Iliivuru yo mayaranacelo o nrukulu na Yesu Kristu, mwana a Taviti, mwana a Aparahamu. Aparahamu ahonnyara Isaki; Isaki ahonnyara Yakopi; Yakopi ahonnyara Yuta wamoca na asunnawe. Yuta ahonnyarana Tamari asaana yeehaninya Peresi ni Seraa; Peresi ahonnyara Esiromi; Esiromi, ahonnyara Aramu; Aramu ahonnyara Aminatapi; Aminatapi ahonnyara Naasomi; Naasomi ahonnyara Salimomi; Salimomi ahonnyara Powasi, anumwane Rahapi; Powasi ahonnyara Opete, anumwane Ruti, ni Opete ahonnyara Yesee; Yesee ahonnyara mwene Taviti ni mwene Taviti ahonnyara Salomoni, na athiyana yaari amwaarawe Uriya; Salomoni ahonnyara Ropowau; Ropowau ahonnyara Apiyasi; Apiyasi ahonnyara Asa; Asa ahonnyara Yosafaa; Yosafaa ahonnyara Yoramu, Yoramu ahonnyara Usiyasi; Usiyasi ahonnyara Yotamu, Yotamu ahonnyara Akasi, Akasi ahonnyara Esekiya; Esekiya ahonnyara Manasesi; Manasesi ahonnyara Amoni; Amoni ahonnyara Yosiya; Yosiya ahonnyara Yekoniya ni asihimawe, ukati waavariyaya athamiheriyaka uPapiloniya. Wahoolo anathamiheriyene uPapiloniya, Yekoniya ahonnyara Salatiyeli, ni Salatiyeli ahonnyara Soropapeli; Soropapeli ahonnyara Apiyuti; Apiyuti ahonnyara Eliyakimi; Eliyakimi ahonnyara Asori; Asori ahonnyara Satoki; Satoki ahonnyara Akimu; Akimu ahonnyara Eliyuti; Eliyuti ahonnyara Eleyaseri; Eleyaseri ahonnyara Mathani; Mathani ahonnyara Yakopi. Yakopi ahonnyara Yusufu, awannyawe Mariya annyanre Yesu, neehaninya Kristu. Maanaya maloko othene, ukhuma Aparahamu mpaka Taviti, ari khumi na macese; ukhuma Taviti mpaka aathamiheriyaya atthu uPapiloniya, ari khumi na macese, ni ukhuma waatamiheriyaya atthu uPapiloniya mpaka Kristu, ari khumi na macese. Uyaryaa wa Yesu Kristu weeranele coo: Mariya anumwane Yesu napakaneliyene ni Yusufu, ahinaya waathukmanana, ahorupala irukulu mo'kuru co Nnepa Nttakattifu. Nanso Yusufu mayopakanela, ukhala wiira aari ntthu nasariya ni khaatthuna unvenwihaca, aholakela unhiya mmwiitihoni. Nanso oopuwelacaka manhiyero, ahophwanyinya munttorani ni ncelo a Apwiya amwiirelaka: Yusufu, mwana a Taviti, uhoove unkusa Mariya ukhala mwaaraa, kontha irukulu irinawe iyo iri yo Nnepa Nttakattifu. Uyo naahala unnyara mwana ni ummonvaha ncina na Yesu, kontha naahala woopola atthu awe ntampini mwaya. Cothene nnyo ciiraneenle wiira itthariheleliye ile yaahimilyaya Apwiya anleeheraka nnapiyu yiiraka: Mwali oohincuwela nlopwana, naahala urupala irukulu ni unnyara mwana, ni yooyo nohala wiihaninya Emanueli, maanaya wiira: Nluku ri ni hiyano. Yusufu wunwa wawe waarupawe, ahopanka toko caalamuleliyawe ni ncelo a Apwiya, ni ahomwaakhelela Mariya ukhala amwaarawe. Nanso khaanthukumananne mpaka waannyanryawe mwana, ni ahonvaha ncina na Yesu. Yesu ayaryele uPetelehemu yo'Yuteya, Heroti nari mwene, yahowa uYerusalemu acuwelaci o'tthoottwa, yaakhuma mphantte unkhuma ncuwa, ni yaanakohakoha yiiraka: Ri vayi mwene a ayuta yaryele naanano uyo? Kontha nihowoona itthoottwa awe ikhumelelaka unkhuma ncuwa, ni naaweenle unlapela. Vano weewilyawe mwene Heroti, ahotikhinaca, na atthu othene o'Yerusalemu. Vaavale ahaalattula akhulupale o mayasataka ni mayowantikha o'lapo yeeyo ni ahaakohakoha eeraka: Nipuroni naahalawe uyaryaa Kristu? Yahaakhula yiiraka: UPetelehemu yo'Yuteya, kontha ihantikhiya ni nnapiyu wiira: We Petelehemu, ilapo yo'Yuta, kuhimwena mwankani woopwaha iparasa cothene co'Yuta, kontha mwa we naahala ukhumelela nlamuli nohala uhakhela unethi aka, Sirayeli. Toko commo, Heroti aheehana mmwiitihoni acuwelaci ni ahaakohakoha wiira acuwele ukatini woonnyaya itthoottwa eyo. Vano aarumaka uPetelehemu, aheerela: Murwee mweeweehe ratta ratta ihaali ya mwan'oyo, ni mwamphwanya, mwaakihimerye wiira ni mi kirwee kanlapele. Waamwiiwilyaya mwene ule, yahorwaaca. Vano yahoona wiira itthoottwa yoonnyaya mphantte unkhuma ncuwa yaari uhoolo waya, mpaka weemenlyaya nipuro naaryawe mwana. Woonnyaya itthoottwa ile, yahotteeliya venci n'utthapa. Waakenlyaya mpaani, yahomoona mwan'oyo ni Mariya anumwane. Yahokhoroma n'unlapela, ni atthukulaka mirupa caya, yahokumiha mihakhu n'untthuva; nnyo caari, iwooru, lumpani ni miira. Vano anahimeriyene munttorani wiira ahihokoleele wa Heroti, yahovira nttala nkina arwaaka uwannyaya. Vano waakhumilyaya acuwelaci, ahowa ncelo a Apwiya wa Yusufu munttorani ni ahomwiirela: Wiitthenkemanihe, unkuse mwan'oyo na anumwane, utthawele wIciipitu ni wakhale wonwo mpaka mi wuhimerya, maana Heroti naahala umwaavya mwan'oyo wiira amwiive. Witthenkemanihaca wawe, ahonkusa uhiyu mwana ule na anumwane ni ahorwaa wIciipitu, ni ahokhala wonwo mpaka wakhwilyawe Heroti, wiira itthariheleliye yaahiminye na Apwiya ni nnapiyu eeraka: Ukhuma wIciipitu kihomwiihana mwanaka. Vano Heroti, woona wawe wiira ahothepiya na acuwelaci yaakhuma unkhuma ncuwa, ahorusiya venci mpaka ulamula wiira yiivakaciye asaana asilopwana othene yaariwo uPetelehemu ni ilapo cowaattamanana wonwo, ukhuma myakha miili urwaaka vathi, toko waaryaya ukati waakohakohilyawe acuwelaci. Paahi, yaheerannyaa itthu yaahimilyawe nnapiyu Yeremiya, eeraka: URamaa niheewannyaa ncu, wunla ni ucukula venci; aari Rakeli onlelaka asaanawe, ni khaatthuna umaalihiya, maana khanoona tho. Vaavale nakhwilene Heroti, ahowa ncelo a Apwiya wa Yusufu munttorani wIciipitu, ni ahomwiirela: Wiitthenkemanihe, unkuse mwan'oyo na anumwane ni urwee ilapo yo'Sirayeli, maana ahokhwaca ale yaaphavela umwiiva mwan'oyo. Ule aheetthenkemaniha ni ahonkusa mwana na anumwane aturuwelaka ilapo yo'Sirayeli. Vaavale, weewilyawe Yusufu wiira Arkelau phinlamula uYuteya, nipuro na Heroti, athumwane, ahoova urwaa wonwo. Ahimeriyaka ni Nluku munttorani, ahorwaa nttetthe wo'Kalileya, ukhala isittatti yo'Nasaree, wiira itthariheleliye yowantikhiya ni minapiyu yiiraka: Uyo nohala wiihaninya nnasaree. Yaayo mahuku ayo Yohani Mpattisa ahorwaa itakhwa yo'Yuteya ni ahopacera ulalya, eeraka: Nrukunuse mirima cinyu, kontha umwene wo wirimu uri wakhiviru. Kontha Yohani, phi yooyo ahiminye ni nnapiyu Isaya eeraka: Ncu na ntthu nokhuwela ntakhwani niiraka: Nlokihe iphiro ya Apwiya, mookole mittala caya. Yohani aawara ikuwo co mapururu o'nkamira, eetthukelaka nnyununi mmo isintu yo nrapala. Iyolya awe yaari mattettentte ni urawo wo ntakhwani. Vano atthu othene o'Yerusalemu, uYuteya wothene ni owaattamanana mooloko Yortani, yaarwa wenwe. Yaanapattisiya ni yooyo umoolokoni Yortani, alaphululaka itampi caya. Nanso, woonawe wiira, mafarisi ni masatusi enci yammwa wupattisoni, aheerela: Ikhapila yo'vili, tipani oohimenryeni utthawa uviruwa wa Nluku, unhala uwa? Paahi, nkhalane mihokorokho coocuwaneha urukunusa winyu mirima; ni nhancere wiira ayaayoru: Nihaana athumwanihu Aparahamu, kontha mi kinawuhimeryani wiira Nluku nawoorya utatusa ala maluku ala ukhala asaana a Aparahamu. Ciicammo iheesiya ipaco wamititharini co miri, ni mwiri wothene uhinvaha mihokorokho comaana, unaathikiliya ni uvonyeriya umooroni. Mi kinoopattisani ni maasi wiira nrukunuse nrima, nanso nohala uwa uttuli waka, haana ikuru impwaha yawaka, ni mi akimphwanela wiira kitthukule miripwe co'kwakwatta cawe. Uyo naahala wuupattisani ni Nnepa Nttakattifu ni mooro. Haana ithokwa mmatatani mwawe, naahala uveerela itiriku, wahoolo naahala usunka itiriku iyo nnikhupini nawe, nanso macasi ayo naahala upaha ni mooro uhinttiphyaa. Yoole ukati ule, Yesu ahophiya uYortani akhumaka uKalileya wiira apattisiye ni Yohani. Vano Yohani ahomananiha unkhottela eeraka: Phi mi kimphwanela upattisiya ni we, vano waneera cani ukiweelaka mi? Nanso Yesu ahomwaakhula eeraka: Nna va uhiyeke ciicammo kontha ninlamuliya uttharihelela isariya yothene. Vaavale ahonkupaleela. Yesu napattisiyene, ahokhuma mmaasini. Yooyo ukati uyo irimu yahohulya ni uyo ahoona Nnepa wa Nluku toko ikhuntta inkhuruwelaka. Vano naheewiya ncu no wirimu niiraka: Ula mwanaka oofentiya, nokitteeliha nrima. Wahoolo Yesu ahokusiya ni Nnepa Nttakattifu ni ahorwaniya utakhwani wiira attehattehiye ni Sotwani. Natthukilene mahuku arupayini (40) uhiyu n'uthana, yahonvola itala. Vano nttehattehi ule ahomwaattamerya Yesu ni ahomwiirela: We wakhala wiira uMwana a Nluku ulamulele ala maluku ala wiira athatuwe mikatthe. Vano Yesu ahomwaakhula eeraka: Ihantikhiya wiira: Kuhimwena ni nkatthe paahi ntthu phinkhalanawe ukumi, nanso wo nuulumo nothene ninkhuma wamalakuni a Nluku. Wahoolo, Sotwani ahonrweha Yesu usittatti ittakattifu, ni ahommweliha nipuro nootepa urekama no'nupa ittakattifu ni ahomwiirela: Wakhala wiira we uMwana a Nluku, utuphe va urwaaka vathi, kontha ihantikhiya wiira: Nluku naahala waaruma ancelo awe nlattu wawaa, ni wuuvarelela mmatatani mwaya, wiira hata nluku nimoca nihuukakathule nnyaani mwaa. Vano Yesu ahomwaakhula eeraka: Ciicammo ihantikhiya wiira: Uhaattehattehe Apwiya Nluku aa. Ikwaha ikinaku tho, Sotwani ahonkusa Yesu anrwaanaka umwaakoni woorekama cinene ni ahomoonihera umwene wothene wo nttuniyani ni nttittimiho naya ni ahomwiirela: Cothene nnya kinawuvaha, wakikhoromelaka ukilapelaka. Yesu ahomwiirela: Ukhume, we Sotwani, kontha ihantikhiya wiira: Mwaalapele Apwiya Nluku inyu, yaayo paahi phinphwanela urumeeliya. Ummaleloni Sotwani ahonhiya, ni yahowa ancelo ni yahonrumeela. Yesu weewilyawe wiira Yohani hotthukiya, ahoturuwela uKalileya. Akhumaka uNasaree ahorwaa ukhala uKafarnaumu, uri wakhiviru ni ntthiya, nttetthe wo Sepuloni ni Nafitali, wiira itthariheleliye yaahiminye ni nnapiyu Isaya yiiraka: Ilapo yo'Sepuloni ni Nafitali iphiro yo'pahari upwaha Yortani, Kalileya a amalaponi, atthu yaakhala mpiphini yahoona waarya venci; ni ale ankhala ilapo yo mitthuuci co nookhwa wahaasela. Ukhuma vaavale mpaka wahoolo Yesu ahopacera ulalya eeraka: Nrukunuse mirima cinyu, kontha umwene wo wirimu uri wakhiviru. Yesu eettaka ni nceresere ntthiya no'Kalileya, ahomoona Simoni eehaninya Peturu, ni nhimawe Anteree, yaavonyeraca matthavi mpahari, kontha yaari mayototha ihopa. Yesu aheera: Nkitthare mi, ni mi kinkowupankani mayowaatotha atthu. Wowaakuvyaca wene yahohiyaca matthavi aya ni yahonttharaca Yesu. Wahoolo, ahomoona Yakopu, mwana a Sepeteu ni Yohani nhimawe. Ale yaari nkalawani wamoca ni Sepeteu athumwanaya, alokihacaka matthavi aya. Yesu aheehanaca, ni ale, wowaakuvyaca wene yahaahiyaca athumwanaya wamoca ni ikalawa, ni yahonttharaca. Wahoolo Yesu ahorwaa mittetthe cothene co'Kalileya, eetthucihaka mmasinakokani mwaya, alalyaka nhupi woorera wo Umwene ni avonihaka iretta ni ikwerere cothene ca atthu. Vano ihapari ca Yesu cahomwareela uSiriya wothene, na atthu othene yaanawaawiiha aretta yaahuvihiya ni minepa coonanara ni cowoopiha, anacilicili, owuntakyaa, ni uyo aanawaavoniha. Miphwinko cinci ca atthu ookhuma uKalileya, uTekapoli, uYerusalemu, uYuteya ni o mittetthe cikhwawe co Yortani caanantthara. Yesu woonnyawe atthu enci ahowela mmwaakoni ni wunkoma. Eetthuci awe yahomwaattamerya, ni ahopacera weetthuciha eeraka: Ahoreriya ale oohuva munnepani, kontha Umwene wo wirimu uri wawaya. Ahoreriya ale anonla kontha Nluku nawaamaaliha. Ahoreriya ale owiiyeviha kontha ilapo yo vathi inhala ukhala yawaya. Ahoreriya ale anvoliya itala ni ntthona no'sariya, kontha anaahala urupala. Ahoreriya ale anoonela ikiriri akhwaya, kontha Nluku naahala woonela ikiriri. Ahoreriya ale ari oorera nrima, kontha anaahala umoona Nluku. Ahoreriya ale mayowaataniha atthu, kontha Nluku naahala weehana asaanawe. Ahoreriya ale anoomolanihaciya nlattu woovara intthunawe Nluku, kontha umwene wo wirimu uri wawaya. Nhoreriya nyu mwaruwaninyaka, nlupatthiyaka ni mootheraciyaka nlattu wawaka. Ntteeliye ni ntthape kontha nhosunkeriya wirimu itthuvo yuulupale. Ciicammo pheenryaya wowoomolanihiya minapiyu caariwo nyu nhinaya. Nyu nri maakha o mwiilaponi, vano maakha yalulaka anhala uhokoleela tho cani uciva? Khaanciva tho, uri paahi uriha ni unyakelaciya na atthu. Nyu nri waarya wo mwiilaponi. Khinvithiya isittatti yootekiya waculu mwaako. Khimpariheliya isamaninya phweesiyaka nkhwikwicira. Nanso ineesiya nipuro nowoonnya, wiira yaamwaleele atthu othene ari mpaani. Ciicammo, isamaninya enyu inlamuliya upharela wariyari wa atthu, wiira cooninye coovara cinyu coorera, ni attottopeliye athumwaninyu ari wirimu. Nhuupuwele wiira mi kaawile umaliha Nlamulo na Musa atthuna Minapiyu. Akaawile umaliha, nanso kaawile uttharihelela nlamulo. Khweli kinawuhimeryani wiira mpaka wanhalaya umala irimu ni ilapo, khaniwo mena nlepa nimoca ninhala umala muNlamuloni mwaka, mpaka cothene ciirannyeke. Vano ule nohala uhanyuriha nlamulo nimoca mwa ala, eeraka wiira nna niri nlamulo nankani eetthucihaka atthu, nohala ukhala ookhicera wumweneni wo wirimu. Nanso ule nohala uttharihelela ni wiitthuciha, nohala waalikeleliya ukhala muulupale wumweneni wo wirimu. Maana kinoohimeryani wiira, isariya cinyu nnyo caahivirikaneke ni isariya co mayowantikha ni mafarisi, khannokela wumweneni wo wirimu. Nheewa itthu ihimyaceriyaya atthu o khalayi yiiriyaka: Nhiive. Nanso ntthu nohala wiiva, naahukhumwinya. Vano mi kinawuhimeryani wiira ntthu phi ntthu nohala unviruwela munnawe naahukhumwinya, ni ule nohala unruwana munnawe naahukhumwinya ni mphwinko wa akhulupale, ni ule nohala umwiirela munnawe, nsikini, naahukhumwinya umooroni. Vano nyu mwawaanaka itthuvo enyu ukhipulani, ni muupuwelaka wiira ihaawo itthu ikipankilyawe munnaka, nhiye itthuvo enyu iyo wakhipulani, murwee mweewanane ni munninyu, ni wahoolo mwaturuwa vale mwavahe itthuvo enyu iyo. Mwaakuve umwiiwanana mwiinaninyu nnari ni uyo mphironi, wiira huurweeheni wuuhukhumwinyani, ni mayahukhumu uyo huurweeheni ukalaposo. Weekhweli kinawuhimeryani wiira khannohala ukhuma wonwo nhinaya uliva itoosu yowiiheerya. Vano nyu nheewa itthu ihiminye yiiraka: Nheette uluva. Nanso mi kinwiirelani coo: Nlopwana othene nohala waawehecesa athiyana wowaalakela, wanrimani wawe, heettana uluva. Wakhalaka wiira niitho naa nno ninawukosiha, utamihe ni urihele uttayi, phatari uhaleele mphantte mmoca wo'rutthu aa, wiira ihiriheliye irutthu aa yothene umooroni. Wakhala wiira ntata naa no nlopwana ninawukosiha, uthikile ni urihele uttayi, phatari uhaleele mphantte mmoca wo'rutthu aa, wiira ihiriheliye irutthu aa yothene umooroni. Ciicammo ihohiminya wiira: Ule nohala waamwalanana amwaarawe, aavaheke iwarakha yoomwalana. Nanso, mi kinwiirelani coo: Ntthu naamwalanana amwaarawe, mari uhikhanle paahi nlattu wooluva, phwaathelaka akina, neetta uluva. Ciicammo nheewa ceereliyaya atthu okhalayi wiira: Nhilupele moothaka, nanso nttharihelele venci cilupenlenyu wa Apwiya. Nanso mi, kinwiirelani coo: Nhilupele ni hata nhiromole irimu, nlattu wookhala ihice ya Nluku, mena ilapo, nlattu wookhala phinnyakelelawe, mena uYerusalemu, nlattu wookhala isittatti ya Mwene muulupale. Ni uhilupele muru aa, maana we khunoorya uphuwiha hata ikharari yooripa atthuna ipwi. Nanso wuulumaca winyu nwo ukhaleke wowiira: Aye, aye. Mena, mena. Impwaha va, inkhuma wa Ntakhali. Nheewa yiiriyaka: Niitho ni niitho, niino ni niino. Nanso mi kinwiirelani coo: Nhinlivyaanihere yoonanara mwiinani enyu, nanso ule nohala uwaattani nrama no nlopwana, unthetyeeleke nikina nno. Ni nohala wuunyokhani ni phiwaakhakani malaya, munvaheke ni ikacako enyu. Ookhanyererihakani ntthu unveleela nkwaha wookhuvyaa, munveleeleke nkwaha woorekama. Munvahe noolepelani ni nhinrerye ittuli nophavela wuukophelani. Nheewa yiiriyaka: Unfente nkhwaa ni unthanye mwiinani aa. Nanso mi kinwiirelani coo: Mwaafente eenani inyu ni mwaavekelele ale anowoomolanihacani, wiira nkhale asaana eekhweli a athumwaninyu o wirimu, maana ayo naakumiha ncuwa nawe aakumiheraka oohimaana ni omaana, anaawaana ipula aavahaka atthu o'sariya ni oohi isariya. Maana mwaafentaka paahi anoofentani, nrina itthuvoni? Mpaka mayoliviha nsoko ampanka ciicammo! Mwasalamehaka paahi asunninyu, mpankileni yomaana? Mpaka amalaponi ampanka ciicammo! Phimaana, nkhale ooloka toko ciryaya ooloka athumwaninyu ari wirimu. Mwiinemecere, nhipanke miteko cinyu coorera nnyo uhoolo wa atthu wiira nttottopeliye na ayo, maana mwapankaka commo, khannohala uphwanya itthuvo wamiithoni wa athumwaninyu ari wirimu. Vano mwaavahaka atthu oohuva, nhiittottope toko cineeraya atthu o mirima miili mmasinakokani ni mmaparaparani. Ayo ampankela commo wiira attottopeliye na atthu. Mi kinoohimeryani ikhweli wiira: Ayo ahaakhela itthuvo caya. Nanso nyu mwankavihaka ntthu, mpanke woohiittottopa hata mpwana enyu oonkhuluvela hicuwele itthu ipankilenyu. Ipankilenyu iyo ikhale nsiirini, na athumwaninyu ari wirimu anoona citthu cothene ciri nsiirini, anaahala wuutthuvani. Vano nyu mwaswaliki, nhikhale toko atthu omirima miili. Ayo unaacivela uswali aneemenle mmasinakokani ni mapuro amwalanne iphiro wiira yooninye na atthu akina. Weekhweli mi kinawuhimeryani wiira ayo ahaakhela itthuvo caya. Nanso nyu mwaswaliki, nkele mpaani mwinyu, ntthyee nkhora ni mwaavekele athumwaninyu ari wirimu. Vano athumwaninyu ari wirimu anoona citthu cothene ciri nsiirini, anaahala wuutthuvani. Mwaswaliki, nhaakulelihace itthu imoca, toko cimpankaya asenci. Ale anoopuwela wiira yaakulelihacaka anaahala wiiwiya. Vano nyu nhaalate yaayo, kontha athumwaninyu ari wirimu anaacuwela citthu cothene cimphavelenyu nhinaya waavekela. Vano nyu nswaliki coo: Athumwanihu nri wirimu, ncina ninyu nittakattifihiye. Umwene enyu uwe. Utthuna winyu upankyee, vathi va toko wirimu. Nnivahe iyolya ehu yo'lelo. Nnilevelele cookosa cihu toko cinaalevelelehu annikosera. Nhinihiye mwa coothepya, nanso nnoopole mwa coonanara, kontha wawinyu uri umwene, ikuru ni nttittimiho mahuku othene. Ameni. Maana mwaalevelelaka atthu cookosa caya nnyo, ciicammo athumwaninyu ari wirimu ammowulevelelani. Nanso mwahaaleveleleke atthu ayo cookosa caya, ciicammo athumwaninyu o wirimu khanhala wuulevelelani cookosa cinyu. Vano nyu mwantthukaka ramatani, nhithoonyere ikhove yoocukulaca toko anamirima miili; aneecooneha wamiithoni wa atthu wiira ahontthuka ramatani. Khweli kinawuhimeryani wiira ayo ahaakhela itthuvo caya. Nanso nyu mwantthukaka ramatani nkhuce ni nvace ikharari cinyu, wiira nhiicoonehe waatthuni wiira nhontthuka ramatani, nanso mwiicooneehe wa athumwaninyu ari wirimu anoona citthu cothene ciri nsiirini, anaahala wuutthuvani. Vano nyu nhiithotokanihere mihakhu cinyu ilapo yo vathi va unliyaya uweese ni nrenci na atthu owinnya unhukhacaya. Nanso nyu mwiithotokanihere nhakhu wirimu uhinliyaya n'uweese ni nrenci, hata atthu owinnya khaanhukhaca. Kontha nipuro niryaya nhakhu inyu, vaava ciicammo phiryaya nrima enyu. Isamaninya yo'rutthu ari miitho. Miitho aa yakhalaka omaana, irutthu aa yothene inaakhalana imwaleelo. Nanso miitho enyu yakhalaka ootakhala, irutthu inyu yothene inkookhala mpiphini. Vano, imwaleelo irinenyu yakhalanaka ipiphi, ncuwele wiira inkookhala ipiphi yuulupale! Khaawo nohala woorya waarumeela akunya eeli, kontha naahala unhanyuriha mmoca n'unfenta nkina uyo, atthuna nohala unlemeliha mmoca n'unvenwiha nkina uyo. Khawanooryaa unrumeela Nluku n'urumeela mihakhu. Phimaana kinawuhimeryani wiira nhikhale ni masukuli mphavelaka iyolya, atthuna yowurya, ni ikuwo yoowara. Kontha ukumi unaavikana iyolya ni irutthu inaavikana coowara. Mwaawehe asaanuni ooculu; khaanaala ni khaanrottovola, hata khaanhephela mmakhupini mwaya, nanso athumwanaya o wirimu anawaavaha iyolya. Nyu mw'atthu o'fayita waapwaha asaanuni. Khaawo mwa nyu, neera eekurumicaka, phooryaka wuncerera nliko wo'kumi awe. Vano nnorecelani mwiiraka kinhala uwarani? Mmwehe ithutu co ntakhwani mananna cinonnuwaya, khacinvara nteko mena khacintthava ikuwo. Nanso mi kinoohimeryani wiira hata Salomoni, ni nttittimiho nawe nothene, khawanre toko nnya ithutu nnya. Vano mooneke mananna Nluku cinwarihawe makukhu o ntakhwani, ankhala ilelo ni meelo ampahiya wamooroni. Commo naahala wuuwarihani nyu, atthu owaamini vakani! Vano nhirece mwiiraka: Ninhala ulyani? Ninhala uwuryani? Ninhala uwarani? Kontha amalaponi phinrecela cennyo citthu nnyo, nanso Athumwaninyu o wirimu anaacuwela cothene cimphavelenyu. Nanso woopacera, mwaavye umwene wa Nluku ni isariya cawe, ni nnyo citthu cothene nnyo nnaahala wuncereriya. Phimaana, nhirecele itthu yo meelo, kontha nihuku no meelo nno ninaahala wiirecela. Khula nihuku cinaatosa coonanara caya. Nhihukhumu, wiira ni nyu nhihukhumwinye, kontha ni ihukhumu inhalenyu unhukhumwela nkhunaninyu, yeeyo phinhalenyu uhukhumweliya. Ciicammo ni nliko unhalenyu umphimela, yooyo phinhalenyu uphimeliya. Unweherani niphalapacu niri nniithoni mwa munnaa, nanso khunwacawaca ithaapwa iri nniithoni mwaa? Unoorya cani umwiirela munnaa: Nkankani kuukumiheni niphalapacu niri nniithoni mwaa, ni we unarina ithaapwa nniithoni mwaa! Ntthu o mirima miili! Ukumihe toko ithaapwa iri nniithoni mwaa, vano phinhalaa woona ratta wookumiha niphalapacu niri nniithoni mwa munnaa. Nhaavahe asilapwa citthu cittakattifu, ni nhivonyere ikuluwe maluku o'fayita. Kontha alapwa ayo anaahala wuusimyeelani ni ikuluwe nnyo cinaahala unyakelaca maluku ayo. Nlepeleke ni nnaavahiya; mwaavyeke ni nnaaphwanya; mwaatteke nkhora ni nnaahuleliya. Maana ule nolepela nawaakhela, ule naavya naaphwanya ni ule naatta nkhora naahuleliya. Vano mwanaa oolepelaka nkatthe, khunonvaha ikokoottho; ni hata oolepelaka ihopa, khunonvaha inwaa. Vano, nyu nri oonanara nrima, nnaacuwela waavaha asaanenyu citthu coorera, eere tho Athumwaninyu ari wirimu anaavaha citthu comaana ale anonlepela! Cothene cimphavelenyu wiira mpankeliye na atthu, ni nyu ciicammo mwaapankeleke akhunaninyu, kontha nenno phiri Nlamulo ni Minapiyu. Nkelele nkhora woophurya, kontha nkhora muulupale ni wowaatapuwa iri iphiro inaarimeliha atthu, ni ari enci ankelela yooyo nkhora uyo. Kontha, nkhora mwankani uri iphiro yoophuryaa inaarwana atthu wukumini, ni ari vakani ankela yeeyo iphiro eyo. Mwiirattavelele mo minapiyu cowootha, aneecooneha toko ikhontwaa, nanso nhina mmo ari miici cowinnya. Vano nnohala waacuwelela nlattu wo mihokorokho caya. Cinaarukuliyaka imanka mmiiwani ni hata ikhacu khacinrukuliya mmarokani? Commo, miri cothene comaana cineema mihokorokho comaana, nanso mwiri woohimaana uneema mihokorokho coohimaana. Khawanooryaa wiira miri comaana cinawiima mihokorokho coohimaana, hata mwiri woohimaana khuneema mihokorokho comaana. Miri cothene cihineema mihokorokho comaana, cinaathikiliya ni uvonyeriya wamooroni. Commo, nnaahala waacuwela nlattu wo mihokorokho caya. Kaahimwe othene ankiirela: Pwiya, Pwiya! phinhala ukela wumweneni wo wirimu, nanso ule nopanka utthuna wa Apaapa ari wirimu. Vano nenno nihuku nno, enci ankokiirela: Pwiya, Pwiya! Hi niholalyaa mwa ncina ninyu, ni mwa ncina ninyu nihoomola macini, ni mwa ncina ninyu nihopanka cootikineeha cinci. Vano mi kinkoweerela coo: Akuucuwenleni hata vakani. Nkhume uhoolo waka, nyu mwaapanka citthu coonanara! Phimaana ale othene aneewa ala moolumo aka ala, ni attharihelelaka, kinaalikanihera toko nlopwana o miruku aatekile inupa awe waculu mwala. Yahorupa ipula, myooloko cahocara, yahowuka iphyoo ni yahottinkihiya inupa ile ni khayaawuluwile, kontha yaatekiye waculu mwala. Ale othene aneewa moolumo aka ni phihittharihelelaka, kinaalikanihera toko nlopwana oohi miruku aatekile inupa awe wanhaavani. Yahorupa ipula, cahocara myooloko, yahowuka iphyoo ni yahottinkihiya inupa ile n'ukwanyuwaca ni ihasara aya yaari yuulupale. Vano, Yesu namalihilene wuulumaca, mphwinko wahotikinihinya mananna ceetthucihawe, kontha aheetthuciha atthu n'ulamuli, khaari toko mayowantikha. Vaavale ule akhuruwaka umwaakoni atthu enci yaanontthara. Vano namakuttula mmoca ahomwaattamerya ni ahonlapela eeraka: Pwiya mwatthunaka, nawoorya ukivoniha! Yesu ahonthatela ntata mpaka unkwanya, eeraka: Kinaatthuna, uvone! Wowaakuvyaca wene ule ahovonihiya makuttula ale. Paahi Yesu ahomwiirela: Ukiviriyane, uhinhimerye ntthu itthu ila. Nanso urwee weethoonyihere wa mayasataka ni wavahe itthuvo ilamunlyawe Musa wiira ikhale saahiti wamiithoni wa atthu. Vaavale, Yesu naphilene uKafarnaumu, ahowa nhooleli a anatoropa iminya, anlepelaka wiira: Pwiya, nanteko aka owuntakyaa ri uwani wankorini ni naahuva venci cinene. Vano Yesu ahomwiirela coo: Mi kinaarwa unvoniha. Nanso nhooleli a anatoropa ule ahaakhula eeraka: Pwiya, mi akimphwanela wiira nyu nkele mpaani mwaka, nanso nhimye nuulumo nimoca paahi, ni nanteko aka naahala uvona. Maana ni mi ki ntthu oolamuliya ni kihaana anatoropa anaalamulaka ni kinaamwiirela mmoca uyo: Urwee! Ni uyo naarwa, ni nkina uyo kamwiirelaka: Uwe woono. Ni uyo naawa; ciicammo nanteko aka kamwiirelaka: Upanke ila! Ni uyo naapanka. Vano Yesu wiiwa wawe yaale moolumo ale, ahotikhinaca. Aheerela atthu yaantthara: Weekhweli kinawuhimeryani wiira hata uSirayeli akiphwanyile nroromelo toko nna. Kinoohimeryani wiira, enci anaahala uwa, akhumaka mphantte unkhuma ncuwa ni mphantte unkela ncuwa, ni ankowunkoma wameecani wamoca na Aparahamu, Isaki ni Yakopi wumweneni wo wirimu. Nanso asaana o wumweneni, anaahala uvonyeriya uta, upiphini; wonwo unkokhala wunla ni ucekesa miino. Vano, Yesu ahomwiirela tho nhooleli a anatoropa ule: Urwee, ni yiirannyee toko caamini aa. Ni yoole ukati ule nanteko ule ahovona. Yesu waakenlyawe uwannyawe Peturu, ahoona amaathi awe anarupile wankorini awerennyaka ikopo. Nanso Yesu ahaavarela ntata, ni ikopo ile yahaahiya. Ale yahonwa ni yahopacera waatafiti. Wiila waya, ahowiiheriya anamacini enci, vano ni moolumo paahi, ule ahoomola macini ni ahaavoniha othene yaawerennya, wiira itthariheleliye itthu yaahimilyawe nnapiyu Isaya eeraka: Uyo ahokusa iretta ni aheerya coowerya cihu. Yesu woona wawe atthu enci ananrukurenrye, ahaalamulela wiira alapuwele nikhopela nikhwawe. Vano mayowantikha ahomwaattamerya Yesu ni ahomwiirela coo: Mwalimu, kinawuttharani mapuro othene anhalenyu urwaa. Yesu ahomwaakhula eeraka: Akhwantte ahaana makhuku, ni asaanuni ooculu ahaana ipuru, nanso Mwanawe Pinatamu kharina nipuro noomumula. Mmoca w'eetthuci aheera: Pwiya, nkaarerihe toko, kirwee kaavithe apaapa. Nanso Yesu ahomwaakhula eeraka: Ukitthare, ni waahiye atthu ookhwa avithane ayaayoru. Vano Yesu akelaka nkalawani eetthuci awe yahontthara. Yahowa mpahari iphyoo yinci ni ikalawa yahottinkihiya ni mawimpi. Yesu aanrupa nkalawani mmwe. Nanso eetthuci yahorwaaca ummusa, akhuwelacaka yiiraka: Pwiya, unoopole! Ninaakhwaaca! Vano Yesu ahaakoha eeraka: Nnoovani nyu atthu owaamini vakani? Yesu ahonwa ni ahomaaliha iphyoo ni mawimpi, ni maasi ale yaheera riyariya. Atthu ale yahotikhinaca yiiraka: Tipani yoola neeweleliya ni iphyoo ni ipahari? Uphiya wawe nikhopela nikina, ilapo ya akatara, ahosiceeriya na atthu eeli oovahuwa, yaakhumaca umahiye acacaka ni khaawo aavira yeele iphiro ile. Ale yaankhuwelaca yiiraka: Urinani we ni hi, we Mwana a Nluku! Waaweenle unoopopiha ukati uhinaphiya? Vano wakhiviru yoole ncoko ule, cahaawo ikuluwe cinci caalya. Vano macini ale, yahonlepela yiiraka: Mwaphavela unoomola, nnilamulele ukela nkuluweni mmwe. Vano Yesu aheerelaca: Nrwaace! Ukhuma waya mwa atthu mmwe yahokelaca nkuluweni, ni ikuluwe cothene caheevonyera muntthiyani ni cahottittha. Atthu yaaliha ikuluwe ale yahotthawaca ni uphiyaca waya uparasa, yahottonkaca citthu cothene ceeranele na atthu oovahuwa ale. Vano, atthu othene o wasittatti yahorwaaca umoonanana Yesu, ni umoona waya yahonlepela wiira akhume mwiilaponi mwaya mmwe. Yesu ukela wawe nkalawani, aholapuwela nikhopela nikina ni ahorwaa usittatti wawe. Ahowiiheriya ntthu owuntakyaa aataleliye munrepani. Woonnyawe nroromelo naya, Yesu ahomwiirela owuntakyaa ule: Mwanaka, upise nrima, itampi caa ciholeveleliya. Nanso mayowantikha akina yaari nenno nipuro nno yeeraca coo: Ula naakufuru. Vano Yesu ahocuwela moopuwelo aya ni ahaakoha eeraka: Nlattuni muupuwelaka itthu yoonanara wanrimani winyu? Vano itthu yootepa urika phivi? Umwiirela: Itampi caa ciholeveleliya, atthuna umwiirela wunwe ni weette? Vano, waacera ncuwele wiira Mwanawe Pinatamu haana ulamuli vathi va woolevelela itampi, vaavale ahomwiirela owuntakyaa: Wunwe, ukuse nrepa naa ni urwee uwanyaa. Ntthu ule ahonwa ni ahorwaa uwannyawe. Vano mphwinko ule woonnyaya itthu yeeranyeele, wahoova, ni yaananttottopela Nluku aavahile atthu ule ulamuli ule. Yesu ukhuma wawe nne nipuro nne, ahomoona nlopwana eehaninya Mateu nonkomile nipuro naaliviya nsoko ni ahomwiirela: Ukitthare! Ule ahonwa ni ahontthara. Yesu nari uwannyawe Mateu alyaka, yahowaaca mayoliviha nsoko na anatampi enci ni yahonkomaca wamoca ni Yesu n'eetthuci awe. Vano mafarisi woona waya itthu ile, yahaakohaca eetthuci yiiraka: Nlattuni mwalimu inyu naalya ni mayoliviha nsoko ni anatampi? Nanso Yesu wiiwa wawe aheera: Kahiwena akumi phimmwaavya tothoro, nanso, aretta. Murwaace, mwiitthuce maanaya: Ikiriri phimphavelaka, kahi isataka, kontha akiweenle weehana atthu o'sariya, nanso ookosakosa wiira arukunuse mirima caya. Wahoolo yahowaaca eetthuci a Yohani ni yahonkohaca yiiraka: Nlattuni hi ni mafarisi nitthukaka n'eetthuci aa ahitthukaka? Yesu ahaakhula: Wanawooryaa mayolattuliya usikuhuuluni yoothelaninya ucukulaca, mayothela nari ni yaayo? Nanso anaawa mahuku anhalaya waakhiya mayothela uyo, ni yaayo mahuku ayo phinhalaya untthuka ramatani. Khaawo neesera icaapha yonaanano nkuwoni yokhalayi, maana icaapha inatepereriha waahuwa nwo. Ciicammo khinheliya ivinyu yonaanano munrupani wo nrapala nokhalayi, maana unkoophwya nrupa uyo ni urihakyaa ivinyu iyo ni khunvareliya tho nteko nrupa uyo. Nanso ivinyu yonaanano inheliya munrupani wonaanano ni cinaasunkyaa. Vano Yesu ahimyacaka nnya citthu nnya, ahowa nhooleli o nsinakoka ni amwaattameryaka ahonlapela n'umwiirela: Mwanaka mwanthiyana hokhwa nenna va, nanso kinawulepela wiira nrwee waanthatele matata aa ni naahala ukhala nkumi. Yesu ahokhuma wamoca n'eetthuci awe ni ahontthara. Ahaawo nthiyana mmoca aamalihile myakha khumi na miili awerennyaka iretta yoovuva iphome, ahowa uttuli wawe ni ahokwanya mphantte woosoriya wo'hancu awe; kontha mwanene eeciirela coo: Mi kakwanyaru paahi ihancu awe, kinaahala uvona. Yesu ahorukunuwa ni umoona wawe nthiyan'ole, ahomwiirela: Upise nrima mwanaka! Nroromelo naa nihowoopola. Ukhuma yoole ukati ule, nthiyan'ole ahovona. Vano Yesu naphilene uwannyawe nhooleli ule ni oonanaka mayowiipa ampetta na atthu arecarecaka, aheera: Nkhumace va, kontha mwali uyo kakhwile, nanso naarupa. Vaavale yaananthyaca. Vano wakhumacilyaya atthu ale, Yesu ahokela mpaani ni ahommarela ntata mwali ule ni ule ahonwa. Itthu yaakhumelenle ile yahorumannyaa mwiilaponi mmwe mothene. Vano Yesu ukhuma wawe vale, ahotthariya na atthu eeli oohoona akhuwaka yiiraka: Unoonele ikiriri Mwana a Taviti! Nakenlene mpaani mmwe, yahomwaattamerya oohoona ale, ni Yesu ahaakoha eeraka: Nnaakupali wiira mi kinawoorya uvoniha? Yahomwaakhula yiiraka: Ninaakupali, Pwiya! Vaavale, ahokwanya miitho aya eeraka: Yiirannyee toko cikupanlinyu! Ni yahotthukuwa miitho aya. Nanso Yesu ahaahimerya ni waalipihera eeraka: Mwiinemecere wiira hikhale nohala ucuwela itthu ila. Vano ukhumaca waya yahomwarusela mwiilaponi mmwe itthu yaakhumelenle ile. Vaavale anakhumacilene, ahowiiheriya ntthu oovariya ni nnepa woohuulumaca. Ukhuma waya ncini nne, ahoolumaca, na atthu ale yahotikhinaca yiiraka: Khinatoko wiirannyaa itthu toko ila uSirayeli! Nanso mafarisi yaanattokutta yiiracaka: Noomola macini ayo ni ikuru co nlamuli o macini. Yesu aaneetta isittatti cothene ni iwaani cothene, eetthucihaka mmasinakokani mwaya, alalyaka nhupi woorera wo Umwene ni avonihaka iretta ni ikwerere cothene. Yesu woonnyawe miphwinko, ahoonela ikiriri, maana caancukulaca n'usanka, toko ikhontwaa coohikhalana nhakheli. Vano ahaahimerya eetthuci awe eeraka: Yoorottowola iri yinci, nanso ananteko ayo ari vakani. Munlepele mwanene imatta wiira aarume ananteko umattani wawe. Neehannene eetthuci awe khumi n'eeli, Yesu ahaavaha ikuru yowoomola minepa coonanara ni yoovoniha iretta ni ikwerere cothene. Paahi, macina a amitthenka khumi n'eeli ale, ph'ala; oopacera Simoni, acuweliyaka ukhala Peturu ni nhimawe Anteree, Yakopu mwana a Sepeteu ni Yohani, nhimawe Yakopu; Filipe ni Partolomeu; Tomee ni Mateu, mayoliviha nsoko; Yakopu, mwana a Alfeu, ni Tateu; Simoni o mphwinko wa aseloti, ni Yuta Iskariyoti, aantumihile Yesu. Yaala khumi n'eeli ala, Yesu ahaaruma ni ahaavaha nnya ikano nnya: Nhirwaace wa amalaponi ni nhikele ilapo ya asamariya. Nanso, venci venci, mwaavye ikhontwaa coorimela co'Sirayeli. Wo khula nipuro ninhalenyu urwaa, mwahimyace wiira umwene wo wirimu uhaattamerya. Vano mwaavonihe oowerennya, monwelelihe ookhwa, mwaavonihe anamakuttula, moomole macini, nhaakhela womahala ni nvahe womahala. Nhikusace iwooru atthuna iparatha nlasuperani mwinyu; ni nhikuse nrupa, mena ihancu piili, mena ikwakwatta, mena nttontto wo wiilipiherera, kontha nanteko unaamphwanela waakhela iyolya awe. Mwakelaka nsittatti atthuna mmawaani, mmwaavye ntthu oorera uwaakhelelani; mwakhale uwannyawe yooyo mpaka ukhuma. Phimaana wookela va, nnolamuliya usalameeha. Itthoko inhalenyu waakheleliya eyo, nnema ninyu nno ninhala ukhala vaava, nanso aahikhaleke, nnema ninyu nno ninawuturuwelani mwasinene. Ntthu aahitthuneke uwaakhelelani, ni hiphavelaka wiiwa moolumo enyu, wookhuma yeeyo itthoko eyo atthuna isittatti iyo, nkukutthe ntthupi no nnyaani mwinyu. Khweli kinawuhimeryani wiira nihuku no'hukhumu, unaahala unemeceriya uSotoma ni uKomora, woovikana iyo isittatti iyo. Mi kinoorumani toko ikhontwaa iriyari yo miici; phimaana nkhale oowalaala toko amwiikhomya ni wiimaaliha toko ikhuntta. Mwiirattavelele na atthu, kontha ayo anaahala wurwehani umphwinkoni wa akhulupale ni anaahala uwaafyulacani mmasinakokani mwaya. Nlattu wawaka nnarwaaninya wa alamuli ni mamwene, wiira mwakhale asaahiti wa yaayo ni wa amalaponi. Vano mwarwaaninyaka wonwo, nhaakaake mwiiraka kinhala wuulumacani, kontha yooyo ukati uyo nnaahala uhimeriya itthu yowuulumaca. Kontha khannakhalaka nyu nnohala wuulumaca, nanso Nnepa wa Athumwaninyu phinoolumaca. Ntthu ni munnawe anaahala wiivihana; thumwana ntthu ni mwanawe; asaana waahanyuriha athumwanaya mpaka weeva. Nnaahala wiinananinya na atthu othene nlattu wo ncina naka, nanso, ule nohala uvilela mpaka ummaleloni, naahala woopwa. Vano, nsittatti mmo moomolanihaciyaka, ntthaweleke wiikina; khweli kinawuhimeryani wiira khannohala umaliha isittatti co'Sirayeli, hinawa Mwanawe Pinatamu. Mwiitthuci khanompwaha mwalimu awe, hata ipottha khinompwaha nkunya aya. Mwiitthuci atteeliyeke nlattu wookhala toko mwalimu awe, ni ipottha eyo, nlattu wookhala toko nkunya aya. Wakhalaka wiira mwanene inupa neehaninya Peelsepu, weere tho anaakhalanawe! Paahi, nhoove. Maana khiiwo yovithyaa ihinhala wooneleliya, ni khiiwo yowipithyaa ihinhala wooneleliya. Vano yothene yuulumacilyaka mpiphini, nlalye wakwalya, ni itthu inaapeliyenyu, nwele wasancani ni mmwarusele. Paahi, nhoove aneeva irutthu wohoorya wiiva nnepa. Mmoove ule noorya ukwanyulaca ni uvonyera umooroni nnepa ni irutthu. Khaantumihinyaka asaanuni eeli ni inota imoca? Nanso khaawo hata mwaanuni mmoca nomorela vathi woohitthuna Athumwaninyu. Mpaka ikharari cinyu cothene co mmuru cihaalikeliya. Phimaana nhoove! Nyu nhaana ifayita wowaapwaha asaanuni enci. Vano, ule nokirumelela wamiithoni wa atthu, ni mi kimmoonrumelela wamiithoni wa Apaapa ari wirimu. Nanso ule nohala ukiruna wamiithoni wa atthu, ciicammo kinaahala unruna wamiithoni wa Apaapa ari wirimu. Vano nhuupuwele wiira kiwiihile mpuha vathi va; akiwiihile mpuha, nanso ikatana. Mi kaaweenle uhaaculaca ukawanaca nlopwana na athumwane; mwana mwanthiyana na anumwane ni amwaara mwanaya na apwiya mwanaya. Vano, eenani awe ntthu anhala ukhala asimuci awe o wapuwani wawe. Ule naafenta athumwane atthuna anumwane woovikana mi, khamphwanelanyaa ni mi; ule nonfenta mwana mwanlopwana atthuna mwana mwanthiyana woovikana mi, khamphwanelanyaa ni mi; ni hinkusa nsalapa awe akittharaka mi, khamphwanelanyaa ni mi. Vano ule nophwanya ukumi awe, unanrihyaa. Ule unonrihyaa ukumi awe mwa nlattu wawaka mi, naahala uphwanya. Ntthu nowaakhelani, nokaakhela mi, ni ntthu nokaakhelela mi nomwaakhelela ule kirumile. Vano ule nomwaakhela nnapiyu nlattu wookhala nnapiyu, nawaakhela itthuvo ca nnapiyu; nomwaakhela nasariya nlattu wookhala nasariya, nawaakhela itthuvo ca nasariya. Ciicammo ule nohala ummaha uwurya, pooti ukhala ikahi yo maasi ooririya, mmoca wa ala asaana ala, nlattu wookhala eetthuci aka, khweli kinawuhimeryani wiira khanhaleela mena vakani itthuvo awe. Vaavale, Yesu namalihilene waasomiha eetthuci awe, ahokhuma arwaaka wiitthuciha ni ulalya mmasittatti mwaya. Vano Yohani weewilyawe nkalaposo, cuuluminyaka ihaali co miteko ca Kristu, ahaaruma eetthuci awe ukohiya wiira: Kaahiki phi we, ule aammwehereryehu uwa atthuna nimmwehereryeke nkina? Yesu ahaakhula eeraka: Murwee ni mwanhimerye Yohani ineewenyu ni inoonenyu; oohoona anawoona, owuntakyaa anaweetta, omakuttula anaavonihinya, oohiiwa anawiiwa, ookhwa anawunwelelihiya, ni oothwennya anaalaleeriya nhupi woorera. Horeriya ule hinkakathuwa nlattu wawaka mi. Vano, ukati waakhumacilyaya eetthuci a Yohani, Yesu ahopacera waahimyacera atthu ale mwaha wa Yohani eeraka: Mwaarweele woonani utakhwani? Ntathi woottinkihiya ni iphyoo? Mwaarweele woonani? Nlopwana oowaraca ikuwo coovevyaala? Ale anwaraca ikuwo coovevyaala ankhala unupani ya nlamuli. Vano mwaarweele woonani? Nnapiyu? Khweli, mi kinawuhimeryani wiira, mmoonnenyu uyo hompwaha nnapiyu. Nlattu wa yoola phantikhiyaya wiira: Kinaanveleeliha wamiithoni waa mayanhupi aka, uyo naahala wulokiherani iphiro uhoolo waa. Khweli kinawuhimeryani wiira, mwa atthu ayariye na athiyana, khanakhumelela muulupale oompwaha Yohani Mpattisa, nanso ule ri mwankani wumweneni wo wirimu, uyo phi muulupale wompwaha uyo. Ukhuma ukati wa Yohani Mpattisa mpaka nna va, umwene wo wirimu unkusiya ni ikuru, ni ale aneekurumica anaakusa. Maana minapiyu cothene ni Nlamulo ciholalya mpaka ukati wa Yohani. Mwatthunaka ukupali, yooyo phi Eliya, aanwehereryehu uwa. Paahi, ule rina manyaru owiiwa, eeweke! Kinlikanihereke pani nna nloko nna? Ninlikana toko amirawo anonkomacile wapacari, akhuwelelanaka ni yiirelanaka: Hi nihowoopelani mpetta, nanso khamwiinne; nihowiipelani icipo cowiikhupanya nanso khancukulacile. Vano howa Yohani hinlya ni hinwurya ni nyu nneera: Haana ncini. Howa Mwanawe Pinatamu, nolya ni nowurya, vano nneera uyo nanlula ni nanhapaliya, mpwana aya mayoliviha nsoko ni mayokosa! Nanso ankhili anaathoonyera miteko caya. Vano Yesu ahovira acaceraka mittetthe caaviravinryawe apankaka mitikiniho, nlattu woohirukunusa nrima: Uhotakhaliya we Korasimi! Uhotakhaliya we Petesayita! Kontha mitikiniho cipankiye iriyari inyu, cinapankiye uTiru ni uSitoni, coono anarukunusile mirima, awaraka icakho ni wiitteelelihaca ittura. Nanso kinoohimeryani wiira; nihuku no'hukhumu, unaahala unemeceriya uTiru ni uSitoni woovikana nyu. Vano we Kafarnaumu, unoona wiira unaahala uwelihiya wirimu? Mena, we unhala ukuruseliya umooroni. Kontha, waari wiira uSotoma cahopankiya cennyo mitikiniho cipankeliyaa we, Sotoma uyo aankhala mpaka nihuku no'lelo. Nanso kinoohimeryani wiira, nihuku no'hukhumu unaahala unemeceriya uSotoma woovikana we. Yoole ukati ule Yesu aheera: Kinawuttittimihani, Paapa, Mwanene irimu ni vathi, maana nhaavithela nnya citthu nnya asomi ni acuweli, nanso nhaathoonyera acikani. Khweli, Paapa, kontha commo phuucivenlyayani. Citthu cothene kihovahiya na Apaapa, ni khaawo noncuwela Mwana ari hikhanle Athumwane, ni khaawo naacuwela Athumwane ari hikhanle Mwana ni ule Mwana nontthunawe uncuweliha. Mmwaace waryaka mi nyu othene ntoomwile ni oolemeliya, mi kimmowukaviherani. Munkuse kolokopiko aka, nkiwehere mi kontha mi kiri oomaala ni owiiyeviha munrimani. Nnaamumula nroohoni mwinyu. Kontha kolokopiko aka ri ookhwyaa ni nrintti aka khunlemela. Ukati ule, nihuku no ntivela, Yesu aanvira mmamattani. Eetthuci awe anavoliye itala, yahopacera wunta macasi wiira alye. Mafarisi woonnyaya ile itthu ile yahomwiirela: Nkoona, eetthuci aa anaapanka itthu ihinlamuliya upankiya nihuku no ntivela. Nanso Yesu ahaakhulaca eeraka: Khansomile ipankilyawe Taviti waavoliyawe itala uyo na asikhwawe? Ahokela inupa ya Nluku, ni ahokhura mikatthe coottakattifihiya, cahaalamuliyawe ukhura uyo, mena ale yarinawe, nanso yaalamuliya ukhura paahi mayasataka. Khansomile muNlamuloni wiira, nihuku no ntivela, mayasataka anaatupha nlamulo no ntivela mpaani mo'nupa ittakattifu ni khaankhalana makosa? Paahi, mi kinawuhimeryani wiira haawo va ri muulupale woopwaha inupa ittakattifu. Nanso nyu mwaacuwenle wiira: Ikiriri phimphavelaka, kahi isataka; khamwaahala waahukhumu ahirina nlattu. Maana Mwanawe Pinatamu phi mwanene ntivela. Yesu ukhuma wawe vale, ahokela nsinakoka waya. Ahaawo mommo nlopwana oonririya ntata. Vano yahaawo atthu yaaphavela umootheryaca, yahonkoha Yesu yiiraka: Uholamuliya uvoniha nihuku no ntivela? Yesu ahaakhula eeraka: Tupani wa nyu neera, narina ikhontwaa, ni imorelaka munlittini nihuku no ntivela phihirwaaka ukumiha? Ntthu kankhalana ifayita woopwaha ikhontwaa? Phimaana, unlamuliya upanka yoorera nihuku no ntivela. Vaavale ahomwiirela nlopwan'ole: Utaphule ntata. Ahotaphula ni nne nahovona n'ukhala toko nikina nne. Vano mafarisi yahokhuma ni yahopacera uvaanela mananna omwiiva Yesu. Nanso Yesu acuwelaka cothene nnye, ahothama vaavale. Enci yahontthara ni othene ahaavoniha. Yesu aanawaateliha wiira ahicuwelihe, wiira itthariheleliye ihimilyawe nnapiyu Isaya eeraka: Ula phi karumeya aka kinthanlilyaka, nonfentaka ni nokitteeliha nrima. Kimmoonhela Nnepa aka, ni uyo noowohimya ihukhumu aka mwiilaponi. Khankela anyakulihanaka, mena ukhuwela, ni khaawo nohala wiiwa ncu nawe mmaphironi. Khanhala unyakela ntathi wophwyaa, mena nthuko untthuwa kunhala uttiphyaa, mpaka uhukhumu nwo utthema, ni amalaponi anaawehererya mwa ncina nawe. Wahoolo Yesu ahowiiheriya ntthu oovariya ni macini aari oohoona ni oohuulumaca, ni ule ahonvoniha, mpaka upacera wuulumaca ni woona. Atthu othene yaanatikhinaca yiiraka: Ula khanakhalaka mwana a Taviti? Nanso mafarisi weewilyaya ila itthu ila yaanattokutta yiiracaka: Ula noomola macini ni ikuru ca Peelsepu, nlamuli o macini. Yesu ucuwela wawe moopuwelo aya, aheera: Umwene wothene wakawanyaka unaakwanyuwaca ni isittatti atthuna ntthoko nakawanyaka ninaamora. Akhalaka wiira Sotwani hokawanyaca, neecaaniha veekhawe, vano umwene awe unhala ulipa cani? Wakhala wiira mi kinoomola macini ni ikuru ca Peelsepu, kaahiki asaanenyu ayo anoomola macini ni ikuru cawani? Phimaana, asaanenyu ayo phinhala wuuhukhumuni. Wakhala wiira mi kinoomola macini ni Nnepa wa Nluku, khweli umwene wa Nluku uhophiya warinyu. Khaawo noorya ukela inupa ya ntthu oolipa, n'umwiinyera mihakhu cawe woohipaca ummara wahoolo phumwiinyeraka. Ule hiri ni mi, naakikhotta, ni ule hinthukumana ni mi, naamwarusa. Phimaana kinawuhimeryani wiira itampi ni ikufuru cothene ca atthu cinaaleveleliya, nanso ukufurwela Nnepa Nttakattifu khunleveleliya. Ntthu nohala umuulumacera yoonanara Mwanawe Pinatamu, naahala uleveleliya, nanso ntthu oolumelaka yoonanara Nnepa Nttakattifu, khanhala uleveleliya ula ukati ula ni mena ukati ummwa. Mwiri woorera uneema mihokorokho coorera, ni mwiri woonanara, uneema mihokorokho coonanara, maana, mmihokorokhoni phincuwannyaya mwiri woorera. Ikhapila yo'vili, nnohala wuulumaca cani citthu coorera nnari oonanara mirima? Maana malaku anooluma itthu iri munrimani. Ntthu oorera nrima nokumiha nvithoni mwawe citthu coorera, nanso ntthu oonanara nrima, nokumiha nvithoni mwawe citthu coonanara. Kinoohimeryani wiira nihuku no'hukhumu, atthu othene ankohukhumwinya wo citthu cothene cithiru cinoolumaya. Maana nlattu wo moolumo aa unaavahiya isariya, ni nlattu wo moolumo aa unaahukhumwinya. Vano, mayowantikha ni mafarisi yahonlepela Yesu yiiraka: Mwalimu, nimphavela woona ikanyero enyu. Ule ahaakhula: Nloko noonanara nrima ni nooluva ninlepela ikanyero. Nanso hata ikanyero imoca khiiwo inhalaya uvahiya, mari ihikhanle paahi ikanyero ya nnapiyu Yona. Kontha, toko Yona caakhanlyawe mahuku mararu uthana n'uhiyu mmirimani mo'hopa yuulupale, ciicammo Mwana a Pinatamu naahala ukhala mahuku mararu uthana n'uhiyu vathi waya itthaya. Nihuku no'hukhumu atthu o'Ninive anaahala weemela waryaya atthu o nenna nloko nna ni waahukhumu. Kontha ahorukunusa mirima caya ni nhupi wa Yona. Vano haawo va ule ri muulupale oompwaha Yona. Ciicammo, nihuku no'hukhumu Apwiyamwene Oohitto anaahala wunwa wiira ahukhumu nenna nloko nna, kontha akhumile wiimaleloni wo'lapo wiira yeewe ikano ca Salomoni. Vano, ule ri va, phi muulupale oompwaha Salomoni. Nnepa woonanara wakhumaka mwirutthuni mwa ntthu, uneettakaca uninkareni waavyaka nipuro noomumula, nanso khumphwanya. Phimaana unawiira: Kinaaturuwela uwani ukhumilyaka. Waturuwelaka vale, umphwanya inupa yoohikhaliya, yookwecaciya ni citthu cothene cinatthonkomanihinye. Vano, unaakhuma, phirweelaka minepa cikhwawe saapa cootepa unanara woopwaha uyo, ni cakelakelaka cinkhala mommo, ni makhalelo awe ntthu ule ankhala ootepa unanara woopwaha ukati woopacera. Ciicammo phinkelaya wiiraneela nenna nloko noonanara nrima nna. Nanlelo Yesu eera oolumanaka atthu, ni vaavale yahowa anumwane na asunnawe yaheemela vate aphavelaka umuulumana. Ntthu mmoca ahomwiirela: Anumwana na asunnaa ari vate anaaphavela uwuulumana. Nanso Yesu ahomwaakhula ule aawile unhimyacera: Amaanyi ni asunnaka tapani? Yesu aathoonyaka eetthuci awe aheera: Ala ph'amaanyi ni asunnaka. Kontha ntthu othene nopanka utthuna wa Apaapa o wirimu, yooyo phi nhimaaka, mwanrokoraka na amaanyi. Nihuku nenne, Yesu ahokhuma mpaani ni ahonkoma nceresere ntthiya. Miphwinko cahothukumana nipuro naaryawe, phimaana ahokela nkalawani ni ahonkoma ni mphwinko waheemela vaavale. Ahoolumacera citthu cinci mmalikaniheroni eeraka: Aakhumile ntthu umwacera ipyo. Amwacak'ono, ipyo ikina yahomorela nceresere iphiro ni yaholyaca asaanuni. Ipyo ikina yahomorela wamalukuni, vaava itthaya eyo yaari vakani, ni yahomela woohipica, nlattu woohikhala itthaya yinci. Nanso, ukhuma waya ncuwa yahovya, nlattu woohikhalana mitithari, yahooma. Ikina yahomorela wamiiwani, ni miiwa nnye cahonnuwa ni cahohoma coomela ciyo. Ikina yahomorela watthayani yomaana ni yaheema iminya, sitini (60) ni talathini (30) wo khula ipyo. Ule rina manyaru owiiwa, eeweke! Vano, eetthuci yahomwaattamerya ni yahonkoha yiiraka: Nlattuni woolumelaka ni malikanihero? Yesu ahaakhula eeraka: Kontha nyu nhovahiya ucuwela isiiri co'mwene wo wirimu, nanso ale kaavahiye ucuwela. Kontha ule rina, naahala uvahiya, n'ukhalana woontosa, nanso ule hirina, naahala waakhiya mpaka itthu irinawe. Phimaana koolumaceraka ni malikanihero, wiira yoonaka, ahoone, ni yiiwaka, ahiiwe ni ahicuwelele. Weekhweli inaatthariheleliya ihimilyawe nnapiyu Isaya eeraka: Nnaahala wiiwa nanso khannohala wiiweeha; nnaahala woona nanso khannohala ucuwelela. Kontha nrima wo'nethi ula uri wooturumala; uhottiyela manyaru wiira uhiiwe, uhohicila wiira uhoone, ni uhicuwelele ni nrima aya; urukunusaka nrima ni mi kaavonihaka. Nanso, ahoreriya miitho enyu ayo, maana anawoona, ni manyaru enyu ayo, maana anawiiwa. Khweli kinawuhimeryani wiira, minapiyu cinci na anasariya yahophavela woona inoonenyu, nanso khayoonne, ni yahophavela wiiwa ineewenyu, nanso khayiiwile. Nkaviriyanani maanaya nlikanihero na ntthu oomwacera ipyo. Othene aneewa nuulumo noomwene ni ahiiweehaka, naawa Ntakhali ni naatamiha itthu yaaliye munrimani. Yeeyo phi ile yaamorenle mphironi. Ipyo yaamorenle wamalukuni, ph'ale aneewa nuulumo ni wowaakuvyaca anawaakhela wotteeliya nrima, nanso khaciwo mitithari mwa ayo. Ankhala ukati vakani, kontha ukati unkhunaya masakha, atthuna woomolanihaciya nlattu wo nuulumo, anaawuluwa woohipica. Ipyo yaamorenle wamiiwani ph'ale aneewa nuulumo, mwa nlattu wooramela citthu ni mihakhu co nttuniyani, anaamiriya ni khaneema. Nanso ipyo yaamorenle watthayani yomaana ph'ale aneewa nuulumo ni antthara. Ayo anaawiima iminya, sitini (60) ni talathini (30) wo khula ipyo. Nlikanihero nikina ahaahimyacera eeraka: Umwene wo wirimu unlikana ni ntthu aamwacenre ipyo yomaana mmattani mwawe. Nanso ukati waarupaya asilopwana ale, ahowa mwiinani, ahommwacera nammuka iriyari yo'tiriku ni ahokhuma. Ukati wunnuwacilyaya, civeraka icasi, aheekhumeleliha nammuka. Vano uphiya waya ananteko awe, yahomwiirela: Nkunya, khawaamwacenre ipyo yomaana mmattani mwaa? Nokhuma vayi nammuka ula? Ule ahaakhula: Mwiinani phipankile yeeyo itthu iyo. Nanso ananteko yahonkoha amwiirelaka: Unaatthuna wiira hi namphele nammuka uyo? Ule aheera: Mena, kontha munkoonvaranihela ni itiriku iyo. Vano nhiye cunnuwe wamoca, mpaka ukati woohepha, ni ukati woohepha uyo, kinawaahimerya mayohepha ayo wiira: Mmupapanihe toko nammuka, muntthuke ihiru wiira apahiye, nanso itiriku iyo nrottowolele mmakhupini mwaka. Vano Yesu ahaavaha tho nlikanihero nikina eeraka: Umwene wo wirimu unlikana ni inuku yo nrale, yaakusiye ni nlopwana ni waala mmattani mwawe. Yeeyo iri yootepa uyeva upwaha ipyo cothene, ni, yonnuwaka, inkhala yuulupale upwaha miri cothene, ni unawiipanka mwiri, mpaka asaanuni owirimu upanka ipuru mmirittani mmo. Yesu ahaahimyacera nlikanihero nikina: Umwene wo wirimu unlikana ni miropo caakusiye na athiyana ni yaheethela mphepani yinci, ni iphepa yothene yahottuttula. Yesu ahaahimerya atthu nnya citthu cothene nnya ni malikanihero. Woohi nlikanihero khaahimerya itthu, wiira itthariheleliye yaahiminye ni nnapiyu eeraka: Kinaahula malaku aka ni malikanihero; kinaahimyaca citthu coovithiya ukhuma ukati upattusiyaya ilapo. Vano, Yesu ahaaleeha atthu ale ni ahorwaa uwani. Ammweelaka eetthuci, yahomwiirela: Unitaphulele nlikanihero no nammuka mmattani. Ni ule ahaakhula: Ule nomwacera ipyo yomaana ri Mwanawe Pinatamu. Imatta eyo iri ittuninya. Ipyo yomaana ari asaana wumwene. Nammuka oyo ari asaana a Nnyali; mwiinani mmwaacenre uyo ri Sotwani; uhepha nwo uri wiimaleloni wo'kati, ni mayohepha ayo ari ancelo. Kontha toko nammuka cinhephiyawe ni avonyeriyaka wamooroni, ciicammo unkokhala wiimaleloni wo'kati. Mwana a Pinatamu nawaaruma ancelo awe, anhala waathukumaniha wumwene wawe ale anaatthekiha akhwaya ni ale ampanka coonanara. Ayo ankovonyeriya munlittini no mooro umpharela; wonwo unkokhala wunla ni ucekesa miino. Ukati yooyo, ale anasariya ankowaarya toko ncuwa wumweneni wa athumwanaya. Ule rina manyaru owiiwa, eeweke. Umwene wo wirimu unlikana toko nhakhu uvithiye mmattani, vano ntthu mmoca ahophwanya ni uvitha tho, ni natteeliye venci cinene, naarwa ni utumiha citthu cothene cirinawe ni uthuma yeele imatta ele. Ciicammo, umwene wo wirimu unlikana ni mayotumiha naavya maluku o'fayita, ni naphwanyilene nluku no'fayita yinci, naatumiha cothene cirinawe ni naathuma nluku nne. Umwene wo wirimu unlikana toko ntthavi ninvonyeriya mpahari, ninvariha ikhapila cothene co'hopa. Ukati uncara aya, mayomenca ale anaapurulela ntthavi ucenkweni, anaawunkomaca ni anaathanla ihopa comaana phihelaka mmatthenkani, vano coohimaana nnyo phirihaka. Commo phinhalaya ukhala wiimaleloni wo'kati: Ankokhuma ancelo, ni ankowaawayaniha oorera ni oonanara nrima, ni ankowaavonyera unlittini no mooro umpharela. Wonwo unkokhala wunla ni ucekesa miino. Yesu ahaakoha eeraka: Nheeweeha nnya citthu cothene nnya? Yahomwaakhulaca: Aye! Vano aheerela coo: Phimaana mayowantikha othene aneetthuciha co'mwene wo wirimu anlikana toko namanantthu o wapuwani nokumiha nvithoni mwawe citthu co naanano ni citthu co khalayi. Yesu namalihilene uttonka ala malikanihero ala, ahokhuma. Uphiya wawe ilapo yonnuwenlyawe, aaneetthuciha atthu nsinakoka. Atthu othene yaanantikhina yiiraka: Woono ucuwelaca uno ni ikuru co mitikiniho nnya cinonkhuma vayi? Khanakhala mwana a nkalapinteru? Ncina na anumwane kanakhala Mariya ni asihimawe Yakopu, Yusufu, Simoni ni Yuta? Asirokorawe khaankhala ni hi? Vano cinonkhuma vayi nnya citthu cothene nnya? Phimaana khayaankupali. Yesu aheerelaca: Nnapiyu khanlemelihiya ilapo iyarenlyawe ni uwannyawe. Nwe khaapankile cootikineeha cinci mwa nlattu wohaamini wa atthu ale. Yaale mahuku ale, mwene Heroti aheewa ihapari ca Yesu ni aheerela akarumeya awe: Uyo Yohani Mpattisa; honwelela mwa atthu ookhwa, phimaana mwa ule cinaapankyaa ikuru cootikineeha. Maana Heroti phaanvanre Yohani phuntthukelaka nkalaposo, nlattu wa Herotiya, amwaarawe Filipe, nhimawe. Kontha Yohani aamwiirela Heroti coo: Khunlamuliya waathela amwaarawe nhimaa. Vano, Heroti aaphavela umwiiva Yohani, nanso aanawoova mphwinko, kontha aalikeleliya ukhala nnapiyu. Paahi, waphilyaya nihuku noopiihera myakha Heroti, mwanthiyana mwanawe Herotiya, aheena wamiithoni wa atthu othene, ni Heroti wahoncivela. Vaavale Heroti aholupela n'unkhuluveliha mwali ule unvaha yaahalawe ulepela. Vano mwali ule, ahotheperiya na anumwane wiira: Nkivahe muru wa Yohani Mpattisa munttiisini. Mwene ahocukulaca, nanso nlattu woolupela ni nlattu wa atthu yaalattunlyawe, aholamula wiira avahiye. Ahokumiha nlamulo noorwaa uhitiya Yohani nkalaposo. Vano wahowiihiya muru ule munttiisini ni ahovahiya mwali ule, n'ule ahaavaha anumwane. Vaavale, yahowa eetthuci awe Yohani, yahokusa nrutthu n'usikha. Wahoolo yahorwaaca unhimerya Yesu. Vano, Yesu wiiwa wawe mwaha ule, ahokhuma nipuro nne ni ahokela nkalawani, ahorwaa nipuro nowiipithyaa. Nanso mphwinko waacuwenlyaya, wahowa ukhumaka mmasittatti unttharaka mwentta vathi. Yesu ukhuruwa wawe nkalawani, ahoona mphwinko mwinci, ahoonela ikiriri ni ahaavoniha aretta yaawiihiye. Ucoocilo, eetthuci awe yahowa ni yahomwiirela: Nna nipuro nna ntakhwani ni uneera wiilaka. Mweerele atthu ayo arwaace mmawaani yathume iyolya. Yesu ahaakhula eeraka: Khawanrera weerela arwaace; mwaavaheke iyolya nyenyuva. Vano ale yahaakhula yiiraka: Khanirina iyolya, nirina paahi mikatthe mithanu ni ihopa piili. Vano ule aheera: Nkiwiihere woono. Nalamunlene wiira atthu ale yunkomace wamalasini, ahokusa mikatthe mithanu nnye ni ihopa piili nnye, ahoweha wirimu ni ahonsukuru Nluku. Vano, ahomyaniha mikatthe nnye, ahaavaha eetthuci awe, ni ale yahaakawela atthu ale. Atthu othene yahokhura n'urupala; vano ikalakathela co mikatthe caahanle nnyo cahottotteliya mpaka ucara itthuttu khumi na piili. Yaakhunre ayo yaari wookhalaka alopwana ilufu thanu woohaatakanihera athiyana ni asaana. Nananoru Yesu aheerela eetthuci awe akelace nkalawani, ahoolelace ni alapuwelace nikhopela nikhwawe, uyo aleehaka mphwinko ule. Ulasera wawe mphwinko ule, ahorwaa veekha umwaakoni wiira aswali. Wiila waya, aari vale veekha. Vano ikalawa yaari iriyari ipahari ittinkihiyaka ni mawimpi, maana iphyoo yaawuka mananna makina. Mapikosa, Yesu ahaasicerya eettaka waculu maasi. Vano eetthuci ale waamoonnyaya eettaka waculu maasi, wahaakelaca woova ni yaheeraca: Nna nlayikha! Ni yahokhuwelaca ni woova. Nanso Yesu aheerelaca: Mpise nrima! Phi mi! Nhoove! Peturu ahaakhula eeraka: Pwiya, wakhala wiira phi nyenyuva, nkiirele kiwe warinyu, keettaka waculu maasi. Ule aheera: Uwe. Peturu ahokhuruwa nkalawani mmwe, aheetta waculu maasi, wiira akumane ni Yesu. Nanso woonnyawe uwuka iphyoo yinci, ahoova, ni ahopacera uttittha ni ahokhuwela eeraka: Pwiya, nkoopole. Nananoru Yesu, ahookola ntata nawe, ahommara moono ni ahomwiirela: Ntthu ookupali vakani, unaakanyacerani? Uwela waya nkalawani, iphyoo yahomaala. Vano, yaari nkalawani ale yahonlapela yiiraka: Khweli we uMwana a Nluku. Analapuwenle nikhopela nikina, yahophiya uKenesare. Vano waancuwelenlyaya atthu o nenne nipuro nne, ile ihapari ile yahomwarusela mittetthe cothene co waattamana ni ahowiiheriya aretta othene. Yahonlepela wiira aattunihere ukwanya paahi mphantte woosoriya wo'hancu awe. Vano othene yaakwanya yahovona. Mafarisi ni mayowantikha yaakhumile uYerusalemu yahophiyaca waaryawe Yesu ni yahonkoha yiiraka: Anhanyurihelani eetthuci aa ilema co mahumu o'ttiini? Kontha yaphavelaka ulya khaannyawa. Yesu ahaakhula eeraka: Nyu nnohanyurihelani nlamulo na Nluku nlattu wo'lema cinyu? Maana Nluku heera: Waalemelihe athumwana na anumwana, ni ntthu nohala waalapha athumwane ni anumwane eeviye. Nanso nyu nneera: Ntthu nohala weerela athumwane atthuna anumwane wiira: Itthu yaahalaka wuuvahani nyu kihonvaha Nluku toko itthuvo. Uyo khankhanyererihiya tho waakavihera athumwane. Commo, nnaafutta nuulumo na Nluku nlattu wo'lema cinyu. Anamirima miili! Nnapiyu Isaya holalya sana, awaacakani nyu, eeraka: Ala atthu ala ankittittimiha ni malaku paahi, nanso nrima aya uri uttayi ni mi. Anaakilapela vathiru; waneetthucihaya ikano ca atthu. Yesu aheehana mphwinko wa atthu ni aheera: Nviriyane ni mwiiweehe: Ntthu khankhala nharamu nlattu wo itthu inkelela wamalakuni, nanso inkhumela wamalakuni, yeeyo phinonkhaliha nharamu. Vano ahorukureriya neetthuci awe ni yahomwiirelaca: Uhocuwela wiira wiiwa waya mafarisi ala moolumo ala, yahothamala n'urusiya venci? Nanso ule wowaakhula eenre: Mwiri wothene uhaaliye na Apaapa o wirimu, ummoopheliya. Mwaahiye, ayo ari ahooleli oohoona; maana, ntthu oohoona ammarelaka oohoona nkhwawe, oyeeli anaawuluwela munlittini. Vaavale Peturu ahonlepela eeraka: Unitaphulele nenno nlikanihero nno. Nanso Yesu aheera: Mpaka ni nyu khanneeweha nanlelo? Ncuwele wiira yothene inkela wamalakuni, inkhuruwela nnapwiipwini ni uriheliya utakhwani. Nanso citthu cinkhumela wamalakuni, cennyo cinkhuma wanrimani, cennyo phinonkhaliha nharamu ntthu. Maana wanrimani phinkhumaya moopuwelo oonanara; wiiva, uluva, uraruwa, winnya, usaahiti wowootha, ukufuru. Nnya phinonkhaliha ntthu nharamu, nanso ulya woohinyawa, khunonkhaliha nharamu. Vano Yesu ahokhuma ni ahorwaa miphantte co'Tiru ni uSitoni. Vaavale ahomoona nthiyana nkanaa, aakhuma miphantte cennye, ahokhuwa eeraka: Pwiya, mwana a Taviti, nkoonele ikiriri, nlattu mwanaka naahoosiya venci ni macini. Nanso ule khaamwaakhunle. Vano eetthuci awe amwaattameryaka, yahonlepela yiiraka: Unleehe, maana naanitthara. Vano ule ahaakhula eeraka: Mi kiveleelihiye paahi ukhontwaani coorimela co'Sirayeli. Vaavale nthiyan'ole ahowa ni ahonlapela, eeraka: Pwiya, nkikavihere. Nanso ule ahomwaakhula eeraka: Khawanrera ukusa iyolya ya asaana ni waavonyera asilapwa. Nthiyan'ole aheera tho: Khweli, Pwiya, nanso asilapwa anaalya cimmoramora wameecani wa anene asilapwa. Vano Yesu ahomwaakhula eeraka: Nthiyana, nroromelo naa niri nuulupale! Yiirannye toko cimphavelaa. Ukhuma yooyo ukati uyo, mwanawe uyo ahovona. Vaavale Yesu ahokhuma ni ahophiya ncenkweni wo'pahari yo'Kalileya, ahowela wamwaakoni ni ahonkoma. Atthu enci yahowa waaryawe, yahaawiiha oottumpela, oohoona, oohuulumaca, owuntakyaa ni akina; yaheesiya waaryawe Yesu, ni ule ahaavoniha. Atthu ale yahotteeliya woonaya oohuulumaca yuulumacaka, owuntakyaa akhalaka akumi, oottumpela yeettaka ni oohoona yoonaka, ni yahonttittimiha Nluku o'Sirayeli. Yesu aheehana eetthuci awe ni aheera: Kinawoonela ikiriri mphwinko ula. Nna va ahovira mahuku mararu unari ni mi woohilya itthu, ni akintthuna waalasera ni itala, waacera ahikhwe mahile ni iphiro. Vano eetthuci awe yahonkoha yiiraka: Ninhala uphwanya vayi mikatthe ntakhwani toko mu cowiira avone atthu enci toko ala? Yesu ahaakoha eeraka: Nrina mikatthe mikavi? Ale yahomwaakhula yiiraka: Nirina mikatthe saapa ni asihopa vakani. Vano ahaalamula atthu ale wiira yunkome vathi. Ahokusa mikatthe saapa nnye ni ihopa ni ahonsukuru Nluku; ahomyaniha ni ahaavaha eetthuci awe, ni eetthuci ale yahaakawela atthu ale. Othene yaholya mpaka urupala, ni ikalakathela caahanle nnyo eetthuci awe yahottottela itthuttu saapa. Vano, yaalilye ayo yaari alopwana ilufu cese, woohaalikelela athiyana na asaana. Wahoolo, aholasera mphwinko ule, ni ahokela nkalawani n'ulapuwela nttetthe wo'Makatani. Mafarisi ni masatusi yahomwaattamerya Yesu ni yahonttehaca, anlepelacaka wiira aathoonyere ikanyero yookhuma wirimu. Yesu ahaakhula eerelaka: Waphiyaka ucoocilo nyu nneera: Unaawa ukati womaana, kontha irimu ihoseerya; ni wicisu nneera: Ilelo naakhuruwa nkhaya, maana irimu iyo iri kunyantta. Nnaacuwela utaphulela cinkhalaya irimu, nanso khannocuwela ikanyero co'kati? Nloko noonanara nrima ni nooluva ninlepela ikanyero. Nanso hata ikanyero imoca khiiwo inhalaya uvahiya, mari ihikhanle paahi ikanyero ya Yona. Yesu ahaahiya ni ahokhuma. Vano, eetthuci ale analapuwenlene nikhopela nikina, yaholiyala ukusa iyolya. Yesu aheerela: Moone ni mwiikasoope ni miropo co mafarisi ni co masatusi. Vano ale yaanawaapelana ayaayoru yiirelanaka: Nlattu woohiwiiha iyolya! Yesu ucuwela wawe mwaha ule, ahaakoha eeraka: Atthu ookupali vakani; Nnoopelani mwaha nlattu woohikhalana iyolya? Khannaya wiiweeha? Mena khannoopuwela ihaali yo mikatthe mithanu caakaweliyaya atthu ilufu thanu ni itthuttu kavi co'kalakathela caattotteliye? Mena mikatthe saapa caaliye na atthu ilufu cese ni itthuttu kavi caattottenlenyu? Vano nhincuwelela cani wiira akinooluma ihaali yo mikatthe? Nanso, mwiikasoope ni miropo co mafarisi ni masatusi. Paahi, yahocuwelela wiira khaaca wiikasoopa ni miropo co mikatthe, nanso miitthuciho co mafarisi ni co masatusi. Yesu ahophiya mphantte wo'Sesareya ya Filipe, ahaakoha eetthuci awe eeraka: Atthu ayo aneera Mwana a Pinatamu tipani? Ale yahomwaakhula yiiraka: Akina aneera Yohani Mpattisa; akina aneera Eliya; akina aneera Yeremiya, ni akina aneera mmoca wo minapiyu. Ahopwaherera eeraka: Vano nyu nneera mi kimpani? Vaavale Simoni Peturu ahaakhula eeraka: We uKristu, Mwana a Nluku nkumi. Yesu aheera: Uhoreriya we, Simoni Parayona, maana kahiwena ntthu phi ntthu phuhimenrye, nanso Apaapa ari wirimu. Ciicammo kinowiirela, we Peturu, waculu waya ula mwala ula kinaahala uteka ikereca aka, ni mikhora co'mooroni khacinhala utthema. Kinaahala wuvaha mitthukulo co'mwene wo wirimu; vano itthu inluttanihenyu vathi va inaaluttanihinya wirimu, ni itthu ihinluttanihinya vathi va, wirimu khinluttanihinya. Vaavale ahaalakihera eetthuci awe ale wiira ahinhimerye ntthu wiira uyo ri Kristu. Ikhumelo yooyo ukati uyo, Yesu Kristu ahopacera waathoonyera eetthuci awe wiira kinlamuliya urwaa uYerusalemu n'uhuva wo citthu cinci, akhulupale o mayasataka ni mayowantikha, wiiviya ni wunwelela nihuku noneeraru. Peturu ahomwiihana Yesu ni ahopacera unkuphula: Pwiya! Mena vakani khinlamuliya wukhumelela. Nanso Yesu, anrukunuwelaka Peturu, ahomwiirela: Ukhume Sotwani! We nluku nookakathula. Khunoopuwela citthu ca Nluku, nanso ca atthu. Paahi, Yesu aheerela eetthuci awe: Ntthu atthunaka ukitthara mi, eekhotteke mwanene, akuseke nsalapa awe ni akitthareke. Kontha ule notthuna woopola ukumi awe, unanrihyaa. Ule unonrihyaa ukumi awe mwa nlattu wawaka mi, naahala uphwanya. Ntthu nohala uphurani aphwanyaka ittuninya yothene nanso unrihyaka nnepa awe? Atthuna, nohala waakakhaniha ni isiyani nnepa awe? Maana Mwana a Pinatamu naawa ni waarya wa Athumwane, na ancelo awe, vano naahala untthuva khula ntthu toko ciinryawe mavarelo nteko. Khweli kinawuhimeryani wiira ahaawo ari va, ahinhala ukhwa mpaka umoona Mwana a Pinatamu awaaka mumweneni mwawe. Anavinre mahuku siita, Yesu ahaakusa Peturu, Yakopu ni Yohani, munnawe Yakopu, ahaarwana umwaakoni woorekama. Wonwo yakhalacile ayaayoru, ni Yesu aheetatusa ikhove awe wariyari waya. Ikhove awe yahaarya toko ncuwa, ni coowara cawe caari cootteela toko waarya. Vaavale yahokhumelela Musa ni Eliya, amuulumanaka uyo. Vano Peturu ahomwiirela Yesu: Pwiya, wahorera ukhala vaava, watthunaka kinaateka marapattha mararu; nimoca nawinyu, nikina na Musa ni nikina na Eliya. Oolumacak'ono, yahokhuneeliya ni nihutte no waarya ni nnihutteni mmwe naheewannyaa ncu neera: Ula ri mwanaka oofentiya nokitteeliha nrima. Mmwiiweleleke! Eetthuci ale wiiwa waya, yahoovaca venci cinene ni yahowuluwela vathi. Vano Yesu ahaattamerya ni ahaakwanya eeraka: Munwace ni nhoove! Vano ale waawehilyaya, khayamoonne tho nkina, yaamoonne Yesu paahi. Wakhuruwaya mmwaakoni, Yesu ahaalamulela eeraka: Nhinhimerye ntthu iyooni ile, mpaka wanhalawe wunwelela Mwanawe Pinatamu mwa atthu ookhwa. Vaavale eetthuci yahonkoha yiiraka: Nlattuni mayowantikha yiiraka, woopacera nolamuliya uwa Eliya? Vano, Yesu ahaakhula eeraka: Khweli, Eliya naawa wiira alokihere citthu cothene. Nanso mi kinoohimeryani wiira, Eliya howa ni khayancuwelenle ni yahompankela citthu cothene caaphavenlyaya. Ciicammo Mwana a Pinatamu anaahala unhuviha. Vano eetthuci yahocuwela wiira aamwaaca Yohani Mpattisa. Uphiyaca waya nipuro naari mphwinko, nlopwana mmoca ahomwaattamerya ni ahokhoroma eeraka: Pwiya, mmoonele ikiriri mwanaka, kontha uyo nacilicili ni naahuva venci; imaara cinci naawuluwela viikho ni imaara cikina mmaasini. Kihaahimerya eetthuci inyu, nanso khayoonrye unvoniha. Yesu ahaakhula eeraka: Nloko na atthu oohaamini ni oohiloka! Mpaka yakhani kinhalaka wukhalanani ni kuuvilelakani? Nkiwiihere uno mmirawo oyo. Yesu aholamulela ncini wiira nikhume, ni nne nahokhuma mwa mmirawo mmwe. Ukhuma yoole ukati ule mmirawo ule ahovona. Vano, eetthuci yahomwaattamerya Yesu ni yahonkoha anari ayaayoru yiiraka: Nlattuni hi khanoonrye woomola? Ule ahaakhula eeraka: Nlattu wookhalana ikupalelo yankani. Khweli kinawuhimeryani wiira, mwakhalanaka ikupalelo toko ipyo yankani, nnaahala wiirela ula mwaako ula: Ukhume va urwee nwe, ni uyo unaarwaa. Khiiwo itthu inhala wuurikelani. Nanso ila ikhapila yo macini ila khinoomoliya paahi, nanso inoomoliya ni iswali ni utthuka. Anathukumanne uKalileya, Yesu aheerela: Mwanawe Pinatamu naavahereriya mmatatani mwa atthu. Ala anaahala umwiiva, nanso nihuku noneeraru nawunwelela. Vano, eetthuci yahocukula venci cinene. Yesu n'eetthuci awe uphiyaca waya uKafarnaumu, mayoliviha nsoko yahorwaaca wa Peturu ni yahonkohaca yiiraka: Mwalimu inyu khanliva nsoko wo'nupa ittakattifu? Ni uyo ahaakhula eeraka: Naaliva. Peturu ukela wawe mpaani mmwe, Yesu ahaaholelihera, eeraka: Simoni, unoonela cani? Mamwene o vathi anaalepela apani nsoko atthuna micanko, asaanaya atthuna amalaponi? Peturu ahaakhula: Amalaponi. Yesu ahomwiirela: Wakhala commo, asaanaya ayo khaanlivihiya. Nanso wowiira nihaakosihe ala atthu ala, urwee upahari, wamence, ni ihopa inhala upacera uvariy'eyo, waruule ni waatamihe, unkophwanya ncurukhu mmoca wo'paratha. Wakumihe ni walive mwa ncina naka ni nawaa. Yoole ukati ule, yahophiya eetthuci awe waaryawe Yesu, yahonkoha yiiraka: Tupani ri muulupale wumweneni wo wirimu? Yesu ahomwiihana mwana ni ahomweesa iriyari aya, ni aheera: Khweli kinawuhimeryani wiira, mwaahiivaherereke ni mwaahikhaleke toko mwana, mena vakani khannohala ukela wumweneni wo wirimu. Phimaana, ule neeyeviha toko mwana, phi muulupale wumweneni wo wirimu. Ntthu nomwaakhelela mwana mwa ncina naka, nokaakhelela mi. Ntthu nohala unkosiha mmoca wa ala acikani ankikupali mi, phatari nawarihiye nsilo nsiko ni uvonyeriya iriyari ipahari. Ihotakhaliya ittuninya nlattu wo citthu cinkosiha. Maana cookosiha khacinhaleela, nanso hotakhaliya ule nohala waakosiha atthu! Wakhala wiira ntata naa atthuna nnyaa naa ninawukosiha, uthikile ni urihele uttayi; maana, phatari ukela wukumini uttumpelaka atthuna unapahuwile, wahohiyana ukhalana matata atthuna inyaa cothene n'uvonyeriya umooroni woohimala. Wakhala wiira niitho naa ninawukosiha, uphele ni urihele uta. Phatari ukela wukumini ni niitho nimoca, wahohiyana, ukhalana oomeeli n'uvonyeriya umooroni. Pasoopa, nhintarawe hata mmoca wa ala acikani ala. Maana kinoohimeryani wiira ancelo aya wirimu anawoona woohihiyerera ikhove ya apaapa wirimu. Kontha Mwana a Pinatamu awile woopola yaarimenle. Vano nnoona cani? Ntthu akhalanaka ikhontwaa iminya, ni imoca irimelaka, khanhala uhiya tuswini na khentta (99) nnyo umyaakoni, arwaaka uphavelaca imoca irimenle iyo? Akhalaka wiira hophwanya, khweli kinawuhimeryani wiira naatteeliya venci nlattu wo yeeyo, uvikana tuswini na khentta (99) cihirimenle nnye. Ciicammo, khunakhala utthuna wa athumwaninyu o wirimu wiira arimele mmoca wa ala acikani ala. Wakhalaka wiira munnaa hookosera, wamuulumaneke we paahi. Awiiwaka, uhompatthanana munnaa. Nanso, aahiwiiweke, unrwaane wa ntthu mmoca atthuna eeli, kontha yooriyeleliya yothene wowiira ikupaliye inlamuliya ukhaleliya usaahiti na atthu eeli atthuna araru. Vano ule aahitthuneke, unrweeheke ukereca, ni akhottaka nanlelo wiiwelela ikereca, vano ule munwacawace toko nkaafiri atthuna mayoliviha nsoko. Khweli kinoohimeryani wiira yothene inluttanihenyu vathi va, ciicammo wirimu inaaluttanihinya, ni yothene ihinluttanihenyu vathi va, ciicammo wirimu khinluttanihinya. Khweli kinawuhimeryani tho wiira, yakhalaka eeli mwa nyu, vathi va, atthunelanaka w'etthu phi itthu inhalaya ulepela, anaavahiya na Apaapa ari wirimu. Maana nipuro niri atthu eeli atthuna araru anathukumanne mwa ncina naka, mi kiri iriyari aya. Vano, Peturu, amwaattameryaka Yesu, ahonkoha eeraka: Pwiya, mpaka imaara kavi kinlamuliyaka unlevelela munnaka akikoseraka? Mpaka imaara saapa? Yesu ahomwaakhula eeraka: Akinwiirela mpaka imaara saapa, nanso mpaka imaara sapini (70) ceettaka saapa. Phimaana, umwene wo wirimu unlikana ni mwene aalakenle waalokiha ikophi akarumeya awe. Wapacenryawe upanka commo, ahowiiheriya mmoca aarina ikophi yo ncurukhu mwinci wo'paratha. Karumeya ule khaarina mananna ooliva, vano nkunya ule aholamula wiira atumihinye ule, amwaarawe na asaanawe ni citthu cothene caarinawe, wiira alive ikophi yarinawe. Vano, karumeya ule ahokhoroma ni aholepela eeraka: Nkoonele ikiriri, cothene kinaahala uliva. Nkunya awe, ahomoonela ikiriri, ahonhiya ni ahonlevelela ikophi ile. Nanso, ukhuma wawe karumeya ule, ahonkumanana nkhunanawe aankophenle iminya imoca paahi. Ahoncotta ni ahomwiirela: Ukilive ikikophenlyaa. Vano nkhunanawe ule ahokhoroma wamettoni wawe ni ahonlepela eeraka: Ukoonele ikiriri, kinaahala wuuliva. Nanso ule khaatthunne, ahontthukiiha n'unrweha ukalaposo, mpaka walivilyawe ikophi ile. Vano woonnyaya akhunanawe ale itthu yaapankilyawe, yahocukula venci ni yahorwaa unhimerya nkunya awe itthu yaakhumelenle. Vano nkunya awe ule ahomwiihana ni ahomwiirela: Karumeya oonanara nrima. Kihoolevelela ikophi yaarinaa yothene kontha uhookilepela. Vano we khawaalamuliya unlevelela nkhwaa toko mi culevelenlyaka? Nkunya ule ahoviruwa venci ni ahoruma ukusiya ni urweehiya ukalaposo mpaka ukati waahalawe uliva ikophi yothene. Ciicammo Apaapa o wirimu phinhalaya uwiirihani mwahaaleveleleke asunninyu ni nrima wothene. Yesu waamalihilyawe wuulumaca, ahokhuma uKalileya n'urwaa ilapo yo'Yuteya, nikhopela nikhwawe no Yortani. Ahotthariya na atthu enci, ni uyo ahaavoniha. Vaavale yahowaaca mafarisi wiira anttehe ni yahonkoha wiira: Naattuniheriya nlopwana waamwalanana amwaarawe woohitthekeliya? Yesu ahaakhula: Khansomile wiira Mpattusi, wupaceroni hompattusa nlopwana ni nthiyana? Aheera tho: Phimaana, nlopwana naahala waahiya athumwane na anumwane, nokoluttana na amwaarawe ni oyeeli ankhala irutthu imoca. Commo ayo khaanakhala tho eeli, nanso irutthu imoca. Phimaana, itthu iluttanihilyawe Nluku, ntthu himwalanihe. Yahomwiirelaca tho: Nlattuni Musa alamulaka wiira avahiye iwarakha yoomwalana? Yesu ahaakhula eeraka: Nlattu wooturumala nrima enyu phimaana Musa oottuniherakani waamwalanana amwaarinyu, nanso khawaari commo ukhuma wupaceroni. Mi kinoohimeryani wiira ntthu naamwalanana amwaarawe, mari uhikhanle paahi nlattu wooluva, phwaathelaka akina, neetta uluva. Vano eetthuci awe yahomwiirela: Wakhalaka wiira phinkhalaya nlopwana na amwaarawe ayo, phatari uhithela. Nanso Yesu ahaakhula eeraka: Kuhimwena wiira othene phivahiyaya commo, nanso ale yaalikeleliye. Maana ahaawo ookhwa nrayi iyarelo; ahaawo akina yiiviye nrayi na atthu, ni ahaawo akina yiipankile mwanene aya, nlattu woomwene wo wirimu. Ule noorya ukupali, nkupali. Yesu ahowiiheriya asaana wiira aathatele matata ni aaswalele, nanso eetthuci awe yaanawaateeliha. Yesu aheera: Mwaahiye asaana ayo, nhaateelihe uwa waryaka, kontha umwene wo wirimu uri wawaya. Wahoolo ahaathatela matata ni ahokhuma. Nlopwana mmoca ahomwaattamerya Yesu ni ahonkoha eeraka: Mwalimu, kipankekeni yomaana wiira kaphwanye ukumi woohimala? Yesu ahomwaakhula eeraka: Unkikoherani nlattu w'etthu yomaana? Omaana ri mmoca paahi. Watthunaka ukela wukumini, uttharihelele malamulo. Ule ahonkoha tho: Phavi? Yesu ahaakhula eeraka: Uhiive, uhiluve, uhinnye, uhikhale saahiti owootha, waalemelihe athumwana na anumwana ni unfente nkhwaa toko cineefentaa umwanene. Ule ahaakhula eeraka: Cothene nnyo kinaattharihelelaka; inkihaleela isiyani tho? Yesu ahomwiirela: Watthunaka ukhala ooloka, urwee, watumihe citthu cothene cirinaa, ni ncurukhu uyo waavahe amasikiini ni unkookhalana nhakhu wirimu. Wahoolo uwe ni ukitthare. Vano weewilyawe nuulumo nne, ahokhuma acukulacaka, kontha aarina mihakhu cinci. Vano Yesu aheerela eetthuci awe: Khweli kinawuhimeryani wiira, thaciri urikarika ukela wumweneni wo wirimu. Nanlelo kinoohimeryani wiira, wari wookhwya uvira inkamira wamwiitheni wo sinkano, woovikana thaciri ukela wumweneni wa Nluku. Eetthuci awe wiiwa waya commo, yahotikhinaca venci, yiiracaka: Vano, tipani nohala woorya woopwa? Yesu ahaaweha ni aheerela: Iyo khinooryaa wamiithoni wa atthu, nanso ni Nluku, citthu cothene cinawooryaa. Peturu ahomwiirela: Hi nihohiya cothene ni wuttharani; ninhala uphwanyani? Yesu ahaakhula eeraka: Khweli kinawuhimeryani wiira, inaawa ilapo yonaanano, Mwana a Pinatamu wanhalawe wunkoma wahiceni wawe nipuro no waarya, ni nyu nnokitthara nnaahala wunkoma mmahiceni khumi na piili wiira nhukhumu mahimo khumi na meeli o'Sirayeli. Ale othene anhala uhiya inupa aya, asunnaya, asirokoraya, athumwanaya, anumwanaya, amwaaraya, asaanaya, atthuna imatta caya, nlattu wo ncina naka, naahala waakhela itthuvo imaara cene iminya, ni wahoolo nokoophwanya ukumi woohimala. Nanso enci oopacera ankokhala owiiheerya, ni owiiheerya ankokhala oopacera. Kontha umwene wo wirimu unlikana toko mwanene itthoko aakhumile mapikosa wiira aakawele miteko ananteko umattani wawe yo'vinyu. Aheewanana waaliva ananteko khula nihuku ncurukhu mmoca wo'paratha ni ahaaruma urwaaca umattani wawe. Vano ahokhuma iwora yonakhentta, ahorwaa mpaka upacari, ahoona akina yahaarina nteko, ni aheerela: Ni nyu ciicammo nrwaaceke umattani waka mwavareke nteko ni kinaahala wulivani wanreranaya. Ale yahorwaaca. Ahokhuma tho ikwaha ikina, ukati wo'thana ni iwora yoneeraru yocoocilo, ahopanka ciicammo. Ahokhuma tho iwora yoneethanu yocoocilo, ahaaphwanya akina yahaarina nteko ni ahaakoha eeraka: Nlattuni nkhalaka nihuku nothene woohivara nteko? Vano ale yahaakhulaca yiiraka: Kontha khaawo nivahile nteko. Vaavale aheerelaca: Ni nyu ciicammo nrwaaceke umattani waka yo'vinyu. Utthekuwa waya ncuwa, mwanene imatta yo'vinyu ahomwiirela nhooleli awe: Weehanace ananteko ayo ni waalive, waapaceraka owiiheerya ni waamaliheraka oopacera ayo. Awaacaka yeehenrye ale, ahaavaha wo khula ntthu ncurukhu mmoca wo'paratha. Waphilyaya oopacera ale, yoopuwela wiira yaanhala waakhela wowaapwaha ale, nanso, na ale yaakhenle ncurukhu mmoca. Nanso anaakhenlene, yaananttokutta mwanene imatta ule, yiiraka: Ala owiiheerya ala avanre nteko iwora imoca paahi, nanso wowaaliva va uhaalikaniha ni hi, nivilenle woocyaa ni nttukuttha nihuku nothene. Nanso mwanene imatta ile ahomwaakhula mmoca mwa ale eeraka: Mpwana, akuuthuwile isariya; khaneewananne wuuliva ncurukhu mmoca wo'paratha? Ukuse iri yawaa ni urwee. Maana kimphavela ummaha ula owiiheerya ula toko we. Maanaya mi khunkiphwanela upanka intthunaka ni itthu iri yawaka? Atthuna we unrama nlattu wooloka waka? Paahi, atthu oopacera, ankokhala owiiheerya, ni owiiheerya ankokhala oopacera. Vaavale, Yesu ahovattela uYerusalemu ni aheehana eetthuci khumi n'eeli mphantte aya ni aheerela: Nna va ninvattela uYerusalemu, ni Mwanawe Pinatamu naahala uvahereriya mmatatani mwa akhulupale o mayasataka ni mayowantikha. Ayo anaahala umwiiviha. Anaahala unvaherera mmatatani mwa amalaponi wiira antarawace, amwaafyulace ni ankhomele wansalapani, nanso nihuku noneeraru naahala wunwelela. Vaavale yahophiya amwaarawe Sepeteu na asaanaya, yahokhoroma ni yahonlepela itthu. Yesu ahaakoha eeraka: Nnophavelani? Ale yahaakhula yiiraka: Ulamule wiira, wumweneni waa, asaanaka eeli ala yonkome wonwo, mmoca moono wo nlopwana ni nkina uyo moono wo nthiyana. Nanso Yesu ahaakhula eeraka: Khannocuwela inlepelenyu. Nnawoorya uwurya ikikhompe inhalaka uwurya ni upattisiya n'upattiso unhalaka upattisiya mi? Ale yahaakhulaca yiiraka: Ninawoorya. Vano aheerela: Nnaahala uwurya ikikhompe aka, nanso wunkoma moono aka wo nlopwana atthuna wo nthiyana khakilamuleliye wuuvahani, nanso uri wa ale atthenkemaniheriye na Apaapa. Vano, eetthuci akina khumi ale wiiwa waya mwaha ule, yahaarusanana anna eeli ale. Yesu aheehana ni aheerela: Nnaacuwela wiira alamuli o mwiilaponi anawaathawala atthu, ni akhulupale anawaahuviha atthu ni ikuru caya. Nanso wa nyu, kuhimweni commo. Ntthu notthuna ukhala muulupale wa nyu, nolamuliya ukhala nrumeyi, ni ntthu notthuna ukhala oopacera mwa nyu, nolamuliya wiiyeviha toko ipottha. Kontha Mwanawe Pinatamu, khaawile uvareliya nteko, nanso wile uvara nteko ni uvaha ukumi awe wiira oopole atthu enci. Vano Yesu n'eetthuci awe waakhumaya uYeriko, mphwinko mwinci wahontthara. Vano, yahooninya atthu eeli oohoona, anonkomile nceresere iphiro. Weewilyaya wiira Yesu naavira, yahokhuwa yiiracaka: Pwiya, Mwana a Taviti, nnoonele ikiriri! Nanso atthu ayo waamaalihaya va, ayo phaatepaya ukhuwela yiiracaka: Pwiya, Mwana a Taviti, nnoonele ikiriri! Paahi, Yesu aheemela, aheehanaca ni ahaakohaca eeraka: Nnophavela kiwiiriheni isiyani? Ale yahaakhulaca yiiraka: Pwiya, nimphavela woona. Yesu ahoonela ikiriri, ahokwanya miitho aya ni wowaakuvyaca wene ale yahoona ni yahontthara. Yesu n'eetthuci awe yahattameryaca uYerusalemu, yahophiya uPetifaki, mwaako wo Olivera ni ule ahaaruma eetthuci eeli, eerelaka: Murwee aliteya ari uhoolo ni nnaahala umphwanya puuru natthukeleliye, nari ni mwapuuru, mwantaphule ni mwammwiihe woono. Akhalaka wiira haawo nohala wuukohani, mmwiireleke wiira Apwiya anaamphavela, ni anaahala wuuhiyerani. Paahi, cothene nnyo cikhumelenle wiira citthariheleliye cowantikhiya co minapiyu cineera: Nhimerye unethi wo'Siyoni: Mwene enyu naawa, owiiyeviha nonkomile wapuuruni ni wamwapuuru, mwana o mwannama mpakhira. Eetthuci ale yahorwaa ni yahopanka toko ceereliyaya ni Yesu. Yahommwiiha puuru ni mwapuuru ni yahaatalaca ikuwo caya waculu waya ni Yesu ahomunkomela waculu. Atthu enci yaanaatala ikuwo caya mphironi, ni akina yaathikila miritta co miri cikithi ni yaanaatala mphironi. Atthu yaari uhoolo mpaka yaantthara, yaankhuwela yiiraka: Hosaana mwana a Taviti! Horeriya ule nowa mwa ncina na Apwiya! Hosaana onculu! Yesu ukela wawe uYerusalemu, isittatti yothene yahorekecya, wiiriyaka: Tupani yoola? Ni mphwinko weera: Ula phi Yesu, nnapiyu o'Nasaree yo'Kalileya. Yesu ahokela wapuwani wo'nupa ittakattifu, ni ahoomolaca othene yaatumihaca ni yaathuma mpaani mmwe. Ahopinttulaca meeca a atthu yaakakhanihaca ncurukhu ni ihice ca atthu yaatumihaca ikhuntta, ni aheerelaca: Ihantikhiya: Inupa aka inhala wiihaninya inupa yo'swali. Nanso nyu nnopanka nikhuku na anamwiinya. Yahowa atthu oohoona ni oottumpela wapuwani vale, ni Yesu ahaavoniha. Vano akhulupale o mayasataka ni mayowantikha, yahorusiya woonnyaya mitikiniho caapankawe ni amirawo akhuwelaka wapuwani wo'nupa ittakattifu yiiracaka: Hosaana mwana a Taviti. Ale