Anywola mar Yesu Kristo ma nyakwar Daudi, kendo nyawar Ibrahim e ma: Ibrahim nonywolo Isaka, to Isaka nonywolo Jakobo. Jakobo nonywolo Juda gi owetene, to Juda nonywolo Perez gi Zera, ma min-gi ne Tamar. Perez nonywolo Hezron, to Hezron nonywolo Ram. Ram nonywolo Aminadab, to Aminadab nonywolo Nashon. Nashon nonywolo Salmon, Ram nonywolo Aminadab, to Aminadab nonywolo Nashon. Nashon nonywolo Salmon, to Salmon nonywolo Boaz gi chiege ma Rahab. Boaz nonywolo Obed gi chiege ma Ruth, to Obed nonywolo Jesse. Jesse to nonywolo Daudi ma ruoth. Daudi nonywolo Solomon gi chi Uria, Solomon nonywolo Rehoboam, to Rehoboam nonywolo Abija. Abija nonywolo Asa, to Asa nonywolo Jehoshafat. Jehoshafat nonywolo Joram, to Joram nonywolo Uzia. Uzia nonywolo Jotham, to Jotham nonywolo Ahaz. To Ahaz nonywolo Hezekia, To Hezekia nonywolo Manase. Manase nonywolo Amon, to Amon nonywolo Josia. Josia nonywolo Jekonia gi owetene e ndalo mane odarie jo-Israel kitero Babulon. To bang’ darogi, Jekonia nonywolo Shealtiel, to Shealtiel nonywolo Zerubabel. Zerubabel nonywolo Abiud, to Abiud nonywolo Eliakim. Eliakim nonywolo Azor, to Azor nonywolo Zadok. Zadok nonywolo Akim, to Akim nonywolo Eliud. Eliud nonywolo Eliezar, to Eliezar nonywolo Mathan. Mathan nonywolo Jakobo, to Jakobo nonywolo Josef chwor Maria. Maria to ema nonywolo Yesu miluongo ni Mesia. Kamano gin tienge apar gang’wen, chakre Ibrahim nyaka Daudi, kendo tienge apar gang’wen bende, chakre Daudi nyaka chop kinde mane odarie jo-Israel kitero Babulon. Bang’e nitie tienge apar gang’wen, chakre kinde mane odargieno nyaka ndalo nywol Mesia. Nywol mar Mesia ne chalo kama: Kane Josef osemako keny Maria min Yesu, to pok gikendore, Maria noyudo ni osemako ich kuom teko mar Roho Maler. To Josef mane kende, ne ng’at ma kare, kendo kaka ne ok odwar kuodo wiye, nochano mondo oketh keny ling’ling’. To kane oyudo pod oparo wach, malaika mar Nyasaye nofwenyorene e lek, mowachone niya, “Josef nyakwar Daudi, kik iluor kawo Maria obed chegi, nikech ich ma en gono oyudo kuom teko mar Roho Maler. Obiro nywolo wuowi, mi ichak ni Yesu, tiende ni Jawar, nikech enowar joge kuom richogi.” Mago duto notimre mondo ochop wach mane Ruoth Nyasaye osemiyo janabi owacho niya: “Nyako nomak ich, mi nonywol wuowi, kendo nochake ni Emanuel, tiende ni, Nyasaye ni kodwa.” Kuom mano, kane Josef ochiew oa e nindo, nokawo Maria obedo chiege, kaka malaika mar Ruoth nosewachone, to ne ok oriwore kode nyaka onywolo wuode. Josef nochako wuowino ni Yesu. Kane onywol Yesu e dala mar Bethlehem e piny Judea, e ndalo loch ruoth Herode, ajuoke moko moa yo wuok chieng’ nobiro Jerusalem, mopenjo niya, “Ere jalo monywol mondo obed ruodh jo-Yahudi? Ne waneno suluene kowuok yo wuokchieng’, omiyo wabiro mondo wamiye duong’.” To kane ruoth Herode owinjo wachno, kibaji nogoye ahinya, kaachiel gi jo-Jerusalem duto. Ne oluongo jodolo madongo duto mag jo-Yahudi, kod jopuonj Chik, mi openjogi kama onego nywolie Mesia. Ne gidwoke ni, “Ibiro nywole Bethlehem e piny Juda, nikech kamano e kaka janabi nondiko, kawacho niya, ‘In Bethlehem manie piny Judea, ok itin ngang’ e wang’ jotend Juda. Kuomi ema jatelo ma norit joga Israel nowuogie.’ ” Kuom mano, Herode noluongo ajuoke kande ling’ling’, mononogi kinde mane sulue onenoree, mi ginyise. Eka ne oorogi Bethlehem, konyisogi niya, “Dhiuru umany nyathino matek, to ka usenwang’e, to duogna uru wach, mondo an bende adhi amiye duong’.” Kane gisewinjo gima ruoth owachonigi ne gichako wuoth ka gidhi kendo sulue mane giseneno kowuok cha nochako othinyore nyimgi ka giwuotho, mi otelonigi nyaka odhi ochung’ kama opogore gi kama nyathi nitie. Kane gineno sulueno, ne gibedo mamor ahinya. Ne gidonjo e ot, mi gineno nyathino gi Maria min mare, eka ne gigoyo chonggi piny, mi gimiye duong’. Bang’e ne gigolo mwandu mane gibirogo, mi gimiye dhahabu gi ubani kod manemane, ma gin yien moko mang’ue ng’ar. To Nyasaye ne osiemogi e lek ni kik gidog ir Herode, omiyo ne gidok thurgi gi yo machielo. To kane ajuoke osewuok, malaika mar Ruoth nofwenyore ni Josef e lek, mowacho ne niya, “A malo, ikaw nyathi kod min mare mondo iring idhi Misri, kendo ibed kuno nyaka aduogni wach, nimar Herode biro dwaro nyathino mondo onegi.” Kuom mano, Josef noa malo, mokawo nyathino kod min mare, owuokgo dier otieno, kadhi Misri, mi odak kuno nyaka Herode otho. Mano notimore mondo ochop gima ne Ruoth Nyasaye omiyo janabi owacho, ni, “Naluongo wuoda mondo oa Misri.” To kane Herode ofwenyo ni ajuokego osewuonde, mirima mager nomake, mi ogolo chik mondo oneg nyithindo duto ma yawuowi man Bethlehem kod manie gwenge mokiewo gi dalano, chakre johigni ariyo kaduogo chien. Noyiero nyithindo ma johignigo koluwore gi ndalo mane ajuoke osenyise ni onenoe sulue. Kamano gima ne Jeremia janabi owacho, notimore. Nowacho niya, “Dwol ne owinjore e dala mar Rama, ne en nduru gi ywak malit. Rahel ema ne ywago nyithinde, kendo ne ok onyal hore, nikech ne gisetho giduto.” Bang’ tho Herode malaika mar Ruoth nofwenyore ni Josef e lek, ka en Misri, mowachone niya, “A malo ikaw nyathi kod min mare, idog e piny Israel, nimar joma ne dwaro nego nyathi koro osetho.” Kuom mano Josef noa malo, mi okawo nyathi gi min mare, odokgo Israel. To kane owinjo ni Arkelao osebedo ruoth Judea kar Herode wuon mare, ne oluoro dok kuno. Ne onyise e lek gima onego otim, omiyo ne odhi e piny Galili, mi odak e dala miluongo ni Nazareth. Mano notimore mondo ochop gima ne Janabi okoro, ka wacho niya, “Enoluonge ni ja-Nazareth.” E ndalogo, Johana Jabatiso nobiro kalando wach e thim Judea. Ne owacho niya, “Lokuru chunyu, nikech Loch Polo chiegni.” Johana e jal mane janabi Isaya owuoyo kuome, kowacho ni, “Ng’at moro kok e thim niya, ‘Losuru yo ni Ruoth! Losneuru yo moriere tir.’ ” Johana ne rwako law yie ngamia, kendo ne otweyo okanda mar del e nungone. Chiembe ne mana bonyo kod mor kich mae thim. Ji nodhi ire koa Jerusalem gi piny Judea duto kod gwenge molworo aora Jordan. Ne gihulo richogi, kendo nobatisogi e aora Jordan. To kane Johana oneno jo-Farisai gi jo-Sadukai mathoth kabiro ire, nowachonigi niya, “Un nyithind thuonde! En ng’a mane onyisou ni mondo uring utony e kum mabiro? Timbeu ema mondo onyis ni uselokoru adier. To bende kik chunyu wuondu ka uparo ni ubiro tony nikech un nyikwa Ibrahim, nikech awachonu adier ni Nyasaye nyalo kawo kitegi, mi lok nyikwa Ibrahim! Kata mana kawuono, le oseketi e tiend yien, omiyo yien duto ma ok nyag olemo mabeyo ibiro tong’ oko, mi wit e mach! An abatisou gi pi, mondo obed ranyisi ni useloko chunyu, to ng’at ma biro bang’a nigi teko moloya, ma kata mana wuochene ok awinjora ting’o. En obiro batisou gi Roho Maler kendo gi mach. En gi rapiedhi e lwete, ma obiro piedhogo cham duto maler. Enochok chambe e dero, to mihudhi nowang’ gi mach mak tho!” E ndalogo Yesu noa e piny Galili, modhi e aora Jordan mondo Johana obatise. To Johana notemo tame, kakwere ni, “An ema onego ibatisa, to kendo in ema ibiro ira mondo abatisi!” To Yesu nodwoke niya, “We otimre kamano sani, nimar kamano e kaka watimo gik moko duto ma Nyasaye dwaro.” Mano omiyo Johana ne oyie mondo obatise. To kane osebatise, nowuok oa e pi mana gikanyono, kendo polo ne oyaworene, mi oneno Roho mar Nyasaye ka lor ka akuru, kabiro kuome. Eka duol nowuoyo gie polo niya, “Ma e Wuoda ma ahero. Chunya mor kode.” Bang’ mano, Roho notero Yesu nyaka e thim, mondo Satan oteme. Notueyo chiemo kuom ndalo piero ang’wen, odiechieng’ kotieno mi nodenyo. Eka Satan nobiro ire, mowachone niya, “Ka in Wuod Nyasaye adier, to nyis kitegi mondo olokre kuon.” To Yesu nodwoke niya, “Muma wacho ni, ‘Dhano ok nyal bedo mangima nikech chiemo kende, to obedo mangima gi weche duto mawuok e dho Nyasaye.’ ” Bang’e Satan notero Yesu Jerusalem, Dala Maler, mi okete e osuch Hekalu. Nowachone niya, “Ka in Wuod Nyasaye adier, to chikri piny, nikech Muma wacho ni, ‘Nyasaye noket malaikane mondo oriti Ginitayi gi lwetgi, mondo kik ichwany tiendi e kidi.’ ” Yesu nodwoke niya, “To Muma wacho bende ni, ‘Kik item Ruoth Nyasachi.’ ” Eka Satan ne ochako okawe, motere ewi got marabora, monyise pinje duto manie piny, kowuorore kaka gidongo. Nowachone niya, “Magi duto abiro miyi, ka igoyo chongi piny, milama.” To Yesu nodwoke ni, “Dhi kucha, Satan! Muma wacho ni, ‘Ng’ato nyaka lam mana Nyasache, kendo en kende ema nyaka otine.’ ” Bang’ mano, Satan noweyo Yesu mi malaika nobiro motiyone. Kane Yesu owinjo ni Johana osetue, nowuok modok Galili. To ne oa Nazareth, mi odhi odak Kapernaum, dala manie dho nam Galili, e piny Zebulun gi Naftali. Mano notimore mondo gima janabi Isaya okoro otimre. Isaya nosewuoyo kuom piny Zebulun gi piny Naftali man yo podho chieng’ mar aora Jordan, e yo madhi nam Mediterania, tiende ni Galili piny Ogendini. Nowacho niya, “Oganda mane odak e mudho oseneno ler maduong’. Adier, ler oserieny kuom joma ne obet e piny motimo tipo mar tho.” Chakre kindeno, yesu nochako lando wach, ka nyiso ji niya, “Lokuru chunyu, nikech Loch Polo chiegni.” Kane oyudo Yesu wuotho e dho nam Galili, noneno owete ariyo ma jolupo, ka chiko rech e nam gi tol. Ne gin Simon miluongo ni Petro, gi Andrea owadgi. Yesu nowachonigi niya, “Luwauru, mondo kar yuayo rech to atimu joywa ji.” Gikanyono ne giweyo tondegi, mi giluwe. Kane oa kanyo modhi nyime, ne oneno owete mamoko ariyo, ma Jakobo gi Johana, yawuot Zebedi. Ne ginie yie gi wuon-gi, ka giloso tondegi. Yesu noluongogi, kendo gi kanyono ne giweyo yie gi wuon-gi, mi giluwo Yesu. Yesu nowuotho e piny Galili duto, ka puonjo ji e utgi mag lemo. Nolando Wach Maber mar Loch Nyasaye, kendo nochango ji duto man gi tuoche mopogore opogore. Humbe nolak e piny Siria duto, omiyo ji nokelone joma nigi tuoche mopogore opogore, gi joma rem ohingo, kaka joma nigi jochiende gi jondulme kod joathany, mi nochangogi duto. Ji mang’eny noluwe. Ne gia Galili gi Dekapoli gi Jerusalem gi Judea kod piny man loka Jordan. Kane Yesu oneno ji ka ng’eny kamano, ne odhi ewi got, mobet piny kuno. Jopuonjrene ne odhi ire, mi ochako puonjogi. Nowacho niya: “Joma ong’eyo ni ok long’o e nyim Nyasaye gin johawi, nikech gueth mar Loch Polo en margi. “Joma okuyo gin johawi, nikech nohogi. “Joma muol gin johawi, nikech piny nobed margi. “Joma kech gi riyo mar dwaro tim makare oloyo gin johawi, nikech giniyud gima gidwaro. “Joma ng’won gin johawi, nikech nong’wonnigi. “Joma onge gi richo e chunygi gin johawi, nikech ginine Nyasaye. “Jothek gin johawi, nikech noluonggi ni nyithind Nyasaye. “Joma isando nikech tim ma kare gin johawi, nikech gueth mar loch polo en margi. “Un johawi ka ji yanyou kendo sandou, kawacho weche maricho duto mag miriambo kuomu, nikech an. Ka gik makamago otimorenu, to beduru mamor ahinya, nikech pok maduong’ okannu e polo, nimar kamano bende e kaka ne gisando jonabi mane okwongonu. “Un e kat piny, to ka ndhath kado orumo, dochak oyud ndhadhu nadi? Ooyo! Koro oonge gi tich, omiyo ipuke mana oko, kendo ji nyone anyona. “Bende un e ler mar piny. Dala moger ewi got ok nyal geng’ore. Onge ng’ama nyalo moko taya, to umo gi atonga. To okete mana ewi rachungi taya, mondo orieny ni ji duto manie ot. Kamano un bende, ler maru nyaka rieny e nyim ji, mondo gine timbeu mabeyo, mi gimi Wuonu mae polo duong’. “Kik upar ni asebiro ni mondo aketh Chik Musa kata ni mondo aketh weche jonabi, to asebiro mana ni mondo achopgi. Adier awachonu ni, kapok polo gi piny orumo, to kata mana nukta achiel mar Chik kata dire achiel matin, ok nolal, nyaka chop gik moko duto timre. Emomiyo, ng’at moketho kata mana chik achiel matinie moloyo kuom chikegi, kendo opuonjo ji mondo otim kamano, to nokwan ka ng’ama tinie moloyo e Loch Polo. To ng’at morito chikego, kendo opuonjo ji mamoko bende mondo otim kamano, ema nobed maduong’ e Loch Polo. Awachonu ni, ka ok timbeu beyo moloyo timbe jo-Farisai gi timbe jopuonj Chik, to ok unyal donjo e Piny Ruodh Polo kata matin! “Usewinjo ni ne owachi ni kwerewa ni, ‘Kik ineki, to ng’at moneko nyaka ter e bura.’ An to awachonu ni ng’at ma okecho gi wadgi noter e bura, kendo ng’at monyanyo wadgi, to noyal e Bura Maduong’, to ng’ato mowacho ni wadgi ni ofuwo, nong’adne buch mach mak tho! Omiyo ka idhi chiwo ni Nyasaye mich e kendo-mar-misango, to iparo gi kuno ni wadu moro ni kodi gi wach, to nyaka iwe michno e nyim kendo-mar-misango kanyo, mi idhi ir waduno piyopiyo mondo ikwong ilos kindi kode. Eka idwogi, ichiw michno. “Ka ng’ato odonjoni, to winjri kode piyo ka pod un e yo udhi e bura, nikech ka ok itimo kamano, to onyalo keti e lwet jang’ad bura, mi jang’ad bura chiwi ni askari, mi teri e jela. Adier awachoni ni koserwaki kanyo, to ok diwuogi ngang’ ka pok ichulo faini duto te! “Usewinjo ni ne owachi e ndalo machon ni, ‘Kik iterri.’ An to awachonu ni, ka ng’ato orango dhako, mi ogombo, to oseterore kode e chunye. Kuom mano, ka wang’i ma korachwich ema teri e richo, to gole oko iwite kucha, nikech ber wito fuoni achiel, moloyo wito dendi duto e mach mak tho. To ka lueti ma korachwich ema miyo itimo richo, to ng’ade oko iwite kucha, nikech ber wito fuoni achiel, moloyo wito dendi duto e mach mak tho. “Bende ne owachi niya, ‘Ng’at moriembo chiege, to nyaka mi chiegeno barup weruok.’ An to awachonu ni, ng’at moriembo chiege nikech wach moro amora ma ok mana wach terruok, miyo chiegeno bedo jaterruok. To bende ng’at mokendo dhako ma chwore oriembo, en bende oterore. “Usewinjo bende ni ne owachi ni kwerewa niya, ‘Kik uketh kuong’ruok musetimo, to nyaka utim gima usekuong’oru ni Ruoth ni unutim.’ Anto awachonu ni, kusingoru, to kik ukuong’ru ngang’, kata gi nying polo, ni kech polo en kom duong’ mar Nyasaye, kata kik ukuong’ru gi nying piny, nikech piny en raten tiende, kata kik ukuong’ru gi nying Jerusalem, nikech en e dala mar Ruoth maduong’. Kata kik ukuong’ru gi nying wiu, nimar ok unyal loko kata mana yier achiel bed marachar kata marateng’. To ka udwaro wacho ni ‘Ee’, to wachuru mana ni ‘Ee’, to ka en ‘Ooyo’, to obed mana ‘Ooyo’, nikech gima okadho kanyo to oa mana kuom Satan. “Usewinjo ni ne owachi niya, ‘Wang’ kar wang’, kendo lak kar lak’. An to awachonu ni kik uchul kuor ni joma otimonu marach. Ka ng’ato othalo lembi ma korachwich, to lokne komachielo bende mondo othal. Kata ka ng’ato dwaro donjoni mondo okaw sadi, to miye koda ka kotini bende. Kata ka askari moro ochuni ni mondo iting’ne misike mael achiel, to ting’nego moromo mael ariyo. Bende ka ng’ato okwayi gimoro, to miye; kata ka ng’ato dwaro holo gimoro kuomi, to kik itamri. “Usewinjo ni ne owachi ni, nyaka uher joweteu, to ubed mamon gi wasiku. An to awachonu ni nyaka uher wasiku, kendo ulam Nyasaye ni joma sandou, mondo ubed nyithind Wuonu mae polo, mamiyo chieng’e wuok ni joma richo kod joma beyo. Kodhe bende omiyo chue ni joma timbegi kare, kendo ni joma timbegi richo. Ka uhero mana joma oherou kende, to ere pok ma uparo ni duyudi? Donge kata josol osuru bende timo mana kamano? Bende ka oweteu kende ema umoso, to koro ere gima ber muloyogo ji ma maoko? Donge joma kia Nyasaye bende timo mana kamano? Emomiyo nyaka ubed malong’o chuth, mana kaka Wuonu mae polo long’o. “Beduru motang’ mondo kik utim timbe mabeyo e nyim ji mana ni mondo gineu, nikech kutimo kamano, to onge pok ma unuyud kuom Wuonu mae polo. Omiyo kuchiwo gimoro, to kik ihul gima itimo, nikech mano e gima joma wuondore ni ohero Nyasaye timo e ut lemo, kendo oko e lela, ni mondo ji opakgi. Adier awachonu niya, gin giseyudo pokgi. To in, ka ichiwo gimoro, to kik iwe kata mana lueti ma koracham ng’e gima lueti ma korachwich chiwo, mondo tim maber mitimono kik ng’ere, to obed maling’ling’. Eka Wuonu maneno gik motim ling’ling’ nomiyi pokni. “Ka ulemo, to kik ubed ka joma wuondore ni ohero Nyasaye, nikech gin gihero lemo ka gichung’ e ut lemo, kendo e akek yore, mondo ji onegi. Adier awachonu ni giseyudo pokgi. To in, kilemo, to donj e odi kar kendi, ilor dhoot. Eka ilam Wuonu ma ok ne mi Wuonu nogo, maneno gik motim ling’ling’, nomiyi pokni. “To bende ka ulemo, to kik uthor weche manono, kaka joma kia Nyasaye timo. Giparo ni Nyasachgi biro winjogi nikech wechegi mang’enygo. Ooyo, kik ubed machal gi jogo, nikech Wuonu ong’eyo gik muchando kapok ukwaye. “To un onego ulem kama: Wuonwa manie polo, nyingi mondo omi luor. Lochni mondo obi, kendo dwaroni mondo otimre e piny kaka timore e polo. Miwa chiemo moromowa kawuono, bende wenwae richowa, kaka waweyo ni joma timonwa marach. Kik iwe wadonj e tem, to reswa e richo, [ nimar loch gi teko kod duong’ gin magi nyaka chieng’. Amin.] “Ka uweyo ni ji richogi, to un bende Wuonu mae polo nowenu richou. To ka ok uwe ni ji richogi, to Wuonu mae polo ok nowenu richo musetimo. “Ka utueyo chiemo, to kik ujuond wang’u kaka joma wuondore ni ohero Nyasaye timo, nikech gin gijuondo wang’gi mondo ji one maonge kiawa ni gitueyo chiemo. Adier awachonu ni gin giseyudo pokgi. To in, kitueyo chiemo, to los alosa wiyi kendo ilwok wang’i kaka pile, mondo ji kik ng’e ni itueyo chiemo, to mak mana Wuonu ma ok ne ema mondo ong’e, eka Wuonu nogo maneno gik motim ling’ling’ nomiyi pokni. “Kik ukan mwandu e piny, kama olwenda kata nyal kethoe gik moko, kendo jokuo bende turo, mi kwelie. To kanuru mwandu e polo, kama olwenda kata nyal ok kethie gik moko, kendo jokuo bende ok nyal turo, mi kwelie, nikech kama mwanduni nitie e kama chunyi bende nitie. “Wang’ ng’ato e taya mar ringre, kendo ka wang’e ngima, to dende duto nigi ler. To ka wang’e ok ngima, to dende duto otimo mudho. Omiyo ka ler ma in go en mana mudho, to koro mano en mudho molil manadi! “Onge ng’ama nyalo tiyo ni ruodhi ariyo, nikech dosin gi moro, to ohero machielo, kata domi achiel luor, to ochayo machiel. Omiyo, ok unyal tiyo ni Nyasaye, mi kendo uchak uti ni mwandu. “Mano emomiyo awachonu ni kik uparru kuom gima ducham kata ma dumadhi mondo ubed mangima, kata kuom lewni ma durwaki mondo uumgo dendu. Donge ngima duong’ moloyo chiemo? Koso ringruok donge oloyo law? Ok uneye winy ma huyo e kor polo? Ok gichwo kodhi, bende ok gika cham, kendo dere bende giongego, to Wuonu manie polo pod pidhogi apidha. To un donge uberne moloyo winy ndalo mang’eny? Ere ng’ato kuomu ma parruok dimi ndalone medre? Ere gima omiyo uparoru kuom lewni? Parieuru kaka ondanyo mae thim dongo. Ok giti gimoro, bende ok gitwang’ lewni ma girwako, to awachonu ni kata mana Solomon gi mwandune duto mathothgo ne ok nyal rwakore maber ka ondanyo. To ka lum aluma mae thim, ma kawuono nitie, to kiny ipudho kendo ibolo e mach, ema Nyasaye rwako maber kamano, to koro donge doket chunye moloyo kuom rwakou? Yaye, un joma nigi yie matin-gi! Emomiyo, kik uparru, kupenjoru ni, ‘Wabiro chamo ang’o?’ Kata ni, ‘Wabiro madho ang’o?’ Kata ni, ‘Wabiro rwako ang’o?’ Mago e gik ma joma kia Nyasaye chandore kadwaro. Un to Wuonu manie polo ong’eyo ni onego uyudgi duto. To mokwongo dwaruru mondo Loch Nyasaye obedie, kendo utim gik ma Nyasaye dwaro, eka gigo duto nomednu. Kuom mano, kik uparru kuom gik ma kiny notimre kiny, nikech kiny nobed gi mage owuon. Odiechieng’ kodiechieng’ nigi chandruokne morome. “Kik ung’ad ni ji bura, mondo un bbende kik ng’adnu bura, nikech yo ma ung’adoe ni ji bura, e yo ma un bende nong’adnue bura, kendo rapim ma upimoe ema un bende nopimnue. Marang’o ineno mana pilni yath manie wang wadu, to yath maduong’ manie wang’i iwuon to otami neno? Ere kaka diwach ni wadu ni, ‘We agolni pilni yath manie wang’i,’ ka into yath maduong’ ngolni e wang’i? In miwuondori awuondani! Kwong igol yath maduong’ manie wang’i iwuon, eka ininen maler mondo igol pilni yath manie wang’ wadu! “Kik umi guogi gik maler, nimar dipo ka gilokore, gikayou. Bende kik ubol kiteu ma nengogi tek ni nguruwe, nono to ginyonogi gi tiendgi. “Kwauru, eka nomiu, kendo dwaruru, eka unuyudi, bende dwong’uru eka noyawnu; nikech ng’at mokwayo ema yudo, kendo ng’at modwaro ema nwang’o, bende ng’at modwong’o ema iyawone. “Bende nitie ng’ato kwomu, ma, ka nyathine okwaye kuon, to omiye kidi? Kata kokwaye rech, to omiye thuol? Koro, ka un joma richo kama ema ung’eyo miyo nyithindu gik mabeyo, to Wuonu mae polo donge dibed mamor kuom chiwo gik moko mabeyo ni joma okwaye? “Pile timuru ni jowadu mana kaka duher mondo gin bende gitimnu. Mano e tiend Chik Musa gi tiend puonj Jonabi. “Donjuru e rangach madiny, nikech yo madhi e tho lach, bende rangach midonjogo kuno duong’ kendo joma luwe ng’eny. To yo madhi e ngima diny, bende rangach midonjogo tin, kendo joma nwang’e nok. “Beduru motang’ ni jonabi mag miriambo, mabiro iru korwakore gi lep rombe, to chutho gin mana ondiegi mangemo! Unung’e joma kamago mana gi olemo ma ginyago. Bende ji nyalo pono olemb mzabibu kuom kudho? Koso digipon ng’owo kuom oriang’, ka ok mana kuom yiend olemo? Yien mabeyo nyago olemo mabeyo, to yien maricho nyago olemo maricho. Yath maber ok nyal nyago olemo maricho, kendo yath marach ok nyal nyago olemo mabeyo. To yath ka yath ma ok nyag olemo mabeyo iting’o mi wit e mach. Mano emomiyo awacho ni, unung’e joma kamago mana gi olemo ma ginyago. “Kik upar ni ji duto ma luonga ni,’ Ruoth, Ruoth,’ ema nodonji e Piny Ruodh Polo. Ooyo, joma timo gik ma Wuora manie polo dwaro kende ema nodonji. Ka chieng’ giko ochopo, to ji mathoth nowachna niya, ‘Ruoth! Ruoth! Donge ne wakoro wach e nyingi, kendo wagolo jochiende e nyingi? Koso donge e nyingi ema ne watimoe honni?’ Eka anawachnigi niya, ‘Ne ok ang’eyou ngang’! Ayeuru kuoma un jorichogi!’ “Mano emomiyo ng’at mowinjo wechenagi, mi orito, chalo gi ng’at mariek mane ogero ode ewi lwanda. Koth ne ochwe maduong’, mi ohula omol, kendo yamo bende nokudho mogoyo odno, to ne ok opodho, nikech mise mare ne oketi e wi lwanda. To ng’at ma winjo wechegi, to ok omako, chalo gi ng’at mofuwo mane ogero ode ewi kuoyo. Koth ne ochue maduong’, mi ohula omol, kendo yamo bende nokudho mogoyo odno, mi oruombore piny matek!” Kane Yesu osetieko wacho wechego duto, ji ne owuoro puonjne, nimar ne ok opuonj kaka jopuonjgi mag Chik puonjo, to ne opuonjo ka ng’at man gi teko. Kane Yesu oselor oa e got, oganda maduong’ noluwe. Jadhoho moro nodhi ire mogoyo chonge piny, kawachone niya, “Jaduong’, ang’eyo ni inyalo changa, ka ihero timo kamano.” Yesu norieyo lwete, momule, kawachone ni, “Ee, ayie! Changi, ibed mangima.” Gikanyono dhohone ne ochango. Eka Yesu nowachone niya, “Kik ihul ni ng’ato wachni, to dhiyo ir jadolo mondo orang dendi. Bang’e itim misango mane Musa ogolo chikne mondo otim. Mano biro nyiso ji duto ni koro ichango.” Yesu nodonjo Kapernaum, mi jaduong’ lweny moro ma ja-Rumi nobiro ire mohombe mondo okonye, kawacho niya, “Jaduong’, jatichna nindo e oda kucha, to en gi tuo athany, kendo rem rame malich.” Yesu nodwoke ni, “Ayie. Abiro dhi mondo achange.” To jaduong’ lweny nowachone niya, “Ooyo, jaduong, an ok owinjore idonj e bwo tat oda, to wach mana wach kende, to jatichna biro kwo. Ang’eyo kamano nikech an bende an ng’at michiko, to an awuon bende an gi askeche ma achiko. Ka awacho ni moro ni, ‘Dhiyo!’ to odhi, kendo ka awacho ni machielo ni, ‘Bi!’ to obiro. Jatichna bende ka awachone ni, ‘Tim kama’ to otimo.” Kane Yesu owinjo kamano, ne owuoro, mi owacho ni joma ne luwe niya, “Adiera awachonu ni pok anenoe yie machal gi mar ng’atni, kata mana kuom jo-Israel. Bende awachonu ni ji mang’eny nobi koa yo wuokchieng’ gi yo podho chieng’, kendo ginibed e Piny Ruodh Polo, ka gichiemo gi Ibrahim gi Isaka kod Jakobo. To joma ne onego bed kuno nowit oko e mudho mandiwa, kama ywagruok gi muodo lak nitie.” Eka Yesu nowacho ni jaduong’ lweny niya, “Koro dhi adhiya dala! Kaka iseyieno e kaka gino mondo otimreni.” Kamano jatichne nochango mana gikanyono. Yesu nodhi e od Petro, mi oyudo ka min chi Petro nindo, ka nigi midhusu. Yesu nomako lwet dhakono, mi midhusu mane en-go orumo, kendo noa malo, motiyonigi. Kane piny ochopo odhiambo, ji nokelo joma thoth man gi jochiende ir Yesu, mi Yesu nogolo jochiendego mana gi wach kende, kendo nochango joma tuo duto. Mano notimore mondo ochop gima janabi Isaya nosewacho niya, “En owuon ne okawo midekrewa, kendo noting’o tuochewa.” Kane Yesu oneno oganda maduong’ kolwore, nowacho ni jopuonjrene mondo ging’ad nam, gidhi loka machielo. To japuonj Chik moro nobiro ire, mowachone niya, “Japuonj, ayie luwi kamoro amora midhiye.” To Yesu nodwoke niya, “Bwe nigi buchegi, kendo winy bende nigi utgi. Wuod Dhano to onge kata gi kama ketie wiye.” Eka ng’at moro, mane achiel kuom jopuonjre Yesu, nowacho ni Yesu niya, “Jaduong’, yiena mondo akwong adog ayik wuora, eka anabi aluwi.” Yesu to ne odwoke ni, “We joma otho oyik jogi motho. In to luwa!” Yesu nodonjo e yie, mi jopuonjrene nodhi kode. To ahiti malich notugore e nam, mi apaka oimo yie. Yesu to noyudo nindo otero. Jopuonjrene nosudo ire, mochiewe, kawachone niya, “Ruoth! Reswa, watho!” Yesu nodwokogi kapenjogi ni, “Ere gima omiyo uluor, un joma nigi yie matin-gi?” Eka noa malo, mokwero ahiti kod apaka, mi nam okue thi! Ne giwuoro giduto, ka gipenjore niya, “Ng’atni en ng’at manadi, ma kata mana yamo gi apaka winje awinjani?” Kane Yesu osechopo loka machielo, e piny jo-Gadara, ji ariyo mowuok kar yiko jomotho nobiro ire. Jogo ne nigi jochiende, kendo ne giger, ma onge ng’ama ne nyalo kadho kanyo. Ne gigoyo koko ka giwacho niya, “Yaye, Wuod Nyasaye, ilaro ang’o kodwa? Koso isebiro mondo isandwa kapok ndalo moketi ochopo?” To kueth maduong’ mag ngurue noyudo kwayo mochwalore gi kanyo. Jochiendego nokwayo Yesu niya, “Ka iriembowa, to terwa ir ngurue kande mondo wadonj kuomgi.” Yesu nowachonigi ni, “Ara, dhiuru!” Omiyo ne gidhi, mi gidonjo kuom nguruego kendo kuethno duto noringo matek, karidore nyaka ei nam, mi pi onegogi pep. Jokwadh nguruego noringo matek, modok dala, mi ohulo wachno duto, to moloyo ne gihulo gima notimore ni joma ne nigi jochiende. Kuom mano jogweng’no duto nowuok mondo one Yesu, to kane ginene, ne gikwaye mondo oa e gweng’gi. Yesu noidho yie, modok loka machielo, mi odhi dalagi. Ji moko nokelo ng’at man gi tuo athany ire, koting’o e ng’angu. Kane Yesu oneno yie ma jogo nigo, nowacho ni ng’atno niya, “Bed gi kue! Richoni oweni.” To jopuonj Chik moko noparo e chunygi giwegi ni, “Jali yanyo Nyasaye!” To Yesu nong’eyo gima giparo, omiyo nowachonigi niya, “Mar ang’o uparo gik maricho kamago e chunyu? Ere gima yot kuom weche ariyogo? Wacho ni ‘Richoni oweni’? Koso wacho ni, ‘Chung mondo iwuothi idhi’? To koro abiro nyisou adier ni Wuod Dhano nigi teko mar weyo ni ji richo e piny ka.” Eka nowacho ni ng’at matuono niya, “Chung’ ikaw ng’anguni, mondo idog dala.” Ng’atno nochung’, modhi dala. Kane ji oneno gima otimore, ne giluor, mi gipako Nyasaye kuom miyo dhano teko ma kamano. Yesu noa kanyo, kendo kane oyudo owuotho, noneno jasol osuru moro miluongo ni Mathayo, kobet kar solo osuru. Yesu nowachone ni, “Luwa!” mi Mathayo noa malo, moluwe. Bang’e, kane Yesu chiemo e od Mathayo, josol osuru mang’eny kod joricho nobiro, mochiemo kode, kaachiel gi jopuonjrene. Jo-Farisai moko noneno kamano, mi openjo jopuonjrene ni, “Ere gimomiyo japuonju chiemo gi josol osuru kod joricho?” To Yesu nowinjo ka gipenjo kamano, omiyo nowachonigi niya, “Joma ngima ok dwar jathieth, to mak mana joma tuo ema dwaro. Dhiuru mondo upuonjru tiend gima muma wacho ni, ‘Ok adwar mondo ji otimna misango, to adwaro mana ni mondo gibed mang’won.’ Ne ok abiro mondo aluong joma kare, to abiro mana ni mondo aluong joricho.” Bang’e jopuonjre mag Johana Jabatiso nobiro ir Yesu, mopenje niya, “Ere gima omiyo wan gi jo-Farisai watueyo chiemo pile, to jopuonjreni to ok tim kamano?” Yesu nodwokogi niya, “Uparo ni wend kisera nyalo bedo mokuyo, ka wuon kisera pod ni kodgi? Ngang’! Mano ok nyalre! To ndalo biro ma nogolie wuon kisera kuomgi, eka ginitue chiemo. “Onge ng’ama nyalo bawo law moti gi rabaw manyien, nikech rabawno dijow lawno, mi med yieche moloyo. Bende divai manyien mapok ochiek ok nyal ol e ndede moti, nikech ka otim kamano, to ndede diyiechi, mi kethre, kendo divai pukre. Kuom mano, divai manyien iolo mana e ndede manyien, eka divai gi ndede ok kethre.” Kane pod Yesu wachonigi wechego, jaduong’ od lemo moro nobiro ire, mogoyo chonge piny, kawachone niya, “Nyara oa tho sani, to yie ibi iket lweti kuome, mondo obed mangima.” Omiyo Yesu noa malo, moluwe. Jopuonjrene bende nodhi kode. To dhako moro mane iye osechuer kuom higni apar gariyo nosudo gi yoka ng’e Yesu, momulo riak lawe, kawacho e chunye niya, “Ka amulo kata mana riak lawe kende, to abiro chango.” Yesu nolokore, moneno dhakono, mi owachone niya, “Nyara bed gi kue. Yieni ema omiyo ichango.” Kamano dhakono nochango mana gikanyono. Kane Yesu ochopo e od jaduong’no noyudo ji ka goyo asili, kendo ywak malit. Nowachonigi niya, “Wuoguru uduto! Nyako ok otho, to onindo aninda.” To giduto ne ginyiere anyiera. Eka kane osegol ji oko, Yesu nodonjo e ot, kuma nyako nitiere. Ne omako bade, mi ochung’. Bang’e humb wachno nolandore e gweng’no duto. Yesu noa kanyo, to kane oyudo owuotho odhi, muofni ariyo nochako luwe, ka kok niya, “Wuod Daudi, yie ikechwa!” Bang’e kane Yesu odonjo e ot, muofnigo nobiro ire, mi openjogi niya, “Uyie ni an gi teko mar timo gima ukwayono?” Ne gidwoke ni, “Ee, jaduong’, wayie.” Eka Yesu nomulo wengegi kawacho niya, “Kaka yieu obet, e kaka mondo otimrenu!” Gikanyono wengegi noyawore, to Yesu nokwerogi matek ni kik ginyis ng’ato wachno. To kata kamano, kane gia kanyo, ne gidhi gilando humb Yesu e gweng’no duto. E kinde mane jogo dhi, jomoko nokelo ng’ato ma jachien oloko momo ir Yesu. To ka ne oseriemb jachiendno, ng’atno nochako wuoyo. Ji duto nowuoro, kawacho ni, “Nyaka nene, pok wanenoe gima kama e Israel!” Jo-Farisai to nowacho niya, “Ruodh jochiende ema miye teko mogologo jochiende.” Bang’ mano, Yesu nowuotho e mier madongo gi matindo duto, kapuonjo ji e utgi mag lemo. Nolando Wach Maber mar Loch Nyasaye, kendo nochango tuoche duto mopogore opogore. Kane oneno ji kaka ng’eny, nokechogi, nikech ne gichandore, kendo gidiwo mana ka rombe ma onge jakwath. Omiyo nowacho ni jopuonjrene niya, “Cham ochiek mathoth, to jokeyo ema nok. Emomiyo kwauru wuon puodho mondo oor jotich odhi okane cham.” Yesu noluongo jopuonjrene apar gariyo, mi omiyo teko mar golo jochiende, kendo mar chango tuoche duto mopogore opogore. Jopuonjre apar gariyogo e magi: Mokwongo en Simon, ma bende iluongo ni Petro, gi Andrea owadgi, kod Jakobo gi Johana, ma yawuot Zebedi, gi Filipo, gi Bartholomayo, gi Thoma, kod Mathayo ma jasol osuru, gi Jakobo wuod Alfayo, gi Thadayo, gi Simon ma jakedo ne piny, kod Judas Iskariot, mane ondhogo Yesu. Yesu nooro joote apar gariyogo, kowachonigi niya, “Kik udhi e piny joma ok jo-Yahudi, bende kik udonj e dala jo-Samaria moro amora, to dhiuru mana kuom jo-Israel molal ka rombe. Kamoro amora mudhiye, to landieuru wach niya, ‘Loch Polo chiegni!’ To bende changuru joma tuo, kendo chieruru joma otho, bende puodhuru jodhoho, kendo goluru jochiende. To kaka useyudo nono bende chiwuru nono. Kik uting’ pesa matin e mifukeu. Bende kik uting’ mifuke mag wuoth kata sede ariyo, kata wuoche, kata luth, nikech jatich owinjore gi chiembe. “To kudonjo e dala moro, bed ni oduong’ kata otin, to ranguru ng’at moyie rwakou, mondo ubed e ode nyaka ua. Ka udonjo e odno, to mosuru joodno ni, ‘Okueuru!’ Ka weg odno orwakou, to kue mugwedhogigo mondo osik kanyo. To ka ok girwakou to kue mondo oduognu. To ka ng’ato ok orwakou kata otamore winjo wecheu, to teng’uru buch tiendu ka uwuok e ode kata e dalane. Awachonu adier ni, Chieng’ Bura, to Nyasaye nokum jodalano malit moloyo kaka nokum jo-Sodom gi jo-Gomora. “Winjuru! Aorou mana ka rombe madhi e dier ondiegi. Emomiyo beduru mariek ka thuol, kendo beduru mamuol ka akuru. To beduru motang’ ni ji, nimar ginimaku mi yalu e bura, kendo ginichwadu e utgi mag lemo. Noteru e nyim jotelo, kendo e nyim ruodhi nikech an, mi unuland Wach Maber ni jogo, kendo ni joma ok jo-Yahudi. To ka gimakou to kik uparru gi weche ma duwachi, nikech ka kinde ma kamano ochopo, to nomiu gima onego uwachi, Nimar weche mubiro wacho ok nobed mau, to ginibed mag Roho mar Wuonu. “Ng’ato nondhog owadgi mondo onegi, kendo wuone nondhog nyithindgi. Nyithindo bende nolokre gi jonywolgi mi chiwgi mondo oneggi. Ji duto nobed mamon kodu nikech an, to ng’ama otimo kinda nyaka giko ema nokwo. Ka gisandou e dala moro, ro ringuru udhi e dala machielo, nikech awachonu adier ni ok unutiek tiju e piny Israel duto, kapok Wuod Dhano obiro. “Japuonjre ok duong’ moloyo japuonjne. Misumba bende ok duong’ moloyo ruodhe. Ber mondo japuonjre obed marom gi japuonjne, kendo misumba bende obed marom gi ruodhe. Ka ji luongo wuon dala ni ruodh jochiende, jo dalane to koro digiyany marom nade! “To kik uluor ji, nimar onge gimoro amora mopandi ma ok nong’ere achien kendo onge wach moro maling’ling’ ma ok nofwenyre. Gima awachonu e mudho, wachuru e lela, kendo gima okuodhnu e itu, to huluru ratiro. Kik uluor joma nego mana ringruok kende, to ok nyal nego chuny. To luoruru Jal ma nyalo tieko chuny kaachiel gi ringruok e mach mak rum. Oyundi ariyo donge ing’iewo otonglo achiel kende? To kata kamano, onge kata achiel kuomgi manyalo lwar piny mak Wuonu ong’eyo. To un kata mana yie wiu duto bende osekwan! Kuom mano, kik ubed maluor, nikech un uloyo oyundi ndalo mang’eny. “Ng’ato ang’ata mohulo ni en ng’ata e nyim ji, an bende nahul ni en ng’ata e nyim Wuora mae polo. To ng’at ma okweda e nyim ji an bende anakwede e nyim Wuora mae polo. “Kik ugal ni asebiro mondo akel kue e piny. Ooyo, asebiro mana ni mondo akel lweny. Asebiro mondo athuw ng’ato gi wuon mare, kendo athuw nyako gi min mare, bende mondo athuw chi wuowi gi wuon odgi. Kamano wasik ng’ato nobed mana joodgi. Ka ng’ato ohero wuon kata min gi hera matut moloyo hera moherago, to ok oromo bedo ng’ata. Kata ka ng’ato ohero wuode kata nyare moloyo kaka ohera to en bende ok oromo bedo ng’ata. Ng’at ma ok okawo msalape, kendo oluwa, to ok oromo bedo ng’ata. Ng’at mohero ngimane, to ngimane nolalne. To ngat mowito ngimane nikech an, to noyud ngimane. “Ng’at morwakou, to orwako mana an, kendo ng’at morwaka to orwako mana Jal mane oora. Ka ng’ato orwako janabi nikech janabino en jaote Nyasaye, to noyud pok ma janabi yudo, kendo ng’at morwako ng’at makare nikech en ng’at makare, noyud pok ma ng’at makare yudo. Adier awachonu ni, ng’at momiyo japuonjrena moro matinie moloyo kata mana pi mang’ich omodho nikech ng’atno en japuonjrena, noyud pokne maonge kiawa.” Kane Yesu osetieko puonjo jopuonjrene apar gariyo, noa kanyo modhi mondo oland Wach Maber kendo opuonji e mier machiegni gi kanyo. Johana Jabatiso nowinjo gie jela gik mane Kristo timo, omiyo nooro jopuonjrene moko ire, mondo odhi openje ni, “In e jal monego bi, koso pod warit ng’at machielo?” Yesu nodwokogi niya, “Doguru mondo unyis Johana gik musewinjo, kendo uneno. Nyiseuru ni muofni neno, pudhe wuotho, jodhoho ichango, joma itgi odino winjo wach, joma otho ichiero, kendo joma odhier ilandonigi Wach Maber. To ng’at ma wachna ok chwany chunye en jahawi!” Kane oyudo jopuonjre Johana koro dok, Yesu nowuoyo ni ji kuom Johana, kopenjogi niya, “E kinde mane udhi ir Johana e thim, ang’o mane udhi neno? Odundu ma yamo yiengo koso? To ka ok kamano, to ang’o mane udhi neno? Koso ne udhi neno ng’at morwakore gi lewni mabeyo? Ooyo! Joma rwakore kamano iyudo mana e ut ruodhi! To kara, ang’o mane udhi neno kuno? Neno janabi koso? Adier awachonu ni ne udhi neno ng’at moloyo janabi, nikech Johana e jaote ma Muma wuoyo kuome ni, ‘Eri aoro jaotena otel nyimi, mondo olosni yo.’ Awachonu adier ni, kuom yawuot mon duto, onge moro maduong’ie moloyo Johana Jabatiso. Kata kamano, ng’at matinie mogik e Loch Polo to oloye gi duong’. Chakre ndalo Johana Jabatiso nyaka chil kawuono, ji osebedo kadwaro donjo e Piny Ruodh Polo gi teko, kendo joma rateke eme donjoe, nikech nyaka chop ndalo mane Johana obiroe, jonabi duto kod kitap Chik Musa nosebedo kanyiso gik mabiro timore, kendo ka unyalo yie wachna to ubiro neno ni Johana e Elija mane okor wachne ni nobi. Ng’at man gi it mar winjo, to mondo owinji! “Ere gima dapimgo tieng’ ma kawuononi? Gichalo gi nyithindo mobet e pap, makok ni jowetegi ni, ‘Nende wagoyonu thum, to ne utamoru miel. Bende ka nende wagoyonu nduru, to ne udagi ywak.’ Awachonu kamano nikech Johana nobiro modak katueyo chiemo kendo ka ok madh divai, omiyo ji duto wacho ni jachien ni kode. Wuod dhano to nobiro ka chiemo kendo metho, omiyo ji duto wacho niya, ‘Neyeuru jali! En jawuoro, kendo jamer, bende en osiep josol osuru kod joricho!’ To kata kamano, awachonu ni, olemo ma rieko mar Nyasaye nyago ema nyiso ni riekone ni kare.” Yesu nochako wuoyo kuom mier mane otimoe honni mang’eny, korogo ni joma odakie nikech ne gitamore loko chunygi. Nowachonigi niya, “Yaye, un jo-Korazin! Mano kaka unune malit! Yaye, un jo-Bethsaida! Mano kaka un bende unune malit! Dine bed ni honni mane otimnu ne otim mana ne jo-Turo gi jo-Sidon, to dikoro ne giseloko chunygi, mi girwako piende gugru, kendo gibukore gi buru! Awachonu ni, Chieng’ Bura to Nyasaye nokumu malit moloyo kaka nokum Turo gi Sidon. “To in dala, mar Kapernaum, iparo ni initing’ri malo nyaka e polo koso? Ooyo, ibiro boli piny, mana e Piny Joma Otho! Dine bed ni honni mane otim kuomi ne otim Sodom, to dikoro Sodom pod nitie nyaka chil kawuono! Awacho ni, Chieng’ Bura to Nyasaye nokumi malit moloyo kaka nokum Sodom!” E kindeno Yesu nowacho niya, “A Wuora, ma Ruodh polo gi piny, agoyoni erokamano nikech isepando wechegi ni joma riek kod joma osomo, to isenyiso mana ji ajia. Adier Wuora, osetimore kamano nikech mano e kaka ne long’oni. “Wuora oseketo gik moko duto e lweta. To onge ng’ama ong’eyo Wuoro to mak mana Wuowi, kod joma Wuowi omiyo ong’eye. “Biuru ira, un duto mujony kendo mugangoru mapek, mondo amiu yueyo. Rwakuru lodi ma amiyou e ng’utu, kendo puonjreuru kuoma, nikech chunya muol kendo dembore. Kamano unuyud yueyo e chunyu, nnimar lodi ma amiyou yom, kendo misika yot.” Chieng’ Sabato moro e kindego, kane Yesu wuotho e puothe mag ngano, jopuonjrene nodenyo, omiyo ne gichako jako wi ngano mondo gicham. To kane jo-Farisai oneno kamano, ne giwacho ni Yesu niya, “Neye kaka jopuonjreni timo gima Chik okwero ni kik tim chieng’ Sabato!” To Yesu nodwokogi kapenjogi niya, “Pok usomo gima ne Daudi otimo chieng’ mane kech kaye, kaachiel gi joge? Donge ne odhi e Od Nyasaye mi ochamo makati miketo e nyim Nyasaye, ma Chikwa okwero ni en kata joge kik cham, to mak mana jodolo kende? Koso pok usomo e Chik Musa ni chieng’ Sabato jodolo tiyo e Hekalu, ka ketho chik Sabato, to kata kamano gionge bura? Koro anyisou ni nitie gimoro kaeri man gi duong’ moloyo Hekalu. Muma wacho ni, ‘Ok adwar mondo ji otimna misango, to adwaro mana ni mondo gibed mang’won.’ Dine bed ni uwinjo tiend wachno, to da ok ung’ado bura ni joma ok oketho, nikech Wuod Dhano en ruodh Sabato bende.” Kane Yesu oa kanyo, nodhi e od lemo moro, moyudoe ng’at ma lwete otal. To jomoko ne ni kanyo mane dwaro donjo ni Yesu kuom ketho Chik, omiyo ne gipenje niya, “Bende Chikwa oyie mondo ochang ng’ato chieng’ Sabato?” Yesu to nodwokogi kapenjogi niya, “Ka ng’ato kuomu ni gi rombo achiel, mi onyumore e bur chieng’ Sabato, donge doywaye mogole oko? Koro dhano to oloyo rombo nyadidi! Mano nyiso ni Chikwa oyienwa timo gima ber chieng’ Sabato.” Eka nowacho ni ng’at ma lwete otalno niya, “Rie lweti!” Ng’atno norieyo lwete, mi lwete odoko mangima mana kaka komachielo. To jo-Farisai nowuok, modhi ochano kaka digineg Yesu. Yesu nong’eyo gima ne gidwaro timo, omiyo noa e gweng’no. Ji ma thoth noluwe, kendo nochangogi duto, to nokwerogi matek ni kik ginyis ng’ato wachne. Nokwerogi kamano mondo gima ne Isaya janabi okoro otimre. Nyasaye nosemiyo Isaya owacho niya, “Neuru, ma e jatichna ma aseyiero. En ng’at ma ahero, kendo ma chunya morgo. Anaket Roho mara kuome, kendo enonyis ogendini duto adierana. Ok nokogi, kata nduru ok nogo, dwonde bende ok nowinji e wang’yore. Kata mana odundu motore ok enotur, mi owit ka gima nono, kendo ok nosim kata mana taya maliel marachrach, nyaka chop okel bura makare kuonde duto. Kuom mano, ogendini duto noket geno margi kuome.” Ji moko nokelo ni Yesu ng’ato ma jachien oloko muofu kendo momo. Yesu nochange mi koro ne onyalo wuoyo kendo neno. Ji duto nowuoro, kapenjore niya, “Bende ng’atni dibed wuod Daudi adier?” To jo-Farisai ka ne owinjo kamano, ne giwacho ni, “Jali golo jochiende mana nikech Beelzebul ruodh jochiende ema omiye teko mar timo kamano.” Yesu nong’eyo gima giparo, omiyo nowachonigi niya, “Piny moro amora ma joge opogore e kindgi giwegi ok nyal betie. Bende dala kata ot ma joge opogore ok nyal chung’. Kuom mano, ka Satan ema golo Satan wadgi, to mano nyiso ni opogore kende owuon. Koro ere kaka lochne dichung’? To bende, ka uwacho ni agolo jochiende gi teko mar Beelzebul, kara jou to yudo teko mar gologi kanye? Omiyo, ka mano e gima uwacho, to jougo ema biro ng’eng’ou! To ka agolo jochiende gi teko mar Roho mar Nyasaye, to kara ng’euru ni Loch Nyasaye osechopo kuomu. “To bende, onge ng’ama nyalo turo od ng’at maratego, mi kaw mwandune, mak mana ka okwongo otueyo ng’at marategono, eka doyak ode. “Ng’at ma ok odokna, to mon koda, kendo ng’at mo ok konya choko romba, to keyo romba akeya. Mano emomiyo awachonu ni, richo duto mag ji nowenigi kaachiel gi ayany duto magiyanyogo Nyasaye, to ayany ma ng’ato oyanyogo Roho to ok nowene. Ng’at mowacho wach moro marach kuom Wuod Dhano, to owene, to ng’at mowuoyo marach kuom Roho Maler ok nowene e pinyni kata e piny mabiro. “Ka ng’ato dwaro olemo mabeyo, to nyaka obed gi yath maber. To ka en gi yath marach to oyudo mana olemo maricho, nikech yath ing’eyo mana gi olemo monyago. Un nyithi thuondegi! Ere kaka weche muwacho dibed mabeyo, to un uwegi un joricho? Chutho gik mopong’o chuny dhano ema wuok e dhoge. Ng’at maber golo gik mabeyo kuom mwandu mabeyo mokano e chunye. To ng’at marach to golo mana gik maricho kuom mwandune maricho. “Awachonu ni, Chieng’ Bura, ng’ato ka ng’ato nodwok wach kuom weche manono duto mosewacho. Weche mawuok e dhogi ema nomi ilo bura, kata ema nomi bura loyi.” Jopuonj Chik moko kod jo-Farisai moko nowacho ni Yesu niya, “Japuonj, wadwaro mondo itimnwa hono manyiso ni in gi teko moa kuom Nyasaye.” Yesu nodwokogi ni, “Tieng’ marach kendo maweyo Nyasayeni kwayo mondo otimnigi ranyisi, to onge ranyisi ma notimnigi mak mana ranyisi mar janabi Jona. Kaka Jona nobet ei rech mang’ongo kuom ndalo adek, odiechieng’ gotieno, e kaka Wuod Dhano bende nobed ei lowo kuom ndalo adek, odiechieng’ gotieno. To chieng’ Bura, jo-Nineve nochung’ mi donjnu, nikech kane Jona olandonigi Wach Nyasaye, to ne gilokore mi giweyo richogi, to awachonu ni koro nitie gimoro kaeri man gi duong’ moloyo Jona. Chieng’ Bura, Ruoth madhako mar piny milambo nochung’, kendo nodonjnu nikech ne oa kuma bor ahinya mondo obi owinj rieko Solomon. To awachonu ni koro nitie gimoro kaeri man gi duong’ moloyo Solomon. “Ka jachien marach osewuok kuom ng’ato, to owuotho kuonde motwo ma pi ongee, kodwaro kar yueyo, to ok oyudi. Bang’e owacho niya, ‘We adog e oda, kuma ne aaye.’ Kuom mano odok, to oyudo ka ot ni nono, kendo oywe, mi olos maber. Eka owuok odhi oomo jochiende mamoko abiriyo maricho moloye, kendo gidonjo mi gidag e odno. Kamano achien ngima ng’atno doko marach moloyo kaka ne en chon. Mano bende e kaka notimre ni tieng’ marachni. Kane Yesu pod wuoyo gi ji, min mare gi owetene nobiro, mochung’ gi oko, kadwaro wuoyo kode. Eka ng’at moro nowacho ni Yesu niya, “Meru dwaro loso kodi.” To Yesu nodwoke ni, “Mama en ng’a? Koso owetena to ng’a gini?” Bang’ mano nosiemo jopuonjrene gi lwete, kowacho niya, “Neuru, magi e mama kod owetena, nimar ng’ato ang’ata matimo gima Wuora mae polo dwaro e owadwa, gi nyamera, kod mama.” Chieng’ onogo, Yesu nowuok e ot, mi odhi obet piny e dhonam, kapuonjo ji. Oganda mane ochokore molwore ne duong’ ahinya, omiyo nodonjo e yie, mobetie, ka ji to ochung’ gi oko e dhowath. Noloso kodgi gi ngeche kuom weche mang’eny. Nowachonigi niya, “Ng’at moro ne odhi chuoyo, kendo kane oyudo ochuoyo, kodhi moko nolwar e wang’yo, mi winy obiro mochamo. To kodhi moko nolwar kama otimo lwanda, ma lowo operoree, mi ne gitwi piyo, nikech lowo ne ok tut. Bang’e chieng’ nowuok, mowang’o cham mapod tindogo, kendo kaka tiendgi ne ok nyal donjo matut, ne gitwo piyopiyo. Kodhi moko to ne olwar e kind kudho, kendo kudhogo nodongo, mothung’ogi. To kodhi moko nolwar e lowo maber, omiyo ne ginyak. Moko nonyago kodhi mia achiel, to moko piero auchiel, to moko piero adek.” Eka Yesu notieko kawacho niya, “Ng’at man gi it mar winjo, to mondo owinji.” Jopuonjre Yesu nodhi ire, mopenje ni, “Ere gima omiyo iwuoyo ni ji gi ngeche?” Yesu nodwokogi niya, “Un osemiu ng’eyo weche mopondo mag Loch Polo; ji mamoko to ok omi, nimar ng’at man-go ema nomedi, bi bed gi gik mang’eny moloyo. To ng’at maongego noma kata mana matin ma en-go. Awuoyonigi gi ngeche nikech girango gik moko, to ok gine, bende giwinjo wach, to ok donjnigi, kata ng’eyo tiende bende ok ging’e. Kamano gima ne Isaya okoro koro timore kuomgi. Nokoro niya, ‘Winjo to unuwinji, to wach ok nodonjnu ngang’ kendo neno to ununen, to ok unung’e tiend wach, nimar chuny ogandani osedoko mapek, kendo gisedino itgi, bende giseumo wang’gi. To ka da ni ok kamano, to dikoro gineno, kendo dikoro itgi winjo wach, bende dikoro wach donjonigi, mi gilokre, giduog ira, kendo achanggi.’ “To un, un johawi, nikech wengeu neno, kendo itu winjo wach. Adier awachonu ni jonabi mang’eny nogombo neno gik ma koro unenogi, to ne ok ginyal neno, bende ne gigombo winjo gik ma uwinjogi, to ne ok ginyal winjo.” “To un, chikuru itu mondo uwinj tiend ngech jachuoyo. Ng’at mawinjo wach Loch Nyasaye, to ok donjne, chalo gi kodhi mane olwar e wang’yo. Ng’ama Rach biro, kendo maye gima ochwo e chunye. To kodhi mane olwar e lwanda, kama lowo operoree, e jalo ma winjo wach, to yiego piyopiyo gi mor. To wachno ok moki e chunye, omiyo ok odag aming’a kendo ka chandruok kata sand moro obiro nikech wachno, to opodho piyopiyo nono. Kodhi mane olwar e kind kudho, to e ng’at mawinjo wach to paro mag piny gi ber mar mwandu thung’o wachno, mi ok nyag gimoro. To kodhi mane ochwo e lowo maber e ng’at ma winjo wach, kendo donjone. Onyak maber, mana ka kodhi ma moko nyak mia achiel, to moko piero auchiel, kendo moko piero adek.” Yesu nogoyonigi ngero machielo niya, “Loch Polo chalo gi ng’at mane ochwoyo kodhi mabeyo e puothe. To otieno, kane ji nindo, jasike nobiro mochwoyo ogolo e kind cham. Kuom mano, kane cham odongo kendo omoyo, to ogolo bende ne nie kindgi. Jotich wuon puodho nodhi ire, mopenje niya, ‘Jaduong’, donge kodhi mabeyo lilo ema nichwoyo e puothi? Ka kamano, to ogologi oa kure?’ En to nodwokogi niya, ‘Jasigu moro ema otimo kamano!’ Eka jotichne nochako openje ni, ‘Idwaro ni mondo wadhi wapudhgi oko koso?’ To nodwokogi ni, ‘Ooyo, kik utim kamano, dipo ka upudho cham kaachiel gi ogolo. Wegiuru aweya gidongi giduto, nyaka ndalo keyo chopi, eka ananyis jokeyo ni mondo gikwong gipudh ogolo, gitue wiye wiye mondo giwang’ e mach. Bang’e gika cham, giol e decha.’ ” Yesu nochako ogoyonigi ngero moro niya, “Loch Polo chalo gi koth karadali mane ng’ato okawo mopidho e puothe. En kodhi matinie moloyo kodhi mamoko duto, to ka osedongo to odoko yath maduong’ie moloyo yien duto, kendo winy biro mi gedi e bedene.” Yesu nochako ogoyonigi ngero machielo niya, “Loch Polo chalo gi thowi mane dhako moro okawo mobagogo mogo atonge adek, mi bang’e ochiek maber.” Kane Yesu puonjo ji wechego duto, to nowuoyonigi mana gi ngeche. Adier, ne ok owachnigi gimoro mak mana e yor ngero. Mano notimore mondo gima ne janabi owacho otimre. Janabino nowacho ni, “Anawuo kodgi mana gi ngeche, ka anyisogi gik mosebet kopondo nyaka ne piny chakre.” Eka Yesu noweyo ji, modonjo e ot. Jopuonjrene ne odhi ire, mokwaye ni mondo oloknigi tiend ngech ogolo mochwo e puodho. Yesu nodwokogi niya, “Ng’at mane ochwoyo kodhi mabeyo ne en Wuod Dhano, to puodho e piny. Kodhi mabeyo to en joma oyie Loch Polo, to ogolo e joma luwo Satan, kendo jasigu mane ochwoyo ogolo e Satan. Keyo to e giko piny, kendo jokeyo e malaika. Kaka ichoko ogolo, kendo iwang’o e mach, e kaka nochok ji, mi wang’ chieng’ giko piny. Wuod Dhano noor malaikane mondo ochok gik moko duto mamiyo ji ketho, kaachiel gi joma richo, mi ogol oko e pinye, kenddo owit e mach mager. Kanyo ywagruok gi muodo lak nobedie! Bang’ mano, joma kare norieny ka wang’chieng’ e piny Wuon-gi. Ng’at man gi it mar winjo, to mondo owinji! “Loch Polo chalo gi mwandu mane opandi e puodho, mi ng’ato oyudo, mi ochako oyiko kendo. Ng’atno nodoko mamor ahinya, omiyo nodhi oloko gige duto pesa, mi oduogo ong’iewo puodhono. “Bende Loch Polo chalo gi jaohala madwaro kite ma nengogi tek, to ka osenwang’o moro maberie moloyo moko duto, to odhi oloko gige duto pesa, mondo ong’iewego. “To bende Loch Polo chalo gi tol mobol e nam, mamako kit rech duto. Ka osepong’, to jolupo ywaye oko e dhowath, kendo gibet piny mondo gipog rech. Rech mabeyo giketo e oserni, to maricho giwito oko. Mano bende e kaka notim ni ji, chieng’ giko piny. Malaika nowuogi kendo nopog joma richo kuom joma beyo, mi witi e mach mager. Kanyo ywagruok gi muodo lak nobedie.” Bang’ mago duto, Yesu nopenjo jopuonjrene ni, “Bende wechego duto osedonjonu?” Ne gidwoke ni, “Ee, gisedonjonwa.” Eka nomedo wachonigi niya, “Ka kamano, to japuonj Chik mapuonjore wach Loch Polo chalo gi wuon dala magolo mwandun manyien gi machon kar kenone.” Kane Yesu osetieko goyo ngechego, noa kanyo, mi odok dalagi. Ne opuonjo e od lemo, mi joma ne owinjo kaka opuonjo nowuoro, mopenjore niya, “Rieko ma kama, kod teko mar timo honnigi jali oyudo kure? Donge en e wuod japecho cha? Min mare donge iluongo ni Maria? Koso Jakobo gi Josef gi Simon kod Juda donge gin owetene? Donge en e ma nyiminene duto odak kodwa kagi? Koro gigi duto to oyudo kure?” Kamano ne gisin kode. Yesu to nowachonigi niya, “Janabi imiyo duong’ kuonde duto, to mak mana jogweng’gi gi joodgi ema ochaye.” Ne ok otimo honni mang’eny kuno, nikech jogo ne onge gi yie. Ndalono ema ne ruoth Herode owinjoe wach Yesu, mi owacho niya, “Nyaka bed ni ng’atni en Johana Jabatiso! Osechier oa kuom joma otho. Mano ema omiyo en gi tekogi duto.” Noyudo ka Herode osemako Johana, motueyo e jela, nikech wach Herodia, chi Filipo owadgi Herode, nimar Johana nosiko kakwero Herode ni, “Ok en gima kare, kawo dhakono.” Herode ne dwaro nego Johana, to kata kamano, ne oluoro jo-Yahudi, nikech ne gikawo Johana ka janabi. To kane sawo mar paro chieng’ nywol Herode ochopo, nyar Herodia nomiel mamit e nyim welo, mi olombo Herode ahinya. Mano nomiyo Herode okuong’ore ni nyakono ni nomiye gimoro amora mokwaye. To min nyako nosunde mondo okwa mana wi Johana Jabatiso okelne kanyo e tawo. Kane ruoth owinje gimaodwaro, chunye nodoko malit. To kata kamano nogolo chik mondo omi nyakono gima okwayo, nikech kuong’ruok mane osekuong’orego e nyim wende. Ne ooro ng’ato modhi ong’ado wi Johana e jela, okelo koketo e tawo, mi omiyonyakono otero ni min mare. Bang’e jopuonjre Johana nobiro, mi okawo ringre, odhi oyiko. Eka ne gidhi, mi ginyiso Yesu gima osetimore. Kane Yesu owinjo wachno, noidho yie, modhi kaamoro e bath nam kar kende. To ji nowinjo kamano, mi owuok e miechgi, molworo oko gi tiendgi, kadhi ire. Omiyo kane Yesu owuok e yie, noneno ji mathoth, kendo nokechogi, mochango joma tuo kuomgi. Kane piny ochopo odhiambo, jopuonjrene nodhi ire, mowachone ni, “Piny koro yuso, kendo kaeri en thim, omiyo we ni ji thuolo mondo odhi e mier, ong’iew chiemo ma gibiro chamo.” To Yesu nodwokogi ni, “Ok onego gia. Un ema mondo umigi chiemo.” Ne gidwoke ni, “To waonge gi gimoro ka, mak mana makati abich gi rech ariyo kende.” Yesu nowachonigi ni, “Kelnagiuru ka.” Bang’ mano, nonyiso ji mondo obed piny e lum. Eka nokawo makati abich gi rech ariyogo, mong’iyo malo, kendo ogwedhogi. Ne ong’ingo makatigo, momiyo jopuonjrene, eka jopuonjrene nomiyo ji, mi ji duto nochiemo moyieng’. Bang’e nokwany ng’injo modong’, mopong’o aditni apar gariyo. Kar romb chwo mane ochiemo ne alufu abich, ka ok okwan mon gi nyithindo. Bang’e Yesu nowacho ni jopuonjrene mondo odonj e yie, otel nyime loka machielo, ka en to pod ogonyo ji mondo odog miechgi. Kane osegonyo ji, nodhi e got kar kende mondo olem, kendo piny ne oyuso kapod en mana kanyo kende. To yie koro ne ni e chuny nam, ka apaka thage malich, nikech yamo ne ogeng’one. Yesu nodhi irgi kar koguen ka wuotho ewi pi. To kane jopuonjre onene kowuotho kamano, ne gibwok ahinya, mi gikok ka giwacho niya, “Macha jachien!” To gikanyono Yesu nowuoyo kodgi, ka wacho niya, “Beduru gi kue! Kik ubed maluor, en mana an!” To Petro nodwoke ni, “Ruoth, ka en in adier, to wachna mondo awuothi ewi pi, abi iri.” Yesu noyiene ni, “Bi.” Omiyo Petro nowuok e yie, mowuotho ewi pi, kadhi ir Yesu. To kane oneno yamo, nobedo maluor, mi ochako nyumore e pi. Ne oywak niya, “Ruoth! Resa!” Yesu norieyo lwete piyopiyo, momake, ka wachone ni, “Yaye! Mano kaka in gi yie matin! Marang’o niriwo gi kiawa?” Eka ne gidonjo e yie, mi yamo okue. Jopuonjre mane nie yie nomiyo Yesu duong’, kawacho niya, “Adier in Wuod Nyasaye!” Kane gisetieko ng’ado nam, ne gigowo Genesaret, to ji nong’eyo Yesu, omiyo ne gioro wach e gweng’no duto, mi okel joma tuo ire. Ne gihombe mondo oyie joma tuo omulie kata mana riak lawe kende. Kamano ji duto mane omulo riak lawe nochango. Bang’e jo-Farisai moko kod jopuonj Chik moko nobiro ir Yesu, koa Jerusalem, mi openje ni, “Ere gima omiyo jopuonjreni oketho tim kwerewa? Ok gilogi e yo ma Chikwa dwaro ka gidwaro chiemo!” Yesu nodwokogi ni, “Un to, ere gima omiyo uketho chik Nyasaye mana ni mondo urit chikeu uwegi? Nyasaye nowacho ni, ‘Luor meru gi wuoru’, kendo ni, ‘Ng’at moyanyo wuon kata min nyaka negi’. Un to upuonjo ni, ‘Gik moko duto ma dakonyigo, asewalo ni tich Nyasaye’, to koro ok onego okony wuon gi gimoro. Mano e kaka umiyo chike Nyasaye bedo kayiem nono, kuluwo chikeu uwegi. Un joma wuondore ni ohero Nyasayegi! Isaya ne ni kare kane okoro wach kuomu ni, ‘Jogi paka mana gi dhogi, to chunygi bor koda. Gilama kayiem nono, nimar gipuonjo chike mag dhano, mana ka gima gin chike Nyasaye!’ ” Yesu noluongo ji ire, mi owachonigi niya, “Winjuru gima awachonu mondo ung’e tiende. Gik ma donjo e dho dhano ok ema mi dhano dok jaketho, to mana gik mawuok e dhoge ema miyo odoko jaketho” Eka jopuonjrene nobiro ire, mopenje niya, “Bende ing’eyo ni jo-Farisai nende osin kodi, kane giwinjo gima iwacho?” Yesu nodwokogi ni, “Gimoro amora mane Wuora mae polo ok opidho, ibiro pudho. Omiyo wegiuru aweya! Gin jotelo mamuofni. Ka muofu otelo ni muofu wadgi, to donge giduto ginyumore e bur?” To Petro nokwaye mondo onyisgi tiend ngerono. Yesu nodwokogi ni, “Kara un bende weche pok odonjonu? Donge uneno ka gik moko duto madonjo e dho dhano kadho e iye, kendo wuok oko? To gik mawuok e dho dhano a mana e chunye, kendo mago ema miyo odoko jaketho, nikech chuny dhano ema paro maricho nitie, mamiyo otimo gik maricho, kaka nek gi terruok gi wuowo gi kuo gi miriambo, kod kuoth. Mago e gik mamiyo dhano doko jaketho. To ka ng’ato ochiemo ka ok ologo e yo ma chik dwaro, to mano ok mi odok jaketho.” Yesu nowuok, modhi e gweng’ machiegni gi mier mag Turo kod Sidon. Dhako moro ma nyar Kanaan mane odak e gweng’no nobiro ire, mi okok kaywakne niya, “Ruoth! Wuod Daudi! Yie ikecha. Jachien marach osemako nyara, kendo thage malit.” To Yesu ne ok odwoke kata wach achiel. Bang’e jopuonjrene nobiro ire, mokwaye ni, “Riemb dhakoni odhi, nikech oluwo bang’wa kogoyo koko.” Yesu nodwoko ni, “Ne oora mana ir jo-Israel molal ka rombe.” Kane dhakono owinjo kamano, nobiro mopodho e tiend Yesu, koywak niya, “Ruoth, Konya!” Yesu nodwoke ni, “Ok en gima ber, wito chiemb nyithindo ni guogi.” To dhakono nowachone ni, “Mano en adier, Ruoth, to kata mana guogi bende chamo ng’injo molwar e bwo mesa wegegi.” Mano omiyo Yesu nodwoke niya, “In dhako man gi yie maduong’! Gima idwaro mondo otimreni.” Kamano nyare nochango gie sano. Yesu noa kanyo mowuotho koluwo dho nam Galili. Eka nodhi ewi got moro, mobet piny kuno. Ji mathoth nokelone rang’onde gi muofni gi pudhe gi momni kod jomoko duto matuo. Ne giketogi e nyime, mi ochangogi. Ji nowuoro kane gineno momni ka wuoyo, kendo rang’onde kochango, gi pudhe kawuotho, kod muofni kaneno, mine gipako Nyasach Israel. Yesu noluongo jopuonjrene, mowachonigi niya, “Akecho jogi, nikech gisebet koda kuom ndalo adek, to koro gionge chiemo. To ok adwar weyogi gidog ka gidenyo kamano, nimar dipo ka nong’no oterogi e yo.” To jopuonjrene nopenje ni, “Ere kama dwayudie chiemo e thim ka, ma dirom oganda maduong’ni?” Yesu nopenjogi ni, “Un gi makati adi?” Ne gidwoke ni, “Wan gi makati abiriyo, kod rech moko manok matindo tindo.” Yesu nowacho ni ji duto mondo obed piny. Eka nokawo makati abiriyo kod rechgo, mogoyo ni Nyasaye erokamano. Nong’ingogi, momiyogi jopuonjrene, eka jopuonjrene nopogo ni ji. Kamano ji duto nochiemo moyieng’. Bang’e ne okwany ng’injo modong’, mi oromo atonge abiriyo. Kar romb joma chwo mane ochiemo ne alufu ang’wen, ka ok okwan mon gi nyithindo. Eka Yesu nogonyo ji, moa. En to nodonjo e yie, modhi e gweng’ Magadan. Jo-Farisai gi Jo-Sadukai nobiro ir Yesu mondo oteme. Omiyo ne giwachone mondo otimnigi hono moro moa e polo manyiso ni Nyasaye ni kode. To Yesu nodwokogi niya, “Godhiambo ka polo marmar, to uwacho ni piny biro lendo. To gokinyi ka polo marmar kendo dudo, to uwacho ni koth biro chue. Ka ulony kuom rango polo kamano, mi ung’e gima biro timore, to ang’o momonou fwenyo tiend ranyisi matimore ndalogi? Tieng’ marach kendo moweyo Nyasayeni kwayo mondo otimnigi ranyisi, to onge ranyisi ma notimnigi, mak mana ranyisi mar Jona.” Eka noweyogi, modhi. Kane jopuonjrene ong’ado nam, modok loka machielo, ne oyudo ni wigi owil gi makati. Yesu nowachonigi niya, “Yawuru wang’u mondo ubed motang’ ni thop jo-Farisai gi thop jo-Sadukai.” To ne gichako wacho e kindgi giwegi ni, “Owacho kamano nikech ne ok wabiro gi makati.” Yesu nong’eyo gima giwacho, omiyo nopenjogi niya, “Ere gima omiyo uwacho ni ne ok ubiro gi makati? Mano kaka yie ma un go tin! Wach pok odonjonu koso? Ok unyal paro makati abich mane ang’ingo ni ji alufu abich, kod romb aditni mane ukwanyoe ng’injo modong’? Koso ok unyal paro makati abiriyo mane ang’ingo ni ji alufu ang’wen kod kar romb atonge mane upong’o? Koro ere gima omiyo ok unyal winjo ni nende ok awuo kodu kuom wach makati?” Eka ne ochako owachonigi ni, “Beduru motang’ ni thop jo-Farisai kod thop jo-Sadukai.” Bang’ mano, ne gifwenyo ni ok owachnigi ni mondo giritre kuom thowi, to mana ni mondo giritre kuom puonj mar jo-Farisai kod mar jo-Sadukai. Kane Yesu ochopo e gweng’ Kaisaria Filipo, nopenjo jopuonjrene niya, “Uwinjo ka ji wacho Wuod Dhano en ng’a?” Ne gidwoke ni, “Jomoko wacho ni en Johana Jabatiso, to moko wacho ni en Elija. Moko bende wacho ni en Jeremia, kata achiel kuom jonabi mamoko.” Eka Yesu nochako openjogi ni, “Un to uparo ni an ng’a?” Simon Petro nodwoke ni, “Ine Mesia, Wuod Nyasaye Mangima.” Yesu nowachone niya, “Simon wuod Jona, in jahawi ahinya! Dhano ok ema osefwenyni wachni, to mana Wuora mae polo ema osefwenyonigo. To bende awachoni niya, In Petro, tiende ni lwanda. Ewi lwandani ema anagerie kanisana ma en kanyakla mar joma oyie kuoma, kendo kata mana tho ok noloye. Anamiyi rayepe mag Loch Polo. Gima ikwero e piny ka, nokwer e polo bende, to gima iyiego e piny ka ema noyiego e polo.” Bang’ mano, Yesu nokwero jopuonjreene matek ni kik nyis ng’ato ni en Mesia. Chakre kindeno, Yesu nochako nyiso jopuonjrene malong’o niya, “Nyaka adhi Jerusalem mondo jodongo gi jodolo madongo kod jopunj Chik osanda, kendo onega, to chieng’ mar adek anachier.” To Petro nogole tenge, mokwere niya, “Ooyo Ruoth! Gima kamano ok nyal timoreni ngang’!” To Yesu nolokore, mowacho ni Petro niya, “Aye nyima Satandni! Idwaro geng’a, nikech paro mari ok mar Nyasaye, to mana mar dhano.” Bang’ mano, Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Ka ng’ato dwaro luwa, to nyaka okwerre owuon, mi okaw msalape, kendo oluwa, nikech ng’at madwaro reso ngimane, to ngimane nolalne, to ng’at mawito ngimane nikech an, to noyud ngimane. Ere ohala ma ng’ato nyalo yudo, konwang’o piny duto, to owito ngimane? Koso ang’o ma ng’ato nyalo chiwo kar ngimane? Wuod Dhano nobin gi malaikane e duong’ maler mar Wuon mare, eka nomi ng’ato ka ng’ato pok moromo gi timne. Awachonu adier ni nitie jomoko kuomu ka, ma ok notho kapok oneno Wuod Dhano kabiro gi lochne.” Bang’ ndalo auchiel, Yesu nokawo Petro kaachiel gi Jakobo kod Johana owadgi Jakobo, moterogi malo ewi got mabor kar kendgi. Eka kite nolokore mana e nyimgi ka gineno, mi wang’e orieny ka wang’chieng’, kendo lepe odoko matar ka pe. Bang’ mano ne gipo ka gineno Musa kod Elija ka jowuoyo gi Yesu. Eka Petro nowacho niya, “Ruoth, bedowa kaeri en gima ber. Ka ihero, to abiro gero kiche adek ka, ma achiel mari, to machielo mar Musa, kendo moro mar Elija.” To kane pod owuoyo, bor polo marieny nobiro moumogi gi tipone, kendo ne giwinjo dwol moro ka wacho gie bor polo niya, “Ma e Wuoda mahero. Chunya mor kode. Winjeuru.” Kane jopuonjre owinjo dwolno, luoro nomakogi malich, mi gipodho piny auma. To Yesu nosudo irgi, momulogi, kawachonigi niya, “Auru malo! Kik ubed maluor!” Kamano ne giting’o wang’gi, mi ok gineno ng’ato machielo, to mak mana Yesu kende. To kane oyudo gilor gia e got, Yesu nokwerogi ni kik ginyis ng’ato hono ma giseneno, nyaka chop chieng’ ma ochierie Wuod Dhano, koa kuom joma otho. Bang’e jopuonjre nopenjo Yesu niya, “Ere gima omiyo jopuonj Chik wacho ni Elija nyaka bi mokwongo?” Yesu nodwokogi ni, “Adier, Elija nyaka bi mokwongo, kendo en ema obiro loso gik moko duto obed kare. To awachonu ni Elija osebiro, kendo ji ne ok ong’eye, to ne gitimore atima kaka gidwaro. Kamano bende e kaka gibiro sando Wuod Dhano.” Bang’ mano jopuonjre nong’eyo ni kara owuoyonigi mana kuom Johana Jabatiso. Kane gichopo ir oganda, ng’at moro nobiro ir Yesu, mogoyo chonge piny e nyime, kawacho niya, “Jaduong’, yie ikech wuoda, nikech en gi tuo ndulme, kendo chande marach. Pile pile ogore e mach, kendo e pi. Nende akele ni jopuonjreni, to ne ok ginyal change.” Yesu nowacho niya, “Yaye! Ma tieng’ maonge gi yie, kendo mobam manade! Nyaka karang’o ma onego abedie kodu? Koso anachandra kodu nyaka karang’o?” Eka Yesu nokwero jachiendno matek, mi owuok oko kuom rawerano, mi rawerano ochango mana gikanyo. Bang’e jopuonjre nodhi ir Yesu kar kende, mopenje ni, “Ang’o momiyo wan ne ok wanyal golo jachiendno?” Yesu nodwokogi ni, “Nende ok unyal gole nikech un gi yie matin. Awachonu adier niya, Da bed ni un gi yie kata matin marom mana gi koth karadali, to duwachi ni godni ni, ‘Aye ka, dhi kucha’, mi dodhi. Bende onge gima ditamu timo. [ To jachien ma kamano igolo mana gi lemo kod tueyo chiemo kende.]” To kane oyudo Yesu wuotho gi jopuonjrene e piny Galili, nowachonigi niya, “Wuod Dhano ibiro keto e lwet ji, mi gininege, to chieng’ mar adek nochiere.” To kane jopuonjre owinjo kamano, ne gibedo gi chuny mokuyo. Kane Yesu gi jopuonjrene ochopo Kapernaum, josol osuch Hekalu nobiro ir Petro, mopenje ni, “Bende japuonju golo osuch Hekalu?” (Osuch Hekalu ne en nus-shekel.) Petro nodwokogi ni, “Ee, ogolo.” To kane Petro odonjo e ot, Yesu ema nokwongo wuoyo kode, kapenje niya, “Simon, in iparo ang’o kuom wach golo osuruni? Joma nadi magolo osuru ni ruodhi mag pinyni? Gin jopinje ruodhigo, koso gin jopinje mamoko?” Petro nodwoke ni, “Jopinje mamoko eme golo.” Eka Yesu nowachone ni, “Ka kamano, to kara jopinjegi ok onego chul gimoro. To kata kamano, ok onego wachwany chuny josol osurugi, omiyo dhiyo, ibol olowu e nam, iywa rech mokwongo. Eka iyaw dhoge, inwang’ie shekel achiel. Kawe, imi josol osurugo, obed osuchwa, wan ji ariyo.” E sano jopuonjre nobiro ir Yesu, mopenje ni, “Ere ng’at maduong’ moloyo e Loch Polo?” Yesu noluongo nyathi matin, mi ochungo e diergi. Eka nowachonigi ni, “Adier, akonu ni, ka ok ulokoru, mi udoko machal gi nyithindo matindo, to ok udonj e Piny Ruodh Polo ngang’. Ng’at modoko mamuol ka nyathi matinni, ema duong’ie moloyo e Loch Polo. Kuom mano, ng’at morwako nyathi achiel makama e nyinga, to orwako mana an. “Ka ng’ato omiyo achiel kuom joma tindo moyie kuomagi odonjo e richo, to diber moloyo ka otuene pong’ mang’ongo e ng’ute, kendo nyumego e chuny nam! Gik mamiyo ji donjo e richo nomi ji modak e piny ne malit. Gik ma kamago ok nyal bare mak obetie, to mano kaka nobed malit ni ng’at makelogi! “Ka lueti kata tiendi ema teri e richo, to ng’ade oko, iwite kucha, nikech ber donjo e ngima king’ol kata ka in puth, moloyo witi e mach mak rum, ka in gi lwedo ariyo kata tielo ariyo. Kata ka wang’i ema miyo itimo richo, to gole oko, iwite kucha, nikech ber donjo e ngima ka in gi wang’ achiel, moloyo witi e mach mak rum ka in gi wengeni duto!” “Neuru ni ok uchayo achiel kuom joma tindogi. Awachonu ni malaika manie polo moritogi neno wang’ Wuora e polo ndalo duto. [ Wuod Dhano nobiro mondo ores joma olal.] “Nyisauru ane gima uparo: ka ng’ato nigi rombe mia achiel, to achiel kuomgi olal, donge dowe rombe mamoko piero ochiko gochiko ka kwayo e kor got, to odhi manyo rombo molalno? To awachonu adier ni, ka oyude to obedo mamor gi rombono moloyo rombe pier ochiko gochiko mane ok olal. Kamano e kaka Wuonu mae polo bende ok dwar mondo achiel kuom joma tindogi olal. “Ka wadu moro otimoni marach, to dhi ire mondo inyise wachno ka un kode ji ariyo. Ka owinjo wachni to iloso kindi gi wadu. To ka otamore winji, to dog ire gi ji ariyo kata ng’at achiel, ‘mondo weche duto ong’ere malongo’ e nyim joneno adek kata ariyo’, kaka muma wacho. To ka otamore winjo jogo, to koro ter wachno ni kanyakla mar jolemo bende. Ka otamore winjo kata mana kanyakla mar jolemo bende, to koro kawe ka ng’at makia Nyasaye, kata ka jasol osuru mamedo gi malang’. “Adier awachonu ni, gima ukwero e piny ka, nokwer e polo bende. To gima uyiego e piny ka ema noyiego e polo bende. “Bende awachonu ni, ka ji ariyo kuomu owinjore e piny ni kuom gima gikwayo, to Wuora mae polo nomigi gino, nimar kama ji adek kata ji ariyo ochokoree e nyinga, to kanyo an bende antie kodgi. Bang’e Petro nobiro ir Yessu, mopenje ni, “Ruoth, owadwa dikethna nyadidi, kapod aweyone aweya? Dawene nyaka ndalo abiriyo koso?” To Yesu nodwoke ni, “Ooyo, ok awachonu ni mondo iwene kuom ndalo abiriyo, to nyaka iwene kuom ndalo piero abiriyo nyadibiriyo! Mano emomiyo inyalo pimo Loch Polo gi ruoth moromane dwaro mondo onon kaka jotichne tiyo gi pesane. To kane ochako kueno, nokelne jotichne moro mane nigi gope moromo siling’ tara gi tara. To jatichno ne onge gi yo ma dichulgo gopeno, omiyo ruodhe nowacho ni mondo ong’iewe ka misumba, kaachiel gi chiege gi nyithinde kod gige duto, mondo ochulgo gowino. To jatichno nopodho piny e tiend ruodhe kosaye niya, ‘Yie, itera mos, to abiro chuli gopi ma an-go duto.’ Kane ruodhe owinjo kamano, nokeche, mogonye, kendo oweyone gowino. “To ng’atno nowuok, moromo gi jatich wadgi mane nigi gope moromo siling moko manok kende. Ne omako Ng’atno gi ng’ute, modeyo, kowachone ni, ‘Chula gopa ma in-go.’ To jatich wadgino nopodho piny e tiende, kahombe niya, ‘Yie itera mos, to abiro chuli gopi ma an-go duto.’ To jalo notamore weye, modhi otere e jela nyaka chop ochule gope. Kane jotich wetegi oneno gima otimore, chunygi nodoko malit ahinya, omiyo ne gidhi ir ruodhgi, mi ginyise weche duto. Eka ruodhgino noluongo ng’atno ire, mowachone niya, ‘In jatich marachni! Nende aweyoni gopa duto ma in-go nikech ne ikwaya. To koro donge owinjore ikech jatich wadu mana kaka an bende nende akechi?’ Mirima nomako ruodhno ahinya, mi otero jatichneno e jela, mondo okume kuno nyaka chop ochul gowino duto.” Yesu notieko, kawacho niya, “Mano e kaka Wuora mae polo bende notim ni ng’ato ka ng’ato kuomu ma ok oweyo ni wadgi gi chunye duto!” Kane Yesu otieko wacho wechego, noa e piny Galili, modhi e piny Judea man loka aora Jordan. Ji mang’eny noluwe kuno, mochangogi. Jo-Farisai moko nobiro ire mondo oteme. Ne gipenje ni, “Bende Chikwa oyie mondo ng’ato oriemb chiege nikech wach moro amora koso?” To Yesu nodwoko, kapenjogi niya, “Pok usomo e Muma ni, ‘Nyaka a chakruok, Jachuech nochueyo dichwo gi dhako?’ kendo ni, ‘Mano emomiyo ng’ato weyo wuon gi min, to padore kuom chiege, kendo ji ariyogo doko ringruok achiel’? Kamano koro ok gin ji ariyo, to gin mana ringruok achiel. Kuom mano, gima Nyasaye oseriwo, kik dhano pogi.” To jo-Farisaigo nomedo penje niya, “Ka kamano, to marang’o Musa noketo chik ni ng’ato nyalo riembo chiege, kosemiye barup weruok?” Yesu nodwokogi niya, “Musa noyienu mondo uriemb mondeu kamano mana nikech wichtekou, to ne ok en kamano nyaka a chakruok. Awachonu ni ng’at moriembo chiege nikech wach moro amora ma ok mana terruok, to eka bang’e okendo dhako machielo, to mano oterore.” Kane jopuonjrene owinjo kamano ne giwachone niya, “Ka wach dichwo gi dhako chalo mana kamano, to kara ber mondo ji kik kendre!” Yesu to nodwokogi niya, “Ji duto ok nyal rwako wachni, to mak mana jogo ma Nyasaye owalonigi. Nitie jomoko mabwoch mane onywol kamano nyaka a ei minegi, kendo nitie bwoch moko ma ji ema oseroyo, to bende nitie jomoko ma ok kendi nikech Loch Polo. Ng’at manyalo rwako wachni to mondo orwaki.” Jomoko nokelo ni Yesu nyithindo mondo oket lwete kuomgi, kendo olemnigi, to jopuonjre nokwerogi. Yesu to nowachonigi ni, “Weuru nyithindo obi ira! Kik utamgi, nikech joma kamagi ema yudo gweth mar Loch Polo.” Eka noketo lwete kuomgi, mi bang’e owuok odhi. Wuowi moro nobiro ir Yesu, mopenje niya, “Japuonj, ere gima ber monego atim mondo ayud ngima mochwere?” To Yesu nodwoke ni, “Ere gima omiyo ipenja gima ber? Ng’at achiel kende ema ber. To ka idwaro donjo e ngima, to nyaka irit chike.” To wuowino nomedo penje ni, “Gin chike mage monego ariti?” Yesu nodwoke niya, “Kik ineki, kik iterri, kik ikwal, kik ihang wach, luor wuoru gi meru, kendo her wadu kaka iherori iwuon.” Wuowino to nodwoke ni, “Mago duto aserito, to koro ang’o mapod orema?” Yesu nowachone niya, “Ka idwaro doko malong’o chutho, to dhiyo mondo ilok mwanduni pesa, mondo ipog ni joma odhier, eka inibed gi mwandu e polo, to kisetimo kamano, to bi iluwa.” Kane wuowino owinjo kamano, noa modhi ka chunye lit, nikech ne en jamoko ahinya. Bang’ mano, Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Adier awachonu ni, donjo e Piny Ruodh Polo nobed matek ni jamoko! To bende awachonu ni, yot ni ngamia kadho e wang’ sandan moloyo jamoko donjo e Piny Ruodh Nyasaye.” To kane jopuonjre owinjo wachno, ne giwuoro ahinya, mi gipenjore ni, “Kara, ere ng’ama dikwo?” Yesu nong’iyo wang’gi tir, mowachonigi niya, “Dhano ok nyal warore kende, to Nyasaye ema nyalo gik moko duto.” Eka Petro nowacho ni, “To wan waseweyo gik moko duto mondo waluwi. Koro wabiro yudo ang’o?” Yesu nokonigi niya, “Adier awachonu un museluwa ni, chieng’ chuech manyien, ka Wuod Dhano obet e kom duong’ne to un bende unubed e kombe apar gariyo, kung’ado bura ni dhoudi apar gariyo mag Israel. Kendo ng’ato ka ng’ato moseweyo udi, kata owetene, kata nyiminene, kata wuon, kata min, kata nyithinde, kata lope, nikech an, noyud gigo nyadi mia achiel, kaachiel gi ngima mochwere bende. To ji mang’eny ma koro otelo nodog chien, kendo joma koro odong’ chien notel.” Eka Yesu nomedo wacho niya, “Loch Polo chalo gi wuon puoth mzabibu mane owuok gokinyi mang’ich kadhi dwaro jotich mondo otine e puothe. Ne owinjore gi jotich moko ni obiro chulogi siling’ achiel achiel, odieching’ kodiechieng’, mi noorogi e puodho. Ne ochako owuok kar sa adek, mi odhi oyudo jomoko kochung’ achung’a e chiro, ka onge gima gitim. Nowachonigi niya, ‘Un bende, dhiuru e puotha, to abiro miyou pok mowinjore.’ Kamano ne gidhi. Eka ng’atno nochako owuok kar sa auchiel, kendo kar sa ochiko, mi odhi oyudo jomoko, kendo owinjorego bende. Nochako owuok kar sa apar gachiel, mi odhi oyudo jomoko ka pod ochung’ achung’a e chiro, omiyo nopenjogi niya, ‘Ere gimomiyo ubudho abudha ka onge gima utimo odiechieng’ duto?’ Ne gidwoke ni, ‘Wobudho ka nikech onge ng’at mosemiyowa tich’. Eka nowachonigi niya, ‘Kara, un bende dhiuru e puotha mar mzabibu’. “Kane piny ochopo odhiambo, wuon puodho nowacho ni nyapara ni, ‘Luong jotich mondo obi ichulgi pokgi, kichako gi joma nende obiro achien, kendo itieko gi joma nende obiro mokwongo’. Kuom mano, joma ne ochako tich sa apar gachiel mar odhiambo nobiro, moyudo siling’ achiel achiel. To bang’e kane joma nokwongo ochako tich obiro, ne gigalo ni gibiro nwang’o pok mang’eny mokadho kanyo, to kata kamano, gin bende ne omigi mana siling’ achiel achiel. To kane gikawo pok gi ne ging’ur ni wuon puodho ka giwacho niya, ‘Ji manende obiro achien-gi osetiyo mana kuom sa achiel kende, to ere gima omiyo isemiyogi pok mana marom kodwa? Wan donge ema wasechandore gi tich matek odiechieng’ ngima, to chieng’ makech chamowa?’ To ng’atno nodwoko achiel kuomgi niya, ‘Omera, onge gima rach ma asetimoni. Donge nende wawinjore kodi ni abiro chuli siling’ achiel? Kara, kaw pokni mondo idhi! An ema ahero miyo joma nende ochako tich achien-gi pok marom gi mau! Donge an gi ratiro mar timo gima adwaro gi pesana awuon? Koso in gi nyiego nikech ineno ni an ng’at mang’won?’ ” Eka Yesu notieko, kawacho niya, “Kamano joma koro odong’ chien notel, to joma koro otelo nodong’ chien!” Kane oyudo Yesu nie yo dhi Jerusalem, nokawo jopuonjrene apar gariyo, motero tenge kar kendgi, mowachonigi ka giwuotho niya, “Winjuru! Koro wadhi Jerusalem, kuma ibiro chiwie Wuod Dhano e lwet jodolo madongo gi jopuonj Chik. Gining’adne buch tho, mi gikete e lwet joma ok jo-Yahudi mondo ochare kendo ochwade mi gure e msalaba. To chieng’ mar adek nochiere.” Bang’e min yawuot Zebedi nobiro ir Yesu gi yawuote. Ne ogoyo chonge piny mondo okwaye gimoro. Yesu nopenje ni, “En ango’ midwaro?” Nodwoke ni, “Yie igol chik mondo wuoda achiel obed e badi korachwich, to machielo obedi e badi koracham, kisekawo lochni.” To Yesu nodwokogi niya, “Ok ung’eyo gima ukwayo! Uparo ni unyalo madho kikombe mar masira ma abiro madho?” Ne gidwoke ni, “Ee, wanyalo.” Eka nowachonigi niya, “Adier ubiro madho kikombena to yiero ng’ama onego bedi e bada korachwich kata e bada koracham, to ok nie tekona. Wuora ema nochiw kuondego ni joma oseiknigi.” Kane jopuonjrene apar modong’ owinjo wachno ne gisin gi owete ariyogo. To Yesu noluongogi giduto, mowacho nigi niya, “Ung’eyo ni ruodhi mag piny tiyo jogi gi thuon, kendo jogo man gi loch nigi teko kuom joma gitiyo. Kuomu to, ok nobed kamano. To ka ng’ato kuomu dwaro bedo gi duong’, to nyaka obed jatichu, kendo ka ng’ato dwaro bedo jatendu, to nyaka obed misumbau, mana kaka Wuod Dhano bende ne ok obiro mondo ji otine, to mana ni mondo oti ni ji, kendo mondo ochiw ngimane owargo ji mang’eny.” Kane giwuok Jeriko, oganda maduong’ noluwo Yesu. Muofni ariyo mane obet piny e dir yo nowinjo ni Yesu kadho, omiyo ne gikok niya, “Wuod Daudi, kechwa” Ji nokwerogi ni mondo giling’, to ne gimedo mana kok matek niya, “Ruoth, kechwa! Wuod Dhano, kechwa!” Yesu nochung’, mi oluongogi, kendo openjogi niya, “Ere gima udwaro ni mondo atimnu?” Ne gidwoke ni, “Ruoth, wadwaro mondo iyawnwa wengewa” Yesu nokechogi, omiyo nomulo wengegi, mi wengegi oyepo mana gikanyono. Eka ne giluwe. Kane gichopo Bethfage e got Zeituni, man machiegni gi Jerusalem, Yesu nooro jopuonjrene ariyo nyime, kowachonigi niya, “Dhiuru e dala man nyimu cha, to gikanyono mudonjoe ubiro nwang’o kanyna motue, kaachiel gi nyathine. Gonygiuru mondo ukelna gi. To ka ng’ato openjou gimoro, to wachneuru ni, ‘Wuon-gi dwarogi.’ Kowinjo wachno, to obiro yie ukawgi mana gi sano.” Mano notimore mondo wach mane janabi owacho ochopi. Nowacho niya, ‘Nyisuru jo-Sayun ni, Neuru! Ruoth biro iru, kamuol, kendo koidho kanyna. Chutho oidho kanyna matin. Adier, en mana nyathi kanyna.’ Jopuonjrego nodhi, motimo kaka Yesu nowachonigi. Ne gikelo kanyna gi nyathine, mi gipedho lepgi e dieng’egi, mi Yesu obetie. Ji mathoth nopedho lepgi e yo, to jomoko nong’ado bede yien ema opedho e yo. Joma notelo nyim Yesu, kod joma ne luwo bang’e nokok niya, “Duong’ obed ni Wuod Daudi! Ogwedh ng’ama biro e nying Ruoth! Duong’ obed ni Nyasaye e polo malo!” Kane Yesu odonjo Jerusalem, dala duto nosakni, ka ji penjore ni, “Jali en ng’a?” To oganda mane kowo Yesu nodwokogi ni, “Ma e Yesu, janabi moa Nazareth e piny Galili.” Yesu nodonjo e Hekalu, moriembo ji duto mane loko ohala kendo ng’iewo gik moko kanyo. Nokawo mesni mag jowil pesa, kod kombe mag jolok akuche, mogoyo piny. Eka nowachonigi niya, “Ondiki e Muma ni, ‘Oda noluong ni od lemo.’ Un to uloke od jomecho!” Muofni kod rang’onde nobiro ire e Hekalu, mochangogi. To kane jodolo madongo kod jopuonj Chik oneno honni mane otimo, kendo kaka ne nyithindo kok ei Hekalu ni, “Duong’ obed ni Wuod Daudi,” mirima nomakogi, mi giwachone niya, “Bende iwinjo gima jogi wacho?” To Yesu nodwokogi ni, “Ee, awinjo. To pok usomo Muma kama wacho ni, ‘Isemiyo nyithindo mayom, koda ka mago mapod dhoth, paki maber’?” Bang’ mano noa Jerusalem oweyogi, modhi obworo Bethania. Kinyne gokinyi, kane Yesu dok Jerusalem, kech nochako kaye. Noneno ng’owo moro e bath yo, to kane osudo bute machiegni, ne ok oyudo olemo kuome, to mak mana pote kende. Omiyo nowacho ni yadhno niya, “Kik ichak inyag olemo kendo nyaka chieng!” Gikanyono ng’owono notwo. Kane jopuonjrene oneno gima otimore ni yadhno, ne giwuoro, mi gipenjo niya, “Ere kaka ng’owoni otwo piyo kama?” To Yesu nodwokogi ni, “Awachonu adier ni, ka un gi yie, ma ok uriwo gi kiawa to un bende unutim gima otim ni ng’owoni. To ok mano kende ema nubed gi teko mar timo, to kata mana godni, kuwachone ni, ‘Mukri, inyumri e nam,’ to notimre mana kamano. Ka un gi yie, to unuyud gimoro amora mukwayo kulemo.” Kane Yesu ochako odonjo e Hekalu, jodolo madongo kod jodong oganda nobiro ire kane oyudo opuonjo, mopenje niya, “Ere teko ma in-go, momiyo itimo gik makamagi? Koso ng’ama omiyi teko mar timogi?” To Yesu nodwokogi niya, “An bende abiro penjou gimoro achiel kende, kendo ka udwoka to eka abiro nyisou kuma ayudoe e teko ma atimogo gigi. Teko mane Johana batisogo ji noa kanye? Ne oa e polo koso noa kuom dhano?” Eka jogo nochako wuoyo e kindgi giwegi, ka gipenjore ni, “Ere kaka dwadwoke? Ka wawacho ni teko Johana noa kuom Nyasaye to obiro penjowa gimomiyo ne ok wayie kuom Johana. To ka wawacho ni noa kuom dhano, to ji nyalo hinyowa, nikech ji duto oyie ni Johana en janabi.” Kuom mano ne gidwoko Yesu ni, “Ok wang’eyo.” Eka yesu nowachonigi ni, “Ka kamano, to an bende ok anyal nyisou kuma ayudoe teko matimogo gigi. “To koro uparo nadi kuom wachni? Ng’at moro ne nigi yawuowi ariyo. Nodhi ir wuode maduong’, mowachone niya, ‘Nyathina, kawuono dhiyo mondo iti e puoth mzabibu.’ Wuodeno nodwoke ni, ‘Ee, adhi.’ To kata kamano ne ok odhi. Bang’ mano, ng’atno nodhi ir wuode machielo, mowachone mana kaka nowacho ni wuode maduong’. Wuowini to nodwoke ni, ‘Ok adhi.’ To achien noloko parone, modhi. To koro apenjou ni, kuom yawuowi ariyogo, ere ng’ama notimo gima ne wuon mare dwaro?” Ne gidwoke ni, “Wuowi matin.” Eka Yesu nowachonigi niya, “Adier awachonu ni josol osuru gi jochode kwongonu donjo Piny Ruodh Nyasaye. Awacho kamano nikech Johana nobiro iru, monyisou yo makare monego uluw, to ne utamoru yie wachne. Josol osuru gi jochode to noyie. To kata obedo ni ne uneno kamano, to ne ok ulokoru mondo uyie wachne. “Koro winjuru ngero machielo. Ne nitie ng’at moro mane oloso puoth mzabibu. Nochielo puodhono, mokunyone bur mibiyoe mzabibu, kendo ogerone kar rito. Eka ne oweye e lwet jopur, mi owuok odhi e piny moro mabor. To kane ndalo pono mzabibu ochopo, nooro jotichne ir jopurgo, mondo oomne olemo monego oyudi. To jopur nomako jotichnego mi ogoyo achiel, to moro ginego, kendo machielo gigoyo gi kite. Wuon puodho nochako ooro jotich mamoko, mang’eny moloyo mokwongo ka, to jogo notimonigi mana kaka ne gitimo ni jotich mokwongo kande. To e gikone nooro wuode irgi, koparo ni, ‘Wuoda to ang’eyo i ngibiro miyo luor’ To kane jopurgo oneno wuode ne giwacho e kindgi giwegi ni, ‘Jali ema biro bedo wuon lowo, omiyo biuru wanege, mondo wakaw lope.’ Kuom mano ne gimake mi giwite oko e tok puoth mzabibu, kendo ginege. “To koro apenjou ni, ka wuon puodho obiro, to ang’o ma notim ni jopurgo?” Ne gidwoke ni, “Enoneg jomarichogo gi nek marach, mi okaw puotheno omi jopur moko nono manyalo miye olemo monego oyudi e kinde ka kinde ma olemo ochiekie.” Eka Yesu nopenjogi ni, “Pok usomo e Muma niya, ‘Kidi mane jogedo odagi, ema koro osedoko kidi motegno moriwo kor ot. Mano en tich Ruoth Nyasaye, kendo en gima lichnwa miwuoro’? “Emomiyo awachonu ni Loch Nyasaye ibiro golo kuomu, kendo nomiye oganda moro manyalo nyago olemo makare. [ Ng’ato ang’ata mopodho kuom kidino, notur matindotindo, to ka kidino ema opodho kuom ng’atno, to norege ka buru!]” Kane jodolo madongo gi jo-Farisai owinjo ngechenego, ne ging’eyo ni owuoyo mana kuomgi. Omiyo ne gidwaro make, to kata kamano ne giluoro ji, nikech ji ne oyie ni Yesu en janabi. Yesu nochako wuoyo kodgi gi ngeche, kawacho niya, “Loch Polo chalo gi ruoth mane oloso nyasi mar kisech wuode. Ne ooro jotichne mondo odhi onyis joma oluongi mondo obi, to joma oluonggo nodagi. Omiyo nochako ooro jotich mamoko, kowachonigi ni mondo ginyis joma oluonggo niya, ‘Nyasi oseikore, kendo aseyang’o ruetha gi jamba moko machwe, kendo gik moko duto oselosi. Omiyo biuru e kisera.’ To joma noluonggo ne ok odewo wachno, mi ng’at achiel nodhi adhiya e puodho, to machielo odhi e ohande, to joma moko nomako jotichnego, motimonigi malit, kendo onegogi. Mirima nohewo ruodhno, omiyo nooro askechene, mi odhi otieko jonekgo, kendo owang’o dalagi. Eka nowacho ni jotichne niya, ‘Kisera koro oseikore, to joma ne oluongi ok oromo betie e kiserani. Kuom mano, dhiuru e akek yore mondo uluong ji duto munwang’o obi e kisera,’ Omiyo jotich nodhi e akek yore, mochoko ji duto mane ginwang’o, joma richo kod joma beyo machalre, mi welo nopong’o siwandha. “To kane ruoth obiro neno welo, noyudo ng’at moro kanyo ma ok orwako law kisera, mi owachone ni, ‘Omera, ere kaka idonjo ka, to ionge gi law kisera?’ To dho ng’atno nomoko. Eka ruoth nowacho ni jotichne niya, ‘Tueuru luetene gi tiendene, mondo uwite oko e mudho mandiwa, kuma ywagruok kod muodo lak nitie.’ ” Yesu notieko ka wacho ni, “Ji ma iluongo ng’eny, to joma iyiero nok.” Bang’e jo-Farisai nodhi, mi jopimo wach kaka digindhog Yesu gi weche mowacho. Eka ne gioro jopuonjre maggi kod jo-Herode ire, mi jogo nodhi openje niya, “Japuonj, wang’eyo ni in jaadiera, kendo ipuonjo yor Nyasaye gi adiera, ma ok iluoro wang’ ng’ato, bed ni en ng’ama nadi. Koro nyiswae gima iparo kuom wach golo osuru. Chikwa oyie mondo wagol osuru ni Kaisar, koso ok oyie?” To Yesu nong’eyo paro marach ma gin-go, omiyo nodwokogi niyya, “Ang’o momiyo utema, un andhokegi? Nyisauru ane pesa migologo osuru.” Kuom mano ne gikelo ne siling’, mi openjogi niya, “Kidoni gi nying’ni mag ng’a?” Ne gidwoke ni, “Gin mag Kaisar.” Eka Yesu nowachonigi niya, “Emomiyo, chiwuru ni Kaisar gi Kaisar, to gi Nyasaye chiwuru ni Nyasaye.” To kane giwinjo kamano, ne giwuoro, mi giweye gidhi. Chieng’onogo jo-Sadukai nobiro ir Yesu. (Gin e joma wach ni chier onge) Ne giwachone niya, “Japuonj! Musa nopuonjowa ni, ka ng’ato otho maonge nyathi, to owadgi nyaka kaw chiege mondo onywolnego nyithindo. To ne nitie owete abiriyo mane odak kodwa ka. Wuowi maduong’ nokendo, to otho ka ok onywolo nyathi, omiyo chiege nodong’ ni owadgi maluwe. Gima kamano bende ema notimore ni owadgi mar ariyo gi mar adek, nyaka mar abiriyo. To bang’ tho jogo duto, dhakono bende notho. Koro, chieng’ chier, to dhakono nobed chi ng’a kuom ji abiriyogo, nikech giduto ne gibet kode?” To Yesu nodwokogi niya, “Uruenyo, nikech ok ung’eyo weche manie Muma kata teko mar Nyasaye bende ok ung’eyo. Bang’ chier, ji ok nokendre, to ginichal gi malaika manie polo. “To kuom wach chier mar joma otho, pok usomo gima ne Nyasaye owachonu ni, An e Nyasach Ibrahim, gi Nyasach Isaka, kod Nyasach Jakobo’? To wang’eyo ni Nyasaye ok en Nyasach joma otho, to en Nyasach joma ngima.” Kane ji owinjo wachno, ne giwuoro puonjne. To kane jo-Farisai owinjo ni Yesu osemako dho jo-Sadukai gi wach, ne gichokore kanyakla, mi ng’at achiel kuomgi, ma japuonj Chik, nopenje, kateme, niya, “Japuonj, ere chik Musa maduong’ie moloyo chikene mamoko duto?” Yesu nodwoke ni, “Her Ruoth Nyasachi gi chunyi duto, kendo gi paroni duto, kendo gi riekoni duto. Mano e chik mokwongo kendo maduong’ie moloyo. To chik mar ariyo ma bende chalo kode e ma: Her wadu kaka iherori iwuon. Chike Musa duto, kod puonj mag jonabi otenore mana kuom chike ariyogo.” Kane jo-Farisai osechokore molworo Yesu kamano, nopenjogi niya, “Uparo ang’o kuom Mesia? En nyakwar ng’a?” Ne gidwoke ni, “En nyakwar Daudi.” Eka nomedo penjogi ni, “Ere gima omiyo Roho Maler nomiyo Daudi owuon oluongo Mesia ni, Ruodhe? Apenjo kamano nikech Daudi nowacho niya, ‘Ruoth Nyasaye nowacho ni Ruodha ni, “Bed e bada korachwich ka, nyaka chop aket wasiki e bwo tiendi.” ’ Koro, ka Daudi ema luongo Mesia ni Ruoth kamano, to ere kaka Mesia dibed nyakwar Daudi?” Onge ng’ama ne nyalo dwoke kata wach achiel, to bende, chakre chieng’no, onge ng’ama nohedhore penje wach moro kendo. Bang’e Yesu nowuoyo gi jopuonjrene kaachiel gi joma nosechokore, kowacho niya, “Jopuonj Chik kod jo-Farisai omi tich nyiso ji tiend Chik Musa. Emomiyo timuru gik ma giwachonu, kendo chikuru itu nikech gipuonjo ji, to ok gitim gik ma gipuonjo. Gitueyo misike mapek, mohewo ji ting’o kendo giketo e gok ji, to gin giwegi ok gimul misikego kata mana gi lith luetgi. Gik moko duto ma gitimo, gitimo mana ni mondo ji onegi. Gitueyo gik madongo moting’o weche Muma, e pat wag’gi kendo e bedegi, kendo girwako lewni momin usi maboyo e riakgi, bende gihero bet kuonde moyiedhi e sewni, kendo gihero kombe manyime e ut lemo. Bende gihero mondo ji omosgi ka miyogi duong’, kuonde ma ji ochokoree, kendo gihero mondo ji oluonggi ni jopuonj. To un kik luongu ni jopuonj, nikech ng’at achiel kende e japuonj, to un duto un owete. Bende ki uluong ng’ato ni wuonu e piny ka, nimar un gi Wuoro achiel kende, manie polo. Kata kik luongu ni jotelo, nikech ng’at achiel kende, ma en Kristo, e jatendu. “Ng’ama duong’ moloyo kuomu ema nyaka bed jatichu. Ng’at ma ting’ore malo nodwok piny, to ng’at ma dwokore piny ema noting’ malo. “Mano kaka unune malit, un jopuonj Chik gi jo-Farisai, ma wuondore ni ohero Nyasaye! Uchiego ni ji dhoranga Piny Ruodh Polo, to un uwegi ok udonjie, to eka joma dwaro donjoe be utamo. [ Mano kaka unune malit, ka uriasoru gi lemo moyware. Mano emomiyo unuyud kum marach moloyo] “Mano kaka unune malit, un jopuonj Chik gi jo-Farisai, mawuondore ni ohero Nyasaye! Ulwororu e nembe gi pinje duto, mondo ulok kata mana ng’at achiel obed jadinu, to ka useloke to umiyo odoko ng’at mowinjore gi mach mak tho moloyo un uwegi nyading’eny! “Mano kaka unune malit, un jotelo ma muofni! Uwacho ni ka ng’ato okuong’ore gi nying Hekalu, to mano onge wach, to ka okuong’ore gi nying dhahabu manie Hekalu, to wach omake. Un muofni mofuwogi! Ere gima duong’ moloyo wadgi? Dhahabu, koso Hekalu mamiyo dhahabu bedo gima owal ni Nyasaye? To bende uwacho ni ka ng’ato okuong’ore gi nying kendo-mar-misango, to mano onge wach, to ka okuong’ore gi nying chiwo man kuom kendo-mar-misango, to wach omake. Mano kaka un muofni! Ere gima duong’? Chiwo koso kendo-mar-misango mamiyo chiwo bedo mowal ni Nyasaye? Ng’at mokuong’ore gi nying kendo-mar-misango ok okuong’ore mana gi nying kendo-mar-misango kende, to okuong’ore gi nying gik moko duto man kuome bende. Kendo ng’at mokuong’ore gi nying Hekalu ok okuong’ore gi nying Jal modakie bende, kendo ng’at mokuong’ore gi nying polo to okuong’ore gi nying kom duong’ mar Nyasaye kod nying Jal mobetie bende.” Yesu nomedo wacho niya, “Mano kaka unune malit, un jopuonj Chik gi jo-Farisai, mawuondore ni ohero Nyasaye! Uketo chunyu mana kuom chiwo ni Nyasaye mich mar achiel kuom apar mag alode maonge tich kaka apoth, gi onyulo, kod ododo, to uweyo gik madongo ma Chik dwaro, kaka ng’ado bura kare, gi bedo mang’won kod bedo jaadiera. Gik madongogo ema onego bed ni utimo, to mamokogo bende ok onego uwe mak utimo. Un jotelo ma muofni, magolo gik matindo kaka ojur e gima umadho, to gik madongo ka ngamia, to umwonyo amwonya! “Mano kaka unune malit, un jopuonj Chik gi jo-Farisai, mawuondore ni ohero Nyasaye! Ulwoko kang’e agwata gi kang’e tawo, to igi to uweyo kopong’ gi gik moyudi e yor mecho kod moyud e yor gombo mokadho ndaga. Un jo-Farisai ma muofni, kwonguru ulwok kai agwata, eka ng’eye bende obed maler! “Mano kaka unune malit, un jopuonj Chik gi jo-Farisai, mawuondore ni ohero Nyasaye! Uchalo gi liete mobuk matar, manenore maber gi oko, to igi opong’ gi choke joma otho, kod gik moko duto mochido. Kamano e kaka un bende unenoru gi oko ni un joma kare, to chunyu opong’ gi gango wach kod timbe maricho. “Mano kaka unune malit, un jopuonj Chik gi jo-Farisai, mawuondore ni ohero Nyasaye! Umwono liete jonabi, kendo ulicho liete joma kare, kuwacho niya, ‘Dine wadag e ndalo kwerewa, to dine ok wariwore kodgi kuom chuero remb jonabi.’ To kuwacho kamano, to uyie ni un nyikwa joma nonego jonabi. Kara, dhiuru adhiya nyime, mondo utiek tich mane kwereu ochako! Un thuonde ma koth thuonde marichogi! Ere kaka uparo ni dutony e kum mar mach mak tho? Mano emomiyo abiro oronu jonabi gi ji mariek kod jopuonj Chik. Moko kuomgi ubiro nego, kuguro e msalaba, to moko unuchwad e uteu mag lemo, kendo unulawgi e dala ka dala. Kamano unuyud kum kuom remb joma kare duto mosechuer e piny, chakre remb Habil nyaka remb Zakaria wuod Barakia, mane unego e kind Kama Ler gi kendo-mar-misango. Awachonu adier ni tieng’ ma kawuononi noyud kum gigo duto! “Yaye, jo-Jerusalem! Yaye, jo-Jerusalem! Un munego jonabi, kendo ugoyo joma Nyasaye ooro iru gi kite. Mano kaka asedwaro mondo achoku kaka nyabuch gweno choko nyithinde e bwombe, to usetamoru. Koro dalau biro dong’ gunda. Awachonu ni, chakre kawuono ok unuchak unena kendo, nyaka kinde chopi ma unuwachie ni, ‘Oguedh ng’ama biro e nying Ruoth.’ ” Kane oyudo Yesu wuok e Hekalu, jopuonjrene nobiro ire mondo onyise Hekalu kaka oger. To nodwokogi ni, “Donge uneno gigi duto? Awachonu adier ni onge kata kidi achiel mabiro dong’ kochung’ ewi wadgi, to giduto nowitgi piny.” Kane Yesu obet piny e got Zeituni, jopuonjrene nobiro ire kar kende, mowachone niya, “Nyiswa ane kinde ma gigi duto notimree, kod gima notimre ma nyiso ni kinde mibiro duogoe, kod kinde mar giko piny, osechopo.” Yesu nodwokogi ni, “Beduru motang’ mondo kik ng’ato wuondu, nikech ji mang’eny nobi gi nyinga, kawacho ni, ‘An e Mesia,’ mi ginimi ji mathoth lal. Unuwinj mahu mag lwenje man kuonde machiegni, kod wach lwenje man kuonde maboyo, to kik chunyu parre. Gik ma kamago nyaka timre, to mano ok onyiso ni giko mar piny osechopo, nimar ogendini noked gi ogendini wetegi, kendo ruodhi nomonj ruodhi wetegi. Kech bende nowuogi, kendo piny noyiengini kuonde mopogore opogore. To masichego duto gin mana chakruok mar ndalo manyien. “E ndalogo, ginimaku ma giteru mondo okumu kendo onegu, bende ogendini duto nobed mamon kodu nikech un joga. Ji mathoth nowe Nyasaye, mi ndhogre kendgi, kendo bed mamonre. Bende jonabi mag miriambo nowuogi, mi nomi ji mang’eny lal. Timbe maricho nomedre, omiyo hera mar ji mang’eny nodog chien. To nga’ma otimo kinda nyaka giko ema nokwo. Wach maber mar Loch Nyasaye noland e piny duto, mondo ogendini duto ong’e eka bang’e giko nobi. “Ka uneno Gima Kuero Makelo Kethruok, mane janabi Daniel owuoyo kuome, kochung’ e Hekalu, to joma nie piny Judea nyaka ring dhi pondi e gode! (Ng’ama somo wachni mondo ong’e tiende.) Ka ng’ato nie wi tat ode, to kik olor mondo okaw gik manie ot odhigo. Bende kata ka ng’ato ni oko e puodho, to kik odog dala oom lawe. Mano kaka nobed malit e ndalogo ni mon mayach, kod mon man gi nyithindo mapod dhoth! To kwauru Nyasaye mondo kik chunu ni nyaka uringi e ndalo koyo, kata chieng’ Sabato, nimar masira maduong’ ma nomak ji e ndalono nobed malich mapok oneye nyaka a chakruok piny, nyaka chil kawuono. To bende, masira maduong’ ma kamano ok nochak otimre kendo. Ka dine Nyasaye ok osechano mondo ong’ad kar romb ndalogo, to onge ng’ama dotony. To Nyasaye nong’ad ndalogo nikech joma oyiero. “Ka ng’ato owachonu e ndalogo ni, ‘Neuru, ma en Mesia,’ kata ni, ‘Macha e en’, to kik uyie, nikech Mesia mag miriambo kod jonabi ma ok madier notuchi. Ginitim ranyisi madongo kod honni, mondo kanyalore to giwuondgo kata mana joma Nyasaye oyiero. Ero, koro asenyisou wachno chon. Kuom mano, kowachnu ni, ‘Winjuru, en e thim’, to kik uwuog udhi kuno. Kata ka owachnu ni, ‘En gul ei ot’, to kik uyie, nikech kaka mil polo piatore koa yo wuokchieng nyaka yo podho chieng’, e kaka biro mar Wuod dhano bende nochal. Kama gimoro othoe, ema achudhe chokoree. “To gikanyono, ma masiche mag ndalogo orumoe, ‘Wang’chieng’ noimre, kendo due ok norieny. Sulue bende nopudhre, mi lwar koa e polo nikech teko momakogi noyiengni.’ “Bang’ mano ranyisi ma nyiso ni Wuod Dhano chiegni duogo nonenre e kor polo, mi ogendini duto manie piny noywagre, kendo ginine Wuod Dhano kabiro e boche polo gi teko kod duong’ maler. Enoor malaikane e tung’ piny gi tung’ piny, ka tung’ ywak matek, mondo ochok joge ma oseyiero, chakre e tung’ piny konchiel nyaka komachielo. “Puonjreuru rieko kuom wach yadh ng’owo. Ka bedene loth, kendo ochako golo pote, to ung’eyo ni ndalo chwiri chiegni. Kamano bende ka uneno ka gik moko duto ma asewachonugo timore, to ng’euru ni Wuod Dhano osekayo machiegni, kendo en mana e dhoot. Awachonu adier ni gigo duto notimre kapok tieng’ ma kawuononi orumo. Polo gi piny norum. Wechena to ok norum ngang’. “To onge ng’ama ong’eyo chieng’ ma gigo notimre, kata sa ma ginitimree. Kata malaika mae polo, kata mana Wuowi ok ong’eyo to Wuoro kende ema ong’eyo. Biro mar Wuod Dhano nobed mana kaka ndalo mag Nowa nobet, nikech e ndalo mane ataro pok obiro, ji ne chiemo kendo metho, bende chuo ne kendo mon, nyiri bende ne dhi tedo, nyaka chieng’ mane Nowa odonjo e yie. To ne ok ging’eyo gima timore nyaka ataro nobiro moimogi duto. Kamano e kaka biro mar Wuod Dhano bende nobedi. E ndalogo, ji ariyo nobed katiyo e puodho: achiel nokaw, to machielo nowe. Mon ariyo bende noyud ka rego: achiel nokaw, to machielo nowe. Kuom mano, beduru motang’, nikech ok ung’eyo chieng’ ma Ruodhu biroe. Ng’euru ni ka wuon ot ong’eyo sa ma jakuo biroe, to dobed korito ode, motam jakuo turo. Mano omiyo un bende beduru kuikoru, nikech Wuod Dhano biro biro e sa ma ok ung’eyo ni onyalo biroe. “Ere ng’ato kuomu ma chalo gi jatich mogen kendo mariek, ma ruodhe oketo mondo orit jotich wetene, kendo omigi chiemo e kinde mowinjore? Jatich ma ka ruodhe oduogo, to yudo katiyo kamano, en jahawi. Adier awachonu ni ruodhe nokete jarit mwandune duto. To ka en jatich marach, to onyalo paro e chunye ni ruodhe biro deko kapok oduogo. Omiyo onyalo chako goyo jotich wetene, kochiemo achima kendo ometho gi jomer. To chieng’ moro nopo ka ruodhe oduogo dala e sa ma ok ong’eyo, mi nong’ade sirunde sirunde. Kamano notere kama ywagruok gi muodo lak nitie, mondo okume kaachiel gi joma wuondore ni beyo!” Yesu nomedo wacho niya, “E ndalogo, Loch Polo nochal gi nyiri apar mane okawo techegi, mowuok mondo odhi orom gi wuon kisera. Abich kuomgi nofuwo, to abich mamoko ne riek. Nyiri abich mofuwogo nokawo techegi, to mo to ok gikawo. Nyiri mariek to nokawo techegi kaachiel gi mo bende e chupe. To wuon kisera noriwore, omiyo ne ginur giduto, mi nindo oterogi. To odiewuor tir, koko noogore niya, ‘Wuon kisera echa biro! Wuoguru mondo udhi uromne.’ Eka nyigo duto noa malo, moloso techegi. Nyiri mofuwo nowacho ni nyiri mariek niya, ‘Pognwaeuru moruno matin, nikech techewa dwaro tho.’ To nyiri mariek nodwokogi ni, ‘Ooyo, ok wanyal miyou, nikech mo ma wan-go ok nyal romowa kodu. Dhiuru e duka mondo ung’iew maru.’ To kane oyudo gidhi ng’iewo, wuon kisera nochopo, mi nyiri abich mane oikorego odonjo kode e siwandha mi olor dhoot. Bang’e nyiri mokogo bende nobiro, moluongo niya, ‘Jaduong’! Jaduong’! Yawnwa.’ To nodwokogi ni, ‘Awachonu adier ni akiau.’ ” Eka Yesu notieko ka wachonigi niya, “Mano emomiyo un bende beduru motang’, nikech ok ung’eyo odiechieng’ kata sa ma anabie.” “Loch Polo nobed machal gi ng’at moro mane dwaro dhi wuoth kuma mabor, mi oluongo jotichne mondo owe gige e lwetgi. Nopogogi pesa, kaka tekre ng’ato ka ng’ato obet. Jatich achiel nomiyo siling’ alufu abich, to moro alufu ariyo, kendo machielo alufu achiel. Eka nowuok odhi e wuodhe. “Ng’at mane omi siling’ alufu abich nochako loko ohala, moyudo ohala alufu abich mamoko. Kamano bende ng’at mane omi siling’ alufu ariyo noyudo ohala alufu ariyo mamoko e wigi. To ng’at mane omi siling’ alufu achiel ne odhi okunyo bur, mokanoe pesa mane ruodhe omiyego. “Bang’ ndalo mang’eny, ruodh jotichgo nodwogo, mokueno kodgi. Ng’at mane omi siling’ alufu abich nokelo bende siling’ alufu abich mamoko mane oseyudo ohala, kowacho niya, ‘Ruoth, ne imiya siling’ alufu abich, to koro eri aseyudo ohala alufu abich mamoko.’ Ruodhe nowachone niya, ‘Isetimo maber ahinya! In jatich malong’o kendo modimbore! Iserito gik manok e yo maber, omiyo koro abiro keto gik mang’eny e lueti mondo iriti. Bi wabed mamor waduto’ Eka ng’at mane omi siling’ alufu ariyo bende nobiro, mowacho niya, ‘Ruoth, ne imiya siling’ alufu ariyo, to koro eri aseyudo ohala alufu ariyo mamoko’ Ruodhe nowachone niya, ‘Isetimo maber ahinya! In jatich malong’o kendo modimbore. Iserito gik manok e yo maber, omiyo koro abiro keto gik mang’eny e lueti mondo iriti. Bi wabed mamor waduto.’ “Bang’e ng’at mane omi siling’ alufu achiel bende nobiro, mowacho niya, ‘Ruoth, nangeyo ni in ng’at makoch, makeyo kama ok ochuoyoe, kendo choko cham kama ne ok oludoe. Kuom mano naluor, mi adhi akunyo pesa mane imiya ei lowo. Eri! Kaw giri nogo!’ To ruodhe nowachone niya, ‘Yaye, in jatich marach, kendo ma jasamuoyo! Kara in ing’eyo kama ne ok achuoyoe, kendo achoko cham kama ne ok aludoe? Ka kamano, to kara nonego iter pesana e bengi, mondo ka adwogo to akawe gi ohande.’ Eka nowacho ni jotichne ni, ‘Kawuru pesa kuom ng’atni, mondo umi jal man gi siling’ alufu apar, nikech ng’ato ka ng’ato man-go ema nomedi, mi bed gi gik mang’eny moloyo. To ng’at maongego noma kata mana mano matin ma en-go! Jatich manonono to wituru oko e mudho mandiwa, kama ywagruok gi muodo lak nitie,’ ” Bang’ mano Yesu nowacho niya, “Ka Wuod Dhano obiro e duong’ne maler, kaachiel gi malaika duto, to nobedi e kom lochne man gi duong’, kendo ogendini duto nochokre e nyime. Nopog ji e migepe ariyo, mana kaka jakwath pogo rombe kod diek, koketo rombe e bade korachwich, to diek e bade koracham. Eka nowachi ni joma ni e bade korachwich niya, ‘Biuru, un joma Wuora oseguedho, mondo ukaw piny moseiknu chakre chwech piny, nikech ka ne kech kaya, to ne umiya chiemo, kendo kane riyo oloya, to ne umiya pi amodho, bende kane an wendo, to ne urwaka, kendo ka ne an duk, to ne umiya lewni. Kamano bende kane atuo to ne ulima, kendo kane anie jela to ne ubiro unena.’ Eka joma karego nodwoke niya, ‘Ruoth, karang’o mane wanenie ka kech kayi, mi wamiyi chiemo, kata ka riyo oloyi, mwamiyi pi imodho? Koso, karang’o mane wanenie ka in wendo, mi warwaki, kata ka in duk, mwamiyi lewni? Bende karang’o mane wanenie kituo kata ka inie jela, mwabiro waneni?’ Eka Ruoth nodwokgi ni, ‘Awachonu adier ni gimoro amora mane utimo ni ng’at achiel matinie moloyo kuom owetenagi, to an ema nutimona.’ “Bang’ mano enowach ni joma nie bade koracham ni, ‘Un joma okuong’! Ayeuru kuoma, udhi e mach mak tho, moseiki ni Satan kod malaikane, nikech kech ne kaya, to ne ok umiya chiemo, kendo riyo ne oloya, to ne ok umiya pi amodho, bende ne an wendo, to ne ok urwaka, kendo ne an duk, to ne ok umiya lewni. Ne atuo kendo ne anie jela, to ne ok ubiro unena.’ To gin bende ginidwoke niya, ‘Ruoth, karang’o mane wanenie ka kech kayi, kata ka riyo oloyi, kata ka in wendo, kata ka in duk, kata kituo, kata ka inie jela, to ok wakonyi?’ Eka enodwokgi niya, ‘Awachonu adier ni, kane ok utimo kamano ni achiel matinie moloyo kuom joma tindogi, to an ema ne ok utimona.’ Eka Yesu notieko, ka wacho niya, “Jogi noter e kum mochwere, to joma kare nodhi e ngima mosiko.” Kane Yesu osetieko wechego duto, nowacho ni jopuonjrene niya, “Ung’eyo ni bang’ ndalo ariyo Sap Pasaka biro betie, kendo nondhog Wuod Dhano mondo ogur e msalaba,” To e kindeno, jodolo madongo kod jodong oganda ne jochokre e laru mar jadolo maduong’ ma nyinge Kaiafa. Ne gichano kaka digimak Yesu ling’ling’ mondo ginegi. To ne gineno ni ber mondo kik gimake e ndalo Sawo, nikech dipo ka ji otimo koko. Kane Yesu ni Bethania e od Simon jadhoho, dhako moro nobiro ire gi chupa molos gi alabasta, moting’o mo mang’ue ng’ar ma nengone tek, mi oolo e wi Yesu, ka Yesu chiemo. To kane jopuonjrene oneno kamano, mirima nomakogi, mi gipenjore niya, “Morni iketho nang’o? Ka da ni oloke, to da okelo pesa mang’eny, mi opog ni joma odhier.” To Yesu nong’eyo gima giparo, mowachonigi niya, “Ere gima omiyo uchando dhakoni? Osetimona gima kare kendo maber. Joma odhier ni kodu ndalo duto, to an ok an kodu ndalo duto. Kane oolo morni kuoma, to nomiyo ringra odoko moikore ni yik. Awachonu adier ni kamoro amoro ma nolandie wach maber man kuomani e piny duto to gima dhakoni osetimo bende nohul, kiparego.” Bang’e, ng’at achiel kuom jopuonjre Yesu apar gariyo, ma nyinge Judas Iskariot, nodhi ir jodolo madongo, mopenjogi niya, “Ang’o ma dumiya, ka aketo Yesu e luetu?” Kuom mano ne gimiye siling’ piero adek. Omiyo chakre chieng’no, Judas nochako rango yo ma dondhoggo Yesu. Chieng’ mokwongo mar Sap makati ma ok ketie Thowi, jopuonjre Yesu nodhi ire, mopenje ni, “Ere kama idwaro ni mondo waiknie Sap Pasaka?” Nodwokogi niya, “Dhiuru Jerusalem ir ng’at moro, mondo uwachne ni, ‘Japuonj owacho ni sane osechopo, kendo obiro chamo Sap Pasaka e odi kod jopuonjrene.’ ” Jopuonjrene notimo kaka Yesu nowachonigi, mi gidhi giiko Pasaka. Kane koro piny oseyuso, Yesu nobet piny kod jopuonjrene apar gariyo mondo ochiem, kendo kane oyudo gichiemo nowachonigi niya, “Awachonu adier ni ng’at achiel kuomu biro ndhoga.” Kane giwinjo kamano, chunygi nochandore malit, mi moro ka moro openje ni, “Ruoth, en an koso?” Yesu to nodwokogi niya, “Ng’at achiel maluto lwete koda e tawo kuomu, un ji apar gariyo, ema biro ndhoga. Wuod Dhano biro tho mana kaka Muma wacho, to mano kaka nodok malit ni ng’at ma biro ndhoge! Da obedo maber ni ng’atno ka dine ok onywole.” To Judas, mane biro ndhoge, nopenje niya, “Japuonj an e ng’atno koso?” Eka Yesu nodwoke ni, “Isewacho.” Kane gichiemo kamano, Yesu nokawo makati, moguedho, eka nong’ingo, momiyo jopuonjrene, kowacho niya, “Kawuru, ucham. Ma e ringra.” Bang’e nokawo kikombe, kendo kane osegoyo ni Nyasaye erokamano, nomiyogi kowacho niya, “Madhuru uduto, nikech ma e remba, mochuer ni ji mang’eny, kitimonigigo Winjruok gi Nyasaye mondo owenigi richogi. Awachonu ni chakre kawuono ok nachak amadh divai ngang’ nyaka chop amadh divai manyien kodu e piny Wuora.” Bang’ mano ne giwer, to kane gisewer, ne giwuok gidhi e got Zeituni. Eka Yesu nowachonigi niya, “Uduto ubiro ringo uweya gotienoni nikech gima ang’ notimrena, nimar ondiki e Muma ni, ‘Ananeg jakwath, mi rombe noke.’ To ka osechiera, to natel nyimu adhi Galili.” To Petro nodwoke niya, “Kata ka ji duto oringo oweyi nikech gima otimoreni, anto ok naweyi ngang’.” Yesu nodwoke ni, “Adier awachoni ni, otieno ma kawuononi, ka pok thuon gweno okok, to ibiro kweda didek.” To Petro nokone niya, “Ooyo, ok nakwedi ngang’ kata ka ochuno ni nyaka atho kodi.” Jopuonjrene mamoko duto bende nowacho mana kamano. Bang’e yesu nodhi gi jopuonjrene kama iluongo ni Gethsemane, mi owachonigi niya, “Beduru kaeri, ka anto adhi kucha mondo alem.” Nokawo Petro gi yawuot Zebedi ariyo odhigo. Eka chunye nochako doko malit, ka oparore ahinya. Nowachonigi niya, “Chuny lit ma an-go lich, madwaro mana nega. Beduru ka, kukonya rito.” Eka nochwalore nyime matin, mopodho piny auma, kolemo niya, “A Wuora, kanyalore to kikombe mar masira ni mondo okadha; to kik obed kaka an ema adwaro to mana kaka in ema idwaro.” Eka nodok ir jopuonjrene adek kande, moyudo ka nindo oterogi, mi owacho ni Petro ni, “Kara unindo! Ok unyal konya rito kata mana kuom sa achiel kende? Beduru kuneno mondo ulem, kik udonj e tem. Adier, chuny oyie, to ringruok ema nyap.” Yesu nochako odok mar ariyo, mi olemo niya, “Wuora, ka kikombeni ok nyal kadho mak amadho, to gima idwaro ema mondo otimre.” Ne ochako odwogo, monwang’o ka nindo ochako oterogi nikech wengegi ne pek. Ne oweyogi, mi ochako odok olemo kendo mar adek, konwoyo mana weche mane osewacho mokwongo. Bang’e ne ochako odwogo ir jopuonjrene, mopenjogi niya, “Pod unindo aninda kuyueyo? Winjuru, sa koro chiegni mibiro chiwoe Wuod Dhano e lwet joricho. Chunguru, wadhiuru. Ero, jandhona osekayo machiegni.” Kane Yesu pod loso, Judas, ma achiel kuom jopuonjre apar gariyo, notucho gi oganda maduong’ man gi ligengni kod arunge, koa ka jodolo madongo kod jodong oganda. Jandhokne nosenyiso jogo gima obiro timo, kowachonigi niya, “Ng’at ma ang’ amoso kanyodho e en. Makeuru!” Kamano Judas nodhi ir Yesu piyo-piyo, monyodhe, komose ni, “Misawa, japuonj.” To Yesu nowachone niya, “Omera, tim atima gima okeli.” Eka jogo nobiro momako Yesu matek. To ng’at achiel kuom joma ne nigi Yesu norieyo bado, mowuodho liganglane, mochadhogo it jatich jadolo maduong’ oko. To Yesu nowachone niya, “Dwok liganglani e olalo, nikech ji duto makawo ligangla notho mana tho ligangla. Uparo ni ok anyal kwayo Wuora, mi oorna piyopiyo malaika mang’eny moloyo ogend lweny apar gariyo? To ka kamano, to wach Muma mawacho ni gigi nyaka timre, dichop nadi?” Sa nogo Yesu nowacho ni oganda mane obirono niya, “Ere gima omiyo ubirona gi ligengni kod arunge, ka joma dwaro jamecho? Pile yande abet ka apuonjo e Hekalu, to ne ok umaka. To magi duto otimore mondo wach mane jonabi ondiko ochop kare.” Eka jopuonjrene duto noringo moweye. Joma ne omako Yesu notere e od Kaiafa, jadolo maduong’ kuma ne jopuonj Chik kod jodong oganda osechokore. To Petro noluwe gi chien nyaka laru mar jadolo maduong’. Nodonjo kanyo mobet piny gi jorit, mondo owinj giko mar wachno. Jodolo madongo gi jobura duto ne dwaro weche mag mirambo ma digidonjnigo ni Yesu mondo onegi. To ne ok ginwang’o wach moro, kata obedo ni joneno mang’eny mag miriambo nobiro kamano. To mogik, ji ariyo nochung’ e nyim jobura, mowacho niya, “Ng’atni nowacho ni onyalo ketho Hekalu mar Nyasaye, mi kendo ochak ogere kuom ndalo adek.” Eka jadolo maduong’ nochung’ mopenjo Yesu ni, “Ok idwokie wach moro kuom weche ma jogi donjonigo koso?” Yesu to noling’ aling’a thi. Jadolo maduong’ nowachone niya, “Aketi mondo ikuong’ri gi nying Nyasaye Mangima: Nyiswa ane ka in Kristo, Wuod Nyasaye.” Yesu nodwoke ni, “Ero, isewacho, to awachonu ni chakre kawuono, ubiro neno Wuod Dhano kobet e bat korachwich mar Nyasaye Ma Nyalo Gik Moko Duto, kobiro e boche polo.” Kane jodolo maduong’ owinjo kamano, noyiecho lawe kowacho ni, “Oseyanyo Nyasaye! Koro ang’o momiyo pod wadwaro joneno? Ero, usewinjo kaka oyanyo Nyasaye! Un uneno ang’o?” Ne gidwoke ni, “Bura oloye! Nyaka otho!” Bang’e ne ging’udho kuome olawo, mi gigoye adhong’, kendo githale, ka gipenje ni, “In Kristo! Hulnwa ane ng’ama ogoyi!” To noyudo Petro obet oko e laru. Jatich moro manyako nodhi ire, mowachone niya, “In bende ne in kod Yesu ja-Galili.” To ne okwer e nyimgi duto, kowacho ni, “Ok ang’eyo gima iwacho.” Eka noa kanyo, modhi e dho rangach. Nyako machielo nonene kueno, mowacho ni joma ne ni kanyo niya, “Jali bende ne ni kod Yesu ja-Nazareth.” To ne ochako okwer kendo, kokuong’ore niya, “Ok ang’eyo ng’atno!” Bang’ kinde matin, joma nochung’ kanyo nosudo machiegni, mowacho ni Petro niya, “Kwerie ane ka ok in achiel kuomgi, nikech dhok miwacho ema fwenyi.” Eka nochako kuong’ore, koramo ni, “Ok ang’eyo ng’atno.” To gikanyono thwon gweno nokok, mi Petro noparo gima ne Yesu osewacho ni, “Kapok thwon gweno okok to nikweda didek.” Mano omiyo Petro nowuok oko, moywak malit. Kane piny oru gokinyi mang’ich, jodong oganda nopimo wach kaka digineg Yesu. Eka ne gitueye mi gigole kanyo, gitere ir Pilato, ruoth mane jo-Rumi oketo. Kane Judas, jandhok Yesu oneno ni oseng’ad ni Yesu buch tho, chunye nodoko malit ahinya, nodwoko siling’ piero adek kande ni jodolo madongo kod jodong oganda, kowachonigi niya, “Asetimo richo kuom ndhogo remo ma onge ketho.” To ne gidwoke ni, “Mano obadho mana in! Ok en wachwa.” Kane Judas owinjo kamano, nowito pesago e Hekalu, modhi odere. Jodolo madongo nokawo pesago, kawacho e kindgi niya, “Chik ok oyie mondo oket pesagi kar keno mar Hekalu, nikech gin pesa remo.” Omiyo ne gipimo wach, mi ging’iewo puoth jachue agulni gi pesago mondo obed kama inyalo yikoe joma welo. Mano emomiyo puodhono iluongo ni Puoth Remo nyaka chil kawuono. Kamano gima ne Jeremia janabi okoro notimore. Nosekoro niya, “Ne gikawo siling’ piero adek, ma en nengo mar ng’at mane jo-Israel moko ogoyo nengone, mi ging’iewo puoth jachue agulni, kaka ne Ruoth Nyasaye ochika.” Yesu koro noter e nyim ruoth Pilato, mi ruoth nopenje niya, “In e ruodh jo-Yahudi koso?” Yesu to nodwoke ni, “In ema isewacho kamano.” To kane jodolo madongo gi jodong oganda ochung’ donjone, to ne ok odwoko gimoro. Eka Pilato nowachone niya, “Donge iwinjo weche madongo ma jogi donjonigogi?” To Yesu ne ok odwoko kata wach achiel, omiyo ruoth nowuoro ahinya. To higa ka higa e Sap Pasaka, ruoth ne gonyo ng’at achiel ma ji okwaye kuom joma otue. To ndalogo noyudo nitie ng’at motue marahuma, ma nyinge Yesu Baraba. Omiyo kane ji osechokore kanyakla, Pilato nopenjogi niya, “Ng’ano mudwaro mondo agonynu, Yesu Baraba, koso Yesu miluongo ni Mesia?” Nowacho kamano nikech nong’eyo maber ni gitero Yesu ire mana nikech nyiego. Kane oyudo obet e kom ng’ado bura, chiege noorone wach niya, “Kik imul wach ng’at makareno, nikech wachne nende ochanda ahinya e lek gotieno.” To noyudo jodolo madongo gi jodong oganda osesemo ji mondo okwa Pilato ogonynigi mana Baraba, to Yesu mondo onegi. Emomiyo kane ruoth openjogi ng’at mane gidwaro mondo ogonynigi kuom ji ariyogo, to ne gidwoke ni, “Gonynwa Baraba!” Eka Pilato nopenjogi ni, “To ka kamano, to atim ang’o gi Yesu miluongo ni Mesia?” Giduto ne gidwoke niya, “Gure e msalaba!” To nochako openjogi ni, “Ere gima rach mosetimo, momiyo onego ogure?” To ne gimedo kok moloyo, ka giwacho ni, “Gure!” Kane Pilato oneno ni ok ginyal yie kode, kendo tulo ema dwaro wuok, nokawo pi, mologo e nyim ji, kowacho niya, “An aonge bura kuom remb ng’atni. Mano en wachu!” To ji duto nodwoko niya, “Rembe mondo obed e wiwa, kendo e wi nyithindwa.” Eka Pilato nogonyonigi Baraba, kendo kane osegolo chik mochwad Yesu malit, nochiwe mondo ogure e msalaba. Bang’e askeche ruoth nokawo Yesu, motero e laru mar od ruoth, mi gichoko askeche duto, molwore. Ne gilonyo lepe, mi girwakone kandhu makwar. Bende ne giloso osimbo mar kudho mi gisidhone e wiye. Eka ne giketo luth e lwete korachwich, ka gichare, kendo giwachone niya, “Ruodh jo-Yahudi mondo odag aming’a!” Ne ging’udho kuome olawo, kendo ne gikawo ludh cha, mi gichwadogo wiye. Kane gisetieko chare kamano, ne gilonyo kandhu oko kuome, mi girwakone lepe owuon. Eka ne gitere oko mondo gigure e msalaba. Kane giwuok oko, ne ginwang’o ja-Kurene moro ma nyinge Simon, mi gichuno mondo oting’ni Yesu msalape. Kane gisechopo kama iluongo ni Golgotha, tiende ni ‘Kar Hanga Wich’, ne gimiyo Yesu divai moruw gi yath makueyo rem mondo omadhi to kane osebile, notamore madhe. Eka ne gigure, mi gipogore lepe gi ombulu. Bang’ mano ne gibet piny kanyo ka girite. Wach modonjnego, mawacho ni, “JALI E YESU, RUODH JO-YAHUDI”, noket e wi msalaba malo. Jomecho moko ariyo bende nogur kode, achiel e bathe korachwich, to machielo e bathe koracham. Joma ne kadho kanyo nojaro Yesu, katwenyone umgi, kendo wachone niya, “In mane iwacho ni ibiro muko Hekalu, mi ichak iger bang’ ndalo adek, koro resri ane, ilor ia e msalaba, ka in Wuod Nyasaye adier!” Kamano bende e kaka jodolo madongo gi jopuonj Chik kod jodong oganda nochare, kawacho niya, “Noreso jomoko, to en koro dak oresre? Donge en ruodh Israel? Koro mondo olor ane oa e msalaba, eka wayie kuome. Osebedo ka ogeno kuom Nyasaye mondo orese ane kohero, nikech nowacho ni en Wuod Nyasaye!” Jomecho mane ogur kode bende noyanye mana kamano. Piny duto notimo mudho, chakre sa auchiel nyaka sa ochiko, kendo kar sa ochikono Yesu nokok matek niya, “Eli, Eli, lama sabakthani?” tiende ni, “Nyasacha, Nyasacha, iweya nang’o?” Jomoko mane ochung’ kanyo nowinjo wechego, mowacho niya, “Ng’atni luongo Elija.” To ng’at achiel kuomgi noringo piyopiyo, mokawo sipanj, onyumo e kong andwayo. Eka nochwowo sipanjno e dho odundu motero e dho Yesu gi odunduno mondo onyodhi. Jomoko to nowacho niya, “Weuru wane ane ka Elija biro biro rese.” To Yesu nochako okok matek, eka noweyo chunye owuok, motho. Gikanyono nanga mane ogeng’o Kama Ler mar Hekalu noriedore diere ariyo, chakre malo nyaka piny. Piny noyiengni, kendo lwendni nobarore. Liete bende noyawore, kendo jo Nyasaye mang’eny mane osetho nochier. Bang’ chier Yesu, jogo nowuok e lietegi, modhi Jerusalem, Dala Maler, mi ji mathoth onenogi kuno. Kane jaduong’ lweny kod joma ne konye rito Yesu oneno kaka piny yiengni, kendo kaka gik moko timore, ne gibedo maluor ahinya, mi giwacho niya, “Adier, ng’atni ne en Wuod Nyasaye!” Mon mang’eny bende ne ni kanyo, ka ng’icho gi chien. Ne gisebedo ka giluwo Yesu, ka gitiyone. Kuomgi kanyo ne nitie Maria nyar Magdala, gi Maria min Jakobo gi Josef, kod min Yawuot Zebedi. Kane piny ochopo odhiambo, ja-Arimathaya moro ma jamoko ma nyinge Josef nobiro. En bende ne en japuonjre Yesu. Nodhi ir Pilato, mokwaye mondo omiye ringre Yesu, mi Pilato nogolo chik mondo omiye. Josef nokawe, moboye gi nanga maler, eka nokete e bur manyien, mane osekunyo ariwa e kor lwanda. (En bur mane oloso mondo chieng’ moro oyikee, kotho.) Bang’e nong’ielo kidi maduong’ moloro dho bur, mi oa odhi. Maria nyar Magdala gi Maria machielo ne ni kanyo, kobet momanyore gi liel. To kinyne, mane en chieng’ maluwo bang’ chieng’ Ikruok, tiende ni chieng’ Sabato, jodolo madongo gi jo-Farisai nochokore modhi ir Pilato, mowachone niya, “Ruoth, wanyalo paro ni kane jawuondno pod ngima, nowacho ni obiro chier bang’ ndalo adek. Kuom mano, gol chik mondo orit liel maber nyaka chop ndalo mar adek, nono to jopuonjrene obiro mokwalo ringre, mi bang’e digiwach ni ji ni, osechier oa kuom joma otho. Kamano wuond machien dibed marach moloyo mokwongo”. Pilato nowachonigi niya, “Ee, kawuru askeche, udhi urit liel maber kaka unyalo.” Kuom mano ne gidhi, mi girito liel maber. Ne giketo kido kuom kidi mane olorgo dho liel, kendo ne giweyo askeche karito. Kar kogwen chieng’ Jumapil, kane chieng’ Sabato oserumo, Maria nya Magdala gi Maria machielo nobiro mondo olim liel. To piny noyiengni matek apoya nono, kendo malaika mar Ruoth Nyasaye nolor koa e polo, mong’ielo kidi mane olorgo dho bur gi chien, mobetie. Kit malaikano ne chalo gi mil polo, kendo lawe ne tar ka pe. Jorit ne luoro omako malich mi otetni, kendo olokore mana ka joma osetho. To malaika nowacho ni mongo niya, “Kik ubed maluor. Ang’eyo ni udwaro Yesu ma nyocha ogur e msalaba, to oonge ka, nimar osechier mana kaka nowacho. Biuru une kama nende onindoe, eka udhi piyo, uwach ni jopuonjrene ni osechier oa kuom joma otho, kendo otelo nyimgi odhi Galili, kuma gibiro nenee. Koro ero, asewachonu!” Mongo noa e liel piyopiyo, kaluor, to kendo mor ahinya, mi giringo gidhi nyiso jopuonjrene. To kane oyudo gidhi, ne gipo ka Yesu ochung’ e nyimgi, mi omosogi ni, “Okueuru.” Ne gisudo ire mi gimako tiende ka gimiye duong’. Eka Yesu nowachonigi niya, “Kik ubed maluor, to dhiuru unyis owetena mondo odhi Galili, kuma gibiro nenae.” Kane mongo pod wuotho dhi, to moko kuom jorit nodok Jerusalem, monyiso jodolo madongo gik moko duto mane osetimore. Eka jodolo madongo nochokore gi jodong oganda, kendo ka ne gisepimo wach, ne gimiyo joritgo pesa mang’eny, ka giwachonigi niya, “Nyaka uwach ni, ‘Jopuonjre Yesu nende obiro gotieno mi okwalo ringre ka wanindo.’ ” Eka ne gimedo wachonigi ni, “Kapo ni ruoth owinjo wachno, to wanalos kode mondo kik gimoro marach timu.” Joritgo nokawo pesago, motimo kaka nowachnigi. Wachno nolandore ahinya, kendo pod owachore e kind jo-Yahudi nyaka chil kawuono. Jopuonjre apar gachiel nodhi, Galili e got mane Yesu owachonigi ni mondo gidhiye. Kane ginene kuno, ne gigoyo chonggi piny ka gimiye duong’ to kata kamano moko kuomgi pod noriwo gi kiawa. Yesu nosudo irgi, mowachonigi niya, “Osemiya teko duto e polo kendo e piny, omiyo dhiuru ulok ogendini duto jopuonjrena, kubatisogi e nying Wuoro gi Wuowi gi Roho Maler, kendo kupuonjogi rito weche duto masenyisou. To winjuru! An kodu ndalo duto nyaka giko piny.” Chakruok mar Wach Maber man kuom Yesu Kristo Wuod Nyasaye, nobet kaka ondiki e kitap janabi Isaya niya, “Eri! Aoro jaotena mondo otel nyimi, mondo olosni yo Ng’at moro kok e thim ni, ‘Losuru yo ni Ruoth! Losneuru yo moriere tir.’ ” Kamano Johana Jabatiso notucho e thim, kalando wach ni mondo ji oyud batiso kaka ranyisi ni giseloko chunygi, mondo Nyasaye owenigi richogi. Ji duto modak e piny Judea kod dala mar Jerusalem nodhi ire. Ne gihulo richogi, kendo ne obatisogi e aora Jordan. Johana ne rwako law yie ngamia, kendo notueyo okanda mar del e nungone. Nochamo bonyo kod mor kich mae thim, kendo ne olando wach niya, “Ng’ato biro bang’a man gi teko moloya, ma ok awinjora gonyo tond wuochene. An abatisou gi pi to en obiro batisou gi Roho Maler.” E ndalono Yesu nobiro koa dala mar Nazareth, e piny Galili, mi Johana ne obatise e aora Jordan. Gikanyono mane Yesu owuokie pi, ne oneno ka polo obarore, kendo noneno Roho, machalo gi akuru, ka lor kuome. Eka duol noa e polo, ma wacho niya, “In e Wuoda mahero. Chunya mor kodi!” Gikanyono, Roho nogolo Yesu, motero e thim, kuma le kod ondiegi nitie, nobet kuno kuom ndalo piero ang’wen, ka Satan teme. To malaika ema ne tiyone kuno. Kane osemak Johana moter e tuech, Yesu nodhi Galili, mi olando Wach Maber mar Nyasaye, kowacho niya, “Kinde osechopo! Loch Nyasaye chiegni. Lokreuru uwe richou, uyie kuom Wach Maber.” Kane oyudo Yesu wuotho e dho nam Galili, ne oneno jolupo ariyo ma Simon gi Andrea owadgi, ka chiko rech e nam gi tol. Ne owachonigi niya, “Luwauru mondo kar ywayo rech, to atimu joywa ji.” Gikanyono ne giweyo tondegi, mi giluwe. Yesu ne odhi nyime matin gi wuoth, mi oneno owete moko ariyo ma Jakobo kod Johana, yawuot Zebedi. Ne oyudo ginie yiegi, ka giloso tondegi. Kane Yesu onenogi kamano, noluongogi, mi giweyo Zebedi wuon-gi e yie kod jotich, mi giluwo Yesu. Ne gitundo Kapernaum, kendo kane chieng’ Sabato ochopo, Yesu nodhi e od lemo, mopuonjo ji. Joma ne owinje kopuonjo, ne owuoro puonjne, nimar ne ok opuonj kaka jopuonj Chik puonjo, to ne opuonjo ka ng’at man gi teko. E kinde nogo, ng’at moro man gi jachien marach nobiro e od lemo kaywak niya, “In Yesu ja-Nazareth, ilaro ang’o kodwa? Isebiro mondo itiekwa koso? Ang’eyi. In Ng’ama Ler moa kuom Nyasaye!” To Yesu nokwero jachiendno niya, “Ling’, kendo wuog ia kuom ng’atni!” Jachien marachno nogoyo nga’tano piny mi owuok kuome kaywak matek. Ji duto mane ni kanyo nohum nono, mi gipenjore e kindgi giwegi ni, “Mano wach manadi! Me e puonj manyien! Ng’atni nigi teko mar kwero kata mana jochiende maricho, mi winje!” Kamano humb Yesu nolandore piyopiyo kuonde duto e piny Galili. Kane gia e od lemo, Yesu kaachiel gi Jakobo kod Johana ne jodhi e dala Simon gi Andrea. Noyudo ka min chi Simon nindo ka nigi midhusu, omiyo ne ginyiso Yesu wach tuoneno piyopiyo. Yesu ne odhi ire, momako lwete kendo ochunge. Midhusu mane dhakono nigo norumo, kendo notiyonigi. Kane piny ochopo odhiambo ka chieng’ osepodho, ji nokelo joma tuo duto, kaachiel gi joma nigi jochiende ir Yesu, kendo jogweng’no duto nochokore e nyim dhoot. Yesu nochango ji mang’eny man gi tuoche mopogore opogore, kendo nogolo jochiende mathoth kuom ji. To ne ok oyie ni jochiende mondo owach gimoro, nikech gin ne ging’eyo ni en ng’a. Kinyne gokinyi ka pok piny oyawore, Yesu nochiew mowuok. Nodhi kar kende e thim, mi olemo kuno. Simon kod jowetene ne jowuok odhi dware, to kane giyude, ne giwachone niya, “Ji duto dwari.” Yesu to nodwokogi niya, “Nyaka wadhi e mier mamoko mokiewo kaeri, nikech kuondego bende onego olandie Wach Maber, nimar mano ema ne omiyo abiro.” Kamano nowuotho e piny Galili duto, kolando Wach Maber e ut lemo, kendo ogolo jochiende. Ng’at moro ma jadhoho nobiro ir Yesu, mogoyo chonge piny, kahombe niya, “Ang’eyo ni inyalo changa, ka ihero timo kamano.” Yesu nokeche, omiyo norieyo lwete, momule, kowachone niya, “Ee, ayie! Changi, ibed mangima.” Gikanyono dhoho noweyo ng’atno, modoko mangima. Eka Yesu nogole mondo odhi, kakwere matek niya, “Kik ihul ni ng’ato wachni, to dhiyo ir jadolo mondo orang dendi. Bang’e itim misango mane Musa ogolo chikne mondo otim. Mano biro nyiso ji duto ni koro ichango.” Ng’atno to kane osea kanyo, to ochako mana lando wachno. Adier, nolando wachno kamoro amora, ma koro Yesu ne ok nyal dhi e dala moro ka ji nene, ne en mana oko kuonde ma onge joma odakie. Kata kamano, ji moa kuonde duto nosiko ka dhi addhiya ire. Bang’ ndalo manok, Yesu noduogo Kapernaum, mi wach nolandore ni entie. Kuom mano ji nobiro mochokore mang’eny nyaka e dhoot, ma onge kata kama bolie luth. Kane oyudo Yesu puonjogi Wach Maber, jomoko ang’wen nobiro ire, koting’o ng’at man gi tuo athany. To ne ok ginyal chopo ir Yesu, nikech ji ne ng’eny ahinya. Mano omiyo ne gipowo otuch e tado kama ochomore gi Yesu. Eka ne giloro ng’atno piny, konindo e ng’angu. Kane Yesu oneno yie ma jogo nigo, nowacho ni ng’atno niya, “Wuoda, richoni oweni.” Jopuonj Chik moko mane oyudo ni kanyo ne openjore e chunygi giwegi niya, “Ere kaka ng’atni nyalo wuoyo kamano, kayanyo Nyasaye? Onge ng’ama nyalo weyo ni ji richogi, mak mana Nyasaye kende!” Gikanyono Yesu nong’eyo paro ma gin go, omiyo nopenjogi niya, “Ang’o momiyo uparo kamano? Ere gima yot kuom weche ariyogi? Wacho ni ng’at matuoni ni, ‘Richoni oweni’ koso wachone ni, ‘Chung’, ikaw ng’anguni mondo idhi’? To koro abiro nyisou adier ni Wuod dhano nigi teko mar weyo ni ji richogi e piny ka.” Eka nowacho ni ng’at matuono niya, “Chung’ ikaw ng’anguni mondo idog dala!” Ng’atno nochung’, mokawo ng’angune odhi, ka jogo duto nene. Mano omiyo ne giwuoro ahinya kendo ne gimiyo Nyasaye duong’, ka giwacho niya, “Nyaka nene pok wanenoe gimoro machal kamano.” Yesu nochako odok e dho nam Galili, kendo ji mathoth nobiro ire, mi opuonjogi. To kane oyudo owuotho, ne oneno jasol osuru moro miluongo ni Lawi wuod Alfayo, kobet kar solo osuru. Yesu nowachone ni, “Luwa!” mi Lawi noa malo, moluwe. Bang’e kane Yesu chiemo, e od Lawi, josol osuru mang’eny kod joricho ne chiemo kode kaachiel gi jopuonjrene, nikech ji mang’eny ne luwe. Jopuonj Chik moko ma jo-Farisai bende noluwe, to kane gineno kochiemo gi joricho kod josol osuru, ne gipenjo jopuonjrene niya, “Ere gima omiyo ochiemo gi josol osuru kod joricho?” Yesu nowinjo ka gipenjo kamano, omiyo nowachonigi niya, “Joma ngima ok dwar jathieth, to mak mana joma tuo ema dwaro. Ne ok abiro mondo aluong joma kare, to ne abiro mondo aluong joricho.” Chieng’ moro, kane oyudo jopuonjre mag Johana Jabatiso kod jo-Farisai jotueyo chiemo, jomoko nobiro ir Yesu, mopenje niya, “Ang’o momiyo jopuonjre mag Johana Jabatiso kod mag jo-Farisai jotueyo chiemo, to jopuonjreni to ok tim kamano?” Yesu nodwokogi niya, “Uparo ni wend kisera nyalo tueyo chiemo adier, ka wuon kisera pod ni kodgi? Ooyo, ka wuon kisera pod ni kodgi, to ok ginyal tueyo chiemo. To ndalo biro ma nogolie wuon kisera kuomgi, kendo ginitue chiemo e ndalogo. “Onge ng’ama bawo law moti gi rabaw manyien, nikech kotimo kamano, to rabaw manyienno dijow law motino, mi med yieche moloyo. Bende onge ng’ama nyalo olo divai manyien mapok ochiek e ndede moti, nikech kotimo kamano, to ndede go diyiechi mi kethre, kendo divai pukre. Kuom mano, divai manyien nyaka ol mana e ndede manyien!” Kane Yesu wuotho e puothe mag ngano chieng’ Sabato, jopuonjrene nochako jako wi ngano. Mano nomiyo jo-Farisai nopenjo Yesu niya, “Ang’o momiyo jopuonjreni timo gima Chik okwero ni kik tim chieng’ Sabato?” Yesu nodwokogi ka penjogi niya, “Pok usomo gima ne Daudi otimo chieng’ mane kech kaye kaachiel gi joge, ka gionge gi chiemo? Donge ne odhi e Od Nyasaye e ndalo mane Abiathar e jadolo maduong’, mi ochamo makati miketo e nyim Nyasaye? Chikwa wacho ni jadolo kende ema nyalo chamo makatino, to kata kamano, Daudi nochame, momiyo koda ka joge bende.” Eka Yesu nomedo wacho niya, “Sabato ne oketi nikech dhano, to dhano ne ok ochue nikech Sabato. Kuom mano Wuod Dhano en ruoth kata mana mar Sabato bende.” Chieng’ moro, Yesu nodhi e od lemo, moyudo ng’at moro ma lwete otal. Ji moko ne ni kanyo mane dwaro donjo ni Yesu kuom ketho Chik. Kuom mano ne girange ahinya mondo gine ane ka onyalo chango ng’atno chieng’ Sabato. Yesu nowacho ni ng’at ma lwete otalno ni, “Bi ichung’ e diere ka.” Eka nopenjo ji ni, “Ere gima Chikwa oyienwa timo chieng’ Sabato? Timo gima ber, koso timo gima marach? Reso ngima ng’ato, koso ketho ngimane?” To jogo ne ok odwoko kata wach achiel. Kane Yesu oneno ka chunygi tek, chunye nodoko malit, mi orangogi gi mirima. Eka nowacho ni ng’atno niya, “Rie lweti.” Ng’atno norieyo lwete, mi lwete ochango. Kane jo-Farisai oneno kamano, ne giwuok e od lemo, mi gidhi gichokore piyopiyo gi jo-Herode, kendo gichano kaka digineg Yesu. Yesu nowuok gi jolupne, modhi e dho nam Galili, kendo ji mathoth noluwe. Jogo noa Galili gi Judea gi Jerusalem kod Idumea gi piny man loka aora Jordan, kaachiel gi gwenge mokiewo gi Turo kod Sidon. Ne gibiro ir Yesu nikech ne gisewinjo humb gik ma otimo. Ogandano ne duong’ ahinya, omiyo Yesu nowacho ni jopuonjrene mondo odwarne yie obedie, mondo kik ji thung’e. Ne oyudo osechango ji mang’eny ahinya, omiyo ji matuo nosiko ka riyore, mondo gichop ire, gimule. E kinde duto mane jochiende maricho onenee, ne gipodho piny e nyime, ka giywak matek niya, “In e Wuod Nyasaye!” To Yesu nokwerogi matek mondo kik gihul ni en ng’a. Bang’e Yesu nodhi e wi got moro, moluongo joma ne odwaro. Ne gidhi ire, mi oyiero apar gariyo kuomgi mondo obed kode, kendo odok jootene ma lando Wach Maber, kendo obed gi teko mar golo jochiende. Joote apar gariyo mane Yesu oyiero e magi: Simon (mane ochako ni Petro) gi Jakobo kod Johana ma yawuot Zebedi, (mane ochako ni Boanerges, tiende ni, jomrima) gi Andrea gi Filipo gi Bartholomayo gi Mathayo gi Thoma gi Jakobo wuod Alfayo, gi Thadayo gi Simon ma jakedo ni piny, kod Judas Iskariot, mane ondhogo Yesu. Bang’e Yesu nodhi e ot, mi oganda maduong’ nochako ochokore, ma koro Yesu kod jopuonjrene ne ok nyal yudo thuolo kata mana mar chiemo. Kane owetene owinjo wachno, ne giwuok mondo gidhi giome, nikech ji ne wacho ni neko osemake. Jopuonj Chik moko mane oa Jerusalem ne wacho ni, “En gi jachien miluongo ni Beelzebul,” kendo ni, “Ruodh jochiendeno ema omiye teko mar golo jochiende.” Kane Yesu owinjo kamano, noluongo ji mondo odhi ire, mi nogoyonigi ngeche moko kopenjo gi ni, “Ere kaka Satan diriembre kende owuon? Ka jopiny moro opogore, to pinyno ok nyal gurore. Kata ka jodhoot moro opogore, to dhoodno ok nyal gurore. Kuom mano, ka jo-Satan opogore e kindgi giwegi, to lochne ok nyal betie, to nyaka okethre mi orum. “To bende, onge ng’ama nyalo turo od ng’at maratego, mi kaw mwandune, mak mana ka okwongo otueyo ng’at marategono eka doyak ode. “Adier awachonu ni, richo duto mag ji nowenigi, koda ka ayany ma giyanyogo Nyasaye, to ng’at ma oyanyo Roho Maler, to ok nowene nyaka chieng’, nikech osetimo richo ma ok rum.” Yesu nowacho kamano nikech jomoko nosewacho ni en gi jachien. Bang’e min Yesu kod owete Yesu ne jobiro. Ne gichung’ oko e dhoot, mi gioro wach mondo oluongnigi Yesu. Noyudo ka ji mathoth ochokore moluoro Yesu, omiyo ne gikowone wach niya, “Meru gi oweteni jodwari oko.” Yesu nodwokogi kapenjogi niya, “Mama en ng’a? Koso owetena to ng’a gini?” Eka norango ji mane obet koluorego mowacho niya, “Neuru, magi e mama kod owetena! Ng’ato ang’ata ma timo gima Nyasaye dwaro e owadwa gi nyamera kod mama.” Yesu nochako puonjo ji kendo e dho nam Galili. Oganda mane ochokore molwore ne duong’ ahinya, omiyo nodonjo e yie mobetie. Yieno ne nie pi, ka ji to ochung’ gi oko e dho pi. Nopuonjogi weche mang’eny gi ngeche, kendo kane opuonjogi kamano, nowacho niya, “Winjuru! Ng’at moro ne odhi chuoyo, kendo kane oyudo ochuoyo, kodhi moko nolwar e wang’yo, mi winy obiro mochamo. To kodhi moko nolwar kama otimo lwanda ma lowo operoree, mi ne gitwi piyo, nikech lowo ne ok tut. Bang’e chieng’ nowuok, mowang’o cham mapod tindogo, kendo kaka tiendegi ne ok nyal donjo matut, ne gitwo piyopiyo. Kodhi moko to ne olwar e kind kudho, kendo kudhogo nodongo mothung’ogi, mi ok ginyak. To kodhi moko nolwar e lowo maber, omiyo ne gitwi, mi gidongo, kendo ginyak. Moko nonyago kodhi piero adek, to moko piero auchiel, kendo moko mia achiel.” Eka Yesu notieko, ka wacho niya, “Ng’at man gi it mar winjo, to mondo owinji!” Kane Yesu odong’ kende, jopuonjrene apar gariyo kod jomoko mane oyudo ochokore kanyo, nopenje mondo onyisgi tiend ngechego. Nodwokogi niya, “Un osemiu wach mopondo mar Loch Nyasaye, to joma moko ipuonjo weche duto mana gi ngeche, kaka muma wacho niya, ‘Kata da ging’ichi manadi, to ok ginyal ng’eyo, kendo kata da giwinji manadi, to wach ok nyal donjonigi’ nimar dipo ka giloko chunygi, mi owenigi richogi’.” Eka Yesu nopenjogi niya, “Ok uwinj tiend ngeroni adier? Ka kamano, to koro ere kaka duwinj tiend ngero moro amora? Gima jachuoyo chuoyo en Wach Nyasaye. To kodhi molwar e wang’yo e joma ochwo wachno e chunygi, kendo ka gisewinje to Satan biro, kendo gole oko kuomgi. To kodhi mochwo e lowo motimo lwanda e joma winjo wachno, mi yie kode piyopiyo gi mor, to ok omok e chunygi. Omiyo ok gidag aming’a, kendo ka chandruok kata sand moro obiro nikech wachno, to gipodho piyopiyo nono. To jomoko bende chalo gi kodhi mochwo e kind kudho. Gin joma winjo wachno, to paro mag piny kod ber mag mwandu, gi gombo mar gik moko, donjo e chunygi, kendo thung’o wachno, mi wachno ok nyag gimoro. Jomoko to chalo gi kodhi mochwo e lowo maber. Giwinjo wach, mi giyiego, kendo ginyak maber, mana ka kodhi, ma moko nyak piero adek, to moko piero auchiel, kendo moko mia achiel.” Eka Yesu nomedo wacho niya, “Bende ng’ato nyalo moko taya, to aye umo gi atonga, kata keto e bwo kitanda? Donge okete mana e wi rachungi taya? Gimoro amora mopandi nyaka ng’ere achien, kendo gimoro amora moum nyaka elre. Ng’at man gi it mar winjo, to mondo owinji.” Bende nowachonigi niya, “Chikuru itu maber ni gima iwachonu. Rapim ma upimoe ema un bende nopimnue, to bende nomednu moloyo, nimar ng’at man-go ema nomedi to ng’at maongego, noma kata mana matin ma en-go!” Yesu nodhi nyime kawachonigi niya, “Loch Nyasaye chalo gi ng’at mochwoyo kodhi e puothe. Onindo gotieno, kendo ochiew gokinyi, to e kindego duto kodhigo twi kendo dongo adonga, ka ento okia kaka mano timore. Lowo ema miyo cham dongo. Mokwongo cham twi kaka lum, eka omino, to bang’e omoyo. Ka cham osechiek, to ng’atno kawo pand keyo mak odeko, kendo okeyogo, nikech kinde mar keyo osechopo.” Bende nopenjo niya, “Ere gima dwapimgo Loch Nyasaye? Koso ngero mane ma dwanyisgo kaka ochal? Ochal gi koth karadali, ma en kodhi matinie moloyo. Ka ng’ato okawe, mopidhe, to odongo kendo odoko yath maduong’ie moloyo yien duto. Bedene yarore madongo, kendo winy nyalo biro, mi yue e tipone.” Yesu nopuonjo ji wachne gi ngeche mang’eny makamago mane ginyalo winjo. Ne opuonjogi mana gi ngeche, to bang’e kane odong’ gi jopuonjrene kende, to onyisogi tiend weche duto. Chieng’no godhiambo, Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Wang’aduru nam, mondo wadhi loka cha.” Kamano ne giweyo ji kanyo, mi jopuonjrene nodonjo e yie mane oyudo entie, mi ne gidhi kode. Yiedhi moko bende ne ni kodgi. Bang’e ahiti mang’ongo notugore, kendo apaka ne goyo yie ma koro pi ne chiegni pong’e. Yesu noyudo nindo kapier yie, koteno wiye gi raten. Eka jopuonjrene ne jochiewe, kawachone niya, “Japuonj, watho, to ok idew?” Yesu noa malo, mokwero yamo, kendo owacho ni nam ni, “Ling’! Pie!” Gikanyono yamo noweyo kudho, mi nam okue. Bang’ mano, Yesu nopenjo jopuonjrene niya, “Ang’o momiyo uluor? Koso pod ok uyie?” To ne giluor ahinya, mi gipenjore niya, “Ma en ng’ama nadi, ma kata mana yamo gi apaka bende winje awinjani!” Ne gichopo loka machielo mar nam Galili e piny jo-Gerasi. Gikanyono mane Yesu owuok e yie, ng’at moro nobiro ire. Ng’atno ne nigi jachien marach, kendo ne odak mana kar yiko joma otho. Onge ng’ama koro ne nyalo tueye kata mana gi nyororo, moling’. Nosetue tiendene kod luetene ndalo mang’eny, to e kinde duto nochodo nyororo mane otuego luetene kendo oriado mago motuego tiendene. Ne otek ma onge ng’ama ne nyalo kete piny. Ndalo duto ne obayo abaya e kind liete, kendo e gode, odiechieng’ gotieno, koywak kendo ong’olore gi kite. Ne oneno Yesu kapod en gi chien, mi ne oringo ogoyo chonge e nyime, koywak matek niya, “Yaye! Yesu Wuod Nyasaye Maduong’ Moloyo! Ilaro ang’o koda? Kuong’rina gi nying Nyasaye ni ok nisanda.” Ne owacho kamano nikech ne oyudo Yesu owacho niya, “In jachien marach, wuog oko kuom ng’atni.” Yesu nopenje niya, “Nyingi ng’a?” Ng’atno nodwoko ni, “Nyinga en Oganda, nikech wang’eny.” Eka nosiko kohombo Yesu mondo kik riemb jochiende e pinyno. To noyudo ka kueth maduong’ mar ngurue kwayo e bath got, machiegni gi kanyo. Omiyo jochiendego nokwayo Yesu niya, “Terwa ir ngurue kande, mondo wadonj kuomgi.” Kuom mano noyie ni jochiendego, mowuok kuom ng’atno, mi odhi odonjo kuom ngurue. Eka kar romb kuethno duto, ma dirom ngurue alufu ariyo, noringo matek, karidore nyaka ei nam, mi pi onegogi pep. Jokwadh nguruego noringo modhi olando wachno e gweng’no duto. Eka ji nowuok mondo odhi one ane gima osetimore. Ne gibiro ir Yesu, mi gineno ng’at mane osebet ka nigi jochiende mang’eny cha, kobet piny kanyo, korwakore kendo ka wiye koro ber, mi giduto ne gidoko maluor. Joma ne oseneno gima notimore ni ngurue, nonyiso ji wachno. Mano omiyo jogo nokwayo Yesu mondo oa e pinygi. Kane Yesu donjo e yie, ng’at mane oyudo nigi jochiende cha nohombe ni, “Yie mondo wadhi kodi.” To Yesu ne ok oyiene, to ne owachone niya, “Dog dala ir joodu mondo inyisgi gik madongo ma Ruoth osetimoni, kendo kaka osebedoni mang’won.” Kuom mano ng’atno noa kanyo, mi owuotho e piny Dekapoli, konyiso ji gik madongo mane Yesu otimone, kendo ji duto mane owinjo wachno nowuoro ahinya. Yesu nong’ado nam, modok loka machielo, kendo oganda maduong’ nobiro, mi olwore e dhowath kanyo. Ng’at moro ma nyinge Jairo, mane jaduong’ od lemo, nobiro kanyo, kendo kane oneno Yesu, nopodho piny e tiende, mohombe niya, “Nyara matin ohewore. Yie mondo ibi iket lueti kuome, ochangi, obed mangima.” Kamano Yesu nowuok, modhi kode. To ji mang’eny ne luwe, kothung’e koni gi koni. To kuomgi kanyo ne nitie dhako moro mane iye osechuer kuom higni apar gariyo. Kata obedo ni jothieth mang’eny nosethiedhe, motieko pesane duto, to tuone nosiko kamedore ameda, ma ok nyal chango. Noyudo osewinjo humb Yesu, omiyo nobiro modonjo ei oganda gi yoka ng’e Yesu mosudo ire, kowacho e chunye niya, “Ka anyalo mulo kata mana lawe kende, to abiro ddoko mangima.” Kamano, nomulo law Yesu, kendo gikanyono rembe nochok, mi ong’eyo e chunye ni osechango. To e sa nogono Yesu bende nong’eyo ni teko osewuok kuome. Omiyo nolokore ei ogandano, mopenjo niya, “En ng’a mosemulo lawa?” Jopuonjrene nodwoke ni, “Ineno kaka ji othung’i marach, to eka pod ipenjo ng’ama omuli!” To Yesu nomedo ng’iyo bathe koni gi koni mondo one ane ng’ama omule. Dhakono nong’eyo gima osetimorene, omiyo nobiro kokirni, ka luoro omake, mi opodho e tiend Yesu, mohulone gima osetimorene. Eka Yesu nowachone niya, “Nyara, yieni ema omiyo ichango. Dhiyo gi kue, kendo ibed mangima chuth.” Kane pod Yesu wuoyo, joote moko noa e od Jairo, monyiso Jairo ni, “Nyari osetho. Koro ere gima omiyo pod onego ichand japuonj?” Yesu to ne ok odewo wachgino, to nowacho ni Jairo niya, “Kik ibed maluor, to bed mana gi yie motegno.” Bang’ mano Yesu ne ok oyie ni ng’ato mondo odhi kode, mak mana Petro gi Jakobo kod Johana owadgi Jakobo. Ne gichopo e od jaduong’ od lemo, mi Yesu noyudo ka ji kok kendo ywak, ka goyo nduru malich. Nodonjo e ot, mopenjogi niya, “Ang’o momiyo ukok kendo uywak? Nyathi ok otho, to onindo aninda!” Kane giwinjo kamano, ne ginyiere anyiera, to nogologi duto oko. Eka nokawo wuon nyathi gi min mare, kod joma ne en-go, mi odonjo e ot, kuma ne nyathi nitie. Ne omako lwet nyathi, mi owachone niya, “Talitha Kumi,” tiende ni, “Nyako, a malo!” Eka nyathino noa malo, mowuotho. (Ne en jahigni apar gariyo.) Kane jogo oneno gima otimorene, dhogi nomoko. To Yesu nokwerogi matek mondo kik ginyis ngato wachno. Eka nowachonigi ni mondo gimi nyathino chiemo ocham. Bang’e Yesu noa kuno modok dalagi gi jopuonjrene. Kane chieng’ Sabato ochopo, nochako puonjo e od lemo. Ji mang’eny nochokore kanyo, kendo kane giwinjo kaka opuonjo, ne giwuoro ahinya, mi gipenjore niya, “Ere kuma ng’ani oyudoe weche gi duto? Mano rieko manade momiyeno? Ere kaka otimo honnigi duto? Donge enie japa bao ma wuod Maria cha? Koso ok en e owadgi Jakobo gi Josef gi Juda kod Simeon kagi?” Kamano ne gisin kode. To Yesu nowachonigi niya, “Janabi imiyo duong’ kuonde duto, mak mana jogweng’gi gi wedene kod joodgi ema ochaye.” Ne ok onyal timo honni kuno, mak mana ni noketo lwete kuom jomoko manok, mochango. To nowuoro ahinya kane oneno kaka gionge gi yie! Chieng’ moro, kane Yesu wuotho e mier mokiewo kanyo, kapuonjo ji, noluongo joote apar gariyo, mi oorogi ariyo ariyo. Ne omiyogi teko mar golo jochiende, kendo nonyisogi ni kik giting’ gimoro kaka makati kata ndede kata pesa gidhigo e mifukegi, to mak mana ludh wuoth kende ema mondo gidhigo. To bende noyienigi rwako wuoche gi sati achiel kende. Nomedo wachonigi niya, “Ot aota ma orwakue, to bedieuru nyaka ua e gweng’no. To kamoro amora ma ji ok dwarue, to ayeuru, kendon teng’uru buch tiendu, mondo obednigi siem!” Kamano joote nodhi, molando wach ni ji mondo olokre owe richogi. Ne gigolo jochiende mang’eny, kendo ne giwiro ji matuo mathoth gi mo, mi gichangogi. Ruoth Herode noyudo osewinjo gigo duto, nimar humb Yesu koro noselak kuonde duto. Ji moko ne wacho ni, “En Johana Jabatiso ema osechier, kendo mano emomiyo en gi teko duto,” Jomoko to ne wacho ni en Elija. To moko ne wacho ni en janabi machal gi jonabi machon. Herode to kane owinjo gik ma Yesu timo, nowacho niya, “En Johana Jabatiso! Ne ang’ado wiye oko, to kara osechier.” Herode owuon ema ne osegolo chik, mi omak Johana oter e jela. Ne ogolo chik kamano nikech Herodia chi Filipo owadgi, mane oyudo okawo. To Johana nosiko ka kwero Herode niya, “Ok en gima kare, kawo chi owadu ikendi.” Mano nomiyo Herodia obedo mamon gi Johana, kendo nodwaro nege, to ne ok onyal, nikech Herode noluoro Johana, kong’eyo ni en ng’at makare, kendo moluoro Nyasaye. Kuom mano, norite maber, kendo nohero winjo puonjne, kata nobedo ni puonjnego ne miyo chunye chandore kamano. To achien, kane Herode otimo nyasi maduong’ ni ruodhi gi jodonge kod jotelo mag Galili, mondo opargo chieng’ nyuolne, Herodia noyudo thuolo mar timo gima ne odwaro. Nyare nobiro e nyasino, mi omiel mamit ahinya, molombo Herode kaachiel gi wende. Omiyo ruoth nopenjo nyakono niya, “Ere gima diher mondo amiyi? Ayie miyi gimoro amora mikwaya.” Eka nokwong’ore niya, “Adier akuong’ora ni namiyi gik moko duto mikwaya, kata bed mana ni en bath pinya konchiel!” Kuom mano, nyakono nowuok modhi openjo min mare gima onego okwa. Min mare nodwoke ni, “Kwa mana wi Johana Jabatiso.” Gikanyono nyakono noreto kadok ir ruoth, mi owachone niya, “Adwaro ni mondo imiya wi Johana Jabatiso sani e tawo!” Kane ruoth owinjo wachno chunye nodoko malit ahinya, to ne ok onyal tame, nikech kuong’ruok mane osekuong’orego e nyim wende. Omiyo nooro askari moro piyopiyo mondo okel wi Johana Jabatiso. Kamano askarino nodhi e jela, mong’ado wi Johana, okelo koketo e tawo mi omiyo nyakono. Nyakono to nomiye min mare. Kane jopuonjre Johana owinjo gima osetimoreno, ne gibiro, mi gikawo ringre Johana, giyiko. Joote Yesu nodwogo ire, monyise gik moko duto mane gisetimo kendo gipuonjo. Ne oyudo ji biro kendo wuok mang’eny ahinya, ma Yesu gi jootene ok nyal yudo thuolo kata mana mar chiemo. Omiyo nowacho ni jootene niya, “Wadhiuru kamoro ma wanyalo betie kar kendwa, mondo uyudie yeyo matin.” Kamano ne giwuok kanyo gi yie, ka gidhi kar kendgi. To ji mang’eny nonenogi kagidhi, mi ong’eyogi. Omiyo ji nowuok e mier duto, moringo kalworo oko, mi okwongo ni Yesu gi jootene chopo kuma ne gidhiye. Kane Yesu ochopo, mi owuok e yie, noneno oganda maduong’no, mi okechogi, nimar ne gichalo rombe ma onge jakwath. Kuom mano, nopuonjogi weche mang’eny. Kane piny koro dwaro yuso, jopuonjrene ne obiro ire, mowachone niya, “Piny koro yuso, kendo kaeri en thim. Omiyo we ni ji thuolo mondo odhi ong’iew chiemo e mier kod duke mokiewo kagi.” To Yesu nodwokogi ni, “Un ema mondo umigi chiemo.” Ne gipenjo Yesu niya, “Idwaro ni mondo wadhi wang’iew makati moromo siling’ mia auchiel, wamigi gicham koso?” Yesu nopenjo ni, “Un gi makati adi? Dhiuru une ane.” Kane giserango, ne giwachone ni, “Wan gi makati abich, kod rech ariyo.” Bang’ mano Yesu nowacho ni jopuonjrene mondo onyis ji obed piny e lum, ka gipogore e migepe. Kuom mano ji nobet piny, koriedo e laini mia achiel, ma moro ka moro nitie ji piero abich. Yesu nokawo makati abich gi rech ariyogo, mong’iyo malo, kendo oguedhogi. Eka nong’ingo makati go, momiyo jopuonjrene mondo opog ni ji. Rech ariyogo bende ne opogonigi duto, mi ji duto nochiemo, moyieng’. Bang’e ne okwany ng’injo mag makati gi rech, mi opong’o aditni apar gariyo. Kar romb joma chwo duto mane ochiemo ne alufu abich. Gikanyono, Yesu nowacho ni jopuonrene mondo odonj e yie, otel nyime Bethsaida, loka nam komachielo, ka en to ne pod ogonyo ji mondo odog miechgi. Kane osegoyonegi oriti, nodhi e got kamoro mondo olem. To kane piny oseimore, yie koro ne nie dier nam. Yesu nodong’ kende e dho nam oko. Ne oneno ka jopuonjrene chandore gi kiewo yie, nikech yamo nogeng’onigi. Kuom mano, nodhi irgi kar kogwen, kowuotho e wi pi. Ne oyudo odwaro kadhogi, to kane ginene kowuotho e wi pi kamano, ne giparo ni en jachien, omiyo ne giywak, nimar giduto ne ginene, mi gibwok ahinya. To gikanyono, Yesu nowuoyo kodgi, kawacho niya, “Beduru gi chir! Kik ubed maluor. En mana an.” Eka nodonjo irgi e yie mi yamo okue. Ne gidhier nono, nimar tiend wach makati kande ne pok odonjonigi. Parogi ne odinore, ma ok ginyal ng’eyo tiend wachno. Kane gisetieko ng’ado nam, ne gigowo Genesaret, mi gitueyo yie kuno. Gikanyono mane giwuok e yie, ji nongeyo ni en Yesu, omiyo ne giringo gidhi kuonde duto e gweng’no, mi gikelo joma tuo ire konindo e piende kamoro amora mane giwinjo ni entie. Kuonde duto mane Yesu odhiye e gweng’no, ji ne pielo jogi matuo e chirni, ka gihombe ni mondo oyie joma tuogo omulie kata mana riak lawe kende. Kamano ji duto mane omulo riak lawe ne odoko mangima. Jo-Farisai moko gi jopuonj Chik mane oa Jerusalem, nochokore kanyakla molworo Yesu. Ne gineno ka jopuonjre Yesu moko chiemo gi lwedo ma ok ler, tiende ni ne ok gilogo e yo ma chik jo-Farisai dwaro, nimar jo-Farisai kaachiel gi jo-Yahudi mamoko duto luwo tim kweregi. Ok ginyal chiemo ka ok gilogo e yo ma chikgi dwaro. Kamano bende ok gicham gimoro mogol e chiro ka pok gilwoko, kendo giluwo chike mamoko mathoth mag kweregi, kaka lwoko aguetini gi agulini kod tewni mag mula. Kuom mano, jo-Farisai kod jopuonj chik nopenjo Yesu niya, “Ere gima omiyo jopuonjreni ok luw tim kwerewa, to gichiemo mana gi lwedo ma ok ler?” Yesu nodwokogi ni, “Un joma wuondore ni ohero Nyasaye! Isaya ne ni kare kane okoro wach kuomu, kaka ondiki ni, ‘Jogi paka mana gi dhogi, to chunygi bor koda. Gilama kayiem nono, nimar gipuonjo chike mag dhano, mana ka gima gin chike Nyasaye!’ ” Eka Yesu nomedo wachonigi niya, “Uweyo chik Nyasaye, to umako mana chike dhano. Mano kaka uketho chik Nyasaye mondo urit chikeu uwegi! Musa nochiko ni, ‘Luor wuoru gi meru’, kendo ni, ‘Ng’at moyanyo wuon kata min nyaka negi’ Un to upuonjo ni ka ng’ato owacho ni wuon kata min ni, ‘Gik moko duto ma dakonyigo owal ni tich Nyasaye,’ to chakre kanyo ok oyiene timo gimoro ni wuon kata min ni. Kamano, kupuonjo ji mondo omak tim kwereu to umiyo chik Nyasaye bedo kayiem nono. To bende utimo gik moko mang’eny machal kamano.” Chieng’ machielo Yesu noluongo ji ire, mowachonigi niya, “Un duto, winjuru gima awachonu, mondo ung’e tiende. Onge gimoro man oko, ma, kodonjo ei dhano, to miyo odoko jaketho, to mak mana gima wuok e chunye. [ Ng’at man gi it mar winjo, to mondo owinji!]” Kane oa kuom ogandano, mi odonjo e ot, jopuonjrene nopenje tiend ngerono. Ne odwokogi kopenjogi niya, “Kara un bende uonge gi rieko? Ok ung’eyo ni gimoro man oko, kodonjo ei dhano to ok nyal miyo odok jaketho, nimar gino ok donji e chunye, to donjo mana e iye, kendo bang’e wuok oko.” (Gima ne Yesu owachono nonyiso ni chiemo duto ler.) Eka nomedo wacho niya, “Gima wuok kuom dhano ema miyo odoko jaketho, nimar chuny dhano ema paro maricho wuokie mamiyo otimo gik ma ok kare, kaka chode gi kuo gi nek gi terruok kod gombo, kaachiel gi gik mamono, kaka wuond gi anjawo gi nyiego gi kuoth gi sunga kod fuwo. Gik marichogo duto wuok e chuny dhano, kendo miyo obedo jaketho.” Yesu nowuok, modhi e gweng’ machiegni gi dala mar Turo. Ne oyudo ot moro, mi odakie, to ne ok odwar ni mondo ji ong’eye. Kata kamano, mano ne ok nyalre. Dhako moro ma nyare ne nigi jachien marach, nowinjo ni Yesu ni kuno, mi nobiro ire piyopiyo, mopodho e tiende. Dhakono ne ok nyar jo-Yahudi, to ne onywole Foinike e piny Siria. Ne ohombo Yesu mondo ogol jachien oko kuom nyare, to Yesu nodwoke niya, “We nyithindo okwong ochiem, oyieng’ mondi. Ok en gima ber wito chiemb nyithindo ni guogi.” To dhakono nodwoko niya, “Ruoth, kata mana guogi manie bwo mesa bende chamo ng’injo ma nyithindo oweyo!” Kane Yesu owinjo kamano, nowachone niya, “Koro dhi adhiya dala, nikech gima iwachono. Jachien osewuok kuom nyari.” Kamano kane dhakono odok dala, nonwang’o nyathine konindo e kitanda, ka jachien osewuok kuome. Yesu noa e gweng’ Turo, modhi nam Galili, koluwo Sidon, kendo kong’ado gweng’ Dekapoli. Jomoko nokelo ng’ato ire ma ite odino, kendo ma ok nyal wuoyo maber, mi ohombe mondo oket lwete kuome. Yesu nokawo ng’atno, motero kar kende. Noketo lith lwete ei ite, kendo ong’ulo olawo e lewe. Eka nong’iyo polo, moomo chunye matek, mi owacho ni ng’atno ni, “Efatha!” tiende ni “Yawri” Gikanyono, it ng’atno noyawore, kendo lewe nogonyore, mi ochako wuoyo maber. To Yesu nokwero ji ni kik ginyis ng’ato wachno, to kaka nomedo kwerogino e kaka ne gimedo lando wachno. Kendo ji duto mane owinjo, nodhier nono, kawacho niya, “Mano kaka otimo gik moko duto maber! Kata mana joma itgi odino omiyo winjo wach, kendo joma momo omiyo wuoyo!” Bang’ ndalo matin, oganda moro machielo maduong’ nochako ochokore, to ne gionge gi chiemo. Omiyo Yesu noluongo jopuonjrene, mowachonigi niya, “Akecho jogo nikech gisebet koda kuom ndalo adek to koro gionge gi chiemo. Ka aweyo gidok thurgi ka gidenyo kamano, to nong’no ditergi e yo, nikech moko kuomgi oa kuma bor ahinya.” To jopuonjrene nopenje niya, “Ere kama ng’ato diyudie chiemo e thim kaeri ma dirom jogo duto?” Yesu nopenjogi ni, “Un gi makati adi?” Ne gidwoke ni gin makati abiriyo. Yesu nowacho ni ji mondo obed piny. Eka nokawo makati abiriyogo, mogoyo ni Nyasaye erokamano, nong’ingogi, momiyogi jopuonjrene mondo opogni ji, mi ne gitimo kamano. Bende ne gin gi rech moko manok matindotindo. Mago bende Yesu noguedho, mi owacho ni jopuonjrene mondo opog ni ji. Kamano ji duto nochiemo, moyieng’. Bang’e ne okwany ng’injo modong’, mi oromo atonge abiriyo. Jogo duto ne alufu ang’wen. Eka Yesu nogonyo ji, moa. En to nodonjo e yie kaachiel gi jopuonjrene, mi odhi e gweng’ Dalmanutha. Jo-Farisai moko nobiro ir Yesu, mochako mino kode wach. Ne gidwaro teme, omiyo ne giwachone mondo otimnigi hono moa e polo manyiso ni Nyasaye ni kode. To Yesu noomo chunye matek, mowacho niya, “Ere gima omiyo tieng’ ma kawuononi kwayo ni mondo otimnigi ranyisi? Adier anyisou ni onge ranyisi ma notim ni tieng’ni!” Gikanyono noweyogi, odok e yie, mi ong’ado nam odok loka machielo. Noyudo wi jopuonjre Yesu owil, mi ok okawo makati moko odhigo, to ne gin mana gi makati achiel kende e yie. Yesu nowachonigi niya, “Yawuru wang’u mondo ubed motang’ ni thop jo-Farisai ko thop Herode.” Eka ne giwacho e kindgi giwegi niya, “Owacho kamano nikech waonge gi makati.” Yesu nong’eyo gima giwacho, omiyo nopenjogi ni, “Ang’o momiyo uwacho ni uonge gi makati? Pok wach odonjonu, muwinjo tiend gik matimore? Koso pod parou odinore? Un gi wenge, to marang’o ok unyal neno? Bende un gi it, to ere gimomiyo ok unyal winjo? Ok unyal paro ni ne ang’ingo makati abich ni ji alufu abich? Koso atonge adi mag ng’injo modong’ mane uchoko?” Ne gidwoke ni ne gin atonge apar gariyo. Eka Yesu nomedo penjogi ni, “To kane ang’ingo makati ni ji alufu ang’wen, to atonge adi mag ng’injo modong’ mane uchoko?” Ne gidwoke ni, “Abiriyo.” Yesu nochako openjogi niya, “To bang’ mago duto, wach pok odonjonu?” Bang’e ne gidhi Bethsaida, mi jomoko nokelo ni Yesu ng’at ma muofu, ka gihombe mondo oket lwete kuome. Yesu nomako lwet ng’atno mi ogole oko e dala. Ne ong’ulo olawo e wang’e kendo oketo lwete kuome. Eka ne openje niya, “Bende inyalo neno gimoro?” Ng’atno norango koni gi koni, modwoke ni, “Ee, aneno ji kawuotho, to gichalo mana gi yien.” Eka Yesu nochako oketo lwete e wenge ng’atno, kendo kane ng’atno otemo neno matek, wengene nochango chuth, mi oneno gik moko duto malong’o. Bang’ mano, Yesu noweye odok dalane, kokwere ni kik odog e dala mar Bethsaida. Bang’e Yesu gi jopuonjrene ne jowuok, modhi e mier mokiewo gi Kaisaria Filipo. Kane gin e yo gidhi, nopenjogi niya, “Ka ji loso kuoma, to uwinjo ka giwacho ni an ng’a?” Ne gidwoke ni, “Jomoko wacho ni in Johana Jabatiso, to moko wacho ni in Elija. Moko bende wacho ni in achiel kuom jonabi.” Eka ne ochako openjogi ni, “Un to, uparo ni an ng’a?” Petro nodwoke ni, “In e Mesia.” Bang’ mano Yesu nokwerogi ni kik ginyis ng’ato ni en ng’a. Bang’ mano, Yesu nochako puonjo jopuonjrene kawacho niya, “Wuod Dhano nyaka ne masiche mang’eny, kendo jodongo gi jodolo madongo kod jopuonj Chik nyaka dage. Enonege, to bang’ ndalo adek nochier.” Ne owachonigi wachno ratiro. To Petro nogole tenge, ni ok onego olos kamano. To Yesu nolokore, morango, jopuonjrene, mi okwero Petro niya, “Aye nyima Satandni, nikech paro mari ok paro mar Nyasaye, to mana mar dhano.” Eka Yesu noluongo oganda mane oyudo ochokore, kaachiel gi jopuonjrene, mi owachonigi niya, “Ka ng’ato dwaro luwa, to nyaka okwerre owuon, mi okaw msalape kendo oluwa, nikech ng’ama dwaro reso ngimane, ngimane nolalne. To ng’ama wito ngimane nikech an, kendo nikech Injili, to nores ngimane. Ere ohala ma ng’ato yudo, konwang’o piny duto, to owito ngimane? Koso ang’o ma ng’ato dichiw kar ngimane? Ka wi ng’ato kuot koda, kendo kuot gi wechena e kinde ma ji timoe richo kendo weyoe Nyasaye, to wi Wuod Dhano bende nokuod kode, kobiro e duong’ mar Wuon mare, kaachiel gi malaika maler.” Nomedo wacho niya, “Adier awachonu ni nitie jomoko kuomu ka, ma ok notho kapok oneno Loch Nyasaye kobiro gi teko.” Bang’ ndalo auchiel, Yesu nokawo Petro gi Jakobo kod Johana, moterogi malo ewi got mabor kar kendgi, kendo kite nolokore mana e nyimgi kanyo ka gineno. Lepe ne rieny matar mokadho, ma onge jaluoko e piny ngima ma diluok lewni mi rieny maler kamano. Eka ne gineno Elija gi Musa ka jowuoyo gi Yesu, mi Petro nowacho ni Yesu niya, “Japuonj, bedowa kaeri en gima ber! Omiyo we wager kiche adek, ma achiel mari, to machielo mar Musa kendo moro mar Elija.” Nowuoyo kamano nikech luoro ne omake ahinya, kaachiel gi jowadgi mane ok ong’eyo gima dowachi. Eka bor polo nobiro moumogi gi tipone, kendo ne giwinjo dwol moro kowacho gi e bor polono niya, “Mae wuoda mahero! Winjeuru.” Jopuonjre adekgo norango koni gi koni piyopiyo, to ne ok gineno ng’ato machielo mak mana Yesu kende ema ne ni kodgi. Kane oyudo gilor gia e got, Yesu nokwerogi ni kik giwach ni ng’ato gima giseneno nyaka chop chieng’ ma Wuod Dhano nochierie koa kuom joma otho. Ne gimako wachno to ne gipenjore kendgi giwegi ni, chier kuom joma otho mowachono to tiende ang’o. Eka ne gipenjo Yesu ni, “Ere gima omiyo jopuonj Chik wacho ni Elija nyaka bi mokwongo?” Nodwokogi ni, “Adier Elija nyaka bi mokwongo mondo olos gik moko duto obed kare. To ere gima omiyo Musa wuoyo kuom Wuod Dhano ni nyaka one masiche mang’eny, kendo ni ji nochaye? To awachonu ni Elija osebiro, kendo ji notimone gik moko duto mane gidwaro timo mana kaka Musa wuoyo kuome.” Kane gidok ir jopuonjre mamoko, ne ginwang’o ka ji mang’eny olworogi kendo ka jopuonj Chik moko mino kodgi wach. Kane ji oneno Yesu, ne giwuoro ahinya, kendo ne giringo gidhi ire, mi gimose. Yesu nopenjo jopuonjrene ni, “Ang’o ma uminone wach gi jogi?” Eka ng’at moro nodwoke ni, “Japuonj, nende akeloni wuoda, nimar en gi jachien marach, maloke momo. E kinde duto ma jachiendno obukee, to goye piny, kendo dhoge wuok bwoyo, komuodo lake kendo otal. Nende akwayo jopuonjreni mondo ogol jachiendno to notamogi.” Eka Yesu nowacho ni ji niya, “Yaye, ma tieng’ ma onge yie manade! Nyaka karang’o monego abedie kodu? Koso anachandra kodu nyaka karang’o? Keluru rawerano ira ka”. Omiyo ne gitere ir Yesu. Gikanyono mane jachiendno oneno Yesu, nomiyo rawerano ogwecho matek, mi opodho piny, kendo ong’ielore e lowo ka dhoge wuok buoyo. Yesu nopenjo wuon nyathi niya, “Gini osebedo ka time kama chakre karang’o?” Nodwoke ni, “Osebedo katime kamano nyaka oa e nyathi, kendo kuom kinde mathoth gino osetemo nege, ka goye e mach kendo e pi. To kinyalo timonwa gimoro, to kechwa mondo ikonywa. Yesu nodwoke ni, “Ere gima omiyo iwacho ni, ‘Kinyalo’? Gik moko duto nyalore ni ng’ama oyie!” Gikanyono wuon rawerano nokok niya, “Ayie to konya nikech yiena orem.” Yesu noneno ka ji chako sudo machiegni, omiyo nokwero jachien matek, kowacho niya, “In jachien mamiyo rawerani doko momo, kendo ite dino, wuog oko kuom rawerani kendo kik ichak idwog kuome!” Jachiendno noywak matek mi omiyo rawerano ogwecho malich kowuok kuome. Rawerano noriere kanyo ka ng’ama otho, omiyo ji duto nowacho ni, “Otho!” To Yesu nokawo lwete ka chunge mi oa malo. Kane Yesu osedonjo e ot, jopuonjrene nopenje kar kende niya, “Ang’o momiyo wan ne ok wanyal golo jachiendno?” Yesu nodwokogi ni, “Onge gima nyalo golo jachien ma kamano mak mana lemo kende”. Ne gia kuno mi ging’ado piny Galili to Yesu ne ok dwar mondo ji ong’e kuma entie, nikech nopuonjo jopuonjrene. Nowachonigi niya, “Ibiro chiwo Wuod Dhano e lwet ji mi gininege, to bang’ ndalo adek enochier.” Ne ok giwinjo tiend wachno to bende ne giluoro penje. Kane gichopo Kapernaum, mi gidonjo e ot, Yesu nopenjo jopuonjrene niya, “Mbaka manadi manende ugoyo e yo?” To dhogi nomoko, nikech ne oyudo gisegoyo mbaka e yo ka gipenjore ni ere ng’ama duong’ moloyo kuomgi. Yesu nobet piny moluongo joote apar gariyo, mi owachonigi niya, “Ka ng’ato dwaro doko jatelo, to nyaka obed chien ni ji duto, kendo nyaka obed jatich ji duto.” Eka nokawo nyathi moro matin mochungo e diergi. Nokwako nyathino, kowacho niya, “Ng’at morwako nyathi achiel ma kama e nyinga, to orwako mana an, kendo ng’at morwaka ok orwako mana an kende, to orwako koda ka Jal mane oora bende.” Johana nowacho ni Yesu niya, “Japuonj, ne waneno ng’ato ka golo jochiende e nyingi, to ne wakwere nikech ok en achiel kuomwa.” Yesu nodwoke, kowachonigi niya, “Kik ukwer ng’at ma kamano, nikech onge ng’ama nyalo timo hono e nyinga, to aye wuoyo marach kuoma, nimar ng’at ma ok mon kodwa en jakorwa, awachonu adier ni, ng’at momiyou pi umodho nikech un jopuonjre Kristo noyud pokne ma onge kiawa. “Ka ng’ato omiyo achiel kuom joma tindo moyie kuomagi odonjo e richo, to diber moloyo kotwene pong’ mang’ongo e ng’ute, mi oling’ego e nam. Kamano bende ka lueti ema teri e richo, to ng’ade oko nimar ber donjo e ngima ka in gi lwedo achiel moloyo witi e mach mak rum, ka in gi lwedo ariyo. [ Kuno kudni machamo ji ok thoe kendo mach bende ok thoe.] Bende ka tiendi teri e richo to ng’ade oko, nikech ber donjo e ngima ka in gi tielo achiel moloyo witi e mach ma ok rum ka in gi tielo ariyo. [ Kuno kudni machamo ji ok thoe kendo mach bende ok thoe.] Kata ka wang’i ema miyo itimo richo, to gole oko nimar ber donjo e Piny Ruoth Nyasaye ka in gi wang’ achiel, moloyo witi e mach mak rum ka in gi wengeni duto. Kuno kudni machamo ji ok thoe kendo mach bende ok thoe. “Ng’ato ka ng’ato nopuodh gi mach. Kado ber, to ka ndhathe orumo, to ere kaka nochak oyud ndhathe? Beduru gi ndhadhu mondo ubed gi kue e kindu uwegi”. Yesu noa kuno, modhi e piny Judea nyaka loka aora Jordan. Ji mathoth nochako obiro ire, kendo ne opuonjogi kaka ne ojatimo. Eka jo-Farisai moko nobiro mondo oteme kapenje niya, “Bende chikwa oyie ni ng’ato mondo oriemb chiege?” Yesu nodwokogi kapenjogi ni, “Ere kaka ne Musa ochikou?” Ne gidwoke ni, “Musa ne oyie ni ng’ato nyalo riembo chiege, kosemiye barup weruok.” Yesu nowachonigi niya, “Musa nomiyou chikno nikech wichtekou. To e kar chakruok, kane Nyasaye ochueyo dichwo gi dhako, Muma wacho ni, ‘Mano e momiyo ng’ato weyo wuon gi min, to padore kuom chiege kendo ji ariyogo doko ringruok achiel. Kamano koro ok gin ji ariyo, to gin mana ringruok achiel.’ Kuom mano, gima Nyasaye oseriwo, kik dhano pogi.” Kane gisedok e ot, jopuonjre Yesu nopenje wachno, mi onyisogi niya, “Ka ng’ato oriembo chiege, mi okendo dhako machielo, to oterore. Kamano bende, ka dhako oweyo chwore, mi oyie ng’at machielo okende, to oterore.” Ji moko nokelo nyithindo ir Yesu mondo oket lwete kuomgi, to jopuonjrene nokwerogi. Kane Yesu oneno ka jopuonjrene kwero jogo kamano, nosin, mi owacho ni jopuonjrene niya, “Weuru nyithindo obi ira! Kik utamgi, nikech joma kamagi ema yudo gweth mar Loch Nyasaye! Awachonu adier ni, ng’at ma ok oyie Loch Nyasaye gi chuny machalo gi chuny nyathi matin, ok noyud gueth mar Lochne ngang’!” Eka nokwako nyithindogo, mi oguedho moro ka moro, koketo lwete kuome. Chieng’ moro kane Yesu ochako wuoth, ng’at moro nobiro ire ka ringo, mogoyo chonge piny e nyime, kapenje ni, “Japuonj! In, in ng’ama ber! Ere gima onego atim mondo ayud ngima mochwere?” Yesu nopenje ni, “Ang’o momiyo iwacho ni an ng’ama ber? Onge ng’ama ber, mak mana Nyasaye kende. Donge ing’eyo chike mawacho ni, ‘Kik ineki, kik iterri, kik ikwal, kik ihang wach, kik imechi e yor wuond, kendo ni, luor wuoru gi meru’?” Ng’atno nodwoke niya, “Japuonj, aserito chikego duto, chakre aa e nyathi.” Eka Yesu nong’iyo wang’e tir, ka mor kode, mowachone ni, “Gimoro achiel ema pod onego itim: dhiyo, ilok gigi duto pesa, mondo imi joma odhier, eka inibed gi mwandu e polo. To ka isetimo kamano, to bi iluwa.” Kane ng’atno owinjo wachno, wang’e nolokore, mi odhi ka chunye lit, nikech ne en jamoko ahinya. Yesu norango jopuonjrene koni gi koni, mowachonigi niya, “Mano kaka donjo e Piny Ruoth Nyasaye nobed matek ni joma nigi mwandu!” Jopuonjrene ne ohum nono gi wechego, to Yesu nomedo wachonigi ni, “Nyithinda, mano kaka donjo e piny Ruoth Nyasaye tek! Yot ni ngamia kadho e wang’ sandan, moloyo jamoko donjo e Piny Ruoth Nyasaye.” Kane jopuonjre owinjo kamano, ne gimedo wuoro ahinya, ka gipenjore e kindgi giwegi ni, “Kara, ere ng’ama nokwo!” Yesu nong’iyo wang’gi tir, mowachonigi niya, “Dhano ok nyal warore kende, to Nyasaye ema nyalo gik moko duto!” Eka Petro nowachone ni, “To wan waseweyo gik moko duto mondo waluwi!” Yesu nodwoke, kawachonigi ni, “Adier awachonu ni ng’ama oweyo dalane, kata owetene, kata nyiminene, kata min, kata wuon, kata nyithinde, kata lope, nikech an, kendo nikech Injili, to noyud mier, gi owete, gi nyimine, gi mine, gi nyithindo kod lowo nyadi mia achiel e piny ka, kaachiel gi sand bende, kendo enoyud ngima mochwere e piny mabiro. To ji mang’eny ma koro otelo nodog chien, kendo joma koro odong’ chien notel.” Kane gin e yo gidhi Jerusalem, Yesu ne wuotho kotelo e nyim jopuonjrene, mane oyudo hum nono. Jpogo mane luwogi bende luoro nomako. Yesu nochako oluongo joote apar gariyo tenge, mi onyisogi gima biro timorene. Ne owachonigi niya, “Winjuru! Koro wadhi Jerusalem, kuma ibiro chiwie Wuod Dhano e lwet jodolo madongo kod jopuonj Chik. Gining’adne buch tho, mi gikete e lwet joma ok jo-Yahudi. Jogo nochare, kendo nong’ul kuome olawo, bende ginichwade, kendo gininege, to bang’ ndalo adek enochier.” Jakobo kod Johana, ma yawuot Zebedi, nosudo ir Yesu, mowachone niya, “Japuonj, nitie gimoro ma wadwaro kwayi mondo itimnwa.” Yesu nopenjogi ni, “En ang’o ma udwaro mondo atimnu?” Ne giwachone ni, “Chieng’ mibet e komduong’ni maler, to yie wabed buti, ka ng’at achiel obet e badi korachwich, to machielo obet e badi koracham.” Yesu nodwokogi niya, “Ok ung’eyo gima ukwayo! Uparo ni dunyal madho kikombe mar masira ma ochunore ni nyaka amadhi? Bende disandu gi sand mibiro sandago?” To ne gidwoke ni, “Ee, dwanyal.” Eka Yesu nowachonigi ni, “Adier, ubiro madho kikombe ma amadho, kendo ibiro sandu gi sand misandago. To yiero ng’ama onego bedi e bada korachwich kata koracham, to ok nie tekona. Nyasaye ema nochiw kuondego ni joma oseikinigi.” Kane jopuonjre apar modong’ owinjo wachno, ne gisin gi Jakobo kod Johana. To Yesu noluongogi ire, mowachonigi niya, “Ung’eyo ni ruodhi duto mag piny tiyo jogi gi thwon, kendo jogo man gi loch nigi teko kuom joma gitiyo. Kuomu to, ok en kamano. To ka ng’ato kuomu dwaro bedo gi duong’, to nyaka obed jatichu, kendo ka ng’ato kuomu dwaro bedo jatendu, to nyaka obed misumba jiduto. Nikech kata Wuod Dhano bende ne ok obiro mondo ji otine, to nobiro mondo oti ni ji, kendo mondo ochiw ngimane owargo ji mang’eny.” Ne gichopo Jeriko, kendo kane oyudo Yesu wuok kuno gi jopuonjrene kod oganda maduong’, jakuecho moro ma muofu ma nyinge Bartimeo, tiende ni wuod Timeo, ne oyudo obet e bath yo. Kane owinjo ni Yesu ja-Nazareth ema kadho, nochako kok, kowacho niya, “Yesu, wuod Daudi, kecha!” Ji mang’eny nokwere ni mondo oling’, to nomedo mana kok matek ni, “Wuod Daudi, kecha!” Yesu nochung’, mlowacho niya, “Luongeuru, obi ka.” Eka ne giluongo muofuno, ka giwachone ni, “Hapi ber! Chung’, oluongi.” Kuom mano, nobolo lawe kucho, moa malo piyo, kodhi ir Yesu. Yesu nopenje ni, “Ere gima idwaro mondo atimni?” Nodwoko ni, “Japuonj, adwaro mondo achak anen kendo.” Yesu nowachone niya, “Dhiyo, yieni ema omiyo ichango.” Gikanyono wengene ne oyepo, mi oluwo bang’ Yesu. Kane gin machiegni gi Jerusalem, e mier mag Bethfage gi Bethania, but got Zeituni, Yesu nooro jopuonjrene ariyo mondo otel nyime, kowachonigi ni, “Dhiuru e dala man nyimu cha, kendo ka uchopo kuno, to ubiro nwang’o nyathi kanyna motue en rangach, mapok ng’ato oidho nyaka nene. Gonyeuru ukele ka. To ka ng’ato oponjou gima omiyo utimo kamano, to wachneuru ni, ‘Wuon-go dware, to obiro dwoke mapiyo.’ ” Kamano ne gidhi mi ginwang’o nyathi kanyna kotwe e dhoot oko, to kane oyudo gigonye, jomoko mane ochung’ kanyo nopenjogi ni, “Ang’o momiyo ugonyo nyathi kanynano?” Eka ne gidwoko mana kaka Yesu nosenyisogi, mi jogo noyienigi gikawe. Ne gikele ir Yesu, mi gipedho lepgi e dieng’eye, mi Yesu obetie. Ji mang’eny nopedho lepgi e yo, to jomoko nong’ado bede yien, ema opedho e yo, kendo ji mane otelo kod mago mane luwo bang’e nokok niya, “Nyasaye mondo omi duong’! Ogwedh ng’ama biro e nying Ruoth! Oguedh loch mabiro mar Daudi kwarwa! Duong’ obed ni Nyasaye e polo malo!” Kamano Yesu nodonjo Jerusalem, modhi e Hekalu, kendo orango gik moko duto. To kaka piny ne koro yuso, nowuok modhi Bethania gi jopuonjrene apar gariyo. Kinyne, kane oyudo giduogo ka gia Bethania, kech nochako kayo Yesu. Ne oneno yadh ng’owo moro ma pote ng’eny gi kuma bor, omiyo nodhi mondo one ane ka donwang’ olemo kuome. To kane ochopo machiegni, ne onwang’o mana pote kende, nikech kinde ma ng’owo chiekie ne pok ochopo. Nokuong’o yadhno, kowacho niya, “Onge ng’ama nochak ocham olembi kendo nyaka chieng’!” Jopuonjrene nowinje kowacho kamano. Kane gichopo Jerusalem, Yesu nodonjo e Hekalu, mi oriembo joma ne loko ohala kod joma ne ng’iewo gik moko kanyo. Nokawo mesni mag jowil pesa kod kombe mag jolok akuche mogoyo piny, kendo ne ok oyie mondo ng’ato ong’adi e dier Hekalu koting’o gimoro. Bang’ mano nopuonjo ji, kowacho niya, “Donge ondiki e Muma ni, ‘Oda noluong ni od lemo mar Ogendini duto’? Un useloke od jomecho!” Jodolo madongo kod jopuonj Chik nowinjo wachno, omiyo ne gidwaro yo ma diginegego, nimar ne giluore, nikech ji duto ne wuoro puonjne. To kane piny oyuso, Yesu nowuok, moa Jerusalem kod jopuonjrene. Kinyne gokinyi, kane oyudo giwuotho e yo, ne gineno yadh ng’owo cha kosetwo, chakre e wiye nyaka tiende piny. Petro noparo gima ne Yesu osewacho, mi onyiso Yesu niya, “Japuonj, neye kaka yadh ng’owo manyoro ikuong’ocha osetwo!” Yesu nodwoko, kawachonigi niya, “Beduru gi yie kuom Nyasaye, nikech ka ng’ato oyie kuom Nyasaye adier, to onyalo wacho ni godni ni, ‘Mukri, inyumri e nam’, kendo ka ok oriwo gi kiawa, to oyie mana ni gima owachono biro timore. Kuom mano awachonu ni ka ukwayo gimoro kulemo, to yieuru e chunyu ni usenwang’e. To bende e kinde duto ma ichung’ kilemo, to nyaka iweni ng’ato wach moro marach ma in-go kode, mondo Wuonu mae polo oweni richoni. [ Ka ok uweyo ni jomoko richogi, to Wuonu mae polo bende ok nowenu richou.]” Ne gichako giduogo Jerusalem, kendo kane Yesu wuotho e Hekalu, jodolo madongo gi jopuonj Chik kod jodongo ne jobiro ire, mopenje niya, “Ere teko ma in-go, momiyo itimo gik ma kamagi? Koso ng’ama omiyi teko mar mar timogi?” To Yesu nodwokogi niya, “Abiro penjou gimoro achiel kende, kendo ka udwoka to eka abiro nyisou kuma ayudoe teko ma atimogo gigi. Nyisauru ane: Teko ma ne Johana batisogo ji noa kuom Nyasaye, koso noa kuom dhano?” Eka jogo nochako wuoyo e kindgi giwegi ka gipenjore ni, “Ere kaka dwadwoke? Ka wawacho ni teko Johana noa kuom Nyasaye, to obiro penjowa gimomiyo ne ok wayie kuom Johana. Koso dwawachi ni oa kuom dhano?” To ne ging’eyo ni ok ginyal wacho kamano, nikech ne giluoro ji, nimar ng’ato ka ng’ato noyie ni Johana en janabi maradier. Kuom mano, ne gidwoko Yesu niya, “Ok wang’eyo” Eka Yesu nowachonigi ni, “Ka kamano, to an bende ok anyal nyisou kuma ayudoe teko ma atimogo gigi.” Bang’e Yesu nochako wuoyo kodgi gi ngeche, kowacho niya, “Ng’at moro noloso puoth mzabibu. Nochielo puodhono, mokunyo bur mibiyoe mzabibu, kendo ogerone kar rito. Eka ne oweye e lwet jopur, mi owuok odhi e piny moro mabor. Kane kinde ma olembe chiekie ochopo, ne ooro jatichne ir jopurgo mondo oomne pokne kuom gik monyak e puodho. To jopurgo nomako ng’atno, mogoyo kendo oriembe gi lwete nono. Eka wuon puodho nochako ooronigi jatich moro, mi en bende jogo ne ogoye lero, kendo otimone marach. Bang’ mano nochako ooro jatich machielo, to jali koro ne ginego anega. Ne omedo oro joote mamoko mang’eny, to jopurgo notimonigi marach, ka goyo moko kuomgi, to moko ginego. Ng’at achiel ma koro wuon puodho ne pod odong’go monyalo oro, ne mana wuode owuon. Kuom mano e gikone nooro wuodeno ir jopurgo, koparo niya, ‘Wuoda to ang’eyo ni gibiro miyo luor.’ To kane jopurgo oneno wuodeno, ne giwacho e kindgi giwegi niya, ‘Jali ema biro bedo wuon lowo, omiyo biuru wanege, mondo puodho odong’nwa.’ Kuom mano, ne gimako wuowino, mi ginego, kendo ne giwito ringre e tok puodhono.” Eka Yesu nopenjogi ni, “Koro uparo ni wuon puodho biro timo ang’o? Donge obiro biro, mi oneg jogo, kendo okaw puodho omi jopur moko nono? Nyaka bed ni usesomo e Muma ni, ‘Kidi mane jogedo odagi, ema koro osedoko kidi motegno moriwo kor ot. Mano e tich Ruoth Nyasaye kendo en gima lichnwa miwuoro!’ ” Kane jotend jo-Yahudi owinjo wechego, ne gidwaro mondo gimak Yesu, nikech ne ging’eyo ni ogoyo ngerono kuomgi. To ne giluoro oganda mane ni kanyo, omiyo ne giweye mi gidhi. Bang’e jotend jo-Yahudi nooro jo-Farisai moko kod jo-Herode ir Yesu mondo openje wach, kodwarogo dhoge. Kane jogo odhi ire, ne giwachone niya, “Japuonj, wang’eyo ni in jaadiera, kendo ok iluoro wang’ ng’ato, bed ni en ng’ama nadi, to ipuonjo yor Nyasaye gi adiera. To koro nyiswa ane ka Chikwa oyie mondo wagol osuru ni Kaisar. Onego wagol koso ok onego wagol?” To Yesu noneno kaka gichikone obadho, omiyo nodwokogi niya, “Ang’o momiyo utema? Kelnauru siling’ mondo ane ane.” Kuom mano, ne gikelone siling’ mi openjogi niya, “Kidoni gi nying’ni mag ng’a?” Ne gidwoke ni, “Gin mag Kaisar.” Eka Yesu nowachonigi niya, “Chiwuru ni Kaisar gi Kaisar, to gi Nyasaye chiwuru ni Nyasaye.” Kane giwinjo dwokoneno, dhogi nomoko. Jo-Sadukai moko nobiro ir Yesu. (Gin e joma wacho ni chier ongee.) Ne giwachone niya, “Japuonj! Musa nondikonwa chik ni ka ng’ato otho, mi oweyo chiege ka onge nyathi, to owadgi ng’at mothono nyaka kaw chiegeno mondo onywolnego nyithindo. To koro ne nitie owete abiriyo. Wuowi maduong’ nokendo dhako, to otho ka ok onywolo nyathi. Eka owadgi maluwe notero chiegeno, mi en bende otho ka ok onywolo nyathi. Gima kamano bende ema notimore ni owadgi mar adek, kendo otimore ni owetene mamoko duto. Kamano, yawuowi abiriyogo duto nobedo chwo dhakono, to ok onywolo nyithindo. Bang’e dhakono bende notho. To koro, ka jogo duto odoko mangima chieng’ chier, to dhakono nobed chi ng’a kuomgi, ka ji abiriyogo duto nokende kamano?” Yesu nodwokogi niya, “Uruenyo, nikech ok ung’eyo weche manie Muma, kata teko mar Nyasaye, nimar chieng’ ma joma otho chier, to ok ginikendre, to ginichal gi malaika manie polo. To kuom wach chiero joma otho, pok usomo e kitap Musa wach bungu maliel, kaka Nyasaye nowacho ni Musa ni, ‘An e Nyasach Ibrahim, gi Nyasach Isaka kod Nyasach Jakobo’? To wang’eyo ni Nyasaye ok en Nyasach joma otho, to en Nyasach joma ngima. Adier, uruenyo mabor!” Achiel kuom jopuonj Chik nowinjo kaka gigoyo mbaka, mi oneno ka Yesu odwoko jo-Sadukai kare, omiyo nopenje niya, “Ere chik maduong’ie moloyo chike mamoko duto?” Yesu nodwoke ni, “Chik maduong’ie moloyo e ma: ‘Winjuru un jo-Israel! Ruoth Nyasachwa e Ruoth kende. Heruru Ruoth Nyasachu gi chunyu duto kendo gi parou duto, kendo gi riekou duto, kendo gi tekou duto.’ To chik mar ariyo e ma: ‘Her wadu kaka iherori iwuon.’ Onge chik moro machielo maloyo mago.” Eka japuonj chikno nowacho ni Yesu niya, “Japuonj, iwacho kare. En adier ni Nyasaye en achiel kende, kendo onge Nyasaye moro machielo mak mana en. Ka ng’ato ohero Nyasaye gi chunye duto kendo gi parone duto kod tekone duto, bende ka ohero wadgi kaka oherore owuon, to gima otimo duong’ moloyo chiwo ni Nyasaye misengni miwang’o pep, kata misengni mamoko.” Kane Yesu oneno kaka ng’atno odwoke gi rieko, nowachone niya, “Ok ibor gi Loch Nyasaye.” Bang’ mano, onge ng’ama nohedhore penjo Yesu wach moro kendo. Kane oyudo Yesu puonjo e Hekalu, nopenjo ji ni, “Ere kaka jopuonj Chik wacho ni Mesia nobed nyakwar Daudi? To Roho Maler nomiyo Daudi owuon owacho niya, ‘Ruoth Nyasaye nowacho ni Ruodha ni, “Bed e bada korachwich ka, nyaka chop aket wasiki e bwo tiendi.” ’ Ka Daudi owuon noluongo Mesia ni ‘Ruoth’, to koro ere kaka Mesia dibed nyakwar Daudi?” Oganda maduong’ mane ni kanyo nowinjo weche Yesu gi mor. Kane opuonjo to nowacho niya, “Beduru motang’ ni jopuonj Chik ma ohero wuotho gi lewni maboyo, kendo mohero mondo omosgi kimiyogi duong’ kuonde ma ji ochokoree, bende mohero kombe ma nyime e ut lemo, kendo mohero kuonde moyiedhi e sewni. Gin e joma yako ut mond liete, ka giriasore gi lemo moyware. Gininwang’ kum marach moloyo!” Chieng’ moro Yesu nobet kama omanyore gi sandug sadaka mar Hekalu, ka rango kaka ji golo chiwo. Ji mang’eny momew nochiwo pesa mathoth, to eka bang’e chi liel moro modhier nobiro moluto ndururu ariyo. Yesu noluongo jopuonjrene, mowachonigi niya, “Adier anyisou ni, chi liel modhierni osegolo chiwo maduong’ moloyo chiwo ma ji mamoko duto ogolo, nimar ji mamoko osechiwo mana gik ma gigolo kuom mwandugi. En to, kata obedo ni odhier kamano, to osechiwo duto ma en-go, kendo ma dokonyrego!” Kane oyudo Yesu wuok e Hekalu, achiel kuom jopuonjrene nowachone niya, “Japuonj, neye kitegi kod udigi kaka dongo!” Yesu nodwoke ni, “Donge ineno udi madongogi? Ng’eni, onge kata kidi achiel ma biro dong’ kochung’ e wi wadgi, to giduto nowitgi piny.” Kane Yesu obet piny e got Zeituni, kama omanyore gi Hekalu, Petro gi Jakobo gi Johana kod Andrea ne jobiro ire kar kende, mowachone niya, “Nyiswa ane kinde ma mano notimree, bende hulnwa gima notimre ma nyiso ni kinde ma gigo duto timoree osechopo.” Eka Yesu nowachonigi ni, “Beduru motang’, mondo ng’ato kik wuondu. Ji mang’eny nobi gi nyinga, ka wacho ni, ‘An e en’ mi ginimi ji mathoth lal. Bende kik chunyu parre ka uwinjo mahu mag lwenje man kuonde machiegni, kata wach lwenje man kuonde maboyo. Gik ma kamago nyaka timre, to mano ok onyiso ni giko mar piny osechopo. Ogendini noked gi ogendini wetegi, kendo ruodhi nomonj ruodhi wetegi. Piny noyiengni kuonde mopogore opogore, kendo kech bende nobedie. To masichego gin mana chakruok mar ndalo manyien. “Un uwegi nyaka ubed motang’, nimar enomaku mi yalu e bura. Bende nochwadu e ut lemo, kendo unuchung’ e nyim jotelo gi ruodhi nikech an, mondo ulandnigi Injili. To Injili nyaka landi ni ogendini duto kapok gigo duto otimore. Ka gimakou mi giterou e bura, to kik uparru ni gima duwachi, to wachuru awacha gima omiu e sanogono, nikech weche ma ubiro wacho ok mau, to gin mag Roho Maler. Ng’ato nondhog owadgi mondo onegi, kendo wuone nondhog nyithindgi. Nyithindo bende nolokre gi jonywolgi mi chiwgi mondo oneggi. Ji duto nobed mamon kodu nikech an, to ng’ama otimo kinda nyaka giko ema nokwo. “Ka uneno Gima Kuero Makelo Kethruok kochung’ kama ok owinjore ochung’ie, to joma nie piny Judea nyaka ring dhi pondi e gode. (Ng’ama somo wachni mondo ong’e tiende!) Ka ng’ato ni e tat ode, to kik olor odonj e ot ni mondo ogol gik moko odhigo. Bende kata ka ng’ato ni oko e puodho, to kik odog dala oom lawe. Mano kaka nobed malit e ndalogo ni mon mayach, kod mon man gi nyithindo mapod dhoth! To kwauru Nyasaye mondo gigo kik timre e ndalo koyo, nimar masira manomak ji e ndalogo nobed malich ma pok oneye, chakre Nyasaye chue piny nyaka chil kawuono. To bende gima kamano ok nochak otimre kendo. Ka dine Ruoth ok osechano mondo ong’ad kar romb ndalogo, to onge ng’ama dotony. To oseng’ado ndalo, nikech joge owuon mane oyiero. “Ka ng’ato owachonu e ndalogo ni, ‘Neuru, ma e Mesia,’ kata ni, ‘Macha e en’ to kik uyie, nikech Mesia mag miriambo kod jonabi ma ok madier notuchi. Ginitim ranyisi kod honni, mondo kanyalore to giwuondgo kata mana joma Nyasaye oyiero. Omiyo beduru motang’, nikech asenyisou weche duto chon. “To e ndalo moko bang’ masirano, ‘Wang’chieng’ noimre, kendo due ok norieny. Sulue bende nopudhre mi lwar kaa e polo, nikech teko momakogi noyiengni.’ Eka Wuod Dhano nothinyre, kabiro e boche polo gi teko malich kod duong’ maler. Enoor malaika e tung’ piny gi tung’ piny mondo ochok joma Nyasaye oseyiero, chakre e tung’ piny konchiel nyaka komachielo. “Puonjreuru rieko kuom wach yadh ng’owo. Ka bedene loth, kendo ochako golo pote, to ung’eyo ni ndalo chwiri chiegni. Kamano bende, ka uneno ka gik ma asewachonugo timore, to ng’euru ni Wuod Dhano osekayo machiegni, kendo en mana e dhoot. Awachonu adier ni gigo duto notimre ka pok tieng’ ma kawuononi orumo. Polo gi piny norum. Wechena to ok norum ngang’! “To onge ng’ama ong’eyo chieng’ ma gigo notimre, kata sa ma ginitimree. Kata malaika mae polo, kata mana Wuowi ok ong’eyo, to Wuoro kende ema ong’eyo. Beduru motang’, ma ok unindi, nikech ok ung’eyo chieng’ ma gigo notimree. Gik ma notimre chalo gi gik matimore ka ng’ato odhi wuoth kuma bor, to oweyo ni jotichne tich ma ng’ato ka ng’ato onego oti, kendo onyiso jarit rangach mondo onen. Kamano, un bende nenuru, nikech ok ung’eyo sa ma wuon ot biroe. Onyalo biro godhiambo, kata dier otieno, kata kogwen, kata gokinyi. To sa asaya ma obiroe to kik oyudu ka unindo. To gima awachonu ema awacho ni ji duto bende ni ‘Nenuru!’ ” Koro ne odong’ ndalo ariyo to chop Sap Pasaka kod Sap Makati ma ok ketie Thowi. To jodolo madongo kod jopuonj Chik ne dwaro yo ma digimakgo Yesu ling’ling’ mondo ginegi, nimar ne gineno ni ber mondo kik gimake e ndalo Sawo, nikech dipo ka ji otimo koko. Kane Yesu ni Bethania, ka chiemo e od Simon jadhoho, dhako moro nobiro gi chupa molos gi alabasta, moting’o mo mang’ue ng’ar ma nengo ne tek miluongo ni nard. Ne oturo ng’ut chupano mi oolo morno ewi Yesu. Jomoko kuom ji mane ni kanyo ne mirima omako, mi gipenjore niya, “Ang’o momiyo dhani ketho morni? Ka da ni oloke, to da okelo pesa moloyo siling’ alufu achiel mi opogne joma odhier.” Kuom mano ne gidhaw gi dhakono, ka gikwere matek. To Yesu nowachonigi niya, “Weyeuru. Ere gima omiyo uchande? Osetimona gima kare kendo maber. Joma odhier ni kodu ndalo duto, omiyo unyalo konyogi kinde duto mudwaro. Anto ok an kodu ndalo duto. Dhakoni osetimo gima onyalo. Osewiro ringra chon gi mo, mondo obed moikore ne yik. Awachonu adier ni kamoro amora ma nolandie Wach Maber e piny duto, to gima dhakoni osetimo bende nohul kiparego.” Bang’e Judas Iskariot mane achiel kuom jopuonjre apar gariyo, nowuok odhi ir jodolo madongo mondo oket Yesu e lwetgi. Kane jodologo owinjo gima okele, ne gidoko mamor ahinya, mi gisingore kode ni gibiro miye pesa. Kuom mano judas nochako rango yo ma dondhoggo Yesu. Chieng’ mokuongo mar Sap Makati ma ok ketie Thowi, ma en chieng’ minegoe nyarombo Pasaka, jopuonjre Yesu nopenje ni, “Ere kama idwaro ni mondo wadhi waiknie Pasaka?” Eka Yesu nooro ji ariyo kuomgi konyisogi niya, “Dhiuru Jerusalem kendo ubiro romo gi ng’at moting’o dapi. Luweuru, nyaka ot modonjoe, kendo nyisuru wuon odno niya, ‘Japuonj penjo ni ere ot moikne, mobiro chamoe Sap Pasaka gi jopuonjrene?’ Wuon odno biro nyisou ot malach moik maler e gorofa malo. Kanyo ema mondo uiknwae gik moko duto.” Kamano jopuonjrego nowuok modhi Jerusalem, kendo ne ginwang’o gik moko duto mana kaka Yesu nosenyisogi, mi giiko Pasaka kuno. Kane piny oseyuso, Yesu nobiro gi jopuonjrene apar gariyo, kendo kane gibet gichiemo, nowachonigi niya, “Awachonu adier ni ng’at achiel kuomu machiemo koda ka biro ndhoga.” Kane giwinjo kamano, chunygi ne ochako chandore mi moro ka moro nopenje ni, “En an koso?” Nodwokogi niya, “En ng’at achiel ma luto lwete koda e tawo kuomu un ji apar gariyo. Wuod Dhano biro tho mana kaka Muma wacho, to mano kaka nodog malit ni ng’ama biro ndhoge! Da obedo maber ni ng’atno ka dine ok onywole!” Kane gichiemo kamano, Yesu nokawo makati moguedho, eka nong’ingo mi omiyo jopuonjrene, kowacho niya, “Kawuru ma e ringra”. Bang’e ne okawo kikombe kendo ka ne osegoyo ni Nyasaye erokamano, nomiyogi mi gimethoe giduto. Eka nowachonigi ni, “Ma e remba mochwer ni ji mang’eny kitimonigigo Winjruok gi Nyasaye. Adier awachonu ni, chakre kawuono ok nachak amadh divai ngang’ nyaka chop amadh divai e piny Ruodh Nyasaye.” Bang’ mano ne giwer, to kane gisewer, ne giwuok gidhi e got Zeituni. Yesu nowachonigi ni, “Uduto unuring uweya, nimar ondiki e Muma ni Nyasaye wacho niya, ‘Ananeg jakwath, mi rombe noke!’ To ka osechiera, to natel nyimu adhi Galili.” To Petro nowachone ni, “Kata ka ji duto oweyi, anto ok naweyi ngang’.” Yesu nodwoke ni, “Adier awachoni ni otieno ma kawuononi, ka pok thwon gweno okok diriyo, to ibiro kweda didek.” To Petro nokwer koramo ni, “Ok nakwedi ngang’, kata ka ochuno ni nyaka atho kodi.” Jopuonjre mamoko duto bende ne owacho mana kamano. Kane gichopo kamoro miluongo ni Gethsemane, Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Beduru kaeri, ka anto adhi lemo.” To nokawo Petro gi Jakobo kod Johana odhigo. Eka chunye nochako ridore koparore ahinya. Nowachonigi niya, “Chuny lit ma an-go lich, ma dwaro mana nega! Beduru ka, kurito.” Eka nochwalore nyime matin mopodho piny, kolemo ni, kanyalore to sa mar masirano okadhne. Nowacho niya, “Baba! Wuora! In ema inyalo gik moko duto, gol kikombe mar masirani oa kuoma. To kik obed kaka an ema adwaro, to mana kaka in ema idwaro.” Ne odok ir jopuonjre adek kande, monwang’o ka nindo oterogi, mi openjo Petro niya, “Simon, inindo? Ok inyal neno kata mana kuom sa achiel kende?” Eka nowachonigi ni, “Beduru kuneno mondo ulem, kik udonj e tem. Adier chuny oyie to ringruok ema nyap.” Bang’ mano, ne ochako odok molemo konwoyo mana weche mane osewacho mokwongo. Bang’e nodwogo ir jopuonjrene monwang’o ka nindo ochako oterogi, nikech wengegi ne pek ahinya, kendon ne ok ging’eyo gima digidwoke. Ne ochako odwogo irgi mar adek, mopenjogi niya, “Pod unindo aninda kuyueyo? Oromo! Sa osechopo! Neuru, Wuod Dhano koro ichiwo e lwet joricho. Chunguru, wadhiuru. Ero, jandhokna osekayo machiegni.” Kane Yesu pod loso, Judas, ma achiel kuom jopuonjre apar gariyo, notucho gi oganda man g ligengni kod arunge, koa ka jodolo gi jopuonj Chik kod jodongo. Jandhokno nosenyiso jogo gima obiro timo, kowachonigi niya, “Ng’at ma ang’ amoso kanyodho e en. Makeuru, kendo dhiuru kode kurite maber.” Kamano kane gichopo, Judas nodhi ir Yesu piyopiyo monyodhe, komose ni, “Japuonj!” Eka jogo nomako Yesu matek. To ng’at achiel kuom joma ne ochung’ kanyo nowuodho ligangla, mochadhogo it jatich jadolo maduong’ oko. Yesu nopenjogi niya, “Ere gima omiyo ubirona gi ligengni kod arunge ka joma dwaro jamecho? Pile yande an kodu kapuonjo e Hekalu, to ne ok umaka. To gima kama otimore mondo wach ma ondiki e Muma ochop kare.” Eka jopuonjrene duto noringo, moweye. Wuowi moro noyudo luwo Yesu korwako mana law abola kende. Jogo ne otemo make, to nopusore moringo odhi duk, koweyo laweno e lwetgi. Ne gitero Yesu e od jadolo maduong’, kuma ne jodolo madongo duto gi jodongo kod jopuonj Chik oyudo chokoree. Petro noluwo bang’e gi chien nyaka e laru mar od jadolo maduong’, mobet kuno kooyo mach gi jorit. Jodolo madongo kod jobura duto ne dwaro mondo oyud weche ma digidonjgo ni Yesu mondo onegi, to ne ok ginyal nwang’o, nikech kata obedo ni ji mang’eny nohango ne wach, to wechegi ne ok chalre. Jomoko kuomgi nochung’ ka jigone wach niya, “Ne wawinjo kowacho ni ‘Abiro muko Hekalu ma lwet dhano ema ogeroni, to bang’ ndalo adek abiro gero machielo ma ok dhano ema ogero.’ ” To kata mana gin bende wechegi ne ok chalre. Eka jadolo maduong’ nochung’ e nyim ji duto mopenjo Yesu niya, “Ok idwokie wach moro kuom weche ma jogi donjonigogi koso?” To Yesu noling’ aling’a thi, ma ok odwoko wach moro. Jadolo maduong’ nochako openje ni, “In e Mesia Wuod Ng’ama Imiyo Duong’, koso?” Yesu nodwoke ni, “Ee an, kendo unune Wuod Dhano kobet e bat korachwich mar Ng’ama Nyalo Gik Moko Duto, kobiro e boche polo!” Kane jadolo maduong’ owinjo kamano, ne oyiecho lawe, kowacho niya, “Ang’o momiyo pod wadwaro joneno? Donge usewinjo koyanyo Nyasaye? Un uneno ang’o?” Eka giduto ne ging’adone buch tho. Jomoko kuomgi nochako ng’ulo kuome olawo, bende ne giumo wang’e kendo gigoye adhong’, ka giwachone ni, “Hul ane ng’ama ogoyi!” Jorit bende nokawe mogoye. E kindeno duto, Petro ne ni mwalo e laru, kendo achiel kuom nyiri matiyo ni jadolo maduong’ nobiro kanyo. Kane oneno Petro kaoyo mach, nong’iyo wang’e tir mowachone ni, “In bende ne in kod Yesu ja-Nazareth.” To Petro nokwere niya, “Ok ang’eyo, bende akia gima iwacho,” Eka nowuok kanyo modhi e dhorangach, kendo e sa onogono, thon gweno nokok. Nyakono nochako onene e dhorangach kuno, mowacho ni joma nochung’ kanyo ni, “Jali bende en achiel kuomgi.” To Petro nochako okwer kendo. Bang’e matin, joma ne oyudo ochung’ kanyo nowacho ni Petro niya, “Kwerie ane ka ok in achiel kuomgi, to in bende in ja-Galili.” Eka Petro nokuong’ore, koramo ni, “Ok ang’eyo ng’at muwachoni!” Gikanyono thwon gweno nochako okok mar ariyo, mi Petro noparo wach mane Yesu osewachone ni, “Kapok thwon gweno okok diriyo, to nikweda didek.” Kane oparo wachno kamano, noywak malit. Kane piny oru gokinyi mang’ich jodolo madongo nopimo wach piyopiyo gi jodongo gi jopuonj Chik kod jobura mamoko duto. Eka ne gitueyo Yesu, mi gitero e nyim Pilato. Pilato nopenje niya, “In e ruodh jo-Yahudi koso?” Yesu to nodwoke ni, “In ema isewacho kamano.” Jodolo madongo nodonjone gi weche mathoth, omiyo Pilato nochako openje niya, “Ok inyal dwoko wach moro koso? Neye weche mathoth ma jogi donjonigogi!” To Yesu noling’ aling’a. Mano ne omiyo Pilato owuoro. To higa ka higa e Sap Pasaka, Pilato ne gonyo ng’at achiel ma ji okwaye kuom joma otue. Koro noyudo ka ng’at moro ma nyinge Baraba ne nie jela, kaachiel gi joma ne ojemo moneko, ka kedo gi joma nie loch. Kane ji ochokore mondo okwa Pilato otimnigi kaka ne ojatimo e ndalo Pasaka, ne openjogi ni, “Udwaro mondo agonynu ruodh jo-Yahudi koso?” Nowacho kamano nimar nong’eyo maber ni jodolo madongo nosetero Yesu ire mana nikech nyiego. To jodolo madongo nojiwo ji ni mondo okwa Pilato ogonynigi mana Baraba. Eka Pilato nopenjogi kendo niya, “To ere gima udwaro ni mondo atim ni jal muluongo ni ruodh jo-Yahudini?” Ne gidwoke ka gikok niya, “Gure e msalaba!” To Pilato nochako openjogi ni, “To ere gima rach mosetimo?” To ne gimedo kok moloyo, ka giwacho ni, “Gure!” Kuom mano, kaka Pilato ne dwaro timo ni ji gima gidwaro, nogonyonigi Baraba, kendo kane osegolo chik mochwad Yesu malit, nochiwe mondo ogure. Askeche nokawo Yesu, motero e laru mar od ruoth, mi giluongo askeche mamoko duto. Ne girwakone kandhu makwar, kendo ne giloso osimbo mar kudho, mi gisidhone. Eka ne gimose, ka giwachone niya, “Ruodh jo-Yahudi mondo odag aming’a!” Ne gichwado wiye gi luth, kendo ging’udho kuome olawo, bende ne gigoyone chonggi piny ka gima gidende. Kane gisetieko chare kamano, ne gilonyo kandhu makwarno oko kuome, mi girwakone lepe owuon. Eka ne gitere oko mondo gigure e msalaba. Kane giwuotho gidhi, ne giromo gi ng’at moro ma nyinge Simon, mane oyudo biro Jerusalem, koa e gweng’ moro, mi gichuno mondo oting’ni Yesu msalape. Mano e Simon ja-Kurene ma wuon Aleksander gi Rufus. Ne gitero Yesu kama iluongo ni Golgotha, tiende ni Kar Hanga Wich. Ne gimiye divai moruw gi yath makueyo rem miluongo ni manemane mondo omadhi, to ne odagi madho. Eka ne gigure e msalaba, mi gipogore lepe, ka gigoyo ombulu mondo ging’ego law ma ng’ato ka ng’ato dikaw. Ne en sa adek onyango ka ne gigure, kendo weche modonjnego ondiki ewi msalaba niya, “RUODH JO-YAHUDI.” Jomecho ariyo bende ne giguro kode, achiel e bathe korachwich, to machielo e bathe koracham. [ Kamano wach mondiki e Muma ni, “Nokwane ka achiel kuom joma richo,” nochopo kare.] Joma ne kadho kanyo nojaro Yesu katwenyone umgi, kendo wachone niya, “Oo! In mane iwacho ni ibiro muko Hekalu, mi ichak iger bang’ ndalo adek, koro resri ane, ilor ia e msalaba!” Kamano bende e kaka jodolo madongo kod jopuonj Chik nojaro Yesu, ka giwacho e kindgi giwegi niya, “Ne oreso jomoko, to koro en owuon dak oresre! Ara koro Kristo ruodh Israel olor oa e msalaba ane, mondo wayie kuome!” Ji ariyo mane ogurego bende noyanye. Kane sa auchiel ochopo, piny duto notimo mudho nyaka sa ochiko, kendo kar sa ochiko nogono, Yesu nokok matek niya, “Eloi, Eloi lama sabakthani?” tiende ni, “Nyasacha, Nyasacha, iweya nang’o?” Jomoko mane ochung’ kanyo nowinjo wechego, mi owacho ni, “Winjuru! Oluongo Elija.” To ng’at achiel kuomgi noringo mokawo sipanj, onyumo e kong andwayo, mochwowo e dho odundu. Eka notere e dho Yesu gi odunduno mondo onyodhi, kowacho niya, “Weuru, wane ane ka Elija biro biro, mi lore e msalaba!” Bang’ mano, Yesu nokok matek, eka chunye ochot; kendo nanga mane ogeng’o Kama Ler mar Hekalu noriedore diere ariyo, chakre malo nyaka piny. Kane jaduong’ lweny mane oyudo ochung’ e nyim msalaba kanyo oneno kaka Yesu okok ka chunye chot, nowacho niya, “Adier ng’atni ne en Wuod Nyasaye!” Mon moko bende ne ni kanyo kang’icho gi chien. Kuomgi ne nitie Maria nyar Magdala, gi Salome, kod Maria min Jakobo matin gi Jose. Gin mon mane luwo Yesu, kendo tiyone ka gin Galili. Mon moko mang’eny mane osebiro kode Jerusalem bende ne ni kanyo. Kane koro piny ochopo odhiambo, kendo kaka ne en chieng’ Ikruok, tiende ni chieng’ motelo ni Sabato, Josef ja-Arimathaya, ma jabura mogen, kendo ma bende nogeno ni none Loch Nyasaye, nodhi ir Pilato gi chir, mokwaye mondo omiye ringre Yesu. To Pilato nowuoro kane owinjo ni Yesu osetho mana piyo kamano, omiyo noluongo jaduong’ lweny cha, mopenjo ka Yesu osetho adier. Kane oseyudo wach kuom jaduong’ lweny, noyie ni Josef mondo okaw ringre Yesu. Josef nong’iewo nanga, kendo kane osegolo ringre Yesu e msalaba, noboye gi nangano, mokete e bur mane osekuny ariwa e kor lwanda. Eka nong’ielo kidi maduong’, molorogo dho bur. Maria nyar Magdala kod Maria min Jose ne jo ni kanyo, mi oneno kama oketie ringre Yesu. Kane chieng’ Sabato oserumo, Maria nyar Magdala gi Salome kod Maria min Jakobo ne jong’iewo mo mang’ue ng’ar mondo gidhi giwirgo ringre Yesu. Ne gichopo kar liel gokinyi mang’ich, chieng’ Jumapil, ka chieng’ wuok. To kane pod gin e yo gidhi, ne gipenjore niya, “Ng’ano ma ang’ nong’ielnwa kidi molorgo dho liel?” To kane giting’o wang’gi, ne gineno ka kidino oseng’iel dire, kata obedo ni ne en kidi maduong’ ahinya kamano. Kuom mano, ne gidonjo e bur, mi ginwang’o wuowi moro morwako kandhu marachar kobet e bath bur korachwich, mi gibwok ahinya. To wuowino nowachonigin ni, “Kik ubwogi. Ang’eyo ni udwaro Yesu ja-Nazareth manyocha ogur e msalaba. To osechier, oonge ka. Neuru! Kaeri e kama nyocha giketee. Koro dhiuru unyis jopuonjrene, kaachiel gi Petro, niya, ‘Otelo nyimu odhi Galili, kendo ubiro nene kuno kaka nowachonu.’ ” Kamano mon-go nowuok oko, moringo oa kar liel, nikech kibaji malich nomakogi. To ne ok giwachone ng’ato gimoro amora, nikech ne giluor. [ Kane Yesu osechier gokinyi mang’ich chieng’ Jumapil, nofwenyore ni Maria nyar Magdala, mane osegolone jochiende abiriyo. Dhakono nodhi mohulo wachno ni joma yande wuotho gi Yesu, mane oyudo okuyo kendo ywak. To kane giwinjo kowacho ni Yesu ngima, kendo ni osenene, ne ok giyie wachne. Bang’e Yesu nofwenyore ni jopuonjrene ariyo e kido machielo, kane oyudo gidok thurgi. Ne giduogo mi ginyiso jopuonjre mamoko wachno, to ne ok giyie kodgi. Bang’e mogik, Yesu nofwenyore ni jopuonjrene apar gachiel kane oyudo gichiemo. Noseyogi nikech ne gisedagi yie, kendo nikech chunygi ne tek, ma ok ginyal yie wach joma ne onene kosechier. Eka nowachonigi niya, “Dhiuru e piny duto, uland Wach Maber ni ji duto. Ng’ama oyie kendo obatisi, nokwo, to ng’ama ok oyie, bura nolo. Ranyisi ma joma oyie nobedgo e magi: Ginigol jochiende e nyinga, kendo ginidhum gi dhok mawendo, bende ka gimako thuonde, kata kapo ni gimadho kwiri moro marach, to ok ginihinyre ngang’! Giniket lwetgi kuom joma tuo, mi changi.” Kane Ruoth Yesu osewuoyo kodgi kamano, ne otere e polo, mi obet e bat korachwich mar Nyasaye. Bang’ mano, jopuonjrene nodhi molando Wach maber kuonde duto, ka Ruoth tiyo kodgi, kendo siro wachno gi ranyisi.] Kuom Jaduong’ Theofilo: Ji mang’eny osetemo mondo ochan weche mane otimore kuomwa, ka giluwo wechena ma joma ne onenogi, kod Joland Wach Maber, onyisowa. Kuom mano kaka an bende asenono wechego duto malong’o nyaka a chakruokgi, aneno ni ber mondo andikni mochanore maler, mondo ing’e ni weche mosepuonji gin adier chutho. E ndalo Herode ruodh Judea, ne nitie jadolo moro ma nyinge Zekaria, mane achiel kuom oganda jodolo miluongo ni oganda Abija. Chiege ne nyinge Elizabeth, kendo en bende ne en nyar dhood Harun jadolo. Giduto ne gin joma kare e nyim Nyasaye, kendo ne girito chike duto mag Ruoth Nyasaye gi chunygi duto. To ne gionge nyathi, nikech Elizabeth ne dhako ma migumba, kendo giduto koro ne gin joma oti. Chieng’ moro kane ogandane mar jodolo nie tich, Zekaria ne tiyo tichne mar dolo e nyim Nyasaye. Ne oyiere gi ombulu, kaluwore gi chik mane jodolo tiyogo, mondo owang’ ubani. Kuom mano nodonjo Kama Ler mar Hekalu mar Ruoth, ka ji to lemo oko e kinde mane iwang’oe ubani. Eka malaika mar Ruoth nofwenyore ni Zekaria kochung’ e bath kendo-mar-ubani korachwich. Kane Zekaria onene, nobwok, mi odoko maluor. To malaika nowachone niya, “Kik ibed maluor, Zekaria! Nyasaye osewinjo kwayoni, kendo Elizabeth chiegi biro nywoloni nyathi ma wuowi, michak ni Johana. Inibed mamor konywole, kendo ji mang’eny bende nobed mamor, nimar enobed ng’at maduong’ e nyim Ruoth Nyasaye. Ok nomadh kong’o kata gimoro amora ma mero ji, kendo chakre nywolne enobed kopong’ gi Roho Maler. Enoduog jo-Israel mang’eny ir Ruoth Nyasachgi. Enotel e nyim Ruoth gi teko kod duong’, mana ka teko kod duong’ mar janabi Elija. Enochak okel winjruok e kind wuone gi nyithindo, bende enolok joma wigi tek mondo oluw rieko mar joma kare. Kamano enoik ni Ruoth Nyasaye oganda mowinjore bedo joge.” Zekaria nopenjo malaika niya, “Ere kaka dang’e ni wachni en adier, nikech an ng’at moti kendo chiega bende hike oniang’?” Malaika nodwoke ni, “An e Gabriel, mochung’ e nyim Nyasaye. En ema oseora mondo alos kodi, kendo anyisi wach maberni. To winji! Koro ibiro bedo momo ma ok ilosi nyaka chop gigo timre, nikech ok iseyie gi wachna mabiro timore adier, ka kinde moketne ochopo.” To e kinde no duto, ji ne rito Zekaria, kendo ne giwuoro ahinya kaka odeko e Hekalu! To kane owuok oko, ne ok onyal wuoyo kodgi, omiyo ne ging’eyo ni oseneno fweny e Hekalu. Ne ochung’ e nyimgi, konyisogi gik moko mana gi lwete, nikech ne ok onyal wuoyo. Kane Zekaria otieko ndalone mag tich, ne odok dala. Bang’e Elizabeth chiege nomako ich, kendo ne ok owuok oko kuom dueche adek, koparo ni, “Gima otimorenani, Ruoth ema otimo. Osetimona ng’wono mondo ogolna wichkuot ma asebedogo e nyim ji.” Kane Elizabeth nigi ich mar dueche auchiel, Nyasaye nooro malaika Gabriel mondo odhi e piny Galili, e dala moro miluongo ni Nazareth. Ne oore ir nyako moro mane osetimo osiep mar kend gi ng’at moro ma nyakwar Daudi, ma nyinge Josef. Nyakono to ne nyinge Maria. Malaika nobiro ire, mowachone niya, “Misawa! Ruoth ni kodi, kendo oseguedhi ahinya.” To kane Maria owinjo wechego, chunye nochandore ahinya, koparo gima omiyo omose kamano. Malaika nowachone ni, “Kik ibed maluor, Maria, nikech Nyasaye osetimoni ng’wono. Ibiro mako ich, kendo ninywol nyathi mawuowi, michak nyinge ni Yesu. Enobed gi duong’, kendo noluonge ni Wuod Nyasaye Maduong’ Moloyo. Ruoth Nyasaye nokete ruoth kar Daudi kwar mare, mi enobed ruodh nyikwa Jakobo nyaka chieng’, kendo lochne ok norum.” To Maria nopenjo malaika niya, “Ere kaka mano nyalo timore, to pod an nyako silili kama?” Eka malaika nodwoke ni, “Roho Maler biro lor kuomi, kendo teko mar Nyasaye Maduong’ Moloyo biro umi. Kuom mano, nyathi maler mibiro nywolono noluong ni, ‘Wuod Nyasaye’. Bende ng’e ni Elizabeth, wayu moti cha, osemako ich nyathi mawuowi, kendo dhako ma yande iluongo ni migumbano, koro nigi ich mar dueche auchiel, nikech onge gima nyalo tamo Nyasaye.” Maria nowachone niya, “Eri an ka, an jatich Ruoth. Ber mondo otimrena kaka iwachono.” Eka malaika noweye modhi. Bang’ mano Maria nowuok, moreto kodhi e dala moro e piny gode mag Juda. Ne odonjo e od Zakaria, momoso Elizabeth, to kane Elizabeth owinjo mos Maria, nyathi notugo e iye. Eka Roho Maler nopong’e, mokok kowach niya, “Oguedhi moloyo mon duto, kendo nyathi mibiro nywolo bende ogwedhi! Koro anto an ng’a, momiyo min Ruodha obiro lima? Adier awachoni ni e sa ma awinjo kimosae nyathi manie iya notugo gi mor. Mano kaka in jahawi kuom yie ni wach ma Ruoth ooroni biro timore.” Maria nowacho niya, “Chunya pako Ruoth! Adier, amor nikech Nyasaye Jawarna, nimar osepara, an jatichne ma jachan. Chakre kawuono, tienge duto noluonga ni ng’ama oguedhi, nikech gik madongo ma Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto osetimona. Mano kaka en Ng’ama Ler! Otimo ng’wono ni joma oluore, e tienge duto. Oserieyo bade motegno, mi okeyo josunga, kaachiel gi parogi, kucha. Oseriembo ruodhi e kombegi, kendo oseting’o jochan malo. Oseyieng’o joma odenyo gi gik mabeyo, to joma omew oseriembo gi lwetgi nono. Osekonyo jo-Israel jotichne, bende oseparo Ibrahim kod nyikwaye, motimonigi ng’wono nyaka chieng’ kaka nosingore ni kwerewa ni notim.” Maria nobet gi Elizabeth kuom dueche adek, eka nodok thurgi. Koro kinde nochopo ma onego Elizabeth nywolie, mi ne onywolo nyathi ma wuowi. Kane joodgi kod jogweng’gi owinjo ng’wono maduong’ mane Ruoth osetimone, giduto ne gidoko mamor, kaachiel kode. Eka chieng’ mar aboro, ne gibiro mondo giter nyathi nyangu, kendo ne gidwaro chake ni Zakaria, nying wuon mare. To min mare nowacho niya, “Ooyo, nyinge en Johana.” To ne giwachone ni, “Onge jaodu moro mochak nyingno.” Eka ne giwuoyo gi wuon nyathi gi lwetgi, ka gipenjo nying’ modwaro chake. Zakaria nokwayo bao, mi ondikoe ni, “Nyinge en Johana,” mi giduto ne giwuoro! Gikanyono dho Zekaria noyawore, kendo lewe nogonyore mi ochako wuoyo kodendo Nyasaye. Luoro nomako jogweng’gi duto, kendo wechego nolandore e piny gode mag Judea duto. Ji duto mane owinjo wachno nosiko kaparo wachno e chunygi, kendo kawuoro ni, “Nyathini nobed ng’at malich manadi!” To nikech adier Ruoth ne ni kode. Roho Maler nobiro mopong’o Zekaria, wuon Johana, mi okoro wach kama: “Wapakuru Ruoth ma Nyasach Israel, nikech ne obiro konyo joge, mi owarogi. Osekelonwa Jawar maratego, moa e dhood Daudi jatichne, mana kaka nosingore. Nosingore kamano nyaka nene, komiyo jonabine maler wacho ni obiro resowa e lwet wasikwa, kendo e teko joma mon kodwa duto. Ne owacho bende ni notimni kwerewa ng’wono, kendo ni nopar singruokne maler. Mano e singruok mane otimo ni kwarwa Ibrahim, kokuong’ore ni noreswa e lwet wasikwa kendo ni nomi watine maonge luoro, kwabedo maler kendo malong’o e nyime ndalo duto mag ngimawa. To in nyathina, noluongi ni, janabi mar Ng’ama Duong’ Moloyo. Initel nyim Ruoth mondo ilosne yo, kinyiso joge ni giniyud warruok, ka richogi owenigi. Mano notimre nikech Nyasachwa ng’won kendo muol. Enomi Jal mawuok e polo, machalo gi ler mar okinyi, limwa, mondo orieny kuom joma odak e mudho, kendo e tipo mar tho, kendo mondo otawa e yo mokue.” Nyathi ma Johana nodongo, modoko motegno e chunye, kendo nodak e thim nyaka nochopo chieng’ mane owuok, monyisoree ratiro e nyim jo-Israel. E ndalogo, Kaisar Augusto ruodh jo-Rumi nogolo chik mondo okwan ji duto e pinye, kendo ondik nyinggi. Kueno mokwongono notimore ka Kwirinio e ruodh Siria. Ng’ato ka ng’ato nodhi mondo okwane mana e dalagi. Kuom mano Josef bende nowuok oa Nazareth e piny Galili, modhi piny Judea e dala miluongo ni Bethlehem, kuma ne onywolie ruoth Daudi. Nodhi kuno nikech ne en nyakwar Daudi, mondo okwan-gi gi Maria mane oyudo gisetimogo osiep mar kend. Maria ne nigi ich, kendo ka ne gin Bethlehem, kinde mar nywolne ne ogik, mi ne onywolo nyathine makayo mawuowi. Ne oboye gi nanga, mi opiele e sanduk mimiyoe dhok chiemo e kisika dhok, nikech thuolo ne onge e od welo. Ne nitie jokwath moko e gweng’no mane nindo oko karito jambgi. Ne gipo ka malaika mar Ruoth obiro mochung’ butgi, kendo duong’ maler mar Nyasaye norieny moluorogi. Kibaji nogoyogi malich, to malaika nowachonigi ni, “Kik ubed maluor, nikech akelonu wach maber ma biro miyo ji duto bedo mamor ahinya. Kawuono osenywolnu Jawar e dala Daudi. En Mesia ma Ruoth. To gima biro bedonu ranyisi e ma: ubiro nwang’o nyathi makwar mobo gi lep nyithindo, kopiel e kisika dhok.” Gikanyono oganda maduong’ mar malaika mag polo ne joriwore gi malaikano, mi ne gipako Nyasaye ka giwer ni, “Duong’ obed ni Nyasaye e polo malo, kendo kue obedi e piny, ni joma Nyasaye oyiero!” Kane malaika oseweyo jokwath modok e polo, jokwath nowacho e kindgi giwegi niya, “Wadhiuru Bethlehem mondo wane ane gima osetimore, ma Ruoth osenyisowani.” Kuom mano ne giwuok gidhi ka gireto, mi ginwang’o Maria gi Josef, kod nyathi makwar kopiel e sanduk mimiyoe dhok chiemo e kisika dhok. Kane jokwath oneno nyathino, ne gihulo gima ne malaika osenyisogi kuome. Ji duto mane ni kanyo nowuoro ahinya, kowinjo weche mane jokwath owachonigi. Maria nokano wechego duto e chunye, koparogi ahinya. Jokwath nodok kapako Nyasaye kuom gik mane gisewinjo kendo gineno, mana kaka malaika nosenyisogi. Bang’ ndalo aboro, kinde nochopo mondo oter nyathi nyangu, mi nochake ni Yesu, nying mane malaika osechake kapok omak ichne. Kane kinde ochopo mondo Josef kod Maria jopuodhre kaka chik Musa dwaro, ne gikawo Yesu, mi gitero Jerusalem, mondo gichiwe ni Ruoth Nyasaye, kaka ondik e chik Ruoth Nyasaye ni, “Nyathi ka nyathi mawuowi makayo nyaka wal ni Ruoth.” Bende ne gidhi mondo gitim misango mar akuch odugla ariyo kata nyithi akuru ariyo, kaka chik Ruoth dwaro. E kindeno ne nitie ng’at moro Jerusalem, ma nyinge Simeon. Ne en ng’at makare, moluoro Nyasaye, kendo nogeno ni Mesia biro biro reso Israel. Roho Maler ne ni kode, kendo nosenyise ni ok notho ka pok oneno Mesia ma Ruoth Nyasaye biro oro. Roho Maler notero Simeon nyaka e Hekalu, kendo kane jonywol Yesu okelo nyathigi e Hekalu mondo otimne kaka chik dwaro, Simeon nokawe moriwe e bade, mi odendo Nyasaye kowacho niya, “A Ruoth, koro inyalo weya, an jatichni, adhi gi kue, mana kaka nisingori, nikech aseneno warruok mikelo gi wang’a owuon. Iseike e nyim ogendini duto mana ka gineno. En ler mabiro menyo yo ni ogendini ma ok ong’eyi, kendo ma biro kelo duong’ ni jogi Israel.” Wuon nyathi gi min mare ne jowuoro weche mane Simeon wacho kuom nyathigi. Simeon noguedhogi, mowacho ni Maria min nyathino niya, “Nyathini oketi mondo ji mang’eny ochung’ e Israel, kendo enobed ranyisi ma ji dagi. Kamano paro mopondo mae chuny ji mang’eny nofwenyre, kendo in bende inine malit, mana ka gima ligangla ochwowo chunyi.” Ne nitie janabi madhako ma nyinge Ana nyar Fanuel, ma jadhood Asher. Ne en dhako moti ahinya. Ne okende ka en nyako, mi obet gi chwore kuom higni abiriyo, to bang’e nobet chi liel nyaka odoko ja higni piero aboro gang’wen. Ne osiko komiyo Nyasaye duong’ e Hekalu odiechieng’ gotieno, kotueyo chiemo kendo olemo. E sa mane Simeon oguedhoe jonywol Yesu, dhakono nochopo, mogoyo ni Nyasaye erokamano. Eka nowuoyo kuom nyathino ni ji duto mane ogeno ni Nyasaye biro reso Jerusalem. Kane Josef kod Maria josetieko timo gik moko duto kaka chik Ruoth dwaro, ne gidok dalagi Nazareth e piny Galili. Nyathino nodongo, modoko motegno. Ne en gi rieko mathoth, kendo hap Nyasaye ne ni kode. Higa ka higa, jonywol Yesu ne dhi Jerusalem e Sawo mar Pasaka. Kane Yesu odoko jahigni apar gariyo, ne gidhi giduto e Sawono kaka ne gijatimo. To kane Sawo oserumo, ne gichako wuoth mondo gidog dala. Nyathi ma Yesu to nodong’ Jerusalem, ka jonywolne kia. Ne giwuotho kuom odiechieng’ achiel, ka gigalo ni en ei oganda. Eka ne gichako manye kuom wedegi kod osiepegi, to ne ok giyude. Omiyo ne gidok manye Jerusalem. Bang’ ndalo adek, ne ginwang’e e Hekalu, kobet e dier jopuonj jo-Yahudi, kowinjo puonjgi, kendo openjogi weche. Ji duto mane owinjo wechene ne ohum nono kuom riekone kod duokone. Jonywolne nowuoro konene, mi min mare nopenje niya, “Nyathina, marang’o itimonwa kamano? Wasebet kwadwari gi wuoru, kwaparore ahinya!” To Yesu nodwokogi niya, “Ere gimomiyo ne udwara? Donge ne ung’eyo ni onego abed e od Wuora?” To ne ok giwinjo tiend gima ne owachonigi. Eka noa kodgi, mi gidok Nazareth, kendo ne odak kodgi kuno komiyogi luor. To min mare nokano gik moko duto mosetimore e chunye. Yesu nodongo, kendo riekone nomedore ahinya, ka Nyasaye gi ji medo bedo mamor kode. E higa mar apar gabich mar loch Kaisar Tiberio ruodh jo-Rumi, ka Pontio Pilato ne ruodh Judea, to Herode ne ruodh Galili, kendo Filipo owadgi ne ruodh pinje mag Iturea gi Trakoniti, to Lusania ne ruodh Abilene, kendo Anas gi Kaiafa ne jodolo madongo, wach Nyasaye nobiro ni Johana wuod Zekaria e thim. Nowuotho e gwenge duto mokiewo gi aora Jordan, kolando wach ni ji mondo oyud batiso kaka ranyisi ni giseloko chunygi, mondo Nyasaye owenegi richogi. Mano notimore kaka ondiki e kitap Isaya janabi ni, “Ng’at moro kok e thim niya, ‘Losuru yo ni Ruoth! Losneuru yo moriere tir! Hohni duto nobugi, kendo gode duto nopie. Kuonde mogondore nochikre tir, kendo yore motimo gogni nobed maler. Bang’e ji duto none kaka Nyasaye waro ji adier.’ ” Ji mang’eny nobiro ir Johana mondo obatisgi, kendo nowachonigi niya, “Un nyithind thuonde! En ng’a mane onyisou ni mondo uring utony e kum mabiro? Timbeu ema mondo onyis ni useloko chunyu adier, to kik upar ni ubiro tony nikech un nyikwa Ibrahim, nikech awachonu adier ni Nyasaye nyalo kawo kitegi, mi lok nyikwa Ibrahim. Kata mana kawuono le oseketi e tiend yien, omiyo yien duto ma ok nyag olemo mabeyo ibiro tong’ oko, mi wit e mach!” Eka ji nopenje ni, “To kara ere gima onego watim?” Nodwokogi niya, “Ng’at man gi sede ariyo nyaka chiw achiel ni ng’at ma ongego, kendo ng’at man gi chiemo bende nyaka pog ni joma ongego.” Josol osuru bende nobiro ir Johana mondo obatisgi, mi ne gipenje niya, “Japuonj, ere gima onego watim?” Ne odwokogi ni, “Kik usol osuru moloyo kaka chik dwaro.” Askeche moko bende ne openje ni, “Wanto, ere gima onego watim?” Ne odwokogi niya, “Kik uma ng’ato pesane gi thwon, kata kujigone wach, to pok muyudo ema mondo oromu.” Ji ne ochako bedo gi geno ka giparo ni mita Johana e Mesia. To Johana nowachonigi duto niya, “An abatisou gi pi, to ng’ato biro bang’a man gi teko moloya, ma ok awinjora kata mana gonyo tond wuochene. En obiro batisou gi Roho Maler gi mach. Bende en gi rapiedhi e lwete mondo opiedhgo cham duto maler, kokano cham e deche, to mihudhi owang’o e mach ma ok tho.” Johana nojiwo ji gi weche mang’eny ma kamago, kolando nigi Wach Maber. To kane okwero Herode kuom kawo Herodia chi owadgi, kendo kuom timo gik maricho mathoth, Herode nomake, mokete e jela. Kamano Herode notimo gima rachie moloyo. Kane ibatiso ji duto, Yesu bende ne obatisi. Eka kane oyudo olemo, polo noyawore, mi Roho Maler nolor kuome e kido machalo gi akuru. Eka duol noa e polo, mawacho niya, “In e Wuoda ma ahero. Chunya mor kodi.” Yesu nochako tich ka en ja higni piero adek. Ji ne paro ni ne en wuod Josef. Josef to ne en wuod Eli, wuod Mathat, wuod Lawi, wuod Melki, wuod Janai, wuod Josef, wuod Matathia, wuod Amos, wuod Nahum, wuod Esli, wuod Nagai, wuod Maath, wuod Matathia, wuod Senein, wuod Josek, wuod Joda, wuod Joanan, wuod Resa, wuod Zerubabel, wuod Shealtiel, wuod Neri, wuod Melki, wuod Adi, wuod Kosam, wuod Elmada, wuod Er, wuod Joshua, wuod Eliezer, wuod Jorim, wuod Mathat, wuod Lawi, wuod Simeon, wuod Juda, wuod Josef, wuod Jonam, wuod Eliakim, wuod Melea, wuod Mena, wuod Matatha, wuod Nathan, wuod Daudi, wuod Jesse, wuod Obed, wuod Boaz, wuod Salmon, wuod Nashon, wuod Aminadab, wuod Admin, wuod Arni, wuod Hezron, wuod Perez, wuod Juda, wuod Jakobo, wuod Isaka, wuod Ibrahim, wuod Tera, wuod Nahor, wuod Serug, wuod Reu, wuod Peleg, wuod Eber, wuod Shela, wuod Kainan, wuod Arfaksad, wuod Shem, wuod Noa, wuod Lamek, wuod Methusela, wuod Enoka, wuod Jared, wuod Mahalalel, wuod Kainan, wuod Enos, wuod Seth, wuod Adam, wuod Nyasaye. Yesu noa Jordan kadok thurgi kopong’ gi Roho Maler. Roho ne telone e thim koni gi koni kuom ndalo piero ang’wen ka Satan teme. E ndalogo duto ne ok ocham gimoro, omiyo kane ndalogo orumo to nowinjo ka kech kaye. Satan nowachone niya, “Ka in Wuod Nyasaye adier, to nyis kidini olokre kuon.” To Yesu nodwoke niya, “Muma wacho ni, ‘Dhano ok nyal bedo mangima nikech chiemo kende.’ ” Eka Satan notere e wi got malo, monyise pinje duto mag piny ka diemo wang’. Nowachone ni, “Abiro miyi loch mag pinje duto gi dwong’gi nikech nomiyagi kendo anyalo miyogi ng’ama an ema ahero. Emomiyo kigoyo chongi piny milama, to magi duto nobed magi.” To Yesu nodwoke ni, “Muma wacho ni, ‘Ng’ato nyaka lam mana Ruoth Nyasache kendo en kende ema nyaka otine.’ ” Eka Satan notero Yesu Jerusalem mi okete e osuch Hekalu, kowachone niya, “Ka in Wuod Nyasaye adier, to chikri piny, nikech Muma wacho ni, ‘Nyasaye biro keto malaikane mondo oriti.’ Bende ondik ni, ‘ginitayi gi lwetgi mondo kik ichwany tiendi e kidi.’ ” Yesu to nodwoke niya, “Muma wacho ni, ‘Kik item Ruoth Nyasachi.’ ” Kane Satan osetieko temo Yesu, e yore duto kamano, ne oweye nyaka chieng’ machielo. Eka Yesu nodok Galili gi teko mar Roho Maler, kendo humbe nolak e gweng’no duto. Ne opuonjo e ut lemo, kendo ji duto ne opuoye ahinya. Bang’e Yesu nodhi Nazareth, kuma ne odongoe, kendo chieng’ Sabato, ne odhi e od lemo, kaka ne ojatimo. Nochung’ mondo osom Muma, mi omiye kitap janabi Isaya. Ne oelo kitabu, mosomo kama ondikie niya, “Roho mar Ruoth Nyasaye ni kuoma, nikech oseyiera mi owira, mondo aland Wach Maber ni joma odhier. Oseora mondo ahul ni joma otue ni koro ogonygi, kendo ni muofni ni oyaw wengegi, bende ni, mondo ahul ni joma isando ni giyudo thuolo kendo oseora mondo ahul ni, ma e higa ma Ruoth Nyasaye biro resoe joge.” Kane Yesu nosesomo wechego, noumo kitabu, mi odwoko ni jatich od lemo. Eka nobet piny mondo opuonji, kendo ji duto mane ni e od lemo ne jochomo wang’gi kuome. Nowachonigi niya, “Tinendeni, wach musewinjo kisomonuno ochopo kare.” Jogo duto nopwoye ahinya, kendo ne giwuoro weche mang’won mane wuok e dhoge, mi gipenjore ni, “To donge jali en wuod Josef?” Nowachonigi niya, “Ang’eyo ni ubiro goyona ngero ni, ‘In jathieth, thiedhri ane iwuon.’ To bende ubiro wa chonani, ‘Wasewinjo gik mane itimo Kapernaum, to koro timgi ane e pinyu ka!’ ” Eka nomedo wachonigi ni, “Onge janabi ma ji yiego e dalagi owuon. Adier awachonu ni ne nitie mond liete mang’eny e Israel e ndalo Elija, kane koth olal kuom higni adek gi nus mi kech maduong’ omako piny duto. To ne ok oor Elija ir moro kata achiel kuomgi, to mak mana ir chi liel ma nyar piny moro nono e dala mar Zarefeth e piny Sidon. Bende ne nitie jodhoho mang’eny e Israel e ndalo janabi Elisha, to onge kata achiel kuomgi mane ochangi, mak mana Naaman ja Siria.” Kane ji mane nie od lemo owinjo wechego, mirima mager nomakogi giduto. Ne gichung’, mi gichwalo Yesu gigolo oko e dala, ka gitere e wi got kama ne ogerie dalagi, mondo gidhire piny kathirathira, to nokadho akadha e kindgi moa odhi. Bang’e Yesu nodhi dala mar Kapernaum e piny Galili, mi opuonjo ji kuno chieng’ Sabato. Ne giwuoro kaka opuonjo, nikech wechene ne nigi teko. To ne nitie ng’at moro e od lemo kanyo, mane nigi jachien marach. Ne okok matek niya, “Yaye, Yesu ja-Nazareth, ilaro ang’o kodwa? Isebiro mondo itiekwa koso? Ang’eyi! In Ng’ama Ler moa kuom Nyasaye!” To Yesu nokwero jachiendno niya, “Ling’ kendo wuog ia kuom ng’atni!” Jachien marachno nogoyo ng’atno piny e nyimgi, mi owuok kuome ma ok ohinye ngang’. Ji duto mane ni kanyo nohum nono, mi giwacho e kindgi giwegi niya, “Magi weche manadi ma owachogi? Okwero jochiende gi teko maduong’ kendo giwuok awuoka!” Kamano humb Yesu nolandore kuonde duto e gweng’no. Yesu noa e od lemo mi odhi e od Simon, to min chi Simon ne nigi tuo midhusu matek, omiyo ne gikwayo Yesu mondo ochange. Yesu nodhi mochung’ e bath dhakono, eka nokwero midhusu, mi midhusu oweye. Gikanyono noa malo motiyonigi. Kane chieng’ podho, ji duto mane nigi joma tuo tuoche mopogore opogore nokelo ir Yesu, mi Yesu noketo lwete kuom moro ka moro, mochangogi duto. Jochiende bende nowuok kuom ji mang’eny, kaywak ni, “In e Wuod Nyasaye!” To Yesu nokwerogi, motamogi ni kik gilosi, nikech gin ne ging’eyo ni en e Mesia. Kane piny oru, Yesu nowuok modhi kar kende e thim. Ji nochako manye, kendo kane ginwang’e, ne gitemo geng’e mondo kik oa kuomgi. To nowachonigi niya, “Nyaka aland Wach Maber mar Loch Nyasaye e mier mamoko bende, nikech mano e gima ne oora mondo atim.” Kamano ne olando Wach Maber kuonde duto e ut lemo mag jo-Yahudi. Chieng’ moro kane Yesu ochung’ e dho nam Galili, ji nothung’e mondo owinj wach Nyasaye. Ne oneno yiedhi ariyo e dho wath, ka jolupo to lwoko tondegi kanyo. Yesu nodonjo e yie achiel, mane mar Simon, mi okwayo Simon mondo osiaye matin, oa e dhowath. Eka nobet ei yieno, mopuonjo ji. To kane osetieko wuoyo, nowacho ni Simon niya, “Kiew yie odhi e chuny nam mondo uchik tondeu omak rech.” To Simon nodwoke niya, “Ruoth, nende watiyo matek otieno tulu, to ne ok wamako gimoro. To ka in ema iwacho kamano, to abiro chiko tonde.” Eka ne gibolo tonde, mi gimako rech mang’eny, ma koro tonde dwaro mana yiech. Kuom mano, ne gigwelo jowetegi mane nie yie machielo mondo obi okonygi. Jogo nobiro, kendo ne gipong’o yiedhi ariyogo duto gi rech, ma koro ne gidwaro mana nimo. Kane Simon oneno kamano, ne ogoyo chonge piny e nyim Yesu, mowachone niya, “Yie iweya Ruoth nikech an ng’at ma jaricho!” Nowacho kamano nimar en kaachiel gi joma ne gin go dhogi nomoko nikech rech mang’eny mane gimako. Jakobo gi Johana ma yawuot Zebedi mane jotiyo gi Simon bende nowuoro. To Yesu nowacho ni Simon niya, “Kik ibed maluor, nikech chakre kawuono, kar ywayo rech, to ji ema ibiro bedo kiywayo!” Kuom mano, kane gisegowo, ne giweyo gik moko duto, mi giluwo Yesu. Chieng’ moro Yesu ne nie dala moro mane nitie ng’at ma dhoho osaso dende. Kane ng’atno oneno Yesu, nopodho piny auma mi okwaye niya, “Jaduong’, ang’eyo ni inyalo changa, kihero timo kamano!” Yesu norieyo bade, momule, kowachone niya, “Ee, ayie! Changi!” Gikanyono dhoho noweyo ng’atno modoko mangima. To Yesu nokwere ni, “Kik inyis ng’ato wachni, to dhiyo ir jadolo mondo orang dendi. Bang’e itim misango kaka ne Musa ochiko mondo otim. Mano biro nyiso ji duto ni koro ichango.” To kata kamano humb Yesu nomedo landore ahinya, kendo ji mathoth nobiro mondo owinj puonjne, kendo mondo ochanggi kuom tuochegi. To Yesu ne thoro dhi e thim kar kende mondo olem. Chieng’ moro kane Yesu puonjo, jo-Farisai moko kod jopuonj Chik mane oa e mier duto mag Galili gi Judea kod Jerusalem ne obet kanyo. Yesu ne nigi teko mar Ruoth mondo ochanggo ji. Ji moko nobiro koting’o ng’at man gi tuo athany e ng’angu, mi ne gitemo tero ng’atno e ot mondo gipiele e nyim Yesu. To ne ok ginyal yudo thuolo mar tere ei ot, nikech ji ne ng’eny ahinya. Omiyo ne giidho e tado mi gipowoe otuch. Eka ne gilore piny e dier ji, konindo e ng’angu e nyim Yesu. Kane Yesu oneno yie mane jogo nigo, nowacho ni ng’atno niya, “Omera, richoni oweni.” Jopuonj Chik kod jo-Farisai nochako wuoyo e kindgi giwegi ni, “Ma to ng’a, mayanyo Nyasaye kamani? Ere ng’ama nyalo weyo ni ji richogi, mak mana Nyasaye kende?” Yesu nong’eyo paro ma gin-go, omiyo nopenjogi niya, “Ang’o momiyo uparo kamano? Ere gima yot kuom weche ariyogi? Wacho ni, ‘Richoni oweni’ koso wacho ni, ‘Chung’ mondo iwuothi idhi’? To koro abiro nyisou adier ni Wuod Dhano nigi teko mar weyo ni ji richogi e piny ka.” Eka nowacho ni ng’at matuono niya, “Chung’, ikaw ng’anguni, idog dala!” Gikanyono ng’atno nochung’ e nyimgi ka gineno giduto, mi okawo gima ne oyudo onindoe, modhi dala kopako Nyasaye. Mano ne omiyo giwuoro ahinya, ka luoro omakogi, mi ne gidendo Nyasaye niya, “Mano kaka waneno gik malich miwuoro kawuono!” Bang’ mano, Yesu nowuok odhi, mi oneno jasol osuru moro ma nyinge Lawi, kobet piny kar golo osuru. Yesu nowachone ni, “Luwa,” Mi Lawi noa malo moweyo gik moko duto, kendo oluwe. Bang’e Lawi no timoni Yesu sawo maduong’ e ode, kendo josol osuru mang’eny, kaachiel gi joma moko nochiemo kodgi kanyo. Jo-Farisai kod jopunjgi mag Chik nong’ur ni jopuonjre Yesu, kapenjo niya, “Ere gima omiyo uchiemo kendo umetho gi jasol osuru kod jorichogi?” Yesu nodwokogi ni, “Joma ngima ok dwar jathieth, to mak mana joma tuo ema dwaro. Ok asebiro mondo aluong joma kare, to asebiro mana ni mondo aluong joricho olokre.” Ji moko nowacho ni Yesu niya, “Jopuonjre Johana tueyo chiemo pile kendo lemo. Jopuonjre mag jo-Farisai bende timo kamano. To jopuonjreni to chiemo achiema kendo metho!” Yesu nodwokogi niya, “Uparo ni wend kisera nyalo tueyo chiemo adier, ka wuon kisera pod ni kodgi? To ndalo biro ma nogolie wuon kisera oko kuomgi kendo ginitue chiemo e ndalogo.” Eka Yesu nogoyonigi ngero niya, “Onge ng’ama nyalo yiecho law manyien mondo obawgo law moti, nikech kotimo kamano to oketho law manyien, to bende rabaw mowuok kuom law manyien ok diwinjre gi law machon. Bende onge ng’ama nyalo olo divai mapok ochiek e ndede moti, nikech kotimo kamano, to ndedego diyiechi, mi gikethre, kendo divai dipukre. Kuom mano divai manyien nyaka ol mana e ndede manyien. To bende onge ng’ama dwaro madho divai mapok ochiek, kosemadho divai mochiek, nimar owacho ni, ‘Divai mochiek ema mit!’ ” Chieng’ Sabato moro, kane Yesu wuotho e puothe mag ngano, jopuonjrene nochako jako wi ngano, kendo dunyo e lwetgi ka gichamo. Mano omiyo jo-Farisai moko nopenjogi niya, “Ang’o momiyo utimo gima Chikwa okwero ni kik tim chieng’ Sabato?” Yesu nodwokogi ka penjogi niya, “Pok usomo gima ne Daudi otimo chieng’ mane kech kaye, kaachiel gi joge? Donge ne odhi e Od Nyasaye, mokawo makati miketo e nyim Nyasaye, mi ochamo, kendo omiyo joge bende? To Chikwa okwero ni ng’ato ang’ata ok nyal chamo makatino mak mana jadolo.” Eka nowachonigi niya, “Wuod Dhano en ruodh Sabato bende.” Chieng’ Sabato machielo, Yesu nodhi e od lemo, mopuonjo ji. Ng’ato ne ni kanyo ma lwete korachwich otal. To noyudo jopuonj Chik moko kod jo-Farisai rango Yesu mondo gine ane konyalo chango ng’ato chieng’ Sabato, mondo giyud gima digidonjnego. To Yesu nong’eyo paro ma gin-go, omiyo nowacho ni ng’at ma lwete otalno niya, “Chung’, mondo ibi nyime ku.” Ng’atno noa malo, modhi ochung’ nyime kanyo. Eka Yesu nowachonigi ni, “Koro apenjou! Ere gima Chikwa oyienwa timo chieng’ Sabato? Timo gima ber, koso timo gima rach? Reso ngima ng’ato koso ketho ngimane?” Eka norangogi giduto, mowacho ni ng’atno ni, “Rie lweti.” Ng’atno notimo kamano, mi lwete ochango. To mirima mager nomako jogo, mi gichako pimo wach ka giparo gima digitim ni Yesu. E kindeno, Yesu nowuok odhi ewi got moro mondo olem, moriyo kuno otieno duto, kolamo Nyasaye. Kane piny oru, noluongo jopuonjrene, moyiero apar gariyo kuomgi, mi ochako ni joote. Ne gin: Simon ma bende ne ochako ni Petro, kod Andrea owadgi, kaachiel gi Jakobo gi Johana gi Filipo gi Bartholomayo gi Mathayo gi Thoma gi Jakobo wuod Alfayo, gi Simon mane iluongo ni, ‘Jakedo ni Piny’, gi Judas Iskariot, mane odoko jandhok Yesu. Yesu nolor kodgi piny, mi ochung’ kama opie. Ne nitie oganda maduong’ mar jopuonjrene mamoko kanyo, kaachiel gi ji mang’eny ahinya, mowuok e piny Judea duto kod Jerusalem kaachiel gi gweng’ mar Turo gi Sidon manie dhonam. Ne gibiro mondo giwinj puonjne, kendo mondo ochanggi kuom tuochegi. Joma ne nigi jochiende maricho bende nochango. Ji duto notemo mondo omul Yesu, nikech teko ne wuok kuome kachangogi giduto. Yesu norango jopuonjrene, mowachonigi niya, “Mano kaka un johawi, un joma odhier, nikech gueth mar Loch Nyasaye en maru! “Un johawi, un joma kech kayo ndalogi, nikech unuyieng’! “Un joma ywak ndalogi, un johawi, nikech ununyier! “Adier, un johawi ka ji mon kodu, kendo kwedou, kendo yanyou kawacho ni un joma richo, nikech uyie kuom Wuod Dhano! Beduru mamor ka gigo timorenu, kendo mieluru gi mor, nikech okannu pok maduong’ e polo. Kweregi bende notimo mana kamano ni jonabi. “To mano kaka unune malit, un jomwandu, nimar useyudo poku! “Mano kaka unune malit, un joma oyieng’ e ndalogi, nimar kech nokau! “Mano kaka unune malit, un joma nyiero e ndalogi, nimar unubed mokuyo kendo unuywagi! “Mano kaka unune malit ka ji duto pakou, nimar kwereu nopako jonabi mag miriambo mana kamano. “To un joma winjo wachna, awachonu ni, nyaka uher wasiku, kendo utim maber ni joma mon kodu. Guedhuru joma kuong’ou, bende lamuru Nyasaye ni joma yanyou. Ka ng’ato othalo lembi konchiel, to lokne komachielo bende, kendo ka ng’ato okawo kotini, to miye koda sadi bende. Bende ka ng’ato okwayi gimoro, to kik itamri, kendo ka ng’ato okawo giri, to kik ibandhe ni mondo odwoknigo. Timuru ni jowadu mana kaka duher mondo gin bende gitimnu. “Ka uhero mana joma oherou, to koro ere ber mutimo? Kata mana joricho bende ohero joma oherogi! To bende kutimo maber mana ni joma timonu maber, to koro ere ber mutimo? Kata mana joricho bende timo kamano! Koso ka uholo mana joma uparo ni biro dwokonu gik ma uhologi, to koro ere gima ber mutimo? Kata mana joricho bende holo joricho wetegi, ka gigeno ni biro dwokonigi! To un nyaka uher wasiku, kendo utimnigi maber, bende nyaka uhol giu ka ok ugeno ni didwoknugi. Eka unuyud pod maduong’ kendo unubed nyithind Ngama Duong’ Moloyo. En ong’won ni joma ok gone erokamano, bende ong’won ni joricho. Omiyo beduru mang’won mana kaka Wuonu ng’won. “Kik ung’ad ni ji bura, eka ok nong’adnu bura! Kik udonj ni ji, eka un bende ok nodonjnu. Weuru ni ji richogi, eka un bende nowenu richou. Chiwuru, eka un bende nomiu. Unuyud rapim mopong’ thich, moiki, kendo motiel moo oko, nimar rapim ma upimoe ema un bende nopimnue.” Eka nogoyonigi ngero niya, “Ere kaka muofu nyalo telo ni muofu wadgi? Donge kotimo kamano, to giduto digipodhi e bugo? Jopuonjre ok nyal loyo japuonjne, to ka ng’ato osepuonjore gik moko duto, eka onyalo bedo marom gi japuonjne. “Marang’o ineno mana pilni yath manie wang’ wadu, to yath maduong’ manie wang’i iwuon, to otami neno? Ere kaka diwach ni wadu ni, “Owadwa, we agolni pilni yath manie wang’i, ka in iwuon ok ine yath manie wang’i? In miwuondori awuondani! Kwong igol yath maduong’ manie wang’i iwuon, eka inine maler mondo igol pilni yath manie wang’ wadu! “Onge yath maber manyago olemo maricho. Kamano bende onge yath marach manyago olemo mabeyo, nimar yath ka yath ing’eyo mana gi olemo monyago. Ok inyal pono ng’owo kuom yadh kudho; mzabibu bende ok pon kuom otagalo. Kamano ng’at maber golo gik mabeyo kuom mwandu mabeyo manie chunye, kendo ng’at marach golo gik maricho kuom mwandune maricho, nikech gik mopong’o chuny ng’ato ema dhoge wacho. “Ere gima omiyo uluonga ni, ‘Ruoth, Ruoth’, to ok utim gima awachonu? Koro adwaro nyisou kaka ng’at mobiro ira, mi owinjo wachna kendo omako, chalo. Ochalo gi ng’at ma, kane gero ot, to okunyo bur matut, nyaka ewi lwanda, eka oketo mise. Bang’e ohula nobiro, momwomore kuom odno, to ne ok nyal muke, nikech nogere motegno. To ng’at mowinjo wachna, to ok omako, chalo gi ng’at mane ogero agera ot e lowo, to ok oketo mise motegno. Kane ohula omwomore kuom odno, to opodho mana gikanyono. Mano kaka noruombre piny matek!” Kane Yesu osetieko wacho ni ji wechego duto, ne odhi Kapernaum. Ne nitie jaduong’ lweny ma ja-Rumi kuno man gi jatichne mohero ahinya. To ne oyudo jatichneno tuo, machiegni tho. Kane jaduong’ lwenyno owinjo humb Yesu, ne ooro jodong jo-Yahudi ire mondo okwaye obi ochangne jatichne. Jodongogo nobiro ir Yesu mohombe ahinya, kawachone niya, “Owinjore ikony ng’atni, nikech ohero jowa, kendo en ema nogeronwa od lemo.” Kuom mano, Yesu nodhi kodgi. To kane ochopo machiegni gi ot, jaduong’ lwenyno nooro osiepene moko mondo owachne ni, “Jaduong’, kik ichandri, nikech an ok owinjore idonj e bwo tat oda, bende mano ema ne omiyo aparo ni ok onego abi iri an awuon. To wachna mana wach kende, to jatichna biro kwo. Ang’eyo kamano, nikech an bende an ng’at michiko, to an awuon bende an gi askeche ma achiko. Ka awacho ni moro ni, ‘Dhiyo’, to odhi, kendo ka awacho ni machielo ni, ‘Bi’, to obiro. Jatichna bende ka awachone ni, ‘Tim kama’, to otimo” Kane Yesu owinjo kamano, nowuoro. Eka nowichore, mi owacho ni oganda mane luwe niya, “Awachonu ni, pok anenoe yie machal gi mar ng’atni, kata mana kuom jo-Israel.” Kane jootego odok e od jaduong’ lweny, ne ginwang’o ka jatichne osekwo. Bang’ mano, Yesu nodhi e dala moro miluongo ni Nain, kaachiel gi jopuonjrene kod oganda maduong’. To kane ochopo e dhoranga dalano, noromo gi ji moting’o ng’at motho, ma gidhi yiko. Ng’at mothono ne wuowi ma miderma, ma wuod dhako ma chi liel. Noyudo ka jodalano mang’eny jodhi kod min mare kar yiko. Kane Ruoth Yesu oneno dhakono, nokeche, mowachone niya, “We ywak.” Eka nosudo machiegni, momulo thigo mane oting’ie wuowi mothono, mi joma ne oting’e ochung’. Nowacho niya, “Wuowi, awachoni ni, a malo!” Mi ng’atno noa malo, mochako wuoyo, kendo Yesu nomiye min mare. Ji duto mane ni kanyo nodoko maluor ahinya, kendo ne gimiyo Nyasaye duong’, ka giwacho ni, “Janabi maduong’ osewuok kuomwa,” Kendo ni, “Nyasaye osebiro mondo ores joge!” Humb wachno nolak e Judea duto, kendo e gwenge mokiewo kode. Jopuonjre Johana nonyiso Johana wechego duto. Omiyo noluongo ji ariyo kuomgi, mi ooro ir Ruoth Yesu, mondo openje ni, “In e jal monego bi, koso pod warit ng’at machielo?” Kamano kane gichopo ir Yesu, ne giwachone niya, “Johana Jabatiso oorowa mondo wapenji ka in e jal monego obi, koso pod warit ng’at machielo?” E sa nogo, Yesu nochango ji mang’eny man gi tuoche mopogore opogore, kendo man gi jochiende maricho, bende noyawo wang’ muofni. Eka nowacho ni jootego niya, “Doguru mondo unyis Johana gik ma useneno, kendo musewinjo. Nyiseuru ni muofni neno, pudhe wuotho, jodhoho ichango, joma itgi odino winjo wach, joma otho ichiero, kendo joma odhier ilandonigi Wach Maber. To ng’at ma wachna ok chwany chunye en jahawi!” Kane joote Johana josedok, Yesu nowuoyo ni ji kuom Johana, kopenjogi niya, “E kinde mane udhi ir Johana e thim, ang’o mane udhi neno? Odundu ma yamo yiengo koso? To ka ok kamano, to ang’o mane udhi neno? Koso ne udhi neno ng’at morwakore gi lewni mabeyo? Ooyo! Joma rwakore malich kamano, kendo modak modhialore, iyudo mana e ut ruodhi! To kara ere gima ne udhi mondo une? Ne udhi neno janabi koso? Adier awachonu ni ne udhi neno ng’at moloyo janabi, nikech Johana e jaote mane Muma wuoyo kuome ni, ‘Eri, aoro jaotena otel nyimi, mondo olosni yo.’ Awachonu adier ni kuom yawuowi duto ma mon onywolo, onge moro maduong’ie moloyo Johana, kata kamano, ng’ama tinie mogik e Loch Nyasaye to oloye gi duong’. Bende awachonu ni, kane ji duto, koda ka josol osuru, owinjo weche Johana, ne ginyiso ni giyie ni gima Nyasaye dwaro ni kare ka giyie mondo Johana obatisgi. Jo-Farisai kod jopuonj Chik to nodagi batiso mar Johana. Kamano ne gimono Nyasaye timo gima nodwaro timonigi. “Koro ere gima dapimgo tieng’ ma kawuononi? Ang’o ma gichalogo? Gichalo mana nyithindo matugo e pap, ma moko kok ni jowadgi ni, ‘Nende wagoyonu thum, to ne utamoru miel. Bende ka nende wagoyonu nduru, to ne udagi ywak!’ Awachonu kamano nikech Johana Jabatiso nobiro modak katueyo chiemo, kendo ka ok madh divai, mi uwacho ni jachien ni kode! To ka koro Wuod Dhano obiro, kachiemo kendo metho, to uwacho niya, ‘Neyeuru jali! En jawuoro, kendo jamer, bende en osiep josol osuru kod joricho!’ To kata kamano awachonu ni, ji duto moyie rieko mar Nyasaye, ong’eyo ni en adier. Ja-Farisai moro noluongo Yesu mondo odhi ochiem kode. Kuom mano Yesu nodhi e ode, mobet piny mondo ochiem. To ne nitie dhako moro e gweng’no ma jachode. Kane owinjo ni Yesu chiemo e od ja-Farisaino, nokawo chupa molos gi alabasta, moting’o mo mang’ue ng’ar, mi obiro mochung’ ka dieng’e Yesu, but tiende. Noywak, kendo pi wang’e nolwoko tiend Yesu. Eka noyweyo tiend Yesu gi yie wiye, mi onyodho, kendo owiro gi mo mang’ue ng’arno. To kane ja-Farisai mane oluongo Yesu e odeno oneno kamano, nowacho e chunye niya, “Ka da ng’atni en janabi adier, to da ong’eyo ni dhako ma muleni en ng’a! Bende dong’eyo ni en jaricho.” To Yesu nowachone niya, “Simon, an gi wach moro madwaro wachoni.” Simon nodwoke ni, “Wachna.” Eka Yesu nowachone ni, “Ne nitie ji ariyo mane nigi gop jahol pesa. Achiel ne nigi gowi mar siling’ alufu achiel to machielo siling’ mia achiel. Kane jahol pesa oneno ni chulo pesago otamogi, noweyogi giduto. Koro kuom ji ariyogo, ere ma iparo ni diher jahol pesano moloyo?” Simon nodwoke ni, “Aparo ni en jal mane owene pesa mang’eny ka.” Yesu nowachone ni, “Idwoko kare.” Bang’ mano, nolokore, mong’iyo dhakono, mi openjo Simo niya, “Ineno dhakoni? Nende abiro e odi, to ne ok imiya pi mondo alwokgo tienda. En to oselwoko tienda gi pi wang’e, kendo oyweyo gi yie wiye. In, ka nende irwaka, to ne ok imosa kinyodha. En to osiko konyodho tienda nyaka nende abi ka. Bende ne ok iwiro wiya gi mo. En to osewiro tienda gi mo mang’ue ng’ar. Kuom mano awachoni ni, hera maduong’ ma osetimo nyiso ni richone mang’eny dutogo owene. To ng’at ma osewene matin, ema nigi hera matin!” Eka nowacho ni dhakono niya, “Richoni oweni.” Ji mane chiemo kode nochako penjore niya, “Ma en ng’a maweyo koda ka richo ni jini?” To Yesu nowacho ni dhakono ni, “Yieni oseresi, omiyo dhi gi kue.” Bang’ kinde moko, Yesu nowuotho e mier madongo kod matindo duto, kalando Wach Maber mar Loch Nyasaye. Jopuonjrene apar gariyo bende ne jodhi kode, kaachiel gi mon moko mane osegolonigi jochiende maricho, kendo ochango tuochegi, kaka Maria, mane iluongo ni Magdala, mane osegolone jochiende abiriyo, gi Joana chi Chuza, mane jatelo e od Herode, gi Susana, kaachiel gi mon mamoko mang’eny. Mon-go ne konyo Yesu kod jopuonjrene mana gi gigi giwegi. Ji nosiko ka biro ir Yesu, kaa e mier duto, kendo chieng’ moro kane oganda maduong’ osechokore, Yesu nogoyonigi ngero niya, “Ng’at moro ne odhi chuoyo, kendo kane oyudo ochuoyo, kodhi moko nolwar e wang’yo, mi ji nonyonogi, kendo winy nochamogi. To kodhi moko nolwar kama otimo lwanda, kendo kane gisetwi, ne giwang’, nikech lowono ne ok ng’ich. Kodhi moko to ne olwar e kind kudho, kendo kudho nodongo e kindgi, mothung’ogi. Kodhi moko to nolwar e lowo maber, mi otwi, kendo odongo, bang’e moro ka moro nonyago kodhi mia achiel.” Eka Yesu notieko kawacho ni, “Ng’at man gi it mar winjo, to mondo owinji!” Jopuonjre Yesu nopenje mondo onyisgi tiend ngerono, mi nodwokogi niya, “Un osemiu ng’eyo weche mopondo mag Loch Nyasaye. Ji mamoko to ipuonjo mana e yor ngeche, kaka muma wacho ni, ‘Kata da ging’ichi manadi, to ok ginyal ng’eyo, bende kata da giwinji, to wach ok nyal donjonigi.’ ” Eka nowacho ni jopuonjrene niya, “Tiend ngerono e ma: Kodhi en wach Nyasaye. Omiyo kodhi mane olwar e wang’yo ochung’ kar joma winjo wachno, to Satan biro, kendo gole oko e chunygi, mondo kik gibed gi yie, mi wargi. To kodhi mane olwar kama otimo lwanda ochung’ kar jogo ma winjo wachno, kendo yiego gi mor. To wachno ok mok e chunygi, to gibedo gi yie mana kuom ndalo matin kende, to ka tem obiro, to gipodho. Kodhi mane olwar e kind kudho, to gin jogo, ma winjo wachno, to parruok, gi mwandu, kod mor mar piny, thung’ogi, kendo ok ginyag gimoro maber. To kodhi mane olwar e lowo maber, gin joma winjo wachno gi chuny makare kendo malong’o, kendo gimake matek, nyaka chop ginyagi. “Onge ng’at manyalo moko taya, to aye umo gi atonga, kata keto e bwo kitanda. To okete mana e rachungi taya, mondo orieny ni joma donjo e ot. Onge gima opandi ma ok nong’ere kendo onge gimoro moum, ma ok nofwenyre ratiro. Emomiyo chikuru itu maber mondo uwinj gima iwachonu, nimar ng’at man-go ema nomedi, to ng’at maongego, noma kata mana mano matin moparo ni en-go!” Min Yesu kod owetene nobiro ire, to ne ok ginyal chopo bute nikech ji ne ng’eny ahinya. Eka ng’at moro nowacho ni Yesu niya, “Meru kod oweteni ochung’ oko, dwaro neni.” To Yesu nodwokogi ni, “Joma winjo wach Nyasaye kendo rito e mama kendo e owetena.” Chieng’ moro Yesu nodonje e yie gi jopuonjrene, mowachonigi niya, “Wang’aduru nam mondo wadhi loka cha.” Kuom mano ne gisiayo yie. To kane gikwang’, nindo notero Yesu. Eka ahiti mang’ongo notugore e nam, mi pi nochako pong’o yie kendo koro ne gichiegni tho. Omiyo ne gisudo ir Yesu mi gichiewe, ka giwachone niya, “Ruoth! Ruoth! Watho!” Yesu noa malo, mokwero yamo gi apaka mager mi oling’, kendo nam nokue. Bang’ mano, nopenjo jopuonjrene niya, “Ere yie ma un-go?” To ne giluor, kendo ne giwuoro, mi gipenjore niya, “Ma en ng’ama nadi, makwero kata mana yamo gi apaka, to winje awinjani!” Ne gikwang’, mi gichopo e piny jo-Gerasi, man loka machielo mar Galili. To kane Yesu owuok oko e dhonam, noromo gi ng’at moro man gi jochiende, ng’atno noyudo osedar e dala mane odakie, kendo kuom ndalo mang’eny, nobedo kowuotho duk, bende ne ok odak e ot, to nosiko mana kama iyikoe joma otho. Kane oneno Yesu, ne oywak matek, mi opodho e nyime kokok niya, “Yaye! Yesu, Wuod Nyasaye Maduong’ Moloyo! Ilaro ang’o koda? Asayi kik isanda!” Ne owacho kamano nikech ne oyudo Yesu osekwero jachien marach mondo owuog oko kuome. Jachiendno nosethage kuom kinde mang’eny, kendo kata obedo ni ji ne orite matek, kotue luetene gi tiendene kod nyororo, to ne ochodo achoda, mi oring odhi e thim ka jachien riembe. Yesu nopenje niya, “Nyingi ng’a?” To nodwoko ni, “Nyinga en Oganda.” Nodwoko kamano nikech jochiende mang’eny nosedonjo kuome. Eka jochiendego nohombo Yesu mondo kik oriembgi gidhi e Bur Matut Maonge Gikone. To noyudo ka kueth maduong’ mar ngurue kwayo e bath got, machiegni gi kanyo. Jochindego nohombo Yesu ni mondo oyienigi gidonj kuom nguruego, mi noyienigi. Omiyo ne giwuok kuom ng’atno, mi gidhi gidonjo kuom ngurue. Eka nguruego duto noringo matek karidore nyaka ei nam, mi pi onegogi pep. Kane jokwadhgi oneno gima otimore, ne giringo, mi gidhi gilando wachno e gweng’no duto. Eka ji nowuok mondo odhi one ane gima osetimore. Ne gibiro ir Yesu, mi ginwang’o ng’at mane jochiende owuok kuomeno kobet piny e tiend Yesu, korwakore, kendo ka wiye koro ber, mi giduto ne gidoko maluor. Joma ne oneno gima ne otimore, ne onyiso ji kaka ng’at mane nigi jochiendeno osechango. Bang’ mano, ji duto mane odak e piny jo-Gerasi nokwayo Yesu mondo oa e pinygi, nikech ne giluor ahinya. Kuom mano Yesu nodonjo e yie mondo oa. To ng’at mane jochiende owuok kuomeno nohombe ni, “Yie mondo wadhi kodi.” To Yesu nokwere, kawachone ni, “Dog dala, mondo inyis ji gik madongo ma Nyasaye osetimoni.” Kuom mano, ng’atno noa modhi owuotho e gweng’no duto, konyiso ji gik madongo mane Yesu otimone. Kane Yesu oduogo loka machielo, ji mathoth norwake gi mor, nikech noyudo girite giduto. Eka ng’at moro ma nyinge Jairo, mane jaduong’ od lemo, nobiro kanyo. Nopodho piny e tiend Yesu, mi okwaye mondo odhi kode, nikech nyare achiel kende ma jahigni apar gariyo ne tuo, ohewore. Kane Yesu oyudo dhiyo kuno, ji ne thung’e koni gi koni. To dhako moro ne ni kanyo mane iye osechuer kuom higni apar gariyo. Kata obedo ni nosetieko mwandune duto kochulo jothieth, to onge kata achiel mane nyalo thiedhe. Nosudo gi yoka ng’e Yesu, momulo riak lawe, kendo gi kanyono rembe nochok. To Yesu nopenjo niya, “En ng’a momula?” To kane ji duto okwer, Petro nowachone ni, “Ruoth! Ok ineye kaka jogi oluori koni, gi koni, kendo othung’i?” To Yesu nowachone niya, “Kata kamano, ang’eyo ni ng’ato osemula, nikech awinjo ka teko owuok kuoma.” Kane dhakono oneno ni osefwenye, nobiro kokirni, mi opodho piny e tiend Yesu. Eka ne onyise, mana e nyim ji duto kanyo, gima ne omiyo omule, kendo kaka ne ochango mana gi kanyono. Yesu nowachone niya, “Nyara, yieni ema omiyo ichango. Dhiyo gi kue.” Kane pod Yesu wuoyo, jaote moro nobiro koa e od jaduong’ cha, mowacho niya, “Nyari osetho, omiyo koro kik ichand Japuonj.” Yesu nowinjo kamano, mowacho ni jaduong’no niya, “Kik ibed maluor, to bed mana gi yie motegno. Nyari biro kwo.” Kane ochopo e odno, ne ok oyie ni ng’ato mondo odonj kode, mak mana Petro gi Johana kod Jakobo, kaachiel gi wuon nyathi kod min mare. Ji duto mane ni kuno ne ywago nyathino malit, komako wigi, to Yesu nowachonigi niya, “Weuru ywak, nikech nyathi ok otho, to onindo aninda.” To giduto ne ginyiere anyiera, nikech ne ging’eyo ni nyathi osetho. To Yesu nomako lwet nyathino, mi owachone matek niya, “Nyako, a malo!” Chunye nodwogo, mi oa malo mana gikanyono. Eka Yesu nowachonigi ni mondo gimiye chiemo ocham. Jonywolne nohum nono, to Yesu nokwerogi ni kik ginyis ng’ato gima otimore. Yesu noluongo jopuonjrene apar gariyo kaachiel, mio miyogi teko mar golo jochiende duto, kod mar chango tuoche duto. Eka noorogi mondo gidhi giland Wach Loch Nyasaye, kendo gichang joma tuo. Ne owachonigi niya, “Ka udhi e wuodhni, to kik uting’ gimoro, kaka ludh wuoth, kata ndede, kata chiemo, kata pesa, kata sede ariyo. Ot aota ma orwakue to beduru nyaka chop chieng’ ma ua e gweng’no. To kuwuok kamoro amora ma ok orwakue, to teng’uru buch tiendu, mondo obednigi siem.” Kamano joote nowuok mowuotho e mier duto, ka lando Wach Maber, kendo chango ji kuonde duto. Herode ruodh Galili nowinjo gik moko duto matimore, mi noparore nikech jomoko nowacho ni Johana Jabatiso osechier oa kuom joma otho. Jomoko to nowacho ni Elija ema ofwenyore, to moko bende nowacho ni achiel kuom jonabi machon ema osechier. To Herode nowacho niya, “Johana to ne agolo chik mondo ong’ad wiye oko, to ma en ng’a, matimo gik ma kamagini?” Mano omiyo nogombo ahinya mondo one Yesu. Joote Yesu nodwogo ire monyise gik moko duto mane gisetimo. Eka nokawogi mi gidhi kar kendgi e dala miluongo ni Bethsaida. To ji nofwenyo kamano, moluwe kuno. Ne orwakogi gi mor, mowuoyo kodgi kuom wach Loch Nyasaye, kendo ochango joma tuo. Kane chieng’ koro dwaro podho, jopuonjre apar gariyo nobiro ir Yesu, mowachone niya, “We ji odhi e mier manie gweng’ni mondo oyudie chiemo gi kuonde nindo, nikech kama wantie ni en thim.” To Yesu nowachonigi ni, “Un ema mondo umigi chiemo gicham.” Ne gidwoke niya, “Wan mana gi makati abich kod rech ariyo kende. Koso idwaro ni mondo wadhi wang’iew chiemo ni jogi duto?” (Ne giwacho kamano nikech joma chwo mane ni kanyo ne dirom alufu abich.) Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Nyisuru ji obed piny, kopogore piero abich abich.” Jopuonjre notimo kamano, momiyo ji obet piny. Yesu nokawo makati abich kod rech ariyogo, eka nong’iyo malo, moguedhogi. Nong’ingogi, momiyo jopuonjrene mondo opogni ji, kendo giduto ne gichiemo, mi giyieng’ Bang’e ne okwany ng’injo modong’, mi oromo atonge apar gariyo. Chieng’ moro Yesu ne lemo kende, ka en gi jopuonjrene. Eka nopenjogi niya, “Un uwinjo ji wacho ni an ng’a?” Ne gidwoke ni, “Jomoko wacho ni in Johana Jabatiso, to moko wacho ni in Elija, moko bende wacho ni in achiel kuom jonabi machon mosechier.” Eka nopenjogi ni, “Un to uparo ni an ng’a?” Petro nodwoke niya, “In e Mesia mar Nyasaye.” Bang’ mano, Yesu nokwero jopuonjrene matek ni kik ginyis ng’ato ni en ng’a. Bende nowachonigi niya, “Wuod Dhano nyaka yud masiche mang’eny, kendo jodongo gi jodolo madongo kod jopuonj Chik biro dage. Enonege, to chieng’ mar adek nochier.” Eka Yesu nowacho ni ji duto niya, “Ka ng’ato dwaro luwa, to nyaka okwerre owuon, mi oting’ msalape pilepile, kendo oluwa, nikech ng’ama dwaro reso ngimane, ngimane nolalne. To ng’ama owito ngimane nikech an, to nores ngimane. Ere ohala ma ng’ato yudo, ka onwang’o piny duto, to en owuon owito ngimane, mi olal? Ka wi ng’ato kuot koda, kendo kuot gi wechena, to wi Wuod Dhano bende nokuod kode, kobiro e duong’ mare, kod mar Wuon mare, kaachiel gi mar malaika maler. Adier awachonu ni, nitie jomoko kuomu ka, ma ok notho kapok oneno Loch Nyasaye.” Ndalo aboro bang’ wacho wechego, Yesu nokawo Petro gi Johana kod Jakobo, mi odhigo e got mondo olem. To kane oyudo olemo, lela wang’e nolokore, kendo lepe nodoko matar mang’ang’ni. Eka ne gipo ka ji ariyo loso kode. Ne gin Musa gi Elija, mane jobiro e duong’ maler, mi owuoyo gi Yesu kuom tho mane obiro thogo Jerusalem, mondo ochopgo dwaro Nyasaye. Nindo notero Petro kod joma ne gin-go, to kane gichiew ne gineno duong’ maler mar Yesu, kaachiel gi ji ariyo mane ochung’ kode kande. To kane jogo dhi weyo Yesu, Petro nowachone niya, “Japuonj, bedowa kaeri en gima ber! Omiyo we wager kiche adek, ma achiel mari, to machielo mar Musa, kendo moro mar Elija.” (To chutho ne ok ong’eyo gima owacho.) Kane pod owuoyo, bor polo nobiro moimogi, kendo jopuonjrego nodoko maluor kane bor polo oimogi kamano. Eka ne giwinjo duol moro kawacho gie bor polono niya, “Ma e Wuoda ma aseyiero! Winjeuru!” To kane dwolno oling’, ne gineno ka Yesu kende ema odong’ kanyo. Jopuonjre mane oneno gigo ne ok owacho ni ng’ato gimoro amora e ndalogo. Kinyne ka ne gilor gia e got, oganda maduong’ noromo gi Yesu. To ng’at moro kuom jogo nokok niya, “Japuonj, asayi, rangie wuodani! En e nyathina kende, to ka jachien marach obuke, to goye piny, kendo okok matek, kogwecho, kendo dhoge wuok buoyo. Jachiendno sande malit, kendo weye mana ka tekone orumo. Nende akwayo jopuonjreni mondo ogol jachiendno, to notamogi.” Yesu nodwoko niya, “Yaye, ma tieng’ maonge gi yie, kendo mobam manadi! Nyaka karang’o ma onego abedie kodu, ka achandora kodu kama!” Eka nowacho ni ng’atno ni, “Kel wuodi ka.” To e sa mane nyathino dhi ir Yesu, jachien nogoye piny, moguecho marach. Yesu nokwero jachiendno matek, mi ochango wuowino, eka odwoke ni wuon mare. Ji duto mane ni kanyo nowuoro ahinya duong’ mar Nyasaye. Kane pod ji hum kuom gik moko duto mane Yesu timo, ne owacho ni jopuonjrene niya, “Chikuru itu maber, mondo uwinj gima awachonuni; Wuod Dhano ibiro keto e lwet ji.” To jopuonjrene ne ok owinjo tiend wachno. Ne opandorenigi mondo kik ging’e tiende, to bende ne giluoro penje. Mbaka nowuok e kind jopuonjre Yesu ka gipiemore ni ere ng’ama duong’ moloyo kuomgi. To Yesu nong’eyo gima ne giparo, omiyo nokawo nyathi moro, moketo ochung’ e dire. Eka nowachonigi niya, “Ng’ama orwako nyathi ma kama e nyinga, to orwako mana an, kendo ng’ama orwaka, to orwako mana Jal mane oora, nimar ng’at matinie moloyo kuomu duto, e ng’at maduong’ie moloyo.” Johana nowacho ni Yesu niya, “Ruoth, ne waneno ng’ato ka golo jochiende e nyingi, to ne wakwere, nikech ok en achiel kuomwa.” To Yesu nodwoke kawachonigi niya, “Kik ukwer ng’at ma kamano, nikech ng’at ma ok mon kodu en jakoru.” Kane kinde monego tergo Yesu e polo koro chiegni, ne owuok koketo chunye mondo odhi Jerusalem. Nooro joote moko mondo otel nyime, mi jootego nodhi e dala jo-Samaria moro mondo olosne kar bworo. To jodalano nodagi rwako Yesu, nikech nong’ere ni odhi Jerusalem. To kane jopuonjre Yesu ma Jakobo kod Johana oneno kamano, ne gipenjo Yesu niya, “Ruoth, idwaro mondo waluong mach oa e polo, obi otiekgi koso?” To Yesu nolokore irgi, mokwerogi, eka ne gidhi e dala machielo. Kane oyudo giwuotho, ng’at moro nowacho ni Yesu niya, “Ayie luwi kamoro amora midhiye.” To Yesu nodwoke ni, “Bwe nigi buchegi, kendo winy bende nigi utgi; Wuod Dhano to onge kata gi kama ketie wiye.” Eka Yesu nowacho ni ng’at machielo ni, “Luwa!” To ng’atno nodwoke niya, “Jaduong’, yiena mondo akwong adog ayik wuora.” To Yesu nokone ni, “We joma otho oyik jogi motho. Into dhiyo iland Wach Maber mar Loch Nyasaye.” Bang’e ng’at moro machielo nowacho ni, “Jaduong’, an bende ayie luwi, to mokwongo yie adog ago ni joodwa oriti.” To Yesu nodwoke ni, “Ng’at mosiko paro mana chien, ok owinjore gi Loch Nyasaye, mana kaka ng’at ma kosemako kue dhiang’ mochako pur, to osiko ng’iyo mana chien, ok nyal puro maber.” Bang’ mano, Ruoth Yesu noyiero ji piero abiriyo gariyo mamoko, moorogi ariyo ariyo, mondo gitel nyime e mier duto kod kuonde duto mane en owuon odwaro dhiye. Nowacho nigi niya, “Cham ochiek mathoth, to jokeyo ema nok. Emomiyo kwauru wuon puodho mondo oor jotich odhi okane cham. Koro dhiuru! Aorou mana ka rombe madhi e dier ondiegi. Kik uting’ ofuk pesa, kata sandug wuoth, kata wuoche, kendo kik umos ng’ato e yo kudhi. Ot aota mudonje, to wachie uru ni, ‘Kue obed e odni.’ Ka ng’at mohero kue nie odno, to noyud kue muguedhogo odno. To ka onge ng’at mohero kue, to kue muguedhogo odno noduognu. Beduru mana e odno, kendo chamuru gik ma gimiyou, nikech jatich ber gi pokne; to kik uring e udi. Ka udonjo e dala moro, mi jodalano orwakou, to chamuru achama chiemo ma gimiyou. Bende changuru joma tuo man kuno, kunyisogi ni Loch Nyasaye osesudo machiegni kodgi. Ka udonjo e dala moro, mi jodalano odagi rwakou, to wuoguru e laru, kendo uwach niya, ‘Kata mana buch dalau momoko e tiendewa wateng’onu! To ng’euru ni Loch Nyasaye osesudo machiegni.’ Awachonu ni Chieng’ Bura, Nyasaye nokum dalano malit moloyo kaka nokum Sodom! “Yaye, Un jo-Korazin! Mano kaka unune malit! Yaye, un jo-Bethsaida! Mano kaka un bende unune malit! Dine bed ni honni mane otimnu, notim mana ni jo Turo gi jo-Sidon, to dikoro ne giseloko chunygi, mi gibet piny ka girwako piende gugru, kendo gibukore buru. Chieng’ Bura, Nyasaye nokumu malit moloyo kaka nokum Turo gi Sidon! To in dala mar Kapernaum, iparo ni initing’ri malo nyaka e polo koso? Ooyo, ibiro boli piny, mana e Piny Joma Otho!” Eka Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Ng’ama owinjou, owinjo mana an, to ng’ama odagiu, to odagi mana Jal mane oora.” Jopuonjre piero abiriyo gariyogo noduogo gi mor, kawacho niya, “Ruoth, kata mana jochiende bende winjowa ka wakwerogi e nyingi!” Yesu nowachonigi ni, “Ne aneno ka Satan lwar a e polo, mana ka mil polo! To ng’euru ni asemiyou teko duto mag Jasigu, kendo onge gima nohinyu ngang’! To kik ubed mamor ni jochiende winjou, to beduru mamor mana nikech nyingu ondiki e polo.” E sa nogo, Roho Maler nomiyo Yesu odoko mamor ahinya, mi owacho niya, “A Wuora, ma Ruodh polo gi piny, agoyoni erokamano nikech isepando wechegi ni joma riek kod joma osomo, to isenyisogi mana ji ajia. Adier Wuora, osetimore kamano, nikech mano e kaka ne long’oni. “Wuora oseketo gik moko duto e lweta. To onge ng’ama ong’eyo Wuowi, mak mana Wuowi kod joma Wuowi omiyo ong’eye.” Eka nolokore ir jopuonjrene, mowachonigi kar kendgi ni, “Un to, un johawi kuom neno gik munenogi! Awachonu ni, jonabi kod ruodhi mang’eny ne jogombo neno gik ma koro unenogi, to ne ok ginyal neno, bende ne gigombo winjo gik ma uwinjogi, to ne ok ginyal winjo.” Japuonj Chik moro ne dwaro temo Yesu, omiyo nochung’ mopenje niya, “Japuonj, ere gima datim mondo ayud ngima mochwere?” Yesu nodwoke ka penje ni, “Ang’o mondiki e Muma? Ere gima isomo kanyo?” Ng’atno nodwoko ni, “Nyaka iher Ruoth Nyasachi gi chunyi duto, kod paroni duto, kendo gi tekoni duto, kod riekoni duto. Bende nyaka iher wadu kaka iherori iwuon.” Yesu nowacho ne ni, “Idwoko kare! Tim kamano, eka inibed mangima.” To kaka ng’atno ne dwaro nyiso ni penjone riek, nomedo penjo Yesu ni, “Wadwa to en ng’a?” Yesu nodwoke niya, “Ng’at moro ne lor koa Jerusalem, dhi Jeriko, mi nopo ka jomecho ogore kuome. Ne gimaye lepe, kendo gigoye, mi giweye kodwaro tho. To jadolo moro bende noyudo oluwo yorno, to kane oneno ng’atno, nobaro moluwo bath yo komachielo. Kamano ja-Lawi moro bende mane oyudo oluwo yorno, nonene, to okadho akadha. To kane ja-Samaria moro ma bende noyudo nie wuoth ochopo kanyo, moneno ng’atno, nokeche. Nosudo bute, moolo mo kod divai kuonde mohinyore, kendo otueyo. Eka noketo ng’atno e kanje owuon, mi otere e ot moro ma ji bworoe, kendo orite maber. Kinyne nogolo pesa moko, mi omiyo wuon odno, kowacho ni, ‘Rit jali maber, to pesa duto ma imedo ritego, an awuon abiro chuli ka aduogo.’ ” Bang’e Yesu nopenjo japuonj Chik cha niya, “Kuom ji adekgo, ere jal miparo ni notimo ka wadgi ng’at mane jomecho ogoyono?” Nodwoko ni, “Jal mane otimone maberno.” Eka Yesu nowachone ni, “In bende dhi itim kamano.” Kane Yesu kod jopuonjrene pod nie wuoth, ne odonjo e dala moro, mi dhako moro ma nyinge Maritha norwake e ode. Dhakono ne nigi nyamin miluongo ni Maria. Nyamin mareno nobet piny e tiend Ruoth Yesu, kawinjo puonjne. To chuny Maritha ne chandore nikech tich mang’eny mane otiyo, omiyo nodhi ir Yesu, mowachone ni, “Ruoth, ok ineye ni nyamera oweya atiyo mana kenda? Wachne mondo obi okonya!” To Ruoth Yesu nodwoke niya, “Maritha, Maritha, iparori kendo ithagori gi weche mang’eny kayiem, to gimoro achiel kende ema dwarore, kendo Maria ema oseyiero gino. En gima ber moloyo, kendo onge ng’ama nomaye.” Chieng’ moro Yesu ne lemo kamoro, to kane otieko lemo, japuonjrene moro nokwaye ni, “Ruoth, puonjwa lemo kaka Johana nopuonjo jopuonjrene.” Yesu nowachonigi ni, “Kulemo, to wachuru kama: Wuonwa, nyingi mondo omi luor. Lochni obi. Pilepile miwa chiemo moromowa, bende wenwae richowa, nikech wan wawegi bende waweyo ni ji duto matimonwa marach, kendo kik iwe wadonj e tem.” Eka Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Ka ng’ato kuomu oyudo wendo dier otieno, donge dodhi ir osiepne moro, mi okwaye niya, ‘Owadwa, holae makati adek, nikech osiepna moro obworo kuoma, to aonge gi gima daket e nyime!’ To kamoro osiepneno nyalo dwoke gie ot ni, ‘We chanda, nikech aseloro dhoot, kendo asenindo, omiyo ok anyal chung’ mondo amiyi gima idwaro.’ To awachonu ni kata ka ng’atno ok oyie chung’ mondo omiye makati nikech wach mar osiepgi kode, to kinda ma jalo timo biro miyo ochung’, mi omiye gik moko duto modwaro! “Bende awachonu ni, kwauru, eka nomiu, kendo dwaruru, eka unuyudi, bende duong’uru, eka noyawnu, nikech ng’at mokwayo ema yudo, kendo ng’at madwaro ema nwang’o, bende ng’at modwong’o ema iyawone. Un ma un weg nyithindo, bende nitie ng’ato kuomu ma ka nyathine okwaye kuon, to omiye kidi, kata ka okwaye rech, to omiye thuol, kata ka okwaye tong’ gweno, to omiye thomoni? Koro ka un joma richo kama, ema ung’eyo miyo nyithindu gik mabeyo, to Wuonu mae polo donge dibed mamor moloyo kuom chiwo Roho Maler ni joma okwaye?” Ne oyudo Yesu golo jachien kuom ng’ato mane jachien oloko momo, kendo kane jachiendno osewuok, ng’atno nowuoyo mi ji mane ni kanyo nowuoro. To jomoko kuomgi nowacho ni, “Beelzebul ruodh jochiende ema omiye teko mogologo jochiende.” Jomoko to ne dwaro teme, omiyo ne giwachone ni mondo otimnigi ranyisi moa e polo, manyiso ni Nyasaye ni kode. To Yesu nong’eyo gima giparo, omiyo nowachonigi niya, “Piny moro amora ma joge opogore e kindgi giwegi ok nyal betie. Bende ot ma joge opogore ok nyal chung’. Kuom mano, ka jo-Satan opogore e kindgi giwegi, to ere kaka lochne dichung’? Apenjou kamano nikech uwacho ni agolo jochiende gi teko mar Beelzebul. To ka mano en adier, kara jou to yudo teko mar gologi kure? Omiyo ka mano e gima uwacho, to jougo ema biro ng’eng’ou! To ka agolo jochiende gi teko mar Nyasaye, to kara ng’euru ni Loch Nyasaye osechopo kuomu. “Ka ng’at maratego omanore gi gilweny karito dalane, to gige duto onge gima nyalo ketho. To ka ng’at maratego moloye omonje, mi oloye, to ng’at moloyeno kawo gige mag lweny moritorego, kendo pogo ni joge mwandu ng’atno. Ng’at ma ok odokna, mon koda, kendo ng’at ma ok konya choko romba, to keyo romba akeya. “Ka jachien marach osewuok kuom ng’ato, to owuotho kuonde motwo ma pi ongee, kodwaro kar yueyo. Bang’e ka ok oyudo, to owacho niya, ‘We adog e oda, kuma ne aaye.’ Kuom mano odok, to oyudo ka ot oywe, mi olos maber. Eka owuok odhi omo jochiende mamoko abiriyo maricho moloye, kendo gidonjo mi gidag e odno. Kamano achien, ngima ng’atno doko marach moloyo kaka ne en chon.” Kane Yesu osewacho kamano, dhako moro noting’o dwonde ei oganda mowachone niya, “Mano kaka dhako mane onywoli, kendo odhodhi, jahawi!” To Yesu nodwoko ni, “Joma winjo wach Nyasaye, kendo mako, gin johawi moloyo!” Kane ji mathoth ochokore mothung’o Yesu, ne owacho niya, “Mano kaka tieng’ ma kawuononi en tieng’ marach! Gikwayo mondo otimnigi ranyisi, to onge ranyisi ma notimnigi mak mana ranyisi mar Jona. Kaka Jona nodoko ranyisi ni jo-Nineve, e kaka Wuod Dhano biro bedo ranyisi ni tieng’ ma kawuononi. Chieng’ Bura, ruoth ma dhako mar piny milambo nochung’, kendo nodonj ni tieng’ ma kawuononi, nikech ne oa kuma bor ahinya mondo obi owinj rieko Solomon. To awachonu ni nitie gimoro kaeri man gi duong’ moloyo Solomon! Chieng’ Bura, jo-Nineve bende nochung’, mi donj ni tieng’ ma kawuononi, nikech kane Jona olandonigi wach Nyasaye, to ne gilokore, mi giweyo richogi, to awachonu ni nitie gimoro kaeri man gi duong’ moloyo Jona. “Onge ng’ama moko taya, to pando, kata umo gi atonga. To okete mana ewi rachungi taya, mondo orieny ni joma donjo e ot. Wang’i e taya mar ringri, omiyo ka wang’i ngima, to dendi duto nigi ler. To ka wang’i ok ngima, to dendi duto otimo mudho. Kuom mano, bed motang’, dipo ka ler ma in-go en mana mudho! Ka dendi duto opong’ gi ler, kendo onge bathe moro motimo mudho, to obiro bedo marieny, mana ka gima taya marieny ema miyi ler.” Kane Yesu osetieko wuoyo, ja-Farisai moro noluonge mondo odhi ochiem e ode. Omiyo nodhi, mobet piny mondo ochiem. To kane ja-Farisaino oneno kochiemo ma ok okwongo ologo e yo ma chikgi dwaro, nowuoro. Kuom mano, Ruoth Yesu nowachone ni, “Un jo-Farisai uluoko kang’e agwata kod kang’e tawo, to chunyu opong’ gi mecho kod richo mamoko. Mano kaka ufuwo! Donge Jal mane ochueyo ng’e gik moko ema nochueyo koda ka igi bende? To chiwuru ni joma odhier gik ma un-go, eka gik moko duto nobednu maler. “Mano kaka unune malit, un jo-Farisai! Uketo chunyu kuom chiwo ni Nyasaye mich mar achiel kuom apar mar apoth gi onyulo, kod alode mamoko duto maonge tich, to uweyo ng’ado bura kare, kendo ok uhero Nyasaye! Gigo ema onego bed ni utimo to mamokogo bende ok onego uwe mak utimo. “Mano kaka unune malit, un jo-Farisai, nikech uhero kombe moyiedhi e ut lemo, kendo uhero mondo omosu kamiyou duong’ kuonde ma ji ochokoree. Mano kaka unune malit, nikech uchalo gi liete mag joma otho, ma ok oketie alama, ma ji wuotho e wigi ka ok ong’eyo, mi dok magak!” Eka japuonj Chik moro nowacho ni Yesu niya, “Japuonj, ka iwacho kamano, to wan bende iyanyowa!” Yesu nodwoke ni, “Mano kaka un bende unune malit, un jopuonj Chik, nikech ugango ni ji misike mapek mohewogi ting’o, to un uwegi ok umulgi kata mana gi lith lwetu. Bende mano kaka unune malit, nikech umwono liete jonabi, to gin mana jonabi ma kwereu ema ne onego! Kamano unyiso ni uyie gi gima kwereu notimo, nikech gin ema ne ginego jonabi, kendo koro un ema umwono liete jonabigo! Mano emomiyo rieko Nyasaye nowacho niya, ‘Abiro oronigi jonabi kod joote, to ginineg moko kuomgi, kendo moko bende ginisandi.’ Kuom mano, tieng’ ma kawuononi biro yudo kum nikech remb jonabi duto mosechuer nyaka ne chue piny, chakre remb Habil, nyaka remb Zekaria mane onegi e kind kendo-mar-misango kod Kama Ler mar Hekalu. Adier, awachonu ni tieng’ ma kawuononi noyud kum kuom remogo duto. “Mano kaka uneno malit, un jopuonj Chik, nikech usepando rayaw mar dhood rieko. Un uwegi ok usedonjo kanyo, to bende usebedo kutamo joma dwaro donjoe.” Kane Yesu osea kanyo, jopuonj Chik gi jo-Farisai nochako bedo mamon kode ahinya, kendo ne gichande gi penjo mang’eny, ka gikiyo wach moro marach mawuok e dhoge mondo gimakego. E kindeno, kane ji osechokore gana gi gana ma koro ginyonore anyona, Yesu nokwongo owuoyo gi jopuonjrene, kowachonigi niya, “Beduru motang’ ni thop jo-Farisai, ma en mana wuondruok. Onge gimoro amora mopandi ma ok nong’ere achien, kendo onge wach moro maling’ling’ ma ok nofwenyre. Kuom mano, gimoro amora musewacho e mudho, nowinji e lela, bende gimoro amora ma usekuodho ni ji kuonde mopondo, nohul ratiro. “Un osiepena, awachonu ni kik uluor joma nego mana ringruok kende, to bang’e onge gima rach ma ginyalo medo timo. To adwaro nyisou ng’at monego uluor; Luoruru Nyasaye nimar en ema en gi teko, ma, ka oseneg ng’ato to onyalo wito e mach mak tho. Adier awachonu ni, luoruru Jalo! Oyundi abich donge ing’iewo otonglo ariyo kende? To kata kamano, onge kata achiel kuomgi ma wi Nyasaye nyalo wilgo. To un, kata mana yie wiu duto bende osekwan. Kuom mano, kik ubed maluor, nikech un uloyo winy ndalo mang’eny. “Awachonu ni ng’ato ang’ata mahulo e nyim ji ni en ng’ata, Wuod Dhano bende nohul ni en ng’ate e nyim malaika mag Nyasaye. To ng’ato ang’ata ma kweda e nyim ji, Wuod Dhano bende nokwede e nyim malaika mag Nyasaye. Ng’ato ang’ata mowacho gimoro marach kuom Wuod Dhano, nowene, to ng’at moyanyo Roho Maler ok nowene. Ka omaku, moteru mondo oyalu e nyim jodong ut lemo, kata e nyim ruodhi, kata e nyim jotelo mamoko, to kik uparru kuom weche ma dudwoki, kata kuom gima duwachi, nimar Roho Maler nopuonju gima onego uwachi e sano.” Ng’at moro mane nie oganda nowacho ni Yesu niya, “Japuonj, nyis owadwa mondo opogna mwandu mane wuonwa oweyo.” To Yesu nodwoke kapenje ni, “Omera, ng’a moketa jang’ad bura kata jathek e kindu?” Eka nomedo wacho ni ji duto niya, “Beduru motang’, mondo uritru kuom gombo duto nikech mwandu ok nyal miyo ng’ato bed mangima, kata dabed ni omew machal nadi.” Bang’ mano, Yesu nogoyonigi ngero niya, “Ne nitie jamoko moro man gi puodho ma higa moro nochiego cham mathoth. Omiyo nochako paro e chunye ni, ‘Ere gima datim? Aonge gi kama anyalo kanoe chamba duto.’ Eka nowacho ni, ‘Ang’eyo gima abiro timo! Abiro muko derena, mi ago moko madongo moloyogi, mondo akanie chamba kod giga moko duto.’ Bang’e anawach e chunya ni, ‘An jahawi, nikech asekano gik mathoth, moroma kuom higni mang’eny! Koro anyalo yueyo ka achiemo kendo ametho, ka amor.’ To Nyasaye nowacho ni ng’atno niya, ‘In ng’at mofuwo! Otieno ma kawuononi ang’ nokaw chunyi! To koro gik misekanogo duto biro konyi gang’o?’ ” Eka Yesu notieko kawacho ni, “Mano e kaka obet kuom ng’ama choko mwandu ni en owuon, to ok omew e wang’ Nyasaye!” Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Mano emomiyo awachonu ni kik uparru kuom chiemo ma ducham mondo ubed mangima, kata kuom lewni ma durwaki mondo uumgo dendu, nikech ngima duong’ moloyo chiemo, kendo ringruok oloyo law. Par ane uru winy. Ok gichwo kodhi, kata ok gika cham. Bende gionge dere kata kuonde keno, to Nyasaye pod pidhogi apidha. Unto donge uberne moloyo winy nyadi ng’eny! Ere ng’ato kuomu ma parruok dimi ndalone medre? Koro ka ok unyal timo kata mana gima tin kamano, to ere gima omiyo uparoru kuom weche mamoko? Parieuru kaka ondanyo dongo! Ok giti gimoro, bende ok gitwang’ lewni ma girwako, to awachonu ni kata mana Solomon gi mwandune duto mathothgo ne ok nyal rwakore maber ka ondanyo. To ka Nyasaye nyalo rwako lum aluma manie thim kawuono, to kiny ipudho kendo ibolo e mach, to koro un dorwaku maber machal nadi? Yaye, un joma nigi yie matin-gi! Kuom mano kik uket parou kuom gik ma ducham, kata kuom gik ma dumadhi. Bende kik ubed gi parruok, nikech gik makamago ema ogendini duto mae piny chandore kadwaro. Un to, Wuonu ong’eyo ni onego uyudgi. Kar dwaro gigo, to dwaruru mana ni Loch Nyasaye obedie, eka gigo duto nomedu. “Kik uluor, un kueth matinni, nimar Wuonu ohero miyo ubed gi loch kaachiel kode. Lokuru giu duto pesa mondo upog ni joma odhier, eka ubed gi mwandu mak rum e polo, kuma jakuo ok dhiye, kendo kuma olwenda ok kethie gik moko, nikech kama mwanduni nitie, e kama chunyi bende nitie. “Ng’wanuru lepu, kendo mokuru techeu mondo ubed moikore. Beduru ka jotich marito ruodhgi modhi e nyasi kisera, mondo koduogo mi odwong’o, to giyawne piyopiyo. Mano kaka jotich ma ruodhgi yudo ka neno, kendo oikore, gin johawi! Awachonu adier ni, ruodhgino nong’wan lepe, kendo nomi gibed piny e mesa, mi omigi chiemo. Kata ka obiro mana odiwuor kata kogwen, moyudo ka giikore, to mano kaka gin johawi! Ng’euru ni ka wuon ot ong’eyo sa ma jakuo biroe, to dobed korito ode, motam jakuo turo. Omiyo un bende beduru kuikoru, nikech Wuod Dhano biro biro e sa ma ok ung’eyo ni onyalo biroe.” Petro nopenjo Yesu niya, “Ruoth, wan kendwa ema igoyonwa ngeroni, koso igoye ni ji duto?” Eka Ruoth Yesu nowacho niya, “Ere ng’ato kuomu machalo gi jatich mogen kendo mariek, ma ruodhe biro keto mondo orit jotich wetene, kendo opognigi chiemo e kinde mowinjore? Jatich ma ka ruodhe oduogo to yudo katiyo kamano, en jahawi! Adier awachonu ni ruodhe nokete jarit mwandune duto. To ka en jatich ma paro e chunye ni ruodhe ok bi duogo piyo, to onyalo chako goyo jotich wetene, machwo gi mamon, kendo dochiem achiema, mi omethi, kendo omer. To chieng’ moro nopo ka ruodhe oduogo e sa ma ok ong’eyo, mi ruodhe nong’ade sirunde sirunde! Kamano nokume kaachiel gi joma ok oyie kuom Nyasaye. “Jatich mong’eyo gima ruodhe dwaro ni mondo otim, to ok tem timo kamano nochwad malit, to jatich ma ok ong’eyo gima ruodhe dwaro ni mondo otim, mi oboth motimo gima owinjore gi kum, to nochwad mana matin. Ng’at momi gik mang’eny, nodwar kuome gik mang’eny. Adier ng’at mogen gi gik mang’eny nodwar kuome gik mang’eny moloyo! “Ne abiro mondo amok mach e piny, to mad aye bed ni osemoke! Nitie sand mibiro sandago, to mano kaka chunya parore nyaka chop ayud sandno. Uparo ni ne abiro mondo akel kue e piny koso? Ooyo, ok asebiro mondo akel kue, to mana ni mondo akel pogruok! Chakre ndalogi, ji abich ma joot achiel biro pogore, ka ji adek odok konchiel, to ariyo komachielo. Wuowi nopogre gi wuon mare, kendo nyako nopogre gi min. Chiwuowi bende nopogre gi wuon odgi.” Yesu nowacho bende ni ji niya, “Ka uneno boche polo koting’ore yo podho chieng’, to uwacho piyopiyo ni, ‘Koth biro chue,’ kendo ochue adier! To bende ka uneno yamb oro ka kudho, to uwacho ni, ‘Oro biro wuok,’ kendo adier, oro wuok. Un muwuondoru awuondagi! Ka ulony kuom rango polo gi piny kamano, mi ung’e gima biro timore, to ang’o ma monou fwenyo tiend gik matimore ndalogi? “Marang’o un uwegi ok ung’eyo gima kare monego utim? Ka ng’ato odonjoni, to onego item matek mondo uwinjru kode kapok uchopo e od bura, nono to oteri e nyim jang’ad bura, mi jang’ad bura diketi e lwet askari, mi askari boli e jela. Awachoni ni koserwaki kanyo, to ok diwuog ngang’ kapok ichulo faini duto te!” E kinde nogo, jomoko nobiro, monyiso Yesu wach jo-Galili mane Pilato onego ka jotimo misango. Yesu nodwokogi niya, “Uparo ni jo-Galili noneno masira malit kamano nikech ne gin joma richo moloyo jo-Galili mamoko duto koso? Ooyo, awachonu ni ka ok ulokoru uweyo richou, to uduto ubiro tho mana kaka ne githono! Koso uparo ni ji apar gaboro mane ohinga mar Siloam opodho kuomgi, mi onego kande, ne joketho moloyo jo-Jerusalem mamoko duto koso? Ooyo, anyisou ni ka ok ulokoru uweyo richou, to uduto ubiro tho mana kaka ne githono!” Eka Yesu nogoyonigi ngero niya, “Ng’at moro ne nigi yadh ng’owo e puothe mar mzabibu. Chieng’ moro ne odhi rango ka doyud olemo kuome, to ne ok oyudo. Eka nowacho ni jalos puodhono ni, ‘Koro kuom higni adekgi asebedo kabiro ka mondo ayudie olemo kuom ng’owoni, to ok aseyudo gimoro. Omiyo tong’e oko. Ere gimomiyo onego oketh lowo kayiem nono?’ To jalos puodho nodwoke niya, ‘Jaduong’, yie iweye higani bende. Abiro doye, ma aketne owuoyo. Kamano, ka onyago olemo higa mabironi, to mano ber. To ka ok onyago, to koro eka nitong’e oko.’ ” Chieng’ Sabato moro, Yesu ne puonjo e od lemo moro. To e od lemo kanyo ne nitie dhako moro man gi jachien moseloke jamidekre kuom higni apar gaboro, kendo dende ne odolore ma ok nyal riere kata matin. Kane Yesu onene, ne oluonge ire, mowachone niya, “Nyarwa, isechango kuom midekreni!” Eka noketo lwete kuom dhakono, mi gikanyono dhakono norioere tir modendo Nyasaye. Kane jaduong’ od lemo oneno ka Yesu ochango dhakono chieng’ Sabato kamano, mirima nomake, mi owacho ni ji niya, “Nitie ndalo auchiel ma onego ji tiye, omiyo biuru e ndalogo mondo ochangu, to kik ubi chieng’ Sabato.” Ruoth Yesu nodwoke ni, “Un joma wuondore ni ohero Nyasayegi! Donge ng’ato ka ng’ato kuomu gonyo dhere kata kanje e kul chieng’ Sabato, mi ter modho? Koro dhako ma nyakwar Ibrahim, ma jachien osebedo kotueyo kuom higni apar gaboroni, donge ber kogony e tuech ma kamano chieng’ Sabato?” Dwokone nokwodo wi wasike duto, to ji mamoko nodoko mamor kuom gik malich duto mane otimo. Yesu nopenjo niya, “Ere kaka Loch Nyasaye chalo? Ang’o ma dapimego? Ochalo gi koth karadali mane ng’ato okawo, mopidho e puothe. Kodhino nodongo, modoko yath maduong’, kendo winy nogedo e bedene.” Yesu nopenjo kendo ni, “Ang’o ma dapimgo Loch Nyasaye? Ochalo gi thowi mane dhako moro okawo, mi odwalogo mogo atonge adek, mi bang’e okuot maber.” Kane yesu nie wuoth, kadhi Jerusalem, norawo e mier madongo gi matindo, kendo nopuonjo ji. Ng’at moro nopenje niya, “Jaduong’, ji manok kende ema nokwo koso?” Yesu nodwoke niya, “Temuru matek mondo udonj gie dhoot madiny, nikech awachonu ni, ji mang’eny nodwar donjo, to ok gininyal. Jaduong’ ot biro chung’, mi lor dhoot, to bang’ mano, kuchung’ oko mi udwong’o kuwacho ni, ‘Jaduong’, yawnwa’, to nodwoku ni, ‘Ok ang’eyou! Ua kanye?’ Eka nuchak wacho niya, ‘Ne wachiemo kendo wametho kodi, kendo ne ipuonjo e miechwa.’ To enodwoku ni, ‘Awachonu ni ok ang’eyou, kata kuma uaye bende ok ang’eyo. Auru kuoma, un joma timbegi richogi!’ “Mano kaka unuyuagru malit, kumwodo laku, ka uneno Ibrahim gi Isaka kod Jakobo kod jonabi duto e Piny Ruoth Nyasaye, to un oriembu oko. Ji nobi kowuok yo wuokchieng’ kod yo podho chieng’, kod koa yo nyandwat kod milambo, mi ginibed piny mondo gichiem e nyasi manie piny Ruoth Nyasaye. Adier, jomoko ma koro odong’ chien notel, to jomoko ma koro otelo nodog chien!” E sanogo, jo-Farisai moko nobiro ir Yesu, mowachone ni, “Ber mondo ia ka, nikech Herode dwaro negi.” To nowachonigi niya, “Dhiuru unyis andhogano ni, agolo jochiende kendo achango ji kawuono gi kiny, to chieng’ mar adek abiro tieko tija. To onego adhi nyime gi wuodha kawuono gi kiny kod orucha, nikech janabi ok nyal tho oko kamoro nono, to mak mana Jerusalem. “Yaye jo-Jerusalem! Yaye jo-Jerusalem! Un munego jonabi, kendo ugoyo joma Nyasaye ooro iru gi kite! Mano kaka asedwaro mondo achoku duto kaka nyabuch gweno chokon nyithinde e bwombe, to usetamoru. Koro dalau biro dong’ gunda. Awachonu ni chakre kawuono ok unuchak unena kendo, nyaka kinde chopi ma unuwachie ni, ‘Ogwedh ng’ama biro e nying Ruoth.’ ” Chieng’ Sabato moro, Yesu nodhi chiemo e od jaduong’ jo-Farisai moro, kendo ji ne ng’iye ahinya. To e odno ne nitie ng’ato e nyim Yesu ma mbunda ohingo. Yesu nopenjo jopuonj Chik kod jo-Farisai ni, “Chikwa oyie mondo ochang ji chieng’ Sabato, koso ok oyie?” To ne ok gidwoke gimoro. Eka nokawo ng’atno mi ochango, kendo oweyo odhi. Bang’ mano nowachonigi niya, “Ere ng’ato kuomu ma ka kanje kata rwadhe opodho e bugo chieng’ Sabato, to ok dogole mana gikanyono?” To dwoko penjono notamogi. Yesu noneno ka welo yiero kombe moyiedhi, omiyo nowachonigi niya, “Ka oluongi e nyasi moro mar kisera, to kik ibed e kom moyiedhi, nikech dipo ka ng’at moluongi oluongo koda ng’at moloyi gi duong’ bende. Eka kamoro dipo ka ng’at mane oluongouno obiro, mowachoni ni, ‘Weni jali komino.’ Kamano wiyi dikuodi, kidhi bet e kom man chien moloyo. Kuom mano, ka oluongi kamoro, to dhi ibed mana e kom man chien moloyo, mondo ka ng’ama oluongino obiro, to owachni ni, ‘Osiepna, sudi ibi nyime ku.’ Kamano iniyud duong’ e nyim welo mamoko duto, nikech ng’at mating’ore malo nodwok piny, to ng’at madwokore piny noting’ malo.” Eka Yesu nowacho bende ni ng’at mane oluongeno ni, “Ka iluongo ji e chiemb odiechieng’, kata chiemb otieno, to kik iluong mana osiepeni kata oweteni kata wedeni kata jogweng’u momew, nimar dipo ka gin bende chieng’ moro giluongi, mi gichuli kar luong mane iluongogigono. To kiloso nyasi, to luong mana joma odhier gi rang’onde gi pudhe kod muofni, eka inibed ng’ama oguedhi, nikech gin gionge gima digichulgo. To Nyasaye nochuli chieng’ ma joma kare ochiere.” Ng’at achiel kuom joma ne chiemo kod Yesu nowinjo wechego, mowacho ni Yesu niya, “Mano kaka joma nobet ka chiemo e nyasi manie Piny Ruoth Nyasaye gin johawi!” To Yesu nowachone ni, “Ng’at moro noloso nyasi maduong’, mi oluongo ji mathoth. Kane chiemo oseikore, ne ooro jotichne mondo odhi owach ni joma oluongi niya, ‘Biuru nikech gik moko duto oseikore.’ To giduto kar rombgi ne gichako wacho weche ma ginyisogo wuon nyasi gimomiyo ok ginyal biro. Ng’at mokwongo nowacho ni jatich mane oor ni, ‘Aseng’iewo puodho moro, omiyo nyaka adhi anene. Kuom mano wach ni ruodhi mondo ong’wonna.’ Ng’at machielo to nowacho ni, ‘Aseng’iewo ruedhi apar mag pur, omiyo nyaka adhi atemgi. Kuom mano, wach ni ruodhi mondo ong’wonna.’ Ng’at moro to nowacho ni, ‘An gi miaha, omiyo ok anyal biro.’ Eka jatich nobiro monyiso ruodhe wechego. Mirima nomako wuon nyasi, mi owacho ni jatichne niya, ‘Wuogi piyo, idhi e yore gi chirni, mondo ikel joma odhier gi rang’onde gi muofni kod pudhe miyudo.’ To kane jatich oduogo, nowacho ni ruodhe niya, ‘Jaduong’, wasetimo kaka nende iwacho, to thuolo pod nitie mar luongo jomoko.’ Eka ruodhe nochako owachone ni, ‘Dhiyo e wang’yore kod gweng’ duto, iwach ni ji kijiwogi ni nyaka gibi mondo oda opong’ thich! Awachonu adier ni onge kata ng’at achiel kuom ji mane oluongi ma nobil chiemba.’ ” Chieng’ moro kane oyudo ji mathoth luwo bang’ Yesu, nolokore, mowachonigi niya, “Ka ng’ato obiro ira, to ok ojwang’o wuon kod min, gi chiege gi nyithinde koda ka ngimane owuon, to ok onyal doko japuonjrena. Bende ng’at ma ok nyal ting’o msalape owuon mi luwa, ok nyal doko japuonjrena. “En ng’a kuomu, ma kadwaro gero ot, to ok kwong bed piny, mi pim nengo, mondo one ane kaa en gi pesa moromo tieko tijno? Ka ok otimo kamano, to ok dotiek gero odno bang’ keto mise, kendo ji duto moneno gima otimore dinyiere, kawacho ni, ‘Jali nochako gedo, to otame tieko!’ “Koso ka ruoth moro dwaro kedo gi ruoth machielo, donge okwongo obet piny mi one ane ka ji alufu apar ma en-go onyalo chomogo jal mabiro monje gi ji alufu piero ariyo? Ka oneno ni ok donyal, to ooro joote ka pod ruoth machielo ni kuma bor, mondo onyise ni odwaro mondo giwinjre e yor kue. Kamano bende onge ng’ato kuomu manyalo bedo japuonjrena ka ok oweyo gige duto. “Kado ber, to ka ndhathe orumo, to ere kaka dumi ochak obed gi ndhadhu kendo? Kado ma kamano onge gi tich kuom loso lowo, kata loso pidh owuoyo, omiyo ipuke mana oko. Ng’at man gi it mar winjo, to mondo owinji.” Chieng’ moro josol osuru mang’eny kod joricho nosudo but Yesu mondo oyud puonjne. Eka jo-Farisai kod jopuonj Chik ne jochako ng’ur ni, “Jali rwako joricho, kendo ochiemo achiema kodgi.” To Yesu nogoyonigi ngero niya, “Ka ng’ato kuomu nigi rombe mia achiel, to achiel olalne, donge dowe rombe mamoko piero ochiko gochiko e lek, to odhi manyo achiel molalno nyaka oyudi? To koyude, to odoko mamor ahinya kendo oting’e mana e goke, kodwoke dala. Bang’e oluongo osiepene kod jogweng’gi, kendo owachonigi niya, ‘Wachiemuru, nikech amor chutho, nimar aseyudo rombona ma nyocha olal.’ “Koro akonu ni, kamano bende e kaka mor nobedi e polo kuom jaricho achiel molokore, moloyo mor ma nobed kuom ji piero ochiko gochiko mabeyo, maparo ni ok onego lokre. “Koso ka dhako moro nigi siling’ apar mamingli, to achiel olalne, donge domok taya, mi oyue ode komanyo maber kuonde duto nyaka oyude? Bang’e oluongo osiepene kod jogweng’gi kaachiel, kendo owachonigi niya, ‘Wachiemuru nikech amor ahinya, nimar aseyudo pesana manyocha olalna.’ Akonu ni, kamano bende e kaka malaika mag Nyasaye bedo mamor kuom jaricho achiel molokore.” Yesu nomedo wacho niya, “Ng’at moro ne nigi yawuowi ariyo. Wuowi machogo nowacho ni wuon mare ni, ‘Wuora, yie ipogna mwandu monego ayudi.’ Kuom mano ng’atno nopogo yawuote ariyogo mwandune. Bang’ ndalo manok, wuowi machogo noloko gige duto pesa, mi owuok odhi e piny moro mabor. Eka nodonjo e ngima mar anjawo kuno, motieko pesane duto. Kane osetieko pesane duto kamano, kech maduong’ nowuok e pinyno, mi nodoko jachan machandore. Kuom mano, nodhi mondo oti ni japinyno moro, mi jalo nokete jakwa ngurue. Nogombo mondo ocham opokla mane ngurue chamo, to bende onge ng’ama nomiye gimoro. Eka parone nodwogo kare, mi owacho e chunye niya, ‘Jotich wuora duto nigi chiemo mohingogi, to an kech nega ka! Abiro dhi kawuora, mi awachne ni, “Wuora, aseketho e nyim Nyasaye kendo e nyimi, ok awinjora koro mondo iluonga ni wuodi, to keta abed achiel kuom jotichni.” ’ “Kamano noa malo, mochako wuoth madok ka wuon mare. To kane pod en mabor gi dala, wuon mare nonene. Nokeche, mi oringo okwake, monyodhe. Eka wuowino nowacho ni wuon niya, ‘Aseketho e nyim Nyasaye, kendo e nyimi. Ok awinjora koro mondo iluonga ni wuodi.’ To wuon mare nowacho ni jotichne ni, ‘Goluru law maberie moloyo piyopiyo mondo urwakne, kendo uketne tere e lith lwete. Wuoche bende mondo urwakne e tiende. Bang’ mano, keluru nyarwath machwe uyang’ mondo wacham wabeduru mamor, nikech wuodani ne osetho, to koro ongima kendo ne olal, to koro onwang’e.’ Kamano ne gichako timo nyasi ka gimor. “E kindeno noyudo ka wuowi maduong’ ni oko e puodho, to kane odwogo mochopo machiegni gi dala, nowinjo ka thum ywak, kendo ji miel. Omiyo ne oluongo achiel kuom jotich, mopenjo gima timore. Jatich nodwoke niya, ‘Owadu odwogo, kendo wuoru oseyang’one nyarwath machwe, nikech odwogo kongima maber.’ To mirima nomako wuowi maduong’, mi otamore donjo e ot, omiyo wuon mare nowuok, mohombe mondo odonji. To nodwoko wuon niya, ‘Parie kaka asetiyoni mana ka misumba kuom higni mathothgi duto, kendo pok aketho chikni kata dichiel, to pod ok imiya kata mana nyadiel mondo ayang’ acham gi osiepena! To koro ka wuodi mosechamo mwanduni duto gi jochode obiro, to iyang’one nyarwath machwe!’ Wuon mare to nokone niya, ‘Nyathina, ndalo duto in koda, kendo giga duto gin magi. To owinjore wachiem kendo wabed mamor, nikech owaduni yandi otho, to koro ongima, kendo yande olal, to koro onwang’e.’ ” Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Ne nitie jamoko moro mane oketo ng’ato mondo orit mwandune. To noyudo wach ni jatijno ketho gige. Omiyo noluonge, mopenje niya, ‘En wach mane ma awinjo kuomini? Tim ane kwan kuom gigo duto mirito, nikech ok inyal dhi nyime gi bedo jarit giga ngang’!’ Eka ng’atno nowacho e chunye niya, ‘Ere gima koro anyalo timo, ka ruodha ogola e tich? Aonge gi teko ma dapurgo, bende ok dakuechi nikech aluoro wich kuot. Ero, koro ang’eyo gima abiro timo mondo ji orwaka e miechgi, koseriemba e tich.’ Eka noluongo jogop ruodhe achiel achiel, mopenjo jagowi mokwongo ni, ‘In gi gop ruodha moromo ang’o?’ Jalo nodwoke ni, ‘Gopa oromo depe mia achiel mag mo.’ To nokone ni, ‘Bed piny piyopiyo, mondo ikaw kitapi, indikie ni, piero abich.’ Eka nopenjo ng’at machielo niya, ‘In to gopi oromo adi?’ Ng’atno nodwoke ni, ‘Gunde mia achiel mag cham.’ Eka nodwoke ni, ‘Kaw kitapini, indikie ni piero aboro.’ “Jamokono nopako jarit gige ma ok kareno kuom riekone, kendo en adier ni joma ok ong’eyo Nyasaye tiyo gi jowadgi gi rieko moloyo rieko ma joma ong’eyo Nyasaye tiyogo gi jowetegi.” Eka Yesu nomedo wacho niya, “Mano omiyo awachonu ni, tiuru gi mwandu mag pinyni kuom mako osiepe, mondo chieng’ ma mwandugo orumo, to orwaku e dala mochwere. Ng’at ma jaadiera kuom gima tin, doko jaadiera kuom gima duong’ bende. Kamano bende, ng’at ma ok jaadiera kuom gima tin ok nyal bedo jaadiera kuom gima duong’. Emomiyo ka ok usebedo joadiera kuom mwandu ma ok ni kare mag pinyni, koro ng’ano ma digenu kuom mwandu madier? Koso ka ok usebedo joadiera kuom mwandu ng’at machielo, koro ere ng’ama dimiu mwanduu uwegi? “Onge misumba manyalo tiyo ni ruodhi ariyo, nimar dosin gi moro, to ohero machielo, kata domi achiel luor, to ochayo machielo. Omiyo ok unyal tiyo ni Nyasaye, mi kendo uchak uti ni mwandu.” Jo-Farisai, ma gin joma ohero pesa ahinya, nowinjo wechego duto, mi onyiere anyiera. To Yesu nowachonigi niya, “Un e joma wuorore e nyim ji ni joma kare, to Nyasaye ong’eyo chunyu. Ng’euru ni Nyasaye ochayo gik moko ma dhano kwano ka gik madongo. “Chik Musa kod weche jonabi ne nigi teko nyaka chop ndalo Johana, kendo chakre kanyo, Wach Maber mar Loch Nyasaye osebedo kilando, kendo ng’ato ka ng’ato riyore mondo odonjie. To yot mondo polo gi piny orum, moloyo ka nukta achiel matinie moloyo mar Chik lal. “Ka ng’ato oriembo chiege, mi okendo dhako machielo, to oterore. Bende ka ng’ato okendo dhako ma chwore oriembo, to mano bende oterore.” Yesu nogoyo nigi ngero niya, “Ne nitie jamoko moro mane rwako lewni mabeyo ma nengogi tek, kendo ne odak e ngima mamalo, kochamo chiemo mabeyo pilepile. To bende ne nitie ng’at moro modhier, ma nyinge Lazaro, ma adhonde opong’o dende. Ne ikete e dhoranga jamokono pilepile, kendo nogombo chamo ng’injo molwar e bwo mesa jamokono. Kata mana gwogi bende ne biro mi nang’ adhondene. To mos achien, ng’at modhierno notho, mi malaika noting’e, motere e bath Ibrahim. Bang’e jamokono bende notho, mi oyiki. Kane en e Piny Joma Otho kisande malit, noting’o wang’e moneno Ibrahim gi kuma bor, kod Lazaro kobet e bathe. Eka nokok kowacho niya, ‘Wuonwa Ibrahim, kecha mondo ior Lazaro olut lith lwete e pi, okuego lewa, nikech an gi rem malit e ligegani!’ To Ibrahim nodwoke ni, ‘Wuoda, par ni kane pod ingima ne iyudo gik moko mabeyo, to Lazaro ne yudo gik maricho. To koro sani oneno maber kaeri, ka into inie rem malit. To bende e kindwa kodi nitie hoho mang’ongo mopogowa, mondo otam joma dwaro kalo kaa koni biro iru, kendo kik ji ng’ad koa koru kabiro koni.’ Eka ng’atno nowacho ni Ibrahim ni, ‘Wuonwa, ka kamano, to kara ornago e dala wuora, mondo osiem owetena abich modong’ kuno, kik gibi kar sand malit.’ To Ibrahim nodwoke niya, ‘Gin gi weche Musa kod mag Jonabi kuno, omiyo ber mondo giwinjgi.’ To en nowacho ni, ‘Ooyo wuonwa Ibrahim! Ka ng’at moa kuom joma otho odhi irgi, eka digilokre.’ Ibrahim to nokone niya, ‘Ka ok ginyal winjo weche Musa kod Jonabi, to ok giniwinj kata mana ng’at mochier oa kuom joma otho!’ ” Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Gik mamiyo ji donjo e richo ok nyal bare mak obetie. To mano kaka nobed malit ni ng’at makelogi! Da obedo maber ka otuene pong’ e ng’ute, mi onyumego e nam, moloyo komiyo achiel kuom joma tindogi odonjo e richo. Beduru motang’! Ka owadu okethoni, to kwere. To koyie kethone, to wene. Ka okethoni nyadibiriyo e odiechieng’ achiel, mi obiro iri ndalo abiriyo kokwayi mondo iwene, to nyaka iwene.” Joote nowacho ni Ruoth Yesu niya, “Medwa yie.” To Ruoth nowachonigi niya, “Da bed ni un gi yie kata matin marom gi koth karadali, to da uwacho ni yadhni ni, ‘Pudhri, mondo idhi ipidhri e nam,’ mi dowinjou. “Ere ng’ato kuomu man gi jatich mapuro kata makwayo jambe, ma ka jatichno oa puodho to dowachne ni, ‘Reti ibi ibed piny mondo ichiem’? Donge dowachne mana ni, ‘Losna chiemo, kendo iikri mondo igamna gima adwaro kachiemo kendo ametho. Eka bang’e in bende ibi ichiem.’ Koso uparo ni bende dogo ni jatichneno erokamano kuom timo gima nowachone ni mondo otim? Kamano e kaka un bende, ka usetimo gik moko duto mane onyisu ni mondo utim, to onego uwach ni, ‘Wan mana jotich aticha, omiyo onge erokamano monego wayudi, nikech wasetiyo mana tichwa.’ ” Kane Yesu dhi Jerusalem, nowuotho e kind Samaria gi Galili. Noyudo odonjo e dala moro, mi jodhoho apar noromo kode. Ne gichung’ gi chien, mi gikok niya, “Yesu! Yie ikechwa.” Yesu nonenogi, mowachonigi ni, “Dhiuru ir jadolo mondo orang dendu.” To kane oyudo gin e yo gidhi, ne gichango. Achiel kuomgi, kane oneno ni osechango, nodwogo ir Yesu kopako Nyasaye matek. Ne ogoyo chonge piny, mokulore e tiend Yesu, kogoyone erokamano. To ne en ja-Samaria! Yesu nopenjo niya, “Donge ne gin ji apar mane ochango koso? Koro ere ji ochiko mamoko? Ere gima omiyo japiny moro nononi kende ema oduogo mondo ogo ni Nyasaye erokamano?” Eka nowacho ni ng’atno niya, “Chungi, idhi. Yieni ema omiyo ichango.” Jo-Farisai moko nopenjo Yesu chieng’ ma Loch Nyasaye nobie. Nodwokogi niya, “Onge ranyisi ma ji biro neno manyiso chieng’ ma Loch Nyasaye biroe. Bende onge ng’ama nowach ni, ‘Neuru, erigo!’ kata ni, ‘Echago cha,’ nikech Loch Nyasaye nie dieru!” Eka nowacho ni jopuonjrene niya, “Ndalo nobi ma unugomb nenoe chieng’ achiel kuom ndalo mag Wuod Dhano, to ok unune. Bende jomoko nowachnu ni, ‘Neuru, en kucha!’ kata ni, ‘Neuru, en ka!’ To kik uwuog mondo uluwgi, nikech kaka mil polo piatore e kor polo koa konchiel nyaka komachielo, e kaka Wuod Dhano bende nobedi chieng’ mobiroe. To mokwongo nyaka one masiche mang’eny, kendo tieng’ ma kawuononi nyaka dage. Kaka notimore e ndalo Nowa, e kaka notimre e ndalo Wuod Dhano. Ji duto nosiko chiemo achiema kendo metho. Chwo ne kendo, kendo nyiri bende ne dhi tedo, nyaka nochopo chieng’ mane Nowa odonjo e yie, mi pi oimo piny, motieko ji pep. Kamano bende, kaka notimore e ndalo mag Lut, e kaka notimre chieng’ ma Wuod dhano biroe. Ji ne chiemo kendo metho. Ne ging’iewo, kendo ne giloko ohala, bende ne gichwoyo, kendo gigedo. To chieng’ mane Lut owuokie Sodom, mach kod kite maliel nolwar koa e polo, mi otieko gi pep. Kamano e kaka notimre chieng’ ma Wuod Dhano nonyisree. “Ng’at manie wi tat ode chieng’no kik lor piny mondo ogol gige manie ot odhigo. Bende ng’at man oko e puodho kik dog dala. Paruru gima notimore ni chi Lut! Ka ng’ato otemo reso ngimane, to ngimane nolalne, to ka ng’at ma ojwang’o ngimane, nores ngimane. Awachonu ni, otienono ji ariyo nobed kanindo e kitanda achiel; achiel nokaw, to machielo nowe. Mon ariyo bende nobed ka rego kaachiel; achiel nokaw to machielo nowe. [ Ji ariyo nobed katiyo e puodho; achiel nokaw, to machielo nowe.”] Eka ne gipenje niya, “Mano notimre kanye, Ruoth?” Nodwokogi ni, “Kama gimoro othoe ema achudhe chokoree!” Yesu nogoyo ni jopuonjrene ngero moro mondo opuonjgigo lamo Nyasaye pile mak ginyosore. Nowachonigi niya, “Jang’ad bura moro ma ok oluoro Nyasaye, kendo ma ok odewo ji, ne odak e dala moro. To chi liel moro ma bende nodak e dalano ne osiko biro ire pile, kakwaye ni, ‘Yie ing’adna bura e kinda gi jal ma an-go gi wach.’ Kuom kinde mang’eny jang’ad burano notamore winjo wachne, to bang’e achien nowacho e chunye niya, ‘Kata obedo ni ok aluoro Nyasaye, kendo ok adew ji kamano, to chi lielni chanda, omiyo abiro ng’adone bura kare, mondo kik obemba gi biro ira pile.’ ” Eka Ruoth Yesu nodhi nyime kawacho niya, “Winjeuru gima ne jang’ad bura ma ok kareno owacho! Koro donge Nyasaye nong’ad bura kare ni joge moyier, maywakne odiechieng’ gotieno? Uparo ni dodeki mak okonyogi koso? Ooyo! Awachonu ni nong’adni bura kare piyopiyo. To chieng’ ma Wuod Dhano obiroe e piny, uparo ni nonwang’ joma oyie kuome koso?” Joma ne paro giwegi ni gin joma kare, kendo mane ochayo ji mamoko duto, bende Yesu nogoyonigi ngero kama: “Ji ariyo nodhi e Hekalu mondo olem. Achiel ne ja-Farisai, to machielo ne jasol osuru. Ja-Farisai nochung’ kar kende, mi olemo niya, ‘A Nyasaye, agoyoni erokamano, nikech ok achal gi jomoko duto, ma jomecho kendo jagang wach kendo ma joma terore. To bende ok achal gi jasol osuruni. Atweyo chiemo diriyo e juma ka juma, kendo achiwoni achiel kuom apar mag gik moko duto ma anwang’o.’ Jasol osuru to ne ochung’ gi chien kendo ne pok ohedhore kata mana ting’o wiye mondo orang polo, to noywagore malit, kowacho ni, ‘A Nyasaye, yie ikecha, an ma an jarichoni.’ ” Eka Yesu, notieko kawacho niya, “Akonu ni ng’atni nodok dala ka ni kare e nyim Nyasaye moloyo ng’at machielo cha, nimar ng’at ma ting’ore malo nodwok piny, to ng’at ma dwokore piny noting’ malo.” Jomoko nokelo koda ka nyithindo matindo ir Yesu, mondo oket lwete kuomgi. To jopuonjrene noneno kamano, mokwerogi. To Yesu noluongogi, kawacho ni. “Weuru nyithindo obi ira! Kik utamgi, nikech joma kamagi ema yudo gueth mar Loch Nyasaye. Awachonu adier ni, Ng’at ma ok oyie Loch Nyasaye gi chuny machalo gi chuny nyathi matin, ok noyud gueth mar lochne ngang’.” Jaduong’ jo-Yahudi moro nopenjo Yesu niya, “Japuonj! In, in g’ama ber. Koro ere gima onego atim mondo ayud ngima mochwere?” To Yesu nodwoke ni, “Ang’o momiyo iwacho ni an ng’ama ber? Onge ng’ama ber, mak mana Nyasaye kende. Donge ing’eyo chike, mawacho ni, ‘Kik iterri, kik ineki, kik ikwal, kik ihang wach,’ kendo ni ‘Luor wuoru gi meru’?” Ng’atno nodwoke ni, “Aserito chikego duto, chakre aa e nyathi.” Kane Yesu owinjo kamano, nowachone niya, “Gimoro achiel ema pod onego itim. Lok gigi duto pesa, mondo ipog ni joma odhier, eka inibed gi mwandu e polo. Ka isetimo kamano, to bi iluwa.” Kane ng’atno owinjo kamano, chunye nodoko malit, nikech ne en jamoko ahinya. Yesu noneno ka chunye lit, mi owacho niya, “Mano kaka donjo e Piny Ruoth Nyasaye tek ni joma nigi mwandu. Yot ni ngamia kadho e wang’ sandan, moloyo jamoko donjo e Piny Ruoth Nyasaye!” Joma ne owinjo kowacho kamano, nopenjore ni, “Kara, ere ng’ama nokwo?” To Yesu nodwokogi niya, “Gik ma dhano ok nyal, Nyasaye ema nyalo.” Eka Petro nowachone ni, “To wan waseweyo miechewa, mwaluwi.” Yesu nodwoke, kawachonigi ni, “Adier awachonu ni, ng’ama oweyo dalane kata chiege kata owetene kata jonywolne kata nyithinde nikech Loch Nyasaye, noyud gik mang’eny e pinyni, moloyo mago moseweyo. To e piny mabiro noyudie ngima mochwere.” Yesu nokawo jopuonjrene apar gariyo, motero kar kendgi, mi owachonogi niya, “Winjuru! Koro wadhi Jerusalem, kuma gik moko duto mane jonabi ondiko kuom Wuod Dhano biro timoree adier. Ibiro chiwe e lwet joma ok jo-Yahudi, mi jogo nochare kendo noyanye kendo nong’udh kuome olawo. Bende ginichwade, kendo gininege, to chieng’ mar adek enochier.” To jopuonjrene ne ok owinjo tiendn wechego kata achiel, nikech nopandnigi tiende. Kamano ne ok ginyal ng’eyo gima Yesu wacho. Kane Yesu chiegni chopo Jeriko, muofu moro noyudo obet e bath yo kakuecho. Muofuno nowinjo ka ji mang’eny kadho, omiyo nopenjo ni, “Mano en ng’a?” Ne gidwoke ni, “Yesu, ja-Nazareth ema kadho.” Eka ne okok matek niya, “Yesu, Wuod Daudi, kecha!” Joma ne otelo ne okwere ni mondo oling’, to nomedo kok matek moloyo ni, “Wuod Daudi, kecha!” Mano omiyo Yesu nochung’, mowacho mondo okele ire. Kane osebiro machiegni, Yesu nopenje ni, “Ere gima idwaro ni mondo atimni?” Ne odwoke ni, “Jaduong’, adwaro ni mondo achak anen kendo.” Yesu nowachone ni, “Nen! Yieni ema omiyo ichango.” Gikanyono wang’e noyepo, mi oluwo Yesu, komiyo Nyasaye duong’, kendo kane ji duto oneno gima otimore, ne gipako Nyasaye. Yesu nodonjo Jeriko, kendo kane oyudo okadho e dier dalano, Ng’at moro ma nyinge Zakayo ne dwaro nene. Ng’atno ne jasol osuru maduong’, kendo ne en jamoko. Ne odwaro neno ni Yesu en ng’ama chalo nadi, to ne ok onyal nene, nikech ji ne ng’eny ahinya, to bende ne en ng’at ma nyadundo. Kuom mano, noringo odhi nyime, mi oidho ng’owo mondo one Yesu, nikech Yesu ne dhi kadho kanyo. Kane Yesu ochopo, norango malo, mi owacho ni Zakayo niya, “Lor piny piyo, nikech kawuono adhi bedo wendo e odi.” Zakayo nolor piyo, mi orwako Yesu gi mor. To kane ji oneno kamano, ne ging’ur, ka giwacho ni, “Osedhi bedo wendo jaricho!” Zakayo nochung’, mowacho ni Ruoth Yesu niya, “Ruoth, abiro pogo nus giga ni jochan, kendo kapo ni asemayo ng’ato gire e yo ma ok kare, to abiro chulo nyading’wen.” Yesu nowacho niya, “Kawuono warruok osebiro e odni, nimar jali bende en nyakwar Ibrahim. Wuod Dhano nobiro mondo omany joma olal, kendo oresi.” Kane pod ji winjo wechego, Yesu nogoyo ngero moro, nikech ne koro ochiegni chopo Jerusalem, kendo ji ne paro ni Loch Nyasaye biro betie mak odeko. Ne owacho niya, “Ng’at moro marahuma ne dwaro dhi e piny moro mabor mondo oyud teko mar duogo bedo ruoth e pinygi. Ne oluongo jotichne apar, mi omiyo ng’ato ka ng’ato kuomgi siling’ alufu achiel achiel, kowachonigi ni, ‘Lokuru ohala gi pesagi nyaka chop aduogi.’ To jothurgi ng’atno ne osin kode, omiyo ne gioro joote kuma ne odhiyeno gi wach ni, ‘Ok wadwar mondo jalo obed ruodhwa.’ To kata kamano ne okete ruoth, kendo kane odwogo, nogolo chik mondo jotichne mane osemiyo pesa kande obi ire, mondo one ane ohala ma giseyudo. “Ng’at mokwongo nobiro, mowacho niya, ‘Ruoth, siling’ alufu achiel mane imiya osenywolo siling’ alufu apar ohala.’ Eka ruodhe nodwoke ni, ‘Ber ahinya, in jatich maber! Koro kaka iserito gima tinni maber, aketi mondo ibed ruodh mier apar.’ Ng’at mar ariyo bende nobiro mowacho niya, ‘Ruoth, siling’ alufu achiel mane imiya osenywolo siling’ alufu abich mamoko.’ En bende nodwoke ni, ‘Bed ruodh mier abich.’ Eka ng’at mar adek nobiro mowacho niya, ‘Ruoth, pesa mane imiya eri! Ne aboye gi nanga, mi akane akana, nikech ne aluori, nimar in ng’at makoch. In ikawo gima ne ok ikano, kendo ikayo gima ne ok ichwoyo.’ To ruodhe nowachone niya, ‘In jatich marach! Abiro ng’adoni bura gi weche ma isewacho gi dhogi iwuon. Kara, in ne ing’eyo ni an ng’at makoch, kendo ni akawo gima ne ok akano, bende ni akayo gima ne ok achwoyo! To ka kamano, to marang’o ne ok iketo pesana e bengi mondo ka aduogo to akawe kod ohande?’ Eka nowacho ni joma ne ochung’ kanyo mondo okaw pesa kuom ng’atno omi jal mane nigi siling’ alufu apar cha. Ne giwachone ni, ‘Ruoth, en donge en gi siling’ alufu apar?’ To nodwoke ni, ‘Akonu ni ng’ato ka ng’ato man-go ema nomedi, to ng’at ma ongego, noma kata mana mano matin ma en-go. To wasika mane ok dwar ni mondo abed ruodhgi to keluru ka mondo uneg mana ka aneno.’ ” Kane Yesu osegoyo ngero kamano, ne otelo odhi Jerusalem, kendo kane ochopo machiegni gi Bethfage kod Bethania e got miluongo ni got Zeituni, nooro jopuonjrene ariyo, kowachonigi niya, “Dhiuru e dala man nyimu cha, kendo kudonjo, to ubiro nwang’o nyathi kanyna motue, mapok ng’ato oidho nyaka nene. Gonyeuru ukele ka. To ka ng’ato openjou gimomiyo ugonye, to dwokeuru ni, ‘Ruodhwa dware.’ ” Jootego nodhi monwang’o gik moko duto mana kaka nosenyisogi, to kane oyudo gigonyo nyathi kanyna, wegi nopenjogi ni, “Ang’o momiyo ugonyo nyathi kanyna no?” Ne gidwoko ni, “Ruodhwa dware.” Kamano ne gikele ni Yesu, eka ne gipedho lepgi e dieng’eye mi giketoe Yesu. To kane owuotho odhi, ne gipedhone lepgi e yo. Yesu nochopo machiegni gi Jerusalem, kama yo lorgo kaa e got Zeituni, mi jopuonjre mang’eny nochako pako Nyasaye matek gi mor, nikech timbe madongo miwuoro mane giseneno. Ne giwacho niya, “Oguedh Ruoth mabiro e nying Ruoth Nyasaye! Kue obedi e polo, kendo duong’ obedi e polo malo.” Eka moko kuom jo-Farisai mane nie ogandano nowacho ni Yesu niya, “Japuonj, kwer jopuonjreni mondo oling’!” To nodwokogi ni, “Awachonu ni, ka giling’ to kara koda ka kitegi bende biro kok!” Yesu nomedo chopo machiegni gi Jerusalem, kendo kane oneno dalano, ne oywage, kowacho niya, “Yaye, mad ne bed ni ing’eyo tinendeni gima dikelni kue! To kata kamano ogeng’ore ni wang’i. Ndalo nobi ma wasiki notimnie ageng’a koni gi koni kakunyoni bur alwora. Ginitieki kaachiel gi jogi duto, kendo ok giniwe kata kidi achiel kochung’ ewi wadgi, nikech ne ok ing’eyo kinde mane Nyasaye obiroe iri mondo olimi!” Yesu nodonjo e Hekalu, mi ochako riembo joohala, kowachonigi niya, “Ondiki e Muma ni, ‘Oda nobed od lemo’, to un useloke od jomecho.” Ne opuonjo e Hekalu pile, to jodolo madongo gi jopuonj Chik kod jodong oganda ne dwaro nege. To ne ok ginyal yudo yo mar timo kamano, nikech ji duto nosiko kawinjo puonjne, ka ok gidwar ni mondo kata mana wach achiel okadh mak owinjo. Chieng’ moro kane Yesu puonjo ji e Hekalu, kendo lando Wach Maber, jodolo madongo gi jopuonj Chik, kaachiel gi jodong oganda, ne jobiro ire, mopenje niya, “Nyiswa ane! Ere teko ma in-go, momiyo itimo gik ma kamagi? Koso ng’ama omiyi teko mar timogi?” Yesu nodwokogi niya, “Weuru ane bende apenjue gimoro achiel. Nyasauru ane! Teko ma Johana batisogo ji noa kuom Nyasaye koso kuom dhano?” Eka jogo nochako wuoyo e kindgi giwegi, ka gipenjore ni, “Ere kaka dwadwoke? Ka wawacho ni teko Johana noa kuom Nyasaye, to obiro penjowa gima omiyo ne ok wayie wach Johana. To ka wawacho ni noa kuom dhano, to ji duto man kagi biro chieliwa gi kite, nikech giyie ni Johana ne janabi.” Kuom mano ne gidwoko ni ok ging’eyo kuma ne teko Johana oaye. Eka Yesu nowachonigi ni, “Ka kamano, to an bende ok anyal nyisou kuma ayudoe teko ma atimogo gigi.” Bang’e Yesu nogoyo ni ji ngero niya, “Ng’at moro noloso puoth mzabibu. Eka ne oweye e lwet jopur, mi owuok odhi wuoth e piny moro mabor kuom ndalo mang’eny. To kane kinde ma olemo chieki ochopo, ne ooro jatichme ir jopurgo mondo oomne pokne kuom gik monyak e puodho. To jopurgo nogoyo ng’atno, moriembo gi lwete nono. Kuom mano wuon puodho nochako ooro jatich machielo, to en bende jogo ne ogoye, kendo otimone marach, mi oriembe nono. Eka nooro jatich mar adek, to mano bende ne gigoyo, mi giriembo. Bang’ mano, wuon puodho nopenjore kawacho ni, ‘Koro ere gima koro datim? Ee, ang’eyo gima abiro timo, abiro oro wuoda awuon, nimar kamoro dipo ka gimiye luor.’ To kane jopurgo oneno wuodeno, ne giwacho e kindgi giwegi niya, ‘Ma eri e wuod wuon lowo. Wanegeuru mondo lopeni odong’nwa!’ Omiyo ne gidhire oko e tok puodho mi ginege.” Eka Yesu nopenjogi ni, “Koro uparo ni wuon puodho biro timo jopurgo nadi? Donge obiro biro, mi oneg jogo, kendo okaw puodho mi omi jopur moko nono?” To kane ji owinjo kamano, ne giwacho ni, “Ngang’! Mano ok nyalre!” Yesu norangogi, mopenjogi niya, “To kara, ere tiend weche mondiki e Muma ma wacho ni, Kidi mane jogedo odagi, ema koro osedoko kidi motegno moriwo kor ot’? Ng’ato ang’ata mopodho kuom kidino notur matindotindo, to ka kidino ema opodho kuom ng’ato to norege ka buru!” Jopuonj Chik kod jodolo madongo notemo mondo omak Yesu gikanyono, nikech ne ging’eyo ni osegoyo ngerono mana kuomgi, to kata kamano ne giluoro ji mane ni kanyo. Omiyo ne girito mondo giyud thuolo maber. Ne gioro jombetre mane owuondore ni joma kare, mondo omake kowinjo kowacho gimoro marach, kendo okete e lwet ruoth. Jombetrego nowacho ni Yesu niya, “Japuonj, wang’eyo ni gima iwacho kendo ipuonjo en adier. Bende wang’eyo ni ok iluoro wang’ ng’ato, kata dabed ni en ng’ama nadi, to ipuonjo yor Nyasaye gi adiera. To koro, nyiswa ane ka Chikwa oyie mondo wagol osuru ni Kaisar, kata kik wagol?” To Yesu noneno kaka gichikone obadho. Omiyo nowacho nigi ni, “Nyisauru ane siling’ mondo ane.” Kane gisekelone siling’, nopenjogi niya, “Kidoni gi nying’ man kuom siling’ni gin mag ng’a?” Ne gidwoke ni, “Gin mag Kaisar.” Eka Yesu nowachonigi niya, “Kara chiwuru ni Kaisar gi Kaisar to gi Nyasaye chiwuru ni Nyasaye!” Kamano ne ok ginyal make kata gi wach achiel e nyim ji kanyo, omiyo ne giling’ thi, ka giwuoro dwokone! Jo-Sadukai moko nobiro ir Yesu. (Gin e joma wacho ni chier ongee) Ne giwachone niya, “Japuonj! Musa nondikonwa Chik ni ni ka ng’ato otho, mi oweyo chiege ka onge nyathi, to owadgi nyaka kaw chiegeno, mondo onywolnego nyithindo. To koro ne nitie owete abiriyo. Wuowi maduong’ nokendo dhako, to otho ka ok onywolo nyathi. Eka owadgi maluwe notero chiegeno, kendo mar adek bende. Mano e gima notimore ni owete abiriyogo duto, to giduto ne githo ka ok ginywolo nyithindo. Bang’e dhakono bende notho. To koro, chieng’ chier, to dhakono nobed chi ng’a kuomgi, ka ji abiriyogo duto nokende kamano?” Yesu nodwokogi niya, “Chwo gi mon mae pinyni kendore, to chwo gi mon moyier mondo ochopi e piny mabiro, kendo ochier kuom joma otho, ok kendre. Adier ok ginyal tho kendo, nikech gichal gi malaika, kendo gin nyithind Nyasaye, nimar gin joma osechier. To kata mana Musa bende onyiso maler ni joma otho chier, nikech kusomo wach bungu maliel, to ubiro neno ni oluongo Ruoth Nyasaye ni Nyasach Ibrahim, gi Nyasach Isaka, kod Nyasach Jakobo. To wang’eyo ni ok en Nyasach joma otho, to en Nyasach joma ngima, nikech e nyim Nyasaye, ji duto ngima.” Eka jopuonj Chik moko nowacho niya, “Idwoko maber, japuonj.” Ne giwacho kamano nikech ne ok ginyal hedhore penje weche moko kendo! Yesu nopenjogi niya, “Ere kaka ji wacho ni Mesia nobed nyakwar Daudi, ka Daudi owuon to owacho e kitap Zaburi niya, ‘Ruoth Nyasaye nowacho ni Ruodha ni, “Bed e bada korachwich ka, nyaka chop aket wasiki obed raten tiendi.” ’ Kamano waneno ni Daudi ema luongo Mesia ni Ruoth. Koro ere kaka Mesia dibed nyakwar Daudi?” Kane oyudo ji duto winjo weche Yesu, nowacho ni jopuonjrene niya, “Beduru motang’ ni jopuonj Chik, ma ohero wuotho gi lewni maboyo, kendo mohero mondo ji omosgi kamiyogi duong’ kuonde ma ji ochokoree, bende mohero kombe ma nyime e ut lemo, kendo mohero kuonde moyiedhi e sewni. Gin joma yako ut mond liete, ka giriasore gi lemo moyware. Gininwang’ kum marach moloyo!” Yesu noting’o wang’e, moneno ka jomwandu bolo chiwogi e sandug sadaka mar Hekalu, to bende noneno chi liel moro modhier ka golo ndururu ariyo. Eka nowacho niya, “adier awachonu ni chi liel modhierni osegolo chiwo maduong’ moloyo ji mamoko duto, nimar ji mamoko osechiwo mana gik ma gigolo kuom mwandugi. En to, kata obedo ni odhier kamano, to osechiwo duto ma dokonyrego.” Jomoko ne wuoyo kuom Hekalu, kawuoro kaka olose gi kite mabeyo kendo kaka mich michiwoe ni Nyasaye long’o. To Yesu nowachonigi niya, “Ndalo biro ma onge kata mana kidi achiel kuom gik munenogi duto ma nodong’ kochung’ ewi wadgi, to giduto nowitgi piny.” To ne gipenjo niya, “Japuonj, gigo notimre karang’o? Koso ang’o ma notimre manyisowa ni kindeno chiegni?” Yesu nodwokogi niya, “Beduru motang’, mondo kik wuondu, nikech ji mang’eny nobi gi nyinga, kawacho ni, ‘An e en,’ kendo ni, ‘Ndalo chiegni.’ To kik uluwgi! Bende kik ubed maluor kuwinjo humb lwenje gi koko, nikech gik ma kamago nyaka kwong timre, to mano ok onyiso ni giko mar piny chiegni.” Nodhi nyime kowacho ni, “Ogendini noked gi ogendini wetegi, kendo ruodhi bende nomonj ruodhi wetegi. Piny noyiengni matek, kendo kech gi tuoche nobedie kuonde mopogore opogore. Gik malich mabwogo ji, kod honni madongodongo bende notimre e polo mondo obed ranyisi. “To kapok gigo duto otimore, to nomaku, mi sandu, kendo noteru mondo oyalu e nyim jodong ut lemo, mi ketu e jela. Bende giniteru e nyim ruodhi kod jodongo nikech an. Mano e thuolo ma unuyudi mar hulo gik museneno. Emomiyo keturu chunyu mondo ung’e ni ka kindeno ochopo, to ok unuchandru kuom paro gima dudwoki, nikech an ema namiu weche kod rieko ma onge wasiku kata achiel ma nosir kata nokwer. Kata mana jonywolu gi oweteu gi wedeu kod osiepeu nondhogu, kendo ginichiw jomoko kuomu mondo onegi. Bende ji duto nobed mamon kodu nikech an. To kata kamano, onge kata yie wiu achiel ma nolal. Omiyo timuru kinda, nimar mano e kaka unuyud ngima maradier. “Ka uneno ka ogend lweny olworo Jerusalem, to ng’euru ni kinde mikethee osechopo! Kuom mano, joma nie piny Judea nyaka ring dhi pondi e gode, kendo joma ni Jerusalem nyaka wuog oko, bende jogo man oko kik duog Jerusalem, nimar mago nobed ndalo ma Nyasaye kumoe joge, mondo weche duto mondiki e Muma otimre. Mano kaka nobed malit e ndalogo ni mon mayach kod mon man gi nyithindo mapod dhoth, nikech chandruok maduong’ nobed e piny, kendo jo-Israel noyud kum malit. Moko kuomgi noneg e lweny, to moko nomaki mi ter e pinje mamoko duto, kendo ogendini ma ok jo-Yahudi nonyon Jerusalem nyaka chop ndalo lochgi rum. “Ranyisi nobedi e wang’chieng’ gi due kod sulue, kendo ogendini mae piny nobed kodhier nono, kendo ka luor, nikech nam nowuo, kendo apaka nogore madongodongo. Luoro nomi chuny ji ling’re nikech gik mabiro timore e piny, kendo teko momako sulue e polo bende noyiengni. Eka Wuod Dhano nothinyre, kabiro e bor polo gi teko malich kod duong’ maler. Ka gigo ochako timore, to chung’uru tir, kendo ting’uru wiu, nikech warruok maru okayo machiegni.” Bang’ mano, Yesu nogoyonigi ngero niya, “Par ane uru yadh ng’owo kod yien mamoko. Ka uneno ka bedegi chako loth, to ung’eyo mak ng’ato onyisou, ni ndalo chwiri chiegni. Kamano bende, ka uneno ka gik ma asewachonugo timore, to unung’e ni Loch Nyasaye ochopo machiegni. To nyako ung’e ni gigo duto notimre kapok tieng’ ma kawuononi otho duto. Polo gi piny norum. Wechena to ok norum. “Ritreuru mondo kik utim anjawo, kata kik ubed jomer kata joma parore kuom gik manie pinyni, nono to chieng’no biro poyou mana ka obadho, nimar enopo ji duto modak e piny. Omiyo beduru motang’ kulemo pile mondo uyud teko mar tony e gik mabiro timore duto, kendo uchung’ e nyim Wuod Dhano.” Pile Yesu ne puonjo e Hekalu godiechieng’, to gotieno ne odhi onindo e got miluongo ni got Zeituni. Ji duto ne mondo e Hekalu gokinyi mang’ich mondo owinj puonjne. Koro Sap Makati ma ok ketie Thowi, miluongo ni Pasaka, ne chiegni. To jodolo madongo kod jopuonj Chik ne dwaro yo ma digineggo Yesu ling’ling’, nimar ne giluoro ji. Bang’e Satan nodonjo kuom Judas miluongo ni Iskariot, mane acheil kuom jopuonjre Yesu apar gariyo. Omiyo nodhi opimo wach gi jodolo madongo kod jotend jorit Hekalu, kaka doket Yesu e lwetgi. Ne gimor ahinya, kendo ne giwinjore kode ni ginimiye pesa. Judas noyie, kendo nochako dwaro rieko ma doketgo Yesu e lwetgi ka ji ok ong’eyo. Chieng’ Sap Makati ma ok ketie Thowi, ma inegoe nyarombo Pasaka, nochopo. Yesu nooro Petro kod Johana, kowachonigi ni, “Dhiuru ulosnwa Pasaka mondo wabi wacham.” To ne gipenje ni, “Ere kama idwaro ni mondo walosee?” Nowachonigi niya, “Ka usedonjo Jerusalem, to ubiro romo gi ng’aat moting’o dapi. Luweuru nyaka ot modonjoe, kendo nyisuru wuon odno ni, ‘Japuonj penji ni, ere ot moikne, mobiro chamoe Sap Pasaka gi jopuonjrene?’ Eka obiro nyisou ot malach moiki e gorofa malo. Kanyo ema mondo uikie gik moko duto.” Kamano ne gidhi, kendo ne ginwang’o gik moko duto mana kaka Yesu nosenyisogi, mi giiko Pasaka kuno. Kane sa ochopo, Yesu nobet e mesa kod jootene. Nowachonigi niya, “Asegombo ahinya mondo acham Pasakani kodu kapok osanda, nimar awachonu ni ok nachak achame ngang’ nyaka chop time mogik e Piny Ruoth Polo.” Eka nokawo kikombe, mi ogoyo ni Nyasaye erokamano. Bang’e nowacho niya, “Kawuru ma, mondo upogru, nimar awachonu ni chakre kawuono ok nachak amadh divai nyaka chop Loch Nyasaye bi.” Eka nokawo makati, kendo kosegoyo ni Nyasaye erokamano, nong’ingo makatino, kowacho ni, “Ma e ringra mochiw nikech un. Timuru kamano mondo uparago.” Kamano bende nokawo kikombe bang’ chiemo, kowacho niya, “Kikombe ni e remba, mochwer nikech un, kitimonugo Winjruok Manyien gi Nyasaye. To ng’euru ni ng’at mondhoga ni koda e mesa ka! Wuod Dhano biro tho mana kaka Nyasaye nochano. To mano kaka nobed malit ni ng’at mondhoge!” Eka ne gichako penjore kendgi ni en ng’a kuomgi ma ditim gima kamano. Mbaka nowuok e kind jopuonjre ka gipenjore ni en ng’a ma kwano ka ng’ama duong’ moloyo kuomgi. Yesu nowachonigi niya, “Ruodhi mag pinyni nigi teko kuom jogi, kendo jotelo dwaro ni mondo ji oluonggi ni, ‘Osiepe ji’. To un ok uchal kamano. Ng’at maduong’ie moloyo kuomu nyaka bed ka ng’ama tinie moloyo, kendo jatelo nyaka bed ka jatich. Kuom ji ariyogi, ere ng’ama duong’ie moloyo wadgi? Jal ma obet kachiemo, koso jal matiyone? Donge en jal ma obet kachiemo? To an, an e kindu ka ng’at matiyo. Un e joma osesiko koda e masichena duto, kendo kaka Wuora osechano mondo omiya teko mar loch, e kaka un bende asechano mondo uyud loch. Unuchiem kendo unumethi koda e pinya, kendo unubed e kombe ruodhi, kung’ado bura ni dhoudi apar gariyo mag Israel.” Eka Yesu nodhi nyime ni, “Simon, Simon, winji! Satan oseyudo thuolo mondo opiedhu mana kaka dhako piedho cham. To in aselemoni mondo yieni kik lal, kendo ka iselokori, miduogo ira, to nyaka ijiw oweteni.” Petro nodwoke ni, “Ruoth, aikora dhi kodi e jela kata mana kar tho bende.” To Yesu nodwoke niya, “Petro awachoni ni thwon gweno ok ang’ nokog tinende kapok ikweda didek ni ok ing’eya.” Bang’ mano, Yesu nopenjogi ni, “E ndalo mane aorou ka uonge gi ofuko mar pesa, kata sandug wuoth, kata gi wuoche, ne uchando gimoro koso?” Ne gidwoke ni, “Onge gima ne wachando.” Eka nowachonigi niya, “To koro akonu ni ng’at man gi ofuko mar pesa, kata sandug wuoth, mondo okaw, bende ng’at ma onge gi ligangla mondo olok lawe, ong’iewgo ligangla, nimar awachonu ni gima Muma wacho ni, ‘Ne okwane kod joketho’, nyaka timre kuoma, nikech gik ma ondik kuoma koro chiegni timore.” Jopuonjrene nowachone ni, “Ruoth, ligengni ariyo eki ni ka.” En to nokwerogi ni, “Weuru wuoyo kamano!” Yesu nowuok, modhi e got Zeituni kaka ne otimo pile, kendo jopuonjrene bende nodhi kode. Kane ochopo kanyo, nowachonigi niya, “Lemuru mondo kik udonj e tem.” Eka noweyogi modhi kuma ochwalore ma dirom diro kidi, mi nogoyo chonge piny, kendo olemo, kowacho niya, “Wuora kiyie to gol kikombe mar masirani oa kuoma, to ok kaka an ema adwaro, to gima idwaro ema mondo otimre.” [ Eka malaika moa e polo nofwenyorene, mi omiye teko. Chunye nochandore malit ahinya, mi nomedo lemo matek, kendo luya nochotne maton piny mana ka remo.] Kane oa malo bang’ lemo, ne odok ir jopuonjrene, mi onwang’o ka nindo oterogi, nikech chunye ne lit. Nowachonigi ni, “Ang’o momiyo unindo? Auru malo ulem, mondo kik udonj e tem.” Kane pod owuoyo, ji moko mang’eny notucho, ka jal miluongo ni Judas otelonigi. Ne en achiel kuom joote apar gariyo. Nosudo ir Yesu mondo onyodhi. To Yesu nopenje niya, “Judas, indhogo Wuod Dhano mana gi nyoth koso?” Kane jopuonjre Yesu oneno gima dwaro timore, ne gipenje niya, “Ruoth, waked gi ligangla koso?” Eka ng’at achiel kuomgi nong’ado it jatich jadolo maduong’ ma korachwich oko. To Yesu nokwere ni, “We timo kamano!” Eka nomulo it ng’atno, mochango. Bang’ mano Yesu nowacho ni jodolo madongo gi jotend jorit Hekalu, kod jodongo mane obiro mondo omake niya, “Ere gimomiyo ubirona gi ligengni kod arunge, mana ka gima an jamecho? Pile ne an kodu e Hekalu, to ne ok umaka. To koro ma e sa maru, ka teko mar mudho tiyo.” Ne gimako Yesu, mi gitero e od jadolo maduong’, to Petro noluwo bang’gi gi chien. Kane gisemoko mach e laru, mi gibet piny kanyo, Petro nobiro mobet kodgi. To nyako moro ma jatich nonene ka mach liel, morango wang’e tir, kendo owacho niya, “Jali bende ne ni kode!” To Petro nokwer ni, “Nyako! Ok ang’eye.” Bang’e matin, ng’at moro bende nonene mowachone niya, “In bende in achiel kuomgi!” To Petro nodwoke ni, “Omera, ok an!” Bang’e kinde ma dirom sa achiel, ng’at machielo nojiwo wach matek, ni, “Adier, jali bende ne ni kode, nikech en ja-Galili.” To Petro nokwer, kawacho niya, “Omera, ok ang’eyo gima iwacho!” Gikanyono, kapod owuoyo, thwon gweno nokok. Eka Ruoth Yesu nolokore mong’iyo Petro, mi Petro noparo wach mane osewachone ni, “Tinendeni, kapok thwon gweno okok, to ang’ nikweda didek.” Mano omiyo Petro nowuok oko, moywak malit. Joma ne rito Yesu nojare, kendo ogoye. Ne giumo wang’e mi gipenje ni, “Hul ane ng’ama ogoyi.” Bende ne giyanye gi weche mang’eny maricho. Kane piny oyawore, jodong jo-Yahudi gi jodolo madongo kod jopuonj Chik nochokore, mi oter Yesu e buchgi. Ne giwachone ni, “Ka in e Mesia adier, to nyiswa ane.” En to nokonigi ni, “Ka anyisou, to ok ubi yie, to bende ka apenjou gimoro, to ok ubi dwoka. To chakre kawuono, Wuod Dhano biro bet e bat korachwich mar Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto!” Eka ne gipenje giduto ni, “To kara, in e Wuod Nyasaye?” Nodwokogi ni, “Uwacho adier ni an e en.” Bang’ mano, ne giwacho ni, “Koro pod wadwaro joneno nang’o, to wan wawegi wasewinjo dhoge owuon?” Eka joburano duto nochung’ motero Yesu e nyim Pilato, mi gichako donjone kuno, ka giwacho niya, “Ne wanwang’o jali kapuonjo jowa marach, kokwerogi ni kik gigol osuru ni Kaisar, kendo kowacho ni en owuon en Mesia, tiende ni ruoth.” Eka Pilato nopenjo Yesu ni, “In e ruodh jo-Yahudi koso?” To en nodwoko ni, “In ema isewacho kamano.” Bang’ mano, Pilato nowacho ni jodolo madongo kod joma nochokore duto ni, “Ok ayudo jali gi ketho.” To ne gijiwo wach matek niya, “Oketho ji, kopuonjo e Judea duto. Ne ochako Galili, kendo koro osechopo ka.” Kane Pilato owinjo kamano, nopenjo ka Yesu en ja-Galili. To kane osenyise ni oa kuno, notere ir Herode ma bende noyudo ni Jerusalem e ndalogo. Herode nodoko mamor ahinya koneno Yesu, nikech nosewinjo humbe, omiyo nogombo ahinya mondo onene, kendo oneye hono moro motimo. Ne openjo Yesu weche mang’eny, to Yesu ne ok odwoke kata wach achiel. Jodolo madongo kod jopuonj Chik nobiro, mondonjone matek ahinya. Herode kaachiel gi askechene nojare, kendo nonyiere. Eka Herode nogolo chik, morwakne kandhu maber, bang’e odwoke ir Pilato. Chieng’ onogo, Herode gi Pilato ne jomako osiep, nikech noyudo gisebedo ka gimonre chon. Pilato noluongo jodolo madongo gi jodongo kod ji duto, mi owachonigi niya, “Nende ukelona jali ni en ng’at maketho oganda, to asenone e nyimu, kendo ok ayudo ni en gi ketho mudonjonegogi. To kata mana Herode bende ok oyude gi ketho, nimar osedwokonwago. Onge gima ng’atni osetimo mowinjore gi buch tho. Emomiyo abiro golo chik mondo odhi.” [ Nowacho kamano nikech higa ka higa e Sawo mar Pasaka ne nyaka ogony ni ji ng’at achiel motue.] To oganda ji duto nokok ni, “Neg ng’atni, to gonynwa Baraba!” ( Baraba en ng’at mane oseket e jela nikech wach koko mane otimore Jerusalem, kendo nikech nek.) Pilato ne dwaro gonyo Yesu, omiyo nochako owuoyo gi ji kendo. To ne gikok ni, “Gure e msalaba! Gure e msalaba!” Eka nochako openjogi mar adek ni, “To ere gima rach mosetimo? Ok wanwang’o ketho kuome mowinjore gi tho. Omiyo abiro chwade, to aweye odhi.” To ne gisiko ka gikok matek moloyo ni mondo ogur Yesu e msalaba, nyaka kokogi nomiyo Pilato oyie ng’ado bura kaka gidwaro. Ne ogonyo jal mane gikwayo, mane oyudo otue nikech koko kendo nikech nek. Yesu to noketo e lwetgi mondo gitimne kaka gidwaro. Kane gigolo Ysu kanyo mondo gidhi ginegi, ne gimako ng’at moro ma nyinge Simon ja-Kurene mane oyudo biro Jerusalem koa e gweng’ moro. Ne giyieyone msalaba mondo oting’, koluwo bang’ Yesu. Oganda maduong’ noluwo Yesu, ka mon goyo nduru malit, kaywage. To Yesu nolokore, mowachonigi niya, “Un nyi Jerusalem, weuru ywaga, to ywagreuru mana un uwegi, kendo ywaguru nyithindu, nikech ndalo biro ma ji nowachie ni, ‘Mano kaka mon maonge nyithindo gin johawi! Adier, mon ma ok onywol, kendo ma thundegi ok odhodhi gin johawi!’ Bende giniwach ni gode niya, ‘Ruombreuru kuomwa!’ Ka gik ma kamagi timore ni an, ma achalo gi yath manumu, to ang’o ma notimrenu, un muchalo gi yath motwo?” Ji ariyo mamoko ma joketho bende ne gidhigo mondo gigur gi Yesu. Kane gichopo kama iluongo ni, ‘Hanga Wich’, ne giguro Yesu e msalaba, kaachiel gi joketho ariyogo, achiel e bathe korachwich, to machielo e bathe koracham. Yesu nowacho niya, “Wuora, wenigi, nikech gikia gima gitimo.” Askeche to nokawo lepe, mi gipogore gi ombulu. To ji mang’eny ne ni kanyo, kaneno gima timore, kendo jodong jo-Yahudi nonyiere, kawacho ni, “Noreso jomoko, omiyo ka en e Mesia ma Nyasaye oseyiero adier, to mondo oresre ane!” Askeche bende ne ojare. Ne gibiro ire, mi gimiye kong andwayo, ka giwachone ni, “Ka in e ruodh jo-Yahudi to resri ane!” Bende ewi msalaba malo nondiki ni, “JALI E RUODH JO-YAHUDI.” Achiel kuom joketho mane ogur kanyogo nogoyo ni Yesu siboi, kawachone ni, “Donge in e Mesia? Ara, resri ane, kendo ireswa wan bende!” To ng’at machielo nokwero jalo ni, “Ok iluoro kata mana Nyasaye? Donge ineno ka wanie kum achiel kode? To wan okumwa kare, nikech wayudo gima owinjore gi timwa. Jali to onge gima rach mosetimo.” Eka nowacho ni Yesu niya, “Para, chieng’ miyudoe lochni.” Yesu nodwoke ni, “Adier awachoni ni, tinende ang’ nibed koda e Paradis.” Koro ne en kar sa auchiel mar odiechieng’, to wang’chieng’ noimore, mi piny duto otimo mudho nyaka sa ochiko. Nanga mane ogeng’o Kama Ler mar Hekalu noriedore diere ariyo. Eka Yesu nokok matek niya, “Wuora, aketo chunya e lweti.” To kane osewacho kamano, chunye nochot. Kane jaduong’ lweny oneno gima otimore, nomiyo Nyasaye duong’, kowacho ni, “Adier jali ne en ng’at makare!” Ji duto mane ochokore kanyo mondo one wachno noneno gik ma notimore, kendo ne gidok miechgi ka gikino wigi. To osiepe Yesu duto, kod mon mane oseluwe koa Galili, nochung’ gi chien kaneno gigo. Ne nitie ng’at moro ma nyinge Josef, mane oa e dala jo-Yahudi miluongo ni Arimathaya. Ne en ng’at makare kendo mogen, kendo ne ogeno ni none Loch Nyasaye. Kata obedo ni ne en achiel kuom jobuch jo-Yahudi kamano, to ne ok oyie gi dwarogi kata gi gima gitimo. Nodhi ir Pilato, mokwayo mondo omiye ringre Yesu. Kamano noloro ringre Yesu piny, moboyo gi nanga maber, eka nokete e bur mane osekuny ariwa e kor lwanda. Ne en bur manyien, mapok oyikie ng’ato. Chieng’no ne chieng’ Ikruok, tiende ni tich abich, kendo Sabato ne okayo machiegni. Mon mane oseluwo Yesu koa Galili, nodhi gi Josef moneno burno, kendo oneno kaka ne oketie ringre Yesu. Bang’e ne gidok Jerusalem, mi giloso mo mang’ue ng’ar kod yath madum mamit. Chieng’ Sabato to ne giyueyo kaka Chik Musa dwaro. Gokinyi mang’ich, chieng’ Jumapil, mon-go nodhi e liel, koting’o gik mang’ue ng’ar mane giseloso. Ne giyudo kidi mane odin-go dho bur koseng’iel, to kane gidonjo to ne ok ginwang’o ringre Ruoth Yesu. Kane pod gichung’ kanyo, ka gihum nono kuom wachno, n gipo ka ji ariyo morwako lewni mang’ang’ni ochung’ butgi. Mon-go nobwok ahinya, mosiko mana ka okulo wigi piny. To jogo nopenjogi niya, “Marang’o umanyo ng’at mangima e kind joma otho? Osechier! Oonge ka. Paruru gima ne owachonu kane pod en Galili, ni ‘Wuod Dhano nyaka ket e lwet joricho, mi gur e msalaba, to chieng’ mar adek enochier.’ ” Mon-go noparo wachno, kendo kane gidok gia e liel, ne ginyiso joote apar gachiel kod ji mamoko duto wechego. Mon-go ne Maria nyar Magdala, gi Joana, gi Maria min Jakobo, kod mon moko mane ni kodgi. Gin ema ne gitero wechego duto ni joote. To joote nokawo wechegigo koyuma, mi odagi yiego. [ Petro to noa malo, moringo odhi e liel, kendo kane okulore morango liel, ne ok oneno gimoro mak mana lewni kende. Eka ne odok Jerusalem, kowuoro gima otimore.] Chieng’ onogo, jopuonjre ariyo ne dhi e dala moro miluongo ni Emau, ma en kama dirom wuodh seche ariyo, kia Jerusalem. Ne giwuoyo kuom gik mane otimore, to kane oyudo giwuoyo kamano, Yesu owuon nobiro mosudo butgi, kendo ne giwuotho kaachiel. To ne ok ginyal ng’eye. Nopenjogi niya, “Wach ang’o muwacho kendu kuwuothoni?” Eka ne gichung’, ka gimieno wang’gi. To achiel kuomgi ma nyinge Kleopa nodwoke, kapenje niya, “In kendi e wendo Jerusalem ma ok ong’eyo gik mosetimore kuno e ndalogi koso?” Nopenjogi ni, “En ang’o mosetimore?” Eka ne gidwoke ni, “Yesu ja-Nazareth ne janabi ma wechene gi timbene ne nigi teko e nyim Nyasaye kod ji duto. To jodolowa madongo kod jodongo nondhoge mondo ong’adne buch tho, mi nogure e msalaba. To wan ne wageno ni en ema dores Israel! Bende koro en ndalo adek nyaka gigo timre. To mon moko manie kanyakla marwa nende obwogowa gi wach. Nende gimondo e liel, to ne ok ginwang’o ringre Yesu. To kane giduogo, ne ginyisowa ni malaika moko ne ofwenyorenigi, monyisogi ni ongima. Eka jowa moko nodhi e liel, monwang’o mana kaka ne mon-go onyisowa. Yesu owuon to ne ok gineno.” Kane gisetieko wuoyo kamano, Yesu nowachonigi niya, “Yaye un joma ofuwo! Mano kaka ung’ulni kuom yie gik moko duto mane jonabi owacho! Donge ne owinjore ni nyaka Mesia ne masichegi kapok oyudo duong’ne maler koso?” Bang’ mano, Yesu nonyisogi weche mane jonabi duto ondiko. Ne gichopo machiegni gi dala mane gidhiye, to Yesu ne nenore ni pod dwaro dhi nyime. To ne gigeng’e, ka giwachone ni, “Yie wadhi kodi ka, nimar sa koro oniang’, kendo piny chiegni yuso.” Kuom mano, nodhi kodgi. Kane oyudo obet piny kodgi mondo gichiem, nokawo makati, moguedho, kendo ong’ingo, momiyogi. Eka wang’gi noyepo, mi ging’eye, to ne gipo ka olal nono e wang’gi! Bang’e ne giwacho e kindgi giwegi niya, “Donge ne chunywa mor, kowuoyo kodwa e yo, kendo konyisowa tiend weche mondiki e Muma?” Gikanyono ne gia malo, mi gidok Jerusalem. Ne giyudo joote apar gachiel, kochokore gi joma ne gin-go, kawacho niya, “Ruoth osechier adier, kendo osefwenyore ni Simon!” Eka jopuonjre ariyogo bende nohulo gima ne osetimore e yo, kendo kaka ne ging’eyo Ruoth kong’ingo makati. Kane pod giwacho wechego ne gipo ka Ruoth owuon ochung’ e diergi, kawachonigi ni, “Okueuru!” To ne gibwok, kendo ne gidoko maluor ngang’, ka giparo ni gineno jachien. Nopenjogi niya, “Ang’o momiyo chunyu parore? Koso marang’o uriwo gi kiawa? Neuru luetena gi tiendena, mondo ung’e ni en mana an! Mulauru, mondo une, nikech jachien onge gi ringruok kaka uneno an-goni!” Kane osewacho kamano, nonyisogi luetene gi tiendene. To ne pod ok ginyal yie, nikech pod ne giwuoro kendo gimor, omiyo nopenjogi niya, “Bende un gi chiemo kaeri?” Ne gimiye rech motedi, mi okawo, kendo ochamo mana e nyimgi kanyo. Nowacho nigi niya, “Magi e gik mane awachonu kapod an kodu, kane anyisou ni gik moko duto mondik kuoma e Chik Musa gi Kitepe Jonabi kod Zaburi nyaka timre.” Eka nomiyogi rieko mar winjo tiend weche mondiki e Muma, kendo nowachonigi niya, “Ondiki e Muma ni Mesia nyaka sandi, mi chier kuom joma otho chieng’ mar adek, mondo wach loko chuny olandi ni ogendini duto, chakre Jerusalem, mondo owenigi richogi e nyinge. Un muneno wechegi ema nyaka unyis ji mamoko. To bende ng’euru ni abiro oronu mich mane Wuora osingore ni nomiu, to beduru abeda Jerusalem nyaka chop uyud teko moa malo.” Eka nogologi Jerusalem, moterogi machiegni gi Bethania, mi noting’o lwete moguedhogi. To kane oyudo oguedhogi kamano, ne opogore kodgi, kendo noting’e malo odhi e polo. Ne gilame, to bang’e ne gidok Jerusalem ka gimor ahinya, kendo ne gisiko e Hekalu pile ka gidendo Nyasaye. Kar chakruok, Wach ne nitie. Wach ne ni kod Nyasaye, kendo Wach ne en Nyasaye. Kamano, nyaka a chakruok, Wach ne ni kod Nyasaye, kendo en ema nomiyo ochue gik moko duto. Onge gimoro kata achiel mane ochue maonge en. Gimoro amora mane ochue noyudo ngima kuome, kendo ngimano nokelo ni ji ler. Lerno rieny e mudho, to mudho pok oime. Nyasaye nooro ng’at moro ma nyinge Johana. Nobiro nyiso ji wach ler, mondo ji duto oyie nikech wachne. En ne ok en lerno, to nobiro mana ni mondo onyis ji wach lerno. Wach ne en ler maradier marieny ni ji duto, kendo ne oyudo obiro e piny e kindeno, to kata obedo ni en ema nomiyo ochue piny, to piny ne ok ong’eye. Nobiro e pinye, to joge ne ok orwake. To ji duto mane orwake, mi oyie kuome, nomiyo teko mar doko nyithind Nyasaye. Ne onywolgi kuom Nyasaye, to ok kuom anywola, kata kuom gombo mar ringruok, kata kuom dwaro mar dhano. Wach nodoko dhano, mi odak kodwa, kende ne waneno duong’ne maler. En duong’ machalo gi duong’ mar Wuowi ma miderma, mopong’ gi ng’wono kod adiera. Johana nonyiso ji wach kuome, kakok niya, “Jali ema yande awuoyo kuome, ka awachonu ni ng’at moro biro bang’a, man gi duong’ moloya, nikech kane pok abetie, en to ne entie.” Waduto waseyudo gueth mathoth moa kuom ng’wonone mogundho, nikech kata obedo ni Musa ema nokelonwa Chik, to Yesu Kristo ema nokelonwa ng’wono gi adiera. Onge ng’ama oseneno Nyasaye, to Wuowi ma miderma, machiegni gi Wuoro moloyo, ema osemiyo wang’eye. Jo-Yahudi man Jerusalem nooro jodolo gi jo-Lawi ir Johana, mopenje ni, “In ng’a?” Johana nohulonigi ratiro, mak opando gimoro, niya, “An ok an Mesia.” Eka ne gichako gipenje ni, “To in e Elija koso?” To Johana nokwerogi ni, “Ooyo, ok an Elija.” Ne gichako gipenje ni, “In e janabi mwageno ni biro biro?” Nodwokogi ni, “Ooyo.” Kuom mano, ne giwachone ni, “To ara, nyiswa ni in ng’a, nikech nyaka wayud wach mwadoko ni joma oorowa. In iwuon iwacho ni in ng’a?” Eka Johana nodwokogi gi wach mane Isaya janabi okoro niya, “An e ng’at makok e thim ni, ‘Losuru ni Ruoth yo moriere tir.’ ” Jomoko kuom joma ne oorgo ne jo-Farisai. Ne gipenjo Johana ni, “Ka ok in Mesia, kata Elija, kata janabi mwageno ni biro birono, to ang’o momiyo ibatiso ji?” Johana nodwokogi ni, “An abatiso ji gi pi. To ng’at moro ochung’e dieru ka, ma pok ung’eyo. En jal mane awacho ni biro bang’a, ma ok awinjora gonyo tond wuochene.” Gigo duto notimore Bethania, yo wuokchieng’ mar aora Jordan, kuma ne Johana batisoe ji. Kinyne, Johana noneno Yesu kabiro ire, mowacho ni, “Neuru! Jalcha e Nyarombo Nyasaye, magolo richo mag piny! En e jal ma yande awuoyo kuome kawacho ni, ng’ato biro bang’a maduong’ moloya, nikech kane pok abetie, en to ne entie. Kata mana an awuon ne ok ang’eyo ni nobed ng’a, to nabiro ka abatiso ji gi pi mondo jo-Israel ong’eye.” Bende Johana nomedo nyiso ji gima noseneno, kowacho niya, “Naneno Roho machalo gi akuru kalor a e polo, mobet kuome. Ne ok ang’eyo ng’atno, to Jal mane oora mondo abatis ji gi pi nosewachona, ‘Jal ma inine ka Roho olor mobet kuome, e jal ma batiso ji gi Roho Maler.’ Koro aseneno mano katimore, kendo anyisou ni en e Wuod Nyasaye.” Kinywe kendo, Johana ne oyudo ochung’ kanyo gi jopuonjrene ariyo. Noneno Yesu ka wuotho, mowacho niya, “Neuru! Jalcha e Nyarombo mar Nyasaye!” Jopuonjrene ariyogo nowinjo wachneno, moluwo bang’ Yesu. Kane Yesu olokore, moneno ka giluwe kamano, nopenjogi niya, “Ere gima udwaro?” To ne gidwoke ka gipenje ni, “Rabi, idak kanye?” (Rabi en dho Hibrania, ma tiende ni japuonj.) Nowachonigi ni, “Biuru mondo une.” Kamano ne gidhi kode, mi gineno kama odakie, kendo ne gibet kode chieng’no duto. Ne en kar sa apar mar odhiambo. Ng’at achiel kuom ji ariyo mane owinjo ka Johana wuoyo, ne Andrea, owadgi Simon Petro. Gikanyono Andrea nodhi oyudo Simon owadgi, mowachone niya, “Wasenwang’o Mesia!” (Tiende ni Kristo.) Eka nokelo Simon ir Yesu. Yesu nong’iyo Simon, mowachone ni, “In Simon wuod Johana, to chieng’ moro noluongi ni Kefa.” (Kefa en Petro gi dho Grik, tiende ni Lwanda.) Kinyne Yesu ne dwaro dhi e piny Galili. Noyudo Filipo, mi owachone niya, “Luwa!” Filipo ne ja-Bethsaida, dala mane Andrea gi Petro odakie Filipo noyudo Nathaniel, mowachone niya, “Wasenwang’o jal mane Musa ondiko kuome e Kitap Chik, kendo mane jonabi bende ondiko kuome. En Yesu, wuod Josef, ja-Nazareth.” To Nathaniel nopenjo ni, “Bende gimoro maber diwuog Nazareth adier.” Filipo to nodwoke ni, “Bi mondo ine.” Kane Yesu oneno Nathaniel kabiro ire, nowacho ni, “Neuru! Ja-Israel hie e cha biro. En ng’ama kare, ma onge miganga.” To Nathaniel nopenje ni, “Ing’eya nadi?” Yesu nodwoke niya, “Kane inie tiend ng’owo cha, kapok Filipo oluongi, to ne aseneni.” Nathaniel nodwoke ni, “Japuonj, in e Wuod Nyasaye! In e Ruodh Israel!” To Yesu nopenje niya, “Donge iyie mana nikech awacho ni ne aneni e tiend ng’owo? To ibiro neno gik madongo moloyo mano!” Eka nowachone kendo ni, “Awachonu adier ni unune polo koyawore, kendo ka malaika mag Nyasaye idho malo kendo lor piny kuom Wuod Dhano ka raidhi.” Bang’ ndalo adek, ne nitie kisera e dala mar Kana piny Galili. Min Yesu ne ni kuno, kendo Yesu bende noluongi e kiserano gi jopuonjrene. To divai norumo, omiyo min Yesu nowachone ni, “Jogi koro onge gi divai.” To Yesu nowacho ni min niya, “Mama, ere gimomiyo ikelona wachni? Kindena pok ochopo.” Eka min mare nowacho ni jotich ni, “Timuru gimoro amora mowachonu.” Degi auchiel mag kite nochung kanyo, mondo ji ologie e yo ma Chik jo-Yahudi dwaro. Dak ka dak ne nyalo ting’o pi moromo depe ariyo. Yesu nowacho ni jotich niya, “Pong’uru degigi gi pi.” Mi ne gipong’ogi thich. Eka nowachonigi ni, “Koro twomuru pi moko, uter ni jaduong’ kisera.” Ne gitimo kamano, to kane jaduong’ kisera obilo pi mane koro oselokore divai, ne ok ong’eyo kuma oaye, to mak mana jotich mane otuomo pigno ema nong’eyo. Eka jaduong’ kisera noluongo wuon kisera, mowachone niya, “Ji mang’eny kuongpo kelo divai maber, eka bang’e ka welo osemer, to gikelo divai ma ok ber. Into isekano divai maber nyaka sani!” Yesu notimo hono Kana e piny Galili. En e ranyisi mane okwongo timo. Kamano nonyiso duong’ne maler, mi jopuonjrene noyie kuome. Bang’ mano, Yesu gi min mare gi owetene kod jopuonjrene nodhi Kapernaum, mobet kuno kuom ndalo moko manok. Sap jo-Yahudi miluongo ni Pasaka nochopo machiegni, omiyo Yesu nodhi Jerusalem. Kane odonjo e Hekalu, noyudo johand dhok gi rombe kod akuche, kaachiel gi jowil pesa kobet kanyo. Nokawo tworo, olosogo del, mi oriembogo jogo duto oko e Hekalu, kaachiel gi jambgi. Nopuko pesa jowil pesa, kendo ogoyo mesnigi piny. Nowacho ni johand akuche niya, “Goluru gigi ka! Kik ulok od Wuora kar loko ohala!” Mano nomiyo jopuonjrene oparo wach mondiki e Muma ni, “A Nyasaye, hera ma aherogo Hekalu mari wang’o chunya ka mach.” Jodong jo-Yahudi nopenjo Yesu ni, “Ere gima nyalo nyisowa ni in gi teko mar timo gima isetimono?” Yesu nodwokogi niya, “Mukuru Hekalu ni to abiro gere kendo gi ndalo adek.” To ne gimedo penje ni, “Gero Hekaluni osekawo higni piero ang’wen gauchiel! In to ere kaka dichak igere gi ndalo adek?” To Hekalu mane Yesu wuoyo kuome ne mana ringre owuon, kendo bang’e, kane ochier oa kuom joma otho, jopuonjrene noparo ni kara mano e gima ne owacho. Kuom mano, ne giyie ni Muma wacho adier, kendo ne giyie ni weche Yesu bende gin adier. Kane Yesu ni Jerusalem, e Sap Pasaka, ji mathoth noyie kuome, nimar ne gineno honni motimo. Yesu to ne ok oketore e luetgi, nikech nong’eyo kit dhano kaka chal. Omiyo ne ok odwar mondo ng’ato onyise gimoro kuom dhano, nimar nong’eyo gik manie chuny dhano. Chieng, moro ja-Farisai moro ma nyinge Nikodemo mane jaduong’ jo-Yahudi, nodhi ir Yesu gotieno, mowachone niya, “Rabi, wang’eyo ni in japuonj moa ka Nyasaye, nikech onge ng’at manyalo timo honni mitimogi, mak mana ka Nyasaye ni kode.” To Yesu nodwoke niya, “Adier, adier, awachoni ni ka ok onywol ng’ato nywol manyien, to ok onyal neno Loch Nyasaye.” Nikodemo nopenje ni, “Ere kaka dichak nywol ng’ato kosedoko ng’ama duong’? Dodog ei min, kendo chak nywole?” To Yesu nodwoke niya, “Adier, adier awachoni ni, ka ng’ato ok onywol gi pi kendo gi Roho, to ok onyal donjo e Piny Ruoth Nyasaye. Gima ringruok onywolo en mar ringruok, kendo gima Roho onyuolo en mar Roho. Omiyo kik ibwogi ka awachoni ni nyaka nywolu nywol manyien. Yamo kudho kuma ohero, kendo iwinjo dwonde, to ikia kuma oaye, kata kuma odhiye. Gima kamano bende ema timore ni ji duto ma Roho onywolo.” Nikodemo nopenje ni, “Ere kaka gik ma kamago nyalo timore?” To Yesu nodwoke kapenje ni, “Ere kaka inyalo bet japuonj e Israel, to ikia gik ma kamago? Awachoni adier ni wawacho gik ma wang’eyo, kendo wanyiso ji gik ma waseneno, to onge ng’ato kuomu moyie ni gik mwawacho gin adier. Ka gik manie piny ka ema anyisou, to ok uyie, koro ere kaka duyie ka anyisou gik polo? Onge ng’at mosedhi e polo, mak mana Wuod Dhano, mane olor oa e polo. “Kaka ne Musa ochungo thuond mula e thim, e kaka ibiro chungo Wuod Dhano bende, mondo ng’ama oyie kuome to oyud ngima ma nyaka chieng’ kuome. Nyasaye nohero piny ahinya kama, omiyo nochiwo Wuode ma miderma mondo ng’ama oyie kuome kik lal, to obed gi ngima ma nyaka chieng’. Nyasaye ne ok ooro Wuowi ni obi e piny mondo ong’ad ni piny bura, to noore ni mondo piny onwang’ warruok kuome. Ng’ama oyie kuom Wuowi onge gi bura, to ng’ama ok oyie kuome to bura oseloyo nikech ok oyie kuom Wuowi ma miderma mar Nyasaye. “Burano chalo kama: ler osedonjo e piny, to ji ohero mudho moloyo ler nikech timbegi richo. Ji duto ma timbegi richo ok dwar ler, kendo ok dwar dhi e ler, nikech ok gidwar mondo timbegi maricho ofwenyre. Ng’at ma timbene kare to dhiyo e ler mondo timbene ong’ere e lela ni otimogi koluoro Nyasaye.” Bang’ mano, Yesu nodhi e piny Judea gi jopuonjrene, mi obet kodgi kuno ka obatiso ji. Johana bende ne batiso ji Aenon, machiegni gi Salim, nikech pi ne ng’eny kuno. Ji ne dhi ire, kendo nobatisogi. Mago notimore kapok otueye e jela. Mbaka nowuok e kind jopuonjre Johana gi ja-Yahudi moro kuom wach puodhruok. Kuom mano, ne gidhi ir Johana, mi giwachone ni, “Japuonj! Ng’at mane ni kodi loka aora Jordan, kendo mane iwuoyo kuome cha, koro batiso ji, kendo ji duto dhi ire.” To Johana nodwokogi niya, “Onge ng’at manyalo bedo gi gimoro mak mana ka Nyasaye ema omiye. Un donge nuwinjo ka akwer ni ok an Mesia, to an mana jal mane oor mondo otel nyim Mesia? Ng’at man gi miaha e wuon kisera, to osiep wuon kisera mochung’ kanyo bedo mamor kowinjo dwond wuon kisera. Mor ma kamano ema an bende an-go, kendo koro oroma chuth. En nyaka odongi, to an adog piny.” Jal moa malo duong’ moloyo ji duto. Ng’at monywol e piny en mar piny, kendo owacho weche mag piny. Jal moa e polo to duong’ moloyo ji duto. Owacho gik moseneno, kendo mosewinjo, to onge ng’ama oyie ni gima owacho en adier. To ka ng’ato oyie ni gima Jalo wacho en adier, to obiro ng’eyo malong’o ni Nyasaye en jaadiera. Jal mane Nyasaye ooro wacho mana weche Nyasaye, nimar Nyasaye chiwo Roho mogundho, ma ok ong’wonyo lwete. Wuoro ohero Wuowi, kendo oseketo gik moko duto e lwete. Ng’at moyie kuom Wuowi nigi ngima ma nyaka chieng’. To ng’at ma ok owinjo Wuowi ok none ngimano ngang’, to mirimb Nyasaye osiko kuome. Jo-Farisai nowinjo ni joma Yesu oseloko jopuonjrene, kendo obatiso, ng’eny moloyo jopuonjre Johana. (To chutho Yesu owuon ne ok batiso ji, to jopuonjrene ema ne timo kamano.) Kane Yesu owinjo gima ji wacho, noa judea mondo odog Galili. Nonego okadh e piny Samaria, omiyo nochopo e dala Samaria moro miluongo ni Sukar, machiegni gi puodho mane Jakobo omiyo Josef wuode. Kanyo ema soko Jakobo bende ne nitie. To kaka ne wuoth koro oolo Yesu, nobet e dir sokono ka ojony. Koro ne en kar sa auchiel mar odiechieng’. Chi Samaria moro nobiro umbo pi. Yesu nowachone ni, “Miyae pi amodhi.” (Sechego noyudo ka jopuonjrene osedhi Sukar ng’iewo chiemo.) To chi Samariano nodwoke ni, “Ere gimomiyo ikwaya pi, to in ja-Yahudi, to an to an chi Samaria?” Yesu nodwoke niya, “Ka da ing’eye mich mar Nyasaye, kendo ing’e jal makwayi pi mondo omodhini, to in ema da ikwaye pi, mi da omiyi pi mangima.” Dhakono nowacho niya, “Jaduong’, ionge gi gir tuombo, to soko bende tut. Koro pi mangima to diyud kanye? Koso iparo ni iduong’ moloyo Jakobo kwarwa, mane omiyowa sokoni, kendo omodhoe, kaachiel gi nyithinde kod jambe?” Yesu nodwoke ni, “Ng’ama omodho pigni, riyo biro loyo kendo, to ng’ama omodho pi ma anamiye, riyo ok nolo nyaka chieng’. Pi ma anamiye nodok soko e iye, ma pige bubni, kendo kelo ngima ma nyaka chieng’.” Dhakono nowachone niya, “Jaduong’, miya pigno mondo kik riyo chak loya, kendo kik achak abi aumb pi kuma bor kama.” Yesu nowachone ni, “Dhi iluong chwori, eka ubi ka.” Dhakono nodwoke ni, “An aonge gi dichwo.” Yesu nodwoke ni, “In kare kiwacho ni ionge gi dichwo, nikech isebedo gi chwo abich, to jal ma koro in godono bende ok chwori! Omiyo gima iwachono en adier!” Dhakono nowachone ni, “Jaduong’, aneno ni in janabi. To kwerewa ne lemo e wi godni, to un jo-Yahudi uwacho ni Jerusalem e kama ji onego olemie.” Yesu nodwoke ni, “Nyarwa, ng’eni ndalo biro ma ji ok nolam Wuoro e godni, kata e Jerusalem. Un jo-Samaria ulamo gima ok ung’eyo. To wan jo-Yahudi walamo gima wang’eyo, nikech warruok oa kuom jo-Yahudi. To ndalo biro, kendo ose mana chopo, ma jolemo maradier biro lamoe Wuoro e yo ma Roho dwaro, kendo gi adiera, nikech joma kamago ema Ruoth Nyasaye dwaro mondo obed joma lame. Nyasaye en Roho, kendo joma lame nyaka lame mana e yo ma Roho dwaro kendo gi adiera.” To dhakono nowachone niya, “Ang’eyo ni Mesia, miluongo ni Kristo, biro biro, kendo ka obiro to obiro nyisowa gik moko duto.” To Yesu nodwoke ni, “An mawuoyo kodini e En!” E sano jopuonjre Yesu nodwogo, kendo ne giwuoro ka gineno kowuoyo gi ng’ama dhako. To onge ng’ama nopenje gima odwaro kuom dhakono, kata gima omiyo owuoyo kode. Dhakono noweyo dapige kanyo, modok dala, odhi wacho ni joma chwo niya, “Biuru uneye ng’at mosehulona gik moko duto ma asetimo! Bende dobed Kristo adier?” Kuom mano jogo nowuok e dala, modhi neno Yesu. E sa mane dhakono odhi omoe joma chwogo, jopuonjre Yesu ne sayo Yesu ni, “Japuonj, chamie gimoro.” To ne odwokogi ni, “An gi chiemo ma un ok ung’eyo.” Omiyo jopuonjre nochako penjore kendgi ni, “Ng’ato osekelone chiemo koso?” Yesu nowachonigi ni, “Chiemba en timo gima Jal mane oora dwaro, kendo tieko tich mane omiya. Donge uwacho ni pod dueye ang’wen eka cham chiegi? Anto awachonu ni, ng’iuru puothe maber, mondo une kaka cham osechiek moromo keyo! Kata mana sani jokeyo yudo pokgi, kendo choko cham ni ngima ma nyaka chieng’. Kamano jochuoyo kod jokeyo bedo mamor kanyakla, mana kaka ngero wacho, ni, ‘Ng’at achiel chuoyo, to ng’at machielo keyo.’ Ngerono en adier, nikech aseorou mondo uka cham mane luchu ok ochuerie. Jomoko nono ema notiyo matek, to un ema koro uchamo luchgi.” Jo-Samaria mang’eny mane nitie dalano noyie kuom Yesu nikech wach mane dhakono osewachonigi ni, “Nohulona gik moko duto ma asetimo.” Kuom mano, kane jo-Samaria odhi ir Yesu, ne gikwaye mondo oyie obed kodgi, mi noyie, mobet kodgi kuom ndalo ariyo. Ji mang’eny moko bende koro noyie, ka giwinjo weche mane Yesu wacho owuon. Omiyo ne giwacho niya, “Koro wayie, to ok nikech gima nyocha iwacho, to mana nikech wasewinje gi itwa wawegi, kendo koro wang’eyo ni en Jawar mar piny.” Kane Yesu osetieko ndalo ariyo kanyo, noa modhi Galili, nikech en owuon nosewacho niya, “Janabi ok mi duong’ e gweng’gi.” Kane ochopo Galili, to jo-Galili norwake gi mor nikech ne giseneno gik moko duto mane otimo Jerusalem e ndalo Sap Pasaka, nimar gin bende ne gidhi e sawo. Yesu ne ochako odok Kana e piny Galili, kuma ne olokoe pi divai. To jaduong’ moro ne ni kuno mane wuode tuo Kapernaum. Kane ng’atno owinjo ni Yesu osea Judea mi obiro Galili, nodhi ire mokwaye mondo odhi ochangne wuode mane chiegni tho. Yesu nowachone niya, “Un, ka ok uneno ranyisi gi honni, to ok unyal bedo gi yie.” To jaduong’no nowachone niya, “Jaduong’, yie ibi kapok nyathina otho.” To Yesu nodwoke ni, “Dhiyo, wuodi ngima!” Ng’atno noyie wach Yesu, modhi. Kane pod en e yo odhi, jotichne noromone gi wach ni wuode osekwo. Nopenjogi sa mane ochako bedoe mangima, mi gidwoke ni, “Midhusu nyoro oweye sa abiriyo mar odiechieng’.” Eka wuon nyathi nong’eyo ni mano e sa onogo ma nyoro Yesu owachone ni, “Wuodi ngima.” Kuom mano, en owuon kaachiel gi joode, ne giyie kuom Yesu. Mano e hono mar ariyo mane Yesu otimo kosea Judea odhi Galili. Bang’ mano, Yesu nodhi Jerusalem, nikech nitimo Sap jo-Yahudi moro kuno. E Jerusalem kuno, e bath rangach miluongo ni Ranga Rombe, ne nitie yawo moro miluongo gi dho Yahudi ni Bethesda. Yawono ne nigi agolni abich. Ji mang’eny matuo, kaka muofni, gi rang’onde, kod pudhe, ne nindo e agolnigo [Ne girito mondo pi otugre, nimar kinde moko malaika ne lor e yawono, kendo tugo pi. To bang’ tugruok pi kamano, ng’at matuo mokwongo donjo e pi ne chango kuom tuo moro amora ma en go.] To ng’at moro ne ni kanyo, mane osebedo matuo kuom higni piero adek gaboro. Yesu nonene konindo kanyo, mi ong’eyo ni osetieko ndalo mang’eny, omiyo nopenje niya, “Idwaro mondo ochangi koso?” To ng’at matuono nodwoke ni, “Jaduong’, aonge gi ng’at ma diketa e yawo ka pi otugore, nikech an, kadwaro dhi, to ng’at machielo kwongona akwonga,” Yesu nowachone niya, “Chungi, ikaw pieni, iwuothi!” Gikanyono ng’atno nochango, mokawo piene, kendo owuotho. To chieng’no ne en chieng’ Sabato. Mano omiyo jodong jo-Yahudi nowacho ni ng’at mane osechangono niya, “Kawuono en chieng’ Sabato, omiyo Chikwa ok oyie mondo iting’ pieni kamano.” To ng’atno nodwokogi ni, “Jal ma nende ochanga ema nowachona mondo ating’ piena awuothi.” Eka ne gipenje ni, “En ng’a, ma nende owachoni ni mondo iting’ pieni iwuothi?” To ng’at mane osechangono ne ok ong’eyo nying ng’at mane ochange, nimar Yesu nosea, nikech ji ne thoth kanyo ahinya. Bang’e Yesu noyudo ng’atno e Hekalu, mowachone niya, “Winji! Kaka koro osechangi, koro we timo richo, nono to dipo ka gimoro marach moloyo otimi.” Eka ng’atno nodhi, monyiso jo-Yahudi ni ng’at mane ochange iluongo ni Yesu. Kuom mano, jo-Yahudi nochalo himo Yesu, nikech notimo gik ma kamago chieng’ Sabato. To Yesu nodwokogi niya, “Wuora pod tiyo nyaka chil kawuono, kendo an bende atiyo mana kamano.” Mano nomiyo jo-Yahudi oramo ni nyaka nege. To ne ok gidwar nege nikech ketho Sabato kende, to ne gidwaro nege bede nikech nopiemore gi Nyasaye, koluongo Nyasaye ni Wuon mare. To Yesu nodwokogi niya, “Adier, adier awachonu ni, Wuowi ok nyal timo gimoro kende owuon, to otimo mana gima oneno ka Wuoro timo, nikech gima Wuoro timo, ema Wuowi bende timo. Wuoro ohero Wuowi, kendo onyise gik moko duto ma en owuon otimo, to bende enonyise timbe madongo moloyo magi, mi unuwuor! Kaka Wuoro chiero joma otho, komiyo ngima, e kaka Wuowi bende yiero joma odwaro, kendo omiyo ngima. To bende Wuoro ok ng’ad ni ji bura, to oseketo teko mar ng’ado bura e lwet Wuowi, mondo ji duto omi Wuowi duong’ mana kaka gimiyo Wuoro. Ng’at ma ok mi Wuowi duong’, to ok mi Wuoro mane ooro Wuowi duong’. Adier awachonu ni ng’ama owinjo wachna, mi oyie kuom Jal mane oora, nigi ngimaa ma nyaka chieng’, ng’at ma kamano ok ter e bura, to osea e tho, odonjo e ngima. “Adier, adier, awachonu ni, kinde biro ma joma otho nowinjie duond Wuod Nyasaye, kendo ji duto ma owinjo dwolno nodok mangima. Adier, kindeno ose mana chopo. Kaka Wuoro owuon nigi teko mar miyo ji ngima, e kaka osemiyo Wuowi bende teko mar miyo ji ngima. To bende osemiye teko mar ng’ado bura, nikech en Wuod Dhano. Wachno kik bwogu nikech ndalo biro ma kata mana joma otho manie bur nowinj dwonde, mi wuog oko. Joma timbegi beyo nochier, mi yud ngima, to joma timbegi richo nochier e bura. “An ok anyal timo gimoro gi tekona awuon. Ang’ado bura mana kaka Nyasaye onyisa, kendo bura mang’ado en bura makare, nikech ok adwar timo gima an ema adwaro, to atimo mana gima Jal mane oora dwaro. Ka awuoyo kuoma awuon to weche ma awacho ok nyal kwan ka adier. To nitie ng’at machielo mawuoyo kuoma, kendo ang’eyo ni gima owacho kuoma en adier. Ne uoro joote ir Johana, mi ne onyisou weche ma adier. Ok awach kamano nikech atenora kuom gima dhano ema wacho, to awacho kamano mana ni mondo ukwo. Johana ne en taya marieny maler, kendo kuom kinde moko ne uyie mondo lerno omiu mor. Adier, Johana nowuoyo kuoma kanyiso ni Wuora noora, to koro tich ma atiyo, mane Wuoro omiya mondo ati, nyiso malong’o ni Wuoro noora, moloyo kaka ne Johana onyiso. To Wuoro owuon, mane oora, bende osewuoyo kuoma. Un to pok uwinjo dwonde, kata wang’e bende pok uneno. Wachne ok bedi e chunyu, nikech ok uyie kuom Jal mane ooro. “Uketo chunyu kuom somo Muma, ka uparo ni Muma nyalo miyo uyud ngima ma nyaka chieng’. Adier, Muma ema wuoyo kuoma, to kata kamano udagi biro ira mondo uyud ngima. An ok adwar mondo ji omiya duong’. Un to ang’eyo ni ok un kamano, nikech ang’eyo malong’o ni ok uhero Nyasaye kata matin! An asebiro e nying Wuora, to ok userwaka. To ka ng’ato obiro e nyinge owuon to ubiro rwake arwaka! To ere kaka unyalo bedo gi yie, kuhero mondo ng’ato ka ng’ato oyud pak kuom wadgi, to ok utem mondo uyud pak moa kuom Nyasaye ma achiel kende. Kik upar ni an ema nadonjnu e nyim Wuoro. Ng’at ma nodonjnu en mana Musa, ma useketo genou kuome! Ka da uyie wach Musa, to da uyie gima awacho, nikech an ema ne ondiko kuoma. To ka ok uyie weche mane Musa ondiko, to ere kaka duyie wachna?” Bang’ mano, Yesu nowuok modhi loka nam Galili, ma bende iluongo ni nam Tiberia. Oganda maduong’ noluwe, nikech ne gineno honni mane otimo kochango joma tuo. Eka Yesu noidho got moro, mobet piny kuno gi jopuonjrene. To Sap Pasaka, ma en sawo mar jo-Yahudi, koro ne chiegni. Yesu noting’o wang’e, moneno ka oganda maduong’ biro ire, omiyo nopenjo Filipo niya, “Ere kuma wanyalo ng’iewoe makati ma dwami jogi ocham?” Nowacho kamano kotemo go Filipo, nimar en owuon nong’eyo gima obiro timo. To Filipo nodwoke niya, “Siling’ mia ang’wen ok ding’iew makati moromo ng’ato ka ng’ato kawo matintin.” Japuonjrene moro machielo, ma nyinge Andrea, owadgi Simon Petro, nowachone niya, “Rawera moro ni ka, man gi makati abich mag shairi, kod rech mothol ariyo. To magi dinyal ang’o kuom joma ng’enygi?” To Yesu nokone ni, “Nyisuru ji obed piny.” Kamano ji nobet piny. To kanyo noyudo nitie lum mang’eny. Kuom ji duto mane obet piny kanyo ne nitie joma chwo ma dirom alufu abich. Bang’ mano, Yesu nokawo makati, mi ogoyo ni Nyasaye erokamano. Eka nopogogi ni ji ka obet piny kamano. Rech bende nopogo, kendo ng’ato ka ng’ato nochiemo kaka odwaro. Ka ne giseyieng’ giduto, Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Chokuru ng’injo modong’ mondo kik gimoro lal.” Kuom mano ne gichoko ng’injo mag makati abich mane ji ochamogo, mi opong’o aditini apar gariyo. Kane ji oneno hono mane Yesu otimono, ne giwacho ni, “Nyaka bed ni jali e janabi mane onego bi e piny ka.” Yesu nong’eyo ni ji dwaro make, kendo chune mondo obed ruoth, omiyo nopondo modhi e got kar kende. Kane piny ochopo odhiambo, jopuonjrene nodhi e dhonam, moidho yie moro mondo ong’ad nam odog loka Kapernaum. Piny koro nosechido, to Yesu ne pok ochopo irgi. E kindeno ahiti maduong’ ne kudho, omiyo nam noloko marach ahinya. Kane gisekiewo yie kama bor ma dirom kilomita abich kata auchiel, ne gineno Yesu kawuotho ewi pi, biro irgi e yie. Luoro nomakogi ahinya, to Yesu nowachonigi ni, “Kik uluor! En mana an.” Eka ne gikwaye mondo odonj irgi e yie, kendo gikanyono yie nogowo e dhowath mane gidwaro dhiye. Kinyne, oganda mane odong’ loka machielo noparo ni yie achiel kende ema ne ni kanyo, kendo ne ging’eyo ni Yesu ne ok oidho e yieno kod jopuonjrene, to jopuonjrene nodhi mana kendgi. To yiedhi moko moa Tiberia nobiro, mogowo machiegni gi kama ne ji ochamoe makati mane Yesu oguedho. Omiyo kane ji oneno ni Yesu onge kanyo, kendo ni jopuonjrene bende onge, ne giidho yiedhigo, mi gidhi Kapernaum, manyo Yesu. Kane jogo oyudo Yesu loka machielo, ne gipenje niya, “Japuonj, ichopo ka karang’o?” Yesu nodwokogi ni, “Awachonu adier ni, udwara mana nikech makati ma nyoro uchamo, muyieng’, to ok nikech honni museneno. Kik uti ni chiemo makethore, to tiuru mana ni chiemo mosiko, kendo makelo ngima ma nyaka chieng’. Wuod Dhano ema nomiu chiemono, nikech en ema Nyasaye Wuoro oseketo kido mare kuome, manyiso ni oyie kode.” Eka ne gipenje ni, “Ang’o monego watim, eka wabed joma tiyo tich Nyasaye?” To Yesu nodwokogi ni, “Tich ma Nyasaye dwaro mondo uti en ni mondo uyie kuom Jal mane ooro.” Kuom mano ne gichako gipenje niya, “To ere ranyisi minyalo timo mondo wane, eka wayie gima iwacho? Ang’o minyalo timo? Kwerewa ne ochamo chiemo miluongo ni Manna e thim, kaka ondiki e Muma ni, ‘Nomiyogi chiemo moa e polo mondo gicham.’ ” Eka Yesu nomedo wachonigi niya, “Adier, adier, awachonu ni, Musa ne ok omiyou kuon maradier moa e polo, to Wuora ema miyou kuon maradier moa e polo, nikech kuon ma Nyasaye chiwo en mana jal molor oa e polo, kendo ochiwo ngima ni piny.” Kane giwinjo wachno ne gikwaye ni, “Jaduong’ yie imiwa kuonno pile.” To Yesu nodwokogi ni, “An e kuon mar ngima, kendo ng’ama obiro ira ok nowinj kech nyaka chieng’, bende ng’at moyie kuoma riyo ok nochak olo ngang’. To asewachonu ni, kata obedo ni usenena, to ok uyie kuoma. Ji duto ma Wuoro omiya nobi ira, kendo ng’ato ang’ata mobiro ira ok nariemb ngang’, nikech ok aselor aa e polo mondo atim gik ma Jal mane oora dwaro. Jal mane oora dwaro ni kik awit kata ng’at achiel kuom joma ne omiya, to ni mondo achiergi duto chieng’ giko piny. Adier, Wuora dwaro ni mondo ng’ato ang’ata moneno Wuowi, mi oyie kuome, oyud ngima ma nyaka chieng’; kendo anachiere chieng’ giko piny.” Jo-Yahudi nochako ng’ur kane giwinjo ka Yesu owacho ni en e kuon moa e polo. To ne gipenjore ni, “Jali ok e Yesu wuod Josef koso? Donge wang’eyo wuon mare? To ere kaka onyalo wacho ni olor oa e polo?” Yesu nodwokogi ni, “Weuru ng’ur. Onge ng’ama nyalo biro ira mak mana ka Wuoro mane oora ema okele; kendo anachiere chieng’ giko piny. Ondik e Kitap jonabi ni, ‘Nyasaye nopuonj ji duto.’ Omiyo ng’ato ka ng’ato ma owinjo dwond Wuoro mi opuonjore kuome, to biro mana ira. Ok awach ni nitie ng’at moro moseneno Wuoro, to mak mana Jal mane oa ka Nyasaye kende ema osenene. Awachonu adier ni, ng’at moyie ema nigi ngima ma nyaka chieng’. An e kuon mar ngima. Kwereu nochamo Manna e thim, to kata kamano ne githo. Anto awuoyo kuom kuon moa e polo, ma ka ng’ato ochamo to ok nyal tho ngang’. An e kuon mangima mane olor oa e polo. Ng’at mochamo kuonni nobed mangima nyaka chieng’. To bende kuon ma abiro chiwo mondo piny oyud ngima en ringra.” Jo-Yahudi nochako dhawo kendgi niya, “Ere kaka jali dimiwa ringre mondo wacham?” Yesu nowacho nigi ni, “Awachonu adier ni, ka ok uchamo ringre Wuod Dhano kendo umadho rembe, to uonge gi ngima e iu. Ng’at ma ochamo ringra, kendo omadho remba, nigi ngima ma nyaka chieng’, kendo anachiere chieng’ giko piny. Ringra e chiemo madieri, kendo remba e math adieri. Kamano ng’at ma ochamo ringra, kendo omadho remba, ema osiko kuoma, kendo an bende asiko kuome. Kaka Wuoro mangima noora, kendo angima nikech en, e kaka ng’at mochamo ringra bende nobed mangima nikech an. Ma e kuon mane olor oa e polo. Ok ochal gi gima ne kwereu ochamo to bang’e otho. Ng’at ma ochamo kuonni to nobed mangima nyaka chieng’” Yesu nowacho wechego kapuonjo e od lemo Kapernaum. Jopuonjre Yesu mang’eny mane owinjo wechego nowacho niya, “Ma puonj matek manadi! Ng’ano ma dichikne ite?” Yesu nong’eyo ni jopuonjrene ng’ur kuom puonjneno, omiyo nopenjogi ni, “Wachni obwogou koso? Ka kamano, to kara dubwogi machal nadi, ka uneno Wuod Dhano kaidho dok malo kama ne oaye? Roho ema kelo ngima; dhano to ok nyal gimoro. Weche ma asewachonu gin roho kod ngima, to ji moko kuomu pod ok oyie.” Yesu nowacho kamano nikech nyaka a chakruok noseng’eyo joma oyie, kod ng’at mane biro ndhoge. Eka nomedo wacho niya, “Mano ema omiyo ne awachonu ni ng’ato ok nyal biro ira ka ok Wuora ema omiyo obiro.” Chakre kanyo ng’eny jopuonjrene nodok chien, mi oweyo luwe. Omiyo nopenjo joote apar gariyo ni, “Un bende udwaro weya koso?” To Simon Petro nodwoke ni, “Ruoth, ere ng’ama dwadhi ire, to in ema in gi weche makelo ngima ma nyaka chieng’? Wan koro waseyie, kendo wang’eyo ni in e Ng’ama Ler mar Nyasaye.” To Yesu nodwokogi niya, “Un ji apar gariyo, donge ne ayierou uduto? To kata kamano ng’at achiel kuomu en jachien.” Nowuoyo mana kuom Judas wuod Simon Iskariot, nikech kata obedo mana ni Judas ne achiel kuom joote apar gariyogo, to en ema nobiro ndhogo Yesu. Bang’ mano, Yesu nowuotho koni gi koni ka puonjo e piny Galili. Ne ok odwa dhi Judea nikech jodong jo-Yahudi ne dwaro nege. Sap jo-Yahudi miluongo ni Sap Kiche ne chiegni, omiyo owetene nowachone ni, “A ka, idhi Judea mondo jopuonjreni one honni mitimo. Ka ng’ato dwaro mondo ji ong’eye, to ok onyal tiyo kama opondo. Ka en adier ni itimo gik ma kamagi, to ara nyisri e nyim piny.” Ne giwachone kamano nikech kata gin ma gin owetene ne ok giyie kuome. Yesu nodwokogi niya, “Kindena pok ochopo, to un, kindeu nitie ndalo duto. Un piny ok nyal mon kodu to an omon koda nikech kinde duto asiko kanyise ni timbene richo. Un, dhiuru adhiya e sawono. An to ok adhi, nikech kindena pok ochopo.” Kane osewacho kamano, nodong’ Galili. To kane owete Yesu osedhi e sawo, en bende nodhi. To ne ok odhi ratiro, to nodhi mana ling’ling’. Jodong jo-Yahudi nomanye e sawo, ka penjo kuma entie. Ji mang’eny mane odhi e sawono ne wuoyo kuom Yesu, ka moko wacho ni, “Ooyo, owuondo ogandawa.” To kata kamano onge ng’ama noloso kuome ratiro, nikech ne giluoro jodong jo-Yahudi. To chieng’ mane ndalo sawo ochopo e diere, Yesu nodhi e Hekalu, mochako puonjo ji. Jodong jo-Yahudi nowuoro, kawacho ni, “Ere kuma ng’atni oyudoe rieko makama, to ok osomo?” Yesu nodwokogi ni, “Gik ma apuonjo ok gin maga awuon, to gin mag Jal mane oora. Ng’at moyie timo gima Nyasaye dwaro, to biro ng’eyo kata ka weche ma apuonjo oa ka Nyasaye, kata ka apuonjo mana wechena awuon. Ng’at ma loso gi tekone owuon en ng’at madwaro mondo oyud duong’, to ng’at madwaro mondo ng’at mane oore oyud duong’ en jaadiera, kendo oonge gi miganga kata matin. Donge Musa nomiyou Chik, to onge kata ng’at achiel kuomu morito? Ka ok kamano, to ang’o momiyo udwaro nega?” Ji nodwoke ni, “Jachien ni kodi! Ng’ano madwaro negi?” Yesu nowachonigi niya, “Ne atimo gimoro achiel kende chieng’ Sabato, mi ubwok uduto. Paruru ni Musa nomiyou chik mar tero nyangu. (To chutho Musa ok ema nokelo chikno, to kwereu ema nochake.) Chikno omiyo utero yawuotu nyangu chieng’ Sabato. To ka un utero nyathi nyangu chieng’ Sabato, mondo kik uketh Chik Musa, to marang’o ukecho koda kuom chango ng’ato chieng’ Sabato, mi dende duto bed mangima? Mano omiyo kik ung’ad bura kurango mana gik ma oko, to ng’aduru bura mana gi adiera.” Jo-Jerusalem moko nopenjore niya, “Donge ma e jal ma gidwaro nego cha? To winjuru kaka opuonjo ji mana e lela, to onge ng’ama wachone gimoro. Koso dibed ni jodongwa ong’eyo ni en Mesia? To mano ok nyal bet kamano, nikech waduto wang’eyo kuma jali oaye. Mesia to kabiro, to onge ng’ama nong’e kuma oaye.” Mano nomiyo Yesu owacho gi dwol maduong’, kopuonjo e Hekalu niya, “En adier ni ung’eya, kendo en adier ni ung’eyo kuma aaye, to kata kamano ok asebiro gi tekona awuon. Jal mane oora e wuon adiera, to un ok ung’eye. An to ang’eye, nikech aa ire, kendo en ema noora.” Eka ne gitemo make, to ne ok ginyal, nikech kindene ne pok ochopo. To ji mang’eny noyie kuome, kapenjore ni, “Ka Mesia obiro, dotim honni mang’eny moloyo ma jali timo koso?” Jo-Farisai nowinjo ka ji kuodho wechego kuom Yesu, omiyo ne giriwo wach gi jodolo madongo, mi gioro askeche mondo omake. To Yesu nowacho ni, “Pod abiro medo bet kodu kuom kinde moko, eka bang’e nadog ir Jal mane oora. Unumanya, to ok unuyuda, nikech kama abiro betie ok unyal biroe.” Jodong jo-Yahudi nopenjore kendgi niya, “Kanye modwaro dhiye ma ok wanyal nwang’ee? Koso odwaro dhi kuom jo-Yahudi modak e pinje joma ok jo-Yahudi mondo opuonj joma ok jo-Yahudi? Ere tiend wach mowachoni, wanamanye to ok wanayude, kendo ni, kuma obiro betie wan ok wanyal dhiye?” Chieng’ mogik mar sawo, mane en odiechieng’ maduong’ ahinya, Yesu nochung’ mowacho gi dwol maduong’ niya, “Ng’at ma riyo oloyo mondo obi ira, omodhi. En mana kaka Muma wacho ni, ‘Aore mag pi mangima nomol kawuok kuome.’ ” To Yesu ne oloso kuom Roho, ma ji duto moyie kuome ne biro yudo. To e kindeno Roho ne pok obiro, nikech Yesu ne pok oyudo duong’ne. Jomoko kuom joma ne owinjo wechego nowacho niya, “Nyaka bed ni jali e Janabi mwasebedo kwageno ni biro biro.” Jomoko to nowacho ni, “En e Mesia.” To ji moko nokwer ni, “Mesia ok nyal wuok Galili! Donge Muma wacho ni Mesia nobed nyakwar Daudi, kendo ni nonywole Bethlehem, dala Daudi?” Kamano ji nopogore kuom wachne. Jomoko kuomgi ne dwaro make, to onge ng’at mane otimo kamano. Kane askeche odwogo, jodolo gi jo-Farisai nopenjo gi ni, “Ang’o momiyo ok usekele ka?” To ne gidwoko niya, “Pok wanenoe ng’at mawuoyo ka ng’atni!” Eka jo-Farisai nopenjogi ni, “Kara un bende osewuondou. Bende usenenoe jatendwa moro, kata ja-Farisai moro, moyie kuome? To ji ajia ma ok ong’eyo Chik, gin joma okuong’!” Ng’at achiel kuom jodongogo ne Nikodemo, mane oyudo osedhi ir Yesu. En nowachonigi ni, “Donge Chikwa okwer ni kik ng’ad ni ng’ato bura ka pok oyale, mi owinj wechene?” To ne gipenje ni, “In bende in ja-Galili koso? Som Muma, to ibiro yudo ni onge janabi manyalo wuok Galili!” [Eka ji duto noa, modok miechgi. Yesu noa kanyo, modhi e got Zeituni. Kinyne gokinyi mang’ich, noduogo modonjo e Hekalu, kendo ji duto nochokore bute. Nobet piny, mochako puonjogi. To jopuonj Chik gi jo-Farisai nokelo dhako moro mane ojuk ka terore. Ne gikete ochung’ e diergi, mi giwacho ni Yesu niya, “Japuonj, dhakoni ojuk rando, ka terore! To Chik mane Musa omiyowa wacho ni dhako ma kamano nyaka go gi kite, mi tho. In to iwacho ang’o?” Ne giwacho kamano nikech ne gidwaro wach moro ma digidonjne go. To Yesu nolung’ore piny, mondiko e lowo gi lith lwete. To kane jogo omedo penje wachno, noting’o wiye, modwokogi niya, “Ng’ato kuomu ma pok otimo richo ema mondo okwong ogoye gi kidi!” Eka nochako olung’ore, mondiko e lowo. To kane giwinjo gima owacho, ne gia kanyo achiel achiel chakre joma dongo nyaka joma tindo, mi Yesu kende ema nodong’, ka dhakono ochung’ bute. Yesu noting’o wiye, mopenjo dhakono niya, “Nyarwa, ekegi? Onge kata achiel modong’ mondo ong’adni bura?” Dhakono nodwoke ni, “Ooyo, Jaduong’ onge ng’ato modong’.” Eka Yesu nokone ni, “Kata an bende ok ang’adni bura. Dhiyo, to kik ichak itim richo kendo.”] Yesu nomedo puonjo ji, kowacho ni, “An e ler mar piny. Ng’at moluwa ok nowuoth e mudho, to nobed gi ler mar ngima.” To jo-Farisai nowachone niya, “Iwuoyo mana kuomi iwuon, omiyo ok wanyal yie ni gik miwacho gin adier.” To Yesu nodwokogi ni, “Kata obedo ni awuoyo kuoma awuon, to gik ma awacho gin adier, nikech ang’eyo kuma ne aaye, kendo ang’eyo kuma adhiye, to un ukia kuma naaye kata kuma adhiye. Un ung’ado bura gi rieko mar dhano, to an ok ang’ad ni ng’ato bura. To kata ka ang’ado bura, to bura ma ang’ado en adier, nikech ok ang’ad bura kenda, to Jal mane oora ema konya. E Chiku bende ondikie ni, ka ji ariyo owinjore e wachgi, to wach ma giwacho ikwano ka adier. An ema awuoyo kuoma awuon, kendo Wuora mane oora osiro wachna.” Mano omiyo ne gipenje niya, “Ere Wuoru nogo?” To Yesu nodwokogi ni, “Ok ung’eya, kata Wuora bende ok ung’eyo. Ka da bed ni ung’eya, to Wuora bende da ung’eyo.” Yesu nowacho wechego duto kopuonjo ji e Hekalu, ei ot mane oketie sanduge mag sadaka. Kata kamano onge ng’ama nomake, nikech kindene ne pok ochopo. Yesu nowachonigi niya, “An to adhi, kendo unudwara, to unutho mana e richou. Ok unyal dhi kuma adhiye.” Mano omiyo jo-Yahudi nowacho ni, “Ng’atni wacho ni ok wanyal dhi kuma odhiye! Mano nyiso ni obiro dere koso?” Yesu nodwokogi ni, “Un ua mwalo to an aa malo. Un, un jopinyni, anto ok an japinyni. Mano emomiyo awachonu ni unutho e richou, nikech ka udagi yie ni an e En, to adier unutho mana e richou.” Eka ne gipenje niya, “To in e ng’ano?” Yesu to nodwokogo ni, “An mana ng’ama asebedo ka awachonu ni e an. Nitie gik mang’eny ma adwaro wacho kuomu, kendo ma adwaro ng’adonugo bura. Jal mane oora en jaadiera kendo wach ma ayudo kuome ema anyiso piny.” To ne ok ging’eyo ni Yesu loso kodgi kuom Wuoro. Omiyo Yesu nowachonigi niya, “Ka useting’o Wuod Dhano malo, eka unung’e ni an e En. Bende unung’e ni onge gima atimo gi tekona awuon, to weche duto ma awacho, Wuora ema osepuonja. Jal mane oora ni koda. Pod ok oweya kenda, nikech pile atimo mana gik malong’one.” To kane owacho wechego, ji mang’eny noyie kuome. Yesu nowachoni jo-Yahudi mane oyie wachne niya, “Ka umako puonjna, to eka un jopuonjrena adier. Bende ubiro ng’eyo adiera, kendo adiera nomi ubed thuolo.” To ne giwachone niya, “Wan koth Ibrahim, kendo pok wabedo wasumb ng’ato nyaka nene. Koro ere gima omiyo iwacho ni wanabed thuolo?” Yesu nodwokogi ni, “Adier, adier, awachonu ni, ng’at matimo richo en misumba richo. Misumba ok luong ni wuod dala ndalo duto, to wuod wuon dala ema iluongo kamano ndalo duto. Kuom mano, ka Wuowi ema omiyo ubedo thuolo, to unubed thuolo chutho chutho. Ang’eyo ni un koth Ibrahim, kata kamano udwaro nega nikech puonjna ok nyal donjonu. An awachonu gik ma aseneno kuom Wuora, to un utimo gik ma useneno kuom wuoru!” Ne gidwoke niya, “Ibrahim e wuonwa.” To Yesu nowachonigi ni, “Ka dabed ni un nyithind Ibrahim adier, to dikoro utimo mana gik machal gi gik mane Ibrahim otimo. To kar timo kamano, to udwaro mana nega nikech asebedo ka anyisou adiera mane ayudo kuom Nyasaye. Ibrahim to ne ok nyal timo gima chal kamano. Un to utimo mana gima wuonu timo.” To ne gidwoke ni, “Wan ok wan kimirwa! Wan gi wuonwa achiel kende ma en Nyasaye.” Yesu nowachonigi niya, “Ka dabed ni Nyasaye e wuonu adier, to da uhera, nikech an ne aa ka Nyasaye, kendo koro an kodu ka. Ne ok abiro gi tekona awuon, to En ema noora. Gik ma awacho ok nyal donjonu, kendo ok unyal winjo tiendgi nikech ok uhero wach ma akelonu. Un nyithind wuonu ma en Satan, kendo uhero timo gik ma en ema odwaro. Nyaka a chakruok en osebedo mana janek, kendo ok odwar adiera nikech adiera onge e iye. Ka owacho miriambo, to oluwo mana kite owuon, nikech en jamriambo, kendo en e wuon miriambo duto. An to awacho adiera, kendo mano emomiyo ok uyie wachna. Ere ng’ato kuomu ma nyalo ng’eng’a ni an jaricho? To ka awacho adiera, ang’o momonou yie wachna? Ng’at Nyasaye winjo wach Nyasaye, to un ok uwinj wach Nyasaye nikech ok un jo Nyasaye.” Eka jo-Yahudi nowacho ni Yesu ni, “Donge wan kare kwawacho ni in ja-Samaria, kendo ni jachien ni kodi?” To Yesu nodwokogi ni, “Aonge gi jachien, to Wuora ema amiyo duong’. Un to uchaya. An ok adwar mondo umiya duong’, to nitie Jal madwaro mondo ayud duong’, kendo en ema nong’ad bura. Awachonu adier ni, ka ng’ato omako wachna, to ok notho nyaka chieng’.” Eka jo-Yahudi nowachone ni, “Koro wang’eyo adier ni jachien ni kodi. Ibrahim ne otho, kendo kata mana jonabi bende notho, to eka pod iwacho ni ng’at mowinjo wachni ok notho nyaka chieng’! Koso iparo ni iduong’ moloyo wuonwa Ibrahim mane otho? Jonabi bende notho! In to iparo ni in ng’a?” Yesu nodwokogi niya, “Ka amiyora duong’ awuon, to duong’na onge tich. Wuora ma uluongo ni Nyasachuno ema miya duong’. To eka un ok ung’eye, an to ang’eye. Ka anyalo wacho ni ok ang’eye, to dabed jamriambo mana ka un. To ang’eye adier, kendo pile amako wachne. Kwaru Ibrahim ne mor koneno ndalona. Adier, nonene mobedo mamor.” Jo-Yahudi nokwero Yesu niya, “In pok hiki oromo kata mana higni piero abich! Ere kaka inyalo wacho ni iseneno Ibrahim?” To Yesu nodwokogi ni, “Adier, adier, awachonu ni, kane pok onywol Ibrahim to ne antie.” Kane giwinjo kamano, ne gikwanyo kite mondo gigoyego, to nopondo, mi owuok e Hekalu. Kane Yesu wuotho, noneno ng’at moro mane onywol muofu. Jopuonjrene nopenje ni, “Japuonj, ng’atni nonywol muofu nikech richone owuon koso nikech richo mag jonywolne?” Yesu nodwokogi ni, “Jali ne ok onywol muofu nikech richone owuon, kata nikech richo mag jonywolne, to nonywole muofu mana ni mondo ji one teko mar Nyasaye kichange. Nyaka wati tije mag Jal mane oora kapod piny odiechieng’, nikech otieno biro chopo ma ng’ato ok nyal tiyoe. Kapod anie piny, to an e ler mar piny.” Kane Yesu osewacho kamano, nong’ulo olawo piny, mi olosogo lowo, owirogo wang’ ng’atno. Eka nowachone ni, “Dhi ilwok wang’i e yawo mar Siloam.” (Tiend nying yawono en ‘Ote’.) Kuom mano ng’atno nodhi olwoko wang’e mi odwogo ka oneno. Jodalagi, kod joma ne osenene ka okwecho, nopenjore niya, “Donge jali ema yandi bet kakuecho cha?” Jomoko kuomgi noyie ni mano en, to moko nokwer ni, “Ooyo, ok en, to ochal mana kode.” Ng’atno owuon to nowachonigi ni, “En mana an.” Eka ne gipenje ni, “To ere kaka wang’i oyawore?” Nodwokogi ni, “Ng’at moro ma nyinge Yesu noloso lowo mi owirogo wang’a, bende onyisa mondo adhi alwok wang’e e yawo mar Siloam. Omiyo ne adhi malwoko wang’a mi wang’a oyawore.” Eka ne gipenje ni, “Ng’at onogo ni kanye?” To nodwoko ni, “Ok ang’eyo.” Bang’e ne gitero ng’at ma yandi muofuno ir jo-Farisai. To chieng’ mane Yesu olosoe lowo kendo ochangoe wang’ muofuno, ne en chieng’ Sabato. Kuom mano jo-Farisai bende nopenjo muofuno kaka ne wang’e ochango. Nodwokogi ni, “Ng’atno nowiro wang’a gi chuodho, eka ne aluoko, kendo koro aneno!” Jo-Farisai moko nowacho ni, “Ng’at mane otimo kamano ok nyal bet ng’at Nyasaye, nikech ok orito Chik Sabato.” To moko nowacho ni, “Bende ng’at ma jaricho ditim honni ma kamagi adier?” Kamano ne gipogore kuom wachno chutho. Omiyo ne gichako gipenjo muofuno niya, “In to koro ang’o miwacho kuome, kaka oseyawo wang’i ni?” Ne odwokogi ni, “En janabi.” Jodong jo-Yahudi ne ok nyal yie ni ng’atno ne en muofu to koro oneno. Omiyo ne giluongo jonywolne, mi gipenjo ni, “Ma en wuodu koso? Uwachoni nonywole ka en muofu adier? Ka kamano, to koro ere kaka oneno?” Jonywol ng’atno nodwokogi ni, “Wang’eyo ni en nyathiwa, kendo nonywole muofu. To kata kamano ok wang’eyo kaka koro oneno, to bende ok wang’eyo ng’at moyawo wang’e. To en ng’at maduong’, omiyo penje uru, nikech onyalo dwokou kende owuon.” Jonywolne nodwoko kamano nikech ne giluoro jodong jo-Yahudi. Ne oyudo jodong jo-Yahudi osewinjore kendgi ni ng’ato ang’ata moyie ni Yesu e Mesia, to nyaka tam mondo kik dhi e od lemo. Mano e momiyo jonywol ng’atno nowacho ni, “En ng’at maduong’, penjeuru owuon.” Eka jodongo nochako oluongo ng’at mane onywol muofuno irgi, mi giwachone niya, “Kuongri gi nying Nyasaye ni ibiro wacho adiera. Wan wang’eyo ni jali en jaricho.” To ng’atno nodwokogi ni, “An ok ang’eyo kata en jaricho, to wach achiel mang’eyo en mana ni yande an muofu to koro aneno!” Eka ne gipenje ni, “Ang’o mane otimoni moyawo wang’i?” Ne odwokogi niya, “Donge asenyisou, to udagi winjo? Ang’o momiyo udwaro ni mondo achak awachnu kendo? Koso un bende udwaro doko jopuonjrene?” Bang’ mano ne gijare, ka giwachone ni, “In ema in japuonjrene, wan to wan jopuonjre Musa. Wang’eyo ni Nyasaye nowuoyo gi Musa. Ng’atni to wakia kuma oaye!” Eka ng’atno nowacho niya, “Kara ma en wach miwuoro! Un uwacho ni ukia kuma oaye, to en ema oseyawo wang’a! Wang’eyo ni Nyasaye ok winj wach joricho, to ng’at moluore, kendo matimo gik ma odwaro, ema owinjo. Nyaka nene pok owinjie ng’at moyawo wang’ ng’at mane onywol muofu. Ka da bed ni ng’atni ok en ng’at Nyasaye, to da ok obedo gi teko mar timo kamano.” To ne giwachone ni, “In nonywoli e chuny richo, to koro ere kaka dipuonjwa?” Eka ne giriembe oko e od lemo. Yesu nowinjo ni oseriemb ng’atno e od lemo, omiyo kane oyude, nopenje ni, “Bende iyie kuom Wuod Dhano koso?” To ng’atno nodwoke ni, “Jaduong’, Wuod Dhano en ng’a mondo ayie kuome?” Yesu nowachone ni, “Isenene, kendo en ema oloso kodi ni!” Eka ng’atno nogoyo chonge piny e nyim Yesu, kowachone ni, “Jaduong’, ayie!” Bang’ mano, Yesu nowacho ni, “Asebiro e piny mondo akel bura, mondo joma muofni onen, to joma neno odok muofni.” Jo-Farisai moko mane ni kanyo nowinjo gima owacho, mi openje ni, “Iparo ni wan bende wan muofni koso?” Yesu nodwokogi ni, “Ka da bed ni un muofni, to da ubedo ma onge gi ketho, to kaka koro uwacho ni uneno, omiyo kethou osiko.” Yesu nodhi nyime kowacho niya, “Adier, adier, awachonu ni, ng’at ma ok oluwo dhorangach ka donjo e duond rombe, to donjo mana gi kamoro nono, en jakuo kendo jamecho. Jakwadh rombe to donjo mana gi e dhorangach. En ema jarit rangach yawone. Rombe bende winjo duonde koluongogi achiel achiel gi nyinggi kogologi oko. Kosegologi duto to otelonigi, kendo giluwe, nikech ging’eyo duonde. Ok ginyal luwo ng’ama gikia nikech ok ging’eyo duonde, omiyo giringo aringa.” Kata obedo ni Yesu nogoyonigi ngerono, to ne ok giwinjo tiende. Emomiyo nowachonigi niya, “Adier, adier, awachonu ni an e dhoranga duond rombe. Ji duto mane obiro mokwongona ne jokuo kendo jomecho, kendo rombe ne ok odewogi. An to an e dhorangach. Ng’at mokadho kuoma ema nokwo. Ng’atno nodonj kendo nowuog oko, mi nonwang’ lek maber mokwayoe. Jakuo biro mana ni mondo okwel, kendo oneki, kendo oketh gik moko. Anto asebiro ni mondo ji oyud ngima kendo obed ngima moromo chuth. “An e jakwath maber. To ung’eyo ni jakwath maber chiwo ngimane nikech rombe. Jakwath mondiki, ma ok jakwath ma wuon rombe, to ringo weyo rombe koneno ka ondiek biro. Kuom mano ondiek gore kuom rombe kendo keyogi. Ng’atno ringo nikech ondike andika, omiyo ok odew rombe. An to, an jakwath maber. Ang’eyo rombena, kendo gin bende ging’eya, mana kaka Wuora ong’eya, kendo an bende ang’eyo Wuora. Mano emomiyo ayie chiwo ngimana nikech romba. To bende an gi rombe moko ma ok ni e duondni. Gin bende nyaka akelgi, kendo giniwinj duonda, eka rombe duto nobed kueth achiel man gi jakwath achiel. “Wuora ohera nikech ayie chiwo ngimana mondo chieng’ moro achak ayude kendo. Onge ng’at manyalo mayago, to an ema ayie chiwe, nikech mano ema ahero timo. An gi teko mar chiwe, bende an gi teko mar kawe kendo. Wuora ema osenyisa mondo atim kamano.” Wechego nomedo kelo pogruok e kind jo-Yahudi giwegi. Ji mang’eny kuomgi nowacho ni, “Jachien ni kode, kendo ojaneko! Ang’o momiyo uchiko itu ne wechene?” Jomoko to nowacho ni, “Onge ng’at man gi jachien manyalo wacho weche ma kamagi. Bende uparo ni jachien diyaw wang’ ng’at mamuofu?” Noyudo ndalo mar Sap Pwodho Hekalu ochopo, kendo ne en ndalo chwiri. To Yesu nonwang’o wuotho e Hekalu e agola miluongo ni Agoch Solomon. Eka jo-Yahudi nochokore molwore, mi openje ni, “Ibiro miyo wariwo gi kiawa nyaka karang’o? Ka in e Mesia to nyiswa ane malongo!” Yesu nodwokogi ni, “Asenyisou, to utamoru yie. Gik ma atimo e nying Wuora ema wuoyonu kuoma. To un ok uyie, nikech ok un e kueth romba. Romba ong’eyo dwonda, kendo an bende ang’eyogi, kendo giluwo bang’a. Amiyogi ngima ma nyaka chieng’, kendo ok ginilal ngang’, bende onge ng’at manyalo gologi e lweta. Wuora mane omiyagi duong’ moloyo gik moko duto kendo onge ng’at manyalo gologo e lwete. Wan gi Wuora wan gimoro achiel.” Kane jo-Yahudi owinjo wachno, ne gichako gikwanyo kite kendo mondo gigogo Yesu. Omiyo Yesu nopenjo gi ni, “Asenyisou gik mabeyo mang’eny ma asetimo gi teko mar Wuora. To kuom tijena go duto, ere ma omiyo odwaro goya gi kite?” To jo-Yahudi nodwoke ni, “Ok wadwar goyi nikech gimoro maber misetimo, to wagoyi mana nikech ipiem gi Nyasaye, nimar in mana dhano, to eka iwacho ni in Nyasaye!” Yesu nowachonigi ni, “Donge ondiki e Kitap Chiku ni Nyasaye owacho ni, un nyiseche? To wang’eyo malong’o ni wach Nyasaye ok nyal lokore. Kane Nyasaye oluongo joma ne wachne obironigi ni, ‘Nyiseche’ kamano, koro ere gima omiyo uwacho ni apiem gi Nyasaye, ka awacho ni an Wuod Nyasaye? To an ema Nyasaye ne oyiera, mi oora e piny ka! Ka uneno ni ok ati tich Wuora, to kik uyie koda. To ka atiyo tichne, to kata ka ok unyal yie koda, to onego uyie gi tich matiyo, mondo ung’e chutho ni an ei Wuora kendo Wuora ni eiya.” Kane giwinjo wachno, ne gitemo make kendo, to nopondo motony. Bang’ mano, Yesu nong’ado aora Jordan modhi loka kuma ne Johana obatisoe ji mokwongo, mi nodak kuno. Ji mang’eny ne obiro ire, mowacho niya, “Johana ne ok otimo honni, to gik moko duto mane owacho kuom jali gin adiera chutho.” Kamano ji mang’eny, ne oyie kuom Yesu kuno. Ng’at moro ma nyinge Lazaro, mane odak Bethania, ne tuo. Bethania e dala mane Maria odakie kod Maritha nyamin mare Maria ema ne owiro Ruoth Yesu gi mo mang’ue ng’ar, kendo oyweyo tiendene gi yie wiye. Ne en nyamin Lazaro, mane tuo. Nyimine Lazaro nooro ni Yesu wach niya, “Ruoth, osiepni mihero tuo.” To kane Yesu owinjo wachno, nowacho ni, “Tuono ok en mar tho, to osebiro mana ni mondo Wuod Nyasaye bende oyud duong’.” Yesu nohero Maritha gi nyamin mare kod Lazaro. To kata kamano ne otieko ndalo ariyo kuma ne entie bang’ winjo ni Lazaro tuo. Eka nowacho ni jopuonjrene ni, “Wadoguru Judea.” To jopuonjrene nowachone niya, “Japuonj, donge jo-Yahudi yandi dwaro goyi gi kite? Ang’o momiyo pod idwaro dok kuno?” Yesu nodwokogi ni, “Donge odiechieng’ achiel nigi seche apar gariyo? Ka ng’ato wuotho godiechieng’, to ok onyal chwanyore, nikech oneno ler mar pinyni. To ka owuotho gotieno, to ochwanyore nikech ler ongene.” Bang’ mano Yesu nomedo wacho niya, “Lazaro osiepwa nindo otero, to adhi mondo achiewe.” Jopuonjrene nowachone ni, “Ruoth, ka nindo osetere, to kara obiro kwo.” Ne giwacho kamano nikech ne gigalo ni Yesu loso kuom nindo mar yueyo, to chutho noloso mana kuom tho mar Lazaro. Mano omiyo koro nowachonigi ratiro ni, “Lazaro osetho. To amor ni yandi ok an kuno, nikech mano biro konyou, mi uyie. Omiyo wadhiuru ire.” Eka Thoma mane onywol rude, nowacho ni jopuonjre wetene niya, “Wan bende wadhiuru mondo watho kode.” Kane Yesu ochopo, noyudo ni Lazaro osetieko ndalo ang’wen e bur. Bethania ne chiegni gi Jerusalem ma dirom kilomita adek, omiyo jo-Yahudi mang’eny nobiro duogo chuny Maritha gi Maria kuom tho owadgi. Kane Maritha owinjo ni Yesu biro, nowuok mondo oromne, to Maria nodong’ e ot. Maritha nowacho ni Yesu niya, “Ruoth, ka da bed ni nyocha in ka, to owadwa ok dotho. To kata kamano sani, ang’eyo ni Nyasaye biro timoni gimoro mikwaye.” Yesu nodwoke ni, “Owadu biro chier.” To Maritha nowachone ni, “Ang’eyo ni nochier chieng’ giko piny.” Yesu nowachone niya, “An e chier, kendo an e ngima. Ng’ato ang’ata moyie kuoma nodok mangima, kata obedo ni osetho, kendo ng’at mangima moyie kuoma ok notho nyaka chieng’. Bende iyie wachni koso?” Maritha nodwoke ni, “Ee, Ruoth, ayie ni in e Mesia, Wuod Nyasaye, mane onego bi e piny.” Kane Maritha osewacho wechego, nodhi oluongo Maria nyamin mare ling’ling’, mowachone niya, “Japuonj ni ka, kendo oluongi.” Kane Maria owinjo kamano, noa malo piyo, mi odhi ir Yesu. Noyudo ka Yesu pok odonjo e dala, to ne pod ochung’ mana kama ne Maritha oromonee. Jo-Yahudi mane ni kod Maria e ot ka duogo chunye, nonene kochung’ piyopiyo, mowuok oko. Omiyo ne giluwe, ka giparo ni odhi ywak e liel. Kane Maria ochopo kama Yesu nitie, monene, nogoyo chonge piny e nyime, mowachone niya, “Ruoth, ka da bed ni nyocha in ka, to owadwa ok dotho!” Yesu noneno Maria gi jo-Yahudi mane ni kode kaywak, mi mirima nomake, kendo noneno malit. Eka nopenjo ni, “Uyike kanye?” Ne gidwoke ni, “Jaduong’, bi ine.” Pi wang’ Yesu nochuer. Omiyo jo-Yahudigo nowacho ni, “Neyeuru kaka yandi ohero Lazaro!” To moko kuomgi nowacho niya, “Jali noyawo wang’ muofu! Donge ne onyalo geng’o tho monego Lazaroni?” Mirima nochako omako Yesu kendo, mi odhi but liel, mane en bur mokuny ariwa e lak got, moket kidi e dhoge. Yesu nowachonigi niya, “Goluru kidi oko e dho liel.” To Maritha, ma nyamin jal motho, nowachone ni, “Ruoth, koro osetieko ndalo ang’wen e bur, omiyo nyaka bed ni koro odum.” To Yesu nodwoke ni, “Donge nende awachoni ni ka in gi yie, to ibiro neno duong’ mar Nyasaye?” Kuom mano ne ging’ielo kidi oko. Yesu nong’iyo malo, mowacho niya, “Wuora, agoyoni erokamano nikech isewinja. An ang’eyo ni iwinja ndalo duto, to asewacho wechegi mondo oganda mochung’ ka ong’e ni in ema niora.” Kane osewacho kamano, nokok matek niya, “Lazaro, wuog oko!” Eka jal mothono nowuok, ka tiendene gi luetene obo gi nanga mar yik, kendo ka wang’e bende obo gi kitamba. Yesu nowachonigi niya, “Gonyeuru mondo odhi.” Jo-Yahudi mang’eny mane obiro duogo chuny Maria noneno gima Yesu otimo, mi giyie kuome. To moko kuomgi nodok ir jo-Farisai, mohulonigi gima Yesu osetimo. Omiyo jo-Farisai kod jodolo madongo noluongo buchgi maduong’, mi openjore ni, “Ng’atni timo timbe madongo mang’eny! Wan to watimo ang’o? Ka waweye odhi nyimekamano, to ji duto biro yie kuome, kendo jo-Rumi dibi, mi keth Hekaluwa, kendo tiek jowa duto.” To ng’at achiel kuomgi, ma nyinge Kaiafa, mane jadolo maduong’ e higano, nowachonigi ni, “Un ok ung’eyo gima onego utim! Donge ber ka ng’at achiel otho, moloyo ka ogandawa duto orumo?” Ne ok owacho kamano gi riekone owuon, to kaka ne en jadolo maduong’ e higano, ne okoro wach ni Yesu biro tho ni oganda jo-Yahudi. To ne ok okoro ni Yesu biro tho mana ne jo-Yahudi kende, to ni obiro tho mondo ochok nyithind Nyasaye obed e kanyakla achiel. Chakre chieng’no ne gichako chano kaka digineg Yesu. Kuom mano, Yesu koro ne ok wuoth ratiro kama jo-Yahudi nitie, to noa kuno modhi e dala moro miluongo ni Efraim, mane nitie gweng’ moro momanyore gi thim, mi obet kuno gi jopuonjrene. Sap jo-Yahudi mar Pasaka koro ne chiegni, omiyo ji mang’eny moa e gwenge mopogore opogore ne dhi Jerusalem mondo opwodhre, obed moikore ni sawono. Ne gimanyo Yesu, kendo kane ginie Hekalu ne gipenjore ni, “Uparo nadi? Bende dobi e sawoni adier?” Ne giwacho kamano nikech noyudo jodolo madongo gi jo-Farisai osegolo chik ni ka ng’ato ong’eyo kama Yesu nitie, to nyaka ohul, mondo omake. Kane pod ndalo auchiel, to chop Sap Pasaka, Yesu nodhi Bethania, dala gi Lazaro mane osechiero. Ne giselosone chiemo kuno, kendo Maritha ema notiyonigi, to Lazaro ne achiel kuom joma ne chiemo gi Yesu. Eka Maria nokawo mo mang’ue ng’ar ma nengone tek ahinya, ma dirom nus kilo. Nowiro tiend Yesu gi morno, mi oyweyo gi yie wiye, mi tik mo mang’ue ng’arno opong’o ot. Achiel kuom jopuonjre Yesu ma nyinge Judas Iskariot, jal mane biro ndhoge, nopenjo ni, “Ere gimomiyo morni ok olok siling’ mia adek, mondo opog joma odhier?” To ne ok owach kamano nikech ne oparo joma odhier adier, to nowacho kamano mana nikech ne en jakuo, kendo kaka ne en jakeno mar jopuonjre, nothoro kawo pesa morito. To Yesu nowacho ni, “Weyeuru okane nyaka chieng’ yikna. Nimar joma odhier un-go ndalo duto. Anto ok un koda ndalo duto.” Jo-Yahudi mathoth nowinjo ni Yesu ni kuno, omiyo ne gibiro mondo ginene. To ok Yesu kende ema nokelonigi neno, to bende ne gibiro mondo gine Lazaro, mane Yesu osechiero oa kuom joma otho. Mano omiyo jodolo madongo nochano mondo oneg Lazaro bende, nikech en ema ne omiyo jo-Yahudi mang’eny weyogi, kendo yie kuom Yesu. Kinyne, oganda maduong’ mane osebiro e Sawo nowinjo ni Yesu biro Jerusalem. Ne gijako bede othidhe, mi gidhi romone, ka gikok niya, “Opak Nyasaye! Oguedh ng’ama biro e nying Ruoth! Adier Nyasaye mondo ogwedh Ruodh Israel!” Yesu noyudo kanyna, mi oidho mana kaka Muma wacho ni, “Un jo-Sayun, kik ubed maluor. Neuru! Ruodhu biro iru, koidho nyathi kanyna.” E kindeno jopuonjrene ne ok ong’eyo tiend wachno, to achien, kane Yesu oseyudo duong’ne maler, eka ne giparo ni ji osetimone kamano, Oganda mane ni kod Yesu kane oluongo Lazaro owuok e liel, mi ochiero oa kuom joma otho, nonyiso ji gima ne giseneno. Mano emomiyo ji nodhi romone, nikech ne gisewinjo ni otimo hono maduong’no. Kuom mano jo-Farisai nowacho kendgi niya, “Uneno kaka ok unyal gimoro! Neyeuru, piny duto luwo bang’e!” Ne nitie jo-Grik moko kuom joma ne odhi lemo e Sawono. Ne gidhi ir Filipo, mane odak Bethsaida e piny Galili, mi gikwaye ni, “Jaduong’, wadwaro neno Yesu.” Omiyo Filipo nodhi mowacho ni Andrea. Eka ne gidhi giduto ji ariyo, mi ginyiso Yesu wachno. To Yesu nodwokogi niya, “Sa koro osechopo ma Wuod Dhano yudoe duong’ne maler. Adier, adier, awachonu ni ka koth cham ok olwar e lowo, mi otho, to osiko mana kodhi achiel kende. To ka otho, to onyago kodhi mang’eny. Ng’ama ohero ngimane, ngimane nolalne, to ng’ama ochayo ngimane, kendo nobed gi ngima ma nyaka chieng’. Ka ng’ato tiyona, to nyaka oluwa, kendo kama antie ema jatichna bende nobedie. Ka ng’ato tiyona, to Wuora nomiye duong’. “Koro chunya parore, to dawach ang’o? Dakwa Wuora mondo oresa kuom gima dwaro tima sanini? Ooyo, ok kamano, nikech mano e gimomiyo abiro e sani. Wuora, mi nyingi duong’!” Eka dwol noa e polo, mawacho niya, “Asemiye duong’, kendo abiro chako amiye duong’.” Ji mane ochung’ kanyo nowinjo dwolno, mi owacho ni polo ema omor. Moko to nowacho ni malaika ema owuoyo kode. To Yesu nowachonigi ni, “Dwolno ok obiro nikech an, to obiro mana nikech un. Koro ing’ado bura ni pinyni, kendo jatende ibiro riemb oko. An to, ka oting’a malo, to anaywa ji duto ira.” Nowuoyo kamano konyisogo kit tho mane obiro thogo. To ji nodwoke niya, “Chikwa osepuonjowa ni Mesia nobedie nyaka chieng’. Koro ere kaka inyalo wacho ni nyaka ting’ Wuod Dhano malo? Wuod Dhano to en ng’a?” To Yesu nodwokogi ni, “Pod odong’ kinde matin ma abiro betgo e kindu, ka amiyou ler. Wuothuru kapod un gi ler, mondo mudho kik juku. Ng’at mawuotho e mudho kia kuma dhiye. Kapod un gi ler, to yieuru kuom ler, mondo ubed nyithind ler.” Kane Yesu osewacho wechego, nodhi mi opondonigi kar kende. To kata obedo ni nosetimonigi honni mang’eny kamano, to ne ok giyie kuome. Mano nobet kamano mondo gima ne Isaya janabi okoro otimre. Isaya nosewacho niya, “Ruoth, ere ng’ama oseyie wach mwalando? Koso ere ng’ama Ruoth Nyasaye osenyiso tekone?” Ok ne ginyal yie, nikech Isaya nowacho bende ni, “Nyasaye oseimo wang’gi, kendo osemiyo wigi odoko mapek Ka dine ok otimo kamano, to dikoro gineno gi wengegi, kendo dikoro giparo gi wigi, mi gilokre mondo ochanggi.” Isaya nowuoyo kamano nikech noneno duong’ maler mar Yesu, kendo noloso kuom Yesu. To kata kamano, ji mang’eny, koda ka jodongo, noyie kuome, to ne giluoro jo-Farisai, omiyo ne ok gidwar hulo wachno, nikech ne dipo ka oriembgi e ut lemo, nimar ne gihero pak mar dhano moloyo pak mar Nyasaye. Yesu nowuoyo gi duol maduong’, kawacho niya, “Ngama oyie kuoma ok oyie mana kuoma kende, to oyie mana kuom Jal mane oora bende, kendo ng’ama nena, neno Jal mane oora. An e ler, kendo asebiro e piny mondo ng’at moyie kuoma kik sik e mudho. Ka ng’ato owinjo wechena, to ok oritogi, to ok an ema nang’adne bura, nimar ne ok abiro mondo ang’ad ni piny bura, to nabiro mana ni mondo ares piny. To ng’at modaga, kendo ma ok oyie wechena, nigi jang’adne bura. Wach ma asewacho ema nong’adne bura chieng’ giko piny, nimar ok asewache gi tekona awuon, to Wuora mane oora ema osenyisa gima onego ahul kendo awachi. Ang’eyo ni chikne ema kelo ngima ma nyaka chieng’. Awacho mana gik ma Wuora onyiso mondo awachi.” Koro Sap Pasaka ne chiegni ahinya, kendo Yesu nong’eyo ni kindene osechopo moago e pinyni, odok ir Wuoro. Nosehero joge owuon manie piny, to koro obiro nyiso kaka oherogi chuth nyaka giko. Yesu gi jopuonjrene ne koro chiemo. To noyudo Satan oseketo paro e chuny Judas wuod Simon Iskariot ni mondo ondhoge. Kata obedo ni Yesu nong’eyo ni Wuoro oseketo gik moko duto e lwete, kendo ni ne osea ir Nyasaye, kendo koro odok ire, nochung’ oweyo chiemo. Nolonyo lepe, moketo tenge, eka nokawo taulo, otueyo e nungone. Noolo pi e karaya, mi ochako lwokogo tiend jopuonjrene, kendo oyweyo gi taulo mane osetweyo e nungone. Kane ochopo ir Simon Petro, Petro nopenje ni, “Ruoth, in ema idwaro lwoko tienda adier?” To Yesu nodwoke ni, “Sani ok inyal ng’eyo tiend gima atimo, to ibiro ng’eyo bang’e.” Petro nokwere ni, “Ok nilwok tienda ngang’!” To Yesu nodwoke ni, “Ka ok alwoko tiendi, to ok in e kanyakla achiel koda.” Eka Petro nowachone ni, “Ruoth, kara kik ilwok mana tienda kende, to lwok koda ka lweta gi wiya bende!” To Yesu nodwoke niya, “Ng’at mlosewokore ok dwar lwokruok kendo, mak mana tiende kende ema olwoko, nimar dende duto ler. Omiyo un uler, to ok un uduto.” Nong’eyo ng’at mane biro ndhoge, kendo mano emomiyo nowacho ni, “Ok uler uduto.” Kane oselwokonigi tiendgi kamano, norwako lepe, mi ochako obet piny. Eka nopenjogi ni, “Bende ung’eyo tiend gima asetimonuno?” Un uluonga ni ‘Japuonj’, kendo ni ‘Ruoth’, to mano uluonga kare, nikech mano e an. To ka an, ma an Ruodhu kendo Japuonju ema aselwoko tiendeu, koro un bende onego ulwok tiende oweteu. Gima asetimonu en ranyisi, omiyo un bende timuru mana kaka asetimonuno. Adier, adier, awachonu ni misumba ok duong’ moloyo ruodhe, kendo ng’at moor ok duong’ moloyo jal moore. Ka ung’eyo wachno, to un johawi kutiyo kode. “To ok awuo kuomu uduto, nimar ang’eyo joma aseyiero. To Muma wacho niya, ‘Ng’at machiemo koda oselokore jasika’, kendo wachno nyaka timre. Koro anyisou wachno kapok otimore, mondo ka otimore to uyie ni an e En Adier, awachonu ni ng’at morwako ng’at ma aoro, to orwako mana an, kendo ng’at morwaka, to orwako mana Jal mane oora.” Kane Yesu osewacho kamano, chunye nochandore malit, mi ohulo ratiro niya, “Adier, adier awachonu ni achiel kuomu biro ndhoga.” Jopuonjrene nong’iyore kendgi, ka gidhier nono ni oloso kuom ng’a. To noyudo ka japuonjre Yesu moro mohero obet bute. Simon Petro nogwelo japuonjreno, monyise mondo openj Yesu ng’at ma owuoyo kuome. Omiyo japuonjreno nomedo sudo machiegni gi Yesu, mopenje ni, “Ruoth, en ng’a miwuoyo kuome?” Yesu nodwoke ni, “Abiro luto kuon e tawo, to jal ma amiyo e en.” Eka noluto kuon e tawo, momiyo Judas iskariot, To kane Judas ochamo kuonno, Satan nodonjo kuome. Eka Yesu nowachone ni, “Gima ibiro timo, tim piyo.” To kuom joma nobet kanyo, onge ng’at mane ong’eyo gimomiyo Yesu wuoyone kamano. To kaka Judas ema ne jakeno, jopuonjrene moko ne paro ni Yesu onyise mondo odhi ong’iew gik mane gidwaro konyorego e sawo, kata ni mondo opog pesa ni joma odhier. To kane Judas osekawo kuonno, nowuok oko mana gikanyono. Koro ne en otieno. Kane Judas osewuok oko, Yesu nowacho niya, “Wuod Dhano koro yudo duong’. Nyasaye bende yudo duong’ nikech en. Ka Nyasaye oyudo duong’ kuome kamano, to Nyasaye bende nomiye duong’ kama entie, kendo enotim kamano piyopiyo. Nyithinda, pod an kodu kuom kinde matin kende. Bang’e unudwara, to anyisou, mana kaka ne anyiso jo-Yahudi, ni kuma adhiye ok unyal biroe. Amiyou chik manyien ni mondo uherru. Kaka aseherou e kaka ng’ato ka ng’ato mondo oher wadgi. Ka uheroru kamano, to ji duto biro ng’eyo ni un jopuonjrena adier.” Simon Petro nopenjo Yesu ni, “Ruoth, idhi kanye?” Yesu nodwoke ni, “Kuma adhiye ok inyal luwae sani, to ibiro luwa bang’e.” Petro nochako openje ni, “Ruoth, ere gimomiyo ok anyal luwi sani. Ayie tho nikech in!” To Yesu nodwoke ka penje ni, “Bende diyie tho nikech an adier? Adier, adier, awachonu ni, ibiro kweda nyadidek, kapok thwon gweno okok.” Bang’ mano Yesu nowachonigi niya, “Kik chunyu parre. Yieuru kuom Nyasaye, to kuoma bende yieuru. E dala Wuora nitie udi mang’eny, to ka da ni ok kamano, to dikoro asenyisou, to adhi mondo alosnu kar dak. Ka asedhi mi alosonu kar dak, to anaduog omou, mondo un bende ubi udag koda kama antie. To adier ung’eyo yo madhi kuma adhiye.” Thoma nopenje ni, “Ruoth, wakia kuma idhiye, omiyo ere kaka dwang’e yo materowa kuno?” Yesu nodwoke niya, “An e yo, kendo an e adiera. Onge ng’ama dhi ka Wuora mak okadho kuoma. Ka ung’eya, to Wuora bende ubiro ng’eyo. Chakre kawuono ung’eye, kendo usenene.” Eka Filipo nowachone ni, “Ruoth, nyiswa Wuoro, to mano biro romowa.” To Yesu nodwoke niya, “Filipo, asebedo kodu ndalo mang’eny, to kara in pok ing’eya? Ng’at ma osenena, to oseneno Wuoro. Kuom mano, ere kaka iwacho ni mondo anyisu Wuoro? Donge uyie ni an ei Wuora, kendo Wuora ni e iya? Gik ma awachonu ok awach mana gi tekona awuon, to Wuora modak e iya ema tiyo tijene. Yieuru koda ni an ei Wuora, kendo Wuora ni e iya. To ka ok unyal yie wechena, to yieuru nikech tijenego. Awachonu adier ni ng’at moyie kuoma notim tije ma atimo. Bende enotim koda ka timbe madongo moloyo mago, nikech adhi ka Wuora. Kendo gimoro amora mukwayo e nyinga natim, mondo wuoro oyud duong’ kuom Wuowi. Adier, gimoro amora mukwayo e nyinga, natim. “Ka uhera to unumak chikena. Anakwa Wuoro, mi nomiu Jakony machielo mondo osik kodu nyaka chieng’. Jakonyno en Roho Maler adiera, ma pinyni ok nyal rwako, nimar piny ok nene, kendo ok ong’eye. Un to ung’eye, nimar osiko kodu, kendo odak e iu. “Ok anaweu ka nyithi kiye, to anaduog iru. Bang’ kinde matin, piny ok nochak onena kendo. Un to ununena. Anabed mangima, omiyo un bende unubed mangima. Chieg’no unung’e ni an ei Wuoro, kendo ni un e iya, bende ni an e iu. Ng’at mong’eyo chikena, kendo orito, ema ohera. Ng’at mohera, ema Wuora bende noher. An bende anahere, mi afwenyrane.” Juda, ma ok Iskariot, nopenjo Yesu niya, “Ruoth, ere kaka wan ema ibiro fwenyorinwa, to ok ifwenyri ni piny?” Yesu nodwoke niya, “Ng’at mohera norit wachna. Wuora bende nohere, mi wanabi ire, kendo wadag kode. Ng’at ma ok ohera, to ok rit wachna. To wach ma uwinjo ok mara, to en mana mar Wuora mane oora. “Asewachonu wechegi kapod an kodu, to Jakony, ma en Roho Maler ma Wuoro biro ooro e nyinga, nopuonju gik moko duto, kendo nomi upar weche duto ma asewachonu. Kue ema koro aweyonu. Adier, kue mara awuon ema amiyou. En kue ma pinyni ok nyal chiwo. Kik chunyu parre, kendo kik ubed maluor. Usewinjo ka awachonu ni adhi, to kata kamano abiro duogo iru. Ka da bed ni uhera, to da ubedo mamor ni adhi ir Wuoro, nikech Wuoro nigi duong’ moloya. To bende asenyisou kapok gigi otimore, ni mondo ka gitimore, to uyie. Koro okabi wuoyo kodu mathoth, nikech jatend pinyni okayo machiegni. To oonge gi tyeko kuoma! Gigo duto nyaka timre kamano mondo piny ong’e ni ahero Wuora, kendo ni atimo mana gik ma Wuora nyisa mondo atim. “Koro chung’uru mondo wawuog wadhi! “An e mzabibu maradier, kendo Wuora e japur mzabibuno. Bedena duto ma ok nyag olemo, ong’ado oko, to bede duto ma nyago olemo olwero maler mondo omed nyak. Un koro osedoko maler nikech wach ma asewachonu. Beduru e iya kaka an bende abet e iu. Kaka bad mzabibu ok nyal nyago olemo kende, ka ok en kuom yath mzabibu, e kaka un bende ok unyal nyago gimoro, kapok ubet e iya. “An e mzabibu, to un, un bedene. Ng’at mobet kuoma, kaka abet kuomu, nyago olemo mang’eny, nikech ka upogoru koda, to ok unyal gimoro. Ka ng’ato ok obet kuoma to iwite oko, mana kaka iwito bad yath, mi two. Bede ma kamago ichoko, kendo iwito e mach, mi wang’. Ka ubet kuoma, kendo wachna obet kuomu, to gimoro amora mukwayo notimnu. Ka unyago olemo mang’eny, to umiyo Wuora duong’. Kamano unyiso ni un jopuonjrena. Kaka Wuora osehera, e kaka an bende aseherou. Sikuru e herana. Ka urito chikna, to eka usiko e herana, mana kaka an bende aserito chik Wuora, kendo asiko e herane. “Awachonu wechegi mondo un bende ubed gi mor ma an-go, kendo mondo mor ma un-gono obed moromo chuth. Chik ma amiyou e ma: herreuru mana kaka aherou. Onge hera maduong’ ma ng’ato nyalo herogo osiepne, moloyo chiwonigi ngimane. Ka utimo gik ma achikou, to eka un osiepena. Chakre kawuono ok nachak aluongu kendo ni wasumbini, nikech misumba ok ong’eyo gima ruodhe timo. To aluongou ni osiepena, asenyisou gik moko duto ma Wuora osenyisa. Un ne ok uyiera, to an ema ne ayierou, mi awalou mondo udhi unyag olemo, kendo mondo olemo munyagono osiki, mondo Wuora omiu gimoro amora mukwaye e nyinga. To chik ma amiyou en ni, herreuru e kindu uwegi. “Ka piny mon kodu, to nyaka ung’e ni nomon koda chon, kane pok omon kodu. Ka da bed ni un mag pinyni, to da piny ohero gire owuon. To piny mon kodu nikech aseyierou kuom piny, omiyo koro ok un mag piny. Paruru gima nawachonu ni, ‘Misumba ok duong’ moloyo ruodhe.’ Ka an ema gisanda, to un bende nyaka gisandu, to ka girito wachna, to wachu bende giniriti. To ginitimnu kamano mana nikech an, nimar gikia Jal mane oora. Ka dine ok abiro mi awuoyo kodgi, to da ok gibedo joketho. Koro to onge kaka digiriasre. Ng’at mamon koda, to mon gi Wuora bende. Ka dine ok atimonigi honni ma ng’ato pok otimo, to da ok gibedo joketho. To giseneno gik matimo, to pod gimon amona koda kaachiel gi Wuora bende. Mago duto nyaka timre mondo ochop weche mondiki e Chikgi ni, ‘Ne gimon koda kayiem nono.’ “Abiro oronu Jakony koa kuom Wuoro. En Roho mar adiera moa kuom Wuoro. Ka osebiro to enonyisu wach kuoma. Un bende ununyis ji wach kuoma, nikech usebet koda nyaka ne achak tija. “Asewachonu wechego mondo kik uchwanyru uwe yie kuom Nyasaye. Ji biro riembou e ut lemo. Adier, ndalo biro ma ka ng’ato onegou, to nopar mana ni otimo gima Nyasaye morgo. Ginitim kamano nikech ok ging’eyo Wuoro, kata an. To asenyisou gigi chon, mondo ka kinde ochopo ma gitimoree, to upar ni ne asiemou ni gibiro timore, mondo utang’. “Ne ok anyisou mokwongo, nikech ne pod an kodu. Koro to adhi ir Jal mane oora, to onge ng’ato kuomu mapenja kuma adhiye, to chunyu opong’ gi kuyo nikech asewachonu wechego. To kata kamano awachonu adier ni ber ka adhi, nikech ka ok adhi, to Jakony ok nobinu. To ka adhi to anaore iru, kendo ka osebiro, to enonyis piny tiend richo, gi tiend tim makare, kod tiend ng’ado bura, mondo ji ong’e kaka gin joricho. “To enonyisgi ni tamruok yie kuoma en richo. Bende ka adok ir Wuora mi ok uchako unena, to mano nonyisgi ni an ng’at makare. To bende abiro nyisogi ni bura osechakore, ka gineno ni oseng’ad bura ni jatend pinyni. “Pod an gi weche mathoth mowinjore awachnu, to pod ok unyal winjogi. To ka Roho mar adiera osebiro, to enopuonju adiera duto. Ok enowach mana wachne owuon, to enowach mana gima owinjo, kendo enonyisu tiend gik mabiro timore. Enomiya duong’, nikech gik ma enowachnu nogol mana kuoma. Gik moko duto ma Wuora nigo gin maga. Mano emomiyo asewachonu ni gik moko duto ma Roho nonyisu nogol kuoma. “Bang’ kinde matin, ok ubi nena. Eka achien bang’ kinde matin unuchak unena.” Jopuonjrene moko nopenjore kendgi ni, “Ere tiend gima owachonwa ni, bang’ kinde matin ok wabi nene, eka achien bang’ kinde matin wanachak wanene, kowacho ni mano biro timore nikech odhi ka Wuoro? Ere gima oparo ka owacho ni, ‘Kinde matin’? Ok wang’eyo gima owacho!” To Yesu nong’eyo ni gidwaro penje wachno, omiyo nowachonigi niya, “Ang’o ma upenjoru? Koso en gima awachonu ni, bang’ kinde matin ok ubi nena, eka achien bang’ kinde matin unuchak unena kendo? Adier, adier, awachonu ni, unuywag kendo unuku, to piny nobed abeda mamor. Unuku, to kuyou nolokre mor. Ka dhako muoch kayo to en gi rem malit kod kuyo, nikech kinde mar nyuol osechopo,. To ka osenywolo nyathi, to koro ok opar rem gi kuyo mane engo nikech koro omor ni osenywolo dhano e piny. Kamano e kaka un bende koro un gi kuyo, to anachak aneu kendo, mi unudok mamor, kendo onge ng’ama nomau mor ma un-gono. Chieng’no ok unupenja wach moro, nimar anawachnu adier ni gimoro amora mukwayo e nyinga, to Wuora nomiu. Nyaka chop koroni, pok ukwayo gimoro e nyinga, to koro kwauru, to unuyudi, mondo mor ma un-go obed moromo chuth. “Asenyisou wechegi gi ngeche. To kinde biro ma ok nachak awuoe kodu gi ngeche kamano, to ananyisu wach Wuora mana malong’o ratiro. E ndalogo unukwa Wuoro gima udwaro e nyinga, to ok awachi ni anakwanu Wuoro, nimar Wuoro owuon oherou, nikech uhera, kendo uyie ni ne aa ire. Adier ne aa ir Wuoro, mi abiro e piny, to koro aa e piny, adok ir Wuoro.” Eka jopuonjrene nowachone ni, “Koro iwuoyo malongo’, nikech ok iwuo gi ngeche. Koro wasefwenyo ni ing’eyo gik moko duto, kendo onge tiende mondo ng’ato openji gimoro. Mano omiyo wayie ni ia ir Nyasaye.” Yesu nodwokogi niya, “Kara koro uyie? To winjuru! Ndalo biro, kendo ose mana chopo, ma nokeue, mi ng’ato ka ng’ato dhi e dalane owuon, mi uweya kenda. To chutho ok an kenda, nikech Wuora ni koda. Asenyisou wechegi duto mondo kubedo kuoma, to uyud kue. Unune malit e piny, to beduru modhil, nimar an aseloyo piny!” Kane Yesu osetieko wacho wechego, nong’iyo polo, mowacho niya, “Wuora, sana koro osechopo. Mi wuodi duong’. Isemiye teko kuom ji duto, mondo en bende ochiw ngima ma nyaka chieng’ ni ji duto misemiye. Ka ng’ato ong’eyi, in Nyasaye ma achiel kende, kendo ong’eyo Jal mane ioro, ma en Yesu Kristo, to en gi ngima ma nyaka chieng’. Asemiyi duong’ e pinyka kuom tieko tich mane imiya mondo ati. A Wuora, koro miya duong’ kabedo kama intie. Ee, miya duong’ mane an-go kodi kane piny pok obetie. “Asemiyo joma ne igolo e piny ong’eyo kaka ichal. Ne gin jogi, kendo in ema nimiyagi. Giserito wachni, kendo koro ging’eyo ni gik moko duto misemiya wuok mana kuomi. Asehulonigi wach mane imiya, mi girwako, kendo giseng’eyo maonge kiawa ni ne aa iri adier, bende giseyie ni in ema ne iora. “Koro gin ema akwayonigi. Ok akwa ni piny, to akwayo mana ni joma ne imiya, nikech gin jogi. Giga duto gin magi; gigi bende gin maga, kendo kuomgi ema aseyudoe duong’ maler. An koro ok anie piny, nimar abiro iri. To gin pod ginie piny. A Wuoro Maler, ritgi gi teko mar nyingi ma isemiya, mondo gibed achiel, mana kaka wan kodi wan achiel. Kane an kodgi, to ne aritogi gi teko mar nyingi mane imiya. Naritogi maber mi kata achiel kuomgi ne ok olal, mak mana jal mane ochunore ni nyaka lal mondo gima ondiki e Muma otimre. An koro abiro iri, omiyo awacho gigi e piny mondo jopuonjrenagi obed gi mor ma an-go, kendo morno mondo obed moromo chuth. Asenyisogi wachni, mi piny odoko mamon kodgi, nikech ok gin mag piny, mana kaka an bende ok an mar pinyni. Ok akwa ni mondo igolgi e piny, to akwayo mana ni mondo iritgi kuom Ng’ama Rach. Gin ok gin mag piny, mana kaka an bende ok an mar piny. Walgi gichiwreni kuom adiera. Wachni en adiera. Aseorogi e piny mana kaka in bende ne iora e piny. Achiworani nikech gin, mondo gin bende gibed joma owalni kuom adiera. “Ok gin kende ema akwayonigi, to akwayo bende ni jogo moyie kuoma nikech wach ma gilando. Wuora, mi gibed achiel. Kaka in kuoma, kendo kaka an kuomi, e kaka bende gibed kuomwa, mondo piny oyie ni in ema niora. Asemiyogi duong’ mane imiya, mondo gibed achiel kaka wan bende wan achiel, ka an kuomgi, kendo in kuoma. Kamano gibed malong’o nyaka chop gibed achiel chutho, mondo piny ong’e ni niora, kendo iherogi kaka ihera. “Wuora, adwaro mondo joma isemiyagi obed koda kama intie, mondo gine duong’ ma isemiya, nikech nihera kapok ochwe piny. A Wuora makare, kata obedo ni piny ok ong’eyi, an to ang’eyi, kendo jogi bende ong’eyo ni ne iora. Asemiyo ging’eyi, kendo abiro medo miyo ging’eyi, mondo hera miherago obed kuomgi, kendo an bende abed kuomgi.” Kane Yesu osewacho wechego, nowuok modhi gi jopuonjrene e puodho moro, loka aora Kidron. To Judas mane oyudo ndhoge bende nong’eyo puodhono, nikech Yesu ne thoro chokore kuno gi jopuonjrene. Kuom mano Judas nokawo askeche moko kod jorit Hekalu kuom jodolo madongo gi jo-Farisai, mi odhigo e puodhono. Ne gimanore gi gilweny, kendo ne giting’o teyni gi meny Yesu to nong’eyo gik moko duto mane biro timorene, omiyo nowuok irgi oko, mopenjogi ni, “En ng’a mudwaro?” Ne gidwoke ni, “Wadwaro Yesu ja-Nazareth,” To Judas mane ndhoge bende nochung’ kodgi kanyo. Kane Yesu owachonigi ni, “An e En,” ne gidok chien, mi gipodho piny. Eka Yesu nochako openjogi kendo ni, “En ng’a mudwaro?” To ne gidwoke ni, “Wadwaro Yesu ja-Nazareth.” Yesu nowachonigi ni, “Asenyisou ni, an e En. Ka an ema udwara, to kara weuru jogi odhi.” Nowacho kamano mondo gima ne oyudo osehulo koro otimre. Nosehulo niya, “Onge kata ng’at achiel moselalna kuom joma ne imiya.” To Simon Petro nowuodho ligangla mane en-go, mong’ado it jatich jadolo maduong’ ma korachwich oko. (Nying ng’atno ne Malko) To Yesu nokwero Petro niya, “Dwok liganglani e olalo! Iparo ni ok onego amadh kikombe mar masira ma Wuora osemiya koso?” Askeche gi jatendgi kod jo-Yahudi ma jorit nomako Yesu, mi otueyo. Eka ne gikwongo gitere ir Anas. Anas ne en jaduong’ Kaiafa, mane jadolo maduong’ e higano. Kaiafano ema nong’ado ni jo-Yahudi rieko ni owinjore ng’at achiel otho ni oganda mangima. Simon Petro gi jopuonjre machielo noluwo Yesu. Japuonjreno ne jadolo maduong’ ong’eyo, omiyo nodonjo kaachiel gi Yesu e laru mar jadolo maduong’. Petro to ne ochung, e dhorangach oko. Eka japuonjre mane jadolo maduong’ ong’eyono nowuok oko, mi owuoyo gi nyako mane rito dhorangach, mi oyie Petro odonjo. To nyako mane nie dhorangachno nopenjo Petro niya, “Donge in bende in achiel kuom jopuonjre ng’atno?” To Petro nodwoke ni, “Ooyo, ok an.” Piny ne ng’ich, omiyo jotich kod jorit nokawo mirni momokogo mach. Eka ne gichung’ kanyo ka gioyo majno. Petro bende nochung’ kodgi, kaocho. Jadolo maduong’ nopenjo Yesu wach kuom jopuonjrene, kendo kuom puonjne. To Yesu nodwoke niya, “Pile asewuoyo ratiro e nyim piny duto. Asebedo ka apuonjo kuonde lemo, kendo e Hekalu, ma jo-Yahudi duto chokoree, bende pok awacho gimoro ling’ling’. Ere gimomiyo an ema ipenja? Penj joma nowinjo wechena gima ne apuonjogi, nikech ging’eyo gima ne awacho.” Kane Yesu osewacho wechego to askari moro mane ochung’ bute nothalo lembe, kawacho niya, “Mano e kaka inyalo dwoko jadolo maduong’ adier!” Yesu nodwoke niya, “Ka asewacho gimoro marach, to hul ane kethona. To ka awacho gima kare, to igoya nang’o?” Bang’ mano, Anas notero Yesu kapod otue ir Kaiafa, jadolo maduong’. To Simon Petro ne pod ochung’ e laru kanyo, kaoyo mach. Omiyo jomoko mane ni kanyo nopenje niya, “Donge in achiel kuom jopuonjre ng’atni?” To Petro nokwer ni, “Ooyo, ok an.” Ng’at achiel kuom jotich jadolo maduong’, ma wat ng’at mane Petro ochadho ite cha nopenjo Petro niya, “Donge nende aneni kode e puodho kucha?” To Petro nochako okwer ni, “Ooyo.” Eka gikanyono thwon gweno nokok. Ne gigolo Yesu e dala Kaiafa, mi gitero e od bura mar ruoth. Ne en okinyi mang’ich. To jo-Yahudi ne ok odonjo e odno, nikech ne ok gidwar bedo mogak, ma dimon-gi chamo Pasaka. Kuom mano, Pilato nowuok irgi oko, mopenjogi niya, “Wach ang’o ma udonjonigo ng’atni?” To ne gidwoke ni, “Ka da bed ni ng’atni ok jaketho, to da ok wakele e nyimi.” Pilato nowacho nigi niya, “Ara kaweuru mondo udhi ung’adne bura un uwegi, kaka chiku dwaro.” To jo-Yahudi nowachone niya, “Wan ok oyienwa ng’ado ni ng’ato buch tho.” Mano notimore mondo weche mane Yesu osewacho kokoro kit thone, ochopi. Pilato nodok e od bura, mi oluongo Yesu, kendo openje niya, “In e Ruodh jo-Yahudi koso?” To Yesu nodwoke kapenje ni, “In iwuon ema ipenja kamano, koso jomoko ema oselosoni kuoma?” Pilato nodwoke niya, “Iparo ni an ja-Yahudi koso? Donge jou gi jodolou madongo ema osekeli e nyima? Nyisa ane gima isetimo!” Yesu dodwoke ni, “Lochna ok en mar pinyni. Ka da ni en mar pinyni, to joga dokedo mondo kik keta e lwet jo-Yahudi. Ooyo, lochna ok mar pinyni.” Eka Pilato nowachone ni, “Kara in ruoth.” To Yesu nodwoke ni, “In ema iwacho ni an ruoth. An to ne onywola, mi abiro e piny mana ni mondo awuo gi ji kuom adiera. Ng’ato ka ng’ato man gi adiera kuome to winjo dwonda.” To Pilato nopenje ni, “Adiera to ang’o?” Kane Pilato osepenjo Yesu kamano, nochako owuok oko ir jo-Yahudi, mowachonigi niya, “An ok aneno ketho kuome. To nitie timu moro mawacho ni onego ogonynu ng’at achiel chieng’ Pasaka ka chieng’ Pasaka. Donge udwaro ni mondo agonynu ruodh jo-Yahudi?” To ne gidwoke ni, “Ooyo, ok wadwar jali! To gonynwa mana Baraba!” Barabano to ne jamecho. Bang’ mano Pilato nokawo Yesu mi ogolo chik mondo ochwade. Eka askeche noloso osimbo mar kudho, mi gisidhone, kendo ne girwakone kandhu makwar. Ne gisiko gidhi ire ka giwachone ni, “Ruodh jo-Yahudi mondo odag aming’a!” Lembe bende ne gisiko ka githalo. Pilato nochako owuok oko, mowacho ni jo-Yahudi niya, “Neuru! Agolonugo oko mondo ung’e ni ok ayudo ketho kuome.” Kamano Yesu nowuok oko, korwakne osimbo mar kudho kod kandhu makwar. Eka Pilato nowachonigi ni, “Neuru! Ng’at onogo eri!” To kane jodolo madongo gi jogi onene, ne gigoyo koko ka giwacho niya, “Gure e msalaba! Gure e msalaba” Pilato nowachonigi niya, “Kara kaweuru mondo ugure un uwegi! An to ok aneno ketho kuome.” To jo-Yahudi nodwoke ni, “Wan gi chik mawacho ni owinjore otho nikech owacho ni en Wuod Nyasaye.” Kane Pilato owinjo wachno, luoro nomake ahinya, omiyo nochako odok e od bura, mi openjo Yesu ni, “Ia kanye?” To Yesu ne ok odwoke. Eka Pilato nopenje ni, “Itamori loso koda? Donge ing’eyo ni an gi teko mar gonyi, kata mar guri e msalaba?” To Yesu nodwoke niya, “Ok dibedo gi teko kuoma kata matin, ka da ok tekono obironi koa malo. Kuom mano, ng’at mane oketa e lueti nigi richo moloyo.” Mano omiyo Pilato nomedo dwaro gonye, to jo-Yahudi nogoyo koko matek ni, “Ka igonyo ng’atni to kara ok in osiep Kaisar, nikech ng’ato ang’ata ma owacho ni en ruoth to opiem gi Kaisar.” Kane Pilato owinjo wechego, nogolo Yesu oko. Eka nobet e kom bura, kama iluongo ni Laru mar Kidi. (Laruno iluongo gi dho Hibrania ni, Gabatha) Ne en chieng’ Ikruok, tiende ni chieng’ motelo ni Pasaka, kar sa auchiel. Pilato nowacho ni jo-Yahudi niya, “Neuru! Ruodhu e e!” To ne gikok ni, “Nege! Nege! Gure e msalaba!” Pilato nopenjogi niya, “Udwaro ni mondo agur ruodhu koso?” To jodolo madongo nodwoke ni, “Waonge gi ruoth, mak mana Kaisar.” Bang’ mano Pilato nomiyogi Yesu mondo gigur. Kamano ne gikawo Yesu, mi gigolo oko koting’o msalape nyaka kama iluongo ni Kar Hanga Wich. (Dho hibrania to luongo kanyo ni, Golgoth.) Kanyo ema ne giguree, kaachiel gi ji ariyo mamoko. Yesu ema ne ogur diere, ka ng’at achiel nie bathe konchiel to moro komachielo. Pilato nondiko wach modonjnego, moguro ewi msalaba. Nondiko niya, “YESU JA-NAZARETH, RUODH JO-YAHUDI.” Jo-Yahudi mang’eny nosomo wachno, nikech kama nogurie Yesu ne chiegni gi Jerusalem. Bende wachno nondiki e dho Hibrania, gi dho Latin, kod dho Grik. To jodolo madongo mag jo-Yahudi nodhi mowacho ni Pilato niya, “Kik indik ni, ‘Ruodh jo-Yahudi’, to ndik ni ‘Jali nowacho ni en ruodh jo-Yahudi.’ ” Pilato to nodwokogi ni, “Gima asendiko, asendiko.” Kane askeche oseguro Yesu e msalaba, ne gikawo lepe, mi gipogo migepe ang’wen, ka askari ka askari kawo migawo ka migawo. Kandhune bende ne gikawo, to kaka ne en mana nanga achiel, ma onge kama oriwego, ne giwacho e kindgi giwegi ni, “Yawa, kik wayieche, to wagone ombulu mondo wang’ego ng’ama dikawe” Mano notimore mondo ochop gima Muma wacho ni, “Ne gipogore lepa e kindgi, kendo ne gigoyo ombulu mondo ging’ego ng’ama dikaw kandhuna.” Mano e kaka ne askeche otimo. Koro min Yesu gi nyamin min mare, gi Maria chi Klopa, kod Maria nyar Magdala, ne jochung’ e tiend msalape. Kane Yesu oneno min mare, kendo oneno japuonjre mane ohero kochung’ but min mare, nowacho ni min mare niya, “Mama, wuodi ero.” Eka nowacho ni japuonjreno ni, “Meru ero.” Chakre sano japuonjreno nokawo min Yesu, odhigo mondo odag e dalane. Yesu nong’eyo ni koro gik moko duto monego timre, osetimore, omiyo nowacho niya, “Riyo oloya.” Nowacho kamano mondo ochop weche manie Muma. To agulu ma kong andwayo opong’o ne ni kanyo. Omiyo ne giluto sipanj e kong andwayono, mi gichwowe e kede, eka gitero e dho Yesu mondo onyodhi. Kane Yesu osenyodhe, nowacho ni, “Tija duto koro orumo!” Eka nolung’o wiye, moweyo chunye owuok, mi otho. Ne en chieng’ motelo ni chieng’ Sabato. Omiyo jo-Yahudi nodhi mokwayo Pilato mondo oyienigi gitur tiend joma ne ogurgo, otho. Ne gikwayo kamano mondo gigol jogo oko e msalaba, kik ringregi bedi e msalaba chieng’ Sabato, nikech chieng’ Sabato ne en chieng’ maduong’. Kuom mano, askeche nodhi moturo tiend ng’at mokuongo mane ogur gi Yesu, kod tiend ng’at machielo. To kane gibiro ir Yesu, ne ginwang’o ka osetho, omiyo ne ok gituro tiendene. To achiel kuom askechego nochwowo ng’etne gi tong’. Mi gikanyono remo kod pi nochwer. Mano e gima ng’at mane oneno gino katimore owacho, mondo un bende uyie, nimar gima owachono en adier. Nitie jal mong’eyo ni owacho adier. Gigo notimore mondo weche manie Muma ochopi, kaka ondiki niya, “Onge kata choke achiel ma notur.” Muma wacho bende ni, “Giniteg wang’gi kuom jal mane gichwowo.” Bang’ mano Josef ja-Arimathaya, mane japuonjre Yesu maling’ling’ nikech ne oluoro jo-Yahudi, nokwayo Pilato mondo oyiene okaw ringre Yesu. Pilato noyiene, omiyo nodhi mokawo ringre Yesu. Nikodemo, mane osedhi ir Yesu gotieno chieng’ moro, bende nodhi gi Josef. Nokelo yien moko mang’ue ng’ar miluongo ni manemane gi subili, moruw kaachiel, madirom kilo piero adek. Eka ne gikawo ringre Yesu, mi giketoe yien mang’ue ng’argo, kendo giboyo gi nanga maber, kaka tim jo-Yahudi mar yik obet. Kama ne ogurie Yesuno ne nitie puodho moro. To e puodhono ne nitie bur manyien mapok oyikie ng’ato. Kanyo ema ne giketoe Yesu, nikech kinyne ne en chieng’ Sabato, to bende burno ne ni machiegni. To chieng’ Jumapil, kane piny pod huyuhuyu, Maria nyar Magdala nodhi e liel moyudo ka kidi oseng’iel oko e dho liel. Kuom mano noringo odhi ir Simon Petro kod japuonjre mane Yesu ohero cha, mowachonigi niya, “Gisegolo ringre Ruoth e liel, to wakia kama giketee.” Eka Petro gi japuonjre machielo nowuok modhi e liel. Ji ariyogo noringo kaachiel, to japuonjre machielono noyombo Petro, mi okwongone chopo e liel. Nolung’ore, moneno nanga mane obogo Yesu ka ni piny kanyo, to ne ok odonjo ei liel. Simon Petro bende nobiro kalawe. En to nodonjo ei liel moneno nangano piny kanyo. Kitamba mane onalgo wi Yesu, to ne ok ni kaachiel gi nanga machielono, to nokete yore kar kende, kapod odolore adola. Bang’e japuonjre machielo mane okwongo chopo e liel cha bende nodonjo ei liel moneno gik mantie, mi oyie. Nyaka chop kindeno ne pok ging’eyo tiend gima Muma wacho ni nyaka ochier oa kuom joma otho. Bang’e jopuonjrego nodok dala. Maria to noyudo ochung, e dho liel kaywak. Kane oywak kamano, ne olung’ore mong’iyo i liel, mi oneno malaika ariyo morwako lewni marachere, ka achiel obet yo ka wi kama noketie ringre Yesu, to machielo obet yoka tiende. Ne gipenje ni, “Nyarwa, ang’o momiyo iywak?” To ne odwokogi ni, “Gisegolo ruodha, to akia kama giketee.” Kane osewacho kamano, nowichore, moneno Yesu kochung’ kanyo, to ne ok ong’eyo ni en Yesu. Yesu nopenje niya, “Nyako ang’o momiyo iywak? Imanyo ng’a?” Maria ne galo ni Yesu en jarit puodho, omiyo nowachone niya, “Jaduong’, ka in ema igole, to nyisa kama iketee, mondo adhi akawe.” Yesu noluonge ni, “Maria!” Eka Maria nowichore, mowachone gi dho Hibrania ni, “Raboni!” tiende ni, “Japuonj”. To Yesu nowachone ni, “We maka, nikech pok aidho adhi ka Wuora, to dhiyo ir owetena, mondo iwachnigi ni, an aidho adhi ka Wuora ma bende Wuonu. Adier, adhi ka Nyasacha ma Nyasachu.” Maria nyar Magdala nodhi mowacho ni jopuonjre ni oseneno Ruoth, kendo nonyisogi weche mane Yesu owachone. Chieng’ Jumapilno, kane piny oyuso, jopuonjre ne nie ot, kendo ne gichiego dhoudi nikech ne giluoro jo-Yahudi. Eka Yesu nobiro mochung’ e diergi, kendo omosogi ni, “Okueuru!” Kane osemosogi kamano, nonyisogi luetene kod ng’etne, mi ne gidoko mamor kuom neno Ruoth. Yesu nowachonigi kendo niya, “Kue obed kodu! Kaka ne Wuora oora, e kaka an bende koro aorou.” Kane osewacho kamano, nokudho muche kuomgi, mowachonigi niya, “Nwang’uru Roho Maler. Joma uweyonigi richogi, ema richogi owenigi, to joma ok uweyonigi richogi, to richogi ok owenigi.” To Thoma (tiende ni, ng’ama onywol rude), mane achiel kuom jopuonjre apar gariyo, ne ok ni kodgi e kinde mane Yesu obirono. Omiyo kane jopuonjre mamoko owachone ni giseneno Ruoth, to nowachonigi ni, “Ka ok aneno luetene kuonde mane musmal ochwowo, mi aketoe lith lweta e ng’etne, to ok anayie ngang’!” Bang’ juma achiel, jopuonjre Yesu ne ochako obedo e odno, to koro Thoma bende ne ni kodgi. Kata obedo ni dhoudi nochiegi, to Yesu nobiro, mochung’ e diergi, kendo omosogi ni, “Okueuru!” Eka nowacho ni Thoma niya, “Kel lith leti ka, ine luetena. Lueti bende kel mondo iso e ng’etna. We bedo ng’at ma ok oyie, to bed ng’at man gi yie!” To Thoma nodwoke ni, “Ruodha, kendo Nyasacha!” Eka Yesu nowachone ni, “In iyie nikech isenena. Joma ok onena, to oyie, gin johawi!” Yesu notimo honni moko mang’eny ka jopuonjrene neno, to honnigo ok ondik e kitabuni. To mago mantiegi osendiki mondo uyie ni Yesu e Mesia, Wuod Nyasaye, kendo ka uyie, to mondo ubed gi ngima kuom nyinge. Bang’ kinde moko, Yesu nochako ofwenyore ni jopuonjre e dho nam Galili, kendo ma e kaka nofwenyorenigi: Simon Petro gi Thoma (mane onywol rude) ne jo nigi Nathaniel (ma ja-Kana Galili) gi yawuot Zebedi kod jopuonjre mamoko ariyo. Simon Petro nowachonigi ni, “Adhi lupo.” To ne giwachone niya, “Wan bende wadhi kodi.” Omiyo ne gidhi giwuok, mi gidhi gidonjo e yiegi, to ne ok gimako gimoro otieno duto. To kane piny koro yawore, Yesu ne nie dhonam, to jopuonjrene ne ok ong’eye. Yesu nopenjogi niya, “Yawa! Bende usemakoe rech koso?” To ne gidwoke ni, “Ooyo.” Eka nowachonigi niya, “Boluru tol e dir yie korachwich, to ubiro mako rech.” Omiyo ne gibolo tol, mi koro ne ok ginyal ywaye, nikech nomako rech mang’eny ahinya. Eka japuonjre mane Yesu ohero cha nowacho ni Petro ni, “En Ruoth!” Kane Simon Petro owinjo ni en Ruoth, notueyo nangane e nungone, nikech ne en duk, mi ochikore e nam. To jopuonjre mamoko nobiro gi yie, ka ywayo tol ma rech opong’o, nikech ne gichiegni gi dhowath, ma dirom mana mita mia achiel kende. Kane gisegowo, ne gineno makati kod mach mar mirni koketie rech. Yesu nowachonigi niya, “Kelieuru rech moko ma usemako.” Eka Simon Petro nodonjo e yie, mi oywayo tol oko e dhowath, kopong’ gi rech madongo. Ne gin rech mia achiel gi piero abich gadek, to kata obedo ni ne ging’eny kamano, tol ne ok oyiech. Yesu nowachonigi ni, “Biuru ugagi.” Jopuonjre ne luor penje ni en ng’a, nikech ne ging’eyo ni en Ruoth. Yesu nobiro mokawo makati, omiyogi. Rech bende nomiyogi kamano. Mano ne timo fwenyruok Yesu mar adek ni jopuonjrene, kane osechier oa kuom joma otho. Kane gisegago, Yesu nopenjo Simon Petro niya, “Simon Wuod Johana, ihera moloyo joma mokogi koso?” Nodwoke ni, “Ee, Ruoth, ing’eyo ni aheri.” Yesu nowachone ni, “Kwa romba.” Eka nochako openje kendo niya, “Simon wuod Johana, bende ihera?” Nodwoke ni, “Ee, Ruoth, ing’eyo ni aheri.” Yesu nowachone ni, “Kwa romba” Bang’e nopenje kendo mar adek niya, “Simon wuod Johana, ihera adier?” Petro noparore nikech mano koro ne penjo mar adek ni, “Ihera?” Omiyo nodwoke ni, “Ruoth in ing’eyo gik moko duto. Ing’eyo ni aheri.” Yesu nowachone ni, “Kwa romba. Adier, adier, awachoni ni, kane in rawera, to ne irwakori kendi iwuon, kendo ne idhi kamoro amora mihero. To ka chieng’ moro idoko ng’ama oti, to nirie lueti, mi ng’at machielo ema norwakni lepi, kendo teri kama idwaro dhiye.” Nowacho kamano mondo kit tho mane Petro biro miyogo Nyasaye duong’ ong’ere. To kane Yesu osewacho wechego, noko ni Petro ni “Luwa!” Petro nogoyo machiemo, moneno japuonjre mane Yesu ohero cha, kaluwo bang’gi. En ema ne obet but Yesu e kinde mane gichiemo, mi openje ni, “Ruoth, ere ng’ama biro ndhogi?” Kane Petro oneno kamano, nopenjo Yesu ni, “Ruoth, jali to?” Yesu nodwoke ni, “Ka adwaro ni mondo obed mangima nyaka aduogi, to mano obadhie ang’o? In to luwa aluwa.” Wach Yesuno nolandore e kind owete, ni japuonjreno ok bi tho. To chutho, Yesu ne ok owacho ni ok notho, to nowacho ni, “Ka adwaro ni obed mangima nyaka aduogi, to mano obadhie ang’o?” Mano e japuonjre mawacho wechegi, kendo en jal mane ondikogi, bende wang’eyo ni gima owacho en adier. Bende nitie gik mang’eny mane Yesu otimo. Ka da bed ni ondikgi duto, moro ka moro, to aparo ni kata mana piny ngima ok dirom kano kitepe mondikgie. Kuom Theofilo: E kitapa mokwongo ne andikoe gik moko duto mane Yesu otimo kendo opuonjo, chakre kinde mane ochakoe tije, nyaka chop chieng’ mane otere malo e polo. Kane pok otere malo, to nogolo chik kuom teko mar Roho Maler ni joote mane oseyiero. Kuom ndalo piero ang’wen bang’ thone, nofwenyorenigi, konyisore malong’o ni ongima. Ne ginene, kendo nonyisogi wach Loch Nyasaye. Kane pod en kodgi kamano, nowachonigi ni, “Kik ua Jerusalem, to rituru mich mane Wuora osingonu, kendo mane usewinjo ka awuoyo kuome. Johana nobatiso ji gi pi, to un ibiro batisou gi Roho Maler kapok ndalo mang’eny okadho.” Kane joote osechokore kaachiel gi Yesu, ne gipenje niya, “Ruoth, koro ibiro miyo jo-Israel bedo gi loch e pinygi koso?” To nodwokogi ni, “Ok en wachu ng’eyo kinde ma gik ma kamago biro timoree, nikech Wuora oseketonigi ndalo ma gibiro timoree gi tekone owuon. To unuyud teko ka Roho Maler obiro kuomu, kendo ununyis ji gik mung’eyo kuoma, kuchako gi Jerusalem, nyaka Judea duto, gi Samaria kod tung’ piny gi tung’ piny.” Kane osewacho kamano, ne otere malo e polo ka ging’iye mi olalnigi nono e bor polo. To kane pod gichomo wang’gi e polo, ka girango kaka odhi, ne gipo ka ji ariyo morwako lewni marachere ochung’ butgi. Jogo nowachonigi niya, “Un jo-Galili, ang’o momiyo uchung’ kurango polo? Yesu mosegol kuomu, kitero malo e poloni, noduogi mana kaka useneno kodhino.” Bang’e joote nodok Jerusalem koa Got Zeituni, ma en kama bor ma dirom kilomita achiel gi Jerusalem. Kane gidonjo Jerusalem, ne gidhi e ot manie gorofa malo, kama noyudo gidakie. Ne gin Petro gi Johana gi Jakobo kod Andrea gi Filipo kod Thoma gi Bartholomayo gi Mathayo gi Jakobo wuod Alfayo, gi Simon jakedo ni piny, kod Juda wuod Jakobo. Giduto ne gilamo Nyasaye pile gi chuny achiel, kaachiel gi mon moko kaka Maria min Yesu kod owete Yesu. Chieng’ moro Petro nochung’ mondo olosi e chokruok mar joma oyie kuom Kristo, ma dirom ji mia achiel gi piero ariyo. Nowacho niya, “Owetena, wach mondiki e Muma nyaka ne timre. En wach mane Roho Maler omiyo Daudi okoro kuom Judas mane otelo ni joma ne omako Yesu. Ne en achiel kuomwa, nikech noyiere mondo obed kodwa e tichwani.” (Ng’at ma Judasni nong’iewo nong’iewo puodho gi pesa mane oyudo kuom richone. To nopodho piny gi bund iye kanyo, mi iye obarore, kendo dhokchinde oo oko. Ji duto modak Jerusalem nowinjo wachno, omiyo ne giluongo puodhono gi dhogi ni, ‘Akeldama’ tiende ni, ‘Puoth Remo’.) Eka Petro nodhi nyime kawacho ni, “Wach ma awachonuno yudore e kitap Zaburi, ni, ‘Ode mondo olokre gunda, kendo ng’ato kik dagie,’ kendo ni, ‘Ng’at machielo mondo okaw tije.’ Emomiyo ng’at machielo nyaka bed janeno kodwa kuom chier mar Ruoth Yesu. To nyaka obed achiel kuom joma ne owuotho kodwa e kinde duto mane Yesu ni kodwa, chakre ndalo mane Johana obatisoe ji, nyaka chieng’ mane ogolie Yesu kuomwa, kitero malo.” Eka ne gihulo nying ji ariyo. Achiel ne en Josef, miluongo ni Barsaba, ma nyinge machielo ne en Justo, to machielo ne en Mathia. Bang’ mano ne gilemo niya, “A Ruoth, in ema ing’eyo chuny ji duto, Nyiswa jal miseyiero kuom ji ariyogi, mondo okaw tich ote mane Judas oweyo kadhi kama owinjorego.” Eka ne gigoyo ombulu, mi ombulu nolwar kuom Mathia. Omiyo ne gikete mobedo ji joote apar gachiel. Kane chieng’ Pentekost ochopo, noyudo joma oyie duto ochokore kanyakla. Ne gipo ka giwinjo koko moa e polo ma mor ka yamo ma kudho matek, mi kokono nopong’o ot duto mane gibetie. Eka ne gineno gik machalo gi ligek mach ma liel kowuoknigi, kendo opiyo kuom ng’ato ka ng’ato. Giduto Roho Maler nopong’ogi, mi gichako wuoyo gi dhok mopogore opogore, mana kaka Roho nomiyogi teko mar wuoyo. To ne nitie jo-Yahudi moko e Jerusalem mane oluoro Nyasaye. Ne gia e pinje duto manie piny. Kane giwinjo kokono, ne gichokore giduto, kendo ng’ato ka ng’ato kuomgi nodhier nono kowinjo ka jogo wacho mana dhoge owuon. Ne gihum, kendo ne giwuoro, ka giwacho niya, “Donge joma wuoyogi duto gin jo-Galili? Ka kamano, to ere gima omiyo ng’ato ka ng’ato kuomwa winjogi ka giwacho mana dhoge owuon? Wan kaeri jo-Parthia gi jo-Media kod jo-Elam gi joma oa Mesopotamia gi Judea kod Kapadokia gi Ponto kod Asia gi Furgia gi Pamfulia gi Misri kod gwenge Libya mokiewo gi Kurene, kaachiel gi welo moa Rumi. Moko kuomwa gin jo-Yahudi, to moko bende gin jo-Krete gi jo-Arabu. To ere kaka wawinjo jogi kawuoyo kuom timbe madongo mag Nyasaye gi dhowa wawegi?” Ne gihum giduto, kendo ne gidhier nono, ka gipenjore niya, “Ma en wach manade?” Moko kuomgi to nocharogi, kawacho ni, “Jogi omer!” To Petro noa malo gi joote apar gachiel mamoko, mi oting’o dwonde, kowacho niya, “Un jo-Judea, kod un duto mudak Jerusalem, an gi wach moro madwaro nyisou, omiyo chikuru itu uwinja. Jogi ok omer kaka uparono, nikech pod en mana sa adek kende mar okinyi. To ma e gima janabi Joel nowuoyo kuome ni, ‘Nyasaye wacho niya, “E ndalo giko, anaol Roho mara kuom ji duto. Yawuotu gi nyiu nokor wach, bende jou matindo none fweny, kendo jou madongo nolek lek. E ndalonogo ema naorie roho mara kata mana kuom jotichna machwo kata mamon, mi ginikor wach. Anatim honni e polo malo, kendo naket ranyisi e piny mwalo, kaka remo gi mach kod iro madhuolore. Wang’chieng nolokre mudho, to due nolokre makwar ka remo, kapok chieng’ Ruoth ochopo. En chieng’ maduong’ miwuoro! Chakre kanyo ng’ato ka ng’ato moluongo nying Ruoth noresi.” ’ “Un jo-Israel, winjuru gima awachonu. Yesu ja-Nazareth ne ng’at mane Nyasaye onyisou ni oyiego, komiyo otimonu honni gi timbe malich miwuoro kod ranyisi, kaka un uwegi ung’eyo, nikech gigo notimore e dieru. Nyasaye nong’eyo chon ni ibiro chiwo Yesu e luetu, kendo kane oseng’ado wach ni obiro timo kamano, un to ema numiyo joma ok jo-Yahudi ogure e msalaba, mi onege. To bang’ thone, Nyasaye nochiere, morese kuom rem mar tho, nikech tho ne ok nyal tueye, mana kaka Daudi nowuoyo kuome niya, ‘Naneno Ruoth e nyima ndalo duto, nikech obet e bada korachwich, mondo kik ayiengni. Emomiyo chunya ne mor, kendo lewa ne yot! To ringra bende nobed gi geno, nimar ok inijwang’ chunya e Piny Joma Otho Adier, ok niwe mondo ringre Ng’ati Maler otow! Isenyisa yore matera e ngima, kendo inimiya bedo mamor chutho, nikech in koda.’ “Jowetena, weuru anyisu wach malong’o kuom Daudi kwarwa maduong’. Ne otho mi oyike, kendo liende pod ni ka nyaka chil kawuono. To ne en janabi, kendo nong’eyo ni Nyasaye nosesingorene ni noket achiel kuom nyikwaye ruoth kare. Ne oneno mano chon, omiyo kane owacho ni, ‘Ne ok ojwang’e e Piny Joma Otho, kendo ringre ne ok otow,’ to nowuoyo mana kuom chier Kristo. Yesuni ema Nyasaye osechiero kuom joma otho, kendo wan duto wan joneno. Osechier mobet e bat korachwich mar Nyasaye, kendo oseyudo Roho Maler mane Wuoro osingore ni nomiye. To gik makoro uneno kendo uwinjogi gin mich mogundho momiyowa. “Daudi owuon to ne ok oidho e polo, to nowacho niya, ‘Ruoth Nyasaye nowacho ni Ruodha ni, “Bed e bada korachwich ka, nyaka chop aket wasiki obed raten tiendi.” ’ “Jo-Israel duto koro nyaka ng’e maonge kiawa ni Nyasaye oseketo Yesu, mane uguro e msalaba, obed Ruoth kendo Mesia.” Kane ji owinjo wachno, chunygi nochandore, mi gipenjo Petro kod joote mamoko ni, “Jowadwa, ere gima dwatim?” To Petro nowachonigi niya, “Lokreuru, kendo ng’ato ka ng’ato kuomu nyaka batisi e nying Yesu kristo, mondo richou owenu, eka Nyasaye nomiu Roho Maler. Singruok mane Nyasaye osetimono, notimonu gi nyithindu, kod ji duto man kuma bor, tiende ni ng’ato ka ng’ato ma Ruoth Nyasachwa noluong ire.” Eka Petro nomedo weche moko mang’eny, kosiemo ji, kendo kojiwogi mondo giresre kuom kum ma tieng’ mobamno biro yudo. Kamano, joma ne oyie gi wachne ne obatisi, mi chieng’no ji alufu adek nomedre e kanyakla margi. Jogo noketo chunygi kuom puonj joote, kendo kuom timo gik moko duto kaachiel, kendo kuom chamo Sap Ruoth, kendo kuom lemo. Nyasaye nomiyo joote otimo honni kod ranyisi mang’eny, kendo mano nomiyo luoro omako ji duto. Joma oyie duto ne oriwore kanyakla, kendo ne giriwo gik moko duto, mi gitiyogo kaachiel. Ne gibedo ka giloko mwandugi pesa, kendo gipogore kaka ne ng’ato ka ng’ato dwaro. Pile ne gichokore gi chuny achiel e Hekalu, kendo ne gidhi e ot ka ot mondo gichamie Sap Ruoth. Ne gichiemo kaachiel gi mor, ka gipako Nyasaye, kendo ka ji duto mor kodgi. To odiechieng’, Ruoth ne medonigi joma owar e kanyaklagi. Chieng’ moro, Petro kod Johana ne jodhi e Hekalu sa ochiko mar odhiambo, ma en sa lemo. To e ‘Dhorangach Malong’o’, ne nitie ng’at moro mane osebedo puth nyaka a nyuolne. Ne itere e dhorangach kanyo pilepile, mondo okwa pesa kuom joma donjo e Hekalu. Kane oneno Petro gi Johana kadonjo e Hekalu, ne okwayogi mondo gimiyee gimoro. Ne ging’iyo wang’e tir, mi Petro owachone ni, “Ng’iwa ane!” Omiyo nong’iyogi, koparo ni obiro yudo gimoro kuomgi. Eka Petro nowachone niya, “Aonge gi pesa kata matin, to gima an-go abiro miyi. E nying Yesu Kristo ja-Nazareth, chung’ iwuothi!” Eka nomako bad ng’atno ma kor achwich, mi okonye chung’. Gikanyuono tiende ng’atno gi ombong’ne noyudo teko. Eka ne ochikore, mochung’ tir kendo ochako wuoth. Bang’ mano, nodonjo kodgi e Hekalu, kowuotho kendo ochikore kendo opako Nyasaye. Ji duto nonene kowuotho kendo kopako Nyasaye. To kane gifwenyo ni en e jal mane bet ka kwecho e dhoranga Hekalu miluongo ni Dhorangach Malong’o cha, ne gihum mi gidhier nono kuom gima notimorene. To kane pod ng’atno otwere kuom Petro gi Johana, ji duto noringo odhi irgi e agoch Hekalu miluongo ni, ‘Agoch Solomon’, kawuoro! Kane Petro oneno kamano, nopenjo ji niya, “Un jo-Israel, ang’o momiyo uwuoro wachni? Koso ere gima omiyo ung’iyowa mana ka gima wan ema wamiyo jali wuotho kuom tekowa wawegi, kata nikech walamo Nyasaye maber? Nyasach Ibrahim gi Isaka kod Jakobo, ma Nyasach kwerewa, osemiyo jatichne Yesu duong’. En Yesu mane undhogo, mi ukwedo e nyim Pilato, kata obedo ni Pilato ne dwaro gonye kamano. Ne ukwedo Jal Maler kendo Makare, to ukwayo mondo ogonynu mana janek! Kamano ne unego ng’at mamiyo ji ngima, to Nyasaye nochiere kuom joma otho kendo wan joneno kuom wachno. Nying Yesu ma jal muneno kendo ung’eyoni oyie, ema omiye teko. Adier, yie moyiego kuom Yesu ema osemiyo odoko mangima, mana kaka uneno udutoni.” Eka Petro nodhi nyime kowacho ni, “To koro un jowetena, ang’eyo ni un kaachiel gi jodongu, ne utimo ni Yesu kamano ka ok ung’eyo gima utimo. To mano e kaka Nyasaye osetimo gima ne osemiyo jonabi duto okoro, ni Mesia nyaka sandi. Mano omiyo, lokreuru uduog ir Nyasaye mondo richou oruchi, eka mondo Ruoth Nyasaye omiu kinde mar kue mi oornu Mesia moseyieronu, ma en Yesu. Yesu biro bet e polo nyaka ndalo chopi miketoe gik moko duto kare, kaka ne Nyasaye omiyo jonabine maler okoro chon. Musa nowacho niya, ‘Ruoth Nyasaye ma Nyasachu noyiernu jonabi moa kuom jou uwegi, mana kaka noyiera. Nyaka uwinj weche duto mowachonu. To ng’at ma ok owinjo wach janabino, nogol oko kuom jo Nyasaye mi tiek chuth.’ Kamano bende e kaka jonabi duto, chakre Samwel kod jogo duto mane oluwe nowacho, ka gikoro gik ma tinde timore ndalogi. Un e nyikwa jonabigo, kendo singruok mane Nyasaye otimo gi kwereu oriwo koda ka un bende. Ne osingore kodgi, kowacho ni Ibrahim ni, ‘Dhoudi duto mag piny nonwang’ gueth kuom nyikwai.’ Un ema Nyasaye nokwongo ooronu jotichne mondo oguedhu, komiyo ulokoru uduto, kuweyo yoreu maricho.” Kane pod Petro gi Johana wuoyo gi ji, jodolo gi jatend jorit Hekalu, kod jo-Sadukai nobiro irgi. Chunygi nokethore ahinya nikech joote ariyogo ne puonjo ji ni Yesu nosechier kuom joma otho, manyiso ni joma otho biro chier. Kuom mano, ne gimakogi, mi giketogi e jela nyaka kinyne, nikech piny koro ne yuso. To joma thoth kuom ji mane owinjo wach Petro gi Johana noyie, kendo kar romb joma chuwo duto moyie koro ne dirom alufu abich. Kinyne, jotend jo-Yahudi gi jodongo kod jopuonj Chik nochokore Jerusalem, gi Anas jadolo maduong’ kod Kaiafa gi Johana gi Aleksander kod owete jadolo maduong’ duto. Ne giketo Petro kod Johana ochung’ e nyimgi, mi gipenjogi niya, “Teko mane kata nying ng’a, ma nyoro utimogo gima kama?” Eka Petro mane oyudo opong’ gi Roho Maler, nodwokogi niya, “Un jotend oganda kod jodongo winjuru! Ka upenjowa wach kawuono kuom gima ber mane otim ni ng’ama tuo, kendo kaka ne ochange, to waduokou kama: Un uduto, kaachiel gi jo-Israel, nyaka ung’e ni ng’atno ochung’ e nyimu ka kangima chuth, nikech teko mar nying Yesu Kristo ja-Nazareth, mane un uguro, to Nyasaye nochiero oa kuom joma otho! Yesu ema Muma wuoyo kuome ni, ‘Kidi mane un jogedo udagi ema koro osedoko kidi motegno moriwo kor ot.’ En kende ema ji yudo warruok kuome, nimar onge ng’at moro machielo e piny ngima ma Nyasaye osechiwo nyinge ni ji mondo oyudie warruok.” Kane jobura oneno chir ma Petro gi Johana nigo, to gin mana ji ajia ma ok osomo, ne giwuoro ahinya. Eka ne gifwenyo ni yande giwuotho gi Yesu. To onge gima ne ginyalo wacho, nikech ne gineno jal mane osechangi, kochung’ kanyo gi Petro kod Johana. Kuom mano ne giwacho ni Petro gi Johana mondo owuog oko e od bura, eka ne gichako pimo wach ka gipenjore ni, “Ere gima wanyalo timo ni jogi, nikech jo-Jerusalem duto ong’eyo ni gisetimo hono maduong’ kendo ok wanyal kwer? To nyaka wabwoggi kwakwerogi ni kik gichak giwuo gi ng’ato kendo e nying Yesu, mondo wachni kik landre kuom ji.” Kamano ne giluongogi, mi gikwerogi ni kik gichak gipuonj ji kendo e nying Yesu. To Petro gi Johana ne joduokogi niya, “Un ema nyaka ung’ad wach uwegi kata ka en gima kare winjou moloyo winjo Nyasaye, To wan ok wanyal weyo mak wawuoyo kuom gik ma wan wawegi waseneno kendo wasewinjo.” Kane jobura owinjo kamano, ne gimedo siemogi matek moloyo, to ne giweyogi gidhi. Ne ok ginyal nwang’o kaka digikumgi, nikech ji duto ne pako Nyasaye kuom gima ne otimoreno. Ng’at mane otim hono kuome mochangono ne jahigni piero ang’wen gi wiye. Kane ogony, Petro kod Johana ne gidok ir owete mamoko, mi ginyisogi gima jodolo madongo kod jodongo osewacho. Bang’ winjo wachno, giduto ne gilemo kaachiel niya, “A Ruoth, in ema nichweyo polo gi piny kod nam kaachiel gi gik moko duto manie igi. Bende kuom teko mar Roho Maler, nimiyo jatichni Daudi ma kwarwa owacho ni, ‘Ere gimomiyo joma ok jo-Yahudi notimo mirima? Koso ang’o momiyo ne gichano timo gik manono? Ruodhi mag piny noikore, kendo jotelo nochokore kaachiel mondo opiem gi Ruoth Nyasaye kod Mesia mare.’ “Chutho, Herode gi Pontio Pilato nochokore Jerusalem kod ogendini mamoko kaachiel gi jo-Israel, ka gipiem gi Yesu Jatichni Maler mane iyiero obedo Mesia. Ne gichokore mondo gitim mana gima ne iseiko chon gi tekoni kod dwaroni. To koro Ruoth, yie iwinj siem ma gisiemowago, mondo imi jotichni oland wachni gi chir duto. Rie badi mondo ichang ji, kendo imi ranyisi gi honni otimre e nying Yesu Jatichni Maler.” Kane gisetieko lemo, ot mane oyudo gichokoree noyiengni, kendo Roho Maler nopong’ogi giduto, mi gichako lando Wach Nyasaye gi chir. Joma oyie duto ne nigi paro achiel kod chuny achiel. Onge ng’ato kuomgi mane nyalo wacho ni gima en-go en mare owuon, to ne giriwo gik moko duto mane gin-go kaachiel. Joote nomedo lando wach gi teko maduong’ ka nyiso ji ni Ruoth Yesu osechier, kendo giduto ne giyudo gueth mogundho. Onge ng’ato kuomgi mane ochando gimoro, nikech ji duto mane ni gi puothe kata udi, ne lokogi, kendo kelo pesa ma gilokogi gichiwo ni joote. Pesago ne ipogo ni ng’ato ka ng’ato kaka dwarone chalo. Kamano bende e kaka ja-Lawi moro moa Saipras ma nyinge Josef, mane joote ochako bende ni Barnaba, (Tiende ni jal majiwo ji,) noloko puothe moro, mi okelo pesa ochiwo ni joote. To ne nitie ng’at moro ma nyinge Anania, to chiege nyinge Safira. Ne oloko mwandugi moko pesa, mi odong’ gi pesa moko, to moko okawo otero ni joote, ka chiege bende ong’eyo. To Petro nowachone niya, “Anania, ang’o momiyo iseweyo Satan opng’o chunyi mondo iwuond Roho Maler, kidong’ gi pesa moko mane ing’iewo puodho? Ka ne pok ing’iewo puodhono, donge ne en mari? Koso kane iseng’iewe, to donge pesa ne meki, minyalo timogo gimoro amora mihero? Koro ere gima ne omiyo iparo mondo itim gima kama? Dhano ok ema iseriambone, to iseriambo mana ni Nyasaye!” Gikanyono mane Anania owinjoe wechego, nogore piny motho. Ji duto mane owinjo wachno, luoro nomako. Eka joma yawuowi nobiro, moboye gi nanga, mi ogole oko, kendo oyike. Bang’ kinde ma dirom seche adek, chiege nobiro, ka ok ong’eyo gima osetimore. Petro nopenje ni, “Nyisane; magi e kar romb pesa mane ung’iewo puodho koso?” Nodwoke ni, “Ee, mago e kar romb pesa.” Eka Petro nopenje ni, “Mar ang’o ne uwinjoru gi chwori mondo utem wuondo Roho mar Ruoth? Winji! Joma oseyiko chwori nie dhoot ka, kendo in bende gibiro ting’i, mi giteri oko.” Gikanyono Safira nopodho e tiend Petro, mi otho. Eka yawuowi nobiro, monwang’e kosetho, omiyo ne giting’e gigole oko, mi giyike but chwore. Luoro maduong’ nomako ji duto moyie kuom Kristo, kaachiel gi ji duto mane owinjo gima otimore. Joote notimo honni kod ranyisi mang’eny, kendo joma oyie duto ne chokore gi chuny achiel e Agoch Solomon. To onge ng’ato ma ok nie kanyaklagi mane ohedhore chokore kodgi, kata kamano ji ne wuoyo kuomgi maber. To ji mang’eny moyie kuom Ruoth, nomedore ameda kuomgi. Ne gin chwo gi mon. Kane ji oneno honni ma joote ne timo, ne giting’o joma tuo, mi gitero e wang’ yore kopiel e kitendni kod pere, mondo ka Petro kadho, to kata mana tipone oimie jomoko kuomgi. Bende ji mang’eny moa e mier mokiewo gi Jerusalem nokelo jogi matuo kod joma nigi jochiende maricho mi nochanggi giduto. Bang’e jadolo maduong’ kod joge duto moa e oganda mar jo-Sadukai ne nyiego omako marach kod joote. Omiyo ne gimakogi, mi giketogi e jela. To gotienono malaika mar Ruoth nobiro, moyawo dhood jela. Nogologi oko mowachonigi niya, “Dhiuru uchung’ e Hekalu, mondo unyis ji wach ngima manyienni.” Joote nowinjo wachne, omiyo kane piny dwaro yawore ne gidhi e Hekalu, mi gichako puonjo ji. Kane jadolo maduong’ obiro gi joge, ne giluongo jodong jo-Yahudi duto e buchgi maduong’. Eka ne gioro wach e jela mondo okel joote e nyimgi. To kane askeche ochopo e jela, ne ok ginwang’o joote kuno. Omiyo ne gidwoko wach niya, “Wayudo jela kolor matek, kendo jorit duto ochung’ e dhoot. To kane wayawo dhoot, to ok wayudo ng’ato kuno!” Kane jorit Hekalu kod jodolo madongo owinjo wachno, ne gidhier nono, ka giwuoro gima ditim joote! To ng’at moro nobiro, mowachonigi niya, “Joma nyoro uketo e jela kande, aneno kochung’ e Hekalu, kapuonjo ji.” Eka jatend jorit Hekalu nodhi gi askechene, mokelo joote mos, mak gitimo kodgi koko, nikech ne giluoro ni dipo ka ji ogoyogi gi kite. Kamano ne gikelo joote, mi giketo e nyim jobura. Eka jadolo nopenjogi ni, “Donge ne wakwerou matek ni kik upuonj ji e nying ng’atni? To koro neyeuru gima usetimo! Usepong’o Jerusalem duto gi puonju, kendo udwaro kelo remb ng’atni e wiwa!” Petro kod joote mamoko nodwokogi ni, “Nyasaye ema nyaka waluor, to ok dhano. Un ne unego Yesu, kuguro e msalaba, to Nyasaye ma Nyasach kwerewa nochiere oa kuom joma otho. En ema Nyasaye osekete e bade korachwich kaka Jatelo kendo Jawar, mondo omi jo-Israel olokre mondo owenigi richogi. Wan, kaachiel gi Roho Maler ma Nyasaye miyo joma oluore, ema wanyiso ji ni gigo notimre adier.” Kane jobura owinjo kamano, mirima mager nomakogi, mi ging’ado wach mondo oneg joote. To ja-Farisai moro ma nyinge Gamaliel, mane japuonj Chik, kendo ng’at mogen ahinya, nochung’ e bura, mowacho ni mondo ogol joote oko mondi. Eka nowacho ni jobura niya, “Un jo-Israel, paruru maber gima udwaro timo ni jogi, nikech e ndalo moko mokadho, Theuda nobiro kawacho ni en jatelo, mi ji ma dirom mia ang’wen noluwe. To nonege, kendo ji duto mane luwe noke, mi kargi olal nono. Bang’ mano, Judas ja-Galili nobiro e ndalo mikwanoe ji, mi oloko ji mathoth oluwe, to en bende nonege, mi joge oke. Emomiyo awachonu ni kik utim ni jogi gimoro marach, to wegiuru aweya, nikech ka gik ma giwacho kendo gitimogi gin mag dhano, to gibiro rumo. To ka gia kuom Nyasaye, to ok unyal loyogi, kata da utim ang’o, to duyud mana ni ukedo gi Nyasaye!” Jobura noyie gi wachne. Ne giluongo joote e nyimgi, mi gichwadogi, kendo gisiemogi mondo kik gichak giland wach e nying Yesu. Eka ne gigonyogi. Joote noa e od bura kamor ahinya, nimar Nyasaye noseyierogi mondo giyud wichkuot nikech nying Yesu. Kendo pile ne gisiko ka gilando Wach Maber e Hekalu kendo e mier, ka gipuonjo ji ni Yesu e Mesia. E ndalogo, kane jopuonjre koro medore mang’eny, jo-yahudi mong’eyo dho Grik nochako ng’ur gi jowetegi mong’eyo mana dho Hibrania kende, nikech mondgi ma chwogi otho ne ojwang’, mi ok yud pok mapile. Kuom mano, joote apar gariyo ne oluongo oganda duto mar jopuonjre, mi owachonigi niya, “Ok owinjore wawe wach Nyasaye, mondo wati tich pogo chiemo. Omiyo owetewa, yieruru ji abiriyo kuomu mung’eyo ni riek kendo ogen, bende mopong’ gi Roho Maler, mondo waket e tijni. Wan to wabiro keto chunywa kuom lemo, kendo kuom lando Wach Maber.” Jopuonjre duto nodoko mamor gi wach jooteno, omiyo ne giyiero Stefano, mane ng’at man gi yie motegno, kendo opong’ gi Roho Maler. Bende ne giyiero Filipo gi Prokoro gi Nikanor gi Timon gi Parmena kod Nikalao ja-Antiokia, mane olokore luwo kit lemo mar jo-Yahudi. Ne gikelo jogi e nyim joote, mi joote nolemonigi, kendo oyieyo luetgi kuomgi. Kamano Wach Nyasaye nolandore, kendo kwan jopuonjre nomedore ahinya e Jerusalem. Jodolo mang’eny bende noyie kuom Yesu. Stefano ne ng’at ma Nyasaye oguedho ahinya, kendo omiyo teko. Ne otimo honni gi ranyisi madongo. To jomoko mane lemo e od lemo moro miluongo ni Od Lemo mar Wasumbni Mogony, ne ok oyie kode. Ne gin jo-Yahudi moa Kurene gi Aleksandria gi Kilikia kod Asia. Ne gibiro, mi gigoyo mbaka kod Stefano. To Roho Maler nomiyo Stefano rieko mang’eny, omiyo kane oloso, to ne ok ginyal loye. Kuom mano, ne gimiyo jomoko asoya mondo owach ni ne giwinjo Stefano ka yanyo Musa kod Nyasaye. Kamano ne giketho chuny ji kod chuny jodongo gi jopuonj Chik gi wechego, mi gibiro ir Stefano, gimako, kendo gitero e buchgi maduong’. Eka ne gikelo jomoko mondo ohangne wach ni, “Jali pile yanyo Hekalu marwa maler, kod Chik Musa. Ne wawinjo kowacho ni Yesu ma ja-Nazarethni biro ketho Hekalu, mi lok tim mane Musa omiyowa mondo waluw chakre chon.” Ji duto mane nie bura nochomo wang’gi tir kuom Stefano mi gineno ka lela wang’e chalo gi lela wang’ malaika. Jadolo maduong’ nopenjo Stefano ka wach modonjnego en adier. To Stefano nodwoko kawacho niya, “Owetena gi wuonena, winjuru. Nyasachwa ma Nyasaye man gi duong’ maler, nofwenyore ne Ibrahim kwarwa ka ne en Mesopotamia, kapok odhi odak Haran, mi owachone ni, ‘Dar iwe pinyu kod joodu mondo idhi e piny moro ma abiro nyisi.’ Kuom mano, noa e piny jo-Kaldea, mi odhi odak Haran. To kane wuon mare osetho, Nyasaye nogole kuno, mokele e piny ma tinde udakieni. To e kindeno, Nyasaye ne ok omiyo Ibrahim lowo moro e pinyni kata matin, to nosingorene ni nomiyego mondo obed mare kaachiel gi nyithinde kod nyikwaye, kata obedo ni ne pod oonge nyithindo kamano e kindeno. Gima ne Nyasaye owachone e ma: ‘Nyikwayi nobed jodak e piny ma ok margi, kendo ginibed wasumbni kuno, ka weg pinyno sandogi kuom higni mia ang’wen. To anakum joma ginibed ka gitiyonigi, kendo bang’e giniwuog kuno, mi gibi gilama kaeri.’ Eka Nyasaye notimo gi Ibrahim singruok, kowachone ni joma chwo moyie mako singruokno nyaka ter nyangu. Kamano kane Ibrahim onywolo Isaka, notere nyangu bang’ ndalo aboro. Isaka bende notimo kamano ni Jakobo wuode, kendo kamano e kaka Jakobo notimo ni kwerewa madongo apar gariyo. “To nyiego nomako kwerewago gi Josef, mi ging’iewe, modhi obedo misumba e piny Misri. To Nyasaye ne ni kode, mi ogole e chandruokne duto. Ne omiyo Farao ruodh Misri ogene nikech riekone, mi okete jatelo mar piny Misri kod jaduong’ ode duto. Bang’e kech maduong’ nowuok, mokelo chandruok malich e piny Misri kod piny Kanaan, mi kwerewa ne ok nyal yudo chiemo. To kane Jakobo owinjo ni cham yudore Misri, nooro yawuote ma kwerewa. Mano ne wuodhgi mokwongo kuno. To kane gidok mar ariyo, Josef nohulorenigi ni en owadgi, kendo Farao koro nong’eyo joodgi Josef. Eka Josef nooro wach ni wuon mare, koluonge mondo obi Misri gi joodgi duto. Kar rombgi duto ne piero abiriyo gabich. Kamano Jakobo nodhi Misri, kuma nothoe, kendo kuma kwerewa bende nothoe. Ringregi noter Shekem, mi oyik kuno e liel mane Ibrahim oseng’iewo chon kuom yawuot Hamor. “Kane kinde ochopo machiegni mondo Nyasaye ochop singruok mane otimo ni Ibrahim, jowa nosenya mang’eny ahinya e piny Misri. To achien ruoth machielo mane ok ong’eyo wach Josef nochako tich e Misri. Ne owuondo jowa gi rieko, kendo otimo ni kwerewa malit, kochunogi mondo giwit nyithindgi matindo oko, mondo otho. E ndalogo ema nonywolie Musa, mane nyathi ma jaber ahinya. Ne opidhe e odgi kuom dueche adek, to kane owite oko, nyar Farao nokwanye, mopidhe ka wuode owuon. Musa nopuonjore rieko duto mag jo-Misri, kendo nodoko ng’at maratego kuom wechene gi tichne. “Kane hike chiegni romo piero ang’wen, noparo mondo odhi one owetene ma jo-Israel. To noneno ka ja-Misri moro goyo ja-Israel wadgi, omiyo ne odhi konye, mi onego ja-Misrino, kochulone kuor. Ne oparo ni jogi ma jo-Israel ding’e ni Nyasaye biro miyo oresgi, to ne ok ging’eyo mano. Kinyne ne oneno ja-Israel ariyo kagore, mi ne otemo thegogi kowachonigi niya, ‘Yawa, un owete, to ere gimomiyo utimoru kamano?’ To jal mane oyudo timo ni wadgi marach nodhiro Musa, kapenje ni, ‘Ng’ano ma oketi jatendwa, kata jang’adnwa bura? Koso idwaro nega kaka nyoro inego ja-Misri cha? Kane Musa owinjo kamano, noringo oa Misri, mi odhi odak e piny Midian, kendo kane en kuno nonywolo yawuowi ariyo. “Bang’ dak kuno kuom higni piero ang’wen, malaika nofwenyorene e mach maliel e bungu, e thim mar got Sinai. Musa nodhier nono kuom gima oneno, omiyo nosudo machiegni gi bungu mondo onone ane maber. To nowinjo dwond Ruoth Nyasaye kawachone ni, ‘An e Nyasach kwereni ma Nyasach Ibrahim gi Nyasach Isaka kod Nyasach Jakobo.’ Musa notetni, ka luoro omako, kendo ne ok ohedhore ng’iyo bunguno. Ruoth Nyasaye nowachone ni, ‘Lony wuocheni, nimar kama ichung’ieno en kama ler. Aseneno ratiro kaka joga sandore malit e piny Misri. Asewinjo kaka gichur, omiyo aselor mondo aresgi. Kuom mano, bi mondo aori Misri.’ “Kamano Musa, mane jo-Israel osekwedo, kapenjo ni ng’ano mane okete jatendgi kendo jang’adnigi bura, ema Nyasaye nooro ka jatelo kendo ka jawar, komiyo malaika mane ofwenyorone e bungu loso kode. Musa nogono ema nogolo jo-Israel e piny Misri, kotimo honni gi ranyisi kuno, kendo e Nam Makwar, kendo komedo timogi e thim kuom higni piero ang’wen. En ema nowacho ni jo-Israel niya, ‘Nyasaye noyiernu janabi moa kuom jou uwegi, mana kaka ne oyiera.’ Bende en ema ne en gi jo-Israel, kochokore e thim. Ne en kuno gi kwerewa kod malaika mane owuoyo kode e got Sinai, kendo en ema noyudo weche mangima mag Nyasaye mondo onyiswa. “To kwerewa nodagi winje. Ne gikwede, mi gigombo dok Misri. Omiyo ne giwacho ni Harun ni, ‘Losnwa nyiseche moko mondo otelnwa, nikech wakia gima osetimo Musa mane ogolowa Misrini!’ E ndalono ema ne gilosoe kido mar nyaroya, mi gitimone misango, kendo ne giloso sawo, ka gimiyogo gima gin giwegi ema giseloso duong’. To Nyasaye nojwang’ogi, moweyogi mondo gilam sulue mae polo, kaka ondiki e kitap jonabi ni, ‘Apenjou, un jo-Israel, bende an ema nukelona chiwo, kendo utimona misengni kuom higni piero ang’wen mane utieko e thimgo duto? Ooyo, ne uting’o mana hemb Molek kod sulue mar Refan, ma gin nyiseche mane useloso mondo ulam. Kuom mano, koro abiro darou, mi ateru mabor, tok Babulon.’ “Kane kwerewa nie thim, ne gin kod Hemb Rapar. Nolose mana kaka Nyasaye nosenyiso Musa, kowachone ni nyaka olose mana machal gi kido mane oseneno. Bang’e achien, kwerewa ne oyudo hemano kuom wuonegi. Ne giting’e ka gidhi gi Joshua, mi gikawo piny ogendini mane Nyasaye oseriembo mondo owenigi thuolo. Hema nobedo kuno nyaka ndalo Daudi. Kane Daudi oneno ni timne long’o ni Nyasaye, nokwayo Nyasaye mondo oyiene ogerne kar dak ma nyikwa Jakobo dilemie. To Solomon ema nogero ni Nyasaye ot. To Nyasaye Maduong’ Moloyo ok dag e udi ma dhano ema gero, mana kaka ne janabi owacho ni, ‘Ruoth Nyasaye wacho niya, “Polo e koma mar duong’, to piny e raten tienda. Ot machal nadi ma dugerna? Koso ere kama dayueye? Donge an awuon ema ne achueyo gigi duto?” ’ “Mano kaka un joma wigi tek, ma chunygi bor gi Nyasaye, kendo modagi winjo wachne! Uchalo mana gi kwereu, nikech ndalo duto usegeng’o tich Roho Maler, mana kaka gin bende ne gitimo! Bende nitie janabi moro mane kwereu ok osando? Ne ginego joote Nyasaye mane osehulo chon ni Ng’ama Kare biro biro. To koro un usendhogo Ng’ama Kareno, mi unego. Un e joma noyudo Chik Nyasaye mane malaika okelo, to utamoru rito!” Kane jobura owinjo weche Stefanogo, igi nong’ondore, mi gikayo lakgi ka mirima ohewogi kode. To Stefano, mane oyudo opong’ gi Roho Maler, nochomo wang’e e polo, moneno duong’ maler mar Nyasaye, kod Yesu kochung’ e bad Nyasaye korachwich. Nowacho niya, “Neuru! Aneno ka polo oyawore, kendo ka Wuod Dhano ochung’ e bad Nyasaye korachwich.” Eka ne gikok matek ka gidino itgi gi luetgi, mi gimwomore kuome rat. Ne gigole oko e dala, mi gigoye gi kite. To joma nohangone wach kande noweyo lepgi ni wuowi moro ma nyinge Saulo. Kamano ne gigoyo Stefano gi kite, ka en to olamo Ruoth, kowacho niya, “Ruoth Nyasaye, yie ikaw chunya.” Eka nogoyo chonge piny, mokok matek niya, “Ruoth, we ni jogi richogi.” To kane osewacho kamano, chunye nochot. Saulo noyie gi nek Stefano. Chieng’ onogo, kanyakla mar jo-Kristo man Jerusalem nochako yudo sand malit. Giduto nokegi kuonde duto e pinje Judea gi Samaria, mak mana joote kende ema ne odong’ Jerusalem. Jomoko moluoro Nyasaye noyiko Stefano, kendo oywage malit. E kindeno Saulo nochako ketho kanyakla mar jo-Kristo, kodhi e ot ka ot, kendo oywayo chwo gi mon oko, otero e jela. Joma oyie mane osekego nodhi kuonde duto kalando Wach Maber. Kamano Filipo, ma achiel kuomgi, nodhi e dala mar Samaria, molando wach Mesia kuno. Kane jo-Samaria owinjo wach Filipo, kendo gineno honni mane otimo, ne gichiko itgi ni wechene gi chuny achiel. Jochiende maricho nowuok kaywak matek kuom ji mang’eny, kendo joathany kod pudhe bende ne ochango, mi mor maduong’ nobet e dalano. To ng’at moro ma nyinge Simon nodak kuno, ne osebet ka otimo timbe ajuoke, kendo ne omako dho jo-Samaria nono, kowacho ni en ng’at maduong’. Ji duto mae dalano, joma tindo gi joma dongo, noyie kode gi chuny achiel. Ne giwacho ni, “Jali e teko Nyasaye miluongo ni ‘Teko Maduong’’!” Ne osemako dhogi gi timbene mag ajuokego kuom kinde malach, omiyo ne giyie kuome. To kane Filipo olandonigi Wach Maber mar Loch Nyasaye, kod nying Yesu Kristo, ne giyie, mi obatisgi, chwo gi mon. Kata mana Simon owuon bende nolokore, moyie kuom Yesu, kendo kane osebatise nosiko kowuotho gi Filipo, kendo nowuoro ahinya koneno honni kod ranyisi mang’eny katimore. Kane joote man Jerusalem owinjo ni jo-Samaria oseyie Wach Nyasaye, ne gioronigi Petro kod Johana, mi odhi kuno kendo olemonigi mondo ginwang’ Roho Maler, nikech Roho Maler ne pok olor kuom moro kuomgi. Ne osebatisgi mana e nying Yesu Kristo kende. Petro kod Johana ne joyieyo lwetgi kuomgi, mi ginwang’o Roho Maler. Kane Simon oneno ni ji oyudo Roho Maler ka joote oyieyo lwetgi kuomgi, ne omiyo Petro gi Johana pesa, kowachonigi niya, “An bende miyaeuru tekono, mondo ng’ato ang’ata ma ayieyo lweta kuome to oyud Roho Maler.” To Petro nodwoke ni, “Pesani mondo olal nono kodi, nikech iparo ni inyalo ng’iewo mich mar Nyasaye gi pesa! Ionge gi giri moro, kata migawo moro e tijwani, nikech chunyi ok long’o e nyim Nyasaye. Omiyo lokri iwe paroni maricho, ikwa Ruoth Nyasaye mondo kanyalore to oweni kuom paro ma kamano, nikech aneno ni chunyi opong’ gi nyiego, kendo in misumba richo.” Simon nodwoko Petro gi Johana ni, “Yieuru ulamna Ruoth, mondo gik musewachogo kik timrena.” Kane gisenyiso ji gik ma ging’eyo kuom Yesu, kendo gipuonjogi Wach Ruoth, ne gidok Jerusalem. To kane ginie yo gidok, ne gilando Wach Maber e miech Samaria mang’eny. Malaika mar Ruoth nowuoyo gi Filipo, mowachone ni, “A malo, mondo idhi yo milambo e yo moa Jerusalem kadhi Gaza.” (Yorno ng’ado e thim.) Kuom mano, Filipo noa malo, modhi kuno. To noyudo jatend Ethiopia moro mabwoch wuotho e yorno. Ne en ng’at man gi duong’ ahinya, mane rito mwandu mag Kandake, ruoth madhako mar Ethiopia. Ne oyudo oa Jerusalem, kuma ne osedhi lamoe Nyasaye, kendo koro ne odok thurgi, koidho gache, kendo osomo kitap janabi Isaya. Roho Maler nowachone Filipo niya, “Dhiyo iwuoth e bath garino.” Omiyo Filipo noringo odhi, mi owinjo ka ng’atno somo kitap janabi Isaya. Nopenje niya, “Bende iwinjo tiend gima isomono?” To ng’atno nodwoke ni, “Ere kaka dawinj tiende, ka ng’ato ok onyisa?” Eka nokwayo Filipo mondo oidh kode e gari. To kama ne oyudo osomo e Muma ne wacho kama: “Ne ok owacho gimoro, to noling’ thi, mana ka rombo mitero kar yeng’o, kata ka rombo manie nyim joma ng’ado yiere. Ne otimne marach, kendo ne oketh buche Onge kothe ma ji noparego nikech ogol ngimane oko e piny.” Eka jatelono nowacho ne Filipo ni, “Nyisa ane; janabi wuoyo kuome owuon, koso owuoyo kuom ng’at machielo?” Eka Filipo nochako mana kama ne osesomo e Mumano, mi opuonje Wach Maber mar Yesu. To kane oyudo gidhi nyime gi wuoth, ne gichopo kamoro manitie pi, mi ng’atno nowacho niya, “Ne! Pi e e! Ang’o ma koro dimona yudo batiso?” [ Filipo nodwoke ni, “Inyalo yudo batiso, kiyie gi chunyi duto.” Nodwoke ni, “Ee ayie ni Yesu Kristo en Wuod Nyasaye.”] Bang’ mano, jatelono nogolo chik mondo gari ochung’. Eka giduto ji ariyo, Filipo kod jatelono, ne jodonjo e pi, mi filipo obatise. To kane giwuok e pi, Roho mar Nyasaye nokawo Filipo oago, mi jatelono ne ok ochako onene kendo, to nodhi nyime gi wuodhe, komor ahinya. To Filipo nothinyore mana Ashdod, mi owuotho e mier duto, kolando Wach Maber nyaka nochopo Kaisaria. E ndalogo Saulo ne pod siemo jopuonjre mag Ruoth, kodwaro negogi. Ne odhi ir jadolo maduong’, mokwaye mondo ondik barua ni jodong ut lemo man Damaski, mamiye teko mar mako chwo gi mon ma oyudo kaluwo yor Ruoth, oter Jerusalem kotue. Kane koro ochiegni chopo Damaski, nopo ka ler moa e polo ong’ang’ni molwore. Ne opodho piny, mi owinjo ka dwol moro wachone niya, “Saulo! Saulo! Isanda nang’o?” Eka Saulo nopenjo ni, “In ng’a, Ruoth?” Dwolno nodwoke ni, “An e Yesu ma isando! To a malo, idhi Damaski kuma idhi wachonie gima onego itim.” Joma ne nie wuoth gi Saulo nochung’ ka dhogi omoko, ka giwinjo dwol, to ok gine ng’ato! Saulo noa malo, motemo yawo wang’e, to ne ok onyal neno, omiyo ne gitaye mana gi lwete, mi gitere Damaski. Kuom ndalo adek ne ok onyal neno, kendo ne ok ochiem kata omadh gimoro. To japuonjre moro ne ni Damaski, ma nyinge Anania. Ruoth nofwenyorene, moluonge ni, “Anania!” Nodwoke ni, “An ka, Ruoth.” Eka Ruoth nowachone ni, “A malo, idhi e yo miluongo ni Yo Matir, idwar ja-Tarso moro ma nyinge Saulo, e od Judas. Olemo, kendo oseyudo fweny monenoe ng’at ma nyinge Anania kayieyo lwete kuome mondo ochak onen.” Anania nodwoke ni, “Ruoth, ji mathoth osenyisa wach ng’atni, kendo kaka notimo timbe malich mang’eny ni jogi man Jerusalem. Bende osebiro Damaski gi teko moyudo kuom jodolo madongo mondo omak ji duto moyudo ka luongo nyingi.” To Ruoth nowachone niya, “Dhi adhiya, nikech en ema aseyiere obed jatichna mondo omi ogendini ma ok jo-Yahudi, kaachiel gi ruodhi kod jo-Israel, ong’eya. An awuon abiro nyise masiche duto ma obiro yudo nikech an.” Kuom mano, Anania nodhi modonjo e odno. Noketo lwete kuom Saulo, mowachone ni, “Owadwa Saulo, Ruoth Yesu mane ofwenyoreni e yo kibiro ka, oseora iri mondo ichak inen, kendo ipong’ gi Roho Maler.” Gikanyono gik moko machalo gi kagahla nolwar oa e wenge Saulo, mi oneno. Noa malo, mi obatise, kendo kane osechiemo, tekone noduogo. Kane Saulo osebet Damaski gi jopuonjre kuom kinde matin, nochako lando wach e ut lemo ni Yesu en Wuod Nyasaye. Ji duto mane owinje nodhier nono, mopenjore ni, “Donge ma e jal mane sando joma lamo Yesu Jerusalem cha? Koso donge nobiro ka mana ni mondo omakgi otergi ni jodolo madongo?” To Saulo nomedo yudo teko moloyo, kendo weche mane onyisogo ni Yesu e Mesia nodhiero jo-Yahudi modak Damaski nono, omiyo ne ok ginyal dwoke. Bang’e achien, ne gipimo wach mondo ginege, to Saulo nowinjo gima ne gichano timone. Ne girito dhorangeye odiechieng’ gotieno, to chieng’ moro gotieno, jopuonjre nokete e osera, mi olore piny gie otuch e kor ohinga. Saulo nodhi Jerusalem, motemo riwore gi jopuonjre, to ne gitang’ kode, nikech ne ok ginyal yie ni en japuonjre adier. Bang’e Barnaba nobiro mokawe otere ir joote. Nonyisogi kaka Saulo noseneno Ruoth Yesu e yo, kendo kaka Ruoth nosewuoyo kode, bende kaka Saulo nosewuoyo gi chir Damaski e nying Yesu. Bang’ mano, Saulo nobet kodgi Jerusalem, kendo nowuotho kodgi kuonde duto kolando Wach Maber gi chir e nying Ruoth. Nowuoyo gi jo-Yahudi maluwo tim jo-Grik, kendo nogoyo kodgi mbaka, to ne gitemo mondo ginege. Kana owete ofwenyo wachno ne gikowo Saulo Kaisaria, mi giore Tarso. Kamano kanyakla mar jo-Kristo manie piny Judea duto gi Galili kod Samaria noyudo kue. Roho Maler nokonyogi, mi gidoko motegno, kendo gimedore, ka giluoro Nyasaye. Petro to ne wuotho kuonde duto kolando Wach Maber, kendo chieng’ moro nodhi limo jo-Nyasaye mane odak Luda. Nonwang’o ng’at moro kuno ma nyinge Ainea, mane osebedo jaathany kuom higni aboro, kanindo mana e pien. Petro nowachone niya, “Ainea, Yesu Kristo ema changi! A malo, iban pieni!” Gikanyono Ainea noa malo. Ji duto modak Luda gi Sharon nonene, mi olokore oyie kuom Ruoth. Bende ne nitie japuonjre moro manyako Jopa, ma nyinge Tabitha. (Dho Grik to luongo nyingeno ni Dorka, tiende ni Nyakech.) Ne osiko kotimo timbe mabeyo, kendo okonyo joma odhier. To e ndalogo noyudo tuo ogoye, mi otho. Ne olwok ringre, mi opiele e ot manie gorofa malo. To kaka Jopa ne chiegni gi Luda, jopuonjre nowinjo ni Petro ni kuno, omiyo ne gioro ji ariyo ire, ka gikwaye ni, “Kiyie, to bi irwa mak ideko.” Petro noa malo modhi kodgi, kendo kane ochopo kuno notere e ot manie gorofa malo cha. Mond liete duto nochung’ bute kaywak, kendo nyise lewni mane Dorca osetwang’o kane pod ongima. To Petro nogologi oko giduto, mi ogoyo chonge piny, olemo. Eka nowichore mochomo nyako mothono, mi owacho niya, “Tabitha, a malo!” Tabitha noyawo wang’e, kendo kane oneno Petro, nobet piny. Petro norieyo bade, momako lwete, kendo okonye chung’. Eka noluongo mond liete kod jo-Nyasaye mamoko, mi omiyogi Tabitha kangima. Wach gima notimoreno nolandore e Jopa duto, mi ji mathoth noyie kuom Ruoth. Petro nomedo bet Jopa kuom ndalo mang’eny, kodak gi ng’at moro ma janyong’ piende ma nyinge Simon. Ne nitie ng’at moro Kaisaria ma nyinge Kornelio. Ne en jatend oganda lweny miluongo ni, ‘Oganda Italia’, kendo ne en ng’at modimbore, kendo moluoro Nyasaye gi joode duto. Notimo timbe ng’wono mang’eny kokonyogo jo-Yahudi modhier, kendo ne olamo Nyasaye pile. Chieng’ moro kar sa ochiko mar odhiambo, nopo ka malaika mar Nyasaye obirone malong’o e fweny, mi olwonge ni, “Kornelio!” Ne orango malaika mi openje koluor ni, “En ang’o, Ruoth?” Malaika nodwoke ni, “Lemoni gi timbeni mag ng’wono osechopo malo e nyim Nyasaye, kendo Nyasaye osepari. To koro or wach Jopa, iluong ng’at moro ma nyinge Simon, ma bende iluongo ni Petro. En wendo janyong’ piende moro ma nyinge bende Simon, ma ode nie dhonam.” Kane malaika mane wuoyo kode osea, noluongo jotich ode ariyo gi askari moro modimbore, mane achiel kuom joma rite. Eka nonyisogi weche duto, mi oorogi Jopa. Kinyne kane jootego nie yo chiegni chopo Jopa, Petro noidho e tat ot kar sa auchiel mondo olem. Nodenyo, kendo ne odwaro chiemo, to kane pod iloso chiemo, ayula wang’ notere, mi oneno ka polo oyawore, kendo ka gimoro machal gi nanga maduong’ iloro piny gi kondene ang’wen. To ei gino ne nitie kit gik moko mangima, kaka jamni gi le kod gik mamol gi winy. Dwol moro nowacho niya, “Petro, a malo mondo ineg gimoro kuom gigo, icham!” To Petro nokwer ni, “Ngang’, Ruoth! Nyaka nene pok achamo gima ok ler kata makuero.” Eka dwol nochako owuoyo kode mar ariyo ni, “Gimoro amora ma Nyasaye owacho ni ler, in kik iwach ni ok ler.” Mano notimore didek, eka nodwok gino malo e polo mana gie sano. Kane Petro pod hum nono, kaparo tiend fweny mane oseneno, joote mane Kornelio ooro nochopo e dhorangach, bang’ penjo kuma Petro odakie. Ne giluongo ka gipenjo ni, “Bende wendo moro ni ka ma nyinge Simon Petro?” To paro Petro ne pod oyudo ni kuom fweny mane oseneno cha, to Roho ne onyise ni, “Ji adek moko dwari. Omiyo lor piny idhi kodgi, mak iriwo gi kiawa, nikech an ema aseorogi.” Kuom mano, Petro nolor piny, mi owacho ni jogo ni, “An e ng’at mudwaro. Ere wach ma un go?” Ne gidwoke ni, “Jaduong’ lweny moro ma nyinge Kornelio ema oorowa. En ng’at makare, moluoro Nyasaye, kendo ma jo-Yahudi duto ogeno. To nonyise mondo oluongi idhi e ode, owinj ane wachni.” Omiyo Petro norwakogi e ot, mi ginindo kanyo otienono. Kinyne noa malo modhi kodgi, kendo owete moko moa Jopa bende ne odhi kode. Chieng’ maluwo mano, ne gichopo Kaisaria, kuma ne Kornelio, kaachiel kod wedene kod osiepene mane oseluongo, ritogie. Kane Petro ochopo, Kornelio noromone, mi ogoyo chonge piny e tiende, kamiye duong’. To Petro nochunge, kawachone ni, “Chungi, nikech anto an mana dhano.” Eka nodonjo e ot kowuoyo kode, kendo noyudo ji mathoth kochokore kanyo. Nowachonigi niya, “Uduto ung’eyo ni chikwa ok oyie mondo ja-Yahudi olim ng’at moro ma ok ja-Yahudi, kata osud machiegni kode. To Nyasaye osenyisa ni kik akwan ng’ato ang’ata ka ng’ama ok ler kata mogak. Emomiyo ka nyocha uluonga, to abiro abira ma ok amino wach. To koro apenjou ni, ere gima ne omiyo uluonga?” Kornelio nodwoke niya, “Ndalo adek mokadho, ne oyudo alemo e oda kar sa ochiko mar odhiambo. To ne apo ka ng’at moro morwako lewni mang’angni ochung’ e nyima, moluonga ni, ‘Kornelio! Nyasaye osewinjo lemoni, kendo oseneno timbeni mag ng’wono. Koro or wach Jopa mondo iluong ng’at moro ma nyinge Simon Petro. En wendo e dala janyong’ piende moro ma nyinge Simon, modak e dhonam.’ Mano omiyo ne aoroni joote mana gi sano, kendo agoyoni erokamano ahinya kuom biro. To koro waduto eri wan ka e nyim Nyasaye, kwarito wach moro amora ma Ruoth osenyisi mondo iwachi.” Eka Petro nochako wuoyo, kawacho ni, “Koro asefwenyo adier ni Nyasaye timoni ji duto mana machalre. Oyie gi ng’ato ang’ata moluore, kendo matimo gik makare, bed ni oa e oganda mane! Ne ooro wachne ni jo-Israel, kokelonigi Wach Maber mar kue kuom Yesu Kristo, ma en Ruodh ji duto. Ung’eyo gima duong’ mane otimore e piny Israel duto, chakre Galili, bang’ wach batiso mane Johana olando. Ung’eyo kaka Nyasaye noyiero Yesu ja-Nazareth, komiye Roho Maler, kendo omiye teko. Ne odhi kuonde duto, kotimo timbe mabeyo, kendo ochango ji duto mane Satan sando, nikech Nyasaye ne ni kode. Wan ne waneno gik moko duto mane otimo e piny jo-Yahudi kod Jerusalem, kendo wawuoyo ni ji kuomgi. Jo-Yahudi ne onege kogure e msalaba, to Nyasaye ne ochiere oa kuom joma otho chieng’ mar adek, momiyo ofwenyorenwa. Ji duto ne ok onene, to mak mana wan mane Nyasaye oyiero. Wan ne wachiemo kendo wametho kode kane osechier oa kuom joma otho. Ne omiyowa chik mondo waland ni ji Wachne, kwahulo ni en ema Nyasaye oseyiere jang’ad bura mar joma ngima gi joma otho. Jonabi duto nowuoyo kuome, kawacho ni ng’ato ka ng’ato moyie kuome nowene richone nikech en.” Kane Petro pod wuoyo, Roho Maler nolor kuom ji duto mane oyudo winjo wachne. Jo-Yahudi mane oyie kuom Kristo mane osebiro gi Petro koa Jopa ne owuoro ahinya ka gineno ni Nyasaye omiyo joma ok jo-Yahudi Roho Maler, nikech ne giwinjo ka giwuoyo gi dhok mayoreyore, ka gipako duong’ mar Nyasaye. Eka Petro nowacho niya, “Jogi oseyudo Roho Maler mana kaka ne wayudo! Bende ng’ato nyalo tamogi mondo kik batisgi gi pi adier?” Eka nogolo chik ni mondo obatisgi e nying Yesu Kristo. Bang’e ne gikwaye mondo omed bet kodgi kuom ndalo moko. Joote kod owete duto mane nie piny Judea nowinjo ni joma ok jo-Yahudi bende oseyie Wach Nyasaye. To kane Petro odhi Jerusalem, joma noramo ni joma ok jo-Yahudi nyaka ter nyangu nokwere, kawachone ni, “Donge ne ilimo joma ok ter nyangu, mi ichiemo kodgi bende?” To Petro nonyisogi gik mane otimore duto achiel kachiel, kowacho niya, “Ne oyudo alemo e dala mar Jopa, kendo ayula wang’ notera, mi apo ka aneno fweny. Ne aneno gimoro maduong’ machalo gi nanga, kiloro gi kondene ang’wen, koa e polo, mi obiro ochung’ buta. Kane arango iye maber, ne aneno kit gik moko duto mangima, kaka jamni gi le kod gik mamol, gi winy. Eka ne awinjo dwol moro kawachona ni, ‘A malo, ineg gimoro kuom gigo,, mondo icham.’ To ne akwer ni, ‘Ooyo, Ruoth! Nyaka nene pok abilo chiemo makuero kata ma ok ler.’ Eka dwol nochako owuoyo kendo gie polo ni, ‘Gimoro amora ma Nyasaye osewacho ni ler, in kik iwach ni ok ler.’ Gima kamano notimore nyadidek, eka bang’e, nodwok gino duto e polo. Gikanyono jomoko adek moor ira koa Kaisaria ne ochopo e ot mane antie, kendo Roho nonyisa mondo adhi kodgi mak ariwo gi kiawa. Owete auchiel ma jo-Jopa ma unenogi, bende ne wadhigo, mi waduto ne wadonjo e od Kornelio. Ne onyisowa kaka ne oseneno malaika kochung’ e ode, kendo owachone ni, ‘Or wach Jopa mondo iluong ng’at moro ma nyinge Simon Petro. Obiro keloni wach ma biro miyo ikwo, kaachiel gi joodi duto.’ To kane achako wuoyo, Roho Maler nolor kuomgi mana kaka nolor kuomwa chieng’ mane ohango biroe. Eka ne aparo gima ne Ruoth nosewacho niya, ‘Johana nobatiso ji gi pi, to un nobatisu gi Roho Maler.’ Koro ka Nyasaye ne omiyo jogo mana mich mane omiyowa kane wayie kuom Ruoth Yesu Kristo, to an ne an ng’a, ma dine atam Nyasaye timo gima odwaro?” Kane giwinjo wechego, ne giling’, mi gimiyo Nyasaye duong’, ka giwacho ni, “Kara joma ok jo-Yahudi bende Nyasaye oseyie mondo olokre, mi yud ngima.” Ji duto mane oseke nikech sand mane owuok bang’ nek Stefano nodhi e pinje mopogore opogore, kaka Foinike gi Saipras kod dala mar Antiokia manie piny Kilikia, to ne githoro lando wach mana ni jo-Yahudi kende. To kata kamano jomoko kuomgi ne joma oa Saipras gi Kurene. Gin to ka ne gichopo Antiokia, to ne gilando wach ni joma ok jo-Yahudi bende, ka ginyisogi Wach Maber mar Yesu Kristo. Teko Ruoth Nyasaye ne ni kodgi, omiyo ji mathoth noyie, molokore ir Ruoth. Wachno nochopo ni Kanyakla mar jo-Kristo man Jerusalem, omiyo ne gioro Barnaba mondo odhi Antiokia. Kane ochopo kuno, mi oneno kaka Nyasaye oseguedho ji, ne odoko mamor, mi ojiwogi giduto, mondo giket chunygi kuom Ruoth, kendo gipadre kuome. Barnaba ne ng’at maber man gi yie motegno, kendo mopong’ gi Roho Maler. Ji mang’eny nolokore, moyie kuom Ruoth. Bang’e Barnaba nodhi Tarso mondo odwar Saulo, to kane osenwang’e nokele Antiokia. Kuom higa ngima ji ariyogo nochokore gi jo-Kristo. E ndalogo, jokor wach moko noa Jerusalem, mobiro Antiokia. Achiel kuomgi ma nyinge Agabo nohulo gi teko mar Roho ni kech maduong’ ne biro kwako piny duto. (Kejno nowuok e ndalo loch Klaudio, ruodh jo-Rumi.) Eka jopuonjre noyie ni ng’ato ka ng’ato kuomgi nyaka chiw gik moko kaka onyalo, mondo okow ni owete modak Judea, okonyrego. Ne gitimo kamano, mi gimiyo Barnaba gi Saulo pesa, otero ni jodong kanyakla mar jo-Kristo. E ndalo nogo, ruoth Herode nochako sando jo-Kristo moko. Ne ogolo chik mi oneg Jakobo ma owadgi Johana gi ligangla. Kane oneno ni wachno ber ni jo-Yahudi, ne omako Petro bende (Mano notimore e ndalo Sap Makati ma ok ketie Thowi.) Kane osemak Petro kamano, ne otere e jela, mi okete e lwet askeche apar gauchiel, ka askeche ang’wen rite arita. Herode nosechano mondo oyale e nyim ji bang’ Pasaka. Kuom mano Petro ne mana ni e jela, to kanyakla mar jo-Kristo nolamone Nyasaye ahinya. Otieno mane kiny onego Herode golie Petro oko ni ji, petro noyudo nindo e kind jorit ariyo. Ne otueye gi nyoroche ariyo, kendo askeche bende ne rito jela. To malaika mar Ruoth notucho, mochung’ bute, kendo ler nopong’o od tuech. Eka malaikano noyuko Petro mochiewe, kawachone niya, “A malo piyo!” Gikanyono nyororo nogonyore e lwet Petro. Malaika nowachone ni, “Tue okandani, kendo rwak wuocheni” Kane Petro osetimo kamano, malaika nowachone kendo ni, “Rwak lawi mondo iluw bang’a.” Petro noluwe, mi owuok oko e jela, to ne ok ong’eyo ni gima malaika timone en adier, nikech nogalo ni oneno mana fweny. Ne gikadho kar rit mokwongo kod mar ariyo, eka ne gichopo e dhoranga nyinyo miwuokgo oko e jela. Dhorangano noyaworenigi mana kende, mi giwuok oko. Ne giluwo yo moro, mi giwuotho kuom kinde moromo, eka malikano nolal nono moweyo Petro. Bang’ mano, Petro nofwenyo gima osetimorene, mowacho ni, “Koro ang’eyo ni en adier! Ruoth Nyasaye oseoro malaikane moresa kagola e teko Herode, kendo kuom gik moko duto mane jo-Yahudi dwaro timona.” Kane oneno kamano, ne odhi e od Maria min Johana, ma bende iluongo ni Mariko, kuma ne ji mang’eny ochokoree ka lemo. Ne odwong’o dhoot ma oko, mi nyako moro ma jatich, ma nyinge Roda, obiro yawone. To kane ochamo dwond Petro, nodoko mamor ahinya, mi oringo odok ei ot kapok oyawo dhoot. Nowacho ni ji ni Petro ema ochung’ oko e dhoot. To ne gidwoke ni, “Neko omaki!” En to noramo ni en adier. Eka ne giwachone ni, “Kara mano mana malaikane.” To e kindeno duto, Petro nosiko ka duong’o adwong’a dhoot. Omiyo ne giyawone, mi dhogi omoko ka gineno ni en Petro adier! Noting’o nigi lwete mondo giling’, eka nonyisogi kaka Ruoth Nyasaye osegole e jela. Bang’e nowachonigi ni mondo ginyis Jakobo kod owete mamoko wachno, eka nowuok modhi kamoro machielo. Kane piny oru, kihondko maduong’ nomako askeche ma jorit, ka gipenjore ni ang’o motimore ni Petro. Herode nogolo chik mondo odware, to ne ok ginyal yude. Omiyo ne onono jorit ahinya, eka nowacho ni mondo oneggi. Bang’e noa Judea odhi Kaisaria, mobet kuno kuom kinde moko. Noyudo mirima osebedo komako Herode gi jo-Turo kod jo-Sidon e kindeno. Kuom mano ne gichokore, mi gidhi ire. To mokwongo ne gihoyo Blasto mane jaduong’ od ruoth Herode, obedo osiepgi, eka ne gikwayo ruoth mondo omigi kue. Ne gidwaro kue nikech pinygi ne yudo chiemo e piny ruodh Herode. Chieng’ moro moyiedhi, Herode ne orwako lepe mag duong’, kendo ne obet e kom duong’ne, mi ochako wuoyo ni ji. To ji duto nowacho matek niya, “Mano dwond Nyasaye, ok mar dhano!” Gikanyono malaika mar Ruoth Nyasaye nogoyo Herode, nikech ne ok omiyo Nyasaye duong’. Bang’e kudni nochamo dende, mi otho. Wach Nyasaye nolandore, kendo joma oyie nomedore ameda. Barnaba gi Saulo notieko tijgi, mi oa Jerusalem odok Antiokia ka gin gi Johana ma bende ne iluongo ni Mariko. Kuom kanyakla mar jo-Kristo man Antiokia manie piny Kilikia ne nitie johul wach kod jopuonj. Ne gin Barnaba gi Simeon miluongo ni Rateng’, gi Lukio ja-Kurene, gi Manaen, mane opidh kaachiel gi ruoth Herode, kod Saulo. To kane oyudo gilamo Ruoth, kendo gitueyo chiemo, Roho Maler nowacho nigi niya, “Walnauru Barnaba gi Saulo oti tich ma aseluongogi mondo giti.” Eka ne gimedo lemo, kendo gitueyo chiemo, bang’e ne giyieyo lwetgi kuom Barnaba gi Saulo, mi giweyogi gidhi. Kane Roho Maler oseoro Barnaba gi Saulo kamano, ne gidhi Seleukia, kuma ne giidhoe yie mi gikwang’ gidhi Saipras. Kane gichopo Salamis, ne gilando Wach Nyasaye e ut lemo mag jo-Yahudi, ka Johana konyogi. Ne giwuotho e chulano duto, ka gilando Wach Maber, nyaka ne gichopo Pafo, kuma ne ginwang’oe ajuoga moro ma nyinge Bar-Yesu (to dho Yunani luonge ni Eluma.) Ne en ja-Yahudi, kendo ne owuondore ni en janabi. Bende ne en osiep Sergio Paulo, ma ruodh chulano, kendo mane ng’ama riek. Ruodhno noluongo Barnaba gi Saulo mondo odhi ire, nikech ne odwaro winjo Wach Nyasaye. To ajuoga miluongo ni Elumano notamogi, kotemo geng’o ruoth mondo kik yie kuom Yesu. Eka Saulo ma bende iluongo ni Paulo, nopong’ gi Roho Maler. Norango wang’ ajuogano tir, mowachone niya, “Yaye, in wuod Satan! In jasik gik moko duto mabeyo! Ipong’ gi timbe duto mag miganga, kendo pile itemo loko adiera mag Nyasaye obed mag miriambo! To koro winji, kata mana sani Ruoth Nyasaye biro goyi gi lwete, kendo ibiro bedo muofu, mi ok ninen kuom ndalo moko.” Gikanyono mudho mandiwa noimo wang’ Eluma, mi owuotho komulo amula, kendo kodwaro ng’ama taye gi lwete. Kane ruoth oneno gima otimoreno, noyie kuom Yesu, kendo nohum nono kuom puonj Ruoth Yesu. Paulo kod joma ne en go ne joa Pafo, mi okwang’ nyaka Perga e piny Pamfulia, to Johana noweyogi kuno, modok Jerusalem. Eka ne gia Perga, mi gidhi Antiokia e piny Pisidia, kendo ne gidhi e od lemo mar jo-Yahudi chieng’ Sabato, mi gibet piny. Kane osesom weche moko moa e Chik Musa, kod mag Jonabi, jodong od lemo nokowonigi wach ni, “Owetewa, ka un gi wach moro madujiwgo ji, to wachuru.” Eka Paulo nochung’, moting’o bade, kendo ochako wuoyo niya: “Un owetena ma jo-Israel, kod ji mamoko duto moluoro Nyasaye, winjuru. Nyasaye ma Nyasach jo-Israelgi noyiero kwerewa, moloko oganda motegno e ndalo mane gin jodak e piny Misri. Bang’e nogologi kuno gi tekone maduong’, kendo nokurogi e thim kuom higni ma dirom piero ang’wen. Eka notieko ogendini abiriyo mane oyudo odak e piny Kanaan, mi omiyo joge owuon pinyno. Bang’ higni ma dirom mia ang’wen gi piero abich, nomiyogi jong’ad bura moritogi nyaka ndalo janabi Samuel. To kane gikwayo mondo gibed gi ruoth, Nyasaye nomiyogi Saulo wuod Kish ma jadhood Benjamin mondo obed ruodhgi, mi noritogi kuom higni piero ang’wen. Eka Nyasaye nogole, moketonigi Daudi ruoth. En ema Nyasaye nowuoyo kuome niya, ‘Aseyudo ni Daudi wuod Jesse e ng’at ma chunye chal gi mara, kendo ema notim gik moko duto ma adwaro.’ “Yesu ma nyakwar Daudi ema Nyasaye otimo Jawar jo-Israel, kaka nosingore. To kane Yesu pok ochako tichne, Johana nosebedo kapuonjo jo-Israel duto mondo gilokre giwe richogi, obatisgi. To kane Johana koro chiegni tieko tichne, nopenjo ji ni, ‘Un uparo ni an ng’a? An ok an Jal mugeno ni biro biro. To winjuru! Ng’at moro biro bang’a ma ok awinjora gonyo wuochene e tiende.’ “Un jowetena ma nyikwa Ibrahim, kaachiel gi ji mamoko moluoro Nyasaye, wan ema osekelnwa wach warruokni, nikech joma odak Jerusalem kod jodonggi ne ok ong’eyo ni Yesu e Jawar, bende ne ok giwinjo tiend weche jonabi misomo pile chieng’ Sabato ka Sabato. To kata kamano ka ne ginege, to ne gimiyo gima ne jonabi okoro otimore. To kata obedo ni ne ok ginyal yudo gima omiyo owinjore ging’adne buch tho, to pod ne gichuno achuna Pilato mondo ogol chik onege. Kane gisetimone gik moko duto ma Muma wacho kuome, ne gilore piny e msalaba, mi gikete e bur. To Nyasaye ne ochiere oa kuom joma otho, kendo kuom ndalo mang’eny nofwenyore ni joma ne oseluwe koa Galili odhi Jerusalem. Gin ema tinde gihulo ni jo-Israel weche man kuome. To wan, wan kaeri mondo walandnu Wach Maber, ni, kuom chiero Yesu, Nyasaye osetimonwa gima ne osingore ni kwerewa, mana kaka Muma wacho e Zaburi mar ariyo ni, ‘In e Wuoda, tiende ni asedoko Wuoru.’ To kuom chiero Yesu kuom joma otho mondo kik ochak otho kendo, nowacho niya, ‘Anamiu gueth maler kendo madier, mane asesingora ni Daudi.’ E kaka bende owacho e Zaburi machielo ni, ‘Ok niwe mondo ringre Ng’ati Maler otow.’ “To kane Daudi osetimo gik mane Nyasaye dwaro mondo otim e ndalone, notho, moyike but kwerene, kendo ne otop. Jal mane Nyasaye ochiero oa kuom joma otho, to ne ok otop! Kuom mano, owetena, unyalo neno uduto ni kuom Yesu ema ilandonue wach mar weyo richo. Bende nyaka ung’e ni ng’ato ka ng’ato moyie kuome, to owene richone duto mane Chik Musa otueyo. Emomiyo, tang’uru mondo kik masiche mane jonabi okoro timrenu. Jonabi nosekoro niya, ‘Neuru, un joma ochayo jigi! Humuru, kendo laluru nono, nikech tich ma atiyo e ndalou en gima ok unyal yie, kata da bed ni ng’ato hulnu tiende!’ ” Kane Paulo gi Barnaba jowuok e od lemo, ji nokwayogi mondo giduog chieng’ Sabato mabiro, gimed puonjogi wechego. Bang’ chokruokno, jo-Yahudi mang’eny kod jomoko mathoth moluoro Nyasaye mane oselokore luwo kit lemo mar jo-Yahudi, nodhi gi Paulo gi Barnaba. Ji ariyogo nopuonjogi, kajiwogi mondo gisik mana kuom ng’wono mar Nyasaye. Chieng’ Sabato maluwo mano, chiegni ji duto manie dalano nobiro mondo owinj Wach Ruoth. To kane jo-Yahudi oneno oganda maduong’no nyiego nomakogi ahinya, mi gidagi weche Paulo, ka gikwere kendo giyanye. To Paulo gi Barnaba ne jomedo wuoyo gi chir moloyo, ka giwacho ni, “Un ema owinjore kwong landnu Wach Nyasaye. To kaka usedage, kendo ok une ni uwinjoru gi ngima ma nyaka chieng’, koro wabiro weyou mondo wadhi ir ogendini ma ok jo-Yahudi, nikech Ruoth Nyasaye osemiyowa chik niya, ‘Aseketi ibed ler mar Ogendini, mondo ibed yor warruok ni piny ngima.’ ” Kane joma ok jo-Yahudi owinjo wachno, ne gidoko mamor, mi gimiyo Wach Nyasaye duong’, kendo ji duto mane Nyasaye oseyiero mondo oyud ngima ma nyaka chieng’ noyie kuom Yesu. Wach Ruoth Nyasaye nolandore kuonde duto e gweng’no. To jo-Yahudi noketho chuny jodong dalano, kod chuny mond joma dongodongo ma ok jo-Yahudi mane oluoro Nyasaye. Kamano ne gimiyo ji osando Paulo gi Barnaba, mi giriembogi gia e gweng’gi. To jootego noteng’onigi buch tiendgi, mi owuok odhi Ikonio. Jopuonjre mane ni Antiokia to nodong’ kopong’ gi mor kod Roho Maler. Gima kamano ema bende notimore Ikonio. Paulo gi Barnaba ne jodhi e od lemo mar jo-Yahudi, molando wach gi teko, mi jo-Yahudi mang’eny kod joma ok jo-Yahudi noyie. To jo-Yahudi mane otamore yie noketho chuny joma ok jo-Yahudi, mi omiyogi mon gi jopuonjre. Paulo gi Barnaba nobet kuno kuom ndalo mathoth ka giwuoyo gi chir kuom Ruoth, kendo Ruoth nomiyogi teko mar timo honni kod ranyisi, konyisogo ni wach mane giwacho kuom ng’wonone en adier. To jodalano nopogore, moko nodok ni jo-Yahudi, to moko nodok ni joote. Bang’e joma ok jo-Yahudi, kaachiel gi jo-Yahudi kod jodong dala nopimo wach mondo omonj joote, kendo ogogi gi kite. To joote nofwenyo gima timore, omiyo ne giringo gidhi Lustra gi Derbe, miech Lukaonia, kod gweng’ mokiewo kodgi. Kuondego bende ne gilandoe Wach Maber. Ng’at moro nodak Lustra ma tiendene omoko. Ne osebet puth chakre nywolne, kendo ne ok onyal wuotho. Ne ochiko ite, mowinjo weche Paulo. To kane Paulo orange mi oneno ka en gi yie ma dimi change, nowachone matek ni, “Chung’ tir gi tiendeni!” Eka ng’atno nochikore malo mochako wuoth. Ka ne oganda oneno gima Paulo otimo, ne gikok gi dho Lukaonia niya, “Nyiseche osekawo kit ji mi olor irwa e piny ka!” Eka ne gichako Barnaba ni Zeu, to Paulo ne gichako ni Herme, nikech en ema ne olando wach moloyo. Jadolo mar nyasaye moro miluongo ni Zeu, mane hekalune nie nyim dalano, nokelo ruedhi moketnigi maua e dhorangach. En kaachiel gi joma nochokore ne gidwaro timone jootego misango. To kane Barnaba gi Paulo owinjo gima ne gidwaro timo, ne giyiecho lepgi, mi giringo e kind ji, ka gikok ni, “Yawa, ang’o momiyo utimo kamano? Wan mana ji ka un, to gima watimo en mana landonu Wach Maber, mondo uwe timbe manonogi, ulokru ir Nyasaye Mangima, ma ochueyo polo gi piny kod nam, kaachiel gi gik moko duto manie i gi. E kinde machon, Nyasaye noyie ni ogendini duto mondo oluw yoregi giwegi. To kata kamano timbe mabeyo mane osebedo kotimo ema nyisou kite kaka chal, nikech okelonu koth moa e polo kendo omiyo chambu chiek e kinde mowinjore. Kamano omiyou chiemo, kendo opong’o chunyu gi mor.” To kata obedo ni Paulo nosewuoyo kodgi kamano, to ne pod gidwaro mana timonigi misango. Bang’e jo-Yahudi moko nobiro koa Antiokia gi Ikonio e piny Pisidia. Ne gisemo ji, modoknigi, kendo ne gigoyo Paulo gi kite, mi giywaye oko e dala ka gigalo ni osetho. To kane jopuonjre obiro mochung’ kolwore, noa malo modok e dala. Kinyne Paulo gi Barnaba nodhi Derbe, mi olando Wach Maber kuno, kendo oloko jopuonjre mang’eny. Bang’e ne gidok Lustra gi Ikonio kod Antiokia. Ne gitego chuny jopuonjre ka gijiwogi mondo gisik gibed gi yie motegno, ka giwachonigi niya, “Nyaka wane masiche mang’eny, eka wadonj e Piny Ruodh Nyasaye.” Ne giketo jodongo ni kanyakla duto mag jo-Kristo, kendo kane giselemo, kendo gitueyo chiemo, ne giketogi e lwet Ruoth mane koro giseyie kuome. Bang’ mano ne giwuotho e piny Pisidia duto ka gilando Wach Maber, mi gichopo Pamfulia. Eka ne gilando Wach e dala mar Herga, bang’e ne gidhi Atalia, kendo kane gia kuno, to ne gikwang’ mi gidok Antiokia e piny Kilikia, kuma ne oseketgie e lwet Nyasaye mondo oritgi gi ng’wonone, giti tich mane koro gisetieko. Kane gichopo Antiokia, ne gichoko jo-Kristo duto kaachiel, mi ginyisogi gik moko duto mane Nyasaye osemiyo gitimo, kendo kaka noseyawo yo ma joma ok jo-Yahudi mondo odok joma oyie kuom Kristo. Bang’e ne gidak kuno aming’a gi jopuonjre. Jomoko noa Judea, mi obiro Antiokia, kendo ochako puonjo owete ka wachonigi niya, “Ka ok oteru nyangu kaka Chik Musa dwaro, to ok unyal yudo warruok.” To Paulo gi Barnaba nodhaw kodgi matek kakwerogi, omiyo owete noneno ni mondo ji ariyogo kaachiel gi jomoko odhi Jerusalem owuo gi joote kod jodong jo-Kristo kuom wachno. Kuom mano, jo-Kristo duto nokowogi, kendo ka ne gikadho e piny Foinike gi piny Samaria ne gihulo kaka joma ok jo-Yahudi oselokore moyie kuom Yesu. Wachno nomiyo owete mamoko duto odoko mamor ahinya. Kane gichopo Jerusalem, jo-Kristo duto man kuno, gi joote kod jodongo norwakogi. Eka ne ginyisogi gik moko duto mane Nyasaye osemiyo gitimo. To moko kuom jo-Farisai moyie kuom Yesu nochung’ mowacho niya, “Joma ok jo-Yahudi nyaka ter nyangu, kendo nyaka nyisgi mondo girit Chik Musa.” Eka joote kod jodongo nochokore mondo one ane wachno. Kane gisewuoyo aming’a, Petro nochung’ mowacho niya, “Owetewa, ung’eyo ni chon Nyasaye noyiera kuomu mondo aland Wach Maber ni joma ok jo-Yahudi mondo giwinji kendo giyie kuom Yesu. Nyasaye, mong’eyo chuny ji duto, nomiyogi Roho Maler mana kaka nomiyowa, konyisogo ni oyie kodgi. Nopuodho chunygi nikech ne giyie kuome, kotimonigi mana kaka notimonwa. Koro ere gima omiyo udwaro temo Nyasaye, kumiyo jopuonjre ting’ mapek mane kwerewa ok nyal ting’o, kata ma wan bende ok wanyal ting’o? Ooyo, wayie ni kaka iwarowa kuom ng’wono mar Ruoth Yesu, e kaka gin bende iwarogi.” Wechego nomiyo ji duto oling’, mochiko itgi ka Barnaba gi Paulo hulo ranyisi gi honni mane Nyasaye osemiyo gitimo ni joma ok jo-Yahudi. Kane gisetieko wuoyo, Jakobo noloso kawacho niya, “Owetena, winjauru! Simon osenyisowa kaka Nyasaye nochako chon mondo okwa jomoko kuom joma ok jo-Yahudi olok joge owuon. Weche mane jonabi okoro bende oyie gi wachno, mana kaka Muma wacho niya, ‘Ruoth Nyasaye wacho ni, “Bang’ wechego anaduogi, kendo anachung od Daudi mosepodho. Anachak ager kuonde momukore, mi achunge kendo. Kamano ji duto nodwar Ruoth, koda ka joma ok jo-Yahudi, ma aseluongo mondo obed joga awuon!” Ruoth Nyasaye mane ohulo wechego chon ema owacho kamano.’ ” Eka Jakobo nomedo wacho ni, “An aneno ni ok onego wachand joma ok jo-Yahudi ma olokore oyie kuom Nyasaye gi chike moko matindotindo. To onego wandiknigi barua ma nyisogi ni nyaka giritre kuom gik ma ok ler nikech gik ma kamago osechiw ni nyiseche manono. Bende kik giterre, kendo kik gicham gima ode, bende kik gicham remo. Mano oromo, nikech nyaka nene osesom Chik Musa kuom ndalo mathoth e ut lemo, chieng’ Sabato ka chieng’ Sabato, kendo wachne ilando e mier duto.” Bang’ mano, joote kod jodongo, kaachiel gi jo-Kristo duto, noneno ni ber mondo giyier jomoko kuomgi odhi Antiokia gi Paulo kod Barnaba. Kuom mano, ne giyiero Juda miluongo ni Barsaba, kod Sila, mane jotend owete. Ne gitero barua mondik ni, “Wan joote gi oweteu madongo, wamosou uduto un owete ma ok jo-Yahudi modak Antiokia gi Siria kod Kilikia. Wasewinjo kaka jomoko moa kuomwa osechandou gi weche mathago chunyu, to wan ne ok waorogi. Emomiyo waduto waseneno gi chuny achiel ni ber mondo wayier jomoko waor iru, kaachiel gi Barnaba kod Paulo, ma gin owetewa mwahero, kendo ma osechiwo ngimagi nikech nying Ruoth Yesu Kristo. Ero, waseoro Juda gi Sila, ma bende biro nyisou gi dhogi weche duto ma wasendiko. En dwaro mar Roho Maler kod dwaro marwa ni mondo kik waket ting’ moro mapek kuomu mak mana chike moko mowinjore, ema onego uluw. To chikego e magi: Kik ucham chiemo mosetimgo misango ni nyiseche manono, kendo kik ucham remo kata gima ode, bende kik uterru. Kuritoru kuom gigo duto, to unudhi nyime maber. Oritu.” Kamano joote noor modhi Antiokia. Ne gichoko oganda joma oyie duto, mi gimiyo baruano. Kane gisesome, ne gidoko mamor ahinya giduto kuom jip mane giyudo. Juda gi Sila, mane gin johul wach moa kuom Nyasaye, ne jowuoyo gi owete ka gijiwogi gi weche mang’eny, kendo gimiyogi teko. Kane gisebet kuno kuom ndalo moromo, owete ne ogonyogi, mi gidok ka gitero mos ni joma ne oorogi. Sila to noneno ni ber mondo odong’ kuno. Paulo gi Barnaba ne jobet Antiokia kuom ndalo moko, mi giriwore gi jomoko mang’eny kuno kuom puonjo kendo lando Wach Maber mar Nyasaye. Bang’ ndalo moko Paulo nowacho ni Barnaba ni, “Wadogi mondo wane owetewa e mier duto mane walandoe Wach Ruoth, mondo wane ane kaka gibet.” Barnaba ne dwaro kawo Johana, ma bende iluongo ni Mariko mondo gidhigo, to Paulo ne oparo ni ok ber dhi kode, nikech noyudo oseweyogi Pamfulia, modok kapok gitieko tijgi. Wachno nomiyo gidwokore matek gi Barnaba mi gipogore. Barnaba nokawo Mariko, mi okwang’ odhi Saipras. Paulo to noyiero Sila, kendo ka ne owete osekwayonigi Nyasaye mondo oguedhgi, nowuok. Nowuotho e piny Siria gi piny Kilikia duto, kolando wach maber, kendo otego kanyakla duto mag Kristo. Paulo nodhi mochopo Derbe, mochweyo nyaka Lustra, kuma ne nitie japuonjre moro ma nyinge Timotheo wuod dhako ma bende ne japuonjre ma nyar jo-Yahudi. Wuon Timotheo to ne ja-Grik. Owete duto man Lustra gi Ikonio ne wuoyo maber kuom Timotheo. Paulo ne dwaro kawe mondo odhi kode, omiyo notere nyangu, nikech jo-Yahudi duto mane odak e gweng’no nong’eyo ni wuon Timotheo en ja-Grik. Kane giwuotho e mier, ne gimiyo jopuonjre chike mane joote kod jodongo man Jerusalem oketo, ka gijiwogi mondo gimak chikego. Kamano kanyakla mag jo-Kristo nomedo bedo gi yie motegno kendo kwan joma oyie bende nomedore ameda pile. Ne giwuotho e piny Frugia gi piny Galatia, ka gilando Wach Maber. Nikech Roho Maler nokwerogi ni kik giland Wach e piny Asia. Kane gichopo e tong piny Musia, ne gidwaro donjo e piny Bithunia, to Roho mar Yesu ne ok oyienegi. Omiyo ne ging’ado ang’ada Musia, mi gilor nyaka dho wath miluongo ni Troa. Otienono Paulo noneno fweny ma ja-Makedonia moro ochung’ie, ka hombe niya, “Bi loka Makedonia mondo ikonya.” Kane Paulo oseneno fwenyno, ne waikore piyopiyo mondo wadhi e piny Makedonia nikech ne wang’eyo ni Nyasaye oseluongowa mondo waland Wach Maber ni jopinyno. Ne waa Troa, mi wakwang’ tir nyaka Samothraki, to kinyne ne wachopo Neapoli. Ne waa kanyo mwadhi nyaka Filipi, ma dala mar gweng’ mokwongo e piny Makedonia, to kendo en dala mane omi jo-Rumi mondo odagie. Ne wabet kuno kuom ndalo moko. Chieng’ Sabato ne wawuok e dalano, mi wadhi e bath aora kuma ne waparo ni nitie kar lemo mar jo-Yahudi. Ne wabet piny, mi wawuoyo gi mon mane oyudo ochokore kanyo. Achiel kuom joma ne winjowa ne dhako moro moa Thuatira, ma nyinge Ludia. Ne en dhako moluoro Nyasaye, kendo ne en johand nengni makwar ma nengogi tek. Ruoth noyawo chunye mondo owinj weche mane Paulo wacho. Eka ne obatise kaachiel gi joode. Bang’ mano noluongowa e ode, kowacho ni, “Ka useneno ni ayie adier kuom Ruoth, to biuru e oda.” Eka nomiyo wadhi e ode. Chieng’ moro kane oyudo wadhi kar lemo, ne waromo gi nyako moro ma misumba, mane nigi jachien mamiyo okoro wach. Ne okeloni ruodhi mage ohala mang’eny kuom hulo ni ji gik mabiro timorenigi. Ne ojaluwo bang’ Paulo kod bang’wa kokok niya, “Jogi gin jotich Nyasaye Maduong’ Moloyo! Gilandonu kaka onego uyud warruok.” Ne otimo kamano kuom ndalo mang’eny nyaka chop Paulo nosin, mi owichore owacho ni jachiendno ni, “Awachoni e nying Yesu Kristo ni wuog oko kuom nyakoni!” Eka jachien nowuok kuom nyakono mana gi sano. To kane joma nyakono tiyonigi ofwenyo ni yo ma giyudogo ohala koro orumo, ne gimako Paulo gi Sila, mi giywayo nyaka ir jodongo e laru mar dala. Ne gikelogi e nyim jong’ad bura ma jo-Rumi, mi giwacho niya, “Jogi gin jo-Yahudi, to gikelo koko e dalawa! Gipuonjo ji tim ma chikwa ok oyie mondo watim, wan jo-Rumi!” Eka ji duto bende nonywakogi gi wach. Jong’ad bura nolonyo lep Paulo gi Sila ayuka, kendo ne gigolo chik mondo ochwadgi. Kane osechwadgi malich ahinya, ne gibologi e jela, ka ginyiso jarit mondo olor nigi matek. Mano omiyo jarit nobologi e ot ma iye, mi otweyo tiendegi e kind lodi mag yien. Kar odiewuor tir, Paulo gi Sila noyudo lemo kendo wer ni Nyasaye, ka joma otwe mamoko to ochiko itgi winjogi. Eka ne gipo ka piny oyiengni matek, mi mise mar jela ondekni. Gikanyono dhoudi duto noyawore, kendo nyororo mag joma notue nogonyore. Eka jarit jela nochiew, kendo kane oneno ka dhout jela oyawore, nogalo ni joma otue duto osepondo oa, omiyo nowuodho ligangla mondo onegrego. To Paulo nokok matek ni, “Kik iketh dendi! Wantie waduto!” Eka jarit jela noluongo mondo okelne taya kendo nopodho e tiend Paulo gi Sila kokirni. Bang’ mano, nogologi oko mopenjogi ni, “Jodongo ere gima onego atim, eka akwo?” Ne gidwoke ni, “Yie kuom Ruoth Yesu, eka inikwo, kaachiel gi joodi.” Eka ne gipuonje Wach Ruoth, kaachiel gi ji duto mane nie ode. E sanogo gotienono noterogi, mi odhi oluokonigi dendgi kuonde mane oridhore, eka ne obatise kaachiel gi joode duto. Nokawo Paulo gi Sila, motero e ode, kendo nomiyogi chiemo mondo gicham. Nodoko mamor ahinya kaachiel gi joode nikech koro ne oyie kuom Nyasaye. Kinyne gokinyi, jong’ad bura nooro askechegi gi wach mondo ogony jootego odhi. Jarit jela nonyiso Paulo ni, “Jong’ad bura oseoro wach ni mondo ogonyu, omiyo koro wuoguru udhi gi kue.” To Paulo nowacho ni askechego niya, “Nyoro gichwadowa e nyim ji, maonge ketho moyudwago, to wan jo-Rumi! Bende nyoro gibolowa e jela, to koro ere gima omiyo gidwaro golowa ling’ling’? Ooyo, gibi abiya mondo gigolwa giwegi.” Askechego nodhi onyiso jong’ad bura wechego, mi ne gidoko maluor ka giwinjoni Paulo gi Sila gin jo-Rumi. Omiyo ne gidhi mi giywagorenigi, eka ne gigologi oko, kendo ne gisayogi mondo gia e dalagi. To Paulo gi Sila ne jowuok e jela, mi jodhi e od Ludia, kendo kane gisechokore gi owete kuno mi gitego chunygi, ne giwuok gia. Paulo gi Sila noluwo yor Amfipoli gi Apolonia mi gitundo Thesalonika, kuma ne nitie od lemo mar jo-Yahudi, Kendo Paulo nodhi e od lemo kaka ne ojatimo. Kuom Sabato adek maluwore nowuoyo gi ji kuom weche mondiki e Muma, koelonigi tiend wechego, kendo onyisogi ni Mesia nyaka ne sandi, mi chier a kuom joma otho. Nopuonjogi ni, “Yesu ma awuoyonu kuomeni e Mesia.” Jomoko kuomgi noyie wachno, modokni Paulo gi Sila. To bende ji mang’eny ma ok jo-Yahudi, to oluoro Nyasaye, noyie kodgi, kaachiel gi mon buora mong’ere. To nyiego nomako jo-Yahudi, mi gidhi giwako jomoko ma acheje mabayo abaya e wang’ yore, mi ochoko oganda maduong’. Kamano ne gimiyo dala duto otimo koko, kendo ne gimuomore e od ng’at moro ma nyinge Jason, ka gidwaro golo Paulo gi Sila oko ir ji. To kane ok ginwang’ogi, ne giywayo Jason gi owete moko oko, mi gitero ir jodong buch dala, ka gikok ni, “Jogi oseketho piny kuonde duto, kendo koro gisebiro ketho dalawa ka, to Jason ema oketogi e ode. Giduto giketho chik Kaisar, ka giwacho ni nitie Ruoth machielo ma nyinge Yesu.” Wechego nomiyo oganda mane osechokoreno ogoyo koko, mi kokono obwogo jodong buch dala, mi gimiyo Jason gi joge ochulo pesa ma gisingorego ni ok ginichak gikel koko kendo. Bang’ mano ne giweyogi gidhi. Gikanyono mane piny oyusoe, owete nonyiso Paulo gi Sila mondo odhi Beria, kendo kane gichopo kuno ne gidhi e od lemo mar jo-Yahudi. Jo-Yahudi mane odak kuno ne nigi chuny mathuolo moloyo mago mane odak Thesalonika. Ne gichiko itgi mi giwinjo wach gi chuny moyangore chuth, kendo ne gisomo Muma pile mondo gine ane ka weche Paulo gin adier. Kuom mano ji mathoth kuomgi noyie kuom Kristo, kaachiel gi jomoko buora ma ok jo-Yahudi. Ne gin chwo kaachiel gi mon moko mong’ere. To kane jo-Yahudi man Thesalonika owinjo ni Paulo oselando Wach Nyasaye Beria bende, ne gidhi kuno, mi gikelo koko, kendo giketho chuny ji. Gikanyono owete nogolo Paulo mondo odhi e dhonam. Sila gi Timotheo to ne odong’ adong’a Beria. Joma ne okowo Paulo notere nyaka Athens, eka Paulo nowachonigi mondo ginyis Sila gi Timotheo obi ire piyopiyo, mi jogo nodok Beria. Kane pod Paulo rito Sila gi Timotheo Athens, nosin ahinya koneno kaka jodalano oketo chunygi kuom kido mag nyiseche manono. Mano omiyo nowuoyo e od lemo gi jo-Yahudi kod joma ok jo-Yahudi mane oluoro Nyasaye, kendo pilepile nowuoyo kuom Wach Nyasaye gi joma oyudo e laro mar dalano. Jorieko moko mag jo-Epikurio kod jo-Stoiko bende ne joloso kode. Moko kuomgi ne jowacho niya, “Jawach thoreni koro dwaro wacho ang’o?” Moko to nowacho ni, “Onenore jaland wach nyiseche moko ma wakia.” Ne giwacho kamano nikech nolando Wach Maber kuom Yesu, kendo kuom chier. Omiyo ne giluonge mondo odhi kodgi e buch jodonggi machokore e got Areopago, eka ne gipenje niya, “Diyie inyiswae tiend puonj manyien ma iwachoni? Wawinjo kiwacho weche moko mayoreyore, omiyo dwaher ng’eyo tiendgi.” (To ung’eyo ni jo-Athens kod jopinje mamoko mane odak kuno oketo chunygi mana kuom goyo mbaka mar gimoro amora manyien) Eka Paulo nochung’ e nyim buch jo-Areopago, mowacho niya, “Un jo-Athens, aneno ni un joma oketo chunygi ahinya e wach lemo, nikech kane awuotho e dala ka, mi arango kuondeu mag lemo, to ne aneno kendo-mar-misango mondikie ni, ‘KENDONI OKET NI NYASAYE MA OK ONG’E.’ To Nyasaye mulamo ma ok ung’eyono ema koro anyisou wachne. Nyasaye mane ochueyo piny kod gik moko duto manie iye, e Ruodh polo gi piny, kendo ok odag e Hekalu ma dhano ogero. To bende kata obedo ni oyie mondo dhano otine, to onge gima ochando, nikech en owuon ochiwo ngima kod gik moko duto ni ji duto. “Nochueyo ng’at achiel, mi omiyo ogendini duto owuok kuome. En owuon ema noseketonigi ndalo mag loch, kod tong’ pinje ma gidakie. Ne otimo kamano mondo ji omanye, eka dipo ka giyude. To chutho ok en mabor gi ng’ato ka ng’ato kuomwa, nikech kuome ema wadakie, kendo ema wawuothoe, bende ema wantie, mana kaka jondikou moko nowachoni, ‘Wan bende wan nyithindi.’ “To koro kaka wan nyithind Nyasaye, ok onego wagal ni kit Nyasaye chalo gi kido moro amora molos gi dhahabu kata gi fedha kata gi kidi ma dhano molony kuom tichne oloso gi riekone. Nyasaye ne ok odewo richo mane ji osebedo ka timo e ndalo mane ok ging’eyo dwarone. To koro osegolo chik ni ji duto kuonde duto, mondo olokre owe richogi, nimar oseketo chieng’ ma obiro miyo ng’at moseyiero ng’adoe bura gi adiera. Bende osenyiso ji duto malong’o ni obiro timo kamano, kuom chiero ng’atno a kuom joma otho.” Kane giwinjo kaka Paulo wuoyo kuom tho mar joma otho, moko kuomgi nojare, to moko nowachone ni, “Yie iwachnwae wachni kendo, mondo wawinji.” Eka Paulo nowuok oa e bura. To jomoko nodokne, kendo noyie kuom Kristo. Achiel kuomgi ne Dionusio ma jabuch Areopago, kod dhako moro ma nyinge Damar, kaachiel gi jomoko bende. Bang’ mano Paulo noa Athens modhi Korintho. Kuno nonwang’oe ja-Yahudi moro monywol Ponto, ma nyinge Akula, gi Priskila chiege, mane oyudo joa Italia machiegni, nikech ruoth Klaudio nosegolo chik mondo jo-Yahudi duto oa Rumi. Paulo nodhi irgi, mi odak kodgi, kendo otiyo kodgi nikech en bende ne en jatwang’ hema mana kaka gin. Ne opuonjo e od lemo mar jo-Yahudi kod jo-Grik bende mondo oyie ni gima owacho en adier. Kane Sila gi Timotheo josebiro koa Makedonia, Paulo noweyo tich tueng’o, mi ochiwore ni lando Wach Maber kende, konyiso jo-Yahudi ni Yesu e Mesia. To kane gidagi wachne, kendo gichako yanye, noteng’onigi lepe, kosiemogi niya, “Ka ulal, to mano nobed wachu uwegi! Anto aonge wach kanyo. Chakre kawuono adhi ir joma ok jo-Yahudi.” Eka noweyogi, modhi e od ng’at moro ma ok ja-Yahudi ma nyinge Tito Justo. Ne en ng’at moluoro Nyasaye, kendo ode ne okiewo gi od lemo. To Krispo mane jatend od lemo noyie kuom Ruoth, gi joode duto, kendo jo-Korintho mamoko mang’eny bende nowinjo wach Nyasaye mi oyie kendo obatisi. Chieng’ moro, Ruoth nowacho ni Paulo e fweny gotieno niya, “Kik ibed maluor, to wuo awuoya mak iling’, nikech an kodi, kendo onge ng’ama nobuki mondo otimni gimoro marach, nimar ji mang’eny manie dalani gin joga.” Omiyo Paulo nodak kuno kuom higa achiel gi nus ka puonjo ji Wach Nyasaye. To kane Galio odoko ruodh Akaya, jo-Yahudi nochokore, mi omwomore kuom Paulo, moter e bura, mi gidonjone ka giwacho niya, “Ng’atni loko ji mondo olam Nyasaye e yo ma ok owinjore gi chik!” To kane oyudo Paulo dwaro wuoyo, Galio nowacho ni jo-Yahudi niya, “Yaye, un jo-Yahudi, ka da bed ni wachuni en wach ketho chik, kata wach tim achaya, to da en kare mondo awinju. To ka en mana mbaka kuom puonj gi nying moko kod chiku uwegi, to dhi uru ulose mana un kendu! Adagi yalo weche ma kamagi!” Bang’ mano, noriembogi gia e od bura. Eka giduto ne gimako Sosthene, ma jaduong’ od lemo, mi gichwado e nyim bura, to Galio ne ok odewo gima gitimo kata matin. Bang’ wechego, Paulo nobet Korintho gi owete kuom ndalo mang’eny, eka nogoyonigi oriti, mi okwang’ odhi Siria ka gin gi Priskila kod Akula. Kane pok gikwang’ gidhi, ne oliel wiye Kenkrea, nikech kuong’ruok moro mane osekuong’orego. Ne gichopo Efeso, mi owere gi Priskila kod Akula. Eka nodhi e od lemo, mi owuoyo gi jo-Yahudi kuom Wach Nyasaye. To kane gikwaye mondo omed bedo kodgi mondi, notamore, mi ogoyonigi oriti, kowachonigi ni, “Nachak aduog iru, ka Nyasaye oyie.” Eka nokwang’ oa Efeso. Kane ogowo Kaisaria, nodhi Jerusalem, mi omoso kanyakla mar jo-Kristo man kuno. Bang’ mano nochweyo Antiokia, to bang’ bedo kuno kuom ndalo moko noa, mi owuotho e gwenge duto man Galatia gi Frugia, kotego chuny jopuonjre duto. Ja-Yahudi moro monywol Aleksandria ma nyinge Apolo, nobiro Efeso. Ne en ng’ama ong’eyo wuoyo maber ahinya, kendo Muma bende nong’eyo maber. Nosepuonjore wach Yor Ruoth, kendo nopuonjo wach Yesu kare koketo chunye. To kata kamano, nong’eyo mana batiso mar Johana kende. Ne ochako puonjo gi chir e od lemo, to kane Akula gi Priskila jowinje, ne gikawe, mi gitere dala, kendo ne gipuonje Yor Nyasaye maber moloyo. Bang’e Apolo ne dwaro ng’ado nam mondo odhi Akaya, omiyo owete man Efeso nojiwe, kendo ne gindiko ni jopuonjre man kuno mondo orwake. Kane ochopo kuno, ne okonyo joma oyie ahinya kuom ng’wono mar Nyasaye, nikech nosiko koloyo jo-Yahudi chuth gi wach, kendo konyisogi ratiro kaka Muma wacho ni Yesu e Mesia. Kane Apolo ni Korintho, Paulo nowuotho e pinje ma iye, kalando Wach Maber, mi ochopo Efeso, kuma nonwang’oe jopuonjre moko. Nopenjogi ni, “Nunwang’o Roho Maler kane udoko joma oyie koso?” To ne gidwoke ni, “Pok wasewinjoe ngang’ ni Roho Maler nitie.” Eka Paulo nopenjogi ni, “To ne obatisu gi batiso mane?” Ne gidwoke ni, “Nobatiswa gi batiso mar Johana.” To Paulo nowachonigi niya, “Johana nobatiso ji gi batiso manyiso ni giselokore giweyo richogi. Bende nopuonjogi ni mondo giyie kuom Jal mabiro luwo bang’e, tiende ni Yesu.” Kane giwinjo wachno, ne obatisgi e nying Ruoth Yesu. Eka Paulo noketo lwete kuomgi, mi Roho Maler obiro kuomgi. Ne giwuoyo gi dhok mayoreyore, kendo ne gihulo weche moa kuom Nyasaye. To kar rombgi duto ne ji apar gariyo. Kuom dueche adek, Paulo nodhi e od lemo mar jo-Yahudi pile, kendo nowuoyo gi chir, kotemo loko ji mondo oyie ni gima onyisogi kuom Loch Nyasaye en adier. To moko kuomgi chunygi ne tek modagi ye, kendo oloso marach kuom Yor Kristo e nyim chokruok duro. Kuom mano, Paulo noweyogi mokawo jopuonjre odhigo, to nowuoyo kodgi pilepile e od somo mar ng’at moro ma nyinge Turano. Notimo kamano kuom higni ariyo, omiyo jo-Yahudi gi joma ok jo-Yahudi duto mane odak e piny Asia nowinjo wach Ruoth. Nyasaye nomiyo Paulo otimo honni madongo miwuoro! Kata mana kitembni mag wich kod lep tich mane osegere kuome ne itero ni joma tuo mi changi, kendo jochiende maricho wuog kuomgi. To jo-Yahudi moko mane wuotho koni gi koni ka golo jochiende bende notemo luongo nying Ruoth Yesu ka gigolo jochiende. Ne giwacho niya, “In jachien marach, agoli e nying Yesu ma Paulo lando.” Jadolo moro maduong’ mar jo-Yahudi ma nyinge Skewa ne nigi yawuowi abiriyo mane timo kamano. To jachien nodwokogi ni, “Ang’eyo Yesu, kendo Paulo bende ang’eyo. To unto un ng’a gini?” Eka ng’at man gi jachienno nopor kuomgi, mohewogi giduto, mi ne giringo gia e ode duge, ka gihinyore marach. Jo-Yahudi kod joma ok jo-Yahudi duto mane odak Efeso nowinjo wachno, mi luoro maduong’ omakogi, kendo nying Ruoth Yesu nomedo yudo duong’. Ji mang’eny kuom joma oyie nobiro, mi ohulo ratiro kendo onyiso timbe mag ajuoke mane osebedo ka gitimo. Jomoko kuom joma ne osebedo ka timo timbe ajuoke bende nochoko kitepegi mag thieth kaachiel, mowang’o e nyim ji duto. Ne gikwano nengo kitepe mowang’go duto mi ginwang’o ni oromo siling’ alufu mia abich. Kuom yore machalo kamago, Wach Ruoth nosiko ka landore alanda, kendo medore gi teko. Kane gigo osetimore kamano, Paulo noneno ni mondo owuoth e piny Makedonia gi piny Akaya kolando Injili, bang’e ochwe nyaka Jerusalem. Nowacho niya, “Ka asedhi kuno, to onego adhi Rumi bende.” Kuom mano, nooro Timotheo gi Erasto ma ariyo kuom joma ne konye, mondo odhi Makedoniia. En to nodong’ e piny Asia kuom ndalo moko. E ndalogo, ne nitie koko maduong’ Efeso kuom wach Yor Ruoth. Ng’at moro ma nyinge Dematrio mane jatheth fedha, ne loso kido mag hekalu mar nyasaye madhako miluongo ni Artemi, kendo tichneno ne kelo ni jotich ohala maduong’. Omiyo nochoko jotichgo kanyakla, kaachiel gi jomoko ma bende tijgi ne chal gi margi, mi owachonigi niya, “Jowetewa, ung’eyo ni tijwani ema kelonwa mwandu maber. To uneno kendo uwinjo uwegi gima jal miluongo ni Pauloni timo! Opuonjo ji ni nyiseche ma dhano ema oloso, ok gin nyiseche kata matin, kendo wechenego oseywayo ji mang’eny mi oyie kode. To mano ok timre mana e Efeso kaeri kende, to ochiegni landore e piny Asia duto. Koro en wach marach ni ji biro chayo tijwani, to bende gibiro chayo hekalu mar Artemi ma nyasaye madhako marahumani! Kendo mano dimi duong’ duto ma nyasachwa nigo lala nono, to en e nyasaye ma jo-Asia duto kod piny ngima lamo!” Kane jogo owinjo wechego, mirima mager nomakogi, kendo ne gigoyo koko niya, “Artemi mar jo-Efeso duong’!” Kokono nolandore e dala duto, kendo ne gimako Gayo gi Aristarko ma jo-Makedonia mane jowuodh Paulo, mi gimuomorego giduto kar tugo. Paulo ne dwaro dhi mondo olos kodgi, to jopuonjre ne ok oyiene. Jodong Asia moko ma osiepene bende nokowo ne wach kakwaye ni kik odonj kar tugo. E kindeno chokruok duto nonjawni. Jomoko ne kok ka wacho gimoro achiel, to moko bende kok ka wacho gima chielo, nikech ji mang’eny ne ok ong’eyo gima omiyo gisebiro e chokruok. To jomoko kuomgi nogalo ni Aleksander ema oluongo chokruok, nimar ne gineno ka jo-Yahudi chwale odhi e nyim ji. Ne oting’o bade mondo opie ji, kodwaro losonigi, to kane gifwenyo ni en ja-Yahudi, ne gigoyo koko matek giduto, ka giwacho niya, “Artemi mar jo-Efeso duong’!” Ne gitimo kamano kuom kinde madirom seche ariyo. To bang’e jagoro marito dalano nopieyo ji, mi owachonigi niya, “Un jo-Efeso, ere ng’ato ma ok ong’eyo ni dala jo-Efeso orito hekalu mar Artemi marahuma, kod kidi milamo mane olwar oa e polo? Mago gin weche ma onge ng’ama nyalo kwero, omiyo nyaka uhoru mos, mak umuomoru utimo gimoro. Usekelo jogi kaeri, to ok gisekwalo hekalu, bende ok giseyanyo nyasachwa. To kapo ni Demetrio kod jotheth fedha wetene nigi wach moro ma gidwaro donjogo ni ng’ato, to nitie od bura, kod ndalo ma jong’ad bura yaloe. Omiyo kuno ema mondo ng’ato odonjnie wadgi. To ka nitie wach moro machielo mudwaro loso to nyaka lose e chokruok moriwo ji duto, kaka chik dwaro, nikech gima otimore e chokruokni kawuono nyalo miyo donjnwa kuom kelo koko, kendo ok dwayud wach mwaduoko, nimar otimore kayiem nono!” Kane osewacho wechego, ne ogonyo joma ne ochokore mondo oa. Kane koko orumo, Paulo nochoko jopuonjre kaachiel, mi ogoyonigi oriti, kojiwogi gi weche matego chuny. Eka nowuok odhi Makedonia. Ne owuotho e gwengego kolando Wach Maber, kendo kojiwo owete gi weche mang’eny. Bang’e nochweyo nyaka piny Gris, mi obet kuno kuom dueche adek. Ne oyudo oikore mondo oidh yie odhi Siria, to nofwenyo ni jo-Yahudi chano mondo onege, omiyo ne oneno ni mondo odog chien gi yo mang’ado Makedonia. Ne gidhi gi Sopater wuod Puro ja-Beria, gi Aristarko kod Sekundo ma jo-Thesalonika, gi Gayo ja-Derbe, kod Timotheo gi Tukiko kod Trofimo ma jo-Asia. Jogo notelo nyimwa mi giritowa Troa. To bang’ Sap Makati ma ok ketie Thowi, ne wakwang’ kwaa Filipi kendo bang’ ndalo abich ne wachopo irgi Troa mi wabedo kuno kuom ndalo abiriyo. Chieng’ mokwongo bang’ Sabato, tiende ni chieng’ Ngeso godhiambo, ne wachokore mondo wacham Sap Ruoth. To kaka Paulo ne ikore ni kinyne oa, nopuonjo nyaka dier odiewuor. To ne nitie teyni mang’eny e ot manie gorofa malo, kama ne wachokoree. Wuowi moro ma nyinge Yutiko nobet e dirisa, mi nindo ochako tere mosmos, kendo kaka Paulo nodhi nyime gi puonjo, e kaka Yutiko bende nindo ne medo tero. Bang’e achien, nindo nokawe chuth mi opodho piny, koa e gorofa mar adek, ne gilor, mi giting’e kosetho. Eka Paulo bende nolor piny, mi oumore kuome mokwake, kendo owachonigi niya, “Weuru ywak! Osedoko mangima.” Eka ne odok malo, mi opogonigi Sap Ruoth, kendo kane osechiemo nomedo wuoyo kodgi aming’a nyaka piny oru eka oa. To ne gikawo wuowino mi gidwoko dala kangima, kendo mano nodwogo chunygi ahinya. Wan to ne watelo wadhi e yie, mi wakwang’ nyaka Asos, kuma ne wadhi kawoe Paulo kaka nosenyisowa, nikech en nodwaro wuotho kolworo oko gi tiende. Kane wayudore kode Asos, ne warwake e yie, eka ne wadhi nyaka Mitulene. Ne wakwang’ waa kuno ka kinyne watundo e bath Kios, to oruchane ne warawo Samos, kendo orue machielo ne watundo Mileto. Paulo noneno ni mondo okwang’e okadh Efeso, kik obudh e piny Asia, nikech noreto kogeno ni kanyalore to mondo chieng’ Pentekost oyude ka en Jerusalem. To kane Paulo ni Mileto, nooro wach Efeso, moluongo jodong kanyakla mar jo-Kristo man kuno. Kane gibiro ire, nowachonigi niya, “Un uwegi ung’eyo kaka abet kodu ndalo duto, chakre chieng’ mane akwongo biroe Asia. Ne atiyo ni Ruoth gi chuny mamuol chuth, ka pi wang’a chuer, kendo ka aneno masiche nikech gik maricho mane jo-Yahudi chano timona. Bende ung’eyo kaka ne ok aluoro nyisou gimoro amora ma dikonyu, ka apuonjou e lela kendo e uteu. Ne ahulo ni jo-Yahudi kod joma ok jo-Yahudi ratiro ni mondo gilokre giwe richogi giduog ir Nyasaye, kendo giyie kuom Ruodhwa Yesu. To koro neuru, adhi Jerusalem ka Roho Maler otelona, to ok ang’eyo gima dhi tima kuno. Mak mana ni Roho Maler osenyisa e dala ka dala ma asedhiye ni tuech gi sand ema orita. To an ok akwan ngimana ka gimoro kata matin, to adwaro mana ni mondo achop wuodha, kendo atiek tich mane Ruoth Yesu omiya mondo ati, ma en hulo Wach Maber mar ng’wono mar Nyasaye. “To koro ang’eyo ni un duto mane awuotho e kindu kalando Wach Loch Nyasaye, ok unuchak une wang’a kendo. Emomiyo ahulonu tinende ni, ka ng’ato kuomu olal, to mano ok nobed wachna, nimar ne ok aluoro hulonu gik moko duto ma Nyasaye dwaro timo. To tang’uru, kendo rituru kueth duto ma Roho Maler osemiyou mondo uriti. Beduru jokwath mag kanyakla mar joma oyie kuom Nyasaye mane ong’iewo gi remb Wuode owuon. Ang’eyo ni ka asea, to ondiegi mangemo nodonj e dieru, kendo ok giniwe kueth ngang’! Ndalo biro ma jomoko nowuogie kuomu, mi puonj weche ma miriambo mondo giywago jopuonjre oluwgi. Emomiyo tang’uru, kuparo ni kuom higni adek, odiechieng’ gotieno, ne ok aweyo mak asiemo ng’ato ka ng’ato kuomu ka pi wang’a chuer. “To koro aketou e lwet Nyasaye, kendo akwayo mondo wach ng’wonone oritu. En ema onyalo dongou, mi omiu mwandu mokan ni jo-Nyasaye duto. Ne ok agombo fedha kata dhahabu kata law ng’ato. Un uwegi ung’eyo kaka asetiyo gi luetenagi, mi ayudo gik moko mane achando, kod mago mane joma ni koda ochando. Ne atimo kamano mondo anyisugo ni mano e kaka nyaka wati matek mondo wakonygo joma oyomno, kwaparo wach mane Ruoth Yesu owuon owacho ni, ‘Chiwo kelo gueth moloyo kawo.’ ” Kane Paulo osetieko wuoyo, ne ogoyo chonge piny, molemo kodgi giduto. Ne giywak ahinya giduto mi gipodho kuome, kendo gigoyone oriti ka ginyodhe. To gima nomiyo chunygi odoko malit moloyo, en wach mane owacho ni ok ginichak gine wang’e kendo. Bang’ mano ne gikowe e yie. Ne wagoyonegi oriti, mi waidho yie, kendo kane wasekwang’ kwachiko nyimwa tir, ne wachopo Kos. To kinyne ne watundo Rodo, kendo kwaa kanyo ne wadhi Patara. Kuno ne wanwang’oe yie madhi e piny Foinike, mwadonjoe kendo wachako kwang’. Kane wachopo kama ne wanyalo nenogo Saipras, ne waweye bat koracham, mi wakwang’ wadhi Siria, eka ne wagowo Turo, kuma ne idhi golie gik mane yie oting’o. Ne wamanyo jopuonjre kuno mwayudo kendo ne wabet kodgi kuom juma achiel. To kuom teko mar Roho, ne gisiko ka ginyiso Paulo mondo owe dhi Jerusalem. To kane ndalo mane wadwaro bet kodgi orumo, ne wawuok mi wadhi nyime gi wuodhwa. Giduto kaachiel gi mondgi kod nyithindgi ne gikowowa nyaka dhonam, mi waduto ne wagoyo chongwa piny kanyo, kendo walamo Nyasaye. Eka ne wagoyonigi oriti, mi waidho yie, to gin ne gidok dala. Ne wadhi nyime gi kwang’ ka waa Turo, mi wachopo Potolomai, kuma ne wamosoe owete, mi wabet kodgi kuom ndalo achiel. Kinyne ne wawuok mi watundo Kaisaria, kendo ne wadhi e dala Filipo, ma jaland Wach Maber, mane achiel kuom ji abiriyo mane oyier Jerusalem kande, mi wabet kode. Ne en gi nyiri ang’wen ma pok okendi, mane johul wach moa kuom Nyasaye. Kane koro wasegwaro kuno, jahul wach moro ma nyinge Agabo nobiro irwa, koa Judea. Ne okawo okanda Paulo, mi otweyogo lwetene gi tiendene owuon, kowacho niya, “Roho Maler owacho ni jo-Yahudi man Jerusalem notue wuon okandani mana kama, kendo ginikete e lwet joma ok jo-Yahudi.” Kane wawinjo wachno, wan kaachiel gi jogweng’no ne wakwayo Paulo ni mondo owe dhi Jerusalem. To Paulo nodwokowa niya, “Utimo ang’o, kuywak kendo utemo mondo uneg chunya? An aseikora mondo otueya, kata mondo atho Jerusalem nikech nying Ruoth Yesu!” To kaka ne ok wanyal loko chunye, ne waweye, ka wawacho ni, “Gima Ruoth dwaro ema mondo otimre.” Kane wasebet kuno kuom ndalo moko, ne waikore mi wawuok wadhi Jerusalem. Jopuonjre moko moa Kaisaria bende nodhi kodwa mi oterowa e dala ja-Saipras moro ma nyinge Manason, mane wadhi dakgo. Ng’atno nosebedo japuonjre kuom ndalo mathoth. Kamano ne wachopo Jerusalem, mi owete orwakowa gi mor. Kinyne Paulo nodhi mondo one Jakobo. Wan bende ne wadhi kode, kendo jodong jo-Kristo bende ne ni kanyo. Paulo nomosogi, eka nonyisogi gik moko duto achiel kachiel mane Nyasaye osemiyo otimo e kind joma ok jo-Yahudi. Bang’ winjo wechego, ne gimiyo Nyasaye duong’ eka ne giwachone Paulo ni, “Owadwa, ineno kaka jo-Yahudi gana gi gana oseyie kuom Yesu, kendo giduto giketo chunygi matek kuom rito Chik Musa. To osenyisgi ni in isebedo kipuonjo jo-Yahudi duto modak e pinje mamoko mondo owe Chik Musa, kinyisogi mondo kik giter nyithindgi nyangu, kendo kik giluw tim kwerewa. To koro watim ang’o, nikech gibiro winjo maonge kiawa ni isebiro? We wanyisi gima onego itim. Wan gi ji ang’wen kaeri ma osekuong’ore. Dhiyo mondo ipuodhri kaachiel kodgi, kendo ichulnegi nengo mag misengni ma onego gichiw kapok olielgi kaka ranyisi ni gisetieko kuong’ruokgi. Kamano ji duto biro ng’eyo ni gik moko duto ma gisewinjo kuomi ok gin adier, kendo gibiro ng’eyo ni in bende iluwo mana Chik Musa. To kuom wach joma ok jo-Yahudi, wasendikonigi barua ma wanyisogigo ni waseneno ni mondo kik gicham chiemo ma otimgo misango ni nyiseche manono, kata kik gicham remo kata gimoro mode. Bende kik giterre.” Omiyo kinyne Paulo nokawo jogo, mi opuodhore kaachiel kodgi. Eka nodonjo e Hekalu, mi onyiso jodolo kinde ma puodhruok biro rumoe, mi tim ni ng’ato ka ng’ato kuomgi misango. Kane ndalo abiriyo mag puodhruok chiegni rumo, jo-Yahudi moko moa e piny Asia noneno Paulo e Hekalu. Ne githuo ji duto kode, mi gimake ka gikok niya, “Jo-Israel, konywauru! Ma eri e ng’at mawuotho kuonde duto kapuonjo ji duto mondo obed mamon gi ogandawa mar jo-Israel, gi Chik Musa, kod Hekaluni. To koro sani osekelo koda ka joma ok jo-Yahudi e Hekalu, mi odwanyo Kama Lerni!” Ne giwacho kamano nikech ne giseneno Trifimo ja-Efeso ka jonigi Paulo Jerusalem, omiyo ne giparo ni Paulo osekele e Hekalu. Wachno nomiyo koko omwoch e Jerusalem duto, kendo ji noringo kaachiel, mi omako Paulo oywayo oko e Hekalu, kendo gi kanyono dhoranga Hekalu nolor. Ne gidwaro nego Paulo, to gie sano jaduong’ oganda lweny jo-Rumi noyudo wach ni Jerusalem duto otimo koko. Omiyo nokawo jatend lweny moko gi askeche piyopiyo, mi oringo odhi ir jogo. To kane ji onene gi jolweny, ne giweyo goyo Paulo. Jaduongno nodhi ir Paulo, mi omake, kendo ogolo chik mondo otweye gi nyoroche ariyo. Eka ne openjo ji ni, “En ng’a? To ang’o ma osetimo?” Jomoko e ogandano nokok kawacho gimoro achiel, to moko bende wacho gima chielo. Koko ne ng’eny ahinya, ma jaduong’no ne ok nyal ng’eyo malong’o gima osetimore, omiyo nonyiso joge mondo oter Paulo kama askeche odakie. To kane gichopo kode e raidhi midonjogo kanyo, ne giting’e malo nikech ogandano ne ger ahinya. Ne giluwogi giduto, ka gikok ni, “Negeuru!” Kane gichiegni donjo kod Paulo kama askeche odakie, Paulo nokwayo jaduong’ lweny niya, “Diyie awachie wach moro kodi?” Eka jaduong’ nopenje ni, “Ing’eyo dho Grik? Kara ok in ja-Misri ma yande okelo koko ndalo moko mokadho, mi okawo jomahundu mia ang’wen, odhigo e thim.” To Paulo nodwoke ni, “An ja-Yahudi monywol Tarso, dala marahuma, manie piny Kilikia. To asayi, yiena awuo gi jogi.” Jaduong’ lweny noyiene, omiyo nochung’ e raidhi, mi oting’o lwete ni ji. Kane giseling’, nochako wuoyo kodgi gi dhogi giwegi kowacho niya, “Owetena gi wuonena, winjuru ane weche ma anyisougo ni ok asetimo gimoro marach.” Kane giwinjo kowuoyo kodgi gi dho Hibrania kamano, ne giling’ thi, mi Paulo nodhi nyime kowacho niya, “An ja-Yahudi, monywol Tarso e piny Kilikia, to Jerusalem kaeri ema adongoe, ka an japuonjre Gamaliel. Ne apuonjora maber kaka onego arit Chik kwerewa e yo makare, kendo ne achiwora ni tich Nyasaye mana kaka un duto uchiworu kawuononi. Ne asando chwo gi mon mane luwo Yor Ruodhni, mi anego moko kuomgi, to moko aketo e jela. Jadolo maduong’ kaachiel gi buch jodongo duto nyalo nyiso ni awacho adier, nikech ne gimiya barupe ma gindiko ni jo-Yahudi wetena man Damaski, mi ne awuok mondo adhi kuno amak joma luwo Yorno akel Jerusalem kotue mondo osandi. “To kane oyudo awuotho, ka koro achiegni chopo Damaski kar odiechieng’ tir, ler marieny nong’angni molwora. Ne apodho piny mi awinjo dwol moro kawachona ni, ‘Saulo! Saulo! Isanda nang’o?’ Eka ne apenjo ni, ‘In ng’a Ruoth?’ Ne odwoka ni, ‘An Yesu ja-Nazareth ma isando!’ Joma ne wan-go noneno lerno, to ne ok giwinjo dwond ng’ama ne loso kodano. Ne apenjo niya, ‘Ere gima datim, Ruoth?’ Eka Ruoth nowachona ni, ‘A malo idhi Damaski, kuma ibiro nyisie gik moko duto ma aseyieri mondo itim.’ Ne alokora muofu nikech ler mang’angnino, omiyo jowuodha ne otaya gi lweta motera Damaski. “Ne nitie ng’at moro ma nyinge Anania mane ng’ama odimbore ahinya kaka Chik Musa dwaro, kendo mane jo-Yahudi duto modak Damaski ogeno. Ne obiro ira mochung’ buta, kendo owacho na ni, ‘Owadwa Saulo! Chak inen kendo!’ Gikanyono ne achako aneno, mi ang’iye. Eka ne owachona niya, ‘Nyasaye ma Nyasach kwerewa oseyieri mondo ing’e gima odwaro, kendo ine Jatichne Makare kendo iwinj dwonde owuon kowuoyo kodi. Osetimo kamano mondo ibed jatichne, kinyiso ji duto gik ma iseneno kendo isewinjo. To koro ere gima pod irito? A malo obatisi, mondo olwokni richoni, kiluongo nying Ruoth.’ “Ne adok Jerusalem, kendo kane oyudo alemo e Hekalu, ayula wang’ ne otera, mi aneno Ruoth e fweny, kowachona ni, ‘Reti ia Jerusalem piyo, nikech joma odak ka ok nyal yie weche ma iwacho kuoma.’ An to ne adwoke ni, ‘Ruoth, ging’eyo malong’o ni an ema ne abet kadhi e ut lemo duto, mi amako joma oyie kuomi, kendo agoyo. Bende kane oneg Stefano mane hulo weche kuomi, ne antie, kendo ne ayie gi nekne, bende ne arito ni joma ne onege lepgi.’ To Ruoth nowachona ni, ‘Dhiyo nikech abiro teri kuonde maboyo ir joma ok jo-Yahudi.’ ” Ji noseyudo obet kawinjo weche Paulo, to kane ochopo e wachno, ne gikok matek niya, “Negeuru! Ng’at ma kama ok owinjore obed mangima!” Ne gimedo kok matek ka gikwadho lepgi, kendo gikiro buru e kor yamo, nyaka jaduong’ lweny nogolo chik mondo otere kama askeche odakie, ochwade kinonego gima omiyo ji kok kamano nikech en. To kane gisetueyo Paulo mondo gichwadi, Paulo nopenjo jatend askeche mane ochung’ kanyo ni, “Bende chik oyie mondo ochwad ng’at ma ja-Rumi kata ka pok oyale mi bura oloye?” Kane jatelono owinjo kamano, nodhi ir jaduong’ lweny mopenje ni, “Ang’o ma idwaro timoni? Jali en ja-Rumi!” Eka jaduong’ lweny nobiro ir Paulo mopenje ni, “Nyisa ane! In ja-Rumi koso?” Paulo nodwoke ni, “Ee an.” To jaduong’ lweny nowacho ni, “An ne adoko ja-Rumi mana ka achulo pesa mang’eny!” Paulo to nonyise ni, “An to an ja-Rumi hie.” Gikanyono joma ne dwaro chwade noa kuome, kendo jaduong’ lweny bende nodoko maluor kane ofwenyo ni en ja-Rumi. To jaduong’ lweny ne dwaro ng’eyo malong’o gima omiyo jo-Yahudi donjo ni Paulo, omiyo kinyne nogolo chik mondo ogony nyororo mane otueyego. Eka noluongo jodolo madongo kod jokanyo duto mag bura maduong’ mar jo-Yahudi mondo ochokre, mi nokawo Paulo otero e nyimgi. Paulo norango wang’ jobura tir, mowachonigi niya, “Owetena, asebedo ka chunya ni kare e nyim Nyasaye nyaka chil kawuono.” To Anania jadolo maduong’, nowacho ni joma nochung’ but Paulo mondo ogo dhoge. Paulo nowachone ni, “Nyasaye nogoyi mak orem! In kor ot mobuk matarni! Ibet kanyo mondo ing’ad bura kaka Chik dwaro, to eka in iwuon iketho Chik, kiwacho ni jogi mondo ogoya!” Joma nochung’ but Paulo nopenje ni, “Iyanyo jadolo maduong’ mar Nyasaye?” To Paulo nodwokogi ni, “Owetena, ok ang’eyo ni en jadolo maduong’! Muma wacho ni kik iwuo marach kuom jatendu.” To kane Paulo oneno ni jomoko kuom joburano gin jo-Farisai, to moko jo-Sadukai, nokok niya, “Owetena, an ja-Farisai, wuod ja-Farisai. Koro odonjna kaeri nikech ayie ni joma otho nochier!” Gikanyono mane owacho kamano, dhaw nowuok e kind jo-Farisai kod jo-Sadukai, mi jobura opogore tieng’ ariyo. Mano notimore nikech ne jo-Sadukai wacho ni chier kata malaika kata Roho onge, to jo-Farisai oyie ni gik moko adekgo duto nitie. Koko nomedore, kendo moko kuom jopuonj Chik manie kanyakla mar jo-Farisai nochung’ mowuoyo matek kawacho niya, “Ok wane gima rach kuom ng’atni! Dipo ka Roho kata malaika owuoyo kode!” To kaka ne gimedo dhaw ka gidwokore matek, jaduong’ lweny ne luor ni dipo ka giyiecho Paulo matindotindo, omiyo nogolo chik mondo askeche olor ogole oko e bura, kendo odwoke kama askeche odakie. Otienono, Ruoth Yesu nobiro mochung’ but Paulo, kendo owachone niya, “Bed gi chir! Kaka isehulo ni ji wach kuoma e Jerusalem kaeri, e kaka ibiro dhi hulo e Rumi bende.” Kinyne gokinyi, jo-Yahudi moko nochokore kaachiel mochano gima onego gitim. Ne gikuong’ore ni ok ginyal chiemo kata madho gimoro kapok ginego Paulo. Kar romb ji mane otueyo wachno noloyo piero ang’wen. Ne gidhi ir jadolo maduong’ kod jodongo, mi giwachonigi niya, “Wasekuong’ore waduto ni ok wanacham gimoro kapok wanego Paulo. Koro un kod jobura, oruru wach ni jaduong’ lweny mondo okelnu Paulo, kuwuondoru ni udwaro nono wachne maber. To wan waikore nege kapok ochopo machiegni.” To wuod nyamin Paulo nowinjo gima gichano timo, omiyo nodhi kama askeche odakie, mi onyiso Paulo wachno. Eka Paulo noluongo achiel kuom jotend askeche mowachone niya, “Ter wuowini ir jaduong’ lweny, nikech en gi wach moro modwaro nyise.” Omiyo nokawe motere ir jaduong’ lweny, mi owachone ni, “Paulo ma otwe cha, oa luonga ire mokwaya mondo akel wuowini iri, nikech en gi wach moro modwaro nyisi.” Kuom mano jaduong’ lweny ne omako lwet wuowino, mi ogolo oko kar kende, eka openje ni, “Wach manade ma in-go, ma idwaro wachona?” Wuowino nodwoke niya, “Jodong jo-Yahudi osewinjore mondo okwayi kiny iornegi Paulo e buchgi, ka giwuondore ni gidwaro nono wachne maber. To kik iyienigi, nikech nitie ji moloyo piero ang’wen ma biro butone. Gisekuong’ore ni ok ginyal chiemo kata madho gimoro kapok ginege. Adier, giikore mar timo kamano, kendo wachni ema girito.” Kane wuowino otieko wuoyo, jaduong’ lweny nowachone ni, “Kik iwach ni ng’ato ni isenyisa wachni.” Eka noweye odhi. Jaduong’ lweny noluongo jatend askeche, ariyo mi owachonigi niya, “Ikuru askeche mia ariyo gi joidh farese piero abiriyo kod askeche moko mia ariyo moting’o tong’ mondo owuog odhi Kaisaria sa adek mar otieno. Bende keluru farese mondo Paulo oidhi, mi utere maber ir ruodh Feliks.” Eka nondiko barua mawacho niya, “Kuom ruoth moluor Feliks, Amosi ahinya. To ahero nyisi ni jo-Yahudi ne omako ng’atni, kendo ne gichiegni nege. Kane awinjo ni en ja-Rumi, ne adhi gi askechena mi arese. To kaka ne adwaro ng’eyo gima omiyo gidonjone, ne atere e buchgi, mi anwang’o ni onge gima ne osetimo momiyo onego ng’adne buch tho, kata buch tuech. To gik mane odonjnego ne mana weche mag chikgi giwegi. To koro aseyudo wach ni jo-Yahudi moko osechano mondo onege, omiyo aneno ni ber mondo aornigo piyopiyo, kendo asenyiso joma dwaro donjone mondo obi odonjne kuomi. An moluori, Klaudio Lusio.” Askeche ne otimo kaka ne onyisgi. Ne gikawo Paulo gotieno, mi gitero nyaka Antipatra. Kinyne askeche mawuotho gi tiendegi noweyo joidh farese mondo odhi kode, to gin ne giduogo kama askeche odakie. Joidh farese nochopo Kaisaria, mi omiyo ruoth barua, kendo gikelo Paulo e nyime. Kane ruoth osesomo barua, ne openjo Paulo ni en japiny mane. To kane oseng’eyo ni en ja Kilikia, nowachone ni, “Abiro winjo wachni ka joma odonjoni obiro.” Eka nogolo chik mondo oket Paulo e od bura mane Herode ogero, kendo orite kuno. Bang’ ndalo abich, Anania jadolo maduong’ gi jodongo mamoko kod jabura moro mariek ma nyinge Tertulo ne jodhi Kaisaria. Ne gibiro e nyim ruoth Feliks, mi gidonjo ni Paulo. Eka ne oluong Paulo, mi Tertulo ochako wuoyo kuome kama: “Jaduong’ moluor! Isekeloni jowa kue maduong’, kendo telo mari mariek osemiyo pinywa dongruok e yore mang’eny. Mago duto wamorgo ahinya kuonde duto, kendo wagoyoni erokamano maduong. To ok adwar ketho secheni, omiyo akwayi gi ng’wono, ni mondo iyie iwinjie wachwa matin. Wasenwang’o ni ng’atni en achach marach, kendo okelo jemo e kind jo-Yahudi e piny ngima, to bende en jatend kanyakla mar Jo-Nazareth. Bende ne otemo dwanyo Hekalu, to ne wamake, [kendo ne wadwaro ng’adone bura kaka Chikwa obet. To Lusio ma jaduong’ lweny nobiro mogole kuomwa gi thwon! Bang’e ne ogolo chik mondo joma donjone obi e nyimi.] To koro ka inono ng’atni in iwuon, to ibiro nwang’o ni gik mwadonjonegogi gin adier.” Jo-Yahudi bende noriwore gi Tertulo, ka giramo ni wechego duto gin adier. Bang’ mano, ruoth nogwelo Paulo mondo odwok wach, mi Paulo nochako wuoyo, kowacho ni, “Amor mondo adwok wach man kuoma e nyimi, kang’eyo ni isebedo jang’ad bura ni ogandani kuom higni mang’eny. Inyalo yudo ka en adier ni ndalo apar gariyo pok okadho nyaka nyocha adhi Jerusalem mondo alem. To jo-Yahudi ne ok onwang’a e Hekalu, kata e ut lemo, kata kamoro amora e Jerusalem, ka amino wach gi ng’ato, kata ka athuwo ji. Bende ok ginyal ng’eng’a kuom weche ma gidonjonagogi. To gimoro achiel ma anyalo yie, en ni alamo Nyasach kwerewa kaluwore gi Yor Ruoth ma giluongo ni kanyaklano, ka ayie gi weche duto mondik e Chik Musa, kendo e kitepe mag Jonabi. Ayie kuom Nyasaye, kageno ni ji duto, mabeyo kod maricho, nochier mana kaka gin bende gigeno. Kuom mano, an bende aritora mondo abed gi chuny makare e nyim Nyasaye kendo e nyim ji ndalo duto, mana kaka gin. “To bang’ bedo maonge e Jerusalem kuom higni moko, ne adok kuno mondo ater mich ni ogandawa, kendo atim ni Nyasaye misango. Mano e gima ne ginwang’a e Hekalu ka atimo, kendo ka asepuodhora. Onge ji mathoth mane ni koda, kendo koko moro bende ne onge. To jo-Yahudi moko moa e piny Asia ema ne ni kanyo, kendo gin ema aye onego gibi e nyimi kaeri, kapo ni gin gi wach moro ma gidwaro donjonago! Kata joma ni kaerigi mondo owach ane ketho mane oyudago kane otera e nyim buchgi maduong’, ka ok mana wach achiel mane ahulo ka achung’ e nyimgi niya, ‘Iyala kawuono nikech ayie ni joma otho nochier.’ ” Bang’ mano, Feliks, mane ong’eyo wach mar Yor Ruoth ahinya, noloro bura, kowachonigi niya, “Abiro tieko wachu ka Lusio ma jaduong’ lweny obiro.” Eka nonyiso jatend askeche mondo orit Paulo, to mondo omiye thuolo moromo kendo kik otam osiepene timone gik modwaro. Bang’ ndalo moko, Feliks nobiro gi Drusila chiege ma nyar jo-Yahudi. Ne oluongo Paulo ire, kendo nowinje kowuoyo e wach yie kuom Kristo Yesu. To kane Paulo odhi nyime kawuoyo kuom bedo makare, kendo kuom ritruok, kod Chieng’ Bura mabiro, Feliks nodoko maluor, mi owacho ni, “Koro dogi, to chieng’ moro nachak aluongi ka ayudo thuolo.” To bende ne ogeno ni Paulo dimiye asoya, omiyo noluonge pilepile mondo otwag kode. Bang’ higni ariyo, Porkio Festo nodoko ruoth kar Feliks. To kaka Feliks ne dwaro mondo jo-Yahudi one ni en ng’ama ber, noweyo Paulo e jela. Bang’ ndalo adek kane Festo osechako tichne e pinyno, nodhi Jerusalem. Kane en kuno, jodolo madongo kod jo-Yahudi nodonjo ni Paulo kuome, kendo ne gikwaye mondo otimnigi ng’wono oluong Paulo obi Jerusalem. To Festo nodwokogi ni, “Paulo otue e jela Kaisaria, kendo an awuon abiro dok kuno machiegni. Jodongu mondo obi wadhi Kaisaria odonjne kuno, kaponi osetimo gimoro marach.” Kane Festo osebet kodgi kuom ndalo ma ok oloyo aboro kata apar, ne odok Kaisaria, kendo kinyne nobet e kom ng’ado bura, mogolo chik mondo okel Paulo e nyime. Kane Paulo osebiro, jo-Yahudi mane osea Jerusalem nochung’ kolwore, kendo ochako donjone gi weche madongo mang’eny, mane ok ginyal nyiso ni adier. Paulo to nodwokogi kawacho ni, “Ok aseketho chik jo-Yahudi, kata mar Hekalu, kata mar Kaisar, ruodh jo-Rumi.” To kaka Festo ne dwaro doko maber e wang’ jo-Yahudi, ne openjo Paulo niya, “Donge diher dhi Jerusalem mondo oyali kuno e nyima gi weche modonjnigogi?” Paulo to nodwoke ni, “Achung’ e nyim kom ng’ado bura mar Kaisar, omiyo kaeri ema owinjore ng’adnae bura. Onge gima rach ma asetimo ni jo-Yahudi, kaka ing’eyo maber chuth! Kapo ni aseketho chik kendo asetimo gimoro mowinjore gi tho, to ok adagi tho. To ka weche ma gidonjonagogi ok adier, to onge ng’ama nigi teko mar chiwa e lwetgi. Omiyo akwayi mondo otera e nyim Kaisar.” Eka kane Festo osepimo wach gi jong’adne rieko, nowacho ni Paulo niya, “Kaka isekwayo mondo oteri e nyim Kaisar, koro buch Kaisar ema ibiro dhiye.” Bang’ kinde moko, ruoth Agripa kod Bernike nobiro Kaisaria mondo omos Festo. Kane gisebet kuno kuom ndalo mogwarore, Festo nopimo ni ruoth wach Paulo, kowacho niya, “Nitie ng’at moro kaeri mane Feliks oweyo kotue e jela. To kane adhi Jerusalem, jodolo madongo mag jo-Yahudi kod jodonggi ne jodonjone kuoma ka gikwaya mondo ang’adne bura marach. To ne adwokogi ni, ‘Ok en tim jo-Rumi chiwo ng’ato kapok oyalo wang’ gi wang’ gi joma odonjone, mi oyudo kinde mar dwoko weche modonjnego.’ Omiyo kane gibiro kaeri, to kinyne ne abet e kom bura ma ok adeko, kendo ne agolo chik mondo okel ng’atno e nyima. To kane joma odonjone ochung’, ne ok gidonjone gi weche maricho mane aparo ni digidonjnego, to ne gimino mana kode wach kuom kit lemogi, kendo kuom ng’at moro ma nyinge Yesu mane osetho, to Paulo oramo ni ngima. Ne adhier nono kaka dayud tiend wechego maber, omiyo ne apenjo Paulo ka dodhi Jerusalem mondo oyal buche kuno kuom wechego. To ne okwayo ni mondo oweye orit Kaisar ong’ad buche, omiyo ne agolo chik mondo orite nyaka chop aore e nyim Kaisar.” Agripa nodwoko Festo ni, “An bende daher winje.” Eka Festo nowachone ni, “Kiny iniwinje.” Kinyne Agripa kod Bernike nobiro gi nyasi maduong’, mi odonjo e od bura, kaachiel gi jodong lweny kod joma ogen duto manie dalano. Eka Festo nogolo chik, mi okel Paulo. Festo nowacho niya, “Ruoth Agripa, kaachiel gi ji duto man kodwa ka. Uneno jali? En ema jo-Yahudi duto man kaeri kod man Jerusalem osedonjone kuoma, ka gidhaw ni ok owinjore obed mangima. To an ne anwang’o ni onge gima rach mosetimo mowinjore gi tho. To kaka en owuon nokwayo buch Kaisar, ne aneno ni mondo aore e nyim Kaisar. To an aonge gi wach malong’o ma dandik ni Kaisar kuome. Kuom mano, asekele e nyimu kaeri, to moloyo e nyimi ruoth Agripa, ni mondo kwasenono wachne, to anwang’ wach moro ma dandiki, nikech aneno ni en gima onge tiende, oro ng’at motue ka ok inyiso malong’o weche modonjnego.” Agripa nowacho ni Paulo ni, “Koro in gi thuolo mar dwoko wach iwuon.” Eka Paulo noting’o lwete mi ochako wuoyo kowacho niya, “Ruoth Agripa, aneno ni an gi hawi kuom yudo thuolo mar dwoko wachna awuon e nyimi kawuono kuom weche duto ma jo-Yahudi odonjonago. En kamano adier, nikech in ilony gi tim jo-Yahudi, kod wechegi makelo dhaw. Kuom mano, akwayi mondo iwinj wechena gi ng’wono. “Jo-Yahudi duto ong’eyo ngimana chakre aa e nyathi. Adier, ging’eyo nyaka a chakruok kaka ngimana duto osebet e pinywa kendo e Jerusalem. Giseng’eya kuom ndalo mang’eny, kendo ka da ginyalo yie, to da ginyiso ni nyaka nene asebedo jakanyo mar kanyakla mar jo-Farisai, moketo chunygi kuom rito chik lemowa adimba. To koro achung’ kaeri kodonjna nikech ageno kuom singruok mane Nyasaye otimo ni kwerewa. En singruok ma dhoudi apar gariyo duto mag ogandawa geno ni noyudi, ka gilemo odiechieng’ gotieno. To koro ruoth, en mana wach genono ema omiyo jo-Yahudi odonjona! Ere gima omiyo un jo-Yahudi ok unyal yie ni Nyasaye chiero joma otho? An awuon ne aparo ni onego atim gik moko duto maricho ma anyalo, nikech ne amon gi nying Yesu ja-Nazareth! Adier, mano e gima ne atimo Jerusalem. Ne ayudo teko kuom jodolo madongo mi aketo jo-Nyasaye mang’eny e jela, kendo kane ong’adnigi buch tho, to an bende ne ayie ni mondo oneggi. Kuom ndalo mang’eny namiyo osandgi e ut lemo duto, ka atemo mondo ami giyany Yesu. Ne ager kodgi marach, mi ne adhi koda ka e mier mag pinje mamoko mondo asandgi kuondego. “Mano emomiyo ne adhi Damaski, ka an gi teko kod wach moa kuom jodolo madongo. To ruoth Agripa, kane an e yo adhi godiechieng’, ne apo ka aneno ler mang’ang’ni moloyo wang’chieng’, karieny koa e polo, mi olwora kaachiel gi joma ne wan-go. Waduto ne wagore piny, kendo nawinjo dwol kawuoyo koda gi dho Hibrania niya, ‘Saulo, Saulo, isanda nang’o? In ema ihinyori iwuon, nikech tek gweyo riwi machwowi!’ Eka ne apenjo ni, ‘In ng’a, Ruoth?’ Ruoth nodwoka ni, ‘An e Yesu misando. To a malo, mondo ichung’ gi tiendi. Asefwenyorani mondo aketi jatichna, kendo nyaka inyis ji kaka isenena kawuono, bende inyisgi gik mapod abiro nyisi e ndalo mabiro. Anaresi e lwet jo-Yahudi, kendo e lwet joma ok jo-Yahudi, ma abiro ori kuomgi. Iniyaw wang’gi, mi igolgi gia e mudho gidhi e ler, kendo gia e teko Satan, gidhi ir Nyasaye, mondo ka giyie kuoma to owenigi richogi, kendo gibed kaachiel gi joma Nyasaye oseyiero obed joge.’ “Kamano, Ruoth Agripa, ne ok adagi winjo wach fweny mane ayudo koa e polono. Mokwongo nanyiso joma odak Damaski kendo modak Jerusalem kod joma odak e piny Judea duto, ni nyaka gilokre giwe richogi giduog ir Nyasaye, kendo gitim gik manyiso ni giselokore. Eka ne anyiso joma ok jo-Yahudi bende kamano. Mano emomiyo jo-Yahudi nomaka ka an e Hekalu, mi gitemo nega! To Nyasaye nokonya, omiyo nyaka chil kawuono asebedo ka achung’ kendo ka anyiso ji duto, madongo gi matindo, weche ma aseneno. Gima awacho en mana gima Jonabi kod Musa ne jowacho ni notimre. Ne giwacho ni, Mesia nyaka sandi, kendo nyaka obed ng’at mokwongo chier oa kuom joma otho, mondo onyis jo-Yahudi kod ogendini mamoko ni ler koro rienynigi.” To kane Paulo oyudo dwoko wach kamano, Festo nokokne niya, “Paulo, neko omaki! Puonjruok mang’eny osemiyi neko.” To Paulo ne odwoke ni, “Ruoth, ok an janeko, to awacho mana weche ma adier kendo malong’o. Ruoth Agripa ong’eyo wechegi, omiyo awuoyo kode gi chir duto. Ang’eyo ni onge kata achiel kuomgi mosebaye, nikech ok gisetimore ling’ling’. Ruoth Agripa, donge iyie wach Jonabi? Adier ang’eyo ni iyie!” To Agripa nowachone ni, “Iparo ni inyalo loka abed ja-Kristo gi kinde matinni?” Eka Paulo nodwoke ni, “Alamo Nyasaye ni kata da kinde bed matin kata malach, to in kod ji duto mawinjo wechena kawuonogi, ubed kaka an, mak mana ni kik tueu gi nyororogi.” Eka ruodhi ariyogo, kaachiel gi Bernike kod jomoko duto, nochung’, kendo kane gisea, ne gipimo wach kendgi niya, “Ng’atni ok otimo gimoro mowinjore gi tho kata gi tuech.” Bang’ mano Agripa nowacho ni Festo ni, “Dine bed ni ok nokwayo mondo oyale e buch Kaisar, to dikoro ne osegonye.” Kane oseng’ad wach ni ber mondo wakwang’ wadhi Italia, ne giketo Paulo gi joma otue moko e lwet Julio, mane jatend oganda lweny miluongo ni Oganda Kaisar Augusto. Ne waidho yie moro moa Adramutio mane oyudo dwaro dhi e dhowedhe mag piny Asia, mi ne wawuok. Aristarko ma ja-Makedonia moa Thesalonika bende ne ni kodwa. Kinyne ne wachopo Sidon, kendo Julio notimo ng’wono ni Paulo, mi oyiene odhi ir osiepene mondo omiye gik ma dokonyrego. Ne waa kuno, to kaka yamo ne kudho mochomowa tir, ne wakwang’ kwageng’ore e tiend chula mar Sipras. Eka ne wang’ado chuny nam, machiegni gi pinje mag Kilikia gi Pamfulia, mi wachopo Mura e piny Lukia. To kuno jatend lwenyno ne onwang’oe yie moro moa Aleksandria, mane dwaro dhi Italia, mi oketowae. Ne wakwang’ mos gi thagruok kuom ndalo mang’eny, eka ne wachopo e dho Kanido. To kaka yamo ne pod ok nyal weyo wadhi nyime tir, ne wakwang’ kwageng’ore e tiend chula mar Krete, kwakadho e bath sori miluongo ni Salmone. Ne wasiko wakwang’ mana e bath nam, kendo bang’ thagruok ne wachopo e dhowath moro miluongo ni Mbita Mokue, man machiegni gi dala mar Lasea. Ne wabet kuno kuom kinde mogwarore, nyaka koro dhi nyime gi kwang’ ne ok ber, nikech kinde mar Sap Tueyo Chiemo koro nosekadho. Omiyo Paulo nong’adonigi rieko, kawacho niya, “Owetena, aneno ni kwaa ka, to wuodhwa biro bet marach. Yiewani kaachiel gi gik moting’o biro kethore marach, kendo wan bende wanyalo tho.” To jatend lweny noyie mana gi wach jatend yie kod mar wuon yie mi ok odewo gima ne Paulo owacho. To bende dhowath kanyo ne ok ber moromo betie ndalo chwiri, omiyo ji mathoth ne dwaro a kanyo, ka giparo ni digichop Foiniks, mondo gibedie ndalo chwiri. Foiniks en dhowath Krete, momanyore gi milambo ma yo podho chieng’. Kane yamb milambo ochako kudho mos, ne gigalo ni ginwang’o gima gidwaro, omiyo ne wachako wuoth, mi wakwang’ madiny e lak dhonam Krete. To bang’ kinde matin, yamb ahiti miluongo ni Yurakulo nokudho matek koa e chula mar Krete. Ne ogoyo yie, mi otamo mwomo, omiyo ne waloko yie mondo yamo oterwa atera kuma okudho kochomo. Kane yie ringo e tiend chula moro miluongo ni Kauda, ne wayudo thuolo mar tueyo yie matin mane oyudo wayuayo chien, to mana gi thagruok. Kane jotich yie oseting’e malo, ne gikawo tonde mi gitweyogo yie maduong’ alwora mondo kik barre. To kaka ne giluor ni dipo ka yie oterogi e kuoyo manie dhonam Afrika kama thanythany, ne giloro tanga mi giweyo yamo otero yie atera. Ahiti mager nomedo kudho, omiyo kinyne ne gichako wito gik mane yie oting’o e nam, to orue machielo gin giwegi ne giwito kata mana moko kuom gik michikogo yie. Kuom ndalo mathoth ne ok wanyal neno wang’ chieng’ kata sulue, kendo yamo nomedo kudho matek, mi geno mane oyudo wan-go ni dipo koreswa norumo chuth! Koro kane gisedak kuom ndalo mang’eny ka ok gichiem, Paulo nochung’ e nyimgi mowachonigi niya, “Owetena, dinyocha uwinj wachna, mi wawe kwang’ waa Krete, to da ok wanwang’o masirani, kendo gik moko da ok olal kama. To koro akwayou ni mondo ubed gi chir! Onge kata ng’at achiel kuomu mabiro tho, to mak mana yie ema biro kethore. Ang’eyo kamano nikech nikech nyoro gotieno malaika mar Nyasaye ma an ng’ate, kendo ma atiyone, nyoro obiro ira, mi owacho niya, ‘Paulo, kik ibed maluor! Nyaka ichung’ e nyim Kaisar, kendo Nyasaye oseyie kuom ng’wonone ni joma kwang’ kodi duto ok bi tho.’ Kuom mano owetena, beduru gi chir, nikech ang’eyo ni Nyasaye biro timo mana kaka osewachona. To yie nyaka moki e chula moro.” Koro ne en otieno mar apar gang’wen, kendo yamo ne pod goyowa e nam Mediterania. To odiewuor tir, jokwang’ nogalo ni koro wasudo machiegni gi lowo. Omiyo ne giluto tol motuene kidi e pi, mi giyudo ni tutne oromo mita piero ang’wen. Bang’e matin, ne gichako gipime kendo, mi ginwang’o ni tutne koro oromo mita piero adek. Ne giluor ni yie biro tuomore e kite, omiyo ne gibolo rachungini ang’wen yoka bang’ yie, kendo ne gilemo ni mondo piny oyawre. Jokwang’ koro ne dwaro tony weyo yie, omiyo ne giloro yie matin e pi, ka giriasore ni gidwaro bolo rachungini moko yoka wi yie. To Paulo nowacho ni jatend lweny kod askeche niya, “Ka jogi ok osiko e yie, to un uwegi ok unyal resoru.” Kuom mano, askeche nong’ado tonde mane omako yie matinno, mi oweye odhi. To kane piny koro dwaro yawore, Paulo nokwayogi giduto mondo gichiem, kowachonigi niya, “Usebedo ka chunyu chandore kuom ndalo apar gang’wen, kendo kuom ndalogo duto ok usechamo gimoro. Omiyo koro akwayou ni mondo uchiem, uyud teko, nikech kata mana yie wiu achiel ok nolal.” Kane Paulo osewacho kamano, nokawo makati, mi ogoyo ni Nyasaye erokamano e nyimgi giduto, eka nong’ingo mi ochamo. Chuny jogo noduogo, kendo ng’ato ka ng’ato kuomgi nochiemo. Waduto joma ne nie yie, kar rombwa ne mia ariyo gi piero abiriyo gauchiel. Kane ji duto osechiemo moyieng’, ne giwito cham mane yie oting’o e nam mondo gimi yie odok mayot. Kane piny oyawore, jokwang’ ne ok ong’eyo piny mane gintie, to ne gineno mbita moro motimo kuoyo, omiyo ne giparo ni, kanyalore, to gigow yie kanyo. Kuom mano ne ging’ado tonde motuego rachungini, mi giweyo rachunginigo osiko e nam, to bende ne gigonyo tonde mamoko ngayi. Eka ne giywayo tanga yoka wi yie, mi yie ochako ng’uech, kochiko dhowath. To notuomo lowo kama pi thanythanyie, mi yoka wiye omoko matek, ma ok nyal ng’ingni. Eka apaka nogoyo yoka bang’e, mi oturo matindotindo. Askeche ne dwaro nego joma otue, ni mondo kik moro kuomgi go abal, wuog oko, mi tony. To jatend lweny ne dwaro reso ngima Paulo, omiyo notamogi ni kik gitim kamano. Nogolo chik ni mondo joma nyalo goyo abal okwong ochikre e nam ogo abal, ochop e lowo, eka mondo joma odong’ oluw bang’gi, ka moko omako bepe, to moko omako mberni mobarore kuom yie. Kamano e kaka ne watony waduto, mi wachopo e lowo. Kane wasekwo mi wawuok oko, ne wayudo wach ni chulano iluongo ni Molta, kendo joma odak kuno notimonwa ng’wono mokadho. Koth ne osechako chue, kendo koyo ne ng’ich, omiyo ne gimoko mach mi girwakowa maber waduto. Paulo nomodo yien moko mi oketo e mach, eka thuol nowuok e yien-go nikech liet mar mach, mi okayo lwete kendo omokoe. Kane joma odak e chulano oneno ka thuol omoko e lwet Paulo kamano, ne giwacho niya, “Nyaka bed ni jali osenego ng’ato, to kata obedo ni osetony mak otho e nam kamano, to Nyasachwa makare ok noweye okwo!” To Paulo noteng’o thuondno e mach ma ok otime gimoro. Ne gigalo ni dende dikuodi, kata ni dogore piny otho. To kane giserito aming’a, mi ok gineno gimoro marach katimorene, ne giloko parogi, mi giwacho niya, “Nyaka bed ni en nyasaye moro!” Machiegni gi kanyo ne nitie puothe mag ruodh chulano, ma nyinge Publio. Ne orwakowa, mi oritowa maber kuom ndalo adek. To noyudo tuo midhusu kod ndira ogoyo wuon mare, omiyo Paulo nodhi e ot kama onindoe, mi olemone, kendo oketo lwete kuome, mochange. Kane mano osetimore ji mamoko duto matuo e chulano nobiro mi ochangi. Bang’e ne gimiyowa gik mang’eny, to bende bang’ dueche adek kane wakwang’ waa, ne giketonwa gik moko e yie ma dwakonyrego e wuoth. Ne waidho yie moro mane osebet e chulano e ndalo chwiri. Ne en yie moa Aleksandria, ma nyinge ‘Rude mag Polo’. Ne wakwang’ mi wadhi wagowo Surakusa, kendo ne wabet kanyo kuom ndalo adek. Kane waa kuno, ne wakwang’ ka waluoro, mi wachopo e dala mar Regium. Kinyne yamb milambo nochako kudho, mi watundo dala mar Puteoli bang’ ndalo ariyo. Kuno ne wanwang’oe owete moko, mi okwayowa mondo wabed kodgi kuom ndalo abiriyo. Mano e kaka ne wawuotho, mwachopo Rumi. Owete man kuno nowinjo wachwa, mi obiro oromonwa, ka moko chopo nyaka Chiro mar Apio, to moko nyaka kamoro miluongo ni Tres Tabernae, tiende ni Udi Adek Mibuoroe. Kane Paulo onenogi, nogoyo ni Nyasaye erokamano, kendo chunye noduogo. Kane wachopo Rumi, Paulo noyudo thuolo mar dak e ode kende gi askari marite. To bang’ ndalo adek, Paulo noluongo jodong jo-Yahudi modak kuno kanyakla. Kane gisechokore nowachonigi niya, “Owetena, kata obedo ni ne ok atimo gimoro marach ni ogandawa, kendo ne ok aketho chikwa mane kwerewa oweyonwa, to ne otweya e jela Jerusalem, kendo bang’e ne ochiwa e lwet jo-Rumi. To kane jo-Rumi osenona, ne gidwaro gonya, nikech ne ginwang’o ni onge gima asetimo mowinjore gi buch tho. To jo-Yahudi nokwer, omiyo ne ochuna mondo akwa mondo yala e buch Kaisar, kata obedo ni aonge gi wach moro mane adwaro donjogo ni ogandawa kamano! Mano emomiyo aseluongou mondo alos kodu, nimar otueya gi nyororoni mana nikech ageno kuom Jal ma jo-Israel duto bende ogeno kuome.” To ne gidwoke niya, “Pok wayudoe barua moro moa Judea mawuoyo kuomi, to bende onge owetewa moko mosea kuno, mi obiro onyisowa wach moro marach kuomi. To dwaher winjo paroni, nikech wang’eyo ni kuonde duto ji wuoyoe marach kuom kanyakla ma intieno.” Kuom mano ne giwinjore gi Paulo ni onego giduog chieng’ machielo, kendo chieng’no ne gibiro mang’eny kama odakie. Ne owuoyonigi chakre okinyi nyaka odhiambo, konyisogi malong’o wach Loch Nyasaye. Bende notemo lokogi mondo giyie kuon Yesu, kogolo weche e Chik Musa, kendo e kitepe mag Jonabi. Moko kuomgi noyie gi wechene, to moko ne ok oyie. Kuom mano ne gipogore e kindgi giwegi. Kane gidwaro a, Paulo nonyisogi wach achiel niya, “Mano kaka Roho Maler nomiyo janabi Isaya owuoyo maber gi kwereu, kowachone ni, ‘Dhiyo mondo inyis ogandani kama: “Winjo to unuwinji, to wach ok nodonjnu ngang’, kendo ng’icho to unung’ichi, to ok unung’e tiend wach, nimar chuny ogandani osedoko mapek, kendo gisedino itgi, bende giseumo wng’gi. To ka da ni ok kamano, to dikoro itgi winjo wach, bende dikoro wach donjonigi, mi gilokore giduog ira, kendo ochanggi.” ’ ” Eka Paulo notieko kawacho ni, “Koro nyaka ung’e ni teko ma Nyasaye warogo ji osechopo ir joma ok jo-Yahudi, kendo gibiro winjo wach.” [ Kane osewacho kamano, jo-Yahudi noa, kamino wach matek e kindgi giwegi.] Kuom higni ariyo duto Paulo nodak kuno e ot mochulo, kendo ne orwako ji duto mane biro nene. Ne olando wach Loch Nyasaye, kendo ne opuonjo kuom Yesu Kristo, kowuoyo e lela, ma onge ng’ama otame. Ma en barua ma an Paulo, jatich Yesu Kristo, ema andikonu un jo-Rumi. Nyasaye noluonga mondo abed jaote, kendo nowala mondo aland Wachne Maber. Chon Nyasaye nosemiyo jonabi osingore e Muma Maler ni Wach Maberni biro biro. En Wach Maber mawuoyo kuom Wuode ma Ruodhwa Yesu Kristo. Korka anywola mar dhano, ne en nyakwar Daudi, to korka tich Roho Maler, to ne onyis ratiro ni en Wuod Nyasaye, nikech teko mane ochierego koa kuom joma otho. En ema ne otimona ng’wono mondo abed jaote e nyinge, mondo ami ogendini duto oyie kuome kendo oluore. Un bende un kuom joma Yesu Kristo oseluongo mondo obed jogego. Kuom mano andikonu un ji duto man Rumi, ma Nyasaye ohero, kendo oseluongo mondo obed joge. Ng’wono gi kue moa kuom Nyasaye Wuonwa gi Ruoth Yesu Kristo mondo obed kodu. Mokwongo agoyo ni Nyasaye erokamano e nying Yesu Kristo nikech un uduto, nimar humb yie ma un-go landore e piny ngima. To Nyasaye ma atiyone gi chunya duto ka alando Wach Maber man kuom Wuode, ong’eyo kaka aparou e lemona kinde duto. Pile akwaye ni chieng’ moro, ka oyie, to mondo ayud thuolo mar biro iru, bang’ dwaro timo kamano kuom ndalo mang’eny. Agombo nenou mondo apognue mich ma Roho chiwo, mondo ubed gi teko, tiende ni ka wan kanyachiel to mondo wajiwre, ka yieu konya, kendo yiena bende konyou. To owetena, adwaro ni mondo ung’e ni asetemo biro iru ndalo mang’eny, to timo kamano osetama nyaka chil kawuono. Asegombo mondo abi atiye tich maber e kindu, kaka asetimo e kind ogendini mamoko ma ok jo-Yahudi. Achalo ng’at man gi gop ogendini duto, bed ni gin joma olony kata joma ok olony, joma osomo kata joma ok osomo. Mano emomiyo un joma odak Rumi bende, agombo ahinya landonu Wach Maber. Aonge gi wich kuot moro amora kuom Wach Maber, nimar en e teko mar Nyasaye, mawaro ji duto moyie. Mokwongo nobiro ni jo-Yahudi, to bang’e nobiro ni joma ok jo-Yahudi bende. Wach Maber nyiso ji yo ma miyogo dhano bedo e winjruok kode, mana kaka Muma wacho ni, “Ng’at ma obet e winjruok gi Nyasaye nikech oyie ema nobed mangima.” Mirimb Nyasaye moa e polo, mamon gi richo duto kod timbe ma ok kare mag joma geng’o adiera, koro osefwenyore. Nyasaye kumogi nikech gik moko duto ma dhano onego ong’e kuom Nyasaye osefwenyorenigi malong’o, nikech Nyasaye osemiyo ging’eyogi. Chakre chwech piny, dhano osebedo kong’eyo ni Nyasaye nigi teko mochwere, kendo ni en Nyasaye adier. Kata obedo ni gik manyiso ni en Nyasaye ok nyal nenore, to ing’eyogi kuom gik ma osechueyo. Kamano dhano ok nyal wuondore ni kiagi Kata obedo ni ji nong’eyo Nyasaye, to ne ok gidwar mana miye duong’, kata goyone erokamano moromogo. Kar timo kamano, to parogi nokethore, kendo chunygi maonge rieko, mudho opong’o. Giwacho ni giriek, to gin mana joma ofuwo. Kar lamo Nyasaye ma ok tho, to gilamo mana kido mar dhano matho, kata mag winy, kata mag le, kod mag gik mamol. Mano emomiyo Nyasaye nojwang’ogi e timbe mag dwanyruok ma chunygi ohero, kendo ma gikethogo ringregi giwegi. Ne giloko adiera mar Nyasaye odoko miriambo, kendo kar lamo Jachuech ma owinjore yud pak nyaka chieng’ to ne gilamo mana gik mochue, kendo gimiyo duong’. Kuom mano Nyasaye nojwang’ogi, moweyogi e gombogi maricho makelo wichkuot. Mon noweyo riwore gi chwogi, mi odwanyore gi mon wetegi, ma en gima mono! Chwo bende noweyo mon, mi oowore kuom gombo chwo wetegi. Kamano chwo nodwanyore gi chwo wetegi mi giyudo kum e ringregi giwegi moromore gi dwanyruokgi. Ne gidagi yie Nyasaye, omiyo Nyasaye nojwang’ogi, mi parogi olal, kendo gitimo gik ma ok onego gitim. Gipong’ gi timbe maricho duto, kaka gombo gi chuny marach. Adier gipong’ gi nyiego gi nek gi dhaw gi miganga kod himruok. Gin jokuoth, gi johang wach, bende gin joma Nyasaye oweyo, kendo ma ochayo Nyasaye. Gin jokwinyo, gi joma wigi tek kod joma wuorore. Pile gifwenyo yore manyien mag timo richo, kendo gin joma ok winj jonywol. Gin joma wang’gi tek, gi joma ok rit singruokgi, kod joma ok ohero jowetegi, kendo ok kechgi. Ging’eyo malong’o ni Chik Nyasaye wacho ni joma timo gik makamago owinjore gi tho, to kata kamano pod gisiko gitimogi atima, to bende gipako joma timo gik ma kamago. Kuom mano, ka ing’ado ni wadu bura, to ng’e ni bura oseloyi, bed ni in ng’at manadi, nikech ka ing’ado ni jomoko bura, to ing’ado bura mana ni in iwuon, nimar in bende itimo mana gik ma jogo timo. In iwacho ni, “Wang’eyo ni Nyasaye ni kare kokumo joma timo gik makamago.” To in ing’ado bura ni joma timo gigo, to in iwuon bende itimogi, koro ere kaka iparo ni initony e buch Nyasaye? Koso itimo kamano nikech ichayo Nyasaye nimar ong’won ahinya kendo ohore mos, mak okumi piyo? Donge ing’eyo ni Nyasaye ng’won kamano mana nikech odwaro ni mondo ilokri? To in wiyi tek, kendo itamori yie, omiyo ikano kum ni in iwuon ndalo mar mirima, tiende ni chieng’ ma Nyasaye noelie bura mare makare. Chieng’no nomi ng’ato ka ng’ato pok moromo gi timne. Joma osiko katimo maber, kendo dwaro pak gi duong’ moa kuom Nyasaye, kod ngima ma ok rum, nomi ngima ma nyaka chieng’. To joma dwaro mana gigi giwegi, kendo ok dwar gima kare, to dwaro mana luwo gima ok kare noyud kum gi mirima mager. Masira kod chandruok noyud ng’ato ka ng’ato matimo richo. Jo-Yahudi ema nokwong yudo masichego, eka joma ok jo-Yahudi bende noyudgi. To ng’ato ka ng’ato matimo maber noyud duong’ gi pak kod kue. Jo-Yahudi ema nokwong yudogi, eka joma ok jo-Yahudi bende. Nyasaye ok dew wang’ ng’ato! Joma timo richo, to ok ong’eyo Chik Musa, nolal nono, kata obedo ni gikia Chik kamano. Joma timo richo, to ong’eyo Chik, nong’adnigi bura kaluwore gi Chik. Ng’ato nyalo winjo Chik, to ka ok omako, to ok onyal bet e winjruok gi Nyasaye. Ka joma ok jo-Yahudi, ma gin joma onge Chik, timo mana gima Chik dwaro, to mano nyiso ni Chik tiyo e chunygi, kata obedo ni gikia Chik kamano. Mano nyiso ni gima Chik dwaro ondiki e chunygi. Parogi bende nyiso ni mano en adier, nikech seche moko parogi nyisogi ni giseketho, to seche moko parogi onyisogi ni gionge bura. Kamano e kaka notimre chieng’ ma Nysaye nomi Yesu Kristo yalie weche mopondo duto manie chuny dhano. Mano e kaka Wach Maber ma alando nyiso. In to ipakori ni in ja-Yahudi, kendo imor gi bedo kamano. Igeno kuom Chik Musa, kendo isungori ni in achiel kuom jo-Nyasaye. Iwacho ni osepuonji Chik, omiyo ing’eyo gima Nyasaye dwaro mondo itim, kendo inyalo pogo gik makare gi gik maricho. Bende iwacho ni ing’eyo chutho ni in jatend muofni, kendo ni in e ler ni joma ni e mudho, bende ni itayo joma ofuwo, kendo in japuonj nyithindo. Mago duto iwacho nikech Chik oting’oni rieko gi adiera duto. To ka ipuonjo jomoko kamano, to in dak ipuonjri iwuon? Ipuonjo ni, “Kik ikwal,” to in donge ikuelo? Iwacho ni kik ng’ato terre, to in donge iterori? In isin gi nyiseche manono, to donge ikwuelo e hekalu mag nyiseche manono? In ipakori ni in gi Chik Nyasaye, to donge ikelo achaye ni Nyasaye kiketho Chik, mana kaka Muma wacho niya, “Un jo-Yahudi ema umiyo joma ok jo-Yahudi tugo gi nying Nyasaye”? Ka imako Chik, to ter moterigo nyangu nigi tiende, to ka ok imako Chik, to ichal gi ng’at ma ok oter nyangu, kata bed ni oteri nyangu kamano. Kamano bende, ka ng’at ma ok ja-Yahudi, kendo ma ok oter nyangu, omako Chik, to Nyasaye nokwane ka ka ng’at moter nyangu. To in ja-Yahudi moter nyangu kendo man gi Chik mondiki kamano, to pod ikethe aketha, to gin, kata obedo ni ok otergi nyangu, to girito Chik? Gik ma oko ok ema mi ng’ato dok ja-Yahudi maradier, bende tero nyangu mar ringruok ok e tero nyangu maradier. Ooyo, ja-Yahudi maradier en ng’at ma ja-Yahudi gie chunye, kendo tero nyangu maradier bende en mar chuny. En tich Roho, to ok en tich rito Chik. Kata obedo ni ng’at ma kamano ok yud pak kuom dhano, to oyudo kuom Nyasaye. To ng’ato kuomu nyalo penjo niya, “Ka kamano to ere ber mar bedo ja-Yahudi? Koso ere ber mar tero nyangu?” To adwoko kama: Nitie ber mang’eny kuom bedo ja-Yahudi. Mokwongo Nyasaye nogeno jo-Yahudi mi omiyogi Wachne. To koro, ka jomoko kuomgi ne ok orito wachneno, iparo ni mano dimi adiera mar Nyasaye bed maonge tich koso? Ooyo, ok kamano ngang’! Nyasaye nyaka bed jaadiera, kata obedo ni ji duto gin jomriambo, mana kaka Muma wacho ni, “A Nyasaye, in ema nyaka inenri ng’ama kare kiwuoyo, to bende kiyali, to nyaka ilo bura.” To ng’ato nyalo wacho ni richowa nyiso ji tim makare mar Nyasaye, omiyo Nyasaye ok ni kare kakumowa. To mano ok nyal bet kamano, nimar ka Nyasaye ok ni kare, to ere kaka dong’ad ni piny bura? Ng’ato bende nyalo wacho niya, “Miriambona osemiyo adiera mar Nyasaye onenore malong’o, kendo osekelone duong’. Koro ere gimomiyo pod ing’adona bura ni an jaricho?” To mano chalo mana gi wacho ni, “Watimuru richo mondo ber obedie.” Chutho, jomoko osehangonwa kawacho ni mano e gima wapuonjo! Nyasaye nokum joma kamago kaka owinjore! To koro ere kaka wan jo-Yahudi waloyo ji mamoko? Ngang’, ok waloyogi kata matin, nikech asenyiso ni richo oloyo jo-Yahudi gi joma ok jo-Yahudi mana machalre, mana kaka Muma wacho niya, “Onge ng’ama kare Ooyo, onge kata mana ng’at achiel Onge ng’ama wach donjone, kata mana ng’ama dwaro Nyasaye. Ji duto osebayo yo, mi gidoko joma nono. Onge ng’ato kuomgi matimo maber. Ooyo, onge kata mana ng’at achiel.” “Dhogi chalo gi bur mong’amo dhoge, kendo giwacho mana miriambo lilo.” “Wechegi chalo gi kwich thuond rai.” “Dhogi opong’ gi kuong’ kod weche makech.” “Tiendgi wer, ka gidhi chuero remo, kendo kamoro amora ma gidhiye to chandruok gi masira ema wuokie. Ok ging’eyo yo makelo kue.” “Ok giluoro Nyasaye kata matin.” To wang’eyo ni weche duto ma Chik wacho oket ni joma nie bwo Chikno. Kuom mano, ji onge gi yo ma ginyalo tonygo e bura, to buch Nyasaye okwako piny duto. Onge ng’ama nyalo bet e winjruok gi Nyasaye nikech osemako Chik, nimar tich Chik en mana miyo dhano ng’eyo ni oseketho. To koro yo ma Nyasaye miyogo dhano bet e winjruok kode oseelore, kendo ok otenore kuom Chik kata matin. To kata kamano Chik Musa gi Jonabi wuoyo kuome. En e yo ma Nyasaye miyogo dhano bet e winjruok kode nikech yie ma oyiego kuom Yesu Kristo. Yorno ni thuolo ni ji duto moyie, nikech onge gima gipogorego. Ji duto oseketho, kendo girem kuom duong’ mar Nyasaye. To Nyasaye miyo gibet e winjruok kode kuom ng’wonone, nikech Yesu Kristo nowarogi. Nyasaye nochiwo Yesu mondo thone obed misango migologo richo mag joma oyie. Notimo kamano mondo onyisgo ni timne kare, kata obedo ni ne osebedo ka ok odew richo mane joma chon otimo kamano. To bende notimo kamano mondo onyisgo ni pod otimo gima kare ndalogi, kendo ni ng’ato ka ng’ato moyie kuom Yesu, to omiyo bet e winjruok kode. Koro ere gima odong’ ma ng’ato nyalo sungorego? Onge gimoro, nikech sunga osegol oko chuth. To ere gima omiyo ogole? Ogole nikech warito Chik koso? Ooyo, ogole mana nikech wayie. Wasenwang’o malong’o ni Nyasaye miyo ng’ato bet e winjruok kode mana nikech yie, to ok nikech rito Chik kata matin. Uparo ni Nyasaye en mana Nyasach jo-Yahudi kende koso? Donge en Nyasach joma ok jo-Yahudi bende? Adier en Nyasach joma ok jo-Yahudi bende. Nikech Nyasaye en achiel. Obiro miyo jo-Yahudi bet e winjruok kode mana nikech yiegi. Kamano bende e kaka nomi joma ok jo-Yahudi bedi e winjruok kode mana nikech yiegi. Koso uparo ni kwajiwo wach yie kamano to wamiyo Chik bedo maonge gi tich? Ooyo, ok kamano. Koro eka waguro Chik! Koro ere gima dwawachi kuom Ibrahim ma kwarwa? Ang’o mane oneno? Ka dine bed ni obet e winjruok gi Nyasaye nikech gik mane otimo, to kara da obedo gi gima omiyo onyalo sungore. To chutho oonge gi gima onyalo sungorego e nyim Nyasaye, nikech Muma wacho niya, “Ibrahim noyie kuom Nyasaye, mi yieneno ema ne omiyo Nyasaye okwane ni en ng’ama kare.” Ka ng’ato osetiyo tich moro, to chudone ok kwan ka kony moro momiye amiya, to ikwano ka pok moyudo kuom luche. To ka ng’ato ok ogeno kuom gimoro mosetimo, to oyie mana kuom Nyasaye mamiyo joma richo bet e winjruok kode, to yieneno ema ikwano ka gima omiyo obet e winjruok gi Nyasaye. Mano bende e gima ne Daudi owacho kare, mak orango timbe mosetimo. Nowacho niya, “Mano kaka joma Nyasaye oseweyonigi kethogi, kendo orucho richogi, gin johawi! Adier, ng’at ma Ruoth ok kwan ka jaricho en jahawi!” To uparo ni hawi mane Daudi owuoyo kuomeni, en mar joma oter nyangu kende koso? Ooyo, en mar joma ok oter nyangu bende, nikech wasehulo ni Muma wacho ni, “Yie mar Ibrahim ema ne omiyo Nyasaye okwane ni en ng’ama kare.” Nyasaye nokwane ni en ng’ama kare kosetere nyangu, koso ka podi? Donge nokwane kapok otere nyangu, to ok kosetere? To achien ne otere nyangu kaka ranyisi ni Nyasaye ne okwane ni en ng’at makare nikech yie mane en-go kane pok otere nyangu. Kuom mano, Ibrahim e wuon ji duto moyie kuom Nyasaye, kendo ma Nyasaye kwano ni joma kare, kata obedo ni ok otergi nyangu. To bende en e wuon jogo moter nyangu, to mana nikech giluwo yor yie mane wuonwa Ibrahim bende oluwo kane pok otere nyangu. Nyasaye nosingore ni Ibrahim kod nyikwaye ni piny nobed margi to ne ok osingore kamano nikech Ibrahim norito chik, to mana nikech nokwane ni en ng’at makare kuom yie mane en-go. Ka da bed ni gima Nyasaye osingore imiyo mana joma orito Chik, to kara yie ma ng’ato nigo onge tiende, kendo singruok mar Nyasaye bende onge tich. Chik kelo mirimb Nyasaye, to kama chik ongee, ketho chik bende ongee. Gimomiyo yie nyaka bedie en ni mondo gik moko duto oyud nono kuom ng’wono, kendo singruok obed gi teko ni koth Ibrahim duto, ok mana ni joma rito Chik kende, to bende ni mago ma oyie mana kaka Ibrahim e wuonwa waduto, mana kaka Muma wacho niya, “Aseketi wuon ogendini mang’eny.” Kuom mano, singruok nigi teko e nyim Nyasaye mane Ibrahim oyie kuome. En e Nyasaye machiero joma otho, kendo ma gima owacho miyo gik maonge betie. Ibrahim noyie kendo nogeno agena, kata obedo ni gima dine mi ogen kamano ne onge! Mano omiyo nodoko wuon ogendini mathoth, mana kaka Muma wacho ni, “Nyikwayi nobed mana mathoth kamano.” Kata obedo ni hike koro ne dirom mia achiel, ong’eyo ni ringre owuon chalo gi gima otho, kendo ni Sara bende koro ndalone mar nywol osekadho, to yie mare ne ok odok chien. Ne pod ogeno agena singruok mar Nyasaye ma ok oriwo gi kiawa. Yie mare nopong’ gi teko, mi omiyo Nyasaye duong’, ka en gi ratiro ni Nyasaye nigi teko mar timo gima ne osesingore ni notim. Yieno ema ne omiyo “Nyasaye okwane ni en ng’ama kare.” To weche mondik ni, “Nyasaye nokwane ni en ng’ama kare,” ne ok ondiki mana nikech Ibrahim kende, to nondiki nikech wan bende, ma ibiro kwano ni joma kare nikech wayie kuom Jal mane ochiero Yesu Ruodhwa oa kuom joma otho. Yesu ema ne ochiw mi otho nikech richowa, to ne ochiere mondo wabedi e winjruok gi Nyasaye. Kaka osemi wabet e winjruok gi Nyasaye nikech wayie, koro wan gi kue kod Nyasaye kuom Yesu Kristo Ruodhwa. Yesu ma wayie kuomeni ema oseyawonwa yo ma wayudogo gueth mar Nyasaye ma wan-goni, kendo wamor nikech wageno ni wanane duong’ mar Nyasaye. To ok mano kende! To wabedo mamor kata mana e masiche mwaneno, nikech wang’eyo ni masira kelo kinda, to kinda miyo ng’ato bedo gi chuny ma Nyasaye oyiego, kendo chuny ma kamano miyo ng’ato bedo gi geno. To geno ma kamano ok kuod wiwa, nikech Roho Maler ma Nyasaye osemiyowa osepong’o chunywa gi hera mar Nyasaye. Kane pod ok wanyal gimoro, wan joma ok oluoro Nyasaye, to Kristo nothonwa e ndalo mane Nyasaye oketo. Tek mondo ng’ato oyie tho kar ng’at makare, to kamoro inyalo yudo ng’ato ma diyie chiwore kar ng’at maber. To gima nyisowa ni Nyasaye oherowa gi hera maduong’ en ni Kristo nothonwa kane pod wan joricho. Kaka koro tho Kristo osemiyo wabet e winjruok gi Nyasaye, wan gi ratiro ni obiro resowa e kum mogik. Kane pod wan wasik Nyasaye, to ne omiyo wasedoko osiepne, kuom tho mar Wuode. To tinde kaka koro wasedoko osiepene, donge ibiro resowa moloyo nikech ngima mar Wuode? To ok mano kende. Wamor bende kuom Nyasaye nikech gima ne Yesu Kristo Ruodhwa otimonwa, nimar en ema nomiyo wadoko osiep Nyasaye. Wang’eyo ni richo nodonjo e piny nikech tim ng’at achiel, kendo richono nokelo tho. Kamano tho nobiro kuom ji duto, nikech ji duto nokelo richo. To chutho richo ne nie piny kata mana e ndalo mane Nyasaye pok omiyo ji Chik Musa, to ka onge chik to richo ok kwan ka richo. To chakre ndalo mar Adam nyaka ndalo mar Musa, tho noloyo ji duto, koda ka joma ok oketho kaka Adam noketho, kotamore rito chik mane Nyasaye omiye. Adam ne en ranyisi mar Jal mane onego obi. To ng’wono mane Nyasaye otimo opogore mabor gi richo mane Adam otimo, nikech richo mar ng’ato achiel nokelo ni ji duto tho, to ng’wono mar Nyasaye, kod chiwo mane ng’at achiel ma en Yesu Kristo okelo nomiyo ji duto gweth mogundho. Mich Nyasayeno opogore mabor gi richo mar ng’at achielno, nimar richo achiel nokelo ni ji duto bura, to richo mang’eny nokelo mich mang’won mane omiyo ji duto obet e winjruok gi Nyasaye. Ka ketho mar ng’ato achiel ema nomiyo tho olocho, to mano kaka joma yudo ng’wono mogundho mar Nyasaye gi michne ma miyo gibedo e winjruok kode nobed gi ngima kendo nolochi nikech ng’at achiel ma en Yesu Kristo! Kaka ketho achiel nomiyo bura oloyo ji duto, kamano bende e kaka tim makare achiel miyo ji duto bedo e winjruok gi Nyasaye, kendo miyogi ngima. Bende kaka ji duto nodoko joketho nikech ng’at achiel notamore winjo wach, e kaka ji duto nobed e winjruok gi Nyasaye nikech ng’at achiel nowinjo wach. Chik nobiro, mi ketho omedore. To kama richo nomedoree, ng’wono nomedoree moloyo, ni mondo kaka richo nolocho kamiyo ji duto tho, e kaka mondo ng’wono olochi, ka Nyasaye miyo ji bedo e winjruok kode, kendo miyogi ngima ma nyaka chieng’ kuom Yesu Kristo Ruodhwa. To koro ere gima dwawachi? Dwawachi ni ber kwasiko watimo richo mondo ng’wono mar Nyasaye omedre koso? Ngang’! Ok kamano! Korka wach richo to wan mana joma otho. Koro ere kaka dwadhi nyime kwadak e richo? Donge ung’eyo ni kane obatiswa, mi wariwore gi Yesu, to batisono nomiyo wariwore kode e thone? Mano onyiso ni kane obatiswa mi wariwore gi Yesu e thone, to ne oyikwa kode bende, mondo kaka ne Kristo ochier oa kuom joma otho kuom teko maduong’ mar Wuoro, e kaka wan bende wabed gi ngima manyien. Ka waseriwore kode e thone, to wanariwre kode e chierne bende. Wang’eyo ni ngimawa machon nogur kode e msalape ni mondo kitwa mar richo orum, kendo ni mondo kik wamed bedo wasumb richo, nikech ka ng’ato osetho to osegonye oa e richo. Ka wasetho gi Kristo to wayie ni wanabed mangima kode bende, nikech wang’eyo ni Kristo osechier oa kuom joma otho, kendo ok nochak otho nimar tho koro onge gi teko kuome. Tho mane othogo, notho ni richo dichiel kende, to koro kaka ongima, ongima ni mondo oti ni Nyasaye. Kamano e kaka onego ukwanru ni usetho ni richo, to ungima ni mondo uti ni Nyasaye kuom Yesu Kristo. Mano emomiyo kik uwe richo bed gi loch e ringreu matho, mondo kik uluw gombo mag ringruok. Kik ng’ato kuomu yie mondo fuonde moro amora obed gima itimogo richo, to chiwreuru ni Nyasaye ka joma otho mochako ochier. Adier, chiwneuru ringreu duto mondo obed gik ma itimogo gik makare, nimar richo ok nochak obed gi loch kuomu, nikech koro ok un e bwo Chik, to un e bwo ng’wono mar Nyasaye. To koro nadi? Dwatim atima richo nikech koro ok wan e bwo Chik to wan e bwo ng’wono koso? Ngang! Ok kamano! Donge ung’eyo malong’o ni ka uchiworu ni ng’ato ka wasumbe, mi urito chikene, to chutho un wasumb ng’atno? Kamano bende ka un wasumb richo to tho ema ochomou, to ka un wasumb winjo wach to Nyasaye biro miyo ubed e winjruok kode. To wagoyo ni Nyasaye erokamano nikech kata obedo ni yande un wasumb richo, to koro urito puonj mane omiu gi chunyu duto. Ne ogonyu e tuech richo, mi udoko wasumb tim makare. Awuoyonu gi weche mayot winjo nikech parou mar dhano thanythany. Kaka ne uchiwo ringreu obed wasumb dwanyruok gi tim ma ok kare, mutimo atima richo, e kaka koro chiwuru ringreu obed wasumb tim makare mondo udok joma ler. Kane un wasumb richo, to ne ok uneno ni onego uluw tim makare. To ere ohala mane uyudo kuom timo gik ma koro miyou wichkuotgi? Giko mar gigo en mana tho. To koro osegonyu e tuech richo, mi udoko wasumb Nyasaye, omiyo ohala muyudo en ngima maler, kendo gikone en ngima ma nyaka chieng’. Misach richo en tho, to mich Nyasaye en ngima mochwere kuom Yesu Kristo Ruodhwa! Owetena, un joma ong’eyo kaka chik tiyo, omiyo ung’eyo ni chik otueyo ng’ato mana ka pod ongima. Wakawuru dhako man gi chwore kaka ranyisi: Chik kend otueye kuom chwore ka pod chwore ngima. To ka chwore otho, to ogonye kuom chik mane otueye kuom chwore. To ka odhi odak gi dichwo moro ka chwore pod ngima, to iluonge ni dhako materore. To ka chwore otho to chik ok otueye. En thuolo omiyo ka ng’at machielo koro okende, to ok en dhako materore. Owetena, un bende uchalo kamano. Ne udoko fuond ringre Kristo, omiyo Chik onge gi teko kuomu, nikech uchalo joma otho. Mano notimore mondo ubed jo-ng’at machielo, ma en Jal mane ochier oa kuom joma otho, mondo wan duto wanyag olemo ni Nyasaye. E ndalo mane pod waluwo timbe mag dhano, Chik nomiyo gombo otiyo e ngimawa, mi onywolo mana tho. To koro osegonywa kuom Chik mane otueyowa, nikech wachalo joma osetho. Koro ok wati ni Nyasaye e yo machon, kwaluwo mana Chik mondiki, to watiyone ka wan gi ngima manyien ma Roho kelo. Koro ere gima dwawachi? Dwawach ni Chik en richo koso? Ngang! Ayie ni ka da Chik onge, to ok dang’eyo ni richo en ang’o. Ka da ni Chik ok owacho ni ‘Kik igombi,’ to da ok ang’eyo ni gombo en ang’o. Chikno nomiyo richo thuolo, mi okelo gombo duto mopogore opogore e chunya. Ka da onge Chik, to richo dobedo gima otho. Chon ne ok ang’eyo wach Chik, to ne angima angima. To kane ang’eyo Chik, richo nodoko mangima, mi an to atho. Kamano chik mane oketi mondo okel ngima, nokelona mana tho, nikech richo noyudo thuolo ma Chik okelo, mi owuonda, kendo onega. Kuom mano, Chik Musa en gima ler, kendo chike moting’o bende ler, kendo kare, kendo beyo. Kara dwawachi ni gima ber ema nomiyo atho koso? Ngang’! Richo notiyo gi gima ber, mi onega, mondo richo ong’ere malong’o ni en ang’o. Kamano chik nyiso ni richo en gima rach moloyo. Wang’eyo malong’o ni Chik Musa ber, nikech oa kuom Nyasaye. An to an mana dhano matho, moseng’iew modoko misumba richo. Gik ma atimo odhiera, nikech ok atim gik ma adwaro ni mondo atim, to atimo mana gik ma ok adwar. To ka atimo gik ma ok adwar timo kamano to mano nyiso ni ayie ni Chik ber. To chutho ok an ema atim gigo, to richo modak e chunya ema timogi. Ang’eyo ni an kaka dhano, onge gima ber man kuoma, nikech kata obedo ni adwaro timo gima ber, to ok anyal. Gima ber ma adwaro timo ok atim, to gima rach ma ok adwar ema atimo. To ka atimo gima ok adwar timo kamano to mano nyiso ni ok an ema atim gino, to richo modak kuoma ema time. Koro gima asefwenyo en ni, ka adwaro timo gimoro maber, to richo kende ema arodhnogo. E chunya maiye to amor gi Chik Nyasaye, to e ringra anwang’oe chik machielo makedo gi chik ma chunya oyiego. Chikno omiyo abedo misumba richo modak e ringra. Yaye! Mano kaka an ng’at machandore! Ng’ano ma biro resa e ringruok mar thoni? Agoyo ni Nyasaye erokamano, nikech Yesu Kristo Ruodhwa ema biro resa! Kuom mano, aneno ni an awuon arito Chik Nyasaye mana gi parona kende, to e ngimana mar dhano to aluwo mana chik mar richo. Mano emomiyo koro onge bura kuom jogo man kuom Kristo Yesu, nikech ka ng’ato ni kuom Kristo, to chik mar Roho makelo ngima osegonye kuom chik makelo richo kod tho. Gima Chik Musa ne ok nyal timo nikech nyawo mar dhano e gima Nyasaye notimo kane ooro Wuode e kido mar ringruok machal mana gi ringrewa matimo richo, mondo obed misango magolo richo. Kamano, kane en e ringruokno, nomiyo bura oloyo richo, mondo tim makare ma Chik dwaro ochop kare kuomwa, wan ma koro wawuotho kaka Roho dwaro, to ok kaka ngima mar dhano dwaro. Joma timo gik ma ngima mar dhano dwaro, paro mana weche mag dhano, kendo mano kelo tho, to joma timo gik ma Roho dwaro, paro mana weche mag Roho, kendo mano kelo ngima kod kue. Ng’at ma paro mana weche mag dhano mon gi Nyasaye, nikech ok orito Chik Nyasaye. Adier, ok onyal rite. Chutho, joma timo mana gik ma ngima mar dhano dwaro ok nyal bedo malong’o ni Nyasaye. Ka Roho mar Nyasaye odak e iu, to ok unyal timo gik ma ngima mar dhano dwaro, to utimo mana gik ma Roho dwaro, kendo ka ng’ato onge gi Roho mar Kristo, to ok en ng’ate. To ka Kristo nie iu, to kata obed ni ringreu otho nikech richo, chunyu to ngima nikech Nyasaye osemiyo ubet e winjruok kode. To bende ka Roho ma Jal mane ochiero Yesu oa kuom joma otho odak e iu, to en mane ochiero Kristo oa kuom joma otho nomi ringreu matho bedo mangima bende, nikech Roho modak e iu. Emomiyo owetewa, wan jogowi, to ok jogop dwaro mar dhano, mondo watim gik ma ngima mar dhano dwaro, nikech kutimo gi ma ngima mar dhano dwaro to ubiro tho. To ka unego timbeu maricho kuom teko mar Roho, to unubed mangima. Ji duto ma Roho mar Nyasaye otelonigi gin nyithind Nyasaye. To Roho ma useyudo ok loku wasumbini mondo uchak ubed maluor. Ooyo, Rohono lokowa nyithind Nyasaye, omiyo ng’ato ka ng’ato kuomwa ywak ni Nyasaye, ka luonge ni, “Baba! Wuora!” Roho owuon oriwore gi chunywa kanyisowa ni wan nyithind Nyasaye. To ka wan nyithind Nyasaye kamano, to wayudo mich ma osesingorenwa bende. Adier, wayudo michgo kaachiel gi Kristo! Chutho, ka wayie neno masira kode, to wanayud duong’ kode bende. To aneno ni masira mwaneno ndalogi tin, kipimo gi duong’ mapok oel mwabiro yudo. Gik moko duto mochue rito kogeno ahinya mondo Nyasaye omi nyithinde ofwenyre. Nyasaye nomiyo gik moko duto mochue obedo kayiem nono, ok nikech dwarogi giwegi, to nikech dwarone owuon. To ne nitie geno ni chieng’ moro nogony gik moko duto mochue, mondo kik gibed gik matow, to giyud thuolo maduong’ ma nyithind Nyasaye nigo. Wang’eyo ni nyaka chil kawuono gik mochue duto chur, kendo neno rem mana ka dhako ma muoch kayo. Ok mago kende, to wan bende wachur e iwa wawegi, ka warito mondo Nyasaye olokwa nyithinde, komiyowa thuolo chutho. Wachur kamano kata obedo ni Nyasaye osemiyowa Roho kaka mich mokwongo mar gueth ma wabiro yudo achien. Adier genono ema ne oreswago. Ka waseyudo gima wageno yudo, to koro ok wanyal wacho ni wan gi geno, nikech ere kaka ng’ato nyalo geno yudo gima oseyudo? To ka wageno yudo gima pok waneno, to rit ma waritegono nyiso ni wan jokinda. Mano e kaka Roho bende konyowa e nyawowa, nikech ok wang’eyo kaka owinjore walem. To Roho owuon kwayonwa Nyasaye, kachur gi chur ma weche dhano ok nyal wacho, kendo Nyasaye ma nono chuny dhano ong’eyo gima Roho kwayo, nikech okwayo ni jo-Nyasaye e yo ma Nyasaye oyiego. Wang’eyo ni Nyasaye omiyo gik moko duto tiyo kaachiel mondo joma ohere oyud gueth. Jogo gin joma oseluongo kaka odwaro. Gin e joma noyiero chon, mi oketo obedo gi kido machal gi kit Wuode, mondo Wuode obed wuowi maduong’ e kind owetene mang’eny. Joma ne Nyasaye oyierogo ema noluongo, kendo joma noluongogo nomiyo obet e winjruok kode, bende joma osemiyo obet e winjruok kodego ema opogonigi duong’ne maler. To koro dwawach ang’o kuom wechego duto? Ka Nyasaye ni kodwa, to ere gima dwaluor, kata ka ng’ato obedo jasikwa? Nyasaye ne ok otimo migundia kuom Wuode owuon, to ne ochiwe mi otho nikech wan duto. To kane ochiwo Wuode kamano, to ere kaka dotamre miyowa gik moko duto mogundho? Ng’ano ma didonj ni joma Nyasaye oseyiero, ka Nyasaye ema osemiyo gibet e winjruok kode? Koso ere ng’ama ding’adnwa bura, ka Kristo Yesu ema ne othonwa? To ok tho ema nothonwa kende, to bende ne ochier, mi obet e bat korachwich mar Nyasaye, kendo en ema okwayonwa! Ang’o ma dipogwa gi hera ma Kristo oherowago? Dobed masira, koso chandruok, koso sand, koso kech, koso duk, koso himruok, koso tho? Adier, mago timorenwa mana kaka Muma wacho niya, “Inegowa seche duto nikech in, kendo wachalo mana gi rombe midwaro yang’o.” To kata kamano, waloyo gigo duto chutho, nikech teko mar Jal mane oherowa, nimar ang’eyo malong’o ni onge gima nyalo pogowa gi hera ma oherowago, bed ni en tho kata ngima, kata malaika kata joloch mag polo, kata gik manie wiwa malo kata gik manie bwowa piny, kata gimoro amora manadi mochue. Adier, onge gima nyalo pogowa gi hera mar Nyasaye, moherowago kuom Kristo Yesu Ruodhwa. Kaka an ja-Kristo, gima koro adwaro wacho en adier chutho. Ang’eyo e chunya ni ok ariambi, kendo Roho Maler bende nyisa ni awacho adier. An gi kuyo maduong’, kendo chunya lit pile nikech wach jowetena ma jo-Israel, ma gin joogandana kuom anywola. Dayie mondo an awuon Nyasaye okweda, mi gola kuom Kristo, kapo ni mano dikonygi. Jo-Israel gin joma Nyasaye oseyiero mondo obed nyithinde. Ne onyisogi duong’ne maler, kendo ne otimo kodgi singruok madongo. Nomiyogi Chik Musa kendo nonyisogi kaka onego gilame e Hekalu. Bende nosingorenigi ni obiro guedhogi. Gin e nyikwa kwerewa madongo machon, kendo korka anywola, to Mesia ne oa e ogandagi. Opak Nyasaye Moloyo Gik Moko Duto nyaka chieng’! Amin. To kik ugal ni gima Nyasaye nosingore ok osechopo, nikech jo-Israel duto ok gin joma Nyasaye oseyiero. To bende nyikwa Ibrahim duto ok gin nyithind Nyasaye, nimar Nyasaye nowacho ni Ibrahim niya, “Joka Isaka kende ema noluong ni nyikwai.” Mano nyiso ni nyithindo duto mane Ibrahim onywolo ok gin nyithind Nyasaye, to mana mago monywol kaluwore gi singruok mar Nyasaye ema ikwano ka nyithind Nyasaye adier, nikech mano e gima Nyasaye nosingore niya, “Ka kinde ochopo kare, to anaduogi, kendo nanwang’ ka Sara osenywolo nyathi mawuowi.” To ok mano kende. Kwarwa Isaka nonywolo nyithindo ariyo gi Rebeka chiege. To kane pok onywolgi, tiende ni kane pok gitimo gimoro maber kata marach, to Nyasaye nowacho ni Rebeka ni, “Nyathini maduong’ noti ni nyathini matin.” Mano nobet kamano mondo yo ma Nyasaye oyierogo ji ogurre, nikech en ema oluongo ng’ato kaka dwarone obet, to ok nikech timbe ma ng’ato otimo. Mano bende e kaka Muma wacho ni, “Ne ahero Jakobo, Esau to ne asin-go.” To koro dwawach ang’o? Dwawach ni Nyasaye ok ni kare koso? Ooyo! Ok nyal bet kamano, nikech Nyasaye nowacho ni Musa niya, “Anakech jogo ma adwaro kecho, kendo anabed mang’won ni joma adwaro bedonigi mang’won.” Emomiyo ok en wach gima ng’ato dwaro kata gima ng’ato timo momiyo Nyasaye yiere, to en mana wach ng’wono mar Nyasaye owuon. Nyasaye wacho ni Farao e Muma niya, “Ne aketi ruoth mana ni mondo gima atimoni omi ji ong’e kaka tekona duong’, kendo mondo humba olandre e piny ngima.” Kuom mano waneno ni ka Nyasaye dwaro timo ni ng’ato ng’wono, to otimo atima. Bende ka odwaro ni mondo omi chuny ng’ato odok matek, to otimo atima kamano. To ang’eyo ni ng’ato kuomu biro penja niya, “Ka onge ng’ama nyalo geng’o gima Nyasaye dwaro kamano, to ere gima omiyo Nyasaye pod dhaw gi ji?” To an adwoke ni, in dhano adhanani, in ng’a, ma dipenj Nyasaye wach? Donge jachuech nigi teko mar timo atima gima ohero gi lowo? Koso donge lowo achiel onyalo chueyogo agulni ariyo, ma achiel itiyogo tich mogen, to machielo itiyogo tich aticha? To mano bende e gima Nyasaye osetimo. Kata obedo ni ne odwaro nyiso ji mirimbe, mondo ging’e tekone, to ne ohore mos gi ng’wono maduong’, mi ok otieko joma okechogo mane owinjore otieki. To bende notimo kamano mondo omigo ji ong’e duong’ne kaka lich. En duong’ ma omiyo joma otimonigi ng’wono, ma gin joma ne oseloso chon mondo oyud duong’ kamano. Jogo e wan, ma moko Nyasaye oluongo kuom jo-Yahudi, to moko oseluongo kuom joma ok jo-Yahudi bende. Mano oluwore gi gima Nyasaye owacho e kitap Hosea niya, “Ji mane ok joga, analuong ni joga. Adier, oganda mane ok ahero, analuong ni joma ahero, kendo kama ne okwergie chon ni, ‘Ok un joga,’ e kama noluonggie ni, nyithind Nyasaye Mangima.” Isaya bende nowuoyo kuom jo-Israel kama: “Kata ka jo-Israel ng’eny mana ka kuoyo manie dhonam, to ji manok kuomgi kende ema nokwo, nikech Ruoth Nyasaye nong’ad bura e piny piyopiyo, mana kaka nowacho ni notim.” Mano oluore gi gima Isaya nosewacho chon niya, “Ka dine Ruoth Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto ok oweyonwa joma chungo wiwa, to dine warumo mana ka Sodom gi Gomora.” Koro wanawach ang’o? Onego wawach ni joma ok jo-Yahudi, mane ok otemo mondo obed e winjruok gi Nyasaye, ema koro osebet e winjruok kode kuom yie, to jo-Israel, mane temo dwaro yor Chik ma dimi gibed e winjruok gi Nyasaye, ne ok oyudo chik ma kamano. To ang’o ma omiyo ne ok ginyal yude? Ne ok ginyal yude nikech ne ok gitemo mondo gibed e winjruok gi Nyasaye kuom yie, to mana kuom gik ma gitimo. Ne gichwanyore e kidi machwanyo ji. En kidi ma Muma wuoyo kuome niya, “Winjuru! Aketo kidi mabiro chwanyo ji e dala Sayun. En lwanda ma nomi gipodhi. To ng’at moyie kuom Jal ma kidino ochung’ kare, to ok noywag ang’e.” Owetena, alamo Nyasaye matek mondo jo-Israel okwo, nikech mano ema chunya dwaro ahinya. Ayie ni giketo chunygi kuom tiyo ni Nyasaye, to gikia yo ma onego gitinego, nikech pok ging’eyo yo ma Nyasaye miyogo ji bet e winjruok kode, to gise mana temo loso yorgi giwegi. Kamano ne ok giyie luwo yo ma Nyasaye miyogo ji bet e winjruok kode. To koro Kristo osemiyo Chik obedo maonge gi tich, komiyo ji duto moyie kuome, bet e winjruok gi Nyasaye. Gima ne Musa ondiko kuom wach bedo e winjruok gi Nyasaye kuom mako Chik wacho kama: “Ng’at ma omako Chik, Chik nomi obed mangima.” To kuom wach bedo e winjruok gi Nyasaye kuom yie, to owachoe niya, “Kik ipenjri e chunyi ni, ‘Ng’ano ma didhi malo e polo?’ ” tiende ni, ng’ano ma didhi kwa Kristo obi e piny? “Kata kik ipenjri ni, ‘Ng’ano ma dilor mwalo e Piny Joma Otho?’ ” tiende ni, ng’ano ma digol Kristo a kuom joma otho? Ooyo Muma wacho kama: “Wach Nyasaye chiegni kodi; en mana e dhogi kendo e chunyi.” En e wach mar yie mwalando niya, Ka iwacho gi dhogi e lela ni Yesu e Ruoth, kendo iyie e chunyi ni Nyasaye ne ochiere oa kuom joma otho, to noresi. En kamano nikech ng’ato nyaka yie gi chunye mondo obed e winjruok gi Nyasaye, kendo nyaka owuo e lela gi dhoge mondo orese. Muma wacho niya, “Ng’at moyie kuome ok noywag ang’e.” Mano oriwo ji duto nikech onge pogruok e kind jo-Yahudi gi joma ok jo-Yahudi, to giduto gin gi Ruoth achiel man gi mwandu mang’eny mopogo ni ji duto malame. Muma wacho ni, “Ng’ato ka ng’ato malamo Ruoth noresi.” To ere kaka ji nyalo lame, ka ok giyie kuome? Koso ere kaka digiyie kuom Jal ma pok giwinjo wachne? Koso digiwinj ni entie nadi, ka ng’at malandonigi wach onge? Koso ere kaka ji nyalo lando Wach Maber ka ok oorgi? En mana kaka Muma wacho niya, “Mano kaka ji mor ka gineno joma kelo nigi Wach Maber!” To ok en ni ji duto ne oyie Wach Maberno, to obet mana kaka Isaya wacho niya, “Ruoth, ere ng’ama oseyie wach mwalando?” Kuom mano yie a kuom winjo. To gima iwinjo en Wach Maber mawuoyo kuom Kristo. To koro apenjo niya, “Bende nyalo bet ni jo-Israel ne ok owinjo Wach?” Ooyo! Ne gisewinjo, mana kaka Muma wacho ni, “Dwond joland wach osewinji e piny duto. Adier, wechegi osetundo e tung’ piny gi tung’ piny.” Apenjo kendo niya, “Bende nyalo bet ni jo-Israel ne ok owinjo tiend wach?” To akwongo adwoko penjono kanyisou gima ne Musa owacho ni, “Anami nyiego maku kod joma ok oromo luong ni oganda. Adier, anami mirima maku kod oganda ma onge rieko.” To Isaya wuoyo gi chir niya, “Joma ne ok manya ema ne onwang’a. Adier, afwenyora ni joma ne ok penja.” Kuom jo-Israel to owuoyoe niya, “Odiechieng’ duto narieyo bada, ka ahombo oganda ma wigi tek kendo ma piem koda, mondo oduog ira.” To bende apenjo niya, “Nyasaye osewito joge koso?” Ooyo! Ok nyal bet kamano, nikech an awuon an ja-Israel ma nyakwar Ibrahim, kendo ma jadhood Benjamin. Nyasaye ok osewito joge mane ong’eyo chon! Koso ukia gima Muma wacho kuom Elija? Donge owacho ni Elija noywagore ni Nyasaye kuom gima jo-Israel no timo, kowacho niya, “Ruoth, gisenego jonabi magi, kendo gisemuko kendeni mag misango. An kenda ema adong’ to kata an bende gidwaro nega.” To Nyasaye nodwoke niya, “An gi ji alufu abiriyo ma pok ogoyo chonggi piny mondo olam Baal.” Kamano ndalogi bende nitie joma odong’ ma Nyasaye oyiero kuom ng’wonone. Oseyierogi kuom ng’wono to ok kuom gik ma gisetimo, nimar ka da bed ni oseyierogi kuom gik ma gisetimo, to ng’wono ok dobedo ng’wono adier. To koro nadi? Waneno ni gima jo-Israel osebedo ka dwaro, pok giyudo, to joma nok kuomgi mane oyier ema oseyude. Jomoko duto to ne omi chunygi odoko matek mondo kik winj gima Nyasaye dwaro, mana kaka Muma wacho ni, “Nyasaye osemiyogi chuny ma nindo otero. Kamano wang’gi ok nen, kendo itgi ok winj wach, nyaka chil kawuono.” Daudi bende nowacho niya, “Sewni maggi mondo obed obadho kod amoso, kamiyo gipodho kendo ikumogi. Wang’gi mondo oimre kik ginen, kendo chandruok obembgi abemba nyaka chieng’.” To koro apenjo niya, “Kane jo-Yahudi ochwanyore, ne gipodho mi gilal chuth koso?” Ooyo, ok kamano. Ketho mane jo-Yahudi okethogo nomiyo warruok obiro ni joma ok jo-Yahudi, mondo omi jo-Yahudi obed gi nyiego kodgi. To ka ketho mag jo-Yahudi nokelo mwandu ni piny, kendo ka lal margi nokelo mwandu ni joma ok jo-Yahudi, to mano kaka dwokogi ir Nyasaye chuth dikel mwandu miwuoro! To koro adwaro wuoyo kodu un joma ok jo-Yahudi. Kaka oseketa jaote ni joma ok jo-Yahudi, akwano tijano ka gima duong’ ahinya, katemo matek mondo ami jo-Yahudi wetena obed gi nyiego kodu, mondo ami moko kuomgi okwo. Kane Nyasaye owitogi, to mano e yo mane okelogo winjruok e kinde kod ji. To ka mano en adier, to donge ung’eyo ni korwakogi kendo, to mano nobed mana ka chier a kuom joma otho? Ka makati mokwong tedo ochiw ni Nyasaye, to mano miyo makati duto bet maler, kendo ka tiend yath ler, to mano nyiso ni bedene duto ler. En adier ni Nyasaye oserwakou un joma ok jo-Yahudi, mi ubedo joge, kendo uyudo gueth kaachiel gi jo-Yahudi. To rwakuno chalo mana gi bede yadh zeituni mong’ad oko, eka ochom bad yadh zeituni ma thim kargi, ma koro yudo chiembe koa e tiend yath kaachiel gi bede mamoko. To kik upakru ni miti uloyo bede mamokogo! To paruru ni un ok uting’o tiend yath, to tiend yath ema oting’ou. Kamoro ubiro wacho niya, “Bede moko nong’ad oko mondo ochomwa kargi.” Ee, mano en adier, to ne ong’adgi oko nikech ne ok giyie, to un koro usiko asika kuom yath nikech uyie. To mano kik mi usungru, to beduru gi luoro e nyim Nyasaye. Ka jo-Yahudi, machalo bede yath hie ema ne Nyasaye ok okecho, un to dokechu nadi? Neuru ni Nyasaye ng’won kendo ger. Oger ni joma oselal, to ong’won ni un, to mana kusiko kuyie ng’wonone. Ka ok utimo kamano to un bende ibiro ng’adou oko. To bende ka jo-Yahudi ok osiko kotamore yie, to nochak ochomgi e yath, nikech Nyasaye nigi teko mar chomogi kendo. Un joma ok jo-Yahudi uchalo bad yath mane ong’ad oko kuom zeituni mae thim, mi ochom e yadh zeituni mopidhi. Jo-Yahudi to chalo gi bede yath hie, omiyo mano kaka chako chomogi kendo e yadhgi giwegi yot! Owetena, wach moro mopondo nitie e wachni ma adwaro mondo ung’e, nikech dipo ka uparo ni uriek. Wachno chalo kama: Bath jo-Israel konchiel chunygi osedoko matek, to mano biro dhi nyime nyaka kar romb joma ok jo-Yahudi ma Nyasaye dwaro, yud warruok. Mano e kaka jo-Israel duto nokwo, mana kaka Muma wacho niya, “Jawar nobi koa Sayun. Enogol richo duto mag nyikwa Jakobo Mano e singruok ma anatim kodgi ka agolo richogi.” Kane ilando ni jo-Yahudi Injili, to ne gidoko wasik Nyasaye, to mano nokelonu konyruok, un joma ok jo-Yahudi. To kata kamano Nyasaye noseyierogi, kendo pod oherogi, nikech oparo kweregi. Ka Nyasaye oyiero ng’ato kendo oguedho, to ok olok parone kuom ng’atno. Un joma ok jo-Yahudi, chon ne utamoru winjo wach Nyasaye, to koro useyudo ng’wono mar Nyasaye nikech jo-Yahudi otamore winjo wach. Kamano koro jo-Yahudi otamore winjo wach nikech gineno ni useyudo ng’wono, to mano otimore mana ni mondo koro gin bende giyud ng’wono. Nyasaye nomiyo ji duto obedo joma otamore winjo wach kamano mondo ong’wonnigi giduto. Mano kaka mwandu mag Nyasaye dongo! Riekone kod ng’eyone tut manadi! Ere ng’ama nyalo ng’eyo tiend gik moparo? Koso ere ng’ama nyalo ng’eyo yorene? En mana kaka Muma wacho niya, “Ere ng’ama oseng’eyo paro mar Ruoth Nyasaye, kata ere ng’ama osebet jang’adne rieko? Koso ere ng’ama osemiye gimoro, ma dimi obed gi gope?” En ema ne ochueyo gik moko duto, kendo ema omiyo gisiko gintie, bende en ema omiyogi gima omiyo gintie. Duong’ obedne nyaka chieng’! Amin. Emomiyo owetena, asayou kuom ng’wono mar Nyasaye mondo uchiw ringreu obed misango mangima kendo maler ma Nyasaye nyalo yiego, nikech mano e yo maradier mar lemo monego uluw. Kik uluw timbe mag pinyni, to lokreuru mondo parou odok manyien, eka ubiro ng’eyo gik ma Nyasaye dwaro. Gin gik mabeyo kendo malong’o ma Nyasaye oyiego. Kaka Nyasaye osemiya mich kuom ng’wonone, anyisou ni ng’ato ka ng’ato kuomu kik ketre e duong’ moongego, to mondo opar maber maromre gi yie ma Nyasaye osepogone. Ringruok achiel nigi fuonde gi leche mang’eny ma moro ka moro nigi tichne owuon. Kamano e kaka wan bende wang’eny, to wabedo ringruok achiel kuom Kristo, kendo waduto wan fuonde mamoko. Wan gi mich mopogore opogore, kaka mich mane Nyasaye omiyowa kuom ng’wonone obet. Ka mich momi ng’ato en mar hulo wach moa kuom Nyasaye, to mondo ohul wach maromre gi yie mopogne. To ka michne en mar tiyo ni ji, to oket chunye e tijno. To ka ng’ato en japuonj, to mondo opuonj ji, kendo ka tich ng’ato en jiwo ji, to mondo otim kamano. Ka en jachiwo to mondo ochiw mabup. Ng’at momi mich mar bedo jatelo bende mondo otel ni ji katimo kinda. To ng’at makonyo ji mondo otim kamano gi mor. Herau mondo obed maonge miganga. Beduru mosin gi gik maricho, to sikuru kuom gik mabeyo. Herreuru kaka owete onego herre, ka ng’ato ka ng’ato miyo owadgi duong’ moloyo en owuon. Timuru kinda maonge samuoyo, kendo keturu chunyu kuom tiyo matek ni Ruoth. Geno ma un-go mondo omi ubed mamor. Kisandou, to timuru sinani, kendo lemuru mak uweyo. Poguru giu ni jo-Nyasaye modhier, kendo beduru joma ohero rwako welo. Kwauru Nyasaye mondo oguedh joma sandou. Ee, kwayeuru mondo oguedhgi aguedha, to kik okuong’gi. Beduru mamor gi joma mor, kendo ywaguru gi joma ywak. Beduru joma winjore, kendo kik ubed joma sungore, to beduru e achiel gi ji duto. Kik ukawru ni uriek. Ka ng’ato otimonu marach, to kik uchulne kuor, to keturu chunyu kuom timo gik ma ji duto oyiego ni beyo. Temuru mondo kanyalore, to udag gi ji duto gi kue. Osiepena, kik uchul kuor, to kar chulo kuor to weuru mondo mirimb Nyasaye ema otim kamano, nikech ondiki e Muma ni Ruoth Nyasaye owacho niya, “An ema nachul kuor. Adier, anachul maonge kiawa!” Muma wacho bende niya, “Ka jasiki odenyo, to miye chiemo, kendo ka riyo oloye to miye pi omodhi, nikech kitimo kamano, to inege gi wichkuot.” Kik uwe richo lou, to timuru gik mabeyo mondo ulogo richo. Ng’ato ka ng’ato nyaka winj wach joma nigi teko mar loch, nimar teko duto wuok mana kuom Nyasaye, kendo joma nigi tekogo, Nyasaye ema oketo. Omiyo ng’ama tamore winjo wach joma nie loch to tamore winjo mana gima Nyasaye ema oketo. Ng’ato ang’ata matimo kamano nokel kum kuome owuon, nikech joma nie loch ok nyal bwogo joma timo maber, to mak mana joma timo marach ema gibwogo. Donge idwaro ni mondo joma nigi loch kik bwogi? Kara tim atima gik mabeyo, eka joma nigi loch nopaki, nikech gin jotich Nyasaye matiyo mondo okonyi. To ka itimo marach to gin jotich Nyasaye matoyo mirimb Nyasaye kuom joketho. Mano emomiyo nyaka iluor joma nigi loch, ok nikech mirimb Nyasaye kende, to nikech kata e chunyi iwuon ing’eyo ni mano en gima kare. Mano bende ema omiyo onego ugol osuru, nikech ka joma nigi loch tiyo tichgi to gitiyo ni Nyasaye. Miuru ng’ato ka ng’ato gima onego umiye, bed ni en osuru, kata luor, kata duong.’ Kik ubed gi gop ng’ato, to gowi kende ma unyalo bedogo en mana hera ma onego uhergo jowadu. Ng’at mosehero wadgi to osechopo Chik Musa duto. Chikego e magi: Kik iterri, kik ineki, kik ikwal, kendo kik igombi. Chikego kaachiel gi chike mamoko duto, oriw e wach achiel niya, “Her wadu kaka iherori iwuon.” Ka ihero wadu, to ok inyal timone marach. Mano emomiyo hera chopo chik duto. To timuru kamano nikech ung’eyo ni kinde koro osechopo ma uchiewie ua e nindo, nikech chieng’ mibiro resowae koro chiegni moloyo ndalo mane wachakoe yie kuom Yesu. Otieno chiegni rumo, kendo dwaro ru. Emomiyo waweuru timbe mag mudho, to wamanreuru gi gilweny mag ler. Ngimawa mondo obed mobidhore, kaka joma wuotho e ler odiechieng’. Waweuru dwanyruok gi mer gi terruok gi anjawo gi dhaw kod nyiego. To rwakreuru gi Yesu Kristo kaka okumbau, kendo weuru keto chunyu kuom paro gik ma ringruok gombo. Kata ka ng’ato nigi yie mayomyom, to rwakeuru arwaka ma ok uchande gi weche ma pod en-go kiawa. Jomoko nigi yie motegno mamiyogi thuolo mar chamo gimoro amora ma gihero, to joma onge gi yie motegno to chamo mana alot kende. Joma chamo kit chiemo duto kik cha joma ok tim kamano. To bende joma chamo mana alot kende kik ng’ad bura ni joma chamo kit chiemo duto, nikech Nyasaye oserwakogi. In to in ng’a, ma diwach ni jatich ng’ato timo marach? Kata ka ochung’ motegno, kata opodho, to obadho mana ruodhe! To Ruoth nigi teko mar miyo ochung’ motegno! Jomoko paro ni odiechieng’ moro duong’ moloyo odiechienge mamoko, to jomoko paro ni odiechienge duto romre. Kuom weche ma kamago, ng’ato ka ng’ato nyaka bed gi ratiro e chunye kuom gik ma okwano ni kare. Joma paro ni odiechieng’ moro duong’ ahinya, timo kamano kamiyogo Ruoth duong’. Joma chamo kit chiemo duto timo kamano kamiyogo Ruoth duong’, nimar gigoyo ni Ruoth erokamano; kendo joma kuero kit chiemo moko bende timo kamano kamiyogo Ruoth duong’, nikech gin bende gigoyo erokamano ni Nyasaye. Onge ng’ato kuomwa ma ngimane en mare owuon, kata ma thone en mare owuon, nikech ka wangima to wangima ni Ruoth, kendo ka watho to watho ni Ruoth. Emomiyo kata ka wangima kata ka watho, to wan mag Ruoth, nikech Kristo notho kendo ochier modoko mangima mondo obed Ruodh joma otho gi joma ngima. Koro in to, ere gima omiyo ing’ado ni owadu bura? Koso in, ere gima omiyo ichayo owadu? Donge ung’eyo ni wan duto wabiro chung’ e nyim kom bura mar Nyasaye? Mana kaka ondiki e Muma niya, “An Ruoth Nyasaye mangima, akuong’ora niya, ‘Ji duto nogona chonggi piny, kendo ng’ato ka ng’ato nohul ni an e Nyasaye.’ ” Omiyo ng’ato ka ng’ato kuomwa nowach mana wach man kuome owuon ni Nyasaye. Kuom mano mondo waweuru ng’ado ni jowadwa bura. To keturu chunyu mondo une ni ok utimo gimoro manyalo miyo owadu podhi, kata ma dimi otim richo. Ang’eyo maber chutho kaka ja-Kristo, ni onge chiemo moro ma inyalo luongo ni kuero. To ka ng’ato paro ni gimoro en gima kuero, to gino bedone mana kuero. Ka gimoro ma in ichamo chwanyo owadu, to mano nyiso ni iseweyo wuotho e hera. Omiyo kik iwe chiemo ma ichamo keth ng’at ma Kristo nothone! Bed kitang’ mondo gima ineno ni ber kik mi jomoko kinde mar wuoyo marach, nikech Loch Nyasaye ok en wach mar chiemo kata mar madho gimoro, to en mana wach tim makare gi kue kod mor ma Roho Maler kelo. Omiyo ng’at matiyo ni Kristo e yo ma kamano ema bedo malong’o ni Nyasaye, kendo ema ji bende oyiego. Emomiyo wadwaruru matek weche makelo kue kod weche ma ng’ato ka ng’ato dikonygo owadgi. Kik iketh tich Nyasaye mana nikech wach chiemo. En adier ni onge chiemo moro makuero, to kichamo gimoro mamiyo ng’ato podho, to iketho. Ber mondo iwe chamo ring’o kata madho kong’o kata timo gimoro amora manyalo miyo owadu podhi. Paro ma in-go korka gik miyiego to bedgo mana e chunyi gi Nyasaye kende. Ng’at maonge gi kiawa moro e chunye, kotimo gima ong’eyo ni kare en jahawi! To ng’at ma chiemo ka riwo gi kiawa, to bura oloyo, nikech gima otimo ok otim kong’eyo ni kare. Gimoro amora ma ng’ato otimo ka onge gi ratiro ni en gima kare, to en richo. Wan joma nigi yie motegno onego wakony jogo man gi yie mayomyom, ma ok watimo mana gima wan wawegi ema wahero. Ng’ato ka ng’ato kuomwa mondo otim gima ber kendo malong’o ni owadgi mondo okonye bet gi yie motegno. Nyaka watim kamano nikech Kristo bende ne ok otimo mana gima en owuon ema ohero, to en mana kaka Muma wacho niya, “Ayany mane ji yanyigo ema koro iyanyago.” Adier, weche mane ondiki chon e Muma nondiki mondo opuonjwa, kendo mondo Muma omiwa kinda kendo ohowa, mi wabed gi geno. To Nyasaye ma wuon kinda gi hoch mondo omi ubed gi winjruok achiel kaka Yesu Kristo dwaro, mondo umi Nyasaye, Wuon Ruodhwa Yesu Kristo, duong’, gi chuny achiel kod dwol achiel. Rwakuru joweteu mana kaka Kristo bende oserakou, mondo Nyasaye oyud duong’. Awachonu ni Kristo nodoko jatich jo-Yahudi mondo onyis ji ni Nyasaye en jaadiera, tiende ni mondo omi gima ne Nyasaye osingore ni kwerewa otimre, kendo mondo joma ok jo-Yahudi opak Nyasaye nikech ng’wonone. Mano e kaka Muma wacho niya, “Emomiyo anapaki e kind joma ok jo-Yahudi. Adier, anapak nyingi gi wer.” To bende owacho niya, “Un joma ok jo-Yahudi, moruru kaachiel gi joge moyiero.” Owacho kendo niya, “Un ji duto ma ok jo-Yahudi pakuru Ruoth. Ee, ogendini duto mondo opake!” Isaya bende wacho niya, “Nyakwar Jesse nobi. En ema nowuogi mondo obed ruodh joma ok jo-Yahudi, kendo en ema joma ok jo-Yahudi nogen kuome.” Nyasaye ma wuon geno opong’u gi mor duto kod kue nikech uyie kuome, mondo geno maru omedre mogundho kuom teko mar Roho Maler. Owetena, an awuon ang’eyo chutho ni un joma beyo kendo mariek ahinya, bende ng’ato ka ng’ato kuomu nyalo ng’ado ni wadgi rieko. Kata kamano asendikonu gi chir e baruani ka aparonugo weche moko. Asetimo kamano nikech mich mane Nyasaye omiya kuom ng’wonone, mondo abed jatich Kristo Yesu, kendo mondo ati tich dolo ni joma ok jo-Yahudi. Tijano en lando Wach Maber mar Nyasaye mondo joma ok jo-Yahudi obed misango malong’o ni Nyasaye, ma Roho Maler osepwodho. Kaka an ng’at man kuom Kristo, amor gi tich ma atiyo ni Nyasaye. An ok dawuo kuom gimoro ma an asetimo, to dawuo mana kuom gik mane Kristo osemiyo atimo mondo joma ok jo-Yahudi oluor Nyasaye. Notimonigi gi weche kod timbe, kendo gi teko manenore kuom ranyisi gi honni, ma en teko mar Roho. Kamano asetieko lando Wach Maber mar Kristo koni gi koni, chakre Jerusalem nyaka Iliriko. Gima asedwaro moloyo gik moko duto en ni mondo aland Wach Maber kuonde ma nying Kristo pok ong’eree, mondo kik aged ewi mise mar ng’at machielo, mana kaka Muma wacho niya, “Joma ne pok onyis wachne nonene, kendo joma ne pok owinjo wachne, nong’e tiende.” Mano emomiyo kuom ndalo mathoth ok asebedo gi thuolo mar biro iru. To koro asetieko tija kuondegi, kendo kaka asegombo biro iru kuom higni mang’eny, koro adwaro ni mondo atim kamano. Abiro nenou ka akadho adhi Spania, kendo ka asebedo kodu moromo to ukonya e wuodhano. Sani to koro adhi Jerusalem ka atero mich ni jo-Nyasaye man kuno, nikech kanyakla mag jo-Kristo man Makedonia gi Akaya noneno ni ber mondo gigol chiwo okony jo-Nyasaye modhier man Jerusalem. Ne gineno ni ber mondo gitim kamano, to chutho gin jogop jogo, nikech kaka joma ok jo-Yahudi oseyudo gueth mag chuny kuom jo-Yahudi, omiyo owinjore gin bende gikony jo-Yahudi gi gik ma gichando mag pinyni. Ka asetieko tijni, kendo amiyogi pesa duto ma osechoknigi, eka anabi iru ka adhi Spania. Ang’eyo ni ka abiro iru to anabi gi gueth mogundho mar Kristo. To asayou owetena, kuom Ruodhwa Yesu Kristo, kendo kuom hera mar Roho, mondo ukonya nywako tich lemo matek, kukwayona Nyasaye mondo oresa kuom jo-Judea motamore yie, kendo mondo jo-Nyasaye man Jerusalem oyie gi tich ma atiyonigi. Kamano ka Nyasaye oyie to anabi iru gi mor, kendo ayue kodu. Nyasach kue mondo obed kodu uduto. Amin. Apwoyonu nyaminwa Fibi. En jatich e kanyakla mar jo-Kristo man Kenkrea. Rwakeuru e nying Ruoth kaka jo-Nyasaye owinjore tim, kendo konyeuru e wach moro amora modwaro, nikech osekonyo ji mathoth, kaachiel gi an awuon bende. Mosnauru Priska gi Akula ma jotich wetena kuom Kristo Yesu. Ne gichiwo ngimagi nikech an! Agoyonigi erokamano, to ok an kenda, to kanyakla duto mag jo-Kristo ma ok jo-Yahudi bende goyonigi erokamano. Mosnauru kanyakla mar jo-Kristo ma lemo e odgi. Bende mosnauru Epaineto osiepna, ma en ng’at mane okwongo yie kuom Kristo e piny Asia. Mosnauru Maria mosebedo katiyonu matek ahinya, kendo mosnauru bende Androniko kod Junias. Gin jo-Yahudi wetena, mane otwewago. Gin joma ogen kuom joote, bende ne gikwongona bedo jo-Kristo. Mosnauru Ampliato osiepna kuom Ruoth, kendo mosnauru Urbano ma jatich wadwa kuom Kristo, kod Stefano osiepna. Mosnauru Apele, ng’at mosetem moyud ni ja-Kristo maradier. Jood Aristobulo bende mosnauru. Mosnauru Herodian, ma ja-Yahudi wadwa, kaachiel gi jo-Kristo ma jood Narkiso. Mosnauru Turfena gi Trufosa, ma jotiyo tich Ruoth matek. Bende mosnauru Persi osiepna mosetiyo tich Ruoth gi chunye duto. Rufus, jatich matek mar Kristo, bende mosnauru, kaachiel gi min mare, mosebet ka rita ka nyathine. Mosnauru Asunkrito gi Flegon gi Herme gi Patroba gi Hermas kod owete man kodgi. Mosnauru bende Filologo gi Julia gi Nereas kod nyamin mare, gi Olumpa kod jo-Nyasaye duto man kodgi. Yogreuru gi mos mar jo-Nyasaye. Kanyakla duto mag joma oyie kuom Kristo omosou. Akwayou owetena ni beduru motang’ gi joma kelo pogruok kendo miyo ji lal, ka gitamore luwo puonj mane uyudo. Ayeuru kuom joma kamago, nikech ok gin jotich Ruodhwa Yesu Kristo, to gitiyo mana ni gombogi giwegi. Giwuondo joma kia gi weche mamit kendo malombo ji. Ji duto osewinjo ni umako Wach Maber; mano emomiyo amor kodu. Adwaro ni mondo udok joma riek korka timo gima ber, to ubed joma ofuwo korka timo gima rach. Piyopiyo nono Nyasach kue biro miyo unyon Satan gi tiendu. Ng’wono mar Ruodhwa Yesu obed kodu. Timotheo jatich wadwa, kaachiel gi Lukio gi Jason kod Sosipatro ma jo-Yahudi wetena, jomosou. (An Tertio, mandiko baruani, bende amosou kuom Ruoth.) Gayo, ma an wendone, kendo ma bende jarwak jo-Kristo duto man ka e ode, omosou. Erasto ma jakeno mar dala, kod owadwa Kwarto, jomosou. [ Ng’wono mar Ruodhwa Yesu Kristo obed kodu un duto.] Opak Nyasaye manyalo miyo ubed gi yie motegno, kaluwore gi Wach Maber mar Yesu Kristo ma alando. Wach Maber en wach mane opondo nyaka nene. To koro Nyasaye mochwere osechiko ni mondo oele e lela mondo ogendini duto oyie kuome kendo omak chikne, mana kaka jonabi nondiko e Muma. Duong’ obed ni Nyasaye kuom Yesu Kristo nyaka chieng’. En e kende ema oriek. Amen. An Paulo, mane Nyasaye oyiero kendo oluongo mondo obed jaote Kristo Yesu, ema andiko baruani kaachiel gi owadwa Sosthene. Wa dikonu un kanayakla mar joma oyie kuom Nyasaye man Korintho, ma un joma osewal ni Kristo Yesu, mi oluong mondo obed jo-Nyasaye kaachiel gi ji duto kuonde duto maluongo nying Ruodhwa Yesu Kristo, ma Ruodhgi kendo Ruodhwa. Ng’wono gi kue moa kuom Nyasaye Wuonwa kod Ruoth Yesu Kristo obed kodu. Pile agoyo ni Nyasacha erokamano nikech ng’wono mane omiyou kuom Kristo Yesu. Bende agoyone erokamano nikech usedoko momew e yore duto kuom Kristo. Ung’eyo wuoyo maber, kendo un gi rieko duto, nikech usenwang’o e ngimau ni weche mane wanyisou kuom Kristo gin adier. Omiyo onge mich moro mar chuny ma oremou kapod urito mondo Ruodhwa Yesu Kristo ofwenyore. Bende enomi ubed motegno nyaka giko, mondo kik ubed gi bura chieng’ ma Ruodhwa Yesu Kristo biroe. Nyasaye mane oluongou mondo ubed e achiel gi wuode Yesu Kristo Ruodhwa en jaadiera. Owetena, asayou e nying Ruodhwa Yesu Kristo ni beduru gi winjruok uduto kuom gima uwacho, mondo kik ubed gi pogruok e kindu, to uriwru chutho kuom paro achiel kod dwaro achiel. Akwayou kamano owetena, nikech jood Kloe moko osenyisa wachu, tiende ni ng’ato ka ng’ato kuomu wacho mana wachne owuon. Achiel wacho ni, “An ng’at Paulo,” moro to wacho ni, “An ng’at Apolo,” kendo machielo wacho ni, “An ng’at Petro,” to moro bende wacho ni, “An ng’at Kristo.” To Kristo dipogre tienge tienge adier? Koso uparo ni Paulo ema ne othonu e msalaba? Koso ne obatisu e nying Paulo? Agoyo erokamano ni Nyasaye ni ne ok abatiso ng’ato kuomu mak mana Krispo gi Gayo. Omiyo onge ng’ama nyalo wacho ni ne obatisu e nyinga! (Ee, ne abatiso Stefano bende, kaachiel gi joode, to ok apar ni ne abatiso ng’at machielo kendo.) Yesu ne ok oora mondo abatis ji, to noora mondo aland Injili, kawuoyo gi weche maliw mondo kik tiend tho mar Yesu e msalaba go ji obindi. Wach msalaba en mana fuwo ni joma lal, to en teko mar Nyasaye ni wan joma ireso, mana kaka Muma wacho niya, “Anaketh rieko mar joma riek, kendo anami ng’eyo mar joma ong’eyo bed kayiem nono.” Koro ere ng’at mariek? Ere japuonj Chik? Koso ere jatwak mariek mar pinyni? Donge Nyasaye osenyiso ji ni rieko mar pinyni en mana fuwo koso? To Nyasaye nochano gi riekone ni dhano ok nyal ng’eye gi riekone owuon, nikech ne odwaro ni mondo fuwo mar wach mwalando ema mondo obed yo ma owarogo joma oyie. Jo-Yahudi to dwaro neno honni kaka ranyisi, kendo jo-Grik manyo rieko. Wan to walando wach Kristo mane ogur e msalaba. En wach ma chwanyo chuny jo-Yahudi, to joma ok jo-Yahudi to kwane ka wach mofuwo. To joma Nyasaye oseluongo, bed ni gin jo-Yahudi kata joma ok jo-Yahudi, to ong’eyo ni wachno en Kristo, ma en teko Nyasaye kendo riekone, nikech fup Nyasaye riek moloyo rieko mar dhano, kendo nyawo mar Nyasaye tek moloyo teko dhano. Koro owetena ma Nyasaye oseluongo, parieuru kaka uchal. Ka unyalo paro kaka dhano paro, to ubiro yudo ni joma nok kuomu kende ema riek, kendo joma nok ema omew, bende joma tin kuomu kende ema wuok e miech ruodhi. To Nyasaye noyiero gik ma piny kwano ka gik mofuwo mana kong’eyo, mondo okuodgo wi joma riek, kendo noyiero gik ma piny neno ni nyap mondo okuodgo wi joma rateke. Bende noyiero gik ma piny obwono kendo ochayo kendo ma ok kwan ka gimoro mondo okethgo gik ma piny kwano ka gik madongo. Notimo kamano mondo ng’ato kik sungre e nyime. Osekelou e achiel gi Kristo Yesu, kendo osemiyo Kristo obedo riekowa. Kuom Kristo bende ema Nyasaye osemiyo wabet e winjruok kode, kendo osemiyo wabedo joge kendo wayudo warruok. Mano emomiyo, “Ng’at madwaro sungore to mondo osungre mana nikech gik ma Ruoth osetimo,” mana kaka Muma wacho. Kuom mano owetena, kane abiro iru mondo aland wach mopondo mar Nyasaye, to ne ok awuoyo gi weche mamit kata gi rieko matut, nimar ne aketo chunya mondo ka an kodu to kik apar gimoro amora mak mana Yesu Kristo, to moloyo wach thone e msalaba. Kane abiro iru, to ne anyap, kendo luoro nomiyo denda duto otetni, bende kane alando wach to ne ok akonyora gi weche mariek maywayo ji, to teko mar Roho ema ne onyisou ni wach ma alando en adier, mondo yie maru kik tenre kuom rieko mar dhano to otenre mana kuom teko mar Nyasaye. To kata kamano nitie rieko ma wapuonjogo joma yiegi otegno, to ok en rieko mar pinyni, kata mar jotend pinyni, nikech gin to lochgi osechako rumo. To rieko ma wapuonjo en rieko mopondo mar Nyasaye mapok ofwenyre. En rieko mopand ni ji, mane Nyasaye osechanonwa chon kane pok ochue piny, mondo wayud duong’. Onge kata achiel kuom jotend pinyni mane ong’eyo riekono, nikech ka dine bed ni ging’eye, to dine ok giguro Ruodh duong’ e msalaba. To riekono koro osefwenyore, mana kaka Muma wacho niya, “Gik ma wang’ pok oneno, kendo ma it pok owinjo, bende mapok odonjo e chuny dhano, e gik ma Nyasaye oiko ni joma ohere.” To wan ema ne Nyasaye onyisowa wachne mopondo, kuom teko mar Roho, nikech Roho ofwenyo ni ji gik moko duto, kata mana weche matut mag Nyasaye. Onge ng’ato manyalo ng’eyo paro manie chuny ng’ato machielo, to maka mana chuny ng’ato ema ong’eyo parone owuon. Kamano bende e kaka Roho mar Nyasaye kende ema ong’eyo paro mar Nyasaye. To ne ok wayudo Roho moa kuom Nyasaye, mondo wang’e mich duto ma Nyasaye osemiyowa kuom ng’wonone. Koro kwawuoyo kuom gigo, to ok wakonyre gi weche mag rieko ma dhano puonjo, to wakonyore mana gi weche ma Roho puonjo, kwanyiso joma nigi Roho weche mag chuny. To ng’at maonge gi Roho ok nyal yie weche ma Roho mar Nyasaye nyise. Adier, ok onyal winjo tiendgi maber, nikech ginenore ka gik mofuwo, nimar inyalo nonogi mana gi teko mar Roho. To ng’at man gi Roho nyalo nono gik moko duto, to en owuon onge ng’ama nyalo nono chunye. Mano e gima Muma bende wacho ni, “Ere ng’ama ong’eyo paro mar Ruoth, ma dimi ong’ad ni Ruoth rieko?” Wan to wan gi paro mar Kristo! Kamano owetena, ne ok anyal wuoyo kodu kaka awuoyo gi joma nigi Roho. To ne nyaka awuo kodu ka gima un joma onge gi Roho, kendo mapod yom kuom Kristo. Ne apidhou mana gi chak, to ok gi chiemo matek, nikech ne pok utegno. To kata mana kawuono, pod ok unyal chame, nimar pod uchalo joma onge gi Roho, nikech kapod nitie nyiego e chunyu, kendo udhaw e kindu uwegi, to adier mano nyiso ni pod uchalo gi joma onge gi Roho, kendo utimo mana timbe mag dhano. Ka jomoko kuomu wacho ni, “Wan jo-Paulo”, to moko ni, “Wan jo Apolo”, to mano donge nyiso ni utimo mana timbe mag dhano koso? Un uparo ni Apolo en ng’a? Koso Paulo to ng’a? Donge wan mana jotich Nyasaye mane omiyo uyie kuom Kristo? Ng’ato ka ng’ato kuomwa tiyo tich mane Ruoth omiye mondo oti. An ne apidho kodhi, to Apolo ema ne oolo pi, to chutho Nyasaye ema ne omiyo odongo. Kamano ng’at ma opidho yath, kata ng’at moolo pi ok kwan ni osetimo gimoro, to mak mana Nyasaye momiyo yadhno odongo ema otimo gimoro. Onge pogruok manie e kind jal ma pidho gi jal maolo pi, to Nyasaye nomi ng’ato ka ng’ato pok mana kaka tichne owuon obet. Waduto wan jotich Nyasaye; un to un puoth Nyasaye, kendo un ot ma Nyasaye gero. Kuom mich mar Nyasaye mane omiya kuom ng’wonone, ne aketo mise ka jagedo molony, kendo koro ng’at machielo gedo kuom miseno. To ng’ato ka ng’ato nyaka non maber kaka ogedo kuom miseno. Onge mise moro nono ma ng’ato nyalo keto mak mana mise ma oseketi, ma en Yesu Kristo. Ng’ato nyalo gedo kuom miseno gi dhahabu, kata gi fedha, kata gi kite ma nengogi tek, kata gi yien, kata gi lum, kata gi odundu, to tich ng’ato ka ng’ato nong’ere malong’o mana Chieng’ Giko. Chieng’no nobi gi mach, kendo mach notem tich mane ng’ato ka ng’ato otiyo. Ka gima ne ng’ato ogero kuom miseno osiro mach, to enoyud pok, to ka tich ng’ato owang’, to ok noyud pokne, to en owuon norese, to mana ka ng’ama osekadho e mach. Donge ung’eyo ni un e Hekalu mar Nyasaye, kendo ni Roho mar Nyasaye odak e iu? To ka ng’ato oketho Hekalu mar Nyasaye, to Nyasaye nokethe, nimar Hekalu mar Nyasaye ler; to un e Hekalu nogo! Kik ng’ato wuondre owuon! Ka ng’ato kuomu galo ni en ng’at mariek, kaka pinyni okwano rieko, to onego obed mofuwo, eka mondo obed mariek adier, nikech rieko mar pinyni en mana fuwo e wang’ Nyasaye. Nitie wach moro e Muma mawuoyo kuom Nyasaye kama: “En ema omako jorieko gi riekogi giwegi.” To moro bende wacho niya, “Ruoth ong’eyo ni paro jorieko gin nono.” Omiyo ng’ato kik pakre nikech dhano, nimar gik moko duto gin mau. Adier, bed ni en Paulo, kata en Apolo, kata en Petro, kata en pinyni, kata en ngima, kata en tho, kata gin gik matimore ndalogi, kata gik mabiro, to duto gin mau! Un to un mag Kristo; Kristo to en mar Nyasaye. Nyaka ukwanwa ka jotich Kristo, ma osemi tich rito weche mopondo mag Nyasaye. To gima dwarore kuom jorit en ni nyaka gibed joadiera. To an ok adew kata ka uyala, kata ka iyala e bura moro amora. To bende kata an awuon ok anyal yalora kenda. Chutho ok ane gimoro maketho, to mano ok onyiso ni aonge gi ketho. To ng’at ma yala en Ruoth. Omiyo kik ung’ad ni ng’ato bura ka kinde moketi pok ochopo, to rituru biro mar Ruoth, nikech en ema nogol e lela weche mopandi e mudho, kendo noel paro mag chuny dhano. Eka Nyasaye nomi ng’ato ka ng’ato pak mowinjorego. Owetena, aketo wechegi duto kuoma, kendo kuom Apolo, kaka ranyisi ni mondo upuonjrugo tiend ngero ma wacho ni, “Kik ukadh weche mondiki e Muma.” Ng’ato kuomu kik sungre kachwako ng’at achiel to kwedo ng’at machielo. Ang’o momiyo iparo ni iduong’ moloyo jomoko? Koso ang’o ma iparo ni in-go mane Nyasaye ok ema omiyi? Koro ere gima omiyo isungori ka gima gik ma in-go ok omiyi amiya? Nenore ni uparo ni useyudo gik moko duto mudwaro, kendo usedoko joma omew! Usebedo ruodhi, to wan uweyowa oko! Mad ubed ruodhi adier, mondo wan bende wabed ruodhi kodu! To nenore ni Nyasaye oseketowa wan joote, ka joma odong’ chien mogik ni ji duto, kendo ka joma ong’adnigi buch tho, nikech oseketwa ka gima piny duto rango. To ok mana ji kende ema rangowa, to koda ka malaika bende! Neuru kaka wan joma ofuwo nikech Kristo, to un, un joma riek kuom Kristo! Wan joma nyap, to un utek. Un omiu duong’ ahinya, to wan ochawa! Nyaka chop koroni kech kayowa, kendo riyo oloyowa. Wan duge, bende igoyowa, kendo waonge kar dak. Watiyo matek gi lwetwa wawegi. Ka oyanywa to waguedho joma yanyowa, kendo ka isandowa, to wadhil adhila. Bende ka ijarowa, to wadoko mamuol. Adier, nyaka chop chil kawuono, wan ji mikwano ka nono, kendo wan mana yugi mag piny! Ok andik wechegi ni mondo akuodgo wiu, to andikogi mana ni mondo ang’adnugo rieko, kaka nyithinda ma ahero. Kata da bed ni un gi jopuonj gana gi gana kuom Kristo, to un mana gi wuoro achiel kende, nikech kuom Yesu Kristo, an ema ne adoko wuonu, kapuonjou Injili. Omiyo akwayou gi ng’wono ni mondo uluw mana timna. Mano emomiyo aoronu Timotheo. En wuoda kuom Ruoth. Ahere kendo en jaadiera. Obiro paronu chike ma aluwo e ngimana kuom Kristo Yesu, kendo ma apuonjo kuonde duto, e kanyakla duto mag jo-Kristo. Jomoko kuomu sungore kaparo ni ok nabi iru. To abiro biro iru piyo, ka Ruoth oyie, eka anang’e an awuon teko ma joma sungorego nigo, to ka ok mana gima giwacho, nikech Loch Nyasaye ok obedo kuom wach, to obedo kuom teko. Koro ere gima udwaro? Udwaro ni abinu gi luth, koso abinu gi hera kod chuny mamuol? Wachore malong’o ni wach terruok nie kindu, kendo en kit terruok ma ok nwang’ kata mana e kind joma ok oyie kuom Nyasaye, nikech ng’ato terore gi chi wuon! To eka pod usungoru asunga! Ere gima omiyo ok useywak, mondo ng’at ma osetimo gima kamano ogol oko kuomu? An to, kata obedo ni ok an kodu kuno gi ringra, to chunya ni kodu, kendo aseng’ado bura ni ng’ama osetimo gima rach kamano, mana ka gima an kodu. Chokreuru e nying Ruodhwa Yesu, ka chunya bende ni kodu, mondo kuom teko mar Ruodhwa Yesu wachiwuru ng’atno e lwet Satan, mondo ringre otieki, to ores chunye chieng’ Ruoth. Sunga musungorugo ok ber! Donge ung’eyo ngero mawacho ni, “Thowi matin kuodo mogo duto modwal”? Pukuru thowi machon mar richono mondo ubed maler chutho, eka unubed ka mogo modwal manyien, maonge thowi. To adier, kamano e kaka uchalo. To bende Kristo, ma en nyarombowa mar Pasaka, osetimnwago misango. Emomiyo koro watimuru sawo mana gi makati ma ok ketie thowi, tiende ni makati mar chuny ler kod adiera, to ok makati moketie thowi machon mar himruok kod richo. Ne anyisou e barupa ni kik ubedi e kanyakla mar joma terore. To ne ok akwerou mondo kik uriwru gi joma terore ma ok oyie kuom Nyasaye, kata jogombo, kata jomecho, kata joma lamo nyiseche manono, nikech ka udwaro pogoru gi joma kamago, to kara dichunu ni mondo ua e pinyni chuth! Ooyo, nakwerou mana ni kik uriwru kod ng’at muluongo ni owadu ka en ng’at ma terore, kata jagombo, kata ng’ama lamo nyiseche manono, kata mayanyo ji, kata jamer, kata jamecho. Ng’at ma kamano, kata mana chiemo kik uchiemgo. Ok en tichna mondo ang’ad bura ni joma oko, to Nyasaye ema nong’adnigi bura. Donge un onego ung’ad bura mana ni joma nie kanyaklau? Kamano nyaka ugol ng’at marachno oko kuomu. Ka ng’ato kuomu nigi wach moro kod owadgi, to ere kaka dodhi mana e buch joma ok oyie kuom Kristo, kar dhiyo e nyim jo-Nyasaye? Donge ung’eyo ni jo-Nyasaye ema biro yalo piny? To ka un ema ubiro yalo piny kamano, to koro ere gima dimonu yalo weche matindo? Ok ung’eyo ni wanayal malaika koso? To ka kamano, donge dwayal weche mag pinyni moloyo? To ka un gi buche ma kamago, to marang’o uterogi e nyim joma jo-Nyasaye ok kwan ka gimoro, mondo oyal bucheu? Awuoyonu kamano mondo akuodgo wiu! Bende en adier ni onge kata ng’at achiel mariek kuomu manyalo ng’ado bura e kind ng’ato gi owadgi, momiyo ja-Kristo donjo ni ja-Kristo wadgi mana e nyim buch joma ok oyie kuom Kristoni? Buche ma un-go e kindu nyiso ni userem! Marang’o ok uyie mondo otimnu marach? Koso marang’o ok uyie mondo omau amaya? Kar timo kamano to un uwegi ema utimo marach, kendo un ema umecho, to eka utimo kamano mana ni oweteu! Donge ung’eyo ni joketho ok noyud gueth mar Loch Nyasaye? Kik uwuondru, to nyaka ung’e ni jochode kata joma lamo nyiseche manono, kata joma terore, kata chwo materore gi chwo wetegi, kata jokuo, kata jogombo, kata jomer, kata joma ketho nying ji, kata jomecho, ok noyud gueth mar Loch Nyasaye. To kamano e kaka moko kuomu ne chalo! To koro osepwodhu kuom richo, kendo owalu ubed jo-Nyasaye, bende osemi ubet e winjruok gi Nyasaye e nying Ruoth Yesu Kristo, kendo kuom teko mar Roho mar Nyasachwa. Ng’ato nyalo wacho ni, “Anyalo timo gimoro amora ma ahero.” Ee, mano nyalo bedo adier, to kik igal ni gik moko duto mitimo gin gik mowinjore. Adier, anyalo wacho ni, “Anyalo timo gimoro amora mahero”, to ok anyal yie mondo gimoro amora oloka misumbane. Ng’at machielo bende nyalo wacho ni, “Chiemo en mar ich, kendo ich en mar chiemo.” Ee, to Nyasaye notiek gik moko ariyogo duto. To ringruok ok ochue ni terruok, to en mar Ruoth, kendo Ruoth en mar ringruok. Nyasaye nochiero Ruoth, kendo wan bende obiro chierowa gi tekone. Donge ung’eyo ni ringreu gin fuond Kristo? Koro dakaw fuond Kristo mondo alok fuond dhako ma jachode adier? Ooyo, mano ok nyalre! Koso ok ung’eyo ni ng’ama oriwore gi dhako ma jachode doko ringruok achiel kode? Muma wacho niya, “Ji ariyogo doko ringruok achiel.” To ng’ama oriwore gi Ruoth to doko chuny achiel kode. Beduru mabor gi terruok. Richo moko duto ma ng’ato timo ok keth ringre. Ng’ama terore to ketho ringre owuon. Koso ok ung’eyo ni ringreu en Hekalu mar Roho Maler modak e iu, mane Nyasaye omiyou? Un ok un mau uwegi, to un mag Nyasaye. Ne oseng’iewou, mochulo nengou, omiyo miyeuru duong’ gi ringreu. To koro adwaro dwokou kuom weche mane undiko. Nupenja ka en gima ber mondo ng’ama dichwo kik bed gi dhako. To adwokou kama: Kaka tem mar terruok ng’eny ahinya, ber mondo ng’ato obed gi chiege owuon, kendo dhako bende obed gi chwore owuon. Dichwo nyaka tim ni chiege gik moko duto kaka owinjore otimne, kendo dhako bende nyaka tim ni chwore kamano. Dhako ok oloyo ringre owuon, to mak mana chwore ema oloyo. Kamano, dichwo bende ok oloyo ringre owuon, to mak mana chiege ema oloyo. Kik utuonru gima owinjore, mak mana ka uwinjoru e kindu uwegi kuom kinde matin mondo uyud thuolo mar lemo. Eka bang’e uchak ubed kaachiel, nono to Satan otemou nikech ok unyal ritoru. Awachonu kamano mana ka aketonu parona to ok amiu chik. To agombo ni ji duto da obedo kaka an, to kata kamano ng’ato ka ng’ato nigi michne owuon moa kuom Nyasaye, achiel e yorni, kendo moro e yo machielo. To awacho ni joma ok okendo gi joma ok okendi kod mond liete ni ber ka gibet abeta ka an. To ka ok ginyal ritore, to ber mondo gikendi kata okendgi, nikech kend ber moloyo owruok gi gombo. To agolo chik kuom joma okendo gi joma okendi, to gima awacho ok en chikna awuon, to en chik Ruoth mawacho ni, “Dhako ok onego owe chwore, kendo dichwo bende ok onego riemb chiege.” To ka dhako oweyo chwore to onego osik mak okende, kata mondo odog ni chwore. To kuom jomoko duto modong’, to Ruoth ok wuoye, to an ema awuoyoe kama: Ka owadwa moro nigi dhako, ma ok oyie kuom Kristo, kendo dhakono oyie dak kode, to kik oriembe. Kamano bende, ka dhako moyie kuom Kristo nigi dichwo ma ok oyie, to dichwogno oyie dak kode, to kik dhakono weye. Mano en kamano nikech dichwo ma ok oyie owal ni Nyasaye nikech chiege ma oyieno, kendo dhako ma ok oyie kuom Kristo bende owal ni Nyasaye nikech chwore moyieno. Ka da ni ok kamano, to nyithindu da ok obedo mag Nyasaye. To ka jal ma ok oyie ema dwaro pogore gi jaode, to jaode mondo oweye aweya oa. Wach ma kamano ok otueyo owadwa kata nyaminwa. To Nyasaye oseluongou, un joma oyie, mondo udag e kue. In dhako moyie, ing’eyo nadi kata dires chwori? Koso in dichwo moyie, ing’eyo nadi kata dires chiegi? Ber mondo ng’ato oti gi mich mane Nyasaye opogone, kendo obed mana kaka ne en kane Nyasaye oluonge. Mano e gima apuonjo e kanyakla duto mar jo-Kristo. Kapo ni Nyasaye noluongo ng’ato kosetere nyangu, to kik odwar mondo obed ka ng’at ma ok oter nyangu. Kamano bende ng’at mane oluongi ka ok oter nyangu kik dwar mondo otere nyangu, nikech koda oter ng’ato nyangu, koda ok oter, to mano chalre, to gima duong’ en mana rito chik Nyasaye. Ng’ato ka ng’ato onego obed mana kaka ne en kane Nyasaye oluonge. Ne in misumba kane Nyasaye oluongi koso? Mano kik chandi, to kinyalo yudo kinde mar bedo thuolo, to ber mondo itim kamano. Ng’ama Ruoth oluongo ka misumba en ng’at Ruoth, ma osemiyo thuolo. Kamano bende e kaka ng’at ma Kristo ka ni thuolo en misumba Kristo. Nyasaye nong’iewou mochulo nengou, omiyo kik ubed wasumb ji. Owetena, ng’ato ka ng’ato onego bed gi Nyasaye mana kaka ne en kane Nyasaye oluonge. To kuom joma ok okendo gi joma ok okendi to awachoe kama: Aonge gi chik ma Ruoth omiya mondo aketnigi, to anyisou mana parona kaka ng’ama ng’wono mar Ruoth osetimo ng’ama ogen. Aparo ni kaka chandruok nitie e kindeni, ber mondo ng’ato osik kaka en. In gi dhako koso? Ka kamano, to kik uweru kode. To ka ionge gi dhako, to kik idwar mondo ibedgo. To kata kamano, ka ikendo to ok iketho, kendo nyako bende ka okendi, to ok oketho. To joma kamago none masira e pinyni, kendo daher resou kuom mano. Owetena, awachonu kamano nikech ndalo modong’ nok, omiyo chakre kawuono, joma nigi mon mondo obed ka joma ongego, kendo joma ywak mondo obed ka joma ok ywagi. Joma nigi mor bende obed ka joma ok nigi mor, kendo joma ng’iewo gik moko mondo obed ka joma ok gin weg ma giseng’iewogo. Bende joma konyore gi mwandu mag piny mondo obed ka joma ok konyrego, nikech pinyni kadho, kaachiel gi gige duto. Adwaro ni mondo ubed maonge gi parruok. Ng’at ma ok okendo osiko paro mana wach Ruoth, kaka dobed malong’o ni Ruoth. Ng’at mokendo to paro mana wach piny, kaka dobed malong’o ni chiege, omiyo parone opogore ariyo. Nyako ma ok okendi paro mana wach Ruoth. Odwaro ni mondo obed ng’at Ruoth gi ringre kod chunye bende. Dhako mokendi to paro mana weche piny, nimar odwaro bedo malong’o ni chwore. Awachonu wechegi nimar adwaro konyou. Ok atem ketonu chik matek, to adwaro mana ni mondo utim gik mabeyo kendo mowinjore, kutiyo ni Ruoth gi chunyu achiel ma ok uparo gima chielo. Kapo ni ng’ato oneno ni otimo marach ni nyako mowinjorego ni odwaro kendo, nikech ok onyal ritore, to ber mondo okend nyakono. Ok oketho kotimo kamano. To ka oketo chunye motegno, maonge gima ochune, to otimo maber moloyo ka ok okendo nyakono. Emomiyo ng’ama okendo nyako mane giwinjorego otimo maber, to ng’ama ok okendo nyako mane giwinjorego otimo gima ber moloyo. Chik otueyo dhako ndalo duto ma chwore pod ngima, to ka chwore osetho, to en gi thuolo mondo ng’ama ohero okende. To ng’ama okendono nyaka bed ja-Kristo. To aparo ni dobed gi mor moloyo kosiko mak okende. Mano e parona, kendo aparo ni an bende an gi Roho mar Nyasaye. Koro adwaro wuoyonu kuom chiemo motimgo misango ni nyiseche manono. Uwacho niya, “Wang’eyo ni wan duto wan gi rieko.” To rieko ma kamano kelo sunga, to hera to emamiyo ji dongo. Ka ng’ato paro ni ong’eyo gimoro, to mano nyiso ni pok ong’eyo gimoro kaka onego ong’e. To ka ng’ato ohero Nyasaye to mano nyiso ni Nyasaye ong’eye. To koro korka wach chamo chiemo motimgo misango ni nyiseche manono, wang’eyo ni, “nyasaye manono en ranyisi mar gimoro ma onge chuth”, kendo ni, “nitie mana Nyasaye achiel kende”, mana kaka uwacho. To kata ka nitie gik miluongo ni nyiseche e polo kata e piny, kendo kata obedo ni nyiseche ma kamago kod ruodhi ng’eny, wan to wan mana gi Nyasaye achiel, ma en Wuoro, kendo ma gik moko duto a kuome. Wantie mana ni mondo watine. Bende nitie Ruoth achiel kende, ma omiyo gik moko duto nitie, koda ka wan bende. To ji duto ok ong’ieyo wachno, nikech jomoko ngimagi ong’yo gi nyiseche manono kendo kata mana sani gichamo chiemogo ka giparo ni adier otimgo misango ni nyiseche manonogo, kendo kaka chunygi nyap, giparo ni chiemogo osemiyo gidonjo e richo. To chiemo ok nyal miyo Nyasaye yie kodwa. Kata ka ok wachiemo, to onge gima wawito, to bende kata ka wachiemo, to onge ohala ma wayudo. To ritreuru mondo gik mutimo kik mi joma chunygi nyap donji e richo. Ka ng’at ma chunye nyap oneni, in ma in gi rieko, kibet ichiemo e hekalu mar nyasaye manono, donge dimi obed gi chir, mi ocham chiemo motimgo misango ni nyiseche manono? Kamano riekoni miyo wadu ma chunye nyap, mane Kristo othone, lal chuth. To kutimo richo kamano ni oweteu, kendo uketho chunygi, to utimo richo mana ni Kristo! Omiyo ka wach chiemo ema miyo owadwa donjo e richo, to kara ok nachak acham ring’o mondo kik ami owadwa lal. Donge an ng’at man thuolo? Koso donge an jaote mar Kristo? Donge aseneno Yesu Ruodhwa? Koso ok un e ranyisi mar tich ma atiyo ni Ruoth? Kata ka jomoko ok kwana ka jaote, un to ung’eyo malong’o ni an jaote adier, nikech un e ranyisi mar otena kuom Ruoth. Joma ok oyie koda to adwoko kama: Donge wan gi ratiro mar yudo chiemo kod gik ma wamadho? Koso donge wan gi ratiro mar wuotho gi mondewa ma jo-Kristo, kaka joote mamoko gi omine Ruoth kod Petro jotimo? Koso wan gi Barnaba kende ema nyaka wati mondo wayud gik ma wakonyorego? Ere jalweny ma dikonyre gi pesane owuon, to ok chule msara? Koso en jakwath mane, ma ok madh chak monyiedho kuom jambe? Kamoro uparo ni ranyisi ma achiwogo gin mana paro mag dhano, to donge Muma bende wacho mana kamano? Ondiki e Chik Musa ni, “Kik itue dho dhiang’ ka ywayo lodi madiemo cham.” To uparo ni Nyasaye wuoyo kuom dhok adier? Donge wan ema owuoyo kuomwa? Adier, Chikno nondiki mana nikech wan, nimar jachwoyo kod jakeyo tiyo tijegi mana ka gigeno yudo pokgi mar cham. Ka wan ema ne wachuoyo kodhi mag chuny, koro ere gima omiyo ubwok ka wanwang’o kuomu gik moko mag piny ma wakonyorego? Ka jomoko to nigi thuolo mar yudo gigo kuomu, koro wan donge wan gi thuolo moloyo? Kata kamano ok wasekonyore gi thuolono, to wadhil gi chandruok duto, mondo kik watim gimoro ma dimon Wach Maber man kuom Kristo landre. Donge ung’eyo ni joma tiyo tich Hekalu chamo gik mochiw e Hekalu, kendo ni joma tiyo e kendo-mar-misango bende nwang’o pokgi kuom gik motimgo misango? Kamano bende e kaka Ruoth osegolo chik ni mondo joma lando Injili oyud pokgi kuom lando Injili. To an, kata obedo ni an gi ratiro mar yudo gik ma kamago, to ok asekonyora kodgi, to bende ok andik wechegi ni mondo ayudgi, nikech diber ka atho, moloyo ka ng’ato oloko gima asungoragoni odoko gima nono. To chutho ok anyal sungora kuom lando Injili, nimar ochuna ni nyaka aland Injili, kendo dane malit ahinya ka ok alando Injili. Ka dabed ni atiyo tijni kuom dwarona awuon, to da ayudo pok. To kaka ok atiye gi dwarona awuon, mano nyiso ni en mana tich ma Nyasaye osemiya mondo ati. To koro pokna en ang’o? En mor mar lando Injili ka ok chula gimoro. Tiende ni, ratiro ma an-go mar yudo pok kuom lando Injili, ok akonyrago. Kata obedo ni ok an misumba ng’ato, to asetimora misumba ji duto, mondo alok ji mang’eny kkaka nyalore oyie kuom Kristo. Ka an e kind jo-Yahudi, to aluwo tim jo-Yahudi, mondo alok jo-Yahudi. Tiende ni kata obedo ni an, Chik Musa ok omaka, to ka atiyo e kind joma nie bwo Chik, to atimora ka gima Chik omaka, mondo alokgi. Kamano bende ka an e kind joma ok jo-Yahudi, to atimora ka ng’ama ok ja-Yahudi ma Chik jo-Yahudi ok omako, mondo alok joma ok jo-Yahudi. To mano ok onyiso ni ok arito chik Nyasaye, nikech chutho an e bwo chik Kristo. Ne adoko ng’ama chunye nyap e kind joma chunygi nyap, mana ka gima an achiel kuomgi, mondo alok joma chunygi nyap. Adier, ne alokora gik moko duto ni ji duto, mondo ares moko kuomgi e yo moro amora ma anyalo. Mago atimo nikech Injili, mondo ayud pok miyudo kuom Injili. Donge ung’eyo ni jong’uech duto ringo e pap, to achiel kende ema yudo pok? Un bende ringuru mondo uyombi. Bende ji duto madwaro piem e tugo, ritore kuom chike duto. Gin gitimo kamano mondo giyud osimbo makethore. Wan to waritore mondo wayud osimbo ma ok kethre. Mano emomiyo aringo ka ang’eyo kuma achomo. Achalo jangum ma ok dir ngum adira kayiem. Adier, asando ringra kendo amiyo owinjo wachna, mondo kik bed ni an ma asepuonjo jomoko, yud ka an awuon arem. Owetena, adwaro ni mondo ung’e tiend gima notimore ni kwerewa: Bor polo notelo nigi giduto ka nie wigi malo, kendo giduto ne ging’ado Nam Makwar. Bedo e bwo bor polono, kendo ng’ado nam kamano ema ne okwan ka batiso mane omiyo giduto gibedo e achiel gi Musa. Giduto ne gichamo chiemo achiel mar chuny, kendo ne gimodho pi achiel mar chuny, nikech ne gimodho e lwanda mar chuny mane wuotho kodgi. Lwandano ne Kristo owuon. To kata kamano, wang’eyo ni ji mathoth kuomgi ne ok long’o ni Nyasaye, nikech ringregi nodong’ koke kuonde duto e thim. Gigo duto notimore mondo obednwa ranyisi ni mondo wan kik wagomb gik maricho kaka ne gigombo. Kik ulam nyiseche manono, kaka moko kuomgi nolamo, kaka wasomo e Muma ni, “Jo-Israel nobet piny mondo ocham kendo omadh gik ma otimgo misango, bang’e ne gia malo mondo gitug tugo maricho.” Wan kik watim timbe terruok, kaka moko kuomgi notimo, mi ji alufu piero ariyo gadek kuomgi otho chieng’ achiel. Bende kik watem Ruoth, kaka jomoko kuomgi noteme, mi thuonde onego! Kata kik ung’ur kaka jomoko kuomgi nong’ur, mi Malaika ma Janek onego. Gigo duto notimorenigi kaka ranyisi, kendo ne ondikgi ni mondo watang’, wan mwadak e ndalo ma piny rumoeni. Emomiyo, ng’at ma paro ni ochung’ motegno mondo otang’ kik opodhi. Onge tem ma useyudo mopogore gi tem ma ji duto yudo. Nyasaye en jaadiera, omiyo ok noyie mondo uyud tem mohingo tekreu, to nomiu yo ma uwuokgo e tem moro amora, kendo nomiu teko mar dhil gi tem go. Kuom mano, owetena ma ahero, kik ulam nyiseche manono. Akwayou kaka joma nigi rieko ni, par ane uru gima awacho. Ka wamadho kikombe mar gueth, ma wagoyo ni Nyasaye erokamano kuome, to donge waduto wan e achiel kuom remb Kristo? Kaka nitie mana makati achiel kende, mano nyiso ni kata obedo ni wan ji mang’eny kamano, to wan mana ringruok achiel, nikech waduto wariwore e chamo makati achielno. Paruru ane kit lemo mar jo-Yahudi kod timgi. Donge jogo machamo gik motimgo ni Nyasaye misango bedo e achiel gi Nyasaye motimne misangono? To ka awacho kamano, to uparo ni awacho ni chiemo motimgo misango ni nyasaye manono en chiemo mopogore gi chiemo mamoko koso? Koso uparo ni awacho ni nyasaye manono en gima adier? Ooyo, awacho ni misango ma joma ok oyie kuom Nyasachwa ema otimo, gitimo ni jochiende, to ok ni Nyasaye. Ok adwar mondo ubedi e achiel gi jochiende! Ok unyal madho kikombe mar Ruoth, kendo uchak umadh kikombe mar jochiende. Wadwaro miyo Ruoth mirima koso? Koso waparo ni watek moloye? Uwacho niya, “Ng’ato nigi thuolo mar timo gimoro amora.” Ee, mano adier, to kata kamano gik moko duto ok konywa. Ee, wan thuolo mar timo gimoro amora, to gik moko duto ok kelnwa dongruok. Kik ng’ato dwar mana gik makonye en owuon to ng’ato ka ng’ato mondo odwar gik makonyo jomoko. Chamuru ring’o duto ma ung’iewo e chiro, ma ok uchich gi weche moko e chunyu, nikech Muma wacho niya, “Ruoth e wuon piny ngima, kaachiel gi gik moko duto manie iye.” Ka ng’ato ma ok oyie kuom Kristo oluongi e chiemo, kendo ihero dhi, to cham gimoro amora momiyi, mak chunyi ochich gi wach moro. To ka ng’ato owachoni ni, chiemono otimgo misango ni nyasaye manono, to kik icham chiemono, nikech dipo ka ichwanyo chuny ng’at monyisino. To winji, awacho mana chuny ng’at monyisino, to ok chunyi iwuon. To kamoro ibiro penja ni, “Ere gima omiyo paro manie chuny ng’ato machielo ema mona timo gima aneno ni an gi thuolo mar timo? Ka agoyo erokamano kuom chiemo ma achamo, to marang’o ng’ato neno ni atimo marach kuom chamo chiemono?” To adwoko penjono ni, ka uchiemo kata umetho kata utimo gimoro amora, to timuru kamano mana ni mondo omi Nyasaye duong’. Kik ubed joma kelo chwanyruok ni jo-Yahudi, kata ni joma ok jo-Yahudi kata ni kanyakla mar joma oyie kuom Nyasaye, to timuru mana kaka atimo. Atemo bedo malong’o ni ji duto e yore duto, ka ok apar mana gima dikonya, to aparo mana gima dikony ji duto, mondo oresgi. Luwuru timna kaka an bende aluwo tim Kristo. Apuoyou nikech upara pile, kendo nikech umako puonj mane amiyou matek. To adwaro ni mondo ung’e ni wi dichwo ka dichwo en Kristo, kendo wi dhako en dichwo, to wi Kristo en Nyasaye. Kuom mano dichwo malemo kata mahulo wach moa kuom Nyasaye, koumo wiye, ochayo Kristo, ma en wiye. To bende dhako malemo kata mahulo wach moa kuom Nyasaye ka ok oumo wiye, to ochayo chwore, ma en wiye nimar ochalre gi dhako moliel wiye. Ka dhako ok oumo wiye, to ber mondo ong’ad yie wiye. To ka ng’ado yie wich kata lielo wich kuodo wi dhako, to ber mondo oum wiye. Dichwo to ok owinjore um wiye, nimar ne ochweye e kido mar Nyasaye, kendo en e ranyisi mar duong’ mar Nyasaye. Dhako to en ranyisi mar duong’ mar dichwo. Dichwo ne ok oa kuom dhako, to dhako noa kuom dichwo. Bende dichwo ne ok ochue ni dhako, to dhako ema nochue ni dichwo. Mano emomiyo dhako onego um wiye kaka ranyisi ni en e bwo loch chwore, nikech malaika. To kata kamano, kuom Ruoth, dhako ok gimoro ka dichwo onge, mana kaka dichwo bende ok en gimoro ka dhako onge, nimar kaka dhako noa kuom dichwo, e kaka dichwo bende koro dhako onywolo, to gik moko duto a kuom Nyasaye. Paruru ane un uwegi. Bende en gima owinjore ka dhako lamo Nyasaye e nyim ji ka ok oumo wiye? Donge en gima ong’ere e piny ngima ni ka dichwo nigi yie wich maboyo, to mano kelone wichkuot? Dhako to ka nigi yie wich maboyo to mano kelone duong’. Osemiye yie wich maboyo mondo odok raum wiye. To ka ng’ato dwaro goyo mbaka kuom wachni, to gima dawachi en mana ni, wan waonge gi tim moro machielo mar lemo, to kata mana kanyakla mag joma oyie kuom Nyasaye bende ongego. Kapod apuonjou wach lemo kama, to an gi wach moro monego akweru: Ka uchokoru to chokruoku ok kel ber, to kelo mana rach. Mokuongo, awinjo ni kuchokoru e lemo to pogruok nie kindu, kendo aparo ni wachno en adier, nikech pogruok nyaka bed e kindu, mondo joma ogen ong’ere ratiro! Ka uchokoru kaachiel, to gima uchamo ok en Sap Ruoth, nikech ng’ato ka ng’ato rikni mondo ocham chiembe owuon, omiyo jomoko denyo, ka jomoko to mer! Donge un gi mier munyalo chiemoe? Koso uchayo jo-Nyasaye, momiyo ukuodo wi joma odhier? Uparo ni dawach ang’o kuom wachni? Uparo ni dapaku? Ooyo, ok dapaku! Puonj mane ayudo kuom Ruoth, mi amiyou chal kama: Ruoth Yesu nokawo makati e otieno nogo mane ondhogee, mogoyo ni Nyasaye erokamano, eka ong’ingo makatino, kowacho niya, “Ma e ringra, mochiw nikech un. Timuru kamano mondo uparago.” Kamano bende, bang’ chiemo, nokawo kikombe kowacho niya, “Kikombeni e remba, motimgo Winjruok Manyien gi Nyasaye. E kinde ka kinde mumadhee, to timuru kamano mondo uparago.” Kamano e kinde ka kinde ma uchamoe makatino, kendo umetho e kikombeno, to tho Ruoth ema uhulo nyaka chop obi. Emomiyo ka ng’ato chamo makati mar Ruoth, kata ometho e kikombene e yo ma ok owinjore, to en gi bura kuom ringre Ruoth kod remb Ruoth. Kuom mano ng’ato nyaka nonre mondi, eka ocham makatino kendo omethi e kikombeno, nikech ng’at mochamo makatino kendo ometho e kikombeno ka ok odewo ni gin ringre Ruoth, to okelo bura kuome owuon, kuom chiemo kendo metho kamano. Mano emomiyo joma ng’eny kuomu tuo kendo nigi midekre, kendo moko osetho. Ka da wanonre wawegi mokwongo, to ok dwayud bura. To ka Ruoth kumowa kamano, opuonjowa mondo kik wayud bura kaachiel gi jopinyni. Emomiyo owetena, kuchokoru kaachiel mondo uchiem, to rituru joweteu. To ka ng’ato odenyo, to ber mondo ochiem e dala, mondo chokruok kik kelnu bura. Weche modong’ to nanyisu ka abiro. Koro owetena, adwaro ni mondo ubed ka ung’eyo adiera man kuom mich ma Roho chiwo. Ung’eyo ni kane pok uyie kuom Kristo, ne iterou ir nyiseche manono mamomni, mi ulal. Mano emomiyo adwaro nyisou mondo ung’e ni, onge ng’ama nigi Roho mar Nyasaye manyalo wacho ni, “Okuong’ Yesu”. To bende onge ng’ama nyalo wacho ni, “Yesu en Ruoth” mak mana ka en gi Roho Maler. Nitie mich mag Roho mopogore opogore, to Roho achiel ema chiwogi. Bende nitie tije mopogore opogore, to Ruoth achiel ema itiyone. Nitie yore mopogore opogore ma teko Nyasaye tiyoe kuom ji, to Nyasaye achiel ema tiyo e yorego duto. Ng’ato ka ng’ato yudo mich ma Roho chiwo e yo mopogore opogore mondo otigo tich maber. Ng’at moro omi rieko mar wuoyo, kuom teko mar Roho. Machielo omi teko mar puonjo weche matut, kuom teko mar Roho nogono. To Roho achielno miyo ng’at moro yie, to machielo to omiyo teko mar chango ji. Bende ng’at moro Roho omiyo teko mar timo honni, to ng’at machielo to omiyo teko mar hulo wach moa kuom Nyasaye, to eka moro to omiyo teko mar pogo mich moa kuom Roho kod mago ma ok oa kuom Roho. Ng’at machielo to omiyo teko mar dhumo dhok mayoreyore, eka moro to omiyo teko mar loko tiend weche midhumogo. To mago duto gin mana tich mar Roho achiel. Opogo michgo ni ng’ato ka ng’ato kaka ohero. Kristo en kaka ringruok achiel man gi fuonni mang’eny. To kata obedo ni en gi fuonni mang’eny kamano, to en mana ringruok achiel. Kamano bende e kaka wan duto, bed ni wan jo-Yahudi kata joma ok jo-Yahudi, kata wasumbini kata joma ni thuolo, to osebatiswa e ringruok achiel kuom Roho achiel, kendo wan duto osemiwa Roho achielno mondo wamadhi. Ringruok ok olos mana gi fuoni achiel kende, to olose gi fuonni mang’eny. Kata ka da bed ni tielo nyalo wacho ni, “Ok an lwedo, omiyo ok an mar ringruok”, to pod en mana mar ringruok. Bende kata da bed ni it nyalo wacho ni, “Ok an wang’, omiyo ok an mar ringruok”, to pod en mana mar ringruok. Ka da ringruok duto bed mana wang’, to ere kaka dowinj wach? Kata da bed mana it kende, ere kaka dong’ue gik moko? To Nyasaye noketo fuonni duto achiel ka achiel e ringruok mana kaka noneno ni ber. Ka da giduto gibed mana fuoni achiel kende, to ringruok dobetie nadi? To wang’eyo ni nitie fuonni mang’eny, to giloso mana ringruok achiel. Kuom mano wang’ ok nyal wacho ni lwedo ni, “Aonge kodi gi tich.” Kamano wich bende ok nyal wacho ni tielo ni, “Aonge kodi gi tich”. Ooyo, mano ok kamano, to fuonni manenore ni nyap, ema dwarore moloyo, kendo mago manenore ni onge gi duong’ ema wamiyo duong’ moloyo. Kamano fuondwa ma ok long’o wageng’o maber moloyo, to fuondwa manenore mabeyo to ok dwar geng’o kamano. Nyasaye oseloso ringruok kaachiel komiyo fuonni mochando duong’ bedo gi duong’ moloyo, mondo ringruok kik pogre, to fuonni duto obed ka konyore kaachiel. Ka fuonni achiel lit, to fuoni duto lit, kendo ka fuonni achiel omi duong’, to fuoni duto bedo mamor kaachiel kode. Emomiyo un duto un ringre Kristo, kendo ng’ato ka ng’ato en fuonni mar ringruokno. Nyasaye oseketo ji e kanisane ma en kanyakla mar jo-Kristo duto, kama: mokwongo joote, mar ariyo johul wach moa kuom Nyasaye, mar adek jopuonj, eka joma timo honni, bang’e joma omi teko mar chango ji, gi joma konyo ji, gi joma omi tich telo ni ji, kod madhumo dhok mayoreyore. Uparo ni giduto gin joote koso? Kata ni giduto gin johul wach? Koso giduto gin jopuonj? Giduto gin gi teko mar timo honni? Koso giduto gin gi teko mar chango ji? Giduto gidhumo dhok mayoreyore? Koso giduto giloko tiend weche midhumogo? Ooyo! To kata kamano, mich madongo moloyo ema mondo uket chunyu uyudi. To nitie yo moro moloyo ma adwaro nyisou. Kata dabed ni awuoyo gi dhok mag ji, kata mana gi dho malaika, to aonge gi hera, to achalo mana okot maywak, kata olang’ migoyo. Kata da bed ni an gi mich mar hulo wach moa kuom Nyasaye, kendo ang’eyo midhierni kod rieko duto, kendo kata da abed gi yie mogik ma anyalo gologo gode kuonde ma gintie, to aonge gi hera, to ok an gimoro ngang’! Kata da bed ni apogo giga duto ni joma odhier, kendo kata da achiwo ringra mondo owang’, to aonge gi hera, to mano ok konya kata matin. Hera timo kinda, kendo ong’won. Ok otim nyiego, kendo ok osungre, bende ok opakre. Hera ok tim gima kuodo wich, ok odwar mare kende, iye ok wang’, bende ok omak sadha. Ok omor gi tim ma ok kare, to omor gi adiera. Hera odhil e weche duto, kendo kata ang’o ema otimore, to pod en gi yie, gi geno, kod kinda. Hera ok rem. Tich hulo wach to norum, kendo dhum gi dhok mayoreyore nowe, bende rieko notieki, nikech rieko ma wan-go orem, kendo tich hulo wach moa kuom Nyasaye bende orem, to ka gima ogik kare obiro, to mano morem norum. Kane an nyathi, ne awuoyo kaka nyathi, kendo riekona ne mar nyathi, bende ne aparo kaka nyathi. To koro kaka asedoko ng’ama duong’, aseweyo timbe mag nyithindo. Koro waneno mana kido matiptip ka joma neno e rang’i marachrach, to chieng’no wananen malong’o. Rieko ma an-go sani en rieko morem, to chieng’no anang’e Nyasaye chuth, mana kaka Nyasaye ong’eya. To gik moko adek ema osiko. Gin yie, gi geno, kod hera; to gima duong’ moloyo kuomgi en hera. Hera ema nyaka ubediego moloyo gik moko duto, to mich mag Roho bende nyaka udwar, to moloyo dwaruru mich mar hulo wach moa kuom Nyasaye. Ng’at madhum gi dhok mayoreyore ok wuo gi ji, to owuoyo mana gi Nyasaye, nikech onge ng’ama winjo weche mowacho. Owacho weche mopondo, kuom teko mar Roho. To ng’ama hulo wach moa kuom Nyasaye wuoyo gi ji, kokonyogi kendo ojiwogi kendo odwogo chunygi. Ng’at madhum gi dhok mayoreyore to konyo mana en owuon, to ng’ama hulo wach moa kuom Nyasaye to tego kanyakla mar jo-Kristo. Daher mondo un duto udhum gi dhok mayoreyore, to moloyo adwaro mondo uhul wach moa kuom Nyasaye, nikech ng’ama hulo wach moa kuom Nyasaye nigi tich maduong’ moloyo ng’ama dhum gi dhok mayoreyore, mak mana ka nitie jalok wach manyalo hulo tiend gima ng’at madhumo owacho, mondo jo-Kristo duto oyud konyruok. Emomiyo owetene, ka abiro iru, mi adhum gi dhok mayoreyore, to ere kaka dakonyu, ka ok anyisou wach moro ma Nyasaye oelona e fweny, kata ka ok akelonu weche mag rieko, kata ahulonu weche mag puonj? To kata mana gik maonge gi ngima kaka asili kod thum bende puonjowa ni mano en adier, nikech ere kaka ng’ato ding’e puch migoyo, ka puye duto ogo mana rat? Kata kapo ni tung’ mar lweny ok oywak maliw, to ere ng’ama diikre ni lweny? Kamano bende, ka wach midhumo gi dhok mayoreyore ok winjre malong’o, to ere kaka ng’ato diwinj gima iwacho? Wecheni dilal mana e kor yamo! Nitie dhok matrhoth mopogore opogore e piny, to aparo ka onge moro ma ok winjre. Omiyo ka ng’ato wacho dhok ma ok awinji, to ng’at ma wacho dhokno chalna jamwa, kendo an bende achalone jamwa. Kamano un bende, kaka ugombo ahinya nwang’o mich mag Roho, dwaruru matek mondo uti gi mich manyalo tego jo-Kristo. Emomiyo ng’at madhum gi dhok mayoreyore mondo olem, oyud teko mar loko weche modhumo, nimar ka alemo ka adhum, to chunya kende ema lemo, to parona ok tim gimoro. Koro ere gima onego atim? Abiro lemo gi chunya, to kendo abiro lemo gi parona bende. Abiro wero wende pak gi chunya, to bende abiro werogi gi parona bende. Ka igoyo ni Nyasaye erokamano mana gi chunyi, ka idhum gi Roho, to ere kaka ng’ato ang’ata mobet e chokruokno diwach ni, ‘Amin’, bang’ erokamano migoyono, ka ok ong’eyo tiend gima iwacho? Kata dabed ni igoyo ni Nyasaye erokamano maber manadi, to mano ok kony ng’at machielono. Agoyo ni Nyasaye erokamano nikech adhum gi dhok mayoreyore moloyou uduto, to ka an e chokruok mar jo-Kristo, to ahero wacho weche abich gi parona awuon mondo apuonjgo jomoko bende, moloyo dhumo weche gana gi gana gi dhok mayoreyore. Owetena, kik ubed gi paro machalo paro nyithindo. Beduru ka nyithindo e weche mag richo, to nyaka ubed joma dongo gi parou. Muma wacho e kitap Chik niya, “Ruoth Nyasaye owacho ni, ‘Abiro wuoyo gi ogandani gi dho joma dhumo dhok mayoreyore. Ee, abiro wuoyokodgi gi dho jomoko nono, to kata kamano, ok giniwinja.’ ” Omiyo unyalo neno ni, dhum gi dhok mayoreyore en ranyisi ni joma ok oyie, to ok ni joma oyie. To mich mar hulo wach moa kuom Nyasaye en ranyisi ni joma oyie, to ok ni joma ok oyie. Emomiyo ka jo-Kristo duto ochokore, kendo giduto gidhum gi dhok mayoreyore, mi ji moko makia, kata ma ok oyie, obiro e chokruokuno, donge digiwach ni neko omakou? To ka ji duto hulo wach moa kuom Nyasaye, mi ng’at moro makia, kata ma ok oyie, obiro, to weche duto mowinjo chwowo chunye, kendo miyo bura loye, Eka paro maling’ling’ manie chunye elore e lela, mi opodho piny auma, kolamo Nyasaye kendo ohulo niya, “Adier, Nyasaye ni kodu!” Koro owetena, ere gima ber monego utim? E chokruoku duto, ng’ato ka ng’ato kuomu mondo obed gi wer, kata gi puonj, kata gi fweny, kata gi wach midhumo, kata gi loko wach midhumono; to mago duto onego obed makonyo chokruok. Ka nitie joma nigi mich mar dhum gi dhok mayoreyore, to ji ariyo kata adek kende ema mondo owuo, ka giluwore achiel achiel, kendo jalok wach bende nyaka bedie. To ka jalok wach onge, to ng’ama dwaro dhum gi dhok mayoreyore nyaka ling’ e chokruok, to owuo mana e chunye owuon kende gi Nyasaye. To kuom jogo mahulo wach moa kuom Nyasaye, ji ariyo kata adek ema mondo olosi. Ji mamoko to mondo opim ane wechegigo. To ka wach moro ofwenyore ni ng’ato mobet piny, ka pod ng’at machielo wuoyo, to ng’at moyudo ka wuoyono mondo oling’, nikech uduto unyalo hulo wach Nyasaye kuluworu achiel achiel, mondo ji duto oyud puonj kendo oyud jip. Ng’atno nyalo ling’ kamano, nikech mich mar hulo wach moa kuom Nyasaye nie teko mar jahul wach owuon, nimar Nyasaye ok en Nyasach koko, to en Nyasach kue. Mon to mondo oling’ e chokruok mana kaka obet e chokruok duto mag jo-Kristo. Ok oyienigi wuoyo, mana kaka Chik Musa bende wacho. To ka gidwaro penjo wach moro, to onego gipenj chwogi e mier, nikech en wich kuot ka dhako wuoyo e chokruok! Koso uparo ni wach Nyasaye nochakore kuomu, kendo ni nobiro mana ni un kende? Ooyo, ok kamano! Ka ng’ato paro ni en jahul wach moa kuom Nyasaye, kata ni en gi mich moro mar Roho, to onego ong’e ni gima andikonu en chik moa kuom Ruoth. To ka ok odewo wachni, to en bende kik udewe. Emomiyo owetena, dwaruru matek mondo ubed gi mich mar hulo wach moa kuom Nyasaye, to kik utam ji dhum gi dhok mayoreyore, to weuru gik moko duto otimre maber kendo makare. To koro owetena, adwaro paronu Wach Maber mane apuonjou, mondo anyisu tiende. Ne urwake, kendo yie maru ochung’ kuome motegno, bende en ema uyudo resruok kuome, to mana ka usiko uyie gi gima ne apuonjou, kapo ni ok uyie kayiem nono. Wach maduong’ie moloyo akelonu, kendo ma an bende nokelna, en ni: Kristo notho nikech richowa, kaka Muma wacho. Noyike, kendo nochier oa kuom joma otho chieng’ mar adek, bende kaka Muma wacho. Nofwenyore ni Petro, kendo ni joote apar gariyo. Bang’ mano nofwenyore kaachiel ni jopuonjre ma kwan-gi oloyo mia abich, ma ng’enygi pod nitie nyaka chil kawuono, to moko osetho. Bende nofwenyore ni Jakobo, eka kendo ofwenyore ni joote duto. Bang’e mogik, an bende nofwenyorena apoya, mana ka nyathi monywol apoya. An ema atinie moloyo kuom joote duto. Ok owinjore luonga ni jaote, nikech nasando kanyakla mar joma oyie kuom Nyasaye. To ng’wono mar Nyasaye ema osemiyo abedo kaka achaloni, kendo ng’wono mane omiya ok osebet kayiem nono. Chutho asetiyo matek moloyo joote mamoko duto, to ok gi tekra awuon, to ng’wono mar Nyasaye ema notiyo kuoma. Emomiyo kata bed ni wach noa kuoma kata kuomgi, to mano e gima waduto wapuonjo, kendo ema ne uyie. Koro kaka wapuonjo ni Kristo osechier oa kuom joma otho, ere kaka jomoko kuomu wacho ni joma otho ok nochier? To ka chier onge, to kara kata mana Kristo bende ne ok ochier. To ka Kristo ne ok ochier, to kara wach mwalando onge tiende, kendo un bende gima uyie onge tiende. To bende wanenore ka joma riambo kuom Nyasaye, nikech wasebedo kwawacho ni ne ochiero Yesu oa kuom joma otho. To kara ne ok ochiere ka en adier ni joma otho ok chier, nimar ka joma otho ok chier, to kara kata mana Kristo bende ne ok ochier. To ka Kristo ne ok ochier adier, to kara yie maru en kayiem nono, kendo pod un mana e richou. Bende mano dinyis ni joma osetho ma oyie kuom Kristo, kara olal! Ka wageno kuom Kristo mana e ngimani kende, to kara wan e joma odhierie moloyo ji duto e piny! To en adier ni Kristo ne ochier oa kuom joma otho! En ema nokwongo chier mana ka gir singo ni joma otho biro chier. Tiende ni, kaka dhano nokelo tho e piny, e kaka dhano bende nokelo chier kuom tho. Kaka ji duto tho kuom Adam, e kaka ji duto nodok mangima kuom Kristo, to ginibi ka ng’ato ka ng’ato ni kare owuon. Tiende ni Kristo ema nokwongo chier kaka gir singo, eka chieng’ ma Kristo oduogo, to joge nochier. Bang’ mano chieng’ giko nochopi, ma Kristo nochiwie loch ni Nyasaye Wuoro, kosetieko loch duto, gi teko duto kod nyalo duto, nimar Kristo nyaka bed gi loch nyaka chop Nyasaye ket wasike duto e bwo tiende. To jasigu ma notiek mogik en tho, nimar Muma wacho niya, “Nyasaye noketo gik moko duto e bwo tiende.” To ka Muma wacho ni, “gik moko duto”, to nyaka ung’e ni mano ok oting’o koda Nyasaye, nikech Nyasaye ema noketo gik moko duto e bwo Kristo. To ka gik moko duto oseketi e bwo loch Wuowi, bang’e en bende enobed e bwo loch Nyasaye mane oketo gik moko duto e bwoye, mondo Nyasaye obed gi loch kuom gik moko duto. Koro ka chier onge, to ere ohala ma joma ibatiso nikech joma otho biro yudo? Ere gimomiyo ibatisogi nikech joma otho, ka joma otho ok chier ngang’? Koso wan to ere gima omiyo wayie bedo e masira seche duto? Owetena, awachonu adier nikech mor ma an-go kodu kuom Kristo Yesu Ruodhwa ni, tho ochoma pile. Ka an mana dhano ma ok chier, to ere ber mane ayudo kuom kedo gi ondiegi Efeso? Ka en adier ni joma otho ok chier, to kara wachiemuru, kendo wamethuru, nikech kiny wanatho, mana kaka Muma wacho. Kik wuondu! Osiepe maricho ketho timbe mabeyo. Beduru gi rieko mondo uwe timo richo. Jomoko kuomu kia Nyasaye. Awacho kamano mondo akuodgo wiu! Ng’ato nyalo penjo ni, “Ere kaka ichiero joma otho? Koso ringruok manadi ma ginibedgo?” To mano penjo mofuwo manadi! Donge kodhi ma in iwuon ichwoyo kwongo tho, eka bet mangima? Bende gima ichwoyo ok en cham hie mabiro wuok bang’e, to en mana kodhi kende. Onyalo bedo mar ngano kata mar cham moro amora. To Nyasaye miyogo kido kaka oneno ni long’one. Kamano kodhi ka kodhi nigi kite owuon. To bende ring’o mag gik moko ok en kit ring’o achiel, to nitie ring dhano, gi mar le, gi mar winyo, kod mar rech. Nitie gik polo, kod mag piny. To gik polo nigi duong’ moro, kendo mag piny bende nigi duong’ machielo. Nitie duong’ mar wang’chieng’, kod duong’ mar due, kod duong’ mar sulue. To chutho sulue achiel rieny matek moloyo machielo. Mano e kaka chier mar joma otho bende chalo. Ringruok miyiko e lowo en gima tow, to ichiere ka gima ok tow. Ka oyike, to oonge gi duong’, to ka ochiere to en gi duong’. Iyike ka onyap, to ichiere ka en gi teko. Bende iyike ka en gi ringruok mar pinyni, to ichiere ka en gi ringruok mar polo. Nitie ringruok mar pinyni, to bende nitie ringruok mar polo. Mano emomiyo Muma wacho niya, “Adam, dhano mokwongo, nodoko ng’at man gi ngima, to Adam ma achien nodoko Roho machiwo ngima.” To ringruok mar polo ok ema ne okwongo betie, to ringruok mar piny ema ne okwongo, eka bang’e mano mar polo nobetie. Dhano mokwongo nochue gi lowo mar piny, to dhano mar ariyo noa e polo. Jogo mochue gi lowo chalo gi jal mane ochue gi lowo cha, to jogo mag polo chalo gi Jal mane oa e polo. Kaka wasebedo gi kido mar dhano mar lowo, e kaka wanabed gi kido mar Jal mane oa e polo cha. To owetena, gima awacho e ma: Joma pod nigi ringruok mar pinyni ok nyal yudo gueth mar Loch Nyasaye, bende gima tow ok nyal bedo wuon gik ma ok tow. To winjuru mondo awachnue wach moro mopondo: Ok wanatho waduto, to nolokwa ahucha ka diemo wang’, ka tung’ mogik oywak, nimar ka oywak to joma otho nochier gi ringruok ma ok tow, kendo wan bende nolokwa, nikech ringruok matowni nyaka rwakre gi ringruok ma ok tow. Adier, gima tho nyaka rwakre gi gima ok tho. Kuom mano, ka ringruok matow oserwakore gi ringruok ma ok tow, kendo ka gima tho oserwakore gi gima ok tho, eka weche mondiki e Muma nochop kare niya, “Tho oselo, motiek chuth! In tho, ere lochni? In tho, ere lit mikelo?” Lit mar tho en richo, kendo richo yudo teko kuom Chik. Wagouru erokamano ni Nyasaye, mamiyo walocho kuom Ruodhwa Yesu Kristo. Emomiyo owetena mahero, chung’uru motegno ma ok ung’ingni, kutiyo matek pile e tich Ruoth, kendo kung’eyo ni tich mutiyo kuom Ruoth ok nobed kayiem nono. To kuom wach solro mitimo ni jo-Nyasaye, un bende timuru kaka nanyiso kanyakala mag jo-Kristo manie piny Galatia mondo otim. Chieng’ Jumapil ka Jumapil, ng’ato ka ng’ato kuomu mondo opog moko kuom gik ma Nyasaye osekonyego, oket tenge mondo solro kik tim ka abiro. Yieruru jomoko kuomu, kendo ka abiro, to anaorgi gi barupe mondo giter chiwou Jerusalem, kendo ka owinjore ni an bende onego adhi, to anadhi kodgi. Anabi iru ka aselando Wach Maber e piny Makedonia, kendo dipo ka abedo kodu, mi kamoro datiek ndalo chwiri kodu, mondo ukowa maber kamoro amora ma adhiye. Anatim kamano nikech ok adwar nenou mana ka akadho, to ageno bedo kodu kuom ndalo moko, ka Ruoth oyie. To pod abiro bet Efeso ka, nyaka chop chieng’ Pentekost, nikech oyawna dhoot malach kaeri mar tiyo tich maduong’ makelo konyruok, to bende nitie wasigu mang’eny. To ka Timotheo obiro iru, to neuru ni obedo kodu koonge luoro, nikech otiyo ni Ruoth mana kaka an. Omiyo kik ng’ato chaye, to ukowe gi kue mondo obi ira. Eri warite, wan kod owete. To koro adwaro nyisou wach owadwa Apolo. Asejiwe ahinya mondo obi iru kod owete, to pod ok oyie maber mondo obi e ndaloni, to obiro biro ka oyudo thuolo. Beduru motang’, kendo chung’uru motegno kuom yieu. Beduru gi chir kendo gi jing’o. Bende gik moko duto mutimo, timuru gi hera. Owetena, donge ung’eyo Stefano kod joodgi? Gin e joma okwongo doko jo-Kristo ee piny Akaya, kendo gisechiwore mondo giti ni jo-Nyasaye. Koro akwayou owetena, ni mondo uyie bet e bwo joma kamago, kendo e bwo ng’ato ka ng’ato ma bende tiyo tich Nyasaye matek. Amor ahinya nikech Stefano gi Fortunato kod Akaiko josebiro, nimar gisekonya karu, kendo giseduogo chunya, mana kaka aparo ni giseduogo chunyu bende. Onego uyie joma kamago. Kanyakla mag jo-Kristo manie piny Asia ooronu mos, kendo Akula gi Priska kod kanyakla mar jo-Kristo malemo e odgi bende omosou ahinya kuom Ruoth. Owete duto omosou. Yogreuru gi mos maler. An Paulo ema koro andikonu mosni gi lweta awuon. Ka ng’ato ok ohero Ruoth, to mondo okuong’re! Ruodhwa bi! Ng’wono mar Ruoth Yesu obed kodu. Herane obed kodu kuom Kristo Yesu. An Paulo, jaote Yesu Kristo kuom dwaro mar Nyasaye, ema andiko baruani kaachiel gi owadwa Timotheo. Wandikonu un kanyakla mar joma oyie kuom Nyasaye man Korintho, kendo ni jo-Nyasaye duto manie piny Akaya. Ng’wono gi kue moa kuom Nyasaye kod ruodhwa Yesu Kristo obed kodu. Duong’ obed ni Nyasaye ma wuon Ruodhwa Yesu Kristo. En e wuon ng’wono kendo makonyowa e yore duto. Okonyowa e masichewa duto mondo wan bende wakony joma nigi masira moro amora, ka wanyisogi kaka Nyasaye osekonyowa. Kaka masiche moko mag sand mang’eny mane Kristo oneno koro bironwa mogundho e kaka kony mang’eny ma wayudo kuom Kristo bende koro bironwa mogundho. Ka isandowa, to en mana ni mondo okonyu, kendu uyud warruok. To ka ikonyowa, to en bende mana ni mondo Nyasaye okonyu, ka udhil gi sand ma wan bende wayudo, kendo geno mwagenougo ogurore nikech wang’eyo ni kaka uyudo sand kodwa e kaka uyudo kony kodwa bende. Owetewa, wadwaro nyisou chandruok mane wayudo e piny Asia, ne omiwa ting’ mapek mohewo tekrewa, mi chunywa oa ni ok wanachak wabed mangima. Chutho, ne wagalo ni oseng’adnwa buch tho. To mano notimore mondo kik wagen kuomwa wawegi, to wagen mana kuom Nyasaye machiero joma otho. Noresowa e masiche malich mag tho kamano, kendo nochak oreswa. En ema waketo genowa kuome ni obiro medo resowa, ka un bende ukonyowa kulemonwa. Kamano, kaka ji mang’eny bende nobed ka goyo ni Nyasaye erokamano nikech mich momiyowa kuom ng’wonone. To gimoro achiel mamiyowa mor en ni: wang’eyo malong’o e chunywa ni adier mar Nyasaye ema osetelonwa e kindwa gi ji, to moloyo to wasebet kamano mana kuom ng’wono mar Nyasaye, to ok kuom rieko mar dhano. Weche mwandikonugi onge gi tiendgi moko mopondo, to mak mana mago ma unyalo somo, mi uwinji. Kata obedo ni sani pod ung’eyowa mana matin kende, to ageno ni ubiro ng’eyowa malong’o, mondo chieng’ ma Ruoth Yesu biroe, to ubed mamor nikech wan, mana kaka wan bende wanabed mamor nikech un. Ne an gi geno ahinya kuom wachno, omiyo ne achano mokwongo mondo abi iru, uyud gueth diriyo, nikech ne achano mondo aneu ka akadho adhi Makedonia, kendo anachak aneu ka aduogo aa kuno, mondo ukowa ka adhi Judea. To uparo ni kane achano kamano to ne an jahubagabaga koso? Koso uparo ni achano yorena mana kaka dhano chano, ka weche ariyo, ma “Ee” gi “Ooyo” okikore e chunya? Chutho, kaka Nyasaye en jaadiera, wach ma wawacho ok oting’o “Ee” kaachiel gi “Ooyo”, nikech Yesu Kristo wuod Nyasaye, ma wan gi Sila kod Timotheo ne walandonu wachne, ok en “Ee” gi “Ooyo”. To en e “Ee” mogik ma Nyasaye wacho, nimar en ema singruok Nyasaye duto chopo kare kuome. Mano emomiyo kwamiyo Nyasaye duong’ to wawacho ni, “Amin” kuom Yesu Kristo. Jal mamiyo wan kod un wabedo gi ratiro ni wan kuom Kristo en Nyasaye. En ema osewirowa, kendo oketo kido mare kuomwa, kendo omiyowa Roho mondo odag e chunywa kaka mich mokwongo mar gueth ma wabiro yudo achien. To aluongo Nyasaye obed janenona ka aramo ni ne akechou emomiyo ne ok achako aduogo Korintho. Ok wan gi teko kuom yieu ni nyaka uyie gima wawacho, nikech un joma nigi yie motegno. To watiyo kaachiel kodu mana ni mondo ubed mamor. Mano emomiyo naneno ni ber mondo kik achak alimu kendo, ka limbenano dimiu chuny lit, nikech ka amiyou chuny lit, to koro ere ng’ama dimiya mor, ka ok mana un ma asemiyo chuny litgo? Mano emomiyo nandikonu baruano. Ne ok adwar biro iru mondo ayud chuny lit kuom joma onego miya mor, nimar ang’eyo malong’o ni ka amor to un bende umor uduto. Ne andikonu ka chunya okuyo kendo chandore ahinya, kendo ka pi wang’a chuer mang’eny, to ok ni mondo amiu chuny lit, to mana ni mondo ung’e hera maduong’ ma aherougo. Ng’at moro osekelo chuny lit, to ok an ema osemiya chuny litno, to mana machiegni un duto ema osemiyou chuny lit, ka ok adwar jimbo wach. To kum ma jou mathoth osemiyo ng’atno oseromo, omiyo koro onego uwene kethone, kendo uduog chunye, nono to kuyo malit ohewe. Emomiyo akwayou mondo unyise ni uhere. Mano emomiyo ne omiyo andikonu, mondo atemugo, ang’e ka un joma oyie winjo wach. Ka uweyo ni ng’ato kethone, to an bende aweyone kethone, nikech kapo ni aweyo ni ng’ato kethone, to aweyone mana nikech un, kendo e nyim Kristo, mondo Satan kik lowa, nikech wang’eyo riekone! Kane achopo Troa mondo aland Wach Maber mar Kristo, ne ayudo ka dhoot oyaworena malach mondo ati ni Ruoth. To chunya ne onge gi kue, nikech ne ok anwang’o owadwa Tito. Omiyo nagoyo oriti ni jokuno, mi achweyo Makedonia. To wagouru ni Nyasaye erokamano nikech wan ma wan kuom Kristo, otelonwa pile koselocho, kendo komiyo walando wach man kuom Kristo kuonde duto, mana ka tik mang’ue ng’ar. Wachalo gi ubani mang’ue ng’ar mar misango ma Kristo ochiwo ni Nyasaye, malandore e kind joma ireso kod joma lal. Kuom joma lal en tik mar tho makelo tho, to kuom joma ireso to en tik mar ngima. Koro ere ng’ama nyalo gik ma kamago? Wan ok wachal gi ji mathoth makonyore gi Wach Nyasaye e yo ma ok kare, mondo oyudgo ohala. Ooyo, wan joma Nyasaye oseoro, omiyo wawuoyo e nyim Nyasaye gi adiera ka joma ni kuom Kristo. Koro mano nenore ka gima wachako wapakore kendwa koso? Wan ok wadwar barupe mag pak ma wabirogo iru, kata ma waago kuomu, kaka jomoko kuomu dwaro. Un e barupwa mondiki e chunywa ma ng’ato ka ng’ato nyalo neno, kendo somo. Nenore ratiro ni un e barua moa kuom Kristo, mane wakelo. Ok en barua mondik gi wino, to ondiki gi Roho mar Nyasaye Mangima. Bende ok ondike e kite mopa, to ondike e chuny dhano. Wawacho kamano nikech wan gi geno e nyim Nyasaye kuom Kristo. Wan to waonge gi teko moro kuomwa wawegi mamiyo wawacho ni wanyalo timo gimoro, to gima wan-go a mana kuom Nyasaye, kendo en ema ne otimowa jotich Winjruok Manyien. Ok en Winjruok mar chik mondiki, to en mar Roho. Chik mondiki kelo tho, Roho to kelo ngima. Chik mane ogor e kite nukta ka nukta osebet kakelo tho, to kata kamano nobiro gi ler maduong’ mane omono jo-Israel ng’iyo wang’ Musa tir, kata obedo ni lerno ne rumo kamano. Koro gima Roho kelo donge nyaka bed gi ler maduong’ moloyo koso? Ka gima kelo bura ema ne obiro gi ler maduong’ machalo kamano, koro gima Roho kelo, mamiyo wabedo e winjruok gi Nyasaye donge dibed gi ler maduong’ moloyo? Adier, ler mane nigi duong’, koro ok nigi duong’ ngang’, nikech ler maduong’ moloye osebiro. Ka gima rumo ema nigi ler ma kamano, koro gima dak mosiko to dibed gi ler maduong’ machal nade! Wawuoyo gi chir nikech geno ma kamano ma wan-go. Wan ok watim kaka Musa, mane umo wang’e gi rageng’ mondo jo-Israel kik ne ler ka duono kendo rumo. To chutho chuny jo-Israel nodinore, nikech nyaka chil kawuono chunygi pod oum gi rageng’no ka isomo Muma Machon, nimar rageng’no igolo mana ka ng’ato ni kuom Kristo. Kata mana ndalogi, ka isomo Chik Musa to rageng’no pod oumo auma chunygi. To Muma wacho ni, ka ng’ato olokore ni Ruoth to rageng’no igolo. To Ruoth nogono e Roho kendo, kama Roho mar Ruoth tinie, to thuolo tinie. Wan duto, ma waonge rageng’ e wang’wa, to wachalo gi rang’i, kendo wamiyo ler mar Ruoth nenore, kendo lerno medore ameda pile, ka kitwa medo lokore machal kode. Mano en tich Ruoth ma en Roho. Kaka Nyasaye ema osemiyowa tijni kuom ng’wonone, omiyo ok wanyal nyosore. Wasekwedo timbe mag mudho kendo makuodo wich. Ok wawuoth gi miganga, bende ok wagaj Wach Nyasaye, to wawacho mana adiera e lela e nyim Nyasaye, kwanyiso wawegi ni wan kare, kendo wamiyo ji duto yie kodwa. Watimo kamano nikech ka Wach Maber mwalando ogeng’ore, to ogeng’ore mana ni joma lal. Gin joma ok yie, ma nyasach pinyni osedino chunygi, mondo kik gine ler ma Wach Maber manyiso ji duong’ maler mar Kristo, ma en owuon e kido mar Nyasaye. Ok waland wach kuomwa wan wawegi, to walando mana wach ni, Kristo Yesu en Ruoth, kendo ni wan mana jotichu nikech Kristo. Watimo kamano nimar Nyasaye achiel mane owacho ni mondo ler orieny e chunywa mondo okelnwa ler mar ng’eyo duong’ mar Nyasaye mineno e wang’ Yesu Kristo. To wan ma wan gi mwandu mar chuny, wachalo mana agulini mag lowo, mondo onenre ni teko maduong’ ahinyano oa kuom Nyasaye, to ok oa kuomwa wawegi. Pile idiyowa koni gi koni, to kata kamano ok dinnwa. Wadhier nono, to chunywa ok a. Isandowa, to ok jwang’wa, bende igoyowa piny, to ok negwa. Pile wating’o tho mane Yesu othogo e ringrewa, nimar kata obedo ni wangima, to pile iterowa kar tho nikech Yesu, mondo ngima mar Yesu bende onenre e ringrewa matho. Kamano tho tiyo kuomwa, to un, ngima tiyo kuomu. Wan gi yie machalo gi mano ma Muma wuoyo kuome ni, “Ne ayie, emomiyo nawuoyo.” Kamano wan bende wayie, emomiyo wawuoyo. Wang’eyo ni Nyasaye, mane ochiero Ruoth Yesu oa kuom joma otho, nochierwa wan bende kaachiel gi Yesu, mi terwa e nyime kaachiel gi un bende. Mago duto obetie nikech un, mondo kaka ji mayudo ng’wono mogundho mar Nyasaye medore, e kaka erokamano mimiyogo Nyasaye duong’ bende omedore. Kuom mano, chunywa ok nyosre. Kata obedo ni ringrewa rumo, to chunywa iloso manyien pile ka pile, nimar thagruok matin mwayudoni rumo piyo, to obiro kelonwa duong’ miwuoro kendo mosiko, nikech ok waketo parowa e gik mineno, to mana e gik ma ok ne. Gik mineno rumo, to gik ma ok ne osiko mochwere. Wang’eyo ni ka ringrewa, ma en kiru mwadakie e pinykani, omuki, to wan gi ot ma Nyasaye osegeronwa e polo. En ot mosiko nyaka chieng’, ma ok oger gi lwet dhano. Adier, ka pod wan e kiru ma wan-go e pinykani, to wachur kwagombo mondo warwakre gi odwa manie polo, nikech kwarwakore kode to ok noyudwa ka wan duge. Ka pod wan e kiru mae pinyni to wachur ka ting ohewowa. To mano ok onyiso ni wadwaro lonyo ringrewa mar pinyni oko. Ooyo, wadwaro mana rwako ringrewa manyien manie polo, mondo ngima mochwere omwony mano matho. Mano e gima omiyo Nyasaye nochweyowa, kendo osemiyowa Roho kaka mich mokwongo mar gueth mwabiro yudo achien. Kuom mano, wan gi chir pile, nikech wang’eyo ni, kapod wadak e ringruok e pinyni, to ok wadak kanyachiel gi Ruoth. Yie ema telonwa, to wengewa ok telnwa. Awacho ni wan gi chir, kendo daber kwaweyo dak e ringruok, mi wadhi wadak gi Ruoth. Emomiyo, kata ka wan ka, kata ka waonge, to waketo chunywa kuom bedo malong’one, nikech waduto nyaka wachung’ e nyim kom bura mar Kristo, mondo ng’ato ka ng’ato oyud pok moromo gi gik mabeyo kata maricho mane otimo kapod en e ringruok. Wang’eyo ni tiend luoro Ruoth en ang’o, emomiyo wayuayo ji. Nyasaye ong’eyo chutho ngimawa kaka chal, kendo ageno ni un bende ung’eyowa maber e chunyu maiye kaka wachal. Ok watem mondo wachak wapakrenu kendo, to wamiyou thuolo mondo ubed gi mor nikech wan, kendo mondo ubed gi gima unyalo dwokogo jogo mapakore nikech gik moko, to ok nikech gik mag chuny. Ka neko omakowa, to en nikech Nyasaye, to ka parowa ni kare, to en nikech un, nimar hera mar Kristo oloyowa chuth. Waseng’eyo malong’o ni ng’at achiel notho ni ji duto, omiyo ji duto bende ne otho. Ne otho ni ji duto mondo ji mangima kik bed mangima kagiparo mana gin giwegi, to gibed mangima mana ka gitiyo ni Jal mane othonigi kendo ochier nikech gin. Omiyo koro ok wanon tim ng’ato e yo ma dhano nonoe. Kata obedo ni ne wang’eyo Kristo e yorno, to koro ok wang’eye kamano. Ka ng’ato obedo kuom Kristo to ochueye ng’ama nyien. Gik moko duto machon osekadho, kendo gik manyien osechopo. Mago duto a kuom Nyasaye. En owuon ema ne omiyo wawinjore kode kuom Kristo, kendo nomiyowa tich mar kelo winjruok e kinde gi ji mamoko bende, kwanyisogi ni Nyasaye nomiyo piny owinjore kode kuom Kristo, ka ok okwan ni ji richogi. Wan ema ne Nyasaye omiyowa wach winjruokni. Omiyo wan joote Kristo, kendo Nyasaye owuon ema wuoyonu gi dhowa. Wasayou e nying Kristo ni mondo uwinjru gi Nyasaye. Kristo ne onge gi richo kata matin, to Nyasaye notime richo nikech wan, mondo kuom en wabed joma kare kaka Nyasaye. Kaka joma tiyo kaachiel gi Nyasaye, wamedo sayou ni kik uwe ng’wono mar Nyasaye museyudo bed kayiem nono, nikech Nyasaye wacho niya, “Ne awinji e kinde mowinjore. Adier, ne akonyi e ndalo warruok.” Koro neuru, ma e kinde mowinjore ahinya! Winjuru, ma e ndalo mar warruok. Ok wadwar timo gimoro ma dichwany ng’ato, nikech dipo ka tichwa oyudo achaye. To wanyiso ni wan jotich Nyasaye, e weche duto, kwatimo kinda ahinya e sand, e chandruok, e masira, e chwat, e twech, e koko, kendo e thagruok, ma ok wanindi kendo ok wachiem. Wanyisore kuom timbewa makare, kendo kuom rieko, gi timo kinda, gi ng’wono, gi Roho Maler, gi hera maradier, gi lando wach adiera, kendo gi teko mar Nyasaye. Wamako tim makare ka gilweny mwamonjogo wasigu, kendo mwaritorego. Wayudo duong’, kendo wayudo achaye, bende iketho nyingwa, kendo ipakowa. Ikwanowa gi jomriambo, kata obedo ni wawacho adieri, bende wan ka joma ok ong’e, kata obedo ni ong’ewa maber, kendo wan ka joma tho, to kara pod wangima, bende kata ikumowa, to ok negwa. Kata obedo ni wan gi kuyo maduong’, to wamor pile, kendo kata obedo ni wan kaka jochan, to wamiyo ji mathoth mwandu. Bende wan kaka joma onge gimoro, to kara wan gi gik moko duto. Un jo-Korintho, wawuoyonu gi chuny moyawore chutho. Wan, chunywa ni thuolo kodu, to un ema udich e chunyu. Koro un bende yanwauru chunyu, nikech awuoyonu kaka wuoro wuoyo ni nyithinde. Kik uriwru gi joma ok oyie. Ere kaka tim makare diriwre gi tim marach? Koso ler diriwre nadi gi mudho? Ere kaka Kristo diriwre gi jachien? Koso ere winjruok manyalo bet e kind ng’ama oyie gi ng’ama ok oyie? Ere winjruok ma Hekalu mar Nyasaye nigo gi nyiseche manono? Apenjou kamano nikech wan e Hekalu mar Nyasaye Mangima, mana kaka Nyasaye nowacho niya, “Abiro dak kodgi, kendo anawuoth kuomgi. Anabed Nyasachgi, kendo ginibed joga.” Emomiyo Ruoth owacho ni, “Auru kuomgi, kendo pogreuru kodgi. Kik umul gimoro mogak, mi narwaku. Kutimo kamano to eka anabed wuonu, kendo unubed yawuota gi nyiga. An Ruoth Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto ema awacho kamano.” Osiepewa, mago e singruok ma osemiwa. Kuom mano, nyaka wapuodhre kuom gik moko duto mamiyo ringruok kod chuny doko mochido, mondo wadok joma ler chuth, kwabedo joma oluoro Nyasaye. Yawnwauru chunyu. Onge ng’ama wasetimone marach, bende onge ng’ama wasemiyo olal, kata onge ng’ama wasemayo e yor wuond. Ok awach kamano mondo ang’adnugo bura, nikech asewacho ni waketou e chunywa maiye, kendo wariwore kodu kaachiel pile, bed ni wangima kata watho. Chunya ni thuolo ka aloso kodu kendo an gi mor maduong’ nikech un! Kata obedo ni chandruokwa ng’eny kamano, to achung’ motegno, kendo amor mokadho! En adier ni kata ka ne wachopo Makedonia to ne ok wayudo yueyo. Ne wayudo mana chandruok kuonde duto: dhaw ne oluorowa oko, kendo chunywa ne opong’ gi luoro. To Nyasaye majiwo joma okuyo, nojiwowa kuom biro mar Tito. Ok birone kende ema nojiwowa, to jip mane oyudo kuomu, bende nojiwowa. Ne onyisowa kaka un gi siso ahinya mar nena, kendo kaka uywak, kendo kaka usiro wechena. Mano nomiyo amedo doko mamor moloyo. Kata obedo ni barua mane andikonu nomiyou kuyo, to ok ayuag ang’e ni ne andike. Adier, ne aywago ang’e, to koro aneno ni baruano nomiyou kuyo mana kuom kinde manok kende, To koro amor, to ok nikech ne amiyou kuyo, to mana nikech kuyono nomiyo uloko chunyu. Ne ubedo mokuyo e yo ma Nyasaye dwaro, omiyo onge yo moro mane wahinyougo kata matin. Kuyo ma ng’ato bedogo e yo ma Nyasaye dwaro, miyo olokore, kendo kelone warruok maonge ywago ang’e. Kuyo mar piny to kelo tho. Neyeuru gik ma kuyo e yo ma Nyasaye dwaro osetimonu. Mano kaka osemiyo ubedo joma paro matut, kuketo chunyu kuom nyiso ni ne ok uketho, bende osemiyo ubedo gi mirima kod luor, kendo ugombo nena. Unyiso ni utimo kinda, kendo udwaro ng’ado bura kare. Adier, usenyiso e yore duto ni uonge gi ketho e wachno. Omiyo kata obedo ni ne andikonu kamano, to ne ok andiko nikech ng’at mane otimo marach, kata nikech ng’at mane otimne marach, to nandiko mana ni mondo un uwegi une kinda mutimo nikech wan, kendo mondo kindano onenre e nyim Nyasaye bende. Mano ema omiyo waseyudo jip. To komedore gi jip mane wan wawegi wayudo, ne wadoko mamor moloyo nikech mor mane Tito oduogogo. Ne uduogo chunye un uduto. Kapo ni ne apakoune, to ok usemiyo wiya okuot. Pile kaka wasebedo mana ka wawachonu adiera kende, kamano bende e kaka pak mane wapakougo medore ameda, koparo kaka uduto ne umako wach, kendo kaka ne urwake gi luoro kod kibaji. Mano kaka amor, nikech koro anyalo geno kuomu e weche duto! Owetewa, wadwaro mondo ung’e gueth ma Nyasaye osemiyo kanyakla mag jo-Kristo man Makedonia kuom ng’wonone. Ne gineno masiche malich kitemogigo, to kata kamano ne gin gi mor mogundho, omiyo kata ne gidhier ahinya, to ne gigolo chiwo maonge migundia. Awachonu adier ni ne gigolo chiwo kaka ginyalo, mi gichiwo moloyo koda kaka ne ginyalo, kendo ne gitimo kamano maonge achune. To bende ne gihombowa mondo gikonywa nywako tich ng’wono mar konyo jo-Nyasaye man Judea. Ne gitimo moloyo kaka ne waparo. Mokwongo ne gichiwore ni Ruoth, eka kuom dwaro mar Nyasaye, ne gichiwore ni wan bende. Mano emomiyo ne wakwayo Tito, mane ochako tich ng’wono, mondo olimu kendo, kendo okonyu tieke. Ugundho gi gik moko duto, kaka yie, gi wach, gi rieko, gi kinda duto, kod hera ma uherowago. Kamano bende e kaka mondo ugol chiwo mogundho e tich ng’wonono. Ok aketnu chik, to anyisou mana hera ma jomoko nono nigo, mondo ane ane ka herau en hera maradier. Ung’eyo ng’wono mar Ruodhwa Yesu Kristo, ni kata ne en gi mwandu mogundho kamano, to nodoko jachan nikech un, mondo un ubed jomwandu kuom chan mare. Kuom mano, parona kuom wachno chal kama: koro ber mondo utiek tich mane uchako higa cha. Un e joma nokwongo ni jomoko e tijni. Ok nukwongonigi keto chunyu kuom time kende, to ne ukwongonigi keto chunyu kuom time bende. Emomiyo koro tiekuru tijno. Keturu chunyu kuom tieke kaka unyalo, mana kaka ne uketo chunyu kuchako. Ka uketo chunyu kuom chiwo, to Nyasaye biro yie mana gi gima uchiwo, to ok odwar mondo uchiw gima uongego. Ok adwar mondo ukony jomoko, to un udong’ gi ting’ mapek, to ber mondo gik moko obed maromre. Kaka un gi gik mathoth e kindeni, ber mondo ukony jogo mochando. Bang’e chieng’ moro gin bende ginikonyu ka gin-go mathoth, to un uchando. Kamano mondo gik moko obed maromre, mana kaka Muma wacho ni, “Ng’at mane ochoko mang’eny ne ok nigi mathoth mohinge, kendo ng’at mane ochoko matin, ne ok nigi manok moreme.” Wagoyo ni Nyasaye erokamano kuom miyo chuny Tito kinda mar konyou kaka wan! Ne wakwaye mondo obi iru, mi oyie, to bende en owuon ne oikore gi chunye duto mondo obi iru. Ero waore gi owadwa moro ma kanyakla duto mag jo-Kristo pako kuom tichne mar lando Injili. Ok mano kende, to kanyakla mag jo-Kristo oseyiere bende mondo owuoth kodwa e tich ng’wono ma watiyo mondo Nyasaye oyud duong’, kendo mondo onyisu ni waketo chunywa e tijni. Watemo ritore mondo ng’ato kik bed gi ng’ur kuom tichwa maduong’ mar chiwoni, nikech wadwaro timo mana gima long’o, ok e nyim Ruoth kende, to e nyim ji bende. Kuom mano, waorogi kod owadwa moro ma pile waseneno ka oketo chunye kuom gimoro amora motimo, to koro oketo chunye e tijni moloyo, nikech ogenou ahinya. Tito to en jawuodha, kendo jatich wadwa e tich mwatiyonu. To owete mamoko ariyogo to gin joote mag kanyakla mag jo-Kristo, kendo gin joma kelo ni Kristo duong’. Omiyo nyisgiuru herau, kendo nyisgiuru gima omiyo wapakounigi, mondo kanyakla duto mag jo-Kristo ong’e. Ok onego amed ndikonu kuom wach chiwo mioro ni jo-Nyasaye man Judea. Ang’eyo kaka uikoru mar konyo, kendo asepuoyou e nyim jo-Makedonia kuom wachno, ka awachonigi ni un jo-Akaya usebedo kuikoru mar konyo, chakre higa cha. Kamano kinda maru osejiwo jogi mathoth. Koro aoro owetegi mondo pwoch mane wapuoyougo kuom wachno kik bed wach awacha. To adwaro ni mondo ubed moikore mana kaka asewacho, nikech kwabiro gi jo-Makedonia moko, mi wayudo ka ok uikoru, to mano dikuod wiwa kod wiu bende, bang’ pak mwasepakougo ahinya! Mano emomiyo aseneno ni ber mondo aor owetego obi iru mokwongo, olos chon chiwo mane usesingoru ni ubiro golo. Kamano ka abiro to anayud ka oikore, kendo mano nonyis ni uchiwe maonge achune. Ng’euru ni, ng’ama chwoyo manok, kayo manok, to ng’ama chwoyo mang’eny, kayo mang’eny. Ng’ato ka ng’ato mondo ochiw kaka oseparo e chunye, ma ok ochune, kendo ma ok oywago ang’e, nikech jachiwo mamor ema Nyasaye ohero. Nyasaye nyalo miyou gik moko duto mudwaro, kendo mokadho kanyo, mondo kinde duto ubed gi gik moromou, kod mago munyalo konyogo tije mabeyo duto, mana kaka Muma wacho niya, “Ochiwo gige mabup, kopogo ni jochan. Ng’wonone osiko nyaka chieng’.” Jal mamiyo jachwoyo kodhi, kendo chiwo chiemo michamo, biro miyou kodhi michwoyo, bende nomi gidongi, kendo nomed nyak mar timu mang’won. Enomi udok jomwandu ahinya e gik moko duto, mondo ubed jong’wono ndalo duto, kendo mano nomi ji mang’eny goni Nyasaye erokamano nikech chiwou ma wamiyogi. Tich ma watiyoni ok kel mana gik moko duto ma jo-Nyasaye dwaro kende, to obiro miyo ji medo goyo ni Nyasaye erokamano bende. Chiwouni biro nyiso ni umako chik Nyasaye, kendo ni uhulo Wach Maber man kuom Kristo gi adiera, omiyo gibiro miyo Nyasaye duong’, kendo ginipake nikech ng’wono ma utimonigi, kendo ni ji duto. Kuom mano, gibiro neno kaka Nyasaye osebedonu mang’won ahinya, kendo gibiro lemonu gi hera maduong’. Wago ni Nyasaye erokamano kuom mich mare modhiero ji wacho! An Paulo koro akwayou kuom muolo kod ng’wono mar Kristo mondo uwinja. An ma uwacho ni amuol ka an kodu, to ager ka an mabor kodu, akwayou ni kik umi abed mager kodu, ka abiro, nikech an gi adiera ni anyalo bedo mager ni joma paro ni watimo mana gik moko mag piny! Adier wadak e pinyni, to lweny mwakedo ok en mar piny. Bende gilweny ma wakedogo ok gin mag piny, to gin gilweny motegno mag Nyasaye, ma wamukogo kuonde mochiel motegno. Tiende ni, waketho mbaka manono, kod sunga mamon gi rieko mar Nyasaye. Waketo paro duto mag dhano e tuech mondo owinj Kristo. Bende ka uselokoru chuth, to waikore kumo ji duto ma osetamore winjo wach. Paruru ane gik ma osetimore. Ka ng’ato paro ni en ng’at Kristo, to mano ber, to kata kamano nyaka ong’e ni wan bende wan jo-Kristo mana kaka en. Nyalo bet ni apakora moloyo kaka owinjore, kuom teko mane Ruoth omiyowa. To Ruoth nomiyowa tekono mondo wagerugo, to ok ni mondo wakethugo, omiyo ok ane wichkuot kuom timo kamano. Kik upar ni atemo mana buogou gi barupena. Ng’ato nyalo wacho niya, “Paulo ndiko barupe mager, kendo ma oting’o weche mapek, to en owuon ka en kodwa to oyomyom, kendo ok ong’eyo wuoyo.” To joma wacho kamano nyaka par ni, kaka awacho e barupena ka aonge kodu, e kaka anatim ka an kodu! Ok dwahedhre pimore gi joma ting’ore malo, kata wacho ni wachopo e rang’iny ma gintie. Joma pakore kendgi, kendo nyisore kendgi, gin joma onge gi rieko. To wan ok wanyal pakore mokadho tong’wa. En tong’ mane Nyasaye owuon ema oketonwa, kendo un bende un ei tong’no, omiyo kwabiro iru Korintho, to ok wakadho tong’, nikech wan ema ne wakwongo biro iru kwakelo Wach Maber man kuom Kristo. Ok onego wapakre kuom tich ma jomoko osetiyo kuonde mokadho tong’wa, to wageno ni kaka yie maru medo bedo motegno, duong’ mwayudo e kindu bende biro medore ahinya, mak wakadho tong’wa. Kamano wanyalo lando Wach Maber e pinje maboyo moyombo thuru, ka ok wapakore kuom gima osetim ei tong’ mar ng’at machielo. Muma wacho niya, “Ng’at madwaro sungore, to mondo osungre, mana nikech gik ma Ruoth osetimo.” Ng’at ma Ruoth pako ema iyiego. Ng’at ma pakore kende to onge tich. Yieuru uhore mos, nikech adwaro bedo mofuo matin! To ang’eyo ni useyie koda. An gi nyiego kuomu, to en mana nyiek Nyasaye. Ne amiyo umako osiep gi Kristo, kendo ne adwaro terou ire kaka ng’ato tero nyako ngili ir chwore. To aluor ni kaka thuol nowuondo Hawa gi riekone parou bende kamoro inyalo wuondo mi uwe hero Kristo kende gi chunyu duto. Awacho kamano nikech ka ng’ato obiro ma lando wach Nyasaye machielo, ma ok Yesu mane walando wachne, kata ka oyudo roho machielo mopogore gi Roho mane uyudo, kata Wach Maber machielo gi mano mane uyudo, to mano kaka uyiego mana mapiyopiyo! To ok apar ni an chien kata matin kuom joote muparo ni dongogo! Nyalo bet ni ok alony kuom wuoyo, to rieko to an-go! Mano e gima wasenyisou kinde duto e nyim ji duto. Kane alandonu Wach Maber mar Nyasaye, ne ok akwayo chudo moro, to adok piny mondo ating’u malo. Koro kane atimo kamano to ne atimonu marach koso? Ooyo, kane an kodu katiyonu ne akwayo chudo kuom kanyakla mamoko mag jo-Kristo mana ka gima amayogi! Bende kane achando gimoro ka an kodu, to ne ok akwayo ng’ato kuomu mondo okonya, to owete mane oa Makedonia nokelona gik moko duto mane achando. Ne aritora mondo kik achandu, kendo pod abiro ritora mana kamano. Kaka an gi adiera mar Kristo, onge gima dimona pakora kuom wachni e piny Akaya duto. Koso uparo ni ka awuoyo kamano, to mano nyiso ni ok aherou? Ngang’! Nyasaye ong’eyo ni aherou. To abiro dhi nyime ka atimo mana gima atimo sani, mondo kik awe thuolo ni joma dwaro pakore ni gin bende gin joote kaka wan. Joma kamago gin joote mag miriambo, kendo jotich mawuondo ji kariasore ni gin joote mag Kristo. To mano ok en gima bwogo ng’ato, nikech kata mana Satan bende riasore ni en malaika mar ler. Omiyo ok en wach mabwogo ji ka jotichne bende oriasore ni jotich tim makare. To e giko giniyud gima owinjore gi timgi! Awacho kendo ni kik ng’ato gal ni afuwo, to ka ugalo kamano, to ara kawauru ka ng’ama ofuwo, mondo an bende apakra matin nono. To ng’euru ni ka apakora kama, to ok awuo ka ja-Kristo, to awuoyo mana ka gima an ng’ama ofuwo. Ji mathoth pakore kuom gik ma gisetimo e piny ka, koro an to ang’o ma dimona pakora kamano? Un uwegi un joma riek, omiyo uyie ayiea gi weche joma ofuwo! Ka ng’ato lokou wasumbe, kata chamou, kata yakou, kata kaworenu, kata thalo lembu, to uyie ayiea! Ayie gi achaya ma uchayowago ni wan to wasebedo manyap, ma ok watimonu gik ma kamago! Koro awuoyo ka ng’ama ofuwo, to ka ng’ato dwaro pakore nikech wach moro, ka an bende anyalo pakora. Gipakore ni gin jo-Hibrania koso? To donge an ja-Hibrania mana kaka gin? Bende gipakore ni gin jo-Israel, to an ok an ja-Israel koso? Kendo giwacho ni gin nyikwa Ibrahim, to an bende ok an nyakwar Ibrahim? Koso donge gipakore ni gin jotich Kristo? An to an jatich Kristo moloyo gi. (Ka awacho kamano, to awuoyo ka janeko!) Asetiyo tich matek, kendo asebedo e od tuech, bende osechwada, kendo aseneno masiche mag tho moloyo chandruok moro amora ma gin giseneno. Jo-Yahudi nochwada kiboko piero adek gochiko, nyadibich. Bende jo-Rumi nogoya gi ludhe didek, kendo ne ogoya gi kite dichiel. Yie nobarorena e nam nyadidek, kendo ne ariyo e chuny nam odiechieng’ gotieno. E wuodhena mang’eny pile ne aneno masiche e aore, kendo nayudo thagruok kuom jomecho, kendo kuom jo-Yahudi wetena kod kuom joma ok jo-Yahudi. Bende ne aneno masiche e mier, gi thim, gi nembe, kendo kuomowete mag miriambo. Ne atiyo matek, kendo ne achandora ma ok anyal nindo kuom kinde moko, bende kech ne okaya, kendo riyo ne oloya. Kuom ndalo mang’eny ne ok ayud chiemo, kendo koyo ne chama ka achando lewni ma arwaki. To ewi mago duto, nitie ting’ mapek ma an-go pile mar paro kanyakla duto mag jo-Kristo. Ka ng’ato nyap, to donge an bende abedo manyap kode, kendo ka ng’ato opodho modonjo e richo, to donge litna? Ka ochuna ni nyaka apakra to abiro pakora nikech weche manyiso nyawona. Nyasaye ma Wuon Ruoth Yesu ma ipako nyaka chieng’ ema ong’eyo ni ok ariambi. Neuru! Kane an Damaski, jatelo manie bwo ruoth Aretas ne oketo jorit e dhoranga dala mondo omaka, to ne awuok gie otuch manie kor ohinga, kilora piny gi osera, mi atony e lwete! Ochuna ni nyaka apakra, kata obedo ni ok kony gimoro kamano. To koro abiro wuoyo kuom fweny maseneno kod weche mopondo ma Ruoth oseelona. Ang’eyo ja-Kristo moro mane oter e polo mar adek, higni apar gang’wen mokadho. (Ok ang’eyo ka ringre ema ne oter kuno, kata ne oneno mana fweny.) Awacho kendo ni ang’eyo ni ng’atno noter e Paradis. (To ok ang’eyo kata gino notimore adier, kata ne en mana fweny. Nyasaye kende ema ong’eyo.) Kuno, nowinjoe weche maling’ling’ ma ng’ato ok dihedhre hulo. Ng’at ma kamano ema nyalo miyo apakra, to ok abi pakora nikech an awuon, to mak mana ni abiro pakora kuom nyawona To ka dabed ni adwaro pakora, to ok dabedo ng’ama ofuwo, nikech dawacho mana adiera. To ok anyal pakora, nimar ok adwar ni mondo ng’ato opaka moloyo gima oseneno katimo, kata ma owinjo ka awacho. Emomiyo ne omiya kudho machwowo ringra, ma en jaote mar Satan, mondo omonja kik asungra, kata kik ating’ra malo nikech duong’ miwuoro mar gik mane Nyasaye ofwenyona. Ne asayo Ruoth didek mondo ogol wachni kuoma, to nowachona niya, “Mich ma amiyi kuom ng’wonona oromi, nikech kama nyawo nitie ema teko tiyoe moloo.” Emomiyo amor ahinya pakora nikech nyawona, mondo teko mar Kristo odag kuoma. Mano omiyo ayie nyawo, kata achaya, kata chandruok, kata sand, kata thagruok, nikech Kristo, nimar ka wanyap, to eka watek. Atimora ka ng’ama ofuwo, to un ema usemiyo abedo kamano. Ne onego upwoya, nimar kata obedo ni ok an gimoro, to joote muparo ni dongogo ok oloya kata matin. Ne anyisou ni an jaote maradier katimonu ranyisi gi honni kod tije madongodongo, ka adhil gi chandruok kod masiche. Koro ere yo mane kanyakla mamoko mag jo-Kristo oloyougo, mak mana ni an awuon ema ne ok akwayou mondo ukonya? Ka uneno ni mano en ketho, to ara yieuru ung’wonna kuom kethonano! Koro aikora mondo abi iru e limbena mar adek, to pod ok nadwar mondo ukonya, nikech ok mwanduu ema adwaro, to adwaro mana un uwegi. Nyithindo ok onego ken ni jonywolgi, to jonywol ema keno ni nyithindgi. An to ayie chiworanu gi mor, katiyonu gi tekra duto. To ka an aherou ahinya kamano, koro mano dimi uhera mana matin koso? Ung’eyo ni ne ok akwayou mondo ukonya, to pod ubiro wacho ni ne ahoyou, mi amakou gi rieko. To joma ne aoro iru ne amiyo omayou gimoro koso? Adier, ne akwayo Tito mondo obi iru, kendo ne aore gi owadwa machielo cha. To Tito nomayou gimoro koso? Donge wan gi Tito ne wawuotho gi Roho achiel, kendo e yo achiel? Kamoro uparo ni watemo doko joma beyo e nyimu kwandikonu wechegi duto! Ooyo, wawuoyo mana e nyim Nyasaye, ka wan kuom Kristo. Osiepena, gik moko duto mwatimo, watimo mana ni mondo wagergo chunyu. Aluor ni ka abiro to dipo ka anwang’o ka ok uchal kaka adwaro, kendo un bende dipo ka unwang’o ni ok achal kaka udwaro! Aluor ni dhaw gi nyiego gi mirima gi ichlit gi ajara gi kuoth gi sunga kod koko nyalo betie. Bende aluor ni ka abiro to Nyasacha dipo ka omiya bedo gi wichkuot e nyimu, mi dabed gi kuyo nikech joma thoth mane oketho, to otamore lokore kuom tim ma ok ler mane gisebedo ka gitimo, kaka terruok kod anjawo. Koro abiro iru e limbena mar adek. Muma wacho ni weche duto nyaka ng’ere e nyim joneno adek kata ariyo. E limbena mar ariyo kane an kodu, ne asiemo jogo mane osetimo richo, kendo ne asiemo ji mamoko bende. To koro anwoyonigi wachno ka aonge kodu, ni, ka abiro, to ok nawe mak akumogi. Eka unung’e adier ni Kristo ema miya teko mar wuoyo. En ok onyap ka otiyo e kindu, to otiyo gi teko kuomu. Adier ne oyie bedo manyap kigure, to koro ongima kuom teko mar Nyasaye. Wan bende wayie bedo manyap kode, to teko mar Nyasaye nomi wabed mangima kode mondo watinu. Nonreuru pile mondo une ane ka un gi yie. Adier, ng’ireuru uwegi! Donge ung’eyo ni Yesu Kristo nie iu, mak mana ka un joma orem? To ageno ni ung’eyo ni wan to ok warem. Walamo Nyasaye ni mondo kik udonji e richo. To ok walem kamano ni mondo wanyisgo ni wan kare, to mana ni mondo utim gik mabeyo, kata obedo ni wachalo joma orem kamano. Ok wanyal timo gimoro ma digeng’ adiera, to mana makonyo adiera. To wamor ka wanyap, to un utek. Chutho gima walemone en ni mondo ubed joma kare e yore duto. Mano emomiyo andiko wechegi ka aonge kodu, ni mondo ka abiro, to kik abed mager katiyo gi teko mane Ruoth omiya, ma en teko mar gerou, to ok mar kethou. Koro oritu owetena! Temuru mondo ubed joma kare, kuwinjo wechena. Beduru gi winjruok, kendo gi kue, eka Nyasach hera kod kue nobed kodu. Yogreuru gi mos mar jo-Nyasaye. Jo-Nyasaye duto omosou. Ng’wono mar Ruoth Yesu Kristo, gi hera mar Nyasaye, gi achiel ma wan-go kuom Roho Maler obed kodu uduto. An Paulo kaachiel gi owete duto ma wan-go wandikonu un kanyakla mar jo-Kristo man Galatia. An Paulo, andiko kaka jaote ma ok teko mar dhano ema oketo, nikech onge ng’ama ne oketa jaote, to mana Yesu Kristo, gi Nyasaye Wuoro mane ochiere oa kuom joma otho ema ne oketa. *** Ng’wono gi kue moa kuom Nyasaye wuoro gi Ruodhwa Yesu Kristo obed kodu. Ruodhwa Yesu Kristo ema ne ochiwore owuon nikech richowa, mondo oreswa e piny marach ma kawuononi, koyie timo kaka Nyasaye Wuonwa dwaro. Duong’ obed ni Nyasaye nyaka chieng’. Amin. Awuoro kaka uselokoru piyopiyo uweyo Nyasaye mane oluongou kuom ng’wono mar Kristo, kendo koro uluwo Wach Maber machielo mopogore. To chutho onge Wach Maber moro machielo, to nitie jomoko machandou katemo loko Wach Maber mar Kristo obed gimoro nono. To kata ka ng’ato dipuonju Wach Maber machielo ma ok mano mane wapuonjou, bed ni en wan, kata mana malaika mar polo, to Nyasaye mondo okuong’e. Kaka ne wawacho chon, e kaka amedo wacho ni, ka ng’ato opuonjou Wach Maber machielo mopogore gi mane uyudo, to Nyasaye mondo okuong’e. Koso uparo ni mano nenore ka gima adwaro ni mondo abed malong’o e nyim dhano? Ooyo, adwaro bedo malong’o e nyim Nyasaye! Koso uparo ni adwaro mondo dhano ema obed mamor koda? To ka da bed ni pod atemo timo kamano, to da ok abedo jatich Kristo. Owetena, adwaro ni mondo ung’e ni Wach Maber ma alando ok owuok kuom dhano. Adier, ne ok ayude kuom dhano, bende onge ng’ama ne opuonjago, to Yesu Kristo owuon ema ne ofwenyonago. Nyaka bed ni usewinjo kaka timna ne chalo kane pod aluwo dini mar jo-Yahudi. Ung’eyo kaka ne asando kanyakla mar joma oyie kuom Nyasaye malit, katemo matek mondo atiekgi chuth, kendo kaka ne aloyo mbesena mathoth ma jo-Yahudi e tich dini mar jo-Yahudi, kaketo chunya e tich kwerewa. To Nyasaye, mane owala kane pok onywola, ne oluonga kuom ng’wonone mondo atine. Kuom mano, e kinde mane oneno ni ber mondo ofwenyna Wuode aland Wachne Maber ni joma ok jo-Yahudi, to ne ok apenjo dhano gima onego atim. Bende ne ok adhi kata mana Jerusalem ir jogo mane okwongona bedo joote, to mokwongo ne adhi e piny Arabia, eka bang’e nadok Damaski. To kata bang’ higni adek, kane adhi Jerusalem mondo ane Petro, mi abet kode kuom ndalo apar gabich, to ne ok aneno joote mamoko, mak mana ong’Jakobo ma owadgi Ruoth. Akuong’ora e nyim Nyasaye, ni weche ma andikonugi gin adier! Bang’e ne adhi e gwenge moko mag Siria gi Kilikia. E ndalogo kanyakla mag jo-Kristo man Judea ne pok ong’eya gi kita, to ne giwinjo mana ka ji wacho ni, “Jal mane sandowa, tinde lando Wach Maber mane otemo mondo otieki!” Kuom mano ne gimiyo Nyasaye duong’ nikech an. Bang’ higni apar gang’wen, ne achako adok Jerusalem, ka wan gi Barnaba, kendo Tito bende ne wadhigo. Ne adhi nikech Nyasaye nonyisa ni mondo adhi, mi achokora gi jodong kanyakla mar jo-Kristo kar kendgi, kendo nanyisogi Wach Maber ma alando ni joma ok jo-Yahudi, nimar ne ok adwar ni mondo tich mane asebedo ka atiyo, kata mapod atiyo, obed kayiem nono. To kata mana Tito mane jawuodha ne ok ochun mondo oter nyangu, kata obedo ni ne ok en ja-Yahudi kamano. To mak mana jomoko mane obiro kanyo kawuondore ni gin owete, ema ne dwaro ni mondo otere nyangu. Jogo ne obiro ling’ling’ mondo ocher ane ni thuolo manade ma wan-go kuom bedo jo-Kristo, nikech ne gidwaro lokowa wasumbni. To ne ok wayie winjo wachgi kata matin, mondo adiera mar Injili kik lalnu. To jogo mane onenore ka jotelo ne ok omiya wach moro manyien. (Awacho ni ne ginenore ka jotelo, nikech ok adewo gima gin, nimar Nyasaye ok odewo nenruok maoko mar dhano.) Kar kelo wach moro manyien, to ne gineno ni Nyasaye osemiya tich lando Injili ni joma ok jo-Yahudi, mana kaka nomiyo Petro tich lando Injili ni jo-Yahudi. Ne giyie ni Nyasaye mane omiyo Petro teko mar bedo jaote ni jo-Yahudi, ema bende ne omiya teko mar bedo jaote ni joma ok jo-Yahudi. Kuom mano, Jakobo gi Petro kod Johana, ma ji oyiego ni jotelo mag kanyakla mar jo-Kristo, nong’eyo mich mane Nyasaye osemiya kuom ng’wonone, mi gimako lwet Barnaba kod lweta kaka ranyisi ni wariwore kodgi e tich. Ne wawinjore waduto ni wan wadhi ir joma ok jo-Yahudi to gin gidhi ir jo-Yahudi. To ne gidwaro mana ni mondo wapar jochan, ma en gima an bende ne aseketo chunya ahinya mondo atim. To kane Petro obiro Antiokia, ne akwere mana e wang’e, nikech kethone ne nenore ratiro. Ne othoro chiemo gi owete ma ok jo-Yahudi, kane pok jomoko moa kuom Jakobo obiro, to kane jogo obiro, to nong’wony moweyogi, nikech noluoro joma ne dwaro mondo oter joma ok jo-Yahudi nyangu. Jo-Yahudi moko mane ni kuno bende noriwore kode e ndhogruok ma kamano, mi kata mana Barnaba bende ne ndhogruokgino oywayo! To kane aneno ni timgino ok oluwore gi adiera mar Injili, ne awacho ni Petro e nyimgi duto niya, “In, in ja-Yahudi, to iluwo tim joma ok jo-Yahudi, koro marang’o ichuno joma ok jo-Yahudi mondo olu tim jo-Yahudi?” Chutho, wan wawegi nonywolwa jo-Yahudi, kendo ok wan joogendini mamoko ma joricho. To kata kamano, wang’eyo ni mako Chik Musa ok nyal miyo ng’ato bed e winjruok gi Nyasaye, to mana yie kuom Yesu Kristo ema miyo ng’ato bedo e winjruok gi Nyasaye. Wan bende waseyie kuom Kristo Yesu, mondo wabed e winjruok gi Nyasaye kuom yie, to ok kuom mako Chik, nimar Muma wacho ni, “Onge ng’ama nyalo bet e winjruok gi Nyasaye kuom mako Chik.” To ka wadwaro ni mondo wabed e winjruok gi Nyasaye kuom Kristo, to eka pod iyudo ni wan joricho mana kaka joma ok jo-Yahudi, koro uparo ni mano nyiso Kristo konyo tich richo koso? Ng’ang’! Ka achako luwo yor Chik ma en yo ma aseweyo chuth ni onge gi tich, to mano nyiso ni an jaketh Chik! Korka Chik to an ng’ama otho, ma Chik owuon ema onego, mondo obed mangima ni Nyasaye. Ne ogura gi Kristo e msalape, mi koro ok an ema angima, to Kristo ema ngima e iya, kendo ngima ma koro an-goni, an-go mana nikech yie ma ayiego kuom Wuod Nyasaye, mane ohera, mi ochiwo ngimane nikech an. Ok adwar miyo mich ma Nyasaye ochiwo kuom ng’wonone obed kayiem nono. To ka en adier ni mako Chik ema miyo ng’ato bedo e winjruok gi Nyasaye, to kara Kristo notho kayiem nono! Yaye, un jo-Galatia mofuwogi! Ng’ano moseirou, un mane onyisu wach tho Yesu ratiro, mana ka gima ogure e msalaba e wang’u kunenoni? Dwokauru ane wach achielni: Uparo ni ne uyudo Roho nikech ne urito Chik, koso nikech ne uyie Wach Maber mane olandnu? Bende en adier ni ufuwo kamano? Ne uchako ngimau manyien kuom Roho mar Nyasaye, to koro uparo ni unyalo miyo ngimano bedo malong’o chuth gi tekou uwegi koso? Gik madongo duto mane otimorenugi osebet kayiem nono koso? Ooyo, ok apar ni mano nyalo bedo kamano! Uparo ni Nyasaye chiwonu Rohone mogundho, kendo timo honni madongo e kindu, nikech umako Chik, koso nikech uyie Wach Maber mane uwinjo? Muma wacho niya, “Ibrahim noyie kuom Nyasaye, mi yieneno ema ne omiyo Nyasaye okwane ni en ng’ama kare.” Kuom mano, nyaka ung’eni joma oyie e nyithind Ibrahim maradier. Muma wuoyo kuom Ibrahim niya, “Kuomi ema Nyasaye nogwedhie ogendini duto mag piny.” Kamano ne onyise Wach Maber chon ni Nyasaye nomi joma ok jo-Yahudi bed e winjruok kode kuom yie. Omiyo kaka Ibrahim noyie, mi oguedhe, e kaka ji duto moyie bende oguedhi. To jogo moyiengore kuom rito Chik kaka gima miyo gibedo e winjruok gi Nyasaye nie bwo kuong’, nikech Muma wacho niya, “Okuong’ ng’ato ang’ata ma ok osiko omako weche duto mondiki e kitap Chik!” Ong’ere malong’o ni onge ng’ama Chik miyo obet e winjruok gi Nyasaye, nimar Muma wacho bende ni, “Ng’at ma obedo e winjruok gi Nyasaye nikech oyie ema nobed mangima.” To Chik ok otenore kuom yie ngang’, nikech Muma wacho niya, “Ng’ama otimo gik ma Chik dwaro ema nobed mangima kuom Chik.” To Kristo nowarowa kuom kuong’ ma Chik kelo, kane odoko ng’ama okuong’ nikech wan, nimar Muma wacho niya, “Okuong’ ng’ato ang’ata ma olier e yath.” Gigo notimore kamano mondo gueth mane Nyasaye osingore ni Ibrahim obi ni joma ok jo-Yahudi kuom Kristo Yesu, kendo mondo wayud Roho mane Nyasaye osingore ni nochiw ni joma oyie. Owetena, weuru amiue ranyisi mar gima timore pilepile. Ka ji ariyo otimo winjruok mi osingore, to onge ng’ama nyalo ketho winjruokgino, kata medoe wach moro, kata obedo ni en mana winjruok mae kind dhano gi dhano kamano. To Muma wacho ni Nyasaye notimo singruok gi Ibrahim kendo gi nyakware. Ok owacho ni, gi nyikwaye, tiende ni, ji mang’eny, to owacho ni, gi nyakware, tiende ni, ng’at achiel kende, ma en Kristo. Tiend gima awacho e ma: Nyasaye notimo winjruok, mi osingore ni norit winjruokno. Kuom mano, Chik mane obiro bang’ higni mia ang’wen gi piero adek ok nyal ketho winjruokno, kendo mi singruok mane Nyasaye otimo bed kayiem nono, nikech ka gik ma Nyasaye chiwo iyudo mana kuom Chik, to kara koro ok yudgi kuom singruok. To wang’eyo ni Nyasaye nochiwo michne ni Ibrahim e yor singruok. Koro ere gima omiyo oket Chik Musa? Nokete mondo onyis ketho, kendo mana ni mondo obedie nyaka chop nyakwar Ibrahim mane otimne singruok bi. To bende kane Nyasaye ooro Chik Musa, nomiyo malaika mondo okel, mi malaika nokete e lwet jaote, to kane Nyasaye omiyo Ibrahim singruok, to notiyo kende, maonge jaote. To Chik mon gi singruok mar Nyasaye koso? Ooyo, ok kamano, nikech ka dine bed ni chik moro nyalo kelo ngima, to kara dhano dobet e winjruok gi Nyasaye kuom chik. To Muma osewacho ni piny duto nie bwo loch mar richo, mondo singruok motenore kuom yie kuom Kristo omi mana joma oyie. Kane pok ndalo mar yie obiro, to ne wasiko kotuewa e bwo Chik, nyaka chop ne oelnwa yie mane onego bino. Kamano Chik nokelonwa jarit, nyaka Kristo nobiro mondo omi wabed e winjruok gi Nyasaye kuom yie. To koro ka yie osebiro, to tich jarit orumo, nimar kuom yie uduto un nyithind Nyasaye kuom Yesu Kristo. Un uduto osebatisu kuom Kristo, mi urwako Kristo owuon ka nanga. Kuom mano onge pogruok e kind jo-Yahudi, kata e kind wasumbini gi joma ni thuolo, kata e kind chwo gi mon, nikech uduto un achiel kuom Kristo. To ka un jo-Kristo, to kara un nyikwa Ibrahim, kendo unuyud mich mane Nyasaye osingore. Tiend gima awacho e ma: Wuowi nyalo bedo jacham gikeni duto mag wuon mare, to ka pod en nyathi, to oonge pogruok gi misumba, nikech pod en e bwo joma rite gi joma ochung’ne nyaka chop kinde mane wuon mare oketo. Kamano wan bende, kane pod wan nyithindo, ne oketwa wasumbini mag timbe machon mag piny. To kane ndalo mowinjore ochopo, Nyasaye nooro Wuode owuon. Wuodeno, dhako ema nonywolo, mi odak e bwo Chik Musa, mondo owar joma nie bwo Chik, eka wabed yawuot Nyasaye. To Nyasaye ne dwaro nyisou ni un yawuote, omiyo nooro Roho mar Wuode e chunywa. En Roho maywak ni, “Baba! Wuora!” Kuom mano, koro ok in misumba, to in wuowi. To kaka in wuod Nyasaye, en owuon obiro miyo ichamo gikeni mokano ni yawuote. E kinde machon ne ok ung’eyo Nyasaye, omiyo ne un wasumbini mag gik moko ma ok nyiseche kata matin. To koro kaka ung’eyo Nyasaye, (to moloyo onego awachi ni koro kaka Nyasaye ong’eyou,) ere kaka udok e timbe machon mag piny, manyap kendo modhiergo, mondo uchak ubed wasumbgi kendo? Ka urito ndalo gi dueye gi higni kamano, to umiya luoro ni mita dipo kane atiyonu kayiem nono! Owetena, akwayou ni mondo ubed ka an, nikech an bende asebedo mana machal kodu, kendo pok utimona gimoro marach. To ung’eyo ni e limbena mokwongo, tuo mane atuogo ema ne omiyo adong’, mi alandonu Injili. To kata obedo ni ne atuo kamano, to ne ok uchaya, kendo ne ok udaga, to ne urwaka mana ka gima urwako malaika, kata ka gima urwako Kristo Yesu. Tinde to ere mor mane un-go cha? Awacho adier ni ang’eyo ni ka dine unyalo, to dine ugolo wengeu oko mi umiya. To koro asedoko jasiku nikech awachonu adiera koso? Jomokogo to hoyou ka miyou duong’ to chunyi ok ber kodu. Gidwaro mana ni mondo gipogu koda, mondo un bende umigi duong’ kuom wach maber, to ok mana ni ka an kodu kende. Nyithinda, awinjo rem mana ka dhako ma muoch kayo, mondo anyuolu kendo, nyaka chop chue Kristo e iu. Mano kaka agombo ni mondo abed kodu koro, mondo ang’e gima dawachnu, nimar adhier nono nikech un! Adwaro penjo joma dwaro bedo e bwo Chik ka gisewinjo gima Chik wacho? Donge owacho ni Ibrahim ne nigi yawuowi ariyo? Achiel ne wuod dhako ma misumba, to machielo ne wuod dhako man thuolo. Wuod dhako ma misumbano nonywol kuom dwaro mar dhano, to wuod dhako man thuolo nonywol mondo singruok mar Nyasaye ochopi. To wachno nigi tiende mopondo kama: Mon ariyogo ochung’ kar singruok ariyo. Hagar en dhako mane onywolo nyithinde e tich misumba, kendo ochung’ kar singruok mane otim e got Sinai, ma en got manie piny Arabia. Kamano Hagar ochung’ kar Jerusalem ma ndalogi, manie tich misumba gi joge duto, To dhako man thuolo ochung’ kar Jerusalem manie polo, kendo en e minwa, mana kaka Muma wacho niya, “In dhako ma migumba mane ok onywol, bed mamor! Ting’ dwondi ikog gi mor, in mane muoch ok okayi, nikech dhako ma chwore oweyo nobed gi nyithindo mang’eny, moloyo dhako modak gi chwore.” Koro owetena, un nyithind Nyasaye kuom singruokne, mana kaka Isaka nobet. E kindeno, wuowi mane onywol kuom dwaro mar dhano ne osando jal mane onywol kuom Roho mar Nyasaye, kendo kamano e kaka obet e ndalogi. To ere gima Muma wacho? Owacho niya, “Riemb dhako ma misumba gi wuode, nikech wuod dhako ma misumba ok nocham mwandu gi wuod dhako man thuolo.” Kuom mano, owetena, ok wan nyithind dhako ma misumba, to wan nyithind dhako man thuolo. Kristo nogonyowa mondo wabed joma ni thuolo. Omiyo chung’uru motegno, mondo kik uyie chak rwak ng’utu e jok mar bedo misumba kendo. An Paulo awachonu ni, ka oteru nyangu, to Kristo ok nokonyu kata matin. Achako awacho kendo ni, ng’ato ka ng’ato moter nyangu nigi gowi mar mako Chik Musa duto te. Ka udwaro mondo ubed e winjruok gi Nyasaye kuom mako Chik, to usepogoru gi Kristo, kendo usea kuom ng’wono mar Nyasaye. Wan to Roho ema miyo wageno ni ibiro miyo wabedo e winjruok gi Nyasaye kuom yie, nimar ka wan kuom Kristo Yesu, to bedo moter nyangu, kata bedo ma ok oter nyangu, ok kony gimoro, to gimoro achiel kende madwarore en mana yie matiyo kuom hera. Ne onwang’o uchako maber. Ng’ano mane otamou mondo kik uwinj adiera? Ere kaka ne osemou? Sem ma kamano ne ok oa kuom Nyasaye ma luongou! Paruru ngero mawacho ni, thowi matin kuodo mogo duto modwal. An gi geno kuomu kuom Ruoth ni ok nurwak paro moro mayore, to ng’ato ang’ata machando parou noyud kum kuom Nyasaye, bed ni en ng’ama nade! Owetena, ka en adier ni pod apuonjo ni nyaka ter ji nyangu, to ere gima omiyo pod isanda? Ka da bed ni en adier ni pod apuonjo ni nyaka ter ji nyangu, to kara puonj ma apuonjogo wach msalap Yesu da ok ochwanyo ji! To joma chando parou onego odhi mondo orore! To un owetena, noluongu mondo ubed thuolo, to kik uwe mondo thuolo ma un-gono mi utim gimoro amora mudwaro, to ng’ato ka ng’ato kuomu mondo okony wadgi kuom hera, nikech chik duto ichopo e wach achiel niya, “Her wadu kaka iherori iwuon.” To ka ukaru kendo ukidhoru kendu mana ka ondiegi, to nyaka utang’, nono to utiekoru pep! To gima awachonu e ma: Wuothuru kuom Roho, eka ok unutim gik ma ngima mar dhano gombo, nikech gombo mar ngima dhano kedo gi dwaro mar Roho, kendo dwaro mar Roho kedo gi gombo mar ngima dhano. Gik moko ariyogo monre, omiyo ok unyal timo gik mudwaro timo. To ka Roho otelonu, to ok un e bwo Chik. Timbe mag ngima dhano nenore ratiro. Gin terruok, tim ma ok ler, anjawo, lamo nyiseche manono, jwok, sigu, dhaw, nyiego, mirima, ichlit, miero, pogruok e kanyakla, gombo, mer, dwanyruok, kod gik moko machal kamago. To asiemou, kaka nasiemou chon ni, joma timo gik ma kamago ok noyud gueth mar Loch Nyasaye. To gik ma Roho nyago gin: hera, mor, kue, horuok, ng’wono, ber, bedo jaadiera, muolo, kod ritruok. Onge chik makwedo gik ma kamago. Joma oyie kuom Kristo Yesu oseguro gombo mag ngima mar dhano kod herane marach e msalaba. Ka wabedo mangima kuom Roho, to ber mondo wawuothuru bende kuom Roho. Waweuru wuorruok, kendo kik wakwinyre, bende kik ng’ato tim nyiego gi wadgi. Owetena, kata ka oyud ng’ato rando katimo gimoro marach, to un ma uwuotho kuom Roho nyaka utem mondo urieye gi chuny mamuol, kuritoru mondo un bende kik udonj e tem ma kamano. Kawuru ting’ mag jowadu, nikech kutimo kamano to uchopo chik mar Kristo. Ka ng’ato galo ni en gimoro, ka ok en gimoro, to owuondore owuon. To ng’ato ka ng’ato mondo onon tije owuon, ma ok odewo gima ng’ato machielo osetimo, nimar ng’ato ka ng’ato nigi ting’ne owuon. Ber mondo ng’at ma ipuonjo wach Kristo okony japuonjne, kopogone gik mabeyo duto ma en-go. Kik uwuondru, nikech ok unyal wuondo Nyasaye! To ng’euru ni ng’ato ka ng’ato noka mana gima ochwoyo. Ng’at ma ochuoyo kuom gombo mag ngima dhano, noka tho kuom ngima mar dhano, to ng’ama ochuoyo kuom Roho, noka ngima mochwere kuom Roho. Kuom mano, kik waol gi timo gik mabeyo, nikech ka ok wanyosore, to wanake, ka ndalo, ka ndalo ogik. Emomiyo, kinde moro amora mwayudoe thuolo, to ber mondo watim ni ji duto maber, to moloyo ni jogo ma owetewa kuom yie. Neyeuru kaka andikonu awuon gi nukta madongo! Jogo madwaro doko malong’o kapakore kuom tim ringruok, e joma temo chunou mondo oteru nyangu. To gitimo kamano mana ni mondo kik giyud sand ma digiyudo ka gilando wach msalap Kristo. To kata mana jogo moramo ni nyaka ter ji nyangu ok mak Chik, to gidwaro ni mondo oteru nyangu mana ni mondo gipakre kuom gima otim e ringreu. An to ok anyal pakora kuom gimoro mak mana kuom msalap Ruodhwa Yesu Kristo, mosemiyo piny ochalona ka gima ogur e msalaba, kendo ma osemiyo an bende achalo ni piny ka ng’ama ogur e msalaba. Kata ka oter ng’ato nyangu, kata ka ok oter, to mano ok gimoro, to gima dwarore en mana ni mondo ng’ato ochue chwech manyien. Kue gi ng’wono obed kod ji duto maluwo chikni, tiende ni jo-Israel maradier mar Nyasaye. Nyaka a kawuono, kik ng’ato chak chanda, nimar mbelni ma an-go e ringra nyiso ni an misumba Yesu. Owetena, ng’wono mar Ruodhwa Yesu Kristo obed kodu. Amin. An Paulo, jaote mar Yesu Kristo kuom dwaro mar Nyasaye, andikonu un jo-Nyasaye man Efeso, ma un joma oyie kuom Kristo Yesu. Ng’wono gi kue moa kuom Nyasaye Wuonwa gi Ruoth Yesu Kristo, obed kodu. Wagouru erokamano ni Nyasaye ma wuon Ruodhwa Yesu Kristo, nimar oseguedhowa, wan ma wan kuom Kristo, komiyowa mich duto mag Roho moa e polo. Kuom herane, noyierowa kuom Kristo kapok ochue piny, mondo wabed maler kendo maonge mbala e nyime. Nowalowa chon mondo wadok yawuote kuom Yesu Kristo, nikech mano e kaka ne odwaro, kendo omorgo. Ne otimo kamano mondo ji opak ng’wonone man gi duong’ mane otimonwa kuom Wuode mohero. Nyasaye oseweyonwa richowa, kendo osewarowa nikech tho mar Kristo. Mano kaka mich ma Nyasaye oseolo kuomwa kuom ng’wonone ogundho! Kuom riekone gi ng’eyone, oseelonwa dwarone mopondo, tiende ni oseelonwa gik mane ochano chon kuom ng’wonone, mondo otim kuom Kristo ka ndalo ogik kare. Osechano mondo oriw gik moko duto manie polo kod manie piny obed e achiel kuom Kristo. Nyasaye, mochano gik moko duto mondo obed kaka odwaro nyaka a chakruok, noyierowa wan jo-Yahudi mondo wabed joge owuon kuom Kristo. Notimo kamano mondo wan jo-Yahudi mane wakuongonu geno kuom Kristo, un joma ok jo-Yahudi, wami ji opak duong’ne maler. Kamano e kaka un joma ok jo-Yahudi bende ne uwinjo wach mar adiera, ma en Wach Maber mane okelonu warruok, mi uyie kuom Kristo, kendo Nyasaye nomiyou Roho Maler mane osingore ni nomiu, kaka ranyisi ni un joge. Roho e singo ma nyiso ni wananwang’ gik ma Nyasaye osesingore ni nomi joge, kendo omiyo wabedo gi adier ni Nyasaye nowar joge chuth, mondo ji opak duong’ne maler. Mano emomiyo kane awinjo wach yie ma un-go kuom Ruoth Yesu, kod hera muherogo jo-Nyasaye duto, ne achako goyo ni Nyasaye erokamano nikech un, bende pok aweyo timo kamano. Alemonu ka akwayo Wuoro ma wuon duong’ duto, kendo ma Nyasach Ruodhwa Yesu Kristo, mondo omiu Roho makelonu rieko kendo fwenyonu gik moko mondo ung’eye. Akwayo ni chunyu oyawre mondo ung’e gima ugeno moseluongoue kendo ung’e kaka guethne mosesingore ni nomi joge ogundho, bende mondo ung’e teko maduong’ matiyo kuomwa, wan joma oyie kuome. Mano e teko maduong’ mane otiyogo kochiero Kristo oa kuom joma otho, mi oketo e bade korachwich e polo. Kristo nigi loch kuno kuom ruodhi mag polo duto, kendo kuom teko duto, gi loch duto, gi duong’ duto, kod nying moro amora minyalo luongi, ok e pinyni kende, to e piny mabiro bende. Nyasaye noketo gik moko duto e teko Kristo, kendo nomiyo Kristo obedo wi kanisa, ma en kanyakla mar ji duto moyie kuom Kristo. Kanyakla mar joma oyie kuom Kristo en ringre Kristo, kendo ka ringruok oriwore gi wich, to Jal mamiyo gik moko duto chopo kare, bende chopo kare en owuon! Chon ne un joma otho nikech kethou kod richou. E ndalogo, yore richo ema ne uwuothoe, kuluwo timbe mag pinyni. Ne uwinjo wach ruodh teko mar kind polo gi piny, ma en chuny ma koro tiyo kuom joma otamore yie kuom Nyasaye. Chutho waduto ne wachal kodgi, kane watimo gik ma ngima mar dhano gombo, kendo watimo gimoro amora ma ringrewa gi parowa dwaro. Kamano wan bende ne onego Nyasaye kumwa gi mirimbe nikech timbewa, mana kaka obiro kumo jomoko. To Nyasaye noherowa ahinya, omiyo nonyisowa kaka ng’wonone ogundho, nimar kata obedo ni ne wan joma otho kamano nikech richowa, to nomiyo wadoko mangima kaachiel gi Kristo. Ng’wonone ema omiyo oseresou! Adier, nochierowa kaachiel gi Kristo Yesu, kendo nomiyo wabedo kaachiel kode e polo. Notimo kamano mondo onyisgo tienge duto mabiro mwandu mogundho mar ng’wonone mane omiyowa kuom hera maduong’ mane oherowago kuom Kristo Yesu. Ne uyie kuome mi oresou mana kuom ng’wonone, to ok kuom gik mane utimo un uwegi. En mana mich mar Nyasaye! Ne ok owaru nikech gimoro amora ma usetimo, omiyo kik ng’ato pakre. Wan chuech manyien mar Nyasaye. Nochueyowa kuom Kristo Yesu mondo wabed joma timo timbe mabeyo, mane Nyasaye owuon oikonwa mondo watim. Paruru ni ne un joma ok jo-Yahudi kuom anywola. Chutho, jogo mong’ere kaka joma oter nyangu nikech gima otim gi lwedo e ringregi, ne luongou ni joma ok oter nyangu. Bende paruru ni e kindego ne uonge gi Mesia. Ne ok un e kanyakla mar oganda jo-Israel. Kamano ne ok un kuom joma Nyasaye otimogo winjruok, kosingore ni obiro guedhogi, kendo ne udak e pinyni ka uonge gi geno, kendo ka uonge gi Nyasaye. To koro kuom Kristo Yesu, un ma yande un mabor, osekelu machiegni kuom tho mar Kristo. Kristo owuon e kue marwa, nikech oseriwo jo-Yahudi gi joma ok jo-Yahudi odoko oganda achiel. Kuom chiwo ringre owuon, osemuko ohinga mar sigu mane opogowa, kendo osetieko Chik Musa gi wechene duto. Osetimo mago duto mondo oriw ogendini ariyo obed achiel kuome, mondo kue obedie. Ne otho e msalaba mondo otiek sigu mae kindwa, kendo otimwa ringruok achiel kuom Nyasaye. Ne obiro molando Wach Maber mar kue ni un joma ok jo-Yahudi mane ni mabor gi Nyasaye, kendo ni jo-Yahudi mane ni machiegni kode. Kuom Kristo ema wan waduto, wanie gi thuolo mar dhiyo e nyim Wuoro kuom Roho achiel. Emomiyo koro ok un welo kata jodak to un e oganda achiel gi jo-Nyasaye, kendo un jood Nyasaye. Un bende osegeru ewi mise mane joote kod johul wach moa kuom Nyasaye oketo, ka Kristo owuon ema obedo kidi motegno moriwo kor ot. Kimedo gero ot, to en ema omako ot duto, komiyo obet Hekalu maler kuom Ruoth. Un bende igerou kuome kaachiel kodwa mondo ubed kar dak mar Nyasaye kuom Roho. Mano emomiyo an Paulo, ng’at motue mar Kristo Yesu nikech un joma ok jo-Yahudi, agoyo chonga piny mondo alem. Ang’eyo ni usewinjo kaka Nyasaye osemiya tich mar landonu Wach Maber kuom ng’wonone, kendo kaka nofwenyona wach moro mopondo mane osechano chon. (Asendiko matin kuom wachni, kendo ka usomo gima asendiko, to unyalo neno ni ang’eyo wach mane opondo man kuom Kristo.) E ndalo machon, ne ok nyis ji wach mopondono, to koro Nyasaye oseele gi teko mar Roho ni jootene maler kod johul wach. To wach mopondono en ni, kaluwore gi Wach Maber, to joma ok jo-Yahudi, chamo gikeni kodwa wan jo-Yahudi, kendo gin ringruok achiel kodwa, bende giriwore kodwa e singruok mane Nyasaye ochopo kuom Kristo Yesu. Nyasaye noketa jatich Wach Maber kuom mich mar ng’wonone mane omiya kuom tekone. An e ng’ama tinie ahinya moloyo jo-Nyasaye duto, to Nyasaye notimona ng’wono, momiya tich mar lando ni joma ok jo-Yahudi Wach Maber mar mwandu mogundho mar Kristo. Bende nomiya tich mar miyo ji duto ng’eyo kaka weche mopondo mag Nyasaye tiyo. Nyaka nene, Nyasaye ma Jachuech gik moko duto nopando wachne ni tienge machon duto, mondo koro kuom kanyakla mar jo-Kristo, omi joloch gi weg teko manie polo ong’e riekone mathoth mopogore opogore. Nyasaye notimo kamano kuom Kristo Yesu Ruodhwa, kaluwore gi dwarone mane osechano nyaka nene ni notim. Ka wan e achiel gi Kristo, kendo kwayie kuome, to wan gi thuolo mar sudo ir Nyasaye gi chir mondo walos kode. Emomiyo akwayou mondo kik chunyu nyosre kisanda nikech un. Chutho, sandruoknano kelonu mana duong’! Kaka nawacho ni adwaro goyo chonga piny mondo alem, to koro agoyo chonga kalamo Wuoro, mamiyo dhoudi duto mae polo kod mae piny ng’eyo tiend gima bedo wuoro en. Akwayo Nyasaye kuom duong’ne mang’ongo mondo omiu teko e chunyu maiye kuom Roho mare, kendo mondo Kristo olos kar dakne e chunyu kuom yie. Akwaye bende mondo umoki