekuuga maringĩrwo kĩama nĩkĩ? Ngũmwĩra na ma atĩ, gũtirĩ kĩama mekũringĩrwo!” Naake akĩmatiga, akĩingĩra gatarũ rĩngĩ, akĩringa mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa iria. Na rĩĩrĩ, arutwo nĩmaariganĩirwo nĩgũkuua mĩgate no nĩmaarĩ na mũgate ũmwe gatarũinĩ. Naake Jesũ akĩmataara akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyagĩrĩreei ndaawa ya kũimbia mĩgate ya Afarisai o na ya Herode.” Nao makĩĩrana atĩrĩ, “Aratwĩra ũguo, nĩ ũndũ tũtirĩ na mĩgate.” Naake Jesũ tondũ nĩamenyire ũrĩa moigaga akĩmeera atĩrĩ, “Mũkwĩrana nĩ ũndũ mũtarĩ na mĩgate nĩkĩ? Kaĩ mũtarĩ mũramenya ũhoro o na kana mũgakuuũka? Mũtirĩ mũratiga kũũmia ngoro? Kaĩ mũtoonaga na mũrĩ na maitho. Kaĩ mũtaiguaga na mũrĩ na matũ? Nĩmũkũririkana rĩrĩa ndaheire andũ arĩa ngiri ithaano (5,000) mĩgate ĩrĩa ĩtaano? Nĩ ciondo ciigana mwacookire gũkuua ciyũire cienyũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ ikũmi na igĩrĩ.” “Ningĩ rĩ, rĩrĩa ndaheire andũ arĩa ngiri inya (4,000) mĩgate ĩrĩa mũgwanja, nĩ ciondo ciigana muonganirie ciyũrĩĩte cienyũ?” Nao magĩcookia makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ mũgwanja.” Agĩkĩmooria atĩrĩ, “Na mũtirĩ mũrataũkĩrwo nĩ ũhoro o na rĩu?” Na rĩĩrĩ, maakinya Bethisaida, andũ makĩreehere Jesũ mũndũ warĩ mũtumuumu, makĩmũthaitha atĩ amũhuutie. Naake akĩnyiita mũndũ ũcio guoko akĩmuumagaria nja ya gĩcagi. Thuutha wa kũmũtuĩra mata maitho, na kũmũigĩrĩra mooko, akĩmũũria atĩrĩ, “Wĩ kĩndũ ũrona?” Naake mũndũ ũcio agĩtiira maitho akiuga atĩrĩ, “Nĩndĩrona andũ, no rĩĩrĩ, ndĩrona mahaana ta mĩtĩ ĩgĩthiĩ.” Jesũ agĩcooka akĩmũigĩrĩra mooko maitho rĩngĩ; naake mũndũ ũcio agĩkũũra maitho mũno, akĩhota kuona indo ciothe wega. Naake Jesũ akĩmwatha ainũke, na ndagaacooke gĩcagiinĩ kĩu. Naake Jesũ akiuma kũu na arutwo aake magĩthiĩ kinya icagi iria irĩ hakuhĩ na Kaisarea Filipi. Me njĩra akĩmooria atĩrĩ, “Andũ moigaga niĩ ndĩ ũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Kũrĩ moigaga wee nĩ we Johana Mũbatithania, angĩ Elija, nao angĩ ũmwe wa anabii.” Agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Ĩ inyuĩ na inyuĩ muugaga niĩ ndĩ ũ?” Naake Petero akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wee nĩ we Mesia.” Naake Jesũ akĩmakaania matikeere mũndũ o na ũmwe ũhoro wake. Na rĩĩrĩ, Jesũ akĩambĩrĩria kũmaruta atĩ Mũrũ wa Mũndũ no mũhaka oone mathĩĩna maingĩ, na aregwo nĩ athuuri na athĩnjĩri Ngai arĩa anene, na arutani a Watho. Na rĩĩrĩ, nĩakooragwo na thuutha wa mĩthenya ĩtatũ acooke ariũke. Agĩkĩmeera ũhoro ũcio atekũhithĩrĩra. Naake Petero akĩmũtwara ndundu, agĩitĩka kũmũkaania. No Jesũ akĩĩhũgũra akĩrora arutwo aake agĩkaania Petero, akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka thuutha wakwa Caitaani! Nĩ ũndũ meciiria macio maaku matiumĩĩte kũrĩ Ngai, moimĩĩte kũrĩ andũ!” Agĩcooka agĩĩta andũ oothe na arutwo aake hamwe akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũngĩenda kũũnũmĩrĩra no aambire eerege we mwene, ooe mũtharaba wake anũmĩrĩre. Tondũ-rĩ, mũndũ o wothe wendaga kũhonokia muoyo wake, ũcio nĩakoorwo nĩguo, no ũrĩa ũũragwo nĩ muoyo wake nĩ ũndũ wakwa, o na nĩ ũndũ wa Ũhoro ũrĩa Mwega, nĩakaũhonokia. Nĩ amu-rĩ, mũndũ angĩĩguna na kĩ o na angĩgaya thĩ yothe na oorwo nĩ muoyo wake? Ningĩ nĩ kĩĩ mũndũ angĩkũũrania muoyo wake nakĩo? Amu mũndũ ũrĩa ũconokaga nĩ ũndũ wakwa na nĩ ũndũ wa ciugo ciakwa thĩinĩ wa rũciaro rũũrũ rũteetĩkĩĩtie na rwa meehia, Mũrũ wa Mũndũ o naake nĩakaamũconokera rĩrĩa agooka na riiri wa Ithe arĩ na araika arĩa atheru.” Naake agĩthiĩ na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, haaha nĩharĩ andũ amwe matagaakua matooneete Ũthamaki wa Ngai ũgĩũka wĩ na hinya.” Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩthenya ĩtandatũ yathira Jesũ akĩoya Petero, Jakubu na Johana akĩmatwara handũ kĩrĩma igũrũ marĩ oiki. Naake Jesũ akĩgarũrũka ũrĩa aatariĩ mamwĩroreire. Nguo ciake ikĩerũha cua; gũtirĩ mũndũ o na ũmwe gũũkũ thĩ ũngĩahotire gũcierũhia ũguo. Hĩndĩ ĩyo arutwo acio atatũ makĩona Elija na Musa makĩaria na Jesũ. Naake Petero akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, nĩ wega tondũ twĩ haaha! Reke twake ithũnũ ithatũ, kĩmwe gĩaku, kĩrĩa kĩngĩ kĩa Musa, na kĩrĩa kĩngĩ kĩa Elija.” Petero oigire ũguo nĩ ũndũ we na arutwo acio angĩ nĩmaamakĩĩte mũno, o kinya makarigwo nĩ wa kuuga. O hĩndĩ ĩyo gũgĩũka itu rĩkĩmahumbĩra, naguo mũgambo ũkiuma ituinĩ ũkiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũrũ wakwa ũrĩa nyendeete; mũiguageei!” Nao magĩcooka kwĩhũgũra na ihenya mationire mũndũ o na ũ, tiga Jesũ we wiki. Rĩrĩa maikũrũkaga kuuma kĩrĩmainĩ, Jesũ akĩmaatha matikeere mũndũ o na ũ maũndũ marĩa mooneete, kinya rĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ akaariũka oime kũrĩ arĩa akuũ. Nao magĩgĩĩka o ta ũguo aameerire, ĩndĩ magakĩũranagia gatagatĩinĩ kaao atĩrĩ, “Kũriũka kuuma kũrĩ arĩa akuũ-rĩ, nĩkuuga atĩa?” Magĩkĩũria Jesũ atĩrĩ, “Arutani a Watho moigaga atĩ no mũhaka Elija aambe ooke nĩkĩ?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Noguo, Elija nĩakaamba gũũka mbere nĩ geetha ahaarĩrĩrie maũndũ moothe. No nĩkĩ gĩtũmaga Maandĩko moige atĩ Mũrũ wa Mũndũ nĩagaathĩĩnio mũno na aregwo nĩ andũ? Ngũmwĩra atĩrĩ, Elija nĩarĩĩkĩĩtie gũũka, na andũ makamwĩka ũrĩa meendaga kũmwĩka kũringana na ũrĩa ũhoro wake wandĩkĩĩtwo Maandĩkoinĩ.” Na rĩĩrĩ, maakinya harĩ arutwo arĩa angĩ, makĩona andũ aingĩ mamathiũrũrũkĩirie, na arutani amwe a Watho arĩa maarĩ ho magĩkararania nao. Rĩrĩa andũ moonire Jesũ, makĩgega mũno, magĩteng'era harĩ we makĩmũgeithia. Naake Jesũ akĩũria arutwo atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ mũgũkararanagĩria nao?” Naake mũndũ ũmwe warĩ hau andũinĩ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũrutani, ngũkũreeheire mũrũ wakwa ũkoragwo arĩ na ngoma na ndaaragia. Rĩrĩa yamũnyiitũkia, ĩmũrũndaga thĩ, naake akaambĩrĩria kũruta mũhũũyũ, akahagarania magego, na akoomagara mwĩrĩ wothe. Nĩnjũũririe arutwo aaku maingate ngoma ĩyo, no matinahota.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ andũ aya nĩmwagĩĩte wĩtĩkio-ĩ! Ngũikara na inyuĩ kinya rĩ, na ngũmũkirĩrĩria kinya rĩ? Ndeehereei kamwana kau!” Nao magĩgatwarĩra Jesũ. Nayo ngoma ĩyo yona Jesũ ĩgĩkanyiitũkia ĩgĩgathiora, ĩgĩgaikia thĩ, nako gakĩgaragara gagĩitaga mũhũũyũ na kanua. Naake Jesũ akĩũria ithe atĩrĩ, “Gatũire ũũ kuuma rĩ?” Naake ithe akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kuuma o gaaciarwo. Mahinda maingĩ ngoma ĩno yanageria gũkooraga na njĩra ya gũgaikia mwakiinĩ, o na maaĩinĩ. Akorwo wahota-rĩ, tũiguĩre tha ũtũteithie!” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Atĩ akorwo ndahota! Maũndũ moothe nĩmahotekaga kũrĩ mũndũ ũrĩa wĩtĩkĩĩtie.” Naake ithe wa kamwana kau agĩcookia o rĩmwe akiuga atĩrĩ, “Nĩnjĩtĩkĩĩtie, no ndeithĩrĩria harĩa ndigĩĩtie gwĩtĩkia!” Hĩndĩ ĩyo Jesũ oona atĩ andũ aingĩ no maamũthiũrũrũkagĩria, agĩkũũma ngoma ĩyo akĩmĩĩra atĩrĩ, “Wee ngoma ĩno ĩtaiguaga na ĩtaaragia, ndagwatha uume thĩinĩ wa kamwana gaaka na ndũkaanagatoonye rĩngĩ!” Nayo ngoma ĩyo yarĩĩkia gũkaya na gũkoomagaria ĩkiuma thĩinĩ wako. Nako kamwana kau gakĩhaana ta kaarĩ gakuũ, o kinya andũ aingĩ makiuga atĩ nĩ gakuũ. No Jesũ agĩkanyiita guoko agĩgookĩria, nako gakĩrũũgama na igũrũ. Thuutha ũcio Jesũ aingĩra nyũmba arutwo aake makĩmũũria marĩ oiki atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmire tũremwo nĩkũingata ngoma ĩyo?” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngoma ya mũthemba ta ũcio ndĩngĩrutĩka na njĩra ĩngĩ tiga o mahooya. ” Thuutha ũcio Jesũ na arutwo aake makiuma kũu magĩtuĩkanĩria Galili. Naake Jesũ ndeendaga mũndũ o na ũmwe amenye kũrĩa aarĩ, amu nĩarutaga arutwo aake akameera atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ nĩakaaneanwo kũrĩ andũ, nao nĩmakaamũũraga, no thuutha wa mĩthenya ĩtatũ nĩakaariũka.” Ĩndĩ arutwo matiigana gũtaũkĩrwo nĩ ũhoro ũcio, no magĩĩtigĩra kũmũũria amataũrĩre. Nao magĩgĩkinya Kaperinaumu, na matoonya nyũmba thĩinĩ, Jesũ akĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Mũgũkararanagĩria kĩ rĩrĩa tuuma njĩrainĩ?” Nao magĩkira ki nĩ ũndũ rĩrĩa maarĩ njĩrainĩ nĩmaakararanagia gatagatĩinĩ kaao makĩũranagia nũũ mũnene makĩria. Naake Jesũ agĩikara thĩ agĩĩta arutwo acio ikũmi na eerĩ akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa wothe wendaga gũtuĩka wa mbere no aatuĩkire wa mũthia harĩ arĩa angĩ oothe, na atuĩke ndungata yao oothe.” Agĩcooka akĩoya kaana agĩkarũũgamia gatagatĩinĩ kaao, agĩkahĩmbĩria akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa wothe wamũkagĩra kaana ta gaaka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa, nĩ niĩ aamũkagĩra; ũrĩa wothe ũnyamũkagĩra, ti niĩ aamũkagĩra, no aamũkagĩra ũrĩa wandũmire.” Naake Johana agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtuonire mũndũ ũkũingataga ngoma thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩaku, twamũkaania nĩ ũndũ ti mũraata witũ.” No Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Tigaai kũmũkaania, amu mũndũ o wothe ũkũringa ciama thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa ndangĩcooka arĩthaahie, tondũ mũndũ o wothe ũtarĩ thũ iitũ nĩ mũraata witũ. Ngũmwĩra na ma atĩ, mũndũ o wothe ũrĩa ũkaamũhe maaĩ ma kũnyua tondũ mũrĩ aakwa nĩakaaheeo igai rĩake. “Mũndũ o na ũmwe angĩkĩhĩtithia kamwe ga tũũtũ tũnjĩtĩkĩĩtie atũme keehie, wega nĩ mũndũ ũcio oohererwo ihiga rĩa gĩthĩi ngingo aikio iriainĩ. Angĩkorwo nĩ guoko gwaku gũgũtũma wĩhie, gũtinie! Nĩ kaba kũingĩra muoyoinĩ ũtarĩ na guoko kũmwe, gũkĩra gũthiĩ icuainĩ wĩ na mooko meerĩ, kũrĩa kũrĩ mwaki ũtahorekaga. [ Kũu ‘igunyũ iria imarĩaga itikuaga, kana mwaki ũrĩa ũmacinaga ũkahora.’] Angĩkorwo nĩ kũgũrũ gwaku gũgũtũma wĩhie, gũtinie! Nĩ kaba kũingĩra muoyoinĩ wĩ gĩthua gũkĩra gũikio icuainĩ wĩ na magũrũ meerĩ. [ Kũu ‘igunyũ iria imarĩaga itikuaga, kana mwaki ũrĩa ũmacinaga ũkahora.’] Angĩkorwo nĩ riitho rĩaku rĩgũtũma wĩhie, rĩkũũre! Nĩ kaba kũingĩra Ũthamakiinĩ wa Ngai wĩ na riitho rĩmwe handũ ha gũikio icuainĩ wĩ na maitho meerĩ; kũu ‘igunyũ iria imarĩaga itikuaga kana mwaki ũrĩa ũmacinaga ũkahora.’ “Mũndũ o wothe nĩagaatherio na mwaki o ta ũrĩa nyama cia igongoona itheragio na cumbĩ. “Cumbĩ nĩ mwega, no ũngĩthira mũcamo, ũngĩcooka gũcamithio ta cumbĩ nĩ kĩĩ? “Tuĩkaai ta cumbĩ, na mũikarage mũiguaine inyuothe.” Thuutha ũcio Jesũ akiuma Kaperinaumu agĩthiĩ mwena wa Judea, mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Rũũĩ rwa Jorodani. Nao andũ aingĩ makĩmũthiũrũrũkĩria rĩngĩ, naake akĩmaruta o ta ũrĩa aamenyereete. Nao Afarisai amwe magĩũka kũrĩ we makĩenda kũmũgeria makĩmũũria atĩrĩ, “Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie mũndũ mũrũme atigane na mũtumia wake?” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Musa aamwathire atĩa?” Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Musa nĩaheanire rũũtha mũndũ aandĩkĩre mũtumia wake marũa ma kũmũtiga, agĩtigane naake.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Musa aamũheire Watho ũcio nĩ ũndũ wanyu kũũmia ngoro. Ĩndĩ o ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte, kuuma o kĩambĩrĩria, ‘Ngai oombire mũndũ mũrũme na mũndũ mũka, na nĩ ũndũ wa gĩtũmi kĩu mũndũ mũrũme nĩarĩtigaga ithe na nyina akanyiitithanio na mũtumia wake, nao eerĩ magatuĩka mwĩrĩ ũmwe.’ Matingĩgĩcooka gũtuĩka eerĩ nĩ ũndũ nĩ mwĩrĩ ũmwe. Nĩ ũndũ ũcio mũndũ ndakaanatigithanie arĩa Ngai anyiitithanĩĩtie.” Na rĩrĩa maingĩrire nyũmba, arutwo makĩũria Jesũ ũhoro ũcio o rĩngĩ. Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũndũ mũrũme angĩtiga mũtumia wake ahikie mũtumia ũngĩ nĩatharĩĩtie. O na mũtumia angĩtiga mũthuuriwe, ahikĩre mũndũ ũngĩ o naake nĩatharĩĩtie.” Nao andũ makĩreehere Jesũ ciana atĩ nĩ geetha aciigĩrĩre mooko, no arutwo aake makĩmagiria. Rĩrĩa Jesũ oonire ũguo akĩraakara, akĩĩra arutwo atĩrĩ, “Rekeei ciana ciũke kũrĩ niĩ, tigaai gũcigiria, tondũ Ũthamaki wa Ngai nĩ wa arĩa mahaana ta cio. Ngũmwĩra na ma atĩ, mũndũ o wothe ũtaamũkagĩra Ũthamaki wa Ngai ta kaana ndakaũtoonya.” Agĩcooka akĩhĩmbĩria ciana icio, agĩciigĩrĩra mooko, agĩciraathima. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aambĩrĩirie gũthiĩ, mũndũ ũmwe agĩteng'era harĩ we akĩmũturĩria ndu akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani mwega, nĩ atĩa ingĩĩka nĩ geetha ngaagaya muoyo wa tene na tene?” Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkũnjĩta mwega nĩkĩ? Gũtirĩ mũndũ mwega tiga o Ngai wiki. Wee nĩũũĩ maathani: ‘Ndũkaanooragane; ndũkaanatharanie; ndũkaanaiye; ndũkaanaigĩrĩre mũndũ kĩgeenyo; ndũkaanaheenanie, na tĩĩa thooguo na maitũguo.’ ” Naake mũndũ ũcio akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, maathani macio moothe ndũire ndĩmarũmagĩrĩra kuuma ndĩ o mũnyiinyi.” Naake Jesũ aamũrora akĩmwenda, akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩharĩ ũndũ ũmwe ũtigĩĩtie. Thiĩ wendie indo ciaku ciothe ũhe athĩĩni mbeeca icio, na nĩũkũgĩa na mũthiithũ mũnene igũrũ; weka ũguo ũcooke ũũke ũũnũmĩrĩre.” Rĩrĩa mũndũ ũcio aiguire ũguo agĩtuka gĩthiithi, agĩthiĩ e na kĩeha amu aarĩ mũtongu mũno. Naake Jesũ akĩĩhũgũra na kũrĩ arutwo aake akiuga atĩrĩ, “Kaĩ nĩ hinya andũ arĩa atongu gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai-ĩ!” Nao arutwo makĩgega nĩ ũndũ wa ciugo icio ciake. No Jesũ agĩthiĩ na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Ciana ciakwa, kaĩ nĩ ũndũ wĩ hinya gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai-ĩ! Nĩ ũhũthũ ngamĩĩra gũtoonyera irimainĩ rĩa cindano gũkĩra mũndũ mũtongu gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai.” Oiga ũguo arutwo makĩmaka mũno, makĩũrania atĩrĩ, “Nũũ ũngĩhota kũhonokio?” Naake Jesũ akĩmakũũrĩra maitho akĩmacookeria atĩrĩ, “Ũndũ ũyũ ndũngĩhoteka nĩ andũ tiga o Ngai, tondũ maũndũ moothe nĩmahotekaga nĩ Ngai.” Naake Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ithuĩ tũtigĩĩte indo ciothe tũgakũrũmĩrĩra.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ ũtigĩĩte nyũmba yake kana aariũ, kana aarĩ a nyina, kana ithe, kana nyina, kana ciana, kana mĩgũnda nĩ ũndũ wakwa na nĩ ũndũ wa Ũhoro ũrĩa Mwega, ũtakaaheeo ũtonga mũingĩ matukũ maya tũrĩ, na aheeo maita igana ma nyũmba, na ma aariũ na aarĩ a nyina, na maanyina, na ciana, na mĩgũnda, o hamwe na mĩnyamaaro, na thuutha wa ũtũũro ũyũ aheeo muoyo wa tene na tene. No rĩĩrĩ, andũ aingĩ arĩa marĩ a mbere rĩu, magaatuĩka a thuutha, nao arĩa me thuutha matuĩke a mbere.” Na rĩĩrĩ, marĩ njĩrainĩ meerekeire Jerusalemu Jesũ amatongoreetie, arutwo aake makĩiyũrwo nĩ kĩmako, nao andũ arĩa maamarũmĩrĩire nĩmeetigagĩra. O hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩcookia arutwo arĩa ikũmi na eerĩ ndundu akĩmeera o rĩngĩ maũndũ marĩa maakirie kũmũkora. Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Twerekeire kwambata Jerusalemu kũrĩa Mũrũ wa Mũndũ arĩneanwo kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho. Nao nĩmarĩmũtuĩra kũũragwo, na mamũneane kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ nao mamũnyũrũrie, mamũtuĩre mata, mamũhũũre na kĩboko, na mamũũrage. No rĩĩrĩ, thuutha wa mĩthenya ĩtatũ nĩakaariũka.” Nao Jakubu na Johana, aariũ a Zebedi magĩũka kwĩ Jesũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩharĩ ũndũ tũkwenda ũtwĩkĩre.” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ atĩa mũkwenda?” Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩrĩa ũgaikarĩra gĩtĩ kĩa ũnene Ũthamakiinĩ waku ũrĩa wĩ riiri-rĩ, ũgaatwĩtĩkĩria ũmwe aikare mwena waku wa ũrĩo, na ũrĩa ũngĩ wa ũmotho.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ mũtiũĩ kĩrĩa mũrahooya. Mwahota kũnyuĩra gĩkombe kĩa mĩnyamaaro kĩrĩa ngũnyuĩra? Mwahota kũbatithio kĩbatithio kĩrĩa ngũbatithio nakĩo?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ no tũhote.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩguo nĩmũkũnyuĩra gĩkombe kĩrĩa ngũnyuĩra, o na mũbatithio na kĩbatithio kĩrĩa ngũbatithio nakĩo. Ĩndĩ niĩ ndirĩ na kĩhooto gĩa gũtua nũũ ũgaikara mwena wakwa wa ũrĩo kana wa ũmotho. Ngai we mwene nĩ we ũkaaheana itĩ icio kũrĩ arĩa acithondekeire.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa arutwo arĩa angĩ ikũmi maamenyire ũhoro ũcio, makĩiguĩra Jakubu na Johana ũũru. Naake Jesũ akĩmeeta oothe hamwe akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmũũĩ atĩ atongoria a ndũũrĩrĩ nĩmakoragwo na ũhoti mũnene igũrũ rĩacio na nĩmaciathaga. No ũndũ ũcio ndũkaanooneeke gatagatĩinĩ kaanyu. Ũrĩa ũkwenda gũtuĩka mũnene gatagatĩinĩ kaanyu nĩatuĩke ndungata ya arĩa angĩ. Na ũrĩa wothe ũkwenda gũtuĩka wa mbere nĩatuĩke ngombo ya arĩa angĩ oothe. Amu o naake Mũrũ wa Mũndũ ndookire gũtungatĩrwo, ookire gũtungata na kũheana muoyo wake ũtuĩke wa gũkũũra andũ aingĩ.” Nao magĩgĩkinya Jeriko, na rĩrĩa Jesũ oimaga kuo arĩ na arutwo aake o hamwe na andũ aingĩ, Baritimayo mũrũ wa Timayo agĩkorwo aikaire mũkĩrainĩ wa njĩra. Baritimayo aarĩ mũtumuumu watũire ahooyaga ũteithio. Naake aigua atĩ nĩ Jesũ wa Nazarethi, akĩambĩrĩria kwanĩrĩra na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Jesũ Mũrũ wa Daudi! Njiguĩra tha!” Nao andũ aingĩ maamũigua makĩmũkũũma, makĩmwĩra akire. Nowe agĩkĩrĩrĩria kwanĩrĩra, “Mũrũ wa Daudi! Njiguĩra tha!” Naake Jesũ akĩrũũgama akĩĩra andũ mamwĩte. Nao makĩmwĩta makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũmĩrĩria na ũũkĩre nĩaragwĩta.” Naake agĩteania nguo yake ya igũrũ agĩteng'era harĩ Jesũ. Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda ngwĩkĩre atĩa?” Naake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, ngwenda o njooke kuona.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩthiĩre, gwĩtĩkia gwaku nĩkuo gwatũma ũhone.” Ihinda o rĩu akĩambĩrĩria kuona, akĩrũmĩrĩra Jesũ. Na rĩĩrĩ, Jesũ na arutwo aake magĩkinya kĩrĩmainĩ kĩa Mĩtamaiyũ gũkuhĩ na matũũra ma Bethifage na Bethania, hakuhĩ na Jerusalemu. Naake Jesũ agĩtũma arutwo aake eerĩ mbere, akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi gĩcagi gĩĩkĩ mũng'ethanĩire nakĩo, na mwatoonya o ũguo nĩmũkuona njaũ ya ndigiri yoheetwo ĩtarĩ yakuua mũndũ. Mĩohoreei mũmĩreehe. Mũngĩũrio nĩ mũndũ mũgwĩka ũguo nĩkĩ-rĩ, mwĩreei atĩ Mwathani nĩabatairio nĩ yo na nĩekũmĩcookia o narua.” Nao magĩthiĩ magĩkora njaũ ya ndigiri kũu barabarainĩ, yoheetwo. Rĩrĩa maamĩohoraga, andũ arĩa maarũngiĩ ho makĩmooria atĩrĩ, “Mũroohora njaũ ĩyo nĩkĩ?” Nao makĩmacookeria o ta ũrĩa Jesũ aameerĩĩte, nao andũ acio magĩkĩmeetĩkĩria mathiĩ nayo. Magĩkĩreehe njaũ ĩyo harĩ Jesũ, makĩmĩigĩrĩra nguo ciao, naake Jesũ akĩmĩikarĩra. Nao andũ aingĩ makĩara nguo ciao barabarainĩ, nao arĩa angĩ makĩara mathĩgĩ marĩa maatuĩte mĩgũndainĩ. Nao arĩa maamũtongoreetie o na arĩa maamuumĩĩte thuutha makĩanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Ngai arokumio? Ngai aroraathima ũrĩa ũgũũka na rĩĩtwa rĩa Mwathani! Ngai aroorathima Ũthamaki ũrĩa ũgũũka wa ithe witũ Daudi! Ngai arokumio igũrũ o igũrũ!” Naake Jesũ akinya Jerusalemu akĩingĩra Hekaarũ. Arĩĩkia kwĩrorangĩra akiuma, agĩthiĩ Bethania arĩ hamwe na arutwo arĩa ikũmi na eerĩ, nĩ tondũ kwarĩ hwaĩinĩ. Na rĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ rĩrĩa Jesũ na arutwo aake moimaga Bethania, Jesũ akĩigua ahũtiĩ. Agĩkĩona mũkũyũ ũrĩ haraaya ũrurĩĩte wega, agĩthiĩ harĩ guo ehokeete atĩ nĩekuona ngũyũ. No akinya harĩ guo ndarĩ kĩndũ oonire, tiga mathangũ matheri, amu gũtiarĩ hĩndĩ ya mĩkũyũ gũciara. Jesũ agĩkĩwĩra atĩrĩ, “Andũ maroaga gũkaarĩa matunda maaku tene na tene!” Nao arutwo aake makĩigua ũguo oigire. Na rĩĩrĩ, maakinya Jerusalemu Jesũ agĩthiĩ Hekaarũinĩ, akĩambĩrĩria kũrutũrũra arĩa meendanagĩria na arĩa maagũragĩra kuo, na akĩng'aũrania meetha cia arĩa maakũũranagia mbeeca o na itĩ cia arĩa meendagia ndutuura. Gũtirĩ mũndũ aangĩetĩkĩririe ahĩtũkĩrie kĩndũ kũu nja ya Hekaarũ. Agĩcooka akĩruta andũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngai oigĩĩte Maandĩkoinĩ atĩrĩ, ‘Hekaarũ yakwa ĩgeetagwo nyũmba ya kũhooyagĩrwo nĩ andũ a ndũũrĩrĩ ciothe.’ No inyuĩ mũmĩtuĩte kũndũ gwa kwĩhithwo nĩ atuunyani!” Rĩrĩa athĩnjĩri Ngai arĩa anene o na arutani a Watho maiguire ũhoro ũcio, makĩambĩrĩria gũcaria ũrĩa mangĩmũũraga. No nĩmamwĩtigagĩra nĩ amu andũ oothe nĩmaagegeete nĩ ũndũ wa ũrutani wake. Gwakinya hwaĩinĩ, Jesũ na arutwo aake makiuma Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ, Jesũ na arutwo aake maakinya harĩa mũkũyũ warĩ, makĩona ũũmĩĩte wothe kinya mĩri. Naake Petero aririkana ũhoro wa mũkũyũ ũcio akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, tarora! Mũkũyũ ũrĩa ũrarumire nĩũũmĩĩte!” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ĩtĩkiai Ngai. Ngũmwĩra na ma atĩ mũndũ o wothe ũngĩĩra kĩrĩma gĩĩkĩ atĩrĩ, ‘Kũũrũka wĩikie iriainĩ,’ na akorwo atarĩ na nganja ngoroinĩ yake, na akorwo eetĩkĩĩtie atĩ ũguo ekuuga nĩũkũhinga, no eekĩrwo ũndũ ũcio. Tondũ ũcio ngũmwĩra atĩrĩ, ũndũ o wothe mũrĩũragia mũkĩhooya, ĩtĩkagiai atĩ nĩmũrĩĩkĩĩtie kũheeo, na nĩmũrĩgĩaga naguo. Rĩrĩa mũrũngiĩ mũkĩhooya-rĩ, ohagĩraai arĩa mamũhĩtĩirie, nĩguo Ithe wanyu ũrĩa wĩ igũrũ o naake amuohagĩre meehia maanyu. [ No mũngĩrega kuohera arĩa angĩ, meehia maao, o naake Ithe wanyu ũrĩa wĩ igũrũ ndangĩmuohera meehia marĩa mwĩhĩĩtie.”] Naake Jesũ na arutwo aake magĩgĩkinya Jerusalemu rĩngĩ. Na rĩrĩa Jesũ aaceeraga kũu Hekaarũinĩ, athĩnjĩri Ngai arĩa anene, na arutani a Watho na athuuri magĩũka kũrĩ we. Magĩkĩmũũria atĩrĩ, “Ũreeka maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ, na nũũ wakũheire ũhoti ũcio?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩngũmũũria kĩũria na mwanjookeria nĩngũmwĩra kũrĩa ndutĩĩte ũhoti ũrĩa ndĩreeka maũndũ maya naguo. Tanjĩĩraai atĩrĩ, Johana, aarutĩĩte ũhoti wa kũbatithania kũ, kũrĩ Ngai kana kũrĩ andũ? Tanjookeriai!” Nao makĩambĩrĩria gũkararania makĩũranagia atĩrĩ, “Tũkuuga atĩa? Wona twoiga woimĩĩte kwĩ Ngai, egũtũũria atĩrĩ, ‘Mwakĩregire kũmwĩtĩkia nĩkĩ?’ Na twoiga ‘Woimĩĩte kũrĩ andũ...’ ” (Nĩmeetigagĩra andũ, amu andũ oothe nĩmeetĩkĩĩtie atĩ Johana aarĩ mũnabii.) Nĩ ũndũ ũcio magĩkĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Tũtiũĩ.” Naake akĩmeera atĩrĩ, “O na niĩ ndigũkĩmwĩra njĩkaga maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ.” Thuutha ũcio Jesũ akĩmaarĩria na ngerekano akĩmeera atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ mũndũ wahandire Thabibũ mũgũndainĩ wake. Agĩcooka akĩũirigĩra, akĩenja irima rĩa kũhihĩra, agĩcooka agĩaka nyũmba ya arangĩri. Naake akĩũkomborithia, agĩthiĩ bũrũri ũngĩ. Hĩndĩ ya kũgetha thabibũ yakinya, agĩtũmĩra arĩa maakomboreete ngombo ĩkaneeo igai rĩake rĩa magetha. Nao akombori acio makĩnyiita ngombo ĩyo, makĩmĩhũũra, magĩcooka makĩmĩingata mooko matheri. Mwene mũgũnda agĩcooka agĩtũma ngombo ĩngĩ, nao akombori acio makĩmĩhũũra, makĩmĩtiihangia mũtwe, na makĩmĩĩka maũndũ maingĩ mooru. Agĩcooka agĩtũma ĩngĩ o rĩngĩ, nayo ĩyo makĩmĩnyiita makĩmĩũraga. Ningĩ akĩmarekeria ngombo ingĩ nyingĩ o magĩciĩkaga maũndũ ta macio, imwe makahũũra, iria ingĩ nacio makooraga. Kwoguo mũndũ ũcio ndaarĩ na ũngĩ wa gũtũma tiga o mũrũ wake ũrĩa eendeete mũno. Marigĩrĩrioinĩ agĩkĩmũtũma akiugaga atĩrĩ, ‘Ndĩ na ma nĩmekũhe mũrũ wakwa gĩtĩĩo.’ No akombori acio makĩĩrana atĩrĩ, ‘Ũyũ nĩ we ũkaagaya mũgũnda ũyũ; nĩtũmũũrageei na nĩtũkũrigia na igai rĩake!’ Magĩkĩmũnyiita makĩmũũraga na magĩikia mwĩrĩ wake na kũu nja ya mũgũnda ũcio.” Naake Jesũ agĩthiĩ na mbere kwaria akĩũria atĩrĩ, “Mwene mũgũnda ageeka atĩa? Agooka amoorage, akomborithie mũgũnda ũcio wake wa mĩthabibũ andũ angĩ. Gũtirĩ nganja nĩmũthoomeete maandĩko harĩa hoigaga atĩrĩ, ‘Ihiga rĩrĩa aaki maaregire nĩrĩo rĩtuĩkĩĩte rĩa bata mũthingiinĩ. Nĩ Mwathani wekire ũguo, na ũndũ ũcio nĩ wa magegania tũkĩwona!’ ” Nao anene a Ayahudi makĩgeria kũmũnyiita tondũ nĩmaamenyire atĩ nĩ o aaragia ũhoro wao na ngerekano ĩyo. No magĩĩtigĩra andũ, magĩkĩmũtiga magĩĩthiĩra. Nao Afarisai amwe, o hamwe na andũ amwe a kĩama kĩa Aherodia, magĩtũmwo kũrĩ Jesũ nĩguo mamũtege na mĩario yake. Magĩgĩũka makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũũĩ atĩ wĩ wa ma, na ndũrĩ mũndũ wĩtigagĩra, amu ndũroraga ũrĩa andũ matariĩ, no ũrutanaga na ma ũhoro wa Ngai. Rĩu-rĩ, Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie tũrutagĩre mũthamaki wa Roma igooti? Tũrutage kana tũtikaarutage?” No we Jesũ aamenya ũhinga wao agĩkĩmooria atĩrĩ, “Mũrangeria nĩkĩ? Tareeheei mbeeca ndĩmĩone.” Nao magĩkĩmũreehere mbeeca, naake akĩmooria atĩrĩ, “Mbica ĩno na rĩĩtwa rĩĩrĩ nĩ cia ũ?” Nao makĩmwĩra atĩ nĩ cia mũthamaki wa Roma. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Rutagĩraai mũthamaki wa Roma kĩrĩa gĩ gĩake, na Ngai kĩrĩa gĩ gĩake.” Nao andũ acio makĩgega mũno nĩ ũndũ wa ũguo aameerire. Thuutha ũcio Asadukai, arĩa moigaga atĩ andũ arĩa akuũ matikaariũka, magĩũka kwĩ Jesũ makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, Musa nĩatwandĩkĩire atĩrĩ, ‘Mũndũ angĩkua atige mũtumia wake atarĩ aagĩa mwana, mũrũ wa nyina no mũhaka ahikie mũtumia ũcio nĩ geetha acookerie mũrũ wa nyina mbeũ.’ Rĩu-rĩ, nĩkwarĩ na aariũ mũgwanja a nyina ũmwe,na ũrĩa mũkũrũ wao akĩhikania, agĩcooka agĩkua na ndatige ciana. Naake wa keerĩ agĩcooka akĩhikia mũtumia ũcio, no o naake agĩcooka agĩkua na ndatige ciana. O na wa gatatũ o naake agĩkua na acio angĩ o taguo. Na rĩĩrĩ oothe mũgwanja magĩkĩmũhikia, magĩkua matarĩ ciana. Thuutha wao oothe mũtumia ũcio o naake agĩkua. Rĩu-rĩ, rĩrĩa arĩa akuũ magaakĩriũka-rĩ, mũtumia ũcio agaagĩtuĩka wa ũ, nĩ ũndũ oothe mũgwanja nĩmaamũhikĩĩtie?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩmũhĩtĩĩtie nĩ ũndũ mũtiũĩ Maandĩko kana hinya wa Ngai. Amu rĩrĩa akuũ makaariũka magaakorwo mahaana ta araika arĩa me igũrũ, matikaahikanagia kana makahika. Naguo ũhoro wa kũriũkio kwa arĩa akuũ-rĩ, kaĩ mũtarĩ mwathooma Wathoinĩ wa Musa, ũhoro wa kĩhinga gĩkĩhĩa? Watho ũcio wonanĩĩtie ũrĩa Ngai aarĩirie Musa akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ Ngai wa Aburahamu, Isaaka, na Jakubu.’ We nĩ Ngai wa arĩa me muoyo, ti Ngai wa arĩa akuũ. Inyuĩ mũhĩtĩĩtie mũno!” Na rĩĩrĩ, nĩhaarĩ mũrutani ũmwe wa Watho wathikagĩrĩria mĩario ĩyo, naake aigua atĩ Jesũ nĩacookeria Asadukai wega akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ rĩathani rĩrĩkũ rĩĩrĩ bata gũkĩra marĩa mangĩ moothe?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Rĩathani rĩrĩa rĩ bata mũno makĩria nĩ rĩĩrĩ, ‘Taigua wee Isiraeli! Mwathani Ngai witũ no we wiki Mwathani. Nĩ ũndũ ũcio, enda Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, o na muoyo waku wothe, o na meciiria maaku moothe, o na hinya waku wothe.’ Narĩo rĩa keerĩ no ta rĩu, ‘Enda mũndũ ũrĩa mũrigainie naake o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.’ Gũtirĩ rĩathani rĩngĩ rĩrĩ bata gũkĩra macio meerĩ.” Naake mũrutani ũcio wa Watho akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Nĩwoiga ma mũrutani, atĩ Mwathani Ngai no we wiki, na atĩ gũtirĩ ũngĩ tiga we. Na atĩ no mũhaka mũndũ amwende na ngoro yake yothe, na meciiria maake moothe, o na hinya wake wothe; na ende mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa eyendeete we mwene. Kũhingia maathani maya meerĩ kũrĩ na bata gũkĩra magongoona moothe ma njino, o na ma mĩthemba ĩrĩa ĩngĩ yothe.” Naake Jesũ aigua mũndũ ũcio nĩacookia wega akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee ndũrĩ haraihu na Ũthamaki wa Ngai.” Na thuutha ũcio gũtirĩ mũndũ wacookire kũũmĩrĩria kũmũũria kĩũria. Rĩrĩa Jesũ aarutanaga Hekaarũinĩ akĩũria atĩrĩ, “Arutani a Watho moigaga atĩ Kristũ nĩ wa Daudi atĩa? Githĩ Daudi we mwene ahotithĩĩtio nĩ Roho Mũtheru ndoigire atĩrĩ: ‘Mwathani eerire Mwathani wakwa atĩrĩ, Ikara thĩ mwena wakwa wa ũrĩo kinya rĩrĩa ngaatũma ũrangĩrĩrie thũ ciaku.’ Angĩkorwo Daudi we mwene nĩamwĩtire Mwathani-rĩ, Kristũ angĩgĩkorwo arĩ Mũrũ wa Daudi atĩa?” Na nĩhaarĩ na andũ aingĩ maathikagĩrĩria Jesũ, magakena nĩ ũndũ wa ũrĩa oigaga. Naake akĩmaruta akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyerereei arutani a Watho arĩa meendeete gũthiĩ meekĩrĩĩte nguo ndaaya, o na kũgeithagĩrio ndũũnyũinĩ. Ningĩ makeenda kũheagwo itĩ cia mbere thunagogiinĩ o na handũ ha gĩtĩĩo marugainĩ. Acio no o matoonyagĩrĩra atumia a ndigwa na makaiya indo kuuma mĩciĩ yao, na nĩ ũndũ wa kwenda kwĩyonania nĩmaraihagia mahooya. Iherithia rĩao rĩgaakorwo rĩ inene.” Na rĩrĩa Jesũ aikaire thĩ kũu Hekaarũinĩ hakuhĩ na harĩa andũ maahothagĩra, nĩeroragĩra andũ makĩhotha. Nacio itonga nyingĩ igĩikia mbeeca nyingĩ hau haahothagĩrwo. No hagĩũka mũtumia mũthĩĩni wa ndigwa agĩikia tũthendi twĩrĩ, na mũigana watuo nĩ ta kĩng'ootore kĩmwe. Naake Jesũ agĩĩta arutwo aake akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma atĩ, mũtumia ũyũ mũthĩĩni wa ndigwa nĩaikia mbeeca nyingĩ gathandũkũinĩ ka mũhothi gũkĩra arĩa angĩ oothe mahotha. Amu arĩa angĩ mahotha matigari ma ũtonga wao, no we arĩ mũthĩĩni ũguo wothe ahotha iria ciothe oima nacio, na aheana mũthiithũ wake wothe.” Na rĩrĩa Jesũ oimaga Hekaarũinĩ, mũrutwo ũmwe wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani tarora! Kaĩ mahiga maya na mĩako ĩno nĩ mĩthaka-ĩ!” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩũkuona mĩako ĩno mĩnene ũũ? Haaha hatirĩ ihiga rĩgaatigwo igũrũ wa rĩrĩa rĩngĩ; moothe nĩmakaamomorwo.” Hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aikarĩĩte thĩ kĩrĩmainĩ kĩa Mĩtamaiyũ ang'etheire Hekaarũ, Petero, Jakubu, Johana o hamwe na Anderea magĩũka kũrĩ we marĩ oiki makĩmwĩra atĩrĩ, “Tatwĩre maũndũ macio mageekĩka rĩ, na tũkaamenya na kĩ atĩ nĩmakuhĩrĩirie?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Mwĩmenyagĩrĩreei mũtikaahĩtithio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ. Amu andũ aingĩ nĩmagooka makiugaga atĩ maraaria handũinĩ haakwa makiugaga atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ Kristũ!’ Nao nĩmakaahĩtithia andũ aingĩ. Na rĩrĩa mũkaigua ũhoro wa mbaara mũtikaanetigĩre. Maũndũ ta macio no mũhaka mooneke no ti atĩ ũcio nĩguo mũthia wa thĩ. Mabũrũri o na moothamaki nĩmagookanĩrĩra na nĩgũkaagĩa na ithingithia kũndũ kũingĩ, na kũgĩe ng'aragu. Maũndũ macio nĩ mo kĩambĩrĩria kĩa ruwo ta rwa mũtumia akĩheeo mwana. “No inyuĩ mwĩmenyerereei tondũ nĩmũkaanyiitwo mũtwarwo kĩamainĩ. Ningĩ nĩmũkaahũũrĩrwo thunagogiinĩ, na mũrũũgamio mbere ya anene na athamaki. Na inyuĩ nĩmũkaamahunjĩria Ũhoro ũrĩa Mwega. No ithirĩro rĩtaanakinya no mũhaka Ũhoro ũrĩa Mwega ũkaahunjĩrio andũ oothe. Rĩrĩa mũkaanyiitwo mũtwarwo igootiinĩ mũtikaanetange mũgĩciiria ũrĩa mũkoiga. Hĩndĩ ĩyo yakinya-rĩ, mũkoiga ũrĩa mũkaahotithio, nĩ ũndũ Roho Mũtheru nĩ we ũkaaria e thĩinĩ wanyu. Mũndũ nĩakaanengerana mũrũ wa nyina akooragwo, na mũthuuri anengerane mwana wake, na ciana ciũkĩrĩre aciari imooragithie. Nao andũ nĩmakaamũmena nĩ ũndũ wakwa. No ũrĩa ũgaakirĩrĩria kinya ithirĩro, ũcio nĩakaahonokio. “Nĩmũkoona ‘Kĩndũ gĩ thaahu na magigi’ kĩrĩ harĩa gĩtaagĩrĩire gũkorwo!” (Ũrĩa ũrathooma nĩamenye na ma ũrĩa gũkwĩrwo!) “Hĩndĩ ĩyo arĩa me Judea nĩmakoorĩra irĩmainĩ. Naake mũndũ ũrĩa ũgaakorwo nyũmba igũrũ, ndakaaharũrũke kana atoonye nyũmba kũgĩĩra kĩndũ, kana ũrĩa wĩ mũgũnda acookere nguo ciake mũciĩ. Kaĩ atumia arĩa magaakorwo marĩ na nda hĩndĩ ĩyo, o na arĩa magaakorwo makĩongithia nĩmakoona ruwo rũnene-ĩ! Hooyai Ngai atĩ maũndũ macio matikaanakinye hĩndĩ ya heho! Amu hĩndĩ ĩyo nĩgũkooneka mathĩĩna makĩrĩĩte marĩa moothe maanoonwo kuuma rĩrĩa Ngai oombire thĩ kinyagia rĩu, na gũtirĩ hĩndĩ gũkooneka ta macio rĩngĩ. No Mwathani nĩanyiihanyiihĩĩtie matukũ ma mathĩĩna macio nĩ ũndũ wa arĩa aake athuure. Tiga nĩ ũguo gũtirĩ mũndũ ũngĩgaatigara. “Hĩndĩ ĩyo mũndũ angĩkaamwĩra atĩrĩ, ‘Kristũ arĩ haaha!’ kana ‘Nĩwe ũũrĩa!’ mũtikaaneetĩkie. Andũ mekwĩĩta Kristũ na anabii a maheeni nĩmakooneka, na moonanie moorirũ na ciama makĩenda kũhĩtithia o na arĩa athuure a Ngai korwo no kũhoteke. No inyuĩ mwĩmenyagĩrĩreei, amu nĩndamwĩra ũhoro wothe ihinda rĩtaanakinya. “Na rĩĩrĩ, thuutha wa hĩndĩ ĩyo ya mathĩĩna riũa nĩrĩgaatuĩka nduma, mweri ũtige gũcooka kwara, nacio njata ciume igũrũ igwe thĩ, namo maahinya ma igũrũ meenyenyio. Hĩndĩ ĩyo Mũrũ wa Mũndũ nĩakooneka agĩũka arĩ thĩinĩ wa matu, e na hinya mũingĩ na riiri. Naake nĩagaatũma araika makoonganie arĩa oothe athuure kuuma mĩena ĩrĩa ĩna yumaga rũhuuho, o na kuuma ituri ciothe cia thĩ na cia igũrũ. “Mwĩruteei na mũkũyũ; honge ciaguo ciambĩrĩria kũruta mathangũ nĩmũmenyaga atĩ hĩndĩ ya ũrugarĩ ĩ hakuhĩ. Ũguo no taguo rĩrĩa mũkoona maũndũ macio magĩĩkĩka mũkaamenya atĩ Mũrũ wa Mũndũ e hakuhĩ o ta mũrangoinĩ. Ngũmwĩra na ma atĩ, rũciaro rũũrũ rũtigaathira maũndũ macio moothe matahingĩĩte. Igũrũ na thĩ nĩigaathira, no ciugo ciakwa itigaathira. “Gũtirĩ mũndũ ũũĩ rĩrĩa mũthenya ũcio ũgaakinya kana thaa, o na araika arĩa me igũrũ, kana Mũũriũ tiga o Ithe wiki. Ikaragaai mwĩmenyereire na mwĩhũũgĩĩte tondũ mũtiũĩ rĩrĩa ihinda rĩu rĩgaakinya. Gũkaahaana ta mũndũ athiĩte rũgendo agatiga agaĩra ndungata ciake mawĩra maacio, na akaiga mũikaria wa mũciĩ kĩhingoinĩ. Nĩ ũndũ ũcio mwĩhũũgageei, tondũ mũtiũĩ rĩrĩa mwene mũciĩ agacooka. Ahota gũgaacooka hwaĩinĩ kana ũtukũ gatagatĩ kana ngũkũ ĩkĩgamba, o na kana ruoro rũgĩtema. Kĩĩhũgeei ndakaanooke o rĩmwe nĩguo amũkore mũkomeete. Ũguo ngũmwĩra noguo ngwĩra andũ oothe: Mwĩhũũgageei!” Na rĩĩrĩ, gũtigairie mĩthenya ĩĩrĩ Thigũkũ ya Bathaka o hamwe na Thigũkũ ya mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia ikinye-rĩ, athĩnjĩri Ngai arĩa anene, o na arutani a Watho makĩambĩrĩria gũtuĩria ũrĩa mangĩnyiita Jesũ na hitho nĩguo mamũũrage. No makĩĩrana atĩrĩ, “Tũtigwĩka ũguo hĩndĩ ya thigũkũ andũ matigaatũũkĩrĩre.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe Jesũ aarĩ Bethania mũciĩ gwa Simoni ũrĩa warũarĩĩte mũrimũ wa ngoothi. Naake Jesũ rĩrĩa aarĩaga hagĩũka mũtumia warĩ na cuuba yaiyũire maguta ma goro manungi wega. Akĩmĩkunũra, agĩitĩrĩria Jesũ maguta macio mũtwe. Nao andũ amwe arĩa maarĩ ho makĩraakara makĩũrania atĩrĩ, “Maguta macio maitangwo ũguo nĩkĩ? Nĩmangĩendio makĩria dinari magana matatũ iheeo athĩĩni.” Magĩgĩtetia mũtumia ũcio mũno. No Jesũ akiuga atĩrĩ, “Tiganaai naake! Mũramũthĩĩnia nĩkĩ? We nĩanjĩka ũndũ mwega. Andũ arĩa athĩĩni-rĩ, mũrĩkoragwo nao hĩndĩ ciothe, na rĩrĩa rĩothe mũngĩenda kũmateithia no mũmateithie. No niĩ mũtirĩkoragwo na niĩ hĩndĩ ciothe. We nĩanjĩka ũrĩa ahota; aitĩrĩria mwĩrĩ wakwa maguta nĩ ũndũ wa kũũhaarĩrĩria gũthikwo. Ngũmwĩra na ma atĩ kũrĩa guothe Ũhoro Ũrĩa Mwega ũkaahunjio thĩinĩ wa thĩ yothe, ũndũ ũcio anjĩka nĩũkaaganagwo nĩ geetha aririkanagwo.” Thuutha ũcio Judasi Mũisikariota, ũmwe wa arutwo arĩa ikũmi na eerĩ, akiuma agĩthiĩ kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene nĩguo agakunyanĩre Jesũ kũrĩ o. Nao magĩkena rĩrĩa Judasi aamaheire ũhoro ũcio, makĩmwĩra atĩ nĩmekũmũhe mbeeca. Naake Judasi akĩambĩrĩria gũcaria mweke wa kũneana Jesũ kũrĩ o. Mũthenya wa mbere wa Thigũkũ ya mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia, ũrĩa tũtũrũme twa kũrĩĩo Bathaka tũthĩnjagwo-rĩ, arutwo a Jesũ makĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda tũgakũhaarĩrĩrie irio cia Bathaka kũ?” Naake Jesũ agĩgĩtũma arutwo aake eerĩ akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi itũũrainĩ, na nĩmũgũcemania na mũndũ ũkuuĩĩte mũtũngi wa maaĩ. Mũrũmĩrĩreei, mũingĩre nyũmba ĩrĩa arĩtoonya, mwĩre mwene nyũmba ĩyo atĩrĩ, ‘Mũrutani ekũũria atĩrĩ, ĩ ha nyũmba ya ageni harĩa ngũrĩĩra irio cia Bathaka hamwe na arutwo aakwa?’ Naake nĩekũmuonia nyũmba ya igũrũ, ĩrĩ haarĩrie. Amuonia mũtũthondekere irio cia Bathaka kuo.” Nao arutwo acio magĩgĩthiĩ itũũrainĩ, magĩkora maũndũ moothe o ta ũrĩa Jesũ aameerĩĩte, magĩkĩhaarĩria Bathaka. Gwakinya hwaĩinĩ Jesũ agĩũka na arutwo arĩa ikũmi na eerĩ. Na rĩrĩa maikarĩĩte meethainĩ makĩrĩa akiuga atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ ũmwe wanyu ũrĩa ũrarĩanĩra na niĩ nĩekũngunyanĩra.” Nao arutwo makĩambĩrĩria kũnyiitwo nĩ kĩeha, magĩkĩmũũria ũmwe kwa ũmwe atĩrĩ, “Hiihi nĩ niĩ?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩ ũmwe wanyu ikũmi na eerĩ, ũrĩa ndĩratobokanĩria mũgate mbakũriinĩ ĩmwe naake. Mũrũ wa Mũndũ nĩegũkua o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo. Ĩndĩ kaĩ mũndũ ũrĩa ũkũmũkunyanĩra e thĩĩna-ĩ! Kaba mũndũ ũcio atangĩaciarirwo!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maarĩaga, Jesũ akĩoya mũgate, akĩũraathima, agĩcooka akĩwenyũra, akĩũnengera arutwo aake, akĩmeera atĩrĩ, “Keei, ũyũ nĩ mwĩrĩ wakwa.” Agĩcooka akĩoya gĩkombe, na arĩĩkia gũcookeria Ngai ngaatho, akĩmanengera, nao oothe makĩnyuanĩra. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ĩno nĩ yo thakame yakwa ya kĩrĩĩkanĩro ĩrĩa ĩgũitwo nĩ ũndũ wa andũ aingĩ. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, ndigaacooka kũnyua ndibei rĩngĩ kinya rĩrĩa ngaamĩnyua yerũhĩĩtio Ũthamakiinĩ wa Ngai.” Nao marĩĩkia kũina rwĩmbo makiuma magĩthiĩ kĩrĩmainĩ kĩa mĩtamaiyũ. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Inyuothe nĩmũrĩndirika. Amu nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, ‘Ngai nĩakooraga mũrĩithi, nacio ng'ondu ihurunjũke.’ No ndariũka nĩngaamũtongoria gũthiĩ Galili.” Naake Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “O na arĩa angĩ oothe mangĩgũtirika, niĩ ndingĩgũtirika!” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngũkwĩra na ma atĩ, ũtukũ wa ũũmũũthĩ ngũkũ ĩtaanakũga keerĩ nĩũrĩngaana gatatũ.” Naake Petero akĩrega na hinya mũno akiuga atĩrĩ, “O na angĩkorwo nĩgũkuanĩra nawe niĩ ndirĩgũtirika!” Nao arutwo acio angĩ oothe makiuga o ro ũguo. Thuutha ũcio magĩthiĩ magĩkinya handũ heetagwo Gethisemane. Marĩ hau Jesũ akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Ikaragaai haaha thiĩ ngahooe.” Akĩoya Petero, Jakubu, na Johana agĩthiĩ nao. Naake akĩambĩrĩria kũigua kĩeha mũno na gũthĩĩnĩka ngoro, akĩmeera atĩrĩ, “Nĩndĩraigua kĩeha mũno ngoro o ta ngirie gũkua. Ikaragaai haaha na mwĩhũũge.” Agĩgĩthiĩ kabere haniini, agĩturumithia ũthiũ thĩ akĩhooya atĩ kũngĩhoteka thĩĩna ũcio ũmũthengere. Akiuga atĩrĩ, “Awa, o wee Baaba, maũndũ moothe nĩmahotekaga nĩ we; gĩĩthengerie gĩkombe gĩĩkĩ kĩa mĩnyamaaro, no ti ũrĩa niĩ ngwenda, nĩ ũrĩa wee ũkwenda.” Agĩcooka harĩa arutwo maarĩ, agĩkora makomeete akĩũria Petero atĩrĩ, “Simoni, nĩgũkoma ũkomeete? Ndũnahota gũikara o na ithaa rĩmwe wĩhũgĩĩte?” Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Mwĩhũũgeei, na mũhooe mũtigatoonye magerioinĩ. Ngoro nĩkwenda, no mwĩrĩ ndũrĩ na hinya.” Akĩmatiga rĩngĩ, agĩthiĩ akĩhooya o ta ũrĩa aahoeete rĩa mbere. Naake acooka harĩa arutwo maarĩ agĩkora makomeete, tondũ nĩmaathĩĩnagio nĩ toro. Nao makĩrigwo nĩ ũrĩa mangĩmwĩra. Agĩũka ihinda rĩa gatatũ, agĩkora o makomeete akĩmeera atĩrĩ, “No gũkoma mũkomeete mũkahuurũka? Kinyiai hau. Ihinda nĩikinyu! Mũrũ wa Mũndũ nĩekũneanwo mookoinĩ ma andũ eehia. Ũkĩraai tũthiĩ. Oneei ũrĩa ũkũngunyanĩra nĩakinya!” Na Jesũ o akĩaragia, Judasi, ũmwe wa arutwo arĩa ikũmi na eerĩ agĩgĩkinya. Naake agĩũka na andũ gĩkundi me na hiũ cia njora na njũgũma, matũmĩĩtwo nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene, na arutani a Watho o na athuuri. Naake Judasi ũrĩa wamũkunyanagĩra nĩamaheete kĩmenyithia akameera atĩrĩ, “Ũrĩa ndĩmumunya, ũcio nĩ we. Mũmũnyiite, mũmũtware mũmũrangĩire.” Rĩrĩa Judasi aakinyire agĩgĩthiĩ eerekeire o harĩ Jesũ o rĩmwe akiuga atĩrĩ, “Mũrutani!” na akĩmũmumunya. Nao magĩũka makĩnyiita Jesũ makĩmũrũmia biũ. Naake ũmwe wa arĩa maarũngiĩ hau agĩcomora rũhiũ rwa njora, agĩtema ngombo ya Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene gũtũ. Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Kaĩ mũũkĩĩte na hiũ na njũgũma ta arĩ gĩtoi mũũkĩĩte kũnyiita? Ndĩratũũraga na inyuĩ Hekaarũinĩ, ngĩmũruta mũthenya o mũthenya na mũtingĩnyiita. Ĩndĩ no mũhaka Maandĩko matheru mahingio.” Na arĩĩkia kũnyiitwo, arutwo aake oothe makĩmũtirĩka makĩũra. Naake mwanake ũmwe akĩrũmĩrĩra Jesũ erigiicĩirie cuka. Na rĩrĩa andũ acio maatuire kũmũnyiita, akĩmatigĩra nguo, akĩũra e njaga. Na rĩĩrĩ, thuutha wa kũnyiitwo, Jesũ agĩtwarwo kwa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, kũrĩa athĩnjĩri Ngai arĩa angĩ anene maagomanĩĩte, o hamwe na athuuri na arutani a Watho. Naake Petero agĩthiĩ amũrũmĩrĩire arĩ o haraaya, o nginya nja kwa Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene. Agĩgĩikara thĩ hau nja hamwe na arangĩri, agĩotagĩra mwaki ho. Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene o na kĩama gĩothe magĩcaria ũira ũrĩa mangĩrutire nĩguo mooragithie Jesũ no makĩaga. No nĩkwarĩ andũ aingĩ maarutire ũira wa maheeni, no maũira maao makĩaga kũiguana. Nao andũ amwe magĩkĩrũũgama makĩruta ũira wa maheeni, makiuga atĩrĩ, “Nĩtwamũiguire akiuga atĩrĩ, ‘Nĩngũtharia Hekaarũ ĩno yakĩĩtwo na mooko ma andũ, na mĩthenya ĩtatũ ĩtaanathira njake ĩngĩ ĩtaakĩĩtwo na mooko.’ ” Ĩndĩ o na moiga ũguo maũira maao makĩregana. Hĩndĩ ĩyo Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene akĩrũũgama hau mbere yao akĩũria Jesũ atĩrĩ, “Kaĩ wee ũtarĩ ũndũ ũngĩcookia igũrũ rĩa maũndũ maya moothe ũrathitangwo namo?” No Jesũ agĩkira ki na ndamũtumũke. Naake mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene agĩkĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we Kristũ Mũrũ wa Ngai Ũrĩa Mũraathime?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ nĩ niĩ. Na nĩmũkoona Mũrũ wa Mũndũ aikarĩire gĩtĩ mwena wa ũrĩo wa Ũrĩa Mwene Hinya Wothe, o na muone agĩũka na matu ma igũrũ!” Naake Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene agĩtembũranga nguo yake nĩ ũndũ wa kũraakara akiuga atĩrĩ, “Kaĩ tũgũkĩenda aira angĩ? Githĩ mũtiakĩiguĩra ũrĩa aruma Ngai? Mũgũtua atĩa?” Nao oothe makiuga magwatĩirie atĩ aagĩrĩire nĩkũũragwo. Nao amwe aao makĩambĩrĩria gũtuĩra Jesũ mata, na kũmũhumba maitho, makĩmũhũũra na hĩ makĩmwĩraga atĩrĩ, “Ragũra uuge nũũ wakũgũtha!” O nao arangĩri makĩmũhũũra. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Petero aikarĩĩte thĩ nja, hagĩũka ndungata ĩmwe ya mũirĩĩtu ya kũu kwa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Nayo yakinya hau Petero ootagĩra mwaki ĩkĩmũkũũrĩra maitho ĩkiuga atĩrĩ, “O nawe uuma hamwe na Jesũ wa Nazarethi.” Naake agĩkaana akiuga atĩrĩ, “Niĩ ũguo ndiũĩ o na ndiramenya nĩ atĩa ũroiga.” Oiga ũguo akiuma hau agĩthiĩ na thoome na hĩndĩ ĩyo ngũkũ ĩgĩkũga. Naake mũirĩĩtu ũcio oona Petero rĩngĩ akĩambĩrĩria kwĩra arĩa marũũgamĩĩte ho atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nĩ ũmwe wao!” No Petero agĩkaana rĩngĩ. Thuutha haniini arĩa marũũgamĩĩte hau makĩambĩrĩria kwĩra Petero atĩrĩ, “Wee no mũhaka ũkorwo ũrĩ ũmwe wao, amu wĩ Mũgalili.” No Petero akĩambĩrĩria kwĩhĩta akiugaga atĩrĩ, “Ndĩraaria ma na Ngai nĩ mũira atĩ niĩ ndiramenya mũndũ ũcio mũraaria ũhoro wake!” Ihinda o rĩu ngũkũ ĩgĩkũga rĩa keerĩ. Naake Petero akĩririkana ũrĩa Jesũ aamwĩrĩĩte, “Mbere ya ngũkũ gũkũga keerĩ nĩũrĩngaana gatatũ.” Naake akĩambĩrĩria kũrĩra. Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ tene athĩnjĩri Ngai arĩa anene magĩcemania hamwe na athuuri, arutani a Watho, na kĩama gĩothe, makĩrĩĩkanĩra ũrĩa megwĩka. Makĩoha Jesũ, makĩmuumagaria makĩmũneana kwĩ Pilato. Naake Pilato akĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we mũthamaki wa Ayahudi?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ we woiga ũguo.” Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene magĩthitanga Jesũ na maũndũ maingĩ. Naake Pilato agĩcooka akĩmũũria rĩngĩ atĩrĩ, “Kaĩ ũtarĩ na ũndũ ũngĩcookia igũrũ rĩa maũndũ macio moothe maragũthitanga namo?” No Jesũ akĩaga kwaria rĩngĩ, naake Pilato akĩgega. Na rĩĩrĩ, o Thigũkũ ya Bathaka yakinya, Pilato nĩohoragĩra andũ mũohwo ũmwe o ũrĩa mangĩetirie. Thĩinĩ wa itoi iria ciarĩ njeera, iria cioraganĩĩte hĩndĩ kwarĩ na ngũĩ, nĩkwarĩ gĩtoi gĩetagwo Baraba. Nao andũ makĩũngana makĩũria Pilato eeke o ũrĩa aamenyereete gwĩka. Naake akĩmooria atĩrĩ, “Nĩmũkwenda ndĩmuohorere mũthamaki wa Ayahudi?” Nĩ ũndũ nĩamenyaga atĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene maamũneanĩĩte kũrĩ we nĩ ũndũ wa ũiru. Na rĩĩrĩ, athĩnjĩri Ngai arĩa anene makĩringĩrĩria andũ meere Pilato amoohorere Baraba. Naake Pilato agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Mũgũkĩenda njĩke atĩa na ũyũ mwĩtaga mũthamaki wa Ayahudi?” Nao makĩanĩrĩra magĩcookia atĩrĩ, “Mwambe!” Naake Pilato akĩmooria atĩrĩ, “Nĩkĩ? Nĩ ũũru ũrĩkũ eekĩĩte?” Nao magĩkĩrĩrĩria kwanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Mwambe!” Na tondũ Pilato nĩendaga gũkenia andũ agĩkĩmoohorera Baraba. Agĩcooka akĩhũũrithia Jesũ na kĩboko, akĩmũneana akaambwo. Nacio thigari igĩtwara Jesũ nyũmbainĩ ya mĩcemanio kũu thĩinĩ kwa barũũthi, na igĩĩta iria ingĩ cia mbũtũ yacio. Igĩcooka ikĩmũhumba nguo ya rangi wa babũ, na igĩthondeka thũmbĩ ya mĩigua ikĩmwĩkĩra mũtwe. Igĩkĩambĩrĩria kũmũnyũrũria ikiugaga atĩrĩ, “Ũrĩ mwega mũthamaki wa Ayahudi!” Igakĩmũgũtha mũtwe na karũthanju o na ikamũtuĩra mata, igacooka ikeegũithia thĩ mbere yake ta ikũmũhooya. Ciarĩĩkia kũmũnyũrũria ikĩmũruta nguo ĩyo ya rangi wa babũ, ikĩmwĩkĩra nguo ciake. Ikĩmuumagaria ikamwambe. Nacio irĩ njĩra igĩcemania na mũndũ wetagwo Simoni wa kuuma Kurene, ithe wa Alekisanda na Rufasi, akiuma mĩgũndainĩ. Ikĩmwatha akuue mũtharaba wa Jesũ. Igĩgĩtwara Jesũ, ikĩmũkinyia handũ heetagwo Gologotha, na ũguo nĩ ta kuuga, “Handũ ha ihĩndĩ rĩa mũtwe.” Na irĩ hau ikĩgeria kũmũhe ndibei yatukanĩĩtio na manemane, no akĩrega kũmĩnyua. Igĩkĩmwamba, igĩcooka igĩcuukĩra nguo ciake mĩtĩ, igĩcigayana. Hĩndĩ ĩyo ciamwambire kwarĩ thaa ithatũ cia rũũciinĩ. Naho igũrũ wake hakĩandĩkwo ũndũ ũrĩa aathitangĩirwo atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũthamaki wa Ayahudi.” Igĩcooka ikĩamba atuunyani eerĩ o hau ciambire Jesũ, ũmwe mwena wake wa ũrĩo na ũrĩa ũngĩ mwena wa ũmotho. [ Namo maandĩko marĩa moigaga atĩ, “Nĩatuĩrĩirwo ciira hamwe na aici,” magĩkĩhingio.] Nao andũ arĩa maahĩtũkagĩra hau moona Jesũ makĩmũnyũrũria makĩinagia mĩtwe makiugaga atĩrĩ, “Wee ũngĩratharirie Hekaarũ na ũcooke ũmĩake na mĩthenya ĩtatũ-rĩ, kĩĩhonokie uume mũtĩ igũrũ!” O nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho makĩmũnyũrũria makiugaga atĩrĩ, “Nĩarahonokagia arĩa angĩ, no ndangĩhota kwĩhonokia we mwene! Kristũ, mũthamaki wa Isiraeli, ta kiume mũtharabainĩ nĩ geetha tuone twĩtĩkie!” O nao acio maambanĩirio naake makĩmũnyũrũria. Na rĩĩrĩ, thaa thita cia mũthenya ciakinya, bũrũri wothe ũkĩgĩa nduma kinya thaa kenda. Nacio thaa kenda ciakinya Jesũ akĩgũũthũka na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Eloi, Eloi, lema sabakithani?” Na ũguo nĩ ta kuuga atĩrĩ, “Ngai wakwa, Ngai wakwa ũndiganĩirie nĩkĩ?” Nao andũ amwe arĩa marũũgamĩĩte hau makiuga atĩrĩ, “Taiguai, agĩĩta Elija!” Naake ũmwe wao agĩteng'era agĩtobokia thibonji ndibeiinĩ ngagatu, akĩmĩtheecerera kamũrangiinĩ akĩmũkundithia, akiuga atĩrĩ, “Tarekeei tuone kana Elija nĩegũũka kũmũcuurũria!” Naake Jesũ akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene, agĩcooka akĩhũũmũka na hinya mũno, agĩtuĩkana. Hĩndĩ ĩyo gĩtambaya kĩa Hekaarũ gĩgĩatũkana maita meerĩ, kuuma igũrũ kinya thĩ. Naake Mũroma mũnene wa thigari igana ũrĩa warũũgamĩĩte hau oona ũrĩa atuĩkana akiuga atĩrĩ, “Ti itherũ ũyũ oima Mũrũ wa Ngai!” Naho hau nĩhaarĩ atumia meeroragĩra marĩ o haraaya, amwe aao maarĩ Mariamu Mũmagidali, Mariamu nyina wa Jose na Jakubu ũrĩa warĩ mũnyiinyi, na Salome. Atumia acio maakoragwo na Jesũ Galili na nĩmaamũtungatagĩra. Ningĩ nĩhaarĩ na atumia angĩ aingĩ arĩa mookĩĩte naake Jerusalemu. Na tondũ warĩ mũthenya wa Jumaa, gwakinya hwaĩinĩ, Josefu ũrĩa womĩĩte Arimathea agĩthiĩ kwa Pilato akĩmũũria amwĩtĩkĩrie akuue mwĩrĩ wa Jesũ. Josefu aarĩ mũndũ watĩĩtwo nĩ andũ oothe a kĩama, na aatũire eetereire gũũka kwa Ũthamaki wa Ngai. No Pilato akĩgĩa na nganja kana Jesũ nĩarĩĩkĩĩtie gũkua. Agĩgĩtũmanĩra Mũroma mũnene wa thigari igana akĩmũũria kana Jesũ nĩaniinĩĩte ihinda iraaya kuuma akua. Rĩrĩa eerirwo atĩ nĩakuĩte, agĩĩtĩkĩria Josefu akuue mwĩrĩ. Naake agĩthiĩ akĩgũra cuka wa gataani, agĩcuurũria mwĩrĩ, akĩwoha, akĩũiga thĩinĩ wa mbĩĩrĩra yenjeetwo thĩinĩ wa ihiga. Agĩcooka akĩgaragaria ihiga akĩhinga mbĩĩrĩra ĩyo. Naake Mariamu Mũmagidali, na Mariamu nyina wa Josefu makĩona harĩa mwĩrĩ waigirwo. Nayo Thabatũ yathira, Mariamu Mũmagidali, Mariamu nyina wa Jakubu, na Salome makĩgũra indo nungi wega nĩ geetha makahake mwĩrĩ wa Jesũ. Mũthenya wa kiumia rũũciinĩ tene, riũa rĩaratha, magĩthiĩ mbĩĩrĩrainĩ. Nao marĩ njĩrainĩ makooranagia atĩrĩ, “Nũũ ũgũthiĩ gũtũgaragarĩria ihiga arĩthengie mbĩĩrĩrainĩ?” No rĩĩrĩ, maacũũthĩrĩria makĩona ihiga rĩrĩ igaragarie rĩgathengio. (Rĩarĩ ihiga inene mũno). Nao magĩthiĩ makĩingĩra mbĩĩrĩra, makĩona mwanake wekĩrĩĩte nguo njerũ aikarĩĩte thĩ mwena wa ũrĩo, nao magĩĩtigĩra mũno. Naake akĩmeera atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra, nĩnjũũĩ mũracaria Jesũ wa Nazarethi, ũrĩa ũrambirwo mũtĩ igũrũ. Ĩndĩ ndarĩ haaha nĩariũkĩĩte! Oneei harĩa maramũigĩĩte. Rĩu gĩthiĩi mũkeere arutwo aake, o hamwe na Petero atĩ, ‘Nĩegũthiĩ Galili mbere yanyu; kũu nĩkuo mũrĩmuona o ta ũrĩa aamwĩrire.’ ” Nao makiuma mbĩĩrĩrainĩ mateng'ereete nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra na kũnyiitwo nĩ kĩeha. Matirĩ ũndũ meerire mũndũ nĩ ũndũ wa kũmaka. [ Na rĩĩrĩ, rũũciinĩ tene, mũthenya wa Kiumia Jesũ aariũka, aambire kuumĩrĩra Mariamu Mũmagidali, ũrĩa aarutĩĩte ngoma mũgwanja. Nao atumia acio magĩthiĩ kwĩ Petero na araata aake, makĩmahe ũhoro ũrĩa meerĩĩtwo na njĩra nguhĩ. Naake Mariamu ũcio agĩthiĩ kũrĩ arutwo a Jesũ agĩkora makĩrĩra me na kĩeha. Thuutha ũcio Jesũ we mwene agĩtũma arutwo mwena wa irathĩro o na wa ithũĩro makaheane Ũhoro ũrĩa Mũtheru wa ũhonokio wa tene na tene.] Akĩmeera atĩ Jesũ nĩariũkĩĩte, na atĩ we nĩamuoneete, no o makĩrega kũmwĩtĩkia. Thuutha ũcio Jesũ akiumĩrĩra arutwo aake eerĩ hĩndĩ ĩrĩa maathiaga mĩgũndainĩ, no ndahaanaga ũrĩa aahaanaga rĩa mbere. Nao makĩhũndũka makĩĩra arĩa angĩ atĩ nĩmoona Jesũ, no o makĩrega kũmeetĩkia. Thuuthainĩ Jesũ akiumĩrĩra arutwo arĩa ikũmi na ũmwe, maikarĩĩte meethainĩ makĩrĩa. Naake akĩmakũũma nĩ ũndũ wa kũũmia ngoro na kwaga gwĩtĩkia arĩa maamuoneete ariũkĩĩte. Naake akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi thĩ yothe mũkahunjĩrie andũ Ũhoro Ũrĩa Mwega. Na mũndũ o wothe ũgeetĩkia na abatithio nĩakaahonokio, no ũrĩa ũtageetĩkia nĩagaatuĩrwo. Nao arĩa mageetĩkia nĩmakaaheeo hinya wa kũringa ciama: nĩmakaingata ngoma kuuma kũrĩ andũ thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa; nĩmakaaria na thiomi ng'eni; mangĩkaanyiita nyamũ cia thĩ kana manyue thumu matirĩ ũũru makoona, ningĩ nĩmakaigagĩrĩra arũaru mooko nao makahona.” Na rĩĩrĩ, Mwathani Jesũ arĩĩkia kũmahe ũhoro, agĩtwarwo igũrũ, agĩikara guokoinĩ kwa ũrĩo kwa Ngai. Nao arutwo magĩthiĩ makĩhunjia Ũhoro kũndũ guothe, naake Mwathani nĩakoragwo hamwe nao, ageekagĩra ũhoro wao hinya na ciama iria maaringaga. Ameni.] [ Kũrĩ mũgaathe Theofilo: Andũ aingĩ nĩmarĩĩkĩĩtie kwandĩka ũhoro wa maũndũ marĩa marĩĩkĩĩtie kuoneka gatagatĩinĩ gaitũ. Maandĩkire kũringana na ũrĩa twaheetwo ũhoro nĩ andũ arĩa meyoneire maũndũ macio kuuma o kĩambĩrĩria, o na arĩa maahunjagia ũhoro. Na rĩu mũgaathe Theofilo, nĩ ũndũ nĩnduĩrĩĩtie maũndũ macio wega kuuma o kĩambĩrĩria, nĩngwĩciiria atĩ nĩ wega ngwandĩkĩre maũndũ macio na njĩra ya mũtaratara wa ũrĩa meekĩkire. Ngũkwandĩkĩra nĩ geetha ũmenye ũũma wa maũndũ marĩa ũrutĩĩtwo. Hĩndĩ ĩrĩa Herode aarĩ mũthamaki wa Judea, nĩkwarĩ mũthĩnjĩri Ngai wetagwo Zakaria, na aarĩ wa gĩkundi kĩa athĩnjĩri Ngai a Abija. Mũtumia wake eetagwo Elizabethi na aarĩ wa mũhĩrĩga wa Harũni. Eerĩ maatũire marĩ athingu mbere ya Ngai, na nĩmaathĩkagĩra mawatho ma Mwathani o hamwe na maathani maake. Matiarĩ na mwana nĩ ũndũ Elizabethi aarĩ thaata, na eerĩ maarĩ akũrũ mũno. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Zakaria aarĩ Hekaarũ thĩinĩ akĩruta wĩra wake wa ũthĩnjĩri Ngai, tondũ rĩarĩ ihinda rĩa gĩkundi kĩrĩa aarĩ wakĩo gũtungata kũu Hekaarũinĩ. Rĩrĩa mĩtĩ yacuukirwo, kũringana na mũtugo wa athĩnjĩri Ngai, Zakaria nĩathuurirwo agacinĩre Ngai ũbaani thĩinĩ wa Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, andũ oothe nĩkũhooya maahooyaga na kũu nja hĩndĩ ĩrĩa ũbaani wacinagwo. Naake arĩ kũu thĩinĩ, mũraika wa Mwathani akĩmuumĩrĩra, akĩrũũgama mwena wa ũrĩo wa kĩgongoona gĩa gũcinĩrwo ũbaani. Rĩrĩa Zakaria aamuonire, akĩmaka na agĩĩtigĩra. No mũraika ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Zakaria, tiga gwĩtigĩra! Ngai nĩaiguĩte mahooya maaku, na mũtumia waku Elizabethi nĩegũgũciarĩra kahĩĩ, na ũgaagatua Johana. Wee nĩũgaakena, na ũcanjamũke, na andũ angĩ aingĩ nĩmagaakena rĩrĩa gagaaciarwo! Nĩ tondũ gagaakorwo karĩ mũndũ mũnene mbere ya Mwathani. Gatikaanyuaga ndibei kana njoohi, ningĩ gagaakorwo kaiyũrĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru o na karĩ ndainĩ ya nyina, nako nĩgagacookia andũ aingĩ a Isiraeli kũrĩ Mwathani Ngai wao. Ningĩ nĩgagaathiĩ mbere ya Mwathani na roho na hinya o ta wa Elija ũrĩa warĩ mũnabii. Nĩgagaatũma maithe meendane na ciana, kagarũre andũ arĩa aaganu maambĩrĩrie gwĩciiria maũndũ ma ũthingu na nĩgakaahaarĩria andũ nĩguo meeterere Mwathani.” Naake Zakaria akĩũria mũraika atĩrĩ, “Ngaakĩmenya maũndũ macio atĩa na niĩ ndĩ mũkũrũ na mũtumia wakwa o naake no mũkũrũ?” Naake mũraika akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ Gaburieli, ũrĩa ũrũũgamaga mbere ya Ngai, ũrĩa ũndũmĩĩte njũke ngũhe ũhoro ũyũ mwega. Atĩrĩĩrĩ, tondũ nĩwarega gwĩtĩkia ũhoro ũcio ndakwĩra, ũgũtuĩka buubu; ndũgũcooka kwaria kinya mũthenya ũrĩa ũndũ ũcio ndakwĩra ũkaahinga, mahinda maaguo marĩa maagĩrĩire makinya.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo yothe andũ no gweterera meetereire Zakaria oime, na nĩmaarigagwo nĩ kĩrĩa gĩatũmĩĩte aikare ũguo thĩinĩ wa Hekaarũ. Rĩrĩa oimire, ndahotaga kũmaarĩria, na nĩ ũndũ ũcio magĩkĩmenya atĩ nĩoneete kĩoneki e kũu Hekaarũ thĩinĩ. Naake agĩkĩambĩrĩria kũmahe ũhoro na mooko, na kuuma hĩndĩ ĩyo agĩikara arĩ o buubu. Rĩrĩa matukũ maake ma gũtungata thĩinĩ wa Hekaarũ maathirire, akĩinũka gwake mũciĩ. Na rĩĩrĩ, matukũ manyiinyi mathira, mũtumia wake Elizabethi akĩgĩa nda. Naake Elizabethi agĩgĩtũũra ehithĩĩte ihinda rĩa mĩeri ĩtaano akiugaga atĩrĩ, “Rĩu Mwathani nĩandeithĩĩtie nĩguo eeherie gĩconoko gĩakwa gatagatĩinĩ ka andũ!” Na rĩĩrĩ, mweriinĩ wa ĩtandatũ wa Elizabethi gũkorwo e na nda-rĩ, Ngai nĩatũmire mũraika Gaburieli itũũrainĩ rĩa Galili rĩrĩa rĩĩtagwo Nazarethi. Aamũtũmire kũrĩ mũirĩĩtu thingi worĩĩtio nĩ mũndũ wetagwo Josefu warĩ wa rũciaro rwa mũthamaki Daudi. Mũirĩĩtu ũcio eetagwo Mariamu. Mũraika ũcio agĩgĩthiĩ kũrĩ Mariamu akĩmũgeithia atĩrĩ, “Wĩ mwega? Wee wĩ mũraathime mũno! Mwathani arĩ hamwe nawe!” Naake Mariamu agĩgĩtangĩka ngoro mũno nĩ ũndũ wa ngeithi icio cia mũraika, na akĩrigwo nĩ ũrĩa ciugo icio ciendaga kuuga. Naake mũraika akĩmwĩra atĩrĩ, “Mariamu, tiga gwĩtigĩra nĩ gũkorwo Ngai nĩagũtaanahĩire. Nĩũkũgĩa nda, ũciare kahĩĩ, na ũgaagatua Jesũ. Nako nĩgagaatuĩka mũndũ mũnene, na gageetagwo Mũrũ wa Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno. Mwathani Ngai nĩagaagatua mũthamaki o ta ũrĩa ithe Daudi aarĩ mũthamaki. Agaagatua mũthamaki wa andũ a Isiraeli tene na tene; ũthamaki wako ndũgaathira!” Naake Mariamu akĩĩra mũraika ũcio atĩrĩ, “Niĩ ndĩ mũirĩĩtu thingi. Ũhoro ũcio ũngĩkĩhoteka atĩa?” Naake mũraika akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Roho Mũtheru nĩagooka kũrĩ we, naguo hinya wa Ngai nĩũgaakũhumbĩra. Nĩ ũndũ ũcio mwana ũcio ũgaaciara ageetagwo ũrĩa mũtheru, Mũrũ wa Ngai. Nĩũkũririkana mũtumia ũrĩa wanyu wĩtagwo Elizabethi ũrĩa weragwo atĩ ndangĩgĩa mwana, rĩu o naake ũkũrũinĩ wake nĩagĩĩte, na ũyũ nĩguo mweri wake wa gatandatũ kuuma rĩrĩa aamĩgĩire. Atĩrĩĩrĩ, gũtirĩ ũndũ ũngĩrema Ngai.” Naake Mariamu agĩkiuga atĩrĩ, “Niĩ ndĩ ndungata ya Mwathani; kũrotuĩka kũrĩ niĩ o ũguo woiga.” Naake mũraika akĩmũtiga agĩĩthiĩra. Matukũinĩ o ro macio Mariamu nĩathiire ahiũhĩĩte itũũrainĩ rĩarĩ bũrũriinĩ ũrĩa ũrĩ irĩma wa Judea. Na rĩĩrĩ, aathiĩ agĩtoonya nyũmba gwa Zakaria akĩgeithia Elizabethi. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Elizabethi aiguire ngeithi cia Mariamu, mwana ũrĩa warĩ nda yake akĩambarara, naake Elizabethi akĩiyũrwo nĩ Roho Mũtheru, akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Wee ũrĩ mũraathime gatagatĩinĩ ka atumia oothe, na mwana ũrĩa ũgaaciara nĩmũraathime! Nĩ kĩĩ gĩgũtũma ũndũ mũnene ta ũyũ woneke kũrĩ niĩ, atĩ nyina wa Mwathani wakwa agooka kũnjeerera? Nĩ amu mũgambo wa ngeithi ciaku wakinya matũinĩ maakwa o ro ũguo, mwana ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wakwa nĩambarara e na gĩkeno. Na kaĩ kũraathimwo nĩ we nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia atĩ ũhoro ũrĩa werirwo nĩ Mwathani nĩũkaahinga-ĩ!” Naake Mariamu akiuga atĩrĩ, “Ngoro yakwa nĩragooca Mwathani na roho wakwa nĩũkeneete nĩ ũndũ wa Ngai Mũhonokia wakwa, nĩ ũndũ nĩaririkanĩĩte kwĩnyiihia kwa ndungata yake ya mũirĩĩtu! Kuumagia rĩu njiarwa ciothe irĩnjĩtaga mũraathime, nĩ ũndũ wa maũndũ manene marĩa Ngai ũrĩa wĩ hinya anjĩkĩĩte. Rĩĩtwa rĩake nĩ rĩtheru. Tha ciake nĩikinyagĩra arĩa oothe mamũtĩĩĩte, kuuma rũciaro rũmwe kinya rũrĩa rũngĩ. Nĩonanĩĩtie hinya wa guoko gwake, nĩahurunjĩĩte arĩa etĩĩi na mĩbango yao yothe. Nĩehereetie athamaki kuuma itĩinĩ ciao, na akanenehia arĩa matarĩ kĩene. Nĩahũũnĩĩtie arĩa ahũũtu na mawega maingĩ, na akaingata itonga itarĩ na kĩndũ. Nĩaigĩĩte kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa eerĩire maithe maitũ, na nĩateithĩĩtie Isiraeli ndungata yake, o ta ũrĩa eerĩire maithe maitũ, atĩ nĩakaiguĩra Aburahamu tha, o hamwe na njiarwa ciake tene na tene!” Naake Mariamu agĩikara na Elizabethi ta mĩeri ĩtatũ, agĩcooka akĩinũka. Na rĩĩrĩ, ihinda rĩa Elizabethi rĩa kũheeo mwana nĩrĩakinyire, naake agĩciara kahĩĩ. Nao andũ arĩa maarigainie, na andũ a nyũmba yao maigua ũrĩa Mwathani aamũtugĩĩte, oothe magĩkenanĩra naake. Mũthenya wa kanaana wakinya, makĩũngana nĩguo magakaruithie, nao meendaga gũgatua Zakaria o ta ithe. No nyina akiuga atĩrĩ, “Aaca! Gegũtuuo Johana.” Nao andũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Gũtakĩrĩ mũndũ wa nyũmba yanyu wĩtagwo ũguo!” Magĩcooka makĩarĩria ithe wa kaana kau na mooko makĩmũũria rĩĩtwa rĩrĩa eendaga gatuuo. Naake Zakaria akĩũria aheeo kabaaũ ga kwandĩkĩra akĩandĩka atĩrĩ, “Rĩĩtwa rĩako nĩ Johana.” Nao andũ oothe makĩmaka mũno. O hĩndĩ ĩyo Zakaria akĩhota kwaria rĩngĩ akĩambĩrĩria gũkumia Ngai. Nao andũ oothe arĩa maarigainie makĩiyũrwo nĩ guoya, naguo ũhoro wa maũndũ macio moothe ũkĩhunja bũrũri wa irĩma wothe wa Judea. Mũndũ o wothe waiguaga ũhoro ũcio nĩeciiragia na akeyũria atĩrĩ, “Kaĩ kaana gaaka gagaatuĩka ũũ?” Tondũ nĩkwonekaga wega atĩ hinya wa Mwathani warĩ hamwe nako. Hĩndĩ ĩyo Zakaria ithe wa kaana kau, akĩiyũrwo nĩ Roho Mũtheru akĩratha akiuga atĩrĩ: “Mwathani Ngai wa Isiraeli arokumio! Tondũ nĩateithĩĩtie andũ aake, akamakũũra. Nĩatũheete mũhonokia mũnene, ũrĩa uumĩĩte rũciaroinĩ rwa Daudi ndungata yake, o ta ũrĩa eeranĩire kuuma tene na tũnua twa anabii aake atheru, atĩ nĩagaatũhonokia kuuma kũrĩ thũ ciitũ, na kuuma mookoinĩ ma andũ oothe arĩa matũmeneete. Nĩoigire atĩ nĩakaiguĩra maithe maitũ tha, na aririkane kĩrĩĩkanĩro gĩake gĩtheru. Nĩerĩire ithe witũ Aburahamu na mwĩhĩtwa atĩ nĩagaatũhonokia kuuma mookoinĩ ma thũ ciitũ, na atwĩtĩkĩrie tũmũtungatagĩre tũtarĩ na guoya, tũrĩ athingu na tũrĩ atheru mbere yake, matukũ moothe marĩa tũgũtũũra muoyo. “Nawe kaana gaaka, nĩũgeetagwo mũnabii wa Ngai Ũrĩa Wĩ Igũrũ Mũno. Nĩũgaathiĩ mbere ya Mwathani kũmũthondekagĩra njĩra ciake. Ũgaathiĩ kwĩra andũ aake atĩ nĩmekũhonokio na ũndũ wa kwoherwo meehia maao. Ngai witũ e tha na nĩ mũkirĩrĩria. Nĩagaatũma tũthererwo nĩ ũtheri wa ũhonokio, uume igũrũ ũtherere andũ oothe arĩa matũũraga ndumainĩ na kĩĩruruinĩ gĩa gĩkuũ, na acookie magũrũ maitũ njĩrainĩ ya thaayũ.” Nako kaana kau gagĩgĩkũra, gakĩgĩaga na hinya ngoro. Naake aatũũrire werũinĩ kinya mũthenya ũrĩa eyumĩririe kũrĩ andũ a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio mũthamaki wetagwo Augusito nĩathanire atĩ andũ oothe thĩinĩ wa ũthamaki wothe matarwo. Gũtaranwo kũu nĩkuo kwarĩ kwa mbere gwĩkwo rĩrĩa Kuirinio aarĩ barũũthi wa Siria. O mũndũ nĩagĩthiire kwĩyandĩkithia o itũũrainĩ rĩake kĩũmbe. O naake Josefu nĩambatire akiuma itũũra rĩa Nazarethi, bũrũriinĩ wa Galili, agĩthiĩ itũũra rĩa Bethilehemu bũrũriinĩ wa Judea, kũrĩa mũthamaki Daudi aaciarĩirwo. Aathiire kuo nĩ ũndũ aarĩ wa nyũmba na rũciaro rwa Daudi. Aathiire kwĩyandĩkithia hamwe na Mariamu, mũirĩĩtu ũrĩa oorĩĩtie. Hĩndĩ ĩyo Mariamu aarĩ na nda. Me kũu Bethilehemu-rĩ, hĩndĩ ya Mariamu ya kũheeo mwana ĩgĩkinya. Naake agĩgĩciara kahĩĩ gaake ka irigithaathi, agĩkooha na cuka, agĩgakomia mũharatĩinĩ, nĩ amu gũtiarĩ na handũ mangĩakomire mũkaawainĩ. Nakuo kũu bũrũriinĩ ũcio nĩkwarĩ na arĩithi maikaire werũinĩ, makĩrangĩra mahiũ maao. Mũraika wa Mwathani akĩmoimĩrĩra, naguo riiri wa Ngai ũkĩmatherera mĩena yothe, nao magĩĩtigĩra mũno. Naake mũraika ũcio akĩmeera atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra! Njũkĩĩte kũmũreehere ũhoro mwega, ũrĩa ũgũtũma andũ oothe makene mũno! Ũtukũ wa ũũmũũthĩ, thĩinĩ wa itũũra rĩa Daudi nĩmũciarĩirwo mũhonokia, nĩ we Kristũ Mwathani! Naguo ũhoro ũcio mũrĩũmenya na njĩra ĩno: nĩmũrĩona gakenge karigiicĩirio cuka, na gagakomio mũharatĩinĩ.” Na rĩĩrĩ, ihinda o rĩu mbũtũ nene ya araika ĩkĩoneka ĩ hamwe na mũraika ũcio, nao makĩambĩrĩria gũkumia Ngai makiugaga atĩrĩ: “Ngai ũrĩa ũrĩ igũrũ mũno arakumio, nakuo thĩ kũrogĩa na thaayũ gatagatĩinĩ ka andũ arĩa mamũkenagia!” Rĩrĩa araika maambatire magĩcooka igũrũ magĩtiga arĩithi acio-rĩ, nao makĩĩrana atĩrĩ, “Nĩtũthiĩi Bethilehemu tũkeyonere ũndũ ũcio Mwathani atũmenyithia.” Magĩgĩthiĩ mahiũhĩĩte, magĩkora Mariamu na Josefu, na makĩona gakenge gakomeetio mũharatĩinĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maakoonire, makĩĩra nyina na ithe ũrĩa mũraika oigĩĩte ũhoro wako. Nao arĩa oothe maiguire ũrĩa arĩithi acio moigire makĩgega. Nowe Mariamu agĩikara akĩririkanaga maũndũ macio moothe na akameciiragia na ngoro. Nao arĩithi magĩcooka kũrĩ mahiũ maao, makĩgoocaga na magĩkumagia Ngai nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa moothe mooneete na makaigua; maũndũ macio moothe maahaanaga o ta ũrĩa mũraika aameerĩĩte. Na rĩĩrĩ, mĩthenya ĩnaana yahinga, kaana kau gakĩruithio na gagĩĩtwo Jesũ. Rĩĩtwa rĩu norĩo mũraika aakaheete o mbere nyina atarĩ aagĩa nda yako. Na rĩĩrĩ, ihinda nĩrĩakinyire rĩa Josefu na Mariamu rĩa kũruta igongoona rĩa gũtherio, o ta ũrĩa Watho wa Musa wathanĩĩte. Kwoguo magĩgĩtwara Jesũ Jerusalemu nĩguo magakaneane kũrĩ Mwathani. Meekire ũguo kũringana na ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Wathoinĩ wa Mwathani atĩ, “Kahĩĩ o goothe ka irigithaathi no nginya kamũragĩrwo Mwathani.” O na ningĩ nĩmaathiaga kũrutĩra Ngai igongoona rĩa ndirahũgĩ igĩrĩ kana tũtutuura twĩrĩ, kũringana na watho wa Mwathani. Hĩndĩ ĩyo nĩkwarĩ na mũndũ watũũraga Jerusalemu wetagwo Simeoni. Mũndũ ũcio aarĩ mũthingu na nĩatĩĩĩte Ngai, na aatũire eetereire ũhonokio wa andũ a Isiraeli. Roho Mũtheru aarĩ hamwe naake, na nĩamũmenyithĩĩtie atĩ ndagaakua atooneete Mesia ũrĩa weranĩirwo nĩ Mwathani. Simeoni nĩathiire Hekaarũinĩ atongoreetio nĩ Roho Mũtheru. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aciari a kaana kau ti Jesũ maagatwarire kũu Hekaarũ nĩ geetha mahingie ũrĩa Watho woigĩĩte, Simeoni agĩkooya, agĩcookeria Ngai ngaatho akiuga atĩrĩ: “Rĩu, Mwathani, nĩũkũreka ndungata yaku ĩkue na thaayũ, tondũ nĩũhingĩĩtie kĩĩranĩro gĩaku kĩrĩa wamĩĩrĩire. Nĩ amu maitho maakwa nĩmeyoneire ũhonokio waku, ũrĩa ũthondekeete andũ oothe me ho, nĩguo ũtheri wa kũguũrĩria andũ a ndũũrĩrĩ ciothe wendi waku, na wa kũreehe ũkumio kũrĩ andũ aaku a Isiraeli.” Na rĩĩrĩ, ithe na nyina wa Jesũ nĩmaagegire nĩ ũndũ wa maũndũ macio Simeoni oigire maakoniĩ Jesũ. Naake Simeoni akĩmaraathima, agĩcooka akĩĩra nyina Mariamu atĩrĩ, “Mwana ũyũ athuurĩĩtwo nĩ Ngai nĩguo aanange na ahonokie andũ aingĩ thĩinĩ wa Isiraeli. Nĩagaakorwo arĩ kĩmenyithia kuuma kũrĩ Ngai, kĩrĩa andũ aingĩ makaaria maũndũ mooru igũrũ wakĩo, nacio hitho ciao ikĩmenyeke. Nakĩo kĩeha, kĩhaana ta rũhiũ rwa njora rũnoore, nĩgĩgaatheeca ngoro yaku.” Na rĩĩrĩ, o kũu nĩkwarĩ na mũtumia wa ndigwa mũkũrũ mũno warĩ mũnabii wetagwo Ana, mwarĩ wa Fanueli, wa mũhĩrĩga wa Asheri. Arĩĩkia kũhika aikarire na mũthuuriwe o mĩaka mũgwanja tu, mũthuuriwe agĩcooka agĩkua. Hĩndĩ ĩyo aarĩ na mĩaka mĩrongo ĩnaana na ĩna. Ndarĩ hingo oimaga Hekaarũinĩ; aatũũraga athaathayagia Ngai ũtukũ na mũthenya, akĩĩhingaga na akĩhooyaga. O hĩndĩ ĩyo mũtumia ũcio agĩkinya, agĩcookeria Ngai ngaatho na akĩaria ũhoro wa kaana kau kũrĩ andũ oothe arĩa maatũire meetereire Ngai ahonokie Jerusalemu. Hĩndĩ ĩrĩa Mariamu na Josefu maarĩĩkirie gwĩka maũndũ moothe kũringana na watho wa Mwathani, magĩcooka itũũrainĩ rĩao rĩa Nazarethi bũrũriinĩ wa Galili. Nako kaana kau gagĩkũra na gakĩgĩa na hinya; kaiyũrĩĩtwo nĩ ũũgĩ, na wega wa Ngai warĩ hamwe nako. Na rĩĩrĩ, o mwaka aciari a Jesũ nĩmaathiaga Jerusalemu gũkũngũĩra thigũkũ ya Bathaka. Jesũ arĩĩkia kũhingia mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ-rĩ, nĩmaathiire naake Jerusalemu, o ta ũrĩa maamenyereete gwĩka. Rĩrĩa Bathaka yathirire, makĩambĩrĩria rũgendo rwao rwa kũinũka, no kamwana kau ti Jesũ gagĩtigwo Jerusalemu. Aciari aako matiamenyire ũndũ ũcio; meeciiragia kaarĩ o gĩkundiinĩ kĩa andũ a kwao. Na rĩĩrĩ, mathiĩte rũgendo rwa mũthenya mũgima nĩrĩo maambĩrĩirie gũgacaria gatagatĩinĩ ka andũ aao na araata. Rĩrĩa maakaagire o biũ, magĩcooka kinya Jerusalemu, o magĩgacaragia. Thuutha wa mĩthenya ĩtatũ nĩguo maakoonire Hekaarũinĩ, gaikarĩĩte thĩ hamwe na arutani a Ayahudi, kamathikĩrĩirie gakĩmooragia ciũria. Andũ oothe arĩa maagathikĩrĩirie nĩmaagegaga nĩ ũndũ wa ũũgĩ wa macookio maako. Rĩrĩa aciari aako maakoonire makĩmaka, naake nyina agĩkooria atĩrĩ, “Mũũriũ, nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte ũtwĩke ũũ? Niĩ na thooguo tũkoreetwo na kĩeha mũno tũgĩgũcaria.” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mũnjarie? Kaĩ mũtooĩ atĩ nĩnjagĩrĩirwo nĩ gũkorwo ndĩ nyũmbainĩ ya Awa?” No rĩĩrĩ, nyina na ithe matiamenyire ũrĩa aamacookeirie. Naake Jesũ agĩgĩcooka nao Nazarethi, na nĩamaathĩkagĩra. Naake nyina no aigaga maũndũ macio moothe ngoroinĩ yake. Naake Jesũ agĩgĩkũra akĩũhigaga, akĩendagwo nĩ Ngai o hamwe na andũ. Na rĩĩrĩ, mwakainĩ wa ikũmi na ĩtaano wa wathani wa mũthamaki Tiberio ũthamakiinĩ wa Aroma, Ponitio Pilato nĩ we warĩ barũũthi wa Judea, naake Herode aathanaga Galili, naake mũrũ wa nyina Filipu nĩ we wathanaga mabũrũriinĩ ma Iturea na Turakoniti, naake Lisania agaathana Abilene, nao Anasi na Kaiafa nĩ o maarĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene. Hĩndĩ ĩyo kiugo kĩa Ngai gĩgĩkinyĩra Johana mũrũ wa Zakaria arĩ werũinĩ. Kwoguo Johana agĩthiĩ akĩhunjagia bũrũriinĩ wothe ũrĩa wakuhĩrĩirie rũũĩ rwa Jorodani, akiugaga atĩrĩ, “Mwĩrireei meehia maanyu, na mũbatithio, na nĩmũkuoherwo meehia maanyu.” Eekire ũguo kũringana na ũrĩa handĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa mũnabii Isaia atĩ: “Kwĩ mũgambo wa mũndũ ũranĩrĩra werũinĩ akoiga atĩrĩ: ‘Haarĩriai njĩra ya Mwathani; na mũrũngarie tũcĩra twake! Mĩkuru yothe nĩĩkaiyũrio, nacio irĩma ciothe na ithũngũri ciigananio. Njĩra ciothe itarĩ nũngarũ nĩikaarũngario, na iria itarĩ njaraganu ciaraganio. Andũ oothe nĩmakoona ũhonokio wa Ngai!’ ” Na rĩĩrĩ, andũ aingĩ nĩmaathiire kũrĩ Johana akamabatithie, naake akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ ciana ici cia nduĩra! Nũũ ũmwĩrĩĩte atĩ no mũhote kũũrĩra maraakara marĩa makirie gũũka? Ĩkaai ciĩko cia kuonania atĩ nĩmwĩrirĩĩte meehia maanyu, na mũtikaae kwĩĩra na ngoro atĩrĩ, ‘Ithe witũ nĩ Aburahamu!’ Nĩ gũkorwo ngũmwĩra atĩ, Ngai no ahote gũtũma mahiga maya matuĩke ciana cia Aburahamu! Na rĩu ithanwa nĩrĩhaarĩrie rĩa gũtema mũtĩ o gĩtinainĩ; mũtĩ o wothe ũtaciaraga maciaro meega ũrĩtemagwo ũgaikio mwakiinĩ.” Nao andũ makĩmũũria atĩrĩ, “Tũgũgĩĩka atĩa rĩu?” Naake Johana akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ wĩ na nguo igĩrĩ nĩahe ĩmwe ũrĩa ũtarĩ, na mũndũ wĩ na irio nĩagaĩre ũrĩa ũtarĩ.” Nao eetia a mbeeca cia igooti magĩũka kũbatithio, makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, ithuĩ na ithuĩ tũgwĩka atĩa?” Naake akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Mũtikaae kũũnganagia mbeeca nyingĩ gũkĩra iria watho ũmwĩtĩkĩrĩĩtie.” Nacio thigari ikĩmũũria atĩrĩ, “Ĩ ithuĩ na ithuĩ tũgwĩka atĩa?” Naake agĩcicookeria agĩciĩra atĩrĩ, “Mũtigatuunyage mũndũ o wothe mbeeca ciake na hinya kana na ũndũ wa kũmũigĩrĩra kĩgeenyo. Ningĩ iganagwoi nĩ mũcaara wanyu.” Na rĩĩrĩ, tondũ wa mwĩhoko ũrĩa andũ maarĩ naguo, magĩkĩambĩrĩria kwĩyũria na ngoro kana hiihi Johana aarĩ Mesia. Naake Johana agĩkĩmeera oothe atĩrĩ, “Niĩ ndĩramũbatithia na maaĩ, no nĩkũrĩ mũndũ mũnene kũrĩ niĩ ũgũũka, ũrĩa o na niĩ itaagĩrĩirwo nĩkuohora ndigi cia iraatũ ciake. We arĩmũbatithagia na Roho Mũtheru na mwaki. Na rĩĩrĩ, e na gĩcungi gĩake gĩa gũcunga ngano, eeherie ngano amĩige makũmbĩ, namo mahuti amacine na mwaki ũtahoraga.” Johana nĩakĩhunjirie Ũhoro ũrĩa Mwega na njĩra nyingĩ agĩthaithaga andũ magarũrĩre mĩthiĩre yao. No rĩĩrĩ, Johana nĩatetirie Herode, ũrĩa warĩ mũthamaki, nĩ ũndũ wa kũhikia Herodia, mũtumia wa mũrũ wa nyina, o na nĩ ũndũ wagwĩka maũndũ mangĩ maingĩ ma waganu. Naake Herode agĩgĩĩka ũndũ mũũru makĩria; akĩnyiita Johana, akĩmũikia njeera. Na rĩĩrĩ, andũ oothe marĩĩkia kũbatithio, o naake Jesũ akĩbatithio. Rĩrĩa aahooyaga, igũrũ rĩkĩhingũka, naake Roho Mũtheru agĩikũrũka igũrũ rĩake e na mwĩrĩ wahaanaga ta wa ndutuura. Naguo mũgambo ũkiuma igũrũ ũkiuga atĩrĩ, “Wee nĩ we Mũrũ wakwa nyendeete; nĩngenaga mũno nĩ we.” Na rĩĩrĩ, Jesũ akĩambĩrĩria wĩra wake aarĩ wa mĩaka ta mĩrongo ĩtatũ. Kũringana na ũrĩa andũ meeciiragia, Jesũ aarĩ mũrũ wa Josefu, mũrũ wa Heli, mũrũ wa Mathati, mũrũ wa Lawi, mũrũ wa Meliki, mũrũ wa Janai, mũrũ wa Josefu, mũrũ wa Matathia, mũrũ wa Amosi, mũrũ wa Nahumu, mũrũ wa Shealitieli, mũrũ wa Maathi, mũrũ wa Matathia, mũrũ wa Semeini, mũrũ wa Joseki, mũrũ wa Joda, mũrũ wa Joanani, mũrũ wa Resa, mũrũ wa Zerubabeli, mũrũ wa Shealitieli, mũrũ wa Neri, mũrũ wa Meliki, mũrũ wa Adi, mũrũ wa Kosama, mũrũ wa Elimadami, mũrũ wa Eri, mũrũ wa Joshua, mũrũ wa Eliezeri, mũrũ wa Jorimu, mũrũ wa Mathati, mũrũ wa Lawi, mũrũ wa Simeoni, mũrũ wa Juda, mũrũ wa Josefu, mũrũ wa Jonamu, mũrũ wa Eliakimu, mũrũ wa Melea, mũrũ wa Mena, mũrũ wa Matatha, mũrũ wa Nathani, mũrũ wa Daudi, mũrũ wa Jesii, mũrũ wa Obedi, mũrũ wa Boazu, mũrũ wa Salimoni, mũrũ wa Nahashoni, mũrũ wa Aminadabu, mũrũ wa Adimini, mũrũ wa Aruni, mũrũ wa Hezironi, mũrũ wa Perezu, mũrũ wa Juda, mũrũ wa Jakubu, mũrũ wa Isaaka, mũrũ wa Aburahamu, mũrũ wa Tera, mũrũ wa Nahori, mũrũ wa Serugu, mũrũ wa Reu, mũrũ wa Pelegi, mũrũ wa Eberi, mũrũ wa Shela, mũrũ wa Kainani, mũrũ wa Arifakishadi, mũrũ wa Shemu, mũrũ wa Noa, mũrũ wa Lameki, mũrũ wa Methusela, mũrũ wa Enoku, mũrũ wa Jaredi, mũrũ wa Mahalaleli, mũrũ wa Kenani, mũrũ wa Enoshu, mũrũ wa Sethu, mũrũ wa Adamu, mũrũ wa Ngai. Naake Jesũ akiuma kũu rũũĩinĩ rwa Jorodani aiyũrĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru. Naake Roho ũcio akĩmũtongoria akĩmũtwara werũinĩ, kũrĩa aageririo nĩ Mũcuukani matukũ mĩrongo ĩna. Na rĩĩrĩ, ndarĩ kĩndũ aarĩaga matukũ macio moothe; kwoguo matukũ macio magĩthira aarĩ mũhũũtu. Naake Mũcuukani akĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩ we Mũrũ wa Ngai-rĩ, atha ihiga rĩĩrĩ rĩtuĩke irio.” Naake Jesũ akĩmĩcookeria atĩrĩ, “Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, ‘To irio ciiki ingĩtũũria mũndũ muoyo!’ ” Ningĩ Mũcuukani agĩtwara Jesũ handũ igũrũ, na kwa ihinda iniini mũno akĩmuonia moothamaki moothe ma thĩ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngũkũhe wathani na riiri wa moothamaki maya moothe, amu nĩnengereetwo moothe na no ndĩmahe mũndũ o wothe ingĩenda. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, ũngĩthaathaiya, moothe megũtuĩka maaku.” Naake Jesũ akĩmĩcookeria atĩrĩ, “Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, ‘Thaathayagia Mwathani Ngai waku na ũmũtungatagĩre o we wiki!’ ” Ningĩ Mũcuukani agĩcooka akĩmũtwara Jerusalemu, akĩmũhaicia gathũrũmũndũinĩ ka Hekaarũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩ we Mũrũ wa Ngai-rĩ, wĩgũithie thĩ kuuma haaha, nĩ ũndũ Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, ‘Ngai nĩagaatha araika aake makũgitĩre.’ O na ningĩ nĩmoigĩĩte atĩrĩ, ‘Nĩmagaakwanĩrĩria na mooko maao nĩ geetha ndũkaagũthwo kũgũrũ nĩ ihiga.’ ” No Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “O Maandĩko macio nĩmoigĩĩte atĩrĩ, ‘Ndũkaanagerie Mwathani Ngai waku.’ ” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Mũcuukani arĩĩkirie kũgeria Jesũ na njĩra ciothe, agitigana naake kwa ihinda. Naake Jesũ agĩcooka bũrũriinĩ wa Galili, e na hinya wa Roho Mũtheru. Nayo ngumo yake ĩkĩiyũra bũrũri ũcio wothe. Naake akĩrutana thunagogiinĩ, nao andũ oothe makĩmũkumia. Na rĩĩrĩ, Jesũ nĩathiire Nazarethi kũrĩa aarereirwo, na mũthenya wa Thabatũ agĩthiĩ thunagogi, o ta ũrĩa aamenyereete gwĩka. Naake agĩkĩrũũgama na igũrũ gũthooma Maandĩko. Akĩnengerwo ibuku rĩa mũnabii Isaia, akĩhingũra harĩa handĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Roho wa Mwathani arĩ hamwe na niĩ, nĩ ũndũ nĩathuurĩĩte ndeehe Ũhoro ũrĩa Mwega kũrĩ andũ arĩa athĩĩni, Nĩandũmĩĩte thiĩ ngahunjĩrie arĩa mooheetwo atĩ nĩmarekererio, na ngahunjie ũhoro wa atumuumu gũcooka kuona, na ngoohorithie arĩa mahinyĩrĩirio. Ningĩ nĩandũmĩĩte ngaanĩrĩre atĩ ihinda nĩikinyu rĩa Mwathani kũhonokia andũ aake.” Jesũ agĩcooka akĩhinga ibuku, akĩrĩnengera ndungata, agĩikara thĩ. Nao andũ oothe arĩa maarĩ kũu thunagogiinĩ makĩmũrora, naake akĩmeera atĩrĩ, “Maandĩko macio ũũmũũthĩ ũyũ nĩmahinga, o ta ũguo mwaigua magĩthoomwo.” Na rĩĩrĩ, andũ oothe nĩmaamũganire na makĩgegio nĩ mĩario mĩega iria aaragia. Nao magĩkĩũrania atĩrĩ, “Githĩ ũyũ ti mũrũ wa Josefu?” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩnjũũĩ na ma nĩmũkũngwetera thimo ĩrĩa yugaga atĩrĩ, ‘Ndagĩtaarĩ, amba wĩthondeke wee mwene.’ O na nĩnjũũĩ nĩmũkũnjĩĩra njĩke gũũkũ itũũrainĩ riitũ maũndũ marĩa mwaiguire atĩ nĩndeekire itũũrainĩ rĩa Kaperinaumu. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, ‘Mũnabii ndaamũkagĩrwo kwao.’ ” Ningĩ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ ũhoro wa ma atĩ hĩndĩ ya Elija bũrũri wa Isiraeli warĩ na atumia aingĩ a ndigwa, hĩndĩ ĩrĩa gwaikarire mĩaka ĩtatũ na nuthu gũtarĩ kwoira. Hĩndĩ ĩyo nĩkwagĩire na ng'aragu nene mũno bũrũriinĩ wothe. O na gwatuĩka ũguo, Elija ndatũmirwo kũrĩ mũndũ ũngĩ tiga kũrĩ o mũtumia ũmwe wa ndigwa waikaraga itũũrainĩ rĩa Zarefathu bũrũriinĩ wa Sidoni. Ningĩ, thĩinĩ wa bũrũri wa Isiraeli kwarĩ na andũ aingĩ maarũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi hĩndĩ ya mũnabii ũrĩa wetagwo Elisha; no rĩĩrĩ, gũtirĩ o na ũmwe wahonirio tiga o Naamani ũrĩa warĩ Mũsiria.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa andũ arĩa maarĩ thunagogiinĩ maiguire ũguo, makĩraakara mũno. Magĩgĩũkĩra, makĩmũkururia kuuma kũu itũũrainĩ, makĩmũtwara kĩrĩma igũrũ kĩrĩa itũũra rĩu rĩao rĩakĩĩtwo makĩenda kũmũikia na kũu kĩharũrũkainĩ. No Jesũ akĩgerera gatagatĩinĩ kaao agĩĩthiĩra. Naake Jesũ agĩcooka agĩthiĩ Kaperinaumu, itũũra rĩarĩ bũrũriinĩ wa Galili, akĩrutana kuo mũthenya wa Thabatũ. Andũ oothe nĩmaagegire nĩ ũndũ wa ũrĩa aarutanaga, nĩ ũndũ mũrutanĩre wake warĩ na ũhoti. Na rĩĩrĩ, kũu thunagogiinĩ nĩkwarĩ mũndũ warĩ na ngoma. Mũndũ ũcio agĩkaya akiuga atĩrĩ, “Aa! Jesũ wa Nazarethi, ũkwenda atĩa na ithuĩ? Ũũkĩĩte gũtũniina? Nĩnjũũĩ wee wĩ ũ: wĩ mũrekio mũtheru wa Ngai!” No rĩĩrĩ, Jesũ agĩatha ngoma ĩyo akĩmĩĩra atĩrĩ, “Kira na uume thĩinĩ wake!” Nayo ngoma ĩyo ĩgĩtungumania mũndũ ũcio hau thĩ mbere yao, ĩgĩcooka ĩkiuma na ndĩmũgere ngero. Nao andũ oothe makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Kaĩ ciugo icio ihaana atĩa? Mũndũ ũyũ, arĩ na ũhoti na hinya; araatha ngoma agaciĩra itige mũndũ na ikamũtiga.” Nayo ngumo ya Jesũ ĩgĩkĩhunja matũũrainĩ moothe marĩa maarĩ hakuhĩ. Naake Jesũ akiuma kũu thunagogiinĩ, agĩthiĩ mũciĩ gwa Simoni. Na rĩĩrĩ, nyina wa mũtumia wa Simoni aarĩ mũrũaru mũrimũ wa kũhiũha mwĩrĩ, nao magĩkĩĩra Jesũ ũhoro wake. Naake Jesũ agĩthiĩ akĩrũũgama hakuhĩ naake, agĩatha mũrimũ ũcio uume thĩinĩ wake, naguo ũkiuma. Na rĩĩrĩ, ihinda o rĩu mũtumia ũcio agĩũkĩra akĩambĩrĩria kũmatungata. Rĩrĩa riũa rĩathũaga, andũ oothe arĩa maarĩ na andũ maarũarĩĩte mĩrimũ mwanya mwanya makĩmareehe kũrĩ Jesũ, naake akĩmaigĩrĩra mooko, akĩmahonia. O nacio ngoma nĩcioimire thĩinĩ wa andũ aingĩ ikĩanagĩrĩra ikoiga atĩrĩ, “Wee ũrĩ Mũrũ wa Ngai!” No rĩĩrĩ, Jesũ agĩatha ngoma icio na ndaigana gũciĩtĩkĩria ciarie, tondũ nĩcioĩ atĩ we aarĩ Mesia. Na rĩĩrĩ, kwarooka gũkĩa Jesũ akiuma kũu, agĩthiĩ handũ hataarĩ na andũ. Nao andũ makĩmũcaria, nginya makĩmuona, makĩgeria kũmũgirĩrĩria ndakoime kũu. No we akĩmeera atĩrĩ, “Nĩnjagĩrĩirwo nĩkũhunjia Ũhoro Ũrĩa Mwega wa Ũthamaki wa Ngai matũũrainĩ marĩa mangĩ o namo, nĩ ũndũ ũguo nĩguo Ngai aandũmire njũke njĩke.” Kwoguo agĩgĩthiĩ akĩhunjagia thunagogiinĩ cia bũrũri wothe wa Judea. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ aarũũgamĩĩte hũgũrũrũinĩ cia iria rĩa Genesareti, nao andũ nĩmaahatĩkanaga mamũkuhĩrĩrie nĩguo maigue Ũhoro wa Ngai. Naake Jesũ akĩona tũtarũ twĩrĩ hau hũgũrũrũinĩ cia iria, no eene tuo nĩmoimĩĩte tũtarũinĩ tũu na nĩgũthambia maathambagia ngara ciao cia gũtega thamaki. Na rĩĩrĩ, Jesũ agĩtoonya gatarũinĩ kamwe ka mũndũ wetagwo Simoni, akĩmũũria agatwaratware haniini koime hũgũrũrũinĩ. Naake Jesũ agĩikara thĩ gatarũinĩ kau akĩambĩrĩria kũruta kĩrĩndĩ. Naake arĩĩkia kwaria akĩĩra Simoni atĩrĩ, “Twaratwara gatarũ na kũũrĩa ndiainĩ harĩa hariku, mũcooke mũrekie ngara cianyu mũtege thamaki.” Naake Simoni akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, tũraire tũgĩtega ũtukũ wothe na gũtirĩ kĩndũ tũnyiitire. No ũngĩkiuga ũguo-rĩ, nĩngũikia ngara.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa meekire ũguo aameerire, makĩnyiita thamaki nyingĩ mũno o nginya ngara ciao ikĩenda gũtuĩka. Magĩkĩheneria andũ arĩa maarutithanagia wĩra nao arĩa maarĩ gatarũinĩ kau kangĩ mooke mamateithie. Nao magĩgĩũka, magĩĩkĩra thamaki tũtarũinĩ twerĩ tũkĩiyũra biũ, o nginya tũkĩambĩrĩria kũũrĩra. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Simoni Petero oonire ũguo, agĩturia maru mbere ya Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ehera harĩ niĩ, Mwathani! Niĩ ndĩ mũndũ mwĩhia!” Atĩrĩĩrĩ, Simoni hamwe na arĩa maarĩ nao nĩmaagegire nĩ ũndũ wa ũingĩ wa thamaki iria maanyiitĩĩte. O nao aariũ a Zebedi, nĩ o Jakubu na Johana, arĩa maarutithanagia wĩra na Simoni nĩmaagegire. Naake Jesũ agĩkĩĩra Simoni atĩrĩ, “Tiga gwĩtigĩra; kuuma ũũmũũthĩ ũgũcooka gũtega andũ.” Na rĩĩrĩ, marĩĩkia kũguucia tũtarũ, kinya hũgũrũrũinĩ cia iria, magĩtiga indo ciothe, makĩrũmĩrĩra Jesũ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe Jesũ aarĩ itũũrainĩ rĩmwe rĩarĩ na mũndũ warũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi. Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio oonire Jesũ, akĩĩgũithia mbere yake, akĩmũthaitha akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ũngĩenda, no ũtherie!” Naake Jesũ agĩtambũrũkia guoko, akĩmũhuutia, akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngwenda, thera!” O rĩmwe mũndũ ũcio agĩthirwo nĩ mũrimũ ũcio. Naake Jesũ akĩmũkaania akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkeere mũndũ o na ũmwe; thiĩ ũkarorwo nĩ mũthĩnjĩri Ngai, ũcooke ũrute igongoona rĩa gũtherio kũringana na ũrĩa Musa aathanire, rĩa kũmenyithia andũ oothe atĩ wĩ mũhonu.” Na rĩĩrĩ, ngumo ya Jesũ no gũthiĩ yathiaga o na mbere kũhunja kũndũ guothe, na andũ aingĩ nĩmookaga kũmũthikĩrĩria na kũhonio mĩrimũ yao. No Jesũ nĩathiaga kũndũ kũrĩa gũtaakoragwo na andũ, akahoera Ngai kuo. Mũthenya ũmwe Jesũ nĩkũrutana aarutanaga, naho hau aarutanagĩra hagĩkorwo harĩ na Afarisai amwe na arutani a Watho maikarĩĩte thĩ, moimĩĩte matũũrainĩ moothe ma Galili na Judea na Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, hinya wa Mwathani wa kũhonania warĩ hamwe na Jesũ. Nao andũ amwe magĩũka makuuĩĩte na ũrĩrĩ mũndũ warĩ mũrũaru mũrimũ wa gũkua ciĩga, makĩgeria kũmũtoonyia nyũmba mamũige mbere ya Jesũ. No rĩĩrĩ, nĩ ũndũ wa ũrĩa andũ maarĩ aingĩ makĩaga gwa kũmũtoonyeria. Nĩ ũndũ ũcio, makĩmũhaicia nyũmba igũrũ, magĩtharũria maturubaarĩ hakĩgĩa mwanya, makĩmũikũrũkĩria ho na ũrĩrĩ wake, makĩmũiga gatagatĩinĩ ka andũ o mbere ya Jesũ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ oonire ũrĩa andũ acio meetĩkĩĩtie, akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, “Mũraata wakwa, nĩwoherwo meehia maaku.” Nao arutani a Watho na Afarisai makĩambĩrĩria kũũrania atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nũũ ũraruma Ngai? Nũũ ũngĩhota kuohanĩra meehia tiga o Ngai wiki?” Naake Jesũ akĩmenya ũrĩa meeciiragia akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mwĩciirie maũndũ ta macio ngoroinĩ cianyu? Nĩ ũndũ ũrĩkũ mũhũthũ; kuuga, ‘Nĩwoherwo meehia maaku’ kana ‘Ũkĩra wĩtware?’ Nĩngũmuonia atĩ Mũrũ wa Mũndũ e na ũhoti gũũkũ thĩ wa kuohanĩra meehia.” Agĩkĩĩra mũndũ ũcio warĩ mũrũaru mũrimũ wa gũkua ciĩga atĩrĩ, “Ndakwĩra atĩrĩ, ũkĩra woe ũrĩrĩ waku ũinũke!” Naake mũndũ ũcio akĩrũũgama o rĩmwe andũ oothe mamwĩroreire, akĩoya ũrĩrĩ ũrĩa aakomeire akĩinũka akĩgoocaga Ngai. Nao andũ oothe makĩgega, makĩambĩrĩria kũgooca Ngai maiyũrĩĩtwo nĩ guoya makiugaga atĩrĩ, “Kaĩ ũũmũũthĩ nĩtweyonera maũndũ ma magegania-ĩ!” Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia gwĩka ũguo, akiuma nja, akĩona mwĩtia wa mbeeca cia igooti wetagwo Lawi aikarĩĩte wabiciinĩ yake ya kũrutĩrwo igooti, akĩmwĩra atĩrĩ, “Nũmĩrĩra.” Naake Lawi agĩũkĩra agĩtiga indo ciothe, akĩmũrũmĩrĩra. Naake Lawi agĩthondekera Jesũ iruga inene mũno gwake mũciĩ. Na rĩĩrĩ, irugainĩ rĩu nĩhaarĩ na eetia a mbeeca cia igooti aingĩ, na andũ angĩ maarĩanagĩra nao. Nao Afarisai amwe, na arutani a Watho arĩa maarĩ a gĩkundi kĩao, makĩnegenia arutwo a Jesũ makĩmeera atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩtũmaga mũrĩanĩre na mũnyuanĩre na eetia a mbeeca cia igooti o hamwe na eehia?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Andũ arĩa arũaru nĩ o makoragwo na bata wa ndagĩtaarĩ, no ti arĩa matarĩ arũaru. Niĩ ndiũkĩĩte gwĩta arĩa athingu; njũkĩĩte gwĩta arĩa eehia merire.” Nao andũ amwe makĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Arutwo a Johana nĩmehingaga kaingĩ na makahooya, na arutwo a Afarisai o taguo, no arutwo aaku no kũrĩa marĩaga na makanyua.” Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “No mũhote gũtũma andũ meetĩirwo ũhiki maage kũrĩa irio rĩrĩa me hamwe na mũhikania? No rĩĩrĩ, mũthenya nĩũgaakinya rĩrĩa mũhikania akeeherio gatagatĩinĩ kaao, na hĩndĩ ĩyo nĩmakeehinga.” Ningĩ Jesũ akĩmahe ngerekano ĩmwe akĩmeera atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ ũngĩĩkĩra nguo ngũrũ kĩraka kĩa nguo njerũ. Angĩĩka ũguo-rĩ, no akorwo atembũrĩĩte nguo ĩyo njerũ, nakĩo kĩraka kĩu kĩerũ kĩage kwaganĩrĩra na nguo ĩyo ngũrũ. O na ningĩ gũtirĩ mũndũ wĩkĩraga ndibei ya mũhihano mondoinĩ ngũrũ. Angĩĩka ũguo-rĩ, ndibei ĩyo ya mũhihano no ĩtarũre mondo ĩyo, ĩgĩĩtĩke, nayo mondo ĩyo ĩgĩthũũke o biũ. Atĩrĩĩrĩ, ndibei ya mũhihano no mũhaka ĩĩkagĩrwo mondoinĩ ĩtarĩ ngũrũ. O na rĩĩrĩ, angĩkorwo anyuĩte ndibei ya tene ndangĩenda ya mũhihano, nĩ ũndũ oigaga atĩrĩ, ‘Ĩrĩa ya tene nĩ njega makĩria.’ ” Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe wa Thabatũ Jesũ nĩagereire mĩgũndainĩ ya ngano. Nao arutwo aake magĩthiĩ magĩtuaga ngira cia ngano, magacirigitha na mooko makarĩa ngano. Nao Afarisai amwe makĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ gĩgũtũma mwĩke ũrĩa Watho witũ ũteetĩkĩrĩĩtie gwĩkwo mũthenya wa Thabatũ?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ mũtarĩ mwathooma ũrĩa Daudi eekire, we mwene o hamwe na andũ arĩa maarĩ naake, rĩrĩa maarĩ ahũũtu? Daudi aatoonyire nyũmba ya Ngai, akĩoya mĩgate mĩtheru ĩrĩa yarutĩirwo Ngai, akĩrĩa, na akĩhe andũ arĩa maarĩ naake. Watho witũ ndwĩtĩkĩrĩĩtie mũndũ ũngĩ kũrĩa mĩgate ĩyo tiga o athĩnjĩri Ngai oiki.” Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ nĩ we Mwathani wa mũthenya wa Thabatũ.” Na rĩĩrĩ, mũthenya ũngĩ wa Thabatũ Jesũ nĩatoonyire thunagogi, akĩrutana. Kũu thunagogiinĩ nĩkwarĩ na mũndũ wonjeete guoko gwake kwa ũrĩo. No rĩĩrĩ, arutani a Watho na Afarisai nĩmeendaga gũcaria gĩtũmi kĩrĩa mangĩathitangire Jesũ nakĩo, na nĩ ũndũ ũcio makĩmũrora mũno moone kana nĩekũhonania mũthenya wa Thabatũ. No rĩĩrĩ, Jesũ nĩamenyaga ũrĩa meeciiragia, naake agĩkĩĩra mũndũ ũcio wonjeete guoko atĩrĩ, “Ũka ũrũũgame haaha.” Mũndũ ũcio akĩrũũgama, agĩthiĩ hau mbere. Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Watho witũ wĩtĩkĩrĩĩtie gwĩkagwo atĩa mũthenya wa Thabatũ? Gũteithania kana kũũnũhana? Kũhonokia muoyo wa mũndũ kana kũwananga?” Akĩmarora oothe, agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, “Tambũrũkia guoko gwaku.” Naake mũndũ ũcio agĩĩka ũguo, nakuo gũkĩagĩra. Nao makĩiyũrwo nĩ maraakara, makĩambĩrĩria kũũrania ũrĩa mangĩĩka Jesũ. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩthiĩ kĩrĩmainĩ kũhooya, naake akĩraara kuo akĩhooya Ngai. Kwarooka gũkĩa-rĩ, agĩĩta arutwo aake, agĩthuura kuuma harĩ o andũ ikũmi na eerĩ, akĩmeeta atũmwo. Andũ acio ikũmi na eerĩ nĩ: Simoni (ũrĩa aatuire Petero), Anderea mũrũ wa nyina, Jakubu na Johana, Filipu, Baritholomayo, Mathayo, Toma, Jakubu mũrũ wa Alufayo, Simoni (ũrĩa wetagwo Zelote) Judasi mũrũ wa Jakubu, na Judasi Mũisikariota ũrĩa wacookire kũmũkunyanĩra. Na rĩĩrĩ, Jesũ agĩikũrũka kuuma kũu kĩrĩmainĩ e na atũmwo acio aake akĩrũũgama handũ haaraganu e na arutwo aake gĩkundi kĩnene mũno. Nao andũ aingĩ kuuma bũrũriinĩ wothe wa Judea, Jerusalemu, na matũũra ma Turo na Sidoni marĩa maarĩ rũteereinĩ rwa iria, nĩmookĩĩte kũmũthikĩrĩria na kũhonio mĩrimũ yao. O na arĩa maathĩĩnagio nĩ ngoma nĩmookire, naake akĩmahonia. Na rĩĩrĩ, andũ oothe arĩa maarĩ arũaru nĩmaageragia kũmũhuutia nĩ ũndũ hinya nĩwoimaga harĩ we ũkamahonia oothe. Naake Jesũ akĩrora arutwo aake akĩmeera atĩrĩ, “Kũraathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ athĩĩni; nĩ ũndũ Ũthamaki wa Ngai nĩ wanyu! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ ahũũtu rĩu, nĩ ũndũ nĩmũkaahũũnio! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ mũrarĩra rĩu, nĩ ũndũ nĩmũgaatheka! “Kũraathimwo-rĩ, nĩ inyuĩ rĩrĩa andũ maramũmena, makamũrega, makamũruma, na makamũcambia nĩ ũndũ wa Mũrũ wa Mũndũ! Rĩrĩa maramwĩka ũguo-rĩ, kenagaai na mũrũũgarũũgage, nĩ ũndũ kĩheeo kĩanyu nĩ kĩnene mũno igũrũ. Ũguo noguo maithe maao meekire anabii. “No rĩĩrĩ, kaĩ inyuĩ arĩa atongu rĩu mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Matukũ maanyu ma gĩkeno nĩmathiru! “Kaĩ inyuĩ mũhũũnĩĩte rĩu mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩmũkaahũũta! “Kaĩ o na inyuĩ mũratheka rĩu mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Mũkaarĩra na mũgirĩke! “Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ, rĩrĩa andũ oothe mekũmũgaathĩrĩria-ĩ! Atĩrĩĩrĩ, ũguo noguo maithe maao maagaathagĩrĩria anabii a maheeni. “Ngũmwĩra atĩrĩĩrĩ inyuĩ arĩa mũranjigua, endagaai thũ cianyu, na mwĩkage wega arĩa mamũthũire. Raathimagaai arĩa maramũruma, na mũhooyagĩre arĩa maramwĩka ũũru. Mũndũ akũgũtha rũhĩ rũthĩa rũmwe, reke akũgũthe rũthĩa rũu rũngĩ o naruo, na mũndũ ooya igooti rĩaku, reke akuue o na caati yaku. Mũndũ o wothe akũhooya kĩndũ mũhe, na mũndũ ooya kĩndũ gĩaku, ndũkaae kũmwĩtia. Ĩkaga andũ arĩa angĩ ũrĩa ũngĩenda magwĩkage. “Harĩ na uumithio ũrĩkũ kwenda o andũ arĩa mamwendeete? O na eehia nĩmeendeete arĩa mameendeete! Harĩ na uumithio ũrĩkũ gwĩka wega o andũ arĩa mamwĩkaga wega? O na eehia nĩmeekaga o ro ũguo! Harĩ na uumithio ũrĩkũ gũkombera o andũ arĩa mangĩmũrĩha? O na eehia nĩmakombagĩra eehia arĩa angĩ nĩ geetha makaamarĩha! Atĩrĩĩrĩ, endagaai thũ cianyu na mũciĩkage wega; kombanagĩraai mũtegwĩciiria atĩ nĩmũkaarĩhwo, narĩo igai rĩanyu nĩrĩgaakorwo rĩrĩ inene, na nĩmũgaatuĩka ciana cia Ngai ũrĩa wĩ igũrũ. Nĩ ũndũ-rĩ, Ngai nĩ mwega o na harĩ andũ arĩa matarĩ ngaatho na arĩa aaganu. Kwoguo, iguanagĩrai tha o ta ũrĩa ithe wanyu aiguanagĩra tha. “Atĩrĩĩrĩ, mũtigaatuanagĩre, na inyuĩ mũtirĩtuagĩrwo nĩ Ngai:: mũtigekũũanagĩre, na inyuĩ Ngai ndarĩmwĩkũũagĩra; ohanagĩraai, na inyuĩ Ngai nĩarĩmuohagĩra. Heanagaai, na inyuĩ Ngai nĩarĩmũheaga. Iheeo iria mũrĩheagwo irĩkoragwo irĩ nyingĩ; irĩũmbagĩrĩrwo mookoinĩ maanyu o nginya imwe igaĩtĩka thĩ. Gĩthimi kĩrĩa mũrĩthimanagĩra nakĩo nokĩo o na inyuĩ mũrĩthimagĩrwo nakĩo.” O na ningĩ Jesũ nĩamaheire ngerekano ĩno akiuga atĩrĩ, “Mũndũ mũtumuumu, ndangĩtongoria mũndũ ũngĩ mũtumuumu. Angĩĩka ũguo-rĩ, eerĩ no kũgũa mangĩgũa irima. Ningĩ gũtirĩ mũrutwo mũnene gũkĩra mũrutani wake; no rĩĩrĩ, mũrutwo o wothe arĩĩkia gĩthoomo gĩake atuĩkaga o ta mũrutani wake. “Nĩ kĩĩ gĩtũmaga wone kĩhuti kĩrĩa kĩ riitho rĩa mũrũ wa thooguo no ndũiguaga mũgogo ũrĩa wĩ riitho rĩaku? Kana ũngĩhota atĩa kwĩra mũrũ wa thooguo, atĩ ũmũrute kĩhuti kĩrĩa kĩrĩ riitho rĩake o rĩrĩa wee mwene ũtarona mũgogo ũrĩa wĩ riitho rĩaku? Wee hinga ĩno! Amba ũrute mũgogo ũrĩa wĩ riitho rĩaku mwene nĩguo ũhote kuona wega ũkĩruta kĩhuti kĩrĩa kĩ riitho rĩa mũrũ wa thooguo! “Gũtirĩ mũtĩ mwega ũciaraga matunda mooru, o na gũtirĩ mũtĩ mũũru ũciaraga matunda meega. Mũtĩ o wothe ũmenyekaga na ũndũ wa matunda maaguo; andũ matituaga ngũyũ kuuma mĩtĩinĩ ya mĩigua kana magatua thabibũ mĩtareinĩ. Mũndũ mwega aaragia maũndũ meega moimĩĩte mũthiithũinĩ wa maũndũ meega marĩa me ngoroinĩ yake, naake mũndũ mũũru aaragia maũndũ mooru moimĩĩte mũthiithũinĩ wake wa maũndũ mooru. Nĩ ũndũ-rĩ, kanua kaaragia maũndũ marĩa maiyũrĩĩte ngoro. “Atĩrĩĩrĩ, mũnjĩtaga, ‘Mwathani, Mwathani,’ nĩkĩ, na mũtiĩkaga maũndũ marĩa ndĩmwĩraga? Nĩngũmuonia ũrĩa mũndũ o wothe ũũkaga kũrĩ niĩ, akaigua ciugo ciakwa, na ageeka kũringana na ũrĩa ciugĩĩte ahaana: Ahaana ta mũndũ ũrĩa agĩaka nyũmba aambire kwenja thĩ, agĩaka mũthingi wayo ũrĩ wa ihiga. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa rũũĩ rwaiyũrire, maaĩ makĩgũtha nyũmba ĩyo na hinya, no matiamĩenyenyirie, tondũ yarĩ njake wega. No rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũiguaga ciugo ciakwa, na ndeekaga kũringana na ũrĩa ciugĩĩte, ahaana ta mũndũ ũrĩa wakire nyũmba ĩtarĩ na mũthingi; rĩrĩa rũũĩ rwaiyũrire, maaĩ makiuna makĩgũtha nyũmba ĩyo, makĩmĩmomora o rĩmwe. Gũthũũkangio kwa nyũmba ĩyo kaĩ kwarĩ kũnene-ĩ!” Naake Jesũ arĩĩkia kwĩra andũ maũndũ macio moothe agĩthiĩ Kaperinaumu. Na rĩĩrĩ, Mũroma ũmwe mũnene wa thigari igana, aarĩ na ndungata eendeete mũno, nayo yarĩ ndũaru hakuhĩ gũkua. Rĩrĩa mũnene ũcio aiguire ũhoro wa Jesũ agĩtũma athuuri amwe a Ayahudi makamwĩte ooke ahonie ndungata ĩyo yake. Nao athuuri acio magĩthiĩ kwĩ Jesũ makĩmũthaitha magwatĩirie makĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwagĩrĩirwo nĩgũteithia mũndũ ũcio, nĩ ũndũ nĩendeete andũ aitũ, o na nĩatwakĩire thunagogi.” Jesũ agĩgĩthiĩ hamwe nao. Na rĩĩrĩ, me hakuhĩ gũkinya mũciĩ, mũnene ũcio agĩtũma andũ angĩ kũrĩ Jesũ akĩmeera makamwĩre atĩrĩ, “Mwathani, tiga gwĩthĩĩnia nĩ ũndũ ndiagĩrĩirwo nĩũũke gwakwa mũciĩ, o na ndikuona niĩ mwene njagĩrĩirwo nĩgũũka kũrĩ we; no rĩĩrĩ, athana na ngombo yakwa nĩĩkũhona. Nĩ ũndũ o na niĩ ndĩ mũndũ wathagwo, na ndĩ thigari njathaga. Ndeera ũmwe, ‘Thiĩ,’ nĩathiaga, ndeera ũngĩ, ‘Ũka,’ nĩokaga, na ngombo yakwa ndamĩĩra, ‘Ĩka ũũ’ nĩĩkaga.” Rĩrĩa, Jesũ aiguire ũguo nĩagegire, akĩhũgũkĩra andũ arĩa mamũrũmĩrĩire akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra niĩ ndirĩ ndoona mũndũ o na ũmwe thĩinĩ wa Isiraeli wĩ na wĩtĩkio ta ũyũ!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ acio maatũmĩĩtwo nĩ mũnene ũcio maacookire mũciĩ, magĩkora ndungata ĩyo ĩhoneete. Thuutha ũcio, Jesũ agĩthiĩ itũũra rĩetagwo Naini, arĩ hamwe na arutwo aake na andũ aingĩ mũno. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aakuhĩrĩirie kĩhingo kĩa itũũra rĩu-rĩ, agĩtũngana na andũ maathiaga mathiko. Mũndũ ũcio wakuĩte aarĩ mwana wa mũũmwe wa mũtumia wa ndigwa, na andũ aingĩ a kuuma itũũra rĩu nĩmookĩĩte mathikoinĩ macio. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ oonire mũtumia ũcio, akĩringwo nĩ tha akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga kũrĩra.” Agĩcooka agĩthiĩ akĩhuutia ithandũkũ, nao andũ arĩa maarĩkuuĩĩte makĩrũũgama. Naake Jesũ akiuga atĩrĩ, “Mwanake! Ndakwĩra ũkĩra!” Naake mũndũ ũcio wakuĩte agĩikara thĩ, na akĩambĩrĩria kwaria. Naake Jesũ akĩmũnengerana kwĩ nyina. Nao andũ oothe arĩa maarĩ ho makĩnyiitwo nĩ guoya, magĩkumia Ngai makiuga atĩrĩ, “Mũnabii mũnene nĩokĩĩte gatagatĩinĩ gaitũ. Ngai nĩaceereire andũ aake!” Naguo ũhoro ũcio wa Jesũ ũkĩhunja bũrũri wothe wa Judea o hamwe na matũũra marĩa maũthiũrũrũkĩirie. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa arutwo a Johana maamwĩrire ũhoro wa maũndũ macio moothe, agĩĩta arutwo aake eerĩ, akĩmatũma kũrĩ Mwathani makamũũrie atĩrĩ, “Wee nĩ we ũrĩa Johana oigire atĩ nĩegũũka kana tweterere ũngĩ?” Nao arutwo acio magĩthiĩ kwĩ Jesũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Twatũmwo nĩ Johana Mũbatithania tũũke tũkũũrie kana wee nĩ we kwerirwo atĩ nĩũgũũka kana tweterere ũngĩ.” Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩhonia andũ aingĩ mĩrimũ na ndwarĩ ciao, akĩingata ngoma kuuma thĩinĩ wa andũ na agĩtũma atumuumu aingĩ moone. Agĩcooka akĩĩra arutwo acio maatũmĩĩtwo nĩ Johana atĩrĩ, “Thiĩi mwĩre Johana ũrĩa mweiguĩra na mweyonera: atumuumu nĩmarona, ithua nĩiretwara, arĩa me na mĩrimũ mĩũru ya ngoothi nĩmarahona, itaigua nĩiraigua, arĩa akuũ nĩmarariũkio, na arĩa athĩĩni nĩmarahunjĩrio Ũhoro Ũrĩa Mwega. Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa matarĩ na nganja ũhoroinĩ wakwa!” Nao arutwo a Johana marĩĩkia gũthiĩ, Jesũ akĩambĩrĩria kwĩra andũ ũhoro wa Johana, akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ mwathiĩte kwĩrorera werũinĩ? Nĩ kamũtĩ ga ithanjĩ gakĩinainio nĩ rũhuuho? Mwagĩthiĩte kuona kĩ? Mwathiĩte kuona mũndũ wĩkĩrĩĩte nguo ĩ na riiri? Ngũmwĩra atĩrĩ, andũ arĩa meekĩraga nguo irĩ riiri na maikaraga wega makoragwo mĩciĩinĩ ya athamaki. No rĩĩrĩ, njĩĩraai mwagĩthiĩte kuona kĩ? Mwathiĩte kuona mũnabii? Ĩĩ nĩ ma mwathiĩte kuona mũnabii, no nĩmuonire mũndũ ũkĩrĩĩte mũnabii. Johana nĩ we Maandĩko moigaga ũhoro wake atĩrĩ, ‘Nĩngũtũma mũrekio wakwa mbere yaku agagũthondekere njĩra.’ Ngũmwĩra atĩrĩ, Johana nĩ mũnene gũkĩra andũ oothe arĩa maanaciarwo nĩ atumia, no rĩĩrĩ, ũrĩa mũnyiinyi biũ Ũthamakiinĩ wa Ngai nĩ mũnene kũmũkĩra.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ oothe o hamwe na eetia a mbeeca cia igooti maiguire ũguo, makĩgaatha Ngai, tondũ o nĩmaabatithĩĩtio nĩ Johana. No rĩĩrĩ, Afarisai na arutani a Watho nĩmaaregire gwĩka ũrĩa Ngai eendaga meeke, tondũ o matiabatithĩĩtio nĩ Johana. Naake Jesũ agĩthiĩ na mbere akiuga atĩrĩ, “Ngũgerekania andũ a matukũ maya na kĩĩ? Mahaana ta kĩ? Mahaana ta ciana ciikarĩĩte ndũũnyũ ikĩĩrana atĩrĩ, ‘Tũmũinĩire nyĩmbo cia ũhiki, no matinarũũgarũũga. Twacooka twamũinĩra nyĩmbo cia macakaya, no mũtiinacakaya!’ Nĩ gũkorwo Johana Mũbatithania ooka ehingĩĩte kũrĩa na kũnyua ndibei, muoigire atĩrĩ, ‘E na ngoma!’ Naake Mũrũ wa Mũndũ ooka akĩrĩaga na akĩnyuaga mũroiga atĩrĩ, ‘Taroraai mũndũ mũkoroku, mũrĩĩu na mũraata wa eetia a mbeeca cia igooti na eehia!’ No rĩĩrĩ, ũũgĩ wa Ngai nĩwonanagio nĩ wa ma nĩ arĩa oothe mawamũkagĩra.” Na rĩĩrĩ, Mũfarisai ũmwe nĩetĩire Jesũ irio gwake, naake Jesũ agĩgĩthiĩ kwa Mũfarisai ũcio agĩikara meethainĩ kũrĩa. Kũu itũũrainĩ rĩu nĩkwarĩ mũndũ wa nja warĩ mwĩhia. Rĩrĩa aiguire atĩ Jesũ nĩokĩĩte kũrĩa irio kwa Mũfarisai ũcio, agĩthiĩ akuuĩĩte cuuba yarĩ na maguta maanungaga wega. Akĩrũũgama thuutha wa Jesũ, o magũrũinĩ akĩrĩraga, maithori magĩitĩkĩra nyaarĩrĩ cia Jesũ. Agĩcooka akĩgiria maithori macio na njuĩrĩ yake, akĩmũmumunya nyaarĩrĩ na agĩcihaka maguta. Rĩrĩa Mũfarisai ũcio wetĩĩte Jesũ oonire ũguo, akĩĩĩra na ngoro atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ angĩrĩ mũnabii-rĩ, nĩangĩramenya mũndũ wa nja ũyũ ũramũhuutia nĩ ũrĩkũ, o na nĩ wa mũthemba ũrĩkũ, nĩ ũndũ nĩ mwĩhia.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Simoni, ndĩ na ũndũ ngwenda gũkwĩra.” Naake Simoni akiuga atĩrĩ, “Mũrutani, njĩĩra.” Jesũ agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ na mũndũ wakombeire andũ eerĩ mbeeca, ũmwe akĩmũkombera dinari magana mataano, naake ũrĩa ũngĩ dinari mĩrongo ĩtaano. Na rĩĩrĩ, andũ acio eerĩ nĩmaaremirwo nĩkũmũrĩha, naake akĩmarekera mathiirĩ maao. Andũ acio eerĩ-rĩ, nĩ ũrĩkũ ũngĩenda mũndũ ũcio wamakombeire mbeeca makĩria?” Naake Simoni akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngwĩciiria nĩ ũrĩa warekeirwo mbeeca nyingĩ.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwoiga wega.” Agĩcooka akĩĩhũgũra na kũrĩa mũndũ wa nja ũcio aarĩ, akĩũria Simoni atĩrĩ, “Nĩũkuona mũndũ wa nja ũyũ? Kuuma rĩrĩa ndoonyire nyũmba ĩno yaku, ndũrĩ ũrahe maaĩ ma gwĩthamba nyaarĩrĩ, no mũndũ wa nja ũyũ nĩathambia nyaarĩrĩ na maithori maake, acooka angiria na njuĩrĩ yake. Wee-rĩ, ndũũnamumunya, no kuuma rĩrĩa njũkire mũndũ wa nja ũyũ ndarĩ aratiga kũũmumunya nyaarĩrĩ. Wee-rĩ, ndũnaahaka maguta mũtwe, no mũndũ wa nja ũyũ nĩahaka nyaarĩrĩ maguta marĩa manungaga wega. Nĩ ũndũ ũcio, ngũkwĩra atĩrĩ, nĩoherwo meehia maake maingĩ, tondũ nĩonanĩĩtie wendo mũnene; no rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa woheirwo meehia maniini eendanaga o haniini!” Jesũ agĩcooka akĩĩra mũndũ wa nja ũcio atĩrĩ, “Nĩwoherwo meehia maaku.” Nao arĩa maikarĩĩte meethainĩ na Jesũ makĩambĩrĩria kwĩyũria atĩrĩ, “Kaĩ ũyũ arĩ we ũ, tondũ o na meehia nĩarohanĩra?” Naake Jesũ agĩcooka akĩĩra mũndũ wa nja ũcio atĩrĩ, “Wĩtĩkio waku nĩguo wakũhonokia; thiĩ na thaayũ.” Na rĩĩrĩ, thuutha wa ihinda iniini gũthira, Jesũ agĩthiĩ agĩceeraga matũũrainĩ o na icagiinĩ, akĩhunjagia Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ũthamaki wa Ngai, nao arutwo arĩa ikũmi na eerĩ maarĩ hamwe naake. O na ningĩ nĩhaarĩ atumia amwe arĩa maarutĩĩtwo ngoma na arĩa maahoneetio. Atumia arĩa maarĩ ho nĩ: Mariamu, (ũrĩa wetagwo Mũmagidali), ũrĩa warutĩĩtwo ngoma mũgwanja, Joana mũtumia wa Husa ũrĩa warĩ mũrori wa indo cia Herode, Susana, na atumia angĩ aingĩ arĩa maarutaga indo ciao nĩ ũndũ wa gũteithĩrĩria Jesũ na arutwo aake. Ningĩ andũ magĩgĩthiĩ na mbere gũũka kũrĩ Jesũ moimĩĩte matũũrainĩ maingĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maingĩhire mũno, Jesũ akĩmahe ngerekano ĩno: “Hĩndĩ ĩmwe mũhuri nĩoimagarire agĩthiĩ kũhura mbegũ mũgũnda. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aacihuraga, imwe ikĩgũa njĩrainĩ ikĩrangwo nĩ andũ, igĩcooka ikĩrĩĩo nĩ nyoni. Ingĩ ikĩgũa rũnyanjara igũrũ, na rĩrĩa ciamerire ikĩũma, tondũ hatiarĩ na ũigũ. Ingĩ ikĩgũa mĩiguainĩ, nayo mĩigua ĩgĩkũranĩra nacio ĩgĩcithararia. Iria ingĩ nacio ikĩgũa tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru nacio igĩkũra na igĩciara, o ĩmwe ĩgĩciara maita igana.” Jesũ arĩĩkia kuuga maũndũ macio akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Ũrĩa wĩ na matũ makũigua nĩakĩigue!” Nao arutwo aake makĩmũũria ũrĩa ngerekano ĩyo yoigaga. Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũheetwo ũũgĩ wa kũmenya hitho cia Ũthamaki wa Ngai, no andũ arĩa angĩ hitho icio marutagwo na ngerekano, nĩ geetha marora makaaga kuona, na maigua makaaga gũtaũkĩrwo. “Atĩrĩĩrĩ, ngerekano ĩyo ĩhaana ta ũũ: Mbegũ icio nĩ ũhoro wa Ngai. Mbegũ iria ciagũire njĩrainĩ nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro no thuutha wa kũũigua, Ngoma agatoonya ngoroinĩ ciao akeeheria ũhoro ũcio nĩ geetha matigeetĩkie mahonokio. Nacio iria ciagũire rũnyanjara igũrũ nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro, makawamũkĩra na gĩkeno, no ũhoro ũcio ũkaaga kũrũma thĩinĩ wao; maikaraga kwa ihinda meetĩkĩĩtie, no rĩrĩa magerio mamakora, magate wĩtĩkio wao. Nacio iria ciagũire mĩiguainĩ nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro, no mĩhang'o na ũtonga na ikeno cia gũũkũ thĩ ikaũthararia, na nĩ ũndũ ũcio ũhoro ũcio ũkaaga maciaro thĩinĩ wao. Nacio mbegũ iria ciagũire tĩĩriinĩ ũrĩa mũnoru, nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro makaũnyiita na ngoro njega na njathĩki, magaikara naguo makirĩrĩirie kinya magaciara maciaro. “Gũtirĩ mũndũ ũgwatagia taawa agacooka akaũkunĩkĩra na irebe kana akaũiga rungu rwa ũrĩrĩ. Handũ ha gwĩka ũguo, aũigagĩrĩra handũ igũrũ nĩ geetha andũ oothe magĩtoonya nyũmba makoona ũtheri. “Gũtirĩ ũndũ o wothe mũhithe ũtakoonanio ũtheriinĩ, na ũhoro o wothe mũhithe nĩũkaamenyeka na uumĩrio ũtheriinĩ. “Kwoguo mwĩmenyagĩrĩreei ũrĩa mũthikagĩrĩria, nĩ ũndũ mũndũ ũrĩa wĩ na indo nĩ we ũkaaheeo ingĩ, no ũrĩa ũtarĩ nĩagaatuunywo o na kĩrĩa eciiragia e na kĩo.” Na rĩĩrĩ, nyina wa Jesũ na aariũ a nyina na Jesũ magĩũka kũrĩ we, no makĩremwo nĩgũkinya hakuhĩ naake nĩ ũndũ wa andũ kũingĩha. Naake Jesũ akĩĩrwo atĩrĩ, “Maitũguo na aariũ a maitũguo marũũgamĩĩte nja makĩenda gũkuona.” No Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Maitũ na aariũ a maitũ nĩ andũ arĩa maiguaga ũhoro wa Ngai na makawathĩkĩra.” Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ na arutwo aake nĩmaahaicire gatarũ, naake akĩmeera atĩrĩ, “Nĩtũringeei mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria.” Magĩkĩohora gatarũ, makĩambĩrĩria rũgendo. Hĩndĩ ĩrĩa maathiaga-rĩ, Jesũ akĩhĩtwo nĩ toro. Na rĩĩrĩ, kũu iriainĩ nĩkwagĩire na kĩhuuhũkanio kĩnene o kinya gatarũ gakĩenda kũũrĩra maaĩinĩ, na kwoguo oothe magĩgĩkorwo marĩ ũgwatiinĩ mũnene. Nao arutwo aake magĩthiĩ makĩmũũkĩria makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, Mwathani! Nĩtũgũthira!” Naake Jesũ agĩũkĩra agĩkũũma rũhuuho o na makũmbĩ macio maahũũranaga ma maaĩ, nacio cierĩ igĩthira, gũkĩhoorera. Agĩcooka akĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Wĩ kũ wĩtĩkio wanyu?” Nao magĩĩtigĩra na makĩgega makĩũrania atĩrĩ, “Hĩ, kaĩ mũndũ ũyũ akĩrĩ ũ ũraatha rũhuuho na maaĩ nacio ikamwathĩkĩra?” Naake Jesũ hamwe na arutwo aake magĩthiĩ kinya itũũra rĩa Gerasa, rĩrĩa rĩng'ethanĩire na Galili. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ oimire gatarũinĩ, agĩtũngwo nĩ mũndũ woimĩĩte itũũrainĩ rĩu warĩ na ngoma. Mũndũ ũcio aatũũraga ategwĩkĩra nguo, na ndaikaraga mũciĩ; aatũũraga mbĩĩrĩrainĩ. Hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ũcio oonire Jesũ, agĩkaya, akĩĩgũithia thĩ mbere yake, akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Jesũ Mũrũ wa Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno! Ũrenda atĩa na niĩ? Ndagũthaitha ndũkaae kũherithia!” Oigire ũguo nĩ ũndũ Jesũ nĩathĩĩte ngoma ĩyo yume thĩinĩ wake. Mũndũ ũcio nĩanyiitagwo nĩ ngoma ĩyo maita maingĩ na o na gũtuĩka nĩahingagĩrwo ooheetwo na mĩnyororo mooko na magũrũ, nĩatuangaga mĩnyororo ĩyo, agatwarwo nĩ ngoma ĩyo werũinĩ. Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Wĩtagwo atĩa?” Naake akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Njĩtagwo Mbũtũ.” Aacookirie ũguo nĩ ũndũ aarĩ na ngoma nyingĩ. Nacio ngoma icio igĩthaitha Jesũ ndagaciathe ithiĩ irimainĩ rĩrĩa iriku rĩtarĩ gĩturi. Na rĩĩrĩ, kũu kĩharũrũkainĩ nĩkwarĩ na rũũru rwa ngũrũe rwarĩaga kuo. Nacio ngoma icio igĩthaitha Jesũ aciĩtĩkĩrie itoonye thĩinĩ wa ngũrũe icio, naake agĩciĩtĩkĩria. Ngoma icio igĩkiuma thĩinĩ wa mũndũ ũcio, igĩtoonya thĩinĩ wa ngũrũe, naruo rũũru rũu ruothe rwa ngũrũe rũgĩkĩharũrũka kũu kĩharũrũkainĩ, rũkĩĩikia iriainĩ, rũkĩũrĩra. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa arĩithi aacio moonire ũguo, makĩũra, magĩthiĩ kũheana ũhoro ũcio itũũrainĩ o na mĩgũndainĩ. Nao andũ magĩkiumagara makeyonere ũrĩa gwekĩkĩĩte. Rĩrĩa maakinyire harĩ Jesũ magĩkora mũndũ ũcio warutĩĩtwo ngoma aikarĩĩte thĩ magũrũinĩ maake, ehumbĩĩte nguo na atarĩ na ũũru; nao magĩĩtigĩra. Na rĩĩrĩ, arĩa meyoneire mũndũ ũcio akĩhonio nĩmaheaga acio angĩ ũhoro wa ũrĩa mũndũ ũcio watũũraga na ngoma aahoneetio. Nao andũ oothe a itũũra rĩu rĩa Gerasa makĩmũũria oime kũu kwao nĩ ũndũ nĩmaanyiitĩĩtwo nĩ guoya. Naake Jesũ agĩkĩhaica gatarũ, agĩcooka na kũrĩa oimĩĩte. Naake mũndũ ũcio warutĩĩtwo ngoma agĩthaitha Jesũ amwĩtĩkĩrie mathiĩ naake, no Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Cooka mũciĩ ũkahunjie ũrĩa Ngai agwĩkĩire.” Naake mũndũ ũcio agĩgĩthiĩ itũũrainĩ rĩothe akĩhunjagia ũrĩa Jesũ aamwĩkĩire. Rĩrĩa Jesũ aacookire mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria, andũ makĩmwamũkĩra, nĩ ũndũ oothe nĩmaamwetereire. Na rĩĩrĩ, mũndũ wetagwo Jairũ warĩ mũnene wa thunagogi agĩũka, akĩĩgũithia magũrũinĩ ma Jesũ, akĩmũthaitha athiĩ gwake mũciĩ, nĩ ũndũ mũirĩĩtu wake wa mũũmwe warĩ wa mĩaka ta ikũmi na ĩĩrĩ, aarĩ hakuhĩ gũkua. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aathiaga kwa mũndũ ũcio, andũ nĩmaamũhatĩkaga na mĩena yothe. Gatagatĩinĩ ka andũ acio nĩhaarĩ na mũtumia watũire oiraga thakame mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ na gũtirĩ ndagĩtaarĩ o na ũmwe wahoteete kũmũhonia. Naake mũtumia ũcio akiuma Jesũ na thuutha akĩhuutia gĩcũrĩ kĩa nguo yake, na ihinda o rĩu agĩtiga kuura thakame. Naake Jesũ akĩũria atĩrĩ, “Nũũ ũcio wahuutia?” Rĩrĩa andũ oothe maakaanire, Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, andũ magũthiũrũrũkĩirie na mĩena yothe magĩkũhatĩkaga!” No Jesũ akiuga atĩrĩ, “No nĩharĩ mũndũ wahuutia nĩ ũndũ nĩndaigua ngiumwo nĩ hinya.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũtumia ũcio oonire atĩ nĩamenyeka, agĩũka akĩinainaga, akĩĩgũithia mbere yake, akiumbũra mbere ya andũ oothe kĩrĩa gĩatũmĩĩte amũhuutie, na ũrĩa aahonirio o rĩmwe. Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwarĩ ũyũ, wĩtĩkio waku nĩguo watũma ũhone. Thiĩ na thaayũ.” O hĩndĩ ĩyo Jesũ oigaga ũguo-rĩ, mũndũ watũmĩĩtwo kuuma kwa mũnene ũcio wa thunagogi agĩũka akĩĩra Jairũ atĩrĩ, “Tiga gũthĩĩnia mũrutani rĩngĩ nĩ ũndũ mwarĩguo nĩakua.” No rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ aiguire ũhoro ũcio akĩĩra Jairũ atĩrĩ, “Ndũkaae gwĩtigĩra; ĩtĩkia tu, na mwarĩguo nĩekũhona.” Na rĩĩrĩ, Jesũ akinya kũu mũciĩ, ndeetĩkĩririe mũndũ ũngĩ atoonye nyũmba hamwe naake tiga o Petero, Johana, Jakubu, na ithe na nyina wa mũirĩĩtu ũcio. Andũ oothe kũu mũciĩ nĩkũrĩrĩra maarĩragĩra mũirĩĩtu ũcio makĩmũcakayagĩra, no Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Tigaai kũrĩra; mũirĩĩtu ti mũkuũ nĩ toro arĩ!” Nao andũ oothe makĩmũthekerera tondũ nĩmooĩ atĩ aarĩ mũkuũ. No rĩĩrĩ, Jesũ akĩmũnyiita guoko akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwana, ũkĩra!” Naguo muoyo wake ũkĩmũcookerera, naake agĩũkĩra o rĩmwe. Naake Jesũ akiuga aheeo gĩa kũrĩa. Nao aciari aake magĩkĩgega mũno, no Jesũ akĩmakaania akĩmeera matikeere mũndũ o na ũmwe ũrĩa gwekĩkĩĩte. Na rĩĩrĩ, Jesũ agĩĩta arutwo arĩa ikũmi na eerĩ makĩũngana hamwe oothe, akĩmahe hinya na ũhoti wa kũingata ngoma ciothe na wa kũhonania. Naake agĩkĩmatũma mathiĩ makahunjie ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai, makĩhonagia andũ arĩa arũaru. Naake akĩmeera atĩrĩ, “Mũtigekuuĩre kĩndũ o na kĩ rũgendoinĩ; o na mũtirima kana mondo, kana irio kana mbeeca, o na mũtigakuue nguo ingĩ tiga iria irĩ mwĩrĩ. Na rĩĩrĩ, o nyũmba ĩrĩa mũrĩtoonyaga, mwanyiitwo ũgeni, ikaragaai kuo kinya rĩrĩa mũkoima itũũra rĩu; itũũra rĩrĩa andũ maarega kũmũnyiita ũgeni mwĩribaribage rũkũngũ rũrĩa rwĩ magũrũ maanyu mũkiuma kuo, ũndũ ũcio ũgĩtuĩke kĩonereria kũrĩ o atĩ mũtinakena.” Nao arutwo magĩkiuma hau magĩthiĩra icagiinĩ ciothe makĩhunjagia Ũhoro ũrĩa Mwega, makĩhonagia andũ kũndũ guothe. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Herode ũrĩa warĩ mũthamaki wa Galili aiguire maũndũ moothe marĩa meekĩkaga, nĩmaamũrigithirie nĩ tondũ andũ amwe moigaga atĩ nĩ Johana Mũbatithania ũriũkĩĩte. Angĩ nao moigaga nĩ Elija wonekeete, nao arĩa angĩ makoiga nĩ mũnabii ũmwe wa arĩa a tene ũriũkĩĩte. Herode agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩndatinithirie Johana mũtwe, mũndũ ũyũ ũngĩ ndĩraigua ũhoro wake-rĩ, nĩ we ũ?” Nĩ ũndũ ũcio Herode agĩkĩĩrirĩria kuona Jesũ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa atũmwo maacookire makĩĩra Jesũ maũndũ moothe marĩa meekĩĩte. Naake Jesũ akĩmatwara marĩ oiki itũũrainĩ rĩrĩa rĩĩtagwo Bethisaida. Rĩrĩa andũ maamenyire, makĩmũrũmĩrĩra, naake akĩmaamũkĩra na akĩmaruta ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai, na akĩhonia arĩa maabatairio nĩkũhonio. Na rĩĩrĩ, riũa rĩatua gũthũa, arutwo arĩa ikũmi na eerĩ magĩũka kũrĩ we makĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩra andũ mathiĩ icagiinĩ o na mĩgũndainĩ gũkuhĩ na gũũkũ nĩ geetha magacarie gĩa kũrĩa na gwa gũkoma, nĩ ũndũ gũũkũ tũrĩ gũtirĩ mĩciĩ.” No Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Maheei gĩa kũrĩa arĩ inyuĩ.” Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ irio iria twĩ nacio no mĩgate ĩtaano na thamaki igĩrĩ. No tũthiire tũkagũrĩre andũ aya oothe irio.” (Handũ hau haarĩ na arũme ta ngiri ithaano (5,000).) Naake Jesũ agĩkĩĩra arutwo atĩrĩ, “Ikariai andũ aya thĩ me ikundi cia andũ mĩrongo ĩtaano ĩtaano.” Nao arutwo makĩmaikaria oothe thĩ o ta ũguo Jesũ aameerĩĩte. Naake Jesũ akĩoya mĩgate ĩyo ĩtaano na thamaki icio igĩrĩ, akĩrora igũrũ, agĩciraathima, agĩcooka agĩcienyũranga akĩnengera arutwo aake magaĩre andũ. Nao andũ oothe makĩrĩa, makĩhũũna. Nao arutwo magĩcooka makĩũngania ciondo ikũmi na igĩrĩ cia cienyũ iria ciatigarĩĩte. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ akĩhooya arĩ wiki handũ, arutwo nĩmookire harĩ we, naake akĩmooria atĩrĩ, “Andũ moigaga niĩ ndĩ ũ?” Nao arutwo makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Amwe moigaga atĩ wee nĩ we Johana Mũbatithania, angĩ makoiga atĩ wee nĩ we Elija, nao angĩ makoiga atĩ mũnabii ũmwe wa arĩa a tene nĩariũkĩĩte.” Jesũ agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Ĩ inyuĩ-rĩ, muugaga niĩ ndĩ ũ?” Naake Petero akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee nĩ we Mesia ũrĩa wa Ngai.” Naake Jesũ akĩmakaania na hinya mũno akĩmeera matikeere mũndũ ũhoro ũcio. Agĩcooka, akĩmeera atĩrĩ, “Mũrũ wa Mũndũ no mũhaka athĩĩnio, na aregwo nĩ athuuri, athĩnjĩri Ngai arĩa anene, na arutani a Watho. Nĩakooragwo, no rĩĩrĩ, mũthenya wa gatatũ nĩakaariũkio.” Agĩcooka akĩĩra andũ oothe atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũngĩenda kũũnũmĩrĩra, nĩerege we mwene, akuuage mũtharaba wake hingo ciothe, anũmagĩrĩre. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ o wothe ũngĩenda kũhonokia muoyo wake nĩakoorwo nĩguo, no ũrĩa ũũragwo nĩ muoyo wake nĩ ũndũ wakwa nĩakaũhonokia. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ angĩĩguna na kĩ o na angĩgaya thĩ yothe no ate muoyo wake kana oorwo nĩguo? Nĩ ũndũ mũndũ ũrĩa ũconokaga nĩ ũndũ wakwa, na nĩ ũndũ wa ciugo ciakwa, ũcio nĩagaaconokerwo nĩ Mũrũ wa Mũndũ rĩrĩa agooka na riiri wake o hamwe na wa Ithe na wa araika atheru. Ngũmwĩra na ma atĩ, haaha nĩharĩ andũ amwe matagaakua matooneete Ũthamaki wa Ngai.” Na rĩĩrĩ, mũthenya wa ĩnaana thuutha wa Jesũ kuuga maũndũ macio, akĩoya Petero, Johana, na Jakubu, makĩambata kĩrĩma igũrũ kũhooya. Rĩrĩa aahooyaga, ũthiũ wake ũkĩgarũrũka, nacio nguo ciake ikĩerũha cua. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ o ro ĩyo andũ eerĩ makĩaria na Jesũ, nao maarĩ Musa na Elija. Nao moonekaga me na riiri na maaragia naake ũhoro wa gĩkuũ gĩake, kĩrĩa aathiaga kũũragĩrwo Jerusalemu. Hĩndĩ ĩyo Petero na arutwo acio angĩ nĩmaahĩtĩĩtwo nĩ toro, no rĩrĩa mookĩrire, makĩona riiri wa Jesũ na wa andũ acio angĩ eerĩ marũũgamĩĩte naake. Rĩrĩa andũ acio maatuire gũtigana na Jesũ, Petero akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, kaĩ nĩ wega tondũ twĩ haaha-ĩ! Reke twake ithũnũ ithatũ, kĩmwe gĩaku,kĩmwe kĩa Musa, na kĩrĩa kĩngĩ kĩa Elija.” (Petero akiuga ũguo ndamenyaga ũrĩa oigaga.) O hĩndĩ ĩyo Petero aaragia, itu rĩgĩũka rĩkĩmahumbĩra, naguo ũndũ ũcio ũgĩtũma arutwo metigĩre mũno. Naguo mũgambo ũkiuma ituinĩ ũkiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũrũ wakwa ũrĩa thuurĩĩte, mũiguageei!” Thuutha wa mũgambo ũcio kũiguĩka, Jesũ akĩoneka arĩ wiki. Nao arutwo magĩkira ki, na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe meerire matukũinĩ macio maũndũ marĩa mooneete. Na rĩĩrĩ, kwarooka gũkĩa, Jesũ hamwe na arutwo acio atatũ magĩikũrũka kuuma kĩrĩma igũrũ, nao andũ aingĩ magĩtũnga Jesũ. Naake mũndũ ũmwe warĩ gatagatĩinĩ ka andũ akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Mũrutani! Ndagũthaitha ũrore mũrũ ũyũ wakwa; ndirĩ mwana ũngĩ tiga we! Rĩmwe nĩanyiitagwo nĩ ngoma akaanĩrĩra o rĩmwe; ĩmũũmagaragia nginya akaruta mũhũũyũ na kanua, na ĩkamũthĩĩnia mũno na ndĩngĩtigana naake! Thaithire arutwo aaku mamĩingate no matinahota.” Naake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Inyuĩ rũciaro rũũrũ rũteetĩkĩĩtie na rwĩhia! Ngũtũũra na inyuĩ kinya rĩ, na ngũmũkirĩrĩria kinya rĩ?” Agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, “Reehe mũũrũguo haaha.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa kamwana kau gaathiaga harĩ Jesũ, ngoma ĩyo ĩgĩkoomagaria, ĩkĩhaana ta yakooraga. No Jesũ agĩkũũma ngoma ĩyo, nako kamwana kau gakĩhona, naake agĩkanengerana kũrĩ ithe. Nao andũ oothe makĩgega nĩ ũndũ wa hinya mũnene wa Ngai. O hĩndĩ ĩyo andũ oothe maagegeete nĩ ũndũ wa maũndũ moothe marĩa Jesũ eekaga, Jesũ akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Mũtikaariganĩrwo nĩ ũhoro ũyũ ngũmwĩra! Atĩrĩĩrĩ, Mũrũ wa Mũndũ nĩekũnengeranwo kũrĩ andũ.” No arutwo matiigana gũtaũkĩrwo nĩ ũrĩa aameeraga tondũ nĩmaahithĩĩtwo ũndũ ũcio matikaũmenye, na nĩmeetigagĩra kũmũũria ũrĩa eendaga kuuga. Na rĩĩrĩ, nĩhaagĩire na ngarari gatagatĩinĩ ka arutwo makĩũrania nũũ warĩ mũnene gatagatĩinĩ kaao. Rĩrĩa Jesũ aamenyire ũrĩa meeciiragia, akĩoya kaana, agĩkarũũgamia hakuhĩ naake, akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa wamũkagĩra kaana ta gaaka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa, nĩ niĩ aamũkagĩra. Naake ũrĩa ũnyamũkagĩra nĩ ũrĩa wandũmire aamũkagĩra. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ ũrĩa mũniini biũ gatagatĩinĩ kaanyu nĩ we mũnene.” Na rĩĩrĩ, Johana akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũnene, nĩtuonire mũndũ akĩingata ngoma thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩaku twamũkaania, tondũ ti mũraata witũ.” No Jesũ agĩcookeria Johana hamwe na arutwo arĩa angĩ atĩrĩ, “Tiganaai naake nĩ tondũ mũndũ ũrĩa ũtarĩ thũ yanyu nĩ mũraata wanyu.” Na rĩĩrĩ, matukũ maakuhĩrĩria ma Jesũ kwambatio igũrũ, nĩeciiririe athiĩ Jerusalemu. Agĩgĩtũma andũ mbere yake mathiĩ gĩcagiinĩ kĩmwe thĩinĩ wa Samaria makahaaragĩrie maũndũ moothe. No rĩĩrĩ, andũ a kũu Samaria makĩrega kũmwamũkĩra, tondũ aathiaga Jerusalemu. Rĩrĩa arutwo aake, Jakubu na Johana moonire ũguo, makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, nĩũkwenda tuuge mwaki uume igũrũ ũmaniine?” Naake Jesũ akĩĩhũgũra na kũrĩ o akĩmakũũma. Jesũ hamwe na arutwo aake magĩcooka magĩthiĩ gĩcagiinĩ kĩngĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ na arutwo aake maathiaga na njĩra, mũndũ ũmwe akĩarĩria Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Niĩ ngũkũrũmĩrĩra kũrĩa guothe ũgũthiĩ.” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mbwe nĩ irĩ marima, o na nyoni nĩ irĩ itara, no Mũrũ wa Mũndũ ndarĩ na handũ ha kũhuurũka.” Agĩcooka akĩĩra mũndũ ũngĩ atĩrĩ, “Nũmĩrĩra.” Naake mũndũ ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, njĩtĩkĩria nyambe nyinũke ngathike baaba.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Reke andũ arĩa akuũ mathike akuũ aao. Wee thiĩ ũkahunjie Ũhoro wa Ngai.” Mũndũ ũngĩ naake akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, nĩngũkũrũmĩrĩra, no amba ũreke thiĩ mũciĩ ngoigĩre andũ aakwa ũhoro.” No Jesũ akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ woyaga icembe arĩme, agacooka akaambĩrĩria gũcũũthĩrĩria na thuutha wagĩrĩirwo nĩ Ũthamaki wa Ngai.” Na rĩĩrĩ, thuutha ũcio Mwathani agĩcooka agĩthuura andũ angĩ mĩrongo mũgwanja na eerĩ, akĩmatũma eerĩ eerĩ mathiĩ matũũrainĩ moothe, o na kũndũ guothe kũrĩa we mwene aakirie gũthiĩ. Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Magetha nĩ maingĩ, no aruti wĩra nĩ aniini. Gĩthaitheei Mwathani mwene magetha atũme aruti wĩra magethainĩ maake. Thiĩi! Ndamũtũma ta ng'ondu gatagatĩinĩ ka njũũi. Atĩrĩĩrĩ, mũtigakuue ibeeti kana mondo kana iraatũ, na mũtikageithie mũndũ o na ũmwe njĩrainĩ. Na rĩĩrĩ, mũciĩ o wothe ũrĩa mũrĩtoonyaga, ambagaai kuuga atĩrĩ, ‘Thaayũ ũrogĩa mũciĩ ũyũ!’ Kũngĩkorwo kũu mũciĩ ũcio kwĩ mũndũ ũikaraga kuo wendeete thaayũ, thaayũ ũcio wanyu nĩũrĩikaraga naake, no gwakorwo gũtarĩ, thaayũ ũcio nĩũrĩmũcookagĩra. Ikaragaai kũu mũciĩ ũcio, mũkĩrĩaga na mũkĩnyuaga o kĩrĩa mũngĩheeo, nĩ ũndũ mũruti wa wĩra nĩagĩrĩirwo nĩkũheeo mũcaara wake. Mũtikaae kũũrũũraga kuuma mũciĩ ũmwe kinya ũrĩa ũngĩ. Na rĩĩrĩ, itũũra o rĩothe rĩrĩa mwatoonya na mwamũkĩrwo, rĩagaai irio o ro irĩa mwaheeo, na mũhonagie andũ arĩa arũaru me kuo, na mwĩrage andũ a kuo atĩrĩ, ‘Ũthamaki wa Ngai nĩũũkĩĩte hakuhĩ na inyuĩ.’ No rĩrĩa, mwatoonya itũũra o rĩothe mũkaaga kũnyiitwo ũgeni-rĩ, umagĩraai njĩrainĩ ciarĩo mũkoiga atĩrĩ, ‘O na rũkũngũ rwa itũũra rĩanyu rũrĩa rwĩnyiitĩrĩire magũrũ maitũ nĩtwarũribariba rũmũcookerere, no rĩĩrĩ, menyaai atĩ, Ũthamaki wa Ngai nĩũũkĩĩte hakuhĩ na inyuĩ!’ Ngũmwĩra na ma atĩ, Mũthenya wa Ituĩro andũ a Sodomu nĩmakaiguĩrwo tha gũkĩra itũũra rĩu! “Inyuĩ andũ a Korazini kaĩ mwĩ thĩĩnainĩ-ĩ! O na inyuĩ andũ a Bethisaida kaĩ mwĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩ ũndũ ciama iria ciaringirwo matũũrainĩ maanyu korwo ciaringĩĩtwo Turo na Sidoni, andũ a kuo mangĩaikarire thĩ tene meekĩrĩĩte makũnia na mehurĩirie mũhu, nĩ geetha moonanie atĩ nĩmeerirĩĩte meehia maao! Ngai nĩakaiguĩra andũ a Turo na Sidoni tha nyingĩ kũmũkĩra inyuĩ Mũthenya wa Ituĩro. Na inyuĩ andũ a Kaperinaumu, o inyuĩ mwendaga gwĩtũũgĩria kinya igũrũ, mũgaikũrũkio kinya kwa arĩa akuũ!” Ningĩ Jesũ akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũrĩmũthikagĩrĩria nĩ niĩ arĩthikagĩrĩria, na ũrĩa ũrĩmũregaga nĩ niĩ arĩregaga, na mũndũ ũrĩa ũrĩndegaga nĩ ũrĩa wandũmire arĩregaga.” Nao andũ arĩa mĩrongo mũgwanja na eerĩ magĩcooka makeneete makĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, o na ngoma nĩiratwathĩkagĩra twaciatha thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩaku!” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩndĩronire Caitaani akĩgũa kuuma igũrũ ta rũheni. Atĩrĩĩrĩ, nĩndĩmũheete ũhoti wa kũrangaga nyoka, tũng'aurũ, o na wa kũhoota hinya wa thũ ciothe, na gũtirĩ ũndũ o na ũrĩkũ ũrĩmwĩkaga ũũru. No rĩĩrĩ, mũtigaakene nĩ tondũ ngoma nĩiramwathĩkagĩra; kenaai nĩ tondũ marĩĩtwa maanyu nĩmaandĩkĩĩtwo igũrũ.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩiyũrio gĩkeno nĩ Roho Mũtheru, akiuga atĩrĩ, “Nĩndagũcookeria ngaatho Awa, o wee Mwathani wa igũrũ na thĩ, nĩ ũndũ nĩũhithĩĩte andũ arĩa oogĩ na me na ũmenyo maũndũ maya ũguũrĩirie andũ arĩa matarĩ ũmenyo. Awa, wĩkĩĩte ũguo nĩ ũndũ wa kwenda gwaku. “Awa nĩanengereete maũndũ moothe; gũtirĩ mũndũ ũũĩ Mũũriũ nũũ tiga o Awa, na gũtirĩ mũndũ ũũĩ Awa nũũ tiga o Mũũriũ na andũ arĩa Mũũriũ angĩenda kũguũrĩria.” Jesũ agĩcooka akĩhũgũka na kũrĩ arutwo aake akĩmeera marĩ oiki atĩrĩ, “Kaĩ inyuĩ mũrĩ araathime nĩ ũndũ wa kuona maũndũ maya mũrona-ĩ! Nĩ ũndũ ngũmwĩra atĩ anabii aingĩ na athamaki aingĩ meeriragĩria kuona na kũigua maũndũ maya mũrona na mũkaigua, no matiamoonire o na matiamaiguire.” Na rĩĩrĩ, mũndũ ũmwe mũrutani wa Watho akĩrũũgama akĩenda kũgeria Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, ingĩĩka atĩa nĩ geetha ngaagaya muoyo wa tene na tene?” Naake Jesũ akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Maandĩko-rĩ, moigaga atĩa? Na we-rĩ, ũmataũraga atĩa?” Mũndũ ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Moigaga, ‘Enda Mwathani Ngai waku na ngoro yaku yothe, na muoyo waku wothe, na hinya waku wothe, na meciiria maaku moothe’; na ‘Wende mũndũ ũrĩa mũrigainie naake o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.’ ” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwacookia wega, ĩkaga ũguo na nĩũgũtũũra muoyo.” No mũrutani ũcio wa Watho akĩenda kwĩyagĩria akĩũria Jesũ atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa tũrigainie naake-rĩ, nũũ?” Naake Jesũ akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ mũndũ waikũrũkaga kuuma Jerusalemu aroreete Jeriko. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aarĩ njĩrainĩ agĩthiĩ akiumĩrĩrwo nĩ atuunyani, makĩmũruta nguo ciothe, magĩcooka makĩmũhũũra makĩmũtiga e hakuhĩ gũkua. Ihinda o rĩu mũthĩnjĩri Ngai agĩũka agereire njĩrainĩ ĩyo. Rĩrĩa oonire mũndũ ũcio wahũũrĩĩtwo, akĩehera, akĩgerera mũkĩrainĩ ũũrĩa ũngĩ wa njĩra. Ningĩ Mũlawii akĩhĩtũkĩra handũ hau, naake oona mũndũ ũcio, o naake akĩgerera mũkĩrainĩ ũũrĩa ũngĩ wa njĩra. No rĩĩrĩ, Mũsamaria warĩ rũgendoinĩ akĩhĩtũkĩra hau mũndũ ũcio aarĩ. Rĩrĩa aamuonire, akĩringwo nĩ tha, agĩthiĩ harĩ we akĩmũthambia na ndibei kũrĩa aatiihangĩĩtio, agĩcooka akĩmũhaka maguta, akĩmuoha ironda icio. Akĩmuoya akĩmũigĩrĩra igũrũ wa ndigiri yake, agĩthiĩ naake makĩraara mũkaawainĩ akĩmũmenyerera. Na rĩĩrĩ, kwarooka gũkĩa, Mũsamaria ũcio atanathiĩ, akĩruta dinari igĩrĩ akĩnengera mwene mũkaawa ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Roraga mũndũ ũyũ, na kĩndũ o gĩothe kĩngĩ ũkũhũthĩra nĩ ũndũ wake nĩngaakũrĩha ndacooka.’ ” Jesũ arĩĩkia akĩũria mũrutani ũcio wa Watho atĩrĩ, “Wee-rĩ, ũgwĩciiria gatagatĩinĩ ka andũ acio atatũ nũũ wekire ta mũndũ warigainie na mũndũ ũcio wahũũrĩĩtwo nĩ atuunyani?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ ũrĩa wamũiguĩrĩire tha.” Naake Jesũ agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ o nawe ũgeekage o ta ũguo.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe Jesũ na arutwo aake magĩthiĩ na njĩra nĩmaatoonyire gĩcagiinĩ, naake mũtumia ũmwe wetagwo Maritha akĩmwĩra atoonye nyũmba gwake. Maritha nĩarĩ na mwarĩ wa nyina wetagwo Mariamu, ũrĩa wokire agĩikara thĩ magũrũinĩ ma Mwathani gũthikĩrĩria ũrutani wake. No rĩĩrĩ, Maritha nĩaraakarire nĩ gũkorwo aarĩ na wĩra mũingĩ. Kwoguo agĩgĩũka harĩ Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, kaĩ ũtaroona ũrĩa mwarĩ wa maitũ andekereirie wĩra wothe? Mwĩre ooke andeithie!” Naake Mwathani akĩmũcookeria atĩrĩ, “Maritha, Maritha! Wee ũrathĩĩnĩka na ũgeetanga na maũndũ maingĩ, no ũndũ ũmwe noguo wĩ na bata. Mariamu nĩethuurĩire ũndũ ũrĩa mwega na ndegũtuunywo.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe Jesũ aarĩ handũ akĩhooya. Rĩrĩa aarĩĩkirie kũhooya, mũrutwo wake ũmwe akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, tũrute kũhooya o ta ũrĩa Johana aarutire arutwo aake.” Naake Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Rĩrĩa mũkũhooya ugagaai atĩrĩ: ‘Awa: rĩĩtwa rĩaku rĩtheru rĩrotĩĩo; Ũthamaki waku nĩũũke. Tũheage o mũthenya irio ciitũ cia gũtũigana, na ũtuohagĩre meehia maitũ, nĩ ũndũ o na ithuĩ nĩtuohagĩra arĩa oothe matũhĩtagĩria. Na ndũgatũtware magerioinĩ.’ ” Naake Jesũ agĩthiĩ na mbere akĩmeera atĩrĩ, “Nũũ wanyu ũngĩthiĩ kũrĩ mũraatawe ũtukũ gatagatĩ amwĩre atĩrĩ, ‘Mũraata wakwa, he mĩgate ĩtatũ, nĩ ũndũ ndĩ na mũraata wararĩrĩra gwakwa na ndirĩ na kĩndũ gĩa kũmũhe!’ Naake mũraatawe arĩ na thĩinĩ amũcookerie atĩrĩ, ‘Tiga gũũthĩĩnia mathaa ta maya! Nĩhingĩĩte mũrango, na niĩ hamwe na ciana ciakwa twĩ toro. Kwoguo ndigũũkĩra ngũnengere.’ Ngũmwĩra na ma, o na atangĩũkĩra amũnengere nĩ ũndũ wa ũrĩa me ndũgũ-rĩ, no nginya ookĩre nĩ ũndũ wa ũrĩa aratinda akĩmwĩta ategũconoka. “Kwoguo ngũmwĩra atĩrĩ: Hooyai na nĩmũkũheeo; maathaai na nĩmũkuona; ringaringaai mũrango na nĩmũkũhingũrĩrwo. Nĩ ũndũ mũndũ o wothe ũhooyaga nĩaheagwo, na ũrĩa ũmaathaga nĩonaga, na ũrĩa ũringaringaga mũrango nĩahingũragĩrwo. Nĩ mũciari ũrĩkũ gatagatĩinĩ kaanyu ũngĩĩtio thamaki nĩ mwana wake, naake amũhe nyoka? Kana amwĩtie itumbĩ, naake amũhe kang'aurũ? Angĩkorwo inyuĩ, o na mũrĩ ooru, nĩmũmenyaga kũhe ciana cianyu indo njega-rĩ, githĩ Ithe witũ ũrĩa wĩ igũrũ ndangĩgĩkĩrĩrĩria kũheana Roho Mũtheru kũrĩ arĩa mamwĩtagia!” Na rĩĩrĩ, Jesũ nĩkũingata aingataga ngoma ĩtaaragia kuuma thĩinĩ wa mũndũ; rĩrĩa yoimire, mũndũ ũcio akĩambĩrĩria kwaria, nao andũ oothe makĩgega mũno. No rĩĩrĩ, amwe aao makĩambĩrĩria kuuga atĩrĩ, “Aheagwo hinya wa kũingata ngoma nĩ Beelizebuli, mũnene wa ngoma.” Andũ angĩ nao nĩmeendaga kũgeria Jesũ, kwoguo magĩkĩmwĩra aringe kĩama gĩa kuonania atĩ Ngai aarĩ hamwe naake. No Jesũ, tondũ nĩamenyaga ũrĩa meeciiragia, akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki o wothe ũngĩĩgayania wĩyũkĩrĩre guo mwene-rĩ, ndũikaraga; o na mũciĩ ũngĩgayũkana, nĩũharaganaga. Kwoguo angĩkorwo ũthamaki wa Caitaani nĩwĩgayanĩĩtie ũkeyũkĩrĩra guo mwene-rĩ, ũngĩcooka kwĩhanda atĩa? Inyuĩ-rĩ, mũroiga atĩ heagwo hinya wa kũingata ngoma nĩ Beelizebuli. Angĩgĩkorwo niĩ nyingataga ngoma na hinya wa Beelizebuli-rĩ, arũmĩrĩri aanyu macingataga na hinya wa ũ? Kwoguo acio nĩ o makaamũtuĩra. No rĩĩrĩ, angĩkorwo nyingataga ngoma na hinya wa Ngai-rĩ, Ũthamaki wa Ngai nĩũũkĩĩte kũrĩ inyuĩ. “Atĩrĩĩrĩ, rĩrĩa mũndũ wĩ na hinya ooya indo cia mbaara arangĩre mũciĩ wake-rĩ, indo ciake ciothe ikoragwo ingitĩre. No rĩĩrĩ, mũndũ wĩ na hinya kũmũkĩra angĩmũtoonyerera, na amũhoote, no kũmũtuunya amũtuunyaga indo ciake cia mbaara iria arehokeete, agacooka akagayana na andũ aake kĩrĩa atahĩĩte. “Mũndũ ũrĩa ũtarĩ hamwe na niĩ nĩ thũ yakwa; mũndũ ũrĩa ũtaracookereria ngĩcookereria nĩkũhurunja arahurunja. “Rĩrĩa, ngoma yoima thĩinĩ wa mũndũ, ĩgeragĩra kũndũ kũũmũ ĩgĩcaria ũhuurũko. Wona yawaga ĩkeĩĩra atĩrĩ, ‘Ngũcooka nyũmba yakwa ĩrĩa ndĩroimĩĩte.’ Na rĩĩrĩ, yacooka ĩgakora nyũmba ĩyo ĩhaate na ĩthondeke. Hĩndĩ ĩyo ngoma ĩyo ĩgathiĩ ĩkagĩĩra ngoma ingĩ mũgwanja njũru kũmĩkĩra, ĩgooka nacio cigaikara kũu. Naake mũndũ ũcio agakĩĩhĩrwo gũkĩra hĩndĩ ya mbere.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ aaragia, mũtumia ũmwe e gatagatĩinĩ ka andũ, akiuga atĩrĩ, “Kũraathimwo nĩ mũtumia ũrĩa wagũciarire na agĩkũrera!” No Jesũ akiuga atĩrĩ, “Kũraathimwo makĩria-rĩ, nĩ andũ arĩa maiguaga Ũhoro wa Ngai na makawathĩkĩra!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ maambĩrĩirie kũingĩha, Jesũ agĩthiĩ na mbere akiuga atĩrĩ, “Andũ a rũciaro rũũrũ kaĩ nĩ ooru-ĩ! Maroiga maringĩrwo kĩama no gũtirĩ kĩama kĩngĩ mekũringĩrwo tiga o kĩrĩa kĩa Jona. Nĩ ũndũ, o ta ũrĩa Jona aatuĩkire kĩmenyithia kũrĩ andũ a Nineve, ũguo noguo Mũrũ wa Mũndũ egũtuĩka kĩmenyithia kũrĩ andũ a rũciaro rũũrũ. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa Ituĩro, mũtumia ũrĩa warĩ kwini wa Sheba nĩakaarũũgama na igũrũ athitange andũ a rũciaro rũũrũ, nĩ ũndũ nĩoimire bũrũri wake, agĩthiĩ rũgendo rũraihu mũno nĩguo agathikĩrĩrie ũrutani wa ũũgĩ wa mũthamaki Solomoni. No rĩĩrĩ, haaha nĩharĩ mũndũ mũnene gũkĩra Solomoni. Mũthenya wa Ituĩro andũ a Nineve nĩmagookĩra na igũrũ mathitange andũ a rũciaro rũũrũ, nĩ ũndũ o nĩmeeririre hĩndĩ ĩrĩa Jona aamahunjĩirie. No rĩĩrĩ, haaha nĩharĩ na mũndũ mũnene gũkĩra Jona! “Gũtirĩ mũndũ ũgwatagia taawa agacooka akaũhitha kana akaũiga rungu rwa irebe; handũ ha gwĩka ũguo, aũigaga handũ igũrũ nĩ geetha ũtherere andũ oothe arĩa marĩtoonyaga nyũmba. Maitho maaku nĩ mo taawa wa mwĩrĩ waku. Rĩrĩa maitho maaku marona wega, mwĩrĩ waku wothe ũkoragwo ũiyũrĩĩtwo nĩ ũtheri, no rĩrĩa matarona wega, mwĩrĩ waku wothe ũkoragwo ũiyũrĩĩtwo nĩ nduma. Kwoguo kĩmenyerere ũtheri ũrĩa wĩ thĩinĩ waku ndũgaatuĩke nduma. Angĩkorwo mwĩrĩ waku wothe nĩũiyũrĩĩtwo nĩ ũtheri ũtarĩ handũ o na hamwe he nduma, ũrĩkoragwo hingo ciothe ũgĩkenga, o ta ũrĩa ũtheri wa taawa ũgũkengagĩra.” Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia kwaria, Mũfarisai ũmwe akĩmwĩra mathiĩ gwake makarĩe; naake agĩgĩthiĩ, agĩikara thĩ nĩguo maarie. Naake Mũfarisai ũcio akĩmaka nĩkuona Jesũ akĩrĩa ataambĩĩte gwĩthamba mooko. Naake Mwathani agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Inyuĩ Afarisai mũthambagia ikombe na thaani cianyu na igũrũ, no na thĩinĩ wanyu mũkoragwo mũiyũirwo nĩ ũtuunyani na waganu. Inyuĩ irimũ ici! Na githĩ Ngai ũrĩa wombire mwena wa na igũrũ to we wombire o na mwena wa na thĩinĩ? Atĩrĩĩrĩ, heagaai athĩĩni kĩrĩa gĩ thaaniinĩ na ikombeinĩ cianyu na indo ciothe nĩigũtuĩka theru harĩ inyuĩ. “Kaĩ inyuĩ Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Tondũ mũheaga Ngai gĩcunjĩ gĩa ikũmi o na gĩa bithaarĩ, ndania, na nyeni cia mĩthemba yothe, no mũkaaga kũrũmbũyania na kĩhooto na wendo wa Ngai. Maũndũ macio mwagĩrĩirwo nĩkũmeekaga mũtegũtiganĩria macio mangĩ. “Kaĩ inyuĩ Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Tondũ mwendaga gũikarĩra itĩ cia mbere thĩinĩ wa thunagogi na kũgeithĩrio ndũũnyũ na gĩtĩĩo! Kaĩ inyuĩ Afarisai mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Tondũ mũhaana ta mbĩĩrĩra ĩtarĩ na rũũri, iria andũ marangaga matekũmenya.” Naake mũrutani ũmwe wa Watho akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, rĩrĩa ũroiga ũguo nĩũratũruma o na ithuĩ!” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kaĩ o na inyuĩ arutani a Watho mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Tondũ mũigagĩrĩra andũ mĩrigo yothe mĩritũ, no inyuĩ eene mũtingĩtambũrũkia o na kĩara kĩmwe mũmateithie kũmĩkuua. Kaĩ mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Tondũ mwakagĩra anabii mbĩĩrĩra thaka, o arĩa mooragirwo nĩ maithe maanyu. Kwoguo inyuĩ mũrĩ aira na nĩmũnyiitaga ciĩko cia maithe maanyu mbaru, tondũ nĩ o mooragire anabii na inyuĩ mũkamaakĩra mbĩĩrĩra. Tondũ ũcio Ũũgĩ wa Ngai ũgĩkiuga atĩrĩ, ‘Nĩngaamatũmĩra anabii na atũmwo nao nĩmakooraga amwe aao, na manyariire arĩa angĩ.’ Kwoguo andũ a rũciaro rũũrũ nĩmekũherithio nĩ ũndũ wa anabii oothe arĩa mooragĩĩtwo kuuma rĩrĩa thĩ yombirwo, kuuma kũũragwo kwa Habili kinya kũũragwo gwa Zakaria, ũrĩa woragĩirwo gatagatĩinĩ ga kĩgongoona na Handũ harĩa Hatheru. Ĩĩ, ngũmwĩra na ma atĩ rũciaro rũũrũ nĩrũkũherithio nĩ ũndũ wao oothe. “Kaĩ inyuĩ arutani a Watho mũrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Tondũ nĩmwehereetie macabi ma kũhingũra mũrango wa gũtoonya nyũmba ya ũũgĩ, na inyuĩ eene mũtiratoonya thĩinĩ, na nĩmũragirĩrĩria arĩa marenda gũtoonya!” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ oimaga handũ hau, arutani a Watho na Afarisai makĩambĩrĩria kũmũthirĩkia makĩmũũragia ciũria cia mĩthemba mĩingĩ, makĩgeria kũmũtega maigue kana nĩharĩ ũndũ mũũru angiuga. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ ngiri nyingĩ mũno maakorirwo moonganĩĩte, Jesũ akĩamba kwarĩria arutwo aake akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyerereei ndaawa ya kũimbia mĩgate ya Afarisai, ũguo nĩ ta kuuga ũhinga wao. Gũtirĩ ũndũ mũhumbĩre ũtakaahumbũrio, na gũtirĩ ũndũ mũhithe ũtakaamenyeka. Kwoguo ũndũ o wothe mwanaarĩria ndumainĩ, nĩũkaareehwo ũtheriinĩ, na ũndũ o wothe mwanaheehanĩrĩra mwĩhithĩĩte nyũmba thĩinĩ, nĩũkaanĩrĩrwo kuuma nyũmba igũrũ. “Araata aakwa, ngũmwĩra atĩrĩ, tigagaai gwĩtigĩra andũ arĩa mooragaga mwĩrĩ na thuutha wa gwĩka ũguo matirĩ ũndũ ũngĩ mangĩhota gwĩka. No rĩĩrĩ, nĩngũmuonia ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩgwĩtigĩra: mwĩtigĩreei Ngai, ũrĩa thuutha wa kũũraga mũndũ e na ũhoti wa gũcooka kũmũikia icuainĩ. Ngũmwĩra na ma atĩ ũcio nĩ we mwagĩrĩirwo nĩgwĩtigĩra! “Githĩ tũnyoni tũtaano tũtiendagio tũthendi twĩrĩ? No rĩĩrĩ, gũtirĩ kanyoni o na kamwe gaatuo Ngai ariganagĩrwo nĩko. O na njuĩrĩ cianyu ciothe cia mũtwe nĩndare. Nĩ ũndũ ũcio tigagaai gwĩtigĩra; inyuĩ mwĩ goro gũkĩra tũnyoni tũingĩ! “Ngũmwĩra atĩrĩĩrĩ, atĩ mũndũ o wothe uumbũragĩra andũ atĩ nĩ wakwa, o naake Mũrũ wa Mũndũ nĩakaamuumbũra mbere ya araika a Ngai oige atĩ nĩ wake. No rĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũrĩa ũngaanaga mbere ya andũ, nĩagaakaanwo nĩ Mũrũ wa Mũndũ mbere ya araika a Ngai. “Mũndũ o wothe waragia kiugo gĩa gũcambia Mũrũ wa Mũndũ nĩakooherwo, no rĩĩrĩ, ũrĩa ũrumaga Roho Mũtheru ndakooherwo. “Rĩrĩa andũ makaamũtwara mũgaciirithio nĩ andũ thunagogiinĩ kana mũgaciirithio nĩ athamaki kana aathani, mũtikaaneetange na ũrĩa mũgaacookia kana mũkoiga nĩ ũndũ Roho Mũtheru ihindainĩ rĩu nĩakaamũruta ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩkuuga.” Na rĩĩrĩ, mũndũ ũmwe kuuma kĩrĩndĩinĩ nĩerire Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, ĩra mũrũ wa maitũ tũgayane naake igai rĩrĩa twatigĩirwo nĩ baaba.” No Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ, nũũ ũnduĩte wa kũmũtuithania ciira kana wa kũmũgayania indo cianyu?” Agĩkĩmeera oothe atĩrĩ, “Mwĩmenyagĩrĩreei ũkoroku wa mũthemba o wothe, nĩ ũndũ mũtũũrĩre ũrĩa wa ma wa mũndũ ndũkoragwo ũthondekeetwo nĩ ũtonga ũrĩa e naguo.” Naake Jesũ agĩkĩmahe ngerekano akiuga atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ na mũndũ mũtongu warĩ na mũgũnda waciarĩĩte irio wega. Naake akĩyũria na ngoro atĩrĩ, ‘Ngwĩka atĩa rĩu, na ndirĩ na handũ ha kũiga irio ici ciothe? Ngwĩka atĩrĩĩrĩ, ngũtharia makũmbĩ maakwa, njake mangĩ manene, njige irio ciakwa ciothe kuo, o hamwe na indo ciothe ciakwa. Njooke njĩĩre ngoro yakwa atĩrĩ, Kaĩ wĩ na mũnyaka-ĩ! Wĩ na indo nyingĩ cia gũkũigana mĩaka mĩingĩ, ikara thĩ ũrĩage na ũnyuage ũkeneete.’ No Ngai akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, ‘Wee kĩrimũ gĩĩkĩ! Ũtukũ wa ũũmũũthĩ nĩũgũkua! Rĩu-rĩ, indo icio ciothe wĩigĩire igũtwĩka cia ũ?’ “Ũguo noguo andũ arĩa meigagĩra mĩthiithũ matarĩ na ũngai matariĩ.” Ningĩ Jesũ agĩcooka akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Nĩ ũndũ ũcio ngũmwĩra atĩrĩ, mũtigetangage nĩ ũndũ wa kĩrĩa mũrĩrĩaga nĩguo mũtũũre muoyo, kana nguo iria mũrĩhumbaga mĩĩrĩ yanyu. Nĩ ũndũ muoyo wĩ bata gũkĩra irio, na mwĩrĩ wĩ bata gũkĩra nguo. Tamwĩciiriei ũhoro wa magoogo: matihandaga kana makagetha; matirĩ nyũmba cia kũiga irio kana makũmbĩ, no Ngai nĩamaheaga gĩa kũrĩa! Inyuĩ githĩ mũtirĩ bata mũno makĩria gũkĩra nyoni! Ningĩ-rĩ, nĩkũrĩ mũndũ o na ũmwe wanyu ũngĩyongerera matukũ o na maniini nĩ ũndũ wa gwĩtanga? Angĩkorwo mũtingĩhota gwĩka kaũndũ kaniini ta kau-rĩ, mũragĩĩtanga na macio mangĩ nĩkĩ? Taroraai mahũa ma gĩthaka ũrĩa makũraga; matirutaga wĩra kana magetumĩra nguo, no ngũmwĩra atĩ o na gũtuĩka mũthamaki Solomoni aarĩ na ũtonga mũingĩ mũno, ndagemeete ta ihũa rĩmwe rĩa mo. Angĩkorwo Ngai nĩ we ũhumbaga nyeki ya gĩthaka ĩrĩa ĩrakũra ũũmũũthĩ na rũũciũ ĩkooma ĩgaikio riiko-rĩ, githĩ ndangĩkĩmũhumba mũno makĩria, andũ aya a wĩtĩkio mũniini. “Kwoguo tigagaai gwĩtanga nĩ ũndũ wa kĩrĩa mũrĩrĩaga kana kĩrĩa mũrĩnyuaga, na mũtigaatuĩke andũ a gũtangĩka meciiria, nĩ tondũ o na andũ oothe a thĩ ĩno arĩa mateetĩkĩĩtie metangaga na maũndũ o macio. Ithe wanyu nĩoĩ atĩ nĩmũbataragio nĩ maũndũ macio. Handũ ha gwĩkaga ũguo-rĩ, caragiai Ũthamaki wake, na nĩarĩmũheaga maũndũ macio mangĩ moothe o namo. “Tigaai gwĩtigĩra, inyuĩ rũũru rũniini, nĩ ũndũ Ithe wanyu e na gĩkeno gĩa kũmũhe Ũthamaki. Endiai indo cianyu ciothe, mũcooke mũhe athĩĩni mbeeca icio. Mwĩthondekereei ibeeti cia mbeeca iria itakũraga. Mwĩigĩreei mũthiithũ wanyu kwa Ngai, kũrĩa ũtangĩnyiiha, nĩ tondũ gũtirĩ mũici ũngĩũtoonyerera, na gũtirĩ memenyi ingĩũthũũkia. Nĩ ũndũ kũrĩa mĩthiithũ yanyu ĩrĩ, nokuo ngoro cianyu o nacio irĩkoragwo irĩ. “Na rĩĩrĩ, koragwoi hingo ciothe mwĩhaarĩirie, mwĩhotoreete njohero, na mataawa maanyu magĩakanaga, mũhaana ta ndungata iria ikoragwo cietereire mwathi wacio oime irugainĩ rĩa ũhiki, nĩguo o rĩrĩa angĩũka aringaringe mũrango imũhingũrĩre o rĩmwe. Kũraathimwo-rĩ, nĩ ndungata iria ikoragwo itakomeete na ciĩhaarĩirie rĩrĩa mwathi wacio acooka! Ngũmwĩra na ma atĩ mwathi wacio arutaga igooti agaciĩra ciikare meethainĩ agacihe irio arĩ we. Kũraathimwo nĩ ndungata iria ikoragwo imwetereire akinye o na akorwo no kinya ũtukũ gatagatĩ kana thaa kenda cia ũtukũ! No rĩĩrĩ, menyaai na ma atĩ korwo mwene nyũmba nĩakoragwo ooĩ rĩrĩa mũici arooka, ndangĩmũreka abunje nyũmba yake. O na inyuĩ koragwoi mwĩhaarĩirie nĩ ũndũ Mũrũ wa Mũndũ agooka ithaa rĩrĩa mũtamwĩrĩgĩrĩire.” Naake Petero agĩkĩũria Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, ngerekano ĩyo nĩ ithuĩ ithuiki wera kana wera andũ oothe?” Naake Jesũ akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndungata ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ-rĩ, nĩ ĩrĩkũ? Nĩ ĩrĩa mwathi wayo eeraga ĩrore ndungata iria ingĩ na ĩcihe irio ciacio mathaa marĩa maagĩrĩire. Kũraathimwo-rĩ, nĩ ndungata ĩyo ĩngĩkorererwo nĩ mwathi wayo ĩgĩĩka ũguo! Ngũmwĩra na ma atĩ mwathi wayo ehokagĩra ndungata ĩyo indo ciake ciothe. No rĩĩrĩ, ndungata ĩyo ĩngĩĩra atĩrĩ, ‘Mwathi wakwa nĩacereirwo nĩgũcooka,’ yambĩrĩrie kũhũũra ndungata iria irĩ kũu cia arũme na cia andũ a nja, ĩkĩrĩaga na ĩkĩnyuaga ndibei kinya ĩkarĩĩo, mwathi wayo agacooka mũthenya ũrĩa ndungata ĩyo ĩtamwĩrĩgĩrĩire na ithaa rĩrĩa ĩtooĩ, amĩherithie, acooke amĩingate ĩgaikarage hamwe na arĩa matarĩ ehokeku. “Ndungata ĩrĩa ĩkoragwo ĩkĩmenya ũrĩa mwathani wayo ekwenda ĩĩke na ndĩrũmbũyagia gwĩka guo nĩkaahũũrwo mũno. No rĩĩrĩ, ndungata ĩrĩa ĩtakoragwo ĩkĩmenya ũrĩa mwathi wayo ekwenda, na ĩgeeka ũndũ wa gũtũma ĩhũũrwo, ndĩkaahũũrwo mũno. Mũndũ ũrĩa ũnengereetwo indo nyingĩ nĩageetio indo nyingĩ, naake ũrĩa ũnengereetwo nyingĩ makĩria ageetio o nyingĩ makĩria. “Njũkĩĩte gũcina thĩ, naarĩ korwo nĩyambĩrĩirie kũhĩa! Na rĩĩrĩ, ndĩ na ũbatithio ndĩrĩbatithio naguo; ũndũ ũcio ũgaatiga gũũthĩĩnia o rĩrĩa ũgeekĩka! Mwĩciiragia atĩ njũkĩĩte kũreehe thaayũ thĩ? Aaca; niĩ njũkĩĩte kũreehe nyamũkano. Kuuma rĩu andũ ataano a mũciĩ ũmwe marĩkoragwo magayũkanĩĩte; atatũ marĩkoragwo mameneete eerĩ, nao eerĩ makamena atatũ. Maithe marĩkoragwo mamenanĩĩte na aariũ aao, nao aariũ mamenanĩĩte na maithe maao; maanyina marĩkoragwo mamenanĩĩte na ciana ciao cia airĩĩtu, nacio ciana icio cia airĩĩtu irĩkoragwo imenanĩĩte na maanyina; mũirĩĩtu ahika arĩmenaga nyaciarawe, naake nyaciarawe akamũmena.” Jesũ agĩcooka akĩĩra andũ atĩrĩ, “Rĩrĩa muona matu maacookanĩrĩra moimĩĩte na ithũĩro, muugaga atĩ nĩgũkuura na gũkoira. Rĩrĩa ningĩ mwaigua rũhuuho rũkĩhuruutana ruumĩĩte na mwena wa na kĩanda, muugaga atĩ nĩgũkũgĩa ũrugarĩ mũingĩ, na gũkagĩa. Inyuĩ hinga ici! Nĩmũũĩ gũtaũra ũrĩa gũkũhaana mwarora igũrũ kana thĩ; mũkĩremeetwo nĩgũkũũrana mahinda maya nĩkĩ? “Mũregaga gwĩtuĩra inyuĩ eene ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩgwĩka nĩkĩ? Mũndũ angĩgũtwara igootiinĩ agũthitange, geria o ro ũrĩa ũngĩhota kũiguithania naake mũtaanakinya igootiinĩ. Ũngĩaga gwĩka ũguo-rĩ, egũgũtwara kwĩ mũciirithania, naake mũciirithania akũnengerane kũrĩ thigari igũikie njeera. Ngũkwĩra atĩ, gũtirĩ hĩndĩ ũkoima kũu njeera kinya hĩndĩ ĩrĩa ũkaarĩĩkia kũrĩha gathendi ka mũthia ka mbeeca iria ũgaatuĩrwo.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo nĩhaarĩ na andũ amwe ho arĩa meerire Jesũ ũhoro wa andũ a Galili arĩa mooragĩĩtwo nĩ Pilato aakora makĩrutĩra Ngai igongoona. Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũgwĩciiria andũ acio mooragirwo a kuuma Galili mooragirwo ũguo nĩ tondũ maarĩ eehia makĩria ma andũ arĩa angĩ oothe a Galili? Aaca tiguo! Ngũmwĩra na ma atĩ o na inyuĩ mwaga kwĩrira meehia maanyu, mũgaakua o ta o. Ĩ nao andũ arĩa ikũmi na anaana maagwĩrĩirwo nĩ nyũmba ĩrĩa yarĩ ndaaya thĩinĩ wa itũũra rĩa Siloamu magĩkua, mũgwĩciiria atĩ ũguo nĩkuonania atĩ maarĩ ooru gũkĩra andũ arĩa angĩ oothe maatũũraga Jerusalemu? Aaca tiguo! Ngũmwĩra na ma atĩ o na inyuĩ mwaga kwĩrira meehia maanyu, mũgaakua o ta o.” Naake Jesũ agĩkĩmahe ngerekano ĩno, akiuga atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ na mũndũ wahandire mũkũyũ mũgũndainĩ wake wa mĩthabibũ, naake nĩagĩthiaga harĩ guo gũcaria ngũyũ no ndoonaga o na ĩmwe. Agĩkĩĩra mũruti wĩra wa mũgũnda ũcio wake atĩrĩ, ‘Mĩaka ĩyo ĩtatũ mĩthiru, ndũũraga njũkaga haaha harĩ mũkũyũ ũyũ gũcaria ngũyũ, na ndirĩ ndoona o na ĩmwe. Nĩ ũndũ ũcio ũteme; ndwagĩrĩirwo nĩgũte mũgũnda wakwa tũhũ.’ No mũruti ũcio wa wĩra akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũnene, reke tũtige kũũtema rĩu; nĩtũreke ũikare mwaka ũngĩ ũmwe tu ndĩũrĩmĩre na ndĩwĩkĩre thumu. Wakorwo ũciarĩĩte-rĩ, nĩ wega, no wakorwo ũtaciarĩĩte, hĩndĩ ĩyo ũkaũtema.’ ” Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe wa Thabatũ Jesũ nĩkũrutana aarutanaga thunagogiinĩ. Kũu thĩinĩ nĩkwarĩ na mũtumia warĩ na ngoma yatũmĩĩte atũũre e kĩonje mĩaka ikũmi na ĩnaana; aatũũraga ainamĩrĩire, ndangĩahotire kwĩhanda. Rĩrĩa Jesũ aamuonire akĩmwĩta akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee mũtumia ũyũ, nĩwehererio wonje waku!” Jesũ agĩkĩigĩrĩra mũtumia ũcio mooko, naake o hĩndĩ ĩyo akĩĩhanda, akĩgooca Ngai. No rĩĩrĩ, mũnene wa thunagogi nĩaraakarire nĩ ũndũ wa Jesũ kũhonania mũthenya wa Thabatũ. Kwoguo agĩkĩĩra andũ atĩrĩ, “Twĩ na mĩthenya ĩtandatũ ĩrĩa twagĩrĩirwo nĩkũruta wĩra; ũkagaai kũhonio mĩthenya ĩyo no ti mũthenya wa Thabatũ!” Naake Mwathani agĩcookeria mũnene ũcio wa thunagogi atĩrĩ, “Inyuĩ hinga ici! Githĩ mũtihingũragĩra o mũndũ ng'ombe yake kana ndigiri yake ĩthiĩ ĩkanyue maaĩ mũthenya wa Thabatũ? Hakĩrĩ ũguo-rĩ, mũtumia ũyũ wa rũciaro rwa Aburahamu ũtũire e muohe nĩ Caitaani mĩaka ikũmi na ĩnaana, ndaagĩrĩirwo nĩkuohorwo mũthenya wa Thabatũ?” Oiga ũguo, thũ ciake ciothe igĩconoka, nao andũ arĩa angĩ oothe magĩkena nĩ ũndũ wa ciĩko ciothe iria eekĩĩte cia magegania. Naake, Jesũ akĩũria atĩrĩ, “Ũthamaki wa Ngai-rĩ, ũngĩhaananio na kĩ? Ingĩũringithania na kĩĩ? Ũthamaki wa Ngai ũhaana ta mbegũ ya mũtĩ wa karatarĩ, ĩrĩa mũndũ oire akĩhanda mũgũnda wake, nayo ĩgĩkũra ĩgĩtuĩka mũtĩ, nacio nyoni igĩaka itara ciacio hongeinĩ ciaguo.” Ningĩ Jesũ agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Ũthamaki wa Ngai ingĩũringithania na kĩ? Ingĩũhaanania na ndaawa ya kũimbia mĩgate ĩrĩa mũtumia oire, agĩtukania na kiro mĩrongo ĩna cia mũtu wa ngano, naguo wothe ũkĩimba.” Naake Jesũ agĩthiĩ eerekeire Jerusalemu agereire icagiinĩ na matũũrainĩ akĩrutanaga. Naake mũndũ ũmwe akĩmũũria atĩrĩ, “Mwathani, anga no andũ aniini makaahonokio?” Naake Jesũ agĩcookia akiuga atĩrĩ, “Mwĩrutanagĩriei gũtoonyera mũromo ũrĩa mũceke, nĩ ũndũ ti itherũ andũ aingĩ nĩmakaageria gũtoonya no matikaahota. Hĩndĩ iria mwene nyũmba agookĩra ahinge mũrango-rĩ, inyuĩ mũkaambĩrĩria kũringaringa mũrango mũrũũgamĩĩte nja mũkiugaga atĩrĩ, ‘Mwathani, tũhingũrĩre.’ Naake nĩakaamũcookeria atĩrĩ, ‘Niĩ ndiũĩ kũrĩa muumĩĩte!’ Na inyuĩ nĩmũkaamũcookeria atĩrĩ, ‘Twarĩaga na tũkanyuanĩra nawe na nĩwarutanagĩra njĩrainĩ cia matũũra maitũ.’ Naake nĩakaamũcookeria rĩngĩ atĩrĩ, ‘Ndĩramwĩra niĩ ndiũĩ kũrĩa muumĩĩte. Umaai harĩ niĩ inyuĩ andũ aya aaganu!’ Hĩndĩ ĩyo nĩmũkaarĩra na mũhagaranie magego, rĩrĩa mũkoona Aburahamu, Isaaka, Jakubu, na anabii oothe Ũthamakiinĩ wa Ngai, o rĩrĩa na inyuĩ mũgaakorwo mũikĩĩtio nja! Na rĩĩrĩ, andũ nĩmagooka moimĩĩte mwena na irathĩro o na wa na rũgongo na wa na kĩanda, irugainĩ rĩrĩa rĩgaakorwo Ũthamakiinĩ wa Ngai. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, andũ arĩa rĩu me thuutha magaatuĩka a mbere, na arĩa rĩu me mbere magaatuĩka a thuutha.” O hĩndĩ ĩyo Afarisai amwe magĩũka kũrĩ Jesũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Uma gũũkũ nĩ ũndũ Herode nĩarenda gũkũũraga.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mũkeere mbwe ĩyo atĩrĩĩrĩ, ‘Ũũmũũthĩ na rũũciũ ngũkorwo ngĩingata ngoma kuuma kũrĩ andũ ngĩmahonagia mĩrimũ yao, naguo mũthenya wa gatatũ ndĩĩkie wĩra wakwa.’ O na kũrĩ ũguo-rĩ, ũũmũũthĩ, rũũciũ, na ooke, no mũhaka ngorwo ndĩ rũgendoinĩ rwakwa tondũ gũtiagĩrĩire mũnabii ooragĩrwo kũndũ kũngĩ tiga o Jerusalemu. “Jerusalemu, Jerusalemu! Wee ũũragaga anabii na ũkahũũra na mahiga andũ arĩa Ngai agũtũmagĩra! Nĩ maita maigana ndaneenda gũcookanĩrĩria andũ aaku hamwe, o ta ũrĩa ngũkũ ĩcookanagĩrĩria tũcui twayo rungu rwa mathagu maayo, no ndũnjĩtĩkagĩria! Atĩrĩĩrĩ, Hekaarũ yaku nĩgũtiganĩrio. Ngũkwĩra na ma atĩ ndũkaanyona kinya rĩrĩa ũkoiga atĩrĩ, ‘Kũraathimwo-rĩ, nĩ ũrĩa ũgũũka thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani!’ ” Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe wa Thabatũ Jesũ nĩathiire kũrĩa irio kwa mũnene ũmwe wa Afarisai, na e kũu andũ nĩmaamũroraga mũno. Na rĩĩrĩ, hau mbere yake nĩhaarĩ mũndũ warĩ mũrũaru mũrimũ wa kũimba magũrũ na mooko. Naake Jesũ akĩũria arutani a Watho o na Afarisai atĩrĩ, “Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie kana ndwĩtĩkĩrĩĩtie kũhonanagio mũthenya wa Thabatũ?” Nao magĩkira ki. Naake Jesũ akĩoya mũndũ ũcio warĩ mũrũaru, akĩmũhonia na akĩmwĩtĩkĩria athiĩ. Agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Nũũ gatagatĩinĩ kaanyu ũtangĩruta mwana wake, kana ndeegwa yake ĩgũĩte irima rĩa maaĩ mũthenya wa Thabatũ?” Nao makĩremwo nĩkũmũcookeria. Rĩrĩa Jesũ oonire ũrĩa ageni arĩa meetĩĩtwo meendaga gũikarĩra itĩ iria ciaigĩirwo ageni a gĩtĩĩo, akĩmahe ngerekano ĩno akiuga atĩrĩ, “Rĩrĩa mũndũ agwĩtĩra iruga rĩa ũhiki-rĩ, tigaga gũikaragĩra itĩ iria ciigĩirwo ageni a gĩtĩĩo, nĩ ũndũ ahota gũkorwo eetĩĩte mũgeni wa gĩtĩĩo gũgũkĩra, naake mũndũ ũcio ũmwĩtĩĩte inyuerĩ ooke akwĩre atĩrĩ, ‘Reke mũndũ ũyũ aikarĩre hau wee ũikarĩire.’ Hĩndĩ ĩyo wee ũgĩũkĩre ũconokeete, ũgĩthiĩ ũikarĩre itĩ iria irĩ na thuutha. Rĩrĩa wetĩrwo iruga-rĩ, thiaga ũgaikarĩra itĩ cia thuutha nĩguo mũndũ ũrĩa ũgwĩtĩĩte ooka akwĩre atĩrĩ, ‘Mũraata wakwa, ũkĩra ũthiĩ ũgaikarĩre gĩtĩ kĩĩrĩa kĩ haarĩa mbere.’ Hĩndĩ ĩyo ũkĩheeo gĩtĩĩo mbere ya andũ oothe arĩa meetĩirwo iruga. Nĩ ũndũ mũndũ o wothe wĩnenehagia nĩakaanyiihio, na ũrĩa wĩnyiihagia nĩakaanenehio.” Jesũ agĩcooka agĩĩta mũndũ ũrĩa wamwĩtĩĩte irugainĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Waruga iruga-rĩ, tigaga gwĩtĩra o araata aaku oiki, kana aariũ a maitũguo oiki, kana andũ a nyũmba yanyu iiki, kana itonga iria mũrigainie nacio ciiki, atĩ nĩ tondũ o nao nĩmarĩgwĩtĩra maruga maao, makĩenda gũkũrĩha nĩ ũndũ wa kũmeetĩra iruga rĩaku. Wagĩa na iruga-rĩ, rĩĩtagĩre athĩĩni, cionje, ithua, na itumuumu, na nĩũrĩraathimagwo nĩ tondũ acio matingĩhota gũkũrĩha. Ngai nĩ we ũgaakũrĩha rĩrĩa andũ arĩa athingu makaariũka.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũndũ ũmwe waikarĩĩte hau meethainĩ hamwe na Jesũ aiguire ũguo, akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Kaĩ arĩa makaarĩa irio Ũthamakiinĩ wa Ngai nĩmakaaraathimwo-ĩ!” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe mũndũ ũmwe nĩahaarĩirie iruga inene, akĩrĩĩtĩra andũ aingĩ. Rĩrĩa thaa cia kũrĩa ciakinyire agĩtũma ndungata yake ĩthiĩ ĩkeere arĩa meetĩirwo iruga rĩu atĩrĩ, ‘Ũkaai nĩ ũndũ indo ciothe nĩhaarĩrie!’ Nao oothe o mũndũ akĩambĩrĩria kũheana gĩtũmi gĩa kũgiria athiĩ irugainĩ rĩu, o mũndũ akaheana gĩtũmi gĩake. Wa mbere akiuga atĩrĩ, ‘Nĩndĩragũrire mũgũnda, na no mũhaka thiĩ ngawone; kwoguo thiĩ ũmwĩre andekere.’ Naake ũngĩ akiuga atĩrĩ, ‘Nĩndĩragũrire ndeegwa ikũmi cia kũrĩma na nĩndĩrathiĩ gũcigeria; kwoguo thiĩ ũmwĩre andekere.’ Naake ũrĩa ũngĩ akiuga atĩrĩ, ‘No hĩndĩ ndĩrahikanirie, nĩ ũndũ ũcio ndingĩhota gũũka.’ “Ndungata ĩyo ĩgĩgĩcooka mũciĩ ĩkĩĩra mwathi wayo maũndũ macio moothe. Naake mwathi wayo aamaigua akĩng'ũrĩka mũno, akĩĩra ndungata yake atĩrĩ, ‘Thiĩ na ihenya kũũrĩa barabarainĩ cia itũũra o na tũcĩrainĩ ũreehe athĩĩni, cionje, itumuumu, na ithua.’ Thuutha wa ihinda iniini, ndungata ĩyo ĩgĩcooka mũciĩ ĩkĩĩra mwathi wayo atĩrĩ, ‘Nĩndeeka ũrĩa wanjĩĩra, no andũ matinaiyũra.’ Naake mwathi wayo akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Thiĩ barabarainĩ iria nene o na tũrĩa tũniini ũhatĩrĩrie andũ mooke gũũkũ gwakwa nĩ geetha nyũmba ĩiyũre. Ngũmwĩra na ma atĩ gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wa arĩa megwĩtĩĩtwo ũgũcama irio iria ngũmarugithĩirie!’ ” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe rĩrĩa andũ gĩkundi kĩnene maatwaranĩĩte na Jesũ-rĩ, nĩamarĩirie akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũgũũka kũrĩ niĩ no mũhaka aanyende gũkĩra ũrĩa eendeete ithe, nyina, mũtumia wake na ciana ciake, aariũ a nyina, na aarĩ a nyina na eemene we mwene, nĩguo atuĩke mũrutwo wakwa. Mũndũ ũrĩa wothe ũtegũkuua mũtharaba wake anũmĩrĩre ndangĩhota gũtuĩka mũrutwo wakwa. “Mũndũ angĩkorwo arenda gwaka mũnaara-rĩ, aambaga agaikara thĩ agatara mbeeca iria ũkũhũthĩra, nĩguo oone kana e na mbeeca cingĩigana kũũrĩĩkia. Angĩaga gwĩka ũguo, no aremwo nĩkũrĩĩkia thuutha wa gwaka mũthingi, nao andũ oothe arĩa marĩwonaga nĩmarĩmũnyũrũragia, makoiga atĩrĩ, ‘Mũndũ ũyũ aambĩrĩirie mwako, akĩremwo nĩkũũrĩĩkia!’ “Mũthamaki angĩkorwo agĩthiĩ kũrũa na mũthamaki ũngĩ-rĩ, aambaga gũikara thĩ ageciiria kana e na thigari ngiri ikũmi no ahote gũtooria mũthamaki ũcio ũngĩ wĩ na thigari ngiri mĩrongo ĩĩrĩ. Angĩona atĩ ndangĩhota kũmũtooria, atũmanagĩra mũthamaki ũcio ũngĩ arĩ o kũraaya, akamwĩra kũgĩe na thaayũ. Nĩ ũndũ ũcio, mũndũ ũrĩa ũtegũtiga kĩrĩa gĩothe e nakĩo ndangĩhota gũtuĩka mũrutwo wakwa. “Cumbĩ nĩ mwega, no ũngĩthira mũcamo-rĩ, ũngĩcooka gũcamithio ta cumbĩ atĩa? Cumbĩ ũcio ndũrĩ bata tĩĩriinĩ o na kana thumuinĩ; nĩgũteeo ũteagwo. Ũrĩa ũrĩ na matũ ma kũigua nĩakĩigue.” Mũthenya ũmwe eetia a mbeeca cia igooti na eehia nĩmookire gũthikĩrĩria Jesũ akĩrutana. Nao Afarisai na arutani a Watho makĩambĩrĩria kũng'ong'oora makiugaga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aamũkagĩra eehia na akarĩanĩra nao!” Tondũ ũcio Jesũ akĩmahe ngerekano ĩno akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũmwe wanyu angĩkorwo e na ng'ondu, na ĩmwe yacio yũre-rĩ, eekaga atĩa? Githĩ ndatigaga icio ingĩ mĩrongo kenda na kenda werũinĩ agathiĩ gũcaria ĩyo yũrĩĩte kinya rĩrĩa arĩmĩona? Amĩona-rĩ, amĩoyaga akamĩkuua na ciande akeneete. Akinya mũciĩ eetaga araata aake na andũ arĩa arigainie nao akameera atĩrĩ, ‘Ũkaai tũkenanĩre nĩ ũndũ nĩnyoneete ng'ondu yakwa ĩrĩa ĩroorĩĩte!’ Ngũmwĩra na ma atĩ, ũguo noguo gũkenagwo mũno igũrũ rĩrĩa mwĩhia ũmwe eerira gũkĩra ũrĩa gũkenagwo nĩ ũndũ wa andũ mĩrongo kenda na kenda arĩa matabatairio nĩkwĩrira. “Kana rĩĩrĩ, mũtumia angĩkorwo na ciringi ikũmi, ĩmwe yacio yũre-rĩ, eekaga atĩa? Githĩ ndagwatagia taawa, akahaata nyũmba kahora akĩroraga kinya rĩrĩa arĩmĩona? Amĩona-rĩ, eetaga araata aake na andũ arĩa arigainie nao akameera atĩrĩ, ‘Ũkaai tũkenanĩre nĩ ũndũ nĩnyoneete ciringi yakwa ĩrĩa ĩrorĩĩte!’ Ngũmwĩra na ma atĩ ũguo noguo araika makenaga rĩrĩa mwĩhia ũmwe eerira meehia maake.” Na rĩĩrĩ, Jesũ agĩthiĩ na mbere akĩmeera atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ na mũndũ warĩ na aariũ eerĩ. Ũrĩa warĩ mũnyiinyi akĩĩra ithe atĩrĩ, ‘Baaba, ngaĩra igai rĩakwa.’ Naake ithe agĩkĩgayania aariũ acio aake eerĩ indo ciake. Matukũ maniini mathira, mũũriũ ũcio mũniini akĩũngania indo ciake ciothe agĩthiĩ bũrũri wa kũraaya, agĩitangĩra indo icio ciake ciothe kuo na mĩtũũrĩre ya ũmaramari. Rĩrĩa aarĩĩkirie kũhũthĩra indo icio ciake ciothe, bũrũriinĩ ũcio aarĩ nĩkwagĩire na ng'aragu nene, o kinya akĩambĩrĩria gũthĩĩnĩka. Kwoguo, agĩthiĩ akĩũria wĩra kwa mũndũ ũmwe wa kũu, naake akĩmũtwara gĩthakainĩ, akarĩithagie ngũrũe. Na rĩĩrĩ, nĩ ũndũ wa kũhũũta-rĩ, nĩaiguaga erirĩirie kũrĩa makoro marĩa maarĩagwo nĩ ngũrũe icio, nĩ ũndũ gũtirĩ mũndũ wa mũheaga gĩa kũrĩa. Naake agĩĩcookera akiuga atĩrĩ, ‘Baaba arĩ na aruti wĩra aingĩ, nao nĩmarĩaga makahũũna na magatigia, na niĩ gũũkũ nĩgũkua ndĩrakua nĩ ng'aragu! Ngũũkĩra thiĩ kũrĩ Baaba ndĩmwĩre atĩrĩ, Baaba, nĩhĩtĩirie Ngai o na ngakũhĩtĩria. Ndiagĩrĩirwo nĩgũcooka gwĩtagwo mũũrũguo, ndua ta mũruti ũmwe waku wa wĩra.’ Naake agĩgĩũkĩra akĩambĩrĩria gũcooka kũrĩ ithe. “Na rĩĩrĩ, arĩ o kũraaya, ithe akĩmuona akĩmũiguĩra tha, agĩteng'era akĩmũhĩmbĩria na akĩmũmumunya. Naake mũũriũ ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Baaba, nĩhĩtĩirie Ngai o na ngakũhĩtĩria; ndiagĩrĩirwo nĩgũcooka gwĩtagwo mũũrũguo.’ No ithe agĩĩta ndungata ciake agĩciĩra atĩrĩ, ‘Thiĩi narua mũreehe nguo ĩrĩa njega biũ mũmũhumbe, na mũmwĩkĩre gĩcũhĩ kĩara, na iraatũ magũrũ. Mũcooke mũthiĩ mũthĩnje gateegwa karĩa kanoru biũ, tũrĩe na tũkene, nĩ ũndũ mwana ũyũ wakwa araarĩ mũkuũ na rĩu nĩariũkĩĩte; nĩaroorĩĩte na rĩu nĩonekeete.’ Nĩ ũndũ ũcio, magĩkĩambĩrĩria gũkũngũiya. “Maũndũ macio moothe magĩĩkĩka-rĩ, mũũriũ wake ũrĩa mũkũrũ aarĩ mũgũnda. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aarĩ njĩrainĩ akĩinũka, e hakuhĩ mũciĩ-rĩ, akĩigua mĩtũũrirũ ĩkĩhuuhwo, gũkĩinagwo nyĩmbo. Agĩgĩĩta ndungata ĩmwe akĩmĩũria atĩrĩ, ‘Nĩ atĩa kũrekĩka?’ Nayo ndungata ĩyo ĩkĩmũcookeria ĩkĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩ mũrũ wa maitũguo ũcookire mũciĩ, naake thooguo athĩnja gateegwa karĩa kanoru tondũ nĩacooka mũciĩ arĩ mũgima.’ “Naake mũrũ wa nyina ũcio mũkũrũ agĩkĩraakara mũno, na akĩrega gũtoonya nyũmba. Kwoguo ithe akiuma nja akĩmũthaitha atoonye thĩinĩ. No we agĩcookeria ithe atĩrĩ, ‘Baaba, tathikĩrĩria ngwĩre, niĩ ndũũraga ngũtungatagĩra mĩaka ĩyo yothe na ndirĩ ndakũhĩtĩria, no ndũrĩ wahe o na kabũri kamwe tũrĩanĩre na araata aakwa! No rĩĩrĩ, rĩrĩa mũũrũguo ũyũ waku ooka arĩĩkĩĩtie gũitanga indo ciaku na maraaya, wamũthĩnjĩra gateegwa karĩa kanoru!’ Naake ithe akĩmũcookeria atĩrĩ, ‘Mũũriũ, tũkoragwo hamwe hingo ciothe, na indo ciakwa ciothe nĩ ciaku. Nĩtwagĩrĩirwo nĩgũkũngũiya na gũkena nĩ tondũ mũrũ wa maitũguo nĩarakuĩte, no rĩu nĩariũkĩĩte; nĩaroorĩĩte, no rĩu nĩonekeete.’ ” Jesũ agĩcooka akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Gĩtonga kĩmwe nĩkĩarĩ na mũndũ wa kũrora indo ciakĩo. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩmwe gĩtonga kĩu nĩkĩerirwo atĩ mũndũ ũcio nĩaitangaga indo ciake. Nakĩo gĩtonga kĩu gĩkĩmwĩta gĩkĩmũũria atĩrĩ, ‘Ũhoro ũcio ndĩraigua waku nĩ ũrĩkũ? Nyandĩkĩra ribooti ya indo ciakwa iria ndakwĩrire ũndoragĩre nĩ ũndũ ndũgũcooka gũcirora rĩngĩ.’ Naake mũndũ ũcio akiuga na ngoro atĩrĩ, ‘Ĩ rĩu ngwĩka atĩa tondũ ngirie kũbuutwo wĩra! Ndirĩ na hinya wa gũciimba, na ndihota kũhooya nĩgũconoka. Rĩu nĩndamenya ũrĩa ngwĩka, nĩ geetha andũ marĩnyamũkagĩra mĩciĩinĩ yao ndarĩĩkia kũbuutwo wĩra.’ “Kwoguo agĩgĩĩta andũ arĩa oothe maarĩ na thiirĩ wa mwathi wake; akĩũria wa mbere atĩrĩ, ‘Wee-rĩ, wĩ na thiirĩ wa mwathi wakwa ũigana atĩa?’ Naake akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Ndĩ na thiirĩ wa marebe igana ma maguta.’ Mũrori ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Oya marithiiti maya maaku, ũikare thĩ wandĩke atĩ wĩ na thiirĩ wa marebe mĩrongo ĩtaano.’ Mũrori ũcio agĩcooka akĩũria mũndũ ũngĩ atĩrĩ, ‘Wee nawe wĩ na thiirĩ ũigana atĩa?’ Naake agĩcookia atĩrĩ, ‘Ndĩ na thiirĩ wa makũnia igana ma ngano.’ Naake akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Oya marithiiti maya maaku wandĩke atĩ wĩ na thiirĩ wa makũnia mĩrongo ĩnaana.’ “Tondũ ũcio, mwathi wa mũrori ũcio ũtaarĩ mwĩhokeku nĩamũganire nĩ tondũ wa ũguo eekire na ũũgĩ; nĩ ũndũ andũ a thĩ nĩmarĩ ũũgĩ wa gwĩka maũndũ maao, gũkĩra andũ arĩa marĩ a ũtheri.” Jesũ agĩthiĩ na mbere akiuga atĩrĩ, “Hũthagĩraai ũtonga wa gũũkũ thĩ gũthondeka ũraata na andũ, nĩ geetha rĩrĩa ũtonga ũcio ũgaathira, mũkaamũkĩrwo mũciĩ wa tene na tene. Mũndũ o wothe ũkoragwo e mwĩhokeku na tũindo tũniini, nĩakoragwo e mwĩhokeku o na indo nyingĩ, no mũndũ ũrĩa ũtakoragwo e mwĩhokeku na tũindo tũniini, o na indo nyingĩ ndakoragwo e mwĩhokeku nacio. Kwoguo angĩkorwo ndũrĩ mwĩhokeku na ũtonga wa gũũkũ thĩ-rĩ, nũũ ũngĩkwĩhokera ũtonga ũrĩa wa ma? Ningĩ angĩkorwo gũtirĩ mũndũ ũngĩkwĩhokera kĩndũ gĩake-rĩ, nũũ ũngĩkũnengera kĩrĩa gĩ gĩaku? “Gũtirĩ ndungata ĩngĩhota gũtungatĩra aathani eerĩ, nĩ ũndũ no yendire ũmwe na ĩmene ũcio ũngĩ, kana yathĩkĩre ũmwe na ĩnyarare ũcio ũngĩ. Nĩ ũndũ ũcio, mũtingĩhota gũtungatĩra Ngai na mũtungatĩre ũtonga.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Afarisai maiguire maũndũ macio moothe, makĩambĩrĩria kũnyiira Jesũ, tondũ nĩmeendeete mbeeca mũno. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ mwĩtuaga aagĩrĩru maithoinĩ ma andũ, no Ngai nĩoĩ ngoro cianyu, nĩ gũkorwo ũndũ ũrĩa wonekaga ũrĩ wa bata maithoinĩ ma andũ ndũrĩ bata maithoinĩ ma Ngai. “Atĩrĩĩrĩ, Watho wa Musa na ũrutani wa anabii ciatũũraga irũmagĩrĩrwo kinya hĩndĩ ya Johana Mũbatithania; thuutha ũcio, Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ũthamaki wa Ngai nĩguo ũhunjagio, na mũndũ o wothe nĩahĩkĩkaga atoonye thĩinĩ waguo. No rĩĩrĩ, nĩ ũhũthũ thĩ na igũrũ gũthira, gũkĩra gaturumo o na kamwe ka Watho kweherio. “Mũndũ mũrũme o wothe angĩtigana na mũtumia wake ahikie mũtumia ũngĩ nĩatharĩĩtie, naake mũndũ mũrũme o wothe angĩhikia mũtumia ũtiganĩĩte na mũthuuriwe nĩatharĩĩtie. “Hĩndĩ ĩmwe nĩkwarĩ mũndũ warĩ gĩtonga, wehumbaga nguo cia goro na watũũraga na mĩikarĩre ya goro mũno o mũthenya. Na rĩĩrĩ, nĩkwarĩ na mũndũ ũngĩ warĩ mũthĩĩni wetagwo Lazaro, waiyũrĩĩtwo nĩ ironda mwĩrĩ, wareehagwo mũromoinĩ wa gĩtonga kĩu, e na mwĩhoko wa kũrĩa irio iria ingĩagũire thĩ gĩtonga kĩu gĩkĩrĩa. O na ngui nĩciokaga kũmũcũna ironda. “Na rĩĩrĩ, mũthĩĩni ũcio nĩakuire, agĩkuuo nĩ araika agĩtwarwo agaikaranagie na Aburahamu irugainĩ rĩa igũrũ. O nakĩo gĩtonga nĩgĩakuire, gĩgĩthikwo. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa kĩarĩ kwa aarĩa akuũ, kũrĩa kĩarĩ na ruwo rũingĩ, nĩkĩainamũkire gĩkĩona Aburahamu e kũraaya, arĩ hamwe na Lazaro. Nakĩo gĩgĩĩta Aburahamu gĩkĩmwĩra atĩrĩ, ‘Baaba Aburahamu! Njiguĩra tha, ũtũme Lazaro atobokie mũthia wa kĩara gĩake maaĩinĩ ooke andaatĩrie rũrĩmĩ rwakwa rũhorahore nĩ ũndũ ndĩ na ruwo rũingĩ gũũkũ mwakiinĩ ũyũ!’ “No Aburahamu agĩcookeria gĩtonga kĩu atĩrĩ, ‘Mũũriũ, ririkana rĩrĩa ũraarĩ muoyo ũrakoragwo na maũndũ moothe meega, naake Lazaro arakoragwo na maũndũ moothe mooru, no rĩu arĩ gĩkenoinĩ, nawe wĩ ruwoinĩ. Hamwe na ũguo-rĩ, gatagatĩinĩ gaitũ nawe he na mũkuru mũriku ũguo atĩ andũ arĩa mangĩenda kuuma gũũkũ mooke kũu, kana moime kũu mooke gũũkũ, matingĩhota kũũringa.’ Nakĩo gĩtonga kĩu gĩkĩĩra Aburahamu atĩrĩ, ‘Baaba, ndagũthaitha ũtũme Lazaro kũrĩ andũ a nyũmba iitũ, nĩ ũndũ ndĩ na aariũ a maitũ ataano, athiĩ akamakaanie, nĩguo matikaanooke kũndũ gũũkũ kwa ruwo.’ “No Aburahamu akĩĩra gĩtonga kĩu atĩrĩ, ‘Aariũ a maitũguo nĩmegũkaanio nĩ Musa na anabii; acio nĩ o maagĩrĩirwo nĩgũthikĩrĩria.’ Nakĩo gĩtonga gĩgĩcookia atĩrĩ, ‘Baaba Aburahamu, acio ti aiganu! Korwo mũndũ ũriũkĩĩte kuuma kũrĩ arĩa akuũ no athiĩ kũrĩ o-rĩ, no meerire meehia maao.’ Naake Aburahamu agĩcookia atĩrĩ, ‘Angĩkorwo matingĩigua Musa na anabii-rĩ, o na mũndũ angĩriũka kuuma kũrĩ arĩa akuũ matingĩmũigua.’ ” Naake Jesũ akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Maũndũ ma kũhĩnga andũ no mũhaka mooneke; no rĩĩrĩ, kaĩ ũrĩa ũtũmaga mooneke arĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Mũndũ ũcio nĩ kaba oohererwo ihiga rĩa gĩthĩi ngingo aikio iriainĩ, handũ ha gũtũma kamwe ga twana tũũtũ keehie. Nĩ ũndũ ũcio kĩĩmenyagĩrĩreei ciĩkoinĩ cianyu. “Mũrũ kana mwarĩ wa thooguo angĩĩhia, mũkaanie, na angĩhera, muohere. Angĩkwĩhĩria mũthenya ũmwe maita mũgwanja, na o akũhĩtĩria agooka agakwĩra atĩrĩ, ‘Nĩndahera,’ no mũhaka ũmuohere.” Nao atũmwo makĩĩra Mwathani atĩrĩ, “Tuongerere wĩtĩkio!” Naake Mwathani akĩmacookeria atĩrĩ, “Korwo mwĩ na wĩtĩkio ũigana kabegũ ga karatarĩ, no mwĩre mũtĩ ũyũ wa mũkũyũ atĩrĩ, ‘Kũũrũka haaha ũkeehande iriainĩ!’ naguo no ũmwathĩkĩre. “Atĩrĩĩrĩ, mũndũ o wothe wanyu angĩkorwo na ndungata ya kũrĩma kana ya kũrĩithia-rĩ, no amĩĩre rĩrĩa yoimĩra wĩra, ‘Ũka ũikare thĩ ũrĩe?’ Githĩ to amĩĩrire, ‘Wĩhaarĩrie ũhe irio ndĩe na nyue, ndahũũna woe ciaku ũrĩe?’ Ningĩ-rĩ, no acookerie ndungata ĩyo ngaatho nĩ ũndũ wa gwĩka ũrĩa amĩathĩĩte? Ũguo noguo o na inyuĩ mũhaana; rĩrĩa mweka ũrĩa wothe mwathĩĩtwo mwĩke-rĩ, ugagaai atĩrĩ, ‘Ithuĩ twĩ o ndungata; tweka o ũrĩa twagĩrĩirwo nĩgwĩka.’ ” Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩ rũgendoinĩ rwa gũthiĩ Jerusalemu nĩagereire mũhakainĩ wa Samaria na Galili. Rĩrĩa aatoonyaga gĩcagiinĩ kĩmwe nĩatũngirwo nĩ andũ ikũmi maarũarĩĩte mũrimũ mũũru wa ngoothi. Nao andũ acio makĩrũũgama haraaya, makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Mwathi Jesũ! Tũiguĩre tha!” Rĩrĩa Jesũ aamoonire akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mũkarorwo nĩ athĩnjĩri Ngai.” Na rĩĩrĩ, marĩ njĩrainĩ magĩthiĩ gwĩka ũguo aameerire, magĩtherio. Rĩrĩa ũmwe wao oonire atĩ nĩahonio-rĩ, akĩhũndũka akĩgoocaga Ngai na mũgambo mũnene, akĩĩgũithia magũrũinĩ ma Jesũ, akĩmũcookeria ngaatho. Mũndũ ũcio aarĩ Mũsamaria. Naake Jesũ agĩkĩanĩrĩra akĩũria atĩrĩ, “Ĩ githĩ ti andũ ikũmi matherio? Acio angĩ kenda-rĩ, me kũ? Mũndũ ũyũ mũgeni no we wahũndũka ooke acookerie Ngai ngaatho?” Jesũ agĩcooka akĩĩra mũndũ ũcio atĩrĩ, “Ũkĩra wĩthiĩre; wĩtĩkio waku nĩguo wakũhonia.” Na rĩĩrĩ, Afarisai amwe nĩmooririe Jesũ rĩrĩa Ũthamaki wa Ngai ũgooka, naake akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Ũthamaki wa Ngai ndũgooka na imenyithia ikuoneka. Gũtirĩ mũndũ ũkaamwĩra atĩrĩ, ‘Taroraai, ĩ ũyũ haaha!’ kana ‘Ũũrĩa haarĩa!’ Nĩ tondũ Ũthamaki wa Ngai wĩ gatagatĩinĩ kaanyu.” Agĩcooka akĩĩra arutwo atĩrĩ, “Kwĩ ihinda rĩgaakinya mwĩrirĩrie kuona mũthenya ũmwe wa Mũrũ wa Mũndũ, no mũtikaawona. Nĩkũrĩ andũ makaamwĩraga atĩrĩ, ‘Taroraai haarĩa!’ kana, ‘Taroraai haaha!’ Mũtikaanathiĩ kũrĩ o, na mũtikaanamarũmĩrĩre. Nĩ gũkorwo o ta ũrĩa rũheni rũhenũkaga rũkamũrĩka matu kuuma mwena ũmwe kinya ũrĩa ũngĩ, ũguo noguo Mũrũ wa Mũndũ agaakorwo ahaana mũthenya ũcio wake. No rĩĩrĩ, no mũhaka aambe athĩĩnĩke mũno na aregwo nĩ andũ a rũciaro rũũrũ. O ta ũrĩa kwahaanaga matukũinĩ ma Noa, noguo gũkaahaana matukũinĩ ma Mũrũ wa Mũndũ. Hĩndĩ ĩyo andũ maarĩaga na makanyua, na arũme makahikanagia, nao atumia makahĩkaga, nginyagia mũthenya ũrĩa Noa aatoonyire thabina, naguo mũiyũro wa maaĩ ũgĩũka ũkĩmaniina oothe. O na hĩndĩ ya Loti noguo kwahaanaga; andũ maatũũraga marĩaga na maanyuaga, magũraga indo makĩendagia, mahandaga, na maakaga. No rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa Loti oimire Sodomu, mwaki na ũbiriiti ũkiura kuo ta mbura uumĩĩte igũrũ ũkĩmaniina oothe. Ũguo noguo gũkaahaana rĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ akoonanio. “Mũthenya ũcio-rĩ, mũndũ ũrĩa ũgaakorwo nyũmba igũrũ, ndakaanaharũrũke akarute indo ciake iria i nyũmba, o naake mũndũ ũrĩa ũgaakorwo mũgũnda ndakaanacooke na mũciĩ. Taririkanaai mũtumia wa Loti! Mũndũ o wothe ũrĩa ũgeragia kũhonokia muoyo wake, nĩakaaũtee, no ũrĩa ũteaga muoyo wake, nĩakaũhonokia. Ngũmwĩra na ma atĩ, ũtukũ ũcio andũ eerĩ magaakorwo makomeete ũrĩrĩ ũmwe, ũmwe wao aakuo, naake ũrĩa ũngĩ atigwo. Nao atumia eerĩ magaakorwo magĩthĩa hamwe, ũmwe wao aakuo, naake ũrĩa ũngĩ atigwo. [ Andũ eerĩ magaakorwo makĩruta wĩra mũgũndainĩ hamwe, ũmwe wao akuuo, naake ũrĩa ũngĩ atigwo.”] Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Mwathani, nĩ nakũ?” Naake akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Harĩa he kĩimba nĩ ho nderi ikonganaga.” Jesũ agĩcooka akĩhe arutwo aake ngerekano ya kũmaruta atĩ no mũhaka mahooyage hingo ciothe mategũkua ngoro. Agĩkĩmera atĩrĩ, “Itũũrainĩ rĩmwe nĩkwarĩ mũciirithania ũtaatĩĩĩte Ngai o na kana agatĩĩa andũ. Itũũrainĩ o rĩu nĩkwarĩ na mũtumia wa ndigwa watũũraga athiaga kũrĩ mũciirithania ũcio akamwĩra atĩrĩ, ‘Ndeithĩrĩria harĩ thũ ciakwa.’ Mũciirithania ũcio nĩaikarire matukũ maingĩ aregeete kũmũteithia, no mũthenya ũmwe nĩeĩrire na ngoro atĩrĩ, ‘O na gũtuĩka ndĩtĩĩĩte Ngai kana andũ-rĩ, nĩngũteithia mũtumia ũyũ nĩ ũndũ wa ũrĩa athĩĩnĩĩtie. Nĩ ũndũ-rĩ, wona ndaaga kũmũteithia egũtũũra ookaga gũũthĩĩnia.’ ” Mwathani agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩmwaigua ũrĩa mũciirithania ũcio ũtaarĩ mũthingu oigire? Githĩ o naake Ngai ndangĩgĩteithĩrĩria andũ aake arĩa mamũkayagĩra ũtukũ na mũthenya? No aage kũmateithĩrĩria na ihenya? Ngũmwĩra na ma atĩ no amateithĩrĩrie na ihenya mũno. No rĩĩrĩ, rĩrĩa Mũrũ wa Mũndũ agooka-rĩ, nĩagaakora andũ meetĩkĩĩtie gũũkũ thĩ?” Ningĩ Jesũ akĩĩra andũ arĩa meetuaga atĩ nĩ o athingu, na makamenereria andũ arĩa angĩ oothe ngerekano ĩno “Hĩndĩ ĩmwe andũ eerĩ nĩmaambatire Hekaarũinĩ kũhooya; ũmwe aarĩ Mũfarisai, na ũrĩa ũngĩ aarĩ mwĩtia wa mbeeca cia igooti. “Naake Mũfarisai ũcio akĩrũũgama handũ e wiki akĩhooya atĩrĩ: ‘Ngai nĩndagũcookeria ngaatho nĩ ũndũ ndirĩ mũkoroku, ndiheenanagia, na nditharagia ta ũrĩa andũ arĩa angĩ oothe meekaga. Nĩndagũcookeria ngaatho o rĩngĩ nĩ ũndũ ndihaana ta mwĩtia wa mbeeca cia igooti ũũrĩa wĩ haarĩa. Ndĩhingaga maita meerĩ o kiumia, na nĩndutaga gĩcunjĩ gĩa ikũmi gĩa kĩrĩa gĩothe ndathũkũma.’ “No mwĩtia wa mbeeca cia igooti aarũũgamĩĩte o haraaya, na ndangĩahotire o na kũroria maitho maake na igũrũ, no kũinamĩrĩra ainamĩrĩire akĩhooya atĩrĩ, ‘Ngai njiguĩra tha niĩ mũndũ mwĩhia!’ Ngũmwĩra atĩ, mwĩtia ũcio wa mbeeca cia igooti nĩainũkire mũciĩ aiguithanĩĩtio na Ngai gũkĩra Mũfarisai. Nĩ ũndũ mũndũ o wothe ũrĩa wĩnenehagia nĩakaanyiihio, naake ũrĩa wĩnyiihagia nĩakaanenehio.” Na rĩĩrĩ, andũ amwe nĩmaareeheire Jesũ twana twao nĩguo atũigĩrĩre mooko, nao arutwo moona magĩĩka ũguo makĩmakaania. No Jesũ agĩĩta twana tũu akiuga atĩrĩ, “Rekeei twana tũũke kũrĩ niĩ. Tigaai gũtũgiria, nĩ ũndũ Ũthamaki wa Ngai nĩ wa arĩa matariĩ ta tuo. Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, mũndũ o wothe ũtaamũkagĩra Ũthamaki wa Ngai ta kaana, ndakaũtoonya.” Naake mũtongoria ũmwe wa Ayahudi akĩũria Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani mwega, ingĩĩka atĩa nĩ geetha ngae muoyo wa tene na tene?” Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkũnjĩta mwega nĩkĩ? Gũtirĩ mũndũ mwega tiga o Ngai. Wee nĩũũĩ ũrĩa maathani moigĩĩte atĩ; ‘Ndũkaanatharanie; ndũkaanoragane, ndũkaanaiye, ndũkaanaigĩrĩre mũndũ kĩgeenyo, na tĩĩa thooguo na maitũguo.’ ” Naake Mũyahudi ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Niĩ ndũũraga nũmagĩrĩra maathani macio kuuma ndĩ o mũnyiinyi.” Rĩrĩa Jesũ aiguire ũguo akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩharĩ ũndũ ũmwe ũtigarĩĩtie; thiĩ wendie indo ciaku ciothe ũhe athĩĩni mbeeca icio, na nĩũkũgĩa na mũthiithũ igũrũ, ũcooke ũũke ũũnũmĩrĩre.” Rĩrĩa Mũyahudi ũcio aiguire ũguo, akĩigua kĩeha mũno tondũ aarĩ mũtongu mũno. Naake Jesũ oona ũrĩa aarĩ na kĩeha, akiuga atĩrĩ, “Kaĩ nĩ hinya andũ arĩa atongu gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai-ĩ! Nĩ ũndũ nĩ ũhũthũ ngamĩĩra gũtoonyera irima rĩa cindano, gũkĩra mũndũ mũtongu gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai.” Nao andũ arĩa maiguire ũguo makĩũria atĩrĩ, “Nũũ ũngĩkĩhota kũhonokio?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Maũndũ marĩa matangĩhoteka nĩ andũ nĩmahotagwo nĩ Ngai.” Hĩndĩ ĩyo Petero akiuga atĩrĩ, “Ithuĩ tũtigĩĩte mĩciĩ iitũ tũgakũrũmĩrĩra.” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ, gũtirĩ mũndũ ũtigĩĩte nyũmba yake kana mũtumia, kana aariũ a nyina, aciari, kana ciana, nĩ ũndũ wa Ũthamaki wa Ngai, ũtakaagĩa na ũtonga mũingĩ matukũ maya tũrĩ, na muoyo wa tene na tene matukũ marĩa magooka.” Na rĩĩrĩ, Jesũ agĩcooka agĩtwara arutwo aake arĩa ikũmi na eerĩ ndundu akĩmeera atĩrĩ, “Twerekeire kwambata Jerusalemu, na maũndũ moothe marĩa maandĩkirwo nĩ anabii megiĩ Mũrũ wa Mũndũ no mũhaka mahingio. Nĩ ũndũ nĩarĩnengeranwo kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ mamũnyũrũrie, mamwĩke maũndũ ma thoni, na mamũtuĩre mata. Ningĩ nĩmarĩcooka mamũhũũre na kĩboko na mamũũrage; no rĩĩrĩ, mũthenya wa gatatũ nĩakaariũka.” No arutwo matiamenyire ũndũ o na ũmwe wa macio; nĩmaahithĩĩtwo ũrĩa Jesũ eendaga kuuga, kwoguo matianyiitire ũrĩa oigaga. Na rĩĩrĩ, Jesũ akuhĩrĩria Jeriko, mũndũ warĩ mũtumuumu agĩkorwo aikarĩĩte mũkĩrainĩ wa njĩra akĩhooya ũteithio. Rĩrĩa mũndũ ũcio aiguire andũ aingĩ makĩhĩtũka akĩũria atĩrĩ, “Nĩ atĩa kũrekĩka?” Nao andũ makĩmwĩra atĩ nĩ Jesũ wa Nazarethi wahĩtũkagĩra hau. Naake akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Jesũ Mũrũ wa Daudi! Njiguĩra tha!” Nao andũ arĩa maarĩ mbere magĩkũũma mũtumuumu ũcio makĩmwĩra akire. No we akĩanĩrĩra mũno makĩria akiuga atĩrĩ, “Mũrũ wa Daudi! Njiguĩra tha!” Naake Jesũ akĩrũũgama agĩathana mũndũ ũcio areehwo harĩ we. Akuhĩrĩria akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda ngwĩkĩre atĩa?” Naake mũndũ ũcio akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ngwenda njooke kuona.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Gĩcooke kuona! Gwĩtĩkia gwaku nĩkuo gwatũma ũhone.” Ihinda o rĩu mũndũ ũcio akĩhota kuona, akĩrũmĩrĩra Jesũ akĩgoocaga Ngai. Rĩrĩa andũ moonire ũguo, magĩkumia Ngai. Na rĩĩrĩ, Jesũ agĩtoonya Jeriko, akĩhĩtũkĩra kuo. Kũu Jeriko nĩkwarĩ mũnene ũmwe wa eetia a mbeeca cia igooti wetagwo Zakayo, na aarĩ mũtongu. Mũndũ ũcio nĩageragia kuona Jesũ aarĩ ũ, no ndangĩahotire nĩ ũndũ aarĩ mũkuhĩ, na andũ maarĩ aingĩ mũno. Kwoguo agĩgĩteng'era mbere ya andũ, akĩhaica mũkũyũ nĩguo ahote kuona Jesũ, tondũ nĩahĩtũkagĩra njĩra ĩyo. Rĩrĩa Jesũ aakinyire rungu rwa mũtĩ ũcio, akĩrora igũrũ akĩĩra Zakayo atĩrĩ, “Zakayo, harũrũka na ihenya, nĩ ũndũ ũũmũũthĩ no mũhaka thiĩ gwaku mũciĩ.” Naake Zakayo agĩkĩharũrũka na ihenya, akĩnyiita Jesũ ũgeni akeneete. Nao andũ oothe arĩa moonire ũhoro ũcio, makĩng'oong'oora makĩĩranaga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aathiĩ gũceera mũciĩ wa mũndũ mwĩhia!” Naake akĩrũũgama na igũrũ akĩĩra Mwathani atĩrĩ, “Mwathani, nĩngũhe athĩĩni nuthu ya indo ciakwa, na kũngĩkorwo nĩkũrĩ mũndũ ndanatuunya kĩndũ, nĩngũmũrĩha maita mana.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ ũhonokio nĩũũkĩĩte mũciĩ ũyũ, nĩ ũndũ o naake mũndũ ũyũ nĩ wa rũciaro rwa Aburahamu. Nĩ ũndũ-rĩ, Mũrũ wa Mũndũ ookire gũcaria na kũhonokia andũ arĩa moorĩĩte.” Na rĩĩrĩ, o andũ magĩthikagĩrĩria ũhoro ũcio, Jesũ akĩmeera ngerekano. Hĩndĩ ĩyo maarĩ hakuhĩ Jerusalemu, na andũ meeciiragia atĩ Ũthamaki wa Ngai warĩ hakuhĩ gũkinya. Nĩ ũndũ ũcio akiuga atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩmwe mũndũ warĩ mũnene nĩathiire bũrũri wa kũraaya agatuuo mũthamaki, na arĩĩkia gwĩkwo ũguo acooke mũciĩ. Atanathiĩ nĩetire ndungata ciake ikũmi, akĩnengera o ndungata mina ĩmwe agĩciĩra atĩrĩ, ‘Cionjorithagiei nginya rĩrĩa ngaacooka.’ No andũ a bũrũri wake matiamwendeete, na kwoguo magĩtũma andũ thuutha wake makoige atĩrĩ, ‘Tũtikwenda mũndũ ũyũ atuĩke mũthamaki witũ.’ “Mũndũ ũcio nĩathiire agĩtuuo mũthamaki na agĩcooka. Na rĩĩrĩ, akinya nĩatũmanire agĩathana eetĩrwo ndungata icio aanengereete mbeeca nĩ geetha amenye kĩrĩa o ndungata yathũkũmĩĩte. Nayo ndungata ya mbere ĩgĩũka harĩ we ĩkĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũnene, mina yaku ĩrĩa waneire nĩĩnyoneire ingĩ ikũmi.’ Naake akĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩwĩkĩĩte wega mũno, wee ndungata ĩno njega! Tondũ nĩũkoreetwo wĩ mwĩhokeku na tũindo tũniini, ũgũcooka gwatha matũũra ikũmi.’ Nayo ndungata ya keerĩ ĩgĩũka ĩkĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũnene, yakwa ĩrĩa wanengerire nĩĩnyoneire ingĩ ithaano.’ Naake akĩmĩĩra atĩrĩ, ‘Ũgũcooka gwatha matũũra mataano.’ “Nayo ndungata ĩngĩ ĩgĩũka ĩkĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũnene, ĩno mina yaku; ndamĩohire na gĩtambaya ngĩmĩhitha. Nĩndagwĩtigĩrire nĩ ũndũ wee wĩ mũndũ mũhahanyi. Woyaga kĩrĩa gĩtarĩ gĩaku, na ũkagetha kĩrĩa ũtaahandire.’ Naake mũnene ũcio akĩĩra ndungata ĩyo atĩrĩ, ‘Wee ndungata ĩno njũru! Ngũgũtuĩra na ciugo ciaku! Nĩwoĩ atĩ ndĩ mũndũ mũhahanyi, na atĩ njoyaga indo itarĩ ciakwa, na ngagetha kĩrĩa itaahandire. Wakĩregire kũiga mina yakwa bengi nĩkĩ nĩguo hĩndĩ ĩrĩa ngooka igaakorwo na maciaro?’ “Mũnene ũcio agĩcooka akĩĩra andũ arĩa maarĩ hau atĩrĩ, ‘Oyai mina ĩyo e na yo mũnengere ũrĩa wĩ na ikũmi.’ Nao andũ acio makĩmwĩra atĩrĩ, ‘Mũnene, githĩ ndarĩ na ikũmi!’ Naake akĩmacookeria atĩrĩ, ‘Ngũmwĩra atĩrĩ, mũndũ o wothe wĩ na indo, nĩakoongererwo ingĩ nyingĩ, no ũrĩa ũtarĩ, o na kĩrĩa kĩniini e nakĩo nĩagaatuunywo. Nao andũ acio thũ ciakwa matarenda nduĩke mũthamaki wao-rĩ, mareeheei haaha mbere yakwa mũmoorage!’ ” Naake Jesũ arĩĩkia kuuga ũhoro ũcio, agĩthiĩ na mbere kwambata eerekeire Jerusalemu. Rĩrĩa aakinyire kĩrĩmainĩ kĩa mĩtamaiyũ, o hakuhĩ na matũũra ma Bethifage na Bethania, agĩtũma arutwo eerĩ akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi gĩcagiinĩ kĩĩrĩa kĩ mwena ũũrĩa ũngĩ; mũgĩtoonya nĩmũkuona njaũ ya ndigiri ĩtarĩ yakuua mũndũ, yoheetwo. Mĩohoreei mũmĩreehe haaha. Mũngĩũrio nĩ mũndũ mũramĩohora nĩkĩ, mwĩreei atĩrĩ, ‘Mwathani e na bata nayo. ’ ” Nao arutwo magĩgĩthiĩ, magĩkora maũndũ moothe matariĩ o ta ũrĩa Jesũ aameerĩĩte. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maamĩohoraga, eene yo makĩmooria atĩrĩ, “Mũramĩohora nĩkĩ?” Nao makĩmacookeria atĩrĩ, “Mwathani e na bata nayo.” Magĩkĩmĩtwara kũrĩ Jesũ. Magĩcooka makĩmĩigĩrĩra nguo ciao, makĩhaicia Jesũ igũrũ wayo. Naake agĩgĩthiĩ na njĩra ahaicĩĩte njaũ ĩyo, nao andũ makaaraga nguo ciao njĩrainĩ. Rĩrĩa aakuhĩrĩirie itũũra rĩa Jerusalemu, agĩikũrũka na barabara ĩrĩa yoimĩĩte kĩrĩmainĩ kĩa mĩtamaiyũ, arutwo aake oothe makĩambĩrĩria kũgaatha Ngai makĩmũgoocaga, na mũgambo mũnene nĩ ũndũ wa ciama iria ciothe maarĩĩkĩĩtie kuona, makiugaga atĩrĩ, “Kũraathimwo nĩ mũthamaki ũrĩa ũgũũka na rĩĩtwa rĩa Mwathani! Thaayũ ũrogĩa igũrũ matuinĩ, naake Ngai arokumagio!” Nao Afarisai amwe arĩa maarĩ ho makĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, ĩra arutwo aaku makire.” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ngũmwĩra atĩrĩ, aya mangĩkira mahiga mo meene no kwambĩrĩria mangĩambĩrĩria kuugĩrĩria.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ aakuhĩrĩirie itũũra akĩrĩona, akĩrĩra nĩ ũndũ warĩo, akiuga atĩrĩ, “Naarĩ korwo ũũmũũthĩ nĩũũĩ maũndũ marĩa mareehage thaayũ! No rĩu nĩũhithĩĩtwo, ndũngĩmoona! Atĩrĩĩrĩ, matukũ nĩmagooka rĩrĩa thũ ciaku igaakũrigiicĩria na ihumbu cia tĩĩri, cienje mĩtaro mĩena yothe ikũhingĩrĩrie. Ĩgaakũniina o biũ wee mwene o hamwe na ciana ciaku; gũtirĩ ihiga igaatiga rĩ igũrũ wa rĩrĩa rĩngĩ, tondũ ndũigana kũmenya ihinda rĩrĩa Ngai ookĩĩte gũkũhonokia!” Naake Jesũ agĩcooka agĩtoonya Hekaarũ akĩambĩrĩria kũingata andũ arĩa meendagĩria kuo, akĩmeeraga atĩrĩ, “Ngai oigĩĩte Maandĩkoinĩ atĩrĩ, ‘Hekaarũ yakwa nĩ ya kũhooyagĩrwo! No inyuĩ mũmĩtuĩte kũndũ gwa kwĩhithwo nĩ atuunyani!’ ” Na rĩĩrĩ, o mũthenya Jesũ nĩarutanaga kũu Hekaarũinĩ. Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho na atongoria a andũ nĩmeendaga kũmũũraga, no matingĩahotire, nĩ ũndũ andũ oothe maakoragwo mamũthikĩrĩirie, matekwenda kũhĩtũkwo nĩ kiugo o na kĩmwe gĩake. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe rĩrĩa Jesũ aarutaga andũ Hekaarũinĩ, akĩhunjagia Ũhoro ũrĩa Mwega, athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho, na athuuri magĩũka makĩmũũria atĩrĩ, “Tatwĩre wĩkaga maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ, na nũũ wakũheire ũhoti ũcio?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “O na niĩ nĩngũmũũria kĩũria; Tanjĩĩraai atĩrĩ, Johana-rĩ, aarutĩĩte ũhoti wa kũbatithania kũrĩ Ngai kana kũrĩ andũ?” Nao magĩciira me hamwe makĩĩrana atĩrĩ, “Wona twoiga, ‘Woimĩĩte kwĩ Ngai,’ egũtũũria atĩrĩ, ‘Mwakĩregire gwĩtĩkia Johana nĩkĩ?’ Na twoiga, ‘Woimĩĩte kũrĩ andũ,’ andũ oothe nĩmegũtũhũũra na mahiga nĩ ũndũ oothe meetĩkĩĩtie atĩ Johana aarĩ mũnabii.” Kwoguo makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũtiũĩ kũrĩa woimĩĩte.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “O na niĩ ndigũkĩmwĩra njĩkaga maũndũ maya na ũhoti ũrĩkũ.” Jesũ agĩcooka akĩhe andũ ngerekano ĩno “Mũndũ ũmwe nĩahandire mĩthabibũ mũgũndainĩ wake, agĩcooka akĩũkomborithia, agĩthiĩ bũrũri ũngĩ kwa ihinda iraaya. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ya kũgetha thabibũ yakinya-rĩ, agĩtũma ngombo yake ĩthiĩ kũrĩ arĩmi arĩa maũkomboreete ĩgĩĩre igai rĩake rĩa magetha. Rĩrĩa ngombo ĩyo yathiire, akombori acio makĩmĩhũũra, magĩcooka makĩmĩingata mooko matheri. Mwene mũgũnda agĩcooka agĩtũma ngombo ĩngĩ; nayo makĩmĩhũũra, na makĩmĩruma, magĩcooka makĩmĩingata mooko matheri. Ningĩ agĩcooka agĩtũma ngombo ĩngĩ ya gatatũ; nao makĩmĩtiihangia na makĩmĩingata. Naake mwene mũgũnda agĩkĩĩyũria atĩrĩ, ‘Rĩu ngwĩka atĩa? Ngũtũma mũũriũ wakwa ũrĩa nyendeete; ti itherũ nĩmekũmũhe gĩtĩĩo!’ Rĩrĩa andũ acio maakomborithĩĩtio mũgũnda maamuonire makĩĩrana atĩrĩ, ‘Ũyũ nĩ we ũkaagaya mũgũnda ũyũ, rekeei tũmũũrage nĩguo igai rĩake rĩtuĩke riitũ.’ Magĩkĩmũruta nja ya mũgũnda, makĩmũũraga.” Jesũ agĩkĩũria atĩrĩ, “Mwene mũgũnda ũcio-rĩ, ageeka akombori acio atĩa? Agooka amoorage, acooke akomborithie andũ angĩ mũgũnda ũcio.” Rĩrĩa andũ maiguire ũguo, makiuga atĩrĩ, “Kũroaga gũtuĩka ũguo!” Naake Jesũ akĩmarora akĩmooria atĩrĩ, “Ũhoro ũyũ wandĩkĩĩtwo atĩ, ‘Ihiga rĩrĩa aaki maaregire nĩrĩo rĩgĩĩte bata gũkĩra marĩa mangĩ moothe mũthingiinĩ, nĩkuuga atĩa?’ Mũndũ o wothe ũgũagĩra ihiga rĩu nĩoinangagwo nĩrĩo, na rĩngĩgũĩra mũndũ, nĩrĩmũhehenjaga.” Nao arutani a Watho hamwe na athĩnjĩri Ngai arĩa anene makĩgeria kũnyiita Jesũ o hĩndĩ ĩyo tondũ nĩmaamenyire atĩ aaheanire ngerekano ĩyo, nĩ ũndũ wao no magĩĩtigĩra nĩ ũndũ wa andũ. Kwoguo magĩcaria mweke, magĩtũma andũ a gũthigaana ũrĩa eekaga metuĩte andũ athingu, nĩ geetha mamenye ũrĩa oigaga nĩguo mahote kũmũnengerana kũrĩ anene, o na kũrĩ barũũthi. Nao athigaani acio magĩkĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, nĩtũũĩ atĩ wee uugaga na ũkarutana ũrĩa kwagĩrĩire ũtegũthuutũkania andũ; nĩ ma wee ũrutanaga o ũhoro wa Ngai. Tagĩtwĩre atĩrĩ, Watho witũ nĩwĩtĩkĩrĩĩtie tũrutagĩre mũthamaki wa Roma igooti kana aaca?” Naake Jesũ aamenya wara wao akĩmeera atĩrĩ, “Tanyoniai mbeeca ĩmwe. Mbica ĩno ĩ ho na rĩĩtwa rĩĩrĩ rĩ ho nĩ cia ũ?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Nĩ cia mũthamaki wa Roma.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Rutagĩraai mũthamaki wa Roma kĩrĩa gĩ gĩake, na Ngai kĩrĩa gĩ gĩake.” Nao magĩkĩremwo nĩkũnyiita Jesũ na mĩario ĩrĩa aaragia mbere ya mũingĩ, magĩkira magegeetio nĩ ũrĩa aamacookeirie. Na rĩĩrĩ, andũ amwe a Asadukai, arĩa moigaga atĩ andũ arĩa akuũ matikaariũka, magĩũka kũrĩ Jesũ, makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, Musa aatwandĩkĩire atĩ: ‘Mũndũ angĩhikania acooke akue atige mũtumia atarĩ ciana, mũrũ wa nyina na mũndũ ũcio, no mũhaka ahikie mũtumia ũcio nĩ geetha acookerie mũrũ wa nyina mbeũ.’ Atĩrĩĩrĩ, nĩkwarĩ na aariũ mũgwanja a nyina ũmwe; ũrĩa mũkũrũ akĩhikania, agĩcooka agĩkua atarĩ ciana. Naake wa keerĩ akĩhikia mũtumia ũcio, agĩcooka o naake agĩkua atarĩ ciana. O naake wa gatatũ o taguo, kinya oothe mũgwanja makĩmũhikia nao magĩkua oothe matarĩ ciana. Thuutha ũcio, o naake mũtumia ũcio agĩkua. Rĩu-rĩ, rĩrĩa arĩa akuũ makaariũka-rĩ, mũtumia ũcio agagĩtuĩka wa ũ, tondũ oothe mũgwanja nĩmaamũhikĩĩtie?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Andũ a gũũkũ thĩ nĩ o mahikanagia na makahika, no rĩĩrĩ, andũ arĩa magaatuuo aagĩrĩru a kũriũka, matũũre muoyo hĩndĩ ĩrĩa ĩgooka, matikaahikanagia kana mahikage. Andũ acio matigaakuaga tondũ magaakoragwo mahaana ta araika. Andũ acio magaakorwo marĩ ciana cia Ngai tondũ nĩmagaakorwo mariũkĩĩte kuuma kũrĩ gĩkuũ. O naake Musa nĩonanirie ũhoro wa kũriũka kwa akuũ; harĩa harĩ ũhoro wa kĩhinga gĩkĩhĩa eetire Mwathani, ‘Ngai wa Aburahamu, Isaaka, na Jakubu.’ Nĩ ũndũ ũcio, ti Ngai wa arĩa akuũ, nĩ Ngai wa arĩa me muoyo, nĩ ũndũ andũ oothe arĩa marĩ muoyo matũũragio nĩ we.” Nao arutani amwe a Watho makiuga atĩrĩ, “Mũrutani, nĩwacookia wega!” Moigire ũguo nĩ ũndũ Asadukai acio matiacookire kũmũũria kĩũria kĩngĩ. Naake Jesũ agĩcooka akĩmooria atĩrĩ, “Kwĩragwo atĩ Mesia nĩ Mũrũ wa Daudi nĩ ũndũ wa kĩĩ? Daudi we mwene nĩoigĩĩte ibukuinĩ rĩa Thaburi atĩrĩ, ‘Mwathani nĩerire Mwathani wakwa atĩrĩ, Ikara thĩ mwena wakwa wa ũrĩo, nginya rĩrĩa ngaatũma ũrangĩrĩrie thũ ciaku.’ Atĩrĩĩrĩ, tondũ Daudi aakĩmwĩtire, ‘Mwathani-rĩ,’ Mesia angĩgĩkorwo arĩ Mũrũ wa Daudi atĩa?” Naake Jesũ akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, andũ oothe makĩiguaga, “Mwĩmenyagĩrĩreei arutani a Watho arĩa meendeete gũthiĩ meekĩrĩĩte nguo ndaaya, kũgeithio na gĩtĩĩo ndũũnyũinĩ, gũikarĩra itĩ cia mbere thunagogiinĩ, na kũheeo handũ ha gĩtĩĩo marugainĩ. Andũ o acio no o matoonyagĩrĩra atumia a ndigwa makaiya indo ciao, o makĩhooyaga mahooya maraaya na ũhinga. Ihera rĩa andũ acio rĩgaakorwo rĩ rĩũru mũno!” Na rĩĩrĩ, Jesũ nĩacũũthĩrĩirie gũkĩhothwo akĩona itonga igĩĩkĩra mũhothi wacio harĩa haahothagĩrwo. Agĩcooka akĩona mũtumia mũthĩĩni warĩ wa ndigwa akĩhotha tũthendi twĩrĩ. Akiuga atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ mũtumia ũyũ mũthĩĩni wa ndigwa, nĩahotha mbeeca nyingĩ gũkĩra arĩa angĩ oothe. Nĩ ũndũ-rĩ, arĩa angĩ oothe mahotha matigari ma ũtonga wao, no mũtumia ũyũ o na e mũthĩĩni, aheana mũthiithũ wake wothe.” Na rĩĩrĩ, arutwo amwe nĩkwaria maaragia ũhoro wa Hekaarũ, makiugaga ũrĩa yonekaga ĩ thaka nĩ ũrĩa yagemeetio na mahiga ma goro, na iheeo iria andũ maarutĩire Ngai. Naake Jesũ akiuga atĩrĩ, “Nĩmũkuona mĩako ĩno yoth,; hĩndĩ nĩgaakinya rĩrĩa haaha hatagaatigwo ihiga igũrũ wa rĩrĩa rĩngĩ; moothe nĩmakaamomorwo.” Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, maũndũ macio mageekĩka rĩ? Ningĩ kĩmenyithia gĩa kuonania atĩ me hakuhĩ gwĩkĩka gĩgaakorwo kĩrĩ kĩĩ?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩmenyagĩrĩreei mũtikaanahĩtithio; nĩ ũndũ andũ aingĩ nĩmagooka makiugaga atĩ maraaria handũinĩ haakwa makoiga atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ Kristũ!’ Na ‘Ihinda nĩikinyu!’ Mũtikaanamarũmĩrĩre. Matikaanetigĩre rĩrĩa mũkaigua ũhoro wa mbaara, na ngũĩ, nĩ ũndũ maũndũ macio no mũhaka makaamba kũhinga, no ũguo ti kuuga atĩ ithirĩro rĩ hakuhĩ.” Agĩthiĩ na mbere akiuga atĩrĩ, “Mabũrũri nĩmagookanĩrĩra na moothamaki mookanĩrĩre. Kũndũ kũingĩ nĩgũkaagĩa na ithingithia nene, ng'aragu, matũhũũhũ kũndũ guothe na nĩgũgaakorwo na maũndũ ma kũmakania na ma kũgegania kuuma igũrũ. No rĩĩrĩ, mbere ya maũndũ macio moothe kuoneka nĩmũkaanyiitwo mũnyariirwo; nĩmũgaathitangwo mũciirithĩrio thunagogiinĩ na mũikio njeera na nĩmũgaatwarwo na hinya mbere ya athamaki na aathani nĩ ũndũ wakwa. Ũcio ũgaakorwo arĩ mweke wanyu wa kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega. Mũtikaaneetange mũgĩĩciiria o mbere ũrĩa mũgaacookia mũgĩciirithio, nĩ ũndũ, nĩngaamũhe mĩario na ũũgĩ ũrĩa ũtakaahota kũũmĩrĩrio kana gũkarario nĩ mũndũ o na ũmwe wa thũ cianyu. Nĩmũkaanengeranwo o na nĩ aciari aanyu, o na nĩ arĩa mũciaranĩirwo nao, o na nĩ andũ a mbarĩ cianyu, o na nĩ araata aanyu na amwe aanyu nĩmakooragwo. Andũ oothe nĩmakaamũmena nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩakwa, no gũtirĩ rũcuĩrĩ o na rũmwe rwanyu rwa mũtwe rũkoora. Kũũmĩrĩria kwanyu nĩkuo gũgaatũma mũhonokie mĩoyo yanyu. “Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũkoona Jerusalemu ĩthiũrũrũkĩirio nĩ thigari, hĩndĩ ĩyo mũkaamenya atĩ ihinda rĩayo rĩa kwanangwo rĩ hakuhĩ. Hĩndĩ ĩyo arĩa magaakorwo Judea nĩmakoorĩra irĩmainĩ, na arĩa magaakorwo thĩinĩ wa itũũra moimagare, nao arĩa magaakorwo nja yarĩo matikaanatoonye thĩinĩ wa rĩo. Nĩ ũndũ matukũ macio nĩ mo magaakorwo me ma kũherithanio nĩ geetha maũndũ moothe marĩa maandĩkĩĩtwo mahinge. Kaĩ atumia arĩa magaakorwo na nda na arĩa magaakorwo makĩongithia hĩndĩ ĩyo nĩmagaakorwo na thĩĩna-ĩ! Nĩ ũndũ gũũkũ thĩ ĩno nĩgũkaagĩa na kĩeha kĩnene, na maraakara ma Ngai nĩmagaakinyĩra andũ aya. Andũ amwe nĩmakooragwo na hiũ, nao arĩa angĩ matahwo matwarwo mabũrũriinĩ moothe; andũ arĩa mateetĩkĩĩtie makaarangĩrĩria Jerusalemu kinya rĩrĩa matukũ maao makaahinga. “Nĩgũkaagĩa na imenyithia riũainĩ, mweriinĩ, na njatainĩ. Nakuo gũũkũ thĩ andũ a mabũrũri moothe nĩmagaathĩĩnĩka, metigĩre mũrurumo wa iria na makũmbĩ ma maaĩ. Nao andũ nĩmakaaringĩka nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra, meetereire kuona ũrĩa thĩ yothe ĩkũhaana, nĩ ũndũ moonene moothe ma igũrũ nĩmakeenyenyio. Hĩndĩ ĩyo Mũrũ wa Mũndũ nĩakooneka agĩũka e thĩinĩ wa itu e na hinya na riiri mũingĩ. Rĩrĩa maũndũ macio makaambĩrĩria gwĩkĩka, mũkaambararia mĩtwe yanyu mũrorie maitho na igũrũ, nĩ ũndũ ũhonokio wanyu nĩũgaakorwo ũkuhĩrĩirie.” Ningĩ Jesũ agĩcooka akĩmeera ngerekano ĩno atĩrĩ, “Tamwĩciiriei ũhoro wa mũtĩ wa mũkũyũ na mĩtĩ ĩrĩa ĩngĩ yothe. Rĩrĩa muona ĩkĩruta mathangũ nĩmũmenyaga atĩ ihinda rĩa ũrugarĩ rĩ hakuhĩ. Ũguo noguo hĩndĩ ĩrĩa mũkoona maũndũ macio magĩĩkĩka, mũkaamenya atĩ Ũthamaki wa Ngai wĩ hakuhĩ. “Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, rũciaro rũũrũ rũtigũthira maũndũ macio moothe matahingĩĩte. Igũrũ na thĩ nĩigaathira, no ciugo ciakwa itigaathira. “Mwĩmenyagĩrĩreei ngoro cianyu itikaanakorwo itahĩĩtwo nĩ ndĩa, ũrĩĩu, na ũhoro wa gwĩtanga nĩ ũndũ wa muoyo ũyũ, naguo mũthenya ũcio ũmũkorerere narua ta mũtego, nĩ ũndũ ũgooka kũrĩ andũ oothe arĩa maikaraga thĩ yothe. Koragwoi mwĩhaarĩirie hingo ciothe mũkĩhooyaga atĩ mũgĩe na hinya wa kweherera maũndũ macio moothe mageekĩka, na mũkaarũũgama mbere ya Mũrũ wa Mũndũ.” O mũthenya Jesũ nĩahunjagia Hekaarũinĩ, naguo hwaĩinĩ agathiĩ kũraara kĩrĩmainĩ kĩa Mĩtamaiyũ. Na rĩĩrĩ, o mũthenya, rũũciinĩ tene, andũ oothe nĩmaathiaga Hekaarũinĩ kũmũthikĩrĩria. Na rĩĩrĩ, Thigũkũ ya mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia, nĩ yo ĩĩtagwo Bathaka, nĩyakuhĩrĩirie. Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho nĩmaatuĩragia ũrĩa mangĩũragithia Jesũ na hitho, nĩ ũndũ nĩmeetigagĩra mũingĩ. Hĩndĩ ĩyo Caitaani agĩtoonya thĩinĩ wa Judasi ũrĩa wetagwo Mũisikariota, ũrĩa warĩ ũmwe wa arutwo arĩa ikũmi na eerĩ a Jesũ. Kwoguo Judasi agĩgĩthiĩ akĩrĩĩkanĩra na athĩnjĩri Ngai arĩa anene na anene a arangĩri a Hekaarũ ũrĩa angĩakunyanĩire Jesũ kũrĩ o. Nao magĩgĩkena na makĩiguithanĩria atĩ nĩmekũmũrĩha mbeeca. Judasi nĩetĩkĩrire, na akĩambĩrĩria gũcaria mweke wa gũkunyanĩra Jesũ kũrĩ o rĩrĩa hatarĩ andũ. Naguo mũthenya wa mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia, na noguo mũthenya ũrĩa tũtũrũme twa kũrĩĩo Bathaka tũthĩnjagwo, ũgĩkinya. Naake Jesũ agĩtũma Petero na Johana, akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mũkahaarĩrie Bathaka tũrĩe.” Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Ũkwenda tũkamĩhaarĩrie kũ?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Mwatoonya itũũrainĩ nĩmũgũtũngwo nĩ mũndũ ũkuuĩĩte mũtũngi wa maaĩ; mũrũmĩrĩreei kinya nyũmba ĩrĩa arĩtoonya. Mwatoonya thĩinĩ ĩraai mwene nyũmba ĩyo atĩrĩ, ‘Mũrutani egũkũũria atĩrĩ, ĩ ha nyũmba ya ageni ĩrĩa ngũrĩĩra Bathaka na arutwo aakwa?’ Naake mũndũ ũcio nĩekũmuonia nyũmba nene ya igũrũ, ĩ na indo ciothe haarĩrĩriai Bathaka kuo.” Nao magĩgĩthiĩ, magĩkora o ta ũrĩa Jesũ aameerĩĩte, magĩkĩhaarĩria Bathaka. Narĩo ihinda rĩakinya, Jesũ agĩikara thĩ kũrĩa hamwe na atũmwo aake. Akĩmeera atĩrĩ, “Nĩndĩrirĩirie mũno kũrĩanĩra na inyuĩ irio ici cia Bathaka itanathĩĩnio! Nĩ ũndũ ngũmwĩra na ma atĩ ndigaacooka gũcirĩa kinya rĩrĩa igaakorwo ciagĩrĩĩte biũ Ũthamakiinĩ wa Ngai.” Jesũ agĩcooka akĩoya gĩkombe, na arĩĩkia gũcookeria Ngai ngaatho, akiuga atĩrĩ, “Oyai gĩkombe gĩĩkĩ mũnyuanĩre. Ngũmwĩra na ma atĩ, kuuma rĩu ndigaacooka kũnyua ndibei ĩno kinya rĩrĩa Ũthamaki wa Ngai ũgooka.” Ningĩ akĩoya mũgate, na arĩĩkia gũcookeria Ngai ngaatho akĩwenyũra, akĩmahe akiugaga atĩrĩ, [“Ũyũ nĩ mwĩrĩ wakwa ũrĩa ũheanĩĩtwo nĩ ũndũ wanyu. Ĩkagaai ũũ nĩ geetha mũndirikanage.” Ningĩ no taguo aamaneire gĩkombe marĩĩkia kũrĩa akiugaga atĩrĩ, “Gĩkombe gĩĩkĩ nĩ kĩrĩĩkanĩro kĩerũ gĩthondekeetwo na thakame yakwa, ĩrĩa ĩgũitwo nĩ ũndũ wanyu.] “No rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũkũngunyanĩra e hamwe na niĩ meethainĩ ĩno! Mũrũ wa Mũndũ nĩegũkua o ta ũrĩa Ngai atuĩte, no mũndũ ũcio ũkũmũkunyanĩra kaĩ e thĩĩnainĩ-ĩ!” Nao arutwo makĩambĩrĩria kũũrania o eene nũũ gatagatĩinĩ kaao ũngĩekire ũguo. Na rĩĩrĩ, nĩhaagĩire ngarari gatagatĩinĩ ka arutwo makĩũrania nũũ ũngĩatuirwo mũnene wao. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Athamaki a andũ arĩa mateetĩkĩĩtie nĩmakoragwo na wathani igũrũ rĩao, na aathani acio nĩmeĩĩtaga, ‘Araata a andũ.’ No ũguo tiguo inyuĩ mũhaana; rekeei ũrĩa mũnene gatagatĩinĩ kaanyu atuĩke ta arĩ we mũnyiinyi, na ũrĩa ũratongoria atuĩke wa kũmũtungatĩra. Atĩrĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũikaraga meethainĩ areeherwo irio, na ũrĩa ũreehage irio icio, nĩ ũrĩkũ mũnene? Na githĩ ti ũrĩa ũikaraga meethainĩ areeherwo irio? No niĩ-rĩ, ndũũranagia na inyuĩ haana ta arĩ niĩ ndĩmũtungatagĩra. “Inyuĩ nĩmũkoreetwo hamwe na niĩ magerioinĩ maakwa; Kwoguo, o ta ũrĩa Awa aaheire wathani, o na niĩ nĩndamũhe wathani, nĩ geetha mũkaarĩa na mũnyue meethainĩ yakwa Ũthamakiinĩ wakwa, na mũgaikarĩra itĩ cia Ũthamaki, mwathe mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya Isiraeli.” Naake Jesũ akiuga atĩrĩ, “Simoni, Simoni! Tathikĩrĩria! Caitaani nĩahoeete rũũtha mũneanwo inyuothe kũrĩ we nĩguo amũcunge o ta ũrĩa ngano icungagwo nĩ mũrĩmi. No wee nĩngũhoeire wĩtĩkio waku ndũgaathire, na warĩĩkia kũnjookerera, ũũmagĩrĩrie aariũ a Thooguo.” No Petero akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, niĩ nĩndĩharĩirie gũthiĩ nawe njeera o na gũkuanĩra nawe!” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngũkwĩra na ma atĩ, ũtukũ wa ũũmũũthĩ ngũkũ ndĩkũga ũtangaanĩĩte gatatũ atĩ ndũnjũũĩ.” Ningĩ Jesũ akĩũria arutwo aake atĩrĩ, “Rĩrĩa ndamũtũmire mũtarĩ na tũbeeti, kana mondo, kana iraatũ-rĩ, he kĩndũ mwagire?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Aaca.” Jesũ agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Rĩu-rĩ, ũrĩa wĩ na kabeeti kana mondo nĩakuue, na mũndũ ũrĩa ũtarĩ na rũhiũ nĩendie nguo yake arũgũre. Nĩ ũndũ ngũmwĩra na ma atĩ, ũhoro ũrĩa wandĩkĩĩtwo atĩ, ‘Nĩatuĩrĩirwo ũndũ ũmwe na andũ arĩa eehia,’ no mũhaka ũhinge harĩ niĩ, nĩ gũkorwo maũndũ marĩa maandĩkĩĩtwo igũrũ rĩakwa nĩ hĩndĩ marahinga.” Nao arutwo makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, tarora; haaha he na hiũ igĩrĩ!” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩ njiganu!” Naake Jesũ akiuma itũũrainĩ rĩu, agĩthiĩ kĩrĩmainĩ kĩa Mĩtamaiyũ o ta ũrĩa aamenyereete, nao arutwo aake makĩmũrũmĩrĩra. Akinya ho akĩmeera atĩrĩ, “Hooyai nĩguo mũtikagũe magerioinĩ.” Agĩcooka akĩmeeherera agĩthiĩ o ta itĩĩna rĩa harĩa mũndũ angĩikia ihiga, agĩturia ndu akĩhooya atĩrĩ, “Awa, angĩkorwo nĩũkwenda, njehereria gĩkombe gĩĩkĩ kĩa mĩnyamaaro, no ti ũrĩa niĩ mwene ngwenda; wendi waku ũroekĩka” [ Na o hĩndĩ ĩyo mũraika akĩmuumĩrĩra kuuma igũrũ, akĩmũũmĩrĩria. Naake Jesũ akĩhooya mũno makĩria e na ruwo rũnene. Thithino yake yataataga thĩ ĩhaana ta mataata manene ma thakame.] Rĩrĩa Jesũ aarĩĩkirie kũhooya, akĩrũũgama na igũrũ, agĩcooka harĩa aatigĩĩte arutwo aake, agĩkora makomeete nĩ ũrĩa moorĩĩtwo nĩ hinya nĩ ũndũ wa kĩeha. Agĩkĩmooria atĩrĩ, “Mũkomeete nĩkĩ? Ũkĩraai mũhooe nĩguo mũtikagũe magerioinĩ.” Na rĩĩrĩ, o Jesũ akĩaragia hagĩũka gĩkundi kĩa andũ gĩtongoreetio nĩ Judasi, ũmwe wa arutwo arĩa ikũmi na eerĩ, naake agĩgĩkuhĩrĩria Jesũ nĩguo amũmumunye. No Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Judasi, ũgũkunyanĩra Mũrũ wa Mũndũ na ũndũ wa kũmũmumunya?” Rĩrĩa arutwo arĩa maarĩ na Jesũ moonire ũrĩa kwerekeire gwĩkĩka makĩmũũria atĩrĩ, “Mwathani, tũmatemenge na hiũ?” Naake ũmwe wao agĩtema ngombo ya Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, akĩmĩtinia gũtũ kwa ũrĩo. No Jesũ akiuga atĩrĩ, “Tigĩraai hau!” Agĩcooka akĩhuutia gũtũ kwa ngombo ĩyo, agĩkũhonia. Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩũria athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arangĩri a Hekaarũ na athuuri arĩa mookĩĩte kũmũnyiita atĩrĩ, “Kaĩ ndĩ mũici tondũ mwoka na hiũ na njũgũma kũũnyiita? Ndĩratũũraga na inyuĩ na mũtirĩ mwageria kũũnyiita. No rĩĩrĩ, nĩ ihinda rĩanyu, o hĩndĩ ĩno hinya wa nduma ũrathana.” Nao magĩkĩnyiita Jesũ makĩmũtwara kwa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, naake Petero akĩmũrũmĩrĩra arĩ o haraaya. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa maakirie mwaki nja gatagatĩ magĩikara thĩ hamwe, Petero agĩikara hamwe nao. Nayo ndungata ĩmwe ya mũirĩĩtu ikĩmuona aikarĩĩte hau mwakiinĩ ĩkĩmũkũũrĩra maitho ĩkiuga atĩrĩ, “O naake mũndũ ũyũ oima hamwe na Jesũ!” Naake Petero agĩkaana akiuga atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ, mũndũ ũcio o na ndimũũĩ!” Ihinda iniini rĩathira mũndũ ũngĩ akĩona Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “O nawe wĩ ũmwe wao!” Naake Petero agĩcookia atĩrĩ, “Mũndũ mũrũme ũyũ, niĩ ndirĩ ũmwe wao!” Thuutha wa ithaa rĩmwe, mũndũ ũngĩ akiuga agwatĩirie atĩrĩ, “Ti itherũ mũndũ ũyũ oima naake; nĩ ũndũ o naake nĩ Mũũgalili!” No Petero akiuga atĩrĩ, “Mũndũ mũrũme ũyũ, niĩ ndiũĩ ũrĩa ũroiga!” Na rĩĩrĩ, ihinda o rĩu aaragia, ngũkũ ĩgĩkũga. Naake Mwathani akĩhũgũka, akĩrora Petero, naake Petero akĩririkana ciugo iria eerĩĩtwo nĩ Mwathani atĩrĩ, “Ũtukũ wa ũũmũũthĩ ngũkũ ĩtaanakũga nĩũrĩngaana gatatũ.” Naake Petero akiuma nja akĩrĩra e na ruwo rũingĩ. Nao andũ arĩa maarangĩrĩĩte Jesũ makĩmũnyũrũria na makĩmũhũũra. Magĩcooka makĩmuoha maitho na gĩtambaya makĩmwĩra atĩrĩ, “Ragũra uuge nũũ wakũgũtha!” Magĩcooka makĩaria ciugo ingĩ nyingĩ cia kũmũruma. Kwarooka gũkĩa, atongoria a thunagogi na athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho magĩcemania, naake Jesũ akĩreehwo mbere yao. Makĩmũũria atĩrĩ, “Tatwĩre kana wee nĩ we Mesia?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Ingĩmwĩra, mũtingĩĩtĩkia, na ingĩmũũria mũtingĩcookia. Kuuma rĩu Mũrũ wa Mũndũ arĩkoragwo aikarĩĩte mwena wa ũrĩo wa Ngai Mwene Hinya Wothe.” Nao oothe makĩmũũria atĩrĩ, “Wee ũkĩrĩ Mũrũ wa Ngai?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ inyuĩ mwoiga atĩ nĩ niĩ we.” Magĩkĩũrania atĩrĩ, “Nĩ ũira ũrĩkũ ũngĩ tũgũkĩenda? Nĩtweiguĩra kuuma kanua gaake!” O hĩndĩ ĩyo acio oothe arĩa moonganĩĩte magĩũkĩra, magĩtwara Jesũ kwĩ Pilato. Magĩkĩambĩrĩria kũmũthitanga makiuga atĩrĩ, “Tũranyiitire mũndũ ũyũ akĩhĩtithia andũ a bũrũri witũ akĩmeeraga atĩ matikaarutagĩre mũthamaki wa Roma mbeeca cia igooti, na akoiga atĩ nĩ we Mesia, na nĩ mũthamaki.” Naake Pilato agĩkĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ we mũthamaki wa Ayahudi?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ we woiga ũguo.” Naake Pilato akĩĩra athĩnjĩri Ngai arĩa anene na mũingĩ atĩrĩ, “Niĩ ndirona ũndũ o na ũmwe mũũru ũrĩa mũndũ ũyũ eekĩĩte.” No o makĩĩrutanĩria magwatĩirie makiuga atĩrĩ, “Nĩatũmĩĩte andũ oothe, kuuma Galili nginya Judea guothe o hamwe na gũũkũ, mookanĩrĩre nĩ ũndũ wa ũrutani wake.” Rĩrĩa Pilato aiguire ũguo akĩũria atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nĩ Mũũgalili?” Arĩĩkia kũmenya atĩ Jesũ oimĩĩte bũrũri ũrĩa Herode aathanaga, akiuga atwarwo Jerusalemu kũrĩa Herode aarĩ hĩndĩ ĩyo. Rĩrĩa Herode oonire Jesũ, nĩakenire mũno tondũ nĩaiguĩte ũhoro wake, na nĩatũire eriragĩria kũmuona, arĩ na mwĩhoko wa kuona akĩringa ciama. Herode agĩkĩũria Jesũ ciũria nyingĩ, no we ndamũcookeirie. Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene na arutani a Watho makĩrũũgama makĩmũthitanga na hinya mũno. Naake Herode na thigari ciake makĩmũmenereria, na makĩmũnyũrũria; magĩcooka makĩmũhumba nguo yarĩ njega, makĩmũcookia kwĩ Pilato. Mũthenya o ro ũcio Herode na Pilato makĩgĩa ndũgũ nĩ ũndũ maatũire marĩ thũ. Naake Pilato agĩĩta athĩnjĩri Ngai arĩa anene na aathani na mũingĩ, akĩmeera atĩrĩ, “Mũndeheire mũndũ ũyũ mwanjĩĩra atĩ nĩarahĩtithagia andũ. Rĩu nĩndamũciirithia mwĩ ho, na ndinoona mahĩtia o na mamwe ma macio mũramũthitangĩra. O naake Herode ndanoona mahĩtia maake, tondũ nĩamũcookia kũrĩ ithuĩ. Mũndũ ũyũ ndarĩ ũndũ eekĩĩte wa gũtũma ooragwo. Kwoguo ngũmũhũũrithia iboko, njooke ndĩmũrekererie.” [ O hĩndĩ ya Thigũkũ ya Bathaka Pilato nĩamoohoragĩra muohwo ũmwe.] No rĩĩrĩ, mũingĩ ũkĩanĩrĩra wĩ wothe ũkiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũcio nĩoragwo! Tuohorere Baraba!” (Baraba ooheetwo nĩ ũndũ wa ngũĩ aarutithĩĩtie itũũrainĩ, o na kũũragana.) Naake Pilato agĩkĩarĩria mũingĩ o rĩngĩ, tondũ nĩendaga kũrekereria Jesũ. No mũingĩ ũkĩanĩrĩra ũkiuga atĩrĩ, “Mwambe! Mwambe!” Ningĩ Pilato akĩwarĩria riita rĩa gatatũ akĩũria atĩrĩ, “Nĩ ũũru ũrĩkũ mũndũ ũyũ eekĩĩte? Niĩ ndirĩ ũndũ o na ũmwe mũũru ndĩrona eekĩĩte wa gũtũma ooragwo! Kwoguo ngũmũhũũrithia iboko njooke ndĩmũrekererie.” No mũingĩ ũgĩthiĩ na mbere kwanĩrĩra mũno makĩria atĩ Jesũ aambwo na mũthiainĩ kwanĩrĩra kwaguo gũkĩhootana. Nĩ ũndũ ũcio Pilato agĩtuĩra Jesũ kũringana na wendi waguo. Agĩkĩwohorera mũndũ ũrĩa wendaga, ũrĩa woheetwo nĩ ũndũ wa kũruta ngũĩ itũũrainĩ, na kũũragana, agĩcooka akĩneana Jesũ eekwo o ta ũrĩa wendaga. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa thigari ciamuumagaragia nĩciacemanirie na mũndũ woimaga na mũgũndainĩ wetagwo Simoni woimĩĩte itũũrainĩ rĩa Kurene. Nacio ikĩmũnyiita, ikĩmũigĩrĩra mũtharaba akuue arũmĩrĩre Jesũ. Nĩarũmĩrĩirwo nĩ andũ aingĩ mũno. Amwe aao maarĩ atumia maagirĩkaga na makarĩra maanĩrĩire nĩ ũndũ wake. Naake Jesũ akĩĩhũgũra na kũrĩ o akĩmeera atĩrĩ, “Atumia aya a Jerusalemu, tigaai kũndĩrĩra, no rĩraai nĩ ũndũ wanyu na ciana cianyu. Nĩ ũndũ ihinda nĩrĩrooka rĩrĩa andũ mariuga atĩrĩ, ‘Kaĩ atumia arĩa thaata, arĩa matarĩ maaciara, o arĩa nyondo ciao itarĩ ciongwo nĩaraathime-ĩ!’ Hĩndĩ ĩyo nĩguo andũ makeera irĩma atĩrĩ, ‘Tũgũĩreei!’ Na meere ithũngũri atĩrĩ, ‘Tũhitheei!’ Nĩ ũndũ angĩkorwo maũndũ ta maya mareekwo mĩtĩ ĩ mĩruru-rĩ, yoma gũgaagĩĩkwo atĩa?” Na rĩĩrĩ, andũ eerĩ maarĩ aici nĩmaatwarirwo makooraganĩrio hamwe na Jesũ. Rĩrĩa thigari icio ciakinyire handũ heetagwo, “Ihĩndĩ rĩa Mũtwe,” ikĩmwamba ho hamwe na aici eerĩ, ũmwe mwena wake wa ũrĩo, na ũrĩa ũngĩ mwena wa ũmotho. Naake Jesũ akiuga atĩrĩ, “Awa moohere tondũ matiũĩ ũrĩa mareeka.” Thigari icio igĩcooka igĩcuukĩra nguo ciake mĩtĩ, igĩcigayana. Nao andũ makĩrũũgama ho makĩĩrorera. Nao atongoria a Ayahudi makĩnyũrũria Jesũ makiugaga atĩrĩ, “Nĩarahonokagia andũ arĩa angĩ; nĩakĩĩhonokie angĩkorwo nĩ we Mesia ũrĩa mũthuure wa Ngai!” O nacio thigari nĩciamũnyũrũririe; ciathiire harĩ we kũmũhe thiki, ikĩmwĩraga atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩwe mũthamaki wa Ayahudi-rĩ, wĩhonokie!” Na rĩĩrĩ, hau igũrũ wa mũtharaba ũrĩa Jesũ aambĩĩtwo nĩhaandĩkirwo ũndũ ũrĩa aathitangĩirwo atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũthamaki wa Ayahudi.” Naake ũmwe wa aici acio maambanĩirio naake akĩmũruma atĩrĩ, “Na githĩ ti we Mesia? Kĩĩhonokie na ũtũhonokie!” No ũcio ũngĩ akĩmũkũũma akĩmwĩra atĩrĩ, “Kaĩ ũtetigĩrĩĩte Ngai? Ũtuĩrĩirwo ũndũ ũmwe na ũrĩa atuĩrĩirwo. Ithuĩ-rĩ, tũtuĩrĩirwo ũrĩa kwagĩrĩire tondũ tũtuĩrĩirwo kũringana na ciĩko ciitũ, no mũndũ ũyũ ndarĩ na ũndũ mũũru eekĩĩte.” Mũici ũcio agĩcooka akĩĩra Jesũ, atĩrĩ, “Jesũ ndirikana wakinya Ũthamakiinĩ waku.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngũkwĩrĩra na ma atĩ, ũũmũũthĩ ũrĩkorwo na niĩ Ikenero.” Na rĩĩrĩ, thaa thita ũtheri wa riũa ũkĩhumbĩrwo, naguo bũrũri wothe ũkĩgĩa nduma kinya thaa kenda, nakĩo gĩtambaya kĩa Hekaarũ gĩgĩatũkana maita meerĩ. Naake Jesũ akĩgũũthũka na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Awa! Roho wakwa ndaũiga mookoinĩ maaku!” Na arĩĩkia kuuga ũguo, agĩtuĩkana. Naake mũnene wa thigari igana oona ũrĩa gwekĩka, akĩgooca Ngai akiuga atĩrĩ, “Ti itheru mũndũ ũyũ araarĩ mũthingu!” Rĩrĩa andũ oothe arĩa moonganĩĩte hau kwĩrorera moonire ũrĩa gwekĩka, makĩinũka methikĩire nĩ ũndũ wa kĩeha. Nao andũ oothe arĩa maamũũĩ, o hamwe na atumia arĩa maamũrũmĩrĩire kuuma Galili, makĩrũũgama o haraaya merorere maũndũ macio. Na rĩĩrĩ, thĩinĩ wa itũũra rĩa Arimathea, bũrũriinĩ wa Judea, nĩkwarĩ mũndũ ũmwe wetagwo Josefu. Mũndũ ũcio aarĩ mwega na mũthingu, na aarĩ wa gĩkundi kĩa Ayahudi kĩrĩa gĩathanaga. We ndaiguithanĩirie nao ũhoroinĩ wa gũtuĩra Jesũ, o na gĩĩko kĩao gĩa kũmwamba. We nĩatũũraga eetereire Ũthamaki wa Ngai. Naake agĩgĩthiĩ kũrĩ Pilato akĩũria aheeo mwĩrĩ wa Jesũ. Agĩkĩruta mwĩrĩ ũcio kuuma mũtharaba igũrũ, akĩwoha na cuka, agĩthiĩ akĩũiga thĩinĩ wa mbĩĩrĩra yenjeetwo rwaroinĩ rwa ihiga, nayo mbĩĩrĩra ĩyo ndĩakoreetwo ĩigĩĩtwo mwĩrĩ ũngĩ o na ũmwe. Kwarĩ mũthenya wa Jumaa, naguo mũthenya wa Thabatũ warĩ hakuhĩ kwambĩrĩria. Nao atumia arĩa moimĩĩte na Jesũ Galili makĩrũmĩrĩra Josefu, magĩkĩona mbĩĩrĩra na ũrĩa mwĩrĩ wa Jesũ waigirwo ho. Magĩcooka makĩinũka magĩthiĩ magĩthondeka indo nungi wega na maguta manungi wega ma kũhaka mwĩrĩ. Mũthenya wa Thabatũ magĩkĩhuurũka, kũringana na Watho. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa Kiumia rũũciinĩ tene mũno, atumia acio magĩthiĩ mbĩĩrĩrainĩ makuuĩĩte indo iria nungi wega iria maathondekeete. Nao magĩkora ihiga rĩrĩa rĩahingĩĩte mbĩĩrĩra rĩgaragarĩĩtio rĩgathengio. Rĩrĩa maatoonyire thĩinĩ, matiakorire mwĩrĩ wa Mwathani Jesũ. Na rĩĩrĩ, marũũgamĩĩte hau magegeete nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio, makiumĩrĩrwo nĩ arũme eerĩ, meekĩrĩĩte nguo ciakengaga mũno, makĩrũũgama hakuhĩ nao. Nao atumia acio magĩĩtigĩra mũno, makĩinamĩrĩra makĩhitha moothiũ maao. Nao arũme acio makĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩratũma mũcarie mũndũ wĩ muoyo gatagatĩinĩ ka arĩa akuũ? Ndarĩ haaha nĩariũkĩĩte. Taririkanaai ũrĩa aamwĩrire rĩrĩa aarĩ Galili atĩ: ‘Mũrũ wa Mũndũ no mũhaka anengeranwo kũrĩ andũ eehia, aambwo, na mũthenya wa gatatũ nĩakaariũka.’ ” Hĩndĩ ĩyo atumia acio makĩririkana ciugo ciake, makiuma hau mbĩĩrĩrainĩ, magĩthiĩ makĩĩra arutwo arĩa ikũmi na ũmwe na andũ arĩa angĩ oothe maũndũ macio moothe. Atumia acio maarĩ: Mariamu Mũmagidali, Joana, Mariamu nyina wa Jakubu; o hamwe na atumia angĩ arĩa maarĩ nao; acio nĩ o meerire atũmwo ũhoro ũcio. No rĩĩrĩ, atũmwo matiigana kũmeetĩkia; maiguaga ũrĩa moigaga ta arĩ o ng'ano. [ No Petero agĩũkĩra agĩteng'era mbĩĩrĩrainĩ, akĩinamĩrĩra akĩona cuka ũrĩa woheete Jesũ, no gũtiarĩ kĩndũ kĩngĩ. Agĩgĩcooka mũciĩ agegeete nĩ ũndũ wa ũrĩa gwekĩkĩĩte.] Na rĩĩrĩ, mũthenya o ro ũcio, arutwo eerĩ a Jesũ maarĩ njĩrainĩ magĩthiĩ itũũra rĩa Emau, ta kiromita ikũmi na ĩmwe kuuma Jerusalemu. Nao maathiaga makĩaragia ũhoro wa maũndũ marĩa meekĩkĩĩte. O magĩthiaga makĩaragia na magĩteeretaga, Jesũ agĩũka agĩtwarana nao; nĩmaamuonire, no matiamũmenyire. Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ ũhoro ũrĩkũ mũrathiĩ mũkĩaragia?” Nao arutwo acio makĩrũũgama me na kĩeha mũno, ũmwe wao wetagwo Kileopa akĩmũũria atĩrĩ, “Wee kaĩ arĩ o we wiki mũgeni itũũrainĩ rĩa Jerusalemu ũtooĩ maũndũ marĩa meekĩkĩĩte kuo matukũinĩ maya?” Naake akĩmooria atĩrĩ, “Maũndũ marĩkũ?” Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Maũndũ marĩa meekĩkĩĩte kũrĩ Jesũ wa Nazarethi. Mũndũ ũcio araarĩ mũnabii, ũronagwo nĩ Ngai o hamwe na andũ oothe e na hinya maũndũinĩ moothe marĩa aroigaga na areekaga. Athĩnjĩri Ngai aitũ arĩa anene na aathani maramũnengeranire atuĩrwo kũũragwo, na maramwambithia. Ithuĩ-rĩ, tũrehokeete atĩ ũcio nĩ we ũgũkũũra andũ a Isiraeli. Hamwe na macio moothe-rĩ, ũyũ nĩ mũthenya wa gatatũ kuuma rĩrĩa maũndũ macio meekĩkire. Atĩrĩĩrĩ, atumia amwe a gĩkundi giitũ nĩmatũmakirie tondũ nĩmekũrookeete mbĩĩrĩrainĩ, no matinoona mwĩrĩ wake. Mookire matwĩra atĩ nĩmoimĩrĩirwo nĩ araika mameera atĩ e muoyo. Andũ amwe arĩa tuuma nao nĩmaathiire hau mbĩĩrĩrainĩ, mamĩkora o ta ũguo atumia acio mekuugĩĩte, no matiinamuona.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ andũ aya mwagĩĩte ũmenyo mũtahiũhaga gwĩtĩkia maũndũ moothe marĩa maaririo nĩ anabii! Githĩ gũtiragĩrĩire Mesia aherithio ũguo acooke athiĩ harĩa he na riiri wake?” Jesũ agĩcooka akĩmaiguithia ũhoro ũrĩa warĩĩtio ũmũkoniĩ mabukuinĩ moothe, aambĩrĩirie na mabuku marĩa maandĩkirwo nĩ Musa kinya marĩa maandĩkirwo nĩ anabii oothe. Na rĩĩrĩ, maakinya hakuhĩ kũrĩa maathiaga, Jesũ agĩĩtua ta aathiaga na kũu mbere, no o makĩmũthaitha makĩmwĩra atĩrĩ, “Ikara na ithuĩ, nĩkũratuka na nduma nĩrooka.” Kwoguo agĩthiĩ gũikara nao. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aikarire thĩ kũrĩa irio hamwe nao, akĩoya mũgate, agĩcookeria Ngai ngaatho, agĩcooka akĩwenyũra akĩmahe. Hĩndĩ o ĩyo maitho maao makĩhingũrwo, makĩmũmenya, no we agĩthiĩ makĩaga kũmuona rĩngĩ. Nao andũ acio makĩĩrana atĩrĩ, “Githĩ ngoro ciitũ itikũhĩahĩyaga rĩrĩa egũtwaragĩria twĩ njĩrainĩ na rĩrĩa egũtũtaaragĩria Maandĩko?” Magĩũkĩra o hĩndĩ ĩyo magĩcooka Jerusalemu, magĩkora arutwo arĩa ikũmi na ũmwe hamwe na arĩa angĩ maarĩ nao moonganĩĩte makiugaga atĩrĩ, “Ti itherũ Mwathani nĩariũkĩĩte! Nĩeyonanĩĩtie kũrĩ Simoni!” Nao andũ acio eerĩ makĩheana ũrĩa gwekĩkĩĩte njĩrainĩ, na ũrĩa mamenyire Mwathani rĩrĩa enyũrire mũgate. O hĩndĩ ĩyo maateeretaga ũhoro ũcio, Jesũ we mwene agĩũka akĩrũũgama gatagatĩinĩ kaao akĩmeera atĩrĩ, “Thaayũ ũrogĩa na inyuĩ.” Nao makĩmaka mũno, tondũ meeciiragia atĩ nĩ ngoma moonaga. Naake akĩmeera atĩrĩ, “Mwamaka nĩkĩ? Nĩ kĩĩ gĩtũmĩĩte mũgĩe na nganja icio mwĩ nacio? Taroraai mooko maakwa na magũrũ muone atĩ nĩ niĩ. Huutiai mwĩtĩkie nĩ ũndũ ngoma ndĩrĩ mwĩrĩ na mahĩndĩ ta ũrĩa mũrona ndĩ nacio.” [Na rĩĩrĩ, arĩĩkia kuuga ũguo akĩmoonia mooko maake na magũrũ.] No o matiigana kũmwĩtĩkia nĩ ũrĩa maakeneete na makagega. Naake agĩkĩmooria atĩrĩ, “Mwĩ na kĩndũ gĩa kũrĩa gũũkũ?” Nao makĩmũnengera gĩcunjĩ gĩa thamaki gĩ kĩruge, naake agĩkĩrĩa makĩonaga. Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Maũndũ maya nĩmo ndĩramũheaga ũhoro wamo rĩrĩa ndĩratũũranagia na inyuĩ: maũndũ moothe mangoniĩ marĩa maandĩkĩĩtwo Wathoinĩ wa Musa, na Maandĩkoinĩ ma anabii, na thĩinĩ wa Thaburi no mũhaka mangĩrahingire.” O hĩndĩ ĩyo akĩhingũra meciiria maao nĩguo mamenye Maandĩko. Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ũhoro ũrĩa wandĩkĩĩtwo nĩ ũyũ; Mesia no mũhaka aherithio na no mũhaka ariũke kuuma kũrĩ gĩkuũ mũthenya wa gatatũ. Ningĩ no mũhaka ũhoro wa kwĩrira na kuoherwo meehia ũhunjĩrio andũ a ndũũrĩrĩ thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩake, wambĩrĩirie Jerusalemu. Inyuĩ mũrĩ aira a maũndũ macio. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũmũtũmĩra kĩrĩa Awa eeranĩire. No rĩĩrĩ, no mũhaka mweterere o gũũkũ itũũrainĩ kinya rĩrĩa hinya wa Ngai ũgooka kũrĩ inyuĩ kuuma igũrũ.” Agĩcooka akĩmatongoria kuuma kũu itũũrainĩ, akĩmatwara Bethania akĩoya mooko maake na igũrũ, akĩmaraathima. Na rĩĩrĩ, o akĩmaraathimaga akĩoywo akĩambatio igũrũ. Nao makĩmũthaathaiya; magĩcooka Jerusalemu makeneete mũno, magaikaraga Hekaarũinĩ mahinda moothe makĩgoocaga Ngai. Kĩambĩrĩriainĩ Kiugo aarĩ o kuo, na aatũire harĩ Ngai, naake aarĩ o Ngai. Kuuma o kĩambĩrĩriainĩ ũcio Kiugo harĩ Ngai. Indo ciothe ciombirwo nĩ Ngai agereire harĩ we, na gũtirĩ o na kĩmwe kĩombirwo we atarĩ ho. Thĩinĩ wake nĩkwarĩ muoyo, naguo muoyo ũcio nĩguo warĩ ũtheri wa andũ. Naguo ũtheri nĩwaraga ndumainĩ, nayo nduma ndĩrĩ yaũhoota. Na rĩĩrĩ, nĩgwokire mũndũ watũmĩĩtwo nĩ Ngai wetagwo Johana. We ookire nĩ ũndũ wa ũira, nĩ geetha arute ũira igũrũ rĩa ũtheri nĩguo andũ oothe meetĩkie. We ti we warĩ ũtheri, no ookire nĩ geetha arute ũira igũrũ rĩa ũtheri ũcio. Ũtheri ũrĩa wa ma ũrĩa ũũkaga thĩ kũmũrĩkĩra andũ oothe. We ũcio Kiugo aarĩ gũũkũ thĩ, na Ngai oombire thĩ na ũndũ wake, no andũ a thĩ matiigana kũmũmenya. Ookire gwake mwene, nao andũ aake mwene makĩrega kũmwamũkĩra. No arĩa oothe maamwamũkĩrire na makĩmwĩtĩkia, nĩamahotithirie gũtuĩka ciana cia Ngai. Ciana icio itiaciarirwo na njĩra ya ndũire kana igĩciarwo nĩkwenda kwa mwĩrĩ, kana kwenda kwa mũndũ, no nĩkwenda kwa Ngai. We Kiugo agĩgĩtuĩka mũndũ na agĩikarania na ithuĩ, aiyũirwo nĩ wega wa Ngai na ũhoro wa ma; na ithuĩ tũkĩona riiri wake, riiri wa Mũũriũ wa mũũmwe oimĩĩte kũrĩ Ithe. Johana agĩkĩruta ũira igũrũ rĩake, akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we ndaaragia ũhoro wake rĩrĩa ndoigire atĩrĩ, ‘Ũrĩa ũgũũka thuutha wakwa nĩ mũnene kũrĩ niĩ, tondũ aarĩ kuo mbere yakwa.’ ” Na rĩĩrĩ, kuuma wegainĩ wake mũingĩ nĩtũraathimĩĩtwo na iraathimo nyingĩ mũno. Amu Watho wokire na Musa, no wega wa Ngai na ũhoro wa ma ciokire na Jesũ Kristũ. Gũtirĩ mũndũ ũrĩ wona Ngai rĩ kana rĩ, no Mũũriũ wake wa mũũmwe, ũrĩa ũikaire hamwe na Ithe na no Ngai, ũcio nĩatũmĩĩte amenyeke. Ũyũ nĩguo ũira wa Johana rĩrĩa Ayahudi maamũtũmĩire athĩnjĩri Ngai na Alawii kuuma Jerusalemu makamũũrie atĩrĩ, “Wee nĩ we ũ?” Naake akĩmoimbũrĩra atekũhitha akĩmeera atĩrĩ, “Niĩ ti niĩ Mesia.” Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Wee-rĩ, ũkĩrĩ ũ? Nĩ we Elija?” Naake Johana akĩmacookeria atĩrĩ, “Aaca ti niĩ.” “Ũkĩrĩ Mũnabii? ” Agĩcookia atĩrĩ, “Aaca.” Magĩkĩmũũria atĩrĩ, “Ũkĩrĩ ũ? Twĩre nĩguo tũgĩe na ũndũ wa gũcookeria arĩa matũtũmire. Ũkuuga atĩa ũhoro waku mwene?” Naake Johana akĩmacookeria na ciugo iria mũnabii Isaia aaririe atĩ: “ ‘Niĩ ndĩ o mũgambo wa mũndũ ũranĩrĩra werũinĩ akoiga: Rũngariai njĩra ya Mwathani!’ ” Nao acio maatũmĩĩtwo nĩ Afarisai makĩũria Johana atĩrĩ, “Angĩkorwo ti we Mesia kana Elija kana mũnabii-rĩ, ũkĩbatithanagia nĩkĩ?” Naake Johana akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Niĩ mbatithanagia na maaĩ. No gatagatĩinĩ kaanyu nĩharĩ mũndũ mũtooĩ. Ũcio nĩ we ũgũũka thuutha wakwa na nĩ mũnene kũrĩ niĩ, na o na ndiagĩrĩirwo nĩkũmuohora iraatũ ciake.” Acio maatũmĩĩtwo maaragĩa maũndũ maya na Johana itũũrainĩ rĩa Bethania, mwena wa irathĩro wa Rũũĩ rwa Jorodani o kũu Johana aabatithanagĩria. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ Johana akĩona Jesũ agĩũka na kũrĩ we. Naake akiuga atĩrĩ, “Oneei Gatũrũme ka Ngai karĩa gatũmaga andũ a thĩ mooherwo meehia maao! Ũyũ nĩ we ndamwĩrire ũhoro wake rĩrĩa ndoigire atĩrĩ, ‘He mũndũ ũgũũka thuutha wakwa, na nĩ mũnene kũrĩ niĩ, tondũ aarĩ kuo o na itarĩ mũciare.’ Niĩ mwene ndiamũũĩ, no ndookire ngĩbatithanagia na maaĩ nĩ geetha ndĩmũmenyithanie kũrĩ andũ a Isiraeli.” Johana agĩkĩheana ũhoro akiuga atĩrĩ, “Nĩnyonire Roho agĩikũrũka kuuma na igũrũ ahaana ta ndutuura, aikara igũrũ rĩake. O na hĩndĩ ĩyo ndinamũmenya, ĩndĩ Ngai ũrĩa wandũmĩĩte ngabatithanie na maaĩ nĩanjĩĩrĩĩte atĩrĩ, ‘Ũrĩa ũgaikũrũkĩrwo nĩ Roho na aikare igũrũ rĩake, ũcio nĩwe ũbatithanagia na Roho Mũtheru.’ Rĩu nĩnyonire, na ndĩraruta ũira atĩ ũyũ nĩ we Mũrũ wa Ngai.” Na rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire Johana aarũũgamĩĩte handũ o hau na arutwo aake eerĩ, akĩona Jesũ akĩhĩtũka. Naake Johana akiuga atĩrĩĩrĩ, “Oneei Gatũrũme ka Ngai!” Nao arutwo acio aake eerĩ maigua ũguo magĩthiĩ makĩrũmĩrĩra Jesũ. Naake Jesũ akĩĩhũgũra akĩmoona mamũrũmĩrĩire akĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ mũracaria?” Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Rabii (ũguo nĩkuuga Mũrutani), ũikaraga kũ?” Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Ũkaai nĩmũkuona.” Nao magĩthiĩ naake makĩona kũrĩa aikaraga, magĩikara naake mũthenya ũcio. Hĩndĩ ĩyo kwarĩ ta thaa ikũmi cia mũthenya. Na rĩĩrĩ, ũmwe wa arutwo acio maiguire ũrĩa Johana oigire aarĩ Anderea mũrũ wa nyina na Simoni Petero. Naake akĩamba gũthiĩ kũrĩ mũrũ wa nyina Simoni akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩtuoneete Mesia.” (Na ũguo nĩkuuga “Kristũ.”) Agĩgĩtwara Simoni kwĩ Jesũ. Naake Jesũ akĩmũrora akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee nĩ we wĩtagwo Simoni mũrũ wa Johana? Ũgũcooka gwĩtwo Kefa.” (Rĩĩtwa rĩu rĩgĩtaũrwo no ũndũ ũmwe na Petero, na nĩkuuga “Ihiga.”) Na rĩĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ Jesũ agĩtua atĩ nĩegũthiĩ Galili. Nakuo kũu agĩkora Filipu akĩmwĩra atĩrĩ, “Nũmĩrĩra!” (Kwao kwarĩ Bethisaida, itũũra rĩrĩa Anderea na Petero maikaraga.) Naake Filipu agĩkora Nathanaeli akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa Musa aandĩkire ũhoro wake thĩinĩ wa Ibuku rĩa Watho na ũrĩa anabii maandĩkire ũhoro wake nĩtũmuoneete. Eetagwo Jesũ Mũrũ wa Josefu, wa kuuma Nazarethi.” Naake Nathanaeli akĩmũũria atĩrĩ, “Gwĩ kĩndũ kĩega kĩngiuma Nazarethi?” Filipu akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka ũkoone.” Rĩrĩa Jesũ oonire Nathanaeli agĩũka na kũrĩ we akĩaria ũhoro wake akiuga atĩrĩ, “Oneei Mũisiraeli kũna; ndarĩ ũhinga!” Naake Nathanaeli akĩmũũria atĩrĩ, “Ũnjũũĩ atĩa?” Jesũ akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngũkuoneete o na rĩrĩa uuma rungu rwa mũkũyũ Filipu atanagwĩta.” Naake Nathanaeli akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, wee nĩ we Mũrũ wa Ngai! Na nĩ we Mũthamaki wa Isiraeli!” Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Wetĩkia tondũ nĩndakwĩra nĩngũkuoneete rĩrĩa ũgũikarĩĩte rungu rwa mũkũyũ? Ngũkwĩra atĩ nĩũkuona maũndũ maingĩ manene kũrĩ macio!” Agĩcooka akĩmeera marĩ oothe atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ: nĩmũkoona igũrũ rĩhingũkĩĩte nao araika magaikũrũkaga na makaambataga me igũrũ rĩa Mũrũ wa Mũndũ.” Na thuutha wa mĩthenya ĩĩrĩ gũgĩkorwo kwĩ na ũhiki itũũrainĩ rĩa Kana bũrũriinĩ wa Galili, na nyina wa Jesũ aarĩ kuo. Naake Jesũ hamwe na arutwo aake nĩmeetĩirwo ũhiki ũcio. Rĩrĩa ndibei yathirire kũu ũhikiinĩ, nyina wa Jesũ akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Nĩmaaniina ndibei.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũtumia, wĩ na ũhoro ũrĩkũ na niĩ? Ihinda rĩakwa rĩtirĩ rĩrakinya.” Naake nyina agĩthiĩ akĩĩra ndungata atĩrĩ, “O ũrĩa ekũmwĩra, ĩkaai guo.” Na rĩĩrĩ, nĩhaarĩ ndigithũ ithathatũ cia maaĩ ma gwĩtheria ma Ayahudi ciaigĩĩtwo hau hakuhĩ, na ĩmwe yacio nĩngĩaiganĩire maaĩ ta mĩtũngi ĩĩrĩ kana ĩtatũ. Naake Jesũ agĩkĩĩra ndungata atĩrĩ, “Iyũriai ndigithũ ici maaĩ.” Nacio ndungata igĩciĩkĩra maaĩ ikĩiyũra. Agĩcooka agĩciĩra atĩrĩ, “Tahiai rĩu mũtwarĩre mũrũũgamĩrĩri wa iruga.” Nacio igĩĩka o ũguo cierirwo, ikĩmũtwarĩra maaĩ macio maatuĩkĩĩte ndibei, naake agĩkunda. Ĩndĩ ndaigana kũmenya kũrĩa ndibei ĩyo yoimĩĩte (no ndungata icio ciatahĩĩte maaĩ macio nĩ cioĩ). Naake agĩgĩĩta mũhikania, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ o wothe aambaga kũheana ndibei ĩrĩa njega, na o ageni manyua ya kũigana, agacooka akamahe ĩrĩa ndweku. Ĩndĩ wee wambire kũiga ndibei ĩrĩa njega kinya rĩu!” Kĩu nĩkĩo kĩama kĩa mbere kĩrĩa Jesũ aaringire, na aakĩringĩire kũu itũũrainĩ rĩa Kana bũrũriinĩ wa Galili. Agĩkĩonania riiri wake nakĩo, nao arutwo aake makĩmwĩtĩkia. Thuutha ũcio Jesũ, nyina, na aariũ a nyina, o hamwe na arutwo aake magĩthiĩ Kaperinaumu magĩikara kuo matukũ maniini. Na rĩĩrĩ, tondũ thigũkũ ya Ayahudi ya Bathaka nĩyakuhĩrĩirie Jesũ akĩambata Jerusalemu. Nakuo thĩinĩ wa Hekaarũ agĩkora andũ meendagia ng'ombe ng'ondu, na ndutuura, o na angĩ maacenjagia mbeeca maikarĩĩte thĩ kuo. Naake oona ũguo, agĩthondeka mũcarica wa ndigi, akĩmaingata kuuma kũu Hekaarũ oothe, o na ng'ondu na ng'ombe; nacio mbeeca cia arĩa maacenjagia agĩcihurunja, na akĩng'aũrania meetha ciao. Nao arĩa meendagia ndutuura akĩmeera atĩrĩ, “Eheriai ndutuura icio gũũkũ! Tigaai gũtua nyũmba ya Awa ndũũnyũ!” Hĩndĩ ĩyo arutwo aake makĩririkana ũrĩa Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Kĩyo kĩrĩa ndĩ nakĩo kĩa nyũmba yaku nĩkĩo gĩkaandĩa.” Nao atongoria a Ayahudi makĩũria Jesũ atĩrĩ, “Nĩ kĩama kĩrĩkũ ũngĩtũringĩra gĩa gũtuonia atĩ nĩwagĩrĩirwo nĩgwĩka ũguo weka?” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Thariai Hekaarũ ĩno, na nĩngũmĩaka rĩngĩ na mĩthenya ĩtatũ.” Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Hekaarũ ĩno yakirwo na mĩaka mĩrongo ĩna na ĩtandatũ nĩ yo ũroiga atĩ nĩũkũmĩaka na mĩthenya ĩtatũ?” No Jesũ aaragia ũhoro wa Hekaarũ ya mwĩrĩ wake. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa aariũkire akiuma kũrĩ arĩa akuũ, arutwo aake nĩmaaririkanire atĩ nĩoigĩĩte ũguo. Magĩgĩĩtĩkia Maandĩko, o na ũrĩa Jesũ oigĩĩte. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo aarĩ kũu Jerusalemu hĩndĩ ya thigũkũ ya Bathaka, andũ aingĩ moona ciama iria aaringaga makĩmwĩtĩkia. Nowe ndaigana kũmeehoka nĩ ũndũ nĩoĩ andũ oothe. Ndabataragio nĩkũheeo ũhoro wa mũndũ nĩ mũndũ ũngĩ tondũ we mwene nĩoĩ ngoro cia andũ. Na rĩĩrĩ, nĩkwarĩ mũndũ warĩ mũtongoria wa Ayahudi wetagwo Nikodemo, na aarĩ wa gĩkundi kĩa Afarisai. Mũndũ ũcio nĩathiire kũrĩ Jesũ ũtukũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Rabii, nĩtũũĩ atĩ wĩ mũrutani uumĩĩte kũrĩ Ngai, tondũ gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũringa ciama ici wĩkaga, Ngai atarĩ hamwe naake.” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ngũkwĩra na ma atĩ: gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kuona Ũthamaki wa Ngai ataciarĩĩtwo rĩngĩ.” Naake Nikodemo akĩmũũria atĩrĩ, “Mũndũ ahota atĩa gũciarwo e mũkũrũ? No ahote gũtoonya nda ya nyina hingo ya keerĩ nĩguo aciarwo?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ngũkwĩra na ma atĩ, gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũtoonya Ũthamakiinĩ wa Ngai ataciarĩĩtwo na maaĩ na Roho. Mũndũ aciaragwo na mwĩrĩ nĩ aciari aake, naguo Roho wa Ngai nĩguo ũciaraga roho ũrĩa wĩ thĩinĩ wa mũndũ. Tiga kũgega tondũ nĩndakwĩra atĩ no mũhaka ũciarwo rĩngĩ. Rũhuuho rũhuruutanaga o kũrĩa rũkwenda; nawe ũkaigua rũkĩgamba, no ndũũĩ kũrĩa ruumaga kana kũrĩa rũthiaga. Ũguo noguo mũndũ o wothe ũciarĩĩtwo nĩ Roho atariĩ.” Naake Nikodemo akĩmũũria atĩrĩ, “Maũndũ macio mangĩhoteka atĩa?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wee wĩ mũrutani wa Isiraeli na ndũũĩ ũguo? Ngũkwĩra na ma atĩ: twaragia maũndũ marĩa tũũĩ o na tũkoimbũra marĩa twĩyoneire, na inyuĩ mũkarega kwamũkĩra ũira witũ. Ndĩrakwĩra maũndũ ma gũũkũ thĩ, na ndũranjĩtĩkia; ĩ ingĩgĩkwĩra ma igũrũ-rĩ, wagĩtĩkia? Gũtirĩ mũndũ ũrĩ wathiĩ igũrũ, tiga o Mũrũ wa Mũndũ ũrĩa waikũrũkire akiuma igũrũ.” O ta ũrĩa Musa kũu werũinĩ aahaicirie nyoka ya rũthuku mũtĩ igũrũ ũguo noguo Mũrũ wa Mũndũ aagĩrĩirwo nĩkũhaicio igũrũ, nĩ geetha mũndũ o wothe ũkũmwĩtĩkia agĩe na muoyo wa tene na tene. Amu tondũ wa ũrĩa Ngai eendire andũ a gũũkũ thĩ, nĩaaheanire Mũrũ wake wa mũũmwe, nĩ geetha mũndũ o wothe ũmwĩtĩkĩĩtie ndakaanoore, no agĩe na muoyo wa tene na tene. Tondũ Ngai ndatũmire Mũũriũ thĩ atuĩke mũciirithia wayo, no atuĩke mũhonokia wayo. Ũrĩa wothe wĩtĩkĩĩtie Mũũriũ ndangĩtuĩrwo; no ũrĩa wothe ũtamwĩtĩkĩĩtie nĩarĩĩkĩĩtie gũtuĩrwo, tondũ ndeetĩkĩĩtie Mũũriũ wa mũũmwe wa Ngai. Narĩo ituĩro nĩ rĩĩrĩ ũtheri nĩũũkĩĩte thĩ, nao andũ makeenda nduma gũkĩra ũtheri, tondũ ciĩko ciao nĩnjũru. Mũndũ o wothe wĩkaga ciĩko njũru nĩathũire ũtheri na ndarĩ hĩndĩ angĩũka ũtheriinĩ, tondũ ndangĩenda ciĩko ciake cioneke. No mũndũ ũrĩa wĩkaga ciĩko njega nĩokaga ũtheriinĩ, nĩ geetha kuoneke atĩ ciĩko ciake aciĩkĩĩte agĩathĩkĩra Ngai. Thuutha ũcio Jesũ na arutwo aake nĩmaathiire Judea, magĩikara kuo kwa ihinda akĩbatithania. Johana o naake no aabatithanagĩria Ainoni, gũkuhĩ na Salimu, tondũ kũu kwarĩ na maaĩ maingĩ. Andũ nĩmaathiaga kũrĩ we, naake akamabatithia. (Hĩndĩ ĩyo Johana ndakoreetwo aikĩĩtio njeera.) Na rĩĩrĩ, arutwo a Johana makĩambĩrĩria gũkararania na Mũyahudi ũmwe ũhoroinĩ wa gwĩtheria. Magĩgĩthiĩ kwĩ Johana makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, nĩũkũririkana mũndũ ũrĩa waririe ũhoro wake, ũrĩa mwarĩ naake mũrĩmo ũrĩa wa irathĩro wa Rũũĩ rwa Jorodani? Rĩu nĩarabatithania, na andũ oothe marathiĩ kũrĩ we!” Naake Johana agĩcookia atĩrĩ, “Mũndũ ndarĩ ũndũ wake angĩhota kũgĩa naguo, tiga aheirwo nĩ Ngai. Inyuĩ mũrĩ aira atĩ nĩndoigire, ‘Ti niĩ Mesia, no ndũmĩĩtwo njũke mbere yake.’ Mũhikania nĩ we ũkoragwo e mwene mũhiki; no mũraata wa mũhikania ũrĩa ũkoragwo hau hakuhĩ athikĩrĩirie, nĩakenaga rĩrĩa ekũigua mũhikania akĩaria. Ũguo noguo o na niĩ gĩkeno gĩakwa kĩiganĩire. We no mũhaka anenehe, na niĩ nyiihe.” Ũrĩa uumaga igũrũ e igũrũ rĩa arĩa angĩ oothe. Ũrĩa wa kuuma thĩ, nĩ wa thĩ, na aaragia o maũndũ ma thĩ, no ũrĩa uumaga igũrũ e igũrũ rĩa arĩa angĩ oothe. Ũcio aheanaga ũhoro wa maũndũ marĩa ooneete na akaigua, na gũtirĩ mũndũ wĩtĩkagĩra ũhoro wake. No rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa wĩtĩkagĩra ũhoro wake, nĩekĩraga ũira atĩ Ngai nĩ wa ma. Ũrĩa ũtũmĩĩtwo nĩ Ngai aheanaga ũhoro wa Ngai, nĩ amu Ngai akoragwo amũiyũrĩĩtie Roho wake. Ithe nĩendeete Mũũriũ, na nĩamũnengereete maũndũ moothe. Ũrĩa wĩtĩkĩĩtie Mũũriũ e na muoyo wa tene na tene, no ũrĩa ũtamwathĩkagĩra ndakaagĩa na muoyo, egũtũũra aherithagio nĩ Ngai. Na rĩĩrĩ, Jesũ nĩamenyire atĩ Afarisai nĩmaiguĩte atĩ nĩagĩaga na arutwo aingĩ gũkĩra Johana, na akamabatithia, (No rĩĩrĩ ti Jesũ we mwene wabatithanagia; nĩ arutwo aake). Kwoguo akiuma kũu Judea agĩcooka rĩngĩ Galili, na no mũhaka aangĩagereire bũrũri wa Samaria. Agĩgĩkinya itũũra rĩa Samaria rĩĩtagwo Sukaru, rĩ hakuhĩ na mũgũnda ũrĩa Jakubu aaheire mũũriũ Josefu; hau nĩ ho gĩthima kĩa Jakubu kĩarĩ. Tondũ Jesũ nĩanogeete nĩ ũndũ wa rũgendo, agĩikara thĩ hau gĩthimainĩ. Hĩndĩ ĩyo kwarĩ ta thaa thita cia mũthenya. Na rĩĩrĩ, mũtumia Mũsamaria agĩũka gũtaha maaĩ, naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “He maaĩ nyue.” (Hĩndĩ ĩyo arutwo aake nĩmaathiĩte itũũrainĩ kũgũra irio.) Naake mũtumia ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee-rĩ, wĩ Mũyahudi, na niĩ ndĩ Mũsamaria, ũngĩkĩhooya maaĩ atĩa?” (Ayahudi gũtirĩ ũndũ mangĩanyiitanĩire na Asamaria.) Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Korwo nĩũũĩ kĩrĩa Ngai aheanaga, o na ũkamenya nũũ ũrakũhooya maaĩ-rĩ, wee nĩ we ũngĩamũhooya, naake nĩangĩakũhe maaĩ marĩa matũũragia mũndũ muoyo.” Naake Mũtumia akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, wee ndũrĩ na kĩndũ gĩa gũtaha maaĩ nakĩo, nakĩo gĩthima nĩ kĩriku; ũngĩkĩruta kũ maaĩ macio matũũragia mũndũ muoyo? Gĩthima gĩĩkĩ twaheirwo nĩ Ithe witũ Jakubu; naake aatũũraga anyuaga maaĩ kuuma haaha, we mwene o hamwe na aariũ aake na ũhiũ wake. Wee ũkwenda kuuga atĩ wĩ mũnene gũkĩra Jakubu?” Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũndũ wothe ũnyuaga maaĩ maya nĩanyootaga rĩngĩ, no ũrĩa wothe ũrĩnyuaga maaĩ marĩa ngũmũhe, ndarĩ hingo akaanyoota rĩngĩ. Maaĩ marĩa ngũmũhe mekũhaana ta gĩthima thĩinĩ wake, kĩrĩa kĩriumaga maaĩ marĩa matũũragia mũndũ muoyo o na mamũhe muoyo wa tene na tene.” Naake mũtumia ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, he maaĩ macio ndikaanagĩcooke kũnyoota, o na ndigaacooke gũũka haaha gũtaha.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũgeete mũthuuriguo mũũke naake haaha.” Naake mũtumia ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Niĩ ndirĩ na mũthuuri.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩwoiga ma atĩ ndũrĩ na mũthuuri. Wanagĩa na athuuri ataano, na rĩu mũthuuri ũrĩa wĩ naake ti mũthuuriguo. Nĩwakĩnjĩĩra ma atĩ ndũrĩ na mũthuuri.” Mũtumia ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, rĩu nĩndamenya atĩ wĩ mũnabii. Maithe maitũ ma tene, ithuĩ Asamaria, maathaathayagĩria Ngai kĩrĩmainĩ gĩĩkĩ, no inyuĩ Ayahudi muugaga atĩ Jerusalemu nĩkuo twagĩrĩirwo nĩgũthaathayagĩria Ngai.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ, ĩtĩkia ũũ ngũkwĩra atĩ hĩndĩ nĩrooka rĩrĩa andũ matagacooka gũthaathaĩria Ithe witũ kĩrĩmainĩ gĩĩkĩ, o na kana Jerusalemu. Inyuĩ Asamaria mũtiũĩ nũũ mũthaathayagia, no ithuĩ Ayahudi nĩtũũĩ ũrĩa tũthaathayagia, tondũ ũhonokio ũkoima kũrĩ Ayahudi. Ihinda nĩrĩrooka, na nĩrĩkinyĩĩte, rĩrĩa andũ makaahotithio nĩ hinya wa Roho wa Ngai gũthaathaiya Ithe witũ ta ũrĩa atariĩ amu nĩ ta acio Ithe witũ acaragia a kũmũthaathaiya. Ngai nĩ Roho, nao arĩa mamũthaathayagia no mamũthaathairie matongoreetio nĩ Roho wake o na ũũma.” Mũtumia ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩnjũũĩ atĩ Mesia (ũrĩa wĩtagwo Kristũ) nĩarooka; ooka nĩarĩtwĩra maũndũ moothe.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Niĩ, o niĩ ndĩrakwarĩria, nĩ niĩ we.” Ihinda o rĩu arutwo aake magĩũka, makĩgega nĩgũkora akĩaria na mũtumia. Ĩndĩ gũtirĩ woririe, “Ũkwendaga atĩa?” kana akĩũria Jesũ, “Ũkwaragia naake nĩkĩ?” Na rĩĩrĩ, mũtumia ũcio agĩtiga ndigithũ yake ya maaĩ, agĩcooka itũũrainĩ akĩĩra andũ atĩrĩ, “Tookaai mũkoone mũndũ wanjĩĩra maũndũ moothe marĩa ndaneeka. Ahota gũkorwo hiihi nĩ we Mesia?” Nao andũ magĩkiumagara magĩthiĩ kwĩ Jesũ. Mũira wa andũ acio makinye, arutwo nĩmaaringagĩrĩria Jesũ irio, makĩmwĩraga atĩrĩ, “Mũrutani, rĩa irio!” No we akĩmeera atĩrĩ, “Ndĩ na irio cia kũrĩa iria inyuĩ mũtooĩ.” Nao arutwo magĩkĩambĩrĩria kũũrania atĩrĩ, “Kaĩ harĩ mũndũ ũmũreeheire irio?” No Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Irio ciakwa nĩgwĩka kwenda kwa ũrĩa wandũmire, na ndĩĩkie wĩra wake. Mwĩ na ũndũ muugaga atĩ, ‘Gũtigarĩĩtie mĩeri ĩna magetha makinye.’ Ĩndĩ ngũmwĩra atĩrĩ, taroraai mĩgũnda wega muone irio nĩ ngũrũ cia kũgethwo! Mũgethi wa irio nĩarĩhagwo mũcaara wake, amu agethaga maciaro ma muoyo wa tene na tene; kwoguo mũhandi na mũgethi eerĩ nĩmakenaga hamwe. Amu nĩ ma ũrĩa thimo yugaga atĩ, ‘Mũndũ ũmwe nĩ we ũhandaga, naake ũngĩ akagetha.’ Niĩ ndamũtũma mũthiĩ mũkagethe mũgũnda ũrĩa mũtaarutĩire wĩra; andũ angĩ nĩ o maũrutĩire wĩra, na inyuĩ nĩmũkũgunĩka nĩ wĩra wao.” Na rĩĩrĩ, Asamaria aingĩ a itũũra rĩu nĩmeetĩkirie Jesũ, tondũ mũtumia ũcio nĩameerire atĩrĩ, “Anjĩĩrire maũndũ moothe marĩa ndaneeka.” Kwoguo rĩrĩa Asamaria mookire kwĩ Jesũ, makĩmũthaitha aikare kũu kwao. Naake agĩikara kuo mĩthenya ĩĩrĩ. Na rĩĩrĩ, andũ angĩ aingĩ nĩmeetĩkirie nĩ tondũ wa ũhoro wake, nao magĩkĩĩra mũtumia ũcio atĩrĩ, “Rĩu ithuĩ nĩtwetĩkia no ti tondũ wa ũrĩa ũratwĩrĩĩte, nĩ tondũ nĩtweiguĩra ithuĩ eene, na twamenya kũna atĩ ũyũ nĩ we Mũhonokia wa andũ.” Na rĩĩrĩ, mĩthenya ĩyo ĩĩrĩ yathira, Jesũ akiuma kũu agĩthiĩ Galili. Tondũ we mwene nĩoigĩĩte atĩrĩ, “Mũnabii ndarĩ ngumo bũrũriinĩ wao.” Rĩrĩa aakinyire Galili, andũ a kũu makĩmũnyiita ũgeni wega nĩ tondũ o nao nĩmathiĩte Jerusalemu hĩndĩ ya thigũkũ ya Bathaka, na nĩmooneete maũndũ marĩa eekire hĩndĩ ĩyo. Jesũ agĩgĩcooka rĩngĩ itũũrainĩ rĩa Kana rĩrĩa rĩĩrĩ bũrũriinĩ wa Galili, kũrĩa aagarũrĩĩte maaĩ magatuĩka ndibei. Na rĩĩrĩ, Kaperinaumu nĩkwarĩ na mũnene warĩ na mũũriũ mũrũaru. Naake rĩrĩa aiguire atĩ Jesũ nĩoimĩĩte Judea agooka Galili, agĩthiĩ kũrĩ we akĩmũthaitha athiĩ Kaperinaumu akahonie mũũrũwe tondũ aarĩ hakuhĩ gũkua. Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Gũtirĩ wanyu o na ũmwe ũgeetĩkia atooneete ciama na moorirũ.” Naake mũnene ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ũka tũthiĩ mũũriũ wakwa atanakua.” Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ, mũũrũguo nĩekũhona!” Naake mũndũ ũcio agĩĩtĩkia ciugo cia Jesũ, agĩĩthiĩra. Na rĩĩrĩ, e njĩra agĩtũngwo nĩ aruti aake a wĩra, makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũũrũguo nĩahoneete!” Naake akĩmooria nĩ ta thaa ciigana mũũrũwe arambĩrĩirie kũigua wega. Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ira ta thaa mũgwanja cia mũthenya nĩguo mũrimũ ũrathirire.” Naake mũndũ ũcio akĩririkana atĩ hĩndĩ ĩyo norĩo Jesũ aramwĩrire atĩrĩ, “Mũũrũguo nĩekũhona.” Naake we mwene agĩĩtĩkia, o hamwe na andũ oothe a gwake mũciĩ. Kĩu nĩkĩo kĩama gĩa keerĩ kĩrĩa Jesũ aaringire kũu Galili oimĩĩte Judea. Na rĩĩrĩ, thuutha wa maũndũ macio, Jesũ agĩthiĩ Jerusalemu tondũ nĩkwarĩ na thigũkũ ya Ayahudi. Kũu Jerusalemu, hakuhĩ na Kĩhingo kĩa Ng'ondu nĩkwarĩ na karia geetagwo na Kĩhibirania, Bethizatha, na nĩhaakĩrĩirwo ithaku ithaano. Kũu ithakuinĩ icio nĩgwakomaga andũ aingĩ arũaru, atumuumu, ithua o na arĩa moonjeete ciĩga, [magetagĩrĩra maaĩ mainaine; amu mũraika wa Mwathani nĩaikũrũkaga o ihinda rĩna akainainia maaĩ. Rĩrĩa maaĩ mainainio, ũrĩa watobokaga kariainĩ kau mbere, nĩahonagio mũrimũ wake.] Naho hau nĩhaarĩ mũndũ ũmwe watũũrĩĩte e mũrũaru mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ĩnaana. Rĩrĩa Jesũ aamuonire akĩmenya atĩ nĩatũũrĩĩte hau ihinda iraaya; akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũkwenda kũhonio?” Naake mũndũ ũcio warĩ mũrũaru akiuga atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, niĩ ndirĩ na mũndũ gũũkũ wa kũndoonyia kariainĩ rĩrĩa maaĩ mainainio; rĩrĩa ndatua gũthiĩ ho, mũndũ ũngĩ nĩatobokaga mbere yakwa.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra woe mũgeka waku wĩtware.” Ihinda o rĩu mũndũ ũcio akĩhona, akĩoya mũgeka wake agĩĩtwara. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo mũndũ ũcio aahonirio kwarĩ mũthenya wa Thabatũ. Nao Ayahudi makĩĩra mũndũ ũcio wahoneetio atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ nĩ mũthenya wa Thabatũ, na Watho witũ ndũgwĩtĩkĩrĩĩtie gũkuua mũgeka waku.” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa wahonia anjĩĩra atĩrĩ, ‘Oya mũgeka waku wĩtware.’ ” Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ mũndũ ũrĩkũ ũcio wakwĩra wĩke ũguo?” Ĩndĩ mũndũ ũcio ndooĩ nũũ wamũhoneetie, tondũ Jesũ we mwene nĩarĩĩkĩĩtie gũthiĩ, amu hau nĩhaarĩ andũ aingĩ. Thuutha ũcio Jesũ agĩkora mũndũ ũcio wahoneetio Hekaarũ thĩinĩ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩũkuona rĩu wĩ mũhonu! Ndũkaanagĩcooke kwĩhia nĩguo ndũkaae kuona ũndũ ũngĩ mũũru makĩria.” Hĩndĩ ĩyo mũndũ ũcio agĩthiĩ akĩĩra anene a Ayahudi atĩ nĩ Jesũ wamũhoneetie. Nao Ayahudi makĩambĩrĩria kũnyariira Jesũ tondũ nĩekĩĩte ũguo mũthenya wa Thabatũ. No Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Awa arutaga wĩra mahinda moothe, na o na niĩ no mũhaka ndute wĩra.” Hĩndĩ ĩrĩa Jesũ oigire ũguo, anene a Ayahudi makĩambĩrĩria gũcarĩrĩria mũno ũrĩa mangĩmũũraga, tondũ to Watho wa mũthenya wa Thabatũ wiki oinĩĩte, o na ningĩ nĩoigĩĩte atĩ Ngai nĩ Ithe, na ũguo akeiganania na Ngai. Nĩ ũndũ ũcio Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ: Mũũriũ ndarĩ ũndũ wake mwene angĩĩka, tiga o ũrĩa oonaga Ithe agĩĩka. Amu o ũrĩa wothe Ithe eekaga noguo Mũũriũ o naake eekaga. Amu Ithe nĩendeete Mũũriũ, na nĩamuonagia maũndũ moothe marĩa we mwene eekaga. Nĩekũmuonia maũndũ mangĩ manene gũkĩra maya eeke, na inyuothe nĩmũkaagega. O ta ũrĩa Ithe ariũkagia arĩa akuũ na akamahe muoyo, ũguo noguo o naake Mũũriũ aheaga muoyo arĩa angĩenda. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe Ithe witũ atuagĩra. Nĩetĩkĩrĩĩtie Mũũriũ atuanagĩre, nĩ geetha andũ oothe mamũtĩĩe o ta ũrĩa matĩĩĩte Ithe. Ũrĩa wothe ũtatĩĩaga Mũũriũ, ndatĩĩĩte Ithe ũrĩa wamũtũmire. “Ngũmwĩra na ma atĩ: ũrĩa wothe ũiguaga ũhoro wakwa na ageetĩkia ũrĩa wandũmire, e na muoyo wa tene na tene. Ũcio ndagaaciirithio, amu nĩarĩĩkĩĩtie kuuma gĩkuũinĩ agatoonya muoyoinĩ. Ngũmwĩra ũhoro wa ma atĩ ihinda nĩrĩkuhĩrĩirie na nĩikinyu, rĩrĩa arĩa akuũ makaigua mũgambo wa Mũrũ wa Ngai, nao arĩa makaũigua nĩmagaatũũra muoyo. O ta ũrĩa Ithe arĩ we kĩhumo kĩa muoyo, noguo ahotithĩĩtie Mũũriũ gũtuĩka kĩhumo kĩa muoyo. Naake nĩaheete Mũũriũ ũhoti wa gũtuanĩra, tondũ nĩ we Mũrũ wa Mũndũ. Tigaai kũgega nĩ ũguo ndamwĩra, nĩ amu ihinda rĩ hakuhĩ rĩrĩa arĩa akuũ makaigua mũgambo wake, moime mbĩĩrĩrainĩ ciao, arĩa meekĩĩte wega mariũke maheeo muoyo, arĩa nao meekĩĩte ũũru mariũke maciirithio. “Gũtirĩ ũndũ ingĩĩka na ũhoti wakwa mwene; nduanagĩra kũringana na ũrĩa Ngai anjĩĩrĩĩte, na itua rĩakwa nĩ rĩa kĩhooto, tondũ ndiĩkaga ũrĩa niĩ ngwenda, no njĩkaga kwenda kwa ũrĩa wandũmire. “Ingĩheana ũira wakwa niĩ mwene-rĩ, ũira wakwa ndũngĩgĩtuĩka wa ma. No nĩharĩ ũngĩ ũrĩa ũheanaga ũira igũrũ rĩakwa na nĩnjũũĩ atĩ ũira ũrĩa aheanaga igũrũ rĩakwa nĩ wa ma. Inyuĩ nĩmwatũmĩire Johana andũ, naake akĩrũũgamĩrĩra ũhoro wa ma. Ti atĩ niĩ nĩmbatairio nĩ ũira wa mũndũ; ndoiga ũguo nĩ geetha mũhonokio. Johana aahaanaga ta taawa wakanaga ũgatherera andũ, na inyuĩ nĩmwetĩkĩrĩĩte gũkenera ũtheri ũcio wake kwa ihinda. No rĩĩrĩ, niĩ mwene ndĩ na ũira ũkĩrĩĩte ũcio wa Johana, naguo nĩ wa ciĩko iria njĩkaga iria Awa anjĩĩrĩĩte, na nĩcio ciumbũraga atĩ nĩ we wandũmire. Naake Awa ũrĩa wandũmire no we ũheanĩĩte ũira igũrũ rĩakwa. Inyuĩ mũtirĩ mwaigua mũgambo wake, kana mũkoona ũrĩa ahaana. Ũhoro wake o naguo mũtiũigaga ngoroinĩ cianyu, tondũ mũtiĩtĩkagia ũrĩa watũmirwo nĩ we. Mũthoomaga Maandĩko tondũ mwĩĩraga atĩ thĩinĩ wamo nĩmũkuona muoyo wa tene na tene. Maandĩko macio maheanaga ũhoro wakwa! O na kũrĩ ũguo-rĩ, mũtirenda gũũka kũrĩ niĩ nĩguo mũgĩe na muoyo. “Niĩ ndicaragia kũgoocwo nĩ andũ. Ĩndĩ inyuĩ nĩnjũũĩ atĩ mũtirĩ na wendo wa Ngai ngoroinĩ cianyu. Njũkĩĩte na ũhoti wa Awa, na inyuĩ mũkarega kũnyamũkĩra, no ũngĩ angĩũka na ũhoti wake we mwene no mũmwamũkĩre. Mwakĩhota kũnjĩtĩkia atĩa, na inyuĩ mwendaga gũkumio nĩ andũ arĩa angĩ, na mũticaragia gũkumio nĩ ũrĩa ũmwe, na nĩ we Ngai? Mũtikaae gwĩciiria atĩ nĩ niĩ ngaamũthitanga kũrĩ Awa. No rĩĩrĩ, Musa ũrĩa inyuĩ mwĩhokeete nĩ we ũkaamũthitanga. Angĩkorwo ti itherũ nĩmwetĩkĩĩtie Musa-rĩ, o na niĩ no mũngĩnjĩtĩkĩĩtie, tondũ nĩ ũhoro wakwa aandĩkire. Tondũ mũtiĩtĩkĩĩtie ũrĩa aandĩkire-rĩ, mwakĩhota atĩa gwĩtĩkia ũhoro wakwa?” Thuutha wa maũndũ macio Jesũ agĩthiĩ mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa iria rĩa Galili, (na nĩrĩo rĩĩtagwo iria rĩa Tiberia). Nao andũ gĩkundi kĩnene makĩmũrũmĩrĩra, tondũ nĩmooneete ciama iria eekaga akĩhonia arwaru. Naake Jesũ akĩambata handũ kĩrĩmainĩ, agĩikara thĩ ho na arutwo aake. Hĩndĩ ĩyo thigũkũ ya Ayahudi ya Bathaka nĩyakuhĩrĩirie. Naake Jesũ rĩrĩa aarorire akĩona andũ aingĩ magĩũka na kũrĩ we, akĩũria Filipu atĩrĩ, “Tũkũgũra mĩgate kũ andũ aya marĩe?” (Ooririe Filipu ũguo o amũgerie; amu we mwene nĩamenyaga ũrĩa egwĩka.) Naake Filipu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Dinari magana meerĩ itingĩgũra mĩgate ya kũigana andũ aya o na mũndũ angĩheeo keenyũ kaniini atĩa.” Naake mũrutwo wake ũngĩ wetagwo Anderea, mũrũ wa nyina na Simoni Petero, akĩmwĩra atĩrĩ, “Haaha he kamwana ke na mĩgate ĩtaano ya mũtu wa mbaarĩ, na thamaki igĩrĩ. No icio ikĩrĩ kĩĩ harĩ mũingĩ ũyũ wothe?” Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ĩraai andũ maikare thĩ.” (Kũu nĩkwarĩ na nyeki nyingĩ.) Kwoguo andũ magĩikara thĩ; hagĩikara thĩ arũme ta ngiri ithaano. Thuutha wa ũguo Jesũ agĩkĩoya mĩgate ĩyo, na arĩĩkia gũcookeria Ngai ngaatho akĩmĩhe acio maikarĩĩte thĩ; na agĩĩka o taguo na thamaki, nao makĩrĩa o ta ũrĩa mũndũ aangĩendire. Na rĩrĩa maarĩire makĩhũũna, Jesũ akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Ũnganiai cienyũ iria ciothe ndigaru; rekeei tũtige gũte kĩndũ o na kĩ.” Magĩkĩũngania cienyũ cia mĩgate iria ciatigaarĩĩtio kuuma harĩ mĩgate ĩrĩa ĩtaano ya mũtu wa mbaarĩ, makĩiyũria ciondo ikũmi na igĩrĩ. Nao andũ moona kĩama kĩu Jesũ aaringire makiuga atĩrĩ, “Hatirĩ nganja ũyũ nĩ we mũnabii ũrĩa werirwo nĩagooka gũũkũ thĩ!” Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩmenya atĩ mũingĩ nĩwendaga kũmũnyiita ũmũtue mũthamaki na hinya; kwoguo agĩkiuma kũu agĩcooka rĩngĩ kĩrĩmainĩ arĩ o wiki. Na rĩĩrĩ, gwakinya hwaĩinĩ, arutwo a Jesũ magĩikũrũka iriainĩ, makĩingĩra gatarũ nĩguo maringe mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa iria, meerekeire Kaperinaumu. Nakuo gũkĩgĩa nduma Jesũ atarĩ arathiĩ kũrĩ o. Na nĩkwarĩ na makũmbĩ ma maaĩ nĩ tondũ wa rũhuuho rũnene rũrĩa rwahuruutanaga. Rĩrĩa arutwo maakorirwo mathiĩte itĩĩna rĩa kiromita ithaano kana ithathatũ, makĩona Jesũ agĩũka na kũrĩ o akinyangĩĩte iria igũrũ, nao magĩgĩĩtigĩra mũno. No we akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ niĩ! Tigaai gwĩtigĩra!” Nao nĩmeendaga kũmũtoonyia gatarũinĩ, no ihinda o rĩu gatarũ gagĩkinya rũteereinĩ rwa kũu maathiaga. Na mũthenya ũyũ ũngĩ andũ arĩa maatigĩĩtwo mũrĩmo ũrĩa ũngĩ wa iria makĩririkana atĩ mooneete harĩ gatarũ o kamwe hau, na makĩririkana atĩ Jesũ ndaingĩrĩĩte hamwe na arutwo aake gatarũinĩ, no maathiĩte matarĩ naake. No rĩĩrĩ, hau hũgũrũrũinĩ cia iria hakuhĩ na harĩa maarĩrĩire irio thuutha wa Mwathani gũcookeria Ngai ngaatho nĩhookire tũtarũ tũngĩ tuumĩĩte Tiberia. Rĩrĩa andũ moonire atĩ Jesũ o na arutwo aake matiarĩ thĩinĩ wa tũtarũ tũu, makĩingĩra thĩinĩ watuo magĩthiĩ Kaperinaumu kũmũcaria. Rĩrĩa andũ maakorire Jesũ mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa iria makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, ũrookire gũũkũ rĩ?” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ: mũranjaria nĩ tondũ nĩmũrarĩire mĩgate mũrahũũna no ti tondũ nĩmũronire ciama. Tigagaai kũnogagĩra irio iria ithiraga; nogagĩraai irio iria itũũraga nĩ ũndũ wa muoyo wa tene na tene, iria Mũrũ wa Mũndũ akamũhe, tondũ Ngai Ithe nĩonanĩĩtie atĩ we nĩamwĩtĩkĩrĩĩte.” Nao magĩkĩmũũria atĩrĩ, “Tũngĩgĩĩka atĩa nĩguo tũhote kũhingia ũrĩa Ngai eendaga twĩkage?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ũrĩa Ngai eendaga mwĩkage-rĩ, nĩmwĩtĩkie ũrĩa aatũmire.” Nao magĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ kĩama kĩrĩkũ ũgũkĩringa tuone nĩguo tũgwĩtĩkie? Ũgwĩka atĩa? Maithe maitũ ma tene nĩmaarĩire mana rĩrĩa maarĩ werũinĩ o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, ‘Nĩamaheire mũgate wa kũrĩa uumĩĩte igũrũ.’ ” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ: kĩrĩa Musa aamũheire ti mũgate wa kuuma igũrũ; amu Awa nĩ we ũmũheaga mũgate ũrĩa wa ma wa kuuma igũrũ. Nĩ amu mũgate ũrĩa Ngai aheanaga, nĩ we ũrĩa uumaga igũrũ agooka gũũkũ thĩ kũhe andũ muoyo.” Nao magĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, tũheage mũgate ũcio hingo ciothe.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ niĩ mũgate wa muoyo. Mũndũ o wothe ũgũũka kũrĩ niĩ ndarĩ hingo akaahũũta; na ũrĩa wothe ũkũnjĩtĩkia ndarĩ hingo akaanyoota. No nĩndĩmwĩrĩĩte atĩ nĩmũnyoneete na mũkaaga gwĩtĩkia. Arĩa oothe Awa aheete nĩmagooka kũrĩ niĩ, na mũndũ o wothe ũngĩũka kũrĩ niĩ ndirĩ hĩndĩ ngamũingata, nĩ amu ndioimire igũrũ njũke njĩke kwenda gwakwa, no nĩnjĩke kwenda kwa ũrĩa wandũmire. Ũcio wandũmire ndeendaga nde o na ũmwe wa arĩa aaheete, no eendaga ngaamariũkia oothe mũthenya wa mũthia. Tondũ wendo wa Awa nĩ atĩ arĩa oothe moonaga Mũũriũ na makamwĩtĩkia no mũhaka magĩe na muoyo wa tene na tene. Na niĩ nĩngaamariũkia mũthenya wa mũthia.” Na rĩĩrĩ, Ayahudi magĩkĩambĩrĩria kũng'ong'oora nĩ ũndũ wake kuuga atĩ, “Nĩ niĩ mũgate ũrĩa waikũrũkire kuuma igũrũ.” Magĩkĩũrania atĩrĩ, “Githĩ ũyũ ti Jesũ mũrũ wa Josefu na nĩtũũĩ ithe na nyina? Rĩu arakiuga atĩ oimĩĩte igũrũ nĩkĩ?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Tigaai kũng'ong'oora gatagatĩinĩ kaanyu. Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũũka kũrĩ niĩ, tiga areehirwo nĩ Awa ũrĩa wandũmire; na niĩ nĩngaamũriũkia mũthenya wa mũthia. Anabii nĩmaandĩkire atĩrĩ, ‘Andũ oothe nĩmagaathoomithio nĩ Ngai.’ Ũrĩa wothe ũiguaga Awa na akeeruta ũhoro kuuma harĩ we nĩokaga kũrĩ niĩ. Ũguo ti kuuga atĩ kwĩ mũndũ ũrĩ wona Awa; no rĩĩrĩ, ũrĩa uumĩĩte kwĩ Ngai no we wiki woneete Awa. Ngũmwĩra na ma atĩ ũrĩa wothe wĩtĩkĩĩtie e na muoyo wa tene na tene. Nĩ niĩ mũgate wa muoyo. Maithe maanyu ma tene marĩ werũinĩ nĩmaarĩire mana, no nĩmaakuire. Ũyũ nĩguo mũgate ũrĩa uumĩĩte igũrũ nĩguo mũndũ ũrĩa ũngĩũrĩa ndakaanakue. Nĩ niĩ mũgate wĩ muoyo ũrĩa woimire igũrũ, na ũrĩa wothe ũngĩũria, egũtũũra tene na tene. Mũgate ũrĩa ngũheana nĩ mwĩrĩ wakwa, na ngũũheana nĩ geetha andũ moone muoyo.” Na rĩĩrĩ, Ũhoro ũcio nĩwaraakaririe Ayahudi mũno, nao makĩambĩrĩria kũũrania atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ angĩhota atĩa gũtũhe mwĩrĩ wake tũrĩe?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ndĩramwĩra na ma atĩ: mũtangĩrĩa mwĩrĩ wa Mũrũ wa Mũndũ na mũnyue thakame yake mũtingĩgĩa na muoyo thĩinĩ wanyu. Ũrĩa wothe ũrĩaga mwĩrĩ wakwa, na akanyua thakame yakwa e na muoyo wa tene na tene, na niĩ nĩngaamũriũkia mũthenya wa mũthia. Nĩ amu mwĩrĩ wakwa nĩ irio kũna; nayo thakame yakwa nĩ kĩndũ gĩa kũnyua kũna. Mũndũ o wothe ũrĩaga mwĩrĩ wakwa na akanyua thakame yakwa, ũcio nĩaikaraga thĩinĩ wakwa, o na niĩ ngaikara thĩinĩ wake. O ta ũrĩa niĩ ndatũmirwo nĩ Awa ũrĩa mũtũũra muoyo, na ndũũraga muoyo nĩ ũndũ wake, ũguo noguo mũndũ o wothe ũndĩaga egũtũũra muoyo nĩ ũndũ wakwa. Ũyũ nĩguo mũgate ũrĩa uumĩĩte igũrũ ũgooka thĩ; ndũhaana mũgate ũrĩa maithe maanyu ma tene maarĩire na thuutha magĩkua. Ũrĩa wothe ũrĩaga mũgate ũyũ egũtũũra tene na tene.” Jesũ oigire maũndũ macio rĩrĩa aarutanaga thunagogiinĩ kũu Kaperinaumu. Na rĩĩrĩ, arũmĩrĩri aingĩ aake maigua ũhoro ũcio makiuga atĩrĩ, “Ũhoro ũyũ wĩ na hinya mũno. Nũũ ũngĩhota kũwĩtĩkia?” No Jesũ aamenya atĩ nĩmarang'oong'oora o na atarĩ mwĩre nĩ mũndũ nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio, agĩkĩmooria atĩrĩ, “Anga ũhoro ũcio nĩwamũhĩngĩĩca? Ĩ korwo nĩkuona mwakĩona Mũrũ wa Mũndũ akĩambata acooke kũrĩa oimire? Muoyo ũheanagwo nĩ Roho; amu mwĩrĩ nĩ wa tũhũ. Ũhoro ũcio ndamũhe ũtũmaga mũgĩe na Roho wa Ngai, ũrĩa ũheanaga muoyo. Ĩndĩ nĩkũrĩ amwe aanyu o na rĩu matarĩ maretĩkia.” (Jesũ nĩoĩ kuuma o kĩambĩrĩria arĩa mateetĩkĩĩtie, o na akamenya ũrĩa ũkaamũkunyanĩra.) Agĩkiuga atĩrĩ, “Kĩu nĩkĩo gĩtũmire ndĩmwĩre atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũũka kũrĩ niĩ tiga ahotithirio gũũka nĩ Awa.” Thuutha wa maũndũ macio andũ aingĩ arĩa maarũmĩrĩire Jesũ makĩmũtiga na matiacookire kũmũrũmĩrĩra rĩngĩ. Naake Jesũ agĩkĩũria arutwo arĩa ikũmi na eerĩ atĩrĩ, “O na inyuĩ-rĩ, nĩmũgũkĩenda kũndiga?” Naake Simoni Petero akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, tũngĩgĩthiĩ kũrĩ ũ? Wee wĩ na ndeto iria iheanaga muoyo wa tene na tene, na nĩtũrĩĩkĩĩtie gwĩtĩkia na kũmenya atĩ wee nĩ we ũrĩa Mũtheru wa Ngai.” Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Githĩ ti niĩ ndamũthuurire inyuĩ ikũmi na eerĩ na ũmwe wanyu nĩ Ngoma?” Akiuga ũguo aaragia ũhoro wa Judasi mũrũ wa Simoni Mũisikariota. Tondũ o na akorwo Judasi aarĩ ũmwe wa acio ikũmi na eerĩ nĩ we warĩ wa gũkaamũkunyanĩra. Thuutha ũcio Jesũ agĩceeranga Galili, na akĩrega gũthiĩ Judea, amu Ayahudi nĩmaamũcaragia mamũũrage. Na rĩĩrĩ, tondũ thigũkũ ya Ayahudi ya Ithũnũ nĩyakuhĩrĩirie, aariũ a nyina makĩmwĩra atĩrĩ, “Uma gũũkũ ũthiĩ Judea, nĩguo arũmĩrĩri aaku makoone maũndũ marĩa ũreeka. Amu gũtirĩ mũndũ ũhithaga ũndũ ũrĩa areeka angĩkorwo nĩekwenda kũmenyeka wega. Angĩkorwo nĩũragĩĩka maũndũ maya-rĩ, ndũkĩreke andũ oothe makũmenye!” (Nĩ amu o na aariũ a nyina matiamwĩtĩkĩĩtie.) Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ihinda rĩakwa rĩrĩa rĩagĩrĩire ti ikinyu, no inyuĩ gũtirĩ ihinda rĩtamwagĩrĩire. Inyuĩ andũ matingĩmũmena, no niĩ nĩmaameneete tondũ nĩndĩmeeraga atĩ matirathiĩ ũrĩa kwagĩrĩire. Inyuĩ thiĩi thigũkũinĩ. Niĩ ndigũthiĩ nĩ amu hĩndĩ yakwa ĩrĩa yagĩrĩire ndĩrĩ ĩrakinya.” Arĩĩkia kũmeera ũguo agĩgĩtigwo kũu Galili. No rĩĩrĩ, thuutha wa aariũ a nyina na Jesũ gũthiĩ thigũkũinĩ, o naake Jesũ nĩacookire agĩthiĩ o kuo; no aathiire na hitho. Nao Ayahudi nĩmaamũcaragia kũu thigũkũinĩ magakĩũranagia atĩrĩ, “Hiihi e ha rĩu?” Nao andũ nĩmaaragia ũhoro wake na kĩheehũ, amwe makoiga atĩrĩ, “Ũcio nĩ mũndũ mwega.” Arĩa angĩ nao makoiga atĩrĩ, “Aaca, ũcio nĩ andũ arahĩtithia.” No gũtirĩ mũndũ waragia ũhoro wake aanĩrĩire nĩ tondũ oothe nĩmeetigagĩra anene a Ayahudi. Na rĩĩrĩ, thigũkũ ĩrĩ gatagatĩ-rĩ, Jesũ akĩingĩra Hekaarũ, akĩambĩrĩria kũrutana. Nao Ayahudi mamũigua makĩgega mũno makĩũria atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ aamenyeire maũndũ maya moothe kũ na ndakĩrĩ athiĩ cukuru?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ũhoro ũrĩa ndutanaga ti wakwa niĩ mwene, no uumaga kũrĩ Ngai ũrĩa wandũmire. Mũndũ ũrĩa ũkwenda gwathĩkĩra Ngai nĩekũmenya kana ũrĩa ndutanaga, ndutanaga na ũhoti wakwa niĩ mwene. Mũndũ ũrĩa waragia maũndũ maake na ũhoti waku we mwene akoragwo akĩenda kwĩgoocithia. No ũrĩa wendaga kũgoocithia ũrĩa wamũtũmire nĩ mwĩhokeku, na gũtirĩ maheeni thĩinĩ wake. Githĩ Musa ndamũheire Watho? Ĩndĩ gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wanyu wathĩkagĩra Watho ũcio. Mũrenda kũnjũraga nĩkĩ?” Nao andũ magĩcookia atĩrĩ, “Kaĩ wĩ na ngoma wee? Nũũ ũrenda gũkũũraga?” Naake Jesũ agĩcookia akĩmeera atĩrĩ, “Ndaringire kĩama kĩmwe inyuothe mũkĩgegeara. Musa aamwathire mũruithagie twana twanyu twa tũhĩĩ (o na gũtuĩka ti Musa wambĩrĩirie mũtugo ũcio, wambĩrĩirio nĩ maithe maanyu ma tene), kwa ũguo inyuĩ mũruithagia twana twa tũhĩĩ mũthenya wa Thabatũ. Angĩkorwo nĩmwĩkaga ũguo atĩ nĩguo mũtigaathũũkie Watho wa Musa-rĩ, niĩ mwakĩndaakarĩire nĩkĩ atĩ tondũ nĩndahonia mũndũ mwĩrĩ wothe mũthenya wa Thabatũ? Tigaai gũtuanagĩra kũringana na ũrĩa mũndũ ahaana, no tuanagĩraai kũringana na kĩhooto.” Nao andũ amwe a kũu Jerusalemu makĩũria atĩrĩ, “Githĩ ũyũ ti mũndũ ũrĩa Ayahudi maracaria mamũũrage? Rĩu araarĩria mũingĩ na gũtirĩ ũndũ ũramwĩra! Hiihi anene nĩmamenyeete kũna atĩ ũyũ nĩ we Mesia? Rĩrĩa Mesia agooka gũtirĩ mũndũ ũkaamenya kũrĩa agaakorwo oimĩĩte, na ithuothe nĩtũũĩ kũrĩa ũyũ oimĩĩte.” Naake Jesũ o hĩndĩ ĩyo aarutanaga kũu Hekaarũinĩ akĩanĩrĩra akĩũria atĩrĩ, “Hiihi inyuĩ nĩmũnjũũĩ na mũkamenya kũrĩa nyumĩĩte? Niĩ ndiũkĩĩte na ũhoti wakwa mwene. Ũrĩa wandũmire nĩ wa ma, na inyuĩ mũtimũũĩ, ĩndĩ niĩ nĩndĩmũũĩ, amu ndoimire kũrĩ we na nĩ we wandũmire.” Nao Ayahudi magĩcaria ũrĩa mangĩmũnyiita, no gũtirĩ mũndũ ũngĩomĩrĩirie kũmũkuhĩrĩria amu ihinda rĩake rĩtiarĩ ikinyu. Nao andũ aingĩ makĩmwĩtĩkia makiuga atĩrĩ, “Rĩrĩa Mesia agooka-rĩ, hiihi nĩakaringa ciama nyingĩ gũkĩra iria mũndũ ũyũ aringĩĩte?” Na rĩĩrĩ, Afarisai nĩmaiguire andũ makĩheehanĩrĩra ũhoro wa Jesũ, na kwoguo me hamwe na athĩnjĩri Ngai arĩa anene magĩtũma arangĩri mathiĩ makamũnyiite. Naake Jesũ akiuga atĩrĩ, “Ngũkorwo ndĩ hamwe na inyuĩ ihinda iniini na thuutha wa ihinda rĩu nĩngũmũtiga njooke kũrĩ ũrĩa wandũmire. Inyuĩ nĩmũkaanjaria na mũtikaanyona, amu mũtingĩhota gũthiĩ kũrĩa ngaakorwo.” Nao Ayahudi makĩũrania gatagatĩinĩ kaao atĩrĩ, “Nĩ kũ kũu arenda gũthiĩ kũu tũtakaamuona? Hiihi egũthiĩ matũũrainĩ ma Angiriki kũrĩa andũ aitũ matũũraga akarutanage kuo? Aroiga atĩ tũkaamũcaria na tũtikaamuona, na atĩ kũrĩa we agaakorwo tũtikaahota gũthiĩ. Ũguo arenda kuuga nĩ atĩa?” Na rĩĩrĩ, mũthenya wa mũthia wa thigũkũ wakinya, na nĩguo warĩ wa bata mũno, Jesũ akĩrũũgama akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa mũnyootu nĩoke harĩ niĩ anyue, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, ‘Ũrĩa wothe ũnjĩtĩkĩĩtie thĩinĩ wake nĩkũriumaga njũũĩ cia maaĩ marĩa maheaga mũndũ muoyo.’ ” Jesũ akiuga ũguo nĩ ũhoro wa Roho Mũtheru aaragia, ũrĩa wacookire kũheeo arĩa maamwĩtĩkirie. Amu hĩndĩ ĩyo Roho ndaheanĩĩtwo, tondũ Jesũ ndakinyĩĩte riiriinĩ wake. Rĩrĩa maiguire ciugo icio, andũ amwe makiuga atĩrĩ, “Ti itherũ mũndũ ũyũ nĩ we Mũnabii ũrĩa!” Angĩ nao makiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mesia!” Nao angĩ makĩũria atĩrĩ, “Kaĩ Mesia akoima Galili? Githĩ Maandĩko matiugĩĩte atĩ Mesia akoima rũciaroinĩ rwa Daudi, na atĩ akoima itũũra rĩa Bethilehemu kũrĩa Daudi aatũũraga?” Gũgĩkĩgĩa na nyamũkano gatagatĩinĩ kaao nĩ ũndũ wa Jesũ. Amwe nĩmeendaga kũmũnyiita no gũtirĩ o na ũmwe wageririe kũmũikia mooko. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa arangĩri maacookire matarĩ na Jesũ, athĩnjĩri Ngai arĩa anene na Afarisai makĩmooria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩagiria mũmũreehe?” Nao magĩcookia atĩrĩ, “Gũtirĩ mũndũ ũrĩ waria ta mũndũ ũcio!” Nao Afarisai makĩũria arangĩri acio atĩrĩ, “Tuuge o na inyuĩ nĩmũkĩgĩĩtio nĩ we? Mũrĩ mwaigua mũnene o na ũmwe kana Mũfarisai ũmwĩtĩkĩĩtie? Andũ aya matooĩ Watho kaĩ nĩarume-ĩ!” Ũmwe wa Afarisai arĩa maarĩ ho nĩ Nikodemo, ũrĩa wathiĩte kũrĩ Jesũ mbere ĩyo. Naake akĩĩra arĩa angĩ atĩrĩ, “Kũringana na Watho witũ tũtingĩtuĩra mũndũ ũtarĩ mũciirithie na akamenyeka ũũru ũrĩa eekĩĩte.” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “O nawe kaĩ wĩ wa kuuma Galili? Tuĩria Maandĩkoinĩ wone atĩ gũtirĩ mũnabii ũngiuma Galili.” no Jesũ agĩthiĩ kĩrĩmainĩ kĩa mĩtamaiyũ. Naguo mũthenya ũyũ ũngĩ rũũciinĩ tene agĩcooka Hekaarũ. Nao andũ oothe magĩũka kuo, naake agĩikara thĩ akĩambĩrĩria kũmaruta. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo arutani a Watho na Afarisai makĩreehe mũtumia wanyiitĩĩtwo agĩtharia. Makĩmũtwara mbere ya mũingĩ wothe, makĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mũrutani, mũtumia ũyũ anyiitwo agĩtharia. Wathoinĩ, Musa aatwathire atĩ mũtumia ta ũyũ ahũũragwo na mahiga kinya agakua. Wee-rĩ, ũgũkiuga atĩa ũhoroinĩ wake?” Makiuga ũguo meendaga kũgeria Jesũ maigue ũrĩa ekuuga nĩguo moone ũndũ wa kũmũthitanga naguo. No we akĩinamĩrĩra akĩandĩka thĩ na kĩara gĩake. Rĩrĩa maakĩrĩrĩirie kũmũũria ũhoro ũcio, agĩĩtiira akĩmeera atĩrĩ, “Ũrĩa wanyu ũtarĩ wehia nĩambĩrĩrie kũmũikĩria ihiga.” Agĩcooka akĩinamĩrĩra rĩngĩ agĩthiĩ na mbere kwandĩka na kĩara gĩake hau thĩ. Nao maigua ũrĩa aameerire magĩĩthiĩra ũmwe ũmwe, maambĩrĩirie na arĩa akũrũ, Jesũ agĩgĩtigwo e wiki na mũtumia ũcio arũũgamĩĩte hau. Naake akĩinamũka akĩũria mũtumia ũcio atĩrĩ, “Mũtumia, me kũ? Hatirĩ o na ũmwe wagũtuĩra?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, hatirĩ o na ũmwe.” Jesũ agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “O na niĩ ndigũgũtuĩra, thiĩ na ndũkaanacooke kwĩhia rĩngĩ.”] Na rĩĩrĩ, Jesũ nĩarĩirie Afarisai rĩngĩ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ niĩ ũtheri wa thĩ. Mũndũ ũrĩa wothe ũkũũnũmĩrĩra nĩekũgĩa na ũtheri wa muoyo na ndarĩ hĩndĩ akaagerera ndumainĩ.” Nao Afarisai makĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu wee ũraheana ũira waku wee mwene; na ũira ũcio waku ti wa ma.” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “O na angĩkorwo nĩ ũira wakwa niĩ mwene ndĩraheana-rĩ, ũira ũcio nĩ wa ma amu nĩnjũũĩ kũrĩa ndoimire, na ngamenya kũrĩa njerekeire, no inyuĩ mũtiũĩ kũrĩa nyumĩĩte kana kũrĩa njerekeire. Inyuĩ mũtuanagĩra kũringana na ũmũndũ, no niĩ-rĩ, ndirĩ mũndũ nduagĩra. No o na ingĩtuanĩra-rĩ, itua rĩakwa nĩ rĩa ma, amu ti niĩ nyiiki nduanagĩra; nĩ niĩ na Awa ũrĩa wandũmire. O na nĩkwandĩkĩĩtwo Wathoinĩ wanyu atĩ ũira wa aira eerĩ ũngĩigwithania-rĩ, ũira ũcio wao nĩ wa ma. Nguumbũra haakwa niĩ mwene, naake Awa ũrĩa wandũmire nĩekũruta ũira igũrũ rĩakwa.” Nao magĩkĩmũũria atĩrĩ, “Thooguo e kũ?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Inyuĩ mũtinjũũĩ, o naake Awa mũtimũũĩ. No korwo nĩmũnjũũĩ o naake Awa mwamũmenya.” Jesũ aaririe maũndũ macio moothe akĩrutana, e kanyũmbainĩ ka Hekaarũ karĩa kaigagwo mathandũkũ ma mbeeca cia mũhothi. No gũtirĩ mũndũ wamũnyiitire amu ihinda rĩake rĩtiarĩ ikinyu. Ningĩ Jesũ akĩmeera rĩngĩ atĩrĩ, “Nĩngũthiĩ; na inyuĩ nĩmũkaanjaria, na mũgaakua mwĩ o meehiainĩ maanyu, amu kũrĩa ngũthiĩ mũtingĩhota gũthiĩ kuo.” Tondũ ũcio Ayahudi makĩũrania atĩrĩ, “Ekuuga tũtingĩhota gũthiĩ kũrĩa egũthiĩ kaarĩ kwĩyũraga ekwĩyũraga?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Inyuĩ mũrĩ a gũũkũ thĩ, no niĩ ndoimire igũrũ; inyuĩ mũrĩ a gũũkũ thĩ no niĩ ndirĩ wa gũũkũ thĩ. Nĩkĩo ndamwĩra atĩ mũgaakua mwĩ o meehiainĩ maanyu. Angĩkorwo mũtigwĩtĩkia atĩ, ‘Nĩ niĩ ũrĩa we-rĩ, mũgaakua mũrĩ o na meehia maanyu.’ ” Nao magĩkĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we ũ?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “O ũrĩa ndũire ndĩmwĩraga kuuma o kĩambĩrĩria. Ndĩ na maũndũ maingĩ makuuga mamũkoniĩ, na maingĩ nĩ ma kũmũtuĩra. No rĩĩrĩ, ũrĩa wandũmire nĩ wa ma, na niĩ heaga andũ o ũhoro ũrĩa njiguĩte kuuma kũrĩ we.” Nao matiigana kũmenya atĩ Jesũ aamaheaga ũhoro wa Ithe. Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa mũkaahaicia Mũrũ wa Mũndũ igũrũ nĩmũkaamenya atĩ ‘Niĩ nĩ niĩ ũrĩa we’; na mũmenye atĩ gũtirĩ ũndũ njĩkaga na ũhoti wakwa niĩ mwene, no njugaga ũrĩa Awa anjĩĩrĩĩte njuge. Ũcio wandũmire e hamwe na niĩ; ndandigĩĩte ndĩ nyiiki, nĩ amu hĩndĩ ciothe njĩkaga o maũndũ marĩa mamũkenagia.” Rĩrĩa Jesũ aaririe maũndũ macio andũ aingĩ nĩmaamwĩtĩkirie. Nĩ ũndũ ũcio Jesũ agĩkĩĩra Ayahudi arĩa maamwĩtĩkirie atĩrĩ, “Mwaikara mũrũmĩĩtie ũrutani wakwa mũrĩkoragwo mũrĩ arutwo aakwa kũna, na nĩmũkaamenya ũhoro ũrĩa wa ma, naguo ũhoro ũcio wa ma nĩũkaamuohora kuuma ũkomboinĩ.” Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Ithuĩ twĩ njiarwa cia Aburahamu na tũtirĩ twatuĩka ngombo cia mũndũ o na ũrĩkũ. Rĩrĩa ũgũkiuga atĩ, ‘Nĩmũkoohorwo kuuma ũkomboinĩ-rĩ,’ ũrenda kuuga atĩa? ” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ndĩramwĩra na ma atĩ: mũndũ o wothe wĩhagia nĩ ngombo ya meehia. Ngombo ndĩrĩ hĩndĩ ĩtuĩkaga ya mũciĩ tene na tene, no mwana atũũraga mũciĩ tene na tene. Kwoguo gwakorwo nĩ Mũũriũ ũkũmwohorithia mũtige gũtuĩka ngombo, akũmwohorithia biũ. Nĩnjũũĩ atĩ mũrĩ njiarwa cia Aburahamu, na no mũrenda kũnjũraga tondũ mũtiĩtĩkagia ũrutani wakwa. Njaragia maũndũ marĩa nyoneete kuuma harĩ Awa, no inyuĩ mwĩkaga ũrĩa mũiguĩte kuuma kũrĩ thooguo.” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ithe witũ nĩ Aburahamu.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Korwo mwĩ ciana cia Aburahamu kũna-rĩ, no mwĩke ũrĩa we eekire. Niĩ ngoreetwo ngĩmũhe ũhoro wa ma, o ũrĩa ndaiguire kuuma kwĩ Ngai, no inyuĩ mũrenda kũnjũraga. Atĩrĩĩrĩ, Aburahamu gũtirĩ ũndũ ta ũcio eekire! Inyuĩ mwĩkaga ũrĩa ithe wanyu eekire.” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ngai nĩ we Ithe witũ na twĩ ciana ciake kũna.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Korwo Ngai nĩ we ithe wanyu-rĩ, nĩmũngĩnyendeete, amu niĩ ngĩũka ndoimĩĩte kũrĩ Ngai. Ndiũkĩĩte na ũhoti wakwa niĩ mwene, no nĩ we wandũmire. Nĩ kĩĩ kĩrakĩgiria mũtaũkĩrwo nĩ ũrĩa ndĩroiga? Nĩ tondũ mũtingĩhota kũũmĩrĩria gũthikĩrĩria ciugo ciakwa. Inyuĩ mwĩ ciana cia ithe wanyu Ngoma, na wendi wanyu nĩkũhingia merirĩria ma ithe wanyu. Ũcio-rĩ, kuuma o kĩambĩrĩria aarĩ mũũragani, na ndarĩ akorwo na ũũma, nĩ gũkorwo o na gũtirĩ ũhoro wa ma thĩinĩ wake. Rĩrĩa araheenania akoragwo akĩaria na ũndũire wake, amu nĩ mũheenania, na no we ithe wa maheeni moothe. No tondũ niĩ njaragia ma, mũtinjĩtĩkagia. Nũũ wanyu ũngĩhota kuonania meehia maakwa? Angĩkorwo njaragia ũhoro wa ma-rĩ, mũkĩregaga kũnjĩtĩkia nĩkĩ? Mũndũ o wothe wa Ngai nĩathikagĩrĩria ndeto cia Ngai. No inyuĩ mũticithikagĩrĩria tondũ mũtirĩ a Ngai.” Nao Ayahudi makĩmũũria atĩrĩ, “Githĩ ithuĩ tũtirĩ na kĩhooto gĩa kuuga atĩ wee wĩ Mũsamaria na wĩ na ngoma?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Niĩ ndirĩ na ngoma, ĩndĩ nĩ Awa heaga gĩtĩĩo, no inyuĩ mũtiheaga gĩtĩĩo. Niĩ ndicaragia gĩtĩĩo gĩakwa niĩ mwene, amu nĩharĩ ũrĩa ũgĩcaragia na nĩ we ũgatũtuithania. Ngũkĩmwĩra na ma atĩ mũndũ o wothe wathĩkagĩra ũrutani wakwa ndarĩ hingo agaakua.” Nao Ayahudi makĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu nĩtwamenya wega atĩ wee wĩ na ngoma! Aburahamu we mwene o na anabii oothe nĩmaakuire, na we watwĩra atĩ mũndũ ũrĩa wathĩkagĩra ũrutani waku ndagaakua. Nao oothe o mũndũ akĩinũka gwake mũciĩ, Wee-rĩ, ũkĩrĩ mũnene gũkĩra ithe witũ Aburahamu ũrĩa wakuire? Ningĩ-rĩ, o na anabii no maakuire. Ũrenda kuonania nĩ we ũ?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Akorwo nĩkwĩgoocithia ndĩregoocithia, kwĩgoocithia gwakwa nĩ gwa tũhũ. Ũrĩa ũngoocithagia nĩ Awa o ũcio inyuĩ muugaga atĩ nĩ we Ngai wanyu. Ũcio inyuĩ mũtirĩ mwamũmenya, no niĩ nĩndĩmũũĩ. Ingiuga atĩ ndimũũĩ, ndatuĩka wa maheeni o ta inyuĩ. Ĩndĩ nĩndĩmũũĩ, o na nĩmenyagĩrĩra ciugo ciake. Ithe wanyu Aburahamu nĩakenire tondũ atĩ aarĩ wa kuona ihinda rĩrĩa niĩ ngooka; ihinda rĩu nĩarĩonire na agĩkena.” Nao Ayahudi makĩmwĩra atĩrĩ, “Wee o na ndũkinyĩĩtie mĩaka mĩrongo ĩtaano; ũrakiuga atĩa atĩ nĩwoneete Aburahamu?” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ Aburahamu ataanaciarwo, ‘Niĩ ndĩ o kuo.’ ” Nao makĩoya mahiga mamũhũũre, no Jesũ akĩhitha akiuma nja ya Hekaarũ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ aahĩtũkaga akĩona mũndũ waciarĩĩtwo e mũtumuumu. Nao arutwo aake makĩmũũria atĩrĩ, “Mũrutani, nĩ meehia ma ũ maatũmire mũndũ ũyũ aciarwo e mũtumuumu? Nĩ we wehirie kana nĩ aciari aake?” Naake Jesũ akĩmacookeria akĩmeera atĩrĩ, “Aciari a mũndũ ũyũ, o na we mwene, gũtirĩ wehirie atĩ nĩguo aciarwo e mũtumuumu. Aaciarirwo ũguo nĩ geetha hinya wa Ngai woneke ũkĩruta wĩra thĩinĩ wake. Rĩrĩa kũrĩ mũthenya no mũhaka tũrute wĩra wa ũrĩa wandũmire; ũtukũ nĩũrooka rĩrĩa gũtarĩ mũndũ ũngĩhota kũruta wĩra. Ihinda rĩrĩa rĩothe ngũkorwo ndĩ gũũkũ thĩ, nĩ niĩ ũtheri wa thĩ.” Jesũ arĩĩkia kuuga ũguo, agĩtua mata thĩ, akĩringia ndaka na mata macio; akĩmĩhaka maitho ma mũndũ ũcio warĩ mũtumuumu, akĩmwĩra atĩrĩ, “Thiĩ ũgethambe maitho Kariainĩ ga Siloamu.” (Narĩo rĩĩtwa rĩu rĩgĩtaũrwo nĩkuuga “Gũtũmwo.”) Naake mũndũ ũcio agĩthiĩ agĩĩthamba maitho, agĩcooka agĩũka akĩonaga. Nao andũ arĩa maahakaine naake, o na arĩa oothe maamuonaga mbere ĩyo akĩhooya ũteithio, makĩũria atĩrĩ, “Githĩ mũndũ ũyũ ti ũrĩa ũratũire aikaraga thĩ ahooyaga ũteithio?” Andũ amwe magĩcookia atĩrĩ, “Nĩ we.” Arĩa angĩ magĩcookia atĩrĩ, “Aaca, ũyũ ti we; no nĩamũhaana.” No we mwene akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ niĩ mũndũ ũcio.” Nao magĩkĩmũũria atĩrĩ, “Maitho maaku mahingũkire atĩa?” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa wĩtagwo Jesũ athondekire ndaka ahaka maitho, anjĩĩra thiĩ ngethambe maitho kariainĩ ga Siloamu. Rĩrĩa thiire ndethamba ndaambĩrĩria kuona.” Nao makĩmũũria atĩrĩ, “E kũ rĩu?” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Niĩ ndiũĩ.” Nao andũ acio magĩtwara mũndũ ũcio watũire e mũtumuumu kũrĩ Afarisai. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa Jesũ aathondekire ndaka akĩmũhonia warĩ wa Thabatũ. Nao Afarisai magĩkĩmũũria o rĩngĩ ũrĩa ahingũrirwo maitho. Naake akĩmeera atĩrĩ, “Ahakire ndaka maitho na niĩ ndethamba, na rĩu nĩndĩrona.” Nao Afarisai amwe makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũcio wĩkĩĩte ũguo ndangĩkorwo oimĩĩte kwĩ Ngai, amu ndarathĩkĩra Watho wa Mũthenya wa Thabatũ.” No amwe aao makĩũria atĩrĩ, “Mũndũ mwĩhia angĩhota atĩa kũringa ciama ta ici?” Ũhoro ũcio ũgĩgĩtũma magĩe na njatũkano gatagatĩinĩ kaao. Afarisai acio magĩkĩũria mũndũ ũcio o rĩngĩ atĩrĩ, “Wee tondũ nĩwakiuga atĩ nĩakũhingũrire maitho-rĩ, ũkuuga atĩa ũhoro wake?” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “We-rĩ, nĩ mũnabii.” No Ayahudi matiendaga gwĩtĩkia atĩ mũndũ ũcio kũrĩ hĩndĩ aarĩ mũtumuumu, na rĩu nĩahoteete kuona, o kinya magĩĩta aciari aake, makĩmooria atĩrĩ, “Ũyũ nĩ mũrũ wanyu? Mũroiga atĩ aaciarirwo e mũtumuumu; rĩu ahoteete kuona atĩa?” Nao aciari aake magĩcookeria Ayahudi atĩrĩ, “Ithuĩ tũũĩ atĩ ũyũ nĩ mũrũ witũ, na atĩ aaciarirwo e mũtumuumu. No tũtiũĩ ũrĩa rĩu ahoteete kuona o na kana tũkamenya ũrĩa ũmũhingũrire maitho. Mũũriei; nĩ mũgima wa kwĩarĩrĩria!” Aciari aake moigire ũguo amu nĩmeetigagĩra Ayahudi, tondũ Ayahudi nĩmeetĩkanĩirie atĩ mũndũ o wothe ũkoimbũra atĩ Jesũ nĩ we Mesia aingatwo thunagogiinĩ. Nĩkĩo aciari aake moigire atĩ, “Nĩ mũgima; mũũriei!” Ayahudi magĩcooka magĩĩta mũndũ ũcio waciarĩĩtwo e mũtumuumu hĩndĩ ya keerĩ, makĩmwĩra atĩrĩ, “Aria ma mbere ya Ngai! Ithuĩ nĩtũũĩ atĩ mũndũ ũcio ũkũhingũrire maitho nĩ mwĩhia.” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Niĩ ndiũĩ kana nĩ mwĩhia kana ti mwĩhia. No ũrĩa njũũĩ nĩ atĩ: mbere nyuma mũtumuumu, no rĩu nĩndĩrona.” Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Agwĩkire atĩa? Ningĩ-rĩ, akũhingũrire maitho atĩa?” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩndamwĩra ũhoro o ro rĩu na mũtinathikĩrĩria. Mũrakĩenda kũũigua rĩngĩ nĩkĩ? Kana o na inyuĩ nĩmũrakĩenda gũtuĩka arutwo aake?” Nao Ayahudi makĩmũruma, makĩmwĩra atĩrĩ, “Wee nĩ we mũrutwo wake, ithuĩ tũrĩ arutwo a Musa. Ithuĩ nĩtũũĩ atĩ Ngai nĩarĩirie Musa no ũcio o na tũtiũĩ kũrĩa oimĩĩte!” Naake mũndũ ũcio akĩmacookeria atĩrĩ, “Kaĩ ũndũ ũcio ũkĩrĩ wa magegania-ĩ! Atĩ mũtiũĩ kũrĩa oimĩĩte na nĩahingũrire maitho! Nĩtũũĩ Ngai ndathikagĩrĩria eehia; Ngai athikagĩrĩria mũndũ ũrĩa ũmũheaga gĩtĩĩo na ũrĩa wĩkaga ũrĩa eendaga. Kuuma rĩrĩa thĩ yombirwo gũtirĩ kwaiguuo mũndũ o na ũmwe wanahingũra maitho ma mũndũ waciarĩĩtwo e mũtumuumu. Tiga mũndũ ũyũ akorirwo oimĩĩte kwĩ Ngai gũtirĩ ũndũ angĩhota gwĩka.” Nao Ayahudi magĩcookia atĩrĩ, “Wee waciarirwo na ũkĩrererwo meehiainĩ, na rĩu wee nĩ we ũrageria gũtũruta?” Magĩkĩmũikania na nja. Na rĩĩrĩ, Jesũ nĩaiguire atĩ nĩmaikĩĩtie mũndũ ũcio nja, na rĩrĩa aamuonire akĩmũũria atĩrĩ, “Wee-rĩ, nĩwĩtĩkĩĩtie Mũrũ wa Mũndũ?” Naake mũndũ ũcio agĩcookia atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, njĩĩra ũcio nũũ nĩ geetha ndĩmwĩtĩkie!” Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩũrĩkĩĩtie kũmuona, na nĩ we ũraaria naake rĩu.” Mũndũ ũcio akiuga atĩrĩ, “Mwathani nĩnjĩtĩkĩĩtie.” Oiga ũguo akĩmũturĩria ndu. Naake Jesũ akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndookire gũũkũ thĩ gũtuanĩra, nĩ geetha atumuumu macooke kuona, nao arĩa moonaga matuĩke atumuumu.” Nao Afarisai amwe arĩa maarĩ naake maigua akiuga ũguo, makĩmũũria atĩrĩ, “Ũgũkĩenda kuuga atĩ o na ithuĩ tũrĩ atumuumu?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Korwo mũrĩ atumuumu mũtingĩrĩ na wĩhia; ĩndĩ tondũ nĩmũroiga atĩ nĩmũrona, ũguo nĩkuonania atĩ mũgũikara o na wĩhia wanyu.” Jesũ agĩkiuga atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ mũndũ ũrĩa ũhaicagĩrĩra rũgiri akaingĩra kiugũ kĩa ng'ondu, akaaga gũtoonyera kĩhingoinĩ nĩ mũici na nĩ mũtuunyani. Ĩndĩ mũndũ ũrĩa ũingĩragĩra kĩhingo nĩ we mũrĩithi wa ng'ondu. Ũcio nĩahingũragĩrwo kĩhingo nĩ mũikaria wakĩo; nacio ikaigua mũgambo wake. Naake agagĩĩta ng'ondu ciake na marĩĩtwa maacio agaciumagaria. Oimagaria ciothe agacooka agacitongoria, nacio ikamũrũmĩrĩra tondũ nĩciũĩ mũgambo wake. No rĩĩrĩ, itingĩrũmĩrĩra mũndũ itooĩ; handũ ha kũmũrũmĩrĩra no imũũrĩire tondũ itiũĩ mũgambo wake.” Jesũ agĩkĩmahe ũhoro na ngerekano ĩyo, no o matiamenyire ũrĩa eendaga kuuga. Thuutha ũcio Jesũ agĩkĩmeera rĩngĩ atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ niĩ nĩ niĩ kĩhingo gĩa gũtoonyerwo nĩ ng'ondu. Arĩa oothe mookire mbere yakwa nĩ aici na atuunyani, na ng'ondu itiamaiguire. Niĩ nĩ niĩ kĩhingo; ũrĩa wothe ũtoonyagĩra harĩ niĩ nĩakaahonoka; agaatoonyaga na oimage na oonage gĩa kũrĩa. Mũici ookaga nĩ geetha aiye, oorage, o na athũũkie. Niĩ njũkĩĩte nĩ geetha mũgĩe na muoyo, na mũgĩe naguo kũna. “Niĩ nĩ niĩ mũrĩithi ũrĩa mwega, mũrĩithi ũrĩa mwega nĩarutaga muoyo wake nĩ ũndũ wa ng'ondu. Rĩrĩa mũndũ wa kũrĩhwo, ũrĩa ũkoragwo atarĩ mũrĩithi, na ng'ondu ti ciake, oona njũũi ĩgĩũka, atigaga ng'ondu akoora; nayo njũũi ĩkanyiita ng'ondu na ĩgacihurunja. Mũndũ ũcio wa kũrĩhwo ooraga nĩ tondũ we no mũndũ wa mũcaara na ndarũmbũyanagia na ũhoro wa ng'ondu. Na rĩĩrĩ, ndĩ na ng'ondu ingĩ ciakwa itarĩ cia kiugũ gĩĩkĩ, na no mũhaka o nacio ndĩcireehe; nĩirĩigua mũgambo wakwa, na nĩirĩtuĩka cia rũũru rũmwe ciothe na igĩe na mũrĩithi ũmwe. “Nĩ ũndũ ũcio, Awa nĩanyendeete tondũ nĩnjĩtĩkĩrĩĩte kũheana muoyo wakwa nĩ geetha njooke ndĩũiyũkie rĩngĩ. Gũtirĩ mũndũ ũkũnduunya muoyo wakwa. Nĩ niĩ ngũũheana na kwenda gwakwa. Ndĩ na ũhoti wa kũũheana na ũhoti wa kũũiyũkia rĩngĩ. Ũguo nĩguo Awa anjathĩĩte njĩke.” Ayahudi makĩamũkana rĩngĩ nĩ ũndũ wa ndeto icio. Aingĩ aao makiuga atĩrĩ, “E na ngoma, na nĩ mũgũrũku! Mũramũthikĩrĩria nĩkĩ?” Arĩa angĩ makiuga atĩrĩ, “Mũndũ wĩ na ngoma ndangĩheana ũhoro ta ũyũ! Ngoma ĩngĩtũma atumuumu mahote kuona atĩa?” Na rĩĩrĩ, kwarĩ hĩndĩ ya heho, na Thigũkũ ya gũtheria Hekaarũ nĩyathiaga na mbere kũu Jerusalemu. Naake Jesũ agĩkorwo agĩceeraceera o hau gĩthakuinĩ gĩa Solomoni kũu Hekaarũ thĩinĩ. Nao Ayahudi magĩũka makĩmũthiũrũrũkĩria makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũgũtũũra ũtũigĩĩte na nganja kinya rĩ? Twĩre ma kana wee nĩ we Mesia.” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Nĩndĩkĩĩtie kũmwĩra, no inyuĩ mũtinjĩtĩkagia. Ciĩko iria njĩkaga na ũhoti wa Awa nĩcio cionanagia niĩ ndĩ ũ; ĩndĩ inyuĩ mũtiĩtĩkagia nĩ tondũ mũtirĩ ng'ondu ciakwa. Ng'ondu ciakwa nĩciguaga mũgambo wakwa, nacio niĩ nĩndĩciũĩ nacio nĩcinũmagĩrĩra. Niĩ nĩndĩciheaga muoyo wa tene na tene, itirĩ hĩndĩ ikoora, na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩhota gũciruta mookoinĩ maakwa. Awa ũrĩa ũheete cio nĩ mũnene gũkĩra andũ oothe, na gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũciruta mookoinĩ maake. Niĩ na Awa tũrĩ ũmwe.” Na arĩĩkia kuuga ũguo Ayahudi makĩoya mahiga rĩngĩ mamũhũũre na mo. Naake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Tondũ nĩnjĩkĩĩte maũndũ maingĩ meega, o marĩa Awa ahotithĩĩtie gwĩka mũkĩĩonagĩra-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ wa maũndũ macio mũrenda kũhũũrĩra na mahiga?” Nao Ayahudi makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũtirenda gũkũhũũra na mahiga nĩ ũndũ wa ũndũ o na ũmwe mwega, no nĩ tondũ wa kũruma Ngai! Wee ũrĩ mũndũ, na rĩu ũrenda gwĩtua Ngai!” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Na githĩ gũtiandĩkĩĩtwo Wathoinĩ wanyu ũrĩa Ngai oigire atĩ, ‘Inyuĩ mũrĩ ngai.’ Atĩrĩĩrĩ, Maandĩko matingĩagararĩka, angĩgĩkorwo Ngai nĩetire arĩa maakinyĩrĩirwo nĩ ũhoro wake ngai-rĩ, mwakĩhota kuuga atĩa atĩ nĩndaruma Ngai tondũ nĩndoiga atĩ ndĩ Mũrũ wa Ngai. Haakwa mwene-rĩ, Awa mwene nĩ we wathuurire na akĩndũma gũũkũ thĩ. Angĩkorwo ndiraruta wĩra wa Awa-rĩ, mũtigakĩnjĩtĩkie. No angĩkorwo njĩkaga ũrĩa Awa eendaga, o na mũngĩaga kũnjĩtĩkia niĩ mwene, nĩmũngĩĩtĩkagia ciĩko ciakwa, nĩ geetha mũmenye na mwĩtĩkie biũ atĩ Awa e thĩinĩ wakwa, na niĩ ndĩ thĩinĩ wake.” Nao Ayahudi makĩgeria o rĩngĩ ũrĩa mangĩmũnyiita, no we akĩmonyoka kuuma mookoinĩ maao agĩĩthiĩra. Hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩthiĩ rĩngĩ mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa Rũũĩ rwa Jorodani kũrĩa Johana aabatithanagĩria o mbere, agĩikara kuo. Nao andũ aingĩ magĩũka kũrĩ we makiugaga atĩrĩ, “Johana ndaringaga ciama, no maũndũ marĩa moothe oigire makoniĩ mũndũ ũyũ nĩ ma ma.” Nao andũ aingĩ kũu, makĩmwĩtĩkia. Na rĩĩrĩ, nĩkwarĩ na mũndũ wetagwo Lazaro, watũũraga itũũra rĩa Bethania, naake nĩarũarire. Kũu Bethania nĩkuo Mariamu na mwarĩ wa nyina Maritha maatũũraga. (Ũyũ nĩ Mariamu ũrĩa waitĩrĩirie Mwathani maguta marĩa maanungaga wega, agĩcooka akĩmũgiria magũrũ na njuĩrĩ yake; Mariamu ũyũ aarĩ wa nyina ũmwe na Lazaro ũcio warĩ mũrũaru.) Mariamu na Maritha magĩgĩtũmanĩra Jesũ akeerwo atĩrĩ, “Mwathani, mũraata waku nĩ mũrũaru.” Rĩrĩa Jesũ aiguire ũhoro ũcio, akiuga atĩrĩ, “Mũrimũ ũyũ ti wa gũtũma Lazaro akue, no nĩwagũtũma Ngai agoocwo nĩ geetha Mũrũ wa Ngai akumio.” Na rĩĩrĩ, Jesũ nĩendeete Maritha o hamwe na mwarĩ wa nyina, o na Lazaro. Kwoguo rĩrĩa aiguire atĩ Lazaro nĩ mũrũaru akĩniina mĩthenya ĩngĩ ĩĩrĩ kũu aarĩ. Thuutha ũcio akĩĩra arutwo aake atĩrĩ, “Ũkaai tũcooke Judea.” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũrutani, githĩ to matukũ maniini mathiru kuuma rĩrĩa Ayahudi a kuo marendaga gũkũhũũra na mahiga na rĩu ũrenda gũcooka o kuo?” Naake Jesũ akiuga atĩrĩ, “Githĩ mũthenya ndũkoragwo na mathaa ikũmi na meerĩ? Mũndũ o wothe ũthiaga mũthenya ndahĩngagwo, amu nĩonaga ũtheri wa gũũkũ thĩ. Ĩndĩ mũndũ ũrĩa ũthiaga ũtukũ nĩahĩngagwo nĩ tondũ ndarĩ na ũtheri.” Jesũ agĩthiĩ na mbere kwaria akiuga atĩrĩ, “Mũraata witũ Lazaro nĩakomeete, no nĩngũthiĩ kũmũũkĩria.” Nao arutwo makĩmũcookeria atĩrĩ, “Akorwo nĩgũkoma akomeete nĩekũhona.” Ĩndĩ Jesũ eendaga kũmeera atĩ Lazaro nĩgũkua aakuĩte, no o magĩciiria atĩ oigaga nĩgũkoma toro. Agĩkĩmeera wega atĩrĩ, “Lazaro nĩakuĩte, no nĩngeneete nĩ ũndũ wanyu tondũ ndiraarĩ ho agĩkua. Ũkĩraai tũthiĩ kũrĩ we.” Naake Toma (ũrĩa wetagwo wa Mahatha) akĩĩra arutwo acio angĩ atĩrĩ, “Rekeei ithuothe tũthiĩ na Mũrutani nĩguo tũgakuanĩre hamwe naake!” Na rĩrĩa Jesũ aakinyire agĩkora atĩ Lazaro nĩarĩĩkĩĩtie gũthikwo na mĩthenya ĩna ĩgathira. Bethania yarĩ ta kiromita ithatũ kuuma Jerusalemu. Andũ aingĩ nĩmookĩĩte kũu gũcakaithia Maritha na Mariamu nĩ ũndũ wa gũkuĩrwo nĩ mũrũ wa nyina wao. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Maritha aiguire atĩ Jesũ nĩarooka akiuma kũmũtũnga, no Mariamu agĩtigwo nyũmba. Naake Maritha akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, korwo ũraarĩ gũũkũ mũrũ wa maitũ ndangĩrakuire! No nĩnjũũĩ atĩ o na rĩu kĩrĩa gĩothe ũngĩĩtia Ngai nĩegũkũhe.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrũ wa maitũguo nĩakaariũka.” Maritha agĩcookia atĩrĩ, “Nĩnjũũĩ atĩ nĩakaariũka hĩndĩ ya kũriũka mũthenya wa mũthia.” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩ niĩ kũriũka na nĩ niĩ muoyo. Ũrĩa wothe ũnjĩtĩkĩĩtie, o na akua nĩagaatũũra muoyo; na ũrĩa wothe wĩ muoyo na nĩanjĩtĩkĩĩtie ndarĩ hĩndĩ agaakua. Wee nĩwĩtĩkĩĩtie ũguo?” Maritha akiuga atĩrĩ, “Ĩĩ Mwathani! Niĩ nĩnjĩtĩkĩĩtie atĩ wee nĩ we Mesia, Mũrũ wa Ngai ũrĩa ũrooka thĩ.” Maritha oiga ũguo agĩcooka agĩthiĩ agĩĩta mwarĩ wa nyina Mariamu handũ e wiki, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani nĩoka na nĩarakũũria.” Rĩrĩa Mariamu aiguire ũguo akiuma na ihenya agĩthiĩ kũmũtũnga. (No hĩndĩ ĩyo Jesũ ndakoreetwo atoonyeete gĩcagi thĩinĩ, aarĩ o hau Maritha aamũtũngĩĩte.) Nao Ayahudi arĩa maarĩ kũu nyũmba na Mariamu makĩmũcakaithia makĩmũrũmĩrĩra rĩrĩa moonire oima narua, tondũ meeciiragia athiĩ mbĩĩrĩrainĩ kũrĩrĩra ho. Naake Mariamu agĩgĩkinya harĩa Jesũ aarĩ, amuona akĩgũa magũrũinĩ maake, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, korwo ũraarĩ gũũkũ, mũrũ wa maitũ ndangĩrakuire!” Rĩrĩa Jesũ oonire ũrĩa Mariamu na arĩa maarĩ naake maarĩraga, akĩringwo nĩ tha na agĩthĩĩnĩka ngoro. Akĩmooria atĩrĩ, “Mũmũthikĩĩte ha?” Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ũka ũkoone.” Naake Jesũ agĩita maithori. Nao makiuga atĩrĩ, “Oneei ũrĩa aramwendeete!” Nao Ayahudi arĩa maarĩ ho makĩũrania atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ wahingũrire mũtumuumu ũrĩa maitho-rĩ, githĩ ndangĩrahotire kũgiria Lazaro akue?” Naake Jesũ agĩthiĩ agĩthĩĩnĩkaga ngoro mũno, agĩkinya mbĩĩrĩrainĩ. Nayo yarĩ ngurunga, na nĩyakunĩkĩĩtwo na ihiga. Jesũ akiuga atĩrĩ, “Eheriai ihiga!” No Maritha, mwarĩ wa nyina na ũcio wakuĩte, akĩĩra Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, rĩu mbĩĩrĩra nĩranunga ũũru mũno, nĩ ũndũ aikarĩĩte mbĩĩrĩrainĩ mĩthenya ĩna!” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Githĩ ndikwĩrire atĩ korwo wetĩkia no wone riiri wa Ngai?” Magĩgĩthengia ihiga. Jesũ akĩrora igũrũ akiuga atĩrĩ, “Awa nĩndagũcookeria ngaatho tondũ nĩũnjiguaga. Nĩnjũũĩ atĩ hingo ciothe nĩũnjiguaga no nguuga ũguo nĩ ũndũ wa andũ aya me haaha, nĩ geetha meetĩkie atĩ nĩwe wandũmire.” Oiga ũguo agĩcooka akĩgũũthũka na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Lazaro, uma!” Naake Lazaro akiuma e muohe na ndaamĩ mooko na magũrũ o na akoohwo rũtaamĩ ũthiũ. Jesũ akĩĩra andũ acio maarĩ naake atĩrĩ, “Muohoreei mũreke athiĩ.” Na rĩĩrĩ, Ayahudi aingĩ arĩa mookĩĩte gũceerera Mariamu rĩrĩa moonire ũrĩa Jesũ eeka makĩmwĩtĩkia. No amwe aao magĩthiĩ kũrĩ Afarisai makĩmeera ũrĩa Jesũ eekĩĩte. Nao Afarisai maheeo ũhoro makĩũngana hamwe na athĩnjĩri Ngai arĩa anene magĩĩta kĩama makĩũria atĩrĩ, “Tũgwĩka atĩa? Taoneei ũrĩa mũndũ ũyũ araringa ciama nyingĩ. Twareka athiĩ na mbere ũguo, andũ oothe nĩmekũmwĩtĩkia, nao Aroma nĩmegũũka mathũũkie Hekaarũ iitũ na rũũrĩrĩ rwitũ!” No mũndũ ũmwe wao wetagwo Kaiafa, ũrĩa warĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene mwaka ũcio akĩmeera atĩrĩ, “Kaĩ inyuĩ mũrĩ akĩĩgu-ĩ! Mũtikũmenya atĩ kaba mũndũ ũmwe akuĩre andũ handũ ha rũũrĩrĩ ruothe rũniinwo?” Ũndũ ũcio ndoigire eĩrĩĩte we mwene; tondũ akĩrĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene mwaka ũcio, nĩkũratha aarathire atĩ Jesũ nĩagaakuĩra rũũrĩrĩ rwa Ayahudi, na to Ayahudi oiki, no nĩ geetha acookanĩrĩrie ciana cia Ngai iria ihurunjũkĩĩte ituĩke rũũrĩrĩ rũmwe. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũcio anene a Ayahudi magĩthondeka mũbango wa ũrĩa mangĩmũũragithia. Kwoguo Jesũ ndacookire gũthiĩ kũu Judea akĩĩonithanagia; oimire kuo agĩthiĩ bũrũri warĩ werũinĩ, itũũrainĩ rĩetagwo Efiraimu, agĩikara kuo hamwe na arutwo aake. Hĩndĩ ĩyo gũgĩkorwo atĩ thigũkũ ya Ayahudi ya Bathaka nĩyakuhĩrĩirie na andũ aingĩ nĩmaathiaga Jerusalemu nĩ ũndũ wa gwĩtheria mbere ya thigũkũ gũkinya. Nao nĩmaacaragia Jesũ, na marũngiĩ Hekaarũ thĩinĩ makooranagia atĩrĩ, “Ũgwĩciiria atĩa? Kana hiihi ndegũũka thigũkũinĩ?” Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene o na Afarisai nĩmaathanĩĩte atĩ mũndũ ũrĩa ũkũmenya kũrĩa Jesũ arĩ, athiĩ akameere nĩ geetha mamũnyiite. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Bathaka yatigairie mĩthenya ĩtandatũ ĩkinye, Jesũ agĩthiĩ Bethania mũciĩ kwa Lazaro ũrĩa aariũkĩĩtie kuuma kũrĩ akuũ. Nakuo agĩthondekerwo irio cia hwaĩinĩ, naake Maritha nĩateithagĩrĩria kũheana irio; Lazaro aarĩ ũmwe wa arĩa maikarĩĩte na Jesũ meethainĩ. Naake Mariamu akĩoya cuuba yarĩ na maguta maanungaga wega ma goro mũno, agĩitĩrĩria Jesũ magũrũ, agĩcooka akĩmũgiria na njuĩrĩ yake. Naguo mũnungo mwega wa maguta macio ũkĩiyũra nyũmba yothe. No mũrutwo ũmwe wa Jesũ, na nĩ we Judasi Mũisikariota ũrĩa wacookire kũmũkunyanĩra, akĩũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ kĩagiria maguta maya meendio Dinari magana matatũ iheeo athĩĩni?” Ĩndĩ ndoigire ũguo nĩ tondũ wa kũrĩrĩra athĩĩni, no nĩ tondũ aarĩ mũici. Nĩ we wakuuaga mondo ya mbeeca na nĩaiyaga imwe akahũthagĩra we mwene. Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Tigana naake! Rekeei aige kĩrĩa e nakĩo o nginya mũthenya wa mathiko maakwa. Amu arĩa athĩĩni mwĩ nao hĩndĩ ciothe, no niĩ mũtirĩkoragwo na niĩ hĩndĩ ciothe.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Ayahudi maiguire atĩ Jesũ e Bethania, magĩthiĩ kuo marĩ gĩkundi kĩnene. Ti ũndũ wa Jesũ tu watũmire mathiĩ kuo, no nĩ geetha mathiĩ makĩonaga Lazaro ũrĩa wariũkĩĩtio kuuma kũrĩ akuũ nĩ Jesũ. Kwoguo athĩnjĩri Ngai arĩa anene magĩthondeka mũbango wa kũũraga Lazaro o naake, amu Ayahudi aingĩ maamenya ũrĩa Lazaro eekĩĩtwo nĩmaaregaga ũhoro wa athĩnjĩri Ngai mageetĩkia Jesũ. Na mũthenya ũyũ ũngĩ, andũ aingĩ arĩa mookĩĩte thigũkũ ya Bathaka makĩigua atĩ Jesũ nĩokaga Jerusalemu. Magĩgĩkuua mathĩgĩ ma mĩkĩndũ, magĩthiĩ kũmũtũnga makĩanagĩrĩra atĩrĩ, “Hosana! Kũraathimwo nĩ ũrĩa ũgũũka na rĩĩtwa rĩa Mwathani! Kũraathimwo nĩ mũthamaki wa Isiraeli!” Naake Jesũ akĩona njaũ ya ndigiri akĩmĩikarĩra igũrũ, o ta ũrĩa Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Tigaai gwĩtigĩra inyuĩ andũ a itũũra rĩa Zayuni! Oneei mũthamaki wanyu nĩarooka aikarĩire njaũ ya ndigiri!” Arutwo aake matiigana kũmenya gĩtũmi kĩa ũndũ ũcio hĩndĩ ĩyo no thuutha rĩrĩa aarĩĩkirie kũgoocithio, makĩririkana ũrĩa ũhoro wake wandĩkĩĩtwo atĩ nĩmakaamwĩka maũndũ macio, na no mo eekirwo. Nao andũ arĩa maarĩ naake rĩrĩa eetire Lazaro kuuma mbĩĩrĩrainĩ akĩmũriũkia kuuma kũrĩ akuũ, nĩmaathiĩte makeera andũ ũrĩa eekĩĩte. Ũndũ ũcio nĩguo watũmire andũ oothe mamũtũnge tondũ andũ nĩmaiguĩte ũhoro wa kĩama kĩu aaringĩĩte. Nao Afarisai makĩĩrana atĩrĩ, “Takĩoneei, tũtirĩ ũndũ tũngĩhota gwĩka! Andũ oothe nĩmamũrũmĩrĩire!” Na rĩĩrĩ, nĩkwarĩ Angiriki amwe matwaranĩĩte na andũ arĩa mookĩĩte gũthaathaiya Ngai kũu Jerusalemu hĩndĩ ya thigũkũ. Nao magĩthiĩ harĩ Filipu (ũrĩa woimĩĩte Bethisaida thĩinĩ wa Galili) makĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, tũkwenda kuona Jesũ.” Naake Filipu agĩthiĩ akĩĩra Anderea ũhoro ũcio. Nao eerĩ magĩthiĩ makĩĩra Jesũ. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ihinda nĩikinyu rĩa Mũrũ wa Mũndũ agoocithio. Ngũmwĩra na ma atĩ, mbegũ ya ngano ĩngĩaga kũgũa tĩĩriinĩ na ĩkue, ĩgũtũũra ĩ iiki. No ĩngĩkua, hĩndĩ ĩyo nĩgũciara mbegũ nyingĩ. Mũndũ o wothe ũrĩa wendeete muoyo wake nĩakaaũtee; ĩndĩ ũrĩa wothe ũthũũrĩĩte muoyo wake e gũũkũ thĩ nĩakaũtũũria muoyoinĩ wa tene na tene. Ũrĩa wothe ũkwenda kũndungatĩra no mũhaka anũmĩrĩre, nĩ geetha harĩa ndĩ ndungata yakwa ĩrĩkoragwo ĩrĩ ho o nayo. Mũndũ o wothe ũndungatagĩra, nĩarĩheagwo gĩtĩĩo nĩ Awa. “Rĩu ngoro yakwa nĩrathĩĩnĩka mũno, ĩndĩ ngũkiuga atĩa? Njuge atĩ Awa ndũkaareke ihinda rĩĩrĩ rĩnginyĩrĩre? Aaca, tondũ kĩu nĩkĩo gĩtũmi kĩrĩa gĩatũmire njũke, nĩ geetha nginyĩrĩrwo nĩ ihinda rĩĩrĩ. Awa goocithia rĩĩtwa rĩaku!” Na hĩndĩ ĩyo mũgambo ũkiuma na igũrũ ũkiuga atĩrĩ, “Nĩndĩrĩgoocithĩĩtie, na no ngũrĩgoocithia rĩngĩ.” Nao andũ arĩa maarũngiĩ hau maigua mũgambo ũcio, amwe makiuga atĩrĩ, “Macio nĩ marurumĩ!” Nao arĩa angĩ makiuga atĩrĩ, “Mũraika nĩamwarĩria!” Ĩndĩ Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũgambo ũcio ndũnaaria nĩ ũndũ wakwa, no nĩ ũndũ wanyu. Rĩu nĩ hĩndĩ thĩ ĩno ĩgũtuĩrwo; rĩu nĩ hĩndĩ mũnene wa gũũkũ thĩ egũikio nja. Niĩ ndarĩĩkia kũhaicio igũrũ nyume gũũkũ thĩ, nĩngaaguucĩrĩria andũ oothe harĩ niĩ.” (Akiuga ũguo eendaga kuonania ũrĩa eerekeire gũkua.) Nao andũ magĩcookia atĩrĩ, “Ithuĩ tũiguĩte kuuma Wathoinĩ atĩ Mesia nĩ wa gũtũũra tene na tene. Nĩ atĩa ũguo ũgũkiuga atĩ Mũrũ wa Mũndũ nĩakaahaicio igũrũ? Mũrũ wa Mũndũ ũcio nũũ?” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Ũtheri nĩũgũkorwo gatagatĩinĩ kaanyu kwa ihinda. Nĩ ũndũ ũcio thiagaai rĩrĩa mwĩ na ũtheri, nĩ geetha mũtikaae gũkorererwo nĩ nduma, amu mũndũ ũrĩa ũthiaga na nduma ndamenyaga kũrĩa arathiĩ. Gĩĩtĩkiei ũtheri rĩrĩa mwĩ naguo, nĩ geetha mũtuĩke ciana cia ũtheri.” Jesũ arĩĩkia kuuga ũguo, akiuma hau akĩmeehitha agĩthiĩ. O na gũtuĩka nĩaringĩĩte ciama icio ciothe andũ acio makĩyonagĩra-rĩ, matiigana kũmwĩtĩkia, nĩ geetha ciugo iria ciaririo nĩ mũnabii Isaia ihinge rĩrĩa oigire atĩrĩ: “Mwathani, nũũ wetĩkirie ũhoro ũrĩa twaheanire? Nũũ Mwathani aaguũrĩirie hinya wake?” Nĩ ũndũ ũcio matingĩamwĩtĩkirie, amu Isaia nĩoigĩĩte handũ hangĩ atĩ: “Ngai nĩamatuĩte atumuumu, na akoomia ngoro ciao nĩ geetha matikaae kuona na maitho maao, o na kana mataũkĩrwo ngoroinĩ ciao, manjookerere ndĩmahonie.” Isaia oigire ũguo tondũ nĩoneete riiri wa Jesũ, naake agĩkĩheana ũhoro wake. O na kũhaana ũguo anene aingĩ a Ayahudi nĩmeetĩkĩĩtie Jesũ; no tondũ nĩmeetigagĩra Afarisai, nĩmaaremagwo nĩkwaria ũhoro wake makĩiguagwo nĩguo matikaingatwo thunagogiinĩ. O meendeete kũganwo nĩ andũ makĩria ya kũganwo nĩ Ngai. Naake Jesũ akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Ũrĩa wothe ũnjĩtĩkĩĩtie to niĩ eetĩkĩĩtie, eetĩkĩĩtie o na ũrĩa wandũmire. Na rĩĩrĩ, ũrĩa wothe ũnyonaga oonaga ũrĩa wandũmire. Niĩ njũkĩĩte ndĩ ũtheri wa thĩ, nĩ geetha mũndũ o wothe ũkũnjĩtĩkia ndakaae gũikara ndumainĩ. Mũndũ angĩigua ciugo ciakwa na arege gũcirũmĩrĩra ndingĩmũtuĩra. Amu niĩ ndiokire gũtuĩra andũ, no ndookire kũhonokia andũ. Ũrĩa wothe ũkũrega kũnyamũkĩra, o na arege gwĩtĩkia ciugo ciakwa nĩharĩ ũrĩa ũkaamũtuĩra. Ũhoro ũrĩa niĩ ndĩmũheete inyuĩ nĩguo ũgaatuĩka wa kũmũtuĩra mũthenya wa mũthia! Amu ndimũheete ũhoro na ũhoti wakwa niĩ mwene. Awa ũrĩa wandũmire nĩ we wanjathire ũrĩa ngwaria na nguuga. Nĩnjũũĩ atĩ Watho wake nĩguo muoyo wa tene na tene. Nĩ ũndũ ũcio, ũhoro ũrĩa heanaga nĩ ũrĩa Awa anjathĩĩte heanage.” Na rĩĩrĩ, gũtigairie mũthenya ũmwe thigũkũ ya Bathaka ĩkinye, Jesũ nĩamenyeete atĩ ihinda rĩake rĩa kuuma gũũkũ thĩ athiĩ kũrĩ Ithe nĩikinyu. Naake nĩendeete andũ aake arĩa maarĩ gũũkũ thĩ, na aameendeete kũna. Na rĩrĩa Jesũ na arutwo aake maarĩaga irio cia hwaĩinĩ, Ngoma nĩarĩĩkĩĩtie gwĩkĩra ngoro ya Judasi mũrũ wa Simoni Mũisikariota meciiria ma gũkunyanĩra Jesũ. Naake Jesũ nĩamenyaga atĩ Ithe nĩamũheete indo ciothe, akamenya atĩ oimĩĩte kwĩ Ngai, na nokuo aacookaga. Kwoguo agĩgĩũkĩra, akĩruta nguo yake ya igũrũ agĩcooka akĩyoha taurũ njohero. Agĩcooka agĩĩkĩra maaĩ kĩraĩ akĩambĩrĩria gũthambia arutwo aake nyaarĩrĩ, akĩmagiragia na taurũ ĩyo eeyoheete njohero. Rĩrĩa Simoni Petero aakinyĩrĩirwo akĩũria Jesũ atĩrĩ, “Wee Mwathani nĩwe ũgũũthambia nyaarĩrĩ?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wee rĩu ndũramenya ũrĩa ndĩreeka, no nĩũrĩmenya thuuthainĩ.” Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee ndũrĩ hĩndĩ ũngĩĩthambia nyaarĩrĩ!” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndaaga gũgũthambia, ndũrĩ mũrutwo wakwa.” Simoni Petero agĩkĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, gĩtige gũũthambia o nyaarĩrĩ ciiki! Thambia o na mooko o na mũtwe!” Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩĩkĩĩtie gwĩthamba mwĩrĩ ndabatairio nĩgwĩthamba hangĩ, tiga o nyaarĩrĩ ciiki tondũ akoragwo e mũtheru guothe. Na rĩĩrĩ, o na inyuĩ mũrĩ atheru, no ti inyuothe.” (Tondũ Jesũ nĩamenyaga ũrĩa ũkaamũkunyanĩra nĩkĩo oigire atĩ, “Mũtirĩ atheru inyuothe.”) Jesũ arĩĩkia kũmathambia nyaarĩrĩ agĩcookia nguo yake ya igũrũ agĩcooka agĩikara thĩ harĩa aarĩ mbere. Hĩndĩ ĩyo akĩmooria atĩrĩ, “Nĩmwamenya ũndũ ũcio ndamwĩka?” Mũnjĩtaga Mũrutani na Mwathani, na mũtihĩtagia hĩndĩ ĩrĩa mũkũnjĩta ũguo, amu ũguo nĩguo ndĩ. Angĩkorwo niĩ ndĩ Mwathani na Mũrutani wanyu, nĩndamũthambia nyaarĩrĩ, no mũhaka o na inyuĩ mũthambanagie mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Gĩĩkĩ nĩ kĩonereria ndamũhe nĩ geetha o na inyuĩ mwĩkanage ũguo niĩ ndamwĩka. Ngũmwĩra na ma atĩ: ngombo ti nene kũrĩ mũmĩathi, kana mũtũmwo agakĩra mũmũtũmi. Tondũ nĩmwarĩĩkia kũmenya maũndũ macio, nĩmũrĩgĩaga na kĩraathimo kĩnene rĩrĩa mũrĩmeekaga! “Ndiraaria ũhoro wanyu inyuothe, amu nĩnjũũĩ arĩa thuurĩĩte. No rĩĩrĩ, maandĩko no mũhaka mahinge harĩa herĩĩtwo atĩrĩ, ‘Ũrĩa tũrarĩanagĩra thaani ĩmwe naake nĩangarũrũkĩĩte.’ Ndamwĩra ũhoro o mbere ũtaaneekĩka, nĩ geetha rĩrĩa ũgeekĩka mũgeetĩkia atĩ, ‘Niĩ nĩ niĩ ũrĩa we.’ Ngũmwĩra na ma atĩ: ũrĩa wothe wamũkagĩra mũndũ ũrĩa ndũmĩĩte nĩ niĩ aamũkagĩra; na ũrĩa ũnyamũkagĩra nĩ ũrĩa wandũmire aamũkagĩra.” Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia kuuga ũguo agĩtangĩka ngoro, akiumbũra akiuga atĩrĩ, “Ngũmwĩra na ma atĩ ũmwe wanyu nĩekũngunyanĩra.” Nao arutwo makĩrorana magegeete mũno marigĩĩtwo nũũ aaragia ũhoro wake. Na rĩĩrĩ, ũmwe wa arutwo aake, ũrĩa Jesũ eendeete, aarĩ o hau etiiranĩĩtie na gĩthũri kĩa Jesũ. Kwoguo Simoni Petero akĩheneria mũrutwo ũcio akĩmwĩra atĩrĩ, “Tamũũrie nũũ ũcio araaria ũhoro wake?” Naake mũrutwo ũcio arĩ o hau gĩthũriinĩ kĩa Jesũ, akĩmũũria atĩrĩ, “Nũũ ũcio, Mwathani?” Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ ũrĩa ngũnengera mũgate ũyũ ndarĩĩkia kũũtobokia mũcũthiinĩ.” Agĩkĩoya gĩcunjĩ kĩa mũgate agĩgĩtobokia mũcũthiinĩ, agĩkĩnengera Judasi mũrũ wa Simoni Mũisikariota. Naake Judasi ooya mũgate ũcio, Caitaani akĩingĩra thĩinĩ wake. Naake Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũrĩa ũgwĩka, ĩka narua!” No arĩa maarĩ hau meethainĩ gũtirĩ wamenyire kĩrĩa gĩatũmire Jesũ eere Judasi ũguo. Ĩndĩ tondũ Judasi nĩ we wakuuaga mondo ya mbeeca, arutwo amwe magĩciiria atĩ Jesũ aamwĩra athiĩ akagũre indo iria ibatarainie cia thigũkũ, kana hiihi akahe athĩĩni kĩndũ. Na rĩĩrĩ, arĩĩkia kuoya mũgate, akiuma nja na ihenya. Hĩndĩ ĩyo kwarĩ ũtukũ. Na rĩĩrĩ, Judasi oima, Jesũ akiuga atĩrĩ, “Rĩu Mũrũ wa Mũndũ nĩagoocithĩĩtio, naake Ngai nĩagoocithĩĩtio e thĩinĩ wake. Angĩkorwo Ngai nĩagoocithĩĩtio e thĩinĩ wake-rĩ, o naake Ngai nĩekũmũgoocithia e thĩinĩ wake, na amũgoocithie o narua. Ciana ciakwa, niĩ ngũkorwo na inyuĩ o ihinda iniini. Nĩmũkaanjaria; ngũmwĩra o ta ũrĩa ndeerire Ayahudi atĩ, ‘Kũrĩa ngũthiĩ mũtingĩhota gũũka.’ Na rĩu nĩngũmũhe rĩathani rĩerũ: Endanagaai mũndũ na ũrĩa ũngĩ. O ta ũrĩa niĩ ndĩmwendeete, o ũguo mwendanage mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Mũngĩendana mũndũ na ũrĩa ũngĩ, hĩndĩ ĩyo andũ oothe nĩmarĩmenyaga atĩ mũrĩ arutwo aakwa.” Na rĩĩrĩ, Simoni Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, kaĩ ũrathiĩ kũ?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Kũrĩa ngũthiĩ ndũngĩhota kũũnũmĩrĩra rĩu, no thuuthainĩ nĩũkaanũmĩrĩra.” Naake Petero akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani, nĩ kĩĩ gĩkũgiria rĩu hote gũkũrũmĩrĩra? Niĩ no ndute muoyo wakwa nĩ ũndũ waku!” Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Atĩ no ũrute muoyo waku nĩ ũndũ wakwa? Ndakwĩra atĩrĩ na ma, ngũkũ ĩtaanakũga nĩũrĩngaana gatatũ.” Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Mũtigatangĩke ngoro, ĩtĩkiai Ngai, o na niĩ mũnjĩtĩkie. Mũciĩ kwa Awa kwĩ na ciikaro nyingĩ. Korwo tiguo kũhaana-rĩ, no anga ingĩamwĩra atĩ ndathiĩ kũmũthondekera handũ? No ndarĩĩkia gũthiĩ na ndaamũthondekera handũ nĩngaacooka njũke ndĩmũiyĩre ndĩmũtware gwakwa nĩ geetha o na inyuĩ mũikarage o harĩa niĩ ndĩ. Na rĩĩrĩ, Njĩra ya gũthiĩ kũrĩa ngũthiĩ nĩmũmĩũĩ.” Toma akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ithuĩ tũtiũĩ kũrĩa ũrathiĩ; tũngĩkĩhota kũmenya njĩra atĩa?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Niĩ nĩ niĩ njĩra, na nĩ niĩ ũhoro wa ma; na nĩ niĩ muoyo. Gũtirĩ mũndũ ũngĩkinya kwĩ Awa atagereire harĩ niĩ. Korwo nĩmũmenyeete-rĩ, nĩmũngĩmenyeete o na Awa. Na rĩĩrĩ, kuuma rĩu nĩmũmũũĩ, na nĩmũmuoneete.” Filipu akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, tuonie Thooguo na nĩtũkũiganĩra.” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Filipu, ndũire na inyuĩ ihinda rĩĩrĩ rĩothe na ndũrĩ wamenya? Mũndũ wothe ũnyoneete nĩoneete Awa. Nĩ kĩĩ gĩgũgĩtũma wee ũnjĩĩre ndĩmuonie Awa?” Wee Filipu ndwĩtĩkĩĩtie atĩ niĩ ndĩ thĩinĩ wa Awa, naake Awa e thĩinĩ wakwa? Maũndũ marĩa moothe ndĩmwĩrĩĩte ti niĩ ngoragwo ndĩĩrĩĩte, no Awa ũrĩa ũkoragwo e thĩinĩ wakwa nĩ we ũrutaga mawĩra maake. Ĩtĩkiai atĩ niĩ ndĩ thĩinĩ wa Awa, naake Awa e thĩinĩ wakwa. Mwarega ũguo-rĩ, gĩĩtĩkiei nĩ ũndũ wa ciĩko iria njĩkaga. Ngũmwĩra na ma atĩ ũrĩa wothe ũnjĩtĩkĩĩtie nĩageeka ciĩko ta iria njĩkaga, o na nĩageeka ciĩko nene makĩria ma ũguo, amu niĩ ndĩrathiĩ kũrĩ Awa. Na rĩĩrĩ, ũndũ o wothe ũrĩa mũkaahooya thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa nĩngaawĩka nĩ geetha Awa agoocithio thĩinĩ wa Mũũriũ. Mwahooya ũndũ o na ũrĩkũ thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa nĩndĩrĩwĩkaga. “Angĩkorwo nĩmũnyendeete nĩmũrĩathĩkagĩra maathani maakwa. Naniĩ nĩngũhooya Awa, naake nĩekũmũhe Mũteithia ũngĩ, nĩ geetha atũũranie na inyuĩ nginya tene na tene. Ũcio nĩ we Roho ũrĩa ũguũranagĩria ũhoro wa ma wa Ngai. Andũ a thĩ matingĩhota kũmwamũkĩra, amu matimuonaga o na kana makamũmenya. Ĩndĩ inyuĩ nĩmũmũũĩ tondũ atũũranagia na inyuĩ o na e thĩinĩ wanyu. “Niĩ ndikũmũtiga ta ciana cia ngoriai, amu nĩngaacooka kũrĩ inyuĩ. No ihinda iniini itigaru andũ a thĩ matige gũcooka kũnyona, no inyuĩ nĩmũrĩnyonaga, tondũ ngũtũũra muoyo, na o na inyuĩ no mũgaatũũra muoyo. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa mũthenya ũcio ũgaakinya, nĩmũkaamenya atĩ ndĩ thĩinĩ wa Awa o na atĩ inyuĩ mũrĩ thĩinĩ wakwa, na niĩ ndĩ thĩinĩ wanyu. “Mũndũ ũrĩa wothe wamũkagĩra maathani maakwa, na akamaathĩkĩra, ũcio nĩ we ũnyendeete. Naake Awa nĩarĩendaga ũrĩa wothe ũnyendeete, o na niĩ nĩndĩrĩmwendaga na ndĩmwĩyonithagie.” Naake Judasi (no ti ũrĩa Mũisikariota) akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, gũkaahoteka atĩa wĩyonithanagie kũrĩ ithuĩ na ti kwĩ andũ a thĩ?” Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũrĩa wothe ũnyendeete nĩarĩathĩkagĩra ũrutani wakwa. Naake nĩarĩendagwo nĩ Awa, na niĩ na Awa nĩtũrĩũkaga kũrĩ we tũikaranagie naake. Naake ũrĩa wothe ũtanyendeete ndathĩkagĩra ũrutani wakwa. Naguo ũrutani ũrĩa mũiguaga kuuma kũrĩ niĩ ti wakwa niĩ mwene, no nĩ wa Awa ũrĩa wandũmire. “Ndamwĩra maũndũ maya rĩu ndĩ hamwe na inyuĩ. No rĩĩrĩ, Mũteithia, na nĩ we Roho Mũtheru, ũrĩa mũgaatũmĩrwo nĩ Awa thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa, nĩakaamũruta maũndũ moothe, na amũhotithie kũririkana ũrĩa wothe ndanamwĩra. “Thaayũ nĩguo ngũmũtigĩra; thaayũ wakwa nĩguo ndamũhe. No ndikũmũhe thaayũ taũrĩa andũ a thĩ maheanaga. Mũtigatangĩke ngoro, o na kana mũigue guoya. Inyuĩ nĩmwaigua ngĩmwĩra atĩ, ‘Nĩngũthiĩ ndĩmũtige, no nĩngaacooka njũke rĩngĩ kũrĩ inyuĩ.’ Korwo nĩmũnyendeete, nĩmũngĩakena tondũ ngũthiĩ kũrĩ Awa, amu Awa nĩ mũnene kũrĩ niĩ. Ndamwĩra maũndũ macio mataneekĩka nĩ geetha rĩrĩa mageekĩka mũgeetĩkia. Ndingĩhota kwaria maũndũ maingĩ na inyuĩ, nĩ amu mũnene wa gũũkũ thĩ nĩarooka. We ndarĩ na hinya wa kũnjatha. No rĩĩrĩ, njĩkaga o ũrĩa Awa anjathĩĩte nĩ geetha andũ mamenye atĩ nĩnyendeete Awa. “Ũkĩraai tũthiĩ. “Niĩ nĩ niĩ Mũthabibũ ũrĩa wa ma, naake Awa nĩ we mũrĩmĩri. Rũhonge o ruothe rwĩ thĩinĩ wakwa rũtaciaraga matunda arũtinagia akarute, naruo rũrĩa ruothe rũciaraga nĩarũceehaga nĩ geetha rũciarage matunda maingĩ. Inyuĩ rĩu mũrĩ atheru nĩ ũndũ wa ũhoro ũrĩa ndanamũhe. Ikaragaai thĩinĩ wakwa, na niĩ nĩndĩrĩikaraga thĩinĩ wanyu. O ta ũrĩa rũhonge rũtangĩhota gũciara matunda rũtarĩ mũthabibũinĩ, ũguo noguo o na inyuĩ mũtangĩhota gũciara matunda mũtaikarĩĩte thĩinĩ wakwa. “Nĩ niĩ mũthabibũ, na inyuĩ mũrĩ honge. Ũrĩa wothe ũgũikara thĩinĩ wakwa, na niĩ thĩinĩ wake, nĩarĩciaraga matunda maingĩ, amu mũtirĩ ũndũ mũngĩhota gwĩka mũtarĩ hamwe na niĩ. Ũrĩa wothe ũtegũikara thĩinĩ wakwa nĩegũteeo, oome o ta rũhonge; honge ta icio ciũnganagio igaikio mwakiinĩ ikahĩa. No mwaikara thĩinĩ wakwa nacio ciugo ciakwa ciikare thĩinĩ wanyu, nĩmũrĩĩkagĩrwo ũndũ o wothe ũrĩa mũrĩhooyaga. Ũndũ ũrĩa ũngĩgoocithia Awa no mũciarage matunda maingĩ, naguo ũndũ ũcio nĩũrĩonanagia atĩ mũrĩ arutwo aakwa. O ta ũrĩa Ithe witũ anyendeete, noguo o na inyuĩ ndĩmwendeete; gĩikarageei thĩinĩ wa wendo wakwa. Na rĩĩrĩ, mwathĩkĩra maathani maakwa, nĩmũrĩikaraga wendoinĩ wakwa o ta ũrĩa niĩ njathĩkĩire maathani ma Awa ngaikara wendoinĩ wake. “Ndamwĩra maũndũ macio nĩguo mũgĩe na gĩkeno ta kĩrĩa ndĩ nakĩo, na nĩ geetha gĩkeno kĩanyu gĩkinyanĩre. Narĩo rĩathani rĩakwa nĩ rĩĩrĩ: Endanagaai mũndũ na ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa niĩ ndĩmwendeete inyuĩ. Gũtirĩ mũndũ wĩ na wendani mũnene gũkĩra ũyũ atĩ mũndũ no arute muoyo wake nĩ ũndũ wa araata aake. Inyuĩ mweka ũrĩa ndĩmwathĩĩte mũrĩ araata aakwa. Ndigũcooka kũmwĩta ndungata rĩngĩ, amu ndungata ndĩkoragwo ĩkĩmenya ũrĩa mũmĩathi areeka. Ndĩmwĩtaga araata nĩ tondũ nĩndĩmũmenyithĩĩtie maũndũ moothe marĩa njiguĩte kuuma kũrĩ Awa. Ti inyuĩ mwathuurire; nĩ niĩ ndamũthuurire na ngĩmũtũma mũthiĩ mũgaciare maciaro maingĩ marĩa magũtũũra. Naake Awa nĩarĩmũheaga kĩrĩa gĩothe mũrĩmũhooyaga thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa. Ndakĩmwatha atĩrĩ: Endanagaai mũndũ na ũrĩa ũngĩ. “Andũ a thĩ mangĩmũmena-rĩ, ririkanagaai atĩ mataanamũmena nĩ niĩ maambire kũmena. Korwo mũrĩ a thĩ, andũ no mamwende. No tondũ inyuĩ mũtirĩ a thĩ, na nĩndĩmũthuurĩĩte kuuma gũũkũ thĩ, nĩkĩo andũ a thĩ mamũmeneete. Ririkanaai ũrĩa ndamwĩrire atĩ: ‘Ngombo ti nene gũkĩra mũmĩathi.’ Angĩkorwo niĩ nĩmaanyariirire-rĩ, o na inyuĩ no makaamũnyariira. Angĩkorwo nĩmaathĩkĩire ũrutani wakwa-rĩ, o na wanyu nĩmakaawathĩkĩra. Maũndũ macio moothe makaamwĩka tondũ mũrĩ aakwa na matiũĩ ũrĩa wandũmire. Korwo ndiokire na ngĩmahe ũhoro matingĩagĩire na meehia, no rĩu matirĩ na kĩĩgwatio kĩa meehia maao. Ũrĩa wothe ũthũire nĩathũire o na Awa. Korwo mationire ciama iria ndaringire gatagatĩinĩ kaao, o iria gũtarĩ mũndũ ũngĩ ũrĩ waringa matingĩgaatuuo eehia; no kũhaana atĩrĩ, nĩmooneete ũrĩa ndeekire, na nĩmaathũũrĩĩte o na magathũũra Awa. Naguo ũndũ ũcio nĩ wa gũtũma ciugo ici ihingio iria ciandĩkĩĩtwo Wathoinĩ wao atĩ: ‘Maathũũrire o ũguo tũhũ.’ “No rĩrĩa Mũteithia agooka, ũrĩa ngaamũtũmĩra kuuma kũrĩ Awa, na nĩ we Roho ũrĩa ũguũranagĩria ũhoro wa ma wa Ngai, o wee ũrĩa uumaga kũrĩ Awa, we nĩakaaheana ũira wakwa. O na inyuĩ nĩmũkaaheana ũira wakwa, tondũ nĩmũkoreetwo hamwe na niĩ kuuma o kĩambĩrĩria. “Ndamwĩra maũndũ macio nĩ geetha mũtikaanatigithĩrie kũrũmia wĩtĩkio wanyu. Nĩmakaamũingata kuuma thunagogiinĩ, na ihinda nĩrĩgaakinya rĩrĩa mũndũ o wothe ũrĩa ũkaamũũraga inyuĩ, agaakorwo agĩciiria atĩ agĩĩka ũguo nĩ Ngai aratungatĩra. Makaamwĩka maũndũ macio moothe nĩ tondũ niĩ matiigana kũũmenya, o na kana makĩmenya Awa. No ndamwĩra maũndũ macio, nĩguo rĩrĩa ihinda rĩgaakinya rĩa kũmwĩka maũndũ macio, mũkaaririkana atĩ nĩndamwĩrĩĩte ũguo. “Ndiamwĩrire maũndũ macio kuuma o kĩambĩrĩriainĩ, tondũ ndĩraikaraga hamwe na inyuĩ. No rĩu nĩngũthiĩ kũrĩ ũrĩa wandũmire, na gũtirĩ o na ũmwe wanyu ũranjũũria ndĩrathiĩ kũ. Tondũ rĩu nĩndamwĩra maũndũ macio, ngoro cianyu nĩciyũrĩĩtwo nĩ kĩeha. Ĩndĩ ndĩramwĩra ũhoro wa ma atĩ nĩkwagĩrĩire thiĩ, amu ingĩaga gũthiĩ mũtingĩreeherwo Mũteithia. No ndathiĩ nĩngaamũtũma kũrĩ inyuĩ. Naake rĩrĩa agooka nĩakoonia andũ a thĩ ũrĩa mahĩtĩĩtie ũhoroinĩ wa meehia, ũthingu, o na ũhoroinĩ wa ciira. Nĩmahĩtĩĩtie ũhoroinĩ wa meehia tondũ matinjĩtĩkĩĩtie; nĩmahĩtĩĩtie ũhoroinĩ wa ũthingu tondũ ngũthiĩ kũrĩ Awa na mũtigũcooka kũnyona; ningĩ nĩmahĩtĩĩtie ũhoroinĩ wa ciira tondũ mũnene wa gũũkũ thĩ nĩarĩĩkĩĩtie gũtuĩrwo. “Ndĩ na maũndũ mangĩ maingĩ ma kũmwĩra no mũtingĩhota kũmoomĩrĩria rĩu. No rĩrĩa Roho ũrĩa ũguũranagĩria ũhoro wa ma wa Ngai agooka nĩakaamũtongoria maũndũinĩ moothe ma ũũma. We ndakaaragia na ũhoti wake we mwene, no akaaragia ũhoro wa maũndũ marĩa aiguĩte, na nĩakaamwĩra ũhoro wa maũndũ marĩa magooka. Nĩakangoocithia nĩ ũndũ akaamũkinyagĩria o ũhoro ũrĩa arutĩĩte kuuma kũrĩ niĩ. Kĩrĩa gĩothe Awa e nakĩo nĩ gĩakwa; nĩkĩo ndamwĩra atĩ Roho akaamũkinyagĩria o ũhoro ũrĩa arutĩĩte kuuma kũrĩ niĩ. “Thuutha wa ihinda iniini mũticooka kũnyona, no thuutha wa ihinda iniini nĩmũrĩnyona.” Nao amwe a arutwo aake makĩũrania atĩrĩ, “Ũguo nĩkuuga atĩa? Aratwĩra atĩ, ‘Thuutha wa ihinda iniini tũticooka kũmuona, na thuutha wa ihinda iniini nĩtũrĩmuona;’ ningĩ akoiga atĩ, ‘Nĩ tondũ ngũthiĩ kũrĩ Awa.’ Akiuga, ‘Ihinda iniini’ arenda kuuga atĩa? Ithuĩ tũtiramenya ũrĩa arenda kuuga!” Naake Jesũ amenya atĩ nĩmeendaga kũmũũria akĩmeera atĩrĩ, “Ndamwĩra atĩ, ‘Thuutha wa ihinda iniini mũtigũcooka kũnyona, na thuutha wa ihinda iniini, nĩmũrĩnyona.’ Ũguo nĩguo mũrorania nĩkuuga atĩa? Ngũmwĩra na ma atĩ: inyuĩ nĩmũkaarĩra na mũgirĩke, no andũ a thĩ nĩgũkena magaakena; nĩmũkaagĩa na kĩeha, no kĩeha kĩu kĩanyu gĩgacooka gĩtuĩke gĩkeno. Rĩrĩa mũtumia akinyĩrĩirwo nĩkũigua ruwo rwa gũciara nĩagĩaga na kĩeha, tondũ ihinda rĩake rĩa ruwo nĩrĩkinyu, no aagĩa mwana agakena na ndacookaga kũririkana ruwo rwake, tondũ mũndũ nĩaciarwo gũũkũ thĩ. Kwoguo inyuĩ rĩu mwĩ na kĩeha, no nĩngaamuona rĩngĩ, na hĩndĩ ĩyo ngoro cianyu nĩikaiyũrwo nĩ gĩkeno, gĩkeno kĩrĩa gĩtarĩ mũndũ ũngĩmũtuunya. “Rĩrĩa mũthenya ũcio ũgaakinya mũtirĩ ũndũ mũkanjũũria. Ngũmwĩra na ma atĩ Awa nĩakaamũhingĩria ũndũ o wothe ũrĩa mũkaahooya thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa. Nginyagia rĩu mũtirĩ mwahooya ũndũ thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa; hooyai na nĩmũkũheeo nĩguo gĩkeno kĩanyu gĩkinyanĩre. “Ndamwĩra maũndũ macio moothe na thimo. No ihinda nĩrĩgaakinya rĩrĩa itagaacooka kũmũhe ũhoro ũcio rĩngĩ na thimo, no ngaamũheaga, ũhoro wa Awa o wega itekuunĩrĩra. Mũthenya ũcio wakinya, mũkaamũhooya thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa. No niĩ ndiramwĩra atĩ nĩngaamũhoera kũrĩ Awa, amu Awa we mwene nĩamwendeete tondũ na inyuĩ nĩmũnyendeete, o na mũgeetĩkia atĩ ndoimire kwĩ Awa. Ndoimire kũrĩ Awa ngĩũka thĩ na rĩu nĩnguuma thĩ njooke kũrĩ Awa.” Nao arutwo aake makĩmwĩra atĩrĩ, “Hĩ! Nĩwatũhe ũhoro ũtekuunĩrĩra na ũtekwaria na thimo. Rĩu nĩtwamenya atĩ wee nĩũũĩ maũndũ moothe; na ndũbatarĩĩtio kũũrio kĩũria nĩ mũndũ. Ũndũ ũcio nĩwatũma twĩtĩkie atĩ woimire kwĩ Ngai.” Naake Jesũ akĩmacookeria atĩrĩ, “Rĩu nĩmwetĩkia? Ihinda nĩrĩrooka, o na rĩu nĩrĩkinyu, rĩrĩa inyuothe mũrĩhuruunjwo, o mũndũ athiĩ gwake mũciĩ mũndige ndĩ nyiiki. No ndirĩ nyiiki nĩ ũndũ Awa arĩ hamwe na niĩ. Ndamwĩra maũndũ macio moothe nĩ geetha mũgĩe na thaayũ nĩ ũndũ wa kũnyiitana na niĩ. Andũ a thĩ nĩmarĩtũma mũnyamaare, ĩndĩ ũmĩrĩriai! Niĩ nĩndooreetie thĩ!” Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia kuuga ũguo agĩtiira maitho akĩrora na igũrũ akiuga atĩrĩ, “Awa, ihinda nĩikinyu. Goocithia Mũũrũguo, nĩ geetha o naake akũgoocithie, amu nĩwamũheire ũhoti igũrũ rĩa andũ oothe, nĩguo ahe acio oothe wamũheire muoyo wa tene na tene. Naguo muoyo wa tene na tene nĩmakũmenye wee Ngai ũrĩa wa ma, o na mamenye Jesũ Kristũ ũrĩa watũmire. Nĩngũgoocithĩĩtie gũũkũ thĩ; nĩndĩkĩĩtie wĩra ũrĩa waheire ndute. Awa! Ngoocithia rĩu o maithoinĩ maaku; ngoocithia na ũgooci ũrĩa ndaarĩ naguo hamwe nawe thĩ ĩtaanoombwo. “Nĩndũmĩĩte ũmenyeke nĩ andũ arĩa waheire gũũkũ thĩ. Maarĩ aaku, nawe ũkĩĩhe o, nao nĩmaathĩkĩire ciugo ciaku. Rĩu nĩmamenyeete atĩ maũndũ moothe marĩa waheire moimaga kũrĩ we. Nĩ gũkorwo nĩndĩmaheete ũhoro ũrĩa waheire, nao makawamũkĩra magakĩmenya na ma atĩ niĩ ndoimire kũrĩ we, o na mageetĩkia atĩ nĩ we wandũmire. “Acio nĩ o ndĩrahoera. Ndikũhoera andũ a thĩ, tiga o arĩa ũheete, tondũ nĩ aaku. Kĩrĩa gĩothe ndĩ nakĩo nĩ gĩaku, na kĩrĩa gĩothe wĩ nakĩo nĩ gĩakwa; na nĩcionanĩĩtie riiri wakwa. Rĩu niĩ nĩngũũka kũrĩ we; ndigũcooka gũkorwo ndĩ gũũkũ thĩ, no aya ũheete marĩkoragwo gũũkũ thĩ. Awa Mũtheru! Mamenyagĩrĩre na hinya wa rĩĩtwa rĩaku o rĩĩtwa rĩu ũheete, nĩguo matuĩke ũmwe o ta ũrĩa niĩ nawe tũrĩ ũmwe. Rĩrĩa ndĩrakoragwo nao nĩndĩramamenyagĩrĩra na hinya wa rĩĩtwa rĩaku, o rĩu ũheete. Nĩndĩramagitagĩra na gũtirĩ o na ũmwe wao ũroorire tiga o mwana ũrĩa wa kũũra, nĩ geetha Maandĩko mahinge. “Rĩu nĩndĩrooka kũrĩ we. Ndĩroiga maũndũ macio moothe ndĩ gũũkũ thĩ nĩ geetha magĩe na gĩkeno gĩakwa kĩrĩ gĩkinyanĩru ngoroinĩ ciao. Nĩndĩmaheete ũhoro waku, nao andũ a thĩ makamathũũra, tondũ o ti a gũũkũ thĩ, o ta ũrĩa o na niĩ itarĩ wa gũũkũ thĩ. Ndirakũhooya atĩ ũmarute gũũkũ thĩ, no ũrĩa ndĩrakũhooya nĩ atĩ ũmamenyagĩrĩre kuuma kũrĩ Ũrĩa Mũũru. Amu o ta ũrĩa o na niĩ itarĩ wa gũũkũ thĩ, noguo o nao matarĩ a gũũkũ thĩ. Matherie na ũndũ wa ũhoro ũrĩa wa ma; tondũ ũhoro waku nĩ wa ma. O ta ũrĩa wee wandũmire gũũkũ thĩ, noguo o na niĩ ndĩmatũmĩĩte gũũkũ thĩ. Nĩndĩthereetie nĩ ũndũ wao, nĩ geetha o nao matherio na ũndũ wa ũhoro ũrĩa wa ma. “Ningĩ ti aya oiki ndĩrahoera; ndĩrahoera o na arĩa marĩnjĩtĩkagia nĩ ũndũ wa ciugo cia andũ aya. Ndĩrakũhooya atĩ oothe matuĩke ũmwe. Awa! Marokoragwo thĩinĩ witũ, o ta ũrĩa wee ũrĩ thĩinĩ wakwa na niĩ thĩinĩ waku. Marotuĩka ũmwe nĩ geetha andũ a thĩ meetĩkie atĩ wee nĩ we wandũmire. Nĩndĩmaheete riiri ũrĩa wee ũheete nĩ geetha matuĩke ũmwe, o ta ũrĩa niĩ nawe tũrĩ ũmwe: Niĩ thĩinĩ wao, nawe thĩinĩ wakwa, nĩ geetha matuĩke ũmwe kũna, nĩguo andũ a thĩ mamenye atĩ nĩ we wandũmire, nao andũ aya mamenye atĩ nĩũmeendeete, o ta ũrĩa ũnyendeete. “Awa! Nĩngwenda aya ũheete o nao magĩikarage harĩa niĩ ndĩ nĩ geetha moonage riiri wakwa ũrĩa ũheete, tondũ nĩwanyendeete o na mbere ya thĩ kũũmbwo. Awa Mũthingu! Andũ a thĩ matikũũĩ, no niĩ nĩngũũĩ, o na andũ aya nĩmooĩ atĩ nĩ we wandũmire. Nĩndatũmire makũmenye! Na no ngũthiĩ na mbere gwĩka ũguo, nĩ geetha wendani ũrĩa ũnyendeete naguo ũkoragwo thĩinĩ wao, na niĩ ngoragwo thĩinĩ wao.” Na rĩĩrĩ, Jesũ arĩĩkia kũhooya, akiumagara arĩ na arutwo aake magĩthiĩ makĩringa mũrĩmo ũũrĩa ũngĩ wa mũkuru wa karũũĩ ga Kidironi. Nakuo kũu nĩkwarĩ na mũgũnda, naake Jesũ na arutwo aake magĩtoonya kuo. Na rĩĩrĩ, Judasi, ũrĩa wamũkunyanĩire, nĩoĩ harĩa Jesũ aamenyereete gũcemanagia kuo na arutwo aake maita maingĩ. Kwoguo Judasi agĩgĩthiĩ kuo arĩ na thigari na arangĩri a Hekaarũ, matũmĩĩtwo nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene hamwe na Afarisai. Maathiire makuuĩĩte indo cia mbaara na magakuua mataawa na imũrĩ. Tondũ Jesũ nĩamenyaga maũndũ moothe marĩa aakirie kuona, agĩkiumĩra akĩmooria atĩrĩ, “Nũũ mũracaria?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ Jesũ wa Nazarethi.” Naake agĩkĩmeera atĩrĩ, “Nĩ niĩ we.” Naake Judasi, ũrĩa wamũkunyanĩire, aarũũgamĩĩte o hau me na andũ acio. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Jesũ aameerire atĩrĩ, “Nĩ niĩ we,” magĩcooka na thuutha makĩgũa thĩ. Naake Jesũ akĩmooria o rĩngĩ atĩrĩ, “Nũũ mũracaria?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Nĩ Jesũ wa Nazarethi.” Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Nĩndamwĩra atĩ nĩ niĩ we. Kwoguo angĩkorwo nĩ niĩ mũracaria-rĩ, rekeei aya angĩ mathiĩ.” (Oigire ũguo nĩ geetha ũrĩa oigĩĩte mbere ĩyo ũhinge, rĩrĩa oigire atĩ, “Awa, nditeete mũndũ o na ũmwe wa arĩa waheire.”) Na rĩĩrĩ, Simoni Petero aarĩ na rũhiũ rwa njora; naake agĩkĩrũcomora, agĩtinia ngombo ya Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene gũtũ kwa ũrĩo. Ngombo ĩyo yetagwo Maliku. Jesũ akĩĩra Petero atĩrĩ, “Cookia rũhiũ njorainĩ! Gĩkombe kĩa mathĩĩna kĩrĩa Awa aheete-rĩ, no njage gũkĩnyua?” Nacio thigari icio i hamwe na mũtongoria wacio o na arangĩri a Ayahudi ikĩnyiita Jesũ, ikĩmuoha. Ikĩamba kũmũtwara kwĩ Anasi, mũthoniwe wa Kaiafa, ũrĩa warĩ Mũthĩnjĩri Ngai Mũnene mwaka ũcio. Na rĩĩrĩ, Kaiafa nĩ we wataarĩĩte Ayahudi atĩ nĩkwagĩrĩire mũndũ ũmwe akuĩre andũ oothe. Naake Simoni Petero na mũrutwo ũngĩ makiuma Jesũ thuutha. Tondũ mũrutwo ũcio ũngĩ nĩoĩkaine nĩ Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene, agĩkĩngĩrania na Jesũ kinya kũu nja ya nyũmba ya mũthĩnjĩri Ngai ũcio mũnene. Ĩndĩ Petero agĩtigwo kĩhingoinĩ. Naake mũrutwo ũcio woĩkaine nĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene agĩcooka nja, akĩaria na mũirĩĩtu ũrĩa waikaragia kĩhingo, agĩtoonyia Petero thĩinĩ. Naake mũirĩĩtu ũcio waikaragia kĩhingo akĩũria Petero atĩrĩ, “Githĩ o nawe ndũrĩ ũmwe wa arutwo a mũndũ ũũrĩa?” Petero agĩcookia atĩrĩ, “Aaca niĩ ndirĩ ũmwe wao.” Na rĩĩrĩ, tondũ nĩkwarĩ na heho arangĩri o na ndungata nĩciakĩĩtie mwaki wa makara igootagĩra hau nja irũngiĩ. Nĩ ũndũ ũcio Petero o naake agĩthiĩ akĩrũũgama hamwe nao oote mwaki. Naake Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene agĩkĩũria Jesũ ũhoro wa arutwo aake o na wa maũndũ marĩa aarutanaga. Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Niĩ ndũũraga njaragia ndĩ mbere ya andũ itekwĩhitha; moorutani maakwa moothe ndĩmarutanagĩra thunagogiinĩ na thĩinĩ wa Hekaarũ kũrĩa Ayahudi oothe macemanagia. Niĩ ndirĩ ndaarĩria andũ hithoinĩ. Ũgũkĩnjũũria nĩkĩ? Ũria andũ arĩa manjiguire; moorie ũrĩa ndameerire nĩ o mooĩ ũrĩa ndoigire.” Na rĩrĩa Jesũ oigire ũguo, mũrangĩri ũmwe wa arĩa maarĩ hau akĩmũgũtha rũhĩ akĩmũũria atĩrĩ, “Ũguo nĩguo ũgũcookeria Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩndoiga ũndũ mũũru, ĩra andũ na uuge ũndũ ũcio nĩ ũrĩkũ. No angĩkorwo ũguo ndoiga nĩguo kũrĩ-rĩ, wakĩngũthĩra kĩ?” Hĩndĩ ĩyo Anasi akĩneana Jesũ arĩ o muohe atwarwo gwa Kaiafa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Na rĩĩrĩ, Petero arũũgamĩĩte o hau agĩota mwaki andũ arĩa maarĩ ho makĩmũũria atĩrĩ, “Githĩ o nawe ndũrĩ ũmwe wa arutwo a mũndũ ũũrĩa?” Petero agĩkaana akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndirĩ ũmwe wao.” Ningĩ ngombo ĩmwe ya Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene, yatarainie na mũndũ ũrĩa Petero aatinĩĩtie gũtũ, ĩkĩũria Petero atĩrĩ, “Na githĩ wee ndikuonire naake mũgũndainĩ?” Petero agĩkaana o rĩngĩ, na o hĩndĩ ĩyo ngũkũ ĩgĩkũga. Na rũũciinĩ tene, makĩruta Jesũ gwa Kaiafa makĩmũtwara mũciĩ kwa Pilato. Anene a Ayahudi matiaingĩrire kwa Pilato matikaae kũnyiitwo nĩ thaahu mataanarĩa Bathaka. Nĩ ũndũ ũcio Pilato agĩkiuma nja akĩmooria atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ mũramũthitangĩra maũndũ marĩkũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Korwo gũtirĩ ũndũ mũũru eekĩĩte tũtingĩamũreehe kũrĩ we.” Naake Pilato agĩkĩmeera atĩrĩ, “Kĩmuoei mũkamũciirithie arĩ inyuĩ kũringana na Watho wanyu.” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ithuĩ tũtiĩtĩkĩrĩĩtio kũũraga mũndũ.” (Gwekĩkire ũguo nĩ geetha ũrĩa Jesũ oigĩĩte ũhinge rĩrĩa aarĩĩtie ũhoro wa gĩkuũ kĩrĩa agaakua.) Pilato agĩgĩcooka nyũmba thĩinĩ agĩĩta Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Atĩ wee nĩ we Mũthamaki wa Ayahudi?” Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Ũkũũria ũguo nĩ tondũ nĩguo andũ makwĩrĩĩte ũhoro wakwa kana nĩ tondũ nĩguo wee ũũĩ?” Pilato akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũgwĩciiria niĩ ndĩ Mũyahudi? Nĩ andũ aanyu, hamwe na athĩnjĩri Ngai arĩa anene makũreehire kũrĩ niĩ. Wĩkĩĩte atĩa?” Naake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Ũthamaki wakwa ti wa gũũkũ thĩ; korwo nĩ wa gũũkũ thĩ, arũmĩrĩri aakwa mangĩrĩ kũndũĩrĩra ndikaneanwo kũrĩ anene a Ayahudi. Ĩndĩ ũthamaki wakwa ti wa gũũkũ thĩ!” Pilato agĩkĩmũũria atĩrĩ, “Kwoguo wee ũkĩrĩ mũthamaki?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wee nĩ we woiga atĩ ndĩ mũthamaki. Niĩ ndaciarirwo na ngĩũka gũũkũ thĩ nĩ ũndũ wa gĩtũmi kĩmwe tu, heanage ũhoro wa ma. Mũndũ o wothe wa ũhoro wa ma nĩathikagĩrĩria.” Pilato akĩmũũria atĩrĩ, “Ũhoro wa ma ũkĩrĩ ũrĩkũ?” Hĩndĩ ĩyo Pilato akiuma nja akĩĩra Ayahudi atĩrĩ, “Niĩ ndirona ũũru ũrĩa mũndũ ũyũ eekĩĩte. Tondũ kũringana na mũtugo wanyu nĩ atĩ hĩndĩ ya Bathaka ngamuohorera mũndũ ũmwe-rĩ, rĩu nĩmũkwenda ndĩmuohorere mũthamaki wa Ayahudi?” No o magĩitĩka kwanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Aaca! Tũtikwenda ũcio! Tũkwenda Baraba!” (Baraba aarĩ mũtuunyani.) Gwakinya hau, Pilato agĩathana Jesũ ooywo ahũũrwo na kĩboko. Nacio thigari igĩthondeka thũmbĩ ya mĩigua ikĩmwĩkĩra mũtwe; igĩcooka ikĩmwĩkĩra nguo ya babũ, ikĩambĩrĩria gũũka harĩ we ikamwĩraga atĩrĩ, “Ũrĩ mwega Mũthamaki wa Ayahudi!” Igacooka ikamũgũtha na hĩ. Naake Pilato akiuma nja rĩngĩ akĩĩra Ayahudi atĩrĩ, “Taoneei! Nĩngũmũreehe haaha nja nĩguo mũmenye atĩ niĩ ndirona ũũru o na ũmwe eekĩĩte.” Jesũ agĩkiuma nja eekĩrĩĩte thũmbĩ ya mĩigua na nguo ya babũ. Naake oima nja Pilato akĩĩra Ayahudi atĩrĩ, “Oneei! Mũndũ nĩ we ũyũ!” Na rĩrĩa athĩnjĩri Ngai arĩa anene o na arangĩri a Hekaarũ maamuonire makĩanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Mwambe! Mwambe!” Naake Pilato akĩmeera atĩrĩ, “Muoei mũkamwambe arĩ inyuĩ amu niĩ ndirona ngero ĩrĩa agereete.” Nao andũ magĩcookia atĩrĩ, “Ithuĩ twĩ na Watho witũ ũrĩa uugaga atĩ aagĩrĩirwo nĩgũkua nĩ tondũ etuĩĩte Mũrũ wa Ngai.” Rĩrĩa Pilato aiguire ũrĩa moiga agĩĩtigĩra mũno makĩria. Agĩgĩcooka na thĩinĩ rĩngĩ akĩũria Jesũ atĩrĩ, “Kwanyu nĩ kũ?” No Jesũ agĩkira na ndamũcookerie. Naake Pilato akĩmũũria atĩrĩ, “Ndũkwenda kũnjarĩria? Nĩũũĩ atĩ ndĩ na ũhoti wa gũkuohora kana gũkwamba?” Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Wee ndũngĩrĩ na ũhoti wa kũnjĩka ũndũ korwo ndũheetwo ũhoti ũcio nĩ Ngai. Kwoguo mũndũ ũrĩa ũndeehire kũrĩ we nĩ we wĩ na wĩhia ũrĩa mũnene makĩria.” Rĩrĩa Pilato aiguire ũguo, akĩgeria gũcaria ũrĩa angĩohora Jesũ. No andũ makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Wohora mũndũ ũcio, wee ndũrĩ mũraata wa mũthamaki wa Roma! Amu mũndũ o wothe wĩtuaga mũthamaki nĩ thũ ya mũthamaki wa Roma!” Rĩrĩa Pilato aiguire ciugo icio akĩruta Jesũ nja, agĩikarĩra gĩtĩ gĩa gũtuanĩra handũ heetagwo “Ihiga Rĩare” (na Kĩhibirania heetagwo “Gabatha”). Hĩndĩ ĩyo kwarĩ ta thaa thita mũthenya ũrĩa wa kwĩhaarĩria nĩ ũndũ wa Bathaka. Pilato agĩkĩĩra andũ atĩrĩ, “Ũyũ mũthamaki wanyu!” Nao andũ makĩanĩrĩra magĩcookia atĩrĩ, “Mũũrage! Mũũrage! Mwambe!” Naake Pilato akĩmooria atĩrĩ, “Nyambe mũthamaki wanyu?” Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ithuĩ tũtirĩ mũthamaki ũngĩ tiga o mũthamaki wa Roma!” Pilato agĩkĩneana Jesũ kũrĩ o athiĩ akaambwo. Nao andũ acio makĩnyiita Jesũ, makĩmũtwara ekuuĩire mũtharaba, magĩthiĩ handũ heetagwo “Handũ ha Ihĩndĩ rĩa Mũtwe” (na Kĩhibirania heetagwo “Gologotha”). Makĩamba Jesũ ho, na makĩamba andũ angĩ eerĩ hamwe naake, ũmwe mwena ũyũ, na ũrĩa ũngĩ mwena ũrĩa ũngĩ, Jesũ e gatagatĩ kaao eerĩ. Naake Pilato akĩandĩkithia kĩmenyithia kĩoigaga atĩrĩ, “Jesũ wa Nazarethi, Mũthamaki wa Ayahudi,” agĩgĩcuurithia hau mũtharabainĩ wake. Naho hau Jesũ aambĩirwo haarĩ hakuhĩ na itũũra, kwoguo andũ aingĩ nĩmaathoomire kĩmenyithia kĩu. Kĩmenyithia kĩu kĩandĩkĩĩtwo na Kĩhibirania, Kĩlatini, na Kĩngiriki. Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene makĩĩra Pilato atĩrĩ, “Tiga kwandĩka ‘Mũthamaki wa Ayahudi,’ kaba wandĩke atĩrĩ, ‘Mũndũ ũyũ oigire atĩrĩ, nĩ niĩ Mũthamaki wa Ayahudi.’ ” Naake Pilato akĩmacookeria atĩrĩ, “Ũguo ndaandĩka nĩndaandĩka.” Nacio thigari ciarĩĩkia kwamba Jesũ ikĩgayania nguo ciake maita mana, o mũũthigari akĩnengerwo gĩcunjĩ gĩake. Igĩcooka ikĩoya nguo yake ya igũrũ ĩtaarĩ rũtumo o na rũmwe. Thigari icio ikĩĩrana atĩrĩ, “Rekeei tũtige kũmĩtinangia; tũmĩcuukĩre mĩtĩ tuone nũũ ũgũthiĩ nayo.” Ũndũ ũcio wekĩkire nĩ geetha Maandĩko mahinge harĩa haandĩkĩĩtwo atĩ: “Nĩmaagayanire nguo ciakwa, nayo nguo yakwa ya igũrũ makĩmĩcuukĩra mĩtĩ.” Na ũguo noguo thigari ciekire. Naho hau hakuhĩ na Mũtharaba nĩharũũgamĩĩte nyina, mwarĩ wa nyina na nyina wa Jesũ, Mariamu mũtumia wa Kileopa, na Mariamu Mũmagidali. Naake Jesũ oona nyina na mũrutwo ũrĩa eendeete marũngiĩ ho akĩĩra nyina atĩrĩ, “Mũtumia, ũcio nĩ we mũũrũguo.” Agĩcooka akĩĩra mũrutwo ũcio atĩrĩ, “Ũcio nĩ we maitũguo.” Kuuma mũthenya ũcio mũrutwo ũcio akĩmuoya agĩthiĩ gũikaraga gwake mũciĩ. Thuutha wa ũguo, Jesũ aamenya atĩ maũndũ moothe nĩmahingĩĩte, nĩ geetha ũrĩa kwandĩkĩĩtwo kũhinge, agĩkiuga atĩrĩ, “Nĩnyootiĩ.” Na rĩĩrĩ, hau hakuhĩ nĩhaarĩ mbakũri yarĩ na ndibei ngagatu; thibonji ĩgĩtobokio ndibeiinĩ ĩyo, ĩgĩcooka ĩgĩtheecererwo kamũtĩinĩ ka hithobu ĩkĩhutithio Jesũ kanua. Jesũ arĩĩkia gũkunda akiuga atĩrĩ, “Maũndũ moothe nĩmahinga!” Agĩcooka akĩinamia mũtwe, agĩtuĩkana. Thuutha ũcio anene a Ayahudi magĩthiĩ makĩhooya Pilato rũũtha rwa kuunanga magũrũ ma andũ acio maambĩĩtwo, o na rwa gũcuurũria mĩĩrĩ ĩyo kuuma mĩtharaba igũrũ. Mooririe meetĩkĩrio gwĩka ũguo tondũ mũthenya ũcio warĩ wa kwĩhaarĩria kwa Ayahudi nĩguo marookere Thabatũ. Matiendaga mĩĩrĩ ĩyo ya andũ acio ĩkorwo ĩ mĩtĩ igũrũ mũthenya wa Thabatũ, makĩria nĩ tondũ Thabatũ ĩyo yokaga hĩndĩ ĩyo yarĩ nene. Kwoguo thigari igĩgĩthiĩ ikiunanga magũrũ ma andũ arĩa maambanĩirio na Jesũ. No rĩrĩa ciakinyire harĩ Jesũ igĩkora nĩarĩĩkĩĩtie gũkua, kwoguo itiamuunangire magũrũ. Ĩndĩ mũũthigari ũmwe agĩikia itimũ agĩtheeca Jesũ mbaruinĩ, naho hau aatheecirwo hakiuma maaĩ na thakame. (Mũndũ ũrĩa wonire ũndũ ũcio ũgĩĩkĩka nĩ we ũraheana ũira wake, ũira wake nĩ wa ma, na nĩoĩ atĩ araaria ũhoro wa ma nĩ geetha o na inyuĩ mwĩtĩkie.) Ũndũ ũyũ wonekire nĩ geetha Maandĩko mahingio marĩa moigĩĩte atĩrĩ, “Gũtirĩ ihĩndĩ o na rĩmwe rĩake rĩkoinangwo.” O na no harĩ Maandĩko mangĩ moigĩĩte atĩrĩ, “Andũ nĩmagaacũũthĩrĩria mũndũ ũrĩa maatheecire.” Thuutha ũcio Josefu wa kuuma itũũra rĩa Arimathea, akĩhooya Pilato rũũtha rwa gũkuua mwĩrĩ wa Jesũ. (Josefu aarĩ mũrutwo wa Jesũ, no aamũrũmagĩrĩra na hitho nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra anene a Ayahudi.) Pilato agĩkĩmwĩtĩkĩria akaũkuue, naake Josefu agĩthiĩ agĩkuua mwĩrĩ wa Jesũ. Naake Nikodemo, ũrĩa wokĩĩte kwĩ Jesũ rĩmwe ũtukũ, agĩthiĩ hamwe na Josefu akuuĩĩte mũtukanio wa maguta ma manemane na thubiri ta kiro mĩrongo ĩtatũ. Nao andũ acio eerĩ makĩoya mwĩrĩ wa Jesũ makĩwoha na cuka wa gataani o hamwe na mũtukanio ũcio wa maguta kũringana na mũtugo wa Ayahudi wa gũthikana. Na rĩĩrĩ, hau Jesũ aambĩirwo nĩhaarĩ na mũgũnda warĩ na mbĩĩrĩra, nayo ndĩakoreetwo ĩthikĩĩtwo mũndũ o na ũmwe. Nao makĩiga mwĩrĩ wa Jesũ mbĩĩrĩrainĩ ĩyo, tondũ yarĩ hakuhĩ na ningĩ kwarĩ mũthenya wa Ayahudi wa kwĩhaarĩria nĩ ũndũ wa Thabatũ. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa Kiumia rũũciinĩ tene, kũrĩ o na nduma, Mariamu Mũmagidali agĩthiĩ mbĩĩrĩrainĩ, akĩona ihiga rĩrĩa rĩaigĩĩtwo mũromoinĩ rĩthengeetio. Agĩteng'era kũrĩ Simoni Petero, o na kũrĩ mũrutwo ũrĩa Jesũ eendeete, akĩmeera atĩrĩ, “Nĩmathengeetie Mwathani mbĩĩrĩrainĩ, na tũtiũĩ kũrĩa mamũigĩĩte!” Naake Petero na mũrutwo ũcio ũngĩ magĩthiĩ mbĩĩrĩrainĩ mateng'ereete, no mũrutwo ũcio ũngĩ agĩkĩria Petero ihenya, agĩkinya mbĩĩrĩrainĩ mbere. Akinya akĩinamĩrĩra, agĩcũũthĩrĩria thĩinĩ akĩona nguo iria cioheete mwĩrĩ wa Jesũ, no ndatoonyire. Naake Simoni Petero ũrĩa warĩ thuutha akinya, akĩingĩra mbĩĩrĩra thĩinĩ o rĩmwe. Akĩona cuka wa gataani wĩ hau thĩ, naguo taama ũrĩa woheete Jesũ mũtwe, warĩ o hau hakuhĩ na cuka ũcio. Taama ũcio ndwarĩ hamwe na cuka ũcio wa gataani, no wakũnjĩĩtwo ũkaigwo handũ wĩ wiki. Hĩndĩ ĩyo mũrutwo ũcio ũngĩ ũrĩa wakinyĩĩte mbĩĩrĩrainĩ mbere ya Petero, o naake agĩtoonya thĩinĩ, akĩona na agĩĩtĩkia. (Kinya hĩndĩ ĩyo matiakoreetwo mataũkĩirwo nĩ maandĩko atĩ no mũhaka ariũke oime kũrĩ arĩa akuũ.) Arutwo acio magĩcooka makĩinũka kwao. Na rĩĩrĩ, Mariamu arũũgamĩĩte hau mbĩĩrĩrainĩ akĩrĩraga, nĩainamĩrĩire agĩcũũthĩrĩria mbĩĩrĩra thĩinĩ. Naake akĩona araika eerĩ me na nguo njerũ maikarĩĩte harĩa mwĩrĩ wa Jesũ warĩ, ũmwe agaikara mũtweinĩ na ũrĩa ũngĩ magũrũinĩ. Nao makĩmũũria atĩrĩ, “Mũtumia, nĩ kĩĩ kĩrakũrĩria?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Nĩ tondũ nĩmeehereetie Mwathani wakwa, na ndiũĩ kũrĩa mamũigĩĩte!” Mariamu arĩĩkia kuuga ũguo akĩĩhũgũra na thuutha akĩona Jesũ arũũgamĩĩte hau, no we ndamenyaga atĩ nĩ Jesũ. Naake Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Mũtumia, nĩ kĩĩ kĩrakũrĩria? Nũũ ũracaria?” Mariamu agĩciiria atĩ mũndũ ũcio nĩ mũrĩmi wa mũgũnda ũcio agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Mũthuuri ũyũ, ũngĩkorwo nĩ we ũramweheririe, njĩĩra harĩa ũramũigire thiĩ ngamũkuue.” Hĩndĩ ĩyo Jesũ akĩmwĩta, “Mariamu!” Naake Mariamu akĩĩhũgũra na kũrĩ we, agĩcookia na Kĩhibirania atĩrĩ, “Raboni!” (Na ũguo nĩkuuga, “Mũrutani”). Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Tiga kũũnyiita, amu ndirĩ ndĩrambata kũrĩ Awa. Ĩndĩ thiĩ kũrĩ aariũ a Awa ũmeere atĩ nĩndĩrambata kũrĩ Awa na no we Ithe wanyu, na kũrĩ Ngai wakwa, na no we Ngai wanyu.” Naake Mariamu Mũmagidali agĩthiĩ akĩĩra arutwo a Jesũ atĩ nĩoneete Mwathani, na akĩmeera maũndũ moothe marĩa eerĩĩtwo nĩ we. Na mũthenya o ro ũcio wa kiumia hwaĩinĩ, arutwo a Jesũ maikarĩĩte mehingĩire nyũmba tondũ nĩmeetigagĩra anene a Ayahudi. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Jesũ agĩũka akĩrũũgama gatagatĩ kaao akĩmeera atĩrĩ, “Thaayũ ũrogĩa na inyuĩ.” Arĩĩkia kuuga ũguo akĩmoonia mooko maake o na mbaru ciake. Nao makĩiyũrwo nĩ gĩkeno nĩ ũndũ wa kuona Mwathani. Naake Jesũ akĩmeera o rĩngĩ atĩrĩ, “Thaayũ ũrogĩa na inyuĩ. O ta ũrĩa Awa aandũmire, noguo o na niĩ ndamũtũma.” Hĩndĩ ĩyo akĩmahuuhĩrĩria mĩhũũmũ yake akĩmeera atĩrĩ, “Amũkĩraai Roho Mũtheru. Arĩa oothe mũrĩohagĩra meehia maao nĩmarĩohagĩrwo, na arĩa oothe mũtarĩohagĩra meehia maao matirĩohagĩrwo.” Na rĩĩrĩ, Toma ũmwe, wa arutwo arĩa ikũmi na eerĩ, (ũrĩa wetagwo wa Mahatha), ndaarĩ nao hĩndĩ ĩyo Jesũ ookire. Arutwo acio angĩ magĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩtuoneete Mwathani!” Naake Toma akiuga atĩrĩ, “Itangĩona irema cia mĩcumaarĩ iria i mookoinĩ maake, na njikie kĩara gĩakwa iremainĩ icio cia mĩcumaarĩ, o na njikie guoko mbaruinĩ ciake, ndingĩĩtĩkia.” Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩthenya ĩnaana arutwo maikarĩĩte hamwe nyũmba thĩinĩ rĩngĩ, na Toma aarĩ hamwe nao. Mĩrango yarĩ mĩhinge, no Jesũ akĩmoimĩrĩra akĩrũũgama gatagatĩ kaao, akĩmeera atĩrĩ, “Thaayũ ũrogĩa na inyuĩ.” Agĩcooka akĩĩra Toma atĩrĩ, “Rora mooko maakwa, na ũikie kĩara gĩaku iremainĩ ici, o na ũtambũrũkie guoko ũgũikie mbaruinĩ ciakwa, nĩ geetha ũthirwo nĩ nganja icio ciaku, wĩtĩkie!” Naake Toma akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mwathani wakwa na Ngai wakwa!” Jesũ akĩmũũria atĩrĩ, “Wetĩkia tondũ nĩwanyona? Kũraathimwo nĩ arĩa meetĩkagia o na matooneete!” Nĩkũrĩ ciama ingĩ nyingĩ Jesũ aaringire arutwo aake makĩyonagĩra itaandĩkĩĩtwo thĩinĩ wa ibuku rĩĩrĩ. Ici irĩ ho ciandĩkĩĩtwo nĩ geetha mwĩtĩkie atĩ Jesũ nĩ we Mesia, Mũrũ wa Ngai, na nĩ ũndũ wa kũmwĩtĩkia mũgĩe na muoyo. Thuutha ũcio, Jesũ nĩoimĩrĩire arutwo aake rĩngĩ iriainĩ rĩa Tiberia. Aamoimĩrĩire ta ũũ: Hĩndĩ ĩmwe Simoni Petero, Toma (ũrĩa wetagwo wa Mahatha), marĩ na Nathanaeli (ũrĩa wa kuuma Kana ya Galili), aariũ a Zebedi hamwe na arutwo angĩ eerĩ a Jesũ maikarĩĩte hamwe. Simoni Petero akĩmeera atĩrĩ, “Niĩ nĩndathiĩ gũtega thamaki.” Nao acio angĩ makĩmwĩra atĩrĩ, “O na ithuĩ nĩtũgũthiĩ hamwe nawe.” Magĩkiumagara makĩingĩra gatarũ magĩthiĩ, ĩndĩ ũtukũ ũcio wothe matiigana kũgwatia o na kĩ. Rũũciinĩ riũa rĩkĩratha, Jesũ akĩrũũgama hũgũrũrũinĩ cia iria, no arutwo aake matiamũmenyaga. Naake akĩmooria atĩrĩ, “Aanake, mũrĩ mũragwatia kĩndũ?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Aaca.” Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Ikiai ngara mwena wa ũrĩo wa gatarũ na nĩmũkũgwatia.” Magĩgĩikia ngara ciao, nao makĩremwo nĩgũciguucia nĩ ũndũ nĩciagwatĩĩtie thamaki nyingĩ. Na hĩndĩ ĩyo mũrutwo ũrĩa wendeetwo nĩ Jesũ akĩĩra Petero atĩrĩ, “Nĩ Mwathani!” Rĩrĩa Simoni Petero aiguire atĩ “Nĩ Mwathani”, agĩkĩĩra nguo yake ya igũrũ amu nĩarutĩĩte nguo ciake, akĩrũũga maaĩinĩ. Nao arutwo acio angĩ makiumĩra na gatarũ maguucĩĩtie rũgara rũiyũrĩĩte thamaki. Hau maarĩ hatiarĩ haraaya tondũ haarĩ ta mita igana rĩmwe kuuma rũteereinĩ. Maakinya rũteereinĩ magĩkora mwaki wa makara wakĩĩtio ũigĩrĩirwo thamaki na mũgate. Naake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Reeheei thamaki imwe cia iria mwagwatia.” Simoni Petero akĩingĩra gatarũ akĩguucia rũgara akĩruumĩria rũiyũrĩĩte thamaki nene, ta igana rĩa mĩrongo ĩtaano na ithatũ; o na akorwo ciarĩ nyingĩ ũguo, rũgara rũtiatuĩkire. Jesũ agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ũkaai mwĩgagũre.” Na gũtirĩ mũrutwo womĩrĩirie kũmũũria, “Wee nĩ we ũ?” Amu nĩmaamenyire atĩ nĩ Mwathani. Jesũ agĩgĩũka, akĩoya mũgate akĩmahe, agĩcooka agĩĩka o taguo na thamaki. Rĩu nĩrĩo riita rĩa gatatũ rĩa Jesũ kuumĩrĩra arutwo aake, arĩĩkia kũriũka kuuma kũrĩ arĩa akuũ. Marĩĩkia kwĩgagũra, Jesũ akĩũria Simoni Petero atĩrĩ, “Simoni mũrũ wa Johana, nĩũnyendeete gũkĩra aya angĩ?” Naake akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ Mwathani, wee nĩũũĩ atĩ nĩngwendeete.” Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Heaga tũgondu twakwa gĩa kũrĩa.” Agĩcooka akĩmũũria rĩa keerĩ atĩrĩ, “Simoni mũrũ wa Johana, nĩũnyendeete?” Naake Simoni akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩĩ Mwathani, wee nĩũũĩ atĩ nĩngwendeete.” Jesũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩithagia ng'ondu ciakwa.” Agĩcooka akĩmũũria rĩa gatatũ atĩrĩ, “Simoni, mũrũ wa Johana, nĩũnyendeete?” Petero akĩigua kĩeha nĩ tondũ wa kũũrio rĩa gatatũ “Nĩũnyendeete?” Kwoguo agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, wee nĩũũĩ maũndũ moothe; nĩũũĩ atĩ niĩ nĩngwendeete!” Jesũ agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Heaga ng'ondu ciakwa gĩa kũrĩa. Ngũkwĩra na ma atĩ, rĩrĩa warĩ mwĩthĩ nĩwehaaragĩria ũgathiĩ o kũrĩa ũngĩendire, no rĩrĩa ũgaakũra ũgaatambũrũkia mooko maaku, mũndũ ũngĩ akuohe, agũtware kũrĩa ũtarenda gũthiĩ.” (Jesũ akiuga ũguo oonanagia ũrĩa Petero agaakua agoocithie Ngai.) Jesũ agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Nũmĩrĩra!” Na rĩĩrĩ, Petero akĩĩhũgũra akĩona mũrutwo ũrĩa Jesũ eendeete amarũmĩrĩire. Mũrutwo ũcio no we ũrĩa wetiiranĩĩtie gĩthũriinĩ kĩa Jesũ rĩrĩa maarĩaga irio akĩmũũria, “Mwathani, nũũ ũgũgũkunyanĩra?” Rĩrĩa Petero oonire mũrutwo ũcio akĩũria Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, ĩ naake mũndũ ũyũ ũhoro wake nĩ atĩa?” Naake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ingĩenda aikare nginya rĩrĩa ngooka-rĩ, ũcio ũkĩrĩ ũhoro waku? Wee nũmĩrĩra!” Tondũ ũcio ũhoro ũgĩkĩhunja gatagatĩinĩ ka arũmĩrĩri a Jesũ atĩ mũrutwo ũcio ndagaakua. Ĩndĩ Jesũ we mwene ndeerĩĩte mũrutwo ũcio ndagaakua; oigĩĩte atĩrĩ, “Ingĩenda aikare nginya rĩrĩa ngooka-rĩ, ũcio ũkĩrĩ ũhoro waku?” Mũrutwo ũcio nĩ we ũheanĩĩte ũhoro wa maũndũ maya, na no we wamaandĩkĩre; na ithuĩ nĩtũũĩ atĩ ũrĩa oigire nĩ ũhoro wa ma. Nĩkũrĩ maũndũ mangĩ maingĩ Jesũ eekire. Korwo no maandĩkwo moothe ũmwe ũmwe ngwĩciiria atĩ o na thĩ yo nyene ndĩngĩiganĩra mbuku iria ingĩandĩkwo. Kũrĩ mũgaathe Theofilo: Thĩinĩ wa ibuku rĩakwa rĩa mbere nĩndaandĩkire maũndũ moothe marĩa Jesũ eekire na marĩa aarutanire kuuma rĩrĩa aambĩrĩirie wĩra wake nginya mũthenya ũrĩa aatwarirwo igũrũ. Ataanatwarwo igũrũ nĩamaheire mawatho ahotithĩĩtio nĩ Roho Mũtheru. Na rĩĩrĩ, thuutha wa gũkua gwake, Jesũ nĩonanirie na njĩra nyingĩ atĩ aarĩ muoyo. Nĩoimĩrĩire atũmwo maita maingĩ itĩĩnainĩ rĩa matukũ mĩrongo ĩna, na akaaragia nao ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai. Rĩrĩa aikaranagia nao, nĩamaathiire akĩmeera atĩrĩ: “Mũtikoime Jerusalemu, no mweterere kĩheeo kĩrĩa ndamwĩrire ũhoro wakĩo, kĩheeo kĩrĩa Awa aamwĩrĩire. Amu Johana aabatithanagia na maaĩ, no inyuĩ nĩmũrĩbatithio na Roho Mũtheru matukũ maingĩ matanathira.” Rĩrĩa atũmwo maacemanĩĩtie hamwe makĩũria Jesũ atĩrĩ, “Mwathani, rĩu nĩ hĩndĩ ũgũcookeria Aisiraeli Ũthamaki wao?” Naake akĩmacookeria atĩrĩ, “Ti ũhoro wanyu kũmenya mahinda kana ciathĩ iria Ithe witũ atuĩte na ũhoti wake we mwene. No nĩmũrĩiyũrwo nĩ hinya rĩrĩa Roho Mũtheru arĩũka kũrĩ inyuĩ, na inyuĩ mũtuĩke aira aakwa Jerusalemu, Judea guothe, Samaria o na thĩ yothe.” Naake arĩĩkia kũmeera ũguo, akĩoywo na igũrũ mamũcũũthĩrĩirie, akĩhithwo nĩ itu, makĩaga gũcooka kũmuona. Na rĩĩrĩ, maroreete mũno na igũrũ mamwĩroreire agĩthiĩ, arũme eerĩ makĩrũũgama harĩ o mehumbĩĩte nguo njerũ cua makĩmeera atĩrĩ, “Andũ aya a Galili, mũikarĩĩte mũrũũgamĩĩte mũcũũthĩrĩirie na igũrũ nĩkĩ? Jesũ ũcio weherio kuuma harĩ inyuĩ atwarwo igũrũ, nĩagacooka rĩngĩ o ta ũguo mwamuona agĩthiĩ igũrũ.” Thuutha ũcio atũmwo magĩcooka Jerusalemu moimĩĩte kĩrĩmainĩ kĩa mĩtamaiyũ. Kĩrĩma kĩu gĩ gũkuhĩ na Jerusalemu o ta handũ ha kiromita ĩmwe. Na rĩĩrĩ, matoonya itũũrainĩ magĩthiĩ nyũmba ya igũrũ kũrĩa maikaraga, nao nĩ o: Petero, Johana, Jakubu, Anderea, Filipu, Toma, Baritholomayo, Mathayo, Jakubu mũrũ wa Alufayo, Simeoni Mũzelote na Judasi mũrũ wa Jakubu. Nao andũ acio oothe magaathaathayagia Ngai marĩ na ngoro ĩmwe, me hamwe na atumia amwe, na Mariamu nyina wa Jesũ, o hamwe na aariũ a nyina. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio Petero akĩrũũgama gatagatĩ ka arĩa meetĩkĩĩtie, nao maarĩ gĩkundi kĩa andũ ta igana rĩa mĩrongo ĩĩrĩ moonganĩĩte, akĩmeera atĩrĩ, “Araata aakwa thĩinĩ wa Mwathani, no mũhaka Maandĩko mangĩahingirio marĩa Roho Mũtheru aaririe o mbere na kanua ka Daudi akiuga ũhoro wa Judasi, ũrĩa watongoririe arĩa maanyiitire Jesũ. Amu Judasi aarĩ ũmwe witũ na nĩaheetwo wĩra hamwe na ithuĩ.” (Atĩrĩĩrĩ, mbeeca iria Judasi oonire thuutha wa gwĩka gĩĩko kĩu kĩũru, agũrire gĩthaka nacio, naake akĩgũa kuo na mũnduru agĩtũrĩka nda mara moothe magĩitĩka thĩ. Ũhoro ũcio ũkĩmenyeka nĩ arĩa oothe maatũũraga Jerusalemu, nao magĩĩta gĩthaka kĩu Akelidama kũringana na rũthiomi rwao, ũguo nĩkuuga, “Gĩthaka gĩa Thakame.”) “Tondũ thĩinĩ wa ibuku rĩa Thaburi kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: ‘Mũciĩ wake ũrotiganĩrio; gũtikaanagĩe mũndũ ũgũtũũra kuo.’ Ningĩ nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: ‘Mũndũ ũngĩ nĩoe wĩra wake.’ Nao makĩrũũgamia andũ eerĩ: Josefu, ũrĩa wetagwo Barasaba (na ageetwo na rĩĩtwa rĩngĩ Jusito), na Mathia. Makĩhooya makiuga atĩrĩ, “Mwathani wee ũũĩ ngoro cia andũ oothe, tuonie nĩ ũrĩkũ wa aya eerĩ ũthuurĩĩte wa kũruta wĩra na gũtuĩka mũtũmwo handũ ha Judasi ũrĩa wathiire handũ harĩa haarĩ haake.” Nao maikia kura, Mathia agĩthuurwo. Naake agĩtuĩka ũmwe wa atũmwo acio angĩ ikũmi na ũmwe. Na rĩĩrĩ, mũthenya wa Penitekosito wakinya, arĩa oothe meetĩkĩĩtie magĩkorwo marĩ handũ hamwe. O rĩmwe mũrurumo mũnene ũkiuma igũrũ, ũhaana ta wa rũhuuho rũnene, ũkĩiyũra nyũmba yothe kũu maikarĩĩte. Nao makĩona kĩndũ kĩahaanaga ta nĩnĩmbĩ cia mwaki iria ciahaanaga nĩmĩ, nacio nĩmĩ icio igĩikara igũrũ rĩa mũndũ o mũndũ. Nao oothe makĩiyũrwo nĩ Roho Mũtheru, makĩambĩrĩria kwaria thiomi ingĩ kũringana na ũrĩa Roho aamahotithagia kwaria. Na rĩĩrĩ, kũu Jerusalemu nĩgwatũũraga Ayahudi, andũ maatĩĩĩte Ngai a kuuma kũndũ guothe thĩinĩ wa thĩ. Nao rĩrĩa maiguire inegene aingĩ aao magĩũka, nao makĩgegeara tondũ o mũndũ nĩaiguire andũ arĩa meetĩkĩĩtie makĩaria na rũthiomi rwa kũrĩa o mũndũ aaciarĩirwo. Magĩkĩgega mũno na makĩmaka makĩũrania atĩrĩ, “Githĩ andũ aya oothe maraaria ti a Galili? Kũhotekeete atĩa atĩ tũramaigua o mũndũ na mwarĩrie wa kũrĩa twaciarĩirwo? Ithuĩ tuumĩĩte mabũrũriinĩ ma Parithia, Midiani na Elamu, o na mabũrũriinĩ ma Mesopotamia, Judea, Kapadokia, Ponito, Asia, Ferugia, Pamufulia, Misiri, na mĩena ya Libia kũrĩa kũhakaine na Kurene. Ningĩ amwe aitũ moimĩĩte Roma, arĩa Ayahudi na arĩa magarũrũkĩĩte makahĩmbĩria Ũyahudi. Andũ angĩ aitũ moimĩĩte Kirete, na bũrũri wa Arabu, na ithuothe nĩtũraigua makĩaria ũhoro wa mawĩra manene ma Ngai o mũndũ witũ akeiguĩra na rũthiomi rwa kwao!” Nao oothe makĩgega makĩrigwo nĩ ũhoro ũcio, makĩũrania atĩrĩ, “Ũũ nĩkuuga atĩa?” No angĩ makĩnyũrũria andũ arĩa meetĩkĩĩtie makiuga atĩrĩ, “Aya nĩkũrĩĩo marĩĩtwo nĩ njoohi.” No Petero akĩrũũgama hamwe na atũmwo arĩa ikũmi na ũmwe, akĩaria na mũgambo mũnene akĩmeera atĩrĩ, “Andũ aya a Judea na inyuothe mũtũũraga Jerusalemu, thikĩrĩriai mũigue ũrĩa ngũmwĩra. Amu andũ aya ti arĩĩu ta ũguo mũgwĩciiria, amu rĩu no thaa ithatũ cia rũũciinĩ. Ũyũ nĩ Ũhoro ũrĩa waririo nĩ mũnabii Joeli akiuga atĩrĩ: ‘Ngai ekuuga atĩrĩ: matukũinĩ ma kũrigĩrĩria nĩngaitĩrĩria andũ oothe Roho wakwa nao aariũ na aarĩ aanyu nĩmakaarathaga moohoro; aanake aanyu nĩmakoonaga cioneki, na athuuri arĩa akũrũ marootage irooto. Ĩĩ, matukũinĩ macio nĩngaitĩrĩria ndungata ciakwa cia arũme na cia andũ a nja Roho wakwa, nao nĩmakaarathaga moohoro. Nĩngoonania maũndũ ma kũgegania kũũrĩa igũrũ na ciama thĩ, nĩgũgaakorwo na thakame, mwaki, na ndoogo ndumanu; narĩo riũa nĩrĩkaagarũrwo rĩtuĩke nduma, naguo mweri ũtuĩke ta thakame mbere ya mũthenya ũcio mũnene wa Mwathani, na wĩ riiri gũkinya. Nĩgũgaatuĩka atĩ mũndũ o wothe, ũgaakaĩra Mwathani nĩakaahonokio.’ “Andũ a Isiraeli! Taiguai ciugo ici, Jesũ wa Nazarethi aarĩ mũndũ, naguo ũnene wake ũrĩa warĩ wa ũngai wonanirio wega kũrĩ inyuĩ na njĩra ya ciĩko cia magegania na ciama iria Ngai aaringaga agereire harĩ we. Inyuĩ nĩmũũĩ wega ũhoro ũcio, tondũ wekirwo gatagatĩinĩ kaanyu. Jesũ ũcio waneanirwo kũringana na ũrĩa Ngai aatuĩte na akamenya mbere, nĩ we mworagithirie, mũkĩmũũraga mũhũthĩrĩĩte andũ aaganu arĩa maamwambire. No Ngai nĩamũriũkirie akĩmuohora kuuma hinyainĩ wa gĩkuũ, tondũ gũtingĩahotekire oohwo nĩkĩo. Amu Daudi ekuuga ũhoro wake atĩrĩ: ‘Nĩndoonaga Mwathani mbere yakwa hĩndĩ ciothe; aakoragwo mwena wakwa wa ũrĩo nĩ geetha ndikeenyenyio. Nĩ ũndũ ũcio ngĩcanjamũka na ngĩina ndĩ na gĩkeno; naguo mwĩrĩ wakwa ũkĩhuurũka wĩ na kĩĩrĩgĩrĩro. Nĩ gũkorwo wee Ngai ndũgaatiganĩria muoyo wakwa kwa arĩa akuũ; ndũkaareka ndungata yaku ĩrĩa ĩhokekeete ĩbuthĩre mbĩĩrĩrainĩ. Wee nĩũnyonereirie njĩra cia muoyo; na nĩũgaatũma njiyũrwo nĩ gĩkeno nĩ ũndũ wa kuona ũthiũ waku.’ “Andũ aitũ, ngũmwĩra nyũmĩrĩirie ũhoro wa guuka witũ Mũthamaki Daudi. Atĩrĩĩrĩ, Daudi nĩakuire na agĩthikwo, na mbĩĩrĩra yake ĩrĩ gũũkũ gwitũ o na nginya ũũmũũthĩ ũyũ. Daudi aarĩ mũnabii, na nĩamenyeete atĩ Ngai nĩehĩtĩĩte na mwĩhĩtwa atĩ nĩakaanenehia ũmwe wa rũciaro rwake atuĩke mũthamaki o ta ũrĩa we mwene aatariĩ. Tondũ nĩamenyeete ũhoro ũcio o mbere-rĩ, nĩaririe ũhoro wa kũriũka kwa Mesia akiuga atĩrĩ: ‘Ndaatigirwo kwa arĩa akuũ, o na mwĩrĩ wake ndũigana kũbutha.’ Ngai nĩariũkirie Jesũ ũcio na ithuothe tũrĩ aira a ũhoro ũcio. Tondũ nĩatũgĩrĩĩtio agaikara guokoinĩ kwa ũrĩo kwa Ngai, na akaamũkĩra Roho Mũtheru kuuma kũrĩ Ngai Ithe ta ũrĩa eeranĩire, nĩatũitĩrĩirie Roho ũcio ũrĩa rĩu mũrona na mũkaigua. Amu Daudi we mwene ndaambatire igũrũ; we nĩkuuga oigire atĩrĩ: ‘Mwathani Ngai nĩerire Mwathani wakwa atĩrĩ: Ikara mwena wakwa wa ũrĩo o nginya ngaatua thũ ciaku gaturwa ga kũigĩrĩra magũrũ maaku.’ “Tondũ wa ũguo kĩmenyeei na ma inyuĩ andũ oothe a Isiraeli atĩ Jesũ ũcio mwambire mũtĩinĩ, nĩ we Ngai atuĩte Mwathani na Mesia!” Nao andũ acio maigua ũguo magĩtheecwo ngoro makĩũria Petero na atũmwo acio angĩ atĩrĩ, “Aariũ a Ithe witũ tũgũgĩĩka atĩa?” Naake Petero akĩmacookeria atĩrĩ, “Mwĩrireei, mũcooke mũbatithio mũndũ o mũndũ thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ Kristũ nĩguo mũrekerwo meehia maanyu, na nĩmũkwamũkĩra kĩheeo kĩa Roho Mũtheru. Amu kĩĩranĩro kĩu nĩ inyuĩ mwerĩirwo na ciana cianyu o hamwe na arĩa me kũraaya, arĩa oothe Mwathani Ngai witũ eetaga kũrĩ we.” Petero agĩkĩmaarĩria na ciugo icio na ingĩ nyingĩ, akĩmathaitha akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩhonokiei muume kũrĩ iherithia rĩrĩa rĩrooka kũrĩ rũciaro rũũrũ rwaganu!” Nao arĩa meetĩkirie ũhoro wake makĩbatithio, na mũthenya ũcio makĩongerereka andũ ta ngiri ithatũ (3,000). Nao magĩikara marũmĩĩtie ũrutani wa atũmwo, magakoragwo thĩinĩ wa ngwatanĩro ciao, na makagwatanagĩra nao rĩrĩa mekwenyũra mũgate o na rĩrĩa mekũhooya. Namo maũndũ maingĩ ma magegania o na ciama ikĩringwo nĩ atũmwo, nao andũ oothe makĩiyũrwo nĩ guoya. Nao arĩa oothe meetĩkĩĩtie maikaraga hamwe makagwatanagĩra indo ciao ciothe hamwe. Nao nĩmeendagia ithaka na indo ciao, makagayana oothe o mũndũ kũringana na mabata maake. O mũthenya nĩmaathiaga Hekaarũinĩ hamwe, na makenyũra mĩgate mĩciĩinĩ yao, makarĩanagĩra makeneete na me na ngoro theru, makĩgoocaga Ngai, na makeendagwo nĩ andũ oothe. Naake Mwathani nĩongagĩrĩra thiritũinĩ yao o mũthenya arĩa maahonokagio. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũmwe Petero na Johana nĩmaathiire Hekaarũinĩ hĩndĩ ya mahooya ma thaa kenda cia mũthenya. Naho hau mũromoinĩ wa Hekaarũ, ũrĩa wĩtagwo Mũromo Mũthaka, nĩhaarĩ mũndũ watũire e kĩonje kuuma rĩrĩa aaciarirwo. Naake nĩakuuagwo mũthenya o mũthenya akaigwo ho nĩ geetha ahooe ũteithio kuuma kũrĩ arĩa matoonyaga Hekaarũ. Rĩrĩa mũndũ ũcio oonire Petero na Johana magĩtoonya Hekaarũ, akĩmooria mamũhe kĩndũ. Naake Petero na Johana makĩmũkũũrĩra maitho, Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Ta tũrore!” Naake akĩmarora erĩgĩrĩire atĩ nĩekũheeo kĩndũ nĩ o. No Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Niĩ ndirĩ na mbeeca, no nĩngũkũhe kĩrĩa ndĩ nakĩo. Atĩrĩĩrĩ, thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ wa Nazarethi wĩtware!” Petero akĩnyiita mũndũ ũcio guoko kwa ũrĩo, akĩmũũkĩria na igũrũ. Ihinda o rĩu makinya maake na thũng'wa ciake ikĩgĩa na hinya; akĩrũũga na igũrũ akĩĩrũũgamia we mwene na akĩambĩrĩria gwĩtwara. Agĩgĩtoonya Hekaarũ hamwe nao etwarĩĩte na magũrũ akĩrũũgarũũgaga, na akĩgoocaga Ngai. Nao andũ oothe maamuona agĩĩtwara akĩgoocaga Ngai, na maamenya atĩ nĩ we waikaraga Mũromoinĩ Mũthaka wa Hekaarũ eetereire ũteithio, makĩmaka na makĩgega nĩ ũndũ wa ũrĩa eekĩĩtwo. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũcio o egiritanĩĩtie na Petero na Johana hau gĩthakuinĩ, kĩrĩa gĩetagwo gĩa Solomoni, andũ magĩteng'era kũrĩ o magegeete. Rĩrĩa Petero oonire andũ acio akĩmaarĩria akĩmeera atĩrĩ, “Andũ aya Isiraeli, mũgegeetio nĩ ũndũ ũyũ nĩkĩ? Mũratũrora ũguo ta arĩ hinya witũ kana ũthingu witũ watũma mũndũ ũyũ etware nĩkĩ? Atĩrĩĩrĩ, Ngai wa Aburahamu, Isaaka na Jakubu, o we Ngai wa maithe maitũ-rĩ, nĩagoocithia Jesũ ndungata yake, ũrĩa inyuĩ mwaneanire na mũkĩmũkaana mbere ya Pilato rĩrĩa Pilato atuĩte atĩ nĩekũmũrekia. Inyuĩ mwakaanire ũrĩa mũthingu na mũtheru, mũkĩũria muohorerwo mũũragani. Mũkĩũraga mũheani wa muoyo, ũrĩa Ngai aacookire akĩriũkia kuuma kũrĩ akuũ, na ithuĩ tũrĩ aira a ũhoro ũcio. Tondũ wa gwĩtĩkia, rĩĩtwa rĩu rĩa Jesũ nĩrĩo rĩatũma mũndũ ũyũ mũrona na mũũĩ agĩe na hinya. Naguo wĩtĩkio ũcio uumanĩĩte na Jesũ nĩguo wahe mũndũ ũyũ hinya wa mwĩrĩ mũkĩonaga. “Atĩrĩĩrĩ, andũ aitũ, nĩnjũũĩ atĩ inyuĩ na aathani aanyu mwekire ũguo nĩ ũndũ wa kũrigwo. No Ngai nĩahingirie ũrĩa oigĩĩte mbere na tũnua twa anabii oothe, atĩ no mũhaka Mesia anyariirwo. Nĩ ũndũ ũcio mwĩrireei, mũcookerere Ngai nĩ geetha meehia maanyu meeherio. Thuutha wa ũguo mũcooke mũgĩe na mahinda ma gwĩkĩrwo hinya wĩtĩkioinĩ wanyu uumĩĩte kwĩ Mwathani, na amũtũmĩre Jesũ o we Mesia ũrĩa aamwĩrĩire. Naake no mũhaka aikarage kũu igũrũ, o nginya hĩndĩ ĩkinye, rĩrĩa maũndũ marĩa moothe Ngai aanoiga na tũnua twa anabii aake atheru makaahingio. Nĩ gũkorwo Musa oigire atĩrĩ, ‘Mwathani Ngai wanyu nĩakaamũtũmĩra mũnabii, o ta ũrĩa niĩ aandũmire. Mũnabii ũcio agaakorwo arĩ ũmwe wa andũ aanyu, na nĩmũkaamwathĩkĩra maũndũinĩ moothe marĩa akaamwĩra. Na nĩgũgaatuĩka atĩrĩ, mũndũ o wothe ũtakaigua mũnabii ũcio nĩakaaniinwo, eeherio kũrĩ andũ.’ Atĩrĩĩrĩ, anabii oothe arĩa maaheanire ũhoro, kuuma o Samũeli na arĩa angĩ mookire thuutha wake nĩmaarathire ũhoro wa matukũ maya. Inyuĩ-rĩ, mũrĩ aariũ a anabii na mũrĩ a kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa Ngai eerĩire maithe maanyu, rĩrĩa eerire Aburahamu atĩrĩ, ‘Nĩngaaraathima andũ oothe a thĩ hũthĩrĩĩte mũndũ wa rũciaro rwaku.’ Ngai nĩariũkirie ndungata yake, akĩmĩtũma kũrĩ inyuĩ mbere, nĩ geetha ĩmũraathime, na ĩtũme inyuothe mũgarũrũke mũtigane na waganu wanyu.” Na rĩrĩa Petero na Johana maaragĩria andũ acio, athĩnjĩri Ngai, na mũnene wa arangĩri a Hekaarũ, na Asadukai makĩmakora. Nao makĩraakara mũno maigua atũmwo acio makĩruta andũ makiugaga atĩ Jesũ nĩariũkĩĩte, naguo ũndũ ũcio ũgakĩonania atĩ arĩa akuũ o nao nĩmakaariũka. Magĩkĩmanyiita, makĩmahingĩra korokoroinĩ atĩ nĩguo meeterere gũkĩe tondũ kwarĩ hwaĩinĩ. No rĩĩrĩ, andũ aingĩ arĩa maiguĩte ũhoro magĩĩtĩkia; nao arũme makĩongerereka makĩhinga ta ngiri ithaano (5,000). Na rĩĩrĩ, kwarooka gũkĩa, atongoria aao na athuuri a kĩama, na arutani a Watho makĩũngana kũu Jerusalemu. Hamwe nao nĩhaarĩ na Anasi Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, Kaiafa, Johana, Alekisanda, na andũ oothe a mũhĩrĩga wa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Makĩreehe Petero na Johana mbere yao, makĩmooria atĩrĩ, “Mũrahonanirie na hinya ũrĩkũ kana na rĩĩtwa rĩa ũ?” Naake Petero aiyũrĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru akĩmeera atĩrĩ, “Atongoria aya a andũ na athuuri a kĩama, ũũmũũthĩ tũraciirithio tondũ wa ũndũ ũcio mwega tũreekire wa kũhonia kĩonje, tũgakĩũrio mũndũ ũcio arahonirio atĩa. Inyuĩ o na andũ oothe a Isiraeli ngũmwĩra atĩrĩ, mũndũ ũyũ arũũgamĩĩte haaha mbere yanyu e mũhonu nĩ ũndũ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ Kristũ wa Nazarethi, ũrĩa inyuĩ mwambire, naake Ngai akĩmũriũkia kuuma kũrĩ arĩa akuũ. Ũcio nĩ we ihiga rĩrĩa inyuĩ aaki mwaregire na nĩ we ũtuĩkĩĩte ihiga rĩrĩa rĩ bata gũkĩra marĩa mangĩ moothe mũthingiinĩ o ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte. Na rĩĩrĩ, ũhonokio ndũngĩoneka na ũndũ wa mũndũ ũngĩ, amu gũtirĩ mũndũ ũngĩ waheanirwo ũngĩhota gũtũhonokia.” Nao athuuri a kĩama makĩgega mũno moona ũũmĩrĩru wa Petero na Johana. Ningĩ maamenya atĩ maarĩ andũ o ro ũguo na matiarĩ athoomu. Magĩkĩmenya atĩ nĩmaatũũranĩĩtie na Jesũ. No moona mũndũ ũcio wahoneetio arũngiĩ hakuhĩ na Petero na Johana, makĩaga ũndũ mangiuga. Kwoguo makĩĩrwo moime kĩamainĩ, nao athuuri magĩcookania ndundu makĩũrania o eene atĩrĩ, “Andũ aya tũkũmeeka atĩa? Andũ oothe a Jerusalemu nĩmooĩ atĩ kĩama kĩnene nĩkĩringĩĩtwo nĩ o, na tũtingĩhota gũkaana. No nĩ geetha ũhoro ũyũ ndũgaatambe makĩria gatagatĩinĩ ka andũ-rĩ, rekeei tũmakaanie matigaacooke o rĩ o rĩ kwarĩria mũndũ o na ũmwe ũhoro wa rĩĩtwa rĩu rĩa Jesũ.” Magĩkĩmeeta kĩamainĩ makĩmeera matigaacooke kwaria kana kũrutana ũndũ na rĩĩtwa rĩa Jesũ. No Petero na Johana magĩcookia atĩrĩ, “Nĩ inyuĩ mũgũtua kana nĩ wega maithoinĩ ma Ngai kũmwathĩkĩra inyuĩ gũkĩra gwathĩkĩra Ngai, amu ithuĩ no mũhaka tũthiĩ na mbere kwaria ũhoro ũrĩa tuoneete na tũiguĩte.” Thuutha wa kũmakaania na hinya, athuuri acio makĩĩra Petero na Johana mathiĩ, amu nĩmaagire njĩra ya kũmaherithia nayo nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra andũ, nĩ ũndũ andũ oothe nĩmaagoocaga Ngai nĩ ũndũ wa ũndũ ũcio wekĩĩtwo. Mũndũ ũcio wahonirio na njĩra ya kĩama aarĩ na makĩria ma mĩaka mĩrongo ĩna. Rĩrĩa Petero na Johana maarekereirio, magĩthiĩ kũrĩ andũ arĩa meetĩkĩĩtie makĩmamenyithia ũrĩa athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri a kĩama maameerĩĩte. Nao andũ acio meetĩkĩĩtie maigua ũhoro ũcio, makĩhooya Ngai me na ngoro ĩmwe makiuga atĩrĩ, “Mwathani mũnene, wee nĩ we wombire igũrũ na thĩ, na iria o na indo ciothe iria irĩ kuo! Nĩwe waheire ithe witũ Daudi ciugo cia kwaria. Aarĩ ndungata yaku na aathĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru nĩoigire atĩrĩ, ‘Nĩkĩ gĩatũmire andũ a Ndũũrĩrĩ mang'ũrĩke mũno; Nĩkĩ gĩatũmire andũ meeciirie maũndũ ma tũhũ? Athamaki a gũũkũ thĩ nĩmehotoreete na aathani magacemania, maregane na Mwathani na mahũũrane na Mesia wake.’ Amu ti itherũ Herode na Ponitio Pilato, hamwe na andũ a Ndũũrĩrĩ, o na andũ nĩmoonganire itũũrainĩ rĩĩrĩ mahũũrane na Jesũ ndungata yaku ĩrĩa theru, o ĩrĩa wee waitĩrĩirie maguta. Meekire ũguo nĩ geetha mahingie maũndũ marĩa moothe watanyĩĩte gwĩka na hinya waku kuuma o kĩambĩrĩria. Rĩu Mwathani rora wone ũrĩa maratũmakia, ũtũhotithie ithuĩ ndungata ciaku kwaragia ũhoro waku twĩ na ũũmĩrĩru. Tambũrũkia guoko gwaku ũhonanie, wonanie maũndũ ma kũgegania na ũringe ciama na hinya wa rĩĩtwa rĩa ndungata yaku theru Jesũ.” Na rĩĩrĩ, marĩĩkia kũhooya, hau maagomanĩĩte hakĩgĩa gĩthingithia, nao andũ oothe makĩiyũrwo nĩ Roho Mũtheru, makĩaria ũhoro wa Ngai moomĩrĩirie mũno. Hĩndĩ ĩyo arĩa meetĩkĩĩtie maarĩ na ngoro ĩmwe na muorooto o ũmwe, na gũtirĩ mũndũ woigaga atĩ kĩndũ gĩake o na kĩrĩkũ nĩ gĩake we mwene. Maahũthĩraga indo ciao ciothe hamwe. Nao atũmwo magakĩheanaga ũira wa kũriũka kwa Mwathani Jesũ me na hinya mũingĩ, naake Ngai akamoongagĩrĩra iraathimo nyingĩ oothe. Gũtirĩ mũndũ warĩ mũthĩĩni gatagatĩinĩ kaao, tondũ arĩa maarĩ na mĩgũnda na nyũmba nĩmaaciendagia, na kĩrĩa kĩonekaga gĩgatwarwo harĩ atũmwo; o mũndũ aagayagĩrwo kũringana na mabata maake. Naake mũndũ wetagwo Josefu, ũrĩa atũmwo maatuĩte Baranaba (ũguo nĩkuuga, “Mwana wa kũũmanĩrĩria”), Mũlawii waciarĩirwo itũũra rĩa Kuporo, akĩendia mũgũnda wake, akĩoya mbeeca iria woimire agĩcinengera atũmwo. No rĩĩrĩ, mũthuuri ũmwe wetagwo Anania, me na mũtumia wake Safira nĩmeendirie gĩcunjĩ kĩa mũgũnda wao. Thuutha wa kũrĩĩkanĩra na mũtumia wake, Anania agĩĩtigĩria mbeeca imwe, nacio icio ingĩ agĩtwara harĩ atũmwo. Naake Petero akĩmũũria atĩrĩ, “Anania, nĩkĩ gĩtũmĩĩte ũiyũrwo nĩ Caitaani ngoroinĩ agatũma ũheenie Roho Mũtheru ũgetigĩria mbeeca imwe cia iria ũrendirie gĩthaka? Rĩrĩa ũtarakĩendeetie-rĩ, githĩ gĩtiraarĩ o gĩaku? Thuutha wa gũkĩendia-rĩ, githĩ mbeeca icio itiraarĩ o ciaku wĩke ũrĩa ũkwenda nacio? Rĩu-rĩ, nĩkĩ gĩtũmĩĩte wĩciirie gwĩka ũndũ ta ũyũ? Ngũkwĩra atĩrĩ, ti andũ ũheeneetie nĩ Ngai!” Naake Anania aigua ciugo icio, akĩgũa thĩ agĩkua. Nao arĩa oothe maiguire ũhoro ũcio makĩmaka mũno. Nao aanake magĩũka, makĩmuoha na cuka, makĩmũkuua magĩthiĩ makĩmũthika. Na thuutha wa mathaa ta matatũ mũtumia wake agĩtoonya atekũmenya ũrĩa gwekĩkĩĩte. Naake Petero akĩmũũria atĩrĩ, “Tanjĩĩra kana mbeeca ici nocio mũrendirie gĩthaka?” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Ĩĩ nocio.” No Petero akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩtũmĩĩte mũrĩĩkanĩre wee na mũthuuriguo mũgerie Roho wa Mwathani? Atĩrĩĩrĩ, arĩa megũthiĩte gũthika mũthuuriguo rĩu marĩ mũrangoinĩ, nao nĩmegũkuumia nja o nawe!” Ihinda o rĩu akĩgũa thĩ magũrũinĩ ma Petero agĩkua. Nao aanake magĩtoonya magĩkora akuĩte, makĩmũkuua magĩthiĩ makĩmũthika kũrigania na mũthuuriwe. Rĩrĩa kanitha wothe o na andũ arĩa angĩ maiguire maũndũ macio makĩnyiitwo nĩ guoya mũnene mũno. Na rĩĩrĩ, moorirũ manene na ciama nyingĩ nĩciaringagĩrwo andũ nĩ atũmwo. Nao arĩa meetĩkĩĩtie nĩmaacemanagia hamwe gĩthakuinĩ kĩrĩa gĩetagwo gĩa Solomoni. Nao andũ oothe arĩa mataarĩ a gĩkundi kĩao nĩmaamaheete gĩtĩĩo mũno, o na matingĩetĩkĩrire gũtukana nao. Na rĩĩrĩ, andũ aingĩ, arũme o na andũ a nja arĩa meetĩkagia Mwathani nĩmoongererekaga. Ciĩko irĩa atũmwo meekaga nĩciatũmaga o na andũ makuue arĩa maarĩ arũaru, makamaiga njĩrainĩ makomeete marĩrĩinĩ na mĩgekainĩ, atĩ nĩ geetha amwe mahuutio nĩ kĩĩruru kĩa Petero akĩhĩtũka. O na andũ aingĩ nĩmookaga kuuma matũũra moothe marĩa maarĩ hakuhĩ na Jerusalemu, makareehe arĩa arũaru na arĩa maathĩĩnagio nĩ ngoma na oothe makahonio. Na rĩĩrĩ, mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene na andũ a thiritũ yake, nĩ o Asadukai, nĩmaiguire ũiru nĩ ũndũ wa atũmwo, magĩkĩmookĩrĩra. Makĩnyiita atũmwo makĩmaikia njeera ya mũingĩ. No mũraika wa Mwathani akĩhingũra mĩrango ya njeera ũtukũ akĩmaruta kuo akĩmeera atĩrĩ, “Thiĩi mũrũũgame thĩinĩ wa Hekaarũ mwarĩrie andũ mũmahe ũhoro wothe wa muoyo ũyũ mwerũ.” Nao magĩgĩathĩka, na kwarooka gũkĩa magĩtoonya Hekaarũinĩ makĩambĩrĩria kũrutana. Naake Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene agĩũka hamwe na arĩa angĩ maakoragwo naake, magĩĩta kĩama o na athuuri oothe a Isiraeli, magĩtũmana njeera kũrĩa atũmwo maahingĩirwo, makiuga maareehwo. No thigari ciathiĩ itiigana kũmakora kũu njeera. Igĩgĩcookia ũhoro ikiuga atĩrĩ, “Twakora njeera ĩrĩ hinge o wega, na arangĩri marũngiĩ mĩrangoinĩ, no twahingũra-rĩ, tũtinakora mũndũ o na ũmwe!” Naake mũnene wa arangĩri a Hekaarũ na athĩnjĩri Ngai arĩa anene maigua ũhoro ũcio magĩĩtigĩra mũno, makĩrigwo nĩ ũrĩa gũgũtuĩka. Hĩndĩ ĩyo gũgĩũka mũndũ akĩmeera atĩrĩ, “Andũ arĩa mũraikirie njeera marũngiĩ Hekaarũ thĩinĩ makĩrutana!” Naake mũnene wa Hekaarũ hamwe na thigari magĩthiĩ makĩreehe atũmwo mategũtũmĩra hinya, amu nĩmeetigagĩra matikahũũrwo na mahiga nĩ andũ. Marĩĩkia kũmareehe, makĩmarũũgamia mbere ya kĩama, naake Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene akĩmooria atĩrĩ, “Githĩ tũtiamũkaanirie na hinya atĩ mũtikaanarutane thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩu, na rĩu nĩmũiyũrĩĩtie ũrutani wanyu Jerusalemu guothe? Kaĩ mũkwenda tũcookererwo nĩ thakame ya mũndũ ũcio?” Naake Petero na atũmwo acio angĩ magĩcookia atĩrĩ, “Ithuĩ no mũhaka twathĩkĩre Ngai gũkĩra gwathĩkĩra andũ. Ngai wa maithe maitũ nĩariũkirie Jesũ ũrĩa mwambire mũtharaba igũrũ mũkĩmũũraga. Naake Ngai nĩamũtũũgĩririe agĩikara mwena wake wa ũrĩo, arĩ mũtongoria na mũhonokia wa gũtũma andũ a Isiraeli merire, mooherwo meehia maao. Ithuĩ na ithuĩ tũrĩ aira a ũhoro ũcio, o naake Roho Mũtheru ũrĩa Ngai aheete arĩa mamwathĩkagĩra nĩ mũira.” Nao maigua ũhoro ũcio makĩng'ũrĩka mũno, makĩenda kũũraga atũmwo. No Mũfarisai ũmwe wa kĩama wetagwo Gamalieli, warĩ mũrutani wa Watho, mũndũ waheetwo gĩtĩĩo nĩ andũ oothe akĩrũũgama agĩathana atĩ atũmwo moimio nja haniini. Naake akĩĩra kĩama atĩrĩ, “Andũ aya a Isiraeli menyereraai ũrĩa mũgwĩka na andũ aya. Nĩmũkũmenya atĩ matukũ mathiru, Theuda nĩarũũgamĩĩte na akeyonanagia ta aarĩ mũndũ wa bata, na andũ ta magana mana makĩmũrũmĩrĩra. Aacookire akĩũragwo, nao arĩa oothe maamũrũmĩrĩire makĩhurunjũka, naguo ũhoro ũcio wake ũgĩtuĩka wa tũhũ. Thuutha ũcio Judasi ũrĩa Mũgalili akĩyumĩria matukũinĩ ma kwĩyandĩkithia, na akĩguucĩrĩria andũ aingĩ, no rĩrĩa aakuire arĩa oothe maamũrũmĩrĩire makĩhurunjũka. O na rĩu niĩ ngũmwĩra atĩ, mweherere andũ aya mũtigane nao, amu angĩkorwo mũbango ũyũ kana ũhoro ũyũ nĩ wa andũ nĩũgũthira. No angĩkorwo nĩ wa Ngai, inyuĩ mũtihota gũtooria andũ aya. Mwahota gũkorwo nĩ Ngai mũrarũwa naake!” Kĩama gĩkĩigua mataaro ma Gamalieli. Gĩgĩĩta atũmwo gĩkĩmahũũra, na gĩkĩmakaania matigaacooke kwaria thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ, gĩgĩcooka gĩkĩmarekereria. Nao atũmwo makiuma hau kĩamainĩ makeneete mũno tondũ Ngai nĩoneete maagĩrĩire kũherithio na njĩra ya thoni nĩ tondũ wa rĩĩtwa rĩu. Nao magĩthiĩ na mbere o mũthenya kũrutana na kũhunjia Hekaarũinĩ o na mĩciĩinĩ mategũtigithĩria, makiugaga atĩ Jesũ nĩ we Mesia. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio rĩrĩa arutwo maathiire makĩongerekaga, Ayahudi amwe arĩa maaragia Kĩngiriki makĩambĩrĩria kũng'ong'oorera Ahibirania atĩ atumia aao a ndigwa matiagayagĩrwo indo wega. Nao atũmwo arĩa ikũmi na eerĩ magĩĩta andũ arĩa angĩ meetĩkĩĩtie makĩmeera atĩrĩ, “Ti wega tũtiganĩrie wĩra wa kũhunjia ũhoro wa Ngai nĩguo tũgayanagie indo. Nĩ ũndũ ũcio aariũ na aarĩ a Ithe witũ thĩinĩ wa Mwathani, thuuraai gatagatĩinĩ kaanyu andũ mũgwanja, arĩa me na ngumo njega na maiyũrĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru na ũũgĩ, tũmahe wĩra ũcio. Ithuĩ-rĩ, tũhũthagĩre mahinda maitũ moothe kũhooya na kũheana ũhoro wa Ngai.” Ũndũ ũcio ũgĩgĩkenia andũ oothe, nao magĩthuura Sitefano, mũndũ waiyũrĩĩtwo nĩ wĩtĩkio na Roho Mũtheru, Filipu, Porokoro, Nikanori, Timoni, Paramena, na Nikola, mũrũũrĩrĩ woimĩĩte Anitiokia akagarũrũka agatuĩka Mũyahudi. Magĩkĩmareehe mbere ya atũmwo, nao atũmwo makĩmahoera na makĩmaigĩrĩra mooko. Naguo ũhoro wa Ngai ũgĩthiĩ na mbere gũtamba nao arutwo makĩingĩha mũno kũu Jerusalemu, o na athĩnjĩri Ngai gĩkundi kĩnene magĩĩtĩkia. Naake Sitefano aiyũrĩĩtwo nĩ wega na hinya wa Ngai agĩĩka maũndũ ma kũgegania na akĩringa ciama gatagatĩinĩ ka andũ. Nao andũ amwe a gĩkundi kĩa thunagogi ĩrĩa yetagwo ya arĩa oohore, a kuuma Kurene na Alekisandaria, na arĩa moimĩĩte Kilikia na Asia magĩũkĩrĩra Sitefano makĩambĩrĩria kũmũkararia. No Roho akĩhe Sitefano ũũgĩ mũingĩ ũguo atĩ akĩaria matingĩahotire kũmwĩtiiria. Nao makĩheenereria andũ na hitho moige atĩrĩ, “Nĩtũiguĩte Sitefano akĩruma Musa o na akĩruma Ngai!” Magĩgĩtũma ookĩrĩrwo nĩ andũ, athuuri a kĩama na arutani a Watho. Nao makĩnyiita Sitefano makĩmũtwara mbere ya kĩama. Magĩcooka makĩreehe aira a maheeni arĩa moigire atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ ndatigaga kũmenereria Hekaarũ ĩno theru o na Watho wa Musa. Tondũ nĩtũiguĩte akiuga atĩ Jesũ ũcio wa Nazarethi nĩagaatharia Hekaarũ ĩno, na agarũre mĩtugo ĩrĩa twaheirwo nĩ Musa!” Na rĩĩrĩ, arĩa oothe maarĩ ho kĩamainĩ makĩmũkũũrĩra maitho, nao makĩona ũthiũ wa Sitefano ũhaana ta wa mũraika. Naake Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene akĩũria Sitefano atĩrĩ, “Ũguo nĩguo kũhaana?” Naake Sitefano akĩmũcookeria atĩrĩ, “Aariũ a Ithe wĩtũ na aabaaba tathikĩrĩriai! Ngai mwene riiri nĩoimĩrĩire ithe witũ Aburahamu, rĩrĩa aarĩ bũrũriinĩ wa Mesopotamia. Ataanathiĩ gũtũũra bũrũri wa Harani akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Thaama uume bũrũri wanyu ũtige andũ aanyu ũthiĩ bũrũri ũrĩa ngaakuonia.’ Hĩndĩ ĩyo Aburahamu akiuma bũrũri wa Akalidei, agĩthiĩ gũtũũra Harani. Rĩrĩa ithe aakuire, Ngai akĩmũruta kũu akĩmũreehe gũũkũ bũrũri ũyũ mũtũũraga. Na rĩĩrĩ, Ngai ndamũheire bũrũri ũcio o na ikinya rĩmwe ũtuĩke igai rĩake, no nĩamwĩrĩire bũrũri ũcio atĩ nĩũgaatuĩka wake hamwe na ciana ciake, o na gwatuĩka Aburahamu ndaarĩ na mwana. Ngai eerire Aburahamu atĩ: ‘Njiarwa ciaku igaatũũra bũrũri mũgeni irĩ ng'eni kũrĩa igaatuo ngombo na cione mathĩĩna mĩaka magana mana (400). Na niĩ nĩngaatuĩra rũũrĩrĩ rũu igaatungatagĩra na ndarĩĩkia gũciruta rũũrĩrĩinĩ rũu, nĩigaathaathayagia irĩ bũrũriinĩ ũyũ.’ Ngai agĩgĩtũma irua rĩtuĩke rũũri rwa kĩrĩĩkanĩro. Nĩ ũndũ ũcio Aburahamu akĩruithia Isaaka arĩ wa mĩthenya ĩnaana thuutha wa gũciarwo. Naake Isaaka akĩruithia mũũrũwe Jakubu, naake Jakubu akĩruithia aariũ aake ikũmi na eerĩ, na acio nĩ o maithe maitũ. “Na rĩĩrĩ, aariũ a Jakubu makĩiguĩra mũrũ wa ithe wao Josefu ũiru makĩmwendia bũrũriinĩ wa Misiri. No Ngai aarĩ hamwe naake, agĩkĩmũhonokia kuuma mathĩĩnainĩ moothe. Agĩkĩmũhe ũũgĩ agĩtũma eendwo nĩ mũthamaki wa Misiri, ũrĩa wamũtuire mũnene bũrũriinĩ ũcio o na akĩmũhe wĩra wa kũroraga Misiri guothe o hamwe na mũciĩ wake wothe. Thuutha ũcio gũkĩgĩa ng'aragu bũrũri wothe wa Misiri o na Kanaani, o na mathĩĩna maingĩ mũno. Namo maithe maitũ makĩaga irio. No rĩrĩa Jakubu aiguire atĩ Misiri kwarĩ na irio, agĩtũma aariũ aake riita rĩa mbere, nĩ o maithe maitũ. Nao mathiĩ riita rĩa keerĩ, Josefu akĩĩmenyithania na aariũ a ithe na andũ a Josefu makĩmenyeka nĩ mũthamaki wa Misiri. Hĩndĩ ĩyo Josefu agĩtũmanĩra ithe Jakubu athiĩ Misiri na andũ aake oothe, nao maarĩ ta andũ mĩrongo mũgwanja na ataano. Naake Jakubu na aariũ aake magĩgĩthiĩ Misiri kũrĩa oothe maakuĩrĩire. Na rĩĩrĩ, mĩĩrĩ yao ĩgĩkuuo ĩgĩtwarwo Shekemu, ĩgĩthikwo mbĩĩrĩrainĩ ĩrĩa Aburahamu aagũrĩĩte kuuma kũrĩ ciana cia Hamori kũu Shekemu. “Na rĩrĩa ihinda rĩakuhĩrĩirie rĩa Ngai kũhingia kĩĩranĩro kĩrĩa eerĩire Aburahamu, andũ aitũ magĩkorwo moongererekeete mũno kũu bũrũri wa Misiri. Na gũgĩkorwo kũgĩĩte na mũthamaki ũngĩ, ũrĩa ũtaamenyeete Josefu. Mũthamaki ũcio nĩahinyĩrĩirie andũ aitũ mũno, na agĩatha maithe maitũ marute twana tuothe nĩguo tũũragwo. Hĩndĩ ĩyo nĩguo Musa aaciarirwo, naake aarĩ mũthaka mũno. Agĩkĩrererwo mũciĩ gwa ithe mĩeri ĩtatũ. Na rĩrĩa aateirwo kuuma mũciĩ, mwarĩ wa mũthamaki akĩmuoya akĩmũrera ta mwana wake. Musa agĩkĩrerwo na ũũgĩ wothe wa andũ a Misiri, naake agĩtuĩka mũndũ wĩ na ũhoti rĩrĩa ekwaria o na agĩĩka maũndũ. “Na hĩndĩ ĩrĩa aakinyirie mĩaka mĩrongo ĩna, akĩigua e na wendo wa gũthiĩ kũrora ũrĩa andũ a rũũrĩrĩ rwake rwa Isiraeli maikaraga. Naake oona ũmwe wao agĩĩkwo ũũru nĩ Mũmisiri agĩthiĩ kũmũũrĩria akĩmũteithĩrĩria, akĩringa Mũmisiri ũcio akĩmũũraga. (Musa eeciiragia atĩ andũ aao nĩmekũmenya atĩ Ngai nĩakaamũhũthĩra amarute ũkomboinĩ no o matiamenyire.) Na mũthenya ũyũ ũngĩ agĩkora Aisiraeli eerĩ magĩtetania, akĩgeria kũmaiguithania akĩmeera atĩrĩ, ‘Andũ aitũ, mũranegenania nĩkĩ na mũrĩ amwe?’ Naake mũndũ ũrĩa wekĩĩte ũcio ũngĩ ũũru agĩikania Musa akĩmũũria atĩrĩ, ‘Nũũ ũgũtuĩte mũnene witũ na mũtũtuĩri? Anga nĩũkwenda kũnjũraga ta ũrĩa ũrooragire Mũmisiri ira?’ Rĩrĩa Musa aiguire ũguo, akĩũra akiuma Misiri agĩthiĩ gũtũũra e mũgeni bũrũri wa Midiani. E kũu akĩgĩa na aariũ eerĩ. “Na rĩĩrĩ, mĩaka mĩrongo ĩna yathira, Musa arĩ werũinĩ wa kĩrĩma gĩa Sinai, akiumĩrĩrwo nĩ mũraika arĩ rũrĩrĩmbĩinĩ rwa mwaki ũrĩa wakanaga kĩhingainĩ. Na rĩrĩa Musa oonire ũguo akĩgega, na rĩrĩa aakuhagĩrĩria nĩguo oone wega akĩigua mũgambo wa Mwathani ũkĩmwĩra atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ Ngai wa maithe maanyu, o we Ngai wa Aburahamu, na Isaaka na Jakubu.’ Naake Musa akĩambĩrĩria kũinaina o na agĩĩtigĩra kũrora. Naake Mwathani akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Ruta iraatũ amu hau ũrũngiĩ nĩ handũ hatheru. Hatirĩ nganja nĩnyoneete ũrĩa andũ aakwa marathĩĩnio kũu Misiri na nĩnjiguĩte kĩrĩro kĩao. Nĩnjũkĩĩte thĩ nĩguo ndĩmahonokie; rĩu ũka nĩngũgũtũma Misiri.’ “Na rĩĩrĩ, Musa o ũrĩa andũ maaregire makĩũria atĩrĩ, ‘Nũũ ũgũtuĩte mũnene witũ na mũtũtuĩri?’ Ũcio nĩwe Ngai aatũmire arĩ mũtongoria na mũkũũri wao ahotithĩĩtio nĩ mũraika ũrĩa wamuumĩrĩire kĩhingainĩ gĩkĩhĩa. Akĩmatongoria akĩmaruta kuo thuutha wa kũringa ciama na gwĩka maũndũ ma magegania kũu Misiri na Iriainĩ Ituune, o na werũinĩ ihinda rĩa mĩaka mĩrongo ĩna. Musa ũcio nowe werire andũ a Isiraeli atĩrĩ, ‘Ngai nĩakaamũtũmĩra mũnabii kuuma kũrĩ andũ aanyu, o ta ũrĩa niĩ aandũmire.’ Ningĩ Musa ũcio nowe warĩ na andũ a Isiraeli kũu werũinĩ rĩrĩa aarĩirio nĩ mũraika kĩrĩmainĩ gĩa Sinai e hamwe na maithe maitũ, na akĩamũkĩra ciugo irĩ muoyo nĩguo atũhe. “Ũcio nowe maithe maitũ maaregire gwathĩkĩra; makĩmũthinĩkania na makĩĩrirĩria gũcooka Misiri. Nao magĩkĩĩra Harũni atĩrĩ, ‘Tũthondekere ngai cia gũtũtongoria, amu Musa ũcio watũrutire Misiri tũtiũĩ ũrĩa ooneete.’ Namo matukũinĩ macio magĩthondeka mũhianano wa ndeegwa, makĩũrutĩra magongoona, na magĩkũngũĩra wĩra wa mooko maao. Naake Ngai akĩmatiganĩria, akĩmarekereria mathaathayagie ciũmbe cia igũrũ, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo thĩinĩ wa Ibuku rĩa anabii atĩrĩ: ‘Andũ aya a Isiraeli! Hiihi nĩ niĩ mwathĩnjagĩra na mũkarutĩra magongoona werũinĩ mĩaka mĩrongo ĩna? Nĩkuoya muoire hema ya Moloku na mũhianano wa Refani njata ĩrĩa mũtuĩte Ngai yanyu, mĩhianano ĩrĩa mwethondekeire mũmĩthaathayagie. Na kwoguo nĩngaamũthaamia ndĩmũtware kũraaya mbere ya Babiloni.’ “Maithe maitũ maarĩ na Hema ya kuonania atĩ Ngai aarĩ hamwe nao werũinĩ. Nayo yakĩĩtwo o ta ũrĩa Ngai eerĩĩte Musa, kũringana na mũcoro ũrĩa Musa ooneetio. Na thuutha ũcio, maithe maitũ arĩa maatigĩirwo hema ĩyo nĩ maithe maao nĩmaamĩkuuaga rĩrĩa maarĩ na Joshua magĩtuunyana bũrũri kuuma kũrĩ ndũũrĩrĩ iria ciaingatirwo nĩ Ngai. Nayo ĩgĩgĩikara kũu kinya hĩndĩ ya Daudi. Naake Daudi agĩkĩonwo arĩ mwagĩrĩru nĩ Ngai, naake agĩkĩmũhooya amwĩtĩkĩrie aakĩre Ngai wa Jakubu ũikaro. No nĩ Solomoni wamwakĩire nyũmba. “No rĩĩrĩ, Ngai ũcio wĩ igũrũ mũno-rĩ, ndatũũraga nyũmba ciakĩĩtwo na mooko ma andũ o ta ũrĩa mũnabii oigĩĩte ũũ: Mwathani ekuuga atĩrĩ, ‘Igũrũ nĩkuo gĩtĩ gĩakwa kĩa ũnene, nayo thĩ nĩ gaturwa ga kũigĩrĩra magũrũ maakwa. Nĩ nyũmba ĩrĩkũ ũngĩkĩnjakĩra? He ha handũ harĩa ingĩkĩhuurũka? Anga ti niĩ ndathondekire indo ici ciothe?’ “Andũ aya aremi! Inyuĩ ngoro cianyu iteetĩkĩĩtie. O inyuĩ mũtaiguaga ũhoro wa Ngai! Ũguo noguo maithe maanyu meekire: o na inyuĩ noguo mũtũũraga mũreganĩĩte na Roho Mũtheru. Kũrĩ mũnabii maithe maanyu mataanyariirire? Mooragire o na arĩa maamenyithanĩĩtie o mbere gũũka kwa ũrĩa mũthingu, ũrĩa rĩu o na inyuĩ mũkunyanĩire na mũkamũũraga. Nĩ inyuĩ mwanengerirwo Watho nĩ araika na mũkĩaga kũwathĩkĩra!” Nao athuuri a Kĩama maigua maũndũ macio makĩng'ũrĩka mũno na makĩharagania magego nĩ ũndũ wake. No Sitefano aiyũrĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru, akĩrora igũrũ akĩona riiri wa Ngai, na akĩona Jesũ Kristũ arũngiĩ mwena wa ũrĩo wa Ngai. Naake akiuga atĩrĩ, “Oneei! Nĩndĩrona igũrũ rĩhingũkĩĩte, na Mũrũ wa Mũndũ aikaire mwena wa ũrĩo wa Ngai!” Hĩndĩ ĩyo andũ makĩanĩrĩra na mũgambo mũnene mahingĩĩte matũ maao makĩmũguthũkĩra oothe me hamwe, makĩmuumia nja ya itũũra, makĩmũhũũra na mahiga. Nao aira makĩiga nguo ciao magũrũinĩ ma mwanake wetagwo Saũlũ. Nao rĩrĩa maamũhũũraga na mahiga, Sitefano akĩhooya akiuga atĩrĩ, “Mwathani Jesũ amũkĩra roho wakwa!” Agĩcooka agĩturia ndu, akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Mwathani ndũkaamoorie rĩĩhia rĩĩrĩ!” Naake arĩĩkia kuuga ũguo agĩtuĩkana. Naake Saũlũ agĩgĩĩtĩkĩra atĩ kũũragwo gwa Sitefano nĩkwagĩrĩire. Na mũthenya ũcio kanitha ũkĩambĩrĩria kũnyariirwo mũno kũu Jerusalemu. Nao andũ oothe arĩa meetĩkĩĩtie, tiga atũmwo, makĩhurunjũka makĩũrĩra mabũrũri ma Judea na Samaria. Nao andũ amwe ahooi Ngai magĩthika Sitefano na makĩmũrĩrĩra mũno. Naake Saũlũ agĩũkĩrĩra kanitha, agathiaga nyũmba o nyũmba akĩrutũrũraga arĩa oothe meetĩkĩĩtie, arũme na andũ a nja akĩmaikagia njeera. Na rĩĩrĩ, andũ arĩa meetĩkĩĩtie maahurunjũkĩire kũndũ na kũndũ, magĩthiĩ makĩhunjagia Ũhoro ũrĩa Mwega. Naake Filipu agĩthiĩ itũũrainĩ rĩnene rĩa Samaria akĩhunjĩria andũ a kuo ũhoro wa Mesia. Nao andũ aingĩ marĩ na ngoro ĩmwe nĩmaathikagĩrĩria Filipu, maigua ũrĩa aaragia, na moona ciama iria aaringaga. Amu ngoma nĩcioimaga arĩa maarĩ nacio cianĩrĩire na mũgambo mũnene, na andũ aingĩ arĩa maarĩ cionje na ithua nĩmaahonagio. Gũgĩkĩgĩa na gĩkeno kĩnene mũno itũũrainĩ rĩu. Na rĩĩrĩ, itũũrainĩ rĩu nĩkwarĩ mũndũ wetagwo Simoni watũire aragũraga, akamakagia andũ mũno kũu Samaria agĩĩtuaga mũndũ mũnene mũno. Nao andũ oothe anyiinyi na anene nĩmaamũthikagĩrĩria makoigaga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nĩ we hinya wa Ngai ũrĩa wĩtagwo ‘Hinya mũnene.’ ” Maamũthikagĩrĩria wega nĩ gũkorwo nĩamamakĩĩtie na ũragũri wake ihinda iraaya. Nao arĩa oothe meetĩkirie Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ũthamaki wa Ngai na wa Jesũ Kristũ, ũrĩa maahunjĩirio nĩ Filipu makĩbatithio, arũme o hamwe na andũ a nja. Simoni o naake agĩĩtĩkia na akĩbatithio akĩrũmĩrĩra Filipu. Naake oona ciama na maũndũ ma magegania magĩĩkwo akĩmaka mũno. Rĩrĩa atũmwo arĩa maarĩ Jerusalemu maiguire atĩ andũ a Samaria nĩmaamũkĩrĩĩte ũhoro wa Ngai, makĩmatũmĩra Petero na Johana. Nao maakinya, makĩhoera andũ acio nĩ geetha maheeo Roho Mũtheru, amu Roho Mũtheru ndakoreetwo aikũrũkĩire o na ũmwe wao tiga o kũbatithio maabatithĩĩtio thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesũ. Nao Petero na Johana magĩkĩmaigĩrĩra mooko, makĩiyũrwo nĩ Roho Mũtheru. Naake Simoni oona atĩ mũndũ aiyũragwo nĩ Roho aigĩrĩrwo mooko nĩ atũmwo akĩĩrĩra atũmwo mbeeca, akĩmeera atĩrĩ, “O na niĩ heei hinya ũcio nĩ geetha ndaigĩrĩra mũndũ mooko akaiyũrwo nĩ Roho Mũtheru.” No Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Mbeeca ciaku irothiranĩria nawe. Ũgwĩciiria wahota kũgũra kĩheeo kĩa Ngai na mbeeca! Wee ndũrĩ na handũ kana igai wĩrainĩ ũyũ witũ, amu ngoro yaku ndĩrũngĩrĩirie maithoinĩ ma Ngai. Wĩrire nĩ ũndũ wa waganu ũcio waku, na ũhooe Mwathani akuohere nĩ ũndũ wa gwĩciiria meciiria ta macio. Amu nguona wee wĩ na marũrũ maingĩ ma ũiru na ũkoohwo nĩ meehia.” Naake Simoni akiuga atĩrĩ, “hoera Mwathani nĩ geetha ndigakorwo nĩ ũndũ o na ũmwe wa macio wagweta.” Nao marĩĩkia kuumbũra na kũheana ũhoro wa Mwathani, Petero na Johana magĩcooka Jerusalemu, na magĩthiĩ makĩhunjagia Ũhoro ũrĩa Mwega icagiinĩ nyingĩ cia kũu Samaria. No rĩĩrĩ, Filipu akĩĩrwo nĩ mũraika wa Mwathani atĩrĩ, “Ũkĩra ũthiĩ na mwena wa na kĩanda ũkinye njĩrainĩ ĩrĩa yumĩĩte Jerusalemu ĩgathiĩ Gaza.” (Njĩra ĩyo ndĩgeragwo matukũinĩ maya.) Naake Filipu agĩũkĩra agĩthiĩ. Na rĩĩrĩ, mũndũ woimĩĩte Ethiopia warĩ mũhakũre, warutaga wĩra wa kũmenyerera mbeeca cia kwini wa Ethiopia wetagwo Kandake, nĩkũinũka ainũkaga oimĩĩte Jerusalemu kũhooya. Naake aathiaga agĩthoomaga ibuku rĩa mũnabii Isaia aikarĩĩte thĩ ngaariinĩ yake ĩrĩa yaguucĩĩtio nĩ mbarathi. Naake Filipu akĩĩrwo nĩ Roho atĩrĩ, “Thiĩ ũtwarane na ngaari ĩĩrĩa ya mbarathi.” Hĩndĩ ĩyo Filipu akĩhiũha, agĩkinya harĩ mũndũ ũcio. Naake aigua agĩthooma ibuku rĩa mũnabii Isaia akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũrataũkĩrwo nĩ ũhoro ũcio ũrathooma?” Naake mũndũ ũcio akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ingĩtaũkĩrwo atĩa tiga mũndũ andaarĩirie?” Agĩgĩthaitha Filipu atoonye ngaariinĩ maikaranie. Nako gacunjĩ ka maandĩko karĩa mũndũ ũcio aathoomaga nĩ gaaka: “O ta ũrĩa ng'ondu itwaragwo gũthĩnjwo, o na ta ũrĩa gatũrũme gakiraga ki mbere ya mũndũ ũrĩa ũrakeenja guoya, noguo o naake ataatumũrire kanua gaake. Nĩaconorirwo, na ndaigana gũtuĩrwo na kĩhooto. Nũũ ũngĩheana ũhoro wa rũciaro rwake? Amu muoyo wake nĩwehereetio gũũkũ thĩ.” Mũndũ ũcio warĩ mũhakũre akĩĩra Filipu atĩrĩ, “Ndagũthaitha tanjĩĩra mũnabii ũcio aaragia ũhoro wa ũ? Nĩ ũhoro wake we mwene kana nĩ wa mũndũ ũngĩ?” Hĩndĩ ĩyo Filipu akĩambĩrĩria kwaria akĩhe mũndũ ũcio Ũhoro ũrĩa Mwega wa Jesũ, aambĩrĩirie na gacunjĩ o kau ka maandĩko. O magĩthiaga na njĩra, magĩkinya handũ haarĩ maaĩ, naake mũndũ ũcio akiuga atĩrĩ, “One, haaha he maaĩ. Kũrĩ na ũndũ wa kũgiria mbatithio?” [ Naake Filipu akĩmũcookeria atĩrĩ, “Ũngĩĩtĩkia na ngoro yaku yothe, no ũbatithio.” Naake agĩcookia atĩrĩ, “Nĩnjĩtĩkĩĩtie atĩ Jesũ Kristũ nĩ Mũrũ wa Ngai.”] Naake agĩathana atĩ ngaari ĩrũũgamio. Nao eerĩ Filipu na mũndũ ũcio magĩtoonya maaĩinĩ, naake Filipu akĩmũbatithia. Na rĩĩrĩ, moima maaĩinĩ, Filipu akĩeherio nĩ Roho wa Mwathani, mũndũ ũcio akĩaga gũcooka kũmuona. Naake agĩthiĩ na mbere na rũgendo aiyũrĩĩtwo nĩ gĩkeno. Na rĩĩrĩ, Filipu aacookire kuonwo itũũrainĩ rĩa Azoto, naake aahĩtũkaga akĩhunjagia Ũhoro ũrĩa Mwega matũũrainĩ moothe o nginya agĩkinya Kaisarea. Hĩndĩ ĩyo Saũlũ agĩkorwo arĩ na ũũru mũingĩ na akoigaga atĩ arutwo oothe a Mwathani mooragwo. Agĩgĩthiĩ kũrĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, akĩũria aheeo marũa ma gũthiĩ namo thunagogiinĩ iria ciarĩ Damasiki, nĩ geetha arĩa oothe angĩona a Njĩra ya Mwathani amanyiite, amoohe amatware Jerusalemu. Na rĩĩrĩ, akuhĩrĩria Damasiki ũtheri ũkiuma igũrũ o rĩmwe, ũkĩmwarĩra kuuma mĩena yothe. Naake akĩgũa thĩ, akĩigua mũgambo ũkĩmwĩra atĩrĩ, “Saũlũ, Saũlũ! Ũnyariiraga nĩkĩ?” Naake Saũlũ akĩmũũria atĩrĩ, “Wee nĩ we ũ, Mwathani?” Naguo mũgambo ũcio ũgĩcookia atĩrĩ, “Nĩ niĩ Jesũ ũrĩa ũnyariiraga. Atĩrĩĩrĩ, ũkĩra ũtoonye itũũra, na nĩũkwĩrwo ũrĩa wagĩrĩirwo nĩũgwĩka.” Nao andũ arĩa maarĩ naake makĩrũũgama makirĩĩte ki, tondũ nĩmaiguire mũgambo no mationire ũrĩa waragia. Naake Saũlũ agĩũkĩra akĩrũũgama na ahingũra maitho ndahotire kuona kĩndũ. Agĩkĩnyiitwo guoko nĩ arĩa maarĩ naake, makĩmũtoonyia Damasiki. Naake agĩikara mĩthenya ĩtatũ atekuona na atekũrĩa kana akanyua. Na rĩĩrĩ, kũu Damasiki nĩkwarĩ mũrutwo wetagwo Anania. Mwathani akĩmwarĩria na njĩra ya kĩoneki akĩmwĩra atĩrĩ, “Anania!” Naake akiuga atĩrĩ, “Ĩ niĩ ũyũ haaha, Mwathani.” Naake Mwathani akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra, ũthiĩ njĩrainĩ ĩrĩa ĩĩtagwo ‘Nũngarũ’ ũtoonye nyũmba ya Judasi, ũũrie mũndũ wa kuuma Tariso wĩtagwo Saũlũ. Nĩkũhooya arahooya, na nĩoneete thĩinĩ wa kĩoneki mũndũ ũgwĩtwo Anania agĩtoonya nyũmba akamũigĩrĩra mooko nĩ geetha ahote gũcooka kuona.” No Anania agĩcookia atĩrĩ, “Mwathani, nĩnjiguĩte ũhoro wa mũndũ ũcio kuuma kũrĩ andũ aingĩ na maũndũ moothe mooru marĩa eekĩĩte andũ aaku thĩinĩ wa Jerusalemu. Rĩu aheetwo ũhoti nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene ooke gũũkũ anyiite arĩa oothe magũthaathayagia.” No Mwathani akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee thiĩ, amu mũndũ ũcio nĩ we thuurĩĩte andungate, atũme rĩĩtwa rĩakwa rĩmenyeke kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ na athamaki na andũ a Isiraeli. Nĩngũmuonia atĩ no mũhaka athĩĩnio nĩ ũndũ wakwa.” Naake Anania agĩgĩthiĩ agĩtoonya nyũmba akĩigĩrĩra Saũlũ mooko akĩmwĩra atĩrĩ, “Saũlũ mũrũ wa Awa, Mwathani Jesũ ũrĩa ũrakuumĩrĩire ũrĩ njĩrainĩ ũgĩũka nĩ we wandũma. Andũma nĩ geetha ũcooke kuona na ũiyũrwo nĩ Roho Mũtheru.” Na ihinda o rĩu tũnyamũ tũhaana ngaracũ tũkiuma maitho maake tũkĩgũa thĩ, naake akĩhota kuona rĩngĩ. Naake agĩgĩũkĩra akĩbatithio, na akĩrĩa irio akĩgĩa na hinya. Naake Saũlũ agĩikarania na andũ arĩa meetĩkĩĩtie kũu Damasiki matukũ gakundi. Hĩndĩ o ĩyo agĩthiĩ thunagogiinĩ akĩhunjagia ũhoro wa Jesũ akiugaga atĩ Jesũ nĩ Mũrũ wa Ngai. Nao arĩa oothe maamũiguire makĩgega, makĩũrania atĩrĩ, “Githĩ mũndũ ũyũ ti ũrĩa ũrooragaga arĩa mathaathayagia mũndũ ũcio ti Jesũ kũũrĩa Jerusalemu? Na githĩ ndookĩĩte gũũkũ no ũndũ wa gĩtũmi o kĩu gĩa kũnyiita andũ acio amatware kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene?” No Saũlũ agĩkĩrĩrĩria o kũgĩa na hinya na akĩrigithia Ayahudi arĩa maatũũraga kũu Damasiki na kũmoonia na ma atĩ Jesũ nĩ we Mesia. Thuutha wa matukũ maingĩ kũhĩtũka, Ayahudi magĩcookania ndundu ya ũrĩa mekũũraga Saũlũ, no Saũlũ akĩmenyithio. Ayahudi maikaraga marangĩire kĩhingo mũthenya na ũtukũ nĩguo mamũũrage. No arutwo aake makĩmuoya ũtukũ ũmwe, makĩmwagararĩria rũthingo igũrũ makĩmũharũrũkia aikĩĩtio gĩkabũinĩ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Saũlũ aathiire Jerusalemu nĩageririe gũtuĩka ũmwe wa arutwo, no oothe nĩmaamwĩtigagĩra tondũ matietĩkagia atĩ nĩatuĩkĩĩte mũrutwo. No Baranaba akĩoya Saũlũ akĩmũtwara kũrĩ atũmwo, akĩmeera ũrĩa Saũlũ arĩ njĩrainĩ oonire Mwathani ũrĩa wamuumĩrĩire, na ũrĩa ahunjĩĩtie thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani e na ũũmĩrĩru kũu Damasiki. Kwoguo Saũlũ agĩikarania na atũmwo, na agĩthiĩ kũu Jerusalemu guothe, akĩhunjagia thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani oomĩrĩirie mũno. Ningĩ nĩaragia na agakararania na Ayahudi arĩa maaragia Kĩngiriki, nao nĩmaageragia ũrĩa mangĩmũũraga. Rĩrĩa andũ arĩa meetĩkĩĩtie maamenyire ũguo, makĩmũtwara Kaisarea magĩcooka makĩmwĩra athiĩ Tariso. Nao andũ a kanitha kũu guothe Judea, Galili, na Samaria magĩikara na thaayũ. Nĩmoomagĩrĩrio nĩ Roho Mũtheru, magathiaga na njĩra ya gũtĩĩa Mwathani o makĩingĩhaga. Na rĩrĩa Petero aaceerangaga kũndũ na kũndũ, agĩkinya kũrĩ andũ a Ngai arĩa maatũũraga Luda. Nakuo kũu agĩkora mũndũ wetagwo Aenea, warũarĩĩte mũrimũ wa gũkua ciĩga na watũire atoimaga ũrĩrĩ mĩaka ĩnaana. Petero akĩmwĩra atĩrĩ, “Aenea, Jesũ Kristũ nĩegũkũhonia. Ũkĩra ware ũrĩrĩ waku.” Ihinda o rĩu agĩũkĩra. Nao andũ oothe arĩa maatũũraga Luda na Sharoni mamuona, magĩĩtĩkia Mwathani. Nakuo itũũrainĩ rĩa Jopa nĩkwarĩ mũtumia mwĩtĩkia wetagwo Tabitha. (Rĩĩtwa rĩu na Kĩngiriki nĩ Dorokasi, na nĩ ta kuuga thwariga.) Nĩarutaga mawĩra meega na agateithia athĩĩni. Na matukũinĩ macio mũtumia ũcio akĩrũara agĩkua. Na marĩĩkia kũmũthambia, makĩmũiga nyũmba ngoroba ya igũrũ. Tondũ Luda kwarĩ gũkuhĩ na Jopa, andũ arĩa meetĩkĩĩtie marĩĩkia kũigua atĩ Petero aarĩ kũu Luda, magĩtũma athuuri eerĩ makamũthaithe mamwĩre atĩrĩ, “Ĩtĩkĩra gũũka gũũkũ gwitũ na ndũgaikare.” Naake Petero agĩũkĩra agĩtwarana nao. Akinya, makĩmũtwara nyũmba ĩyo ngoroba ya igũrũ. Nao atumia a ndigwa oothe makĩrũũgama harĩ we makĩrĩraga, makĩmuonagia nguo iria Dorokasi atumaga rĩrĩa aarĩ muoyo. No Petero akĩmeera moime nja oothe, agĩturia ndu akĩhooya; agĩcooka akĩhũgũkĩra kĩimba akiuga atĩrĩ, “Tabitha, ũkĩra!” Naake akĩhingũria maitho, na oona Petero agĩĩtiira. Naake Petero akĩmũnyiita guoko, akĩmũrũũgamia. Agĩcooka agĩĩta andũ arĩa meetĩkĩĩtie na atumia a ndigwa, akĩmũneana kũrĩo e muoyo. Naguo ũndũ ũcio ũkĩmenyeka Jopa guothe, nao andũ aingĩ magĩĩtĩkia Mwathani. Naake Petero agĩikara kũu Jopa matukũ maingĩ kwa mũndũ wetagwo Simoni warĩ mũtanduki wa njũũa. Na rĩĩrĩ, kũu Kaisarea nĩkwarĩ mũthuuri ũmwe wetagwo Korinelio, Mũroma mũnene wa thigari igana cia mbũtũ ĩrĩa yetagwo “Mbũtũ ya Mataliani.” Aarĩ mũndũ mũthingu na hamwe na andũ a mũciĩ wake maarĩ ahooi Ngai. Naake nĩahothagĩra andũ na ũtaana, na nĩathaathayagia Ngai hingo ciothe. Mũthenya ũmwe ta thaa kenda cia mũthenya, mũndũ ũcio akĩona mũraika wa Ngai wega thĩinĩ wa kĩoneki agĩũka na kũrĩ we akĩmwĩra atĩrĩ, “Korinelio!” Naake Korinelio akĩmũrora amakĩĩte akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ kĩĩ Mwathani?” Mũraika akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mahooya maaku na kũheana gwaku nĩciamũkĩrĩĩtwo nĩ Ngai. Rĩu tũma athuuri Jopa mageete Simoni ũrĩa wĩtagwo Petero, ũrĩa ũnyiitĩĩtwo ũgeni gwa Simoni ũrĩa mũtanduki wa njũũa, na aakĩĩte rũteereinĩ rwa iria.” Rĩrĩa mũraika ũcio wamwaragĩria aathiire, Korinelio agĩĩta ndungata ciake igĩrĩ na mũthigari mũthingu ũmwe wa arĩa maamũtungatagĩra, na aamataarĩria ũhoro wothe akĩmatũma Jopa. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũyũ ũngĩ, ta thaa thita cia mũthenya, o andũ acio marĩ rũgendoinĩ marĩ hakuhĩ gũkinya Jopa, Petero agĩthiĩ nyũmba igũrũ kũhooya. Naake akĩigua ahũtiĩ akĩenda kũrĩa. Rĩrĩa maahaaragĩria irio, akĩona kĩoneki. Agĩkĩona igũrũ rĩhingũkĩĩte, na kĩndũ kĩhaana ta gĩtaama kĩnene gĩgĩikũrũka kĩnyiitĩĩtwo mĩena ĩna gĩkĩharũrũkio kinya thĩ. Thĩinĩ wakĩo nĩkwarĩ mĩthemba yothe ya nyamũ cia magũrũ mana, nyamũ iria itambaga thĩ ta nyoka, o na nyoni. Naguo mũgambo ũgĩũka ũkĩmwĩra atĩrĩ, “Petero arahũka ũthĩnje ũrĩe.” Naake Petero agĩcookia atĩrĩ, “Aaca Mwathani! Niĩ ndirĩ ndarĩa kĩndũ kĩrĩ mũgiro kana kĩrĩ na thaahu.” Ningĩ mũgambo ũgĩũka rĩa keerĩ ũkĩmwĩra atĩrĩ, “Kĩrĩa Ngai athereetie ndwagĩrĩirwo nĩkuuga atĩ kĩrĩ na mũgiro.” Ũndũ ũcio wekĩkire maita matatũ, nakĩo kĩndũ kĩu gĩgĩcookio igũrũ o rĩmwe. Na rĩĩrĩ, o Petero agegeyarĩĩte arigĩĩtwo nĩ ũrĩa kĩoneki kĩu ooneete kĩendaga kũmũmenyithia, athuuri arĩa maatũmĩĩtwo nĩ Korinelio magĩkorwo maarũngiĩ thoome, thuutha wa kũũrĩrĩria mũciĩ gwa Simoni. Nao magĩgĩĩtana nĩguo moorie kana Simoni ũrĩa wetagwo Petero anyiitĩĩtwo ũgeni kuo. Na rĩrĩa Petero eeciiragia ũhoro wa kĩoneki kĩu; Roho akĩmwĩra atĩrĩ, “Tathikĩrĩria! Harĩ na andũ atatũ maragũcaria. Ũkĩra, ũikũrũke ũthiĩ nao na ihenya, nĩ ũndũ nĩ niĩ ndĩmatũmĩĩte.” Naake Petero agĩikũrũka kuuma ngoroba, agĩthiĩ harĩ andũ acio akĩmeera atĩrĩ, “Nĩ niĩ ũrĩa mũracaria. Mũũkĩĩte nĩkĩ?” Nao makiuga atĩrĩ, “Atĩrĩĩrĩ, Korinelio ũrĩa mũnene wa thigari igana, mũndũ mũthingu na ũtĩĩĩte Ngai na ũheetwo gĩtĩĩo nĩ rũũrĩrĩ ruothe rwa Ayahudi, areerirwo nĩ mũraika mũtheru agũtũmanĩre ũthiĩ gwake mũciĩ, agathikĩrĩrie ũrĩa ũkuuga.” Naake akĩmeera matoonye nyũmba, akĩmanyiita ũgeni. Naguo mũthenya ũyũ ũngĩ akiumagara hamwe nao, na andũ amwe arĩa meetĩkĩĩtie a kuuma Jopa magĩthiĩ hamwe naake. Mũthenya wa keerĩ magĩkinya Kaisarea, kũrĩa Korinelio aameetereire. Naake nĩetĩĩte andũ a nyũmba yake na arĩa maarĩ ũraata mũno naake. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Petero aatoonyaga, Korinelio akĩmũtũnga akĩĩgũithia magũrũinĩ maake akĩmũthaathaiya. No Petero akĩmũrũũgamia akĩmwĩra atĩrĩ, “Rũũgama, o na niĩ ndĩ o mũndũ ta we.” Agĩgĩtoonya o makĩaragia naake, agĩkora andũ aingĩ moonganĩĩte. Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ nĩmũũĩ wega atĩ Ayahudi matiĩtĩkĩrĩĩtio nĩ Watho gũtukana o na kana gũceera kwa Mũrũũrĩrĩ o na ũrĩkũ. No Ngai nĩanyoneetie atĩ ndiagĩrĩirwo nĩkuuga atĩ mũndũ o na ũrĩkũ e na mũgiro kana e na thaahu. Nĩ ũndũ ũcio, ndatũmanĩrwo nĩndĩrookire; ndinarega. Ngũkĩũria atĩrĩ, ũrandũmanĩire nĩkĩ?” Naake Korinelio agĩcookia atĩrĩ, “Mĩthenya ĩna mĩthiru, mathaa o ta maya, ndĩ nyũmba ngĩhooya mahooya ma thaa kenda cia mũthenya, mũndũ warĩ na nguo ciahenagia nĩarũũgamire mbere yakwa, akĩnjĩĩra atĩrĩ: ‘Korinelio! Mahooya maaku nĩmaiguitwo, na Ngai nĩaririkanĩĩte kũheana gwaku. Kwoguo tũmana Jopa ũgĩĩre Simoni ũrĩa wĩtagwo Petero, ũrĩa ũnyiitĩĩtwo ũgeni gwa Simoni ũrĩa ũtandukaga njũũa rũteereinĩ rwa iria.’ Kwoguo nĩndagũtũmanĩire hĩndĩ o ro ĩyo na nĩ weka wega mũno nĩ ũndũ wa gũũka. Rĩu-rĩ, tũrĩ haaha ithuothe mbere ya Ngai tũthikĩrĩrie ũrĩa wothe wathĩĩtwo uuge nĩ Mwathani.” Naake Petero agĩkĩambĩrĩria kwaria akiuga atĩrĩ: “Rĩu nĩndamenya na ma atĩ Ngai ndarĩ mũthuutũkanio, na thĩinĩ wa rũũrĩrĩ o na rũrĩkũ, ũrĩa wothe ũmũthaathayagia na ageeka ũrĩa kwagĩrĩire nĩamũkagĩrwo nĩ we. Atĩrĩĩrĩ, nĩmũũĩ ndũmĩrĩri ĩrĩa aatũmire kũrĩ andũ a Isiraeli, agĩkĩmahunjĩria Ũhoro ũrĩa Mwega wa thaayũ ahũthĩrĩĩte Jesũ Kristũ ũrĩa arĩ we Mwathani wa andũ oothe. Ũhoro ũcio nĩwahunjirio Judea guothe, wambĩrĩirie Galili thuutha wa Johana kũhunjia ũhoro wa atĩ mabatithio. Nĩmũũĩ ũrĩa Ngai aitĩrĩirie Jesũ wa Nazarethi Roho Mũtheru o hamwe na hinya. Naake Jesũ nĩathiaga agĩĩkaga maũndũ meega na akĩhonagia oothe arĩa maanyiitĩĩtwo nĩ ngoma nĩ gũkorwo Ngai aarĩ hamwe naake. O na ũrĩa ithuĩ tũrĩ aira a maũndũ marĩa moothe eekire thĩinĩ wa bũrũri wa Ayahudi na thĩinĩ wa Jerusalemu, na ũrĩa maamwambire mũtharabainĩ makĩmũũraga. No Ngai nĩamũriũkirie mũthenya wa gatatũ na akĩmuonania. No rĩĩrĩ, ndamuonanirie kũrĩ andũ oothe, o tiga kũrĩ ithuĩ arĩa twathuurĩĩtwo nĩ Ngai tũtuĩke aira, o ithuĩ twarĩanĩire na tũkĩnyuanĩra hamwe naake aariũka kuuma kũrĩ arĩa makuĩte. Rĩu-rĩ, Jesũ ũcio nĩatwathire tũhunjĩrie andũ na tũheanage ũira atĩ nĩ we ũrĩa ũthuurĩĩtwo nĩ Ngai atuĩke wa gũtuĩra arĩa me muoyo na arĩa akuũ. Nao Anabii oothe nĩmaheanaga ũira wake atĩ mũndũ o wothe ũmwĩtĩkĩĩtie nĩohagĩrwo meehia maake nĩ hinya wa rĩĩtwa rĩa Jesũ.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Petero aathiaga na mbere kwaria, Roho Mũtheru agĩikũrũkĩra arĩa oothe maiguaga ndeto icio. Nao andũ arĩa meetĩkĩĩtie a kuuma gĩkundi kĩa Ayahudi arĩa mookĩĩte na Petero makĩgega, tondũ Ngai nĩaitĩrĩirie kĩheeo kĩa Roho Mũtheru o na andũ a Ndũũrĩrĩ. Nĩ gũkorwo nĩmaamaiguire makĩaria na thiomi na makĩgooca Ngai. Naake Petero agĩkĩũria atĩrĩ, “Kũrĩ mũndũ ũngĩkĩgiria maaĩ ma kũbatithia andũ aya maamũkĩra Roho Mũtheru o ta ithuĩ?” Agĩcooka akĩmaatha akĩmeera atĩ oothe mabatithio thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ Kristũ. Nao makĩmũũria aikaranie nao matukũ maniini. Na rĩĩrĩ, atũmwo na andũ arĩa meetĩkĩĩtie arĩa maarĩ Judea magĩkĩigua atĩ andũ a Ndũũrĩrĩ o nao nĩmaamũkĩrĩĩte Ũhoro wa Ngai. Rĩrĩa Petero aambatire Jerusalemu, gĩkundi kĩa arĩa meetĩkĩĩtie ũhoro wa kũrua gĩkĩmũruta mahĩtia gĩkĩmũũria atĩrĩ, “Nĩkĩ gĩatũmire ũthiĩ kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa matarĩ aruu na ũkĩrĩanĩra nao?” No Petero akĩambĩrĩria kũmataarĩria wega ũrĩa maũndũ meekĩkĩĩte, akĩmeera atĩrĩ: “Ndaarĩ itũũrainĩ rĩa Jopa ngĩhooya na niĩ ngĩona kĩoneki, kĩndũ kĩahaanaga ta gĩtaama kĩnene gĩkĩharũrũkio kuuma igũrũ kĩnyiitĩĩtwo mĩena ĩna na gĩgĩũka o harĩa ndaarĩ. Ndakĩbaara wega ngĩona nyamũ cia magũrũ mana, nyamũ ndĩa nyama, nyamũ iria itambaga thĩ ta nyoka, o na nyoni. Ngĩcooka ngĩigua mũgambo ũkĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Petero arahũka ũthĩnje ũrĩe!’ No niĩ ngiuga atĩrĩ, ‘Aaca, Mwathani, amu gũtirĩ kĩndũ kĩĩ mũgiro kana gĩ thaahu kĩrĩ gĩatoonya kanua gaakwa.’ Naguo mũgambo ũkiuma o igũrũ ũkĩnjookeria riita rĩa keerĩ atĩrĩ, ‘Kĩrĩa Ngai athereetie ndũkaanoige atĩ kĩĩ mũgiro.’ Gwekĩkire ũguo maita matatũ, na thuutha ũcio ciothe ikĩoywo ikĩguucio na igũrũ. Na ihinda o rĩu athuuri atatũ magĩkinya nyũmbainĩ ĩrĩa twarĩ matũmĩĩtwo kũrĩ niĩ kuuma Kaisarea. Naake Roho akĩnjĩĩra atĩ thiĩ nao itarĩ na ihenya. Nao andũ atandatũ arĩa meetĩkĩĩtie magĩgĩthiĩ hamwe na niĩ, tũgĩtoonya nyũmba ya mũndũ ũcio. Naake agĩtwĩra ũrĩa ooneete mũraika arũngiĩ gwake nyũmba akĩmwĩra atĩrĩ, ‘Tũma mũndũ kũu Jopa agĩĩre mũndũ ũrĩa wĩtagwo Simoni Petero. Ũcio nĩagaakwĩra ndũmĩrĩri ĩrĩa ĩgaatũma wee na andũ a nyũmba yaku mũhonoke.’ Na ndaambĩrĩria kwaria, Roho Mũtheru akĩmaikũrũkĩra o ta ũrĩa aatũikũrũkĩire kĩambĩrĩriainĩ. Hingo ĩyo ngĩkĩririkana ciugo cia Mwathani, ta ũrĩa oigire atĩ: ‘Johana aabatithanagia na maaĩ, no inyuĩ mũkaabatithio na Roho Mũtheru.’ Angĩgĩkorwo Ngai nĩamaheire kĩheeo o ta kĩrĩa aatũheire ithuĩ rĩrĩa twetĩkirie thĩinĩ wa Mwathani Jesũ Kristũ-rĩ, niĩ ndaakĩrĩ ũ atĩ nĩingĩahotire kũregana na Ngai?” Nao andũ acio maigua ũguo magĩkira, makĩgooca Ngai makiugaga atĩrĩ, “Ngai nĩaheete o na andũ a Ndũũrĩrĩ Ũhoro wa kwĩrira meehia maao nĩguo matũũre muoyo!” Na rĩĩrĩ, andũ arĩa meetĩkĩĩtie makĩhurunjũka nĩ ũndũ wa kũnyariirwo thuutha kũũragwo gwa Sitefano, magĩthiĩ o kinya Foenicia, Kuporo, na Anitiokia, nao matiahunjagia ũhoro kũrĩ andũ angĩ tiga o kũrĩ Ayahudi. No nĩkwarĩ amwe aao a kuuma Kuporo na Kurene, arĩa mookire Anitiokia makĩarĩria Angiriki na makĩmahunjĩria Ũhoro ũrĩa Mwega wa Mwathani Jesũ. Naguo hinya wa Mwathani warĩ hamwe nao, nakĩo gĩkundi kĩnene gĩgĩĩtĩkia gĩkĩamũkĩra Mwathani. Naguo ũhoro wa ũndũ ũcio ũgĩkinya kũrĩ andũ a kanitha wa Jerusalemu, nao magĩtũma Baranaba kũu Anitiokia. Rĩrĩa aakinyire kuo akĩona ũrĩa Ngai aatugĩĩte andũ aake agĩkena, na akĩmathaitha oothe maikarage mehokeete Mwathani na mehandĩĩte wega ũhoroinĩ wake. Baranaba aarĩ mũndũ mwega, waiyũirwo nĩ Roho Mũtheru o na wĩtĩkio. Nakĩo gĩkundi kĩnene kĩa andũ gĩgĩĩtĩkĩra Mwathani. Naake Baranaba agĩthiĩ Tariso gũcaria Saũlũ, na rĩrĩa aamuonire, akĩmũreehe Anitiokia. Na rĩĩrĩ, mwaka mũgima marĩ eerĩ nĩmacemanagia na andũ a kanitha na makĩruta gĩkundi kĩnene kĩa andũ. Kũu Anitiokia nĩkuo arutwo meetirwo Akristiano riita rĩa mbere. Na rĩĩrĩ, matukũinĩ macio anabii magĩikũrũka Anitiokia moimĩĩte Jerusalemu. Naake ũmwe wao wetagwo Agabo akĩrũũgama, akĩratha ateithĩĩtio nĩ Roho atĩ, nĩgũkũgĩa ng'aragu nene thĩ yothe, (yagĩire hĩndĩ ya wathani wa Kilaudio). Nao arutwo magĩtua atĩ o mũndũ arute ũteithio kũringana na ũhoti wake, matũmĩre aariũ a Ithe witũ arĩa maatũũraga Judea. Ũndũ ũcio magĩkĩũhingia, magĩkĩnengera Saũlũ na Baranaba mbeeca icio matware kũrĩ athuuri a kanitha. Na hĩndĩ ĩyo mũthamaki Herode akĩambĩrĩria kũnyariira andũ amwe a kanitha. Agĩkĩũragithia Jakubu mũrũ wa nyina na Johana na rũhiũ. Na rĩrĩa oonire atĩ ũndũ ũcio eekire nĩwakenia Ayahudi, agĩthiĩ na mbere akĩnyiita Petero o naake. (Matukũ macio maarĩ ihinda rĩa thigũkũ ya mĩgate ĩtarĩ mĩĩkĩre ndaawa ya kũimbia.) Rĩrĩa aamũnyiitithirie akĩmũikia njeera kũrĩa aarangagĩrwo nĩ arangĩri ikundi inya, o gĩkundi kĩ na arangĩri ana gĩgacenjania na kĩrĩa kĩngĩ, nĩ geetha akaamũreehe kũrĩ andũ thuutha wa Bathaka. Kwoguo Petero agĩgĩikio njeera, no andũ a kanitha nĩmaamũhooyagĩra na kĩyo. Na rĩĩrĩ, ũtukũ gũkĩrooka gũkĩa mũthenya ũrĩa Herode aakuhĩrĩirie kũmuumia nja kũrĩ andũ, Petero nĩgũkoma aakomeete gatagatĩ ka arangĩri eerĩ arĩ muohe na mĩnyororo ĩĩrĩ, nakĩo kĩhingo kĩa njeera gĩkarangĩrwo nĩ arangĩri. Na rĩĩrĩ, mũraika wa Mwathani agĩũka, naguo ũtheri ũgĩkenga kũu kanyũmba ka njeera. Naake mũraika ũcio akĩringaringa Petero kĩande akĩmũũkĩria akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũkĩra narua.” Nayo mĩnyororo ĩrĩa ooheetwo nayo mooko ĩkĩgathũka ĩkĩgũa thĩ. Naake mũraika akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩyohe mũcibi na wĩkĩre iraatũ ciaku.” Naake agĩĩka o ro ũguo. Agĩcooka akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩhumbe nguo yaku ũcooke ũnũmĩrĩre.” Naake Petero akiuma nja, akĩmũrũmĩrĩra, no we ndamenyaga atĩ maũndũ macio mareekwo nĩ mũraika nĩ ma ma; eeciiragia atĩ nĩ kĩoneki arona. Nao makĩhĩtũka arangĩri a mbere na a keerĩ, magĩkinya kĩhingoinĩ gĩa cuuma gĩa gũtoonya itũũrainĩ. Nakĩo kĩhingo kĩu gĩkĩhingũka kĩo kĩene, makĩhĩtũka makiuma nja makĩgera njĩra ĩmwe eerĩ. O rĩmwe mũraika ũcio akĩmũtiga. Naake Petero eigua akiuga atĩrĩ, “Rĩu ndĩ na ma atĩ Mwathani nĩatũmĩĩte mũraika wake na akahonokia kuuma hinyainĩ wa Herode na kuuma kũrĩ maũndũinĩ moothe marĩa Ayahudi marerĩgĩrĩire.” Arĩĩkia kũmenya ũguo, agĩthiĩ nyũmba kwa Mariamu nyina wa Johana ũrĩa na rĩĩtwa rĩngĩ wetagwo Mariko. Na rĩĩrĩ, andũ aingĩ nĩmaagomanĩte kuo na nĩkũhooya maahooyaga. Rĩrĩa aaringaringire mũrango wa gũtoonya kuo, mũirĩĩtu warutaga wĩra kuo wetagwo Roda agĩũka kũhingũra. Aamenya mũgambo wa Petero, ndahingũrire mũrango nĩ ũndũ wa gũkena. Aateng'erire na kũu thĩinĩ akĩmenyithania atĩ nĩ Petero ũrũũgamĩĩte mũrangoinĩ. Nao andũ makĩmwĩra atĩrĩ, “Wee wĩ mũgũrũku!” No mũirĩĩtu akiuga agwatĩirie atĩ ũguo nĩguo. Nao makĩmwĩra atĩrĩ, “Ũcio nĩ mũraika wake.” Petero agĩthiĩ o na mbere kũringaringa, na rĩrĩa maahingũrire makĩona atĩ nĩwe, makĩgega. Amakiria na guoko, akĩmataarĩria ũrĩa Mwathani aamũrutire njeera. Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Ĩraai Jakubu ũhoro ũcio o na andũ arĩa meetĩkĩĩtie.” Agĩcooka akiuma hau agĩthiĩ kũndũ kũngĩ. Na rĩĩrĩ, kwarooka gũkĩa, gũkĩgĩa inegene inene gatagatĩinĩ ka arangĩri, makĩũrania Petero areekirwo atĩa. Naake Herode agĩathana acario, aaga agĩciirithia arangĩri acio, agĩcooka agĩathana mooragwo. Thuutha wa ũguo Herode agĩikũrũka kuuma Judea agĩthiĩ Kaisarea agĩikara kuo. Naake Herode akĩraakario mũno nĩ andũ a Turo na Sidoni, nao magĩgĩthiĩ kũrĩ we marĩ gĩkundi. Makĩamba kũiguithia Bulasito ũrĩa waroraga mũciĩ wa mũthamaki atĩ amateithie, magĩcooka magĩthiĩ kwĩ mũthamaki makĩmwĩra atĩ maiguane, amu bũrũri wao warutaga irio kuuma bũrũriinĩ wake. Na rĩĩrĩ, mũthenya ũrĩa waraarĩirio, Herode agĩĩkĩra nguo ciake cia ũthamaki, na agĩikarĩra gĩtĩ kĩa ũthamaki akĩarĩria andũ. Naguo mũingĩ ũkĩanĩrĩra ũkiuga atĩrĩ, “Nĩ mũgambo wa ngai ti wa mũndũ!” O rĩmwe mũraika wa Mwathani akĩmũgũtha nĩ amu ndagoocithirie Ngai. Naake akĩrĩĩo nĩ igunyũ agĩkua. Naguo ũhoro wa Ngai ũgĩthiĩ na mbere kũhunjio na ũkĩingĩha. Naake Baranaba na Saũlũ makiuma Jerusalemu marĩĩkĩĩtie wĩra wao, makĩinũka na magĩthiĩ na Johana ũrĩa wetagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Mariko. Na rĩĩrĩ, ihinda rĩu thĩinĩ wa kanitha wa Anitiokia nĩkwarĩ anabii na arutani: Baranaba, Simeoni (ũrĩa wetagwo mũndũ Mũirũ), Lukio (wa kuuma Kurene), Manaeni (ũrĩa wareranĩirio na Herode ũrĩa warĩ mũthamaki), na Saũlũ. Rĩrĩa maahooyaga Mwathani mehingĩĩte, Roho Mũtheru akiuga atĩrĩ, “Nyamũrĩraai Baranaba na Saũlũ makarute wĩra ũrĩa ndĩmeetĩire.” Thuutha wa kwĩhinga kũrĩa na kũhooya, makĩmaigĩrĩra mooko makĩmarekereria mathiĩ. Tondũ wa gũtũmwo nĩ Roho Mũtheru, Baranaba na Saũlũ magĩikũrũka Seleukia, magĩcooka magĩthiĩ na meeri nginya gĩcigĩrĩra gĩa Kuporo. Rĩrĩa maakinyire Salamisi, makĩhunjia ũhoro wa Ngai thĩinĩ wa thunagogi ya Ayahudi. Naake Johana Mariko aarĩ hamwe nao e wakũmateithĩrĩria. Rĩrĩa maatuĩkanirie gĩcigĩrĩra kĩu gĩothe magĩkinya handũ heetagwo Pafo, magĩkora Mũyahudi wetagwo Barijesũ, warĩ mũragũri na mũnabii wa maheeni. Mũragũri ũcio aarĩ mũraata wa Barũũthi wa gĩcigĩrĩra kĩu wetagwo Serigio Paũlũ, mũndũ warĩ mũũgĩ. Na rĩĩrĩ, Barũũthi ũcio agĩgĩĩta Baranaba na Saũlũ akĩmeera atĩ nĩekwenda kũigua ũhoro wa Ngai. No mũragũri ũcio wetagwo Elimasi, (amu ũguo nĩguo na Kĩngiriki eetagwo), akĩmakararia akĩgeria kũringĩra Barũũthi ndakaae gwĩtĩkia. No Saũlũ, ũrĩa woĩkaine na rĩĩtwa rĩngĩ Paũlũ, aiyũrĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru akĩmũkũũrĩra maitho akĩmwĩra atĩrĩ, “Wee mũrũ wa Ngoma! Wee thũ ya maũndũ moothe ma ũthingu, o wee ũiyũrĩĩtwo nĩ mĩthemba yothe ya mawara, ndũngĩtiga kuogomia njĩra iria nũngarũ cia Mwathani? Atĩrĩĩrĩ, rĩu guoko kwa Mwathani nĩgũgũkinya harĩ we; nĩũgũtuĩka mũtumuumu, ndũgũcooka kuona ũtheri wa riũa kwa ihinda.” Na rĩĩrĩ, ihinda o rĩu Elimasi akĩambĩrĩria kuona marundurundu, akĩũrũũra agĩcaragia mũndũ wa kũmuonereria njĩra amũnyiitĩĩte guoko. Naake Barũũthi o na ũrĩa gwekĩka agĩĩtĩkia, amu nĩagegire nĩ ũrutani wa ũhoro wa Mwathani. Naake Paũlũ na arĩa maarĩ naake makĩhaica meeri makiuma Pafo, magĩthiĩ Periga thĩinĩ wa bũrũri wa Pamufulia. Naake Johana ũrĩa wetagwo Mariko akĩmatiga agĩcooka Jerusalemu. Nao magĩcooka makiuma Periga magĩthiĩ kinya Anitiokia bũrũriinĩ wa Pisidia, na mũthenya wa Thabatũ magĩtoonya thunagogi magĩikara thĩ kuo. Kwarĩĩkia gũthoomwo ũhoro kuuma ibuku rĩa Watho wa Musa na rĩa Anabii, anene a thunagogi makĩmatũmanĩra makoorio atĩrĩ, “Aariũ a Ithe witũ, angĩkorwo mũrĩ na ũndũ wa kũũmĩrĩria andũ naguo no mũwarie.” Naake Paũlũ akĩrũũgama, akĩmaheneria na mooko akiuga atĩrĩ: “Andũ aya Isiraeli o hamwe na inyuĩ mũtĩĩĩte Ngai tathikĩrĩriai! Ngai wa andũ aya a Isiraeli nĩathuurire maithe maitũ, na akĩmatua andũ anene rĩrĩa maatũũraga bũrũriinĩ wa Misiri, agĩcooka akĩmaruta kuo na hinya wake mũnene. Na rĩĩrĩ, ihinda rĩa ta mĩaka mĩrongo ĩna nĩakirĩrĩĩrie mĩtugo yao me werũinĩ. Arĩĩkia kũniina ndũũrĩrĩ mũgwanja iria ciarĩ bũrũriinĩ wa Kanaani, akĩmahe bũrũri wa andũ acio ũtuĩke igai rĩao. Maũndũ macio meekĩkire ihinda rĩa mĩaka magana mana na mĩrongo ĩtaano. “Thuutha wa ũguo akĩmahe Atiirĩrĩri Bũrũri nginya hĩndĩ ya mũnabii Samũeli. Nao magĩcooka makĩũria maheeo mũthamaki, naake Ngai agĩkĩmahe Saũlũ mũrũ wa Kishu, mũndũ wa mũhĩrĩga wa Benjamini. Naake akĩmathamakĩra ihinda rĩa mĩaka mĩrongo ĩna. Amweheria, akĩoya Daudi akĩmũtua mũthamaki wao, na akiuga ũhoro wake atĩrĩ, ‘Nĩnyoneete Daudi mũrũ wa Jesii arĩ mũndũ ũrĩa ngoro yakwa ĩĩthuurĩire, mũndũ ũrĩa ũrĩĩkaga wendi wakwa wothe.’ Kuuma rũciaroinĩ rwa mũndũ ũyũ nĩ ho Ngai aareeheire andũ a Isiraeli mũhonokia Jesũ, o ta ũrĩa we eeranĩire. Mbere ya atanaambĩrĩria wĩra wake, Johana nĩahunjĩirie andũ oothe a Isiraeli ũhoro wa kwĩrira meehia maao nĩguo mabatithio. Naake Johana agĩkuhĩrĩria kũrĩĩkia wĩra wake nĩoigire atĩrĩ, ‘Mũgwĩciiria nĩ niĩ ũ? Ti niĩ ũrĩa mwetereire. Thuutha wakwa nĩgũgũũka mũndũ ũmwe, ũrĩa niĩ o na itarĩ mwagĩrĩru wa kũmuohora iraatũ.’ “Aariũ a Ithe witũ, o inyuĩ ciana cia Aburahamu, o hamwe na andũ aya angĩ matĩĩĩte Ngai; nĩ ithuĩ tũtũmĩirwo ndũmĩrĩri ĩno ya ũhonokio! Amu andũ arĩa matũũraga Jerusalemu, na aathani aao nĩmaaregire kũmũmenya o na makĩaga gũtaũkĩrwo nĩ ciugo cia anabii iria ithoomagwo mĩthenya ya Thabatũ o yothe. O na kũhaana ũguo nĩmaahingirie ciugo cia anabii nĩ ũndũ nĩmaatuĩrĩire Jesũ. O na angĩkorwo matiarĩ na gĩtũmi kĩiganu gĩa kũmũũragithia-rĩ, nĩmooririe Pilato amũũragithie. Nao marĩĩkia kũhingia maũndũ maake moothe marĩa maandĩkĩĩtwo, makĩmũcuurũria kuuma mũtĩ igũrũ, makĩmũiga mbĩĩrĩrainĩ. No Ngai akĩmũriũkia kuuma kũrĩ akuũ, na mĩthenya mĩingĩ nĩoimagĩrĩra andũ arĩa maambatĩĩte naake kuuma Galili magooka Jerusalemu, arĩa rĩu arĩ o aira aake kũrĩ andũ a Isiraeli. Rĩu tũmũreeheire Ũhoro Mwega atĩ: kĩrĩa Ngai eerĩire maithe maitũ, nĩakĩhingĩĩtie harĩ ithuĩ ciana ciao nĩ ũndũ nĩariũkĩtie Jesũ. O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Thaburiinĩ ya keerĩ atĩrĩ: ‘Wee wĩ Mũrũ wakwa; Ũũmũũthĩ nĩndagũciara.’ Naguo ũhoro ũyũ nĩguo Ngai aaririe wa kũriũka gwake kuuma kũrĩ akuũ ndakaanabuthĩre mbĩĩrĩrainĩ rĩ o rĩ: ‘Nĩngaamũhe iraathimo theru na cia ma, iria ndeerĩire Daudi.’ O na nĩoigĩĩte o Thaburiinĩ ĩngĩ atĩrĩ, ‘Ndũkaareka ũrĩa waku mũtheru oone ũhoro wa kũbutha.’ Amu Daudi nĩatungatĩire Ngai ihinda rĩake, na akua agĩthikwo hakuhĩ na maithe maake na agĩkĩbutha. No ũcio Ngai aariũkirie ndaigana kũbutha. Kwoguo aariũ a Ithe witũ nĩtũkwenda mũmenye atĩ, nĩmũrahunjĩrio ũhoro wa kuoherwo meehia nĩ ũndũ wa ciĩko iria Jesũ eekire. Mũndũ o wothe ũkũmwĩtĩkia nĩarĩtuagwo mũthingu maũndũinĩ marĩa Watho wa Musa ũtangĩamũtuire mũthingu. Mwĩmenyerereei, nĩguo ũhoro ũrĩa waririo nĩ anabii ndũkamũkinyĩre rĩrĩa moigire atĩrĩ: ‘Tathikĩrĩriai inyuĩ anyũrũrania! Makaai na mũkue! Amu ũndũ ũrĩa ndĩreeka ũũmũũthĩ mũtikaawĩtĩkia o na mũndũ angĩmũtaarĩria!’ ” Na rĩrĩa Paũlũ na Baranaba moimaga thunagogi, andũ makĩmathaitha makĩmeera magooka rĩngĩ Thabatũ ĩrĩa yarũmĩrĩire nĩguo mamaarĩrie o maũndũ macio. Rĩrĩa mũcemanio wa thunagogi wathirire, Ayahudi aingĩ o hamwe na andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa maagarũrũkĩĩte makaingĩra ndiniinĩ ya Ayahudi, makĩrũmĩrĩra Paũlũ na Baranaba. Nao atũmwo makĩmaarĩria makĩmoomĩrĩria makĩmeeraga maikare wegainĩ wa Ngai. Thabatũ ĩrĩa yarũmĩrĩire hakuhĩ andũ oothe a itũũra makĩgomana handũ hamwe maigue Ũhoro wa Mwathani. No rĩĩrĩ, rĩrĩa Ayahudi moonire kĩrĩndĩ, makĩigua ũiru mũno; magĩkararia maũndũ marĩa maaragio nĩ Paũlũ, na makĩmũruma. No Paũlũ na Baranaba makĩaria moomĩrĩirie makiuga atĩrĩ, “Kwarĩ bata ũhoro wa Ngai wambe ũhunjio kũrĩ inyuĩ. No tondũ nĩmũũregeete na nĩmwĩtuĩrĩire inyuĩ eene atĩ mũtiagĩrĩirwo nĩ muoyo wa tene na tene, nĩtũgũtigana na inyuĩ tũthiĩ kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ. Amu ũũ nĩguo twathirwo nĩ Mwathani atĩ: ‘Nĩngũtuĩte ũtheri wa andũ a Ndũũrĩrĩ, nĩ geetha andũ oothe makaahonokio.’ ” Rĩrĩa andũ a Ndũũrĩrĩ maiguire ũguo, magĩkena na makĩgooca ũhoro wa Mwathani; arĩa oothe maathuurĩĩtwo a kuona muoyo wa tene na tene magĩĩtĩkia. Naguo ũhoro wa Mwathani ũkĩhunja kũu guothe. No Ayahudi magĩthogotha anene a itũũra o na atumia a Ndũũrĩrĩ arĩa meyamũrĩire Ngai na maarĩ igweta thĩinĩ wa itũũra. Nao magĩtũma maambĩrĩrie kũnyariira Paũlũ na Baranaba, magĩkĩmaruta nja ya itũũra. Nao Paũlũ na Baranaba makĩmaribaribĩra rũkũngũ kuuma magũrũ maao, magĩthiĩ itũũra rĩa Ikonio. Nakuo kũu Anitiokia eetĩkia makĩiyũrwo nĩ gĩkeno na Roho Mũtheru. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Paũlũ na Baranaba maarĩ kũu Ikonio, makĩingĩra thunagogi ya Ayahudi o ta mũtugo, makĩhe andũ ũhoro, ũũ wega atĩ, andũ aingĩ, Ayahudi na andũ a Ndũũrĩrĩ magĩĩtĩkia. No Ayahudi arĩa mateetĩkirie magĩthogotha andũ a Ndũũrĩrĩ, makĩmathũũkia ngoro, magĩtũma mookĩrĩre andũ arĩa meetĩkĩĩtie. No atũmwo magĩikara kũu hĩndĩ ndaaya, makaaragia ũhoro wa Mwathani mategwĩtigĩra, naake agĩkĩonania atĩ wega wa ũhoro wa Ngai nĩ wa ma, na ũndũ wa kũmahe hinya wa kũringa ciama na moorirũ. Nao andũ a itũũra rĩu makĩamũkana: amwe magĩĩtĩkania na Ayahudi, nao arĩa angĩ magĩĩtĩkania na atũmwo. Rĩrĩa Ayahudi na andũ a Ndũũrĩrĩ me hamwe na anene aao meendaga gwĩka Paũlũ na Baranaba ũũru o na kũmahũũra na mahiga, makĩmenya, makĩũra magĩthiĩ matũũra ma bũrũri wa Likaonia, nĩ mo Lusitera na Deribe, o na matũũra marĩa maarĩ kũu gũkuhĩ. Makĩhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega kuo. Na rĩĩrĩ, kũu itũũrainĩ rĩa Lusitera nĩkwarĩ mũndũ ũtaahotaga gwĩtwara na magũrũ maake, na aatũire e kĩonje kuuma gũciarwo atarĩ hingo arĩ etwara. Naake agĩikara thĩ athikĩrĩirie Paũlũ akĩaria. Naake Paũlũ akĩmũkũũrĩra maitho, akĩona atĩ aarĩ na wĩtĩkio wa gũtũma ahonio, agĩkĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Rũũgama wĩhande na magũrũ maaku!” Naake akĩrũũgama o rĩmwe agĩĩtwara. Nakĩo kĩrĩndĩ rĩrĩa kĩonire ũrĩa Paũlũ eekire, gĩkĩanĩrĩra na rũthiomi rwa andũ a Likaonia gĩkiuga atĩrĩ, “Ngai nĩciikũrũkĩĩte igooka thĩ kũrĩ ithuĩ ihaana ta andũ!” Baranaba makĩmũtua Zeu, naake Paũlũ makĩmũtua Herime, tondũ nĩ we watongoragia mĩario. Naake mũthĩnjĩri ngai ĩyo yetagwo Zeu, ũrĩa hekaarũ yake yarĩ thoomeinĩ wa itũũra, akĩreehe ndeegwa na thũmbĩ kĩhingoinĩ akĩenda kũmarutĩra igongoona e hamwe na kĩrĩndĩ. Rĩrĩa Baranaba na Paũlũ maiguire ũrĩa gwekĩkaga, magĩtembũranga nguo ciao magĩteng'era gatagatĩinĩ ka mũingĩ makĩanagĩrĩra atĩrĩ, “Athuuri, mũreeka maũndũ maya nĩkĩ? O na ithuĩ tũrĩ andũ mahaanaine na inyuĩ! Tũũkĩĩte kũmũmenyithia Ũhoro ũrĩa Mwega atĩ no mũhaka mũtigane na maũndũ maya ma tũhũ mũgarũrũkĩre Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, ũrĩa wombire igũrũ, thĩ, iria o na indo ciothe iria irĩ thĩinĩ wacio. Matukũinĩ ma tene nĩatiganĩirie andũ oothe meekage ũrĩa mekwenda. No ndamatiganĩirie matarĩ na ũndũ wa kuonanagia atĩ we arĩ kuo, amu nĩekaga maũndũ meega akamũhe mbura kuuma igũrũ na imera i na maciaro maingĩ, na akamũhe irio na akaiyũragia ngoro cianyu gĩkeno.” Ĩndĩ o na atũmwo moiga ũguo, matiahotire kũgiria kĩrĩndĩ kĩmarutĩre igongoona. Na rĩĩrĩ, kũu nĩgwokire Ayahudi moimĩĩte Anitiokia bũrũriinĩ wa Pisidia na Ikonio, nao marĩĩkia kũringĩrĩria andũ mamarũmĩrĩre magĩtũma mahũũre Paũlũ na mahiga, magĩcooka makĩmũkururia makĩmuumia nja ya itũũra meciirĩĩtie atĩ nĩ mũkuũ. Rĩrĩa andũ arĩa meetĩkĩĩtie mookire makĩmũrigiicĩria, agĩũkĩra agĩtoonya itũũrainĩ, na mũthenya ũyũ ũngĩ magĩthiĩ na Baranaba itũũra rĩa Deribe. Na rĩĩrĩ, marĩĩkia kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega itũũrainĩ rĩu makĩgĩa na arũmĩrĩri aingĩ mũno. Nao magĩgĩcooka na thuutha makĩgera Lusitera, Ikonio, na Anitiokia bũrũriinĩ wa Pisidia. Maathiaga makĩũmagĩrĩria andũ arĩa meetĩkĩĩtie makĩmataaraga atĩ maikarage marũmĩĩtie wĩtĩkio, na makameera atĩrĩ, “No mũhaka tũhĩtũkĩre mathĩĩnainĩ maingĩ nĩ geetha tũtoonye Ũthamakiinĩ wa Ngai.” Naguo o kanitha makĩũthuurĩra athuuri aaguo, na thuutha wa kũhooya na kwĩhinga kũrĩa makĩmaneana mookoinĩ ma Mwathani ũrĩa meetĩkĩĩtie. Magĩcooka magĩtuĩkanĩria bũrũriinĩ wa Pisidia magĩkinya Pamufulia. Nao makĩhe andũ a itũũra rĩa Periga ũhoro wa Ngai, magĩcooka magĩikũrũka Atalia. Ningĩ makiuma kũu magĩthiĩ Anitiokia, o kũrĩa maanengeranĩirwo wegainĩ wa Ngai nĩ ũndũ wa wĩra ũcio maarĩĩkirie. Rĩrĩa maakinyire Anitiokia, magĩcookanĩrĩria andũ a kanitha hamwe makĩmeera maũndũ moothe marĩa Ngai eekĩĩte nao, na ũrĩa ahingũrĩire andũ a Ndũũrĩrĩ mũrango wa wĩtĩkio. Nao magĩgĩikara na arĩa meetĩkĩĩtie ihinda iraaya. Na rĩĩrĩ, andũ amwe magĩũka Anitiokia moimĩĩte Judea makĩambirĩria kũruta andũ arĩa meetĩkĩĩtie Ithe witũ atĩrĩ, “Mũngĩaga kũrua kũringana na mũtugo ũrĩa Musa aatũtigĩire, mũtingĩhonoka.” Naake Paũlũ na Baranaba magĩkararania nao mũno nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio, na kwoguo gũgĩthuurwo Paũlũ na Baranaba na andũ angĩ mathiĩ Jerusalemu kũrĩ atũmwo na athuuri a kanitha nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio. Kanitha ũgĩkĩmoigĩra ũhoro, nao makĩgerera mabũrũriinĩ ma Foenicia na Samaria makĩheanaga ũhoro wa ũrĩa andũ a Ndũũrĩrĩ meetĩkĩĩtie Mwathani. Naguo ũhoro ũcio ũgĩkenia arĩa oothe meetĩkĩĩtie. Maakinya Jerusalemu kanitha, o hamwe na atũmwo na athuuri a kanitha, ũkĩmaamũkĩra, nao magĩkĩheana maũndũ moothe marĩa Ngai eekĩĩte nao. No andũ amwe a arĩa meetĩkĩĩtie a thiritũ ya Afarisai makĩrũũgama makiuga atĩrĩ, “No mũhaka andũ a Ndũũrĩrĩ maruithio na maathwo mahingagie Watho wa Musa.” Nao atũmwo na athuuri a kanitha magĩgĩcemania hamwe meciirie ũhoro ũcio. Thuutha wa kwaria mũno, Petero akĩrũũgama akĩmeera atĩrĩ, “Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩmũũĩ atĩ matukũinĩ ma tene Ngai nĩathuurire kuuma gatagatĩinĩ kaanyu ngahunjĩrie andũ a Ndũũrĩrĩ Ũhoro ũrĩa Mwega, nĩguo maũigue meetĩkie. Naake Ngai ũrĩa ũũĩ ngoro cia andũ agĩkĩonania atĩ nĩmaagĩrĩire nĩ ũndũ nĩamaheire Roho Mũtheru o ta ũrĩa eekire kũrĩ ithuĩ. Ndaigana gũthuutũkania gatagatĩinĩ gaitũ nao; no nĩamooheire meehia maao nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia. Kwoguo nĩ kĩĩ kĩragĩtũma rĩu mũgerie Ngai mũkaigĩrĩra arutwo mĩrigo o rĩrĩa maithe maitũ kana ithuĩ twanaremwo nĩkũmĩkuua? Ithuĩ twĩtĩkĩĩtie atĩ tũkaahonokio nĩ ũndũ wa wega wa Mwathani Jesũ, o ta ũrĩa o nao makaahonokio.” Nao andũ oothe arĩa maarĩ mũcemanioinĩ magĩkira, magĩthikĩrĩria Paũlũ na Baranaba makĩheana ũhoro wa ciama na moorirũ marĩa Ngai eekĩĩte nao gatagatĩinĩ ka andũ a Ndũũrĩrĩ. Rĩrĩa maarĩĩkirie kwaria, Jakubu akiuga atĩrĩ: “Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, tathikĩrĩriai! Simoni nĩaheana ũrĩa Ngai ambire gũceerera andũ a Ndũũrĩrĩ, nĩguo kuuma kũrĩ o ethuurĩre andũ aake. Ũhoro ũcio ũringaine na ciugo iria ciandĩkirwo nĩ anabii atĩ: ‘Thuutha wa maũndũ macio nĩngaacooka na nĩngaaka gĩikaro kĩa Daudi rĩngĩ kĩrĩa kĩgwĩĩte, nĩngaaka maganjo maakĩo rĩngĩ, na nĩngaakĩrũũgamia rĩngĩ. Nĩ ũndũ ũcio andũ arĩa angĩ nĩmagooka kũrĩ niĩ Mwathani andũ oothe a Ndũũrĩrĩ arĩa njĩtĩĩte matuĩke aakwa. Ũguo nĩguo Mwathani ekuuga, ũrĩa watũmire maũndũ macio mamenyeke kuuma o tene.’ “Kwoguo niĩ ngũtua atĩ tũtigathĩĩnie andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa megwĩtĩkia Ngai. Nĩ kaba tũmaandĩkĩre tũmeere atĩ metheemage irio iria i na thaahu, nĩ ũndũ wa gũkorwo irutĩirwo mĩhianano. Ningĩ metheemage ũmaraaya, nyama cia nyamũ cia gũitwo, na thakame. Nĩ ũndũ-rĩ, Watho wa Musa ũtũire ũhunjagio matũũrainĩ, na ũthoomagwo thunagogiinĩ o mũtheya wa Thabatũ.” Nao atũmwo na athuuri a kanitha o hamwe na andũ oothe a kanitha, makĩona arĩ wega mathuure andũ kuuma gatagatĩinĩ kaao, mamatũme Anitiokia me hamwe na Paũlũ na Baranaba. Magĩgĩthuura Judasi, ũrĩa wetagwo Barasaba, na Sila arĩa maaheetwo gĩtĩĩo nĩ arĩa meetĩkĩĩtie, makĩmatũma na marũa maya: “Atĩrĩĩrĩ, ithuĩ atũmwo na athuuri a kanitha, o ithuĩ aariũ a Ithe wanyu nĩtwamũgeithia inyuĩ andũ a Ndũũrĩrĩ, aariũ a Ithe witũ arĩa mũkoragwo Anitiokia, Siria, na Kilikia. Nĩtũiguĩte atĩ andũ amwe kuuma kũrĩ ithuĩ nĩmamũthĩĩnĩĩtie na magakĩmũraakaria na moorutani maao, o na tũtamaathĩĩte meeke ũguo. Twarĩĩkia kũiguithanĩria ũhoro nĩtuoneete nĩ wega tũthuure andũ tũmatũme kũrĩ inyuĩ marĩ hamwe na eendwa aitũ Paũlũ na Baranaba, arĩa meekĩrĩĩte mĩoyo yao ũgwatiinĩ nĩ ũndũ wa Mwathani Jesũ Kristũ. Kwoguo nĩtwamũtũmĩra Judasi na Sila, arĩa mekũmwĩra na tũnua twao maũndũ o maya tũramwandĩkĩra. Amu Ithuĩ tũrĩ hamwe na Roho Mũtheru nĩtuoneete atĩ nĩ wega twage kũmũigĩrĩra mũrigo ũngĩ mũnene gũkĩra maũndũ maya maagĩrĩire: mwĩtheemage kũrĩa kĩndũ o gĩothe kĩrutĩirwo mĩhianano; mũtikarĩage thakame kana nyama cia nyamũ cia gũitwo, na mwĩtheemage ũmaraaya. Mũngĩĩtheema maũndũ macio, nĩmũgwĩka wega. Tigwoi na wega.” Rĩrĩa maarĩĩkirie kuugĩrwo ũhoro, magĩikũrũka nginya Anitiokia, magĩcookanĩrĩria andũ arĩa meetĩkĩĩtie hamwe makĩmanengera marũa macio. Nao maamathooma magĩkena nĩ ũndũ wa mataaro marĩa maataarĩĩtwo namo. Naake Judasi hamwe na Sila, arĩa maarĩ anabii, makĩũmĩrĩria arĩa meetĩkĩĩtie na ndeto nyingĩ makĩmoongerera hinya. Thuutha wa gũikara nao kwa ihinda, arĩa meetĩkĩĩtie makĩmeera mathiĩ na thaayũ macooke kũrĩ arĩa maamatũmĩĩte. [ No Sila agĩtua atĩ nĩegũikara kũu.] Nao Paũlũ na Baranaba magĩikaranga Anitiokia makĩrutana makĩhunjagia ũhoro wa Mwathani, me hamwe na andũ angĩ aingĩ. Thuutha wa matukũ maigana ũna, Paũlũ akĩĩra Baranaba atĩrĩ, “Ũka tũcooke matũũrainĩ marĩa moothe twathiĩte tũgaceerere aariũ na aarĩ a Ithe witũ arĩa twahunjĩirie Ũhoro wa Mwathani, tũkĩonaga ũrĩa mahaana.” Naake Baranaba nĩendaga mathiĩ hamwe na Johana ũrĩa wetagwo Mariko, no Paũlũ agĩĩciria atĩ ti wega mathiĩ hamwe na mũndũ wamatigire Pamufulia akĩrega gũthiĩ kũruta wĩra nao. Nao magĩgĩkararania mũno o nginya makĩamũkana: Baranaba akĩoya Mariko makĩhaica meeri magĩthiĩ Kuporo. Naake Paũlũ agĩthuura Sila, na thuutha wa kũhoerwo nĩ arĩa meetĩkĩĩtie wega wa Mwathani ũgĩe naake, magĩĩthiĩra. Agĩgĩthiĩ agereire Siria na Kilikia agĩĩkagĩra makanitha hinya. Na rĩĩrĩ, Paũlũ agĩgĩthiĩ Deribe na Lusitera, na kũu nĩkwarĩ na mũrutwo ũmwe wetagwo Timotheo, mũrũ wa mũtumia Mũyahudi wetĩkĩtie Ngai, no ithe aarĩ Mũngiriki. Naake Timotheo aarĩ na ngumo njega harĩ arĩa meetĩkĩĩtie kũu Lusitera na Ikonio. Naake Paũlũ nĩendaga mũno mathiĩ na Timotheo, na kwoguo agĩkĩmuoya akĩmũruithia nĩ ũndũ wa Ayahudi arĩa maarĩ kũu, amu oothe nĩmooĩ atĩ ithe aarĩ Mũngiriki. Na rĩĩrĩ, o kũrĩa maageraga matũũrainĩ nĩmeeraga andũ arĩa meetĩkĩĩtie maũndũ marĩa maatuĩtwo nĩ atũmwo hamwe na athuuri a kanitha wa Jerusalemu, na makameeraga mamahingagie. Kwoguo makanitha magĩĩkĩrwo hinya wĩtĩkioinĩ, nao andũ magĩgĩthiĩ makĩingĩhaga o mũthenya. Paũlũ magĩgĩthiĩ magĩtuĩkanĩria mabũrũriinĩ ma Ferugia na Galatia, nĩ ũndũ nĩmaagirĩĩtio nĩ Roho Mũtheru kwaria ũhoro wa Ngai bũrũriinĩ wa Asia. Maakinya mũhakainĩ wa Misia makĩgeria gũthiĩ Bithinia, ĩndĩ Roho wa Jesũ ndameetĩkĩririe. Kwoguo makĩhĩtũkĩra Misia magĩikũrũka nginya Teroa. Na rĩĩrĩ, ũtukũ ũcio Paũlũ akĩona kĩoneki, akĩona mũndũ wa Makedonia arũũgamĩĩte akĩmũthaitha akĩmwĩra atĩrĩ, “Ũka Makedonia ũtũteithie!” Thuutha wa Paũlũ kuona kĩoneki kĩu, tũgĩtua atĩ nĩ Ngai watwĩtaga tũthiĩ tũkahunjĩrie andũ a Makedonia Ũhoro ũrĩa Mwega, tũgĩkĩambĩrĩria o rĩmwe gũcaria ũrĩa tũngĩthiĩ kuo. Tũgĩkĩhaica meeri kuuma Teroa, tũgĩthiĩ tũrũngĩrĩirie tũgĩkinya Samotherake, na mũthenya ũyũ ũngĩ tũgĩkinya Neapoli. Kuuma kũu tũgĩthiĩ Filipi, itũũra rĩrĩa rĩarĩ inene thĩinĩ wa bũrũri wa Makedonia: Bũrũri ũcio wathagwo nĩ Aroma, na ithuĩ tũgĩikara kuo mĩthenya ĩigana ũna. Naguo mũthenya wa Thabatũ wakinya tũkiuma nja ya itũũra tũgĩthiĩ hũgũrũrũinĩ cia rũũĩ, harĩa tweciiririe atĩ nĩhaarĩ na handũ ha kũhoerwo, tũgĩikara thĩ tũkĩarĩria atumia maagomanĩĩte ho. Naake ũmwe wa arĩa maatũthikĩrĩirie nĩ mũtumia wetagwo Lidia wa kuuma itũũra rĩa Thuatira, warĩ mwendia wa nguo cia rangi wa babũ, na mũhooi Ngai. Naake Mwathani akĩhingũra ngoro yake agĩtũma yende gũthikĩrĩria ũhoro ũrĩa waheanagwo nĩ Paũlũ. Rĩrĩa we, o hamwe na andũ a mũciĩ wake maabatithirio agĩtũthaitha agĩtwĩra atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩmũtuĩte atĩ nĩnjĩtĩkĩĩtie Mwathani kũna, ũkaai mũgaikare gwakwa mũciĩ.” Agĩgĩtũringĩrĩria mũno tũgĩgĩthiĩ. Na rĩĩrĩ, tũrĩ njĩrainĩ tũgĩthiĩ handũ harĩa hahooyagĩrwo, tũgĩtũngwo nĩ mũirĩĩtu ngombo warĩ na roho wa kũragũra, watũmaga eene we moone mbeeca nyingĩ nĩ ũndũ wa ũragũri wake. Naake akĩrũmĩrĩra Paũlũ na ithuĩ akĩanagĩrĩra atĩrĩ, “Andũ aya nĩ ndungata cia Ngai ũrĩa ũrĩ igũrũ mũno! Na maramũhe ũhoro wa ũrĩa mũngĩhonoka!” Naake mũirĩĩtu ũcio agĩgĩĩka ũndũ ũcio mĩthenya mĩingĩ. No Paũlũ akĩraakara, akĩhũgũka akĩĩra roho ũcio atĩrĩ, “Thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ Kristũ ndagwatha uume thĩinĩ wake!” Naguo roho ũcio ũkiuma o ro hĩndĩ ĩyo. Rĩrĩa eene mũirĩĩtu ũcio moonire atĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩa uumithio wao nĩgĩathira, makĩnyiita Paũlũ na Sila, makĩmagũũcurũria makĩmatwara kĩng'ang'ainĩ kũrĩ anene. Maamatwara harĩ aciirithania makiuga atĩrĩ, “Andũ aya nĩ Ayahudi, na nĩmarathĩĩnia andũ a itũũra riitũ. Maraheana ũhoro wa mĩtugo ĩrĩa ithuĩ Aroma tũtaagĩrĩirwo nĩgwĩtĩkĩra kana kũmĩĩka.” Nakĩo kĩrĩndĩ gĩkĩnyiitanĩra nao kũmookĩrĩra. Nao aciirithania magĩtarũranga nguo cia Paũlũ na Sila, magĩathana atĩ mahũũrwo na iboko. Thuutha wa kũmahũũra mũno, makĩmaikia njeera, na magĩatha mũrangĩri wa njeera amahingĩre wega matikoore. Naake aathwo ũguo, akĩmaikia gaceera ga thĩinĩ, agĩcooka akĩoherera magũrũ maao ndunguinĩ. Na rĩĩrĩ, hakuhĩ ũtukũ gatagatĩ, Paũlũ na Sila nĩkũhooya mahooya Ngai makĩmũinagĩra, nao andũ arĩa angĩ mooheetwo nao makamathikagĩrĩria. O rĩmwe gũkĩgĩa na gĩthingithia kĩnene, o nginya mĩthingi ya njeera ĩkĩenyenyio, nayo mĩrango yothe ĩkĩhingũka o rĩmwe, na mĩnyororo yothe ya arĩa mooheetwo ĩkĩgathũka. Rĩrĩa mũrangĩri wa njeera ookĩrire akĩona mĩrango ĩmĩhingũku, akĩruta rũhiũ rwake akĩenda kwĩyũraga eciirĩĩtie atĩ andũ oothe arĩa mooheetwo nĩmoorĩĩte. Ĩndĩ Paũlũ akĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Ndũkeĩke ũũru, amu ithuothe tũrĩ o ho!” Naake mũrangĩri agĩgĩĩtia taawa agĩtoonya njeera na ihenya, akĩĩgũithia magũrũinĩ ma Paũlũ na Sila akĩinainaga nĩ guoya, akĩmoimia nja akĩmooria atĩrĩ, “Athuuri aya, ingĩĩka atĩa nĩ geetha honoke?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Ĩtĩkia Mwathani Jesũ, na nĩũkũhonoka wee o hamwe na andũ a mũciĩ waku.” Nao makĩhe mũthigari ũcio o hamwe na andũ a mũciĩ wake ũhoro wa Mwathani. Naake akĩmooya kũrĩ ũtukũ, akĩmathambia kũrĩa maatiihangĩĩtio; naake we mwene o hamwe na andũ a mũciĩ wake oothe makĩbatithio o hĩndĩ ĩyo. Agĩcooka akĩmatwara gwake mũciĩ, akĩmahe irio, naake o hamwe na andũ a mũciĩ wake oothe magĩkena mũno nĩ ũndũ nĩmaarĩkĩĩtie gwĩtĩkia Ngai. Rũũciinĩ aciirithania magĩtũma thigari makiuga atĩrĩ, “Reke andũ acio mathiĩ.” Kwoguo mũrangĩri wa njeera akĩĩra Paũlũ atĩrĩ, “Aciirithania maatũmana maathana atĩ ndeke mũthiĩ, nĩ ũndũ ũcio kiumeei na mũgĩthiĩ na thaayũ.” No Paũlũ akĩmeera atĩrĩ, “Maratũhũũrĩire mũingĩinĩ o na tũtatwĩrĩirwo atĩ nĩtwĩkĩĩte ũũru, maracooka maratũikia njeera. na tũrĩ Aroma! Rĩu marenda matũrekie na hitho? Tũtikuuma! Reke mooke arĩ o matũrute.” Nacio thigari igĩthiĩ ikĩĩra aciirithania ũhoro ũcio, nao makĩmaka rĩrĩa maiguire atĩ Paũlũ na Sila nĩ Aroma. Kwoguo magĩthiĩ kũrĩ o makĩmaherera, magĩcooka makĩmaruta njeera makĩmeera moime nja ya itũũra. Kwoguo magĩkiuma njeera, magĩthiĩ gũceerera Lidia, na makĩonana na andũ arĩa meetĩkĩĩtie, makĩmoomĩrĩria, magĩcooka magĩthiĩ. Na rĩĩrĩ, Paũlũ na Sila marĩĩkia gũtuĩkanĩria Amufipoli na Apolonia, magĩkinya Thesalonike, nakuo kũu kwarĩ na thunagogi ya Ayahudi. O ta mũtugo Paũlũ agĩtoonya thunagogi. Kwa ihinda rĩa ciumia ithatũ akĩgĩa na ndeereti na andũ ciumĩĩte Maandĩkoinĩ, akĩmataarĩria na akĩmoonia atĩ nĩkwarĩ bata Kristũ anyariirwo na ariũke kuuma kũrĩ akuũ. Agĩkĩmeera atĩrĩ, “Jesũ ũyũ ndĩramũmenyithia ũhoro wake nĩ we Mesia.” Nao amwe aao, o hamwe na atumia arĩa maarĩ igweta, o na gĩkundi kĩnene kĩa Angiriki arĩa maathaathayagia Ngai magĩĩtĩkia, magĩtuĩka a thiritũ ya Paũlũ na Sila. No Ayahudi makĩmaiguĩra ũiru, makĩũngania gĩkundi kĩa andũ aaganu na andũ mataarĩ kĩene arĩa moorũũraga ũguo. Magĩkĩrutithia ngũĩ itũũrainĩ rĩothe na magĩtharĩkĩra nyũmba ya mũndũ wetagwo Jasoni, makĩenda kũruta Paũlũ na Sila mamaneane kũrĩ andũ. Rĩrĩa maagire kũmoona, makĩguucũrũria Jasoni na andũ amwe arĩa meetĩkĩĩtie, makĩmatwara mbere ya anene a itũũra makĩanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Andũ aya, o arĩa mareeheete thĩĩna kũndũ guothe, rĩu nĩmokĩĩte itũũrainĩ rĩĩrĩ riitũ, na Jasoni nĩamaamũkĩrĩĩte gwake mũciĩ. Oothe nĩmaroina mawatho ma mũthamaki wa Roma makiugaga atĩ nĩkũrĩ na mũthamaki ũngĩ wĩtagwo Jesũ.” Rĩrĩa andũ o na anene a itũũra maiguire ũguo gũkĩgĩa na ngũĩ. Nao anene acio marĩĩkia kwamũkĩra mbeeca kuuma kũrĩ Jasoni na andũ acio angĩ cia kũmarũũgamĩrĩra, makĩmeetĩkĩria mathiĩ. Na rĩĩrĩ, gwatuka o ũguo andũ arĩa meetĩkĩĩtie magĩtũma Paũlũ na Sila Berea. Maakinya kũo magĩthiĩ magĩtoonya thunagogi ya Ayahudi. Na rĩĩrĩ, Ayahudi a kũu maarĩ a ngoro njega gũkĩra arĩa maarĩ itũũrainĩ rĩa Thesalonike, amu nĩmaamũkĩrire ũhoro meendeire, magĩtuĩragia Maandĩko mũthenya o mũthenya nĩguo mamenye wega kana maũndũ macio Paũlũ aaragia maarĩ ma ma kũna. Nao aingĩ aao, o na atumia Angiriki aingĩ arĩa maarĩ igweta o hamwe na arũme, magĩĩtĩkia. No rĩrĩa Ayahudi a Thesalonike maiguire atĩ Paũlũ nĩahunjĩĩtie ũhoro wa Ngai Berea, magĩũka o na kuo makĩambĩrĩria gũthoga na gũthũũkia kĩrĩndĩ ngoro. Ihinda o rĩu andũ arĩa meetĩkĩĩtie makiugĩra Paũlũ ũhoro, akiuma kũu agĩthiĩ hũgũrũrũinĩ cia iria, no Sila na Timotheo magĩikara Berea. Nao andũ arĩa moimagaririe Paũlũ magĩthiĩ naake o nginya Atheni, na thuutha wa gwathwo makeere Sila na Timotheo atĩ mathiĩ kũrĩ Paũlũ na ihenya, magĩcooka Berea. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Paũlũ eetereire Sila na Timotheo kũu Atheni, nĩaiguire ũũru ngoro nĩkuona ũrĩa itũũra rĩu rĩaiyũire mĩhianano. Kwoguo mũthenya o mũthenya nĩateretaga thunagogiinĩ na Ayahudi o na andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa maathaathayagia Ngai o hamwe na arĩa mangĩakorirwo me ndũũnyũinĩ. Nao arutani amwe a ũũgĩ, arĩa maarũmagĩrĩra ũrutani wa Epikurio na wa Sitoiko, magĩteereta naake. Amwe aao makĩũria atĩrĩ, “Ĩ mũhuhutĩki ũyũ arageria kuuga atĩa?” Nao arĩa angĩ makĩmacookeria atĩrĩ, “Ekuoneka ta arĩ mũhunjia wa ngai ng'eni.” Moigire ũguo nĩ tondũ Paũlũ aahunjagia ũhoro wa Jesũ na wa kũriũka. Kwoguo magĩkĩnyiita Paũlũ makĩmũtwara kĩamainĩ kĩrĩa gĩacemanagia Areopago makiuga atĩrĩ, “No twende kũmenya ũrutani ũyũ mwerũ ũraaria ũhoro waguo nĩ ũrĩkũ. Amu maũndũ mamwe tũraigua ũkĩaria ũhoro wamo nĩ ma magegania kũrĩ ithuĩ, na nĩ ũndũ ũcio no twende kũmenya ũrĩa moigaga.” (Nĩ gũkorwo andũ oothe a Atheni na andũ a kuuma thĩ ng'eni arĩa maikaraga kuo matirĩ ũndũ ũngĩ maahũthagĩra mahinda maao naguo, tiga o kũheana kana gũthikĩrĩria ũndũ wothe mũgeni). Kwoguo Paũlũ akĩrũũgama mbere ya kĩama kĩu gĩacemanagia Areopago akiuga atĩrĩ, “Andũ a Atheni, nĩnguona atĩ thĩinĩ wa maũndũ moothe nĩmũrũmĩĩtie ndini mũno. Amu hĩndĩ ĩrĩa ndĩraceerangaga itũũra rĩanyu ngĩĩroragĩra kũrĩa mũthaathayagĩria-rĩ, nĩndĩronire kĩgongoona kĩandĩkĩĩtwo ũũ, ‘Kũrĩ ngai ĩrĩa ĩtooĩo.’ Kwoguo kĩrĩa mũhooyaga mũtooĩ nĩkĩo ngũmũhe ũhoro wakĩo. Ngai ũrĩa wombire thĩ na indo ciothe iria irĩ kuo, nĩ we Mwathani wa igũrũ na thĩ, na ndatũũraga hekaarũ ciakĩĩtwo na mooko ma andũ. O na ningĩ ndarĩ kĩndũ angĩbatario nĩkĩo kĩrĩa tũngĩheana na njĩra ya kũmũtungatĩra, nĩ gũkorwo we nĩ we ũheaga andũ oothe muoyo, ũhoti wa kũhiihia, na akamahe indo ciothe. Nĩ we wombire andũ a ndũũrĩrĩ ciothe kuuma harĩ mũndũ ũmwe na agĩtũma matũũre thĩ yothe. No we watuire o mbere mahinda maao o na mĩhaka ya kũndũ kwao gwa gũtũũra. Eekire ũguo nĩ geetha andũ macaragie Ngai marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro atĩ hiihi mahoota kũmũhambatĩria makĩmuone, o na gũtuĩka ndarĩ haraaya na mũndũ o na ũmwe witũ; amu, ‘Nĩ thĩinĩ wake tũtũũraga muoyo tũgeetwara na tũgakorwo tũrĩ o ho.’ O ta ũrĩa aandĩki amwe aanyu moigĩĩte atĩrĩ, ‘O na ithuĩ tũrĩ rũciaro rwake kũna.’ Tondũ tũkĩrĩ ciana cia Ngai-rĩ, tũtikĩagĩrĩirwo nĩgwĩciiria atĩ ahaana ta mũhianano wa thahabu kana betha, o na kana ihiga, ũrĩa ũthondekeetwo na ũũgĩ na kwĩgereria kwa andũ. Ngai ndaigana kũrora mahinda marĩa andũ mataamũũĩ, no rĩu aathaga andũ oothe a kũndũ guothe merire, amu nĩatuĩte mũthenya ũrĩa agaatuĩra andũ oothe a thĩ na kĩhooto ahũthĩire mũndũ ũrĩa athuurĩĩte. Nĩariũkirie mũndũ ũcio kuuma kũrĩ akuũ, naguo ũndũ ũcio ũkoonanio kũrĩ andũ oothe atĩ ũhoro ũcio nĩ wa ma!” Rĩrĩa maiguire Paũlũ akĩaria ũhoro wa kũriũka kwa arĩa akuũ, amwe makĩmũthekerera, no angĩ makiuga atĩrĩ, “No twende gũkũigua ũkĩaria ũhoro wa maũndũ macio rĩngĩ.” Kwoguo Paũlũ agĩgĩthiĩ akiuma mũcemanioinĩ. No rĩĩrĩ, andũ amwe magĩtuĩka a thiritũ yake magĩĩtĩkia. Gatagatĩinĩ ka acio nĩhaarĩ Dionisio mũthuuri wa kĩama kĩa Areopago, na mũtumia wetagwo Damari, o na andũ angĩ maarĩ hamwe nao. Thuutha ũcio Paũlũ akiuma Atheni agĩthiĩ Korinitho. Naake e kũu agĩtũngana na Mũyahudi wetagwo Akula waciarĩirwo Ponito. Akula oimĩĩte Italia na mũtumia wake Pirisila, nĩ amu mũthamaki Kilaudio nĩathanĩĩte atĩ Ayahudi oothe moime Roma. Naake Paũlũ agĩgĩthiĩ kũmuona, agĩikarania nao akĩrutithanagia wĩra nao, tondũ aarutaga wĩra wa gũthondeka hema ũrĩa o nao maarutaga. Na mĩthenya yothe ya Thabatũ nĩateretaga thunagogiinĩ akĩgeria kũiguithia Ayahudi o na Angiriki meetĩkie. Rĩrĩa Sila na Timotheo maakinyire moimĩĩte Makedonia-rĩ, Paũlũ akĩambĩrĩria kũhũthĩra mahinda maake moothe kũhunjia ũhoro, akĩrutagĩra Ayahudi ũira atĩ Jesũ nĩ we Mesia. Rĩrĩa maamũkararirie na makĩmũruma, akĩribariba nguo ciake akiuga atĩrĩ, “Mũngĩkoora nĩ ũhoro wanyu inyuĩ eene! Niĩ ndirĩ ho. Kuuma rĩu gũthiĩ na mbere, ngũthiĩ kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ.” Kwoguo agĩkĩmatiga agĩthiĩ gũikara kwa mũrũũrĩrĩ warĩ mũhooi Ngai wetagwo Titio Jusito ũria nyũmba yake yariganĩĩtie na thunagogi. Na rĩĩrĩ, Kirisipo, ũrĩa warĩ mũtongoria wa thunagogi agĩĩtĩkĩra Mwathani o hamwe na andũ oothe a nyũmba yake; o nao Akorinitho aingĩ maigua mĩario ya Paũlũ magĩĩtĩkia na makĩbatithio. Na rĩĩrĩ, ũtukũ ũmwe Mwathani akĩarĩria Paũlũ na kĩoneki akĩmwĩra atĩrĩ, “Ndũkaae gwĩtigĩra; thiĩ o na mbere kwaria na ndũkaae gũkira, amu ndĩ hamwe nawe. Gũtirĩ mũndũ ũgũgũũkĩrĩra agwĩke ũũru, amu andũ aingĩ thĩinĩ wa itũũra rĩĩrĩ nĩ andũ aakwa.” Nĩ ũndũ ũcio Paũlũ agĩikara kũu mwaka ũmwe na mĩeri ĩtandatũ, akĩrutaga andũ ũhoro wa Ngai. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa Galio aatuirwo Barũũthi wa Akaia, Ayahudi makĩnyiitana hamwe, makĩnyiita Paũlũ makĩmũtwara mbere ya kĩama, makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nĩararingĩrĩria andũ mathaathaiye Ngai na njĩra ĩtaringaine na watho!” Rĩrĩa Paũlũ aarĩ hakuhĩ kwambĩrĩria kwaria, Galio akĩĩra Ayahudi atĩrĩ, “Korwo ũhoro ũyũ nĩ wa ũndũ mũũru wĩkĩĩtwo kana ngero njũru igereetwo-rĩ, nĩingĩakorwo na gĩtũmi gĩa kũmũkirĩrĩria inyuĩ Ayahudi. No tondũ nĩ ngarari ikoniĩ ũhoro wa ciugo, marĩĩtwa, na watho wanyu-rĩ, menyaai ũrĩa mũgwĩka inyuĩ eene. Niĩ nĩndarega gũtuĩka mũtuithania wa maũndũ ta macio!” Naake agĩkĩmaingata kuuma kĩamainĩ. Nao oothe magĩkĩnyiita Sosithene, ũrĩa warĩ mũtongoria wa thunagogi makĩmũhũũra mbere ya kĩama. No Galio ndaigana kũrũmbũyania na ũhoro ũcio. Thuutha wa gũikara matukũ maingĩ kũu Paũlũ akiugĩra andũ arĩa meetĩkĩĩtie ũhoro, agĩthiĩ na meeri hamwe na Pirisila na Akula maroreete Siria. Marĩ Kenikirea, Paũlũ akĩenjwo njuĩrĩ yake tondũ nĩarĩ na mwĩhĩtwa eehĩtĩĩte. Nao maakinya Efeso Paũlũ agĩtiga Pirisila na Akula kuo, agĩthiĩ thĩinĩ wa thunagogi agĩteereta na Ayahudi. Nao andũ makĩmũũria aikarange nao, no ndeetĩkĩrire. Hĩndĩ ĩrĩa aamoigagĩra ũhoro akĩmeera atĩrĩ, “Mwathani eenda nĩngaacooka kũrĩ inyuĩ.” Kwoguo akĩhaica meeri akiuma Efeso. Rĩrĩa aakinyire Kaisarea, agĩthiĩ Jerusalemu kũgeithia andũ a kanitha, thuutha ũcio agĩcooka agĩthiĩ Anitiokia. Thuutha wa gũikara matukũ maigana ũna kũu, akiuma kuo agĩtuĩkanĩria mwena wa Galatia na Ferugia, akĩũmagĩrĩria andũ oothe arĩa meetĩkĩĩtie. Na rĩĩrĩ, ihindainĩ o rĩu Mũyahudi ũmwe wetagwo Apolo, waciarĩirwo Alekisandaria, agĩũka Efeso. Aarĩ mũndũ wahotaga kwaria wega, na aarĩ na ũũgĩ mũingĩ wa Maandĩko. Nĩarutĩĩtwo ũhoro wa Njĩra ya Mwathani, na nĩaragia na akarutana maũndũ marĩa makoniĩ Jesũ e na ũcamba mũnene, o na gũtuĩka aamenyeete o ũbatithio wa Johana wiki. Naake agĩkĩambĩrĩria kwaria thĩinĩ wa thunagogi arĩ na ũũmĩrĩru. Rĩrĩa Pirisila na Akula maamũiguire, magĩthiĩ naake kwao, makĩmũtaarĩria makĩria ũhoro wa Njĩra ya Ngai. Rĩrĩa Apolo aatuire atĩ nĩegũthiĩ Akaia, andũ arĩa meetĩkĩĩtie makĩmũũmĩrĩria, na makĩandĩkĩra andũ a kuo arĩa meetĩkĩĩtie marũa makĩmooria mamwamũkĩre. Naake rĩrĩa aakinyire agĩteithĩrĩria mũno andũ arĩa meetĩkĩĩtie na ũndũ wa wega wa Ngai. Amu nĩahootire Ayahudi mũingĩinĩ na ihooto ciake cia hinya, akĩonania na Maandĩko atĩ Jesũ nĩ we Mesia. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Apolo aarĩ Korinitho, Paũlũ naake agĩtuĩkanĩria mwena wa rũgongo agĩkinya Efeso. Naake agĩkora arutwo amwe kũu, akĩmooria atĩrĩ, “Nĩmwamũkĩrire Roho Mũtheru hĩndĩ ĩrĩa mwetĩkirie?” Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Aaca, o na tũtirĩ twaigua atĩ nĩkũrĩ Roho Mũtheru.” Naake akĩmooria atĩrĩ, “Mwakĩbatithirio na ũbatithio ũrĩkũ?” Nao makĩmũcookeria makĩmwĩra atĩrĩ, “Twabatithirio na ũbatithio wa Johana.” Naake Paũlũ akĩmeera atĩrĩ, “Ũbatithio wa Johana warĩ wa kuonania atĩ andũ nĩmerirĩĩte; eera andũ meetĩkie ũrĩa wokaga thuutha wake, naake nĩ we Jesũ.” Rĩrĩa maiguire ũguo, makĩbatithio thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesũ. Naake Paũlũ aamaigĩrĩra mooko, Roho Mũtheru akĩmaikũrũkĩra; makĩaria na thiomi na makĩratha moohoro. Nao oothe maarĩ ta andũ ikũmi na eerĩ. Na rĩĩrĩ, mĩeri ĩtatũ ĩrĩa yarũmĩrĩire Paũlũ nĩathiaga thunagogiinĩ akaheanaga ũhoro oomĩrĩirie, agateeretaga na andũ akĩgeria kũmaiguithia ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai. Rĩrĩa andũ amwe moomirie ngoro makĩrega gwĩtĩkia, o na makĩaria ũũru igũrũ rĩa Njĩra ĩyo ya Mwathani mbere ya kĩũngano-rĩ, Paũlũ akĩmeeherera akĩoya andũ arĩa meetĩkĩĩtie agĩthiĩ nao. Naake nĩateeretaga na andũ o mũthenya nyũmbainĩ ya gũthoomithĩrio andũ ya Turano. Agĩgĩthiĩ na mbere ihinda rĩa mĩaka ĩĩrĩ, na kwoguo andũ oothe, Ayahudi o na andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa maikaraga mwena wa Asia makĩigua ũhoro wa Mwathani. Naake Ngai agĩkĩringa ciama itarĩ cionwo ahũthĩrĩĩte Paũlũ, ũguo atĩ itambaya na nguo iria aahũthagĩra ciatwarĩrwo arĩa maarĩ arũaru, mĩrimũ ĩkamathengera na ngoma ĩkamoima. Na rĩĩrĩ, Ayahudi amwe arĩa moorũũraga makĩingataga ngoma o nao makĩgeria kũhũthĩra rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesũ kũingata ngoma kuuma kũrĩ arĩa maarĩ nacio magĩciĩraga atĩrĩ, “Ndagwatha na rĩĩtwa rĩa Jesũ ũrĩa Paũlũ ahunjagia ũhoro wake.” O nao aariũ mũgwanja a Mũyahudi wetagwo Sikeva warĩ Mũthĩnjĩri Ngai Mũnene nĩmeekaga o ũguo. No rĩĩrĩ, ngoma ĩkĩmacookeria atĩrĩ, “Jesũ nĩndĩmũũĩ, o na ũhoro wa Paũlũ nĩndĩũũĩ, no inyuĩ mũkĩrĩ a?” Naake mũndũ ũcio warĩ na ngoma ĩyo akĩmarũũgĩrĩra arĩ na ũũru mũingĩ akĩmahoota oothe. Nao aariũ acio mũgwanja a Sikeva makĩũra, makiuma nyũmba kwa mũndũ ũcio matiihangĩĩtio na me njaga. Nao Ayahudi oothe o na andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa maikaraga kũu Efeso magĩkĩigua ũrĩa gwekĩkĩĩte, oothe makĩiyũrwo nĩ guoya, narĩo rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesũ rĩgĩtũũgĩrio mũno. Aingĩ a arĩa meetĩkĩĩtie o nao magĩũka makiumbũra matekũhitha maũndũ marĩa meekĩĩte. O nakĩo gĩkundi kĩa andũ arĩa maarutaga wĩra wa kũragũra magĩcookanĩrĩria mabuku maao makĩmacina andũ oothe makĩonaga. Nao maatara mbeeca iria mabuku macio mangioimire mũigana wacio warĩ ngiri mĩrongo ĩtaano (50,000) cia betha. Nĩ ũndũ ũcio ũhoro wa Mwathani ũgĩthiĩ ũgĩkũraga na ũkĩgĩaga na hinya. Na rĩĩrĩ, thuutha wa maũndũ macio Paũlũ agĩtua athiĩ Jerusalemu atuĩkanĩirie Makedonia na Akaia. Agĩkiuga atĩrĩ, “Ndarĩĩkia gũkinya kũu, no mũhaka ngoone Roma o nakuo.” Arĩĩkia gũtũma ateithĩrĩria aake eerĩ Makedonia, nĩ o Timotheo na Erasito, we mwene agĩikaranga Asia kwa ihinda. Ihinda o rĩu, gũkĩgĩa na ngũĩ nene Efeso nĩ ũndũ wa Njĩra ĩyo ya Mwathani. Nĩ gũkorwo mũndũ ũmwe warĩ mũturi wa indo cia betha wetagwo Demetirio, aarĩ na wĩra wa gũthondeka mĩhianano ya hekaarũ ya ngai ĩrĩa yetagwo Aritemi. Aathondekaga mĩhianano ĩyo na betha. Wĩra ũcio nĩwamwonagĩra we mwene hamwe na aruti a wĩra uumithio mũnene. Nĩ ũndũ ũcio Demetirio agĩĩta andũ acio, o na arĩa angĩ maarutaga wĩra o ta ũcio wake, akĩmeera atĩrĩ, “Athuuri aya, nĩmũũĩ atĩ ũtonga witũ uumaga wĩrainĩ ũyũ tũrutaga. Rĩu-rĩ, nĩmũreyonera na mũkeiguĩra ũrĩa mũndũ ũyũ ti Paũlũ areeka. Thĩinĩ wa Efeso o na Asia guothe nĩaiguithĩĩtie na akagarũra andũ aingĩ akiugaga atĩ ngai cithondekeetwo na mooko ma andũ ti ngai kũna. Hakĩrĩ na ũgwati atĩ wĩra ũyũ witũ rĩu nĩũgũcamba. Na to wĩra ũyũ wiki ũgũcamba, o nayo hekaarũ ya Aritemi, ngai ĩrĩa nene nĩkwaga kĩene na riiri wayo wothe ũthũũkio. Na rĩĩrĩ, Aritemi nĩ we ũtũire athaathayagio nĩ andũ oothe a Asia o na thĩ yothe!” Rĩrĩa andũ acio maiguire ũguo, makĩng'ũrĩka mũno, makĩambĩrĩria kwanĩrĩra makiugaga atĩrĩ, “Aritemi wa andũ a Efeso nĩ mũnene!” Nĩ ũndũ ũcio itũũra rĩothe rĩkĩiyũra inegene. Nao andũ acio makĩnyiita Gaio na Arisitariko, andũ a Makedonia arĩa maatwaranaga na Paũlũ, magĩteng'era nao magĩtoonya nyũmba ya kuonanĩrio mathaako. Paũlũ nĩendaga gũtoonya mũingĩinĩ thĩinĩ, no andũ arĩa meetĩkĩĩtie makĩmũgirĩrĩria. O nao andũ amwe aathani a bũrũri wa Asia arĩa maarĩ araata aake nĩmaamũtũmanĩire, makĩmũthaitha ndakaae kũgeria gũtoonya nyũmbainĩ ĩyo ya mathaako. Ihindainĩ o rĩu mũcemanio wothe warĩ o inegene itheri: amwe maanagĩrĩra ũũ, nao angĩ ũũ, amu aingĩ aao o na matiamenyaga gĩtũmi kĩa mũcemanio ũcio. Nao andũ amwe magĩtua atĩ Alekisanda nĩ we watũmĩĩte maũndũ macio meekĩke, nĩ gũkorwo nĩewe warũũgamĩĩtio mbere ya andũ nĩ Ayahudi. Naake Alekisanda akĩheneria andũ na guoko atĩ makire akĩenda kwĩyarĩrĩria harĩ o. Rĩrĩa andũ maamenyire atĩ aarĩ Mũyahudi, oothe makĩanĩrĩra na mũgambo ũmwe ta ihinda rĩa mathaa meerĩ makiugaga atĩrĩ, “Aritemi wa andũ a Efeso nĩ mũnene!” Rĩrĩa karani wa itũũra aakiririe andũ acio akiuga atĩrĩ, “Andũ aya a Efeso! Mũndũ wothe nĩoĩ atĩ itũũra rĩa Efeso nĩrĩo rĩgitagĩra hekaarũ ya Aritemi ũrĩa mũnene, o na norĩo rĩgitagĩra ihiga rĩrĩa rĩtheru rĩagũire riumĩĩte matuinĩ. Kuona atĩ maũndũ maya gũtirĩ mũndũ ũngĩmakaana-rĩ, mũkĩagĩrĩirwo nĩkũhoorera na mũtigeeke ũndũ o na ũmwe na ihenya mũteciirĩĩtie. Amu nĩmũreeheete andũ aya haaha o na gwatuĩka matimenereirie hekaarũ kana makaaria ũũru igũrũ wa ngai iitũ. Angĩkorwo Demetirio na arĩa marutaga wĩra hamwe naake marĩ na ũndũ wa gũthitangĩra ũmwe wa andũ aya-rĩ, tũrĩ na atongoria na mĩthenya ĩrĩa yamũrĩĩtwo ya gũthitanganwo; reke mathitangane arĩ o. Hangĩkorwo harĩ ũndũ ũngĩ mũkwenda makĩria ya ũguo, ũcio nĩũrĩtuĩrwo mũcemanioinĩ ũrĩa tũcemanagia. Amu ũũmũũthĩ tũrĩ ũgwatiinĩ wa gũthitangĩrwo kũruta ngũĩ, nĩ ũndũ gũtirĩ gĩtũmi tũngĩheana gĩa kuonania kĩrĩa gĩtũmĩĩte kũgĩe na inegene rĩĩrĩ.” Arĩĩkia kuuga ũguo akĩniina mũcemanio. Na rĩĩrĩ, thuutha wa ngũĩ gũthira, Paũlũ agĩĩta arĩa meetĩkĩĩtie akĩmahe ciugo cia kũmoomĩrĩria, na arĩĩkia kũmoigĩra ũhoro akĩmatiga, agĩthiĩ Makedonia. Agĩthiĩ atuĩkanĩirie mĩena ya kũu akĩũmagĩrĩria andũ na ciugo nyingĩ. Naake akinya Akaia agĩikara kuo mĩeri ĩtatũ. No rĩĩrĩ, rĩrĩa eehaaragĩria gũthiĩ Siria na meeri, akĩmenya atĩ Ayahudi nĩmehaarĩirie kũmwĩka ũũru, kwoguo agĩgĩtua acookere Makedonia. Agĩtwarana na Sopatiro mũrũ wa Puro wa kuuma Berea, o hamwe na Arisitariko, na Sekundu a kuuma Thesalonike, na Gaio wa kuuma Deribe, na Tukiko na Terofimo a kuuma mwena wa Asia, o na Timotheo. Nao magĩgĩthiyaga mbere, magĩtweterera Teroa. No ithuĩ tũgĩthiĩ na meeri tũkiuma Filipi, thuutha wa mĩthenya ĩrĩa ĩrĩagwo Mĩgate Ĩtarĩ Mĩĩkĩre Ndaawa ya Kũimbia, tũkĩmakora Teroa thuutha wa mĩthenya ĩtaano, tũgĩikara kuo mĩthenya mũgwanja. Hĩndĩ ya mũthenya wa kwambĩrĩria kiumia tũkĩgomana hamwe nĩ ũndũ wa ngwatanĩro ya kwenyũra mĩgate. Naake Paũlũ akĩarĩria andũ o kinya ũtukũ gatagatĩ nĩ gũkorwo nĩarokaga gũthiĩ mũthenya ũyũ ũngĩ. Namo mataawa maingĩ nĩmaakaanaga nyũmbainĩ ya ngoroba igũrũ kũrĩa twagomanĩĩte. Naake mwanake wetagwo Eutuko aikaire ndiricainĩ. Na rĩĩrĩ, o ũrĩa Paũlũ aathiaga na mbere kwaria, noguo mwanake ũcio ahotagwo nĩ toro. Mũthiainĩ agĩkoma biũ, akĩgũa thĩ oimĩĩte nyũmba ya ngoroba ya gatatũ, na rĩrĩa maamuoire, agĩkorwo nĩakuĩte. No Paũlũ agĩikũrũka, akĩinamĩrĩra harĩ we, akĩmũhĩmbĩria akiuga atĩrĩ, “Tigaai kũmaka, tondũ arĩ o muoyo!” Naake agĩcooka o nyũmba ya igũrũ, akĩenyũra mũgate, akĩrĩa. Thuutha wa kũmaarĩria ihinda inene o nginya kĩrooko, Paũlũ akĩmatiga agĩthiĩ. Nao makĩinũkia mwanake ũcio mũciĩ e muoyo moomĩrĩirio ngoro mũno. No ithuĩ tũgĩthiĩ na mbere tũgĩtoonya meeri, tũgĩtherera twerekeire Aso, kũrĩa twathiaga tũkĩoyaga Paũlũ. Aatwĩrĩĩte twĩke ũguo nĩ gũkorwo we mwene eendaga kũgerera thĩ nyũmũ. Rĩrĩa aatũkorire kũu Aso, akĩingĩra meeriinĩ tũgĩthiĩ tũgĩkinya Mitulene. Tũgĩtherera kuuma kũu, na mũthenya ũyũ ũngĩ tũgĩkinya harĩa haringaine na Kio. Thuutha wa mũthenya ũmwe tũgĩkinya Samo, na mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire tũgĩkinya Mileto. Naake Paũlũ nĩatuĩte athiage na mbere na meeri ahĩtũke Efeso, nĩguo ndagaate ihinda o na iniini kũu Asia. Naake agĩkĩhiũha nĩ geetha kũngĩahotekire akorwo akinyĩĩte Jerusalemu mũthenya wa Penitekosito. Na rĩĩrĩ, Paũlũ arĩ kũu Mileto agĩtũmana Efeso agĩĩta athuuri a kanitha macemanie naake. Nao rĩrĩa mookire akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ eene nĩmũũĩ ũrĩa ndaikaraga gatagatĩinĩ kaanyu hĩndĩ ciothe kuuma o mũthenya wa mbere ũrĩa ndakinyire gũũkũ Asia. Nĩndatungatagĩra Mwathani ndĩnyiihĩĩtie mũno ngĩitaga maithori, na ngĩkiragĩrĩria mathĩĩna marĩa ndathĩĩnagio namo ma gũũkĩrĩrwo nĩ Ayahudi. O na nĩmũũĩ atĩ rĩrĩa ndamũhunjagĩria na ngamũrutagĩra kũrĩa andũ magomanaga o na mĩciĩinĩ kwanyu, ndiahithagĩrĩra ũndũ o na ũmwe ũrĩa ũngĩamũgunire. Nĩndarutagĩra Ayahudi o hamwe na andũ a Ndũũrĩrĩ ũira atĩ no mũhaka merire mbere ya Ngai na meetĩkie Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Rĩu-rĩ, ndathiĩ Jerusalemu njathĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru, itekũmenya maũndũ marĩa makangora ndĩ kuo. Ũrĩa njũũĩ matũũrainĩ moothe marĩa thiĩrĩire nĩ atĩ Roho Mũtheru nĩamenyithĩĩtie atĩ kuohwo njeera na kũnyamaario nocio injetereire. No ndikuona muoyo wakwa ũrĩ na bata harĩ niĩ. Ũrĩa ingĩenda no gũkinyia ũtũmwo wakwa mũthia na ndĩĩkie ũtungati wakwa ũrĩa ndaamũkĩrire kuuma kũrĩ Mwathani Jesũ, naguo nĩkũheana Ũhoro ũrĩa Mwega wa wega wa Ngai. “Na rĩĩrĩ, nĩnjũũĩ atĩ rĩu inyuothe arĩa ndĩrathiaga ngĩhunjagĩria ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai mũtikaanyona rĩngĩ. Kwoguo ũũmũũthĩ ũyũ nĩngũmũrutĩra ũira atĩ, ũmwe wanyu angĩũra, niĩ ndingĩũrio! Amu ndirĩ ndahithĩrĩra kũmũmenyithia muorooto wothe wa Ngai. Nĩ ũndũ ũcio, kĩĩmenyagĩrĩreei inyuĩ eene, o na mũmenyagĩrĩre rũũru rũrĩa Roho Mũtheru amũnengereete mũrũmenyagĩrĩre. Rĩithagiai kanitha wa Ngai ũrĩa watuĩkire wake nĩ ũndũ wa gĩkuũ kĩa Mũũriũ. Nĩnjũũĩ ndarĩĩkia gũthiĩ nĩkũriũka andũ mahaana ta njũũi ndĩani gatagatĩinĩ kaanyu, arĩa matarĩcaayagĩrĩra rũũru rũũrũ. Ningĩ gatagatĩinĩ kaanyu inyuĩ eene nĩkũriuma andũ mekwaria maũndũ mooru ma kũguucĩrĩria andũ arĩa meetĩkĩĩtie mamarũmĩrĩre. Nĩ ũndũ ũcio ikaragaai mwĩhũũgĩĩte, mũkĩririkanaga atĩ ihindainĩ rĩa mĩaka ĩtatũ ndiatigithagĩria kũmũtaara ũtukũ na mũthenya o mũndũ ngĩitaga maithori. “Rĩu nĩndamũneana mookoinĩ ma Ngai o na kũrĩ ũhoro wa wega wake, ũrĩa ũngĩhota kũmũthondeka wega mũrũme, na ũmũhe iraathimo iria Ngai aigĩire andũ aake. Niĩ ndirĩ nderirĩria betha kana thahabu o na kana nguo cia mũndũ. Inyuĩ eene nĩmũũĩ atĩ ndarutaga wĩra na mooko maya maakwa nĩguo ndĩonere kĩndũ kĩrĩa kĩambataragia o hamwe na andũ arĩa twakoragwo nao. Maũndũinĩ moothe nĩndĩmuoneetie atĩ mwaruta wĩra na kĩyo ta ũrĩa ndutĩĩte no nginya mũteithagie arĩa matarĩ na hinya, mũkĩririkanaga ciugo cia Mwathani Jesũ atĩ, ‘Kũheana nĩ kwega kũrĩ kũheeo.’ ” Naake Paũlũ arĩĩkia kuuga ũguo, agĩturia ndu hamwe nao oothe, makĩhooya. Nao oothe makĩrĩra, makĩhĩmbĩria Paũlũ makĩmũmumunyaga me na kĩeha mũno nĩ ũndũ nĩameerĩĩte atĩ matikaamuona rĩngĩ. Nao makĩmuumagaria, makĩmũkinyia meeriinĩ. Na rĩĩrĩ, twarĩĩkia gũtigana nao tũkĩhaica meeri, tũgĩthiĩ tũrũngĩrĩirie tũgĩkinya Kosi. Naguo mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire tũgĩkinya Rodo, na kuuma kũu tũgĩkinya Patara. Nakuo kũu tũgĩkora meeri yathiaga Foenicia, tũgĩkĩmĩhaica tũkĩambĩrĩria rũgendo. Na rĩrĩa tuonire gĩcigĩrĩra gĩa Kuporo kĩrĩ o haraaya, tũkĩgerera mwena wa na kĩanda wakĩo tũkĩerekera Siria. Twakinya Turo tũkiuma meeri, tondũ kũu nĩkuo meeri yathiaga kũrutĩrwo mĩrigo. Na kũu tũgĩkora andũ amwe meetĩkĩĩtie na tũgĩikarania nao mĩthenya mũgwanja. Na mataarĩĩtwo nĩ Roho Mũtheru makĩringĩrĩra Paũlũ atĩ ndagathiĩ Jerusalemu. No matukũ maitũ ma gũikara nao mathira, tũkĩambĩrĩria gũthiĩ na mbere na rũgendo rwitũ. Nao oothe marĩ hamwe na atumia na ciana magĩgĩtuumagaria o nginya nja ya itũũra, tũgĩturia ndu rũteereinĩ rwa iria, tũkĩhooya hamwe, tũgĩcooka tũkiuganĩra ũhoro tũgĩtoonya meeri, nao makĩinũka. Tũgĩgĩthiĩ na mbere na rũgendo rwitũ na meeri kuuma Turo tũgĩkinya Putolemai. Kũu nakuo tũkĩgeithia andũ arĩa meetĩkĩĩtie na tũgĩikarania nao mũthenya ũmwe. Na mũthenya ũyũ ũngĩ, tũkĩambĩrĩria rũgendo tũgĩkinya Kaisarea. Kũu tũgĩtoonya nyũmba ya Filipu ũrĩa mũhunjia wa Ũhoro Ũrĩa Mwega. Ũcio aarĩ ũmwe wa andũ arĩa mũgwanja maamũrĩĩtwo matuĩke ateithĩrĩria kũu Jerusalemu, tũgĩikara naake. Naake aarĩ na airĩĩtu ana mataarĩ ahiku, nao nĩmaarathaga moohoro. Thuutha wa gũikara kũu matukũ maingĩ, gũgĩũka mũnabii wetagwo Agabo oimĩĩte Judea. Naake akinya harĩ ithuĩ akĩoya mũcibi wa Paũlũ akĩyoha naguo mooko na magũrũ. Agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Roho Mũtheru ekuuga atĩrĩ: mwene mũcibi ũyũ akoohwo o ta ũguo nĩ Ayahudi Jerusalemu, macooke mamũneane kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ.” Rĩrĩa twaiguire ũguo, ithuĩ hamwe na andũ a kũu tũgĩthaitha Paũlũ ndagathiĩ Jerusalemu. No Paũlũ agĩtũcookeria atĩrĩ, “Mũreeka atĩa mũkĩrĩra mũkĩnjũragaga ngoro? Niĩ nĩndĩharĩirie gũikio njeera o na kũũragĩrwo kũu Jerusalemu nĩ ũndũ wa Mwathani Jesũ.” Rĩrĩa twaremirwo nĩkũmũgirĩrĩria, tũgĩtigana naake tũkiuga atĩrĩ, “Wendo wa Mwathani ũrohinga.” Thuutha wa gũikara kuo kwa ihinda, tũkĩoha mĩrigo tũkĩambĩrĩria rũgendo rwa kwambata Jerusalemu. Nao arutwo amwe a kuuma Kaisarea magĩgĩtwarana na ithuĩ, magĩtũtwara kwa mũndũ ũrĩa twathiaga gũikara gwake. Mũndũ ũcio aarĩ Mũkuporo wetagwo Mũnasoni, na aarĩ mwĩtĩkia kuuma o gatene. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa twakinyire Jerusalemu, andũ arĩa meetĩkĩĩtie magĩtwamukĩra na gĩkeno. Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire, tũgĩthiĩ hamwe na Paũlũ kũrĩ Jakubu, nao athuuri oothe a kanitha maarĩ ho. Naake Paũlũ arĩĩkia kũmageithia, akĩmataarĩria maũndũ moothe marĩa Ngai eekĩĩte gatagatĩinĩ ka andũ a Ndũũrĩrĩ amũhũthĩrĩĩte. Nao marĩĩkia kũigua ũhoro ũcio oothe makĩgooca Ngai, magĩcooka makĩĩra Paũlũ atĩrĩ, “Mũrũ wa Ithe witũ, nĩũũĩ atĩ Ayahudi ngiri nyingĩ nĩmeetĩkĩĩtie, na atĩ oothe me na kĩyo gĩa kũhingia Watho. Nĩmeerĩĩtwo ũhoro waku atĩ nĩũrutaga Ayahudi oothe arĩa matũũraga gatagatĩinĩ ka Ndũũrĩrĩ atĩ matigane na Watho wa Musa, ũkĩmeeraga matikaruithie ciana ciao kana marũmĩrĩre mĩtugo ya kĩndũire ya Ayahudi. Gũgwĩkwo atĩa hiihi, tondũ no mũhaka maigue atĩ nĩũũkĩĩte. Ũũ nĩguo tũkwenda wĩke. Atĩrĩĩrĩ, tũrĩ na andũ ana marĩĩkĩĩtie kwĩhĩta. Thiĩ hamwe nao mũgeetherie na ũrĩhe mahũthĩro maao nĩ geetha menjwo mĩtwe yao. Ũndũ ũcio nĩũkũmenyithia andũ oothe atĩ maũndũ maaku moothe marĩa meerĩĩtwo ti ma ma. Ningĩ nĩũkũmamenyithia atĩ wee mwene ũtũũraga ũmenyereire Watho wa Musa. Ha ũhoro wa andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa meetĩkĩĩtie-rĩ, nĩtwamatũmĩire marũa ma kũmeera ũrĩa twatuire atĩ metheemage kĩndũ o gĩothe kĩrutĩirwo mĩhianano, kũrĩa thakame, kana nyamũ o yothe ya gũitwo, o na metheemage o na ũmaraaya.” Paũlũ agĩgĩtwarana na andũ acio, na mũthenya ũyũ ũngĩ agĩĩtheria hamwe nao. Agĩcooka agĩthiĩ akĩingĩra Hekaarũ akamenyithanie rĩrĩa matukũ magwĩtheria makaahinga nĩ geetha igongoona rĩkaarutwo nĩ ũndũ wa mũndũ o mũndũ. Namo matukũ macio mũgwanja maakuhĩrĩria gũthira, Ayahudi a kuuma Asia makĩona Paũlũ thĩinĩ wa Hekaarũ. Magĩgĩthoga mũingĩ wothe makĩnyiita Paũlũ, maanĩrĩire makiugaga atĩrĩ, “Andũ a Isiraeli, tũteithiei! Mũndũ ũyũ nĩ we ũrutaga andũ kũndũ guothe atĩ maregane na andũ a Isiraeli, na Watho wa Musa o na Hekaarũ ĩno. Ningĩ nĩareeheete andũ a Ndũũrĩrĩ thĩinĩ wa Hekaarũ, agathaahia kũndũ gũũkũ kwamũrĩirwo Ngai!” (Moigire ũguo tondũ nĩmooneete Paũlũ marĩ na Turofimo ũrĩa wa kuuma Efeso thĩinĩ wa itũũra, na meeciiragia atĩ Paũlũ nĩamũtoonyeetie thĩinĩ wa Hekaarũ.) Narĩo itũũra rĩothe rĩkĩiyũra inegene, andũ makĩhanyũka oothe hamwe makĩnyiita Paũlũ, makĩmũguucũrũria o nginya nja ya Hekaarũ, nayo mĩrango ya Hekaarũ ĩkĩhingwo o narua. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ acio maageragia kũũraga Paũlũ, ũhoro ũgĩkinya kũrĩ mũtongoria wa thigari magana matatũ cia Roma atĩ Jerusalemu guothe kwarĩ na ngũĩ. Naake mũtongoria ũcio akĩoya thigari na anene a thigari igana, agĩteng'era na kũrĩ andũ acio. Nao andũ mamuona arĩ na thigari, magĩtiga kũhũũra Paũlũ. Naake mũtongoria ũcio agĩthiĩ harĩ Paũlũ akĩmũnyiita, agĩathana oohwo na mĩnyororo ĩĩrĩ. Agĩcooka akĩũria atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nũũ, na nĩ atĩa eekĩĩte?” Nao andũ amwe kũu mũingĩinĩ makĩanĩrĩra makiuga ũũ, nao angĩ ũũ. Tondũ ndangĩakĩhotire kũmenya ũrĩa gwekĩkĩĩte nĩ ũndũ wa inegene, mũnene ũcio agĩathana atĩ Paũlũ atwarwo thĩinĩ wa nyũmba ya thigari. Na rĩĩrĩ, maakinya ngathĩinĩ, thigari ikĩmũkuua tondũ mũingĩ nĩwathũũkĩĩte mũno. Mũingĩ wothe wamuumĩĩte thuutha ũkĩanagĩrĩra ũkiugaga atĩrĩ, “Nĩoragwo!” Rĩrĩa thigari cierekeire gũtoonyia Paũlũ thĩinĩ wa nyũmba ya thigari, Paũlũ akĩĩra mũtongoria wa thigari icio atĩrĩ, “No ũnjĩtĩkĩrie ngwĩre ũndũ?” Naake mũtongoria ũcio akĩmũũria atĩrĩ, “Githĩ nĩũũĩ kwaria Kĩngiriki? Githĩ wee ti we Mũmisiri ũrĩa matukũ maniini mathiru wambĩrĩirie inegene na ũgĩtongoria ooragani ngiri inya (4,000) mũgĩthiĩ nao werũinĩ?” Naake Paũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Niĩ ndĩ Mũyahudi, waciarĩirwo itũũra rĩa Tariso bũrũriinĩ wa Kilikia, mũũraiya wa itũũra rĩrĩ igweta. Ndagũthaitha njĩtĩkĩria njarĩrie andũ.” Mũtongoria ũcio agĩkĩmũhe rũũtha, naake Paũlũ akĩrũũgama hau ngathĩinĩ icio akĩheneria andũ na mooko makire. Rĩrĩa maakirire-rĩ, akĩmaarĩria na Kĩhibirania akĩmeera atĩrĩ: “Andũ aitũ o na aabaaba, tathikĩrĩriai ngĩĩciirĩrĩra!” Rĩrĩa maiguire atĩ aramaarĩria na Kĩhibirania magĩkira makĩria; naake agĩthiĩ na mbere akĩmeera atĩrĩ: “Niĩ ndĩ Mũyahudi na ndaciarĩirwo itũũrainĩ rĩa Tariso thĩinĩ wa Kilikia. No rĩĩrĩ, ndarereirwo o itũũrainĩ rĩĩrĩ ndĩ mũrutwo wa Gamalieli. O na ngĩthoomithio Watho wa maithe maitũ kũna na nĩndaarĩ na kĩyo maũndũinĩ ma Ngai o ta ũrĩa inyuothe mwĩ haaha ũũmũũthĩ mũhaana. Nĩndanyariiraga andũ arĩa maarũmagĩrĩra Njĩra ĩno ya Mwathani nginya ngamooraga. Ndanyiitaga arũme na andũ a nja ngamaikithia njeera. Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene na kĩama gĩothe no mahote kuonania atĩ ndĩraheana ũhoro wa ma. Nĩndaamũkĩrire marũa kuuma kũrĩ o magũtwarĩra andũ aitũ arĩa maatũũraga Damasiki, ngĩgĩthiĩ kuo nganyiite andũ a Njĩra ya Mwathani ndĩmareehe gũũkũ Jerusalemu marĩ oohe na mĩnyororo nĩguo maherithio. “No rĩĩrĩ, ndĩ rũgendoinĩ, ndakuhĩrĩria Damasiki ta thaa thita cia mũthenya, ũtheri wahenagia mũno ũkiuma igũrũ ũkĩnjarĩra o rĩmwe mĩena yothe. Ngĩgũa thĩ ngĩigua mũgambo wanjarĩria ũkĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Saũlũ, Saũlũ! Ũnyariiraga nĩkĩ?’ Ngĩcooka ngĩũria atĩrĩ, ‘Wee nĩ we ũ, Mwathani?’ Naake akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ Jesũ wa Nazarethi ũrĩa ũranyariira.’ Andũ arĩa twarĩ nao nĩmoonire ũtheri, no matiaiguire mũgambo wa ũcio wanjaragĩria. Ngĩcooka ngĩũria atĩrĩ, ‘Ngwĩka atĩa, Mwathani?’ Naake Mwathani akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Ũkĩra ũtoonye Damasiki kũu nĩkuo ũrĩĩrĩrwo maũndũ moothe marĩa Ngai atuĩte wĩke.’ Tondũ ndionaga nĩ ũndũ wa ũkengi wa ũtheri ũcio, arĩa twarĩ nao makĩĩnyiita guoko makĩndoonyia Damasiki. “Kũu itũũrainĩ rĩu nĩkwarĩ mũndũ wetagwo Anania mũndũ warĩ mwagĩrĩru kũringana na Watho, waheetwo gĩtĩĩo mũno nĩ Ayahudi oothe arĩa matũũraga kũu Damasiki. Mũndũ ũcio agĩgĩũka akĩrũũgama harĩa ndaarĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Saũlũ mũrũ wa Awa, cooka kuona!’ Na rĩĩrĩ, ihinda o rĩu ngĩambĩrĩria kuona rĩngĩ, ngĩmũrora. Naake agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Ngai wa maithe maitũ nĩagũcagũrĩĩte ũmenye wendi wake na wone ndungata yake ĩrĩa thingu, na ũmĩigue ĩkĩaria na mũgambo wayo. Tondũ ũgaatuĩka mũira wake kũrĩ andũ oothe wa maũndũ marĩa woneete na ũkaigua. Rĩu-rĩ, ũgĩetereire kĩ? Ũkĩra ũbatithio ũthambio meehia maaku ũgĩkayagĩra rĩĩtwa rĩake!’ “Rĩrĩa ndacookire Jerusalemu ngĩhooya thĩinĩ wa Hekaarũ ngĩona kĩoneki, ngĩona Mwathani akĩnjarĩria akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Ũkĩra uume Jerusalemu na ihenya tondũ gũũkũ andũ matigeetĩkĩra kuumbũrĩrwo ũhoro wakwa nĩ we.’ Na niĩ ngĩcookia atĩrĩ, ‘Mwathani, o nĩmooĩ atĩ thĩinĩ wa thunagogi o yothe nĩndathiaga nganyiita na ngahũũra arĩa maagwĩtĩkĩĩtie. O na rĩrĩa Sitefano mũira waku ooragirwo, ndaarĩ ho na ngĩĩtĩkĩra ooragwo, o na ngĩikaria nguo cia arĩa maamũũragire.’ Naake Mwathani agĩkĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Thiĩ, amu nĩngũgũtũma kũndũ kũraaya kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ.’ ” Andũ maikarĩĩte mathikĩrĩirie, no rĩrĩa oigire ũguo makĩambĩrĩria kwanĩrĩra makiuga atĩrĩ, “Mũthengiei, nĩoragwo! Ndaagĩrĩire gũtũũra muoyo!” Magĩkĩanĩrĩra makĩinagia nguo ciao, makĩũmbũragia rũkũngũ na igũrũ. Naake mũtongoria wa thigari cia Aroma agĩatha andũ aake matware Paũlũ thĩinĩ wa nyũmba ya thigari, na akĩmeera mamũhũũre na kĩboko makĩmũhũngaga mahũri nĩ geetha mamenye gĩtũmi gĩa kuugĩrĩrio ũguo nĩ Ayahudi. Nao marĩĩkia kũmuoha na mĩkwa, Paũlũ akĩũria mũnene wa thigari igana ũrĩa warũngiĩ hau atĩrĩ, “Nĩmwĩtĩkĩrĩĩtio nĩ Watho kũhũũra Mũroma na kĩboko ataciirithĩĩtio?” Naake mũnene ũcio wa thigari aigua ũguo, agĩthiĩ kũrĩ mũtongoria akĩmũũria atĩrĩ, “Weka atĩa? Mũndũ ũcio nĩ Mũroma!” Kwoguo mũtongoria agĩthiĩ kũrĩ Paũlũ akĩmũũria atĩrĩ, “Tanjĩĩra atĩrĩ, wee wĩ Mũroma?” Paũlũ akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Ĩĩ.” Mũtongoria wa thigari akĩmwĩra atĩrĩ, “Niĩ ndatuĩkire Mũroma na ũndũ wa kũrĩha na mbeeca nyingĩ.” Naake Paũlũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Niĩ ndaciarirwo ndĩ o Mũroma.” O hau andũ arĩa maathiaga kũmũhũnga mahũri magĩtigana naake, naake mũtongoria wa thigari agĩĩtigĩra mũno aamenya atĩ Paũlũ aarĩ Mũroma na nĩamuohithĩĩtie. Tondũ mũtongoria nĩendaga kũmenya na ma kĩrĩa gĩatũmĩĩte Ayahudi mamũthitange, mũthenya ũyũ ũngĩ akĩohorithia Paũlũ mĩnyororo, na agĩatha athĩnjĩri Ngai arĩa anene na Kĩama gĩothe magomane. Thuutha ũcio agĩikũrũkia Paũlũ akĩmũrũũgamia mbere yao. Naake Paũlũ agĩkũũrĩra kĩama maitho akiuga atĩrĩ, “Andũ aitũ! Niĩ ndũũraga na thamiri theru mbere ya Ngai nginyagia o ũũmũũthĩ.” Naake Anania, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene agĩatha arĩa maarũngiĩ hakuhĩ na Paũlũ mamũringe kanua. Naake Paũlũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Hatirĩ nganja Ngai nĩagaakũringa, wee rũthingo rũũrũ rũhakĩĩtwo rangi mwerũ! Ũikaire hau ũnduĩre kũringana na Watho na ũkoina Watho, ũgaathana atĩ ningwo?” Andũ arĩa marũũgamĩĩte hakuhĩ na Paũlũ makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene ũkũruma?” Naake Paũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Andũ aitũ, niĩ ndikũũĩ atĩ nĩ we Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, tondũ Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, ‘Ndũkaanaarie ũũru igũrũ rĩa mwathi wa andũ aanyu.’ ” Na rĩĩrĩ, Paũlũ oona atĩ amwe gĩkundiinĩ kĩu maarĩ Asadukai na arĩa angĩ Afarisai-rĩ, akĩanĩrĩra kĩamainĩ akiuga atĩrĩ, “Andũ aitũ! Niĩ ndĩ Mũfarisai, na ndaciarirwo nĩ Afarisai. Ndĩraciirithio nĩ tondũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa ngoragwo nakĩo atĩ akuũ nĩmakaariũka!” Rĩrĩa oigire ũguo, Afarisai na Asadukai makĩambĩrĩria gũkararania, nakĩo kĩama gĩkĩamũkana. (Nĩ gũkorwo Asadukai moigaga atĩ gũtirĩ ũhoro wa kũriũka na gũtirĩ araika kana maroho, no Afarisai nĩmeetĩkĩĩtie maũndũ macio moothe.) Narĩo inegene rĩgĩkĩneneha, nao arutani a Watho amwe a thiritũ ya Afarisai makĩrũũgama makĩaria na hinya makiuga atĩrĩ, “Tũtirona mũndũ ũyũ arĩ na ũũru eekĩĩte. No gũkorwo roho kana mũraika nĩamwarĩirie!” Ngarari igĩkĩneneha mũno o nginya mũtongoria akĩona ta Paũlũ angĩtarũrangwo tũcunjĩ tũcunjĩ nĩ andũ acio. Agĩgĩatha thigari ciake ithiĩ thĩinĩ wa andũ acio, irute Paũlũ kuuma gatagatĩinĩ kaao na hinya imũtware thĩinĩ wa nyũmba ya thigari. rĩĩrĩ, Na ũtukũ ũcio Mwathani akĩrũũgama hakuhĩ na Paũlũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Wĩyũmĩrĩrie nĩ amu o ta ũrĩa ũheanĩĩte ũira wakwa gũũkũ Jerusalemu noguo ũkaaũheana Roma o nakuo.” Na rĩĩrĩ, kwarooka gũkĩa Ayahudi amwe magĩthondeka mũbango, na makĩĩhĩta mwĩhĩtwa atĩ matingĩrĩa kana manyue kĩndũ matooragĩĩte Paũlũ. Nao andũ arĩa maathondekire mũbango ũcio maarĩ makĩria ya mĩrongo ĩna. Magĩgĩthiĩ kũrĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri makĩmeera atĩrĩ, “Nĩtwĩhĩtĩĩte mwĩhĩtwa mũnene tũrĩ hamwe atĩ tũtingĩcama kĩndũ tũtooragĩĩte Paũlũ. Kwoguo, rĩu, inyuĩ hamwe na kĩama tũmanaai kũrĩ mũtongoria wa thigari cia Aroma muuge mũreeherwo Paũlũ, mwĩgwatie atĩ mũrenda gũthuuthuuria ũhoro wake wega. Ithuĩ tũgũkorwo twĩhaarĩirie kũmũũraga atanakinya gũũkũ.” Naake mwanake wa mwarĩ wa nyina na Paũlũ agĩkĩigua ũhoro wa mũbango ũcio; agĩthiĩ agĩtoonya nyũmba ĩyo ya thigari agĩkĩũmenyithia Paũlũ. Naake Paũlũ agĩĩta mũnene ũmwe wa thigari igana akĩmwĩra atĩrĩ, “Twara mwanake ũyũ kũrĩ mũtongoria wa mbũtũ amu arĩ na ũndũ arenda kũmwĩra.” Naake mũnene ũcio akĩoya mwanake ũcio akĩmũtwara kũrĩ mũtongoria ũcio wa mbũtũ, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa woheetwo wĩtagwo Paũlũ anjĩtire anjĩĩra ndeehe mwanake ũyũ kũrĩ we amu arĩ na ũndũ arenda gũkwĩra.” Naake mũtongoria wa mbũtũ akĩnyiita mwanake ũcio guoko, akĩmũtwara handũ arĩ wiki, akĩmũũria atĩrĩ, “Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũrenda kũnjĩĩra?” Naake akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Ayahudi nĩmaiguanĩire makũũrie ũtware Paũlũ kĩamainĩ rũũciũ me na kĩĩgwatio atĩ marenda gũthuuthuuria ũhoro wake wega. No ndũgeetĩkĩre nĩ ũndũ andũ makĩria ma mĩrongo ĩna nĩmagaakorwo mamuoheirie. Meehĩtĩĩte atĩ matingĩrĩa kana manyue kĩndũ matamũũragĩĩte, na rĩu nĩmehaarĩirie meetereire o itua rĩaku.” Naake mũtongoria ũcio wa mbũtũ agĩcooka akĩreka mwanake ũcio athiĩ na akĩmwatha atĩrĩ, “Ndũkeere mũndũ o na ũmwe atĩ nĩwamenyithia ũhoro ũcio.” Naake mũtongoria ũcio wa mbũtũ agĩcooka agĩĩta anene eerĩ a thigari igana akĩmeera atĩrĩ, “Hwaĩinĩ ta thaa ithatũ, haarĩriai thigari magana meerĩ cia gũthiĩ Kaisarea hamwe na thigari mĩrongo mũgwanja cia mbarathi na magana meerĩ cia matimũ. Haarĩriai o na mbarathi cia gũkuua Paũlũ mũmũtware kwa Felike ũrĩa barũũthi na thaayũ.” Naake akĩandĩka marũa maya: “Niĩ Kilaudio Lisia nĩndakũgeithia wee Felike barũũthi mũgaathe. Atĩrĩĩrĩ, mũndũ ũyũ nĩanyiitirwo nĩ Ayahudi na maarĩ hakuhĩ kũmũũraga. Rĩrĩa ndamakorereire ndĩ na thigari ngĩmũhonokia ndarĩĩkia kũmenya atĩ nĩ Mũroma. Tondũ nĩndendire kũmenya kĩrĩa maamũũragia ngĩmũtwara kĩamainĩ kĩao. Ngĩgĩkĩmenya atĩ maamũũragia maũndũ mamwe makoniĩ Watho wao, no hatiarĩ ũndũ o na ũrĩkũ wa kũmũũragithia kana kũmuohithia. Rĩrĩa ndĩramenyithirio atĩ nĩkũrĩ na mũbango mũũru wa kũũraga mũndũ ũyũ, ndĩrakĩmũtũma o narua kũrĩ we. Ningĩ nĩndĩraathire acio maramũthitangaga o nao mooke kũrĩ we moige kĩrĩa maramũũria.” Nacio thigari igĩkĩoya Paũlũ kũringana na ũrĩa ciathĩĩtwo, ikĩmũtwara Anitipatirisi kũrĩ o ũtukũ. Kwarooka gũkĩa igĩcooka nyũmbainĩ ya thigari, no igĩtiga thigari cia mbarathi ithiĩ na mbere naake. Nacio ciakinya Kaisarea ikĩnengera barũũthi marũa na ikĩnengerana Paũlũ kũrĩ we. Naake Barũũthi athooma marũa macio akĩũria Paũlũ kũrĩa oimĩĩte. Aamenya atĩ oimĩĩte Kilikia, akĩmwĩra atĩrĩ, “Ngaagũthikĩrĩria rĩrĩa arĩa magũthitangĩĩte magaakinya.” Agĩcooka agĩathana atĩ Paũlũ aikarage arangĩirwo mũciĩinĩ mũnene wa barũũthi. Thuutha wa matukũ mataano, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene wetagwo Anania agĩthiĩ Kaisarea hamwe na athuuri amwe na wakiri wetagwo Teritulo. Nao magĩthiĩ mbere ya Felike ũrĩa barũũthi magĩthitanga Paũlũ. Naake Paũlũ eetwo, Teritulo akĩambĩrĩria kũmũthitanga akiuga atĩrĩ: “Mũgaathe Felike! Ũtongoria waku mũkinyanĩru nĩũtũreeheire thaayũ matukũ maingĩ, o na nĩwĩkĩĩte maũndũ maingĩ ma kwagĩria bũrũri witũ. Nĩtwamũkagĩra ũndũ ũyũ na njĩra ciothe, na kũndũ guothe tũrĩ na ngaatho mũno. No nĩ geetha ndigagũikarie makĩria-rĩ, ndagũthaitha nĩ ũndũ wa tha ciaku ũtũthikĩrĩrie tũkwĩre ciugo niini. Nĩtuoneete mũndũ ũyũ arĩ ũgwati, nĩ undũ nĩambĩrĩirie haaro gatagatĩinĩ ka Ayahudi oothe thĩinĩ wa thĩ. Ningĩ nĩ mũtongoria wa thiritũ ya Anazari. Makĩria ma ũguo, nĩageririe gũthaahia Hekaarũ, no tũkĩmũnyiita. [Nĩtũngĩamũtuĩrĩire kũringana na Watho witũ, no mũtongoria wa thigari cia Aroma ũrĩa wĩtagwo Lisia agĩũka akĩmũruta mookoinĩ maitũ na ũũru mũingĩ, na agĩatha arĩa maamũthitangĩĩte mooke kũrĩ we.] Wee mwene wamũũrangia ũhoro wake nĩũkũhota kũmenya kuuma kũrĩ we ũhoro wa maũndũ moothe marĩa tũramũthitangĩra.” Nao Ayahudi oothe makĩnyiitanĩra naake thitangoinĩ ĩyo makiuga atĩ maũndũ macio moothe maarĩ ma ma. Na rĩĩrĩ barũũthi agĩkĩheneria Paũlũ aarie, naake Paũlũ agĩtumũra kanua akiuga atĩrĩ: “Kuona atĩ nĩũkoreetwo ũrĩ mũtuanĩri wa rũũrĩrĩ rũũrũ mĩaka mĩingĩ, ngwĩciirĩrĩra mbere yaku ngeneete. Ũngĩĩtuĩrĩria wee mwene-rĩ, ti makĩria ya matukũ ikũmi na meerĩ kuuma rĩrĩa ndathiĩte Jerusalemu gũthaathaiya Ngai. Ayahudi matiangorire ngĩkararania na mũndũ, o na kana ngĩthoga mũingĩ thĩinĩ wa Hekaarũ kana thĩinĩ wa thunagogi o na kana thĩinĩ wa itũũra. O na matingĩhota gũkũhe ihooto cia maũndũ macio marathitangĩra. No nĩngwĩtĩkĩra atĩ, thaathayagia Ngai wa maithe maitũ nũmĩrĩire Njĩra ĩyo mareeta ya maheeni. O na ningĩ nĩnjĩtĩkĩĩtie maũndũ moothe marĩa maandĩkĩĩtwo thĩinĩ wa Watho na mabukuinĩ ma anabii. Ndĩ na kĩĩrĩgĩrĩro thĩinĩ wa Ngai o ta ũrĩa aya marĩ nakĩo atĩ andũ oothe eega na ooru nĩmakaariũka. Nĩ ũndũ ũcio nĩngeragia na hinya wakwa wothe gũkorwo na thamiri itarĩ ũcuuke mbere ya Ngai na mbere ya andũ. “Na rĩĩrĩ, thuutha wa mĩaka mĩingĩ, ndĩ ũgeniinĩ nĩndookire Jerusalemu kũreehere rũũrĩrĩ rwitũ mbeeca iria ciahotheetwo o na kũruta magongoona. Rĩrĩa ndahingagia maũndũ macio nĩrĩo mangorire kũu Hekaarũinĩ thuutha wa igongoona rĩrĩa rĩatũmire therio, no gũtiarĩ mũingĩ o na kana inegene. No rĩĩrĩ, nĩkwarĩ Ayahudi amwe a kuuma bũrũri wa Asia arĩa mabataire gũkorwo haaha, mathitange kũrĩ we akorwo me na ũndũ wa gũthitangĩra. Kwaga ũguo ũkĩreke andũ aya marĩ haaha moige nĩ mahĩtia marĩkũ maanyonire namo rĩrĩa ndarũũgamĩĩte mbere ya kĩama, o tiga ũndũ ũyũ ũmwe ũrĩa ndaanĩrĩire ngiuga rĩrĩa ndarũngiĩ gatagatĩinĩ kaao atĩ: ‘Ndĩraciirithio nĩ inyuĩ ũũmũũthĩ tondũ nĩndĩrĩgĩrĩire kũriũka kwa arĩa akuũ.’ ” Tondũ Felike nĩamenyeete wega ũhoro wa Njĩra ĩyo, akĩraarĩria ciira akĩmeera atĩrĩ, “Ngaatua ciira wanyu rĩrĩa Lisia, mũtongoria wa thigari cia Aroma agaikũrũka gũũkũ.” Agĩcooka agĩatha mũnene ũrĩa wa thigari igana ũrĩa warangagĩra Paũlũ athiĩ na mbere na kũmũrangĩra, no aheeo wĩyathi mũniini na atĩ mũraata wake o wothe ndakagirio kũmũhingĩria mabata maake. Na rĩĩrĩ, matukũ maniini mathira, Felike agĩũka marĩ na mũtumia wake Mũyahudi wetagwo Durusila. Agĩgĩtũmanĩra Paũlũ, naake ooka akĩmũthikĩrĩria akĩaria ũhoro wa wĩtĩkio thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Rĩrĩa Paũlũ aaragia ũhoro wa ũthingu na wa kwĩnyiita maũndũinĩ ma mwĩrĩ na wa Mũthenya wa Ituĩro rĩrĩa rĩgooka, Felike akĩmaka mũno akĩmwĩra atĩrĩ, “Rĩu no ũthiĩ, ndoona mweke nĩndĩgwĩta.” Hĩndĩ ĩyo no ehokaga atĩ no ahakwo na mbeeca nĩ Paũlũ, na kwoguo nĩamũtũmanagĩra kaingĩ kaingĩ makaaria naake. Mĩaka ĩĩrĩ yathira, Porikio Fesito agĩcooka handũ ha Felike. Tondũ Felike nĩendaga gũkenia Ayahudi agĩtiga Paũlũ njeera. Matukũ matatũ thuutha wa Fesito gũkinya bũrũri ũcio, akiuma Kaisarea agĩthiĩ Jerusalemu. Nao athĩnjĩri Ngai arĩa anene na atongoria a Ayahudi makĩmũmenyithia mateta maao nĩ ũndũ wa Paũlũ. Nao makĩmũthaitha na kwenda gwake eetĩkĩre kũgĩĩrithia Paũlũ ooke Jerusalemu, amu nĩmaabangĩĩte mamũũrage arĩ njĩrainĩ agĩũka. Naake Fesito akĩmacookeria atĩrĩ, “Paũlũ ooheirwo Kaisarea, na niĩ nĩngũcooka kuo o na ihenya. Kwoguo anene aanyu nĩmooke tũthiĩ nao makamũthitange angĩkorwo kũrĩ ũndũ mũũru eekĩĩte.” Rĩrĩa Fesito aarĩĩkirie gũikarania nao matukũ mangĩ manaana kana ikũmi, agĩthiĩ Kaisarea. Naguo mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire agĩikarĩra gĩtĩ gĩake gĩa ciira igootiinĩ, agĩathana Paũlũ areehwo. Naake Paũlũ akinya, Ayahudi arĩa mookĩĩte kuuma Jerusalemu magĩũkĩra makĩmũthiiũrũrũkĩria, makĩmũthitaaka na maũndũ maingĩ mooru marĩa mataahotire kuonania atĩ nĩ ma ma. Naake Paũlũ agĩĩciirĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Niĩ ndirĩ ũndũ njĩkĩĩte ũreganĩĩte na Watho wa Ayahudi kana na wa Hekaarũ o na kana wa mũthamaki wa Roma.” Nĩ ũndũ wa Fesito kwenda gũkenia Ayahudi, akĩũria Paũlũ atĩrĩ, “No wende gũtwarwo Jerusalemu ũgaciirithĩrio kuo mbere yakwa igũrũ rĩa maũndũ macio?” Paũlũ akĩmũcookeria akĩmwĩra atĩrĩ, “Niĩ ndũũgamĩĩte igootiinĩ rĩa mũthamaki wa Roma kũrĩa njagĩrĩirwo nĩgũciirithĩrio. Niĩ ndirĩ ũndũ o na ũrĩkũ mũũru njĩkĩĩte Ayahudi, na ũguo nĩũũĩ wega. Akorwo nĩnyunĩĩte watho na ngeeka ũndũ wa gũtũma njũragwo, niĩ ndiregeete kũũragwo. No akorwo gũtirĩ na ma thĩinĩ wa maũndũ macio marathitangĩra, gũtirĩ mũndũ ũngĩnengerana kũrĩ o. Nĩndacookia ciira riiko kwĩ mũthamaki wa Roma.” Thuutha wa Fesito gũcookia kĩama gĩake ndundu, akĩĩra Paũlũ atĩrĩ, “Tondũ nĩwacookia ciira riiko kwĩ mũthamaki wa Roma, kũu nĩkuo ũgũthiĩ.” Na rĩĩrĩ, matukũ maniini mathira, mũthamaki Agiripa na Berinike magĩũka Kaisarea kũnyiita Fesito ũgeni. Tondũ nĩmaikarire kũu matukũ maingĩ, Fesito agĩkĩhe mũthamaki ũhoro wa Paũlũ akĩmwĩra atĩrĩ, “Kũrĩ mũndũ watigirwo njeera nĩ Felike, na rĩrĩa ndaarĩ Jerusalemu athĩnjĩri Ngai arĩa anene na athuuri a Ayahudi nĩmaamũthitangire makĩnjũũria ndĩmũtuĩre. Ngĩkĩmacookeria atĩ ti mũtugo wa Aroma gũtuĩra mũndũ ataambĩĩte kũrũũgama mbere ya arĩa maramũthitanga na aheeo ihinda rĩu gwĩciirĩrĩra nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa athitangĩirwo. Rĩrĩa mookire gũũkũ marĩ hamwe, ndiateire ihinda amu mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire nĩndaikarĩire gĩtĩ ngĩathana mũndũ ũcio areehwo. Nao arĩa maamũthitangĩĩte maarũũgama matiigana kũreehe thitango o na ĩmwe njũru ya iria ndeciiragĩria. No nĩmaarĩ na maũndũ mataiguithanagia naake makoniĩ ndini yao, na makoniĩ mũndũ ũmwe wĩtagwo Jesũ wakuĩte, no Paũlũ oigaga agwatĩirie atĩ aarĩ muoyo. Tondũ nĩndarigirwo nĩ ũrĩa ingĩtuĩria maũndũ macio, nĩndamũũririe kana no eende gũthiĩ Jerusalemu agaciirithĩrio kuo nĩ ũndũ wa maũndũ macio. Rĩrĩa Paũlũ aacookirie ciira riiko akĩũria aigwo njeera nginya hĩndĩ ĩrĩa agaatuĩrwo nĩ mũthamaki wa Roma, ngĩgĩathana atĩ aigwo njeera nginya rĩrĩa ngaamũtwarithia kwĩ mũthamaki wa Roma.” Naake Agiripa agĩcookeria Fesito atĩrĩ, “O na niĩ no nyende kũigua mũndũ ũcio akĩaria.” Naake Fesito akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩũkamũigua rũũciũ.” Mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire Agiripa na Berinike magĩũka na ũnene wao wothe magĩtoonya nyũmba ya gũciirĩrwo hamwe na anene a thigari na andũ arĩa maarĩ igweta itũũra rĩu. Naake Fesito agĩathana atĩ Paũlũ areehwo. Hĩndĩ ĩyo Fesito akiuga atĩrĩ, “Mũthamaki Agiripa na inyuothe mũrĩ hamwe na ithuĩ haaha, nĩmũrona mũndũ ũyũ ũrĩa watũmire Ayahudi oothe a Jerusalemu o na a gũũkũ mareehe mateta kũrĩ niĩ makĩanagĩrĩra na mũgambo mũnene atĩ ndaagĩrĩirwo nĩkũrekwo atũũre muoyo. Niĩ ndionire ũndũ o na ũmwe eekĩĩte wa gũtũma ooragwo, no tondũ we mwene nĩacookirie ciira riiko kwĩ mũthamaki wa Roma, ngĩgĩtua atĩ ndĩmũtware kuo. No rĩĩrĩ, ndirĩ na ũndũ kũna wa kwandĩkĩra mũnene wakwa igũrũ rĩake. Nĩ ũndũ ũcio nĩkĩo ndamũreehe haaha mbere yanyu inyuothe, na makĩria mbere yaku wee, mũthamaki Agiripa! Nĩguo thuutha wa kũmũũrangia ciũria nyone gĩa kwandĩka. Amu nguona arĩ ũrimũ gũtwara mũndũ muohe na ndionanie maũndũ marĩa athitangĩirwo.” Thuutha ũcio Agiripa akĩĩra Paũlũ atĩrĩ, “Wĩ na rũũtha wĩyarĩrĩrie.” Naake Paũlũ agĩtambũrũkia guoko akĩambĩrĩria gwĩtetera akiuga atĩrĩ: “Mũthamaki Agiripa! Ngũigua ngeneete atĩ ũũmũũthĩ nĩngwĩtetera mbere yaku nĩ ũndũ wa maũndũ moothe marĩa njigĩrĩirwo nĩ Ayahudi. Tondũ wee nĩũũĩ wega mĩtugo yothe ya ndũire ya Ayahudi na inegene rĩao, nĩndagũthaitha ũthikĩrĩrie ũkirĩrĩirie. “Atĩrĩĩrĩ, Ayahudi oothe nĩmooĩ ta ũrĩa ũtũũro wakwa wahaanaga kuuma ndĩ o mũndũ mwĩthĩ. Nĩmooĩ ũrĩa ndatũũranagia na andũ a rũũrĩrĩ rwitũ kuuma o kĩambĩrĩria, kũu Jerusalemu. Korwo no meetĩkĩre kũheana ũira, nĩmatũire mooĩ atĩ ndatũire ndĩ wa gĩkundi kĩa Afarisai kĩrĩa kĩrũmĩĩtie ndini iitũ mũno. Rĩu ndũũgamĩĩte haaha ngĩciirithio nĩ ũndũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa ndĩ nakĩo thĩinĩ wa kĩĩranĩro kĩrĩa Ngai eerĩire maithe maitũ. Kĩĩranĩro kĩu nokĩo mĩhĩrĩga ĩrĩa iitũ ikũmi na ĩĩrĩ ĩĩrĩgagĩrĩra kũgĩa nakĩo, rĩrĩa ĩgũthaathaiya Ngai na kĩyo ũtukũ na mũthenya ĩtegũtigithĩria. Na rĩĩrĩ, mũthamaki mũgaathe, ndĩrathitangwo nĩ Ayahudi tondũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩu! Nĩ kĩĩ gĩgũtũma inyuothe mũrĩ haaha muone arĩ hinya gwĩtĩkia atĩ Ngai nĩariũkagia arĩa akuũ? “Atĩrĩĩrĩ, o na niĩ mwene ndeciiragia atĩ no mũhaka njĩke o ũrĩa ingĩahotire kũhũũrana na ũhoro wa Jesũ wa Nazarethi. Ngĩgĩĩka ũguo kũu Jerusalemu, ngĩgĩikithia andũ a Ngai aingĩ njeera heetwo hinya ũcio nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene, na gwakinya hingo ya kũmooraga ngagaathĩrĩria ũhoro ũcio. Ningĩ nĩndamaherithagia kaingĩ thunagogiinĩ ciothe ngageragia gũtũma marume Ngai, na ngamanyariiraga o nginya matũũrainĩ ma kũraaya ndĩ na mang'ũrĩ maingĩ. “Na rĩĩrĩ, ndaarĩ rũgendoinĩ ngĩthiĩ Damasiki, ndĩ wĩrainĩ ũcio, heetwo hinya na watho nĩ athĩnjĩri Ngai arĩa anene. Ta thaa thita cia mũthenya ndĩ njĩrainĩ, mũthamaki mũgaathe, ngĩona ũtheri woima igũrũ ũkengeete gũkĩra riũa, ũkĩnjarĩra mĩena yothe o hamwe na arĩa twarĩ nao. Ithuothe tũkĩgũa thĩ, na niĩ ngĩigua mũgambo ũkĩnjarĩria ũkĩnjĩĩra na rũthiomi rwa Kĩhibirania atĩrĩ, ‘Saũlũ, Saũlũ! Ũnyariiraga nĩkĩ? Nĩkwĩnogia ũrenogia ũkĩhũũra maaĩ na ndĩrĩ.’ Na niĩ ngĩũria atĩrĩ, ‘Wee nĩ we ũ, Mwathani?’ Mwathani akĩnjĩĩra atĩrĩ, ‘Nĩ niĩ Jesũ, ũrĩa ũnyariiraga. No rĩĩrĩ ũkĩra ũrũũgame na magũrũ maaku amu ndakwĩonithia nĩ geetha ngũthuure ngũtue ndungata. Ningĩ ngũtue mũira wa maũndũ maakwa marĩa wona rĩu na marĩa ũkoona thuutha. Nĩngaakũhonokia kuuma mookoinĩ ma andũ a Isiraeli na ma andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa ngaagũtũma kũrĩ o. Nĩũkaamahingũra maitho nĩguo moime ndumainĩ mathiĩ ũtheriinĩ, na moime hinyainĩ wa Caitaani mathiĩ harĩ Ngai, nĩ geetha makaarekerwo meehia maao na magae igai hamwe na arĩa mathereetio nĩ ũndũ wa kũnjĩtĩkia.’ “Kwoguo mũthamaki Agiripa, niĩ ndiigana kwaga gwathĩkĩra kĩoneki kĩu ndoonirio kiumĩĩte igũrũ. Ndambĩrĩirie kũhunjĩria andũ arĩa maarĩ Damasiki, na thuutha Jerusalemu, na bũrũri wothe wa Judea, na andũ a Ndũũrĩrĩ. Ndahunjagia atĩ no mũhaka andũ merire meehia maao, macookerere Ngai na meeke ciĩko cia kuonania atĩ nĩmerirĩĩte. Kĩu nĩkĩo gĩtũmi kĩrĩa gĩatũmire Ayahudi manyiite ndĩ Hekaarũ thĩinĩ o na makĩgeria kũnjũraga. No Ngai nĩandeithĩĩtie kinyagia ũũmũũthĩ, na nĩkĩo nũngiĩ haaha ngĩheana ũira wakwa mbere ya andũ oothe anyiinyi na anene. No rĩĩrĩ, ndiaragia maũndũ thengia o marĩa Musa na anabii moigire atĩ nĩmakaahinga, namo nĩ atĩ: Mesia no mũhaka agaathĩĩnio na atuĩke wa mbere kũriũka kuuma kũrĩ akuũ, nĩguo aanĩrĩre ũtheri ũrĩa ũhonokanagia kũrĩ Ayahudi na kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ.” Na rĩĩrĩ, hingo ĩyo Paũlũ eetetagĩra ũguo Fesito akĩmũgũũthũkĩra akĩmwĩra atĩrĩ, “Paũlũ, wĩ mũgũrũku! Gĩthoomo kĩu gĩaku kĩnene ũguo nĩkĩo gĩkũgũrũkĩĩtie!” No Paũlũ agĩcookia atĩrĩ, “Mũthuuri mũgaathe! Niĩ ndirĩ mũgũrũku. Ciugo iria ndĩraaria nĩ cia ma na ti cia ũgũrũki. Ndĩrakwarĩria maũndũ maya ndĩ na ma, Mũthamaki Agiripa, tondũ gũtirĩ o na ũmwe wamo ũtooĩ, amu matiekĩirwo hithoinĩ. Atĩrĩĩrĩ, Mũthamaki Agiripa, nĩwĩtĩkĩĩtie anabii? Nĩnjũũĩ atĩ nĩwĩtĩkĩĩtie!” Naake Agiripa akĩĩra Paũlũ atĩrĩ, “Ũgwĩciiria no ũhote kũndũa Mũkristiano na ihinda iniini ũguo?” Naake Paũlũ agĩcookia akĩmwĩra atĩrĩ, “Kana nĩ ihinda iniini kana inene-rĩ, ihooya rĩakwa kũrĩ Ngai nĩ atĩ to wee wiki, o na aya marathikĩrĩria ũũmũũthĩ ndeenda matuĩke o ta ũrĩa ndariĩ, o tiga matikoohwo na mĩnyororo ta ĩno!” Hĩndĩ ĩyo mũthamaki, barũũthi, Berinike, na andũ arĩa angĩ oothe magĩũkĩra. Nao marĩĩkia kuuma makĩĩrana atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ ndeekĩĩte ũndũ wa gũtũma ooragwo kana aikio njeera.” Naake Agiripa akĩĩra Fesito atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nĩangĩarekererio korwo ndaracookeetie ciira wake riiko kwĩ mũthamaki wa Roma.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa gwatuirwo atĩ nĩtũkũhaica meeri tũthiĩ Italia, makĩnengerana Paũlũ na andũ angĩ arĩa mooheetwo kũrĩ mũnene wa thigari igana thĩinĩ wa mbũtũ ya Augusito wetagwo Juliusi. Tũkĩhaica meeri kuuma Adiramutio ĩrĩa yakirie gũthiĩ icukĩroinĩ cia meeri iria ciarĩ rũteereinĩ rwa iria rĩa Asia, tũgĩkĩambĩrĩria rũgendo tũgĩthiĩ. Naake Arisitariko, Mũmakedonia woimĩĩte Thesalonike agĩtwarana na ithuĩ. Naguo mũthenya ũrĩa warũmĩrĩire tũgĩkinya Sidoni. Twĩ kũu Juliusi agĩĩka Paũlũ wega, akĩmũhe rũũtha athiĩ kũrĩ araata aake akaheeo kĩrĩa angĩabataire. Twoima kũu tũgĩthiĩ twĩgiritanĩĩtie na mwena ũrĩa warĩ mũgitĩre rũhuuho wa Kuporo tondũ rũhuuho rwahuruutanaga kuuma na mwena ũrĩa twathiaga. Twarĩĩkia kũringa iria rĩrĩa rĩĩrĩ gũkuhĩ na mabũrũri ma Kilikia na Pamufulia tũgĩkinya hakuhĩ na itũũra rĩa Mura bũrũriinĩ wa Lukia. Kũu nakuo mũtongoria agĩkora meeri ĩngĩ yoimĩĩte Alekisandaria yerekeire Italia, naake agĩtũhaicia yo. Tũgĩgĩthiĩ o kahora matukũ maigana ũna na thuutha wa mathĩĩna maingĩ tũkĩhota gũkinya hakuhĩ na itũũra rĩetagwo Kinido. Tondũ rũhuuho rũtiatwĩtĩkĩririe gũthiĩ na mbere, tũgĩthiĩ twĩgiritanĩĩtie na mwena ũrĩa mũgitĩre rũhuuho wa gĩcigĩrĩra gĩa Kirete tũhĩtũkĩire Salimone. Nĩtwathiire na thĩĩna mũingĩ twĩgiritanĩĩtie na rũteere rwa iria, o nginya tũgĩkinya handũ heetagwo “Gĩcukĩro kĩega kĩa meeri,” gũkuhĩ na itũũra rĩetagwo Lasea. Na rĩĩrĩ, tondũ matukũ maingĩ nĩmaahĩtũkĩĩte, na gũthiĩ na mbere na rũgendo kwarĩ na ũgwati amu Mũthenya wa Kũhoroheria Meehia nĩwahĩtũkĩĩte, Paũlũ agĩkĩmataara akĩmeera atĩrĩ, “Athuuri aya, nĩnguona atĩ rũgendo nĩrũgũkorwo na mũtino na hathara nene, kũrĩ mĩrigo meeri o, na ithuĩ.” No mũnene wa thigari igana cia Aroma eetĩkirie ũrĩa eerirwo nĩ mũtwarithia wa meeri na mwene yo gũkĩra ũrĩa eerirwo nĩ Paũlũ. Tondũ gĩcukĩro kĩu kĩa meeri gĩtiarĩ kĩagĩrĩru hĩndĩ ya heho; andũ aingĩ magĩthuura gũthiĩ na mbere nĩ geetha makinye Foenike makaniinĩre ihinda rĩu rĩa heho kuo. Foenike nĩ gĩcukĩro kĩa meeri gĩa gĩcigĩrĩra gĩa Kirete kĩrĩa kĩng'etheire mwena wa na kĩanda wa na ithũĩro na mwena wa na rũgongo wa na ithũĩro. Na rĩĩrĩ, rũhuuho rũtaarĩ rũnene kuuma mwena wa na kĩanda rũkĩambĩrĩria kũhuruutana, nao andũ magĩciiria atĩ no mathiĩ na mbere na mũbango wao. Magĩkĩohora meeri magĩthiĩ megiritanĩĩtie na rũteere rwa Kirete. No thuutha wa ihinda iniini rũhuuho rũnene rwĩtagwo “Rũhuuho rwa mwena wa na rũgongo wa na irathĩro” rũkĩhuuhũkania ruumĩĩte gĩcigĩrĩrainĩ. Rũhuuho rũu rũkĩhũũra meeri o nginya ĩkĩremwo nĩkũrwĩtiiria, na ithuĩ tũkĩremwo nĩgwĩka ũndũ, tũgĩkĩrekereria meeri ĩtwarwo nĩruo. Tũgĩgĩthiĩ twĩgiritanĩĩtie na gacigĩrĩra ka iria geetagwo Kauda, tũkĩgera mwena wa na kĩanda. Thuutha wa mathĩĩna maingĩ tũkĩhota kũhonokia gatarũ ka meeri ĩyo. Marĩĩkia gũkahaicia igũrũ, magĩĩkĩra meeri hinya na ũndũ wa kũmĩthiũrũrũkĩria na mĩkanda yoheetwo ĩrĩ mĩgaathe. Tondũ nĩmeetigagĩra matigaikio mũthangainĩ handũ heetagwo Libia, magĩthengia matanga ma meeri, makĩreka ĩtwarwo o ũguo nĩ rũhuuho. Tondũ nĩtwathiire na mbere gũthĩĩnio na hinya mũno nĩ kĩhuuhũkanio, mũthenya ũyũ ũngĩ makĩambĩrĩria kuoya mĩrigo ĩrĩa yarĩ meeriinĩ makĩmĩikagia iriainĩ. Mũthenya wa ĩtatũ makĩambĩrĩria gũikia indo imwe cia meeri iriainĩ. Tũtiigana kuona riũa kana njata matukũ maingĩ, naruo rũhuuho rũgĩthiĩ na mbere kũhuruutana na hinya mũno o nginya kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa twarĩ nakĩo atĩ hiihi nĩtũkuumĩra iriainĩ gĩgĩthira. Na rĩĩrĩ, tondũ nĩmaikarĩĩte matukũ maingĩ matekũrĩa kĩndũ, Paũlũ akĩrũũgama mbere yao akĩmeera atĩrĩ, “Athuuri aya, mũngĩathikĩrĩirie ciugo ciakwa tũtingĩoimire Kirete; na tũtingĩoneete mũtino ũyũ o na hathara ĩno. Rĩu ndamũthaitha, mwĩyũmĩrĩriei! Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wanyu ũkuona ũũru; no meeri nĩkũũrĩra iriainĩ. Amu ũtukũ mũraika wa Ngai wakwa ũrĩa thaathayagia nĩaranyumĩrĩire aranjĩĩra atĩrĩ, ‘Tiga gwĩtigĩra Paũlũ! No mũhaka ũkaarũũgama mbere ya mũthamaki wa Roma. Na rĩĩrĩ, Ngai nĩekũhonokia mĩoyo ya andũ aya oothe ũrathiĩ nao nĩ ũndũ waku.’ Kwoguo athuuri ũmĩrĩriai! Niĩ njĩtĩkĩĩtie ndĩ thĩinĩ wa Ngai atĩ o ũguo ndĩreerirwo noguo gũgũtuĩka. No nĩtũgũikio rũteereinĩ rwa gĩcigĩrĩra kĩna.” Rĩrĩa mũthenya wa ikũmi na ĩna wakinyire o tũkĩhũũrithanagio nĩ rũhuuho kũu iriainĩ rĩa Mediteraneani, ta ũtukũ gatagatĩ atwarithia a meeri makĩambĩrĩria kuona ta tũrakuhĩrĩria thĩ nyũmũ. Magĩtobokia gĩthimi iriainĩ, makĩona atĩ ũriku wa maaĩ warĩ mita mĩrongo ĩna. Maathianga magĩthima rĩngĩ, makĩona atĩ ũriku warĩ mita mĩrongo ĩtatũ. Tondũ nĩmeetigagĩra tũtikaagwe mwena ũrĩa warĩ mahiga, magĩikia nanga inya mwena wa na thuutha wa meeri, makĩhooya naarĩ korwo gwakĩa. Tondũ atwari a meeri nĩmeendaga kũũra moime meeriinĩ, kwoguo magĩikũrũkia gatarũ iriainĩ makĩheenania atĩ mathiĩ gũikia nanga na mbere ya meeri. No Paũlũ akĩĩra mũnene wa thigari na thigari atĩrĩ, “Andũ aya maaga gũikara meeriinĩ mũtihonoka.” Nacio thigari igĩgĩtinia mĩkanda ĩrĩa yanyiitĩrĩire gatarũ kau, magĩkarekereria gathiĩ. Na rĩĩrĩ, ruoro rũgĩtema-rĩ, Paũlũ akĩmathaitha oothe marĩe irio akĩmeera atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ nĩ mũthenya wa ikũmi na ĩna ĩrĩa mũikarĩĩte mũtekũrĩa kĩndũ. Kwoguo ndamũthaitha mũrĩe irio; nĩikũmwĩkĩra hinya. Gũtirĩ rũcuĩrĩ rwa mũtwe wa mũndũ o na ũmwe wanyu rũkũũra.” Naake oiga ũguo akĩoya mũgate, agĩcookeria Ngai ngaatho mbere yao oothe, akĩwenyũra akĩambĩrĩria kũrĩa. Nao oothe makĩũmĩrĩrio makĩrĩa irio. Meeriinĩ ĩyo twarĩ andũ magana meerĩ ma mĩrongo mũgwanja na atandatũ. Nao marĩĩkia kũhũũna magĩte ngano iriainĩ nĩ geetha meeri ĩhũthahũthe. Gwakĩa-rĩ, atwarithia a meeri matiigana kũmenya bũrũri ũcio, no nĩmoonire thĩ nyũmũ na hũgũrũrũ cia iria kũrĩa maabangire atĩ kwahoteka nĩmekũrũũgamia meeri. Nao magĩgĩtinia nanga makĩreka ciũrĩre iriainĩ, na makĩregeria mĩkanda ĩrĩa yoheete mĩtĩ ĩrĩa yacuurĩĩtie matanga ma meeri. Magĩcooka magĩtiira matanga ma mwena wa na mbere nĩguo rũhuuho rũhote kũhuruuta meeri na mbere, tũgĩthiĩ tũroreete rũteereinĩ. No meeri ĩgĩturuma kĩhũba kĩa mũthanga wa hũgũrũrũ cia iria ĩgĩkwama; mwena wa na mbere wayo ũgĩkĩhata o biũ mũthangainĩ, naguo wa na thuutha ũgĩthũũkangio nĩ makũmbĩ ma maaĩ. Na rĩĩrĩ, thigari ikĩbanga mũbango atĩ ciũrage andũ oothe arĩa maarĩ oohe, nĩguo o na ũmwe wao ndakaae gũthambĩra oore. Tondũ mũnene wa thigari igana nĩendaga kũhonokia Paũlũ, agĩgĩcigiria gwĩka ũguo. Agĩcooka agĩatha andũ oothe arĩa mangĩahotire gũthambĩra maambe marũũge maaĩinĩ mathambĩre kinya thĩ nyũmũ. Nao arĩa angĩ menyiitĩrĩre itugĩ kana icunjĩ cia meeri o kinya makinye kuo. Ũguo nĩguo ithuothe twakinyire thĩ nyũmũ. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa twakinyire thĩ nyũmũ tũrĩ agima tũkĩmenya atĩ gĩcigĩrĩra kĩu gĩetagwo Malita. Nao atũũri a kuo magĩgĩtũnyiita ũgeni wega mũno. Tondũ nĩkwambĩrĩirie kuura na kwarĩ na heho, magĩtũtuga ithuothe na magĩtwakĩria mwaki. Naake Paũlũ akĩũngania gakundi ka ngũ, na rĩrĩa aageekĩrire riiko nyoka ĩgĩcomoka ho yaigua ũrugarĩ wa mwaki ĩgĩĩthiorereria guoko gwake. Nao andũ a kũu moona nyoka ĩcunjurĩĩte guokoinĩ kwa Paũlũ makĩĩrana o eene atĩrĩ, “Hatirĩ nganja mũndũ ũyũ nĩ mũũragani. O na gũtuĩka mũndũ ũyũ nĩahonokera iriainĩ-rĩ, ũhoro wake wa gũtũũra muoyo wĩ na nganja.” No Paũlũ akĩmĩribariba akĩmĩikia mwakiinĩ na ndĩigana kũmwĩka ũũru o na haniini. Magĩgĩeterera aimbe kana ague thĩ e mũkuũ; no meeterera ihinda iraaya matekuona ũndũ wa mwanya watuĩkĩka makĩĩricũkwo makiuga atĩrĩ, “Mũndũ ũyũ nĩ ngai!” Na rĩĩrĩ, hakuhĩ na handũ hau nĩhaarĩ na mĩgũnda ya Pubulio, mũnene wa gĩcigĩrĩra kĩu. Naake agĩtwamũkĩra wega, na mĩthenya ĩtatũ twarĩ ageni aake. Na rĩĩrĩ, ithe wa Pubulio aarĩ ũrĩrĩ e mũrũaru mũrimũ wa kũhiũha mwĩrĩ na kũharwo. Naake Paũlũ agĩgĩtoonya harĩa aarĩ, na thuutha wa kũhooya, akĩmũigĩrĩra mooko, akĩmũhonia. Thuutha wa gĩĩko kĩu, arũaru arĩa angĩ oothe a gĩcigĩrĩra kĩu magĩũka nao makĩhonio. Nao magĩtũhe indo nyingĩ; na mũthenya wa kũhaica meeri tuume kuo wakinya, magĩtwĩkĩrĩra meeriinĩ kĩrĩa twabataraga nĩ ũndũ wa rũgendo. Thuutha wa mĩeri ĩtatũ, tũgĩthiĩ na meeri yoimĩĩte Alekisandaria nayo yetagwo “Ngai cia Mahatha.” Meeri ĩyo yaikarĩĩte ihinda rĩothe rĩa heho gĩcigĩrĩrainĩ kĩu. Twoima kũu tũgĩkinya Surakusa tũgĩikara kuo mĩthenya ĩtatũ. Twoima kũu tũgĩthiũrũrũka tũgĩkinya Regio. Thuutha wa mũthenya ũmwe rũhuuho rwa mwena wa na kĩanda rũkĩambĩrĩria kũhuruutana na mũthenya wa keerĩ tũgĩkinya Potioli. Kũu tũgĩkora andũ amwe meetĩkĩĩtie magĩtũũria tũikaranie nao kiumia kĩmwe. Ũguo nĩguo twakinyire Roma. Nao andũ arĩa meetĩkĩĩtie kũu Roma maigua ũhoro witũ magĩũka nginya Ndũũnyũinĩ ya Apio o na Mĩkaawainĩ Ĩtatũ gũtũtũnga. Naake Paũlũ aamoona agĩcookeria Ngai ngaatho na akĩyũmĩrĩria. Na rĩĩrĩ, twakinya Roma Paũlũ agĩĩtĩkĩrio aikare handũ mwanya na mũũthigari wa kũmũrangagĩra. Mĩthenya ĩtatũ yathira Paũlũ agĩĩta atongoria a Ayahudi, nao moongana akĩmeera atĩrĩ, “Andũ aitũ, nĩndanyiitirwo na ngĩikio njeera ndĩ Jerusalemu na ngĩnenganĩrwo kũrĩ Aroma. No ndirĩ ũndũ ndeekĩĩte ũreganĩĩte na rũũrĩrĩ rwitũ o na kana mĩtugo ya ndũire ya maithe maitũ. Nao Aroma maatuĩria ũhoro wakwa makĩenda kũndekereria tondũ nĩmoonire atĩ ndiekĩĩte ũndũ wa gũtũma njũragwo. Ayahudi maaregana na itua rĩu ngĩona kwagĩrĩire njookie ciira riiko kwĩ mũthamaki wa Roma o na gũtuĩka ndiarĩ na ũndũ wa gũthitangĩra rũũrĩrĩ rwitũ. Kĩu nĩkĩo gĩtũmĩĩte njũũrie atĩ ndĩmuone twarie na inyuĩ. Mĩnyororo ĩno mũranyona nayo njoheetwo nayo nĩ ũndũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa andũ a Isiraeli merĩgĩrĩire.” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũtinyiitĩĩte marũa kuuma Judea magũkoniĩ, na gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wa andũ aitũ ũũkĩĩte oimĩĩte kuo na ũhoro o na ũrĩkũ kana agagũcuuka. No no twende kũigua meciiria maaku, tondũ nĩtũũĩ atĩ kũndũ guothe gĩkundi kĩu ũrĩ wakĩo nĩkĩmenagĩrĩrio.” Nao marĩĩkia kũrĩĩkanĩra mũthenya ũrĩa makoonana na Paũlũ magĩũka me gĩkundi kĩnene kũu Paũlũ aikaraga. Naake akĩmataarĩria ũhoro wa ũrutani ũcio, o na akĩmahe ndũmĩrĩri cia Ũthamaki wa Ngai. Kuuma rũũciinĩ kinya hwaĩinĩ aageragia kũmaiguithia ũhoro wa Jesũ kuuma Wathoinĩ wa Musa, o na kuuma maandĩkoinĩ ma Anabii. Nao amwe aao magĩĩtĩkia ũrĩa oigaga, no arĩa angĩ makĩaga gwĩtĩkia. Maaga kũiguithania o eene makiuma kũu thuutha wa Paũlũ kuuga atĩrĩ, “Kaĩ Roho Mũtheru nĩaririe wega ahũthĩire mũnabii Isaia kũrĩ maithe maanyu-ĩ! Tondũ oigire atĩrĩ, ‘Thiĩ kũrĩ andũ aya ũkameere atĩrĩ: Kũigua nĩmũkaigua no mũtigaataũkĩrwo; mũgaakũũra maitho na mũtione. Tondũ andũ aya nĩ andũ akingitaru, na nĩmeekĩrĩĩte mbamba matũ na makahinga maitho maao, nĩ geetha matikoone kana maigue na mamenye na meciiria maao nĩguo merire, na niĩ ndĩmahonie.’ ” “Kĩmenyeei atĩ ũhoro wa Ngai wa kũhonokania nĩmũtũme kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ noa nĩmekũũthikĩrĩria!” [ Paũlũ oiga ũguo Ayahudi makĩinũka marĩ na ngarari nyingĩ gatagatĩinĩ kaao.] Na rĩĩrĩ, Paũlũ agĩikara mĩaka ĩĩrĩ kũu agĩĩkomboragĩra nyũmba na akĩnyiitaga ũgeni arĩa oothe mookaga kũmũrora. Naake nĩahunjanagĩria ũhoro wa Ũthamaki wa Ngai, akarutanaga ũhoro wa Mwathani Jesũ Kristũ, akaaragia na ũcamba wothe hatarĩ mũndũ ũkũmũgiria. Kuuma kũrĩ niĩ, Paũlũ, ndungata ya Kristũ Jesũ, o niĩ njĩtĩĩtwo nduĩke mũtũmwo na ngaamũrwo heanage Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ngai. Ũhoro ũrĩa Mwega weranĩirwo o tene nĩ Ngai na tũnua twa anabii thĩinĩ wa Maandĩko Matheru. Ũhoro ũcio nĩ wa Mũrũ wa Ngai, Jesũ Kristũ Mwathani witũ, ũrĩa ta mũndũ waciarĩĩtwo kuuma njiarwainĩ cia Daudi. Nĩacookire akĩonanio na hinya mũnene atĩ aarĩ Mũrũ wa Ngai na ũndũ wa kũriũkio kuuma kũrĩ arĩa akuũ. Nĩ ũndũ wake Ngai nĩandaanahĩire akĩĩndua mũtũmwo wa gũtungatĩra Kristũ nĩ geetha ndũme andũ a ndũũrĩrĩ ciothe meetĩkie na maathĩke. O na inyuĩ mũrĩ amwe a andũ acio, arĩa Ngai eetĩĩte matuĩke a Jesũ Kristũ. Ndĩramwandĩkĩra marũa maya inyuothe mwĩ kũu Roma, o inyuĩ mwendeetwo mũno nĩ Ngai, akamwĩta mũtuĩke andũ aake kĩũmbe. Wega na thaayũ wa Ngai Ithe witũ o na wa Mwathani Jesũ Kristũ irogĩa na inyuĩ. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũcookeria Ngai wakwa ngaatho ndĩ thĩinĩ wa Jesũ Kristũ nĩ ũndũ wanyu inyuothe, tondũ ũhoro wa wĩtĩkio wanyu nĩũkinyĩire andũ oothe. Ngai ũrĩa ndungatagĩra na ngoro yakwa yothe na ũndũ wa kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega wa Mũũrũwe nĩ mũira wakwa atĩ nĩndĩmũririkanaga hĩndĩ ciothe mahooyainĩ maakwa. Nĩnjũũragia Ngai atĩ angĩtĩkĩra ahotithie njũke ndĩmũceerere kũu kwanyu nĩ ũndũ nĩngoragwo ndĩrirĩirie mũno tuonane, ndĩmũgaĩre kĩheeo gĩa kĩĩroho nĩguo mũgĩe na hinya. Ũrĩa ndĩrenda kuuga nĩtũteithanie; inyuĩ mũteithio nĩ wĩtĩkio wakwa, na niĩ ndeithio nĩ wĩtĩkio wanyu. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩngwenda mũmenye atĩ ndaneenda kũmũceerera kaingĩ, no harĩ ũndũ ũtũire ũngiragĩrĩria gwĩka ũguo. Nyendaga kũmũceerera nĩguo ngĩe na arũmĩrĩri gatagatĩinĩ kaanyu, o ta ũrĩa ngĩĩte nao gatagatĩinĩ ka andũ arĩa angĩ a Ndũũrĩrĩ. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũigua ndĩ na thiirĩ harĩ andũ oothe; arĩa mathiĩte na mbere na arĩa matathiĩte na mbere, arĩa athoomu na arĩa ahũhũũtĩki. Nĩ ũndũ ũcio nĩndĩriragĩria kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega kũrĩ o na inyuĩ arĩa mũtũũraga Roma. Nĩndĩhokeete o biũ Ũhoro ũrĩa Mwega; amu nĩguo hinya wa Ngai wa kũhonokia arĩa oothe meetĩkĩĩtie, Ayahudi o na andũ a Ndũũrĩrĩ. Nĩ ũndũ Ũhoro Mwega nĩwonanĩĩtie ũrĩa Ngai areehage ũiguano gatagatĩ gaake na andũ, na nĩ ũndũ wa wĩtĩkio kuuma kĩambĩrĩria nginya kĩrĩĩkĩro, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũiguithanĩĩtio egũtũũra muoyo nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia.” Maraakara ma Ngai nĩmaguũrie kuuma igũrũ mookĩrĩre wĩhia wothe na waganu wa andũ arĩa mĩtugo yao mĩũru ĩgiragia ũhoro wa ma ũmenyeke. Mekũherithio nĩ Ngai nĩ ũndũ nĩmooĩ wega maũndũ marĩa maagĩrĩirwo nĩkũmenya makoniĩ Ngai; Ngai we mwene nĩ we ũmamenyithĩĩtie. Kuuma o rĩrĩa thĩ yombirwo mũhianĩre wake ũrĩa ũtoonekaga, na nĩguo hinya wake mũnene ũrĩa ũtathiraga o na ũngai wake, nĩcionanĩĩtio wega thĩinĩ wa indo iria oombire. Nĩ ũndũ ũcio gũtirĩ mũndũ wĩ na kĩĩgwatio! O na gũtuĩka nĩmooĩ Ngai, matimũheaga gĩtĩĩo kĩrĩa aagĩrĩirwo nĩkũheeo, kana makamũcookeria ngaatho. Handũ ha gwĩka ũguo-rĩ, gwĩciiria na gwĩcũũrania kwao gũtuĩkĩĩte gwa tũhũ, nacio ngoro ciao ikaiyũra nduma. Meĩraga atĩ nĩ oogĩ no matuĩkĩĩte o irimũ, na handũ ha gũthaathaiya Ngai ũrĩa mũtũũra muoyo, mathaathayagia mĩhianano ĩthondekeetwo ĩhaana andũ arĩa makuaga, kana nyoni, kana nyamũ cia magũrũ mana, o na kana nyamũ iria itambaga. Nĩ ũndũ ũcio Ngai nĩamatiganĩirie meekage maũndũ mooru marĩa ngoro ciao ciĩriragĩria, o na meekage mũndũ na ũrĩa ũngĩ maũndũ ma ũũra thoni. Makũũranagia ũhoro wa ma wa Ngai na maheeni; mathaathayagia na magatungata indo iria Ngai oombire handũ ha mũciũmbi we mwene, ũrĩa wagĩrĩirwo nĩkũgoocagwo nginya tene na tene! Ameni! Kwoguo Ngai nĩamatiganĩirie meekage ciĩko cia ũũra thoni. Atumia aao magarũraga mĩtugo ya ndũire ũhoroinĩ wao wa gũkoma na athuuri aao, mageekaga maũndũ matarĩ ma ndũire. O nao arũme matigaga mĩtugo yao ya ndũire ũhoroinĩ wao wa gũkoma na atumia aao makahĩahĩaga gũkomania o eene. Arũme meekaga maũndũ ma ũũra thoni, mũndũ na ũrĩa ũngĩ naguo waganu ũcio ũkamareehere iherithia rĩrĩa rĩmaagĩrĩire nĩ ũndũ wa kwagana ta ũguo. Ngai nĩarekereirie andũ acio meciiriainĩ mooru na mĩtugoinĩ mĩũru tondũ matiendaga kũmũmenya. Maiyũirwo nĩ waganu wa mĩthemba yothe, ũũru, ũkoroku, ngũĩ, ũiru, ũũragani, haaro, maheeni, na wĩĩ. Nĩ acuukani na acambania; nĩmathũire Ngai, nĩ arumani, etĩĩi, na egaathi; meciiragia o ũrĩa mangĩĩka ũũru; matiathĩkagĩra aciari aao; nĩ akĩĩgu; ti ehokeku, matiihingagia ũrĩa marĩĩkanĩire na andũ arĩa angĩ, na matirĩ tha. Nĩmooĩ o wega atĩ watho wa Ngai uugĩĩte arĩa meekaga maũndũ ta macio maagĩrĩirwo no kũũragwo; no rĩĩrĩ, o mathiaga o na mbere kũmeeka, o na makagaathĩrĩria arĩa angĩ meekaga maũndũ ta macio. Hakĩrĩ ũguo, wee mũraata wakwa, ndũrĩ na kĩĩgwatio o na angĩkorwo wĩ ũ, rĩrĩa ũgũtuĩra mũndũ ũrĩa ũngĩ, nĩ ũndũ rĩrĩa ũramũtuĩra ũgacooka ũgeeka maũndũ o macio areeka, nĩ we mwene ũretuĩra. Nĩtũũĩ atĩ itua rĩa Ngai nĩ rĩa ma harĩ arĩa meekaga maũndũ ta macio. Kana hiihi, wee mũraata wakwa, ũgwĩciiria atĩ rĩrĩa ũgũtuĩra andũ arĩa meekaga maũndũ ta macio, o marĩa wee mwene wĩkaga, nĩũkaahonoka ituĩro rĩa Ngai? Kana hiihi nĩ ũnyararĩĩte wega wake mũnene, gũkirĩrĩria, na gweterera gwake? Kaĩ ũtooĩ atĩ tha cia Ngai nĩ cia gũkuonereria njĩra ya kwĩrira? No wee wĩ mũndũ mũũmũ ngoro na ndwĩriraga, na kwoguo no kũnenehia ũranenehia ihera rĩaku rĩrĩa ũkaaheeo mũthenya ũrĩa maraakara ma Ngai na ituĩro rĩake rĩa kĩhooto ikaaguũrio. Nĩ ũndũ Ngai nĩageeka o mũndũ kũringana na ciĩko ciake. Arĩa mathiaga o na mbere gwĩka wega magĩcaragia riiri, gĩtĩĩo, o hamwe na gũtũũra muoyo nĩmakaaheeo muoyo wa tene na tene. No rĩĩrĩ, arĩa eyendi na maregaga kũrũmĩrĩra ũhoro wa ma mageekaga o maũndũ mooru nĩmagaakinyĩrwo nĩ maraakara na mang'ũrĩ ma Ngai. Mũndũ o wothe wĩkaga ũũru nĩakoona thĩĩna na ruwo, mbere Ayahudi o na andũ a Ndũũrĩrĩ. No riiri, gĩtĩĩo o na thaayũ nĩikaaheeo arĩa meekaga wega, mbere Ayahudi o na andũ a Ndũũrĩrĩ. Nĩ ũndũ Ngai ndathuutũkanagia ũrĩa andũ mahaana. Andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa meehagia hatarĩ Watho wa Musa makaaniinwo hatarĩ Watho, nao Ayahudi arĩa meehagia me Wathoinĩ magaatuĩrwo kũringana na Watho. Nĩ ũndũ ti kũigua Watho ũgĩthoomwo gũtũmaga andũ matuuo athingu nĩ Ngai, no nĩgwĩka ũrĩa Watho uugĩĩte kĩĩmererainĩ. Rĩrĩa andũ a Ndũũrĩrĩ o na matarĩ na Watho, meeka ũrĩa Watho uugĩĩte kĩĩmererainĩ kĩao, matuĩkaga Watho harĩ o eene o na akorwo matirĩ rungu rwa Watho. Maũndũ marĩa meekaga nĩmoonanagia atĩ maũndũ marĩa Watho uugĩĩte nĩmaandĩke ngoroinĩ ciao. O nacio thamiri ciao nĩcionanagia atĩ ũguo nĩguo kũrĩ, tondũ rĩmwe meciiria maao nĩmamaciirithagia na rĩrĩa rĩngĩ makamoomĩrĩria. Ũguo nĩguo kũringana na ũhoro Mwega ũrĩa hunjagia, gũkaahaana mũthenya ũrĩa Ngai na ũndũ wa Jesũ Kristũ agaatuĩra hitho cia andũ oothe. Ĩ wee nawe? Wĩĩtaga Mũyahudi. Nĩwĩhokeete Watho na nĩwĩtĩĩaga nĩ ũndũ wa ũrĩa wĩtainwo na Ngai; nĩũũĩ ũrĩa Ngai eendaga, na nĩwĩrutĩĩte kuuma Wathoinĩ gũthuura maũndũ marĩa maagĩrĩire; nĩũũĩ na ma atĩ wee wĩ mũtongoria wa arĩa atumuumu, ũtheri wa arĩa me ndumainĩ, mũtaari wa arĩa matarĩ oogĩ, na mũrutani wa arĩa ahũhũũtĩki, na nĩũũĩ na ma atĩ thĩinĩ wa watho wĩ na ũmenyo wothe na ũhoro wa ma. Wee ũrutaga arĩa angĩ nĩwĩrutaga wee mwene? Ũhunjagĩria andũ matikaiye; wee nĩũiyaga? Uugaga andũ matigaatharie; nĩũtharanagia? Nĩũthũire mĩhianano, no rĩĩrĩ, nĩũiyaga indo cia hekaarũ yacio? Wee wĩgoocaga na Watho; nĩũconorithagia Ngai na kwaga gwathĩkĩra Watho ũcio? Nĩ ũndũ nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Andũ a Ndũũrĩrĩ nĩmarumaga Ngai nĩ ũndũ wanyu Ayahudi.” Angĩkorwo nĩwathĩkagĩra Watho ũhoro waku wa kũrua wĩ goro; no angĩkorwo ndwathĩkagĩra Watho ũhoro waku wa kũrua nĩ ũndũ ũmwe na gũkorwo ũtaruĩĩte. Kwoguo mũndũ wa Ndũũrĩrĩ ũtaruĩĩte na nĩathĩkagĩra Watho, no oonwo nĩ Ngai ta aruĩĩte. Nĩ ũndũ ũcio, andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa mataruaga no nĩmaathĩkagĩra Watho nĩmakaamũtuĩra, inyuĩ Ayahudi mũrĩ na Watho mwandĩke na nĩmũruaga, no mũtiathĩkagĩra Watho ũcio. Nĩ ũndũ-rĩ, Mũyahudi kũna ti ũrĩa wonanagia na igũrũ atĩ nĩ Mũyahudi, ningĩ o na kũrua kwa ma ti kũrua mwĩrĩ. Mũyahudi kũna nĩ ũrĩa Mũyahudi na thĩinĩ, na kũrua kũrĩa kwa ma nĩkũrua ngoro na ũcio nĩ wĩra wa Roho wa Ngai no ti wa Watho ũrĩa mwandĩke. Mũndũ ta ũcio aganagwo nĩ Ngai, no ti andũ. Ayahudi-rĩ, magĩkĩrĩĩte andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa mataruaga na kĩ? Kana bata wa kũrua ũkĩrĩ ũrĩkũ? Hĩ, he bata mũno! Wa mbere, Ayahudi nĩ o mehokeirwo uuge wa Ngai. Ĩ amwe aao mangĩkorwo nĩmaaregire kwĩhokeka? Ũguo nĩkuuga atĩ Ngai ti mwĩhokeku? Aaca o na haniini! O na andũ oothe mangĩtuĩka a maheeni, Ngai egũtũũra e wa ma, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Rĩrĩa ũkwaria no mũhaka wonekage atĩ wee waragia o maũndũ ma kĩhooto na no mũhaka ũhootanage rĩrĩa ũgũtuĩrwo.” Tũkiuge atĩa angĩkorwo waganu witũ nĩguo ũteithagĩrĩria kuonania wega kĩhooto kĩa Ngai? Tuuge atĩ Ngai ti mwĩhokeku tondũ wa gũtũherithia? (Haaha ndĩraaria o ta ũrĩa andũ maaragia.) Aaca o na haniini! Angĩkorwo Ngai ti wa kĩhooto-rĩ, angĩhota atĩa gũciirithia andũ? Wakĩhota kũũria atĩrĩ, “Angĩkorwo ũhoro wakwa wa kwaga kwĩhokeka nĩguo ũtũmaga Ngai agoocwo-rĩ, nĩkĩ gĩgũtũma nduĩrwo atĩ ndĩ mwĩhia? Tũkiuge atĩa? Tũgĩthiĩ na mbere kwĩhia nĩguo wega wa Ngai woneke ta ũrĩa andũ amwe matũigagĩrĩra atĩ nĩguo tuugaga?” Acio magaatuĩrwo na kĩhooto. Tũkiuge atĩa? Ithuĩ Ayahudi-rĩ, tũrĩ eega gũkĩra andũ arĩa angĩ? Aaca o na haniini! Nĩ ũndũ nĩndamwĩra atĩ andũ oothe, Ayahudi o na andũ a Ndũũrĩrĩ, maathagwo nĩ hinya wa meehia, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩ: “Gũtirĩ mũndũ mũthingu gũtirĩ o na ũmwe. Gũtirĩ mũndũ mũũgĩ, gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũthaathayagia Ngai. Oothe nĩmahuutatĩire Ngai; oothe nĩmahĩtĩĩtie; gũtirĩ mũndũ wĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire, gũtirĩ o na ũmwe. Mĩmero yao ĩhaana ta mbĩĩrĩra humbũrie; nĩmĩ ciao ciaragia o maheeni; iromo ciao ciumaga o ndeto ndũrũ ta thumu wa nyoka. Mĩario yao ĩiyũire irumi na marũrũ. Mahanyũkaga makooragane; kũrĩa guothe mathiagĩra matigaga o mwanangĩko na kĩrĩro. Matiũĩ njĩra ya thaayũ, o na kana magatĩĩa Ngai.” Atĩrĩĩrĩ, nĩtũũĩ atĩ maũndũ moothe marĩa Watho uugĩĩte meerĩĩtwo arĩa me rungu rwa Watho, nĩguo andũ oothe matuĩke a gũciirithio nĩ Ngai matarĩ na ciĩgwatio. Tondũ gũtirĩ mũndũ o na ũrĩkũ ũngĩiguithanio na Ngai na ũndũ wa gwathĩkĩra Watho; Watho no kuonania wonagia mũndũ atĩ nĩehĩĩtie. No rĩu njĩra ĩrĩa Ngai areehage ũiguano nayo gatagatĩ gaake na andũ nĩyonanĩĩtio. Ndĩhuutainie na Watho, o na gũtuĩka nĩyoimbũrirwo o tene nĩ Watho wa Musa na anabii. Ngai areehage ũiguano gatagatĩ gaake na andũ na ũndũ wao gwĩtĩkia Jesũ Kristũ. Eekaga ũguo arĩa oothe meetĩkĩĩtie Kristũ, nĩ amu ndathuutũkanagia, nĩ ũndũ andũ oothe nĩmeehĩĩtie na makanyiihĩrwo nĩ riiri wa Ngai. No nĩ ũndũ wa kĩheeo kĩa wega wa Ngai, oothe nĩmaiguithanĩĩtio naake na ũndũ wa Kristũ Jesũ, ũrĩa ũmakũũrĩĩte. Ngai aaheanire Kristũ nĩ geetha amatheragie na thakame yake meetĩkia. Ngai eekire ũguo nĩ geetha oonanie ũthingu wake, nĩ ũndũ mbere ĩyo aatũire akiragĩrĩria meehia ma andũ. Eekire ũguo nĩ geetha oonanie mahindainĩ maya atĩ we nĩ mũthingu na nĩagĩaga na ũiguano na mũndũ o wothe wetĩkia Jesũ. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, nĩkĩ kĩngĩgĩtũma twĩgaathe? Hatirĩ! Tũkwaga kwĩgaatha nĩkĩ? Nĩ tondũ nĩtwathĩkagĩra Watho? Aaca! Tũkwĩgaatha nĩ tondũ nĩtwĩtĩkĩĩtie. Nĩ ũndũ nĩtũmenyeete atĩ mũndũ aiguithanagio na Ngai na ũndũ wa gwĩtĩkia gwiki, no ti na ũndũ wa gwĩka ũrĩa Watho uugĩĩte. Kana Ngai nĩ Ngai wa Ayahudi oiki? Githĩ ti Ngai wa andũ a Ndũũrĩrĩ o nao? Ĩĩ, nĩ Ngai wa andũ a Ndũũrĩrĩ o nao. Ngai nĩ ũmwe, na nĩagaatũma Ayahudi arĩa maruaga o na andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa mataruaga maiguane naake nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia kwao. Ũguo nĩkuuga tweherie ũhoro wa Watho nĩ tondũ wa gwĩtĩkia? Aaca o na haniini! Ũrĩa tũgwĩka-rĩ, nĩkũmenyerera Watho makĩria. Tũkiuge atĩa ũhoroinĩ wa Aburahamu, ithe witũ? Nĩ ũndũ korwo Aburahamu aiguithanirio na Ngai nĩ maũndũ marĩa eekaga-rĩ, nĩangĩagĩire na ũndũ wa kwĩgaatha naguo, no ti maithoinĩ ma Ngai. Amu Maandĩko moigaga atĩrĩ, “Aburahamu nĩetĩkirie Ngai, naake Ngai akĩmũtua mũthingu nĩ ũndũ wa wĩtĩkio ũcio wake.” Mũruti wa wĩra-rĩ, mũcaara ũrĩa aheagwo ndũkoragwo ũrĩ kĩheeo; ũkoragwo ũrĩ kĩndũ kĩrĩa mũruti ũcio wa wĩra anogeire. No rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũtehokeete ciĩko ciake no nĩehokeete Ngai ũrĩa wohagĩra andũ meehia maao, aiguithanagio na Ngai nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia. Ũguo noguo Daudi oigire ũhoroinĩ wa gĩkeno kĩa mũndũ ũrĩa ũtuagwo mũthingu nĩ Ngai nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia, no ti ũndũ wa ciĩko ciake: “Kũraathimwo nĩ arĩa mooheirwo mahĩtia maao, o arĩa marekeirwo meehia maao! Kũraathimwo nĩ mũndũ ũrĩa Mwathani atagaatarĩra meehia maake!” Kĩraathimo gĩĩkĩ kĩerĩirwo o arĩa maruaga kana o na arĩa mataruaga? Tuugaga atĩ Aburahamu aatuirwo mũthingu nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia. Rĩu-rĩ, Aburahamu aatuirwo mũthingu rĩ? Mbere ya kũrua kana thuutha wa kũrua? Nĩ mbere ya kũrua ti thuutha. Aaruire aambĩĩte gwĩtĩkia, nakuo kũrua kũu gũgĩtuĩka rũũri rwa kuonana atĩ nĩatuĩtwo mũthingu nĩ Ngai nĩ ũndũ wa wĩtĩkio ũrĩa aarĩ naguo o na ataruĩĩte. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, Aburahamu nĩ we ithe wa arĩa oothe mataruaga, no nĩmeetĩkagia magatuuo athingu nĩ Ngai nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia kwao. Ningĩ no we ithe wa arĩa maruaga; ũguo nĩkuuga ithe wa arĩa o na maruĩĩte matũũraga mũtũũrĩre wa wĩtĩkio o ta ũrĩa ithe witũ Aburahamu aatũũraga naguo ataanarua. Ngai nĩerĩire Aburahamu na njiarwa ciake atĩ nĩmakaagaya thĩ. Ndeerĩirwo kĩĩranĩro kĩu nĩ ũndũ wa gwathĩkĩra Watho, no nĩ ũndũ nĩetĩkirie, naake Ngai akĩmũtua mũthingu. Nĩ ũndũ-rĩ, angĩkorwo kĩĩranĩro kĩu gĩkaagaywo no arĩa maathĩkagĩra Watho-rĩ, ũhoro wa wĩtĩkio ndũkĩrĩ bata, o nakĩo kĩĩranĩro kĩu kĩa Ngai gĩkĩrĩ o gĩa tũhũ. Tondũ Watho ũreehage maraakara ma Ngai, no kũrĩa gũtarĩ Watho, gũtirĩ na ũhoro wa kuuna Watho. Nĩ ũndũ ũcio, kĩĩranĩro kĩu kĩonagwo na wĩtĩkio, nĩguo gĩtuĩke gĩa kũrũũgamĩrĩra wega wa Ngai ũrĩa ũkaaheeo njiarwa ciothe cia Aburahamu; to kũrĩ arĩa mathĩkagĩra Watho, no nĩkũrĩ o na arĩa oothe meetĩkĩĩtie ta ũrĩa Aburahamu eetĩkĩĩtie. Nĩ ũndũ Aburahamu nĩ we ithe witũ ithuothe, o ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Nĩngũtuĩte ithe wa ndũũrĩrĩ nyingĩ.” Nĩ ũndũ ũcio kĩĩranĩro kĩu nĩ kĩega mbere ya Ngai, o ũcio Aburahamu eetĩkĩĩtie, o we Ngai ũria ũriũkagia arĩa makuĩte, na ũtũmaga indo o na iria itakoragwo kuo igĩe kuo. Aburahamu nĩetĩkĩĩtie na akeerĩgĩrĩra, o na harĩa hataarĩ gĩtũmi gĩa kwĩrĩgĩrĩra, atĩ nĩagaatuĩka ithe wa ndũũrĩrĩ nyingĩ, o ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Njiarwa ciaku ikaingĩha o ta njata cia igũrũ.” Hĩndĩ ĩyo Aburahamu aarĩ na mĩaka ta igana rĩmwe, no rĩĩrĩ, ndaigana kũgĩa na nganja wĩtĩkioinĩ wake o na akorwo ũhoroinĩ wa mwĩrĩ aatariĩ o ta mũndũ mũkuũ, naake Sara mũtumia wake, aarĩ thaata. Naake agĩgĩikara eetĩkĩĩtie kĩĩranĩro kĩa Ngai atarĩ na nganja naguo wĩtĩkio wake ũkĩmuongerera hinya, akĩgooca Ngai. Nĩetĩkĩĩtie na ma atĩ Ngai aarĩ na ũhoti wa kũhingia ũrĩa eeranĩire. Nĩ ũndũ ũcio, Aburahamu agĩgĩtuuo mũthingu nĩ Ngai nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia. No rĩĩrĩ, ciugo icio ciugĩĩte atĩ, “Nĩatuirwo mũthingu” itiandĩkirwo nĩ ũndũ wake wiki; ciandĩkirwo o na nĩ ũndũ witũ ithuĩ eene arĩa tũrĩtuagwo athingu, o ithuĩ arĩa twĩtĩkĩĩtie ũrĩa wariũkirie Mwathani witũ Jesũ kuuma kũrĩ akuũ. Aaneanirwo ooragwo nĩ ũndũ wa meehia maitũ, agĩcooka akĩriũkio nĩ geetha atũiguithanie na Ngai. Rĩu tondũ nĩtũiguithanĩĩtio na Ngai na ũndũ wa gwĩtĩkia, Mwathani witũ Jesũ Kristũ nĩatũmĩĩte tũgĩe thaayũ na Ngai. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia, nĩatũmĩĩte tũkinye wegainĩ wa Ngai. Kwoguo twĩ na gĩkeno nĩ ũndũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa twĩ nakĩo gĩa gũkaagaya riiri wa Ngai! O na ningĩ nĩtũkenaga tuona mathĩĩna, nĩ ũndũ nĩtũũĩ atĩ thĩĩna ũreehage kũũmĩrĩria, nakuo kũũmĩrĩria gũkareehe gwĩkindĩra, nakuo gwĩkindĩra gũkareehe kĩĩrĩgĩrĩro. Na rĩĩrĩ, kĩĩrĩgĩrĩro kĩu gĩtitũũragaga ngoro, nĩ ũndũ Ngai nĩatũitĩrĩirie wendo wake ngoroinĩ ciitũ ahũthĩrĩĩte Roho Mũtheru. Tondũ o rĩrĩa tũtaarĩ na hinya, Kristũ nĩakuire nĩ ũndũ wa andũ arĩa ooru hĩndĩ ĩrĩa Ngai oonire yagĩrĩire. Nĩ hinya mũndũ gũkua ithenya rĩa mũndũ mũthingu, no hiihi mũndũ no akue ithenya rĩa mũndũ mwega. No rĩĩrĩ, Ngai nĩonanĩĩtie ũrĩa atwendeete, nĩ ũndũ o rĩrĩa twarĩ eehia Kristũ nĩatũkuĩrĩire! Kuona atĩ rĩu nĩtũiguithanĩĩtio na Ngai nĩ ũndũ wa thakame ya Jesũ, nĩtũkaahonokio mũno makĩria kuuma harĩ maraakara ma Ngai! Ithuĩ-rĩ, nĩtwarĩ ũthũ na Ngai no nĩatũmire tũcooke kũiguana naake na ũndũ wa gĩkuũ kĩa mũrũ wake. Atĩrĩĩrĩ, tondũ rĩu ithuĩ tũrĩ aiguithanie na Ngai nĩtũkaahonokio, nĩ ũndũ Kristũ e muoyo. To ũguo wiki; nĩtũkenaga nĩ ũndũ wa ũrĩa Ngai eekĩĩte ahũthĩrĩĩte Mwathani witũ Jesũ Kristũ, ũrĩa ũtũiguithanĩĩtie naake. Meehia maatoonyire thĩ magereire harĩ mũndũ ũmwe, namo makĩreehe gĩkuũ. Kwoguo gĩkuũ gĩkĩhunja kũrĩ andũ oothe, tondũ oothe nĩmeehirie. Meehia maarĩ thĩinĩ wa thĩ o na mbere ya gũtaanagĩa Watho, no gũtingĩagĩire ũhoro wa kwĩhia gũtarĩ Watho. Kuuma hĩndĩ ya Adamu o nginya hĩndĩ ya Musa, gĩkuũ nĩgĩathaga andũ oothe, nginya o na arĩa mateehĩĩtie ta ũrĩa Adamu eehirie rĩrĩa aaregire gwathĩkĩra watho wa Ngai. Adamu aarĩ mũhaano wa mũndũ ũrĩa wokaga thuutha ũcio. No rĩĩrĩ, o eerĩ matihaanaine, tondũ kĩheeo kĩa Ngai kĩrĩa aatũheire gĩtingĩhaananio na meehia ma Adamu. Nĩ ũndũ o na gwatuĩka meehia ma mũndũ ũmwe nĩmaatũmire andũ aingĩ makue, wega wa Ngai o na kĩheeo kĩrĩa aatũheire nĩikinyĩire andũ aingĩ makĩria, nĩ ũndũ wa wega wa mũndũ ũcio ũmwe Jesũ Kristũ. Ningĩ nĩharĩ ũtiganu gatagatĩ ga kĩheeo kĩu na meehia ma mũndũ ũcio ũmwe; nĩ ũndũ-rĩ, gũtuĩrwo kwa mũndũ ũcio ũmwe gwatũmire andũ oothe matuuo ooru. No rĩĩrĩ, kĩheeo kĩu kĩaheanirwo nĩ Ngai o ũguo tũhũ, kĩarutirwo nĩ ũndũ wa mahĩtia ma andũ aingĩ, na nĩ gĩa gũtũma matuuo athingu. Nĩ ũhoro wa ma atĩ meehia ma mũndũ ũmwe nĩ mo maatũmire gĩkuũ kĩambĩrĩrie gũthamaka nĩ ũndũ wa mũndũ ũcio ũmwe. No rĩĩrĩ, ũndũ ũrĩa Jesũ Kristũ eekire nĩũkĩrĩĩte ũcio na kũraaya mũno. Nĩ ũndũ-rĩ, arĩa oothe maamũkagĩra wega mũingĩ wa Ngai na nĩmaiguithanĩĩtio naake o ũguo tũhũ, megũtũũra mathamakaga marĩ atoonyu muoyoinĩ, nĩ ũndũ wa Jesũ Kristũ. Nĩ ũndũ ũcio, o ta ũrĩa rĩĩhia rĩa mũndũ ũmwe rĩatũmire andũ oothe matuĩrwo, noguo gĩĩko kĩa ũthingu kĩa mũndũ ũmwe gĩtũmaga andũ oothe matuuo athingu na magĩe na muoyo. Nĩ ũndũ o ta ũrĩa ũremi wa mũndũ ũmwe watũmire andũ aingĩ matuĩke eehia, noguo gwathĩka kwa mũndũ ũmwe gũtũmaga andũ oothe matuuo athingu. Watho wareehirwo nĩ geetha meehia moongerereke; no rĩĩrĩ, harĩa meehia moongererekire naguo wega wa Ngai ũkĩongerereka makĩria. Nĩ ũndũ ũcio, o ta ũrĩa meehia maathanaga na ũndũ wa gĩkuũ, noguo wega wa Ngai wathanaga na ũndũ wa ũthingu, ũtũroreetie muoyoinĩ wa tene na tene na ũndũ wa Jesũ Kristũ Mwathani witũ. Hakĩrĩ ũguo-rĩ, tũkiuge atĩa? Tũtũũre meehiainĩ atĩ nĩguo wega wa Ngai wongerereke? Kũroaga gũtuĩka ũguo! Ithuĩ-rĩ, nĩtwakuire ũhoroinĩ wa meehia! Twakĩhota atĩa gũtũũra o thĩinĩ wamo? Kaĩ mũtooĩ atĩ rĩrĩa twabatithirio thĩinĩ wa Kristũ Jesũ twabatithirio thĩinĩ wa gĩkuũ gĩake? Tondũ ũcio, rĩrĩa twabatithirio twathikanĩirio hamwe naake na tũgĩkua hamwe naake, nĩ geetha o ta ũrĩa Kristũ aariũkirio akiuma kũrĩ akuũ nĩ hinya mũnene wa Ithe, o ũguo o na ithuĩ tũtũũrage mũtũũrĩre mwerũ. Angĩkorwo nĩtũtuĩkĩĩte kĩndũ kĩmwe naake gĩkuũinĩ gĩake-rĩ, nĩtũgaatuĩka kĩndũ kĩmwe naake ũhoroinĩ wa kũriũka gwake. Nĩtũũĩ atĩ ũmũndũ witũ wa tene nĩwambirwo mũtharabainĩ hamwe na Kristũ, nĩ geetha mwĩrĩ wa meehia ũniinwo tũtigacooke gũikara twĩ ngombo cia meehia. Nĩ ũndũ-rĩ, mũndũ arĩĩkia gũkua ndacookaga gũtuĩka ngombo ya meehia. Tondũ nĩtwakuire hamwe na Kristũ, nĩtwĩtĩkĩĩtie atĩ nĩtũgaatũũra muoyo hamwe naake. Nĩ ũndũ nĩtũũĩ atĩ Kristũ nĩariũkirio akiuma kũrĩ akuũ, na ndarĩ hingo agaakua rĩngĩ; gĩkuũ gĩtikaamwatha o na atĩa. Aakuire nĩguo ahoote hinya wa meehia rĩmwe rĩakũigana, na rĩu atũũraga muoyo arĩ ngwatanĩro na Ngai. Kwoguo o na inyuĩ mwagĩrĩirwo nĩkwĩyonaga mũkuĩte ũhoroinĩ wa meehia, na mũikarage mũrĩ ngwatanĩro na Ngai mũhotithĩĩtio nĩ Kristũ Jesũ. Nĩ ũndũ ũcio, mũtikaarekage meehia mathamakage mĩĩrĩinĩ yanyu o ĩyo ĩkuaga, matũmage mwathĩkagĩre merirĩria maayo. O na ningĩ mũtikaarekage ciĩga cianyu ihũthagĩrwo ta indo cia gũtungatĩra meehia. Handũ ha gwĩkaga ũguo-rĩ, mwĩheanageei harĩ Ngai ta andũ mariũkĩĩtio kuuma gĩkuũinĩ, na mũmũrutĩre ciĩga cianyu ituĩke cia kũmũtungatagĩra maũndũinĩ ma ũthingu. Inyuĩ-rĩ, mũtiagĩrĩirwo nĩgwathagwo nĩ meehia, nĩ ũndũ rĩu mũtirĩ rungu rwa Watho mũrĩ rungu rwa wega wa Ngai. Tũkiuge atĩa? Tũtũũre twĩhagia tondũ tũtirĩ rungu rwa Watho tũrĩ rungu rwa wega wa Ngai? Kũroaga gũtuĩka ũguo! Kaĩ mũtooĩ atĩ mũngĩĩheana kũrĩ mũndũ o wothe mũtuĩke ngombo ciake mũmwathĩkagĩre mũrĩ ngombo ciake; ngombo cia meehia marĩa mareehage gĩkuũ kana ngombo cia wathĩki ũrĩa ũreehage ũthingu? No rĩĩrĩ, Ngai arogaathwo! Nĩ ũndũ inyuĩ arĩa mwarĩ ngombo cia meehia, rĩu nĩmwathĩkĩire na ngoro yothe ũhoro wa ma ũrĩa mwarutirwo. Inyuĩ-rĩ, nĩmwohorirwo kuuma meehiainĩ mũgĩtuĩka ngombo cia gwĩkaga maũndũ ma ũthingu. (Ndĩramwarĩria na rũthiomi rũrĩa mũmenyereete nĩ ũndũ wa ũrĩa mũtangĩhiũha kũmenya.) O ta ũrĩa mwatũire mwĩheanĩĩte ta ngombo cia gwĩkaga maũndũ mooru na ma waganu mũrĩ na meciiria mooru, rĩu kĩĩheaneei o ũguo mũtuĩke ngombo cia gwĩkaga maũndũ ma ũthingu. Rĩrĩa mwarĩ ngombo cia meehia, mũtiarĩ oohe nĩ ũhoro wa ũthingu. Nĩ uumithio ũrĩkũ muonire kuuma harĩ maũndũ macio rĩu matũmaga mũconoke? Mũthiainĩ, maũndũ macio mareehage o gĩkuũ! No rĩu nĩmuohoreetwo kuuma ũkomboinĩ wa meehia, mũgatuĩka ngombo cia Ngai. Uumithio ũrĩa mũrĩ naguo nĩgũtherio mũgatuĩka a Ngai kũna na mũthiainĩ nĩmũkaagaya muoyo wa tene na tene. Nĩ ũndũ mũcaara wa meehia nĩ gĩkuũ no kĩheeo kĩrĩa Ngai aheanaga nĩ muoyo wa tene na tene, thĩinĩ wa Kristũ Jesũ Mwathani witũ. Atĩrĩĩrĩ, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩnjũũĩ nĩmũkũmenya ũhoro ũrĩa ngũmwĩra, nĩ ũndũ inyuothe nĩmũũĩ ũhoro wa Watho atĩ mũndũ akoragwo arĩ rungu rwa Watho o rĩrĩa e muoyo. Kwa mũhaano, mũtumia ũhikĩĩte akoragwo oohanĩĩtio na mũthuuriwe nĩ Watho rĩrĩa rĩothe mũthuuriwe e muoyo no mũthuuriwe angĩkua, mũtumia ũcio ndakoragwo ooheetwo nĩ Watho ũcio o na haniini. Nĩ ũndũ ũcio mũtumia angĩtuĩka wa mũndũ ũngĩ mũthuuriwe e muoyo, atuĩkaga mũtharia. No rĩĩrĩ, mũthuuriwe angĩkua mũtumia ũcio nĩmuohore kuuma harĩ Watho ũcio, na angĩhikio nĩ mũndũ ũngĩ ndangĩtuĩka mũtharia. Ũguo nĩguo mũhaana aariũ na aarĩ a Ithe witũ. Inyuĩ-rĩ, nĩmũkuĩte ũhoroinĩ wa Watho, nĩ tondũ mũrĩ ciĩga cia mwĩrĩ wa Kristũ. Rĩu mũrĩ aake, o we wariũkirio kuuma kũrĩa akuũ, nĩguo tũciaragĩre Ngai maciaro. Rĩrĩa twatũũraga tũrũmagĩrĩra merirĩria ma mwĩrĩ-rĩ, Watho watũtwaragĩrĩria o maũndũinĩ ma meehia, na ũrĩa wothe twekaga watwerekagĩria o gĩkuũinĩ. No rĩĩrĩ, rĩu nĩtuohoreetwo kuuma harĩ Watho, tondũ nĩtũkuĩte ũhoroinĩ wa maũndũ marĩa maatũtuaga ngombo. Rĩu tũtitungataga na njĩra ĩrĩa ya tene ya Watho ũrĩa mwandĩke, tũtungataga na njĩra ĩrĩa njerũ ya Roho. Rĩu-rĩ, tũkiuge atĩa? Tuuge atĩ Watho nĩ meehia? Kũroaga gũtuĩka ũguo! No tiga arĩ Watho ndingĩamenyire meehia nĩ kĩĩ. Korwo Watho ndwoigĩĩte “Ndũkaanerirĩrie kĩndũ kĩene,” ndingĩamenyire kwĩrirĩria nĩ atĩa. Nĩ ũndũ wa rĩathani rĩu, meehia nĩmoonire mweke wa gũthugunda merirĩria moothe mooru thĩinĩ wakwa. Gũtarĩ Watho meehia nĩ makuũ. Kwĩ hĩndĩ ndatũũraga muoyo itarĩ na Watho, no rĩrĩa rĩathani rĩokire, meehia makĩriũka, na niĩ ngĩkua. Rĩathani rĩrĩa rĩngĩandeeheire muoyo, rĩgĩkĩndeehere gĩkuũ. Nĩ ũndũ meehia rĩrĩa moonire mweke thĩinĩ wa rĩathani nĩmaaheenirie, makĩnjũraga. Kwoguo Watho guo mwene nĩ mũtheru, na rĩathani nĩ itheru, na nĩ rĩa kĩhooto, na nĩ rĩega. Ũguo nĩkuuga ũndũ mwega nĩwandeeheire gĩkuũ? Kũroaga gũtuĩka ũguo! Nĩ meehia meekire ũguo. Mandeeheire gĩkuũ mahũthĩrĩĩte ũndũ mwega nĩguo mamenyeke wega atĩ nĩ meehia. Nĩ ũndũ ũcio rĩathani nĩrĩtũmaga meehia mooneke marĩ mooru mũno. Nĩtũũĩ atĩ Watho uumĩĩte kwĩ Roho; no niĩ ndĩ o mũndũ wĩ na mwĩrĩ wendeetio agatuĩka ngombo ya meehia. Ndimenyaga maũndũ marĩa njĩkaga, nĩ ũndũ maũndũ marĩa nyendaga gwĩka ti mo njĩkaga, no marĩa thũire nĩ mo njĩkaga. Angĩkorwo njĩkaga maũndũ marĩa itekwenda-rĩ, nĩngĩgĩĩtĩkĩrĩĩte atĩ Watho ũkĩrĩ mwega. Kwoguo ti niĩ njĩkaga maũndũ macio; nĩ meehia marĩa matũũraga thĩinĩ wakwa. Nĩ ũndũ nĩnjũũĩ atĩ thĩinĩ wakwa, ũguo nĩkuuga ũmũndũinĩ wakwa, gũtirĩ ũndũ mwega. Tondũ-rĩ, o na gũtuĩka nĩnyendaga gwĩka wega ndihotaga gwĩka ũguo. Nĩ ũndũ ndiĩkaga maũndũ marĩa meega nyendaga gwĩka; marĩa mooru iteendaga gwĩka nĩ mo njĩkaga. Angĩkorwo njĩkaga maũndũ marĩa iteendaga gwĩka-rĩ, ti niĩ ngĩĩkaga maũndũ macio nĩ meehia marĩa makoragwo thĩinĩ wakwa. Kwoguo ngakĩona atĩ watho ũyũ nĩguo ũrutaga wĩra: rĩrĩa ngwenda gwĩka wega, ũndũ ũrĩa mũũru noguo thuuraga gwĩka. Ngoro yakwa nĩkenagio nĩ watho wa Ngai. No rĩĩrĩ, thĩinĩ wa mwĩrĩ wakwa kũrĩ watho ũngĩ, naguo watho ũcio nĩũrũaga na ũndũ ũrĩa meciiria maakwa moonaga arĩ wega. Ũnduaga ngombo ya watho wa meehia ũrĩa ũrutaga wĩra thĩinĩ wakwa. Kaĩ niĩ ndĩkĩrĩ mũndũ mũthĩĩnĩku-ĩ! Nũũ ũkũũhonokia kuuma mwĩrĩinĩ ũyũ wa gĩkuũ? Nĩ ngaatho kũrĩ Ngai ũrĩa wĩkaga ũguo ahũthĩrĩĩte Jesũ Kristũ Mwathani witũ. Nĩ ũndũ ũcio, niĩ mwene ndungatagĩra watho wa Ngai na meciiria maakwa, no mwĩrĩinĩ wakwa ndungatagĩra watho wa meehia. Tondũ ũcio rĩu arĩa me thĩinĩ wa Kristũ Jesũ matingĩcooka gũtuĩrwo. Nĩ ũndũ-rĩ, watho wa Roho ũrĩa ũtũmaga tũtũũre muoyo thĩinĩ wa Kristũ Jesũ, nĩũnjohoreete kuuma wathoinĩ wa meehia na gĩkuũ. Nĩ gũkorwo Ngai nĩekire ũrĩa Watho ũtangĩahotire gwĩka nĩ ũndũ wa kwagithio hinya nĩ mwĩrĩ. Ngai nĩatũmire Mũũriũ ooke gũũkũ thĩ e na mwĩrĩ ũhaana ta mwĩrĩ ũyũ witũ ũrĩa wĩhagia nĩ ũndũ wa meehia ma andũ, naake e na mwĩrĩ ũcio agĩtooria meehia. Ngai eekire ũguo nĩ geetha ũhoro wa Watho ũhingio thĩinĩ witũ, ithuĩ arĩa tũtũũraga na hinya wa Roho no ti wa mwĩrĩ. Nĩ ũndũ-rĩ, arĩa maathagwo nĩ mwĩrĩ meciiragia o ũhoro wa mwĩrĩ, no arĩa maathagwo nĩ Roho meciiragia o maũndũ ma Roho. Gwathwo nĩ mwĩrĩ kũreehage gĩkuũ, no gwathwo nĩ Roho kũreehage muoyo na thaayũ. Mũndũ ũrĩa wathagwo nĩ mwĩrĩ arĩ ũthũ na Ngai tondũ ndaathĩkagĩra watho wa Ngai, o na ndangĩhota kũwathĩkĩra. Arĩa maathĩkagĩra mĩĩrĩ yao, matingĩhota gũkenia Ngai. No inyuĩ mũtiathagwo nĩ mĩĩrĩ yanyu, mwathagwo nĩ Roho, angĩkorwo ti itherũ Roho wa Ngai atũũraga thĩinĩ wanyu. Ũrĩa wothe ũtarĩ na Roho wa Kristũ ũcio ti wake. Angĩkorwo Kristũ atũũraga thĩinĩ wanyu, maroho maanyu me muoyo nĩ tondũ nĩmũiguithanĩĩtio na Ngai, o na gũtuĩka mĩĩrĩ yanyu nĩrĩkua nĩ ũndũ wa meehia. Angĩkorwo Roho wa Ngai, ũrĩa wariũkirie Jesũ akiuma kũrĩ akuũ atũũraga thĩinĩ wanyu-rĩ, ũcio wariũkirie Kristũ Jesũ nĩakaahe mĩĩrĩ ĩyo yanyu ĩkuaga muoyo nĩ ũndũ wa Roho ũcio wake ũtũũraga thĩinĩ wanyu. Kwoguo aariũ na aarĩ a Ithe witũ, twĩ na thiirĩ no ti wa atĩ tũtũũre twathagwo nĩ mĩĩrĩ iitũ. Nĩ gũkorwo mwatũũra mwathagwo nĩ mwĩrĩ, no mũgaakua, no mũngĩniina ciĩko cianyu cia meehia mũteithĩĩtio nĩ Roho, nĩmũgaatũũra muoyo. Arĩa oothe matongoragio nĩ Roho wa Ngai nĩ ciana cia Ngai. Tondũ mũtiaheirwo Roho wa kũmũtua ngombo mwĩtigagĩre, no mwaheirwo Roho wa kũmũtua ciana cia Ngai. Hinya wa Roho ũcio nĩguo ũtũhotithagia gũkaĩra Ngai tũkoiga, “Awa! Baaba!” Roho ũcio nĩ mũira hamwe na maroho maitũ atĩ tũrĩ ciana cia Ngai. Tondũ tũkĩrĩ ciana ciake-rĩ, tũrĩ agai a iraathimo ciothe iria aigĩire andũ aake, na no tũkaagaya hamwe na Kristũ kĩrĩa Ngai atũire amũigĩire, nĩ ũndũ angĩkorwo nĩtũgũthĩĩnio hamwe na Kristũ, nĩtũkaagaya riiri wake o naguo. Nguona atĩ mathĩĩna marĩa tũrona rĩu, matingĩhota kũgerekanio o na haniini na riiri ũrĩa tũkaaguũrĩrio. Indo ciothe iria ciombirwo nĩcitheethũkaga cietereire rĩrĩa Ngai akaaguũranĩria ciana ciake. Nĩ ũndũ indo ciothe iria ciombirwo ciathĩrĩirwo ituĩke ta itarĩ kĩene, no ti ũndũ wa kwenda gwacio, nĩkwenda kwa Ngai. No rĩĩrĩ, nĩharĩ na kĩĩrĩgĩrĩro atĩ mũthenya ũmwe nĩikoohorwo ciume ũkomboinĩ wa kũbutha, ituĩke cia kũgaya riiri ũrĩa ũrĩ wa ciana cia Ngai. Nĩtũũĩ atĩ o nginya rĩu ciũmbe ciothe itũũraga icaayaga i na ruwo rũnene o ta rwa mũtumia akĩheeo. Na rĩĩrĩ, to indo ciothe iria ciombirwo icaayaga, no o na ithuĩ arĩa tũheetwo Roho arĩ ta kĩheeo kĩa mbere kĩa iheeo cia Ngai, nĩtũcaayaga ngoroinĩ ciitũ twetereire gũtuuo ciana cia Ngai, na gũkũũrwo kũna kuuma ũkomboinĩ. Nĩ gũkorwo twahonokirio nĩ ũndũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩu; no rĩĩrĩ, angĩkorwo nĩtũrona kĩrĩa twĩrĩgĩrĩire-rĩ, kĩu gĩtikĩrĩ kĩĩrĩgĩrĩro. Tondũ-rĩ, nũũ wĩrĩgagĩrĩra kĩrĩa arona? Angĩkorwo twĩrĩgĩrĩire kĩrĩa tũtarona, nĩtũgĩgĩeterere tũkirĩrĩirie. O ũndũ ũmwe Roho naake nĩatũteithagia wonjeinĩ witũ, nĩ ũndũ tũtiũĩ ũrĩa twagĩrĩirwo nĩkũhooya Ngai. Roho we mwene nĩ we ũtũthaithanagĩrĩra, e na mũcaayo ũtangĩgweteka. Naake Ngai, ũrĩa wonaga ngoro ciitũ thĩinĩ, nĩoĩ meciiria ma Roho, nĩ ũndũ Roho nĩ we ũthaithanagĩrĩra atheru harĩ Ngai kũringana na wendi wa Ngai. Ningĩ nĩtũũĩ atĩ maũndũ moothe nĩmathiaga wega harĩ arĩa meendeete Ngai, o arĩa eĩtĩire kũringana na ũrĩa we eendeete. Nĩ gũkorwo arĩa Ngai aathuurire o tene nĩamaamũrire mahaane ta Mũũrũwe, nĩ geetha Mũũrũwe atuĩke irigithaathi harĩ ciana nyingĩ cia ithe ũmwe. Kwoguo acio Ngai aamũrire, nĩ o eetire, nao acio eetire nĩagĩire ũiguano nao na akĩmagoocithia. Maũndũinĩ macio moothe-rĩ, tũkiuge atĩa? Angĩkorwo Ngai arĩ mwena witũ-rĩ, nũũ ũngĩkĩrũa na ithuĩ? Ngai ũcio ũtaigana gũcaaĩra Mũrũ wake tiga o kũmũruta aamũrutire nĩ ũndũ witũ ithuothe, no akĩage gũtũhe indo iria ingĩ ciothe? Nũũ ũngĩona ũndũ wagũthitangĩra andũ arĩa Ngai athuurĩĩte? Ngai we mwene nĩamatuĩte athingu! Nũũ ũngĩkĩmatuĩra? Nĩ Kristũ Jesũ ũrĩa wakuire na agĩcooka akĩriũka akiuma kũrĩ akuũ, na rĩu aikaire guokoinĩ kwa ũrĩo kwa Ngai agĩtũthaithanĩrĩra? Nũũ ũngĩtũtigithania na wendo wa Kristũ? Nĩ mathĩĩna, kana kĩeha, kana kũnyariirwo, kana ng'aragu, kana njaga, kana ũgwati, kana kũũragwo? O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Tũrĩ ũgwatiinĩ wa kũũragwo hĩndĩ ciothe nĩ ũndũ waku; tũgagĩĩkagwo o ta ng'ondu iratwarwo gĩthĩnjĩroinĩ.” No rĩĩrĩ, maũndũinĩ macio moothe ithuĩ nĩtũtooranĩĩtie biũ nĩ ũndũ wa ũcio watwendire! Nĩ gũkorwo ndĩ na ma atĩ gũtirĩ ũndũ ũngĩtũtigithania na wendo wake: ti gĩkuũ kana muoyo; ti araika kana aathani arĩa angĩ a kũũrĩa igũrũ kana maahinya; ti maũndũ marĩa me kuo rĩu kana marĩa magooka; ti indo iria irĩ kũũrĩa igũrũ kana iria irĩ thĩ kũrĩa kũriku mũno. Gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩa iria ciombirwo, kĩngĩtũtigithania na wendo wa Ngai ũrĩa Kristũ Jesũ Mwathani witũ atũmĩĩte tũgĩe naguo. Ndĩraaria ũhoro wa ma; ndingĩaria maheeni tondũ ndĩ wa Kristũ. O nayo thamiri yakwa, ĩtongoreetio nĩ Roho Mũtheru, nĩ mũira wakwa atĩ ndiraheenania. Ndĩ na kĩeha kĩnene na ruwo ngoroinĩ, nĩ ũndũ wa andũ a rũũrĩrĩ rwitũ arĩa tũciaranĩirwo nao. Niĩ no nyende nyiitwo nĩ kĩrumi kĩa Ngai na ndigithanio na Kristũ nĩ ũndũ wao. Nĩ o andũ a Isiraeli; Ngai nĩamatuire ciana ciake na akĩmaguũrĩria riiri wake; nĩathondekire Kĩrĩĩkanĩro nao na akĩmahe Watho; nĩmooĩ gũthaathaiya Ngai ũrĩa kwagĩrĩire; nĩmahingĩirio ciĩranĩro; nĩ a rũciaro rwa maithe maitũ marĩa me ngumo; o naake Kristũ, ta mũndũ, nĩ wa rũciaro rwao. Ngai ũrĩa wathaga maũndũ moothe arogoocagwo tene na tene ! Ameni. Ũguo ti kuuga atĩ kĩĩranĩro kĩa Ngai nĩkĩagire kũhinga, nĩ gũkorwo ti andũ oothe a Isiraeli Ngai aathuurire matuĩke andũ aake. O na ti njiarwa ciothe cia Aburahamu ciana cia Ngai. Nĩ ũndũ Ngai eerire Aburahamu atĩrĩ, “Nĩharĩ Isaaka hakoima andũ a rũciaro rũrĩa ndakwĩrĩire.” Ũguo nĩkuuga atĩ ciana iria iciarĩĩtwo na njĩra ya mwĩrĩ ti ciana cia Ngai; iria ciumanĩĩte na kĩĩranĩro kĩa Ngai, nĩcio njiarwa ciake. Nĩ gũkorwo kĩĩranĩro kĩa Ngai kĩoigĩĩte atĩrĩ, “Hĩndĩ ĩrĩa njagĩrĩru yakinya nĩngaacooka, na Sara nĩakaagĩa na kahĩĩ.” Na to ũguo wiki, nĩ gũkorwo Rebeka o naake nĩagĩire ciana igĩrĩ cia mahatha cia ithe ũmwe, nĩ we ithe witũ Isaaka. O ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Nĩndeendire Jakubu, ngĩthũũra Esau.” Tũkiuge atĩa ũhoroinĩ ũcio? Tuuge atĩ Ngai ndarĩ na kĩhooto? Aaca o na haniini! Amu eerire Musa atĩrĩ, “Ndĩiguagĩra tha o ũrĩa ndeenda kũiguĩra tha, na ndĩcaayagĩra o ũrĩa ndeenda gũcaaĩra.” Nĩ ũndũ ũcio, maũndũ moothe moonekaga nĩ ũndũ wa tha cia Ngai, no ti ũrĩa mũndũ eendaga kana ũrĩa eekaga. Amu maandĩko meerĩĩte mũthamaki wa Misiri atĩrĩ, “Ndagũtuire mũthamaki nĩ geetha nyonanie hinya wakwa, na ngumo yakwa ĩhunjio thĩ yothe.” Nĩ ũndũ ũcio Ngai nĩaiguagĩra tha mũndũ o wothe angĩenda kũiguĩra tha, na nĩomagia ngoro ya mũndũ o wothe angĩenda kũũmia. Mũndũ ahota kũnjũũria atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩ ũguo-rĩ, Ngai angĩkĩhota atĩa kuuga mũndũ o na ũrĩkũ nĩehĩĩtie? Nũũ ũngĩkĩhota kũregana na wendi wake?” Hĩ! Wee wĩ ũ mũraata wakwa, nĩguo ũcookerie Ngai? Atĩrĩĩrĩ, nyũngũ yahota kũũria ũrĩa wamĩũmbire, “Wanyũmbire haana ũũ nĩkĩ?” Rĩu-rĩ, mũndũ ũrĩa ũũmbaga nyũngũ e na hinya wa gwĩka o ũrĩa angĩenda na rĩũmba; ahota gũthondeka nyũngũ igĩrĩ kuuma harĩ rĩũmba, ĩmwe ya kũhũthĩrwo na njĩra ya mwanya, na ĩngĩ ya kũhũthĩrwo hĩndĩ ciothe. Ũguo noguo Ngai eekĩĩte. Eendaga kuonania maraakara maake na gũtũma hinya wake ũmenyeke. No rĩĩrĩ, nĩakirĩrĩirie mũno makĩria arĩa maatũire mamũraakarĩĩtie, arĩa maarĩ a kũniinwo o biũ. Ningĩ nĩendaga kuonania ũrĩa riiri wake wĩ mũingĩ, ũrĩa aatũheire nĩ ũndũ wa gũtũiguĩra tha, o ithuĩ arĩa athagathagĩĩte a kũgaya riiri ũcio wake. Nĩ gũkorwo nĩ ithuĩ eetire, to kuuma kũrĩ Ayahudi, no o na kuuma kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ. O ta ũrĩa oigĩĩte thĩinĩ wa ibuku rĩa mũnabii Hosea atĩ: “Andũ arĩa mataarĩ aakwa nĩ o ngeeta, ‘Andũ aakwa.’ Rũũrĩrĩ rũrĩa rũtaarĩ rwende nĩruo ngeeta, ‘Mwendwa wakwa.’ Ningĩ o hau meerĩirwo atĩ, ‘Mũtirĩ andũ aakwa,’ no ho magacooka meetĩrwo, aariũ a Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo.” O naake Isaia nĩoigire ũhoro ũkoniĩ Isiraeli atĩ: “O na angĩkorwo andũ a Isiraeli nĩ aingĩ o ta mũthanga wa iriainĩ-rĩ, no aniini mũno aao makaahonoka, nĩ gũkorwo Mwathani nĩegũciirithia andũ a thĩ na amatuĩre o narua.” Gũkĩhaana o ta ũrĩa Isaia oigĩĩte o mbere atĩ: “Korwo Mwathani, Ngai Mwene Hinya Wothe ndatũtigĩirie andũ amwe-rĩ, tũngĩatwĩkire ta Sodomu, na tũhaane o ta Gomora.” Rĩu tũkiuge atĩa? Tũkuuga atĩrĩ, andũ a Ndũũrĩrĩ, o arĩa mataageragia kũiguithania na Ngai nĩmaiguithanirio naake nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia, no Aisiraeli arĩa meerutanagĩria kũhingia watho nĩguo maiguithanio na Ngai matiahotire kũũhingia. Gĩtũmi nĩ tondũ, matiaũhingirie na wĩtĩkio, meehokire ciĩko ciao. Nĩ ũndũ ũcio magĩkĩhĩngwo nĩ “Ihiga rĩa kũhĩngana,” rĩrĩa maandĩko maarĩĩtie ũhoro warĩo atĩrĩ: “Nĩngũiga kũu Zayuni ihiga rĩa kũhĩngaga andũ, rĩrĩa rĩrĩtũmaga magũe. No ũrĩa wothe ũmwĩtĩkĩĩtie ndagaaconorithio.” Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ũrĩa ingĩenda na ngoro yakwa yothe na ingĩhooya harĩ Ngai nĩ atĩ andũ aitũ mahonokio. Niĩ ndĩ mũira atĩ nĩmacaragia Ngai na kĩyo kĩnene mũno, no kĩyo kĩu kĩao gĩtirĩ na ũmenyo ũrĩa wa ma. Matiũĩ njĩra ĩrĩa Ngai ahũthagĩra nĩguo andũ maiguithanio naake; methondekagĩra njĩra yao o eene, makaaga kũhe gĩtĩĩo njĩra ĩrĩa Ngai ahũthagĩra kũiguithania na andũ. Amu Kristũ nĩehereetie ũhoro wa Watho, nĩ geetha mũndũ ũrĩa wothe wetĩkia akaiguithanio na Ngai. Musa aandĩkire atĩrĩ, mũndũ ũrĩa wĩkaga maũndũ magũtũma aiguithanio na Ngai arũmĩrĩire Watho, nĩagaatũũra muoyo nĩ ũndũ wamo. Ũhoro wa kũiguithanio na Ngai na ũndũ wa gwĩtĩkia Musa oigire atĩrĩ, “Ndũkeyũrie na ngoro yaku nũũ ũkwambata igũrũ?” (Ũguo nĩkuuga aharũrũkie Kristũ gũũkũ thĩ). O na ningĩ ndũkeyũrie: “Nũũ ũgũikũrũka rungu rwa thĩ?” (Ũguo nĩkuuga, aambatie Kristũ kuuma kũrĩ akuũ). Maandĩko moigaga atĩa? Moigaga atĩ ũhoro wa Ngai ũrĩ o hakuhĩ nawe, ũrĩ o kanuainĩ gaaku o na ngoroinĩ yaku, ũguo nĩkuuga ũhoro wa wĩtĩkio ũrĩa tũhunjagia. Nĩ tondũ ũngiumbũra na kanua gaaku atĩ Jesũ nĩ Mwathani, na wĩtĩkie na ngoro yaku atĩ Ngai nĩamũriũkirie akiuma kũrĩ akuũ, no ũhonokio. Nĩ amu mũndũ eetĩkagia na ngoro yake agatuuo mũthingu, na akoimbũra na kanua akahonokio. Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Ũrĩa wothe ũmwĩtĩkĩĩtie, ndagaaconorithio.” Nĩ gũkorwo gũtirĩ ũtiganu wa Mũyahudi na mũrũũrĩrĩ; Mwathani nĩ Mwathani wa andũ oothe, na nĩaraathimaga na njĩra nene andũ oothe arĩa mamũkayagĩra. Amu nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Ũrĩa wothe ũgaakaĩra rĩĩtwa rĩa Mwathani nĩakaahonokio.” No rĩĩrĩ, andũ mahota kũmũkaĩra atĩa angĩkorwo matimwĩtĩkĩĩtie? Mahota kũmwĩtĩkia atĩa mataiguĩte ũhoro wake? Mangĩũigua atĩa matahunjĩirio? Andũ mangĩhunjia atĩa matarĩ atũme? O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Magũrũ ma arĩa mahunjagia Ũhoro ũrĩa Mwega kaĩ nĩ maagĩrĩru-ĩ!” No rĩĩrĩ, ti andũ oothe maathĩkĩire Ũhoro ũrĩa Mwega. Amu Isaia nĩoigire atĩrĩ, “Mwathani, nũũ wetĩkirie ũhoro ũrĩa aiguire kuuma kũrĩ ithuĩ?” Nĩ ũndũ ũcio wĩtĩkio uumanaga na kũigua ũhoro, naguo ũhoro ũiguagwo thuutha wa ũhoro wa Kristũ kũhunjio. Ngũkĩũria atĩrĩ, matirĩ maigua ũhoro ũcio? Nĩ ma nĩmaũiguĩte, tondũ maandĩko mekuuga atĩrĩ: “Mĩgambo yao nĩyaiguirwo thĩ yothe; ciugo ciao ciakinyire ituri ciothe cia thĩ.” Nĩngũũria o rĩngĩ atĩrĩ: Andũ a Isiraeli matiamenyire ũhoro ũcio? Musa oigire o mbere atĩrĩ: “Nĩ ngaatũma mũigue ũiru nĩ ũndũ wa rũũrĩrĩ hatarĩ; ngaatũma mũraakare nĩ ũndũ wa andũ akĩĩgu.” O naake Isaia nĩoigire e na ũũmĩrĩru atĩrĩ: “Arĩa matanjaragia nĩ o manyonire; arĩa matanjũragĩrĩria nĩ o ndeyonithirie.” No ha ũhoro wa andũ a Isiraeli ekuuga atĩrĩ, “Ndatindire mũthenya wothe ndambũrũkĩirie mooko maakwa andũ aremi na a ngarari.” Ngũkĩũria atĩrĩ: Kaĩ Ngai aaregire andũ aake? Aaca o na haniini! Niĩ mwene ndĩ Mũisiraeli wa rũciaro rwa Aburahamu, na ndĩ wa mũhĩrĩga wa Benjamini. Tondũ ũcio Ngai ndaregeete andũ aake arĩa aathuurĩre kuuma o mbere. Inyuĩ nĩmũũĩ ũrĩa maandĩko moigĩĩte harĩa Elija aathaithire Ngai nĩ ũndũ wa andũ a Isiraeli akiuga atĩrĩ, “Mwathani, nĩmooragĩĩte anabii aaku, na magatharũria igongoona iria wakĩirwo; no niĩ nyiiki ndigarĩĩte, na nĩmaranjaria manjũrage.” Ngai aamũcookeirie atĩa? Aamũcookeirie atĩrĩ, “Nĩndĩtigĩirie arũme ngiri mũgwanja matarĩ maathaathaiya Baali.” Ũguo noguo kũhaana o na ũũmũũthĩ: kũrĩ na gakundi kaniini ka andũ Ngai ethuurĩire nĩ ũndũ wa wega wake. Amathuurĩĩte nĩ ũndũ wa wega wake, no ti ũndũ wa ciĩko ciao. Amu korwo amathuurĩĩte nĩ ũndũ wa ciĩko ciao, wega wake ndũngĩtuĩka wega kũna. Tũkiuge atĩa? Andũ a Isiraeli matiigana kuona kĩrĩa maatũire macaragia. Gakundi kaniini ka andũ arĩa Ngai aathuurire no ko gaakĩonire. Acio angĩ oothe nĩkũrema maaremeire Ngai, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Ngai nĩatũmire meciiria na ngoro ciao iriite, na nginya ũũmũũthĩ maitho maao mationaga, na matũ maao matiiguaga.” O naake Daudi nĩoigire atĩrĩ: “Maruga maao marotuĩka mĩtego ya kũmanyiitaga; marogũaga na maherithagio! Maitho maao marogia nduma matige gũcooka kuona; marotũũra mahinyĩrĩirio nĩ mathĩĩna matukũ maao moothe.” Ngũkĩũria atĩrĩ: Ayahudi nĩkũhĩngwo maahĩngirwo nĩguo magũe? Aaca o na haniini! Ũrĩa kũhaana nĩ atĩrĩ, tondũ wa meehia maao, ũhonokio nĩwakinyĩire andũ a Ndũũrĩrĩ nĩ geetha ũndũ ũcio ũiguithie Ayahudi ũiru. Meehia ma Ayahudi nĩmareehithĩirie andũ a thĩ yothe iraathimo nyingĩ, na gũthĩĩna ngoro kwao gũkareehere andũ a Ndũũrĩrĩ iraathimo nyingĩ. Angĩkorwo nĩ ũguo-rĩ, iraathimo igaagĩkorwo ciigana atĩa hiihi rĩrĩa Ayahudi oothe magaakorwo ho! Rĩu-rĩ, nĩ inyuĩ andũ a Ndũũrĩrĩ ndĩraarĩria: Rĩrĩa rĩothe ngũkorwo ndĩ mũtũmwo kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ nĩndĩĩkagĩrĩra wĩra wakwa mũno nĩ geetha ndũme andũ a rũũrĩrĩ rwakwa, nĩ o Ayahudi, maigue ũiru, na njĩra ĩyo ndĩkĩhonokie amwe aao. Tondũ angĩkorwo kũregwo kwao nĩkuo gwatũmire andũ a thĩ yothe macookanwo na Ngai-rĩ, gwĩtĩkĩrwo kwao gwatuĩka kũriũka kuuma kwa arĩa akuũ! Angĩkorwo kĩenyũ kĩa mbere kĩa mũgate kĩrĩa kĩrutĩirwo Ngai nĩ gĩtheru, o na mũgate wothe nĩ mũtheru; o naguo mũri wa mũtĩ ũngĩkorwo nĩ mũtheru, o na honge nacio no theru. Atĩrĩĩrĩ, honge imwe cia mũtamaiyũ wa mũgũnda nĩitinĩĩtio, nacio thuuna cia mũtamaiyũ wa gĩthaka igaciarithanio naguo. Inyuĩ andũ a Ndũũrĩrĩ mũhaana mũtamaiyũ ũcio wa gĩthaka, na rĩu nĩmũnyiitanĩire na Ayahudi mũtũũrĩre wao wa goro wa kĩĩroho. Kwoguo gĩtigeei kũnyarara acio maatinirio ta honge. Mũngĩgĩĩtĩĩa atĩa? Inyuĩ mũrĩ o honge; ti inyuĩ mũnyiitĩrĩire mĩri, mĩri nĩ yo ĩmũnyiitĩrĩire. No inyuĩ no muuge atĩrĩ, “Honge nĩciatinirio nĩ geetha niĩ njiarithanio na mũtĩ.” Ũguo noguo; honge icio ciatinirio nĩ ũndũ wacio kwaga gwĩtĩkia, no wee ũrũmĩĩtio ho nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia. Ndũgaagĩĩtĩĩe; wĩtigĩre arĩ guo. Amu angĩkorwo Ngai ndacaaĩire honge cia mbere cia mũtĩ ũcio, o nawe ndagaagũcaaĩra. Ũndũ ũyũ ũgũtuonia ũrĩa Ngai arĩ tha na ũrĩa araakaraga. Araakarĩire arĩa magũĩte agakũiguĩra tha wee, angĩkorwo nĩũgũikara wegainĩ wake. Ũngĩaga gwĩka ũguo, o nawe no ũgũtinio. O nao Ayahudi mangĩtiga gũthiĩ na mbere na ũhoro ũcio wao wa kwaga gwĩtĩkia, no maciarithanio o rĩngĩ; nĩ gũkorwo Ngai arĩ na hinya wa gwĩka ũguo. Inyuĩ andũ a Ndũũrĩrĩ mũhaana rũhonge rwa mũtamaiyũ wa gĩthaka rũtinĩĩtio, rũgacooka rũgaciarithanio na njĩra ĩtarĩ ya ndũire na mũtamaiyũ wa mũgũnda. Ayahudi nao mahaana mũtamaiyũ ũcio wa mũgũnda, na no ũgĩkorwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ mũno harĩ Ngai gũciarithania honge ici ndinie na mũtĩ kĩũmbe o rĩngĩ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩngwenda kũmũmenyithia hitho ya ma, nĩguo mũtikeyone ta mũrĩ oogĩ. Hitho ĩyo nĩ atĩ, ũremi wa andũ amwe a Isiraeli ũgũtũũra nginya rĩrĩa andũ a Ndũũrĩrĩ ciothe magooka kũrĩ Ngai. Ũguo nĩguo Aisiraeli oothe makaahonokio, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Mũhonokia nĩakoima Zayuni, naake nĩagaathengia waganu wothe njiarwainĩ cia Jakubu. Kĩu nĩkĩo gĩgaatuĩka kĩrĩĩkanĩro gĩakwa nao, ndarĩĩkia kweheria meehia maao.” Tondũ wa kũrega Ũhoro ũrĩa Mwega Ayahudi nĩmaagĩire ũthũ na Ngai nĩ ũndũ wanyu inyuĩ andũ a Ndũũrĩrĩ. No rĩĩrĩ, tondũ nĩamathuurĩĩte-rĩ, nĩameendeete nĩ ũndũ wa maithe maao. Amu Ngai arĩĩkia gũthuurana na kũraathimana ndacookaga kũgarũrũka. O na inyuĩ andũ a ndũũrĩrĩ mwatũire mũremeire Ngai no rĩu nĩamũiguĩrĩire tha nĩ ũndũ Ayahudi nĩmamũremeire. Ayahudi-rĩ, maremeire Ngai nĩ geetha o nao maiguĩrwo tha o ta ũrĩa na inyuĩ mũiguĩrĩirwo tha. Nĩ gũkorwo Ngai nĩatuĩte andũ oothe aremi, nĩ geetha acooke kũmaiguĩra tha oothe. Kaĩ ũtonga wa Ngai nĩ mũingĩ-ĩ! Ĩ ũũgĩ na ũmenyo wake ti mũnene! Nũũ ũngĩhota gũtaarĩria matuĩro maake? Nũũ ũngĩmenya njĩra ciake? O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Nũũ ũũĩ meciiria ma Mwathani? Nũũ ũngĩhota kũmũtaara? Nũũ ũrĩ wamũhe kĩndũ atĩ nĩguo acooke arĩhwo nĩ we?” Indo ciothe ciombirwo nĩ we, na nĩ we ũcitũũragia nĩ ũndũ wake mwene. Ngai arogoocagwo tene na tene! Ameni. Tondũ ũcio aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩ ũndũ wa ũrĩa Ngai anatũiguĩra tha, nĩndamũthaitha mwĩrute ta igongoona rĩ muoyo kũrĩ Ngai, rĩamũrĩirwo ũtungati wake na rĩngĩmũkenia. Ĩyo nĩ yo njĩra ĩrĩa ya ma ya gũthaathaiya Ngai. Tigagaai gwĩkaga maũndũ marĩa meekagwo nĩ andũ a thĩ; rekeei Ngai agarũre mwĩciirĩrie wanyu nĩ geetha mũhotage kũmenya wendi wake nĩguo mũhotage gũkũũrana maũndũ marĩa meega, marĩa mamũkenagia na makinyanĩru. Na rĩĩrĩ, tondũ wa wega wa Ngai ũrĩa aheete, ngũmwĩra inyuothe atĩrĩ: Mũndũ o na ũrĩkũ ndagetuage mũnene gũkĩra ũrĩa atariĩ. Mwagĩrĩirwo nĩgũtuĩka ahooreri kũringana na wĩtĩkio ũrĩa Ngai agaĩire o mũndũ o mũndũ. Amu o ta ũrĩa mwĩrĩ ũkoragwo na ciĩga nyingĩ na ciothe itirutaga wĩra ũmwe, noguo o na ithuĩ, o na tũrĩ aingĩ, tũrĩ mwĩrĩ ũmwe thĩinĩ wa Kristũ, na ithuothe nĩtuohanĩĩtio ta ciĩga mwanya mwanya cia mwĩrĩ ũmwe. Na rĩĩrĩ, tondũ tũheetwo iheeo itiganĩĩte kũringana na wega wa Ngai ũrĩa atũheete-rĩ, rekeei tũcihũthĩre. Angĩkorwo nĩ ũrathi, nĩũrathwo kũringana na wĩtĩkio witũ; angĩkorwo nĩ ũtungati, nĩtũtungate; angĩkorwo nĩ ũrutani nĩtũrutane; ũrĩa wĩ na kĩheeo gĩa kũũmanĩrĩria, nĩomanagĩrĩrie; naake ũrĩa ũheanaga, nĩaheanage na ũtaana; ũrĩa ũheetwo ũnene nĩarutage wĩra na kĩyo, na ũrĩa ũiguanagĩra tha nĩekage ũguo akeneete. Rekeei wendani wanyu ũtuĩke wa ma. Thũũragaai maũndũ marĩa mooru, namo marĩa meega mũmarũmagie. Endanagaai mũndũ na ũrĩa ũngĩ ta andũ a nyina ũmwe, na mũheanage gĩtĩĩo mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Rutagaai wĩra na kĩyo, na mũtungatagĩre Mwathani na ngoro yothe. Ikaragaai mũkeneete nĩ ũndũ wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩanyu; kiragĩrĩriai mathĩĩnainĩ na mũhooyage hingo ciothe. Teithagiai andũ arĩa angĩ a Ngai mabatainĩ maao, na mwamũkagĩre ageni mĩciĩinĩ yanyu. Raathimagaai arĩa mamwĩkaga ũũru; mahooyagĩreei kĩraathimo no ti kĩrumi. Kenagaai na arĩa marakena, na mũrĩrage na arĩa mararĩra. Iguanagaai na andũ oothe, na mũtigetũũgagĩrie. Ikaranagiaai na andũ o na arĩa matarĩ igweta, na mũtikeyoonage ta mũrĩ oogĩ. Mũndũ angĩgwĩka ũũru, ndũkerĩhĩrie na kũmwĩka ũũru. Geragia gwĩkaga maũndũ marĩa andũ oothe moonaga marĩ meega. Wĩrutanagĩrie o ũrĩa ũngĩhota gũikaranagia na thaayũ na andũ oothe. Eendwa aakwa, mũtikerĩhagĩrie; rekeei Ngai amũrĩhagĩrie na maraakara maake. Nĩ gũkorwo maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Kwĩrĩhĩria nĩ gwakwa, nĩngwĩrĩhĩria, ũguo nĩguo Mwathani oiga.” Atĩrĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa mũrĩ ũthũ naake angĩkorwo ahũtiĩ, mũhe irio na angĩkorwo anyotiĩ mũhe gĩa kũnyua; weka ũguo ũkũhaana ta arĩ makara marakana mwaki ũramũigĩrĩra mũtwe. Ndũgeetĩkagĩre kũhootwo nĩ ũũru, no hootaga ũũru na gwĩka wega. No mũhaka mũndũ o wothe aathĩkagĩre arĩa maathanaga nĩ ũndũ wathani wothe ũheanagwo nĩ Ngai, na arĩa maathanaga maheagwo wathani nĩ Ngai. Kwoguo mũndũ o wothe ũrĩa ũtaathĩkagĩra arĩa maathanaga nĩ watho wa Ngai akoragwo agĩkararia, na mũndũ o wothe wĩkaga ũguo nĩ ciira ereehagĩra we mwene. Arĩa maathanaga ti a gwĩtigĩrwo nĩ mũndũ ũrĩa wĩkaga ciĩko njega, no nĩagwĩtigĩrwo nĩ ũrĩa wĩkaga ciĩko njũru. Wee-rĩ, no wende kwaga gwĩtigĩra mũndũ ũrĩa ũrathana? Gĩĩkage maũndũ marĩa meega na nĩarĩkũganaga, tondũ we nĩ ndungata ya Ngai na wĩra wake nĩwagũtũma wee ũgunĩkage. No rĩĩrĩ, ũngĩĩka ũũru hĩndĩ ĩyo mwĩtigĩre, nĩ ũndũ ũhoti ũrĩa aheetwo wakũherithania ti wa itherũ. Ũcio nĩ ndungata ya Ngai, na nĩakinyagĩria arĩa meekaga ũũru iherithia rĩa Ngai. Nĩ ũndũ ũcio, no mũhaka mũndũ o wothe aathĩkagĩre arĩa maathanaga, ti ũndũ wa gwĩtigĩra kũherithio nĩ Ngai gwiki, no nĩ ũndũ wa ũrĩa thamiri ciake iramũtaara. Ũndũ ũcio noguo ũtũmaga mũrute igooti, tondũ aathani makoragwo magĩtungata Ngai rĩrĩa mararuta wĩra wao. Kwoguo, marĩhageei oothe kĩrĩa mwagĩrĩirwo nĩkũmarĩha; arĩa a kũrutĩrwo igooti marutagĩreei; arĩa akũheeo gĩtĩĩo maheageei, na arĩa agũtũũgĩrio, matũũgagĩriei. Mũtikaagĩage na thiirĩ wa mũndũ o na ũrĩkũ; thiirĩ mũngĩgĩa naguo no wa kwendanaga mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Ũrĩa wendaga mũndũ ũrĩa ũngĩ, nĩahingĩĩtie Watho. Nĩ ũndũ-rĩ, maathani maya: “Ndũkaanatharanie, ndũkaanooragane, ndũkaanaiye, na ndũkaanerirĩrie kĩndũ kĩene,” o na marĩa mangĩ moothe, mahingĩĩtio nĩ rĩathani rĩĩrĩ rĩmwe: “Eendaga mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.” Ũngĩkorwo wendeete mũndũ, ndũngĩmwĩka ũũru; nĩ ũndũ ũcio, kwendana nĩkũhingia Watho. Hamwe na ũguo, inyuĩ nĩmũũĩ wega nĩ mahinda marĩkũ maya tũrĩ. Hingo nĩ nginyu mũũkĩre mũtige gũkoma, amu rĩu ũhonokio witũ wĩ hakuhĩ gũkĩra rĩrĩa twetĩkirie. Ũtukũ wĩ hakuhĩ gũthira, naguo mũthenya ũkinye. Rekeei twĩyaũre maũndũ ma nduma, twĩhumbe indo cia mbaara cia ũtheri. Rekeei tũthiage na mĩthiĩre ĩrĩa yagĩrĩire gũikarwo nayo ũtheriinĩ; nĩtũtiganeei na maruga ma waganu na ũrĩĩu, ciĩko cia ũũra thoni, ũtharia, mbaara, na kũiguanĩra ũiru. Mwĩhumbeei Mwathani Jesũ Kristũ, na mũtigaatangĩkagĩre maũndũ ma mĩĩrĩ yanyu, atĩ nĩguo mũhingagie merirĩria maayo. Amũkagĩraai mũndũ ũrĩa ũtarĩ hinya wĩtĩkioinĩ wake, no mũtigaakararanagie naake ũhoroinĩ wa maũndũ marĩa we mwene eetĩkĩĩtie no inyuĩ mũtimeetĩkĩĩtie. Mũndũ ũmwe ahota gũkorwo eetĩkĩĩtie atĩ no arĩe irio cia mĩthemba o yothe no mũndũ ũtarĩ na hinya wĩtĩkioinĩ arĩaga o nyeni tu. Ũrĩa ũrĩaga irio cia mĩthemba yothe ndaagĩrĩirwo nĩkũmena ũrĩa ũtarĩaga; o naake ũrĩa ũtarĩaga irio cia mĩthemba yothe ndaagĩrĩirwo nĩgũtuĩra ũcio ũrĩaga irio cia mĩthemba yothe, nĩ ũndũ Ngai nĩamwamũkĩrĩĩte. Wee ũkĩrĩ ũ ũgĩtuĩre ndungata ya mũndũ ũngĩ? Mũmĩathi we mwene nĩ we wagũtua kana nĩhootanĩĩte kana ndihootanĩĩte. Atĩrĩĩrĩ, nĩrĩhootanaga tondũ Mwathani Jesũ nĩarĩ na ũhoti wa gũtũma ĩhootane. Mũndũ ũmwe ahota kuona mũthenya ũmwe ta ũrĩ bata gũkĩra mĩthenya ĩrĩa ĩngĩ, naake mũndũ ũngĩ ahota kuona mĩthenya yothe ta ĩhaanaine. O mũndũ nĩakoragwo ecũũranĩĩtie wega meciiriainĩ maake mwene. Mũndũ ũrĩa ũtũũgagĩria mũthenya mũna eekaga ũguo agoocithie Mwathani, naake ũrĩa ũrĩaga irio cia mĩthemba yothe eekaga ũguo agoocithie Mwathani, tondũ nĩacookagĩria Ngai ngaatho nĩ ũndũ wa irio icio. Ũrĩa naake wagaga kũrĩa irio cia mĩthemba yothe eekaga ũguo agoocithie Mwathani, na nĩacookagĩria Ngai ngaatho. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe witũ ũtũũraga muoyo nĩ ũndũ wake we mwene, o na gũtirĩ o na ũmwe witũ ũkuaga nĩ ũndũ wake we mwene. Twatũũra muoyo tũtũũraga nĩ ũndũ wa Mwathani, na twakua tũkuaga no ũndũ wa Mwathani. Nĩ ũndũ ũcio, twatũũra muoyo kana tũkue-rĩ, ithuĩ tũrĩ o a Mwathani. Kristũ aakuire na agĩcooka akĩriũka nĩguo atuĩke Mwathani wa arĩa me muoyo na wa arĩa makuĩte. Wee ũrĩaga o nyeni-rĩ, nĩkĩ gĩgũtũma ũtuĩre mũndũ ũrĩa ũngĩ? Wee nawe ũrĩaga irio cia mĩthemba yothe-rĩ, ũkũmena mũrũ wa thooguo nĩkĩ? Ithuothe nĩtũkaarũũgama mbere ya Ngai atũtuĩre. Nĩ gũkorwo Maandĩko moigaga atĩrĩ: “Mwathani ekuuga atĩrĩ, ‘O ta ũrĩa niĩ ndũũraga muoyo, maru moothe nĩmagaaturio mbere yakwa, na andũ oothe nĩmakoimbũra moige atĩ niĩ nĩ niĩ Ngai.’ ” Nĩ ũndũ ũcio, ithuothe gũtirĩ ũtakaaheana ũhoro wake mwene mbere ya Ngai. Nĩ ũndũ ũcio, rekeei tũtige gũcooka gũtuanĩra, no tũtue atĩ tũtigeeka ũndũ wa gũtũma mũndũ ũrĩa ũngĩ ahĩngwo kana agũe meehiainĩ. Niĩ nĩmenyeete wega ndĩ thĩinĩ wa Mwathani Jesũ atĩ gũtirĩ kĩndũ gĩ thaahu kĩo kĩene, no kĩndũ no kĩgĩe thaahu harĩ mũndũ angĩĩtĩkia atĩ kĩ na thaahu. Angĩkorwo mũrũ kana mwarĩ wa thooguo nĩarahĩtithio nĩ kĩrĩa ũrarĩa, hĩndĩ ĩyo ndũreeka gĩĩko kĩa wendani. Ndũkaareke kĩrĩa ũrarĩa gĩtũme mũndũ wakuĩrĩirwo nĩ Kristũ oore! Ningĩ ndũkaareke ũndũ ũrĩa wonaga ũrĩ mwega ũcambio. Nĩ gũkorwo Ũthamaki wa Ngai ti kũrĩa na kũnyua no nĩ ũthingu, thaayũ, na gĩkeno kĩrĩa kĩheanagwo nĩ Roho Mũtheru. Ũrĩa ũtungatagĩra Kristũ na njĩra ĩyo nĩakenagia Ngai na ageetĩkĩrwo nĩ andũ. Nĩ ũndũ ũcio rekeei tũcaragie maũndũ marĩa mareehage thaayũ, o marĩa mangĩtũteithia kũũmanagĩrĩria. Mũtigaathũũkie wĩra wa Ngai nĩ ũndũ wa irio. Indo ciothe nĩ theru, no nĩ ũũru mũndũ gũtũma mũndũ ũngĩ eehie nĩ ũndũ wa irio iria ararĩa. Nĩ wega kwaga kũrĩa nyama kana kũnyua ndibei, kana gwĩka ũndũ o wothe ũngĩhĩngithia mũndũ ũrĩa ũngĩ. Reke wĩtĩkio waku ũtuĩke hitho yaku na Ngai. Gũkena-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũtakoragwo na ũndũ angĩĩcuukĩra maũndũinĩ marĩa oonaga marĩ meega akĩmeeka. No rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũkoragwo na nganja igũrũ rĩa kĩrĩa araarĩa, atuagĩrwo tondũ areeka ũndũ ũtoimanĩĩte na wĩtĩkio. Ũndũ o wothe ũtoimanĩĩte na wĩtĩkio nĩ meehia. Ithuĩ arĩa tũrĩ na hinya wĩtĩkioinĩ nĩtwagĩrĩirwo nĩgũteithagia arĩa matarĩ na hinya wĩtĩkioinĩ, tũtigekenagie o ithuĩ eene. O mũndũ nĩakenagie mũndũ ũrĩa ũngĩ na ũndũ mwega wa kũmũguna wĩtĩkioinĩ. Nĩ gũkorwo Kristũ o naake ndekenirie we mwene, ĩndĩ o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Irumi iria ũrarumwo nĩ niĩ icookereire.” Maũndũ moothe marĩa me Maandĩkoinĩ, maandĩkirwo matuĩke ma gũtũruta, nĩ geetha tũgĩage na mwĩhoko na ũndũ wa gũkirĩrĩria na kũũmĩrĩrio nĩ Maandĩko. Ngai ũrĩa ũheanaga ũkirĩrĩria na ũũmanagĩrĩria aromũhotithagia gũikaraga mũiguanĩĩte mũndũ na ũrĩa ũngĩ, o ta ũrĩa Kristũ Jesũ aatuonirie, nĩ geetha inyuothe na mũgambo ũmwe mũgoocage Ngai, o we Ithe wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Nĩ ũndũ ũcio amũkagĩraai andũ arĩa angĩ, o ta ũrĩa Kristũ amwamũkĩrĩĩte inyuĩ nĩ geetha Ngai agoocagwo. Nĩ gũkorwo ngũmwĩra atĩrĩ, Kristũ aatuĩkire ndungata ya Ayahudi nĩguo oonanie wĩhokeku wa Ngai, ahingie ciĩranĩro iria cierĩirwo maithe maao, na ahotithie o na andũ a Ndũũrĩrĩ magoocage Ngai nĩ ũndũ wa tha ciake. O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Tondũ ũcio, nĩngũkũgooca gatagatĩinĩ ka Ndũũrĩrĩ, na ngumie rĩĩtwa rĩaku na nyĩmbo.” Ningĩ nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Inyuĩ andũ a Ndũũrĩrĩ kenaai hamwe na andũ a Ngai!” O na ningĩ nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Goocaai Mwathani, inyuĩ andũ oothe a Ndũũrĩrĩ; mũgooceei, inyuĩ andũ oothe!” Ningĩ Isaia nĩoigĩĩte atĩrĩ: “Rũciaroinĩ rwa Jesii nĩgũkoima mũndũ, naake nĩagaathaga andũ a Ndũũrĩrĩ, na nĩagaatuĩka mwĩhoko wao.” Ngai ũrĩa arĩ we mwĩhoko witũ, aromũiyũria gĩkeno na thaayũ nĩ ũndũ wa ũrĩa mũmwĩtĩkĩĩtie, nĩguo na ũndũ wa hinya wa Roho Mũtheru mwĩhoko wanyu ũkĩrĩrĩrie kuongerereka. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, niĩ mwene nĩnjũũĩ na ma atĩ inyuĩ mũiyũirwo nĩ wega na ũũgĩ wa kũmũhotithia gũtaarana inyuĩ eene. No rĩĩrĩ, marũainĩ maya nĩnyandĩkĩĩte kũndũ kũmwe ndĩ na ũũmĩrĩru nĩ geetha ndĩmũririkanie maũndũ mamwe. Ngĩĩte na ũũmĩrĩru ũcio nĩ ũndũ Ngai nĩanjĩkĩĩte wega akandua ndungata ya Kristũ Jesũ kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ, nĩguo ndĩ ta Mũthĩnjĩri Ngai ndĩmakinyĩrie Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ngai matuĩke igongoona rĩtĩkĩrĩku nĩ Ngai, rĩthereetio nĩ Roho Mũtheru. Nĩ ũndũ ũcio ndĩ na gĩtũmi gĩa gwĩtĩĩĩra wĩra ũcio ndutagĩra Ngai thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Niĩ-rĩ, ndingĩaria ũndũ ũngĩ tiga o ũrĩa Kristũ eekĩĩte ahũthĩrĩĩte agatũma andũ a Ndũũrĩrĩ maathĩkĩre Ngai. Eekĩĩte ũguo ahũthĩrĩĩte mĩario yakwa, hinya wa kũringa ciama na gwĩka maũndũ ma magegania, o na hinya wa Roho Mũtheru. Tondũ ũcio, nĩhunjĩĩtie Ũhoro Mwega wa Kristũ rũgendoinĩ rwakwa ruothe, kuuma Jerusalemu nginya Iluriku. Wendo wakwa mũnene, nĩkũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega kũrĩa Kristũ atarĩ amenyekana nĩ geetha ndĩgaake igũrũ rĩa mũthingi wa mũndũ ũngĩ. O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Arĩa matarĩ meerwo ũhoro wake nĩmakoona, na arĩa matarĩ maigua ũhoro wake nĩmakaamenya.” Kĩu nĩkĩo gĩtũmi kĩrĩa kĩanangiria maita maingĩ gũũka kũu kwanyu. No rĩĩrĩ, rĩu tondũ nĩndĩĩkĩĩtie wĩra gũũkũ, na nĩ ngoreetwo mĩaka ĩyo yothe ngĩĩrirĩria gũũka kũmuona, ngwĩhoka ngĩthiĩ Sipania nĩngaamuona, mũcooke mũndeithĩrĩrie gũthiĩ na mbere na rũgendo rwakwa, thuutha wa gũkenanĩra na inyuĩ ihinda inyiinyi. Ihindainĩ rĩĩrĩ ndĩrathiĩ Jerusalemu gũtwarĩra andũ a Ngai ũteithio. Makanitha ma Makedonia na Akaia nĩmerutĩire makaheana indo cia gũteithia andũ a Ngai arĩa athĩĩni me Jerusalemu. Nĩmakeneire gwĩka ũguo nĩ ũndũ gũtirĩ nganja nĩmaagĩrĩirwo nĩkũmateithia. Tondũ wa rĩĩrĩ, angĩkorwo Ayahudi nĩmagayanĩĩte iraathimo cia kĩĩroho na andũ a Ndũũrĩrĩ-rĩ, andũ a Ndũũrĩrĩ o nao nĩmaagĩrĩirwo nĩkũruta indo ciao cia gũteithia Ayahudi. Kwoguo ndarĩĩkia wĩra ũcio wa gũtwara indo icio irutĩĩtwo nĩngookĩra kũu kwanyu ngĩthiĩ Sipania. Na rĩĩrĩ, nĩnjũũĩ ngĩũka kũrĩ inyuĩ ngaakorwo njiyũrĩrĩirwo nĩ iraathimo cia Kristũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩndamũthaitha nĩ ũndũ wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ, o na nĩ ũndũ wa wendo ũrĩa tũheetwo nĩ Roho mũnyiitanĩre na niĩ kũhooya Ngai na kĩyo nĩ ũndũ wakwa. Hooyaai ngaahonokio kuuma kũrĩ andũ arĩa mateetĩkĩĩtie a Judea, na wĩra wakwa Jerusalemu ũgeetĩkĩrwo nĩ andũ a Ngai arĩa me kuo, nĩguo ngooka kũrĩ inyuĩ ndĩ na gĩkeno, angĩkorwo ũcio nĩguo wendi wa Ngai na ngaakena nĩ ũndũ wa gũkorwo ndĩ hamwe na inyuĩ. Ngai mwene thaayũ aroikara hamwe na inyuĩ inyuothe. Ameni. Nĩndagaathĩrĩria mwarĩ wa Ithe witũ Foibe, ũrĩa ũrutaga wĩra wa ũtungati thĩinĩ wa kanitha wa Kenikirea. Mwamũkĩreei wega rĩĩtwainĩ rĩa Mwathani, o ta ũrĩa andũ a Ngai maagĩrĩirwo nĩkwamũkĩrwo. Mũheei ũteithio wothe ũrĩa angĩbatario nĩguo, nĩ gũkorwo we mwene aanateithia andũ aingĩ nginya o na niĩ mwene. Geithiai Pirisila na Akula, arĩa marutaga wĩra wa Kristũ Jesũ hamwe na niĩ arĩa meendire kũũragwo nĩ ũndũ wakwa. To niĩ nyiiki ngũmacookeria ngaatho; o na makanitha ma Ndũũrĩrĩ nĩmekũmacookeria ngaatho. Geithiai kanitha ũrĩa ũcemanagia kwao mũciĩ. Geithiai mũraata wakwa Epaeneto, ũrĩa warĩ wa mbere gwĩtĩkia Kristũ bũrũriinĩ wa Asia, na mũgeithie Mariamu, ũrĩa ũrutĩĩte wĩra gatagatĩinĩ kaanyu na kĩyo kĩnene. Geithiai Anderonike na Juniasi, a mũhĩrĩga wakwa, o arĩa tuoheetwo nao; marĩ igweta mũno harĩ atũmwo, na nĩ o maambire gũtuĩka Akristiano mbere yakwa. Geithiai Amupiliato, mũraata wakwa thĩinĩ wa Mwathani, na mũgeithie Urubano, ũrĩa tũrutithanagia wĩra wa Kristũ, na mũgeithie mũraata wakwa Sitakusi. Geithiai Apele, ũrĩa ũtarĩ ũcuuke thĩinĩ wa Kristũ. Mũgeithie andũ a mũciĩ wa Arisitobulu. Geithiai Herodioni, wa mũhĩrĩga witũ, na Akristiano oothe arĩa me mũciĩ wa Narikiso. Geithiai Turufena na Turufosa, arĩa marutaga wĩra wa Mwathani, na mũgeithie Perisi mũraata wakwa ũrĩa o naake ũrutaga wĩra wa Mwathani na kĩyo. Geithiai Rufasi ũrĩa wĩrutĩire Mwathani kũna, na mũgeithie nyina ũrĩa arĩ o ta maitũ. Geithiai Asunikirito, Felegoni, Herime, Pateroba, Herima, o na andũ arĩa meetĩkĩĩtie arĩa me hamwe nao. Geithiai Filologo, Julia, Nerea na mwarĩ wa nyina, o na Olumpa, na andũ a Ngai oothe arĩa maikaranagia nao. Geithaniai mũndũ na ũrĩa ũngĩ na ngeithi theru cia kũmumunyana. Nĩmwageithio nĩ makanitha moothe ma Kristũ. Ndamũthaitha, aariũ na aarĩ a Ithe witũ mwĩmenyagĩrĩre andũ arĩa mareehage nyamũkano na kĩrigiicano, makahĩtithia andũ kuuma moorutani marĩa mũrutĩĩtwo. Andũ ta acio meehagĩrĩreei! Andũ ta acio ti Mwathani witũ Jesũ Kristũ matungatagĩra, no nĩ nda ciao eene, maheenagĩrĩria andũ arĩa me ngoro hũthũ na ciugo ciao njega na i na mũrĩo. Andũ oothe nĩmaiguĩte ngumo ya ũrĩa mwathĩkagĩra Ũhoro ũrĩa Mwega, na ũndũ ũcio nĩũngeneetie mũno. Ngwenda mũikarage mũrĩ oogĩ, mũgĩkũũranaga maũndũ marĩa meega na marĩa mooru. Na rĩĩrĩ, Ngai ũrĩa mwene thaayũ nĩekũhoota Caitaani o narua, na inyuĩ mũmũrangarange. Wega wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ ũrogĩa na inyuĩ. Nĩmwageithio nĩ Timotheo, ũrĩa tũrutithanagia wĩra naake, o na Lukio, Jasoni, na Sosipateri a mũhĩrĩga witũ. O na niĩ, Teritio, mwandĩki wa marũa maya nĩndamũgeithia thĩinĩ wa Mwathani. O naake Gaio, ũrĩa njikarĩĩte gwake, na nokuo kanitha ũcemanagia, nĩamũgeithia na nĩmwageithio nĩ Erasito, mũigi kĩgĩĩna kĩa itũũra, o na Kwarito, mũrũ wa Ithe witũ. [ Wega wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ ũrogĩa na inyuĩ inyuothe. Ameni.] Na rĩu nĩtũgooceei Ngai! Nĩ we ũngĩmũhotithia kũrũũgama wega thĩinĩ wa wĩtĩkio wanyu, kũringana na Ũhoro Mwega wa Jesũ Kristũ ũrĩa niĩ hunjagia o na kũringana na kũguũrĩrio kwa hitho ya ũhoro wa ma ũrĩa watũire wĩ mũhithe matukũ maingĩ ma tene. Rĩu, maandĩko ma anabii nĩmareeheete ũhoro ũcio wa ma ũtheriinĩ, ũkamenyithio andũ oothe ta ũrĩa Ngai aathanĩĩte, nĩguo andũ a ndũũrĩrĩ ciothe meetĩkie na maathĩkagĩre Ngai. Ngai, o we wiki mũũgĩ, arotũũra agoocagwo na ũndũ wa Jesũ Kristũ tene na tene Ameni. Kuuma kũrĩ niĩ Paũlũ, o niĩ ndeetirwo na kwenda kwa Ngai nduĩke mũtũmwo wa Kristũ Jesũ, na kuuma kũrĩ Sosithene mũrũ wa Ithe witũ: Kũrĩ kanitha wa Ngai ũrĩa ũrĩ Korinitho, na kũrĩ arĩa oothe meetĩĩtwo matuĩke andũ atheru a Ngai, arĩa matuĩkĩĩte aake thĩinĩ wa Kristũ Jesũ, o hamwe na andũ oothe a kũndũ guothe arĩa mathaathayagia Mwathani witũ Jesũ Kristũ, o we Mwathani wao na no we Mwathani witũ: Wega na thaayũ wa Ngai Ithe witũ na wa Mwathani Jesũ Kristũ irogĩa na inyuĩ. Nĩnjookagĩria Ngai ngaatho hĩndĩ ciothe nĩ ũndũ wanyu tondũ wa wega ũrĩa amũheete thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Tondũ wa gũkorwo mwĩ thĩinĩ wa Kristũ nĩamũtongirie maũndũinĩ moothe ma kwaria o na ma ũũgĩ. Ũhoro wa Kristũ nĩũmũtoonyeete wega mũno atĩ gũtirĩ kĩheeo o na kĩmwe mũtarĩ nakĩo rĩĩrĩ mwetereire kũguũranĩrio kwa Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Nĩekũmũũmĩrĩria kinya mũthia nĩ geetha mũthenya ũcio wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ mũtikaanakorwo na wĩhia. Ngai ũrĩa wamwĩtire mũrĩ na ngwatanĩro na Mũũriũ wake Jesũ Kristũ Mwathani witũ nĩ Ngai mwĩhokeku. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩndamũthaitha rĩĩtwainĩ rĩa Mwathani witũ Jesũ Kristũ, atĩ inyuothe mũiguithanagie na mũtikagĩe na njatũkano gatagatĩinĩ kaanyu. Koragwoi mũnyiitanĩire mwĩ na meciiria o mamwe na ngoro o ĩmwe. Amu nĩmenyithĩĩtio ũhoro nĩ andũ a mũciĩ wa Kiloe atĩ nĩkũrĩ na njatũkano gatagatĩinĩ ka aariũ na aarĩ a Ithe witũ. Andũ amwe aanyu maroiga atĩ: “Niĩ ndĩ wa Paũlũ”; angĩ, “Niĩ ndĩ wa Apolo”; angĩ “Niĩ ndĩ wa Kefa”; na arĩa angĩ, “Niĩ ndĩ wa Kristũ.” Kaĩ Kristũ agayanĩĩtio? Paũlũ-rĩ, nĩ we wambirwo mũtharabainĩ nĩ ũndũ wanyu? Mwabatithirio thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Paũlũ? Nĩnjookagĩria Ngai ngaatho tondũ hatirĩ mũndũ o na ũmwe wanyu ndabatithirie tiga o Kirisipo na Gayo. Kwoguo gũtirĩ mũndũ ũngĩkiuga atĩ aabatithirio thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩakwa. (Ĩndĩ nĩndabatithirie Sitefana na andũ a mũciĩ wake; tiga acio, ndikũririkana kana kũrĩ mũndũ ũngĩ ndabatithirie.) Kristũ ndandũmire ngabatithanie. Aandũmire ngahunjie Ũhoro ũrĩa Mwega, na ndĩũheane itekũhũthĩra ciugo iria ciumanĩĩte na ũũgĩ wa mũndũ, nĩguo ndũme na ma gĩkuũ gĩa Kristũ mũtharabainĩ gĩtikaagithio kĩene. Tondũ ũhoro wa gĩkuũ gĩa Kristũ mũtharabainĩ nĩ ũrimũ kũrĩ andũ arĩa maroora; ĩndĩ kũrĩ ithuĩ arĩa tũrahonokio ũhoro ũcio nĩ hinya wa Ngai. Tondũ nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Nĩngaathũũkia ũũgĩ wa arĩa oogĩ, na njeherie ũmenyo wa imenyi.” Mũndũ ũrĩa mũũgĩ akĩrĩ kũ? Mũrutani wa Watho o naake e kũ? Ũrĩa waragia na ũũgĩ mũingĩ wa matukũ maya o naake e kũ? Githĩ Ngai ndagĩtuĩte ũũgĩ wa thĩ ĩno o ũrimũ? Tondũ kũringana na ũũgĩ wa Ngai, Ngai nĩatũmire andũ maage kũmũmenya na njĩra ya ũũgĩ wao. Handũ ha ũguo nĩonire kwagĩrĩire ahũthĩre ũrimũ wa ũndũ ũrĩa tũhunjagia nĩ geetha ahonokie arĩa meetĩkĩĩtie. Amu Ayahudi meetagia ciama, nao Angiriki macaragia ũũgĩ. No ithuĩ tũhunjagia Ũhoro wa Kristũ e mwambe, ũhoro ũrĩa kũrĩ Ayahudi nĩ ũndũ wa kũmahĩngĩĩca, na kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ nĩ ũrimũ; no kũrĩ arĩa meetĩĩtwo nĩ Ngai, Ayahudi na andũ a Ndũũrĩrĩ, ũhoro wa Kristũ nĩ hinya, o na ũũgĩ wa Ngai. Tondũ ũndũ ũrĩa wonekaga ũrĩ ũrimũ wa Ngai nĩũrĩ ũũgĩ mũnene gũkĩra ũũgĩ wa andũ, na ũndũ ũrĩa wonekaga ũrĩ ũhũthũ wa Ngai nĩũrĩ hinya mũnene gũkĩra hinya wa andũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ririkanaai gwĩtwo kwanyu, ti aingĩ aanyu maarĩ oogĩ kũringana na maũndũ ma thĩ kana maarĩ na hinya kana maaciarĩirwo mĩciĩ ya gĩtĩĩo. No Ngai aathuurire maũndũ ma gũũkũ thĩ marĩa moonagwo marĩ ma ũrimũ nĩguo aconore arĩa oogĩ, na agĩthuura maũndũ marĩa moonagwo matarĩ na hinya ma gũũkũ thĩ nĩguo aconore marĩa marĩ na hinya. O na aathuurire indo iria andũ mamenaga magacitua atĩ itirĩ bata, o hamwe na maũndũ gũtarĩ nĩ geetha oonanie atĩ marĩa marĩ kuo matirĩ bata o na haniini. Nĩ ũndũ ũcio gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũngĩtĩĩa mbere ya Ngai. No Ngai nĩ we kĩhumo kĩa muoyo wanyu mwĩ thĩinĩ wa Kristũ Jesũ, ũrĩa aatuire ũũgĩ witũ uumĩĩte kwĩ Ngai, o na akĩmũtua ũtheru, ũthingu, na mũkũũri witũ, o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩ: “Ũrĩa ũkwenda gwĩtĩĩa, nĩetĩĩe nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa Mwathani eekĩĩte.” Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, hĩndĩ ĩrĩa ndookire kũrĩ inyuĩ ndamũhunjĩirie ndũmĩrĩri ya Ngai ĩrĩa yatũire hithoinĩ, itekũhũthĩra ciugo nditũ kana ũũgĩ mũnene. Tondũ ndĩ gatagatĩinĩ kaanyu, nĩndatuĩte atĩ ndirĩ ũndũ ũngĩ ndeendaga kũmenya o tiga wa Jesũ Kristũ e mwambe mũtharabainĩ. Kwa ũguo ndookire kũrĩ inyuĩ ta itarĩ na hinya, ngĩinainaga mũno o na ndĩ na guoya. Ningĩ ũhoro wakwa o na kũhunjia gwakwa ndiaheanaga na ciugo cia ũũgĩ wa mũndũ, no ndaheanaga irĩ na ũira wa hinya wa Roho wa Ngai. Nĩ ũndũ ũcio wĩtĩkio wanyu ndwĩhooceetie harĩ ũũgĩ wa andũ o tiga harĩ hinya wa Ngai. No rĩĩrĩ, andũ arĩa agima maũndũinĩ ma kĩĩroho tũmaheaga ũhoro wa ũũgĩ. No ti ũũgĩ wa matukũ maya kana wa aathani a matukũ maya arĩa meerekeire gũthira. Ũũgĩ ũrĩa tũhunjagia nĩ hitho ya ũũgĩ wa Ngai, ũrĩa mũhithe kũrĩ andũ, na ũrĩa Ngai aathuurire o na mbere ya kũũmba thĩ nĩ ũndũ wa riiri witũ. Gũtirĩ mũnene o na ũmwe wa matukũ maya wamenyire ũũgĩ ũcio tondũ korwo nĩmaũmenyire, matingĩambire Mwathani mwene riiri. Amu o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Maũndũ marĩa gũtarĩ mũndũ ũrĩ wona kana akaigua, marĩa matarĩ meciirĩrio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ atĩ no meekĩke, nĩ mo maũndũ marĩa Ngai athondekeire arĩa mamwendeete.” No Ngai nĩatũguũrĩirie hitho icio ahũthĩrĩĩte Roho wake. Roho ũcio athuuthuuragia maũndũ moothe, o na nginya meciiria ma Ngai marĩa mahithe mũno. Nũũ ũũĩ kĩrĩa gĩ thĩinĩ wa meciiria ma mũndũ tiga o roho ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wake? Ũguo noguo kũhaana atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩmenya meciiria ma Ngai o tiga Roho wa Ngai. Ĩndĩ ithuĩ tũtiamũkĩrĩĩte roho wa thĩ ĩno; no twamũkĩrĩĩte Roho ũrĩa uumĩĩte kwĩ Ngai, nĩ geetha tũkamenyaga iheeo iria Ngai atũheete. Maũndũ macio tũtimaaragia na ciugo iria tũrutĩĩtwo nĩ ũũgĩ wa andũ, no twaragia na ciugo iria tũrutĩĩtwo nĩ Roho, tondũ tũtaaragĩria ũhoro wa kĩĩroho rĩrĩa tũgũtaarĩria andũ arĩa marĩ na Roho. Mũndũ ũrĩa ũtarĩ na Roho ndangĩhota kwamũkĩra iheeo iria iheanagwo nĩ Roho wa Ngai. Mũndũ ta ũcio ndangĩhota gũtaũkĩrwo nĩ ũhoro wa iheeo icio, na kũrĩ we ũcio nĩ ũrimũ, nĩ tondũ bata wacio no ũmenyekire na njĩra ya kĩĩroho. Mũndũ ũrĩa wĩ na Roho nĩahotaga gũkũũrana bata wa maũndũ moothe, no we gũtirĩ mũndũ ũngĩmũtuĩra. Tondũ o ta ũrĩa maandĩko moigaga-rĩ, “Nũũ ũngĩmenya meciiria ma Mwathani? Nũũ ũngĩmũtaara?” O na gwatuĩka ũguo-rĩ, ithuĩ tũrĩ na meciiria ma Kristũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, inyuĩ ndingĩahotire kũmwarĩria ta ũrĩa ingĩarĩria andũ arĩa marĩ na Roho wa Ngai; ndamwarĩirie ta andũ a thĩ, kana o ta twana thĩinĩ wa Kristũ. Ndamũheire iria amu ndingĩamũheire irio nyũmũ tondũ mũtingĩahotire gũcirĩa, na o na rĩu mũtirĩ mũratuĩka a kũhota gũcirĩa, tondũ o na rĩu mũikaraga o ta andũ a thĩ. Amu rĩrĩa kwĩ na ũiru na ngarari gatagatĩinĩ kaanyu-rĩ, githĩ ti kuonania atĩ mũrĩ o a thĩ ĩno na mũikaraga kũringana na ũrĩa ĩhaana? Tondũ rĩrĩa ũmwe wanyu ekuuga, “Niĩ ndĩ wa Paũlũ,” naake ũrĩa ũngĩ akoiga, “Niĩ ndĩ wa Apolo,” githĩ mũtigĩĩkaga o ta andũ a thĩ? Apolo akĩrĩ ũ? O naake Paũlũ nũũ? Ithuĩ tũrĩ o ndungata cia Ngai ciamũreeheire wĩtĩkio. Ithuĩ o mũndũ aarutaga wĩra ũrĩa aheetwo nĩ Mwathani: Niĩ ndahandire mbegũ, naake Apolo agĩciitĩrĩria maaĩ, no Ngai nĩ we watũmire ikũre. Kwoguo ũrĩa ũhandaga na ũrĩa ũitagĩrĩria maaĩ matirĩ bata; ũrĩa ũrĩ bata nĩ Ngai ũrĩa ũtũmaga ikũre. Hatirĩ ũtiganu wa mũhandi kana mũitĩrĩria wa maaĩ; Ngai akaarĩha o mũndũ mũcaara kũringana na wĩra wake. Tondũ ithuĩ tũrutithanagia wĩra na Ngai, na inyuĩ nĩ inyuĩ mũgũnda wa Ngai. Inyuĩ nĩ inyuĩ mwako wa Ngai. Kũringana na wega ũrĩa ndaheirwo nĩ Ngai, ta mwakithia ũrĩa mũũgĩ niĩ ndaakire mũthingi, naake mũndũ ũngĩ nĩaraaka igũrũ rĩaguo. No mũndũ o wothe nĩakĩmenyagĩrĩre egwaka igũrũ rĩaguo atĩa. Gũtirĩ mũthingi ũngĩ mũndũ angĩaka tiga ũrĩa ũrĩĩkĩĩtie gwakwo nĩ Ngai, na Jesũ Kristũ nĩ we mũthingi ũcio. Mũndũ no aake igũrũ rĩa mũthingi ũcio na thahabu kana betha, kana mahiga ma goro, kana mbaaũ, kana nyeki o na kana rũũa. No rĩĩrĩ, wĩra wa mũndũ o mũndũ nĩũkaamenyeka hĩndĩ ĩrĩa Mũthenya wa Kristũ ũgaatũma wĩra ũcio wonekane. Amu mũthenya ũcio, mwaki nĩũkaamenyithania wĩra wa o mũndũ; wĩra ũcio ũkaagerio na mwaki nĩguo ũmenyeke ũrĩa ũhaana. Angĩkorwo kĩrĩa mũndũ aakire igũrũ rĩa mũthingi ũcio nĩgĩgeetiiria mwaki, nĩakaamũkĩra mũcaara. No angĩkorwo kĩrĩa gĩakirwo nĩgĩkaahĩa, ũrĩa wagĩakire nĩagaathiĩ hathara, no we mwene nĩakaahonoka o ta ũrĩa mũndũ angĩhonoka agereire mwakiinĩ. Atĩrĩĩrĩ, kaĩ mũtooĩ atĩ inyuĩ mũrĩ Hekaarũ ya Ngai, na atĩ Roho wa Ngai aikaraga thĩinĩ wanyu? Hakĩrĩ ũguo-rĩ, mũndũ angĩthũũkia Hekaarũ ya Ngai, Ngai naake nĩakaamũthũũkia nĩ gũkorwo Hekaarũ ya Ngai nĩ theru, na inyuĩ nĩ inyuĩ Hekaarũ ĩyo. Gũtikaagĩe mũndũ ũkwĩheenia. Angĩkorwo gatagatĩinĩ kaanyu nĩharĩ mũndũ wĩciiragia atĩ nĩ mũũgĩ na ũũgĩ wa matukũinĩ maya, nĩatuĩke kĩrimũ nĩ geetha agĩtuĩke mũũgĩ. Tondũ ũũgĩ wa thĩ ĩno nĩ ũrimũ mbere ya Ngai, amu nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Ngai nĩategaga arĩa oogĩ na ũũgĩ wao;” o na gũkaandĩkwo handũ hangĩ atĩrĩ, “Mwathani nĩoĩ atĩ meciiria ma arĩa oogĩ matirĩ bata.” Kwoguo mũndũ o ũrĩkũ ndakaae kwĩraha nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa andũ mangĩĩka, tondũ maũndũ moothe nĩ maanyu: Paũlũ, Apolo na Petero; o na thĩ ĩno, muoyo, gĩkuũ, indo cia matukũ maya na cia matukũ marĩa magooka, icio ciothe nĩ cianyu. Inyuĩ na inyuĩ mũrĩ a Kristũ, naake Kristũ nĩ wa Ngai. Andũ maagĩrĩirwo nĩgũtuonaga ta ndungata cia Kristũ iria ciĩhokeirwo maũndũ ma hitho cia Ngai. Ndungata iria ciĩhokeirwo indo ciagĩrĩirwo nĩ gũkorwo irĩ njĩhokeku harĩ mwathani wacio. Harĩ niĩ-rĩ, gũtuĩrwo nĩ inyuĩ o na kana nĩ igooti rĩa andũ gũtiimakagia; o na niĩ mwene ndiĩtuagĩra. Niĩ ndirĩ ũndũ o na ũmwe ingĩĩcuukĩra, no ũguo ti kuuga atĩ ndĩ mwagĩrĩru, ũrĩa ũnduagĩra nĩ Mwathani. Kwoguo mũtiagĩrĩirwo nĩgũtua ũndũ mbere ya hĩndĩ ĩrĩa yagĩrĩire, etereraai Mwathani ooke. Hĩndĩ ĩyo nĩakaareehe ũtheriinĩ maũndũ moothe marĩa mahithĩĩtwo ndumainĩ na oimbũre maũndũ marĩa mahithe marĩa andũ meciiragia na ngoro. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo mũndũ o wothe nĩakaagaathĩrĩrio nĩ Ngai ta ũrĩa aagĩrĩirwo. Maũndũinĩ maya moothe ndĩraheana ngerekano iitũ na Apolo nĩ ũndũ wanyu aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩ geetha mwĩrute na ithuĩ mũtikahĩtie ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩ mũndũ ndagetĩĩe na ũndũ wa kwenda mũndũ ũmwe agathũũra ũrĩa ũngĩ. Tondũ rĩĩrĩ, wee ũrĩ na ũtiganu na andũ arĩa angĩ? Nĩ kĩĩ wĩ nakĩo ũtaaheirwo? Na akorwo nĩkũheeo waheirwo-rĩ, ũgĩĩtĩĩaga nĩkĩ ta atarĩ kũheeo waheirwo? Inyuĩ-rĩ, nĩmũgĩĩte na maũndũ moothe marĩa mwagĩrĩirwo kũgĩa namo? Nĩmũrĩĩkĩĩtie gũtonga? Nĩmũtuĩkĩĩte athamaki, o na gũtuĩka ithuĩ tũtirĩ athamaki? Naarĩ korwo mũrĩ athamaki nĩ geetha tũtuĩke athamaki hamwe na inyuĩ! Tondũ nguona ta Ngai aatũtuire ithuĩ atũmwo tuonekage ta tũrĩ a thuutha harĩ andũ oothe, o ta andũ matuĩrĩirwo kũũragwo, tũgatuĩka kĩndũ gĩa kwĩrorerwo nĩ thĩ, araika na andũ. Ithuĩ tũtuĩkĩĩte irimũ nĩ ũndũ wa Kristũ, no inyuĩ mũrĩ oogĩ tondũ mũrĩ thĩinĩ wa Kristũ! Ithuĩ nĩkwaga twagĩĩte hinya, no inyuĩ mwĩ naguo! Inyuĩ nĩmũtĩĩĩtwo na ithuĩ tũkamenwo! Kinya o na ihinda rĩĩrĩ no tũhũũtaga na tũkanyoota; twĩhumbaga nguo ndarũku; nĩtũhũũragwo; tũtikoragwo na ũikaro; ningĩ nĩtwĩnogagia na kũruta wĩra na mooko maitũ. Hĩndĩ ĩrĩa twarumwo nĩ andũ, ithuĩ nĩkũraathima tũmaraathimaga; rĩrĩa twanyariirwo, nĩkũũmĩrĩria tũũmagĩrĩria; rĩrĩa twarumwo, ithuĩ twaragia o wega. Tũtuĩkĩĩte ta mathangũ ma kwĩrihũraga na andũ, tũgagĩtuĩka kĩndũ kĩ magigi kinya o na rĩu! Ndirandĩka ũhoro ũyũ atĩ nĩguo ndĩmũconore, no nĩ geetha ndĩmũtaare ta ciana ciakwa iria nyendeete. O na kũngĩkorwo mwĩ na arutani ngiri na ngiri ũhoroinĩ wa Kristũ Jesũ-rĩ, mũtirĩ na maithe maingĩ. Nĩ gũkorwo thĩinĩ wa Kristũ nĩ niĩ ndamũciarire rĩrĩa ndamũhunjĩirie Ũhoro Mwega. Kwoguo ndamũthaitha mũrũmĩrĩre mũhiano wakwa. Nĩ ũndũ ũcio nĩndamũtũmĩra mwana wakwa Timotheo, ũrĩa nyendeete, na mũndũ mwĩhokeku thĩinĩ wa Mwathani. Nĩekũmũririkania maũndũ marĩa nũmagĩrĩra mũtũũrĩreinĩ wakwa mwerũ ndĩ thĩinĩ wa Kristũ Jesũ na no mo ndutanaga makanithainĩ kũndũ guothe. Amwe aanyu nĩmaretĩĩa tondũ mareciiria atĩ ndigũũka kũmũceerera. No Mwathani eenda, nĩngũũka o na ihenya kũrĩ inyuĩ, na nĩndĩkĩmenya ũrĩa hinya wa acio maretĩĩa ũigana, no ti ũrĩa maroiga. Amu ũthamaki wa Ngai ti wa mĩario mĩtheri no nĩ wa hinya. Atĩrĩĩrĩ, mũkwenda atĩa? Mũkwenda njũke kũrĩ inyuĩ na kĩboko kana na roho wa wendani na hooreire? Atĩrĩĩrĩ, nĩkũraiguĩka atĩ gatagatĩinĩ kaanyu kũrĩ na ũtharia mũũru mũno o na ũtangĩkorwo gatagatĩinĩ ka andũ arĩa mateetĩkĩĩtie. Nĩnjiguĩte atĩ kũrĩ mũndũ ũrakoma na mũtumia wa ithe! Handũ ha gwĩtĩĩa-rĩ, kaĩ mũtangĩigua kĩeha na mũingate mũndũ ũcio oime ngwatanĩroinĩ yanyu? mũndũ ũcio mũrĩmũneana kũrĩ Caitaani nĩguo mwĩrĩ wake wanangwo, nĩ geetha muoyo wake ũkaahonoka Mũthenya ũrĩa wa Mwathani. Mũtirĩ na kĩhooto gĩa gwĩtĩĩa! Kaĩ mũtooĩ atĩ ndaawa niini ya kũimbia mĩgate ĩimbagia mũtu wothe mũkande? Kwoguo eheriai ndaawa ya kũimbia mĩgate ĩrĩa ngũrũ nĩ geetha mũtuĩke mũtu ũtarĩ mũhũthĩre, amu mũtirĩ eekĩre ndaawa ya kũimbia mĩgate. Tondũ Kristũ arĩ we Gatũrũme ka Bathaka, nĩarutĩĩtwo igongoona nĩ ũndũ witũ. Kwoguo rekeei tũkũngũĩre Bathaka no ti na mũgate mwĩkĩre ndaawa ĩrĩa ngũrũ ya kũimbia, na nĩ yo maũũru na mawaganu; no nĩtũmĩkũngũĩre tũrĩ na mũgate ũtarĩ ndaawa ya kũimbia, naguo nĩ mũgate wa wĩhokeku na wa ũhoro wa ma. Marũainĩ marĩa ndamwandĩkĩire nĩndamwĩrire atĩ mũtigakoragwo mwĩ na thiritũ na ahũũri maraaya. Rĩu-rĩ, ngiuga ũguo ndioigaga andũ arĩa matarĩ ndini arĩa maraaya kana arĩa akoroku kana atuunyani kana ahooi mĩhianano, tondũ gũkorwo mũtarĩ thiritũ nao-rĩ, no mũkiumire thĩ ĩno. Ũrĩa ndamwandĩkĩire ngĩmwĩra nĩ atĩ mũtigaakoragwo thiritũ na mũndũ ũreĩĩta Mũkristiano na nĩakoragwo arĩ mũmaraaya, kana arĩ mũkoroku, kana arĩ mũhooi mĩhianano, kana arĩ mũrumani, kana arĩ mũtuunyani o na kana arĩ mũrĩĩu. Mũndũ ta ũcio o na mũtiagĩrĩirwo nĩkũrĩanĩra naake. Amu ti wĩra wakwa gũtuĩra arĩa matarĩ a ngwatanĩro iitũ. Ngai nĩ we ũgaatuĩra arĩa matarĩ a ngwatanĩro iitũ. Githĩ inyuĩ ti arĩa me thĩinĩ wa kanitha mwagĩrĩirwo nĩgũtuĩra? O ta ũrĩa Maandĩko moigĩĩte, atĩrĩ, “Ingataai mũndũ ũrĩa mwaganu kuuma ngwatanĩroinĩ yanyu.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mũkristiano ũmwe wanyu ahĩtĩrio nĩ Mũkristiano ũrĩa ũngĩ-rĩ, nĩ kĩĩ gĩgũtũma athĩgĩrĩrie gũthiĩ kũrĩ aciirithania arĩa mateetĩkĩĩtie handũ ha gũthiĩ kũrĩ andũ a Ngai nĩguo marore ũhoro ũcio? Kaĩ mũtooĩ atĩ andũ a Ngai nĩ o magaatuĩra andũ a thĩ? Na angĩkorwo nĩ inyuĩ mũgaatuĩra andũ a thĩ-rĩ, githĩ mũtikĩagĩrĩirwo nĩgũtuithania o na maũndũ marĩa maniini? Kaĩ mũtooĩ atĩ nĩ ithuĩ tũgaatuĩra araika? Na angĩkorwo nĩ ũguo-rĩ, githĩ tũtikĩagĩrĩirwo nĩgũtuithania o na maũndũ ma gũũkũ thĩ ma mũthenya o mũthenya? Maũndũ ta macio mangĩgĩũka-rĩ, nĩmũkĩagĩrĩirwo gũtwarĩra andũ arĩa matarĩ bata kanithainĩ mamũtuithanie maũndũinĩ macio? Ndoiga ũguo nĩ geetha ndĩmũconore. Tondũ wa rĩĩrĩ, kaĩ gũtarĩ mũndũ mũũgĩ o na ũmwe ũngĩoneka gatagatĩinĩ kaanyu wa kũhota kũiguithania Akristiano arĩa mahĩtanĩĩtie? No kinya Mũkristiano atware ũrĩa ũngĩ igootiinĩ magatuithanio nĩ aciirithania arĩa mateetĩkĩĩtie? Gũkorwo mũrĩ na maciira gatagatĩinĩ kaanyu, gũkuonania atĩ nĩkũhootwo mũhooteetwo o biũ! Kaĩ mũtangĩĩtĩkĩra kũhĩtĩrio kana o na gũtuunywo? Inyuĩ eene nĩkũhĩtĩria mũhĩtagĩria aariũ na aarĩ a Ithe witũ o na mũkamatuunya indo ciao! Mũtikũmenya atĩ andũ arĩa aaganu matikaagaya ũthamaki wa Ngai? Mũtikaae kwĩheenia; andũ arĩa aaganu, ahooi mĩhianano, itharia, arũme arĩa makomaga na arũme arĩa angĩ, aici, andũ arĩa akoroku, arĩĩu, arumani, o na atuunyani gũtirĩ o na ũmwe ũkaagaya ũthamaki wa Ngai. Amwe aanyu ũguo noguo maahaanaga; no nĩmwathambirio mũgĩtherio, mũgĩkĩiguithanio na Ngai nĩ Mwathani Jesũ Kristũ o na nĩ Roho wa Ngai witũ. Mũndũ ahota kuuga atĩrĩ, “Nĩnjĩtĩkĩrĩĩtio gwĩka maũndũ moothe.” Ĩĩ, nĩguo. No kaĩ ti maũndũ moothe marĩ uumithio-ĩ! Nĩnjĩtĩkĩrĩĩtio maũndũ moothe, no niĩ ndigeetĩkĩra ũndũ o na ũmwe ũndue ngombo. Irio nĩ cia nda, na nda nĩ ya irio, no Ngai nĩagaaciniina cierĩ. Mwĩrĩ ti wa kũhũthĩrwo na ũmaraaya no nĩ wa gũtungatĩra Mwathani, naake Mwathani aathage mwĩrĩ ũcio. Ngai nĩariũkirie Mwathani, na o na ithuĩ nĩagaatũriũkia nĩ ũndũ wa hinya wake. Kaĩ mũtooĩ atĩ mĩĩrĩ yanyu nĩ ciĩga cia Kristũ? Ndakĩhota kuoya atĩa kĩĩga gĩa Kristũ ndĩgĩtue kĩĩga kĩa mwĩrĩ wa mũmaraaya? Ũguo gũtingĩhoteka! Kana hiihi mũtiũũĩ atĩ mũndũ ũrĩa wĩyohanagia na mũmaraaya atuĩkaga mwĩrĩ ũmwe naake? Amu o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo, “Eerĩ magaatuĩka mwĩrĩ ũmwe.” No mũndũ ũrĩa wĩyohanagia na Mwathani atuĩkaga roho ũmwe na Mwathani. Ũragĩraai waganu. Rĩĩhia rĩngĩ o rĩothe rĩrĩa mũndũ angĩĩka rĩtinyiitanĩĩte na mwĩrĩ wake, no ũrĩa ũhũũraga ũmaraaya nĩahĩtagĩria mwĩrĩ wake mwene. Kaĩ mũtooĩ atĩ mĩĩrĩ yanyu nĩ Hekaarũ ya Roho Mũtheru ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wanyu, o ũrĩa mũheetwo nĩ Ngai? Inyuĩ mũtirĩ aanyu inyuĩ eene mũrĩ a Ngai; mwagũrirwo goro, nĩ ũndũ ũcio hũthagĩraai mĩĩrĩ yanyu kũgoocithia Ngai. Na rĩĩrĩ, ha ũhoro wa maũndũ marĩa mwandĩkire-rĩ, nĩ ũndũ mwega mũndũ mũrũme kwaga kũhikania. No tondũ maũndũ ma ũmaraaya me kuo maingĩ-rĩ, o mũndũ mũrũme nĩagĩe na mũtumia wake mwene, na o mũtumia agĩe na mũthuuri wake mwene. Mũthuuri no mũhaka ahingagĩrie mũtumia wake mabata maake ta mũthuuri, naake mũtumia no mũhaka ahingagĩrie mũthuuri wake mabata maake ta mũtumia. O mũndũ nĩakĩhingangĩrie ũrĩa ũngĩ bata wake ũrĩa kwagĩrĩire. Amu mũtumia ndarĩ ũhoti harĩ mwĩrĩ wake we mwene, no mũthuuri wake ũkoragwo naguo; o taguo mũthuuri ndarĩ ũhoti harĩ mwĩrĩ wake we mwene, no mũtumia wake ũkoragwo naguo. Tigagaai kũimanaga, o tiga mũngĩkorwo nĩmũiguithanĩirie mwĩke ũguo kwa ihinda iniini nĩ geetha mũhote kũhooya, mũcooke mũcookanwo rĩngĩ nĩ geetha Caitaani ndakaae kũmũgeria nĩ ũndũ wa kũremwo nĩkwĩnyiita maũndũinĩ ma mwĩrĩ. Ũndũ ũrĩa nguuga nĩkũmũtaara ngũmũtaara no ti kũmwatha ngũmwatha. Niĩ no nyende andũ oothe mahaane ta niĩ, tiga atĩ o mũndũ nĩaheetwo kĩheeo gĩake nĩ Ngai, ũmwe gĩĩkĩ, ũrĩa ũngĩ kĩngĩ. Andũ arĩa matahikanĩĩtie na arĩa a ndigwa ngũmeera atĩ nĩ wega korwo no mahote gũikara marĩ oiki ta niĩ. No angĩkorwo matingĩhota kwĩgirĩrĩria merirĩria ma mwĩrĩ-rĩ, nĩmahikanie. Nĩ kaba kũhikania gũkĩra gũkorwo mũndũ agĩcinwo nĩ merirĩria ma mwĩrĩ. Kũrĩ andũ arĩa mahikanĩĩtie-rĩ, ndĩ na watho, no ti wakwa nĩ wa Mwathani atĩ: mũtumia ndagatige mũthuuri wake; angĩmũtiga, nĩaikare atahikĩĩte kana acookerere mũthuuri wake; o naake mũthuuri ndagatige mũtumia wake. Kũrĩ arĩa angĩ, na nĩ niĩ ndĩraaria ti Mwathani, nguuga atĩ: angĩkorwo mũthuuri o wothe wĩtĩkĩĩtie arĩ na mũtumia ũtarĩ mwĩtĩkia, na mũtumia ũcio eetĩkĩre gũikarania naake, ndakaae kũmũtiga. Na angĩkorwo mũtumia o wothe mwĩtĩkia arĩ na mũthuuri ũtarĩ mwĩtĩkia, na nĩetĩkĩrĩĩte gũikarania naake-rĩ, ndakaae kũmũtiga. Mũthuuri ũrĩa ũtarĩ mwĩtĩkia nĩetĩkĩrĩkaga nĩ Ngai nĩ ũndũ wa kũnyiitana na mũtumia wake, na o naake mũtumia ũtarĩ mwĩtĩkia nĩetĩkĩrĩkaga nĩ Ngai nĩ ũndũ wa kũnyiitana na mũthuuri wake. Korwo tiguo kũrĩ, ciana ciao ingĩrĩ cia meehia; no rĩu ti cia meehia. No rĩĩrĩ, angĩkorwo ũcio ũteetĩkĩĩtie nĩekwenda kũmũtiga-rĩ, nĩarekwo athiĩ. Hĩndĩ ta ĩyo ũrĩa wĩtĩkĩĩtie, arĩ mũthuuri kana mũtumia, ndoohanĩĩtio na ũcio ũngĩ; amu Ngai aatwĩtire tũtũũranie na thaayũ. Wee mũtumia ũũĩ atĩa na ma kana hiihi ndũkahonokia mũthuuri waku? O nawe mũthuuri ũũĩ atĩa na ma kana hiihi ndũkahonokia mũtumia waku? O mũndũ o wothe nĩarekwo athondeke mĩikarĩre yake kũringana na kĩheeo kĩrĩa aaheirwo nĩ Mwathani, na aikare o ta ũrĩa aatariĩ ataaneetwo nĩ Ngai. Ũyũ nĩ watho ndĩraheana kũrĩ makanitha moothe. Angĩkorwo mũndũ eetirwo nĩ Ngai arĩ mũruu, nĩaikare ta mũndũ mũruu; angĩkorwo mũndũ eetirwo atarĩ mũruu, ndakarue. Amu kũrua kana kwaga kũrua itirĩ bata; bata nĩkũhingia maathani ma Ngai. O ũrĩa mũndũ eetirwo atariĩ, nĩaikare guo. Wetirwo ũrĩ ngombo? Ndũgatue ũndũ, no angĩkorwo wona mweke wa kũrekererio ndũkaae gũte mweke ũcio. Amu mũndũ ũrĩa wetirwo nĩ Mwathani arĩ ngombo nĩ mũndũ wa Mwathani ũtarĩ ngombo, na ũrĩa wetirwo atarĩ ngombo nĩatuĩkire ngombo ya Kristũ. Mwagũrirwo goro, kwoguo mũtigagĩtuĩke ngombo cia andũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, o mũndũ nĩaikare arĩ na ngwatanĩro na Ngai na aikare o ũrĩa aatariĩ hĩndĩ ĩrĩa eetirwo. Ha ũhoro wa arĩa matahikanĩĩtie na arĩa matahikĩĩte-rĩ: ndirĩ na watho kuuma kũrĩ Mwathani, no nĩngũheana rĩciiria rĩakwa, ta mũndũ mwĩhokeku nĩ ũndũ wa tha cia Mwathani. Ngwĩciiria kũringana na mathĩĩna ma matukũ maya-rĩ, nĩ ũndũ mwega mũndũ angĩikara ũrĩa atariĩ. Angĩkorwo ũrĩ na mũtumia, ndũgaatigane naake. Ũngĩkorwo ndũhikanĩĩtie, ndũkaahikanie. No ũngĩhikania ndwĩkĩĩte meehia, na mũirĩĩtu angĩhika ndeekĩĩte meehia. Arĩa mahikania kana mahika nĩmagĩaga na mĩhang'o ya thĩ, na nĩ yo ndĩramũgitĩra. Ndĩroiga atĩrĩĩrĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mahinda marĩa matigarĩĩte nĩ maniini, na kwoguo arĩa mahikanĩĩtie nĩmaikare ta matahikanĩĩtie; arĩa mararĩra maikare ta matararĩra; arĩa marĩ na gĩkeno maikare ta matakeneete; arĩa maragũra maikare ta matarĩ eene kĩrĩa magũrĩĩte; nao arĩa meehang'agia na maũndũ ma thĩ maikare ta matarĩ namo, tondũ thĩ ĩno ũguo ĩtarie yerekeire gũthira. Ngwenda mũikare mũtegwĩtanga. Mũndũ ũrĩa ũtahikanĩĩtie eriragĩria maũndũ ma Mwathani, na acaragia o ũrĩa angĩkenia Mwathani naguo. No mũndũ ũrĩa ũhikanĩĩtie acaragia maũndũ ma thĩ ma ũrĩa angĩkenia mũtumia wake. Kwoguo wendi wake nĩmũgayũkanu. Mũtumia ũrĩa ũtarĩ mũhiku kana mũirĩĩtu thingi, acaragia maũndũ ma gũkenia Mwathani nĩguo akorwo arĩ mũtheru mwĩrĩ o na roho, no ũrĩa mũhiku acaragia maũndũ ma gũũkũ thĩ ma ũrĩa angĩkenia mũthuuri wake. Ndĩramwĩra maũndũ maya nĩ ũndũ wa kwenda kũmũteithia no ti kũmũgiria ndĩramũgiria. Ndĩrenda mwĩkage o ũrĩa kwagĩrĩire, na mwĩheanage gũtungatĩra Mwathani mũtarĩ na kĩgirĩrĩria. No mũndũ angĩkorwo nĩekuona atĩ ndareeka ũrĩa kwagĩrĩire kũrĩ mũirĩĩtu ũrĩa oorĩĩtie amũhikie, na merirĩria maake nĩmamũkĩrĩĩtie hinya-rĩ, nĩmahikanie o ta ũguo ekwenda: macio ti meehia. No rĩĩrĩ, angĩkorwo mũndũ nĩatuĩte ngoroinĩ yake atekũringĩrĩrio nĩ mũndũ, na nĩahotaga gwatha merirĩria maake, atĩ nĩegũtũũria ndũgũ na mũirĩĩtu ũrĩa oorĩĩtie o na ategũkoma naake, nĩegwĩka wega. Kwoguo ũrĩa ũhikagia mũirĩĩtu ũrĩa oorĩĩtie nĩekaga wega, no ũrĩa ũtahikanagia nĩekaga wega makĩria. Mũtumia mũhiku nĩohanĩĩtio na mũthuuri wake hĩndĩ ĩrĩa yothe mũthuuriwe arĩ muoyo, no mũthuuri angĩkua mũtumia ũcio nĩmuohore, na angĩenda kũhika no ahikĩre mũndũ ũrĩa angĩenda, no mũndũ ũcio akorwo e Mũkristiano. No niĩ ngwĩciiria korwo no aikare ũguo ahaana no akoragwo akeneete makĩria. Ngwĩciiria o na niĩ ndĩ na Roho wa Ngai. Rĩu-rĩ, ha ũhoro ũrĩa mwandĩkire ũkoniĩ irio iria irutagĩrwo mĩhianano-rĩ, nĩtũũĩ atĩ: “Ithuothe nĩtũrĩ na ũmenyo.” Ũmenyo ũcio witũ ũtũmaga tũiyũrwo nĩ mwĩtĩĩo, no wendo nĩgwaka wakaga mũndũ. Mũndũ angĩkorwo akĩĩĩra atĩ nĩamenyeete ũndũ, nĩ ma atĩ ndaũmenyeete wega ta ũrĩa aagĩrĩirwo nĩkũũmenya. No mũndũ ũrĩa wendeete Ngai nĩamenyagwo nĩ Ngai. Kwoguo ha ũhoro wa kũrĩa irio iria irutĩirwo mĩhianano: nĩtũũĩ atĩ mũhianano nĩ kĩndũ gĩtarĩ muoyo na atĩ gũtirĩ Ngai ũngĩ tiga o ũrĩa ũmwe. O na angĩkorwo nĩkũrĩ ngai icio cia bakũ, igũrũ o na kana thĩ, na “ngai” ni nyingĩ o na “aathani” no aingĩ, ithuĩ tũrĩ na Ngai o ũmwe, na nĩ we Ithe witũ ũrĩa wombire indo ciothe, na tũtũũraga muoyo nĩ ũndũ wake; o na kũrĩ Mwathani o ũmwe tu, nĩ we Jesũ Kristũ, ũrĩa wahũthĩrirwo nĩ Ngai indo ciothe ikĩũmbwo, na nĩ we ũtũhotithagia gũtũũra muoyo. No rĩĩrĩ, ti andũ oothe marĩ na ũmenyo ũyũ. Amwe nĩ ũndũ wa kũmenyera mĩhianano-rĩ, kinya rĩu marĩaga irio icio magĩtuaga atĩ nĩ irio irutĩirwo mĩhianano, na tondũ thamiri ciao itirĩ hinya nĩmatuaga atĩ irio icio nĩigũtũma magĩe na thaahu. Atĩrĩĩrĩ, irio ti cio ingĩtũma twĩtĩkĩrĩke harĩ Ngai; tũtirĩ ũndũ tũgũte tũngĩaga kũrĩa irio icio, na tũtirĩ ũndũ tũkuongererwo tũngĩcirĩa. No rĩĩrĩ, menyereraai wĩyathi ũcio wanyu ndũkaanatũme arĩa matarĩ hinya wĩtĩkioinĩ magũe meehiainĩ. Tondũ mũndũ angĩkuona wee wĩĩraga atĩ wĩ na ũmenyo ũikarĩĩte kũu hekaarũinĩ ya mĩhianano ũkĩrĩa irio, nayo thamiri yake ĩkorwo nĩ hũthũ, githĩ ndekũũmĩrĩria o naake akĩrĩe irio icio iria irutĩirwo mĩhianano? Atĩrĩĩrĩ, mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ ũcio ũrĩa Kristũ aakuĩrĩire no oore nĩ ũndũ wa ũmenyo ũcio waku, tondũ thamiri yake nĩ hũthũ! Hĩndĩ ĩyo no ũkorwo ũhĩtĩirie Kristũ nĩ ũndũ wa kũhĩtithia aariũ na aarĩ a Ithe witũ arĩa angĩ, o na nĩ ũndũ wa gũtiihangia thamiri ciao iria itarĩ na hinya. Kwoguo angĩkorwo irio iria ndĩrarĩa no itũme mũrũ kana mwarĩ wa Awa eehie-rĩ, ndikĩagĩrĩirwo nĩkũrĩa irio icio rĩngĩ ndikaae gũtũma eehie. Githĩ niĩ ndirĩ na wĩyathi? Githĩ niĩ ndirĩ mũtũmwo? Na githĩ ndionire Jesũ Mwathani witũ? Na githĩ inyuĩ mũtikĩrĩ maciaro ma wĩra wakwa ũrĩa ndutagĩra Mwathani? O na angĩkorwo arĩa angĩ no moige atĩ ndirĩ mũtũmwo-rĩ, inyuĩ mũtingiuga ũguo. Tondũ wa ũrĩa mwĩ thĩinĩ wa Mwathani inyuĩ nĩ inyuĩ rũũri rwa kuonania atĩ niĩ ndĩ mũtũmwo. Rĩrĩa andũ mangeria, ũũ nĩguo ndĩtetagĩra: Githĩ tũtiagĩrĩirwo nĩkũheagwo gĩa kũrĩa na kũnyua nĩ ũndũ wa wĩra witũ? Githĩ tũtirĩ na kĩhooto kĩa mũndũ gũtwaranaga na mũtumia wake ũrĩa wĩtĩkĩĩtie ng'endoinĩ ciitũ ta atũmwo arĩa angĩ na ta aariũ a nyina na Mwathani o na ta Petero? Kana no niĩ na Baranaba twagĩrĩirwo nĩkũruta wĩra nĩguo twĩyonere gĩa kũrĩa? Nĩ mũũthigari ũrĩkũ ũthiaga mbaara na akeerĩha we mwene? Nĩ mũrĩmi ũrĩkũ ũhandaga mũgũnda wa mĩthabibũ na ndarĩe matunda maayo? Ningĩ nĩ mũrĩithi ũrĩkũ ũrĩithagia mahiũ na ndanyue iria rĩamo? Mũreciiria ndĩraaria maũndũ maya o ta mũndũ? Githĩ o na Watho nduugĩĩte maũndũ o maya? Wathoinĩ wa Musa nĩkwandĩkĩĩtwo atĩ, “Ndũkoohe ndeegwa kanua hĩndĩ ĩrĩa ĩrahũũra ngano.” Ngai akiuga ũguo-rĩ, nĩ ndeegwa ararĩrĩra? Githĩ ndaaragia ũhoro ũcio nĩ ũndũ witũ? Ũhoro ũcio wandĩkĩĩtwo nĩ ũndũ witũ, tondũ mũndũ ũrĩa ũrĩmaga na ũrĩa ũgethaga, eerĩ makoragwo me na mwĩhoko atĩ nĩmakaagaya magetha. Angĩkorwo nĩtũhandĩĩte mbegũ cia kĩĩroho gatagatĩinĩ kaanyu-rĩ, kaĩ akĩrĩ ũndũ mũnene tũngĩgetha indo cianyu cia gũũkũ thĩ? Angĩkorwo arĩa angĩ me na kĩhooto gĩa kũgaya kuuma harĩ inyuĩ-rĩ, ithuĩ githĩ ti ithuĩ tũkĩrĩ nakĩo makĩria? Ĩndĩ ithuĩ tũtihũthĩrĩĩte kĩhooto kĩu, no nĩgũkirĩrĩria tũkiragĩrĩria maũndũinĩ moothe nĩ geetha tũtigeekĩre mũhĩnga Ũhoro ũrĩa Mwega wa Kristũ. Na githĩ mũtikũmenya atĩ arĩa marutaga wĩra wa Hekaarũ marĩaga kĩrĩa kiumanĩĩte na Hekaarũ? O na arĩa marutaga magongoona marĩaga kĩrĩa kiumanĩĩte na magongoona. Ũguo noguo Mwathani aathire arĩa mahunjagia Ũhoro Mwega atĩ matũũragio nĩ kĩrĩa kiumanĩĩte na Ũhoro ũcio Mwega. No niĩ ndirĩ ndahũthĩra o na kĩmwe kĩa ihooto icio, na ndirandĩka ũũ atĩ nĩ geetha ndĩĩtĩrie o na kĩmwe gĩacio. Nĩ kaba gũkua handũ ha mũndũ gũtua ũndũ ũrĩa ndĩ na kĩhooto gĩa kwĩganĩra wa tũhũ! Angĩkorwo hunjagia ũhoro ũrĩa mwega-rĩ, ũguo ti ũndũ wa gũtũma niĩ ndĩtĩĩe, tondũ ũguo nĩguo njagĩrĩirwo nĩgwĩka. Kaĩ no ngorwo ndĩ thĩĩnainĩ ingĩaga kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega-ĩ! Tondũ korwo wĩra ũyũ ndĩũrutaga nĩ ũndũ wa kwenda gwakwa-rĩ, nĩingĩheagwo mũcaara; no ndiũrutaga nĩkwenda, ndĩũrutaga tondũ nĩ wĩra ũrĩa ndĩhokeirwo nĩ Ngai. Mũcaara wakwa ũkĩrĩ ũrĩkũ? Nĩkũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega o ũguo tũhũ, itegwĩtia kĩrĩa njagĩrĩirwo nĩkũheeo nĩ ũndũ wa kũhunjia Ũhoro ũcio Mwega. Amu o na gũtuĩka niĩ ndirĩ ngombo ya mũndũ o na ũmwe, nĩndĩtuĩte ngombo ya andũ oothe nĩguo hote kũguucĩrĩria andũ aingĩ ũrĩa kũngĩhoteka. Rĩrĩa ngũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega kũrĩ Ayahudi njikaraga ta Mũyahudi nĩ geetha ndĩmaguucĩrĩrie; rĩrĩa ngũhunjĩria arĩa marĩ rungu rwa Watho o na itarĩ rungu rwa Watho, njikaraga o ta ndĩ rungu rwa Watho ũcio, nĩ geetha o nao ndĩmaguucĩrĩrie. O na rĩrĩa ngũhunjĩria arĩa marĩ nja ya Watho ũguo noguo njĩkaga: njikaraga ta ndĩ nja ya Watho, nĩ geetha o nao ndĩmaguucĩrĩrie. Ũguo ti kuuga atĩ ndiathĩkagĩra watho wa Ngai amu niĩ njathĩkagĩra Watho wa Kristũ. Kũrĩ arĩa matarĩ na hinya wĩtĩkioinĩ haanaga o ta o, nĩ geetha ndĩmaguucĩrĩrie. Nduĩkaga maũndũ moothe kũrĩ andũ oothe, nĩ geetha ngerie na njĩra ciothe kũhonokia amwe aao. Maũndũ macio moothe ndĩmeekaga nĩ ũndũ wa Ũhoro ũrĩa Mwega, nĩguo o na niĩ ngaagaya kĩraathimo kĩaguo. Na githĩ mũtiũũĩ atĩ andũ hĩndĩ ĩrĩa marĩ macindanoinĩ ma gũteng'era nĩ aingĩ mateng'eraga, ĩndĩ no ũmwe wao wamũkagĩra kĩheeo? O na inyuĩ gĩteng'ereei nĩguo mũkaamũkĩra kĩheeo kĩu. Mũndũ o wothe ũrĩa ũkoragwo macindanoinĩ macio ehataga na akehaarĩria thĩinĩ wa maũndũ moothe, o geetha aheeo kĩheeo kĩrĩa gĩtatũũraga, no ithuĩ tũkaaheeo thũmbĩ ĩrĩa ĩtagaathira. Kwoguo nditeng'eraga itarĩ na muorooto, na ngĩhũũrana-rĩ, ndiikagia ngundi o ro ũguo rĩerainĩ. Ĩndĩ mwĩrĩ wakwa ndĩũtuukithagia mawĩra maingĩ nĩ geetha thuutha wa kũhunjĩria andũ arĩa angĩ, o na niĩ mwene ndikaanatuĩke wa kũregwo. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ngwenda mũririkane ũrĩa gwatuĩkĩkire kũrĩ maithe maitũ arĩa maatwaranĩĩte na Musa. Oothe maamenyagĩrĩrwo nĩ itu na oothe nĩmaaringire Iria Ituune. Oothe maahaanire ta maabatithirio marĩ ituinĩ, na marĩ iriainĩ magĩtuĩka arũmĩrĩri a Musa. Ningĩ oothe maarĩaga irio cia kĩĩroho o ro imwe, na maanyuaga maaĩ ma kĩĩroho o ro mamwe. Maanyuaga kuuma ihigainĩ rĩa kĩĩroho rĩrĩa rĩamarũmagĩrĩra, narĩo ihiga rĩu rĩarĩ Kristũ we mwene. No o na kũrĩ ũguo-rĩ, aingĩ aao matiakenirie Ngai, na kwoguo nĩmaaniinĩirwo werũinĩ. Maũndũ macio meekĩkire nĩguo matuĩke kĩonereria giitũ, me ma gũtũkaania tũtigaatuĩke andũ a kwĩrirĩria maũndũ marĩa mooru, ta ũrĩa amwe aao meerirĩirie, O na ningĩ tũtigatuĩke ahooi mĩhianano ta ũrĩa amwe aao maahaanaga, ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Andũ nĩmaikarire thĩ kũrĩa na kũnyua, magĩcooka magĩũkĩra kũina.” O na rekeei tũtige kũhũũra ũmaraaya ta ũrĩa amwe aao meekire, na nĩ ũndũ ũcio magĩkua andũ ngiri mĩrongo ĩĩrĩ na ithatũ mũthenya o ũmwe. O na tũtikaagerie Kristũ ta ũrĩa amwe aao maamũgeririe nao makĩniinwo nĩ nyoka. O na tũtiagĩrĩirwo nĩgũteta ta ũrĩa amwe aao maatetire nao makĩniinwo nĩ Mũniinani. Maũndũ macio meekĩkire kũrĩ o nĩ geetha matuĩke kĩonereria kũrĩ arĩa angĩ, na tũkĩandĩkĩrwo marĩ ma gũtũtaara ithuĩ tũkinyĩrĩirwo nĩ mũthia wa mahinda wa maya. Mũndũ ũrĩa ũgwĩciiria atĩ nĩarũũgamĩĩte wega nĩemenyerere ndakaae kũgũa. Maũndũ marĩa mũgereetio namo kinya rĩu no marĩa makoragĩrĩra andũ. No rĩĩrĩ, Ngai nĩaigaga ciĩranĩro ciake, na ndarĩ hĩndĩ akaareka magerio makĩrie hinya ũrĩa mwĩ naguo; hĩndĩ ĩrĩa kwagĩa magerio, nĩarĩmũheaga hinya nĩguo mũndũ akahota kũmeetiiria na kũmoomĩrĩria. Kwoguo, eendwa aakwa, tigaai ũhoro wa kũhooya mĩhianano. Ndĩramwarĩria ta arĩ andũ agima ndĩraarĩria; nĩ ũndũ ũcio no mũkĩĩmenyere ũrĩa ndĩrenda kuuga. Gĩkombe gĩa kĩraathimo, na nokĩo tũcookagĩria Ngai ngaatho nakĩo, rĩrĩa tũgũkĩnyua-rĩ, githĩ tũtinyuanagĩra ithuothe thakame ya Kristũ? Mũgate ũrĩa twenyũranga-rĩ, rĩrĩa tũkũwenyũra githĩ tũtirĩanagĩra mwĩrĩ wa Kristũ? O na angĩkorwo tũrĩ aingĩ, ithuothe tũrĩ mwĩrĩ ũmwe, tondũ mũgate nĩ ũmwe, na nĩguo ithuothe tũrĩaga. Tamwĩciiriei ũhoro wa andũ a Isiraeli; githĩ arĩa maarĩaga kĩrĩa kĩrutĩĩtwo kĩa igongoona matianyiitanagĩra wĩra wa kĩgongoonainĩ wa gũtungatĩra Ngai? Ndĩrakĩenda kuuga atĩa? Kaĩ hiihi ndĩroiga atĩ kĩrĩa kĩrutagĩrwo mĩhianano kĩrĩ ũndũ kiugĩĩte? Kana mũhianano ũrĩ ũndũ uugĩĩte? Aaca! Ndĩrenda kuuga atĩ kĩrĩa ĩrutagĩrwo kĩrutagĩrwo ngoma no ti Ngai ũrĩa wa ma, na ndikwenda inyuĩ mũtuĩke a ngwatanĩro na ngoma. Mũtingĩnyuĩra gĩkombe kĩa Mwathani na mũnyuĩre kĩa ngoma, o na mũtingĩrĩĩra meethainĩ ya Mwathani na mũrĩĩre ya ngoma. Kaĩ tũkwenda Mwathani aigue ũiru? Kana tũragĩciiria atĩ tũrĩ na hinya kũmũkĩra? “Maũndũ moothe nĩmeetĩkĩrĩĩtio,” no kaĩ ti maũndũ moothe marĩ meega-ĩ! “Maũndũ moothe nĩmeetĩkĩrĩĩtio,” no kaĩ ti moothe marĩ uumithio-ĩ! Mũndũ ndagaacarie kwĩguna we mwene, no nĩacarie wega wa arĩa angĩ. Kĩrĩa gĩothe kĩendagio ndũũnyũ ya nyama no mũrĩe, na mũtikoorie kĩũria o na kĩmwe kũringana na thamiri yanyu. Tondũ nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Thĩ yothe nĩ ya Mwathani, na indo ciothe iria irĩ kuo no ciake.” Mũngĩĩtĩrwo irio nĩ mũndũ ũtarĩ mwĩtĩkia na mũigue atĩ nĩmũkwenda gũthiĩ kũrĩanĩra naake-rĩ, thiĩi mũrĩe kĩndũ o gĩothe kĩrĩa mũngĩheeo mũtekũũria ciũria kũringana na thamiri cianyu. No hĩndĩ ĩyo mũraarĩa mũndũ angĩmwĩra atĩrĩ, “Irio ici irutĩirwo mĩhianano,” hĩndĩ ĩyo mũtigacirĩe nĩ ũndũ wa ũcio wamwĩra, o na ningĩ nĩ ũndũ wa thamiri. Hĩndĩ ĩrĩa ndoiga ũhoro wa thamiri, ndiroiga ũhoro wa thamiri yaku, no nĩ ya mũndũ ũcio ũngĩ. No mũndũ ũngĩ ahota kũũria atĩrĩ, “Gĩtũmi kĩa thamiri yakwa gwathĩkĩra wendi wa thamiri ya mũndũ ũngĩ nĩ kĩĩ? Angĩkorwo niĩ nĩngũcookeria Ngai ngaatho nĩ ũndũ wa kĩrĩa ndĩraarĩa-rĩ, nĩ kĩĩ gĩgũgĩtũma mũndũ anjambie nĩ ũndũ wa irio icio ndĩracookia ngaatho nĩ ũndũ wacio?” Angĩkorwo nĩkũrĩa, kũnyua o na kana gwĩka ũndũ ũngĩ o wothe-rĩ, ĩkaagaai ũndũ ũcio nĩ ũndũ wa kũgoocithia Ngai. Ikaragaai na mĩikarĩre mĩega mũtikaae gũtuĩka mũhĩnga kũrĩ Ayahudi kana andũ a Ndũũrĩrĩ, o na kana kanitha wa Ngai. Ĩkagaai ta ũrĩa na niĩ njĩkaga; ngeragia gũkenia andũ oothe na njĩra ciothe, ngĩcaragia wega wa andũ oothe handũ ha gũcaria wega wakwa niĩ mwene nĩguo makaahonoka. Mwĩgerekanagiei na niĩ o ta ũrĩa niĩ ndĩgerekanagia na Kristũ. Nĩndamũgaathĩrĩria tondũ nĩmũndirikanaga hingo ciothe mũrũmĩĩtie ũrutani ũrĩa ndamũtigĩire. No rĩĩrĩ, nĩngwenda mũmenye atĩ Kristũ nĩ we mũtwe wa mũndũ mũrũme o wothe, naake mũndũ mũrũme nĩ we mũtwe wa mũtumia, naake Ngai nĩ we mũtwe wa Kristũ. Mũndũ mũrũme o wothe akĩhooya kana akĩratha maũndũ ehumbĩrĩĩte mũtwe nĩaconorithagia mũtwe wake. Naake mũtumia o wothe akĩhooya kana akĩratha maũndũ atahumbĩrĩĩte mũtwe wake, nĩaconorithagia mũtwe wake; ndarĩ na ũtiganu na mũtumia mwenje njuĩrĩ yothe. Angĩkorwo mũtumia ndekwĩhumbĩra mũtwe-rĩ, nĩakĩenjwo. No angĩkorwo kũrenga njuĩrĩ kana kwenjwo biũ nĩ ũndũ wa gũconorithia mũtumia-rĩ, nĩakĩĩhumbĩre mũtwe. Mũndũ mũrũme ndaagĩrĩirwo nĩkwĩhumbĩra tondũ we nĩ mũhiano na riiri wa Ngai. No mũtumia nĩ riiri wa mũndũ mũrũme; amu mũndũ mũrũme ndoombirwo kuuma harĩ mũtumia, no mũtumia oombirwo kuuma harĩ mũndũ mũrũme. Ningĩ mũndũ mũrũme ndoombirwo nĩ ũndũ wa mũtumia, no mũtumia oombirwo nĩ ũndũ wa mũndũ mũrũme. Kwoguo nĩkĩo mũtumia aagĩrĩirwo nĩkwĩyoha gĩtambaya mũtwe nĩ ũndũ wa araika. No rĩĩrĩ, ũtũũroinĩ witũ thĩinĩ wa Mwathani mũtumia ndangĩhota gũikara arĩ wiki, o naake mũndũ mũrũme ndangĩhota gũikara arĩ wiki. Tondũ o ta ũrĩa mũtumia aarutirwo harĩ mũndũ mũrũme, no taguo mũndũ mũrũme aciaragwo nĩ mũtumia, na indo ciothe ciumaga kũrĩ Ngai. Ta mwĩyũriei inyuene kana nĩ wega mũtumia kũhooya Ngai atehumbĩrĩĩte mũtwe. Githĩ mũtikũmenya kũringana na ũũndũire atĩ mũndũ mũrũme arĩ na njuĩrĩ nene nĩ ya kũmũconorithia? Na atĩ mũtumia arĩ na njuĩrĩ nene nĩ ũthaka wake? Tondũ njuĩrĩ ya mũtumia aheetwo ĩrĩ kĩndũ gĩa kwĩhumbĩra. Na kũngĩgĩa na mũndũ ũgũkararia ũhoro ũcio, nĩamenye atĩ ithuĩ o na kana makanitha ma Ngai tũtirĩ mũtugo ũngĩ tũngĩĩtĩkĩra. Kũringana na ũhoro ũrĩa ũrũmĩrĩire haaha mũhuro, ndikũmũgaatha, tondũ ngwatanĩro cianyu cia mahooya handũ ha gũthondeka nĩgũthũũkia ithũũkagia. Wa mbere nĩ atĩ rĩrĩa mwacemania ta kanitha, ndĩraigua atĩ nĩmũkoragwo na njatũkano gatagatĩinĩ kaanyu; maũndũ mamwe marĩa ndĩraigua nĩndĩrameetĩkia. (No mũhaka kũgĩe na njatũkano gatagatĩinĩ kaanyu nĩguo arĩa meetĩkĩĩtie na ma mooneke.) Rĩrĩa mwacemania ti irio cia Mwathani mũrĩaga, tondũ hĩndĩ ĩrĩa mwaikara thĩ kũrĩa o mũndũ arĩaga irio iria ookire nacio, na kwoguo amwe magatigwo mahũũtiĩ rĩrĩa arĩa angĩ marĩĩtwo. Kaĩ mũtarĩ na mĩciĩ yanyu mũngĩhota kũrĩĩra na kũnyuĩra? Kana nĩkũnyarara mũnyararĩĩte kanitha wa Ngai na mũkeenda gũconora arĩa matarĩ na kĩndũ? Rĩu ngũmwĩra atĩa? Mũgwĩciiria nĩngũmũgaathĩrĩria? Aaca, ndingĩmũgaathĩrĩria nĩ ũndũ wa mũtugo ũcio! Amu ũhoro ũrĩa ndaamũkĩrire kuuma kwĩ Mwathani, nĩguo ndamũkinyĩirie atĩ: ũtukũ ũrĩa Mwathani Jesũ akunyanĩirwo, nĩoire mũgate, agĩcookeria Ngai ngaatho, akĩwenyũra akiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ mwĩrĩ wakwa ũrĩa ũheanĩĩtwo nĩ ũndũ wanyu. Ĩkagaai ũũ nĩ geetha mũndirikanage.” Nao marĩĩkia kũrĩa irio cia hwaĩinĩ agĩĩka o ta ũguo, akĩoya gĩkombe akiuga atĩrĩ, “Gĩkombe gĩĩkĩ nĩ kĩrĩĩkanĩro kĩerũ thĩinĩ wa thakame yakwa. Ĩkagaai ũũ hingo ciothe mũkĩnyua gĩkombe gĩĩkĩ nĩ geetha mũndirikanage.” Tondũ hingo ciothe rĩrĩa mũrĩrĩaga mũgate ũyũ, na mũkanyuĩra gĩkombe gĩĩkĩ, mũriumbũraga gĩkuũ kĩa Mwathani kinya hĩndĩ ĩrĩa agooka. Ũrĩa ũrĩaga mũgate wa Mwathani kana akanyuĩra gĩkombe gĩake ataagĩrĩire, eehagia mwĩrĩ na thakame ya Mwathani. Kwoguo no mũhaka mũndũ akaamba gwĩtuĩria mbere ya kũrĩa mũgate na kũnyuĩra gĩkombe. Tondũ mũndũ ũrĩa ũrĩaga mũgate, na akanyuĩra gĩkombe atekũmenya atĩ nĩ mwĩrĩ na thakame ya Mwathani, nĩetuagĩra we mwene. Kĩu nĩkĩo gĩtũmĩĩte andũ aingĩ gatagatĩinĩ kaanyu maage hinya na marũare, na amwe makue. Korwo no twambe twĩtuĩrie ithuĩ eene, tũtirĩ hĩndĩ tũngĩgaatuĩrwo nĩ Ngai. No rĩrĩa Mwathani atũciirithia nĩtũherithagio nĩguo tũtikaanatuĩrwo hamwe na thĩ. Kwoguo, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, hĩndĩ ĩrĩa mwacemania kũrĩa irio cia Mwathani, etanagĩrĩraai. Angĩkorwo mũndũ nĩahũũtiĩ-rĩ, nĩarĩagĩre gwake mũciĩ nĩ geetha gũcemania kwanyu gũtikaanatũme mũtuĩrwo. Ha maũndũ macio mangĩ, nĩngaamathondeka ndooka. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ndikwenda mũikare mũtooĩ ũhoro wa iheeo cia Roho Mũtheru. Nĩmũũĩ atĩ hĩndĩ ĩrĩa mwarĩ andũ mateetĩkĩĩtie, nĩmwahĩtithagio na njĩra nyingĩ mũgatwarĩrĩrio kũhooya mĩhianano ĩtarĩ muoyo. Kwoguo nĩngwenda mũmenye atĩ gũtirĩ mũndũ ũtongoragio nĩ Roho wa Ngai ũngiuga, “Jesũ aronyiitwo nĩ kĩrumi!” Na gũtirĩ mũndũ ũngiuga “Jesũ nĩ Mwathani” atatongoreetio nĩ Roho Mũtheru. Atĩrĩĩrĩ, iheeo nĩ cia mĩthemba mĩingĩ, no Roho ũrĩa ũciheanaga nĩ ũmwe. Mawĩra ma ũtungati nĩ ma mĩthemba mĩingĩ, no moothe matungataga Mwathani ũmwe. Ũhoti wa kũruta wĩra nĩ wa mĩthemba mĩingĩ, no Ngai ũrĩa ũheaga andũ oothe ũhoti wa kũruta wĩra mũna kana mũna no ũmwe. Ngai nĩaheaga mũndũ o mũndũ ũndũ wa kuonania atĩ mũndũ ũcio e na Roho, naguo ũndũ ũcio ũgatuĩka wa kũguna andũ oothe. Naake Roho ũcio nĩaheaga mũndũ ũmwe ũũgĩ wa mũciarĩre, na akahe ũngĩ ũteithio wa kwĩgĩĩra na ũũgĩ. Roho o ro ũcio aheaga mũndũ ũmwe wĩtĩkio, na ũrĩa ũngĩ ũhoti wa kũhonania. Roho o ro ũcio aheaga mũndũ ũmwe hinya wa kũringa ciama, ũngĩ hinya wa ũrathi, na ũngĩ hinya wa gũthuurania iheeo cia Roho na iria itarĩ cia Roho, ũngĩ hinya wa kwaria na thiomi ng'eni, na ũngĩ hinya wa gũtaũra thiomi icio. Wĩra ũcio wothe ũrutagwo nĩ Roho o ũmwe; agakĩhe mũndũ o mũndũ kĩheeo mwanya, kũringana na wendi wake. Kristũ ahaana ta mwĩrĩ ũrĩa ũkoragwo wĩ na ciĩga nyingĩ no nĩ ũmwe; ciĩga ciaguo ciothe o na akorwo nĩ nyingĩ ithondekaga mwĩrĩ o ũmwe. Amu ithuothe tũrĩ Ayahudi kana andũ a Ndũũrĩrĩ, ngombo kana tũtarĩ ngombo twabatithirio nĩ Roho o ro ũmwe tũgĩtuĩka mwĩrĩ ũmwe, na tũkĩnyuithio Roho o ro ũcio ũmwe. Na rĩĩrĩ, mwĩrĩ ndũkoragwo ũrĩ wa kĩĩga kĩmwe, nĩ wa ciĩga nyingĩ. Kũgũrũ kũngiuga atĩ, “Tondũ ti niĩ guoko ndirĩ wa mwĩrĩ ũyũ,” kuuga ũguo gũtingĩtũma gũtige gũtuĩka kĩĩga kĩa mwĩrĩ ũcio. O na kuo gũtũ kũngiuga atĩ, “Tondũ ti niĩ riitho ndirĩ wa mwĩrĩ ũyũ” kuuga ũguo, gũtingĩtũma gũtige gũtuĩka kĩĩga kĩa mwĩrĩ ũcio. Korwo mwĩrĩ wothe no riitho-rĩ, mũndũ angĩiguaga na kĩ? Ningĩ korwo mwĩrĩ wothe no gũtũ-rĩ, mũndũ angĩnungagĩra na kĩ? No ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ Ngai eekĩrire ciĩga ciothe thĩinĩ wa mwĩrĩ, o kĩĩga kũringana na ũrĩa eendire gĩkorwo kĩhaana. Korwo ciĩga ciothe no kĩĩga kĩmwe-rĩ, mwĩrĩ ũngĩkĩrĩ kũ? Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ ciĩga nĩ nyingĩ, no mwĩrĩ nĩ ũmwe. Atĩrĩĩrĩ, riitho rĩtingĩhota kwĩra guoko atĩ, “Ndirĩ na bata nawe!” Kana mũtwe wĩre magũrũ atĩ, “Ndirĩ na bata na inyuĩ!” Handũ ha ũguo ciĩga cia mwĩrĩ iria cionekaga itarĩ na hinya nĩcio irĩ bata makĩria. Ciĩga cia mwĩrĩ iria tũtuaga atĩ itirĩ na gĩtĩĩo mũno nĩtũciheaga gĩtĩĩo makĩria, na iria itoonekaga ta irĩ njega nĩtũcimenyagĩrĩra mũno. Iria thaka tiguo tũciĩkaga. Ngai oombire mwĩrĩ na akĩhe ciĩga iria itarĩ bata gĩtĩĩo kĩnene, nĩguo mwĩrĩ ndũkaagayanio, na ciĩga ciothe imenyanagĩrĩre, o kĩĩga gĩkamenyerera kĩrĩa kĩngĩ. Kĩĩga kĩmwe kĩngĩgĩa na thĩĩna, ciothe igathĩĩnĩka hamwe nakĩo; kĩmwe kĩngĩtũũgĩrio, ciothe igakenanĩra nakĩo. Inyuothe mwĩ mwĩrĩ wa Kristũ, na o mũndũ nĩ kĩĩga kĩa guo. Na rĩĩrĩ, Ngai nĩaigĩĩte thĩinĩ wa kanitha mbere atũmwo, keerĩ anabii, gatatũ arutani, na aringi ciama, ahonania, ateithania, aathani, na arĩa maaragia na thiomi ng'eni. Andũ acio oothe-rĩ, anga nĩ atũmwo? Oothe nĩ anabii? Oothe nĩ arutani? Kana oothe nĩ aringi a ciama? Oothe me na iheeo cia kũhonania? Oothe nĩmaaragia na thiomi? Oothe nĩ ataũri a thiomi ng'eni? Kaba kwĩrirĩria kwanyu gũkorwo kũrĩ kwa iheeo iria irĩ bata mũno. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũmuonereria njĩra ĩngĩ ĩrĩa njagĩrĩru makĩria. Atĩrĩĩrĩ, ingĩhota kwaria thiomi cia andũ, o na njarie na rũthiomi rwa araika na ngorwo ndirĩ na wendani, haana o ta kĩndũ kĩa rũthuku kĩrĩa kĩgambaga kĩaringwo, kana o ta ngengere. Ningĩ ingĩkorwo ndĩ na ũhoti wa ũrathi, ngamenyaga maũndũ moothe marĩa marĩ hithoinĩ, ngagĩa na ũũgĩ wothe, na ngakorwo ndĩ na wĩtĩkio wothe kinya ngahota gũthaamia irĩma no ngorwo itarĩ na wendani ndirĩ bata o na haniini. Ningĩ o na ingĩheana indo ciakwa ciothe, na nengerane mwĩrĩ wakwa ũcinwo, no ngorwo ndirĩ na wendani, ndirĩ ũndũ ingĩĩguna naguo. Wendani nĩũkiragĩrĩria na nĩũtuganaga. Wendani ndũrĩ ũiru kana mwĩtĩĩo kana mwĩgaatho; wendani ndũcaragia ũrĩa ũngĩĩguna guo mwene, ndũrĩ rũtũrĩko, ndũraakaraga, na ndwĩcookagia; wendani ndũkenagĩra ũũru, no ũkenagĩra ũhoro wa ma. Wendani ũũmagĩrĩria maũndũ moothe, ũgeetĩkia maũndũ moothe; ũkeerĩgĩrĩra maũndũ moothe, na ũgakirĩrĩria maũndũ moothe. Wendani ndũthiraga. Moorathi nĩmagaathira, kwaria na thiomi ng'eni nĩgũgaathira, o na ũũgĩ nĩũgaathira. Tondũ ũrathi witũ na ũũgĩ ũkoragwo ũtarĩ mũkinyanĩru; amu hĩndĩ ĩrĩa ũndũ ũrĩa mũkinyanĩru ũgooka, ũrĩa ũtarĩ mũkinyanĩru nĩgũthira ũgaathira. Hĩndĩ ĩrĩa ndaarĩ mwana, ndaaragia ta mwana, ngeciiragia ta mwana, o na ngataũkagĩrwo nĩ maũndũ ta mwana. No hĩndĩ ĩrĩa ndatuĩkire mũndũ mũgima, ngĩtigana na wana. Amu rĩu tũrona maũndũ ta arĩ mũhiano ũtekuoneka wega gĩciicioinĩ, no hĩndĩ ĩyo tũkaamuona ũthiũ kwa ũthiũ. Rĩu njũũĩ maũndũ mamwe, no hĩndĩ ĩyo nĩngaamenya moothe, o ta ũrĩa niĩ njũĩyo wega nĩ Ngai. Nĩ ũhoro wa ma atĩ maũndũ maya matatũ nĩmegũtũũra: wĩtĩkio, kĩĩrĩgĩrĩro, na wendani, no ũrĩa mũnene makĩria nĩ wendani. Rekeei wendani ũtuĩke muorooto wanyu, na mwĩriragĩrie mũno iheeo cia kĩĩroho, na makĩria kĩheeo gĩa kũhunjia ũhoro wa Ngai. Mũndũ ũrĩa waragia na thiomi ndakoragwo akĩarĩria andũ no akoragwo akĩarĩria Ngai, tondũ andũ matitaũkagĩrwo nĩ ũrĩa aroiga; akoragwo akĩneana hitho cia ũhoro wa ma ahotithĩĩtio nĩ hinya wa Roho. No mũndũ ũrĩa ũheanaga ũhoro wa Ngai akoragwo akĩarĩria andũ akamateithia, akamoomĩrĩria, na akamahooreria. Mũndũ ũrĩa waragia na thiomi ng'eni eteithagia arĩ o wiki, no ũrĩa ũheanaga ũhoro wa Ngai ateithagia kanitha wothe. No nyende inyuothe mũkorwo mũkĩaria na thiomi ng'eni, no makĩria ingĩenda mũno inyuothe mũkorwo na kĩheeo gĩa kũheana ũhoro wa Ngai. Tondũ mũndũ ũrĩa ũheanaga ũhoro wa Ngai arĩ bata gũkĩra ũrĩa waragia na thiomi ng'eni, tiga no hakorirwo na ũrĩa ũhotaga gũtaũra thiomi nĩguo ateithie kanitha wothe. Rĩu aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ingĩũka kũrĩ inyuĩ ngĩaragia na thiomi ng'eni ndamũteithia na kĩ? Hatirĩ ũndũ o na ũmwe ingĩmũteithia naguo ingĩmũteithia o rĩrĩa ngũmũguũrĩria ũhoro kuuma kwĩ Ngai, kana rĩrĩa ngũmuongerera ũũgĩ, ũrathi, o na kana ũrutani. Hakĩrĩ ũguo-rĩ, mũndũ angĩmenya atĩa nĩ kĩĩ kĩrainwo angĩkorwo mĩgambo ya indo iria ihũthagĩrwo cia kũina na itirĩ muoyo ta mũtũũrirũ kana kĩnanda, itingĩkũũrĩkana? Ningĩ angĩkorwo mũhũũri wa kĩng'oora ndanagambia ũrĩa kĩagĩrĩire-rĩ, nũũ ũngĩĩhaarĩria gũthiĩ mbaara? O na inyuĩ rĩrĩa mũkwaria na thiomi ng'eni itekũmenyeka-rĩ, nũũ ũngĩmenya ũrĩa mũroiga? Na githĩ mũtikĩhaana ta mũrakĩarĩria rũhuuho? Thĩinĩ wa thĩ nĩkũrĩ thiomi nyingĩ na gũtirĩ o na rũmwe rũtarĩ ũrĩa ruugĩĩte. Angĩkorwo ndiũĩ rũthiomi rũrĩa rũraario-rĩ, mũndũ ũrĩa ũrarwaria nĩ mũgeni harĩ niĩ, na o na niĩ ndĩ mũgeni harĩ we. Ũguo noguo o na inyuĩ, tondũ nĩmwĩriragĩria mũno kũgĩa na iheeo cia Roho-rĩ, no mũhaka mũcihũthagĩre nĩ ũndũ wa gwaka kanitha. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũrĩa waragia na thiomi ng'eni, nĩahooe aheeo hinya wa gũcitaũra. Nĩ amu ingĩhooya na thiomi ng'eni, roho wakwa nĩguo ũrahooya, no meciiria maakwa matirĩ hamwe naguo. Ngũgĩĩka atĩa rĩu? Ngũhooya na roho na hooe na meciiria; nyine na roho o na nyine na meciiria. Ũngĩkĩhooya na kĩĩroho giiki-rĩ, mũndũ ũrĩa mũrĩ naake angĩkiuga “Ameni” atĩa mahooyainĩ maaku ma gũcookia ngaatho na ndarakĩmenya ũrĩa ũroiga? Wahota gũcookia ngaatho na mahooya meega mũno no mũndũ ũrĩa mũrĩ naake aage gũteithĩka o na haniini. Nĩngũcookeria Ngai ngaatho tondũ nĩnjaragia na thiomi ng'eni makĩria maanyu inyuothe. No kanithainĩ ingĩenda kwaria ciugo ithaano iria andũ mekũmenya, nĩguo ndĩmarute maũndũ gũkĩra kwaria ciugo ngiri ikũmi na thiomi ng'eni. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, tigaai gũtuĩka ta ciana meciiriainĩ maanyu; nĩ kaba mũtuĩke ta tũkenge maũndũinĩ marĩa mooru, no meciiriainĩ mũtuĩke agima. Thĩinĩ wa Maandĩko Mwathani ekuuga atĩrĩ: “Ngaarĩria andũ aya na thiomi ng'eni, ngaamaarĩria na tũnua twa ageni, no o na ndeeka ũguo, matikaanjigua.” Kwoguo kĩheeo gĩa kwaria na thiomi ng'eni ti rũũri rwa andũ arĩa meetĩkĩĩtie, no nĩ rwa arĩa mateetĩkĩĩtie. No kĩheeo gĩa kũheana ũhoro wa Ngai nĩ kĩa arĩa meetĩkĩĩtie, ti kĩa arĩa mateetĩkĩĩtie. Atĩrĩĩrĩ, kanitha wothe ũngĩcemania andũ oothe maambĩrĩrie kwaria na thiomi ng'eni, andũ arĩa matarĩ Akristiano kana arĩa mateetĩkĩĩtie mangĩtoonya githĩ matingĩmwĩta agũrũki? No inyuothe mũngĩkorwo mũkĩheana ũhoro wa Ngai, mũndũ ũtarĩ Mũkristiano kana mũndũ ũteetĩkĩĩtie angĩtoonya ũrĩa ekũigua kuuma harĩ inyuothe nĩguo ũngĩmũciirithia na ũtũme amenye meehia maake. Maũndũ marĩa mahithe thĩinĩ wa ngoro yake nĩmekwĩyonania, naake acooke aturie ndu ahooe Ngai akiuge atĩrĩ, “Nĩ ma Ngai arĩ hamwe na inyuĩ!” Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ndĩrenda kuuga atĩrĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa mwĩ na ngwatanĩro ya mahooya mũndũ ũmwe ahota gũkorwo na rwĩmbo, ũngĩ ũrutani, ũngĩ ũhoro aguũrĩirio nĩ Ngai, ũngĩ ũhoro ekwaria na thiomi ng'eni na ũngĩ gũtaarĩria ũrĩa kũreerwo. Maũndũ macio moothe nĩmeekagwo na muorooto wa gwaka kanitha. Angĩkorwo nĩmũkwaria na thiomi ng'eni, nĩkwarie andũ eerĩ na makĩingĩha atatũ, o mũndũ thuutha wa ũrĩa ũngĩ, na o mũndũ akĩaria ũngĩ agakorwo agĩtaũra. No angĩkorwo gũtirĩ mũndũ wa gũtaũra, mũndũ ũcio wa kwaria na thiomi ng'eni nĩakire thĩinĩ wa kanitha; nĩeyarĩrie na ngoro yake na aarĩrie Ngai. Nao andũ arĩa mekũheana ũhoro wa Ngai nĩmaarie eerĩ kana atatũ, nao acio angĩ magĩthuuthuurie mĩario ĩyo. No rĩĩrĩ, mũndũ ũmwe akĩaria, mũndũ ũngĩ wa acio marĩ ho angĩguũrĩrio ũhoro nĩ Ngai, mũndũ ũcio ũraaria nĩakire. Inyuothe no mũheane ũhoro wa Ngai, o mũndũ akaheana thuutha wa ũrĩa ũngĩ, nĩguo arĩa angĩ oothe merute, na oothe magĩteithĩke. Kĩheeo gĩa kũheana ũhoro wa Ngai nĩkĩmenyererwo nĩ mũndũ ũrĩa ũraaria, amu Ngai ti Ngai wa kũhũũrithania andũ nĩ Ngai wa thaayũ. O ta ũrĩa kũhaana makanithainĩ moothe ma andũ a Ngai, atumia me thĩinĩ wa kanitha maagĩrĩirwo nĩ gũkorwo makirĩĩte. Amu matiĩtĩkĩrĩĩtio kwaria, no maagĩrĩirwo nĩgwathĩka o ta ũrĩa Watho wa Ayahudi uugĩĩte. Angĩkorwo nĩkũrĩ na ũndũ mangĩenda kũmenya wega-rĩ, nĩmooragie athuuri aao me mũciĩ, tondũ nĩ ũndũ wĩ thoni mũtumia kwaria thĩinĩ wa kanitha. Ũhoro wa Ngai-rĩ, nĩ inyuĩ hiihi mwoimire naguo? Kana hiihi no inyuĩ inyuiki ũkinyĩire? Angĩkorwo mũndũ nĩegwĩciiria nĩ mũnabii kana arĩ na kĩheeo gĩa kĩĩroho nĩagĩrĩirwo nĩkũmenya atĩ, ũhoro ũyũ ndamwandĩkĩra nĩ watho kuuma kwĩ Mwathani. Mũndũ ũrĩa ũtooĩ ũguo o naake Ngai nderũmbũyanagia naake. Kwoguo aariũ na aarĩ a Ithe witũ, rekeei meciiria maanyu meciiragie ũhoro wa kũheana ũhoro wa Ngai, no mũtikarigagĩrĩrie ũhoro wa kwaria na thiomi ng'eni. No rĩĩrĩ, maũndũ moothe nĩmeekagwo wega na mũtaratara ũrĩa wagĩrĩire. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩngwenda kũmũririkania Ũhoro ũrĩa Mwega ũrĩa niĩ ndamũhunjĩirie, na mũkĩwamũkĩra, na noguo mũtũire mwĩtĩkĩĩtie na mũrũmĩĩtie. Ũhoro ũcio nĩguo ũrĩtũmaga mũgĩe na ũhonokio angĩkorwo nĩmũrĩikaraga mũũrũmĩĩtie, tiga no mũkorirwo mwawĩtĩkirie o ũguo tũhũ. Amu ndamũhunjĩirie ũhoro wa bata mũno ũrĩa o na niĩ ndaamũkĩrĩĩte. Ũhoro ũcio nĩguo ũyũ: kũringana na maandĩko Kristũ nĩakuire nĩ ũndũ wa meehia maitũ; nĩathikirwo, na mũthenya wa ĩtatũ akĩriũkio o ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Maandĩkoinĩ. O na ningĩ nĩeyonanirie kũrĩ Petero, na agĩcooka akĩyonania kũrĩ atũmwo arĩa ikũmi na eerĩ. Nĩacookire akĩyonania hĩndĩ o ĩmwe kũrĩ andũ arĩa meetĩkĩĩtie makĩria ma magana mataano. Amwe a acio rĩu nĩmakuĩte no aingĩ aao me o muoyo. Thuutha ũcio nĩacookire akĩyonania kũrĩ Jakubu na agĩcooka akĩyonania kũrĩ atũmwo marĩ oothe. Thuutha wao oothe nĩeyonanirie kũrĩ niĩ, o na akorwo haana ta mũndũ waciarirwo atarĩ mũkinyu. Amu niĩ nĩ niĩ mũnyiinyi biũ harĩ atũmwo oothe, na o na ndiagĩrĩirwo nĩgwĩtwo mũtũmwo tondũ nĩndanyariirire kanitha wa Ngai. No wega wa Ngai nĩguo ũtũmĩĩte haane ũguo ndariĩ, na wega ũcio harĩ niĩ ndwarĩ wa tũhũ. O na kũrĩ ũguo nĩndarutire wĩra makĩria ma atũmwo arĩa angĩ oothe, no ti niĩ ndaũrutire warutirwo nĩ wega wa Ngai ũrĩa ũkoragwo hamwe na niĩ. Atĩrĩĩrĩ, akorwo nĩ niĩ ndamũhunjĩirie kana nĩ angĩ, ũguo nĩguo tũhunjagia, na nĩguo inyuothe mwĩtĩkĩĩtie. Angĩkorwo ũhoro ũrĩa tũhunjagia nĩ atĩ Kristũ nĩariũkirio kuuma kũrĩ akuũ-rĩ, nĩ kĩĩ gĩgĩtũmaga amwe aanyu moige atĩ arĩa akuũ matikaariũka? Ningĩ angĩkorwo arĩa akuũ matikaariũka-rĩ, o naake Kristũ ndakĩriũkirio. Angĩkorwo Kristũ ndakĩriũkirio-rĩ, kũhunjia gwitũ no gwa tũhũ, o na kuo gwĩtĩkia kwanyu no gwa tũhũ. Na ithuĩ no tũgĩtuĩke atĩ tũrĩ aira a Ngai a maheeni tondũ nĩtuumbũraga atĩ Ngai nĩariũkirie Kristũ kuuma kũrĩ arĩa akuũ o rĩrĩa, angĩkorwo arĩa akuũ matikaariũka, ataakĩmũriũkirie. Amu angĩkorwo arĩa akuũ matikaariũkio, o naake Kristũ ndakĩriũkirio. Angĩkorwo Kristũ ndariũkirio, wĩtĩkio wanyu nĩ wa tũhũ, na kwoguo mũtũũraga o meehiainĩ maanyu. Nao Akristiano arĩa maakuire meetĩkĩĩtie Kristũ nĩkũũra moorire. Angĩkorwo kĩĩrĩgĩrĩro giitũ harĩ Kristũ nĩ kĩa muoyo o ro ũyũ tũrĩ-rĩ, tũkĩagĩrĩirwo kũiguĩrwo tha gũkĩra mũndũ ũngĩ o wothe ũrĩ gũũkũ thĩ. No rĩu ũhoro ũrĩa wa ma nĩ atĩ Kristũ nĩariũkirio kuuma kũrĩ arĩa akuũ, agĩgĩtuĩka kĩonereria atĩ arĩa makomeete toro wa gĩkuũ nĩmakaariũkio. Tondũ o ta ũrĩa gĩkuũ gĩokire thĩ nĩ ũndũ wa mũndũ ũmwe, noguo kũriũka kwa arĩa akuũ guokire nĩ ũndũ wa mũndũ ũmwe. Ningĩ o ta ũrĩa andũ oothe makuaga thĩinĩ wa Adamu-rĩ, noguo oothe makaariũka thĩinĩ wa Kristũ. Na o mũndũ akaariũka ihinda rĩake: Kristũ nĩ we wambĩrĩirie kũriũka, nao arĩa mamwĩtĩkĩĩtie nĩ o makaamba kũriũka mũthenya ũrĩa Kristũ agacooka. Hĩndĩ ĩyo mũthia ũgĩkinye rĩrĩa Kristũ akaanengera Ngai, na nowe Ithe, ũthamaki, arĩĩkĩĩtie kũniina wathani ũngĩ wothe na ũhoti o na maahinya ma mĩthemba yothe. Tondũ Kristũ no mũhaka athamake kinya Ngai ahoote thũ ciothe aciige rungu rwa makinya maake. Thũ ya mũthia ĩrĩa ĩkaahootwo nĩ yo gĩkuũ. Amu Maandĩko moigaga atĩrĩ, “Ngai nĩaigire indo ciothe rungu rwa makinya maake.” Hĩndĩ ĩrĩa kwerwo atĩ nĩaigire indo ciothe rungu rwa makinya maake nĩkuonania atĩ Ngai we mwene ndanyiitithanĩĩtio na indo ciothe tondũ nĩ we waciigire rungu rwa makinya maake. Kwoguo hĩndĩ ĩrĩa indo ciothe igaakorwo irĩ rungu rwake, o naake Mũũriũ nĩakeeiga rungu rwa ũrĩa waigire indo icio ciothe rungu rwake; naake Ngai atuĩke maũndũ moothe kũrĩ andũ oothe. Andũ arĩa mabatithagio handũinĩ ha andũ arĩa akuũ-rĩ, mabatithagio nĩkĩ angĩkorwo gũtirĩ mwĩhoko atĩ arĩa akuũ nĩmakaariũka? O na ithuĩ eene-rĩ, nĩ kĩĩ gĩtũmaga tũikare ũgwatiinĩ hĩndĩ ciothe? Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, niĩ ngoragwo ndĩ ũgwatiinĩ wa gĩkuũ mũthenya o mũthenya! Gwĩtĩĩa kũrĩa ndĩtĩĩaga nĩ ũndũ wanyu mũtũũrĩreinĩ witũ thĩinĩ wa Kristũ Jesũ Mwathani witũ, nĩkuo kũrahotithia kuuga ũguo. Korwo andũ nĩ o gĩtũmi gĩakwa gĩa kũrũa na nyamũ cia gĩthaka gũũkũ Efeso-rĩ, igai rĩakwa nĩ kĩĩ? No angĩkorwo arĩa akuũ matikaariũkio no tũgĩĩke o ta ũrĩa kwĩragwo atĩ, “Kĩrekeei tũrĩe na tũnyue tondũ rũũciũ nĩtũgaakua.” Tigaai kũheenererio: “Mũceera na mũkũndũ akũndũkaga o taake.” Tiganaai na meehia mũcookerere mĩtugo ĩrĩa mĩega. Nĩngũmwĩra ũndũ wa kũmũconora atĩ amwe aanyu matiũĩ Ngai. Mũndũ ahota kũũria atĩrĩ, “Andũ arĩa akuũ-rĩ, makaariũka atĩa? Makaariũka me na mwĩrĩ ũhaana atĩa?” Wee ũkũũria ũguo kaĩ wĩ mũkĩĩgu atĩa? Mbegũ ĩrĩa ũhandaga-rĩ, nĩũkũmenya atĩ ndĩmeeraga ĩtaambĩĩte gũkua yo nyene? Kĩrĩa wee ũhandaga nĩ mbegũ ya ngano kana mbegũ ĩngĩ ĩrĩ iiki, no ti mũmera ũrĩa ũcookaga gũkũra. Naake Ngai nĩ we ũheaga mbegũ o yothe mwĩrĩ ũrĩa we atuĩte nĩekũmĩhe; aheaga o mbegũ o yothe mwĩrĩ ũrĩa ũmĩagĩrĩire. Mĩĩrĩ ya ciũmbe ciothe iria irĩ muoyo ndĩhaanaine; ya andũ nĩ mwanya, ya nyamũ cia gĩthaka nĩ mwanya ya nyoni nĩ mwanya, na o na ya thamaki nayo nĩ mwanya. O na ningĩ nĩkũrĩ indo iria ikoragwo matuinĩ na iria ikoragwo gũũkũ thĩ, na riiri wa iria ikoragwo igũrũ tiguo wa iria irĩ gũũkũ thĩ. Riũa rĩ na riiri warĩo mwanya, mweri wĩ na riiri waguo, na njata o nacio i na riiri wacio. O na njata cio nyene itihaanaine tondũ riiri wa ĩmwe tiguo wa ĩrĩa ĩngĩ. Ũguo noguo gũkaahaana hĩndĩ ĩrĩa akuũ makaariũkio. Hĩndĩ ĩrĩa mwĩrĩ wathikwo ũkoragwo ũrĩ wa kũbutha, no ũkaariũka ũtarĩ wa kũbutha. Ningĩ hĩndĩ ĩrĩa mwĩrĩ ũgũthikwo ũkoragwo ũrĩ mũcong'i na ũtarĩ na hinya, no hĩndĩ ĩrĩa ũkaariũkio ũgaakorwo wĩ mũthaka na wĩ na hinya. Atĩrĩĩrĩ, mwĩrĩ ũyũ wa kĩndũire nĩguo ũthikagwo, no ũkĩriũkio ũkaariũka wĩ mwĩrĩ wa kĩĩroho. Angĩkorwo mwĩrĩ ũyũ wa kĩndũire wĩ kuo-rĩ, o naguo mwĩrĩ wa kĩĩroho wĩ kuo. Tondũ Maandĩko moigaga atĩrĩ, “Mũndũ wa mbere kũũmbwo, na nĩ we Adamu, nĩatuĩkire mũndũ wĩ muoyo,” no Adamu wa kũrigĩrĩria nĩ Roho ũrĩa ũheanaga muoyo. Mwĩrĩ ũcio wa kĩĩroho tiguo ũgĩaga mbere no nĩ ũrĩa wa ndũire, na thuutha waguo gũgooka ũcio wa kĩĩroho. Mũndũ wa mbere oimire tĩĩriinĩ na nĩ rũkũngũ, no mũndũ wa keerĩ oimire igũrũ. Kwoguo andũ arĩa marũmagĩrĩra maũndũ ma gũũkũ thĩ mahaanaine na mũndũ ũcio woimire na tĩĩriinĩ, nao arĩa marũmagĩrĩra maũndũ ma igũrũ, mahaanaine na ũcio woimire na igũrũ. Ningĩ o ta ũrĩa tũhaanaine na mũndũ ũcio woimire tĩĩriinĩ-rĩ, noguo tũkaahaanana na ũcio woimire igũrũ. Ndĩrenda kuuga atĩrĩĩrĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mwĩrĩ na thakame itingĩhota kũgaya Ũthamaki wa Ngai. Ningĩ kĩndũ kĩbuthaga gĩtingĩhota kũgaya kĩrĩa gĩtabuthaga. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũmũhithũrĩria hitho ndĩmwĩre atĩrĩ: ithuothe tũtigaakua, no nĩkũgarũrwo tũkaagarũrwo ithuothe ũrĩa tũhaana o ihinda iniini ta kũbucia kwa riitho rĩrĩa karumbeeta ka mũthia gakaahuuhwo. Nĩ ũndũ karumbeeta nĩgakaahuuhwo, nao andũ arĩa akuũ mariũkio matarĩ a gũcooka kũbutha, na ithuĩ tũgarũrwo ũrĩa tũhaana. Amu kĩrĩa gĩkuaga no mũhaka kĩgarũrwo gĩtuĩke kĩndũ gĩtangĩkua; nakĩo kĩrĩa kĩbuthaga kĩgarũrwo gĩtuĩke kĩndũ gĩtangĩbutha. Atĩrĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa kĩrĩa kĩbuthaga gĩgaatuĩka kĩrĩa gĩtangĩbutha, na kĩrĩa gĩkuaga gĩtuĩke kĩrĩa gĩtangĩkua-rĩ, hĩndĩ ĩyo ũrĩa kwandĩkĩĩtwo Maandĩkoinĩ nĩũkaahinga. Tondũ kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Gĩkuũ nĩkĩniinĩĩtwo, ũhootani nĩũrĩĩkĩĩtie kwoneka!” “Wee Gĩkuũ-rĩ, ũhootani waku ũkĩrĩ kũ? Wee Gĩkuũ-rĩ, hinya waku wa kũũnũha ũkĩrĩ ha?” Meehia nĩ mo maheaga gĩkuũ hinya wa kũũnũha, na meehia namo maheagwo hinya nĩ Watho. Kĩrekeei tũcookagĩrie Ngai ngaatho tondũ nĩwe ũtũheaga ũhootani ahũthĩrĩĩte Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Kwoguo aariũ na aarĩ a Ithe witũ, o inyuĩ nyendeete mũno, ikaragaai mũũmĩrĩirie na mũtekwenyenyeka. Rutagaai wĩra wa Mwathani hĩndĩ ciothe, ondũ nĩmũũĩ atĩ gũtirĩ wĩra o na ũmwe mũrutaga thĩinĩ wa Mwathani wĩ wa tũhũ. Ha ũhoro ũrĩa mwanyandĩkĩire ũkoniĩ mũhothi ũrĩa ũrutagwo wa gũteithia andũ a Ngai, ĩkagaai o ta ũrĩa ndaathire makanitha ma Galatia. O mũthenya wa kiumia mũndũ wanyu o wothe nĩagĩrĩirwo nĩkũhonokagia na kũigaga gĩcunjĩ kĩigana ũna kũringana na ũrĩa athũkũmĩĩte, nĩ geetha hatikaanagĩe bata wa gũcookanĩrĩria hĩndĩ ĩrĩa ngooka. Muona ndooka nĩmũgaathuura andũ ndĩmatũme na marũa matware gĩcunjĩ kĩu kĩanyu Jerusalemu. Angĩkorwo nĩhakooneka harĩ na bata wakwa wa tũtwarane nao, nĩngagĩthiĩ nao. Na rĩĩrĩ, itanooka kũrĩ inyuĩ nĩngwamba kũgerera Makedonia tondũ nĩnduĩte kũgerera kuo. Kwahoteka nĩngaikara na inyuĩ kwa ihinda rĩigana ũna, hiihi ihinda rĩa heho rĩothe. Hĩndĩ ĩyo nĩmũkandeithĩrĩria gũthiĩ na mbere na rũgendo rwakwa o kũrĩa ngeerekera gũthiĩ. Hĩndĩ ĩyo ndikwenda tũkoonana na inyuĩ ta arĩ kwĩhĩtũkĩra ndĩrehĩtũkĩra; ndĩrenda gũgaikara na inyuĩ kwa ihinda, Mwathani eenda. No rĩĩrĩ, nĩngũikara gũũkũ Efeso o kinya mũthenya wa Penitekosito, tondũ gũũkũ kwĩ na mweke mwega wa wĩra, na nĩ wĩra wĩ na uumithio, o na akorwo kwĩ na mĩhĩnga mĩingĩ. Na rĩĩrĩ, Timotheo angĩũka mũtugeei wega na mũreke aikaranie na inyuĩ atarĩ na guoya tondũ o naake arutaga wĩra wa Mwathani, o ta ũguo niĩ ndutaga. Kwoguo hatikaagĩe mũndũ o na ũmwe ũkũmũira. Mũteithĩrĩriei athiĩ na mbere na rũgendo rwake e na thaayũ amu arooka gũũkũ kũrĩ niĩ, na nĩtũmwetereire twĩ na aariũ na aarĩ a Ithe witũ. Ha ũhoro wa Apolo mũrũ wa Ithe witũ-rĩ, nĩndĩmũthaithaga ooke kũrĩ inyuĩ hamwe na andũ arĩa meetĩkĩĩtie no ndarĩ eetĩkĩra. Niĩ nguuga atĩ oona ihinda nĩarĩũka. Mwĩhũũgageei, na mũikarage mũrũmĩĩtie wĩtĩkio; gĩai na ũũmĩrĩru na hinya. Ĩkagaai maũndũ moothe na wendo. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩmũũĩ atĩ thĩinĩ wa Akaia andũ a mũciĩ wa Sitefana nĩ o maarĩ a mbere gwĩtĩkĩra Ũhoro ũrĩa Mwega. Ningĩ nĩmerutĩire nĩguo matungatagĩre andũ arĩa aamũre. Nĩndakĩmũthaitha mũmaathĩkagĩre o hamwe na andũ arĩa marutithanagia wĩra nao. Nĩngeneete mũno nĩ ũndũ wa Sitefana, Foritunato, na Akaiko tondũ wa gũũka kũrĩ niĩ handũ haanyu. Nĩmacanjamũrĩĩte ngoro yakwa o ta ũrĩa macanjamũrĩĩte cianyu. Andũ ta acio nĩmaagĩrĩirwo nĩkũheagwo gĩtĩĩo. Makanitha moothe ma Asia nĩmamũgeithia. Akula na Pirisila hamwe na andũ oothe a kanitha arĩa macemanagia mũciĩ kwao nĩmamũgeithia mũno thĩinĩ wa Mwathani. Araata oothe arĩa meetĩkĩĩtie a gũũkũ nĩmamũgeithia. Geithaniai mũndũ na ũrĩa ũngĩ na ngeithi theru cia kũmumunyana. Nĩ niĩ Paũlũ ndaandĩka ũũ na guoko gwakwa. Niĩ Paũlũ nĩndamũgeithia. Mũndũ o wothe ũteendeete Mwathani aronyiitwo nĩ kĩrumi! Atĩrĩĩrĩ, Mwathani witũ nĩarooka! Wega wa Mwathani Jesũ ũroikara na inyuĩ. Wendo wakwa ũroikara na inyuĩ inyuothe mwĩ thĩinĩ wa Kristũ. Kuuma kũrĩ niĩ Paũlũ, niĩ ndatuĩkire mũtũmwo wa Kristũ Jesũ na ũndũ wa kwenda kwa Ngai, na kuuma kũrĩ mũrũ wa Ithe witũ Timotheo: Kũrĩ kanitha wa Ngai ũrĩa wĩ Korinitho, o hamwe na andũ a Ngai oothe arĩa me Akaia guothe: Wega na thaayũ wa Ngai Ithe witũ o na wa Mwathani Jesũ Kristũ irogĩa na inyuĩ. Rekeei tũcookerie Ngai na Ithe wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ ngaatho, o we Ithe witũ wĩ tha na nĩ we Ngai ũrĩa ũheanaga ũũmĩrĩru wothe! We nĩatũũmagĩrĩria mathĩĩnainĩ maitũ moothe nĩguo o na ithuĩ tũkahota kũũmĩrĩria andũ arĩa angĩ hĩndĩ ĩrĩa me na mathĩĩna o ũrĩa mathĩĩna macio mangĩkorwo matariĩ. Nĩtũmoomagĩrĩria na ũũmĩrĩru ũrĩa tũũmagĩrĩrio naguo nĩ Ngai. Kristũ nĩanyariirirwo, na o na ithuĩ nĩtũnyariiragwo taake; o ta ũrĩa Kristũ oomĩrĩirio nĩ Ngai, ũguo noguo atũmaga o na ithuĩ tũũmĩrĩrio nĩ Ngai. Tũngĩthĩĩnio, tũthĩĩnagio nĩ ũndũ wanyu, nĩguo mũheeo ũũmĩrĩru na mũhonokio; tũngĩũmĩrĩrio o na inyuĩ nĩmũũmagĩrĩrio na mũkaheeo hinya wa kũhota gũkirĩrĩria mwĩ na ũũmĩrĩru mĩnyamaaro ĩrĩa o na ithuĩ tũkoragwo nayo. Kwoguo twĩ na mwĩhoko mũrũmu harĩ inyuĩ, tondũ nĩtũũĩ atĩ, mũnyarirĩitwo o ta ũrĩa tũnyariirĩĩtwo, na ũguo noguo mũũmagĩrĩrio o ta ũrĩa tũũmagĩrĩrio. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩtũkũmũririkania ũhoro wa mathĩĩna marĩa twarĩ namo bũrũriinĩ wa Asia. Mĩrigo ĩrĩa twakuuithirio yarĩ mĩnene na mĩritũ kinya tũkĩona ta tũgũthira. Twaiguaga ta tũtuĩrĩirwo kũũragwo; no rĩĩrĩ, gwekĩkire ũguo nĩguo tũtikeehokage hinya witũ, no twĩhokage o Ngai wiki ũrĩa ũriũkagia arĩa akuũ. Ngai nĩ we watũhonokirie kuuma mũtinoinĩ ũcio mũũru wa gĩkuũ na nĩegũthiĩ na mbere gũtũhonokia; kwoguo twĩ na mwĩhoko atĩ o na rĩu nĩegũtũhonokia. Atĩrĩĩrĩ, mũngĩtũteithĩrĩria na gũtũhoera, mahooya maingĩ marĩa tũhoeirwo nĩmegũcookio, na Ngai nĩegũtũraathima, na andũ aingĩ nĩmegũcookeria Ngai ngaatho nĩ ũndũ witũ. Ithuĩ nĩtũkwĩraha tondũ thamiri ciitũ nĩitũmenyithagia na ma atĩ ũrĩa tũikaraga gũũkũ thĩ, na makĩria ũrĩa tũikaranagia na inyuĩ, tũkoragwo tũtongoreetio nĩ ũthingu na wĩhokeku ũrĩa tũheagwo na ũndũ wa hinya wa wega wa Ngai, ti na ũndũ wa ũũgĩ wa andũ. Tũmwandĩkagĩra maũndũ marĩa mũngĩhota gũthooma na kũmenya ũrĩa maroiga. O na angĩkorwo rĩu mũtũmenyaga o haniini-rĩ, ngwĩhoka atĩ nĩmũgaatũmenya biũ, nĩguo atĩ Mũthenya wa Mwathani witũ Jesũ wakinya mũkeeraha nĩ ũndũ witũ ta ũrĩa o na ithuĩ tũkeeraha nĩ ũndũ wanyu. Rĩrĩa ndabangĩĩte gũũka kwanyu rĩa mbere-rĩ, nĩndaarĩ na ma ya maũndũ macio moothe, nĩguo mũraathimwo maita meerĩ. Nĩ ũndũ ũcio ngĩkĩbanga atĩ nyambe njũkĩre kũu kwanyu ngĩthiĩ Makedonia, na njookere o kuo ngiuma Makedonia nĩ geetha mũũhe ũteithio wa gũthiĩ Judea. Ngĩbanga ũguo-rĩ, kaĩ ndakĩhaanaga mũgarũ? Hĩndĩ ĩrĩa ngũthondeka mĩbango yakwa-rĩ, kaĩ hiihi thondekaga na ũndũ wa kwĩyenda atĩ nĩguo hotage kuuga “ĩĩni”, “ĩĩni”, na “aaca”, “aaca” hĩndĩ o ĩmwe? Amu o ta ũrĩa Ngai arĩ mwĩhokeku, ithuĩ tũtiamwĩrĩire “Ĩĩ” na “Aaca.” Tondũ rĩĩrĩ, Jesũ Kristũ Mũrũ wa Ngai ũrĩa twamũhunjĩirie niĩ, Sila, na Timotheo-rĩ, ti Jesũ wa “Ĩĩ” na “Aaca.” No nĩ we “ĩĩ” ya Ngai; amu we nĩ we “ĩĩ” thĩinĩ wa ciĩranĩro ciothe cia Ngai. Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmaga tuuge “Ameni” tũhotithĩĩtio nĩ Jesũ Kristũ tũkĩgooca Ngai. Atĩrĩĩrĩ, Ngai we mwene, o we Ngai ũrĩa watwamũrire, nĩatũmaga ithuĩ na inyuĩ tũgĩe na kĩĩrĩgĩrĩro kĩa muoyo twĩ thĩinĩ wa Jesũ Kristũ. Nĩatwĩkĩrĩĩte rũũri rwakuonania atĩ tũrĩ aake na agatwĩkĩra Roho wake Mũtheru ngoroinĩ ciitũ arĩ mũrũũgamĩrĩri wa kĩrĩa gĩothe atũigĩire. Ngai nĩ mũira wakwa, o na nĩoĩ ngoro yakwa ũrĩa ĩtariĩ, atĩ ndaagire gũũka Korinitho nĩ ũndũ wa kũmũcaaĩra! Ũguo ti kuuga atĩ nĩtũrenda kũmwatha ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩgwĩtĩkia; tiga o atĩ ithuĩ tũrutithanagia wĩra na inyuĩ nĩguo mũkenage amu ũhoroinĩ wa gwĩtĩkia mũtũire mwĩhandĩĩte wega. Kwoguo ngĩgĩtua atĩ ti wega gũũka kwanyu rĩngĩ kũmũiguithia kĩeha. Tondũ ingĩkĩmũiguithia kĩeha-rĩ, niĩ na niĩ ingĩgĩkenio nũũ, na no inyuĩ mũngĩngenia, o inyuĩ njiguithĩĩtie kĩeha? Gĩtũmi gĩa kũmwandĩkĩra, nĩndigooke mũcooke mũnjiguithie kĩeha. Tondũ-rĩ, inyuĩ nĩ inyuĩ mũngĩngenia na nĩnjũũĩ atĩ gĩkeno gĩakwa nokĩo kĩanyu. “Nĩ gũkorwo rĩrĩa ndamwandĩkĩire ndamwandĩkĩire ndĩ na kĩeha na thĩĩna mũnene wa ngoro, ngĩitaga maithori; ndiamwandĩkagĩra nĩ geetha mũmake, no nĩ geetha mũmenye ũrĩa ndĩmwendeete na wendo mũnene.” Atĩrĩĩrĩ, mũndũ angĩkorwo nĩaiguithanĩĩtie kĩeha-rĩ, ti niĩ aiguithĩĩtie, amũiguithĩĩtie inyuothe, o mũndũ o haniini. (Ndĩroiga ũguo nĩguo ndikaahaane ta ngũhinyĩrĩria mũndũ ta ũcio.) Kwoguo kũherithio kũrĩa aherithĩĩtio nakuo nĩ aingĩ aanyu nĩkũmũiganĩĩte. Mũndũ ũcio mwagĩrĩirwo rĩu nĩkũmuohera na kũmũũmĩrĩria nĩguo atige gũikara amakĩĩte mũno. Nĩndamũthaitha mũmuonie atĩ nĩmũmwendeete. Kĩu nĩkĩo gĩtũmi kĩrĩa gĩatũmire ndĩmwandĩkĩre marũa macio nĩ geetha ndĩmũgerie nĩguo menye kana nĩmwathĩkagĩra ũrĩa ndĩmwĩraga. Mũndũ ũrĩa muohera o na niĩ nĩndĩmuohagĩra. Tondũ rĩrĩa ndoohera mũndũ, angĩkorwo niĩ ndĩ na ũndũ wa kũmuohera, niĩ ndĩmuohagĩra nĩ ũndũ wanyu, Kristũ e hamwe na niĩ. Twĩkaga ũguo nĩguo tũtikahootwo nĩ Caitaani amu nĩtũũĩ mĩbango yake. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ndakinyire Teroa kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega wa Kristũ, nĩndakorire Mwathani ahaarĩirie ũndũ ũcio. No rĩĩrĩ, nĩndatangĩkire ngoro mũno tondũ ndiakorire Tito mũrũ wa Ithe witũ kuo. Kwoguo ngiugĩra andũ a kũu ũhoro, ngĩcooka ngĩthiĩ Makedonia. No rĩĩrĩ, Ngai arogaathwo tondũ nĩatũmaga tũhootane hingo ciothe twĩ thĩinĩ wa Kristũ. Ningĩ nĩatũtũmaga tũkamenyithie thĩ yothe ũhoro wa Kristũ, ũhaana ta mũtararĩko mwega mũno. Amu ithuĩ tũhaana ta mũtararĩko wa ũbaani mwega ũrutĩirwo Ngai nĩ Kristũ, wĩ gatagatĩinĩ ka arĩa marahonokio na arĩa maroora. Mũtararĩko ũcio kũrĩ arĩa maroora ũhaana ta uumĩĩte gĩkuũinĩ na ũmaroreetie gĩkuũinĩ, no kũrĩ arĩa marahonokio ũhaana ta uumĩĩte muoyoinĩ na ũmaroreetie muoyoinĩ. Naake nũũ ũngĩhota gwĩka maũndũ macio? Tondũ ithuĩ tũtihaana ta andũ aingĩ arĩa matuaga ũhoro wa Ngai ta kĩndũ gĩtarĩ kĩene, twaragia tũtarĩ na ũhinga, tũrĩ andũ matũmĩĩtwo nĩ Ngai we mwene, na twaragia mbere yake twĩ ndungata cia Kristũ. Hiihi nĩtũraiguĩka ta tũrambĩrĩria kwĩgaatha rĩngĩ? Kana hiihi nĩtũgũkĩenda marũa magũtũgaathĩrĩria tũgĩũka kũrĩ inyuĩ kana tũkiuma kũrĩ inyuĩ ta andũ arĩa angĩ? Inyuĩ nĩ inyuĩ marũa maitũ ma gũtũgaathĩrĩria, maandĩkĩĩtwo ngoroinĩ ciitũ, nĩguo mathoomagwo na mamenyagwo nĩ andũ oothe. Inyuĩ nĩ inyuĩ marũa maandĩkĩĩtwo nĩ Kristũ marĩa atwaraga na mooko maitũ; matiandĩkĩĩtwo na rangi, maandĩkĩĩtwo na Roho wa Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo. Ningĩ, marũa macio matiandĩkĩĩtwo tũhengereinĩ twa mahiga, maandĩkĩĩtwo ngoroinĩ cia andũ. Ũcio nĩguo mwĩhoko ũrĩa twĩhokeete Ngai naguo tũhotithĩĩtio nĩ Kristũ. Ithuĩ tũtirĩ ũndũ tũngĩhota gwĩka tũrĩ ithuiki, hinya witũ uumaga kũrĩ Ngai. Ngai nĩ we watũhotithirie gũtuĩka atungati a kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa kĩerũ, no ti kĩrĩa gĩkoragwo na watho wa kwandĩkwo, no nĩ kĩa watho wa Roho. Tondũ rĩĩrĩ, watho ũrĩa mwandĩke ũreehaga gĩkuũ no wa Roho ũreehaga muoyo. Watho ũcio wandĩkĩĩtwo tũhengereinĩ twa mahiga ũreehage gĩkuũ. Hĩndĩ ĩrĩa Ngai aanengagĩra Musa Watho ũcio riiri wake nĩwonekire. Amu o na gũtuĩka ũtheri ũrĩa warĩ ũthiũinĩ wa Musa ndwakengaga nĩwarĩ na hinya mũno, na andũ a Isiraeli matingĩahotire kũmũrora. Angĩkorwo Watho ũrĩa ũreehaga gĩkuũ nĩwarĩ na riiri ũguo-rĩ, na githĩ gũkenga kwa wĩra wa Roho gũtingĩgĩkorwo gũkĩrĩ kũnene mũno makĩria! Angĩkorwo ũndũ ũrĩa wareehire gũtuĩrwo warĩ na riiri mũnene ũguo-rĩ, ũhoro ũrĩa wareehire ũthingu na githĩ ndũngĩgĩkorwo na riiri mũno makĩria! Kwoguo, ũndũ ũrĩa hĩndĩ ĩmwe warĩ na riiri nĩwaniinirwo riiri nĩ ũhoro ũrĩa wokire wĩ na riiri mũnene makĩria. Amu angĩkorwo ũndũ ũcio warĩ wa ihinda inyiinyi na nĩwarĩ na riiri mũnene ũguo-rĩ, githĩ ũhoro ũyũ wa gũtũũra ndũkĩrĩ na riiri mũnene mũno makĩria! Ithuĩ tondũ twĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩu nĩtuumbũraga ũhoro tũtegwĩtigĩra. Tũtiĩhumbagĩra ũthiũ ta ũrĩa Musa eehumbagĩra na gĩtaama nĩguo andũ a Isiraeli matikoone gũkenga kwa ũtheri gũgĩthira ũthiũinĩ wake. Meciiria maao nĩmaahumbĩrirwo, na kinya ũũmũũthĩ hĩndĩ ĩrĩa andũ mathooma mabuku ma Kĩrĩĩkanĩro Kĩrĩa Gĩkũrũ, gĩtaama kĩu no gĩtũũraga kĩhumbĩrĩĩte meciiria maao. No rĩĩrĩ, mũndũ angĩnyiitana na Kristũ, gĩtaama kĩu nĩkĩeheraga. Kinya ũũmũũthĩ andũ mangĩthooma Watho wa Musa, gĩtaama kĩu nĩkĩhumbagĩra meciiria maao. No rĩĩrĩ, mũndũ angĩthiĩ harĩ Mwathani, gĩtaama kĩu nĩgĩthengagio. Rĩu-rĩ, “Mwathani nĩ we Roho, na harĩa Roho wa Mwathani arĩ, nĩharĩ na wĩyathi. Kwoguo ithuothe nĩtũhumbũrĩĩtio ũthiũ tũgagĩkengaga na riiri wa Mwathani. Na rĩĩrĩ, riiri o ũcio uumaga kwĩ Mwathani, o we Roho, ũtũgarũraga tũkahaanana naake tũgagĩkĩrĩrĩria o gũcangarara.” Ngai atũheete wĩra ũyũ nĩ ũndũ wa tha ciake, na kwoguo gũtirĩ hĩndĩ tũngĩkua ngoro. Nĩtũreganĩĩte na maũndũ moothe ma hitho na ma thoni; nĩtũregeete gũthiaga na mĩthiĩre ya wara, o na tũtituaga kiugo kĩa Ngai kĩa maheeni. Ĩndĩ tũikaraga mbere ya Ngai twĩ na ũtheri ũrĩa wa ma, na nĩtũgeragia gũtũma andũ oothe matwende. Na rĩĩrĩ, angĩkorwo ũhoro ũrĩa mwega tũhunjagia nĩmũhithe-rĩ, ũhithĩĩtwo andũ arĩa maroora oiki. Meciiria ma andũ arĩa mateetĩkĩĩtie nĩmaigĩĩtwo ndumainĩ nĩ ngai ĩrĩa ya gũũkũ thĩ. Nĩmagirĩrĩirie kuona ũtheri ũkĩmatherera, ũtheri ũcio uumaga kũrĩ Ũhoro ũrĩa Mwega wa riiri wa Kristũ, o we ũrĩa ũhaanaine na Ngai kũna. Ithuĩ-rĩ, tũtihunjagia ũhoro witũ ithuĩ eene; tũhunjagia Jesũ Kristũ nĩ Mwathani, na atĩ ithuĩ tũrĩ ndungata cianyu nĩ ũndũ wa kwenda kwa Jesũ. Ngai ũrĩa woigire, “Ũtheri nĩũthere ndumainĩ!” no we watũmire ũtheri wake ũthere ngoroinĩ ciitũ, nĩguo ũtũme tũmenye riiri wa Ngai o riiri ũrĩa ũkengeete ũthiũinĩ wa Jesũ Kristũ. No rĩĩrĩ, ithuĩ tũrĩ na ũtonga ũyũ wa kĩĩroho-rĩ, tũhaana ta nyũngũ ciũmbĩĩtwo na rĩũmba nĩguo kũmenyeke atĩ hinya ũcio mũnene ũguo nĩ wa Ngai ti witũ. Ithuĩ nĩtũthĩĩnagio na njĩra ciothe no tũtiniinagwo; nĩtũkoragwo hĩndĩ ĩmwe na ĩmwe twĩ na nganja, no tũtirĩ twakua ngoro; nĩtũthĩĩnagio no tũtirĩ hĩndĩ tũrĩ twatiganĩrio; twanatiihangio ũũru mũno, no tũtiniinagwo. Hingo ciothe tũkoragwo tũkuuĩĩte gĩkuũ kĩa Jesũ na mĩĩrĩ iitũ, nĩguo o naguo muoyo wa Jesũ wonekage mĩĩrĩinĩ iitũ. Ithuĩ hĩndĩ ĩrĩa yothe twĩ muoyo tũtũũraga tũrĩ ũgwatiinĩ wa gĩkuũ nĩ ũndũ wa Jesũ, nĩguo muoyo wake wonekanage thĩinĩ wa mĩĩrĩ ĩno iitũ ĩkuaga. Ũguo nĩkuuga atĩ gĩkuũ kĩrutaga wĩra thĩinĩ witũ, naguo muoyo ũkarutaga wĩra thĩinĩ wanyu. Maandĩko mekuuga atĩrĩ, “Ndaaririe tondũ nĩndeetĩkirie.” Ũguo noguo o na ithuĩ thĩinĩ wa Roho ũcio wa gwĩtĩkia twaragia tondũ nĩtwĩtĩkĩĩtie. Nĩtũũĩ atĩ Ngai ũrĩa wariũkirie Mwathani Jesũ nĩagaatũriũkia o na ithuĩ hamwe na Jesũ. Na rĩĩrĩ, nĩagaatũkuua ithuothe hamwe na inyuĩ atũtware mbere yake. Maũndũ moothe marĩa meekagwo, meekagwo nĩ ũndũ wanyu; nĩguo o ũrĩa wega wa Ngai ũrĩthiaga ũgĩkinyagĩra andũ aingĩ, andũ acio magacookagia ngaatho nĩ ũndũ wa riiri wa Ngai. Hakĩrĩ ũguo-rĩ, tũtirĩ hingo tũũragwo nĩ hinya ngoro. O na angĩkorwo mĩĩrĩ iitũ nĩthiaga ĩkĩbuthaga na igũrũ-rĩ, na thĩinĩ ĩthiaga ĩkĩerũhagio o mũthenya. Thĩĩna ũyũ tũkoragwo naguo wa ihinda iniini, nĩguo ũtũhaaragĩria nĩ geetha tũkaaheeo riiri mũnene wa tene na tene ũrĩa ũkĩrĩĩte mathĩĩna moothe. Tondũ ithuĩ tũticaragia indo iria cionekaga, no tũcaragia iria itoonekaga. Tondũ iria cionekaga nĩ cia ihinda iniini, no iria itoonekaga nĩ cia gũtũũra kinya tene na tene. Tondũ nĩtũũĩ atĩ hema ĩno tũtũũraga thĩinĩ wayo, na nĩyo mĩĩrĩ ĩno iitũ, ĩngĩthario Ngai nĩatũthondekeire mũciĩ igũrũ, ũrĩa ũtaakĩĩtwo na mooko, wa gũtũũra tene na tene. Rĩu twĩ gũũkũ thĩ nĩtũcaayaga nĩ ũndũ nĩtwĩrĩragĩria gũtũũra mũciĩ ũcio witũ wa igũrũ, tũkeerirĩrĩa kũwĩhumba ta nguo tũtikaanakorwo twĩ njaga. Hĩndĩ ĩrĩa twĩ hemainĩ ĩno tũrĩ rĩu nĩtũcaayaga na mũcaayo wa kũigua tũhinyĩrĩirio; ti kuuga tũkuuga atĩ mwĩrĩ ũyũ tũrĩ naguo weherio, no ũrĩa tũkwenda no tũhumbwo ũcio wa igũrũ nĩguo mwĩrĩ ũyũ ũkuaga ũgarũrwo ũtuĩke wa gũtũũra muoyo. Ngai nĩ we ũtũhaarĩirie nĩ ũndũ wa kũgarũrwo kũu, naake nĩatũheete Roho wake atuĩke mũrũũgamĩrĩri wa kĩrĩa gĩothe atũigĩire. Nĩ ũndũ ũcio, nĩtũkoragwo twĩ na ũũmĩrĩru hingo ciothe. Tondũ nĩtũũĩ atĩ hĩndĩ ĩrĩa tũgũtũũra thĩinĩ wa mwĩrĩ ũyũ ta arĩ guo mũciĩ witũ tũkoragwo twĩ kũraaya na Mwathani. Nĩ amu tũthiaga na wĩtĩkio, tũtithiaga na ũrĩa tũrona. Nĩtũiyũrĩĩtwo nĩ ũũmĩrĩru, na nĩ kaba tuume mĩĩrĩinĩ ĩno iitũ tũtũũraga ta arĩ yo mĩciĩ iitũ. Kwoguo ithuĩ ũndũ ũrĩa twendaga mũno makĩria no gũkenia Mwathani, twĩ gũũkũ thĩ kana tũtarĩ kuo. Tondũ ithuothe no mũhaka tũkaarũũgama mbere ya gĩtĩ gĩa gũtuanĩra gĩa Kristũ, na o mũndũ nĩakaaheeo kĩrĩa aagĩrĩirwo nĩkũheeo kũringana na maũndũ marĩa aaneeka na mwĩrĩ wake marĩ meega kana marĩ mooru. Ithuĩ-rĩ, nĩtũũĩ gũtĩĩa Mwathani nĩkuuga atĩa, nĩkĩo tũgeragia kũguucĩrĩria andũ arĩa angĩ. Ngai nĩatũũĩ ũrĩa tũhaana, na ngwĩhoka atĩ o na niĩ nĩmũmenyeete na ngoro cianyu ũrĩa haana. Ti kũgeria tũrageria kwĩgaathĩrĩria harĩ inyuĩ rĩngĩ, no nĩkũmũhe tũramũhe mweke nĩguo mwĩrahe nĩ ũndũ witũ, nĩguo mũgĩage na ũndũ wa gũcookeria mũndũ ũrĩa wĩrahaga nĩ ũndũ wa ũrĩa ahaana akĩoneka, no ti ũrĩa ahaana ngoro. No rĩĩrĩ, angĩkorwo tũrĩ agũrũku, tũgũrũkĩĩte nĩ ũndũ wa Ngai, na angĩkorwo tũtirĩ agũrũku, tũhaana ũguo nĩ ũndũ wanyu. Wendo wa Kristũ nĩguo ũtwathaga, amu rĩu nĩtũũĩ atĩ angĩkorwo ũmwe nĩakuire nĩ ũndũ witũ ithuothe, ithuothe nĩtwakuanĩire hamwe naake. Kristũ aakuire nĩ ũndũ witũ ithuothe nĩguo arĩa megũtũũra matigatũũre nĩ ũndũ wao eene, no matũũre nĩ ũndũ wa ũrĩa wakuire na agĩcooka akĩriũkio nĩ ũndũ wao. Hakĩrĩ ũguo-rĩ, kuuma rĩu tũtigũcooka gũtuĩra mũndũ kũringana na ũrĩa andũ meciiragia. O na akorwo twĩ hĩndĩ twatuagĩra Kristũ kũringana na ũrĩa andũ meciiragia, rĩu tũtiĩkaga ũguo. Kwoguo mũndũ angĩkorwo arĩ thĩinĩ wa Kristũ, atuĩkaga kĩũmbe kĩerũ; maũndũ moothe ma tene nĩgũthira mathiraga magooka meerũ. Maũndũ macio moothe meekagwo nĩ Ngai, na nĩaniinire ũthũ gatagatĩinĩ gaitũ naake ahũthĩire Jesũ Kristũ, na agĩtũhe wĩra wa kũiguithania andũ arĩa angĩ naake. Kwoguo ahũthĩire Kristũ, Ngai nĩaiguithanirie andũ oothe naake we mwene atekũmatarĩra meehia maao, na agĩtwĩhokera wĩra ũyũ wa kũmaiguithania naake. Kwoguo ithuĩ twĩ aarĩrĩria a Kristũ, na nĩ ta Ngai ũrathaithana na tũnua twitũ. Tũramũthaitha handũinĩ ha Kristũ mwĩtĩkĩre kũiguithanio na Ngai! Ngai nĩatũmire Kristũ ũrĩa ũtaarĩ na meehia agĩe na meehia nĩ ũndũ witũ nĩguo na ithuĩ tũgae ũthingu wa Ngai twĩ thĩinĩ wa Kristũ. Tondũ wa ũrĩa tũrĩ aruti wĩra hamwe na Ngai-rĩ, nĩtwamũthaitha inyuĩ mũgĩĩte na wega wa Ngai mũtikaareke ũtuĩke wa tũhũ. Amu Ngai oigĩĩte atĩ: “Ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩru rĩakinya, nĩndagũthikĩrĩirie naguo mũthenya wa ũhonokanio wakinya ngĩgũteithia.” Atĩrĩĩrĩ-i, rĩĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩu rĩagĩrĩru; ũyũ nĩguo mũthenya wa kũhonokio! Ithuĩ tũtitũmaga hagĩe ũndũ ũngĩhĩnga mũndũ nĩguo ũtungati ũcio witũ ndũkoonerwo mahĩtia. Ithuĩ nĩtwĩyonanagia maũndũinĩ moothe atĩ tũrĩ ndungata cia Ngai nĩ ũndũ wa gũkirĩrĩria mathĩĩna na mĩnoga na gũthĩĩnĩka. Ningĩ twanahũũrwo na twanaikio njeera, o na twanareeherwo ngũĩ; twanarutithio mawĩra maritũ, twanoorwo nĩ toro o na kwaga kũrĩa irio. O na ningĩ tondũ wa gũtũũra na ũthingu, ũmenyo, gũkirĩrĩria, gũtugana, gũkorwo twĩ na Roho Mũtheru, kũgĩa na wendani ũtarĩ na wara, kwaria ũhoro wa ma, gũkorwo twĩ na hinya wa Ngai, na gũkorwo na ũthingu ũrĩ ta indo ciitũ cia mbaara cia gũtharĩkĩra na cia kwĩgitĩra. Rĩmwe nĩtũheagwo gĩtĩĩo, na rĩngĩ tũgaconorwo; rĩmwe nĩtũrumagwo, na rĩngĩ tũkagaathĩrĩrio. Tũtuagwo andũ a maheeni o rĩrĩa ithuĩ twaragia ũhoro wa ma; tũhaana ta tũtoĩkaine, no nĩtũĩkaine nĩ andũ oothe; tũhaana ta tũkuĩte, no o ta ũrĩa mũratuona tũrĩ o muoyo. O na angĩkorwo nĩtũherithagio, tũtiũragagwo; o na angĩkorwo nĩtũraakaragio ithuĩ tũkoragwo tũkeneete hingo ciothe; tuonekaga ta tũrĩ athĩĩni, no nĩtũtũmaga andũ aingĩ matonge; tuonekaga ta tũtarĩ kĩndũ, no indo ciothe nĩ ciitũ. Atĩrĩĩrĩ, Akorinitho aya, tũramwarĩria tũtarĩ na ũndũ tũkũmũhitha; nĩtũmũhingũrĩire ngoro ciitũ. Ithuĩ nĩtũmuoneetie wendo witũ no inyuĩ mũtituoneetie wendo wanyu. Rĩu ngwaria na inyuĩ ta arĩ ciana ciakwa ndĩraarĩria ndĩmwĩre atĩrĩ: “Twĩkageei maũndũ o ta marĩa tũmwĩkaga; tũhingũrĩreei ngoro cianyu!” Tigaai gũtuĩka a thiritũ ya arĩa mateetĩkĩĩtie, tondũ gũtingĩhoteka. Amu-rĩ, ũthingu na waganu ciahota kũiguana? Ningĩ ũtheri na nduma-rĩ, ciahota gũikarania? Atĩrĩĩrĩ, Kristũ na Ngoma mahota kũiguana? Mũndũ ũrĩa wĩtĩkĩĩtie na ũrĩa ũteetĩkĩĩtie-rĩ, no magwatanĩre? Hekaarũ ya Ngai yahota atĩa kũiguana na mĩhianano? Amu ithuĩ nĩ ithuĩ Hekaarũ ya Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo! O ta ũrĩa Ngai oigĩĩte atĩrĩ: “Nĩndĩtũũranagia na andũ aakwa, njeerage gatagatĩinĩ kaao; Ndĩkoragwo ndĩ Ngai wao, nao marĩ andũ aakwa.” Kwoguo Mwathani ekuuga atĩrĩ: “No mũhaka mũtigane nao na mwĩyamũranie nao. Mũtikaahutagie kĩndũ kĩrĩ na thaahu, na niĩ nĩndĩrĩmwamũkagĩra. Ndĩrĩkoragwo ndĩ Ithe wanyu, na inyuĩ mũrĩ aariũ na aarĩ aakwa. Ũguo nĩguo Mwathani Mwene Hinya Wothe oiga.” Araata aakwa, maũndũ macio moothe nĩ ithuĩ twĩrĩirwo. Nĩ ũndũ ũcio rekeei twĩtherie maũndũ moothe marĩa mathũũkagia mwĩrĩ na roho, nĩguo tũikarage tũrĩ athingu na tũtĩĩĩte Ngai. Tũheei handũ thĩinĩ wa ngoro cianyu. Ithuĩ tũtirĩ twahĩtĩria mũndũ; tũtirĩ twathũũkia mũndũ, na tũtirĩ twahũthĩra mũndũ na njĩra njũru. Ndiroiga ũguo ngĩmũtuĩra, amu o ta ũrĩa nguugĩĩte na hau kabere mũkoragwo mwĩ thĩinĩ wa ngoro ciitũ, tũkuanĩre hamwe kana tũtũũranie muoyo. Niĩ-rĩ, ndĩ na mwĩhoko mũnene harĩ inyuĩ; nĩndĩrahaga mũno nĩ ũndũ wanyu! Thĩinĩ wa mathĩĩna moothe niĩ ngoragwo njiyũrĩĩtwo nĩ ũũmĩrĩru na gĩkeno. Atĩrĩĩrĩ, o na thuutha wa gũkinya Makedonia tũtiahuurũkire o na haniini, amu kwarĩ na mathĩĩna kũndũ guothe. Nĩtwarĩ na inegene na andũ, na ngoro ciitũ nĩciarĩ na guoya. No Ngai ũrĩa ũũmagĩrĩria arĩa moorĩĩtwo nĩ hinya-rĩ, nĩatũũmĩrĩirie na ũndũ wa gũũka gwa Tito. Na to gũũka gwake gwiki gwatũmire tũũmĩrĩrie, no nĩ ũndũ wa ũrĩa o na inyuĩ mwamũũmĩrĩirie. Nĩatwĩrire ũrĩa mwĩ na bata wa kũnyona, na ũrĩa mũratũiguĩra tha, na ũrĩa mwĩhaarĩirie kũngitĩra; nĩ ũndũ ũcio nĩngeneete mũno makĩria. Amu o na angĩkorwo marũa marĩa ndamwandĩkĩire nĩmaamũiguithirie kĩeha-rĩ, ndiĩriraga nĩ ũndũ wa kũmaandĩka o na akorwo nĩnderirĩĩte. Amu nĩnguona atĩ marũa macio nĩmaamwĩkĩrire kĩeha kwa ihinda iniini. No rĩu ndĩ na gĩkeno, no ti tondũ wa kũmũiguithia kĩeha, no nĩ tondũ kĩeha kĩu kĩanyu nĩgĩatũmire mwĩrire. Kĩeha kĩu mwaiguithirio nĩ Ngai, na kwoguo gũtirĩ ũndũ mũũru o na ũmwe twamwĩkire. Amu kĩeha kĩrĩa Ngai aiguithanagia kĩreehage kwĩrira, nakuo kwĩrira kũreehage ũhonokio, na gũtirĩ mũndũ ũtangĩenda ũguo! No rĩĩrĩ, kĩeha gĩa gũũkũ thĩ kĩreehage gĩkuũ. Atĩrĩĩrĩ, taoneei ũrĩa Ngai eekĩĩte na kĩeha kĩu kĩanyu; nĩgĩtũmĩĩte mũgĩe na kĩyo kĩnene, na kwenda kuonania ũrĩa mũrĩ athingu. O na nĩgĩtũmĩĩte mũgĩe na mũhĩahĩĩo, kĩmako kĩnene, kwĩhũũga, kwĩrutĩra kũnene, na gũkorwo mwĩhaarĩirie kũherithia arĩa meekaga waganu! Nĩmwonanĩĩtie atĩ mũtirĩ na ũndũ mũũru o na ũmwe maũndũinĩ moothe. Nĩ ũndũ ũcio o na angĩkorwo nĩndaandĩkire marũa macio, ndiandĩkire nĩ ũndũ wa ũrĩa wahĩtĩirio kana ũrĩa wahĩtirie, ndaandĩkire nĩguo ndĩmuonie mbere ya Ngai ũrĩa kwĩrutĩra kwanyu harĩ ithuĩ kũhaana. Kĩu nĩkĩo gĩatũmire tũũmĩrĩrio. Tokũũmĩrĩrio twomĩrĩirio; nĩtwakenire mũno nĩ ũrĩa mwacanjamũrire Tito ngoro, naake ooka agĩtũkenia. Amu angĩkorwo nĩnderahĩire Tito nĩ ũndũ wanyu-rĩ, mũtinjonoreete. Atĩrĩĩrĩ, o ta ũrĩa maũndũ marĩa twamwĩrire maarĩ ma ma-rĩ, ũguo noguo kwĩraha gwitũ nĩ ũndũ wanyu gwatuĩkire kwa ma kũrĩ Tito. Kwoguo ngoro yake nĩrakĩrĩrĩria kũmwenda hingo ciothe rĩrĩa aririkana ũrĩa inyuothe mwathĩkĩĩte, na ũrĩa mwamwamũkĩrire mwĩtigĩrĩĩte mũkĩinainaga. O na niĩ, nĩngeneete mũno tondũ mwĩhoko wakwa wothe ũrĩ harĩ inyuĩ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩtũkwenda mũmenye ũhoro wa wega wa Ngai ũrĩa waheanirwo makanithainĩ ma Makedonia. Andũ acio nĩmaageririo nĩ mathĩĩna marĩa moonire; no gĩkeno kĩao kĩarĩ kĩnene mũno ũguo atĩ nĩmaaheanire merutĩire o na gũtuĩka maarĩ athĩĩni mũno. Maaheanire kũringana na hinya wao, amu niĩ ndĩ mũira wao atĩ nĩmaaheanire o na makĩria ya ũrĩa maagĩrĩirwo nĩkũheana. Nĩ ũndũ wa kwĩyendera kwao magĩtũũria na kĩyo atĩ tũmeetĩkĩrie o nao manyiitanĩre na arĩa angĩ gũteithĩrĩria andũ a Ngai arĩa me Judea. Meekire makĩria ya ũrĩa twerĩgĩrĩire! Maambire kwĩheana o eene kũrĩ Mwathani magĩcooka makĩheana kũrĩ ithuĩ nĩ ũndũ wa kwenda kwa Ngai. Kwoguo tũgĩkĩringĩrĩria Tito, ũrĩa wambĩrĩirie wĩra ũcio, athiĩ naguo na mbere na amũteithĩrĩrie mũrĩĩkie wĩra ũcio wa gũtugana. Na rĩĩrĩ, inyuĩ mũrĩ atongu maũndũinĩ moothe ma wĩtĩkio, ũũgĩ, kĩyo, ũhoroinĩ wa kwaria ma na wa wendo ũrĩa mũtwendeete naguo. Kwoguo tũkwenda mũkorwo mũrĩ ataana thĩinĩ wa wĩra ũyũ wa gũtugana o naguo. Ngĩmwĩra ũguo ti kũmwatha ndĩramwatha. Ngĩmwĩra ũrĩa andũ arĩa angĩ meendeete gũteithĩrĩria, ndĩrenda kũmenya kana wendani wanyu nĩ wa ma. Inyuĩ nĩmũũĩ atĩ o na Jesũ Kristũ arĩ mũtongu mũno, nĩ ũndũ wa wega wake nĩetuire mũthĩĩni nĩ ũndũ wanyu nĩguo amũtongie na gũthĩĩna gwake. Nĩ ũndũ wa maũndũ macio, rĩciiria rĩrĩa ingĩmũhe nĩ rĩĩrĩ, atĩ mwagĩrĩirwo nĩkwamba kũhingia ũrĩa mwambĩrĩirie gwĩka mwaka mũthiru. Nĩ inyuĩ mwarĩ a mbere gwĩka, na to gwĩka gwiki, o na gwĩka mwĩyendeire. Atĩrĩĩrĩ, thiĩi na mbere kũhingia wĩra ũcio! Mwĩrutanĩriei kũũrĩĩkia o ta ũrĩa mwerutanĩirie mũkĩũbanga, na mũũrĩĩkie na kĩrĩa mwĩ nakĩo rĩu. Mũndũ angĩkorwo arĩ na wendo wa kũheana Ngai aamũkagĩra o kĩrĩa gĩothe angĩheana, no ti kĩrĩa atangĩhota kũheana. O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Ũrĩa wagethire nyingĩ ndarĩ na kĩndũ aatigarĩirio, na ũrĩa wagethire nyiinyi ndarĩ na kĩndũ aagire.” Rekeei tũcookerie Ngai ngaatho tondũ nĩaheire Tito wendi wa kũmũteithĩrĩria o ta ũrĩa na ithuĩ atũheete! Tito to gwĩtĩkĩra eetĩkĩrire ũrĩa twamwĩrire; nĩarĩ na wendo mũnene wa gũteithia, na kwoguo akĩĩruta gũũka kũrĩ inyuĩ. Hamwe na Tito nĩtũgũtũma mũrũ wa Ithe witũ ũrĩa ũheetwo gĩtĩĩo makanithainĩ moothe nĩ ũndũ wa kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega ooke naake. Na to gĩtĩĩo giiki aheetwo, nĩ amu nĩathuurirwo na akĩamũrwo nĩ makanitha atĩ tũthiage naake kũruta wĩra ũyũ wa kũheana ũhoro wa riiri wa Mwathani, nĩguo tuonanie atĩ nĩtũrenda gũteithia. Nĩtũrageria mũno gũtikaagĩe na inegene o na rĩrĩkũ na ũndũ wa ũrĩa tũramenyerera ũteithio ũcio mũheanaga na wendo. Amu wendi witũ nĩ wa gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire mbere ya Mwathani o na mbere ya andũ. Kwoguo nĩtũgũtũma mũrũ wa Ithe witũ ũngĩ ooke na aariũ a Ithe witũ acio angĩ. Mũrũ wa Ithe witũ ũcio nĩtũmũgereetie na maũndũ maingĩ tũkoona e na wendi wa gũteithia. Ningĩ tondũ wa mwĩhoko ũrĩa arĩ naguo harĩ inyuĩ nĩehaarĩirie kũmũteithia. Ha ũhoro wa Tito, nĩ mũraata wakwa, tũkoragwo naake, na tũrutithanagia wĩra wanyu naake. Nao aariũ na aarĩ a Ithe witũ acio megũũka naake matũmĩĩtwo nĩ makanitha, nĩmoonanagia riiri wa Kristũ. Moniei wendo wanyu nĩguo makanitha moothe mamenye na ma atĩ tũtikoragwo na mahĩtia rĩrĩa tũkwĩraha nĩ ũndũ wanyu. Rĩu-rĩ, ndikuona harĩ na bata wa kũmwandĩkĩra ũhoro wa ũteithio ũrĩa ũratũmĩrwo andũ a Ngai a Judea. Tondũ nĩnjũũĩ wendi wanyu wa gũteithia, o na andũ a Makedonia nĩndĩmerahĩire nĩ ũndũ wanyu ngameera atĩ: “Aariũ na aarĩ a Ithe witũ a Akaia, matũire mehaarĩirie gũteithania kuuma mwaka ũcio ũrathirire.” Wendo ũcio wanyu nĩguo ũmaarahũrĩĩte. Ndĩratũma aariũ na aarĩ a Ithe witũ kũrĩ inyuĩ nĩguo kwĩraha gwitũ nĩ ũndũ wanyu gũtikooneke ta gũtarĩ kĩene. O ta ũrĩa njugire na hau kabere, no mũhaka mũkorwo mwĩhaarĩirie na ũteithio wanyu. Atĩrĩĩrĩ, ingĩreehane na andũ a Makedonia mamũkore mũtehaarĩirie-rĩ, ithuĩ, nĩ ũndũ wa ũrĩa tũmwĩhokeete na ma, no tũconoke mũno, o na tũtekuuga ũrĩa inyuĩ eene mũngĩconoka. Kwoguo nĩndĩronire arĩ wega gũtũma aariũ na aarĩ a Ithe witũ kũrĩ inyuĩ o mbere, nĩguo mũhaarĩrie iheeo iria mweranĩire nĩ geetha igaakorwo ihaarĩirio hĩndĩ ĩrĩa ngooka, naguo ũndũ ũcio nĩũkonania atĩ mũheanaga nĩ ũndũ wa kwĩyendera no ti tondũ wa kũringĩrĩrio. Ririkanaai atĩ mũndũ ũrĩa ũhandaga tũniini agethaga o tũniini; na mũndũ ũrĩa ũhandaga nyingĩ agethaga nyingĩ. O mũndũ nĩaheane kũringana na ũrĩa we mwene atuĩte no ndakaheane ta atekwenda kana ahaane ta arĩ kũringĩrĩrio araringĩrĩrio, tondũ Ngai eendaga mũndũ ũrĩa ũheanaga akeneete. Naake Ngai ahota kũmũhe nyingĩ gũkĩra iria mũbataire nĩguo mũkoragwo mwĩ na indo njiganu, na mũkoragwo mwĩ na ingĩ nyingĩ cia kũruta mawĩra moothe meega. O ta ũrĩa kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Andũ arĩa me na thĩĩna nĩamaheaga na ũtaana; ũtugi wake ũtũũraga tene na tene.” Ngai ũrĩa ũheaga mũrĩmi mbegũ na akamũhe irio cia kũrĩa, nĩekũmũhe na aingĩhie mbegũ cianyu na nĩekũingĩhia magetha ma ũthingu wanyu. Ningĩ nĩ mũrĩtongagio na njĩra ciothe nĩguo mũheanage na ũtaana hingo ciothe, nao andũ angĩ nĩmarĩcookagĩria Ngai ngaatho nĩ ũndũ wa ũtaana wanyu ũrĩa maamũkagĩra kuuma kũrĩ ithuĩ. Amu ũteithio ũyũ mũrutaga ndũteithagia andũ a Ngai oiki, no nĩũtũmaga Ngai acookerio ngaatho mũno makĩria. Naguo ũtungati wanyu nĩũkũmoonia ũrĩa mũhaana, na andũ angĩ nĩmekũgooca Ngai nĩ ũndũ wanyu, o na nĩ ũndũ wa gwathĩkĩra ũhoro ũrĩa mwega wa Kristũ, ũrĩa muumbũraga atĩ nĩmwĩtĩkĩĩtie, na kũgayana indo cianyu nao na andũ arĩa angĩ oothe. Na tondũ wa ũrĩa marĩ na wendo mũnene nĩmarĩmũhooyagĩra nĩ ũndũ wa kũingĩhĩrio wega wa Ngai. Rekeei tũcookerie Ngai ngaatho nĩ ũndũ wa kĩheeo gĩake gĩtangĩgereka. Niĩ Paũlũ, o niĩ ngoragwo ndĩnyiihĩĩtie hĩndĩ ĩrĩa twĩ na inyuĩ no hĩndĩ ĩrĩa ndĩ kũraaya na inyuĩ ngakorwo njĩhĩĩte mũno, nĩndamũthaitha na ũhooreri na ũkirĩrĩria wa Kristũ. Ndamũthaitha mũtikanatũme nyoneke ta ndĩmwĩhĩire mũno hĩndĩ ĩrĩa ngooka, amu nĩnjũũĩ na ma atĩ no thũũkĩre andũ arĩa maratwĩciirĩria atĩ mĩthiĩre ĩrĩa tũthiaga nayo nĩ ya gũũkũ thĩ. Tondũ o na angĩkorwo tũikaraga gũũkũ thĩ-rĩ, tũtirũaga mbaara na mĩthiĩre ya gũũkũ thĩ. Amu indo ciitũ cia mbaara ti cia gũũkũ thĩ, no iria i na hinya wa Ngai wa kũniina kĩrĩa gĩakĩĩtwo gĩkarũma. Nĩtũniinaga ngarari cia maheeni, na tũkaniina kĩndũ o gĩothe kĩrĩa gĩtũũgagĩrio na mwĩtĩĩo wa kũhĩnga ũũgĩ wa Ngai, na tũgataha meciiria moothe tũkamatua ma gwathĩkĩra Kristũ. Nĩtwĩhaarĩirie kũherithia mũndũ ũrĩa ũgeeka gĩĩko gĩtaagĩrĩire hĩndĩ ĩrĩa mũgaathĩka biũ. Inyuĩ muonaga maũndũ o na nja tu. Angĩkorwo nĩharĩ mũndũ wĩtuaga atĩ nĩ wa Kristũ, nĩecirie rĩngĩ we mwene amenye atĩ o na ithuĩ tũrĩ a Kristũ o taake. Atĩrĩĩrĩ, niĩ ndingĩconoka o na angĩkorwo nĩndĩrahaga mũno nĩ ũndũ wa hinya ũrĩa Mwathani aatũheire wa kũmũthondeka, no ti wa kũmũharagania. Ndikwenda kuonekana ta ndĩramũmakia na marũa maakwa. Tondũ rĩĩrĩ, andũ amwe moigaga atĩ, “Marũa ma Paũlũ makoragwo na ũũru na hinya mũingĩ, no rĩrĩa arĩ hamwe na ithuĩ oonekaga atarĩ na hinya, na ciugo ciake itikoragwo na ũritũ.” Mũndũ ũrĩa uugaga ũguo nĩamenye atĩ, ũrĩa tuugaga na marũa tũrĩ kũnene noguo tũgeeka hĩndĩ ĩrĩa tũgooka. Ithuĩ tũtirĩ hĩndĩ tũngĩgeria kwĩiganania kana kwĩgerekania na arĩa metũũgagĩria. Andũ acio nĩ akĩĩgu mũno tondũ methimaga na magetuĩra kũringana na matua maao eene! Ithuĩ gũtirĩ hĩndĩ tũkeeraha makĩria ya ũrĩa kwagĩrĩire; kwĩraha gwitũ kũrĩikaraga kũringana na wĩra ũrĩa tũheetwo nĩ Ngai, na o na inyuĩ mwĩ gĩcunjĩ kĩa wĩra ũcio witũ. Tondũ mũkĩrĩ thĩinĩ wa wĩra ũcio witũ-rĩ, hĩndĩ ĩrĩa twamũreehagĩra Ũhoro ũrĩa Mwega wa Kristũ tũtiarĩ nja ya wĩra witũ. Kwoguo ithuĩ tũtiĩrahaga nĩ ũndũ wa wĩra wa andũ arĩa angĩ, no twĩ na mwĩhoko atĩ o ũrĩa wĩtĩkio wanyu ũraneneha noguo wĩra witũ ũgũthiĩ ũkĩingĩhaga kũringana na ũrĩa tũgereirwo nĩ Ngai. Hĩndĩ ĩyo nĩtũkaahota kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega kũrĩ mabũrũri marĩa me kũraaya na inyuĩ, tũtekwĩraha nĩ ũndũ wa wĩra ũrĩa ũrutĩĩtwo kũndũ kũngĩ nĩ mũndũ ũngĩ. Amu kwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Ũrĩa ũkwĩraha nĩerahe nĩ ũndũ wa ũrĩa Mwathani eekĩĩte.” Tondũ Mwathani ndagaathagĩrĩria mũndũ ũrĩa wĩthuurĩĩte, agaathagĩrĩria ũrĩa ethuurĩire we mwene. Naarĩ korwo no mũũthikĩrĩrie o na hĩndĩ ĩrĩa ndĩ mũkĩĩgu haniini. Ndamũthaitha thikĩrĩriai! Niĩ-rĩ, ndĩ na ũiru nĩ ũndũ wanyu, ũiru uumĩĩte kwĩ Ngai, inyuĩ mũhaana mũirĩĩtu thingi ũrĩa ndeerĩire mũndũ ũmwe nĩguo amũhikie, na nĩ we Jesũ Kristũ. No nĩndĩretigĩra atĩ hiihi mwahota kũheenio, o ta ũrĩa nyoka yaheenirie Hawa na maheeni maayo ma wara, nĩguo mũthũũkio meciiria nĩ geetha mũtige kwĩrutĩra ũrĩa mwĩrutĩire Kristũ. Tondũ nĩmwĩtĩkagĩra mũkeneete mũndũ o wothe ũrĩa ũngĩũka kũmũhunjĩria ũhoro wa Jesũ ũngĩ tiga ũrĩa twamũhunjĩirie, na nĩmwetĩkĩrire roho ũngĩ na ũhoro ũngĩ, ũtahaanaine na Roho kana ũhoro ũrĩa mwega ũrĩa mwaiguire kuuma kũrĩ ithuĩ! Niĩ ndigwĩciiria atĩ nĩharĩ ũndũ o na ũmwe ũrĩ na acio mũreeta “Atũmwo” itarĩ naguo! O na angĩkorwo ha ũhoro wa kwaria nĩkwĩĩga njĩgaga-rĩ, ũguo tiguo haana ũhoroinĩ wa ũũgĩ; ũguo nĩtũmuoneetie maũndũinĩ moothe rĩrĩa tũkoretwo na inyuĩ. Hĩndĩ ĩrĩa ndamũhunjagĩria Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ngai-rĩ, niĩ ndirĩ kĩndũ ndamwĩtagia; ndenyiihirie nĩguo inyuĩ mũtuĩke andũ a bata. Hiihi ũguo ndeekire nĩ mahĩtia? Ningĩ-rĩ, hĩndĩ ĩrĩa ndamũtungataga ndaheagwo ũteithio nĩ makanitha marĩa mangĩ. Ũguo nĩkuuga atĩ nĩkũmaiya ndamaiyaga nĩguo ndĩmũteithie. Ningĩ hĩndĩ ĩrĩa twarĩ na inyuĩ-rĩ, ndaagĩa na thĩĩna ndiathĩĩnirie mũndũ o na ũmwe nĩ tondũ aariũ na aarĩ a Ithe witũ arĩa moimĩĩte Makedonia nĩmaaheire indo cia kũigana. Nĩndageririe mũno ndikaae gũtuĩka wa gũthĩĩnia mũndũ o na ũmwe, na no ngũthiĩ na mbere kũgeria! Ngũmwĩra atĩrĩ, andũ a Akaia matingĩtũma ndige kwĩraha, amu nĩnjũũĩ na ma atĩ ũhoro wa ma wa Kristũ nĩũkoragwo hamwe na niĩ. Kĩrĩa gĩatũma njuge ũguo nĩ kĩĩ? Hiihi nĩgũtuĩka atĩ ndimwendeete? Ngai nĩoĩ atĩ nĩndĩmwendeete! Niĩ ngũthiĩ o na mbere gwĩka ũrĩa njĩkaga nĩ geetha andũ arĩa macaragia kamweke ga gũtuĩka atĩ tũrutaga wĩra ũmwe nao ndĩmaagithie kamweke kau. Andũ ta acio nĩ atũmwo a maheeni arĩa maheenanagia na wĩra wao metuĩte atũmwo a Kristũ. Ũcio-rĩ, ti ũndũ wa kũũmakia tondũ o na Caitaani nĩetuaga mũraika wa ũtheri! Kwoguo ti ũndũ mũnene ngombo ciake igĩĩtua ngombo cia ũthingu. Marigĩrĩrioinĩ nĩmakaagĩa na kĩrĩa kĩringaine na ciĩko ciao. Nĩngũcookera o rĩngĩ atĩrĩ: gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirwo nĩgwĩciiria atĩ ndĩ mũkĩĩgu. No angĩkorwo nĩmũgwĩciiria atĩ ndĩ mũkĩĩgu-rĩ, njĩtĩkĩriai o ro ũguo haana nĩguo o na niĩ ndĩrahe haniini. Atĩrĩĩrĩ, ũhoroinĩ ũyũ wa kwĩraha-rĩ, ndiraaria ta ũrĩa Ngai angĩenda njarie; no ndĩraaria ta kĩrimũ, na tondũ andũ aingĩ nĩmeerahaga nĩ ũndũ wa indo cia thĩ, o na niĩ to ndĩkĩĩrahe. Inyuĩ mũrĩ oogĩ mũno, na kwoguo nĩmwamũkagĩra irimũ na gĩkeno! Inyuĩ-rĩ, nĩmũkiragĩrĩria mũndũ ũrĩa ũkũmũtua ngombo ciake kana ũkũrĩa indo cianyu, kana ũkũmũtwarĩrĩria, kana akeenenehia kana akamũhũũra. Nĩngũconoka ngiuga atĩ tũtionekaga twĩ na hinya wa gwĩka ũguo. Ngwaria ta kĩrimũ njuge atĩ ũrĩa mũndũ ũngĩ ekwĩraha nĩ ũndũ waguo, o na niĩ no ndĩrahe nĩ ũndũ waguo. Angĩkorwo o nĩ Ayahudi, o na niĩ ndĩ Mũyahudi. Angĩkorwo o nĩ Aisiraeli, o na niĩ ndĩ Mũisiraeli. Angĩkorwo o nĩ a njiarwa cia Aburahamu, o na niĩ ndĩ wa rũciaro rwa Aburahamu. Angĩkorwo o nĩ ndungata cia Kristũ, niĩ ndĩ ndungata njega makĩria. Hiihi mũraigua ta ndĩ mũgũrũku, no ndĩ ndungata njega kũmakĩra, amu ndanarutithio wĩra mũritũ, na ndanoohwo maita maingĩ kũmakĩra, na ndanahũũrwo iboko maita matangĩtarĩka na o na maita maingĩ ndanakuhĩrĩria gũkua! Ayahudi nĩmaahũũrire maita mataano iboko mĩrongo ĩtatũ na kenda. Aroma nĩmahũũrire na iboko maita matatũ, na nĩhũũrĩĩtwo na mahiga riita rĩmwe. Ndanathũũkĩrwo nĩ meeri maita matatũ. Na hĩndĩ ĩmwe nĩnjikarĩĩte iriainĩ mathaa mĩrongo ĩĩrĩ na mana. Ndanathiĩ ng'endo cia magũrũ na igakorwo irĩ na mĩtino mĩingĩ ya njũũĩ nene, ya atuunyani, ya andũ aitũ Ayahudi o na andũ a Ndũũrĩrĩ; na ya gũkorwo mĩciĩinĩ mĩnene o na kũrĩa gũtarĩ mĩciĩ, ya iriainĩ o na ya kuuma kũrĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ a maheeni. Ndanaruta mawĩra maritũ mũno na ngaaga gũkoma matukũ maingĩ; ndanakorwo na ng'aragu na nyoota; ndanaikara hehoinĩ itarĩ na irio kana maaĩ. Nĩkũrĩ mangĩ maingĩ itanagweta, na thĩinĩ wamo nĩharĩ ũmwe ũhinyagĩrĩria mũno, naguo nĩ gũtangĩka gwakwa nĩ ũndũ wa makanitha moothe. Nũũ ũngĩkorwo aagĩĩte hinya na niĩ ndikorwo njagĩĩte hinya taake? Nũũ ũngĩhĩtithio na niĩ ndicinwo nĩ maraakara? Angĩkorwo no mũhaka ndĩrahe, ngwĩraha nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa moonanagia ũrĩa itarĩ na hinya. Ngai, na no we Ithe wa Mwathani witũ Jesũ ũrĩa mũraathime kinya tene, na tene nĩoĩ na ma atĩ ndiraheenania. Hĩndĩ ĩrĩa ndaarĩ Damasiki-rĩ, barũũthi ũrĩa wathanaga kuo rungu rwa mũthamaki Areta nĩeigire arangĩri marangĩre itũũra rĩu nĩguo anyiite, no ngĩĩkirwo kĩondo ngĩgerio ndirica ngĩikũrũkĩrio rũthingoinĩ ngĩhonoka kũnyiitwo nĩ we. No mũhaka ndĩrahe o na akorwo gũtirĩ kĩndũ ngũgĩa nakĩo o na ndetĩĩa. Rĩu ngwaria ũhoro wa cioneki iria Mwathani anyoneetie na marĩa anguũrĩirie. Nĩnjũũĩ mũndũ ũmwe Mũkristiano wambatirio na igũrũ kinya igũrũ rĩa gatatũ mĩaka ikũmi na ĩna mĩthiru (ũrĩa itooĩ nĩ kana mũndũ ũcio aambatirio na mwĩrĩ kana atarĩ naguo; no Ngai ũũĩ.) Ningĩ nĩnjũũĩ atĩ mũndũ ũcio nĩathiire kinya ikenero no ũrĩa itooĩ nĩ kana aathiire na mwĩrĩ kana atarĩ naguo, no Ngai ũũĩ. Na rĩĩrĩ, kũu nĩaiguire maũndũ matangĩarĩrĩka na mũndũ atangĩhota kũmagweta. Handũinĩ ha mũndũ ũcio niĩ nĩngwĩraha, no ndingĩĩraha nĩ ũndũ wakwa mwene tiga o wa maũndũ marĩa moonanagia atĩ ndirĩ hinya. Angĩkorwo nĩngwenda kwĩraha ndingĩĩraha ta kĩrimũ, amu ngwaria o ũhoro wa ma. No rĩĩrĩ,rĩu ndikwĩraha tondũ ndingĩenda mũndũ oone ũhoro wakwa ta ũrĩ mũnene gũkĩra ũrĩa oonaga ngĩĩka kana akaigua ngiuga. Nĩguo ndikerahe nĩ ũndũ wa maũndũ maingĩ marĩa nguũrĩirio-rĩ, nĩndaheirwo mũigua thĩinĩ wa mwĩrĩ wakwa ũrĩa arĩ guo mũrekio wa Caitaani, nĩguo ũthĩĩnagie nĩ geetha ndikaae gwĩtĩĩaga. Nĩndathaithire Mwathani maita matatũ andute mũigua ũcio. Naake akĩnjĩĩra atĩrĩ: “Wega wakwa nĩũkũiganĩĩte, tondũ hinya wakwa nĩwonekaga harĩa hatarĩ na hinya.” Kwoguo nĩngwĩraha ndĩ na gĩkeno nĩ ũndũ wakwa kwaga hinya, nĩguo hinya wa Kristũ ũikarage thĩinĩ wakwa. Nĩ ũndũ ũcio, nĩngenaga nĩ ũndũ wa kwaga hinya, kũrumwo, gũthĩĩnĩka, kũnyariirwo, na kũnyamaario na mathĩĩna maingĩ nĩ ũndũ wa Kristũ. Amu hĩndĩ ĩrĩa itarĩ na hinya nĩguo ndĩ na hinya makĩria. Atĩrĩĩrĩ, njĩkaga maũndũ ta kĩrimũ! No nĩ inyuĩ mwatũmire haane ũguo. Nĩ inyuĩ mwagĩrĩirwo nĩkũngaathĩrĩria, amu o na akorwo niĩ ndirĩ kĩene, “Atũmwo” arĩa anene aanyu matirĩ ũndũ mangĩrĩĩte naguo. Tondũ-rĩ, maũndũ marĩa moonanagia atĩ mũndũ nĩ mũtũmwo wa ma nĩmeekĩĩtwo gatagatĩinĩ kaanyu na gũkirĩrĩria kũnene na ũndũ wa kũringa ciama na moorirũ. Amu-rĩ, makanitha marĩa mangĩ mamũkĩrĩĩte na kĩ tiga o atĩ niĩ ndiigana kũũria ũteithio kuuma kũrĩ inyuĩ? Njoheraai mahĩtia macio! Atĩrĩĩrĩ, rĩĩrĩ nĩ ihinda rĩa gatatũ ndĩhaarĩirie gũũka kwanyu, na ndirĩ kĩndũ o na kĩmwe ngenda kuuma kũrĩ inyuĩ, o tiga inyuĩ eene. Tondũ nĩmũũĩ atĩ ciana ti cio ciigagĩra aciari mũthiithũ, no aciari nĩ o maigagĩra ciana mũthiithũ. Niĩ nĩngaakena nĩ ũndũ wa kũhũthĩra indo ciakwa ciothe, o na kwĩhũthĩra niĩ mwene, nĩ ũndũ wa mĩoyo yanyu. Hiihi inyuĩ no mũrege kũnyenda o na ndĩmwendeete ũguo wothe? Nĩnjũũĩ nĩmũgwĩtĩkĩra atĩ ndiatuĩkire mũrigo harĩ inyuĩ, no nĩkũrĩ mũndũ ũngiuga atĩ nĩndaarĩ na mawara na ngĩmũtega na maheeni. Mũndũ ũmwe wa arĩa ndatũmaga kũrĩ inyuĩ nĩ we hiihi watũmire mũnũmĩrĩre? Nĩndathaithire Tito ooke kũrĩ inyuĩ, na ngĩtũma mũrũ wa Ithe witũ ũmwe mooke naake. Kaĩ hiihi Tito ooka amũtwarĩrĩirie? We na niĩ kaĩ tũtahaanaine wĩrainĩ witũ? Tũtiarũmagĩrĩra mĩtugo ĩhaanaine? Mwahota gũkorwo mũgĩciiria atĩ ihinda rĩĩrĩ rĩothe nĩkwĩgitĩra tũregitĩra kuuma kũrĩ inyuĩ? Aaca; ithuĩ twaragia kũringana na wendi wa Kristũ, Ngai arĩ hamwe na ithuĩ. Maũndũ moothe marĩa twĩkaga araata aakwa, twĩkaga nĩ ũndũ wanyu. Ndĩ na guoya atĩ hiihi ũrĩa ingĩenda mũgaakorwo mũhaana ndooka tiguo mũgaakorwo, o na inyuĩ mũtikaanyona ũrĩa mũngĩenda ngorwo haana. Nĩngaakora mwĩ na inegene, ũiru, maraakara, kwĩyenda, njiinũ na njuukũ, na kwaga mũbango. Ndĩ o na guoya atĩ hĩndĩ ĩrĩa ngooka rĩngĩ Ngai wakwa ahota kũnjonora mbere yanyu, na nĩngũiguĩra andũ aingĩ tha arĩa meehirie o mbere matiĩrirĩĩte maũndũ mooru, ũmaraaya, na merirĩria mooru ma mwĩrĩ. Rĩĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩa gatatũ ngoreetwo ngĩũka kwanyu. Ũndũ o wothe ũrĩa ũkwĩrwo nĩwĩkĩĩtwo no mũhaka ũkorwo na aira eerĩ kana atatũ, o ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte. O mbere nĩndakaanirie andũ arĩa meehĩĩtie marĩ hamwe na andũ arĩa angĩ oothe; rĩu ndĩrandĩka ndĩmakaanie o na itarĩ kuo, o ta ũrĩa ndamakaanirie ihinda rĩa keerĩ rĩrĩa twarĩ na inyuĩ, na ndĩmeere atĩ gũtirĩ mũndũ o na ũmwe itakaaherithia, tondũ nĩmũrooria muonio na kĩhooto atĩ Kristũ nĩaragia arĩ thĩinĩ wakwa. Ndakoragwo aagĩĩte hinya akĩruta wĩra harĩ inyuĩ, no nĩkuonania oonanagia hinya wake. Tondũ o na akorwo nĩambirwo mũtĩ igũrũ nĩ ũndũ wa kwaga hinya, nĩatũũraga muoyo nĩ ũndũ wa hinya wa Ngai. O na ithuĩ nĩtwagire hinya nĩ ũndũ wa kũnyiitana hamwe naake, na ithuĩ hamwe na inyuĩ nĩtũtũũraga muoyo hamwe na Kristũ na ũndũ wa hinya wa Ngai. Mwĩroreei na mwĩgerie muone kana nĩmũrũmĩĩtie wĩtĩkio wanyu. Kaĩ mũtooĩ atĩ Kristũ Jesũ arĩ thĩinĩ wanyu? Angĩkorwo tiguo mũkĩrĩ ahoote. Ngwĩhoka nĩmũkuona atĩ ithuĩ tũtihooteetwo. Nĩtũhooyaga Ngai atĩ mũtikeehie, no ti geetha tuonanie atĩ nĩtũhootanĩĩte, no nĩ geetha mwĩkage ũrĩa kwagĩrĩire, o na angĩkorwo nĩtũkuoneka ta tũhooteetwo. Amu tũtingĩhota gwĩka ũndũ ũtaagĩrĩire, no twĩkire ũrĩa wagĩrĩire. Hĩndĩ ĩrĩa tũtarĩ na hinya na inyuĩ mwĩ naguo-rĩ, nĩtũiguaga tũkeneete. O na nĩngĩ nĩtũmũhooyagĩra mũtuĩke aagĩrĩru. Kĩrĩa kĩratũma nyandĩke ũhoro ũyũ o na ndĩ kũraaya na inyuĩ-rĩ; nĩguo hĩndĩ ĩrĩa ngooka ndikaanooneke ta ndĩrathana na hinya ngĩhũthĩra ũhoti ũrĩa heetwo nĩ Mwathani wa gũthondeka, no ti wa gũthũũkia. Ngĩrĩĩkia aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ngũmwĩra mũtigwo na wega! Thiagaai na mĩthiĩre ĩrĩa yagĩrĩire; thikagĩrĩriai mataaro maakwa; iguanagaai; ikaranagiai na thaayũ na Ngai wa wendo na thaayũ nĩarĩkoragwo hamwe na inyuĩ. Geithaniai inyuothe na ngeithi cia kũmumunyana. Andũ oothe a Ngai nĩmamũgeithia. Wega wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ, na wendani wa Ngai, na ngwatanĩro ya Roho Mũtheru iroikara na inyuĩ inyuothe. Kuuma kũrĩ niĩ Paũlũ, ũrĩa watuĩkire mũtũmwo ti na ũndũ wa gwĩtwo kana kwarĩrĩrio nĩ mũndũ, no nĩ na ũndũ wa gwĩtwo nĩ Jesũ Kristũ o hamwe na Ngai Ithe ũrĩa wamũriũkirie akiuma kũrĩ akuũ. Nĩtwamũgeithia inyuĩ andũ a makanitha ma Galatia twĩ na aariũ na aarĩ a Ithe witũ oothe arĩa twĩ hamwe nao: Mũrogĩa na wega na thaayũ iria ciumaga kwĩ Ngai Ithe witũ o hamwe na Mwathani Jesũ Kristũ. Kristũ nĩerutire we mwene nĩ ũndũ wa meehia maitũ, nĩguo atũhonokie kuuma maũndũinĩ mooru ma matukũ maya, kũringana na wendi wa Ngai, o we Ithe witũ. Ngai arogoocwo tene na tene! Ameni. Inyuĩ nĩmũũmakĩĩtie nĩ ũndũ thuutha wa ihinda o iniini nĩmũratiganĩria ũrĩa wamwĩtire na ũndũ wa wega wa Kristũ, mũkarũmĩrĩra ũhoro mwega wa mũthemba ũngĩ. Atĩrĩĩrĩ, gũtirĩ ũhoro mwega wa mũthemba ũngĩ. Ndoiga ũguo tondũ nĩkũrĩ andũ maramũthĩĩnia makĩenda kũgarũra Ũhoro ũrĩa Mwega wa Kristũ. O na ithuĩ tũngĩmũhunjĩria ũhoro mwega wa mũthemba ũngĩ, kana o na mũraika angiuma igũrũ ooke amũhunjĩrie ũhoro mwega wa mũthemba ũngĩ tiga ũrĩa twamũhunjĩirie, aronyiitwo nĩ kĩrumi! Ũhoro ũyũ nĩtũugĩĩte, na no ngũũgweta o rĩngĩ atĩ; mũndũ o na ũrĩkũ angĩmũhunjĩria Ũhoro Mwega wa mũthemba ũngĩ tiga ũrĩa mwetĩkĩrire aronyiitwo nĩ kĩrumi! Ngiuga ũguo-rĩ, nĩ andũ ndĩrenda mandue mwega kana nĩ Ngai? Nĩ andũ ndĩrenda gũkenia? Korwo no andũ ndũire ngeragia gũkenia-rĩ, ndikĩagĩrĩirwo nĩ gũkorwo ndĩ ndungata ya Kristũ. Rekeei ndĩmwĩre, aariũ na aarĩ a Ithe witũ atĩ Ũhoro ũrĩa Mwega hunjagia nduumĩĩte kũrĩ mũndũ. Atĩrĩĩrĩ, Ũhoro ũcio ndianengerirwo nĩ mũndũ kana ngĩthoomithio nĩ mũndũ. Jesũ Kristũ we mwene nĩ we wanguũrĩirie ũhoro ũcio. Nĩmũiguĩte ũrĩa ndatũũraga na hau kabere rĩrĩa ndarũmagĩrĩra na kĩyo kĩnene ndini ya Ayahudi, o na mũkaigua ũrĩa ndanyariiraga kanitha wa Ngai itarĩ na tha, ngĩgeragia mũno kũũniina. Ũhoroinĩ wa kũrũmĩrĩra mĩtugo ya Ayahudi-rĩ, ndarĩ mbere ya Ayahudi aingĩ a riika rĩakwa, na nĩndeheanĩĩte mũno maũndũinĩ ma mĩtugo ya ndũire ya maithe maitũ. No rĩĩrĩ, Ngai nĩathuurire na ũndũ wa wega wake o na itarĩ mũciare akĩnjĩta ndĩmũtungatagĩre. Na rĩĩrĩ, rĩrĩa oonire arĩ wega aanguũrĩirie Mũũriũ nĩguo ngahunjie Ũhoro wake kũrĩ andũ a ndũũrĩrĩ, ndiathiire gũtaarwo nĩ mũndũ o wothe, kana ngĩthiĩ Jerusalemu kuonana na arĩa maatuĩkĩĩte atũmwo mbere yakwa; ndathiire Arabia, thuutha ũcio ngĩcooka Damasiki o rĩngĩ. Thuutha wa mĩaka ĩtatũ nĩguo ndathiire Jerusalemu gũceerera Petero, ngĩikara naake matukũ ikũmi na mataano. Atũmwo acio angĩ tũtionanire nao o tiga Jakubu mũrũ wa nyina na Mwathani. Ũhoro ũyũ ndĩrandĩka nĩ wa ma, Ngai nĩ mũira atĩ ndiraheenania! Thuutha ũcio nĩndacookire ngĩthiĩ Siria na Kilikia. Nginyagia hĩndĩ ĩyo andũ a kanitha wa Judea matianjũũĩ niĩ mwene, no kũigua maiguaga atĩrĩ: “Mũndũ ũrĩa watũũraga atũnyariiraga rĩu nĩkũhunjia arahunjia ũhoro wa wĩtĩkio o ũcio eendaga kũniina!” Nao magĩkĩgooca Ngai nĩ ũndũ wakwa. Thuutha wa mĩaka ikũmi na ĩna nĩndaambatire rĩngĩ Jerusalemu na Baranaba, na tũgĩthiĩ na Tito. Ndathiire tondũ Ngai nĩanguũrĩirie thiĩ kuo. Nĩtwacookanirie ndundu na atongoria oiki, ngĩmataarĩria ndũmĩrĩri ya ũhoro ũrĩa mwega ĩrĩa hunjagĩria andũ a Ndũũrĩrĩ, tondũ ndiendaga wĩra ũrĩa ndarutĩĩte kana ũrĩa ndathiaga na mbere kũruta ũtuĩke wa tũhũ. Matioigire atĩ Tito, ũrĩa twarĩ naake, no mũhaka arue tondũ aarĩ Mũngiriki, o na gũtuĩka andũ amwe nĩmeendaga arue. Andũ acio nĩmaatoonyire gatagatĩinĩ gaitũ metuĩte aariũ na aarĩ a Ithe witũ, no maarĩ athigaani meendaga gũtuĩria ũhoro wa wĩyathi ũrĩa tũkoragwo naguo nĩ ũndũ wa gũkorwo tũrĩ thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Andũ acio meendaga gũtũtua ngombo, no tũtietĩkĩrire ũhoro wao o na haniini, nĩguo ũũma wa Ũhoro Mwega ũgitĩrwo nĩ ũndũ wanyu. No rĩĩrĩ, acio maahaanaga ta arĩ o anene-rĩ, (ndĩroiga ũguo tondũ ũrĩa maarĩ harĩ niĩ no ũndũ ũmwe; Ngai ndacagũranagia); nguugaga atĩrĩĩrĩ, anene acio matirĩ ũndũ mwerũ manjĩĩrire. O eene nĩmoonire atĩ Ngai nĩaheete wĩra wa kũhunjĩria andũ a Ndũũrĩrĩ Ũhoro ũrĩa Mwega, o ta ũrĩa aaheete Petero wĩra wa kũhunjĩria Ayahudi ũhoro o ro ũcio. Ngai ũrĩa watuire Petero mũtũmwo wa kũhunjĩria Ayahudi no we wanduire mũtũmwo wa kũhunjĩria andũ a Ndũũrĩrĩ. Nao Jakubu, Petero, na Johana, arĩa maahaanaga ta arĩ o atongoria magĩkĩona o wega atĩ Ngai nĩaheete wĩra ũcio wa bata, magĩtũgeithia twĩ na Baranaba na mooko. Maatũgeithirie ũguo nĩguo matuonie atĩ twarutaga o wĩra ũmwe tũgwatanĩire. Nĩtwaiguithanĩirie atĩ niĩ na Baranaba tũrĩhunjagĩria andũ a Ndũũrĩrĩ, nao mahunjagĩrie Ayahudi. Ũndũ ũrĩa maatwĩrire tũtikariganagĩrwo no ũhoro wa andũ arĩa me na thĩĩna gatagatĩinĩ kaao, na ũndũ ũcio nĩngoreetwo ngĩũthingata na kĩyo. No rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa Petero ookire Anitiokia nĩndamũkararirie mbere ya andũ, tondũ nĩonekire ahĩtĩĩtie. Ndamũkararirie nĩ tondũ nĩarĩanagĩra na aariũ na aarĩ a Ithe witũ a Ndũũrĩrĩ andũ arĩa maatũmĩĩtwo nĩ Jakubu matanakinya. No rĩĩrĩ, rĩrĩa andũ acio maakinyire eeyeheririe harĩ andũ acio a Ndũũrĩrĩ, agĩtiga kũrĩanĩra na Ndũũrĩrĩ nĩ ũndũ nĩetigagĩra andũ arĩa moigaga atĩ no mũhaka andũ a Ndũũrĩrĩ maambe marue. Ayahudi arĩa angĩ oothe nĩmaambĩrĩirie gwĩka ta Petero nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra, kinya o naake Baranaba akĩnyiitanĩra nao ũhingainĩ wao. Rĩrĩa ndoonire atĩ matiarĩ andũ arũngĩrĩru kũringana na ma ya Ũhoro Ũrĩa Mwega ngĩĩra Petero acio angĩ oothe makĩiguaga atĩrĩ, “Wee-rĩ, wĩ Mũyahudi, no ũkoreetwo ũgĩikara na mĩtugo ya andũ a Ndũũrĩrĩ; ũngĩkĩhota atĩa kũhatĩrĩria andũ a Ndũũrĩrĩ maikare na mĩtugo ya Ayahudi?” Ithuĩ-rĩ, tũtiaciarirwo twĩ andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa meehagia, twaciarirwo twĩ Ayahudi. No nĩtũrĩĩkĩĩtie kũmenya atĩ mũndũ aiguithanagio na Ngai na ũndũ wa gwĩtĩkia Kristũ Jesũ, no ti tondũ wa gwĩka ũrĩa Watho uugĩĩte. O na ithuĩ nĩtwĩtĩkĩĩtie Kristũ Jesũ nĩguo tũiguithanio na Ngai na ũndũ wa ũrĩa twĩtĩkĩĩtie Jesũ, no ti tondũ wa gwĩka ũrĩa Watho uugĩĩte. Nĩ gũkorwo gũtirĩ mũndũ o na ũmwe ũiguithanagio na Ngai nĩ ũndũ wa gwĩka ũrĩa Watho uugĩĩte. Angĩkorwo rĩrĩa tũrageria kũiguithanio na Ngai tũrĩ thĩinĩ wa Kristũ nĩtuonekaga tũrĩ eehia o ta andũ a Ndũũrĩrĩ-rĩ, ũguo nĩkuuga atĩ Kristũ akoragwo agĩtungatĩra wĩhia? Aaca o na haniini! Angĩgĩkorwo ngũcookerera maũndũ ma Watho marĩa ndaregire-rĩ, ũguo nĩkuonania atĩ niĩ ndĩ muuni Watho? Niĩ-rĩ, nĩndakuire ũhoroinĩ wa Watho, ngĩũragwo nĩ Watho guo mwene, nĩguo ndũũre muoyo ndĩ wa Ngai. Nĩnyambanĩirio hamwe na Kristũ, na nĩ ũndũ ũcio rĩu ti niĩ ndũũraga muoyo, no nĩ Kristũ ũtũũraga thĩinĩ wakwa. Muoyo ũyũ ndũũraga ndĩ na mwĩrĩ ndũũraga na ũndũ wa gwĩtĩkia Mũrũ wa Ngai, ũrĩa wanyendire, akĩĩruta nĩ ũndũ wakwa. Ndingĩtĩkĩra gũtua wega wa Ngai kĩndũ gĩa tũhũ; angĩkorwo mũndũ aiguithanagio na Ngai nĩ ũndũ wa gwĩka kũringana na Watho-rĩ, gĩkuũ gĩa Kristũ nĩ gĩa tũhũ! Atĩrĩĩrĩ inyuĩ Agalatia aya akĩĩgu! Nũũ ũmũrogeete? Nĩndamũtaarĩirie wega ũrĩa Jesũ Kristũ aambirwo mũtharabainĩ! Ũndũ ũrĩa ndĩrenda kũmũũria nĩ atĩrĩĩrĩ; mwagĩire na Roho wa Ngai nĩ tondũ wa gwĩka ũrĩa Watho uugĩĩte kana nĩ tondũ wa kũigua Ũhoro ũrĩa Mwega na kũwĩtĩkia? Kaĩ mũrĩ akĩĩgu atĩa? Mwambĩrĩirie na Roho wa Ngai na rĩu mũrenda kũrĩĩkĩrĩria na hinya wanyu kĩũmbe? Maũndũ moothe marĩa mwamenyire maarĩ ma tũhũ? Nĩ ma matiarĩ ma tũhũ! Ngai amũheaga Roho na akaringaga ciama gatagatĩinĩ kaanyu tondũ wa ũrĩa mwĩkaga ũrĩa Watho uugĩĩte kana wa ũrĩa mũiguaga Ũhoro Ũrĩa Mwega na mũkawĩtĩkia? Ririkanaai ũhoro wa Aburahamu; Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Eetĩkirie Ngai, naake Ngai akĩmũtua mũthingu.” Kĩmenyeei atĩ andũ oothe arĩa meetĩkĩĩtie nĩ o ciana cia Aburahamu. Maandĩko nĩmoigĩĩte o tene atĩ Ngai nĩagaatua andũ a Ndũũrĩrĩ athingu nĩ tondũ wa gwĩtĩkia. Kwoguo Aburahamu nĩamenyithirio Ũhoro Mwega o mbere akĩĩrwo nĩ Maandĩko atĩrĩ: “Andũ a ndũũrĩrĩ ciothe nĩmakaaraathimwo nĩ ũndũ waku.” Kwoguo andũ arĩa meetĩkagia nĩmaraathimagwo o ta ũrĩa Aburahamu aaraathimirwo nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia. Andũ oothe arĩa mehokeete ũhoro wa gwathĩkĩra Watho me na kĩrumi. Gĩtũmi nĩ tondũ Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Mũndũ o wothe ũtaathĩkagĩra maũndũ moothe maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa Watho e na kĩrumi!” Rĩu nĩtũũĩ atĩ gũtirĩ mũndũ ũiguithanagio na Ngai nĩ tondũ wa gwĩka ũrĩa Watho uugĩĩte nĩ ũndũ Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũgaatũũra muoyo no ũrĩa ũiguithanĩĩtio na Ngai nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia.” No Watho nduugaga ũhoro wa gwĩtĩkia; handũ ha ũguo uugaga atĩrĩ, “Mũndũ o wothe wĩkaga ũrĩa wothe Watho uugĩĩte nĩagaatũũra muoyo.” No rĩĩrĩ, Kristũ nĩatũkũũrire kuuma kĩrumiinĩ kĩa Watho, naake mwene akĩnyiitwo nĩ kĩrumi kĩu handũ haitũ; tondũ Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ: “Mũndũ o wothe ũgaacuurio mũtĩinĩ e na kĩrumi.” Kristũ Jesũ eekire ũguo nĩ geetha andũ a Ndũũrĩrĩ magĩe na kĩraathimo kĩrĩa Ngai eerĩire Aburahamu, nĩguo na ũndũ wa gwĩtĩkia tũgĩe na Roho ũrĩa Ngai eeranĩire. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ngũmũhe ngerekano ya maũndũ o marĩa muonaga. Atĩrĩĩrĩ, mũndũ angĩrĩĩkia kwĩgaya na aandĩke ũguo aatua, gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũregana na ũrĩa egaĩĩte kana oongerere ũndũ o na ũmwe. Ha ũhoro wa ciĩranĩro-rĩ, Aburahamu nĩ we werĩirwo o hamwe na mbeũ yake. Maandĩko matiugĩĩte ũhoro wa ciana ciake, moigĩĩte ũhoro wa mwana wake. Maandĩko macio moigaga ũhoro wa mũndũ ũmwe, na nĩ we Kristũ. Ndĩrenda kuuga atĩrĩ: “Kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa Ngai aarĩĩkanĩire na Aburahamu gĩtingĩniinwo gĩtuĩke gĩa tũhũ nĩ Watho ũrĩa wacookire gũũka thuutha wa mĩaka magana mana ma mĩrongo ĩtatũ (430).” Nĩ ũndũ-rĩ, angĩkorwo Ngai aheanaga igai kũringana na Watho-rĩ, igai rĩu rĩtikĩrĩ hĩndĩ rĩngĩgĩkorwo riumanĩĩte na kĩĩranĩro gĩake. No rĩĩrĩ, Ngai eegaĩire Aburahamu kũringana na kĩĩranĩro. Watho-rĩ, ũkĩrĩ wa kĩ? Watho wekĩrirwo nĩguo wonanagie meehia nĩ kĩĩ, kinya hĩndĩ ĩrĩa mbeũ ya Aburahamu ĩrĩa yerĩirwo kĩĩranĩro kĩu ĩgooka. Watho wanenganĩrirwo nĩ araika mahũthĩrĩĩte mũndũ wa kũũkinyia kũrĩ andũ. No rĩĩrĩ, mũndũ ta ũcio ndakoragwo akĩendekana rĩrĩa harĩ o mũndũ ũmwe, na Ngai nĩ ũmwe tu. Ũhoro ũyũ ũrenda kuuga atĩ Watho nĩũreganĩĩte na ciĩranĩro cia Ngai? Aaca o na haniini! Nĩ ũndũ-rĩ, korwo andũ maagĩire na Watho ũngĩhota kũmahe muoyo, mũndũ o wothe nĩangĩiguithanagio na Ngai na ũndũ wa kũũrũmĩrĩra. No Maandĩko moigaga atĩrĩ, “Andũ oothe me rungu rwa hinya wa meehia, nĩ ũndũ ũcio igai rĩrĩa rĩĩranĩirwo na ũndũ wa gwĩtĩkia Jesũ Kristũ rĩheagwo arĩa meetĩkagia.” Mbere ya wĩtĩkio gũũka-rĩ, Watho nĩguo watuoheete ta mĩgwate kinya rĩrĩa wĩtĩkio waguũririo. Kwoguo Watho warĩ wa gũtũrũũgamĩrĩra kinya Kristũ ooke, nĩguo tũiguithanio na Ngai na ũndũ wa gwĩtĩkia. Rĩu tondũ hĩndĩ ya wĩtĩkio nĩ nginyu-rĩ, Watho ndũngĩgĩcooka gũtũrũũgamĩrĩra rĩngĩ. Inyuothe mũrĩ ciana cia Ngai thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Inyuĩ-rĩ, nĩmwabatithirio thĩinĩ wa Kristũ, na rĩu mwĩhumbĩĩte Kristũ we mwene. Nĩ ũndũ ũcio hatikĩrĩ ũtiganu wa Mũyahudi na mũrũũrĩrĩ, ngombo na mũndũ ũtarĩ ngombo, o na mũndũ mũrũme na mũtumia; inyuothe mwĩ thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Angĩkorwo mũrĩ a Kristũ-rĩ, mũkĩrĩ a mbeũ ya Aburahamu na nĩmũkaagaya igai rĩrĩa Ngai eeranĩire. Ndĩrenda kuuga atĩrĩ, mũndũ ũrĩa ũregaĩrwo angĩkorwo e mwana-rĩ, ndarĩ ũtiganu na ngombo o na gũtuĩka nĩ we mwene indo icio ciothe cia ithe. Ihinda rĩu akoragwo e mwana nĩharĩ andũ makoragwo makĩmũrora na makĩramata maũndũ maake o kinya ihinda rĩrĩa ithe aathanire rĩgaakinya. Ũguo noguo o na ithuĩ twatũire twĩ ngombo cia maũndũ ma thĩ tũtaanagimara kĩĩroho. No rĩĩrĩ, rĩrĩa mahinda marĩa maagĩrĩire maakinyire, Ngai nĩatũmire Mũũriũ wake kĩũmbe. Mũũriũ ũcio wake ookire na ũndũ wa gũciarwo nĩ mũndũ wa nja na akĩrerwo e rungu rwa Watho wa Ayahudi nĩguo akũũre andũ arĩa matũire rungu rwa Watho, nĩ geetha tũtuĩke ciana cia Ngai. Nĩguo Ngai oonanie atĩ tũrĩ ciana ciake, nĩatũmire Roho wa Mũũriũ ngoroinĩ ciitũ ũrĩa wĩtanaga arĩ thĩinĩ witũ, “Awa! Baaba!” Rĩu nĩtwagĩtigire gũtuĩka ngombo tũgĩtuĩka ciana ciake. Tondũ nĩtwagĩtuĩkire ciana ciake-rĩ, nĩtũkaagaya igai rĩrĩa Ngai aigĩire ciana ciake. Tene rĩrĩa mũtooĩ Ngai mwatũire ũkomboinĩ wa ciũmbe iria itarĩ ngai. Rĩu tondũ nĩmũmenyeete Ngai, kana ndĩkiuge, Ngai nĩamũmenyeete-rĩ, mũrakĩenda gũcookerera maroho marĩa matarĩ bata na matarĩ kĩene nĩkĩ? Mũrenda gũtuĩka ngombo ciamo o rĩngĩ nĩkĩ? Nĩmũcookeete kũhe gĩtĩĩo mĩthenya ĩmwe, mĩeri, mahinda o na mĩaka. Ũhoro ũcio wanyu nĩũnjĩkĩrĩĩte kĩeha! Gwakĩhoteka gũtuĩke wĩra wothe ũrĩa ndarutire nĩ ũndũ wanyu nĩ wa tũhũ? Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ndamũthaitha mũhaane ta niĩ, tondũ niĩ haana o ta inyuĩ. Gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wanyu ũrĩ wahĩtĩria. Inyuĩ-rĩ, nĩmũũĩ atĩ ndamũhunjĩirie ũhoro ũrĩa Mwega hĩndĩ ya mbere tondũ ndaarĩ mũrũaru. O na gũtuĩka ndwari ĩyo yakwa yarĩ magerio kũrĩ inyuĩ, mũtiamenire kana mũkĩndega. Mwanyamũkĩrire o ta ũrĩa mũngĩamũkĩra mũraika wa Ngai, kana ta ũrĩa mũngĩamũkĩra Kristũ Jesũ we mwene. Kũiganĩra kũrĩa mwaiguaga mũiganĩire kaĩ gwathiire kũ? Niĩ ndĩ mũira atĩ korwo maitho nĩmaheanagwo nĩmũngĩakũũrire maanyu mũũhe. Kaĩ rĩu ndĩgĩtuĩkĩĩte thũ yanyu nĩ tondũ wa kũmwĩra ũhoro wa ma? Andũ acio angĩ maramuonia atĩ me na bata mũno na inyuĩ, no muorooto wao ti mwega. Kĩrĩa kĩmabatairie no kũmũtigithania na niĩ nĩguo mũmarũmĩrĩre. Nĩ wega kũgĩa bata na andũ wĩ na muorooto mwega hingo ciothe, na ũguo nĩguo niĩ ngoragwo ndariĩ hĩndĩ ciothe, no to hĩndĩ ĩrĩa twĩ na inyuĩ. Ciana ciakwa! O rĩngĩ ndĩ na ruwo rũnene mũno nĩ ũndũ wanyu o ta rwa mũtumia akĩheeo mwana, na ngũigua ruwo kinya rĩrĩa mũgeetĩkĩra kũgarũrwo mũhaane Kristũ. Naarĩ korwo ta rĩu ũguo, ndĩ hamwe na inyuĩ na no ngarũre mwarĩrie! Inyuĩ nĩmũũmakĩĩtie mũno! Tarekeei njũũrie arĩa meendeete gũkorwo me rungu rwa Watho atĩrĩ: kaĩ mũtaiguaga ũrĩa Watho uugaga? Kwandĩkĩĩtwo atĩrĩĩrĩ, Aburahamu aarĩ na aariũ eerĩ, ũmwe waciarĩĩtwo nĩ mũtumia warĩ ngombo, na ũrĩa ũngĩ nĩ mũtumia ũtaarĩ ngombo. Mũũriũ wa mũtumia ũrĩa warĩ ngombo aaciarirwo na ũmwĩrĩ tu, no mũũriũ wa mũtumia ũrĩa ũtaarĩ ngombo aaciarirwo na ũndũ wa kũhingia kĩĩranĩro kĩa Ngai. Ngerekano ya atumia acio eerĩ ĩrũũgamĩrĩire ciĩranĩro igĩrĩ: Mũtumia ũrĩa waciarĩire ũkomboinĩ nĩ Hagari na agerekanĩĩtio na kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa gĩathondekeirwo kĩrĩmainĩ gĩa Sinai. Hagari, ũcio ũgerekanĩĩtio na kĩrĩma gĩa Sinai kĩrĩa kĩ Arabia, nĩ mũhaano wa itũũra rĩa Jerusalemu ũrĩa rĩhaana ũũmũũthĩ ũyũ; rĩ ũkomboinĩ hamwe na andũ aarĩo oothe. No Jerusalemu ya igũrũ ndĩrĩ ũkomboinĩ, na nĩ we nyina witũ. Tondũ nĩkwandĩkĩĩtwo atĩrĩ: “Kena wee mũtumia ũyũ ũtarĩ wagĩa mwana! Ugĩrĩria na ũrĩre nĩgũkena, wee ũtarĩ waigua ruwo rwa mũtumia akĩheeo mwana! Nĩ gũkorwo ciana cia mũtumia ũrĩa watiganĩirio nĩikaingĩha gũkĩra cia ũrĩa ũtaatiganĩirio nĩ mũthuuriwe.” Inyuĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mwĩ ciana cia Ngai na ũndũ wa kĩĩranĩro, o ta ũrĩa Isaaka aarĩ. Hĩndĩ ĩyo-rĩ, mwana ũrĩa waciarĩĩtwo na njĩra ya ũmwĩrĩ nĩanyariirire ũrĩa waciarĩĩtwo na hinya wa Roho wa Ngai; ũguo noguo o na ũũmũũthĩ ũyũ kũhaana. No rĩĩrĩ, Maandĩko moigĩĩte atĩa? Moigĩĩte atĩrĩ, “Ingata mũtumia ũcio ngombo o hamwe na mũũriũ, nĩ gũkorwo gũtirĩ hĩndĩ mũũriũ wa mũtumia ngombo akaagaya igai hamwe na mũũriũ wa mũtumia ũrĩa ũtarĩ ngombo.” Kwoguo, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, tũtikĩrĩ ciana cia mũtumia ngombo, twĩ ciana cia mũtumia ũrĩa ũtarĩ ngombo. Atĩrĩĩrĩ, Kristũ nĩatuohorire tũkiuma ũkomboinĩ! Ikaraai o ro ũguo, na mũtigeetĩkĩre gũcooka ũkomboinĩ rĩngĩ. Tathikĩrĩriai! Niĩ, Paũlũ, ngũmwĩra atĩrĩĩrĩ, wona mwetĩkĩra kũrua, ũndũ ũcio ũkuonania atĩ inyuĩ mũtirĩ bata na Kristũ o na haniini. Nĩngũmwĩra o rĩngĩ atĩ mũndũ ũrĩa wĩtĩkagĩra kũrua, aagĩrĩirwo nĩkũrũmĩrĩra Watho wĩ wothe. Arĩa gatagatĩinĩ kaanyu marageria kũiguithania na Ngai na ũndũ wa kũrũmĩrĩra Watho nĩmeyehereetie kuuma harĩ Kristũ, o na makeyeheria kuuma wegainĩ wa Ngai. Ithuĩ-rĩ, tũkoragwo twĩhokeete atĩ Ngai nĩagaatũtua athingu. Ũndũ ũcio nĩguo tũkoragwo twetereire tũrĩ na wĩtĩkio, tũhotithĩĩtio nĩ Roho wa Ngai. Thĩinĩ wa Kristũ, kũrua kana kwaga kũrua gũtirĩ ũtiganu; kĩrĩa kĩ bata nĩ wĩtĩkio ũrĩa wĩyonithanagia na wendani. Nĩmũrathiĩte wega mũno! Nũũ ũmũgirĩĩtie gũcooka gwathĩkĩra Ũhoro ũrĩa wa ma? Ngai ũrĩa ũmwĩtaga ti we ũmũgirĩĩtie. Ndaawa nyiinyi ya kũimbia mĩgate ĩimbagia mũtu wothe ũrĩa ĩkimanĩirio naguo. Ndĩ thĩinĩ wa Mwathani nĩndĩhokeete atĩ mũtikũgarũrũka mũgĩe na meciiria mangĩ. Mũndũ ũrĩa ũramũthĩĩnia o na akorwo arĩ ũ kana ũ nĩekũherithio nĩ Ngai. No niĩ, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, korwo no kũhunjia hunjagia atĩ nĩ wega kũrua-rĩ, nĩingĩranyariirwo? Korwo ũhoro ũcio nĩ wa ma-rĩ, mahunjio maakwa makoniĩ mũtharaba wa Kristũ matirĩ hĩndĩ mangĩreehage thĩĩna. No nyende andũ acio maramũthĩĩnia mathiĩ o na mbere kinya mehakũre! Inyuĩ, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mwetirwo mũgĩe na wĩyathi. Mũtikaarekage wĩyathi ũcio wanyu ũtũmage mũtongoragio nĩ merirĩria ma mwĩrĩ. Rekeei wendo ũtũmage mũtungatanagĩre inyuĩ eene. Nĩ ũndũ-rĩ, ũhoro wothe wa Watho ũhingĩtio nĩ rĩathani rĩĩrĩ rĩmwe tu: “Enda mũndũ ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.” No rĩĩrĩ, angĩkorwo mũraikara ta nyamũ cia gĩthaka mũkĩrũmanaga na mũkĩrĩanaga-rĩ, mwĩmenyerereei mũtikaaniinane. Ũrĩa nguuga nĩ atĩrĩĩrĩ, rekeei Roho amũtongoragie, na mũtirĩhingagia merirĩria ma mwĩrĩ. Gĩtũmi nĩ tondũ merirĩria ma mwĩrĩ nĩmarũaga na merirĩria ma Roho, namo merirĩria ma Roho makarũa na merirĩria ma mwĩrĩ. Mwĩrĩ na Roho irĩ ũthũ, na nĩ ũndũ ũcio mũtingĩhota gwĩka ũrĩa mũrenda gwĩka. No rĩĩrĩ, mũngĩtongorio nĩ Roho, mũtingĩkorwo rungu rwa Watho. Maũndũ ma kĩĩmwĩrĩ nĩmeyonanĩĩtie o wega, namo nĩ: ũtharia, merirĩria mooru, ũũra thoni, gũthaathaiya mĩhianano, kũrogana, ũthũ, gũkararania, kũiguanĩra ũiru, kũraakarania, kwĩyenda, kwamũkana, moorutani mooru, gũcuumĩkĩra, ũrĩĩu, maruga ma waganu marĩa mainagwo nyĩmbo njũru, na maũndũ mangĩ ma mĩthemba ta ĩyo. Ha ũhoro wa maũndũ macio nĩngũmũkaania rĩngĩ o ta ũrĩa ndamũkaanirie ngĩmwĩra atĩ, andũ arĩa meekaga maũndũ macio matikaagaya Ũthamaki wa Ngai. No maciaro ma Roho nĩ wendani, gĩkeno, thaayũ, ũkirĩrĩria, ũtugi, ũtaana, wĩhokeku, ũhooreri, na kwĩnyiita ũhoroinĩ wa merirĩria ma mwĩrĩ. Maũndũ macio gũtirĩ Watho uugĩĩte matigeekagwo. Nao arĩa a Kristũ Jesũ nĩmooragĩĩte ũmũndũ wao, o hamwe na thuti na merirĩria ma mwĩrĩ. Angĩkorwo tũtũire muoyo nĩ ũndũ wa Roho-rĩ, nĩtũgĩthiage tũtongoreetio no we mĩthiĩreinĩ iitũ. Tũtiagĩrĩirwo nĩgwĩtĩĩa, kũũgitana, o na kana kũiguanagĩra ũiru. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mũndũ angĩkorwo ahĩtĩĩtie-rĩ, inyuĩ mũrĩ na Roho mũrũngageei mũhooreire. Mũgĩĩka ũguo-rĩ, mwĩmenyagĩrĩreei mũno nĩguo o na inyuĩ mũtikaae kũhĩtia taake. Teithanagiai mũndũ na ũrĩa ũngĩ mathĩĩnainĩ; mweka ũguo nĩmũrĩhingagia Watho wa Kristũ. Mũndũ angĩciiria atĩ nĩ wa bata o rĩrĩa atarĩ wa bata, nĩkwĩheenia areheenia. O mũndũ nĩarorage wĩra wake we mwene. Wakorwo wĩ mwega-rĩ, nĩagĩtĩĩage nĩ ũndũ wa ũrĩa eekĩĩte we mwene atekũringithania wĩra wake na wa mũndũ ũngĩ. Nĩ ũndũ o mũndũ no mũhaka akuue mathĩĩna maake. Mũndũ ũrĩa ũrarutwo ũhoro wa Kristũ nĩagayanage maũndũ marĩa meega e namo na mũrutani wake. Mũtikeeheenie; Ngai ndaheenekaga. O mũndũ akaagetha kĩrĩa ahandaga. Angĩkorwo ahandaga maũndũ ma kũhũũnia thuti cia mwĩrĩ wake-rĩ, akaagetha gĩkuũ kĩrĩa kiumanaga na maũndũ macio. No rĩĩrĩ, angĩkorwo ahandaga maũndũ ma gũkenia Roho-rĩ, akaagetha muoyo wa tene na tene. Kĩrekeei tũtikaanogagio nĩgwĩkaga wega, nĩ ũndũ twaga gũkua ngoro, ihinda nĩrĩgaakinya rĩa kũgetha. Kwoguo nĩtwĩkage andũ oothe wega rĩrĩa rĩothe twĩ na ihinda, na makĩria twĩkage wega arĩa tuumbũraga wĩtĩkio ũmwe nao. Nĩmũkuona ũrĩa ndĩramwandĩkĩra ndemwa nene na guoko gwakwa mwene! Andũ acio maramwĩra atĩ no mũhaka mũrue nĩ arĩa meendaga kwĩyonania na nja ũrĩa mahaana. Mareeka ũguo nĩ geetha matikaanyariirwo nĩ ũndũ wa mũtharaba wa Kristũ. O na acio maruaga matirũmagĩrĩra Watho, no ũrĩa marenda nĩ inyuĩ mũrue nĩguo meetĩĩage makiugaga atĩ nĩmũheete irua gĩtĩĩo. Haakwa mwene-rĩ, ndirĩ na ũndũ ũngĩ ingĩtĩĩra tiga o mũtharaba wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Nĩ gũkorwo maũndũ ma thĩ nĩmeehereete thĩinĩ wakwa, na niĩ ngeehera maũndũinĩ ma thĩ nĩ ũndũ wa hinya wa mũtharaba wake. Kũrua kana kwaga kũrua hatirĩ ũndũ kuugĩĩte; ũndũ ũrĩa wĩ na bata nĩgũtuĩka kĩũmbe kĩerũ. Thaayũ na tha cia Ngai irogĩa na andũ arĩa marũmagĩrĩra Watho ũyũ, o hamwe na andũ oothe a Ngai! Ngĩrĩĩkia nguuga atĩrĩ: ndikwenda gũthĩĩnio rĩngĩ nĩ mũndũ o na ũrĩkũ, nĩ ũndũ irema iria ndĩ nacio mwĩrĩ ironania ndĩ ndungata ya Kristũ. Wega wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ ũroikara na inyuĩ inyuothe, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, Ameni. Kuuma kũrĩ niĩ Paũlũ, o niĩ nduĩkĩĩte mũtũmwo wa Kristũ Jesũ nĩ ũndũ wa kwenda kwa Ngai; Kũrĩ andũ a Ngai arĩa me Efeso, arĩa ehokeku nĩ ũndũ wa kũnyiitana na Kristũ Jesũ: Wega na thaayũ wa Ngai Ithe witũ o na wa Mwathani Jesũ Kristũ irogĩa na inyuĩ. Ngai, o we Ithe wa Mwathani witũ Kristũ Jesũ, arogoocwo! Nĩ ũndũ wa gũkorwo twĩ thĩinĩ wa Kristũ nĩatũraathimĩĩte na iraathimo ciothe cia kĩĩroho iria irĩ ũtũũroinĩ wa igũrũ. O na mbere ya thĩ kũũmbwo, Ngai nĩatũthuurĩĩte tũtuĩke aake nĩ ũndũ wa gũkorwo twĩ thĩinĩ wa Kristũ nĩguo tũkoragwo tũrĩ atheru na tũtarĩ na ũcuuke mbere yake. Nĩ ũndũ wa wendo wake, Ngai nĩatuĩte o mbere atĩ nĩagaatũtua ciana ciake, naguo ũndũ ũcio wahotekire nĩ ũndũ wa Jesũ Kristũ na kĩu nĩkĩo gĩkeno gĩake, na noguo eendeete. Rekeei tũgooce Ngai nĩ ũndũ wa wega wake wĩ riiri, na nĩ ũndũ wa kĩheeo gĩake kĩrĩa aatũheire o tũhũ thĩinĩ wa Mũũriũ ũrĩa eendeete mũno! Nĩ ũndũ wa thakame ya Kristũ nĩtwakũũrirwo, ũguo nĩ ta kuuga, nĩtuoheirwo meehia maitũ. Kaĩ ti itherũ wega wa Ngai, ũrĩa atũheete kwa ũingĩ nĩ mũnene-ĩ! Nĩ ũndũ Ngai nĩ mũũgĩ maũndũinĩ moothe na nĩarĩ ũmenyo, nĩekire ũrĩa aabangĩĩte gwĩka, agĩgĩtũmenyithia rĩciiria rĩake rĩa hitho rĩrĩa eeciirĩĩtie kũhingia, naguo ũndũ ũcio wahotekekire na ũndũ wa Kristũ. Rĩciiria rĩrĩa Ngai akaahingia mahinda marĩa maagĩrĩire maakinya, nĩgũcookanĩrĩria hamwe indo ciothe iria ciombirwo, iria ikoragwo igũrũ na iria ikoragwo thĩ, naake Kristũ akorwo arĩ we mũtongoria wacio. Maũndũ moothe meekagwo kũringana na wendi na itua rĩa Ngai; Ngai nĩatũthuurire tũtuĩke andũ aake twĩ thĩinĩ wa Kristũ na ũndũ wa kwenda gwake, o ta ũrĩa aatuĩte gwĩka kuuma o kĩambĩrĩria. Rekeei ithuĩ twarĩ a mbere kwĩrĩgĩrĩra Kristũ tũgĩtũũre tũgoocaga riiri wa Ngai! Inyuĩ o na inyuĩ nĩmwatuĩkire andũ a Ngai rĩrĩa mwaiguire Ũhoro ũrĩa wa ma, o guo Ũhoro ũrĩa Mwega wa ũhonokio wanyu. Ningĩ nĩmwetĩkirie Kristũ, naake Ngai akĩmũhũũra mũhũũri wa kũrũũgamĩrĩra atĩ mũrĩ aake na njĩra ĩyo ya kũmũhe Roho Mũtheru ũrĩa aamwĩrĩire. Roho ũcio naake nĩ we mũrũũgamĩrĩri wa kĩrĩa gĩothe Ngai eerĩire andũ aake. Ũndũ ũcio nĩũtũmaga tũmenye na ma atĩ, Ngai nĩakaahe arĩa marĩ aake wĩyathi mũkinyanĩru. Rekeei tũgooce riiri wake! Nĩ ũndũ ũcio kuuma hĩndĩ ĩrĩa ndaiguire ũrĩa mwĩtĩkĩĩtie Mwathani Jesũ, na ũrĩa mwendeete andũ oothe a Ngai, nditigaga gũcookeria Ngai ngaatho nĩ ũndũ wanyu. Nĩndĩmũririkanaga mahooyainĩ maakwa. Nĩnjũũragia Ngai wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ, o we Ithe ũrĩa wĩ riiri, atĩ amũhe Roho ũrĩa ũkaamũhe ũũgĩ mũũhĩge na amũguũrĩrie Ngai nĩguo mũmũmenye. Ndĩmũhooyaga atĩ atherie maitho ma ngoro cianyu nĩ geetha mũmenye nĩ kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩkũ amwĩtĩire na mũmenye nĩ ũtonga wa riiri ũrĩkũ andũ a Ngai makaagaya, o na mũmenye nĩ hinya mũnene atĩa ũraruta wĩra thĩinĩ witũ ithuĩ twĩtĩkĩĩtie. Hinya ũyũ ũraruta wĩra thĩinĩ witũ nĩ hinya mũnene, o ũrĩa aahũthĩrire hĩndĩ ĩrĩa aariũkirie Kristũ kuuma kũrĩ akuũ akĩmũiga mwenainĩ wake wa ũrĩo kũu igũrũ. Kũu igũrũ aathaga moonene moothe, moohoti moothe, maahinya moothe o na wathani o wothe. Ningĩ nĩaheetwo rĩĩtwa rĩkĩrĩĩte marĩa mangĩ moothe ma hĩndĩ ĩno tũrĩ o na ma ĩrĩa ĩgooka. Na rĩĩrĩ, Ngai nĩaigire maũndũ moothe magũrũinĩ ma Kristũ agĩcooka akĩmũnenganĩra kũrĩ kanitha ta mwathani wa maũndũ moothe. Kanitha nĩguo mwĩrĩ wa Kristũ na noguo ũiyũrũ wake, o we ũiyũrĩĩte maũndũ moothe kũndũ guothe. Inyuĩ nĩmwakuĩte kĩĩroho nĩ ũndũ wa kwaga gwathĩka o na nĩ ũndũ wa meehia maanyu. Hĩndĩ ĩyo mwarũmagĩrĩra maũndũ mooru ma thĩ ĩno; mwarũmagĩrĩra mũnene wa maahinya ma igũrũ, ũrĩa o na rĩu wathaga arĩa mataathĩkagĩra Ngai. O na ithuĩ ithuothe hĩndĩ ĩmwe twahaanaga o ta o nĩ ũndũ twatũire tũrũmagĩrĩra wendi wa mĩĩrĩ iitũ, na twĩkaga ũrĩa mĩĩrĩ na meciiria irenda, na kĩĩmererainĩ giitũ twarĩ a gũkinyĩrwo nĩ maraakara ma Ngai o ta andũ arĩa angĩ. No rĩĩrĩ, tha cia Ngai nĩ nyingĩ mũno na nĩatwendeete ũguo atĩ, o na hĩndĩ ĩrĩa twakuĩte kĩĩroho tondũ wa mahĩtia maitũ, nĩatũcookirie muoyo twĩ hamwe na Kristũ. Nĩ wega wa Ngai ũtũmĩĩte mũhonoke. Nĩatũriũkirie hamwe na Kristũ Jesũ na agĩtũma tũikare thĩ hamwe naake kũũrĩa igũrũ. Eekire ũguo nĩ geetha oonanagie hinya ũrĩa ũtangĩgereka wa wega wake ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa wendo ũrĩa aatuonirie thĩinĩ wa Kristũ Jesũ kinya matukũ marĩa magooka. Nĩ amu mũhonokeetio nĩ wega wa Ngai na ũndũ wa gwĩtĩkia, mũtihonokeetio nĩ ciĩko cianyu; mũhonokeetio nĩ kĩheeo kĩa Ngai no ti ũndũ wa mawĩra maanyu, nĩ geetha mũndũ o na ũrĩkũ ndageetĩĩe. Ngai nĩ we watũũmbire; aatũũmbire thĩinĩ wa Kristũ Jesũ nĩguo twĩkage ciĩko njega iria aahaarĩirie nĩ ũndũ witũ atĩ tũciĩkage. Kwoguo inyuĩ andũ a Ndũũrĩrĩ na ũndũ wa gũciarwo, o inyuĩ mwĩragwo atĩ mũtirĩ aruu nĩ arĩa moigaga atĩ nĩ aruu (kũrua kũrĩa gwĩkagwo mĩĩrĩinĩ na mooko ma andũ), ririkanaai ũrĩa mwahaanaga hĩndĩ ya tene. Hĩndĩ ĩyo mũtianyiitanĩĩte na Kristũ, mwarĩ ageni na mũtiarĩ a gĩkundi kĩa andũ a Isiraeli. Mũtiarĩ na handũ thĩinĩ wa kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa Ngai eeranĩire. Mwatũire gũũkũ thĩ mũtarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro na mũteetĩkĩĩtie Ngai. No rĩu, nĩ ũndũ mwĩ thĩinĩ wa Kristũ Jesũ, inyuĩ arĩa hĩndĩ ĩmwe mwarĩ kũraaya, nĩmwareehirwo hakuhĩ na ũndũ wa thakame ya Kristũ. Nĩ amu Kristũ nĩatũmĩĩte tũgĩe na thaayũ, agagĩtũnyiitithania ithuĩ Ayahudi na andũ a Ndũũrĩrĩ tũgatuĩka kĩndũ kĩmwe, na nĩatharĩĩtie rũthingo rwa rũmena rũrĩa rwatũgayanĩĩtie. Na ũndũ wa mwĩrĩ wake nĩaniinire Watho hamwe na maathani o na mĩhingo yaguo nĩ geetha oombe rũũrĩrĩ rũmwe rwerũ kuuma kũrĩ ndũũrĩrĩ icio cierĩ, naruo rutuĩke kĩndũ kĩmwe naake, naguo ũndũ ũcio ũtũme kũgĩe na thaayũ. Na ũndũ wa gĩkuũ gĩake mũtharabainĩ Kristũ nĩaniinire ũthũ witũ, na njĩra ĩyo agĩgĩtũma ithuĩ Ayahudi na Andũ a Ndũũrĩrĩ tũgĩe na ũrũmwe na tũikarage tũiguaine na Ngai. Kristũ ookire akĩhunjagia Ũhoro Mwega wa thaayũ kũrĩ inyuĩ mwarĩ kũraaya, o na kũrĩ arĩa maarĩ gũkuhĩ. Nĩ ũndũ wa Jesũ Kristũ ithuothe, Ayahudi na andũ a Ndũũrĩrĩ, nĩtũhotithagio nĩ Roho ũmwe gũkinya harĩ Ithe witũ. Kwoguo rĩu inyuĩ andũ a Ndũũrĩrĩ mũtirĩ ageni kana agendi rĩngĩ; no mũrĩ raia a bũrũri ũmwe na andũ a Ngai na mũrĩ amwe a andũ a nyũmba ya Ngai. Ningĩ inyuĩ mwakĩĩtwo igũrũ wa mũthingi ũrĩa wakirwo nĩ atũmwo na anabii, naake Jesũ Kristũ we mwene nĩ we ihiga rĩrĩa rĩa bata mũno mũthingiinĩ, na nĩ igũrũ rĩake mwako wothe ũnyiitithanagio, ũgakĩneneha ũgatuĩka Hekaarũ theru ĩrĩa yamũrĩĩtwo nĩ ũndũ wa Mwathani. Nĩ ũndũ wa gũkorwo mwĩ thĩinĩ wake, o na inyuĩ nĩmwakĩĩtwo hamwe na andũ arĩa angĩ mũtuĩke gĩikaro kĩrĩa Ngai arĩikaraga na ũndũ wa Roho wake. Nĩ ũndũ ũcio, niĩ Paũlũ njoheetwo nĩ ũndũ wanyu andũ a ndũũrĩrĩ, nĩ ũndũ wa gũtungata Kristũ Jesũ, nĩhooyaga handũ haanyu inyuĩ andũ a Ndũũrĩrĩ. Nĩnjũũĩ nĩmũiguĩte atĩ Ngai nĩaheete wĩra ũyũ na ũndũ wa wega wake ndĩũrutage nĩ geetha mũgunĩke. Ngai nĩanguũrĩirie akĩĩmenyithia hitho ya mũbango wake. (Nĩnyaandĩkĩĩte ũhoro ũcio na njĩra nguhĩ, na mwaũthooma nĩmũkũmenya ũrĩa ndaguũkĩirwo nĩ hitho ya Kristũ.) Hitho ĩyo ndĩamenyithanirio kũrĩ andũ a mahinda marĩa mahĩtũku ta ũrĩa rĩu ĩmenyithanĩĩtio kũrĩ atũmwo aake atheru na anabii nĩ Roho. Nayo hitho nĩ atĩ nĩ ũndũ wa Ũhoro ũrĩa Mwega, andũ a Ndũũrĩrĩ na Ayahudi nĩmakaagaya iraathimo cia Ngai; nĩmatuĩkĩĩte ta ciĩga cia mwĩrĩ ũmwe, na nĩ ũndũ wa gũkorwo me kĩndũ kĩmwe na Kristũ Jesũ nĩmakaagaya ciĩranĩro cia Ngai o ũndũ ũmwe. Ũhoro ũcio Mwega nĩguo niĩ ndatuĩkire mũtungatĩri waguo kũringana na kĩheeo kĩa mwanya kĩa wega wa Ngai, kĩrĩa ndaheirwo na ũndũ wa hinya wake. O na gũtuĩka nĩ niĩ mũniini mũno gũkĩra andũ oothe a Ngai-rĩ, niĩ nĩndaheirwo kĩheeo kĩu gĩa kũhunjagĩria andũ a Ndũũrĩrĩ Ũhoro Mwega wa ũtonga wa Kristũ ũrĩa ũtarĩ mũthia, na ndũme andũ oothe mamenye mũbango wa hitho ĩrĩa ĩtũire ĩhithĩĩtwo kuuma tene thĩinĩ wa Ngai ũrĩa wombire indo ciothe. Nĩ geetha rĩu mahindainĩ maya, na ũndũ wa kanitha aathani na arĩa marĩ ũhoti kũu igũrũ mamenye mĩthemba yothe ya ũũgĩ wa Ngai. Ngai eekire ũguo kũringana na mũbango wake wa kuuma tene na tene, agĩkĩhũthĩra Kristũ Jesũ Mwathani witũ nĩguo ũndũ ũcio ũhinge. Nĩ ũndũ wa gũkorwo twĩ thĩinĩ wa Kristũ na tũmwĩtĩkĩĩtie, nĩtũgĩĩte na ũũmĩrĩru wa gũthiĩ harĩ Ngai tũtarĩ na guoya. Kwoguo ndamũthaitha mũtikaae gũkua ngoro nĩ ũndũ wa mĩnyamaaro ĩrĩa ndĩrona nĩ ũndũ wanyu; mĩnyamaaro nĩyagũtũma mũgĩe na uumithio. Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmaga ndurĩrie Ithe witũ maru, ũrĩa ũheaga mũciĩ o wothe, ũrĩa ũrĩ igũrũ na ũrĩa ũrĩ thĩ rĩĩtwa rĩrĩa rĩa ma. Nĩhooyaga Ngai atĩ kuuma ũtongainĩ wa riiri wake amũhe ũhoti nĩguo mũhotithĩĩtio nĩ Roho wake mũgĩe na hinya thĩinĩ wanyu. Ningĩ nĩhooyaga Kristũ aikare ngoroinĩ cianyu nĩ ũndũ wa ũrĩa mwĩtĩkĩĩtie. O na no hooyaga atĩ maũndũ moothe marĩa mũrĩĩkaga mũmeekage mwĩhandĩĩte na mwĩkinyĩire thĩinĩ wa wendo, nĩ geetha mũrĩ hamwe na andũ oothe a Ngai mũhotage kũmenya ta ũrĩa wendo wa Kristũ ũkoragwo waramĩĩte na ũraihĩĩte, ũthiĩte na igũrũ o na ũrikĩrĩĩte. Mũkĩmenye wendo wa Kristũ ũrĩa ũkĩrĩĩte ũmenyo wothe, nĩ geetha mũiyũrwo nĩ ũngai o kũiyũrwo. Kũrĩ ũcio ũhotaga gwĩka maũndũ maingĩ gũkĩra marĩa tũngĩciiria kana tũngĩmũũria, o marĩa eekaga na hinya ũrĩa ũrutaga wĩra thĩinĩ witũ, o we Ngai, arogoocwo thĩinĩ wa kanitha na thĩinĩ wa Kristũ Jesũ kuuma njiarwa ciothe nginya tene na tene! Ameni. Kwoguo nĩndamũthaitha, niĩ njoheetwo nĩ ũndũ wa Mwathani, mũikarage na mĩtũũrĩre ĩrĩa Ngai oigire mũikarage rĩrĩa aamwĩtire. Koragwoi hingo ciothe mwĩnyiihĩĩtie, mũhooreire na mũkirĩrĩirie; kiranagĩrĩriai mũndũ na ũrĩa ũngĩ mwĩ na wendo. Geriai na kĩyo mũno gũtũũria ũrũmwe wa Roho wa Ngai ũrĩa ũmuohanĩĩtie na thaayũ mũgatuĩka kĩndũ kĩmwe. Amu kwĩ mwĩrĩ ũmwe na Roho ũmwe, o ta ũrĩa kwĩ mwĩhoko o ro ũmwe ũrĩa Ngai amwĩtĩire. Kũrĩ Mwathani ũmwe, wĩtĩkio ũmwe, na ũbatithio ũmwe; kũrĩ Ngai ũmwe na nĩ we Ithe witũ ithuothe, na no we Mwathani wa andũ oothe, na nĩ we ũtũmaga andũ oothe meeke maũndũ marĩa moothe angĩenda, o na aikaraga thĩinĩ wa andũ oothe. Ithuothe o mũndũ nĩaheetwo kĩheeo kĩa mwanya kũringana na ũrĩa Kristũ aheanĩĩte. O ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte atĩrĩ: “Rĩrĩa aambatire igũrũ, nĩatongoririe andũ arĩa aatahĩĩte, akĩhe andũ iheeo.” Rĩu-rĩ, kuuga atĩ nĩambatire igũrũ nĩkuuga atĩa? Nĩkuuga atĩ aambire gũikũrũka nginya gũũkũ thĩ kũrĩa kũriku mũno. Kwoguo ũcio waikũrũkire no we wacookire akĩambata igũrũ, o igũrũ mũno nĩguo akoragwo e kũndũ guothe thĩinĩ wa thĩ. Nĩ we waheire andũ a thĩ iheeo: agĩthuura amwe matuĩke atũmwo, angĩ anabii, angĩ ahunjia a Ũhoro ũrĩa Mwega, angĩ arĩithi a andũ, na angĩ arutani. Eekire ũguo nĩguo ahaarĩrie andũ oothe a Ngai nĩ ũndũ wa wĩra wa gũtungata, nĩ geetha eekĩre hinya mwĩrĩ wa Kristũ. Kwoguo ithuothe nĩtũgaakinyĩra ũrũmwe wa wĩtĩkio na ũmenyo wa Mũrũ wa Ngai tũkĩgĩe na ũgima tũgĩkinyĩre ũgima o ta ũrĩa Kristũ we mwene akoragwo naguo kũna. Tũtigaagĩcooka gũtuĩka ciana iria ithinĩkanagio na mbere na thuutha, na ikaagaagio nĩ rũhuuho o ruothe rwa moorutani ma andũ arĩa maheenanagia, arĩa matũmaga andũ arĩa angĩ mahĩtie na ũndũ wa mawara marĩa mahũthagĩra. Handũ ha ũguo tũngĩaragia ũhoro wa ma tũtongoreetio nĩ wendo no tũkũre tũhaanane na Kristũ, ũrĩa arĩ we mũtongoria maũndũinĩ moothe. Nĩ ũndũ wa hinya wake ciĩga ciothe cia mwĩrĩ nĩinyiitithanĩĩtio hamwe, na mwĩrĩ wothe ũkoohanio nĩ marũngo marĩa ũheetwo. Kwoguo rĩrĩa kĩĩga kĩmwe kĩaruta wĩra ta ũrĩa kĩagĩrĩirwo mwĩrĩ wothe nĩũkũraga na ũkeyaka nĩ ũrĩa wendanĩĩte guo mwene. Rĩu rĩĩtwainĩ rĩa Mwathani nĩngũmũkaania atĩ mũtigaacooke gũikaraga ta ũrĩa andũ a Ndũũrĩrĩ maikaraga, arĩa meciiria maao me ma tũhũ na makoragwo me ndumainĩ mataranoinĩ maao. O matirĩ na gĩcunjĩ ũtũũroinĩ ũrĩa ũheanagwo nĩ Ngai nĩ tondũ wa ũrĩa marĩ ahũhũũtĩki na wa ũrĩa marĩ aremi. Nĩ ũndũ wa rũtũrĩko rwao nĩmeheanĩĩte gwĩkaga maũndũ ma waganu, na mageekaga maũndũ mooru ma mĩthemba yothe makĩiguaga thuti nĩ ũndũ wamo. Ũguo tiguo inyuĩ mwarutirwo ũhoro wa Kristũ! Nĩ ma atĩ inyuĩ nĩmwaiguire ũhoro wake, na mũkĩrutwo ũhoro wa ma ũrĩa wĩ thĩinĩ wa Jesũ. No mũhaka mwĩyaũre ũmũndũ wa tene ũrĩa ũthũũkĩĩtio nĩkũrũmĩrĩra merirĩria maaguo ma maheeni. Ngoro cianyu na meciiria maanyu no mũhaka cierũhio, na mwĩhumbe ũmũndũ mwerũ ũrĩa wombirwo ũhaanaine na Ngai, o guo wĩyonithanagia na ũtũũro mũrũngĩrĩru na mũthingu. Kwoguo tigaai ũhoro wa maheeni! Mũndũ nĩaheage ũrĩa ũngĩ ũhoro wa ma, nĩ amu ithuĩ mũndũ o mũndũ nĩ kĩĩga kĩa ũrĩa ũngĩ. Mwaraakara-rĩ, menyagĩrĩraai maraakara matikamũhĩtithagie, na mũtikaarekage mũthenya ũtuke o mũraakarĩĩte. Tigagaai kũhe Ngoma mweke. Mũici nĩatige gũcooka kũiya, kaba arutage wĩra na mooko maake akeyonagĩra gĩa kũrĩa kuuma thithinoinĩ yake, o na akahotaga gũteithĩrĩria arĩa marĩ na mathĩĩna. Tigagaai kwaragia mĩario mĩũru; aragiai o ĩrĩa mĩega ya gũthondeka na ya gũteithĩrĩria nĩ geetha andũ arĩa mekũigua mũkĩaria makagunĩka. Tigagaai kũiguithia Roho Mũtheru wa Ngai kĩeha; Roho ũcio nĩ we mwekĩrirwo e rũũri rwa kũmenyithania na ma atĩ mũthenya nĩũgaakinya mũkũũrwo. Thengiai gatagatĩinĩ kaanyu ũũru wa ngoro, maraakara, mang'ũrĩ, gũtetania, gũcambania, o hamwe na maũndũ marĩa mangĩ moothe mooru. Iguanagĩrai tha mũndũ na ũrĩa ũngĩ, tuganagaai na muohanagĩre mũndũ na ũrĩa ũngĩ, o ta ũrĩa Kristũ aatũmire o na inyuĩ muoherwo nĩ Ngai. Tondũ inyuĩ mwĩ ciana iria nyende cia Ngai-rĩ, kĩgeragiei kũmũtũkia. Mĩthiĩre yanyu nĩtongoragio nĩ wendani, o ta ũrĩa Kristũ aatwendire na akĩĩruta nĩ ũndũ witũ arĩ kĩheeo kĩa mũtararĩko mwega na igongoona rĩa gũkenia Ngai. Tondũ inyuĩ mũrĩ andũ a Ngai-rĩ, maũndũ ma ũmaraaya, waganu kana ũkoroku matiagĩrĩirwo nĩkũgwetagwo gatagatĩinĩ kaanyu. O na mĩario ya ũũra thoni, ũrimũ kana itherũ ndĩagĩrĩirwo kũgwetagwo. Handũ ha ũguo mwagĩrĩirwo nĩgũcookagĩria Ngai ngaatho. Menyaai na ma atĩ mũhũũri ũmaraaya, mũndũ mwaganu kana mũndũ mũkoroku, (nĩ amu gũkoroka nĩ ũndũ ũmwe na kũhooya mĩhianano), gũtirĩ ũkaagĩa na igai Ũthamakiinĩ wa Kristũ na wa Ngai. Mũtigeetĩkĩre mũndũ o na ũrĩkũ amũheenererie na mĩario ya tũhũ; nĩ amu mĩario ta ĩyo ĩtũmaga maraakara ma Ngai makinyĩre andũ arĩa matamwathĩkagĩra. Kwoguo mũtikaagĩage ngwatanĩro na andũ ta acio o na haniini. Kwĩ hĩndĩ mwarĩ ndumainĩ, no rĩu tondũ nĩmũtuĩkĩĩte andũ a Mwathani mũrĩ ũtheri. Kwoguo gĩikarageei ta ciana cia ũtheri, nĩ amu ũtheri nĩguo ũreehaga maũndũ moothe ma wendani, ũthingu na ma ma. Geragiai kũmenya maũndũ marĩa mangĩkenia Mwathani. Tigagaai kũnyiitanĩra na andũ arĩa meekaga maũndũ marĩa matarĩ bata, marĩa meekagĩrwo ndumainĩ. Handũ ha ũguo rekagaai maũndũ macio mamenyekage nĩ andũ. (Amu nĩ ũndũ wa thoni o na kwaria ũhoro wa ciĩko iria meekaga hithoinĩ.) Rĩrĩa maũndũ moothe maareehwo ũtheriinĩ, nĩmamenyekaga ũrĩa matariĩ. Amu maũndũ moothe marĩa mamenyekanĩĩte ũrĩa matariĩ matuĩkaga ũtheri. Kwoguo nĩkĩo kwĩragwo atĩrĩ: “Ũkĩra wee ũkomeete, na ũriũke uume kũrĩ akuũ, na Kristũ nĩegũkwarĩra.” Nĩ ũndũ ũcio mwĩmenyerereei mĩikarĩreinĩ yanyu. Tigagaai gũikaraga ta irimũ, ikaragaai ta andũ oogĩ. Hũthĩragaai wega kamweke o goothe karĩa mwĩ nako nĩ amu mahinda maya nĩ mooru. Nĩ ũndũ ũcio tigagaai gũikaraga mũkĩĩgĩĩte, no geragiai kũmenya ũrĩa Mwathani eendaga mwĩke. Mũtikaanarĩĩo nĩ ndibei, nĩ gũkorwo ũndũ ũcio nĩ wa kũmũthũũkia; kaba mũkoragwo mũiyũrĩĩtwo nĩ roho. Aranagĩriai mũndũ na ũrĩa ũngĩ na ciugo cia thaburi, na cia nyĩmbo cia Ngai, na cia nyĩmbo cia kĩĩroho, mũgĩcookagĩria Mwathani ngaatho na mũkĩmũinagĩra na ngoro yothe. Nĩ ũndũ wa ũrĩa mwĩtainwo na Mwathani witũ Jesũ Kristũ, hingo ciothe cookagĩriai Ngai Ithe ngaatho maũndũinĩ moothe. Atĩrĩĩrĩ, heyanagaai gĩtĩĩo o mũndũ na ũrĩa ũngĩ nĩ ũndũ wa ũrĩa mũtĩĩĩte Kristũ. Inyuĩ atumia-rĩ, heyagaai athuuri aanyu gĩtĩĩo ta ũrĩa mũngĩhe Mwathani. Tondũ mũthuuri nĩ we mũtwe wa mũtumia o ta ũrĩa naake Kristũ arĩ we mũtwe wa kanitha; Kristũ nĩ we ũhonokagia mwĩrĩ wake ũrĩa arĩ guo kanitha. Atĩrĩĩrĩ, o ta ũrĩa kanitha ũheyaga Kristũ gĩtĩĩo, ũguo noguo atumia maagĩrĩirwo nĩkũheyaga athuuri aao gĩtĩĩo maũndũinĩ moothe. Na inyuĩ athuuri-rĩ, endagaai atumia aanyu o ta ũrĩa Kristũ eendire kanitha akĩĩruta we mwene nĩ ũndũ waguo. Eekire ũguo nĩ geetha arĩĩkia kũũthambia na maaĩ ũgathera, aũtue mũtheru na mũgambo wake. Ningĩ eekire ũguo nĩ geetha egĩĩre na kanitha ũrĩ na riiri, ũtarĩ na kameni kana kamũgũtha, kana kaũndũ kangĩ ta kau, no ũkoragwo ũrĩ mũtheru na ũtarĩ na kaũũgũ. Ũguo noguo athuuri maagĩrĩirwo nĩkwendaga atumia aao ta ũrĩa meendeete mĩĩrĩ yao o eene. Mũndũ ũrĩa wendeete mũtumia wake nĩkwĩyenda eyendeete we mwene. (Gũtirĩ mũndũ ũthũire mwĩrĩ wake, no mũndũ o wothe nĩkũũhe aũheaga irio na akaũmenyerera o ta ũrĩa naake Kristũ eekaga kanitha, amu ithuĩ twĩ ciĩga cia mwĩrĩ wake.) Nĩ ũndũ ũcio mũndũ nĩarĩtigaga ithe na nyina, agathiĩ akanyiitana na mũtumia wake nao eerĩ magatuĩka mwĩrĩ ũmwe. Thĩinĩ wa ciugo icio he na ũhoro wa ma wa bata mũno mũhithe, no niĩ nguona ciugo icio ihuutĩĩtie ũhoro wa Kristũ na kanitha. Ningĩ no iraaria ũhoro wanyu ũmwe kwa ũmwe: mũthuuri o wothe nĩendage mũtumia wake o ta ũrĩa eyendeete we mwene, naake mũtumia o wothe nĩatĩĩage mũthuuriwe. Inyuĩ ciana-rĩ, athĩkagĩraai aciari aanyu thĩinĩ wa Mwathani amu ũguo nĩguo mwagĩrĩirwo nĩgwĩka. “Atĩrĩĩrĩ, tĩĩa thooguo na maitũguo” nĩrĩo rĩathani rĩa mbere rĩrĩa rĩkoragwo na kĩĩranĩro atĩ: “Nĩ geetha maũndũ moothe maaku makoragwo marĩ meega na ũtũũre matukũ maingĩ gũũkũ thĩ.” Inyuĩ aciari-rĩ, mũtikaraakaragie ciana cianyu, no cirerageei mũgĩcirutaga na mũgĩcitaaraga ta andũ meetĩkĩĩtie thĩinĩ wa Mwathani. Inyuĩ ngombo-rĩ, athĩkagĩraai aathani aanyu a gũũkũ thĩ mwĩ na guoya na mũkĩinainaga; ĩkagaai ũguo mwĩ na ngoro theru o ta arĩ Kristũ mũrathĩkĩra. Mũtigeekage ũguo nĩ geetha muonagwo nĩ andũ na nĩguo mamwendage;. ĩkagaai ũguo ta ndungata cia Kristũ, iria ciĩkaga wendi wa Ngai na ngoro. Matungatagĩreei mwĩ na ngoro njega o ta arĩ Mwathani mũratungatĩra no ti andũ. Ririkanagaai atĩ Mwathani nĩagaatuga mũndũ o wothe e ndungata kana atarĩ ndungata nĩ ũndũ wa ũndũ mwega ũrĩa o mũndũ aaneeka. Inyuĩ aathani-rĩ, ĩkagaai ndungata cianyu maũndũ o ta macio, na mũtigage gũciĩhĩtĩra. Ririkanagaai atĩ inyuĩ na ndungata cianyu mũrĩ a Mwathani ũmwe kũũrĩa igũrũ, ũrĩa ũtuagĩra andũ oothe ategũthuutũkania. Ngĩrĩĩkia ngũmwĩra mũgĩe na hinya mũnyiitaine na Mwathani na ũndũ wa hinya wake mũnene mũno. Mwĩhumbeei matharaita ma mbaara marĩa Ngai aheanaga nĩguo mũhote kwĩgita mawara mooru ma Ngoma. Nĩ amu tũtirarũũa na andũ no tũrarũa na moonene, maahinya, aathani a nduma a gũũkũ thĩ o na mbũtũ cia maroho mooru ma kũũrĩa igũrũ. Kwoguo oyai matharaita ma mbaara marĩa Ngai aheanaga, nĩ geetha rĩrĩa mũthenya ũrĩa mũũru ũgooka mũkaahota gwĩtiiria thũ, mũrũe nayo mũtigwo o mwĩhandĩĩte. Nĩ ũndũ ũcio, kĩĩhandeei wega; rekeei ũhoro wa ma ũtuĩke mũcibi ũrĩa mũrĩyoohaga njohero, naguo ũthingu ũtuĩke gako karĩa mũrĩgitagĩra gĩthũri kĩanyu nako. Rekeei kĩyo gĩa kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega gĩkoragwo arĩ kĩo iraatũ iria mũrĩikagĩra magũrũ maanyu. Hĩndĩ ciothe rekagaai wĩtĩkio ũtuĩkage ngo ĩrĩa mũrĩĩgitagĩra nayo. Wĩtĩkio nĩguo ũrĩmũhotithagia kũhoria mĩguĩ ĩrĩa ĩrakana rĩrĩa yaikio nĩ Ũrĩa Mũũru. Rekeei ũhonokio naguo ũtuĩke ngobia ya kũgitĩra mũtwe, nakĩo kiugo kĩa Ngai gĩtuĩke rũhiũ rwa njora rwa kĩĩroho rũrĩa mũrĩyohaga. Ĩkagaai maũndũ macio moothe mũkĩhooyaga, mũgĩthaithaga Ngai amũteithie. Hooyagaai hĩndĩ o yothe o ta ũrĩa Roho arĩmũtongoragia. Nĩ ũndũ ũcio ikaragaai hingo ciothe mwĩiguĩte na mũtikaanakue ngoro; hooyagĩraai andũ oothe a Ngai hingo ciothe. O na niĩ hooyagĩraai nĩguo rĩrĩa ndatumũra kanua gaakwa heane ũhoro, ngaheeo ũhoro wa kuuga nĩ Ngai nĩguo menyithanie hitho ya Ũhoro Mwega itegwĩtigĩra. Ũhoro ũcio Mwega nĩguo njaragĩrĩria, na nĩguo njoheirwo. Hooyagĩraai nĩguo ndĩũheanage ndĩ na ũũmĩrĩru o ta ũrĩa njagĩrĩirwo ngĩwaria. Tukiko, mũrũ wa Ithe witũ ũrĩa mwende o na mũtungatĩri mwĩhokeku wĩrainĩ wa Mwathani, nĩekũmũmenyithia ũrĩa niĩ haana na ũrĩa ndĩreeka, nĩ geetha o na inyuĩ mũmenye. Ndamũtũma kũrĩ inyuĩ nĩguo amũmenyithie ũhoro witũ na amũũmĩrĩrie. Ngai Ithe, o hamwe na Mwathani Jesũ Kristũ marotũma inyuĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ mũgĩe na thaayũ na mũikarage mwendaine. Wega wa Ngai ũroikara na andũ oothe arĩa meendeete Mwathani witũ Jesũ Kristũ na wendo ũtangĩthira. Kuuma kũrĩ ithuĩ Paũlũ na Timotheo, ndungata cia Kristũ Jesũ: Kũrĩ andũ oothe a Ngai arĩa me Filipi arĩa me thĩinĩ wa Kristũ Jesũ, o hamwe na arori a kanitha na ateithĩrĩria aao: Wega na thaayũ wa Ngai Ithe witũ o na wa Mwathani Jesũ Kristũ irogĩa na inyuĩ. Nĩnjookagĩria Ngai wakwa ngaatho hingo ciothe rĩrĩa ndeciiria ũhoro wanyu; hingo ciothe rĩrĩa ngũmũhoera, nĩhooyaga ndĩ na gĩkeno, nĩ ũndũ wa ũrĩa mwetĩkĩrire kũnyiitanĩra na niĩ ũhoro ũyũ mwega kuuma o kĩambĩrĩria kinya ũũmũũthĩ. Niĩ ndĩ na ma atĩ Ngai ũrĩa wambĩrĩirie wĩra ũcio mwega thĩinĩ wanyu nĩegũthiĩ na mbere naguo o kinya ũkaarĩĩka mũthenya ũcio wa Kristũ Jesũ. Mũkoragwo mwĩ ngoroinĩ yakwa hingo ciothe! Na kwoguo nĩnjagĩrĩirwo nĩkũmwĩciiragia ũguo inyuothe. Nĩ amu o na rĩu ndĩ gũũkũ njeera, kana o na rĩrĩa ndaarĩ na mweke wa kũgitĩra ũhoro ũyũ mwega o na kũwĩkĩra hinya, nĩmwetĩkĩrire kũnyiitanĩra na niĩ wegainĩ waguo. Ngai nĩ mũira wakwa atĩ ndĩraaria ma rĩrĩa nguuga atĩ kũmwĩciiria kũrĩa ndĩmwĩciiragia nakuo kuumanaga na tha iria i na Kristũ Jesũ we mwene. Ndĩrahooya atĩ wendo wanyu ũthiage na mbere o ũkĩingĩhaga, hamwe na ũmenyo na gũkũũrana maũndũ wega, nĩ geetha mũhotage gũkũũrana kĩndũ kĩrĩa kĩega biũ. Na mũtũũre mũrĩ atheru na mũtarĩ na ũcuuke o nginya mũthenya ũcio wa Kristũ. Nayo mĩtũũrĩre yanyu ĩgĩtũũre ĩiyũrĩĩtwo nĩ maciaro ma ũthingu marĩa maheanagwo nĩ Jesũ Kristũ o we wiki, nĩ geetha Ngai akumagio na agoocagwo. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩngwenda mũmenye atĩ maũndũ marĩa njĩkĩĩtwo ti itherũ nĩmateithĩrĩirie gũtũma ũhoro ũrĩa mwega ũthiĩ na mbere. Nĩ ũndũ ũcio, arangĩri a mũciĩ wa mũthamaki o hamwe na andũ arĩa angĩ oothe gũũkũ nĩmamenyeete wega atĩ njikĩĩtio njeera nĩ ũndũ wa Kristũ. Nĩ ũndũ ũcio gũkorwo niĩ ndĩ njeera nĩgũtũmĩĩte aariũ na aarĩ a Ithe witũ mehoke Mwathani mũno, na kwoguo nĩmarathiĩ na mbere kũhunjia ndũmĩrĩri matarĩ na guoya. Nĩ ma andũ amwe mahunjagia ũhoro wa Kristũ me na ũiru na ngarari, no angĩ maũhunjagia na ngoro njega. Acio maũhunjagia na ngoro njega maũhunjagia me na wendo, makĩmenyaga atĩ njikĩĩtio gũũkũ njeera nĩ ũndũ nĩngitagĩra Ũhoro ũrĩa Mwega. Arĩa nao maũhunjagia na ũiru na ngarari matihunjagia Kristũ na ngoro theru, no mamũhunjagia me na kwĩyenda; meciiragia atĩ meeka ũguo nĩmegũtũma thĩĩnio mũno rĩu ndĩ gũũkũ njeera. Ũcio ti ũndũ kũrĩ niĩ! Angĩkorwo Kristũ ekũhunjio o ro na njĩra ĩrĩa kũngĩhoteka-rĩ, niĩ nĩngũkena o na angĩkorwo nĩ njĩra ĩrĩa yagĩrĩire kana ĩrĩa ĩtaagĩrĩire. Ngũthiĩ na mbere na gũkena nĩ tondũ nĩnjũũĩ atĩ ngũrekererio nĩ ũndũ wa mahooya maanyu o hamwe na ũteithio ũrĩa uumaga Rohoinĩ wa Jesũ Kristũ. Wendi wakwa na mwĩhoko wakwa nĩ atĩ niĩ ndikaanaconoke nĩ ũndũ o na ũrĩkũ, no njaragie ndĩ na ũũmĩrĩru hingo ciothe na makĩria rĩu nĩ geetha o na ndĩ gũũkũ njeera mwĩrĩ wakwa ũgoocithagie Kristũ rĩu ndĩ muoyo o na kana nguĩte. Nĩ amu harĩ niĩ, gũtũũra muoyo nĩkuo Kristũ, na gũkua nĩ uumithio. No angĩkorwo gũikara muoyo gwakwa nĩgũgũtũma ngĩe na maciaro meega-rĩ, rĩu ndikĩũĩ na ma ngũgĩthuura kĩĩ, tondũ maũndũ macio meerĩ nĩmaranguucanĩria. Njiguaga ngĩenda mũno gũkua nĩguo thiĩ ngahuurũke hamwe na Kristũ tondũ ũguo nĩguo wega mũno makĩria, no gũikara gwakwa muoyo nĩ ũndũ wanyu kwĩ na bata mũno makĩria. Ndĩ na ma ngiuga ũhoro ũcio, na kwoguo nĩnjũũĩ atĩ nĩngũtũũra muoyo. Ngũtũũrania hamwe na inyuĩ inyuothe nĩguo ndũme mũthiage na mbere na mũgĩage na gĩkeno nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia nĩ geetha rĩrĩa ngakorwo na inyuĩ rĩngĩ mũgaakorwo na gĩtũmi gĩa gwĩtĩĩa makĩria nĩ ũndũ wakwa mwĩ thĩinĩ wa Jesũ Kristũ. Rĩu-rĩ, ũndũ ũrĩa wĩ na bata mũno nĩmũikarage kũringana na Ũhoro ũrĩa Mwega wa Kristũ, nĩ geetha o na angĩkorwo nĩngũũka kũmuona o na kana njage gũũka, njiguage ũhoro wanyu atĩ nĩmũrũũgamĩĩte wega, mwĩ na ũndũ ũmwe mũrenda gwĩka mũrĩ na meciiria mamwe mũkĩrũagĩrĩra wĩtĩkio wa ũhoro ũrĩa mwega mũnyiitaine hamwe mũtegwĩtigĩra thũ cianyu. Koragwoi hingo ciothe mwĩ na ũũmĩrĩru, naguo ũndũ ũcio nĩũrĩonagia thũ cianyu atĩ itikaahootana, no inyuĩ nĩmũkaahootana nĩ tondũ nĩ Ngai ũmũheaga ũhootani. Nĩ amu nĩmũtũũgĩrĩĩtio mũgeetĩkĩrio mũtungatagĩre Kristũ na njĩra ya kũmwĩtĩkia o hamwe na gũthĩĩnio nĩ ũndũ wake. Rĩu kĩnyiitanĩreei na niĩ tũrũe mbaara ĩyo ndĩramwĩra, no yo ĩrĩa muonire ngĩrũa, na no yo mũraigua atĩ nĩndĩrarũa o na rĩu. Atĩrĩĩrĩ, mũtũũrĩre wanyu thĩinĩ wa Kristũ nĩũtũmaga mũgĩe na hinya, naguo wendo wake nĩũmũũmagĩrĩria. Ningĩ mũkoragwo mũrĩ ngwatanĩro na Roho, na mũgakorwo na tha na mũgakiranagĩrĩria mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Ndamũthaitha mũtũmage gĩkeno gĩakwa kĩiganĩre nĩ ũndũ wanyu gũkoragwo mwĩ na meciiria mamwe, mũnyiitanĩire wendo o ro ũmwe, na mwĩ kĩndũ kĩmwe muoyoinĩ na meciiriainĩ. Ningĩ mũtigeekage ũndũ nĩ tondũ wa kwĩyenda, kana nĩ tondũ wa mwĩtĩĩo wa tũhũ, no mwĩnyiihanagĩriei o mũndũ na ũrĩa ũngĩ, na hingo ciothe mũndũ atuage atĩ mũndũ ũrĩa ũngĩ nĩ mwega kũmũkĩra. Mũndũ nĩatige o kũrũmbũyanagia na maũndũ maake moiki, no nĩarũmbũyanagie o na ma andũ arĩa angĩ. Mwagĩrĩirwo nĩkũgĩa na muorooto o ta ũrĩa Kristũ Jesũ aarĩ naguo: We-rĩ aatũire ahaanaine na Ngai, no ndarĩ hingo arĩ eciiria atĩ no ahũthĩre hinya nĩguo aiganane na Ngai. Handũ ha gwĩka ũguo, we nĩgwĩcuuma eecuumire ũnene wake wothe, agĩĩtua ta ndungata. Agĩgĩtuĩka mũndũ, na agĩũka ahaana mũndũ. We aarĩ mwĩnyiihia, naake agĩgĩthiĩ na njĩra ya wathĩki yothe o kinya akĩũragwo, o kũũragwo kwa mũtharaba. Nĩ ũndũ ũcio Ngai nĩamũtũũgĩririe igũrũ biũ, na akĩmũhe rĩĩtwa rĩrĩa inene gũkĩra marĩa mangĩ moothe. Na kwoguo thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ, indo ciothe iria irĩ igũrũ na iria irĩ gũũkũ thĩ, na iria irĩ rungu rwa thĩ nĩirĩturagia ndu. Ciothe nĩiriumbũraga itegwĩtigĩra atĩ Jesũ Kristũ nĩ Mwathani, nĩguo Ngai Ithe witũ agoocagwo. Tondũ ũcio eendwa aakwa, nĩmũkĩagĩrĩirwo nĩgũthiĩ na mbere na gwathĩka rĩu itarĩ hamwe na inyuĩ o ta ũrĩa mwathĩkaga rĩrĩa ndaarĩ hamwe na inyuĩ. Thiĩi na mbere kũrutĩra ũhonokio wanyu wĩra mũgĩĩtigagĩra o na mũkĩinainaga, nĩ amu Ngai nĩ we ũrutaga wĩra thĩinĩ wanyu hingo ciothe agagĩtũma mwende o na mũhote gwathĩkĩra wendi wake. Ĩkagaai maũndũ moothe mũtekũng'oong'oora kana gũkararia, nĩ geetha mũtuĩke ciana cia Ngai itarĩ ũcuuke, theru, na itarĩ na kaũũgũ, iria itũũraga thĩ hamwe na andũ ooru na eehia. No mũhaka mũkengage gatagatĩinĩ ka andũ acio ta njata iria ikengaga matuinĩ rĩrĩa mũkũmahe ndũmĩrĩri ya Ũhoro wa muoyo. Wona mweka ũguo, nĩngaagĩa na gĩtũmi gĩa gwĩtĩĩa nĩ ũndũ wanyu mũthenya ũcio wa Kristũ nĩ amu ũhoro ũcio wanyu nĩũkoonania wega atĩ kwĩheana gwakwa, o hamwe na wĩra wakwa itiarĩ cia tũhũ. Kwahoteka njũragwo ngĩhaane ta thakame ĩrĩa ĩrutagwo ĩgaitĩrĩrio igongoona rĩrĩa mũrutagĩra Ngai mũrĩ na wĩtĩkio. Korwo kwahaana ũguo, no ngene na nyiitanĩre gĩkeno gĩakwa na inyuĩ inyuothe. O na inyuĩ mũkĩagĩrĩirwo nĩgũkena mũkĩnyiitanĩre gĩkeno kĩanyu na niĩ. Ngwĩhoka atĩ Mwathani eenda nĩngũtũma Timotheo kũrĩ inyuĩ o narua, nĩ geetha agooka kũnyũmĩrĩria na ũhoro wanyu. Timotheo no we ũnyiitanagĩra na niĩ maũndũinĩ maakwa, na no we wiki wĩciiragia ũhoro wanyu. Acio angĩ oothe o mũndũ eciiragia o ũhoro wa maũndũ maake we mwene no ti maũndũ ma Jesũ Kristũ. No inyuĩ eene nĩmũũĩ wega atĩ Timotheo na niĩ tũrutaga wĩra wa Ũhoro ũrĩa Mwega o ta mwana na ithe. Kwoguo ngwĩhoka atĩ nĩngũmũtũma kũrĩ inyuĩ wona ndamenya ũrĩa maũndũ maakwa megũikara. No nĩndĩhokeete Mwathani atĩ nĩekũhotithia gũũka kũrĩ inyuĩ o narua. Nĩndĩciirĩĩtie atĩ nĩ wega ndĩmũtũmĩre mũrũ wa Ithe witũ Epaforodito, ũrĩa tũrutithanagia wĩra naake, o na tũkarũĩrĩra ũhoro wa Ngai naake, na nĩ we mũrekio wanyu ũrĩa ũndeithagia. Nĩeriragĩria kũmuona inyuothe, na nĩaiguire kĩeha mũno aamenya atĩ nĩmwamenyire aarĩ mũrũaru. Ti itherũ aarĩ mũrũaru, o na aarĩ hakuhĩ gũkua. No Ngai nĩamũiguĩrĩire tha, na to we wiki nĩ amu o na niĩ mwene nĩahonokirie kuuma kĩehainĩ kĩnene. Nĩndĩraigua ngĩenda mũno kũmũtũma kũrĩ inyuĩ nĩ geetha mũkene rĩngĩ nĩ ũndũ wa kũmuona, nakĩo kĩeha gĩakwa gĩgĩthire. Mwamũkĩreei na gĩkeno, o ta mũrũ wa Ithe witũ wĩtainwo na Mwathani. Heagaai andũ oothe arĩa matariĩ taake gĩtĩĩo, tondũ aarĩ hakuhĩ gũkua nĩ ũndũ wa kũruta wĩra wa Kristũ, nĩ geetha aahe ũteithio ũrĩa inyuĩ mũtangĩahotire kũũhe. Ngĩrĩĩkĩrĩria, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ikaragaai mũkeneete mwĩ thĩinĩ wa Mwathani. Nĩ ũndũ-rĩ, ngĩmwandĩkĩra maũndũ o marĩa ndanamwandĩkĩra rĩngĩ, ti ũndũ wa kũũnogia, nĩ ũndũ wa kũmũtiirĩrĩra. Mwĩmenyerereei andũ arĩa meekaga maũndũ marĩa mooru, acio mahaana ta magui, na arĩa metemengaga mĩĩrĩ yao. Nĩ tondũ nĩ ithuĩ tũruaga kũna, no ti o; nĩ ithuĩ tũthaathayagia Ngai tũteithĩĩtio nĩ Roho wake, na tũkenaga ngoroinĩ ciitũ twĩ thĩinĩ wa Kristũ Jesũ, na tũtiĩhokaga ũhoro wa mwĩrĩ. Ndĩ na ma atĩ o na niĩ nĩingĩahotire kũiga mwĩhoko wakwa harĩ maũndũ ma mwĩrĩ. Atĩrĩĩrĩ, angĩkorwo nĩharĩ mũndũ ũngĩĩhoka ciĩko cia na nja cia kĩĩmwĩrĩ-rĩ, niĩ ndĩ na gĩtũmi kĩnene makĩria gĩa gũciĩhoka. Ndaruire mũthenya wa kanaana kuuma ndaciarwo, ndĩ Mũisiraeli wa mũhĩrĩga wa Benjamini, na ndĩ wa thakame ya Ayahudi biũ. Ha ũhoro wa kũiga mawatho ma Ayahudi-rĩ, ndaarĩ Mũfarisai, na nĩndagwatĩirie biũ o kinya nganyariiraga andũ a Ngai. Ha ũhoro wa ũthingu nĩ ũndũ wa gwathĩkĩra Watho ndiarĩ na ũcuuke. No rĩĩrĩ, maũndũ moothe marĩa ndatuaga atĩ nĩ ma bata rĩu ndĩmoonaga me ma tũhũ nĩ ũndũ wa Kristũ. To macio moiki; nyonaga maũndũ moothe me ma tũhũ, nĩ tondũ wa ũndũ ũrĩa wĩ bata, naguo nĩkũmenya Kristũ Jesũ Mwathani wakwa. Nĩ tondũ wake nĩndeetĩkĩrire gũte indo ciothe, o na ngacitua o ta gĩko nĩguo ngĩe na Kristũ, na ngoragwo ndĩ thĩinĩ wake. Niĩ ndikoragwo na ũthingu wakwa mwene ũrĩa wonekaga na ũndũ wa gwathĩkĩra Watho. Ndĩ na ũthingu ũrĩa ũheanagwo na ũndũ wa gwĩtĩkia Jesũ, ũthingu ũrĩa uumaga kũrĩ Ngai, na ũrĩa ũkoragwo uumanĩĩte na gwĩtĩkia. Ũndũ ũrĩa nyendaga no kũmenya Kristũ o na menye hinya wa kũriũka gwake, na ngae mathĩĩna maake na haanane naake thĩinĩ wa gĩkuũ gĩake, ndĩ na mwĩhoko atĩ o na niĩ nĩngaariũkio kuuma kũrĩ akuũ ngĩe na muoyo. Ndiroiga atĩ nĩhootanĩĩte kana nĩndĩkĩĩtie kwagĩrĩra biũ. Hingo ciothe ngoragwo ngĩĩrutanĩria kũhootana nĩguo ngĩe na kĩheeo kĩu tondũ Kristũ Jesũ nĩarĩĩkĩĩtie kũhootana akandua wake. Ngũmwĩra na ma aariũ na aarĩ a Ithe witũ, atĩ niĩ ndiĩciiragia atĩ nĩhootanĩĩte; ũndũ ũrĩa njĩkaga nĩkũriganĩrwo nĩ maũndũ marĩa mahĩtũkĩĩte, ngeekĩra kĩyo mũno gũkinyĩra marĩa me mbere yakwa. Nĩ ũndũ ũcio ndĩrutanagĩria gũteng'era ndoreete o mbere nĩ geetha hootane heeo kĩheeo, kĩrĩa arĩ kĩo gwĩtwo nĩ Ngai thĩinĩ wa Kristũ Jesũ thiĩ ngatũũre igũrũ. Rekeei ithuothe arĩa tũgimarĩĩte kĩĩroho twĩciiragie o ro ũguo. No kũngĩkorwo gatagatĩinĩ kaanyu nĩkũrĩ andũ me na rĩciiria rĩngĩ-rĩ, Ngai nĩegũtũma mamenye ũhoro ũcio wega. Rekeei ithuĩ tũthiĩ o na mbere kũrũmia maũndũ marĩa tũrĩkĩĩtie kũgĩa namo. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, thiagaai o na mbere na kwĩgerekania na niĩ. Rũmagĩrĩraai mĩthiĩre ya arĩa marũmagĩrĩra maũndũ marĩa twamuonereirie. Ũndũ ũrĩa ngũgweta haaha ndanawaria kaingĩ, na rĩu nĩngũũcookera ndĩ na maithori ndĩmwĩre atĩ: mĩikarĩre ya andũ aingĩ nĩtũmĩĩte matuĩke thũ cia gĩkuũ gĩa Kristũ mũtharabainĩ. Mũico wao nĩmakaaniinwo, amu ngai yao no nda. Metĩĩaga na maũndũ o ma kũmaconora, na meciiragia o ũhoro wa indo cia gũũkũ thĩ. Ithuĩ-rĩ, mũciĩ witũ wĩ igũrũ matuinĩ, na twetagĩrĩra mũhonokia witũ Jesũ Kristũ ooke kuuma kuo. Ooka nĩakaagarũra mĩĩrĩ ĩno iitũ ĩkuaga atũme ĩhaanane na mwĩrĩ wake wĩ na riiri, ahũthĩire hinya wake ũrĩa ũtũmaga indo ciothe imwathĩkĩre. Kwoguo aariũ na aarĩ a Ithe witũ arĩa nyendeete mũno, o arĩa ndĩriragĩria kuona, inyuĩ nĩmũngenagia mũno na nĩndĩtĩĩyaga na inyuĩ! Ũguo nĩguo eendwa aakwa mũkĩagĩrĩirwo nĩkwĩhanda mũtũũrĩreinĩ wanyu mwĩ thĩinĩ wa Mwathani. Nĩngũgũthaitha wee Euodia o nawe Sunutuke atĩ mũgerie kũiguithania ta aarĩ a Ithe witũ thĩinĩ wa Mwathani. O nawe mũraata wakwa mwĩhokeku, nĩngwenda ũteithagie atumia acio; nĩ amu nĩtũrutithanĩĩtie wĩra nao wa kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega, o hamwe na Kilemeniti na andũ oothe arĩa twanarutithania wĩra nao arĩa marĩĩtwa maao maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa Ngai rĩa muoyo. Ikaragaai mũkeneete mwĩ thĩinĩ wa Mwathani hingo ciothe. Na no nguuga o rĩngĩ atĩ mũikarage mũkeneete! Tũmagaai gũkiranĩrĩria kwanyu kũmenyeke nĩ andũ oothe. Mwathani e hakuhĩ gũũka. Kwoguo tigagaai gwĩtanga nĩ ũndũ o na ũrĩkũ, no mahooyainĩ maanyu moothe hooyagaai Ngai o kĩrĩa mũkwenda, mũkĩmũthaithaga hingo ciothe o hamwe na kũmũcookeria ngaatho. Naguo thaayũ wa Ngai, ũrĩa ũtangĩmenyeka nĩ andũ ũrĩa ũtariĩ nĩũrĩikaragia ngoro cianyu o na meciiria maanyu ihooreire thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Ngĩrĩĩkia, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ngũmwĩra atĩ mwĩciiragie maũndũ marĩa meega na marĩa mangĩgathĩrĩrio: maũndũ marĩa ma ma, matĩĩĩku, ma kĩhooto, matheru, makwendeka, o na ma gĩtĩĩo. Ĩkagaai maũndũ marĩa mwerutire na mũkĩamũkĩra kuuma kũrĩ niĩ na njĩra ya ciugo o hamwe na ciĩko ciakwa. Naake Ngai ũrĩa ũtũheaga thaayũ nĩarĩkoragwo hamwe na inyuĩ. Mũtũũrĩreinĩ wakwa ndĩ thĩinĩ wa Mwathani nĩngeneete mũno nĩkuona atĩ thuutha wa ihinda iraaya ũguo, nĩmũragĩire na mweke wa kuonania rĩngĩ atĩ nĩmũndirikanaga. Ndiroiga atĩ kũrĩ hingo mũrĩ mwariganĩrwo nĩ niĩ, no ndĩroiga atĩ mũtiraarĩ na mweke wa kuonania ũguo. Ningĩ ndiroiga ũguo nĩ ũndũ wa kũigua ta ndiganĩirio, nĩ amu nĩndamenyerire gũkoragwo njiganĩire na kĩrĩa ndĩ nakĩo. Nĩnjũũĩ gũikara itarĩ kĩndũ na gũikara na indo nyingĩ makĩria ma iria ingĩenda. Nĩndĩrutĩĩte hitho ĩno nĩ geetha mahinda moothe na maũndũinĩ moothe ngoragwo njiganĩire, o na akorwo hũũtiĩ, kana hũũniĩ, ndĩ na indo o na kana itarĩ. Nĩhotaga gwĩka maũndũ moothe na ũndũ wake ũrĩa ũheaga hinya. No rĩĩrĩ, nĩmwekire wega nĩ ũndũ wa kũnyiitanĩra na niĩ mathĩĩnainĩ maakwa. Inyuĩ andũ a Filipi nĩmũũĩ wega atĩ rĩrĩa ndoimire Makedonia kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega ihinda rĩa mbere, kanitha wanyu wiki noguo wandeithĩrĩirie. Inyuĩ inyuiki nĩ inyuĩ mwanyiitanĩire na niĩ uumithioinĩ wakwa na mathĩĩnainĩ maakwa. Ndĩ Thesalonike nĩmwandũmagĩra ũteithio o kaingĩ. Ti atĩ nĩ iheeo ndĩrenda kuuma kũrĩ inyuĩ; no ndĩrenda kuona uumithio ũkĩongerereka maũndũinĩ maanyu. Rĩu ndĩ na indo nyingĩ o na makĩria ya iria ingĩenda! Nĩndĩraigua njiganĩire nĩ gũkorwo nĩnyiitĩĩte iheeo cianyu iria mwanengerire Epaforodito andeehere. Iheeo icio ihaana ta kĩndũ kĩ na mũnungo mwega kĩrutĩirwo Ngai, igongoona rĩngĩĩtĩkĩrĩka nĩ we na rĩa kũmũkenia. Naake Ngai wakwa nĩarĩmũhingagĩria mabata maanyu moothe kũringana na ũtonga wake mũingĩ ũrĩa tũheagwo na ũndũ wa Kristũ Jesũ uumĩĩte kwĩ Ngai. Naake Ngai o we Ithe witũ, arogoocwo kinya tene na tene! Ameni. Geithiai andũ oothe a Ngai arĩa me thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ arĩa twĩ nao gũũkũ nĩmamũgeithia. Andũ a Ngai arĩa oothe me gũũkũ na makĩria arĩa me mũciĩ kwa Mũthamaki wa Roma nĩmamũgeithia. Wega wa Mwathani Jesũ Kristũ ũrogĩa na inyuĩ inyuothe. Kuuma kũrĩ niĩ Paũlũ, mũtũmwo wa Kristũ Jesũ nĩ ũndũ wa kwenda kwa Ngai, na kuuma kũrĩ Timotheo mũrũ wa Ithe witũ: Kũrĩ andũ a Ngai arĩa me Kolosai, o inyuĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ ehokeku thĩinĩ wa Kristũ: Wega na thaayũ wa Ngai Ithe witũ irogĩa na inyuĩ. Hingo ciothe rĩrĩa tũkũmũhoera nĩtũcookagĩria Ngai Ithe wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ ngaatho, tondũ nĩtũiguĩte ũhoro wa wĩtĩkio wanyu thĩinĩ wa Jesũ Kristũ, na ũrĩa mwendeete andũ a Ngai oothe. Hĩndĩ ĩrĩa ndũmĩrĩri ĩrĩa ya ma, nĩ yo Ũhoro ũrĩa Mwega, yokire kũrĩ inyuĩ rĩa mbere, nĩmwaiguire ũhoro wa mwĩhoko ũrĩa ĩheanaga. Kwoguo wĩtĩkio na wendo wanyu irĩ na mũthingi harĩ kĩrĩa mwĩrĩgagĩrĩra kĩrĩa mũigĩirwo handũ heega kũũrĩa igũrũ. Ũhoro ũcio mwega ũrathiĩ o na mbere kũreehe maciaro na nĩũrahunja thĩ yothe, o ta ũrĩa wahunjire gatagatĩinĩ kaanyu kuuma mũthenya ũrĩa mwaiguire ũhoro wa wega wa Ngai na mũkĩũmenya na ma. Ũhoro ũcio mwamenyithirio nĩ Epafara, ndungata ĩrĩa twendeete na tũrutithanagia wĩra nayo. Epafara nĩ mũruti wa wĩra wa Kristũ mwĩhokeku, na arutaga wĩra handũ haitũ. Nĩatũmenyithĩĩtie ũhoro wa wendo ũrĩa mũheetwo nĩ Roho. Nĩ ũndũ ũcio, kuuma mũthenya ũrĩa twaiguire ũhoro wanyu tũtirĩ twatiga kũmũhoera. Tũthaithaga Ngai amũiyũrie ũmenyo wa wendi wake hamwe na ũũgĩ wothe na ũmenyo iria iheanagwo nĩ Roho wake. Nĩguo mĩikarĩre yanyu ĩkoragwo ĩ mĩagĩrĩru he Mwathani na ĩmũkenagie, na ĩkoragwo na ciĩko njega, na mũthiage o na mbere gũkũra ũhoroinĩ wa Ngai. Ngai aromwĩkĩra hinya ũrĩa uumaga hinyainĩ wake mũnene, nĩguo mũhotage kũũmĩrĩria maũndũ moothe mũkirĩrĩirie, mwĩ na gĩkeno, mũgĩcookagĩria Ngai Ithe witũ ngaatho, tondũ nĩ we watũmire mũtuĩke agai a kĩrĩa aigĩire andũ aake ũthamakiinĩ wa ũtheri. Nĩatũhonokirie agĩtũruta hinyainĩ wa nduma, agĩtũreehe atũmenyereire Ũthamakiinĩ wa Mũũriũ wake ũrĩa eendeete mũno, o we ũtũmaga tũkũũrwo na tuoherwo meehia maitũ. Kristũ nĩ we mũhiano wa Ngai ũrĩa ũtoonekaga; nĩ we irigithaathi rĩa ciũmbe ciothe. Ngai oombire indo ciothe na ũndũ wake, ituĩke ciake; iria irĩ thĩ na iria irĩ igũrũ, iria cionekaga na iria itoonekaga, o na moonene moothe na moothamaki, na maahinya. Kristũ aarĩ kuo mbere ya indo ciothe, na o kĩndũ kĩgĩaga na handũ haakĩo kĩũmbe thĩinĩ wa Jesũ. Nĩ we mũtwe wa mwĩrĩ wake, na nĩguo kanitha. Nĩ we kĩhumo gĩa kanitha. Nĩ we maciaro ma mbere ma kũriũka kuuma kũrĩ akuũ, nĩguo maũndũinĩ moothe atuĩke no we wa mbere. Nĩ gũkorwo Ngai nĩonire arĩ wega Mũũriũ ahaanane biũ naake. Kwoguo Ngai nĩahũthĩrire Mũũrũwe nĩguo thĩ yothe ĩcookanwo naake. Ngai aahũthĩrire gĩkuũ kĩa Mũũriũ wake mũtharabainĩ nĩguo kũgĩe na thaayũ, na nĩ ũndũ ũcio indo ciothe, iria irĩ thĩ na iria irĩ igũrũ, igĩcookanwo naake. O na inyuĩ kwĩ hĩndĩ mwarĩ kũraaya na Ngai na mwarĩ thũ ciake, nĩ ũndũ wa maũndũ mooru marĩa mweciiragia na mwekaga. No rĩu, nĩ ũndũ wa gĩkuũ kĩa Mũũrũwe, Ngai nĩamũtuĩte araata aake, nĩguo amũtware harĩ we mũrĩ atheru, athingu, na mũtarĩ na ũcuuke. Kwoguo no mũhaka mũikarage mũrĩ ehokeku na mũrũmĩĩte wega mũthingiinĩ ũrĩa wa ma na mũrũmu, na mũtigeetĩkĩre kweherio kuuma he kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa mwagĩire nakĩo hĩndĩ ĩrĩa mwaiguire Ũhoro ũrĩa Mwega. Ũhoro ũcio Mwega nĩguo niĩ, Paũlũ ndatuĩkire ndungata yaguo, na nĩũhunjĩirio andũ a thĩ yothe. Niĩ rĩu nĩngeneete tondũ wa ũrĩa nyariiragwo nĩ ũndũ wanyu. Kũnyariirwo kũu mwĩrĩ wakwa ũnyariiragwo nakuo nĩgũteithĩrĩria ndeithagĩrĩria kũhingia mĩnyamaaro ĩrĩa Kristũ aatigarĩĩtie kũhingia nĩ ũndũ wa mwĩrĩ wake, na nĩguo kanitha. Ngai nĩanduire ndungata ya kanitha nĩ ũndũ wanyu, akĩĩhe wĩra wa gũtũma ndũmĩrĩri yake ĩmenyeke biũ. Ndũmĩrĩri ĩyo ĩtũire ĩhithĩĩtwo njiarwa ciothe iria ihĩtũkĩĩte, no rĩu nĩamĩguũrĩirie andũ aake. Muorooto wa Ngai nĩkũmenyithia andũ aake ũrĩa ũtonga wa hitho ĩyo ũrĩ mũnene gatagatĩinĩ ka andũ oothe a ndũũrĩrĩ. Hitho ĩyo nĩ atĩ Kristũ e thĩinĩ wanyu; ũguo nĩkuuga atĩ Ngai nĩagaatũma mũgae riiri wake. Ũcio nĩ we ithuĩ tũhunjagĩria andũ oothe ũhoro wake. Tũmakaanagia na tũkamaruta na ũmenyo wothe ũrĩa twĩ naguo, nĩguo moonekage marĩ agima thĩinĩ wa Kristũ. Ũndũ ũcio nĩguo niĩ ndĩĩnogagia nĩ ũndũ waguo, ngĩĩrutanagĩria na hinya wothe ũrĩa Kristũ aaheaga. Tarekeei ndĩmwĩre ũrĩa ndanaruta wĩra mũritũ nĩ ũndũ wanyu, o na nĩ ũndũ wa andũ a Laodikia, na nĩ ũndũ wa andũ angĩ aingĩ arĩa matarĩ manyona. Ndĩmarutagĩra wĩra nĩguo magĩe na ũũmĩrĩru wa ngoro na magwatanio hamwe nĩ wendo, nĩguo maheeo ũtonga wothe ũrĩa ũreehagwo nĩ ũmenyo ũrĩa wa ma. Na njĩra ĩyo makĩmenye hitho ya Ngai, na nĩ yo Kristũ we mwene. Mĩthiithũ yothe ya ũũgĩ na ya ũmenyi ĩhithĩĩtwo thĩinĩ wake. Ndĩramwĩra ũguo nĩguo mũtikaareke mũndũ amũheenererie na mĩario ya maheeni, o na ĩngĩiguĩka ĩ mĩega atĩa. O na akorwo ha mwĩrĩ ndirĩ hamwe na inyuĩ-rĩ, ndĩ hamwe na inyuĩ kĩĩroho, na nĩngeneete nĩkuona ũrĩa mũnyiitaine wega, o na ũrĩa mũrũmĩĩte wega wĩtĩkioinĩ wanyu thĩinĩ wa Kristũ. Rĩu tondũ nĩmwamũkĩrĩĩte Jesũ Kristũ ta Mwathani, ikaragaai thĩinĩ wake. Mwĩhandeei wega thĩinĩ wake, na mwake ũtũũro wanyu igũrũ rĩake. Ikaragaai mũrũmĩĩte wega wĩtĩkioinĩ o ta ũrĩa mwarutirwo, na mũcookagie ngaatho mũno. Mwĩmenyagĩrĩreei mũtigaatuuo ngombo nĩ mũndũ o na ũrĩkũ na maũndũ ma maheeni marĩa matarĩ bata ma maũũgĩ ma gũũkũ thĩ, marĩa matiganagĩrwo nĩ andũ na marĩa maumaga kũrĩ maroho marĩa maathanaga gũũkũ thĩ, no ti kuuma kũrĩ Kristũ. Nĩ gũkorwo ũngai wothe ũikaraga ũmũndũinĩ wa Kristũ, na inyuĩ nĩmũheetwo muoyo mũkinyanĩru thĩinĩ wake. We nĩ mũnene wa wathani wothe o na moohoti. Atĩrĩĩrĩ, nĩmwaruire mũgĩtuĩka kĩndũ kĩmwe na Kristũ, no ti kũrua kũrĩa kwa ndũire, nĩkũrua kũrĩa gwĩkagwo nĩ Kristũ, nakuo nĩkuohorwo kuuma kwĩ hinya wa mwĩrĩ ũyũ wĩhagia. O na ningĩ nĩmwacookire mũgĩthikwo hamwe naake hĩndĩ ĩrĩa mwabatithirio, na hĩndĩ o ro ĩyo mũkĩriũkanĩrio hamwe naake nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia hinya wa Ngai, ũrĩa wariũkirie Kristũ kuuma kũrĩ akuũ. Inyuĩ-rĩ, kwĩ hĩndĩ mwakuĩte kĩĩroho nĩ ũndũ wa meehia maanyu o na nĩ ũndũ mwarĩ andũ a Ndũũrĩrĩ arĩa matarĩ Watho. No rĩĩrĩ, Ngai rĩu nĩamũheete muoyo hamwe na Kristũ. Ngai nĩatuoheire meehia maitũ moothe; aatharirie thiirĩ ũrĩa twandĩkĩĩtwo o hamwe na Watho ũrĩa watũmĩĩte tũgĩe na thiirĩ ũcio, akĩeheria maũndũ macio o biũ na ũndũ wa kũmaamba mũtharabainĩ. Hau mũtharabainĩ Kristũ nĩatooririe hinya wa maroho marĩa maathanaga na magathamaka; aamoohanirie magĩthiĩ mamuumĩĩte thuutha, agĩkĩonania mbere ya mũingĩ atĩ nĩatooreetie hinya wa maroho macio. Kwoguo mũtikaareke mũndũ o na ũrĩkũ amũthondekere mawatho ma kĩrĩa mũrĩrĩaga kana mũrĩnyuaga, kana ma mĩthenya ĩrĩa mĩamũre, kana thigũkũ ya karũũgamo ka mweri, kana Thabatũ. Maũndũ macio moothe nĩ ciĩruru cia maũndũ marĩa magooka; ma yamo nĩ Kristũ we mwene. Mũtigeetĩkĩre gũtuĩrwo nĩ mũndũ ũrĩa wendeete kwĩnenehia tondũ nĩonaga cioneki, o ũrĩa wĩtuaga mũhooreri na ũthaathayagia araika. Mũndũ ta ũcio etĩĩaga hatarĩ gĩtũmi nĩ ũndũ wa mwĩciirĩrie wake wa ũmũndũ, na ndehokeete Kristũ ũrĩa arĩ we mũtwe wa mwĩrĩ wothe. Kristũ nĩ we ũheaga mwĩrĩ wothe hinya na akawohania na nyunĩro na mĩkiha, na ũkũraga kũringana na ũrĩa Ngai eendaga ũkũre. Atĩrĩĩrĩ, angĩkorwo nĩmwakuire hamwe na Kristũ mũgĩtigana na maroho marĩa maathanaga gũũkũ thĩ-rĩ, nĩ kĩĩ kĩratũma mũikare ta andũ a thĩ ĩno? Nĩ kĩĩ kĩratũma mũrũmĩrĩre mawatho ta maya; “Ndũkooe gĩĩkĩ,” “Ndũgaacame gĩĩkĩ,” “Ndũkaahuutie kĩĩrĩa?” Macio moothe maraaria o ũhoro wa indo iria ituĩkaga cia tũhũ ciarĩĩkia kũhũthĩrwo; macio no mawatho na moorutani mathondekeetwo nĩ andũ. Mawatho macio moonekaga ta me na ũũgĩ ũrĩa ũkoragwo wĩ thĩinĩ wa andũ wa gwĩthondekera mĩhoere, na nĩmahinyagĩrĩria mĩĩrĩ yao, no matirĩ gĩtũmi kĩa bata kĩrĩa gĩtũmaga marigĩrĩrie merirĩria ma mwĩrĩ. Angĩkorwo nĩmũriũkanĩirio hamwe na Kristũ-rĩ, gĩcaragiei maũndũ marĩa me igũrũ, kũrĩa Kristũ aikarĩĩte mwena wa ũrĩo wa Ngai. Igaai meciiria maanyu harĩ maũndũ ma igũrũ no ti ma gũũkũ thĩ. Nĩ ũndũ nĩmũkuĩte, na muoyo wanyu ũhithĩĩtwo hamwe na Kristũ thĩinĩ wa Ngai. Kristũ nĩ we muoyo witũ, na hĩndĩ ĩrĩa akooneka o na inyuĩ nĩmũkooneka hamwe naake na mũgae riiri wake! Nĩ ũndũ ũcio no mũhaka mũtigane biũ na merirĩria ma maũndũ ma gũũkũ thĩ marĩa marutaga wĩra thĩinĩ wanyu, namo nĩ; ũmaraaya, ũũra thoni, merirĩria mooru, na gũcuumĩkĩra, (amu gũcuumĩkĩra no ũndũ ũmwe na kũhooya mĩhianano.) Nĩ ũndũ wa maũndũ macio, maraakara ma Ngai nĩmagooka kũrĩ arĩa matamwathĩkagĩra. O na inyuĩ nĩmwakoragwo na maũndũ ta macio, rĩrĩa mĩtũũrĩre yanyu yathagwo nĩ mo. No rĩu no mũhaka mweherie maũndũ maya: maraakara, mang'ũrĩ, muku, kũrumana, na kwaria maũndũ ma ũũra thoni. Tigaai kũheenanagia inyuĩ eene nĩ ũndũ nĩmweyaũrire ũmũndũ wanyu ũrĩa mũkũrũ na mĩtugo yaguo yothe, mũkĩĩhumba ũmũndũ mwerũ, ũrĩa ũrerũhio o nginya ũgĩe na ũmenyo ũhaanane na Ngai ũrĩa waũmbire. Nĩ ũndũ ũcio, rĩu gũtirĩ ũtiganu wa Mũngiriki na Mũyahudi, mũndũ mũruu na ũtarĩ mũruu, mũndũ mũkĩĩgu, mũhooi mĩhianano, o na ngombo na mũndũ ũtarĩ ngombo; Kristũ nĩ we maũndũ moothe, na akoragwo arĩ thĩinĩ wamo moothe. Inyuĩ mũrĩ andũ a Ngai; nĩamwendire na akĩmũthuura mũtuĩke andũ aake. Nĩ ũndũ ũcio, mwĩhumbeei kũiguanĩra tha, gũtugana, kwĩnyiihia, kũhoorera, na gũkirĩrĩria. Kiranagĩrĩriai mũndũ na ũrĩa ũngĩ, na muohanagĩre rĩrĩa ũmwe wanyu eekwo ũũru nĩ ũrĩa ũngĩ. Ohanagĩraai o ta ũrĩa Mwathani amuoheire inyuĩ eene. Mbere ya maũndũ macio moothe-rĩ, onanagiai wendani, tondũ nĩguo wohanagia maũndũ moothe magatuĩka maagĩrĩru kũna. Rekeei thaayũ ũrĩa Kristũ aheanaga ũmũtongoragie mũgĩtua matua maanyu nĩ ũndũ thaayũ ũcio nĩguo Ngai amwĩtĩire, tondũ mũrĩ o mwĩrĩ ũmwe. Na mũcookagie ngaatho. Ningĩ rekeei ũhoro wa Kristũ ũikarage ũingĩhĩĩte mũno thĩinĩ wanyu. Rutanagaai na mũtaaranage mũndũ na ũrĩa ũngĩ na ũũgĩ wothe ũrĩa mũrĩ naguo. Cookagĩriai Ngai ngaatho na ngoro cianyu, mũkĩmũinagĩra thaburi, nyĩmbo cia Ngai, o na nyĩmbo cia kĩĩroho. Maũndũ moothe marĩa mũrĩĩkaga na ciĩko kana na kwaria, meekageei rĩĩtwainĩ rĩa Mwathani Jesũ, mũgĩcookagĩria Ngai Ithe witũ ngaatho na ũndũ wake. Inyuĩ atumia, heyagaai athuuri aanyu gĩtĩĩo tondũ ũguo nĩguo mwagĩrĩirwo nĩgwĩka ta Akristiano. Inyuĩ athuuri, endagaai atumia aanyu na mũtikaamakũũmage. Inyuĩ ciana, athĩkagĩraai aciari aanyu maũndũinĩ moothe, tondũ ũndũ ũcio nĩũkenagia Mwathani. Na inyuĩ aciari, mũtikaaraakaragie ciana cianyu mũtikaae gũtũma ikue ngoro. Inyuĩ ngombo, athĩkagĩraai aathani aanyu a gũũkũ thĩ maũndũinĩ moothe, ti atĩ nĩguo mamwende; maathĩkagĩrei biũ na ngoro cianyu nĩ ũndũ wa ũrĩa mũtĩĩĩte Mwathani. Ũndũ o wothe ũrĩa mũrĩĩkaga, wĩkageei na ngoro yothe, ta arĩ wĩra wa Mwathani mũraruta, no ti wa andũ. Ririkanagaai atĩ Mwathani nĩ we ũkaamũhe kĩrĩa aigĩire andũ aake kĩrĩ ta kĩheeo, tondũ Kristũ nĩ we Mwathani ũrĩa mũtungatagĩra. Mũndũ ũrĩa wĩkaga ũũru akaarĩhwo kũringana na ũũru ũrĩa eekaga, tondũ Ngai atuagĩra andũ oothe ategũthuurania. Inyuĩ aathani-rĩ, ĩkagaai ngombo cianyu maũndũ ma kĩhooto na marũngĩrĩru. Ririkanagaai atĩ o na inyuĩ mwĩ na Mwathani igũrũ matuinĩ. Thiĩi o na mbere kũhooya mwĩiguĩte, mũgĩcookagĩria Ngai ngaatho. Mũkĩhooya-rĩ, tũhooyagĩreei o na ithuĩ nĩguo Ngai atũhe mweke mwega wa kũhunjia ndũmĩrĩri yake ĩkoniĩ hitho ya Kristũ. Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmĩĩte ngorwo ndĩmuohe. Hooyagĩraai nĩguo hotage kũheana ũhoro wa hitho ĩyo na njĩra ĩkũiguĩka wega, tondũ ũguo nĩguo njagĩrĩirwo nĩgwĩka. Thiagaai na mĩthiĩre ya ũũgĩ rĩrĩa mwĩ hamwe na andũ arĩa mateetĩkĩĩtie, na mũhũthagĩre mahinda maanyu moothe wega. Mĩario yanyu yagĩrĩirwo nĩgũkoragwo ĩ mĩega na ya kwendeka hingo ciothe, nĩguo mũkoragwo mũkĩmenya ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩgũcookeria mũndũ o wothe. Nĩmũrĩheeo ũhoro wakwa wothe nĩ mũrũ wa Ithe witũ Tukiko, ũrĩa twendeete mũno; nĩ ndungata njĩhokeku tũrutithanagia wĩra wa Mwathani nayo. Kĩu nĩkĩo gĩtũmi kĩrĩa kĩratũma ndĩmũtũme kũrĩ inyuĩ nĩguo amũmenyithie ũrĩa ithuĩ tũhaana na amũũmĩrĩrie ngoro. Arooka na mũrũ wa Ithe witũ Onesimo, ũrĩa uumĩĩte kũu kwanyu, naake nĩ mũndũ mwende mũno na mwĩhokeku. Mooka nĩmekũmũmenyithia ũrĩa maũndũ moothe mahaana gũũkũ. Nĩmwageithio nĩ Arisitariko ũrĩa tuoheetwo naake, o hamwe na Mariko ũrĩa mũihwa wa Baranaba. (Nĩ mwĩrĩĩtwo atĩ Mariko angĩũka na kũu kwanyu mũmwamũkĩre). O naake Joshua, ũrĩa wĩtagwo na rĩĩtwa rĩngĩ Jusito, nĩamũgeithia. Acio atatũ no o Ayahudi arĩa meetĩkĩĩtie Kristũ arĩa tũrutithanagia wĩra wa Ũthamaki wa Ngai nao; nĩ andũ mandeithĩĩtie mũno. Ningĩ nĩmwageithio nĩ Epafara ũrĩa ũrĩ ũmwe wanyu. We nĩ ndungata njega ya Jesũ Kristũ, na nĩamũhooyagĩra mũno hingo ciothe, akĩũragia Ngai amũhotithagie gũikaraga mwĩhandĩĩte wega ta Akristiano oomĩrĩru na akinyanĩru ũhoroinĩ wothe wa kũhingia wendi wa Ngai. Niĩ ndĩ mũira atĩ nĩarutĩĩte wĩra mũritũ nĩ ũndũ wa andũ a Laodikia na a Hierapoli. Nĩmwageithio nĩ Luka ndagĩtaarĩ ũrĩa twendeete mũno, o na Dema nĩamũgeithia. Geithiai aariũ na aarĩ a Ithe witũ arĩa makoragwo Laodikia, na mũgeithie Numifa o na andũ oothe a kanitha arĩa macemanagia gwake mũciĩ. Mwarĩĩkia gũthoomerwo marũa maya no mũhaka mũmanengerane magathoomerwo andũ a kanitha wa Laodikia. Inyuĩ na inyuĩ no mũhaka muone atĩ nĩmwathooma marũa marĩa mekũnengeranwo nĩ kanitha wa Laodikia. Ĩraai Arikipo atĩrĩĩrĩ, “No mũhaka wone atĩ nĩwahingia wĩra ũrĩa waheirwo wa gũtungatĩra Mwathani.” Nĩ niĩ Paũlũ ndaandĩka ũũ na guoko gwakwa. “Niĩ Paũlũ, nĩndamũgeithia.” Mũtikaariganĩrwo atĩ ndĩ muohe na mĩnyororo. Wega wa Mwathani ũrogĩa na inyuĩ. Kuuma kũrĩ ithuĩ Paũlũ, Silivano, na Timotheo. Kũrĩ andũ a kanitha wa Thesalonike arĩa me thĩinĩ wa Ngai Ithe na thĩinĩ wa Mwathani Jesũ Kristũ: Wega na thaayũ irogĩa na inyuĩ. Nĩtũcookagĩria Ngai ngaatho hingo ciothe nĩ ũndũ wanyu inyuothe, na nĩtũmũgwetaga mahooyainĩ maitũ tũtegũtigithĩria. Hĩndĩ ĩrĩa twĩ mbere ya Ngai o we ithe witũ-rĩ, nĩtũririkanaga wĩra ũrĩa mũrutĩĩte nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia, na tũkaririkana ũrĩa wendo wanyu ũtũmĩĩte mũrute wĩra ũcio na kĩyo, o na nĩtũririkanaga kũũmĩrĩria kwanyu nĩ ũndũ wa kĩĩrĩgĩrĩro thĩinĩ wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩtũũĩ atĩ Ngai nĩamwendeete, na nĩamũthuurĩĩte mũtuĩke andũ aake. Amu Ũhoro ũrĩa Mwega twamũhunjĩirie tũtiamũreeheire na ciugo ciiki, no twamũreeheire wĩ na hinya na Roho Mũtheru, na wĩ na ihooto cia ma. Ningĩ nĩmũkũririkana ũrĩa twaikaraga na inyuĩ nĩ ũndũ wa kũmũguna. Inyuĩ nĩmwakĩĩgerekanirie na ithuĩ, o na mũkĩĩgerekania na Mwathani, tondũ o na angĩkorwo nĩmwathĩĩnĩkire mũno, nĩmwanyiitire ũhoro wa gĩkeno kĩrĩa kĩheanagwo nĩ Roho Mũtheru. Kwoguo nĩmwatuĩkire kĩonereria kũrĩ andũ oothe arĩa meetĩkĩĩtie arĩa makoragwo Makedonia na Akaia. Amu ũhoro wa ũrĩa mwĩtĩkĩĩtie Mwathani-rĩ, to andũ a Makedonia na Akaia wakinyĩire, wakinyĩire thĩ yothe. Ithuĩ-rĩ, tũtirĩ ũndũ tũngĩhota kuongerera. Andũ oothe nĩmaaragia ũhoro wa ũrĩa mwatũnyiitire ũgeni, na ũrĩa mwatiganire na mĩhianano mũkĩrũmĩrĩra Ngai, nĩguo mũtungatagĩre Ngai ũrĩa wĩ muoyo na wa ma. Ningĩ nĩmakoragwo makĩaria ũrĩa mwetereire Mũũriũ Jesũ Kristũ ũrĩa ũgooka kuuma igũrũ, o ũcio aariũkirie akĩmũruta kuuma kũrĩ akuũ, na no we ũtũhonokagia kuuma kwĩ maraakara ma Ngai marĩa marooka. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, inyuĩ nĩmũũĩ inyuĩ eene atĩ gũũka kũrĩa twokire kũrĩ inyuĩ gũtiarĩ gwa tũhũ. Ningĩ nĩmũũĩ ũrĩa twanyariirirwo na tũgĩĩkwo maũndũ ma thoni hĩndĩ ĩrĩa twarĩ Filipi. O na gwatuĩka nĩkwarĩ na ngarari nyingĩ-rĩ, Ngai witũ nĩatũheire ũũmĩrĩru, tũkĩmũhunjĩria Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ngai. Ũhoro ũyũ ndĩmũthaithaga naguo nduumanĩĩte na mahĩtia kana kwaga kwagĩrĩra, o na kana mawara. Ithuĩ-rĩ, twaragia hingo ciothe ũrĩa Ngai eendeete, tondũ nĩonire atĩ nĩtwagĩrĩire, agĩgĩtwĩhokera Ũhoro ũrĩa Mwega. Nĩ ũndũ ũcio, ithuĩ tũtiaragia atĩ nĩguo tũkenie andũ, no twaragia nĩguo tũkenie Ngai tondũ nĩ we wonaga ngoro ciitũ. Inyuĩ nĩmũũĩ atĩ ithuĩ tũtiaragia ciugo cia kũmũheenereria o na kana cia kũhumbĩra mwĩyendo; Ngai nĩ mũira. O na tũtiageririe kwĩganithia kũrĩ inyuĩ kana kũrĩ andũ arĩa angĩ, o na angĩkorwo nĩtũngĩahotire kwĩganithia na hinya tondũ tũrĩ atũmwo a Kristũ. No rĩĩrĩ twaikaranirie na inyuĩ na ũhooreri ta ũrĩa mũciari aroraga ciana ciake. Tondũ wa ũrĩa twakenagio mũno nĩ inyuĩ, to Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ngai wiki twagayanire na inyuĩ, no nĩtwagayanire na inyuĩ kinya mĩoyo iitũ, nĩ ũndũ wa kũmwenda. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, taririkanaai ũrĩa twenogagia tũkĩruta wĩra ũtukũ na mũthenya hĩndĩ ĩrĩa twamũhunjagĩria Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ngai atĩ nĩguo tũtigaatuĩke mũrigo kũrĩ mũndũ wanyu o na ũmwe! Inyuĩ mũrĩ aira, o na Ngai nĩ mũira, atĩ mĩtugo iitũ harĩ inyuĩ mwĩtĩkĩĩtie yarĩ mĩtheru na ya ũthingu, o na ndĩarĩ na mahĩtia. Ningĩ nĩmũũĩ atĩ twekaga o ta ũrĩa mũciari eekaga ciana ciake. Nĩtwamwĩkĩraga hinya, tũkamũũmĩrĩria, na tũkamwĩraga mũikarage na mĩikarĩre ĩrĩa ĩkenagia Ngai ũrĩa ũmwĩtaga mũthiĩ Ũthamakiinĩ wake o na riiriinĩ wake. Nĩharĩ gĩtũmi kĩngĩ kĩrĩa gĩtũmaga tũcookerie Ngai ngaatho tũtegũtigithĩria: hĩndĩ ĩrĩa mwamũkĩrire Ũhoro wa Ngai ũrĩa twamũreeheire-rĩ, mũtiawamũkĩrire ta arĩ ũhoro wa andũ, no mwawamũkĩrire wĩ ũhoro wa Ngai, na ũguo nĩguo ũrĩ kũna. Amu Ngai nĩarutaga wĩra thĩinĩ wanyu inyuĩ mwĩtĩkĩĩtie. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, inyuĩ mwekirwo o ta ũrĩa andũ arĩa marũmagĩrĩra Kristũ Jesũ a makanitha ma Judea meekirwo. Amu o na inyuĩ nĩmwathĩĩnirio nĩ andũ aanyu o ta ũrĩa o nao maathĩĩnirio nĩ Ayahudi, arĩa mooragire Mwathani Jesũ na makĩũraga anabii, na magĩcooka na ithuĩ magĩtũthĩĩnia. Nĩmaraakaragia Ngai mũno! Na matirĩ mũndũ o na ũmwe macaayagĩra! Nao nĩmageragia gũtũrigĩrĩria kũhunjĩria andũ a Ndũũrĩrĩ ũhoro ũrĩa ũngĩmareehere ũhonokio. Kwoguo magakĩiyũrĩrĩria meehia maao marĩa matũũraga meekaga hingo ciothe na mũthiainĩ maraakara ma Ngai nĩmamakinyĩire! Ha ũhoro witũ aariũ na aarĩ a Ithe witũ, twatiganire na inyuĩ kwa ihinda iniini, o na gũtuĩka twatiganĩĩte mĩĩrĩ no ti ngoro. Twatigana nĩtwamwĩriragĩria mũno na tũkaigua twĩ na wendo wa kũmuona rĩngĩ. Ningĩ nĩtwaiguaga tũkĩenda gũcooka kũrĩ inyuĩ. Niĩ, Paũlũ, nĩngereetie gũcooka kũrĩ inyuĩ kaingĩ kaingĩ, no Caitaani ndatwĩtĩkagĩria. Tondũ wa rĩĩrĩ, mwĩhoko witũ, kana gĩkeno giitũ, kana gĩtĩĩo kĩrĩa ithuĩ tũngĩĩtĩĩa nakĩo he Mwathani witũ Jesũ Kristũ rĩrĩa agooka, kĩngĩkorwo arĩ kĩrĩkũ angĩkorwo ti kĩo inyuĩ? Nĩ ma atĩ inyuĩ nĩ inyuĩ mũtũmĩĩte twĩtĩĩe na tũgĩe na gĩkeno! Kwoguo hĩndĩ ĩrĩa twaremirwo nĩkũũmĩrĩria rĩngĩ tũkĩona arĩ wega tũikare Atheni tũrĩ ithuiki. Tũgĩgĩtũma Timotheo mũrũ wa Ithe witũ, na ndungata ya Ngai ĩrĩa tũrutithanagia wĩra ũyũ nayo wa kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega wa Kristũ. Twamũtũmire kũrĩ inyuĩ ooke nĩguo amuongerere hinya, na amũũmĩrĩrie wĩtĩkioinĩ wanyu, nĩguo gũtikaagĩe mũndũ o na ũmwe wanyu ũgũcooka na thuutha nĩ ũndũ wa gũthĩĩnio kũu mũrathĩĩnio nakuo. Inyuĩ eene nĩmũũĩ atĩ nĩ Ngai ũkoragwo eendeete tũthĩĩnio. Amu hĩndĩ ĩrĩa twarĩ na inyuĩ, nĩtwamwĩraga atĩ nĩtũrĩthĩĩnio, o ta ũrĩa mũũĩ atĩ ũguo nĩguo gwacookire gũgĩĩkĩka. Kwoguo hĩndĩ ĩrĩa ndoonire ndingĩhota kũũmĩrĩria rĩngĩ, ngĩgĩtũma Timotheo ooke kũrĩ inyuĩ acooke ooke aamenyithie kana hiihi wĩtĩkio wanyu nĩwatoonyereirwo nĩ Caitaani, na kana wĩra witũ ũrĩa twarutire nĩwagĩtuĩkire o wa tũhũ. Rĩu Timotheo nĩacookeete kuuma kũrĩ inyuĩ, na nĩatũheete ndũmĩrĩri njega ya wĩtĩkio na wendani wanyu. Nĩatwĩrĩĩte atĩ nĩmũtũririkanaga o wega hingo ciothe, na nĩmũkoragwo mũkĩĩrirĩria gũtuona rĩngĩ o ta ũrĩa na ithuĩ tũkoragwo tũkĩĩrirĩria kũmuona. Kwoguo aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia kũu kwanyu nĩtũromĩrĩirio mathĩĩnainĩ maitũ moothe, o na kĩehainĩ giitũ gĩothe. Amu ndĩ na ma atĩ rĩu nĩtũgũtũũra muoyo, angĩkorwo inyuĩ nĩmũgũtũũra mũrĩ arũmu wega thĩinĩ wa Mwathani. Rĩu nĩtũgũcookeria Ngai witũ ngaatho nĩ ũndũ wanyu. Tũkũmũcookeria ngaatho nĩ tondũ wa gĩkeno kĩrĩa twĩ nakĩo mbere yake nĩ ũndũ wanyu. Nĩtũkĩragĩrĩria kũhooya ũtukũ na mũthenya atĩ tũrĩonana na inyuĩ rĩngĩ, tũhote kũmũiyũrĩrĩria kĩrĩa kĩagĩĩte wĩtĩkioinĩ wanyu. Na rĩu, Ngai we mwene o we Ithe witũ, arotũthondekera njĩra, e hamwe na Mwathani witũ Jesũ Kristũ tũũke kũrĩ inyuĩ. Mwathani arotũma wendo wanyu o mũndũ na ũrĩa ũngĩ ũingĩhe, na mwende andũ arĩa angĩ oothe o ta ũrĩa na ithuĩ tũmwendeete. Nĩguo eekĩre ngoro cianyu hinya, mũtuĩke aagĩrĩru na atheru mbere ya Ngai Ithe witũ kinya hĩndĩ ĩrĩa Mwathani Jesũ agooka hamwe na andũ aake oothe atheru. Tũkĩrĩĩkia, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩtwamũrutire ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩgũikaraga nĩguo mũkenagie Ngai, na ũguo noguo mũikaga. O rĩngĩ nĩtwamũthaitha na twamũringĩrĩria thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesũ atĩ mũthiĩ o na mbere gwĩka o ũguo o na mũgerie mũno makĩria. Nĩmũũĩ maũndũ marĩa twamũtaarire namo na ũhoti wa Mwathani Jesũ. Nĩ gũkorwo ũyũ nĩguo wendi wa Ngai, atĩ mũikarage mũrĩ atheru na mũtheemage ũmaraaya. Ningĩ mũndũ mũrũme o wothe no mũhaka amenye ũrĩa aagĩrĩirwo nĩgũikarania na mũtumia wake na njĩra ya ũthingu na ya gĩtĩĩo, no ti na njĩra ya merirĩria mooru ta ya andũ arĩa mateetĩkĩĩtie, o arĩa matooĩ Ngai. Kwoguo gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirwo nĩkũhĩtĩria mũndũ ũrĩa ũngĩ kana amũhũthĩre na njĩra njũru. Amu o ta ũrĩa twamũkaanagia tũkĩmwĩraga, Mwathani nĩ we ũkaaherithia kũringana na ũrĩa kwagĩrĩire andũ arĩa meekaga maũndũ ta macio. Amu Ngai ndatwĩtĩire maũndũ ma waganu, no aatwĩtĩire maũndũ marĩa matheru. Kwoguo mũndũ ũrĩa ũkararagia maũndũ maya ti mũndũ akararagia, akararagia Ngai ũrĩa ũmũheaga inyuĩ Roho wake Mũtheru. Ha ũhoro wa kwendana mũndũ na ũrĩa ũngĩ-rĩ, ndikuona he na bata wa kũmwandĩkĩra, amu Ngai nĩamũrutire ũrĩa inyuĩ eene mwagĩrĩirwo nĩkwendana mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Nĩ gũkorwo ũguo noguo mwĩkaga aariũ na aarĩ a Ithe witũ oothe arĩa me Makedonia. No rĩĩrĩ, aariũ na aarĩ a Ithe witũ twamũthaitha mũthiĩ na mbere na kũmeenda makĩria. Atĩrĩĩrĩ, ikaragaai mũtarĩ na inegene, mũtegũtoonyerera maũndũ ma arĩa angĩ, mũkĩrutaga wĩra na mooko maanyu nĩguo mwĩyonagĩre kĩndũ gĩa kũrĩa o ta ũrĩa twamũtaarire. Mweka ũguo nĩmũrĩkoragwo mũtĩĩĩtwo nĩ andũ arĩa mateetĩkĩĩtie, na mũtirĩkoragwo mũkĩhooya mũndũ o na ũmwe kĩndũ kĩrĩa mũkwenda. Atĩrĩĩrĩ, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩtũkwenda mũmenye ũhoro wa ma wa andũ arĩa makuĩte, nĩguo mũtigaikare mũrĩ na kĩeha ta andũ arĩa matarĩ na kĩĩrĩgĩrĩro. Amu nĩtwĩtĩkĩĩtie atĩ Jesũ nĩakuire na agĩcooka akĩriũka, ũguo noguo twĩtĩkĩĩtie atĩ rĩrĩa Ngai akaareehe Jesũ rĩngĩ, nĩakaareehithanĩria hamwe naake arĩa makuĩte meetĩkĩĩtie Jesũ. Ũhoro ũyũ tũkũmũhe rĩu ũringaine na ũrutani wa Mwathani: ithuĩ twĩ muoyo, o ithuĩ tũgaakorwo twĩ muoyo hĩndĩ ĩrĩa Mwathani agacooka-rĩ, tũtikaahĩta arĩa maakuire. Amu Mwathani nĩagooka kuuma igũrũ agĩĩtanaga na mũgambo, naake mũraika mũnene nĩakaanĩrĩra, na karumbeeta ka Ngai nĩgakaahuuhwo. Hĩndĩ ĩyo andũ arĩa maakuire me thĩinĩ wa Kristũ nĩ o makaamba kũriũka, na ithuĩ arĩa tũgaakorwo twĩ muoyo nĩtũgaacookanĩrĩra hamwe nao ituinĩ tũtũnge Mwathani rĩerainĩ. Kwoguo tũgaatũũraga na Mwathani hĩndĩ ciothe. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, ũmanagĩrĩriai mũndũ na ũrĩa ũngĩ na ciugo icio. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ndikuona he na bata wa kũmwandĩkĩra ũhoro wa mathaa kana mahinda marĩa ũhoro ũyũ ũkaahinga. Amu o inyuĩ eene nĩmũũĩ wega atĩ Mũthenya wa Mwathani ũgooka ta ũrĩa mũici ookaga ũtukũ. Hĩndĩ ĩrĩa andũ maroiga atĩ kwĩ na thaayũ na gũtirĩ inegene nĩ rĩo makaaniinwo o rĩmwe, o ta ũrĩa mũtumia wĩ na ihu akoragĩrĩrwo nĩ ruwo, rwa kũheeo mwana o ro rĩmwe, na matikaahota kũũra. No inyuĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mũtirĩ ndumainĩ, na Mũthenya wa Mwathani ndũngĩmũkorerera ta mũici mũterĩgĩrĩire. Amu inyuothe mũrĩ andũ a ũtheri na a mũthenya. Ithuĩ tũtirĩ a ũtukũ kana a nduma. Kwoguo kĩrekeei tũtige gũkoma ta andũ acio angĩ, no tũkoragwo twĩiguĩte na tũterigĩĩtwo. Amu andũ makomaga ũtukũ, na ũtukũ nĩguo andũ manyuaga njoohi makarĩĩo. Tondũ ithuĩ tũrĩ andũ a mũthenya-rĩ, rekeei tũkoragwo twĩiguĩte, na twĩhumbe gako ga kũgitĩra gĩthũri, na nĩko wendo na wĩtĩkio. Rekeei kĩĩrĩgĩrĩro kĩa ũhonokio witũ gĩtuĩke ngobia ya kũgitĩra mũtwe. Amu Ngai ndatũthuurire atũherithie na maraakara, no aatũthuurire nĩguo tũhonokio thĩinĩ wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ, o we wakuire nĩ ũndũ witũ nĩ geetha tũtũũrage muoyo hamwe naake, o na angĩkorwo twĩ muoyo kana tũkuĩte rĩrĩa agooka rĩngĩ. Kwoguo ũmanagĩrĩriai o mũndũ na ũrĩa ũngĩ, na mũteithanie o ta ũrĩa mũreeka. Na rĩĩrĩ, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, nĩtwamũthaitha mũtĩĩage andũ arĩa marutaga wĩra gatagatĩinĩ kaanyu, arĩa mamũtongoragia makĩmũrutaga maũndũ ma mũtũũrĩre wa Mũkristiano. Maheyageei gĩtĩĩo kĩnene, na makĩria mũmeendage nĩ ũndũ wa wĩra ũcio marutaga. Ningĩ mũkoragwo mwĩ na thaayũ gatagatĩinĩ kaanyu. Ningĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ, twamũthaitha mwĩre andũ arĩa igũũta atĩ matiagĩrĩirwo kũhaana ũguo; ũmagĩrĩriai andũ arĩa me guoya, teithagiai arĩa matarĩ na hinya, na mũkiragĩrĩrie andũ oothe. Menyagĩrĩraai hatikaagĩe mũndũ o na ũmwe wanyu wa kwĩrĩhĩria ũũru na ũũru, no mũkoragwo na muorooto wa gwĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire mũndũ na ũrĩa ũngĩ o na kũrĩ andũ oothe. Kenagaai hingo ciothe, hooyagaai mũtegũtigithĩria, na mũcookagie ngaatho maũndũinĩ moothe. Ũguo nĩguo Ngai ekwenda kuuma kũrĩ inyuĩ arĩa mwĩ thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Mũtikaanahingĩrĩrie roho, namo maũndũ marĩa marathagwo mũtikaanamararie. Roranagiai maũndũ moothe: rũmagiai marĩa maagĩrĩire, na mũtheemage ũndũ o wothe mũũru. Naake Ngai mwene thaayũ, aromũikaragia mũrĩ athingu na mwĩ agima marohoinĩ maanyu, mĩoyoinĩ yanyu na mĩĩrĩinĩ yanyu, nĩguo mũgaakorwo mũtarĩ na ũcuuke hĩndĩ ya gũũka kwa Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Ũcio ũmwĩtaga nĩwakwĩhokwo na nĩakaahingia ciĩranĩro ciake. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, tũhooyagĩreei. Geithiai aariũ na aarĩ a Ithe witũ oothe na ngeithi iria theru cia kũmumunyana. Atĩrĩĩrĩ, nĩndamwatha thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani atĩ marũa maya mathoomerwo arĩa oothe meetĩkĩĩtie. Wega wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ ũrogĩa na inyuĩ. Kuuma kũrĩ ithuĩ Paũlũ, Silivano, na Timotheo. Kũrĩ andũ a kanitha ũrĩa wĩ Thesalonike, arĩa makoragwo marĩ a Ngai Ithe witũ, o na Mwathani witũ Jesũ Kristũ: Wega na thaayũ wa Ngai Ithe witũ o na wa Mwathani Jesũ Kristũ irogĩa na inyuĩ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, no mũhaka tũcookagĩrie Ngai ngaatho hingo ciothe nĩ ũndũ wanyu. Amu ũguo nĩguo twagĩrĩirwo nĩgwĩka, tondũ wĩtĩkio wanyu o na wendani gatagatĩinĩ kaanyu o mũndũ na ũrĩa ũngĩ nĩwongererekeete. Atĩrĩĩrĩ, ũhoro ũcio nĩguo ũtũmaga twĩtĩĩe nĩ ũndũ wanyu kũrĩ andũ a makanitha marĩa mangĩ ma Ngai. Nĩ tondũ o na mwanyariirwo kana mũthĩĩnio ũrĩa mũthĩĩnagio, no mũkiragĩrĩria na mũgeetĩkia. Maũndũ maya moothe matuonagĩrĩria atĩ Ngai atuanagĩra ciira na kĩhooto, na kwoguo inyuĩ nĩmũgaatuĩka aagĩrĩru a gũtoonya Ũthamakiinĩ wake, ũrĩa ũtũmaga mũthĩĩnio. Ngai nĩageeka ũrĩa kwagĩrĩire; nĩagaatũma arĩa mamũthĩĩnagia mathĩĩnio, na inyuĩ mũnyariiragwo nĩakaamũniinĩra mĩnyamaaro o hamwe na ithuĩ. Ngai ageeka ũguo rĩrĩa Mwathani Jesũ agaatuumĩrĩra oimĩĩte na igũrũ e na araika aake arĩa me hinya mũno, me na mwaki wa rũrĩrĩmbĩ. Naake nĩakaaherithia arĩa maregeete Ngai, na arĩa mataathĩkagĩra Ũhoro ũrĩa Mwega wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Andũ acio nĩmakaaherithio na kwanangwo kũrĩa gwa tene na tene, na matigaakorwo me hakuhĩ na Mwathani, o na matigaakorwo me riiriinĩ wake ũrĩa mũnene, hĩndĩ ĩrĩa agooka nĩguo agoocwo nĩ andũ aake arĩa aamũre. Ningĩ ũnene wake nĩũkoonanio nĩ arĩa mamwĩtĩkĩĩtie, o na inyuĩ Mũthenya ũcio mũgaakorwo mwĩ hamwe nao, amu nĩmwetĩkĩrire ũhoro ũrĩa twamũheire. Kĩu nĩkĩo gĩtũmaga tũmũhooyagĩre hingo ciothe. Ningĩ nĩtũhooyaga Ngai witũ amũtue aagĩrĩru nĩguo mũtũũre na mũtũũrĩre ũrĩa ũringaine na gwĩtwo kwanyu. O na arotũma wendi wanyu wa maũndũ meega ũhinge, na ahingie wĩra wanyu ũrĩa uumanĩĩte na wĩtĩkio. Naguo ũndũ ũcio nĩũrĩgoocithagia rĩĩtwa rĩa Mwathani witũ Jesũ thĩinĩ wanyu, o na inyuĩ mũgoocagwo thĩinĩ wake, na ũndũ wa wega wa Ngai witũ na wa Mwathani Jesũ Kristũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ha ũhoro wa gũũka kwa Mwathani witũ Jesũ Kristũ, na kũũngana gwitũ, nĩguo tũkorwo twĩ hamwe naake-rĩ, nĩndamũthaitha mũtikaahĩtithio meciiriainĩ maanyu, kana mũhahũrwo na maũndũ ma kĩĩroho, kana mwĩrwo ciugo, kana mũreeherwo marũa mwĩrwo atĩ nĩ ithuĩ tũmwandĩkĩire tũkamwĩra atĩ Mũthenya wa Mwathani nĩũkinyĩĩte. Menyereraai mũtikaaheenio nĩ mũndũ na ũndũ o na ũrĩkũ. Amu Mũthenya ũcio ndũgaakinya mbũkĩrĩra ya mũthia ĩtaambĩĩte gũũka, naake Mũndũ ũrĩa Mwaganu oonanio, tondũ we nĩ wa kũniinwo o biũ. Mũndũ ũcio nĩagaakararia kĩndũ o gĩothe gĩĩtagwo ngai kana kĩrĩa gĩthaathayagio, na nĩageetũũgĩria mũno. O na nĩagaikara Hekaarũinĩ ya Ngai etuĩte atĩ we nĩ we Ngai. Kaĩ mũtekũririkana atĩ hĩndĩ ĩrĩa twarĩ na inyuĩ nĩndamwĩrire ũhoro ũcio? O na nĩmũũĩ gĩtũmi kĩrĩa kĩragiria Mũndũ ũcio Mwaganu oonanio mbere ya mahinda maake gũkinya. Amu hitho ya kũrega Watho nĩraruta wĩra o na rĩu, no ũrĩa gũgwĩkĩka gũtiihinga kinya hĩndĩ ĩrĩa Ngai akeeheria mũndũ ũrĩa ũmĩrigagĩrĩria. Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo Mũndũ ũcio Mwaganu nĩakoonanio, no Mwathani Jesũ rĩrĩa agooka nĩakaamũũraga na mĩhũũmũ ya kanua gaake, na amũniine na ũkengi ũrĩa ũkoonanio wa gũũka gwake. Mũndũ Mwaganu nĩagooka na hinya wa Caitaani, na nĩagaakorwo e na hinya wothe wa kũringa ciama cia maheeni, na gwĩka maũndũ ma magegania ma maheeni, na ahũthĩre maũndũ moothe ma waganu kũrĩ andũ arĩa a kũniinwo. Makaaniinwo tondũ nĩmaaregire kwamũkĩra na kwenda ũũma nĩguo mahonokio. Tondũ ũcio Ngai nĩamareehithagĩria hinya wa kũmahĩtithia ũrutage wĩra thĩinĩ wao nĩguo meetĩkagie o ũhoro wa maheeni. Marigĩrĩrio nĩ atĩ andũ oothe arĩa maaregire ũhoro wa ma magakenagĩra o kwĩhia nĩmagaatuĩrwo. Ithuĩ no mũhaka tũcookagĩrie Ngai ngaatho hingo ciothe nĩ ũndũ wanyu, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, o inyuĩ mwendeetwo nĩ Mwathani. Amu o mbere Ngai nĩamũthuurire amũhonokie, nĩ ũndũ wa hinya wa Roho, agĩkĩmũtua andũ aake atheru nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia ũhoro wa ma. Ngai nĩamwĩtĩire ũhonokio ũcio na ũndũ wa Ũhoro ũrĩa Mwega twamũhunjĩirie, nĩguo amũhe igai rĩa riiri wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Atĩrĩĩrĩ, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mwĩhandeei wega, na mũrũmie maũndũ marĩa twamũrutire hĩndĩ ĩrĩa twamũhunjĩirie na marĩa twamwandĩkĩire marũainĩ. Na rĩu Mwathani witũ Jesũ Kristũ we mwene, na Ngai Ithe witũ ũrĩa watwendire na agĩtũhe ũũmĩrĩru wa tene na tene, na mwĩhoko wa wega wake, aromũũmĩrĩria na amũhe hinya wa gwĩkaga na kwaragia ũrĩa kwagĩrĩire hingo ciothe. Ngĩrĩĩkia aariũ na aarĩ a Ithe witũ-rĩ, ndamũthaitha mũtũhooyagĩre, nĩguo ũhoro wa Ngai ũhunje na ihenya, na andũ maũnyiite na gĩtĩĩo o ta ũrĩa inyuĩ mwaũnyiitire. O na ningĩ tũhooyagĩreei Ngai atũhonokie kuuma kũrĩ andũ arĩa aaganu na arĩa ooru, amu ti andũ oothe meetĩkĩĩtie. No Mwathani nĩwakwĩhokwo, na nĩekũmũhe hinya na amũgitĩre kuuma kũrĩ Ũrĩa Mũũru. Twĩ na ma thĩinĩ wa Mwathani atĩ maũndũ marĩa twamwĩrire mwĩkage nĩmũgũthiĩ na mbere na kũmeeka. Mwathani aromũtongoria nĩguo mũgĩe na wendani wa Ngai na mũgĩe na ũkirĩrĩria ũrĩa ũheanagwo nĩ Kristũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, rĩu nĩtũkũmwatha thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Tũkũmwatha atĩ mũtigatwaranage na aariũ na aarĩ a Ithe witũ arĩa igũũta na arĩa matarũmagĩrĩra maũndũ marĩa twamũrutire. Amu inyuĩ eene nĩmũũĩ wega ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩkwĩgerekanagia na ithuĩ, tondũ hĩndĩ ĩrĩa twatũũraga na inyuĩ tũtiaikaraga tũtekũruta wĩra. O na tũtietĩkagĩra kũheeo kĩndũ gĩa kũrĩa o ro ũguo tũhũ nĩ mũndũ o na ũrĩkũ. Twarutaga wĩra ũtukũ na mũthenya nĩguo tũtigaatuĩke mũrigo kũrĩ mũndũ o na ũmwe wanyu. Maũndũ macio tũtiameekaga atĩ tondũ tũtiarĩ na kĩhooto gĩa gwĩtia ũteithio witũ; twameekaga nĩguo matuĩke ma kũmuonereria ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩgwĩkaga. Hĩndĩ ĩrĩa twatũũraga na inyuĩ nĩtwamwĩraga kaingĩ atĩrĩ, “Mũndũ ũrĩa ũtarutaga wĩra ndaagĩrĩirwo nĩ kũrĩa.” Rĩu nĩtũraigua atĩ andũ amwe aanyu nĩ igũũta, na matirĩ ũndũ meekaga tiga o gũcuukana. Thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani Jesũ Kristũ nĩtwamaatha na twamakaania atĩ magĩe na mĩtugo mĩega, na marutage wĩra mahooreire nĩguo meyonagĩre kĩndũ gĩa kũrĩa. No inyuĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mũtikaanogio nĩgwĩka wega. Mũndũ angĩrega gwĩka ũrĩa tũmwĩrĩĩte marũainĩ maya-rĩ, mũmenyeei na mũtigathiage thiritũ naake, nĩguo aikarage aconokeete. Ĩndĩ mũtikamũtue ta arĩ thũ, no mũkaanagiei ta arĩ mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ. Na rĩu Mwathani, o we mwene thaayũ, aromũhe thaayũ hingo ciothe na maũndũinĩ moothe. Mwathani aroikara na inyuĩ inyuothe. Nĩ niĩ Paũlũ ndaandĩka ũũ na guoko gwakwa: “Niĩ Paũlũ nĩndamũgeithia.” Ũguo nĩguo njĩkĩraga thaĩri marũa maakwa moothe; ũguo nĩguo nyandĩkaga. Na rĩu Wega wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ ũrogĩa na inyuĩ inyuothe. Kuuma kũrĩ niĩ Paũlũ mũtũmwo wa Kristũ Jesũ nĩ ũndũ wa gwathwo nĩ Ngai Mũhonokia witũ, o na ũndũ wa Kristũ Jesũ mwĩhoko witũ. Kũrĩ Timotheo, mwana wakwa kũna thĩinĩ wa wĩtĩkio: Wega na tha na thaayũ kuuma kwĩ Ngai Ithe witũ, na kwĩ Mwathani witũ Kristũ Jesũ irogĩa nawe. Atĩrĩĩrĩ, ngĩthiĩ Makedonia nĩndagũthaithire ũtigwo kũu Efeso, na rĩu nokuo ndĩrenda ũikare nĩguo ũkaanagie andũ arĩa mararutana moorutani mangĩ. Ningĩ ũmeerage matige ng'ano cia tũhũ na ũhoro wa gũkinyĩra njiarwa, ũrĩa ũreehage ngarari handũ ha kũreehe ũrutani wa Ngai ũrĩa ũmenyekaga nĩ ũndũ wa wĩtĩkio. Muorooto wa gũgwatha ũũ nĩkwarahũra wendo ũrĩa uumaga ngoroinĩ theru, thamiriinĩ ĩrĩa njega, na wĩtĩkioinĩ ũrĩa wa ma. Atĩrĩĩrĩ, andũ amwe nĩmeehereete kuuma maũndũinĩ macio makerekera ndeereetiinĩ cia ũrimũ. Na no marenda gũkorwo makĩrutana watho wa Ngai, no o matimenyaga ũrĩa maroiga, kana makamenya rĩrĩa maraaria na ũũmĩrĩru mũnene ũguo, maraheana ũhoro wa ũ. Nĩtũũĩ atĩ Watho nĩ mwega ũngĩhũthĩrwo kũringana na ũrĩa wagĩrĩirwo nĩkũhũthĩrwo. Ririkanaai atĩ Watho ndũthondekagwo nĩ ũndũ wa andũ arĩa eega, no ũthondekagwo nĩ ũndũ wa andũ arĩa maregaga gwathĩka, arĩa aaganu, arĩa mateetĩkĩĩtie Ngai, eehia, arĩa matarĩ a ndini, arĩa matarĩ a kĩĩroho, arĩa mooragaga maithe na maanyina maao, ooragani, maraaya, arũme arĩa mathiaga na arũme arĩa angĩ, arĩa manyiitaga andũ arĩa angĩ makamahitha,arĩa maheenanagia na makaruta ũira wa maheeni, na arĩa meekaga maũndũ moothe mooru marĩa mataringaine na ũrutani wa ũthingu. Ũrutani ũcio wa ũthingu wonekaga Ũhoroinĩ ũrĩa Mwega, ũrĩa niĩ ndehokeirwo ndĩũmenyithanagie. Ũhoro ũcio Mwega uumaga kwĩ Ngai, ũrĩa wĩ riiri na mũraathime. Nĩnjookagĩria Mwathani witũ Kristũ Jesũ ngaatho, tondũ nĩ we ũheaga hinya wa kũruta wĩra wakwa. Nĩndĩmũcookagĩria ngaatho tondũ nĩanduire mũndũ mwagĩrĩru, na agĩĩthuura nduĩke wa kũmũtungatagĩra. O na angĩkorwo mbere ĩyo nĩndamũrumaga na ngamũnyariira o na ngamũciinũra, nĩndacookire ngĩiguĩrwo tha tondũ ndiarĩ na wĩtĩkio wa kũmenya ũrĩa ndeekaga. Ĩndĩ Mwathani nĩanjitĩrĩirie wega wake mũingĩ na akĩĩhe wĩtĩkio na wendo iria ciumaga thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Ũhoro ũyũ nĩ wa ma, na andũ oothe nĩmaagĩrĩirwo nĩkũwĩtĩkia o na kũwamũkĩra atĩ; Kristũ Jesũ ookire thĩ kũhonokia eehia, na niĩ nĩ niĩ mwĩhia wa mbere. No Ngai nĩanjiguĩrĩire tha nĩguo gũkirĩrĩria kwa Kristũ Jesũ kuonanio na niĩ, amu niĩ ndaarĩ mwĩhia makĩria, na rĩu haana ta kĩonereria kĩa andũ arĩa marĩtĩkagia, nĩguo makaaheeo muoyo wa tene na tene. Na rĩu Mũthamaki ũrĩa ũtũũraga kinya tene na tene ũtathiraga, na ũtoonekaga, o we arĩ we Ngai o we wiki, arotĩĩagwo na agoocagwo tene na tene! Ameni. Ũtaaro ũcio nĩguo ndagũtaara naguo, wee Timotheo mwana wakwa, tondũ ũringaine na maũndũ marĩa maarathirwo o mbere ũhoroinĩ waku. Hũthĩra ciugo icio ta mũũthigari, nĩguo ũhotage kũrũa mbaara wega. Menyagĩrĩra wĩtĩkio waku, o na thamiri yaku. Andũ amwe nĩmaregeete kũrũmĩrĩra thamiri ciao, na magathũũkia wĩtĩkio wao. Gatagatĩinĩ kaao nĩharĩ Humenayo na Alekisanda, acio nĩ o herithĩĩtie na kũmaneana kũrĩ Caitaani nĩguo merute matigaacooke kũruma Ngai. Ũndũ wa mbere ũrĩa ngũmũũria nĩ atĩ, kũhooyagwo mahooya ma gũthaithana, ma kũũria kĩrĩa mũrenda, na ma gũcookia ngaatho. Mahooya macio marĩhooyagwo Ngai nĩ ũndũ wa andũ oothe. Na ningĩ mũhooyagĩre athamaki na anene oothe. Mahooya macio nĩmarĩtũmaga tũikarage tũhooreire, twĩ na thaayũ, na nĩtũrĩkoragwo tũtĩĩĩte Ngai na tũtarĩ na mĩtugo mĩũru. Ũndũ ũyũ nĩ mwega na nĩ wa gwĩtĩkĩrĩka maithoinĩ ma Ngai Mũhonokia witũ. O we wendaga andũ oothe mahonoke, na mahote kũmenya ũhoro ũrĩa wa ma. Ngai nĩ ũmwe, naake ũrĩa ũiguithanagia Ngai na andũ nĩ ũmwe, na nĩ mũndũ, o we Kristũ Jesũ. Ũcio Jesũ Kristũ nĩ we werutire nĩguo akũũre andũ oothe. Kĩu nĩkĩo kĩonereria kĩa ihinda rĩrĩa Ngai oonire rĩagĩrĩire andũ oothe mahonokio. Ũhoro ũcio nĩguo watũmire nduĩke mũtũmwo o na mũrutani kũrĩ andũ a Ndũũrĩrĩ, heanage ũhoro wa gwĩtĩkia na nĩguo ũhoro ũrĩa wa ma. Ndĩraaria ũhoro wa ma ndĩraheenania! Nĩngwenda arũme mahoithagie kũndũ guothe moeete mooko matheru na igũrũ, matarĩ na maraakara kana ngarari. Nao atumia ngwenda megemagie na nguo iria ciagĩrĩire na cia gĩtĩĩo; matikeegemagie na ũndũ wa gũthondeka njuĩrĩ kana gwĩkĩra thahabu kana ruuru kana nguo cia goro. No nĩmehumbage ciĩko njega iria iringaine na atumia arĩa marũmagĩrĩra ndini. Atumia maagĩrĩirwo nĩkwĩrutaga maũndũ makirĩĩte na menyiihĩĩtie. Gũtirĩ mũtumia o na ũmwe njĩtĩkĩrĩĩtie arutanage kana aathage arũme. Mũtumia aagĩrĩirwo nĩgũkoragwo akirĩĩte ki. Tondũ wa rĩĩrĩ, Adamu nĩ we wambire kũũmbwo, naake Hawa agĩcookerera. Ningĩ mũndũ mũrũme ti we waheenirio; nĩ mũtumia waheenirio na akiuna watho wa Ngai. Mũtumia akaahonokio na ũndũ wa kũgĩa ciana, angĩkorwo nĩathiaga na mbere e na wĩtĩkio, na wendo, na ũthingu, na ũũgĩ wa ngoro. Ũhoro ũyũ nĩ wa ma atĩ mũndũ angĩenda gũtuuo mũrori wa maũndũ ma kanitha nĩerirĩirie wĩra mwega mũno. Mũrori wa maũndũ ma kanitha no mũhaka atuĩke mũndũ ũtarĩ ũcuuke, akorwo e mũthuuri wa mũtumia ũmwe, mũndũ wĩnyiitaga maũndũinĩ ma mwĩrĩ, mũndũ mũũgĩ wĩ na mĩthiĩre mĩega, mũndũ ũnyiitaga ũgeni andũ gwake mũciĩ, mũndũ ũngĩhota kũrutana, mũndũ ũteendeete ũrĩĩu kana haaro, no mũkirĩrĩria na mwendi thaayũ, na ũtendeete mbeeca mũno. Mũrori wa maũndũ ma kanitha no mũhaka akorwo ahoteete kũrora mũciĩ wake wega, na akahota gũtũma ciana ciake imwathĩkĩre itarĩ na itherũ. Amu mũndũ angĩkorwo ndarahota gũthondeka mũciĩ wake-rĩ, akĩhota kũrora kanitha wa Ngai atĩa? Mũtongoria wa kanitha ndaagĩrĩirwo nĩ gũkorwo e mũndũ mwerũ wĩtĩkioinĩ amu ahota kũgĩa na mwĩtĩĩo mũingĩ atuĩrwo, ta ũrĩa Ngoma eekirwo. No mũhaka akorwo e mũndũ ũheetwo gĩtĩĩo nĩ andũ arĩa matarĩ a kanitha, nĩguo ndakaae gũcambio kana agũe mũtegoinĩ wa Ngoma. Ateithĩrĩria a wĩra wa kanitha no mũhaka makoragwo marĩ andũ athingu na ehokeku; matiagĩrĩirwo nĩ gũkorwo marĩ andũ a kũnyua njoohi nyingĩ kana eendi mbeeca mũno. Ningĩ maagĩrĩirwo nĩ gũkorwo marĩ andũ marũmĩĩtie wĩtĩkio wao, na makorwo na thamiri itarĩ ũcuuke. Maagĩrĩirwo nĩkwamba kũgerio, na mangĩhĩtũka marekwo matuĩke atungati. Atumia aao nao maagĩrĩirwo nĩ gũkorwo marĩ athingu; matiagĩrĩirwo nĩ gũkorwo marĩ atumia a njuukũ: maagĩrĩirwo nĩ gũkorwo marĩ enyiiti maũndũinĩ ma mwĩrĩ, na no mũhaka makorwo marĩ ehokeku maũndũinĩ moothe. Mũteithĩrĩria aagĩrĩirwo nĩ gũkorwo na mũtumia ũmwe, na akorwo ahoteete kũrora wega ciana ciake na andũ a mũciĩ wake. Ateithĩrĩria arĩa marutaga wĩra wao wega nĩmahotaga gwĩthondekera ngumo njega, na nĩmahotaga kwaria moomĩrĩirie ũhoro wa wĩtĩkio wao thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Atĩrĩĩrĩ, Timotheo, ndĩrakwandĩkĩra marũa maya ndĩ na mwĩhoko atĩ nĩngũũka kũu ũrĩ o na ihenya. No ingĩcererwo nĩgũũka narua. Marũa maya nĩmegũkũmenyithia ũrĩa mũndũ aagĩrĩirwo nĩgũikara nyũmbainĩ ya Ngai; nyũmba ĩyo nĩ yo kanitha wa Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo. Ngai ũcio nĩ we ũkoragwo arĩ gĩtina kĩa ũhoro wa ma, na no we gĩtugĩ kĩrĩa kĩũnyiitĩrĩire. Atĩrĩĩrĩ, hatirĩ nganja atĩ ũhoro ũyũ wa Ngai nĩ hitho nene: Ngai eyonanirie ahaana ta mũndũ, na akĩonanio atĩ nĩagĩrĩire nĩ Roho, na araika makĩmuona. Ũhoro wake nĩwahunjirio kũrĩ ndũũrĩrĩ ciothe, agĩgĩĩtĩkio nĩ andũ a thĩ yothe agĩcooka akĩambatio riiriinĩ kũũrĩa igũrũ. Roho nĩoigaga atarĩ na nganja atĩ, matukũ ma kũrigĩrĩria andũ nĩmakaarega gwĩtĩkia: makaambĩrĩria gwathĩkĩra maroho ma maheeni, na kũrũmagĩrĩra moorutani ma ngoma. Moorutani macio mahunjagio nĩ andũ arĩa maheenanagia, arĩa thamiri ciao ikuĩte ikahaana ta icinĩĩtwo na ruoro. Andũ acio nĩ o marutanaga atĩ ti wega kũhikania na kũrĩa irio mĩthemba ĩmwe. No rĩĩrĩ, irio ciothe ciombirwo nĩ Ngai, nĩguo thuutha wa gũcookeria Ngai ngaatho andũ arĩa meetĩkĩĩtie macirĩyage. Amu kĩndũ o gĩothe kĩrĩa kĩombirwo nĩ Ngai nĩ kĩega; gũtirĩ kĩndũ kĩagĩrĩirwo nĩkũregwo. Indo ciothe ciagĩrĩirwo nĩkwamũkagĩrwo na mahooya ma ngaatho. Amu kĩndũ o gĩothe gĩtheragio nĩ kiugo kĩa Ngai o hamwe na mahooya. Atĩrĩĩrĩ, ũngĩruta andũ arĩa meetĩkĩĩtie ũhoro ũyũ-rĩ, wee nĩũgũtuĩka ndungata njega ya Kristũ Jesũ, ĩrereetwo na ũhoro wa wĩtĩkio na ũrutani ũrĩa ũrũmĩrĩire. No rĩĩrĩ, reganaga na ng'ano cia tũhũ cia arĩa mateetĩkĩĩtie Ngai. Wĩrutage gũikara na mũtũũrĩre wa ũngai. Amu kũmenyeria mwĩrĩ gũikara wĩ na hinya kwĩ uumithio wa kuo, no kwĩmenyeria gũikara na mũtũũrĩre wa ũngai gũkoragwo na uumithio wa mĩthemba yothe, nĩ ũndũ kũreehage kĩĩrĩgĩrĩro muoyoinĩ ũyũ tũrĩ rĩu na ũrĩa ũgooka. Ũhoro ũyũ nĩ wa ma, na nĩwagĩrĩirwo nĩgwĩtĩkĩrwo o na gwĩtĩkio. Ũhoro ũyũ nĩguo ithuĩ tũnogagĩra na tũkarutĩra wĩra na hinya, amu twĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kwĩ Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, ũrĩa mũhonokia wa andũ oothe na makĩria arĩa meetĩkĩĩtie. Atĩrĩĩrĩ, Timotheo, athanaga na ũrutanage ũhoro wa maũndũ macio. Ndũkaareke mũndũ o na ũmwe akũire atĩ tondũ wĩ mũndũ mwĩthĩ, no reke mwarĩrie waku, mĩtugo, wendani, wĩtĩkio, o na mĩikarĩre mĩtheru ĩtuĩke kĩonereria kũrĩ andũ arĩa meetĩkĩĩtie. Mahinda maaku o na hinya waku cihũthagĩre na gũthooma Ũhoro wa Ngai, kũũhunjia, o na kũũrutana nginya ngooka. Ndũkaire kĩheeo kĩa roho kĩrĩa wĩ nakĩo, o kĩrĩa waheirwo na ũndũ wa moohoro marĩa maarathirwo nĩ anabii hĩndĩ ĩrĩa athuuri maakũigĩrĩre mooko. Ĩkaga maũndũ macio wĩheanĩĩte kũna nĩguo ũthii waku wa na mbere woneke nĩ andũ oothe. Atĩrĩĩrĩ, wĩmenyagĩrĩre na ũmenyagĩrĩre ũrutani waku, amu wona weka ũguo, nĩũkwĩhonokia wee mwene na ũhonokie andũ arĩa magũthikagĩrĩria. Atĩrĩĩrĩ, ndũkaanakũũme mũndũ ũrĩa mũkũrũ, kaba ũmũthaithage ta arĩ thooguo, nao andũ arĩa anyiinyi ũmoonage ta arĩ ciana cia maitũguo. Atumia arĩa akũrũ nao ũmoonage ta aamaitũguo, nao arĩa anyiinyi ũmoonage ta aarĩ a maitũguo na ũikarage na mĩtugo yothe ya ũthingu. Atumia arĩa a ndigwa kũna-rĩ, matĩĩage. Mũtumia wa ndigwa angĩkorwo e na ciana kana akorwo e na ciana cia ciana ciake-rĩ, ciana icio nĩirekwo ciĩrute ũrĩa ciagĩrĩirwo nĩgũteithia mĩciĩ ĩrĩa ciumĩĩte kũringana na wĩtĩkio wacio. Cieka ũguo nĩikũrĩha thiirĩ wa aciari acio, tondũ ũguo nĩguo Ngai eendeete. Mũtumia wa ndigwa ũrĩa wĩ wiki biũ na ndarĩ na mũndũ wa kũmũteithia-rĩ, akoragwo erĩgĩrĩire gũteithio nĩ Ngai, na akoragwo agĩthaitha na akĩhooya Ngai ũtukũ na mũthenya. No mũtumia wa ndigwa ũrĩa ũthiaga gwĩkenia na maũndũ mataagĩrĩire akoragwo e mũkuũ, o na angĩkorwo nĩaroneka ta e muoyo. Atĩrĩĩrĩ, athanaga atĩ maũndũ macio meekagwo nĩguo gũtikaanagĩe mũndũ ũkuona me mooru. Mũndũ angĩaga gũteithia andũ aao, na makĩria andũ a mũciĩ kũrĩa oimĩĩte, nĩareganĩĩte na wĩtĩkio, na nĩ mũũru gũkĩra mũndũ ũrĩa ũteetĩkĩĩtie. Mũtumia wa ndigwa ũrĩa wagĩrĩirwo nĩkwandĩkwo mũtaratarainĩ wa atumia a ndigwa nĩ ũrĩa wĩ na mĩaka makĩria ya mĩrongo ĩtandatũ, na akorwo aarĩ mũtumia wa mũthuuri ũmwe, na gũkorwo kwĩ na ũndũ wa kuonania atĩ nĩarĩ na ciĩko njega: ta cia kũrera ciana ciake ũrĩa kwagĩrĩire, kũnyiita andũ ũgeni, kũhooreria andũ arĩa me na kĩeha, o na kwĩrutanagĩria gwĩka gĩĩko o gĩothe kĩega. Atumia a ndigwa arĩa me na mĩaka ĩnyiihĩire mĩrongo ĩtandatũ matiagĩrĩirwo nĩkwandĩkwo mũtaratarainĩ wa atumia a ndigwa, tondũ hĩndĩ ĩrĩa makaagĩa na merirĩria nĩmakeenda kũhika, magĩtigane na Kristũ; hĩndĩ ĩyo nĩmagaatuĩrwo nĩ ũndũ wa kũregana na kĩĩranĩro kĩao kĩrĩa meeranĩire. Ningĩ mangĩandĩkwo mũtaratarainĩ ũcio nĩmegũtuĩka igũũta, andũ a kũũrũũraga mĩciĩ yene, a njuukũ, mũhuuhu, na andũ a kwaragia maũndũ marĩa mataagĩrĩirwo nĩkwaria. Wendi wakwa-rĩ, nĩ atumia acio anyiinyi a ndigwa mahikage, magĩage na ciana, na marorage mĩciĩ yao nĩguo matikaahe thũ ciitũ ihinda rĩa kwaria ũũru igũrũ riitũ. Amu atumia aingĩ a ndigwa nĩmatigĩĩte njĩra ĩrĩa yagĩrĩire, makarũmĩrĩra Caitaani. Na rĩĩrĩ, angĩkorwo mũtumia mwĩtĩkia e na atumia a ndigwa gwake mũciĩ nĩamateithagie. Kanitha nĩũtige kũnengerwo mũrigo ũcio wao, nĩguo ũhote gũteithagia atumia a ndigwa arĩa matarĩ na andũ aao. Nĩkwagĩrĩire atĩ athuuri arĩa matongoragia na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire maheagwo mũcaara maita meerĩ, na makĩria arĩa marutaga wĩra na kĩyo wa kũhunjia o na wa kũrutana. Nĩ gũkorwo maandĩko moigaga atĩrĩ, “Ndũkoohe ndeegwa kanua hĩndĩ ĩrĩa ĩkũhũũra ngano” na “Mũruti wa wĩra no mũhaka aheagwo mũcaara wake.” Ndũkaaneetĩkĩre mũthuuri wa kanitha athitangwo tiga o hakorirwo he na aira eerĩ kana atatũ. Andũ arĩa meekaga meehia-rĩ, makaanagie andũ oothe makĩiguaga, nĩguo andũ acio nao metigagĩre. Ndakwĩra na ma ndĩ mbere ya Ngai na ya Kristũ Jesũ na ya araika atheru, atĩ ũhingagie mawatho macio ũtegũthuutũkania na ũtegwĩka ũndũ nĩ ũndũ wa kwenda mũndũ. Ndũkaae kũigagĩrĩra mũndũ mooko na ihenya ũkĩmũtoonyia wĩrainĩ wa kanitha. Ndũkaanegwatanie na meehia ma andũ arĩa angĩ; wĩikaragie wĩ mũtheru. Atĩrĩĩrĩ Timotheo, tiga kũnyuaga o maaĩ moiki, nyuaga ndibei niini nĩ ũndũ wa nda yaku, o na nĩ ũndũ wa ũrĩa ũrũaraga kaingĩ. Meehia ma andũ amwe nĩmeyonanagia wega na mamatongoragia o nginya ciirainĩ, no meehia ma andũ angĩ moonekaga thuuthainĩ. Ũguo noguo o namo maũndũ marĩa meega meonanagia, amu o na angĩkorwo matarĩ meega biũ, matingĩhithĩka. Ndungata ciothe no mũhaka iheage anene aacio gĩtĩĩo gĩothe kĩrĩa kĩmaagĩrĩire, nĩguo gũtikaagĩe mũndũ ũkwaria ũũru wa rĩĩtwa rĩa Ngai na wa ũrutani witũ. Ndungata cia andũ arĩa meetĩkĩĩtie itiagĩrĩirwo nĩkũima aathani aacio gĩtĩĩo, nĩ gũkorwo oothe nĩ aariũ na aarĩ a Ithe ũmwe. Ciagĩrĩirwo nĩkũmatungatĩra wega makĩria, amu andũ arĩa magunagwo nĩ ũtungati ũcio wacio nĩ andũ meetĩkĩĩtie o acio ciendeete. No mũhaka ũrutanage na ũhunjagie maũndũ macio. Mũndũ ũrĩa ũrutanaga maũndũ mangĩ, na akaaga kũiguithania na ciugo cia ma cia Mwathani witũ Jesũ Kristũ, o na akaaga kũiguithania na maũndũ marĩa maringanĩĩte na ũhoro wa Ngai, akoragwo aiyũrĩĩtwo nĩ mwĩtĩĩo na ndarĩ ũndũ ooĩ. Akoragwo ahaana ta e na mũrimũ wa ngarari, na inegene rĩtarĩ kĩene rĩrĩa rĩreehage ũiru, ngũĩ, gũciinũrana, gwĩciiranĩria ũũru, na ngarari cia hingo ciothe gatagatĩinĩ ka andũ arĩa meciiria maao marĩ mathũũku, na arĩa ũhoro wa ma wathirire thĩinĩ wao. Andũ acio makoragwo magĩciiria atĩ ũhoro wa gwĩtĩkia ũkoragwo arĩ njĩra ĩmwe ya gũtũma mũndũ atonge. Gwĩtĩkia kwa ma nĩ ũtonga mũnene mũno angĩkorwo mũndũ nĩekũigua aiganĩire na kĩrĩa e na kĩo. Nĩ ũndũ gũtirĩ kĩndũ tuokire nakĩo gũũkũ thĩ, na gũtirĩ kĩndũ tũngĩhota kũruta kuo. Nĩ ũndũ ũcio angĩkorwo twĩ na irio na nguo-rĩ, twagĩrĩirwo nĩkũigua tũiganĩire. No andũ arĩa meendaga gũtonga nĩmagũaga magerioinĩ o na mũtegoinĩ wa merirĩria ma ũrimũ na ma ũgwati, marĩa mamagũithagia na makamaniina. Tondũ kwenda mbeeca gũkoragwo arĩ kĩo kĩhumo kĩa maũndũ moothe mooru. Andũ amwe tondũ wa kwenda mbeeca mũno nĩmeehereete makoima wĩtĩkioinĩ, na nĩmooragĩĩte ngoro ciao na kĩeha kĩingĩ. No wee mũndũ wa Ngai-rĩ, ehagĩrĩra maũndũ macio moothe. Rũmagĩrĩra maũndũ marĩa maagĩrĩire, na ma ũthingu, na ma wĩtĩkio, na ma wendani, gũkirĩrĩria, na kũhoorera. Wĩrutanĩrie kũrũa mbaara ĩrĩa yagĩrĩire ya wĩtĩkio, nĩguo wĩgĩĩre na muoyo wa tene na tene; muoyo ũcio nĩguo wee wetĩirwo hĩndĩ ĩrĩa woimbũrire wĩtĩkio waku mbere ya aira aingĩ. Nĩngũgwatha ndĩ mbere ya Ngai, ũrĩa ũheaga indo ciothe muoyo, na mbere ya Kristũ Jesũ, ũrĩa woimbũrire ũrĩa kwagĩrĩire mbere ya Ponitio Pilato, atĩ ũrũmagĩrĩre Watho ũcio wathĩĩtwo ũtekũũgarũra kinya hĩndĩ ĩrĩa Mwathani witũ Jesũ Kristũ agooka. Gũũka gwake nĩgũkoonanio hĩndĩ ĩrĩa yagĩrĩire nĩ ũrĩa Mũraathime na Mwene Hinya, na nĩ we Mũthamaki wa athamaki na no we Mwathani wa aathani. We no we ũtakuaga; na ũtũũraga ũtheriinĩ ũrĩa gũtarĩ mũndũ ũngĩhota kũũkuhĩrĩria. Ndarĩ oonwo nĩ mũndũ o na ũrĩkũ, o na gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũmwona. Naake arotĩĩagwo na arogĩa na wathani ũrĩa ũtathiraga! Ameni. Andũ a thĩ ĩno arĩa itonga ũmaathage atĩ matikaagĩe na mwĩtĩĩo, na matikaigage mwĩhoko wao harĩ ũtonga, no maũigage harĩ Ngai ũrĩa ũtũheaga indo ciothe cia gwĩkenia. Andũ acio ũmaathage gwĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire, gũkoragwo me itonga cia ciĩko njega, na gũkoragwo marĩ andũ a gũtugana na akũgayana indo ciao na andũ arĩa angĩ. Meeka ũguo nĩmarĩkoragwo meigĩire mũthiithũ ũtariĩ ta mũthingi wa matukũ ma thuutha, nĩ geetha makaahota gũkaagaya muoyo ũrĩa wa ma. Atĩrĩĩrĩ, Timotheo, menyagĩrĩra kĩrĩa wĩhokeirwo. Ehagĩrĩra mĩario ĩrĩa ĩtarĩ bata, na ngarari cia ũrimũ iria andũ amwe moigaga atĩ nĩ ũmenyo no ti ũmenyo kũrĩ. Amu andũ amwe nĩmoigaga atĩ me na ũmenyo ũcio, nao magakĩhĩtia njĩra ya wĩtĩkio. Wega wa Ngai ũrogĩa na inyuĩ inyuothe. Kuuma kũrĩ niĩ Paũlũ, mũtũmwo wa Kristũ Jesũ nĩ ũndũ wa kwenda kwa Ngai, o niĩ ndatũmirwo ngaheane ũhoro wa muoyo ũrĩa twĩrĩirwo thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Kũrĩ Timotheo mwana wakwa nyendeete: Wega na tha na thaayũ kuuma kwĩ Ngai Ithe, na kwĩ Mwathani witũ Kristũ Jesũ irogĩa nawe. Niĩ nĩnjookagĩria Ngai ngaatho, o we ũrĩa ndungatagĩra na thamiri ĩtarĩ na ũcuuke o ta ũrĩa maithe maakwa ma tene meekaga. Ndĩmũcookagĩria ngaatho hĩndĩ ĩrĩa yothe ngũkũririkana mahooyainĩ maakwa ũtukũ na mũthenya. Hĩndĩ ĩrĩa ndaririkana maithori maaku-rĩ, nĩnjiguaga ngĩenda gũkuona, nĩguo njiyũrwo nĩ gĩkeno. Nĩndirikanaga wĩtĩkio waku ũtarĩ wa ũhinga, wĩtĩkio o ta ũcio nĩguo warĩ na ũcũũguo Loisi na maitũguo Eunike. Ndĩ na ma ngiuga atĩ, o nawe wĩ na wĩtĩkio o ta ũcio wao. Kwoguo niĩ ndĩragĩkũririkania atĩ ndũkaahorie mwaki wa kĩheeo kĩa Ngai kĩrĩa waheirwo hĩndĩ ĩrĩa ndakũigĩrĩire mooko. Amu Ngai ndatũheire Roho wa gũtwĩkĩraga guoya; aatũheire roho wa gũtwĩkĩraga hinya, wendani, na kwĩnyiita maũndũinĩ moothe. Kwoguo ndũgagĩconoke ũkiumbũra Mwathani witũ, kana ũkĩheana ũira wakwa niĩ njoheetwo nĩ ũndũ wake. Kaba o nawe ũkoragwo ũgĩthĩĩnĩka nĩ ũndũ wa Ũhoro ũrĩa Mwega, amu Ngai nĩarĩkũheaga hinya. Ngai nĩ we watũhonokirie na agĩtwĩta tũtuĩke andũ aake. Ndaatwĩkire ũguo nĩ ũndũ wa ũrĩa twekĩĩte o tiga nĩ ũndũ wa kwenda gwake o na wega wake mwene. Wega ũcio Ngai aatũheire na ũndũ wa Jesũ Kristũ kuuma tene na tene. Wega ũcio rĩu nĩtũguũrĩirio na gũũka kwa Mũhonokia witũ Kristũ Jesũ. We nĩaniinire hinya wa gĩkuũ, na agĩtũmenyithia ũhoro wa muoyo wa tene na tene na ũndũ wa kũhunjia ũhoro ũrĩa Mwega. Ũhoro ũcio Mwega nĩguo niĩ ndathuurirwo nduĩke mũhunjia, mũtũmwo na mũrutani waguo, na kĩu nĩkĩo gĩtũmi kĩrĩa gĩtũmaga niĩ thĩĩnio. Na niĩ ndiconokaga amu nĩnjũũĩ Ngai ũrĩa njĩtĩkĩĩtie, na ndĩ na ma atĩ nĩekũgitĩra maũndũ marĩa anjĩhokeire kinya mũthenya ũcio ũgaakinya. Ciugo iria waiguire kuuma kũrĩ niĩ-rĩ, cirũmie wĩ na wĩtĩkio na wendo thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Maũndũ meega marĩa wee wĩhokeirwo nĩ Mwathani-rĩ, magitagĩre ũteithĩĩtio nĩ Roho Mũtheru ũrĩa ũikaraga thĩinĩ witũ. Atĩrĩĩrĩ, nĩũũĩ wega atĩ andũ oothe a Asia nĩmandiganĩirie, amwe aao nĩ Fegelo na Herimogena. Mwathani aroiguĩra andũ a mũciĩ wa Onesiforo tha, amu aanatũma njookwo nĩ thaayũ kaingĩ. We ndaconokire nĩkuona atĩ ndĩ muohe, amu hĩndĩ ĩrĩa aakinyire Roma nĩanjaririe na kĩyo mũno o kinya akĩnyona. Ningĩ wee nĩũũĩ wega ũrĩa aandeithirie hĩndĩ ĩrĩa ndaarĩ Efeso. Ndamũhoera Mwathani akaamũiguĩra tha Mũthenya ũcio! Wee mwana wakwa-rĩ, ĩkagĩrwo hinya nĩ wega wa Ngai ũrĩa ũtuĩkĩĩte witũ thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Maũndũ marĩa waiguire kuuma kũrĩ niĩ ngĩrutana mbere ya aira aingĩ-rĩ, manengerane kũrĩ andũ ehokeku, arĩa ũkũmenya atĩ nĩmekũhota kũruta andũ angĩ. Ĩtĩkĩra gũthĩĩnĩka ta mũũthigari mwĩhokeku wa Kristũ Jesũ. Hĩndĩ ĩrĩa mũũthigari e mbaarainĩ akoragwo akĩenda gũkenia mũnene wake, na kwoguo ndahuutanagia na maũndũ marĩa marĩ na nja ya ũũthigari. O naake mũndũ angĩthiĩ mathaakoinĩ ndarĩ hĩndĩ angĩheeo kĩheeo atathaakĩĩte kũringana na mawatho. Mũrĩmi aagĩrĩirwo nĩ gũkorwo arĩ wa mbere kũrĩa maciaro, amu nĩ we ũnogaga. Tawĩciirie ũhoro ũcio ndĩroiga amu Mwathani nĩegũkũhotithia kũmenya maũndũ moothe. Ririkanaga Jesũ Kristũ ũrĩa wariũkire akiuma kũrĩ arĩa akuũ, o we ũrĩa woimĩĩte rũciaroinĩ rwa Daudi, o ta ũrĩa niĩ hunjagia Ũhoroinĩ ũrĩa Mwega. Nĩ ũndũ wa kũhunjia Ũhoro ũcio Mwega-rĩ, nĩndĩranyariirwo kinya ngoohwo na mĩnyororo ta mũndũ ũgereete ngero. No rĩĩrĩ, kiugo kĩa Ngai ti kĩohe. Nĩkĩo niĩ nyũmagĩrĩria mathĩĩna moothe nĩ ũndũ wa andũ arĩa athuure a Ngai, nĩ geetha o nao mahonokio nĩ Kristũ Jesũ na magĩe na riiri wa tene na tene. Ũhoro ũyũ nguuga haaha nĩ wa ma, atĩrĩ, “Angĩkorwo nĩtwakuire hamwe naake, nĩtũgaatũũrania naake. Akorwo nĩtũgũthiĩ na mbere kũũmĩrĩria, nĩtũgaathana naake. Akorwo nĩtũkũmũkaana, o naake nĩagaatũkaana. Akorwo nĩtũkwaga kwĩhokeka, we atũũraga e mwĩhokeku, tondũ ndangĩĩkaana we mwene.” Ririkanagia andũ aaku maũndũ macio, na ũmakaanagie mbere ya Mwathani ũhoro wa gũkararanĩria ciugo, tondũ ngarari itirĩ bata, wĩra wacio nĩgũthũũkia ithũũkagia arĩa marathikĩrĩria. Geria o ũrĩa ũngĩhota gũtuĩka mũndũ mwĩtĩkĩrĩku mbere ya Ngai. Tuĩka mũruti wa wĩra ũtaconokaga nĩ ũndũ wa wĩra ũrĩa arutaga, na ũrutanaga ũhoro wa ma arũngĩrĩirie. Ehagĩrĩra ndeereti itarĩ na ũngai na cia ũrimũ, wĩra wacio no gũtwara andũ kũraaya na Ngai. Ndeereti ta icio itheyaga ta kĩronda kĩa ndĩĩra kĩrĩa gĩtahonaga. Atĩrĩĩrĩ, Humenayo na Fileto nĩ andũ eerĩ marutanĩĩte ũhoro ta ũcio wa ngarari tondũ nĩmoimĩĩte ũhoroinĩ ũrĩa wa ma, makahunjagia atĩ ũhoro wa kũriũka nĩwahĩtũkire. Nĩ ũndũ ũcio nĩmathũũkĩĩtie wĩtĩkio wa andũ amwe arĩa meetĩkĩĩtie. No rĩĩrĩ, mũthingi ũrĩa Ngai aakire ndũngĩenyenyeka; na wĩkĩrĩĩtwo mũhũũri na ciugo ici: “Mwathani nĩoĩ andũ aake” na, “Mũndũ o wothe ũkayagĩra rĩĩtwa rĩa Mwathani nĩetheeme maũndũ ma waganu.” Atĩrĩĩrĩ, nyũmba ĩrĩa nene ya mũndũ ndĩkoragwo o indo cia thahabu na cia betha cio ciiki, no nĩkoragwo o na indo cia mbaaũ na cia rĩũmba. Indo imwe cia icio ihũthagĩrwo o hĩndĩ ĩrĩa kwĩ na ũndũ mũnene, na iria ingĩ ihũthagĩrwo hĩndĩ ciothe. Mũndũ angĩĩtheria kuuma kwĩ maũndũ marĩa mooru, arĩhũthagĩrwo hĩndĩ ĩrĩa kwĩ na bata mũnene, tondũ nĩamũrĩĩtwo agatuĩka wa bata harĩ mũmwathi, na nĩehaarĩirie kũhũthĩrwo gwĩka gĩĩko o ro gĩothe kĩega. Ehagĩrĩra merirĩria marĩa mooru ma wĩthĩ, ĩndĩ rũmagĩrĩra maũndũ ma ũthingu, wĩtĩkio, wendani, na thaayũ, wĩ hamwe na andũ arĩa mahooyaga Mwathani me na ngoro theru. Ehagĩrĩra ngarari cia ũrimũ na cia mũhũhũũtĩko nĩ gũkorwo nĩũũĩ atĩ ireehage o haaro. Ndungata ya Mwathani ndĩagĩrĩirwo nĩkũhaarana. Yagĩrĩirwo nĩ gũkorwo ĩ mũndũ wa gũtuga andũ oothe, ĩ mũrutani mwega, na ĩ mũndũ mũkirĩrĩria. Ningĩ yagĩrĩirwo gũkoragwo ĩ mũndũ mũhooreri hĩndĩ ĩrĩa ĩgũtaara andũ arĩa mamĩkararagia, tondũ Ngai ahota kũmahe kamweke ga kwĩrira mamenye ũhoro wa ma. Hĩndĩ ĩyo magĩĩcookerere moime mũtegoinĩ wa Ngoma ũrĩa ũmagwatĩĩtie nĩguo meekage ũrĩa yo ĩkwenda. Ngwenda ũmenye atĩ, matukũinĩ ma mũthia nĩgũgaakorwo na mahinda maritũ, tondũ hĩndĩ ĩyo andũ magaakorwo marĩ eyendi, akorokeri mbeeca, egaathi, eegani, arumani, andũ mataheaga aciari aao gĩtĩĩo, andũ matarĩ ngaatho na matarĩ atheru, andũ matarĩ na wendani na tha, andũ a kũmenereria arĩa angĩ,mahaana nyamũ, mathũire maũndũ marĩa meega, andũ a gũkunyanĩra arĩa angĩ, arũũgĩrĩri na marĩ na mwĩtĩĩo mũingĩ, andũ a kwenda maũndũ ma ikeno handũ ha kwenda Ngai, na mooĩ ũhoro wa ũthingu no mareganaga na hinya wa ũthingu ũcio. Andũ ta acio mehagĩrĩre. Amu gatagatĩinĩ ka andũ ta acio nĩgũkoragwo andũ arĩa maingagĩrĩra mĩciĩ yene, matoonyagĩrĩra atumia arĩa ahũthũ ngoro, makomereirio nĩ meehia maao na matongoragio nĩ merirĩria ma mwĩrĩ ma mĩthemba yothe. Atumia acio nĩmageragia kwĩruta, no matirĩ hĩndĩ mahotaga gũkinyĩra na kũmenya ũhoro ũrĩa wa ma. O ta ũrĩa Jane na Jambare maakararirie Musa, ũguo noguo o nao andũ acio makararagia ũhoro ũrĩa wa ma. Andũ acio meciiria maao nĩmabuthu, na nĩ andũ magwĩte biũ ũhoroinĩ wa gwĩtĩkia. No rĩĩrĩ, andũ acio matikaahota gũthiĩ na mbere mũno tondũ andũ oothe nĩmakoona ũrimũ wao, o ta ũrĩa kwahaanire na Jane na Jambare. No wee-rĩ, nĩũrũmĩrĩire ũrutani wakwa, mĩtugo yakwa, muorooto wakwa, wĩtĩkio wakwa, gũkirĩrĩria gwakwa, wendo wakwa, gweterera gwakwa na kũũmĩrĩria gwakwa. O na nĩ ũrũmanĩrĩire na kũnyariirwo gwakwa o hamwe na mathĩĩna maakwa moothe. Wee nĩũũĩ ũrĩa ndanyariirirwo hĩndĩ ĩrĩa ndaarĩ Anitiokia, Ikonio, Lusitera, na macio moothe nĩndoomĩrĩirie. No Mwathani nĩandutire maũndũinĩ macio moothe. Mũndũ o wothe ũrĩa wendaga gũikara thĩinĩ wa Jesũ Kristũ o naake nĩarĩnyariiragwo. No rĩĩrĩ, andũ arĩa aaganu na arĩa maheenanagia no gũthiĩ marĩthiyaga magĩkĩragĩrĩria gũthũũka, makĩheenanagia o nao makĩheenagio. No wee-rĩ, ikaraga ũrũmĩĩtie biũ maũndũ marĩa werutire na wetĩkirie, tondũ nĩũũĩ wamamenyire kuuma kũrĩ a. Na ũririkanage atĩ kuuma wĩ mwana nĩũtũire ũũĩ Maandĩko marĩa Matheru, marĩa me hinya wa gũkũhe ũũgĩ ũrĩa ũhonokanagia na ũndũ wa gwĩtĩkia thĩinĩ wa Kristũ Jesũ. Ũhoro wothe ũrĩa wandĩkĩĩtwo Maandĩkoinĩ Ngai nĩ we werire ũrĩa wa wandĩkire kĩrĩa ekwandĩka. Maandĩko nĩ ma bata mũno hĩndĩ ĩrĩa mũndũ ekũrutana ũhoro wa ma, rĩrĩa egũkaanania, rĩrĩa ekũrũnga andũ mahĩtia maao, na hĩndĩ ĩrĩa egũtaarĩria andũ ũhoro wa mũtũũrĩre mwega, nĩguo mũndũ ũrĩa ũtungatagĩra Ngai akoragwo e mwagĩrĩru na ahaarĩirio gwĩka gĩĩko o ro gĩothe kĩega. Nĩngũgwatha ndĩ mbere ya Ngai na Kristũ Jesũ ũrĩa ũgaatuĩra andũ arĩa me muoyo na arĩa makuĩte, na tondũ nĩarooka gwathana e mũthamaki, atĩ ũhunjagie ũhoro wa Ngai, na ũkoragwo wĩhaarĩirie gwĩka ũguo mahinda marĩa maagĩrĩire o na marĩa mataagĩrĩire, ũiguithagie andũ, ũmakaanagie, ũmoomagĩrĩrie, o na ũkoragwo ũhooreire hingo ciothe ũkĩmaruta. Nĩ gũkorwo mahinda nĩmagooka rĩrĩa andũ makaarega kũrutwo maũndũ ma ma, methuurĩre arutani aao kũringana na merirĩria maao, nao arutani acio mameerage maũndũ marĩa mekũmakenia. Andũ nĩmakaarega gũcooka gũthikĩrĩria ũhoro ũrĩa wa ma, mathikagĩrĩrie o ng'ano cia tũhũ. No wee-rĩ, ikaraga ũhingũrĩĩte maitho na ũkiragĩrĩrie mathĩĩna moothe; rutaga wĩra wa kũhunjia Ũhoro ũrĩa Mwega, na ũhingagie wĩra waku wothe wa gũtungatĩra Ngai. Atĩrĩĩrĩ, ihinda rĩakwa rĩa gũkua nyume muoyoinĩ ũyũ nĩrĩkinyĩĩte; ihinda rĩakwa rĩa kũrutwo igongoona nĩrĩkinyu. Niĩ nĩndũĩĩte mbaara ĩrĩa njega, ihenya rĩakwa nĩndĩrĩkinyĩĩtie mũthia, o na nĩndũũrĩĩtie wĩtĩkio wakwa. Kĩrĩa njetereire no thũmbĩ ya ũhootani ĩrĩa njigĩirwo, ĩrĩa Mwathani ũrĩa ũtuaga ciira na kĩhooto akaahe mũthenya ũcio, na to niĩ nyiiki ngaaheeo thũmbĩ ĩyo, amu andũ arĩa oothe meetagĩrĩra gũũka gwake me na wendani o nao nĩmakaaheeo. Atĩrĩĩrĩ, Timotheo, geria na kĩyo mũno gũũka gũũkũ kũrĩ niĩ na ihenya. Amu Dema nĩandiganĩirie agĩthiĩ Thesalonike nĩ ũndũ wa kwenda maũndũ ma gũũkũ thĩ. Naake Keresike nĩathiire Galatia, na Tito agĩthiĩ Dalamatia. Ndigĩĩtwo na Luka o wiki. Oya Mariko mũũke naake, amu nĩambatairie andeithĩrĩrie wĩrainĩ. Naake Tukiko nĩndamũtũmire Efeso. Ũgĩũka-rĩ, njũkĩra na kabuuti gaakwa karĩa ndatigĩire Karipo kũu Teroa; na ndũkariganĩrwo nĩkũnjũkĩra na mabuku na makĩria njũũa iria ciandĩkagĩrwo. Atĩrĩĩrĩ, Alekisanda, ũrĩa mũturi wa indo cia betha na gĩcango, nĩanjĩkire maũndũ maingĩ mooru; Mwathani nĩ we ũkaamũrĩha kũringana na ciĩko ciake. Wega nĩũmwĩmenyerere mũno, amu nĩakararirie ũhoro witũ na hinya mũno. Hĩndĩ ĩrĩa ndaatwarirwo igootiinĩ ihinda rĩa mbere gũtirĩ mũndũ o na ũmwe warĩ mwena wakwa; oothe nĩmandiganĩirie. Ngai aromoohera ũguo meekire! No rĩĩrĩ, Mwathani akĩrũũgama mwena wakwa, akĩĩhe hinya wa kũheana Ũhoro ũrĩa Mwega nĩ geetha andũ oothe a Ndũũrĩrĩ maũigue, na akĩĩhonokia ndigaikĩrio mĩrũũthi ĩniine. Na rĩĩrĩ, Mwathani nĩekũngitĩra maũndũinĩ moothe mooru na nĩekũũhonokia na andware Ũthamakiinĩ wake wa igũrũ. Naake arogoocagwo tene na tene! Ameni. Geithia Pirisila, Akula, na andũ a mũciĩ wa Onesiforo. Erasito nĩatigirwo Korinitho, naake Terofimo ngĩmũtiga Mileto e mũrũaru. Geria na kĩyo mũno gũũka mbere ya hĩndĩ ya heho. Nĩwageithio nĩ Eubulu, na Pudene, Lino, Kilaudia, o na Akristiano arĩa angĩ oothe. Mwathani aroikara na roho waku. Wega wa Ngai ũroikara hamwe nawe. Kuuma kũrĩ niĩ Paũlũ ndungata ya Ngai, na mũtũmwo wa Jesũ Kristũ. Niĩ ndathuurirwo na ngĩtũmwo nĩguo nyonererie andũ arĩa athuure nĩ Ngai ũhoro wa gwĩtĩkia. Ningĩ ndĩmamenyithie biũ ũhoro wa ma, ũrĩa ũrutanĩĩtwo nĩ ndini iitũ, na wĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩa muoyo wa tene na tene. Muoyo ũcio nĩguo Ngai ũrĩa ũtaheenanagia eeranĩire kuuma o kĩambĩrĩria, na mahinda marĩa maagĩrĩire maakinya nĩaguũranĩirie muoyo ũcio thĩinĩ wa ũhoro wake. Ũhoro ũcio nĩguo niĩ ndehokeirwo, na nĩguo hunjagia o ta ũrĩa njathĩĩtwo nĩ Ngai Mũhonokia witũ. Ndĩrakwandĩkĩra wee Tito, mwana wakwa kũna thĩinĩ wa wĩtĩkio witũ ũrĩa tũgwatanĩire. Ũrogĩa na wega o na thaayũ ciumĩĩte kũrĩ Ngai Ithe witũ, na kũrĩ Kristũ Jesũ Mũhonokia witũ. Atĩrĩĩrĩ, Tito, gĩtũmi kĩrĩa gĩatũmire ngũtige Kĩrete-rĩ, nĩguo ũthondeke maũndũ marĩa maahĩngĩĩcanĩĩte, na ũthuurĩre o itũũra athuuri a kanitha. Ririkanaga ũrĩa ndakwĩrire atĩ: mũthuuri wa kanitha no mũhaka akorwo atarĩ na ũcuuke na e mũthuuri wa mũtumia ũmwe, nacio ciana ciake ikorwo ciĩtĩkĩĩtie na itarĩ na ngumo njũru nĩ ũndũ wa kwagana kana kwaga gwathĩka. Tondũ mũrori wa kanitha arutaga wĩra wa Ngai-rĩ, ndaagĩrĩirwo nĩ gũkorwo e na ũcuuke. Ndaagĩrĩirwo nĩ gũkorwo e mũndũ mũrũũgĩrĩri, kana mũndũ wa kũraakara na ihenya, kana mũndũ wa kũnyuaga njoohi akarĩĩo, kana mũndũ wa gũtũmĩra hinya, kana mũndũ wa gũkorokera mbeeca. Mũrori wa maũndũ ma kanitha aagĩrĩirwo nĩ gũkorwo e mũndũ mũnyiiti andũ ũgeni, mwendi maũndũ marĩa meega, mũndũ wĩ na ũũgĩ wa ngoro, mũrũngĩrĩru, mũthingu na mwĩnyiiti maũndũinĩ ma mwĩrĩ. Ningĩ nĩagĩrĩirwo nĩ gũkorwo e mũndũ wa kũrũmia ũhoro wa kwĩhokeka, o na wa gwĩtĩkia ũrutani ũrĩa wa ma tũrutanaga. Na njĩra ĩyo nĩarĩhotaga kũũmĩrĩria arĩa angĩ na ũrutani ũrĩa wa ma, o na ahotage kuonania mahĩtia ma arĩa maũregaga. Amu nĩkũrĩ na andũ aingĩ, na makĩria arĩa moimĩĩte ndiniinĩ ya Ayahudi, arĩa mareganĩĩte na Watho, na maheenagia andũ na maũndũ matarĩ kĩene. Andũ acio nĩmaagĩrĩirwo nĩgũkirio na ihenya, nĩ amu nĩmathũũkĩĩtie mĩciĩ mĩingĩ nĩ ũndũ wa kũrutana maũndũ marĩa mataagĩrĩire, na meekaga ũguo nĩ ũndũ wa gũkorokera mbeeca tu. Mũnabii ũmwe wao, ũrĩa o naake aarĩ wa kuuma kũu kwao Kirete, oigire atĩrĩ, “Andũ a Kirete nĩmaheenanagia hingo ciothe; nĩ nyamũ njaganu cia gĩthaka, na nĩ igũũta ngoroku mũno.” Ũhoro ũcio nĩ wa ma. Tondũ wa ũguo makũũmage mũno nĩguo magĩe na wĩtĩkio mũrũmu, nĩguo matigaacooke kũrũmbũyanagia na ng'ano cia tũhũ cia Ayahudi, kana maathani ma andũ arĩa mareganĩĩte na ũhoro wa ma. Indo ciothe nĩ theru kũrĩ andũ oothe arĩa atheru, no kũrĩ andũ arĩa aaganu na arĩa mateetĩkĩĩtie-rĩ, gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe gĩtheru, amu meciiria maao na thamiri ciao nĩ thũũku. O moimbũraga na kanua atĩ nĩmooĩ Ngai, no ciĩko ciao nĩireganĩĩte na ũhoro ũcio. O nĩ andũ mameneete andũ arĩa angĩ na matiathĩkaga, na hatirĩ ũndũ o na ũmwe mwega mangĩĩka. No wee-rĩ, rutanaga o maũndũ marĩa maringaine na ũrutani ũrĩa mwagĩrĩru. Taaraga athuuri arĩa akũrũ makoragwo matarĩ arĩĩu, marĩ na meciiria ma ũũgĩ, mahotage kwĩnyiita maũndũinĩ ma mwĩrĩ, makoragwo marĩ athingu, agima wĩtĩkioinĩ, na me na wendani na ũkirĩrĩria. O nao atumia arĩa akũrũ ũmataarage atĩ maikarage na mĩikarĩre ĩrĩa yagĩrĩire na matigatuĩke atumia a gũcuukanaga kana matuĩke ngombo cia ũrĩĩu. Mataarage atĩ no mũhaka marutanage maũndũ marĩa meega, nĩguo moonererie atumia arĩa eethĩ ũrĩa maagĩrĩirwo nĩkwendaga athuuri aao na ciana ciao, na ũrĩa maagĩrĩirwo nĩgũikara menyiitĩĩte maũndũinĩ moothe ma mwĩrĩ, marĩ atheru, na marĩ atumia eega mĩciĩinĩ yao, maheyage athuuri aao gĩtĩĩo, nĩguo gũtikaagĩe na gĩtũmi gĩa gũtũma ũhoro wa Ngai ũcambe. Aanake nao nĩwagĩrĩirwo nĩkũmahatĩrĩria atĩ no mũhaka makoragwo menyiitĩĩte maũndũinĩ ma mwĩrĩ. No mũhaka wee mwene ũkoragwo wĩ kĩonereria kĩa mĩtugo ĩrĩa mĩega maũndũinĩ moothe. Rĩrĩa ũkũrutana ũrutanage na ma na ũtarĩ na itherũ. Hũthagĩra ciugo iria ciagĩrĩire o iria itangĩtuuo njũru, nĩguo thũ ciaku iconorwo nĩ ũndũ wa kwaga ũndũ wa gũtũcambia naguo. Taaraga ngombo atĩ iheyage aathani aacio gĩtĩĩo na imakenagie maũndũinĩ moothe. Ningĩ ũcitaarage atĩ itiagĩrĩirwo nĩkũmakararagia kana kũmaiyaga. O na atĩ ciagĩrĩirwo nĩgũkoragwo ikĩonania ũrĩa irĩ njega na njĩhokeku, nĩguo igaathagĩrĩrie ũrutani wa ũhoro wa Ngai Mũhonokia witũ thĩinĩ wa maũndũ moothe marĩa irĩĩkaga. Nĩ amu wega wa Ngai ũrĩa ũreeheire andũ oothe ũhonokio nĩũguũranĩirio. Wega ũcio wa Ngai nĩũtũtaaraga tũtigane na maũndũ ma waganu, o na tũtigane na merirĩria ma maũndũ ma gũũkũ thĩ, tũikarage gũũkũ thĩ twĩnyiitĩĩte maũndũinĩ ma mwĩrĩ, na tũrĩ arũngĩrĩru, na tũikarage na mĩikarĩre ya ũngai. Na ningĩ tũikarage twĩhaarĩirie nĩ ũndũ wa mũthenya ũcio mũraathime, ũrĩa twĩrĩgagĩrĩra, rĩrĩa riiri wa Mũhonokia witũ Jesũ Kristũ, ũrĩa arĩ we Ngai witũ mũnene, ũkooneka. Mwathani witũ Jesũ Kristũ nĩerutire nĩ ũndũ witũ, nĩguo atũhonokie kuuma waganuinĩ na atũtue andũ aake atheru, na andũ a kwĩriragĩria o gwĩka wega. Rĩu-rĩ, rutanaga maũndũ macio, ũhatagĩrĩrie andũ kũmarũmia na ũkũũmage arĩa matarũngĩrĩirie wĩ na ũhoti wothe. Ndũkaanareke mũndũ o na ũmwe akũire. Atĩrĩĩrĩ, ririkanagia andũ aaku atĩ maheyage aathani na anene gĩtĩĩo na mamaathĩkagĩre, na makoragwo mehaarĩirie gwĩka ciĩko ciothe njega. Meerage atĩ matikaaragie ũũru igũrũ rĩa mũndũ, na makoragwo me na thaayũ, meendanĩĩte, na moonanagie mĩtugo ya ũhooreri kũrĩ andũ oothe. Amu ithuĩ eene hĩndĩ ĩmwe twarĩ akĩĩgu, tũtiathĩkaga na nĩtwekaga ũrĩa gũtaagĩrĩire. Twarĩ ngombo cia merirĩria marĩa mooru na cia maũndũ maingĩ mooru. Twatũũraga ũũruinĩ na tũkaiguanagĩra ũiru; nĩtwameneetwo nĩ andũ arĩa angĩ, o na ithuĩ nĩtwamameneete. No hĩndĩ ĩrĩa tha na wendo wa Ngai Mũhonokia witũ ciaguũranĩirio, nĩatũhonokirie. Ĩndĩ ithuĩ tũtiahonokirio nĩ ũndũ wa ũrĩa twekĩĩte ciĩko njega, no nĩ ũndũ wa tha ciake. Roho Mũtheru nĩatũtheririe, agĩtũciara rĩngĩ, na agĩtũhe muoyo mwerũ. Naake Ngai ahũthĩire Jesũ Kristũ Mũhonokia witũ agĩtũitĩrĩria na ũtaana Roho Mũtheru. Nĩguo wega wake ũtũiguithanagie na Ngai, na nĩ ũndũ ũcio tũgĩtuĩke a kwĩrĩgĩrĩra igai rĩa muoyo wa tene na tene. Ũhoro ũcio nĩ wa ma. Nĩngwenda ũhinyĩrĩrie ũhoro ũcio mũno, nĩguo andũ arĩa meetĩkĩĩtie Ngai, makoragwo magĩĩka ciĩko iria ciagĩrĩire mahinda moothe, o iria ikoragwo irĩ cia bata, na cia kũguna andũ oothe. No rĩĩrĩ, ehagĩrĩra ngarari cia ũrimũ, maũndũ ma gũkinyĩra ũhoro wa njiarwa, haaro, na mbaara ya ũhoro wa Watho. Maũndũ macio ti meega nĩ ma tũhũ. Naake mũndũ ũrĩa ũtũmaga kũgĩe nyamũkano-rĩ, mũkaanie hĩndĩ ya mbere, na ya keerĩ, arema regana naake. Wagĩrĩirwo nĩkũmenya atĩ mũndũ ta ũcio nĩ mũũru, namo meehia maake nĩmoonanagia atĩ nĩahĩtĩĩtie. Wona ndatũma Aritema kana Tukiko kũrĩ we-rĩ, geria na kĩyo gũũka o kũũrĩa Nikopoli, tondũ kũu nĩkuo nduĩte gũikara hĩndĩ yothe ya heho. Geria mũno gũteithia Zena ũrĩa wakiri na Apolo, nĩguo maambĩrĩrie rũgendo rwao, na ũtigĩrĩre atĩ nĩmoona indo ciothe iria mangĩenda rũgendoinĩ. Andũ aitũ no mũhaka mamenye kũhũthĩra mahinda maao na gwĩka ciĩko iria njega, nĩguo mateithagĩrĩrie maũndũinĩ marĩa mangĩbatarania; matigaatũũrage mũtũũrĩre wa tũhũ. Andũ arĩa oothe twĩ nao nĩmakũgeithia. Geithia aariũ na aarĩ a Ithe witũ oothe. Wega wa Ngai ũrogĩa na inyuĩ inyuothe. Kuuma kũrĩ niĩ Paũlũ, o niĩ njoheetwo nĩ ũndũ wa Kristũ Jesũ, o na kuuma kũrĩ Timotheo mũrũ wa Ithe witũ. Kũrĩ mũraata witũ Filemona o wee tũrutithanagia wĩra nawe, o hamwe na andũ a kanitha ũrĩa ũcemanagia gwaku mũciĩ. O na kũrĩ mwarĩ wa Ithe witũ Apufia, na Arikipo ũrĩa tũrũagĩra ũhoro wa Ngai naake: Wega na thaayũ wa Ngai Ithe witũ o na wa Mwathani Jesũ Kristũ irogĩa na inyuĩ. Atĩrĩĩrĩ mũrũ wa Ithe witũ Filemona, hĩndĩ ciothe rĩrĩa ndakũririkana mahooyainĩ maakwa-rĩ, nĩnjookagĩria Ngai wakwa ngaatho. Amu nĩnjiguaga ngumo ya ũrĩa wĩtĩkĩĩtie Mwathani Jesũ, o na ũrĩa wendeete andũ oothe a Ngai. Mahooya maakwa nĩ atĩ wĩtĩkio ũcio mũnyiitanĩire nao ũgĩtũme mũrikĩre mũmenye mũno ũhoro wa iraathimo ciothe iria tũheagwo nĩ ũndũ wa gũkorwo twĩ thĩinĩ wa Kristũ. Wendo waku, mũrũ wa Ithe witũ, nĩũtũmĩĩte ngĩe na gĩkeno kĩnene mũno na ũkanyũmĩrĩria mũno! Ningĩ wee nĩũcanjamũrĩĩte ngoro cia andũ a Ngai ũkameekĩra hinya. Nĩ ũndũ ũcio, o na gũtuĩka no ngwathe thĩinĩ wa Kristũ atĩ wĩke ũndũ ũrĩa ũbatarainie-rĩ, niĩ Paũlũ, barũũthi wa Jesũ Kristũ, na rĩu nĩkuohwo njoheetwo nĩ ũndũ wake, nĩngũgũthaitha nĩ ũrĩa ngwendeete. Kwoguo ngũgũthaitha nĩ ũndũ wa mwana wakwa Onesimo, ũrĩa nduĩkĩĩte ithe thĩinĩ wa Kristũ ndĩ njeera. Hau kabere Onesimo ndararĩ mũndũ wa bata harĩ wee, no rĩu nĩatuĩkĩĩte mũndũ wa bata kũna harĩ we o na harĩ niĩ. Rĩu-rĩ, nĩndamũcookia kũrĩ wee, na ngĩmũtũma no ta ngoro yakwa mwene ndagũtũmĩra. Nĩingĩrendire tũikarage naake nĩ geetha andungatagĩre handũ haaku rĩu njoheetwo nĩ ũndũ wa Ũhoro ũrĩa Mwega. No rĩĩrĩ, ndĩragĩciiria atĩ ndiagĩrĩirwo nĩgwĩka ũguo wee ũtooĩ, nĩguo ndikaahaane ta ndĩrahũthĩra ũtaana waku na hinya; kaba wee ũkorwo wĩyendeire. No gũkorwo ihinda o rĩu iniini arehereete kuuma harĩ we-rĩ, arehereete nĩguo acooka ũtũũranie naake matukũ macio mangĩ moothe. Rĩu ndegũcooka atariĩ ta ngombo, no egũkorwo e kĩndũ kĩnene gũkĩra ngombo. Harĩ niĩ-rĩ, egũkorwo e mũrũ wa Ithe witũ nyendeete mũno. Angĩkorwo ũguo nĩguo ahaana harĩ niĩ-rĩ, harĩ wee akĩagĩrĩirwo gũkorwo ahaana ũguo makĩria ta ngombo na ta mũrũ wa Ithe witũ thĩinĩ wa Mwathani! Angĩkorwo nĩũtuĩte atĩ twĩ rũmwe nawe, mwamũkĩre o ta ũrĩa ũngĩnyamũkĩra niĩ mwene. Angĩkorwo nĩakũhĩtĩirie kana agakorwo aarĩ na thiirĩ waku-rĩ, reke ngaakũrĩha arĩ niĩ. Haaha nĩ niĩ Paũlũ ndaandĩka na guoko gwakwa: (ndiagĩrĩirwo nĩkũgweta atĩ o nawe mwene wĩ thiirĩ wakwa). Kwoguo mũrũ wa Ithe witũ, reke ngĩe na uumithio kuuma kũrĩ wee nĩ ũndũ wa Mwathani; njanjamũra ngoro ta mũrũ wa Ithe witũ thĩinĩ wa Mwathani. Ngĩkwandĩkĩra marũa maya ndĩ na ma atĩ ndũngĩaga kũnjathĩkĩra o na atĩ nĩũgwĩka o na makĩria ya ũrĩa njugĩĩte. Hamwe na ũguo thondekera handũ ha gũikara amu ndĩ na mwĩhoko atĩ nĩ ũndũ wa mahooya marĩa mũhooyagĩra nĩndĩĩtĩkĩrio njũke kũrĩ inyuĩ. Epafara ũrĩa twoheetwo naake nĩ ũndũ wa Kristũ Jesũ nĩakũgeithia, o na nĩwageithio nĩ andũ arĩa tũrutithanagia wĩra nao, nĩ o Mariko, Arisitariko, Dema na Luka. Wega wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ ũrogĩa na inyuĩ inyuothe. Matukũinĩ ma tene Ngai nĩaragĩria maithe maitũ hĩndĩ o hĩndĩ o na njĩra mwanya mwanya na tũnua twa anabii. Ĩndĩ matukũinĩ maya ma kũrigĩrĩria atwarĩirie na ũndũ wa Mũũriũ. Mũũriũ ũcio no we Ngai aatuire akaagaya indo ciothe, na Ngai oombire thĩ yothe na ũndũ wake. Ningĩ nĩ we wonanagia ũkengu wa riiri wa Ngai; nĩ we mũhianĩre wa ũrĩa Ngai atariĩ, na no we ũnyiitĩrĩire thĩ yothe na kiugo gĩake kĩrĩ hinya. Naake arĩĩkia gũtheria andũ kuuma meehiainĩ maao nĩathiire agĩikara mwena wa ũrĩo wa Ngai Mwene Hinya Wothe kũũrĩa igũrũ. Na rĩĩrĩ, Ngai nĩanenehirie Mũũriũ ũcio gũkĩra araika, o narĩo rĩĩtwa rĩrĩa aamũheire nĩ inene gũkĩra marĩĩtwa ma araika. Amu gũtirĩ hĩndĩ Ngai arĩ eera mũraika wake o na ũmwe atĩrĩ, “Wee wĩ Mũũriũ wakwa; Ũũmũũthĩ nĩndatuĩka Thooguo.” O na kana akĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngaatuĩka Thooguo, Nawe ũtuĩke Mũũriũ wakwa.” No rĩĩrĩ, rĩrĩa aareehage Mũrũ wake wa irigithaathi gũũkũ thĩ Ngai oigire atĩrĩ, “Araika oothe a Ngai no mũhaka mamũthaathayagie.” Ha ũhoro wa araika Ngai oigire atĩrĩ, “Ngai atuaga araika aake huuho, arĩa mamũtungatagĩra akamatua nĩnĩmbĩ cia mwaki.” No ha ũhoro wa Mũũriũ akiuga atĩrĩ, “Wee Ngai, ũthamaki waku ũgũtũũra tene na tene! Amu wathaga andũ aaku na kĩhooto. Wee wendeete ũthingu na ũgathũũra waganu. Nĩ ũndũ ũcio, Ngai, o we Ngai waku, nĩagũthuurĩĩte na agagũitĩrĩria maguta ma ũkeni ũkĩĩrĩĩte ũrĩa aheete andũ a thiritũ yaku.” Na ningĩ akiuga atĩrĩ, “Wee, Mwathani, nĩ we wombire thĩ o kĩambĩrĩria, nakuo matuinĩ ũgĩgũthondeka na mooko maaku. Cio nĩigaathira, no wee ndũgaathira; nĩigaakũra o ta nguo. Nĩũgaacikũnjakũnja o ta nguo, nacio nĩikaagarũrũka o ta nguo. No wee ndũrĩ hĩndĩ ũgarũrũkaga, na matukũ maaku matirĩ mũthia.” Ngai gũtirĩ hĩndĩ arĩ eera mũraika wake o na ũmwe atĩrĩ, “Ikara mwena wakwa wa ũrĩo nginya rĩrĩa ngaatũma ũrangĩrĩrie thũ ciaku.” Araika-rĩ, makĩrĩ a? O nĩ maroho marĩa matungatagĩra Ngai, na nĩmatũmagwo magateithie andũ arĩa makaahonokio nĩ Ngai. Nĩ ũndũ ũcio no mũhaka tũrũmbũiye wega ũhoro ũrĩa tũiguĩte nĩguo tũtikaae kweherio kuuma harĩ guo. Amu angĩkorwo ndũmĩrĩri ĩrĩa yaheanirwo nĩ araika yarĩ ya ma, na arĩa oothe maaregire kũmĩrũmĩrĩra kana kũmĩathĩkĩra nĩmaaherithirio o ta ũrĩa kwagĩrĩire-rĩ, ithuĩ tũgakĩaga kũherithio atĩa tũngĩaga kũrũmbũiya ũhonokio mũnene ta ũyũ? Mwathani o kĩambĩrĩria nĩ we wamenyithanirie ũhoro wa ũhonokio ũcio, o na ũgĩcooka kũmenyithanio kũrĩ ithuĩ atĩ nĩ wa ma nĩ arĩa maamũiguire. O naake Ngai nĩarutire ũira wa kuonania atĩ ũhoro ũcio nĩ wa ma na ũndũ wa kuonania moorirũ, kũringa ciama, gwĩka ciĩko nyingĩ cia kũgegania, o na kũheana iheeo cia Roho Mũtheru kũrĩ mũndũ o wothe angĩthuura kũhe. Amu Ngai ndatuire araika atĩ nĩ o magaathana thĩinĩ wa thĩ ĩrĩa ĩgooka, ĩrĩa tũraaria ũhoro wayo. Tondũ handũ hamwe Maandĩkoinĩ nĩhoimbũrĩĩtwo atĩ: “Ngai, kaĩ mũndũ akĩrĩ we kĩ nĩguo ũikarage ũkĩmwĩciiragia? Mũndũ ũrĩa arĩ o rũkũngũ akĩrĩ kĩ tondũ ũmũrũmbũyagia? Wamũtuire kwa ihinda iniini mũnyiinyi kũrĩ araika; ũkĩmũhumba ũgooci na riiri, na ũkĩmũtua mũnene wa indo ciothe.” Ha ũhoro wa kũiga indo ciothe rungu rwa mũndũ, gũtirĩ o na kĩmwe aatigire gĩtarĩ rungu rwa mũndũ, no rĩu indo ciothe tũticionaga irĩ rungu rwake. No nĩtuonaga Jesũ, ũrĩa kwa ihinda iniini watuĩtwo mũniini kũrĩ araika, nĩguo na ũndũ wa wega wa Ngai, akue nĩ ũndũ wa andũ oothe. Rĩu nĩtũmuonaga ahumbĩĩtwo thũmbĩ ya riiri na gĩtĩĩo nĩ ũndũ wa kũnyamaario o na gũkua gwake. Amu Ngai, o we mũũmbi na mũtũũria wa indo ciothe nĩonire kwagĩrĩire atĩ Jesũ atuuo mwagĩrĩru na ũndũ wa kũnyamaario, nĩ geetha atũme andũ aingĩ makinyĩrwo nĩ riiri wa Ngai. Nĩ amu Jesũ nĩ we ũmoonagĩrĩria njĩra nĩ geetha Ngai amahonokie. Jesũ nĩatheragia andũ kuuma meehiainĩ maao, naake arĩ hamwe na acio matheragio, oothe nĩ a Ithe ũmwe. Kwoguo nĩkĩo Jesũ ataconokaga kũmeeta aariũ na aarĩ a Ithe witũ. Nĩeraga Ngai atĩrĩ, “Nĩngwĩra andũ aitũ ũrĩa wĩkĩĩte; ndĩgĩgũkumie ciũnganoinĩ ciao.” Na ningĩ akoiga atĩrĩ, “Nĩngũiga mwĩhoko wakwa harĩ Ngai.” O na atĩrĩ, “Niĩ ũyũ haaha hamwe na ciana iria Ngai aheete.” Hakĩrĩ ũguo-rĩ, kuona atĩ ciana, o ta ũguo egũciĩta, nĩ andũ me na mwĩrĩ na thakame, Jesũ o naake nĩagaire ũmũndũ ũcio wao agĩkĩhaana o ta o. Eekire ũguo nĩ geetha na ũndũ wa gĩkuũ gĩake aanange Ngoma ĩrĩa nyene hinya wa gĩkuũ, na ahũthĩre gĩkuũ kĩu gũkũũra arĩa oothe maatũire matukũ maao moothe me ngombo nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra gĩkuũ. Amu nĩ ma atĩ ndateithagia araika, no ateithagia rũciaro rwa Aburahamu. Ũguo nĩkuuga atĩ no mũhaka angĩahaananirio na aariũ na aarĩ a Ithe witũ maũndũinĩ moothe, nĩguo atuĩke Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene mwĩhokeku na wĩ tha wĩrainĩ wa Ngai nĩguo andũ mooherwo meehia maao. Naake nĩahotaga gũteithia arĩa mageragio, nĩ ũndũ we mwene nĩageririo na agĩthĩĩnio. Kwoguo aariũ na aarĩ a Ithe witũ, o inyuĩ atheru na mwĩtĩĩtwo nĩ Ngai, mwĩcũũranagiei ũhoro wa Jesũ, o we twatũmĩirwo atuĩke Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene thĩinĩ wa wĩtĩkio ũrĩa tuumbũraga. We nĩatuĩkire mwĩhokeku harĩ Ngai ũrĩa wamũthuurire, o ta ũrĩa Musa o naake aatwĩkire mwĩhokeku wĩrainĩ wake thĩinĩ wa nyũmba ya Ngai. Mũndũ ũrĩa wakaga nyũmba nĩaheagwo gĩtĩĩo gũkĩra nyũmba ĩrĩa aakĩĩte. Ũguo noguo o naake Jesũ aagĩrĩirwo nĩkũheeo gĩtĩĩo kĩnene gũkĩra Musa. Na rĩĩrĩ, nĩtũkĩũĩ o wega atĩ gũtirĩ nyũmba ĩtarĩ mũmĩaki, na Ngai nĩ we mwaki wa indo ciothe. Musa nĩatuĩkire mwĩhokeku maũndũinĩ moothe o ta ndungata nyũmbainĩ ya Ngai, nĩ geetha amenyithanie ũhoro ũrĩa ũkaaheanwo thuuthainĩ. No Kristũ aatuĩkire mwĩhokeku agĩathana ta Mũũriũ nyũmbainĩ ya Ithe. Na rĩĩrĩ, ithuĩ nĩ ithuĩ nyũmba yake twathiĩ na mbere tũtegwĩtigĩra na twĩtĩkĩĩtie kĩrĩa twĩrĩgĩrĩire. Kwoguo o ta ũrĩa Roho Mũtheru oigaga atĩ: “Ũũmũũthĩ mũngĩigua mũgambo wa Ngai, mũtikaae gũtuĩka andũ aremi mataiguaga, ta ũrĩa maithe maanyu maatariĩ rĩrĩa mookĩrĩire Ngai, ta ũrĩa maatariĩ mũthenya ũrĩa maarĩ werũinĩ rĩrĩa maamũgeririe. Me kũu werũinĩ nĩmaangeririe o na aakorwo nĩmooneete ciĩko ciakwa itĩĩna rĩa mĩaka mĩrongo ĩna. Nĩ ũndũ ũcio ngĩraakara nĩ ũndũ wa andũ acio, ngĩkiuga atĩrĩ, ‘Aya nĩ andũ matũire marĩ aremi, na gũtirĩ hĩndĩ maiguaga maathani maakwa.’ Ngĩkĩraakara na ngĩĩhĩta ngiuga atĩrĩ: ‘Matirĩ hĩndĩ magatoonya bũrũriinĩ kũrĩa ingĩkaamahe ũhuurũko!’ ” Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mwĩmenyerereei gũtikaae gũkorwo kwĩ na mũndũ wĩ na ngoro njaganu na ĩteetĩkĩĩtie gatagatĩinĩ kaanyu, naake akĩyeherie kuuma harĩ Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo. Kaba mũũmanagĩrĩrie inyuĩ eene o mũthenya rĩrĩa rĩothe ũgwĩtwo “Ũũmũũthĩ,” nĩ geetha hatikaagĩe o na ũmwe wanyu ũgũtuĩka mũndũ mũremi ũtaiguaga nĩ ũndũ wa kũheenererio nĩ meehia. Amu tũrĩ a ngwatanĩro ĩmwe na Kristũ angĩkorwo nĩtũgũtũũra tũrũmĩĩtie mwĩhoko ũrĩa tũtũire naguo kuuma o kĩambĩrĩria. Tondũ Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ: “Ũũmũũthĩ mũngĩigua mũgambo wa Ngai, mũtikaae gũtuĩka andũ aremi mataiguaga ta ũrĩa maithe maanyu maatariĩ rĩrĩa mookĩrĩire Ngai.” Nĩ andũ arĩkũ maiguire mũgambo wa Ngai magĩcooka kũmũũkĩrĩra? Githĩ ti arĩa oothe moimĩĩte Misiri matongoreetio nĩ Musa? O na rĩĩrĩ, nĩ andũ arĩkũ Ngai aatũire araakarĩire mĩaka mĩrongo ĩna? Githĩ to acio meehirie na magĩkuĩra kũu werũinĩ? Ningĩ rĩrĩa Ngai eehĩtire akiuga atĩ matigaatoonya bũrũriinĩ ũrĩa angĩkaamahe ũhuurũko-rĩ, nĩ andũ arĩkũ aaragia ũhoro wao tiga o acio maamũũkĩrĩire? Kwoguo tũgakĩona atĩ matiahotire kũingĩra kuo nĩ ũndũ matietĩkĩĩtie. Hakĩrĩ ũguo-rĩ, kuona atĩ twĩ na kĩĩranĩro gĩa gũgatoonya ũhuurũkoinĩ ũrĩa Ngai eeranĩire, rekeei tũikarage twĩmenyereire nĩguo mũndũ o na ũrĩkũ gatagatĩinĩ kaanyu ndakaage gũkinya kuo. Nĩ amu Ũhoro ũrĩa Mwega wareehirwo kũrĩ ithuĩ o ta ũrĩa o nao maareeheirwo. Ĩndĩ o na maũigua, ndũigana kũmateithia tondũ matiawamũkĩrire me na wĩtĩkio. No ithuĩ arĩa twĩtĩkĩĩtie nĩtũtoonyaga ũhuurũkoinĩ ũcio Ngai eeranĩire, o ta ũrĩa we mwene oigire atĩrĩ, “O ta ũrĩa ndehĩtire ndaakarĩĩte ngiuga atĩ: ‘Matirĩ hĩndĩ makaingĩra bũrũriinĩ ũrĩa ingĩkaamahe ũhuurũko!’ ” Oigire ũguo o na angĩkorwo nĩarĩĩkĩĩtie wĩra wake o rĩrĩa oombire thĩ. Nĩ amu Maandĩko maarĩĩtie ũhoro wa mũthenya wa mũgwanja handũ hana makoiga atĩrĩ: “Ngai nĩahuurũkire kũruta wĩra wake wothe mũthenya wa mũgwanja.” Hagacooka o hangĩ Maandĩkoinĩ hakeerwo atĩrĩ: “O matirĩ hĩndĩ makaingĩra bũrũriinĩ ũrĩa ingĩkamahe ũhuurũko.” Andũ arĩa maiguire Ũhoro ũrĩa Mwega o mbere matiagĩire na ũhuurũko nĩ tondũ matietĩkirie. Kwoguo nĩgũkĩrĩ na andũ angĩ meetĩkĩrĩĩtio kũgĩa na ũhuurũko ũcio. Ũndũ ũcio nĩwonanĩĩtio nĩ Ngai nĩ ũndũ nĩathondekeete mũthenya ũngĩ ũrĩa wĩtagwo “Ũũmũũthĩ.” Thuutha wa mĩaka mĩingĩ gũthira Ngai nĩatũmire Daudi aarie ũhoro ũcio ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte atĩrĩ: “Ũũmũũthĩ mũngĩigua mũgambo wa Ngai, mũtikaae gũtuĩka andũ aremi mataiguaga.” Amu korwo Joshua nĩaheire andũ ũhuurũko ũrĩa meerĩirwo, Ngai ndangĩagĩcookire kwaria ũhoro wa mũthenya ũngĩ. O na kũhaana ũguo nĩgũtigarĩĩte mũthenya wa andũ a Ngai wa kũhuurũka, o ta ũrĩa Ngai aahuurũkire mũthenya wa mũgwanja. Amu mũndũ o wothe ũrĩĩkĩĩtie kũingĩra ũhuurũkoinĩ ũrĩa Ngai eeranĩire nĩahuurũkĩĩte na agatigana na wĩra wake o ta ũrĩa Ngai naake aahuurũkire agĩtigana na wĩra wake. Kwoguo kĩrekeei tũgerie na kĩyo kũingĩra ũhuurũkoinĩ ũcio o na twĩmenyerere nĩguo mũndũ o na ũrĩkũ ndakagirĩrĩrio kũũtoonya nĩ ũndũ wa ũremi ta ũcio wao. Ũhoro wa Ngai ũkoragwo wĩ muoyo na nĩũrutaga wĩra, na nĩ mũũgĩ gũkĩra rũhiũ rwa njora. Ũtemaga ũrũngĩrĩirie wega, ũgakĩhota kũgayania kinya harĩa muoyo na roho inyiitanĩire, na ũkahota kũgayania marũngo na maguta marĩa makoragwo thĩinĩ wa mahĩndĩ. Ningĩ nĩũhotaga kũmenya merirĩria na meciiria ma ngoro. Gũtirĩ ũndũ o na ũmwe Ngai angĩhithwo; maũndũ moothe makoragwo matarĩ mahithĩku maithoinĩ maake. Ũcio nĩ we twagĩrĩirwo nĩkwĩneana kũrĩ we. Kĩrekeei tũrũmie biũ wĩtĩkio witũ ũrĩa tuumbũraga tondũ twĩ na Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene Mũno ũrĩa ũrĩĩkĩĩtie gũkinya kwĩ Ngai, na nĩ we Jesũ Mũrũ wa Ngai. Mũthĩnjĩri Ngai ũcio Mũnene twĩ naake ti atĩ ndangĩhota gũtũiguĩra tha tondũ nĩtwagĩĩte hinya. Wee-rĩ, nĩageririo na njĩra ciothe iria tũgeragio nacio, na ndeehirie. Kwoguo kĩrekeei tũkuhĩrĩrie tũũmĩrĩirie gĩtĩinĩ kĩa Ngai kĩa ũnene, harĩa wega wake ũikaraga na nĩtũkũiguĩrwo tha o na tũheeo wega wa gũtũteithagia rĩrĩa rĩothe twabatario nĩguo. Rĩu-rĩ, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene o wothe athuuragwo kuuma gatagatĩinĩ ka andũ agatuuo wa gũtungatagĩra Ngai handũ haao, nĩ geetha arutagĩre Ngai mahaki na magongoona nĩ ũndũ wa meehia. Na tondũ o naake aanakorwo atarĩ na hinya, nĩahotaga gũkirĩrĩria arĩa ahũhũũtĩki o na arĩa mahĩtagia. Tondũ o naake ndakĩrĩ hinya, no mũhaka akĩrute igongoona nĩ ũndũ wa meehia maake, o ta ũguo arutaga nĩ ũndũ wa meehia ma kĩrĩndĩ. Na rĩĩrĩ, gũtirĩ mũndũ wĩthuuraga akeehe gĩtĩĩo gĩa gũtuĩka Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, no nĩgwĩtwo eetagwo nĩ Ngai, o ta ũrĩa Harũni eetirwo. Ũguo noguo Kristũ naake ataigana gwĩtũũgĩria atĩ nĩ geetha atuĩke Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene. Handũ ha ũguo Ngai aamwĩrire atĩrĩ, “Wee wĩ Mũrũ wakwa; ũũmũũthĩ nĩndatuĩka Thooguo.” Na agacooka akoiga handũ hangĩ atĩrĩ, “Wĩ mũthĩnjĩri Ngai nginya tene, wa gĩthemba kĩa Melikizedeki.” Hĩndĩ ĩrĩa Kristũ aatũire gũũkũ thĩ, nĩahooyaga na agathaithaga Ngai agĩkayaga na agĩitaga maithori, tondũ no we ũngĩahotire kũmũhonokia amũrute gĩkuũinĩ. Naake nĩaiguirwo nĩ Ngai nĩ ũndũ wa kwĩnyiihia na kwĩĩrutĩra gwake. O na akorwo aarĩ Mũrũ wa Ngai, we nĩamenyire gwathĩka tondũ wa kũnyamaarĩka kũrĩa anyamaarĩkire. Na rĩĩrĩ, arĩĩkia gũtuuo mwagĩrĩru kũna nĩatuĩkire kĩhumo kĩa ũhonokio ũrĩa ũtagaathira nĩ ũndũ wa arĩa oothe mamwathĩkagĩra. Naake Ngai agĩkĩmũtua Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene wa gĩthemba kĩa Melikizedeki. Na rĩĩrĩ, ha ũhoro ũcio, twĩ na maũndũ maingĩ twagĩrĩirwo nĩkuuga, no he na hinya wa kũmũtaarĩria nĩ tondũ mũtiiguaga na ihenya. O na gũtuĩka mahinda maya inyuĩ mwagĩrĩirwo gũkorwo mũrĩ arutani-rĩ, nĩmũkwenda mũndũ wa kũmũruta rĩngĩ maũndũ marĩa mwarutirwo o kĩambĩrĩria ma ũhoro wa Ngai. Ningĩ handũ ha mũrĩe irio nyũmũ, inyuĩ no mũnyuire iria, nĩ amu mũndũ o wothe ũtũirio nĩ iria no gakenge gatataũkĩirwo nĩkũmenya ũhoro wa ũthingu. Nĩ ũndũ-rĩ, irio nyũmũ nĩ cia arĩa agima, o arĩa nĩ ũndũ wa gũcimenyera mahotaga gũkũũrana wega na ũũru. Hakĩrĩ ũguo-rĩ, kĩrekeei tũtige gũtindĩrĩra moorutani marĩa twarutirwo o kĩambĩrĩria makoniĩ Kristũ, tũthiĩ na mbere na ũrutani ũrĩa wa ũgima. Tũtiagĩrĩirwo nĩkwambĩrĩria mũthingi rĩngĩ tũkĩaria: ũhoro wa gũtigana na ciĩko iria ireehage gĩkuũ, wa gwĩtĩkia Ngai; wa moorutani ma kũbatithio na kũigĩrĩrwo mooko; wa kũriũka kwa arĩa akuũ, o na wa ituĩro rĩa tene na tene. Nĩtũrĩĩka ũguo Ngai eetĩkĩra. Ngai nĩaraathimaga mũgũnda ũrĩa ũnyuaga maaĩ ma mbura ĩrĩa yuraga, ũgakũria irio cia kũguna andũ arĩa marĩmaga irio icio. Ĩndĩ mũgũnda ũcio ũngĩmera mĩigua na ria-rĩ, githĩ ti wa tũhũ? Wĩ hakuhĩ kũgĩa na kĩrumi kuuma kwĩ Ngai, ũkĩrĩĩkĩrĩrie na gũcinwo! No rĩĩrĩ, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, o na mwaigua tũkĩaria ũguo-rĩ, ha ũhoro wanyu tũtirĩ na nganja. Nĩtũũĩ atĩ mwĩ na iraathimo iria ikonainie na ũhonokio wanyu. Amu Ngai nĩ wa kĩhooto, na gũtirĩ hĩndĩ angĩriganĩrwo nĩ wĩra wanyu, o na wendo ũrĩa muonanirie nĩ ũndũ wake we mwene mũgĩtungatĩra Akristiano arĩa angĩ o ta ũrĩa mũrathiĩ na mbere gwĩka. Tũngĩenda atĩ o mũndũ wothe gatagatĩinĩ kaanyu athiĩ na mbere na kĩyo gĩake kinya mũthia nĩguo mũkaahingĩrio maũndũ marĩa mũtũire mwĩrĩgĩrĩire. Nĩ ũndũ ũcio mũtigagĩtuĩke igũũta, nĩ kaba mwĩgerekanie na andũ arĩa magayagĩrwo ciĩranĩro cia Ngai nĩ ũndũ wa gũkirĩrĩria o na gwĩtĩkia. Hĩndĩ ĩrĩa Ngai eerĩire Aburahamu kĩĩranĩro, eehĩtire na rĩĩtwa rĩake we mwene tondũ gũtirĩ ũngĩ mũnene kũmũkĩra wa kwĩhĩta naake. Ngai agĩkĩmwĩra atĩrĩ, “Nĩngwĩranĩra atĩ nĩngaakũraathima na nĩngaakũingĩhĩria njiarwa ciaku.” Naake Aburahamu agĩtũũra eetereire na nĩ ũndũ ũcio akĩhingĩrio ũrĩa eerĩirwo. Andũ oothe mehĩtaga na rĩĩtwa rĩa mũndũ mũnene kũmakĩra, naguo mwĩhĩtwa ũcio wao nĩũniinaga ngarari ciothe. Gũkĩrĩ ũguo, rĩrĩa Ngai eendire kuonania hatarĩ nganja kũrĩ acio maarĩ a gũkaagaya kĩĩranĩro atĩ ndagaacenjia itua rĩu rĩake, nĩkwĩhĩta eehĩtire. Nĩ ũndũ ũcio nĩhakĩrĩ na maũndũ meerĩ, kĩĩranĩro na mwĩhĩtwa, marĩa matangĩgarũrĩka na marĩa matarĩ hingo matoonanagia atĩ Ngai ti wa maheeni. Kwoguo ithuĩ arĩa tuonire ha kwĩgitia nĩtũgĩe na ũũmĩrĩru wa kũrũmia kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa kĩigĩĩtwo mbere iitũ. Tũrĩ na kĩĩrĩgĩrĩro kĩu kĩhaana ta higĩ ya kũnyiitĩrĩra muoyo witũ, nakĩo kĩĩrĩgĩrĩro kĩu nĩ kĩrũmu na nĩ kĩa ma, nakĩo gĩthiĩte gĩgatoonyera gĩtambayainĩ kĩa Hekaarũ ya Igũrũ, gĩgathiĩ kinya o thĩinĩ biũ. Kũu nĩkuo Jesũ athiĩte handũinĩ haitũ agatuĩka Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene wa tene na tene, o ta ũrĩa Melikizedeki aatariĩ. Atĩrĩĩrĩ, Melikizedeki ũcio aarĩ mũthamaki wa Salemu, na mũthĩnjĩri Ngai wa Ngai Ũrĩa Ũrĩ Igũrũ Mũno. Hĩndĩ ĩrĩa Aburahamu oimaga mbaarainĩ arĩĩkia kũhoota athamaki arĩa ana, Melikizedeki nĩamũtũngire akĩmũraathima. Naake Aburahamu akĩmũgaĩra gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa indo iria ciothe aatahĩĩte. (Rĩĩtwa, Melikizedeki, nĩ rĩĩtwa rĩa Kĩhibirania na rĩgĩtaũrwo nĩkuuga, “Mũthamaki wa Ũthingu”; na tondũ aarĩ mũthamaki wa Salemu, narĩo rĩĩtwa Salemu riugĩĩte “Thaayũ, aakĩrĩ o na mũthamaki wa thaayũ. ”) Ithe na nyina o na andũ a ndĩra cia Melikizedeki matimenyekaga; ndoĩkaine rĩrĩa aaciarirwo kana rĩrĩa aakuire. We akĩhaanaine na Mũrũ wa Ngai; atũũraga e mũthĩnjĩri Ngai tene na tene. Takĩoneei ũrĩa aarĩ wa bata! Aburahamu ithe witũ wa tene nĩamũgaĩire gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa indo iria aatahĩĩte. Nao andũ a rũciaro rwa Lawi, o acio maamũragwo magatuĩka athĩnjĩri Ngai, nĩmaaheetwo rĩathani kũringana na Watho wa Musa atĩ meetagie andũ gĩcunjĩ gĩa ikũmi. Ũguo nĩkuuga atĩ maathĩĩtwo magĩĩtagie kuuma kũrĩ andũ aao a Isiraeli, o na gũtuĩka o nao maarĩ a rũciaro rwa Aburahamu. Atĩrĩĩrĩ, Melikizedeki, o na gwatuĩka ndaarĩ wa rũciaro rũu rwa Lawi nĩamũkĩrire gĩcunjĩ gĩa ikũmi kuuma kũrĩ Aburahamu na akĩmũraathima. Aburahamu nĩ we waheetwo ciĩranĩro cia Ngai. Gũtirĩ nganja atĩ mũndũ ũrĩa mũnyiinyi araathimagwo nĩ ũrĩa mũnene. No rĩĩrĩ, ha ũhoro wa athĩnjĩri Ngai, gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩamũkagĩrwo nĩ andũ arĩa macookaga gũkua. Ĩndĩ ha ũhoro wa Melikizedeki gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩamũkĩrirwo nĩ ũrĩa ũtũũraga muoyo o ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte. Kwoguo no tũkiuge atĩ Alawii (arĩa maamũkagĩra gĩcunjĩ gĩa ikũmi) nĩmaarutire gĩcunjĩ kĩu, rĩrĩa Aburahamu aarutire nĩ tondũ hĩndĩ ĩrĩa Aburahamu aatũngire Melikizedeki, Lawi ndaarĩ mũciare, aarĩ o mũthiimoinĩ wa ithe Aburahamu. Atĩrĩĩrĩ, Watho wanengeranirwo kũrĩ andũ a Isiraeli na ũndũ wa athĩnjĩri Ngai a mũhĩrĩga wa Alawii. Korwo ũhoro ũrĩa wa ũthingu nĩwakinyĩire andũ kũna na njĩra yao-rĩ, nĩkũngĩakĩgĩire na bata wa mũthĩnjĩri Ngai watariĩ ta Melikizedeki handũ ha wa nyũmba ya Harũni? Amu-rĩ, mũtaratara wa athĩnjĩri Ngai ũngĩgarũrwo, o naguo Watho no ũkĩgarũrwo. Mwathani witũ, ũrĩa ũhoro ũyũ ũheanĩĩtwo igũrũ rĩake, aarĩ wa mũhĩrĩga ũngĩ, mũhĩrĩga ũtarĩ woima mũthĩnjĩri Ngai. Amu nĩtũũĩ wega atĩ we oimanĩĩte na mũhĩrĩga wa Juda, o na atĩ rĩrĩa Musa aaragia ũhoro wa mũhĩrĩga ũcio wa Juda, ndarĩ ũndũ aagwetire wa athĩnjĩri Ngai. Ũhoro ũcio nĩũmenyekeete wega makĩria, kuona atĩ mũthĩnjĩri Ngai ũngĩ ũtariĩ ta Melikizedeki nĩokire, ũrĩa ũtaatuĩkire mũthĩnjĩri Ngai ahotithĩĩtio nĩ mawatho ma andũ, no aatuĩkire ta ũguo ahotithĩĩtio nĩ hinya wa muoyo ũrĩa ũtathiraga. Amu ũira wa ũhoro wake nĩwandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Wee wĩ mũthĩnjĩri Ngai kinya tene, o ta ũrĩa Melikizedeki aatariĩ.” Kwoguo Watho ũrĩa wa mbere nĩmũthengie, amu ndwarĩ hinya na nĩ wa tũhũ. Tondũ Watho wa Musa ndũrĩ kĩndũ o na kĩmwe watuire gĩkinyanĩru. No rĩu nĩtũheetwo kĩĩrĩgĩrĩro kĩngĩ kĩega makĩria, nakĩo nĩgĩtũhotithagia gũkuhĩrĩria Ngai. Hamwe na ũguo nĩkũrĩ mwĩhĩtwa wa Ngai. Gũtiarĩ na mwĩhĩtwa ta ũcio hau mbereinĩ rĩrĩa acio angĩ maatuĩkaga athĩnjĩri Ngai. No Jesũ aatuĩkire mũthĩnjĩri Ngai na njĩra ya mwĩhĩtwa rĩrĩa Ngai aamwĩrire atĩrĩ, “Mwathani nĩehĩtĩĩte, na ndangĩĩricũkwo, akoiga atĩrĩ: ‘Wee ũgũtũũra ũrĩ mũthĩnjĩri Ngai kinya tene.’ ” Ũndũ ũcio nĩguo ũtũmaga Jesũ atuĩke mũrũũgamĩrĩri kũna wa kĩrĩĩkanĩro kĩega makĩria. Makĩria ma ũguo, athĩnjĩri Ngai arĩa maakoragwo na hau kabere maarĩ aingĩ, nĩ tondũ nĩmaakuaga na matiahotaga gũtũũra marutaga wĩra. Ĩndĩ Jesũ nĩ Mũthĩnjĩri Ngai wa mahinda moothe, amu egũtũũra muoyo tene na tene. Nĩ ũndũ ũcio, mahinda moothe nĩakĩhotaga kũhonokia andũ arĩa makuhagĩrĩria Ngai na ũndũ wake, amu we atũũraga hingo ciothe nĩ geetha amathaithanagĩrĩre harĩ Ngai. Amu nĩkwagĩrĩire tũgĩe na Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene ta ũcio, na akorwo e mũtheru, ũtarĩ na ũcuuke o na kana rĩĩhia, ũthengeetio harĩ eehia na agatũũgĩrio igũrũ wa igũrũ. We ndahaana ta athĩnjĩri Ngai arĩa angĩ anene. Ndabataire arutage igongoona o mũthenya nĩ ũndũ wa meehia maake na, o na nĩ ũndũ wa meehia ma andũ. We aarutire igongoona hĩndĩ o ĩmwe ya kũigana rĩrĩa eerutire we mwene. Ti itherũ Watho wa Musa ũtuaga andũ matarĩ aagĩrĩru athĩnjĩri Ngai arĩa anene, no kĩĩranĩro kĩa Ngai kĩrĩa eeranĩire akĩhĩtaga, o kĩrĩa gĩokire thuutha wa Watho, gĩthuuraga Mũũriũ ũrĩa watuirwo mwagĩrĩru kũna kinya tene na tene. Rĩu-rĩ, ũndũ wa bata makĩria thĩinĩ wa ũhoro ũyũ tũraaria nĩ atĩ twĩ na Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene, ũrĩa rĩu ũikarĩĩte mwena wa ũrĩo wa gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Ngai matuinĩ. Ũcio nĩ we Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene nyũmbainĩ ya Ngai, o yo hema ĩrĩa ya ma ya Mwathani, o Harĩa Hatheru Mũno, ĩrĩa yathondekirwo nĩ Mwathani, no ti mũndũ. Atĩrĩĩrĩ, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene o wothe athuuragwo atwaragĩre Ngai iheeo na akamũrutagĩra magongoona, na kwoguo o naake Mũthĩnjĩri Ngai witũ Ũrĩa Mũnene no mũhaka akorwo na kĩndũ gĩa kũrutĩra Ngai. Angĩrĩ gũũkũ thĩ ndangĩrĩ mũthĩnjĩri Ngai o na haniini, amu gũũkũ thĩ kwĩ athĩnjĩri Ngai arĩa marutaga iheeo o ta ũrĩa maathĩĩtwo nĩ Watho wa Ayahudi. Acio-rĩ, wĩra ũrĩa marutaga nĩ mũhiano na kĩĩruru kĩa maũndũ marĩa me igũrũ. Nĩkĩo Musa aataarirwo nĩ Ngai rĩrĩa aarĩ hakuhĩ kũmwakĩra Gĩikaro akĩĩrwo atĩrĩ, “Wone atĩ nĩwathondeka indo ciothe ũgĩcihaananagia na mũhianĩre ũrĩa wonirio kĩrĩmainĩ.” No rĩĩrĩ, Kristũ nĩagĩĩte na ũtungati mwega ũkĩrĩĩte ũrĩa wa tene, o ta ũrĩa kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa arũũgamĩrĩire gatagatĩ ka Ngai na andũ aake gĩkĩrĩĩte kĩrĩa kĩa mbere, amu kĩrĩĩkanĩirwo na ciĩranĩro njega makĩria. Korwo kĩrĩĩkanĩro kĩu kĩa mbere gĩtiarĩ na mahĩtia, gũtingĩakĩgĩire na bata wa gĩa keerĩ. No Ngai nĩoneire andũ aake ihĩtia akĩmeera atĩrĩ: “Mwathani ekuuga atĩrĩ, mũthenya nĩũrooka, rĩrĩa ngaathondeka kĩrĩĩkanĩro kĩerũ na andũ a Isiraeli o hamwe na andũ a Juda. Kĩrĩĩkanĩro kĩu gĩtigaakorwo kĩhaana ta kĩrĩa ndarĩĩkanĩire na maithe maao ma tene rĩrĩa ndamanyiitire na guoko ngĩmaruta bũrũri wa Misiri. Maithe maao matiigana gwathĩkĩra kĩrĩĩkanĩro kĩu, nĩ ũndũ ũcio ngĩmatiganĩria. Gĩĩkĩ nĩkĩo kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ngaarĩĩkanĩra na andũ a Isiraeli matukũinĩ macio: nĩngeekĩra mawatho maakwa meciiriainĩ maao, na ndĩmaandĩke ngoroinĩ ciao. Ngaatuĩka Ngai wao, nao matuĩke andũ aakwa. Matigaacooka gũthoomithania mũndũ na ũrĩa ũngĩ, o na kana meere mũrũ wa ithe atĩrĩ, ‘Menya Mwathani.’ Tondũ andũ oothe kuuma ũrĩa mũnyiinyi mũno kinyagia ũrĩa mũnene nĩ niĩ makaamenya. Na rĩĩrĩ nĩngaamoohera mahĩtia maao, na ndigaacooka kũririkana meehia maao.” Hĩndĩ ĩrĩa Ngai ekwaria ũhoro wa kĩrĩĩkanĩro kĩerũ, ekuonania atĩ kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa kĩa mbere nĩagĩtuire gĩkũrũ; kĩndũ o gĩothe kĩrĩa gĩkũraga na gĩgathira gĩkirie kũbuĩria o biũ. Rĩu-rĩ, kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa kĩa mbere nĩkĩarĩ na mawatho maakoniĩ ũrĩa kũrĩthaathayagio o hamwe na handũ haakĩĩtwo nĩ andũ ha gũthaathaĩria Ngai. Amu nĩkwarĩ na Hema, na mwena wa nja ya yo nĩhathondekeetwo wega handũ harĩa haigagwo mũtĩ wa gũcuuria mataawa o na meetha ya mĩgate ya kũrutĩrwo Ngai, na hau nĩ ho heetagwo Handũ Harĩa Hatheru. Na ho thuutha wa gĩtambaya gĩa keerĩ, o kũu Hema thĩinĩ, nĩhaarĩ Hema ĩĩtagwo, “Handũ Harĩa Hatheru Mũno.” Hau thĩinĩ nĩ ho haarĩ kĩgongoona gĩa thahabu na nĩ ho haacinagĩrwo ũbaani, na no ho haarĩ Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩrĩa rĩahumbĩrĩĩtwo na thahabu mĩena yothe. Thĩinĩ wa Ithandũkũ rĩu gwakoragwo kanyũngũ ga thahabu gekĩrĩĩtwo mana, mũthĩĩgi wa Harũni ũrĩa wathundũkĩĩte mathangũ, na ihengere iria igĩrĩ ciandĩkĩĩtwo maathani. Igũrũ wa Ithandũkũ rĩu nĩhaarĩ ciũmbe iria irĩ mathagu cia kuonania riiri wa Ngai, namo mathagu maacio maahumbĩrĩĩte handũ harĩa meehia moohanagĩrwo. Rĩu-rĩ, tũtiihota gũtaarĩria wega wa kĩndũ o kĩndũ. Ũguo nĩguo indo ciakoragwo ciigĩĩtwo. Nao athĩnjĩri Ngai nĩmaakĩingĩraga Hemainĩ ĩyo ya na nja mũthenya o mũthenya makaruta wĩra wao wa ũtungatĩri. Ĩndĩ no Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene watoonyaga Hemainĩ ĩyo ĩngĩ ya keerĩ, na aatoonyaga kuo riita o rĩmwe mwaka. Akĩingĩra kuo aathiaga akuuĩĩte thakame akamĩruta igongoona nĩ ũndũ wa meehia maake we mwene o na ma andũ. Ũndũ ũyũ nĩguo Roho Mũtheru aamenyithanagia naguo atĩ rĩrĩa rĩothe Hema ĩyo ya na nja ĩ ho, njĩra ya kũingĩra Handũ Harĩa Hatheru Mũno ndĩarĩ hingũre. Ĩyo nĩ ngerekano ya mahinda maya tũrĩ, na ĩkuonania atĩ iheeo na magongoona ma nyamũ marĩa maarutagĩrwo Ngai matingĩhota gũtũma thamiri ya mũndũ ũrĩa ũthaathayagia Ngai ĩkorwo ĩtarĩ na ũcuuke. Tondũ magongoona macio makoragwo makonainie na ũhoro wa indo cia kũrĩa na kũnyua, o na magongoona ma gwĩtheria. Maũndũ macio makoniĩ o ũhoro wa mwĩrĩ na maathanĩĩtwo meekagwo nginya hĩndĩ ĩrĩa Ngai akeerũhia maũndũ moothe. Ĩndĩ Kristũ ookire arĩ Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene wa maũndũ meega marĩa tũkoreetwo twĩ namo rĩu. Hema ĩrĩa atungataga nĩ nene o na njagĩrĩru mũno makĩria. Hema ĩyo ndĩthondekeetwo na mooko ma andũ, na ũguo nĩkuuga atĩ ti ya mũũmbĩre wa gũũkũ thĩ. Kristũ aatoonyire hemainĩ ĩyo nginya Handũ Harĩa Hatheru Mũno riita o rĩmwe rĩa kũigana. We ndatoonyire akuuĩĩte thakame ya thenge na ya ndeegwa, no aatoonyire akuuĩĩte thakame yake we mwene, na kwoguo agĩtũma tũgĩe na gũkũũrwo gwa tene na tene. Amu angĩkorwo arĩa me na thaahu maaminjĩrio thakame ya thenge na ya ndeegwa o hamwe na mũhu wa moori ĩcinĩĩtwo nĩ cia matheragia na ĩgathaahũra mĩĩrĩ yao-rĩ, githĩ thakame ya Kristũ ũrĩa ũtaarĩ na kaũũgũ na werutĩire Ngai ahotithĩĩtio nĩ Roho wa tene na tene wa Ngai, ndĩgĩgĩtheria thamiri ciitũ mawaganu igĩtuĩke cia gũtungatagĩra Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo? Kwoguo Kristũ nĩ we mũiguithania wa kĩrĩĩkanĩro kĩerũ, nĩ geetha arĩa oothe meetĩĩtwo nĩ Ngai makaamũkĩra iraathimo cia tene na tene iria Ngai aamerĩire. Ũndũ ũcio wĩkĩkaga nĩ tondũ nĩhakoreetwo na gĩkuũ kĩrĩa gĩkũũraga andũ kuuma meehiainĩ marĩa meekire hingo ĩrĩa maathagwo nĩ kĩrĩĩkanĩro kĩa mbere. Ha ũhoro wa kwĩgaya, nĩkwagĩrĩire gũtuĩrio kũmenyeke wega atĩ ũrĩa wĩgaĩĩte nĩakuĩte. Amu kwĩgaya gũtirĩ bata rĩrĩa rĩothe ũrĩa wĩgaĩĩte arĩ muoyo; ĩndĩ indo igayanagwo arĩĩkia gũkua. Kwoguo o nakĩo kĩrĩĩkanĩro kĩa mbere gĩtingĩagĩire na hinya hatarĩ thakame. Nĩ ũndũ-rĩ, Musa arĩĩkia kũhe andũ oothe maathani moothe marĩa marĩ ibukuinĩ rĩa Watho, aacookire akĩoya thakame ya ndeegwa na ya thenge, o hamwe na maaĩ, na guoya mũtuune, na kamũtĩ ka hithobu, akĩminjaminjĩria ibuku rĩa Watho, o na andũ oothe, akiugaga atĩrĩ, “Ĩno nĩ yo thakame ya kũrũmia kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa Ngai amwathĩĩte mwathĩkagĩre.” Naake agĩcooka akĩminjaminjĩria Hema thakame ĩyo, o na indo ciothe iria itũmagĩrwo gũthaathaiya Ngai. Kũringana na Watho, hakuhĩ indo ciothe ituagwo theru na thakame, na kũngĩaga gũitwo thakame gũtingĩgĩa na kuoherwo kwa meehia. Kwoguo nĩkwarĩ na bata indo iria ciahuananĩĩtio na iria irĩ igũrũ itherio na magongoona o ta macio. No rĩĩrĩ, indo iria irĩ igũrũ cio nyene ciabataire gũtherio na magongoona meega gũkĩra macio. Atĩrĩĩrĩ, handũ harĩa Kristũ aatoonyire ti Handũ Harĩa Hatheru hathondekeetwo na mooko ma andũ, harĩa haahaananĩĩtio na handũ harĩa ha ma. We aatoonyire Ikenero kuo kwene, kũrĩa rĩu arũũgamĩĩte handũ haitũ mbere ya Ngai. Kristũ ndatoonyire Handũ Harĩa Hatheru Mũno kwĩĩruta maita maingĩ ta ũrĩa Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene hĩndĩ ya tene aatoonyaga kuo riita rĩmwe o mwaka akuuĩĩte thakame ĩtarĩ yake, amu korwo ũguo nĩguo gwatariĩ angĩtũũraga anyariiragwo maita maingĩ kuuma rĩrĩa thĩ yombirwo. No rĩĩrĩ, ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ mahindainĩ maya ma mũthia, Kristũ ookire hĩndĩ ĩmwe ya kũigana, agĩkĩĩruta igongoona we mwene rĩa gũtũma andũ mooherwo meehia maao. O ta ũrĩa kũrĩ, mũndũ o wothe akuuaga riita o rĩmwe, na thuutha wa ũguo agatuĩrwo nĩ Ngai. Ũguo no taguo o naake Kristũ aarutirwo igongoona riita o rĩmwe nĩguo athengie meehia ma andũ aingĩ. Na rĩĩrĩ, nĩagooka riita rĩa keerĩ, no ti gũtũma andũ mooherwo meehia, no nĩkũhonokia andũ arĩa matũũraga mamwetereire. Watho wa Ayahudi ũtariĩ ta kĩĩruru kĩa maũndũ marĩa meega magooka, no ti mũhianĩre wa ma wa maũndũ macio. Kwoguo magongoona macio nomo marutagwo o mwaka matingĩhota gũtũma Watho ũtue andũ arĩa mookaga gũthaathaiya Ngai aagĩrĩru. Korwo andũ arĩa maathaathayagia Ngai nĩmaathereetio kũna meehia maao, matingĩacookire kũigua me na thiirĩ wa meehia rĩngĩ, na magongoona moothe nĩmangĩatigire gũcooka kũrutwo. No rĩĩrĩ, kũringana na ũrĩa kũhaana, magongoona macio maaririkanagia andũ meehia maao o mwaka, nĩ amu thakame ya ndeegwa na ya thenge ndĩngĩeheria meehia. Tondũ ũcio, rĩrĩa Kristũ ookaga gũũkũ thĩ, eerire Ngai atĩrĩ: “Wee ndũbatairio nĩ magongoona o na kana iheeo, no nĩũheete mwĩrĩ. Wee ndũkenagĩra magongoona ma njino o na magongoona marĩa marutagwo nĩ ũndũ wa meehia. Na niĩ ngũkiuga atĩrĩ, ‘Ndĩ haaha, njũkĩĩte gwĩka ũrĩa wendeete, wee Ngai, o ta ũrĩa ũhoro wakwa wandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa Watho.’ ” Aambire akiuga atĩrĩ, “Wee ndwendaga na ndũkenagĩra iheeo na magongoona ma njino, o na magongoona marĩa marutagwo nĩ ũndũ wa meehia.” Oigire ũguo o na akorwo magongoona o macio maarutagwo kũringana na Watho. Agĩcooka akiuga atĩrĩ, “Ngai, njũkĩĩte gwĩka ũrĩa wendeete.” Kwoguo Ngai nĩaniinĩĩte magongoona macio ma tene, ageekĩra igongoona rĩa Kristũ handũ ha mo. Tondũ Jesũ nĩahingirie kwenda kwa Ngai, ithuĩ nĩtũgĩthereetio kuuma meehiainĩ nĩ igongoona rĩrĩa aarutire rĩa mwĩrĩ wake o hĩndĩ ĩmwe ya kũigana. Mũthĩnjĩri Ngai o wothe arutaga magongoona o mũthenya, na agacookera o mũthenya magongoona mahaanaine maita maingĩ, no magongoona macio matirĩ hĩndĩ mangĩhota kweheria meehia. Ĩndĩ, Kristũ aarutire igongoona rĩmwe nĩ ũndũ wa meehia, narĩo rĩgũtũũra rĩiganĩĩte kinya tene na tene. Agĩcooka agĩikara guoko kwa ũrĩo kwa Ngai, eetereire nginya Ngai agaatua thũ ciake gaturwa ka magũrũ maake. Na rĩĩrĩ, nĩ ũndũ wa igongoona rĩu rĩmwe Kristũ nĩatuĩte andũ arĩa mathereetio kuuma meehiainĩ maao aagĩrĩru kinya tene na tene. Roho Mũtheru nĩ mũira witũ thĩinĩ wa ũhoro ũcio, amu aambire akiuga atĩrĩ: “Gĩĩkĩ nĩkĩo kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa ngaarĩĩkanĩra nao matukũ macio, ũguo nĩguo Mwathani ekuuga: Nĩngeekĩra mawatho maakwa ngoroinĩ ciao, na ndĩmaandĩke thĩinĩ wa meciiria maao.” Agĩcooka akĩongerera atĩrĩ, “Ndigaacooka kũririkana meehia maao o na mahĩtia maao rĩngĩ.” Meehia marĩĩkia kuohanĩrwo, gũticookaga kũgĩa na bata wa kũrutwo igongoona rĩa kweheria meehia. Nĩ ũndũ ũcio, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, rĩu twĩ na rũũtha rwa kũingĩra nginya Handũ Harĩa Hatheru Mũno nĩ ũndũ wa thakame ya Jesũ. We nĩatũhingũrĩire njĩra njerũ, na ya muoyo ahĩtũkĩire gĩtambayainĩ, na ũguo nĩkuuga agĩtũhingũrĩra njĩra ahũthĩrĩĩte mwĩrĩ wake we mwene. Ningĩ twĩ na Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene wa gũikaria nyũmba ya Ngai. Kwoguo rekeei tũkuhĩrĩrie Ngai twĩ na ngoro ĩtarĩ ũcuuke, twĩtĩkĩĩtie kũna, twĩ na thamiri ĩtarĩ na meehia na mĩĩrĩ iitũ ĩthambĩĩtio na maaĩ makembu. Rekeei tũrũmie mwĩhoko ũrĩa tuumbũraga tũtegũthangania amu Ngai ũrĩa watũheire kĩĩranĩro nĩ mwĩhokeku. Ningĩ rekeei tũteithanagie na twendanage mũndũ na ũrĩa ũngĩ, na twĩkanage ciĩko njega. O na ningĩ tũtikaae gũtiganĩria mũtugo wa kũũnganaga hamwe ta ũrĩa andũ amwe mareeka. Handũ ha ũguo rekeei tũũmanagĩrĩrie mũndũ na ũrĩa ũngĩ nĩ ũndũ nĩmũũĩ atĩ Mũthenya wa Mwathani nĩũraakuhĩrĩria. Tondũ thuutha wa kũmenya ũhoro wa ma, tũngĩcooka kwĩhia tũkĩmenyaga, gũtirĩ na igongoona rĩngĩ rĩtigarĩĩte rĩa gũtũma tuoherwo meehia. Kĩrĩa tũngĩtigaria no gweterera, twĩ na guoya mũingĩ, ituĩro na mwaki mũnene ũrĩa ũkaaniina arĩa makararagia Ngai! Atĩrĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũrĩa wagararĩĩte Watho wa Musa nĩoragagwo atekũiguĩrwo tha angĩheanirwo ũira nĩ andũ eerĩ kana atatũ. Mũndũ ũrĩa ũkĩrumaga Mũrũ wa Ngai, akaagĩra bata thakame ya kĩrĩĩkanĩro ĩrĩa yamũtheririe kuuma meehiainĩ maake, na akaruma Roho ũrĩa wa wega wa Ngai mũgwĩciiria iherithia rĩake rĩigana atĩa? Amu nĩtũũĩ Ngai ũrĩa woigire atĩrĩ, “Kũherithania nĩ gwakwa, na nĩngeerĩhĩria”; ningĩ akiuga atĩrĩ, “Mwathani nĩ we ũgaatuĩra andũ aake.” Kaĩ nĩ ũndũ wa gwĩtigĩrwo mũno mũndũ gũkumbacwo nĩ Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo-ĩ! Taririkanaai ũrĩa mwahaanaga na hau kabere. Matukũinĩ macio, mwarĩĩkia kwarĩrwo nĩ ũtheri wa Ngai, nĩmwathĩĩnirio na maũndũ maingĩ mũno, no nĩmũomĩrĩirie. Mahinda mamwe nĩmwaciinũragwo na mũkanyararwo mũingĩinĩ, mangĩ mwakoragwo mũkĩnyiitanĩra hamwe na andũ arĩa maathĩĩnagio ta ũguo. Ningĩ nĩmwanyiitanĩire mĩnyamaaro na arĩa mooheetwo, na mwatuunywo indo cianyu nĩmwamũkĩrire ũndũ ũcio mũkeneete nĩ tondũ wa kũmenya atĩ mwĩ na kĩndũ kĩega makĩria na gĩa gũtũũra tene na tene. Nĩ ũndũ ũcio mũtikaae gũtiganĩria ũhoro ũcio wanyu wa kũũmĩrĩria, amu ũcio nĩ ũndũ ũkaamũreehithĩria kĩheeo kĩnene. Nĩ gũkorwo nĩmũbataire gũkirĩrĩria, nĩguo mũhotage gwĩka ũrĩa Ngai eendaga, na mũkaaheeo kĩrĩa eeranĩire. Amu Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ: “No ihinda iniini rĩtigarĩĩte ũrĩa ũrooka ooke; ndegũikara atookĩĩte. No mũndũ wakwa ũrĩa mũthingu agaatũũra muoyo nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia; no angĩcooka na thuutha, ndangĩngenia.” Ithuĩ-rĩ, tũtirĩ andũ arĩa magarũrũkaga magacooka na thuutha makoora. Tũrĩ andũ meetĩkĩĩtie Ngai na tũkahonokio. Rĩu-rĩ, gwĩtĩkia nĩkũgĩa na ma ya maũndũ marĩa twĩrĩgĩrĩire, o na kũmenya na ma atĩ maũndũ marĩa matoonekaga me ho. Nĩ amu andũ arĩa a tene nĩmaagĩire na ngumo njega harĩ Ngai nĩ ũndũ wa wĩtĩkio. Wĩtĩkio nĩguo ũtũmenyithagia atĩ thĩ yombirwo na kiugo kĩa Ngai, na indo iria cionekaga ciathondekirwo kuuma kũrĩ iria itoonekaga. Ningĩ wĩtĩkio nĩguo watũmire Habili arutĩre Ngai igongoona rĩega gũkĩra Kaini. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia kũrĩa Habili eetĩkĩĩtie Ngai nĩamũtuire mũthingu, nĩamu Ngai we mwene nĩetĩkĩrire iheeo ciake. Nĩ ũndũ wa gũgĩĩtĩkia Habili o na nginyagia ũũmũũthĩ no aaragia, o na angĩkorwo nĩakuire. Wĩtĩkio nĩguo watũmire Enoku aage gũkua. Aambatirio kwĩ Ngai na gũtirĩ mũndũ wonire mwĩrĩ wake, nĩ amu Ngai nĩamuoeete. Enoku ataanambatio-rĩ, nĩkwamenyekeete atĩ nĩakeneetie Ngai. Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũkenia Ngai atarĩ na wĩtĩkio, amu mũndũ o wothe agĩũka harĩ Ngai no mũhaka akorwo eetĩkĩĩtie atĩ kwĩ Ngai na Ngai ũcio nĩaheaga andũ arĩa mamũcaragia iheeo. Wĩtĩkio nĩguo watũmire Noa aathĩke rĩrĩa aamenyithirio nĩ Ngai ũhoro wa maũndũ marĩa atooneete, agĩgĩaka thabina ĩrĩa yamũhonokirie we mwene hamwe na andũ a mũciĩ wake. Nĩ ũndũ ũcio thĩ yothe ĩgĩtuĩrwo, naake Noa agĩtuĩka mũgai wa ũthingu ũrĩa wonekaga kuuma kũrĩ Ngai nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia-rĩ, Aburahamu nĩathĩkire rĩrĩa eetirwo nĩ Ngai athiĩ bũrũri ũrĩa eerĩirwo nĩakaaheeo ũtuĩke igai rĩake, agĩkiumagara o na atekũmenya kũrĩa eerekeire. Nĩ ũndũ wa wĩtĩkio agĩgĩtũũra e mũgeni bũrũriinĩ ũcio Ngai aamwĩrĩire. Aburahamu aikaraga hemainĩ na Isaaka na Jakubu, o acio maarĩ a gũkaagaya hamwe naake kĩĩranĩro o kĩu. Nĩ amu Aburahamu nĩataanyaga kuona itũũra rĩ na mũthingi mũrũmu, wakĩĩtwo na ũgathondekwo nĩ Ngai. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia Sara nĩagĩire nda o na gũtuĩka nĩatuĩte maciara amu nĩehokire ũcio wamwĩrĩire ũndũ ũcio. Nĩ ũndũ ũcio kuuma kũrĩ Aburahamu, mũndũ ũrĩa wahaanaga ta e mũkuũ, gũkiuma njiarwa nyingĩ mũno o ta njata cia matuinĩ kana ta mũthanga ũrĩa ũtangĩtarĩka wa ndeere cia iria. Andũ acio oothe maakuire o me na wĩtĩkio matanyiitĩĩte kĩrĩa meerĩirwo, ĩndĩ nĩmoonaga kĩĩranĩro kĩu kĩrĩ o kũraaya, magagĩkũngũĩra, makiumbũraga atĩ o no ageni na agendi gũũkũ thĩ. Na rĩĩrĩ, andũ arĩa maaragia maũndũ ta macio moonanagia wega atĩ, o nĩ bũrũri wao marecarĩria. Matiigana gwĩciiria ũhoro wa bũrũri ũrĩa moimĩĩte, no mangĩekire ũguo nĩmangĩonire mweke wa gũcooka o kuo. Ĩndĩ kĩrĩa meeriragĩria nĩ bũrũri ũngĩ mwega, bũrũri wa matuinĩ. Nĩ ũndũ ũcio Ngai ndangĩgĩconoka gwĩtwo Ngai wao, amu nĩamathondekeire itũũra. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia Aburahamu nĩarutire mũũriũ Isaaka igongoona hĩndĩ ĩrĩa aageririo nĩ Ngai. Aburahamu nĩ we waheetwo ciĩranĩro nĩ Ngai, no o na kũrĩ ũguo nĩehaarĩirie kũruta mũũrũwe wa mũũmwe igongoona, o na akorwo Ngai aamwĩrĩĩte atĩrĩ, “Isaaka nĩ we ũgatũũria mbeũ yaku.” Aburahamu nĩehokeete atĩ Ngai no ahote kũriũkia mũndũ o na kuuma kũrĩ akuũ, na nĩ ũndũ ũcio, Aburahamu nĩ ta gũcookererwo aacookereirwo nĩ Isaaka kuuma kũrĩ akuũ. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia Isaaka nĩerĩire Jakubu na Esau iraathimo cia matukũ ma thuutha. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia Jakubu ataanakua, etiirĩĩte na mũtirima wake o agĩthaathaiya Ngai, nĩaraathimire aariũ a Josefu. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia Josefu e hakuhĩ gũkua nĩaririe ũhoro wa gũthaama kwa andũ a Isiraeli kuuma Misiri, na agĩathana ũrĩa mahĩndĩ maake mageekwo. Wĩtĩkio nĩguo watũmire aciari a Musa aaciarwo mamũhithe mĩeri ĩtatũ. Nĩmoonire atĩ aarĩ mwana mũthaka, na matietigĩrire kwaga gwathĩkĩra watho wa mũthamaki. Nĩ wĩtĩkio watũmire Musa rĩrĩa aatuĩkire mũndũ mũgima arege gwĩtagwo mũrũ wa mwarĩ wa mũthamaki. Oonire nĩ kaba athĩĩnanĩrio hamwe na andũ a Ngai handũ ha gũkena ikeno cia meehia ihinda o iniini. Agĩkĩona atĩ kũmenererio nĩ ũndũ wa Mesia nĩ ũndũ ũkĩrĩĩte ũtonga wothe wa Misiri, amu we nĩataanyaga kĩheeo kĩrĩa gĩkaaheanwo. Wĩtĩkio nĩguo watũmire Musa oime Misiri ategwĩtigĩra maraakara ma mũthamaki, agĩgĩthiĩ oomĩrĩirie ta mũndũ wonaga Ngai ũrĩa ũtoonekaga. Wĩtĩkio nĩguo watũmire athondeke Bathaka, o na akĩminjaminjĩria mĩrango thakame, nĩguo mũraika wa kũniinana ndakoorage marigithaathi ma ciana cia andũ a Isiraeli. Wĩtĩkio nĩguo watũmire andũ a Isiraeli matuĩkanĩirie Iria rĩrĩa Ituune o ta arĩ thĩ nyũmũ maagereire; no rĩrĩa andũ a Misiri maageririe gũtuĩkania oothe makĩũrĩra iriainĩ rĩu. Wĩtĩkio nĩguo watũmire thingo cia Jeriko igwe thuutha wa gũthiũrũrũkwo nĩ andũ a Isiraeli mĩthenya mũgwanja. Wĩtĩkio nĩguo watũmire Rahabu, mũtumia ũrĩa warĩ mũmaraaya, aage kũũragwo hamwe na andũ arĩa maaregeete gwathĩkĩra Ngai, tondũ nĩanyiitire ũgeni athigaani a Isiraeli arĩa maatũmĩĩtwo. Rĩu-rĩ, nguuga atĩa ũngĩ? Amu hatirĩ na ihinda rĩa kũheana ũhoro wa Gideoni, Baraki, Samusoni, Jefitha, Daudi, Samũeli, o na wa anabii. Nĩmaarũire na mabũrũri na makĩmahoota nĩ ũndũ wa wĩtĩkio. O meekaga ũrĩa kwagĩrĩire na nĩmaagĩaga na kĩrĩa Ngai eeranĩire. Nĩmaahingire tũnua twa mĩrũũthi, na makĩhoria hinya wa mwaki, na makĩhonoka kũniinwo na hiũ cia njora. O na mataarĩ hinya nĩmaagĩire na hinya, makĩgĩa na ũcamba mbaarainĩ na makĩhoota mbũtũ cia ita cia ndũũrĩrĩ ng'eni. Nĩ ũndũ wa gwĩtĩkia atumia nĩmacookereirwo nĩ andũ aao arĩa maariũkirio makiuma kũrĩ akuũ. Angĩ, tondũ wa kũrega gwĩtĩkĩra kũrekererio, nĩmaakuire na mathĩĩna nĩ geetha makaariũkio magĩe na muoyo ũrĩa mwega. Angĩ nao makĩnyũrũrio na makĩhũũrwo na iboko, o na makĩohwo na mĩnyororo na magĩikio njeera. Nĩmaahũũrirwo na mahiga, magĩatũranio maita meerĩ na mĩthumeno, na makĩũragwo na rũhiũ rwa njora. Maacangacangaga mehumbĩĩte njũũa cia mbũri na cia ng'ondu, magathĩĩnio, makanyariirwo, na mageekwo maũndũ mooru. Andũ acio oothe matiagĩrĩirwo nĩ thĩ o na haniini! Maatũire moorũũraga werũinĩ, irĩmainĩ, ngurungainĩ, na marimainĩ. Andũ acio oothe-rĩ, o na maatuĩka atĩ nĩmaarĩ na ũira mũiganu nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wao-rĩ, matiaheirwo kĩrĩa Ngai eeranĩire, nĩ tondũ Ngai nĩatũthondekeire mũbango ũngĩ mwega. Eekaga ũguo nĩ tondũ acio matingĩatuĩkire aagĩrĩru tiga o makorirwo me hamwe na ithuĩ. Kuona atĩ nĩtũgĩthiũrũrũkĩirio nĩ gĩkundi kĩnene ũguo kĩa aira, rekeei tweherie mũrigo wothe o na meehia marĩa meenyiitĩrĩire harĩ ithuĩ, tũteng'ere twĩrutanĩirie gĩcindano kĩrĩa kĩrĩ mbere iitũ. Rekeei tũteng'ere tũroreetie maitho maitũ harĩ Jesũ, ũrĩa arĩ we mũtongoria wa wĩtĩkio witũ kuuma kĩambĩrĩria nginya kĩrĩĩkĩrĩro. We-rĩ, nĩ ũndũ wa gĩkeno kĩrĩa aamenyaga atĩ kĩ mbere yake, nĩomĩrĩirie gũkua mũtharabainĩ atekũũria gũconorwo, na rĩu aikaire mwena wa ũrĩo wa gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Ngai. Mwĩcũũraniei ũhoro wa Jesũ; oomĩrĩirie rũmena rũnene ũguo kuuma kwĩ andũ eehia nĩ geetha mũtikaae kũũrwo nĩ hinya o na kana mũkue ngoro! Nĩ ũndũ mbaara ĩrĩa mũrũĩte na meehia mũtirĩ mũrarũa namo o nginya mũgaita thakame. Kaĩ mũriganĩirwo nĩ ciugo cia kũmũũmĩrĩria iria Ngai amwaragĩria nacio ta ciana ciake? “Mwana wakwa, ndũkaire iherithia rĩa Mwathani, kana ũkue ngoro angĩkũrũnga wahĩtia tondũ mũndũ ũrĩa Mwathani eendeete nĩ we arũngaga, na akahũũra mwana o wothe ũrĩa aamũkagĩra.” Kiragĩrĩriai nĩ geetha mwĩrute, amu Ngai aramwĩka maũndũ macio ta ciana ciake. Nĩ ũndũ-rĩ, nĩ mwana ũrĩkũ ũtaherithagio akĩrutwo nĩ ithe? Mũngĩkĩaga kũherithio mũkĩrutwo ta ũrĩa ciana iria ingĩ ciake ciothe iherithagio, mũtingĩtuĩka ciana ciake we mwene, mũngĩtuĩka ciana itarĩ na ithe. Atĩrĩĩrĩ, nĩtwaherithagio nĩ aciari arĩa matũciarĩĩte kĩĩmwĩrĩ, na no twamaheaga gĩtĩĩo. Githĩ tũtikĩagĩrĩirwo nĩkũhe gĩtĩĩo makĩria Ithe wa maroho maitũ nĩguo tũtũũre muoyo? Aciari aitũ maatũherithagia o kwa ihinda iniini kũringana na ũrĩa moonaga kwagĩrĩire, no Ngai atũherithagia agĩtũruta nĩguo atũgune, o na nĩ geetha tũtuĩke atheru taake. Rĩrĩa tũkũherithio tũkĩrutwo, hĩndĩ ĩyo tũmĩonaga ta arĩ yo ya kũreehe ruwo no ti gĩkeno, no thuuthainĩ arĩa maherithĩĩtio na makeeruta na ũhoro ũcio nĩmagĩaga na kĩheeo, na nĩkĩo mũtũũrĩre wa thaayũ na wa ũthingu. Tondũ ũcio tambũrũkiai mooko maanyu maregerũ na mũũmĩrĩrie maru maanyu matarĩ na hinya! Rũngariai njĩra cianyu, nĩguo kũgũrũ kũrĩa kuonju kũhonio gũtikaae kũremererwo. Geragiai gũkoragwo mũiguanĩĩte na andũ oothe na mũgeragie gũikaraga mũrĩ athingu, nĩ amu gũtirĩ mũndũ ũkoona Mwathani atarĩ na maũndũ macio. Menyereraai hatikaae kũgĩa mũndũ ũkwaga wega wa Ngai. Gũtikaanagĩe mũndũ ũhaana ta mũri wa mũtĩ mũrũrũ, ũrĩa ũkũraga ũkareehe thĩĩna, nao andũ aingĩ magathũũkio nĩguo. Mũtigeetĩkĩre kũgĩa na mũhũũri maraaya, kana mũndũ ũtatĩĩĩte Ngai ta Esau ũrĩa wendirie ũrigithaathi wake irio cia irĩa o rĩmwe. Nĩmũũĩ wega atĩ thuuthainĩ rĩrĩa eendire kũheeo kĩraathimo gĩa ithe, nĩaregirwo nĩ amu ndoonire mweke wa kwĩrira o na ageria kũũcaria na maithori. Atĩrĩĩrĩ, inyuĩ mũtikinyĩĩte, ta ũrĩa andũ a Isiraeli maakinyire, kĩrĩmainĩ gĩa Sinai kĩngĩhuutĩka na mooko, kĩrĩrĩmbũkĩĩte mwaki mũnene kĩrĩ na nduma, kĩhumbĩrĩĩtwo nĩ itu, kĩĩ na kĩhuuhũkanio kĩnene, kĩĩ na mũgambo mũnene wa karumbeeta, o na mũgambo ũkwanĩrĩra ũrĩa watũmire arĩa maũiguire metigĩre na mathaithane atĩ matikaaheeo ũhoro ũngĩ. Amu matingĩahotire kũũmĩrĩria Watho ũrĩa waheanĩĩtwo woigaga atĩrĩ, “O na nyamũ ingĩhuutia kĩrĩma, nĩihũũrwo na mahiga kinya ikue.” Ũrĩa handũ hau haatariĩ warĩ ũndũ wa gũtũma mũndũ aigue guoya o kinya Musa akiuga atĩrĩ, “Nĩndĩrainaina na ngaigua guoya!” Ĩndĩ inyuĩ mũkinyĩĩte kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni na itũũrainĩ rĩa Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo, o rĩo Jerusalemu ya matuinĩ kũrĩa kũrĩ araika ngiri nyingĩ itangĩgereka. Mũkinyĩĩte o kĩũnganoinĩ kĩa marigithaathi ma ciana cia Ngai iria marĩĩtwa maacio maandĩkĩĩtwo matuinĩ. Mũkinyĩĩte harĩ Ngai ũrĩa mũtuĩri andũ oothe, o na mũgakinya harĩ maroho ma andũ arĩa athingu arĩa marĩĩkĩĩtie kwagĩrĩra kũna. Mũkinyĩĩte harĩ mũiguithania wa kĩrĩĩkanĩro kĩrĩa kĩerũ, nĩ we Jesũ, o na mũgakinya harĩ thakame ĩrĩa yaminjaminjirwo ĩkĩĩranĩra maũndũ meega gũkĩra marĩa meeranĩirwo nĩ thakame ya Habili. Menyereraai atĩ mũtikaarege kũigua mũndũ ũrĩa ũraaria. Nĩ amu angĩkorwo andũ arĩa maaregire kũigua mũndũ ũrĩa warĩ gũũkũ thĩ waheanire ũhoro wa Ngai matiahonokire-rĩ, nĩ ithuĩ tũgũkĩhonoka twakĩaga kũigua ũrĩa ũratũkaania oimĩĩte igũrũ? Hĩndĩ ĩyo mũgambo wake nĩwenyenyirie thĩ. Ĩndĩ rĩu eeranĩire atĩrĩ, “Hĩndĩ ya keerĩ to thĩ iiki ngeenyenyia; ngeenyenyia o na igũrũ.” Ciugo ici, “Hĩndĩ ya keerĩ” ikuonania atĩ indo iria ciothe ikeenyenyio nĩikaaniinwo tondũ cio no cia kũũmbwo, nĩguo iria itangĩenyenyeka igaatigwo. Nĩ ũndũ ũcio rekeei tũgĩcookie ngaatho tondũ wa kũgĩa na ũthamaki ũtangĩenyenyeka. Nĩtũgooceei Ngai na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire, twĩ na gĩtĩĩo na tũmwĩtigĩrĩĩte, amu Ngai witũ nĩ mwaki wa kũniinana. Thiĩi na mbere na kwendana ta ciana cia ithe ũmwe. Mũtikaariganĩrwo nĩgũtugaga ageni, nĩ amu nĩkũrĩ andũ maanyiitaga araika ũgeni matekũmenya. Ririkanagaai arĩa me njeera o ta mwĩ njeera hamwe nao. Ririkanagaai arĩa maranyariirwo o ta arĩ inyuĩ mũranyariirwo. Rekeei ũhikania ũheeo gĩtĩĩo nĩ andũ oothe; mũthuuri na mũtumia wake matigeekage maũndũ ma ũtharia na andũ angĩ, amu Ngai nĩagaaciirithia andũ oothe arĩa mahũũraga ũmaraaya o na arĩa matharagia. Mĩikarĩreinĩ yanyu yothe ikaragaai mũtegũkorokera mbeeca, na mũiganĩĩtwo nĩ kĩrĩa mwĩ nakĩo. Amu Ngai we mwene nĩoigire atĩrĩ, “Gũtirĩ hĩndĩ ngagũtiga wĩ wiki; kana ndiganĩrwo nĩ we.” Nĩ ũndũ ũcio no tũkiuge tũũmĩrĩirie atĩrĩ: “Mwathani nĩ we mũũndeithia, ndirĩ kĩndũ ingĩtigĩra. Mũndũ-rĩ, nĩ atĩa angĩkĩhota kũnjĩka?” Ririkanagaai atongoria aanyu arĩa maamũhunjĩirie ũhoro wa Ngai. Mwĩciiragiei ũhoro wa mĩtugo yao na mwĩgerekanagie na wĩtĩkio wao. Jesũ Kristũ atũũraga atekũgarũrũka, ira, ũũmũũthĩ o na kinya tene. Mũtigeetĩkĩre kũhĩtithio nĩ moorutani mageni marĩa me kuo ma mĩthemba mĩingĩ. Nĩ kaba ngoro ĩĩkagĩrwo hinya nĩ wega wa Ngai handũ ha gwĩkĩrwo nĩ moorutani makoniĩ irio; moorutani macio matirĩ maateithia andũ arĩa mamarũmagĩrĩra. Ithuĩ-rĩ, tũrĩ na kĩgongoona athĩnjĩri Ngai arĩa matũire matungataga hemainĩ ya gũtũnganwo matarĩ rũũtha rwa kũrĩa magongoona marĩa marutagwo ho. Atĩrĩĩrĩ, Mũthĩnjĩri Ngai Ũrĩa Mũnene aahĩtũkagia thakame ya nyamũ cia igongoona rĩa meehia o kinya Handũ Harĩa Hatheru Mũno; ĩndĩ nyama cia nyamũ cio nyene ciacinagĩrwo nja ya itũũra. Nĩkĩo Jesũ o naake aanyarirĩirwo nja ya itũũra nĩ geetha atherie andũ meehia maao na thakame yake. Nĩ ũndũ ũcio nĩtũgĩthiĩ kũrĩ we o nja ya itũũra, tũnyiitanĩre naake kũnyũrũrio gwake. Amu gũũkũ thĩ tũtirĩ na itũũra rĩgũtũũra, nĩgũcaria tũcaragia itũũra rĩrĩa rĩgooka thuuthainĩ. Gwatuĩka ũguo-rĩ, nĩtũrutagĩre Ngai igongoona rĩa kũmũgooca na ũndũ wa Jesũ, na nĩrĩo igongoona rĩrĩa tũrutaga na tũnua twitũ tũkiumbũra rĩĩtwa rĩake. Ningĩ-rĩ, mũtikaanariganĩrwo nĩgwĩkanaga wega mũndũ na ũrĩa ũngĩ o na gũteithania na kĩrĩa mwĩ nakĩo, amu magongoona ta macio nĩ mo makenagia Ngai. Athĩkagĩraai atongoria aanyu o na mũmenyiihagĩrie, amu nĩmeekĩraga kĩyo kũrora ũhoro wa maroho maanyu ta arĩ o makoorio ũhoro wamo. Rekeei meekage ũguo makeneete no ti maraakaire nĩ gũkorwo hĩndĩ ĩyo wĩra wao ndũngĩmũguna. Tũhooyagĩreei. Twĩ na ma atĩ thamiri ciitũ nĩ theru nĩ amu hĩndĩ ciothe twendaga gwĩka o ũrĩa kwagĩrĩire. Ndamũthaitha mũũhoere na kĩyo nĩguo Ngai aahe mweke wa gũcooka kũrĩ inyuĩ narua. Ngai mwene thaayũ ũrĩa wariũkirie Mwathani witũ Jesũ, akĩmũruta kũrĩ arĩa akuũ, o we Mũrĩithi Ũrĩa Mũnene wa ng'ondu ũrĩa na ũndũ wa gĩkuũ kĩrĩa aatũkuĩrĩire, watũmire kũgĩe na kĩrĩĩkanĩro gĩa tene na tene, aromũhe maũndũ moothe meega nĩguo mwĩkage kwenda gwake, o na aromwĩka maũndũ marĩa oonaga marĩ ma kũmũkenia na ũndũ wa Jesũ Kristũ, ũrĩa wagĩrĩirwo nĩkũgoocagwo tene na tene! Ameni. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ ndamũthaitha mũthikĩrĩrie ciugo ici cia kũmũtaara, amu ndamwandĩkĩra marũa makũhĩ. Nĩngwenda mũmenye atĩ mũrũ wa Ithe witũ Timotheo rĩu nĩoimĩĩte njeera, na ooka narua nĩtũrĩũka naake kũrĩ inyuĩ rĩrĩa ndĩrĩũka kũmuona. Geithiai atongoria aanyu oothe, o na andũ oothe a Ngai. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ kuuma Italia nĩmamũgeithia. Wega wa Ngai ũrogĩa na inyuĩ inyuothe. Ameni. Kuuma kũrĩ niĩ Jakubu, ndungata ya Ngai na ya Mwathani Jesũ Kristũ: Nĩndamũgeithia inyuothe andũ a Ngai inyuĩ mũhurunjũkĩĩte thĩ yothe. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, kenagaai hingo ciothe rĩrĩa mwakorwo nĩ magerio mwanya mwanya, nĩ ũndũ nĩmũũĩ wega atĩ wona wĩtĩkio wanyu wahoota magerio macio, maciaro nĩ atĩ nĩmũrĩhotaga gũkirĩrĩria. Rekeei gũkirĩrĩria kwanyu kũmũtongoragie maũndũinĩ moothe mũtekũgwa, nĩ geetha mũkoragwo mũrĩ andũ aagĩrĩru kũna, mũrĩ agima, na mũtarĩ na ũndũ o na ũmwe mwagĩĩte. Gatagatĩinĩ kaanyu hangĩkorwo harĩ mũndũ ũtarĩ na ũũgĩ, nĩahooe Ngai, na nĩekũheeo, tondũ Ngai aheaga andũ oothe e na ũtaana na ũtugi. Hingo ĩrĩa ekũhooya, no mũhaka eetĩkie biũ na ndagaakorwo arĩ na nganja, tondũ mũndũ ũrĩa ũhooyaga e na nganja ahaana ta ikũmbĩ rĩa maaĩ ma iria rĩrĩa rĩhũũrithanagio nĩ rũhuuho o kũrĩa rũkwenda. Mũkristiano ũrĩa mũthĩĩni nĩakenage rĩrĩa Ngai amũtũũgĩria, naake Mũkristiano ũrĩa mũtongu nĩakenage rĩrĩa Ngai amũnyiihia, tondũ mũndũ ũrĩa mũtongu agaathira ta mahũa ma gĩthaka. Riũa rĩrathaga na rĩaikaranga rĩkahiũha mũno o kinya rĩkahoohia mũmera, namo mahũa maaguo makagũa thĩ, naguo ũthaka waguo ũkaniinwo. Ũguo noguo o naake mũndũ ũrĩa mũtongu akaaniinwo e mĩhang'oinĩ ya ũtonga wake. Kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa ũkiragĩrĩria rĩrĩa ekũgerio, nĩ ũndũ wona ahootana na kũhĩtũka kũgerio kũu nĩakaaheeo kĩheeo kĩa muoyo kĩrĩa Ngai eerĩire arĩa mamwendeete. Mũndũ angĩgerio ndakaae kuuga atĩ “magerio maya nĩ ma kuuma kũrĩ Ngai,” nĩ amu Ngai ndageragio nĩ ũrĩa mũũru, o naake we mwene ndarĩ mũndũ ageragia. Mũndũ ageragio hĩndĩ ĩrĩa aguucĩrĩrio na anyiitwo nĩ merirĩria maake mooru. Merirĩria macio magakĩgĩa ihu, na magaciara meehia, namo meehia makũra magaciara gĩkuũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ o inyuĩ nyendeete mũno-rĩ, mũtigeetĩkĩre kũheenio! Ũheani o wothe mwega, o na kĩheeo o gĩothe kĩagĩrĩru gĩũkaga kiumĩĩte na igũrũ kwĩ Ngai ũrĩa wombire mootheri ma igũrũ, ũrĩa ũtagarũrũkaga ta kĩĩruru. Aatũũmbire na kwenda gwake ahũthĩrĩĩte kiugo kĩrĩa kĩa ma, nĩ geetha tũkoragwo tũrĩ a mbere ciũmbeinĩ ciake ciothe. Ririkanagaai ũhoro ũcio inyuĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ, o inyuĩ nyendeete! Atĩrĩĩrĩ, mũndũ o ro wothe ndakaahiũhage kwaria kana kũraakara, no nĩahiũhage gũthikĩrĩria. Nĩ ũndũ maraakara ma mũndũ matingĩmũhotithia kũgĩa na ũthingu wa Ngai. Kwoguo tiganaai na mĩtugo ĩrĩa mĩbuthu na ĩrĩa mĩũru. Heyagaai Ngai gĩtĩĩo na mwĩtĩkagĩre ũhoro ũrĩa Ngai ahandaga ngoroinĩ cianyu, o ũrĩa wĩ na hinya wa kũmũhonokia. Tigagaai kwĩheenia na ũndũ wa gũthikĩrĩria ũhoro wake guo wiki; wega no gwĩkaga ũrĩa mũiguĩte. Mũndũ ũrĩa ũthikagĩrĩria ũhoro na akaaga gwĩka ũrĩa uugĩĩte, ahaana ta mũndũ ũrĩa wĩroraga na gĩciicio akeyona ũrĩa ahaana, no arĩĩkia kwehera hau gĩciicioinĩ, akariganĩrwo nĩ ũrĩa ekũhaanaga. Mũndũ ũrĩa wathĩkagĩra watho ũrĩa mwagĩrĩru ũrĩa ũrutaga andũ ũkomboinĩ, akaũrũmĩrĩra na akawĩka na ciĩko handũ ha kũũthikĩrĩria agacooka akariganĩrwo, nĩakaaraathimwo nĩ Ngai nĩ ũndũ wa ciĩko ciake. Mũndũ ũrĩa wĩciiragia atĩ nĩ wa ndini no ndamenyagĩrĩra rũrĩmĩ rwake akĩaria, ũndini wake nĩ wa tũhũ, na nĩkũheenia aheenagia ngoro yake. Ũndini ũrĩa Ngai Ithe witũ atuaga atĩ nĩ mũtheru na wa ma nĩ ũyũ: nĩgũteithagia ciana cia ngoriai o hamwe na atumia a ndigwa rĩrĩa me na mathĩĩna, na kwĩgitĩra maũndũ ma gũũkũ thĩ marĩa mathũũkagia mũndũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, tondũ mũrĩ andũ meetĩkĩĩtie Mwathani witũ Jesũ Kristũ o Mwathani wa riiri, tuĩkaai andũ matarĩ agũthuutũkania andũ nĩ ũndũ wa ũrĩa makoragwo makĩoneka. Nĩ ũndũ mũndũ mũtongu wĩhumbĩĩte nguo njega na ageekĩra gĩcũhĩ gĩa thahabu guoko angĩũka mũcemanio wanyu, na ũngĩ mũthĩĩni wĩhumbĩĩte nguo ndarũkangu o naake ooke, na inyuĩ mũhe mũndũ ũrĩa wĩhumbĩĩte nguo njega gĩtĩĩo mũmwĩre atĩrĩ, “Ta ikarĩra gĩtĩ gĩĩkĩ.” Naake ũrĩa mũthĩĩni mũmwĩre atĩrĩ, “Rũũgama haarĩa kana ũikare thĩ haaha magũrũinĩ maakwa,” githĩ mũtigũkĩona atĩ nĩmweyamũrania gatagatĩinĩ kaanyu na mwatuĩka atui ciira na meciiria mooru? Tathikĩrĩriai inyuĩ aariũ na aarĩ a Ithe witũ nyendeete! Githĩ Ngai ndathuurire andũ arĩa athĩĩni a gũũkũ thĩ matuĩke itonga cia wĩtĩkio, na matuĩke agai a Ũthamaki ũrĩa eerĩire arĩa mamwendeete? No inyuĩ nĩmũraima arĩa athĩĩni gĩtĩĩo! Atĩrĩĩrĩ, andũ arĩa mamũhinyagĩrĩria na makamũtwara kũrĩ aciirithania nĩ arĩkũ? Nĩ itonga! Acio nĩ o macambagia rĩĩtwa rĩu rĩega rĩrĩa mwaheirwo. No ũkorwo nĩwĩkaga wega angĩkorwo nĩũhingagia ũrĩa Watho wa mũthamaki uugaga kũringana na Maandĩko atĩ, “Enda mũndũ ũrĩa mũrigainie naake o ta ũrĩa wĩyendeete wee mwene.” No rĩĩrĩ, angĩkorwo mwamũranagia andũ nĩ tondũ wa ũrĩa maroneka matariĩ nĩmwĩhagia, naguo Watho nĩũmũtuĩrĩire ta andũ eehia moinĩĩte watho. Mũndũ ũrĩa wĩkaga ũrĩa maathani moothe moigaga no akoina rĩmwe tu, ũcio nĩatuĩrĩirwo ciira wa kuuna mawatho moothe. Tondũ Ngai ũrĩa woigire, “Ndũkaanatharanie,” no we woigire, “Ndũkaanooragane.” Kwoguo ũngĩũragana nĩũgũtuĩka muuni Watho o na angĩkorwo ndũtharanĩĩtie. Nĩ ũndũ ũcio aragiai na mwĩkage ciĩko cianyu ta andũ arĩa magaatuĩrwo kũringana na Watho ũrĩa ũtuohoraga kuuma ũkomboinĩ. Tondũ Ngai ndakaigua tha agĩciirithia mũndũ ũrĩa ũtaiguagĩra andũ arĩa angĩ tha, no tha nĩcihootaga ituĩro. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, bata wa mũndũ kuuga atĩ e na wĩtĩkio na ciĩko ciake itirawonania-rĩ, nĩ ũrĩkũ? Wĩtĩkio ta ũcio no ũmũhonokie? Aariũ kana aarĩ a Ithe witũ mangĩkorwo matarĩ na nguo cia kwĩhumba kana irio cia kũrĩa, naake ũmwe wanyu ameere atĩrĩ, “Thiĩi na wega mũgoote mwaki na mũrĩe mũhũũne!” na ndamahe indo irĩa mabataire nĩ wega ũrĩkũ ameeka? Nĩ ũndũ ũcio wĩtĩkio wiki ũtarĩ na ciĩko, nĩ mũkuũ. Ĩndĩ hiihi mũndũ ahota kuuga atĩrĩ, “Wee-rĩ, wĩ na wĩtĩkio, na niĩ ndĩ na ciĩko.” Rĩu-rĩ, “Ta kĩnyonie ũrĩa mũndũ angĩkorwo na wĩtĩkio hatarĩ ciĩko, na niĩ nĩngũkuonia wĩtĩkio wakwa na ũndũ wa ciĩko iria njĩkaga!” Wee nĩwĩtĩkĩĩtie atĩ Ngai nĩ ũmwe? Hau nĩwĩkaga wega! No o na ngoma nĩciĩtĩkĩĩtie o ro ũguo na nĩciinainaga nĩkũmwĩtigĩra. Wee kĩrimũ gĩĩkĩ! Nĩũkwenda wonio wĩtĩkio ũtarĩ na ciĩko nĩ wa tũhũ? Ithe witũ Aburahamu-rĩ, oonanirio nĩagĩrĩire mbere ya Ngai nĩkĩ? Oonanirio nĩagĩrĩire nĩ ciĩko ciake, hĩndĩ ĩrĩa aarutire mwana wake Isaaka, ũrĩa warĩ wa mũũmwe, kĩgongoonainĩ. Nĩwakĩona atĩ wĩtĩkio wake nĩwarutithanirie wĩra na ciĩko ciake, naguo wĩtĩkio wake ũgĩtuuo mũiganĩru kũna nĩ ũndũ wa ciĩko icio ciake. Namo Maandĩko magĩkĩhinga marĩa moigĩĩte atĩ, “Aburahamu nĩetĩkirie Ngai, na nĩ ũndũ ũcio Ngai akĩmwĩtĩkĩra ta mũndũ mũthingu,” na nĩ ũndũ ũcio agĩgĩĩtwo mũraata wa Ngai. Nĩmũgũkĩona atĩ mũndũ aiguithanagio na Ngai nĩ ciĩko ciake, no ti tondũ wa wĩtĩkio guo wiki. Ũguo noguo Rahabu ũrĩa warĩ mũmaraaya atariĩ. Nĩ ũndũ nĩatuirwo mũthingu nĩ Ngai nĩ ũndũ wa ciĩko ciake cia kũnyiita athigaani a Isiraeli ũgeni, na akĩmoonia njĩra ĩngĩ ya kũgera nĩguo matikoonwo. Nĩ ũndũ ũcio, o ta ũrĩa mwĩrĩ ũtarĩ na muoyo ũkoragwo wĩ mũkuũ, noguo o naguo wĩtĩkio ũtarĩ na ciĩko wĩ mũkuũ. Atĩrĩĩrĩ, aariũ na aarĩ a Ithe witũ, tigaai kwenda gũtuĩka arutani mũno nĩ tondũ nĩmũũĩ atĩ ithuĩ arutani tũgaatuĩrwo ituĩro rĩa hinya makĩria ma andũ arĩa angĩ. Nĩ ũndũ ithuothe nĩtwĩkaga mahĩtia kaingĩ kaingĩ. No rĩĩrĩ mũndũ ũrĩa ũtahĩtagia na mĩario yake, ũcio nĩ mwagĩrĩru biũ, na nĩahotaga kũmenyerera mwĩrĩ wake wothe. Rĩu-rĩ, twĩkagĩra mbarathi matamu tũnua nĩguo itwathĩkĩre, na kwoguo nĩtũhotaga gũciroria o kũrĩa tũngĩenda. Ta wĩciriei ũhoro wa meeri: o na ĩ nene ũguo ĩ nene, na ĩgatwarwo nĩ rũhuuho rũnene, nĩhotaga gũtwarwo na kĩgati kĩnyiinyi ĩgagĩthiĩ o kũrĩa mũmĩtwarithia ekwenda. Kwoguo rũrĩmĩ o na rwĩ rũniini ũguo rwĩ rũniini no rwĩtĩĩe na ũhoro wa maũndũ manene. Ta wĩciriei ũrĩa mũtitũ o na wĩ mũnene ũgwatagio nĩ karũrĩrĩmbĩ kaniini. O naruo rũrĩmĩ nĩ ta mwaki. Rũrĩmĩ nĩ bũrũri wa ũũru ũkoragwo wĩ mĩĩrĩinĩ iitũ. Rũrĩmĩ rũthĩĩnagia mwĩrĩ wothe, rũgacina mĩikarĩre iitũ yothe na mwaki ũrĩa rũheagwo kuuma icuainĩ. Mũndũ nĩahoteete kũhooreria ciũmbe iria ingĩ ciothe: nyamũ iria ithiaga na magũrũ mana, nyoni, nyamũ iria itambaga thĩ ta nyoka, na ciũmbe cia maaĩinĩ, no gũtirĩ mũndũ ũrĩ wahota kũhooreria rũrĩmĩ. Rũrĩmĩ nĩ kĩndũ kĩũru mũno na rũkoragwo rũiyũirwo nĩ ũrogi. Nĩruo tũcookagĩria Mwathani na Ithe witũ ngaatho naruo, na noruo tũrumaga mũndũ ũrĩa ũngĩ naruo, o na oombĩĩtwo na mũhianĩre wa Ngai. Ciugo cia gũcookia ngaatho na cia kũrumana ciumaga kanua o ro kamwe. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, ũguo tiguo kwagĩrĩire kũhaana! Kwahoteka atĩa gĩthima o ro kĩmwe gĩtherũke maaĩ meega na maaĩ marũrũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mũkũyũ-rĩ, wakĩhota gũciara ndamaiyũ, kana mũthabibũ ũciare ngũyũ? No taguo gĩthima kĩa maaĩ ma cumbĩ gĩtangĩtherũka maaĩ meega. Rĩu-rĩ, nĩharĩ mũndũ mũũgĩ ũtaũkagĩrwo nĩ maũndũ gatagatĩinĩ kaanyu? Mũndũ ũcio nĩakĩonanie ũndũ ũcio na mĩikarĩre yake mĩega, na ciĩko njega ciĩkĩĩtwo na ũhooreri na ũũgĩ. No rĩĩrĩ, angĩkorwo ngoroinĩ cianyu mwĩ na rũthũũro na mwĩyendo, tigaai gũthaahia ũũma mũkĩĩgana ũrĩa mũrĩ oogĩ. Ũũgĩ ũcio tiguo ũikũrũkaga kuuma igũrũ; nĩ wa gũũkũ thĩ, na ti wa kĩĩroho; nĩ wa gĩthemba kĩa ngoma. Handũ hoothe harĩa hakoragwo na ũiru, na kwĩyenda, no ho hakoragwo na ngũĩ na mawaganu moothe. No ũũgĩ wa kuuma igũrũ o mbere ũkoragwo wĩ mũtheru; ningĩ nĩ wa thaayũ, gũkiranĩrĩria, na kwendana; ũkoragwo ũiyũirwo nĩ tha na ciĩko njega, na ndũrĩ mũthuutũkanio o na kana ũhinga. Maciaro ma ũthingu nĩmo magethagwo kuuma harĩ thaayũ ũrĩa ũhandagwo nĩ arĩa eendi thaayũ. Atĩrĩĩrĩ, mbaara na haaro iria mũkoragwo nacio-rĩ, ciumaga kũ? Githĩ itũũmaga o merirĩriainĩ maanyu ma maũndũ ma ikeno marĩa marũaga thĩinĩ wanyu. Mwendaga indo na mũtigĩaga nacio; mũũraganaga na mũkerirĩria kũgĩa na indo no mũtihotaga kũgĩa nacio, na ningĩ nĩmũnegenanagia na mũkarũa. Mwagaga kũgĩa na kĩrĩa mũrenda nĩ tondũ mũtihooyaga Ngai amũhe. Mũhooyaga na mũtiheeo tondũ mũhooyaga ũrĩa gũtaagĩrĩire, nĩ gũkorwo mwendaga kũhũthĩra kĩrĩa mũkũheeo na gwĩkenia na maũndũ mooru. Inyuĩ andũ aya mũtarĩ ehokeku! Kaĩ mũtooĩ atĩ kũgĩa ũraata na thĩ nĩkũgĩa ũthũ na Ngai? Kwoguo mũndũ o wothe wendaga gũtuĩka mũraata wa thĩ atuĩkaga thũ ya Ngai. Kana hiihi mũkwĩgereria atĩ Maandĩko Matheru maaragia ũhoro wa tũhũ rĩrĩa mekuuga atĩrĩ, “Roho ũrĩa Ngai eekĩrire thĩinĩ witũ ũkoragwo wĩ na ũiru mũnene.” No wega ũrĩa Ngai aheanaga nĩ mũnene mũno makĩria. O ta ũrĩa Maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Ngai nĩakararagia arĩa metĩĩaga, no arĩa ahooreri nĩamaheaga wega wake.” Kwoguo kĩheyageei Ngai gĩtĩĩo. Reganaai na ngoma na nĩekũũra amweherere. Kuhĩhĩriai Ngai, naake nĩekũmũkuhĩhĩria. Mwĩthambeei mooko maanyu inyuĩ eehia! Theriai ngoro cianyu inyuĩ hinga ici! Iguai kĩeha mũrĩre mũkĩgirĩkaga; mĩtheko yanyu nĩgarũrũke ĩtuĩke kĩrĩro, nakĩo gĩkeno kĩanyu gĩtuĩke kĩeha. Mwĩnyiihiei mbere ya Mwathani, naake nĩekũmũtũũgĩria. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, tigaai gũcambanagia. Mũndũ ũrĩa ũcambagia mũndũ ũrĩa ũngĩ akamũtuĩra nĩ Watho acambagia na akaũtuĩra. Angĩkorwo ũkĩrĩ wa gũtuĩra Watho-rĩ, wee ndũkĩhingagia Watho ũcio, no nĩkũũtuĩra ũũtuagĩra. Ngai we wiki no we mũheani wa watho, na no we mũtuanĩri. No we wiki ũngĩhota kũhonokia na kũniinana. Wee-rĩ, kaĩ ũkĩrĩ ũ ũtuagĩra mũndũ ũrĩa ũngĩ? Tathikĩrĩriai rĩu inyuĩ muugaga atĩrĩ, “Ũũmũũthĩ kana rũũciũ nĩtũgaathiĩ itũũra rĩna tũikare kuo mwaka ũmwe, tuonjorithie indo kuo twĩgĩĩre na mbeeca.” No rĩĩrĩ, mũtiũĩ kana nĩmũgaakorwo mwĩ muoyo rũũciũ! Amu mũhaana o ta kĩbii kĩrĩa kĩonekaga ihinda o iniini gĩgacooka gĩgathira biũ. Ũrĩa mwagĩrĩirwo nĩkuuga nĩ atĩrĩ, “Mwathani eenda na tũkorwo twĩ muoyo nĩtũgeeka maũndũ maya na maya.” No rĩu inyuĩ nĩgwĩtĩĩa mũretĩĩa na mũkagĩa na nguthi; na mwĩtĩĩo ũcio wanyu nĩ mũũru. Nĩ ũndũ ũcio, mũndũ ũrĩa ũũĩ gwĩka wega na ndeekaga, nĩkwĩhia eehagia. Rĩu-rĩ, tathikĩrĩriai inyuĩ itonga ici; rĩraai na mũgirĩke nĩ ũndũ wa maũndũ mooru marĩa mekũmũkora. Ũtonga wanyu nĩũbuthĩĩte na nguo cianyu nĩirĩĩtwo nĩ memenyi. O nayo thahabu na betha yanyu nĩrooteete. Kũroota kũu nĩ ũira atĩ nĩireganĩĩte na inyuĩ, na nĩikũmũrĩa mĩĩrĩ imũniine ta mwaki. Nĩmwĩigĩire mũthiithũ mũingĩ matukũinĩ maya ma thuutha. No rĩĩrĩ mũtirĩhaga andũ arĩa marutaga wĩra mĩgũndainĩ yanyu. Tathikĩrĩriai mateta maao! Mũkayo wa arĩa mamũgethagĩra irio cianyu nĩũkinyĩire Ngai, o we Mwathani Mwene Hinya Wothe. Mũtũũrĩre wanyu gũũkũ thĩ ũiyũrĩĩtwo nĩ mĩago na ikeno. Nĩmwĩnoreetie nĩ ũndũ wa mũthenya wa gũthĩnjwo. Mwanatuĩra na mũkooraga andũ matahĩtĩĩtie, o na matarĩ na ũũru na inyuĩ. Kwoguo aariũ na aarĩ a Ithe witũ, gĩkirĩrĩriei kinya rĩrĩa Mwathani witũ agooka. Taroraai ũrĩa mũrĩmi eetagĩrĩra irio cia mũgũnda wake iria cia bata ategũthethũka. Eetagĩrĩra ciurĩrwo nĩ mbura ĩrĩa nene na ĩrĩa niini. O na inyuĩ gĩkirĩrĩriei. Haarĩriai ngoro cianyu nĩ amu mũthenya wa Mwathani wĩ hakuhĩ gũkinya. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, tigagaai gũtetania mũndũ na ũrĩa ũngĩ nĩ geetha mũtikaanatuĩrwo nĩ Ngai. Taroraai muone mũtuanĩri e mũrangoinĩ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mwĩruteei na maũndũ mooru marĩa anabii meekirwo, o arĩa maaririe thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Mwathani. Rekeei maũndũ macio matuĩke kĩonereria gĩa gũkirĩrĩria na gũthĩĩnĩka kwanyu. Tuugaga atĩrĩ, “Gũkena nĩ andũ acio nĩ ũndũ nĩmaakirĩrĩirie.” Nĩmũiguĩte ũrĩa Ayubu aakirĩrĩirie, o na nĩmũũĩ atĩ mũthiainĩ Mwathani nĩamũheire indo nyingĩ, tondũ Mwathani nĩ mwega na mũtugi. No rĩĩrĩ, igũrũ rĩa maũndũ moothe aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mũtikaanehĩte mũkĩĩranĩra ũndũ. Mũtikaanehĩte na igũrũ kana thĩ kana mwĩhĩte na kĩndũ kĩngĩ o gĩothe. Angĩkorwo mũrenda kuuga ĩĩ, ugaai “Ĩĩ”, na angĩkorwo mũrenda kuuga aaca, ugaai, “Aaca” na mũtigaatuĩrwo nĩ Ngai. Atĩrĩĩrĩ, nĩkũrĩ ũmwe thĩinĩ wanyu ũrathĩĩnĩka? Nĩahooe. Nĩkũrĩ mũndũ thĩinĩ wanyu wĩ na gĩkeno? Nĩainĩre Mwathani. Nĩkũrĩ mũndũ thĩinĩ wanyu mũrũaru? Nĩete athuuri a kanitha mooke mamũhoere na mamũhake maguta rĩĩtwainĩ rĩa Mwathani. Mahooya macio mangĩhooywo na wĩtĩkio mũndũ ũcio nĩekũhona; Mwathani nĩekũmũhonia na angĩkorwo nĩareekĩĩte meehia amwohere. Kwoguo o mũndũ nĩoimbũragĩre mũndũ ũrĩa ũngĩ meehia maake, na o mũndũ ahooyagĩre ũrĩa ũngĩ nĩ geetha mũhonio. Mahooya ma mũndũ mũthingu nĩmakoragwo me na hinya mũnene mũno. Elija-rĩ, aarĩ mũndũ o ta ithuĩ, na rĩrĩa aahoire Ngai na kinyi atĩ mbura ndĩkoire gũtirĩ mbura yoirire thĩ mĩaka ĩtatũ na mĩeri ĩtandatũ. Naake agĩcooka akĩhooya o rĩngĩ, gũkiura mbura na irio igĩkũra. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, mũndũ ũmwe wanyu angĩehera kuuma ũhoroinĩ ũrĩa wa ma-rĩ, naake mũndũ ũngĩ amũcookie, ririkanaai atĩ mũndũ ũrĩa ũgarũraga mwĩhia kuuma njĩrainĩ ĩrĩa njũru nĩahonokagia muoyo wa mwĩhia ũcio kuuma gĩkuũinĩ, na agagĩtũma meehia maingĩ moohanĩrwo. Kuuma kũrĩ niĩ Petero, mũtũmwo wa Jesũ Kristũ: Kũrĩ andũ arĩa moorĩĩte kuuma kwao makahurunjũkĩra mabũrũri ma Ponito, Galatia, Kapadokia, Asia, na Bithinia. Inyuĩ-rĩ, nĩmwathuurirwo kũringana na wendi wa Ngai Ithe witũ, na mũgĩtherio nĩ Roho wake nĩguo mwathĩkagĩre Jesũ Kristũ na mũtheragio nĩ thakame yake. Wega na thaayũ iromũingĩhĩra. Ngai Ithe wa Mwathani witũ Jesũ Kristũ arogoocwo! Tondũ wa tha ciake nyingĩ, nĩatũheete muoyo mwerũ nĩ ũndũ wa kũriũkio kwa Jesũ Kristũ kuuma gĩkuũinĩ. Ũndũ ũcio nĩũtũmaga tũiyũrwo nĩ kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra, na kwoguo tũgagĩeterera igai rĩrĩa Ngai aigĩire andũ aake. Inyuĩ-rĩ Ngai amũigĩire igai rĩu igũrũ kũrĩa rĩtangĩbutha kana rĩthũũke kana rĩhwererekere. Igai rĩu nĩ rĩanyu inyuĩ arĩa mũkoragwo mũmenyereirwo nĩ hinya wa Ngai, nĩ ũndũ wa wĩtĩkio wa ũhonokio ũrĩa ũhaarĩirio gũkaaguũranĩrio ihindainĩ rĩa mũthia. Nĩ ũndũ ũcio gĩkeneei nĩ ũndũ wa ũhoro ũcio o na angĩkorwo rĩu no mũgĩe na kĩeha kwa ihinda iniini nĩ ũndũ wa magerio maingĩ marĩa maramũthĩĩnia. Mũragerio nĩ geetha wĩtĩkio wanyu woneke kana nĩ wa ma. O na thahabu, ĩrĩa ĩthiraga, ĩgeragio na mwaki. Kwoguo o naguo wĩtĩkio wanyu ũrĩa wĩ goro o na gũkĩra thahabu, no mũhaka ũgerio nĩguo woneke kana nĩ wa ma, nĩguo mũkaagĩa na riiri, kũgoocwo, na gĩtĩĩo hĩndĩ ĩrĩa Jesũ akaaguũranĩrio. Inyuĩ-rĩ nĩmũmwendeete o na angĩkorwo mũtirĩ mwamuona, o na nĩmũmwĩtĩkĩĩtie o na angĩkorwo rĩu mũtiramuona. Kwoguo nĩmũkeneete na gĩkeno kĩnene mũno kĩrĩa gĩtangĩgweteka na ciugo, nĩ ũndũ mũregwatĩra ũhonokio wa mĩoyo yanyu, ũrĩa arĩ guo muorooto wanyu wa kũmwĩtĩkia. Ũhoro wa ũhonokio ũcio nĩguo anabii maacaragia na kĩyo mũno o na magĩtuĩria, na makĩratha ũhoro wa kĩheeo kĩu Ngai akaamũhe. Nĩmaatuĩragia mamenye nũũ kana nĩ ihinda rĩrĩkũ. Ihinda rĩrĩa ũhoro ũcio ũkaahinga rĩonanagio nĩ Roho wa Kristũ arĩ thĩinĩ wao, rĩrĩa maarathaga ũhoro wa mĩnyamaaro ya Kristũ na riiri ũrĩa ũkaarũmĩrĩra. Ngai nĩaguũrĩirie anabii acio atĩ wĩra ũrĩa maarutaga ti wa kũmaguna o eene, no nĩ wa kũmũguna inyuĩ. Nĩ amu nĩmaamenyithanirie maũndũ marĩa mũiguaga kuuma kũrĩ ahunjia arĩa maagwetire Ũhoro ũrĩa Mwega, maheetwo hinya nĩ Roho Mũtheru ũrĩa uumaga igũrũ. Maũndũ macio o nao araika no meendaga kũmamenya. Kwoguo ikaragaai mwĩhaarĩirie meciiriainĩ maanyu, na mũkoragwo mwĩiguĩte na mũigĩĩte kĩĩrĩgĩrĩro kĩanyu biũ harĩ iraathimo iria mũkaaheeo rĩrĩa Kristũ akaaguũranĩrio. Rĩrĩa mũtaamenyeete Ngai-rĩ, mwatongoragio nĩ merirĩria ma ũrimũ, no rĩu athĩkagĩraai Ngai. Ĩndĩ tuĩkaai andũ atheru a Ngai maũndũinĩ moothe marĩa mũrĩĩkaga o ta ũrĩa Ngai ũrĩa wamwĩtire e Mũtheru. Tondũ maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Tuĩkaai atheru tondũ o na niĩ ndĩ mũtheru.” Angĩkorwo hĩndĩ ĩrĩa mũkũhooya, mwĩtaga Ngai “Baaba” o we ũtuagĩra andũ oothe na kĩhooto kũringana na ũrĩa mũndũ eekĩĩte-rĩ, ikaragaai mũgĩtĩĩaga Ngai hĩndĩ ĩrĩa yothe mũgũtũũra ta agendi gũũkũ thĩ. Nĩ tondũ nĩmũũĩ kĩrĩa kĩarĩhirwo nĩ geetha muohorwo kuuma mĩtũũrĩreinĩ ĩrĩa mwatigĩirwo nĩ maithe maanyu. Inyuĩ mũtiarĩhĩirwo thiirĩ na kĩndũ ta thahabu kana betha iria ingĩthũũka; mwarĩhĩirwo na igongoona rĩrĩ goro rĩa Kristũ we mwene, ũrĩa wahaanaga gatũrũme gatarĩ na kaũũgũ kana karooro. Ũcio nĩ we wathuurĩĩtwo nĩ Ngai o mbere ya thĩ kũũmbwo, na nĩacookeete akoonanio matukũinĩ maya ma kũrigĩrĩria nĩ ũndũ wanyu. Kristũ nĩ we ũtũmaga mwĩtĩkie Ngai ũrĩa wamũriũkirie akiuma kũrĩ akuũ na akĩmũhe riiri mũnene, na kwoguo wĩtĩkio na mwĩhoko wanyu ikoragwo ciigĩĩtwo harĩ Ngai. Rĩu tondũ nĩmũgĩĩthereetie nĩ ũndũ wa gwathĩkĩra ũhoro wa ma, o na mũkahota kwenda andũ arĩa angĩ meetĩkĩĩtie, o mũndũ nĩakĩendage ũrĩa ũngĩ biũ na ngoro ĩ yothe. Tondũ thĩinĩ wa kiugo kĩa Ngai kĩrĩa kĩ muoyo, nĩmũciarĩĩtwo rĩngĩ ta ciana cia mũciari ũrĩa ũtũũraga tene na tene, no ti ũrĩa ũkuaga. O ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte atĩrĩ: “Andũ oothe mahaana ta nyeki, na riiri wao wothe ũhaana ta mahũa ma nyekiinĩ. Nyeki nĩyũmaga, na mahũa makagũa, no kiugo kĩa Mwathani gĩtũũraga tene na tene.” Kiugo kĩu nĩkĩo Ũhoro ũrĩa Mwega mwahunjĩirio. Kwoguo eheriai ũũru wothe, maheeni moothe, ũhinga, ũiru wothe, na ciugo cia kũrumana ciothe. Tuĩkaai o ta tũkenge, mũkoragwo mũnyooteire iria rĩrĩa rĩa kĩĩroho, nĩ geetha mwarĩnyua mũgakũra na mũkahonokio tondũ nĩmũcamĩĩte wega wa Mwathani o ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte. Ũkaai kũrĩ Mwathani, o we ihiga rĩrĩ muoyo, rĩrĩa rĩaregirwo nĩ andũ, no harĩ Ngai nĩithuure na nĩ rĩa goro. Inyuĩ-rĩ, tuĩkaai ta mahiga me muoyo maraakwo nĩ geetha mũtuĩke Hekaarũ ya kĩĩroho. O na mũtuĩke athĩnjĩri Ngai atheru, mũrutagĩre Ngai magongoona megwĩtĩkĩrĩka na ũndũ wa Jesũ Kristũ. Nĩ ũndũ maandĩko moigĩĩte atĩrĩ: “Nĩthuurĩĩte ihiga rĩa goro mũno, rĩrĩa ngũiga Zayuni arĩ rĩo rĩa mũthingi; na ũrĩa wothe ũkaamwĩtĩkia ndarĩ hingo agaaconorithio.” Kũrĩ inyuĩ arĩa mwĩtĩkĩĩtie-rĩ, ihiga rĩu nĩ rĩa bata mũno; no kũrĩ arĩa mateetĩkĩĩtie: “Ihiga rĩrĩa aaki maaregire nĩrĩo rĩatuĩkire rĩa goro mũno mũthingiinĩ.” O na maandĩko nĩmoigĩĩte handũ hangĩ atĩrĩ, “Ihiga rĩĩrĩ nĩrĩo rĩgaatũma andũ mahĩngwo, nĩrĩo rwaro rwa ihiga rũrĩa rũkaagũithia andũ.” Mahĩngagwo nĩ tondũ nĩmaaregire gwathĩkĩra ciugo cia Ngai, ta ũrĩa Ngai eendaga meekage. No rĩĩrĩ, inyuĩ mũrĩ rũũrĩrĩ rũthuure, athĩnjĩri Ngai a nyũmba ya mũthamaki, rũũrĩrĩ rũrĩa rũtheru, andũ a Ngai arĩa athuure o arĩa mathuurĩĩtwo a kũheana ũhoro wa magegania ma ciĩko cia Ngai, ũrĩa wamwĩtire mũkiuma ndumainĩ, mũgĩtoonya ũtheriinĩ wake ũrĩa mwega mũno. Hĩndĩ ĩmwe inyuĩ mũtiarĩ andũ a Ngai, no rĩu mũrĩ andũ aake; hĩndĩ ĩmwe mũtiakinyĩirwo nĩ tha cia Ngai, no rĩu nĩamũiguĩrĩire tha. Eendwa aakwa, ndamũthaitha mwĩ ta ageni na agendi gũũkũ thĩ, mwĩrigagĩrĩrie merirĩria marĩa mooru ma mwĩrĩ, amu makoragwo hingo ciothe makĩrũa na roho. Mĩtugo yanyu rĩrĩa mwĩ hamwe na arĩa mateetĩkĩĩtie-rĩ, yagĩrĩirwo nĩgũkoragwo ĩ mĩega ũguo atĩ, rĩrĩa matua atĩ mũrĩ eehia, magacooka kuona ciĩko cianyu njega, na kwoguo makaagooca Ngai mũthenya ũrĩa agooka. Heyagaai ũnene o wothe wa andũ gĩtĩĩo nĩ ũndũ wa Mwathani, o na mwathĩkagĩre mũthamaki ũrĩa arĩ we mũnene wa moonene moothe, o na abarũũthi arĩa mathuurĩĩtwo nĩ mũthamaki ũcio a kũherithagia andũ arĩa meekaga mahĩtia, na kũgaathagĩrĩria arĩa meekaga wega. Tondũ wa rĩĩrĩ, Ngai eendaga na ũndũ wa ciĩko cianyu njega andũ arĩa ahũhũũtĩki matigane na mĩario yao ya ũrimũ. Ikaragaai ta andũ matarĩ ũkomboinĩ, na mũtikaahũthĩre wĩyathi wanyu kũhumbĩra mahĩtia, ĩndĩ ikaragaai ta ngombo cia Ngai. Heyagaai andũ oothe gĩtĩĩo; endagaai andũ arĩa meetĩkĩĩtie o ta inyuĩ, tĩĩagaai Ngai na mũheage mũthamaki gĩtĩĩo. Inyuĩ ndungata cia mũciĩ-rĩ, heyagaai anene aanyu gĩtĩĩo biũ. Mũtigaathĩkagĩre o ro arĩa me tha na ahooreri, no athĩkagĩraai o na arĩa mamũhinyagĩrĩria. Nĩ ũndũ mũndũ atuagwo mũthingu nĩ Ngai nĩ ũndũ wa gũkirĩrĩria ruwo rĩrĩa egũthĩĩnio tũhũ, tondũ nĩoĩ ũrĩa Ngai eendaga. Tondũ-rĩ, nĩ uumithio ũrĩkũ ũngĩgĩa naguo ũgũkirĩrĩria ũkĩhũũrwo nĩ tondũ wa ũndũ mũũru ũrĩa wĩkĩĩte? No ũngĩĩka ũndũ mwega ũcooke ũthĩĩnio nĩ ũndũ waguo na ũkirĩrĩrie, Ngai nĩagaakũraathima nĩ ũndũ wa gũkirĩrĩria. Ũndũ ũcio nĩguo mwetĩirwo, nĩ tondũ Kristũ we mwene nĩathĩĩnirio nĩ ũndũ wanyu, agĩgĩtiga aamuonereria, nĩ geetha o na inyuĩ mũrũmagĩrĩre mĩthiĩre yake. We ndarĩ meehia eekire, o na gũtirĩ ũndũ wa maheeni aaririe. Hĩndĩ ĩrĩa aarumirwo, nderumĩire; rĩrĩa anyariiragwo, ndaamehĩtĩire, no aigire kĩĩrĩgĩrĩro gĩake harĩ Ngai ũrĩa ũtuaga ciira na kĩhooto. Kristũ we mwene nĩakuuire meehia maitũ na mwĩrĩ wake mũtharabainĩ, nĩ geetha tũkoragwo tũkuĩte ũhoroinĩ wa meehia tũgatigana namo, na tũtũũrage muoyo tũrĩ athingu. Nĩ na ũndũ wa ironda ciake mwahonirio. Inyuĩ mwahaanaga ta ng'ondu ciahĩtĩĩtie njĩra, no rĩu nĩmũcookereire mũrĩithi wanyu, na no we mũmenyereri wa mĩoyo yanyu. Ũguo noguo o na inyuĩ atumia mwagĩrĩirwo nĩkũheyaga athuuri aanyu gĩtĩĩo, nĩ geetha kũngĩkorwo nĩkũrĩ athuuri amwe mateetĩkagia ciugo cia Ngai, maciĩtĩkie nĩ ũndũ wa mĩthiĩre yanyu. Hatirĩkoragwo harĩ na bata wa kuuga ũndũ, tondũ nĩmarĩguucagĩrĩrio nĩ mĩtugo yanyu mĩega ya ũthingu na ya gĩtĩĩo. Rekeei ũthaka wanyu ũtige gũtuĩka o wa kuoneka na igũrũ ta kũrama njuĩrĩ, gwĩkĩra mathaga ma thahabu, o na kwĩhumba nguo iria njega. Rekeei ũthaka wanyu ũkorwo ũrĩ wa o ngoro thĩinĩ, na ũguo nĩkuuga ũthaka ũrĩa ũtathiraga wa ũhooreri na roho wa gũkindĩria. Ũthaka ũcio ũkoragwo arĩ kĩndũ kĩa goro maithoinĩ ma Ngai. Ũguo noguo atumia a tene arĩa mehokeete Ngai meegemagia na ũndũ wa kũheyaga athuuri aao, gĩtĩĩo. Ningĩ noguo Sara aatariĩ, amu nĩathĩkagĩra Aburahamu na akamwĩtaga mwathi wake. Inyuĩ mũrĩ ciana ciake angĩkorwo nĩmũrĩĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire mũtegwĩtigĩra ũndũ o na ũrĩkũ. Ũguo noguo o na inyuĩ athuuri mwagĩrĩirwo gũikaranagia na atumia aanyu na njĩra ya ũũgĩ, mũkĩmenyaga atĩ atumia matirĩ hinya mũingĩ wa mwĩrĩ ta inyuĩ. Maheyageei gĩtĩĩo nĩ ũndũ o nao nĩmakaaheeo igai rĩa Ngai rĩa muoyo hamwe na inyuĩ. Ĩkagaai ũguo nĩguo hatikaagĩe kĩndũ gĩa kũhĩngĩĩca mahooya maanyu. Ngũrĩĩkia na kũmwĩra atĩrĩ, no mũhaka mũkoragwo na meciiria o mamwe; mũiguanagĩre tha, mwendanage ta ciana cia nyina ũmwe, mũiguanagĩre tha o na mwĩnyiihanagĩrie. Rĩrĩa mwarumwo tigagaai kwĩrumĩra, o na rĩrĩa mwekwo ũũru tigagaai kwĩrĩhĩria; kaba o na mwekwo maũndũ macio moothe mũraathimanage, tondũ kĩraathimo nĩkĩo Ngai aamwĩrĩire rĩrĩa aamwĩtire. O ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte atĩrĩ: “Mũndũ ũrĩa wendeete muoyo wake, na akeendaga gũkorwo akeneete, no mũhaka atigage kwaria maũndũ mooru, na atigage kũheenania. No mũhaka atige gwĩkaga maũndũ mooru, eekage marĩa meega, na no mũhaka acaragie thaayũ na ngoro yake yothe. Nĩ ũndũ Mwathani aikaraga acũũthĩrĩirie andũ arĩa athingu, na akaigua mahooya maao, no andũ arĩa aaganu, nĩamakararagia.” Atĩrĩĩrĩ, angĩkorwo mũrĩ na kĩyo gĩa gwĩka maũndũ marĩa maagĩrĩire-rĩ, nũũ ũngĩkĩmwĩka ũũru? O na mũngĩnyariirwo nĩ ũndũ wa gwĩka wega mũrĩ araathime. Mũtigeetigĩre mũndũ, o na mũtigathĩĩnĩke. Tũũgagĩriai Kristũ ngoroinĩ cianyu na mũmũtĩĩage ta Mwathani. Koragwoi mwĩhaarĩirie hingo ciothe gũcookeria mũndũ ũrĩa ũngĩmũũria ũhoro wa kĩĩrĩgĩrĩro kĩrĩa mũrĩ nakĩo thĩinĩ wanyu, na mwĩkage ũguo na ũhooreri na gĩtĩĩo. Ikaragaai mwĩ na thamiri itarĩ na ũcuuke, nĩ geetha rĩrĩa mwarumwo nĩ andũ arĩa marĩmũcambagia nĩ tondũ mũrĩ arũmĩrĩri a Kristũ magaconoragwo nĩ mĩario yao. Nĩ kaba mũthĩĩnĩkage nĩ tondũ wa gwĩka wega, angĩkorwo nĩkwenda kwa Ngai, handũ ha gũthĩĩnĩkaga nĩ ũndũ wa gwĩka ũũru. Tondũ Kristũ aakuire rĩmwe tu nĩ ũndũ wa meehia ma andũ oothe; o na e mũthingu agĩgĩkua nĩ ũndũ wa andũ eehia nĩguo atũtware harĩ Ngai. Ooragirwo mwĩrĩ, no kĩĩroho akĩgĩa na muoyo, na e na muoyo ũcio wake wa kĩĩroho agĩthiĩ kũhunjĩria maroho marĩa mooheetwo. Maroho macio nĩ ma andũ arĩa maaregeete gwathĩkĩra Ngai rĩrĩa eetereire akirĩrĩirie, rĩrĩa Noa aakaga thabina. Andũ aniini arĩa maarĩ thabinainĩ, o andũ anaana tu, no o maahonokirio na maaĩ, marĩa rĩu maringithanagio na kũbatithio kũrĩa kũmũhonokagia. Kũbatithio ti gũthambia mũndũ gĩko kĩa mwĩrĩ, no nĩ kĩĩranĩro kĩĩrĩirwo Ngai na thamiri ĩtarĩ ũcuuke. Kũbatithio nĩkuo kũmũhonokagia na ũndũ wa kũriũka kwa Jesũ Kristũ, ũrĩa wambatire igũrũ, na rĩu aikarĩĩte guokoinĩ kwa ũrĩo kwa Ngai, kũrĩa aathaga araika oothe o hamwe na moohoti na maahinya moothe ma igũrũ. Atĩrĩĩrĩ, tondũ Kristũ nĩanyariirirwo mwĩrĩ-rĩ, o na inyuĩ mwagĩrĩirwo nĩkwĩyũmagĩrĩria mũrĩ na meciiria ta marĩa Kristũ aarĩ namo, nĩ ũndũ mũndũ ũrĩa ũnyariiragwo mwĩrĩ nĩatiganĩĩte na meehia. Kwoguo kĩrekeei kuuma rĩu mũtũũrĩre wanyu gũũkũ thĩ ũkoragwo ũtongoreetio nĩ wendi wa Ngai, no ti merirĩria ma ũmũndũ. Mahinda marĩa mwatũũraga mwĩkaga maũndũ marĩa arĩa matooĩ Ngai meekaga nĩ mathiru. Mwatũũraga mwĩkaga maũndũ ma ũũra thoni, mwĩriragĩria maũndũ mooru, mũrĩĩagwo nĩ njoohi, mũthiaga marugainĩ ma waganu, o na mũthaathayagia mĩhianano. Andũ arĩa matooĩ Ngai rĩu nĩmagegeete nĩ tondũ mũtiranyiitanĩra nao mĩtugoinĩ ĩyo ya waganu, na nĩmarakĩmũcambia. Ĩndĩ no mũhaka makaaheana ũhoro wao harĩ Ngai ũrĩa wĩhaarĩirie gũgaaciirithia arĩa me muoyo na arĩa makuĩte. Kĩu nĩkĩo gĩatũmire Ũhoro ũrĩa Mwega ũhunjĩrio o na andũ arĩa akuũ, o acio maatuĩrĩirwo mũtũũrĩreinĩ wao wa kĩĩmwĩrĩ o ta ũrĩa andũ arĩa angĩ oothe matuagĩrwo, magĩkĩhunjĩrio nĩ geetha mũtũũrĩreinĩ wao wa kĩĩroho maikarage ta Ngai. Atĩrĩĩrĩ, ithirĩro rĩa maũndũ moothe nĩrĩkuhĩrĩirie. Kwoguo mwĩnyiitageei maũndũinĩ moothe, na mwĩhũũgage nĩ geetha mũhotage kũhooya. No ũndũ ũrĩa mũnene gũkĩra marĩa mangĩ moothe, nĩ mũndũ eendage ũrĩa ũngĩ na ngoro yake yothe, nĩ tondũ wendo nĩũhumbagĩra meehia maingĩ. Ningĩ tuganagaai mũtekũng'oong'oora. O mũndũ ahaana ta mũramati mwega wa iheeo mwanya mwanya cia Ngai, no mũhaka ahũthĩre kĩheeo kĩrĩa aamũkĩrĩĩte kuuma kũrĩ Ngai kũguna andũ arĩa angĩ. Ũrĩa ũhunjagia no mũhaka ahunjagie ũhoro wa Ngai; ũrĩa ũtungataga no mũhaka atungatage na hinya wake wothe ũrĩa aheetwo nĩ Ngai, nĩ geetha Ngai akumagio maũndũinĩ moothe na ũndũ wa Jesũ Kristũ mwene riiri na hinya wothe kinya tene na tene. Ameni. Eendwa aakwa, tigaai kũgega nĩ ũndũ wa magerio marĩa mũragerio namo ta arĩ ũndũ mũgeni ũrathiĩ na mbere gatagatĩinĩ kaanyu. No rĩĩrĩ, kenaai nĩ tondũ nĩmũnyiitanĩire na Kristũ mĩnyamaaro yake, nĩguo mũgaakorwo mũkeneete na mũcanjamũkĩĩte rĩrĩa riiri wake ũkaaguũrio. Gũkena-rĩ, nĩ inyuĩ angĩkorwo mũrarumwo tondũ mũrĩ arũmĩrĩri a Kristũ; ũguo nĩkuonania atĩ Roho ũrĩa wa riiri, na nĩ we Roho wa Ngai, arĩ thĩinĩ wanyu. Angĩkorwo mũndũ nĩekũnyariirĩka, ndakaae kũnyariirĩka nĩ ũndũ nĩ mũũragani kana mũici kana mwĩki naaĩ kana mũndũ ũtoonyagĩrĩra maũndũ ma andũ arĩa angĩ. No mũndũ angĩnyariirĩka tondũ nĩ Mũkristiano, ũndũ ũcio ndũkaamũconore; nĩacookerie Ngai ngaatho nĩ tondũ nĩ Mũkristiano. Ihinda nĩikinyu rĩa ituĩro kwambĩrĩria, na andũ a Ngai nĩ o mekwambĩrĩria gũtuĩrwo. Angĩgĩkorwo nĩ ithuĩ tũkwambĩrĩra gũtuĩrwo-rĩ, hiihi gũgakĩhaana atĩa na arĩa mateetĩkĩĩtie Ũhoro ũrĩa Mwega wa Ngai? O ta ũrĩa maandĩko moigĩĩte atĩrĩ: “Angĩkorwo nĩ hinya mũndũ ũrĩa mũthingu kũhonoka-rĩ, arĩa mateetĩkĩĩtie Ngai na eehia makaarigĩrĩria atĩa?” Kwoguo kĩrekeei andũ arĩa manyariirĩkaga kũringana na wendi wa Ngai, mathiĩ o na mbere gwĩka wega, nayo mĩoyo yao mamĩĩhokere Mũũmbi ũrĩa ũhingagia ũrĩa eeranĩire. Ndĩ na ũndũ ngwenda kwĩra athuuri a kanitha arĩa makoragwo gatagatĩinĩ kaanyu, amu o na niĩ ndĩ mũthuuri wa kanitha o ta o. O na ningĩ ndĩ mũira wa mĩnyamaaro ya Kristũ, o na ndĩ ũmwe wa kũnyiitanĩra na inyuĩ riiri wake ũrĩa ũkaaguũrio. Atĩrĩĩrĩ, tuĩkaai arĩithi a rũũru rũrĩa Ngai aamũneire, na mũrũmenyagĩrĩre mwĩ na wendo mũnene o ta ũrĩa Ngai eendeete, mũtekũringĩrĩrio. Rutagaai wĩra wanyu na ũndũ wa kwĩrutĩra no ti tondũ nĩmwetereire gũkaarĩhwo. Tigagaai kũhaana ta mũrenda gwatha arĩa mũneetwo mũmamenyagĩrĩre, no rekeei mĩthiĩre yanyu ĩtuĩke ya kũmoonagĩrĩria njĩra ĩrĩa njega. Na rĩĩrĩ rĩrĩa Mũrĩithi Ũrĩa Mũnene agooka, nĩmũkaaheeo thũmbĩ ya riiri ĩrĩa ĩtakaagarũrũka. O na inyuĩ andũ eethĩ heyagaai arĩa akũrũ gĩtĩĩo. No mũhaka mũtuĩke enyiihia na mũtungatanagĩre inyuĩ eene; tondũ maandĩko moigĩĩte atĩrĩ, “Ngai nĩareganaga na andũ arĩa etĩĩi, no arĩa menyiihagia nĩamakinyagĩria wega wake.” Nĩ ũndũ ũcio mwĩnyiihagiei mũtongoreetio nĩ hinya wa Ngai, nĩguo amũtũũgagĩrie hĩndĩ ĩrĩa yagĩrĩire yakinya. Rekagĩrĩriai Ngai maũndũ moothe marĩa mamũthĩĩnagia, nĩ tondũ nĩamũrũmbũyagia. Ikaragaai mwĩiguĩte na mwĩhũũgage! Nĩ ũndũ thũ yanyu Ngoma acangaga ta mũrũũthi ũkũrarama ũgĩcaria mũndũ wa kũrĩa. Rũmiai wĩtĩkio wanyu na nĩmũkũhota kũmwĩtiiria. Tondũ nĩmũũĩ atĩ andũ arĩa angĩ meetĩkĩĩtie ta inyuĩ thĩinĩ wa thĩ yothe noguo maranyariirĩka. No wona mwanyariirĩka kwa ihinda iniini, Ngai mwene wega wothe, o we wamwĩtire mũgae riiri wake wa tene na tene mwĩ thĩinĩ wa Kristũ, nĩekũmũtua aagĩrĩru, na amũikaragie mũrĩ arũmu, mwĩ na hinya, na mwĩ na mũthingi ũrĩa wa ma. Ũthamaki ũrotuĩka wake kinya tene na tene! Ameni. Marũa maya makuhĩ ũũ ndĩrateithĩrĩrio kũmwandĩkĩra nĩ Sila ũrĩa nduaga mũrũ wa Ithe witũ mwĩhokeku. Ndĩrenda kũmũũmĩrĩria na ndĩmũrutĩre ũira wakwa ndĩmwĩre atĩ, ũyũ nĩguo wega wa Ngai wa ma. Mwĩhandeei wega thĩinĩ waguo. Kanitha wa gũũkũ Babiloni ũrĩa o naguo ũthuurĩĩtwo nĩ Ngai nĩwamũgeithia, o na mũrũ wakwa Mariko nĩamũgeithia. Geithaniai inyuothe o mũndũ na ũrĩa ũngĩ na ngeithi cia kũmumunyana cia wendo wa Ũkristiano. Thaayũ ũrogĩa na inyuĩ inyuothe andũ a Kristũ. Kuuma kũrĩ niĩ Simoni Petero, ndungata na mũtũmwo wa Jesũ Kristũ, Kũrĩ andũ arĩa maheetwo wĩtĩkio wa goro o ta ũrĩa twĩ naguo nĩ ũndũ wa ũthingu wa Ngai witũ, na wa mũhonokia witũ Jesũ Kristũ: Wega na thaayũ iromũingĩhĩra na ũndũ wa kũmenya Ngai o hamwe na Mwathani witũ Jesũ. Rĩu-rĩ, hinya wa Ngai nĩũtũheete indo ciothe iria tũbatairio nĩcio cia gũtũhotithia gũikara tũrĩ athingu kũna, na ũndũ wa kũmenya ũrĩa watwĩtire tũnyiitanĩre naake riiri na wega wake. Nĩ ũndũ ũcio nĩatũheete iheeo cia bata na cia goro mũno iria eeranĩire, nĩ geetha imũhotithagie kweherera merirĩria mooru ma gũũkũ thĩ, mũkĩhote kũhaanana naake. Nĩ ũndũ wa gĩtũmi kĩu, geriai na kĩyo mũno kuongerera wagĩrĩru harĩ wĩtĩkio wanyu; na harĩ wagĩrĩru muongerere ũũgĩ; na harĩ ũũgĩ muongerere kwĩnyiita maũndũinĩ moothe na harĩ kwĩnyiita maũndũinĩ moothe muongerere gũkirĩrĩria; na harĩ gũkirĩrĩria muongerere ũngai; na harĩ ũngai muongerere kũigua mwĩ ciana cia nyina ũmwe; na harĩ kũigua mwĩ ciana cia nyina ũmwe muongerere wendani. Nĩ tondũ mũngĩkorwo mwĩ na maũndũ macio thĩinĩ wanyu na maikare makĩongererekaga nĩmarĩtũmaga mũgĩe na kĩyo gĩa kũmenya Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Mũndũ ũrĩa ũtarĩ na maũndũ macio nĩ mũtumuumu wonaga o haniini, na nĩariganĩirwo atĩ nĩathambirio meehia maake marĩa aarĩ namo mbere. Kwoguo aariũ na aarĩ a Ithe witũ, geriai na kĩyo mũno mũtũme gwĩtwo na gũthuurwo kwanyu kũrũme biũ, tondũ mweka ũguo mũtirĩ hĩndĩ mũgaatigana na wĩtĩkio wanyu. Hĩndĩ ĩyo nĩrĩo mũgeetĩkĩrio gũtoonya Ũthamakiinĩ wa tene na tene wa Mwathani na Mũhonokia witũ Jesũ Kristũ. Nĩ ũndũ ũcio nĩndĩrĩmũririkanagia ũhoro wa maũndũ macio hingo ciothe, o na angĩkorwo nĩmũrĩĩkĩĩtie kũmamenya na makarũma wega thĩinĩ wa ũhoro wa ma ũrĩa mwĩ naguo. Ngwĩciiria nĩ wega gũtũũra ndĩmũririkanagia maũndũ macio ihinda rĩrĩa rĩothe ngũtũũra muoyo. Nĩ amu nĩnjũũĩ atĩ mwĩrĩ ũyũ nĩũkũnjeherera o narua o ta ũrĩa ndaguũrĩirio nĩ Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Kwoguo nĩngũgeria mũno kuona atĩ, thuutha wa gũkua gwakwa nĩmũrĩhotaga kũririkana maũndũ macio hingo ciothe. Ithuĩ tũkĩmũmenyithia ũhoro wa magegania wa gũũka kwa Mwathani witũ Jesũ Kristũ, tũtiahũthĩrire ng'ano cia gwĩthondekerwo nĩ andũ. Ithuĩ nĩkuona tweyoneire ũkaru wake na maitho maitũ. Ningĩ ithuĩ twarĩ ho rĩrĩa aaheirwo gĩtĩĩo na riiri nĩ Ngai Ithe, rĩrĩa mũgambo wokire kũrĩ we uumĩĩte kũrĩ Ũrĩa Mwene Riiri Ũrĩa Mũnene ũkiuga atĩrĩ, “Ũyũ nĩ we Mũũriũ wakwa nyendeete mũno na ũngenagia!” Ithuĩ eene nĩtweigwĩrĩire mũgambo ũcio ũkiuma na igũrũ rĩrĩa twarĩ naake kĩrĩmainĩ kĩrĩa gĩtheru. Ningĩ ũhoro ũrĩa warathirwo nĩ anabii nĩũtwĩkĩrĩĩte hinya o mũno makĩria. No mũgĩĩke wega mũno makĩria mũngĩũthikĩrĩria amu ũhaana ta taawa wakanĩĩte handũ ndumainĩ o kinya mũthenya ũkinye, ũtheri wa njata ya rũũciinĩ ũkenge ngoroinĩ cianyu. No rĩĩrĩ, mbere ya maũndũ moothe mwagĩrĩirwo nĩkũmenya atĩ gũtirĩ mũndũ ũngĩhota gũtaũra ũrathi ũrĩa wĩ Maandĩkoinĩ we mwene. Nĩ tondũ gũtirĩ ũrathi wokire nĩ ũndũ wa kwenda kwa mũndũ, no andũ maatongoragio nĩ Roho Mũtheru makĩheana ũhoro kuuma kwĩ Ngai. Ĩndĩ anabii a maheeni nĩmookire gatagatĩinĩ ka andũ matukũinĩ ma tene na ũguo noguo arutani a maheeni magooka gatagatĩinĩ kaanyu. Nĩmakaareehe na hitho maũndũ ma gũthũũkia, na moorutani mahĩtanu, na nĩmagaakaana Mwathani ũrĩa wamakũũrire. Nĩ ũndũ ũcio nĩmakeereehere kũniinwo kwa narua. Nao andũ aingĩ nĩmakaarũmĩrĩra mĩtugo yao mĩũru, na nĩ ũndũ wa ciĩko ciao, njĩra ya ũhoro wa ma nĩgaacambio. Ningĩ nĩ ũndũ wa gũkoroka kwao nĩmakaamwĩraga ng'ano cia maheeni nĩguo metongie na inyuĩ, nao matũire marĩ atuĩre kuuma o kĩambĩrĩria, na ũrĩa ũkaamaniina ndarĩ hingo arĩ akoma! Ngai ndaiguĩrĩire tha araika arĩa meehirie no aamaikirie icuainĩ kũrĩa matũũraga mooheetwo ndumainĩ na mĩnyororo, meetereire Mũthenya wa Ituĩro. O na ndaiguĩrĩire andũ a tene tha, rĩrĩa aareehire mũiyũro wa maaĩ kũrĩa kwarĩ andũ arĩa mateetĩkĩĩtie; no Noa ũrĩa wahunjagia Ũhoro wa ũthingu nĩahonokirio hamwe na andũ angĩ mũgwanja. Ngai nĩatuĩrĩire matũũra ma Sodomu na Gomora akĩmacina biũ na mwaki. Magĩgĩtuĩka kĩonereria kĩa ũrĩa arĩĩkaga andũ arĩa matamwĩtĩkĩĩtie. Ningĩ nĩahonokirie Loti, ũrĩa warĩ mũthingu na waiguithagio kĩeha mũno nĩ mĩtugo ya ũũra thoni ya andũ arĩa aaganu. Mũndũ ũcio mũthingu aatũũraga gatagatĩinĩ kaao, na maũndũ ma waganu marĩa eiguagĩra na akeyonera o mũthenya nĩmaathĩĩnagia ngoro yake thingu. Kwoguo Mwathani nĩoĩ kũhonokia andũ arĩa marĩ na ũngai kuuma magerioinĩ, na kũiga arĩa aaganu iherithiainĩ kinya Mũthenya wa Ituĩro ũkinye, na makĩria arĩa marũmagĩrĩra merirĩria mooru ma mĩĩrĩ yao na makanyarara ũhoti wa Ngai. Arutani acio a maheeni nĩ njoorua cia maũndũ, andũ egaathi, na matirĩ guoya makĩruma ciũmbe cia igũrũ iria irĩ riiri. O na angĩkorwo araika me hinya gũkĩra arutani acio a maheeni-rĩ, matimarumaga makĩmathitanga kwĩ Mwathani. No andũ acio meciiria maao no ta ma nyamũ cia gĩthaka iria ciombirwo cia kũnyiitagwo nĩ andũ ikooragwo; moomokagĩra na irumi maũndũ moothe marĩa mataramenya. Andũ acio makaaniinwo o ta nyamũ cia gĩthaka, na maherithio ũũru nĩ ũndũ wa ciĩko ciao njũru. Gĩkeno kĩao gĩkoragwo arĩ o gwĩkenia na mĩĩrĩ yao mũthenya barigici; andũ acio nĩ a gĩconoko na a kũmũcambithia rĩrĩa mooka kũrĩanĩra na inyuĩ; hingo ĩyo yothe makoragwo magĩkenio nĩ mĩtugo yao mĩũru! Matikoragwo makĩenda kũrora kĩndũ kĩngĩ tiga o atumia arĩa itharia, na maikaraga makĩhĩahĩaga nĩ meehia. Nĩmaheenagĩrĩria arĩa ahũthũ ngoro makamatoonyia mũtegoinĩ, nacio ngoro ciao ikoragwo imenyereetio o ũhoro wa gũkoroka. Andũ acio nĩmakinyĩirwo nĩ kĩrumi kĩa Ngai! Nĩmatigĩĩte njĩra ĩrĩa nũngarũ makoora; magakĩrũmĩrĩra njĩra ĩrĩa yarũmĩrĩirwo nĩ Balaamu mũrũ wa Beori, ũrĩa wendeete mbeeca iria oonaga nĩ ũndũ wa gwĩka waganu. Ĩndĩ nĩakũũmirwo nĩ ũndũ wa meehia maake, ndigiri yake ĩkĩaria ta mũndũ ĩgĩgĩtũma atige gũcooka gwĩka ciĩko icio ciake cia ũgũrũki. Andũ acio mahaana ta ithima ihũĩte maaĩ, na ta matu makĩhũũrwo nĩ kĩhuuhũkanio; acio-rĩ Ngai nĩamaigĩire handũ ndumainĩ ĩrĩa nene. Tondũ rĩĩrĩ, maaragia maũndũ ma ũrimũ na ma mwĩtĩĩo, makĩhũthagĩra merirĩria mooru ma mwĩrĩ magakĩguucagĩrĩria andũ arĩa marambĩrĩria kweherera andũ arĩa matũũraga meehagia. Ningĩ makameeragĩra wĩyathi, o rĩrĩa o eene me ngombo cia mĩtugo ĩrĩa mĩũru, nĩ tondũ mũndũ akoragwo e ngombo ya kĩndũ o ro gĩothe kĩrĩa kĩmũhooteete. Nĩ ũndũ angĩkorwo andũ no mahonokio kuuma maũndũinĩ mooru ma gũũkũ thĩ na ũndũ wa kũmenya Mwathani witũ, o we mũhonokia witũ Jesũ Kristũ, magacooka makanyiitwo na makahootwo nĩ maũndũ o ro macio rĩngĩ-rĩ, andũ acio matuĩkaga ooru gũkĩra ũrĩa maarĩ hĩndĩ ya mbere. Nĩ kaba matangĩamenyeete njĩra ya ũthingu, gũkĩra kũmĩmenya magacooka kweherera maathani matheru marĩa maheirwo. Ũndũ ũrĩa andũ acio meekĩĩte nĩwonanĩĩtie atĩ nĩ ũhoro wa ma ũrĩa thimo ciugaga atĩ, “Ngui ĩcookaga kũrĩa o matahĩko maayo,” nayo “Ngũrũe yarĩĩkia gũthambio ĩcookaga ĩgathiĩ kwĩgaragaria o mũtondoinĩ.” Eendwa aakwa, maya nĩ marũa maakwa ma keerĩ kũmwandĩkĩra. Marũainĩ macio meerĩ nĩngereetie kwarahũra meciiria maanyu ngĩmũririkanĩa maũndũ macio. Nĩmwagĩrĩirwo nĩkũririkana ciugo iria ciaririo matukũinĩ ma tene nĩ anabii arĩa atheru, o na watho wa Mwathani, o we Mũhonokia. Watho ũcio nĩguo mwareeheirwo nĩ atũmwo aanyu. Wa mbere mwagĩrĩirwo nĩkũmenya atĩ matukũinĩ maya ma kũrigĩrĩria nĩkũrĩũka andũ arĩa mĩikarĩre yao ĩrĩathagwo nĩ merirĩria maao mooru. Marĩmũnyũrũragia makĩmũũragia atĩrĩ, “Githĩ ndeeranĩire atĩ nĩagooka? E kũ rĩu? Kuuma o rĩrĩa maithe maitũ maakuire gũtirĩ ũndũ o na ũmwe mũgarũrũku; kũhaana o ta ũrĩa kwahaanaga kuuma rĩrĩa thĩ yombirwo!” Marĩmũnyũrũragia o makĩmenyaga ũhoro wa ma atĩ tene mũno Ngai nĩ we wathanire kũgĩe igũrũ na thĩ. Thĩ yombirwo na maaĩ kuuma kwĩ maaĩ na thĩ ĩrĩa ya tene nĩyaniinirwo na mũiyũro wa maaĩ. Igũrũ na thĩ iria ikoragwo kuo rĩu ikoragwo cigitĩirwo nĩ watho o ũcio wa Ngai nĩ geetha ikaaniinwo na mwaki. Ciigĩĩtwo cieterere mũthenya ũrĩa andũ arĩa mateetĩkĩĩtie Ngai magaatuĩrwo na maniinwo. No rĩĩrĩ, eendwa aakwa, mũtikaariganĩrwo nĩ ũndũ ũyũ ũmwe atĩ kũrĩ Mwathani mũthenya ũmwe no ta mĩaka ngiri (1,000), na mĩaka ngiri (1,000) no ta mũthenya ũmwe. Mwathani ndeguucagia kũhingia ciĩranĩro ciake ta ũrĩa andũ amwe meciiragia atĩ nĩeguucagia; amũkiragĩrĩria tondũ we ndarĩ mũndũ o na ũmwe eendaga akoora, no eendaga andũ oothe merire meehia maao. No rĩĩrĩ, Mũthenya wa Mwathani ũgooka o ta mũici. Mũthenya ũcio igũrũ nĩrĩgaathira na mũrurumo mũnene, nacio ciũmbe ciothe iria tuonaga matuinĩ nĩikaahĩa ithire, nayo thĩ na indo ciothe iria irĩ kuo icinwo o biũ. Tondũ ũguo nĩguo indo ciothe igaakĩniinwo-rĩ, mũkĩagĩrĩirwo nĩ gũkorwo na mĩthiĩre ĩtariĩ atĩa? Mwagĩrĩirwo nĩ gũkorwo na mĩthiĩre mĩtheru, na mwĩrutĩire Ngai, mũgĩtaanyaga na mũkĩĩriragĩria mũno gũũka kwa Mũthenya ũcio wa Ngai, o ũcio igũrũ rĩkaahĩa rĩthire, nacio indo ciothe iria cionagwo igũrũ itwekio nĩ mwaki. No rĩĩrĩ, nĩtwetereire igũrũ rĩerũ na thĩ njerũ iria Ngai eeranĩire, kũrĩa kũiyũire ũthingu. Tondũ ũcio eendwa aakwa, kuona atĩ nĩmwetereire Mũthenya ũcio, geriai na kĩyo mũno gũkoragwo mũrĩ athingu, mũtarĩ na ũcuuke mbere ya maitho ma Ngai, na mũkoragwo mwĩ na thaayũ. Ningĩ tuai gũkirĩrĩria kwa Mwathani witũ ta arĩ mweke wanyu wa ũhonokio, o ta ũrĩa mũrũ wa Ithe witũ Paũlũ ũrĩa twendeete aamwandĩkĩire kũringana na ũũgĩ ũrĩa aaheetwo nĩ Ngai. Ũguo nĩguo oigĩĩte marũainĩ maake moothe rĩrĩa ekwaria ũhoro ũyũ. Nĩkũrĩ maũndũ mamwe maritũ thĩinĩ wa marũa maake, marĩa andũ arĩa ahũhũũtĩki na mĩgarũ magarũraga o ta ũrĩa magarũraga maũndũ mangĩ Maandĩkoinĩ, na kwoguo makeeniina o eene. No rĩĩrĩ, inyuĩ eendwa aakwa nĩmũrĩĩkĩĩtie kũmenya ũguo. Tondũ ũcio mwĩmenyerereei mũtikaae gũkaanahĩtithio nĩ mahĩtia ma andũ aregenyũku, muume ũhoroinĩ wanyu wa kwĩhanda wega. Ĩndĩ, thiĩi o na mbere gũkũra thĩinĩ wa wega na ũmenyo wa Mwathani na Mũhonokia witũ Jesũ Kristũ. Naake arogoocwo rĩu kinya tene na tene! Ameni. Tũramwandĩkĩra Ũhoro ũkoniĩ Kiugo kĩa muoyo, ũrĩa ũtũire kuo kuuma o kĩambĩrĩria. We Kiugo, ithuĩ nĩtũmũiguĩte na nĩtũmuoneete na maitho maitũ, na tũkamwĩrorera o na tũkamũhuutia na mooko maitũ. Hĩndĩ ĩrĩa muoyo ũcio waguũranĩirio, nĩtwawonire, na nĩkĩo twaragia ũhoro waguo tũkĩmwĩraga ũhoro wa muoyo wa tene na tene, ũrĩa warĩ hamwe na Ngai Ithe, o ũrĩa twamenyithirio ithuĩ. Ũndũ ũrĩa ithuĩ tweyoneire na tũkĩĩiguĩra nĩguo tũmũmenyithagia ũhoro waguo, nĩ geetha o na inyuĩ mũnyiitanĩre na ithuĩ ngwatanĩroinĩ ĩrĩa tũkoragwo nayo na Ngai Ithe na Mũũrũwe Jesũ Kristũ. Tũramwandĩkĩra ũndũ ũyũ nĩ geetha gĩkeno giitũ gĩtuĩke gĩkinyanĩru. Ũhoro ũyũ nĩguo ithuĩ twaiguire kuuma kũrĩ Mũũrũwe na nĩguo tũmũmenyithagia atĩ: Ngai nĩ ũtheri, na thĩinĩ wake gũtirĩ gatuma o na kaniini. Tũngiuga atĩ twĩ na ngwatanĩro naake na tũkoragwo tũikarĩĩte o ndumainĩ nĩtũraheenania na ciugo na ciĩko ciitũ. No tũngĩikara ũtheriinĩ, ta ũrĩa we arĩ ũtheriinĩ, tũrĩkoragwo na ngwatanĩro gatagatĩinĩ gaitũ, nayo thakame ya Mũũriũ Jesũ nĩrĩtũtheragia tũgathirwo nĩ meehia moothe. Tũngiuga atĩ tũtirĩ na meehia nĩkwĩheenia tũkwĩheenia, na tũtirĩ na ũhoro wa ma thĩinĩ witũ. No tũngiumbũrĩra Ngai meehia maitũ nĩegũtuohera na atũtherie meehia maitũ moothe, tondũ we nĩahingagia ũrĩa eeranĩire na nĩ wa kĩhooto. Tũngiuga atĩ tũtiĩhĩĩtie tũgũtua Ngai wa maheeni na ũhoro wake ndũrĩ thĩinĩ witũ. Ũhoro ũyũ nĩ inyuĩ twana twakwa ndĩrandĩkĩra nĩ geetha mũtikeehagie; no rĩĩrĩ, mũndũ angĩĩhia, twĩna ũrĩa ũtũthaithanagĩrĩra harĩ Ngai Ithe, na nĩ we Jesũ Kristũ ũrĩa mũthingu. Kristũ nĩ we ũtũmaga tuoherwo meehia maitũ, na to maitũ moiki, no nĩ o na meehia ma andũ oothe. Korwo twathĩkĩra maathani ma Ngai no tũkorwo twĩ na ma atĩ nĩtũmũmenyeete. Mũndũ ũrĩa uugaga atĩ nĩamũũĩ, na ndathĩkagĩra maathani maake, nĩ wa maheeni na ndarĩ na ũhoro wa ma thĩinĩ wake. No ũrĩa wathĩkagĩra ũhoro wake, ũcio thĩinĩ wake nĩakoragwo eendeete Ngai na wendo ũrĩa mũkinyanĩru. Ũũ nĩguo tũngĩhota kũmenya na ma atĩ twĩ rũmwe na Ngai na njĩra ĩno: mũndũ ũrĩa uugaga atĩ aikaraga thĩinĩ wa Ngai, aagĩrĩirwo nĩgũikaraga ta ũrĩa Jesũ Kristũ aikaraga. Eendwa aakwa, rĩathani rĩĩrĩ ndĩramwandĩkĩra ti rĩerũ, no rĩrĩa ikũrũ mũtũũraga narĩo kuuma o kĩambĩrĩria. Rĩathani rĩu ikũrũ nĩ ũhoro o ũrĩa mũrĩĩkĩĩtie kũigua. No rĩĩrĩ nĩ rĩathani rĩerũ ndĩramwandĩkĩra, naake Kristũ o hamwe na inyuĩ nĩonanĩĩtie atĩ ũndũ ũcio nĩ wa ma, nĩ amu nduma nĩreehera, na ũtheri ũrĩa wa ma nĩũramũrĩka. Mũndũ ũrĩa uugaga atĩ e ũtheriinĩ, na nĩathũire mũrũ kana mwarĩ wa ithe arĩ o ndumainĩ. Mũndũ ũrĩa wendeete mũrũ kana mwarĩ wa ithe akoragwo arĩ ũtheriinĩ, na gũtirĩ ũndũ o na ũmwe wĩ thĩinĩ wake ũngĩtũma mũndũ ũngĩ eehie. No mũndũ ũrĩa ũthũire mũrũ wa ithe e ndumainĩ, na akoragwo akĩgerera ndumainĩ, na ndooĩ kũrĩa arathiĩ, nĩ amu nduma nĩyamũtuire mũtumuumu. Ndĩramwandĩkĩra inyuĩ twana twakwa, nĩ tondũ nĩmuoheirwo meehia maanyu nĩ ũndũ wa ũrĩa Kristũ eekire. Ndĩramwandĩkĩra inyuĩ maithe nĩ tondũ nĩmũũĩ ũrĩa ũtũũraga muoyo kuuma o kĩambĩrĩria. Ndĩramwandĩkĩra inyuĩ andũ eethĩ nĩ tondũ nĩmũhooteete Ũrĩa Mũũru. Ndamwandĩkĩra inyuĩ ciana ciakwa nĩ tondũ nĩmũũĩ Ngai Ithe. Ndĩramwandĩkĩra inyuĩ maithe nĩ tondũ nĩmũũĩ ũrĩa ũtũũraga muoyo kuuma o kĩambĩrĩria. Ndaramwandĩkĩra inyuĩ andũ eethĩ nĩ tondũ mwĩ na hinya, na ũhoro wa Ngai nĩũikaraga thĩinĩ wanyu, na nĩmũhooteete ũrĩa mũũru. Mũtikaae kwenda thĩ kana indo iria ikoragwo kuo. Mũndũ ũrĩa wendeete thĩ, ndeendeete Ngai Ithe. Amu maũndũ moothe ma thĩ, ta merirĩria ma mwĩrĩ, ma maitho, o na kana mwĩtĩĩo nĩ ũndũ wa indo cia gũũkũ thĩ, macio moothe matikoragwo moimĩĩte kũrĩ Ngai Ithe nĩ ma gũũkũ thĩ. Thĩ o hamwe na merirĩria maayo nĩgũthira irathira; no mũndũ ũrĩa wĩkaga wendi wa Ngai atũũraga tene na tene. Ciana ciakwa, rĩĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩa mũthia! Na rĩĩrĩ, o ta ũrĩa mwaiguire atĩ Thũ ya Kristũ nĩgooka; rĩu thũ cia Kristũ nĩ nyingĩ ciũkĩĩte, na kwoguo nĩtũkĩmenyeete atĩ rĩĩrĩ nĩrĩo ihinda rĩa mũthia. Andũ acio nĩmeehereete ngwatanĩroinĩ iitũ tondũ matiarĩ aayo; korwo maarĩ a ngwatanĩro iitũ nĩmangĩikarĩĩte hamwe na ithuĩ. No meeherire nĩ geetha kuoneke wega atĩ o matiarĩ a ngwatanĩro iitũ. Ĩndĩ inyuĩ nĩmũitĩrĩirio Roho Mũtheru nĩ Kristũ, na kwoguo inyuothe nĩmũmenyeete ũhoro wa ma. Niĩ ndiramwandĩkĩra atĩ tondũ mũtiũĩ ũhoro wa ma, no ndĩramwandĩkĩra tondũ nĩmũũĩ, na mũgakorwo mũmenyeete atĩ gũtirĩ maheeni moimaga ũhoroinĩ wa ma. Mũndũ ũrĩa ũkĩheenanagia nĩ ũrĩkũ? Nĩ ũrĩa o wothe uugaga atĩ Jesũ ti Kristũ. Mũndũ ũcio nĩ we thũ ya Mesia, na nĩareganĩĩte na Ngai Ithe na Mũũriũ. Ũrĩa ũreganĩĩte na Mũũriũ nĩareganĩĩte na Ithe, no ũrĩa wĩtĩkĩrĩĩte Mũũriũ nĩetĩkĩrĩĩte Ithe o naake. Ũhoro ũrĩa mwaiguire kuuma o kĩambĩrĩria rekeei ũikare thĩinĩ wanyu. Ũhoro ũcio ũngĩikara thĩinĩ wanyu nĩmũrĩikaraga mwĩ thĩinĩ wa Mũũriũ o na mwĩ thĩinĩ wa Ithe. Naguo ũndũ ũrĩa Kristũ aatwĩrĩire nĩ muoyo wa tene na tene. Ndamwandĩkĩra ũhoro ũyũ nĩ ũndũ wa andũ arĩa meendaga kũmũhĩtithia. No rĩĩrĩ, Roho ũrĩa mwaitĩrĩirio nĩ Kristũ e thĩinĩ wanyu na kwoguo mũtirĩ na bata wa kũrutwo ũndũ nĩ mũndũ, nĩ amu Roho ũcio nĩamũrutaga maũndũ moothe ma ma no ti ma maheeni, na kwoguo o ta ũrĩa amũrutĩĩte, ikaragaai mwĩ thĩinĩ wa Kristũ. Atĩrĩĩrĩ twana twakwa, ikaragaai mwĩ thĩinĩ wake nĩ geetha hĩndĩ ĩrĩa agooka tũgaakorwo tũrĩ na ũũmĩrĩru, tũtikaanehithe nĩgũconoka. Angĩkorwo nĩmũũĩ atĩ Kristũ nĩ mũthingu, kĩmenyageei atĩ mũndũ ũrĩa wĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire nĩ mwana wa Ngai. Oneei wendo ũrĩa Ngai Ithe witũ agĩtwendeete naguo kinya tũgeetagwo ciana ciake! Hatirĩ nganja tũrĩ ciana ciake. Kĩrĩa gĩtũmĩĩte andũ a thĩ maage gũtũmenya, nĩ tondũ nĩmaagire kũmũmenya we. Eendwa aakwa, ithuĩ rĩu twĩ ciana cia Ngai, na gũtirĩ kũramenyeka wega biũ ũrĩa tũgaakorwo tũhaana thuuthainĩ. No nĩtũũĩ atĩ rĩrĩa Kristũ akoonekana tũgaakorwo tũhaana taake, tondũ nĩtũkaamuona o ta ũrĩa ahaana kũna. Mũndũ o wothe ũkoragwo amwĩrĩgĩrĩire nĩgwĩtheria etheragia o ta ũrĩa Kristũ naake e mũtheru. Mũndũ o wothe wĩhagia nĩ watho wa Ngai eehagia, nĩ tondũ kwĩhia nĩkũkũrega watho. Nĩmũũĩ atĩ Kristũ oonekanire nĩ geetha twoherwo meehia, na thĩinĩ wake gũtirĩ meehia. Kwoguo mũndũ o wothe ũikaraga thĩinĩ wa Kristũ ndarĩ hingo eehagia, no mũndũ o wothe wĩhagia ndarĩ amuona o na ndamũũĩ. Twana twakwa, mũtigeetĩkĩre kũheenio nĩ mũndũ o na ũrĩkũ! Mũndũ ũrĩa wĩkaga ũrĩa kwagĩrĩire nĩ mũthingu o ta ũrĩa Kristũ e mũthingu. No mũndũ o wothe wĩhagia nĩ wa Ngoma, nĩ tondũ Ngoma atũũraga eehagia kuuma o kĩambĩrĩria. Kĩrĩa gĩatũmire Mũrũ wa Ngai ooke gũũkũ thĩ nĩ geetha athũũkie wĩra wa Ngoma. Gũtirĩ mwana wa Ngai ũthiaga na mbere kwĩhia nĩ ũndũ ũngai ũkoragwo thĩinĩ wake; ndangĩhota kwĩhia nĩ tondũ aciarĩĩtwo nĩ Ngai. Ũndũ ũyũ ngũgweta nĩguo wonanagia wega ũtiganu wa ciana cia Ngai na ciana cia Ngoma: Mũndũ o wothe wĩkaga ũrĩa gũtaagĩrĩire, kana ũthũire mũrũ wa ithe ti mwana wa Ngai. Ndũmĩrĩri ĩrĩa mũiguĩte kuuma o kĩambĩrĩria nĩ ĩno: no mũhaka twendanage mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Tũtiagĩrĩirwo nĩkũhaana ta Kaini ũrĩa warĩ wa Ũrĩa Mũũru, ũrĩa woragire mũrũ wa nyina Habili. Aamũũragire nĩkĩ? Aamũũragire nĩ tondũ ciĩko ciake we mwene ciarĩ njũru, no cia mũrũ wa nyina ciarĩ njega. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ, andũ a gũũkũ thĩ mangĩmũmena-rĩ, mũtikaamake. Ithuĩ nĩtũũĩ atĩ nĩtũtiganĩĩte na gĩkuũ tũgatoonya muoyoinĩ; tũũĩ ũguo tondũ nĩtwendeete aariũ na aarĩ a Ithe witũ. Mũndũ ũrĩa ũteendanaga atũũraga gĩkuũinĩ. Ningĩ mũndũ o wothe ũthũire mũndũ ũrĩa ũngĩ nĩ mũũragani, na nĩmũkĩũĩ atĩ gũtirĩ mũũragani ũkoragwo na muoyo wa tene na tene thĩinĩ wake. Ũndũ ũrĩa ũtũmaga tũmenye ũrĩa wendo ũhaana nĩ ũyũ, atĩ Kristũ nĩarutire muoyo wake nĩ ũndũ witũ. Nĩ ũndũ ũcio o na ithuĩ nĩtũkĩagĩrĩirwo nĩkũruta mĩoyo iitũ nĩ ũndũ wa aariũ na aarĩ a Ithe witũ! Ĩndĩ, mũndũ angĩkorwo arĩ na indo nyingĩ oone mũrũ kana mwarĩ wa Ithe arĩ na thĩĩna arege kũmũteithia-rĩ, angĩkiuga nĩakĩendeete Ngai atĩa? Twana twakwa, tigagaai kwendana o na mĩromo tu; rekeei wendo wanyu ũkoragwo arĩ wendo wa ma ũrĩa wonanagio na ciĩko. Ũũ nĩguo tũmenyaga atĩ tũrĩ a ũhoro wa ma, o nacio ngoro ciitũ igakorwo itarĩ na nganja mbere ya Ngai. Thamiri ciitũ ingĩkorwo nĩiratũtwĩra; nĩ gũkorwo Ngai nĩ mũnene gũkĩra thamiri ciitũ, na nĩoĩ maũndũ moothe. Kwoguo eendwa aakwa, angĩkorwo thamiri ciitũ itiratũtuĩra, nĩtũrĩkoragwo na ũũmĩrĩru mbere ya Ngai. Ngai nĩatũheaga kĩrĩa twamũhooya nĩ tondũ nĩtũrũmagĩrĩra maathani maake na nĩtwĩkaga maũndũ marĩa mamũkenagia. Rĩathani rĩake nĩ atĩ twĩtĩkie Mũũriũ wake Jesũ Kristũ, na twendanage mũndũ na ũrĩa ũngĩ o ta ũrĩa Kristũ aatwathire. Andũ oothe arĩa maathĩkagĩra maathani ma Ngai matũũraga thĩinĩ wa Ngai, naake agatũũra thĩinĩ wao. Na rĩĩrĩ, tũmenyaga atĩ Ngai aikaraga thĩinĩ witũ na ũndũ wa Roho ũrĩa atũheete. Eendwa aakwa, tigagaai gwĩtĩkagia andũ oothe arĩa maugaga atĩ me na Roho, no ambagaai kũmarora wega mũmennye kana roho ũrĩa me naguo uumĩĩte kũrĩ Ngai, nĩ amu anabii aingĩ a maheeni nĩmathiĩte thĩ yothe. Ĩno nĩ yo njĩra ĩrĩa mũrĩkũũranaga Roho wa Ngai nayo: Mũndũ o wothe uumbũraga atĩ Jesũ Kristũ ookire arĩ mũndũ, e na Roho ũrĩa uumaga kwĩ Ngai. Mũndũ ũrĩa ũtoimbũraga Jesũ ndarĩ na Roho ũrĩa uumaga kwĩ Ngai. Roho ũrĩa arĩ naguo nĩ roho ũrĩa uumaga gwĩ Thũ ya Kristũ, ũrĩa mwerirwo atĩ nĩũrooka na rĩu nĩũrĩĩkĩĩtie gũũka gũũkũ thĩ. No inyuĩ twana twakwa mũrĩ a Ngai, na nĩmũhooteete anabii acio a maheeni, nĩ amu Roho ũrĩa wĩ thĩinĩ wanyu e na hinya gũkĩra ũrĩa wa gũũkũ thĩ. Anabii acio a maheeni maaragia ũhoro wa maũndũ ma gũũkũ thĩ, nao andũ a gũũkũ thĩ makamathikĩrĩria nĩ tondũ o nĩ a gũũkũ thĩ. No ithuĩ tũrĩ a Ngai. Mũndũ o wothe ũũĩ Ngai nĩatũthikagĩrĩria, no mũndũ ũrĩa ũtarĩ wa Ngai ndatũthikagĩrĩria. Ũguo nĩguo tũmenyaga Roho wa ma na roho wa maheeni. Eendwa aakwa, rekeei twendanage mũndũ na ũrĩa ũngĩ tondũ wendo nĩ wa Ngai, na mũndũ ũrĩa wendanaga nĩ mwana wa Ngai, na nĩoĩ Ngai. Mũndũ ũrĩa ũteendanaga ndooĩ Ngai, nĩ amu Ngai nĩ wendo. Ngai nĩatuonirie wendo wake nĩ ũndũ nĩatũmire Mũrũ wake wa mũũmwe gũũkũ thĩ, nĩ geetha tũtũũre muoyo. Wendo ũhaana ta ũũ: Ithuĩ ti ithuĩ twendire Ngai no we nĩ we watwendire, agĩgĩtũma Mũũrũwe ooke nĩ geetha atuĩke igongoona rĩa meehia maitũ. Eendwa aakwa, angĩkorwo ũguo nĩguo Ngai aatwendire, no mũhaka o na ithuĩ tũkĩendanage mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Gũtirĩ mũndũ ũrĩ wona Ngai, no tũngĩendana mũndũ na ũrĩa ũngĩ, Ngai arĩtũũraga thĩinĩ witũ naguo wendo wake nĩũrĩkinyanagĩra thĩinĩ witũ. Ũndũ ũrĩa ũtũmaga tũmenye na ma atĩ tũikaraga thĩinĩ wa Ngai naake agaikara thĩinĩ witũ nĩ atĩ nĩatũheete Roho wake. Na ithuĩ nĩtwĩyoneire na nĩtuumbũraga atĩ, Ngai Ithe nĩatũmire Mũũriũ ooke ahonokie andũ a thĩ. Mũndũ o wothe uumbũraga atĩ Jesũ nĩ Mũrũ wa Ngai aikaraga thĩinĩ wa Ngai, naake Ngai agaikara thĩinĩ wake. Kwoguo ithuĩ nĩtũũĩ na nĩtwĩtĩkĩĩtie wendo ũrĩa Ngai atwendeete naguo. Ngai nĩ wendo na mũndũ ũrĩa ũikaraga eendanĩĩte aikaraga thĩinĩ wa Ngai naake Ngai agaikara thĩinĩ wake. Wendo ũtuagwo mũkinyanĩru thĩinĩ witũ nĩ geetha tũkaagĩa na ũũmĩrĩru rĩrĩa Mũthenya wa Ituĩro ũgaakinya; amu o ta ũrĩa Kristũ ahaana noguo na ithuĩ tũhaana twĩ gũũkũ thĩ. Wendo ndũrĩ guoya; wendo ũrĩa mũkinyanĩru nĩũingataga guoya wothe. Mũndũ ũrĩa wĩtigagĩra ndakoragwo e na wendo mũkinyanĩru, tondũ guoya ũkoragwo ũkonainie na iherithia. Ithuĩ twendanaga nĩ tondũ Ngai nĩatwendire o mbere. Mũndũ angiuga atĩ nĩendeete Ngai, no nĩathũire, mũrũ kana mwarĩ wa Ithe, ũcio nĩ wa maheeni. Nĩ amu, mũndũ ũrĩa ũteendeete mũrũ wa ithe, ũrĩa arahota kuona ndangĩhota kwenda Ngai ũrĩa atarĩ oona. Rĩathani rĩrĩa Kristũ atũheete nĩ rĩĩrĩ: mũndũ ũrĩa wendeete Ngai no mũhaka eende mũrũ kana mwarĩ wa ithe. Mũndũ o wothe wĩtĩkĩĩtie atĩ Jesũ nĩ we Kristũ nĩ mwana wa Ngai; na ũrĩa wendeete mũciari, nĩendeete o na mwana wake. Ũũ nĩguo tũngĩhota kũmenya atĩ nĩtwendeete ciana cia Ngai: nĩkwenda Ngai na gwathĩkagĩra maathani maake. Nĩ amu kwenda Ngai nĩgwathĩkĩra maathani maake, namo maathani maake ti maritũ. Mwana o wothe wa Ngai nĩahootaga thĩ; tũhootaga thĩ na njĩra ya wĩtĩkio witũ. Nũũ ũngĩhoota thĩ? No mũndũ ũrĩa wĩtĩkĩĩtie atĩ Jesũ Kristũ nĩ we Mũrũ wa Ngai. Jesũ Kristũ nĩwe mwene wokire na maaĩ ma kĩbatithio gĩake na thakame ya gĩkuũ gĩake. We ndookire na maaĩ me moiki, no ookire na maaĩ na thakame. Roho we mwene nĩ mũira, amu Roho nĩ we ũhoro wa ma. Ũhoro ũyũ ũkoragwo wĩ na aira atatũ, nĩ o: Roho, maaĩ, na thakame. Aira acio atatũ marutaga ũira ũhaanaine. Nĩtwĩtĩkagia ũira wa andũ, no ũira wa Ngai nĩũkoragwo wĩ na hinya mũno makĩria, naake nĩarutĩĩte ũira ũyũ ũkoniĩ Mũũriũ. Kwoguo mũndũ o wothe wĩtĩkagia Mũrũ wa Ngai, nĩakoragwo e na ũira ũcio thĩinĩ wake, no mũndũ o wothe ũteetĩkĩĩtie Ngai nĩamũtuĩte wa maheeni, nĩ amu nĩareganĩĩte na ũira ũrĩa Ngai arutaga wa Mũũriũ wake. Ũira ũcio nĩguo ũyũ: Ngai nĩatũheire muoyo wa tene na tene, na muoyo ũcio ũkoragwo thĩinĩ wa Mũũriũ. Mũndũ o wothe wĩ na Mũũriũ e na muoyo, no mũndũ o wothe ũtarĩ na Mũrũ wa Ngai ndarĩ na muoyo. Nĩ inyuĩ mwĩtĩkĩĩtie Mũrũ wa Ngai ndĩrandĩkĩra ũhoro ũyũ nĩ geetha mũmenye atĩ mwĩ na muoyo wa tene na tene. Ithuĩ nĩtũkoragwo twĩ na ũũmĩrĩru harĩ Ngai, nĩ ũndũ twĩ na ma atĩ nĩatũiguaga tũngĩmũhooya kũringana na wendi wake. Angĩkorwo nĩtũũĩ na ma atĩ nĩatũiguaga rĩrĩa twamũhooya, nĩtũkĩũĩ atĩ nĩatũheaga kĩrĩa gĩothe twamũhooya. Mũndũ angĩona mũrũ kana mwarĩ wa ithe agĩĩka rĩĩhia rĩtangĩtũma akue, nĩamũhoere na Ngai nĩekũhe mũrũ kana mwarĩ wa ithe ũcio muoyo. Ũndũ ũcio wĩkĩkaga kũrĩ andũ arĩa meehia maao matangĩtũma makue. No nĩkũrĩ rĩĩhia rĩngĩtũma mũndũ akue, na ndinoiga atĩ mũndũ no ahooe nĩ ũndũ wa rĩĩhia ta rĩu. Gwĩka ũndũ o wothe mũũru nĩ meehia, no nĩkũrĩ meehia matangĩtũma mũndũ akue. Nĩtũũĩ atĩ gũtirĩ mwana o na ũmwe wa Ngai ũtũũraga eehagia nĩ tondũ nĩamenyagĩrĩrwo nĩ Mũrũ wa Ngai, na ũrĩa mũũru ndangĩkĩmũhuutia. Ithuĩ nĩtũũĩ atĩ tũrĩ a Ngai, o na akorwo thĩ yothe yathagwo nĩ Ũrĩa Mũũru. Nĩtũũĩ atĩ Mũrũ wa Ngai nĩokĩĩte, na nĩatũheete ũũgĩ wa kũmenya Ngai ũrĩa wa ma. Ithuĩ tũikaraga twĩ thĩinĩ wa Ngai ũrĩa wa ma, o na tũrĩ thĩinĩ wa mũũrũwe Jesũ Kristũ. Ũcio nĩ we Ngai ũrĩa wa ma, na no we muoyo wa tene na tene. Twana twakwa, mwĩmenyerereei ngai cia mĩhianano. Kuuma kũrĩ niĩ Mũthuuri: Kũrĩ mũtumia ũrĩa wendeetwo o hamwe na ciana ciake, arĩa nyendeete kũna. To niĩ nyiiki ndĩmwendeete, no nĩmwendeetwo o na nĩ andũ oothe arĩa mooĩ ũhoro wa ma, nĩ amu ũhoro wa ma ũtũũraga thĩinĩ witũ, na tũgũkorwo naguo kinya tene na tene. Ngai Ithe, o hamwe na Mũũrũwe Jesũ Kristũ marotũhe wega, na tha, na thaayũ; maũndũ maya marotuĩka maitũ ithuĩ tũũĩ ũhoro wa ma na twendanĩĩte. Nĩndakenire mũno nĩkuona ciana imwe ciaku ikĩrũmĩrĩra ũhoro wa ma o ta ũrĩa twathĩĩtwo nĩ Ithe witũ. Rĩu nĩngũkũũria we Mũtumia wendeetwo atĩ ithuothe twendanage mũndũ na ũrĩa ũngĩ. Rĩĩrĩ ti rĩathani rĩerũ ndĩrakwandĩkĩra, no nĩ rĩrĩa tũtũũraga narĩo kuuma o kĩambĩrĩria. Ndĩraaria ũhoro wa wendo ũyũ nĩ geetha tũrũmagĩrĩre maathani ma Ngai. Rĩathani rĩĩrĩ no rĩrĩa mwaiguire kuuma o kĩambĩrĩria, atĩ no mũhaka mũtũũrage mwendanĩĩte. Na rĩĩrĩ, nĩkũrĩ na aheenania aingĩ mũno marorũũra thĩ yothe, andũ mateetĩkĩĩtie atĩ Jesũ Kristũ ookire gũũkũ thĩ arĩ mũndũ. Mũndũ o na ũrĩkũ wa mũthemba ta ũcio nĩ wa maheeni, na nĩ thũ ya Kristũ. Mwĩmenyerereei nĩguo mũtigaate kĩrĩa mũrutĩire wĩra, nĩ geetha mũkaaheeo mũcaara wanyu wĩ wothe. Mũndũ o wothe ũrĩa ũtarũmagia ũrutani wa Kristũ ndakoragwo e na Ngai. No mũndũ ũrĩa ũrũmagĩrĩra ũrutani ũcio akoragwo e na Ngai Ithe o hamwe na Mũũriũ. Kwoguo mũndũ ũrĩa ũngĩũka kũrĩ inyuĩ amũreeheire ũrutani ũngĩ tiga o ũcio mũtikaanamwamũkĩre mĩciĩini yanyu, o na mũtikaanamũgeithie. Mũndũ ũrĩa ũngĩmũgeithia anyiitanagĩra naake mĩtugoinĩ yake mĩũru ĩrĩa eekaga. Ndĩ na maũndũ maingĩ ingĩenda kũmwĩra, no ndikwenda kũmaandĩka na rangi karatathiinĩ. Ngwĩhoka atĩ nĩndĩrĩũka kũmuona, na hĩndĩ ĩyo nĩtũkaaranĩria nĩ geetha gĩkeno giitũ gĩkinyanĩre. Ciana cia Mwarĩ wa thooguo ũrĩa wendeetwo nĩciakũgeithia. Kuuma kũrĩ niĩ Mũthuuri: Kũrĩ mũraata wakwa Gayo ũrĩa nyendeete kũna. Mũraata wakwa, nĩndakũhoera atĩ maũndũ moothe makoragwo makwagĩrĩire, na ũkoragwo wĩ na ũgima wa mwĩrĩ, amu nĩnjũũĩ atĩ roho waku nĩ mwega. Nĩndakenire mũno rĩrĩa Akristiano arĩa angĩ a Ithe witũ mookire makĩnyumbũrĩra ũhoro wa wĩhokeku waku harĩ ũhoro ũrĩa wa ma, tondũ ũtũũraga ũrũmagĩrĩra ũhoro wa ma. Gũtirĩ ũndũ ũngenagia ta kũigua ciana ciakwa itũũraga irũmĩrĩire ũhoro wa ma. Mũraata wakwa, wee nĩũkoragwo wĩ mwĩhokeku ũkĩrutĩra wĩra Akristiano arĩa angĩ o na mangĩkorwo marĩ ageni harĩ we. Nĩmarutĩire kanitha ũira nĩ ũndũ wa wendo waku. Kĩmateithagie gũthiĩ na mbere na rũgendo rwao na njĩra ĩrĩa ĩrĩkenagia Ngai. Nĩ amu maambĩrĩirie rũgendo nĩguo matungatĩre Kristũ, na matirĩ meetĩkĩra gũteithĩrĩrio nĩ andũ arĩa mateetĩkĩĩtie. Tondũ ũcio ithuĩ no mũhaka tũnyiitage ũgeni andũ ta acio nĩ geetha tũgwatanĩre nao wĩrainĩ wao wa kũmenyithania ũhoro wa ma. Nĩndaandĩkĩire kanitha tũrũa tũkuhĩ no Dioterefe, ũrĩa wĩtuaga mũnene wao ndeetĩkagĩra ũhoro wakwa. Nĩ ũndũ ũcio wona ndooka nĩngoiga ũrĩa wothe eekĩĩte: ũrĩa atũcambagia na ũrĩa aheenanagia! Na to macio moiki; we mwene ndaamũkagĩra Akristiano arĩa angĩ, o na nĩagiragia maamũkĩrwo nĩ andũ arĩa mangĩyendera gwĩka ũguo, na akamaingata moime kanithainĩ! Mũraata wakwa, ndũkaae kũrũmĩrĩra maũndũ mooru; rũmagĩrĩra marĩa meega. Mũndũ ũrĩa wĩkaga wega nĩ wa Ngai, no ũrĩa wĩkaga ũũru ndarĩ oona Ngai. Andũ oothe nĩmagaathagĩrĩria Demetirio, o naguo ũhoro wa ma guo mwene nĩũmũgaathagĩrĩria. O na niĩ nĩngũruta ũira nĩ ũndũ wake, na we nĩũũĩ atĩ ũira wakwa nĩ wa ma. Ndĩ na maũndũ maingĩ ma gũkwandĩkĩra, no ndirenda gũkwandĩkĩra na karamu na rangi. Ngwĩhoka atĩ nĩtũgũkĩonana o ro na ihenya twaranĩrie na kanua. Thaayũ ũrogĩa nawe. Araata aaku oothe nĩmakũgeithia. Geithia aariũ na aarĩ a Ithe witũ oothe, mũndũ o mũndũ. Kuuma kũrĩ niĩ Judasi, ndungata ya Jesũ Kristũ, o niĩ mũrũ wa nyina na Jakubu: Kũrĩ andũ arĩa meetĩĩtwo, na matũũraga wendoinĩ wa Ngai Ithe, na nĩmamenyagĩrĩrwo nĩ Jesũ Kristũ: Mũroingĩhĩrio tha, thaayũ o na wendani. Eendwa aakwa, tondũ wa kũigua ndĩ na wendo wa kũmwandĩkĩra ũhoro wa ũhonokio ũrĩa tũgwatanĩire na inyuĩ-rĩ, nĩndĩronire kwagĩrĩire ndĩmwandĩkĩre o rĩmwe ndĩmũũmĩrĩrie, nĩ geetha mũthiĩ o na mbere kũrũĩrĩra wĩtĩkio, ũrĩa Ngai aaheire andũ aake rĩmwe rĩa kũigana. Nĩ amu gatagatĩinĩ gaitũ nĩgwatoonyire na hitho andũ arĩa matooĩ Ngai, andũ arĩa ũhoro wa ituĩro rĩrĩa rĩmanyiitĩĩte wandĩkirwo o tene. Andũ acio nĩ o magarũraga wega wa Ngai witũ makaũtua waganu, na makarega Jesũ Kristũ, o we wiki mũnene na Mwathani witũ. O na angĩkorwo ũhoro ũyũ nĩmũũĩ wega, nĩngũmũririkania ũrĩa Mwathani hĩndĩ ĩmwe aahonokirie ciana cia Isiraeli kuuma Misiri, no thuuthainĩ nĩacookire akĩniina arĩa maaregire gwĩtĩkia. Taririkanaai araika arĩa maaregire gũikara harĩa maagĩrĩirwo nĩgũikara, makĩehera ũikaroinĩ wao: Ngai nĩamooheete na mĩnyororo kũndũ kwĩ nduma nene tene na tene, ameetereirie Mũthenya ũcio Mũnene ũrĩa magaatuĩrwo. Taririkanaai andũ a Sodomu na Gomora, o na matũũra marĩa maariganĩĩtie, ũrĩa andũ aakuo meekire maũndũ ma ũmaraaya, na makĩgĩa na mĩtugo ya arũme kwĩrirĩria arũme arĩa angĩ: maherithirio na mwaki wa tene na tene nĩ geetha matuĩke kĩonereria kũrĩ andũ oothe. No taguo mathũũkagia mĩĩrĩ yao ũndũ wa irooto, makanyarara wathani wa Ngai na makaruma arĩa marĩ riiri kũu igũrũ. O na Mikaeli mũraika ũrĩa mũnene rĩrĩa maakararanagia na Ngoma nũũ ũgũkuua mwĩrĩ wa Musa, ndageririe gũcookeria Ngoma na ciugo cia irumi no aamwĩrire atĩrĩ, “Mwathani arogũkaania.” No rĩĩrĩ, andũ acio nĩmamenagĩrĩria maũndũ moothe marĩa matahotaga kũmenya, namo marĩa mamenyaga na mũmenyere ta wa nyamũ nĩmeniinaga namo. Kaĩ makĩrĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Nĩ amu nĩmarũmĩrĩire njĩra ĩrĩa Kaini aagereire. Ningĩ nĩ ũndũ wa kwenda mbeeca nĩmetwarĩrĩirie ihĩtiainĩ rĩrĩa Balaamu eekire o na nĩmaremeete ta Kora, nao makaaniinwo o taake. Andũ aya mahaana ta icigo cia gĩko rĩrĩa megũũka thigũkũinĩ makĩrĩanĩra na inyuĩ matarĩ na thoni. O meciiragia o ũhoro wao eene. Ningĩ mathimbĩĩte ta matu matarĩ mbura, marĩa mahuruutagwo nĩ rũhuuho. Mahaana mĩtĩ ĩrĩa ĩtaciaraga ĩkinyĩrĩirwo nĩ hĩndĩ ya kũhũrũrũka mathangũ, ĩkamunywo na mĩri ĩkooma biũ. Ningĩ mahaana ta makũmbĩ ma iriainĩ; mahũyũkaga ciĩko ciao cia gĩconoko ta mũhũũyũ. O mahaana ta njata iria ciũrũũraga, iria ciigĩirwo nduma ĩrĩa ndumanu mũno ya tene na tene. Andũ acio nĩ o ũhoro wao warathirwo nĩ Enoku, ũrĩa wa rũciaro rwa mũgwanja kuuma harĩ Adamu, akiuga ũũ: “Mwathani nĩagooka na araika aake atheru ngiri nyingĩ atuĩre andũ oothe, na aherithie arĩa oothe meekaga ciĩko iria maneeka iria ireganĩĩte na ũngai, o na amaherithie nĩ ũndũ wa ciugo ciothe njũru iria eehia manaaria cia kũmũcambia!” Andũ aya nĩ ang'ong'ori na matiiganagĩra; marũmagĩrĩra merirĩria maao mooru; nĩ eegani na maheenagĩrĩria andũ arĩa angĩ nĩguo megune. Ĩndĩ inyuĩ, eendwa aakwa, taririkanaai ũhoro ũrĩa mwerirwo o mbere nĩ atũmwo a Mwathani witũ Jesũ Kristũ. Maamwĩrire atĩrĩ, “Rĩrĩa mahinda ma mũthia magaakinya, nĩgũkaagĩa na anyũrũrania arĩa makaarũmagĩrĩra merirĩria maao matarĩ ma ũngai.” Andũ acio nĩ o matũmaga andũ maamũkane, nĩ ũndũ matũũraga mũtũũrĩre wa kĩĩmwĩrĩ matarĩ na Roho. No inyuĩ, eendwa aakwa, kĩragĩrĩriai kũrũmia wĩtĩkio wanyu ũrĩa mũtheru mũno: Hooyagaai mwĩ na hinya wa Roho Mũtheru. Ningĩ mwĩigeei thĩinĩ wa wendo wa Ngai, o mwetereire Mwathani witũ Jesũ Kristũ nĩ ũndũ wa tha ciake amũhe muoyo wa tene na tene. Andũ arĩa marĩkoragwo na nganja-rĩ, maiguagĩreei tha; arĩa angĩ nao mahonokagiei mũkamahuria kuuma mwakiinĩ, nao arĩa angĩ mũmaiguagĩre tha mũgĩĩtigagĩra, no mũthũũre nguo ciao, iria ithaahĩĩtio nĩ maũndũ mooru ma mĩĩrĩ yao. Na rĩu kũrĩ ũrĩa wĩ na ũhoti wa kũmũrũũgamia mũtikagũe na kũmũrũũgamia mbere ya riiri wake mũtarĩ na ũcuuke na mwĩ na gĩkeno, o we Ngai Mũhonokia witũ, na ũndũ wa Jesũ Kristũ Mwathani witũ, arogĩa na riiri, ũnene, ũthamaki, na wathani, kuuma o kĩambĩrĩria na rĩu na nginya tene na tene! Ameni. Ibuku rĩĩrĩ nĩ rĩa maũndũ marĩa Jesũ Kristũ aaguũranĩirie. Ngai aaguũrĩirie Jesũ maũndũ macio nĩ geetha naake Jesũ oonie ndungata ciake maũndũ marĩa megwĩkĩka o narua. Jesũ naake nĩatũmire mũraika akamenyithie ndungata yake Johana, naake Johana agĩkĩheana ũhoro wothe wa maũndũ marĩa oonire. Ũhoro ũcio naguo nĩ ndũmĩrĩri kuuma kũrĩ Ngai na ũhoro wa ma ũrĩa waguũranĩirio nĩ Jesũ Kristũ. Kũraathimwo nĩ mũndũ ũrĩa ũthoomaga ciugo cia ũrathi ũyũ, o na kũraathimwo nĩ arĩa macithikagĩrĩria na makahingia maũndũ marĩa maandĩkĩĩtwo ũrathiinĩ wacio, nĩ amu ihinda nĩrĩkuhĩrĩirie. Ũhoro ũyũ nĩ kuuma kũrĩ Johana, agĩtũmĩra makanitha marĩa mũgwanja me bũrũriinĩ wa Asia: Wega na thaayũ irogĩa na inyuĩ kuuma kũrĩ Ngai, ũrĩa wĩ kuo, na no we warĩ kuo, na no we ũgũũka, o na kuuma kũrĩ maroho marĩa mũgwanja, marĩa me mbere ya gĩtĩ kĩa Ngai kĩa ũthamaki, o na kuuma kũrĩ Jesũ Kristũ, mũira ũrĩa mwĩhokeku, o we wa mbere kũriũkio kuuma kũrĩ arĩa akuũ, na no we mũnene wa athamaki a thĩ. Jesũ nĩatwendeete na nĩatũkũũrire kuuma meehiainĩ maitũ na ũndũ wa thakame yake, agĩgĩtũtua athamaki na athĩnjĩri Ngai nĩguo tũtungatage Ngai, o we Ithe wake. Kũgoocwo na wathani irogĩa kũrĩ Jesũ Kristũ tene na tene! Ameni. Atĩrĩĩrĩ, tarora nĩarooka e thĩinĩ wa matu! Andũ oothe o hamwe na arĩa maamũtheecangire nĩmakaamuona. Nacio ndũũrĩrĩ ciothe cia thĩ nĩikaamũcakaĩra. Ũguo nĩguo gũgaatuĩka! Mwathani Ngai Mwene Hinya Wothe, ũrĩa wĩ kuo, na warĩ kuo, na nowe ũgooka ekuuga atĩrĩ, “Nĩ niĩ kĩambĩrĩria na kĩrĩĩkĩrĩro.” Niĩ Johana, mũrũ wa Ithe wanyu, na mũrũmĩrĩri wa Jesũ, nĩnyiitanĩire na inyuĩ ngirĩrĩirie mĩnyamaaroinĩ ya arĩa marĩ a Ũthamaki wake. Ndathaamĩirio gĩcigĩrĩrainĩ kĩa iria kĩrĩa gĩĩtagwo Patimo nĩ ũndũ wa kũheana Ũhoro wa Ngai o hamwe na ũira wa Jesũ. Na rĩĩrĩ, ndĩ kũu, mũthenya ũmwe wa Mwathani ngĩnyiitwo nĩ Roho, ngĩigua thuutha wakwa mũgambo wanĩrĩire mũno ta wa karumbeeta ũkiuga atĩrĩ, “Maũndũ marĩa ũkuona-rĩ, maandĩke ibukuinĩ ũmatũmĩre makanitha maya mũgwanja: Kanitha wa Efeso, Simurina, Perigamo, Thuatira, Saride, Filadelifia, na Laodikia.” Nĩndacookire ngĩĩhũgũra nyone nũũ ũcio wanjaragĩria, na ndehũgũra ngĩona mĩtĩ mũgwanja ya kũhangĩrwo mataawa ya thahabu. Gatagatĩ ka mĩtĩ ĩyo mũgwanja ngĩona kĩndũ kĩahaanaga ta mũrũ wa mũndũ, eekĩrĩĩte nguo ĩkahumbĩra magũrũ, na nĩeyoheete mũcibi wa thahabu njohero. Mũtwe na njuĩrĩ yake ciahenagia o ta guoya wa ng'ondu kana ta ira. Maitho maake maahaanaga ta nĩnĩmbĩ cia mwaki. Mĩthiimo yake yahaanaga ta gĩcango gĩkumuthĩĩtwo gĩkahenia mũno o ta gĩcinĩĩtwo nĩ aturi, naguo mũgambo wake wagambaga ta ndururumo ya maaĩ maingĩ. Na rĩĩrĩ, guokoinĩ gwake kwa ũrĩo aanyiitĩĩte njata mũgwanja, naruo rũhiũ rũnoore wega mĩena yerĩ rũkoimĩra kanuainĩ gaake. Gĩthiithi gĩake gĩakengaga o ta riũa hĩndĩ ĩrĩa rĩarĩĩte biũ. Ndamuona-rĩ, no kũgũa ndagũire magũrũinĩ maake ta mũndũ mũkuũ. No we akĩnjigĩrĩra guoko gwake kwa ũrĩo akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Tiga gwĩtigĩra! Nĩ niĩ Kĩambĩrĩria na Kĩrĩĩkĩrĩro. Nĩ niĩ ũrĩa wĩ muoyo! Nĩndakuĩte no rĩu ngũtũũra muoyo nginya tene na tene, na ndĩ na ũhoti igũrũ rĩa Gĩkuũ o na rĩa kũrĩa akuũ mathiaga. Rĩu-rĩ, andĩka maũndũ marĩa ũrona, marĩa me kuo o na marĩa magooka thuuthainĩ. Atĩrĩĩrĩ, ũhoro wa hitho ya njata iria mũgwanja wonire guokoinĩ gwakwa kwa ũrĩo, o hamwe na ya mĩtĩ ĩrĩa mũgwanja ya kũhangĩrwo mataawa ya thahabu nĩ ĩno: njata icio mũgwanja nĩ araika a makanitha macio mũgwanja, nayo mĩtĩ ĩyo mũgwanja ya kũhangĩrwo mataawa nĩ makanitha macio mũgwanja. “Andĩkĩra mũraika wa kanitha ũrĩa wĩ Efeso atĩrĩ, “Ũrĩa ũnyiitĩĩte njata mũgwanja na guoko gwake kwa ũrĩo, na ũrĩa ũgeragĩra gatagatĩ ka mĩtĩ ĩrĩa mũgwanja ya kũhangĩrwo mataawa ya thahabu aroiga atĩrĩ: Nĩnjũũĩ ciĩko ciaku na kĩyo gĩaku o na gũkirĩrĩria gwaku. Ningĩ nĩnjũũĩ atĩ ndũngĩkirĩrĩria andũ arĩa aaganu, o na nĩũgereetie arĩa meĩtaga atũmwo no ti atũmwo, na ũkoona atĩ nĩ a maheeni. Wee nĩũkirĩrĩirie o na ũkaherithio nĩ ũndũ wakwa, na ndũrĩ wakua ngoro. No ndĩ na ũndũ ngũgũcuukĩra: nĩũtiganĩirie wendani ũrĩa warĩ naguo mbere. Ririkana kũrĩa uumĩĩte ũkagwa! Wĩrire ũcookerere ciĩko iria wekaga mbere. Waga kwĩrira meehia maaku nĩngũũka kũrĩ we, njeherie mũtĩ waku wa kũhangĩrwo mataawa, ndĩũrute handũ haaguo. Ĩndĩ wĩ na ũndũ ũmwe mwega: nĩũthũire ciĩko cia andũ arĩa meetagwo Anikolai, o ta ũrĩa ndĩcithũire. “Ũrĩa wĩ na matũ nĩakĩigue ũrĩa Roho areera makanitha! “Ũrĩa ũkũhootana nĩngaamũhe rũũtha arĩe matunda ma mũtĩ wa muoyo, ũrĩa wĩ ikenero kwa Ngai. “Andĩkĩra mũraika wa kanitha ũrĩa wĩ Simurina atĩrĩ: “Ũrĩa Kĩambĩrĩria na kĩrĩĩkĩrĩro, ũrĩa wakuĩte no rĩu atũũraga muoyo aroiga atĩrĩ, Nĩnjũũĩ kĩeha gĩaku na thĩĩna waku, no rĩĩrĩ, wĩ mũtongu! O na nĩnjũũĩ ũrĩa ũrumagwo nĩ andũ arĩa meĩtaga Ayahudi no ti Ayahudi, no nĩ thunagogi ya Caitaani! Ndũkaae gwĩtigĩra maũndũ marĩa ũkirie kũnyamaario namo. Tathikĩrĩria! Ngoma arenda gũikia amwe aanyu njeera nĩguo amũgerie, na nĩmũkũnyamaarĩka mĩthenya ikũmi. Wee ikaraga wĩhokeete o niĩ, o na ũngĩtuĩka nĩũkũũragwo, na nĩngaakũhe muoyo ta arĩ guo thũmbĩ yaku. “Ũrĩa wĩ na matũ nĩakĩigue ũrĩa Roho areera makanitha! “Naake ũrĩa ũkũhootana ndarĩ hingo akaahuutio nĩ gĩkuũ gĩa keerĩ. “Andĩkĩra mũraika wa kanitha ũrĩa wĩ Perigamo atĩrĩ: “ Ũrĩa wĩ na rũhiũ rũnoore wega mĩena yerĩ aroiga atĩrĩ, Nĩnjũũĩ kũrĩa ũtũũraga, kũrĩa gĩtĩ gĩa Caitaani kĩa ũthamaki kĩrĩ. Atĩrĩĩrĩ, nĩũrũmĩĩtie ũhoro wakwa wega, na ndwakaanire wĩtĩkio ũrĩa ũnjĩtĩkĩĩtie naguo o na matukũinĩ marĩa Anitipa, mũira wakwa mwĩhokeku, ooragĩirwo kũu kwanyu kũrĩa Caitaani atũũraga. No rĩĩrĩ, ndĩ na maũndũ matarĩ maingĩ ngũgũcuukĩra: atĩrĩĩrĩ, gatagatĩinĩ gaaku nĩkũrĩ na andũ marũmagĩrĩra moorutani ma Balaamu, ũrĩa wonirie Balaki ũhoro wa gũtũma andũ a Isiraeli meehie, akĩmoonereria marĩage nyama cia magongoona marĩa marutĩirwo mĩhianano, na mahũũrage ũmaraaya. O nawe wĩ na andũ amwe marũmagĩrĩra moorutani ma andũ arĩa meetagwo Anikolai. Rĩu kĩĩrire! Waga kwĩrira nĩngũũka kũrĩ we narua ndũe na andũ acio na rũhiũ rũrĩa ruumaga kanuainĩ gaakwa. “Ũrĩa wĩ na matũ nĩakĩigue ũrĩa Roho areera makanitha! “Ũrĩa ũkũhootana nĩngaamũhe mana mamwe marĩa mahithe, na ndĩmũhe kahiga ka rangi mwerũ kaandĩkĩĩtwo rĩĩtwa rĩerũ rĩtarĩ mũndũ ũngĩ ũrĩũĩ, tiga o ũrĩa ũkaagĩa na kahiga kau. “Andĩkĩra mũraika wa kanitha ũrĩa wĩ Thuatira atĩrĩ: “Mũrũ wa Ngai, ũrĩa maitho maake maakanaga ta nĩnĩmbĩ cia mwaki, na ũrĩa mĩthiimo yake ĩhaana ta gĩcango gĩkumuthĩĩtwo gĩgathera mũno ekuuga atĩrĩ: Nĩnjũũĩ ciĩko ciaku, wendo waku, wĩtĩkio waku, ũtungati waku, o na ũkirĩrĩria waku. Ningĩ nĩnjũũĩ atĩ wĩra waku rĩu nĩũkĩrĩĩte ũrĩa wa mbere. Ĩndĩ ndĩ na ũndũ ngũgũcuukĩra: nĩũkiragĩrĩria mũtumia ũrĩa wĩtagwo Jezebeli, o ũcio wĩĩtaga mũnabii. Naake nĩahĩtithagia ndungata ciakwa na maũndũ ma ũmaraaya na ma kũrĩa irio iria irutĩirwo mĩhianano. Nĩndĩmũheete ihinda rĩa kwĩrira meehia maake, no nĩaregeete gũtiga ũmaraaya ũcio wake. “Atĩrĩĩrĩ, ngũmũikania gĩtandainĩ arware, nao andũ arĩa maanatharia naake ndũme makorwo na ruwo rũingĩ mũno, maaga kwĩrira mawaganu marĩa maaneeka naake. Ningĩ nĩngooraga ciana ciake, namo makanitha moothe nĩmakaamenya atĩ nĩ niĩ njũũĩ meciiria o na wendi wa andũ oothe. O mũndũ wanyu ngaamũrĩha kũringana na ciĩko ciake. “No rĩĩrĩ, inyuĩ mũrĩ Thuatira na mũtarũmagĩrĩra moorutani macio mooru na mũtarĩ mwamenya kĩrĩa acio angĩ meetaga, ‘Hitho iria ndikĩru mũno cia Caitaani,’ ngũmwĩra atĩ, ndikũmũigĩrĩra mũrigo ũngĩ. Ĩndĩ, ikaraai mũrũmĩĩtie kĩrĩa mwĩ nakĩo kinya rĩrĩa ngooka. o na nĩngaamũhe njata ya kĩrooko. “Ũrĩa wĩ na matũ nĩakĩigue ũrĩa Roho areera makanitha! “Andĩkĩra mũraika wa kanitha ũrĩa wĩ Saride atĩrĩ: “Ũrĩa wĩ na maroho mũgwanja ma Ngai, o na njata mũgwanja ekuuga atĩrĩ: Nĩnjũũĩ ciĩko ciaku; nĩũganagwo atĩ wĩ muoyo, o na gũtuĩka wĩ mũkuũ! Arahũka wĩkĩre hinya kĩrĩa gĩtigarĩĩtie o haniini gĩkue, nĩ amu nĩnyoneete atĩ ciĩko ciaku ti njega biũ maithoinĩ ma Ngai wakwa. Ririkana ũrĩa warutirwo na ũrĩa waiguire; athĩkĩra maũndũ macio na wĩrire. Waga kwarahũka, ngũũka ta mũici, na ndũrĩmenya nĩ thaa ĩrĩkũ ndĩgũkorerera. Kũu Saride kũrĩ na andũ matarĩ aingĩ matahakĩĩte nguo ciao gĩko. Acio magaatwaranaga na niĩ mehumbĩĩte nguo cia rangi mwerũ amu nĩmaagĩrĩire. Mũndũ ũrĩa ũkũhootana nĩakaahumbwo nguo cia rangi mwerũ na ndigaathengia rĩĩtwa rĩake kuuma ibukuinĩ rĩa muoyo. Nĩngoimbũra rĩĩtwa rĩake mbere ya Awa, o na mbere ya araika aake. “Ũrĩa wĩ na matũ nĩakĩigue ũrĩa Roho areera makanitha! “Andĩkĩra mũraika wa kanitha ũrĩa ũkoragwo Filadelifia atĩrĩ: “Ũrĩa mũtheru na wa ma, ũrĩa wĩ na cabi ĩrĩa yarĩ ya Daudi, ũrĩa ũhingũraga na gũtirĩ ũngĩhinga, na ahinga gũtirĩ ũhingũraga ekuuga atĩrĩ: Nĩnjũũĩ ciĩko ciaku. Atĩrĩĩrĩ, nĩngũhingũrĩire mũrango ũrĩa gũtarĩ mũndũ ũngĩhota kũũhinga. Nĩnjũũĩ atĩ hinya waku no mũniini, no nĩwahingirie wendi wakwa, ningĩ ũtũũraga wĩ mwĩhokeku. Tathikĩrĩria! Andũ a thunagogi ya Caitaani, andũ a maheeni arĩa moigaga atĩ nĩ Ayahudi na ti Ayahudi, nĩngũtũma mooke mainamĩrĩre mbere ya magũrũ maaku, mamenye atĩ ndũũraga ngwendeete. Tondũ wa kũhingia watho wakwa wa gũkirĩrĩria, nĩngũkũgitĩra kuuma kũrĩ ihinda rĩa thĩĩna rĩrĩa rĩrooka thĩinĩ wa thĩ yothe kũgeria andũ oothe arĩa matũire kuo. Ndĩrooka o ro narua; rũmia wega kĩrĩa wĩ nakĩo, nĩguo gũtikaagĩe mũndũ ũrĩgũtuunya thũmbĩ yaku. Ũrĩa ũkũhootana nĩngaamũtua gĩtugĩ thĩinĩ wa Hekaarũ ya Ngai wakwa, na ndarĩ hingo akoima kuo. Nĩngaamwandĩka rĩĩtwa rĩa Ngai wakwa o na rĩĩtwa rĩa itũũra rĩa Ngai wakwa, nĩrĩo Jerusalemu ĩrĩa njerũ, ĩrĩa ĩgaikũrũka kuuma igũrũ kwa Ngai wakwa. O na nĩngaamwandĩka rĩĩtwa rĩakwa rĩrĩa rĩerũ. “Ũrĩa wĩ na matũ, nĩakĩigue ũrĩa Roho areera makanitha! “Andĩkĩra mũraika wa kanitha ũrĩa wĩ Laodikia atĩrĩ: “Ameni, mũira ũrĩa mwĩhokeku na wa ma, o we kĩambĩrĩria gĩa kĩrĩa gĩothe kĩombirwo nĩ Ngai ekuuga atĩrĩ: Nĩnjũũĩ ciĩko ciaku; nĩnjũũĩ atĩ ndũrĩ mũhiũ na ndũrĩ mũhoro! Naarĩ korwo wĩ mũhiũ kana mũhoro! Kwoguo tondũ wĩ mũraru, ũgakĩaga gũtuĩka mũhiũ kana mũhoro, ngũgũtua thĩ uume kanua gaakwa! Wee uugaga atĩrĩ, ‘Ndĩ mũtongu na nĩnjikaire wega gũtirĩ kĩndũ itarĩ.’ No kaĩ ndũũĩ atĩ wee wĩ mũndũ ũtarĩ hinya na wa kũiguĩrwo tha! Ningĩ wĩ mũthĩĩni, mũtumuumu, na wĩ njaga. Kwoguo ngũgũtaara atĩ ũgũre thahabu ĩrĩa ĩthereetio na mwaki kuuma kũrĩ niĩ nĩ geetha ũtonge. Ningĩ ũgũre nguo cia rangi mwerũ wĩhumbe nĩguo ũhumbĩre njaga ĩyo yaku ĩtige kuoneka, ũcooke ũgũre maguta ũhake maitho macio maaku nĩguo wone. Arĩa oothe nyendeete nĩndĩmakũũmaga na ngamarũnga maahĩtia. Kwa ũguo ĩkĩra kĩyo na wĩrire meehia maaku. Tathikĩrĩria! Ndũũgamĩĩte mũrangoinĩ ngĩringaringa; mũndũ aigua mũgambo wakwa na ahingũre mũrango, nĩngũtoonya thĩinĩ kũrĩ we; ndĩanĩre naake, naake arĩanĩre na niĩ. Ũrĩa ũkũhootana nĩngaamwĩtĩkĩria aikare hamwe na niĩ gĩtĩinĩ gĩakwa kĩa ũnene, o ta ũrĩa o na niĩ ndahootanire ngĩikara hamwe na Awa gĩtĩinĩ gĩake kĩa ũnene. “Ũrĩa wĩ na matũ nĩakĩigue ũrĩa Roho areera makanitha!” Thuutha wa ũguo ngĩrora ngĩona mũrango ũrĩ mũhingũre kũũrĩa igũrũ matuinĩ. Naguo mũgambo ũrĩa ndaiguĩte mbere ĩyo ũkĩnjarĩria ũhaana ta karumbeeta ũkiuga atĩrĩ, “Ambata ũũke haaha na nĩngũkuonia ũrĩa gũgwĩkĩka thuutha wa maũndũ maya.” O rĩmwe ngĩnyiitwo nĩ Roho, nakuo kũu igũrũ matuinĩ nĩkwaigĩĩtwo gĩtĩ kĩa ũnene, nakĩo nĩgĩaikarĩirwo nĩ mũndũ. Na rĩĩrĩ, mũndũ ũcio gĩthiithi gĩake gĩakengaga ta mahiga ma goro ma marangi mĩthemba mĩingĩ meetagwo Jasiperi, o na gĩgakenga ta mahiga ma goro ma rangi mũtuune. Gĩtĩ kĩu kĩa ũnene nakĩo gĩathiũrũrũkĩirio nĩ mũkũngambura, naguo wakengaga ta mahiga ma goro ma rangi wa ngirini ũrĩa mũtheru mũno. Ningĩ gĩtĩ kĩu kĩa ũnene nĩgĩathiũrũrũkĩirio nĩ itĩ ingĩ mĩrongo ĩĩrĩ na inya, nacio ciaikarĩirwo nĩ athuuri mĩrongo ĩĩrĩ na ana mehumbĩĩte nguo cia rangi mwerũ, na mageekĩra thũmbĩ cia thahabu mĩtwe. Gĩtĩinĩ kĩu kĩa ũnene hoimaga heni, mĩgambo na marurumĩ. Ningĩ hau mbere ya gĩtĩ kĩu kĩa ũnene nĩhaarĩ na mataawa mũgwanja maakanaga, namo nĩ mo maroho marĩa mũgwanja ma Ngai. Ningĩ o hau mbere ya gĩtĩ kĩu nĩhaarĩ kĩndũ kĩahaanaga ta iria rĩa gĩciicio, rĩahenagia o ta gĩciicio. Gĩtĩ kĩu nĩgĩathiũrũrũkĩirio nĩ ciũmbe inya i muoyo, nacio ciaiyũrĩĩtwo nĩ maitho mbere na thuutha. Kĩũmbe kĩa mbere kĩahaanaga ta mũrũũthi, gĩa keerĩ ta ndeegwa; gĩa gatatũ kĩarĩ na ũthiũ ta wa mũndũ, na gĩa kana kĩahaanaga ta rwĩgĩ rũmbũkĩĩte. Ciũmbe icio inya i muoyo, o kĩũmbe kĩarĩ na mathagu matandatũ, na ciaiyũirwo nĩ maitho guothe. Ningĩ mũthenya na ũtukũ itiatigithagĩria kũina atĩrĩ: “Mũtheru, mũtheru, mũtheru nĩ Mwathani Ngai Mwene Hinya Wothe; Ũrĩa warĩ kuo, na no we wĩ kuo, na no we ũgooka.” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ yothe rĩrĩa ciũmbe icio i muoyo ikũinĩra ũcio ũikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene, o we ũtũũraga tene na tene, nyĩmbo cia kũmũgooca, na cia kũmũtĩĩa, na cia kũmũcookeria ngaatho, athuuri arĩa mĩrongo ĩĩrĩ na ana makeegũithia thĩ mbere ya ũcio ũikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene, o we ũtũũraga tene na tene, makamũthaathaiya. Magacooka makaiga thũmbĩ ciao mbere ya gĩtĩ kĩu kĩa ũnene makĩina atĩrĩ: “Mwathani Ngai witũ! Wee no we wagĩrĩirwo nĩkũgoocwo, na gũtĩĩo, na gwĩkĩrĩrwo, amu nĩ we wombire indo ciothe, na nĩ ũndũ wa kwenda gwaku ikĩgĩa kuo na igĩikara o muoyo.” Ningĩ ngĩona ibuku rĩa gĩkũnjo rĩrĩ guokoinĩ kwa ũrĩo kwa ũcio waikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene; ibuku rĩu rĩandĩkĩĩtwo na thĩinĩ na na nja, na rĩgatumwo na ndumo mũgwanja. Ngĩcooka ngĩona mũraika wĩ hinya mũno akĩanĩrĩra akooria atĩrĩ, “Nũũ wagĩrĩirwo nĩgũtumũra ndumo ahingũre ibuku rĩĩrĩ rĩa gĩkũnjo?” No gũtirĩ mũndũ o na ũmwe wĩ igũrũ matuinĩ kana gũũkũ thĩ kana wĩ rungu rwa thĩ wahotire gũtumũra ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo arĩrore thĩinĩ. Nĩndarĩrire mũno nĩ tondũ gũtirĩ mũndũ o na ũmwe mwagĩrĩru wonekire wa gũtumũra ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo arĩrore thĩinĩ. Hĩndĩ ĩyo mũthuuri ũmwe wa arĩa mĩrongo ĩĩrĩ na ana akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Tiga kũrĩra. Atĩrĩĩrĩ, Mũrũũthi wa mũhĩrĩga wa Juda, o we wa rũciaro rwa Daudi, nĩahootanĩĩte na nĩekũhota gũtumũra ndumo icio mũgwanja ahingũre ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo.” Na rĩĩrĩ, hau gatagatĩinĩ ga gĩtĩ kĩu kĩa ũnene na ciũmbe iria inya i muoyo, o hau gatagatĩ ka athuuri, ngĩona Gatũrũme kaigĩĩtwo kahaana ta kaarĩ gathĩnje. Kaarĩ na hĩa mũgwanja na maitho mũgwanja, marĩa arĩ mo maroho marĩa mũgwanja ma Ngai marĩa maatũmĩĩtwo thĩ yothe. Nako Gatũrũme kau gagĩthiĩ gakĩoya ibuku rĩa gĩkũnjo kuuma guokoinĩ kwa ũrĩo kwa ũcio waikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene. Rĩrĩa Gatũrũme kooire ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo, ciũmbe iria inya i muoyo, ikĩĩgũithia thĩ mbere ya Gatũrũme, o kĩũmbe kĩnyiitĩĩte kĩnanda na mbakũri ya thahabu ĩiyũrĩĩte ũbaani ũrĩa arĩ guo mahooya ma andũ a Ngai. Athuuri arĩa mĩrongo ĩĩrĩ na ana o nao makĩĩgũithia hamwe na ciũmbe icio inya i muoyo, o mũthuuri e na kĩnanda na mbakũri o ta cia ciũmbe icio inya i muoyo. Magĩcooka makĩina rwĩmbo rwerũ makiuga atĩrĩ: “Wee nĩ we wagĩrĩire kuoya ibuku rĩu rĩa gĩkũnjo ũrĩtumũre ndumo ciarĩo. Nĩ tondũ wee nĩworagirwo, ningĩ, na ũndũ wa thakame yaku ya igongoona, ũgĩkũũrĩra Ngai andũ, kuuma mĩhĩrĩgainĩ yothe, kuuma irukainĩ ciothe, o na kuuma ndũũrĩrĩinĩ ciothe. Nĩũmatuĩte athamaki a gũtungatagĩra Ngai ta athĩnjĩri Ngai na nĩmarĩathanaga gũũkũ thĩ.” Ningĩ, ndacũũthĩrĩria ngĩigua mĩgambo ya araika ngiri na ngiri mathiũrũrũkĩirie gĩtĩ kĩrĩa kĩa ũnene, ciũmbe iria inya i muoyo, o na athuuri arĩa mĩrongo ĩĩrĩ na ana. Nao araika acio mainaga na mũgambo mũnene makoiga atĩrĩ: “Gatũrũme karĩa kooragirwo nĩkaagĩrĩirwo nĩkũgĩa na ũhoti, ũtonga, ũũgĩ, hinya, gĩtĩĩo, riiri o na kĩraathimo.” Ngĩcooka ngĩigua ciũmbe ciothe iria irĩ igũrũ na iria irĩ thĩ, na iria irĩ rungu rwa thĩ, na iria irĩ iriainĩ, na indo ciothe iria irĩ muoyo iria irĩ kũndũ guothe, ikiuga atĩrĩ, “Kĩraathimo, gĩtĩĩo, riiri, na hinya irogĩa kũrĩ ũrĩa ũikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene o na kũrĩ Gatũrũme tene na tene!” Nacio ciũmbe iria inya i muoyo ikiuga atĩrĩ, “Ameni!” Nao athuuri makĩĩgũithia thĩ magĩthaathaiya. Ningĩ ngĩona Gatũrũme atumũra rũtumo rũmwe rwa ndumo iria mũgwanja, ngĩigua kĩũmbe kĩmwe gĩa ciũmbe iria inya i muoyo kĩoiga na mũgambo wagambaga ta ngwa atĩrĩ, “Ũka!” Ndarora ngĩona mbarathi njerũ na ũrĩa wamĩikarĩire aarĩ na ũta, agĩcooka akĩheeo thũmbĩ. Akiumagara agĩthiĩ akĩhootanaga, agĩgĩtuĩka mũhootani kũna. Rĩrĩa Gatũrũme atumũrire rũtumo rwa keerĩ, ngĩigua kĩũmbe kĩrĩa kĩ muoyo gĩa keerĩ kĩoiga atĩrĩ, “Ũka!” Hagĩũka mbarathi nduune, naake ũrĩa wamĩikarĩire agĩĩtĩkĩrio kwagithia thĩ thaayũ nĩ geetha andũ mooraganage mũndũ na ũrĩa ũngĩ; na mũndũ ũcio akĩheeo rũhiũ rũnene. Rĩrĩa Gatũrũme atumũrire rũtumo rwa gatatũ ngĩigua kĩũmbe kĩrĩa kĩ muoyo gĩa gatatũ kĩoiga atĩrĩ, “Ũka!” Na niĩ ndacũũthĩrĩria ngĩona mbarathi njirũ yoka, naake ũrĩa wamĩikarĩire aarĩ na ratiri guokoinĩ gwake. Ngĩigua mũgambo ta arĩ wa kuuma kũrĩ ciũmbe iria inya i muoyo, ũkiuga atĩrĩ, “Kĩbaaba kĩa ngano kiumage dinari ĩmwe, na ibaaba ithatũ cia mbaarĩ ciumage dinari ĩmwe, no ndũgathũũkie maguta o na ndibei!” Rĩrĩa Gatũrũme atumũrire rũtumo rwa kana ngĩigua kĩũmbe gĩa kana kĩrĩa kĩ muoyo kĩoiga atĩrĩ, “Ũka!” Na niĩ ngĩrora ngĩona mbarathi theũku yoka, na ũrĩa wamĩikarĩire eetagwo Gĩkuũ, na Kwa akuũ aamuumĩĩte thuutha. Nao makĩheeo hinya wa gwatha gĩcunjĩ kĩa inya gĩa thĩ, mooraganage na mbaara, ng'aragu, mũrimũ na nyamũ cia gĩthaka. Rĩrĩa Gatũrũme atumũrire rũtumo rwa gataano, ngĩona rungu rwa kĩgongoona mĩoyo ya andũ arĩa mooragĩĩtwo nĩ ũndũ wa ũhoro wa Ngai, o na nĩ ũndũ wa ũira ũrĩa maaheanĩĩte. Nao magĩkaya na mũgambo mũnene makĩũria atĩrĩ, “Mwathani Mwene Hinya Wothe, wee mũtheru na wa ma! Ũgũikara kinya rĩ ũgĩgaatuĩra andũ arĩa matũũraga thĩ, na ũmaherithie nĩ ũndũ wa gũita thakame iitũ?” Nao oothe o mũndũ o mũndũ makĩheeo nguo, makĩĩrwo mahuurũke ihinda rĩngĩ iniini, kinya rĩrĩa namba ĩkaahinga ya ndungata iria ingĩ ciarutithanagia wĩra nao, o hamwe na ya Akristiano arĩa angĩ makooragwo ta ũrĩa o mooragirwo. Rĩrĩa Gatũrũme atumũrire rũtumo rwa gatandatũ, gũkĩgĩa na gĩthingithia kĩnene mũno, narĩo riũa rĩkĩira o ta nguo njirũ ya macakaya, mweri ũgĩtuunĩha ta thakame, njata nacio ikĩgũa thĩ o ta ũrĩa hĩndĩ ya heho mũtĩ wa mũkũyũ ũgũithagia ngũyũ wainainio nĩ rũhuuho, igũrũ rĩkĩehera rĩhaana ibuku rĩa gĩkũnjo, nacio irĩma ciothe hamwe na icigĩrĩra ciothe cia iriainĩ igĩthaamio kuuma ciikaroinĩ ciacio. Hĩndĩ ĩyo athamaki a thĩ, atongoria, anene a thigari, itonga, andũ arĩa me hinya, o na arĩa angĩ oothe arĩa ngombo na matarĩ ngombo makĩĩhitha ngurungainĩ na rungu rwa mahiga, na irĩmainĩ. Nao marĩ kũu mageetaga irĩma na mahiga magaciĩra atĩrĩ, “Tũgwĩreei mũtũhithe tũthengere ũrĩa ũikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene o na tũthengere maraakara ma Gatũrũme! Nĩ amu mũthenya ũrĩa mũnene wa maraakara maao nĩmũkinyu, na nũũ ũngĩkĩhota kũwĩtiiria?” Thuutha wa ũguo ngĩona araika ana marũũgamĩĩte koonainĩ iria inya cia thĩ, marigĩrĩirie huuho iria inya nĩ geetha gũtikaagĩe rũhuuho rũkũhuruutana thĩ nyũmũ kana iriainĩ o na kana rũhuurute mũtĩ o na ũmwe. Ngĩcooka ngĩona mũraika ũngĩ akĩambata oimĩĩte mwena wa irathĩro e na mũhũũri wa Ngai ũrĩa ũrĩ muoyo. Akĩanĩrĩra araika acio ana, arĩa maaheetwo hinya wa gũthũũkia thĩ na iria, akĩmeera atĩrĩ, “Mũtigaathũũkie thĩ kana iria kana mĩtĩ, kinya rĩrĩa tũrĩrĩĩkia kũhũũra ndungata cia Ngai witũ mũhũũri moothiũinĩ maacio.” Ningĩ ngĩigua atĩ mũigana wa acio maahũũrĩĩtwo mũhũũri warĩ ngiri igana rĩmwe rĩa mĩrongo ĩna na inya (144,000) kuuma mĩhĩrĩgainĩ yothe ikũmi na ĩĩrĩ ya andũ a Isiraeli: a mũhĩrĩga wa Juda andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Reubeni andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Gadi andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Asheri andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Nafutali andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Manase andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Simeoni andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Lawi andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Isakaru andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Zebuluni andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Josefu andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000), a mũhĩrĩga wa Benjamini andũ ngiri ikũmi na igĩrĩ (12,000). Thuutha wa ũguo ngĩrora ngĩona andũ gĩkundi kĩnene, na gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire kũmatara! Andũ acio moimĩĩte ndũũrĩrĩinĩ ciothe, mĩhĩrĩgainĩ yothe, irukainĩ ciothe, na thiomiinĩ ciothe, nao marũũgamĩĩte mbere ya gĩtĩ kĩa ũnene o na mbere ya Gatũrũme mehumbĩĩte nguo cia rangi mwerũ, manyiitĩĩte mathĩgĩ ma mĩkĩndũ. Nao maanagĩrĩra makoiga atĩrĩ, “Ũhonokio uumaga kwĩ Ngai witũ, ũrĩa ũikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene, o na kwĩ Gatũrũme!” Nao araika oothe makĩrũũgama mathiũrũrũkĩirie gĩtĩ kĩa ũnene, o na athuuri, o na ciũmbe iria inya i muoyo. Magĩcooka magĩturumithia moothiũ maao thĩ mbere ya gĩtĩ kĩa ũnene magĩthaathaiya Ngai, makiugaga atĩrĩ, “Ameni! Kĩraathimo, riiri, ũũgĩ, ngaatho, gĩtĩĩo, ũhoti, na hinya nĩ cia Ngai witũ tene na tene! Ameni!” Na rĩĩrĩ, hĩndĩ ĩyo mũthuuri ũmwe wa arĩa mĩrongo ĩĩrĩ na ana akĩnjũũria atĩrĩ, “Andũ aya meekĩrĩĩte nguo cia rangi mwerũ nĩ arĩkũ na moimĩĩte kũ?” Na niĩ ngĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũthuuri, nĩ we ũũĩ!” Naake akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Aya nĩ andũ arĩa mahĩtũkĩire mĩnyamaaroinĩ mĩnene, mathambĩĩtie nguo ciao thakameinĩ ya Gatũrũme ikeerũha. Nĩkĩo marũũgamĩĩte mbere ya gĩtĩ kĩa Ngai kĩa ũnene, mamũtungatagĩra mũthenya na ũtukũ Hekaarũinĩ yake. Naake ũcio ũikarĩire gĩtĩ kĩa Ũthamaki nĩarĩmamenyagĩrĩra nĩ gũkorwo arĩ hamwe nao. Gũtirĩ hingo magacooka kũhũũta kana kũnyoota; o na matigacinwo rĩngĩ nĩ riũa kana nĩ ũrugarĩ o na ũrĩkũ, nĩ tondũ Gatũrũme ũrĩa ũrĩ gatagatĩinĩ ga gĩtĩ kĩa ũnene, nĩ we ũgaatuĩka mũrĩithi wao, na nĩakaamatongoria amatware harĩ ithima cia maaĩ ma muoyo. Naake Ngai nĩakaamagiria maithori moothe kuuma maithoinĩ maao.” Atĩrĩĩrĩ, rĩrĩa Gatũrũme atumũrire rũtumo rwa mũgwanja-rĩ, igũrũ nĩgwakirirwo ta nuthu thaa. Ngĩcooka ngĩona araika arĩa mũgwanja arĩa marũũgamaga mbere ya Ngai, nao makĩnengerwo tũrumbeeta mũgwanja. Mũraika ũngĩ naake agĩũka akĩrũũgama kĩgongoonainĩ e na kabakũri ga thahabu ga gũcinĩra ũbaani. Akĩnengerwo ũbaani mũingĩ wa gũtukania na mahooya ma andũ oothe a Ngai, agacirutĩre kĩgongoonainĩ gĩa thahabu kĩrĩa kĩ mbere ya gĩtĩ kĩa ũnene. Nayo ndoogo ĩrĩa yoimaga ũbaaniinĩ ũkĩhĩa yambataga na igũrũ hamwe na mahooya ma andũ a Ngai kuuma guokoinĩ kwa mũraika ũcio warũũgamĩĩte mbere ya Ngai. Thuutha ũcio mũraika ũcio akĩoya kabakũri kau ga gũcinĩra ũbaani, agĩkaiyũria mwaki kuuma kĩgongoonainĩ, agĩcooka akĩũikia thĩ. Nakuo gũkĩgĩa marurumĩ, ngwa, heni, o na gĩthingithia. Nao araika arĩa mũgwanja maarĩ na tũrumbeeta tũrĩa mũgwanja makĩĩhaarĩria gũtũhuuha. Mũraika wa mbere akĩhuuha karumbeeta gaake, nayo mbura ya mbembe o na mwaki itukanĩĩte na thakame, ikĩambĩrĩria gũitĩka thĩ. Nakĩo gĩcunjĩ gĩa ithatũ gĩa thĩ gĩkĩhĩa, na mĩtĩ gĩcunjĩ gĩa ithatũ ĩkĩhĩa, o na nyeki yothe nduru ĩkĩhĩa. Naake mũraika wa keerĩ akĩhuuha karumbeeta gaake, nakĩo kĩndũ kĩhaana ta kĩrĩma kĩnene kĩraakana mwaki gĩgĩikio iriainĩ. Nakĩo gĩcunjĩ kĩmwe kĩa ithatũ kĩa iria gĩgĩtuĩka thakame, gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ kĩa nyamũ iria ikoragwo iriainĩ igĩkua, na gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ kĩa meeri igĩthũũkangio. Naake mũraika wa gatatũ akĩhuuha karumbeeta gaake, nayo njata nene, yumĩĩte igũrũ yakanĩĩte ta tooci, ĩkĩgũa gĩcunjĩinĩ kĩmwe gĩa ithatũ kĩa njũũĩ na gĩa ithima. (Rĩĩtwa rĩa njata ĩyo nĩ “Kũrũra.”) Namo maaĩ gĩcunjĩinĩ kĩu gĩa ithatũ makĩrũra, na andũ aingĩ magĩkua manyua maaĩ macio, tondũ maaĩ nĩmaatuĩkĩĩte marũrũ. Naake mũraika wa kana akĩhuuha karumbeeta gaake, nakĩo gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ kĩa riũa na mweri, o na njata ikĩgũthwo; kwoguo gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ gĩa ũtheri wacio ũgĩtuĩka nduma, nakĩo gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ kĩa mũthenya gĩkĩaga ũtheri, o na kĩa ũtukũ o taguo. Ningĩ ngĩrora, ngĩigua rwĩgĩ rũkĩanĩrĩra na mũgambo mũnene rũmbũkĩĩte rũrĩ rĩerainĩ rũkoiga atĩrĩ, “Kaĩ mũgambo woka kuuma tũrumbeetainĩ tũtatũ tũrĩa araika acio angĩ atatũ makirie kũhuuha andũ arĩa matũũraga thĩ nĩmegũkorwo na thĩĩna-ĩ! Kaĩ nĩmegũkorwo na thĩĩna-ĩ! Kaĩ nĩmegũkorwo na thĩĩna-ĩ!” Na rĩĩrĩ, mũraika wa gataano ahuuha karumbeeta gaake, ngĩona njata yoimĩĩte igũrũ ĩkagũa thĩ, nayo ĩkĩnengerwo macabi ma irima rĩrĩa iriku rĩtarĩ mũthia. Njata ĩyo ĩkĩhingũra irima rĩu iriku rĩtarĩ mũthia, nakuo kũu irima thĩinĩ gũkiuma ndoogo nyingĩ o ta ya icua inene rĩa mwaki; ndoogo ĩyo nĩyatũmire riũa na rĩera ituĩke nduma. Nakuo kũu ndoogoinĩ ĩyo gũkiuma ngigĩ igĩũka thĩ, nacio ikĩheeo ũhoti o ta wa tũng'aurũ twa gũũkũ thĩ. Ikĩĩrwo atĩ itigatiihangie nyeki kana mũtĩ kana mũmera o wothe, itiihangie andũ arĩa mataarĩ na mũhũũri wa Ngai moothiũinĩ maao. Ngigĩ icio nĩcietĩkĩririo inyamaarie andũ mĩeri ĩtaano, no itikaamoorage. Nayo mĩnyamaaro ĩrĩa andũ magaakorwo nayo no ta ya mũndũ ũrathĩĩtwo nĩ tũng'aurũ. Mĩeriinĩ ĩyo ĩtaano andũ magetwaragĩrĩria gĩkuũinĩ no matigaakĩona; makeriragĩria gũkua, no gĩkuũ gĩkamoorĩra. Ngigĩ icio ciahaanaga ta mbarathi ibangĩĩtwo gũthiĩ mbaarainĩ; mĩtwe yacio yarĩ na indo ciahaanaga thũmbĩ cia thahabu, na ũthiũ wacio wahaanaga ũthiũ wa mũndũ. Njuĩrĩ ciacio ciatariĩ ta njuĩrĩ cia andũ a nja, na magego maacio maatariĩ ta magego ma mĩrũũthi. Ithũri ciacio ciarĩ na ngo cia gũcigitĩra ciahaanaga ta igera, na inegene rĩa mathagu maacio rĩatariĩ ta mũrurumo wa ngaari iria iguucagio nĩ mbarathi igĩthiĩ ita. Ciarĩ na mĩting'oe na mboora o ta tũng'aurũ na ciarathaga andũ o ta tũng'aurũ; hinya wacio wa kũnyamaaria andũ mĩeri ĩyo ĩtaano warĩ mĩting'oeinĩ yacio. Mũthamaki wacio aarĩ mũraika wa irima rĩrĩa iriku rĩtarĩ mũthia, na rĩĩtwa rĩake na rũthiomi rwa Kĩhibirania nĩ Abadoni; na Apolioni na rũthiomi rwa Kĩngiriki (Apolioni nĩkuuga “Mũniinani”). Thĩĩna wa mbere nĩwathira, no rĩĩrĩ, thuutha wa ũcio nĩkũrĩ na mathĩĩna mangĩ megũũka. Thuutha ũcio mũraika wa gatandatũ akĩhuuha karumbeeta gaake, na niĩ ngĩigua mũgambo woima koonainĩ iria inya cia kĩgongoona kĩrĩa gĩa thahabu kĩarĩ mbere ya Ngai. Mũgambo ũcio weraga mũraika ũcio warĩ na karumbeeta ga gatandatũ atĩrĩ, “Ohora araika arĩa ana mooheetwo rũũĩinĩ rũrĩa rũnene rwĩtagwo Farati!” Kwoguo araika acio ana magĩkĩohorwo, nao maahaarĩirio nĩ ũndũ wa ithaa rĩu rĩa mũthenya o ro ũcio wa mweri o ro ũcio na wa mwaka o ro ũcio kũniina gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ kĩa andũ. O na nĩndaiguire atĩ namba ya thigari cia mbarathi iria ciehaarĩirie gũthiĩ mbaara yarĩ mirioni magana meerĩ (200,000,000). Thĩinĩ wa kĩoneki gĩakwa ũũ nĩguo ndoonire mbarathi ihaana: arĩa maaciikarĩire maarĩ na ngo gĩthũri ciarĩ nduune ta mwaki, cia rangi ta wa mahiga ma goro ma mburuu na rangi wa ngoikoni ta ũbiriiti. Mĩtwe ya mbarathi yahaanaga ta mĩtwe ya mĩrũũthi, na tũnua twacio twoimaga mwaki, ndoogo, na ũbiriiti. Nao andũ gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ makĩniinwo nĩ matũhũũhũ macio matatũ: ma mwaki, ndoogo, na ũbiriiti, iria cioimaga tũnuainĩ twa mbarathi icio. Nĩ amu hinya wa mbarathi warĩ tũnuainĩ twacio na mĩting'oeinĩ yacio. Mĩting'oe yacio yahaanaga ta nyoka na yarĩ na ciongo iria ciahũthagĩra gũtiihangagia andũ. Na rĩĩrĩ, andũ arĩa maagire kũniinwo nĩ matũhũũhũ macio matiaherire maũndũ marĩa meekĩĩte na mooko maao o na kana magĩtiga gũthaathaiya ngoma, mĩhianano ya thahabu, betha, gĩcango, mahiga, na mĩtĩ, o mĩhianano ĩrĩa ĩtangĩona na itangĩigua o na itangĩĩtwara. O na ningĩ matiigana kwĩrira nĩ ũndũ wa kũũragana kwao, ũrogi wao, ũmaraaya wao, o na kana ũici wao. Ningĩ ngĩcooka ngĩona mũraika ũngĩ wĩ na hinya mũno agĩikũrũka akiuma igũrũ ahumbĩrĩĩtwo nĩ itu, na mũtweinĩ wake nĩhaarĩ na mũkũngambura; ũthiũ wake wahaanaga ta riũa, namo magũrũ maake maahaanaga ta itugĩ cia mwaki. Guokoinĩ gwake aarĩ na kabuku ga gĩkũnjo kahingũre. Kũgũrũ gwake kwa ũrĩo aagũkinyithĩĩtie iriainĩ, nakuo kwa ũmotho agagũkinyithia thĩ nyũmũ. Agĩcooka akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene ta wa mũrũũthi ũkĩrarama, na arĩĩkia gwĩtana marurumĩ marĩa mũgwanja makĩgamba. Rĩrĩa marurumĩ macio mũgwanja maagambire ndarĩ hakuhĩ kwandĩka, no ngĩigua mũgambo woima na igũrũ ũkĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ũhoro ũrĩa waheanwo nĩ marurumĩ macio mũgwanja ũige wĩ hitho; ndũkawandĩke!” Naake mũraika ũrĩa ndooneete arũũgamĩĩte kũgũrũ kũmwe kwĩ iriainĩ na kũrĩa kũngĩ kwĩ thĩ nyũmũ akĩoya guoko gwake kwa ũrĩo na igũrũ akĩĩhĩta na Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo kinya tene na tene, ũrĩa wombire igũrũ na thĩ na iria na indo ciothe iria ikoragwo kuo guothe. Mũraika ũcio akiuga atĩrĩ, “Hatirĩ na ihinda rĩngĩ rĩa gweterera! Rĩrĩa mũraika wa mũgwanja arĩhuuha karumbeeta hĩndĩ ĩyo hitho ya Ngai nĩrĩhinga o ta ũrĩa eerire anabii, ndungata ciake.” Ningĩ mũgambo ũrĩa ndaiguĩte kuuma igũrũ ũkĩnjarĩria, ũkĩnjĩĩra rĩngĩ atĩrĩ, “Thiĩ woe kabuku kaarĩa ga gĩkũnjo kahingũre ke guokoinĩ kwa mũraika ũcio ũrũũgamĩĩte iriainĩ na thĩ nyũmũ.” Ngĩgĩthiĩ harĩ mũraika ũcio ngĩmwĩra anengere kabuku kau ga gĩkũnjo, naake akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Kooe ũkarĩe; nĩgekũrũrĩra nda yaku, no ge kanua gegũkorwo ke na mũrĩo ta ũũkĩ.” Ngĩkĩoya kabuku kau ga gĩkũnjo kuuma guokoinĩ kwa mũraika ũcio ngĩkarĩa, nako ge kanua kaarĩ na mũrĩo ta ũũkĩ, no ndakameria gakĩndũrĩra. Ngĩcooka ngĩĩrwo atĩrĩ, “No mũhaka ũrathe rĩngĩ ũhoro wa Ngai ũkoniĩ ndũũrĩrĩ nyingĩ, iruka nyingĩ, thiomi nyingĩ, na athamaki aingĩ.” Ngĩcooka ngĩnengerwo mũtĩ wa gũthima ũhaana ta mũthĩĩgi, ngĩĩrwo atĩrĩ, “Thiĩ ũgathime Hekaarũ ya Ngai hamwe na kĩgongoona na ũtare andũ arĩa marathaathaiya Ngai kuo. No ndũgaathime nja ya Hekaarũ harĩa haikaragwo nĩ andũ a ndũũrĩrĩ. Ndũkaahathime nĩ amu nĩhanengereetwo andũ a ndũũrĩrĩ arĩa makarangĩrĩria Itũũra rĩrĩa Rĩtheru mĩeri mĩrongo ĩna na ĩĩrĩ. Na rĩĩrĩ, nĩngaahe aira aakwa arĩa eerĩ ũhoti wa kũratha matukũ ngiri ĩmwe na magana meerĩ ma mĩrongo ĩtandatũ (1,260) mehumbĩĩte nguo cia makũnia.” Aira acio eerĩ nĩ mĩtĩ ĩrĩa ĩĩrĩ ya mĩtamaiyũ na mĩtĩ ĩrĩa ĩĩrĩ ya kũhangĩrwo mataawa, arĩa marũũgamĩĩte mbere ya Mwathani wa thĩ. Mũndũ o wothe ũngĩgeria kũmathũũkia mwaki ũriumaga tũnuainĩ twao ũkaniina thũ icio ciao, na kwoguo mũndũ ũrĩa ũkaageria kũmeeka ũũru nĩakoragwo. Aira acio me na hinya wa kũhinga igũrũ nĩ geetha gũtikoire mbura ihindainĩ rĩothe rĩrĩa megũkorwo makĩratha. O na me na hinya wa gũtua maaĩ thakame, na wa kwananga thĩ na matũhũũhũ ma mĩthemba yothe maita maingĩ o ũrĩa mangĩenda. Na rĩĩrĩ, marĩĩkia kũheana ũira wao nyamũ ĩrĩa yumaga irima rĩrĩa iriku rĩtarĩ mũthia nĩkaarũa nao na ĩmahoote, ĩcooke ĩmoorage. Nacio ciimba ciao nĩigaatigwo ciaraganĩĩte njĩrainĩ cia itũũra rĩrĩa inene kũrĩa Mwathani wao aambĩirwo, rĩrĩa rĩĩtanagio na Sodomu kana Misiri. Andũ a kuuma ndũũrĩrĩinĩ ciothe, mĩhĩrĩgainĩ yothe, thiomiinĩ ciothe, na irukainĩ ciothe nĩmakeerorera ciimba icio ciao mĩthenya ĩtatũ na nuthu, na matikaareka ithikwo. Nao andũ arĩa matũũraga thĩ nĩmagaakena nĩ ũndũ wa aira acio kũũragwo, na nĩmagaakũngũĩra magĩtũmanagĩra iheeo, tondũ anabii acio eerĩ maatũũraga mathĩĩnagia andũ a thĩ. No rĩĩrĩ, thuutha wa matukũ macio matatũ na nuthu, mĩhũũmũ ĩrĩa ĩtũmaga andũ matũũre muoyo ĩkiuma kwĩ Ngai igĩtoonya thĩinĩ wa aira acio, nao makĩrũũgama na igũrũ; na rĩĩrĩ, andũ arĩa oothe maamoonire magĩĩtigĩra mũno. Aira acio magĩcooka makĩigua mũgambo wanĩrĩire uumĩĩte na igũrũ ũkĩmeera atĩrĩ, “Ambataai haaha!” Nao makĩambata na igũrũ me ituinĩ, thũ ciao imeroreire. O hĩndĩ ĩyo gũkĩgĩa na gĩthingithia kĩnene, itũũra gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ikũmi rĩgĩthũũkangio, na andũ ngiri mũgwanja (7,000) makĩũragwo nĩ gĩthingithia kĩu, nao arĩa maatigarire makĩnyiitwo nĩ kĩmako, makĩgooca Ngai wa igũrũ. Thĩĩna wa keerĩ nĩwathira, no thĩĩna wa gatatũ nĩũgũũka o narua! Atĩrĩĩrĩ, mũraika wa mũgwanja akĩhuuha karumbeeta gaake, nakuo kũu igũrũ gũkĩgĩa na mĩgambo ĩraanĩrĩra ĩkoiga atĩrĩ, “Ũthamaki wa thĩ nĩũtuĩkĩĩte wa Mwathani witũ hamwe na Mesia wake, na egũtũũra aathanaga kinya tene na tene!” Nao athuuri arĩa mĩrongo ĩĩrĩ na ana, arĩa maikaragĩra itĩ ciao mbere ya Ngai, magĩturumithia moothiũ maao thĩ magĩthaathaiya Ngai makiuga atĩrĩ: “Nĩtwagũcookeria ngaatho wee Mwathani Ngai Mwene Hinya Wothe, o wee wĩ kuo, na warĩ o kuo! Nĩ tondũ nĩwoete hinya waku mũnene ũkaambĩrĩria gwathana! Ndũũrĩrĩ nĩciang'ũrĩkire nĩ tondũ ihinda rĩa maraakara maaku nĩrĩkinyĩĩte, o na ihinda rĩa arĩa akuũ gũtuĩrwo. Ihinda nĩikinyu rĩa kũhe ndungata ciaku iheeo. Nacio nĩcio anabii na andũ arĩa aamũre, arĩa magũthaathayagia, arĩa anyiinyi o na arĩa anene. Ihinda nĩikinyu rĩa kwananga arĩa maanangaga thĩ!” Nayo Hekaarũ ya Ngai ĩrĩa ĩ igũrũ ĩgĩcooka ĩkĩhingũrwo, narĩo Ithandũkũ rĩa Kĩrĩĩkanĩro rĩkĩonwo rĩrĩ kũu thĩinĩ. Gũgĩcooka gũkĩgĩa heni, mĩgambo, ngwa, marurumĩ, gĩthingithia, na mbura nene ya mbembe. Na rĩĩrĩ, nĩgwacookire gũkĩoneka ũrirũ mũnene kũu igũrũ. Gũkĩoneka mũtumia ũmwe wehumbĩĩte riũa, agacooka agakinya mweri na magũrũ, naguo mũtwe wake agekĩra thũmbĩ yathondekeetwo na njata ikũmi na igĩrĩ. Naake aarĩ hakuhĩ kũheeo mwana, naruo ruwo rwa kũheeo mwana nĩrwatũmaga akae. Ũrirũ ũngĩ mũnene nĩwacookire ũkĩoneka kũu igũrũ. Atĩrĩĩrĩ, gũgĩkĩoneka ndamaathia nene nduune, yarĩ na mĩtwe mũgwanja na hĩa ikũmi, na o mũtwe nĩwarĩ na kĩraũni kĩa ũnene. Ĩgĩcooka ĩkĩhaata njata cia igũrũ gĩcunjĩ kĩmwe gĩa ithatũ na gĩting'oe kĩayo, ĩgĩciharũrũkia thĩ. Nayo ndamaathia ĩyo ĩgĩkĩrũũgama mbere ya mũtumia ũcio werekeire kũheeo mwana nĩ geetha ĩrĩe mwana aaciarwo o ũguo. Mũtumia ũcio agĩkĩheeo mwana wa kahĩĩ, ũrĩa ũgaatha ndũũrĩrĩ ciothe na rũthanju rwa cuuma. No rĩĩrĩ, mwana ũcio wake nĩahuririo agĩtwarwo harĩ Ngai, o gĩtĩinĩ kĩa Ngai kĩa ũnene. Naake mũtumia ũcio akĩũra agĩthiĩ werũinĩ kũrĩa Ngai aamũthondekeire gĩikaro, nĩ geetha arĩ kũu aikare akĩhiũhagĩrio matukũ ngiri ĩmwe na magana meerĩ ma mĩrongo ĩtandatũ (1,260). Na rĩĩrĩ, nĩkwagĩire na mbaara kũu igũrũ, Mikaeli na araika aake makĩrũa na ndamaathia ĩrĩa nayo yeyũragĩria ĩ hamwe na araika aayo; no ndamaathia ĩyo hamwe na araika aayo makĩhootwo, makĩagithio ũikaro kũu igũrũ. Nayo ndamaathia ĩyo nene ĩgĩikio nja, nayo nĩ yo nyamũ ya thĩ ĩrĩa ya tene ĩrĩa ĩĩtagwo Ngoma kana Caitaani, ĩrĩa ĩheenagia andũ a thĩ yothe. Yaikirio thĩ o hamwe na araika aayo. Ngĩcooka ngĩigua mũgambo wanĩrĩire kũu igũrũ ũkiuga atĩrĩ, “Rĩu kũhonokania kwa Ngai witũ nĩgũkinyu Ngai nĩonanĩĩtie hinya wake na ũthamaki wake, o na akoonania ũhoti wa Mesia wake. Ũrĩa ũrarũũgamaga mbere ya Ngai witũ agacuukaga aariũ na aarĩ a Ithe witũ ũtukũ na mũthenya nĩaingatĩĩtwo kuuma igũrũ. Aariũ na aarĩ a Ithe witũ nĩmamũtooreetie na thakame ya Gatũrũme o na ũira wao, amu matiigana kwĩyenda, no meeheanire o nginya gũkua. Wee igũrũ gĩkene, o na inyuĩ mũtũũraga kuo kenaai! Wee thĩ na iria kaĩ mwĩ thĩĩnainĩ-ĩ! Ngoma nĩaikũrũkĩĩte kũrĩ inyuĩ e na maraakara maingĩ, amu nĩoĩ atĩ ihinda rĩake rĩrĩa rĩtigarĩĩte nĩ iniini.” Na rĩĩrĩ, rĩrĩa ndamaathia yonire atĩ nĩyaikio thĩ, nĩyambĩrĩirie gũthingatana na mũtumia ũcio waciarĩĩte mwana wa kahĩĩ. Naake mũtumia ũcio akĩheeo mathagu meerĩ ma rwĩgĩ rũrĩa rũnene, nĩ geetha oombũke eeherere nyamũ ya thĩ, athiĩ werũinĩ kũrĩa ekũhiũhĩrio ihinda rĩa mĩaka ĩtatũ na nuthu. Nyamũ ĩyo ya thĩ ĩgĩkĩborora maaĩ maingĩ o ta rũũĩ kuuma kanuainĩ kaayo nĩ geetha ĩkinyĩrie mũtumia ũcio atwarwo nĩ mo. No thĩ ĩgĩteithĩrĩria mũtumia ũcio, ĩgĩathamia kanua kaayo ĩkĩmeria maaĩ macio moimaga kanua ka ndamaathia ĩyo. Ndamaathia nĩyang'ũrĩkirio nĩ mũtumia ũcio, ĩgĩgĩthiĩ kũrũa na ciana ciake iria ciatigarĩĩte, nacio nĩ aria oothe mahingagia maathani ma Ngai, na marĩ na ũira wa Jesũ. Nayo ndamaathia ĩyo ĩkĩrũũgama hũgũrũrũinĩ ya iria. Ningĩ ngĩona nyamũ yarĩ na hĩa ikũmi na mĩtwe mũgwanja ĩkiumĩra iriainĩ; yarĩ na iraũni ikũmi hĩainĩ ciayo, na o mũtwe yarĩ na rĩĩtwa rĩa kũruma Ngai. Nyamũ ĩyo ndoonire yahaanaga ta ngarĩ, na ithu ciayo ciahaanaga ta cia nduba, nako kanua kaayo kaahaanaga ta ka mũrũũthi. Nayo ndamaathia ĩyo ĩkĩnengera nyamũ ĩyo hinya wayo, gĩtĩ kĩayo kĩa ũnene, na ũhootani wayo mũnene. Mũtwe ũmwe wa nyamũ ĩyo wahaanaga ta warĩ na kĩronda kĩa ndĩĩra, no nĩkĩahoneete. Nao andũ a thĩ yothe makĩmĩrũmĩrĩra magegeete. Andũ nĩmaathaathairie ndamaathia tondũ nĩyanenganĩrĩĩte ũhoti wayo kũrĩ nyamũ ĩyo, o na magĩthaathaiya nyamũ ĩyo o nayo makiugaga atĩrĩ, “Nũũ ũhaana ta nyamũ ĩno, na nũũ ũngĩhota kũrũa nayo?” Nayo nyamũ ĩyo ĩkĩheeo kanua kaaragia ciugo cia mwĩgaatho na cia kũruma Ngai, na ĩkĩheeo ũhoti itĩĩna rĩa mĩeri mĩrongo ĩna na ĩĩrĩ. Nayo ĩgĩathamia kanua kaayo ĩkĩambĩrĩria kũruma Ngai, rĩĩtwa rĩake o na gĩikaro gĩake, na arĩa oothe matũũraga kũu igũrũ. Nĩyetĩkĩririo o na kũrũa na andũ arĩa aamũre na kũmahoota, o na nĩyaheetwo ũhoti wa gwathaga andũ mĩhĩrĩga yothe, iruka ciothe, thiomi ciothe, na ndũũrĩrĩ ciothe. Andũ arĩa matũũraga thĩ, arĩa oothe, kuuma rĩrĩa thĩ yombirwo, marĩĩtwa maao mataarĩ maandĩke ibukuinĩ rĩa muoyo rĩa Gatũrũme karĩa kooragirwo, nĩmaamĩthaathayagia. “Ũrĩa wĩ na matũ nĩakĩigue! Mũndũ wĩrĩĩtwo atĩ nĩagaatahwo, no agaatahwo; mũndũ ũrĩa naake woragana na rũhiũ, o naake akooragwo o na rũhiũ. Ũguo nĩkuonania atĩ andũ a Ngai nĩmaagĩrĩirwo nĩgũkirĩrĩria na kũgĩa na wĩtĩkio.” Ngĩcooka ngĩona nyamũ ĩngĩ ĩkiuma na thĩ. Nyamũ ĩyo yarĩ na hĩa igĩrĩ ciahaanaga ta cia ndũrũme, na yaragia ta ndamaathia. Nyamũ ĩyo nĩyathanire na ũhoti wothe wa nyamũ ĩyo ĩngĩ ya mbere, ĩrĩa yarĩ o hau. Ĩyo ya keerĩ ĩgĩgĩtũma thĩ yothe na andũ arĩa matũũraga kuo mathaathaiye nyamũ ĩrĩa ya mbere, ĩrĩa kĩronda kĩayo kĩa ndĩĩra kĩahoneete. Nyamũ ĩyo ya keerĩ nĩyaringaga ciama nene mũno, o na ĩgatũma mwaki ũikũrũke kuuma igũrũ andũ meroreire. Na rĩĩrĩ, nĩ ũndũ wa ciama icio yetĩkĩrĩĩtio kũringaga nyamũ ĩyo ya mbere ĩrĩ o ho, nĩyaheenagĩrĩria andũ oothe arĩa matũũraga thĩ. Ningĩ nĩyeraga andũ mathondeke mũhianano ũhaana ta nyamũ ĩyo ĩngĩ yatiihĩĩtio na rũhiũ na yarĩ o muoyo. Nayo nĩyetĩkĩririo kũhe mũhianano wa nyamũ ĩyo ya mbere mĩhũũmũ, nĩ geetha mũhianano ũcio waragie na ũtũmage andũ oothe arĩa matarĩũthaathayagia mooragwo. Ningĩ nĩyatũmire andũ oothe, aniini na anene, itonga na athĩĩni, ngombo na andũ matarĩ ngombo meekĩrwo rũũri guokoinĩ kwa ũrĩo kana thiithiinĩ, nĩguo gũtikaagĩe mũndũ ũkũgũra kana ũkwendia, tiga no akorirwo e na rũũri rũu, ũguo nĩkuuga e na rĩĩtwa rĩa nyamũ ĩyo kana namba mũigana wa rĩĩtwa rĩayo. Haaha nĩhabatarainie ũũgĩ; mũndũ ũrĩa wĩ na ũmenyi no ahote gwĩciiria ũrĩa namba ĩyo ĩrenda kuuga; tondũ namba ĩyo ĩrũũgamĩĩte handũ ha rĩĩtwa rĩa mũndũ. Namba ĩyo nĩ magana matandatũ na mĩrongo ĩtandatũ na ithathatũ (666). Ngĩcooka ngĩrora, ngĩona hau kĩrĩmainĩ gĩa Zayuni harũũgamĩĩte Gatũrũme, na hamwe naake nĩhaarĩ andũ arĩa ngiri igana rĩa mĩrongo ĩna na inya (144,000), arĩa maarĩ na rĩĩtwa rĩake na rĩa Ithe moothiũinĩ maao. Ngĩcooka ngĩigua mũgambo kuuma igũrũ matuinĩ wagambaga ta ndururumo ya maaĩ, o na ta marurumĩ manene. Naguo mũgambo ũcio ndaiguire waigwĩkaga ta wa aini makĩhũũra inanda ciao. Nao mainaga rwĩmbo rwerũ me mbere ya gĩtĩ kĩa ũnene na mbere ya ciũmbe iria inya i muoyo, o na mbere ya athuuri arĩa. Gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire kwĩruta rwĩmbo rũu tiga o ro andũ acio ngiri igana rĩmwe rĩa mĩrongo ĩna na inya (144,000), arĩa makũũrĩĩtwo kuuma thĩ. Andũ acio nĩ arĩa matarĩ methaahia na gũthiĩ na andũ a nja; acio nĩ andũ arĩa athingu. Andũ acio nĩ o marũmagĩrĩra Gatũrũme o kũrĩa guothe egũthiĩ. Ningĩ makũũrĩĩtwo kuuma kũrĩ andũ arĩa angĩ magatuĩka a mbere kũneanwo kũrĩ Ngai na kũrĩ Gatũrũme. O matirĩ hĩndĩ marĩ maaria maheeni; matirĩ ũndũ mangĩcuukĩrwo. Ningĩ ngĩcooka ngĩona mũraika ũngĩ oombũkĩire igũrũ rĩerainĩ, e na Ũhoro ũrĩa Mwega wa tene na tene akaumenyithie andũ arĩa matũũraga thĩ, andũ a ndũũrĩrĩ ciothe, mĩhĩrĩga yothe, thiomi ciothe, na iruka ciothe. Agĩkĩanĩrĩra akiuga atĩrĩ, “Heei Ngai gĩtĩĩo na mũmũgooce! Nĩ amu ihinda rĩake rĩa gũtuanĩra nĩrĩkinyu. Thaathaiyai ũrĩa wombire igũrũ, thĩ, iria, na ithima cia maaĩ!” Naake mũraika ũngĩ wa keerĩ akĩrũmĩrĩra ũcio wa mbere akiugaga atĩrĩ, “Babiloni ĩrĩa nene nĩ ngũu! Babiloni itũũra rĩrĩa rĩatũmire andũ oothe manyue ndibei yarĩo ya maũndũ ma waganu nĩ ngũu!” Naake mũraika ũngĩ wa gatatũ akĩrũmĩrĩra acio angĩ eerĩ akiugaga aanĩrĩire atĩrĩ, “Mũndũ angĩthaathaiya nyamũ ĩyo o na mũhianano wayo, na agĩe na rũũri rwayo thiithiinĩ wake kana guokoinĩ gwake, o naake nĩakaanyua ndibei ya mang'ũrĩ ma Ngai ĩĩkĩrĩĩtwo gĩkombeinĩ kĩa maraakara maake ĩtatukanĩĩtio na kĩndũ! Ũrĩa ũngĩĩka ũguo akaaherithio na mwaki na ũbiriiti mbere ya araika arĩa atheru o na ya Gatũrũme. Nayo ndoogo ya mwaki ũrĩa ũmaherithagia ĩrĩthiaga na igũrũ kinya tene na tene. Nao andũ arĩa mathaathayagia nyamũ o na mũhianano wayo, o na arĩa oothe me na rũũri rwa rĩĩtwa rĩayo matikoonaga ũhuurũko mũthenya na ũtukũ.” Haaha nĩhabatarainie ũkirĩrĩria wa andũ a Ngai arĩa mahingagia maathani maake na matũũragia wĩtĩkio wao thĩinĩ wa Jesũ. Ngĩcooka ngĩigua mũgambo kuuma matuinĩ ũkiuga atĩrĩ, “Andĩka ũũ: Kũraathimwo nĩ andũ arĩa kuuma rĩu marĩkuaga me wĩrainĩ wa Mwathani.” Roho ekuuga atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩaraathime kũna! Nĩ geetha mahuurũkio mĩnoga yao, tondũ ciĩko ciao nĩimoimĩĩte thuutha.” Ngĩcooka ngĩrora igũrũ ngĩona itu rĩerũ, na ũrĩa warĩikarĩire aahaanaga ta mũrũ wa mũndũ. Mũtwe wake warĩ na thũmbĩ ya thahabu, na guoko gwake kwanyiitĩĩte rũhiũ rũũgĩ rwa kũgetha. Naake mũraika ũngĩ akiuma Hekaarũinĩ, akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akĩĩra ũcio waikarĩire itu atĩrĩ, “Oya rũhiũ rwaku rũũgĩ rwa kũgetha ũgethe, amu ihinda rĩa kũgetha nĩikinyu; magetha ma thĩ nĩmakũrũ biũ ma kũgethwo!” Kwoguo ũcio waikarĩire itu agĩikia rũhiũ rwake rwa kũgetha thĩ, namo magetha ma thĩ makĩgethwo. Naake mũraika ũngĩ akiuma Hekaarũ ĩyo ĩ kũu matuinĩ o naake arĩ na rũhiũ rũũgĩ rwa kũgetha. Na rĩĩrĩ, mũraika ũngĩ, ũrĩa wabaragĩrĩra mwaki agĩũka oimĩĩte kĩgongoonainĩ, akĩanĩrĩra ũcio warĩ na rũhiũ rwa kũgetha akĩmwĩra atĩrĩ, “Oya rũhiũ rwaku rwa kũgetha ũgethe imanjĩka cia thabibũ kuuma mĩgũndainĩ ya thabibũ kũũrĩa thĩ, amu thabibũ nĩ njĩru!” Kwoguo mũraika agĩikia rũhiũ rwake rwa kũgetha thĩ, akĩgetha thabibũ kuuma mĩthabibũinĩ, agĩciikia kĩhihĩroinĩ kĩnene gĩa thabibũ kĩa maraakara ma Ngai maarĩrĩmbũkaga. Nacio thabibũ ikĩhihĩrwo kĩhihĩroinĩ kĩarĩ nja ya itũũra, nayo thakame ĩkiuma kĩhihĩroinĩ kĩu ĩrĩ nyingĩ o ta kĩguũ, ĩgĩtherera kiromita magana matatũ (300), naguo ũriku wayo warĩ ta mita igĩrĩ. Nĩndacookire ngĩona ũrirũ ũngĩ kũũria matuinĩ, naguo warĩ mũnene na wa kũgegania. Ndoonire araika mũgwanja maarĩ na matũhũũhũ mũgwanja ma mũthia, amu macio nĩmo marĩĩkĩrĩirie maraakara ma Ngai. Ngĩcooka ngĩona kĩndũ kĩahaanaga ta arĩ iria rĩa gĩciicio rĩtukanĩĩtio na mwaki. Nao andũ arĩa maahooteete nyamũ ĩrĩa na mũhianano wayo o na makahoota ũrĩa rĩĩtwa rĩake rĩarũũgamĩrĩirwo nĩ namba ĩrĩa, marũũgamĩĩte rũteereinĩ rwa iria rĩu rĩa gĩciicio. Nao maanyiitĩĩte inanda maaheetwo nĩ Ngai, na mainaga rwĩmbo rwa Musa ndungata ya Ngai o hamwe na rwa Gatũrũme makoiga atĩrĩ: “Mwathani Ngai Mwene Hinya Wothe, ciĩko ciaku nĩ nene na cia kũgegania! Mũthamaki wa ndũũrĩrĩ njĩra ciaku nĩ cia kĩhooto na cia ma! Nũũ ũtangĩkũhe gĩtĩĩo, na akumie rĩĩtwa rĩaku, wee Mwathani? Amu we no we wiki mũtheru. Andũ a ndũũrĩrĩ ciothe nĩmagooka magũthaathaiye, tondũ ciĩko ciaku cia kĩhooto nĩcioneetwo nĩ andũ oothe.” Thuutha wa ũguo, ngĩona Hekaarũ ya Hema ya ũira ĩrĩa ĩrĩ kũu igũrũ yahingũrwo. Nakuo kũu Hekaarũinĩ gũkiuma araika mũgwanja maarĩ na matũhũũhũ mũgwanja. Nao mehumbĩĩte nguo cia gataani theru ciahenagia, na makeyoha mĩcibi ya thahabu gĩthũri. Nakĩo kĩũmbe kĩmwe kĩa iria inya i muoyo gĩkĩnengera araika acio mũgwanja mbakũri mũgwanja cia thahabu ciyũrĩĩte maraakara ma Ngai ũrĩa ũtũũraga muoyo tene na tene. Nayo Hekaarũ ĩkĩiyũra ndoogo kuuma riiriinĩ na hinyainĩ wa Ngai, na gũtirĩ mũndũ ũngĩahotire gũtoonya kũu Hekaarũ kinya rĩrĩa matũhũũhũ macio mũgwanja ma araika acio mũgwanja maarĩĩkĩrĩirie. Thuutha ũcio ngĩigua mũgambo mũnene kuuma Hekaarũ ũkĩĩra araika acio mũgwanja atĩrĩ, “Ũkĩraai mũthiĩ mũkoonorerie thĩ mbakũri icio mũgwanja cia maraakara ma Ngai!” Kwoguo mũraika wa mbere agĩthiĩ akĩonoreria mbakũri yake thĩ. Nao andũ arĩa maarĩ na rũũri rwa nyamũ ĩrĩa, na arĩa maathaathayagia mũhianano wayo makĩgĩa na ironda cia ndĩĩra i na ruwo mũno. Naake mũraika wa keerĩ akĩonoreria mbakũri yake iriainĩ, narĩo iria rĩgĩgĩtuĩka ta thakame ya mũndũ mũkuũ, nacio ciũmbe ciothe iria ciarĩ muoyo kũu iriainĩ igĩkua. Mũraika wa gatatũ naake akĩonoreria mbakũri yake njũũĩinĩ na ithimainĩ cia maaĩ, nacio igĩtuĩka thakame. Ngĩcooka ngĩigua mũraika ũrĩa warũũgamĩrĩire maaĩ oiga atĩrĩ, “Itua rĩaku maũndũinĩ maya nĩ rĩa kĩhooto, wee wĩ kuo, na warĩ o kuo, o wee Mũtheru. Amu andũ nĩmaitire thakame ya andũ a Ngai na ya anabii, nawe nĩũmaheete thakame manyue, na noguo maagĩrĩirwo.” Ningĩ ngĩigua mũgambo woima kĩgongoonainĩ ũkiuga atĩrĩ, “Ĩĩ, Mwathani Ngai Mwene Hinya Wothe matua maaku nĩ ma ma na ma kĩhooto!” Naake mũraika wa kana akĩonoreria mbakũri yake riũainĩ, narĩo rĩgĩĩtĩkĩrio gũcina andũ na ũrugarĩ warĩo mũnene. Andũ magĩgĩcinwo nĩ ũrugarĩ ũcio warĩo mũnene, kinya makĩruma rĩĩtwa rĩa Ngai ũrĩa warĩ na ũhoti igũrũ rĩa matũhũũhũ macio moothe, no matiigana kwĩrira mamũgooce. Naake mũraika wa gataano akĩonoreria mbakũri yake gĩtĩinĩ kĩa ũnene kĩa nyamũ ĩrĩa, naguo ũthamaki wayo ũkĩiyũra nduma, nao andũ makĩĩrũma nĩmĩ nĩ ũndũ wa ruwo, kinya makĩruma Ngai wa igũrũ tondũ wa ruwo rũu rwao na wa ironda ciao, no matiigana kwĩrira nĩ ũndũ wa ciĩko ciao njũru. Naake mũraika wa gatandatũ akĩonoreria mbakũri yake rũũĩinĩ rũrĩa rũnene rwĩtagwo Farati, naruo rũũĩ rũu rũkĩhũa nĩ geetha rũthondekere athamaki a kuuma mwena wa irathĩro njĩra. Na rĩĩrĩ, ngĩona maroho matatũ mathũũku maahaanaga ciũra moima kanuainĩ ka ndamaathia, na kanuainĩ ka nyamũ ĩrĩa o na kanuainĩ ka mũnabii wa maheeni. Namo maarĩ maroho ma ngoma marĩa maaringaga ciama. Maroho macio matatũ nĩ mo mathiaga kũrĩ athamaki a thĩ yothe kũmacookanĩrĩria nĩ ũndũ wa mbaara ĩrĩa ĩkaarũwo Mũthenya ũcio mũnene wa Ngai Mwene Hinya Wothe. “Tathikĩrĩriai! Ngũũka o ta mũici! Kũraathimwo nĩ mũndũ ũrĩa ũikaraga eiguĩte na amenyereire nguo ciake nĩguo ndakaanathiĩ njaga andũ makĩonaga.” Namo maroho magĩcookanĩrĩria athamaki handũ harĩa heetagwo na Kĩhibirania Arimagedoni. Naake mũraika wa mũgwanja akĩonoreria mbakũri yake rĩerainĩ, naguo mũgambo mũnene ũkiuma gĩtĩinĩ kĩa ũnene kĩrĩa kĩ Hekaarũ thĩinĩ ũkiuga atĩrĩ, “Ũhoro nĩwarĩĩka!” Gũgĩkĩgĩa heni, marurumĩ, ngwa, na gĩthingithia kĩnene mũno. Gũũkũ thĩ gũtirĩ kwagĩa gĩthingithia kĩngĩ kĩnene ta kĩu kuuma rĩrĩa andũ moombirwo; kĩu kĩarĩ gĩthingithia kĩnene mũno! Itũũra rĩrĩa inene rĩgĩatũkanga maita matatũ, namo matũũra ma ndũũrĩrĩ makĩmomoka. Naake Ngai ndariganĩirwo nĩ Babiloni itũũra inene, agĩgĩtũma rĩnyue ndibei kuuma gĩkombeinĩ kĩa maraakara maake maarĩrĩmbũkaga. Nacio icigĩrĩra ciothe ikĩyũra, na gũtirĩ kĩrĩma o na kĩmwe gĩacookire kuoneka. Mbura nene ya mbembe, ĩrĩa mbembe ĩmwe ya yo ĩngĩakinyirie ta kiro mĩrongo ĩtaano, ĩkiurĩra andũ kinya makĩambĩrĩria kũruma Ngai nĩ ũndũ wa itũhũũhũ rĩu rĩa mbura ĩyo ya mbembe, tondũ rĩarĩ itũhũũhũ inene mũno. Na rĩĩrĩ, mũraika ũmwe wa arĩa mũgwanja maarĩ na mbakũri icio mũgwanja agĩũka harĩ niĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ũka ngakuonie ituĩro rĩa mũmaraaya ũrĩa wĩ ngumo mũno, o ũrĩa ũikaraga gũkuhĩ na njũũĩ nyingĩ. Athamaki a thĩ maatharirie naake, nao andũ arĩa matũũraga thĩ makĩnyua ndibei ya ũmaraaya ũcio wake makĩrĩĩo.” Ngĩkĩnyiitwo nĩ Roho, naake mũraika ũcio akĩndwara kũndũ werũinĩ. Kũu nĩndoonire mũndũ wa nja aikarĩire nyamũ ĩrĩa nduune ĩrĩa yaiyũrĩĩtwo nĩ marĩĩtwa ma kũruma Ngai mĩena yothe na yarĩ na mĩtwe mũgwanja na hĩa ikũmi. Mũndũ wa nja ũcio eehumbĩĩte nguo ya rangi wa babũ, na mũtuune, na akeegemia na mathaga ma thahabu, tũhiga twa goro o na ruuru. Guokoinĩ gwake aanyiitĩĩte gĩkombe kĩa thahabu kĩrĩa kĩaiyũrĩĩte maũndũ ma waganu na indo irĩ thaahu cia ũmaraaya wake. Thiithiinĩ wake aandĩkĩĩtwo rĩĩtwa rĩa hitho rĩoigaga ũũ: “Babiloni itũũra rĩrĩa inene, nyina wa maraaya moothe na wa maũndũ ma waganu wa thĩ.” O na ningĩ ngĩona atĩ mũndũ wa nja ũcio aarĩ mũrĩĩu nĩ ũndũ wa kũnyua thakame ya andũ arĩa atheru na ya andũ arĩa mooragĩĩtwo nĩ ũndũ wa kũrũmĩrĩra Jesũ. Rĩrĩa ndamuonire nĩndagegire mũno. Naake mũraika ũcio akĩnjũũria atĩrĩ, “Wagegio nĩ kĩĩ? Nĩngũkuumbũrĩra hitho ya mũndũ wa nja ũyũ o hamwe na ya nyamũ ĩyo ĩ na mĩtwe mũgwanja na hĩa ikũmi ĩmũkuuĩĩte. Nyamũ ĩyo wona yarĩ muoyo, no rĩu ndĩrĩ muoyo ĩ hakuhĩ kuumĩra irima rĩrĩa rĩriku rĩtarĩ mũthia ĩthiĩ ĩkaanangwo. Nao andũ arĩa matũũraga thĩ, arĩa kuuma rĩrĩa thĩ yombirwo marĩĩtwa maao mataarĩ maandĩke ibukuinĩ rĩa muoyo, oothe nĩmakaagega maarora nyamũ ĩyo, tondũ yarĩ muoyo na rĩu ndĩrĩ muoyo, no nĩrĩũka o rĩngĩ. “Ũndũ ũyũ ũkwenda meciiria me na ũũgĩ. Mĩtwe ĩyo mũgwanja nĩ irĩma mũgwanja iria cikarĩirwo nĩ mũndũ wa nja. Ningĩ nĩ athamaki mũgwanja; ataano aao nĩmeehereete, ũmwe wao no araathana, no ũcio ũngĩ ũmwe ndarĩ arooka; rĩrĩa arĩũka no mũhaka arĩathana ihinda iniini. Ha ũhoro wa nyamũ ĩyo yarĩ muoyo no rĩu ndĩrĩ muoyo-rĩ, nĩ mũthamaki wa kanaana ũrĩa arĩ ũmwe wa acio mũgwanja, na eerekeire kwanangwo. “Nacio hĩa icio ikũmi wonire nĩ athamaki ikũmi arĩa matarĩ maraheeo hinya wa gũthamaka, meetĩkĩrĩĩtio gũthamaka o ithaa rĩmwe tu me hamwe na nyamũ ĩyo. Athamaki acio makoragwo marĩ na muorooto ũmwe, na hinya wao na ũhoti wao maheaga nyamũ ĩyo. Nao nĩmarĩrũa na Gatũrũme, naake amahoote, tondũ we nĩ Mwathani wa aathani, na Mũthamaki wa athamaki, na arĩa me hamwe naake nĩ arĩa meetĩĩtwo makaamũrwo na nĩ ehokeku.” Ningĩ mũraika ũcio agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Njũũĩ iria wonire kũrĩa mũmaraaya aikaraga nĩ andũ a ndũũrĩrĩ, iruka mĩhĩrĩga, na thiomi mwanya mwanya. Na rĩĩrĩ, hĩa icio ikũmi wonire o hamwe na nyamũ ĩyo, nĩikaamena mũmaraaya ũcio, ikuue kĩndũ o gĩothe e nakĩo imũtige e njaga, irĩe nyama cia mwĩrĩ wake, na imũcine na mwaki athire biũ. Nĩ amu Ngai nĩekĩrĩĩte ngoroinĩ ciao rĩciiria rĩa kũhingia kwenda gwake na ũndũ wa gwĩtĩkanĩria mahe nyamũ ĩyo ũthamaki wao o kinya rĩrĩa ciugo cia Ngai ikaahinga. “Naake mũndũ wa nja ũcio wonire nĩ itũũra rĩrĩa inene rĩathaga athamaki a thĩ.” Na rĩĩrĩ, thuutha wa ũguo nĩndoonire mũraika ũngĩ agĩikũrũka oimĩĩte igũrũ matuinĩ e na ũhoti mũnene, nayo thĩ ĩkĩarĩrwo nĩ riiri wake. Naake akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene akiuga atĩrĩ, “Babiloni itũũra rĩrĩa rĩnene nĩrĩgwĩte! Rĩgwĩte rĩgatuĩka kũndũ gwa gũikaragwo nĩ ngoma, njeera ya maroho moothe mooru, na njeera ya mĩthemba yothe ya nyoni njũru na itendeetwo. Tondũ ndũũrĩrĩ ciothe nĩcinyuĩte ndibei ya maraakara ma ũmaraaya wake, athamaki a thĩ magatharia naake, nao ahũũri mbiacara a mabũrũri magatongio nĩ mũtũũrĩre wake wa mĩago ya mĩthemba yothe.” Ngĩcooka ngĩigua mũgambo ũngĩ uumĩĩte igũrũ matuinĩ ũkiuga atĩrĩ: “Andũ aakwa, umaai thĩinĩ wake! Mũtikanyiitanĩre naake meehia maake mũtikaherithanĩrio hamwe naake! Tondũ meehia maake macookanĩrĩirio kĩrũndo makahuutia o matu, na Ngai nĩaririkanĩĩte ciĩko ciake njũru. Mwĩkeei ũrĩa amwĩkĩĩte; maũndũ marĩa moothe amwĩkĩĩte mũrĩheei maita meerĩ. Mũiyũrĩriei gĩkombe gĩake gĩa kũnyua kĩrũrũ maita meerĩ ma kĩrĩa aramũthondekeire. Mũnyamaariei na mũmwĩkĩre kĩeha kĩiganaine na mwĩgaatho na mwĩĩkĩrĩro wake, nĩ amu areĩĩra na ngoro atĩrĩ: ‘Niĩ njikarĩĩte o ta kwini! Ndirĩ mũtumia wa ndigwa, na ndirĩ hingo ngaagĩa na kĩeha!’ Kwoguo matũhũũhũ maake: mĩrimũ, kĩeha, na ng'aragu, makaamũkora mũthenya o ro ũmwe. Ningĩ nĩagaacinwo na mwaki, tondũ Mwathani Ngai ũrĩa ũmũtuagĩra e hinya.” Nao athamaki a thĩ arĩa maanyiitanĩire naake ũmaraayainĩ wake na mũtũũrĩreinĩ wake wa mĩago ya mĩthemba yothe nĩmakaarĩra na magirĩke nĩ ũndũ wa itũũra rĩu moona ndoogo yarĩo rĩkĩhĩa. Makaarũũgama o haraaya nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra iherithia rĩu rĩake moigage atĩrĩ, “Wee Babiloni, itũũra inene na rĩa hinya kaĩ wĩ na thĩĩna-ĩ! Kaĩ wĩ na thĩĩna-ĩ! Ituĩro rĩaku rĩakinya ihinda o rĩmwe!” Ahũũri mbiacara a mabũrũri o nao nĩmakaarĩra na magirĩke nĩ ũndũ wake, amu gũtirĩ mũndũ ũgaacooka kũgũra mĩrigo yao rĩngĩ: thahabu, betha, tũhiga twa goro, o na ruuru; mataama ma gataani, nguo cia rangi wa babũ, cia hariiri, na iria nduune; mĩtĩ ĩrĩa mĩnungi wega, na indo cia mĩthemba yothe ithondekeetwo na mĩguongo, mĩtĩ ya goro, gĩcango, cuuma, na mahiga ma goro; makoni ma mĩndarathini, iriki, ũbaani, manemane, na ubumba; na ndibei, maguta ma mĩtamaiyũ, mũtu ũrĩa mũhinyu, na ngano; ng'ombe, ng'ondu, na mbarathi hamwe na makaari macio, na ngombo o na mĩoyo ya andũ. Ahũũri acio a mbiacara marĩmwĩraga atĩrĩ, “Indo ciothe iria ũreriragĩria kũgĩa nacio nĩthengie harĩ we, naguo ũtonga waku wothe na riiri waku nĩmũthiru, na ndũrĩ hingo ũgaciona rĩngĩ!” Ahũũri mbiacara arĩa meetongirie na indo icio makaarũũgama o haraaya nĩ ũndũ wa gwĩtigĩra iherithia rĩake. Makaarĩra na magirĩke, makiugaga, atĩrĩ, “Kaĩ wĩ na thĩĩna-ĩ! Kaĩ wĩ na thĩĩna wee Itũũra rĩĩrĩ inene, rĩrĩa rĩratũũraga rĩĩhumbaga nguo cia gataani, cia rangi wa babũ, na cia rangi mũtuune, na rĩreekagĩra mathaga ma thahabu, ma tũhiga twa goro, na twa ruuru-ĩ. Ũtonga ũcio wothe waniinwo na ithaa o rĩmwe! Anene oothe a meeri, na arĩa makuuĩĩtwo, na arĩa macitwarithagia, na arĩa oothe makoragwo na mbiacara iriainĩ makaarũũgama o haraaya.” Moona ndoogo ya itũũra rĩu rĩkĩhĩa magaakayũrũrũka makiugaga atĩrĩ, “Kũrĩ kwagĩa itũũra rĩngĩ ta itũũra rĩĩrĩa inene?” Makeehurĩria rũkũngũ mĩtwe makĩrĩraga na makĩgirĩkaga makiuge atĩrĩ, “Kaĩ wĩ na thĩĩna-ĩ! Kaĩ wĩ na thĩĩna we Itũũra rĩĩrĩ inene, rĩrĩa rĩatũmire andũ oothe arĩa marĩ na meeri matonge nĩ ũndũ wa ũtonga warĩo-ĩ! Rĩathira o biũ na ithaa o rĩmwe!” Wee igũrũ, kena nĩ ũndũ wa kwanangwo kwa Babiloni! Inyuĩ andũ a Ngai, atũmwo na anabii, kenaai tondũ Ngai nĩatuĩrĩire itũũra rĩu nĩ ũndũ wa ũrĩa rĩamwĩkire! Thuutha ũcio mũraika wĩ na hinya akĩoya ihiga rĩmwe rĩatariĩ ta ihiga inene rĩa thĩo, akĩrĩikia iriainĩ akiugaga atĩrĩ, “Ũguo nĩguo Babiloni, itũũra rĩrĩa inene rĩgaikanio thĩ na hinya, na rĩtigaacooka kuoneka rĩngĩ. Mũgambo wa inanda na mĩgambo ya aini, na mĩgambo kuuma kũrĩ ahuuhi a mĩtũũrirũ na tũrumbeeta ndĩkaiguuo harĩ we kinya tene! Gũtirĩ bundi wa mũthemba o na ũrĩkũ ũgaacooka kuoneka thĩinĩ waku o na rĩ, o na mũrurumo wa ihiga rĩu rĩa thĩo ndũgaacooka kũiguĩka thĩinĩ waku o na rĩ! Ũtheri wa taawa ndũgaacooka gũkenga thĩinĩ waku o na rĩ, na mĩgambo ya ahiki na ahikania ndĩgaacooka kũiguĩka thĩinĩ waku o na rĩ. Amu ahũũri mbiacara aaku nĩ o maraarĩ andũ arĩa anene a mabũrũri, na ndũũrĩrĩ ciothe nĩciaheenereirio nĩ ũringi ciama waku wa maheeni!” Babiloni yaherithirio nĩ ũndũ thakame ya anabii na ya andũ a Ngai o hamwe na ya andũ oothe arĩa maanooragwo thĩinĩ wa thĩ nĩyonekire thĩinĩ wayo. Thuutha wa ũguo ngĩigua mũgambo mũnene watariĩ ta wa andũ gĩkundi kĩnene kũu igũrũ matuinĩ makiuga atĩrĩ, “Haleluya! Ũhonokio na riiri na hinya nĩ cia Ngai witũ, amu gũtuanĩra gwake nĩ kwa ma, na gwa kĩhooto! Ngai nĩatuĩrĩire mũmaraaya ũrĩa mũnene ũrĩa ũrathũũkĩĩtie thĩ na ũmaraaya wake, na nĩamũherithĩĩtie nĩ ũndũ wa gũita thakame ya ndungata ciake.” Ningĩ makiuga rĩngĩ atĩrĩ, “Haleluya! Ndoogo ya mwaki ũrĩa ũramũcina ĩgũtũũra yambataga na igũrũ kinya tene na tene!” Nao athuuri arĩa mĩrongo ĩĩrĩ na ana, o hamwe na ciũmbe inya iria i muoyo makĩgũa thĩ, magĩthaathaiya Ngai ũrĩa ũikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene makiugaga atĩrĩ, “Ameni! Haleluya!” Ningĩ mũgambo ũkiuma gĩtĩinĩ kĩa ũnene ũkiuga atĩrĩ, “Ngai witũ nĩakumio nĩ inyuĩ inyuothe ndungata ciake, o inyuĩ andũ oothe anene na anyiinyi arĩa mamũheete gĩtĩĩo!” Ningĩ ngĩigua mũgambo ta wa andũ gĩkundi kĩnene ũrĩa wagambaga ta wa ndururumo nene mũno, kana ta wa marurumĩ manene mũno ũkiuga atĩrĩ, “Haleluya! Mwathani Ngai witũ ũrĩa Mwene Hinya Wothe nĩ Mũthamaki! Nĩtũkeneei na tũcanjamũke; nĩtũgooceei ũnene wake! Amu ũhiki wa Gatũrũme nĩmũkinyu, na mũhiki wake nĩehaarĩirie. Naake mũhiki nĩanengereetwo nguo theru ya gataani ĩrahenia eekĩre.” (Nguo ya gataani nĩ ciĩko iria njega cia andũ a Ngai.) Ningĩ ngĩcooka ngĩĩrwo nĩ mũraika ũũ, “Andĩka atĩrĩ: Kũraathimwo nĩ andũ arĩa meetĩirwo iruga rĩa ũhiki wa Gatũrũme.” Agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ciugo ici cia Ngai nĩ cia ma.” Na niĩ ngĩkĩĩgũithia thĩ magũrũinĩ maake ndĩmũthaathaiye, no we akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ndũgeeke ũguo! Niĩ ndĩ ndungata o ta we, o na ta andũ arĩa angĩ meetĩkĩĩtie arĩa makoragwo marũmĩĩtie ũira wa Jesũ. Thaathaiya Ngai!” Nĩ ũndũ ũhoro wa ma ũrĩa Jesũ aamenyithanirie nĩguo ũtaaraga anabii makĩratha. Ningĩ ngĩcooka ngĩona igũrũ rĩhingũkĩĩte, na nĩkwarĩ na mbarathi njerũ. Naake mũndũ ũrĩa wamĩikarĩire eetagwo Mwĩhokeku na Wa ma; atuaga ciira na kĩhooto o na akarũa na kĩhooto. Maitho maake maahaanaga ta rũrĩrĩmbĩ rwa mwaki, naguo mũtwe wake nĩawĩkĩrĩĩte thũmbĩ nyingĩ. Nĩandĩkĩĩtwo rĩĩtwa, no gũtirĩ mũndũ ũngĩ ũrĩũĩ tiga o we wiki. Nguo ĩrĩa ehumbĩĩte nĩyatobokeetio thakameinĩ, na rĩĩtwa rĩake nĩ “Kiugo kĩa Ngai.” Mbũtũ cia ita iria irĩ igũrũ nĩciamũrũmĩrĩire ciikarĩire mbarathi njerũ, na igeekĩra nguo njerũ theru cia gataani. Kanuainĩ gaake nĩkwoimĩĩte rũhiũ rwa njora rũũgĩ, rũrĩa akaananga ndũũrĩrĩ naruo. Akaamariĩraga na rũthanju rwa cuuma na arangĩrĩrie ihihĩro rĩa ndibei ya maraakara mararĩrĩmbũka ma Ngai Mwene Hinya Wothe. Nguoinĩ yake o na kĩeroinĩ gĩake haandĩkĩĩtwo atĩrĩ, “Mũthamaki wa athamaki na Mwathani wa aathani.” Ngĩcooka ngĩona mũraika arũngiĩ riũainĩ. Naake akĩanĩrĩra nyoni iria ciũmbũkaga rĩerainĩ agĩciĩra atĩrĩ, “Ũkaai mũcookanĩrĩre hamwe nĩ ũndũ wa iruga rĩnene rĩa Ngai! Ũkaai mũrĩe mĩĩrĩ ya athamaki, ya arũithia a mbaara, ya njamba cia ita, ya mbarathi na ya arĩa maciikaragĩra, o na ya andũ oothe arĩa ngombo na arĩa matarĩ ngombo, arĩa anene na arĩa aniini!” Ngĩcooka ngĩona nyamũ ĩrĩa hamwe na athamaki a thĩ, na mbũtũ ciao cia ita macookanĩrĩire hamwe marũe na ũcio waikarĩire mbarathi, o hamwe na mbũtũ yake ya ita. Nayo nyamũ ĩyo ĩkĩnyiitwo, o hamwe na mũnabii wa maheeni ũrĩa waringaga ciama ĩ ho. (Ciama icio nĩcio mũnabii ũcio aahĩtithĩĩtie nacio andũ arĩa meekĩrĩĩtwo rũũri rwa nyamũ ĩyo, o na arĩa maathaathaĩĩtie mũhianano wayo.) Nyamũ ĩyo hamwe na mũnabii ũcio wa maheeni magĩikio icuainĩ rĩa mwaki wa ũbiriiti me muoyo. Acio angĩ nao makĩũragwo na rũhiũ rũrĩa ruumĩĩte kanuainĩ ka ũcio waikarĩire mbarathi, nacio nyoni ciothe ikĩrĩa nyama cia mĩĩrĩ yao o ta ũrĩa ingĩahotire. Ngĩcooka ngĩona mũraika agĩikũrũka kuuma igũrũ anyiitĩĩte macabi ma irima rĩrĩa rĩtarĩ mũthia, o na mũnyororo mũnene na guoko gwake. Naake akĩnyiita ndamaathia, o yo nyamũ ya tene, na no yo Ngoma kana Caitaani, akĩmĩoha mĩaka ngiri ĩmwe, akĩmĩikia irimainĩ rĩu rĩtarĩ mũthia. Agĩcooka akĩrĩhinga na akĩrĩtuma, nĩ geetha ndĩkaaheenie andũ a ndũũrĩrĩ rĩngĩ kinya mĩaka ngiri ĩmwe (1,000) ĩgaathira. Thuutha ũcio nĩkoohorwo kwa ihinda iniini. Ngĩcooka ngĩona itĩ cia ũnene, nao arĩa maaciikarĩire makĩheeo hinya wa gũtuanĩra. O na nĩndoonire mĩoyo ya andũ arĩa mooragĩĩtwo nĩ tondũ wa kuumbũra Jesũ, na kũheana Ũhoro wa Ngai. Ningĩ matiathaathaĩĩtie nyamũ ĩyo kana mũhianano wayo, na matiekĩrĩĩtwo rũũri rwayo moothiũinĩ kana mookoinĩ maao. Nĩmaagĩire na muoyo rĩngĩ na magĩathana hamwe na Kristũ mĩaka ngiri ĩmwe (1,000). (Andũ arĩa angĩ maakuĩte matiacookire muoyo kinya rĩrĩa mĩaka ngiri ĩmwe (1,000) yathirire.) Kũu nĩkuo kũriũka kwa mbere kwa arĩa akuũ. Gũkena na kũraathimwo-rĩ, nĩ mũndũ ũrĩa wĩ na handũ kũriũkainĩ kũu kwa mbere. Gĩkuũ gĩa keerĩ gĩtirĩ na hinya wa gwĩka andũ acio ũndũ o na ũrĩkũ; magaatuĩka athĩnjĩri a Ngai o na a Kristũ, na nĩmagaathanaga naake mĩaka ngiri ĩmwe (1,000). Na rĩĩrĩ, mĩaka ngiri ĩmwe (1,000) yathira, Caitaani nĩakoohorwo kuuma njeera yake, naake nĩagaathiĩ kũheenia andũ a ndũũrĩrĩ arĩa maiyũrĩĩte ituri ciothe cia thĩ, nĩ o Gogu na Magogu, amacookanĩrĩrie hamwe nĩ ũndũ wa mbaara, na magaakorwo marĩ aingĩ o ta mũthanga wa iriainĩ. Nao nĩmaacoorire thĩ yothe, na magĩthiũrũrũkĩria kambĩ ya andũ a Ngai na itũũra rĩrĩa Ngai eendeete, no mwaki ũkiuma igũrũ ũkĩmaniina. Nayo Ngoma, ĩrĩa yamaheeneetie ĩgĩikio icuainĩ rĩa mwaki na ũbiriiti, rĩrĩa nyamũ ĩrĩa yarĩ, hamwe na mũnabii ũrĩa wa maheeni, nao magaatũũra maherithagio ũtukũ na mũthenya kinya tene na tene. Ngĩcooka ngĩona gĩtĩ kĩa ũnene kĩerũ na ũrĩa wagĩikarĩire. Nacio thĩ na igũrũ igĩĩthara mbere yake na itiacookire kuonwo rĩngĩ. Ningĩ ngĩona andũ arĩa akuũ, anene na anyiinyi marũũgamĩĩte mbere ya gĩtĩ kĩa ũnene. Namo mabuku makĩhingũrwo. Ningĩ ibuku rĩngĩ rĩkĩhingũrwo, na nĩrĩo ibuku rĩa muoyo. Nao arĩa akuũ magĩtuĩrwo kũringana na ciĩko iria maaneeka, o ta ũrĩa ciandĩkĩĩtwo mabukuinĩ macio. Narĩo iria rĩkĩnengerana akuũ arĩa maarĩ thĩinĩ warĩo. Gĩkuũ na kũrĩa akuũ mathiaga makua ikĩnengerana akuũ arĩa maarĩ thĩinĩ wacio, nao oothe magĩtuĩrwo kũringana na ciĩko iria meekĩĩte. Nakĩo gĩkuũ na kũrĩa andũ mathiaga makua igĩikio icuainĩ rĩa mwaki. (Icua rĩĩrĩ rĩa mwaki nĩ gĩkuũ gĩa keerĩ). Na rĩĩrĩ, mũndũ o wothe ũrĩa rĩĩtwa rĩake rĩtoonekire rĩandĩkĩĩtwo thĩinĩ wa ibuku rĩa muoyo nĩgũikio aikirio icuainĩ rĩa mwaki. Ngĩcooka ngĩona igũrũ rĩerũ na thĩ njerũ. Igũrũ rĩa mbere na thĩ ya mbere nĩciathirĩĩte o narĩo iria rĩa mbere rĩtiarĩ ho. Ningĩ ngĩona itũũra rĩrĩa itheru, nĩrĩo Jerusalemu njerũ, rĩgĩikũrũka riumĩĩte na igũrũ kwĩ Ngai, rĩthagathagĩĩtwo ta mũhiki agemeirio mũthuuriwe. Na ngĩigua mũgambo mũnene ũkĩaria kuuma gĩtĩinĩ kĩu kĩa ũnene ũkiuga atĩrĩ, “Gĩikaro kĩa Ngai rĩu kĩrĩ hamwe na andũ! Naake arĩikaranagia nao, nao matuĩke andũ aake. Ngai we mwene arĩkoragwo hamwe nao na nĩegũtuĩka Ngai wao. Nĩekũmagiria maithori maao moothe, tondũ gĩkuũ kana kĩeha kana kĩrĩro kana ruwo itigaacooka gũkorwo kuo rĩngĩ, tondũ maũndũ marĩa ma tene nĩ mathiru.” Ningĩ ũrĩa waikarĩire gĩtĩ kĩa ũnene akiuga atĩrĩ, “Rĩu nĩnderũhia indo ciothe!” Ningĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Andĩka ũguo tondũ ciugo icio nĩ cia kwĩhokeka na nĩ cia ma.” Agĩcooka akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Nĩkwahinga! Nĩ niĩ Alifa na nĩ niĩ Omega, kĩambĩrĩria na kĩrĩĩkĩrĩro. Mũndũ o wothe mũnyootu nĩngũmũhe maaĩ ma kũnyua kuuma gĩthimainĩ kĩa muoyo na ngũmũhe o tũhũ. Mũndũ o wothe ũrĩa ũkũhootana nĩekũgaya maũndũ maya kuuma harĩ niĩ: ngũtuĩka Ngai wake, naake atuĩke mũũriũ wakwa. No iguoya, arĩa mateetĩkĩĩtie, imaramari, ooragani, ahũũri maraaya, arogi, andũ arĩa mahooyaga mĩhianano, na arĩa oothe maheenanagia, acio me na handũ haao icuainĩ rĩrĩa rĩakanaga mwaki na ũbiriiti, na kĩu nĩkĩo gĩkuũ gĩa keerĩ.” Naake ũmwe wa araika arĩa mũgwanja maarĩ na mbakũri iria mũgwanja iria ciarĩ na matũhũũhũ marĩa mũgwanja ma mũthia agĩũka harĩ niĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ũka nguonie mũhiki, o we mũtumia wa Gatũrũme.” Na niĩ ngĩnyiitwo nĩ Roho, naake mũraika ũcio akĩnguua akĩndwara kĩrĩmainĩ kĩnene na kĩraaya, akĩnyonia Jerusalemu itũũra rĩrĩa rĩamũre rĩgĩikũrũka riumĩĩte na igũrũ kwĩ Ngai, rĩrĩ na riiri wa Ngai. Itũũra rĩu rĩakengaga ta mahiga ma goro; rĩakengaga ta mahiga ma goro marĩ na marangi mĩthemba mĩingĩ meetagwo Jasiperi, rĩkahaana o ta gĩciicio. Ningĩ rĩarĩ na rũthingo rũnene, rũraaya mũno, na rwarĩ na ihingo ikũmi na igĩrĩ, nacio ihingo icio nĩciarangĩrĩĩtwo nĩ araika ikũmi na eerĩ. Kũu ihingoinĩ nĩkwandĩkĩĩtwo marĩĩtwa ma mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ya andũ a Isiraeli. Na rĩĩrĩ, o mwena wa rũthingo warĩ na ihingo ithatũ: mwena wa irathĩro ihingo ithatũ, mwena wa na rũgongo ihingo ithatũ, mwena wa na kĩanda ihingo ithatũ, na mwena wa ithũĩro ihingo ithatũ. Rũthingo rũu rwa itũũra nĩ rwarĩ na mĩthingi ikũmi na ĩĩrĩ, na mĩthingiinĩ ĩyo nĩhaandĩkĩĩtwo marĩĩtwa ma atũmwo arĩa ikũmi na eerĩ a Gatũrũme. Naake mũraika ũrĩa wanjarĩirie aarĩ na kamũtĩ ga thahabu ga gũthima itũũra rĩu, ihingo ciarĩo na rũthingo rwarĩo. Itũũra rĩu rĩarĩ na mĩena ĩna yaiganaine, ũguo nĩkuuga kũraiha na kwarama nĩrĩaiganaine. Nake mũraika ũcio agĩthima itũũra rĩu na kamũtĩ gaake ga gũthima, narĩo rĩarĩ kiromita ngiri igĩrĩ na magana mana (2,400) kũraiha, na kwarama o taguo, na kwambata na igũrũ o taguo. O na rũthingo nĩarũthimire, naruo rwarĩ na mita mĩrongo ĩtandatũ kwambata na igũrũ kũringana na mũthimĩre wa mũndũ, na noguo mũthimĩre wa mũraika. Naruo rũthingo rũu rwakĩĩtwo na mahiga ma goro marĩ na marangi mĩthemba mĩingĩ meetagwo Jasiperi, narĩo itũũra rĩo rĩene rĩarĩ rĩa thahabu theru biũ ta gĩciicio. Nayo mĩthingi ya thingo cia itũũra rĩu yagemeetio na mahiga ma goro ma mĩthemba yothe. Mũthingi wa mbere warĩ wa mahiga ma goro marĩ na marangi, mĩthemba mĩingĩ meetagwo Jasiperi, na wa keerĩ warĩ wa mahiga ma goro mũno ma rangi wa mburuu, wa gatatũ warĩ wa mahiga ma goro me na tũcigo twa marangi meerũ na ma gĩtĩĩri, na wa kana warĩ mahiga ma goro ma rangi wa ngirini ũrĩa mũtheru mũno. Mũthingi wa gataano warĩ wa mahiga ma goro marĩ na marangi mĩthemba mĩingĩ meetagwo Onikisi, na wa gatandatũ warĩ wa mahiga ma goro ma rangi mũtuune. Wa mũgwanja warĩ wa mahiga ma goro marĩ na marangi mĩthemba mĩingĩ mahaana thahabu, na wa kanaana warĩ wa mahiga ma goro ma rangi wa ngirini kana wa mũtukanio wa mburuu na ngirini. Mũthingi wa kenda warĩ wa mahiga ma goro ma rangi wa yerũũ, na wa ikũmi warĩ wa mahiga ma goro ma rangi wa iria kana wa kĩbuu. Wa ikũmi na ũmwe warĩ wa mahiga ma goro ma rangi wa mburuu kana wa mũtukanio wa mburuu na ngirini, naguo wa ikũmi na ĩĩrĩ warĩ wa mahiga ma goro ma rangi wa babũ. Ihingo iria ikũmi na igĩrĩ ciarĩ ruuru ikũmi na igĩrĩ; o kĩhingo gĩathondekeetwo na ruuru ĩmwe. Njĩra ĩrĩa nene ya itũũra yarĩ ya thahabu ĩrĩa theru biũ o ta gĩciicio. Na rĩĩrĩ, ndionire Hekaarũ kũu itũũrainĩ, nĩ tondũ Hekaarũ yakuo nĩ Mwathani Ngai Mwene Hinya Wothe na Gatũrũme. Ningĩ itũũra rĩu rĩtiarĩ na bata wa kũmũrĩkĩrwo nĩ riũa kana mweri, amu riiri wa Ngai nĩguo ũtheri warĩo, na taawa warĩo nĩ Gatũrũme. Andũ a thĩ magaathiaga na ũtheri warĩo, nao athamaki a thĩ mareehage ũtonga wao thĩinĩ warĩo. Ihingo cia itũũra rĩu igaatũũra ihingũrĩĩtwo mũthenya wothe; gũtirĩ hingo ikaahingwo tondũ kũu gũtirĩ hingo gũgaatuka. Ũtonga na ũnene wa andũ a ndũũrĩrĩ nĩikareehagwo thĩinĩ wa itũũra rĩu. No gũtirĩ kĩndũ kĩ na thaahu gĩgaatoonya itũũrainĩ rĩu, o na kana mũndũ wĩkaga ciĩko cia thoni kana waragia maheeni. No arĩa maandĩkĩĩtwo ibukuinĩ rĩa Gatũrũme rĩa muoyo oiki magaatoonya kuo. Ningĩ mũraika nĩacookire akĩnyonia rũũĩ rwa maaĩ ma muoyo maahenagia ta gĩciicio. Rũũĩ rũu rwoimaga gĩtĩinĩ kĩa ũnene kĩa Ngai na gĩa Gatũrũme, na rwathereraga rũgereire gatagatĩ ka barabara ya itũũra rĩu. Ndeereinĩ cierĩ cia rũũĩ rũu nĩhaarĩ na mũtĩ ũrĩa wa muoyo, ũrĩa ũciaraga maciaro maita ikũmi na meerĩ o mwaka, o mweri riita rĩmwe; namo mahuti maaguo nĩ ma kũhonia andũ a ndũũrĩrĩ. Gũtirĩ kĩndũ o na kĩmwe kĩrume gĩgaakorwo kũu itũũrainĩ. Nakĩo gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Ngai na gĩa Gatũrũme igaakorwo kũu itũũrainĩ, nao arĩa mamũtungatagĩra nĩmakaamũthaathayagia. Nao nĩmakoona ũthiũ wake, narĩo rĩĩtwa rĩake rĩandĩkwo moothiũinĩ maao. Gũtigaatuka rĩngĩ, na matikaabatario nĩ taawa, kana ũtheri wa riũa, amu Mwathani Ngai nĩ we ũgaakorwo e ũtheri wao, na magaatũũra mathamakaga kinya tene na tene. Ningĩ mũraika akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ciugo icio nĩ cia kwĩhokeka na nĩ cia ma. Mwathani, we Ngai wa maroho ma anabii nĩatũmĩĩte mũraika wake akoonie ndungata ciake maũndũ marĩa megwĩkĩka o narua.” Jesũ ekuuga, “Atĩrĩĩrĩ! Nĩndĩrooka o narua! Kũraathimwo nĩ mũndũ ũrĩa ũhingagia ciugo cia ũrathi iria irĩ ibukuinĩ rĩĩrĩ!” Niĩ, Johana, nĩ niĩ ndaiguire na ngĩona maũndũ macio. Na rĩrĩa ndamaiguire na ngĩmoona, ngĩĩgũithia magũrũinĩ ma mũraika ũrĩa wanyonagia maũndũ macio, nĩguo ndĩmũthaathaiye. No we akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Tiga gwĩka ũguo! Niĩ ndĩ ndungata o ta we, o na ta aariũ a thooguo anabii, o na ta arĩa marũmagĩrĩra ciugo cia ibuku rĩĩrĩ. Thaathaiya Ngai!” Ningĩ akĩnjĩĩra atĩrĩ, “Ndũkaae kũhingĩra ciugo cia ũrathi iria irĩ ibukuinĩ rĩĩrĩ atĩ ituĩke ũndũ wa hitho, amu ihinda nĩrĩkuhĩrĩirie rĩa maũndũ maya moothe kũhinga. Mũndũ ũrĩa mwĩki naaĩ, nĩathiĩ o na mbere gwĩka naaĩ, naake ũrĩa mwaganu athiĩ o na mbere gwĩka maũndũ ma waganu, naake ũrĩa wĩkaga maũndũ meega athiĩ o na mbere gwĩka wega, na ũrĩa naake mũtheru athiĩ o na mbere gũtuĩka mũtheru.” Jesũ ekuuga “Atĩrĩĩrĩ! Nĩndĩrooka o narua. Ngũũka na iheeo ciakwa nĩguo he o mũndũ kĩheeo gĩake kũringana na ciĩko iria aaneeka. Nĩ niĩ Alifa na Omega, Wa mbere na Wa mũthia, na nĩ niĩ Kĩambĩrĩria na Kĩrĩĩkĩrĩro.” Kũraathimwo-rĩ, nĩ arĩa megũthambia nguo ciao ithere nĩguo magĩe na rũũtha rwa kũrĩa matunda ma mũtĩ wa muoyo, o na rwa gũtoonya itũũrainĩ magereire ihingo. Kũu nja ya itũũra nĩkuo kwĩ magui, arogi, ahũũri maraaya, ooragani, ahooi mĩhianano, na arĩa oothe meendeete maheeni na maheenanagia. “Niĩ Jesũ nĩndatũma mũraika wakwa ooke kũrĩ inyuĩ aanĩrĩre maũndũ maya kũu makanithainĩ. Nĩ niĩ thuuna na wa rũciaro rwa Daudi; o njata ĩrĩa ngengu ya kĩrooko.” Roho na Mũhiki maroiga atĩrĩ, “Ũka!” Mũndũ o wothe ũkũigua ũhoro ũyũ nĩoige atĩrĩ, “Ũka!” Mũndũ ũrĩa mũnyootu nĩoke, ũrĩa naake ũkwenda, nĩamũkĩre maaĩ ma muoyo tũhũ. Niĩ, Johana, nĩngũkaania mũndũ o wothe ũiguaga ciugo cia ũrathi iria irĩ ibukuinĩ rĩĩrĩ ndĩmwĩre atĩ: Mũndũ o wothe ũkoongerera kaũndũ ciugoinĩ ici, Ngai nĩakaamuongerera matũhũũhũ marĩa maarĩĩtio ũhoro wa mo ibukuinĩ rĩĩrĩ. Naake mũndũ o wothe ũkeeheria kaũndũ kuuma ciugoinĩ cia ũrathi iria irĩ ibukuinĩ rĩĩrĩ, Ngai nĩakaamũima igai rĩake harĩ mũtĩ wa muoyo o na harĩ itũũra rĩrĩa rĩamũre, iria ciarĩĩtio ũhoro wacio ibukuinĩ rĩĩrĩ. Mũndũ ũrĩa ũrutaga ũira wa maũndũ maya oigaga atĩrĩ, “Ĩĩ, nĩndĩrooka o narua!” Ameni, Ũka Mwathani Jesũ. Wega wa Mwathani Jesũ ũrogĩa hamwe na andũ oothe.