yahomwiirelaca: Unawiiwaka itthu inoolumacaya ala? Yesu aheerela: Khweli; khannasoma wiiriyaya: Wamalakuni wa amirawo ni asaana oohihiya nipele cihokhuma icipo coottottopela? Aahiyacaka, ahokhuma nsittatti mmwe, arwaaka uPetaniya waarupilyawe uhiyu wothene. Wicisu, Yesu waaturuwelawe usittatti yahonvola itala. Woona wawe mwiri wo nfikera waari wakhiviru ni iphiro, ahaattamerya mwiri ule ni aaphwanyile matakhuru paahi ni aheerela: Cihiime tho mihokorokho ula mwiri ula! Wowaakuvyaca wene mwiri ule wahooma. Eetthuci woona waya itthu ile yahotikhina yiiraka: Weeraceele cani waakuvaka wuuma mwiri ula? Vano Yesu ahaakhula eerelaka: Khweli kinawuhimeryani wiira, mwakhalanaka nroromelo woohaanyihera, khannohala upanka paahi toko cipankiyaya ula mwiri ula, nanso mpaka ula mwaako ula mweerelaka: Wiiphele ni wiivonyere mpahari; inawiirannya. Cothene cinlepelenyu muuswalini ni nroromelo, nnawaakhela. Yesu ahokela wapuwani wo'nupa ittakattifu ni ukati weetthucihawe yahomwaattamerya akhulupale o mayasataka ni mahumu ni yahonkoha yiiraka: Umpanka nnya citthu nnya n'ulamuli wa pani? Tipani oovahile yoola ulamuli ula? Yesu ahaakhula eeraka: Mi ciicammo kinawukohani itthu imoca. Mwakaakhulaka, kinawuhimeryani umphwanyaka ikuru cinkipankiha nnya citthu nnya. Upattiso wa Yohani waakhumile vayi? Waakhumile wirimu atthuna wa atthu? Ale yahopacera wiirelana ayaayoru coo: Naakhulaka wiira wo wirimu; naahala unikoha wiira: Kaahiki nhinkupalenleni? Ciicammo neeraka wa atthu, ninawoova mphwinko, maana atthu othene ammoonela Yohani ukhala nnapiyu. Vano yahomwaakhula Yesu yiiraka: Khanincuwela. Ni ule aheerela: Hata mi akinoohimeryani kivahile ulamuli unkipankiha nnya citthu nnya. Vano nnoona cani? Aakhumile nlopwana na asaanawe eeli, ni amphwanyaka ontthaara, ahomwiirela: Mwanaka, ilelo urwee wavare nteko umattani yo'vinyu. Vano ule ahaakhula eeraka: Akintthuna. Nanso wahoolo ahorukunusa nrima ni ahorwaa. Ahomphwanya mwana nkina ule ni ahomwiirela ciicammo. Vano ule ahaakhula eeraka: Kinaarwa. Nanso khaarweele. Vano mwa asaana eeli ale phuvi pankile utthuna wa athumwane? Vaavale ale yahomwaakhula yiiraka: Oopacer'oyo. Yesu aheerela: Khweli kinawuhimeryani wiira mayoliviha nsoko ni mapuuta, nnaahala woona uhoolo winyu akelaka wumweneni wa Nluku. Maana Yohani howa wiira oothoonyereni iphiro yo'sariya, nyu khammwaaminni, nanso mayoliviha nsoko ni mapuuta ahomwaamini. Vano nyu, moonak'ono hata vakani khantthunne urukunusa nrima. Nviriyane tho nlikanihero nikina: Ahaawo ntthu aarina imatta yo'vinyu, ahopophela nkuco, ahothipa nlitti no waameliya ivinyu ni ahoteka isanca. Wahoolo ahaahiyera mayolima ni ahokhuma arwaaka ikwaha yoottayi. Vano uphiya waya ukati woorottowola, ule ahaaruma arumeyi awe wa mayolima ale wiira yavahiye mihokorokho co mmattani. Mayolima ale, yahaavara arumeyi ale, mmoca uyo yahonrakaliha, nkin'oyo yahomwiiva ni nkin'oyo yahonvonyakaca ni maluku. Wahoolo ahaaruma tho arumeyi akina, enci woopwaha oopacera ale, ni ale yahaapankaca toko oopacera ale. Wumaleloni, ahaaveleelihera mwanawe, eeraka: Anaahala unlemeliha mwanaka. Nanso mayolima ale, umoona waya mwan'ole, yaheerelana ayaayoru: Ula phinhala waakhela nhakhu! Nrwee, nimwiive wiira nihalane nhakhu awe. Yahonvaraca ni yahompurulela nceresere imatta ni yahomwiiva. Vano awaaka mwanene imatta ile, nohala waapanka cani mayolima ale? Ale yahaakhulaca: Naahala weevakaca oonanara nrima ale ni naahala waathanla mayolima akina, wiira akumihe mihokorokho. Vano Yesu aheerela: Khannasoma cowantikhiya? Nnyo cineera: Nluku nikhottiye ni mayoteka, nenno pheesiye ukhala nowookolela nlootho; Iyo inkhuma wa Apwiya, ni iri yootikineeha wamiithoni wihu. Paahi mi kinwiirelani, umwene wa Nluku nnawaakhiya ni anhala uvahiya atthu akina anvaha mihokorokho. Ntthu nohala uwuluwela waculu waya nenno nluku nno naahala unyakatyaaca, ni ule ninhala umuluwela, naahala uthatuwa ntthupi. Vano akhulupale o mayasataka ni mafarisi, weewilyaya moolumo ale, yahoonenela wiira yaaciya yaayo. Aphavelacaka untthuka, yaanoova mphwinko, maana waamwiirela nnapiyu. Wahoolo Yesu ahopwaherera woolumana ni malikanihero, eeraka: Umwene wo wirimu uri toko mwene mmoca aatthenkemanihile isikuhuulu yoothela mwanawe. Ahaaruma arumeyi awe wiira yeehanace mayolattuliya isikuhuulu; na ale khayaatthunne uwaaca. Wahoolo ahaaruma tho arumeyi awe akina, eeraka: Mwaahimerye mayolattuliya ayo wiira: Iyolya kihotthenkemaniha, kihohita imope ni ikhontwaa, cothene ciholikana, nwaace usikuhuuluni. Nanso ale khayaatthunne uwa, mmoca ahorwaa umattani wawe, nkina uyo ahorwaa umaronttani wawe; akina ayo yahaavara arumeyi ale, yahaattakaca ni weevakaca. Mwene ule, waakhenlyawe ihapari co yeeyo itthu iyo, ahoviruwa ni ahaaveleeliha anakhotto awe, aheevakaca ale anyali ale n'upaha isittatti aya iyo. Vano aheerela arumeyi awe ale, isikuhuulu yoothelaninya iyo ihotthenkemanihinya, nanso mayolattuliya ayo khayaaphwanenle. Vano nrwaace mmwalanne iphiro ni mwaalattule atthu wiira awe usikuhuuluni othene anhalenyu waaphwanya. Arumeyi ale yahorwaaca mmaphironi ni yahaathukumaniha othene yaaphwanyaya, oonanara ni oorera nrima; wasikuhuuluni vale yahocara mayolattuliya. Mwene waakenlyawe wiira oone mayolattuliya ale, ahomoona nlopwana ahaawanre toko mayolattuliya, ni ahomwiirela: Mpwana, ukenle cani mu woohiwaraca toko mayolattuliya isikuhuulu yoothelaninya? Nlopwan'ole ahomaala. Vano mwene ule aholamula eeraka: Atthukiye metto ni myoono nnyo ni avonyeriye vate uri ipiphi; wonwo phinhalawe wunla ni ucekesa miino. Maana owiihaninya ari enci, nanso oothanliya ari vakani. Vaavale mafarisi yahokhumaca ni yahopacera uvaanela mananna oonvarihaca mmoolumoni. Vano yahaarumaca eetthuci aya ni annaheroti, yiiraka: Mwalimu, ninaacuwela wiira nri eekhweli ni nnawiitthuciha iphiro ya Nluku, toko ciryaya yeekhweli. Khaawo nonramelenyu, maana khannoweha makhalelo a ntthu. Vano nnihimerye mawooni inyu, wanaalamuliya uliviya nsoko Sesari atthuna mena? Nanso Yesu waacuwenlyawe moopuwelo aya oonanara, aheera: Anamirima miili! Nnokittehacerani? Nkoonihere ncurukhu unliveliya nsoko. Ale yahomoonihera ncurukhu ni ahaakoha eeraka: Ilatarato ela ni yaantikhiye ela yawani? Vano ale yahomwaakhula yiiraka: Ya Sesari. Vano ule aheerelaca: Khweli. Munvahe Sesari iri ya Sesari ni Nluku, iri ya Nluku. Ale wiiwa waya maakhulelo ayo, yahotikhinaca, yahonhiyaca n'ukhumaca. Nenno nihuku nno, yahowaaca masatusi, aneera khuuwo wunwelela, ni yahonkohaca, yiiraka: Mwalimu, Musa eenre wiira nthiyana akhweliyaka awannyawe woohaayarana asaana, ayo anaatheliya ni munnawe waacera annyarele asaana. Vano wariyari wihu yahaawo asilopwana saapa eerukulu imoca. Oopacer'oyo, ahonthela nthiyana ni ahokhwa. Nlattu woohinyarana mwana ni ahonhiyera nhimawe nthiyan'ole. Ni ciicammo wahomwiiranela onayeeli, oneeraru mpaka onasaapa. Wiimaleloni, ahokhwa nthiyan'ole. Vano, wanhala wunweleliya va, nthiyan'ole nohala ukhala awannyawe phavi? Kontha othene yahonthela nthiyan'ole. Nanso Yesu ahaakhula eeraka: Nnaavonyiha nlattu woohicuwela cowantikhiya mena ikuru ca Nluku. Kontha, uwunwelelani, khunhala ukhala uthela mena uthelihana, nanso nokokhala toko ancelo owirimu. Khansomile itthu ihimilyawe Nluku mwaha wo wunwelela atthu ookhwa? Neera coo: Mi ki Nluku a Aparahamu, Nluku a Isaki ni Nluku a Yakopi. Maana Nluku khanakhala Nluku a atthu ookhwa, nanso ri Nluku a atthu akumi. Atthu ale wiiwa waya commo, yahotikhinaca meetthuciho awe ale. Mafarisi weewilyaya wiira ahaamaaliha masatusi, yahothukumana nenno nipuro nno. Mmoca wa ale, ntaphuleli o nlamulo, ahonkoha wiira anttehace, eeraka: Mwalimu, nlamuloni niri nuulupale wo malamulo othene? Yesu ahomwiirela: Waafente Apwiya Nluku aa ni nrima aa wothene ni nnepa aa wothene, na ankhili aa othene. Nna phi nlamulo noopacera ni nuulupale. Ni nonayeeli, noolikana ni nenna: Unfente nkhwaa toko cineefentaa umwanene. Wa ala malamulo meeli ala, ahokwanihera Nlamulo nothene ni Minapiyu. Uthukumana waya mafarisi, Yesu ahaakoha eeraka: Nnoopuwela cani mwaha wa Kristu; mwana awani? Ale yahomwaakhulaca: A Taviti. Yesu aheerelaca: Vano waneera cani Taviti oolumaka munnepani amwiirelaka Pwiya? Kontha Taviti heera: Apwiya aheerela Apwiya aka: Wunkome moono aka wonlopwana, mpaka wanhalaka weesa eenani aa vathi waya inyaa caa. Vano Taviti anamwiihana Pwiya, wankhala toko cani mwanawe? Khaawo ntthu oorya waakhula hata nuulumo nimoca. Ukhuma nenne nihuku nne khaawo tho aankohakohile. Vano Yesu ahoolumana mphwinko ule n'eetthuci awe eeraka: Mafarisi ni mayowantikha ahonkoma wahiceni ya Musa. Mmweheehe ni nvare yothene inwiirelayani, nanso nhitakihe mmitekoni cimmaraya, maana anaahimya woohipanka. Kontha anaatthuka mirintti coolemela ni coorika uvilela, ni anaweesera atthu wanikhatani, nanso ayo, khaantthuna uttinkiha ni nikokho naya mena vakani. Ampanka cothene wiira yooninye na atthu, maana aneetthukelela ihirisi cuulupale ni mphantte woosoriya wo'hancu cawe coorekama, ni amphavela mapuro oopacera mmasikuhuuluni ni ihice coopacera mmasinakokani, ni usalameehiya mmapacarini, ni wiireliya na atthu: Mwalimu. Nanso nyu, nhitthune wiihaninya mwalimu, maana Mwalimu ri mmoca paahi, ri Kristu, ni othene nyu nri ntthu ni munna awe. Ni mwiilaponi hikhale nomwiihanenyu paapa, maana Paapenyu ri mmoca paahi, ule ri wirimu. Ciicammo nhiciihane mwalimu, maana mwalimu enyu ri mmoca paahi, Kristu. Nanso, ri muulupale wa nyu, nolamuliya ukhala nrumeyi enyu. Ntthu nohala wiicunnuwiha naahala uyevihiya, ni ule nohala wiiyeviha, naahala wunnuwihiya. Nhotakhaliya nyu, mayowantikha ni mafarisi, anamirima miili! Nnaattiyelela atthu wiira ahikele wumweneni wo wirimu, ni nyu nhitthunaka ukela mena vakani, ni khannaatthunihera ukela antthuna ale. Nhotakhaliya nyu, mayowantikha ni mafarisi, anamirima miili! Nyu nnawalyacera anankhwele ntupererihaka upanka iswali coorekama. Phimaana, nnaahala uttarusiya wootepa. Nhotakhaliya nyu, mayowantikha ni mafarisi, anamirima miili! Nnorukurerya ipahari ni ilapo mphavelaka umpanka mwaamini enyu, ni nnampankilene commo, nnontatusa mwana o'mooroni imaara piili wowupwahani nyu. Nhotakhaliya nyu, ahooleli oohoona. Maana nneera: Nohala ulupelela nipuro nittakattifu, khankhanyererihiya ummaliha natiri awe, nanso ule nohala umoopa natiri alakelaka uwiiha iwooru, naakhanhererihiya ummaliha natiri awe ule. Nyu atirikhi ni oohoona! Vano yuulupale phivi, iwooru atthuna nipuro nittakattifu, ninttakattifiha iwooru? Vano nyu nneera: Ule nolupelela ikhipula, khavanakhalaka itthu, nanso ule nolupelela yoovahiya iri wakhipulani, uyo phinlamuliya ummaliha natiri awe. Atirikhi ni oohoona! Vano yuulupale phivi, yoovahiya atthuna ikhipula inttakattifiha yoovahiya? Paahi, ule nolupelela ikhipula, nolupelela yeeyo ni citthu cothene ciri wakhipulani. Ni nolupelela nipuro nittakattifu, nolupelela nenno, ni ule nokhala vaavale. Ni nolupelela irimu, nolupelela ihice ya Nluku ni ule nonkoma wahiceni vaavale. Nhotakhaliya nyu, mayowantikha ni mafarisi, anamirima miili! Nnovaha mphantte wonakhumi wo lonkho, ipirincila, inuku yo nsiri, nanso nnaahanyuriha iri yuulupale munlamuloni: isariya, uthunku ni nroromelo. Nyu nolamuliya uttharihelela nnya citthu nnya, woohihiya cikina nnyo. Ahooleli oohoona! Nnokikittha isencema nanso nnomirya inkamira. Nhotakhaliya nyu, mayowantikha ni mafarisi, anamirima miili! Nnorapiha ikahi ni nttiisi vate waya, nanso nhina waya cicanre ikokhola ni mahirihiri. Nfarisi oohoona! Urapihe toko nhina waya ikahi ni nttiisi, wiira ciicammo nhina mmo nrere. Nhotakhaliya nyu, mayowantikha ni mafarisi, anamirima miili! Nnolikana ni mahiye ootteelihiya, vate waya ankhala oorera, nanso nhina mmo ari makhuva a atthu ookhwa ni anaanukha. Vano, ni nyu ciicammo vate winyu va nnokhala toko atthu o'sariya wamiithoni wa atthu, nanso nhina mwinyu mmo unoocara wootha ni uhanyuriha. Nhotakhaliya nyu, mayowantikha ni mafarisi, anamirima miili! Nnotekela mahiye o minapiyu ni urattelaca mahiye a anasariya, ni nneera: Yiiriyaka nahokhala ukati wo mayapaapehu, khanaatakaneelana wiira nivuvihe iphome yo minapiyu. Commo nheevahera usaahiti mwasinene wiira nri asaana a atthu yeevakacile minapiyu. Paahi, ncariheke nyenyuva nliko wo mayathumwaninyu! Nyu inwaa, ikhapila yo'vili! Nnohala usempa cani ihukhumu yo'mooroni? Phimaana, mi kinawuveleeliherani minapiyu, acuweli ni mayowantikha, ni akhwawe ayo nnaahala weevakaca ni waakhomela, ni akina ayo nnaahala waafyulaca nsinakoka ni nnaahala woomolanihaca iparasa ni iparasa. Commo iphome yothene yo'sariya yumoreleni nyuva, imwaryenle mwiilaponi mothene, ukhuma iphome ya nasariya Apeli, mpaka ya Sakariya, mwana a Parakiya, mweevilenyu iriyariru ikhipula ni nipuro nittakattifu. Weekhweli kinawuhimeryani wiira citthu cothene nnya cinhala ukhumelela wo nenna nloko nna. Yerusalemu, Yerusalemu, we uneevakaca minapiyu ni waavonyakaca ale aveleliheriyaa! Imaara kavi kiphavelaka waathukumaniha asaanaa, toko nankuttu wanaakhuparelawe asaanawe mmapuphani, nanso we khutthunne. Nviriyane: Itthoko enyu iyo khinhala ukhaliya. Paahi mi kinoohimeryani wiira, ukhuma nenna va, khannohala ukoona tho, mpaka wanhalenyu wiira: Horeriya ule nowa mwa ncina na Apwiya! Yesu ukati waakhumawe inupa ittakattifu, ahaattameriya n'eetthuci awe wiira anthoonyere makhalelo aya inupa ile. Yesu aheerelaca: Munnoonaka cothene nnya va? Khweli kinawuhimeryani wiira khaninhala ukhala nluku nootataanihinya ni nluku nikhwaya; othene anaahala ukwanyulaciya. Yesu ahonkoma wamwaakoni wo Olivera ni yahowaaca eetthuci awe ntthikini ni yahonkoha wiira: Unihimerye, cinhala wiirannyaa yakhani nnya citthu nnya? Ni inhala ukhala ikanyeroni inthoonyera uwa waa, ni mamalelo o'ttuninya? Yesu ahaakhula eeraka: Mwiinemecere, wiira hikhale nohala wuuthepyani. Maana enci anaahala uwa mwa ncina naka yiiraka: Mi ki Kristu. Ni anaahala waathepya atthu enci. Nyu nnaahala wiiwa wuuluminya co'khotto ni mwaha wo'khotto, nanso nhituthuwe, kontha unaalamuliya wiiranyaa commo, nanso khunakhala wuumaleloni. Ilapo inaahala waana ni ilapo ikhwaya, ni umwene unaahala waana n'umwene nkhwawe. Inaahala uvola itala, ni mapuro menci itthaya inaahala uttettemela. Cothene nnyo cinthoonyera upacera wo mahuviho. Vano, nnaahala urwaaninya, utulumwinya, ni wiiviya. Nnaahala urusanananiya ni ilapo cothene, mwa nlattu wo ncina naka. Yooyo ukati uyo, atthu enci anaahala uhiya nroromelo naya n'urusananaca. Minapiyu cinci cowootha cinaahala ukhumelela ni waathepya atthu enci. Mwa nlattu wo wuncereryaa coonanara, nifento na atthu othene ninaahala uririyaca, nanso ule nohala ulipelela irima mpaka ummaleloni, naahala woopwa. Vano ula nhupi woorera wo umwene wa Nluku ula unaahala ulalennya ilapo cothene, wiira ukhale usaahiti wo maloko othene. Wahoolo ittuninya phinhalaya umala. Vano, moonaka miikho cowoopiha ni colava nipuro nittakattifu caahimilyawe nnapiyu Taniyeli, ule nosoma, eeweehe. Vano ale ari uYuteya atthawele umyaakoni. Ntthu ri wancaarani hikhuruwe wiira akuse itthu iri mpaani, ni ntthu ri umattani hituruwele uwani wiira akuse ikacako awe! Kaasope ale anhala ukhala ni irukulu ni ale anhala waamwiha yooyo ukati uyo! Nvekele wiira ukati wootthawa uhikhale iyiita, atthuna nihuku no ntivela. Kontha yooyo ukati uyo ankokhala mahuviho menci ahinatoko ukhumelela yompiyeru ittuninya ni hata khanhala ukhumelela tho. Apwiya yahaawukunle ayo mahuku ayo, khaawo aahala woopwa, nanso nlattu wa atthu oothanliya, mahuku ayo anaahala ukhuveehiya. Vano, akhalaka ntthu nohala uwiirelani: Mesiya ula va! Atthuna: Ule nwe! Nhikupali. Kontha anaahala ukhumelela amesiya enci owootha, ni minapiyu cowootha ni anaahala upanka ikanyero cinci cuulupale ni cootikineeha wiira yaathepyace atthu, wanooryaya pooti waathepya mpaka oothanliya. Mooneke ciinryaka wowuhimeryani cihinaya ukhumelela. Vano ntthu awiirelakani: Uyo ri ntakhwani, nhirwee; atthuna ri mpaani, nhikupali. Maana, toko cinverunyaya mphantte unkhuma ncuwa mpaka woonnya unkela ncuwa, ciicammo phinhalaya wiirannyaa uwa wa Mwana a Pinatamu. Nipuro nikhwenle inama, nenno nipuro nno marepo anaacara. Wanhalaya uwa woottharanana marikariko yaayo, ncuwa ninaahala uripela, mweeri khunhala waarya, itthoottwa co wirimu cinaahala umora ni ikuru co nculu cinaahala uttinkihiya. Vano inaahala woonnya ikanyero wirimu ya Mwana a Pinatamu, na atthu othene o mwiilaponi anaahala ucukula ni anaahala umoona Mwana a Pinatamu awaaka mmahutteni o wirimu ni ikuru ni nttittimiho nuulupale. Uyo naahala waaruma ancelo awe ni ncu nowiirunya no mapalapatta, ni ancelo ayo anaahala waathukumaniha atthu yaathanlilyawe o malootho oomacese o'lapo ni miphantte cikhwawe co wirimu. Mwiitthuce nlikanihero no mwiri wo nfikera. Ukati umpaceraya uphuwela matakhuru, nyu nnaacuwela wiira iyiita iri wakhiviru. Phimaana, moonaka nnya citthu cothene nnya, ncuwele wiira uyo ri wakhiviru ni wankhora. Mi kinawuhimeryani wiira khanimmira nna nloko nna cihinaya wiirannyaa cothene nnya. Irimu ni itthaya cinaamala, nanso moolumo aka khaammala. Nanso khaawo nocuwela nihuku atthuna ukati, hata ancelo ari wirimu, hata Mwana, ancuwela paahi Apaapa. Toko ceeranelyaya mahuku a Nowee, phinhalaya wiirannyaa mahuku oowa Mwanawe Pinatamu. Ciicammo, toko ceeranelyaya mahuku yaattamenryawe naphuvu oocara maasi, atthu yaanlya, yanwuryaa, yanthelana n'uthelihaninya, mpaka nihuku naakenlyawe Nowee nkalawani, ni khayaacuwelenle, mpaka wawilyawe naphuvu o maasi, aakusile othene, commo phinhalaya ukhala mawelo a Mwana a Pinatamu. Vano, anaryene eeli umattani, nokookusiya mmoca, n'uhinnya nkin'oyo. Anaryene atthu eeli asilaka, nokookusiya mmoca, n'uhinnya nkin'oyo. Vano nrontte, kontha, khannocuwela ukati unhalaya uwa Apwiy'enyu. Nanso ncuwele wiira; mwanene itthoko aacuwela ukati ummwawe namwinnya, aanrontta ni khaahiyerera uhukhaciya itthoko awe. Commo, nyu nkhale owiitthenkaca kontha Mwana a Pinatamu naahala uwa ukati uhimmwehererenyu. Vano, nrumeyi owaaminnyaa ni a ankhili, ph'ule vahaceriye ni nkunya awe wiira aavahe iyolya arumeyi akhwawe ni ukati aya. Horeriya nrumeyi nohala uphwanyinya ni nkunya awe wanhalawe uwa, avaraka nteko womaana. Khweli kinawuhimeryani wiira naahala unvahacera uhooleli wo citthu cothene. Nanso nrumeyi oohiloka ule oopuwelaka wiira: Nkunya aka naapica uwa, vano phipaceraka waattakaca arumeyi akina ayo, alyaka, awuryaka na ananhapaliya. Vano nkunya awe ule naahala uturuwa nihuku nahaawehereryawe ni ukati wahaacuwelawe. Ule aphwanyeriyaka nokottarusiya ni waalikeleliya wamoca na atthu o mirima miili, ni wonwo unkokhala wunla n'ucekesa miino. Umwene wo wirimu unhala ulikana ni mamwali khumi, yaakusile isamaninya, ansiceeryaka mpakaneli aya. Athanu yaari oolocwaaca, ni akina athanu ayo yaari oowalaala. Oolocwaaca ale, yahokusaca isamaninya caya nanso khayakusile makhura. Vano oowalaala ale yahokusaca makhura mmaphootirini, wamoca ni isamaninya caya. Mpakaneli ule ahopica uwa, ale cahaavolaca ikhove ni othene yahorupaca. Nanso, uhiyu iriyari waheewannya ukhuweliya: Mpakaneli hophiya! Munsiceerye! Vano mamwali othene ale yahonwaca ni utthonkomanihaca isamaninya caya. Mamwali oolocwaaca ale yaheerela oowalaala ale: Nnivahe makhura enyu ayo, kontha isamaninya cihu nnyo cinaattiphyaca. Nanso mamwali oowalaala ale yahaakhula yiiracaka: Mena, wahikhale phinhalaya unithwa makhura nlattu wowuvahani nyu, murwee woohipica mwathume. Vano, anarwaacilene uthuma, ahowa mpakaneli ule, ni ale yaari owitthenkaca ale yahokelaca ni uyo nsikuhuuluni, ni wahotthukiya nkhora uyo. Wahoolo, yahophiyaca mamwali oolocwaaca ale yiiraka: Pwiya, Pwiya, nnihulele nkhora! Vano ule ahaakhula eeraka: Weekhweli kinawuhimeryani wiira akinoocuwelani. Phimaana, mwiiwehawehe, maana khannocuwela nihuku atthuna ukati unhalawe uwa Mwana a Pinatamu. Kontha iyo iri toko nlopwana, arwaaka ilapo yoottayi, aheehanaca arumeyi awe n'uvaha mihakhu cawe. Mmoca uyo ahonvaha ncurukhu ilufu thanu wo'paratha, ni nkina uyo, ilufu piili ni nkina uyo, ilufu imoca, wo khula ntthu toko cooreryawe, ni ahorwaa ilapo yoottayi. Urwaa wawe, ule aakhenle ncurukhu ilufu thanu ule ahompanka nakoso mpaka uphwanya tho ilufu thanu. Ciicammo, aakhenle ncurukhu ilufu piili ule ahomweetta nakoso mpaka uphwanya tho ilufu piili. Nanso aakhenle ilufu imoca ule, ahothipela vathi ncurukhu wa nkunya awe. Unavinre ukati mwinci, ahowa nkunya aya nrumeyi ni ahopacera waapankana ikontha. Vano ahomwaattamerya aakhenle ilufu thanu ule ni ahonwiihera ilufu thanu tho, eeraka: Pwiya, mwaakivahile ilufu thanu: Vano kihophwanya tho ilufu thanu. Vaavale aheereliya ni nkunya uyo: Wahorera, nrumeyi omaana ni eekhweli. Uhokhalela ikhweli yo vakani, vano kinawuvaha yinci. Ukeleke mumpuhani mwa nkunya aa. Ciicammo waphilyawe aakhenle ncurukhu ilufu piili ule, aheera: Pwiya, mwaakivahile ncurukhu ilufu piili; vano kihophwanya tho ilufu piili. Vaavale aheereliya ni nkunya uyo: Wahorera, nrumeyi omaana ni eekhweli. Uhokhalela ikhweli yo vakani, vano kinawuvaha yinci: Ukeleke mumpuhani mwa nkunya aa. Womalihera, ahowa ule aakhenle ncurukhu ilufu imoca, ni aheera: Pwiya, mi kahoocuwelani, wiira nri ntthu oosilili, nnohepha wahaanlenyu ni muntotokaniha wahimwarusenlenyu. Phimaana kahoova, mpaka uthipela vathi ncurukhu enyu uyo. Vano ph'ula uri wawinyu uyo. Nkunya awe ahomwaakhula eeraka: Nrumeyi oonanara nrima ni oohikhuluvelyaa. Unaacuwela wiira kinhepha nipuro nihaanlyaka ni kintukumaniha nipuro nihimwarusenlyaka. Vano, waalamuliya, waakopiha atthu ncurukhu uyo yaahala utotholiha wiira katuruwaka kiphwanye ncurukhu aka uyo unari mwinci. Mmwaakhe ncurukhu uyo, ni munvahe ule rina ilufu khumi, kontha ule rina, naahala uvahiya n'ukhalana woontosa, nanso ule hirina, naahala waakhiya mpaka itthu irinawe. Vano munvonyere vate uri ipiphi, nrumeyi oohikhuluvelyaa; wonwo unkokhala wunla ni ucekesa miino. Wanhalawe uwa Mwana a Pinatamu ni nttittimiho nawe, ni ancelo attakattifu othene, phinhalawe wunkoma wahiceni wo nttittimiho. Ilapo cothene phinhalaya uthukumanihinya uhoolo wawe, ni naahala waakawaniha atthu akina ni akhwaya, toko nhakheli cinkawanihawe ikhontwaa ni ipuri. Naahala weesa ikhontwaa moono nlopwana ni ipuri nnyo moono nthiyana. Vano mwene uyo phinhalawe weerela anhala ukhala moono nlopwana ayo: Nkaaweni, nyu oorerihiya na Apaapa, mwaakheleke umwene utthenkemaniheriyenyu ukhuma wupaceroni wo'lapo. Maana kahovoliya itala ni mwahokivaha iyolya, nahokivola ntthona ni mwahokivaha maasi; kaari nletto ni mwahokaakhelela; kaari oothaaleliya ni mwahokirulela; kahowerennya ni mwahokithotola; kaari nkalaposo ni mwahowa ukithotola. Vano ooloka ayo ammwa wiira: Pwiya, niwoonneni yakhani nnavoliye itala nuvahakani iyolya? Atthuna nnavoliye ntthona nuvahakani maasi? Niwoonneni yakhani nnari nletto niwaakhelelakani? Atthuna nnathaaleliye nuurulelakani? Mena niwoonneni yakhani nwerennyaka atthuna nkalaposo niwaaka wuthotolani? Mwene ule wowaakhula, nohala wiira coo: Khweli kinawuhimeryani wiira, waapankenyu asihimaaka acikani ala, mwaakipanka mi. Ciicammo naahala weerela ale anhala ukhala moono awe nthiyana: Nthamace waryaka va, nyu oolaphiya, nrwee umooroni woohimala, utthenkemaniheriye Sotwani ni malaikha awe. Maana yahokivola itala ni khamwaakivahile iyolya; nahokivola ntthona ni khamwaakivahile maasi; kinaryene nletto khankaakhelenle; kinathaaleliyene khankirulenle, ni kiwerennyaka ni kinari nkalaposo, khankithotonle. Vano ni ale ciicammo anaahala umwiirela: Pwiya, niwoonneni yakhani ni itala, atthuna ni ntthona, atthuna nnari nletto, atthuna nnathaaleliye, atthuna nwerennyaka ni atthuna nnari nkalaposo ni hi wohukaviherani? Vaavale ule naahala waakhula eeraka: Khweli kinawuhimeryani wiira, wahimpankilenyu mmoca wa ala acikani ala, nhikipankile mi. Atthu oohiloka ayo anaahala urwaa umahuvihoni woohimala, nanso atthu ooloka ayo anrwaa wukumini woohimala. Yesu namalihilene wuulumaca cothene nnya, aheerela eetthuci awe: Nnaacuwela wiira, ukati wo mahuku meeli, ninaahala unlya Paasikuwa, ni Mwana a Pinatamu naahala urweehiya mmatatani mwa anyali wiira akhomeliye. Vano akhulupale o mayasataka ni mahumu o'nethi yahothukumana uwannyawe nkhulupale o mayasataka, neehaninya Kayifasi; ni yahovaanela untthuka Yesu, amootheryacaka, n'umwiiva. Nanso yeeraca coo: Wahikhale ukati wo'sikuhuulu, waacera wiira ihikhale iporonka iriyari ya atthu ayo. Yesu nari uPetaniya, nonkomile wameeca uwannyawe Simoni namakuttula, ahowa nthiyana nakusile iphotiri yo nluku na alapasturu inheliya makhura oonukhela venci ni oorika nttenko, aheetthela mmuru wa Yesu. Eetthuci ale woonnyaya commo, khawaacivenle ni yahokohaca wiira: Anhononacerani makhura ala? Ala makhura oonukhela ala yaantumihiya ni ncurukhu mwinci ni ncurukhu uyo waakawela amasikiini. Nanso Yesu, ucuwela wawe, aheerelaca: Nnakhupulacerani athiyana ala? Ala ahokipankela itthu yomaana. Maana amasikiini ankhalesa ni nyu, nanso mi khannokikhalana. Waneetthelaya ala makhura oonukhela ala mwirutthuni mwaka, maanaya wiira ala athiyana ala antthenkemaniha usikhiya waka. Khweli kinawuhimeryani wiira nipuro phi nipuro no'ttuninya unhalaya ulalennya nhupi woorera, inaahimiya itthu ipankilyawe wiira yuupuweleliye. Vano, mmoca wa ale khumi n'eeli ale, eehaninya Yuta Iskariyoti, ahorwaa wa akhulupale o mayasataka ni ahaakoha eeraka: Nnohala ukiliva kavi koovahakani uyo? Vaavale yahovaanela unliva ncurukhu talathini (30) wo'paratha. Vano ukhuma vaavale mpaka uhoolo, Yuta aamwaavya nafasi oontumiha Yesu. Nihuku noopacera no'sikuhuulu yo mikatthe coohi miropo, eetthuci yahowa wa Yesu ni yahonkoha yiiraka: Untthuna wiira nuutthenkemanihere vayi nipuro nonlelya Paasikuwa? Ule ahaakhula eeraka: Nrwaace usittatti mwamphwanye nlopwana ni mwamwiirele: Mwalimu honiruma uwiirela: Ukati aka uri wakhiviru; wapuwani waa kimmwa unlya Paasikuwa n'eetthuci aka. Ale yahopanka toko caahimeriyaya ni Yesu, ni yahontthenkemaniha Paasikuwa. Wiila waya, Yesu ahonkoma wameecani n'eetthuci awe khumi n'eeli. Vano, ukati waalyaya, Yesu aheera: Khweli kinawuhimeryani wiira, mmoca wa nyu, naakuuluma makhuce. Ale yahocukulaca venci ni ahopacera khula ntthu unkoha Yesu eeraka: Pwiya, kaahiki phi mi? Ule ahaakhula: Yoole nonlyanaka nttiisi nimoca, yooyo phinhala ukuuluma makhuce. Mwana a Pinatamu naarwa, toko cantikhiyaya cimwaacaka yooyo, nanso hotakhaliya ule nohala umuuluma makhuce! Phatari hiyariye! Vaavale, Yuta, aahala umuuluma makhuce, ahonkoha eeraka: Mwalimu, kaahiki phi mi? Yesu ahomwaakhula eeraka: We uhohimya. Walyaya, Yesu ahokusa nkatthe ni ahosukurwela, ahomyaniha ni ahaakawela eetthuci awe eeraka: Nkuseke ni nlyeke; ila phi irutthu aka. Wahoolo, ahokusa ikoopu ni, ahonsukuru Nluku, ahaavaha eetthuci awe eeraka: Mmuryeke othene. Ila phi iphome aka, iphome yo nleehano nonaanano, ivuviheriye nlattu wa atthu enci, wiira aleveleliye itampi. Kinoohimeryani wiira, ukhuma ula ukati ula mpaka uhoolo, akinhala uwurya tho nhokorokho wo nvitera mpaka nihuku ninhalaka uwurya ivinyu yonaanano ni nyu wumweneni wa Apaapa. Paahi, aneepile ncipo, yahokhumaca arwaaka umwaakoni wo Olivera. Vano Yesu aheerelaca: Yoola uhiyu ula, nnaahala ukihiya. Maana ihantikhiya wiira: Kinaanrakaliha nhakheli, ni ikhontwaa co muncicini cinaamwaryaca. Nanso, konwelelaka, kinaahoolela uKalileya. Vano Peturu ahaakhula eeraka: Pooti wuuhiya atthu othene, nanso mi akinoohiya. Yesu ahomwaakhula eeraka: Khweli kinawuhimeryani wiira, yoola uhiyu ula, nthupi uhinaya wiipa, unaakiruna imaara ttharu. Peturu ahomwiirela: Hata kilamuliye ukhwa ni nyu, akinoorunani. Ni eetthuci awe othene yahoolumaca ciicale. Wahoolo, Yesu ahorwaa wamoca na ale, nipuro neehaninya Yetsemani ni aheerela eetthuci awe: Munkome va, mi kinkoswali vale. Ahonkusa Peturu ni asaana eeli a Sepeteu, ahopacera ucukula n'ukhuna masakha. Vano aheerelaca: Iroho aka inaacukula venci, icuku co nookhwa. Nkhalace va, ni nronttace ni mi. Ahorwaa uhoolo vakani, ahooroma mpaka iyuuci vathi ni ahovekela eeraka: Paapa, wooryaaka, ikipwahe ila ikikhompe ela! Wahikhale toko cintthunaka, nanso toko cintthunenyu. Vaavale, ahohokoleela nipuro naari eetthuci awe, ahaaphwanya arupacaka ni ahonkoha Peturu eeraka: Nyu khamoonrye urontta ni mi hata iwora imoca? Nrontte ni nvekele, wiira uhuuphwanyeni uttehattehiya, kontha nnepa uri woolipa, nanso irutthu iri yookenkennyaa. Ahorwaa tho uswali eeraka: Paapa, waahooraneke ukipwaha ila ikoopu ila woohiwurya, wiirannye toko cintthunenyu. Ahoturuwa tho ni ahaaphwanya arupaka kontha miitho aya yahocara ikhove. Ahaahiyaca ni ahorwaa tho uvekela imaara yoneeraru, aakulelihacaka moolumo mamoca yaayo. Vano, ahoturuwela tho w'eetthuci awe ni aheerelaca: Nyu nanlelo nnarupa n'umumula? Mooneke! Ukati uhophiya ni Mwana a Pinatamu neera avahereriyaka mmatatani mwa anatampi. Munwe ni nirwee! Namakhuce uyo hophiya. Oolumacak'ono nanlelo, ahowa Yuta, mmoca wa ale khumi n'eeli ale, nari ni mphwinko wa anakatana ni ikupitti, yaarumiye na akhulupale o mayasataka ni wo mahumu o'ttiini ni o'nethi. Maana, namakhuce ahaavaha ikanyero eeraka: Ule nohalaka unsalameeha n'unkapatta, phi yooyo, muntthuke. Uphiya wawe ahomwaattamerya Yesu ni ahomwiirela: Salama, Mwalimu! Ni ahonkapatta. Nanso Yesu ahomwiirela: Mpwana, uweenleni? Vaavale atthu ale yahomwaattamerya, yahonvara Yesu ni yahontthuka. Vano, mmoca mwa ale yaari ni Yesu, ahotholola ikatana awe ni ahonrakaliha n'unthikila nnyaru na nrumeyi a nkhulupale o mayasataka. Nanso, Yesu ahomwiirela: Uhele ikatana munluwoni! Maana othene anvarela ikatana, anaahala ukhwa ni ikatana. Ncuwele wiira mi kinawoorya waalepela Apaapa wiira akiveleelihere wowaakuvyaca wene ancelo ilufu cene khumi na piili. Vano caahala utthariheleliya cani cowantikhiya cineera, caalamuliya ukhumelela toko nnya? Vano yoole ukati ule, Yesu aheerela atthu ale: Mwile ni ikatana ni ikupitti wiira mwakitthuke toko kinhoolela mphwinko wowaatuphela atthu? Mahuku othene mi keetthuciha wapuwani wo'nupa ittakattifu nanso nyu khankitthukile. Vano cothene nnyo, cikhumelenle wiira citthariheleliye cowantikhiya co minapiyu. Vaavale, eetthuci ale othene, yahonhiyaca n'utthawaca. Ale yaantthukile Yesu ale, yahonrwaana mpaka uwannyawe Kayifasi, nkhulupale o mayasataka, wonwo waathukumanne mayowantikha ni mahumu. Nanso Peturu ahontthara nttayi nttayi mpaka ipuwa ya nkhulupale o mayasataka. Vano ahokela, ni ahonkomana anarontta, wiira oone itthu yaahala wiiranyaa. Vano, akhulupale o mayasataka ni mphwinko wa akhulupale othene, yaamwaavya nantuthi owiira amwiive Yesu. Nanso khayaaphwanyile, yanonriyelelaru. Wiimaleloni, yahokhumelela eeli, yiiraka: Ula nlopwan'ola eenre: Kinawoorya ukwanyulaca inupa ittakattifu ya Nluku n'uteka mahuku mararu. Vaavale, nkhulupale o mayasataka aheemela ni ahomwiirela Yesu: We khunaakhula cinooriyelelaya ala atthu ala? Nanso Yesu ahomaala. Vano nkhulupale o mayasataka ahomwiirela: Mi kinwiirela coo, ulupele wa Nluku nkumi wakhala wiira we khweli Kristu, Mwana a Nluku! Yesu ahomwaakhula eeraka: We uhohimya. Phimaana, mi kinawuhimeryani wiira, ukhuma nenna va, nnaahala umoona Mwana a Pinatamu nonkomile moono nlopwana wa Nluku o'kuru cothene ni awaaka mmahutteni o wirimu. Vaavale, nkhulupale o mayasataka ahaahula coowara cawe ni aheera: Hokufuru! Nimphavelacerani tho usaahiti? Maana nhomwiiwa wakufuru wawe va! Nnoonela cani? Ale yahaakhulaca yiiraka: Eeviye! Vano, akina yahonsuwela wiitho, akina yaanankhittakaca, akina yaanvaha ilatuma, yiiraka: Ulohe, Kristu! Tipani waattile? Peturu nonkomile uta waya ipuwa ahowa nanteko nthiyana, ni ahomwiirela: We waari ni Yesu, nkalileya. Nanso ule ahoruna wamiithoni wa atthu othene, eeraka: Akincuwela inhimyaa. Wahoolo Peturu ahokhuma n'urwaa wankhora wo'luwani, ni ahooninya ni nanteko nkina nthiyana, ule aheerela yaari ale vaavale: Ula ciicammo aari ni Yesu, o'Nasaree. Ni ule ahoruna imaara ikinaku tho, alupelacaka wiira: Akinoncuwela yooyo nlopwan'oyo! Wahoolo, yaari ale vaavale, yahophiya wa Peturu ni yahomwiirela: Weekhweli, phi we mmoca wo yaayo, maana moolumacero aa anawiihimya. Vaavale Peturu ahopacera wiilapha n'ulupelaca eeraka: Akinoncuwela yooyo nlopwan'oyo! Paahi, wowaakuvyaca wene nthupi waheepa. Vano Peturu ahoopuwela nuulumo naahimeriyawe ni Yesu wiira: Nthupi uhinaya wiipa, unaahala ukiruna imaara ttharu. Vaavale Peturu ahokhuma ni ahoonla n'ucukula cinene. Vano usa waya, akhulupale o mayasataka othene ni mahumu o'nethi, yahopacera uvaanela wiira amwiive Yesu. Yahontthuka ni yahonrweeha wa nlamuli Pilatu. Vano Yuta, yoole aamuulumile makhuce, woonnyawe wiira Yesu hohukhumwinya, cahonwaaca icimu, ahohokolosa ncurukhu wo'paratha talathini (30) ule ni ahaavaha akhulupale o mayasataka ni mahumu, eeraka: Kihokosa, maana kihoomuuluma makhuce ntthu oohikosa itthu. Nanso ale yahomwaakhula yiiraka: Niireke cani tho? Iyo yawaa. Vaavale Yuta ahovonyera ncurukhu ule mpaani mo'nupa ittakattifu, ahokhuma ni ahorwaa wiitthukelela. Akhulupale o mayasataka ale, yahokusa ncurukhu ule ni yaheeraca: Khawanloka uhela munsunkiyaya cooveleela, maana ula uri wo'hisapu yo'phome. Vaavale unavaaneliyene, wahothumeliya imatta ya ntthu mayowuupa myaapu, wiira ipankiye mahiye a atthu oowa. Phimaana, ile imatta ile yiihaninyaka Imatta Yo'phome mpaka ilelo. Paahi, yahottharihelelilya ihimilyawe nnapiyu Yeremiya eeraka: Uhokusiya ncurukhu talathini (30) wo'paratha, nttenko wooneliye ukhala toko asaana o'Sirayeli coonenlyaya; ni wahokhala wo'matta ya mayowuupa myaapu, toko cikilamulenlyawe Pwiya. Yesu ahorweehiya wa nlamuli, ni ule ahonkoha eeraka: Phi we mwene a ayuta? Yesu ahomwaakhula eeraka: We uhohimya. Ule ariyeleliyak'ono na akhulupale o mayasataka ni mahumu, khiiwo yaakhunlyawe. Vaavale, Pilatu ahonkoha eeraka: Khuneewa cinci cinriyeleliyaa nnyo? Nanso Yesu khaakhunle mena nuulumo nimoca, mpaka citikinihinyawe venci nlamuli ule. Vaavale, nlattu wo'sikuhuulu, nlamuli aholemalela untthukula ntthu mmoca, oothanliya ni mphwinko. Yoole ukati ule, yahaana nantthukiya mmoca oocuwelaciya, eehaninya Parapasi. Vano unethi unathukumannene, Pilatu ahokoha eeraka: Nnontthuna pani wiira kintthukule, Parapasi atthuna Yesu, neehaninya Kristu? Maana aancuwela wiira, nlattu woonramaca phammwiihenryaya. Pilatu nari mpwaro nnooluminya milattu mmwe, amwaarawe yahoruma uhimaceriya wiira: Uhiikelakelihe mwaha wa ula nasariya ula, kontha ilelo, munttorani, mi akimala uhuva nlattu wawawe yooyo. Nanso akhulupale o mayasataka ni mahumu, yahotheperya mphwinko, wiira anlepele Parapasi ni amwiivihe Yesu. Aakulelaka, nlamuli ule ahaakoha eeraka: Yaala eeli ala, tupani nomphavelenyu wiira kuutthukuleleni? Ale yahaakhula yiiraka: Parapasi! Pilatu ahaakoha tho eeraka: Vano kinhala umpanka cani Yesu, neehaninya Kristu? Vano othene yahaakhula yiiraka: Unkhomele wansalapani! Pilatu ahaakoha tho eeraka: Pankileni yoonanara? Nanso ale yaantepaca ukhuwela nwe yiiraka: Unkhomele wansalapani! Vano woonnyawe Pilatu wiira hoolwaana, utepa n'upwaha woncereryaya nceece uyo, ahoruma uwiihiya maasi ni ahonyawa wamiithoni wo'nethi eeraka: Khiiwo incuwelaka ni iphome ya nasariya ula. Nlahanya ula uri ni nyenyuva! Unethi wothene wahaakhula wiiraka: Iphome awe inimorele hi ni asaanehu! Vaavale, Pilatu ahaatthukulela Parapasi ni aholamula waafyulaciya Yesu ni ahaavahaca wiira ankhomele wansalapani. Wahoolo, anatoropa a nlamuli, yahonrweeha Yesu uhano ni yahothukumana nikhoto nothene ni yahonrukurerya. Yahonrulaca coowara cawe, yahonwariha ihancu yooceremela; vano yahoopa ikhara yo miiwa, yahonwariha mmuru, ni yahommareliha ntathi muntatani no nlopwana, ni yahokhoroma uhoolo wawe, yaanantarawaca amwiirelaka: Salama, mwene a ayuta! Yaanansuwelaca ni yahokusaca ikopo n'umwaattana wamuru. Wamanlyaya untarawaca, yahonrula ihancu ile ni yahonwariha ikuwo cawe. Wahoolo, yahonrweeha wiira akhomeliye wansalapani. Vano waakhumaya, yahonkumanana nlopwana o'Sirene, eehaninya Simoni ni yahonkhanyereriha ukusa nsalapa. Yahophiya nipuro nineehaninya Kolokota, maanaya nipuro no'kohi, Yesu ahovahiya uwurya ivinyu ni nthiikila, nanso uyo ulawiha wawe, khaatthunne uwurya. Ukhomeliya wawe, yahokawelana coowara cawe, yaavyaka iparakha. Anookomacilene vaavale, yaanaanrontta. Waculu muru awe, yahaantikhiya yaariyeleliyawe, yeera: ula phi yesu, mwene a ayuta. Yahokhomeliya wamoca n'ule anamwinnya eeli, mmoc'oyo moono nlopwana ni nkin'oyo moono nthiyana. Atthu yaavira ayo, yaananruwana, apukunyaka muru, yiiraka: We, watankulaca inupa ittakattifu n'uteka wo mahuku mararu, wiicoopole o mwanene aa! Ukhuruwe wansalapani mari unari Mwana a Nluku! Ciicammo, akhulupale o mayasataka, mayowantikha ni mahumu o'ttiini, yaanantarawaca yiiraka: Hoopola akina, vano khanoorya wiicoopola. Uyo ri mwene o'Sirayeli, akhuruwe wansalapani va, ninaawukupali! Nkhuluvenle Nluku. Vano Nluku awe aantaphule, akhala wiira khweli naanfenta; maana eenre: Mi ki mwana a Nluku. Ciicammo anamwinnya eeli yaakhomelaninyawe ale yaananruwana. Waphilyaya ukati wo'thana ipiphi yahokhunela ilapo yothene mpaka iwora yoneeraru yocoocilo. Uphiya waya iwora yoneeraru yocoocilo Yesu ahokhuwa ni ncu nowiirunya eeraka: Eli, Eli, lama sapaktani! Maanaya: Nluku aka! Nluku aka! Ukihiyenreni? Vano akina yaari vaavale, umwiiwa waya, yaheera: Mwiiwe! Uyo nomwiihana Eliya! Wowaakuvyaca wene, mmoca wa ale ahotthawelela ntthoce, ahowya ni ahoruwyaa nvinyuni yoonyuunya, ahohomerya muntathini ni ahonvaha wiira awurye. Nanso akina yeera: Munhiye, noone mari awaaka Eliya umoopola. Yesu ahokhuwela tho ni ncu nowiirunya ni ahovaherera iroho awe. Yooyo ukati uyo, ikuwo yo mpaani mo'nupa ittakattifu yahaahuwa, miphantte miili ukhuma uculu mpaka vathi; itthaya yahottettemela, myala cahophwyaa. Mahiye yahohulyaa ni irutthu cinci ca atthu attakattifu yaarupile, cahonwelela ni yahokhumaca mmahiye. Ukati wonwelenlyawe Yesu, yahokelaca uYerusalemu, isittatti ittakattifu, wonwo wooninyaya na atthu enci. Nhooleli a anatoropa iminya na ale yarinawe, anronttaka Yesu, woonnyaya uttettemela wo'tthaya ile ni cothene ceerannyaa, wahaakelaca woova venci ni yaheeraca: Khweli ula aari Mwana a Nluku! Vaavale yahaawo athiyana enci, yaaweha nttayi nttayi. Yaari yaale yaantthara Yesu ukhuma uKalileya, wiira anrumeele. Mwa yaayo, yahaawo: Mariya Mantalena, Mariya, anumwane Yakopu ni Yusufu, ni anumwanaya asaana a Sepeteu. Waatthekuwilyaya ncuwa, ahowa nlopwana thaciri o wArimateya, eehaninya Yusufu, ni uyo aari mwiitthuci a Yesu. Uyo ahorwaa umoonanana Pilatu n'unlepela nrutthu wa Yesu. Vano Pilatu aholamula wiira avahiye. Vano Yusufu, ahokusa nrutthu ule, ahokhuneelaca ni isantta yo'linyu ootteela ni ahosikha mmahiye onaanano, yaathipihilyawe wamwalani; ahottiyela ni nluku nuulupale wankhora wo mahiye vale ni ahokhuma. Yaanoonannya anonkomacile uhoolo wo mahiye vale, Mariya Mantalena ni Mariya nkinaku uyo. Usa waya, nihuku no ntivela, yahothukumana akhulupale o mayasataka ni mafarisi yahorwaaca wa Pilatu, ni yahomwiirelaca: Nlamuli, hi nihoopuwela wiira, ule mayowootha ule, ukati waaryawe nkumi, aheera: Anavinrene mahuku mararu, kimmowunwelela. Vano ulamulele wiira mahiye ayo aronttiye woolipiheryaa wene mpaka nihuku noneeraru, wiira wahikhumelele wiira, awaacaka eetthuci awe ayo, amwinnyaka ni wahoolo yeerelaka atthu ayo: Honwelela mwa atthu ookhwa. Vano inhala ukhala itthu yootepa, upwaha woopacera. Pilatu aheerelaca: Nrwaaceke ni mwarontteke mahiye ayo toko cinoonelenyu. Ale yahorwaaca, yaheesaca mayorontta wamahiye vale, yahomarela nluku naakhuneeliye mahiye ale ni yahaahiya mayorontta. Vano ninavinrene nihuku no ntivela, mapikosa nihuku noopacera no'sumana, Mariya Mantalena ni Mariya nkina, yahorwaaca umahiye. Ni wahoonannya uttettemela venci wo'tthaya, maana ncelo a Apwiya ahokhuruwa wirimu, uphiya wawe ahotamiha nluku nne ni ahonkomela. Ikhove awe yaari toko uverunya, ni coowara cawe nnyo toko nihutte nootteela. Mayorontta ale yahottettemela venci ni woova ni yaari toko ookhwa. Ncelo uyo aheerela asithiyana ale: Nhoove! Kihocuwela wiira nnomwaavya Yesu, khomeliye wansalapani. Uyo khaawo va; honwelela toko caahimilyawe. Mmweeke, mmwaace mwawoone nipuro namweesilyaya. Vano, nrweeke wowaakuvyaca wene, mwaahimerye eetthuci awe wiira uyo honwelela mwa atthu ookhwa ni nawuhoolelani mpaka uKalileya. Wonwo nnaahala umoona, toko coohimenryaweni! Athiyana ale yahothamaca wowaakuvyaca wene umahiye nwe, yoovaka nanso anatteeliye venci, ni yahorwaaca waahimerya eetthuci a Yesu. Nananoru ahaakhumelela Yesu ni aheerelaca: Salama! Ale, amwaattameryaka, yahommaraca inyaa cawe nnye ni unlapela. Paahi Yesu aheerelaca: Nhoovace! Nrwaace mwaahimerye asunnaka wiira arwaace uKalileya, wonwo anaahala ukoona. Waarwacaya ale, vaavale mayorontta yahorwaaca uparasa ni waattonkela akhulupale o mayasataka cothene caakhumelenle. Vano athukumanaka wiira avaanele ni mahumu aya, yahaavahaca ncurukhu mwinci anatoropa ale, yaalakaka wiira yiire: Yahowaaca eetthuci awe uhiyu ni umwinnya, hi nirupaka. Vano nlamuli acuwelaka ila itthu ila, hi ninaahala umooryaca ninhimeryaka wiira phiiracilyaya wookhumelela. Vaavale ale anaakhelenlene ncurukhu ule, yahopanka toko caalakiyaya. Yeeyo yahorumannyaa iriyari ya ayuta mpaka nihuku no'lelo. Eetthuci khumi na mmoca yahorwaa uKalileya umwaakoni weereliyaya ni Yesu. Wamoonnyaya yahonlapela, nanso akinaku yahaakanyaca. Vano Yesu ahaattamerya ni aheerela: Kihovahiya ikuru cothene coolamula wirimu ni vathi. Phimaana, murwee mwaapanke eetthuci ilapo cothene, mwaapattisaka mwa ncina na Athumwane, na Mwana ni na Nnepa Nttakattifu, mweetthucihaka weettela cothene culamulenlyakani. Ni mi kiri ni nyu mahuku othene mpaka wiimaleloni wo'kati. Wiipaceroni wo nhupi woorera wa Yesu Kristu, Mwanawe Nluku. Uhantikhiya ni nnapiyu Isaya wiira: Kinaanveleeliha wamiithoni waa mayanhupi aka, uyo naahala wulokiherani iphiro. Ncu na ntthu nokhuwela ntakhwani, Nlokihe iphiro ya Apwiya, mookole mittala caya. Ciicale, Yohani Mpattisa aari ntakhwani wiira eetthucihe upattiso woorukunusa nrima wiira itampi cileveleliye. Atthu othene o'lapo yo'Yuteya, na atthu ankhala uYerusalemu, yaanarwaa ni yaanapattisiya ni yooyo umoolokoni Yortani, alaphululaka itampi caya. Yohani aawara ikuwo co mapururu o'nkamira, eetthukela nnyununi mmo isintu yo nrapala ni iyolya awe yaari mattettentte ni urawo wo ntakhwani. Ni wo waalaka aanahimya coo: Uttuli waka mi naawa nkinaku rina ikuru impwaha yawaka, ni mi akimphwanela wooroma wiira kitthukule miripwe co'kwakwatta cawe. Mi kinoopattisani ni maasi, nanso uyo naahala wuupattisani ni Nnepa Nttakattifu. Waheerannyaa, mahuku ale, Yesu ahowa uNasaree yo'Kalileya, mpaka upattisiya ni Yohani umoolokoni Yortani. Waakhumawe mmaasini mmo, ahoona irimu ihulyaka, ni Nnepa, woonnya toko ikhuntta inkhuruwelaka. Ni ukhuma wirimu naheewiya ncu neera: We uMwanaka oofentiya, unkitteeliha nrima. Wahoolo Nnepa Nttakattifu wahonrweha utakhwani. Ahokhala wonwo mahuku arupayini (40) ni ahottehattehiya ni Sotwani. Wonwo yahaawo masene ni ancelo yahonrumeela. Utthukiya wawe Yohani, Yesu ahorwaa uKalileya waalaleera atthu nhupi woorera wa Nluku, eeraka: Ukati uhophiya ni ciicammo umwene wa Nluku uri wakhiviru. Nrukunuse nrima, nkupalelaka nhupi woorera! Aviraka nceresere ntthiya no'Kalileya, ahomoona Simoni ni Anteree nhimawe, yaavonyeraca matthavi mpahari, kontha yaari mayototha ihopa. Yesu aheerela: Nkitthare mi, ni mi kinkowupankani mayowaatotha atthu. Wowaakuvyaca wene yahohiyaca matthavi aya, yahonttharaca Yesu. Napwahilene vakani, ahomoona Yakopu mwana a Sepeteu ni Yohani nhimawe, alokihacaka matthavi aya nkalawani. Aheehanaca ni ale yahonhiya nkalawani Sepeteu athumwanaya ni ananteko aya, ni yahonttharaca. Yahorwaa uKafarnaumu. Nihuku no ntivela ahokela nsinakoka, ni aheetthuciha atthu. Na atthu othene yahotikinihinya mananna ceetthucihawe, kontha aheetthuciha atthu ni ulamuli, khaari toko mayowantikha. Ahaawo nsinakoka mmwe nlopwana aarina nnepa woonanara. Uyo ahokhuwela eeraka: Iri isiyani we ni hi, Yesu o'Nasaree? Waaweenle unoomola? Mi kihoocuwela we, uNttakattifu a Nluku! Nanso Yesu aholamulela eeraka: Umaale ni ukhume mwa ntthu ula! Vano, nnepa woonanara, wahontatha ni ikuru, ni ukhuwacaka, wahokhuma mwa ntthu ule. Othene yahotikhinaca, mpaka ukohana ayaayoru yiirelanaka: Isiyani ila? Meetthuciho onaanano, ni o'lamuli! Mpaka ulamulela minepa coonanara ni nnya phimwiiwelelaka! Ni ihapari cawe cahomwareela nttetthe wothene wo'Kalileya. Waakhumacilyaya nsinakoka, yahokela mpaani mwa Simoni ni Anteree, anari ni Yakopu ni Yohani. Amaathi awe Simoni yaarupile wankorini awerennyaka ikopo. Nananoru yahonhimerya Yesu itthu ile. Yesu ahaattamerya ni ahaavarela ntata mpaka waawusa. Ikopo yahaahiya, ni yahopacera waatafiti. Wiila waya, ncuwa ninakwattuwile, yahommwiihera aretta ni anamacini, na atthu othene o watthokoni yahothukumana wankhora. Ahaavoniha aretta enci, yahoosiye ni coowerya, ni ahoomola macini menci, nanso khaatthunihera wuulumaca nlattu yaanancuwela. Wicisuru, uhinasa ahonwa ni ahokhuma phurwaka ntakhwani wiira aswali. Simoni, na ale yaari ni Yesu yahontthara. Umphwanya waya, yahomwiirela: Atthu othene anawuphavela. Nanso ahaakhula: Nirwee ncoko nkina, itthoko co wakhiviru, neetthucihe wonwo. Nlattu wo yeela phikumenlyaka. Ni ahorwaa ilapo yothene yo'Kalileya, eetthucihaka mmasinakokani, ni aanoomola minepa coonanara. Namakuttula ahonrwela Yesu, ahonkhoromela ni ahonlepela eeraka: Mwatthunaka, nawoorya ukivoniha! Amoonelaka ikiriri, Yesu ahonthatela ntata mpaka unkwanya, eeraka: Kinaatthuna, uvone! Nananoru, makuttula yahonhiya, ni irutthu yahokhala toko khalayi. Yesu ahonleeha phunlakaka ni ala moolumo ala: Ukiviriyane, uhinhimerye ntthu ila itthu ila. Nanso urwee wa mayasataka wavahe itthuvo yoovonihinya waa ilamunlyawe Musa, wiira ikhale saahiti wamiithoni wa atthu. Ule, mweeco, urwaa wawe ahopacera ulattula ni uhimya itthu yeeranele, mpaka Yesu uhoorya ukela ooniyaka mmawaani phukhalaka ntakhwani; na atthu o'lapo ile yaananrwela. Anavinre mahuku vakani, ni Yesu naturuwile uKafarnaumu wahorumanyaa wiira ri uwani. Yahothukumana atthu enci, mpaka uphunyana wankhora, ni Yesu aheetthuciha moolumo. Vano yahommwiihera ntthu owuntakyaa, aakusiye na atthu acese. Ukhala wiira khayoorya unkusa mpaka waaryawe Yesu, nlattu wa atthu enci, yahophattulaca nivatho nne nipuro naaryawe Yesu ni yahokurusela nrepa naaryawe owuntaky'ole. Yesu woona wawe ukupali waya atthu ale, ahomwiirela owuntakyaa: Mwanaka, itampi caa ciholeveleliya. Wonwo mweeco, yahonkoma mayowantikha vakani yaakaakaka munrimani mwaya yiiraka: Nlattuni, ule oolumacaka co? Naakufuru. Noorya tipani ulevelela itampi, ari hiri paahi Nluku? Nanso Yesu, munnepani mwawe, ahocuwela moopuwelo aya ni ahaakoha eeraka: Nlattuni muupuwelaka ciicale wanrimani winyu? Itthu yootepa urika phivi? Umwiirela owuntaky'ole: Itampi caa ciholeveleliya; atthuna umwiirela: Wunwe, ukuse nrepa naa ni weette? Vano, ncuwele wiira Mwanawe Pinatamu haana ulamuli woolevelela itampi vathi va, vaavale ahomwiirela owuntakyaa: Mi kinawulamulela: Wunwe, ukuse nrepa naa ni urwee uwanyaa. Ntthu ule ahonwa, ahokusa nrepa nawe ni ahokhuma ooniyaka na atthu ale othene, mpaka othene wuumiya mwaano, ni yaananttottopela Nluku yiiraka: Khaninoona itthu toko ila nakhaleru! Imaara ikina tho ahokhumela vate mphantte wo'pharyaa. Mphwinko wa atthu othene wahontthara, ni ule aheetthuciha. Yesu waavirawe ahomoona Levi, mwana a Alfeu, nonkomile nipuro naalivihiya nsoko, ni ahomwiirela: Ukitthare. Ule ahonwa ni ahontthara. Nari wameeca, itthoko ya Levi, mayoliviha nsoko na anatampi enci yahonkomaca wamoca ni Yesu n'eetthuci awe, maana khayaamala atthu yaantthara. Mayowantikha ni mafarisi, waamoonaya alyaka na anatampi ni mayoliviha nsoko, yahaakoha eetthuci awe yiiraka: Nlattuni, alyaka na anatampi? Yesu weewilyawe cothene ahaakhula eeraka: Kahiwena akumi phimmwaavya tothoro, nanso, aretta. Mi akiweenle weehana atthu o'sariya, nanso atthu ookosa. Eetthuci a Yohani ni mafarisi yaantthuka. Ni atthu yahowa unkoha Yesu yiiraka: Nlattuni eetthuci a Yohani ni mafarisi anaatthuka nanso eetthuci aa khaantthuka? Yesu ahaakhula eeraka: Wanawooryaa mayolattuliya usikuhuuluni yoothelaninya untthuka ramatani, mayothela nari ni yaayo? Mahuku othene ankhalaya wamoca ni mayothela, khaanoorya utthuka. Nanso anaawa mahuku anhalaya waakhiya mayothela uyo, vano yaayo mahuku ayo phinhalaya utthuka. Khaawo neesera icaapha yonaanano nkuwoni yokhalayi, maana icaapha yonaanano inatepereriha waahuwa nwo. Khaawo nohela ivinyu yonaanano munrupani wo nrapala nokhalayi. Ahelaka vale, ivinyu inaahala upwesa nrupa wokhalayi, ni ivinyu inarihakyaa wamoca ni nrupa. Nanso ivinyu yonaanano inheliya munrupani wonaanano. Nkwaha mmoca, nihuku no ntivela Yesu aanvira mmamattani n'eetthuci awe. Yeettaka mphironi, eetthuci awe yahopacera wunta macasi. Mafarisi yahonkohaca, yiiraka: Nkoona, nlattuni ale apankaka itthu ihinlamuliya upankiya nihuku no ntivela? Ahaakhula eeraka: Khansomile ipankilyawe Taviti, wathwenyawe ni involaka itala, uyo na asikhwawe? Ukati wa nkhulupale o mayasataka Apiyatari, Taviti ahokela inupa ya Nluku, ni ahokhura mikatthe coottakattifihiya, cahaalamuliyawe ukhura uyo, mena ale yaarinawe, nanso yaalamuliya ukhura paahi mayasataka. Ni ahopwahera eeraka: Ntivela nihopankeliya ntthu, ni kahiwena ntthu phipankeliye ntivela. Mwanawe Pinatamu phi mwanene ntivela. Yesu ahokela tho nsinakoka. Ahaawo mommo ntthu oonririya ntata. Vano yahaawo atthu yaananhottela wakhala wiira nanvoniha nihuku no ntivela, wiira amphwanyane nantuthi oomootheryaca. Yesu ahomwiirela ntthu aarina ntata noonririya: Wunwe ni uwe iriyari ila va. Wahoolo ahaakoha eeraka: Nihuku no ntivela unlamuliya upanka yoorera atthuna yoonanara, woopola ukumi atthuna wiiva? Ale yahomaalaca. Vano, aawehaka n'urusiya, ni ummweryaka nrima nlattu wooturumala mirima caya, ahomwiirela ntthu ule: Utaphule ntata. Ahotaphula ni nne nahovona. Vano mafarisi na annaheroti yahokhuma ni yahopacera uvaanela mananna oomwiiva Yesu. Yesu ahorwaa untthiyani n'eetthuci awe, atthariyaka ni mphwinko muulupale waakhuma uKalileya, ni Yuteya, uYerusalemu, wItumeya, ukhopela Yortani, ni nceresere uTiru ni uSitoni. Ahophwanyinya ni mphwinko muulupale, wewiilyaya itthu yaapankawe. Ahaahimerya eetthuci awe anlokihere ikalawa yankani, wiira hiphunyererihiye ni mphwinko uyo. Woona ahaavoniha atthu enci, ni nlattu w'etthu ila, ale yaanawaaninya ni ikwerere wiira ankwanye. Minepa coonanara, waamoonaya, caanankhoromela wamiithoni wawe ni caanakhuwa ciiraka: We uMwana a Nluku. Nanso ule ahaalamulela wiira ahicuwelihe. Wahoolo ahowela mmwaakoni, ni aheehana ale yaatthunnyawe, na ale yahomwaattamerya. Ahaathanla khumi n'eeli phwaavahaka ncina na amitthenka wiira yakhale n'uyo, ni aarume ulalya, ni yaphwanyeke ikuru yowoomola minepa coonanara. Ahaathanla khumi n'eeli ala: Simoni, ammahilyawe ncina na Peturu, Yakopu, mwanawe Sepeteu, ni Yohani nhimawe Yakopu, ammahilyawe ncina Powanerce, maanaya asaana utari; Anteree, Filipe, Partolomeu, Mateu, Tomee, Yakopu mwanawe Alfeu, Tateu, Simoni nseloti, ni Yuta Iskariyoti, anthumihile Yesu. Waaphilyaya uwani, mphwinko wa atthu wahothukumana tho, mpaka wahinooryaya ulya. Ni amawawe, wiiwa waya itthu ila, yahokhuma wiira ammare, nlattu yeeriya: Hoolociya. Mayowantikha yaakhuruwenle uYerusalemu yeera: Hovariya ni Peelsepu. Ula noomola macini ni ikuru ca nlamuli o macini. Vano Yesu aheehana ni waahimerya mmalikaniheroni: Noorya cani, Sotwani umoomola Sotwani? Umwene wakawanyaka, khunkhala tho, ni ntthoko nakawanyaka khaninkhala tho. Vano, Sotwani eecaanihaka ikhotto mwanene eekawanihaka, ni khanoorya ukhala tho, homala. Khaawo noorya ukela inupa ya ntthu oolipa n'umwiinyera mihakhu cawe woohipaca ummara wahoolo phumwiinyeraka. Khweli kinawuhimeryani: Itampi cothene ni ikufuru cothene cinkhala coromoliya na atthu, cothene cimmoleveleliya, nanso, ntthu nohala ukufurwela Nnepa Nttakattifu khanhala uleveleliya; nowookhala ni itampi awe mahuku othene. Ahaahimerya itthu ila nlattu yahimenrye: Ule naavariya ni nnepa woonanara. Vano yahophiya anumwane na asunnawe, ni aneemenle uta, yahaaruma atthu umwiihana. Mphwinko wa atthu wahonkoma ntotho wawe, atthu yahonhimerya: Ahaawo vate anumwana na asunnaa, anawuphavela. Ahaakhula: Amaanyi ni asunnaka phapani? Ni athetulaka miitho mwa atthu ale yaanrukurenrye, aheera: Ala ph'amaanyi na asunnaka. Ntthu nopanka utthuna wawe Nluku, ule phi nhimaaka, mwanrokoraka na amaanyi. Yesu ahopacera wiitthuciha nceresere ntthiya. Atthu enci yahothukumana nipuro naaryawe, phimaana ahokela nkalawani yaari wantthiyani ni ahonkoma, na atthu othene yaari ucenkweni. Aanaweetthuciha citthu cinci mmalikaniheroni ni aanawaahimerya mmeetthucihoni mwawe: Nviriyane! Aakhumile ntthu umwacera ipyo. Amwacak'ono, ipyo ikina yahomorela nceresere iphiro ni yaholyaca asaanuni. Ipyo ikina yahomorela wamalukuni, vaava itthaya iyo yaari vakani, ni yahomela woohipica, nlattu woohikhala itthaya yinci. Nanso, ukhuma waya ncuwa, yahovya, ni nlattu woohikhalana mitithari, ipyo eyo yahooma. Ikina yahomorela wamiiwani, ni miiwa nnye cahonnuwa, cahohoma ipyo ni khayeemile. Ikina yahomorela watthayani yomaana yahomela, yahoonuwa ni yaheema talathini (30), sitini (60) ni iminya wo khula ipyo. Ni ahopwahera eeraka: Ule rina manyaru owiiwa, eeweke. Nahanle veekha, eetthuci awe khumi n'eeli na atthu yaanrukurenrye yahonkoha maanaya nlikanihero nne. Ahaakhula eeraka: Nyu nhovahiya ucuwelaca isiiri yo'mwene wa Nluku, nanso atthu ari uta, citthu cothene anhimeriya ni malikanihero, wiira yoonaka, ahoone, ni ahicuwelele; yiiwaka, ahiiwe, ni ahiiweehe wiira ahirukunuse mirima, aleveleliyaka itampi caya. Ni ahopwahera eeraka: Khanneeweha maanaya nlikanihero nna? Mweeco nnohala wiitthuca cani malikanihero makina ayo? Ntthu nawaala nuulumo. Ari nceresere iphiro, ph'ale yaahimeriye nuulumo, nanso, aneewile nuulumo, Sotwani naawa waatamiha nuulumo naaliye. Ciicammo, ale yaakhenle ipyo wamalukuni, ph'ale aneewa nuulumo, wowaakuvyaca anawaakhela ni wotteeliya nrima. Nanso khaciwo mitithari mwa ayo, ankhala ukati vakani kontha ukati unkhunaya masakha, atthuna woomolanihaciya nlattu wo nuulumo, anaawuluwa woohipica. Ahaawo akina, anaakhela nuulumo mapuro o miiwa. Ala anawiiwa nuulumo, nanso nlattu wooramela citthu co nttuniyani, uthepyaciya wo mihakhu ni citthu cikina cinonlelaya, cinaakela munrimani mwaya anaatitha ni nuulumo, khanineema tho. Akina ari toko ipyo immorela watthayani yoorera ph'ale aneewa nuulumo, yaakhelaka ni avahaka mihokorokho talathini (30), sitini (60) ni iminya wo khula ipyo. Ahaahimerya tho: Pooti inaweesiya isamaninya nhina mwaya itthuttu atthuna vathi waya nkori? Keera ineesiya waculu mmutto? Kontha khiiwo yovithyaa ihinhala wooneleliya, ni khiiwo yowipithyaa ihinhala wooneleliya. Ule rina manyaru owiiwa, eeweke. Ni ahopwahera eeraka: Nviriyaneke ratta itthu ineewenyu. Nnowophimiya ni nliko unhalenyu umphimela, ni thotho nnowowincereriya. Vano ntthu rina, naahala uvahiya, ni ntthu hirina, naahala waakhiya mpaka itthu irinawe. Ni aanawiira: Umwene wa Nluku uri toko ntthu avonyenre ipyo awe vathi. Arupe ni unwe, uhiyu n'uthana, ipyo inaamela ni inawunnuwa, ule woohicuwela manannani. Itthaya inaavaha veekhaya, woopacera ntathi, wahoolo ncasi, ni wiimaleloni, ncasi noocara meele. Ni yowiima yattokotthaka, naahepha nlattu wahophiya ukati woohephiya. Vano aheera tho: Ninhala ulikanihera ni isiyani Umwene wa Nluku? Atthuna ninhala utaphulela ni nlikaniheroni? Uri toko inuku yo nrale, iri yootepa uyeva ineera inaliye vathi. Nanso, yamelaka, inawunnuwa n'uthatuwa mwiri muulupale woopwaha miri co mmattani, ni miritta caya cinaamwarya mpaka asaanuni owirimu anaateka ipuru mmirittani mwaya. Yesu aheetthuciha nuulumo ni malikanihero menci, toko coonawe wiira anawaakhela. Woohi nlikanihero khaahimerya itthu, nanso uyo aanawaataphulela cothene eetthuci awe anari veekhaya. Nihuku nne, unaripenle, ahaahimerya eeraka: Nrwee nilapuwele ukhopela. Ahiyaka mphwinko, eetthuci yahonkusa, toko caaryawe nkalawani, ni cahonveleela ikalawa cikina. Vano ahokhumelela naphuvu muulupale o'phyoo ni mawimpi yaanawiicattakanihaca ni ikalawa mpaka yaahala vakani ucara maasi. Yesu, nari mphantte wo'ttuli wo'kalawa, aanarupa naphitenrye nsawu. Yahommusa n'umwiirela: Mwalimu, khunoona wiira ninaattittha? Onwaka, aholamulela iphyoo ni aheerela ipahari: Imaale, ihittinke! Iphyoo ni maasi yahomaala ni yaheera riyariya. Wahoolo ahaahimerya eeraka: Nlattuni nkhalaka atthu owoova oosilili? Nhikupaliki? Yaanawoova venci ni yaankohana yiiraka: Tipani yoola neeweleliya ni iphyoo ni ipahari? Yahophiya nikhopela nikhwaya ntthiya, ilapo yo'Kerasenu. Yesu nalapuwile ahosiceeriya ni ntthu aakhuma umahiye, aavariye ni nnepa woonanara. Aakhala umahiye, ni khaawo oorya untthuka n'unyolo, kontha imaara cinci ahotthukiya n'unyolo, nanso aannyakataca ni wuntakaca. Khaawo oorya unvoniha. Mahuku othene aanaweetta, uthana n'uhiyu mmarekhano ni mmyaakoni, akhuwaka ni eerakalihaka ni maluku. Ukati wamoonyawe Yesu uttayi, ahotthimakaca ni ahonkhoromela ni ahokhuwa ni ncu nowiirunya eeraka: Yesu Mwana a Nluku Ooculu, iri isiyani we ni mi? Uhikoopopihe! Vaavale Yesu ahomwiirela: Ukhume mwirutthuni mu, nnepa woohiloka! Wahoolo ahonkoha eeraka: Ncina naa tipani? Ule ahaakhula: Mphwinko phi ncina naka, nlattu niri enci. Ni yahonlepela ankhanyererihaka wiira ahoomoliye nttetthe ule. Wakhiviru, cahaawo ikuluwe cinci caalya nceresere mwaako. Minepa coonanara cahonlepela Yesu: Nnilamulele nakele nkuluweni mmwe. Yesu ahorumelela, ni nenna nna minepa coonanara cahokhuma wantthuni ni cahokela nkuluweni, ni ikuluwe nnye caari ilufu piili caheevonyera muntthiyani ni cahottittha. Atthu yaaliha ikuluwe ale yahotthawaca ni yahovira attonkaka mmawaani, na atthu enci yahowa woona itthu yeeranele. Waphilyaya nipuro naaryawe Yesu, yahomoona ntthu aavariye ni minepa coonanara nonkomile, nawanre ni nakhalanne ankhili, ni yahoovaca. Atthu yaari wakhiviru ale, yahaattonkela atthu yaawile itthu yeeranele ni ntthu oovariya ni minepa coonanara ni ikuluwe nnye. Vano yahonlepela Yesu wiira akhume mwiilaponi mwaya mmwe. Yesu ahoturuwela ukalawani, ni ntthu aavariye ni minepa aananlepela wiira antthukane nkwaha. Yesu khantthunihenre, nanso ahomwiirela: Urwee uwanyaa, wamawaa ni wattonkacere citthu cothene cupankenlyaya Apwiya, ni mananna ciwoonenlyaya ikiriri. Ahokhuma wonwo arwaaka uTekapoli ni ahopacera uttonkaca citthu cothene caapankeliyawe ni Yesu, na atthu othene yaantikhinaca. Yesu ahokela nkalawani ni aholapuwela nikhopela nikhwawe, ni atthu enci yahonrukurerya ni uyo neemenle nceresere ntthiya. Ahophiya vano muulupale o nsinakoka, eehaninya Cayiru, ni umoona wawe Yesu, ahonkhoromela, ni ahonlepela ankhanyererihaka: Mwanaka mwanthiyana hanle vakani ukhwa; uwe unthatele matata akhale nkumi. Yesu ahommeleela phutthariyaka ni mphwinko muulupale wamphunyereriha. Vano, nthiyana mmoca aawuva iphome iyakha khumi na piili, ni aanaweettihiya venci mmatatani mo mayovoniha enci, ni aarihile mihakhu cawe cothene, nanso woohimphwanya nafasi, mpaka iretta awe yaanavira itepacaka. Neewile ca Yesu, ahotakaneela ni mphwinko, ni ahowa uttuli wawe ni ahokwanya mphantte woosoriya wo'hancu awe, maana eeciirela: Mi kakwanyaru paahi ihancu awe, kinaahala uvona. Nananoru iphome yaheemela, ni ahoona mwirutthuni mwawe wiira ikwerere awe ihovona. Nenna nna, Yesu, oonaka wiira ikuru awe yahokhuma mwirutthuni mwawe, ahaarukunuwela atthu ale ni ahaakoha wiira: Kikwanyile tipani? Eetthuci awe yahomwiirela: Unawoona wiira atthu enci anawuphunyereriha miphantte cothene, ni unaakoha wiira kikwanyile tipani? Nanso Yesu ahoweha nceresere aphavelaka umoona ntthu aapankile itthu ile. Vano nthiyana ahocuwela itthu yeeranele, ahomwaattamerya ni ahokhoroma wamettoni wawe athukumelaka ni oovaka ni ahonhimerya ikhweli yothene. Ule ahomwiirela: Mwanaka, ukupali waa uhowoopola. Urwee ni nnema ni uvone ikwerere aa. Yesu oolumacaka nanlelo yahowa atthu yaakhuma itthoko ya nhooleli o nsinakoka phwiiraka: Mwaninyu hokhwa. Nanso Yesu, wiiwa wawe moolumo ale, ahomwiirela nhooleli o nsinakoka: Uhoove, ukupali paahi. Ahaateeliha othene eeraka: Hikiveleele ntthu, hikhanle Peturu, Yakopu ni Yohani, nhimawe Yakopu. Uphiya waya uwannyawe muulupale o nsinakoka, Yesu aheewa ikuttho yuulupale ya atthu enci yunlaka mpaani. Ni akelaka, ahaahimerya: Ikuttho ila wunla nwe isiyani? Mwana uyo kakhwile, naarupa paahi. Nanso atthu ale yaananthyaa. Yesu ahaakumihera uta atthu ale othene ni aakusaka athumwane na anumwane na ale yammelenle, yahokela mpaani mwataleliye mwanamwane. Ni ammaraka ntata, aheera: Talita kum! Maanaya wiira, mwanaka kinawulamulela, wunwe! Nananoru mwanamwane ahonwa ni ahopacera weetta, maana ahaana iyaakha khumi na piili. Othene yahooma mwaano. Yesu ahaalepela wiira itthu ile ihicuweliye ni ntthu, ni aholamula uvahiya iyolya mwanthiyana. Ukhuma wawe wenwe, ahorwaa wamoca n'eetthuci awe. Nihuku no ntivela ahopacera wiitthuciha nsinakoka na atthu enci yaamwiiwa, waanawooma mwaano ni yaanahimya yiiraka: Inonkhuma vayi itthu ila ni ucuwelani uno uvahiyawe uno? Cinopankyaa cani cootikineeha nnya ni ntata nawe? Kahi nkalapinteru, mwanawe Mariya, ni nhimawe Yakopu, Yusufu, Yuta ni Simoni? Na asirokorawe khari ni hi? Phimaana khayaankupali. Yesu aheerela: Nnapiyu khanlemelihiya ilapo iyarenlyawe, na aloko awe ni uwannyawe. Nwe khoonrye upanka cootikineeha hata imoca, nanso ahaathatela matata aretta vakani ni ahaavoniha. Yesu ahotikhinaca uhikupali wa atthu ale ni ahoviravira iwaani cowaattamana eetthucihaka. Aheehana khumi n'eeli, ni ahopacera waaruma eeli eeli, ni ahaavaha ikuru yoolamulela minepa coonanara. Ahaalamulela wiira ahikuse itthu yootthumiri ni iphiro, toko nkatthe, mena nrupa, mena ncurukhu nlasuperani, nanso akuse ikopo paahi. Aware ikwakwatta ni ahiwye ihancu piili. Ni ahaahimerya tho eeraka: Mwakelaka watthokoni, nkhale wonwo mpaka ukhuma. Mwahaakheleliyeke nipuro nno, na atthu ale yaahiwiiwekeni, woothama vale, nkukutthe ntthupi no nnyaani mwinyu, nthoonyiheraka usaahiti wookhotta uwaakhelelani. Eetthuci yahorwaaca ni yahaalaleera atthu wiira arukunuse nrima. Yahoomola minepa coonanara cinci, yahaattikitthela ni makhura aretta enci mpaka waavoniha. Mwene Heroti aheewa cuulumaceriyaka ca Yesu, naanruma ncina nawe ni anawiira: Uyo Yohani Mpattisa honwelela mwa atthu ookhwa, phimaana mwa ule cinaapankyaa ikuru cootikineeha. Akina yeera: Phi Eliya. Akina yeera: Ri nnapiyu toko minapiyu cokhalayi. Nanso Heroti, wowiiwa itthu ila, aanahimya eeraka: Yohani unthikinlyaka isiko phunwelenle. Khweli, Heroti phalamunle utthukiya Yohani ni weesiya nkalaposo, nlattu wa Herotiya, amwaarawe Filipe nhimawe, anthenlyawe. Kontha Yohani ahomwiirela Heroti wiira: Khunlamuliya waathela amwaarawe nhimaa. Herotiya aananrama ni aaphavela umwiiva, nanso khoorya, nlattu Heroti aanamoova Yohani ni, acuwelaka wiira aari ntthu ooloka ni nttakattifu, aanamwaakiha; wamwiiwawe aanasanka, nanso aananviriyana n'uciveliya. Nanso nahophiya nihuku noopiihera myakha Heroti, ahopanka isikuhuulu, ahaalattula oolupale oohano, oolupale a anatoropa, ni mamwene o'Kalileya. Ukati waakenlyawe wiina mwana nthiyana a Herotiya, wahoncivela Heroti na atthu yaalattuliye ni mwene ahomwiirela mwali ule: Ukilepele itthu phi itthu intthunaa ni mi kimmowuvaha. Ni ahopwahera eeraka: Kimmowuvaha itthu yothene inhalaa ukilepela, pooti ukhala nuusu no'mwene aka. Mwali ahokhuma waakoha anumwane wiira: Kilepele isiyani? Ala yahaakhula yiiraka: Muru wa Yohani Mpattisa. Mwali akelaka tho nenna nna, ahonlepela mwene, eeraka: Itthu imphavelaka naanano va, kivahiye muru wa Yohani Mpattisa munttiisini. Mwene ahocukulaca, nanso nlattu woolupela ni nlattu wa atthu yaalattuliyawe, khaatthunne unthuwa yalepenlyawe. Nenna nna ahonlamulela mayorontta uwiha muru wa Yohani. Mayorontta ahorwaa nkalaposo n'unhita Yohani. Wahoolo ahowiha muru munttiisini mpaka ummaha mwali, n'ule ahaavaha anumwane. Ucuwela waya itthu ila eetthuci a Yohani, yahokusa nrutthu ni yahothipela mmahiye. Amitthenka yahothukumana ni Yesu ni yahonttonkacera citthu cothene caapankilyaya ni ceetthucihilyaya. Ni Yesu ahaahimerya eeraka: Nkaweni, nrwee nipuro nowiipithyaa ni mmumule vakani, nlattu yaari enci yaarwa ni yaawa mpaka uhikhalana ukati woolya. Vano yahorwaa ni ikalawa nipuro nowiipithyaa nahaariwo hata ntthu. Yoonaka arwaaka, enci yahocuwela ukitthu unkelaya. Ni mmatthokoni mothene yahorwaa, yeettaka vathi, nipuro nne, ni yahophiya nraci. Yesu ukhuruwa wawe nkalawani, ahoona mphwinko mwinci ni ahoonela ikiriri, nlattu yaari toko ikhontwaa coohikhalana nhakheli. Vano ahopacera weetthuciha citthu cinci. Ncuwa waakelaya utthekuwa, eetthuci awe yahomwaattamerya n'umwiirela: Nipuro nna ntakhwani, ni ncuwa nihotthekuwa. Mweerele atthu ayo wiira arwaace mmawaani ni mmatthokoni cowaattamana wiira yathume iyolya. Ahaakhula: Mwaavahe nyenyuva iyolya. Na ale yahomwiirela: Woothuma mikatthe cowaavaha ala atthu ala, nimphavela ncurukhu iminya piili. Yesu ahopwahera eeraka: Nrina mikatthe mikavi? Murwee moone. Anaakohile atthu, yahaakhula yiiraka: Mikatthe mithanu ni ihopa piili. Ahaalamulela wonkomiha atthu vakani khula nipuro mmalasini makithi. Yaanawunkoma mmakhunkoni atthu iminya ni atthu hansini (50). Vano ahokusa mikatthe mithanu ni ihopa piili. Awehaka wirimu, ahonsukuru Nluku, ahomyaniha mikatthe ni ahaavaha eetthuci awe wiira yaakawele atthu ale, ni ale yahaakawela ciicammo ihopa piili nnye. Atthu othene yahokhura n'urupala; vano ikalakathela co mikatthe ni ihopa caahanle cahottotteliya mpaka ucara itthuttu khumi na piili. Vano yaakhunre ayo yaari alopwana ilufu thanu. Nananoru Yesu aheerela eetthuci awe wiira akelace nkalawani, ahoolelace ni alapuwelace uPetesayita, uyo aleehaka mphwinko ule. Ulasera wawe mphwinko ule, ahowela umwaakoni wiira aswali. Wiila waya, ikalawa yaari iriyari ipahari, ni Yesu aheemela nceresere veekhawe. Woona wawe wiira yahoocya weettiha ikalawa nlattu iphyoo yaawuka mananna makina, aheekamela mapikosa, eettaka wamaasini mpaka utthuna waahapuwa. Vano eetthuci ale waamoonnyaya eettaka waculu maasi, yahoopuwela wiira nlayikha, ni yahokhuwa. Othene mweeco yahomoona ni wahaakela woova. Nanso Yesu aheerelaca coo: Mpise nrima! Phi mi! Nhoove! Wahoolo, ahokela nkalawani mwariyaya, ni iphyoo yahowukuwa. Othene yaanawoova venci. Khayeeweehile ni nlelo itthu yeeranele ni mikatthe nnye nlattu woolipa mirima caya. Analapuwenle nikhopela nikina, yahophiya uKenesare ni yahokocera ikalawa iyo. Anakhumilene nkalawani mmwe, atthu o wonwo yahoncuwelela Yesu. Yahophiya atthu enci o'lapo ile ni yahopacera waawiiha aretta mmarepani ni yahaarweha nipuro naacuwenlyaya wiira phiryawe. Mmatthokoni cikani, itthoko cuulupale ni mmawaani, nipuro phi nipuro naakelawe yaanaweesiya aretta mmaparaparani ni yahonlepela wiira aattunihere ukwanya paahi mphantte woosoriya wo'hancu awe. Vano othene yaakwanya yahovona. Mayowantikha ni mafarisi akina, akhumaka uYerusalemu, yahothukumana ntotho wawe Yesu. Yahoona wiira eetthuci awe akina yaanalya nkatthe ni matata oohirya, maanaya woohinyawa. Mafarisi ni ayuta othene khanlya woohinyawa ratta ratta, toko caalemalenlyaya atthu okhalayi. Waturuwaya uparasa, khayalya ihinaya unyawa, ni cihaawo tho citthu cinci cikina cimpankaya attharaka citthu cokhalayi, toko urapiha ikahi, myaapu, ni myaapu co ncukhuma ni mikori. Mafarisi ni mayowantikha yahonkoha yiiraka: Eetthuci aa khanttharihelela ilema co mahumu o'ttiini, anlya woohinyawa, isiyani? Yesu ahaakhula eeraka: Anamirima miili! Nnapiyu Isaya holalya sana, awaacakani nyu, toko cantikhiyaya: Ala atthu ala ankittittimiha ni malaku paahi, nanso nrima aya uri uttayi ni mi. Anaakilapela vathiru; waneetthucihaya ikano ca atthu. Nhiyaka nlamulo na Nluku, phuttharaka ilema ca atthu, toko urapiha myaapu ni ikahi ni citthu cinci coolikana nnya. Ni aheerela: Nyu nnaavya mananna oohiya nlamulo na Nluku ni ilema cinyu. Musa heera: Waalemelihe athumwana na anumwana; ni: Ntthu nohala waalapha athumwane ni anumwane eeviye. Nanso nyu nneera: Ntthu nohala weerela athumwane atthuna anumwane wiira: Itthu yaahalaka wuuvahani nyu phi Korpan, maanaya itthuvo yoovaherera wa Nluku. Ciicammo khanonhiyera ntthu itthu yowapankela athumwane atthuna anumwane. Commo, nnaafutta nuulumo na Nluku nlattu wo'lema cinyu cinvahenyu. Ni naapanka citthu cinci toko nnya. Yesu aheehana mphwinko wa atthu ni aheera: Nviriyane ni mwiiweehe: Khiiwo iri uta wawe ntthu, ineera inakenle nhina mwawe, phoorya untatusa nharamu, nanso inkhuma muntthuni, yeeyo phinonkhaliha nharamu. Ntthu urina manyaru uwiiwelela, eewe! Waakenlyawe mpaani, nahile mphwinko, eetthuci awe yahonkoha maanaya nlikanihero nna. Ahaakhula eeraka: Nyu ciicammo khanneeweha? Khannocuwela wiira, citthu cothene co vate cinkela muntthuni, khacinontatusa nharamu? Kontha khacinkela munrimani mwawe, nanso nnapwiipwini, ni wahoolo cinaakhumela wanipuroni waya. Ciicale aanahimya wiira coolya cothene ciri co'halali. Ni ahohimya tho: Citthu cinkhuma muntthuni, cennyo phinonkhaliha nharamu ntthu. Nlattu nhina nrima wa ntthu phinkhumaya moopuwelo oonanara, uluva, winnya, wiiva, uraruwa, isooyo, wunlela coonanara, uthepya, uhilemeliha irutthu, urama, ukufuru, wiicoona, uhiwacera itthu yomaana. Citthu nnye cothene coonanara cinkhuma nhina, ni cinantatusa ntthu nharamu. Ukhuma wawe nipuro nne, ahorwaa nttetthe wo'Tiru ni uSitoni. Ahokela mpaani ni khaatthuna wiira acuweliye ni ntthu, nanso khoonrye wiipitha. Vano woohipica nthiyana aarina mwanawe mwanthiyana aavariye ni nnepa woonanara weewilyawe wuulumaciya ca Yesu, ahowa unkhoromela wamettoni wawe. Aari nthiyana nsenci, o'lapo yo'Siriya-Fenisiya, ni aananlepela wiira oomole ncini wa mwanawe. Ahaakhula: Woopacera, waarerihe asaana avone; khawanrera ukusa iyolya ya asaana ni waavonyera asilapwa! Ale mweeco, yahomwaakhula: Khweli, Pwiya, nanso hata asilapwa anaalya vathivaya meeca coolya ca asaana cimmoramora. Yesu ahomwiirela: Nlattu wo nuulumo nna, urweeke, ncini nihokhuma mwa mwanaa. Ahoturuwela uwani ni ahomphwanya mwamhima nonkomile wankorini. Ncini nahonhiya. Nakhumile tho nttetthe wo'Tiru, ahowela uSitoni, mpaka ntthiya no'Kalileya, aphulanihaka nttetthe wo'Tekapoli. Yahomwiihera ntthu oohiiwa, ni wanrikarikela wuulumaca, ni yahonlepela wiira anthatele ntata. Yesu antamihaka waatthuni ahonhela makokho mmanyaruni, ahonsuwela ni ukwanya nlimi ni isene. Ni awusaka miitho wirimu ahohihimerya, eeraka: Efatha; maanaya wiihule. Manyaru yahonhulya namarweele, nlimi nawe nahontthukuwa ni ahopacera wuuluma ratta. Yesu aheera wiira hinhimerye ntthu itthu yeeranele, nanso waatepawe waateliha, phaatepaya umwarusela. Atikhinacaka, yaanawiira: Cothene nopanka cootikhineeha, heewiha atthu oohiiwa, ni woolumaciha atthu oohuulumaca. Mahuku ale, ukhala wiira wahothukumana tho mphwinko muulupale na atthu khayaarina iyolya, Yesu aheehana eetthuci awe ni ahaahimerya: Kinawoonela ikiriri mphwinko ula. Nna va ahovira mahuku mararu unari ni mi woohilya itthu. Kalaseraka mphwinko ula woohilya itthu, unaahala ukhwa mahile ni iphiro, kontha akina akhumile uttayi. Eetthuci awe yahomwaakhula yiiraka: Nohala woorya cani ntthu waaliha nkatthe, watakhwani va? Yesu ahaakoha eeraka: Nrina mikatthe mikavi? Ale yahomwaakhula yiiraka: Nirina mikatthe saapa. Vano ahaalamula atthu ale wiira yunkomace vathi. Ahokusa mikatthe saapa nnye ni ahonsukuru Nluku, ahomyaniha ni ahaavaha eetthuci awe, wiira yaakawele atthu ale. Yahaana tho asihopa vakani. Ahoreriha ni aholamula wiira yaakawele. Yaholya mpaka urupala ni ikalakathela caahanle nnyo eetthuci awe yahottottela itthuttu saapa. Yaari atthu ene ookhalaka ilufu cese. Wahoolo ahaalasera, ni ahokela nkalawani n'eetthuci awe, n'ulapuwela nttetthe wo'Talmanuta. Yahowa mafarisi yaapacenre unyakulihana ni Yesu ni woontteha yahonlepela ikanyero yookhuma wirimu. Yesu ahihimeryaka ni nrima wothene, aheera: Nlattu isiyani nloko nna ninalepelela ikanyero? Khweli kinawuhimeryani wiira nna nloko nna khaninhala uvahiya ikanyero hata vakani. Yesu ahaahiya, ahokela nkalawani, ulapuwela ikhopela ikina. Eetthuci yaholiyala ukusa iyolya, ni nkalawani mmwe khayaarina iyolya mena vakani. Yesu aheerela: Moone, nkhale miitho mmweheehaka ratta miropo co mafarisi ni miropo ca Heroti. Vano ale yaanawaapelana ayaayoru yiirelanaka: Waaciye uhikhalana iyolya. Nanso Yesu ucuwela wawe mwaha ule, ahaakoha eeraka: Nnoopelani mwaha nlattu yoohikhalana iyolya? Khannacuwelela ni khanneeweha? Nri ni nrima wooturumala. Nhaana miitho ni khannoona? Nhaana manyaru nanso khanneewa ni khannoopuwela. Itthuttu kavi coocara ni coohala caattottenlenyu, wamyanihilyaka mikatthe mithanu kaakawelaka atthu ilufu thanu? Yahaakhula yiiraka: Khumi na piili. Ni wamyanihilyaka mikatthe saapa phwakawelaka atthu ilufu cese, mwacarihile itthuttu kavi co'kalakathela co mikatthe? Yahaakhula yiiraka: Saapa. Aanaweerela: Nanlelo khanneeweha? Yesu n'eetthuci awe yahophiya uPetesayita ni yahomwiihera ntthu oohoona, anlepelaka wiira ankwanye. Ahommarela ntata ntthu oohoona ni ahonrweha nceresere itthoko, ahonhela isenye mmiithoni mwawe, ahonthatela matata n'unkoha: Unawoonaka itthu? Ule ahoteesa miitho ni aheerela: Kinawoona atthu, yeettaka ankhala toko miri. Ahonthatela tho matata mmiithoni, n'ule ahopacera woona ratta ratta ni ahovona mpaka woona citthu cothene. Vaavale Yesu ahonlamulela urwaa uwannyawe, ni ahomwiirela: Uhikele umawaani. Yesu ahonwa na eetthuci awe, akelaka umawaani co'Sesareya ya Filipe. Mphironi ahaakoha eetthuci awe, eeraka: Atthu ayo aneera wiira Mi kipani? Ale yahomwaakhula yiiraka: Yohani Mpattisa, akina Eliya, ni akina aneera wiira uri mmoca wo minapiyu. Ahaakoha tho: Vano nyu nneera Mi kimpani? Peturu ahaakhula eeraka: We uKristu. Vano Yesu ahaalakihera wiira ahinhimerye ntthu itthu ila. Wahoolo ahopacera weetthuciha wiira Mwanawe Pinatamu nolamuliya uhuva wo citthu cinci, naahala ukhottiya ni mahumu, akhulupale o mayasataka ni mayowantikha, wiiviya ni wunwelela anavinre mahuku mararu. Ni aanawaahimerya itthu ila wohaakhuwakhuwa. Peturu ahomwiihana Yesu ni ahopacera unkuphula. Yesu nanso arukunuwaka, ni aawehaka eetthuci ahonkuphula Peturu, eeraka: Ukhume, Sotwani! Kontha khummwacera citthu ca Nluku, nanso, ca atthu. Eehanaka mphwinko wa atthu wamoca n'eetthuci awe aheerela: Ntthu atthunaka ukitthara mi, eekhotteke mwanene, akuseke nsalapa awe ni akitthareke. Kontha ule notthuna woopola ukumi awe, unanrihyaa. Ule unonrihyaa ukumi awe mwa nlattu wawaka mi ni wo nhupi woorera naahala woopola. Ntthu nohala uphurani aphwanyaka ittuninya yothene nanso unrihyaka nnepa awe? Atthuna ntthu nohala uvaha isiyani wo waakakhaniha nnepa awe? Kontha yoole nohala wuulihaciya muru nlattu wo mi ni moolumo aka nna nloko nooluvaluva ni no'tampi, ciicammo Mwanawe Pinatamu naahala wuulihaceriya muru ni yooyo awaaka munttittimihoni na Athumwane na ancelo attakattifu. Yesu ahaahimerya tho eeraka: Khweli kinawuhimeryani wiira ahaawo ari va, ahinhala ukhwa ahinaya woona umwene wa Nluku uwaka ni ikuru caya. Anavinre mahuku siita, Yesu ahaakusa Peturu, Yakopu ni Yohani, munnawe Yakopu, ahaarwana umwaakoni woorekama. Wonwo yakhalacile ayaayoru, ni Yesu aheetatusa ikhove awe wariyari waya. Coowara cawe cahothatuwa cowaarya, cootteela usilili toko khaawo mayokattha vathi va uwoorya utteeliha ciicale. Ahaakhumelela Eliya wamoca ni Musa ni oyeeli yaanawuulumaca ni Yesu. Peturu ahomwiirela Yesu: Mwalimu wahorera ukhala vaava. Niteke marapattha mararu, nimoca nawinyu, nikina na Musa nikina na Eliya. Kontha khaacuwela itthu yaahimyawe nlattu yaanawoova venci. Ni nahokhuruwa nihutte nakhunenle ni ntthuuci, ni nahokhuma ncu nnihutteni neera: Ula mwanaka oofentiya. Mmwiiweleleke! Nenna nna, awehaka, khayamoonne tho ntthu, ari Yesu veekhawe. Wakhuruwaya mmwaakoni, Yesu ahaalamulela wiira ahinhimerye ntthu itthu yoonnyaya, mpaka wanhalawe wunwelela Mwanawe Pinatamu mwa atthu ookhwa. Ale yahotthara moolumo ale, nanso yaanakohana ayaayoru maanaya, wunwelela mwa atthu ookhwa. Yahonkoha yiiraka: Nlattuni mayowantikha yiiraka, woopacera nolamuliya uwa Eliya? Ahaakhula eeraka: Aye, Eliya naawa wiira alokihere citthu cothene, nanso yantikhiye isiyani ya Mwanawe Pinatamu, wiira naalamuliya uhuva venci n'unyoholiya. Mi mweeco kinawuhimeryani: Eliya howa ni yahompankela citthu cothene caaphavenlyaya, toko cantikhiye. Naphile waryaya eetthuci awe ahoona mphwinko muulupale wa atthu warukurenrye ayo, ni mayowantikha anyakulihanaka na ale. Amoonakaru Yesu yahotikhina ni yahotthimakaca unkoha isalama. Ni ule ahaakoha ale: Nnonyakulihanani? Ntthu mmoca mwa mphwinko ule, ahomwiirela: Mwalimu, kihowiihera mwanaka, rina nnepa woohuulumaca. Wammaraka vale, unamphatela vathi ni ule naapacera ukhuma niphooru, ucekesa miino ni phuumaka teyeye. Kihaalepela eetthuci aa wiira yoomole ncini, nanso khayoonrye. Yesu ahaakhula eeraka: Nloko na atthu oohaamini ni oohiloka! Mpaka yakhani kinhalaka wukhalanani ni kuuvilelakani? Nkiwiihere uno mmirawo oyo. Yahommwiihera. Nimoonakaru Yesu, ncini nahompukunyaa mwanhima ni ikuru, mpaka umphatela vathi, ni ahopacera uphirikyaa akhumaka niphooru mwaano. Yesu ahaakoha athumwane eeraka: Itthu ila inomwiirannya ikhumelo yakhani? Na ale yahaakhula yiiraka: Ikhumelo mwanamwane, ni imaara cinci nahommonyera wamooroni ni mmaasini wiira nimwiive. Nanso wooryaka vale upanka itthu, unoonele ikiriri ni unikavihere. Yesu ahomwiirela: Wooryaka! Ntthu nokupali citthu cothene cinawooryanyaa. Nenna nna, athumwane mwana oyo yahokhuwa: Kinaakupali; nkikavihere uhikupali waka! Yesu, oonaka wiira atthu enci yaanawa, aholamulela nnepa woonanara ni aheerela: Nnepa wohuulumaca ni wohiiwa, Mi kinawulamulela, ukhume wamwana ola ni uhinturuwele tho. Ni nnepa, ukhuwaka ni wiicipulacaka ni ikuru, wahokhuma. Mwanhima ahokhala toko ookhwa, mpaka atthu enci wiira hokhwa. Nanso, ammaraka ntata, Yesu ahommusa, ni ule aheemela. Ukela wawe mpaani, eetthuci yahonkoka veekhawe: Nlattuni hi khanoonrye woomola? Ahaakhula: Nloko nna ninoomoliya ni iswali ni utthuka paahi. Akhumaka wonwo yahottupulaniha ilapo yo'Kalileya, ni Yesu khaatthuna wiira acuweliye ni ntthu, nlattu aanavira eetthucihaka eetthuci awe ni aanaweerela: Mwanawe Pinatamu naavahereriya mmatatani mwa atthu, ni ala anaahala umwiiva, nanso nakhwile, anavinre mahuku mararu nowowunwelela. Nanso ayo khayeeweehile itthu yaahimyawe ni yaanoova unkoha. Yahophiya uKafarnaumu, ni, anari uwani, Yesu ahaakoha: Mwavanyihanani mphironi? Yahomaalaca, nlattu mphironi yaanavaanyihana ayaayoru, wiira tipani ri muulupale mwa ale. Unkomaka, Yesu aheehana eetthuci awe khumi n'eeli ni ahaahimerya: Ntthu aphavelaka ukhala muulupale, eepanke mwankani mwa atthu, ni akhale nrumeyi a atthu othene. Ni ankusaka mwanamwane, ahomweesa iriyari aya, ahommarela ni aheerela: Ntthu nomwaakhelela mwana mwa ncina naka, nokaakhelela mi, ni ntthu nokaakhelela mi, khankaakhelela mi, nanso ule kirumile. Yohani ahomwiirela: Mwalimu, nihomoona ntthu oomolaka macini mwa ncina ninyu. Nihomwaateliha ntthu uyo kontha khanakhala awihu. Yesu ahaahimerya: Nhimwaatelihe, kontha khaawo nopanka cootikhineeha mwa ncina naka, nenna na phukuuluma yoonanara. Kontha