kendo ugurru e hera, mondo un, kaachiel gi jo-Nyasaye duto, ung’e hera mar Kristo, ma lachne, gi borne, kod borne modhi malo, kod tutne ok nyal ng’ere. Adier, akwayo mondo ung’e herane modhiero rieko duto ng’eyo, mondo Nyasaye opong’ chunyu chuth gi gik moko duto momiyo ubedo kaka en. Duong’ obed ni Nyasaye, manyalo timonwa gik moko duto moloyo kaka wakwayo kata kaka waparo, kuom tekone matiyo kuomwa. Ee, duong’ obedne e kanyakla mar jo-Kristo, kendo kuom Kristo Yesu e tienge duto nyaka chieng’. Amin. Emomiyo, an ng’at motue nikech Ruoth, akwayou ni mondo uwuoth mowinjore gi luong mane Nyasaye oluongougo. Pile kik ubed joma sungore, to beduru mamuol, kendo horeuru mos, bende nyisuru hera ma uherorugo kuom weyo ni joweteu kethogi. Temuru kaka unyalo mondo urit winjruok ma Roho osemiyou, kuom kue moriwou kaachiel. Nitie ringruok achiel gi Roho achiel, mana kaka nitie geno achiel ma Nyasaye oseluongoue. Nitie Ruoth achiel, gi yie achiel, kod batiso achiel. Nyasaye bende en achiel, ma Wuon ji duto. En ema oloyo gik moko duto, kendo otiyo kuom gik moko duto, bende en ei gik moko duto. To kata kamano, ng’ato ka ng’ato kuomwa osemi mich mar ng’wono mowinjorego, kaka Kristo nosechano. Mano emomiyo Muma wacho niya, “Kane oidho malo, nodhi kotelo ni joma omako e lweny, kendo nopogo ni ji mich.” Koro ere tiend wach ma wacho ni, “noidho malo”? Tiende en mana ni, kapok oidho, to noselor bende kuonde man mwalo e bwo piny. Kuom mano, Jal mane olor mwalo ema bende noidho malo kuma bor moyombo polo duto, mondo opong’ kuonde duto e piny kendo e polo. En ema nopogo mich ni ji, koyiero ji moko mondo obed joote, to moko johul wach moa kuom Nyasaye, kendo moko joland Wach Maber, to moko jotend jo-Kristo, to moko jopuonj. Ne otimo kamano mondo omi jo-Nyasaye duto obed joma ong’eyo tich konyo ji, kendo tich gero ringre Kristo, nyaka chop wan duto wabed e achiel ma wayudo nikech wayie kuom Wuod Nyasaye, kendo wang’eye. Eka wanabed joma otegno chutho, kendo wanachop e rang’iny mogik mar Kristo. Koro ok wanachak wabed ka nyithindo mayomyom, ma yamo mar puonj moro amora uko, kendo tago, ka ji maricho wuondowa gi riekogi ma gidwaro witowago. Ooyo, wanabed joadiera, kwawuotho e hera, mondo wadogi e weche duto kuom Kristo. En e wich, kendo ringruok duto ochomore kuome, komakore gi leche duto ma en-go. En ema omiyo fuoni ka fuoni tiyo tichne. Kuom mano ringruok dongo kendo gerore kuom hera. Awachonu ka aramo e nying Ruoth, ni kik uwuoth kaka joma ok ong’eyo Nyasaye, ma parogi ni nono. Chunygi nie mudho, kendo gionge gi ngima ma Nyasaye chiwo, nikech gin joma kia, kendo tokgi tek ta. Parogi mar pogo ber gi rach osetho, omiyo giwere mana ni anjawo, ka gitimo timbe duto ma ok ler gi chunygi duto. To mano ok e kaka ne opuonju Wach Kristo! Chutho ne uwinjo jo-puonjre mage, ne opuonju adiera man kuome. Omiyo nyaka uwe kit ngimau machon, kendo ulony dhano machon mochomo tho nikech gombo ma ok ni kare. Nyaka ulos chunyu gi parou odok manyien, bende nyaka urwakru gi dhano manyien, ma olos e kido machal gi mar Nyasaye, kendo maler chutho mowinjore gi adiera. Emomiyo koro weuru miriambo! Ng’ato ka ng’ato mondo owach ni wadgi mana adiera, nikech wan duto wan fuond ringruok achiel. Ka mirima omako ng’ato kuomu, to kik owe mirima tere e richo, kendo kik owe chieng’ podhi ka pod en gi mirima. Kik umi Satan thuolo ma kamano. Ng’ama yande kwalo nyaka we kuelo, mondo ochak tich matek kendo modimbore gi lwete owuon, oyud gima dokonygo wadgi moro modhier. Ka uwuoyo to wach moro marach kik wuog e dhou, to wachuru mana weche mabeyo kendo makonyo ji, kendo mowinjore, mondo joma winjo wecheu oyud konyruok. Kik umi Roho Maler mar Nyasaye chuny lit, nikech Roho e kido ma Nyasaye oketonu, kaka ranyisi ni noresu chieng’ resruok. Kuom mano, weuru kecho, gi mirima, gi ichwang’, gi dhaw, gi ayany, kod himruok duto. To beduru mang’won, ka ng’ato ka ng’ato kecho wadgi, kendo weyone richone, mana kaka Nyasaye oseweyonu kuom Kristo. Kaka un nyithind Nyasaye mohero, nyaka utem mondo ubed machal kode. Beduru gi hera, mana kaka Kristo noherowa, mi ochiwonwa ngimane obedo misango madum tik mamit ni Nyasaye. Terruok gi tim ma ok ler moro amora, kata gombo, kik bedi e kindu, kendo kata mana wacho kik wachi nimar mano ok owinjore gi jo-Nyasaye, kendo tim ma kuodo wich, kata twak mofuwo, kata oyuma, bende ok owinjore. To moloyo onego ugo mana erokamano ni Nyasaye, nikech ung’eyo ni ng’ama terore kata ma ok ler, kata ma jagombo, ma en ng’ama lamo nyiseche manono, ok noyud gueth mar Loch Kristo gi Nyasaye. Kik uwe ng’ato wuondu gi weche manono, nikech gik ma kamago ema miyo Nyasaye olo mirimbe kuom joma tamore winjo wachne. Kuom mano, kik urip gi joma kamago ngang’. Chon ne un jomudho, to koro, kaka usedoko jo-Ruoth, un joler. Omiyo nyaka uwuoth ka joma nie ler, nimar ler ema kelo ber gi timbe makare kod adiera duto. Temuru mondo ung’e gik malong’o ni Ruoth. Beduru mabor gi joma timo timbe mag mudho maonge ohala. To moloyo umi kit timbegi ong’ere ratiro. En wichkuot kata mana wacho gik ma gitimo ling’ling’. To ka gik moko duto ogol e lela, to kitgi madiera nenore, nikech gima kite onenore malong’o e lela, lokore ler. Mano emomiyo iwero niya, “In ma inindo, chiew! Chier, ia kuom joma otho, mondo Kristo orieny kuomi.” Emomiyo tang’uru ahinya kaka onego ubedi. Kik ubed ka joma ofuwo, to beduru ka joma riek. Kik uketh kinde ma un-go, nikech ndalogi gin ndalo mag richo. Kuom mano, kik ubed joma ofuwo, to temuru ng’eyo gima Ruoth dwaro. Weuru mer, nono to ubiro ketho ngimau chuth. Kar timo kamano, to Roho ema mondo opong’u. Weruru wende Zaburi, gi wende lemo ka un kaachiel, kendo kuwer kamano, to denduru Ruoth e chunyu. Kamano gouru erokamano pile ni Nyasaye Wuoro kuom gik moko duto, e nying Ruodhwa Yesu Kristo. Beduru gi winjruok e kindu, kumiyog Kristo duong’. Un mon luoruru chwou mana kaka uluoro Kristo, nikech dichwo e wi dhako, mana kaka Kristo e wi kanyakla mar joma oyie kuome, ma en ringre, kendo en jawar mare. Kuom mano, mon nyaka winj chwogi e weche duto, mana kaka kanyakla mar jo-Kristo winjo Kristo. Un chwo, heruru mondu mana kaka Kristo nohero kanyakla mar joma oyie kuome, mochiwo ngimane nikech en. Ne ochiwore kamano mondo opwodhe, kolwoke gi pi kendo gi wach, mondo ka okawe obedo mare, to obed gi duong’ kendo maler, maonge chilo kata jowruok kata gimoro amora ma kamano. Chwo onego oher mondgi mana kaka gihero ringregi giwegi. Ng’at mohero chiege oherore owuon. Onge ng’ama ok dwar ringre owuon, to opidhe kendo orite, mana kaka Kristo bende rito kanyakla mar joma oyie kuome, nikech en ringre owuon. Wan to, wan fuond ringreno. En mana kaka Muma wacho niya, “Emomiyo, ng’ato weo wuon gi min, to padore kuom chiege, kendo ji ariyogo doko ringruok achiel.” Nitie adiera maduong’ mopondo e wachni, to aneno ni owuoyo kuom Kristo gi kanyakla mar joma oyie. To un bende owuoyo kuomu kama: Ng’ato ka ng’ato mondo oher chiege kaka oherore owuon, kendo dhako ka dhako bende nyaka luor chwore. Un nyithindo, winjuru wach jonywolu, nikech timo kamano en gima kare kuom Ruoth. Chik mokwongo man gi singruok kuom Chik Apar e ma: “Luor wuoru gi meru, eka mondo ine maber, kendo idag aming’a e piny.” Un wuone, kik utim ni nyithindu gik ma dimi mirima makgi, to pidhgiuru kuchikogi kendo upuonjogi e yor Kristo. Un wasumbini, winjuru wach ruodhiu mae pinyni, kuluor kendo kutetni, kendo timuru kamano gi chuny achiel, mana kaka uwinjo Kristo. Kik utim kamano mana ni ji oneu, ka gima udwaro bedo malong’o mana ni ji, to timuru gima Nyasaye dwaro gi chunyu duto, kaka wasumbini mag Kristo. Tiuru tichu gi chuny maler, ka joma tiyo ni Ruoth, to ok matiyo ni ji, nikech ung’eyo ni Ruoth nomi ng’ato ka ng’ato pokne kuom tich maber mosetiyo, bed ni en misumba kata en thuolo. Un ruodhi bende timuru ni wasumbini mau mana kamano. Kik ubwoggi, nikech ung’eyo ni un kaachiel kodgi, un gi Ruoth achiel kende e polo ma ok oluoro wang’ ng’ato. To wach mogik en ni, beduru motegno kuom Ruoth, kendo kuom tekone maduong’. Manreuru gi gilweny duto mag Nyasaye, mondo uyud teko mar siro wuond mariek mag Satan, nimar wasigu mwakedogo ok gin dhano, to wakedo gi joloch gi joma nigi teko, kod ruodhi mag piny motimo mudhoni, kaachiel gi lang chuny maricho ma ok mag pinyni. Omiyo, manreuru gi gilweny mag Nyasaye sani, mondo usir wasigu chieng’ ma lweny gerie, kendo kusetimo duto munyalo, to nonwang’ kapod uchung’ motegno. Kuom mano, nyonuru piny motegno, kutueyo adiera ka okanda e nungou, kendo kurwako tim makare ka gilweny mag akor, kendo rwakuru ikruok mar lando Wach Maber mar kue ka wuocheu. Ting’uru yie ka okumba kinde duto, mondo uneggo aserni makakni ka mach mag Ng’ama Rach. Rwakuru warruok ka ogut lweny, kendo makuru wach Nyasaye ka ligangla ma Roho miyou. Keturu chunyu pile kuom lemo, kukwayo Nyasaye mondo okonyu, kulemo kuom Roho kinde duto. Ritreuru kuom wachni odiechieng’ gotieno, kendo timuru kinda kukwayo ni jo-Nyasaye duto. An bende lemnauru mondo ka awuoyo, to Nyasaye omiya wach ma onego awachi, mondo awuo gi chir, ka ahulo Wach Maber mosebedo wach mopondo, ma an jaotene, kata an ng’at ma otue kamano. Adier, lemnauru mondo awuo kuome gi chir kaka owinjore awuo. Ang’eyo ni udwaro ng’eyo kaka abet. Ero, owadwa Tukiko, ma jatich modimbore kuom Ruoth, biro nyisou weche duto man kuoma. Mano ema omiyo aore iru, mondo onyisu kaka wan duto wabet, kendo mondo oduog chunyu. Kue gi hera kod yie moa kuom Nyasaye Wuoro gi Ruoth Yesu Kristo, obed kod owete duto. Ng’wono obed kod ji duto mohero Ruodhwa Yesu Kristo gi hera ma ok rum. Wan Paulo gi Timotheo ma wasumb Kristo Yesu, wandikonu un jo Nyasaye duto man Filipi man kuom Kristo Yesu, kaachiel gi jodongu kod jokonygi. Ng’wono gi kue moa kuom Nyasaye Wuonwa kod Ruoth Yesu Kristo obed kodu. Pile ka aparou to agoyo erokamano ni Nyasacha, kendo pile ka alemonu to alemo gi mor, nikech kony ma usekonyago e tich lando Injili, chakre chieng’ mokwongo nyaka chil kawuono. Ang’eyo malong’o ni Nyasaye mane ochako tich maber e chunyu biro dhi kode nyime nyaka chope chieng’ ma Yesu Kristo obiroe. En kare mondo apar kamano kuomu uduto, nikech aherou ahinya, kendo nikech uduto uriworu koda e ng’wono ma Nyasaye osemiya mar bedo e tuech, kendo mar temo siro adiera mar Injili kendo jiwo. Nyasaye ong’eyo ni awacho adier ni hera matut ma aherougo oa mana kuom Yesu Kristo owuon. Alemo ni mondo herau omedre mathoth ahinya kuom rieko gi ng’eyo duto, mondo ubed gi rieko mar yiero mana gima kare kende. Kamano unubed maler kendo maonge bura chieng ma Kristo obiroe, ka ngimau ogundho gi timbe mabeyo duto ma Yesu Kristo kende ema nyalo chiwo mondo Nyasaye oyud duong’ gi pak. Owetena, adwaro mondo ung’e ni gik ma osetimorena osemiyo Injili omedo landore nimar askeche ruoth duto, kod jomoko man kaeri, ong’eyo ratiro ni an e tuech nikech an jatich Kristo. Bende bedona e tuech kamano osemiyo owete mang’eny omedo bedo gi yie motegno kuom Ruoth, omiyo koro gilando wach gi chir, maonge luoro. Ang’eyo ni jomoko lando wach Kristo ka nigi ichlit kod miero. Jomoko to lande ka chunygi ler adier. Joma chunygi lergo timo kamano nikech gihera kendo ging’eyo ni Nyasaye osemiya tich mar kedo ni Injili. Ji moko to lando wach Kristo ka parogi ok ler, kendo gidwaro mana ni mondo gin giwegi ema giyud duong’. Giparo ni ka gitimo kamano to gibiro medona chandruok e tuech. To onge wach! Amor, nimar wach Kristo ilando e yore duto, bed ni en yor wuondruok kata yor adiera, kedo abiro medo bedo mamor, nikech ang’eyo ibiro resa nikech ulemona, kendo nikech Nyasaye osemiya Roho mar Yesu Kristo mondo okonya. Kamano ageno ahinya ni ok anatim gimoro ma dikuod wiya e yo moro amora, to koro abiro wuoyo gi chir, kaka asetimo kinde duto, mondo gik moko duto ma atimo omi Kristo duong’, kata angima kata atho. An ka angima, to ngimana en Kristo, to ka atho, to tho kelona ohala. To ka bet mangima e ringruok nyalo miyo ati tich moro maber, to kara ok ang’eyo gima dayier, nikech gik moko ariyogo beyona duto. To agombo ahinya ni aa, mondo adhi abed gi Kristo, nikech mano ema dibedna maber moloyo. To ka amedo bedo mangima e ringruok, to mano dikonyu moloyo. Aonge gi kiawa kuom mano, omiyo ang’eyo ni anabed mangima, kendo nasik kodu, mondo akonyu udongi kendo ubed mamor kuom yie. Kamano, ka achako abedo kodu kendo, to unumed bedo mamor koda kaka owadu kuom Kristo Yesu. To koro nyaka une ni ngimau mapile obedo mowinjore gi Wach Maber mar Kristo. Kata ka abiro nenou, kata ka ok abiro, to adwaro winjo ni uchung’ motegno gi chuny achiel, mondo uked ni adiera mar Wach Maber. Kik uluor wasiku, to pile beduru gi chir, nikech mano biro nyisogi ni gin ginilal, to un noresu, nikech Nyasaye owuon ema biro nyisogi kamano! Nyasaye onyisou ni oherou, ok mana nikech osemiyo uyie kuom Kristo kende, to nikech osemiyo uneno masira bende nikech en. Lweny mukedoni en mana lweny achiel mane uneno ka akedo chon, kendo mapod uwinjo ni akedo. Ka bedowa kuom Kristo nyalo kelonwa hoch, kata hera maduogo chuny, kata bedo e achiel kuom Roho, kata ng’wono kod miwafu, to kara beduru gi paro achiel, gi chuny achiel mondo umi chunya opong’ gi mor. Kik ubed gi piem kata sunga, to beduru mobolore, ka ukwanoru ka joma tindoe moloyo jomoko, kendo kik upar mana gima konyou uwegi, to nyaka upar gima konyo jomoko bende. Paro mae chunyu nyaka bed machal gi paro mane Kristo Yesu nigo: Kite ne kit Nyasaye nyaka a chakruok, to ne ok otuere ni nyaka osik marom gi Nyasaye, to notimore gima nono. Nokawo kit misumba, mi odoko dhano mana ka wan, kendo konenore ka dhano kamano, to nobolore, kendo nowinjo wach nyaka tho, mana tho mar msalaba! Mano emomiyo Nyasaye ne omiye duong’ ahinya e polo, kendo omiye nying’ moloyo nying’ duto. Kamano gik moko duto manie polo gi manie piny kod manie bwo piny mondo ogo chonggi piny, omi nying Yesu duong’, kendo ji duto mondo ohul ni Yesu Kristo e Ruoth, mondo Nyasaye Wuoro bende oyud duong’. Kuom mano, osiepena, kaka ne uwinjo wachna kane an kodu, koro ka an mabor kodu, to ber mondo uwinj wachna moloyo. Tiuru gi luoro kod kibaji, mondo umi warruok ochop kare, nikech Nyasaye owuon ema tiyo e chunyu, komiyou dwaro kendo timo gima long’one. Gimoro amora mutimo to timuru ka ok ung’ur, kata ka ok ugoyoe mbaka. Nyaka ubed nyithind Nyasaye maler kendo maonge wach, kubedo maonge ketho e kind tieng’ mobam kendo ma jarichoni, mondo urieny e kindgi ka sulue marieny e polo, kunyisogi wach ngima. Ka utimo kamano, to unumi abed mamor chieng’ ma Kristo obiroe, nikech mano nonyis ni ng’uech ma aringoni, kod tich ma atiyo, ok ne akethoe tekra kayiem nono. Yie maru en misango muchiwo ni Nyasaye, omiyo kata ka obedo ni remba iolo kimedo e misangono, to berna, kendo adwaro mondo uduto ung’e kaka amor. Kamano e kaka un bende onego ubed mamor, mondo wabed mamor kaachiel. Ageno ni ka Ruoth Yesu oyie, to abiro oro Timotheo iru mapiyo, eka chunya noduogi ka awinjo wach ma kuomu. En bende ema chunye chalo gi mara, kendo en ema oparou adier, nikech ji duto dwaro mana mekgi giwegi, to ok dew wach Yesu Kristo. To uduto ung’eyo ber mar Timotheo, kendo kaka osekonya e tich mar lando Injili, mana ka wuowi makonyo wuon. Mano emomiyo en ema ageno ore iru piyo, ka aseng’eyo kaka wachna obet. To pod ageno ni ka Ruoth oyie, to an awuon bende abiro biro iru piyo. Aseneno ni ber mondo aornu owadwa Epafrodito bende, ma jatich wadwa ma wasekedogo kaachiel. Osebedo jaoteu mane uoro mondo okonya e gik ma adwaro, to en gi siso mar nenou uduto, kendo chunye chandore nikech nuwinjo ni otuo. Adier, notuo, mi both otho, to Nyasaye nokeche, to ok en kende ema ne okeche to an bende nokecha, mondo kik abed gi kuyo nyadiriyo. Emomiyo adwaro ore ahinya iru, mondo ubed mamor kunene, kendo mondo kuyo ma an-go orum. Kuom mano, rwakeuru gi mor maduong’ kaka owadu kuom Ruoth. Miuru joma chal kode kamano duong’, nimar nochiwo ngimane mi both otho nikech tich Kristo, mondo okonya gi kony mane un uwegi ok unyal konyago, nikech un mabor koda. Koro oritu owetena, kendo beduru mamor kuom Ruoth. Onge teko moro ma aneno kuom nwoyonu weche mane asendikonu mokwongo, kendo en gima biro konyou. Beduru motang’ ni guogi ma gin joma timbegi richo, kendo moramo ni nyaka ter ji nyangu, ma en mana ketho ringruok kayiem nono. To wan ma Roho Maler ema otelonwa kuom lamo Nyasaye, wan e joma oter nyangu adier, kendo sungawa ni kuom Kristo Yesu. To ok waketo genowa kuom tim ringruok. To kata ka da bed ni en wach mar keto geno kuom tim ringruok to an onge gima da aluoro. Chutho, ka en mana wach keto geno kuom ringruok, to onge ng’ama diloya! Notera nyangu chieng’ mar aboro bang’ nywolna, kaka Chik Musa dwaro, kendo an ja-Israel ma jadhood Benjamin, bende an ja-Hibrania ma wuod jo-Hibrania. Kuom wach rito Chik Musa to ne an ja-Farisai, kendo kinda mane an-go kuom rito chik kwerewa nomiyo asando kanyakla mar jo-Kristo. Adier, onge ng’ama diyud ketho moro kuoma, nikech narito weche duto ma Chik dwaro. To kata kamano, gigo duto mane akwano chon ka ohala, tinde akwano ka gik manono nikech Kristo. To moloyo mano, akwano gik moko duto ka gik manono, nimar gueth maduong’ mar ng’eyo Kristo Ruodha Yesu ohewo gimoro amora. Adier, ne aweyo gik moko duto olalna nikech en. Akwanogi duto mana ka yugi miwito oko, mondo ayud Kristo kaka pokna, ka ariwora kode eringruok achiel. Koro ok adwar ni mondo okwana ka ng’ama dwaro bedo e winjruok gi Nyasaye nikech rito Chik, to adwaro bedo ng’ama Nyasaye osemiyo bedo e winjruok kode nikech oyie kuom Kristo. Gima adwaro moloyo en mana ng’eyo Kristo kod teko miyudo kuom chierne. Adwaro riwora kode e sandne, kendo doko machal kode e thone, ka ageno ni, kanyalore, to an bende nochiera kuom joma otho. Ok awach ni asechopo, kata ni asebedo makare chuth, to atemo matek ka ageno ni abiro mako gima ne omiyo Kristo Yesu owuon omaka. Adier, owetena, an ok awach ni asemake, to gima duong’ ma ang’eyo en ma: Ka wiya owil kod gik ma osekadho, to ahawo gima ni nyima, kendo aringo matek mondo achop kar pok, ma en ngima mae polo ma Nyasaye luongowae kuom Kristo Yesu. Mano e chuny ma onego wabedgo, wan duto ma wan jo-Kristo motegno: To ka parou opogore e wach moro, to Nyasaye nolernu mano bende. To wadhiuru nyime mana kwaluwo chike ma waseluwo nyaka sani. Owetena, temuru uduto mondo uluw timna. Wasebedonu ranyisi makare, omiyo ng’iuru ane jogo ma timgi oluwore gi timwa, nimar kaka ne wawachonu ndalo mang’eny, koro eri achako awachonu ka pi wang’a chuer ni, nitie ji mathoth ma ngimagi miyo gidoko wasik msalap Kristo. To notiekgi e giko, nimar igi e nyisechegi, kendo gisungore mana ni gik makelonigi wichkuot, bende giparo mana weche mag pinyni. Wan to polo e thurwa, kendo warito Ruoth Yesu Kristo mondo oa e polo obi oreswa. Obiro kawo ringrewa manyap kendo matho, mi olok obed machal gi ringre owuon man gi duong’, kotiyo gi teko mamiyo oketo gik moko duto e bwo lochne. Emomiyo owetena ma ahero, chung’uru motegno kuom Kristo. Siso oloya kodu ahinya, jowadwa. Un ema umiya mor, kendo un e osimbona, manyiso ni aselocho. Akwayo Yuodia gi Suntuke mondo jowinjre kuom Ruoth. To in owadwa maradier, bende akwayi mondo ikony mon-go, nikech gisetiyo koda matek kuom lando Injili, ka wan gi Klement kod jotich wetewa mamoko duto, ma nyingi ondiki e kitap ngima. Beduru mamor pile kuom Ruoth kendo amedo wacho ni, beduru mamor. Muolo maru mondo onenre ni ji duto. Ruoth chiegni, omiyo kik upar gimoro, to nyisuru Nyasaye gik moko duto muchando, kulemo kendo ka chunyu goyone erokamano. Eka kue mar Nyasaye modhiero ji ng’eyo norit chunyu gi parou, kubedo kuom Kristo. To wach mogik, owetena, paruru weche duto mabeyo kendo mowinjore yud pak, kaka: weche madiera, weche makelo pak, weche makare, weche maler, weche malong’o, kod weche mang’won. Timuru gik moko duto mane apuonjou, kendo uyudo kuoma, bende ma usewinjo ka awacho kata ka atimo. Eka Nyasach kue nobed kodu. Mano kaka an gi mor maduong’ kuom Ruoth, nikech uchako upara kendo, bang’ ndalo mang’eny ahinya! Ang’eyo ni ne ok uweyo para, to thuolo mar timo gimoro ema ne otamou. Ok awach kamano nikech achando gimoro, nimar asepuonjora ni gik ma an-go oroma maber. Aseng’eyo dak kachando gimoro, kata ka an gi gik mathoth. Asepuonjora wach moro mopondo, omiyo kamoro amora ma antie, e kinde moro amora, to anyalo bedo modhil, kata ka ayieng’, kata ka adenyo, kata ka an gi gik mathoth, kata ka an gi manok. Anyalo chomo gik moko duto tir, kuom teko ma Kristo miya. To kata kamano, nutimo maber ahinya kane ukonya e chandruokna. Un jo-Filipi, ung’eyo maber ni e ndalo mane akwongo landoe Injili, kane aa piny Makedonia, onge kanyakla mar jo-Kristo kata achiel mane okonya gi chiwo mar pesa, mak mana un. Kata kane an Thesalonika, to ne ukowona pesa, ok mana dichiel kende, to ndalo mogwarore, mondo akonyrago. To kik upar ni mich ema adwaro. Ooyo, gima adwaro en mana ni mondo Nyasaye omednu ohala. Koro andikonu risit! Eri, an gi gik moko duto ma adwaro, kendo mokadho kanyo, ka koro Epafrodito osekelona chiwo mane uorona. Chiwouno en misango madum tik mang’ue mamit, ma Nyasaye oyiego, kendo long’one. Nyasacha nomiu gik moko duto muchando, kogolo kuom mwandune man gi duong’, kuom Kristo Yesu. Duong’ obed ni Nyasachwa kendo Wuonwa nyaka chieng’. Amin. Mosuru jo-Nyasaye duto man kuom Kristo Yesu. Owete ma wan-go ka omosou. Jo-Nyasaye duto omosou, to moloyo jogo ma jood Kaisar. Ng’wono mar Ruodhwa Yesu Kristo obed kod chunyu. An Paulo, jaote mar Kristo Yesu kuom dwaro mar Nyasaye, ema andiko baruani kaachiel gi owadwa Timotheo. Wandikonu un jo-Nyasaye man Kolosai, ma un owetewa maradier kuom Kristo. Ng’wono gi kue moa kuom Nyasaye Wuonwa obed kodu. Ndalo duto kwalemonu, to wagoyo erokamano ni Nyasaye, Wuon Ruodhwa Yesu Kristo, nikech wasewinjo yie ma un-go kuom Yesu Kristo, kod hera muherogo jo-Nyasaye duto. Kane wach maradier, ma en Wach Maber obironu mokwongo, ne uwinjo wach geno ma okelo. Kuom mano, yieu kod herau owuok kuom gima ugeno ma okannu maber e polo. Wach Maberno nyago olemo, kendo olandore e piny ngima, mana kaka oselandore e kindu, chakre chieng’ mane ukwongo winjoe wach ng’wono mar Nyasaye, mi ung’eye adier. Epafra mane opuonjou wachno en misumba wadwa, kendo jatich Kristo maradier matiyonu karwa. En ema nonyisowa kaka Roho osemiyou hera. Mano emomiyo, chakre chieng’ mane onyisowae kamano, pok waweyo mak walemonu, kwakwayo ni mondo ung’e dwaro mar Nyasaye chutho, ka un gi rieko kod ng’eyo duto ma Roho chiwo. Kamano unudag e ngima mamiyo Ruoth duong’, kendo unutim gik malong’one e yore duto, kunyago olemo mag timbe mabeyo duto, kendo kumedo ng’eyo Nyasaye. Walemo ni mondo otegu gi teko mar duong’ne mang’ongo, komiyo udhil, kendo uketo chunyu mos, kata ka ang’o ema timore. Gouru erokamano gi mor ni Wuoro, ma osemiyo ubedo joma owinjore yudo gueth kaachiel gi joge owuon e piny ler. En ema ne oresowa e Loch mudho, mi oterowa e Loch Wuode mohero, mane owarowa, kaweyonwa richowa. Kristo e kido mineno mar Nyasaye ma ok ne. En gi duong’ mar wuowi makayo, kendo en gi loch kuom chuech duto, nikech kuome ema ne Nyasaye ochueyoe gik moko duto manie polo kendo manie piny, ok mana gik mineno kende, to koda ka gik ma ok ne bende, kaka loch, gi duong’, gi ruodhi, kod teko. Mago duto Nyasaye nochueyo kuom Kristo, kendo ni Kristo. Kristo ne nitie kane pok ochue gik moko duto, kendo en ema gik moko duto oriwore kuome. En e wi kanyakla mar jo-Kristo, kendo kanyakla mar jo-Kristo e ringre. En ema ne ochako kanyakla mar jo-Kristo, kendo en ema ne okwongo chier oa kuom joma otho, mi obedo jatelo kuom gik moko duto, nikech Nyasaye owuon ema ne oyiero mondo en owuon odag kuom Kristo gi kite duto. Ne oyiero mondo omi gik moko duto obed gi winjruok kode kuom Kristo, kokelo kue kuom remb Wuode mane ochuer e msalaba. Adier, Nyasaye nomiyo gik moko duto manie polo kod manie piny obedo gi winjruok kode kuom Kristo, koda ka un bende. Chon un ne un mabor gi Nyasaye, kendo ne un wasike, nikech timbe manono mane utimo, kendo uparo. To koro kuom tho mane Wuode othogo e ringruok, Nyasaye osemiyo ubedo gi winjruok kode mondo okelu e nyime kuler, kuonge mbala, kendo kuonge ketho. To nyaka usik e yie ma un-gono ka uchung’ motegno e mise, ma ok uyiengni uweyo geno mane ubedogo kane uwinjo Injili. En e Wach Maber ma oselandi ni chuech duto e piny ngima, kendo an Paulo ne oketa mondo abed jatich wach maberno. Emomiyo koro amor ka aneno masira nikech un. Mano e kaka ringra chopo gima orem kuom masiche mane Kristo oneno nikech kanyakla mar jo-Kristo ma en ringre. Nyasaye ema ne omiyo adoko jatich kanyakla mar jo-Kristo, kendo tich maduong’ mane omiya en kelonu Wach Maber, kendo elonu tiende malong’o. En wach mane osebedo kopandi nyaka nene ni tienge mathoth kuom higni mang’eny, to koro oseele ni jo-Nyasaye. Nyasaye nochano mondo joge ong’e kaka wach mane osepandino nigi duong’ miwuoro kuom joma ok jo-Yahudi. To wachno en ni Kristo odak e iu, kendo miyo ugeno kuom duong’ mabiro. Kristo ema wahulo wachne ni ji duto, kwanyisogi kendo wapuonjogi gi rieko, mondo wakelgi giduto e nyim Nyasaye ka gin jo-Kristo motegno. Mano e gima achandora katiyone, ka teko maduong’ mar Nyasaye tiyo kuoma. Adwaro ni mondo ung’e kaka akedonu matek, kendo ni jo-Laodikia, kaachiel gi ji duto mapok anena wang’ gi wang’. Atimo kamano mondo gibed gi chuny motegno ka giriwore kuom hera mondo giyud mwandu mar chuny ma ng’ato yudo ka en gi ng’eyo maradier. Kamano gining’e wach mopondo mar Nyasaye, ma en Kristo owuon. En ema mwandu duto mag rieko kod ng’eyo opand kuome. Awachonu kamano mondo kik uwe ng’ato wuondu gi weche mamit maywayo ji. Kata obedo ni ok an kodu gi ringra, to an kodu gi chunya, kendo amor ahinya kaneno kaka uritoru maber, kendo kaka un gi yie motegno kuom Kristo. Kaka userwako Kristo ka ruoth, kamano bende e kaka onego udag kuome. Beduru kumoko kuome, kendo kugeroru kuome, kendo kumedo bedo gi yie motegno, mana kaka ne opuonju, kendo gouru erokamano mogundho. To tang’uru mondo kik uwe ng’ato mak parou gi rieko kod wuond manono, mawuok kuom puonj dhano kod timbe machon mag piny, to ok kuom Kristo. Nyasaye mangima gi kite duto odak kuom Kristo, tiende ni e ringre Kristo, omiyo ka un kuom Kristo, to un gi gik moko duto te, nikech en e jatelo moloyo jotelo duto, kendo oloyo teko duto. Kane uyie kuom Kristo to noteru nyangu, to ok nyangu mar ringruok, to nyangu mar Kristo, ma en lonyo kit dhano machon matimo richo, nikech kane obatisu, to gik moko ariyo notimore: ne oyiku e liel gi Kristo, kendo ne ochieru bende gi Kristo, nikech uyie kuom teko mar Nyasaye mane ochiero Kristo oa kuom joma otho. Kata obedo ni chon ne un joma otho gi chunyu nikech richou, kendo nikech ne un joma ok jo-Yahudi, tiende ni joma ok ter nyangu, to Nyasaye koro osemiyo udoko mangima kaachiel gi Kristo. Adier, noweyonwa richowa duto! Norucho wach mane ondiki motueyowa ni nyaka wamak Chik. Wachno nodonjonwa kuom kethowa duto to ne ogole oko chuth, kogurogo e msalaba. To bende e msalabano ema ne Kristo omayoe joloch kod joteko teko duto mane gin go, kendo koselocho to nomiyogi wichkuot, kosembogi e lela ka wasumbe mondo ji onegi. Kuom mano, kik uwe ng’ato ketnu chik kuom gik ma uchamo kata gik mumadho, kata kuom wach sawo moro, kata kuom rito ndalo mag due mopor kata Sabato. Gigo duto gin mana tipo mar gik mabiro, to adiera wuon en Kristo. Nitie joma keto chunygi kuom sando ringregi kod lamo malaika, kendo moramo kuom gik ma gineno e fweny, kendo ting’ore malo kayiem nono kuom parogi mag dhano. Kik uwe joma kamago mau poku. Giseweyo bedo kuom Kristo ma en Wich. Kuom Kristo, ringruok duto yudoe gik modwaro, kendo fuoni gi leche omake kaachiel, omiyo odongo kaka Nyasaye dwaro ni mondo odongi. Ne utho gi Kristo, mi ogonyu kuom timbe machon mag piny. To koro ere gima omiyo uwuotho ka jopiny? Ang’o momiyo umako chike mawacho ni, “Kik imak gini,” kata ni, “Kik imul gini”? To gigi duto gin mana gik makethore kosetigo, kendo wechego duto gin mana chik kod puonj mag dhano. Adier, ginenore ka weche man gi rieko, nikech giwuoyo kuom timo kinda e lemo, kod dembruok, to ok ginyal konyo ng’ato geng’o gombo mag ringruok. Osechieru kaachiel gi Kristo ua kuom joma otho, omiyo nyaka uket chunyu kuom gik man malo, kuma Kristo obetie e bat korachwich mar Nyasaye. Chomuru parou kuom gik man malo, to ok kuom gik mag piny, nikech usetho, kendo ngimau koro osepand gi Kristo kuom Nyasaye. Kristo e ngimau maradier, kendo ka ochako oduogo, to un bende unubi kode e duong’ne maler. Emomiyo neguru dhano machon gi timbene duto mag piny ka, kaka terruok, gi dwanyruok, gi hera marach, gi gombo marach, kod ich lach ma en mana lamo nyiseche manono, nikech weche ma kamago ema miyo Nyasaye olo mirimbe kuom joma otamore yie kuome. Un bende ne uluwo timbe ma kamago e ngimau machon. To koro kaka jo-Kristo, nyaka uwe timbego duto, kaka: ichwang’, gi mirima, gi himruok, gi ayany, kod weche mochido. Kik ng’ato wuond wadgi, nimar uselonyo dhano machon gi timbene, mi urwako dhano manyien mamedo doko manyien pile, mondo obed machal gi kit jachwechne, mi omi ung’e Nyasaye chuth. E ngimau manyienni, onge ja-Yahudi kata ng’ama ok ja-Yahudi; onge ng’ama oter nyangu kata ng’ama ok oter nyangu. Kendo onge misumba kata ng’ama ni thuolo. Bende onge ng’ama ok osomo gi jamaranda. To Kristo en duto kendo kuom duto. Emomiyo, kaka Nyasaye oseyierou mondo ubed joge owuon mohero, nyaka ubed gi miwafu, gi ng’wono, gi bolruok, gi muolo kod horuok. Beduru jogo ma ng’wono ni joma timonigi marach, to kik ubed joma mako sadha gi jowadgi. Ruoth oseweyonu richou, omiyo un bende nyaka uwe ni joma timonu marach. To ewi mago duto, to beduru gi hera, nikech hera ema riwo gik moko duto bedo achiel chuth. Kue ma Kristo chiwo ema mondo obed jang’ad bura e chunyu, nikech kue nogo ema ne Nyasaye oseluongoue kaachiel e ringruok achiel. Omiyo gouru erokamano mogundho. Wach Kristo, gi gueth duto mokelo, mondo odag e chunyu. Puonjreuru kendo jiwreuru gi rieko duto. Weruru mamit e chunyu ni Nyasaye, kugoyone erokamano gi wende Zaburi gi wende pak kod wende mag chuny. Gimoro amora ma uwacho kata utimo onego obedi e nying Ruoth Yesu, kugoyoni Nyasaye Wuoro erokamano e nyinge. Un mon, winjuru chwou, nimar mano e gima joma obedo kuom Ruoth onego tim. Un chwo, heruru mondu, kendo kik ubed mager kodgi. Un nyithindo, winjuru jonywolu e weche duto, nikech mano ema long’o ni Nyasaye, kendo en gima joma obedo kuom Kristo onego tim. Un jonywol, kik ulwer nyithindu, nikech dipo ka chunygi ojok. Un wasumbini bende, winjuru chutho ruodhiu mae pinyni, kendo ka utiyo, to kik uti mana ni mondo ji oneu, ka gima udwaro bedo malong’o ni ji, to keturu chunyu e tichu, nikech uluoro Ruoth Gimoro amora mutimo, to timuru gi chunyu duto, mana ka gima utiyo ni Ruoth, to ok ni dhano, kung’eyo ni Ruoth ema nomiu pok mosesingore ni joge, nimar Kristo e Ruoth mutiyone. Ng’at matimo marach kata da bed ni en ng’ama nadi, noyud pok kuom rach mosetimo, nikech Nyasaye yalo ji duto mana machalre, ka ok odewo wang’ ng’ato. Un ruodhi, timuru ni wasumbu maber kendo mowinjore, kung’eyo ni un gi Ruoth e polo. Timuru kinda kuom lemo, kendo kulemo kamano, to parou obed moyawore, kendo ugo ni Nyasaye erokamano. To wan bende lemnwauru kukwayo Nyasaye mondo oyawnwa dhoot, waland wachne, ma en wach mopondo man kuom Kristo, momiyo anie tuech. Lemnauru mondo ahul wachno maler kaka owinjore. Ng’euru kaka utiyo gi rieko gi joma ok oyie kuom Kristo, ma ok uketho kinde ma un go kata matin. Wecheu onego bed mang’won pile kendo man gi ndhadhu, kendo nyaka ung’e kaka udwoko ng’ato ka ng’ato. Owadwa Tukiko, ma jatich maradier, kendo ma misumba wadwa kuom tich Ruoth, biro nyisou weche duto ma kuoma. Mano emomiyo aore iru mondo oduog chunyu, konyisou kaka waduto wabet. Aore gi Onesimo, owadwa maradier kendo mwahero, ma jathuru. Gibiro nyisou gik moko duto matimore ka. Aristarko man koda e tuech omosou. Mariko ma owadgi Barnaba bende omosou. (Usewinjo wachne, kapo ni obiro iru, to mondo urwake maber.) Joshua ma bende iluongo ni Justo, bende ooronu mos. Ji adekgo e jo-Yahudi kende moyie kuom Kristo, ma atiyogo ni Loch Nyasaye, kendo gisekonya ahinya. Epafra ma bende jathuru, kendo ma misumba Yesu Kristo, bende ooronu mos. Pile olemonu matek, kokwayo Nyasaye mondo omi uchung’ motegno ka jo-Kristo maradier, kuketo chunyu kuom timo gik moko duto ma Nyasaye dwaro. Anyalo wachonu adier kaka otiyonu matek, kendo ni jo-Laodikia kod jo-Hieropoli. Luka ma jathiethwa mwahero, kod Dema, jomosou. Mosnwauru owete man Laodikia, kendo mosnwauru Numfa kod kanyakla mar jo-Kristo malemo e ode. To kusesomo baruani, to nyaka une ni usome bende ni kanyakla mar jo-Kristo man Laodikia. To un bende nyaka usom barupa mane andiko ni jo-Laodikia, ma gibiro oronu. Nyisuru Arkipo ni mondo one ni otieko gima ne omiye mondo otim, nikech en tich Ruoth. An Paulo andiko mosni gi lweta awuon niya, “Amosou to paruru nyororo motueyago. Ng’wono mar Nyasaye obed kodu.” An Paulo, kaachiel gi Silvano, kod Timotheo, wandikonu un kanyakla mar jo-Kristo man Thesalonika, ma un jo-Nyasaye Wuoro kod Ruoth Yesu Kristo. Ng’wono gi kue obed kodu. Wagoyo ni Nyasaye erokamano ndalo duto nikech un, kendo waluongo nyingu pile e lemowa. E nyim Nyasachwa kendo Wuonwa, wiwa ok nyal wil gi timbe ma usetimo nikech yie ma un-go, gi tich matek musetiyo nikech hera ma ungo, kendo gi kinda ma unyisogo ni ugeno kuom Ruodhwa Yesu Kristo. Wang’eyo, owetewa, ni Nyasaye oherou kendo oseyierou mondo ubed joge owuon, nikech kane wakelonu Injili, to ne ok wakele mana gi wach mar dhok, to ne wakele gi teko mar Roho Maler, mi uyie chuth. Bende ung’eyo kaka ne wachalo ka ne wan kodu Thesalonika. Adier, ne wabet kamano mana nikech un. Ne uluwo timwa kod tim Ruoth bende. To kata obedo ni Injili nokelonu chandruok malit kamano, to ne urwake gi mor ma Roho Maler ochiwo. Kuom mano, ne udoko ranyisi ni joma oyie duto manie piny Makedonia, kod piny Akaya, nimar wach Ruoth nolandore kochakore kuomu. Ok nolandore mana e Makedonia gi Akaya kende, to wach yie ma un-go kuom Nyasaye osechopo e it ji kuonde duto. Omiyo koro onge gima onego wawachi, nikech jogo duto wacho giwegi kaka ne urwakowa kane walimou, kendo kaka ne ulokoru uweyo nyiseche manono mondo uti ni Nyasaye maradier kendo mangima. Bende giwacho kaka koro urito Wuode mondo obi oa e polo. Wuodeno en Yesu, mane ochiero oa kuom joma otho, kendo moresowa kuom mirima mabiro. Owetewa, un uwegi ung’eyo ni kane walimou, to limbewa ne ok obedo kayiem nono. Ung’eyo kaka nosandwa kendo oyanywa malit e dala mar Filipi, kane pok wabiro iru Thesalonika. To kata kamano Nyasaye nomiyowa chir mondo walandnu Injili, kata obedo ni ji mathoth ne mon kodwa kamano. Ok wahomb ji gi wach mar miriambo, kata mar dwanyruook, kata mar miganga, to wawuoyo kaka joma Nyasaye oseyiego, momiyo Injili. Ok watem bedo malong’o ni ji, to wadwaro bedo malong’o ni Nyasaye, manono chunywa. Ung’eyo maber ni ne ok wakonyre ngang’ gi weche miwuondogo wang’ ji, kendo Nyasaye ong’eyo ni ne waonge gi gombo moro mwapando e chunywa. Ne ok wadwar mondo ji opakwa, bed ni un ema upakowa kata ji mamoko ema pakowa. Chutho kata obedo ni ne wanyalo miyou ting’ mapek nikech wan joote Kristo, to ne wabet mamuol e dieru kane wan kodu mana kaka min nyathi rito nyathine. To ne waherou ahinya, omiyo ne ok wayie mana chiwore mondo wamiu Wach Maber mar Nyasaye kende, to ne wayie miyou chunywa bende, nikech hera maduong’ mane waherougo. Owetewa, parieuru kaka ne watiyo matek kwachandore. Kane walandonu Wach Maber mar Nyasaye to ne watiyo odiechieng’ gotieno ni gik mwachando, mondo kik wami ng’at moro kuomu ting’ mapek. Un ema ung’eyo, mana kaka Nyasaye bende ong’eyo ni kane wan kodu, to timbewa ne ler kendo kare, maonge ketho moro e nyimu un joma oyie. Ung’eyo ni ne wabet gi ng’ato ka ng’ato kuomu mana kaka wuoro bet gi nyithinde owuon. Ne wajiwou kwahoyo chunyu kendo wasiemou mondo ubed joma bedo malong’o ni Nyasaye ma luongou e lochne man gi duong’. To bende wagoyo erokamano pile, nikech kane uyudo Wach Nyasaye mane wakelonu, to ne ok urwake mana ka wach dhano, to ne urwake ka Wach Nyasaye adier, matiyo e chunyu un joma oyie. Owetewa, gik mosetimorenu chal mana gi gik mane otimore ni kanyakla mag jo-Nyasaye moyie kuom Yesu e piny Judea, nimar ne usandoru e lwet jopinyu mana kaka gin bende ne gisandore e lwet jo-Yahudi wetegi. Jo-Yahudigo ema ne onego Ruoth Yesu kod jonabi maggi, kendo gin ema ne giriembowa oko. Ok gilong’o ni Nyasaye, bende gimon gi ji duto. To bende gitemo koda ka sindowa mondo kik waland ni joma ok jo-Yahudi wach makelonigi warruok. Kamano gipong’o rapor mar richogi, omiyo mirimb Nyasaye koro osejukogi! Owetewa, kane wasewere kodu, to kata obedo ni ne ok waneu kamano, to wiwa ne ok owil kodu kata matin. Bang’ kinde matin kende ne wabedo gi siso maduong’ mondo wanere kodu wang’ gi wang’. Kuom mano ne wachano biro iru. Adier an Paulo ne achano biro iru ndalo mang’eny, to Satan nosindowa. Ne wadwaro timo kamano nikech, un e genowa, kendo morwa, kendo osimbowa ma wabiro pakorego e nyim Ruodhwa Yesu kobiro. Adier, un e duong’wa gi morwa. Emomiyo, kane ok wanyal bet mos, ne waparo ni ber mondo owewa wadong’ kendwa Athens, to waornu owadwa Timotheo ma watiyogo tich Nyasaye mar lando Wach Maber mar Kristo, mondo obi ojiwu ubed gi yie motegno, mondo kik ng’ato kuomu dog chien nikech masiche muneno. Un uwegi ung’eyo ni wan jo-Kristo nyaka wane sandruok ma kamago, nikech kane wan kodu ne wawachonu chon ni nyaka sandwa, kendo koro uneno ka mano ema osetimore. Mano emomiyo, kane ok wanyal medo bet mos, to naoro Timotheo mondo awinj kaka yieu chal, nikech ne aluor ni dipo ka Satan osetemou, mi tichwa obedo kayiem nono. To Timotheo koro oseduogo koa iru, kendo okelonwa wach ni udhi nyime maber, kendo yieu gi herau pod otegno, bende osewachonwa ni uparowa gi hera mang’won ndalo duto, kendo ni ugombo nenowa kaka wan bende wagombo nenou. Kuom mano, owetewa, kata obedo ni wachandore e masiche mang’eny, to yie ma un-go no osehoyo chunywa, nikech ka uchung’ matek kuom Ruoth, to kara koro wangima maber. Erokamano maduong’ marom nadi ma dwago ni Nyasaye nikech un, kuom mor duto mumiyo wamorgo e nyim Nyasachwa! Walemo matek ahinya odiechieng’ gotieno ni mondo waneu wang’ gi wang’ kendo wakelnu gimoro amora ma yieu oremo. Nyasachwa kendo Wuonwa gi Ruodhwa Yesu Kristo mondo otelnwa wabi iru. To un, Ruoth mondo omi uherru, kendo uher ji duto gi hera mogundho mana kaka wan bende waherou. Ruoth mondo oteg chunyu ubed joma onge bura, ka ubedo maler e nyim Nyasaye Wuonwa, chieng’ ma Ruodhwa Yesu biroe kod joge duto. To koro mogik, owetewa, wan kod gimoro achiel monego wakwau kaka jo-Kristo wetewa. Wakwayou ni mondo ngimau obed moluwore gi puonj mane wamiyou. Ne wanyisou kaka onego uwuothi mondo ubed malong’o ni Nyasaye, kendo adier mano e kaka uwuotho, to kata kamano wajiwou mondo umed timo kamano moloyo. Ung’eyo chik mane wamiyou moa kuom Ruoth Yesu. Nyasaye dwaro ni mondo ubed joma ler, omiyo nyaka uwe terruok. Ng’ato ka ng’ato kuomu mondo ong’e rito ringre owuon e yo maler kendo mipako. Kik umi gombou thuolo kaka joma ok oyie Nyasaye timo. Kik ng’ato tim ni wadgi marach, kata wuond wadgi e wachni, nikech Ruoth nochul kuor kuom wechegi duto, mana kaka ne wawachonu chon ka wasiemou matek. Nyasaye ok oseluongowa mondo wadag e dwanyruok, to oseluongowa mondo wabed joma ler. Emomiyo ng’at modagi puonjni ok odagi winjo dhano, to odagi winjo mana Nyasaye, mamiyou Roho mare Maler. Onge tiende ndikonu kanyisou kaka onego uher joweteu moyie, nikech un uwegi Nyasaye osepuonjou kaka onego uherru. Adier, mano e kaka uhero owete duto man Makedonia, to wahombou owetewa, ni mondo umed timo kamano moloyo. Dwaruru dak e ngima mokue, kendo tiju kende ema urangi, ka utiyo gi luetu mana kaka ne wapuonjou mokwongo. Ka utimo kamano, to ubiro miyo joma ok jo-Kristo genou, kendo ok unuchand gimoro. Owetewa, wadwaro ni mondo ung’e wach man kuom joma osetho, mondo kik ubed gi kuyo ka joma onge geno. Wayie ni Yesu notho, kendo ochako ochier. Kamano bende e kaka wach joma otho koyie kuom Kristo nobedi. Nyasaye nokelgi kaachiel gi Yesu. Koro wanyisou gimoro ma Ruoth owuon ema nowacho. Nowacho ni, wan joma pod odong’ kangima chieng’ ma Yesu biro, ok wanakwong dhi ni jogo mosetho. Chieng’no dwol moro nogol chik, kendo dwond malaika maduong’ nowinji, kendo tung’ mar Nyasaye noywagi, kendo Ruoth owuon nolor koa e polo. Eka joma notho koyie kuom Kristo nochier mokwongo. Bang’e, wan mapod wangima noyudhwa, mi terwa malo e boche polo kaachiel gi jogo, mondo warom ni Ruoth e kor polo. Mano e kaka Ruoth noterwa mondo wabed kode nyaka chieng’. Emomiyo horeuru gi wechegi. Owetewa, onge tiende ndikonu kuom ndalo kata sa ma gigo notimree, nikech ung’eyo maber ni Chieng’ Ruoth nobi mana kaka jakuo biro gotieno, ji nobed kawacho ni kue nitie, kendo weche ni kare, to ka diemo wang’ nono masira nopogi, mana kaka muoch poyo dhako man gi ich, kendo ok ginitony kata matin. To un owetewa, ok un e mudho, ma dimi odiechieng’no pou ka jakuo, nimar un duto un nyithind ler, kendo nyithind odiechieng’. Ok wan mag otieno, kata mag mudho. Omiyo kik wanindi kata ji mamoko duto nindo, to wanenuru ka waritore maber. Joma nindo to nindo gotieno, kendo jomer bende mer gotieno. To wan, jogo mag odiechieng’, waritreuru ka waserwako yie gi hera kaka akor mar lweny, kendo ka waserwako geno mar warruok kaka ogut lweny. Nyasaye ok oseketowa ni mondo okumwa, to oseketowa ni mondo wayud warruok kuom Ruodhwa Yesu Kristo. Kristo ne othonwa ni mondo kata ka wangima, kata watho, to wabed mangima kode. Kuom mano, jiwreuru kendo konyreuru, mana kaka koro utimoni. To wakwayou owetewa, ni mondo uluor jogo matiyonu matek. Gin jotendu kuom Ruoth, kendo gipuonjou. Migiuru duong’ ahinya, kendo hergiuru nikech tich ma gitiyo. Beduru gi kue e kindu uwegi. Owetewa, wakwayou ni mondo usiem joma budho abudha nono kayiem, kendo uduog chuny joma luor, bende ukony joma yomyom, kendo uhoru mos gi ji duto. Neuru ni onge ng’ato machulo richo kar richo, to ndalo duto temuru mondo utim maber e kindu uwegi, kendo ni ji duto. Beduru mamor pile. Lemuru ma ok uwe, kendo gouru ni Nyasaye erokamano, kata gima nade ema timore, nikech mano e gima Nyasaye dwaro ni mondo utim kaka jo-Kristo. Kik usind Roho tiyo, kendo kik ucha weche mag joma hulo wach moa kuom Nyasaye. Temuru gik ma kamago duto, kendo rituru mabeyo kuomgi, to weuru maricho duto. Nyasaye owuon ma wuon kue mondo omi ubed maler chutho, kendo orit chunyu gi ngimau kod ringreu, mondo ka Ruodhwa Yesu Kristo obiro, to ubed joma onge bura chuth. Jal maluongou en jaadiera, kendo enotim kamano. Owetewa, wan bende lemnwauru. Yogreuru owete duto gi mos mar jo-Nyasaye. Achikou matek e nying Ruoth mondo usom baruani ni owete duto. Ng’wono mar Ruodhwa Yesu Kristo mondo obed kodu. An Paulo, kaachiel gi Silvano, kod Timotheo, wandikonu un kanyakla mar jo-Kristo man Thesalonika moyie kuom Nyasaye Wuonwa kod Ruodhwa Yesu Kristo. Ng’wono gi kue moa kuom Nyasaye Wuoro kod Ruoth Yesu Kristo obed kodu. Owetewa, nyaka wago erokamano ni Nyasaye nikech un. Owinjore mondo watim kamano nimar yie ma un-go medore ahinya, kendo hera ma ng’ato ka ng’ato kuomu oherogo wadgi bende medore moloyo. Mano emomiyo wan wawegi wapuoyou ni kanyakla mag jo-Nyasaye, nikech udhil gi sand kod chandruok muneno, to pod uyie ayiea motegno. Mano en gima nyiso ratiro ni bura mar Nyasaye ni kare, nimar kuseneno sand kod chandruok nikech Loch Nyasaye kamano, to e giko, mano nomi kwanu ka joma owinjore yudo gueth mar Lojno. Adier, kaka Nyasaye en ng’ama kare, enosand joma sandou, to noresu un muneno sandruok, kendo wan bende noreswa. Mano notimre ka Ruoth Yesu ofwenyore, koa e polo gi malaika mage man gi teko, e mach maliel mondo ochul kuor ni joma ok oyie Nyasaye, kendo ni joma odagi winjo Wach Maber man kuom Ruodhwa Yesu. Giniyud kum ma en lal ma nyaka chieng’, koriembgi mabor gi tekone man gi duong’. Mano notimre chieng’ ma Ruoth obiroe mondo oyud duong’ kuom joge duto, kendo oyud luor kuom joma oyie kuome. Un bende unubed kuom jogo, nikech ne uyie wach mane wakelonu. Mano emomiyo walemonu pile, kwakwayo ni mondo Nyasachwa omi ubed joma owinjore gi ngima moluongoue, kotiyo gi tekone mondo ochop dwaro mabeyo duto ma un-go, kendo omi tichu duto, mutiyo nikech yie ma un-go, odhi maber. Walemo ni mondo nying Ruodhwa Yesu oyud duong’ kuomu, kendo ni mondo un bende uyud duong’ nikech un joge. Nyasachwa kod Ruodhwa Yesu Kristo mondo omi gima kamano otimre kuom ng’wonone. To koro wadwaro wuoyo kodu kuom biro mar Ruodhwa Yesu Kristo, kendo kaka ibiro chokowa kanyakla mondo waromne. Wakwayou mondo kik uparru, kata kik chunyu chandre, kugalo ni Chieng’ Ruoth osechopo. Kik uyie mondo ng’ato owuondu e yo moro amora, bed ni en yor fweny, kata en wach ma ng’ato ohulo, kata barua moro muparo ni mit oa kuomwa, nimar chiengno ok nobi kapok Piem Mogik obetie, kendo kapok Ng’at Mochayo Chik othinyore. En e Jal ma gikone en mana lal. Obiro sungore, kokwero gimoro amora miluongo ni nyasaye, kata gimoro amora milamo. Enohedhre kata mana bet e Hekalu mar Nyasaye, kohulo owuon ni en Nyasaye. Donge unyalo paro ni kane pod an kodu, to ne anyisou wachni? To koro nyaka bed ni ung’eyo gima pod osinde ni mondo kik ofwenyre nyaka ndalo moketne chopi. Teko mopondo mar tich Chayo Chik koro tiyo ling’ling’, to ka jal ma koro sindo Ng’at Mochayo Chik ogol oko, to tekono nofwenyre. Bang’e Ng’at Mochayo Chik nothinyre, to Ruoth Yesu nobi gi duong’ne duto, mi nonege gi muya moa e dhoge, kendo notiek tekone duto. Biro mar Ng’at Mochayo Chikno nobed tich Satan. Notim honni duto gi ranyisi mag miriambo, kod wuond duto maricho miwuondogo joma olal. Jogo nolal kamano nikech gidagi hero adiera manyalo miyo gikwo. Mano emomiyo Nyasaye ooronigi teko moro mondo owuondgi, kendo omi giyie gima ok adier. Kamano nokum ji duto mane otamore yie adiera, to ohero mana richo. Un owetewa ma Ruoth ohero, nyaka wago ni Nyasaye erokamano pile nikech un, nimar un ema Nyasaye noyierou nyaka a chakruok mondo uyud warruok, ka opuodhou gi Roho, kendo kuom yie ma un-go kuom adiera. Ne oluongou mondo uyud warruokni kuom Wach Maber ma walando, kendo mondo un bende uyud duong’ mar Ruodhwa Yesu Kristo. Emomiyo owetewa, chung’uru matek. Makuru puonj mane wapuonjou gi dhowa kod barupewa. Ruodhwa Yesu Kristo owuon, gi Nyasaye Wuonwa moseherowa gi hera maduong’, kendo mosejiwowa gi jip mochwere, kendo mosemiyowa geno maber, kuom ng’wonone, mondo ojiw chunyu, kendo otegu e yore duto, kendo e weche duto mabeyo. To koro owetewa, lemnwauru mondo Wach Ruoth olandre piyopiyo, kendo oyud duong’ kaka osetimore e kindu. Lemuru bende mondo Nyasaye oreswa kuom joma okethore, kendo kuom joma timbegi richo, nikech ji duto ok gin joma oyie. To Ruoth en jaadiera, omiyo enojiwu, kendo enoritu kuom Ng’ama Rach. To wan, Ruoth miyo wageno ni utimo gik moko duto ma wawachonu, kendo ni ubiro medo timo kamano. Ruoth mondo omi chunyu omed hero Nyasaye, kendo ubed gi kinda machalo gi kinda mane Kristo nigo. To owetewa, wachikou e nying Ruodhwa Yesu Kristo ni, pogreuru kuom owete mabudho abudha kayiem nono, kendo ok luw chik mane uyudo kuomwa. Un uwegi ung’eyo kaka onego uluw timwa, nimar kane wan kodu ne ok wabudh abudha. Ne ok wayudo chiemo nono kuom ng’ato ma ok wachulo, to ne watiyo matek gi luchwa odiechieng’ gotieno, mondo kik wami ng’ato kuomu ting’ mapek. Ok ne watimo kamano nikech ne waonge gi ratiro mar yudo konyruok kuomu, to ne watimo kamano mana ni mondo wabed ranyisi munyalo luwo. Adier, kane wan kodu to ne wamiyou chik ni ka ng’ato ok dwar mondo oti, to kik ochiem. Wawacho kamano nikech wawinjo ni nitie jomoko kuomu mabudho abudha ka ok tim gimoro, to tije jowadgi ema gikeloe weche. E nying Ruoth Yesu Kristo wagolo chik ni joma kamago, kendo wasiemogi ni mondo giti gi kue, giyud gik ma gikonyorego. To un owetewa, kik uol gi timo maber. Ka ng’at moro ok oyie winjo gima wawacho e baruani, to ng’iuru ng’atno maber, kendo pogreuru kode, nikech mano dipo ka okuodo wiye. To kik ukwane ka jasigu, to siemeuru ka owadu kuom Kristo. Ruodh kue owuon mondo omiu kue mare pile e yore duto. Ruoth obed kodu uduto. An Paulo andiko mosni gi lweta awuon. En kido ma aketo e barupena duto, kendo mano e kaka andiko. Ng’wono mar Ruodhwa Yesu Kristo obed kodu uduto. An Paulo, jaote mar Kristo Yesu kuom chik mar Nyasaye ma Jawarwa gi Kristo Yesu ma en geno marwa, andikoni in Timotheo, nyathina maradier kuom yie. Ng’wono gi miwafu kod kue moa kuom Nyasaye Wuonwa gi Kristo Yesu obed kodi. Adwaro mondo imed dak Efeso mana kaka ne akwayi mondo itim, kane oyudo awuok adhi e piny Makedonia. Ji moko ni Efeso kuno mapuonjo puonj mayore, to nyaka ikwergi mondo giwe timo kamano. Bende nyisgi mondo giwe keto chunygi kuom sigendini manono kod sigendini mag anywola, nimar mago gin mana weche makelo mbaka ma ok rum, to ok gimi ji ng’e cheno mar Nyasaye, miyudo kuom yie. Gima omiyo ne anyisi mondo itim kamano en ni mondo hera mawuok e chuny maler maonge bura, kendo man gi yie maradier, obedie. Ji moko oseweyo luwo mago, mi obayo yo, kendo odonjo e mbekni manono. Chunygi dwaro mondo gibed jopuonj Chik Nyasaye, to ok ging’eyo tiend weche ma giwacho, kata mana tiend puonj ma gipuonjo ka giramo ni e adier. Wang’eyo ni Chik ber, ka ji tiyo kode kare, ka ging’eyo ni Chik ok oketi ni joma beyo, to okete ni joma ketho chik maroyiem, gi joma ok oluoro Nyasaye, kod joma onjawni. Bende okete ni jonek wuonegi kata minegi kata mana jomoko nono. Okete bende ni joma terore, kendo ni chwo materore gi chwo wetegi, kendo ni joma kwalo ji, gi jomriambo, gi joma kuong’ore gi miriasia. Chutho Chik oketi ni ng’ato ang’ata matimo gimoro amora makedo gi puonj maradier. Puonjno owinjore kod Wach Maber mawuoyo kuom duong’ maler mar Nyasaye mipako. Wach maberno ema ne Nyasaye omiya mondo alandi. Agoyo erokamano ni Ruodhwa Yesu Kristo kuom miya teko mondo ati tijni, nikech nokwana ka jaadiera, mi oyiera mondo atine. Kata obedo ni ne an ng’at mayanyo nyinge, kendo ma jasand ji, kendo ma jakwinyo, to ne okecha nikech ne atimo gigo kane pok ayie, kendo ka akia gima atimo. Bende Ruodhwa Yesu Kristo ne onyisa ng’wono mogundho ahinya, kaachiel gi yie kod hera ma wayudo ka wan kuome. Wach maradier kendo mowinjore ji oyiego chuth en ni, “Yesu Kristo nobiro e piny mondo owar joricho,” To an e jaricho marachie moloyo joricho duto, to Yesu Kristo ne okecha mana ni mondo kuoma ema okwong onyisie ji kaka ojahore mos ahinya. Nodwaro bende mondo obed ranyisi ni joma biro yie kuome mondo oyud ngima mochwere. Opak Ruoth mochwere! En Ruoth ma ok tho, kendo ma ok ne. En e Nyasaye kende. Duong’ obedne ma nyaka chieng’. Amin. Koro Timotheo nyathina, asemiyi chikno kaluwore gi weche mane johul wach moa kuom Nyasaye okoro kuomi chon. Ked lweny maber, ka wechego jiwi, kendo bed gi yie motegno, kionge gi gimoro ma dimi chunyi thagi. Jomoko osetimo gik ma chunygi nyisogi ni ok kare, omiyo koro giseweyo yie mane gin-go, mi gilal. Humenayo gi Aleksander gin ji ma kamago. Aseketogi e lwet Satan mondo gipuonjre ni kik giyany Nyasaye. Koro wach mokwongo ma akwayo en ni mondo ji oter ywakgi ir Nyasaye ka gilemo kendo ka gisayo ni ji duto, kendo gigoyo erokamano. Nyaka gilem ni ruodhi gi jotelo duto, mondo wadag e ngima mokue kendo moboch, kwaluoro Nyasaye, kendo ka wan joma odimbore chuth. Lemo ma kamago en gima ber kendo malong’o ni Nyasaye Jawarwa, ma dwaro mondo ji duto okwo, kendo ong’e adiera. Nyasaye en achiel, to e kinde kod ji bende nitie jagach achiel, ma en Yesu Kristo, ma bende en dhano kaka ji. En ne ochiwore mondo owar ji duto. Kamano kane kinde mowinjore ochopo, to nonyiso ratiro ni Nyasaye dwaro waro ji duto. Mano emomiyo noketa jaote, mondo aland wachno, kapuonjo joma ok jo-Yahudi wach mar yie maradier. Ok ariambi, to awacho adiera! Emomiyo adwaro ni mondo kamoro amora ma ji ochokoree e lemo, to chwo ema mondo olem. To nyaka gibed joma ler, manyalo ting’o luetgi malo kaonge gi mirima kata mbaka moro e chunygi. Mon bende onego rwakre gi lewni mowinjore, ka gibidhore kendo giritore kare. Rwakruokgi kik bed mana mar kado wich, kata mar dhahabu, kata kite mabeyo, kata lewni ma nengogi tek, to onego girwakre gi timbe mabeyo kaka owinjore gi mon ma wacho ni oluoro Nyasaye. Mon mondo opuonjre koling’, kendo koyie winjo wach. Ok ayie mondo dhako opuonj ji kata mondo otel ni chwo, to ber mondo oling’, nikech Adam ema nochue mokwongo, eka ochue Hawa. Bende ok Adam ema ne owuondi, to Hawa ema nowuondi modoko jaketho. To kata kamano, dhako noyud resruok e yor nywolo nyithindo, ka osiko e yie gi hera gi puodhruok kod ritruok. En wach madieri ni ka ng’ato dwaro mondo obed jatend kanyaka mar jo-Kristo, to odwaro tich mogen. Kuom mano jatend kanyakla mar jo-Kristo nyaka bed ng’at ma wach moro marach onge kuome, kendo mokendo dhako achiel kende, bende nyaka obed ng’at moritore, mobidhore, modimbore, mohero rwako welo, kendo ma japuonj molony. Kik obed jakong’o, kata ng’at mohero goruok, to nyaka obed ng’at mamuol ma ok ohero dhaw, bende ma ok ohero pesa. Nyaka obed ng’at morito dalane adimba, kendo mochiko nyithinde kaka owinjore mondo gimiye luor, nikech ka ng’ato kia rito dalane owuon, to ere kaka dorit kanyakla mar jo-Nyasaye? Kik obed ng’at mowar machiegni, dipo ka sunga omake, mi bura mane oloyo Satan oloye en bende. Bende nyaka obed ng’at ma joma ok jo-Kristo ogeno, mondo kik ji yud thuolo mar chaye, ma dimi opodhi e obadho mar Satan. Kamano jokony jotend kanyakla mar jo-Kristo bende nyaka bed joma odimbore, to ok joma dhogi ariyo, kata jokong’o, kata joma oowore ni yudo ohala. Nyaka gibed joma onge ketho moro ma gipando e chunygi, kendo nyaka gibed joma omako adiera mar yie marwa matek. To kapok gichako tich to nyaka temgi, mondo one ane ka gionge ketho moro. Kamano mondgi bende nyaka bed gi tim makare, to kik gibed mon ma jokuoth, to gibed mon moritore, kendo ma jo adiera e weche duto. Jokony jotend kanyakla mar jo-Kristo nyaka bed joma nigi mon achiel achiel, kendo gibed joma rito nyithindgi gi miegi maber. Jokony jotend kanyakla mar jo-Kristo matiyo maber yudo nying’ maber, kendo gin gi ratiro mar lando wach yie ma wan-go kuom Kristo Yesu. Andikoni baruani ka ageno biro iri mapiyo, to kapo ni adeko, to baruani biro nyisi kaka jood Nyasaye onego owuothi. Jood Nyasaye en kanyakla mar joma oyie kuom Nyasaye Mangima, kendo e siro kod mise ma adiera oyiengoree. Chutho, mano kaka adiera mar yie mwapuonjo duong’ ahinya! Owacho niya, “Kristo nobiro e ringruok ka dhano. Roho ne onyis ni oonge gi ketho. Malaika ne onene. Ne oland nyinge e kind ogendini. Ji ne oyie kuome e piny ngima Ne otere malo e duong’.” Roho wacho malong’o ni e ndalo giko, ji moko nowe yie marwa, ka gichiko itgi ni puonj mag jochiende ma miyo ji lal. Jopuonj mag miriambo ma parogi odinore ka gima owang’ gi nyinyo maliet nowuond ji, ka gipuonjogi ni kik gikendi, bende ginikwergi mondo kik cham chiemo moko, ma Nyasaye ema ochweyo mondo joma oyie, kendo ong’eyo adiera, ocham gi erokamano. To gik moko duto mane Nyasaye ochueyo beyo, kendo onge monego ji kuer, to onego chamgi kigoyo ni Nyasaye erokamano, nikech Wach Nyasaye gi lemo miyo gibedo maler. Ka ipuonjo owete wechego, to inibed jatich maber mar Kristo Yesu, kendo weche mag yie kod puonj maber miseluwo nomi idongi. To bed mabor gi sigendini manono mag pinyni maonge tiendgi. Bed kipuonjo timo timbe mowinjore gi luoro Nyasaye. Ing’eyo ni ka ng’ato oketo chunye kuom tuke mag rieyo del, to mano konye mana e yore moko kende, to ka ng’ato oketo chunye kuom luoro Nyasaye, to mano konye e yore duto nikech okelone gueth e ngima ma sani, kendo e ngima mabiro bende. Wachno en adier, kendo owinjore ji oyiego chuth. Mano ema omiyo watiyo matek kendo wakedo, nikech wan gi geno kuom Nyasaye mangima, ma Jawar mar ji duto, to moloyo Jawar mar joma oyie. Puonj ji wechego, kendo chikgi, ma ok iyie mondo ng’ato ochayi nikech itin. To bed ranyisi ni jo-Kristo, kuom weche miwacho, gi gik mitimo, kod hera miherogi ji, kendo kuom bedo jaadiera, bende kuom bedo ng’ama ler. Ket chunyi kuom somo ni ji Wach Nyasaye, kendo kuom lando wach, kendo kuom puonjo ji, nyaka chieng’ moro abi. Kik ijwang’ mich mar Roho mane iyudo kane okor wach kuomi e kinde mane jodongo oyieyoe luetgi kuomi. Tim gigo gi chunyi duto mondo ji one kaka idongo e yore duto. Tim kinda e wechego, kiritori iwuon, kendo kitimo gik mipuonjo. Kitimo kamano to iniresri iwuon, kendo nires joma winjo weche mipuonjo bende. Kik idhaw ni ng’ama duong’, to los kode mos, mana kaka dilos gi wuoru. Bende bed kod yawuowi mana ka gima gin omineni. Mon madongo to bedgo kaka mineni, to nyiri kod mon matindo to bedgo kaka nyimineni e yo maler chutho. Nyaka ipar mond liete modong’ kendgi chuth. To ka chi liel moro nigi nyithinde kata nyikwaye, to ber mondo ginyis ni giluoro Nyasaye kuom gik ma gitimo e miegi, ka gikonyo jonywolgi gi jonywol jonywolgi, nikech mano ema long’o ni Nyasaye. Chi liel hiehie en chi liel modong’ kende, maonge watne moro, en ogeno mana Nyasaye, kendo osiko kolemo, kendo osayo Nyasaye odiechieng’ gotieno. To chi liel mohero raha to osetho, kata obedo ni ongima. Puonj ji chikno, mondo mond liete obed ma onge bura. Ka ng’ato ok nyal rito wedene, to moloyo ka ok onyal rito joode, to en ng’at mosekwedo yie marwa, kendo orach moloyo ng’at ma ok oyie. Kik iyie mondo ondik nying chi liel ma hike pok oromo piero auchiel e kwan mond liete. To bende nyaka obed dhako modimbore kuom chwore achiel, kendo ma ji oyiego ni timbene beyo, bende moserito nyithinde maber. Bende nyaka obed dhako mohero rwako welo kendo moyie konyo jo-Nyasaye kadwokore piny e tich moro amora kaka lwoko tiend jo-Nyasaye, kendo nyaka oket chunye kuom tiyo tije mabeyo duto. To kik iyie mondo ondik nying mond liete mapod tindo, nikech ka gombogi osegologi kuom Kristo, to gidwaro mondo okendgi. Kamano bura loyogi, nikech giketho singruok mane gitimo mokwongo gi Kristo. Bende ka giwuotho e mier ka gitiyo, to gipuonjore doko josamuoyo, to ok mana josamuoyo kende, to bende giting’o weche koni gi koni, kendo gidonjo e weche ma ok mekgi, ka giwacho gik ma ok owinjore giwachi. Omiyo daher mondo okend mond liete matindo, mi ginywol nyithindo, kendo girit utgi, eka digitam jasikwa yudo thuolo mar wacho weche maricho kuomwa. Mond liete moko osebayo yo, kendo giluwo Satan. Ng’at moseyie, bed ni en dichwo kata dhako, man gi wedene moko ma mond liete, nyaka okonygi, ma ok oweyo ni jo-Kristo ting’ mar konyogi, eka jo-Kristo obed gi thuolo mar konyo mond liete modong’ kendgi chuth. Jo-Kristo nyaka kwan jodongo motelo ni kanyakla mar jo-Kristo maber ka joma owinjore yud pok nyadiriyo, to moloyo onego gipar joma keto chunygi kuom tich lando wach, kendo kuom puonjo ji. Muma wacho niya, “Kik itwe dho dhiang’ ka ywayo lodi madiemo cham,” kendo ni, “Jatich ber gi pokne.” Kik iyie giwach ma odonjnigo jaduong’ kanyakla mar jo-Kristo moro, kaonge joneno ariyo kata adek. Joma timo richo to ikwer mana e nyim ji ratiro, mondo jomoko bende obed maluor. Amiyi chik matek e nyim Nyasaye kendo e nyim Kristo Yesu kod malaika maler ni, nyaka irit chikego. Kiyalo wach moro amora to kik ing’ad bura kapok iwinjo weche duto koni gi koni, kata kik idog ni ng’ato kayiem. Kik irikni yieyo lwedo kuom ng’ato kikete e tich telo, nikech dipo ka iriwori kode e richone moro, to ritri ibed maler. Ok onego imodh mana pi kende, to madh divai matin mondo okonyni iyi, nikech midekre ma in-go pile. Jomoko richogi ong’ere ratiro, kendo terogi e bura, to jomoko richogi fwenyore mana bang’e achien. Kamano bende e kaka timbe mabeyo bende nenore ratiro, to kata ka ok ginenre, to nyaka gifwenyre bang’e. Owete manie tich misumba nyaka kwan ruodhigi ka joma onego mi luor duto, mondo kik ji cha nying Nyasaye, kod wach mwapuonjo. To wasumbini man gi ruodhi moyie kuom Kristo kik cha ruodhigigo mana nikech gin owete, to nyaka gitinigi maber moloyo, nikech joma gitiyonigigo gin owete ma gihero. Ka ipuonjo to wechego ema nyaka ijiw malong’o. To ka ng’ato kelo puonj mayore, kendo ma ok oluwore gi weche maradier gi mag Ruodhwa Yesu Kristo, kod puonj ma miyo ji luoro Nyasaye, to mano nyiso ni en ng’at ma jasunga, kendo ok ong’eyo gimoro. Oowore mana gi mino wach, kod goyo mbaka makelo nyiego, gi daw, gi hango wach, gi chich maricho mamiyo ji parruok, kod dondruok maonge giko. Joma timo gik ma kamago gin joma parogi okethore, kendo ma adiera oselalnigi. Giparo ni lamo Nyasaye nyalo kelonigi ohala! To chutho, lamo Nyasaye nyalo keloni ng’ato ohala, to mana ka gik ma en-go orome. Ne ok wakelo gimoro e pinyni, bende ok wanyal kawo gimoro waago. Omiyo, ka wan gi chiemo kod lewni, to mago mondo oromwa. Joma dwaro bet jomwandu podho e tem kod gombo mathoth mofuwo kendo mahinyogi. Gombo ma kamago rwako ji e kethruok, kendo miyo ji lal, nimar hero pesa e chakruok mar kit richo duto. Jomoko osegombo mondo oyud pesa mathoth, kendo mano osemiyo gibaro giweyo yie marwa, mi gichwowo mana chunygi giwegi gi chandruok mathoth. To in ng’at Nyasaye, nyaka ibed mabor gi gigo duto, to dwar mondo ibed mana ng’ama kare, kendo moluoro Nyasaye, bende man gi yie kod hera, kendo motimo kinda, kendo mamuol. Ked lweny maber mar yie kimako ngima mochwere, ma en ngima mane oluongie kane ihulo malong’o ni iyie kuom Kristo e nyim ji mang’eny. Amiyi chik e nyim Nyasaye mamiyo gik moko duto ngima, kendo e nyim Kristo Yesu ma bende nohulo malong’o yie ma en-go e nyim Pilato. Chikno en ni nyaka irit chik mane omiyi ma ok iketho, kendo ibed maonge bura nyaka Ruodhwa Yesu Kristo duogi. Nyasaye mipako, ma en kende e wuon loch, nomi Kristo obi e kinde ma en owuon oseketo. En e Ruodh ruodhi, kendo en e jaloch moloyo joloch duto. En kende ema ok otho, kendo odak e ler ma dhano ok nyal chopoe. Onge dhano mosenene, kata manyalo nene. Pak gi loch ma nyaka chieng’ obedne! Amin. Nyis joma nigi mwandu mag pinyni mondo kik gibed jong’anyi, kendo kik giket chunygi kuom mwandu manono, to gigen mana Nyasaye ma miyowa gik moko mogundho mondo wabedgo mamor. Nyisgi mondo gibed joma timbegi beyo, ka timbegigo ema obedonigi mwandu mogundho, mayie pogo gik ma gin-go ni jowetegi. Ka gitimo kamano, to ginikan mwandu ma nobednigi mise maber e ndalo mabiro, mondo giyud ngima ma en ngima maradier. To in Timotheo, rit gima osemiyi mondo irit. Kik ichik iti ni weche manono ma onge tiendgi, kod mbekni ma ji goyo kuom gima giluongo ni rieko, to adier ok en rieko kata matin! Jomoko mawacho ni gin kod rieko ma kamano osebayo yo mi oa kuom yie ma wan-go. Ng’wono obed kodu. An Paulo, jaote mar Kristo Yesu kuom dwaro mar Nyasaye, andikoni in Timotheo, nyathina ma ahero. Nyasaye ne omiya tich mar lando ni ji wach ni osesingorenwa ni wayudo ngima kuom Kristo Yesu. Ng’wono gi miwafu kod kue moa kuom Nyasaye Wuoro gi Kristo Yesu Ruodhwa obed kodi. Alemoni pile, odiechieng’ gotieno, kendo ka alemo to agoyo erokamano ni Nyasaye ma atiyone ka parona liw, kaka kwerena bende notiyone. Ka aparo kaka pi wang’i nochwer to agombo neni, mondo chunya obed gi mor mogundho, nikech aparo yie maradier ma in-go. Yienino chalo gi yie mane Lois dani nigo mokwongo, kendo mane Yunike meru bende ni-go. Mano emomiyo aparoni mondo ichier mich mar chuny mane Nyasaye omiyi kane ayieyo lweta kuomi. Nyasaye ne ok omiyowa chuny mar bedo ngoche, to nomiyowa chuny mar bedo gi teko, gi hera, kod ritruok. Omiyo kik wiyi kuodi kod nyiso ji wach Ruodhwa, kata kik wiyi kuod koda, an ng’ate motue. To kuom teko mar Nyasaye, yie mondo ine masiche kodwa nikech Injili. Nyasaye nowarowa kendo oluongowa mondo wabed joge owuon, ok nikech gimoro maber ma wasetimo, to mana nikech mano ema nodwaro kuom ng’wonone. Nyaka nene ne omiyowa ng’wononeno kuom Kristo Yesu. To koro oseele kuom fwenyruok mar Jawar Kristo Yesu e piny. Kristo ema nosetieko tho, kendo osenyisowa ratiro kuom Injili ni ngima ma nyaka chieng’ nitie. Ne oyiera mondo aland Wach Maber kaka jaote kendo japuonj. Mano ema omiyo aneno masira kama, to wiya ok nyal kuot, nikech ang’eyo Jal mane ayie kuome, kendo aonge gi kiawa ni gima asemiye, onyalo ritona nyaka chop chieng’ Bura. Nyaka imak puonj maradier mane amiyi, obedni ranyisi. Luw puonj ka in gi yie kod hera ma wan-go kuom Kristo Yesu. Gima ber mane omiyino rit mang’won, ka Roho Maler konyi. Ing’eyo ni owete duto manie piny Asia, koda ka Fugelo, gi Hermogene, oseringo oweya kenda. To Ruoth mondo oguedh jood Onesiforo, nikech noduogo chunya ndalo mang’eny, kendo wiye ne ok okuot koda kane an e jela, to kane ochopo Rumi nomanya ahinya nyaka oyuda. Ing’eyo maber ahinya kaka ne okonya e yore mathoth e dala mar Efeso! Ruoth mondo okeche chieng’ Bura. Omiyo in nyathina, bed motegno kuom ng’wono ma wan-go kodi, ka wan kuom Kristo Yesu. Weche duto mane iwinjo ka apuonjo e nyim joneno mang’eny, to in bende nyaka inyis joma igeno, ma bende nyalo puonjo jomoko. Yie mondo osandi kodwa kaka jalweny maber mar Kristo Yesu. Jalweny maber ok dwar mondo oduodre gi weche mag dala, nimar odwaro bedo malong’o ni jal mane ondike. Jang’uech maringo kar tugo bende ok yud osimbo mar locho ka ok oringo kaka chik dwaro. Japur motiyo matek bende ema onego kuong yud pokne kuom cham moka. Par gima awachoni, kendo Ruoth nokonyi ng’eyo tiend weche duto. Par ni Wach Maber ma alando en wach Yesu Kristo, ma nyakwar Daudi, mane ochier oa kuom joma otho. Wach Maberno ema omiyo isanda kendo itueya gi nyororo ka ng’at motimo gik maricho. To wach Nyasaye ok nyal tue! Mano emomiyo adhil e weche duto nikech joma Nyasaye oseyiero, mondo gin bende giyud warruok man kuom Kristo Yesu, kod duong’ne mochwere. Nitie wach moro maradier mawacho niya, “Ka wasetho gi Kristo, to wanabed mangima kode bende. Ka watimo kinda to wanalochi kode bende, to ka wakwede, to en bende nokwedwa. Kata ka wan ok wabedo joadiera, en to pod en mana jaadiera, nikech ok onyal loko kite.” Nyaka ibed kiparo ni ji wechego, kendo chikgi matek e nyim Nyasaye, ni kik gimin wach, nimar timo kamano ok kony gimoro kata matin to kelo mana kethruok ni joma winjo. Tem matek mondo inyis ji ni in ng’at ma Nyasaye oyiego, kendo mapuonjo wach mar adiera e yo makare, kaka jatich ma tichne ok kuod wiye. To bed mabor gi weche manono mag oyuma, nikech joma ohero weche ma kamago medo mana bedo mabor gi Nyasaye, kendo gik ma gipuonjo chalo mana gi adhola manyamore. Gisebayo yor adiera, ka giwacho ni ndalo chier osekadho, mi giketho yie mar jomoko. To Nyasaye oseketo mise motegno mochung’ kogurore, kendo ondikie niya, “Ng’ato ka ng’ato mahulo nying Ruoth nyaka pogre gi richo.” Ong’ere ni e ot moro amora maduong’ nitie agulini mopogore opogore, ma moko olos gi dhahabu kata fedha, to moko bende olos gi bao kata lowo. Mokwongo itiyogo tije mogen, to mokogo itiyogo tich aticha. Omiyo ka ng’ato opuodhore oa e yore ma ok ler, to enobed kaka agulu mitiyogo tich mogen, nikech en ng’at mochiwore ni Nyasaye, ma Ruoth nyalo konyorego kuom tiyo tich moro amora maber. Nyaka iring ia e gombo mag yawuowi, to ibed e kanyakla mar joma sayo Ruoth gi chuny maradier, kendo madwaro bedo joadiera, kendo madwaro tim makare gi hera kod kue. Bed mabor gi mbekni mofuwo maonge rieko, king’eyo ni gikelo miero. Jatich Ruoth ok owinjore bed makwiny, to onego obed ng’ama ng’won gi ji duto, kendo obed japuonj molony, mahore mos, kendo marieyo joma dagi wachne gi muolo. Kamoro dipo ka Nyasaye nyalo miyo chunygi lokre mondo ging’e adiera, kendo giyud rieko, mi gitony gia e obadho mar Satan, mosemakogi mondo gitim dwarone. To ng’e malong’o ni kinde mag chandruok nobedi e ndalo mag giko. Ji nobed joma oherore kendgi giwegi, kendo ma ohero pesa. Ginibed joma wuorore kendo ma jong’ayi, kendo ma yanyo ji. Bende ok giniwinj jonywolgi, bende ok ginibed joma goyo erokamano, kata joma oluoro Nyasaye. Ginibed joma ok ohero jowetegi, kendo mamako sadha. Bende ginibed joma jokuoth kendo joma oowore, kendo jomahundu, kendo joma ok ohero gik mabeyo. Ginibed andhoke kendo joma mwomore kendo josunga, bende ginibed joma ohero raha moloyo Nyasaye. Ginitim gik mamiyo ginenore ka joma oluoro Nyasaye, to ngimagi to nonyis ni gionge gi teko ma luoro Nyasaye kelo. In to nyaka ibed mabor gi joma kamago. Joma kamago ema yudo thuolo mar donjo e mier, kendo hoyo mon mayomyom mogangore gi richo, kendo ma gombo mayoreyore ywayo koni gi koni. Gin mon matemo puonjore pile, to ok nyal ng’eyo adiera chuth. Kaka Janes gi Jambre nokedo gi Musa, e kaka joma richogo bende kedo gi adiera. Gin joma parogi okethore, kendo joma yiegi orem. To ok ginidhi nyime, nikech fupgi nofwenyre e lela e nyim ji duto, mana kaka fup Janes gi Jambre bende ne ofwenyore. In to iseluwo puonjna gi timna kod gik ma adwaro timo e ngimana. Iseneno yie mara, gi dhilna, gi herana, gi kindana, gi sand misandago, kod masiche ma aneno. Ing’eyo gik moko duto mane otimorena Antiokia gi Ikonio kod Lustra, kendo ing’eyo kaka ne adhil e sandgo duto. To Ruoth ne oresa e mago te. Chutho, ji duto madwaro doko joma oluoro Nyasaye kodembore kuom Kristo Yesu to nyaka yud sand. To joma richo gi joma wuondore nomed bedo joma richo moloyo, ka giwuondo ji, kendo gin bende iwuondogi. To in nyaka isik kirito weche misepuonjori, kendo ming’eyo ni adier, king’eyo ni joma ne opuonji gin ng’a gini. Bende ng’e ni nyaka ia e nyathi isebedo king’eyo weche manie Muma ma nyalo miyi rieko makeloni warruok, ka iyie kuom Kristo Yesu. Weche duto manie Muma wuok kuom much Nyasaye, kendo konyo kuom puonjo ji, kendo kuom kwero gik maricho, kendo kuom rieyo ji, kendo kuom tiego ji mondo obed joma kare, mondo jo-Nyasaye obed molony kendo moikore chuth ni tije mabeyo duto. E nyim Nyasaye kendo e nyim Kristo Yesu, mabiro ng’ado bura ni joma ngima gi joma otho, aparo ni Kristo biro duogo mondo olochi. Omiyo amiyi chik ni, land Wach Nyasaye, kendo ket chunyi kuom tijno kinde duto, kata ka piny ber kata rach. Kwer weche duto ma ok ni kare. Kendo rie weche maricho, kijiwo ji kendo ipuonjo gi kinda duto. Ndalo biro ma ji ok noyie puonj maradier, to giniluw mana gombogi giwegi, kendo ginidwar bedo gi jopuonj mathoth mondo opuonjgi mana weche malombogi. Ginidagi winjo adiera, to ginichik itgi mana ni sigendini manono. In to, bed modhil kinde duto. Nyaka iyie yudo masira kitiyo tich mar lando Wach Maber, kendo chop tich duto ma omiyi. An to, ngimana chalo gi misango miolo piny e kendo-mar-misango, kendo kinde ma aago e pinyni chiegni, Asekedo lweny maber, kendo asetieko ng’weya, bende aserito yie marwa. Koro gima okanna en mana osimbo mimiyo joma kare, ma Ruoth ma jang’ad bura makare biro miya chieng’ birone. To ok an kenda ema nomiya osimbo, to nomi koda ka ji duto morito birone gi chunygi duto. Tem matek mondo ibi ira piyo, nimar Dema oseringo oweya, nikech ohero pinyni, kendo osedhi Thesalonika. Kreske to osedhi e piny Galatia kendo Tito osedhi e piny Dalmatia. Luka kende ema wadong’go ka. Ka ibiro, to kaw Mariko ubigo, nikech okonya maber. Tukiko to aseoro Efeso. E kinde akinda ma ibiroe to kelna law mane aweyo Karpo e dala mar Troa, kendo ikelna kitepena, to moloyo mago molos gi pien. Aleksander ma jatheth mula notimona marach ahinya, Ruoth chieng’ nochule kuom gik mane otimona. In bende tang’ne, nikech nokedo matek gi weche duto mane awacho. E kinde mokwongo mane achung’ie e bura mondo awach wachna, onge ng’ato mane ochwaka, to ji duto noringo oweya. To Nyasaye mondo ong’wonnigi. Ruoth ne ochung’ buta momiya teko mondo aland Wach Maber chuth, mondo ji duto ma ok jo-Yahudi owinj Wach Maber. Kamano ne oresa e dho sibuor. Bende ang’eyo ni Ruoth pod biro resa kuom gimoro amora madwaro hinya, mi ochopa maber e polo kuma olochoe. Duong’ obedne nyaka chieng’. Amin. Mosna Priska gi Akula, kod jood Onesiforo. Erasto ne odong’ Korintho. Trofimo to naweyo ka tuo e dala mar Mileto. Tem matek mondo ibi ira kapok ndalo koyo ochakore. Yubulo gi Pude gi Lino kod Klaudia, kaachiel gi owete mamoko duto, jomosi. Ruoth obed gi chunyi. Ng’wono obed kodu. An Paulo, ma misumba Nyasaye, kendo jaote Yesu Kristo, ema andiko baruani. Nyasaye ne oora mondo ajiw yie mar joma Nyasaye oyiero obed motegno, kendo mondo apuonjgi adiera mamiyo giluoro Nyasaye, kuom geno yudo ngima mochwere, mane Nyasaye, ma ok riambi osesingore chon ni nomiwa. Nyasaye ma jawarwa ema nohulo wachne malong’o e ndalo mane en owuon oketo, kendo nogolo chik ni an ema onego miya tich mar lando wachneno. Andikoni in Tito, nyathina maradier kuom yie moriwowa kanyakla, ka akwayo mondo ng’wono gi kue moa kuom Nyasaye Wuoro gi Yesu Kristo obed kodi. Ne aweyo idong’ e chula mar Krete mondo ilos gik mane pod orem, kendo iyier jodong kanyakla mag jo-Kristo e mier duto, kaka ne achiki. Ka itimo kamano, to nyaka iyier mana joma onge ketho, man gi mon achiel achiel, ma nyithindgi gin joma oyie, kendo ma ji ok chichgo ni ngimagi achach, kata ni wang’gi tek. Jatend kanyakla mar jo-Kristo en jarit tich Nyasaye, omiyo nyaka obed ng’at maonge ketho. Kik obed ng’ama jasunga, kata ma jamrima, kata ma jamer, kata ma ohero goruok, kata ng’ama ohero pesa. To nyaka obed ng’at mohero rwako welo, kendo mohero gik malong’o. Bende nyaka obed ng’at mabidhore, kendo ma jang’ad bura kare, kendo ma timbene ler, kendo mong’eyo ritore owuon. Nyaka oyie chuth ni wach mwapuonjo en adier, kendo nyaka omake matek, eka onyalo jiwo ji gi puonj maradier, kong’eng’o joma tamore yie puonjno. Chutho, nitie ji mang’eny ma wang’gi tek, kendo mohero weche mag ayiem, bende ma jowuond. To moloyo gin jo-Yahudi moyie kuom Kristo. Nyaka kwergi mondo giling’, nikech giketho mier ka gipuonjo weche ma ok owinjore gipuonji, mana ni mondo giyud pesa. Janabi moro ma ja Krete wadgi nowacho niya, “Pile jo-Krete gin jomriambo. Gin ondiegi maricho, kendo jowuoro ma josamuoyo.” Gima nowacho en adier! Emomiyo siemgi matek mondo gibed gi yie motegno, ma ok gidewo sigend jo-Yahudi, gi chik mag ji modagi adiera. Gik moko duto ler ni joma ler, to onge gimoro kata achiel maler ni joma okethore, kendo ma ok oyie. Parogi kod chunygi okethore. Giwacho ni ging’eyo Nyasaye, to timbegi nyiso ni gidage. Gin joma timbegi mono, kendo ma ok winj wach, kendo ma ok nyal timo gimoro maber. To in Tito, nyaka iwach mana weche mowinjore gi puonj maradier. Nyak inyis joma dongo mondo obed joma oritore, kendo ma ok ohero oyuma, kendo joma bidhore. Bende gibed joma nigi yie motegno, kendo man gi hera kod kinda. Kamano bende nyaka inyis mon madongo mondo obed joma oluoro Nyasaye e ngimagi, to kik gibed jokuoth, kata joma ohero kong’o, to gibed ranyisi mabeyo, mondo omi mon matindo opuonjre hero chwogi kod nyithindgi, kendo obed joma oritore, mangimagi ler, bende ma rito utgi maber. Nyaka gibed mon mang’won kendo moluoro chwogi, mondo Wach Nyasaye kik yany. Kamano e kaka onego jiw yawuowi bende mondo gibed joma oritore e yore duto. In iwuon nyaka ibednigi ranyisi maber, kendo kipuonjo, to nyis ni in ng’at moriere, ma ok dwar oyuma. To ka iwuoyo, to wach mana weche maradier ma ji ok nyal chayo ni ofuwo, mondo okuod wi jasigu, maonge gima rach mowacho kuomwa. Nyis wasumbini mondo owinj ruodhigi e gik moko duto, kendo gitinigi maber ma ok gidwok wach. Kik gikwel, to ginyis malong’o ni gin joma inyalo geno adier e weche duto, mondo gimi ji one kaka puonj mar Nyasaye Jawarwa ber e gik moko duto ma gitimo. Nyaka watim kamano nikech ng’wono mar Nyasaye makelo warruok ni ji duto osefwenyore. Ng’wonono puonjowa mondo wawe richo gi gombo mag piny, mi wabed joma oritore kendo makare, ka waluoro Nyasaye e pinyni, kendo warito gueth ma wageno yudo, ma en fwenyruok mar duong’ maler mar Kristo Yesu, Nyasachwa maduong’ kendo Jawar. En ema ne ochiwore owuon nikech wan, mondo oreswa e richo duto, kendo opuodhwa wabed joge moyiero, mondo watim timbe mabeyo. Mago e gik ma nyaka ipuonj ji, kijiwogi kendo ikwerogi gi teko duto momiyi, to kik iyie mondo ng’ato o chai. Par ni ji mondo ochiw luor ni joma nigi loch kod joma nigi teko, ka giwinjo wachgi kendo giikore tiyo tije mabeyo duto. Nyisgi ni kik giwuo marach kuom ng’ato, kata kik gibed joma ohero dhaw, to gibed joma dwaro kelo winjruok, ka ginyiso ji duto muolo ma gin go. Wan wawegi chon ne waonge rieko. Ne ok wawinjo wach, kendo ne wan joma ne olal. Ne wan wasumbini mag gombo mayoreyore mag ringruok, klendo pile ne wan gi ichlit gi nyiego e chunywa. Ne wamon gi jowetewa, kendo jowetewa bende ne mon kodwa. Kane ng’wono mar Nyasaye Jawarwa kod hera ma oherogo dhano ofwenyore, nowarowa. Ne ok owarowa nikech tim makare moro amora ma wan wawegi ne wasetimo, to nowarowa mana nikech ng’wonone owuon. Nowarowa gi lwok mane Roho Maler okelonwago nywol manyien kod ngima manyien. Kuom Yesu Kristo Ruodhwa, Nyasaye noolo Roho mogundho kuomwa, ni mondo ka osemiyo wabedo e winjruok kode kuom ng’wonone, to wadok joma geno chamo gikeni mag ngima mochwere. Wechego gin adier, kendo adwaro ni mondo ine ni ji owinjore, mondo joma oyie kuom Nyasaye oket chunygi kuom timo gik mabeyo. Adier, wechego beyo kendo konyo ji. To nyaka iwe mbekni mofuwo, gi sigendini mag anywola, kod dhaw gi piem kuom weche mag Chik Musa, nikech weche ma kamago onge ohala, kendo gin weche manono. Kisesiemo ng’at makelo pogruok diriyo, to weri kode chuth! Nyaka ing’e ni ng’at ma kamano parone osekethore. Okethore aketha kong’eyo. Kinde akinda ma aoroe Artema iri, kata aoro Tukiko, to reti mondo ibi ira Nikopoli, nikech kuno ema aseneno ni ber mondo abedie ndalo chwiri. Tem matek mondo ikony Zena ma jabura kod Apolo e wuodhgi mondo kik gichand gimoro e yo. To nyaka ine ni jowa opuonjore tiyo tije mabeyo, mondo giyud gik ma gichando. Kik gibed joma budho abudha. Ji duto ma wan-go omosou. Mosnwa osiepewa man gi yie. Ng’wono mar Nyasaye obed kodu ndalo duto. Kuom Filemon, osiepwa kendo jatich wadwa: An Paulo, ng’at motue nikech Yesu Kristo, ema andiko baruani gi owadwa Timotheo. Wandikoni kaachiel gi kanyakla mar jo-Kristo malemo e odi. Bende wadikoni nyaminwa Afia kod Arkipo jalweny wadwa. Ng’wono gi kue moa kuom Nyasaye Wuonwa gi Ruodhwa Yesu Kristo obed kodu. Agoyo ni Nyasaye erokamano pile ka aluongo nyinge e lemona, nikech awinjo wach yie ma in-go kod hera ma iherogo Ruoth Yesu, kaachiel gi jo-Nyasaye duto. Akwayo Nyasaye ni, kaka ilando ni jomoko yie ma in-go, waduto wamed ng’eyo malong’o gueth mogundho ma wan-go nikech wayie kuom Kristo. Owadwa, kane awinjo ni hera ma iherogo jo-Nyasaye oseduogo chunygi, ne amor ahinya, kendo an bende chunya noduogo. Kuom mano, kata obedo ni an-gi ratiro kuom Kristo mar chuni timo gima onego itim, to akwayi mana gi muolo nikech hera ma waherorego. An Paulo ng’at moti, bende ma koroni otue nikech Yesu Kristo, asayi kuom wach nyathina Onesimo, mane odoko wuoda ka an e od tuech ka. Onesimo yandi ok konyi, to koro okonyowa ahinya, in kaachiel kod an. Aduoge iri, kata obedo ni ochalo ringra awuon kamano! Da ahero mondo obed koda ka okonya kaeri, e kinde ma anie tuech nikech Injili ni. To ok adwar chuni mondo ikonya, to daher mondo ikonya mana kuom ng’wononi. Kuom mano, ok anatim gimoro ka ok iyiego. Kamoro nyalo bet ni Onesimo nowuok kuomi kuom ndalo manok, mondo chieng’ moro oduog iri ubed kode nyaka chieng’. To koro ok oduog mana kaka misumba kende, to oduogo ka ng’ama oloyo misumba, nikech osedoko owadu ma ihero kuom Kristo. An owuon ahere, to in ema ibiro here moloyo, nikech ibiro here kaka dhano, kendo ibiro here kaka owadu kuom Ruoth! Omiyo, ka ikwano ni an kod in wan e achiel kuom yie, to rwak Onesimo kaka dirwaka. Ka osetimoni gimoro marach, kata ka en gi gopi moro to kwan mano ka gima an ema an gi gopi. Koro andiko wechegi gi lweta awuon, ka asingora niya, “An Paulo, abiro chuli,” ka ok aparoni ni gopa ma in-go en mana ngimani iwuon! Par wachno owadwa! Adwaro ni mondo itimna ng’wono kuom Ruoth e wachni. Duog chunya kaka ja-Kristo wadwa. Andikoni ka ang’eyo ni ibiro timo gima asewacho, kata moloyo mano. To bende, ikna kar bet, nimar ageno ni Nyasaye biro winjo kwayou uduto, mi oduoga iru. Epafra, motuewago nikech Kristo Yesu, omosi. Mariko gi Aristarko gi Dema kod Luka, ma gin jotich wetena, bende jomosi. Ng’wono mar Ruoth Yesu Kristo obed kodu. Chon Nyasaye nomiyo jonabi owuoyo gi kwerewa e yore mang’eny kendo mopogore opogore, to e ndalo mogikgi, Wuowi owuon ema osebedonwa wach Nyasaye. En ema Nyasaye osekete wuon gik moko duto, kendo en ema osemiye chueyo gik moko duto. En ema orieny kaka duong’ maler mar Nyasaye, kendo en e kit Nyasaye hie, kendo en ema omiyo gik moko duto osiko nikech wachne man gi teko. Kane en owuon oseloso yor pwodhruok kuom richo, nobet piny e bat korachwich mar Nyasaye manie polo. Kaka nyinge mar Wuowi mane omiye duong’ moloyo nying malaika, e kaka obedo maduong moloyo malaika. Onge malaika moro mane Nyasaye owachone ni, “In e Wuoda: tinendeni asedoko Wuoru,” kata mane owacho kuome ni, “Anabed wuon mare, kendo enobed wuoda.” To bende kane Nyasaye chiegni kelo Wuode makayo e piny, to ne owacho niya, “Malaika duto mag Nyasaye mondo olame.” Ka owuoyo kuom malaika to owacho niya, “Nyasaye loko malaikane yamo. Oloko jotichne ligek mach.” To ka owuoyo kuom Wuowi, to owacho niya “A Nyasaye, lochni nosik nyaka chieng’, kendo irito piny gi adiera. Ihero timbe makare, to imon gi timbe maricho. A Nyasaye, mano emomiyo Nyasachi oseyieri ruoth, mowiri gi mo, komiyi mor mang’eny moloyo mor mosemiyo jowadu.” Bende owacho niya, “A Ruoth, kar chakruok in ema nichweyo piny, kiketo mise mare, kendo ne iseloso polo gi lueti iwuon. Gin to ginirum, in to isiko mochwere. Giduto ginidog moti, kaka law doko moti, mi iniban-gi ka law abola, kendo inilokgi kaka iloko law. In to isiko mana in, kendo hiki ok norum.” Nyasaye pok onyiso malaikane moro ni, “Bed e bada korachwich ka, nyaka chop aket wasiki obed raten tiendi.” Kamano waneno ni malaika gin mana roho matiyo ni Nyasaye. Nyasaye orogi mondo gikony joma biro yudo warruok. Mano emomiyo nyaka waket chunywa kuom mako weche ma wasewinjo, mondo kik waba yo. Wach Chik mane malaika okelo ne nigi teko, omiyo ng’at mane ok oluwe, kendo ok orite, noyudo kum moromo kode. Wan to dwatony nade, ka wajwang’o warruok maduong’ makama? Ruoth Yesu owuon ema nokwongo nyiso ji wach warruokno, eka joma nowinjo wachno nonyisowa ni en adier. Nyasaye owuon bende nonyiso ni en adier, kuom timo ranyisi gi honni kod tije madongo mopogore opogore, kendo kuom pogonwa mich mag Roho kaka en owuon odwaro. Wawuoyo kuom piny mabiro, to Nyasaye ne ok oketo malaika mondo obed jotend pinyno. Nitie kamoro e Muma mawacho niya, “Dhano en ang’o ma dipare? Koso Wuod dhano en ang’o ma didewe? Ne imiyo obedo matin moloyo malaika kuom kinde manok. Bang’e ne isidhone osimbo mar duong’ kod pak, bende ne iketo gik moko duto e bwo tiende.” Ka Muma wacho ni Nyasaye noketo gik moko duto e bwo tiend dhano, to mano nyiso ni onge gima odong’ ma ok oketoe tekone. To koro pod ok wane ka gik moko duto oket e teko dhano. To gima waneno, en mana Yesu, mane Nyasaye omiyo obedo matin moloyo malaika kuom kinde manok mondo otho ni ji duto kuom ng’wonone mar Nyasaye. En ema Nyasaye nosesidhone osimbo mar duong’ kod pak, nikech rem mar tho mane oneno. Nyasaye mane ochweyo gik moko duto mondo otine ne dwaro mondo okel nyithinde mang’eny e duong’ne maler. Omiyo noneno ni ber mondo omi jal matelonigi e warruok bed ng’ama kare chuth bang’ neno sandruok. Jal mapwodho ji, kaachiel gi jogo mipwodho, giduto gin nyithind ng’at achiel. Mano emomiyo oluongogi ni owetene, ma ok wiye okuot, kowacho niya, “Anahul nyingi ni owetena. Anapaki gi wer e dier chokruok.” Owacho bende niya, “Anaket genona kuom Nyasaye.” Kendo owacho ni, “Eri, an ka, kaachiel gi nyithindo ma Nyasaye osemiya.” Emomiyo kaka nyithindogo nigi ringruok mar dhano, e kaka Yesu bende nokawo ringruok mar dhano. Notimo kamano mondo, kuom thone, oketh loch jal man gi teko mar tho, tiende ni Satan, kendo mondo ogony joma luoro mar tho osemiyo obedo wasumbini ndalo duto mag ngimagi. Nenore malong’o ni ne ok obiro mana ni mondo okony malaika, to nobiro ni mondo okony nyikwa Ibrahim. Mano emomiyo nyaka ne obed machalo gi owetene e yore duto, mondo odog jadolo maduong’ mang’won kendo maradier, matiyo e nyim Nyasaye, katimo misango migologo richo mag jo-Nyasaye. Kaka koro en owuon osekadho e tem mar neno masira, omiyo koro onyalo konyo jogo mitemo. Emomiyo owetena ma Nyasaye osemiyo obedo joge owuon, kendo ma bende oseluongo mondo odhi ire e polo, paruru Yesu, mane ooro mondo obed Jadolo Maduong’ mar yie ma wahulo. Ne obedo jaadiera ni Nyasaye mane okete e tich mana kaka Musa bende nobedo jaadiera e od Nyasaye. Kwar jodhoot moro nigi duong’ moloyo jodhoode. Mano emomiyo Yesu bende duong’ moloyo Musa. Jodhoot ka dhoot nigi kwargi, to wuon gik moko duto en Nyasaye. Musa nobedo jaadiera e od Nyasaye duto, to mana kaka jatich, kendo nowuoyo kuom gik ma Nyasaye nowacho e ndalo mabiro. To Kristo en jaadiera e od Nyasaye kaka wuowi ma jatend od wuon mare. Wan e jood Nyasaye, to mana ka wasiko gi chir kod geno ma ok dog chien. Onego watim mana gima Roho Maler wacho e Muma ni, “Winjuru dwond Nyasaye kawuono. Kik wiu dog matek kaka ne wi kwereu odoko matek kane ging’anyo ni Nyasaye, e kinde mane giteme e thim. Nyasaye wacho niya, ‘Kwereu notema kuno mondo ong’e chunya, kata obedo ni giseneno gik mane atimo kuom higni piero ang’wen. Mano emomiyo nakecho kod tieng’ni, mi awacho niya, “Ndalo duto gitamore winjo chikena, kendo ok ging’eyo yorena,” Kuom mano mirima ne omaka, mi akuong’ora ni, “Ok ginidonj kama antie mondo giyue koda.” ’ ” Owetena, beduru motang’ mondo kik ng’ato kuomu bed gi chuny marach matamore yie, mamiyo oweyo Nyasaye mangima. To moloyo, jiwreuru ng’ato gi ng’ato kapod iluongo ndalo ni ‘Kawuono’, mondo kik richo gal ng’ato kuomu, mi bed gi chuny matek, nimar ka wamako geno mane wachakogo nyaka giko matek, to wanabed jocham gikeni kaachiel gi Kristo. Muma wachonwa wan bende niya, “Winjuru dwond Nyasaye kawuono. Kik wiu dok matek kaka ne wi kwereu odoko matek kane ging’anyo ni Nyasaye.” Ng’ano giri mane ong’anyo kane owinjo dwonde? Donge gin jogo duto mane Musa owuokgo Misri? To ng’ano giri mane Nyasaye okechogo kuom higni piero ang’wen? Donge gin joma ne otimo richo, mi ringregi odong’ e thim? Koso ng’ano giri mane Nyasaye okuong’ore ni ok nodonj kama entie mondo oyue kode? Ne gin joma notamore winjo wachne. Omiyo waneno ni ne ok ginyal donjo kar yueyone nikech ne gitamore yie. Koro Nyasaye oseweyonwa singruok ni wanyalo donjo kama entie mondo wayue kode. Omiyo watang’uru mondo ng’ato kuomwa kik par ni thuolo mar donjo e yueyono osekadhe, nikech Wach Maber oseyalnwa mana kaka noyal ni joma chon. To wach mane giwinjo ne ok okonyogi, nikech, kata ne giwinje gi itgi kamano, to ne ok giyie gi chunygi. To wan mwaseyie koro wadonjo kama Nyasaye nitie mondo wayue kode. Nyasaye wacho e Muma niya “Mirima ne omaka, mi akuong’ora ni, ok ginidonji kama antie mondo giyue koda.” Owacho kamano, kata obedo ni tije noserumo, chakre ndalo mane otieko chueyo piny, mana kaka Muma wacho kamoro kuom ndalo mar abiriyo niya, “Nyasaye noweyo tijene duto, mi oyueyo chieng’ mar abiriyo.” To kaka waseneno, Muma wacho bende ni, “Ok ginidonj ngang’ kama antie, mondo giyue koda.” Mano nyiso malong’o ni nitie jomoko moyienigi donjo kama Nyasaye nitie mondo giyue kode. To kaka joma ne okwongo winjo Wach Maber ne otamore yie mi ok odonjo mondo oyue gi Nyasaye, Nyasaye oseketo kinde machielo miluongo ni, ‘Kawuono’. Owuoyo kuome e Muma higni mang’eny achien, komiyo Daudi wacho niya, “Winjuru dwond Nyasaye kawuono. Kik chunyu dok matek.” Ka dine bed ni Joshua osemiyogi kar yueyo, to Nyasaye ok dochako owuoyo kuom kinde machielo. Mano nyiso ni yueyo machalo gi yueyo mar chieng’ Sabato pod nitie ma jo-Nyasaye nyalo yudo, nimar ka ng’ato odhi yueyo gi Nyasaye to oweyo tichne owuon mi oyueyo, mana kaka Nyasaye bende noweyo tichne ni oyueyo. Emomiyo waketuru chunywa mondo wadonji e yueyono. Kik watamre yie kaka jogo notamore, nono to walal. Wach Nyasaye ngima kendo tiyo, bende obith moloyo ligangla ma dhoge ariyo. Opowo chuny dhano, kendo odonjo nyaka iye mogik, kama opogoe paro gi chuny, kod fuoni gi ondhudho. Bende oketo bura ni paro kod dwaro manie chuny ng’ato. Onge gimoro amora mochue, manyalo pondo ni Nyasaye, to gik moko duto elore e lela ni Jal ma nyaka wanyis gik ma wasetimo. Emomiyo koro wamakuru yie ma wahulo matek, nikech wan gi Jadolo Maduong’ nosedhi nyaka e nyim Nyasaye. En Yesu Wuod Nyasaye. Wan gi Jadolo Maduong’ manyalo kecho nyawowa nikech noteme e yore duto ma wan bende itemowae, to ne ok otimo richo. Emomiyo wasuduru gi chir e nyim kom Nyasachwa mang’won, mondo okechwa, kendo okonywa kuom ng’wonone e kinde ma wadwaroe kony. Jodolo madongo duto iyiero kuom ji, kendo iketogi mondo giti ni ji e nyim Nyasaye, ka gichiwo mich gi misengni migologo richo. Ginyalo dembo joma kia kod joma orwenyo, nikech gin giwegi bende nyawo obembogi e yore mang’eny. Mano emomiyo nyaka gitim misengni ma gigologo richogi giwegi mana kaka gitimo ni ji. Bende onge ng’ama nyalo yierore kende owuon mondo okaw tich maduong’ mar bedo jadolo maduong’, to Nyasaye kende ema yiero ng’ato, mi ket jadolo, mana kaka noketo Harun. Kamano bende Kristo ne ok oyierore kende owuon mondo okaw duong’ mar bedo jadolo maduong’, to Nyasaye ema nokete jadolo maduong’ kawachone ni, “In e Wuoda, tinendeni asedoko Wuoru,” Muma wacho bende kamoro machielo niya, “In jadolo nyaka chieng’ e kit tich dolo mar Melkizedek.” E ndalo mane Yesu odak e pinyni ka dhano, ne olemo, kendo osayo Nyasaye mane nyalo rese e tho, ka oywak malit, kendo pi wang’e chuer. Nyasaye nowinjo ywakne nikech dembruokne. Kata obedo ni ne en Wuod Nyasaye kamano, to nopuonjore winjo wach kuom masiche mane oneno, Kendo kane osebedo ng’ama kare chuth, nodoko jakel warruok mosiko ni ji duto mawinjo wachne, mi Nyasaye nochake ni Jadolo Maduong’ e kit tich dolo mar Melkizedek. Wan gi weche mathoth ma dwawachnu kuom Melkizedek, to tugo tiendgi tek, nikech itu nok. Tinde onego ubed jopuonj, to pod udwaro mana ng’ama puonjou nonro mar wach Nyasaye. Kar chamo chiemo motegno, to chak ema pod udwaro! To ng’at mamadho mana chak kende pod en mana nyathi makwar, ma ok ong’eyo puonj man kuom wach makare. Joma dongo to chamo chiemo motegno, nikech gisepuonjore, mi ging’eyo pogo gik mabeyo gi gik maricho. Omiyo koro waweuru chakruok mar wach Kristo, to wadhiuru nyime gi puonj motegno. Ok onego wachak wapuonju weche mokwongogo, ka gima wachako waketo mise kendo, nikech ung’eyo ni nyaka ulokru uwe timbe materou e tho kendo uyie kuom Nyasaye. Wasepuonjou weche mag lwok mopogore opogore, gi yweyo lwedo kuom ji, gi chir mar joma otho, kod kum mochwere. To koro wameduru mana dhiyo nyime, kendo mano ema wabiro timo ka Nyasaye oyie. Joma yande ler oserieny e chunygi, mi obilo mich mar polo, kendo opognigi Roho Maler, kendo obilo Wach Nyasaye, mi oyudo ni mit, mi ong’eyo teko mar piny mabiro, to bang’e odok chien, ok nyal dwoki mi chak lokre kendo, nimar gin giwegi giguro Wuod Nyasaye e msalaba, kendo gimiyo ichaye ratiro. Nyasaye guedho lowo mamwonyo pi koth ma chuene pile, kendo manyago cham makonyo joma pure. To ka lowono nyago mana kudho kod buya, to ikwane ni oonge ohala. Nyasaye chiegni kuong’e, kendo mach nowang’e mi tieke! To jowadwa, kata ka wawuoyo kodu kama, to wageno ni ubiro yudo gik mabeyo ma warruok kelo. Nyasaye en jaadiera, kendo wiye ok nyal wil gi tichu kod hera ma usenyiso ni uherego, ka ukonyo joge, kaka usebedo kutimo kendo pod utimo, to wagombo ahinya mondo ng’ato ka ng’ato otim kinda nyaka giko, mondo uyud chutho gima ugeno. Kik utim samuoyo, to beduru joma luwo ranyisi mar jogo mayudo gik ma Nyasaye nosingore ni nomigi nikech giyie kendo gitimo kinda. Kane Nyasaye osingore ni Ibrahim, to nokuong’ore gi nyinge owuon, nikech onge ng’ama duong moloye ma dine okuong’ore gi nyinge. Nowacho niya, “Anaguedhi adier, mi ami nyikwayi bed mang’eny.” Kuom mano, bang’ timo kinda, Ibrahim noyudo gima ne Nyasaye osesingorene. Pile ji kuong’ore gi nying ng’ama duong’ moloyogi gi duong’, kendo kuong’ruok ema itiekogo weche duto manie kind ji, mondo kiawa moro obed maonge. Mano emomiyo Nyasaye ne oguro singruokne kokonyore gi kuong’ruok, nikech ne odwaro ni mondo jogo mane onego oyud gik mane osingorenigi ong’e malong’o ni gima ochano timo ok nyal lokore. Kuom mano, Nyasaye nokonyore gi gik moko ariyo ma ok nyal lokore, kendo ma ok onyal wachoe miriambo, tiende ni singruok gi kuong’ruok. To wan, joma osetony, koro wayudo jip motegno ka wamakogo geno manie nyimwa. Genoni ema wan go. Ochalo gi loch mogur, motue chunywa kuome. Ok ong’ingni, to omoko matek ta. Okadho nanga mar rageng’, mi odonjo kama Ler Moloyo. Kanyo ema Yesu nodonjoe nikech wan kotelonwa, kendo nodoko jadolo maduong’ nyaka chieng’ e kit tich dolo mar Melkizedek. Melkizedekno ne ruodh Salem, kendo ne en jadolo mar Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto. Noromo gi Ibrahim kane Ibrahim dok dala koa loyo ruodhi, mi noguedhe. En ema ne Ibrahim omiye achiel kuom apar, mag gik moko duto mane omayo ruodhigo. To tiend nying mar Melkizedek gin ariyo: mokwongo en ni ‘Ruoth Makare’, to bende en ruodh Salem, tiende ni ‘Ruodh Kue’ Onge wach moro mondiki ni en gi wuon kata min kata anywolane, kendo onge wach chakruok mar ndalone kata giko mar ngimane. En kaka Wuod Nyasaye. Osiko jadolo nyaka chieng’. Parieuru duong’ ma jali nigo, ka Ibrahim kwarwa ema ne omiye achiel kuom apar mag gik mabeyo mope! To chik ochiko nyikwa Lawi, ma gin joma tiyo tich dolo, mondo ochok achiel kuom apar mag gik moko kuom ogandagi, tiende ni gigol gigo kuom jo-Israel wetegi, kata obedo ni owetegigo bende gin nyikwa Ibrahim kamano. Melkizedek to ne ok en nyakwar Lawi, to kata kamano Ibrahim nomiye achiel kuom apar mag gik mope, mi noguedho kata mana Ibrahim, ng’at mane oyudo singruok mag Nyasaye! Ong’ere malong’o ni ng’ama duong’ ema guedho ng’ama tin. To korka jodolo, to waneno ni joka Lawi, ma gin joma yudo achiel kuom apar mag gik mokogo, gin joma tho. Korka Melkizedek to waneno ni ng’at mane oyudo achiel kuom apar, Muma wacho ni pod ngima. Chutho, wanyalo wacho ni kane Ibrahim ochulo achiel kuom apar, to kata mana Lawi nyakware, ma en ng’at mane onego oyud pok mar achiel kuom apar, bende nochulo pokno, nimar Lawi ne pod nie ringre Ibrahim kwar mare kane Melkizedek oromo gi Ibrahim. Chik mane omi jo-Israel notenore kuom tich dolo mar jo-Lawi. To ka dine bed ni tich dolo mar jo-Lawi ochopo tichne maonge gima orem, to onge gima dine mi jadolo moro machielo wuogi e kanyakla mar Melkizedek, to ok e kanyakla mar Harun. To ka kit tich dolo oloki, to mano nyiso ni chik bende nyaka loki. Awacho kamano nikech Jal mwawuoyo kuomeni, tiende ni ruodhwa, noa e dhoot moro ma ng’ato pok oaye mondo oti tich dolo kendo-mar-misango. Ong’ere malong’o ni Ruodhwa noa e dhood Juda. To kane Musa owuoyo kuom tich jodolo ne ok omulo nying dhood Juda. To tiend wachni medo nenore malong’o moloyo, ka jadolo machielo owuok machalo Melkizedek. Ne ok okete e tich dolo kaka chik pinyni dwaro, to nokete kuom teko mar ngima maonge gima nyalo ketho, mana kaka Muma wacho niya, “In jadolo nyaka chieng’ e kit tich dolo mar Melkizedek.” Chik machon osegol oko nikech oonge teko kendo ok onyal konyo gimoro, nimar Chik ne ok ochopo gima ne oketene. To geno manyien koro osekel, mamiyo wasudo machiegni gi Nyasaye. To bende mano ne ok otim maonge kuong’ruok. Kane oketi jo-Lawi e tich dolo, to kuong’ruok ne onge. Yesu to ne oket jadolo gi kuong’ruok, kaka Muma wacho ni, “Ruoth Nyasaye osekuong’ore, kendo ok nolokre ngang’ kuom wachne mawacho ni, ‘In jadolo nyaka chieng’.’ ” Mano omiyo singruok ma Yesu osiro ber moloyo singruok machon. Nitie wach moro machielo bende, jodolo ma jo-Lawi ne nyaka bed mang’eny, nikech kaka gin dhano matho, tho ne monogi siko e tichgi. Yesu to nigi tich dolo ma ok we ni ng’at moro machielo, nikech osiko nyaka chieng’. Kuom mano en gi teko mochwere mar reso jogo makadho kuome kasudo ir Nyasaye, nikech ongima nyaka chieng’ mondo okwanigi Nyasaye. To jadolo maduong’ ma kamano ema wadwaro, nikech oler, kendo oonge ketho; chilo moro onge kuome, bende osepoge kuom joricho, kendo oseting’e malo moyombo polo. Onge gima dimi otim misengni pile, kaka jodolo madongo moko kwongo timo misengni ma gipwodhogo richogi giwegi, to eka gitimo misengni mipwodhogo richo oganda. En to notimo misango dichiel kende, kane ochiwore en owuon ka misango. Chik Musa to keto dhano adhana manyap mondo obed jodolo madongo, to weche singruok mane Nyasaye okuong’orego mane obiro achien bang’ Chik, oketo Wuowi mosedoko ng’ama kare chuth jadolo maduong’. To wach maduong’ kuom weche ma wasewacho e ma: Chutho wan gi jadolo maduong’ ma kamano. Obet e bat korachwich mar Kom Duong’ manie polo. Obet kanyo ka otiyo Kama Ler maradier, ma en hema ma Nyasaye ema oguro, to ok dhano. Jodolo madongo duto oketi mondo ochiw mich, kendo otim misengni, omiyo jadolowa maduong’ni bende nyaka bed gi gimoro mochiwo. Ka da en e pinyka, to da ok obedo jadolo kata matin, nikech nite jodolo machiwo mich kaka Chik Musa dwaro. Tich ma jodologo chiwo en kido gi tipo mar tich manie polo, mana kaka tich Musa bende nobet, nikech kane Musa chako tich gero Hema mar Romo gi Nyasaye, to Nyasaye nowachone niya, “Neni iloso gik moko duto machal gi kido mane onyisi e got.” To tich ma Yesu oseyudo ber moloyo tich jodologo, mana kaka winjruok ma okelo ber moloyo winjruok machon, nikech en winjruok ma singruok mabeyo moloyo ema guro. Ka dine winjruok mokwongo bed ma onge wach moro moremie, to Nyasaye ok dodwaro winjruok mar ariyo. To Nyasaye noneno wach moro morem kuom joge, mana kaka Muma wacho ni, “Ruoth Nyasaye owacho niya, ‘Ndalo biro ma anatimie singruok manyien gi dhood Israel kod dhood Juda. Ok nochal gi singruok mane atimo gi kweregi, kane atayogi, kagologi e piny Misri, nimar ne ok girito singruok mane atimo kodgino, mi an bende ne ajwang’ogi’ To Ruoth medo wacho niya, ‘Singruok ma anatim gi dhood Israel bang’ ndalogo e ma: Anaket chikena e parogi, kendo anandikgi e chunygi. Anabed Nyasachgi, mi ginibed joga Onge ng’ama nopuonj wadgi, kata ma nopuonj omin mare, kawachone ni, “Ng’e Ruoth,” nikech giduto gining’eya, chakre ng’at matinie moloyo nyaka ng’ama duong’ie moloyo. Anang’wonnigi giduto kuom timbegi maricho, kendo ok nachak apar richogi ngang’.’ ” To ka Nyasaye wuoyo kuom singruok manyien kamano, to mano nyiso ni osemiyo singruok mokwongo odoko machon, kendo ong’ere ni gima odoko machon, kendo oti, chiegni rumo. Singruok mokwongo ne nigi chike moko miluwo kilamo Nyasaye, to bende ne en gi kar lemo molosi e pinyka. Ne olos hema ma ong’ad iye ariyo. Kama ikwongo donjoe iluongo ni Kama Ler. Kanyo ema ne nitie rachung taya, gi mesa moketie Makati miketo e nyim Nyasaye pile. To tok nanga mar rageng’ mar ariyo, ne nitie Hema moro miluongo ni Kama Ler Moloyo. Ei hemano ne nitie kendo-mar-misango molos gi dhahabu miwang’oe ubani, kod Sandug Muma, gi ludh Harun mane oloth, kod kite mopa mondikie Singruok. To ewi Sandugno ne nitie kido mag malaika miluongo ni kerubi, manyiso duong’ maler mar Nyasaye. Buombegi noumo kama igoloe richo. To ok wanyal wuoyo matut kuom gigo sani. Kamano e kaka ne ochan gigo. Jodolo donjo e hema maoko pile, kendo tiyo tijegi mag lemo. Hema mar ariyo to jadolo maduong’ kende ema donjoe nyadichiel higa ka higa. To bende ok onyal donjo kanyo ka oonge gi remo ma ochiwo mondo obed misango mopwodhogo richone owuon, kendo mopwodhogo richo ma oganda otimo ka ok ong’eyo. Kamano Roho Maler nyisowa ni ka hema maoko pod nitie, to yo midonjogo Kama Ler Moloyo pok oyaw. Mano en ranyisi manyiso kaka gik moko chalo e kinde ma kawuono. Onyiso ni mich gi misengni ma ichiwo ni Nyasaye ok nyal miyo chuny jalemo bedo malong’o chuth, nimar gik mobadhe gin mana chiemo gi gik ma imadho kod tim lwok mopogore opogore. Magi gin mana chik mag tim maoko ma oketi mondo oti nyaka chop kinde ma Nyasaye losoe gik moko manyien. To koro Kristo osebiro. En jadolo maduong’ ma wuon gik mabeyo ma koro nitie ka. Hema ma otiyoe en hema man gi duong’ moloyo kendo malong’o chuth. En hema ma ok olos gi lwedo, tiende ni ok en mar piny mochueni. Kristo nodonjo Kama Ler dichiel kende, to ok koting’o remb diek kata emb nyiroye, to mana koting’o rembe owuon, mi oyudonwa warruok mochwere. Ka remb diek gi remb ruedhi kod buch roya mikiro nyalo pwodho ringre joma ogak mi gidok maler, to koro remb Kristo dipwodh chunywa maler marom nadi! Kuom Roho mochwere, Kristo nochiwore owuon ni Nyasaye ka misango maonge songa, mi ogolowa e timbe materowa e tho, mondo walam Nyasaye mangima. Omiyo Kristo e jal makelo winjruok manyien, mondo jogo mane oluongi oyud mwandu mochwere mane Nyasaye osingore ni gibiro yudo. Mano nyalo timore nikech tho osebetie makelo resruok kuom richo mane otim e ndalo winjruok machon. To ka ng’ato lamo ni ji gige, to gigego ok pogi kapok ong’ere malong’o ni osetho. To kapod ongima to lemoneno onge gi teko kata matin. Mano emomiyo kata mana winjruok mokwongono ne ok ochako tich ka onge remo. Mano en adier, nikech kane Musa osehulo ni ji chike duto, nokawo remb nyiroye gi diek, kaachiel gi pi, mi okiro e kitap Chik, kendo okiro kuom ji duto, nokiro remono gi yie rombo malando kod owino, kowacho niya, “Ma e remo mar singruok mane Nyasaye ochikou mondo uriti.” Kamano bende e kaka Musa nokiro remo e Hema mar Romo gi Nyasaye, gi gik moko duto mane itiyogo e tich lemo. Chutho, kaluwore gi Chik Musa to chiegni ni gik moko duto ipwodho gi remo, kendo ka remo ok ochuer, to golo richo onge. Kane owinjore ni gigo, ma gin mana kido mag gik manie polo, nyaka pwodh gi misengni ma kamago, to kara gik manie polo hie nyaka pwodh gi misengni mabeyo moloyo mago. Awacho kamano nikech Kristo ne ok odonjo Kama Ler molos gi lwedo, ma en mana kido mar Kama Ler hie, to nodonjo e polo hie, mondo koro ochung’nwa e nyim Nyasaye. Ok odonj mondo ochiwre pile, kaka jadolo maduong’ donjo Kama Ler higa ka higa gi remb chiayo, nikech ka da bed ni otimo kamano, to dine osande pile, chakre chuech piny. To e ndalo ma piny rumoeni osefwenyore mana dichiel kende, ni mondo otiek richo, kochiwore owuon ka misango. Ng’ato ka ng’ato nyaka tho mana dichiel kende, to bang’ mano Nyasaye yale. Mano e kaka Kristo bende ne ochiw ka misango dichiel kende, mondo oting’ richo mag ji mang’eny, to obiro fwenyore kendo mar ariyo, to ok ni mondo ogol richo, to mana ni mondo okel warruok ni jogo morite. To Chik Musa oting’o mana kido mar gik mabeyo mabiro, to ok giting’o gigo hie. Misengni ma jodolo timo ka luwore gi Chik gitimo higa ka higa. To mano nyiso ni Chik ok nyal miyo jolemo bed kare chutho, nikech ka dine ni Chik nyalo timo kamano, to misengnigo dowe chuth, nimar ka osepwodh jolemo chuth, to richo ok dichak chand parogi kendo. To kar golo richo, to misengni mitimogo paronigi mana richogi higa ka higa, nikech remb ruedhi gi remb diek ok nyal golo richo. Mano emomiyo, kane Kristo biro e piny, nowacho ni Nyasaye niya, “Ok misengni kod chiwo ema nidwaro, to ringruok ema iseikona. Misengni miwang’o pep, gi misengni mag golo richo, bende ne ok imorgo. Omiyo nowacho niya, ‘Era e! A Nyasaye, asebiro mondo atim dwaroni, mana kaka Muma wacho kuoma e Kitap Chik.’ ” Waneno ni mokwongo Kristo nowacho niya, “Misengni gi chiwo, kata misengni miwang’o pep, gi misengni mag golo richo, ne ok idwaro, bende ne ok imorgo,” kata obedo ni Chik dwaro mondo otimgi kamano. To eka nowacho niya, “Era e! A Nyasaye, asebiro mondo atim dwaroni.” Kamano Yesu Kristo ketho yo machon mar chiwo chiayo ka misango, to okelo yo manyien ma ng’ato chiwoe ngimane owuon. Wan to opwodhowa nikech Yesu Kristo nochiwo ringre owuon nyadichiel kende, kotimo mana gima ne Nyasaye dwaro. Jodolo duto mag jo-Yahudi chung’ katiyo tich lemo odiechieng’, kendo ginwoyo mana misengni ma gitimo pile, ma ok nyal golo richo kata matin. Kristo to notimo misango achiel kende mar golo richo, moromo nyaka chieng’, mi obet e bad Nyasaye korachwich, mana kaka Muma wacho. Chakre kindeno orito nyaka Nyasaye ket wasike bed raten tiende. Osemiyo joma opwodhi kamano odoko joma long’o chuth nyaka chieng’ kuom misango achiel mane otimono. Roho Maler bende nyisowa ni mano en adier. Mokwongo owacho niya, “Singruok ma anatim kodgi bang’ ndalogo e ma: Anaket chikena e chunygi, kendo anandikgi e parogi. An Ruoth Nyasaye ema awacho kamano.” To omedo wacho ni, “Ok nachak apar richogi kod kethogi ngang’.” To ka richo osewe, to misango mar golo richo onge gi tich. Emomiyo owetena, koro wanyalo donjo Kama Ler Moloyo gi chir, nikech Yesu osethonwa, mi oyawonwa yo manyien kendo mangima kuom ringre owuon, mondo wakadh nanga mar rageng’ wadonj e nyim Nyasaye. Kaka koro wan gi jadolo maduong’ e od Nyasaye, wasuduru ir Nyasaye gi chuny maradier, kendo ka wan gi yie motegno, bende ka chunywa manyisowa ni wan joketho opwodhi, kendo ka ringrewa olwoki gi pi maliw. Wamakuru matek gik mwahulo ni wageno kuomgi, mak wamindni, nikech Nyasaye mane omiyowa singruokne en jaadiera. Ng’ato ka ng’ato nyaka par kaka onyalo jiwo wadgi omed bedo gi hera kod timbe mabeyo. Kik wawe mak wachokore kaachiel, kaka jomoko oseweyo timo, to nyaka wajiwreuru ng’ato gi ng’ato, to moloyo onego utim kamano kuneno ka Chieng’ Ruoth sudo machiegni. Ka wasiko watimo richo mana mar ayiem, bang’ ng’eyo adiera, to onge misango moro mapod odong’ manyalo golo richowa. Gima odong’ en mana kibaji, kwang’eyo ni wachomo bura, gi mirima mager ka mach, ma Nyasaye biro tiekogo joma otamore yie kuome. Ja-Yahudi moro amora machayo Chik Musa to inego ma ok okechi, ka nitie joneno ariyo kata adek manyalo hulo ni otimo kamano. To koro parieuru kum malit moloyo ma ng’at machayo Wuod Nyasaye onego yudi! Ng’at ma kamano osekawo remo mar singruok mane opwodhego ka gima nono, kendo osejaro Roho mar ng’wono! Wang’eyo Jal mane owacho niya, “An ema nachul kuor. Adier, anachul maonge kiawa!” kendo mane owacho ni ni, “Ruoth nong’ad bura ni joge.” En gima lich miwuoro, lwar e lwet Nyasaye mangima! Parieuru gik mane otimorenu e ndalo mokadho, kane ler mar Nyasaye orieny e chunyu. Kata obedo ni ne un e lweny mager kendo matek, to ne utimo kinda ka udhil. Jomoko kuomu nodoko ka joma ourore e nyim ji, kiyanyogi kendo isandogi, to moko bende ne ok oringo oweyo joma ne itimonigi kamano. Ne usandoru kaachiel gi joma ne otue e jela, bende ne uyie mondo oyak giu, kung’eyo ni un gi mwandu maber moloyo, kendo mosiko. Emomiyo kik uwit geno ma un-go, nikech obiro kelo pok maduong’. To timuru kinda mondo utim gima Nyasaye dwaro, mi uyud gima osesingore ni nomiu, Kaka Muma wacho niya, “Pod odong’ mana kinde matin kende, eka jal monego bi nobi. Ok nodeki! Yie ema nomi ng’ata makare bed mangima. To ka odok chien, to ok nabed mamor kode.” Wan to ok wan kuom jogo madok chien kendo lal, to wan kuom jogo moyie, kendo ma Nyasaye biro reso. To yie en ang’o? Yie en bedo gi adiera ni wabiro yudo gik mwageno, kendo en bedo gi ratiro maonge kiawa ni gik ma ok wanyal neno, nitie. Yie mane kwerewa nigo nomiyo Nyasaye oyie kodgi. Yie ema omiyo wang’eyo ni Wach Nyasaye ema nochueyo gik moko duto manie polo gi piny. Ne omiyo gik mantie owuok kuom gik maonge. Yie ema nomiyo Habil otimo ni Nyasaye misango malong’o, moloyo misango mane Kain otimo. Kuom yie mare Nyasaye noyie kode ni en ng’at makare, nikech Nyasaye noyie gi gik mane ochiwo, kendo kuom yieneno pod owuoyo, kata obedo ni osetho. Yie ema nomiyo okaw Enoka, oter e ngima, mak okadho e tho. Muma wacho niya, “Ne obedo maonge, nikech Nyasaye nosegole.” Wang’eyo ni yie mane en-go ema ne omiyo ogole, nimar Muma bende wacho ni, “Kane pok ogole ne en ng’at malong’o ni Nyasaye.” To ng’at maonge gi yie ok nyal bet malong’o ni Nyasaye, nimar ng’ama dwaro biro ir Nyasaye nyaka yie ni Nyasaye nitie, kendo ni en gi mich momiyo joma dware. Yie ema nomiyo Nowa owinjo siem mane Nyasaye osiemego kuom gik mabiro. Ne omako wach, omiyo nohondho yie mi oresogo joode. Kamano noketo ni piny bura, kendo en owuon yieneno nomiyo obedo e winjruok gi Nyasaye. Yie ema nomiyo Ibrahim oyie luong mar Nyasaye, mi odhi e piny mane Nyasaye osingore ni nomiye, kendo noweyo pinygi ka okia kuma odhiye. Yie ema nomiyo odak mana ka jadak e piny ma ok mare, kata obedo ni ne en piny mane Nyasaye osingore ni nomiye. Ne odak e hema, mana kaka Isaka kod Jakobo bende nodak. Gin bende Nyasaye nosesingorenigi kamano. Ibrahim nodak e hema kamano, nikech nogeno yudo dala man gi mise motegno, mane Nyasaye ema ochano kendo ogero. Yie ema nomiyo Sara owuon bende onwang’o teko mar mako ich, kata obedo ni ne en migumba, kendo ndalone mar nywol nosekadho kamano. Noyudo tekono nikech nokwano ni Jal mane osesingorene en jaadiera. Kuom mano Ibrahim, mane chalo gi ng’ama osetho, noyudo nyikwayo mang’eny ka sulue manie polo, kendo mathoth ka kuoyo manie dhonam ma ok nyal kwan. Jogo duto notho ka nigi yie. Ne ok ginwang’o gik mane Nyasaye osingorenigi ni nomigi, to ne ginenogi gi kuma bor, mi giyie ni gin gik mantie adier. Ne gihulo ratiro ni gin mana welo gi jowuoth e piny ka. Ka ji wuoyo kamano, to mano nyiso malong’o ni gigeno yudo piny ma margi giwegi. Ka dine pod giparo ber mar piny mane giaye, to dine giseyudo kinde mar dok kuno. To koro ne gigombo piny maber moloyo, tiende ni piny polo. Mano emomiyo wi Nyasaye ok kuodi kiluonge ni Nyasachgi, nikech oseikonigi dala. Yie ema nomiyo Ibrahim ochiwo Isaka ka misango, kane Nyasaye oteme. Kata obedo ni Nyasaye nosesingorene, kendo onyise ni joka Isaka kende ema nobed nyikwaye, to pod ne oyie mana chiwo wuode ma midermano. Ibrahim noyie ni Nyasaye nyalo chiero nga’t motho, kendo chutho nodwokne Isaka mana ka gima osechier oa kuom joma otho. Yie ema nomiyo Isaka oguedho Jakobo gi Esau, kendo ema nomiyo owuoyo kuom gik mabiro timore. Bende kane Jakobo chiegni tho, to yie ema nomiyo oguedho yawuot Josef moro ka moro, kendo olamo Nyasaye koyiengore e ludhe. Yie ema ne omiyo Josef owuoyo kuom wuok jo-Israel e piny Misri, kane ochiegni tho. Nogolo chik bende kuom gima onego otim gi chokene. Yie ema ne omiyo, kane onywol Musa to jonywolne nopande kuom dueye adek, nikech ne gineno ka en nyathi man gi chia. Mano omiyo ne gibedo gi chir, mi giketho chik ruodh Misri. Yie ema ne omiyo Musa odagi ni kik luonge ni wuod nyar Farao, kane osedoko ng’ama duong’. Noyiero mondo osande gi jo-Nyasaye, kar bedo gi mor mar richo marumo bang’ ndalo matin, nimar noneno ni achaya miyudo nikech Mesia nigi mwandu maduong’ moloyo mwandu mag Misri. Noketo chunye kuom pok mane Nyasaye biro miye. Yie ema nomiyo owuok Misri ka ok oluoro mirimb ruoth. Ne odhil mana ka ng’ama oneno Nyasaye ma ok ne. Yie bende ema ne omiyo oloso Sap Pasaka, kendo okiro remo e sirni mag dhoudi, mondo Malaika ma Janek kik mul jo-Israel makayo. Yie ema ne omiyo jo-Israel ong’ado Nam Makwar, mana ka gima en lowo motwo. Jo-Misri to kane otemo ng’ade, to pi noimo. Yie ema ne omiyo ohinga mar Jeriko opodho kane jo-Israel oseluore kuom ndalo abiriyo. Yie ema ne omiyo Rahab, dhako mane jachode, ok onegi kane inego joma ne otamore winjo wach Nyasaye. Ne ok onege nikech ne oserwako jombetre gi ng’wono. To an dachak awach ang’o? Thuolo ditama mar wuoyonu kuom Gidion gi Barak gi Samson gi Jeftha gi Daudi gi Samwel kod jonabi. Yie ema ne omiyo giloyo pinje mamoko, kendo girito ji gi bura makare, mi giyudo ni Nyasaye ochopo singruokne. Yie ema ne omiyo giumo dho sibuoche, kendo ginego gero mar mach, bende gitony e lweny. Kata obedo ni ne gin joma nyap, to yie nomiyo gibedo joma rateke, kendo gidoko joma ger e lweny, mi giriembo jolweny mane oa e pinje mamoko. Yie ema ne omiyo ochier ni mon moko jogi mane osetho. Jomoko ne osand malit, kane ok oyie ni mondo oresi, nikech ne gidwaro ni chieng’ moro gichier e ngima maber moloyo. Jomoko ne oyany kendo ochwadi, to jomoko ne otue mi oketi e jela. Moko ne ogo gi kite, to moko nong’ad sirunda, to moko bende noneg gi ligangla. Ne girwakore gi piende rombe kod piende diek, ka gidhier kendo kisandogi, bende ka gin gi chandruok malit. Ne gin joma beyo gilala ma ok owinjore bed e pinyni. Ne gibayo abaya e thimbe kod gode ka gidak e rogo kod buche manie lowo. Jogo duto Nyasaye ne oyiego nikech yie mane gin-go, to kata kamano ne ok ginwang’o gik mane Nyasaye osesingore ni nomigi nikech nosechano gima ber moloyo, koparowa, tiende ni ne ok odwar miyo gidoko joma kare mak mana ka wan kaachiel kodgi. Emomiyo ka koro oganda mang’ongo mar joneno opie molworowa ka bor polo kama, to wan bende waweuru ting’ duto kod richo maduodowa, kendo waringuru matek, kwanano ni ng’uech moseketwae. Nyaka wachom wang’wa kuom Yesu ma jatendwa e yor yie, a chakruok nyaka giko. Ne oyie tho e msalaba, kochayo wichkuot mar tho ma kamano, nikech mor mane obiro yudo achien. To koro osebet piny e bat korachwich mar komduong’ mar Nyasaye. Parieuru Jal mane odhil gi sigu mager mane joricho nigo kode mondo un bende kik uol kendo chunyu kik a. E lweny mukedoe gi richo, pok ukedoe nyaka jomoko kuomu otho. Koso wiu osewil gi weche Muma ma Nyasaye jiwougi, kowuoyo kodu kaka nyithinde niya, “Wuoda, kik icha kum ma Ruoth Nyasaye kumigo, kata kik chunyi nyosre ka okweri, nikech ng’ama Ruoth ohero ema okumo. Adier, yawuote duto moyiego ema ochwado.” Nyaka ubed modhil nikech un joma ipuonjo, nimar chandruoku nyiso ni Nyasaye okawou mana ka yawuote. Koso bende nitie wuowi moro ma wuon ok kum? Ka Nyasaye ok kumu kaka okumo yawuote duto, to mano nyiso ni ok un yawuote hie, to un mana kimirwa. To bende wuonewa mag pinyni ne kumowa, kendo ne wamiyogi luor kaka owinjore. To koro Wuonwa mar chuny dwami luor malich machal nadi mondo wayud ngima! Wuonewago ne kumowa kuom kinde matin kaka ne giparo ni bernigi. Nyasaye to kumowa koparo gima dikonywa, ni mondo wadok joma ler, mana kaka en bende oler. E sa mikumoe ng’ato, to kum ok nenre ka gima ber, to onenore mana malit. Achien to, joma osepuonji e yor kum nyago olemo mokue, tiende ni ngima maler. Emomiyo jing’uru bedeu mobengore kod chongeu monyosore. Losuru yore muluwo ochikre tir, eka tiendeu malit ok nowil, to nochangi. Temuru mondo ubed gi kue kod ji duto, kendo beduru gi ngima maler, nikech ka ng’ato ok ler, to ok none Ruoth. Ritreuru mondo une ni onge ng’ato kuomu molal, kendo oweyo ng’wono mar Nyasaye, bende kik sigu moro bed e kindu, manyalo kelo chandruok, mi keth ji mang’eny. Ritreuru mondo kik ng’ato kuomu bed ng’ama terore kata ng’ama ok oluoro Nyasaye ka Esau, mane ong’iewo duong’ne mar nywol mana ni mondo ochiem dichiel kende! Ung’eyo ni bang’e, kane odwaro mondo wuon mare oguedhe gi gueth ma wuowi makayo onego oyudi to ne okwere, nikech ne ok onyal yudo yo molokogo gima nosetimo, kata obedo ni ne odwaro yo ma dolokego gi pi wang’ kamano. Un ok uchal gi jo-Israel machon. Ok uchung’ e nyim gima unyalo mulo, kaka ne gichung’ e nyim got Sinai, kama mach kaknie, gi mudho mandiwa kod ong’weng’o, gi kalausi mager, gi koko mar tung’ maywak, kod dwol malich. Joma ne owinjo dwolno nokwayo ni mondo owegi kik gichak giwinje kendo. Luoro nomakogi nikech chik mane omigi ni, kata mana le kogere e godno to nyaka go gi kite, mi tho. Gima ne ginenono ne lich mokadho, omiyo Musa nowacho niya, “Luoro omaka, kendo atetni.” Ooyo, un uchung’ e nyim got Sayun, dala mar Nyasaye mangima, ma en Jerusalem manie polo, kendo uchung’ e nyim malaika gana gi gana. Unie nyim chokruok ma galamoro mar nyithind Nyasaye. En chokruok mar nyithind Nyasaye makayo, ma nyinggi ondiki e polo. Uchung’ e nyim Nyasaye ma Jang’ad Bura ni ji duto, kendo e nyim chuny joma beyo ma Nyasaye osemiyo odoko joma kare. Usebiro ir Yesu, jagach mosekelo winjruok manyien, ma rembe mokir nyiso wach maber moloyo wach mane remb Habil onyiso. Ritreuru mondo kik utamru winjo dwond Jal mawuoyo kodu. Joma notamore winjo dwond Musa kane Nyasaye omiyo owuoyo gi ji e piny, ne ok otony. Wan to dwatony nadi ka watamore winjo Jal mawuoyo kodwa gie polo? Adier, dwonde noyiengo piny e ndalono, to koro osesingore niya, “Pod abiro yiengo piny nyadichiel kendo. To ok piny kende ema abiro yiengo, to koda ka polo bende abiro yiengo.” To wach mawachoni, “Pod nyadichiel kende,” nyisowa ni ibiro golo gik mayiengni, tiende ni gik moko mosechue mondo gik ma ok yiengni ema odong’ osiki. Emomiyo wagouru erokamano ni Nyasaye, nikech wanwang’o piny manyien ma ok nyal yiengni, walameuru kaka owinjore, ka wamiye duong’ kod luor, nikech Nyasachwa en mach ma tieko gik mowang’o duto. Hera ma owete kuom Kristo oherorego mondo osiki. Kik uwe mak urwako welo e miechu, nikech rwako welo nomiyo jomoko opo mana korwako malaika! Paruru joma nie jela, mana ka gima un bende otueu kodgi. Joma chandore bende paruru mana ka gima un bende un kodgi. Ji duto mondo okwan kend ka gima duong’, kendo singruok ma joma okendore osingorego nyaka rit matek, nikech Nyasaye nokum joma terore, bed ni gin yawuowi gi nyiri, kata chwo gi mon. Kik ubed joma ohero pesa, to gik ma un-go ema mondo oromu, nikech Nyasaye owuon osewacho niya, “Ok anaweyi, kata jwang’i ok anajwang’i ngang’.” Mano emomiyo wanyalo wacho gi chir niya, “Ruoth e jakonyna, emomiyo ok nabed maluor. Ere gima dhano ditimna?” Paruru jotendu mane owachonu wach Nyasaye. Paruru kaka ngimagi ne chalo, kod tich mane gitiyo, mondo un bende ubed gi yie machalo gi yie mane gin-go. Yesu Kristo ok lokre, to en achiel, nyoro, tinende, kendo nyaka chieng’. Puonj moro mayore kendo magalagala kik golu e yo. En gima ber ka chunywa yudo teko kuom ng’wono mar Nyasaye, to ok kuom rito chike mag chiemo michamo, nikech rito chike ma kamago pok okonyoe ng’at moritogi. Wan gi kendo-mar-misango ma jodolo matiyo e Hema Maler onge gi ratiro mar chamo misengni motimie. Jadolo maduong’ tero remb jamni Kama Ler Moloyo mondo ochiw ka misango mar golo richo. Ringregi to iwang’o oko mar kambi. Mano emomiyo Yesu bende ne onegi oko mar dala Jerusalem mondo opuodh ji gi rembe owuon. Omiyo koro wawuoguru wadhi ire oko mar kambi, kwating’o achaye mane en bende oting’o, nimar e pinyni waonge gi dala mosiko, to wageno yudo dala mapod biro. Emomiyo, kuom Yesu, pile watimuru ni Nyasaye misango mar pak. Adier, dhowa mohulo nyinge mondo opake pile. Kik uwe mak utimo timbe ng’wono, kendo poguru giu ni joma chandore, nikech mago e misengni ma Nyasaye morgo. Winjuru wach jotendu, kendo timuru gik ma giwacho. Giritou odiechieng’ gotieno ma ok giyue, nikech nyaka ginyis Nyasaye wach kaka gisetiyo. Ka uluorogi, to gibiro tiyo gi mor to ka uchayogi to ginyalo tiyo ka gijur, to mano ok nyal konyou. Lemnwauru alema, nikech wang’eyo ni waonge gi wach ma chunywa ketonwae bura, nimar wadwaro mana timo maber e yore duto. Akwayou gi chunya duto ni, lemnauru mondo Nyasaye odwoga iru piyo. Nyasach kue mane ochiero Ruodhwa Yesu oa kuom joma otho gi teko mar remb muma mochwere, mi okete Jakwath Maduong’ mar rombe, mondo omiu gik moko duto mabeyo mondo utim dwarone. En ema mondo otim gima long’one e chunywa kuom Yesu Kristo. Duong’ obedne nyaka chieng’. Amin. To akwayou owetena ni yieuru gi wach ma ajiwougoni, nikech asendiko mana weche manok kende. Adwaro ni mondo ung’e ni owadwa Timotheo osegony, kendo ka ochopo ka piyo, to anabi kode ka abiro nenou. Mosnauru jotendu duto, kod jo-Nyasaye duto. Owetewa ma jo-Italia bende omosou. Ng’wono obed kodu un duto. Amin. An Jakobo, misumba Nyasaye kod Ruoth Yesu Kristo, amoso jo-Nyasaye duto ma oseke e piny ngima. Owetena, ka uyudo tem mayoreyore, to kwanreuru ka johawi, nimar ung’eyo ni tem mitemogo yieu ema miyo ubedo gi kinda. To nyaka utim kinda nyaka giko mondo ubed joma olony kendo makare chutho, ma ok urem e yo moro amora. To ka ng’ato kuomu riekone orem, to ber mondo okwa Nyasaye, kendo Nyasaye nomedne rieko, nikech ochiwo gi ng’wono mak ochayo ng’ato. To ka ukwayo, to nyaka ubed gi yie, ma ok uriwo gi kiawa kata matin, nikech ng’ama riwo gi kiawa chalo gi apaka mar nam ma yamo tugo kendo tagore. Ng’at ma kamano kik par ni doyud gimoro kuom Ruoth, nikech en jahubagabaga, kendo ok oket chunye e gimoro achiel. Ka Nyasaye oting’o owadwa moro modhier malo, to mondo obed mamor. To owadwa ma jamoko bende mondo obed mamor ka Nyasaye odwoke piny, nikech jamoko biro lal nono mana ka maua mae thim. Ka chieng’ owuok makech to wang’o maua kendo thiepene lwar piny, bang’e kite maber lal nono. Kamano e kaka jamoko bende biro lal nono mana ka tiyo tichne. Ng’at ma nano ka iteme en jahawi, nikech koseloyo tem to noyud osimbo mar ngima ma Ruoth nosingore ni nomi jogo mohere. To ng’at ma itemo kik wach ni Nyasaye teme, nikech onge richo manyalo temo Nyasaye, kendo en owuon ok otem ng’ato. To ng’ato ka ng’ato gombone owuon ema temo kendo yondho. Eka ka gombo osemako ich, to onywolo richo, to richo kosedongo mogik to kelo tho. Owetena mahero, ng’ato kik wuondu. Mich mabeyo duto, kod chiwo malong’o duto, a e polo malo. Gia kuom Nyasaye Wuoro mane ochueyo ler mag polo. En ok olokre, bende ok owichre owewa e mudho. Kuom dwarone owuon ne ochweyowa manyien kuom wach mar adiera, mondo wabed kaka olemo mokwongo nyak kuom chuechne duto. Owetena mahero, mago duto ung’eyo. To ng’ato ka ng’ato nyaka bed ng’at mawinjo wach piyo, kendo materore mos kuom wuoyo, kendo ma mirima ok mak piyo. Nikech mirimb dhano ok kel tim makare ma Nyasaye dwaro. Emomiyo wituru gik mochido, gi timbe maricho mogundho. Bolreuru e nyim Nyasaye, kendo yieuru wach mane opidhi e chunyu, nikech en gi teko mar warou. To kik uwuondru, kuwinjo wach awinja, to beduru joma timo gima uwinjo. Ng’at ma winjo wach awinja to ok tim, chalo gi ng’at mang’iyore e rang’i. Koseng’iyo kamano, to bang’e odhi, to piyopiyo nono wiye wil gi kite kaka chalo. To ng’at mang’iyo chik makare mamiyo wabedo thuolo, kendo mosiko ka timo kamano, bende ma ok winj wach mi wiye wilgo to tiyo gi wachno, e ng’at ma oguedhi e gimoro amora motimo. Ka ng’ato galo ni en jalemo maber to ok orito lewe, to mano owuondore awuonda, kendo lemo mare onge tich. Lemo mar adier kendo maler e nyim Nyasaye wuoro, en limo nyithi kiye gi mond liete e chandruokgi, kendo bende gi ritruok kuom richo mag piny. Owetena, kaka un joma oyie kuom Ruodhwa Yesu Kristo ma Ruodh duong’, omiyo kik uluor wang’ ji. Kamoro nyalo bet ni jamoko moro man gi tere mang’eny mag dhahabu, kendo morwakore maber, obiro e chokruok maru, to eka jachan moro morwako lewni mokidhore bende obiro e chokruokuno. To ka unyalo dewo mana wang’ ng’at morwakore maberno, mi uwachne ni, “In, yie ibed ka,” to jachan to uwachone ni, “In to, chung’ kucha,” kata ni, “Bed piny e tienda ka,” to koro donge upogoru kendu, kendo udoko jong’ad bura ma pachgi richo? Owetena mahero, winjuru gima awacho. Donge Nyasaye noyiero joma piny kwano ka jochan mondo obed jomwandu korka yie, kendo obed joma yudo gueth mar Loch Nyasaye, mane osingore ni nomi joma ohero? To un usekuodo wi jachan! To donge jomwandu e joma thagou? Koso donge gin ema giywayou ka giterou e bura? Koso ok gin ema giwuoyo marach kuom nying moluor mochakuno? Ka umako chik Ruoth ma ondiki e Muma ni, “Her wadu kaka iherori iwuon,” to utimo gima kare. To ka uluoro wang’ ji, to utimo richo, kendo Chik oloyou gi bura ni un joketho. Kata ka ng’ato omako Chike duto, to oketho achiel kende, to bura oloye kuom chikego duto, nikech Jal mane owacho ni, “Kik iterri”, e Jal mane owacho bende ni, “Kik ineki.” Kata da bed ni ok iterori, to ineko, to iseketho Chik. Omiyo, wecheu gi timbeu mondo obed machal gi weche kod timbe mag joma ibiro ng’adonigi bura kaluore gi Chik ma miyo ji bedo thuolo. Jang’ad bura ok nokech ng’at ma ok kech ji. Ng’at ma kecho ji to onge gima oluoro kuom jang’ad bura. Owetena, ere ohala ka ng’ato owacho ni, “An gi yie,” to ok otim gik manyiso ni en gi yie? Bende yieneno direse? Ka owadwa kata nyaminwa moro onge lewni, kendo onge kata mana chiemb odiechieng’ achiel, to eka achiel kuomu wachone ni, “Dhi gi kue, kendo rwakri gi lewni, bende bed gi chiemo moromi”, to ok omiye gimoro ma ochando, koro ere ohala ma wachone kamano? Yie bende chalo mana kamano. Ka en kende, ma onge tim, to en mana gima otho. To ng’ato nyalo wacho niya, “Ng’at moro nigi yie, to ng’ama chielo nigi tim.” Ng’at ma kamano to adwoko ni, “Nyisae kaka ng’ato nyalo bedo gi yie, to onge gi tim. An to gik ma atimo ema nyiso ni angi yie.” Donge iyie ni Nyasaye en achiel? Mano ber! To kata mana jochiende bende nigi yie ma kamano, to yiegino miyo gikirni! In ng’at mofuwo, idwaro ni mondo onyisi ni yie maonge tim en mana gima nono koso? Par ane Ibrahim kwarwa. Ere kaka ne obet e winjruok gi Nyasaye? Donge timne ema ne omiyo obedo e winjruok kode, kane ochiwo Isaka wuode e kendo-mar-misango? Donge inyalo neno ni yie mare gi timne notiyo kaachiel, omiyo yiene nodoko malong’o nikech gima ne otimo?. Kamano wach manie Muma nochopo kare, mawacho niya, “Ibrahim noyie kuom Nyasaye, mi yieneno ema nomiyo Nyasaye okwane ka ng’ama kare.” Mano nomiyo Nyasaye oluonge ni osiepne. Kamano uneno ni gik ma ng’ato timo ema miyo obet e winjruok gi Nyasaye, to ok yie kende. Paruru bende Rahab, dhako ma jachode. Donge Nyasaye nomiyo obet e winjruok kode nikech gik mane otimo kane orwako joote, mi bang’e nomiyo gitony e yo machielo? Kaka ringruok maonge muya otho, e kaka yie bende maonge tim otho. Owetena, kik ji mang’eny kuomu bed jopuonj, nimar nyaka ung’e ni wan jopuonj nong’adnwa bura malit moloyo ji moko. Waduto wachwanyore pile, to ng’at ma ok chwanyre e gima owacho e ng’at malong’o chutho. Ng’at ma kamano nyalo ritore e yore duto. Ka waketo chuma matin e dho faras ni mondo owinjwa, to wamiyo odhi kamoro amora mwahero. Parieuru yiedhi bende. Kata obedo ni gidongo ahinya kamano, kendo kata obedo ni yembe matek ema riembogi, to pod jakwang’ chikogi achika kamoro amora modwaro gi ngai matin nono. Lep bende chalo kamano. En fuoni matinie moloyo, to onyalo wuorore ngang! Parieuru bende kaka pilni mach matin nono nyalo moko mach mawang’ bungu maduong’. Kamano lep bende en mach. En piny mopong’ gi timbe maricho. Kuom fuondewa, lep ema ketho ringrewa duto, kendo omoko mach e ngima dhano duto. En owuon to imoke e mach mak tho. Onge le moro amora, kata winyo, kata gik mamol, kata rech, ma dhano ok nyal boyo, kata ma pok oboyo. To onge ng’at ma nyalo boyo lep. En gima rach ma ok ling, kendo mopong’ gi kwich tho. En ema wapako kode Nyasaye, ma Ruodhwa kendo Wuonwa, to kendo en ema wayanyo kode ji mochwe e kido machalo gi Nyasaye. Kamano dhok achielno ema pak kod ayany wuokie. Owetena, mano ok onego obed kamano. Pi maber gi pi makech ok nyal wuok e soko achiel. Owetena, ng’owo ok nyal nyago zeituni, kendo mzabibu bende ok nyal nyago ng’owo. Kamano pi makech ok nyal lokore pi maber. Ka ng’ato kuomu paro ni oriek kata ong’eyo gimoro, to ber mondo timne makare kendo mamuol onyis ni en ng’ama riek adier. To ka chunyu opong’ gi nyiego marach kod piem to kik upakru, kendo kik uriambi ka uumo adiera. Rieko ma kamano ok oa e polo malo, to en rieko mar piny gi mar dhano kod mar jochiende, nikech kama nyiego gi piem nitie e kama koko gi timbe maricho duto nitie. To rieko moa e polo malo, opogore gi mano. Mokwongo oler, kendo okelo kue. Omuol, bende oikore winjo wach. Opong’ gi ng’wono, kendo onyago timbe mabeyo. Ok odew wang’ ji to bende ok ogang wach. Kodhi mopidhi gi kue nyago timbe mabeyo ni joma kelo kue mopidhogi. Ang’o makelo lweny kod dhaw duto manie kindu? Donge giwuok kuom gombou makedo e dendu pile mondo utim dwarogi? Ugombo, to ok uyudi, omiyo uneko! Nyiego makou nikech gima ok unyal nwang’o? Omiyo upiem kendo ukedo. To gimomiyo ok unyal yuda gima udwaro en nikech ok ukwa Nyasaye. To kata ka ukwayo, to ok dwoku, nikech ukwayo gi paro marach, kudwaro timo mana gima un uwegi ema udwaro. Un joma ok rit singruok mana ka mon moweyo chwogi! Donge ung’eyo ni ka uhero piny, to un wasik Nyasaye? Koso uparo ni Muma wacho kayiem ni, “Chuny ma Nyasaye oketo ei dhano en chuny ma janyiego”? To ng’wono ma Nyasaye ochiwo ni dhano duong’ moloyo nyiego. En mana kaka Muma owacho niya, “Nyasaye miyo joma muol ng’wono, to odagi josunga.” Emomiyo, winjuru Nyasaye. Tamuru Satan to noringu. Nyasaye to kusudo ire to nosud iru. Un joricho, lwokuru luetu, kendo un johubagabaga, puodhuru chunyu. Koro ma e kinde ma onego ubedie gi kuyo, kuywak kendo ugoyo nduru. Ber mondo nyiero munyierogo olokre ywak, kendo mor ma un-go olokre kuyo. Bolreuru e nyim Nyasaye, eka enoting’u malo. Owetena, ng’ato ka ng’ato kik wuo marach kuom wadgi. Ng’at mawuoyo marach kuom wadgi, kata mang’adone bura, to wuoyo marach mana kuom Chik, kendo ng’ado ni Chik bura. Ka ing’ado ni Chik bura, to itimori ng’at ma ng’ado bura, kar bedo ng’at ma rito Chik. Ng’at achiel kende e wuon Chik, kendo en jang’ad bura. En ema onyalo reso ng’ato, kata onyalo nego. In to in ng’a ma ing’ado ni wadu bura? Jomoko kuomu nyalo wacho ni, “Kawuono kata kiny wabiro dhi dala moro mondo wadag kuno kuom higa achiel, walokie ohala, mi wayud pesa.” To winjuru! Ukia gima kiny notimre kiny! Uparo ni ngimau en ang’o? Donge un mana ong’ueng’o mineno kuom kinde matin, to bang’e lal nono? Kuom mano, gima onego uwachi en ma: “Ka Ruoth oyie, to wanabed mangima, kendo wanatim gik ma wasechano.” To kar timo kamano, to upakoru kusungoru! Pakruok duto ma kamago gin richo. Ka ng’ato ong’eyo gima ber monego otim to ok otim, to odoko jaricho. Koro un jomwandu, winjuru wachna! Ywaguru kendo gouru nduru nikech masiche mabiro makou. Mwandu osetop, kendo lepu olwenda ochamo. Dhahapu gi fethu bende nyal osechamo, kendo nyal nogo nodok ranyisi ni useketho, mi nowang’ ringreu ka mach. Usekano mwandu e ndalo ma piny chiegni rumoeni! To pok uchulo misach jotich mane okayonu cham. Winjieuru kaka giywak! Adier, ywak jokeyogo osechopo e it Ruoth Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto. Usedak e pinyka kudhialoru, kendo kukak. Usebedo jowuoro mudoko machwe ka chiayo, to koro chieng’ yeng’o osechopo! Useng’ado bura ni joma onge ketho, mi unego, to ok gitamou. Emomiyo owetewa, horeuru mos nyaka Ruoth bi. Neyeuru kaka japur hore mos ka rito puothe mondo onyagne cham mabeyo. Ohore mos nyaka oyud kodh chuoyo kod koth machiego cham. Un bende nyaka uhoru mos, kendo uchiw chunyu, nikech biro mar Ruoth chiegni. Owetena, kik ng’ato ng’ur gi wadgi, mondo chieng’ moro Nyasaye kik ng’adnu bura. Jang’ad bura ni ka kendo ochung’ mana e dhoot. Owetena, ka udwaro neno kaka onego uhoru mos e sand, to paruru jonabi mane owuoyo e nyim Ruoth, nimar wakwano joma ohore mos nyaka giko ni gin johawi. Usewinjo bende kaka ne Ayubu ohore mos, kendo ung’eyo gik mane Ruoth omiye e giko, nimar Ruoth ng’won gi lala, kendo okecho ji. To owetena, gima duong’ie moloyo gik moko duto en ni, ka usingoru e wach moro, to kik ukuongru, bed ni ukuong’oru gi polo, kata gi piny, kata gi gimoro amora. Kudwaro wacho ni, “Ee,” to wachuru mana ni, “Ee” kende. Kata kudwaro wacho ni, “Ooyo,” to wachuru mana ni, “Ooyo,” mondo kik buch Nyasaye lou. Ka ng’ato kuomu nigi chandruok, to onego olem. To ka ng’ato nigi mor, to onego ower wende pak. Bende ka nitie ng’ato matuo, to onego oluong jodong kanyakla mar jo-Kristo mondo lemne, kendo owire gi mo e nying Ruoth. Ka joma lemonego bende nigi yie, to obiro chango, mi Ruoth mi oa malo e kitandane, kendo ka osetimo richo to nowene. Emomiyo, ng’ato ka ng’ato mondo ohul richone ni wadgi, kendo ng’ato ka ng’ato olem ni wadgi mondo obed mangima. Lemo mar ng’at makare nigi teko kendo timo gik madongo. Elija ne en mana dhano ka wan. Nolemo matek mondo koth kik chue, mi koth ne ok ochue e piny kuom higni adek gi nus. Bang’e ne ochako olemo kendo, mi koth ochwe, kendo piny ochiek. Owetena, ka ng’ato kuomu obayo yo, mi oweyo adiera, to eka ng’at moro odwoke e yo, to ng’euru ni ng’ama odwoko jaricho mobayo yono oreso chunye e tho bende omiyo richo mathoth owe. An Petro, jaote mar Yesu Kristo, andikonu un jo-Nyasaye moke e pinje mag Ponto gi Galatia gi Kapadokia gi Asia kod Bithunia, kuma untie ka jodak. Nyasaye Wuoro noyierou chon kaka dwarone obet, mondo opwodhu gi Roho, umak chik Yesu Kristo, kendo mondo rembe okir kuomu. Ng’wono gi kue mogundho obed kodu. Duong’ obed ni Nyasaye Wuon Ruodhwa Yesu Kristo. Kuom ng’wonone maduong’ nonywolowa gi nywol manyien kuom chiero Yesu oa kuom joma otho. Mano miyo wabedo gi geno mangima. En geno mar yudo mwandu mosiko nyaka chieng’. Okanonugo e polo, kuma ok onyal kethoree kata towie. Adier obiro ritou nyaka chop warruok, ma oselosi mondo oel e chieng’ giko, bi. Beduru mamor kuom wachno, kata obedo ni usebedo kuchandoru kuom tem mopogore opogore kuom kinde matin. Gik makamago timore mondo otemugo one ane ka un gi yie maradier. Kata mana dhahabu ma nyalo kethore bende itemo gi mach. Omiyo yie maru, ma nengone tek moloyo dhahabu, nyaka tem mondo ong’ego ka en yie maradier. Eka nuyud pak gi duong’ kod luor, chieng’ ma Yesu Kristo ofwenyore. Kata obedo ni pok uneno Yesu, to pod uhere ahera, bende kata obedo ni ok unene sani, to pod uyie ayiea kuome, kendo upong’ gi mor maduong’ mokadho awacha, kuyudo pok mogik ma yieu okelo, tiende ni warruok mar chunyu. Wach warruokni ema ne jonabi onono kendo omanyo matek, kane gikoro wach gueth mane Nyasaye biro miyou. Roho mar Kristo mane ni kuomgi nonyisogi chon masiche mane Kristo biro yudo, kod duong’ mane biro luwo masichego, omiyo ne gitemo manyo kinde mane gigo biro timore, kendo kaka gibiro timore. Ne onyisgi ni tich koro mane gitiyo ne ok giti ni gin giwegi, to ne gitiyo mana ni un, kendo koro joland wach mane okelonu Injili kuom teko mar Roho Maler mane oor koa e polo, osehulonu wechego ratiro. Gin e weche ma kata mana malaika bende gombo ng’eyo ahinya. Emomiyo beduru motang’, ka parou bith. Keturu chunyu duto kuom gueth ma Yesu Kristo biro kelonu kuom ng’wonone ka obiro. Luoruru Nyasaye kubedo ka nyithindo ma winjo wach, kendo kik uyie gombo mane un-go e ndalo moko kane pod ukia Nyasaye chak telnu e ngimau. Kaka Jal mane oluongou ler, e kaka un bende nyaka ubed maler e timu duto. Paruru gima Nyasaye wacho e Muma ni, “Nyaka ubed joma ler, nikech an aler.” Ka ulemo, to uluongo Nyasaye ni Wuoro, Jal mang’ado ni ji duto bura, kaka tim ng’ato ka ng’ato obet, ma ok odewo wang’ ng’ato, omiyo nyaka uluore ndalo duto ma udakgo ka welo e pinyka. Ung’eyo ni kane owaru kuom timbeu manono mane uyudo kuom kwereu, to ne ok owaru gi gik matow kaka fedha kata dhahabu, to nowaru gi remo ma nengone tek mar Kristo, mane ochiw ka nyarombo motimgo misango ma onge songa kata mbala. Nyasaye ne oseyiere chon kane pok ochue piny, to ne ofwenye ni ji e ndalo mogikni nikech un, nimar en ema omiyo uyie kuom Nyasaye mane ochiere oa kuom joma otho, kendo omiye duong’. Adier, en ema omiyo ubedo gi yie kod geno kuom Nyasaye. Koro kaka usepwodho chunyu kuom winjo wach mar adiera, kendo uheroru maonge miganga kaka owete, omiyo herreuru chuth gi chunyu duto, nikech kuom wach mangima kendo mosiko mar Nyasaye, osenyuolu nywol manyien, to ok kaka nyithind joma otho, to kaka nyithind Jal ma ok tho. En mana kaka Muma wacho ni, “Dhano duto chalo gi lum, kendo duong’ duto ma en-go chalo gi thiepe lum. Lum ner, kendo thiepe two. Wach Nyasaye to osiko nyaka chieng’.” Wachno e Wach Maber mane olandnu. Kuom mano, weuru richo duto, kaka ich lit, gi wuond, gi gango wach gi nyiego kod ayany. Kaka nyithindo mayom gombo cha minegi, e kaka un bende onego ugomb chak maliw mar chuny, mamiyo udongo nyaka chop e warruok, nimar kaka Muma wacho, usebilo ng’wono mar Ruoth. Omiyo biuru ire. En kidi mangima mane ji odagi ni onge tich. Nyasaye to ne oyiere, kendo omiye duong’. Biuru ire ka gima un kite mangima, mondo ubed jodolo maler matimo misengni mag chuny ma Nyasaye oyiego kuom Yesu Kristo, kaka Muma wacho niya, “Neuru, aketo kidi moyier e Sayun. En kidi motegno man gi duong’ moriwo kor ot. Ng’at moyie kuome to ok none wichkuot.” Un joma uyie ema ung’eyo ni kidino nengone tek, to joma ok oyie to, “Kidi mane jogedo odagi osedoko kidi motegno moriwo kor ot.” Muma kama chielo to wacho ni, “En e kidi mabiro chwanyo ji; Lwanda ma nomi gipodhi.” Gichwanyore nikech gidagi winjo Wach Maber. Mano e gima ne Nyasaye owalonigi. To un e dhoot moyier, kendo kanyakla mar jodolo mag Ruoth, kod oganda maler ma Nyasaye okawo ka joge, mondo oland timbe madongo mag Jal mane oluongou ua e mudho, mi okelou e lerne miwuoro! “Chon ne ok un oganda kata matin, to tinde un oganda Nyasaye. Chon ne un mabor gi ng’wono mar Nyasaye, to koro useyudo ng’wonone.” Osiepena, akwayou ni kaka un welo kendo jodak e pinyni, beduru motang’ gi gombo mag ringruok makedo gi chunyu pile. Timu onego obed maber ahinya e nyim joma ok oyie, mondo kata obedo ni gihangou ni un joma richo, to gine timbeu mabeyo, mi gipak Nyasaye chieng’ ma obiroe ng’ado bura. Winjuru chike duto ma joloch oketo, nikech uhero Ruoth Yesu. Adier, rituru chike mag ruodh piny, ma en ng’ama duong’ moloyo, kendo rituru bende chike mag jotelo ma gin joma en ema oketo mondo okum joma ketho, to opak joma timo maber. Nyasaye dwaro mondo timbeu mabeyo omak dho joma ofuwo makia. Beduru joma ni thuolo, to kik ulok thuolo ma un-go bed gima uumogo richou, to beduru wasumb Nyasaye. Miuru ji duto duong’, kendo heruru oweteu kuom Ruoth. Luoruru Nyasaye, to ruodh piny bende miuru duong’. Un wasumbni, nyaka uwinj ruodhiu kumiyogi luor duto, bed ni gin jomamuol kendo mabeyo, kata gin joma kwiny. Ka ng’ato ong’eyo ni Nyasaye ni kode, kendo mano omiyo odhil e sandruok moyudo, kata obedo ni onge ketho moro mosetimo, to mano e gima Nyasaye oyiego. Ere pak ma unyalo yudo ka udhil kichwadou kuom ketho musetimo? To kudhil kisandou nikech usetimo gima ber, to mano e gima Nyasaye oyiego. Mano e gima Nyasaye noluongou mondo utim, nimar Kristo owuon bende nosandore nikech un, mi oweyonu ranyisi mondo uluw timne., Muma wacho niya, “Ne ok otimo richo, bende miriambo ne ok owuok e dhoge.” Kane oyanye, to ne ok oyenyo, kendo kane oneno masira, to ne ok osiemo ng’ato, to nochiwore e lwet Jal mang’ado bura kare. En owuon ne oting’o richowa e ringre e msalaba, mondo watho ni richo, eka wabed mangima ni tim makare, kendo osechangu mana nikech chwat mane ochwadego. Ne oyudo ulal ka rombe, to koro useduogo ir Jakwadhu, kendo Jarit chunyu. Un mon bende nyaka uluor chwou, mondo ka nitie chwo moko ma ok oyie, to gilokre ka gineno kaka ngimau chal, kendo kaka timu ler, kendo kaka uluoro Nyasaye, kata ka ok uwachonigi gimoro. Kik ulosru maber mana ni mondo oneu, kukado yie wiu maber, kendo kurwako tigo mag dhahabu kod lewni mabeyo. To beyou onego obed mana mar chuny. En ber ma ok rum, kendo mamuol, kendo modembore, kendo ma nengone tek e nyim Nyasaye. Mano e kaka chon mon maler mane oketo genogi kuom Nyasaye, ne obidhore kuom winjo chwogi. Sara ne achiel kuom mon ma kamago. Ne omiyo Ibrahim luor, kendo ne oluonge ni, “Ruodha.” Koro un udoko nyige ka utimo gik mabeyo, kendo ok uwe gimoro bwog chunyu. Un chwo bende daguru gi mondu ka ung’eyo ni gin chuech mang’aw. Omiyo nyaka umigi luor, nimar gin bende giyudo kodu mich mar ngima ma Nyasaye chiwo kuom ng’wonone. Kutimo kamano, to onge gimoro mabiro monou lemo. Mogik to uduto nyaka ubed gi chuny achiel, kendo gi paro achiel. Herreuru kaka owete, bende beduru mamuol kendo mang’won. Kik uchul richo kar richo, kata ayany kar ayany. Kar timo kamano, to guedhuru aguedha, kung’eyo ni kane Nyasaye oluongou, to noluongou ni mondo uyud gueth, mana kaka Muma wacho niya, “Ka ng’ato ohero ngima, kendo dwaro mondo obed mamor, to nyaka ogeng’ lewe kuom weche maricho, kendo dhoge kik wach miganga. Nyaka olokre owe timo richo, mi otim gik mabeyo, kendo nyaka odwar kue kinde duto, mi oluw, nikech Nyasaye rango joma kare gi ng’wono, kendo pile oyie winjo lemogi, to omon gi joma timo richo.” Ka uketo chunyu kuom timo gik mabeyo, to ere ng’ama dihimu? To bende kata kapo ni uyudo sandruok nikech timbe mabeyo, to mano kaka un johawi! Kik uluor ji, kendo kik uwe gibwogu. Miuru Ruoth Kristo duong’ e chunyu, kendo pile beduru kuikoru dwoko ng’ato ang’ata mapenjou tiend geno ma un-go. To timuru kamano gi muolo kod luor, kendo nyaka ubed gi chuny maler, mondo timu maber kaka jo-Kristo okuod wi jogo mayanyou, kendo hangonu wach. Ber mondo uyud chandruok nikech tim mabeyo, kapo ni mano e gima Nyasaye dwaro, moloyo yudo chandruok kuom tim maricho, nimar Kristo owuon notho dichiel kendo mogik nikech richou. Kata obedo ni en ne en ng’ama kare kamano, to notho ni joma ok kare, mondo oterwa ir Nyasaye. Ne oneg ringre, to Nyasaye nomiyo chunye obedo mangima, kendo kuom chuny nodhi molando wach ni chuny mane nie tuech. Mago e chuny mag joma nodagi winjo wach Nyasaye, kane pod Nyasaye rito mos e kinde mane Nowa hondhoe yie. Yieno noreso ji manok (ma kwangi oromo aboro) e pi. Pigno en ranyisi mar batiso, ma koro resou sani. Batiso ok en golo chilo kuom ringruok, to en singruok motim ni Nyasaye gi chuny maler. Oresou nikech chier mar Yesu Kristo, ma osedhi e polo, mi obet e bat korachwich mar Nyasaye, gi ruodhi mag polo duto, kendo kuom teko duto. Emomiyo, kaka Kristo noneno masira e ringre, un bende ikreuru gi paro achielno, nikech ka ng’ato oneno masira e ringre, to osea e richo. Ikreuru kamano, mondo kuom ndalo mapod udakgo e piny, kik utim mana gik ma dhano gombo, to timuru mana gik ma Nyasaye dwaro. E ndalo mosekadho, ne un gi kinde malach moromou timo gik ma joma ok oyie dwaro. Ne utimo timbe maricho, kaka owruok, gi gombo, gi mer, gi dwanyruok, gi metho mag anjawo, kod lamo nyiseche manono, ma en gima Chik okwero. To tinde ka ok urip gi joma kamago e owruok mar ngima monjawni, to giwuoro, kendo giyanyou! To chieng’ moro ginidwok wach e nyim Jal moikore ng’ado bura ni joma ngima gi joma otho. Joma otho nong’adnigi bura kane pod gin e pinyka, mana kaka ing’ado ni jomoko duto. Wach Maber to ne olandnigi bang’ thogi, mondo gibed mangima kuom chuny, kaka Nyasaye bende ngima. Giko mar gik moko duto chiegni. Emomiyo, beduru mariek, kuritoru mondo uikru ni lemo. To moloyo nyaka uherru gi chunyu duto, nikech hera miyo iweyo ni ji richo mang’eny. Rwakuru joweteu ma ok ung’ur. Nyasaye osemiyou mich mopogore opogore, omiyo ng’ato ka ng’ato kuomu nyaka rit michgo maber, mi otigo kokonyogo jomoko. Ka ng’ato en jaland wach, to wach mowacho nyaka bed mana Wach Nyasaye, kendo ka ng’ato tiyo ni ji, to mondo oti mana gi teko ma Nyasaye chiwo, mondo Nyasaye oyud duong’ kuom gik moko duto mutimo kuom Yesu Kristo. En e wuon duong gi teko nyaka chieng’. Amin. Osiepena, ka uyudo tem mager mawang’ou ka mach, to kik ubuogi, ka gima ok ung’eyo ni gik ma kamago nyaka timrenu, nikech mano timore mana ni mondo otemugo. To beduru mamor, kaka joma oriwore gi Kristo e masichene, mondo ubed gi mor mathoth, chieng, ma duong’ne maler ofwenyore. Ka iyanyou nikech nying Kristo, to kwanreuru ni un johawi, nikech koro Roho man gi duong’ ma en Roho mar Nyasaye, obedo kuomu. Ka ng’ato kuomu yudo masira, to kik bed ni oyudo masira nikech oneko, kata nikech okwelo, kata nikech otimo timbe moko maricho, kata nikech ochwogore e weche jomoko. To ka ng’ato kuomu yudo masira nikech en ja-Kristo, to ok onego one wichkuot, to onego omi Nyasaye duong’, nikech iluonge gi nying Kristo. Ndalo mar ng’ado bura osechopo, kendo jo-Nyasaye ema ikwongo ng’ad nigi bura! To ka wan ema bura ochakore kuomwa kamano, to jogo ma otamore winjo Wach Maber mar Nyasaye to nobed nadi, nikech Muma wacho niya, “Ka en gima tek mondo joma kare oyud warruok, to koro joma ok oluoro Nyasaye kod joricho to nobed nadi?” Emomiyo, ber mondo joma neno masira kaluore gi dwaro mar Nyasaye, osik ka timo timbe mabeyo, kendo ochiwre e lwet Jachwechgi, ma en Jal mogen. Koro an gi wach moro ma adwaro kwayou, un jodongo. Awuoyo kodu kaka jaduong’ wadu, mane oneno kaka Kristo sandore, kendo mageno yudo pok kuom duong’ mabiro fwenyore. Beduru jokwadh kueth ma nyasaye osemiyou, kendo ritgiuru gi chuny mamor kaka Nyasaye dwaro, to ok kuom achune. Kik utim kamano mondo uyudie ohala, to timeuru mana nikech uhero. Kik utimru ruodhi ni jogo moketi e lwetu ka kueth mondo uriti, to nyaka udok nigi ranyisi maber. Eka ka jakwath maduong’ obiro, to unuyud osimbo mar duong’ ma ok kethre, manyiso ni uselocho. Kamano bende un joma tindo, nyaka uwinj jodongu, kendo un duto nyaka urwak muolo ka law, kukonyoru e kindu uwegi, nimar Muma wacho niya, “Nyasaye dagi josunga, to joma muol ema omiyo ng’wono.” Omiyo beduru mamuol e bwo bad Nyasaye man gi teko, mondo obi oting’u malo e ndalo mowinjore. Keturu parruok duto ma un-go kuome, nikech oparou. Beduru motang’ kurito, nikech jasiku ma Satan bayo kuonde duto ka sibuor magoyo asumbi, ka dwaro ng’ama dongam! Chung’uru motegno kuom yie ma un-go, mondo utame, ka ung’eyo ni oweteu moyie manie piny duto, bende yudo chandaruok ma kamago. To ka usenwang’o chandruok kuom kinde matin, to Nyasach ng’wono duto, ma oseluongou kuom Kristo e duong’ne mochwere, noduog chunyu, mi miu teko, kendo omiu chuny motegno, koketou e mise ma ok yiengni. En e wuon loch nyaka chieng’. Amin. Andikonu barua machiekni, ka Silvano, ma ageno kaka owadwa maradier, konya. Adwaro jiwou kendo nyisou ni mano e kaka ng’wonono mar adier mar Nyasaye chalo. Omiyo chung’uru motegno kuom ng’wonono. Kanyakla mar jo-Kristo man Babulon, mane Nyasaye oyiero, omosou. Wuoda Marika bende omosou. Yogreuru gi mos maler mar hera. Kue obed kodu uduto ma un kuom Kristo. An Simon Petro, ma misumba Yesu Kristo kendo jaotene, ema andikonu baruani, un joma osenwang’o yie ma nengone tek marom gi yiewa, nimar Nyasachwa kendo Jawarwa Yesu Kristo ema ne omiyowago kuom adierane. Ng’wono kod yie mogundho miyudo kuom ng’eyo Nyasaye kod Yesu Ruodhwa obed kodu. Teko mar Nyasaye osemiyowa gik moko duto mamiyo wabedo mangima, kwaluoro Nyasaye. Ngimano wanwang’o kuom ng’eyo Jal mane oluongowa mondo wayud pok kuom duong’ne kod berne. Kamano osemiyowa singruok madongo kendo ma nengogi tek, mondo kuom singruokgo utony e kethruok ma gombo osekethogo piny, mondo ukaw kit Nyasaye owuon. Omiyo temuru matek mondo ujiw yieu gi timbe mabeyo, to timbeu mabeyo ujiw gi rieko. Rieko to jiwuru gi ritruok, to ritruok to ujiw gi kinda, to kinda ujiw gi luoro Nyasaye. Luoro Nyasaye to jiwuru gi hero owete, hero owete to jiwuru gi hera maradier. Ka un gi michgo, kendo umedo bedo kodgi mogundho, to gibiro miyou teko, kendo gibiro miyo unyag olemo mabeyo, kumedo ng’eyo Ruodhwa Yesu Kristo. Ng’ama onge kodgi to en muofu maneno mana matiptip, kendo wiye owil ni richone machon ne osepwodhi. Emomiyo owetena, temuru matek moloyo mondo unyis ni oseluongu kendo oseyieru adier. Ka utimo kamano, to ok unuchwanyru. Kamano nomiu thuolo maduong’ mar donjo e piny mochwere mar Ruodhwa kendo Jawarwa Yesu Kristo. Kuom mano, abiro paronu wechego pile, kata obedo ni useng’eyogi, kendo uguroru motegno kuom adiera ma useyudo. Aneno ni en kare mondo, kapod anie kiru mar ringruokni, to aparnu wechegi, nikech ang’eyo ni achiegni weyo kiru mar ringruokni, kaka Ruodhwa Yesu Kristo osenyisa. Omiyo abiro temo matek mondo ane ni nitie yo ma unyalo parogo wechegi kinde duto ka asea. Kane wanyisou kaka Ruodhwa Yesu Kristo biro gi duong’ maler, to ne ok wakonyore gi sigendini ma dhano ochuogo, to wan wawegi ne wanene gi wang’wa, ka en gi duong’ne maler duto. Nyasaye Wuoro nomiye duong’ gi pak kane dwol obirone moa kuom duong’ mar polo, kawacho niya, “Ma e Wuoda mahero! Chunya mor kode!” Wan wawegi ne wawinjo dwolno kaa e polo, nikech ne wan kode kuno e got maler. Omiyo wamedo yie matek moloyo kuom wach mane jonabi okoro. Ber mondo urt wachno chuth, nikech en kaka taya maliel kama otimo mudho, nyaka piny yawre, mi sulue mar okinyi wuog karieny e chunyu. To mokwongo nyaka ung’e ni onge ng’ama loko tiend weche manie Muma kende owuon, nikech onge wach mane okor mana nikech dwaro mar dhano. To ji ne wacho wach moa kuom Nyasaye, mana kaka Roho Maler ne telonigi. To jonabi mag miriambo bende nowuok kuom oganda Nyasaye e ndalo mokadho. Kamano bende e kaka jopuonj mag miriambo biro wuok kuomu. Ginikel ling’ling’ puonj mag miriambo maketho ji, kendo ginikwed kata mana Ruoth mane owarogi, mi gimi tiekgi piyopiyo nono. Kata kamano, ji mang’eny noluw timgi mag anjawo, kendo ji nowuo marach kuom Yor Adiera, nikech timbegigo. Kuom gombo chamo gik malang’, jopuonj mag miriambo nokaw giu gi weche mag wuond. To jang’ad bura oseng’ado buchgi chon! Kum ema oritogi, kendo ng’ama biro tiekogi ok nindi! Nyasaye ne ok oweyo malaika mane oketho mak okumo, to nowitogi e mach ma ok tho, kuma otuegie e mudho gi nyororo ka girito Chieng’ Bura. Bende Nyasaye ne ok oweyo piny machon mak otieko, kane okelo ataro e piny joricho, to noreso mana Nowa, mane jaland Wach Makare, kod ji mamoko abiriyo. Nyasaye nokumo mier mag Sodom gi Gomora, kowang’ogi, mi gilokore buru. Kamano nolokogi ranyisi mar gima biro timore ni joma ok oluoro Nyasaye. Lut to noreso nimar ne en ng’at maber, kendo chunye ne chandore ahinya nikech tim anjawo mag joma timbegi richo. Ng’at makareno nodak e kind jogo, kendo pile ka pile nowinjo kendo oneno gik ma gitimo, omiyo chunye nochandore ahinya kuom timbegi mag dwanyruok. Kamano waneno ni Ruoth ong’eyo reso joma oluore kuom tem mochomogi, kendo ong’eyo keto joricho e kum nyaka chop Chieng’ Bura, to moloyo jogo matimo dwaro mag ringruok kuom gombo mochido, kendo chayo teko mar Nyasaye. Jopuonj mag miriambo nigi chir, kendo wang’gi tek, bende ok giluoro yanyo joma nigi duong e polo. To kata mana malaika man gi teko kod nyalo moloyogi, to ok donjnigi gi weche maricho e nyim Ruoth. To jogo chalo gi le maonge rieko, mane onywol mana ni mondo omaki kendo onegi. Giwuoyo marach kuom gik ma gikia, omiyo gin bende notiekgi mana ka le maonge rieko. Giniyud pok mar richo, kar richo ma gisetimo. Timo gik ma gombogi dwaro odiechieng’ alanga ema miyogi mor. Ka gichiemo kodu to gikelonu wichkuot, kendo gimiyo nyingu kethore, ka giowore gi timbegi mag wuond! Wengegi rango mon mana gi gombo maricho, kendo gombo ma gin-go mar dwaro timo richo ok rum. Giywayo joma yiegi yomyom, gitero e richo, bende chunygi ong’iyo gi gombo gik moko. Gin joma okuong! Giseweyo yo ma oriere tir, mi gilal, nimar giseluwo mana yor Balaam wuod Boer, mane oketo chunye kuom yudo pok mar tim maricho. To kanyna mamomo nowuoyo gi dwond dhano, kokwero janabino kuom kethone, mi otieko neko mare. Jogo chalo gi sokni maonge pi, kendo gichalo gi ong’ueng’o ma yamb koth riembo. Gin, gima okannigi en mana mudho mandiwa. Giwuorore gi weche manono, kendo kuom gombo mag ringruok gihoyo joma dwaro tony kaa kuom joma timbegi nono. Gisesingore ni jogo ni gibiro miyogi thuolo, to gin giwegi gin wasumbini mag gik makelo kethruok, nimar ng’ato doko misumba gimoro amora moloyo chunye. Ka ji osetony e kethruok mar pinyni nikech ging’eyo Ruodhwa kendo Jawarwa Yesu Kristo, to eka gichako giduodore e kethruok, mi kethruok makogi, to ngima ma gibedogo achien doko marach moloyo ngima mane gin-go mokwongo. Dine obedonigi maber ka dine ok ging’eyo yo makare, moloyo ng’eyogo, to bang’e gidok chien giweyo chik maler mane omigi. Osetimorenigi mana kaka ngero wacho ni, “Guok odok nang’o ng’okne,” kendo ni, “Ngurue moselwoki odok ng’ielore e chuodho.” Osiepena, ma eri barua mar ariyo ma koro asendikonu. E barupenago duto asetemo mondo ami upar maber, kaparonu weche mane jonabi maler owacho e ndalo machon, kod chik mar Ruoth kendo Jawar mane jooteu okelonu. Mokwongo nyaka ung’eni e ndalo giko, jomoko nowuog ma luwo mana gombogi giwegi. Ginicharu, ka giwacho niya, “Donge ne osingore ni oduogo? To koro erego? Nyaka ne kwerewa tho, gik moko duto osiko ochwere, mana kaka ne gibet chakre chuech piny!” To gitamore yie mar oyiem ni kata obedo ni polo osebetie nyaka nene, to Nyasaye nowuoyo mi piny obetie koa kuom pi, kendo pi ema ne ocheyego. To bende pigno ema ne olokore ataro, mi okethogo piny machon. To Nyasaye osewuoyo bende ni, polo kod piny ma kawuono okan ni Chieng’ Bura, mondo mach obi otieki kaachiel gi ji duto ma ok oluoro Nyasaye. To osiepena, kik wiu wil gi wach achiel ni, kuom Ruoth, ndalo achiel romre gi higni alufu achiel, bende higni alufu achiel romre gi ndalo achiel. To kik upar ni Ruoth odeko kuom timo gima osesingore ni obiro timo kaka jomoko paro. Ooyo, ohorenu mos kapod orito, nikech ok odwar ni mondo ng’ato olal, to odwaro ni mondo ji duto olokre owe richogi. To chieng’ Ruoth nobi mana ka jakuo, kendo chieng’ onogo polo nolal nono ka riadore matek, kendo gik mae kor polo nowang’ mi rum pep. Piny bende nolal kaachiel gi gik manie iye. Ka gigo duto biro leny nono kamano, koro un uparo ni onego ubed joma chal nadi? Donge onego ubed joma ler, mochiwore ni Nyasaye, ka urito chieng’ Nyasaye, kendo utiyo mondo orure piyo? En chieng’ ma polo nowang’ie mi rum pep, kendo gik manie kor polo noleny nono e mach. To wan warito polo manyien kod piny manyien, kuma tim makare nitie, kaka ne Nyasaye osingorenwa. Emomiyo osiepena, e kinde mapod uritoe gigo mondo otimre, to temuru matek mondo ubed maler kendo maonge ketho e nyim Nyasaye, kendo ubed gi kue kode. Parieuru kaka Ruodhwa hore mos, komiyou thuolo mondo uyud warruok. Mano e gima owadwa Paulo mwahero nondikonu gi rieko mane Nyasaye omiye. Adier, kane owuoyo kuom wechego, to mano e gima nowacho e barupene duto. Nitie weche moko matek winjo e barupenego, ma joma kia kendo ma johubagahubaga guenyo mana ni kethruokgi giwegi, mana kaka gitimo weche mamoko mondiki e Muma bende. To un osiepena, useng’eyo wechegi chon, omiyo beduru motang’ mondo kik joma ok luw chik wuondu, mi ukier uwe kama uchung’ie motegno. To donguru kuom ng’wono, kumedo ng’eyo Ruodhwa kendo Jawarwa Yesu Kristo. Duong’ obedne kawuono kendo nyaka chieng’. Amin. Wandikonu kuom Wach mar ngima, mosebetie a chakruok. Wasewinje kendo wasenene. Adier, wasenene gi wang’wa kendo lweta bende osemule. Kane ngimano osefwenyore, to ne wanene. Mano emomiyo wawuoyo kuome, kwanyisou wach ngima mochwere nyaka chieng’ mane ni kod Wuoro, kendo mane ofwenyorenwa. Wanyisou bende gik ma waseneno, kendo ma wasewinjo, mondo ubed e achiel kodwa, kaka wan bende wan e achiel gi Wuoro kod Wuode Yesu Kristo. Wandikonu gigi mondo morwa orom chuth. Wach mane wawinjo ka Yesu wacho, kendo ma koro wanyisou e ma: Nyasaye en ler, kendo mudho onge kuome kata matin. Ka wawacho ni wan e achiel kode, to eka pod wawuotho e mudho, to wariambo, kendo ok wawuoth e adiera. To ka wawuotho e ler kaka Nyasaye ni e ler, to wan e achiel ng’ato gi ng’ato, kendo remb Yesu Wuode pwodhowa kuom richowa duto. Ka wawacho ni waonge richo, to wawuondore kendwa, kendo adiera onge e chunywa. To ka wahulo richowa, to oweyonwagi, kendo opwodhowa kuom tim duto ma ok odhi kare, nikech en jaadiera, kendo otimo mana gima kare. To ka wawacho ni ok wasetimo richo, to wamiyo odoko jamriambo, kendo wachne onge e chunywa. Nyithinda, andikonu wechegi mondo kik utim richo, to ka ng’ato otimo richo, to wan gi Jakony masayonwa Wuoro. En Yesu Kristo, Jal makare. En e misango magolo richowa, to ok richowa kende ema ogolo, to ogolo koda ka richo mar piny duto bende. Ka warito chik Nyasaye, eka wan gi ratiro ni wang’eye. To ka ng’ato wacho ni ong’eyo Nyasaye, to ok orito chikene, to en jamriambo, kendo adiera onge e chunye. To ng’ama orito wach Nyasaye ema hera moherogo Nyasaye oselosi mobedo malong’o chuth. Mano e kaka wanyalo bedo gi ratiro ni wan jo-Nyasaye. Ka ng’ato wacho ni en ng’at Nyasaye, to nyaka ngimane bed machal gi ngima Yesu. Osiepena, chik ma andikonuni ok en chik manyien, to en chik machon ma usebedogo nyaka a chakruok. To kata kamano, chik ma andikonu en chik manyien, kendo adiera mare ineno kuom Kristo, kendo ineno kuomu, nikech mudho rumo, kendo ler maradier koro osechako rieny. Ng’at mawacho ni nie ler to mon gi wadgi, pod nie mudho. Ng’at mohero wadgi osiko e ler, kendo onge gimoro kuome madimi ochwanyre. To ng’at mamon gi wadgi nie mudho, kendo wuotho e mudho. Ok ong’eyo kuma odhiye, nikech mudho oimo wang’e. Nyithinda, andikonu nimar richou owenu e nying Yesu. Wuone, andikonu nikech ung’eyo Jal ma osebetie nyaka a chakruok. Yawuowi, andikonu nikech useloyo Ng’ama Rach. Un nyithinda, asendikonu nikech ung’eyo Wuoro. Un wuone, asendikonu nikech ung’eyo Jal ma osebetie nyaka a chakruok. To un yawuowi asndikonu nikech utegno, kendo Wach Nyasaye odak e iu, kendo useloyo Ng’ama Rach. Kik uher piny kata gik manie piny, ka ng’ato ohero piny to hera mar Wuoro ok nie iye, nikech gik moko duto manie piny, kaka gombo mag ringruok gi gombo mar wang’, kod sunga ma ji sungorego kuom gik ma gin-go, ok a kuom Wuoro, to gin mana mag pinyni. Piny kadho kaachiel gi gombone, to ng’ama timo gima Nyasaye dwaro to osiko nyaka chieng’. Nyithinda, giko koro chiegni! Ne onyisu ni Jasik Kristo nobi, to koro wasik Kristo mang’eny osetucho, omiyo wang’eyo ni giko chiegni. Ne giweyowa nikech ne ok gin jowa, to ka dine gibed jowa, to dine gisiko kodwa. To ne giweyowa mondo ong’ere malong’o ni giduto ok gin jowa. Un ema Ng’ama Ler osewirou, omiyo un duto ung’eyo adiera. Andikonu, nikech ung’eye, bende ung’eyo ni onge miriambo mawuok kuom adiera kata matin. Jamriambo en ng’a? Donge en mana ng’at makwer ni Yesu ok en Kristo? En e Jasik Kristo, nikech odagi Wuoro kaachiel gi Wuowi. Ng’at modagi Wuowi ok nigi Wuoro bende, to ng’at moyie Wuowi ema nigi Wuoro bende. Un to neuru ni wach musewinjo nyaka a chakruok osiko e chunyu. Ka gima nuwinjo nyaka a chakruokno osiko e chunyu, to pile unusik ka unie achiel gi Wuowi kod Wuoro. Ma e singruok mar ngima ma nyaka chieng’ mane osingore ni nomiwa. Asendikonu wechegi kuom jogo madwaro wuondou. Un to, Roho mane Kristo omiyou osiko kuomu, omiyo ok uchando ng’at mapuonjou gik moko duto, kendo puonj mare en adier, ma ok miriambo. Kuom mano, sikuru kuom Kristo mana kaka Roho osepuonjou. Adier nyithinda, sikuru kuome mondo ka chieng’ moro ofwenyore, to wabed gi chir, ka waonge gi gima dimi wiwa kuodi e nyime. Ka ung’eyo ni en ng’at makare, to nyaka ung’e bende ni ng’ato ka ng’ato matimo gik makare en nyathi Nyasaye. Mano hera maduong’ manadi ma Wuoro osenyisowa kuom luongowa ni nyithind Nyasaye! Adier, wan nyithinde! Gimomiyo piny ok ong’eyowa en ni, piny kia Nyasaye. Osiepna, kata mana sani wan nyithind Nyasaye, to kaka wabiro bet pok ofwenyore, to wang’eyo ni ka Kristo ofwenyore, to wanabed machal kode, nikech wananene kaka ochal. Ng’ato ka ng’ato man gi genoni kuom Kristo pwodhore owuon mondo obed maler, mana kaka Kristo bende ler. Ng’at matimo richo ketho chik, nikech richo en ketho chik. Ung’eyo ni Kristo nofwenyore mondo ogol richowa. En to oonge gi richo. Kuom mano ng’at mosiko kuome ok tim richo. To ng’at matimo richo pok onene, bende ok ong’eye. Nyithinda, kik ng’ato wuondu, mi ulal. Ng’at matimo gik makare e ng’ama kare, mana kaka Kristo bende ng’ama kare. To ng’at matimo richo en ng’at Satan, nikech Satan osiko katimo richo nyaka a chakruok. To Wuod Nyasaye nofwenyore mana ni mondo otiek Satan. Ng’at ma Nyasaye onywolo ok tim richo, nikech koth Nyasaye nie iye. Ok onyal timo richo nikech en ng’at ma Nyasaye onywolo. Pogruok manie kind nyithind Nyasaye gi nyithind Satan ong’ere kama: Ng’at ma ok tim gima kare, kata ma ok ohero wadgi, ok en nyathi Nyasaye. Wach musewinjo nyaka a chakruok en ni ng’ato ka ng’ato nyaka her wadgi. Kik wachal gi Kain, mane odoko nyathi Ng’ama Rach, mi onego owadgi. To ere gimomiyo Kain nonego owadgi? Donge nonege nikech timbene ne richo en owuon, to timbe owadgi ne kare? Owetena, kik ubwogi ka uneno ka piny mon kodu. Wang’eyo ni wasea e tho, mi wadonjo e ngima. Wangeyo kamano nikech wahero owete. Ng’at ma ok ohero wadgi to osiko e tho. Ng’at mamon gi wadgi en janek, to ung’eyo ni janek onge gi ngima ma nyaka chieng’ kuome. Koro waseng’eyo ni hera en ang’o, nikech Kristo nochiwo ngimane nikech wan. Kuom mano, wan bende onego wachiw ngimawa nikech owetewa. Ka ng’ato man gi mwandu oneno wadgi moro ka onge gi gima dokonyrego, to otamore konye, koro ere kaka hera mar Nyasaye nyalo siko e chunye? Nyithinda, kik waher ji mana gi dhok kende, to nyaka waher ji gi tim, kendo gi adiera. Mano e kaka wabiro ng’eyo ni wan joma luwo adiera kendo ok wanabed gi luoro e nyim Nyasaye ka chunywa nyisowa ni bura oloyowa, nimar Nyasaye duong’ moloyo chunywa, kendo ong’eyo gik moko duto. Osiepena, ka chunywa nyisowa ni bura ok oloyowa, to wanyalo biro e nyim Nyasaye gi chir mondo wayud gik moko duto ma wakwayo kuome, nikech wamako chikene, kendo watimo gik malong’o e nyim Nyasaye. To chik ma Nyasaye omiyowa en ni mondo wayie kuom nying Wuode Yesu Kristo, kendo waherre ng’ato gi ng’ato mana kaka nochikowa. Ng’at momako chik Nyasaye osiko kuom Nyasaye, to Nyasaye bende osiko kuome. Wang’eyo ni Nyasaye osiko kuomwa nikech Roho ma osemiyowa. Osiepena, kik uyie ni ji duto mawacho ni nigi Roho, nigi Roho adier, to temgiuru mondo une ane ka Roho ma gin-go oa kuom Nyasaye, nikech johul wach mang’eny mag miriambo osebiro e piny To yo ma unyalo ng’eyogo ni en Roho mar Nyasaye e ma: Ng’ato ka ng’ato ma hulo ni Yesu Kristo osebiro e ringruok nigi Roho mar Nyasaye. To ng’ato ka ng’ato ma ok hul ni Yesu nobiro e ringruok onge gi Roho mar Nyasaye. Mano e tich ma Jasik Kristo tiyo. Usewinjo ni Jasiguno onego bi, to kata mana koroni enie piny. Nyithinda, un nyithind Nyasaye, kendo useloyo johul wach mag miriambogo, nikech Jal manie iu duong’ moloyo jal manie piny. Gin to gin mag piny, omiyo giwuoyo kuom gik mag piny, kendo piny winjogi. Wan to wan mag Nyasaye, omiyo ng’at mong’eyo Nyasaye ema winjowa, to ng’at ma ok ja-Nyasaye ok winjwa. Mano e yo ma wang’eyogo pogruok manie kind Roho mar adiera, gi roho mar miriambo. Osiepena, waherreuru, nimar hera en mar Nyasaye, omiyo ka ng’ato nigi hera, to en nyathi Nyasaye. To ng’at maonge gi hera ok ong’eyo Nyasaye, nikech Nyasaye en hera. Nyasaye nyisowa hera moherowago kuom oro Wuode ma miderma e piny ni mondo wayud ngima kuome. To hera maradier ok en hera mane waherogo Nyasaye, to en hera mane Nyasaye oherowago kuom oro Wuode ma miderma mondo odok misango mar golo richowa. Osiepena, ka kamano e kaka Nyasaye noherowa, to owinjore wan bende waherre. Kata obedo ni nyaka nene onge ng’at moseneno Nyasaye, to ka waherore waduto, to Nyasaye osiko e iwa, kendo herane chopo tichne kuomwa chuth. Wang’eyo ni wasiko kuom Nyasaye, kendo ni Nyasaye bende osiko kuomwa, nikech osemiyowa Roho mare. Waseneno ni Wuoro nooro Wuode mondo obed Jawar mar piny, kendo wanyiso ji wachno. Ka ng’ato oyie ni Yesu en Wuod Nyasaye, Nyasaye osiko e iye, kendo en bende osiko ei Nyasaye. Wang’eyo hera ma Nyasaye oherowago, kendo wageno kuom herano. Nyasaye en hera kendo ng’at mosiko ei hera, osiko ei Nyasaye, kendo Nyasaye osiko e iye. Ka hera malong’o opong’o chunywa, to wanyalo bedo gi chir Chieng’ Bura, nikech ngimawa e pinyni chalo gi mar Kristo. Luoro onge ei hera, kendo hera maradier riembo luoro. Luoro en kum, omiyo ka ng’ato nigi luoro, to pok ochopo e hera maradier. Nyasaye ema noherowa mokwongo, mano emomiyo wahere kaachiel gi ji mamoko bende. Ka ng’ato wacho ni ohero Nyasaye to omon gi owadgi, to ojamriambo, nikech ok nyal bet ni ng’ama ok ohero owadgi ma oneno, nyalo hero Nyasaye mapok oneno. To chik ma waseyudo kuom Nyasaye e ma: Ng’ama ohero Nyasaye nyaka her owadgi bende. Ng’ato ka ng’ato moyie ni Yesu e Mesia, en nyathi Nyasaye, kendo ng’at mohero wuon nyathi, to ohero nyathi bende. Kuom mano, ka wahero Nyasaye, kendo wamako chikene, to eka wang’eyo ni wahero nyithind Nyasaye, nikech hero Nyasaye en mako chikene. Chike Nyasaye ok tek rito, nikech nyithind Nyasaye duto loyo piny. Yie ma wan-go kuom Nyasaye ema oseloyo piny. Ere ng’ama oloyo piny? Ng’ama oloyo piny en mana ng’ama oyie ni Yesu Kristo en Wuod Nyasaye. Yesu Kristo e jal mane obiro gi pi mar batisone, kod remo mar thone. To winjuru ni ne ok obiro gi pi kende, to nobiro gi pi kod remo. Roho owuon nyiso ni mano en adier, nikech Roho e adiera. Nitie gik moko adek manyiso ni mano en adier: gin Roho gi pi kod remo, kendo gik moko adekgo nyiso mana gimoro achiel. Ka wanyalo yie ni weche ma dhano wacho gin adier, to nyaka wayie gima Nyasaye wacho moloyo, kendo Nyasaye owuon osenyisowa ni gima owacho kuom Wuode en adier. Ng’at moyie kuom Wuod Nyasaye to ong’eyo e chunye ni gima Nyasaye wacho en adier. To ng’at ma ok oyie Nyasaye miyo Nyasaye doko jamriambo, nikech ok oseyie gi gima Nyasaye osewacho kuom Wuode. To gima Nyasaye osewacho e ma: Osemiyowa ngima ma nyaka chieng’, kendo ngimano ni kuom Wuode. Ng’at man gi Wuowi to nigi ngimano, to ng’at maonge gi Wuod Nyasaye to onge gi ngimano. Andikonu wechegi, un joma oyie kuom nying Wuod Nyasaye, mondo ung’e ni un gi ngima ma nyaka chieng’. Wageno kuome chuth nikech wang’eyo ni ka wakwaye gimoro mowinjore gi dwarone, to owinjowa. To ka wang’eyo ni pile owinjo kwayowa kamano, to wang’eyo bende ni ose mana miyowa gik ma wakwayo. Ka ng’ato oneno wadgi katimo richo ma ok kel tho, to mondo olamne Nyasaye, to Nyasaye biro miyo owadgino ngima. Mano timore mana ni joma osetimo richo ma ok kel tho. To nitie richo makelo tho. Ok awachi ni mondo olem ni ng’at mosetimo richo ma kamano. Gik moko duto ma ok kare gin richo, to nitie richo ma ok kel tho. Wang’eyo ni onge nyathi Nyasaye mosiko katimo atima richo, nikech Wuod Nyasaye orite, omiyo Ng’ama Rach ok nyal mule. Wang’eyo ni wan mag Nyasaye, to piny duto bende nie lwet Ng’ama Rach. Wang’eyo bende ni Wuod Nyasaye osebiro, mi omiyowa rieko mondo wang’ego Nyasaye maradier. Wan kuom Jal maradier, ma en Yesu Kristo Wuod Nyasaye. En e Nyasaye maradier, kendo en e ngima ma nyaka chieng’. Nyithinda, tang’uru ni nyiseche manono. An jaduong’, andikoni in Minwa ma Nyasaye oyiero, kendo andiko ni nyithindi ma ahero adier. Ok an kenda ema aheri to ji duto moseng’eyo adiera bende oheri, nikech adiera manie iwa, kendo ma osiko kodwa nyaka chieng’. Ng’wono gi miwafu kod kue moa kuom Nyasaye Wuoro gi Yesu Kristo Wuod Wuoro nobed kodwa e adiera. Ne amor ahinya kane ayudo ni nyithindo moko wuotho e adiera, ka giluwo chik mane wayudo kuom Wuoro, omiyo koro Minwa, akwayi ni mondo ng’ato ka ng’ato kwomwa oher wadgi. Gima andikoni ok en chik manyien, to en chik ma wasebedogo nyaka a chakruok. To hera ma awuoyo kuomeni dwaro ni mondo wawuothi kaka chik Nyasaye dwaro. En e chik achiel ma usewinjo a chakruok, ni, “Daguru e hera.” Jowuond mathoth osewuok e piny. Gin e jogo ma ok oyie ni Yesu Kristo nobiro kaka dhano. Ng’at ma kamano en jawuond, kendo en Jasik Kristo. Ritreuru mondo kik gima usetiyone lalnu, to uyud poku duto. Ng’at makalo tong’, kendo ok sik e puonj Kristo ok nigi Nyasaye. To ng’at mosiko e puonj Kristo nigi Wuoro, kaachiel gi Wuowi. Ka ng’ato obiro iru ma ok okelo puonj Kristo, to kik urwake e uteu, kata mana mos kik umose, nimar ng’at momose, bende oriwore kode e timbene maricho. Kata obedo ni an gi weche mathoth ma adwaro nyisou, to ok abi ndikogi e barua, to ageno ni abiro biro iru mondo alos kodu wang’ gi wang’, mondo waduto wabed mamor kaachiel. Nyithind Nyameru, ma bende Nyasaye oyiero, omosi. An jaduong’, andikoni in Gayo, osiepna ma ahero gi hera maradier. Osiepna, akwayo Nyasaye ni mondo idhi maber e yore duto, kendo ibed mangima e ringri mana kaka ang’eyo ni ingima e chunyi bende. Ne abedo mamor ahinya kane owete moko obiro, mowacho kaka isiko kuom adiera, kendo kaka iwuotho e ngima mar adiera. Onge gima miya mor moloyo ka awinjo ni nyithinda wuotho e adiera. Osiepna, in jaadiera kuom gimoro amora mitimo ni owete, kata ka gin joma welo. Gisewuoyo kuom heranino e nyim kanyakla mar jo-Kristo man ka. Yie ikonygi e wuodhgi, kikowogi e yo malong’o ni Nyasaye mwatiyone, nimar ne giwuok gidhi e tich Kristo, ma ok giyie kawo kony moro amora kuom joma ok oyie. Omiyo wan jo-Kristo onego wakony joma kamago mondo wanywak kodgi tich mar lando adiera. Ne andiko ni jo-Kristo muchokorugo, to Diotrefe, madwaro bet jatendgi, notamore winjo gima wawacho. Omiyo ka abiro to anael gik ma otimo e lela, kaka ohangowa gi weche mamono maricho. To ewi mago duto, otamore rwako owete bende, to ok mano kende, to bende otamo joma dwaro timo kamano e kanyakla mar jo-Kristo. Osiepna, kik iluw tim marach, to luw tim maber. Ng’at matimo maber en ng’at Nyasaye, to ng’at matimo marach, to pok oneno Nyasaye. Ji duto wuoyo maber kuom Demetrio. Adiera lilo ema wachore kuome. Wan bende wayie ni timbene beyo kendo ing’eyo ni gima wawacho en adier. An gi weche mathoth ma adwaro nyisi, to kata kamano ok adwar ndikogi e barua. To ageno ni abiro neni machiegni mondo walos wang’ gi wang’. Kue obed kodi. Osiepewa duto omosi. In bende mosnwa osiepewa achiel achiel. An Juda, ma misumba Yesu Kristo, kendo ma owadgi Jakobo, ema andikonu baruani un joma Nyasaye ohero kendo ma oseluongo, kendo ma Yesu Kristo rito gi tekone. Ng’wono gi kue kod hera mogundho obed kodu. Osiepena, ne agombo ahinya mondo andiknu kuom warruok ma waduto wan-go, to koro aneno ni nyaka andiknu, kajiwou mondo umed kedo matek ni wach yie ma Nyasaye osemiyo joge dichiel kendo mogik. Nyaka andik kamano nimar jomoko ma ok oluoro Nyasaye, ma gin joma oseketi ni bura oloyo chon nikech wachni, osedonjo kuomu ling’ling’, ka gitemo mondo gilok ng’wono mar Nyasachwa obed anjawo, kendo gidagi Ruodhwa achiel kende, ma en Ruoth Yesu Kristo. Adwaro mondo aparnu weche moko, kata obedo ni useng’eyogi duto kamano. Ruoth noreso jo-Israel, mi ogolo e piny Misri. To achien notieko jogo mane odagi yie. Malaika mane okalo tong’ mar teko momigi, mi oweyo kuma onego gibedie, bende Ruoth oseketo e mudho, kotue mochwere gi nyororo, nyaka chop ng’ad buchgi, Chieng’ Maduong’. Bende paruru Sodom gi Gomora kod mier mokiewo kodgi. Gin bende ne gidonjo e tim terruok kod dwanyruok madhoch, mi giyudo kum mar mach mak tho, mondo obed ranyisi ni ji duto. Mano e kaka jogi bende chalo. Lek ma gileko miyo gidwanyo ringregi, kendo gidagi teko ma Ruoth nigo, kendo giyanyo joma nigi duong e polo. To eka kata mana Mikael, malaika maduong’, kane laro gi Satan ringre Musa, to ne ok ohedhore yanye gi weche maricho, to nowachone mana niya, “Ruoth mondo okweri.” Jogi to yanyo gimoro amora ma ok ging’eyo to gik ma ging’eyo mana kuom gombo mag ringregi ka le ma onge rieko e gik matiekogi. Mano kaka ginine malit! Gise mana luwo yo mane Kain oluwo, kendo gisemwomore e ketho mar Baalam nikech gihero pesa, bende giseng’anyo kaka Korah nong’anyo, mi girumo mana kaka en bende norumo. Jogi gin mbelni e sewni mutimo mag hera, ka gichiemo kodu maonge wichkuot. Gin jokwath maparo mana gin giwegi kende! Gichalo rumbi ma yamo riembo to ok kel koth, kendo gichalo yiend olemo ma ok nyagi e ndalo oro, kendo mopudh gi tiendgi, mi otho chuth. Bende ka gitimo timbegi mag wichkuot, to gichalo apaka mager mag nam mathuogo buoyo, kendo gichalo sulue moweyo yorgi, ma mudho mandiwa ema okannigi nyaka chieng’. Enoka, nyakwar Adam kuom tieng’ mar abiriyo, nokoro wach jogo, kane owacho niya, “Neuru! Ruoth osebiro gi oganda mang’ongo mar joge maler, mondo okum piny duto, kendo omi jogo ma ok oluoro Nyasaye yie timbegi maricho, kod weche malit duto, ma gin joricho ma ok oluoro Nyasaye, gisewacho kuome.” Jogi gin joma keko akeka, kendo ng’ur ang’ura. Giluwo mana gombo mag ringregi giwegi, bende gisungore marach, kendo giwuondo ji gi weche mamit mondo giyud gik ma gidwaro. To osiepna, nyaka upar gima ne joote mag Ruodhwa Yesu Kristo okoro. Ne giwachonu niya, “E ndalo giko ji moko nobi ma nochau. Gin ji ma ok oluoro Nyasaye, kendo maluwo mana gombogi giwegi.” Mago e joma kelo pogruok. Gin joma gombo mag ringruok ema chiko, kendo gionge gi Roho. To un osiepena, meduru mana geroru kuom teko mar Roho Maler. Nyaka ubed e hera mar Nyasaye, mondo urit ngima ma nyaka chieng’ ma Ruoth Yesu Kristo biro miyou kuom ng’wonone. Kechuru joma riwo gi kiawa. Resgiuru, kugologi e mach. Ji moko nitie ma bende nyaka ukechi, to mana ka uluor, kendo kubedo mosin kata mana gi lepgi ma gombogi mag richo osechido. Wapakuru Jal manyalo ritou mondo kik upodhi, kendo manyalo miyo uchung’ e nyim duong’ne maler kumor kendo kuonge ketho. En e Nyasaye ma Jawarwa kuom Yesu Kristo Ruodhwa, man gi duong’ gi teko kod loch, nyaka nene, kendo kawuono, kendo nyaka chieng’. Amin. Ma e fweny mane Nyasaye omiyo Yesu Kristo mondo onyisgo jotichne gik ma nyaka timre piyo. To Kristo nooro malaikane ir Johana jatichne mondo odhi onyise wach fwenyno, mi Johana nonyiso ji gik moko duto mane oneno. Adier, noneno gik mane Nyasaye dwaro timo, kendo mane Yesu Kristo bende osewacho ni adier. Ng’at masomo kitabuni kod joma winjo weche mokorgi, kendo momako gik mondikie, gin johawi, nikech ndalo ma gigi biro timoree chiegni. An Johana andiko ni kanyakla abiriyo mag jo-Kristo man e piny Asia, kawacho kama: Beduru gi ng’wono kod kue moa kuom Nyasaye mantie, kendo mane nitie, bende mapod biro biro, kendo moa kuom Roho abiriyo manie nyim kom duong’ne, kendo moa kuom Yesu Kristo ma janeno maradier, mane okwongo chier oa kuom joma otho, kendo ma jatend ruodhi mag piny. Oherowa kendo osegonyowa kuom richowa gi rembe, mi omiyo wadoko oganda ruodhi matiyone kaka jodolo mag Nyasache kendo Wuon mare. Duong’ kod teko obedne nyaka chieng’! Amin. Neuru, obiro gi boche polo, kendo ng’ato ka ng’ato nonene. Jogo mane ochwowe nonene, kendo ogendini duto mag piny nobed gi kuyo nikech en. Ber mondo obed kamano! Amin. Ruoth Nyasaye wacho niya, “An e Chakruok kendo e Giko. An e Ruoth Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto, Jal mantie, kendo mane nitie, kendo mapod biro betie.” An owadu Johana, an e achiel kodu e sand gi loch kod kinda ma wan-go kuom Kristo Yesu. Ne oketa e chula miluongo ni Patmo nikech nalando wach Nyasaye, kendo awuoyo kuom Yesu e lela. To chieng’ Ruoth, Roho ne omaka, mi awinjo dwol maduong’ maywak ka tung’ ka wuoyo gi yoka ng’eya. Nowacho niya, “Gik moko duto mineno, ndiki e kitabu. Bang’e ior kitabuno ni kanyakla abiriyo mag jo-Kristo man: Efeso, Smurna, Pergamo, Thuatiro, Sarde, Filadelfia, kod Laodikia.” Eka nalokora mondo ane ni ng’ano maloso koda, mi aneno teyni abiriyo mag dhahabu, to e dier teynigo ne nitie gimoro machalo dhano, morwakore gi kandhu mochopo nyaka e tiende piny, kendo otweyo kore gi okanda mar dhahabu. Yie wiye ne rachar ka yie rombo kendo tar ka pe. Wengene ne liel ka ligek mach, kendo tiendene ne pakni ka mula mosepwodhi gi mach. Dwonde to ne mor ka pi mawuo. Ne en gi sulue abiriyo e lwete ma korachwich, kendo ligangla mabith ma dhoge abiriyo ne wuok e dhoge. Pat wang’e ne nenore ka wang’chieng’ mang’angni gi tekone duto. Kane anene to ne apodho e tiende ka ng’at mosetho. To noyieyo lwete ma korachwich kuoma, kowacho niya, “Kik iluor, an e Jal Mokwongo kendo Mogik, kendo an e Jal Mangima. Ne atho, to koro angima nyaka Piny Joma Otho. Omiyo koro ndik gik miseneno duto, ok mana gik mantie kende, to gik mabiro timore achien bende. To koro adwaro nyisi tiend wach mopandi mar sulue abiriyo mineno e lweta ma korachwichgi, kod teyni abiriyo mag dhahabu: Sulue abiriyo gin e malaika mag kanyakla abiriyo mag jo-Kristo, kendo teyni abiriyo gin e kanyakla abiriyogo. “Ndik ni malaika mar kanyakla mar jo-Kristo man Efeso kama: “ ‘Weche mag Jal man gi sulue abiriyo e lwete ma korachwich, kendo ma wuotho e kind teyni abiriyo mag dhahabu e magi: Ang’eye timbeni gi tichni matek kod kinda misetimo, kendo ang’eyo bende ni in ok inyal yie gi joma richo, bende isetemo joma luongore ni joote, to ok gin joote, mi inwang’o ni gin jomriambo. In jakinda, kendo isechandori malit nikech an, to ok iseol. To kata kamano pod an gi wach kodi ni, koro ok ihera kaka ne ihera mokwongo. Parie kama iseaye ka ipodho! Lok chunyi mondo itim gik mane itimo mokwongo. To ka ok iloko chunyi, to anabi mi agol tachi kare. To kata kamano nitie gimoro maber ma itimo, en ni imon gi timbe mag jo-Nikolao, mana kaka an bende amon-go. “ ‘Ng’at man gi it mondo owinj gima Roho wacho ni kanyakla mag jo-Kristo. Ng’at molocho to anami ratiro mar chamo olemb yadh ngima manie puoth Nyasaye.’ “Ndik ni malaika mar kanyakla mar jo-Kristo man Smurna kama: ‘Weche mag Jal Mokwongo kendo Mogik e magi. En e Jal mane otho, kendo ochako obedo mangima. “ ‘Ang’eyo chandruok ma ineno, kod chan mari, to chutho in jamoko! Bende ing’eyo ayany ma joma wacho ni gin jo-Yahudi, to ok gin jo-Yahudi, yanyigo. Chutho, gin mana oganda jolemo mar Satan. Kik iluor sand ma ibiro yudo, nikech jachien biro bolo jomoko kuomu e jela mondo otemu, kendo ubiro yudo sandruok kuom ndalo apar. To bed jaadiera nyaka kar tho, mi anamiyi osimbo mar ngima, kaka ranyisi ni iselocho. “ ‘Ng’at man gi it to mondo owinj gima Roho wacho ni kanyakla mag jo-Kristo. Ng’at molocho to tho mar ariyo ok nomul ngang’.’ “Ndik ni malaika mar kanyakla mar jo-Kristo man Pergamo kama: ‘Jal man gi ligangla mabith ma dhoge ariyo wacho niya, “ ‘Ang’eyo kama idake. En kama kom mar duong’ mar Satan nitie. To irito nyinga ahinya, kendo ne ok ikwedo yie ma iyiego kuoma, kata mana e ndalo mane Antipa, janeno mara mar adier, onegi e dalau, kama Satan odakie. To kata kamano, an kodi gi weche moko, nikech in gi ji moko kanyo maluwo puonj mar Baalam, mane opuonjo Balak kaka onyalo miyo jo-Israel tim richo kuom chamo chiemo mosetimgo ni nyiseche manono misango, kendo kuom terruok. Kamano bende in gi jomoko maluwo puonj jo-Nikolao, machalo gi puonj Balaamno. Emomiyo lok chunyi! To ka ok ilokori, to abiro biro iri piyo, mi aked kodgi gi ligangla mawuok e dhoga! “ ‘Ng’at man gi it to mondo owinj gima Roho wacho ni kanyakla mag jo-Kristo. Ng’at molocho to anami chiemo moko mopandi miluongo ni Manna, kendo anamiye kidi marachar mondikie nying manyien, maonge ng’at mong’eyo, mak mana jal monwang’e. “ ‘Ndik ni malaika mar kanyakla mar jo-Kristo man Thuatira kama: ‘Wuod Nyasaye, ma en Jal ma wengene rieny ka ligek mach, kendo ma tiendene pakni ka mula, wacho niya, “ ‘Ang’eyo timbeni duto, gi herani, gi tichni mar konyo ji, kod kindani, kendo kaka isebedo jaadiera. Bende ang’eyo ni tijeni machien beyo moloyo mokwongo. To kata kamano an kodi gi wach moro nikech iyie gi dhako ma Jezebel maluongore ni janabi. En ema omiyo jotichna lal kuom puonjogi mondo giterre, kendo mondo gicham chiemo motimgo misango ni nyiseche manono. Ne amiye kinde mondo olok chunye, to otamore weyo terruokne. Omiyo anabole e kitanda mar rem, kendo anami joma terore kode yud chandruok malit, ka ok giloko chunygi, mi giweyo gik ma opuonjogi mondo gitim. Nyithinde bende abiro nego, eka kanyakla duto mag jo-Kristo nong’e ni an ema ang’eyo chuny ji gi parogi, kendo ni amiyo ng’ato ka ng’ato kuomu pok mowinjore gi timne. “ ‘To un ji mamoko duto man Thuatira, ma ok oseluwo puonjno, bende mapok ong’eyo gima jomoko luongo ni, ‘Weche matut mag Satan’, ok amiu ting’ moro mapek. To awachonu mana ni mondo umak gima un go matek nyaka abi. To ng’at molocho, kendo motiyo tichna nyaka giko, anami teko mar bedo gi loch kuom ogendini, mana kaka an bende Wuora ne omiya teko. Ng’at molochono norit ogendini gi ludh nyinyo, kendo notogi matindotindo ka mbalatago. To bende anamiye sulue mar okinyi. Ng’at man gi it to mondo owinj gima Roho wacho ni kanyakla mag jo-Kristo.’ “Ndik ni malaika mar kanyakla mar jo-Kristo man Sarde niya, ‘Weche mag Jal man gi Roho abiriyo mag Nyasaye, kod sulue abiriyo e magi: “ ‘Ang’eyo timbeni duto, bende ang’eyo ni in gi nying’ ni ingima, to kata kamano isetho. Kuom mano, chiew mondo ijiw gima pod in-go, kapok otho chuth, nimar ayudo ni timbeni pod ok beyo ruok e nyim Nyasacha. Omiyo par ane gima ne opuonji, kendo mane iwinjo. Make, kendo ilok chunyi iwe richoni. To ka ok ichiew, to abiro poyi ka jakuo, ka ok ing’eyo sa ma abiroe. Kata kamano, pod in gi ji manok e dala mar Sarde ma ok osechido lepgi. Gin giniwuoth koda gi lewni marachere, nikech mano ema owinjore kodgi. Ng’at molocho bende norwakne lewni marachere, mana kaka girwako, kendo ok naruch nyinge oko ngang’ e kitap ngima, to anahul nyinge e nyim Wuora, kendo e nyim malaika mage. Ng’at man gi it to mondo owinj gima Roho wacho ni kanyalka mag jo-Kristo.’ “Ndik ni malaika mar kanyakla mar jo-Kristo man Filadelfia niya, ‘Magi e weche Jal maler kendo maradier, man gi rayaw mar Daudi. Ka oyawo gimoro, to onge ng’ama nyalo loro, kendo ka oloro gimoro, to onge ng’ama nyalo yawo. Owacho niya, “ ‘Ang’eyo timbeni duto. Winji! Aseketo dhoot moyaw e nyimi, maonge ng’ama nyalo loro. Ang’eyo ni kata in gi teko matin kamano, to iserito wachna, kendo pok ikwedo nyinga. To winji, nitie jomoko mag oganda jolemo mar Satan, maluongore ni jo-Yahudi, to ok gin jo-Yahudi, to giriambo ariamba. Abiro miyo gibiro, mi gipodhi e tiendi, kendo ging’e ni aheri. Ne amiyi chik ni mondo itim kinda, kendo iserito chiknano, omiyo an bende abiro riti e ndalo mar masira mabiro kwako piny ngima, mondo otemgo ji duto modak e piny. Abiro biro piyo, omiyo mak gima in-go matek, mondo kik ng’ato mayi osimboni. To ng’at molocho anami bed siro e Hekalu mar Nyasacha, mi ok nochak owuog kanyo kendo nyaka chieng’. Anandik nying Nyasacha kuome, kod nying dala mar Nyasacha, ma en Jerusalem manyien, mabiro lor kaa e polo kuom Nyasacha. Nyinga maler bende nandik kuome. Ng’at man gi it to mondo owinj gima Roho wacho ni kanyakla mag jo-Kristo!’ “Ndik ni malaika mar kanyakla mar jo-Kristo man Laodikia niya, ‘Jal miluongo ni Amin, ma en janeno migeno kendo maradier, kendo chuech duto mag Nyasaye noa kuome wacho kama: “ ‘Ang’eyo timbeni duto. Ang’eyo ni ok ing’ich, bende ok iliet. To daber kibedo maliet kata mang’ich. To kaka koro indhemndhem, to ok iliet kata ok ing’ich, abiro ng’ogi oko! Iwacho ni in jamoko man gi mwandu mathoth, kendo onge gima ichando, to ikia ni in ng’at machandore moloyo. In ng’at modhier chuth ma jachan, Kendo in muofu bende in duk. To ang’adoni rieko ni mondo ing’iew kuoma dhahabu mopwodhi gi mach mondo inwang’ mwandu. Lewni marachere bende ing’iew kuoma irwakrigo mondo igeng’go dugi makeloni wichkuot. Yath bende ng’iew, iwirgo wang’i mondo inen. Joma ahero ema akwero kendo akumo. Emomiyo ket chunyi mondo ilokri iwe richoni. Winji! Achung’ e dhoot kendo adwong’o. Ka ng’ato owinjo dwonda, mi oyawo dhoot, to anadonj ire, kendo anachiem kode, to en bende nochiem koda. To ng’at molocho anami bed koda e kom duong’na, mana kaka an bende ne alocho, mi abet kod Wuora e kom duong’ne. Ng’at man gi it to mondo owinj gima Roho wacho ni kanyakla mag jo-Kristo!’ ” Bang’ mano, ne arango polo, mi aneno dhoot moro moyawore e polo, kendo dwol machalo gi dwond tung’ mane akwongo winjo kawuoyo koda cha, nowachona niya, “Bi malo ku, mondo anyisi gik mabiro timore bang’ magi.” Gikanyono, Roho nomaka, mi aneno kom duong’ moket e polo, ma ng’ato obetie. To ng’at mane obetno ne nigi kido machal gi kite ma nengogi tek miluongo ni jasper gi sardius, kendo lihudu man gi kido machalo zumaridi nolworo komno koni gi koni. To e alwora mar komno ne nitie kombe mamoko piero ariyo gang’wen, ma jodongo piero ariyo gang’wen obetie. Ne girwako lewni marachere, kendo ne gisidho osimbe mag dhahabu e wigi. Mil polo makakni ne wuok e kom duong’no, kendo dwol moko bende ne winjore, kaachiel gi mor polo. To e nyim komno ne nitie teyni abiriyo maliel. Gin e Roho abiriyo mag Nyasaye. E nyim komno bende ne nitiere gimoro machalo gi nam mar rang’i, marieny ka pi. To e dier komno tir, kendo e alwora mare, ne nitie gik mangima ang’wen man gi wenge mogundho yoka nyimgi kendo yoka ng’egi. Gima ngima mokwongo ne chalo gi sibuor, to mar ariyo ne chalo gi nyaroya. Mar adek to ne nigi lela wang’ machalo gi lela wang’ dhano, to mar ang’wen ne chalo gi ongo mahuyo. Gik mangima ang’wen-go ne nigi bwombe auchiel moro ka moro, kendo ne gin gi wenge mang’eny e dendgi duto kendo e igi. Ne giwer odiechieng’ gotieno mak giling’ niya, “Mano kaka Ruoth Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto ler! Oler adier! Yaye! Mano kaka oler! En e Jal mane nitie, kendo mantie, kendo mapod biro betie!” To e kinde ka kinde ma gik mangimago goyoe erokamano ni Jal mantie nyaka chieng’ mobet e kom duong’, kendo miye duong’ gi pak, to jodongo piero ariyo gang’wen-go podho e nyim Jal mobet e kom duong’no, kendo gilamo Jal mantie nyaka chieng’. Gibolo osimbegi e nyim komno, ka giwacho niya, “A Ruodhwa kendo Nyasachwa! Owinjore miyi duong’ gi pak kod teko, nikech in ema nichueyo gik moko duto. Adier, in ema ne imiyo ochuegi, kendo gisiko gintie.” Bang’ mano, ne aneno kitabu ma Jal mane obet e kom duong’no oting’o e lwete ma kor achwich. Ne ondik iye gi toke bende, kendo ne odine gi kido abiriyo. Eka ne aneno malaika maratego kalando wach gi dwol maduong’ niya, “Ere ng’ama owinjore ketho kidogi, mi el kitabuni?” To onge ng’ato e polo, kata e piny, kata e bwo piny, mane nyalo elo kitabuno, kata ng’iyo iye. Ne aywak malit kane aneno ni onge ng’ama ne nyalo elo kitabuno kata ng’iyo iye! To ng’at achiel kuom jodongogo nokona niya, “We ywak, nikech Sibuor moa e dhood Juda, ma nyakwar Daudi, ema oselocho! Emomiyo en gi ratiro mar ketho kido abiriyogo, mi oel kitabuno.” Eka naneno Nyarombo kochung’ e dier kom maduong’, kama ne gik mangima ang’wen kod jodongo olworo. Nyarombo ne nenore ka gima osenegi, to ne en gi tunge abiriyo, ma gin Roho abiriyo mag Nyasaye, ma oseor e piny ngima. Ne odhi mokawo kitabu ma Jal mane obet e kom duong’no oting’o e lwete ma korachwich. Kane Nyarombo okawo kitabuno kamano, gik moko ang’wen mangima kod jodongo piero ariyo gang’wen-go, nopodho piny e nyime. Moro ka moro kuomgi ne nigi thum kod tewni mag dhahabu ma ubani opong’o. Tep ubanigo ochung’ kar lemo mag jo-Nyasaye. Ne giwero wer manyien niya “In ema iwinjori kawo kitabuni, mi iketh kido modinego, nikech in ema ne onegi kendo rembi ema ne ing’iewogo ni Nyasaye ji moa e dhoudi duto kendo mawacho dhok duto kendo moa e ogendini duto kod pinje duto. Ne itimogi oganda joka ruoth matiyo ni Nyasachwa kaka jodolo, kendo ginibed jotend piny.” Eka ne achako ang’icho, mi awinjo dwond malaika mang’eny molworo kom duong’ kaachiel gi gik mangima kod jodongogo. Kwan-gi ne gana gi gana, kendo tara gi tara. Ne giwer matek niya, “Nyarombo mane onegi owinjore yud teko gi mwandu gi rieko gi loch kod luor gi duong’ kod pak!” Bende ne awinjo ka gik manie polo gi manie piny kendo manie bwo piny kod manie pi, tiende ni gik moko duto mochue, kawacho niya, “Pak gi luor gi duong’ kod loch obed ni Jal mobet e kom duong’, kendo obed ni Nyarombo nyaka chieng’!” Eka gik mangima ang’wen-go nodwoko ni, “Obed kamano”, kendo jodongo nopodho piny mi olemo. Bang’ mano ne aneno ka Nyarombo ketho kido achiel kuom kido abiriyo modin-go kitabu, mi awinjo ka achiel kuom gik mangima ang’wengo wacho gi dwol machalo mor polo niya, “Bi” Eka ne ang’icho mi aneno faras marachar. Ng’at moidhe noting’o atung’, kendo ne osidhne osimbo, mi nowuok kaka jalocho madhi mondo olochi. Kane Nyarombo oketho kido mar ariyo, ne awinjo gima ngima mar ariyo kawacho niya, “Bi!” Eka faras machielo ma silwal nowuok. To ng’at moidhe nomi teko mar kelo lweny e piny, mondo ji onegre, kendo ne omiye ligangla maduong’! Bang’ mano Nyarombo noketho kido mar adek, kendo ne awinjo gima ngima mar adek kawacho ni, “Bi!” Ne ang’icho mi aneno faras marateng’. Ng’at moidhe noting’o rapim mar ratil e lwete. Eka ne awinjo gimoro machalo gi dwol kawuok e dier gik mangima ang’wen-go kawacho niya, “Ogudu mar bel koro nengone romo pok jatich kuom odiechieng’ achiel, kendo ogute adek mag oduma bende nengone mana kamano! To nengo mor zeituni gi divai to kik imedi.” To kane Nyarombo oketho kido mar ang’wen, ne awinjo dwond gima ngima mar ang’wen kawacho niya, “Bi!” Eka ne ang’icho mi aneno faras marabuor. Nying ng’at moidhe ne Tho, to Piny Joma Otho ne luwo machiegni. Ne omigi teko kuom bath piny moromo achiel kuom ang’wen, mondo gimi lweny kata kech kata tuoche kata ondiegi maricho mae piny oneg ji. Kane Nyarombo oketho kido mar abich, ne aneno chuny jomoko e bwo kendo-mar-misango. Ne gin joma ne osenegi nikech Wach Nyasaye, kendo nikech ne gisiko ka gihulo ni giyie kuome. Ne gikok matek niya, “Yaye, Ruoth Maler kendo Maradiera! Nyaka karang’o mapod ibiro bet ka ok ing’adoe bura ni joma odak e piny, kichulo kuor kuom rembwa?” Eka ne omigi law marachar ng’ato ka ng’ato, kendo ne owachnigi ni mondo gimed yueyo mondi matin nyaka chop kar romb jotich wetegi kod owetegi mane ibiro nego kaka gin, rom. Eka ne ang’icho, kendo kane Nyarombo oketho kido mar auchiel, to piny noyiengni matek. Wang’chieng’ nolokore marateng’ ti, kendo due nolokore makwar ka remo. Sulue mae polo nolwar piny mana kaka ng’owo mapok ochiek lwar ka yamo makudho matek ouko. Polo noban ka kalatas, mi olal nono, kendo gode gi chulni duto nogol oa kuonde ma gintie. Eka ruodhi mag piny, gi ji madongodongo, gi jotelo mag lweny, gi jomwandu, kod joma rateke, kaachiel gi wasumbini kod joma ni thuolo duto, nopondo e buche kendo e bwo lwendni mag gode. Ne giwacho ni gode gi lwendnigo niya, “Ruombreuru kuomwa, mondo ugeng’wa kuom wang’ Jal mobet e kom duong’ kendo kuom mirima mager mar Nyarombo, nikech chieng’ maduong’ mar mirimbgi mager osechopo! To ere ng’ama disir mirima ma kamano?” Bang’ wechego ne aneno malaika ang’wen kochung’ e tunge ang’wen mag piny. Ne gimako yembe ang’wen mag piny, mondo yamo kik kudhi e piny, kata e nam, kaka kuom yath moro. Eka ne aneno malaika machielo kawuok yo wuok chieng’, koting’o gima igoyogo alama mar Nyasaye mangima. Nokok matek ni malaika ang’wen mane osemi teko mondo ohiny piny kod nam, kokwerogi niya, “Kik uhiny piny, kata nam, kata yien, nyaka chop waket kido e lela wang’ jotich Nyasachwa.” Bang’ mano, ne awinjo kar romb joma ne oketnigi kidono. Ne giromo ji alufu mia achiel gi piero ang’wen gang’wen, (144,000) mowuok e dhout jo-Israel duto. E dhood Juda ji mane oket kido kuomgi ne alufu apar gariyo. E dhood Reuben ji alufu apar gariyo. E dhood Gad ji alufu apar gariyo E dhood Asher ji alufu apar gariyo. E dhood Naftali ji alufu apar gariyo. E dhood Manase ji alufu apar gariyo. E dhood Simeon ji alufu apar gariyo. E dhood Lawi ji alufu apar gariyo. E dhood Isakar ji alufu apar gariyo. E dhood Zebulun ji alufu apar gariyo. E dhood Josef ji alufu apar gariyo. E dhood Benjamin ji alufu apar gariyo. Bang’ mano, ne ang’icho mi aneno ji mang’eny mokadho akwana moa e pinje duto gi dhoudi duto kod ogendini duto. Ne gichung’ e nyim kom duong’, kendo e nyim Nyarombo, ka girwakore gi lewni marachere, kendo giting’o othidhe e lwetgi. Ne gikok matek niya, “Warruok oa kuom Nyasachwa mobet e kom duong’ kendo oa kuom Nyarombo.” Eka malaika duto nochung’ koluoro kom duong’ gi jodongo kod gik mangima ang’wen-go, mi okulore piny nyaka e lowo e nyim kom duong’, mi gilamo Nyasaye, ka giwacho niya, “Amin! Pak gi duong’ gi rieko gi erokamano gi pwoch gi teko kod nyalo obed ni Nyasachwa nyaka chieng’! Amin!” Eka achiel kuom jodongo nopenja niya, “Joma orwako lewni maracheregi gin ng’a gini, to gia kune?” To ne adwoke ni, “Jaduong’, in ema ing’eyo.” Eka ne owachona niya, “Magi e joma oseneno Sand Maduong’. Giselwoko lepgi e remb Nyarombo, mi gimiyo odoko marachere. Mano emomiyo gin e nyim kom duong’ mar Nyasaye, ka gilame odiechieng’ gotieno e Hekalune, kendo Jal mobet e kom duong’ biro dak kodgi. Kech ok nochak okagi, kendo riyo ok nochak ologi, bende liet mar wang’chieng’ ok nowang’gi, nikech Nyarombo manie dier kom duong’ tir nobed jakwadhgi. Notelnigi e sokni mag pi ngima, kendo Nyasaye noywe pi wang’gi duto.” Kane Nyarombo oketho kido marabiriyo, to polo noling’ thi kuom kinde ma dirom nus sa. Eka ne aneno malaika abiriyo mochung’ e nyim Nyasaye, kendo ne omigi tunge abiriyo. Eka malaika moro nobiro mochung’ e nyim kendo-mar-misango, ka en gi tap ubani mar dhahabu. Ne omiye ubani mathoth mondo ochiw gi lemo mar jo-Nyasaye duto e kendo-mar-misango mar dhahabu mane ni e nyim kom duong’. Iro mar ubani manie lwet malaikano nodum malo e nyim Nyasaye kaachiel gi lemo mag jo-Nyasaye. Malaika nokawo tap ubani mi ogangoe mach mane okawo kuom kendo-mar-misango, bang’e nobolo majno piny. Bang’ mano, polo nomor kariadore matek, kendo duol moko nowinjore, bende polo nomil, kendo piny noyiengni. Eka malaika abiriyo man gi tunge abiriyogo ne oikore mondo ogo tungego. Malaika mokwongo nogoyo tung’ne, mi pe kod mach mokikore gi remo obiro, mi opuk e piny, mi bath piny moromo achiel kuom adek nowang’ kendo achiel kuom adek mar yien bende nowang’. Lum mang’ich duto bende nowang’. Bang’e malaika mar ariyo nogoyo tung’ne, mi gima chalo gi got maduong’ maliel ka mach nowiti e nam, mi bath nam moromo achiel kuom adek nolokore remo, kendo achiel kuom adek mar gik mangima manie nam notho, bende achiel kuom adek mar yiedhi manie nam nokethore. Eka malaika mar adek nogoyo tung’ne, mi sulue maduong maliel ka meny nolwar oa e polo. Ne olwar kuom achiel mar adek mar aore duto, kendo kuom sokni duto. Nying sulueno en ‘Gima kech’. Bath pi moromo achiel kuom adek nolokore makech, mi ji mang’eny otho nikech pigego nolokore makech. Bang’e malaika mar ang’wen nogoyo tung’ne, mi achiel kuom adek mar wang’chieng’, gi achiel kuom adek mar due kod achiel kuom adek mar odiechieng’ kod otieno, notimo mudho. Eka nang’icho mi awinjo ongo ka huyo e kor polo kaywak matek niya, “Lit! Lit! Mano kaka unune malit, un joma odak e piny, nikech tunge modong’ ma malaika adek biro goyo!” Eka malaika mar abich nogoyo tung’ne, mi aneno sulue moro mane oselwar e piny koa e polo. Sulueno ne omi rayaw mar Bur Matut Maonge Gikone. Ne oyawo burno, mi iro owuoke machalo gi ich mach maduong’, mi wang’chieng gi kor polo otimo mudho nikech iro mane owuok e burno. Bonyo nowuok e irono mopiyo e piny, kendo ne omigi teko machalo gi teko ma thomoni mae piny nigo. To nokwergi ni kik giketh lum manie piny, kata gimoro mang’ich, kata yath moro, to giketh mana jogo maonge gi alama mar Nyasaye e lela wengegi. Ne omi bonyogo thuolo mar sando jogo kuom dueye abich, to ne ok oyienigi mondo gineggi. Rem mane jogo nigo ne chalo gi rem maramo ng’at ma thomoni okayo. E ndalo ma gigo notimre ji nodwar tho, to ok ginitho ngang’! Adier, ginigomb tho ahinya, to tho noringgi aringa! Bonyogo ne chalo gi farese moikore ni lweny. E wigi ne nitie gik machalo gi osimbo mag dhahabu. Wang’gi to ne chalo gi wang’ dhano. Ne gin gi yie wich machalo gi yie wi mon, to lekegi ne chalo gi leke sibuoche. Ne girwako gilweny mag akor machalo gi akor mag nyinyo, kendo bwombegi ne wuo mana kaka geche lweny wuo ma farese mang’eny ywayo ka ringo dhi e lweny. Iwgi ne chalo gi iw thomoni, kendo iwgigo ema ne gikayogo ji, kendo ng’at ma gikayo ne bedo gi rem kuom dueye abich. Ruodhigo to ne malaika mar Bur Matut Maonge Gikone. Nyinge ne iluongo gi dho Hibrania ni Abadon, to gi dho Grik ni Apoluon, tiende ni Jaketh. Masira mokwongo koro osekadho, to masiche ariyo mamoko pod biro. Bang’ mano, malaika mar auchiel nogoyo tung’ne, mi awinjo dwol moro moa e tunge ang’wen mag kendo-mar-misango mar dhahabu manie nyim Nyasaye. Dwolno nowacho ni malaika mar auchiel man gi tung’ niya, “Gony malaika ang’wen motue e aora maduong’ mar Yufrate.” Omiyo ne ogony malaika ang’wen mane oseiki ni sano gi odiechieng’no gi dueno kod higano, mondo oneg achiel kuom adek mar ji duto. Ne onyisa ni kar romb jolweny mane oidho farese ne oromo tara mia ariyo. To farese mane aneno e fwenyno ne chalo kama: Joma ne oidhogi ne orwakore gi gilweny mag akor mag nyinyo makwar ka mach, kendo mambulu, kod ma onuria. Wi faresego to ne chalo gi wi sibuoche, kendo mach gi iro kod pilni mach ne wuok e dhogi. Masiche adekgo, ma gin mach gi iro kod pilni mach mane wuok e dho faresego nonego achiel kuom adek mar ji duto, nimar teko mane faresergo nigo ne nie dhogi kendo e wigi. Iwgi, mane nigi wigi, ne chalo gi thuonde, kendo iwgigo ema ne gihinyogo ji. To joma odong’ mane masichego ok onego, pod ne ok oloko chunygi oa kuom gik mane giseloso gi lwetgi, to ne gimedo mana lamo jochiende gi nyiseche manono molos gi dhahabu gi fedha gi mula gi kidi kod bao, ma gin gik ma ok nyal neno, kata winjo wach, kata wuotho. Bende ne ok giloko chunygi giweyo nek, kata timbe juok, kata terruok, kata kuo, mane gisebedo ka gitimo. Bang’e ne aneno malaika machielo maratego koa e polo. Ne orwakore gi bor polo, kendo lihudu nolworo wiye, to wang’e ne chalo gi sirni makakni ka mach. Ne en gi kitabu matin moel e lwete. Tiende ma korachwich nonyono nam, to tiende ma koracham nonyono piny. Nokok gi dwol maduong’ machalo mana dwond sibuor maruto. Kane osekok kamano, to polo abiriyo nomor, kendo kane polo abiriyogo osemor kamano to ne adwaro ndiko gima ne asewinjo ka giwacho, to ne awinjo dwol moro koa e polo mawacho niya, “Kik indik gima polo abiriyogo osewacho, to ling’go mana e chunyi.” Eka malaika mane aneno ka onyono nam kod piny cha noting’o bade kochiko polo, mi okuong’ore gi nying Jal mantie nyaka chieng’, kendo mane ochueyo polo gi piny gi nam kod gik moko duto manie igi. Nowacho niya, “Deko moro ok nochak obedie, to ka malaika mar abiriyo ogoyo tung’ne to Nyasaye nochop chenone mopondo kaka osenyiso jotichne ma jonabi.” Bang’ mano, dwol mane asewinjo kawuoyo koa e polo cha nochako owuoyo koda ka wacho niya, “Dhiyo mondo ikaw kitabu moel manie lwet malaika ma onyono nam kod piny.” Omiyo ne adhi ir malaikano, mi akwaye mondo omiya kitabu matinno. To nowachona niya, “Kawe, mondo ichame. Obiro bedo mamit e dhogi ka mor kich; iyi to obiro chando.” Eka ne akawo kitabu matinno e lwet malaikano, mi achamo, kendo ne omit e dhoga ka mor kich, to kane asechame kamano to nochando iya. Bang’ mano, ne owachna niya, “Nyaka ichak ikor wach kuom ogendini mang’eny, gi pinje mang’eny, kod joma wacho dhok mang’eny, kod ruodhi mang’eny.” Eka ne omiya odundu machalo gi luth mar rapim, mi owachna niya, “A malo mondo ipim Hekalu mar Nyasaye kod kendo-mar-misango, kendo mondo ikwan joma lemo e iye kanyo. To iwe laru maoko manie nyim Hekalu mak ipimo, nimar osemiye joma ok jo-Yahudi, kendo gibiro nyono dala maler gi tiendegi kuom dueye piero ang’wen gariyo. To abiro miyo jonenona ariyo teko. Ginirwakre gi gunia, kendo ginihul wach moa kuom Nyasaye kuom ndalo alufu achiel gi mia ariyo kod piero auchiel.” Joneno ariyogo gin yien ariyo mag zeituni, kendo gin teyni ariyo mochung’ e nyim Ruodh piny ngima. Ka wasikgi dwaro hinyogi, to mach wuok e dhogi kendo tiekogi. Mano e tho ma ng’ato ang’ata madwaro hinyogi nyaka thogo. Gin gi teko mar loro polo mondo koth kik chue e ndalo ma gihuloe wach. Bende gin gi teko mar loko pige doko remo, kendo gin gi teko mar kelo tuoche mopogore opogore e piny e kinde akinda ma gidwaro. To ka gisetieko hulo wach momigi, to ondiek mowuok e Bur Matut Maonge Gikone noked kodgi, mi logi kendo neggi. Ringregi noriere e yo mar dala maduong’ ma iluongo gi ngero ni Sodom kata Misri, ma en dala mane ogurie Ruodhgi. To ji moa e ogendini duto gi dhoudi duto, kendo mawacho dhok duto, bende moa e pinje duto, nong’i ringregi kuom ndalo adek gi nus, kendo ok giniyie mondo oyikgi. Ji duto modak e piny nogo siboi kuom thogi, kendo ginimire chiwo, nikech jonabi ariyogo nosebedo kasando joma odak e piny. To bang’ ndalo adek gi nusgo muya mar ngima moa kuom Nyasaye nodonjo kuomgi, mi gichung’ gi tiendegi. Kibaji maduong’ nomako joma ne onenogi! Bang’ mano, jonabi ariyogo nowinjo dwol makok matek gie polo, kawachonigi niya, “Biuru malo ku!” Kuom mano ne giidho malo mana ka wasikgi nenogi Gikanyono, piny noyiengni matek, mi bath dalano moromo achiel kuom apar nomukore, kendo ji alufu abiriyo notho. To joma odong’ nobwok malich, kendo nomiyo Nyasaye duong’! Masira mar ariyo koro osekadho, to neuru, masira mar adek biro biro piyo. Eka malaika mar abiriyo nogoyo tung’ne, kendo dwol moko nokok matek e polo kawacho niya, “Loch mar pinyni koro osedoko mar Ruodhwa kod Mesia mare, kendo obiro locho nyaka chieng’.” Eka jodongo piero ariyo gang’wen mobedo e kombegi mag duong’ e nyim Nyasaye kande, nokulore piny nyaka e lowo, mi olamo Nyasaye, kawacho niya, “A Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto! In Ruoth mantie kendo mane nitie! Wagoyoni erokamano nikech isekawo tekoni maduong’, kendo isechako locho. Mirima nomako ogendini, to koro chieng’ mirimbi iwuon osechopo. Kinde osechopo ma iyaloe joma otho, kendo ichiwoe pok ni jotichni ma jonabi, kod jogi, kaachiel gi ji duto madongo gi matindo moluoro nyingi. En kinde mitiekoe jogo maketho piny.” Eka Hekalu mar Nyasaye manie polo noyawore, kendo Sandug Muma nonenore e Hekalu, mi polo omil kakakni ka mach. Dwol moko makok matek nowinjore, kendo polo nomor, bende piny noyiengni, kendo pe nochue mang’eny. Bang’ mano, ranyisi malich ne onenore e kor polo. Ne en dhako morwakore gi wang’chieng’. Due ne nie bwo tiende, to wiye nosidh e osimb sulue apar gariyo. Ne en gi ich, kendo noywak ka muoch kaye, ka en gi rem mar nywol. Eka ranyisi machielo bende ne onenore e polo. Ne en thuol mang’ongo, makwar kendo malich, man gi wiye abiriyo kod tunge apar, kendo ma osimbo abiriyo osidhi e wiyego. Iwe noywayo achiel kuom adek mar sulue mae polo mi owito e piny. Thuol malichno nochung’ e nyim dhako mane dwaro nywolno mondo ocham nyathine kosenywolo. Dhakono nonywolo nyathi mawuowi, mabiro rito ogendini gi ludh nyinyo. To nyathineno ne oyudhi moter malo ir Nyasaye e kom duong’ mar Nyasaye. Dhakono to noringo modhi e thim kuma ne Nyasaye oikonee kar bet, mondo oritee ka imiye chiemo kuom ndalo alufu gi mia ariyo kod piero auchiel. Eka lweny nowuok e polo. Mikael gi malaikane nokedo gi thuol malichno. Thuol gi malaikane bende nokedo kodgi, to ne ologi, mi kargi ne ok ochako obetie e polo kata matin. Thuol maduong’no ne owit mwalo e piny kaachiel gi malaikane duto. En e thuol mang’ongo machon miluongo ni Jachien kata Satan, mane owuondo piny ngima. Eka ne awinjo dwol maduong moa e polo, kawacho niya, “Koro Nyasachwa oselocho. En kinde mar tekone gi lochne kaachiel gi mar Mesia mare, ma bende oyudo lochne. Oselo jadonj ni owetewa, madonjonigi e nyim Nyasaye odiechieng’ gotieno, mi owite e piny. Owetewa ne oloye gi remb Nyarombo kendo gi Wach Nyasaye mane gihulo, bende ne ok gidewo ngimagi nyaka kar tho. Omiyo, polo kod joma odakie mondo obed mamor! To mano kaka nobednu malit un piny gi nam, nimar Satan oselor obiro iru ka nigi mirima mager nikech ong’eyo ni odongne mana ndalo matin kende.” To kane thuol malichno oneno ni osewite e piny, ne olawo dhako mane osenywolo nyathi ma wuowi cha. To ne omi dhakono buom ariyo mag ongo maduong’ mondo ohugo ochop kare e thim, kuma ne idhi ritee kimiye chiemo kuom higni adek gi nus, ka en mabor gi thuol. To thuol nong’ogo pi moa e dhoge mondo oyuogo dhakono, mi pigno nomol bang’ dhakono mana ka aora. To piny noyawo dhoge, momwonyo pi mane thuol ong’ogono, mi okonyo dhakono. Kuom mano, thuol nokecho gi dhakono, mi odhi mondo oked gi nyithind dhakono modong’, marito chik Nyasaye, kendo mahulo ni giyie kuome, kendo ne ochung’ e kuoyo manie dhonam. Eka ne aneno Ondiek moro kawuok e nam. Ne en ni tunge apar kod wiye abiriyo. To nosidho osimbo apar e tungego, kendo wich ka wich nondikie nying mayanyo Nyasaye. To ondiek mane anenono ne chalo gi kwach, to tiendene ne chalo gi tiende dubu, kendo dhoge ne chalo gi dho sibuor. To thuol malichno nomiye tekone owuon gi kome mar duong’, mi obedo gi loch. Wiye achiel ne nenore ka gima ogo lero mar tho, to wiye mane ogo lerono nosechango. Ji duto manie piny ngima ne luwo bang’ ondiegno, kawuoro lichne. To bende ne gilamo thuondno nikech nosemiyo ondiek tekone owuon. Ondiek bende ne gilamo, ka giwacho niya, “Ere ng’ama romo gi ondiek, koso ere ng’ama diked kode?” Ne omi Ondiegno dhok mawacho weche mag warruok kod ayany, kendo ne oyiene kedo gi loch kuom dueye piero ang’wen gariyo. Eka nochako yanyo Nyasaye, ka oyanyo nyinge kod kama odakie, kaachiel gi joma odak e polo. Bende noyiene mondo oked gi jo-Nyasaye kendo ologi, kendo ne omiye teko kuom dhoudi duto. Ji duto modak e piny lame, mak mana jogo ma nyinggi ondiki e kitap ngima mar Nyarombo mane onegi, chakre chuech piny. Ng’at man gi it mondo owinji! Ng’at ma onego tue nyaka tue, kendo ng’at monego negi e lweny, to nyaka negi e lweny, ma e kinde ma jo-Nyasaye nyaka timie kinda kendo nyaka bedie motegno. Eka ne achako aneno ondiek machielo kawuok ei piny. Ne en gi tunge ariyo machalo gi mag nyarombo, to nowuoyo kaka thuol wuoyo. To notiyo gi teko duto mar Ondiek mokwongono ka en e nyim Ondiegno. Nochuno piny kaachiel gi ji duto modakie mondo olam Ondiek mokwongo mane ogo lero mar tho, to nosechango cha. Ondiek mar aeiyono notimo honni madongo ma kata mana mach omiyo lor e polo, biro e piny mana ka ji duto neno. To honni mane oyiene ni mondo otim e nyim Ondiek mokwongo ema nowuondogo joma odak e piny. Ne ogolo chik mondo joma odak e piny olos gima ket gi ondiek mane ogo lero mar tho gi ligangla, to ne ok otho. Ne oyiene mondo omi gima ket gi Ondiek mokwongo cha muya, mondo owuo kendo oneg ji duto ma otamore lamo gima ket gi ondiek mar ariyono. Ondiegno nochuno ji duto, madongo gi matindo, jomwandu gi jochan, wasumbini gi joma ni thuolo, mondo giduto oket alama e luetgi ma korachwich kata e lela wengegi. Ng’ato ne ok nyal ng’iewo gimoro kata loko gimoro mak mana ka en gi alama, tiende ni nying Ondiegno kata namba mochung’ kar nying’no. To fwenyo tiend wachno dwaro rieko. Ng’at man gi rieko mondo okwan namba mar Ondiek, nikech nambano ochung’ kar nying dhano. Nambane en mia auchiel gi piero auchiel gauchiel. Eka ne ang’icho, mi aneno Nyarombo kochung’ e got Sayun. Ne en gi ji alufu mia achiel gi piero ang’wen gang’wen, (144,000) kendo nyinge owuon gi nying Wuon mare nondiki e lela wang’ jogo. Ne awinjo dwol moro moa e polo kawuo ka pi mang’eny, kendo machalo gi polo mamor matek. Chutho, dwol mane awinjono ne chalo mana gi dwond joma goyo thum. Ne giwero wer manyien e nyim kom duong’ kendo e nyim gik mangima ang’wen kod jodongo kande. To onge ng’ama ne nyalo puonjore wendno mak mana ji alufu mia achiel gi mia ang’wen gang’wen, (144,000) ma gin kende e joma ne owar oa e piny. Magi e joma ne ok odwanyore gi mon, to ne giritore maler. Giluwo Nyarombo kamoro amora modhiye. Osewargi kuom ji mana kaka olemo mokwongo nyak, michiwo ni Nyasaye kendo ni Nyarombo. Miriambo ne ok owuok e dhogi, kendo gionge gi ketho moro kata achiel. Eka ne aneno malaika moro ka huyo e kor polo. Ne en gi Wach Maber mochwere mondo oland ni joma odak e piny. Nolando wachno ni pinje duto, kod ogendini duto. Nokok matek niya, “Luoruru Nyasaye, kendo miyeuru duong’, nikech sa mong’adoe bura osechopo! Lamuru Jal mane ochueyo polo gi piny kaachiel gi nam kod sokni.” Eka malaika mar ariyo noluwe kawacho niya, “Yaya Babulon, dala maduong’, osepodho! Osepodho! En e dhako mane omiyo ogendini duto omadho divai mar terruokne. En divai makelo mirimb Nyasaye.” Bang’ mano, malaika mar adek nobiro bang’gi kawacho matek niya, “Ng’ato ang’ata malamo ondiek kod gima ket kode, mi oyudo alama e lela wang’e kata e lwete, nyaka madh divai mar mirimb Nyasaye moruw makech e kikombe mar mirimbe. Noyud sand mar mach makakni e nyim malaika maler, kendo e nyim Nyarombo. To iro mar mach masandogi nodum malo nyaka chieng’. Bende jogo malamo Ondiek kod gima ket kode, kata moyudo alama mar nyinge, ok noyud yueyo odiechieng’ gotieno.” Ka eri ema idwaroe kinda mar jo-Nyasaye, kendo ma ok we yie ma gin-go kuom Yesu! Eka ne awinjo dwol moa e polo kawacho niya, “Ndik ni, ‘Chakre kawuono, jogo matho kogeno kuom Ruoth, gin johawi!’ ” Roho bende wacho ni, “Ee, gin johawi adier, nikech giniyue kuom tichgi matek, nimar gik ma gisetimo dhi kodgi.” Eka ne ang’icho mi aneno bor polo marachar, to ewi bor polono ne nitie gima obetie machalo gi dhano. Ne osidho osimbo mar dhahabu e wiye, kendo ne oting’o pala mar keyo mabith e lwete. Eka malaika machielo nowuok e Hekalu kakok matek ni jal mane obet e bor polono niya, “Kaw pandi mar keyo mondo ike nikech kinde mar keyo osechopo, kendo piny ochiek mokadho!” Omiyo jal mane obet e bor polo notiyo gi pande mar keyo e piny mi okayo piny. Bang’ mano, malaika moro nowuok e Hekalu manie polo. En bende ne en gi pand keyo mabith. Eka malaika machielo man gi teko kuom mach noa e kendo-mar-misango. Ne okok matek ni malaika mane nigi pand keyo mabithno niya, “Kaw pandi mar keyo mabithno mondo ichok olemb mzabibu mag piny nikech olembene ochiek ahinya!” Omiyo, malaikano notiyo gi pande mar keyo e piny, mi ochoko olemb mzabibu mag piny, mobologi kar biyo mzabibu maduong’ mar mirimb Nyasaye. Olembe ne obi kinyono kar bichono e alap mar dala, kendo remo mamol kawuok kar bichono, mochopo kilomita adek koa e dala, to tut remono ne dirom mita ariyo. Bang’e ne aneno ranyisi machielo malich kendo miwuoro e polo! Gima ne aneno ne gin malaika abiriyo moting’o masiche abiriyo. Mago ne masiche mogik, nikech ka girumo to mirimb Nyasaye bende orumo kodgi. Eka ne aneno gima chalo gi nam mar rang’i moruwore gi mach. Bende ne aneno joma ne oseloyo Ondiek gi gima ket kode kod namba mar nyinge. Ne gichung’ e dir nam mar rang’i ka gin gi thumbe mag Nyasaye e luetegi. Ne giwero wend Musa jatich Nyasaye, kod wend Nyarombo, niya, “A Ruoth Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto! Mano kaka tijeni dongo! A Ruodh ogendini, mano kaka yoreni kare kendo adier! A Ruoth, en ng’ano ma ok nyal luori, kata ma ok nyal miyo nyingi duong’? In kendi ema iler! Ogendini duto nobi, mi kulre e nyimi, nikech timbeni makare osenenore ratiro.” Bang’ mano, ne ang’icho mi aneno ka Hekalu mar Hemb Rapar oyawore e polo. Malaika abiriyo man gi masiche abiriyogo nowuok e Hekalu. Ne girwakore gi lewni maler kendo marieny, kendo ne gitueyo okanda mag dhahabu e korgi. Eka achiel kuom gik mangima ang’wen-go nomiyo malaika abiriyogo tewni abiriyo mag dhahabu ma opong’ gi mirimb Nyasaye mantie nyaka chieng’. To iro moa kuom duong’ maler mar Nyasaye gi tekone nopong’o Hekalu, omiyo onge ng’ama ne nyalo donjo e Hekalu ka masiche abiriyo mag malaika abiriyogo pok orumo. Bang’e ne awinjo dwol maduong’ moa e Hekalu kawacho ni malaika abiriyogo niya, “Dhiuru uol tewni abiriyo mag mirimb Nyasaye e piny.” Kuom mano, malaika mokwongo nodhi moolo tape e piny, mi adhonde maricho kendo malit nomako joma ne nigi alama mar Ondiek, kendo mane lamo gima ket kode. Eka malaika mar ariyo noolo tape e nam, mi pi nam nolokore remo machalo remb ng’at motho, kendo gik mangima duto mae nam notho. Kamano bende malaika mar adek noolo tape e aore gi sokni, mi pigegi nolokore remo. Eka ne awinjo malaika man gi teko kuom pige kawacho niya, “A Ng’ama Ler, mantie kendo mane nitie! Bura miseng’ado ni, iseng’ado e yo makare, nikech joma nochuero remb jo-Nyasaye kod jonabi isemiyo remo mondo omadhi!” Eka ne awinjo kendo-mar-misango kawacho niya, “Adier, in Ruoth Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto, ing’ado bura madieri kendo makare!” Bang’ mano, malaika mar ang’wen noolo tape e wang’chieng’, mi wang’ chieng’ nomi teko mar wang’o ji ka mach. Omiyo ji nowang’ malit ahinya, to kata kamano ne giyanyo ayanya nying Nyasaye man gi teko mar kelo masichego, kendo ne gitamore loko chunygi mondo gimiye duong’. Eka malaika mar abich noolo tape e kom duong’ mar Ondiek malichno, mi piny Ondiek notimo mudho! Ji nokayo lewgi nikech rem malit mane gin-go, to ne giyanyo ayanya Nyasach polo nikech rem kod adhonde ma gi-go, to kendo ne ok gilokore giweyo timbegigo. Bang’e malaika mar auchiel noolo tape e aora maduong’ mar Yufrate, mi pige nodwono mondo yo olosre ni ruodhi mane biro a yo wuokchieng’. Bang’ mano naneno chuny adek mochido machalo gi ogwende, kawuok e dho Thuol malich, kendo e dho Ondiek, kendo e dho Janabi mar Miriambo. Chunygo gin jochiende, kendo gin gi teko mar timo honni. Gidhi ir ruodhi duto mag piny ngima mondo gichokgi ni lweny manobedie Chieng’ Maduong’ mar Nyasaye Manyalo gik Moko Duto. (Neuru! Abiro ka jakuo! Ng’at ma neno, kendo ma orwako lepe mondo wiye kik kuodi kowuotho duk, en jahawi!) Chunygo nochoko ruodhigo kama iluongo gi dho Hibrania ni Harmagedon. Malaika mar abiriyo noolo tape e kor yamo, mi dwol maduong’ nowuok e kom duong’ manie Hekalu kawacho niya, “Osetimore!” Bang’ mano, ne nitie mil polo makakni, gi dwol moko, kod mor polo. Piny bende noyiengni matek mapok oyiengnie kamano nyaka a chuech dhano. Adier, ne en yiengni piny marachie moloyo! Dala maduong’ nobarore didek, kendo mich ogendini duto mae piny nomukore. Nyasaye noparo Babulon dala maduong’, mi ne omiyo omadho kikombe mar divai mar mirimbe mager! Chulni duto nolal nono kaachiel gi gode duto. Kite mag pe madongongo, ma achiel pekne dirom kilo piero abich, noa e polo mogoyo ji, mi ne giyanyo Nyasaye nikech masich peno, nimar ne en masira marach ahinya! Eka achiel kuom malaika abiriyo man gi tewni abiriyo nobiro ira, mi owachona niya, “Bi mondo anyisi bura mong’adi ni jachode maduong’, ma en dala maduong’ moger e wi pige mang’eny! En ema ruodhi mag piny oseterore kode, kendo ji duto modak e piny bende osemadho divai mar terruokne mi omer.” Bang’e Roho nomaka, mi malaika nokawa motera e thim, kuma nanenoe dhako moro koidho ondiek makwar. Nying mag ayany nondik e dend ondiegno duto, kendo ne en gi wiye abiriyo kod tunge apar. Dhakono norwako law maralik gi makwar, kendo nolichore gi dhahabu kod kite ma nengogi tek, kod lulu. To e lwete noting’oe kikombe mar dhahabu mopong’ gi gik modwanyore kod gik mochido mag terruokne. Nying moro ma tiende opondo nondiki e lela wang’e niya, “Babulon maduong’, min jochiende duto, kendo min gik modwanyore mag piny.” Bende ne aneno ka remb jo-Nyasaye, kod remb joma ohulo ni Yesu e Ruoth, omero dhakono. Kane anene to ne awuoro ahinya, to malaika cha nopenja ni, “Ere gima omiyo iwuoro? Abiro nyisi tiend wach mopondo mar dhakono kod ondiek ma oidho man gi wiye abiriyo kod tunge apar. Ondiek mane inenono, yande nitie, to tinde oonge. To obiro wuok e Bur Matut Maonge Gikone mi tieke. Ji duto modak e piny, ma nyinggi ok ondiki e kitap ngima chakre chuech piny, nowuor ka gineno ondiegno, nimar yande entie, to tinde oonge, to nochak oduog kendo. “Ng’eyo tiend wachni dwaro paro mariek. Wiye abiriyogo gin gode abiriyo ma dhakono obetie. To bende gin ruodhi abiriyo, ma abich kuomgi osepodho, to achiel pod nitie, kendo machielo pok obiro. To ka obiro to nobed kuom kinde matin kende. To ondiek ma yande nitie, to tinde ongeno, en ruoth mar aboro, to bende en achiel kuom ruodhi abiriyogo, kendo ibiro tieke. Tunge apar mane inenogo to gin ruodhi apar mapok ochako bedo gi loch, to ibiro miyogi teko mar loch kaka ruodhi, kaachiel gi ondiegno, kuom sa achiel kende. To giduto gin gi paro achiel, kendo ginichiw tekogi kod lochgi ni ondiek mondo obed jatendgi. Giniked gi Nyarombo, to Nyarombo nologi, nimar en Jaduong’ mar jodongo, kendo Ruodh ruodhi, kendo nikech joma luwe gin joma oluongi kendo ma oyier, kendo moyie kuome. Eka malaikano nowachona niya, “Pige mane ineno kama dhako ma jachodeno obetie, gin mana ji gi ogendini gi dhoudi kod joma wacho dhok mopogore opogore. To tunge apar mane ineno, kaachiel gi ondiegno, nobed mamon gi dhako ma jachodeno. Ginikeye nono mi giweye duk. Ginicham ringre, kendo giniwang’e pep gi mach, nimar Nyasaye oseketo paro moro e chunygi mondo gitim gima odwaro gi chuny achiel, kendo mondo gimi ondiek lochgi, nyaka wach Nyasaye chopi. “To dhako mane inenono, en dala maduong’ man gi loch kuom ruodhi mag piny.” Bang’ wechego naneno malaika machielo kalor a e polo. Ne en gi teko maduong’, kendo ler mare ne menyo piny. Nokok matek niya, “Yaye! Babulon dala maduong’ osepodho! Osepodho! Osedoko kar dak mar jochiende kendo odoko gunda ma chuny duto mochido odakie, kaachiel gi winy duto ma ok ler kendo makuero. Mano osetimore nikech ogendini duto osemadho divai makech mag terruokne. Ruodhi mag piny oseterore kode, kendo joohala mag piny bende osedoko jomwandu nikech ohala ma ngimane mamalo osekelonigi.” Eka ne achako awinjo dwol machielo moa e polo kawacho niya, “Un joga, auru kuom dalano, mondo kik uriwru e richone, kendo kik unwang’ masichene, nikech richone osebiwore mochopo nyaka e polo, kendo Nyasaye koro oseparo timbene mamonogo. Timneuru kaka osetimo! Medneuru nyadiriyo kuom gik ma osetimo! Kikombe mane omiyo jomoko omadho, ema mondo uolne nyadiriyo! Miyeuru sand kod ywagruok moromore mana gi duong’ mane omiyore owuon kodak e ngima mamalo! Owacho e chunye niya, ‘An Ruoth, kendo ok nane gima dimi aywag ngang’.’ Mano omiyo masichene chieng’ moro nopoye chieng’ achiel. Masichego gin tho gi ywagruok kod kech, kendo nowang’e pep gi mach, nimar Ruoth Nyasaye moseng’adone bura nigi teko maduong’!” To ruodhi mag piny moseterore kode, kendo mosedak kode e ngimane mamalo noywage kasedo kod nyinge, kaneno ich mach mawang’e kadhuolore. Ginichung’ gi kuma bor, ka kihondko omakogi nikech sandruok moyudo, kendo giniwach niya, “Yaye! Mano kaka dala maduong’ neno malit! Yaye! In Babulon, dala man gi teko, osetieki mana e sa achiel kende!” Johala mag piny bende noywage kadengo, nikech onge ng’at ma koro nochak ong’iew mwandugi, ma gin: Dhahabu gi fedha gi kite ma nengogi tek gi lulu gi nanga maber gi nanga maratiglo kod nanga mareprep gi nanga makwar gi yien duto madum tik mamit, gi gik moko duto molos gi lak liech, kod molos gi yien ma nengogi tek, kod molos gi mula, kod molos gi nyinyo, kendo molos gi kite mabeyo, kod gik moko kaka dalasini gi gik mang’ue ng’ar, gi uvumba, gi mor wir madum tik mamit, gi ubani, kod divai gi mo kod mogo mayom gi ngano kod rombe gi dhok kod farese gi geche lweny, gi joma otue wasumbini, kod ngima mag ji. Johala nowach ni dala Babulon niya, “Gik mabeyo duto ma yande iketo e chunyi oserumo! Adier, gik mapakni gi gik malombo wang’ oselal nono. Ok nichak ibed kodgi ng’ang’!” Johala mane odoko momew nikech ne giloko ohala e dalano, nochung’ gi kuma bor, ka kihondko omakogi nikech sandruokne. Giniywagi ka giwacho niya, “Yaye! Mano gima lit manade ma osetimore ni dala maduong’ni! Ne orwakore gi nanga maber, gi maratiglo gi makwar, kendo nolichore gi dhahabu gi kite ma nengogi tek kod lulu. Yaye! Mano kaka oseketh mwandune duto mana kuom sa achiel kende!” To ji duto ma weg yiedhi gi jokwang’ gi jonam kod ji duto maloko ohala e nam ne ochung’ gi kuma bor. Kane gineno ich mach mawang’o Babulon ne giywak ka gikok niya, “Onge dala moro maduong mosebedoe machal gi dalani!” Ne gibuko wigi buru ka giywak kendo gidengo niya, “Yaye! Mano gima lit manade mosetimore ni dala maduong’ni! En dala ma ji duto mane nigi yiedhi odokoe joma omew nikech mwandune mathoth. To osekethe mana kuom sa achiel kende, mi odoko gunda! “To in polo, gone siboi nikech osekethe. Un jo-Nyasaye gi joote kod jonabi, beduru mamor, nimar Nyasaye osekume kuom gima notimonu! “Eka malaika maratego noting’o kidi machalo gi pong’ maduong’, mi obolo e nam, kowacho niya, “Mano e kaka dala maduong’ mar Babulon nobol piny, mi ok nochak onene kendo ngang’! Dwond joma goyo thum gi jower gi joma goyo asili gi joma goyo tung’ ok nochak owinj kuomi ngang’. Bende jotich matiyo tich moro amora ok nochak oyudi kuomi ngang’, kata dwond pong’ marego bende ok nowinji kuomi kendo. Ler mar taya ok nochak orieny kuomi, kata dwond wuon kisera gi dwond miaha ok nowinji kuomi kendo ng’ang’. Joohala magi ne gin joohala madongo e piny, bende ne iwuondo ogendini duto gi timbeni mag jwok.” Babulon ne okum kamano nikech remb jonabi gi remb jo-Nyasaye gi remb ji duto mane osenegi e piny, ne oyud kuome. Bang’ wechego nawinjo gima chalo gi koko maduong’ mar oganda mang’ongo e polo kawacho niya, “Opak Nyasaye! Warruok gi duong’ maler kod teko gin mag Nyasachwa, nikech pile ong’ado bura e yo ma adier kendo makare. Nong’ado bura ni jachode maduong’ mane oketho piny gi terruokne. Adier, Nyasaye osekume nikech nonego jotich Nyasaye.” Eka ne gichako gikok kendo niya, “Opak Nyasaye! Iro mar dala maduong’ mawang’no nodum nyaka chieng’!” To jodongo piero ariyo gang’wen gi gik mangima ang’wen kande, nopodho piny mi olamo Nyasaye mobet e kom duong’, kawacho ni, “Ber mondo obed kamano! Opak Nyasaye!” Bang’ mano, duol moro noa e kom duong’ kawacho niya, “Pakuru Nyasachwa un jotichne duto madongo gi matindo ma oluore!” Bang’e ne achako awinjo gima chalo gi koko oganda mang’ongo, kendo machalo gi pige mang’eny kawuo, bende machalo gi polo mamor matek, kawacho niya, “Opak Nyasaye! Ruoth Nyasachwa Manyalo Gik Moko Duto osekawo lochne. Wabeduru mamor ahinya, kendo wamiyeuru duong’ nikech kinde mar kend mar Nyarombo osechopo. Chiege oseikore, kendo Nyasaye oseyiene mondo orwakre gi nanga maber mapichni kendo maler.” (Nanga maberno ochung’ kar tim makare mar jo-Nyasaye) Eka malaikano nowachona ni, “Ndik niya, ‘Joma oluongi e kisera mar Nyarombo gin johawi.’ ” Eka nomedo wachona niya, “Mano e wach mar adier mar Nyasaye.” Ne apodho piny e tiende mondo olame, to nokwera ni, “Ngang’! Kik itim kamano! An mana jatich wadu matiyo kodi kaachiel gi oweteni mamoko. Wan duto wahulo wach man kuom Yesu. Nyasaye kende ema mondo ilam. Adiera ma Yesu kelo ema miyo jonabi koro wach.” Eka ne aneno polo ka oyawore, kendo ne aneno faras marachar ka ni kanyo, to Jal mane oidhe iluongo ni Ng’ama Igeno, kendo Jaadiera. Iluonge kamano nikech ong’ado bura kare, kendo okedo e yo makare. Wengene liel ka ligek mach, kendo osidhne osimbo mang’eny e wiye. En gi nying mondik kuome, ma onge ng’ama ong’eyo, to mak mana en owuon, kendo orwakore gi law moling’ore e remo. Iluonge ni Wach Nyasaye. Ogend lweny mag polo ne luwo bang’e koidho farese marachere, kendo korwakore gi lewni mabeyo kendo maler. To ligangla mabith wuok e dhoge kendo ochwowogo ogendini. Obiro ritogi gi ludh nyinyo, kendo obiro ng’adonigi bura gi mirimb Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto. En gi nying moro mondiki e lawe kendo eme ni, “Ruodh ruodhi, kendo Jaduong’ jodongo.” Eka ne ang’iyo wang’chieng’ mi aneno malaika moro kochung’ kuno. Ne okok matek ni winy duto mane huyo e kor polo niya, “Chokreuru ubi e sawo maduong’ mar Nyasaye, mondo ucham ring ruodhi, gi ring jodong lweny, gi ring joma rateke, kod ring farese gi joma idhogi, kaachiel gi ring ji duto, joma ni thuolo gi wasumbini, joma tindo gi joma dongo.” Eka naneno Ondiek malichno gi ruodhi mag piny kod ogendni mag lweny kochokore mondo oked gi Jal moidho faras gi ogandane mar lweny. To ne olo Ondiek, mi omaki kaachiel gi Janabi mar Miriambo, mane osebedo katimo honni e nyime. Honnigo ema ne osewuondogo joma ne oketnigi alama mar Ondiek, kendo mane lamo gima ket gi Ondiegno. Ondiek gi Janabi ne owit kangima e ataro mar ligek mach. To joma odong’ ne oneg gi ligangla mane wuok e dho Jal moidho faras, kendo ringgi noyieng’o winy duto. Eka naneno malaika moro koa e polo lor piny, koting’o rayaw mar Bur Matut Maonge Gikone e lwete kod nyororo maduong’. Ne omako Thuol malichno, tiende ni thuol machon miluongo ni Jachien kata Satan, mi otweyo gi nyororo kuom higni alufu achiel. Ne obole e Bur Matut Maonge Gikone, mi oloro dho bur kendo otueyo, mondo kik ochak owuond ogendini nyaka higni alufu achielgo rum. To bang’e nogonye kuom kinde matin. Bang’ mano ne aneno kombe mag duong’, kendo joma ne obet e kombego ne omi teko mar ng’ado bura. Bende ne aneno chuny joma noseng’ad wiyegi nikech ne gihulo wach man kuom Yesu, kendo nikech ne gilando wach Nyasaye. Gin ne ok gilamo Ondiek kata gima ket kode, bende ne ok oketnigi alama mar Ondiek e lela wengegi kata e luetgi. Ne gidoko mangima, mi gilocho gi Kristo kuom higni alufu achiel. Mano e chier mokwongo. (Joma otho modong’ to ne ok odoko mangima kendo, nyaka higni alufu achiel orumo.) Joma ochier e chier mokwongoni gin johawi kendo gin joma ler. Tho mar ariyo onge gi teko kuomgi, to ginibed jodolo mag Nyasaye kod mag Kristo, kendo giniloch kode kuom higni alufu achielgo. To ka higni alufu achielgo oserumo, to nogony Satan e bur motueyeno, kendo nowuog oko mondo odhi owuond Gog gi Magog, tiende ni ogendini manie tunge piny duto koni gi koni, mi ochokgi ni lweny. To kar rombgi chalo gi kwoyo mae dhonam. Ne gikwako piny te, mi gilworo kambi mar jo-Nyasaye kod dala ma Nyasaye ohero. To mach ne oa e polo motiekogi, kendo Satan mane owuondogi ne owit e ataro mar ligek mach, kama Ondiek kod Janabi mar Miriambo bende nitie. Kuno ginisandre odiechieng’ gotieno nyaka chieng’. Eka ne aneno kom duong’ mang’ongo marachar kod jal mobetie. Piny gi polo noringo oa e nyime mi olal nono. Bende ne aneno joma otho, madongo gi matindo, kochung’ e nyim kom duong’, kendo noel kitepe. Eka kitabu machielo, ma en kitap ngima bende noel. Joma otho nong’adnigi bura kuom gik mane gitimo, kaluwore gi weche mane ondik e kitepego. Nam nogolo joma otho manie iye, kendo Tho gi Piny Joma Otho, bende nochiwo joma otho manie igi, kendo ng’ato ka ng’ato nong’adne bura kuom gik mane osetimo. Eka Tho gi Piny Joma Otho ne owit e ataro mar mach. Ataro mar machno en tho mar ariyo. Ng’ato ang’ata mane nyinge ok onwang’ kondik e kitap ngima, ne owit e ataro mar mach. Bang’ mano, naneno polo manyien gi piny manyien. Polo mokwongo gi piny mokwongo noserumo, kendo nam bende noselal nono. Eka ne aneno Dala Maler, ma en Jerusalem manyien, kalor piny a e polo kuom Nyasaye, koikore ka miaha moikore ni chwore. Ne awinjo dwol maduong’ moa e kom maduong’ kawacho niya, “Koro Nyasaye osebiro dak gi ji! Obiro dak kodgi kendo ginibed joge. Nyasaye owuon biro bet kodgi, mi obed Nyasachgi. Enoywe pi wang’gi duto, kendo tho kata ywak kata nduru kata rem ok nochak obedie nikech gik machon noserumo.” Eka Jal mane obet e kom duong’ nowacho niya, “Neuru! Aloso gik moko duto bedo manyien!” Bende nokona ni, “Ndik wachno, nikech wechegi gin weche migeno kendo ma adiera.” Bang’ mano nowachona niya, “Gik moko duto osetimore! An e Alfa gi Omega, tiende ni Chakruok gi Giko. Ng’at ma riyo oloyo anami pi soko mar ngima nono, ma ok ochulo gimoro. Ng’at molocho noyud gigo, kendo anabed Nyasache, to enobed wuoda. To ngoche, gi joma ok oyie, kod jomriambo duto, kargi nobed mana ataro maliel gi ligek mach, ma en tho mar ariyo!” Eka achiel kuom malaika abiriyo mane nigi tewni moting’o masiche mogik abiriyo, nobiro ira, mowuoyo koda. Nowachona niya, “Bi mondo anyisi Miaha, ma en chi Nyarombo.” Eka malaikano notera malo ewi got maduong’ kendo mabor, ka an ei Roho, mi onyisa Jerusalem, Dala Maler, kalor piny a e polo kuom Nyasaye, ka nigi duong’ maler duto mar Nyasaye. Lerne ne rieny ka kidi ma nengone tek, kaka jasper maler ahinya. Ne en gi ohinga maduong’ kendo mabor man gi dhorangeye apar gariyo, ma malaika apar gariyo rito. To nying dhoudi apar gariyo mag nyithind Israel nondiki e dhorangeyego. Dhorangeye adek ne ni yo wuokchieng’, kendo adek yo nyandwat, to adek mamoko yo milambo, kendo adek yo podho chieng’. To ohinga mar dalano ne nigi kite mag mise apar gariyo ma ondikie nying joote apar gariyo mag Nyasaye. Malaika mane wuoyo kodano, ne nigi luth mar rapim molos gi dhahabu mopimogo dalano gi dhorangeyene kod ohingane. Bor gi lach mar dalano romre koni gi koni. Malaikano nopime gi ludhno, mi oyudo ni oromo kilomita alufu ariyo. Borne gi lachne kod borne modhi malo ne romre duto. Eka nopimo ohingane, mi oyudo ni oromo bede mia achiel gi piero ang’wen, kipimo gi bat mar dhano, ma en rapim mane malaika otiyogo. Kor ohinga noger ji jasper, to dala hie ne dhahabu lilo marieny ka rang’i maler. Mise mar ohinga mar dala, nolos gi kite ma nengogi tek mopogore opogore. Kidi mokwongo mar mise ne jasper, to mar ariyo ne safir, to mar adek ne kalkedo, to mar ang’wen ne zumaridi, to mar abich ne sardonikso, to mar auchiel ne sardius, to mar abiriyo ne krusolith, to mar aboro ne berul, to mar ochiko ne topaz, to mar apar ne krusopraso, to mar apar gachiel ne huakintho, to mar apar gariyo ne amethuso. Dhorangeye apar gariyogo to ne kite apar gariyo ma nengogi tek, miluongo ni lulu, kendo dhorangach ka dhorangach nolos gi lulu achiel achiel. Yor dalano ne dhahabu lilo marieny ka rang’i. Ne ok aneno Hekalu e dalano, nimar Ruoth Nyasaye Manyalo Gik Moko Duto kod Nyarombo ema obedo Hekalu mare. Dalano ok dwar chieng’ kata due marieny kuome, nikech duong’ maler mar Nyasaye ema miye ler, kendo Nyarombo e tache. Ogendini mag piny nowuoth e lerne, kendo ruodhi mag piny nokel duong’gi e iye. Dhorangeyene ok nolor godiechieng’, to gotieno bende nobed maonge kuno. Duong’ gi mwandu mag ogendini nokel e iye. To gimoro amora ma ok ler, kata ng’at matimo gik mamono, kata mariambo, ok nodonjie ngang’ to mak mana jogo ma nyinggi ondiki e kitap Nyarombo mar ngima. Bang’ mano, malaikano nonyisa aora mar pi ngima marieny ahinya, kendo mamol kaa e kom duong, mar Nyasaye gi mar Nyarombo. Ne omol e dier yor dalano, to e bath aora koni gi koni, ne nitie yath mar ngima manyago olembe kido apar gariyo. To olembego chiek due ka due, kendo pot yadhno ema ithiedhogo ogendini. Gik ma Nyasaye okwedo to nolal nono. Kom duong’ mar Nyasaye gi Nyarombo ema nobedie, kendo jotichne nolame. Gininene wang’ gi wang’, kendo nyinge nobed e lela wang’gi. Otieno ok nochak obedie, kendo ok ginidwar ler mar taya kata mar chieng’, nikech Ruoth Nyasaye nomigi ler, kendo ginibed gi loch nyaka chieng’. Eka malaikano nowachona niya, “Wechegi gin weche migeno kendo ma adiera, kendo Ruoth Nyasaye ma oro Roho mare ni jonabi oseoro malaikane mondo onyis jotichne gik mabiro timore piyopiyo.” Yesu owacho ni, “Winji! Abiro piyo” Ng’at momako weche mokor manie kitabuni en jahawi! An Johana ema ne awinjo gigi kendo anenogi. Kane awinjogi kendo anenogi kamano, to ne apodho piny e tiend malaika mane nyisagi. To ne okwera ni, “Ngang’! Kik itim kamano! An mana jatich wadu matiyo kodi kaachiel gi owetena ma jonabi kod joma omako weche manie kitabuni. Nyasaye kende ema mondo ilam!” Bang’ mano malaikano nowachona niya, “Kik iling’ gi weche mokor manie kitabuni, nikech kinde moketi chiegni! We ng’at matimo richo otim atima richo, kendo ng’at ma ochido gie chunye, obed abeda mochido gie chunye. To ng’ama kare, obed abeda makare, kendo ng’ama ler, obed abeda maler.” Yesu wacho niya, “Winji! Abiro piyo, kendo akelo pok ma an-go mondo ami ng’ato ka ng’ato moromo gi tichne. An Alfa gi Omega, tiende ni Jal Mokwongo kendo Mogik, kendo Chakruok gi Giko.” “Joma oselwoko lepgi gin johawi, nimar ginibed gi thuolo mar chamo olemb yadh ngima, kendo mar donjo e dhorangeye mag dala. To guogi gi jojuogi, gi joma terore, gi jonek, gi joma lamo nyiseche manono, kod ji duto ma ohero miriambo kendo matimo gik ma ok adiera, nobed oko. “An Yesu aseoro malaikana mondo ohulnu wechegi ukonygo kanyakla mag jo-Kristo. An Nyakwar Daudi, kendo an sulue mar okinyi.” Roho gi Miaha wacho ni, “Bi!” Ng’ama owinjo, bende mondo owach ni, “Bi!” To ng’ama riyo oloyo, mondo obi oyud pi mar ngima nono, mak ochulo gimoro. An Johana asiemo ng’ato ka ng’ato mawinjo weche mokor manie kitabuni niya, “Ka ng’ato omedo wach moro kuomgi, to Nyasaye nomedne masiche mondik e kitabuni. Bende ka ng’ato ogolo wach moro kuom weche mokor manie kitabuni, to Nyasaye nogol kuome pok ma doyudo kuom yadh ngima kendo kuom Dala Maler mondiki e kitabuni.” Jal manyiso wechegi duto wacho niya, “Adier, abiro piyo!” Obed kamano! Bi, Ruoth Yesu! Ng’wono mar Ruodhwa Yesu Kristo obed kodu uduto.