ntthu hinoniina, ri ni hi. Ntthu noovahani ikahi yo maasi wiira mmurye nlattu wookhala eetthuci awe Kristu, khweli, kinawuhimeryani wiira khanhaleela mena vakani itthuvo awe. Ntthu nohala unkosiha mmoca acikani ankikupali mi, phatari atthukeleliye nsiko mmo nsilo noosileliya ni avonyeriye mpaharini. Wakhala wiira ntata naa ninawukosiha, uthikile. Phatari ukela wukumini ni ntata noopahuwa, wahohiyana ukhalana matata oomeeli n'urwaa umooroni uhinttiphyaa. Wonwo uhinkhwa asunku, ni mooro khunttiphyaa. Wakhala wiira nnyaa naa ninawukosiha, uthikile. Phatari ukela wukumini unapahuwile, wahohiyana ukhalana oomeeli uvonyeriyaka umooroni. Wonwo uhinkhwa asunku, ni mooro khunttiphyaa. Wakhala wiira niitho naa ninawukosiha, uphele. Phatari ukela umweneni wa Nluku ni niitho nimoca, wahohiyana ukhalana oomeeli n'uvonyeriya umooroni. Wonwo uhinkhwa asunku, ni mooro khunttiphyaa. Phimaana khula ntthu naahala ulukiya ni mooro. Maakha phi itthu yoorera, nanso yathatuwaka ooririya, ammolukiya ni isiyani? Nkhalaneke maakha mwa nyu ni mweetteke ni mpuha ntthu ni nkhwawe. Vano Yesu ahokhuma vale ni ahorwaa nttetthe wo'Yuteya nikhopela nikhwawe no Yortani. Yahowa atthu enci nipuro naaryawe, aanaweetthuciha toko caalemalenlyawe. Vaavale yahowaaca mafarisi wiira anttehe ni yahonkoha wiira: Naattuniheriya nlopwana waamwalanana amwaarawe? Ahaakhula eeraka: Musa oolamulenleni isiyani? Yahomwaakhula yiiraka: Musa holevela waavaha iwarakha yoomwalana, ni waahiya. Yesu ahaakhula tho eeraka: Nlattu wooturumala nrima enyu phuvahilyaweni nno nlamulo nno. Nanso, yapattusiyeru ilapo, Nluku ahompanka nlopwana ni nthiyana. Phimaana nlopwana naahala waahiya athumwane na anumwane nokowaaluttanana amwaarawe, ni oyeeli ankhala irutthu imoca. Commo ayo khaanakhala tho eeli, nanso irutthu imoca. Phimaana, itthu iluttanihilyawe Nluku, ntthu himwalanihe. Anaphile uwani, eetthuci awe yahonkoha tho itthu ile. Yesu ahaahimerya eeraka: Ntthu naamwalanana amwaarawe, mari uhikhanle paahi nlattu wooluva, phwaathelaka athiyana akina, neetta uluva. Ni nthiyana oomwalananiya atheliyaka ni nlopwana nkina, neetta uluva. Atthu yaanawiiha asaana wiira aakwanye, nanso eetthuci awe yaanawaateeliha. Yesu, oonaka itthu ile ahonyoonyinya ni aheerela: Mwaahiye asaana ayo, nhaateelihe uwa waryaka, kontha umwene wa Nluku uri wawaya. Khweli kinawuhimeryani wiira: Ule hinaakhelela umwene wa Nluku toko mwana, khanhala ukela wonwo. Wahoolo ahaakusa vayawani phwathatelaka matata ni ahaareriha. Wakhumilyawe eettaka ni iphiro, ahomwaattamerya ntthu atthimakacaka, ni akhoromelaka ahonkoha: Mwalimu omaana, kipankekeni wiira kaphwanye ukumi woohimala? Yesu ahomwaakhula eeraka: Unkiihanelani omaana? Khaawo ri omaana mari hikhanle Nluku paahi. Unaacuwela malamulo: Uhiive, uheette uluva, uhinnye, uhikhale saahiti owootha, uhithepye, waalemelihe athumwana na anumwana. Ahomwaakhula eeraka: Mwalimu, cothene nnya kiheettela ikhumelo umirawo aka. Yesu ahonwehecesa, ni ahonfenta, ni ahomwaakhula eeraka: Inawuhaleela itthu imoca. Urwee ni watumihe citthu cothene cirinaa, ni ncurukhu uyo waavahe amasikiini, ni unkookhalana nhakhu wirimu, wahoolo uwe ni ukitthare. Nanso, weewilyawe nuulumo nne, ahothulana ni ahokhuma acukulacaka, kontha aarina mihakhu cinci. Awehaka nceresere, Yesu aheerela eetthuci awe: Thaciri urikarika ukela wumweneni wa Nluku. Eetthuci wahooma uwanoni, wowiiwa moolumo ala. Nanso Yesu ahopwahera eeraka: Asaanaka, cirikarikilyaya ukela wumweneni wa Nluku, ale ankhuluvela mihakhu. Nanso wari wookhwya uvira inkamira wamwiitheni wo sinkano, woovikana thaciri ukela wumweneni wa Nluku. Ale yahotikhinaca venci ni yaanawiirelana ayaayoru: Vano, tipani nohala woorya woopwa? Yesu ahaaweha ni aheerela: Iyo khinooryaa wamiithoni wa atthu, nanso ni Nluku, citthu cothene cinawooryaa. Peturu ahopacera unhimerya eeraka: Hi nihohiya cothene ni nihoottharani. Yesu ahaakhula eeraka: Kinawuhimeryani ikhweli wiira khaawo ntthu nohala uhiya inupa awe, asunnawe, asirokorawe, athumwane na anumwane, asaana atthuna imatta cawe nlattu wawaka, ni nlattu wo nhupi woorera, phihaakhela mpaka imaara iminya, ukati urihu ula, inupa, asunnawe, asirokorawe, anumwane, asaana ni imatta, wamoca ni woomolanihaciya, ni wahoolo ukumi woohimala. Nanso enci oopacera ankokhala owiiheerya, ni owiiheerya ankokhala oopacera. Eetthuci yaanaweetta ni iphiro ni yahovattela uYerusalemu, ni Yesu aari uhoolo waya. Yaanatikhina ni yaanantthara ni woova. Ahaakusa tho eetthuci khumi n'eeli, ahopacera waahimerya itthu yaahala umwiiranela, eeraka: Nna va ninvattela uYerusalemu, ni Mwanawe Pinatamu naahala uvahereriya mmatatani mwa akhulupale o mayasataka ni mayowantikha. Ayo anaahala umwiiviha. Anaahala unvaherera mmatatani mwa amalaponi, wiira antarawace, amwaafyulace ni ankhomele wansalapani, nanso nihuku noneeraru naahala wunwelela. Yakopu ni Yohani, asaana a Sepeteu, yahomwaattamerya ni yahomwiirela: Mwalimu, nimphavela, unipankele yothene inhalehu wuulepela. Yesu ahaakoha eeraka: Nnophavela kuupankeleni isiyani? Yahomwaakhula yiiraka: Wumweneni waa, nonkome, mmoca moono wo nlopwana, ni nkina moono wo nthiyana. Yesu ahaakhula eeraka: Khannocuwela inlepelenyu. Nnawoorya uwurya ikikhompe inhalaka uwurya, ni waakhela upattiso unhalaka waakhela? Ale yahaakhulaca yiiraka: Ninawoorya. Yesu ahaahimerya eeraka: Nnaahala uwurya ikikhompe inhalaka uwurya, ni nnaahala upattisiya n'upattiso unhalaka upattiseriya, nanso wunkoma moono aka wo nlopwana atthuna wo nthiyana khakilamuleliye wuuvahani, nanso uri wa ale atthenkemaniheriye. Akina khumi, wiiwa waya mwaha ule, yahonrusanana Yakopu ni Yohani. Yesu aheehana ni aheerela: Nnaacuwela wiira ale oocuwaneehiya ukhala alamuli o mwiilaponi anawaathawala atthu, ni akhulupale anawaahuviha atthu ni ikuru caya. Nanso wa nyu, kuhimweni commo. Ntthu notthuna ukhala muulupale wa nyu, nolamuliya ukhala nrumeyi. Ni ntthu notthuna ukhala oopacera mwa nyu, nolamuliya wiiyeviha toko ipottha ya atthu othene. Nlattu Mwanawe Pinatamu khaawile uvareliya nteko, nanso wile uvara nteko n'uvaha ukumi awe wiira oopole atthu enci. Yahophiya uYeriko. Wakhumaya uYeriko n'eetthuci awe, ni mphwinko muulupale, Partimeu, mayolepela oohoona, mwanawe Timeu, ahonkoma nceresere iphiro alepelacaka icimola. Weewilyawe wiira Yesu o'Nasaree naavira, ahokhuwela: Yesu, Mwana a Taviti, ukoonele ikiriri! Atthu enci yaanankuphula wiira ammaalihe, nanso ule phaatepawe ukhuwela eeraka: Mwana a Taviti, ukoonele ikiriri! Yesu aheemela ni aheera: Mmwiihane. Yahomwiihana ntthu uhoona yiiraka: Ulipe nrima, wunwe, nawiihana. N'ule, arulaka ikacako awe, ahotupha ni ahorwaa wa Yesu. Yesu ahonkoha eeraka: Umphavela kuupankele isiyani? Oohoona ahaakhula eeraka: Mwalimu, kimpheela woona. Yesu ahomwiirela: Urwee. Waamini waa nwo uhowoopola. Wowaakuvyaca wene ahopacera woona, n'untthara Yesu mphironi. Yesu n'eetthuci awe yahattameryaca uYerusalemu, yahophiya uPetifaki ni Petaniya, wakhiviru ni mwaako wo Olivera ni ule ahaaruma eetthuci eeli, eerelaka: Murwee aliteya ari uhoolo; mwaphiyaka nwo, nnaamphwanya natthukeleliye mwapuuru hinatoko uweliya. Mwantthukule ni mwammwiihe woono. Akhalaka wiira ntthu nookohani: Nlattuni mpankaka ciicammo? Mmwiireleke: Apwiya anaamphavela, ni ankowuturuselani wowaakuvyaca. Yahorwaa phumphwanyaka mwapuuru natthukeleliye wankhorani, mphantte wo vate wo'luwani, ni yahontthukula. Atthu yaari wonwo yahaakoha: Nnopankani muntthukulaka mwapuuru? Yahaakhula toko Yesu caahimenryawe, ni yahaahiya urwaaca. Yahonrwehela Yesu mwapuuru uyo, yahonkhunela ikuwo caya, ni Yesu ahonwela. Atthu enci yaanawaatala ikuwo caya mphironi, akina yamwarusela miritta cikithi caathikinlyaya mmattani. Atthu yaari uhoolo mpaka yaantthara, yaankhuwela yiiraka: Hosaana! Horeriya ule nowa mwa ncina na Apwiya! Uhoreriya umwene umwa wa athumwanihu Taviti! Hosaana wo nculu! Ahophiya uYerusalemu, Yesu ahokela inupa ittakattifu, ni namanle uweha citthu cothene caanrukurenrye, wahokhala yocoocilo, ahokhuma, phurwaka uPetaniya n'eetthuci awe khumi n'eeli. Wasilyaya, wakhumaya uPetaniya, Yesu yahonvola itala. Oonaka uttayi mwiri wo nfikera waari ni matakhuru aya makithi, ahorwaa uweha wakhala wiira uhaawo nhokorokho wowiima. Nanso aattameryaka, khaaphwanyile, aaphwanyile matakhuru paahi, kontha khawaari ukati wowiima mihokorokho. Aheerela vano nfikera ule: Hikhale tho nohala ulya cowiima caa. Ni eetthuci awe yaheewa itthu ile. Yahophiya uYerusalemu, Yesu ahokela wapuwani wo'nupa ittakattifu, ni ahoomolaca othene yaatumihaca ni yaathuma mpaani mmwe. Ahopinttulaca meeca a atthu yaakakhanihaca ncurukhu ni ihice ca atthu yaatumihaca ikhuntta, ni khaantthunihera ntthu wiira eettakane itthu phi itthu wapuwani wo'nupa ittakattifu. Aanaweetthuciha eeraka: Ihantikhiya wiira inupa aka inhala wiihaninya n'unethi wo'lapo cothene, inupa yo'swali. Nanso nyu nhotatusa nikhuku na anamwiinya. Akhulupale o mayasataka ni mayowantikha yaheewa itthu ile, ni yaaphavela mananna oomwiiva, nanso yaanamoova, nlattu wo mphwinko wothene waakhala wotikhineehiya ni meetthuciho awe. Wiila waya, yahorwaa uta waya iparasa. Uvira waya, wicisu, yahoona mwiri wo nhokorokho unoomile, ni mitithari caya cothene. Peturu oopuwelaka, ahomwiirela Yesu: Wooneke mwalimu, mwiri ula ulaphilyaa, uhooma. Yesu aheerela: Munkupali Nluku. Khweli kinawuhimeryani, ntthu eerelaka mwaako ula: Wiiphele ni wiivonyere mpahari, ni ahaanyihereke munrimani mwawe nanso akupaliki wiira itthu ihimilyawe inawiiranyaa; khweli, inawiiranyaa. Phimaana, kinawuhimeryani wiira citthu cothene cinhalenyu ulepela nswalini, nkupaliki wiira nnawaakhela, ni nnaapattha. Mweemelaka vale wiira nswali, mwakhalanaka mwamweetthu ni nkhwiinyu, munleveleke wiira Athumwaninyu, ari wirimu, yuuleveleleni cookosa cinyu. Nlattu, mwahaaleveleleke akhwinyu, Athumwaninyu ari wirimu khanhala ulevelela cookosa cinyu. Yahoturuwela uYerusalemu, ni Yesu eettaka wapuwani wo'nupa ittakattifu, yahomwaattamerya akhulupale o mayasataka, mayowantikha ni mahumu, ni yahonkoha yiiraka: Umpanka nnya citthu nnya n'ulamuli wa pani? Oolamulenle tipani upanka citthu nnya? Yesu ahaakhula eeraka: Mi kinawukohani itthu. Nkaakhule, ni mi kinawuhimeryani umphwanyaka ulamuli unkipankiha nnya citthu nnya. Upattiso wa Yohani waari wo wirimu, atthuna wa atthu? Nkihimerye. Ale yahopacera wiirelana ayaayoru coo: Naakhulaka wiira wo wirimu; naahala unikoha wiira: Kaahiki nhinkupalenleni? Neeraka, wa atthu, ninawoova mphwinko. Nlattu othene yamoona Yohani ukhala nnapiyu. Vano yahomwaakhula Yesu yiiraka: Khanincuwela. Ni Yesu aheerela: Hata Mi akinoohimeryani kivahile ulamuli unkipankiha citthu nnya. Yesu ahopacera woolumacera ni malikanihero eeraka: Ahaawo ntthu aarina imatta yo'vinyu, ahopophela nkuco, ahothipa nlitti no waameliya ivinyu ni ahoteka isanca. Wahoolo ahaahiyera mayolima ni ahokhuma arwaaka ikwaha yoottayi. Waphilyaya ukati woorottowola, ahonruma nrumeyi awe wiira aakhele mphantte awe wo mihokorokho co mmattani. Nanso ale yahommara, yahomwaatta n'umoomola woohi itthu. Ni ahonruma nrumeyi nkina. N'uyo tho yahompwesa muru ni yahontarawa venci. Ahonruma nkina, ni yahomwiiva. Ahaaruma akina enci, na ale yahaatta ni akina weeva. Nahalenle nlelo mwanawe oofentiya, umwiisoni ahonruma ule, eeraka: Anaahala unlemeliha mwanaka. Nanso, mayolima yaheerelana ayaayoru: Ula phinhala waakhela nhakhu uyo! Nrwee, nimwiive, wiira nhakhu uyo ukhale wawihu. Yahonvaraca ni yahomwiiva, n'unrihela nceresere imatta. Mwanene imatta ile nohala upankani? Naahala uwa ni weeva mayolima ayo, ni waavaha imatta mayolima akina. Khannasoma cowantikhiya? Nnyo cineera: Nluku nikhottiye ni mayoteka, pheesiye ukhala nowookolela nlootho. Iyo inkhuma wa Apwiya, ni iri yootikineeha wamiithoni wihu. Yaanawaavya ummara, nanso yaanawoova mphwinko, nlattu yaheeweha ratta, wiira nlikanihero nne naaca yaayo. Yahonhiya ni yahorwaaca. Wahoolo yahonrumihela mafarisi ni annaheroti akina wiira ammare mmoolumoni. Amwaattameryaka yahomwiirela: Mwalimu, ninaacuwela wiira nri eekhweli, khaawo nonramelenyu, maana khannoweha makhalelo a ntthu, kontha nnawiitthuciha iphiro ya Nluku, toko ciryaya yeekhweli. Unihimerye, wanaalamuliya uliviya nsoko Sesari atthuna mena? Ninlive atthuna nihinlive? Yesu acuwelaka unamirima aya miili, ahaakhula eeraka: Nnokittehatteherani? Nkoonihere ncurukhu uyo. Yahomwiihera ni ahaakoha eeraka: Ila ilatarato ela ni yaantikhiye ela yawani? Yahaakhula yiiraka: Ya Sesari. Vano Yesu aheerela: Munvahe Sesari iri ya Sesari, ni Nluku iri ya Nluku. Ni yahotikhinaca venci. Wahoolo yahowa masatusi, aneera khuuwo wunwelela, ni yahonkohaca, yiiraka: Mwalimu, Musa eenre wiira nthiyana akhweliyaka awannyawe woohaayarana asaana, ayo anaatheliya ni munnawe waacera annyarele asaana. Vano yahaawo asilopwana saapa eerukulu imoca. Oopacer'oyo ahonthela nthiyana ni ahokhwa woohinyarana mwana. Onayeeli uyo ahonthela nthiyana nankhwele ule, n'uyo ahokhwa woohinyarana mwana. Ni ciicammo wahomwiiranela oneeraru uyo. Ni othene saapa yahokhwa woohinyarana mwana. Wiimaleloni ahokhwa nthiyan'ole. Wanhala wunweleliya va, nthiyan'ole nohala ukhala awannyawe phavi? Kontha asilopwana saapa ale yahonthela nthiyan'ole. Yesu ahaakhula eeraka: Nnaavonyiha nlattu woohicuwela cowantikhiya mena ikuru ca Nluku. Phimaana wanhalaya wunweleliya mwa atthu ookhwa, khunhala ukhala uthela mena uthelihana, nanso ankokhala toko ancelo owirimu. Khansomile itthu ihimilyawe Nluku mwaha wo wunwelela wa atthu ookhwa? Toko Nluku caamuulumannyawe Musa ukati wapharelaya nikukhu woohiivya, eeraka: Mi ki Nluku a Aparahamu, Nluku a Isaki, ni Nluku a Yakopi? Maana Nluku khanakhala Nluku a atthu ookhwa, nanso ri Nluku a atthu akumi. Nyu khanrere weetta n'ututhi. Ahomwaattamerya mayowantikha eewile avanyihanaka, ni oonaka wiira Yesu ahaakhula ratta, ahonkoha eeraka: Phinni nlamulo noopacera wo malamulo othene? Yesu ahaakhula eeraka: Noopacera phi nna: Wiiwe Sirayeli, Apwiya Nluku ihu phi Mwanene Nluku veekhaya. Waafente Apwiya Nluku aa, ni nrima aa wothene, ni nnepa aa wothene, na ankhili aa othene, ni ikuru caa cothene. Nonayeeli phi nna: Unfente nkhwaa toko cineefentaa umwanene. Khaniwo nlamulo noopwaha ala. Mayowantikha yahomwiirela coo: Urera cinene, Mwalimu, khaawoothile weenryaa wiira ule ri veekhawe ni khaawo tho nkina nompwaha ule. Ni unfente ni nrima aa wothene, ni ankhili aa othene, ni nnepa aa wothene ni ikuru caa cothene, toko cineefentaa umwanene. Iri itthu yuulupale woovikana isataka coopahiya ni cooveleelihiya cothene. Yesu, oonaka wiira ntthu uyo ahaakhula ni nruku, ahomwiirela: Khuri uttayi n'umwene wa Nluku. Ni khaariwo tho oonkoha itthu. Eetthucihaka wapuwani wo'nupa ittakattifu, Yesu ahokoha eeraka: Mayowantikha aneerelani wiira Mesiya ri mwana a Taviti? Taviti mwanene, athoonyeriyaka ni Nnepa Nttakattifu, heera: Apwiya yaheerela Apwiya aka: Wunkome moono aka wonlopwana, mpaka weesa eenani aa vathi waya inyaa caa. Taviti mwanene namwiihana, Apwiya. Nokhala cani mwanawe? Ni mphwinko muulupale waanamwiiwa n'utteeliya. Wowiitthuciha, Yesu eera coo: Nkhale miitho, mwiikasoope ni mayowantikha unaacivela uwaraca ihancu, usalameehiya mmapacarini, wunkoma mapuro oopacera mmasinakokani ni mmasikuhuuluni. Ayo anawaalyacera anankhwele atupererihaka upanka iswali coorekama. Yaayo atthu ayo anaahala waakhela ihukhumu yuulupale. Yesu ahonkoma uhoolo waya ikasa yaaheliya cooveleela ni aanaweha atthu wahelaya ncurukhu nkasani mmwe. Mathaciri menci yaanahela ncurukhu mwinci. Vano, ahowa nthiyana nankhwele oohuva, ahaahela nkasani mmwe atoosu eeli, oohi ifayita. Yesu aheehana eetthuci awe ni ahaahimerya wiira: Khweli kinawuhimeryani wiira nthiyana nankhwele oohuv'ola hovaha nkasani yo'tthuvo wowaapwaha atthu othene. Nlattu, othene yaavaha itthu yoohalahala muthacirini mwaya, nanso ula muhuvani mwawe, hovaha yothene yarinawe. Waakhumawe inupa ittakattifu eetthuci mmoca ahonhimerya: Mwalimu, moone, maluku menci ale ni cootekiya nnya! Yesu ahaakhula: Unawoona cootekiya nnye cuulupale? Khaninhala ukhala nluku nootataanihinya ni nluku nikhwaya; othene anaahala ukwanulaciya. Yesu ahonkoma wamwaakoni wo Olivera, uhoolo waya inupa ittakattifu, vano Peturu, Yakopu, Yohani ni Anteree yahonkoha ntthikini wiira: Unihimerye, cinhala wiirannyaa yakhani nnya citthu nnya? Ni inhala ukhala ikanyeroni inthoonyera wiira citthu nnye ciri wakhiviru? Yesu aheera: Mwiinemecere, wiira hikhale nohala wuuthepyani. Maana enci anaahala uwa mwa ncina naka yiiraka: Phi mi! Ni anaahala waathepyaca atthu enci. Ukati unhalenyu wiiwa wuuluminya co'khotto ni mwaha wo'khotto; mwiiwaka nhituthuwe, kontha unaalamuliya wiiranyaa commo, nanso khunakhalaka wuumaleloni. Ilapo inaahala waana ni ilapo ikhwaya, ni umwene unaahala waana n'umwene nkhwawe. Inaahala uvola itala, ni mapuro menci itthaya inaahala uttettemela. Cothene nnyo cinthoonyera upacera wo mahuviho. Nkhale miitho! Anaahala wurwehani upwaroni, ni anaahala uwaafyulacani mmasinakokani. Nlattu wawaka nnaarwaaninya wa alamuli ni mamwene, wiira mwakhale asaahiti wa yaayo. Nanso woopacera nhupi woorera unaahala uhimeriya maloko othene. Vano mwakusiyaka wiira mwatthukiye, nhoove itthu inhalenyu uhimya. Nanso nhimye itthu inhalenyu uvahiya ukati yooyo, kontha khannakhalaka nyu nnohala wuulumaca, nanso Nnepa Nttakattifu. Ntthu ni munnawe anaahala wiivihana; thumwana ntthu ni mwanawe; asaana waahanyuriha athumwanaya, mpaka weeva. Nnaahala wiinananinya nlattu wo ncina naka, nanso ule nohala ulipelela irima mpaka ummaleloni, naahala woopwa. Moonaka miikho cowoopiha ni colava nipuro nahalamuliya ukhumelela, ntthu nosoma uyo eeweehe! Vano ale ari uYuteya atthawele umyaakoni. Ule ri wancaarani hikhuruwe, hata hikele mpaani wiira akuse itthu, ni ntthu ri umattani hituruwele uwani wiira akuse ikacako awe. Kaasope ale anhala ukhala ni irukulu ni ale anhala waamwiha yooyo ukati uyo! Nvekele wiira ukati wootthawa uhikhale iyiita. Nlattu mahuku ale ankokhala mahuviho menci ahinatoko ukhumelela yompiyeru ittuninya ni hata khanhala ukhumelela tho. Ni Apwiya yahaakhuvehile mahuku ale, hata ntthu mmoca khoopwa, nanso nlattu wa atthu oothanliya ni Nluku, uyo hokhuveha. Akhalaka ntthu nohala uwiirelani: Mesiya ula va! Atthuna: Wamoone ri nwe! Nhikupali. Kontha anaahala ukhumelela asimesiya enci owootha, ni minapiyu cowootha ni anaahala upanka ikanyero cinci ni cootikhineeha wiira yaathepyace atthu, wanooryaya pooti waathepya oothanliya. Nanso nyu, nkhale miitho; kihoohimeryani cothene marapuroru. Nanso yaayo mahuku ayo, anamanle mahuviho ale, ncuwa ninaahala uripela, ni mweeri khunhala waarya, itthoottwa co wirimu cinaahala umora, ni ikuru co nculu cinaahala uttinkihiya. Vano naahala wooniya Mwanawe Pinatamu, awaaka mmahutteni ni ikuru cuulupale ni nttittimiho. Naahala waaruma ancelo awe ni waathukumaniha atthu yaathanlilyawe o malootho oomacese o'lapo, mpaka umalenlyaya ilapo ni umalenlyaya irimu. Mwiitthuce nlikanihero no mwiri wo nfikera. Ukati umpaceraya uphuwela matakhuru, nyu nnaacuwela wiira iyiita iri wakhiviru. Phimaana, moonaka nnya citthu cothene nnya, ncuwele wiira uyo ri wakhiviru ni wa nkhora. Mi kinawuhimeryani wiira khanimmira nna nloko nna cihinaya wiirannyaa cothene nnya. Irimu ni itthaya cinaamala, nanso moolumo aka khaammala. Nanso khaawo nocuwela nihuku atthuna ukati, hata ancelo ari wirimu, hata Mwana, ancuwela paahi Apaapa. Nkhale miitho, nrontte! Nlattu khannocuwela nihuku ninhalaya uphiya ukati ule. Uri toko ntthu aalakenle ikwaha awe, ahiyaka inupa awe, ahaahiyera iyuulupale arumeyi awe, khula ntthu ahovahiya nteko woovara, ni ahonlamulela mayorontta wiira arontte. Vano nrontte, kontha khannocuwela ukati unhalawe uwa mwanene itthoko; toko yocoocilo, atthuna uhiyu iriyari, atthuna uneepile nthupi, atthuna wicisu, wahikhumelele wiira, nawile ni wututuserani, huphwanyeni nrupaka. Itthu inoohimeryakani nyu, kinahimerya atthu othene: Nrontte! Yaahanle mahuku meeli uphiya isikuhuulu yo Paasikuwa ni nihuku ninliyaya mikatthe coohi miropo. Akhulupale o mayasataka ni mayowantikha yaavya mananna oontthuka wo makhuce n'umwiiva. Yeera coo: Itthu ila ihiirannye mahuku o'sikuhuulu wiira atthu ayo ahipanke ipokoho. Yesu nari uPetaniya, nonkomile wameeca uwannyawe Simoni namakuttula, ahowa nthiyana, nakusile iphotiri yo nluku na alapasturu inheliya makhura oonukhela yeehaninya nartu, oorika nttenko, ahopwesa iphotiri ile ni aheetthela makhura mmuru wawe Yesu. Nanso akina yahonyonyinya, yiirelanaka ayaayoru: Anhononacerani ala makhura ala? Yaantumihiya ni ncurukhu iminya ttharu, ni ncurukhu uyo waakawela amasikiini. Ni yahonkuphula nthiyan'ole. Nanso Yesu aheera: Mwaahiye! Nnakuphulacerani athiyana ala? Ala ahokipankela itthu yomaana. Kontha, amasikiini ankhalesa ni nyu, ni mwatthunaka nnawoorya waapankela coorera, nanso miyano akinkhala ni nyu mahuku othene. Ale ahopanka itthu yoonryaya. Ahoottiha ni makhura irutthu aka ahoolelihaka uvithiya waka kihinaya ukhwa. Khweli kinawuhimeryani wiira, nipuro phi nipuro no'ttuniya unhalaya ulalennya nhupi woorera, inaahimiya itthu ipankilyawe wiira yuupuweleliye. Vano, Yuta Iskariyoti, mmoca mwa ale khumi n'eeli, ahorwaa wa akhulupale o mayasataka wiira antumihe Yesu. Weewilyaya moolumo ale, cahaatteela mirima ni yahovaanela unliva ncurukhu. Vaavale Yuta aamwaavya nafasi oontumiha Yesu. Nihuku noopacera no mikatthe coohi miropo, ukati waveleelihiya mwakhontwaa o Paasikuwa, eetthuci yahonkoha Yesu: Untthuna wiira nuutthenkemanihereke vayi nipuro nonlelya Paasikuwa? Ahaaruma eetthuci eeli ni aheerela: Murwee uparasa. Nnaahala umphwanya ntthu oocisa mwaapu wo maasi. Muntthare ni munhimerye mwanene itthoko eyo wiira: Mwalimu naakoha: Iri vayi inupa inhalaka umaka ni kinlyaka Paasikuwa n'eetthuci aka? Vano uyo naahala wuthoonyerani nsana nuulupale niri uculu, nooratteliya ni nootthenkemanihinya. Mwaatthenkace mommo. Eetthuci ale ukhuma waya, yahorwaa uparasa, ni yahophwanya toko caahimeriyaya, ni yahontthenkemaniha Paasikuwa. Wiila waya, Yesu ahophiya n'eetthuci awe khumi n'eeli. Anonkomacile alyaka, Yesu aheera: Khweli kinawuhimeryani, mmoca wa nyu, nolya ni mi, naakuuluma makhuce. Yahopacera ucukulaca, yiirelanaka ayaayoru: Kaahiki phi mi? Yesu ahaakhula eeraka: Phi mmoca mwa nyu khumi n'eeli, nokilyana nttiisi nimoca. Mwana a Pinatamu naarwa, toko cantikhiyaya cimwaacaka yooyo, nanso hotakhaliya ule nohala umuuluma makhuce! Phatari hiyariye! Walyaya, Yesu ahokusa nkatthe ni ahosukurwela, ahomyaniha ni ahaakawela eetthuci awe, eeraka: Nkuseke ni nlyeke, ila phi irutthu aka. Wahoolo ahokusa ikikhompe, ahosukuru ni ahaavaha ni othene yahowurya. Ni ahaahimerya eeraka: Ila phi iphome aka, iphome yo nleehano nonaanano, invuviheriya atthu enci. Khweli kinawuhimeryani wiira akinhala uwurya tho nhokorokho wo nvitera mpaka nihuku ninhalaka uwurya wumweneni wa Nluku. Paahi, aneepile ncipo, yahokhumaca arwaaka umwaakoni wo Olivera. Vano Yesu aheerelaca: Yoola uhiyu ula, nnaahala ukihiya. Maana ihantikhiya wiira: Kinaanrakaliha nhakheli ni ikhontwaa cinaamwaryaca. Nanso, konwelelaka, kinaahoolela uKalileya. Peturu aheera: Pooti wuuhiya atthu othene, nanso mi akinoohiya. Yesu ahomwaakhula eeraka: Khweli kinawuhimeryani, ilelo uhiyu ula, nthupi uhinaya wiipa imaara piili, unaakiruna imaara ttharu. Nanso Peturu ahopwahera waakhula eeraka: Hata kilamuliye ukhwa ni nyu, akinoorunani. Ni othene yahoolumaca ciicale. Yahorwaa nipuro neehaninya Yetsemani, ni Yesu aheerela eetthuci awe wiira: Munkome va, mi kinkoswali. Ahonkusa Peturu, Yakopu, ni Yohani, ni ahopacera ucukula n'ukhuna masakha. Vano aheerelaca eeraka: Iroho aka inaacukula venci, icuku co nookhwa; nkhalace va, ni nronttace. Ahorwaa uhoolo vakani, ahokhoroma ni ahovekela wiira: Wooryanyaa, ula ukati ula ukipwahe. Ni eera: Paapa, nyu nnawoorya cothene. Ikipwahe ila ikikhompe ela! Wahikhale toko cintthunaka, nanso toko cintthunenyu. Vaavale, ahohokoleela nipuro naari eetthuci awe, ahaaphwanya arupacaka ni ahonkoha Peturu eeraka: Simoni, unaarupa? Khawoonrye urontta hata iwora imoca? Nrontte ni nvekele, wiira uhuuphwanyeni uttehattehiya, kontha nnepa uri woolipa, nanso irutthu iri yookenkennyaa. Ahorwaa tho uswali, aakulelihaka moolumo yaayo. Ahoturuwa tho ni ahaaphwanya arupaka kontha miitho aya yahocara ikhove. Ni khayaarina yomwaakhula. Ahowa imaara yoneeraru ni aheerela coo: Nyu nanlelo nnaarupa n'umumula? Wahotosa! Ukati uhophiya ni Mwana a Pinatamu neera avahereriyaka mmatatani mwa anatampi. Munwe ni nirwee! Namakhuce uyo hophiya. Oolumacak'ono nanlelo, ahowa Yuta, mmoca wa ale khumi n'eeli ale, nari ni mphwinko wa anakatana ni ikupitti, yaarumiye na akhulupale o mayasataka, mayowantikha ni mahumu o'ttiini. Namakhuce ahaavaha ikanyero eeraka: Nohalaka unsalamih'oyo n'unkapatta, phi yooyo, munvare, muntthuke ni munkuse ratta. Uphiya wawe, ahomwaattamerya ni ahomwiirela: Mwalimu! Ni ahonsalameeha. Yahommara Yesu, ni yahontthuka. Vano, mmoca mwa ale eemenle wonwo, ahotholola ikatana ahonrakaliha n'unthikila nnyaru na nrumeyi a nkhulupale o mayasataka. Yesu aheera: Mwile ni ikatana ni ikupitti wiira mwakitthuke toko kinhoolela mphwinko wowaatuphela atthu? Mahuku othene keetthuciha wapuwani wo'nupa ittakattifu nanso nyu khankitthukile. Nanso cowantikhiya cinlamuliya utthariheleliya. Vano, anhiyaka, othene yahotthawa. Ni ahontthara mmirawo mmoca eekhunenle ikuwo. Yahommara, nanso ahiyaka ikuwo ile, ahotthawa pwitipwiti. Yahonrweeha Yesu wa nkhulupale o mayasataka wathukumannyaya othene akhulupale o mayasataka, mayowantikha ni mahumu. Peturu ahontthara nttayi nttayi mpaka ipuwa ya nkhulupale o mayasataka. Vaavale ahonkoma wamoca na anarontta ootthaka mooro. Vano, akhulupale o mayasataka ni mphwinko wa akhulupale othene yaamwaavya nantuthi owiira amwiive Yesu, nanso khayaaphwanyile. Enci yaanahimya cowootha, nanso caahimilyaya khaweerana. Ahaawo yeemenle ni uromola yowootha ila yiiraka: Hi nihomwiiwa eeraka: Kinaahala ukwanyula inupa ela, itekiye ni matata a atthu, ni mahuku mararu kinaahala uteka ikina yoohitekiya ni matata a atthu. Nanso, hata ciicammo usaahiti aya khaweeranne. Vano, nkhulupale o mayasataka aheemela ni ahonkoha Yesu eeraka: We khunaakhula cinooriyelelaya ala atthu ala? Nanso Yesu ahomaala. Vano nkhulupale o mayasataka ahonkoha tho: We uKristu, Mwana a Nluku Oottottopeliya? Yesu ahaakhula: Phi yeemi, ni nnaahala umoona Mwanawe Pinatamu nonkomile moono nlopwana wa Nluku o'kuru cothene, ni awaaka mmahutteni o wirimu. Vano, nkhulupale o mayasataka ahaahula coowara cawe ni aheera: Nimphavelacerani tho usaahiti? Maana nhomwiiwa wakufuru wawe va! Nnoonela cani? Na atthu othene yahonhukhumu ukhwa. Wahoolo, akina yaanapacera unsuwela, yahonkhunela wiitho ni ikuwo n'umwaatta yiiraka: Ulohe! Ni mayorontta yahonkusa n'umwaattakaca. Peturu neemenle vate wapuwani, ahophiya nanteko mwanthiyana a muulupale a mayasataka. Umoona wawe Peturu ootthaka mooro, ahomwehecesa ni ahomwiirela: We ciicammo waari ni Yesu o'Nasaree. Ule nanso ahoruna, eeraka: Akinoncuwela, hata akineeweeha inhimyaa iyo. Wahoolo ahokhumela vate iluwani, ni nthupi waheepa. Nanteko mwanthiyana, umoona wawe tho, ahaahimerya atthu yaattamanannyawe: Ula phi mmocaru. Nanso ahoruna imaara yonapiili. Ukati vakani tho, ale yaari mmo, yahonhimerya Peturu: Khweli we phi mmocaru, kontha uri nkalileya. Nanso aholapha ni aholupela eeraka: Akinoncuwela ntthu nnomwaacenyu uyo! Wowaakuvyaca wene nthupi waheepa imaara yonapiili. Vano, Peturu ahoopuwela nuulumo naahimeriyawe ni Yesu wiira: Nthupi uhinaya wiipa imaara piili, we unaahala ukiruna imaara ttharu. Ni vaavale ahopacera wunla. Usakaru, yahothukumana akhulupale o mayasataka wamoca ni mahumu ni mayowantikha, ni mphwinko wa akhulupale othene, ni untthuka waya Yesu, yahonkusa ni yahonveleela wa Pilatu. Pilatu ahonkoha eeraka: We uMwene a ayuta? Yesu ahomwaakhula eeraka: We uhohimya. Ni akhulupale o mayasataka yahonriyelela citthu cinci. Pilatu ahonkoha tho eeraka: Khunaakhula itthu? Woone, citthu cinci cinriyeleliyaa na atthu ala. Yesu nanso khaakhunle tho itthu, ni Pilatu ahotikhina. Nihuku no'sikuhuulu, Pilatu aholemalela untthukula ntthu mmoca yaantthunaya atthu. Ahaawo nlopwana eehaninya Parapasi, aatthukiye wamoca na anaporonka nlattu yaamwiivile ntthu ukati wo nkhitto. Atthu enci yahonwa ni yahopacera ulepela itthu yalemalenlyaya upankeliya. Pilatu ahaakhula eeraka: Nnotthuna wiira kintthukule mwene a ayuta? Nlattu ahocuwela wiira akhulupale o mayasataka yaamwiihenre nlattu woonrama. Nanso akhulupale o mayasataka yaanatheperya mphwinko wiira phatari Pilatu antthukule Parapasi. Pilatu ahaakoha eeraka: Kinhala umwiiriha isiyani ula nnomwiihanenyu mwene a ayuta? Na ale yaankhuwaca tho: Unkhomele wansalapani! Pilatu ahaakoha tho eeraka: Pankileni yoonanara? Nanso ale yaantepaca ukhuwela nwe yiiraka: Unkhomele wansalapani! Pilatu, atthunaka waamaaliha atthu ale, ahaatthukulela Parapasi, ni aholamula wiira Yesu apsuliye ni akhomeliye wansalapani. Anatoropa yahonrweeha Yesu uhano, ni wahoolo yahothukumana nikhoto nothene. Yahonwariha ihancu yooceremela, ni yahonwariha ikhara yo miiwa wamuru wawe. Wahoolo yahopacera unkoha nrettele yiiraka: Salama, Mwene a ayuta! Yaanamwaatta wamuru ni nthale ni yaanansuwela ni ankhoromelaka yaananlapela. Wamanlyaya untarawaca yahonrula ihancu yooceremela n'unwariha ikuwo cawe. Vano yahonkumihera vate wiira akhomeliye wansalapani. Simoni nsirene, athumwane Alisantere ni Rufu, aakhuma umattani, ahokhanyererihiya ukusa nsalapa. Yahonrweeha nipuro neehaninya Kolokota, maanaya, nipuro no'kohi. Yahommaha ivinyu yootakaniheriya ni miira, nanso ahokhotta uwurya. Wahoolo yahonkhomela wansalapani. Ni akawelanaka coowara cawe, yaavyaka iparakha yaahalawe uphwanya khula ntthu. Yaari iwora yoneeraru wakhomeliyawe wansalapani. Waculu wawe yahaantikhiya yaariyeleliyawe: mwene a ayuta. Yahokhomeliya wamoca n'ule, anamwinnya eeli, mmoc'oyo moono nlopwana, nkin'oyo moono nthiyana. Ciicammo cootthariheleliya cowantikhiya cineera: Ahaalikeliya na atthu oonanara nrima. Atthu yaavira ayo, yaananruwana, apukunyaka muru, yiiraka: We, watankulaca inupa ittakattifu n'uteka wo mahuku mararu. Ukhuruwe wansalapani ni wiicoopole o mwanene aa! Ciicammo, akhulupale o mayasataka, mayowantikha ni mahumu o'ttiini, yaanantarawaca yiiraka: Hoopola akina ni khanoorya wiicoopola mwanene. Kristu, Mwene o'Sirayeli, ukhuruwe wansalapani wiira niwoone ni wukupali! Na ale yaakhomelaniyawe yaananruwana. Waphilyaya ukati wo'thana ipiphi yahokhunela ilapo yothene mpaka iwora yoneeraru yocoocilo. Uphiya waya iwora yoneeraru yocoocilo Yesu ahokhuwa ni ncu nowiirunya eeraka: Eli, Eli, lama sapaktani! Maanaya: Nluku aka! Nluku aka! Ukihiyenreni? Vano akina yaari vaavale, umwiiwa waya, yaheera: Mwiiwe! Uyo nomwiihana Eliya! Mmoca mwa ale ahotthimakaca uwiiha ntthoce nooheliya makari ahotthukelela muntathini ni ahonvaha wiira awurye, ni ahohimya: Noone wiira Eliya naawa unkurusela vathi. Yesu ahokhuwela ni ncu nowiirunya ni ahokhwa. Vano ikuwo yo mpaani mo'nupa ittakattifu yahaahuwa iriyariru ukhuma uculu mpaka vathi. Nhooleli a anatoropa eemenle cooco waaryawe Yesu, umoona wawe akhwaaka ciicale, aheera: Khweli ula aari Mwana a Nluku! Yahaawo tho athiyana yeemenle uttayi amwehaka; mwa ale ahaawo Mariya Mantalena, Mariya anumwane Yakopu aari mwankani ni Yusufu, ni Salome. Waaryawe Yesu uKalileya yaayo yahontthara n'unvarela nteko, ni athiyana akina enci yaanvelenle waakenlyawe uYerusalemu. Wiila waya, maana waari ukati wowiitthenkaciya nihuku no ntivela, ahowa Yusufu o wArimateya, humu oocuwanyaa ni oottitthima, aakhuluvenle uwa wo'mwene wa Nluku, aholipa nrima mpaka urwaa wa Pilatu ni aholepela nrutthu wa Yesu. Pilatu ahaakaaka wiiwa wawe wiira hokhwa, ni ahomwiihana nhooleli a anatoropa n'unkoha akhala wiira khwile mwaakhalayi. Nahimeriye ni muulupale uyo, nrutthu ahovahiya Yusufu. Yusufu nathumile ikuwo, ahokurusa nrutthu wansalapani, ni ahokhuneela ni ikuwo eyo. Wahoolo ahosikha mmahiye yaathipiye wamwalani ni ahottiyela ni nluku nuulupale wankhora wo mahiye. Mariya Mantalena ni Mariya anumwane Yusufu yahoona nipuro naavithiyawe. Uvira waya nihuku no ntivela, Mariya Mantalena, Mariya anumwane Yakopu ni Salome yahothuma makhura oonukhela ni yahorwaa uttikitthela nrutthu wa Yesu. Wicisu ncuwa nikhumaka nihuku noopacera no'sumana, yahorwaaca umahiye. Yaanawaakaka yiiraka: Tipani nokela unitamihera nluku niri wankhora wo mahiye? Nanso uphiya waya, yahoona wiira nluku nuulupale nne nahotamihiya. Ukela waya mmahiye yahomoona mmirawo nonkomile moono nlopwana, aawanre ihancu yootteela, ni yahoovaca. Uyo aheerela: Nhoove! Nyu nnomwaavya Yesu o'Nasaree, aakhomeliye wansalapani. Uyo honwelela! Khaawo va. Moone nipuro namweesilyaya. Vano, murwee, mwaahimerye eetthuci awe ni Peturu wiira Yesu nawuhoolelani mpaka uKalileya. Wonwo nnaahala umoona toko coohimenryaweni. Athukumelacaka ni yoovaka, athiyana ale yahokhumaca umahiye nwe ni yahotthawaca. Khayanhimenrye ntthu nlattu wo woova. Nonwelenle, wicisu aya nihuku noopacera isumana, Yesu ahonkhumelela woopacera Mariya Mantalena, yoola ankumihilyawe macini saapa. Uyo ahorwaa waacuweliha ale yaari ni Yesu, yeetta acukulaka ni yiikhupanyaka. Ale nanso, wiiwa waya wiira Yesu ri nkumi, ni Mariya ahomoona, khayaakupanli. Wahoolo aheeconeeha nnanna nkina wasilopwana eeli yeetta ni iphiro, arwaaka umawaani. Ayo yahoturuwa wiira yacuwelihe akhwaya, nanso na ayo khayaakupanli. Wahoolo waya, Yesu ahaakhumelela eetthuci awe khumi na mmoca alyaka, ni ahaakuphula nlattu woohikupali ni uturumala waya nrima, kontha khayaakupanli ale yaamoonne nonwelenle. Ni aheerela coo: Murwee ittuniya yothene mwaalaleere atthu othene nhupi woorera. Ntthu nohala ukupali ni upattisiya naahala woopwa, nanso ntthu hinhala ukupali, naahala uhukhumwiya. Ikanyero cinhala waatthara atthu ookupali phi nnya: Mwa ncina naka, ankowoomola minepa coonanara, ankowuuluma moolumo onaanano; ankovara inwaa, ni yawuryaka itthu yowiiva, khinhala waapanka itthu; ammowaathatela matata aretta, na ale anaahala uvona. Vano, Apwiya Yesu umaliha waya wuulumaca, yahaakheleliya wirimu, ni ahonkoma moono wo nlopwana wa Nluku. Vano eetthuci yahokhuma ni yahorwaa ulaka mapuro othene ni Apwiya yahaakavihera, yooneehaka nuulumo na Apwiya ni ikanyero cavelenle. Nyu oolemelihiya Teyofilu, atthu enci ahophavela wantikha cookhumelela caahiminye, ciiraneele wariyari wihu, toko cinihimyacenryaya atthu yaari asaahiti ukhuma wupaceroni, yooneehile ni avanre nteko woohimya nuulumo. Mi ciicammo kihaavya ucuwela ratta citthu ciiraneele ukhuma wupaceroni ni kiholakela uwantikhelani, nyu oolemelihiya Teyofilu, wiira ncuweleehe maanaya citthu ciitthucihiyenyu. Heroti, ukati waaryawe mwene o'lapo yo'Yuteya, ahaawo mayasataka eehaninya Sakariya, aari o mphwinko wo mayasataka Apiyasi. Ule ahaana amwaarawe yeehaninya Isapeli, yaari o nloko na Aroni. Oyeeli yaari o'sariya wamiithoni wa Nluku, yaanaweettela malamulo ni ikano ca Apwiya woohicovaciya. Khayaarina asaana, kontha Isapeli aari mwali eekupa ni oyeeli yahooluvalaca. Nkwaha mmoca, mphwinko wa Sakariya unakenle nteko, ahorwaa uvaha isataka wamiithoni wa Nluku. Toko caalemalenlyaya mayasataka, Sakariya wahommorela mwaavi wookela inupa ittakattifu ya Apwiya, wiira ampahe lumpani. Waaphilyaya ukati woopahiya lumpani, mphwinko wothene wa atthu waari vate uvekelaka. Vano ahonweela ncelo a Apwiya eemenle moono nlopwana wo'khipula yoopahiya lumpani. Sakariya woonnyawe, ahotuthuwa ni ahoopihiya venci. Nanso ncelo ahomwiirela: Sakariya uhoove, kontha uvekela waa nwo uheewiya, amwaaraa Isapeli anaahala unnyara mwana, ni unhala unvaha ncina na Yohani. Yooyo naahala wuutteeliha nrima ni ummootthapa. Ciicammo atthu enci ankotteeliya mwa nlattu wooyaryaa mwan'oyo, kontha nohala ukhala muulupale wamiithoni wa Apwiya. Uyo khanhala uwurya ivinyu hata yoohapala ni nokoocariya Nnepa Nttakattifu, ikhumelo mmirimani mwa anumwane, ni naahala waaturusela atthu enci o'Sirayeli wa Apwiya Nluku aya. Yooyo, nokorwaa uhoolo wa Apwiya. Unaahala uncara nnepa ni ikuru toko caarinawe Eliya, wiira aaturuselihe mirima mayoyara na asaanaya, ni aaturuselihe mirima atthu oohanyuriha wiira yeettele ikano ca anasariya wiira Apwiya atthenkaceriye atthu anhala waakhelela. Vano Sakariya ahonkoha ncelo ule eeraka: Kinhala ucuwela cani itthu iyo? Kontha mi kihooluvala ni amwaaraka ayo ciicammo. Vano ncelo ule ahaakhula eeraka: Mi Kapiriyeli, kinkhala wamoca ni Nluku ukati wothene, kihooruminya uwuulumana ni wuuhimyacera nnya citthu nnya. Vano unhala ukhala oohuulumaca mpaka uphiya nihuku ninhalaya ukhumelela nnya citthu nnya, kontha khukupanli moolumo aka, nanso inaahala ukhumelela ihimilyaka waphiyaka ukati aya. Vano atthu yammwehererya Sakariya yahotikinihinya nlattu woopica mpaani mo'nupa ittakattifu. Nanso ukhuma wawe khoorya wuulumaca. Vano atthu ale yahocuwelela wiira yahomphwanya iyooni waaryawe mpaani mo'nupa ittakattifu. Phimaana woohimyaca itthu phi itthu, aanthoonyaca ni khoolumaca. Vano waaphiyenryaya mahuku o wiinuwa nteko, ahorwaa uwannyawe. Uvira waya ale mahuku ale, amwaarawe yeehaninya Isapeli yahorupala irukulu ni yaheevithavitha ukati wo myeeri mithanu ni yaheera: Apwiya ahokiwehanana woorera wiira atamihe ihaaya caka wamiithoni wa atthu othene. Waaphiyeraya myeeri siita, Nluku ahonveleeliha ncelo Kapiriyeli wiira arwee isittatti yo'Kalileya, yeehaninya Nasaree, wiira amphwanye mwali oopakaneliya ni nlopwana eehaninya Yusufu aari o nloko na Taviti. Mwali uyo eehaninya Mariya. Vano waaphilyawe ncelo ule mpaka waaryawe Mariya, aheera: Salama Mariya, uhovahiya nnema, Apwiya ari ni we! Nanso ule, wiiwa wawe nuulumo nno, ahotuthuwa venci ni ahoopuwela eeraka: Hinsalamani yeela? Vano ncelo ule aheera: Mariya, uhoove! Kontha uhovahiya nnema wamiithoni wa Nluku. Maana unaahala urupala irukulu n'unnyara mwana, nohalaa unvaha ncina na Yesu. Yooyo nohala ukhala muulupale ni nokowiihaninya Mwana o wirimu, ni Mwanene Nluku naahala unvaha ihice yo'mwene wa Taviti, athumwane. Ni naahala ulamula woohimala nloko na Yakopi ni umwene awe khummala tho. Vano Mariya ahonkoha ncelo ule, eeraka: Wanhala ukhala cani? Mi, kakhaleru akinatoko unthukumanana nlopwana. Vano ncelo ule ahomwaakhula eeraka: Unawukhuruwela Nnepa Nttakattifu, ikuru ca Nluku o wirimu ni irunku awe inawuukhunela. Ciicammo Nttakattifu nohalaa unnyara, nohala wiihaninya Mwana a Nluku. Vano ucuwele wiira, nloko aa Isapeli horupala irukulu nooluvanlene. Ula phi mweeri wonasiita nari ni irukulu, yoole eereliya ule mwali eekupa. Kontha Nluku khiiwo itthu inoolwanawe. Vano Mariya ahaakhula eeraka: Phi mi va karumeya a Apwiya. Ikiirannyee toko cuulumacilyaa. Ni ncelo ule ahokhuma waaryawe Mariya vale. Yaayo mahuku ayo, Mariya ahokhuma wowaakuvyaca wene ni ahorwaa nttetthe wo'myaakoni, uryaya isittatti imoca yo'Yuteya, ahorwaa uwannyawe Sakariya ni ahonsalameeha Isapeli. Vano ule wiiwa wawe isalama ya Mariya, mwana ule ahowunawuna mmirimani mwa Isapeli ni Isapeli wahoncara Nnepa Nttakattifu. Vaavale ahokhuwela venci eeraka: Uhoreriya we wariyari wa athiyana othene ni horeriya mwana nohalaa unnyara uyo! Kimpani mi owiira kithotoliye na anumwanaya Apwiya aka? Kontha wiiwa waka ncu no'salama enyu, mwanaka uyo howunawuna n'utteeliya mmirimani mwaka mmo. Horeriya ule kupanli, kontha cinaahala utthariheleliya cuulumacilyaya Apwiya. Vano Mariya aheera: Nnepa aka unawonnuwiha Apwiya, ni iroho aka ihotteeliya wamiithoni wa Nluku Moopoli aka. Kontha hommwehanana karumeya awe owiiyeviha; phimaana ukhuma nenna va atthu othene anhala ukiihana ooreriya. Kontha Ule ri o'kuru cothene hokipankela citthu cuulupale; ncina nawe ri Nttakattifu. Ni ikiriri cawe naahala waathoonyera ale ammoova, wo khula nloko. Ni moono awe, hopanka citthu cuulupale. Haamwarusa ale yaacariha moopuwelo owiisamiha wanrimani waya. Haawulusa wahiceni atthu o'kuru ni haaweliha atthu owiiyeviha. Haacariha nhakhu amasikiini ni hoomola woohi itthu mathaciri. Honkavihera Sirayeli karumeya awe, wiira oopuwelele ikiriri cawe, anfentelelaka Aparahamu ni ucuulu awe, ukati woohimala, toko caakhuluvelihilyawe mayapaapehu. Vaavale Mariya ahokhala wamoca ni Isapeli wookhalaka myeeri miraru ni wahoolo ahoturuwela uwannyawe. Vano Isapeli ahopiihera mahuku oorukurerya nipirothi ni ahonnyara mwana mwanlopwana. Aattamanani awe ni alokwawe yaheewa wiira Apwiya ahomunnuwiha Isapeli ni ikiriri caya ni atthu othene yaananthyana. Waapiihenryawe mahuku naane, mwana ule ahoolihiya icantto ni aaphaveliya uvahiya ncina na athumwane yeehaninya Sakariya. Nanso anumwane yahoolumaca yiiraka: Mena, uyo nolamuliya wiihaninya Yohani. Atthu ale yaheera: Khaawo nlokwaa rina nenno ncina nno. Vano atthu ale yahonkoha Sakariya athoonyacaka yiiraka: Unonvaha ncinani? Vaavale, Sakariya aholepela nipawu ni ahantikha coo: Yohani phi ncina nawe. Ni othene yahotikinihinya. Wowaakuvya wene, Sakariya yahonhulya malaku ni nahontthukuwa nlimi nawe, ni ahopacera wuulumaca anttottopelaka Nluku. Vano aattamanani awe othene yahoova, ni caanahimyaciya nnya citthu nnya nttetthe wothene wo'myaakoni co'Yuteya. Atthu othene yeewa, yaanasunka wanrimani waya yiiraka: Nohala ukhala cani yoola mwana ula? Kontha ntata na Apwiya naari ni yoole. Vaavale Sakariya athumwane mwana ule, wahaacara Nnepa Nttakattifu ni yahopacera ulalya yiiraka: Attottopeliye Apwiya Nluku o'Sirayeli, kontha ahaathotola ni waataphula atthu aya. Aniwiihenre woopwa wo'kuru ukhuma nloko na Taviti, karumeya aya, toko cuulumacilyaya wamalakuni wo minapiyu cittakattifu ikhumelo khalayi; wiira anoopole mmatatani mweenani ihu na ale annirama, wiira yaathoonyihere ikiriri mayapaapehu ni yuupuwele nleehano naya neettakattifu, ni wiilupelela waapankenlyaya athumwanihu Aparahamu, unoopola mmatatani mweenani ihu naavarelaka nteko wohoova, nikhalaka n'uttakattifu ni isariya wamiithoni wawe mahuku othene o'kumi ihu. Vano we mwanaka, unhala wiihaninya nnapiyu a Nluku o wirimu, kontha unaahala urwaa uhoolo wa Apwiya, wiira utthenkace iphiro caya, wiira avahe unethi awe ucuwelaci wo woopwa n'uleveleliya wo'tampi caya, phimaana Nluku ihu ri oocara ikiriri, maana honootola, toko cinkhumaya ncuwa khula wicisu, wiira aamwaleele ale yuunkomile wiipiphini ni wantthuucini wo nookhwa; ni eettihe inyaa cihu iphiro yo salama. Phimaana mwana ule aanawunnuwa ni aanakhomaala munnepani, ni aakhala ntakhwani mpaka nihuku naapacenryawe wiithoonyihera uSirayeli. Yaayo mahuku ayo, Sesari Akusitu ahovaha nlamulo no wantikhiya ntthitto atthu othene o mwiilaponi mwawe. Ntthitto nno naari noopacera, nantikhaninye Kiriinu nari nlamuli o'Siriya. Vano atthu othene yaanarwaa wiicantikiha, khula ntthu aarwa usittatti wawe. Ciicammo Yusufu ahokhuma uKalileya isittatti yo'Nasaree, arwaaka nttetthe wo'Yuteya, isittatti ya Taviti ineehaninya Petelehemu, kontha aari o nihimo ni nloko na Taviti, wiira eecantikihe wamoca ni Mariya amwaarawe, anari ni irukulu. Vano anaryene wonwo, yahophiyera mahuku awe ooyara. Ahonnyara mwana mwanlopwana ontthaara, ni ahonkhuneelaca ni ikuwo, ahomwaatalela nlelyoni mo'nama, kontha khayaarina nipuro noomaka. Yahaawo ahakheli yaakhalakhalaca mmathalani yoole nttetthe ule, yaarupelelaca inama caya. Vaavale ahaakhumelela ncelo a Apwiya, ni waarya wa Apwiya wahaarukurerya, ni yahoovaca venci. Vano ncelo ule aheerelaca coo: Nhoove! Kontha kinoowiiherani nhupi woorera ni wootteeliha nrima, unhala ukhala wa atthu othene. Ilelo, isittatti ya Taviti, hoyarya moopoli ri Apwiya Kristu. Vano, nthoonyero unhala ukhala ph'ula: Nnaamphwanya mwana nakhuneelaciye ni ikuwo ni neesiye nlelyoni mo'nama. Wowaakuvyaca wene wahowa mphwinko wa anakhotto o wirimu wamoca ni ncelo anttottopelaka Nluku yiiraka: Attittimihiye Nluku Ooculu, isalama vathi va ikhale na atthu avahiye iraati ya Nluku! Vano ancelo ale ukhuma waya arwaaka wirimu, ahakheli ale yaheerelana ayaayoru: Nrwee mpaka uPetelehemu, noone yeeyo itthu ikhumelenle iyo, Apwiya inicuwelihilyaya. Yahorwaa wowaakuvyaca wene, ni yahomphwanya Mariya, Yusufu ni mwan'ole naataleliye nlelyoni mo'nama. Vano umoona waya yahottonkaca moolumo yaahimyaceriyaya amwaacaka mwan'ole. Atthu othene yeewile, yahotikhinaca wo citthu caahimyacaya ahakheli ale. Nanso Mariya aanasunka nnya citthu nnya oopuwelelaka wanrimani wawe. Ahakheli ale yahoturuwaca anttittimihaka ni anttottopelaka Nluku, mwa citthu cothene ceewilyaya ni coonnyaya cikhumelelaka toko caahimyaceriyaya. Vano uphiyera waya mahuku naane owuulihiya icantto mwana ule, ahovahiya ncina na Yesu toko ncelo ule coolumacilyawe hinarupaliya. Anavinrene mahuku o wiinanela toko cinhimyaya Nlamulo na Musa, mayathumwane ale yahonkusaca uYerusalemu wiira athoonyiheriye wa Apwiya toko cantikhiyaya muNlamuloni a Apwiya, wiira: Matthaara othene a asilopwana anlamuliya uvahereriya wa Apwiya, ni nvahe isataka toko cantikhiyaya muNlamuloni na Apwiya yiiraka: Maciya meeli atthuna makhintta meeli. UYerusalemu ahaawo nlopwana eehaninya Simeyoni, yooyo nlopwan'oyo aari nasariya ni omoova Nluku, aanawehererya woopoliya wo'Sirayeli, ni Nnepa Nttakattifu waari ni yooyo. Nnepa Nttakattifu wahoncuweliha wiira khaahala ukhwa himoonne Kristu a Apwiya. Eettihiyaka ni Nnepa Nttakattifu, ahorwaa inupa ittakattifu. Mayathumwane wammwihilyaya Yesu wiira apankiye ihimilyaya Nlamulo, Simeyoni ahonkusa mmatatani ni ahonttittimiha Nluku eeraka: Vano Pwiya, nkihiyeke mi karumeya enyu kikhweke wo'salama, toko wahimilyaya nuulumo ninyu, kontha miitho aka ahoona woopola winyu utthenkacilyenyu wamiithoni wa atthu othene, waarya wo waamwaleela amalaponi othene ni nttittimiho wa annasirayeli ari unethi inyu. Athumwane na anumwane mwana ule yaanatikhinaca citthu cothene caattonkiya nnyo. Simeyoni ahaattakattifiha ni ahomwiirela Mariya anumwane mwana: Kinawoona ula heesiya wiira aawuluse ni aawuse atthu enci uSirayeli, ni nohala ukhala nthoonyero woovaanyihana, wiira moopuwelo o munrimani mwa atthu enci acuwannye. Ciicammo ikatana inaahala uhoma iroho aa. Ahaawo nnapiyu nthiyana eehaninya Ana, mwana a Fanuweli, nihimo na Aseri, yooyo aari owuuluvala. Ahokhala myakha saapa nari ootheliya, nakhumilene iharusi, ni ahokhala nankhwele myakha thamanini na micese (84). Khaakhuma inupa ittakattifu, anlapelaka Nluku uhiyu ni uthana avekelaka n'utthuka. Vano uyo ahophiya ukati yoole ni ahonsukuru Nluku, aahimyaceraka ihaali ca mwan'oyo, atthu othene yaawehererya woopoliya uYerusalemu. Umaliha waya uvara cothene toko cinhimyaya Nlamulo na Apwiya, yahoturuwelaca uKalileya, isittatti yo'Nasaree. Mwana ule aanawunnuwa n'ulipa munnepani, acaraka ankhili, ni nnema na Nluku naari ni yooyo. Khula mwakha mayathumwane yaanarwaa uYerusalemu upanka isikuhuulu yo Paasikuwa. Vano waapihenryawe myakha khumi na miili yahorwaaca uYerusalemu toko caalemalenlyaya ukati wo'sikuhuulu. Wamanlyaya mahuku o'sikuhuulu, mayathumwane aturuwelaka uwani, mmirawo Yesu ahohala uYerusalemu, ayo woohicuwela. Vano ale yooniha toko naawa na asimpwanawe yaatthukannyawe ikwaha, nahovira nihuku nimoca yeettaka. Yaanamwaavya mwa alokwawe ni mwacuweliyawe mothene. Uhimphwanya waya, yahoturuwela uYerusalemu uvira amwaavyaka. Vano anavinrene mahuku mararu, yahomphwanya nari wapuwani wo'nupa ittakattifu nonkomile iriyari ya aalimu, aaviriyanaka ni aakohakohaka. Ni othene yaamwiiwa yaanatikhina ankhili awe ni ceerawe wowaakhula. Vano mayathumwane umoonelela waya yahosankaca ni anumwane yahomwiirela coo: Mwanaka, unipankenleni ciicammo? Athumwana ni mi nahosankaca, naanawaavya. Ule ahaakhula eeraka: Mwaakaavyerani? Khannocuwela wiira kinlamuliya ukhalela nthiti citthu ca Apaapa? Nanso ale khayaacuwelela moolumo yaahimyacerawe. Vaavale ahokhuruwa ni mayathumwane arwaaka uNasaree, ni aanaweewelela. Nanso anumwane yaanaasunka citthu cothene wanrimani waya. Vano Yesu aanawunnuwa mwankhilini, mwirutthuni, ni nnema wamiithoni wa Nluku ni wa atthu. Waapiiherawe Tiperiyu Sesari myakha khumi na mithanu co'lamuli, Ponsiyu Pilatu nari nlamuli o'Yuteya, Heroti nari mwene o'Kalileya, Filipe nhimawe Heroti nari mwene o'Tureya ni uTarakonite, ni Lisaninya nari mwene o wApileni, Anasi ni Kayifasi anari akhulupale o mayasataka, Yohani mwana a Sakariya, nari ntakhwani, ahaakhela nhupi wa Mwanene Nluku. Vaavale Yohani aheettakaca ilapo cothene cowaattamanana mooloko Yortani alalyaka upattiso woorukunusa nrima wiira itampi cileveleliye, toko cantikhiyaya nliivuruni yo moolumo a nnapiyu Isaya yiiraka: Ncu na ntthu nokhuwela ntakhwani niiraka: Nlokihe iphiro ya Apwiya, mookole mittala caya. Malikitti othene ammowuheleliya, myaako ni masika, cothene cimmopwesakaciya, mapuro oocipuwaca ammowookoliya, ni iphiro coothipakya cimmopapatthiya. Vano atthu othene anaahala woona woopola wa Nluku. Vano Yohani aanaahimerya atthu yaawa wiira apattisiye, eeraka: Ikhapila yo'vili, tipani oohimenryeni utthawa uviruwa wa Nluku, unhala uwa? Nthoonyihere mihokorokho coocuwaneha urukunusa winyu mirima, ni nhiittottope mwiiraka: Nihaana athumwanihu Aparahamu, kontha mi kinawuhimeryani wiira, Nluku nawoorya utatusa ala maluku ala ukhala asaana a Aparahamu. Ciicammo iheesiya ipaco wamititharini co miri, ni mwiri wothene uhinvaha mihokorokho comaana, unaathikiliya n'uvonyeriya umooroni. Vano atthu enci yaanankoha yiiraka: Kaahiki hi niireke cani? Ule ahaakhula eeraka: Ule rina ikacako piili, anruleleke hirina, ni ntthu rina iyolya, anvaheke hirina. Ciicammo yahophiyaca mayoliviha nsoko wiira yapattisiye ni yahonkoha yiiraka: Mwalimu, kaahiki hi niireke cani? Ule ahaakhulaca eeraka: Nhilivihe mpwahihaka cilamuleliyenyu. Ciicammo anatoropa yahonkoha yiiraka: Kaahiki hi niireke cani? Ule ahaakhula eeraka: Nhintulumu ntthu, nhimootheryace ntthu; ntteeliye ni ile inaakhelenyu. Vano atthu othene yaanaawehererya itthu yaahala wiirannyaa; phimaana yaanawaanyihera munrimani mwaya yoonihaka toko Yohani phiri Kristu. Phimaana Yohani ahaahimyacera atthu othene eeraka: Khweli mi kinoopattisani ni maasi, nanso naawa ule rina ikuru impwaha yawaka, yooyo himphwanelaaka utthukula miripwe co'kwakwatta cawe; uyo naahala wuupattisani ni Nnepa Nttakattifu ni mooro. Haana ithokwa mmatatani mwawe wiira aveerele impeyu yoorera yo'tiriku, akhupele nnikhupini nawe, nanso macasi ayo naahala upaha ni mooro uhinttiphyaa. Ciicammo ni moolumo makhwawe ookuphula, aanawaahimerya atthu ayo nhupi woorera. Vano, mwene Heroti, ahokuphuliya ni Yohani nlattu woonthela Herotiya amwaarawe nhimawe, ni citthu cothene coonanara caapankawe Heroti. Napankilene nnya citthu nnya, ahontthukela Yohani nkalaposo. Atthu ayo apattisiyak'ono, ciicammo ahopattisiya Yesu, ni avekelak'ono, irimu yahohulyaa, ni Nnepa Nttakattifu toko ikhuntta inkhuruwelaka, ni naheewiya ncu nikhuwaka wirimu, niiraka: We uMwanaka oofentiya, unkitteeliha nrima. Yooyo ukati uyo Yesu ahaana wookhalaka myakha talathini (30), waapacerawe uvara nteko awe. Aacuweliya ukhala mwana a Yusufu, ni Yusufu mwana a Eli, ni Eli mwana a Matate, ni Matate mwana a Levi, ni Levi mwana a Malikhi, ni Malikhi mwana a Yanayi, ni Yanayi mwana a Yusufu, ni Yusufu mwana a Matatiya, Matatiya mwana a Amosi, Amosi mwana a Nahumu, Nahumu mwana a Esali, Esali mwana a Nakayi, Nakayi mwana a Maate, Maate mwana a Matatiya, Matatiya mwana a Semeyi, Semeyi mwana a Yoseke, Yoseke mwana a Yotta, Yotta mwana a Yowana, Yowana mwana a Resa, Resa mwana a Soropapeli, Soropapeli mwana a Salatiyeli, Salatiyeli mwana a Neeri, Neeri mwana a Malikhi, Malikhi mwana a Ati, Ati mwana a Koosa, Koosa mwana a Elimataa, Elimataa mwana a Eeri, Eeri mwana a Yosuwe, Yosuwe mwana a Eliyeseri, Eliyeseri mwana a Sorimi, Sorimi mwana a Matate, Matate mwana a Levi, Levi mwana a Simeyoni, Simeyoni mwana a Yuta, Yuta mwana a Yusufu, Yusufu mwana a Yonaa, Yonaa mwana a Eliyakimi, Eliyakimi mwana a Meleya, Meleya mwana a Menna, Menna mwana a Matatha, Matatha mwana a Nataa, Nataa mwana a Taviti, Taviti mwana a Yesee, Yesee mwana a Opete, Opete mwana a Powasi, Powasi mwana a Salaa, Salaa mwana a Naasomi, Naasomi mwana a Aminatapi, Aminatapi mwana a Atimimu, Atimimu mwana a Arini, Arini mwana a Esiromi, Esiromi mwana a Peresi, Peresi mwana a Yuta, Yuta mwana a Yakopi, Yakopi mwana a Isaki, Isaki mwana a Aparahamu, Aparahamu mwana a Tera, Tera mwana a Nahori, Nahori mwana a Siruke, Siruke mwana a Rewu, Rewu mwana a Peleki, Peleki mwana a Heperi, Heperi mwana a Selah, Selah mwana a Kayinaa, Kayinaa mwana a Arifacate, Arifacate mwana a Seemu, Seemu mwana a Nowee, Nowee mwana a Lameke, Lameke mwana a Metusalemu, Metusalemu mwana a Enoki, Enoki mwana a Yereti, Yereti mwana a Malaleli, Malaleli mwana a Kayinaa, Kayinaa mwana a Enosi, Enosi mwana a Seeti, Seeti mwana a Atamu, Atamu mwana a Nluku. Wahoolo, Yesu nacanre Nnepa Nttakattifu, ahoturuwa uYortani ni ahokusiya ni Nnepa ule, mpaka utakhwani. Ahokhala wonwo mahuku arupayini (40) ahottehattehiya ni Sotwani. Yaayo mahuku ayo khaalilye itthu ni wiimaleloni yahonvola itala. Vano Sotwani ahomwiirela coo: We wakhala wiira uMwana a Nluku, ulamulele nna nluku nna wiira nithatuwe nkatthe. Nanso Yesu ahaakhula eeraka: Ihantikhiya wiira: Kuhimwena ni nkatthe paahi phinkhalanawe ntthu ukumi. Sotwani ahonweliha Yesu nipuro noorekama ni ahomoonihera umwene wothene wo nttuniyani. Vano Sotwani ahomwiirela coo: Kinawuvaha ulamuli n'uttitthima urinaya, kontha mi kihovahiya, ni mi kinanvaha ule nontthunaka. Phimaana wakilapelaka mi, citthu cothene cinhala ukhala cawaa. Vano Yesu ahomwaakhula eeraka: Ihantikhiya wiira: Mwaalapele Apwiya Nluku inyu, yaayo paahi phinphwanela urumeeliya. Wahoolo ahonrweha uYerusalemu ni ahonweliha nipuro nootepa urekama no'nupa ittakattifu, ni ahomwiirela coo: Wakhala wiira we uMwana a Nluku utuphe va urwaaka vathi, kontha ihantikhiya wiira: Nluku naahala waaruma ancelo awe wiira yuusunke, ni wuuvarelela mmatatani mwaya, wiira hata nluku nimoca nihuukakathule nnyaani mwaa. Yesu ahaakhula eeraka: Ihohimyaciya wiira: Uhaattehattehe Apwiya Nluku aa. Unamanlene uttehattehiya nwo, Sotwani ahonhiya ukati vakani. Vano ni ikuru co Nnepa Nttakattifu, Yesu ahoturuwela uKalileya, ni uttitthima wawe wahomwareela mittetthe cothene caanrukurenrye. Eetthuciha mmasinakokani ni atthu othene yaananttittimiha. Yesu ahorwaa uNasaree wonnuwenlyawe, nihuku no ntivela ahokela nsinakoka toko caalemalenlyawe, ni ahonwa wiira asome. Vano ahovahiya iliivuru ya nnapiyu Isaya. Uhula wawe iliivuru iyo, ahophwanya nipuro nantikhiye niiraka: Nnepa wa Apwiya uri mwa mi, kontha Apwiya Nluku ahokitthapela wiira kaalalyeere nhupi woorera atthu oohuva. Kihoruminya wiira kahimyace utaphuliya wa atthu ootthukiya ni uvonihiya wa atthu oohoona, ni woopoliya wa atthu oohuvihiya, ni ulalya wiira uhophiya mwakha wo nnema na Apwiya. Natthyeelene iliivuru ile, ahonturusela nrumeyi o nsinakoka ni ahonkoma. Vano atthu othene yaariwo nsinakoka mmwe yaanammwehecesa venci. Vano aheerela coo: Ilelo cihotthariheleliya cowantikhiya toko ciiwilenyu. Vaavale atthu othene yaananttottopela ni yaanatikhinaca moolumacero awe omaana, yiiraka: Khanakhala ula mwana a Yusufu? Yesu ahaakhula eeraka: Weekhweli, nnaahala ukuulumela nna nikano nna mwiiraka: Tothoro, wiivonihe umwanene, ni upanke ciicammo mmwannyaa mu, cothene ciiwilehu wiira uhopanka uKafarnaumu. Ni ahopwaherera eeraka: Khweli kinawuhimeryani wiira, khaawo nnapiyu naakheleliya womaana ilapo iyarenlyawe. Khweli kinawuhimeryani wiira, ukati wa Eliya cahaawo minankhwele cinci uSirayeli, waatthukeliyaya irimu myakha miraru ni myeeri siita woohirupa ipula, ivolaka itala ilapo yothene; nanso khaariwo hata mmoca wa yaayo ankavihenre Eliya nari hikhanle paahi nankhwele mmoca o'Serepita yo'Sitoni. Ciicammo yahaawo anamakuttula enci uSirayeli ukati wa nnapiyu Eliseu, nanso khaariwo hata mmoca aavonihiye, nari hikhanle paahi Naama o'Siriya. Vano atthu othene o nsinakoka wiiwa waya ala moolumo ala yahoviruwaca. Yahonwaca n'umoomolaca nsittatti mmwe ni yahonwelihaca waculu mwaako, ule waari wakhiviru waatekiye isittatti vale, wiira yanvonyere vathi. Nanso Yesu ahokhuma wariyari waya ni ahorwaa. Wahoolo ahorwaa uKafarnaumu, isittatti yo'Kalileya, ni aanasomiha mahuku o ntivela. Atthu othene yahotikinihinya mananna ceetthucihawe, kontha oolumaca ni ulamuli. Ahaawo nsinakoka mmwe nlopwana aarina ncini, vano ahokhuwa venci eeraka: Eekhuu! Iri isiyani we ni hi, Yesu o'Nasaree? Waaweenle unoomolaca? Mi kihoocuwela we, uNttakattifu a Nluku! Nanso Yesu aholamula eeraka: Umaale ni ukhume mwa ntthu ula! Vano ncini nne, nahomphatela ntthu ule vathi iriyari ya atthu othene ni nahokhuma woohinrakalihaca. Vaavale atthu othene yahotikinihinya ni yaaneerelana ayaayoru: Nuulumoni nna? Mpaka ni ikuru naalamula macini ni ayo anaakhuma! Phimaana uttitthima wawe nwo wahomwareela mapuro othene o yoole nttetthe ule. Wahoolo Yesu ahokhuma nsinakoka mmwe ni ahokela mpaani mwa Simoni. Amaathi awe Simoni yaanwerennya venci ikopo ni Yesu aholepeliya wiira aavonihe. Uyo ahaattamerya ni ahomaaliha ikopo ile, ni iyo yahaahiya. Wowaakuvyaca wene yahonwa ni yahopacera waatafiti. Ukati waakelaya ncuwa, aanawiiheriya othene yaawerennya iretta cene, ni aanthatela matata wamuru wo khula nretta ni waavoniha. Ciicammo mwa atthu enci yaanakhuma macini, akhuwelaka yiiraka: We uMwana a Nluku! Nanso uyo aanawaamaaliha ni khaahiya wuulumaca, kontha yaanacuwela wiira yooyo phiri Kristu. Usa waya, ahokhuma n'urwaa ntakhwani. Vano atthu enci yaanamwaavya mpaka umphwanya nipuro naaryawe, ni yaanankhanyereriha wiira haahiye. Nanso ule ahaahimyacera eeraka: Ciicammo kinlamuliya ulalya nhupi woorera wo umwene wa Nluku isittatti cikhwawe, kontha yeeyo phiruminyaka. Paahi aanalalyaa nuulumo na Nluku mmasinakokani co'Yuteya. Nkwaha mmoca, atthu enci yahomphunyerera Yesu wiira yiiwe nuulumo na Nluku. Aheemela wakhiviru ntthiya no Kenesare. Vano Yesu ahoona ikalawa piili cinakocenre ncenkweni waya ntthiya nne, kontha mayototha ayo yahokhuma nkalawani mmwe, yaarapihaca matthavi. Vano, ahokela ikalawa imoca, yaari ya Simoni, ni ahonlepela wiira acuserihele ikalawa ile vakani mmaasini. Vano ahonkoma nkalawani mmwe ni ahopacera usomiha mphwinko ule. Umaliha wawe wuulumaca nwe, ahomwiirela Simoni: Urwee nipuro no wiisa ni mwavonyerace matthavi inyu wiira ntothe. Vano Simoni ahaakhula eeraka: Mwalimu, khanimala utotha uhiyu wothene, woohiphwanya itthu, nanso ukhala wiira nyu nhoolumaca, kinaavonyera matthavi ayo. Vaavale, uvonyeraca waya matthavi ale, yahovarihaca ihopa cinci mpaka matthavi ayo upacera waahuwaca. Vano yahopacera wuuvelana ntata, yaahimyaceraka asikhwaya yaari ikalawa ikina ile wiira yawaakavihere. Yahorwaaca ni yahocarihaca ihopa, ikalawa coopiili, mpaka uhala vakani uttittha. Simoni, woonnyawe commo, ahokhoromela wamettoni wa Yesu eeraka: Pwiya, nkhume waryaka va, kontha ki natampi. Simoni na atthu othene yaarinawe ale yahotikinihinya, mwa nlattu woototha nwe. Ciicammo Yakopu ni Yohani asaana a Sepeteu, yaari asikhwawe Simoni, yahotikinihinya. Vano Yesu ahomwiirela Simoni: Uhoove, ukhuma nenna va mpaka uhoolo, unhala ukhala mayowaatotha atthu. Vaavale yahopurulelaca ikalawa nnye ucenkweni, yahohiyaca cothene ni yahonttharaca Yesu. Nkwaha mmoca, Yesu nari usittatti, ahomphwanya namakuttula mmoca. Ule umoona wawe Yesu, ahokhoroma mpaka upiiha iyuuci vathi, ni ahonvekela eeraka: Pwiya, mwatthunaka nawoorya ukivoniha! Yesu ahonthatela ntata mpaka unkwanya, eeraka: Kinaatthuna, uvone! Wowaakuvyaca wene, makuttula ayo yahonrimyarimya. Yesu ahonlamulela wiira: Uhinhimerye ntthu, nanso urwee weethoonyihere wa mayasataka ni wavahe itthuvo yoovonihinya waa, ilamunlyawe Musa wiira ikhale saahiti wamiithoni wa atthu. Phimaana uttitthima wa Yesu waanatepa umwaryeela cinene, ni atthu enci yaanathukumana wiira yamwiiwe ni yavonihinye iretta caya. Nanso Yesu ahokhuma phirwaaka utakhwani ni wonwo aanavekela. Nihuku nimoca, Yesu asomihak'ono, yahonkomaca nenno nipuro nno mafarisi ni aalimu o malamulo, yaakhumile mwa aliteya mothene o'Kalileya, o'Yuteya ni o'Yerusalemu. Ni ikuru ca Apwiya caari ni Yesu wiira aavonihe aretta. Yooyo ukati uyo yahowaaca alopwana, anankusile munrepani ntthu owuntakyaa. Ni yaanawaavya mananna oompiiha waaryawe Yesu. Nanso ahoonaka mananna oompiiha wa Yesu, nlattu wa atthu enci, yahowelaca wancaarani ni yahaakaca ikhato, ni yahophoviha nrepa nne, mpaka waaryawe Yesu. Yesu woona wawe waamini waya, ahomwiirela owuntaky'ole: Nlopwana, itampi caa ciholeveleliya. Vano mafarisi ni mayowantikha yahopacera wuupuwela yiiraka: Tipani yoola noolumaca makufuru ula? Tipani noorya ulevelela itampi, keera ri Nluku paahi? Nanso Yesu ucuwela wawe yoopuwelaya, ahaakoha eeraka: Nnoopuwelani wanrimani winyu va? Itthu yootepa urika phivi? Umwiirela: Itampi caa ciholeveleliya, atthuna umwiirela: Wunwe ni weette? Vano ncuwele wiira Mwanawe Pinatamu, haana ulamuli vathi va woolevelela itampi, vaavale ahomwiirela owuntakyaa: Mi kinawulamulela: Wunwe, ukuse nrepa naa ni urwee uwanyaa. Wowaakuvyaca wene ahonwa, atthu ale yoonaka, ni ahokusa nrepa nawe nne, ni ahoturuwela uwani anlemelihaka Nluku. Atthu othene yaanathamala anttottopelaka Nluku, n'umoova. Yaanawuulumaca yiiraka: Ilelo nihoona cootikhineeha. Wahoolo ahokhuma ni ahomoona mayoliviha nsoko eehaninya Levi, nonkomile nipuro naaliviya nsoko. Yesu ahomwiirela: Ukitthare. Vano ule ahonwa, ahohiya cothene ni ahontthara. Vano Levi ahompankela Yesu isikuhuulu uwannyawe. Nenno nipuro nno yahaawo mayoliviha nsoko enci ni atthu akina. Mafarisi ni mayowantikha yaanawaattokutta eetthuci a Yesu, yiiraka: Nlattuni nyu nnaalya ni nnawurya wamoca ni mayoliviha nsoko ni anatampi? Yesu ahaakhula eeraka: Kahiwena akumi phimmwaavya tothoro, nanso, aretta. Mi akiweenle weehana atthu o'sariya, nanso atthu ookosakosa wiira arukunuse mirima caya. Wahoolo ahokohiya wiira: Nlattuni eetthuci a Yohani atthukaka ni uvekela imaara cinci toko cimpankaya mafarisi, nanso awaa ayo anaalya n'uwurya? Yesu ahaakhula eeraka: Nyu nnawaavarela untthuka ramatani atthu oolattuliya wasikuhuuluni yoothelaninya, mayothela uyo nari na ayo? Nanso anaawa mahuku anhalaya waakhiya mayothela uyo, ni yaayo mahuku ayo phinhalaya untthuka. Yesu ahaahimyacera tho nlikanihero nimoca eeraka: Khaawo neesera icaapha yonaanano nkuwoni yokhalayi, maana icaapha yonaanano inatepereriha waahuwa nwo. Ni nttapwatta nonaanano khaninlikana ni ikuwo yokhalayi. Ciicammo khaawo nohela ivinyu yonaanano munrupani wo nrapala nokhalayi, kontha ivinyu yonaanano inaattuttula phupaphulaka nrupa uyo mpaka ivinyu iyo urihakyaa ni nrupa uyo unaahononnyaa. Nanso ivinyu yonaanano inheliya munrupani wonaanano ni coopiili phinhalaya uhihononnyaa. Ni khaawo nowurya ivinyu yokhalayi, phincivelaka tho yonaanano, kontha neera: Yokhalayi iyo phiri yomaana. Nkwaha mmoca, nihuku no ntivela, Yesu aviraka mmamattani, eetthuci awe yaanawuntakaca icasi, phittikitthaka n'ukhura. Mafarisi akina yahonkohaca yiiraka: Nnopankacerani itthu ihinlamuliya upankiya nihuku no ntivela? Yesu ahaakhula eeraka: Khansomile ipankilyawe Taviti, waavoliyawe itala uyo na asikhwawe? Ahokela inupa ya Nluku, ni ahokhura mikatthe coottakattifihiya, cahaalamuliyawe ukhura uyo, mena ale yaarinawe, nanso yaalamuliya ukhura paahi mayasataka. Ni ahopwaherera tho eeraka: Mwanawe Pinatamu, phi mwanene ntivela. Vano waaphilyaya ntivela nkina, ahokela nsinakoka ni ahopacera usomiha. Mommo, ahaawo ntthu oonririya ntata no moono nlopwana. Mayowantikha ni mafarisi yaanammwehecesa, aphavelacaka umoona wakhala wiira naavoniha nihuku no ntivela, wiira amphwanyane nantuthi oomootheryaca. Nanso Yesu aanacuweleeha coopuwelaya nnyo, phimaana ahomwiirela ntthu aarina ntata noonririy'ole: Wunwe ni uwe iriyari ila va. Ule ahonwa ni weemela. Vaavale Yesu ahoolumaca eeraka: Nnoona cani? Wanaalamuliya upanka yoorera atthuna yoonanara nihuku no ntivela, woopola ukumi atthuna ukwanyula? Yesu ahaaweha atthu othene yaanrukurenrye, ni ahomwiirela ntthu oonririya ntata ule: Utaphule ntata. Ahotaphula ni nne nahovona. Nanso mafarisi ale yahoviruwaca ni yannyakulihana ayaayoru yaavyaka itthu yoomwiiriha Yesu. Yaayo mahuku ayo, Yesu ahowela mmwaakoni wiira aswali ni ahokhala uhiyu wothene anvekelaka Nluku. Usa waya, aheehana eetthuci awe ni ahaathanla khumi n'eeli ni ahaavaha ncina na amitthenka. Yaari: Simoni, yoole aanvahilyawe ncina na Peturu ni munnawe Anteree; Yakopu ni Yohani; Filipe ni Partolomeu; Mateu ni Tomee; Yakopu mwana a Alfeu; Simoni eehaninya nseloti, Yuta mwanawe Yakopu ni Yuta Iskariyoti, yoole aahala umuuluma makhuce Yesu. Vano Yesu aakhuruwanaka eetthuci awe, aheemela nipuro no wiicaatala. Vaavale yahaawo eetthuci awe enci ni mphwinko muulupale wookhuma uYuteya, ni uYerusalemu na ale yaakhala ncenkweni mo'pharyaa yo'Tiru ni uSitoni, yaawile umwiiwa ni uvonihinya iretta caya; ciicammo atthu yaatulumwinya ni minepa coonanara yaanavonihinya. Phimaana atthu othene yaanawaavya unkwanya, kontha mwa uyo caanakhuma ikuru caavoniha othene. Vano aawehaka eetthuci awe, aheera: Nhoreriya nyu oohuva, kontha Umwene wa Nluku uri wawinyu. Nhoreriya nyu nnovoliya itala nenna va, kontha nnaahala urupala. Nhoreriya nyu nnoonla nenna va, kontha nnaahala uthyaa. Nhoreriya nyu, mwaraminyaka na atthu, moomoliyaka, nruwaninyaka ni mwiireliyaka oohiloka, mwa nlattu woontthara Mwanawe Pinatamu. Ntteeliyeke nrima nenno nihuku nno ni nttikuweke, kontha itthuvo enyu iri yuulupale wirimu, maana ciicammo phaapankaya mayathumwanaya waatulumwaya minapiyu. Nhotakhaliya nyu athaciri, kontha nhaakhela itthuvo cinyu vathi va. Nhotakhaliya nyu nri oorupalene, kontha nnaahala uvoliya itala. Nhotakhaliya nyu nnothyaa ula ukati ula, kontha nnaahala ucukula ni wunla. Nhotakhaliya nyu nnottottopeliya na atthu othene, kontha, ciicammo phaapankaya mayathumwanaya wamoca ni minapiyu cowootha. Phimaana, nyu nnokiiwa va, kinoohimeryani wiira: Mwaafente eenani inyu ni mwaapanke yoorera ale anookhalelani nttima, mwaareriheke ale anoolaphani ni mwaavekelele ale anootulumuni. Ntthu awaattaka nrama nimoca, unrukunuseleke nikina nno. Ule nowaakha ikacako uhinkhottihere wuurula malaya. Ule noolepela itthu phi itthu, unvaheke, ni ntthu akusaka itthu yawaa, uhinturusihe. Itthu inoocivela upankiya na atthu, ni nyu ciicammo mwaapankeke akhunaninyu. Mwaafentaka paahi ale anoofentani nnohala waakhela itthuvoni? Kontha hata anatampi, anaafenta paahi ale anaafentesa. Ni mwaapankaka yoorera ale anoopankani yoorera, nnohala waakhela itthuvoni? Hata anatampi yaayo ciicammo phimpankaya. Vano mwaasimihaka ale anaawehereryenyu wuuturuselani, nnohala waakhela itthuvoni? Ciicammo anatampi anaasimiha anatampi akhwaya, wiira yaakhele toko yeeyo. Phimaana mwaafente eenani inyu, ni mwaapanke yoorera. Mwaasimihe yaphavelaka itthu woohiwehererya wuuturuselani; nnaahala waakhela itthuvo yinci ni ukhala asaana a Nluku o wirimu, kontha Nluku ri oorera nrima mpaka na ale oohisukuru ni oonanara nrima. Nkhale o'kiriri toko athumwaninyu ciryaya o'kiriri. Nhihukhumu ni nyu khannohala uhukhumwinya; nhaatthukele akhwinyu, ni nyu khannohala utthukeliya; mwaalevelele akhwinyu ni nyu phinhalenyu uleveleliya. Nvaheke, ni nyu phinhalenyu uvahiya; namaroco omaana, ookhitteliya, owaattakeliya mpaka urihakyaa phinhalenyu uvahiya, kontha ni nliko unhalenyu umphimela, yooyo phinhalenyu uphimeliya. Yesu ahaattonkela tho nlikanihero nikina eeraka: Ntthu oohoona nawoorya unhoolela oohoona nkhwawe? Khaanwuluwela oyeeli munlittini? Mwiitthuci khanompwaha mwalimu awe, nanso ule ri oosomihinya ratta, nohala ukhala toko mwalimu awe. Vano unweherani niphalapacu niri nniithoni mwa munnaa, nanso khunwacawaca ithaapwa iri nniithoni mwaa? Unoorya cani umwiirela munnaa: Munna, nkankani kuukumiheni niphalapacu niri nniithoni mwaa, ni we uhooryaka woona ithaapwa iri nniithoni mwaa? Ntthu owiithepya! Ukumihe toko ithaapwa iri nniithoni mwaa, vano phinhalaa woona ratta wookumiha niphalapacu niri nniithoni mwa munnaa. Kontha khuuwo mwiri womaana uneema mihokorokho coohimaana; ciicammo khuuwo mwiri woohimaana uneema mihokorokho comaana. Khula mwiri uncuwannya ciryaya, nlattu wo mihokorokho caya, kontha khacinrukuliya imanka mmiiwani, ni hata ikhacu khacinrukuliya mmarokani. Ntthu oorera nrima nokumiha citthu coorera mmihakhuni mwawe ciri munrimani; ntthu oonanara nrima, nokumiha citthu coonanara mmihakhuni mwawe ciri munrimani, kontha malaku anooluma itthu iri munrimani. Nlattuni nkiirelaka: Pwiya, Pwiya, nhipankaka itthu inoohimeryakani? Ntthu phi ntthu nowa waryaka mi, eewaka moolumo aka, ni apankaka inhimyaka; kinawuthoonyerani nonlikanana awe. Nolikana toko ntthu, tekile inupa awe, athipaka malitti owiisa ni apaceraka unteka caasa wamwalani. Vano ahowa nkhaya ni maasi menci oolipa, yahaatta inupa ile, nanso wohoorya uttinkiha, nlattu wootekiya wamwalani. Nanso ule neewa ni wooheettela, nolikana toko ntthu tekile inupa awe wanhaavani, woohi caasa. Ukati waawilyawe nkhaya attinkihaka inupa ile, yahomora, ni ukwanyuwaca waya nwo waari wootepa. Wahoolo Yesu namalihilene woolumana atthu ale, ahorwaa uKafarnaumu. Vano nanteko a nhooleli a anatoropa iminya, aankhuluvelawe venci, aanawerennya ni aahanle vakani ukhwa. Wiiwa wawe cittonkaciyaka ca Yesu, ahaaruma mahumu a ayuta unlepela wiira arwee anvonihe nanteko awe. Umphwanyaca waya Yesu, yahonlepelaca venci yiiraka: Yooyo nlopwana uyo unaamphwanela ukaviheriya; kontha ri mpatthani o'nethi ihu wothene ni honitekela isinakoka. Vaavale Yesu ahorwaa wamoca na atthu ale. Naattamenryene watthokoni, nhooleli a anatoropa ule ahaaruma asimpwanawe eeraka: Pwiya, nhiihuvihe, kontha mi akimphwanela wiira nyu nkele mpaani mwaka. Kontha hata mi kihoona wiira khunkiphwanela uwoonananani, nanso nhimye nuulumo nimoca paahi, ni nanteko aka naahala uvona. Maana ni mi ki ntthu oolamuliya ni kihaana anatoropa anaalamulaka, ni kinaamwiirela mmoca uyo: Urwee! N'uyo naarwaa, ni nkina uyo kamwiirelaka: Uwe woono. N'uyo naawa. Ciicammo nanteko aka kamwiirelaka: Upanke ila! N'uyo naapanka. Vano Yesu wiiwa wawe yaale moolumo ale ahotikhinaca. Ahaarukunuwela atthu yanveleenle ale, ni aheerela: Kinawuhimeryani wiira hata uSirayeli akiphwanyile nroromelo toko nna. Vano yaaruminye ale uturuwelaca waya uwani, yahomphwanyaca nanteko ule navonne. Unavinre ukati vakani, Yesu ahorwaa isittatti yo'Nayini. Ahaatthukana ikwaha eetthuci awe ni mphwinko muulupale. Waattamenryawe usittatti, ahaakumanana atthu enci anakusile mayithi arwaaka wuusikhani. Aari mwana a athiyana yaakhweliye na awannyaya, ni yaarina mwana mmoca yoole paahi. Ni yaantthariya na atthu enci o nsittatti mwemmwe. Vaavale Apwiya woona waya anankhwele ale, yahoonela uthunku ni yaheerela: Nhunle. Uphiya wawe ahokwanya icaneesa ile, ni yaakusile ale yaheemelaca. Vano Yesu aheera: Mmirawo, mi kinawulamula, wunwe! Vano aakhwile ule, ahonkoma ni ahopacera wuulumaca. Ni Yesu ahaavaha anumwane. Atthu othene yahoova ni yahonttottopela Nluku yiiraka: Nnapiyu muulupale hokhumelela warihu va; vano Nluku hothotola unethi awe. Phimaana, itthu yaapankilyawe Yesu yaheewannyaa uYuteya wothene ni ilapo cothene cowaattamana. Wahoolo Yohani ahohimeriya n'eetthuci awe nnya citthu nnya cothene. Vano Yohani aheehana eetthuci awe eeli ni ahaarumaca wa Yesu wiira yankohe yiiraka: Kaahiki phi we, ule aammwehereryehu uwa atthuna nimmwehereryeke nkina? Alopwana ale uphiyaca waya wa Yesu yaheera: Yohani Mpattisa honiruma wuukoha wiira: Kaahiki phi we, ule aammwehereryehu uwa atthuna nimmwehereryeke nkina? Yooyo ukati uyo Yesu ahovoniha iretta ni masakha a atthu enci, ahoomola minepa cootakhala ni ahaavoniha atthu enci oohoona. Vano Yesu ahaakhula eeraka: Murwee ni mwanhimerye Yohani inoonenyu ni ineewenyu: oohoona anawoona, owuntakyaa anaweetta, omakuttula anaavonihinya, oohiiwa anawiiwa, ookhwa anawunwelelihiya, ni oothwennya anaalaleeriya nhupi woorera, ni horeriya ule hinkakathuwa nlattu wawaka mi. Ukhuma waya arumeyi a Yohani, Yesu ahopacera waahimyacera atthu ale mwaha wa Yohani eeraka: Mwaarweele woonani utakhwani? Ntathi woottinkihiya ni iphyoo? Mwaarweele woonani? Nlopwana oowaraca ikuwo coovevyaala? Ale anwaraca ikuwo coovevyaala ni apuhaka, ankhala unupani ya nlamuli. Vano mwaarweele woonani? Nnapiyu? Khweli mi kinawuhimeryani wiira mmoonnenyu uyo hompwaha nnapiyu. Nlattu wa yoola phantikhiyaya wiira: Kinaanveleeliha wamiithoni waa mayanhupi aka; uyo naahala wulokihera iphiro uhoolo waa. Mi kinawuhimeryani wiira mwa atthu ayariye na athiyana, khanakhumelela muulupale awile oompwaha Yohani, nanso ule ri mwankani wumweneni wa Nluku phi muulupale wompwaha uyo. Vaavale atthu othene yeewile, mpaka mayoliviha nsoko, yahokupali isariya ya Nluku kontha yaahopattisiya ni Yohani. Nanso mafarisi ni ataphuleli o malamulo, nlattu wookhotta upattiso wa Yohani, yahokhotta ikano ca Nluku ni yaheetapaniha asinene. Yesu ahoolumaca tho eeraka: Kaalikanihereke apani atthu o nenna nloko nna? Anlikana ni isiyani? Ari oolikana na amirawo anonkomacile wapacari, akhuwelelanaka ni yiirelanaka: Hi nihowoopelani mpetta, nanso khamwiinne; nihowiipelani icipo cowiikhupanya nanso khamunlile. Kontha howa Yohani Mpattisa, hinlya nkatthe ni hinwurya ivinyu, nanso nnomwiirela: Haana ncini. Howa Mwanawe Pinatamu, nolya ni nowurya, nanso nneera uyo nanlula ni nanhapaliya, mpwana aya mayoliviha nsoko ni mayokosa! Nanso ankhili anaathoonyera wa asaanaya othene. Nfarisi mmoca ahonlattula Yesu urwaa ulya uwannyawe; ukela wawe mpaani mwa nfarisi ule, ahonkoma wiira alye. Vano nthiyana natampi o wasittatti, ucuwela wawe wiira Yesu naalya uwannyawe nfarisi, ahowa nakusile iphotiri yo nluku na alapasturu, yaaheliye makhura oonukhela. Ahokhoroma uttuli wa Yesu onlaka, aanaaniha ni miithori inyaa ni aampoholaca ni ikharari cawe. Aananvaha ipeecu nnyaani mwawe, anttikitthelaka makhura oonukhela. Vano woona wawe itthu ile nfarisi aanlattunle ule, aheera wanrimani wawe: Waari wiira ula aari nnapiyu, aanahala uncuwela nthiyanani nonvarakaca ula, kontha natampi. Yesu ahomwiirela nfarisi ule: Simoni, kihaana itthu imphavelaka wuuhimyacera. Ule ahaakhula eeraka: Mwalimu, ukihimerye. Yesu aheera: Namakopiha mmoca, ahaakopiha atthu eeli. Mmoca uyo ahonkopiha ncurukhu iminya thanu ni nkina uyo hansini (50). Vano mayokopihiya ale ahoonacaka yooliva, mayokopiha ule ahaalevelela oyeeli. Vano ukihimyacere, wo yaayo oyeeli ayo tipani aahala unfenta cinene? Simoni ahomwaakhula eeraka: Kinoona wiira ph'ule leveleliye ikophi yuulupale ule. Yesu ahomwiirela: Uhoolumaca ratta. Anwehaka nthiyan'ole, ahomwiirela Simoni: We uhomoona ula athiyana ula? Kihokela mpaani mwaa, khukivahile maasi oorapiha inyaa caka, nanso ula, horapiha inyaa caka ni miithori awe, ni hokipohola ni ikharari cawe. Khukivahile alaahuma, nanso ula aweeru mu, khahiile ukivaha ipeecu nnyaani mwaka. Kukittikitthenle makhura mmuru mwaka, nanso ula hottikitthela inyaa caka ni makhura oonukhela. Phimaana, kinoohimyacera wiira itampi cawe cinci nnyo ula ciholeveleliya, kontha hofenta venci. Vano ule noleveleliya vakani, ufenta wawe rina vakani. Ni ahomwiirela nthiyan'ole: Itampi caa nnyo ciholeveleliya. Vano yaarinawe wa meeca, yahopacera utikhinaca yiiraka: Tipani yoola noorya ulevelela mpaka itampi? Vaavale Yesu ahomwiirela nthiyan'ole: Waamini waa uhowoopola. Urweeke wo'salama. Cinavinrene nnya citthu nnya, Yesu ahokhuma arwaaka mmasittatti ni mmawaani, ahimyacaka ni alalyaka nhupi woorera wo Umwene wa Nluku. Vaavale, yahonveleela eetthuci awe khumi n'eeli. Ciicammo yahaawo athiyana yaavonihinye, yaarina minepa cootakhala ni iretta cikina. Athiyana ayo yaari: Mariya neehaninya Mantalena, aakumihinye macini saapa ni Cuwana, amwaarawe Kusa hutumu o'hano a Heroti, Susana na asikhwawe akina, yaale yaanrumeela Yesu ni mihakhu caya. Vaavale, yahothukumana atthu enci yaakhuma mmasittatti, ni Yesu ahopacera uhimyaca ni malikanihero, eeraka: Aakhumile ntthu umwacera ipyo. Amwacerak'ono, ipyo ikina yahomorela nceresere iphiro ni yahonyakelaciya, ni yaholyaca asaanuni. Ipyo ikina yahomorela wamalukuni ni umelawaya yahooma, nlattu wo wuuma. Ikina yahomorela wamiiwani, ni miiwa nnye cahonnuwa, mpaka umiriya. Ikina yahomorela watthayani yomaana ni yaheema iminya wo khula ipyo. Wuulumaca wawe commo, ahokhuwela eeraka: Ule rina manyaru owiiwa, eeweke. Eetthuci awe yahonkoha maanaya nlikanihero nne. Yesu ahaakhula eeraka: Nyu nhovahiya ucuwela isiiri co'mwene wa Nluku, nanso akina anhimyaceriya ni malikanihero, wiira yoonaka, ahoone ni yiiwaka, ahiiwe. Ala phi maanaya nlikanihero: Ipyo iyo, niri nuulumo na Nluku. Ile yaamorenle nceresere iphiro, ph'ale aneewa. Wahoolo naawa Sotwani ukumiha wanrimani waya nuulumo niiwilyaya nno, wiira ahikupali yoopwaka. Ile imorenle wamalukuni, ph'ale aneewa nuulumo, yaakhelaka wotteeliya, nanso ukhala wiira khaarina mitithari, ankupali ukati vakani, ni waphiyaka ukati woottehattehiya, anaahiya. Ile imorenle wamiiwani ph'ale yiiwile nuulumo na Nluku, nlattu wo weetta cintthunaya, ahomiriya ni misankiho, mihakhu n'ucivaciviya wo mwirutthuni. Vano mihokorokho caya nnyo khacinttokottha. Ipyo imorenle nipuro niri itthaya yomaana, ph'ale yiiwile nuulumo na Nluku asunkaka ni nrima woorera ni womaana ni anawiima nhokorokho n'ukhalela nthiti. Khaawo noparihela isamaninya, phikhuneelaka ni mwaapu, atthuna pheesaka nkhwikwicira, nanso ineesiya waculu, wiira ankela ayo yooneke waarya. Kontha khiiwo yovithyaa ihinhala wooneleliya, ni khiiwo yowiipithyaa ihinhala wooneleliya. Phimaana, mooneke, toko cineewenyu, maana ntthu rina, naahala uvahiya, nanso ntthu hirina, naahala waakhiya mpaka itthu irinawe. Vaavale, yahowa anumwane Yesu na asunnawe, nanso khayoonrye umoonanana, nlattu woocara atthu. Vano ahohimeriya wiira anumwana na asunnaa ari vate, anaaphavela uwoonanana. Nanso Yesu ahaakhula eeraka: Amaama na asunnaka ph'ale aneewa n'uttharihelela nuulumo na Nluku. Nkwaha mmoca, Yesu ahokela nkalawani wamoca n'eetthuci awe ni aheerelaca: Nrwee nilapuwele nikhopela nikhwawe ntthiya. Vaavale yahokhumaca. Ale yeettihacak'ono ikalawa ile, Yesu aanrupa. Vano ahowa naphuvu mpahari mmwe, ikalawa ile yahocara maasi, ni yaahanle vakani uttittha. Yahorwaaca mpaka waaryawe vale ni yahommusa yiiraka: Mwalimu, Mwalimu, ninaakhwaaca! Wunwa wawe, ahomaaliha iphyoo ni ucaca wo maasi. Cothene caheemela n'umaalya. Vaavale Yesu aheerelaca: Waamini winyu nwo uri vayi? Ale yahoovaca venci ni yaankohana yiiraka: Tipani yoola neeweleliya ni iphyoo ni maasi? Wahoolo Yesu n'eetthuci awe, yahokhuma arwaaka ilapo yo'Kerasenu, uri mpika n'uKalileya. Yesu ukhuruwa wawe nkalawani mmwe, ahonkhumelela nlopwana oovariya ni macini aakhuma usittatti. Ahokhala ukati mwinci woohiwara. Khaakhala mpaani, nanso aakhala umahiye. Vaavale ule umoona wawe Yesu, ahokhoroma uhoolo wawe ni ahokhuwela eeraka: Kiwiirihile isiyani Yesu, Mwanawe Nluku o wirimu? Contte kinawulepela wiira uhikitulumu. Kontha Yesu aholamulela nnepa woonanara wiira ukhume mwirutthuni mwa ntthu ule. Maana imaara cinci waananvaresa. Aanatthukiyaka ni unyolo ni uheliya nnipisini, nanso aanatankanyaca caatthukeliyawe nnyo. Ni ncini nne naananvara phinrwehaka ntakhwani. Vano Yesu ahonkoha eeraka: Ncina naa tipani? Ule ahaakhula eeraka: Mphwinko! Kontha mwirutthuni mwawe yahonkela macini menci. Vaavale yahonlepelaca wiira ahaarwehace nlitti nooripela ni no wiisa. Vano cahaawo ikuluwe cinci caalya nceresere mwaako; macini ale yahonlepela wiira yakele nkuluweni mmwe, ni Yesu ahotthunihera. Vano macini ale ukhuma waya mwirutthuni mwa ntthu ule, yahokela nkuluweni, ni ikuluwe cothene caheevonyera muntthiyani ni cahottittha. Vaavale, atthu yaaliha ikuluwe ale woonnyaya yaakhumelenle ile, yahotthawaca n'urwaa uttonkaca usittatti ni mmawaani. Vano atthu ale, yahokhumaca wiira yoone itthu yaakhumelenle ni umwaattamerya waya Yesu, yahomoona nlopwana aakumihinye macini ule nawaracile, nari na ankhili, nonkomile wakhiviru ni Yesu ni yahoovaca. Vaavale, atthu yaamoonne ale yahaahimerya atthu othene, mananna ceenryawe woovonihinya namacini ule. Vano atthu othene o nttetthe wo'Kerasenu, yahonlepela Yesu wiira akhume mwiilaponi mwaya mmwe, kontha yahoovaca venci. Vano Yesu ahokela nkalawani ni ahorwaa. Vaavale nlopwana aakumihinye macini ule, ahonlepela Yesu wiira antthukane nkwaha, nanso uyo ahomwiirela: Uturuwele uwanyaa ni waattonkele alokwaa citthu cothene cupankilyawe Nluku. Vano ule ahoturuwa ni ahovira attonkaka waparasa yothene, citthu caapankeliyawe ni Yesu. Wahoolo, Yesu uturuwa wawe, atthu othene yahomwaakhelela, kontha yaanammwehererya. Wowaakuvyaca wene, ahowa nlopwana eehaninya Cayiru, aari nhooleli o nsinakoka, ni ahokhoroma uhoolo wa Yesu, ni ahonlepela wiira aphiye uwannyawe. Kontha aarina mwana mmoca paahi, mwanthiyana, o myakha khumi na miili. Yooyo, aanawerennya ni aahanle vakani ukhwa. Vano waarwawe va, mphwinko waanamphunyerera. Ahaawo nthiyana aawerennya iretta yoovuva iphome, aamalihile myakha khumi na miili ni aarihakacile mihakhu cawe cothene mmatothoro oovoniha ni khaawo oonrye unvoniha. Ahowa uttuli wa Yesu ni ahokwanya mphantte woosoriya wo'hancu awe. Nananoru, iphome iyo yahomaala uvuva nwo. Vano Yesu ahokoha eeraka: Kikwanyile tipani? Nlattu wooruna atthu othene, Peturu ahaakhula eeraka: Mwalimu, unawoona wiira atthu enci ahoorukurerya ni anawuphunyereriha, vano unaakoha wiira kikwanyile tipani? Nanso Yesu aheera: Haawo kikwanyile, kontha kinowoona mwirutthuni mwaka mmo ihokhuma ikuru. Vano nthiyan'ole woonnyawe wiira khoorya wiivitha, ahowa attettemelaka ni ahokhoroma wamettoni wawe, ni wamiithoni wa atthu othene ahonhimerya nlattu wo'siyani ankwanyaka ni mananna ceenryawe woovonihinya. Yesu ahomwiirela: Mwanaka, waamini waa nwo uhowoopola. Urweeke ni nnema. Yesu oolumacaka nanlelo, ahowa ntthu aakhuma ntthoko na nhooleli o nsinakoka, ni ahoolumaca eeraka: Mwaninyu hokhwa. Munhiye mwalimu uyo, nhimunkurumihe. Nanso Yesu wiiwa wawe, ahomwiirela Cayiru: Uhoove, waamini paahi, mwanaa naakhala nkumi. Vano uphiya wawe uwannyawe nhooleli ule, khaawo aantthunihenryawe unkelana mpaani, hikhanle paahi Peturu, Yakopu, Yohani, athumwane ni anumwane mwanthiyan'ole. Atthu othene yaanawunla ni wiikhupanya. Nanso Yesu ahaamaaliha eeraka: Mmaale wunla nwo. Kakhwile, naarupa. Vano atthu ale yaananthyaa, kontha yaacuwela wiira hokhwa. Vaavale, ahonvara ntata ni ahokhuwela, eeraka: Mwanthiyana, wunwe! Vano, wowaakuvyaca wene iroho awe yahonturuwela ni ahonwelela. Ni Yesu ahoruma wiira avahiye iyolya. Mayathumwane yahotikinihinya venci, nanso Yesu ahaalamula wiira ahinhimyacere ntthu yaakhumelenle iyo. Wahoolo Yesu aheehanaca eetthuci awe khumi n'eeli. Ahaavahaca ikuru ni nlamulo no woomola macini ni n'uvoniha iretta. Ciicammo ahaaruma ulalya nhupi woorera wo Umwene wa Nluku ni waavoniha aretta. Yesu aheerela: Nhikuse iphika munkwahani mmo, hata nttontto, mena nrupa, mena iyolya, mena ncurukhu atthuna ikuwo ikina. Itthoko inkelenyu ulukama iyo, nkhale wonwo mpaka ukhuma. Isittatti ihinhalenyu waakheleliya iyo, wookhuma va nkukutthe ntthupi no nnyaani mwinyu, nthoonyiheraka usaahiti wookhotta uwaakhelelani. Vano yahokhuma arwaaka mmawaani mothene ulalya nhupi woorera ni waavoniha aretta miphantte cothene caaviraya. Yaayo mahuku ayo Mwene Heroti, aaneewa citthu cothene caakhumelela, ni ahosanka kontha weeriya: Yohani Mpattisa honwelela mwa atthu ookhwa. Akina yeera: Eliya phiwile. Akina yeera: Onwelenle mmoca o minapiyu cokhalayi. Nanso Heroti aheera: Yohani kihonhita. Vano tipani yooyo neewaka aromolaceriyaka nnya citthu nnya? Vaavale aanaphavela umoona Yesu. Vano amitthenka ale uturuwaca waya, yahonttonkelaca citthu cothene caapankilyaya. Vaavale Yesu ahaakusaca ni yahokhumaca ayaayoru arwaaka isittatti ineehaninya Petesayita. Vano miphwinko nnye, ucuwela waya wiira hokhuma, cahontthara. Ule ahaakhelela ni aanaweetthuciha citthu co Umwene wa Nluku. Ciicammo aanawaavoniha ale yaaphavela uvonihinya. Vano wahopacera wiila, eetthuci khumi n'eeli ale yahomwaattamerya ni yahomwiirela: Waamwaruse atthu ayo, arwaace mmawaani ni itthoko cowaattamana wiira yamake. Wonwo ankovahiya iyolya, kontha va niri watakhwani. Nanso Yesu aheerelaca: Mwaavaheke nyenyuva iyolya. Ale yahaakhulaca yiiraka: Nirina va mikatthe mithanu ni ihopa piili paahi, kaahiki wiira nirwee naathumele iyolya ala atthu ala. Kontha yahaawo nenno nipuro nno wookhalaka alopwana ilufu thanu. Vano Yesu aheerela eetthuci awe: Mwaathukumanihe atthu ayo mmakhunkoni, khula nikhunko atthu hansini. Ale yahonkomihaca atthu ayo othene toko Yesu coolumacilyawe. Vano Yesu ahokusa mikatthe mithanu ni ihopa piili nnye, ahoweha uculu, ahonsukuru Nluku. Ahomyaniha ni ahaavaha eetthuci awe wiira yaakawelace atthu ale. Atthu othene yahokhura n'urupala; vano ikalakathela co mikatthe caahanle nnyo cahottotteliya mpaka ucara itthuttu khumi na piili. Nkwaha mmoca Yesu avekelaka veekha, eetthuci awe yahomwaattamerya; vano ule ahaakoha eeraka: Atthu ayo aneera mi kimpani? Ale yahomwaakhula yiiraka: Atthu ayo aneera, we Yohani Mpattisa, akina aneera Eliya ni akina aneera we mmoca o minapiyu cokhalayi onwelenle. Vano ahaakohaca tho eeraka: Vano nyu nneera Mi kimpani? Peturu ahaakhula eeraka: Kristu a Nluku. Vaavale Yesu ahaalakihera eetthuci awe, wiira ahinttonkele ntthu itthu ile. Ahopwaherera eeraka: Mwanawe Pinatamu nolamuliya uhuva wo citthu cinci, naahala ukhottiya ni mahumu, akhulupale o mayasataka ni mayowantikha, wiiviya ni wunwelela nihuku noneeraru. Wahoolo Yesu aheerela othene: Ntthu atthunaka ukitthara mi, eekhotteke mwanene, akuseke nsalapa awe khula nihuku, ni akitthareke. Kontha ule notthuna woopola ukumi awe, unanrihyaa. Ule unonrihyaa ukumi awe mwa nlattu wawaka mi, naahala woopola. Ntthu nohala uphurani aphwanyaka ittuninya yothene, arihyaka atthuna eekwanyulacaka? Kontha yoole nohala wuulihaciya muru nlattu wo mi ni moolumo aka, ciicammo Mwanawe Pinatamu naahala wuulihaceriya muru ni yooyo awaaka munttittimihoni na Athumwane na ancelo attakattifu. Khweli kinawuhimeryani wiira: Ahaawo ari va, ahinhala ukhwa ahinaya woona umwene wa Nluku. Yesu noolumacilene ala moolumo ala, yahovira mahuku naane. Wahoolo ahaakusa Peturu, Yohani ni Yakopu, ahowela mmwaakoni wiira aswali. Ukati waaswalyawe, makhalelo o'khove awe yahothatuwa, ni ikuwo cawe cahotteela n'uceremela toko uverunya. Vano wowaakuvyaca wene yahowa alopwana eeli n'upacera umuulumana. Yaari Musa ni Eliya, yaawile ni waarya ni yoolumaca ukhuma wa Yesu, waahala wiirannyaa uYerusalemu. Peturu na akhunanawe ale yaanaarupa; vano wunwaca waya yahomoona Yesu nari owaarya, neemenle na alopwana eeli. Alopwana eeli ale uthama waya, anhiyaka Yesu veekhawe, Peturu ahomwiirela: Mwalimu, wahorera ukhala vaava, niteke marapattha mararu, nimoca nawinyu, nikina na Musa ni nikina na Eliya. Kontha, khaacuwela itthu yaahimyawe. Oolumacak'ono, nahowa nihutte naakhuneenle ni ntthuuci aya. Ukhuneelaciya waya ni nihutte nne, yahoovaca venci. Nnihutteni mmwe naheewannyaa ncu niiraka: Ula phi mwanaka, nthanlilyaka! Mmwiiweleleke. Uvira waya ncu nno, Yesu aahanle veekha. Eetthuci ale yahomaalaca, ni yaayo mahuku ayo khaawo yaanttonkenlyaya itthu yoonnyaya. Usa waya, ukati ukhuruwacilyaya mmwaakoni, mphwinko wa atthu enci wahomwiikamela Yesu. Vaavale wariyari wa atthu ale, ahokhuma nlopwana ni ahokhuwela eeraka: Mwalimu, kinawulepela wiira waamoone mwanaka, kontha kirina yooyo paahi. Uhaawo nnepa woonanara unonvaresa, vano woohipica naakhuwela, ni nnepa ule unamphatela vathi, unanripithula mpaka ukhuma niphooru, ni unonhiyesa unamooceehile. Kihaalepela eetthuci aa wiira yoomole nnepa woonanara uyo, nanso khayoonrye. Vano Yesu ahaakhula eeraka: Nloko na atthu oohaamini ni oohiloka! Mpaka yakhani kinhalaka wukhalanani ni kuuvilelakani? Ukiwiihere woono mwanaa uyo. Ukati waattameryawe wa Yesu, ncini nne nahomphatela vathi n'unripithula, nanso Yesu ahocacera nnepa woonanara ule, ahonvoniha mmirawo ule ni ahaavaha athumwane. Atthu othene yaari ootikinihinya mwa nlattu wo'kuru cuulupale ca Nluku. Ukhala wiira atthu othene yaari ootikinihinya, nlattu wo citthu cothene caapankawe Yesu, vano aheerela eetthuci awe ale coo: Mwiiweehe moolumo anhalaka wuuhimeryani: Uhophiya ukati woovahereriya Mwanawe Pinatamu mmatatani mwa atthu. Nanso ale khayeeweehile, kontha yaahoovitheliya wiira ahicuwelele, ni yaanawoovaca unkoha. Wariyari waya eetthuci ale wahokhuma unyakulihaninya aphaveliyaka ucuweliya tipani mwa yaayo aahala ukhala muulupale. Vano Yesu, ahocuwela itthu yoopuwelaya wanrimani waya, ahonkusa mwana ni ahomweemesa, ni aheerelaca: Ntthu nomwaakhelela ula mwan'ola mwa ncina naka, hokaakhelela mi, ni ntthu nokaakhelela mi, homwaakhelela ule kirumile. Kontha ntthu neeyeviha wariyari winyu va, yooyo phiri muulupale. Yohani ahomwiirela: Mwalimu, nihomoona ntthu oomolaka macini mwa ncina ninyu. Nihomwaateliha ntthu uyo kontha khanakhala awihu. Yesu ahaakhula eeraka: Nhimwaatelihe, kontha ntthu hinowiinani, ri ni nyu. Ukhala wiira yahophiya mahuku oorwaa Yesu wirimu, aholakela uphiya uYerusalemu. Ule ahaaruma mayanhupi awe urwaa aliteya amoca o'Samariya, wiira atthenkaceriye nipuro noomaka. Nanso khaakheleliye, kontha ahooninya wiira norwaa uYerusalemu. Vano eetthuci eeli, Yohani ni Yakopu, woonaca waya haakheleliyaka, yahonkohaca Yesu yiiraka: Pwiya, nnaatthuna wiira nirumeke ukhuruwa mooro wo wirimu wiira waapahe? Vano Yesu ahaaweha ni ahaakuphula eeraka: Nyu khannocuwela ikhapila yo nnepa irinyu. Kontha Mwanawe Pinatamu khaawile ukwanyula iroho ca atthu nanso aawile woopola. Vaavale yahorwaaca aliteya akina. Yeettaka ni iphiro, ntthu mmoca ahomwiirela: Pwiya, kinawuttharani mapuro othene anhalenyu urwaa. Yesu ahomwaakhula eeraka: Akhwantte ahaana makhuku, ni asaanuni ooculu ahaana ipuru, nanso Mwanawe Pinatamu kharina nipuro noomumula. Vano ahomwiirela ntthu nkina: Ukitthare. Nanso ule ahaakhula eeraka: Pwiya, nkaarerihe toko, kirwee kaavithe apaapa. Yesu ahomwiirela: Waahiye atthu ookhwa avithane ayaayoru. Nanso we urwee wahimyace umwene wa Nluku. Ciicammo ntthu nkina aheera: Pwiya, kinawuttharani, nanso nkihiye toko kaaleehe amuci aka. Yesu ahomwaakhula eeraka: Khaawo neera alimak'ono ni awehaka uttuli, phimphwanelaka ukela wumweneni wa Nluku. Cinavinrene nnya citthu nnya, Apwiya yahaathanla eetthuci aya akina sapini (70), ni yahaaruma eeli eeli wiira arwee uhoolo waya, aviraka mmasittatti mothene ni mapuro yaahalaya uviravira. Ale yaheerelaca: Yoorottowola iri yinci, nanso ananteko ayo ari vakani. Munlepele mwanene imatta wiira aarume ananteko umattani wawe. Nrwaace! Kinoorumani toko ikhontwaa iriyari yo miici. Nhikuse itthu nciroroni, hata nrupa, mena ikwakwatta; mphironi nhinkohe ntthu nrettele. Mwaphiyaka watthokoni, mwiireke: Nnema nikhale nna ntthoko nna! Vano akhalaka vaava ntthu o nnema, nenno nnema nno ninhala ukhala n'uyo. Nanso, aahikhaleke, ninawuuturuwelani mwasinene. Nkhaleke nenno ntthoko nno, nlyaka ni nwuryaka yothene irinaya, maana nanteko nolamuliya upokera. Nhittatthe ntthoko ni ntthoko. Mwakelaka nsittatti ni mwaakheleliyaka ratta, nlye inhalenyu umeeliya. Mwaavonihe aretta ni mwaalaleere mwiiraka: Umwene wa Nluku uri wakhiviru. Nanso, mwakelaka nsittatti nhaakheleliyaka, nviravireke mmaphironi mwiiraka: Mpaka ntthupi no'sittatti ninipharelenle, ninawuukukutthelani. Nanso, ncuwele wiira Umwene wa Nluku uri wakhiviru. Mi kinoohimeryani wiira, nenno nihuku nno, unaahala unemeceriya venci uSotoma woovikana iyo isittatti iyo. Uhotakhaliya we Korasimi! Uhotakhaliya we Petesayita! Kontha mitikiniho cipankiye iriyari inyu, cinapankiye uTiru ni uSitoni, coono anarukunusile mirima, awaraka icakho ni wiitteeleliha ni ittura. Nanso uhukhumuni, unaahala unemeceriya uTiru ni uSitoni, wuvikanani nyu! Vano we, Kafarnaumu, unoona wiira unaahala uwelihiya wirimu? Mena; we unhala ukuruseliya umooroni. Nowiiwelelani uyo, nokiiwelela mi, ni nookhottani uyo, nokikhotta mi; nokikhotta mi, nonkhotta ule kirumile. Vaavale, eetthuci sapini (70) ale yahoturuwaca anari ootteeliya nrima, yiiracaka: Pwiya, mpaka macini anaaniiwelela mwa ncina naa! Yesu aheerela: Ni mi kaammoonaka Sotwani awuluwaka ukhuma wirimu toko uverunya. Vano kihoovahani ulamuli wo wiira nnyakele inwaa ni ikhavi, ni wootthema ikuru cothene ca mwiinani, ni khiiwo inhala wuuhasarani. Paahi, nhitteeliye nlattu woowiiwelelani macini, nanso ntteeliye nlattu wowantikhiya macina enyu wirimu. Yoole ukati ule, Yesu ahotteeliya muNnepani Nttakattifu ni aheera: Kinawuttittimihani, Paapa, Mwanene irimu ni vathi, maana nhaavithela nnya citthu nnya asomi ni acuweli, nanso nhaathoonyera acikani. Khweli, Paapa, kontha commo phuucivenlyayani. Citthu cothene kihovahiya na Apaapa, ni khaawo noncuwela Mwana, ari hikhanle Athumwane, ni khaawo naacuwela Athumwane ari hikhanle Mwana ni ule Mwana nontthunawe uncuweliha. Yesu aarukunuwelaka eetthuci awe, ahaahimyacera anari ayaayoru eeraka: Ahoreriya miitho anoona citthu cinoonenyu. Kinawuhimeryani wiira, minapiyu cinci ni mamwene yahophavela woona inoonenyu, nanso khayoonne, ni yahophavela wiiwa ineewenyu, nanso khayiiwile. Nananoru, ahonwa ntaphuleli o nlamulo, aaphavela untteha Yesu ni ahoolumaca eeraka: Mwalimu, kipankekeni wiira kaphwanye ukumi woohimala? Vano Yesu ahomwaakhula eeraka: Yantikhiye isiyani muNlamuloni? Untaphulela cani? Ule ahaakhula eeraka: Waafente Apwiya Nluku aa, ni nrima aa wothene, ni nnepa aa wothene, ni ikuru caa cothene, na ankhili aa othene, ni unfente nkhwaa toko cineefentaa umwanene. Vano Yesu ahoolumaca eeraka: Uhaakhula ratta. Wapanke commo ni unaahala ukhala nkumi. Nanso ule aphavelaka wiivirelaca, ahonkoha tho Yesu eeraka: Nkhwaka tipani? Yesu ahopwaherera wuulumaca eeraka: Nlopwana aakhuma uYerusalemu aarwa uYeriko, ahokhumeleliya na anannyatha. Yahontuphelaca, yahonrulaca coowara cawe, yahomwaattakaca n'unhiya nari mmekho. Woohipica wene phaavirawe mayasataka yeeyo iphiro iyo, umoona wawe ahonsereka. Woolikanaca wene ahovira nLevi nenno nipuro nno, umoona wawe ni uyo ahonsereka. Vano nsamariya aari ni ikwaha awe, ahomphwanya, umoona wawe ahomoonela uthunku. Ahomwaattamerya ni ahorapiha makhwatta ale ni makhura ni ivinyu, n'utthukaca. Ahonkusa mumpakhirani mwawe ni ahonrwana inupa yoomakiya ni ahontafiti. Usa waya ahokumiha micurukhu miili co'paratha, ni ahonvaha mwanene inupa yaamakiya ile eeraka: Untafiti ula nlopwan'ola, yakhala tho itthu inhalaa urihakaca yoopwaha ula ncurukhu ula, mi kimmooliva katuruwaka. Vano wo yaala ooraru ala, tipani nomoonaa ukhala nkhunanawe nlopwana aatupheliye na anannyatha ule? Vano, ntaphuleli o malamulo ule ahomwaakhula eeraka: Yooyo moonenle uthunku uyo. Paahi, Yesu ahomwiirela: Ni we urwee wapanke ciicammo. Wahoolo yeettacak'ono ni iphiro, Yesu ahophiya mwa aliteya, ni nthiyana neehaninya Marta ahomwaakhelela Yesu uwannyawe. Yooyo nthiyana uyo ahaana nhimawe eehaninya Mariya onkomile wakhiviru na Apwiya aviriyanaka caasomihaya. Marta aanawunkuruma, avaraka miteko cinci. Vaavale ahophiya wa Yesu ni aheera: Pwiya, khannoona wiira nhimaaka uyo kihiyenre kivaraka veekha miteko nnyo? Mmwiirele awe aakikavihere. Apwiya yahomwaakhula yiiraka: Marta, Marta! Ummakela wunkuruma uvaraka citthu cene. Nanso, imphaveliya itthu imoca paahi; phimaana Mariya hothanla mphantte womaana ni khaawo nohala umwaakha. Nihuku nimoca Yesu ahorwaa nipuro nooswali. Umaliha wawe uswali, mwiitthuci mmoca ahomwiirela: Pwiya, uniitthucihe mananna oovekela, toko Yohani weetthucihilyawe eetthuci awe. Ule aheerelaca: Woovekela va, mwiireke coo: Paapa, ncina ninyu nittakattifihiye; Umwene enyu uwe; Nnivahe iyolya ehu yo'lelo. Nnilevelele cookosa cihu, toko cinaalevelelehu annikosera; nhinihiye mwa coothepya. Yesu aheerela tho: Tipani wa nyu rina mpwanawe, nomwaavya uhiyu iriyari ni amwiirelaka: Mpwana, ukikopihe mikatthe miraru kontha howa nletto aka uwani, ni akirina itthu yommaha. Ni mpwanawe ule naamwakhula nari mpaani eeraka: Uhikinyakule. Nkhora kihotthyaa, mi na asaana aka nihorupa. Akinlamuliya wunwa wiira kuuvahe. Kinoohimeryani wiira, pooti uhunwa nlattu wookhala mpwana awe, nanso aahala wunwela wiira hinnyakule, mpaka unvaha cothene caaphavelawe. Phimaana, mi kinawuhimeryani wiira: Nlepeleke ni nnaavahiya; mwaavyeke ni nnaaphwanya; mwaatteke nkhora ni nnaahuleliya. Maana ule nolepela nawaakhela, ule naavya naaphwanya ni ule naatta nkhora naahuleliya. Vano tipani wa nyu ri thumwane ntthu, neera mwanawe anlepelaka nkatthe, anvahaka ikokoottho? Atthuna anlepelaka ihopa, anvahaka inwaa? Atthuna anlepelaka nooce anvahaka ikhavi? Vano nyu nri oonanara nrima, nnaacuwela waavaha asaanenyu citthu coorera, eere tho Athumwaninyu ari wirimu anaavaha Nnepa Nttakattifu yaale anonlepela! Nihuku nimoca Yesu oomola ncini noohooriha wuulumaca. Vaavale ncini nne waakhumaya va, ntthu oohoorya wuulumaca ule, ahopacera wuulumaca, mpaka mphwinko ule wahotikinihinya. Nanso akina yeera: Noomola macini ayo ni ikuru ca Peelsepu, nlamuli o macini. Akina ayo yaananttehatteha anlepelaka ikanyero yookhuma wirimu. Yesu ucuwela wawe moopuwelo aya, aheera: Umwene wothene wakawanyaka unaakwanyuwaca, ciicammo ntthoko nakawanyaka ninaamora. Sotwani eekawanihacaka mwanene, umwene awe unhala ulipa cani? Kinookoherani commo kontha nyu nneera: Kinoomola macini ayo ni ikuru ca Peelsepu. Wakhala wiira mi kinoomola macini ni ikuru ca Peelsepu, kaahiki asaanenyu ayo anoomola macini ni ikuru cawani? Phimaana, asaanenyu ayo phinhala wuuhukhumuni. Wakhala wiira mi kinoomola macini ni nikokho na Nluku, khweli umwene wa Nluku uhophiya warinyu. Ntthu o'kuru ni owiilipihaca, aronttaka inupa awe, cirinawe cothene cinkhala coosunkiya ratta. Wahoolo awaaka ntthu nkina ootepa ulipa wompwaha ule, naantthema n'umwaakha ikaruma caakhuluvelawe nnyo, n'ukawaniha mihakhu cawe cothene. Ule hiri ni mi, naakikhotta, ni ule hinthukumana ni mi, naamwarusa. Nnepa woonanara wakhumaka mwirutthuni mwa ntthu, uneettakaca mapuro owuuma, waavyaka nipuro noomumula, waahiphwanyeke nipuro, uneera: Kinaaturuwela uwani ukhumilyaka. Waturuwelaka vale, umphwanya unakweciye ni citthu cothene cinatthonkomanihinye. Vano, unaakhuma, phirweelaka minepa cikhwawe saapa cootepa unanara woopwaha uyo, ni cakelaka cinkhala mommo, ni makhalelo awe ntthu ule ankhala ootepa unanara woopwaha ukati woopacera. Vaavale, Yesu oolumacak'ono ala moolumo ala, yahokhuma athiyana amoca, yaari iriyari ya atthu, yahokhuwela yiiraka: Ahoreriya yuuyanre ayo ni mapele awaamwihile ayo. Nanso Yesu wiiwa wawe aheera: Ahoreriya ale aneewa nuulumo na Nluku n'usunka wanrimani waya. Ukati waacaraneliyawe Yesu ahoolumaca eeraka: Nna nloko nna noonanara nrima. Nanso hata ikanyero imoca khiiwo inhalaya uvahiya, mari ihikhanle paahi ikanyero ya Yona. Kontha, toko Yona waakhanlyawe ikanyero ya atthu o'Ninive, ciicammo Mwanawe Pinatamu naahala ukhala ikanyero ya atthu o nenna nloko nna. Ciicammo, nihuku no'hukhumu, apwiyamwene oohitto anaahala wunwa wiira yaahukhumu atthu o nenna nloko nna, kontha akhumile wiimaleloni wo'lapo wiira yeewe ikano ca Salomoni. Vano, ule ri va, phi muulupale oompwaha Salomoni. Nihuku no'hukhumu atthu o'Ninive anaahala weemela waryaya atthu o nenna nloko nna ni waahukhumu. Kontha ahorukunusa mirima caya ni nhupi wa Yona. Vano haawo va ule ri muulupale oompwaha Yona. Khaawo noparihela isamaninya, phweesaka nipuro nowiipithyaa, atthuna upopeela itthuttu, nanso ineesiya wammuttoni, wiira ale othene ankela yoone. Isamaninya yo'rutthu ari miitho. Miitho aa yakhalaka omaana, irutthu aa yothene inaakhalana imwaleelo. Nanso miitho aa yakhalaka oonanara, irutthu aa inkhala mpiphini. Vano, mmweheehe ratta, wiira isamaninya irinenyu ihittiphye. Phimaana, irutthu inyu yothene yamwaleelaka, ihikhalanaka hata mphantte mmoca wooripela, inhala ukhala yothene yowoonnya toko waneeraya isamaninya yamwaleelaka yoonehaka. Yesu oolumacaka nnya citthu nnya, ahokhuma nfarisi mmoca ni ahonlattula wiira alye uwannyawe. Yesu ahorwaa, ni uphiya wawe ahonkoma wa meeca. Vano nfarisi ule ahotikhina waamoonnyawe Yesu alyaka woohipacera toko unyawa. Vano Apwiya yahomwiirela: Nyu mafarisi, nnomakela urapiha ikoopu ni nttiisi vate waya paahi, nanso nhina mmo nnoocarana ifittina ni citthu coohiloka. Mwaaphuku! Khannocuwela wiira ule pankile vate waya, yooyo phipankile nhina? Phimaana nvaheke icimola itthu irinenyu, vano citthu cothene phinhalaya wuulokani. Nanso nhotakhaliya nyu mafarisi, kontha nnawoorya uvaha mphantte wonakhumi wo lonkho, ipirincila ni matakhuru othene o munttimpeni, nanso nnaahanyuriha isariya ni nifento na Nluku! Nyu nolamuliya uttharihelela nnya citthu nnya, woohihiya cikina nnyo. Nhotakhaliya nyu mafarisi, kontha wuucivelani ihice coopacera mmasinakokani, usalameehiya mmapacarini. Nhotakhaliya nyu, Nnolikana toko mahiye ookhwelakhwela, pooti uvira ntthu woohicuwelela. Vaavale, ntaphuleli o nlamulo ahomwiirela Yesu: Mwalimu, woolumacaka commo, ni hi unaaniruwana. Nanso Yesu aheera: Ciicammo nhotakhaliya nyu ataphuleli o nlamulo, nnaaryaa atthu mirintti coolemela cinene cihinooryaya uteesa; hata nyu mwasinene nnoolwaana ukwanya ni nikokho nimoca. Nhotakhaliya nyu, nnotekela mahiye o minapiyu yeevakacilyaya mayathumwaninyu. Commo nnothoonyera wiira cihoocivelani ni nhokupali cipankilyaya mayathumwaninyu okhalayi, maana ayo aheeva minapiyu, vano nyu nnaatekela mahiye aya. Phimaana Nluku n'ankhili awe, hoolumaca eeraka: Kinaahala waaveleelihera minapiyu ni amitthenka, nanso ayo ankoweeva ni ankowoomolanihaca akina ayo, wiira nenna nloko nna, nikohakohiye iphome yo minapiyu cothene irihakyeele yompiyeru ittuninya, ukhuma iphome ya Apeli mpaka ya Sakariya, eeveleliye iriyariru ikhipula ni nipuro nittakattifu. Khweli mi kinawuhimeryani wiira, nna nloko nna ninaahala waalikeleliya wiira phipankile nnya citthu nnya. Nhotakhaliya nyu ataphuleli o nlamulo, kontha nhokusa mitthukulo ca ankhili; vano nyu mwasinene khannotthuna ukela, ni nnawaattiyelela atthu yaaphavela ukela. Yesu uthama wawe vale, ataphuleli o nlamulo ni mafarisi yahopacera unvaanyiha venci n'unkohaca citthu cinci. Ale yaavya mananna owiira amphwanyane nthwaa noonriyelela. Yooyo ukati uyo, yahothukumana atthu ilufu ilufu cene, mpaka akina yaannyakelana ntthu ni nkhwawe. Yesu ahopacera waahimyacera eetthuci awe eeraka: Mwirattavelele ni miropo co mafarisi, uri unamirima miili. Khiiwo yovithyaa ihinhala wooneleliya, ni khiiwo yowipithyaa ihinhala wooneleliya. Kontha yothene yuulumacilenyu mpiphini, inaahala wiiwannyaa wakwalya, ni ile yuulumacilenyu mwaapaka mpaani, inaahala wiiwannyaa vate. Vano asimpwanaka, kinoohimeryani wiira: Nhoove ale aneeva irutthu ni uhoolo nwo ahooryaka upanka itthu phi itthu. Nanso mi kinawuthoonyerani nolamuliyenyu umoova: Mmooveke Nluku, neera eevaka irutthu, akhalanaka ikuru yoovonyera umooroni. Khweli kinawuhimeryani wiira yooyo phinlamuliyenyu umoova. Khaantumihinyaka asaanuni athanu inota piili? Nanso khaawo hata mwaanuni mmoca ri ooliyaliya wamiithoni wa Nluku. Mpaka ikharari cinyu cothene co mmuru cihaalikeliya. Nhoove, nyu nhaana ifayita wowaapwaha asaanuni enci. Nanlelo kinoohimeryani wiira, ule nokirumelela wamiithoni wa atthu, ciicammo Mwanawe Pinatamu nokonrumelela wamiithoni wa ancelo a Nluku, nanso ule nohala ukiruna wamiithoni wa atthu, ciicammo kinaahala unruna wamiithoni wa ancelo a Nluku. Othene nohala umuulumacera yoonanara Mwanawe Pinatamu, naahala uleveleliya, nanso ule nohala ukufurwela Nnepa Nttakattifu, khanhala uleveleliya. Mwarwaaninyaka mmasinakokani ni wamiithoni wa ahooleli ni wa alamuli, nhisanke mwaavyaka itthu yo waakhula, ni citthu coohala wuulumaca; kontha yooyo ukati uyo Nnepa Nttakattifu unkowiitthucihani citthu coohala wuulumaca. Vaavale, ntthu mmoca aheera: Mwalimu, munhimerye munnaka wiira nikawane mihakhu cihiyeriyehu. Nanso Yesu ahomwaakhula eeraka: Nlopwana, tipani kithanlile mi ukhala mayohukhumu atthuna mayokawaniha mihakhu? Yesu ahopwaherera eeraka: Mweette ratta, mwiisunke ni mwiicinanele cihuupahuleni isooyo, kontha ntthu wo wiira akhale omaana, kuhiwena ukhalana mihakhu cinci. Wahoolo ahaahimyacera nna nlikanihero nna eeraka: Nlopwana thaciri ahoruwerya venci mmattani mwawe. Vano aanawuupuwela wanrimani wawe, eeraka: Kinhala wiira cani, akinoona woohela coolya caka nnya! Ule ahopwaherera wuupuwela eeraka: Paahi kihocuwela, kinaakwanyulaca makhupi aka othene, kiteke makina moolupale. Vano kiheleke coolya caka nnyo ni mihakhu caka cothene. Vano kiciireleke: Uhaana mihakhu cinci coohala ulya myakha cinci, umumule, ulye, uwurye ni utteeliye. Nanso Nluku ahomwiirela: Ntirikhi! Yoola uhiyu ula ukumi aa unaahala ukusiya, vano citthu citthonkomanihilyaa nnyo cinhala ukhala cawani? Ciicammo phinkhalawe ntthu neesunkera mihakhu, nanso wamiithoni wa Nluku kahiwe thaciri. Wahoolo Yesu aheerela eetthuci awe: Phimaana kinawuhimeryani wiira, nhikhale ni masukuli mphavelaka iyolya ni ikuwo yoowara. Kontha ukumi unaavikana iyolya, ni irutthu inaavikana coowara. Mwaawehe anakhuku, khaanaala ni khaanrottovola, khaarina icikutti hata nikhupi, nanso Nluku nawaavaha iyolya. Nyu mw'atthu o'fayita waapwaha asaanuni! Khaawo mwa nyu, neera eekurumicaka, phooryaka wuncerera nliko wo'kumi awe. Vano nyu nnawoolwana upanka itthu yankani, kaahiki nnokhalelani isukuli mphavelaka uvara cikina nnyo? Nkawehani ithutu cineeraya wowunnuwa, khacinvara nteko mena khacintthava ikuwo. Nanso mi kinoohimeryani wiira, hata Salomoni ni nttittimiho nawe nothene, khaawanre toko nnya ithutu nnya. Vano mooneke mananna Nluku cinwarihawe makukhu o ntakhwani, ankhala ilelo ni meelo ampahiya wamooroni. Commo naahala wuuwarihani nyu, atthu owaamini vakani! Vano nhaavye mwiiraka: Kinhala ulyani ni kinhala uwuryani? Nhirecele cennyo. Kontha amalaponi o wattuniyani phinaavya cennyo citthu nnyo, nanso Athumwaninyu anaacuwela cothene cimphavelenyu. Uhiya commo, mwaavye Umwene wa Nluku, ni nnyo citthu nnyo nnaahala wuncereriya. Nhoove, nyu mphwinko mwankani, kontha Athumwaninyu uhaacivela wuuvahani umwene aya. Ntumihe cothene cirinenyu ni nvahe icimola; mwiipankele nrupa woohithaala ni nsunke mihakhu cinyu wirimu, wonwo uhimmalaya, uhimphiyawe namwinnya ni uhinliyaya nrenci. Kontha nipuro niryaya nhakhu inyu, vaava ciicammo phiryaya nrima enyu. Nkhale owiitthenkacene, isamaninya cinyu cikhale coopariheliyene. Nkhale toko ananteko anommwehererya nkunya aya narweele usikuhuuluni yoothelaninya. Ale ankhala owiitthenkacene wiira, aturuwaka urweelyawe nwo ni aattaka nkhora, ahipice unhulela. Ahoreriya ananteko anhala uphwanyinya aronttaka, aturuwaka nkunya aya. Weekhweli kinawuhimeryani wiira, nkunya aya naahala wiiwaracela ni waavaha nipuro wameeca ni waakawela iyolya mwanene. Aturuwaka nkunya aya uhiyu iriyari atthuna mapikosa, ahoreriya ananteko anhala uphwanyinya aronttaka. Ncuwele wiira, mwanene itthoko aacuwela ukati ummwawe namwinnya, khaahiyerera uhukhaciya itthoko awe. Phimaana nyu nkhale owiitthenkaca kontha Mwana a Pinatamu naahala uwa ukati uhimmwehererenyu. Vano Peturu ahonkoha Yesu eeraka: Pwiya, nenna nlikanihero nna nnonihimerya hi, atthuna atthu othene? Apwiya yahomwaakhula yiiraka: Nhooleli a ananteko o waaminnyaa ni aankhili, ph'ule vahaceriye ni nkunya awe wiira aavahe iyolya ananteko akhwawe n'ukati aya. Horeriya nanteko nohala uphwanyinya ni nkunya awe wanhalawe uwa, avaraka nteko womaana. Khweli kinawuhimeryani wiira naahala unvahacera uhooleli wo citthu cothene. Nanso nanteko ule oopuwelacaka eeraka: Nkunya aka naapica uwa, vano phipaceraka waattakaca ananteko asilopwana na asithiyana, alyaka, awuryaka n'uhapaliya. Vano nkunya awe ule naahala uturuwa nihuku nahaawehereryawe ni ukati wahaacuwelawe. Ule aphwanyeriyaka nokottarusiya ni waalikeleliya wamoca na atthu oohaamini. Nanteko nocuwela itthu inoncivela nkunya awe, phihipankaka toko cinoncivelaya, naahala uttarusiya ni waafyulaciya venci. Vano nanteko hincuwela inoncivela nkunya awe, apankaka citthu coophwanela uttarusiya, nohala waafyulaciya vakani. Phimaana ule vahiye venci, phinhala utepa uwehawehiya, ni ule tepile ukhuluveliya phinhala utepa ukohakohiya. Wahoolo Yesu aheera: Mi kaaweenle uparihela mooro mwiilaponi ni wahokicivela woona unapharenle! Mi kihaana upattiso unhalaka upattisiya; kinaacukula mpaka wanhalaya wiirannyaa. Nnooniha wiira mi kiwiihile mpuha vathi va? Mena, kinawuhimeryani wiira kiwiihile ukawannya. Kontha ukhuma nenna va mpaka uhoolo, atthu athanu anari ntthoko nimoca, anaahala uhawulana, atthu araru ayo anawaanana eeli, ciicammo eeli ayo anawaanana araru. Ni ankohawulana: Mwana na athumwane, athumwane ni mwanaya; mwanthiyana na anumwane, anumwane ni mwanaya mwanthiyana; annyara mwana na amwaara mwanaya, ni amwaara mwanaya na annyara mwana. Ciicammo ahohimerya mphwinko ule eeraka: Moonaka nihutte unkela ncuwa, phineerenyu inaarupa ipula, ni khweli inaarupa ipula. Vano yawukaka iphyoo yookhuma uhitto, nyu nneera ninaaviha nttukuttha, ni khweli ninaaviha nttukuttha. Anamirima miili! Nyu nnawoorya utaphulela makhalelo o'lapo ni makhalelo o'rimu, vano moolwane utaphulela ciryaya ala mahuku ala? Nlattuni nyu nhiihukhumuku upanka itthu yo'sariya? Ntthu ookasariki wa hukhumu, upanke mananna othene wiira nlattu uyo umalele mphironi; waacera huurwane mpaka wa hukhumu, hukhumu uyo ookusaka mpaka wa mayorontta ni mayorontta oorwanaka ukalaposo. Phimaana mi kinawuhimeryani wiira, khannohala ukhuma wonwo nhinaya uliva itoosu yo wiiheerya. Yooyo ukati uyo yahaawo atthu nipuro naaryawe Yesu, yaanttonkela mwaha wo akalileya, yaalamunlyawe Pilatu wiivakaciya, iphome aya iyo itakaniheriyaka ni isataka yaapankaya. Vano Yesu ahaakhula eeraka: Nnoona wiira yaayo akalileya ayo, apankeliye commo, nlattu wootepa ukosa wowaapwaha akina ayo? Mena! Mi kinoohimeryani wiira mwaahirukunuseke nrima, ni nyu ciicammo nnaakhwa. Atthuna nnooniha wiira yaale atthu khumi na naane ale, yaaphituwenle inupa yoorekama yo'Silowe ni akhwaacaka, yaari ootepa ukosa wo waapwaha atthu othene ankhala uYerusalemu? Mena! Mi kinoohimeryani wiira mwaahirukunuseke nrima, ni nyu ciicammo nnaakhwa. Wahoolo Yesu ahottonka nna nlikanihero nna eeraka: Nlopwana ahaala mwiri wo nfikera mmattani mwawe. Warwelyawe waavya cowiima, khaaphwanyile itthu. Phimaana ahomwiirela nlopwana aakhaliha mmattani ule: Kiheetta myakha miraru kiwaaka uwehaweha cowiima ula mwiri ula, nanso akimphwanya itthu. Uthikile. Nlattuni mwiri ula waakelaka nipuro nna ni uyo uhiimaka? Nanteko ule ahaakhula eeraka: Nkunya, uhiye tho ula mwakha ula, mi kinaakhurerya ntotho mmo, n'uhela icaayira. Weemaka wahorera, wahiime tho, nnaalamulaka wiira uthikiliye. Nkwaha mmoca, nihuku no ntivela, Yesu aansomiha nsinakoka. Vano yahowa athiyana amoca yaamalihile myakha khumi na naane awerennyaka nlattu wo macini. Woweetta va yaanawooroma ni yaanawooceela wiinuwa. Ukati woonnyawe Yesu aheehana ni aheerela: Nthiyana, uhootopwaa iretta yaarinaa iyo. Vaavale ahaathatela matata, ni wowaakuvyaca wene yaheenuwa n'upacera unttittimiha Nluku. Vano nhooleli o nsinakoka ahorusiya nlattu woovoniha Yesu nihuku no ntivela, ni ahoolumacera atthu ale eeraka: Ahaawo mahuku siita yaalikeleliye uvara nteko. Mmweeke yaayo mahuku ayo mwaavonihiyeke; nhiwe tho ntivela. Nanso Yesu ahomwiirela: Nyu anamirima miili! Khula ntthu wa nyu khanhulelaka imope cawe ni apuuru awe nihuku no ntivela ahakhelelaka wuuwuryani? Vano naahala uhimoopola cani nantthukiya ula nihuku no ntivela? Ula ciicammo mwana a Aparahamu, aatthukiye n'utulumwinya ni Sotwani myakha khumi na naane. Wuulumaca wawe commo, eenani awe othene yahoolihaciya muru. Nanso atthu othene yahotteeliya mwa nlattu wo citthu caapankilyawe Yesu coonttittimiha Nluku. Vano Yesu ahokoha eeraka: Umwene wa Nluku unlikana isiyani? Atthuna kilikanihereke isiyani? Unlikana toko inuku yo nrale, yaanlyawe ntthu mmattani mwawe, imelaka, yunnuwaka ni ukhalaka mwiri muulupale, mpaka asaanuni utekela ipuru caya mmirittani mmo. Wahoolo ahopwaherera wuulumaca eeraka: Nilikanihereke isiyani Umwene wa Nluku? Unlikana ni miropo caakusiye na athiyana ni yaheethela mphepani yinci, ni iphepa yothene yahottuttula. Yesu waarwawe uYerusalemu ahovira mmasittatti ni mwa aliteya asomihaka nuulumo na Nluku. Ntthu mmoca ahomwiirela: Pwiya, atthu anoopwa ayo ari vakani? Yesu ahomwaakhula eeraka: Mwiikhanyererihe ukelela nkhora woophurya, kontha mi kinoohimeryani wiira atthu enci anaahala waavya ukela, nanso khaanhala woorya. Mwanene inupa onwaka arwaaka utthyaa nkhora, nyu nnari mphantte wo vate, nnaahala waatta nkhora mwiiraka: Pwiya, nnihulele. Uyo naahala uwaakhulani eeraka: Akincuwela unkhumenyu. Vano nnokowiira: Naalyaaca ni naawuryaca wamoca ni we, ni waanasomihaka mmaphironi mwihu. Nanso uyo nokowiirelani: Akincuwela unkhumenyu. Nkhume waryaka, nyu othene nnopanka citthu coonanara! Vaavale unkokhala wunla ni ucekesa miino, wanhalenyu umoona Aparahamu, Isaki, Yakopi ni minapiyu cothene, wumweneni wa Nluku, nyu nnavonyeriye vate. Atthu enci anaahala uwa, akhumaka mphantte unkhuma ncuwa, akina mphantte unkela ncuwa, akina mphantte wo'culu ni akina mphantte wo'hitto, awaaka wunkoma wameeca wumweneni wa Nluku. Khweli ahaawo owiiheerya ankokhala oopacera, ni oopacera ankokhala owiiheerya. Yooyo ukati uyo mafarisi akina yahowa unhimerya Yesu yiiraka: Uthame ula upuro ula, kontha Heroti nophavela uwiiva. Nanso uyo ahaakhula eeraka: Murwee mwanhimyacere yooyo khwantte uyo, wiira ilelo ni meelo kinoomola minepa coonanara ni waavoniha aretta, ni nrotto phinhalaka umaliha. Phatari keette ilelo, meelo ni nrotto, kontha nnapiyu khanlamuliya ukhwela uta wo'Yerusalemu. Yerusalemu, Yerusalemu, we uneevakaca minapiyu ni waavonyakaca ale aveleliheriyaa! Imaara kavi kiphavelaka waathukumaniha asaanaa, toko nankuttu wanaakhuparelawe asaanawe mmapuphani, nanso we khutthunne. Nviriyane; inupa enyu iyo khinhala ukhaliya. Paahi, mi kinoohimeryani wiira, ukhuma nenna va, khannohala ukoona tho, mpaka wanhalenyu wiira: Horeriya ule nowa mwa ncina na Apwiya! Nkwaha mmoca, nihuku no ntivela, Yesu ahokela mpaani mwa nhooleli o mafarisi wiira alye; atthu yaari vaavale yeera ammwehecesaka. Vaavale ahaawo nlopwana owiipakana. Vano Yesu ahaakoha ataphuleli o nlamulo ni mafarisi, eeraka: Wanaalamuliya uvoniha nihuku no ntivela? Ale yahomaalaca. Vano Yesu ahonvara ntata, ahonvoniha ni ahomwiirela: Urweeke uwani. Vaavale ahaakohaca eeraka: Kaahiki tupani wa nyu neera, mwanawe atthuna imope awe inawuluwenle nluusi, haakuvelaka ukumiha mwa nlattu wookhala nihuku no ntivela? Ale khiiwo yaamwaakhunlyaya. Woonawe mayolattuliya mananna yaathanlaya mapuro oopacera, ahaattonkela nna nlikanihero nna, eeraka: Walattuliyaka ni ntthu wasikuhuuluni yoothelaninya, uhaakuveleke wunkoma nipuro noopacera, waacera uhiire wunkomaka, awaaka mayolattuliya nkina ootepa uhisimya wowuupwaha we. Vano awaaka oolattunle ule awiirelaka: Waavahe nipuro nno ala, unkoowuulihaca muru woorwa wunkoma nipuro noomaverihela. Nanso walattuliyaka, upacereke wunkoma nipuro noomaverihela; wiira awaaka oolattunle uyo, awiireleke: Mpwana, urweeke wonkomeke uhoolo. Vano we unkoohisimiya wamiithoni wa atthu othene arinaa wameeca. Phimaana, ntthu nohala wiicunnuwiha naahala uyevihiya ni ule nohala wiiyeviha, naahala wunnuwihiya. Ciicammo ahomwiirela aanlattunle ule: Wapankaka iyolya atthuna isikuhuulu, uhaalattuleke asimpwanaa, atthuna asunnaa, hata alokwaa, atthuna aattamanani aa oopuha, waacera wiira, ahikela yoolattula ni we, wakhalaka toko anaalivyaanihera. Nanso wapankaka isikuhuulu, waalattuleke atthu oohuva, owuntakyaa, oottumpela ni atthu oohoona; ni unhala ukhala ooreriya kontha ayo khaanhala woona itthu yowuulivyaanihera, nanso itthuvo aa unhala waakhela wanhalaya wunwelela atthu o'sariya. Vaavale, weewilyawe nlopwana aari wameeca ni Yesu, ahoolumaca eeraka: Horeriya ule nokela ulya nkatthe wumweneni wa Nluku. Vano Yesu ahaakhula eeraka: Nlopwana mmoca ahopanka isikuhuulu awe ni ahaalattula atthu enci. Waaphilyaya ukati woolyaciya ahonruma nrumeyi awe wiira aahimyacere atthu othene yaalattuliye wiira: Mmweeke, kontha iyolya iyo ihotthonkomanihinya. Nanso khula ntthu ahopacera wiittiyelelaca ni nkheci awe. Oopacer'oyo ahoolumaca eeraka: Kihoothuma imatta yonaanano, kimphavela urwaa woona; uhiire kihookhotta. Nkina uyo aheera: Kihoothuma maphara mathanu o'mope; kimphavela urwaa uttehererya; uhiire kihookhotta. Nkina uyo ahaakhula eeraka: Kithenle naanano, phimaana akinoorya urwaa. Waturuwilyawe nrumeyi ule, ahonttonkela nkunya awe citthu cothene. Vano ahoviruwa mwanene itthoko ule ni ahonruma nrumeyi eeraka: Urwee wowaakuvyaca wene, mmaparaparani ni mmaphironi co nsittatti, waawaane atthu oohuva, owuntakyaa, oohoona ni oottumpela. Wahoolo nrumeyi ule ahoolumaca eeraka: Nkunya, kihopanka toko caakirumilyaa, nanso nanlelo ahaawo mapuro. Nkunya awe ule ahomwaakhula eeraka: Ukhume, urwee mmaphironi ni mmiphitoni waavarelace atthu othene anhalaa waaphwanya, yaakele mpaani mwaka wiira ncariye. Khweli kinawuhimeryani wiira khaawo hata mmoca, wa yaale atthu yaalattuliye nohala ulawiha iyolya yo'sikuhuulu aka. Nkwaha mmoca Yesu aantthariya na atthu enci, vano ule arukunuwelaka uttuli ahoolumaca eeraka: Ntthu akiweelaka mi, aaheenananeke athumwane, anumwane, amwaarawe, asaanawe, asunnawe, asirokorawe ni ciicammo ukumi awe woovikana mi, khanoorya ukhala mwiitthuci aka. Ni ntthu phi ntthu aahikuseke nsalapa awe akittharaka mi, khanoorya ukhala mwiitthuci aka. Vano tipani wa nyu, aphavelaka uteka inupa awe, himpacera toko wunkoma, apankelaka ihisapu yovyoompo caahalawe uvarela nteko ni woonela wakhala wiira cinaatosera? Wiira hinteke caasaru, oolwanaka umaliha inupa iyo, ni anhala uvira ayo apaceraka untarawa, yiiraka: Ula nlopwan'ola cuwenle uhaculaca uteka nwo, nanso hoolwaana umaliha. Atthuna, mweneni neera arwaaka umwaanana mwene nkhwawe, himpacera wunkoma, oopuwelaka wiira, anatoropa ilufu khumi (10.000) arinawe anawoorya waanana anatoropa ilufu sirini (20.000) ari ni mwene nkin'oyo? Oonaka wiira khanoorya, naanruma mwaakhula awe urwaa wa mwene nkhwawe nari uttayi, wiira civaraninye myoono ni ikhale isalama. Phimaana khula ntthu wa nyu, aahihiyeke citthu cothene cirinawe, khanoorya ukhala mwiitthuci aka. Khweli, maakha ari itthu yoorera, nanso yalulaka, nnohala uturusela cani uciva waya nwo? Paahi khaarina tho icaayira watthayani ni khaanonttelaniha, anaarihiya paahi. Ule rina manyaru owiiwa, eewelele. Vano, mayoliviha nsoko ni anatampi yahothukumana aphavelaka umwiiwa Yesu. Vaavale, mafarisi ni mayowantikha yahopacera waapa yiiraka: Ula uncivela waakhelela ni waalyana anatampi. Vano Yesu ahaattonkela nna nlikanihero nna eeraka: Tipani wa nyu neera, narina ikhontwaa iminya; inrimelaka imoca iyo, hinhiya ikhontwaa tuswini na khentta (99) nnyo cinari ucavalani, arwaaka waavyavya inrimenle iyo mpaka uphwanya? Aphwanyaka naakusa wanikhatani, ni nokhala ootteeliya venci. Vano aphiyaka uwannyawe, nawaalattula asimpwanawe ni aattamanani awe othene, eeraka: Asimpwanaka ntteeliye ni mi, kontha ikhontwaa yaavyaka iyo kihophwanya. Khweli kinawuhimeryani wiira, ciicammo wirimu unkokhala utthapa, mwa nlattu woorukunusa nrima natampi mmoca, waavikana atthu tuswini na khentta (99) o'sariya ahirina itampi. Nthiyanani, neera narina ncurukhu awe khumi wo'paratha, unrihyaka mmoca, himparihela isamaninya awe, akwecakwecaka mpaani mmo ni aavyaavyaka ratta mpaka uphwanya? Vano attottaka, naweehana asincunawe ni aattamanani awe othene, eeraka: Ntteeliye ni mi, kontha ncurukhu waavyaka uyo kihophwanya. Mi kinoohimeryani wiira, ciicammo wamiithoni wa ancelo a Nluku, uhaawo utthapa nlattu wa natampi mmoca norukunusa nrima. Yesu ahopwaherera eeraka: Ahaawo nlopwana mmoca aarina asaanawe eeli. Omwankani ule aheerela athumwane: Paapa, nkikawele mphantte wo nhakhu waahalenyu ukihiyera. Vano athumwane yahaakawelaca oyeeli mihakhu nnyo. Anavinre mahuku vakani, omwankani ule, ahototokaniha mihakhu cawe nnye ni ahorwaa ilapo yoottayi. Wonwo ahorihakaca mihakhu cawe nnye cothene mpaka unkela umasikiini. Vano narihakacilene mihakhu cawe cothene, yeele ilapo ile yahovola itala yinci ni ahopacera uhuva. Vaavale ahorwaa ulepela nteko, ntthoko na nnenci o yeele ilapo ile. Nnenci ule, ahonruma uliha ikuluwe caari muncicini umattani wawe. Nlattu wo'tala, aaphavela unlya nankanka o'kuluwe, maana khaawo aanvaha iyolya. Vano ahoopuwela veekhawe eeraka: Ananteko akavi a apaapa arina iyolya yootosa; mi uno kikhwaaka itala! Kinaaturuwela wa apaapa, ni keerele: Paapa, kihonkosera Nluku ni kihookoserani nyu. Mi akinphwanela tho wiihaninya mwaninyu; nkipanke toko nanteko enyu. Vaavale wunwa wawe ahorwaa wa athumwane. Ale umoona waya awaaka uttayi, wahaakela uthunku, yahontthimakela, yahonkapatta ni yahonsalameeha. Vano mwana ule aheera: Paapa, kihonkosera Nluku ni kihookoserani nyu. Akimphwanela tho wiihaninya mwaninyu. Nanso athumwane ale yaheerela ananteko aya: Mmwaane wowaakuvyaca ikuwo comaana nnyo, ni mummwarihe. Mummwarihe nnela nnikokhoni mmo ni ikwakwatta nnyaani mmo. Ciicammo mummwaane mwamope ooneneva uyo ni munhite. Ninkhure ni nitthape, kontha mwanaka ula ahokhwa, vano hokhala nkumi; ahorimela, vano hophwanyannya. Ni wahopaceriya utthapiya. Yooyo ukati uyo, mwana omuulupale aari umattani. Waaturuwawe, aattameryaka uwani, aheewa macoma. Vano ahomwiihana nanteko mmoca ni ahonkoha eeraka: Itthu iyo isiyani? Nanteko ule ahomwaakhula eeraka: Howa mwanhimaa. Vano athumwana ayo ahonhita mwamope ooneneva, kontha hooturuwa nari nkumi. Mwana omuulupale ule ahorusiya ni khaatthuna ukela nluwani mmwe. Vano athumwane yahokhuma ni yahorwaa umpepeca, nanso ule aheerela athumwane: Kihoovarelani nteko myakha cinci, akinahanyuriha hata nlamulo nimoca, ni khannakivaha hata ipuri imoca wiira kitthape na asimpwanaka. Vano uturuwa wawe ula mwaninyu ula rihakacile mihakhu cinyu ni mapuuta, nhonhitela mwamope ooneneva! Vano athumwane yahomwaakhula yiiraka: Mwanaka, we uri ni mi ukati wothene, ni cirinaka cothene ciri cawaa. Phimaana naalamuliya utthapa n'utteeliya, kontha nhimaa ahokhwa vano hokhala nkumi, ahorimela vano hophwanyannya. Nkwaha mmoca Yesu aheerela eetthuci awe: Ahaawo nlopwana thaciri, aarina nanteko awe. Thaciri ule ahohimeriya wiira: Nanteko aa horihakaca mihakhu caa nnyo. Vaavale ahomwiihana ni ahonkoha eeraka: Ineewaka uromolaceriyak'eyo isiyani? Nrwee naalikele citthu cothene ciri mapuro anvaraa nteko, kontha kunkhala tho nanteko aka. Vano nanteko ule ahoopuwela eeraka: Kinhala upankani, nkunya aka akikumihaka nteko? Urwaa wuulimani akinoorya; uvira kilepelacaka icimola, ukuuliha muru. Kihocuwela inhalaka upanka kakumihiyaka nteko, wowiira atthu ayo yakaakhelele mmatthokoni mwaya. Vaavale, ahomwiihana khula ntthu aakophile ncurukhu wa nkunya awe. Vano ahonkoha oopacer'ole eeraka: Unkophenle kavi nkunya aka? Ule ahaakhula eeraka: Mirinkhi iminya co makhura. Vano nanteko ule ahomwiirela: Ihisapu aa phi ila, wunkome ni wowaakuvyaca wene wantikhe: Mirinkhi hansini (50). Wahoolo ahonkoha tho nkina eeraka: We ukophile kavi? Ule ahaakhula eeraka: Anamaroco iminya o tiriku. Vano nanteko ule ahomwiirela: Ihisapu aa phi ila, wantikhe: Anamaroco thamanini (80). Vano nkunya ule, ahonttottopela nanteko oohilok'ole, nlattu woowalaala wawe. Kontha atthu o yeela ittuniya ila, ari ootepa uwalaala munlokoni mwaya, wowaapwaha asaana ari o waarya. Khweli mi kinoohimeryani wiira: Mphakele umpwana ntthumiriki mihakhu coohi isariya, wiira mihakhu nnyo coomwaryakani, ayo yawaakhelelekeni mmapuroni oohimala. Ule nororomelya ni citthu vakani, naaroromelya ni citthu cinci; vano ule hinroromelya ni citthu vakani, khanroromelya ni citthu cinci. Kontha nyu mwaahikhaleke oororomelyaa mmihakhuni coohi isariya, tipani nohala wuroromelani mmihakhuni ceekhweli? Mwaahikhaleke oororomelyaa ni citthu ca asinene, tipani nohala wuvahani ile iri yawinyu? Khaawo nanteko nohala woorya waarumeela akunya eeli, kontha naahala unrusanana mmoca n'unfenta nkina uyo, atthuna nohala unlemeliha mmoca n'unvenwiha nkina uyo. Khawanooryaa unrumeela Nluku n'urumeela mihakhu. Vaavale mafarisi wiiwa waya nnya citthu nnya, ukhala wiira yaari anasooyo, yaanancuulela. Vano Yesu aheerela: Nyu phi nyu nneehimyahimerya waatthuni, nanso Nluku hocuwela nrima enyu, kontha itthu iri yo'halali wamiithoni wa atthu, iri yo'haramu wa miithoni wa Nluku. Nlamulo na Musa ni Minapiyu, ciheetteliya mpaka ukati wa Yohani, ukhuma yooyo ukati uyo mpaka nna, unlalennya Nhupi woomwene wa Nluku, ni khula ntthu nawiikurumica aphavelaka ukela. Ni wari wookhwya umala irimu ni itthaya, nanso khawanooryaa ufuttiya nlepa nimoca no Nlamulo. Ntthu naamwalanana amwaarawe, mari uhikhanle paahi nlattu wooluva, phwaathelaka akina, neetta uluva. Ni nlopwana aathelaka athiyana oomwalananiya, neetta uluva. Yesu ahopwaherera wuulumaca eeraka: Ahaawo nlopwana thaciri, aawara ikuwo cootepa urika ni mahuku othene aalya coociva wapuwani wawe. Ciicammo ahaawo masikiini mmoca eehaninya Lasaru, oocara makhwatta ni onkomesa wankhora wa thaciri ule; aavyaka ulya caamoramora wameecani, ni alapwa yaanlatalata makhwatta awe. Wahoolo ahokhwa masikiini ule, ni ahokusiya na ancelo mpaka waryawe Aparahamu; ciicammo ahokhwa thaciri ule ni ahosikhiya. Vano thaciri ule nari umooroni, atulumwinyak'ono, ahowusa miitho awe, ahomoona Lasaru uttayi nari na Aparahamu. Vano ahokhuwela eeraka: Paapa Aparahamu, nkoonele ikiriri! Munrume Lasaru wiira anaanihe uhathani wo nikokho nawe nno, ni awe woono aattipihe nlimi naka, kontha kinaatulumwinya ni malimi o mooro. Vano Aparahamu ahomwaakhula eeraka: Mwanaka, wuupuweleke wiira uhaakhela citthu comaana unari nkumi, nanso Lasaru, aakhenle ukati wothene citthu coonanara; phimaana naapepeciya, we utulumwinyaka. Uhiya commo, iriyariru hi ni nyu, nihaawo nlitti no wiisa, wahinooryaya utuphaniha ookhuma uno awaaka nwo ni wahinooryaya utuphaniha ookhuma nwo awaaka uno. Vano ahoolumaca tho eeraka: Contte, kinawulepelani paapa, wiira munrume Lasaru uwani wa apaapa, aavahe usaahiti asihimaaka athanu, wiira na ayo ahiwe umahuvihoni uryaka uno. Aparahamu ahaakhula eeraka: Ayo ahaana Musa ni Minapiyu; yeeweleleke yaayo. Nanso ule ahokhanyerera eeraka: Mena, paapa Aparahamu; akhumaka ntthu iriyari ya atthu ookhwa, anaahala urukunusa nrima. Vaavale, Aparahamu ahaakhula eeraka: Yaahimwiiweke Musa ni Minapiyu, khaanhala ukupali mena vakani, hata onwelelaka ntthu ookhwa. Wahoolo Yesu aheerela eetthuci awe: Cinaahala ukhumelela cowaakosiha atthu, nanso hotakhaliya ntthu nohala unkosiha nkhwawe. Phatari natthukeleliye nsilo nsiko mmo, avonyeriyaka mpahari, wahohiyana unkosiha mmoca wa ala asaana ala. Mwiikasoope. Munnaa ookoseraka ummameke; vano uyo arukunusaka nrima, unleveleleke. Ookoseraka imaara saapa nihuku nimoca, ni khula ikwaha oophwanyaka wuuhimerya wiira kihorukunusa nrima, unleveleleke. Vano amitthenka yaheerelaca Apwiya: Nnuncerere nroromelo nihu! Apwiya yahaakhula yiiraka: Nroromelo ninyu nakhalaka toko inuku yo nrale, nnaahala wiirela ula mphupe ula: Wiiphele ni weephattye upahari. Ni uyo unaahala uwiiwelelani. Tipani wa nyu neera, narina nanteko awe nolima mmattani atthuna nohakhela inama ni aturuwaka umattani nwo phimwiirelaka: Uweeke woono waalyeke? Uhiya commo, nohala wiira: Waapyace iyolya, uwarace ni ukiwiihere kaalye, kamaleliyaka ni we ulyeke ni uwuryeke. Nnoona wiira nanteko ule unaamphwanela usukuriya kontha hoopanka itthu iruminyawe? Ni nyu ciicammo, nnavanrene cothene ciruminyenyu, wahoolo mwiireke: Niri ananteko oohi ifayita, maana nivanre paahi itthu iruminyehu. Yesu arwaaka uYerusalemu, ahovira iriyariru uSamariya ni uKalileya. Waakelawe aliteya amoca, yahonsiceerya anamakuttula khumi, ni yeemelacile uttayi. Ale yaammwiihana yiiraka: Yesu, Mwalimu, unoonele ikiriri. Vano Yesu woona wawe aheerela: Nrweeke mweethoonyihereke wa mayasataka. Vano ale yeettacak'ono, yahovona makuttula ayo. Mmoca mwa ale woonnyawe wiira hovona, ahoturuwa akhuwelaka venci anttittimihaka Nluku. Ahokhoroma wamettoni wa Yesu, apiihaka iyuuci vathi ahonsukuru, ni yooyo aari nsamariya. Vano Yesu ahonkoha eeraka: Khayaari khumi avonihinye ayo? Ari vayi khentta ayo? Khaawo tho nkina oohala uturuwa, awaaka unttittimiha Nluku, ari hikhanle yoola nsamariya ula? Phimaana ahomwiirela: Wunweke ni urweeke, waamini waa uhowoopola. Nkwaha mmoca, Yesu ahokohiya ni mafarisi wiira: Unhala uwa yakhani umwene wa Nluku? Ule ahaakhula eeraka: Umwene wa Nluku khunoonnya wammwaya. Ni khunhala wiiriya: Ula va! Atthuna: Uri nwo! Kontha umwene wa Nluku uri wariyari winyu. Wahoolo aheerela eetthuci awe: Unaaphiya ukati unkelenyu uphavela woona nihuku nimoca na Mwanawe Pinatamu, nanso khannohala umoona. Ni nnokowiireliya: Ula va! Atthuna: Uyo nwo! Nhirwee ni nhaattharatthare. Kontha uri toko uverunya ummwaleelaya nlootho ni nlootho no'rimu, ciicammo phinhalaya wiirannyaa nihuku noowa Mwanawe Pinatamu. Nanso woopacera nolamuliya uhuvihiya venci, ni ukhottiya ni nenna nloko nna. Ciicammo, toko ceeranelyaya mahuku a Nowee, phinhalaya wiirannyaa mahuku oowa Mwanawe Pinatamu. Atthu yaanlya, yaanwurya, yaanthelana n'uthelihaninya, mpaka nihuku naakenlyawe Nowee nkalawani, ni ahowa naphuvu oocara maasi, mpaka weevakaca atthu othene. Itthu toko ila yaheerannyaa ukati wa Loti. Waanliya, waanwuriya, waantumihiya n'uthuminya, waanaaliya ni waantekiya. Nanso nihuku naakhumilyawe Loti uSotoma, wirimu nwo wahomora mooro ni uka, ni wahaapaha othene. Ciicammo phinhalaya wiirannyaa nihuku ninhalawe uwa Mwanawe Pinatamu. Nenno nihuku nno, ule ri wancaarani hikhuruwe wiira akuse mihakhu cawe mpaani. Ciicammo ule ri umattani hituruwele uttuli wiira akuse itthu. Moopuwele amwaarawe Loti. Ule notthuna woopola ukumi awe, unanrihyaa. Ule unonrihyaa ukumi awe, naahala uphwanya. Khweli kinawuhimeryani wiira, yooyo uhiyu uyo, atthu eeli anari nkori mmoca. Mmoca uyo naahala ukusiya, nkina uyo naahala uhinnya. Athiyana eeli ankosila nipuro nimoca. Amoca ankokusiya ni akina ankohinnya. Atthu eeli ankokhala umattani. Mmoca nokookusiya ni nkina nokoohinnya. Vano ale yahonkoha yiiraka: Pwiya, unhala ukhala nipuroni? Yesu ahaakhula eeraka: Nipuro nikhwenle inama, nenno nipuro nno marepo anaacara. Nkwaha mmoca Yesu ahaattonkela eetthuci awe nlikanihero nimoca, aathoonyiheraka ifayita yoovekela woohitoomwa ukati wothene, eeraka: Isittatti imoca ahaawo hukhumu mmoca ahaamoova Nluku, ni khaariwo tho ntthu aanlemelihawe. Ciicammo yeeyo isittatti iyo ahaawo nankhwele mmoca aarweesa unkasarela hukhumu ule, eeraka: Nkuulumele wo'sariya nlattu aka, kontha kihookoseriya. Ule ahokhala mahuku menci akhottaka, nanso wahoolo ahoopuwela veekhawe eeraka: Mi akimoova Nluku, ni khaawo ntthu nonlemelihaka. Nanso cinkeettelela aya ala athiyana ala, kinawoolumela nlattu aya uyo, wiira ahikinyoonyihe. Vano Apwiya yaheera: Mwiiwe yuulumacilyawe hukhumu oohiloka uyo. Nluku khanhala waavaha isariya ale yaathanlilyawe, anonlapela uhiyu ni uthana hata yoonaka upica waakhuliya? Kinoohimeryani wiira naahala woolumela wo'sariya nlattu aya uyo woohipica. Kaahiki wanhalawe uwa Mwanawe Pinatamu, naahala waaphwanya atthu owaamini vathi va? Wahoolo Yesu ahaattonkela tho nna nlikanihero nna, ale yeekhuluvela ni yeekupaleela ukhala o'sariya ni yaanyohola akhwaya, yiiraka: Alopwana eeli yahorwaa inupa ittakattifu aphavelaka uvekela. Yaari nfarisi mmoca ni nkina uyo mayoliviha nsoko. Vano nfarisi ule neemenle, aanvekela eeraka: Pwiya Nluku, kinawusukuruni kontha akiri toko atthu akina ayo, ari anamwinnya, oohisariya ni mayoluva. Mi akiri toko ula mayoliviha nsoko ula. Kinaantthuka ramatani imaara piili wo khula isumana, ni kinaavaha mphantte wonakhumi wo khula itthu imphwanyaka. Vano mayoliviha nsoko ule, neemenle uttayi, ni hitthunaka uwusera miitho awe wirimu, navanre ikhakaaca awe, aaneekhupanya eeraka: Pwiya Nluku, nkoonele ikiriri mi natampi! Kinoohimeryani wiira ula ahokhuma arwaaka uwani nari ooleveleliyene, unhiya nkina uyo, kontha ntthu neecunnuwiha, naayevihiya, ni ntthu neeyeviha, nawunnuwihiya. Atthu yaanawiiha asaana wiira aakwanye, nanso eetthuci awe woona waya itthu ile, yaanawaateeliha atthu ale. Nanso Yesu aheehana waaryawe vale ni aheera: Mwaahiye asaana ayo, nhaateelihe uwa waryaka, kontha umwene wa Nluku uri wawaya. Khweli kinawuhimeryani wiira: Ule hinaakhelela umwene wa Nluku toko mwana, khanhala ukela wonwo. Nlopwana oocuwannyaa ahonkoha Yesu eeraka: Mwalimu omaana, kiireke cani wiira kiphwanye ukumi woohimala? Yesu ahomwaakhula eeraka: Unkiihanelani omaana? Khaawo ri omaana mari hikhanle Nluku paahi. Unaacuwela malamulo, aneera: Uheette uluva, uhiive, uhinnye, uhikhale saahiti o wootha; waalemelihe athumwana na anumwana. Ule ahaakhula eeraka: Cothene nnyo kiheettela ikhumelo umirawo aka. Yesu umwiiwa wawe aakhulaka ala mananna ala, ahomwiirela: Nanlelo inawuhaleela itthu imoca. Urwee ni watumihe citthu cothene cirinaa, ni ncurukhu uyo waavahe amasikiini, ni unkookhalana nhakhu wirimu, wahoolo uwe ni ukitthare. Vano ule wiiwa wawe ahocukula venci kontha aari thaciri muulupale. Vaavale Yesu wamoonnyawe ucukula, ahomwiirela: Wari woorika ukela thaciri wumweneni wa Nluku. Nanso wari wookhwya uvira inkamira wamwiitheni wo sinkano, woovikana thaciri ukela wumweneni wa Nluku. Vaavale atthu yeewile ale yaheera: Wakhalaka commo, tipani nohala woorya woopwa? Yesu ahaakhula eeraka: Citthu cihinooryaya atthu, Nluku nawoorya. Vano Peturu aheera: Hi nihohiya cothene caarinehu ni wuttharani. Yesu ahaakhula eeraka: Khweli kinawuhimeryani wiira khaawo hiile inupa awe, amwaarawe, asunnawe, athumwane atthuna asaanawe, mwa nlattu wo'mwene wa Nluku, phihaakhela venci cinene ukati urihula, ni wahoolo urwaa waakhela ukumi woohimala. Yesu aheehana eetthuci awe khumi n'eeli ni ahaahimyacera eeraka: Nviriyane! Nna va ninvattela uYerusalemu, cinkowiirannyaa wonwo cothene cantikhiye ni minapiyu, cimwaacaka Mwanawe Pinatamu. Kontha naahala uvahereriya wa amalaponi wiira antulumu, anruwane ni ansuwele; ni wahoolo ankomwaafyulaca n'umwiiva, nanso nihuku noneeraru naahala wunwelela. Vaavale khaawo aacuwelenle hata vakani itthu yoolumacilyawe, kontha yaari moolumo oovithyaa, phimaana khaawo aacuwelenle itthu yaahimyawe. Naattamenryene uYeriko, ahomphwanya ntthu mmoca oohoona nonkomile ni iphiro, alepelacaka icimola. Weewilyawe mikhitto ca atthu yaavira, ahokoha eeraka: Itthu iyo isiyani? Ule ahaakhuliya wiira: Yesu o'Nasaree phinvira. Vaavale ule ahokhuwela eeraka: Yesu, Mwana Taviti, ukoonele ikiriri! Ale yaavira yaanancacera yiiraka: Unyakula! Nanso ule phaatepawe ukhuwela eeraka: Mwana a Taviti, ukoonele ikiriri! Vano Yesu aheemela ni ahoruma wiira awiihiye, ni uphiya wawe ahonkoha eeraka: Umphavela kiwiirihe isiyani? Ule ahaakhula eeraka: Pwiya, kimphavela woona. Yesu ahomwiirela: Wooneke! Waamini waa nwo uhowoopola. Wowaakuvyaca wene ahopacera woona, n'untthara Yesu anttitthimihaka Nluku. Ni atthu othene woona waya commo yaananttottopela Nluku. Yesu waarwawe uYerusalemu, ahovira isittatti yo'Yeriko. Wonwo ahaawo nlopwana eehaninya Sakeu, aari thaciri ni nhooleli o mayoliviha nsoko. Ni aanaphavela umoona Yesu, nanso khoorya, nlattu wo mphwinko, kontha aari ookhuvyaa. Vano ahotthimakacera uhoolo, ni ahowela mmwirini wiira amoone Yesu, kontha naari nipuro naahalawe uvira. Vano Yesu uphiya wawe nenno nipuro nno, ahoweha nculu, ahomoona Sakeu ni ahomwiihana eeraka: Sakeu, ukhuruwe nculu mmo waakuve, kontha ilelo kinkoomaka uwanyaa. Ule ahokhuruwa wowaakuvyaca wene ni ahomwaakhelela n'utteeliya. Vano othene woona waya nnya citthu nnya, yahopacera uttokutta yiiraka: Aawile umaka wa ntthu o'tampi. Vaavale Sakeu aheemela ni aheerela Apwiya: Pwiya, mi kiholakela waavaha atthu oohuva nuusu no mihakhu caka cothene. Ni wakhala wiira haawo mwinnyenryaka, kinaanturusela imaara cese. Vano Yesu aheera: Ilelo uhowa woopwa nna ntthoko nna, kontha ni ula ciicammo ri mwana a Aparahamu. Kontha Mwanawe Pinatamu weenle waakusa ni woopola ale arimenle. Wahoolo, aneewacilene nnya citthu nnya, Yesu ahaattonkela nlikanihero nikina, ukhala wiira aari wakhiviru n'uYerusalemu, ni ayo yooniha toko umwene wa Nluku unhala uwa woohipica. Vaavale ahoolumaca eeraka: Nlopwana o ntthoko noocuwannyaa ahokhuma phirwaaka ilapo yoottayi, wiira atthapeliye umwene n'uturuwa. Vano aheehana ananteko awe khumi, ni ahaakawela micurukhu khumi co'wooru ni aheerela: Nhala mpankaka marontta mpaka wanhalaka uturuwa. Nanso atthu o yeele ilapo ile yahonramaca ni yahaaruma mayanhupi yiiraka: Hi khanintthuna wiira ula anilamule. Wahoolo, natthapeliyene umwene ule, ahoturuwela ilapo awe. Ahoruma wiihaninya ananteko awe yaakawenlyawe ncurukhu, wiira acuwele itthu yaaphwanyilyawe khula ntthu upanka wawe marontta. Ahowa oopacer'ole ni aheera: Nkunya, ncurukhu uyo kiheettela marontta ni kihophwanya tho micurukhu khumi. Nkunya awe ule ahomwaakhula eeraka: Wahorera, we nanteko omaana, kontha uri ookhuluvelyaa ni itthu vakani. Vano unaahala ulamula isittatti khumi. Ahowa onayeeli uyo eeraka: Nkunya, ncurukhu uyo kiheettela marontta ni kihophwanya tho micurukhu mithanu. Ni uyo ahomwiirela: Ni we ciicammo unaahala ulamula isittatti thanu. Vano ahowa oneeraru phwiiraka: Nkunya, ncurukhu inyu ph'ula, kaanoothipela. Mi kaanaawoovani, kontha nyu nhaana nthiti; nnaatamiha iheesilenyu ni nnaarottowola ihaanlenyu. Ule ahomwaakhula eeraka: We nanteko oohiloka! Kinawuhukhumu nlattu wo malaku aa, we waanacuwela wiira mi ki nlopwana o nthiti, kinaatamiha iheesilyaka ni kinaarottowola ihaanlyaka. Vano wahaarweehelani ncurukhu aka uyo usunka upaanku? Waacera mi katuruwaka waanahala ukiturusela ni isawatti. Vano aheerela atthu yaari vaavale: Mmwaakhe ncurukhu uyo ni munvahe rina micurukhu khumi. Ale yahomwaakhula yiiraka: Nkunya, uyo haana micurukhu khumi! Phimaana uyo aheera: Mi kinawuhimeryani wiira, ule rina, naahala uvahiya, nanso ule hirina, naahala waakhiya mpaka itthu irinawe. Vano eenani aka, yahaatthuna wiira kaalamule, mwaawiihe woono, ni mweevakace koonaka. Wahoolo Yesu noolumacilene nnya citthu nnya, ahopwaherera ikwaha yo'Yerusalemu. Vano waattamenryawe uPetifaki ni uPetaniya, wakhiviru mwaako Olivera, ahaaruma eetthuci awe eeli, eeraka: Murwee aliteya ari uhoolo; mwaphiyaka nwo, nnaamphwanya natthukeleliye mwapuuru hinatoko uweliya. Mwantthukule ni mwammwiihe woono. Akhalaka wiira haawo nohala wuukohani: Nnontthukulelani? Mmwiireleke: Apwiya anaamphavela. Ale yaaruminye ale, urwaa waya, yahomphwanya toko caahimeriyaya. Vano untthukula waya mwapuuru ule, asinene ayo yahaakoha yiiraka: Nnontthukulelani mwapuuru uyo? Ale yahaakhulaca yiiraka: Apwiya anaamphavela. Vano untthukula waya, yahommwiihera Yesu; yahaatalaca ikuwo caya waculu mwapuuru ni yahonkavihera Yesu ummwela. Yesu eettak'ono, atthu yaanawaatala ikuwo caya mphironi. Vano waaphilyawe wankhuruweloni wo mwaako wo Olivera, mphwinko wothene w'eetthuci awe, wahopacera utthapa n'unttottopela Nluku ni ncu nowiirunya, nlattu wo mitikiniho yoonaya, yiiraka: Horeriya Mwene nowa mwa ncina na Apwiya! Isalama wirimu ni nttittimiho no nculu! Vaavale waatthuni vale, mafarisi makina yahomwiirela: Mwalimu, waamaalihe eetthuci aa ayo, anaanyakula. Yesu ahaakhula eeraka: Mi kinawuhimeryani wiira, ala yamaalacaka, maluku anaahala ukhuwela. Vano waattamenryawe isittatti ile, oonaka caaryaya ahonlela eeraka: Yerusalemu! Waacuwenle ilelo, itthu immwaana isalama! Nanso va uhovitheliya wamiithoni waa. Kontha anawuphiyera mahuku, ankelaya wuuvirela eenani aa anari mmalittini, mpaka uwaameleliha mapuro othene. Anaahala wuukwanyulaca ni weevakaca asaanaa, ankhala nsittatti mwaa, ni khaninhala ukhala nluku nootataanihinya ni nluku nikhwaya, kontha khucuwelenle ukati waawilyawe Nluku uwootola. Wahoolo ahokela wapuwani wo'nupa ittakattifu ni ahopacera woomolaca atthu yaatumihaca, eerelaka: Ihantikhiya wiira: Inupa aka iri inupa yo'swali. Nanso nyu nhotatusa nikhuku na anamwiinya. Khula nihuku Yesu aaneetthuciha wapuwani wo'nupa ittakattifu, nanso akhulupale o mayasataka, mayowantikha ni ahooleli o'nethi yaaphavela umwiiva. Nanso khayoona mananna omwiiva, kontha atthu othene yaanviriyana ratta moolumo awe. Nihuku nimoca, Yesu eetthucihak'ono atthu wapuwani wo'nupa ittakattifu ni aalaleeraka nhupi woorera, yahowa akhulupale o mayasataka, mayowantikha ni mahumu, ni yahonkoha yiiraka: Umpanka nnya citthu nnya n'ulamuli wa pani? Tipani oovahile yoola ulamuli ula? Yesu ahaakhula eeraka: Mi ciicammo kinawukohani itthu imoca; nkihimerye: Upattiso wa Yohani waari wo wirimu atthuna wa atthu? Vano ale yahopacera wiirelana ayaayoru coo: Naakhulaka wiira wo wirimu, naahala unikoha wiira: Kaahiki nhinkupalenleni? Ni naakhulaka wiira: Wa atthu, unethi wothene unaahala univonyakaca, kontha unaakupali wiira Yohani aari nnapiyu. Phimaana, yahaakhulaca yiiraka: Khanincuwela. Vano Yesu aheerela: Hata mi akinoohimeryani kivahile ulamuli unkipankiha nnya citthu nnya. Wahoolo Yesu ahaahimyacera nna nlikanihero nna eeraka: Ahaawo ntthu aarina imatta yo'vinyu. Ahaahiyera mayolima ni ahokhuma n'urwaa ukhala ilapo yoottayi ukati mwinci. Waphilyaya ukati woorottowola, ahonruma nrumeyi awe wiira aakhele mphantte awe wo mihokorokho co mmattani. Nanso mayolima ale yahomwaatta n'umoomola woohi itthu. Ule ahonruma tho nrumeyi nkina, nanso mayolima ale ciicammo yahomwattakaca, yahonrulaca ni umoomola woohinvaha itthu. Ahonruma tho oneeraru, ni uyo ciicammo yahonrakaliha ni yahomoomola. Vano mwanene imatta ile ahoopuwela eeraka: Kinhala wiira cani? Kinaanruma mwanaka oofentiya; pooti anaahala unlemeliha. Nanso mayolima ukati waamoonnyaya, yaholeehana yiiraka: Ula phinhala waakhela nhakhu! Nrwee, nimwiive wiira nhakhu uyo ukhale wawihu. Yahonvaraca ni yahompurulela nceresere imatta ni yahomwiiva. Mwanene imatta ile nohala weeriha cani? Naahala uwa ni weeva mayolima ayo ni waavaha imatta mayolima akina. Vano atthu ale weewilyaya commo, yaheeraca: Yeeyo itthu iyo ihikhumelele! Yesu ahaaweheeha ni ahaakoha: Cowantikhiya cinhimyani? Cinhimya wiira: Nluku nikhottiye ni mayoteka, pheesiye ukhala nowookolela nlootho. Ntthu nohala uwuluwela waculu waya nenno nluku nno naahala unyakatyaaca, ni ule ninhala umuluwela naahala uthatuwa ntthupi. Yoole ukati ule mayowantikha ni akhulupale o mayasataka yaaphavela untthuka Yesu, kontha yahoonenela wiira naaca yaayo, ukati waattonkawe nna nlikanihero nna, nanso yaanawoova unethi. Vano yahopacera unrontta Yesu. Ale yahaaruma mayorontta owiihelaca unasariya, aphavelaka unvara ni moolumo awe, wiira anrweehe mmatatani mwa nlamuli. Vaavale yahonkoha yiiraka: Mwalimu, ninaacuwela wiira nnawuulumaca ni nnawiitthuciha womaana ni khanrina nthanlo, kontha nneetthuciha iphiro ya Nluku, toko ciryaya yeekhweli. Vano, wanaalamuliya uliviya nsoko Sesari atthuna mena? Nanso Yesu, acuwelelaka ulavilavi aya uyo, ahaakhula eeraka: Nkoonihere ncurukhu. Ilatarato ela ni yantikhiye wancurukhuni ila yawani? Vaavale yahaakhulaca yiiraka: Ya Sesari. Vano Yesu aheerela: Paahi, munvahe Sesari iri ya Sesari, ni Nluku iri ya Nluku. Commo, ale khayaamoonrye unvarihaca Yesu mmoolumoni mwawe iriyari ya atthu, ni antikhinacaka maakhulelo awe yahomaalaca. Waaphilyaya masatusi, aneera khuuwo wunwelela, ni yahonkohaca, yiiraka: Mwalimu, Musa eenre wiira nthiyana akhweliyaka awannyawe woohaayarana asaana, ayo anaatheliya ni munnawe waacera annyarele asaana. Vano yahaawo asilopwana saapa eerukulu imoca. Oopacer'oyo ahonthela nthiyana ni ahokhwa woohinyarana asaana. Vano onayeeli ahaathela, ciicammo oneeraru mpaka onasaapa ni yahokhwaca woohinyarana asaana. Wiimaleloni ahokhwa nthiyan'ole. Wanhala wunweleliya va, nthiyan'ole nokokhala awani? Kontha asilopwana saapa ale yahonthela nthiyan'ole. Vano Yesu ahaakhula eeraka: Asaana o'ttuninya ila, anaathela ni anaatheliya; nanso ale yaalikeleliye upanka mphantte ittuninya immwa ni wunwelela mwa atthu ookhwa, khanhala uthela mena utheliya. Maana khanhala ukhwa tho, kontha ari oolikana na ancelo, ari asaana a Nluku, kontha ari asaana o wunwelela. Khweli atthu ookhwa anaahala wunwelela, maana Musa hothoonyera ukati wapharelaya nikukhu, weehannyawe Apwiya eerelaka: Nluku a Aparahamu, Nluku a Isaki ni Nluku a Yakopi. Maana Nluku, khanakhala Nluku a atthu ookhwa, nanso ri Nluku a atthu akumi, kontha mwa yooyo othene ankhala akumi! Vano, mayowantikha akina yaheera: Mwalimu, uhaakhula ratta! Ukhuma vaavale, khaawo aalipile tho irima yoonkoha. Vano Yesu ahaakoha eeraka: Uneereliyani Kristu ri mwana a Taviti? Kontha mwanene Taviti hohimya nliivuruni yo macipo eeraka: Apwiya aheerela Apwiya aka: Wunkome moono aka wonlopwana, mpaka wanhalaka weesa eenani aa toko ntapita noonyakelela. Taviti nomwiihana Apwiya, vano nokhala cani mwanawe? Amwiiwaka atthu othene, Yesu aheerela eetthuci awe: Mwiikasoope ni mayowantikha, unaacivela uwaraca ihancu, usalameehiya mmapacarini, wunkoma mapuro oopacera mmasinakokani ni mmasikuhuuluni. Ayo anawaalyacera anankhwele, atupererihaka mpaka urekamiha iswali. Yaayo atthu ayo anaahala uttarusiya ni ihukhumu yootepa uweryaa. Yesu nari wakhiviru ni ikasa yaaheliya coovaha, ahoona mathaciri ahelaka coovaha caya. Ciicammo ahomoona nthiyana nankhwele oohuva, aahelaka nkasani mmwe atoosu eeli. Vaavale aheera: Khweli, kinawuhimeryani wiira nthiyana nankhwele oohuv'ola phivahile venci wowaapwaha atthu othene. Kontha, othene ala yaavaha itthu yaahalahala muthacirini mwaya, nanso ula muhuvani mwawe, hovaha yothene yaarinawe. Yahaawo akina yoolumaca mwaha wo'nupa ittakattifu, mananna ceenryaya wootekiya ni maluku omaana, ni ncanko waakumihinye. Vaavale Yesu aheera: Nnawoonaka nnya citthu nnya? Anaaphiya mahuku anhalaya uhikhala nluku nootataanihinya ni nluku nikhwaya; othene anaahala ukwanyulaciya. Vaavale yahonkohaca yiiraka: Mwalimu, cinhala wiirannyaa yakhani nnya citthu nnya? Ni inhala ukhala ikanyeroni inthoonyera wiira citthu nnye cihanle vakani wiirannyaa? Yesu ahaakhula wiira: Mwiinemecere, wiira hikhale nohala wuuthepyani. Maana enci anaahala uwa mwa ncina naka yiiraka: Phi mi! Ni ukati uhaattamerya. Vano nyu nhaatthare. Ukati unhalenyu wiiwa wuuluminya co'khotto ni mikhitto; nhituthuwe. Kontha woopacera cinlamuliya ukhumelela nnya citthu nnya, nanso khunakhala phuumala wene. Wahoolo aheerela: Ilapo inaahala waana ni ilapo ikhwaya, ni umwene unaahala waana n'umwene nkhwawe. Itthaya inaahala uttettemela, cinaawa itala ni iretta mapuro menci, cookhumelela cowoopiha ni mithoonyero cuulupale cookhuma wirimu. Nanso cihinakhumelela nnya citthu nnya, nnohala upacera toko woomolanihaciya n'uvariya, nrwaaninyaka mmasinakonani ni ukalaposo, nrweehiyaka wamiithoni wo mamwene ni wa alamuli, mwa nlattu wo ncina naka; ila itthu ila inhala wukhumelelani waacera wiira mwakhale asaahiti. Nlipe nrima, nhikhale oovelavelana itthu yo waakhula, kontha kinawuvahani ankhili ni nuulumo nookela waavelaveliha eenani inyu ni khanhala woorya wuuvaanyihani itthu. Vano athumwaninyu owuuyarani, asunninyu, alokwenyu ni asimpwaninyu anaahala wuukasarini wa alamuli, mpaka akina anaahala wiiviya. Nnaahala wiinananinya na atthu othene mwa nlattu wo ncina naka. Nanso khinhala urihya hata ikharari imoca yo mmuru mwinyu. Nyu mwalipelelaka irima phinhalenyu uphwanya ukumi. Wahoolo mwakela mwamoonaka Yerusalemu narukureriye na anakhotto, ncuwele wiira uhophiya ukati wookwanyulaciya. Vano ale ari uYuteya, atthawele umyaakoni; ale anhala ukhala wasittatti akhume; ale anhala ukhala umattani, ahirwee usittatti. Kontha, yaayo mahuku ayo anhala ukhala o mattaruso, wiira citthariheleliye cantikhiye cothene. Kaasope ale anhala ukhala ni irukulu ni ale anhala waamwiha yooyo ukati uyo! Kontha unaahala ukhala ucukulaca venci mwiilaponi n'uviruwa wa Nluku na ala atthu ala. Enci ankowiiviya ni ikatana, akina anaahala ukusiya n'utthukiya amwaruseliyaka ilapo cothene, ni Yerusalemu naahala unyakelaciya na amalaponi, mpaka wanhalaya umalela ukati aya. Cinaahala ukhala mithoonyero wancuwani, wamweerini ni watthoottwani. Ni ilapo cothene cinaahala uttenkuwa, mwa nlattu wo woova unyakula wo'pahari ni mawimpi. Atthu enci anaahala ukhwa maremmwela nlattu wo woova, yuupuwelaka citthu cinkela ukhumelela nttuniyani, kontha ikuru co nculu cinaahala uttinkihiya. Vano phinhalawe wooninya Mwanawe Pinatamu awaaka wanihutteni ni ikuru ni nttittimiho nuulupale. Phimaana, capaceraka ukhumelela nnya citthu nnya, munweke ni nwuseke muru, kontha woopwa winyu uhaattamerya. Yesu ahaattonkela nna nlikanihero nna, eeraka: Mooneke mwiri wo nfikera ni miri cikhwawe. Moonaru cipaceraka uphuwela, nyu nnaacuwela wiira iyiita iri wakhiviru. Phimaana, moonaka nnya citthu cothene nnya, ncuwele wiira umwene wa Nluku uri wakhiviru. Mi kinawuhimeryani wiira khanimmira nna nloko nna cihinaya wiirannyaa cothene nnya. Irimu ni itthaya cinaamala, nanso moolumo aka khaammala. Yesu ahopwaherera eeraka: Mwiirattavelele wiira nrima enyu uhikhale woocivaciviya ni citthu cooliya, uhapaliya ni iwasiwasi co mwirutthuni, waacera wiira nhikhale ootutuseriya naphiyaka nihuku nno. Kontha ninhala waakhumelela toko ntapha atthu othene ankhala wattuniyani va. Phimaana nrontte ukati wothene, nvekelaka, waacera wiira cakhumelelaka nnya citthu nnya, nsempe, ni moorye weemela wamiithoni wa Mwanawe Pinatamu. Yesu aansomiha mahuku othene wapuwani wo'nupa ittakattifu. Vano uhiyu, aankhuma phirwaaka umumula mwaako wo Olivera. Wasaka wicisuru unethi wothene waampeherya unupani ittakattifu wiira yamwiiwe. Wahaattamerya ukati wo'sikuhuulu yo mikatthe coohi miropo, yeehaninya Paasikuwa. Akhulupale o mayasataka ni mayowantikha, yaavya mananna omwiiva Yesu, nanso yaanoova atthu. Vano Sotwani ahonkela Yuta, eehaninya Iskariyoti, aari mmoca wa yaale khumi n'eeli. Ahokhuma ni ahorwaa waaleehanana akhulupale o mayasataka ni ahooleli o mayorontta, aphavelaka mananna oonvaherera Yesu. Ale yahotteeliya ni yahovaanela unliva ncurukhu. Yuta ahokupali ni aamwaavya nafasi oontumiha Yesu mphwinko uhiriwo. Nahophiya nihuku no'sikuhuulu yo mikatthe coohi miropo, naaphaveliya unlya Paasikuwa. Vano Yesu ahonruma Peturu ni Yohani, eeraka: Nrwaace mwantthenkace Paasikuwa wiira nanlye. Vano ale yahonkohaca yiiraka: Untthuna wiira nuutthenkemanihere vayi nipuro nonlelya Paasikuwa? Yesu aheerela: Wookela nsittatti mmo, nnaahala umphwanya nlopwana nakusile nipinka no maasi; mwanttharace mpaka inupa inhalawe ukela, ni mwamwiirele mwanene itthoko iyo: Mwalimu naakoha: Inupa inhalaka umaka iri vayi, kinlyaka Paasikuwa n'eetthuci aka? Vano uyo naahala wuthoonyerani nsana nuulupale niri uculu nooratteliya ni notthenkemanihiya. Mwaatthenkace mommo. Ale yahokhuma ni yahorwaa uparasa, ni yahophwanya toko caahimeriyaya, ni yahontthenkemaniha Paasikuwa. Waaphilyaya ukati, Yesu ahonkoma wameeca wamoca na amitthenka awe khumi n'eeli. Vano aheerelaca: Kihophavela venci wiira kuulyaaneni Paasikuwa ula, kihinaya uhuva. Kontha kinawuhimeryani wiira akinhala unlya tho, mpaka wanhalawe umalela wumweneni wa Nluku. Vano ahokusa ikikhompe ni ahosukuru eeraka: Nkuseke ni nseelelaneke ayaayoru. Khweli kinawuhimeryani wiira, ukhuma nenna va, akinhala uwurya tho nhokorokho wo nvitera mpaka wanhalaya uwa umwene wa Nluku. Ahokusa nkatthe, ni ahosukurwela, ahomyaniha ni ahaakawela eetthuci awe eeraka: Ila phi irutthu aka, ivahereriyenyu; mpankeke ciicale nkuupuwelelaka mi. Woolikana ciicammo, umaliha waya ulya, ahokusa ikikhompe eeraka: Ila phi ikikhompe yo nleehano nonaanano mphomeni mwaka ivuviheriyenyu. Nanso mooneke ntata nawe ule nokuuluma makhuce, niri wamoca ni mi wameecani. Mwana a Pinatamu, naarwa toko cantikhiyaya, nanso hotakhaliya ule nohala umuuluma makhuce antthukiihaka! Vano ale yahopacera ukohanaca ayaayoru yiiraka: Tipani yooyo wa hi, nohala upanka yeeyo itthu iyo? Ciicammo eetthuci ale yahonyakulihana ayaayoru aphaveliyaka ucuweliya tipani mwa yaayo aahala ukhala muulupale. Vano Yesu aheera: Mamwene o mwiilaponi anawaathawala atthu ni ale anlamula aneehaninya mayoowaana mpuha. Nanso nyu nhikhale commo; vano ule ri muulupale wa nyu, akhale mwankani, ni ule nolamula akhaleke toko nrumeyi. Vano muulupale tipani: Phi ule ri wameeca atthuna nrumeyi? Khanakhala ule ri wameeca? Nanso mi, wariyari winyu, kiri toko nrumeyi. Nyu mw'atthu mpharelenle ukhala ni mi mothene nnottehattehiyaka. Ciicammo kinawuvahani umwene toko Apaapa cikivahilyaya, waacera wiira mwaalye ni mwawurye wameecani waka, wumweneni waka, ni munkome mmahiceni wiira nhukhumu mahimo khumi na meeli o'Sirayeli. Simoni, Simoni, wiiwe, Sotwani holepela wiira ooveereni toko itiriku! Nanso mi, kihoovekelela we wiira waamini waa uhikhwelakhwele; vano we, warukunusaka nrima, waalipihe irima asunnaa ayo. Nanso ule ahaakhula eeraka: Pwiya, kiri tayari urwaa ni nyu, pooti ukhala ukalaposo atthuna wiiviya. Vaavale Yesu ahomwaakhula eeraka: Peturu, kinoohimerya wiira, ilelo unaahala ukiruna imaara ttharu nthupi uhinaya wiipa wiira khukicuwenle. Wahoolo Yesu ahaakoha eeraka: Woorumilyakani mi woohi nrupa wo ncurukhu ni woohi nrupa wophika atthuna ikwakwatta, yahaawo itthu yoohaleenleni? Yahaakhulaca yiiraka: Khiiwo. Vano aheerelaca: Paahi, vano ule rina nrupa wo ncurukhu akuseke, ciicammo rina nrupa wophika akuseke, ule hirina ikatana, atumihe ikacako awe ni athume ikatana. Kontha kinawuhimeryani wiira, inlamuliya utthariheleliya mwa mi ile yantikhiye, wiira: Ule hopitaaniheriya wamoca na alavilavi. Kontha ile yantikhiye wa mi, ineera ikhumelelaka. Vano ale yaheeraca: Pwiya, cihaawo va ikatana piili! Ule ahaakhula eeraka: Wahotosa! Vano ahokhuma n'urwaa umwaakoni wo Olivera toko caalemalenlyawe, ni eetthuci awe yahontthara. Uphiya wawe nipuro nne, Yesu aheerelaca: Nvekele, wiira nhittehattehiye. Vano ahaattalivana, vakani, ahokhoroma n'upacera uvekela, eeraka: Paapa, mwatthunaka, ikipwahe ila ikikhompe ela. Uhiirannye utthuna waka, nanso utthuna winyu. Vano ahonkhumelela ncelo mmoca o wirimu aanlipihile irima. Vaavale, nari ni icuku cinci, phaatepawe uvekela ni ikuru. Ni nttukuttha nawe naari toko iphome niwuvelaka vathi. Wonwilyawe waavekelawe vale, ahoturuwela nipuro nari eetthuci awe, ni ahaaphwanya arupaka ni masukuli, ni ahaakoha eeraka: Nnorupani? Munwe ni nvekele, wiira nhittehattehiye. Oolumacaka ono nanlelo, wahowa mphwinko wa atthu enci, uhooleliyaka ni Yuta, mmoca wa ale khumi n'eeli. Uyo ahomwaattamerya Yesu wiira ansalameehe. Nanso Yesu ahomwiirela: Yuta, unontumiha Mwanawe Pinatamu n'unkapatta? Ale yaari ni Yesu, woona waya itthu yaahala wiirannyaa yahonkohaca yiiraka: Pwiya, naathakeke ni ikatana? Mmoca mwa ale, ahonrakaliha n'unthikila nnyaru no moono nlopwana na nrumeyi ankhulupale o mayasataka. Nanso Yesu ahaakihera eeraka: Paahi! Mwaahiye. Vano ankwanyaka ninyaru nne, ahonvoniha. Vano Yesu aheerela akhulupale o mayasataka, na ahooleli o'nupa ittakattifu ni mahumu yaawile untthuka: Mwile ni ikatana ni ikupitti wiira mwakitthuke toko kinhoolela mphwinko wowaatuphela atthu? Mahuku othene keetthuciha wapuwani wo'nupa ittakattifu nanso nyu khankitthukile. Nanso, ula ph'ukati inyu, n'ukati wo'kuru co mpiphini. Vano ale yahontthuka Yesu, yahonkusaca n'unrweehaca uwannyawe nkhulupale o mayasataka. Peturu aanantthara nttayi nttayi. Vano wahopariheliya mooro iriyari ipuwa ni othene yahonkomaca, ni Peturu ciicammo ahonkoma nenno nipuro nno. Vaavale, nanteko mmoca mwanthiyana, wamoonnyawe Peturu nonkomile ootthaka mooro, ahomwiirela: Ula nlopwan'ola ciicammo ari n'uyo. Nanso Peturu ahoruna eeraka: Nthiyana, mi akinoncuwela. Unavinre ukati vakani, ahooninya ni ntthu nkina ni ahomwiirela: Ciicammo we phi mmocaru. Nanso Peturu aheera: Nlopwana, akinakhala. Vano inavinrene wookhalaka iwora imoca, nkina tho ahokhanyerera wuulumaca eeraka: Khweli ula aari ni yooyo, kontha ni ula nkalileya. Nanso Peturu aanakhanyerera eeraka: Nlopwana, akineeweeha inhimyaa iyo. Nananoru, oolumacak'ono, nthupi waheepa. Vano Apwiya, yahorukunuwa ni yahommweheeha Peturu. Vano ule ahoopuwela nuulumo naahimeriyawe na Apwiya wiira: Ilelo unaahala ukiruna imaara ttharu nthupi uhinaya wiipa. Vaavale Peturu ahokhuma ni ahoonla n'ucukula cinene. Ale yaantthukile Yesu yaanantarawaca, amwaattak'ono ni, anantthukilene wiitho wawe, yahonkohaca yiiraka: Ulohe! Tipani waattile? Ni citthu cinci cikina caamuulumelaya, akufuruku uno. Waasilyaya, yahothukumana mahumu, akhulupale o mayasataka ni mayowantikha, ni ahorwaninya upwaroni, weereliyawe: We wakhala wiira uri Kristu, unihimerye. Vano Yesu ahaakhula eeraka: Koohimeryakani, khannohala ukikupali. Ciicammo kookohakani khannohala ukaakhula hata vakani. Ukhuma nenna va mpaka uhoolo, Mwanawe Pinatamu naahala wunkoma moono wo nlopwana wa Nluku o'kuru cothene. Vano othene yaheeraca: Maanaya wiira we uMwana a Nluku? Ni ule ahaakhula eeraka: Nyu nhohimya wiira phi yeemi. Vaavale othene yahokhuwelaca yiiraka: Usaahitini umphavelehu tho? Kontha hi nihomwiiwa oolumacaka wamalakuni wawe. Wahoolo mphwinko wothene wahonwa, wahonkusa Yesu ni wahonrwaana wa Pilatu. Wonwo yahopacera unriyelela yiiraka: Nimphwanyile ula nlopwan'ola aporonkanihaka ilapo ehu, aateelihaka uliviya nsoko Sesari ni uyo eeciirelaka Kristu, ri Mwene. Vano Pilatu ahonkoha eeraka: We uMwene a ayuta? Yesu ahaakhula eeraka: We uhohimya. Vaavale Pilatu ahaahimyacera akhulupale o mayasataka ni atthu othene eeraka: Akinoona ikoosi mwa ula nlopwan'ola. Nanso ale yaankhanyerera yiiraka: Uyo nawaatheperya atthu uYuteya wothene ni miitthuciho cawe, pacenre uKalileya mpaka hophiyana uno. Vaavale Pilatu wiiwa wawe yeeyo, ahokoha wiira: Ula nlopwan'ola o'Kalileya? Pilatu waacuwenlyawe wiira Yesu nokhuma nttetthe unlamulawe Heroti, ahonveleeliha wa yooyo, ni yaayo mahuku ayo Heroti aari uYerusalemu. Heroti umoona wawe Yesu ahotteeliya venci cinene, kontha aanaphavelesa umoona. Aamakela wiiwa aromolaciyaka paahi, aawehererya umoona apankaka mitikiniho. Ahonkohakoha imaara cinci, nanso Yesu khiiwo yaamwaakhunlyawe. Akhulupale o mayasataka ni mayowantikha yaariwo vaavale, yaananriyelelaca citthu cowoopiha venci. Vano Heroti na anakhotto awe yaanantarawaca n'unnyohola. Yahommwariha ihancu yooceremela ni yahonturusela wa Pilatu. Nenno nihuku nno, Heroti ni Pilatu yahovarana myoono, kontha khalayi va khayeewanana. Wahoolo Pilatu ahaathukumaniha akhulupale o mayasataka, alamuli ni atthu othene, ni aheerela: Nhokiwiihera mi ula ntthu ula, toko owaatheperya atthu, nanso mi unkoha waka nyu nnari vaava, akoonne itthu, mwaha wo citthu cimootheryacilenyu. Heroti ciicammo khaamphwanyanne hata ikoosi imoca, phimaana anihokoloseraka. Khweli khiiwo inthoonyera, yoomphwanela wiiviya. Vano mi kinaanttarusa ni wahoolo kinaantthukula. Ni Pilatu aalamuliya waatthukulela nantthukiya mmoca ukati wo'sikuhuulu. Nanso mphwinko wothene, waankhuwela wiiraka: Umwiive Yesu uyo! Unitthukulele Parapasi! Parapasi aatthukeliye nlattu wookumihaca nkhitto nsittatti ni wo wiiva. Vano Pilatu aankhanyerera untthukula Yesu. Nanso ale phaatepaya ukhuwela yiiraka: Unkhomele wansalapani! Unkhomele wansalapani! Vano Pilatu ahaakohaca tho imaara yoneeraru eeraka: Pankileni yoonanara? Kontha mi khiiwo imoonnyaka yoomphwanela ukhwa. Phimaana, kanttarusaka kinaahala untthukula. Nanso ale yaankhanyerera akhuwelaka venci, alepelaka wiira Yesu akhomeliye wansalapani. Ni yaalepelaya iyo yahotthuneliya. Vano Pilatu ahotthuna upanka yaalepelaya. Ahontthukula ule yaanlepenlyaya, aatthukeliye nlattu wookumihaca nkhitto ni wiiva, ni ahaavahaca Yesu wiira ampankace intthunaya. Vaavale anankusacilene Yesu, yahonkumanana nsirene mmoca, eehaninya Simoni, aakhuma umattani. Yahonryaca nsalapa ule wanikhatani, ni ahontthara Yesu. Yaanantthara atthu enci, ciicammo athiyana yaanawunla yiikhupanyaka. Nanso Yesu ahaaweha ni aheerela: Athiyana o'Yerusalemu, nhikunlele mi, nanso mwiicunlele mwasinene ni monlele asaanenyu! Kontha anaawa mahuku anhala wiiriya: Cihoreriya imyali ceekupa, cihinatoko waamwinya! Yaayo mahuku ayo ankowiirela myaako: Nniwuluwele! Ciicammo anaahala wiirela asimyaako: Nniphottomweele! Kontha moonaka upankiyaka mwiri nkithi nnya citthu nnya, unhala ukhala cani mwiri wowuuma uyo? Ciicammo yahokusiya tho alopwana eeli anakhirini, wiira yeeviye wamoca ni Yesu. Uphiya waya nipuro neehaninya Ikohi, yahonkhomelaca wansalapani wamoca na anamwiinya, mmoc'oyo aakhomeliye moono nlopwana ni nkin'oyo, moono nthiyana. Vaavale Yesu aheera: Paapa, mwaaleveleleke, kontha khaancuwela impankaya. Vano yahokawanaca ikuwo cawe nnye, yaavyaka iparakha wiira ancuwele ntthu aahala ukusa. Atthu othene yaari vaavale yanawoona cothene. Ciicammo ahooleli yaanantarawaca yiiraka: Uhoopola akina; vano wiicoopole mwanene aa, wakhala wiira we khweli Kristu, oothanliya ni Nluku! Ciicammo anatoropa yahomwaattamerya Yesu n'umpanka ikhirini. Yahommaha makaari, yiiraka: Wakhala wiira we uMwene a ayuta, wiicoopole mwanene aa! Ciicammo waculu nsalapa awe, naheesiya nipawu naantikhiye wiira: ula phi mwene a ayuta. Nakhirini mmoca aakhomeliye wamoca ni Yesu, aanamuulumacera makufuru Yesu eeraka: We kuhimwe Kristu? Wiicoopole o mwanene aa ni hi ciicammo unoopole. Nanso nakhirini nkina ule aakhulaka, ahoncacera eeraka: We khummoova Nluku hata vakani, ninaryene oohukhumwinya mananna mamoca n'uyo? Hi khweli, ihaawo isariya, yoottarusiya nlattu wo miteko caapankehu, nanso ula, khiiwo ipankilyawe yoonanara hata imoca. Ni ahopwaherera eeraka: Yesu, wakuupuwelele wakelaka wumweneni waa nwo. Yesu ahomwaakhula eeraka: Khweli kinaawuhimyacera wiira, ilelo unhala ukhala ni mi upeponi. Naahanle vakani uphiya ncuwa wamuru, ilapo yothene yahoripela mpaka iwora yoneeraru yocoocilo, ni ncuwa nahoripela. Ikuwo yaakawaniha nipuro nittakattifu yahaahuwa iriyariru. Vaavale Yesu ahokhuwela venci eeraka: Paapa, kinawuvahani nnepa aka mmatatani mwinyu! Wuulumaca wawe commo, ahohiya iroho. Vano nhooleli a anatoropa iminya woonnyawe itthu yaakhumelenle, ahonttittimiha Nluku eeraka: Weekhweli, ula nlopwan'ola aari nasariya. Ni miphwinko cothene caathukumanne nenne nipuro nne wiira coone itthu yaapankiya, woona waya itthu yaakhumelenle, cahomwaryaa cittokuttaka ni ciikhupanyaka. Nanso amuci awe Yesu na athiyana yaantthanre ikhumelo uKalileya, yahohala aneemelacile nttayi nttayi yoonaka nnya citthu nnya. Ahaawo nlopwana eehaninya Yusufu, o mphwinko wa alamuli, aari oorera nrima ni nasariya. Uyo khaakupanli itthu yaleehaninye ni yaalakenlyaya upanka akina ayo. Yusufu aari o wArimateya, isittatti yo'Yuta, ni aawehererya umwene wa Nluku. Ahorwaa wa Pilatu ulepela nrutthu wa Yesu. Utamiha wawe nrutthu wansalapani vale, ahowariha isantta yo'linyu, ni ahosikha mmahiye yaathipiye wamwalani. Mahiye ale yaari ahinatoko usikhiya ntthu. Naari nihuku nootthenkaca, ni phaapaceraya ntivela. Athiyana yaawile ni Yesu ukhuma uKalileya, yahontthara Yusufu ni yahoona mahiye ayo ni ceerihiyaya woweesiya nrutthu ule. Phimaana yahothamaca arwaaka utthenkaca makhura omaana ni oonukhela. Vano ntivela yahomumulaca toko cinhimyaya nlamulo. Vano nihuku noopacera no'sumana, wicisu cinene, athiyana ale yahorwaaca umahiye anakusacile makhura oonukhela yaatthenkacilyaya. Yahophwanyaca nluku naattheeliye nkhora wo mahiye ale ninatamihinye; nanso ukelaca waya mmahiye mmwe khayaaphwanyacile nrutthu wa Apwiya Yesu. Vano yahotikhinaca, nlattu weetthu yeeraneele. Yahaakhumelela alopwana eeli oowaraca ikuwo cooceremela toko waarya wo ncuwa. Vaavale athiyana ale yahoovaca venci ni yahooromelaca vathi. Alopwana ale yahaakohaca yiiraka: Nlattuni mmwaavyaka mwa atthu ookhwa ule ri nkumi? Uyo khaawo va, honwelela. Muupuweleke coohimenryaweni ukati warinyu uKalileya, eeraka: Mwanawe Pinatamu nolamuliya uvahereriya mmatatani mwa anatampi, n'ukhomeliya wansalapani ni wunwelela nihuku noneeraru. Vano athiyana ale yahoopuwelela moolumo awe. Ukati waturuwacilyaya umahiye nwe, yahaahimyacera citthu cothene eetthuci khumi na mmoca ale na atthu yarinaya. Yaari, Mariya Mantalena, Cuwana ni Mariya anumwane Yakopu; ciicammo athiyana akina yaarinaya, yaahimyacile nnya citthu nnya wa amitthenka. Yaayo moolumo ayo yoonihacile toko citthu cowoothiya, ni khayaakupanli athiyana ale. Nanso Peturu ahonwa ni ahotthawelela umahiye. Uthurumela wawe mmahiye mmwe, khiiwo yonnyawe tho, ari cihikhanle paahi isantta caawarihiyawe. Vano ahoturuwela uwani, nari ootikinihinya nlattu weetthu yaakhumelenle. Nenno nihuku nno, eeli mwa eetthuci a Yesu, yeetta arwaaka aliteya yeehaninya Emawu, ittalivelo aya ni uYerusalemu waari wookhalaka malonce khumi ni nimoca. Yaanvira yoopelaka mwaha, citthu cothene caakhumelenle. Vano weeracyaa commo, yoopaka mwaha ni akohakohanaka, yooyo Yesu uyo, ahaakhumelela ni yaamweettana wamoca. Nanso wahaaripela wiitho wiira ahincuwelele. Vano Yesu ahaakoha eeraka: Yusankihileni isiyani nnoolumacenyu mweettaka eyo? Ale acukulak'ono yaheemelaca. Nanso mmoca wa ale, eehaninyaka Keleyopa, ahomwaakhula eeraka: Khu! Phi we paahi uri nletto uYerusalemu, uhincuwela citthu cikhumelenle ala mahuku ala? Ule ahaakohaca eeraka: Ikhumelenle isiyani? Vano ale yahontaphulela yiiraka: Itthu inkhumelenle Yesu o'Nasaree, aari nnapiyu, o'kuru mmitekoni ni mmoolumoni, wamiithoni wa Nluku ni wa atthu othene, ni akhulupale o mayasataka ni alamuli ehu ahonrweha wiira ahukhumwinye ukhwa, ni ahonkhomela wansalapani. Vano hi naammwehererya yooyo wiira phaahala woopola uSirayeli, nanso ilelo phimphiyeraya nihuku noneeraru cakhumeleleru nnya citthu nnya. Nanso, ahaawo athiyana yaarinehu, anitutusenre urwaaca waya wicisu umahiye; ni ahiphwanyaka nrutthu wa Yesu, ahoturuwaca yiiraka yahaaphwanyaca iyooni ya ancelo, ihimyacile wiira haawo nkumi. Wo khweli, asikhwihu yahorwaaca umahiye nwo ni yahoona cothene caahimilyaya athiyana ale, nanso khayamoonne Yesu. Vano Yesu aheerela: Atthu oohiiwa, ootturumala mirima ni oopica ukupali citthu cihimilyaya minapiyu! Kristu khaalamuliya uhuva wiira akele uwaaryani wawe? Apaceraka unttonkaca Musa, mpaka minapiyu cothene, aanawaahimerya citthu cantikhiye cinonttonka yooyo. Vano waattamenryaya wa aliteya, Yesu ahohoolela aphavelaka upwaha. Nanso ale yahomweemesa yiiraka: Ukhale ni hi, kontha vale uheela. Vaavale Yesu ahokhala wamoca na ale. Vano anonkomacilene wameeca, ule ahokusa nkatthe, ahosukurwela, ahomyaniha ni ahaavahaca. Vaavale, wahaasa wiitho ni yahoncuwelela, nanso ule ahorimyarimya. Vano yaheerelana ayaayoru: Khawaaniviha nrima ukati waanuulumanawe mphironi anitaphulelaka cowantikhiya cittakattifu? Wowaakuvyaca wene, ale yahoturuwelaca uYerusalemu. Wonwo, yahaaphwanya anathukumanne eetthuci khumi ni mmoca ale ni akina yaarina aya, ale yaheeraca: Apwiya ahonwelela ni ahonkhumelela Simoni! Vano eeli ale yahottonka yaakhumelenle ni iphiro ni ceeracilyaya wooncuwelela Yesu waamyaanihawe nkatthe. Yuulumacak'ono nnya citthu nnya, Yesu ahowa, aheemela iriyari aya ni aheerela: Nnema nikhale ni nyu! Nanso ale, yahotuthuwaca ni yahoova, yoonihaka toko unowakhumelela nnepa. Nanso Uyo aheerelaca: Nnosankani? Nnaakanyacani wanrimani winyu va? Mooneke matata aka ni inyaa caka, nkooneke, phi yemyeene; nvare irutthu aka ni mooneehe, maana nnepa khurina ithayi hata makhuva, toko mi ciryaka. Wuulumaca wawe commo, ahaathoonyera matata awe ni inyaa cawe. Ni nlattu wotteeliya cinene ale nanlelo khayaakupali ni yaantikhinaca, vano Yesu aheerelaca: Nhaana iyolya va? Vaavale yahommwiihera ipilipica imoca yo'hopa yowoosiya ni ncerephe nimoca no'rawo. Yesu aholya wamiithoni waya. Wahoolo, Yesu aheerelaca: Ala phi moolumo yoohimenryakani kinari ni nyu, kiiraka: Caalamuliya utthariheleliya cothene cantikhiye muNlamuloni na Musa ni iliivuru yo macipo ni minapiyu cinkaaca mi. Vaavale Yesu ahaatthukula ankhili aya wiira acuwelele cowantikhiya; Vano Yesu aheerelaca: Commo ihantikhiya wiira Kristu aalamuliya uhuva venci ni ukhwa, ni wunwelela mwa atthu ookhwa nihuku noneeraru, ni mwa ncina nawe ulalennye nhupi woorukunusa nrima wiira itampi cileveleliye mwiilaponi mothene, upacera uYerusalemu. Vano nyu mw'asaahiti wo cennya citthu nnya. Kinawuveleeliherani nyu ikhuluvelihilyaya Apaapa; nkhale wasittatti vaava, mpaka wanhalenyu uvahiya ikuru cookhuma wirimu. Vaavale ahaakusaca aarwanaka uPetaniya, ni awuseraka matata awe nculu, ahaareriha. Yesu nanlelo aarerihak'ono, ahaahiya ni ahokusiya arwaaniyaka wirimu. Vano eetthuci ale anlapelak'ono, yahohokoleelaca uYerusalemu ootteeliyene venci. Phimaana, ukati wothene yaakhalaca wapuwani wo'nupa ittakattifu anttottopelaka Nluku. Wupaceroni naari nuulumo. Nuulumo nno naari ni Nluku, ni nenno nuulumo nno naari Nluku. Nenno wupaceroni naari ni Nluku. Citthu cothene cipankiye ni nenno, ni khiiwo itthu ipankiye woohikhala nenno. Mwa nenno waari ukumi ni ukumi uyo waari waarya wa atthu. Waarya unaamwaleela mpiphini, ni ipiphi khayoonrye usintta waarya nwo. Ahowa nlopwana aaruminye ni Nluku; ncina nawe naari Yohani. Ule aawile ukhala saahiti wiira avahere usaahiti wo waarya, wiira mwa uyo, atthu othene akupali. Ule khaari waarya, nanso aawile uvaha usaahiti wo waarya. Nenno nuulumo nno phi waarya weekhweli, wawilyaya nttuniyani ninawamwaleela atthu othene. Nno naari mwiilaponi, ilapo ipankiye ni nenno, nanso ilapo iyo khicuwenle. Naaweenle ale ari awaya, ni awaya ale khayaakhelenle. Nanso ale othene yaakhelenle ni akupanli ncina naya, ahovahiya ikuru yookhala asaana a Nluku, yaale ahiyariye ni iphome, hata utthuna wo'rutthu ni woohikhala utthuna wa ntthu, nanso utthuna wa Nluku. Nuulumo nno nihothatuwa irutthu ni nihokhala ni hiyano, ni nihoona nttittimiho naya, nttittimiho niri toko na mwana mmoca ookhuma wa Athumwane, oocara nnema ni ikhweli. Yohani naavaha usaahiti awe ni naakhuwela eeraka: Ula phi yooyo aanhimyaaka wiira: Nohala uwa uttuli waka, phiri muulupale kontha ahaawo mi kihinaya. Maana hi othene nihaakhela uthaciri woocara nnema nawe. Kontha Nlamulo nivahiye ni Musa; nnema ni ikhweli ciwile ni Yesu Kristu. Khaawo tokile umoona Nluku, nanso mwanawe mmoca yooyo, ri iriyari ya Athumwane, yooyo phincuwaneehile. Ula phiri usaahiti wa Yohani, ayuta waaveleelihilyaya mayasataka ni alevi ukhuma uYerusalemu wiira yankohe yiiraka: We tupani? Uyo ahohimya ikhweli ni khaarunne; ahohimya eeraka: Mi akihimwe Kristu. Vaavale ahokohiya: Vano we tupani? We Eliya? Ule ahaakhula eeraka: Akihimwe. We uNnapiyu nonwehereryehu? Ahaakhula eeraka: Mena. Wahoolo yahomwiirelaca tho: Unihimerye, we tupani, wiira naakhule ale anirumile; uneeciirela pani? Vano ule ahaakhula eeraka: Mi ki ncu ninkhuwela ntakhwani: Nlokihe iphiro ya Apwiya, toko caahimilyawe nnapiyu Isaya. Vano yaaruminye ale, yaari mafarisi, ni yahonkohaca yiiraka: Vano umpattiserani uhiri Kristu, mena Eliya, mena Nnapiyu? Yohani ahaakhula eeraka: Mi kimpattisa ni maasi, nanso wariyari winyu va haawo hinoncuwelenyu. Yooyo nohala uwa uttuli waka, himphwanelaaka utthukula miripwe co'kwakwatta cawe. Nnya citthu cothene nnya ceeranele uPetaniya, mphantte nkina wo'Yortani, waapattisawe Yohani. Waasilyaya, Yohani ahomoona Yesu anweelaka, ni aheera: Mmooneke Mwakhontwaa a Nluku notamiha itampi mwiilaponi! Ula phi yoole aanhimyacaaka kiiraka: Uttuli waka mi naawa nlopwana ri muulupale, kontha ahaawo mi kihinaya. Hata ni mi akaancuwela, nanso kiwile upattisa ni maasi wiira athoonyeriye uSirayeli. Vano Yohani ahovaha usaahiti eeraka: Kihoona Nnepa ukhuruwaka wirimu toko ikhuntta. Mi akaancuwela; vano ule kirumile wiira kipattise ni maasi hokiirela coo: Ule nohalenyu umoona ummorelaka Nnepa, yooyo phimpattisa ni Nnepa Nttakattifu. Vano mi khweli kihoona ni kinaavaha usaahiti wiira uyo ri Mwana a Nluku. Usa waya, Yohani aari tho wamoca n'eetthuci awe eeli. Umoona waya Yesu aviraka, aheera: Mmooneke Mwakhontwaa a Nluku! Eetthuci awe eeli ale, umwiiwa waya oolumacaka commo, yahontthara Yesu. Yesu ahorukunuwa ni ahoona wiira yaanantthara, ahaakohaca eeraka: Nnaavyani? Yahomwaakhula: Rapi, umakile vayi? Rapi maanaya wiira mwalimu. Ahaakhulaca eeraka: Mmwe ni moone. Yahorwaa ni yahoona waamakilyawe Yesu, ni yahonkhalanaca nenno nihuku nno, ni yaari iwora yoneecese yocoocilo. Anteree, nhimawe Simoni Peturu, aari mmoca mwa ale eeli yeewile yaahimilyawe Yohani ni yaantthanre Yesu. Ule aapacenre umphwanya munnawe Simoni ni ahomwiirela: Nihomphwanya Mesiya, maanaya wiira Kristu. Vaavale ahonrwana wa Yesu. Yesu ammwehecesaka ule, ahomwiirela: We Simoni, mwana a Yohani; we unkowiihaninya Sefa, maanaya wiira Peturu. Waasilyaya, Yesu aholakela urwaa uKalileya, ahomphwanya Filipe ni ahomwiirela: Ukitthare. Filipe aari o'Petesayita, isittatti ya Anteree ni Peturu. Vano Filipe ahomphwanya Natanayeli ni ahomwiirela: Nihomphwanya ule aantikhiye ni Musa muNlamuloni, ni aahiminye ni minapiyu: Yesu o'Nasaree, mwana a Yusufu. Natanayeli ahonkoha eeraka: Inaakhuma itthu yoorera uNasaree? Filipe ahomwaakhula eeraka: Uwe wawoone. Yesu ahomoona Natanayeli amwaattameryaka ni ahomwiirela: Ula phiri nsirayeli eekhweli ni oohaakaakiya! Natanayeli ahonkoha eeraka: Waakicuwela vayi? Yesu ahomwaakhula eeraka: Hinaya uwiihana Filipe, mi kahowoona, unari wa mwirini wo nfikera. Vano Natanayeli aheera: Mwalimu, we uMwana a Nluku, we uMwene o'Sirayeli! Yesu ahomwiirela: Nlattu wowiirela kahowoona wantthuucini wo nfikera, phinkupalyaa? Vano unaahala woona citthu cuulupale coovikana nnya. Ahopwaherera eeraka: Khweli khweli kinawuhimeryani wiira, nnaahala woona irimu inahulyeele ni ancelo a Nluku awelaka ni ankhuruwelaka Mwanawe Pinatamu. Anavinrene mahuku mararu, yahaawo isikuhuulu yoothelaninya uKana yo'Kalileya ni anumwane Yesu yaari vaavale. Yesu ciicammo aholattuliya usikuhuuluni nwe wamoca n'eetthuci awe. Umala waya ivinyu, anumwane Yesu yahomwiirela: Atthu ayo ihaamalela ivinyu. Nanso Yesu aheerela: Maama, ihaawo itthu ni mi mena nyu? Ukati aka khunaphiya. Vano ale yaheerela arumeyi ayo: Nvare cothene cinhalawe uwiirelani. Cahaawo vaavale myaapu siita co maluku, ceewululaceraya ayuta, ni wo khula mwaapu waakela miliko thamanini (80) atthuna iminya wo sirini (120). Yesu aheerelaca: Ncarihe maasi mmyaapuni mmo. Ale yahocarihaca mpaka nkalani. Vano aheerela: Nrikeke ni mwanvaheke hutumu. Ale yahopanka ciicammo. Hutumu aholawiha ivinyu ile, khacuwenle nipuro naakhumaya, nanso yaacuwela arumeyi paahi yaarikile maasi ale. Vaavale ahomwiihana mayopakanela ni ahomwiirela: Atthu othene aholemalela upacera ukumiha ivinyu yomaana ni inaatosilene uwurya, phimmwiihaya yoohimaan'eyo. Nanso we uhosunka ivinyu yomaana mpaka nna va. Vano yeela isikuhuulu ila yo'Kana yo'Kalileya ila; Yesu phaapacenryawe upanka ikanyero, athoonyiheraka nttittimiho nawe, ni eetthuci awe yahonkupali. Inamanlene yeeyo, ahokhuruwela uKafarnaumu, wamoca na anumwane, asihimawe n'eetthuci awe, ni yaakhanle wonwo mahuku vakani. Yahaattama isikuhuulu yo Paasikuwa ya ayuta ni Yesu ahorwaa uYerusalemu. Ahaaphwanya anonkomile wapuwani wo'nupa ittakattifu atthu yaatumiha imope, ikhontwaa ni ikhuntta, ni ciicammo yaakakhanihaca ncurukhu. Vaavale ahoritha ikhwampa ni ahoomolaca othene wapuwani vale, mpaka ikhontwaa ni imope. Ahomwarusa ncurukhu wa atthu yaakakhanihaca ncurukhu, ni ahopinttulaca meeca. Aheerela ale yaatumihaca ikhuntta: Ntamihace va nnya citthu nnya! Nhipanke inupa ya Apaapa, inupa yo marontta! Eetthuci awe yahoopuwela itthu yantikhiye yiiraka: Nifento nirinaka ni inupa enyu ninaakiiva. Ayuta yahonkohaca yiiraka: Ikanyeroni innithoonyihera ulamuli aa woopanka nnya citthu nnya? Yesu ahaakhulaca: Nkwanyule ila inupa ittakattifu ila, ni wo mahuku mararu kinaahala uteka. Ayuta yaheeraca: Ukati wo myakha arupayini na siita (46) phitekiyaya ila inupa ila, vano we, unaahala woorya uteka ukati wo mahuku mararu? Nanso inupa ittakattifu yaaca awe yaari irutthu awe. Vano Yesu wonwelenlyawe mwa atthu ookhwa, eetthuci awe yahoopuwela itthu yaahimilyawe, ni yahokupali cowantikhiya, ni ciicammo nuulumo nawe. Ule naryene uYerusalemu, ukati wo Paasikuwa, atthu enci woonaya ikanyero caapankawe, yahokupali ncina nawe. Nanso Yesu mwanene khaakhuluvela ale, kontha aanawaacuwelaca othene. Khaaphavela wiira avahiye usaahiti ni ntthu, kontha uyo mwanene aanacuwela iri munrimani mwaya. Ahaawo nfarisi mmoca eehaninya Nikotemu, nkhulupale a ayuta. Uyo ahorwaa uhiyu ukela umuulumana Yesu ni ahomwiirela: Mwalimu, nihocuwela wiira uri mwalimu unkhuma wa Nluku, kontha khaawo noorya upanka nnya ikanyero cimpankaa nnya, ari Nluku hikhanle ni uyo. Yesu ahomwaakhula eeraka: Khweli khweli kinawuhimerya wiira, ntthu aahiyaryeke tho imaara ikina, khanoorya woona umwene wa Nluku. Nikotemu ahonkoha Yesu eeraka: Wanhala wooryaa cani, ntthu uyaryaa tho, nooluvanle? Naahala woorya uhokoleela munthuukwani mwa anumwane ni uyaryaa imaara yonayeeli? Yesu ahomwaakhula eeraka: Khweli khweli kinawuhimerya wiira: Ntthu hinhala uyaryaa wo maasi ni wo Nnepa khanoorya ukela wumweneni wa Nluku. Ule noyaryaa mwirutthuni nokhala irutthu, ni ule noyaryaa muNnepani nokhala Nnepa. Uhitikhine kiwiirenlyaka, nnolamuliya uyaryaa tho imaara ikina. Iphyoo inwuka mphantte untthunaya. Unawiiwa iwukaka, nanso khuncuwela unkhumelelaya, hata unkelelaya. Ciicammo phiryaya ale othene annyaryaa muNnepani. Vano, Nikotemu ahonkoha eeraka: Cineerannyaa cani cennya citthu nnya? Yesu ahaakhula eeraka: We phi mwalimu o'Sirayeli, khuncuwelela nnya citthu nnya? Khweli khweli kinawuhimerya wiira hi ninhimyaca itthu incuwelehu, ni ninaavaha usaahiti wo itthu inoonehu, nanso nyu khannokupali usaahiti ihu. Vano mi kiwuulumenleni citthu co vathi ni nyu khankupanli, nnohala ukupali cani kawuulumelakani citthu co wirimu? Khaawo wenle wirimu, ari hikhanle paahi ule khuruwile wirimu, acuweliyaka ukhala Mwanawe Pinatamu. Toko Musa caathomenlyawe utakhwani inwaa yo ncukhuma, ciicammo Mwanawe Pinatamu nolamuliya uthomennya, wiira ule othene nomwaamini akhalane ukumi woohimala. Kontha Nluku hofenta ittuninya mpaka wanvaherenryawe mwanawe mmoca yooyo, wiira ule nohala unkupali hirimele nanso aphwanye ukumi woohimala. Maana Nluku honruma mwanawe wattuniyani, kahi wiira ahukhumule ittuninya, nanso wiira ittuninya yoopoliye ni uyo. Ule nonkupali kanhukhumwinya, nanso ule hinonkupali hohukhumwinya, kontha khakupanli ncina na mwana mmoca yooyo a Nluku. Ihukhumu phi ila wiira waarya uhowa nttuniyani, ni atthu ayo afentile venci ipiphi woopwaha waarya kontha miteko caya nnyo caari coonanara. Kontha ule othene nopanka coonanara naarusanana waarya ni khanaattamerya wo waarya, wiira miteko cawe cihoonnye. Ule nopanka yeekhweli nawaattamerya waarya, wiira miteko cawe coonnye, kontha ciri coopankiya mwa Nluku. Wahoolo Yesu n'eetthuci awe ahorwaa ilapo yo'Yuta; wenwe ahaakhalanaca ni aanapattisa. Ciicammo Yohani aanapattisa wEnomi, wo waattamana uSalimu, kontha yahaawo maasi menci, ni atthu yaanatthawelela wonwo ni yaanapattisiya. Yohani aari hinaya utthukeliya. Vano, eetthuci a Yohani ni nyuta mmoca yaananyakulihana nlattu wookhuca. Yahorwaaca umoonanana Yohani ni yahomwiirelaca: Mwalimu, ule aari ni nyu ukhopela Yortani, yoole aankhalenlenyu usaahiti ule, naapattisa ni othene anaarwa umoonanana. Vano Yohani ahaakhula eeraka: Ntthu khanoorya waakhela itthu yoohivahiya ukhuma wirimu. Nyu mw'asaahiti o citthu cuhimenryakani kiiraka: Mi akinakhala Kristu, nanso kiruminye umwaakela nivakulo. Ule rina mwali oohala umpakanela phiri mayopakanela; mpwanawe nonkhalela unanku mayopakanela uyo naatteeliya venci mwa nlattu wo ncu na mpakaneli. Vano wonwo utteeliya nwo, ciicammo uhokiiraneela mi. Wanlamuliya wiira uyo oonuweke ni mi kiiyeveke. Ule nokhuma uculu ri owaapwaha othene. Ule nokhuma ilapo yo vathi ri ovathi ni noolumaca co vathi. Ule nokhuma wirimu ri uculu wo citthu cothene. Ule naavaha usaahiti wo citthu cinoonawe ni cineewawe, nanso khaawo nokupali usaahiti awe. Nanso ule nokupali usaahiti awe, naatthitta wiira Nluku ri eekhweli. Kontha mayorumiya ni Nluku nooluma ca Nluku, maana Nluku naavaha Nnepa woohi nliko. Athumwane anaanfenta mwana ni ahonvaha cothene mmatatani mwawe. Phimaana, ule nomwaamini mwana haana ukumi woohimala, nanso ule hinonkupali mwana khanhala woona ukumi, nanso uviruwa wa Nluku unaakhala ni uyo. Ukati waacuwenlyawe Yesu wiira mafarisi yaheewa wiiriyaka uyo nawaapanka ni waapattisa eetthuci enci wompwaha Yohani, hata unookhalaru wiira khanakhala Yesu phaapattisa, nanso eetthuci awe, ahokhuma uYuteya, ni ahorwaa tho uKalileya. Aalamuliya uttupulaniha nttetthe wo'Samariya. Ahophiya isittatti imoca yo'Samariya yeehaninya Sikari, wakhiviru ni imatta ca Yakopi caammahilyawe mwanawe Yusufu. Wonwo, yahaawo iluusi ya Yakopi. Vano natoomwilene nlattu wo nkwaha, Yesu ahonkoma wakhiviru iluusi iwora yonasiita yo'thana. Vaavale, yahowa athiyana amoca o'Samariya urika maasi. Yesu aheerela: Nkivahe maasi kiwurye. Kontha eetthuci awe yaarwele uparasa uthuma iyolya. Vano, athiyana o'Samariya ale yahomwaakhula yiiraka: We unaryene nyuta, unaakilepela mi maasi owurya kinari nthiyana nsamariya? Kontha ayuta khaaneewanana na asamariya. Yesu ahaakhula eeraka: Waacuwenle ivahiya ya Nluku ni ule noolepela eeraka: Ukivahe maasi kiwurye, we waananlepela, ni uyo aanawuvaha maasi makumi. Ale yahomwaakhula yiiraka: Muulupale, we khurina yoorikela maasi, ni iluusi ila yo wiisa; vano ari vayi maasi makumi ayo? Atthuna phi we muulupale owaapwaha athumwanihu Yakopi anivahile iluusi, yeeyo iwunryaya aneene, ciicammo asaanaya ni inama caya? Yesu ahomwaakhula eeraka: Ule nowurya ala maasi ala ninaahala unvola tho ntthona. Nanso ule nohala uwurya maasi anhalaka unvaha mi, khaninonvola tho ntthona. Kontha maasi anhalaka unvaha mi, ankokhala mwirutthuni mwawe iluusi yo maasi ookhoola owuukumini woohimala. Vano yahomwiirela athiyana ale coo: Muulupale ukivahe yaayo maasi ayo wiira mi nihikivole tho ntthona, ni kihiwe tho va urika maasi. Yesu aheerela: Nrwee mwehane awannyu yawe woono; Vaavale athiyana ale yahomwaakhula yiiraka: Akitheliye. Yesu aheerela: Nhooluma ratta winreenyu: Akitheliye. Kontha mwahotheliya na alopwana athanu, vano ayo arinenyu ayo, khaanakhala awannyu. Va muulumacile ikhweli. Vano athiyana ale yahomwiirela: Muulupale, kinoona wiira we nnapiyu. Mayathumwanihu yaalompa yoola mwaako ula, nanso nyu nneera, uYerusalemu phi nipuro ninlamuliya ulompiya. Vaavale Yesu ahomwiirela: Nthiyana, ukikupali mi wiira: Unaawa ukati, uhinhalenyu waalapela Apaapa hata ula mwaako ula, atthuna uYerusalemu. Nyu nnolapela ihincuwelenyu; hi ninlapela incuwelehu, kontha woopwa unkhuma wa ayuta. Nanso unaawa ukati, yooyo ukati uyo phi yoola, ale mayolapa eekhweli, wanhalaya waalapela Apaapa, munnepani ni mwikhwelini, kontha Apaapa phinaavyaya yaala atthu ala wiira akhale owaalapela. Nluku ri Nnepa, ni wanlamuliya wiira ale anonlapela, anlapeleke munnepani ni mwikhwelini. Yahaakhula athiyana ale yiiraka: Mi kinaacuwela wiira naahala uwa Mesiya neehaninya Kristu, ni awaaka nowonihimerya citthu cothene. Vano Yesu aheerela: Yooyo phi mi va, kinoowuulumanani va. Yooyo ukati uyo yahoturuwaca eetthuci awe ni yahotikhinaca waamoonacilyaya oolumanaka athiyana amoca, nanso khaawo aamwiirenle: Unkohakohani? Atthuna: Unoolumanelani athiyana ala? Vano athiyana ale yahohiya mwaapu aya, ni yahorwaa usittatti waahimacera atthu ale wiira: Nkaawani va, mwamoone nlopwana akihimyacile citthu cothene cimpankaka. Kaahiki khanakhala phi yooyo Kristu? Vaavale yahokhumaca nsittatti mmwe ni yahorwaaca mpaka waaryawe Yesu. Nanso toko commo, eetthuci awe ale yaanankhanyereriha wiira: Mwalimu, ulyeke! Nanso uyo aheerela coo: Kihaana iyolya ihincuwelenyu. Vano eetthuci awe ale yahokohanaca ayaayoru yiiraka: Atthuna haawo mmwiihenre iyolya? Yesu aheerelaca coo: Iyolya aka mi uri upanka intthunaya ale akirumile n'uvara miteko caya. Nyu khanneera wiira cihanle myeeri micese wiira waanceriye uhephiya? Nanso mi, kinwiirelani, nwuse miitho ni moone imatta nnyo, kontha uhophiya ukati woohepha. Mayohepha nawaakhela itthuvo awe ukhuma nenna va, ni naasunka nhokorokho awe wukumini woohimala, ni naahala utteeliya ukhuma mayowaala mpaka mayohepha. Kontha ihaawo yoohiminya yeekhweli toko ila: Mayowaala ri mmoca, nkina uyo ri mayohepha. Mi kihoorumani urwaa uhepha ihaanlenyu; akina ahohuva avaraka nteko mwinci, vano nyu nrwaale uhepha nteko uhuvilyaya akhwinyu. Vaavale asamariya enci o yeele isittatti ile, yahonkupali Yesu mwa nlattu wo'saahiti waavahilyaya athiyana ale yiiraka: Uyo hokihimyaca citthu cothene cimpankaka. Vano waawilyaya asamariya umoonanana Yesu, yahonlepelaca wiira ankhalanace wamoca, ni ahokhala wonwo mahuku meeli. Akina enci yahonkupali, nlattu wo nuulumo nawe. Vano yaheerelaca athiyana ale: Nna va khunakhala wiira nikupanli paahi itthu inihimenryenyu, nanso nlattu woomwiiwa na asinene ni ninaacuwela wiira ula weekhweli ri moopoli o'ttuninya. Vano uvira waya mahuku meeli, ahokhuma vaavale arwaaka uKalileya. Kontha Yesu mwanene ahovaha usaahiti eeraka: Nnapiyu khanlemelihiya ilapo iyarenlyawe. Phimaana, ukati waaphilyawe uKalileya, akalileya yahomwaakhelela ratta, kontha yahoona citthu cothene caapankilyawe uYerusalemu ukati waarwacilyaya upanka mphantte wo'sikuhuulu. Vano ahokhuma tho arwaaka uKanaa wo'Kalileya, wonwo waatatusilyawe maasi ivinyu. Vano, ahaawo nkhulupale mmoca oohano, mwanawe aanawerennya uKafarnaumu. Wiiwa wawe wiira Yesu ahowa uKalileya akhumaka uYuteya, ahorwaa umuulumana ni ahonsonttela wiira arwee anvonihe mwanawe, kontha aahanle vakani ukhwa. Vano Yesu ahomwiirela: Nyu mwaahooneke ikanyero ni mitikiniho, khannohala ukupali. Nkhulupale oohano ahonvekela eeraka: Pwiya, nrwee mwanaka hinaya ukhwa. Yesu ahomwiirela: Urweeke, mwanaa uyo hovona. Nlopwan'ole ahokupali moolumo a Yesu ni ahorwaa. Ule eettak'ono, ukati weekameliyawe na ananteko awe, yahonhimerya wiira mwaninyu uyo hovona. Vano ule ahaakohaca iwora yaavonnyawe mwana uyo. Ale yahomwaakhula yiiraka: Ncana, iwora yonasaapa yocoocilo phaavonnyawe. Vaavale, athumwane ale yahocuwelela wiira yaari yeeyo iwora yoolumacilyawe Yesu eeraka: Mwanaa hovona. Vano ule ahokupali wamoca ni ntthoko nawe nothene. Ila phaari ikanyero yonayeeli yaapankilyawe Yesu, ikhumelo awe uYuteya awaaka uKalileya. Cinavinrene nnya citthu nnya, yahaawo isikuhuulu ya ayuta, ni Yesu ahorwaa uYerusalemu. Vano uYerusalemu, ihaawo iluusi wakhiviru wankhora wo'khontwaa, ineehaninya ni nuulumo no'parayiku, Petesayita, yaarina mapirothi mathanu. Yaayo mapuro ayo, waankhalaka mphwinko mwinci wa aretta, oohoona, oottumpela ni owuntakyaa, awehereryaka uttinkihiya wo maasi ale. Kontha uhaawo ukati wakhuruwawe ncelo mmoca, phuutuwanyaka maasi ale. Vano ule aapacera ukela nluusi mmwe, anootuwanihiyene maasi ale, aanvona iretta phi iretta yaarinawe. Ahaawo vaavale nlopwana aawerennya myakha talathini na naane (38). Vano Yesu, wamoonyawe necatalenle ni acuwelaka wiira aari ciicammwe ukati mwinci, ahonkoha eeraka: Unaatthuna uvona? Nretta ule ahomwaakhula eeraka: Muulupale, akirina ntthu ookittikhela nluusi mmo, yootuwanyinyaka maasi ayo. Kontha mi waneeraka kikeleke, naakuvela nkina mi kihinaya. Vaavale Yesu ahomwiirela: Wunwe, ukuse ntthatto naa nno ni urwee. Nananoru, ntthu ule ahovona n'ukusa ntthatto nawe nno, ni ahopacera weetta. Nanso nenno nihuku nno, naari nihuku no ntivela. Phimaana, ayuta yahomwiirela oovonihinya ule: Ilelo ntivela, khunlamuliya ukusa ntthatto. Vano ule ahaakhula eeraka: Yooyo kivonihile uyo phikiirenle: Ukuse ntthatto naa nno ni urwee. Vaavale yahonkohaca yiiraka: Tipani yooyo wiirenle uyo, ukuse ntthatto naa nno ni urwee? Nanso aavonihinye ule khaancuwela ule aanvonihile, maana Yesu ahokhuma nenno nipuro nno nlattu wo mphwinko. Wahoolo Yesu ahomphwanya wapuwani wo'nupa ittakattifu ni ahomwiirela: Uhoona, vano uhovona; uhikose tho, wiira ihukhumelele tho itthu ikina yootepa. Vano nlopwan'ole ahorwaa ni ahaahimerya ayuta wiira aari phi Yesu aanvonihile. Vaavale ayuta yahopacera unttharatthara Yesu, nlattu woopanka nnya citthu nnya nihuku no ntivela. Nanso uyo aheerelaca: Apaapa anvara nteko mpaka nna va, ni mi kinaavara ciicammo. Phimaana, ayuta yaananttharatthara wootepa khula ikwaha aphavelaka umwiiva, kontha khawaari paahi uvoniharu ntivela, nanso ciicammo nlattu wo wiira Nluku ri Athumwane, ni eelikaniha ni Nluku. Vano Yesu aheerela ayuta: Khweli khweli kinawuhimeryani wiira Mwana khanoorya upanka itthu veekhawe, ihikhanle itthu impankaya Athumwane, kontha cothene cimpankaya Athumwane, ciicammo Mwana phimpankawe. Maana Athumwane anaanfenta Mwanaya, anaanthoonyera cothene cimpankaya ni anaanthoonyera miteko cuulupale coopwaha wiira ntikhinace. Toko ciicammo Athumwane cinonwelelihaya ni waavaha ukumi ale akhwile, ciicammo Mwana nawaavaha ukumi ale anaatthunawe. Athumwane khaawo nonhukhumwaya, nanso anvahacenre uhukhumu citthu cothene Mwanaya wiira othene anlemelihe Mwana toko cinlemelihiyaya Athumwane. Ule hinonlemeliha Mwana, khaalemelihile Athumwane anrumile. Khweli khweli kinawuhimeryani wiira ule neewelela nuulumo naka ni ankupaliki ule kirumile haana ukumi woohimala, ni khanhala uhukhumwinya, nanso hovira wuukhwani ni horwaa wukumini. Khweli khweli kinawuhimeryani wiira unaawa ukati ni uhophiya, atthu ookhwa wanhalaya wiiwa ncu na Mwana a Nluku. Vano ale anhala wiiwa anaahala ukhala akumi. Toko Apaapa ciikhalihilyaya akumi, ciicammo ahonvaha Mwanaya ikuru cowiikhaliha nkumi. Ahonvaha ulamuli woohukhumu, kontha uyo ri Mwanawe Pinatamu. Ihuutikiniheni yeela itthu ila, maana unaaphiya ukati unhalaya wiiwa ncu nawe, ale ari mmahiye. Vano ale yaapanka coorera, anawunwelela arwaaka wukumini, ni ale yaapanka coonanara, anawunwelela arwaaka wuhukhumwinyani. Mi khiiwo impankaka ni ikuru caka. Mananna cineewaka commo phinhukhumwaka, ni uhukhumu waka uri wo'sariya, maana akinaavya utthuna waka, nanso utthuna wa Apaapa akirumile. Wakhala wiira mi kinawiipankela usaahiti, uyo khunakhala wo'khweli. Haawo nkina nokittonkaca mi, ni kinaacuwela wiira usaahiti unkittonkaca awe uyo uri weekhweli. Nhaaruma mayanhupi wa Yohani, ni uyo hohimyaca usaahiti weekhweli. Nanso mi akinaamini usaahiti wa ntthu; vano kinoohimyacerani nnya citthu nnya, wiira moopwee. Yohani aari nthuko waapharela ni waamwaleela. Nyu nhotthuna utteeliya ukati vakani nwaaryani mwawe. Nanso mi kihaana usaahiti woovikana wa Yohani. Maana miteko cikikhuluvenlyaya Apaapa wiira kivare, cennya cinvaraka nnya, cinaakivaha usaahiti woothoonyihera wiira Apaapa phikirumile. Apaapa akirumile, yaayo phinkivahera usaahiti mi. Nyu khannatoko wiiwa ncu naya, ni khannatoko woona makhalelo aya. Ciicammo khannatoko ukhalana nuulumo naya wanrimani winyu, kontha khannonkupali ule anrumilyaya. Nnosomeeha cowantikhiya, kontha nnooniha wiira phinhala wuuphwanyihani ukumi woohimala, cennyo phinkittonka mi. Nanso, nnaakhotta ukiiwelela mi wiira nkhalane ukumi. Mi akinaakhelela nttittimiho nookhuma wa atthu; Kontha kinawucuwelani wiira nyu khanrina nifento na Nluku wanrimani. Mi kiwile mwa ncina na Apaapa ni khankaakhelenle. Nanso awaaka nkina mwa ncina nawe, khweli nnamwaakhelela. Nnohala ukupali cani nyu nnotthuna nttittimiho na atthu atthuru, nanso khannotthuna uphavela nttittimiho ninkhuma wa Nluku mmoca paahi. Vano nhoone toko kinaahala wuukasarini wa Apaapa; nookasarini phi Musa, yooyo nonkhuluvelenyu uyo. Kontha, mwaari oonkupali Musa, ciicammo mwaankikupali mi, maana uyo antikhile cinkittonka mi. Nanso mwaahikupaliki cowantikhiya cawe, nnohala ukupali cani moolumo aka? Wahoolo cinavinrene nnya citthu nnya, Yesu aholapuwela mphantte nkina wo'pahari yo'Kalileya, iri yo'Tiperiyate. Atthu enci yaanatthara nlattu wo woona mitikiniho caapankawe ukati waavonihawe aretta. Yesu ahowela wamwaakoni ni wonwo ahonkoma n'eetthuci awe. Vano, yaahanle mahuku vakani mpaka Paasikuwa, isikuhuulu ya ayuta. Yesu ahoona wiira mphwinko waanamwaattamerya, ahomwiirela Filipe: Ninkothuma vayi mikatthe coolyaca ala atthu ala? Nanso oolumacera commo wiira aalawihe, maana uyo aanacuwela itthu yaahalawe upanka. Vaavale Filipe ahomwaakhula eeraka: Khunhala utosa ncurukhu iminya piili woothumela mikatthe, wiira wo khula ntthu aphwanye vakani. Mmoca w'eetthuci awe, eehaninya Anteree, munnawe Simoni Peturu, ahomwiirela: Haawo va mmirawo mmoca rina mikatthe mithanu co mahele ni ihopa piili. Vano cinaahala utosa wowiira awanele atthu enci? Yesu aheera: Mweerele atthu ayo yunkomace. Nenno nipuro nno yahaawo malasi menci ni othene yahonkomaca. Alopwana yonkomacile nenno nipuro nno yahaawo wookhalaka alopwana ilufu thanu. Vaavale, Yesu ahokusa mikatthe nnye, ahosukuru ni ahaakawela eetthuci othene. Eetthuci ale yahaakawela yonkomacile ale, ni Yesu ahopanka ciicammo ihopa nnye, toko ale caaphavelaya. Anarupalacilene, Yesu aheerela eetthuci awe: Nttottelace ikalakathela cihanle nnyo, wiira cihihononnye. Vano ale yahottottelaca ikalakathela caahanle ukati waalyaya ni yahocariha itthuttu khumi na piili. Woona waya atthu ale ikanyero yaapankilyawe Yesu, yaheera: Ula khweli, phi nnapiyu aalamuliya uwa nttuniyani. Vano Yesu ucuwela wawe wiira yaaphavela unvaraca umwene, ahokhuma tho veekha arwaaka umwaakoni. Wiila waya, eetthuci awe yahokhuruwela upahari. Yahokelaca nkalawani n'ulapuwela nikhopela nikhwawe, mphantte wo'Kafarnaumu. Wahokela uripela ni Yesu aari hinawa woonanana ale. Maasi ayo yahopacera ucaca ni iphyoo yinci yaanawuka. Aneettilene nkalawani wookhalaka malonce mathanu atthuna siita, phaamoonnyaya Yesu eettaka waculu maasi ni aattameryaka ikalawa ile, yahoovaca. Nanso Yesu aheerelaca: Phi mi! Nhoove! Vano ale yahomwaakhelelaca nkalawani mmwe ni wo waakuvyaca wene ikalawa ile yahophiya waakelaya. Usa waya, mphwinko waahanle nikhopela nikhwawe no'pahari, wahoona wiira vaavale yaari ikalawa imoca paahi yankani. Vano Yesu khaakenle n'eetthuci awe nkalawani mmwe, nanso eetthuci awe ale yaarwacile veekha. Vano ikalawa cikhwawe cacikani, cahowa cikhumaka uTiperiyate, wakhiviru ni nipuro naapacilyaya ulya nkatthe anapacenrene Apwiya usukurwela. Wahoolo mphwinko ule woonnyaya wiira Yesu khaawo ni mena eetthuci awe, yahokelaca nkalawani n'urwaaca umwaavya uKafarnaumu. Vano umphwanya waya nikhopela nikhwawe no'pahari, yahonkoha yiiraka: Mwalimu, uwile yakhani va? Yesu ahaakhula eeraka: Khweli, khweli kinawuhimeryani wiira: Nyu nnokaavyacera, kahi paahi nlattu wo woona ikanyero, nanso nlattu woolya n'urupala mikatthe. Nhivare nteko nlattu wo iyolya invira, nanso nlattu wo iyolya imphwanyiha ukumi woohimala, unhalawe wuvahani Mwanawe Pinatamu, kontha Nluku Athumwane ahothoonyihera n'utthitta waya. Wahoolo ale yahonkoha yiiraka: Niireke cani wiira nivare nteko untthunawe Nluku? Yesu ahaakhula eeraka: Nteko wa Nluku ph'ula: Unkupali ule nrumilyawe. Vano ale yahonkoha yiiraka: Ikanyeroni yo ntikiniho innooniheraa wiira nuukupali we? Unhala upankani? Mayapaapehu aholya manaa ntakhwani, toko cantikhiyaya: Uyo haavahaca ulya nkatthe wo wirimu. Yesu aheerela: Khweli khweli kinawuhimeryani wiira: Khanakhala Musa oovahileni nkatthe wo wirimu. Apaapa phinoovahani nkatthe weekhweli wo wirimu. Kontha nkatthe wa Nluku phi yoole khuruwile wirimu ni novaha ukumi wattuniyani. Vano yahomwiirelaca: Pwiya, ukati wothene nnivaheke yooyo nkatthe uyo. Yesu ahaahimerya eeraka: Mi ki nkatthe wo'kumi; ule nowa wa mi khanvoliya tho itala, ni ule nokikupali mi, khanvoliya tho ntthona. Nanso mi kihoohimeryani wiira, hata nnookoonaru, khannokupali. Ale othene anvahiyaka na Apaapa, yaayo phinwa wa mi, ni mi akinhala woomola. Kontha mi kikhuruwile wirimu, akiweenle uvara intthunaka, nanso uvara ile intthunaya ale akirumile. Ni intthunaya ale akirumile phi ila, wiira hikhale ookirimela hata mmoca wa ale akivahilyaya; uhiya commo, mi kinaahala wonweleliha nihuku noomaliha. Kontha, utthuna wa Apaapa uri wo wiira ule othene nohala umoona Mwana ankupaliki, akhalane ukumi woohimala, ni mi kimmoomunweleliha nihuku noomaliha. Nlattu wo yeeyo, ayuta yahopacera uncocopolaca Yesu, kontha aahowiira: Mi ki nkatthe ukhuruwile wirimu. Phimaana yaanawiiraca: Ula kahimwe Yesu, mwana a Yusufu? Khanaacuwenle athumwane na anumwane? Vano va neerelani: Kikhuruwile wirimu? Yesu ahaakhulaca eeraka: Nhiye ukicocopolaca nwo. Khaawo noorya uwa waryaka mi, woohiwaaninya na Apaapa akirumile, ni mi kinkomunweleliha nihuku noomaliha. Ihantikhiya ni minapiyu wiira: Othene anaahala usomihinya ni Nluku. Othene aneewelela Apaapa ni aneetthuca ni yaayo, anaawa wa mi. Khaawo oonne Apaapa, ari hikhanle paahi ule khumile wa Nluku; yooyo paahi phoonne Apaapa. Khweli khweli kinawuhimeryani wiira ule nokikupali mi haana ukumi woohimala. Mi ki nkatthe wo'kumi. Mayapaapenyu yaholya manaa ntakhwani ni ahokhwaca. Ula uri nkatthe unkhuruwa wirimu, wiira ule othene nohala ulya hikhwe. Mi ki nkatthe nkumi ukhuruwile wirimu; ntthu nohala ulya yooyo nkatthe uyo, naakhalana ukumi woohimala, ni nkatthe unhalaka uvaha iri phi irutthu aka inhalaka uvaha nlattu wo'kumi wo'ttuninya. Ayuta yannyakulihana ayaayoru yiiraka: Wanhala wooryaa cani ula univaha ulya irutthu awe? Yesu ahaakhula eeraka: Khweli khweli kinawuhimeryani wiira: Mwaahilyeke irutthu ya Mwana a Pinatamu ni mwaahiwuryeke iphome awe, khannohala ukhalana ukumi. Ule nolya irutthu aka ni uwurya iphome aka, haana ukumi woohimala, ni mi kinaamunweleliha nihuku noomaliha. Kontha irutthu aka iri iyolya yeekhweli, ni iphome aka iri yoowurya yeekhweli. Ule nohala ulya irutthu aka n'uwurya iphome aka naakhala mwa mi, ni mi mwa uyo. Ciicammo toko Apaapa akirumile ciryaya akumi, ni mi ki nkumi mwa nlattu wa Apaapa, ciicammo ule nolya irutthu aka naakhalana ukumi mwa mi. Ula phi nkatthe ukhuruwile wirimu, ni khawanlikana mayapaapenyu waalilyaya manaa akhwaacaka, nanso ule nohala ulya ula nkatthe ula naakhalana ukumi woohimala. Nnya citthu nnya Yesu oolumacile ukati weetthucihawe nsinakoka uKafarnaumu. Eetthuci awe enci wiiwa waya ala moolumo ala, yaheeraca: Iri yoorika inhimya iyo. Tipani nohala woorya? Nanso Yesu, ucuwela wawe wiira yaanttokuttaca nlattu wo moolumo awe, ahaakohaca eeraka: Ila itthu ila inawukakathulihani? Waahala ukhala cani nnamoonne Mwanawe Pinatamu awelaka, arwaaka nipuro naaryawe woopacera? Nnepa phimmaha ukumi, nanso irutthu khiiwo imphwanyerehu; moolumo anoohimeryakani mi ari nnepa ni ari ukumi. Nanso ahaawo iriyari inyu atthu oohikupali. Kontha Yesu aanawaacuwela ukhuma ale yahaankupali na ale yaahala umuuluma makhuce. Ni ahopwaherera eeraka: Nlattu wo yeela, phinoohimeryakani, khaawo noorya uwa wa mi, woohiireliya na Apaapa. Ukhuma yoole ukati ule, eetthuci awe enci yahonhiyaca ni khayaantthanre tho. Vano, Yesu ahaakoha khumi n'eeli ale eeraka: Ni nyu ciicammo nnophavela ukihiyaca? Simoni Peturu ahaakhula eeraka: Pwiya, ninhala urwaa wa pani? Nyu nhaana moolumo ookumi woohimala, ni hi ninaakupali n'ucuwela wiira nyu Nttakattifu a Nluku. Yesu ahaakohaca eeraka: Mi akuthanlileni nyu atthu khumi n'eeli? Nanso mmoca wa nyu ri Sotwani. Ule aamwaaca Yuta, mwana a Simoni Iskariyoti, kontha yooyo phaahala umuuluma makhuce, nari mmoca mwa ale khumi n'eeli ale. Cinavinrene nnya citthu nnya, Yesu eettakaca uKalileya, kontha khaatthuna uviravira uYuteya, nlattu ayuta yaanamwaavyaca wiira amwiive. Vano, isikuhuulu ya ayuta, yeehaninya isikuhuulu yo marapattha, yahaattamerya. Asunnawe yahorwaaca waaryawe ni yahomwiirelaca: Ukhume nna nipuro nna ni urwee uYuteya, wiira ciicammo eetthuci aa yoone miteko cinvaraa. Kontha khaawo naavya ucuweliya waatthuni, apankaka miteko cawe mmwiitihoni. Woopanka nnya citthu nnya, wiithoonyihereke waatthuni. Kontha hata asunnawe yaayo khayaankupali. Vano Yesu aheerelaca: Ukati aka khunaya uphiya, nanso nyu mahuku othene nhaana ukati. Ittuniya khinoorya wuramani, nanso mi inaakirama, kontha mi kinaavaha usaahiti aya, kihimyaka wiira miteko caya ciri coonanara. Nrwaaceke nyu usikuhuuluni nwo; mi nna va akinhala urwaa, kontha ukati aka khunaya uphiya. Yesu waahimyacera wawe nnya citthu cothene nnya, ahohala uKalileya. Vano asunnawe urwaa waya usikuhuuluni, ni uyo ciicammo ahorwaa woohiicooneeha, nanso aarweele wo mwiitiho. Vano, ayuta yaanamwaavyaca wasikuhuuluni vale ni yaanakohaca yiiraka: Ri vayi yooyo? Wariyari wa atthu ale yahaawo mattokuttoku menci nlattu wa Yesu. Akina yeera: Uyo ri omaana. Vano akina yeera: Mena, nawaathepyaca atthu. Nanso khaawo aamuulumacera woonene, kontha yaanawooviya ayuta. Vano isikuhuulu ile yeettaka iriyariru, Yesu ahorwaa wapuwani wo'nupa ittakattifu ni aanasomiha. Vano, ayuta yaanatikhinaca yiiraka: Ula noorya cani cowantikhiya hisomihinye? Yesu ahaakhula eeraka: Insomihaka mi khiri yawaka, nanso yawawe yoole kirumile. Ntthu atthunaka upanka utthuna wa Nluku, naahala woonenela wakhala wiira cinsomihaka cinkhuma wa Nluku, atthuna cinkikhumakhuma yeemi. Ule neehimyahimerya, naavya nttittimiho nawe, nanso ule naavya nttittimiho nawe ule nrumile, uyo ri eekhweli, ni mwa yooyo khuuwo wootha. Musa khoovahileni Nlamulo? Nanso wariyari winyu khaawo neettela. Nnokaaveryani ukiiva? Mphwinko wahaakhula wiiraka: We uhaana ncini. Tipani nowaavya uwiiva? Yesu ahaakhulaca eeraka: Kivanre nteko mmoca paahi ni othene nhotikinihinya. Musa hoorumani wuula, unokhalaru wiira khakhumanne Musa nanso ikhumelo yo mayathumwaninyu, nihuku no ntivela nnaamuuliha ntthu. Ntthu nawuulihiya nihuku no ntivela, wiira nihihanyurihiye Nlamulo na Musa, vano isiyani nkiviruwelaka, nlattu woonvoniha ntthu nihuku no ntivela? Nhinhukhumule ntthu nlattu woomoona ciryawe, nanso munhukhumule ni isariya. Vano akina uYerusalemu yeera: Khanakhala phi yoola naaviya ula wiira eeviye? Ninaamoona wuulumaca woohivitha, ni khiiwo inoolumeliyawe. Maanaya wiira alamuli ayo anaancuweleeha wiira khweli ula phi Kristu? Vano hi ninaacuwela unkhumawe, nanso wahoolo awaaka vale Kristu, khaawo nohala ucuwela unkhumawe. Vano Yesu aheetthuciha wapuwani wo'nupa ittakattifu ni ahokhuwela eeraka: Nyu nnaakicuwela, ni unkhumaka nnaacuwela; mi akiwile utthuna waka, nanso Ule kirumile ri eekhweli, Yoole nyu hinoncuwelenyu. Mi kinaancuwela, kontha kinkhuma uwannyawe ni phikirumile. Vano ayuta yaaphavela untthuka, nanso khaawo anvanre, kontha ukati awe waari uhinaphiya. Vaavale enci yaariwo yahonkupalela ni yaaneera: Awaaka Kristu, naahala upanka tho ikanyero cuulupale coopwaha nnya cimpankawe ula nlopwan'ola? Vano mafarisi ale wiiwa waya mphwinko ule uttokuttaka nlattu wo nnya citthu nnya, wamoca na akhulupale o mayasataka, yahaaruma mayorontta wiira yantthuke. Yesu aheerelaca: Uhanle ukati vakani wookhala ni nyu, wahoolo kinaaturuwela wa yoole kirumile. Nnaahala ukaavya nanso khannohala ukiphwanya; ciicammo nipuro niryaka, nyu khannoorya uphiya. Wahoolo ayuta yaheerelana ayaayoru: Ula nohala ukelela vayi uhinhalehu umphwanya? Atthuna norwaa wa ayuta amwareenle umakereku wiira aasomihe akereku? Maanaya isiyani itthu yuulumacilyawe iyo eeraka: Nnaahala ukaavya nanso khannohala ukiphwanya, ciicammo nipuro niryaka nyu khannoorya uphiya? Nihuku noomaliha, nihuku nuulupale no'sikuhuulu, Yesu aheemela ni aheera: Ntthu ninvonle ntthona, awe wa mi, aawurye. Ntthu nokikupali, toko cinhimyaya cowantikhiya, cinaamphattuwaca myooloko co maasi makumi. Iyo oolumacenre nlattu wo Nnepa waahalaya waakhela ale yaahala unkupali, kontha mpaka yoole ukati ule Nnepa waari uhinawiihiya, kontha Yesu aari hinaya uttittimihinya. Vano akina o mumphwinkoni mmwe, yeewile ala moolumo ala, yaheera: Ula weekhweli ri Nnapiyu. Akina yeera: Uyo ri Kristu. Nanso akina yaanakoha yiiraka: Kristu aanhala ukhumelela uKalileya? Cowantikhiya khacinhimya wiira Kristu nohala ukhuma munlokoni mwa Taviti, aliteya o'Petelehemu, waakhalawe Taviti? Vaavale mphwinko ule wahokawannya nlattu wa Yesu Akina yaaphavela untthuka, nanso khaawo oonrye ummara. Wiimaleloni, mayorontta yahoturuwelaca wa akhulupale o mayasataka ni mafarisi, yaayo yaakohile yiiraka: Nhimmwaanenleni? Ale yahaakhulaca yiiraka: Khaawo ntthu pacile wuulumaca toko yooyo nlopwana uyo. Vano yahaakoha tho mafarisi ale yiiraka: Maanaya wiira ni nyu ciicammo nhothepiya? Pooti haawo nkhulupale mmoca, atthuna nfarisi nkupanli yooyo? Hata mena! Nanso ula mphwinko woohicuwela malamulo ula, uholaphiya. Nikotemu, mmoca wa ale, aapacile umoonanana Yesu, ahaakoha eeraka: Nlamulo nihu ninaanhukhumu ntthu, woohipacera toko umwiiwaca wiira icuweliye itthu ipankilyawe? Vano ayo yahaakhulaca yiiraka: Pooti ni we ciicammo uri o'Kalileya? Uwehaweheehe ni unaahala woona wiira uKalileya khanakhumelela nnapiyu. Paahi, vaavale khula ntthu ahokhuma arwaaka uwannyawe. Nkwaha mmoca Yesu ahorwaa umwaakoni wo Olivera. Wicisuru, ahohokolela tho wapuwani wo'nupa ittakattifu, ni atthu othene yaanarwaa umoonanana, ni nonkomile, aaneetthuciha. Vano mayowantikha ni mafarisi, yahommwaana waaryawe Yesu, nthiyana mmoca aaphwanyinye eettaka uluva, ni yahomweemesa iriyari ya atthu ale, ni aheereliya Yesu: Mwalimu, ula nthiyana ula hophwanyinya eettaka uluva. Ni muNlamuloni, honiruma Musa wiira ula himunthiyana ula nonlamuliya uvonyakaciya ni maluku. Vano we, uneera cani? Vano yoolumacera commo wiira amoonace, waacera amootheryace ni ukhale phummara wene. Nanso Yesu ahooroma ni ahopacera wantikha vathi ni nikokho. Ukhala wiira yaanankhanyereriha unkoha, Yesu aheenuwa ni aheerelaca coo: Ule ri woohi itampi, apacere unvonya ni nluku ula nthiyana ula. Vano ahooroma tho apwahereraka wantikha vathi. Nanso mafarisi ale, wiiwa waya ala maakhulelo ala, yahopacera umwaryaa mmoca mmoca, apaceraka oolupale ni asintteryaka acikani ale, ni aahanle paahi Yesu na athiyana ale. Vano Yesu eenuwaka ni ahimoonaka tho ntthu nkina, ari hikhanle paahi nthiyan'ole, ahonkoha eeraka: Nthiyana, ari vayi mayowuukasari ayo? Khaawo oohukhumwile? Nthiyan'ole ahaakhula eeraka: Mena, Pwiya! Paahi, Yesu ahomwiirela: Hata mi akinoohukhumu. Urwee ni uhikose tho. Wahoolo, Yesu ahoolumela tho eerelaka: Mi kiri waarya wo nttuniyani; nokitthara mi, khanhala weetta mpiphini; uhiya commo, naakhalana waarya wo'kumi. Vano mafarisi yahomwiirela: We uneevaha usaahiti umwanene; maanaya usaahiti aa khunakhala wo'khweli. Vaavale Yesu ahaakhula eeraka: Toko cinsaahitihaka kimwanene, maanaya wiira usaahiti aka uri wo'khweli, kontha kinaacuwela unkhumaka ni unkelaka, nanso nyu khannocuwela unkhumaka hata unkelaka. Vano nyu nnohukhumu toko cinhukhumwaya apinatamu, nanso mi akinonhukhumu ntthu. Mi kahukhumuku, uhukhumu waka nwo uri weekhweli, maana akiri veekha, nanso mi kiri na Apaapa akirumile. Ciicammo muNlamuloni mwinyu mmo nhantikhiya wiira usaahiti wa atthu eeli phinkhala weekhweli. Mi kimwanene kinawiivahera usaahiti, na Apaapa akirumile anaakivahera usaahiti. Vano ale yahonkoha yiiraka: Athumwana ayo ari vayi? Yesu ahaakhula eeraka: Khannokicuwela mi hata Apaapa. Mwaakicuwenle mi, ciicammo mwaanaacuwela Apaapa. Oolumaca ala moolumo ala, ukati waasomihawe mpaani mo'nupa ittakattifu, nari ukhipulani nipuro naasunkiya coovaha. Khaawo aantthukile, kontha waari uhinaya uphiya ukati awe. Imaara ikina tho, Yesu aheerela: Kinaakhuma, ni nyu nnaahala ukaavya, nanso nnohala ukhwa ntampini mwinyu mmo; unrwaaka mi, nyu khannoorya urwaa. Vaavale ayuta yeera: Pooti ule nophavela wiciiva? Maana neera: Unrwaaka mi nyu khannoorya urwaa. Ni ahopwaherera eeraka: Nyu nri o vathi, vano mi kiri o'culu; nyu nri onttuniyani mu, vano mi akihimweni o nttuniyani mu. Phimaana mi kiwiirelakani nnaakhwa ntampini mwinyu mmo, maana mwaahikupaliki wiira mi phi mi, nnaakhwa ntampini mwinyu mmo. Vano ahokohiya: Umpani wee? Yesu ahaakhula eeraka: Yeeyo yuuhimenryakani ikhumelo wupaceroni. Kihaana citthu cinci cowuuhimeryani ciwaacakani ni wuuhukhumuni nyu, nanso ule kirumile ri eekhweli, mpaka citthu cimwiiwilyaka, cennyo phinhimyacaka nttuniyani. Nanso ayo khayaacuwela wiira aaca Athumwane. Vano, Yesu aheerela: Mwammusaka Mwanawe Pinatamu, phinhalenyu ucuwela wiira mi phi mi, ni khiiwo impankaka wo mi paahi, nanso kinoolumaca toko Apaapa cikiitthucihilyaya. Ni ule kirumile ri ni mi; khakihiile veekha, maana mi kinaampankelesa itthu inoncivela. Vaavale nahimilene nnya citthu nnya, enci yahonkupali. Vano Yesu aheerela ayuta yaankupanli: Nyu mwakhalaka nnuulumoni mwaka, nri eetthuci aka eekhweli; Ni nnaahala ucuwela ikhweli, ni ikhweli inaahala wutaphulani. Yahomwaakhulaca yiiraka: Hi niri nloko na Aparahamu ni khaninatoko ukhala ipottha ya ntthu; vano uneerelani: Nnaataphuliya? Yesu ahaakhula eeraka: Khweli khweli kinawuhimeryani wiira: Othene ale ampanka itampi ari ipottha yo'tampi. Maana ipottha khinkhala ukati wothene watthokoni, nanso Mwana naakhala ukati wothene. Vano Mwana ootaphulakani, weekhweli nnaahala wiithawala. Mi kihocuwela wiira nri nloko na Aparahamu, nanso, nnophavela ukiiva, nlattu khannaakhelela nuulumo naka. Mi kinoolumaca citthu coonnyaka Apaapa, ni nyu nnopanka citthu coonnenyu athumwaninyu. Vano ahaakhuliya wiira: Apaapehu phi Aparahamu. Yesu aheerelaca: Mwaari asaana a Aparahamu, mwaanvara miteko ca Aparahamu. Nanso vano nnophavela ukiiva mi, nlattu wo wuhimeryani ikhweli yiiwilyaka wa Nluku; Aparahamu khaapankile commo. Vano nyu nnovara miteko ca athumwaninyu. Vaavale yahomwiirelaca: Hi khaninakhala asaana o muluvani; nihaana athumwanihu, ari Nluku. Yesu ahaakhula eeraka: Waari wiira Nluku ri athumwaninyu, mwankifenta, maana mi kinkhuma wa Nluku ni kiri va. Akiwile wo mi paahi, nanso uyo hokiruma. Nlattuni nhiiweehaka inoolumacaka? Maanaya wiira khannoorya wiiwa moolumo aka. Nyu nri nloko na Sotwani, ri athumwaninyu, ni nnotthuna umpankela cimphavelawe. Uyo ri mayowiiva ikhumelo wupaceroni, ni khantthuna uphavelaca ikhweli, maana mwa uyo khiiwo ikhweli. Oolumacaka cowootha, neehimya mwanene kontha ri mayowootha ni athumwane wootha. Khannokikupali mi nlattu wo wuhimeryani ikhweli. Vano tipani mwa nyu nokiirela mi kinatampi? Mi kuulumak'ono ikhweli, nlattuni nhikikupaliki? Ule ri a Nluku nawiiwa moolumo a Nluku; phimaana nhikiviriyanaka, maana khannakhala a Nluku. Vano ayuta yahaakhulaca yiiraka: Maanaya wiira, khanirina isariya yowiira we nsamariya ni uhaana ncini? Nanso Yesu ahaakhula eeraka: Mi akirina ncini, uhiya commo, kinawattittimiha Apaapa, nanso nyu nnaakihanyuriha. Mi akinaavya nttittimiho naka, nanso haawo naavya ni nohukhumu. Khweli khweli kinawuhimeryani wiira: Ntthu asunkaka nuulumo naka, khanhala umoona nookhwa. Vano ayuta yahomwiirela: Nihooneeha wiira we uhaana ncini. Aparahamu hokhwa, ni ciicammo minapiyu nnyo, vano we uneera: Ntthu asunkaka nuulumo naka, khanhala unlawiha nookhwa. We umuulupale wompwaha Aparahamu, athumwanihu akhwile? Ni ciicammo minapiyu cikhwile? Vano, we uneehelaca ukhala pani? Vano Yesu ahaakhula eeraka: Mi keettittimihaka veekhakaru, nttittimiho naka khaninkhala nttittimiho. Apaapa ankittittimiha mi, aneerenyu wiira phi Nluku inyu. Nyu khamwacuwenle, nanso mi kinawaacuwela. Vano keeraka akaacuwenle, kinhala ukhala mayowootha toko nyu, nanso mi kihaacuwela ni kinaattharihelela nuulumo naya. Vano athumwaninyu Aparahamu yahotteeliya nlattu wo woona nihuku naka; yahoona ni yahotthapa. Commo ayuta yahonkoha yiiraka: Khunaya ukhalana iyaakha hansini (50), mpaka uhomoona Aparahamu? Yesu ahaakhula eeraka: Khweli khweli kinawuhimeryani wiira: Aparahamu ahinaya uyariya, Mi phi Mi. Vaavale yahokusaca maluku wiira anvonyakace, nanso Yesu aheeta n'ukhuma wapuwani wo'nupa ittakattifu. Yesu waavirawe, ahomoona nlopwana oohoona iyarelo. Eetthuci awe yahonkoha yiiraka: Mwalimu, ula awaaka uyaryaa oohoona, kosile tupani? Kosile ph'ula atthuna mayathumwane? Vaavale Yesu ahaakhula eeraka: Ula khakosile, hata mayathumwane, nanso yiiranenle wiira cithoonyiheriye mwa uyo miteko ca Nluku. Kinlamuliya uvara miteko cawe ule kirumile, nanlelo unari uthana. Uhiyu nawaattamerya, wahinhalawe ntthu woorya uvara nteko. Kinari nttuniyani, kinkhala waarya wo nttuniyani. Noolumilene commo, ahosuwela vathi, ni aheethyaa itthaya ile ni isenye ni ahonhikela wamiithoni wawe. Vano ahomwiirela: Urwee wakhuce iluusi yo'Silowe, maanaya wiira mayorumiya. Uyo ahorwaa, ahokhuca ni ahopacera woona. Vano aattamanani awe ni ale yancuwenle khalayiru, wiira aari nacimola, yeera: Kahimweni phi yoola onkoma alepelacaka icimola? Nanso akina yeera: Phi yooyo. Vano akina yeera: Mena, noolikana ni yooyo. Vano mwanene phiiraka: Phi yeemi. Vano ahokohiya wiira: Atthukuwile cani miitho aa ayo? Ule ahaakhula eeraka: Nlopwana neehaninya Yesu aheethyaa itthaya ni isenye, phukihikelaka wamiithoni n'ukiirela: Urwee iluusi yo'Silowe ni wakhuce. Vaavale kahorwaa, phukhucaka, vano kinawoona. Vaavale yahonkoha yiiraka: Ri vayi yooyo? Ule ahaakhula eeraka: Akincuwela. Vano ahorwaninya umafarisi yoole aari oohoona iyarelo ule. Naari nihuku no ntivela Yesu neetheelyawe itthaya ni isenye, ni untthukula miitho. Vaavale, mafarisi ale ciicammo yahonkoha mananna ciinryawe oonaka, ni ule ahaakhula eeraka: Aakihikenle itthaya wamiithoni waka va yoweethennya ni isenye, phukhucaka; vano kinawoona. Vano mafarisi akina yeera: Yooyo nlopwana uyo khanakhala a Nluku, kontha khanlemeliha nihuku no ntivela. Akina yeera: Noorya cani mayokosa upanka mitikiniho cuulupale? Vaavale wahaawo uhiiwanana ayaayoru. Wahoolo ahokohiya tho oohoona ule: Vano we uneera cani nlattu wawawe uyo ootthukunle miitho uyo? Ule wowaakhula eenre: Kineera nnapiyu. Ayuta khayaakupali wiira phi yoole aayariye oohoona ule. Phimaana, yaheehana mayathumwane ni yahaakoha yiiraka: Phi yoola mwaninyu nomwiirelenyu yareele oohoona? Vano, wiiraceele cani oonaka? Vaavale, mayathumwane yahaakhula yiiraka: Nincuwela wiira ula mwanihu ni yareele oohoona, nanso nna va ciinryawe oonaka khanincuwela, atthuna tipani antthukunle miitho ayo, khanincuwela. Munkoheke mwanene, honnuwa, nawiicaakhulela. Vano mayathumwane yoolumacera commo, maana yaanawoova ayuta, ni ayo yahovaanela wiira, nohala urumelela uyo wiira phi Yesu Kristu, oomoliye nsinakoka mmo. Phimaana mayathumwane ayo yiiraka: Uyo honnuwa, munkoheke mwanene. Vaavale, aheehaninya imaara yonayeeli, nlopwana aari oohoona ule ni aheereliya: Wowiira alemelihiye Nluku, uhimye ikhweli; hi ninaacuwela wiira uyo nlopwana uyo natampi. Vano ule ahaakhula eeraka: Akhala wiira natampi, akincuwela. Kincuwela itthu imoca, mi kaari oohoona, vano kinawoona. Yahonkohaca tho yiiraka: Oopankile isiyani yooyo? Oohunle cani miitho ayo? Vaavale ule ahaakhulaca eeraka: Kihoohimeryani ni khantthunne wiiwa; nnophavelelani tho wiiwa imaara ikina? Atthuna nnophavela ni nyu ukhala eetthuci awe? Vaavale, yahonruwanaca n'umwiirela: Mwiitthuci awe phi we, hi eetthuci a Musa. Hi nincuwela wiira Nluku muulumanne Musa, nanso uyo mena khanincuwela unkhumawe. Nlopwan'ole ahaakhula eeraka: Iyo phiri yootikineeha nlattu woohicuwela unkhumawe, nanso hokitthukula miitho. Vano ninaacuwela wiira Nluku khaneewa anatampi, nanso, woovirikana wene, ntthu amoovaka Nluku ni apankaka utthuna wawe, uyo naamwiiwa. Yompiyeru ittuniya, khawanaaya wiiwannya wiira haawo ntthu unhunle miitho ntthu oohoona iyarelo. Ula nlopwan'ola ahaari a Nluku, khiiwo yaahalawe woorya upanka. Nanso ayo yahomwaakhula yiiraka: We uyariye ntampini ni unaaniitthuciha hi? Ni yahomoomola. Vano Yesu aheewa wiira aari oohoona ule hoomoliya; waankumanannyawe, ahonkoha eeraka: We unaankupali Mwanawe Pinatamu? Vaavale ule ahaakhula eeraka: Pwiya, tipani yooyo, wowiira kinkupali? Yesu ahomwiirela: Uhomoona, ni phi yooyo nomuulumana uyo. Vano nlopwan'ole aheera: Kinaakupali, Pwiya, ni ahonlapela. Yesu ahopwaherera eeraka: Mi kiwile nttuniyani mu wiira kihukhumu, wiira ale ahinoona yoone, ni anoona akhale oohoona. Vaavale mafarisi akina yaari wakhiviru ni ule yahonkoha yiiraka: Maanaya wiira ni hi ciicammo na atthu oohoona? Yesu ahaakhula eeraka: Mwaari oohoona, khamwaakhalana itampi mena imoca, nanso vano nneera: Hi ninawoona, itampi cinyu nnyo cinawupharelelani. Khweli khweli kinawuhimeryani wiira: Ntthu hinkelela wankhora wo'khontwaa, nanso nopephenya nipuro nikina, uyo namwinnya ni nammalukuni. Nanso ule nokelela wankhora, phi nhakheli o'khontwaa. Mayankhora naanhulela nhakheli; ikhontwaa cinawiiwa ncu nawe, ni ule nawiihana ni macina o'khontwaa cawe ni naakumihera vate. Vano nakumihenrene vate ikhontwaa cothene ciri cawawe, naahoolela, ni nnyo cinaantthara, maana cinaacuwela ncu nawe. Nanso mena vakani khacinontthara oohincuwela, nanso cinaantthawa, maana khacincuwelela ncu na nkina. Yesu ahopanka nna nlikanihero nna, nanso ayo khayaacuwelenle maanaya ile yoolumacenryawe. Vano Yesu ahaahimyacera tho eeraka: Khweli khweli kinawuhimeryani wiira mi ki nkhora wo'khontwaa. Ale othene awile kihinawa, aneehaninya anamwinnya ni anammalukuni; phimaana ikhontwaa nnyo khaceewelenle. Mi ki nkhora. Ntthu akelaka wa mi, nawoopwa, naakela, naakhuma ni naaphwanya nnyepu. Vano namwinnya noweela paahi winnya, wiiva ni ukwanyulaca; mi kiweenle wiira nkhalane ukumi ni ukumi mwinci. Mi ki nhakheli ooloka. Nhakheli ooloka naavaha ukumi awe nlattu wo'khontwaa cawe. Nanteko hiri mwanene ikhontwaa, nawoona uwaka mwiici, vano naahiya ikhontwaa nnyo n'utthawa; vano mwiici ule unawiivakaca n'umwarusa. Ule naatthawa, kontha ri nanteko ni khanwacawaca ikhontwaa nnyo. Mi ki nhakheli ooloka; kinaacuwela ikhontwaa caka ni nnyo cinaakicuwela mi, ciicammo toko Apaapa cinkicuwelaya mi, ni mi kinawaacuwela Apaapa, ni kinaavaha ukumi aka nlattu wo'khontwaa caka. Kihaana ikhontwaa cikina tho, coohikhala co nna ncici nna. Mi kinlamuliya uhakhela, nnyo cinaahala wiiwa ncu naka; vano unaahala ukhala nhuwo mmoca ni nhakheli aya. Phimaana Apaapa anaakifenta, maana mi kinaavaha ukumi aka wiira kiphwanye tho. Khaawo nokaakha ukumi aka; woohiyana commo, mi kinaavaha wotthuna waka. Kihaana nlamulo no wiira kivahe atthuna kiphwanye tho. Nna nlamulo nna kaakhenle na Apaapa. Vano nlattu wo yaala moolumo ala, yahokhumelela manyakunyaku iriyari ya ayuta. Akina ayo yeera: Uyo haana macini ni hovahuwa; nnonviriyanelani? Vano akina yeera: Ala mananna owuulumaca ala khaanakhala o ntthu namacini; nawoorya ntthu namacini untthukula miitho ntthu oohoona? Yaapankiya uYerusalemu isikuhuulu yoovahereriya inupa. Waari ukati weeyiita, ni Yesu eettakaca wapuwani wo'nupa ittakattifu, arwaaka mphantte wo'pwaro ya Salomoni. Vano ayuta yahonrukurerya ni yahonkoha yiiraka: Mpaka yakhani wanhalaa unihiya nitikhinacaka? Mari unari Kristu, unihimerye woohinivitha. Yesu ahaakhula eeraka: Kihoohimeryani, khankupanli. Miteko cinvaraka mwa ncina na Apaapa, cinkihimya mi. Nanso nyu khankupanli, kontha khannakhala ikhontwaa caka. Ikhontwaa caka cinawiiwelela ncu naka, ni mi kinaacuwela, ni nnyo cinaakitthara. Mi kinaavaha ukumi woohimala; khacinhala urimela tho ni khaawo nohala ukaakha mmatatani mwaka. Itthu ikivahilyaya Apaapa, phiri yuulupale woopwaha cothene, ni inari mmatatani mwa Apaapa khaawo noorya waakha. Mi na Apaapa niri amoca. Ayuta yahokusa tho maluku wiira ammonyakace. Yesu aheerelaca: Kihoothoonyerani miteko cinci coorera cinkhuma wa Apaapa; vano nnokivonyakaca nlattu wo nteko phuvi? Ayuta yahomwaakhulaca, yiiraka: Khaninoovonyakaca nlattu wo miteko coorera, nanso nlattu wo'kufuru. Kontha we unari ntthu, unawiipanka Nluku umwanene. Yesu ahaarukunusela eerelaka: Ihantikhiya muNlamuloni mwinyu wiira: Mi kiheera: Nyu nri anluku. Kontha wakhala wiira Nluku heehana anluku, ale arumiheliye nuulumo nawe, cowantikhiya khacinooryaa ufuttiya. Vano ule ttakattifihiye na Apaapa ni aveleelihiyaka mwiilaponi, nyu nnomwiirela: We unaakufuru, kontha kihowiira: Ki mwana a Nluku. Kaahivareke miteko ca Apaapa, pooti uhikikupali. Nanso kavaraka, nhikikupaliki mi, nkupali ikanyero cimpankaka nnyo, wiira ncuwele ni nkupali wiira Apaapa ari mwa mi ni mi kiri mwa ayo. Yaanawaavyaca tho untthuka, nanso uyo ahootopwaa mmatatani mwaya. Vano ahokhuma tho arwaaka mphantte nkhwawe wo Yortani, nipuro naapacenryawe upattisa Yohani, ni ahokhala wonwo. Enci yaanarwaa umoonanana ni yeeraca: Khweli, Yohani khapankile hata ikanyero imoca, nanso cothene caahimyawe Yohani amwaacaka ula, caari ceekhweli. Paahi, vaavale enci yahonkupali. Ahaawo nlopwana eehaninya Lasaru, o'Petaniya, aawerennya, aakhala aliteya a Mariya ni Marta mwamunnawe. Mariya, mwanrokorawe Lasaru, phi yooyo aattikitthenle Apwiya makhura oonukhela ni aapohonle inyaa ni ikharari cawe. Asirokorawe Lasaru yaholeehera unhimerya Yesu wiira: Pwiya, naawerennya ule nonfentenyu. Waakhela wawe ihapari ile, Yesu aheera: Ila ikwerere ila khinakhala yookhwiya, nanso yo wiira attittimihiye Nluku, wiira Mwana a Nluku mwa yeeyo akhale oottittimihiya. Vano, Yesu aanawaafenta ooraru Marta, Mariya, ni Lasaru. Ukati weewilyawe wiira Lasaru naawerennya, ahopica tho mahuku meeli nipuro naaryawe nne. Wahoolo, aheerela eetthuci awe: Nrwee tho uYuteya. Eetthuci ale yahomwiirela: Mwalimu, nanlelo ayuta anawaavyaca wiira yuvonyakace, ni umphavela uturuwela wonwo? Yesu ahaakhula eeraka: Khaciri iwora khumi na piili wanihukuni? Ntthu eettaka uthana, khankakathuwa, kontha nawoona waarya wo yeela ittuniya ila. Nanso, eettaka uhiyu, naakakathuwa, kontha mwa uyo khuuwo waarya. Noolumacilene commo, ahoncerera eeraka: Mpwana ehu Lasaru naarupa, nanso kinkoommusa. Wahoolo eetthuci yahomwiirelaca: Pwiya, wakhala wiira naarupa, naahala uvona. Yesu, oolumacera commo, aacaka ihaali yo nookhwa a Lasaru, nanso ale yoopuwelaca wiira aahimya umumula woorupa ikhove. Vano, Yesu ahaahimerya woonene eeraka: Lasaru hokhwa; kihotteeliya nlattu woohikhala mi wonwo, wiira nyu nkhale ookupali, nanso nrwee namoonanane. Vano, Tomee, eehaninya Titimu, aheerela eetthuci: Ciicammo nrwee, wiira nakhwe ni uyo. Yesu uphiya wawe aamphwanyile Lasaru nasikhiye ni anavinre mahuku macese. Vano uPetaniya waari wakhiviru n'uYerusalemu, ittalivelo aya yaari yo malonce mararu. Ayuta enci yahorwaaca unkhittuwela Mariya ni Marta, nlattu wookhweliya mwanrokoraya. Marta ukati waacuwenlyawe wiira Yesu naawa, ahonsiceerya, nanso Mariya aahanle uwani nonkomile. Vano Marta ahomwiirela Yesu: Pwiya, mwaari vaava, mwanrokoraka khaahala ukhwa. Nanso ciicammo kinaacuwela wiira, hata nna va, cothene mwanlepelaka Nluku, naahala wuuvahani. Yesu ahomwiirela: Mwanrokoraa naahala wunwelela. Marta aheera: Mi kinaacuwela wiira naahala wunwelela nihuku noomaliha. Yesu ahomwiirela: Mi kiri yunwelelo ni ukumi. Ntthu nokaamini mi, hata akhwe naakhala nkumi; ni othene ari akumi akaaminiki mi khanhala ukhwa woohimala. Unawaamini yeeyo? Ule ahaakhula eeraka: Aye, Pwiya, mi kinawaamini wiira we Kristu, Mwana a Nluku aahala uwa nttuniyani. Noolumacilene commo, ahokhuma ni ahomwiihana Mariya mwanrokorawe, ni ahomwiirela: Mwalimu howa ni naawiihana. Ule, wiiwa wawe commo, ahonwa wowaakuvyaca wene ni ahorwaa umuulumana. Kontha nanlelo Yesu aari hinaya uphiya wa aliteya nwe, aari nipuro naankumanannyawe Marta. Ayuta yaari ni Mariya uwannyawe ankhittuwelaka, umoona waya onwaka wowaakuvyaca ni akhumaka, yahonttharaca, yooniha toko aarwa wunla umahiye. Mariya ukati waaphilyawe nipuro naaryawe Yesu, umoona wawe, ahokhoroma wamettoni wawe ni aheera: Pwiya, mwaari vaava, mwanrokoraka khaahala ukhwa. Yesu, umoona wawe Mariya onlaka, ni ciicammo ayuta yaanveleela, yahommwerya iroho ni ahocukula, ni ahokoha eeraka: Munsikhile vayi? Ale yahaakhulaca yiiraka: Pwiya, mmwe mwawoone. Yesu ahoonla. Vano ayuta yaheeraca: Nkoonani mananna caanfentawe. Nanso akina yeera: Ula aantthukunle miitho ntthu oohoona, khaahala woorya upanka mananna oohikhwa ula? Yesu, nanlelo acukulaka, ahorwaa umahiye; yaari o nikhuku yaakhuneeliye ni nluku wankhora va. Vano, Yesu aholamulela eeraka: Ntamihe nluku nno. Marta mwanrokorawe khwile ule, aheera: Pwiya, naanukha kontha ahovira mahuku macese nasikhiyene. Yesu ahomwaakhula eeraka: Akuuhimenrye mi wiira, waaminiki unawoona nttittimiho na Nluku? Vaavale nahotamihinya nluku nne. Vano Yesu ahowusera miitho wirimu ni aheera: Paapa, kinawusukuruni kontha nhokiiwa. Mi kinaacuwela wiira imaara cothene nnaakiiwa, nanso kuulumacenre commo nlattu wo mphwinko uri va, ukupali wiira nhookiruma. Noolumacilene commo, ahokhuwela ni ncu nowiirunya: Lasaru ukhumele vate! Ahokhuma aakhwile ule, nawarihiye isantta, natthukaciye ni miripwe co'santta metto ni myoono, ni ciicammo mmuru mmo nakhuneeliye ni ikuwo. Vano, Yesu ahaalamulela eerelaka: Muntaphule ni munhiye arwee. Ayuta enci yaawile unkhittuwela Mariya, woona waya itthu yaapankilyawe Yesu, yahonkupali. Wahoolo akina yahorwaa woonanana mafarisi ni yahaattonkacera cootikineeha caapankilyawe Yesu. Vano, akhulupale o mayasataka ni mafarisi yaholattula nkuttano wo mphwinko wa akhulupale, ni yaheeraca: Nipankekeni? Kontha ula nlopwan'ola naapanka ikanyero cinci. Nanhiyaka ciicale, othene anaahala unkupali; wahoolo ankowaaca aroma ni anaahala unaakha nipuro nihu nna ni ilapo ehu ila. Wahoolo Kayifasi, mmoca mwa ale, aari nkhulupale o mayasataka yoole mwakha ule, ahaaleehacera, eeraka: Nyu khiiwo incuwelenyu, hata khannoopuwela wiira phatari nlopwana mmoca akhwele unethi ni ilapo yothene ihirimele. Vano, ule kheeciirenle mwanene, nanso, naryene nkhulupale o mayasataka o yoole mwakha ule, ahovaha usaahiti wowiira Yesu aalamuliya ukhwela ilapo ni kuhimweni paahi wo'lapo, nanso ciicammo wiira aathukumanihe asaana a Nluku amwaryaacile mwiilaponi mothene wiira akhale unethi mmoca. Ukhuma nenne nihuku nne, yahovaanela umwiiva. Toko commo, Yesu kheetta tho eecooneehaka iriyari ya ayuta, nanso ahokhuma arwaaka ncoko wo waattamana utakhwani, nttetthe mmoca uneehaninya Farayimi; waakhanlyawe n'eetthuci awe. Wahaattamerya ukati wo Paasikuwa ya ayuta, ni atthu enci o yoole ncoko ule yahorwaaca uYerusalemu nihinaphiya nihuku no Paasikuwa, wiira yeerapihace. Wonwo yaanamwaavyaca Yesu, ale anaryene wapuwani wo'nupa ittakattifu yaanawiirelana ntthu ni nkhwawe: Nnoonela cani? Uyo naahala uwa usikuhuuluni? Vano, akhulupale o mayasataka ni mafarisi yahovahaca nlamulo yiiracaka: Wakhala wiira haawo nocuwela nipuro niryawe, ahimyace, wiira atthukiye. Mahuku siita hinaphiya Paasikuwa, Yesu ahorwaa uPetaniya, waaryawe Lasaru, ule amunwelelihilyawe mwa atthu ookhwa. Wahoolo, Yesu ahovahiya iyolya, ni Lasaru phaarinawe wameecani. Marta aanakavihera. Vano, Mariya ahokusa iphotiri yo makhura oonukhela cinene o'fayita, ahottikitthela inyaa ca Yesu ni ahopohola ni ikharari cawe. Inupa yothene yannukhela. Nanso Yuta Iskariyoti, mmoca w'eetthuci awe, ule aahala umuuluma makhuce, aheera: Nlattuni ahitumihiyaka ala makhura ala ni ncurukhu iminya ttharu ni ncurukhu uyo waakawela amasikiini? Uyo eerela commo, kahi wiira aaphavela waatafiti amasikiini, nanso nlattu wo wiira aari namwinnya ni, naryene namasunka nrupa, aamwinnya caakela munrupani mmo. Vano Yesu aheera: Unhiye! Ula nthiyana ula nosunkera ila nihuku ninhalaka usikhiya; kontha amasikiini, ari ni nyu ukati wothene, nanso mi akiri ni nyu ukati wothene. Vaavale mphwinko mwinci wa ayuta wahocuwela wiira Yesu aari nenno nipuro nno, ni wahorwaa wonwo. Khawaarwenle wiira wamoone Yesu paahi, nanso ciicammo wiira wamoone Lasaru, ule aamunwelelihilyawe mwa atthu ookhwa. Ciicammo akhulupale o mayasataka yaholakela umwiiva Lasaru; kontha mwa nlattu wa yooyo, ayuta enci yaawaca yaanankupali Yesu. Usa waya, mphwinko mwinci waawile usikuhuluni, wiiwa waya wiira Yesu ri mphironi awaaka uYerusalemu, yahokusaca miritta co mikhutta ni yahonsiceerya, akhuwelacaka yiiraka: Hosaana! Horeriya ule nowa mwa ncina na Apwiya! Horeriya Mwene o'Sirayeli. Vano Yesu ahomphwanya mwapuuru ni ahonwela, toko cantikhiyaya wiira: Uhoove unethi wo'Siyoni, Mwene enyu naawa, nammwenle mwana a puuru. Eetthuci awe wupaceroni kayeeweehile itthu ile, nanso Yesu ukati waattittimihiyawe, ale yahoopuwelaca wiira nnya citthu nnya cahantikhiya nlattu wawawe ni ciicammo ciheerannyaa. Vano mphwinko waarinawe ukati waamunwelelihilyawe Lasaru mwa atthu ookhwa, waanvaha usaahiti. Ciicammo, mphwinko wahomwiikamela kontha waheewa wiira ahopanka nne ntikiniho nne. Vaavale mafarisi yaheerelana ayaayoru: Khiiwo imphurehu! Nkoonani, atthu othene anantthara. Vano, mwa ale yaarweele unlapela Nluku usikuhuuluni yo Paasikuwa, yahaawo akereku akinaku. Ale yahomwaattamerya Filipe aari o'Petesayita yo'Kalileya wiira anlepele eeraka: Muulupale, nimphavela umoona Yesu. Filipe ahorwaa unttonkela Anteree, ni Anteree wamoca ni Filipe yahorwaa unhimerya Yesu. Vano Yesu ahaakhulaca eerelaka: Uhophiya ukati wottittimihiya Mwanawe Pinatamu. Khweli khweli kinawuhimeryani, wakhala wiira impeyu yo tiriku inaamorela watthayani n'uhikhwa, iyo inkhala yeeyoru paahi, nanso yakhwaka, inawiima mihokorokho cinci. Ule nofenta ukumi awe, unanrihyaa, nanso ule norusanana ukumi awe vathi va, nawisunkera ukumi woohimala. Ule nokivarela nteko, nolamuliya ukitthara, ni nipuro niryaka, nanteko aka nokhala vaavale. Uyo nokivarela nteko, Apaapa anaahala unlemeliha. Vano nrima aka unaacukula, ni kinhala uhimyani? Paapa, nkoopole yoola ukati ula? Mena; weekhweli mi yeela phiweenlyaka, yoola ukati ula. Paapa, nttittimihe ncina ninyu. Vano nahowa ncu no wirimu neera: Mi kihottittimiha ni nanlelo kinaahala uttittimiha. Vano mphwinko waariwo vaavale weewilyaya ncu, wooniha toko uhookukutta. Akina yeera: Ncelo phuulumacile. Vano, Yesu aheera: Nna ncu nna niwile nlattu wa nyu, woohikhala nlattu wa mi. Uhophiya ukati woohukhumwinya ila ittuninya ila, nna va nhooleli o'ttuninya nawoomoliya. Ni mi, kawusiyaka watthayani, kinaahala waasamula othene wiira awe wa mi. Uyo oolumacenre commo, nlattu wo mananna caahalaya ukhala makhwelo awe. Wahoolo, mphwinko waheera: Hi niheewa muNlamuloni wiira Kristu nokokhala woohimala, vano unwa cani we wiiraka Mwanawe Pinatamu nolamuliya uwusiya? Tipani yooyo Mwanawe Pinatamu uyo? Yesu ahaakhulaca eeraka: Nanlelo wo'kati vakani, waarya uri ni nyu. Mweette nnarinene waarya, wiira ipiphi ihuututusereni, maana ule neetta mpiphini khancuwela unkelawe. Vano nkupali waarya, nnarinene, wiira nkhale asaana o waarya. Yesu ahooluma citthu nnya ni ahokhuma eetaka. Aanopankaru ikanyero cinci uhoolo waya, khayaankupanli, wiira nitthariheleliye nuulumo na nnapiyu Isaya, nineera: Pwiya, tipani kupanli nhupi ihu? Tupani oonihinye moono wa Apwiya? Phimaana, khayoonrye ukupali, kontha Isaya aheera tho: Ahottiyeleliya miitho n'uturumalihiya mirima, waacera ahoone ni miitho, hata ni mirima ahicuwelele, arukunusaka mirima caya, wiira mi kaavonihe. Ila oolumacile Isaya kontha ahoona waarya wa Yesu ni ahooluma amwaacaka uyo. Vano, ahooleli enci a ayuta yahonkupali Yesu, nanso nlattu wo mafarisi khayaathoonyihera ukupali waya nwo, kontha yoova woomoliya nsinakoka. Kontha yaafenta venci nttittimiho na atthu woovikana nttittimiho na Nluku. Yesu ahokhuwela, eeraka: Ule nokikupali mi, khanakikupaliki mi paahi, nanso ule kirumile. Ni ule nokoona mi, nomoona ule kirumile. Mi kiri waarya uwile nttuniyani, wiira ale othene ankikupali mi ahikhale mpiphini. Ntthu eewaka moolumo aka ni hisunkaka, mi akinonhukhumu, kontha mi akaweenle uhukhumu ittuninya nanso kaweenle woopola. Ule nokikhotta ni haakhelelaka moolumo aka, haana oonhukhumu. Nuulumo nenna ninoolumacaka phinhala unhukhumu nihuku noomaliha. Kontha mi akineecuuluma kimwanene, nanso Apaapa akirumile, ayo phinkileehera itthu yowuuluma ni yoolalya. Mi kinaacuwela wiira nlamulo naya niri ukumi woohimala. Citthu cinoolumacaka mi, toko Apaapa cinkileehenraya, commo phinoolumaka. Vano, ihinaphiya isikuhuulu yo Paasikuwa, Yesu ahocuwela wiira ukati awe wahophiya wookhuma ila ittuninya ila n'urwaa wa Athumwane. Yesu naafentilene awawe yaari nttuniyani, ahaafenta mpaka wiimaleloni. Ukati waalyaya, Sotwani aheesa wanrimani wa Yuta Iskariyoti, mwana a Simoni, wiira amuulume makhuce Yesu, Ahocuwela wiira Athumwane yahommaha ikuru cothene mmatatani mwawe ni ule aakhuma wa Nluku, ni aaturuwela wa Nluku. Vano ahonwa waaliya vale, ahorula ihancu yo waculu, ahokusa ikuwo ineepoholeliya, ni aheetthukela. Wahoolo ahohela maasi mpasiyani ni ahopacera urapiha inyaa c'eetthuci awe, apoholaka ni ikuwo yeetthukenlyawe. Vaavale Yesu waamwaattamenryawe Simoni Peturu, aheereliya: Pwiya, nyu nnaarapiha inyaa caka mi? Vano Yesu ahomwaakhula eeraka: Itthu impankaka mi, we khuncuwelela nna va, nanso unaahala ucuwelela wahoolo. Vaavale Peturu ahomwiirela: Khunhala ukirapiha inyaa caka. Yesu ahomwaakhula eeraka: Mi kaahuurapiheke, khurina mphantte ni mi. Vano, Simoni Peturu ahonlepela eeraka: Pwiya, kahi paahi inyaaru, nanso ciicammo, matata ni muru. Yesu ahonhimerya eeraka: Ule rapile khamphavela tho urapa, nanso upohola inyaa paahi, kontha ri orerene. Vano, nyu nri orerene, nanso kahi othene. Kontha ule aanancuwela aahala umuuluma makhuce. Phimaana eeraka: Kahi othene nri oorerene. Wahoolo narapihilene inyaa caya, ahokusa coowara ni ahoturuwela wameeca, ahaakohaca eeraka: Nhocuwelela yupankilyakani iyo? Nyu nnokiirela Mwalimu ni Pwiya. Nnawuuluma ratta, kontha phi yeemi. Vano, mi kinaryene Pwiya ni Mwalimu, kihoorapihani inyaa, ni nyu ciicammo nnolamuliya urapihana inyaa ntthu ni nkhwawe. Kontha mi kihoovahani nlikanihero, no wiira toko cupankilyakani mi, ni nyu mwapanke ciicammo. Khweli khweli kinawuhimeryani wiira, ipottha khinompwaha nkunya aya, hata nrumeyi khanompwaha nrumile. Vano, ucuwela winyu nnya citthu nnya, mwattharihelelaka, nri ooreriya. Akinwaacani nyu othene, kontha mi kinawaacuwela ale yaathanlilyaka, nanso wiira citthariheleliye cihimilyaya cowantikhiya cineera: Ule nolya nkatthe aka hokiwusera ikokoottho awe. Ukhuma nenna va, kinawuhimeryani, wahinaya wiirannyaa, wiira weerannyaka, nkupali wiira mi phi mi. Khweli, khweli kinawuhimeryani wiira, ntthu nomwaakhelela nrumilyaka, nokaakhelela mi, ni ntthu nokaakhelela mi nomwaakhelela ule kirumile. Noolumacilene nnya citthu nnya, Yesu ahocukula munnepani ni aheera: Khweli khweli, kinawuhimeryani wiira, mmoca wa nyu naakuuluma makhuce. Vano, eetthuci awe yahoweehanaca ntthu ni nkhwawe, woohincuwelela tipani aamwaacawe. Mwiitthuci awe mmoca, ule aanfentawe, ahoncuserera Yesu. Vaavale Simoni Peturu ahonvaha ikanyero amwiirelaka: Unkohe wiira nomwaaca pani? Vano, ule mwiitthuci aancusereresa Yesu ule, ahonkoha eeraka: Pwiya, tipani? Yesu ahomwaakhula eeraka: Phi ule nohalaka ummaha ikiphantte yo nkatthe wooreriya. Wahoolo ahokusa ikiphantte yo nkatthe ni ahorerya n'ummaha Yuta mwana a Simoni Iskariyoti. Unavinrene ukati vakani, wowaakuvyaca ule ahowariya ni Sotwani. Vano, Yesu aheera: Imphavelaa upanka, upanke woohipica. Nanso khaawo aari wameeca eeweehile itthu yaamuulumacenryawe commo. Ukhala wiira Yuta aari namasunka nrupa wo ncurukhu, akina yoopuwela wiira Yesu aamwiirela athume itthu imphavelehu wasikuhuuluni atthuna eera wiira aavahe itthu atthu oohuva. Ule, waakhela wawe ikiphantte ile, wowaakuvyaca wene ahokhuma. Ni waari uhiyu. Vano Yuta ukati waakhumilyawe, Yesu aheera: Nna va, hottittimihiya Mwanawe Pinatamu, ni Nluku hottittimihiya mwa ule. Ukhala wiira Nluku hottittimihiya mwa Mwanawe, ciicammo Nluku naahala unttittimiha Mwanawe, n'unttittimiha wowaakuvyaca wene. Asaanaka, nanlelo wo'kati vakani kiri ni nyu; nnaahala ukaavya, ni itthu yaahimacenryaka ayuta ciicammo kinawuhimeryani nyu akinaku va: Nipuro ninrwaaka mi, nyu khannoorya urwaa. Vano kinawuvahani nlamulo nonaanano: Nfentane ntthu ni nkhwawe. Toko mi cufentilyakani, ciicammo nfentane ntthu ni nkhwawe. Commo phinhalenyu ucuweliya wiira othene nri eetthuci aka, mwakhalanaka nifento ntthu ni nkhwawe. Simoni Peturu ahonkoha eeraka: Pwiya, nnokela vayi? Yesu ahaakhula eeraka: Nipuro ninrwaaka, khannoorya ukitthara nenna va, nanso wahoolo nnaakittharaka. Peturu ahaakhula eeraka: Pwiya, nlattuni kihuuttharakani nenna? Kinaavaha ukumi aka nlattu wawinyu. Yesu ahaakhula eeraka: Uvaha ukumi aa nlattu wo mi? Khweli, kinawuhimerya wiira ntthupi uhinaya wiipa, unaakiruna imaara ttharu. Nhicukulace wanrimani winyu, munkupali Nluku, ciicammo nkikupali mi. Uwani wa Apaapa ahaawo mapuro menci ookhala. Wahaari commo, mi kaanaawuhimeryani. Kontha kinrwaa wutthenkemaniherani mapuro ookhala. Karwaka wutthenkemaniherani mapuro, kinaturuwa ni kimmowukusani, wiira mapuro anhalaka ukhala mi, ni nyu ciicammo mwakhale. Nyu nnaacuwela iphiro inrwaaka mi. Tomee ahomwiirela: Pwiya, khanincuwela unkelelenyu; ninkocuwela cani iphiro? Yesu ahomwaakhula eeraka: Mi ki iphiro, ni ikhweli, ni ukumi; khaawo nowa wa Apaapa woohivira wa mi. Mwaakicuwenle mi, mwaanawacuwela Apaapa. Ukhuma nenna va nhaacuwela ni nhoona. Aheera tho Filipe: Pwiya, nnithoonyere Athumwaninyu, ni yeeyo inaanitosa. Yesu ahomwiirela: Filipe, ukati mwinci kiri ni nyu, ni khankicuwenle? Ule nokoona mi, noona Apaapa; vano we uneerelani: Nnithoonyere Athumwaninyu? Khunkupali wiira mi kiri mwa Apaapa ni Apaapa ari mwa mi? Moolumo anoohimeryakani, akinkhumana mi, nanso Apaapa ari mwa mi, anaavara miteko caya. Nkupali wiira kiri mwa Apaapa, ni Apaapa ari mwa mi. Mwaahikikupali mi, nkupali nlattu wo miteko cinvaraka. Khweli khweli kinawuhimeryani wiira ule nokikupali mi ciicammo naahala uvara miteko cimmaraka mi ni naahala uvara cikhwawe cuulupale coopwaha nnya, kontha mi kinrwaa wa Apaapa. Yothene inhalenyu ulepela mwa ncina naka, yeeyo kinaapanka, wiira Apaapa akhale oottittimihinya mwa Mwana. Mwalepelaka itthu mwa ncina naka, mi kinaahala upanka. Mwakifentaka, nnaattharihelela malamulo aka. Ni mi kinkowavekela Apaapa, ni ayo anawuvahani Mpepeci nkina, nohala ukhala ni nyu ukati wothene, Nnepa Weekhweli. Ittuninya khinoorya waakhela, kontha khinoona, hata khicuwenle; nyu nnaacuwela, kontha unkhala ni nyu ni unkokhala mwa nyu. Akinoohiyani akhwaacuni, kinawuuweelani nyu. Wo'kati vakani, ittuninya khinhala ukoona tho, nanso nyu nnaahala ukoona, kontha kiri nkumi, ni nyu ciicammo nnaahala ukhala akumi. Nenno nihuku nno, phinhalenyu ucuwela wiira mi kiri mwa Apaapa, ni nyu mwa mi, ni mi mwa nyu. Ule rina malamulo aka ni attharihelelaka, yooyo phinkifenta, ni ule nokifenta naahala ufentiya na Apaapa, ni mi ciicammo kinaanfenta ni wiithoonyihera mwa yooyo. Yuta, woohikhala Yuta Iskariyoti, ahomwiirela: Pwiya, nnohala wiithoonyihera cani wa hi ni woohiithoonyihera nttuniyani? Yesu ahomwaakhula eeraka: Ntthu nokifenta, naahala uttharihelela nuulumo naka, ni Apaapa anaahala unfenta, ni ninaahala uwa mwa yooyo n'umpanka inupa ehu yookhala. Ule hinkifenta khanttharihelela moolumo aka, ni nuulumo nineewenyu khaninakhala nawaka, nanso na Apaapa akirumile. Yeeyo kinawuhimeryani, nanlelo kinari ni nyu, nanso Mpepeci, Nnepa Nttakattifu, unhalaya uveleeliha Apaapa mwa ncina naka, yooyo unaahala wusomihani citthu cothene ni unaahala uwuupuserani cothene cuhimenryakani. Kinawuhiyerani nnema; nnema naka kinawuvahani. Akinoovahani toko cinvahaya ittuninya. Nhicukulace wanrimani winyu ni nhoove. Nheewa yuhimenryakani wiira, kinaarwa ni kinaaturuwela wa nyu. Mwaakifentile, mwanhala utteeliya kontha mi kinrwaa wa Apaapa, nlattu Apaapa ari oolupale ookipwaha mi. Kinoohimeryani nna va, wahineerannyaa, wiira ukati unhalaya wiirannyaa, nyu nkupali. Akinhala wuulumaca venci ni nyu, kontha hophiya nlamuli o'ttuniya. Uyo khiiwo iryawe mwa mi, nanso, waacera ittuniya icuwele wiira mi kinawaafenta Apaapa ni kimpanka toko Apaapa cikirumilyaya. Munwace, nikhume va. Mi ki mwiri weekhweli uneehaninya nvitera; Apaapa ari mayolima. Miritta cothene ciri mwa mi, caahiimeke mihokorokho, ayo anaathikila, ni miritta cothene cineema mihokorokho anaakwatthacera, wiira ciime tho venci. Nyu nhorapihiya ni nuulumo nuuhimenryakani. Nkhale mwa mi, ni mi kikhale mwa nyu. Toko miritta cihineemaya veekha, caahikhaleke wanviterani, ciicammo nyu mwaahikhaleke mwa mi. Mi ki nvitera, nyu nri miritta. Ntthu nokhala mwa mi, ni mi mwa uyo, nawiima mihokorokho cinci, kontha woohikhala mi, khiiwo inhalenyu woorya upanka. Vano ntthu aahikhaleke mwa mi, naavonyeriya uta toko cineerihiyaya nritta wo wuuma, naattottiya n'upahiya wamooroni. Nanso mwakhalaka mwa mi, ni moolumo aka akhalaka mwa nyu, nnaahala ulepela imphavelenyu, ni inaahala wiirannyaa. Commo phinttittimihiyaya Apaapa, wiira mwiime mihokorokho cinci, ni nnaahala ukhala eetthuci aka. Toko Apaapa cikifentilyaya, ni mi ciicammo kihoofentani. Nkhale nnifentoni mwaka. Vano mwattharihelelaka malamulo aka, nnaakhala nnifentoni mwaka; toko mi cinttharihelelaka malamulo a Apaapa ni kikhalaka nnifentoni mwaya. Kinoohimeryani nnya citthu nnya wiira utteeliya waka ukhale mwa nyu, ni ciicammo utteeliya winyu ukwanele. Vano nlamulo naka phi nna: Nfentane ntthu ni nkhwawe, toko mi cufentilyakani. Khaawo rina nifento toko nna, woovaha ntthu ukumi awe nlattu wa asimpwanawe. Vano nyu, mwapankaka inoolamulelakani, nnaakhala asimpwanaka. Akinowiihanani tho ipottha, maana ipottha khincuwela impanka pwiya aya, nanso kinowiihanani asimpwanaka, kontha cothene ceewilyaka Apaapa kihoocuwelihani. Khanhimweni nyu nkithanlile mi, nanso, phi mi kuthanlileni nyu ni kihoorumani wiira mwiime mihokorokho, ni mihokorokho cinyu cikhale coohimala; wiira cothene cinhalenyu uvekela wa Apaapa mwa ncina naka, ayo yuvaheni. Paahi iyo phinoolamulakani, wiira nfentane ntthu ni nkhwawe. Ni ittuninya yooramakani, ncuwele wiira nyu nhinaya, ipacenre ukirama mi. Vano mwaari o nttuniyani, ittuninya yaanoofentani toko awaya. Nanso, nyu khannakhala o nttuniyani, vano kihoothanlani ni kihookumihani nttuniyani. Phimaana, ittuninya inawuramani. Muupuwele nuulumo nuuhimenryakani: Ipottha khinompwaha nkunya aya. Wakhalaka wiira kihoomolanihaciya mi, ni nyu ciicammo nnaahala woomolanihaciya. Wakhalaka wiira ahottharihelela nuulumo naka, ciicammo anaahala uttharihelela nawinyu nno. Nanso cothene nnyo, anhala wupankani nlattu wo ncina naka, maana khaanoncuwela ule kirumile. Vano mi kahaawile kaahimeryaka itthu, khayaakhalana itampi, nanso vano, khuuwo wootthawelela nlattu wo'tampi caya. Ule nokirama, ciicammo naarama Apaapa. Vano mi kahaapankile miteko iriyari aya, cennyo cihinapankawe ntthu, khayaakhalana itampi, nanso vano, ayo ahoona ni ahokirama mi na Apaapa. Vano iyo yiiranenle wiira citthariheleliye cowantikhiya muNlamuloni, ciiraka: Kihoraminya woohittheka itthu. Nanso awaaka Mpepeci, uri Nnepa weekhweli unkhuma wa Apaapa, kinhalaka wuuveleeliherani, uyo unaahala uvaha usaahiti aka. Ni nyu ciicammo nnaahala uvaha usaahiti, kontha nri ni mi ukhuma wupaceroni. Kinawuhimeryesani nnya citthu nnya, wiira nhiihapusace. Vano mafarisi anaahala uwoomolani nsinakoka mwaya, ni unaahala uwa ukati unhalaya uwiivani yoonihaka toko ayo ari mananna oonlapela Nluku. Maana anhala wupankani commo nlattu khaanaacuwela Apaapa, hata mi. Vano, nnya citthu nnya kinoohimeryani wiira, waphiyaka ukati, muupuwele wiira khweli kahoohimeryani. Akuuhimenryeni ikhumelo wupaceroni, maana mi kaari ni nyu. Nanso vano, kinrwaa wa ule kirumile, ni khaawo wa nyu nokikoha eeraka: Unrwaa vayi? Uhiya commo, nlattu wowuhimeryani nnya citthu nnya, ucukula uhocara munrimani mwinyu. Nanso mi kinawuhimeryani ikhweli. Iri itthu yoorera wa nyu wiira kirwee, maana mi kaahirweke, Mpepeci khanhala uwa, nanso mi karwaka, kinaahala wuveleliherani. Vano uyo awaaka, naahala wooryaca ittuninya ni itampi caya, nsariyani ni nhukhumuni. Ntampini, kontha khaankikupali mi; nsariyani, maana kinrwaa wa Apaapa, ni khannohala ukoona tho. Muhukhumwinyani, maana nlamuli o yeela ittuninya ela hohukhumwinya. Nanlelo kihaana citthu cinci cowuhimeryani, nanso nyu khannohala woorya uvilela nna va; nanso wawaaka Nnepa weekhweli, uyo unaahala uweettihani mwikhwelini, kontha khunhala wiicuuluma, nanso unhala uhimya cothene ciiwilyaya ni wuhimeryani citthu cinhala uwa. Uyo unaahala ukittittimiha, kontha unhala waakhela iri yawaka, ni unaahala wuhimeryani. Vano cothene cirinaya Apaapa, ciri cawaka; phimaana kiwiirelakani wiira unaahala waakhela iri yawaka ni unaahala wuhimyacerani. Wo'kati vakani khannohala ukoona, nanso ukati vakani tho nnaahala ukoona. Vaavale, eetthuci awe akina yaaneerelana ayaayoru: Inhala ukhala isiyani, iyo inniirelawe iyo: Wo'kati vakani khannohala ukoona tho, nanso ukati vakani tho nnaahala ukoona, ni kinrwaa wa Apaapa? Vano yeeraca coo: Maanaya isiyani, ukati vakani? Khanineweeha inaacawe iyo. Vano Yesu acuwelaka wiira aaphavela ukohiya, ahaakohaca eeraka: Nnokohana ayaayoru iwiirenlyakani: Wo'kati vakani khannohala ukoona, nanso ukati vakani tho nnaahala ukoona? Khweli khweli kinawuhimeryani wiira, nnaahala wunla n'ucukula, ni ittuninya inaahala utteeliya; nyu nnaahala ucukula, nanso ucukula winyu nwo unaahala uthatuwa utteeliya. Vano nthiyana ahalaka vakani uyara, naacukula, maana ukati awe uhophiya, nanso nannyanrene mwana, khanoopuwela tho masukuli ale nlattu woonnyara ntthu nttuniyani. Ciicammo nyu nna va nnaacukulaca, nanso ikwaha ikinaku kinaahala uwoonani; mirima cinyu cinaahala utteeliya, ni utteeliya winyu nwo khaawo nohala utamiha tho. Nenno nihuku nno, khiiwo inhalenyu ukikoha. Khweli khweli kinawuhimeryani wiira, mwaavekelaka Apaapa itthu phi itthu mwa ncina naka, ayo anaahala wuuvahani. Vano mpaka nna va khiiwo ilepenlenyu mwa ncina naka; nlepele ni nnaavahiya, wiira utteeliya winyu nwo umalele. Nnya citthu nnya kinoohimeryani ni malikanihero; unaahala uphiya ukati unhalaka wuhimeryani woohi malikanihero, nanso kinhala wuhimeryani wakwalyaa ihaali ya Apaapa. Wo nenno nihuku nno nnaahala uvekela mwa ncina naka, ni kakinwiirelani wiira kinaahala wuvekelelani wa Apaapa. Maana Apaapa anene anawufentani, nlattu nyu nnaakifenta ni nnaakupali wiira mi kinkhuma wa Nluku. Kikhumile wa Apaapa ni kihokela nttuniyani; vano kinaahiya ittuninya ni kinrwaa wa Apaapa. Vaavale eetthuci awe ale yaheeraca: Vano phinoolumacenyu wakwalyaa, woohikhala ni malikanihero. Vano nihoona wiira nnaacuwela citthu cothene ni khannophavela wiira ntthu ookoheni; phimaana, nihokupali wiira nkhumile wa Nluku. Vaavale Yesu ahaakhula eeraka: Vano nhokupali? Paahi, unaawa ukati ni uhophiya, wanhalenyu umwarusiya, khula ntthu uwannyawe, ni nnohala ukihiya veekha, nanso, akiri veekha, kontha Apaapa ari ni mi. Nnya citthu nnya kinoohimeryani wiira nkhalane nnema mwa mi. Nttuniyani, nnawoona mahuviho, nanso ntteeliye, mi kihotthema ittuninya. Vaavale Yesu noolumacilene nnya citthu nnya, ahowusa miitho awe awehaka uculu ni aheera: Paapa, ukati uhophiya; munttittimihe mwaninyu, wiira mwaninyu uyo oottittimiheni nyu, toko cimmahilenyu ulamuli wa atthu othene, wiira aavahe ukumi woohimala ale othene yaavahilenyu. Ukumi woohimala ph'ula; ncuweliye nyu, Nluku mmoca eekhweli, ni Yesu Kristu, munrumilenyu. Mi kihoottittimihani mwiilaponi, kimaliheraka nteko nkikhuluvenlenyu wiira kivare. Vano, nkittittimihe, Paapa, mwanene enyu, ni nttittimiho naarinaka ukati waaryaka ni nyu, ittuninya ihinaya ukhala. Kihocuweliha ncina ninyu mwa atthu othene akivahilenyu nttuniyani. Yaari awinyu, ni nyu nhokivaha mi, ni ayo ahottharihelela nuulumo ninyu. Vano, ayo anaacuwela wiira citthu cothene cikivahilenyu, cinkhuma mwa nyu. Maana mi kihaavaha moolumo akivahilenyu, ni ayo ahaakhelela, ni khweli anaakupali wiira kinkhuma mwa nyu, ni ahokupali wiira phi nyu nkirumile. Kinawaavekelela ayo. Akinvekelela ittuninya, nanso wa ale akivahilenyu, maana ari awinyu. Vano, citthu cothene ciri cawaka ciri cawinyu, ni citthu cawinyu ciri cawaka, ni nlattu wo cennyo kinaattittimihinya. Vano mi akinhala ukhala tho nttuniyani, nanso ayo ankhala nanlelo nttuniyani, ni mi kimmwa warinyu. Paapa Nttakattifu, mwaasunke mwa ncina ninyu, ncina nikivahilenyu, wiira ayo akhale mmoca, toko cirihu hi. Vano ukati waaryaka ni ayo, kihaakhikicera mwa ncina ninyu nikivahilenyu, ni kihaasunka, ni khaawo rimenle mena mmoca, ari hikhanle paahi ule aalikeleliye urimela, wiira citthariheleliye cowantikhiya. Nanso vano, kimmwa warinyu, ni ila kinooluma nttuniyani wiira ayo akhalane utteeliya waka woomalela. Mi kihaavaha nuulumo ninyu, ni ittuninya ihaarama, maana ayo khaanakhala o nttuniyani, toko mi cihiryaka o nttuniyani. Akinoovekelani wiira mwaakumihe nttuniyani, nanso kinoovekelani wiira mwaakihe mwa Ntakhali. Ayo khaanakhala o nttuniyani, toko mi cihiryaka o nttuniyani. Mwaattakattifihe mwiikhwelini; nuulumo ninyu niri ikhweli. Toko mi nkirumilenyu uttuniyani, ni mi ciicammo kihaaruma nttuniyani. Nlattu wawaya ayo kinawiittakattifiha, wiira ni ayo akhale oottakattifihiya mwikhwelini. Akinaavekelela ala paahi, nanso ni ayo ankela ukikupali mi nlattu wo nuulumo naya ala, wiira othene akhale amoca, toko cirinyu mwa mi ni mi mwa nyu, ni ayo akhale mwa hi, wiira ittuninya ikupali wiira nhokiruma. Mi kihaavaha nttittimiho nikivahilenyu, wiira akhale amoca, toko hi cirihu amoca. Mi mwa ayo, ni nyu mwa mi, wiira umoca aya umalele, ni ittuninya icuwele wiira nyu nhokiruma ni nhaafenta, toko cikifentilenyu mi. Paapa, kintthuna wiira ale akivahilenyu akhale nipuro niryaka mi, waacera wiira yoone nttittimiho nikivahilenyu, kontha nhokifenta ihinaya wumpiya ittuninya. Paapa o'sariya, ittuninya khinoocuwelani, nanso, mi kihoocuwelani, ni ala anaacuwela wiira nyu nhokiruma. Mi kihaacuweliha ncina ninyu ni nanlelo kinawaacuweliha, wiira nifento nikifentilenyu nikhale na ayo, ni mi ciicammo kikhale na ayo. Vaavale Yesu noolumilene ala moolumo ala, ahokhuma n'eetthuci awe arwaaka nikhopela nikina no mooloko uneehaninya Ketoromi, waari iluwani, ni ahaakelanaca ale. Yuta, namakhuce, ciicammo aancuwela nne nipuro nne, maana Yesu aankhalaka imaara cinci n'eetthuci awe. Vano Yuta ahorwaa nenne nipuro nne, nari na anatoropa ni mayorontta akina yaaruminye na akhulupale o mayasataka ni mafarisi, anakusacile mithuko, isamaninya ni ikatana. Yesu ahocuwela citthu cothene caahala umwiirannyaa, ahaasicerya ni ahaakoha eeraka: Nnomwaavya pani? Vano ale yahaakhula yiiraka: Yesu, o'Nasaree. Vano Yesu aheerelaca: Phi mi. Ni Yuta namakhuce aari vaavale ni yaale. Ukati weenryawe Yesu, phi mi, yahoteteruwelaca uttuli n'uwuluwela vathi. Yesu ahaakoha tho eeraka: Nnomwaavya pani? Yahaakhulaca yiiraka: Yesu o'Nasaree. Vano Yesu aheerelaca: Kihoohimeryani wiira phi mi. Wakhala wiira nnokaavya mi, mwaahiye arwaace atthu aka ala. Iyo yiiraneele wiira nitthariheleliye nuulumo neenryawe: Khakirimenle hata mmoca kivahilenyu. Vaavale, Simoni Peturu ahotholola ikatana yaarinawe ahonrakaliha n'unthikila nnyaru no moono nlopwana na nrumeyi ankhulupale o mayasataka. Ncina nawe nrumeyi uyo naari Malku. Nanso Yesu ahomwiirela Peturu: Uhele ikatana iyo munluwoni mmo. Kinlamuliya uwurerya ikikhompe ikivahilyaya Apaapa. Vano anatoropa ni nhooleli aya, ni mayorontta a ayuta yahommara Yesu n'untthuka. Woopacera yaanrweehile wa Anasi, nvokohawe Kayifasi, nkhulupale o mayasataka o yoole mwakha ule. Vano, Kayifasi phahimenrye ayuta wiira phatari ukhwa ntthu mmoca nlattu wo'nethi. Vaavale Simoni Peturu ni mwiitthuci nkina yahonttharaca Yesu. Akhalaka ula mwiitthuci ula oocuweliya ni nkhulupale o mayasataka, ahokela wapuwani vale ni Yesu, nanso Peturu aahanle vate, wakhiviru ni nkhora. Akhumaka mwiitthuci nkina ule, aari oocuweliya ni nkhulupale o mayasataka, ahoturuwa ni ahomuulumana mwanthiyana aakhaliha nkhora ni ahonkusa Peturu n'unkelana. Vano, mwanthiyana o wankhora ule, ahonkoha Peturu eeraka: We khunakhala mwiitthuci awe nlopwan'ole? Ahaakhula eeraka: Akihimwe! Ananteko ni mayorontta yaari vaavale, yahoparihelaca mooro, nlattu wooririya, ni yaanootthaca. Peturu aari iriyari aya, ni uyo aanoottha. Vaavale nkhulupale o mayasataka aanankohakoha Yesu ihaali yeetthuci awe ni cosomiha cawe. Yesu ahaakhula eeraka: Mi kuulumacile wakwalyaa wa atthu othene; kihosomiha imaara cinci mmasinakokani ni wapuwani wo'nupa ittakattifu, onthukumanaya ayuta othene, ni khiiwo yuulumacilyaka yovithyaa. Unkikoherani commo? Waakoheke atthu yiiwile itthu yoolumacaka, kontha ayo anaacuwela yuulumacilyaka. Oolumacak'ono, mayorontta mmoca aari vaavale ahomwaatta Yesu ni ahomwiirela: Phi ciicammo cineeraa woomuulumana nkhulupale o mayasataka? Yesu ahaakhula eeraka: Nari kinoolumacile unyala, ukihimerye yuulumacilyaka, nanso nari kinoolumacile uratta, unkaattelani? Vaavale Anasi ahonveleeliha Yesu natthukiyene wa Kayifasi, nkhulupale o mayasataka. Vano Simoni Peturu, ootthaka mooro, ahokohiya wiira: We keera ciicammo mwiitthuci awe? Uyo ahoruna eeraka: Akihimwe! Vano nrumeyi a nkhulupale o mayasataka, nloko awe ntthu aathikiliye nnyaru ni Peturu, ahomwiirela: Akiwoonne we uluwani ni yooyo? Imaara imoca tho Peturu ahoruna. Ni yooyo ukati uyo, nthupi waheepa. Wahoolo ahokusiya Yesu wa Kayifasi ni ahorwaninya uhano. Waari wicisu ni ayo khayaakenle uhano nwe wiira ahiihele iharamu kontha yaaphavela unlya Paasikuwa. Vano Pilatu ahokhuma wiira oolumane ni aheera: Tthekileni ula nlopwan'ola? Ale yahomwaakhulaca yiiraka: Ula ahaari mayottheka, khanoowiihera. Nanlelo Pilatu aheerelaca: Munkuseke nyu ni munhukhumuku toko cineeraya malamulo enyu. Vano ayuta yahomwaakhula yiiraka: Hi khanilamuleliye umwiiva ntthu. Iyo yeeranenle wiira nitthariheleliye nuulumo na Yesu, nihimyacaka mananna caahalawe ukhwa. Pilatu ahokela tho mpwaro mo'hano, ahomwiihana Yesu ni ahonkoha eeraka: We uMwene a ayuta? Yesu ahaakhula eeraka: Ala makohero ala anookhuma we atthuna unooruminya nlattu wawaka mi? Pilatu ahonkoha tho eeraka: Mi kinookhala nyuta? Atthu aa ni akhulupale o mayasataka phikiwiihenre mi. We utthekileni? Yesu ahaakhula eeraka: Umwene aka khunakhala wo'ttuninya ila. Unari commo, arumeyi aka yaanakaakiha, wiira kihirwaninye wa ayuta, nanso vano umwene aka khunakhala wo va. Vano Pilatu ahomwiirela: Maanaya wiira we o mwene? Yesu ahaakhula eeraka: Phi we uneera mi mwene. Phimaana, mi kiyarenle yeeyo, ni nlattu wo yeeyo phiweenlyaka nttuniyani, wiira kithoonyere usaahiti weekhweli. Othene yoole ri eekhweli naakiiwelela. Pilatu ahonkoha eeraka: Ikhweli isiyani? Noolumilene commo, ahohokoleela wa ayuta ni aheerela: Mi khiiwo ikoosi inoonaka mwa ula. Uri nlemalelo enyu wutthukulelani ntthu mmoca nlattu wo Paasikuwa. Nnotthuna wiira kintthukule mwene a ayuta? Vaavale yahokhuwelaca tho othene yiiraka: Uyo mena, ninontthuna Parapasi! Nanso Parapasi aari nannyatha. Vano, Pilatu ahonkusa Yesu ni ahoruma wiira aafyulaciye. Anatoropa yahotthava ikhara yo miiwa, yahommwariha mmuru; ciicammo yahommwariha ihancu yooceremela. Vaavale yahomwaattamerya n'umwiirela: Salama, mwene a ayuta! Ni yahomwaatta ilatuma. Imaara ikina tho Pilatu ahokhuma ni aheerela: Mmooneke, kihoowiiherani, wiira ncuwele wiira akinoona ikosilyawe. Vano Yesu ahokhuma nawarihiye ikhara yo miiwa ni ihancu yooceremela. Pilatu aheerela: Nlopwana uyo ph'ula! Vano wamoonnyaya, akhulupale o mayasataka ni mayorontta, yahokhuwela yiiracaka: Unkhomele! Unkhomele! Pilatu aheera: Munkuseke nyenyuva mwasinene ni munkhomeleke, kontha mi akinoona ikosilyawe. Vaavale ayuta yahomwaakhula amwiirelaka: Hi nihaana nlamulo. Toko cinhimyaya nlamulo nno, uyo nolamuliya ukhwa, maana neeciirela mwana a Nluku. Vano Pilatu eewaka coolumaciya nnye, ahotepaca woova, ni akelaka tho mpwaro, ahonkoha Yesu eeraka: We o vayi? Nanso Yesu khaamwaakhunle. Vano Pilatu ahomwiirela: Khunkaakhula? Khuncuwela wiira mi kihaana ulamuli wo wuutaphula atthuna wukhomela wansalapani? Yesu ahaakhula eeraka: We khawakhalana ulamuli wokiriha itthu mi, nari uhivahiye wirimu. Phimaana, kiwiihile wa we, yooyo phirina itampi yuulupale. Ukhuma yoole ukati ule, Pilatu aaphavela mananna oontaphula Yesu, nanso ayuta yaankhuwela yiiraka: Wantaphulaka uyo, khunakhala mpwanawe Sesari! Othene yoole neepanka mwene, nokhala mwiinani awe Sesari! Vano wiiwa wawe Pilatu ala moolumo ala, ahonwiiha Yesu vate ni ahonkoma mpwaro nnooluminya milattu, nipuro nineehaninya ipuwa, ni nuulumo no'parayiku, Kapata. Naari nihuku nootthenkaciya Paasikuwa, iwora yoothana, ni aheerela ayuta: Mwene enyu uyo ph'ula. Nanso ayo yaanakhuwela yiiraka: Muntamihe va! Muntamihe va! Mwankhomele wansalapani! Pilatu aheerela: Mpaka kinaankhomela mwene enyu? Akhulupale o mayasataka yaheera: Khanirina mwene nkina, nari hiri Sesari paahi. Vano Pilatu ahaavaha wiira ankhomele. Vaavale ayo yahonkusa Yesu. Vano Yesu mwanene ahokusa nsalapa wanikhatani wawe ni ahorwaa nipuro nineehaninya Kolokota, maanaya wiira nipuro no'kohi ni nuulumo no'parayiku, wonwo waakhomeliyawe Yesu, wamoca na atthu eeli, uno n'uno, ni Yesu iriyari. Pilatu ahantikha nipawu ni aheesa waculu nsalapa. Yantikhiye yaari: Yesu o'Nasaree, Mwene a ayuta. Vano ayuta enci yahosoma yaantikhiye ile, maana nipuro naakhomeliyawe Yesu naari no waattamerya wasittatti, ni yaantikhiye ni iparayiku, ilatinu ni ikereku. Akhulupale o mayasataka a ayuta phamwiirelaya Pilatu: Uhantikhe Mwene a ayuta, nanso wiire: Uyo neeciirela, Ki Mwene a ayuta. Pilatu ahaakhula eeraka: Yantikhilyaka kihaantikha. Vano anatoropa anankhomenlene Yesu, yahokusaca coowara cawe ni yahokawaniha miphantte micese, wo khula natoropa mphantte mmoca, ni yahokusaca ihancu. Ihancu ile, yaari yoohittotthiya yothene, ukhuma nculu mpaka vathi. Vaavale yaheerelana: Nihaahule, nanso nipanke mwaavi wiira nimoone nohala ukusa, wiira citthariheleliye cowantikhiya cineera: Cihokawanihaciya coowara caka ni ihancu aka ihopankeliya mwaavi. Commo phipankilyaya anatoropa ayo. Vano wakhiviru waya nsalapa wa Yesu, yahaawo anumwane ni munnaya, ni Mariya amwaarawe Kolope, ni Mariya Mantalena. Yesu woonnyawe anumwane wamoca ni mwiitthuci oofentiya, aheera: Maama, mwaninyu ph'uyo. Vaavale ahomwiirela mwiitthuci ule: Anumwanaa ph'ayo. Ukhuma yoole ukati ule, mwiitthuci ule ahaakusa uwannyawe. Woona wawe Yesu wiira cothene cahomalela, wiira citthariheleliye cowantikhiya, aheera: Ukivola ntthona! Wahaawo vaavale mwaapu woocara nthiikila. Nahoruwennya ntthoce ni, nahohomeeriya muntathini, ahorweeheliya umalakuni wawe. Vano ukati waalawihilyawe nthiikila ule, aheera: Cihomalela! Ni ooromihaka muru ahohiya iroho. Ayuta yahonvekela Pilatu wiira capwesakaciye metto caya, ni cakurusaciye mirutthu nnye wiira nihiphiye nihuku no ntivela cinari wansalapani, maana naari nihuku nuulupale nootthenkaciya. Anatoropa yahorwaa ni yahopwesakaca metto ca ntthu oopacera ni ca nkina aakhomelaninyawe. Nanso waaphilyaya wa Yesu, maana yahomoona wiira hokhwa, khacaapwesiye metto cawe. Vaavale natoropa mmoca ahonhoma mpararini ni nivaka, ni yahokhuma maasi ni iphome. Ule oonne iyo ahohimyeeha, ni usaahiti awe uri weekhweli, ni ule naacuwela wiira nohimya ikhweli, wiira ni nyu nkupali. Iyo ikhumelenle wiira citthariheleliye cowantikhiya cineera: Hata nikhuva nawe nimoca khaninhala upwesiya. Imaara ikinaku cowantikhiya cinhimya: Ayo anaahala umoona ule yaanhomilyaya. Wahoolo, Yusufu o wArimateya, aari mwiitthuci a Yesu, unookhalaru wiira kheecuwaneha nlattu wo woova ayuta, ahonlepela Pilatu wiira antthunihere ukurusa nrutthu wa Yesu. Pilatu ahontthunihera. Vaavale, Yusufu o wArimateya ahorwaa ukurusa nrutthu wa Yesu. Ciicammo Nikotemu, yoole aamphwanyile Yesu uhiyu, ahorwaa, nakusile anamaroco talathini na cese (34) o miira ni elayi. Vano yahokusaca nrutthu wa Yesu ni yahowarihaca isantta n'uttikitthela makhura oonukhela, toko cilemalenlyaya ayuta wootthenkemaniha masikhanelo. Nipuro naakhomeliyawe Yesu, yahaawo iluwani, ni mommo yahaawo mahiye onaanano, yaari ahinaya usikhiya ntthu. Naari Nihuku Nootthenkaca a ayuta, ni nlattu wowiira mahiye yaari wakhiviru, Yesu ahosikhiya vaavale. Nihuku noopacera no'sumana, wicisuru ninlelo unaripenlene, Mariya Mantalena ahorwaa umahiye ni ahoona wiira nluku naakhuneeliye mahiye nne nahotamihinya. Vaavale, Simoni Peturu, ni mwiitthuci nkina aanfentawe Yesu ahontthawelela ni ahomwiirela: Apwiya ahokumihinya mmahiye mmo, ni khanincuwela weesiyaya. Vano ahokhuma Peturu ni mwiitthuci nkina ule ni yahorwaaca umahiye. Oyeeli yaantthimakaca, nanso mwiitthuci nkina uyo ahotthimakaca venci wonvikana Peturu ni phaapacenre uphiya umahiye. Waphilyawe umahiye nwe, khaakenle mmahiye mmo, nanso ahooroma ni ahoona isantta iyo. Vano Simoni Peturu, anttharaka mwiitthuci aahoonle ule, ahophiya ni ahokela mmahiye mmo. Ni ule ciicammo ahoona isantta iyo. Nleeso naari wiimuru wa Yesu khanaari ni isantta iyo, nanso naahinnye mphantte aya. Vano ahokela tho mwiitthuci nkina ule, aaphile woopacera umahiye nwe, ahoona ni ahokupali. Maana yaari ahinaya wiiweeha cowantikhiya cineera: Uyo aalamuliya wunwelela iriyari ya atthu ookhwa. Vaavale eetthuci ale yahoturuwaca. Nanso Mariya nanlelo aari wankhora wo mahiye vale, onlaka. Onlak'ono, ahooroma ni ahothurumela mmahiye mmwe, ni ahoona ancelo eeli anawanre cootteela, anonkomacile nipuro neesiyawe Yesu, mmoca wiimuru ni nkina wiimetto. Vano ayo yahaakoha yiiraka: Athiyana, nnonlelani? Ale yahaakhula yiiraka: Kontha ahookusiya Apwiya aka, ni akincuwela weesiyaya. Anoolumilene commo, yahorukunuwela uttuli ni yahomoona Yesu neemenle, nanso khayaancuwelenle wiira aari Yesu. Yesu ahaakoha eeraka: Athiyana, nnonlelani? Nnomwaavya pani? Vano ale yoonihaka toko phi nlopwana nanteko o'luwani ile, yahaakhula yiiraka: Muulupale, akhala wiira phi we waatamihile, ukihimerye weesilyaa, mi kinkowaakusa. Yesu ahomwiirela: Mariya! Vano ule anrukunuwelaka ahomwaakhula ni iparayiku eeraka: Raponi! Mwalimu! Vano Yesu ahomwiirela: Uhikivare, maana akinaaya uwela wa Apaapa. Nanso urwee wa asunnaka waahimyacere wiira: Kinrwaa wa Apaapa ni wa Athumwaninyu, wa Nluku aka ni wa Nluku inyu. Paahi, Mariya Mantalena ahokhuma ni ahorwaa waahimyacera eetthuci wiira: Kihoona Apwiya! Ni ahohimyaca citthu caaleeheriyawe. Nihuku noopacera no'sumana, waatthekuwilyaya ncuwa, cinatthennyene mikhora nipuro naathukumannyaya eetthuci nlattu wo woova ayuta, ahowa Yesu, ni aheemela iriyari aya ni aheerela: Nnema nikhale ni nyu! Wuulumaca wawe commo, ahaathoonyera matata awe ni iparari cawe. Vaavale eetthuci ale yahotteeliya woona waya Apwiya. Vano Yesu aheerela tho: Nnema nikhale ni nyu! Toko Apaapa cikirumilyaya, ni mi ciicammo kinawurumani. Noolumacilene commo, ahaawucelela ni aheerelaca: Mwaakhele Nnepa Nttakattifu. Mwaalevelelaka atthu itampi caya, anaaleveleliya, nanso mwahaaleveleleke, khaanleveleliya. Vano Tomee, mmoca weetthuci khumi n'eeli, eehaninya Titimu, khaari na ale ukati wawilyawe Yesu. Aheereliya n'eetthuci akina ale wiira: Nihoona Apwiya! Nanso uyo ahaakhula eeraka: Mi kaahooneke mmatatani mwaya makhwatta ookhomeliya waya kihelaka nikokho naka, ni kaahiheleke ntata naka mpararini mwaya, akinhala ukupali. Anavinrene mahuku naane, yahothukumana tho eetthuci awe, ni Tomee aari vaavale. Mikhora cinatthennyene, ahowa Yesu, aheemela iriyari aya ni aheerelaca: Nnema nikhale ni nyu. Wowaakuvyaca wene ahomwiirela Tomee: Uhele nikokho naa nno va ni woone matata aka ayo. Uwiihe ntata naa nno ni uvare iparari caka. Uhikhale oohikupali, nanso ukhale ookupali. Tomee ahomwaakhula eeraka: Apwiya aka ni Nluku aka! Yesu ahomwiirela: Kontha uhokoona, phinkupalyaa? Ahoreriya ale ahoonne nanso akupaliki. Khweli, Yesu hopanka mitikiniho cinci iriyari y'eetthuci awe, cihaantikhiye nliivuruni mu. Nanso nnya, cantikhiye wiira nkupali wiira Yesu phi Kristu, Mwanawe Nluku, ni wiira, mwakupaliki, nkhalane ukumi mwa ncina nawe. Cinavinrene nnyo, Yesu aheecoonihera tho w'eetthuci awe upharyaa yo'Tiperiyate. Ceenryawe wo wiicooneeha waari coo: Vaavale yaari wamoca Simoni neehaninya Peturu, Tomee, Titimu, Natanayeli, aari o'Kana yo'Kalileya, asaana a Sepeteu, n'eetthuci eeli akina. Simoni Peturu aheerela: Kinkoototha ihopa. Akina ale yahomwiirela: Hi ciicammo ninrwaa ni we. Yahokelaca nkalawani, ni yoole uhiyu ule khiiwo yaaphunryaya. Vano waasaya va, Yesu aari upharyaa, nanso, eetthuci ale khayancuwelenle wiira aari phi yooyo. Yesu ahaakoha eeraka: Asaanaka, nhaana va itthu iyolya? Yahomwaakhula yiiraka: Khanirina. Vano aheerela: Nvonyere ntthavi nno moono nlopwana wo'kalawa ni nnaaphwanya ihopa. Vano ale yahopanka ciicammo ni yahovariha ihopa cinci, mpaka khayoorya upurula ntthavi nno. Vaavale mwiitthuci oofentiya ni Yesu, ahomwiirela Peturu: Phi yaayo Apwiya! Vano Simoni Peturu, weewilyawe wiira yaari Apwiya, ahowara ikuwo cawe, maana aari ciico, ni ahotuphela mpahari. Vano eetthuci akina ale yaari nkalawani mmwe yahopurula ntthavi nne ni ihopa nnye, maana khayattalivanne ni ucenkweni, waari wookhalaka malinca tuswini (90). Waaphilyaya ucenkweni, yahoona makhala omooro ni waculu waya cinaaneeliye ihopa, ni ciicammo cahaawo mikatthe. Yesu aheerelaca: Mmwaanace ihopa civarihilenyu nnyo. Simoni Peturu ahokela nkalawani ni ahopurulela ntthavi nne ucenkweni, ninacanre ihopa cuulupale iminya wo hansini na ttharu (153), ni caahoocararu ihopa muntthavini mmwe, nne khanaahuwile. Yesu aheerelaca: Mmwaace, mwaalyace. Vaavale khaawo hata mwiitthuci mmoca aankohile eeraka: Tupani we? Kontha yaancuwela wiira yaari Apwiya. Vano Yesu ahaattamerya, ahokusa nkatthe ni ihopa, ni ahaavahaca. Ila yaari imaara yoneeraru yeethoonyihenryawe Yesu w'eetthuci awe, nonwelenlene mwa atthu ookhwa. Anamanlene ulyaca, Yesu ahonkoha Simoni Peturu eeraka: Simoni, mwana a Yohani, unaakifenta mi woovikana ala? Ule ahaakhula eeraka: Aye, Pwiya, nyu nnaacuwela wiira kinawufentani. Yesu ahomwiirela: Ulihe ikhontwaa caka. Ahonkoha tho imaara yonayeeli eeraka: Simoni, mwana a Yohani, we unaakifenta? Ule ahomwaakhula eeraka: Aye, Pwiya, nyu nnaacuwela wiira kinawufentani. Yesu ahomwiirela: Usunke ikhontwaa caka. Imaara yoneeraru, Yesu ahonkoha eeraka: Simoni, mwana a Yohani, we unaakifenta? Peturu ahocukula ukohiya wawe imaara yoneeraru weereliyawe: We unaakifenta? Ni ahomwaakhula eeraka: Pwiya, nyu nnaacuwela citthu cothene, ni nnaacuwela wiira mi kinawufentani. Yesu ahomwiirela: Ulihe ikhontwaa caka. Khweli khweli kinawuhimeryani wiira, ukati waaryaa mmirawo, weewariha umwanene ni weetta mapuro yaatthunaa, nanso ukati unkelaa wuuluvala, unkotaphula matata aa, akina ankowuwariha ni ankowukusa yurwanaka nipuro nihimphavelaa. Oolumacenre commo, wiira anthoonyere Peturu nookhwa aahalawe unttittimihera Nluku. Wahoolo noolumacilene commo, ahomwiirela tho: Ukitthare mi. Vano, Peturu ahorukunuwa ni ahoona wiira mwiitthuci oofentiya ni Yesu aanantthara, ule aamphitenrye wakhakaacani nihuku no nkatthe wa Apwiya n'umwiirela: Pwiya, namakhuce uyo tupani? Umoona wawe, Peturu ahonkoha Yesu eeraka: Vano ula? Yesu ahomwaakhula eeraka: Katthunaka wiira ula akhale nkumi mpaka mi uwa, yawaa isiyani? Vano we ukitthare mi. Vaavale iriyari ya asunna ale wahanyiheriya wiira ule mwiitthuci ule khaahala ukhwa. Yesu kheenre wiira ule mwiitthuci ule khaahala ukhwa, nanso eenre: Katthunaka wiira ule akhale nkumi mpaka mi uwa, yawaa isiyani? Ula phi mwiitthuci novahera usaahiti wo cennya citthu nnya caantikhilyawe. Ninaacuwela wiira usaahiti awe uyo weekhweli. Nanso cihaawo citthu cikhwawe cinci cipankilyawe Yesu. Caahiminye cothene nnyo imoca imoca, kinoona wiira wattuniyani wothene khayaakhala ikhato yo weesa cennyo iliivuru caahala wantikhiya nnyo. Yoowe Teyofilu, kihaantikha iliivuru yoopacera, kittonkaka citthu cothene cipacenryawe Yesu upanka ni wiitthuciha mpaka nihuku niwelihiyawe wirimu, naavahilene malamulo amitthenka yaathanlilyawe, mwa Nnepa Nttakattifu. Ukhwa wawe, ahonwelela ni aheethoonyihera wa amitthenka nari nkumi ni woonihera mithoonyero cinci coohivaanyihaninya. Ahaakhumelelaca mpaka mahuku arupayini (40) oolumacaka ihaali co'mwene wa Nluku. Vano aalyaanak'ono, ahaalamulela wiira: Nhikhumace uYerusalemu, nanso nwehererye nkhuluveliho wa Apaapa, toko wakiiwilenyu. Kontha, Yohani aapattisa ni maasi, nanso nyu nnohala upattisiya ni Nnepa Nttakattifu, woohittalivana ala mahuku ala. Vano, ale yaathukumanne yahonkoha, yiiraka: Pwiya, yoola ukati ula phinhalenyu uwusawusa umwene wo'Sirayeli? Vaavale ahaakhula eeraka: Khuwaacileni ucuwelaca ukati atthuna mahuku Apaapa yeesilyaya ni ulamuli aya. Nanso nnaahala waakhela ikuru wankelaya wuukhuruwelani nyu Nnepa Nttakattifu, ni nnohala ukhala asaahiti aka ukhuma uYerusalemu, mpaka uYuteya wothene n'uSamariya ni mpaka umalenlyaya ilapo. Vano wuuluma wawe nnya citthu nnya, Yesu ahowelihiya uculu, ni ammwehacak'ono, nihutte nimoca nahaattiyelela wamiithoni waya. Vano aweheehak'ono uculu, Yesu aanawela. Nananoru yahowaaca alopwana eeli anawaracile ikuwo cootteela, ni yaheerelaca: Alopwana akalileya, mweemelacenreni va mmwehacaka uculu? Yesu yooyo thamihiye wariyari winyu uyo, awelihiyaka wirimu, naahala uwa tho toko ciicammo cimoonnenyu arwaaka wirimu. Vaavale, yahoturuwelaca uYerusalemu, akhumacaka umwaakoni uneehaninya Olivera, uri wakhiviru n'uYerusalemu, mattalivelo aya yaari o malinca ilufu. Vano uphiyaca waya usittatti nwo yahorwaa mpaka nsana no'culu yaathukumanesa aya: Peturu, Yohani, Yakopu, Anteree, Filipe, Tomee, Partolomeu, Mateu, Yakopu mwana a Alfeu, Simoni o mphwinko wa aseloti, ni Yuta mwana a Yakopu. Othene ala yaakhala avekelaka, wamoca na athiyana, ni Mariya anumwane Yesu, na asunnawe. Yaayo mahuku ayo aheemela Peturu iriyari ya asunna nenno nipuro nno, yahothukumana wookhalaka iminya wo sirini (120) ni uyo aheera: Asunnaka, caalamuliya utthariheleliya cowantikhiya toko caahimilyaya Nnepa Nttakattifu wamalakuni wa Taviti, nlahanya wa Yuta, aahoolenle mphwinko waantthukile Yesu. Kontha ahaalikeleliya ni hi, ni aanapanka mphantte wo yeela iyuulupale ila. Uyo ahophwanya nthala wo'hisapu yo'khirini, ni amorelaka vathi, ahophulya iriyariru. Marupo awe othene yahomwareela vathi. Yeeyo itthu iyo yahocuwelaciya na atthu othene yaakhala uYerusalemu, mpaka waavahiyaya nthala nno ncina, ni nuulumo naya neehaninyaka Akelitama, maanaya wiira Nthala No'phome. Kontha ihantikhiya nliivuruni yo Macipo, wiira: Itthoko awe iyo khinhala ukhaliya, ni hikhale tho nohala ukhala, ni: Aheliye nkina uhooleli waarinawe uyo. Vano wanlamuliya wiira, alopwana yaale yeettanehu ukati wothene, Apwiya Yesu waaryaya ni hi, ikhumelo upattiso wa Yohani, mpaka nihuku nikhumilyawe Yesu wariyari wihu awelihiyaka wirimu, mmoca wo yaala akhale saahiti wamoca ni hi, oohimyaca wunwelela wawe. Vano yahothoonyiheriya eeli: Yusufu, eehaninyaka Parsapa, eehaninya tho Yustu, ni Matiya. Vaavale, ukati waavekelaya, yaheeraca coo: Nyu Apwiya, nnocuwela mirima ca atthu othene, nnithoonyere wo yaala eeli ala, ule nthanlilenyu, wiira attiye nipuro neeyuulupale yoomitthenka, yolwannyawe Yuta, arwaaka nipuro nawe. Wahoolo, yahopankaca mwaavi woovonyinya, ni iparakha iyo yahommorela Matiya. Uyo nathanliyene, ahotakaniheriya na amitthenka khumi na mmoca ale. Uphiya waya nihuku no Pentekoste, othene yaathukumanne nipuro nimoca nenno. Nananoru, yahowa yooruma, toko uwuka wo'phyoo yo'kuru yaakhuma wirimu, ni yahocara inupa yothene yonkomacilyaya. Vano yahoona malimi oolikana o mooro, oomwaryeela, nahommorela khula ntthu. Othene yahocariya ni Nnepa Nttakattifu ni yahopacera wuulumaca iluuka cikina, toko Nnepa waavahenryaya wiira yuulume. Vano uYerusalemu yaanakhalaca ayuta, atthu anattiini, yaakhuma ilapo cothene ciri vathi. Wahoolo wiiwannya waya yooruma ile, yahothukumana atthu enci, yaatikhinaca venci, kontha khula ntthu aanaweewa yuulumacaka ni nuulumo nawe. Vaavale othene wahooma mwaano ni yaanatikhinaca, yiiraka: Nkoonani! Othene anoolumaca ala khaanakhala akalileya? Vano nineewa cani, khula ntthu, ni nuulumo nihu niyaryannehu? Nihaawo va apartu, ameetto ni alamu, na ale ankhalaca uMesopotamiya, uYuteya, uKapatosiya, uPontu ni nttetthe wo wAsiya, uFirisiya, uPanfiliya, wIciipitu ni ale ankhala mittetthe co'Liipiya, wakhiviru n'uSirene, ni aletto ankhuma uRoma, ayuta na ale owaamini ittiini ya Yuta, akereta ni aarapu, othene neewaca ni moolumo ehu ahimyacaka citthu cuulupale ca Nluku! Othene yahotikhinaca n'usanka, ni yaankohanaca yiiraka: Itthu ila inhimyani? Nanso akina ayo yaanawaatarawa yiiraka: Anoohapalaciya ayo. Vano Peturu, aheemela wamoca na ale khumi na mmoca ale, ni ahoolumaca wowiirunya eerelaka: Alopwana o'Yuteya ni othene nnokhala uYerusalemu, ncuwele ila itthu ila. Nviriyane moolumo aka. Khawanakhala toko wanoonihenyu wiira ala ari oohapalaciya, ni ula ukati ula unari nanlelo wo wicisu. Nanso ila itthu inkhumelela ila ihiminye ni nnapiyu Yoweli eeraka: Nluku neera: Anaaphiya mahuku oomalihera, kinhalaka umwarusela Nnepa aka mwa atthu othene. Asaanenyu asilopwana na asithiyana anaahala ulalya nhupi aka, amirawo enyu anaahala wooniheriya citthu ca Nluku ni owuuluvala anaahala uloha ittora; mpaka ipottha caka conlopwana ni conthiyana, kinaahala umwarusela Nnepa aka yaayo mahuku ayo ni cinaahala ulalya. Kinaahala ukurusa mitikiniho uculu wirimu, ni mithoonyero ilapo yo vathi; iphome, mooro n'utthuwa mwiisi. Ncuwa ninaahala uthatuwa ipiphi, ni mweeri uthatuwa iphome, nihinaphiya nihuku nuulupale no waarya na Apwiya. Ni othene yaale anhala wiihana ncina na Apwiya anaahala woopwa. Alopwana o'Sirayeli, nviriyane ala moolumo ala: Yesu o'Nasaree, ri nlopwana owaamininya ni Nluku, aari wariyari winyu ni malakalaka, mitikiniho ni ikanyero. Cennyo Nluku cipankilyawe mwa yooyo iriyari inyu, toko cincuwelenyu mwasinene. Yooyo Yesu uyo vahereriyenyu woolakela ni ucuwelaca wa Nluku, nyu nhomwiiva munkhomelaka wansalapani ni matata a atthu oohiloka. Nanso Nluku homunweleliha, atthemaka uweryaa wo nookhwa, kontha khawoorannyaa utthukiya ni nookhwa. Maana Taviti amwaacaka yooyo, aheera: Wamiithoni waka mi kaanawoonesa Apwiya, kontha ari moono aka nlopwana, wiira mi kihikukuvanihaciye. Phimaana, nrima aka uhotteeliya, ni nlimi naka nihotthapa, ciicammo irutthu aka inaahala ukhala ni nkhuluvelo. Kontha khunhala ukihiya mmahiye, ni khunhala unhiya Nttakattifu aa onttaka. Uhokicuweliha iphiro cookumi, ni unaakicariha utteeliya kakhalaka wamiithoni waa. Asunnaka, kinawuhimeryani woohuuvithelani wiira, naankolo ehu Taviti ahokhwa ni uvithiya, ni mahiye aya ayo ahaawo wariyari wihu mpaka nihuku no'lelo. Vano naryene nnapiyu ni ahocuwela wiira Nluku ahonkhuluveliha wiira wahoolo ntthu mmoca o'cuulu awe naahala ukhala wahiceni wawe. Noonnene Taviti yeeyo itthu iyo, ahoolumaca ihaali yo wunwelela wa Kristu, wiira khahinnye veekha mmahiye ni irutthu awe yunttaka. Nluku homunweleliha yooyo Yesu uyo, ni hi othene niri asaahiti. Vano howelihiya, ri moono nlopwana wa Nluku, haakhela wa Athumwane Nnepa Nttakattifu waakhuluvelihiye, vano homwarusela, phi yooyo nnoonenyu ni nneewenyu. Kontha Taviti khawenle wirimu, nanso uyo naahimya eeraka: Apwiya aheerela Apwiya aka: Wunkome moono aka nlopwana, mpaka wanhalaka weesa eenani aa toko ntapita noonyakelela. Phimaana, woohaakaaka unethi wothene wo'Sirayeli ucuwele wiira, yoola Yesu nkhomenlenyu ula Nluku hompanka ukhala Apwiya ni Kristu. Vano ale wiiwaca waya nnya citthu nnya, cahaatthitta wanrimani waya ni yahonkohaca Peturu ni amitthenka akina ayo yiiraka: Asunna, niireke cani? Peturu ahaakhula eeraka: Nrukunuse nrima, ni khula ntthu wo nyu akhale oopattisiya mwa ncina na Yesu Kristu wiira nleveleliye itampi cinyu, ni mwaakhelihiye ivahiya yo Nnepa Nttakattifu. Kontha yookhuluvelihiya iri yawinyu, ya asaanenyu ayo ni yaale othene ari uttayi, maanaya wiira othene yaale Apwiya Nluku ihu anhalaya weehana. Ni moolumo makina menci, aanawaalopola aakhanyererihaka wiira: Mwiicoopole ikhapila yo'tampi ila. Vano, ale yaakupanli nuulumo nno yahopattisiya, ni nenno nihuku nno wahokhala wuncererannyaa atthu ilufu ttharu. Yaanaweettela miitthuciho ca amitthenka, yaanawaatanaca, yaammeelana nkatthe ni yaanvekela. Wo khula ntthu yahaawo ihisima. Cahaawo ikanyero cinci ni malakalaka yaakhumelela nhina mwa amitthenka. Othene yaaminni yaakhalaca wamoca ni cothene caaphwanyaya yaantakaniha. Yaanaatumihaca imatta caya ni mihakhu caya, phikawelanaka. Atthu othene yaakaweliya nliko yoole waaphavelawe khula ntthu. Khula nihuku yaathukumana wapuwani wo'nupa ittakattifu, yaanaamyaaniha nkatthe mmatthokoni ni yaanalya coolya caya woohi itwaana n'utteeliya nrima, anttittimihaka Nluku ni yaanapatthanana atthu othene. Commo Apwiya yaanawoncerera khula nihuku ale yoopwa. Peturu ni Yohani yaarwaca uswalini inupa ittakattifu, ukati woneeraru woococilo. Ahokusiya nlopwana mmoca aari owuntakyaa iyarelo, arwaaniyaka inupa ittakattifu, eesiya mahuku othene wankhora weehaninya Nkhora Woorera, wiira aalepele icimola ale yaakela. Ule woonaca wawe Peturu ni Yohani, akelacaka inupa ittakattifu, ahaalepelaca wiira anvahace icimola. Vano Peturu anweheehaka nari wamoca ni Yohani, aheera: Uniwehe! Ule ahaawehaca awehereryaka waakhelihiya itthu phi itthu. Nanso Peturu ahomwiirela: Akirina iparatha mena iwooru, nanso kinawuvaha ile irinaka: Mwa ncina na Yesu Kristu o'Nasaree, wunwe ni weette! Vano anvarelaka ntata no moono nlopwana, ahonwusa, ni woohipica caholoka metto cawe ni mareca awe. Vaavale nlopwan'ole ahotupha ni aheemela, ahopacera weetta ni ahaakelana wamoca wapuwani wo'nupa ittakattifu, eettaka, atuphaka ni anttottopelaka Nluku. Vano ahooninya na atthu othene eettaka ni anttottopelaka Nluku, ni ahocuweleliya wiira phi yooyo onkomesa wa Nkhora Woorera wo'nupa ittakattifu alepelacaka icimola. Atthu othene yahotikhinaca n'usanka venci mwa nlattu w'etthu yankhumelenle. Vano ule nanvarenle Peturu ni Yohani, atthu othene atikhinacaka yahotthawelela mpirothi nneehaninya mwa Salomoni. Vaavale Peturu woona wawe commo, aheerela atthu ale: Annasirayeli, nnotikhinacani ikhumelenle ila ni nnoniweheeherani toko wiira nimweettihile ula ntthu ula ni ikuru cihu atthuna unattiini ihu? Nluku a Aparahamu, a Isaki ni a Yakopi, Nluku o mayapaapehu, homunnuwiha karumeya awe Yesu, mmuulumilenyu makhuce munkhottaka wamiithoni wa Pilatu, ule nalakenlene untthukula. Nanso nyu nhonkhotta Nttakattifu ni Nasariya, mpaka nholepela utthukuliya namwiiva. Vano nyu nhomwiiva Mwanene ukumi, yoole Nluku munwelelihilyawe mwa atthu ookhwa, yooyo unkhalenlehu usaahiti. Ni waamini mwa ncina na Yesu, nenno ncina nno phinvonihile ula nlopwana nnomoonenyu ula ni muncuwenlenyu ula. Nroromelo ninwa mwa yooyo, phinvahile ukumi womaana, toko othene cinoonenyu. Vano, asunnaka, mi kihocuwela wiira nyu mpankacile ila itthu ila nlattu woohicuwela ni ciicammo asuulupale enyu. Nanso Nluku ni yaala mananna ala phittharihelenlyawe itthu yaahimilyawe khalayi wamalakuni wo minapiyu, wiira Kristu awe aalamuliya uhuva. Vano nrukunuse nrima, ni nturuwele wa Nluku, wiira itampi cinyu cifuttiye, wiira wo mphantte wa Apwiya uwe ukati woomumula, ni wiira anrume Kristu athanleliyenyu, ri Yesu. Yooyo wanlamuliya wiira akhale wirimu, mpaka uphiye ukati Nluku wanhalawe upanka citthu cothene conaanano, toko cuulumacilyawe mahuku menci avinre, wamalakuni wo minapiyu cawe cittakattifu. Maana Musa heera: Apwiya Nluku anaahala ummusa wariyari wa asunnawe nnapiyu mmoca oolikana toko mi. Mmwiiwe citthu cothene cinhalawe wuuhimeryani. Vano nohala uhimwiiwelela yooyo nnapiyu uyo, naahala woomoliya wariyari wa atthu. Weekhweli, minapiyu cothene cuulumacile, ukhuma Samuweli mpaka minapiyu cikina, cahohimyaca ala mahuku ala. Nyu mw'asaana o minapiyu ni nleehano nipankilyawe Nluku ni mayapaapehu, amwiirelaka Aparahamu: Muucuuluni waa, unethi wothene wo mwiilaponi ummorerihiya. Vano Nluku homunweleliha Karumeya awe, ni hooveleeliherani nyu woopacera, wiira ooreriheni, oorukunusakani mirima wiira khula ntthu ahiye coonanara cawe. Ukati woolumanaya Peturu ni Yohani atthu ale, phawaya mayasataka, nhooleli omayoorontta Inupa Ittakattifu ni masatusi. Ale yahonyonyaciya nlattu wa amitthenka, kontha yaanaasomiha atthu ni waahimerya wiira, mwa Yesu uhaawo wunwelela wa atthu ookhwa. Yahaavaraca ni watthukelaca nkalaposo mpaka wasilyaya kontha waheela. Nanso atthu enci yeewile nhupi ule yahokupali, mpaka uphiyera alopwana ilufu thanu. Usa waya, yahothukumana uYerusalemu, akhulupale, mahumu o'ttiini ni mayowantikha malamulo a Nluku wamoca ni Anasi nkhulupale o mayasataka, Kayifasi, Yohani, Alisantere ni othene yaari nrukulu na nkhulupale omayasataka. Aheehanihinya Peturu ni Yohani wariyari waya, ni ukohaciya yiireliyaka: Nnopanka nnya citthu nnya ni ikuru cawani atthuna mwa ncina nawani? Vano Peturu oocarene Nnepa Nttakattifu ahaakhula eeraka: Alamuli a atthu ni nyu mahumu, mwiiwe! Wakhala wiira ilelo ninaakohaciya nlattu woompankela itthu yoorera nretta, ni mananna ciinryawe woovonihinya, ncuwele nyu othene wamoca na atthu othene o'Sirayeli wiira, mwa ncina na Yesu Kristu, o'Nasaree, yooyo munkhomenlenyu, ni Nluku amunwelelihilyawe mwa atthu ookhwa, khweli mwa ncina nawe phivonihiyawe ula nlopwan'ola. Yooyo Yesu uyo phiri nluku nikhottiye ni nyu mayoteka, nenno pheesiye ukhala nowookolela nlootho. Khuuwo tho woopwa mwa nkina, kontha ilapo yo vathi khaniwo tho ncina nikina noovahiya na atthu ninlamuliya unoopola. Vano, woona waya maakhulelo a Peturu ni Yohani, acuwelaka wiira ari atthu oohisoma ni oohisilimu, yahotikhinaca ni yahooneneliya wiira yeetta ni Yesu. Umoonaca waya ntthu aavonihinye ule nari na ale, khayaarina tho nuulumo noovirikana. Ukumihaciya waya mpwaroni mmwe, yahovaanela ayaayoru, yiiraka: Naapankekeni ala alopwana ala? Kontha atthu othene ankhala uYerusalemu anaacuwela wiira yahopankaca nthoonyero woocuwannyaa ni khaninoorya ukhotta. Nanso wowiira naateelihe urumaneeha wa atthu othene, noopopihace wiira ahinhimyacere tho ntthu nenno ncina nno. Vano, yaheehanaca, ni yahaalamulelaca wiira ahuulumace ni ahisomihe mwa ncina na Yesu. Peturu ni Yohani yahaakhulaca yiiraka: Nweheehe ila itthu ila wari inari yomaana wamiithoni wa Nluku, uwiiwelelani nyu wompwaha Nluku. Kontha hi khaninoorya uhiya uttonka citthu coonnehu ni ciiwilehu. Wahoolo anoopopihaciyene venci, yahaahiyaca, kontha khayoona mananna o waattarusa mwa nlattu wo'nethi, kontha othene yaananttottopela Nluku mwa nlattu w'etthu yeeranele, kontha nlopwana aavonihinye wootikineeha ule ahaana woovikana myakha arupayini (40) ceyarelo. Utthukulaciya waya, yahaaphavelaca asunnaya ni yahaattonkelaca citthu cothene coolumacilyaya akhulupale o mayasataka ni mahumu. Vano ale wiiwa waya, yahowusaca ncu naya wo nkwaha mmoca anhimeryaka Nluku yiiraka: Apwiya, nyu phi nyu mpattusile irimu, itthaya, ipahari ni citthu cothene ciriwo. Nhoolumaca mwa Nnepa Nttakattifu, wamalakuni wa Taviti, apaapehu, karumeya enyu, mwiiraka: Nlattuni aviruwacaka amalaponi, na atthu yuupuwelaka citthu coohi itthu? Mamwene o mwiilaponi ahonwa, ni alamuli ahothukumana wiira yaanane Apwiya ni amwaanane mayotthapeliya aya. Kontha weekhweli, yahothukumana yeela iparasa ila Heroti ni Ponsiyu Pilatu, wamoca amalaponi ni atthu o'Sirayeli, wiira amwaanane Nttakattifu, nrumeyi inyu Yesu yoole ntthapenlenyu, wiira ampankace cothene cennyo, ntata ninyu ni utthuna winyu waalikelenlenyu wiira cikhumelele. Vano Apwiya, moone woopopihaca waya ni mwaavahe arumeyi inyu wiira ahimyace nuulumo ninyu woohoovelela. Mwaatalak'ono ntata ninyu wiira mwaavonihe aretta, mpanke mithoonyero ni malakalaka, mwa Ncina na nrumeyi enyu Yesu nttakattifu. Vano waavekelaya, nahottettemela nipuro naathukumannyaya nno. Atthu othene wahaacara Nnepa Nttakattifu ni yaanaahimyaca n'upisihiya nrima nuulumo na Nluku. Mphwinko wa atthu othene yaakupanli, yaarina moopuwelo ni nrima mmoca. Khula ntthu, khaawo eekhalihera itthu phi itthu iyo ukhala yawawe, nanso cothene caari ceemooca. Amitthenka ayo yaanavaha usaahiti wo wunwelela Apwiya Yesu ni ikuru cinci, ni iraati yuulupale yaari na ale othene. Wariyari waya khaariwo nanthwennya, maana ale yaarina imatta atthuna inupa caya, yatumihaka, yaanawiiha ncurukhu uyo, ni yaanawaasunkiha amitthenka. Vano phikaweliyaka khula ntthu toko caaphavelawe. Yusufu, yaanvahacilyaya amitthenka ncina na Parnapee, maanaya wiira mwana oopisiha nrima, nLevi ooyareela uSipere, ukhala wiira ahaana imatta awe, ahotumiha, vano ahowaana ncurukhu uyo ni ahosunkiha wamettoni wa amitthenka. Vano nlopwana mmoca ncina nawe Ananiya, na amwaarawe yeehaninya Safira, yahotumiha imatta aya. Nanso aheewanana na amwaarawe uvitha ncurukhu nkin'oyo, ni waahanle uyo yahorweeha usunkiha wa amitthenka. Vano Peturu ahonkoha eeraka: Ananiya, nlattuni unhiyaka Sotwani ucara wanrimani waa, mpaka we woothaca Nnepa Nttakattifu, ni wiivithelaka mphantte wo ncurukhu? Vano yeeyo khayaakhala yawaa? Ni inatumihiye, ncurukhu uyo khawaakhala wawaa? Iwuupuwelihile isiyani upankaka yeeyo itthu iyo? Khawathepile atthu, nanso Nluku. Vano Ananiya wiiwa wawe ala moolumo ala, ahowuluwa n'ukhwa. Wahaakela woova venci atthu othene yeewile ile yaakhumelenle ile. Yahonwaca amirawo n'ukhuneelaca nrutthu ule, yahokusaca n'urwaana uvitha. Cinavinrene iwora ttharu, yahokela amwaarawe, ahicuwelaka itthu yeeranele. Vano Peturu ahaakoha eeraka: Nkihimerye, ula phi nttenko utumihilenyu imatta iyo? Ale yahaakhula yiiraka: Phi yooyo. Vaavale Peturu aheerela: Nlattuni nleehanaka uttehatteha Nnepa wa Apwiya? Mooneke wankhora va, inyaa ca atthu yaarwanne umahiye awannyu, ciicammo ni nyu anaahala wuukusani. Yooyo ukati uyo, yahowuluwela wamettoni wa Peturu ni ukhwa. Ukelaca waya amirawo ale, yaaphwanyile anakhwile, yahaakusaca n'urwaa waavitha nipuro naavithiye awannyaya. Vano wahokela woova venci wakereca wothene ni atthu othene yeewile ihapari yeeranele ile. Vano ikanyero ni cootikineeha cinci caanapankyaa mmatatani mwa amitthenka wariyari wa atthu. Othene yaakupanli, yaholemalela uthukumana wamoca, mpirothi mwa Salomoni. Atthu akina ayo khayaatthuna waatakaneelana, nanso atthu ayo yaanttottopela citthu coorera. Vaavale, ukati wothene, mphwinko wa amwaamini, alopwana na athiyana, weera wuncereryanaka mwa Apwiya, mpaka yaanawaakusa aretta yaarwanaka mmaphironi yeesaka mmikorini ni mmarepani, wiira wanhalawe uvira Peturu, irunku awe yaakhuneele ni yaavonihe. Ciicammo yaanawaaca atthu enci o maparasa cowaattamanana uYerusalemu, yaawanaka aretta aya mpaka ni ale yoopopihiya ni minepa coonanara, ni othene yaanavonihinya. Nanso wunwa wawe nkhulupale o mayasataka na ale othene yaarinawe, maanaya wiira, nloko no masatusi, wahaakela urama, yahaatthuka amitthenka ni waarweha ikalaposo ya atthu othene. Nanso uhiyu, ncelo mmoca a Apwiya ahohula mikhora co'kalaposo nnyo, ahokumiheraca vate ni aheerelaca: Nrwaaceke ni mweethoonyihereke wapuwani wo'nupa ittakattifu, ni mwaahimyacere atthu ayo moolumo othene ookumi ala. Vano wiiwa waya ala moolumo ala, waaseelyaya wicisuru yahokela wapuwani wo'nupa ittakattifu ni yahopacera usomiha. Nanso uphiya wawe nkhulupale o mayasataka na ale yaarinawe, yaholattula mphwinko wa akhulupale ni mahumu othene o'Sirayeli, ni yaholamula urweeliya amitthenka ukalaposo. Nanso mayorontta warwacilyaya waaweha, khayaaphwanyacile nkalaposo mmo, ni uhokolyaca waya yahohimyaca yiiraka: Niphwanyile ikalaposo iyo yootthukiyene ni ikattiyatto caya, ni mayorontta aneemelacile mmikhorani mwaya, nanso uhula wihu khaninphwanyile ntthu. Vano weewilyawe nnya citthu nnya nhooleli o mayorontta o'nupa ittakattifu, ni akhulupale o mayasataka, yahotikhinaca yiiraka: Inhala ukhala isiyani yeeyo itthu iyo! Woohipica wene, ahowa ntthu ni ahoolumaca eeraka: Atthu yaarwannenyu ukalaposo ayo ari wapuwani wo'nupa ittakattifu yaasomihaka atthu. Vano arwaaka ni mayorontta, nhooleli uyo ahaawaana amitthenka woohinkhitto, kontha yaanawoovaca uvonyakaciya ni atthu. Yahaawaanaca ni waathoonyera umphwinkoni wa akhulupale. Vano nkhulupale o mayasataka ahaakohaca eeraka: Hi nihowaatelihani wiira nhisomihe tho ni nenno ncina nno, nanso vano, nhocariha nYerusalemu cineetthucihenyu ni nnophavela unootherya iphome awe yooyo nlopwan'oyo. Vano, Peturu na amitthenka akhwawe yahaakhula yiiraka: Ninlamuliya umwiiwelela Nluku, woovikana atthu. Nluku o mayapaapehu homunweleliha Yesu, yoole nyu mwiivilenyu, munthomyaka wansalapani. Yooyo, Nluku homweesa moono nlopwana, homunnuwiha anvahaka ukhala Nkhulupale ni Moopoli, wiira avahe uSirayeli urukunusiya mirima ni uleveleliya wo'tampi. Vano, hi n'asaahiti wo cennyo citthu nnyo mpaka ciicammo Nnepa Nttakattifu waavahilyawe Nluku ale anomwiiwelela. Vano, ale wiiwaca waya, yahoviruwaca ni yaaphavela weevakaca. Nanso ntthu mmoca o mphwinko wa akhulupale, nfarisi eehaninya Kamaliyeli, mwalimu o malamulo, oottittimihinya ni unethi wothene, aholamula ukumiheriya vate asilopwana ale ukati vakani. Vaavale aheera: Annasirayeli, mwiinemecere itthu inkelenyu waapanka ala alopwana ala. Kontha, ahinaphiya ala mahuku ala, ahokhumelela Tewutasi eehenle ukhala ittiitthu, ni wookhalaka atthu iminya cese ahaathukumaniha, nanso aheeviya, ni othene yaantthara yahomwaryaca ni khiiwo yaaphunryaya. Ukhwa wawe Tewutasi, mahuku o ntthitto, ahowa Yuta, nkalileya, ni ahaakusa atthu enci. N'uyo ciicammo aheeviya, ni atthu othene yaantthara yahomwaryaca. Phimaana, kinoohimeryani wiira: Nheerihe itthu ala alopwana ala, mwaahiyace. Kontha, wakhala wiira ala meetthuciho ala, atthuna ula nteko ula unkhuma wa atthu, unaakhwelakhwela. Nanso, wakhala wiira unkhuma wa Nluku, nyu khannohala woorya ukwanyula, wiira ni nyu nhikhale toko nnomwaanana Nluku. Vaavale yahonkupali yoole. Vano yaheehanaciya amitthenka ale ni yahaafyulaciya, alamuleliyaka wiira ahuulumace tho mwa ncina na Yesu, ni yahotthukulaciya. Ale yahokhumaca upwaroni anatteeliyene, nlattu wo wooninya waaphwanela uhuvihiya mwa ncina na Yesu. Mahuku othene, wapuwani wo'nupa ittakattifu ni mmatthokoni khayaahiyaca wiitthuciha n'unlalya Yesu Kristu. Yaayo mahuku ayo, wuncererannyaa waya eetthuci, wahaawo uttokuttaninya wa ayuta yoolumaca ikereku yattokuttaka ayuta yoolumaca iparayiku, kontha minankhwele caya caanaliyalesiya khula nihuku naakawaninya iyolya. Phimaana amitthenka khumi n'eeli ale, yahaathukumaniha eetthuci othene ni yaheerela: Khawanrera hi uhiya nuulumo na Nluku, wiira nivare nteko wo hutumu. Nanso, asunnaka, mwaathanle, wariyari winyu alopwana saapa oorera nrima, oocara Nnepa Nttakattifu n'ankhili, yaayo phinhalehu waavaha ula nteko ula. Nanso hi nteko ehu unhala ukhala woovekela ni wiitthuciha nuulumo na Nluku. Mawooni ale yahaacivela atthu othene, ni ahothanliya Siteva, nlopwana oocara nroromelo ni Nnepa Nttakattifu, Filipe, Porokoru, Nikanora, Timona, Parmenasi ni Nikolayu o wAntiyokiya, ookela ittiini ya ayuta. Ala yahothoonyiheriya wa amitthenka, ni ayo yaalompelelak'ono yahaathatela matata. Ni nuulumo na Nluku naanawunnuwa, ni eetthuci yaanawuncererannya venci uYerusalemu, ni mayasataka menci yaanakupali n'uroromela. Siteva, nari oocara nnema ni ikuru, aanapanka cootikineeha ni ikanyero cuulupale wariyari wa atthu. Yahonwa atthu yaari o nsinakoka yeehaninya ootaphuliya, ni yo'Sirene, ni ya atthu o'Alisantiriya, o'Silisiya ni wo wAsiya, ni yahopacera unyakulihana ni Siteva. Nanso khayoorya unvelaveliha ni moolumo, nlattu wo ankhili ni Nnepa waarinawe. Vano yahothuminya atthu, wiira yuulumace yiiraka: Nihomwiiwa Siteva oolumacaka makufuru onnyohola Musa ni Nluku. Vano wahonkuruma unethi ule, mahumu o'ttiini ni mayowantikha, ni yahontthukaca Siteva n'unrwaanaca upwaro wo mphwinko wa akhulupale. Wonwo yaheesiya mayomootheryaca yaamwiirela: Ula nlopwan'ola, khanhiya wuulumaca, anyoholaka nipuro nittakattifu nna, wamoca ni Nlamulo. Kontha nihomwiiwa eeraka: Yesu o'Nasaree, naahala ukwanyula nna nipuro nna, n'upittinkula ilema cinihiyenryawe Musa. Vano othene yonkomacile mpwaroni, anweheehaka Siteva, yahoona ikhove awe inari toko ya ncelo. Vano nkhulupale o mayasataka ahonkoha Siteva eeraka: Ciri ceekhweli cinootheriyaa nnyo? Siteva ahaakhula eeraka: Asunnaka ni mayapaapa, nkiiwe! Nluku o waarya ahonkhumelela Aparahamu, athumwanihu, nari uMesopotamiya, hinaya uthamela uHarani, ni ahomwiirela: Ukhume mwiilaponi mwaa, iriyari ya aloko aa, ni urwee ilapo inhalaka wuthoonyera. Vano, ule ahothama ilapo yo'Kasiti ni ahorwaa ukhala uHarani. Wahoolo, ukhwa waya athumwane, Nluku ahommwiiha ila ilapo inkhalenyu ila ilelo. Nluku khaammahile Aparahamu yoohiyeriya, hata ikhato yankani yo'lapo, nanso ahonkhuluveliha wiira wahoolo naahala ummaha ni nloko nawe, hata aanohikhalanaru mwana. Vano Nluku aheera: Ucuulu aa unkokhala aletto ilapo ihiri yawaya, unkelaya upankiya ipottha ni uhuvihiya myakha iminya cese. Nanso mi kinaahala uttarusa ilapo inhala wupankani ipottha iyo, ni wahoolo nnaahala ukhuma wonwo ni nnaahala ukilapela nenna nipuro nna. Vaavale ahonvaha Aparahamu nleehano no'cantto. Ni Aparahamu ahonnyara Isaki ni ahomuuliha icantto nihuku nonanaane neyarelo. Wahoolo Isaki ahonnyara Yakopi, ni uyo ahoyara minaankolo khumi na miili. Minaankolo cahonrama Yusufu, n'untumiha wIciipitu, nanso Nluku aari ni Yusufu. Ahomoopola mmahuvihoni mothene ni ahonvaha nnema ni ankhili wamiithoni wa Farawoo, mwene o wIciipitu, aamweesile ukhala nlamuli o yeele ilapo ile ni wapuwani wothene wa amwene. Vano yahovola itala wIciipitu wothene ni uKanaa, ni yeeyo, yahowaana uhuva venci, ni mayapaapehu khayoona iyolya. Nanso, Yakopi wiiwa wawe wiira wIciipitu yahaawo iyolya, ahaaruma mayapaapehu, imaara yoopacera. Ikwaha yonayeeli, Yusufu aheecuwaneeha wa asunnawe, ni aloko awe ale yahocuweliya ni Farawoo. Vano, Yusufu ahoruma wiira arweeliye Yakopi athumwane na aloko awe othene, yaari atthu sapini na thanu (75). Yakopi ahorwaa ilapo yo wIciipitu ni ahokhwela wonwo wamoca ni mayapaapehu. Vaavale, mirutthu caya nnyo cahorwaninya uSikeni n'uvithiya mmahiye yaathumilyawe Aparahamu mwa asaana a Hamori uSikeni. Vano waattamenryaya ukati wooviriha yaankhuluvelihilyawe Nluku Aparahamu, unethi wahonnuwa ni wuncererannyaa wIciipitu, mpaka waakhumelenlyawe tho mwene nkina, ahaancuwela Yusufu. Yoola mwene ula, ahaanyokhaca aloko ehu ni ahaatulumu mayathumwanihu, mpaka uhaawacawaca asaanaya ooyaryaa naanano, wiira ahikhale akumi. Yooyo ukati uyo, phayarelyawe Musa, aari oorera wamiithoni wa Nluku. Cahovira myeeri miraru aleliyaka wapuwani wa athumwane. Ukati wahinnyawe, mwana mwanthiyana a Farawoo ahonkusa ni ahonlelya toko mwanawe oonyara. Musa ahosomihinya ucuwelaca wothene wo wIciipitu ni ahokhalana ikuru mmoolumoni ni mmitekoni cawe. Ukati Waapiihenryawe myakha arupayini (40), ahoopuwela urwaa waathotola asunnawe annasirayeli. Vano waamoonnyawe nlopwana mmoca ahuvihiyaka woohi isariya, ahomwaakiha ni ahonlivyaanihera munnaciipitu uyo mpaka umwiiva. Musa ooniha wiira asunnawe ayo yaanacuwelela wiira Nluku nophavela woopola mwa uyo, nanso atthu ayo khayaacuwelenle itthu. Usa waya, ahaattamerya annasirayeli eeli yaattakanaka, ni aaphavela waataniha, eeraka: Alopwana, nyu nri amuciru, nnaattakelana isiyani? Nanso ule aamwaatta nkhwawe ule, ahonkakha Musa, eeraka: Tipani oopankile nlamuli ni hukhumu wariyari wihu? Umphavela ukiiva, toko cimwiivilyaa ncana munnaciipitu ule? Nlattu wo yaala moolumo ala, Musa ahotthawa n'urwaa ilapo yo'Mitiya waaryawe nletto. Wonwo waayanryawe asaana eeli. Uvira waya myakha arupayini (40) ahophwanyiya ni ncelo nari itakhwa yo mwaako Sinayi wanikukhuni noopharela. Vaavale woona wawe itthu ile, Musa ahotikhinaca. Vano aattameryaka wiira ooneehe, aheewa ncu na Apwiya niiraka: Mi Phi Mi Nluku o mayathumwana, Nluku a Aparahamu, a Isaki ni a Yakopi. Musa athukumelacaka nlattu wo woova, khoorya uweheeha. Vano Apwiya yahomwiirela: Urule ikwakwatta ciri nnyaani mwaa nnyo, kontha nipuro niryaa nna, niri nittakattifu. Kontha kihooneeha uhuva wo'nethi aka wIciipitu, kiheewa wiipulela waya nwo ni kihokhuruwa wiira koopole. Vano uwe woono, kimphavela wuuruma wIciipitu. Vano ula, phi yooyo Musa nkhottilyaya umwiiwelela amwiirelaka: Tipani oopankile nlamuli ni hukhumu? Yooyo, Nluku ahonruma ukhala nhooleli ni moopoli, akaviheriyaka ni ncelo aankhumelenle wanikukhuni noopharela. Yooyo ahaakumiha atthu ale, wo mitikiniho ni mithoonyero caapankilyawe ilapo yo wIciipitu, mpharyaa mookhwiila ni ntakhwani, ukati wo myakha arupayini (40). Ula, phi yooyo Musa aahimyacenre asaana a Sirayeli eeraka: Nluku naahala ummwaana nnapiyu wariyari wa asunninyu oolikana toko mii. Ciicammo, phi yoola Musa aari mumphwinkoni ntakhwani, ni ncelo aamuulumanne nari mwaako wo Sinayi nari wamoca ni mayapaapehu. Yoole aakhenle moolumo makumi wiira anivahe. Yoole, mayapaapehu yahaantthunnyaya umwiiwelela, nanso yahonhanyuriha, mpaka wanrimani waya yahoturuwelaca wIciipitu, amwiirelaka Aroni: Unipankele anluku oohala unihoolela. Maana Musa nikumihile ilapo yo wIciipitu uyo, khanincuwela itthu inkhumelenle. Yaayo mahuku ayo yahompankaca pontto o mwamope ni yahonvahaca isataka pontto ule ni yahotteeliya nlattu wo miteko caavanryaya ni matata aya. Nanso Nluku ahaarerya ittuli ni waahiya alapelaka itthoottwa co wirimu, toko cantikhiyaya iliivuru yo minapiyu yiiraka: We itthoko ya Sirayeli, yoole ukati uvinre wo myakha arupayini (40) ule, uhotoko ukiivela inama n'ukivaha isataka ntakhwani? Mena! Uhiya commo, nhothata ikhilompi ya Moloke, ni itthoottwa ya nluku inyu Refaa, anluku yaapankilenyu wiira mwaalapele. Phimaana kinawutamiherani uPapiloniya. Heema o'saahiti aari wariyari wo mayapaapehu ntakhwani, toko caalamunlyawe Nluku anhimyaceraka Musa wiira ampanke anlikanihaka nthinto woonnyawe. Mayapaapehu umwaakhela waya heema ule, yahonkusa ukati waarwaya ni Yosuwe uthawala ilapo ca amalaponi, cennyo coomonlyawe Nluku wariyari waya. Heema ule ahokhala wonwo mpaka ukati wa Taviti. Yooyo ahophwanya nnema wamiithoni wa Nluku ni ahonvekela wiira aphwanye nipuro nookhala Nluku a Yakopi. Nanso Salomoni phaantekenle inupa iyo. Nanso Nluku Ooculu khankhala inupa cootekiya ni matata a atthu. Toko cihimilyawe nnapiyu eeraka: Irimu phi ihice aka, ni itthaya phi ntthatto no'nyaa caka; hinnupani inhalenyu ukitekela, aneera Apwiya, atthuna unkokhala vayi nipuro naka noomumula? Khaanakhala matata aka apankile nnya citthu nnya cothene? Atthu oohanyuriha, ooturumaliha nrima ni ottiyamaru! Nyu ukati wothene nnaakhottela Nnepa Nttakattifu toko ciirihilyaya mayathumwaninyu ni nyu ciicammo nhopanka! Nnapiyuni hinlupatthilyaya mayathumwaninyu? Mpaka aheevakaca ale yaapacenre uhimyaca uwa wa Nasariya, yooyo nyu nkhanlenyu anamakhuce ni anamwiiva. Nyu mwaakhelenle Nlamulo mmatatani mwa ancelo, nanso khantthunne wiiwelela. Vano ale wiiwa waya itthu ile, yahorusiya wanrimani waya ni yaanancekesera miino ule. Nanso Siteva, nacanre Nnepa Nttakattifu, ahoweheeha wirimu ni ahoona waarya wa Nluku ni Yesu, aari moono nlopwana wa Nluku, ni aheera: Nkoonani, irimu ihohulya ni Mwanawe Pinatamu eemenle, moono nlopwana wa Nluku. Nanso ale yahokhuwaca wowiirunya, n'uttiyelela uwaru, ni othene weemara imoca yahontuphelaca. Vaavale yahonkumihaca wasittatti vale, n'unvonyakaca. Ni asaahiti ale yahohiyaca ikuwo caya nnyaani mwa mmirawo mmoca eehaninya Saulu. Vano waanvonyakacaya ni maluku, Siteva aholompa eeraka: Pwiya Yesu, mwaakhelele iroho aka! Paahi, akhoromaka, ahokhuwela venci eeraka: Pwiya, nhaahukhumule mwa nlattu wo yeela itampi ila! Wuulumaca wawe commo, ahorupa. Ciicammo Saulu ahorumeleliha wiiviya wa Siteva. Nenno nihuku nno, yahopacera ulupatthiya venci ikereca yo'Yerusalemu. Vano othene, waahiya amitthenka, yahomwaryeela mmittettheni co'Yuteya n'uSamariya. Vano alopwana akina eemaani yahonsikha Siteva ni yahomunlela venci. Nanso Saulu aankwanyulaca ikereca, akelaka khula inupa, ni aanawaakhupa alopwana na athiyana phaatthukelaka nkalaposo. Toko commo, ale yaamwarusiye yaanalalya nhupi woorera wa Apwiya mapuro othene yaaviraya. Vano Filipe ahorwaa iparasa yo'Samariya, ni aanlalyera ihaali ya Kristu. Atthu othene yaanaaviriyana ratta citthu caahimyawe Filipe, yiiwelelaka ni woona mitikiniho caapankawe. Kontha minepa coonanara caanawaakhuma anamacini enci, cikhuwelaka venci, ni atthu enci owuntakyaa ni ale oottumpela yahovonihinya. Vano atthu ale othene yahotteeliya venci mparasa mmwe. Ahaawo nlopwana mmoca eehaninya Simoni, aapankaca inyanka, aatikinihacaka atthu o'Samariya, eehelelaka ukhala ntthu muulupale. Atthu othene, ukhuma asinkani, mpaka yaarina iyuulupale, yaanaanviriyana yiiraka: Ula ntthu ula ri ikuru ca Nluku, neehaninya, ikuru cuulupale. Atthu enci yaanantthara, maana aapacenre khalayi waasintta ni inyanka cawe nnyo. Vano, Filipe waalalyawe nhupi woorera woomwene wa Nluku ni wo ncina na Yesu Kristu, yahonkupali ni yahopattisiya alopwana na athiyana. Mpaka Simoni ahokupali n'upattisiya, ni aanantthara Filipe woohinhiyahiya, ni noominye mwaano, aanaweheeha mithoonyero ni malakalaka yaapankiya. Vano amitthenka yaari uYerusalemu yaheewa wiira uSamariya nihaakheleliya nuulumo na Nluku, yahaaveleeliha Peturu ni Yohani. Waphilyaya, yahaavekelela wiira atthu ale yaakhele Nnepa Nttakattifu. Maana uyo, waari uhinankhuruwela hata ntthu mmoca mwa ale. Yaapattisiye paahi, mwa ncina na Apwiya Yesu. Vano Peturu ni Yohani yahaathatela matata ni ale yahaakhelaca Nnepa Nttakattifu. Nanso woonnyawe Simoni wiira, mwa nlattu woothatela matata amitthenka, phimphwanyinyaya Nnepa Nttakattifu, ahaavaha ncurukhu, eerelaka: Nkivahe ni mi cennya ikuru nnya, wiira khula ntthu nohalaka unthatela matata, aakhele Nnepa Nttakattifu. Nanso Peturu ahomwaakhula eeraka: We ni ncurukhu aa uyo nrimelace, unooniha wiira ivahiya ya Nluku imphwanyinya ni ncurukhu? We khurina mphantte ni khunoophwanela ula nteko ula, kontha nrima aa khuri ratta wamiithoni wa Nluku. Urukunuse nrima ni uhiye yoonanara impankaa iyo, waavekele Apwiya, yatthunaka anawulevelela inoopuwelaa wanrimani waa. Kontha kinoona wiira we hoocara yamwe owaawa, ni itampi aa ihootthukaca. Nanso Simoni ahaakhula eeraka: Nkivekelele wa Apwiya, wiira cihikikhumelele cothene cinhimyenyu. Vano anavahilene usaahiti ni ulalya nuulumo na Apwiya, yahoturuwelaca uYerusalemu ni yaanalalya nhupi woorera mmittettheni mothene mwa asamariya. Vaavale, ncelo mmoca a Apwiya ahomwiirela Filipe: Wunwe ni urwee mphantte woohitto, uri iphiro yo wuuthakoni inkhuma uYerusalemu irwaaka uKasa. Ule ahonwa ni ahorwaa. Ahonkumanana nlopwana mmoca o'Tiyopiya, aari nanhuninya ni aari nrumeyi muulupale, aawehaweha n'usunka mihakhu cothene ca Kanttasi, Apwiyamwene o'Tiyopiya. Aarweele ulompa uYerusalemu. Vano waahokolyawe, nonkomilene nkaaroni mwawe, eera asomaka wowiiwannya, iliivuru ya nnapiyu Isaya. Vano Nnepa wahomwiirela Filipe: Waattamerye ile ikaaro ile ni utthukane ikwaha. Filipe ahotthawelela wonwo, ni ahomwiiwa asomaka iliivuru ya nnapiyu Isaya ni ahonkoha eeraka: We unawiiwaka insomaa iyo? Nanso ule ahaakhula eeraka: Kaahala wiiweeha cani woohikhala ntthu ookihoolela? Vano ahomwiihana wiira awele Filipe nkaaroni ni amunkomane. Vano cowantikhiya caariwo, nipuro naasomawe nno, caari phi nnya: Hokusiya toko ikhontwaa irwaaninyaka wa namwiiva, ni aari oomaala toko mwakhontwaa nari ni ntthu naacula, ciicammo ule khatthukunle malaku awe. Waahuvihaciyawe ahothuwiya isariya. Tipani nohala woorya uttonka ucuulu awe? Maana uhokumihinya ukumi awe mwiilaponi mu. Vano nanhuninya ule ahomwiirela Filipe: Kinawuvekela, ukihimerye: Nnapiyu ula nomwaaca pani? Neettonka mwanene, atthuna nomwaaca nkina? Vano Filipe atthukulaka malaku awe, ni apaceraka usoma cowantikhiya nna nipuro nna, ahonlalyeera Yesu. Wahoolo yeettacak'ono ni iphiro, yahophiyaca nipuro no maasi, nanhuninya ahoolumaca eeraka: Maasi ayo ph'ala. Inhiiha isiyani wiira kipattisiye? Filipe aheera: Unawuuphwanela, wakupaliki ni nrima aa wothene. Ule ahaakhula eeraka: Kinaakupali wiira Yesu Kristu ri Mwanawe Nluku. Vano aheemesiha ikaaro ile, ni oyeeli yahokelaca mmaasini mmwe, ni Filipe ahompattisa. Vano waakhumacaya mmaasini mmwe, Nnepa wa Apwiya wahonkusa Filipe, mpaka nanhuninya ule khaamoonne tho, ni ule ahopwaherera ikwaha awe iyo nari ootteliyene nrima. Vaavale Filipe aaphwanyannya ilapo yo wAsoto, ni apwahereraka aanvira alalyaka nuulumo na Apwiya mmaparasa mothene mpaka uphiya uSesareya. Vano Saulu waatepawe woopopihera weeva eetthuci a Apwiya, ahorwaa wa nkhulupale o mayasataka, ni ahovekela iwarakha, yo weettana mmasinakoka o'Tamasiku, wiira akela aaphwanyaka wonwo atthu anari Iphiro ya Apwiya, aatthukeke ni waarwaana uYerusalemu, hata akhale alopwana atthuna athiyana. Vano eettaka ni iparapara, naattamenrye uTamasiku, wowaakuvyaca wene, wahomwareela waarya waakhuma wirimu, ni wahomwaleela nipuro naaryawe nne. Vano ule ahowuluwela vathi ni aheewa ncu naamwiirela: Saulu, Saulu, unkilupatthelani? Saulu ahonkoha: Tupani we, Pwiya? Uyo ahaakhula: Phi mi Yesu, unonlupatthaa. Nanso wunwe ni ukele nsittatti mmo, unaahala uhimeriya itthu yoohala upanka. Vano asikhunanawe ale, yaheemelaca ni woohuulumaca. Yaanawiiwa ncu nno, nanso khaawo yaamoonaya. Vaavale Saulu ahonwa vathi vale. Vano waapattakunlyawe miitho khiiwo yoonawe. Avareliyaka ntata, ahokusiya mpaka uTamasiku. Ahokhala mahuku mararu woohoona, ni yaayo mahuku ayo khaawunrye ni khaalilye itthu. Vano uTamasiku ahaawo mwiitthuci mmoca eehaninya Ananiya. Ahohimeriya na Apwiya munttorani, yiiraka: Ananiya. Ni ule ahaakhula eeraka: Phi mi va, Pwiya! Vaavale Apwiya yahomwiirela: Wunwe, ni urwee iphiro ineehaninya Yowookwa, waphiye inupa ya Yuta ni wamwaavyavye Saulu o'Tarsu, kontha neera aswaliki. Nnyoonini, ahomoona akelaka nlopwana mmoca, neehaninya Ananiya, ni honthatela matata wiira ahokoleele woona. Nanso Ananiya ahaakhula eeraka: Pwiya, atthu enci kinaweewesa mwaha wa yooyo nlopwana uyo, khacimala citthu coonanara cinaapankawe attakattifu inyu uYerusalemu. Uyo wile uno ni iwarakha ivahiyawe na akhulupale o mayasataka wiira aatthuke othene anromola ncina ninyu. Nanso Apwiya yahomwiirela: Urwee, kontha mi kihonthanla ula nlopwan'ola wiira akuse ncina naka arwaane iriyari ya amalaponi ni wo mamwene, ni ciicammo wa asaana o'Sirayeli. Kontha mi kinaahala unthoonyera mananna anhalawe uhuva nlattu wo ncina naka. Wahoolo Ananiya ahorwaa. Vano ukela wawe mpaani mmwe, ahonthatela matata, amwiirelaka: Munnaka Saulu, Apwiya Yesu, yukhumelenle ni iphiro waawaa uno, ahokiruma wiira uturuwele woona ni wuucare Nnepa Nttakattifu. Wowaakuvyaca wene cahomora mmiithoni mwawe citthu cookhala toko makahapapa, ni ahoturuwela woona. Wahoolo ahonwa ni ahopattisiya. Ni ulya wawe, yahonlipa makhuva ni ahokhala uTamasiku mahuku vakani nari wamoca ni eetthuci ale. Woohipica, Saulu ahopacera unlalya Yesu mmasinakokani, arumelelihaka wiira uyo mwana a Nluku. Vano othene yaamwiiwa yaanatikhinaca yiiraka: Khanakhala ula phi yoole aamalamaliha uYerusalemu atthu anlapela nenna ncina nna? Ni uno khaweenle waavara ni waatthuka wiira aarweehe wa akhulupale o mayasataka? Nanso Saulu aanatepa wiikurumica ulalya, aavirikanihaka ankhili ayuta yaakhala uTamasiku, athoonyiheraka wiira Yesu phiri Kristu. Uvira waya mahuku menci, ayuta yahovaanela ayaayoru umwiiva. Nanso itthu yaaleehannyaya aheewa Saulu. Uhiyu n'uthana yaanankhalelela mmikhorani wiira amwiive. Nanso eetthuci awe yahonkusa uhiyu ntthuttuni, ni yahonkuruselaca ni iluwani. Uphiya wawe uYerusalemu, ahotteha utakaneela n'eetthuci, nanso othene yaanamoova ni khayaakupali wiira uyo khweli hokhala mwiitthuci. Nanso Parnapee, ahonkusa ni ahonrweha wa amitthenka ni ahaattonkela ceenryawe wowoonanana Apwiya ni iphiro, ni ceenryaya woomuulumacera, ni mananna ceenryawe wowuulumaca n'ulipa irima mwa ncina na Yesu uTamasiku. Ahaakhalanaca wamoca uYerusalemu, eettanaka mapuro othene, oolumacaka n'ulipa irima mwa ncina na Apwiya. Aanawuulumaca ni waanyakulihanana ayuta yoolumaca ikereku, nanso ale yaaphavela umwiiva. Vano yeeyo itthu iyo, wiiwaca waya amwaamini, yahonkusaca mpaka uSesareya ni wonwo yahonveleeliha uTarsu. Vano ikereca cothene, ukhuma uYuteya, uKalileya mpaka uSamariya, cahokhala co'salama, caanalipihereriya, cuncererannyaka, ceettaka ni waahisima Apwiya n'upisihiya nrima ni Nnepa Nttakattifu. Vano Peturu aviraka miphantte cothene, ciicammo ahokhuruwela wa attakattifu yaakhalaca uLita. Wonwo ahomphwanya nlopwana mmoca, eehaninya Inenyasi, nari wankorini wookhalaka myakha naane, kontha aari owuntakyaa. Peturu ahomwiirela: Inenyasi, Yesu Kristu nawuvoniha! Wunwe ni utthenkemanihe nkori aa. Ule wowaakuvyaca wene ahonwa. Vaavale yahomoonaca atthu othene yaakhala uLita ni uSarona, mpaka na ale yahaakupali Apwiya. Vano uYopa ahaawo mwiitthuci mmoca nthiyana eehaninya Tapita, nna ncina nna nataphuleliyaka, maanaya wiira Torka. Aanvara miteko coorera ni aari ntthu oovaha. Yaayo mahuku ayo, ahowerennya ni ahokhwa. Vano narapihiyene, ahaataleliya wansana nooculu. Ukhala wiira uLita waari wakhiviru n'uYopa, vano weewilyaya eetthuci wiira Peturu aari wonwo, yahaarumaca alopwana eeli urwaa unlepela yiiraka: Unaakuvele woohipica. Peturu ahotthuna ni ahaatthukana ikwaha. Uphiya wawe, ahoveleeliya nsana no'culu. Minankhwele cothene cahonrukurerya, cunlaka ni cinthoonyiheraka ikuwo caapankawe Torka ukati waaryawe ni yaayo. Nanso Peturu ahaakumiha atthu othene, ahokhoroma ni ahovekela. Vano arukunuwelaka nrutthu aheera: Tapita, wunwe! Ule ahopattakula miitho ni wamoonyawe Peturu ahonkoma. Vano uyo ahommara ntata ni ahonwusa. Wahoolo aheehana attakattifu ni minankhwele. Ahaathoonyihera nari nkumi. Vano yeeyo yaheewannyaa uYopa wothene, ni atthu enci yahaakupali Apwiya. Vaavale Peturu ahokhala uYopa mahuku menci, uwannyawe mayottuttha marapala, eehaninya Simoni. Ahaawo nlopwana mmoca aakhala uSesareya, eehaninya Koroneliyu, aari nhooleli a anatoropa, weehaninya nkupitti wo wItaliya. Aari nattiini oomoova Nluku ni ntthoko nawe nothene. Aanawaavaha atthu icimola cinci ni aananvekela Nluku woohihiyerera. Nihuku nimoca, wookhalaka ukati woneeraru woococilo, nlopwan'ola ahomoona ratta nnyoonini ncelo mmoca a Nluku namwaattamenrye amwiirelaka: Koroneliyu! Ule ahonweheeha ni ahomoova venci, ahonkoha eeraka: Isiyani, Pwiya? Vano ncelo ule ahomwiirela: Mavekelo aa ni icimola caa cihowela ni ciri coohiliyaliya ni Nluku. Vano, waarume alopwana uYopa wiira eehaninye Simoni eehaneliyaka tho ncina na Peturu. Yooyo makile wa Simoni mayottuttha marapala, ni inupa awe iri wakhiviru ni ipahari. Vaavale athamakaru ncelo aamuulumana ule, pheehanawe ananteko awe eeli ni natoropa mmoca nattiini, aari wa yaale yaanvarela nteko. Vano ahaattonkacera cothene ni ahaarumaca uYopa. Waasilyaya nihuku nikhwawe, yeettaka ni iphiro, ni anaattamenrye usittatti, wookhalaka iwora yoothana, Peturu ahowela wataratoni wiira aswali. Yahonvola itala, aanaphavela ulya, nanso ukati waapyaceriyawe, yahomphwanya iwiriphi. Vano ahoona irimu inahulyeele ni iwaaka itthu yookhala toko ikuwo yuulupale inatthukiye malootho oomacese ikuruseliyaka vathi. Cahaawo inama cothene co metto micese, cowiipurula co vathi ni inuni co wirimu. Ni aheewa ncu nimwiirelaka: Wunwe Peturu! Wiive ni ukhure. Nanso Peturu ahokhotta eeraka: Mena vakani, Pwiya! Kontha akinapaca ukhura itthu yo'haramu ni yo mwiikho. Imaara yonayeeli nahowa tho ncu nimwiirelaka: Ile ipankilyawe Nluku ukhala yo'halali, uhiihane iharamu. Yeeyo itthu iyo yaheerannyaa imaara ttharu, ni wowaakuvyaca wene ikuwo ile yahoturuseliya wirimu. Vano Peturu oopuwelaka n'usanka maanaya iyooni ile, wowaakuvyaca wene, yaale asilopwana yaaruminye ni Koroneliyu ale yahowaaca akohakohaka inupa ya Simoni ni yaheemelaca wakhiviru nkhora. Vaavale yaanawiihana n'ukohakoha yiiraka: Vaava homaka nlopwana neehaninya Simoni, aarina tho ncina na Peturu? Oopuwelaka Peturu mwaha wo'yooni yaamphwanyile, vano Nnepa wahomwiirela: Ahowaaca alopwana araru anawuphavela. Wunwe, ukhuruwe ni waatthukane ikwaha woohaakanyaca itthu, kontha phi mi kaarumile. Vano Peturu ahokhuruwa wiira oonanane alopwana ale, ni aheera: Nhokiphwanyaca. Phi mi nnokiphavelenyu. Mwaweela isiyani? Ale yahaakhulaca yiiraka: Nhooleli a anatoropa neehaninya Koroneliyu, nlopwana o'sariya ni oomoova Nluku ni rina usaahiti womaana ilapo yothene yo'Yuteya, holakiheraciya ni ncelo nttakattifu wiira awiihane uwannyawe ni eewe moolumo aa. Vaavale Peturu ahaakharipulelaca mpaani ni ahaavaha mapuro oomaka. Waasilyaya nihuku nikhwawe, ahonwa ni ahaatthukana ikwaha. Ciicammo asunna akina yaakhala uYopa yahonrwaana. Usa waya ahophiya uSesareya. Koroneliyu aanawaawehererya naathukumanne na amuci awe ni asimpwana awe aakhuluvelawe. Vaavale Peturu waaphilyawe, ahaakheleliya ni Koroneliyu, ni ule ahonkhoromela mmettoni mwawe n'unlapela. Nanso Peturu ahommusa eeraka: Wunwe, ni mi ciicammo kipinatamu. Amuulumanak'ono ahokela ni ahaaphwanya atthu enci anathukumanne mwemmwe, ni aheerela: Nyu nnaacuwela wiira unawaateelihiya nyuta untakaneelana atthuna umwaattamanana ntthu o'khapila ikina. Nanso Nluku hokithoonyera wiira uhimwiirele hata ntthu mmoca nharamu. Phimaana wiihaninya waka kiwaaka woohikhotta. Nanso kinawukohani wiira mwaakiihanelani? Vano Koroneliyu ahomwaakhula eeraka: Ilelo anaaphiyera mahuku macese, kiswaliki uwanyaka mpaka yoola ukati ula, umpiheraya woneeraru yocoocilo. Wowaakuvyaca wene ahowa waaryaka mi nlopwana mmoca oowara ikuwo co wooneela ni aheera: Koroneliyu, mavekelo aa ayo aheewiya, ni coovaha caa cihophiya ni khacinliyaliya ni Nluku. Vano unrume ntthu uYopa wiira amwiihane Simoni neehaninyaka Peturu; makile inupa ya Simoni namattuttha marapala, ri wakhiviru ni ipahari. Phimaana, woohipica, kihoruma wiihaninya we, ni uhopanka ratta wawilyaa va. Vano, hi othene niri va, wamiithoni wa Nluku, niri tayari wiira niiwe citthu cothene cilamuleliyaa ni mphantte wa Apwiya. Vaavale, Peturu ahoolumaca eeraka: Kinaakupali weekhweli wiira Nluku kharina wahawulaniha atthu. Nanso, wo khula ilapo, yoole nomoova ni nopanka co'sariya nawaamininya. Nuulumo naavelelihenryawe Nluku asaana o'Sirayeli, naahimeryaka nhupi woorera wo'salama mwa Yesu Kristu: Uyo phiri Apwiya a atthu othene. Nyu nnaacuwela nuulumo nihimyaciye uYuteya wothene, nipaceraka uKalileya, unavinrene upattiso waalalyawe Yohani. Mananna Nluku cintthapenlyawe Yesu o'Nasaree ni ikuru ni Nnepa Nttakattifu. Yoole eettile miphantte cothene, apankaka yoorera ni aavonihaka othene yaahuvihiya ni sotwani, maana Nluku aari ni yooyo. Vano phi hi asaahiti o citthu cothene cipankilyawe mwiilaponi yo'Yuteya ni uYerusalemu. Yooyo aamwiivilyaya mpaka unthomya wansalapani, Nluku homunweleliha nihuku noneeraru ni apankenle wiira ooninye, woohikhala na atthu othene, nanso na asaahiti yaathanliye woopacera ni Nluku, maanaya wiira phi hi ninlyanne n'ummuryana wamoca, nonwelenlene mwa atthu ookhwa. Uyo honiruma waalaleerya ni waattonkeleeha atthu othene wiira yooyo phithanliye ni Nluku ukhala hukhumu a atthu akumi ni ale ookhwa. Mwa yooyo, minapiyu cothene cinanvahera usaahiti ciiraka: Mwa ncina nawe, othene yaale anonkupali anaahala uleveleliya itampi caya. Peturu oolumacak'ono nnya citthu nnya phaamorelaya Nnepa Nttakattifu atthu othene yeewa nuulumo nno. Amwaamini ayuta yaawile ni Peturu, yahotikhinaca nlattu wo waamorela amalaponi ivahiya yo Nnepa Nttakattifu. Kontha yaanaweewa yuulumacaka iluuka cootikineeha, ni amunnuwihaka Nluku. Phimaana Peturu ahokoha eeraka: Nawoorya ntthu waathuwa maasi wiira ahipattisiye? Ala ari toko hi naakhenle Nnepa Nttakattifu! Vaavale aholamula wiira apattisiye mwa ncina na Yesu Kristu. Paahi, ale yahonlepela wiira aakhalane mahuku vakani. Yooyo ukati uyo, amitthenka wamoca na asunna yaari uYuteya yaheewaca wiira: Ciicammo amalaponi ahaakhela nuulumo na Nluku. Vano warwelyawe Peturu uYerusalemu, ahonyakulihanana mphwinko wa anacantto yiiraka: Uhokela mmapaani mwa alopwana oohuula ni uhaalyana. Nanso Peturu ahopacera waataphulela nuulumo nno toko ceeranele aya, eeraka: Mi kaari isittatti yo'Yopa, vano kivekelak'ono yahokiphwanya iwiriphi ni iyooni. Kahoona itthu imoca yookhala toko ikuwo yuulupale yootthukiya malootho macese ikhuruwaka wirimu ni yahophiya mpaka waaryaka. Vano wawehilyaka nhina waya mmo, kahoona inama co mwiilaponi, co metto micese, masene, cowiipurula ni asaanuni o wirimu. Vano kaheewa ncu nimoca naakiirela: Wunwe, Peturu! Wiive ni ukhure. Vano mi kahaakhula kiiraka: Mena vakani, Pwiya! Kontha khinapaca ukela wamalakuni waka, itthu yo'haramu ni yo mwiikho. Nanso imaara yonayeeli, nahokaakhula ncu nookhuma wirimu niiraka: Uhiihane tho we iharamu itthu ipankilyawe Nluku ukhala yo'halali. Yeeyo yaheerannyaa imaara ttharu, ni, wahoolo cothene cahoturuseliya wirimu. Wowaakuvyaca wene, yooyo ukati uyo yaheemelaca wakhiviru inupa yaarihu asilopwana araru yaakhumaca uSesareya wiira yakoonanane mi. Vaavale Nnepa wahokiirela kaarwane woohaakanyaca. Yahorwaaca ni mi, ciicammo asunnaka siita ale ni nahokela mpaani mwa nlopwan'ole. Vano ule ahonihimerya ceenryawe womoona ncelo neemenle uwannyawe ni ceereliyawe: Umwiihanihe uYopa Simoni, neehaninya Peturu. Yooyo nohala wuhimerya moolumo, yaayo anhala uwoopola we ni itthoko aa yothene. Ukati waapacenryaka wuulumaca, wahaakhuruwela Nnepa Nttakattifu, toko waanikhuruwenlyaya hi wiipaceroni. Vano, kahoopuwela nuulumo na Apwiya, ukati wenryaya: Yohani hopattisa ni maasi, nanso nyu nnokopattisiya ni Nnepa Nttakattifu. Maana, wakhala wiira Nluku haavaha ivahiya imocaru inivahilyawe ukati waaminiihu Apwiya Yesu Kristu, mi kaari pani oophwanela unkhottela Nluku? Vano ale wiiwa waya nnya citthu nnya, yahothova ni yahonttottopela Nluku yiiraka: Maanaya, Nluku ciicammo haavaha amalaponi urukunusa nrima wiira aphwanye ukumi. Vano ale yaamwaryacile nlattu wo mahuviho yaapankiyawe Siteva, yahophiyaca mpaka uFenisiya, uSipere ni wAntiyokiya. Yaahimyacenre paahi nuulumo nno, ayuta. Nanso akina ayo yaari o'Sipere ni o'Sirene, yaayo yahorwaaca mpaka wAntiyokiya, ciicammo yaanawoolumana akereku, yaahimeryaka nhupi woorera wa Apwiya Yesu. Ntata na Apwiya naari na ale ni enci yaaminni yaheevaherera wa Apwiya. Ihapari caya ale caheewannyaa ukereca yaari uYerusalemu. Phimaana yahonrumaca Parnapee urwaa wAntiyokiya. Ule uphiya wawe ni oonaka nnema na Nluku, ahotteeliya ni waapisiha nrima othene wiira akhanyerere mwa Apwiya ni nrima wothene. Kontha aari nlopwana omaana, oocara Nnepa Nttakattifu ni oororomela. Vaavale atthu enci yahowiihiya wa Apwiya. Wahoolo Parnapee ahokhuma arwaaka uTarsu umwaavya Saulu. Vano umphwanya wawe, ahonkusa anrwaanaka wAntiyokiya. Wookhalaka wo mwakha mmoca wothene, yaanathukumana yeele ikereca ile ni yaanawiitthuciha miphwinko cinci. Vaavale, wAntiyokiya eetthuci yaheehaninya akristu imaara yoopacera. Yaale mahuku ale, cahokhumaca minapiyu uYerusalemu cirwaka wAntiyokiya. Ahonwa mmoca mwa ale, eehaninya Akapu, ahaahimyacera ni ikuru co Nnepa Nttakattifu wiira inaahala uwa itala yuulupale mwiilaponi mothene, ni iyo yahokhumelela ukati wa Sesari Kalautiyu. Vano eetthuci, wo khula ntthu ni citthu caarinawe, yaholakela waaveleelihera cowaakavihera asunna yaakhalaca uYuteya. Commo yahopanka, yaaveleeliheraka mahumu coovaha caya, mmatatani mwa Parnapee ni Saulu. Yooyo ukati uyo, mwene Heroti ahoruma wiira atthukiye atthu o'kereca akina ayo wiira aatulumu. Vaavale ahoruma wiira eeviye Yakopu munnawe Yohani ni ikatana. Vano woonnyawe wiira itthu iyo ihaacivela ayuta, ahopwaherera ni ahontthukiiha Peturu. Yaari mahuku o'sikuhuulu yo mikatthe coohi miropo. Nantthukiihilene, ahonvonyera nkalaposo. Vano ahonvaherera wiira asunkiye ni miphwinko micese caarina anatoropa acese wo khula mphwinko, aphavelaka unhukhumu waatthuni, wumaleloni Paasikuwa. Peturu ahotthukeliya nkalaposo, nanso ikereca mwa nlattu wa Peturu yaanavekela Nluku woohihiyerera. Ukati waaphavelawe Heroti unhukhumu waatthuni, yooyo uhiyu uyo, Peturu aanrupa wariyari wa anatoropa eeli, natthukiye n'unyolo miili, ni mayorontta o wankhora yaanaakhaliha awehawehaka ikalaposo iyo. Nananoru, ahowa ncelo a Apwiya ni waarya wahomwaleela ikalaposo iyo. Uyo ahonkwanya Peturu mmarupelani ni ahommusa eeraka: Wunwe wowaakuvya! Vano unyolo ule wahomora mmyoononi mmo. Ncelo ule ahomwiirela: Wiitthukele ni uware ikwakwatta. Ule ahopanka. Wahomwiirela tho: Uware ikacako ni ukitthare. Vano akhumaka, ahonttharelela, hicuwelaka wiira yaari yeekhweli itthu yeerannyaa nlattu wa ncelo; ooniha toko nttora. Yahompwaha mayorontta oopacera ni onayeeli, yahophiyaca wankhora wo'yuma waari mphantte wo'sittatti, yoole weehulyeele, ni akhumaka, yahohapuwelaca mparaparani. Wahoolo ncelo ule ahonhiya. Vaavale Peturu ahokhakammwa ni aheera: Vano kihocuweleeha wiira Apwiya ahonruma ncelo aya ni hokoopola mmatatani mwa Heroti ni citthu cothene caawehereryaya ayuta. Vano ukhakammwa wawe, ahorwaa uwannyawe Mariya, anumwane Yohani, eehaninya Marku. Wenwe yahothukumana atthu enci avekelaka. Ukati waattilyawe nkhora, ahowa nanteko mwanthiyana eehaninya Rote wiira ancuwele ntthweene. Waacuwelenlyawe ncu na Peturu, ahotteeliya venci cinene mpaka uhinhulela, nanso ahoturuwa atthimakacaka wiira ahimyace wiira Peturu ri wankhora. Vano ale yahomwiirelaca: Uhovahuwa. Nanso ule aanakhanyerera eeraka, Peturu phiri wankhora! Vano yaheeraca: Ncelo awe uyo! Nanso Peturu aampwaherera waatta nkhora, vano ale yahohulaca ni yahomoona ni wooma mwaano. Wahoolo ule athoonyathonyaka ni ntata, aheerelaca: Mmaale! Vano ahaattonkacera mananna cikumihinyawe na Apwiya nkalaposo ni aheera: Mwanhimyacere nnya citthu nnya Yakopu na asunna. Ukhuma wawe vale ahorwaa nipuro nikina. Usa waya, anatoropa yahonyakulihana venci nlattu w'etthu yaamwiiraneele Peturu. Vano Heroti ahomwaavyavya ni woohimphwanya, ahaakohakoha mayorontta ni aholamula wiira yiivakaciye. Vano akhumaka uYuteya ahorwaa uSesareya, ni ahokhala wonwo mahuku vakani. Heroti ahaarusanana atthu yaakhala uTiru ni uSitoni. Vano ale wiiwanana waya, othene yahorwaa umoonanana. Yaapacenre umuulumana toko Palastu, nanteko muulupale a mwene, ni yahonlepela uvarana myoono, kontha ilapo aya iyo yaahepheliya ni ilapo ya mwene. Nihuku naaleehaninye, Heroti nawanrene ikuwo co'mwene, nonkomile wahiceni, ahoolumacera atthu ale. Vano yaankhuwela yiiraka: Nna ncu nna na nluku, khanihimwe na ntthu! Yoole ukati ule, ncelo a Apwiya ahonrakaliha, nlattu woohinttittimiha Nluku, ni aholiya na asunku ni ahokhwa. Phimaana nuulumo na Apwiya naanawunnuwa ni wuncererya. Parnapee ni Saulu, umaliha waya nteko aya, yahoturuwaca uYerusalemu, antthukanaka ikwaha Yohani, neehaninya Marku. Ikereca yo wAntiyokiya cahaawo minapiyu ni aalimu: Parnapee, Simeyoni, eehaninya Niyeri, Lusiyu nsirene, Manahemu, onnuwile wamoca ni nlamuli Heroti, ni Saulu. Ukati waavekelaya Apwiya n'utthuka, Nnepa Nttakattifu waheera: Nkaawayanihere Parnapee ni Saulu wiira avare nteko weehanenlyaka. Vano atthukaka, avekelaka ni yaathatelaka matata, yahaaveleelihaca. Saulu ni Parnapee anaveleelihiyene ni Nnepa Nttakattifu yahorwaaca uSalusiya ni yaholapuwela uSipere. Uphiyaca waya uSalamina, yaanlalyaa nuulumo na Nluku mmasinakokani ca ayuta. Ciicammo yaari ni Yohani nkaviheri. Vano uvira waya wacivirini yothene mpaka uPafu, yahomphwanyaca nyuta nanyanka, nnapiyu owootha, eehaninya Paryesu. Aari ni nlamuli Sersiyu Paulu, nlopwana oocuwelaca. Yooyo ahoruma wiihaninya Parnapee ni Saulu, kontha aanaphavela wiiwa nuulumo na Nluku. Nanso nanyanka Elimasi, kontha ciicammo phaataphuleliyaya ncina nawe nno, aanawaavanyiha, aphavelaka wiira nlamuli ule hikupali nuulumo na Nluku. Nanso Saulu, ciicammo eehaninya Paulu, nacanre Nnepa Nttakattifu ahonweheeha nanyanka Elimasi aheera: We mwana a Sotwani uhoocara wootha ni coonanara, mwiinani o'sariya cothene! Khunhiya upahula iphiro ca Apwiya ciri co wookwa? Phimaana nno va nihooweela ntata na Apwiya ni unaahala ukhala oohoona, uhoonaka ncuwa ukati vakani. Nananoru, yahomphwanya itthapwe n'uripela ni arukureryacaka, aanamwaavya ntthu oohala unvarela ntata. Vano, nlamuli ule woona wawe itthu yeeranele ile, ahokupali n'utikinihinya ni miitthuciho ca Apwiya. Vano akhumaka uPafu, Paulu ni asikhunanawe yahorwaaca uPerike yo'Panfiliya. Wahoolo Yohani aahiyacaka ale, ahoturuwela uYerusalemu. Nanso ale, akhumaka uPerike yaholapuwela wAntiyokiya yo'Pisitiya. Vano nihuku no ntivela yahorwaaca usinakoka ni yahonkomaca. Usominya waya Nlamulo ni Minapiyu, akhulupale o nsinakoka yaheerelaca: Asunnaka, wakhala wiira nhaana nuulumo no waalaka atthu ala, nhimyaceke. Paulu ahonwa ni ahowusa ntata wiira umaaliye, eeraka: Alopwana o'Sirayeli ni nyu asenci nnomoova Nluku, mwiiwe! Nluku o yoola unethi wo'Sirayeli ula, ahaathanla mayathumwanihu ni ahaattittimiha ukati waaryaya ilapo yo wIciipitu, waakumihilyawe ni ikuru cawe. Ciicammo ahaavilela wookhalaka myakha arupayini (40) anari ntakhwani. Vano ahokwanyula maloko saapa o'Kanaa ni ahaavaha ila ilapo ila ukhala yawaya. Cahokhala myakha iminya cese wo hansini (450). Cinamanlene nnya citthu nnya, ahaathanla ahukhumu mpaka nnapiyu Samuweli. Vano ale yaholepela wiira avahiye mwene, ni Nluku ahaavaha Saulu, mwana a Kisi, o nihimo na Pencamii, ni uyo aholamula myakha arupayini (40). Nanso Nluku ahonkhotta mwene Saulu, ahaawaanela mwene Taviti, ni yooyo ahommahera usaahiti eeraka: Kihomphwanya Taviti mwana a Yesee, nlopwana notthara nrima aka, nohala upanka intthunaka yothene. Munlokoni mwawe yoola nlopwan'ola, Nluku hommwaana uSirayeli Moopoli neehaninya Yesu, toko caakhuluvelihilyawe Nluku. Vano hinaya uwa Yesu, Yohani aholalyeera upattiso woorukunusa nrima wa atthu othene o'Sirayeli. Nanso Yohani waamaliherawe miteko cawe aheera: Akihimwe phi mi ule nonlikanihenyu. Nanso uhoolo waka mi naahala uwa ule hinkiphwanela mi untthukula miripwe co'kwakwatta cawe. Asunnaka nri asaana o nloko na Aparahamu ni nyu asenci nnomoova Nluku, wa hi nihoveleelihiya nuulumo ninhimyaca woopwa. Atthu yaakhala uYerusalemu ni alamuli aya ahincuwelaka Yesu, ukati waanhukhumwaya yahottharihelela caahimyaya minapiyu cinsomesiya mahuku othene o ntivela. Hata yanohiphwanyaru ikoosi yophwanelanyaa wiiviya, yahonlepelaca Pilatu wiira eeviye. Vaavale cineeranelene cothene cantikhiye ni caamwaaca, yahontamihaca wamwirini ni yahonsikhaca mmahiye. Nanso Nluku homunweleliha wa atthu ookhwa. Vaavale Yesu ahooninya mahuku menci ni atthu yaakhumanyawe uKalileya arwaaka uYerusalemu. Yaayo nna co, phiri asaahiti iriyari yo'nethi. Hi ninoohimeryani nhupi woorera: Itthu yaakhuluvelihiyaya mayapaapehu, yeeyo Nluku hottharihelela wariyari wihu hi asaanaya, amunwelelihaka Yesu toko cantikhiyaya ncipo nonayeeli nliivuruni yo macipo niiraka: We uri mwanaka, mi ilelo kihooyara. Commo Nluku homunweleliha wariyari wa atthu ookhwa wiira huntte, wo yaala mananna ala aheera: Mi kinawuvahani iparakha cittakattifu ni ceekhweli caakhuluvelihiyawe Taviti. Phimaana mphantte nkhwawe wo'cipo wiiraka coo: Khunhala unhiya Nttakattifu aa onttaka mmahiye. Kontha, Taviti nahoolenlene unethi toko caatthunnyawe Nluku, horupa ni haatthara mayathumwane ni hontta. Nanso ule munwelelihilyawe Nluku khonttile. Vano asunnaka, ncuwele wiira nyu nnohimeriya uleveleliya wo'tampi mwa yooyo. Ni mwa yooyo othene ale anonkupali, anaaphwanya isariya wo citthu cothene, cennyo cahooryaya uphwanya ni Nlamulo na Musa. Vano mwiikasoope, wiira ihukhumeleleni ile ihiminye ni minapiyu: Nkoonani nyu mayotarawa, ntikinihinye ni nrimyarimye, maana iriyari yo mahuku enyu yaala mi kinaapanka miteko caahalenyu uhikupali ntthu oottonkelakani. Vano waakhumacaya nsinakoka, yahaavekelaca wiira nihuku no ntivela nimmwa, yawaahimerye tho yaale moolumo ale. Umala waya nkuttano ule, ayuta enci na ale yeevaherenre ittiini ya ayuta, yahontthara Paulu ni Parnapee. Yaayo yaanalipihera yaahimeryaka wiira akhanyerere nnema na Nluku. Vano ntivela nkina uyo, yahothukumana atthu othene o nsittatti mmwe, wiira yowiiwe nuulumo na Apwiya. Nanso ayuta, woonnyaya atthu enci ale, wahaacara urama, ni atarawaka, yaanaavanyiha itthu yaahimyawe Paulu. Vano Paulu ni Parnapee, yahoolumaca woohipupha yiiraka: Mwaalamuliya upacera nyu uhimeriya nuulumo na Nluku, nanso va nnaakhotta. Vano nheehukhumu mwasinene wiira khawuphwanenleni ukumi woohimala, phimaana nirukunuwelaka wa amalaponi. Kontha Apwiya ciicammo phinilamulenlyaya yiiraka: Mi kuupankileni imwaleelo ya amalaponi wiira nkhale oophwanyiha woopwa mpaka umalenlyaya ilapo. Vano amalaponi wiiwa waya commo, yahotteeliya venci ni yaanattottopela nuulumo na Apwiya, ni yahokupali othene yaalikeleliye ukumi woohimala. Phimaana nahomwaryela nuulumo na Apwiya nttetthe wothene. Nanso ayuta yahaatheperya athiyana yaari anattiini ni oocuwannyaa, wamoca ni asuulupale omparasa. Yahokumihaca nkhitto woonlupattha Paulu ni Parnapee, aphavelaka woomolaca mwiilaponi mwaya mmo. Vano ale akukutthaka ntthupi no nnyaani mwaya, yahorwaaca wIkoniyu. Vaavale eetthuci ale, wahaacara utteeliya ni Nnepa Nttakattifu. Ciicammo wIkoniyu Paulu ni Parnapee yahokelaca nsinakoka mwa ayuta ni yahoolumaca mpaka waakupanlyaya atthu enci, ukhuma ayuta mpaka akereku. Nanso ayuta oohaamini yahaatheperya amalaponi mpaka wiinanaca na asunna. Vano yahokhalaca wonwo ukati mwinci yaalalyaka Apwiya n'ulipa irima. Ni Apwiya, ahovaha usaahiti ni nuulumo no nnema naya, apankaka ikanyero ni malakalaka mmatatani mwa amitthenka. Nanso, atthu o'sittatti yahokawannya. Akina yaari mphantte wa ayuta ni akina ayo wa amitthenka. Wahoolo wahokhumelela nkhitto wa amalaponi na ayuta, waatakaneeliye na akhulupale wiira yaahuvihe ni yaavonyakace. Ale ucuwela waya, yahotthawelaca uListra ni uTerpe, ciri isittatti co'Likayona ni cowaattamana. Wonwo yaanlaleera nhupi woorera. Vano uListra ahaawo nlopwana mmoca onkomesa, oopahuwa inyaa iyarelo, owuntakyaa ni oohipaca weetta. Yooyo nlopwana uyo ahomwiiwa Paulu oolumacaka. Vano Paulu unweha wawe, ahomoona wiira haana ukupali wiira avonihinye, ahomwiirela akhuwelaka: Wunwe ni weemele ratta! Ule ahotupha n'upacera weetta. Vano atthu ale, ukati woonnyaya itthu yaapankilyawe Paulu, yahokhuwelaca ni nuulumo no'Likayona yiiraka: Anluku, owiitatusa atthu, ahonikhuruwela mpaka warihu! Vano Parnapee eehaneliya ncina na Yupiter ni Paulu eehaneliya ncina na Merikuriyu, maana ula phaari nhooleli oottonka nuulumo. Mayasataka a Yupiter, ahowaana wankhora waya ikwiitti yaari uhoolo wo'parasa, imope ni ikhara co maluwa. Kontha wamoca na atthu ayo yaaphavela waavahaca isataka. Vano wiiwaca waya nnya citthu nnya, amitthenka Paulu ni Parnapee yahaahulaca coowara caya ni yahokelaca iriyariru mphwinko wa atthu ale ni ukhuwela yiiraka: Alopwana, nnopankelani nnya citthu nnya? Hi ciicammo n'atthu toko nyu, nuwiihenreni nhupi woorera wiira nhiye citthu coohi itthu, munrukunuwele Nluku nkumi, pattusile irimu, itthaya, ipahari ni citthu cothene ciriwo. Yoole aatthunihile maloko avinre, wiira atthu othene apanke intthunaya, nanso mothene mmo, Nluku khehiyerenre uvaha usaahiti awe. Hothoonyera yoorera, oovahakani wirimu ipula ni ukati wooruwerya, acarihaka coolya n'utteeliya wanrimani winyu. Hata anowuulumacaru commo, nanlelo yahokhalana itafawuti yowaattiyelela atthu ale wiira ahaavahace isataka. Wahoolo yahowaaca ayuta ookhuma wAntiyokiya ni wIkoniyu. Yahotheperya mphwinko ule wiira unvonyakace Paulu ni wahompurulacera uceresere waya isittatti amoonihaka toko hokhwa. Nanso eetthuci yahonrukureryaca Paulu, ni uyo ahonwa ni ahorwaa usittatti. Waasilyaya, ahokhuma wamoca ni Parnapee arwaaka uTerpe. Yaholalya nhupi woorera yeele isittatti ile, mpaka ukhumelela eetthuci enci. Vano yahoturuwela uListra, wIkoniyu ni wAntiyokiya, aalipiheraka ni aakhanyererihaka eetthuci wiira apwaherere waamini waya, aathoonyiheraka wiira ninlamuliya uhuva venci wowiira nikele wumweneni wa Nluku. Vaavale yahaathanla wo khula ikereca mahumu. Anavekenlene ni utthuka, yahaavaherera wa Apwiya yakupanlyaya. Attupulanihaka uPisitiya yahorwaaca uPanfiliya. Ulalya waya nuulumo uPerike, yahorwaaca wAtaliya, ni vaavale yaholapuwelaca wAntiyokiya, wonwo waaruminyaya wo nnema na Nluku uvara nteko waavahiyaya. Vano uphiyaca waya, yahothukumaniha ikereca, ahimyacaka cothene caapankenlyawe Nluku wariyari waya, ni ceenryawe wowaahulela amalaponi nkhora wowaamini. Paahi, yahokhalaca wenwe ukati mwinci anari wamoca ni eetthuci. Vano atthu akina yaakhuma uYuteya yaanaweetthuciha asunna yiiraka: Mwaahuuleke icantto toko cinhimyaya ilema ca Musa, khannoorya woopwa. Vano Paulu ni Parnapee khayeewananne na atthu ale mpaka unyakulihaninya venci. Vaavale wahovaaneliya wiira oyeeli ale, ni atthu akina, arwaace uYerusalemu, wa amitthenka ni wo mahumu, wiira woolumaceriye nlahanya uyo. Yahoveleelihiya ni ikereca, ni yahovira mittetthe co'Fenisiya ni uSamariya, ahimyacaka urukunusa nrima wa amalaponi. Ihapari iyo yahaatteeliha nrima asunna othene. Waaphiyacilyaya uYerusalemu, yahaakheleliya woorera ni ikereca, na amitthenka, ni mahumu. Vano yahohimyaca citthu cothene caapankilyawe Nluku mwa ayo. Nanso yahokhuma atthu akina o mphwinko wo mafarisi yaakupanli, yiiraka: Anlamuliya wuulihiya icantto n'utthara Nlamulo na Musa. Vaavale, yahothukumana amitthenka ni mahumu wiira awehawehe itthu iyo. Vano unanyakulihaninyene venci, Peturu ahokusa nlove eeraka: Asunnaka, nyu nnaacuwela wiira, ikhumelo yo khalayi, Nluku hokithanla mi wariyari winyu, wiira amalaponi yiiwe wamalakuni waka, nuulumo no nhupi woorera ni akupali. Phimaana, Nluku nocuwela mirima, haavaha usaahiti, aawiiheraka Nnepa Nttakattifu, toko waanivahilyawe hi. Ni khanihawulanihile hata vakani hi ni ayo, ni waamini waya haarapiha mirima caya. Kaahiki vano, nnonttehatteherani Nluku, mwaavahaka eetthuci nrintti muulupale, hata asipaapehu yaayo uhinatoko aya uvilela ni hata hi? Nanso ninaakupali wiira nihoopoliya wo Nnema na Apwiya Yesu, toko ayo ciicammo coopoliyaya. Vano mphwinko wothene wahomaala, aviriyaninyaka Parnapee ni Paulu, yaattonkaca mithoonyero ni mitikiniho cothene caapankilyawe Nluku mwa ayo wariyari wa amalaponi. Wahoolo umaliha waya wuulumaca, Yakopu aheera: Asunnaka, nkiviriyane. Simoni ahottonkaca mananna ceenryawe Nluku woopacera waawehanana atthu o mwiilaponi wiira aapanke unethi wo ncina nawe. Yeeyo itthu iyo inawaatana ni moolumo o minapiyu, toko cantikhiyaya yiiraka: Caviraka nnya citthu nnya, kinaahala uturuwela tho unteka heema wuluwile a Taviti. Kinaahala ulokihaca nkwanyuwacilyawe mmo, ni kinaahala unwusawusa, wiira atthu ahanle ayo yaaphavele Apwiya, ciicammo amalaponi othene aneehaneliya ncina naka, aneera ph'Apwiya ampanka nnya citthu nnya, cicuweliye ukhuma unankhuma. Phimaana, kinoona wiira nihaakukureehe amalaponi anonkupali Nluku. Nanso, naantikhele wiira akhotte iyolya yoovahereriya anluku, uluva, inama conyopholiya n'uhilya iphome. Kontha Musa ikhumelo yo khalayi, haana wo khula isittatti, ale anonlalya, ni wo khula ntivela naasominya mmasinakokani. Vaavale amitthenka, mahumu ni ikereca yothene yaholakela waathanla alopwana yaari nenno nipuro nno, ni yahaaruma wamoca ni Paulu ni Parnapee, urwaa wAntiyokiya. Mayothanliya ayo yaari Yuta, neehaninya Parsapa, ni Sila, ahooleli eeli wariyari wa asunna. Yahovahereriya iwarakha yaantikhilyaya ni ntata naya yiiraka: Hi asunninyu, niri amitthenka ni mahumu, ninawuveleeliherani isalamu akristu amalaponi nnokhala wAntiyokiya, uSiriya ni uSilisiya. Maana niheewa wiira asunna akina akhumile wariyari wihu woohileeha, anawukukureehani ni moolumo, aphavelaka uturusela uttuli ankhili enyu. Vano, nihoonela ukhala yoorera, uthukumana wiira naathanle alopwana ni wuveleeliherani wamoca ni asunnihu oofentiya, ari ala: Parnapee ni Paulu, alopwana anleva ukumi aya nlattu wo ncina na Apwiyehu Yesu Kristu. Phimaana nihaaruma uno Yuta ni Sila, yaayo anhala wuhimeryani, wamalakuni waya nnya citthu nnya. Maana Nnepa Nttakattifu uhoonela urera wamoca ni hi wiira nihuuryaceni mirintti cuulupale nanso nuuhimeryeni nnya citthu coolemela nnya: Nkhotte iyolya yoovahereriya anluku, nhilye iphome, nhikhure inama conyopholiya ni nhiluve. Mwesempihaka nnya citthu nnya nnaapanka ratta. Nkhale ni isalama. Vano ale yaaruminye yahophiyaca woohipica wAntiyokiya, yahothukumaniha unethi ni yahovaha iwarakha ile. Waasominyaya iwarakha ile, yahotteeliya venci nlattu woolipiheriya mirima. Vano Yuta ni Sila, yaari minapiyu, yahaapisiha ni waalipihera mirima asunna ni ikano cinci. Vaavale ale yahokhalaca ukati vakani, vano asunna ale yahaalevaca wiira aturuwele wo'salama waaruminyaya. Nanso Sila wahoncivela uhala wonwo. Paulu ni Parnapee yahopicapica wAntiyokiya, yiitthucihaka ni alalyaka wamoca na akina enci, nuulumo na Apwiya. Anavinrene mahuku vakani, Paulu ahomwiirela Parnapee: Nrwee nituruwele, wiira naathotole asunnihu mmasittatti mothene nlalyelehu nuulumo na Apwiya, wiira noone cineettaya. Vano Parnapee aaphavela unkusa Yohani, eehaninya Marku. Nanso Paulu khoonenle ukhala isariya unkusa ule aakhottile ikhumelo uPanfiliya, ni khaanviranne mmitekoni mwaavaraya. Vaavale wahokhala uhiiwanannya, mpaka umwalanaca. Vano Parnapee, ahonkusa Marku ni ahokela ikalawa arwaaka uSipere. Nanso Paulu ahonthanla Sila. Navekeleliyene na asunna ni nnema na Apwiya, ahokhuma. Paahi, ahovira uSiriya ni uSilisiya, alipiheraka ikereca. Ciicammo ahophiya uTerpe ni uListra. Ahaawo wonwo mwiitthuci mmoca eehaninya Timotiyu, mwana a mwaamini mmoca nyuta, nanso athumwane yaari akereku. Mwa nlattu wo yooyo yaanavaha usaahiti woorera asunna o'Listra ni yaari wIkoniyu. Vano Paulu ahotthuna wiira amweettane munkwahani mwawe mmo, phimaana ahomuuliha icantto nlattu wo ayuta yaakhalakhalaca yaayo mapuro ayo, maana othene yahocuwela wiira athumwane ayo yaari akereku. Isittatti cothene caaviraya, yaanawaahimerya asunna itthu yaavaaneliye na amitthenka ni mahumu o'Yerusalemu wiira itthariheleliye. Commo ikereca nnyo caanalipiheriya munroromeloni, ni wo khula nihuku atthu o waamini yaanawuncererya. Vano Paulu na akhunanawe yahorwaa ilapo yo'Firisiya ni yo'Kalata, nlattu wowaateelihiya ni Nnepa Nttakattifu ulalya nuulumo wAsiya. Uphiya waya umpikani wo'Misiya, yahomananiha urwaa uPitiniya, nanso Nnepa wa Yesu khawaatthunihenre. Vano uvira waya uMisiya yahokhuruwela uTrowate. Vano, Paulu, ahooniheriya uhiyu munttorani, nawile nlopwana mmoca o'Masetoniya neemenle, ni anlepelaka wiira: Uvire uMasetoniya ni unikavihere. Wahoolo uvira waya iyooni ile, nananoru nahophavelaca wiira nirwee uMasetoniya naalalyere nhupi woorera, nikupaliki wiira Apwiya phiniihanenlyaya. Ulapuwa wihu nikhumaka uTrowate, nahorwaa uSamotrisiya, ni usa waya nahophiya uNeyapolisi. Ni nahopwahera mpaka uFilipu, yaari isittatti yoopacera, nttetthe wo'Masetoniya ni yaari yoothawaliya ni nkolooni o'Roma. Mwemmwe nsittatti mmwe nahokhala mahuku vakani. Vano nihuku no ntivela, nahokhuma nsittatti mmwe nirwaaka nipuro nowaattamerya mooloko, woonenlehu wiira ninaaphwanya nipuro noohala uswali. Wonkomacilehu, nahoolumana athiyana yaathukumanne nenno nipuro nno. Vaavale, ahaawo nthiyana mmoca eehaninya Litiya, mayotumihaca ikuwo cookhwiila, aakhuma isittatti yo'Tiyatira, ni aanttittimiha Nluku. Uyo aviriyanaka, Apwiya yahontthukula nrima awe waacera wiira aviriyaneehe itthu yaahimyawe Paulu. Wahoolo, ahopattisiya uyo ni ntthoko nawe nothene, ni ahonilepela eeraka: Mwakupaliki wiira mi ki mwaamini a Apwiya, mphiyace uwanyaka ni nkhalace wonwo. Ni ahonooryaca. Vano nihuku nimoca nirwaaka nipuro no'swali, ahonikhumelela mwanthiyana mmoca ipottha aarina nnepa wo'hako. Yooyo awaseraka vale, aanawaaphwanyiha mihakhu cinci akunya awe. Yoola mwanthiyana ula, anttharak'ono Paulu ni hi, aankhuwa eeraka: Ala alopwana ala ari arumeyi a Nluku Ooculu ni anoohimeryani iphiro yo woopola. Vano ule aampwaherera upanka ciicammo mahuku menci. Wumaleloni, Paulu khawaancivenle, ni ahorukunuwa ni wiirela nnepa ule: Mwa ncina na Yesu Kristu, kinawulamula wiira ukhume mwirutthuni mwawe ula! Yooyo ukati uyo nnepa ule wahonhiya. Vaavale asinene ipottha ile, waacuwenlyaya wiira khiiwo tho inhalaya uphura, yahonvara Paulu ni Sila ni yahaarwehaca nipuro na anamuuluma milattu. Waarweehaciyaya wa anamuuluma milattu, waheeriya: Ala asilopwana ala ayuta ni anaakukuvaniha isittatti ehu ila, ni anaamwarusela ilema cihinlamuliyehu waakhela ni weettela, kontha hi aroma. Vano mphwinko wahonwa, n'upacera unvaanyiha Paulu ni Sila, ni ahooleli yaholamula wiira arulaciye coowara caya ni yaafyulaciye. Wahoolo waafyulaciya waya venci, yahokelihiya nkalaposo. Vaavale, mayowaarontta anantthukiya ule, aholakiya wiira aarontte sana sana. Vano ule waakhela wawe nlamulo nne, ahaavonyera nkalaposo yo nhina ni ahaatthukelela inyaa caya wanipisini. Vano waphilyaya uhiyu iriyari, Paulu ni Sila yaanavekela ni umwiipela Nluku icipo, anantthukiya akina ayo yiiwaka. Nananoru, yahottettemela venci itthaya mpaka caasa o'kalaposo uthukumela. Wowaakuvyaca wene, mikhora cothene cahohulyaa ni unyolo wothene wahotthukuwa. Mayowaarontta anantthukiya ule ahonwa, ni woonnyawe mikhora co'kalaposo nnye cinahulyeele, ahotholola ikatana awe munluwoni wiira eeciive, kontha ooniha wiira anantthukiya ayo ahotthawatthawa. Nanso Paulu ahokhuwela eeraka: Uhiihasare! Nihaawo othene va! Vano mayowaarontta anantthukiya ule aholepela nthuko, ahokela atthawaka ni attettemelaka, ahokhoromela waaryawe Paulu ni Sila. Vaavale ahaakusaca mpaka vate ni ahaakoha eeraka: Asuulupaale, kipankekeni wiira koopwee? Ayo yahaakhulaca yiiracaka: Unkupali Pwiya Yesu, ni unaahala woopwa, we ni itthoko aa yothene. Vano yahonlalyeera nuulumo na Nluku, ni atthu othene o watthokoni wawe. Yoole ukati wo'hiyu ule, mayowaarontta anantthukiya, ahorapihaca makhwatta yaafyonyolaciyaya waatthukiyaya. Wahoolo, ule ahopattisiya wamoca na atthu yaarinawe watthokoni. Vano ahaakusaca mpaka uwannyawe, ahaavahaca iyolya ni othene o wapuwani wawe yahotteeliya nlattu woomwaamini Nluku. Vaavale usa waya, ahooleli yahaaruma anatoropa aya ukalaposo yiiraka: Mwaatthukulace ale alopwana ale. Vano mayowaarontta anantthukiya ahomwiirela Paulu: Ahooleli yaholamula wiira: We ni Sila ntthukulaciye. Phimaana nkhumaceke ni nrwaaceke ni nnema. Nanso Paulu ahaakhula ayo eeraka: Woohipacera toko unikohakoha citthu cikosilehu, nanso anoonivara ni unaafyulaca waatthuni n'univonyera nkalaposo ni hi ninari aroma. Vano nna va amphavela unikumiha mmwiitihoni? Mena, uhikhale commo! Awaaceke asinene yaayo yaanitthukile ayo yaanitthukuleke! Vano anatoropa ale yahottonka ciicammo wa ahooleli. Vano ale weewilyaya wiira Paulu ni Sila yaari aroma yahoovaca. Vaavale yahorwaaca waalepela isontte, ni yahaakumihaca nkalaposo mmwe, yahaalepelaca wiira akhumace nsittatti mmo. Ukhumaca waya nkalaposo mmwe, yahorwaaca wa Litiya. Vano woonanaciyaya na asunna, yahaapisiha mirima ni yahorwaaca. Vano uvira waya wAnfipoli ni wApoloniya, yahophiyaca uTesalonika waaryaya isinakoka ya ayuta. Paulu, toko caalemalenlyawe, ahorwaa usinakoka mitivela miraru aahimeryaka cowantikhiya, ahaathoonyihera ni waahimyacera wiira Kristu aalamuliya uhuva, ni wunwelela wariyari wa atthu ookhwa. Ni aheera: Ula Yesu noohimeryakani ula phiri Kristu. Akina yahokupali ni yahontthara Paulu ni Sila, ciicammo mphwinko muulupale wa akereku anattiini, na athiyana enci oocuwannyaa. Vano nlattu wo nttima, ayuta yahaarweelaca anamaphinka oonanara nrima ni yahopacera nkhitto wasittatti vale, ni yahotuphelaca inupa ya Yasoni aphavelacaka unvara Paulu ni Sila wiira yaarwaanace wamphwinkoni. Nanso uhaaphwanyaca waya yahonkusaca Yasoni na asunna akina ni yahaarwaanaca wa alamuli o nsittatti, akhuwelaka yiiraka: Phi yaala amporonkaniha ittuniya yothene, vano ahophiya mpaka uno, Yasoni phaakhelenle. Othene ala anaavaanyihaca malamulo a Sesari aneeraca, haawo mwene nkina neehaninya Yesu. Vano wiiwa waya ala moolumo ala, yahaakukureeha alamuli ni atthu othene o waparasa. Wahoolo ahotthukuliya Yasoni wamoca ni akhwawe ayo analivihiye ncurukhu waahukhumwinyaya. Wowaakuvyaca wene uhiyu, asunna ale yahonveleelihaca Paulu ni Sila uPereya. Vano uphiyaca waya wonwo, yahorwaaca nsinakoka mwa ayuta. Atthu o'Pereya yaari atthu oophavela waavikana atthu o'Tesalonika, kontha yahaakhelela nuulumo nno woohi itwaana, asomeehaka cowantikhiya nnyo khula nihuku, aphavelaka ucuwela wakhala wiira citthu nnyo caari ceekhweli. Phimaana akina mwa ayo yahokupali, athiyana akereku oocuwannyaa, ni alopwana enci. Nanso, ukati waacuwenlyaya ayuta o'Tesalonika wiira nuulumo na Nluku ninaalalennya ciicammo ni Paulu uPereya, yahorwaaca ukukuvaniha n'uporonkaniha mphwinko ule. Vano, wowaakuvyaca wene asunna ale yahonkumiheraca Paulu mphantte wo'pahari, nanso Sila ni Timotiyu yahohalaca wonwo. Ale yaammeleelacile Paulu yahonkusaca mpaka wAtena ni yahoturuwa analeeheriye nlamulo no wiira Sila ni Timotiyu arwaace yamoonanane uyo wowaakuvyaca. Vano Paulu ukati wawehereryacawe wAtena, ahonyoonyinya warohoni wawe nlattu wa apontto oolapeliya yaacanre isittatti. Phimaana aanrwaa nsinakoka woolumana ayuta na amalaponi anattiini. Ciicammo, aamphiya upacari mahuku othene, woolumana atthu yaathukumana. Vano acuweli akina yaari eetthuci o'Pikoreu ni o'Sitoyiku yaanannyakulihanana ni yaankohana yiiraka: Nohimyani ula mayohorahora ula? Akina ayo yaanawuulumaca yiiraka: Nokhala toko naahimyaca anluku akina. Kontha aanlalyaa nhupi woorera wa Yesu ni wunwelela. Vano yahonkusaca ni yahonrwaana wapuwani wa alamuli uneehaninya Ariyopaku, yiiraka: Unawoorya unihimyacera miitthuciho cinsomihaa conaanano? Ninawoona citthu cinwiiwehu nnyo ciri cootikineeha, phimaana nimphavela ucuwela maanaya isiyani inhimyacaa iyo. Vano atthu othene o wAtena ni aletto yaakhalaca wonwo, khiiwo tho itthu ikhwawe yaavaraya uhikhanle wuuluma paahi ni wiiwa ihapari conaanano. Paulu nari iriyari ipuwa Ariyopaku, ahonwa ni aheera: Alopwana o wAtena, kihovira mothene ni kinoona wiira mwa anattiini. Kontha mi mwaaviraviraka mmo keera koonaka citthu cinlapelenyu. Ciicammo kihoona ikhipula yaantikhiye coo: wa nluku oohicuweliya. Vano yooyo nyu nnonlapelenyu uyo nhincuwelaka khweli yooyo mi phinoohimeryakani. Nluku pattusile ittuninya ni citthu cothene ciriwo, naryene yooyo mwanene irimu ni itthaya, khankhala mmakwittini, cootekiya ni matata a atthu. Khanrumeeliya ni citthu co matata a atthu, toko wiira ihaawo inhuvelawe, ni nophavela itthu, kontha yooyo phinvaha ukumi, umumula ni citthu cothene. Wa ntthu mmoca paahi, hopanka ikhapila cothene ca atthu wiira cikhale ilapo yothene yo vathi va, ni aheesa khalayiru ukati, toko caalamulenlyawe ni miinano coohala ukhala, wiira cimwaavye Nluku, pooti cimwaapaapelak'ono cinaahala umphwanya, ukhala wiira khari uttayi wa khula ntthu wa hi. Kontha mwa yooyo phinkhalehu akumi, ninaweetta ni nihaawo akumi. Ciicammo toko cihimilyaya atthu inyu anttonkaca co khalayi yiiraka: Kontha wa yooyo ciicammo, niri ikhapila awe. Vano ninaryene ikhapila ya Nluku, khaninlamuliya wuupuwela wiira Nluku naalikana ni iwooru, ni iparatha, atthuna ni maluku oorattarattiya ni inutto, anari moopuwelelo a pinatamu. Phimaana Nluku khahelelenle ukati wahaacuwelaya itthu atthu ayo. Nenna va nolamula wiira atthu othene, ni miphantte cothene arukunuse mirima. Kontha Nluku heesa nihuku ninhalawe uhukhumu wo'sariya ittuninya yothene mwa nlopwana mmoca nthanlilyawe. Kontha haathoonyihera atthu othene, wamunwelelihilyawe Yesu wariyari wa atthu ookhwa. Vaavale weewiyawe wuulumaca mwaha wo wunwelela wa atthu akhwile, akina yahopacera unnyohola ni akina yahoolumaca yiiraka: Yuulumacilyaa iyo ninawiiwaka ukati nkhwawe. Yooyo ukati uyo Paulu ahokhuma wariyari waya vale. Yahaawo atthu akina yaantakaneelanne, ni yahokupali. Mwa yaayo ahaawo Tiyonisiyu, o mphantte w'Ariyopaku, ni athiyana amoca yeehaninya Tamari ni akina tho yaarinawe. Cinavinrene nnya citthu nnya, Paulu ahokhuma wAtena ni ahorwaa uKorintu. Vano wonwo ahomphwanya nyuta mmoca eehaninya Akila, uwannyawe uPontu, aawile nananoru akhumaka wItaliya, wamoca ni Prisila, amwaarawe. Kontha Sesari Kalautiyu aholamulela wiira ayuta othene akhumace uRoma. Paulu ahorwaa woonanana, ni ukhala wiira oyeeli yaavara nteko mmoca yooyo, ahaakhalanaca aavaranaka yooyo nteko uyo, kontha waari wo waapanka aheema. Mitivela cothene aanawaakhanyereriha nsinakoka mmwe, aphavelaka wiira ooryace ayuta mpaka akereku. Ukati waaphiyacilyaya Sila ni Timotiyu akhumacaka uMasetoniya, Paulu aavarecesile nteko woolalya nuulumo na Nluku, aahimeryaka ayuta wiira Yesu phi Kristu. Vano ale anvaanyihacaka ni antarawacaka, Paulu ahokukutthaca coowara cawe eerelacaka: Iphome enyu iyo, yuukhaleleni wamuru winyu va, mi kihootopwaa. Ukhuma nenna va, mi kinrwaa wa amalaponi! Paulu ukhuma wawe vale, ahokela inupa ya nlopwana eehaninya Titu Yustu, aari oonlapela Nluku, inupa awe yaanowaattamanana wa sinakoka. Nanso Krisipu, nhooleli oosinakoka, ahaakupali Apwiya ni itthoko awe yothene. Ciicammo akorintu enci yaheewa, yahokupali ni yahopattisiya. Vano Paulu aholoha nttora uhiyu, weereliyawe na Apwiya coo: Uhoove, nanso upwaherere wuulumaca ni uhimaale, kontha mi kiri ni we, ni khaawo nohala wupanka yoonanara, kontha ila isittatti ila kihaana atthu enci. Vano wonwo ahokhala mwakha mmoca ni myeeri siita, aasomihaka nuulumo na Nluku. Nanso Kaliyu nari nlamuli o wAkaya, yahokhuma ayuta ni yaholeehana unriyelelaca Paulu citthu coonanara, ni yahonrwaana upwaro wooluminya milattu, yiiraka: Ula nawaatheperya atthu mananna oonlapela Nluku, avirikanihaka cinhimyaya nlamulo. Vano Paulu waaphavelawe wuulumaca, Kaliyu aheerela ayuta: Nyenyu ayuta, waari wiira yaari itthu yoohi isariya, atthuna ikhirini yootepa woopiha, mi kaanhala uvaherani isariya yowiiwelelani. Nanso wakhala wiira uri nlattu wo nuulumo, wo macina, atthuna wo nlamulo ninyu, cennyo citthu nnyo ntafitiki mwasinene, mi akimphavela ukhala hukhumu o cennyo citthu nnyo! Vaavale ahoomolaca mpwaro mmwe. Vano, othene yahonvaraca Sostene, nhooleli o'sinakoka ni yahomwattakaca uhoolo waya ipwaro yo wuuluminya milattu nanso Kaliyu, khaawacawacile cennyo citthu nnyo. Wahoolo Paulu ukhala wawe wonwo mahuku menci, wiimaleloni ahaaleeha asunna ale ni aholapuwela uSiriya, antthukanaka nloko Prisila ni Akila. Ahinakhuma, ahomettha mputu nari uSenkereya kontha ahomoopa natiri. Uphiya wawe wEfesu, ahaahiyaca vaavale. Vano ule ahokela nsinakoka ni aanvaanyihana na ayuta. Yahonlepelaca wiira akhale tho wonwo mahuku vakani, nanso uyo khaatthunne. Vano ule ahaaleeha eeraka: Nluku atthunaka, kinaahala uturuwela tho. Vaavale ahokhuma wEfesu. Uphiya wawe uSesareya, ahokhuruwa ikalawa n'urwaa uYerusalemu. Usalamiha wawe ikereca, ahorwaa wAntiyokiya. Wonwo ahokhala ukati vakani. Wahoolo aholapuwela nttetthe wo'Kalata ni uFirisiya, aalipiheraka eetthuci othene. Yooyo ukati uyo, wEfesu ahophiya nyuta mmoca o'Alisantiriya, eehaninya Apolu, nlopwana oocuwela wuulumaca ni owiiweeha cowantikhiya. Aari ntthu aasomihinye iphiro ya Apwiya ni oovihaviha munnepani. Aanawuulumaca ni wiitthuciha wanreranaya ihaali ca Yesu, nanso aacuwela paahi upattiso wa Yohani. Yooyo ahopacera wuulumaca wowiiwannyaa nsinakoka. Nanso weewilyawe Prisila ni Akila, yahonkusaca ni yahonhimyacera wanreranaya iphiro ya Nluku. Vano Apolu waalakenylawe uvira wAkaya, asunna yahonlipiha irima, ni yahaantikhelaca iwarakha eetthuci wiira amwaakhelele. Uphiya wawe ahaakavihera venci ale yaakupanli wo nnema ncina na Apwiya, kontha aanawaahimerya ni ikuru cinci ni wooryaca ayuta, aathoonyeraka mwa cowantikhiya wiira Yesu phiri Kristu. Vaavale, Apolu nari uKorintu, Paulu ahovira mittetthe co masika, ahophiya wEfesu, ni ahaaphwanya wonwo eetthuci akina. Vano ahaakoha eeraka: Nhaakhelaca Nnepa Nttakattifu ukati wakupanlinyu? Ale yahomwaakhulaca yiiraka: Mena, hata khaninatoko wiiwa wiira uhaawo Nnepa Nttakattifu. Vano, Paulu ahaakohaca eeraka: Nyu mwaakhenle upattisoni? Ale yahaakhulaca yiiraka: Upattiso wa Yohani. Vano Paulu aheerelaca: Yohani pankile upattiso woorukunusa nrima, eerelaka atthu wiira ankupali ule aahala uwa uhoolo wawe, amwaacaka Yesu. Vano ale, aneewacilene commo, yahopattisiya mwa ncina na Apwiya Yesu. Paulu ahaathatelaca matata, wahaakhuruwela Nnepa Nttakattifu, ni yahopacera wuulumaca iluuka conaanano n'ulalya nhupi wa Nluku. Ale othene yaari alopwana khumi na eeli. Ukati wo myeeri miraru, Paulu ahokela nsinakoka, wonwo ahoolumaca woolipa nrima, aavaanyihaka wiira ooryace co'mwene wa Nluku. Nanso akina ayo yahanca wiithoonyihera uturumaliha nrima ni uhikupali, yuulumacaka coonanara co Iphiro wamiithoni wo mphwinko. Paulu, ahokhuma wariyari waya, ahaakusa eetthuci ni ahopacera waasomiha mahuku othene icikola ya Tiranu. Yeeyo itthu iyo yaheerannyaa myakha miili, aaceraka wiira atthu othene yaakhala wAsiya yiiwe nuulumo na Apwiya, ukhuma ayuta mpaka akereku. Vano Nluku aanapanka cootikineeha cahaalikeleliye ni matata a Paulu, mpaka waarwaneliyaya aretta maleeso ni coowara cawe, ni cennyo caanawaavoniha aretta ni minepa coonanara caanakhuma. Ayuta akina ananlociya oweetteetta, yahotteha uromola ncina na Apwiya Yesu wa ale yaarina minepa coonanara, yiiraka: Kinawuhakhani mwa ncina na Yesu nonlalyawe Paulu. Ala yaapankaca nnya citthu nnya yaari asaana saapa a nyuta mmoca eehaninya Seva, nkhulupale omayasataka. Nanso nnepa woonanara wahaakhula wiiraka: Kinancuwela Yesu ni kinaacuwela iryawe Paulu, vano nyu mwaapani? Vano ule aarina nnepa woonanara ahaatuphelaca ni waattakaca othene ni ahaakhanyerera mpaka warakalihaca ni waarulaca ikuwo, ni yahokhumaca mpaani mmo n'utthawa. Yeeyo ihapari iyo yahocuweliya na atthu othene, ukhuma ayuta mpaka akereku yaakhalakhalaca wEfesu. Vano wahaakela woova, ni ncina na Apwiya Yesu naanalemelihiya. Enci yaakupali yahowaaca ulaphulula woonene itampi caya ni miteko coonanara caavaraya. Ciicammo enci yaapankaca miteko co'nyanka, yahothukumaniha ikitaapu caya ni cahopahiya yoonaka atthu othene. Waalikeliya waya ihisapu caya, yahophwanyinya wiira waari ncurukhu aya ilufu hansini (50.000) makopiri o'paratha. Commo nuulumo na Apwiya naanawunnuwa n'ulemelihiya ni ikuru. Cineeranelene nnya citthu nnya, Paulu aholakela warohoni wawe urwaa uYerusalemu, aviraka uMasetoniya ni wAkaya ni aheera: Wanhalaka urwaa uYerusalemu, ciicammo kinlamuliya upwahera uRoma wiira kathotole. Ahaaruma mayonkavihera eeli wiira arwee uMasetoniya, ayo yaari Timotiyu ni Erastu. Vaavale Paulu ahokhala ukati vakani wAsiya. Vano yooyo ukati uyo, yahaawo ipokoho yuulupale nlattu wo Iphiro ya Apwiya. Mayohana mmoca o'paratha eehaninya Timetriyu, aapankesa asikasa oohaninya a Tiyana, yaaphwanyiha ncurukhu mwinci ananteko ayo. Vano ahaalattula akhunanawe yaavaranawe nteko mmoca, aheerela: Alopwana, nnaacuwela wiira yoola nakoso ula phinniphwanyiha ifayita. Nanso nnawoonaka ni wiiwa wiira khunakhala paahi wEfesu, nanso ciicammo wAsiya wothene, yooyo Paulu uyo nawooryaca ni waavololihaca atthu eeraka: Anluku oopankiya ni matata a atthu, khaanakhala anluku eekhweli. Kuhiwena wiira woopihile paahi uhikupaliya nteko ehu, nanso ciicammo wahoopiha uvyavyehiya ikwiitti ya nluku muulupale Tiyana, uhittittimihinya ni ukwanyulaciya iyuulupale awe yeele inlapeliya ukhuma wAsiya mpaka ittuninya yothene. Vano wiiwaca waya commo, yahoviruwaca venci ni yahokhuwelaca yiiracaka: Muulupale phi Tiyana a annefesu! Vaavale isittatti yothene yahorekecya nlattu wo'pokoho, ni othene wamocaru yahokhumaca arwaaka nipuro naapankiya mihapo. Vano yahaavaraca asikhunanawe Paulu, yaari amasetoniya, yeehaninya Kaiyu ni Aristarku. Vano Paulu aphavelaka wiithoonyihera waatthuni, eetthuci yahomwaatelihaca. Ciicammo asuulupale akina, yaari asimpwanawe Paulu, yaholeehera wiira hiileve arwaaka unhaponi nwo. Akina yaanakhuwela wo mananna mamoca ni akina ayo ni mananna makina, kontha mphwinko wothene wahoporonkanihinya. Ni atthu enci khayaacuwela itthu yaathukumanenlyaya. Vano, ahokumihinya Alisantere iriyari yo mphwinko, akhanyererihiyaka na ayuta wiira arwee uhoolo. Ula athoonyathonyaka ni ntata, aaphavela wiicaakiha uhoolo wa atthu ale. Nanso waacuweliyawe wiira ule aari nyuta, othene yahokhuwela weemara imoca wookhalaka iwora piili yiiraka: Muulupale phi Tiyana a annefesu! Mayowantikha o'sittatti wowaamaaliha atthu ale ahoolumaca eeraka: Nyu annefesu, hincuwela tipani wiira isittatti yo wEfesu, phinkhaliha ikwiitti ya muulupale Tiyana ni pontto awe khuruwile wirimu? Vano, inari itthu yoohivaanyihinya, phatari mmaalace, ni hikhale nohala uvara itthu n'upupha. Kontha ala asilopwana yaawiihilenyu ala khaanakhala mayohukhaca ni hata oonkufuru nluku ihu. Vano wakhala wiira Timetriyu ni mayohana aanveleenle ahaana nlattu ni ntthu, woorera ukasari, ahaawo mayowuuluma nlattu ni alamuli, mwaahiyeke yaakasaraneke ayaayoru. Nanso, wakhala wiira ihaawo itthu ikhwawe inaanelenyu, iyo inkowooneliya unkuttanoni woocuweliya, toko cinhimyaya nlamulo. Kontha wahoopiha ni hi unitthekiha ni uniriyeleliha wiira phi hi nipattusacile nkhitto uyo, mwa nlattu wo itthu ikhumile ilelo iyo, ni khaninkela noonaka yowaakhula wiira nihimyace itthu ithukumaneliye. Paahi, wuulumaca wawe commo, ahomwarusa nthukumano uyo. Wahoolo umala waya ipokoho ile, Paulu ahoruma wiihaninya eetthuci ale, ni naapisihilene nrima, ahaaleeha ni ahorwaa uMasetoniya. Vano waavirawe cennye mittetthe nnye, aalipiheraka irima eetthuci ni aalopolaka venci, wumaleloni ahorwaa uKeresiya, wonwo waalokenlyawe myeeri miraru. Waaphavelawe ukela ikalawa yorwaa uSiriya, ayuta yahomuuluma makhuce. Phimaana ahoopuwela uturuwa, aviraka co'Masetoniya. Vano ahoveleeliya ni Sopaturu o'Pereya mwana a Piru, Aristarku ni Sekuntu uTesalonika, Kaiyu o'Terpe, ni Timotiyu, mpaka ciicammo Tikiku ni Trofimu o wAsiya. Yaayo yahohoolela ni yahorwaa uniwehererya uTrowate. Wahoolo uvira waya mahuku o mikatthe coohi miropo, naholapuwa nkalawani nikhumaka uFilipu. Uvira waya mahuku mathanu nahorwaa woonanana uTrowate, wonwo waakhanlehu mahuku saapa. Waaphilyaya nihuku noopacera no'sumana, nahothukumana wiira nikawane nkatthe. Vano Paulu aphavelaka ukhuma nihuku no meelo, ahaalaka ni ahoolumaca mpaka uhiyu iriyari. Vaavale cahaawo isamaninya cinci nsana nooculu nenne naathukumannehu. Vano mmirawo mmoca eehaninya Yutiku, onkomile wacanelani, ahorupa cinene ukati woolumacawe venci Paulu. Vano cahomooryaca ikhove nnyo ni ahokurukuttuwa nari ikatti yoneeraru yooculu, mpaka uwuluwela vathi. Ni ahoteesiya nari ookhwene. Nanso Paulu ahokhuruwa ni ahomooromela mmirawo ule n'unkwapatta ni aheera: Nhisanke! Ula haawo nkumi! Vano awelaka tho, ahomyaa nkatthe ni aholya. Ni ahopwaherera wuulumaca mpaka usa, wahoolo pharwelyawe. Paahi, mmirawo ule ahokusiya nari nkumi, ni yaholipaca makhuva. Wahoolo nahokela nkalawani ni naholapuwela wa Asosi, wonwo waahalehu umwaakhelela Paulu, kontha ciicammo pheereliyehu wiira nohala urwaa mwentta vathi. Vano waniphwanyilyawe wAsosi, nahomwaakhelela ukalawani ni nahopwahera uMitilene. Usa waya naholapuwa. Nahokhuma uhoolo waya ilapo yo'Khiyu. Nihuku nonayeeli nahonyakela uSamosi, ni wasilyaya nahophiya uMiletu. Paulu aholakela uhivira wEfesu, aaceraka wiira hipicapice nttetthe wo wAsiya, kontha aakuvyacera wiira, wooryaaka nihuku no Pentekoste namphwanye nari uYerusalemu. Vano uMiletu Paulu ahoruma wiihaninya mahumu o'kereca yo wEfesu. Vano waakumanacilyaya ni Paulu aheerela: Nyu nnaacuwela ciinryaka makhalelo ukati wothene waaryaka ni nyu, ukhuma nihuku noopacera niphilyaka nttetthe wo wAsiya. Kihaarumeela Apwiya ni wiiyeviha venci, ni miithori, ni kilawihaciyaka venci ni wootheryaciya na ayuta ukikhumelenle. Akihiile hata vakani wuhimeryani citthu comaana, ni wuusomihani nuulumo na Nluku waatthuni ni mmatthokoni mothene. Kihothoonyihera wa ayuta mpaka akereku, wiira anlamuliya unkupali Nluku arukunusaka nrima ni waroromela Apwiy'ehu Yesu Kristu. Vano nlattu wookhanyererihiya ni Nnepa Nttakattifu, kinrwaa uYerusalemu, woohicuwela itthu inhala ukikhumelela wonwo. Nanso kinaacuwela wiira, mmaparasa mothene, Nnepa Nttakattifu unaakihimerya wiira utthukiya ni uhuvihiya unaakiwehererya. Nanso akinhelela ukumi aka ukhala ittiitthu. Inoonaka ukhala ittiitthu uri upihera mphantte aka n'umaliha nteko ukivahilyaya Apwiya Yesu, wiira kivahe usaahiti wo nhupi woorera wo nnema na Nluku. Vano kihocuwela wiira nyu othene kuuvirenlyakani wariyari winyu kuulalyeerakani umwene wa Nluku, khaawo hata mmoca wa nyu, nohala woona tho ikhove aka. Phimaana ilelo mi kinawuhimeryani, kiiraka kihootopwaa ni akirina nlattu wo'phome enyu othene. Kontha akihiile wuhimeryani cothene cilakenlyawe Nluku. Mwiirattavelele mwasinene ni ikhontwaa cothene, cennyo ciweesenryayani Nnepa Nttakattifu ukhala ahooleli, wiira nhakhele ikereca ya Nluku, yeele ithumilyawe ni iphome awe. Mi kinaacuwela wiira, kakhumaka, wariyari winyu cinaahala ukela miici cooluwa, cihinhala wiinanela ikhontwaa. Maana wariyari winyu, anaahala wiikumiherera atthu owiitthuciha citthu cowootha wiira yaahokolosere uttuli eetthuci. Phimaana, mmwehawehe, muupuwelaka wiira, wo myakha miraru uhiyu ni uthana akihiile unlakihera ni miithori khula ntthu. Vano va, kinawuvahererani wa Apwiya ni nuulumo naya no nnema, nirina ikuru yo wulipiherani nyu ni wuphwanyihani yoohiyeriya mwa ale othene ari oottakattifihiya. Akikhalenle nttima hata iparatha ya ntthu, atthuna iwooru, ni atthuna coowara. Nyu mwasinene nnaacuwela wiira mi kaavara nteko ni matata aka kiphavelaka itthu yophwanya mi na ale yaarinaka. Mi kihoothoonyiherani mothene wiira, navaraka nteko, ninlamuliya waakavihera ale oohuva ni wuupuwela moolumo Apwiya Yesu yiinryaya: Ureriya uri uvaha, woovirikana waakhela. Paahi, ule wuulumaca wawe nnya citthu nnya, ahokhoroma wamoca na ale othene ni ahovekela. Vaavale yahocukulaca venci, ni ankwapattacaka Paulu wo nifento, yahonvahaca alaahuma. Nanso yahocukula venci mwa nlattu wo nuulumo noolumacilyawe eeraka: Khannohala woona tho ikhove awe. Vaavale yahonveleelaca mpaka ukalawani. Wahoolo umwalanaca wihu na ale yaaniveleenle, nahokela nkalawani n'ulapuwela uKosi. Usa waya nahophiya uRotes, n'urwaa uPatara. Wonwo, nahophwanya ikalawa yaarwa uFenisiya, nahokela n'upwaherera ikwaha iyo. Ukati waattamenryehu uSipere, nahorwaa mphantte wo'hitto, ni nahorwaa uSiriya mpaka uphiya uTiru, kontha nwe caalamuliya upwakhuliya mirintti. Waaphwannyehu eetthuci, nahokhala wonwo mahuku saapa. Na ale aleeheriyaka ni Nnepa, yahomwiirelaca Paulu wiira hirwee uYerusalemu. Vano uvira waya ale mahuku ale, nahokhuma n'upwaherera ikwaha, niveleeliyaka ni eetthuci othene khula ntthu na amwaarawe ni asaanawe mpaka uta waya isittatti; nahokhoroma mpharyaa ni nahovekela. Uleehana wihu, nahokela ikalawa ni ale yahoturuwelaca uwani. Ukati waamalihilehu ikwaha yo'Tiru, nahophiyaca uPetolemita, wonwo waasalameehilehu asunnihu ni nahaakhalana nihuku nimoca. Waasilyaya, nahokhuma n'urwaa uSesareya. Vano uphiya wihu uwannyawe nlalyeri Filipe, mmoca wa atthu saapa yaathanliye uYerusalemu, nahonkhalana wamoca. Yooyo ahaana asaanawe acese asithiyana, yaari asimwali yaalalya. Waamalihilehu wonwo mahuku menci, ahowa nnapiyu mmoca aakhuma uYuteya eehaninya Akapu. Ni awaaka unoonanana, ahokusa ncako wa Paulu eetthukelaka nnyaani ni mmatatani mwawe ni aheera: Ila phinhimyaya Nnepa Nttakattifu: Ciicale ayuta o'Yerusalemu phinkelaya umpanka mwanene ula ncako ula n'urwaaninya mmatatani mwa amalaponi. Ukati weewilehu ala moolumo ala, ukhuma hi mpaka atthu o nenno nipuro nno, nahonlepela Paulu wiira hirwee uYerusalemu nwo. Vano ule ahaakhula eeraka: Nnokunlihacerani nkicukulihaka wanrimani? Kontha mi kiri tayari, kihimwena paahi utthukiyaru, nanso mpaka ukhwa uYerusalemu mwa ncina na Apwiya Yesu. Vano, nihitthunaka unkhanyereriha, nahomwiirela: Upankiye utthuna wa Apwiya! Uvira waya ale mahuku ale, ni utthenkaca wihu ikwaha, nahorwaa uYerusalemu. Ciicammo eetthuci akina yaakhumacile uSesareya ni hi, antthukanaka ikwaha Menasoni o'Sipere, mwiitthuci o khalayi aahalehu unlukamela uwannyawe. Uphiya wihu uYerusalemu, asunnihu yahonaakhelela n'utteeliya. Usa waya, Paulu ahorwaa ni hi ukela umoonanana Yakopu, ni mahumu othene o'kereca yahothukumana. Paulu ahaasalameeha ni ahaattonkacera wo'hisima nteko awe waapankilyawe Nluku wariyari wa amalaponi. Wamwiiwilyaya Paulu, yahonlemeliha Nluku n'umwiirelaca: Munna, nkoonani ari ilufu kavi ayuta yaaminni ni othene ari oovarecesa nlamulo. Ayo ahohimeriya wiira unaweetthuciha ayuta othene ari wariyari wa amalaponi wiira aheettele malamulo a Musa, weerelaka wiira ahoolihe icantto asaanaya, ni aheettele ilema ciri co malamulo. Vano ninhala wiira cani? Khweli khweli anaahala ucuwelaca wiira uhowa. Phimaana upanke inoohimeryehu. Ahaawo ari ni hi asilopwana acese. Wootthuna waya ahomoopa natiri. Weetthukuryace wamoca na ayo ni waalivele, wiira ametthace mputu. Vano othene ankocuwelaca wiira khinakhala yeekhweli inootheryaciya iyo, nanso we unaweettela nlamulo. Vano, amalaponi yiivaherenre, nihantikhela cilakenlehu nnyo niiraka, anlamuliya ukhotta iyolya yoovahereriya anluku, ahilye iphome, ahikhure inama yoonyopholiya ni aheette uluva. Vaavale, Paulu, aakusaka ale asilopwana ale, usa waya aheerapiha wamoca na ale, ahokela inupa ittakattifu, wiira aahimerye mahuku o wiirapiha, mpaka ukati wapankeliyaya itthuvo. Waahanlyaya vakani umala mahuku saapa ale, ayuta yaakhuma o wAsiya, umoona waya Paulu nari inupa ittakattifu, yahopankaca ipokoho ni mphwinko wothene, ni yahonvara. Yahokhuwaca yiiraka: Annasirayeli, nnaakuvele! Ula phi nlopwana neetthuciha miphantte cothene ni unethi wothene wiira uhanyurihe nlamulo ni nna nipuro nna, ni ciicammo, haakeliha amalaponi inupa ittakattifu ni hokufurela nna nipuro nittakattifu nna. Kontha wahinaya, yahomoona Trofimu o wEfesu, nari ni yooyo nsittatti mmwe ni yaanyihera wiira Paulu ahonkeliha inupa ittakattifu. Iparasa yothene yahorekecya ni unethi wothene wahotthawela wonwo, ni ammaraka Paulu, yahompurulela uta waya inupa ittakattifu ni wowaakuvyaca wene mikhora cahotthukiya. Ale yaavyacaka umwiiva, ihapari ile yahocuweliya ni nkhulupale a anatoropa ilufu o'Roma wiira iparasa yo'Yerusalemu yothene yaanrekecya. Vano, ule ahaakusa anatoropa ni ahooleli a anatoropa iminya, ahotthimakaca n'ukela iriyari yo'nethi. Umoona waya awaaka nkhulupale na anatoropa ale, yahohiyaca umwatta Paulu. Waattama wawe nkhulupale ule, ahonvara Paulu n'ulamulela wiira atthukiye n'unyolo miili, ni ahokoha wiira: Tipani ula ni pankile isiyani? Wamphwinkoni vale, akina yaankhuwela wo mananna mamoca ni akina wo mananna makhwawe; wahoolo ule, hicuwelelaka itthwene, nlattu wo'pokoho ile, aholamulela urwaaninya Paulu ukwartelu. Uphiya wawe wammuttoni wo'kwartelu, anatoropa ale yahonteesa Paulu nlattu wo'pokoho yo mphwinko, kontha mphwinko wa atthu waantthara ukhuwelaka wiiraka: Mmwiive! Paulu ukati waarwaninyawe ukwartelu, ahomwiirela nkhulupale a anatoropa: Kinaavahiya ukati wo wiira kuhimeryeni itthu? Ule ahomwaakhula eeraka: Unawuulumaca ikereku? Khunakhalaka we nciipitu, wo mahuku avinre, waakusile ni weettiha anannyatha ilufu cese ntakhwani? Paulu ahomwaakhula eeraka: Mi ki nyuta, uwanyaka uTarsu, isittatti yocuwannyaa yo'Silisiya. Contte kinawulepelani wiira nkivahe ukati wo woolumana atthu ala. Waavahiyawe ukati, Paulu, neemenle wammuttoni, ahaavaha atthu ale ikanyero ni ntata. Wahomaaliya venci cinene, ni ule ahoolumaca ni nuulumo neeparayiku eeraka: Asunnaka ni mayapaapa, nkiiwe vano wowiicaakiha wamiithoni winyu. Vano weewilyaya oolumacaka ni iparayiku, yahomaalaca venci. Ahopwaherera eeraka: Mi nyuta, kiyarele uTarsu, iparasa yo'Silisiya, nanso kuunuwenle yeela iparasa ila ni kisomihinye venci ni Kamaliyeli, toko cinhimyaya nlamulo na anhakhalayi, ni kinrumeelaka ratta Nluku, toko cirinyu nyu othene nihuku no ilelo. Kihoomolanihaca mayotthara ila iphiro ila mpaka weevakaca, kaatthukaka ni kaarwaanaka nkalaposo alopwana na athiyana, toko ciryaya asaahiti mayasataka ni mahumu othene. Kahaakhela iwarakha yoorwaana wa asunna uTamasiku, wiira kaawiihe anatthukiyene kaarwanaka uYerusalemu yaayo yaari wonwo, wiira attarusiye. Vano waakhumelenle coo: Keettaka ni iphiro ni kinaattamenryene uTamasiku, nihalaka vakani uphiya ncuwa wamuru, nananoru wahokirukurerya waarya wookhuma wirimu. Paahi, kahowuluwela vathi, ni kaheewa ncu nimoca naakiirela: Saulu, Saulu, unkilupatthelani? Ni mi kahokoha kiiraka: Tupani we, Pwiya? Ni ule ahokaakhula eeraka: Mi ki Yesu o'Nasaree nomoomolanihacaa. Ale yaari ni mi yahoona waarya nwe, nanso woohicuwelela waakhumelelaya ncu nooluma ni mi. Vano kahokoha kiiraka: Kipankekeni Pwiya? Ni Apwiya yahokiirela: Wunwe, urwee uTamasiku, nwo unkoohimeriya cothene cilamulenlyaka wiira upanke. Kahokhala oohoona nlattu wo waarya nwe. Ale yaarinaka yahokivarela moono mpaka uphiya uTamasiku. Nlopwana mmoca eehaninya Ananiya, owiiyeviha toko ciryaya nlamulo ni oottittimihinya ni ayuta othene yaakhalaca wonwo, ahowa ukaavya ni eemelaka wakhiviru ni mi, aheera: Munna Saulu, moone! Yooyo ukati uyo kahaancera woona ni kahommweheeha ule. Vano, ule aheera: Nluku o mayathumwanihu hoothanla wiira ucuwelele utthuna wawe, umoone Nasariya ni wiiwe nuulumo ninkhuma wamalakuni wawe, kontha unkokhala saahiti awe uhoolo wa atthu othene, ni wo citthu cothene cinoonaa ni cineewaa. Nna va, umpicapicerani? Wunwe, upattisiye ni urapihe itampi caa, uvekele wiihanaka ncina nawe. Uturuwela waka uYerusalemu ukati waavekelaka wapuwani wo'nupa ittakattifu, wahokiphwanya nttora, ni kahoona Apwiya yaakuulumana yiiraka: Waakuvyace ni ukhume nenna va nYerusalemu, kontha khunhala waakheleliya usaahiti unokaaca. Mi kaheera: Pwiya, weekhweli ayo anaacuwelaca wiira mi kaanrwaaka mmasinakokani waatthuka ni waafyulaca othene anookupalini. Ukati waamwarusiyaya iphome ya Siteva saahiti aa, mi kahaawo ni kahopanka cennyo, kisunkaka coowariya cawaya ale yaamwiiva. Nanso ule ahokiirela: Urwee, kontha mi kinkowuruma uttayi wa amalaponi. Atthu ale umwiiwa waya Paulu oolumaka commo, yahokhuwelaca yiiraka: Munkumihe nlopwan'ola mwiilaponi mu, kontha khunomphwanela ukhala nkumi! Vano ale akhuwelak'ono ni arulacaka coowara caya, amwaruselaka ntthupi uculu, nkhulupale a anatoropa aholamulela wiira Paulu arwaaninye ukwartelu ni akohiye aafyulaciyaka, wiira nicuwele nlattuni uneetthi onkhuwelelaka commo. Ukati waatthukiyawe ni ikhwampa, Paulu ahomwiirela nhooleli aariwo: Wanawuphwanelani umwaafyulaca nroma woohihukhumwinya? Wiiwa wawe itthu ile, nhooleli a anatoropa ahomwaavya nkhulupale awe wiira anlopole, amwiirelaka: Umphavela upanka isiyani? Kontha ula nlopwan'ola nroma. Nkhulupale a anatoropa ule uwa wawe, ahonkoha Paulu eeraka: Ukihimerye, we nroma? Ule ahaakhula eeraka: Aye, phi yeemi. Nkhulupale a anatoropa ule ahaakhula eeraka: Kiholiva ihisapu yinci yo ncurukhu kiphavelaka wiihaninya nroma. Paulu aheera: Mi ki nroma eeyarelo. Wowaakuvyaca wene ale yaahala unkohakoha ni umwaafyulaca, yahothamaca. Nkhulupale a anatoropa ule ahoova ukati waacuwenlyawe wiira Paulu aari nroma, nlattu woolamulela utthukiya. Usa waya, nkhulupale a anatoropa aphavelaka ucuwela yaariyeleliyawe Paulu na ayuta, ahontthukula, ni aholamulela wiira athukumane asuulupale o mayasataka ni mphwinko wa akhulupale othene, ni ahoruma uwaaninya Paulu, ahonthoonya uhoolo waya. Vano Paulu aaweheehaka mphwinko wa akhulupale, aheera: Alopwana, asunnaka, kihokhala mpaka nihuku no'lelo na ankhili aka othene omaana wamiithoni wa Nluku. Nanso nkhulupale o mayasataka, Ananiya, ahaaruma yaattamanannyawe wiira anvahe ilatuma. Vano Paulu aheera: Nluku naahala wurakaliha, isiri yoosirinkiya! We uhowunkoma va wiira ukihukhumu toko cinhimyaya nlamulo, vano unaahanyuriha nlamulo unaaruma utupheliya mii? Ale yaattamanannyawe yaheera: Unaanruwana nkhulupale o mayasataka a Nluku? Paulu ahaakhula eeraka: Akaacuwela, asunnaka, wiira ula ri nkhulupale o mayasataka, maana ihantikhiya: Uhimuulume pufya nhooleli o'nethi aa. Vano Paulu acuwelaka wiira mphantte wa akhulupale yaari masatusi ni akina ayo yaari mafarisi, ahokhuwela eeraka: Alopwana, asunnaka, mi ki nfarisi, mwana a nfarisi! Kinaahukhumwiya nlattu wo nwehereryo aka wo wunwelela mwa atthu ookhwa. Vano wuulumiya waya ala moolumo ala, wahokhuma unyakulihana mafarisi ni masatusi, ni mphwinko ule wahokawannyaca. Maana masatusi aneera khuuwo wunwelela ni hata ancelo, mena nnepa, nanso mafarisi anaakupali nnya citthu nnya cothene. Vaavale wahaawo unyakula venci, ni yunwaka aalimu o malamulo o mphantte wo mafarisi, yaanhimyaca yiiracaka: Khaninoona ikoosi mwa ula ntthu ula. Tupani nocuwela wakhala wiira uhaawo nnepa atthuna ncelo onhimenrye? Yahokhuma ipokoho yuulupale, ni yoovaka venci uthakaciya Paulu na ale, nkhulupale a anatoropa aholamula Ukumihiya Paulu n'urweehiya ukwartelu. Vano uhiyu nkhwawe, Apwiya, anari mphantte wa Paulu, yaheera: Ulipe nrima! Maana mananna cisaahitihilyaa nlattu wawaka mi uYerusalemu, unlamuliya upanka ciicammo uRoma. Vano usa waya, ayuta akina yahovaanela ni yaholupela yiiracaka khayaahala ulya hata uwurya ahinaya umwiiva Paulu. Ni yahaawo woovikana atthu arupayini (40) yaalakenle commo. Vano ala yahorwaa woolumana akhulupale o mayasataka ni mahumu ni yaheerela: Niholupela ni ikilapho wiira, khaninhala ulya itthu nihimwiivile toko Paulu. Vano, nyu ni mphwinko wa akhulupale, munlepele nkhulupale a anatoropa wiira awiihiye iriyari inyu, wiira niphwanye ihapari co'khweli co nlahanya wawawe. Hi niri owiitthenkacene umwiiva uyo hinaya uphiya va. Vaavale mwaanculawe Paulu, mwana a mwanrokorawe, aheewa mavaaneliyo ale, ahorwaa ukwartelu ni ahonttonkela cothene Paulu. Uyo ahomwiihana nhooleli mmoca a anatoropa iminya, n'umwiirela: Munkuse mwammirawo ula mpaka wa nkhulupale a anatoropa. Uyo haana itthu yoorera uhimyaca. Vaavale ule ahonkusa mpaka wa nkhulupale a anatoropa ni aheera: Nantthukiya Paulu, akiihanaka, ahokilepela wiira kinkuse mwammirawo ula, maana haana itthu yoorera wuuhimyacera. Ni nkhulupale, anvarelaka ntata ni anrwehaka mphantte nkina, ahonkoha: Urinani yoorera ukihimyacera? Ni ule aheera: Ayuta ahovaanela wiira meelo yulepele wiira unrwaane Paulu upwaro wo mphwinko wa akhulupale aphavelaka unkoha itthu phi itthu. Nanso nyu nhikweehaciye, maana wookhalaka atthu arupayini (40) anonlupattha, ni ayo aholakela, pooti ulaphiya, uhilya n'uhiwurya mpaka umwiiva, ni aholikaneliya, ahalaka wuuwehereryani nyu mwaavahe ilepenlyaya. Vaavale nkhulupale ule ahonleeha mmirawo ule, n'umwiirela ahinhimerye ntthu wiira phanttonkelawe. Aheehana ahooleli awe eeli a anatoropa iminya ni aheerelaca: Yeettaka iwora yonakhentta yo'hiyu, mwaatthenkace anatoropa iminya piili, ni sapini (70) o'khavalu, ni iminya piili o mavaka, wiira arwee mpaka uSesareya, muntthenkacere Paulu mpakhira wiira aphiye ookhikicerya wa nlamuli Felisi. Nkhulupale ule ahantikha iwarakha yaattonka coo: Kalautiyu Lisiya, kinveleeliheraka oolemelihiya nlamuli Felisi, isalamu. Uyo nlopwana uyo tthukiye na ayuta, mpaka yaahanle vakani umwiiva, ukati waphiilyaka na anatoropa aka, kihomoopola, maana kahomoonelela wiira uyo nroma. Kiphavelaka ucuwela itthu yootheriyawe, kahonrwaana upwaro waya. Vano kahoonenela wiira waari nlattu wo nlamulo naya, nanso khayaariwo ikoosi yomwaaca uyo yoophwanela wiiviya atthuna ukela nkalaposo. Vano uhimeriya waka wiira hovaaneliya wiiviya, kihooveleeliherani nyu wowaakuvyaca wene. Ni ciicammo kihaalamulela ale yaanriyelela wiira yuuhimeryeni itthu inonriyelelaya. Vano anatoropa, attharihelelaka toko caalamuliyaya, yahonkusa Paulu uhiyu, ni yahophiya wAntipatrite. Usa waya, yahaahiya anakhavalu unrwaana ule, ni yahohokoleela ukwartelu. Vano waaphilyaya anakhavalu uSesareya, yahommaha iwarakha nlamuli ule wamoca ni Paulu. Vaavale nlamuli ule ahosoma iwarakha ile n'unkoha wiira aari o nttetthe wo vayi. Ahohimeriya wiira aari nsilisiya. Vano ule aheera: Kinaahala wiiwa ikoosi iyo yawaacaka anowootheryaca ayo. Vano aholamula wiira Paulu awehawehiye nari wapuwani wa nlamuli Heroti. Anavinre mahuku mathanu, nkhulupale o mayasataka Ananiya ahorwaa uSesareya ni mahumu akinaku ayuta ni mayowaakihera milattu, eehaninya Terutulu, yaale yaawile wa nlamuli umootheryaca Paulu. Vano weehaninyawe Paulu, Terutulu ahopacera unriyelela eeraka: Oolemelihiya Felisi, naari ni mpuha ukati mwinci muulamulani mwaa, ula unethi ula, ni mananna cilokiherenryaa ila ilapo ila. Mahuku othene ni miphantte cothene, oolemelihiya Felisi, nihoonela urera waya ni usukurwela wothene ala mananna ala. Nanso, wo wiira kihukusere ukati mwinci, kinawulepela we ni ikiriri caa wiira univiriyane vakani paahi. Nihoonela wiira ula nlopwan'ola ri ntthu ookukuryeha, nohaculaca nceece mwa ayuta ilapo yothene. Ula ri nhooleli muulupale o nikhoto na anattiini o'Nasaree ni mpaka hotteha uhanyuriya inupa ittakattifu. Phimaana nimphavela unhukhumu toko cinhimyaya nlamulo nihu. Nanso nkhulupale a anatoropa neehaninya Lisiya ahonkusa Paulu ni ikuru cinci mmatatani mwihu ni aholamula wiira yaanriyelela ayo yiithoonyihere. Vano unkohe ni unaahala ucuwela ikhweli umootheryaca unompankehu. Ayuta ciicammo yahohimyaca coomotheryaca nnye, akhuluvelihaka wiira caahimyaya nnye caari co'khweli. Vano Paulu waavahiyawe nlove ni nlamuli wiira oolumace, ule aheera: Kihocuwela wiira myakha cinci civinre unari mayahukhumu ila ilapo ila. Phimaana, wootteeliyene kinawiicaakiha. Woohirika, unaahala woonenela wiira ahinavira mahuku khumi na meeli, kahorwaa uYerusalemu ulompa ni akiphwanyinye wapuwani wo'nupa ittakattifu kinnyakulihananaka ntthu hata utheperyaa mphwinko wa atthu nsinakoka hata mparasa. Ni hata vakani khiiwo yoothoonyera ikhweli wo itthu inootheryaciyaka va. Nanso kinoohimerya ikhweli muulupale wiira mi kintthara Iphiro ineehanaya ayuta nikhoto na anatiini, nanso commo phinonlapelaka Nluku a anhakhalayi ihu. Kinaakupali citthu cothene cantikhiye muNlamuloni na Musa ni Minapiyu. Ni kihaana mwa Nluku yooyo nwehereryo uyo wa ala atthu ala, wiira unaahala ukhala wunwelela, wa atthu o'sariya ni ayo oohi isariya. Phimaana kinaamananiha ni ikuru cothene ukati wothene wamiithoni wa Nluku ni wa atthu ukhala oorera nrima. Kahothwaa myakha cinci, kihowa uYerusalemu uwiiha icimola ni coovaha kiwiiheraka unethi aka. Vano kipankakene commo, kinari owiirapihene, kahophwanyinya wapuwani wo'nupa ittakattifu, woohiikelakeliha na atthu atthuna munceeceni. Nanso ahaawo ayuta akina yaari o'lapo yo wAsiya, yaalamuliya ukhala va wamiithoni waa ni uhimyaca ikoonnyaya, akhala wiira ahaana itwaana ni mi. Atthuna yaala ari vaava ala yaalamuliya uhimya yootakhala iphwannyaya wo mi waakusiyaka wa mphwinko wa akhulupale, ari hinookhala ula. Ukati kithoonyilyaka wa ayo, kahokhuwela kiiraka: Nlattu wo wunwelela wa atthu ookhwa phimaana kihukhumwinyaka ilelo iriyari inyu. Vano Felisi, aari oocuwelaca Iphiro ile, ahontteeleliha eeraka: Wanhalawe uphiya nkhulupale a anatoropa Lisiya, kinaahala uhimyaca ikoosi inyu ila. Ni ahonlamulela nhooleli a anatoropa iminy'ole wiira nanlelo aansunke Paulu, nanso anhiye utthampuwa vakani ni antthunihere wiira awacawaciye na asimpwanawe ale. Vano anavinre mahuku menci, Felisi ahowa ni Trusila, amwaarawe, yaari nyuta, yahoruma urweeliya Paulu ni yahomwiiwa oolumacaka ihaali yo nroromelo na Kristu Yesu. Nanso Paulu wapacenryawe wuulumaca ihaali yo'sariya, wiivaraca wa ntthu ni ihukhumu immwa, Felisi ahoova ni aheera: Vano, paahi! Ukhumeke. Wanhalaka woonela va, kinaahala uwiihana tho. Ni yooyo ukati uyo aawehererya wiira naahala uvahiya ncurukhu ni Paulu, phimaana aammwiihana imaara cinci amoopanaka mwaha. Uvira waya myakha miili, Felisi ahorentteliya ni Porisiyu Festu. Nlattu woophavela waaciveliha ayuta, Felisi ahonhiya Paulu nkalaposo. Vano waavinryaya mahuku mararu uphiya wawe mwiilaponi mmwe, Festu ahokhuma uSesareya arwaaka uYerusalemu, wonwo, akhulupale o mayasataka ni ayuta oocuwannyaa waphilyaya wariyari wawe, athoonyeraka caamootheryacaya Paulu. Vano aholepeliya Festu wiira Paulu arweehiye uYerusalemu, mananna ahaatthunawe Paulu, maana yaatthenkemanihaca umwiipithela wiira amwiive ni iphiro. Vaavale Festu ahaakhula eeraka: Paulu hotthukiya uSesareya, ni mi kinrwaa wonwo naanano va. Arwaaceke ni mi akhulupale awe akinaku ni mwahimyaceke cimmootheryenyu ula ntthu ula, akhala khweli wiira ihaawo ipankilyawe yoovonyiha. Uvira waya mahuku wookhalaka naane atthuna khumi, ahorwaa uSesareya, ni usa waya, ahaalattula mayahukhumu ni ahoruma wiira awiihiye Paulu waaryawe. Vano Paulu waawiihiyawe, ayuta yaakhumile uYerusalemu yahothukumana anrukureryaka, amootheryacaka citthu cinci ni co woopiha ni cahaacuwelelaya. Vano Paulu ahopacera wiicaakiha eeraka: Khiiwo ipankilyaka yoovonyiha munlamuloni no ayuta, inupa ittakattifu, atthuna wa Sesari. Vaavale Festu, aphavelaka waafentelela ayuta, ahonkoha Paulu eeraka: We unaatthuna urwaa uYerusalemu ni wonwo uhukhumwinya iriyari aka mi nlattu wo wootheryaciya? Vano Paulu ahaakhula eeraka: Nna va kiri mpwaro mwa Sesari, unlamuliyaka uhukhumwinya. Khiiwo yeerihilyaka ayuta, toko cincuwelaa venci cinene. Akhala wiira khweli kihokosa nlattu woopanka itthu inkiphwanela wiiviya, akinkhotta ukhwa. Nanso akhala wiira wootheryaciya umpankiyaka na ala ayuta ala khunakhala wo'khweli, khaawo rina ihathuwa yokirweha wa ale. Kinaalepela kirwaaninye wa Sesari! Wahoolo nakohilene mayonlaka awe, Festu aholamula eeraka: We unlepenle Sesari, mweeco unarwaa wa Sesari. Anavinre mahuku vakani, mwene Akiripa ni Pernise, yahophiyaca uSesareya wiira yansalameehe Festu. Kontha yaanavira mahuku menci, Festu ahonttonkela mwene ule ihaali ya Paulu, eeraka: Haawo va nlopwana mmoca tthukiye, anhilyawe Felisi. Vano warweelyaka uYerusalemu, akhulupale o mayasataka ni mahumu a ayuta ahomootheryaca yooyo, alepelaka wiira ahukhumwinye. Vano mi keerenle khinakhala ilemalelo ya aroma unhukhumu ntthu hinaya wiicaakiha mwa ale anomootherya ni ukhalana ukati wo wiicaakiha wootheryaciya nwe. Ni awaacaka ni mi va, mena akipicapicihile nlahanya ula. Kahaalattula mayamilattu waaseelo ni kaholamula wiira arweeliye nlopwana uyo. Vano mayomootheryaca wonwacilyaya wiira yuulume, khayaamootheryacile itthu yawehereryaka ukhala ikoosi. Woovirikana commo, yaarina citthu co nceece paahi ni uyo, nlattu wo'ttiini aya ni mwaha wo nlopwana mmoca neehaninya Yesu, khwile, nonhimyawe Paulu nanlelo ri nkumi. Vano phikhanlyaka kakayi woohicuwelela matholatholelo ula mwaha ula. Phimaana kukohaka wiira pooti urwaa uYerusalemu wiira ahukhumwinye wonwo nlahanya wo cennya citthu nnya. Nanso Paulu aholepela wiira awehereriye Sesari. Vano kaholamula wiira asunkiye mpaka wanhalaka unveleeliha wa Sesari. Vaavale Akiripa ahomwiirela Festu: Ni mi wahokicivela umwiiwa yooyo nlopwana uyo. Vano uyo ahaakhula eeraka: Meelo unaahala umwiiwa. Vaavale, usa waya Akiripa ni Pernise, yahowaaca n'ukelaca wansana wamoca na akhulupale a anatoropa na alopwana o'hisima o'sittatti mmwe. Festu aholamula ni Paulu ahowiihiya. Vano Festu aheera: Mwene Akiripa ni atthu othene ari va ni hi, mmooneke ula nlopwan'ola! Ayuta othene ahokilepela nlahanya wawawe yoola uYerusalemu, ni wa Sesareya va, akhuwelaka wiira khaalamuliya ukhala tho nkumi. Nanso kihoonela wiira, khiiwo yoophwanela uyo ukhwa, nanso, maana holepela urweehiya wa Sesari, kiholakela unveleeliha uRoma. Paahi, akirina ikina tho mwa uyo wiira kiwantikheleni nyuva, nri oolupale oolemelihiya. Phimaana, mi kihommwiiha wamiithoni winyu, venci venci wa we, mwene Akiripa, wiira, inhala uphwanyinya mutholatholiyani, koone yoorera wantikha. Maana khavankikhalela ratta unveleeliha nantthukiya woohihimyeeha itthwene isiyani inootheraciyawe. Vaavale Akiripa ahomwiirela Paulu: We uhotthuniheriya wuulumaca wiira wiicakihe. Wahoolo Paulu ahopanka ikanyero ni ntata ni ahopacera wiicakiha: Mwene Akiripa, ilelo kihotteeliya nlattu wookhala wamiithoni waa, wiira kiicakihe cothene cinriyeleliyaka na ayuta, ni venci venci kontha unaacuwela ilema ni ipokoho caya ayo. Phimaana, kinawulepela wiira ukiviriyane woopisa nrima. Ayuta othene anaacuwela mananna cikhanlyaka ukhuma isimirawo, ukhuma ilapo iyaryenlyaka mpaka uYerusalemu. Maana ayo anaakicuwela ikhumelo yo khalayi ni pooti ukivahera usaahiti wiira, mi kaari nfarisi, kaattharihelela nikhoto noovarecesa ilema co'ttiini ihu. Vano, kinaahukhumwinya nlattu wo nwehereryo weetthu yaalupelenlyawe Nluku mayapaapehu o khalayi, wiira maloko ehu khumi na meeli umvarele nteko Nluku wo'kuru uhiyu n'uthana, ula phi nkhuluvelo ummwehereriya wiira utthariheleliye. We mwene, nlattu wo yoola nwehereryo ula, phinriyeleliyaka ni ayuta. Nlattuni atthu va nnoonenyu wiira khawanooryanyaa Nluku wonweleliha atthu ookhwa? Ni mi ciicammo kahokupaleela wiira kaalamuliya upanka mananna menci wiira kikhotte ncina na Yesu o'Nasaree. Ni phi yeeyo ipankilyaka uYerusalemu. Kitthuniheriyaka ni nkhulupale o mayasataka, kihaavonyera attakattifu enci nkalaposo, ni ale wahukhumwinyaya wiiviya, ni mi kaankupaleela. Vano imaara cinci kaanrwaa wo khula sinakoka wiira kaattaruse, ni kaanaakhanyereriha wiira akufuru. Ni urusiya waka na ale, kihophiya mpaka isittatti co'lapo cikina koomolanihacaka. Ikwaha imoca mi kaarwa uTamasiku, nlattu wootthuniheriya ni uleveliya ni nkhulupale o mayasataka. Mwene, waari uthana ncuwa wamuru, mi kinari mphironi, kahoona waarya wo wirimu, woopwaha waarya wo ncuwa, waakirukurenrye mi na ale yaarinaka. Othene nahowuluwela vathi. Vaavale kaheewa ncu nakiirela ni nuulumo neeparayiku: Saulu, Saulu, unkoomolanihacerani? We wahikiiweleleke mi toko mwannama, uneeweryaa umwanene. Vano kahonkoha kiiraka: Tupani we, Pwiya? Ni Apwiya yahaakhula yiiraka: Phi mi Yesu, nomoomolanihacaa. Vano wunwe, weemele. Mi kuuphwanyenre wiira kuupanke nrumeyi ni saahiti w'etthu nnya nlattu wawaka mi ni itthu inhalaka wuthoonyera. Mi kinaahala uwoopola munethini waa, ni mwa amalaponi, wonwo unoveleelihaka wiira waatthukule miitho ni waakumihe mpiphini waarwanaka uwaaryani, ni ukhuma nkuruni ca Sotwani waarwanaka wa Nluku ni wiira aleveleliye itampi caya ni yaakhele mphantte wa ale anttakattifihiya nlattu wo nroromelo naka mi. Commo, mwene Akiripa, mena akihanyurihile iyooni yo wirimu. Woopacera kaalalyenre ale ari uTamasiku, wahoolo ale yaari uYerusalemu ni uYuteya wothene, ni ciicammo amalaponi, keerelaka wiira arukunuse nrima ni ahokoleelace wa Nluku, apankaka miteko cinthoonyihera urukunusa nrima nwo. Phimaana ayuta waakitthukilyaya wapuwani wo'nupa ittakattifu ni akimananihaka ukiiva. Nanso kaalikelela nkavihero na Nluku mpaka nihuku no'lelo, ni nlattu wo yeeyo, kiri va ni kinaampanka namooni ukhuma wa atthu ookhicera mpaka atthu oocuwanyaa. Khiiwo inhimyaka woovikana ihimyacile minapiyu ni Musa wiira yaanhala ukhumelela: Wiira Kristu aalamuliya uhuva ni naryene oopacera wunwelela mwa atthu ookhwa, aanawiiha waarya wunethini wawe ni wa amalaponi. Vano yoole ukati ule Festu ahonteeleliha wiicaakiha wa Paulu ni aheera ni ncu nowiirunya: We uhovahuwa, Paulu! Usoma waa nwo unoorweha wuuvahuwani! Vaavale Paulu ahaakhula eeraka: Mi akivahuwile, Festu oottittimihyaa. Inhimyaka iri yo khweli ni yokupalyaa. Amwene nhocuwela nnya citthu nnya, ni kinoohimeryani wa kwalyaa. Kihokupali wiira khiiwo yoovithyaa, maana khayiiranyeele nipuro phi nipuro. Mwene Akiripa, unaakupali minapiyu? Mi kinaacuwela wiira unawaakupali. Vano Akiripa ahomwiirela Paulu: We unooniha wiira ukati vakani unaakooryaca wiira kikhale nkristu? Paulu ahaakhula eeraka: Ukati vakani atthuna mwinci, kinaanlepela Nluku wiira, woohikhala we paahi, nanso mpaka ale othene ankiiwa ilelo akhale na ayo toko mi, nanso woohikhala ni unyolo toko ula. Vano wo yoole ukati ule, ahonwa mwene ule ni ciicammo nlamuli ule, ni Pernise, na ale yonkomannyawe. Ni nakhumilene, atthu ale yeera yuulumacaka ntthu ni nkhwawe, yiiracaka: Ula ntthu ula khiiwo ipankilyawe yoophwanela wiiviya atthuna utthukiya. Vano Akiripa ahomwiirela Festu: Ula ntthu ula khweli aanhala utaphuliya, ahaavekenle urwaaniya wa Sesari. Ukati waalakeliyaya wiira nirwee wItaliya, Paulu wamoca na anantthukiya akina, yahovahereriya nhooleli a anatoropa mmoca eehaninya Cuuliyu, aari o nikhoto no mayonkhaliha mwene Sesari. Nahokelaca ikalawa yo wAtraamitu yaarwa miphantte co wAsiya, nahokela mpahari ni nahorwaca, nintthukanaka ikwaha Aristarku, mmasetoniyu o'sittatti yo'Tesalonika. Waasilyaya, nahophiya uSitoni, ni Cuuliyu, anwacawacaka Paulu wo nnema, ahontthunihera wiira oonanane asimpwanawe, wiira ale ankavihere caaphavelawe. Ukati wakhumilehu nwe, nahovira uhitto waya uSipere, nlattu iphyoo nnyo caari coovirikana. Vano, ulapuwa wihu ipahari yoohulyaa, mphantte wo'Silisiya ni uPanfiliya, naheemela uMira uLisiya. Waphwannyawe nhooleli ule ikalawa yo wAlisantiriya, yaarwaa wItaliya, yeeyo yahonikusa. Naheetta vakani vakani mahuku menci, ni cahonikhuna itafawuti wowiira niphiye uNitu. Waahooryehu upwaherera ikwaha ehu, nlattu wo'phyoo caavirikana, nahorwaa mphantte wo uhitto wo'Kereta uhoolo wa Salimona. Naheemela wacivirini vale ni itafawuti ni nahophiya nipuro neehaninya Miselo Coorera, cineemela ikalawa, wakhiviru ni iparasa yo'Laseya. Wahovira ukati mwinci, ni waari ukati wo masakha wowiira nipwaherere ikwaha ehu, ni ciicammo ikwaha eyo yaari yootepa woopiha, ni ukati wontthuka ramatani wahomala, vaavale Paulu ahaalopola eerelaka: Alopwana, mi kinoona wiira ikwaha ehu ila inhala ukhala yookukuryaa ukhuma va, kontha citthu cinci cinaahala utankanyaa ni urihakyaaca, woohikhala ikalawaru ni mirintti, nanso mpaka ukumi ihu. Nanso nhooleli ule, aankupali paahi nahota ni mwanene o'kalawa woovikana yaahimyawe Paulu. Kontha nselo uyo khawaari woorera weemela ukati wo iyiita, atthu enci yaholakela upwaherera ikwaha iyo, awehereryaka uphiya uFenisi ni wonwo avirihe ukati wo iyiita. Uyo waari nselo wo'Kereta, waakelela mphantte wo uculu ni woohitto. Vaavale wapacenryawe uwuka kuusi vakani vakani akhumaka mphantte wo'hitto, ale yuupuwelaka wiira ahophwanyaca itthu yaaphavelaya, yahonkhula nankora ni yaheettiha ikalawa nceresere wo'civiri yo'Kereta. Nanso unamanle ukati vakani, ahowuka wacivirini vale nkhaya neehaninya Eurakilo, aakhuma mphantte unkhuma ncuwa. Ikalawa ele yahosinyinyiya ni ikuru, wahinooryaya ulipana iphyoo ele, nahohiya weettiha n'utthara iphyoo. Waavirehu uhitto waya iciviri yankani yeehaninya Kawuta, nahokhuna masakha wowiira niphwanye ikalawa ikani. Vano, uphwanya wihu, yahoteeseriya nkalawani yuulupale ni yahotthukeleliya ni mikhoyi, kontha yoova wiira naahala uphara unhaavani wo nselo wo Sirite. Vaavale yahokurusa ntthanka ni yahohiya ikalawa wiira yeette. Usa waya, anattarusiyene venci ni nkhaya ule, yahopacera urihakacela vate mirintti nnyo. Vano nihuku noneeraru, yahovonyeraca mpahari ikaruma co'kalawa. Uvira waya mahuku menci woohoonnya ncuwa mena itthoottwa nlattu wo nkhaya mwinci, vaavale nroromelo no woopwa nahovolola. Vano othene uviriha waya ukati mwinci woohilya, Paulu aheemela iriyari aya ni aheera: Nyenyu alopwana, mwalamuliya ukitthunela wenryaka nihikhume uKereta, kaaceraka wiira ninemecere ila ihasara ila. Nanso nna va, kinwiirelani nlipe nrima, maana khaawo mwa nyu nohala ukhwa, nanso ikalawa paahi phinhala ukwanyulaciya. Maana, yoola uhiyu ula, ncelo a Nluku yooyo kiryaka awawe ni nonrumeelaka, aari ni mi, eeraka: Paulu, uhoove! Unlamuliya uphiya wa Sesari. Nlattu wo nnema nawe, Nluku hoovaha ukumi wa atthu othene ari ni we munkwahani mmo. Phimaana, nlipe nrima, alopwana. Kontha kinaankupali Nluku aka wiira inaakhumelela toko cihimeriyaka. Nanso ninlamuliya ucuserihiya mpaka wacivirini. Vano waphilyaya uhiyu wonakhumi na micese, nirweheliyaka uno n'uno ipahari yo Atiriyatiku, wookhalaka uhiyu iriyari, anahota ale yoopuwela wiira yahaattamerya wari itthaya. Vano uphima waya meesero o maasi ale, yahoona wiira yaari miliko talathini na saapa (37). Unavinre ukati vakani, yahophima tho ni nliko ule ni yahoona wiira yaari miliko sirini na saapa (27). Vano noovaka ukhittaniha ikalawa ile ni maluku, yahaavonyera anankora acese ni yaanavekela wiira use. Anahota ale yahomananiha upanka mananna ootthawa nkalawani mmwe, yahokumiheraca ikalawa mpahari, yoothererihaka wiira yaarwaa unvonyera nankora mpahari mphantte wo'hoolo wo'kalawa. Vaavale Paulu ahomwiirela nhooleli a anatoropa wamoca na anatoropa ale wiira: Ala atthu ala yaahikhaleke nkalawa mu, nyu khannohala woorya wiicoopola. Commo, anatoropa ale yahothikilaca nkhoyi wo'kalawa ile ni yahohiya imoraka. Uhalaka vakani usa, Paulu aheerela atthu ale wiira alye, eeraka: Ilelo ninawoonannya nihuku nonakhumi na macese akhanlenyu ni nweherenrenyu woohilya. Vano mi kinoolepelani wiira nlye, commo phinhalenyu ukhala akumi. Khaawo wa nyu nohala ummora ikharari hata imoca. Paahi, wuulumaca wawe commo, ahokusa nkatthe ni ahosukuru wa Nluku wamiithoni wa atthu othene. Vano ahomyaniha ni aholya. Othene yaholipihiya nrima ni yaholyaca. Munkwahani mmwe, naari atthu iminya piili wo sapini na siita (276). Wahoolo analyaacilene mpaka uvona, yahorihelaca itiriku mpahari wiira ikalawa ivenwe. Waasilyaya, khayaacuwelenle ilapo yaaryaya, nanso yoonne icenkweni uttayi, wonwo waalakenlyaya urwaa ni ikalawa ile, wanooranele. Vano, yahothikila mikhoyi ca anankora n'utaphula mikhoyi co'leemi ni phihiyaka umorela mmaasini. Vano yahowehihera ntthanka uhoolo iphyoo phittharaka arwaaka ucenkweni. Nanso ikalawa yahophara nipuro no mihaava mpaka ukwanya vathi. Mpatta wo'hoolo wahophara ni ikalawa yaheemela, ni mpatta wo'ttuli wahokwanyuwa nlattu wo mawimpi oocaca cinene. Anatoropa ale yaholakela wiira yeevakace anantthukiya ale wiira hikhale nohala utthawa, arampelaka mpahari. Nanso nhooleli a anatoropa aaphavela unemecera ukumi wa Paulu, ahaahiiha caalakenlyaya. Vano ahaalamulela ale yoorya urampela, wiira woopacera yiituphelihe mpahari wiira alapuwele ucenkweni. Vano akina ayo yaalamuliya ulapuwa ni ithaapwa, akina ni maphalapacu o'kalawa. Paahi, wo yaala mananna ala othene yaholapuwela ucenkweni anari akumi. Uphiya wihu ucenkweni, nahocuwela wiira iciviri ile yeehaninya Malta. Atthu o yeele iciviri ile yahonaakhelela sana sana, kontha yahoparihelaca mooro mwa nlattu wo'pula yaarupa ni uririya. Paulu ahaattamerya wamooroni vale, avonyeraka nivici norevela, ivili itthawaka uviha nwe, yahomwaakeryaca ntata. Ukati woonnyaya yaakhalaca wacivirini ale, inwaa ile inampharelenle wantatani, yaheerelana ayaayoru: Khweli ula nlopwan'ola nannyatha, kontha, noopweelene mpahari, isariya khinonhiya ukhala nkumi. Nanso ule ahotathela inwaa ile wamooroni, ni khayaamwiirihile itthu hata vakani. Vaavale atthu ale yaawehererya wiira Paulu naanhala umwiipa ntata atthuna wowaakuvyaca uwuluwa n'ukhwa. Nanso, ale anaweherenryene, ni ahoonaka itthu yoonanara, yahaarukunusa ankhili aya yiiraka: Ula ri mmoca a anluku. Wo waattamana yooyo mphantte uyo, nahaawo nipuro naari na nlopwana oocuwanyaa eehaninya Pupiliyu muulupale o'civiri ile, ule ahonaakhelela womaana ni univaha mapuro oorupa mpaka mahuku mararu. Vaavale, athumwane Pupiliyu yaamwerennya mmirimani mo'phome ni waaviha irutthu. Paulu ahorwaa waathotola, uphiya wawe ahaavekelela aathatelaka matata ni ahaavoniha. Wiirannyaa waya ila itthu ila, aretta akina o wacivirini yahowaaca ni yahovonihinya. Ale yahonivaha ihisima cuulupale. Niphavelaka upwaherera ikwaha, ale yahonivahaca cothene caaphavelehu. Uvira waya myeeri miraru, nahokela ikalawa yo wAlisantiriya yaalokenle ukati wooririya ncivirini mmwe ni aarina ikanyero yeehaninya Tiyoskoru, maanaya anluku o mavatta. Waphilehu uSirakusa, nahokhala mahuku mararu, upwaha wihu nahophiya uRekiyu. Usa waya, yaawuka iphyoo yookhuma uhitto, ni ukati wo mahuku meeli, nahophiya uPutoli. Nwo nahaaphwanya asunnihu akina yaanilepenle wiira naakhalane mpaka mahuku saapa, ni commo phaapwahenrehu uRoma. Vano wiiwa waya asunna wiira nineera niwaaka, yahonisiceerya mpaka ipacari ya Apiyu ni isittatti ineehaninya Uloca Ttharu. Vano Paulu woonnyawe, ahonsukuru Nluku ni nlattu wo yeeyo, yahonlipa makhuva. Uphiya wihu uRoma, Paulu ahottuniheriya ukhala mphantte awe, nari ni natoropa aanrontta. Uvira waya mahuku mararu, ule ahaalattula akhulupale a ayuta, ni waathukumanaya, aheerelaca: Asunnaka, Khiiwo ipankilyaka yoohanyurihela unethi hata yowaahanyurihela anhakhalayi, nanso kihotthukiya ukhuma uYerusalemu, kivahereriyaka mmatatani mwa aroma. Ale anakikohacilene, yahophavela ukitthukula yiiracaka khanoonne ikoosi yoorerela wiiviya. Nanso ukhotta waya ayuta, kaholepela wiira nlattu aka ula woolumaceriye ni Sesari, kihikhalanaka itthu yooriyelela unethi aka. Phimaana kiwiihanakani wiira kaawooneni ni kiwuulumaneni, kontha nlattu wo nwehereryo wo'Sirayeli phitthukeliyaaka n'ula unyolo ula. Vano ale yahomwiirela: Hi khanaakhelenle iwarakha yookhuma uYuteya yowuhimya we, ni ciicammo khaawo munna wile unihimerya itthu yoonanara ipankilyaa. Nanso hi naaphavela wiiwa itthu inoopuwelaa, kontha weekhweli hi ninaacuwela wiira mapuro othene nikhoto ninyu nna ninawuuluminya pufya. Uleehaninya waya nihuku noonkumanana, yahowa atthu enci wiira amoonanane Paulu unupani waamakilyawe. Vano ikhumelo wicisu mpaka ucoocilo, ahaathoonyihera usaahiti wo umwene wa Nluku, aphavelaka wooryaca ihaali ya Yesu, ukhuma Nlamulo na Musa ni Minapiyu. Yahaawo akina yooryaciye ni ile yaahimyawe, nanso akina ayo yahokhanyerera uhikupali. Vaavale, waheewananyaya ayaayoru, yaholeehaca, ni Paulu ahoolumaca eeraka coo: Nnepa Nttakattifu uhooluma ratta waacaka mayathumwaninyu ni nnapiyu Isaya, ukati wenryawe: Urwee wa ula unethi ula ni wahimerye wiira: Nnaahala wiiwa nanso khannohala wiiweeha; nnaahala woona nanso khannohala ucuwelela. Kontha nrima wo'nethi ula uri wooturumala; uhottiyela manyaru wiira uhiiwe, uhohicila wiira uhoone, ni uhicuwelele ni nrima aya; urukunusaka nrima ni mi kaavonihaka. Vano ncuwele wiira uno woopola wa Nluku uno aveleeliheriye amalaponi, ni ayo anaahala wiiwa! Noolumacilene ala moolumo ala, ayuta yahokhuma anyakulihanaka venci ayaayoru. Ukati wo myakha miili Paulu ahokhala uwannyawe, inupa yaasimilyawe. Wonwo aanawaakhelela atthu othene yaarwa umoona, aanlalyaa umwene wa Nluku ni aaneetthuciha wakwalyaa woohaatelihiya wuulumaca ihaali ca Apwiya Yesu Kristu. Mi Paulu, nrumeyi a Yesu Kristu, kiihaninye ukhala mmitthenka, kithanliye nlattu wo nhupi woorera wa Nluku. Yoola Nhupi ula, Nluku ahokhuluveliha minapiyu cawe mwa cowantikhiya cittakattifu, nlattu wa Mwanawe, aayareele munlokoni na Taviti toko pinatamu. Hocuwaneehiya ni Nnepa unttakattifiha, ukhala Mwanawe Nluku ni ikuru, mo wunwelela mwa atthu ookhwa, ri Yesu Kristu Apwiy'ehu. Mwa yooyo ni nlattu wo ncina nawe, nihaakhela nnema n'umitthenka, wiira neehane, wariyari wa amalaponi othene, atthu oohala wiiwelela, unkhuma munroromeloni. Ni nyu ciicammo, nri mwa ale yiihaninye ukhala a Yesu Kristu. Wa othene oofentiya ni Nluku, ari uRoma, yeehaninye ukhala attakattifu. Nnema ni isalama wa nyu, ninkhuma wa Nluku Athumwanihu ni wa Apwiy'ehu Yesu Kristu. Woopacera kinaansukuru Nluku aka, mwa Yesu Kristu, nlattu wawinyu, kontha ittuninya yothene inaahimya ikupalelo enyu. Nluku nonvarelaka nteko ni nrima wothene, kilalyaka nhupi woorera wa mwanawe, uyo phiri usaahiti aka wo mananna cinwupuwelakani woohihiyerera nnovekelaka ukati wothene. Kinvekela wiira, ukati nkina n'utthuna wa Nluku, akivahe nafasi oorera wuthotolani. Kontha kinaaphavela uwoonananani, wiira kawukaweleni ivahiya imoca yo muNnepani, wiira nkhale oolipiheriya. Iyo iri yo wiira, mi ni nyu nikhale oolipiheriya ni nroromelo nawinyu ni nawaka. Asunnaka, ncuwele wiira imaara cinci kiholakela wuthotolani, nanso mpaka nna va kinawaateelihiya. Imphavelaka iri yo wiira kiphwanye mwa nyu nhokorokho, toko cimphwanyaka wa amalaponi akinaku. Kontha kiri mayolokihiya na akereku ni asenci, acuweli ni oohicuwela. Phimaana, kiri tayari ulalya nhupi woorera wa nyu ciicammo nri uRoma. Akinoolihaceriya muru nhupi woorera, kontha ciri ikuru ca Nluku co woopola ale othene anroromela, upacera nyuta ni ciicammo nkereku. Kontha isariya ya Nluku inooniheriya ni nhupi woorera, maana, ukhuma umpaceroni mpaka ummaleloni uri nlattu wo nroromelo, toko cantikhiyaya wiira: Nasariya nohala ukhala nkumi nlattu wo nroromelo. Uviruwa wa Nluku unawoonihinya wirimu mwa cothene co mpiphini ni cootakhala ca atthu anvitha ikhweli nlattu woohitthara isariya. Maana itthu iri yoocuwannyaa mwa Nluku inaathoonyiheriya wa ayo, kontha Nluku hoonihera. Kontha yompiyeru ittuninya, makhalelo oohoonnya a Nluku, ari ikuru cawe coohimala ni iyiinluku irinawe, cinawoonnya woohivithya, cooniheriyaka mwa citthu cumpilyawe. Yaayo atthu anvitha isariya ayo khaanleveleliya. Kontha anancuwenlene Nluku, khaanlemelihile toko Nluku ni khaansukhunru, nanso aheepanka oohi itthu mwankhilini mwaya, aripelihaka mirima caya ceelolo. Yiiciirelaka a ankhili, ahothatuwa oovahuwa ni ahaakakhaniha nttittimiho na Nluku hinkhwa, alikaniheraka ni ilatarato ya ntthu nokhwa, atthuna toko asaanuni, inama co metto micese ni cowiipurula. Phimaana, Nluku haavaherera yaayo atthu ayo utthuna wo mirima caya, wiira atarawace irutthu caya ayaayoru. Kontha yaayo ahaakakhaniha ikhweli ya Nluku ni citthu co woothiya, alapelaka n'uvarela nteko citthu coopattusiya phinhiyaka Mpattusi, ri oorerihiya woohimala. Ameni! Mwa nlattu wo yeeyo, Nluku haavaherera mwa citthu caaphavelaya co'haaya. Mpaka athiyana ahorukunusa makhalelo aya eekhuruwano ni makinaku ahiri eekhuruwano. Woolikana commo, alopwana ahohiya waathukumanana athiyana, ahokusa inanna ikina yaathukumananaka alopwana akhwaya, ni commo ahaakhela nttaruso no waaphwanela nlattu wo'tampi caya. Nlattu woovyavyeeha uncuwela Nluku, uyo mwanene haavaherera utthuna wa ankhili aya oohi ifayita, wiira apanke cahaalamuliya upanka. Mirima caya cihocara uhisariya, coonanara, isooyo ni ilema coohiloka. Ciicammo uhaacara urama, wiiva, unyakulihana, wootha n'ulavilavi. Ari oohankawaani, mayowaapa, eenani a Nluku, mayoveha, mayowiicoona ni mayowanyihera, mayopantturerya coonanara, ooheewelela mayathumwanaya, ari oohaankhili, oohikhuluvelyaa, oohaafenta akhwaya, oosilili. Ayo anaacuwela nlamulo na Nluku nineera: Othene aneettela yaayo mananna ayo unawaaphwanela ukhwa. Nanso khaampanka paahi cennyo citthu nnyo, ciicammo anawaarumeleliha ampanka cennyo citthu nnyo. Phimaana we unaahukhumu akhwaa, khunleveleliya, kontha uheehukhumu, nlattu wo mananna anaahukhumwaa akhwaa ni we upankaka cennyo. Khweli ninaacuwela wiira ihukhumu ya Nluku iri yeekhweli ni inaaca ale ampanka cennyo citthu nnyo. We uri ntthu, unaahukhumu ampanka cennyo ni we upankaka cennyo, unoopuwela wiira unaahala wootopwa ihukhumu ya Nluku? Atthuna unthanya imaani awe yuulupale, ikiriri cawe ni uvilela wawe, woohicuwela wiira imaani ya Nluku inawuurukunusa nrima? Nanso, nlattu woohanyuriha n'uturumala waa nrima, unawiiviruweliha wanhalaya uphiya nihuku no'hukhumu ya Nluku. Nluku naahala untthuvela khula ntthu toko ciinryawe mavarelo nteko. Uyo naahala waavaha ukumi woohimala ale ankhanyerera upanka coorera, yaavyaka waarya ni nttittimiho n'uhikhwa. Nanso naahala waaviruwela ale ampanka coonanara, anhanyuriha ikhweli ni antthara coohi isariya. Mahuviho ni coowerya cinkonkhuna khula ntthu nopanka yoonanara, upacera ayuta mpaka amalaponi; nanso waarya, nttittimiho, ni imaani wa ale othene ampanka yoorera, woopacera ayuta mpaka amalaponi. Kontha Nluku kharina nthanlo. Maana othene kosile woohi Nlamulo, ciicammo woohi Nlamulo phinhalawe urimela, ni othene kosile ni Nlamulo, ciicammo ni Nlamulo phinhalawe uhukhumwinya. Kontha khaanakhala ale aneewa Nlamulo phiri o'sariya wamiithoni wa Nluku, nanso ale antthara Nlamulo phinhala wiihaninya anasariya. Maana amalaponi ahirina Nlamulo yapankaka ilema caya toko cinhimyaya Nlamulo, anoohikhalanaru Nlamulo, veekhayaru anaathatuwa nlamulo. Ala anthoonyera cinhimyaya Nlamulo naantikhiye wanrimani waya. Toko commo, ankhili ni moopuwelo aya ciicammo anaavaha usaahiti, yiiriyelelaka ni yiicaakihaka. Cothene nnyo cinhala woonnya nihuku ninhalawe Nluku uhukhumula isiiri ca atthu, mwa Yesu Kristu, toko cinhimyaya nhupi woorera unlalyaka. Vano we uneehaninya nyuta, unkhuluvela Nlamulo ni uneehelaca uncuwela Nluku. Unaacuwela utthuna wa Nluku ni Nlamulo ninaawiitthuciha uthanla itthu yoorera. Uhokupali wiira uri nhooleli a atthu oohoona, uri nthuko wa ale ari mpiphini, uri mayoweetthuciha atthu oohicuwela, mwalimu a asaana, kontha muNlamuloni uhaana mananna oocuwelaci ni eekhweli. Vano we unaasomiha akina, uhiisomihaka umwanennya? We, unlalya wiira uhinnyinye, ni we winnyaka? We uneera uheettiye uluva, weettak'ono? We unaakhotta anluku, unennyerani ciri mpaani mwaya mmo? We uneettottopa nlattu wo Nlamulo, uhinlemelihaka Nluku unhanyurihelani Nlamulo? Vano ihantikhiya wiira: Ncina na Nluku ninaatarawaciya na amalaponi nlattu wawaa. Kontha wuula icantto unkhalana ifayita wattharihelelaka Nlamulo, nanso wahanyurihaka Nlamulo, unkhala toko oohuula. Wakhala wiira oohuula naattharihelela Nlamulo, uyo khanhala wiireliya tho o wuula? Ule huunle, nanso attharihelelaka Nlamulo, naahala wuuhukhumu we, unarina Nlamulo no wantikhiya ni wuunle uhittharihelelaka Nlamulo. Kontha nyuta khanakhala ule neethoonyera mwirutthuni paahi, ni wuula khunakhala nwe umpankiya mwirutthuni paahi. Nanso nyuta eekhweli ph'ule nocuwannya makhalelo o nrima awe, uri wuula umpankiya ni Nnepa Nttakattifu, woohikhala toko Nlamulo nowantikhiya. Ayo, uttottopeliya waya nwo khunkhuma wa atthu, nanso unkhuma wa Nluku. Vano ifayita yookhala nyuta phivi? Atthuna, wuula icantto uhaana ifayita aya? Khweli uhaana ifayita aya, ni mananna menci! Ifayita yoopacera iri yo wiira Nluku haavaherera ayuta nhupi awe. Vano wakhala wiira akina khaakupanli, uhikupali waya nwo unaahala ukwanyula ikhweli ya Nluku? Mena vakani! Nluku akhale ookhweli. Atthu othene akhale owootha. Toko cantikhiyaya wiira: Nvaheriye isariya mmoolumoni mwinyu ni mwattheme mwakhalaka oohukhumwinya. Nanso, wakhala wiira uhisariya wihu nwo unthoonyera isariya ya Nluku, ninhala wiira cani? Nluku khanasariya nlattu wooviruwa wawe? Kinoolumaca toko ntthu. Mena vakani! Waari commo, Nluku aahala uhukhumula cani ittuninya? Nanso wakhala wiira wootha waka unthoonyera ikhweli ya Nluku n'unttittimiha yooyo, vano kinhukhumweliyani nanlelo toko natampi? Vano nihineerelani: Nrwee nipanke yoonanara wiira iwe yoorera? Akina anaanootherya wiira hi phineerehu commo. Ayo anaahala uhukhumwinya wo'sariya. Vano niireke cani? Hi nihaana ifayita yo waapwaha akina? Mena vakani! Kontha nihoonihera wiira othene, ukhuma ayuta mpaka amalaponi, ari oothawaliya ni itampi. Toko cantikhiyaya wiira: Khaawo nasariya mena mmoca, khaawo noocuwelaca; khaawo nomwaavya Nluku. Othene ahorimela, ni aheepanka oohi itthu, khaawo nopanka yoorera hata mmoca. Mmilo aya uri toko mahiye, ni anawootha ni nlimi naya. Yamwe o'mpoma ri mmattereni mwaya. Malaku aya ari oocara ikilapho ni yamwe owaawa. Metto caya cinaakuvela weeva akhwaya, nnoviraya mmo anaatankanya ni anhiya masakha; khaancuwela iphiro yeemaani. Wanrimani waya va khaammoova Nluku. Vano nihocuwela wiira cothene cinhimyaya Nlamulo, cinaaca ale aneettela nenno wiira malaku othene amaale, ni ittuninya yothene ikhale vathi waya ihukhumu ca Nluku, kontha khaawo nohala uvaheriya isariya wa Nluku nlattu woottharihelela Nlamulo, nanso nlattu wo Nlamulo phincuwelehu itampi. Vano Nluku honoonihera mananna cinaavaherawe isariya atthu, woohikhala wo Nlamulo. Nenno Nlamulo na Musa nno ni Minapiyu phinvahera usaahiti, isariya ya Nluku nlattu wookupali mwa Yesu Kristu wa ale othene anaamini. Khuuwo uhawulana, kontha othene ahokosa ni ari uttayi ni waarya wa Nluku, ni ahovaheriya isariya yo nnema nawe no mahala mwa Yesu Kristu. Nluku honvaherera Kristu wiira akhale isataka yo nlevelelo wa ale ammwaamini. Commo Nluku phaathoonyenryawe isariya awe yoohittarusa itampi caapankiye khalayi. Pankenle iyo wiira athoonyere isariya awe ula ukati ula, maana Nluku ri o'sariya ni nawaavahera isariya ale ammwaamini Yesu. Vano wiittottopa nwo uri vayi? Unaatamihinya. Uttharihelelaka isiyani? Utthara wo Nlamulo? Mena vakani, nanso munroromeloni. Hi nincuwelela wiira ntthu novaheriya isariya ni Nluku nlattu wo nroromelo, woohikhala nlattu woottharihelela Nlamulo. Atthuna, Nluku ri a ayuta paahi? Kahimwena ciicammo Nluku a amalaponi? Khweli ciicammo ri Nluku a amalaponi! Nluku ri mmoca paahi ni nawaavahera isariya ayuta na amalaponi munroromeloni. Maanaya wiira nlattu wo nroromelo, Nlamulo nno khaninhelela? Mena vakani! Uhiya commo, nineera wiira Nlamulo nno nihaana ifayita. Vano ninhala uhimyani nlahanya wa athumwanihu okhalayi, aneehaninya Aparahamu? Wakhalaka wiira Aparahamu vaheriye isariya ni Nluku nlattu wo miteko, uyo haana yowiittottopela, nanso khunakhala wamiithoni wa Nluku. Vano, cowantikhiya cittakattifu cinhimyani? Aparahamu honkupali Nluku, phimaana ahovaheriya isariya. Ncahara umpokerawe nanteko, khunaalikeleliya ukhala icontte, nanso unaalikeleliya ukhala ikophi. Vano ule hinvara miteko co nlamulo, nanso ankhuluvelaka Nluku nonlevelela natampi, nroromelo nawe nno phinontatusa ukhala nasariya. Ciicammo Taviti nohimya wiira horeriya ntthu novaheriya isariya ni Nluku, woohikhala nlattu wo miteko cawe: Horeriya ule, noleveleliya coonanara cawe, ni cifuttiyaka itampi cawe. Horeriya ntthu hinaalikeleliya itampi cawe na Apwiya. Vano woono ureriya uno uri paahi wa ale owuula icantto, atthuna na ale oohuula icantto? Nineera wiira Aparahamu hovaheriya isariya nlattu wo nroromelo nawe. Weeraneele cani? Weeraneele noonle icantto atthuna hinaya wuula? Khaweeraneele noonle, nanso hinaya wuula. Commo ahoola icantto toko ikanyero ni nthoonyero wo'sariya yo nroromelo naarinawe hinaya wuula. Phimaana uyo ri athumwanaya atthu othene anroromela ahinaya wuula icantto, wiira na ayo avaheriye isariya. Ciicammo ri athumwanaya atthu owuula, woohikhala wuularu paahi, nanso ciicammo aneettela malinca o nroromelo naarinaya athumwanihu Aparahamu ahinaya wuula icantto. Kuhimweni nlattu wo Nlamulo, Aparahamu ni nloko nawe phaakhelenlyawe yookhuluvelihiya yo wiira ayo yaahala ukhala mayowaakhela ittuninya, nanso nlattu wo'sariya inkhuma munroromeloni. Vano wakhalaka wiira ale aneettela Nlamulo phiri mayowaakhela, nroromelo nno khanirina ifayita ni yookhuluvelihiya iyo khirina ifayita, maana Nlamulo nno nimmwiiha uviruwa wa Nluku. Kontha nipuro nihiri Nlamulo, ciicammo khuuwo ukosa. Phimaana yookhuluvelihiya inkhuma munroromeloni, wiira wiirannye toko ciryaya nnema, ni commo unethi wothene wa Aparahamu ukhuluvele, woohikhala paahi ale aneettela Nlamulo, nanso ciicammo ale arina nroromelo narinawe Aparahamu. Kontha Aparahamu ri athumwanihu othene. Toko cantikhiyaya wiira: Mi kihoohela ukhala athumwanaya ilapo cinci. Uyo ri athumwanihu wamiithoni wa Nluku nkupanlyawe, Nluku naavaha ukumi atthu ookhwa ni neehana citthu cahaariwo apankaka toko cahaawo. Vano Aparahamu ahaana nroromelo ni nwehereryo, hata yaanoohikhalaru inanna yoowehererya, phimaana ahokhala athumwanaya ilapo cinci, toko cihimilyawe Nluku wiira: Commo phinhalaya ukhala nloko naa nno. Vano Aparahamu woohivololaca munroromeloni, ahocuwelela wiira irutthu awe ihooluvala, maana ahaana myakha iminya ceyarelo, ni amwaarawe yeehaninya Sara yaari amwali eekupa. Wanookhalaru commo, khaakanyacile yookhuluvelihiya ya Nluku, nanso aholipiheriya munroromeloni mwawe ni ahonttittimiha Nluku, kontha Aparahamu ahokupali wiira Nluku aanhala uttharihelela itthu yaakhuluvelihilyawe. Phimaana, ahovaheriya isariya nlattu wo nroromelo nawe. Weeriyaka ahovaheriya isariya, khanaaciya uyo paahi, nanso ciicammo annaaca hi, ninhala uvaheriya isariya va, ninonkupali Nluku, munwelelihile Yesu Apwiy'ehu mwa atthu ookhwa. Yooyo vahereriye wuukhwani nlattu wa cookosa cihu ni onwelenle nlattu wo'sariya cihu. Vano ninavaheriyene isariya nlattu wo nroromelo, nihaana mpuha ni Nluku mwa Apwiy'ehu Yesu Kristu. Yaayo aniphwanyihile ihathuwa, munroromeloni, wo nenna nnema nna ninnivaha ikuru, ni ninawiittottopa, niwehereryaka nttittimiho na Nluku. Ni woohikhala yeeyoru, nanso ninawiittottopa yaniphwanyaka mahuviho, nicuwelaka wiira mahuviho ayo anwiiha uvilela; ni uvilela nwo unwiiha makhalelo oorera, ni makhalelo oorera ayo anwiiha nwehereryo. Ni nwehereryo khunnipattihaca ihaaya, maana nifento na Nluku niheettheliya munrimani mwihu mwa Nnepa Nttakattifu uvahiyehu. Maana hi ninaryene ootteetthya, waaphilyaya ukati, Kristu hokhwa nlattu wa anatampi. Kontha urikarika uphwanyannya ntthu neeleva wiira ankhwele nasariya, hata ntthu eevahereraka unkhwela oorera nrima. Nanso Nluku honithoonyera nifento nawe toko cinikhwenlyawe Kristu, ni hi ninaryene anatampi. Ukhala wiira nna va, nihovaheriya isariya ni iphome awe, utepa n'upwaha yooyo naahala unoopola uviruwa wa Nluku. Maana hi ninaryene eenani a Nluku, nihaatanihiya ni yooyo nlattu wookhwa wa mwanawe. Vano ninaatanihiyene, ninaahala woopwa nlattu wookumi awe. Ni woohikhala yeeyo paahi, nanso ninawiittottopa mwa Nluku ni mwa Yesu Kristu Pwiy'ehu, yooyo naataanihile. Toko cikenlyaya itampi mwiilaponi ni ntthu mmoca, ni itampi iwaanaka ukhwa, ciicammo ukhwa uhomwaryeela mwa atthu othene, kontha atthu othene ahokosa. Uhinaya uphiya ukati wo Nlamulo, itampi yahaawo mwiilaponi, nanso itampi khinaalikeleliya woohikhala Nlamulo. Vano, ukhwa uhothawala ukhuma wa Atamu mpaka Musa, mpaka wa ale ahikosile toko ceenryawe Atamu, yooyo ri nthoonyero wa ule aahala uwa. Phimaana, khuuwo ulikanihera ivahiya ni itampi. Maana, atthu enci ahokhwa nlattu wo'tampi ya ntthu mmoca, nanso utepa nnema na Nluku, maanaya wiira ivahiya yo nnema na ntthu mmoca, Yesu Kristu, nihocarihiya wa atthu enci. Khinlikaniheriya ivahiya ya Nluku ni mahuviho o'tampi a ntthu mmoca, kontha wo'tampi imoca phiwilyaya uhukhumwinya uwaanne utthukeliya, nanso ivahilyawe Nluku, cinavinrene itampi cinci, ihowaana uvaheriya isariya. Wakhalaka wiira itampi ya ntthu mmoca, ukhwa uhothawala nlattu wa yooyo, utepa ale anaakhela nnema n'uvaheriya isariya, anaahala uthawala mukumini nlattu wa ntthu mmoca, Yesu Kristu. Maana toko itampi wawilyaya mwa ntthu mmoca, imwareelaka mwa atthu othene wiira ahukhumwinye, ciicammo nteko wa ntthu mmoca o'sariya uhowaana isariya yowaavaha ukumi atthu othene. Toko enci ciheliyaya ukhala anatampi nlattu woohiiwelela wa ntthu mmoca, ciicammo enci anaahala uvaheriya isariya nlattu wo wiiwelela wa ntthu mmoca. Vano Nlamulo niwile wiira itampi yuncererye. Nanso nipuro nuncereriye itampi, phincivile nnema, waacera wiira, toko cithawanlyaya itampi muukhwani, ciicammo nnema nno nithawale nsariyani nivahaka ukumi woohimala, mwa Yesu Kristu Apwiy'ehu. Vano ninhala wiira cani? Nipwaherereke upanka itampi wiira nnema nuncererye? Mena vakani! Hi ihonikhwelela itampi, ninhala ukhala cani nanlelo ntampini? Atthuna nyu khannocuwela wiira hi othene nipattisiye mwa Yesu Kristu, nipattisiye muukhwani mwawe? Maanaya mupattisoni nihokhwa n'usikhiya ni yooyo. Toko Kristu cunwelenlyawe mwa atthu ookhwa nlattu wo nttittimiho na athumwane, ni hi ciicammo neette mukumini wonaanano. Wakhalaka wiira nihaatanihiya ni uyo muukhwani mwawe, ciicammo phinhalehu ukhala owaatanihinya nwunwelelani mwawe. Kontha nihocuwela wiira makhalelo ehu okhalayi ahokhomeliya ni uyo wansalapani, waacera irutthu yo'tampi ikwanyulaciye wiira nihikhale tho ipottha yo'tampi. Maana ntthu khwile, hoopoliya ntampini. Vano wakhalaka wiira nikhwile wamoca ni Kristu, ninaakupali wiira ninhala ukhala akumi wamoca ni uyo. Maana nihocuwela wiira, Kristu nonwelenlene mwa atthu ookhwa, uyo khankhwa tho. Nookhwa khanhala unthawala tho. Kontha uyo hokhwela itampi ikwaha imoca weemaara cothene, nanso akhalaka nkumi, nokhala nkumi mwa Nluku. Vano nyu mwiicaalikelele wiira nri atthu owuukhwelelani itampi, commo nri akumi wa Nluku, mwa Yesu Kristu. Phimaana, nhihiyerere itampi ipwahereraka uthawala irutthu inyu inkhwa, nttharihelelaka cintthunenyu. Nhivaherere miphantte co'rutthu cinyu ntampini toko ikaruma coopankela citthu coohi isariya, nanso mwiivaherere wa Nluku, toko ntthu turuwile wuukhwani awaaka wukumini, ni munvaherere miphantte co'rutthu cinyu, toko ikaruma co'sariya. Kontha itampi khinhala wuuthawalani, maana khannohooleliya tho ni Nlamulo, nanso nnohooleliya ni nnema. Yeeriya cani? Vano ninlamuliya ukosa kontha khaninhooleliya tho ni Nlamulo, nanso ninhooleliya ni nnema? Mena vakani! Khannocuwela wiira nyu mweevahereraka unvarela nteko ntthu mmwiiwelelaka, nnothatuwa ipottha awe? Vano nyu mwavarelaka nteko itampi nnaakhwa, nanso ale ammwiiwelela Nluku anaavaheriya isariya. Vano kinaansukuru Nluku, mwaahookhalaru ipottha co'tampi, nhottharihelela ni nrima enyu wothene coosomihinya cihimeriyenyu. Nyu nhotaphuliya ntampini ni nhothatuwa ipottha co'sariya. Mi kinoolumaca toko ntthu, nlattu wookenkennya wo'rutthu. Ciicammo toko nyu civaherenrenyu ukhala ipottha miphantte cinyu co'rutthu, iri iharamu ni coonanara cothene. Vano nvaherere miphantte co'rutthu cinyu wiira nrumeele isariya innirwana wuuttakattifihiyani. Ukati waarinyu ipottha yo'tampi, khamwaarumeela isariya. Vano nhephileni wo citthu cinwuulihacihani muru nna va? Kontha ummaleloni waya cennyo uri ukhwa. Nanso vano, wataphuliyenyu ntampini ni nthatuwaka ipottha ca Nluku, ihephilenyu iyo inoorweehani wuuttakattifuni, ni ummaleloni uri ukumi woohimala. Kontha ncahara wo'tampi uri ukhwa, nanso ivahiya ya Nluku uri ukumi woohimala, mwa Apwiy'ehu Yesu Kristu. Vano asunnaka, kinwuulumelani toko atthu oocuwela nlamulo. Nyu khannocuwela wiira nlamulo ninaanthawala ntthu nari nkumi? Wanlikana toko, nthiyana atheliyaka toko cinhimyaya nlamulo, noluttaana na awannyawe ukati uryaya akumi, nanso yakhwaka awannyawe ayo, nthiyan'oyo hotaphuwa munlamuloni noothelana. Phimaana, nthiyan'oyo atheliyaka ni nlopwana nkina, awannyawe anari akumi, naalikeleliya ukhala mayoluva, nanso awannyawe ayo yakhwaka, uyo nohala ukhala ootaphuwa munlamuloni noothelana. Vano atheliyaka ni nlopwana nkina khanhala ukhala mayoluva. Asunnaka, ni nyu ciicammo nhokhwa muNlamuloni, nlattu wo'rutthu ya Kristu, wiira nkhale awawe yooyo onwelenle mwa atthu ookhwa, waacera wiira nithoonyere mihokorokho wa Nluku. Maana ukati weettelehu co mwirutthuni, coociva co'tampi caakhuma muNlamuloni caanitthumiri mwirutthuni mwihu, wiira nithoonyere mihokorokho co nookhwa. Nanso ninataphuwilene muNlamuloni, nihokhwa nlattu wo ile yaanitthukile. Phimaana, nihotaphuwa muNlamuloni wiira ninrumeele Nluku woohikhala wo mananna okhalayi, nittharihelelaka Nlamulo nowantikhiya, nanso wo mananna onaanano, nittharihelelaka Nnepa wa Nluku. Vano ninhala wiira cani? Nlamulo niri itampi? Mena vakani! Mi akaahala ucuwela itampi, nanso kicuwenle nlattu wo Nlamulo. Khweli akaahala ucuwela nttima Nlamulo nno naheenre: Uhikhalane nttima. Nanso itampi, ithawanle wawilyaya ikettelo, ikooniheraka ilema cothene co nttima. Maana nahaari Nlamulo, itampi khayaakhala. Khalayi mi kaaryaka woohi Nlamulo kaari nkumi, nanso wawilyaya ikettelo, itampi ihophwanya nipuro ni mi kihokhwa. Vano kihoonenela wiira yeeyo ikettelo yaahala ukivaha ukumi iyo, ihommwiiha nookhwa. Maana itampi yahophwanya nafasi nlattu wo'kettelo, ni yeeyo ikettelo iyo yahokithepya mpaka ukiiva. Wo'khweli nlamulo na Musa niri nittakattifu, ni ikettelo ciri cittakattifu, co'sariya ni coorera. Maanaya wiira itthu yoorera iyo ihokiwiihera nookhwa? Mena vakani! Uhiya commo, itampi iyo wo wiira yiithoonyere ukhala itampi, ihokiwiihera nookhwa nlattu w'etthu yaari yoorera, wiira, nhina mo'kettelo, itampi ikhale itthu yootepa unanara. Maana nihocuwela wiira nlamulo niri no muNnepani, nanso mi kiri o mwirutthuni, kontha kihotumihinya toko ipottha yo'tampi. Kontha mi akincuwela itthu invaraka, maana akimpanka ile intthunaka, nanso kimpanka ile inrusananaka. Vano kapankaka ile ihintthunaka, kinaakupali wiira nlamulo niri noorera. Phimaana, nopanka cothene nnyo akihimwe mi, nanso itampi iri mwa mi. Kihocuwela wiira khiiwo yoorera mwa mi, kinaaca mwirutthuni mwaka. Kontha kinaatthunaka wiira kipanke yoorera, nanso akinoorya upanka. Kontha akimpanka yoorera intthunaka, nanso yoonanara ihintthunaka, yeeyo phimpankaka. Vano kapankaka itthu ihintthunaka, akihimwe mi kimpanka, nanso itampi iri mwa mi phimpanka. Vano nlamulo ninkiphwanya phi nna, kaphavelaka upanka yoorera, kimpanka yoonanara. Maana mmoopuweloni mwaka, ninaakicivela nlamulo na Nluku; nanso kinawoona mwirutthuni mwaka, nlamulo nikina naanaka ikhotto ni nlamulo no moopuwelo aka, nikipankaka nantthukiya o nlamulo no'tampi niri mwirutthuni mwaka. Mi ntthu ootapana! Tupani nohala ukoopola ila irutthu inkirweeha wuukhwani ila? Kinaansukuru Nluku mwa Apwiy'ehu Yesu Kristu! Toko mi, ni moopuwelo aka, kiri ipottha yo Nlamulo na Nluku, nanso mwirutthuni mwaka kiri ipottha yo nlamulo no'tampi. Phimaana, vano khuuwo uhukhumwinya wa ale ari mwa Yesu Kristu. Kontha nlamulo no Nnepa wookumi, mwa Yesu Kristu, nihokoopola mmalamuloni mo'tampi ni mo nookhwa. Maana ile ihoonryaya Nlamulo upanka nlattu wookenkennya wo'rutthu, yeeyo Nluku hopanka anveleelihaka mwanawe, anlikanihaka ni ntthu ookosa wiira akhale isataka nlattu wo'tampi. Commo Nluku hottarusa itampi co mwirutthuni, waacera wiira meettelo o Nlamulo atthariheleliye mwa hi nihineettela co mwirutthuni, nanso nineettela utthuna wo Nnepa. Maana ale aneettela co mwirutthuni, anoopuwela citthu cinciveliha irutthu, nanso ale aneettela co muNnepani, anoopuwela citthu cincivela Nnepa. Maana moopuwelo o'rutthu ari nookhwa, nanso moopuwelo o muNnepani uri ukumi ni imaani. Vano moopuwelo o'rutthu ari mwiinani aya Nluku, maana khaanttharihelela Nlamulo na Nluku ni khaanoorya weettela. Phimaana, ale ari oothawaliya ni irutthu, khaanoorya unciveliha Nluku. Kontha nyu khanri oothawaliya ni irutthu, nanso nri o muNnepani, wakhalaka wiira khweli Nnepa wa Nluku unkhala ni nyu. Ni ntthu hirina Nnepa wa Kristu, uyo khari a Kristu. Nanso wakhalaka wiira Kristu ri ni nyu, irutthu inyu iyo, khweli, ihokhwa nlattu wo'tampi, nanso nnepa enyu uyo uri nkumi nlattu wo'sariya. Vano wakhalaka wiira Nnepa awe ule munwelelihile Yesu wariyari wa atthu ookhwa unkhala ni nyu, yoole munwelelihile Kristu wariyari wa atthu ookhwa ciicammo naahala uvaha ukumi irutthu cinyu cinkhwa, mwa Nnepa awe unkhala ni nyu. Vano asunnaka, hi niri atthu oolokihiya, khunakhala wo mwirutthuni wo wiira neettele co mwirutthuni. Kontha mweettaka toko o mwirutthuni, nnaahala ukhwa, nanso mweettaka toko o muNnepani, mwiivaka miteko co mwirutthuni, nnaahala ukhalana ukumi. Maana othene aneettihiya ni Nnepa wa Nluku ari asaana a Nluku. Kontha khamwaakhenle nnepa wo wuupankani ipottha wiira nkhale ni woova, nanso mwaakhenle Nnepa wo wuupankani asaana a Nluku, yooyo unnikhuweliha niiraka: Apa, maanaya wiira Paapa. Yooyo Nnepa uyo phinvaha usaahiti ni nnepa ehu wiira hi n'asaana a Nluku. Vano nakhalaka asaana a Nluku, niri mayowaakhela o citthu cothene ca Nluku wamoca ni Kristu. Nahuvaka ni yooyo, ninaahala uttittimihinya wamoca ni yooyo. Maana mi, kinoona wiira mahuviho annikhuna nna va khaanlamuliya ulikaniheriya ni nttittimiho ninwehereryehu wooniheriya. Vano ikhiyumpe yothene inaawehererya ni nroromelo nuulupale wooniheriya wa asaana a Nluku. Khweli ikhiyumpe ihokhala yookenkennyaa, woohikhala nlattu wotthuna waya, nanso nlattu wotthuna Mwanene Nluku. Phimaana, Nluku ahokhuluveliha ula nwehereryo ula, aaceraka wiira, ikhiyumpe yoopoliye mpotthani ni mukwanyulaciyani, wiira ipanke mphantte wo woopoliya ni nttittimiho na asaana a Nluku. Nihocuwela wiira mpaka nna va ikhiyumpe yothene inawiipulela ni inaahuva toko nthiyana cinnyarawe. Woohikhala yeeyo paahi, nanso yeehi ene nirina mihokorokho coopacera co muNnepani, ninawiipulela venci, niwehereryaka woohipupha, upankiya asaana a Nluku, ukati wo woopoliya wo'rutthu cihu. Vano ni nwehereryo, nihoopoliya. Nanso nwehereryo unoonnya, khunakhala nwehereryo. Unkhala cani nwehereryo ile inoonnya? Nanso nawehereryaka ile ihinoonnya, ninwehererya woopisa nrima. Toko ciicammo, Nnepa unaanikavihera muukenkennyani mwihu, maana khanincuwela mavekelelo, nanso yooyo Nnepa uyo unaanivekelela ni moolumo o wiipulela ahinooryehu uhimya. Vano ule noona mirima cihu naacuwela imphavelaya Nnepa, maana Nnepa unawaavekelela attakattifu toko cintthunawe Nluku. Hi ninaacuwela wiira Nluku naapanka citthu cothene wo nnema wa ale anonfenta, yiihaninye nlattu wotthuna wawe. Kontha wa ale yaacuwenlyawe khalayiru, ciicammo haalikelela ukhala oolattana toko ciryawe mwanawe, waacera wiira uyo akhale oopacera mwa asunnawe othene. Ale yaalikelenlyawe, ciicammo heehana. Ale yeehannyawe, haavahera isariya. Ale yaavahenryawe isariya, haattittimiha. Vano ninhala wiira cani mwa cennya citthu nnya? Nluku nari ni hi, tipani nohala unooryaca? Yoole hinnemecenre mwanawe, mpaka unvaherera nlattu wa hi, vano nohala uhinivaha cani wamoca ni yooyo citthu cothene? Tipani nohala waakasari ale athanliye ni Nluku? Nluku yooyo phinaavahera isariya. Tipani nohala waattarusa? Phi Yesu Kristu paahi khwile ni onwelenle, yooyo ri moono wo nlopwana wa Nluku ni neera anivekelelaka. Tipani nohala unimwalaniha nnifentoni na Kristu? Mena itafawuti, atthuna masukuli, atthuna woomolanihaciya, atthuna itala, atthuna uthaaleliya, atthuna cowoopiha, atthuna ikhotto. Vano toko cantikhiyaya wiira: Nlattu wo wufentani, khula nihuku ninrweehiya wuukhwani, ninlikanihinya toko ikhontwaa cirwaaninyaka wuuhitiyani. Nanso mwa cothene nnya, niri mayotthema mwa ule nifentile. Maana mi kihokupali wiira, mena nookhwa, mena ukumi, mena ancelo, mena asotwani, mena citthu ciriwo, mena citthu cimmwa, mena anakuru, mena isancamelo, mena yiisero, mena itthu phi itthu yoopattusiya, khinhala unimwalaniha nnifentoni na Nluku, niri mwa Yesu Kristu, Apwiy'ehu. Mi akinootha, kinhimya ikhweli mwa Kristu, kimpanka usaahiti n'ankhili aka muNnepani Nttakattifu. Kihaana masukuli menci n'ukiwerya nrima woohihiyerera. Mpaka mi kaamphavelaka wiira kilaphiye ni kimwalanihinye ni Kristu nlattu wa asunnaka o'khapila aka. Ayo ari annasirayeli. Nluku haapanka ukhala asaanawe ni haakawela nttittimiho nawe, hopanka maleehano ni haavaha Nlamulo, mananna oovekela ni mikhuluveliho. Ayo phiri ucuulu wo mayathumwanihu o khalayi, ni Kristu toko ntthu ri o yeeyo ikhapila iyo. Yooyo ri oopacera wo citthu cothene, Nluku attittimihiye ukati wothene. Ameni! Nihuupuwele wiira nuulumo na Nluku nihovonyanihiya, maana kuhimweni wiira asirayeli othene ari asirayeli eekhweli. Kuhimweni nlattu wookhala ucuulu wa Aparahamu, phinhalaya ukhala othene asaana a Aparahamu. Uhiya commo, mwa Isaki, phinhalaya ukhumelela ucuulu aa. Maanaya wiira ale annyariya mwirutthuni, khaanakhala asaana a Nluku, nanso ari asaana a Nluku, ale annyariya munkhuluvelihoni. Kontha nkhuluveliho waapankiye coo: Wo yoola ukati ula kinaahala uwa, ni Sara kinhala umphwanya nannyanre mwana. Ni woohikhala yooyoru, nanso ciicammo Repeka, ahorupala irukulu ya nlopwana mmoca neehaninya Isaki, athumwanihu. Nanso asaana ale ahinaya uyaryaa ni ahinaya upanka itthu yoorera atthuna yoonanara, waacera wiira utthuna wa Nluku ukhale woohimala toko cithanlilyawe, woohikhala nlattu wo miteko, nanso nlattu wa ule neehana, ahohimeriya wiira: Omuulupale naahala unrumeela omwankani. Toko cantikhiyaya wiira: Kihonfenta Yakopi, nanso kihonrusanana Isawu. Vano ninhala wiira cani? Maanaya wiira Nluku khanakhalaka o'sariya? Mena vakani! Maana uyo homwiirela Musa: Kinaahala umoonela ikiriri ule nomoonelaka ikiriri, ni kinaahala umoonela uthunku ule nomoonelaka uthunku. Phimaana, kuhimwena wiira uri utthuna ni ikuru ca ntthu, nanso ciri ikiriri ca Nluku. Maana yowantikhiya inomwiirela Farawoo coo: Nlattu wo yeeyo phuuwusenryaka wiira mwa we, kithoonyere ikuru caka ni wiira ncina naka nilalennye miphantte cothene co mwiilaponi. Phimaana, Nluku naamoonela ikiriri ule nontthunawe ni naanturumaliha nrima ule nontthunawe. Nanso akina mwa nyu ankokiirela: Vano Nluku uyo nonipinttelelani? Tupani nokhotta utthuna wa Nluku? Tupani we, ntthu, onnyakulihanana Nluku? Vano itthu yowumpiya inootoko unkoha mumpile wiira: Ukumpenleni toko coo? Mayowuupa uloko kharina ihathuwa yo wuupa mwaapu wo'fayita ni mwaapu woohi ifayita n'uloko yooyo? Vano nirinani yoohimya, wakhala wiira Nluku nophavela uthoonyera uviruwa n'ucuweliha ikuru cawe? Uyo hoorya waavilela ale o waaphwanela uviruweliya ni yaahala ukwanyulaciya. Ciicammo, Nluku hotthuna uthoonyera nttittimiho ni ikiriri cawe cinci, cinikurusenlyawe hi naatthenkaciye ihinaya itthu, wiira naakhelele nttittimiho nawe. Hi niihaninye, kahi paahi iriyari ya ayuta, nanso ciicammo iriyari ya amalaponi. Toko Nluku cinhimyawe nliivuruni mwa Hoseya eeraka: Kinaahala wiirela unethi aka ule uhiri wawaka ni kinaahala umwiirela oofentiya aka ule hinonfentaka, ni: Nipuro neerenlyawe: Nyu khannakhala unethi aka, vaava phinhalaya wiireliya asaana a Nluku nkumi. Ciicammo Isaya aheera nlattu wa Sirayeli: Asaana a Sirayeli ahookhalaru enci toko nhaava wo mpharyaa, anhala uhala ale phinhala woopwa. Maana wowaakuvyaca wene ni woomalela, Apwiya anaahala uhukhumu ilapo. Toko Isaya ciinryawe: Wahaari wiira Apwiya a anakhotto khayaanihiyenre ucuulu, naahala ukhala toko asotoma ni akomora. Vano ninhala wiira cani? Amalaponi yahaavya isariya, ahophwanya isariya inkhuma munroromeloni; nanso Sirayeli, aavya nlamulo naahala uwaana isariya, khaphwanyile. Nlattuni? Kontha khayaavya ni nroromelo, nanso wo miteko. Ahokakathuwa wanlukuni nookakathula. Vano toko cantikhiyaya wiira: Kinaweesa uSiyoni nluku nookakathula ni mwala woowulusa; ni ule nokhuluvela nenno nluku nno khanhala wuulihaciya muru. Vano asunnaka, utthuna wo nrima aka ni mavekelo aka wa Nluku uri wo wiira Asirayeli yoopwe. Maana kinaavaha usaahiti wiira ayo anawiikurumica wa Nluku, nanso wiikurumica waya nwo kuhimwe nlattu woocuwelaca. Vano, ahicuweleehaka isariya inkhuma wa Nluku ni aphavelaka uttharihelela isariya caya, khaaneevaherera nsariyani ca Nluku. Maana umalela wo Nlamulo, ri Kristu, wiira avaheriye isariya ule nokupali. Vano Musa hantikha mwaha wo'sariya inkhuma muNlamuloni eeraka: Ntthu nohala upanka nnya citthu nnya, cennyo phinhala unkhaliha nkumi. Nanso isariya inkhuma munroromeloni ineera: Uhiire wanrimani waa: Tipani nohala uwela wirimu? Iyo inhimya wiira Kristu akhuruwe. Ciicammo uhiire: Tipani nohala ukhuruwela nlitti nooripela ni no wiisa? Iyo inhimya wiira Kristu onwelele mwa atthu ookhwa. Vano cowantikhiya cineera cani? Nuulumo niri wakhiviru ni we, wamalakuni waa ni wanrimani waa. Maanaya wiira, nna phi nuulumo no nroromelo ninlalyehu: Walaphululaka ni malaku aa wiira Yesu ph'Apwiya, ni wanrimani waa ukupaliki wiira Nluku homunweleliha mwa atthu ookhwa, unawoopwa. Maana, ntthu nokupali ni nrima awe naaphwanya isariya, ni ntthu nolaphulula ni malaku awe nawoopwa. Maana yowantikhiya ineera coo: Ule nonkhuluvela Yesu, khanhala wuulihaciya muru. Kontha khuuwo uhawulanihinya ayuta na amalaponi, maana yaayo Apwiya ayo ari a atthu othene ni anawaareriha othene aneehana, kontha ule neehana ncina na Apwiya, nawoopwa. Vano anhala umwiihana cani ule hinkupanlyaya? Ayo anhala unkupali cani ahihimeriye? Ni anhala wiiwa cani ahikhanle owaalalyeera? Vano anhala ulalya cani ahiruminye? Toko cantikhiyaya wiira: Coorera ciri inyaa ca atthu anlalya nhupi woorera! Nanso kuhimweni wiira asirayeli othene ahokupali nhupi woorera. Kontha Isaya neera coo: Pwiya, tipani kupanli nhupi ihu? Maana, nroromelo nimmwa ni wiiwa; wiiwa nuulumo na Kristu. Nanso kinaakoha: Ayo khayiiwile? Khweli aheewa. Ncu naya niheewannya ilapo yothene, ni moolumo aya aheewannya mpaka umalenlyaya ittuninya. Vano kinaakoha tho kiiraka, maanaya wiira Sirayeli kheeweehile? Woopacera, Musa eenre: Kinaahala uwunlihani ihace na ale ahiri unethi aka; kinaahala wuuviruwelihani n'unethi woohaankhili. Ni Isaya aholipihera eeraka: Ahokiphwanya ale yahaakaavya, ni kiheethoonyera wa ale yahaakiphavela. Nanso Nluku ahomwiirela Sirayeli: Mahuku othene kahotaphulela matata unethi woohitthuna wiiwelela ni woohanyuriha. Vano kinaakoha wiira: Nluku hokhotta unethi awe? Mena vakani! Kontha mi ki nsirayeli, ucuulu wa Aparahamu, nihimo na Pencamii. Nluku khakhottile unethi awe, yooyo ucuwenlyawe khalayiru. Atthuna nyu khannocuwela inhimyaya cowantikhiya cimwaacaka Eliya, waavekelawe aakasariki asirayeli wa Nluku eeraka: Pwiya, minapiyu cinyu ciheevakaciya ni ikhipula cinyu cihokwanyulaciya, vano kihanle phi mi ni ciicammo amphavela ukiiva? Vano Eliya aakhuliye cani ni Nluku? Kiheesunkera atthu ilufu saapa, ahinakhoroma anlapelaka Paali. Mpaka ilelo ahaawo atthu ahalahanle yaathanlilyawe Nluku wo nnema nawe. Aathanlile ni nnema nawe, khunakhala nlattu wo miteko caya. Wahaari commo, nnema na Nluku khanaakhala nnema neekhweli. Vano niireke cani? Itthu yaaphavelawe Sirayeli, khooryanihile, nanso yooryanihinye na atthu athanliye ni Nluku. Akina ayo yahoturumaliha mirima caya. Toko cantikhiyaya wiira: Nluku haavaha nrima woorupa, haavaha miitho ahinoona ni manyaru ahineewa mpaka nihuku no'lelo. Ni Taviti heera: Isikuhuulu caya nnyo cithatuwe itapha, wiira avarihiye ni attarusiye. Miitho aya attorwaace wiira ahoone ni ittuli aya ikhurutuwe ukati wothene. Vano mi kinaakoha: Maanaya akakathuwile wiira awuluwe? Mena vakani! Uhiya commo, nlattu wo makosa aya, phiwilyaya woopwa wa amalaponi, wiira ahaculace ihace na asirayeli. Wakhala wiira makosa aya ahowiiha ifayita yo nttuniyani, ni ukenkennya waya nwo uhowiiha ifayita ya amalaponi, utepa n'upwaha ayuta yarukunusaka nrima! Vano kinoohimeryani nyu amalaponi, maana mi ki mmitthenka a amalaponi, kinaattittimiha nteko aka, kiwehereryaka uhacula ihace muunethini mwaka ni mwa yeeyo yoopole asirayeli akina. Wakhala wiira ukhottiya waya nwo uri waatanihinya wo'ttuninya, waamininya waya nwo unkokhala ukumi wa atthu ookhwa. Vano, wakhala wiira nlipu uyo nttakattifu, ciicammo nkatthe uyo uri nttakattifu. Ni wakhala wiira ntithari uyo nttakattifu, ciicammo miritta nnyo ciri cittakattifu. Nanso wakhalaka wiira miritta cikina nnyo cihothikiliya, ni we unari nlivera wo ntakhwani, uhopharelelihiya ni cikina nnyo, vano umpanka mphantte woorokoci unkhuma muntitharini wo nlivera woophattennya, uhitarawe miritta cithikiliye. Weettottopaka, ucuwele wiira khunakhala phi we unliha ntithari, nanso ntithari uyo phinooliha we. Vano we unkowiira coo: Miritta nnyo cihothikiliya, wiira mi kipharelelihiye. Khweli, ayo ahothikiliya nlattu wohaamini, ni we uri oolipa nlattu wo nroromelo. Uhiittottope, nanso woove. Toko Nluku cihinemecenryawe miritta ceephattu, ni we ciicammo khanhala wuunemecera. Phimaana uweheehe mananna ciryawe Nluku eemaani ni oohiperwa. Ri oohiperwa wa ale awuluwile, ni ri eemaani ni we, nanso unlamuliya ukhanyerera mwiimaanini mwawe. Uhiya commo we ciicammo unaahala uthikiliya. Na ayo ciicammo, yahokoleelaka waamini, anaahala upharelelihiya, maana Nluku nawoorya waaphareleliha tho. Nyu amalaponi nri toko nritta wo nlivera wo ntakhwani uthikiliye ni upharelelihiye, woohikhala weephattu wo nlivera woophattennya. Ayuta ari toko nlivera woophattennya. Phimaana, ni Nluku wankokhala wookhwya uphareleliha tho wamwirini waya, cennyo miritta coovacuwa nnyo. Asunnaka, kimphavela wiira nyu ncuwele isiiri yeekhweli, nhuupuwele wiira nri acuwelaci. Maana uturumala nrima wo'Sirayeli uhaaphwanyiha amalaponi ukati wookela muunethini mwa Nluku. Ni commo Sirayeli othene naahala woopoliya, toko cantikhiyaya yiiriyaka: Moopoli nohala ukhuma uSiyoni ni naahala utamiha coonanara mwa Yakopi. Nna phiri nleehano naka na ayo, katamihaka itampi caya nnyo. Vano nlattu wo nhupi woorera, ayo ari eenani nlattu wa nyu, nanso muuthanliyani, ari oofentiya nlattu wo mayathumwanihu. Kontha ivahiya ni wiihana wa Nluku ciri coohifuttya. Toko nyu amalaponi caarinyu khalayi oonhanyuriha Nluku, nhooneliya ikiriri nlattu woohanyuriha wa ayuta, vano ayo ahohanyuriha, wiira Nluku oonele ikiriri toko ciwoonenlyaweni nyu. Maana Nluku haavaherera othene muuhanyurihani, wiira oonele ikiriri othene. Weekhweli, uthaciri wa ankhili ni ucuwelaca wa Nluku ciri cuulupale! Khaawo noorya utaphulela moopuwelo a Apwiya hata ucuwela iphiro caya. Tipani cuwenle moopuwelo a Apwiya? Atthuna tipani aari mayamiruku aya? Pani aapacenre unvaha itthu Nluku, wiira ni uyo aturuseliye? Maana citthu cothene ciri cawawe ni cinkhuma mwa yooyo. Phimaana, mwa yooyo nikhale nttittimiho noohimala. Ameni! Vano asunnaka kinawuvekelani, wo'kiriri ca Nluku, wiira unvaherere irutthu inyu toko isataka ikumi, ittakattifu ni yooncivela Nluku, phiri unlapela winyu woophwanela. Nhittharihelele meettelo o nttuniyani, nanso nkhale oopittinkuliya mmoopuweloni mwinyu onaanano, waacera wiira ncuwele yoorera, yooncivela ni yoomalela intthunawe Nluku. Phimaana, wo nnema nivahiyaka, kinowiirelani nyu othene, hikhale ntthu noopuwela wahinreraya, nanso oopuwele toko ciryaya nroromelo ninvahilyawe Nluku khula ntthu. Toko cirinehu irutthu irina miphantte cinci, ni wo khula mphantte ukhalanaka nteko aya, ciicammo ni hi nihookhalaru enci, niri irutthu imoca mwa Kristu, ni wo khula mphantte uri wooluttana ni nkhwaya. Hi nihaana ivahiya coovirikana toko cinrehu woovahiya nnema. Wakhala wiira ntthu haana ivahiya yoolalya nhupi wa Nluku, atthumiri toko ciryaya nroromelo nawe. Wakhala urumeela, avarecese urumeela; wakhala usomiha, avarecese usomiha; wakhala ulipihera, apanke ni ikuru; wakhala ucanka, acanke ni nrima raati; ule nohoolela, ahoolele woohipupha; ule ri mayakiriri, apanke wotteeliya. Vano nifento ninyu nno nikhale neekhweli. Nkhotte yoonanara ni nvarecese iri yoorera. Nfentane ntthu ni nkhwawe ni nifento neekhweli, mwaattittimihaka akhwinyu wiivikaniha nyu. Nvare nteko n'utteeliya, nhikhale owoolwaa. Mwaarumeele Apwiya ni mwiikurumice munnepani. Ntteeliye munwehereryoni, nvilele mmahuvihoni, nkhanyerere uvekela. Mmeelane irinenyu na atthu attakattifu muuthwennyani mwaya. Mwaakhele aletto. Mwaarerihe ale anowoomolanihacani, mwaarerihe ni nhaalaphe. Ntteeliye ni ale antteeliya ni munle ni ale anoonla. Nkhale o nrima mmoca ntthu ni nkhwawe. Nhikhale o wiittottopa, nanso nkhale tayari waatakaneelana atthu oohiihelaca. Nhikhale owiihela ucuwelaca. Nhinturusele yoonanara oopankileni yoonanara, nanso mwaavye upanka yoorera wamiithoni wa atthu othene. Mphavele mananna ookhala ni imaani na atthu othene. Asunnaka oofentiya, nhilivyaaniherane ayaayoru, nanso nhiye urusiya ni Nluku, maana ihantikhiya wiira: Phi mi kinlivyaanihera. Mi kinaahala uturusela, Apwiya phineera. Uhiya commo: Mwiinani inyu avoliyaka itala, munvaheke iyolya; avoliyaka ntthona, munvaheke maasi owurya. Mwapankaka commo, nnomwiitthelela makhala o mooro wamuru wawe. Phimaana nhiihiyerere nttheminyaka ni citthu coonanara, nanso nttheme coonanara mpankaka coorera. Atthu othene anlamuliya weewelela ahooleli o mwiilaponi, maana khaawo nhooleli oohikhuma wa Nluku. Ahooleli ariwo yeesiye ni Nluku. Vano ule naahanyuriha ahooleli o mwiilaponi, nohanyuriha ile yeesilyawe Nluku, ni ale anhanyuriha yeesilyawe Nluku, aneewiihera ihukhumu asinene. Kontha ahooleli khaanlamuliya wooviya, ari hiri ule nopanka yoonanara. We unaatthuna uhoova ahooleli? Upanke yoorera ni ayo anaahala wuuttottopela. Maana ahooleli ari arumeyi a Nluku wiira ukhale ni imaani. Nanso wapankaka yoonanara, wooveke, maana wammwiihaya mattaruso khawanakhala wo pure, kontha ari arumeyi a Nluku, atthu anasariya, waacera yaattaruse ale ampanka yoonanara. Phimaana, phatari wiivaherera wa ahooleli, woohikhala paahi nlattu wo woova uttarusiya, nanso ciicammo nlattu wo wuupuwela wanrimani winyu. Nlattu wo yeeyo, phinlivenyu nsoko, kontha ahooleli ari arumeyi a Nluku, anvara ula nteko ula ukati wothene. Munvahe khula ntthu ile inomphwanela uvahiya: amphwanela waaliva nsoko, mwaalive nsoko; amphwanela waavaha ncanko, mwaavahe ncanko; amphwanela uttittimihinya, mwaattittimihe ni amphwanela ulemelihiya, mwaalemelihe. Nhinkophele ntthu, wari ihikhanle paahi ikophi yo nifento ntthu ni nkhwawe, maana ule nonfenta nkhwawe, nottharihelela Nlamulo. Vano ala phi malamulo aneera: Uhiluve, uhiive, uhinnye ni uhikhalane nttima. Wakhalaka wiira nihaawo nlamulo nikina tho, othene ammalela wo nna nlamulo nna: Unfente nkhwaa toko cineefentaa umwanene. Ule rina nifento khanompanka yoonanara nkhwawe, kontha nifento uri uttharihelela Nlamulo. Mpanke commo ncuwelaka ukati urihu. Ihophiya iwora yo wunwa waarupilenyu, kontha woopwa wihu uri wakhiviru woovirikana ukati waaminniihu. Niri uhiyu iriyari ni uhanle vakani usa. Vano nihiye miteko co mpiphini ni niware ikaruma co nwaaryani. Neette ratta toko nineetta uthana, woohikhala wo nlula ni woohapaliya, woohikhala wooluva n'uhilemeliha irutthu, woohikhala unyakulihana n'uramana. Uhiya commo, mwaaware Apwiya Yesu Kristu ni nhikhale owiihiyerera wuutthumirini cinociveliha irutthu. Munvarecese ule ri ookenkennyaa munroromeloni, woohikuphulaca moopuwelo awe. Kontha, mmoca naaroromela wiira pooti ulya cothene, nanso nkina rina nroromelo nookenkennya nolya matapa paahi woohikhala inama. Ule nolya cothene, hintarawe ule hinlya cothene, ni ule hinlya cothene, hinhukhumu ule nolya cothene, maana Nluku homwaakhelela. Vano we pani oonhukhumu nanteko a nkina? Kontha, wakhala wiira nanteko uyo naavonyiha atthuna khanvonyiha, nkunya awe phinonhukhumu. Nanteko oyo naahala weemela, maana Apwiya phinoorya unvarelela. Ahaawo atthu anoopuwela wiira ahaawo mahuku moolupale uvikana mahuku makina, nanso akina anoopuwela wiira mahuku othene ari oolikana. Khula ntthu alipane mawooni awe. Ule novahera ifayita nihuku nikina, nopanka commo wiira aattittimihe Apwiya. Ule nokhura inama, nokhura mwa Apwiya, maana naansukuru Nluku, ni ule hinkhura inama, hinkhura mwa Apwiya, ni naansukuru Nluku. Kontha mwa hi khaawo neekhala mwanene ni khaawo neekhwela mwanene. Maana nakhalaka akumi, ninaakhalela Apwiya; nakhwaka, ninaakhwela Apwiya. Pooti ukhwa atthuna ukhala akumi, othene niri a Apwiya. Vano ila phi itthu ikhwenlyawe Kristu ni unwelelaka, wiira akhale Apwiya a atthu ookhwa ni akumi. Vano we, unonhukhumwelani munnaa? We, unontarawelani munnaa? Maana othene nihaana weemela wamiithoni wa Nluku wiira nihukhumwinye. Maana ihantikhiya wiira: Kiheelupelela; aneera ph'Apwiya, uhoolo waka mi, makutha othene anaahala ukikhoromela, ni nlimi nothene ninaahala ulaphulula wiira mi ki Nluku. Commo, khula ntthu mwa hi, naahala waakhula wa Nluku nnye caavarawe. Phimaana, nrwee nihiye uhukhumwana. Uhiya commo, niphavele mananna oohinkakatusa atthuna unrimeliha munnihu. Mi kinaacuwela ni kinaakupali mwa Apwiya Yesu wiira khiiwo iyolya iri yo'haramu veekhayaru, ari hikhanle paahi ule nohelelela ukhala iharamu. Yooyo phinonkhalela iharamu. Wakhala wiira munnaa naacukula nlattu w'etthu inlyaa, commo we khumpanka wo nifento. Nlattu wo iyolya aa, uhinrimelihe munnaa yoole nkhwenlyawe Kristu. Ile iri yo'halali wa nyu, ihithatuwe itthu yo'haramu. Maana umwene wa Nluku khunakhala iyolya wala yoowurya, nanso iri isariya, imaani n'utteeliya muNnepani Nttakattifu. Kontha ule nonrumeela Kristu, naanciveliha Nluku ni naakupaliya na atthu. Phimaana niilipihe wiira nivare itthu immwaana imaani n'ulipiherana. Uhikwanyulace nteko wa Nluku nlattu wo'yolya. Coolya cothene ciri co'halali, nanso unaananara ulya iyolya inonkakatusa ntthu. Phatari uhikhura inama, mena uwurya ivinyu, mena upanka itthu phi itthu inhala unwulusa munnaa. Nanso we, wamiithoni wa Nluku, usunke itthu ikupanlyaa. Horeriya ule hineehukhumu w'etthu inoonawe wiira iri yoorera. Nanso ule naakaaka naahukhumwinya alyaka, maana khanlya ni nroromelo, ni citthu cothene cihinkhuma munroromeloni, cineehaninya itampi. Vano hi niri oolipa munnepani, ninlamuliya waakavihera ale ari ookenkennyaa, ni nihiicivihereke yeehiru. Khula ntthu wa hi nolamuliya uncivihera nkhwawe mwa coorera, wiira akhale oolipa munnepani. Maana Kristu kheecivihenre mwanene, nanso, toko cantikhiyaya wiira: Ale anooruwanani nyu, ankiruwana mi. Kontha cothene cantikhiye khalayi, caantikheliye wiira ciniitthucihe uvilela n'unilipihera, waacera nikhalane nwehereryo. Vano, Nluku novaha uvilela n'upisa irima oovaheni nrima wo'mooca, toko ciryawe Yesu Kristu, waacera wiira, ni nrima mmoca ni ncu nimoca munttittimihe Nluku ni Athumwanaya Apwiy'ehu Yesu Kristu. Phimaana, nvarecesaneke ntthu ni nkhwawe, toko Kristu coovarecesilyaweni wiira Nluku attittimihiye. Vano kinowiirelani coo: Kristu heepanka nrumeyi a ayuta nlattu woofenta ikhweli ya Nluku, wiira atthitte cookhuluvelihiya caapankeliyaya mayathumwanihu; waacera wiira amalaponi anttittimihe Nluku nlattu wo'kiriri cawe, toko cantikhiyaya wiira: Phimaana mi kimmowuttottopela wariyari wa amalaponi ni kimmowiipa icipo coottottopela ncina naa. Cowantikhiya cineera tho coo: Nyu amalaponi, ntteeliye wamoca n'unethi wa Nluku. Cowantikhiya cineera tho coo: Mwaattottopele Apwiya, nyu amalaponi othene; atthu othene yiipe icipo co waattottopela. Nnapiyu Isaya n'uyo neera coo: Unaahala uphuwela ntithari wa Yesee, ule nohala wunwa wiira alamulele unethi; uyo naawehereriya na amalaponi. Nluku o nwehereryo, oocariheni utteeliya ni imaani nlattu woonkhuluvela, wiira nkhale athaciri muuwehereryani wo'kuru co Nnepa Nttakattifu. Asunnaka, mi kihokupali wiira, khweli nyu nri ootepa urera nrima n'ucuwelaca, ni nri tayari ulakana ntthu ni nkhwawe. Kihimyaka citthu cikhwawe, kiwantikhenleni woohuuvithani, venci venci wiira kuwuupusereni tho, nlattu wo nnema nivahiyaka ni Nluku, yookhala nanteko a Yesu Kristu wariyari wa amalaponi, kivaraka nteko wo mayasataka, woolalya nhupi woorera wa Nluku, waacera wiira amalaponi athatuwe yooveleela yooncivela Nluku, yoottakattifihiya ni Nnepa Nttakattifu. Vano kinawiittottopa mwa Yesu Kristu nlattu wo nteko wa Nluku. Akinhala wiihumiti wuulumaca itthu, ari ihikhanle ile ipankilyawe Kristu mwa mi, mmoolumoni ni mmitekoni, waacera keettihe amalaponi wiira amwiiwelele Nluku, ni ikuru co'kanyero ni mitikiniho, ni ikuru co Nnepa wa Nluku, wiira, ukhuma uYerusalemu, aattamanani, mpaka uLiriku, kiholaleera nhupi woorera wa Kristu. Ikhumelo, kihopanka mananna oolalya nhupi woorera, mapuro yaaryawe hinacuweliya Kristu, waacera wiira kihiteke waculu caasa oothipeliya na akina. Nanso, toko cantikhiyaya wiira: Ale ahinatoko ulaleeriya anaahala umoona, ni ale ahinatoko umwiiwa anaahala uncuweleeha. Phimaana, imaara cinci kihaateelihiya wuthotolani. Nanso vano, nlattu woohikhala nipuro noolalya nnya mittetthe nnya, waankicivela wuthotolani. Vano kinoopuwela wuthotolani woorwa uSpanya. Kinaahala wuthotolani woovira ni wuuvahani ukati wookikavihera munkwahani mwaka kirwaaka wonwo, nanso kinamaleliye unukheliya waka nwo ni nyu. Nanso nna va kihanle vakani ukhuma kirwaaka uYerusalemu, mmitekoni co waakavihera attakattifu. Maana amasetoniya ni akaya, ahopanka ncanko n'utteeliya wiira yaavahe attakattifu oothwennya o'Yerusalemu. Commo yahoonela ukhala yomaana, ni khweli ari oolokihiya na attakattifu o'Yerusalemu. Maana wakhalaka wiira amalaponi ayo anaapanka mphantte wo mihakhu co munnepani ca ayuta, anlamuliya ciicammo waarumeela ayuta ni citthu cirinaya. Paahi, kamalihaka ula nteko ula ni kicuwelaka wiira ahaakhelela ula ncanko ula, phinhalaka urwaa uSpanya n'uvira wuthotolani. Kihocuwela wiira, wanhalaka wuthotolani, kinaahala uphwanya iparakha cinci ca Kristu. Nanso kinawulepelani asunnaka, mwa ncina na Yesu Kristu ni nnifentoni no Nnepa Nttakattifu, wiira mwaane ikhotto wamoca ni mi, nkivekelelaka wa Nluku. Nkivekelele mi wiira kikutuphuwe wa ale oohaamini o'Yuteya, ni nteko aka uYerusalemu waakheleliye ratta na atthu attakattifu; waacera wiira, Nluku atthunaka, kuuthotoleni n'utteeliya ni kaamumule wamoca ni nyu. Vano Nluku eemaani akhale ni nyu othene. Ameni! Vano naawa nwo mwanrokorihu Fepe, norumeela ikereca yo'Senkereya. Kinawulepelani wiira mmwaakhelele nnifentoni na Apwiya, toko cinreranaya atthu attakattifu, ni munkavihere wo citthu cothene cimphavelawe, maana yooyo phiri nkaviheri muulupale wa atthu enci mpaka ni mi ciicammo. Kihonsalamiha Prisila ni Akila, akhunanaka mwa Yesu Kristu. Ayo ahohuva nlattu wawaka mi. Kinawaasukuru, woohikhala yeemiru, nanso ikereca ca amalaponi othene. Ciicammo kinaasalamiha ikereca inthukumana uwannyaya. Kinansalamiha munnaka oofentiya Epenetu o wAsiya, pacenre umwaamini Yesu. Kinansalamiha Mariya oovarenleni nteko mwinci. Kinansalamiha Antroniku ni Yuniyasi, aloko aka yaari wamoca ni mi nkalaposo. Yaayo ancuwannya wariyari wa amitthenka ni yaari mwa Kristu mi kihinaya. Ciicammo kinansalamiha Ampiliyatu, munnaka oofentiya mwa Apwiya. Kinansalamiha Urpanu, nkhunanihu mwa Kristu, ni ciicammo munnaka oofentiya Estaki. Kinansalamiha Apelesi, owaamininya mwa Kristu. Kinawaasalamiha ari o ntthoko na Aristopulu. Kinansalamiha nloko aka Herotiyanu. Kinawaasalamiha o ntthoko na Narsisu, ale ari mwa Apwiya. Kinansalamiha Trifena ni Trifosa, athiyana anvara nteko cinene mwa Apwiya. Kinansalamiha oofentiya Persite, vanre nteko venci mwa Apwiya. Kinansalamiha Rufu, oothanliya mwa Apwiya, ari anumwane ni amaama. Kinansalamiha Asinkritu, Felekonte, Ermesi, Patropasi, Ermasi, ni asunna ari ni yaayo. Kinansalamiha Filoloku, Culiya, Nerewu ni mwanrokorawe, ni ciicammo Olimpa ni attakattifu othene arinaya. Nsalamihane ntthu ni nkhwawe ni isalama ittakattifu. Ikereca ca Kristu cothene cinawusalamihani. Asunnaka, pasoopa ni ale ankumakumiha ukawanaca ni anvaanyiha miitthuciho caakhenlenyu. Mwasempe yaayo. Maana ayo khaanonrumeela Kristu Apwiy'ehu, nanso anrumeela mathuukwa aya. Ni moolumo aya owiicivihera, anawaathepya atthu ookenkennyaa munnepani. Othene aheewa cineerenyu woottharihelela cowantikhiya, phimaana kihootteeliya cinene, nanso kineera, ncuwele iri yoorera ni nhittharihelele iri yoonanara. Wowaakuvyaca wene, Nluku o nnema, naahala unnyakata Sotwani vathi inyaa cinyu. Nnema na Apwiy'ehu Yesu Kristu nikhale ni nyu. Nkhunanaka Timotiyu nawusalamihani, ni ciicammo asilokwaaka Lusiyu, Yasoni ni Sosipaturu, anawusalamihani. Mi Tersiyu, kantikhile ila iwarakha ya Paulu ila, kinawusalamihani mwa ncina na Apwiya. Kaiyu, akaakhelenle mi ni ikereca yothene nawusalamihani. Erastu, mayosunka ncurukhu o'sittatti, ni munnihu Kwartu, anawusalamihani. Nnema na Apwiy'ehu Yesu Kristu nikhale ni nyu othene. Ameni. Vano ninttittimihe Nluku, maana uyo nawusunkani oolipene munroromeloni, toko ciryaya nhupi woorera unlalyaka uri wa Yesu Kristu. Yooyo wooniheriye wo'siiri yaavithiye ukati uvinre, nanso nna va ukumiheriye vate ni ucuwelihiye mwa cowantikhiya co minapiyu, n'ulamula wa Nluku oohimala, wiira unethi wothene unkupali ni umwiiwelele. Paahi, attittimihiye Nluku mmoca ncuweli, ukati wothene mwa Yesu Kristu. Ameni! Mi Paulu, kiihaninye wootthuna wa Nluku, wiira kikhale mmitthenka a Yesu Kristu, wamoca ni munna aka Sostene, kinaasalamiha ikereca ya Nluku iri uKorintu, na ale oottakattifihiya mwa Yesu Kristu, yiihaninye wiira akhale attakattifu, na ale ari mapuro othene aromolaka ncina na Apwiy'ehu Yesu Kristu ri Apwiya aya ni Apwiy'ehu: Nnema ni isalama cinkhuma wa Nluku Athumwanihu ni wa Apwiy'ehu Yesu Kristu cikhale ni nyu. Vano, ukati wothene, kinaansukuru Nluku aka nlattu wa nyu ni nlattu wo nnema nawe nivahiyenyu mwa Yesu Kristu. Kontha mwa cothene nnyo nhothacirihiya mwa yooyo, nnuulumoni ni muucuwelacani mothene. Ciicammo, usaahiti wa Kristu uri woocuwannya mwa nyu, wiira ukati unwehereryenyu uwa wa Apwiy'ehu Yesu Kristu, ihuuhaleleni mena ivahiya imoca. Ayo ammowulipihani mpaka ummaleloni, wiira nhicovaciye naphiyaka nihuku na Apwiy'ehu Yesu Kristu. Nluku ri oororomelyaa, yooyo wiihanneni wiira mwaatane mwa mwanawe Yesu Kristu Apwiy'ehu. Asunnaka, kinawulepelani mwa ncina na Apwiy'ehu Yesu Kristu, wiira othene muulumace itthu imoca ni nhiihawulanace, nanso nkhale wamoca, mmoopuweloni ni mmawoonini. Kontha, kihoohimeriya ni ntthoko na Kolowe wiira nnaanyakulihana ayaayoru. Kontha akina wa nyu aneera: Mi a Paulu. Nkin'oyo neera: Mi a Apolu. Nkin'oyo neera: Mi a Peturu. Ni nkin'oyo neera: Mi a Kristu. Kristu ri ookawannyaca? Paulu hokhomeliya mwa nlattu wa nyu? Mpattisiye mwa ncina na Paulu? Mi kinaansukuru Nluku, maana mwa nyu khaawo kimpattisilyaka, ari hikhanle Krisipu ni Kaiyu, waacera wiira hikhale nohala wiira mpattisaciye mwa ncina naka. Ciicammo kihaapattisa amuci o ntthoko na Estefana; waahiya ala, akimmoona tho nkina kimpattisilyaka. Maana Kristu khakirumile wiira kipattise, nanso wiira kilalyee nhupi woorera; woohikhala nlattu wa ankhili a pinatamu, waacera wiira ikuru co nookhwa a Kristu wansalapani cihikhale cithiru. Khweli, nhupi wo wansalapani uri woovyaavyaa wa atthu arimenle, nanso wa hi niri owoopwa, uri ikuru ca Nluku. Maana ihantikhiya wiira: Kinaahala waakwanyulaca ankhili a atthu ni kinaahala umalihaca ucuwelaca wa acuweli. Vano mayankhili ri vayi? Nsomi ri vayi? Mayocuwelaca ilapo ila ri vayi? Nluku haapanka ankhili o mwiilaponi ukhala alolo. Vano Nluku n'ankhili awe, khaahiyerenre atthu wiira ancuwelele n'ankhili aya. Uhiya commo, Nluku aholakela woopola ale ankupali ni pankile ni nhupi woorera unlalyehu, yooyo unheliya ukhala nlolo. Kontha ayuta anlepela mitikiniho, ni akereku anaavya ankhili; nanso hi ninonlalya Kristu khomeliye, ri nkakathulo wa ayuta ni ulolo wa amalaponi; nanso wa ale yiihaninye, upacera akereku mpaka ayuta, Kristu phiri ikuru n'ankhili a Nluku. Maana ile inkhala toko ulolo wa Nluku, phiri ankhili oovikana a atthu; ile inkhala toko ukenkennya wa Nluku, phiri yootepa ulipa woovikana ikuru ca atthu. Vano asunnaka, muupuwele mananna caarinyu nhineehaninya ni Nluku. Atthu vakani phaari oocuwelaca, atthu vakani phaari okuru ni atthu vakani phaari o maloko oocuwannyaa. Uhiya commo, Nluku hothanla citthu cooneliya ukhala cilolo co mwiilaponi, wiira aapattihace ihaaya aankhili. Nluku hothanla citthu cooneliya ukhala cookenkennya co mwiilaponi, wiira aapattihace ihaaya okuru ayo. Nluku hothanla citthu cowiimaaliha ni coothanyinya co mwiilaponi ni nnye cihiri ittiitthu, wiira akhwelakhwelihe ciri ittiitthu nnyo; waacera wiira hikhale nohala wiittottopa wamiithoni wa Nluku. Nlattu wa Nluku, phirinyu mwa Yesu Kristu, yooyo ri ankhili a Nluku wa hi, maanaya wiira, isariya, uttakattifu, ni woopola, toko cantikhiyaya wiira: Ule neettottopa, eettottopeke mwa Apwiya. Vano asunnaka, waawilyaka uwoonananani, kuulalyeerakani isiiri ya Nluku, khakipankile wo wiira kiwooryaceni ni moolumelo aka atthuna ni ankhili aka. Kontha khiiwo yaalakenlyaka wuucuwelihani waaryaka ni nyu, ari hiri paahi Yesu Kristu khomeliye. Waaryaka ni nyu, kaari ookenkennyaa, o woova ni oottettemela venci. Nhupi aka n'ulalya waka khawaari wo moolumo ni ankhili oophavela paahi uwooryacani, nanso koothoonyerani ni ikuru co Nnepa Nttakattifu, waacera wiira nroromelo ninyu nno nihikhuluvele ankhili a atthu, nanso nikhuluvele ikuru ca Nluku. Vano nahooluma ni ankhili wariyari wa ale a ankhili; woohikhala ankhili o ula ukati ula, ni woohikhala anakuru o ula ukati ula, ahiri ittiitthu. Nanso ninoolumaca ankhili a Nluku, isiiri civithiye, cennye cilamulenlyawe Nluku ukhuma unankhuma, mwa co waarya cihu, cihicuwenlyaya anakuru othene o yoola ukati ula, maana yaacuwenle, khayaakhomela Apwiya o nttittimiho. Nanso, toko cantikhiyaya wiira: Hata miitho khayoonne, hata manyaru khayiiwile, hata vakani khikenle munrimani mwa ntthu itthu yaatthenkacenryawe Nluku ale anonfenta. Nanso Nluku honithoonyera ni Nnepa awe. Maana Nnepa unaaneelela citthu cothene ni mpaka citthu co'siiri ca Nluku. Khaawo nocuwela moopuwelo a ntthu, ari uhikhanle nnepa awe uri ni yooyo. Ciicammo phiryaya moopuwelo a Nluku, khaawo nocuwela, ri uhikhanle Nnepa wa Nluku. Vano hi khanaakhenle nnepa wo nttuniyani; naakhenle Nnepa unkhuma wa Nluku, wiira nicuwele citthu civahiyehu ni Nluku. Hi ciicammo khanuulumacile ni moolumo oosomihinya ni ankhili onttuniyani, nanso nuulumacile ni moolumo oosomihinya ni Nnepa, nitaphulelaka citthu co munnepani wa atthu o munnepani. Vano ntthu o nttuniyani khankupali citthu co Nnepa wa Nluku, kontha nohelelela ukhala cilolo, ni khanoorya wiiweeha, maana nnyo cineeweehiya munnepani. Ntthu o munnepani nawiiweeha cothene, nanso uyo khaneeweehiya ni ntthu. Toko cantikhiyaya wiira: Tipani cuwenle moopuwelo a Apwiya wo wiira aalakihacere? Khaawo. Nanso hi nihaana moopuwelo a Kristu. Vano asunnaka, akiwuulumacenreni toko atthu o munnepani, nanso kiwuulumacenreni toko atthu o nttuniyani, toko asaana asinkani mwa Kristu. Kuuvahileni uwurya mahaaca, akuuvahileni iyolya yoolipa, maana khamoorya. Hata nna va khannoorya. Kontha nanlelo nri ni makhalelo o nttuniyani. Maana, nnaaramanaca ni nnaahawulana ayaayoru. Commo khanri ni makhalelo o nttuniyani ni khanneetta toko ananttuniyani? Vano ntthu oolumacaka wiira: Mi a Paulu, ni nkina eeraka: Mi a Apolu; commo khanri ananttuniyani? Vano Apolu tipani? Paulu tipani? Ayo ari arumeyi awaaminihileni, ni uyo uri nteko Apwiya ummahilyaya khula ntthu. Mi kihophattya, Apolu homicera, nanso Nluku phunnuwihile. Maanaya wiira, hata ule nophattya khanakhala itthu, ni ule nomicera khanakhala itthu, nanso Nluku nonnuwiha phiri itthu. Vano, ule nophattya ni ule nomicera, othene anvara nteko mmoca, ni khula ntthu nawaakhela itthuvo awe toko ciinryawe mavarelo nteko. Maana hi ninvara wamoca nteko wa Nluku; nyu nri imatta ni inupa ya Nluku. Vano toko civahiyaaka nnema na Nluku, kihonteka caasa toko funtti oowalaala; vano nkina noteka waculu wawe caasa uyo. Nanso, khula ntthu aweheehe cineerawe wooteka va. Kontha khaawo noorya unteka tho caasa nkina, uvikana tekiy'oyo, ri Yesu Kristu. Vano, wakhalaka wiira waculu caasa va ntthu noteka ni iwooru, iparatha, maluku o'fayita, ithaapwa, irette atthuna mikhutta, nteko wo khula ntthu unaahala wooniheriya, maana nihuku na Apwiya ninaahala woonihera woonene, kontha nihuku nno ninhala wooniheriya ni mooro, ni mooro uyo unaahala ucuwaneeha nteko wo khula ntthu. Vano ile itekilyawe ntthu yaahivyeeke, uyo naahala waakhela itthuvo awe. Wakhalaka wiira itekilyawe ile inaavya, uyo naahala ulya ihasara, nanso nohala woopwa toko ntthu nootopwa wamooroni. Ncuwele wiira nyu nri inupa ya Nluku ni Nnepa wa Nluku unkhala mwa nyu. Vano ntthu akwanyulacaka inupa ya Nluku, Nluku naahala unkwanyulaca, maana inupa ya Nluku phi nyu, nri attakattifu. Vano hikhale neethepya. Akhalaka ntthu neecoona ukhalana ankhili nttuniyani mu, eepanke toko nlolo, wiira akhale a ankhili. Maana ankhili o'ttuninya ila uri ulolo wamiithoni wa Nluku; toko cantikhiyaya wiira: Nluku nawaavariha atthu a ankhili muulavilavini mwaya mmo. Ni ihantikhiya tho wiira: Apwiya anaacuwela moopuwelo a atthu a ankhili, wiira ari oohi itthu. Phimaana, hikhale neettottopa nlattu woontthara ntthu, maana citthu cothene ciri cawinyu. Pooti ukhala Paulu, Apolu, atthuna Peturu; pooti ukhala ittuninya, ukumi, atthuna ukhwa; pooti ukhala citthu conaanano, atthuna co'hoolo; cothene ciri cawinyu, ni nyu nri a Kristu, ni Kristu ri a Nluku. Vano, wanlamuliya wiira atthu ayo anoone toko mayokavihera a Kristu ni mayanikhupi o'siiri ca Nluku. Itthu imphaveliya wo mayanikhupi, iri yo wiira aphwanyinye nari ookhuluvelyaa. Nanso wo mi, khinakhala itthu yuulupale uhukhumwinya ni nyu, atthuna ni mayahukhumu a atthu. Hata mi akineehukhumu. Maana koopuwelaka, akinoona itthekilyaka, nanso akineeciirela ooloka, kontha ankihukhumu ari Apwiya paahi. Phimaana nhinhukhumu ntthu ukati uhinaya, mmwehererye mpaka uwa Apwiya. Yaayo phinhala umwaleela citthu coovithiya co mpiphini, ni anaahala woonihera cowuupuweliya co munrimani; vano khula ntthu phinhalawe uttottopeliya ni Nluku. Asunnaka, nnya citthu cihimilyaka nnya kiheettela mi ni Apolu nlattu wo wufentani, waacera wiira mwiitthuce mwa hi yowantikhiya ineera: Nhituphe yantikhiye. Hikhale nohala unttottopela ntthu mmoca, antarawaka ntthu nkhwawe. Vano tupani oovahile iyuulupale yo waapwaha akhwaa? Urinani we ihaakhenlyaa? Wakhalaka wiira uhaakhela, uhiittottope! Maana nhaana cothene caaphavelenyu! Vano nhothaciri! Mpaka nhothatuwa mamwene woohikhala hi! Phatari nnari mamwene, ni hi niwaaka ulamula ni nyu! Kontha mi kinoona wiira Nluku honeesa hi amitthenka nipuro no wiiheerya, toko atthu oohukhumwinya ukhwa. Maana nihothatuwa nthwelelo wo mwiilaponi, wa ancelo ni wa atthu. Hi n'alolo nlattu wa Kristu, nanso nyu nri a ankhili mwa Kristu; hi niri ookenkennyaa, nanso nyu nri o'kuru; nyu nri oottittimihinya nanso hi niri ootarawaciya. Mpaka nna va ninaahuva itala, ntthona n'uthaaleliya; ninawaattakaciya ni khanirina ntthoko nihu, ninaakhulummwa nlattu woovara nteko ni matata ehu. Vano naruwaninyaka, ninaareriha; noomolanihaciyaka, ninaavilela; nootheraciyaka, ninaaphavela waatanaca. Mpaka nna va, ninheleleliya ukhala ikokhola co nttuniyani ni iharamu ya atthu othene. Akinwantikhelani nnya citthu nnya wiira kuupattihaceni ihaaya, nanso kinwantikhelani wiira kuulopoleni toko asaanaka oofentiya. Hata yiiriyaka mwahaana mayosomiha enci mwa Kristu, khamwaakhalana mayathumwaninyu enci, maana mi, kihooyarani mwa Yesu Kristu nlattu wo wulalyeerani nhupi woorera. Kinoolepelani wiira nkhale mayokitakiha. Nlattu wo yeeyo, kihooveleeliherani Timotiyu, ri mwanaka nonfentaka ni ookhuluvelyaa mwa Apwiya, yooyo nohala uwuupuserani makhalelo aka mwa Kristu, toko cineetthucihaka miphantte cothene ni mmakereca mothene. Akinaku yaaneettottopa venci, yoonihaka toko akinhala tho uwa wuthotolani. Nanso Apwiya yatthunaka, kinaawa woohipica wuthotolani, vano vaava phinhalaka ucuwela, woohikhala paahi inoolumacaya owiittottopa ayo, nanso uwa woona ikuruni cirinaya. Maana, umwene wa Nluku kuhimweni wo moolumo, nanso wo'kuru. Vano nnophavelani? Mpaka kuuweeleni ni ikopo, atthuna ni nifento no nnepa wowiimaaliha? Vano, waheewannya wiira iriyari inyu uhaawo uluva, ni yeeyo itthu iyo, ihineerannya na amalaponi. Maanaya wiira, haawo ntthu naathukumanana amwaara a athumwane. Ni mothene mmo, nyu nnawiittottopa! Mwaalamuliya ucukula n'umoomola iriyari inyu ntthu pankile yeeyo itthu iyo! Hata kinoohikhalaru wonwo mwirutthuni, nanso kihaawo munnepani, ni kihonhukhumu pankile yeeyo itthu iyo toko kiri wonwo. Mwa ncina na Apwiya Yesu Kristu, nyu ni mi ninathukumanne munnepani, ni ikuru ca Yesu, Apwiy'ehu, avahereriye yooyo ntthu uyo wa Sotwani, wiira irutthu awe ikwanyulaciye, nanso nnepa awe woopoliye nihuku na Apwiya Yesu. Wiittottopa winyu nwo khunakhala woorera. Khannocuwela wiira miropo vakani cinaattuttuliha iphepa yo weethennya? Mwiirerihe nkumihaka miropo co khalayi iriyari inyu, wiira nkhale iphepa yonaanano, toko cirinyu woohi miropo. Ciicammo, Kristu Mwakhontwaa ehu o Paasikuwa hohitiya nlattu wawihu. Phimaana, nipanke isikuhuulu woohi miropo co khalayi, ni woohikhala ni miropo coonanara mena coohiloka, nanso ni mikatthe coohi miropo, comaana ni ceekhweli. Kihowantikhelani iwarakha wiira nhaatakaneelane atthu ooluva. Koolumacaka commo, akinaaca anooluva o nttuniyani, atthuna anasooyo, atthuna anamwinnya, atthuna anaalapela anluku; maanaya wiira unari commo, mwaalamuliya ukhuma nttuniyani. Nanso vano, kinowantikhelani wiira nhintakaneelane ntthu neeciirela munnihu nari ooluva atthuna nasooyo, atthuna aalapelaka anluku, atthuna oohankawaani, atthuna oohapaliya, atthuna namwinnya. Yooyo ntthu uyo nhinlyaane mena vakani. Vano kaahala waahukhumu cani atthu ahiri o nkereca? Nyu khannolamuliya waahukhumu arinenyu nkereca? Ale ahiri o nkereca, Nluku naahala waahukhumu. Mmoomole iriyari inyu ule nopanka yoonanara. Vano ntthu akoseriyaka ni munnawe, khanlamuliya unkasari wa mayahukhumu oohoopwa; nolamuliya unrwaana wa atthu attakattifu. Khannocuwela wiira attakattifu phinhala uhukhumu ittuninya? Wakhalaka wiira phi nyu nnohala uhukhumu ittuninya, vano nnoolwaana cani uhukhumu citthu cikani? Khannocuwela wiira phi hi ninhala waahukhumu ancelo? Eere tho citthu co wattuniyani va! Vano nyu mwakoseranaka ayaayoru, nnaavyerani tho atthu ahiri ni nyu mwa Kristu? Paahi, wo wiira kuupattihaceni ihaaya, kinwiirelani coo: Khaawo ntthu a ankhili wariyari winyu va owoorya uhukhumu milahanya ca asunninyu? Nanso wariyari winyu naakhuma mmoca urwaa unkasari munnawe wa atthu oohi nroromelo. Mwakumiheranaka milattu ayaayoru, unthoonyera wiira nhotthemiya. Wanari commo, khawaarera uhaleela isariya? Khawaarera ukhala owiiyeriya? Nanso woovirikana commo, phi nyu nnopanka coohi isariya, mwaathepyaka ni mwennyeraka asunninyu! Atthuna khannocuwela wiira atthu oohisariya khaanhala ukela wumweneni wa Nluku? Nhiithepye. Hata mayoraruwa, mena anaalapela anluku, mena anooluva, mena alopwana atthuna athiyana anaathukumanana akhwaya, mena anamwinnya, mena anasooyo, mena ananhapaliya, mena owiitha malaku, mena mayothepya, khaanhala ukela wumweneni wa Nluku. Wariyari winyu va, akina phaaryaya ciicammo, nanso nyu nhorapihiya, nhottakattifihiya, nhovaheriya isariya mwa ncina na Apwiya Yesu Kristu ni mwa Nnepa wa Nluku ihu. Haawo ntthu neera: Cothene ciri co'halali. Nanso mi kinoohimeryani wiira cothene khacinkikavihera. Cothene ciri co'halali. Nanso mi akinlamuliya uhiyerera cikooryacaka. Haawo ntthu neera: Coolya nnyo ciri co nnapwiipwini ni napwiipwi uyo ri o coolya. Nanso mi kinoohimeryani wiira Nluku naahala ukwanyulaca coopiili. Irutthu khiri yoopankela cooluva, nanso iri ya Apwiya, ni Apwiya phiri anene irutthu. Nluku honweleliha Apwiya ni ciicammo naahala ununweleliha ni ikuru cawe. Khannocuwela wiira irutthu cinyu nnyo ciri miphantte ca Kristu? Vano mi kaanhala ukusa mphantte wo'rutthu ya Kristu n'upanka mphantte wa puuta? Mena vakani! Atthuna khannocuwela wiira ntthu nonthukumanana puuta, nokhala irutthu imoca ni uyo? Maana, toko cantikhiyaya wiira: Oyeeli ankhala irutthu imoca. Nanso ule noluttaana ni Apwiya, ri nnepa mmoca na ayo. Ntthawe cooluva. Itampi phi itampi impankawe ntthu, iri uta waya irutthu, nanso ule neetta uluva nokosera irutthu awe. Khannocuwela wiira irutthu cinyu nnyo ciri inupa yo Nnepa Nttakattifu, unkhala ni nyu, yooyo uvahiyenyu ni Nluku? Nyu khanhimwe o nyenyuva. Kontha nthuminye ni nttenko mwinci. Phimaana, munttittimihe Nluku mwirutthuni mwinyu mmo. Vano, toko iwarakha ikantikhenlenyu iyo, waanaarera wiira nlopwana hinkwanye nthiyana. Nanso nlattu wooluva, khula nlopwana nolamuliya ukhalana amwaarawe, ni wo khula nthiyana, akhalane awannyawe. Nlopwan'oyo nolamuliya uttharihelela ilamuleliyawe waapankela amwaarawe, ni athiyana ayo, ciicammo yaapankele awannyaya. Athiyana ayo, khaanlamula irutthu aya, nanso anlamula ph'awannyaya. Ciicammo alopwana ayo khaanlamula irutthu aya, nanso anlamula ph'amwaaraya. Nlopwana na amwaarawe ahikhottane, ari uhikhanle wiiwanana oyeeli wo'kati vakani nlattu wo mavekelo amphavelaya upanka, ni wahoolo athukumaneke, waacera wiira Sotwani hikela ooryaca nlattu woohivilela. Iyo kinoohimeryani wanreranaya, woohikhala toko nlamulo. Waankicivela wiira alopwana othene akhale toko ciryaka mi, nanso, khula ntthu haana ivahiya wo mphantte wa Nluku; mmoc'oyo hovahiya mananna awe ni nkin'oyo hovahiya mananna awe. Vano ale ari athupa na ale ookhweliya awannyaya, kinhimya wiira waanaarera anakhanle ciicammo toko ciryaka mi. Nanso yaahooryeke uvilela, athele, kontha phatari uthela, woohikhala wiivalela makhala o mooro. Vano ale oothela, kinawaalamulela, woohikhala mi, nanso Apwiya, wiira nthiyana haamwalanane awannyawe. Nanso wakhalaka wiira haamwalanana awannyawe, hitheliye, atthuna ahokoleelane na awannyawe. Ciicammo nlopwana haamwalanane amwaarawe. Vano akina ayo kineerela co, woohikhala Apwiya: Akhalaka wiira munna mmoca honthela nthiyana hiri mwaamini, ni uyo atthunaka umunkomana nlopwan'oyo, himmwalanane. Ni nthiyana rina wannyawe hiri mwaamini, n'uyo atthunaka umunkomana, himmwalanane nlopwan'oyo. Maana wannyawe hiri mwaamini, nottakattifihiya nlattu wa amwaarawe ari mwaamini, ni nthiyana hiri mwaamini, nottakattifihiya nlattu wa awannyawe ari mwaamini. Wahaari commo, asaanenyu ayo khayaakhala oottakattifihiya, nanso vano ari attakattifu. Nanso hiri mwaamini uyo aphavelaka umwalana nkhwawe, amwalananeke, kontha commo, nlopwana mwaamini atthuna nthiyana mwaamini, hotaphuwa munlamuloni noothelana, maana Nluku wiihanenleni imaani. Vano, we nthiyana, unaacuwela wakhala wiira unaahala woopola awannyaa? Atthuna we nlopwana, unaacuwela wakhala wiira unaahala woopola amwaaraa? Vano khula ntthu akhale toko civaheriyawe na Apwiya, ni ciinryawe wo wiihaninya ni Nluku. Commo phinlamulelaka mmakereca mothene. Haawo eehaninye noonle icantto? Hiipanke toko oohuula icantto. Haawo eehaninye huunle icantto? Huule icantto. Icantto iyo khinakhala itthu; uhuula icantto, ciicammo khunakhala itthu, nanso irina ifayita uri weettela malamulo a Nluku. Vano khula ntthu akhale toko ciinryawe wo wiihaninya. Wiihaninye unari ipottha? Uhisanke. Nanso wakhala wiira unawoorya wootopwa, utthumiri ukati. Maana ule eehaninye mwa Apwiya nari ipottha, ri ootaphuliya na Apwiya, ni ciicammo, ule eehaninye nari ootaphuwa, ri ipottha ya Kristu. Nthuminye ni nttenko mwinci; nhiipanke ipottha ya atthu. Phimaana asunnaka, khula ntthu akhale wamiithoni wa Nluku toko ciihaninyawe. Vano ihaali yo mamwali, akirina nlamulo na Apwiya, nanso kinhimya cinoonelaka, toko caakhenlyaka wa Apwiya ikiriri cookhala ookhuluvelyaa. Nlattu wa cookhumelela co ula ukati ula, kinoona wiira wanaarera nlopwana ukhala toko ciryawe. We uhothela? Uhimwalane. We kuthenle? Uhimwaavye nthiyana. Nanso wathelaka khunkosa, ni mwali atheliyaka khankosa. Ale anthelana, ankhala owunkuruma mmakhaleloni mwaya, ni mi kaaphavenle waanemecera. Nanso kinwiirelani coo: Ukati uneera uwukuwaka. Vano kineera: Ale athenle, akhaleke toko oohithela; ciicammo ale anonla, akhaleke toko khaanonla, na ale ootteeliya, akhaleke toko oohitteeliya, na ale anthuma akhaleke toko khaarina itthu. Ni ale antthumiri ittuninya, akhaleke toko khaantthumiri, maana makhalelo o'ttuninya ila, anaavira. Vano imphavelaka iri yo wiira ntaphuwe mmisankihoni mwinyu. Ule hithenle, nowacawaca citthu ca Apwiya, ni mananna o waaciveliha Apwiya. Nanso ule thenle, nowacawaca citthu co nttuniyani, mananna o waaciveliha amwaarawe, commo ri owiikawaniha. Ciicammo athiyana ayo, akhalaka athupa atthuna mwali, anwacawaca citthu ca Apwiya, wiira akhale attakattifu, mwirutthuni ni munnepani. Nanso ale atheliye, anwacawaca citthu co nttuniyani, mananna o waaciveliha awannyaya. Kinoolumacera commo kontha kimphavela wuukaviherani. Akinonkhanyereriha ntthu hata itthu imoca. Uhiya commo, kimphavela wiira mpanke inowaacani ni yoorera, yo wiira mwiivaherere muntekoni wa Apwiya ni ikuru cothene. Vano wakhalaka wiira uyo khanoorya unvilela mwali mpakanenlyawe, ni macuso awe ayo aneera aviraka, phatari unthela, commo khankosa. Nanso nlopwan'oyo alakelaka uhithela ni ooryaka uvilela ilakenlyawe iyo, uhinthela mwali uyo, commo naapanka sana. Vano ule nonthela mwali ule, naapanka itthu yoorera, nanso ule hinonthela naapanka itthu yootepa urera. Nthiyana ootheliya akhalaka nkumi, nokhala ooluttana na awannyawe. Nanso yakhwaka awannyawe ayo, ri ootaphuwa wiira atheliye ni ule nontthunawe, akhalaru mwa Apwiya. Kinoona wiira naahala ukhala ootteeliya, akhalaka woohitheliya, ayo mananna anoonelaka mi, ni kinaakupali wiira ni mi ciicammo kihaana Nnepa wa Nluku. Vano, mwaha wo coolya cinvahereriya anluku, nihocuwela wiira othene niri atthu oocuwelaca. Ucuwelaca unwaana wiittottopa, nanso nifento ninaalipihera. Akhalaka wiira haawo neecoona ucuwelaca, nanlelo khanaya ucuwela itthu. Nanso ntthu nonfenta Nluku, uyo ri oocuweliya ni Nluku. Phimaana, mwaha wo coolya cinvahereriya anluku, ninaacuwela wiira anluku khaanakhala ittiitthu mwiilaponi mu; Nluku ri mmoca paahi. Maana anookhalaru anluku, atthuna owirimu atthuna mwiilaponi mu, anookhalaru anluku enci ni mapwiya enci, hi nineera Nluku ri mmoca paahi, Athumwanihu, apattusile citthu cothene ni atthunne wiira hi nikhale akumi. Apwiya amoca paahi ari Yesu Kristu. Mwa yooyo cipattusiye citthu cothene, ni hi ciicammo niri akumi mwa uyo. Commo, kahi wiira atthu othene ahaana ucuwelac'ono. Kontha akina, nlattu wowaalemalela anluku, anaalya coolya cinveleeliheriya yaayo, ni nlattu wookenkennya ankhili aya, na ayo anaarawula. Kihimweni iyolya inhala unicuwannyeeha wa Nluku, maana naahilyeke khiiwo inhaleelehu ni nalyaka khiiwo imphurehu. Mwiikasoope, wiira wiithawala winyu nwo, uhikhale wo waakakatusa ookenkennyaa. Kontha awoonaka ntthu ookenkennyaa unonkomile nkwiitti, ulyaka coolya cinvahereriya anluku, n'uyo naahala utakaneela ulya. Vano, nlattu woocuwelaca waa, naarimela munnaa ookenkennyaa, yooyo nkhwenlyawe Kristu. Toko commo, waakoseraka asunnaa ni waatankanyaka ankhili aya ookenkennyaa, unonkosera Kristu. Phimaana, wakhala wiira iyolya eyo inaankakatusa munnaka, akinlamuliya ukhura tho inama, wiira kihinkakatuse. Mi akiri ootaphuwa? Akihimwe mmitthenka? Akimoonne Yesu Apwiy'ehu? Nyu khanhimwe nhokorokho wo nteko uvanryaka mwa ncina na Apwiya? Hata kihikhale mmitthenka mwa atthu akina ayo, nanso mwa nyu, ki mmitthenka, maana nyu nri nthoonyero woomitthenka uryaka mwa ncina na Apwiya. Vano wiicaakiha waka mwa ale ankinyokha, phi coo: Hi khunniphwanela waakhela iyolya ni yoowurya? Ciicammo khunniphwanela waatthukana ikwaha asaarihu, toko cimpankaya amitthenka akina, Peturu na asunnaya Apwiya Yesu? Kaahiki kiri mi paahi ni Parnapee, ninlamuliya uvara nteko wo wiira niihephele? Khaawo norwaa utoropani phiihephelaka mwanene. Khaawo nophattya mwiri wo nhokorokho unliya, ni phihilyaka. Khaawo nohakhela imope woohiwurya ileeti aya. Maanaya wiira akinoolumaca commo toko ntthu, kontha Nlamulo nno phinhimyaya commo. Kontha muNlamuloni na Musa nhantikhiya wiira: Khunlamuliya utthuka malaku o'mope wanttikitthaya itiriku. Vano maanaya wiira Nluku nowacawaca imope paahi? Uyo khannaaca hi? Wo'khweli cowantikhiya cinnaaca hi. Ntthu nolima ni ule neepettha itiriku naawehererya waakhela mphantte ummwaaca. Vano hi naalaka mwa nyu citthu co munnepani, ninaatepana nahephaka mwa nyu mphantte wo citthu cinruweryenyu? Akina anhepheliya ni nyu, vano hi? Ciicammo hi naalamuliya uhepheliya wo waapwaha ayo. Nanso, khanintthumiri commo; ninaavilela cothene, wiira nihikukureehe nhupi woorera wa Kristu. Khannocuwela wiira ale anvara nteko inupa ittakattifu anlya co mpaani mommo? Ni anvara nteko ukhipulani anlya cookhipulani? Ciicammo Apwiya aholamula wiira, ale anlalya nhupi woorera, alyeeke co nhupi woorera. Nanso mi akinatoko utthumiri mphantte unkiphwanela. Akinantikha wiira nyu nkipankele yeeyo, maana phatari kikhwe, nanso kihintthunenle ntthu ukaateeliha wiittottopa waka. Akinlamuliya wiittottopa nlattu woolalya nhupi woorera, maana iyo iri itthu inlamuliyaka upanka. Kihotakhaliya mi kaahilalyeke nhupi woorera! Kontha kaalakenle ulalya wotthuna waka, kaammwehererya uliviya, nanso ukhala wiira kihooruminya, phi nteko ukhuluveliyaka. Toko commo, kinliviyani? Iri ifayita yoolalya nhupi woorera wo mahala ni woohikhanyerera uliviya toko mayolalya nhupi woorera. Maana, kinaryene ootaphuwa, kiheepanka toko ipottha ya atthu othene, wiira kooryaanihe atthu enci cinene waarwaana wa Kristu. Kahokhala toko nyuta wiira kooryaanihe ayuta; wa ale aneettela Nlamulo, kahokhala toko ni mi phineettelaka, wiira kooryaanihe aneettela Nlamulo, hata kinaaheettelaru Nlamulo. Vano wa ale ahineettela malamulo, ni mi kahokhala toko ooheettela malamulo, wiira kooryaanihe ale ahineettela malamulo. Hata kinookhalaru toko ntthu ooheettela Nlamulo na Nluku, nanso kineettela nlamulo na Kristu. Kahokhala toko ookenkennyaa, wiira kooryaanihe ookenkennyaa. Kahopanka mothene mwa atthu othene wiira wo mananna othene koopole akina. Kimpanka cothene nnyo nlattu wo nhupi woorera, kiwehereryaka waakhela ikhuluvelihilyawe. Khannocuwela wiira ale ampanka masinttano ootthimakaca, anookhalaru wiira othene anaatthimakaca, notthema mmoca paahi? Phimaana, nnolamuliya utthimakaca mwiikuruvalelaka wiira nttheme. Mayotthimakaca, nawiikuruvalela ukati wothene; waacera wiira aphwanye itthuvo immala, nanso hi nineekuruvalela, wiira niphwanye itthuvo ihimmala. Ni ciicammo mi akintthimakaca toko ntthu notthimakaca woohikhomo; kinawaana, woohikhala wo pure. Nanso kinaahuviha irutthu aka mpaka upanka toko ipottha, wiira kaalaleeraka akina, kihikela kakhottiya ni Nluku. Vano asunnaka, kimphavela uwuupuserani wiira, mayapaapehu yeetta anakhuneeliye ni nihutte ni othene yaavira mpharyaa. Yahopattisiya mwa ncina na Musa nnihutteni ni mpharyaa. Othene yaalilye iyolya imoca yo munnepani ni yaawunrye iluusi imoca yo munnepani, maana yaawunrye maasi o mwala wo munnepani waaveleela. Ni mwala waaveleel'oyo aari Kristu. Nanso, Nluku khaatteeliye na atthu akina ayo, phimaana yahokhwaca ntakhwani. Vano nnya citthu nnya cikhanle nthoonyero ehu, wiira nihikhale oophavela citthu coonanara, toko ayo caaphavenlyaya. Nhiipanke mayowaalapela anluku toko atthu akina ayo, maana ihantikhiya wiira: Unethi wahonkoma wiira ulye ni uwurye ni wahonwa wiira wiine. Nihikhale mayoluva, toko caapankilyaya mayapaapehu, awuluwaka wo nihuku nimoca, atthu ilufu sirini na ttharu (23.000). Nihaattehattehe Apwiya, toko caapankilyaya mayapaapehu, akhwaacaka nlattu wooluminya ni inwaa. Nhittokutte, toko caattokuttaya mayapaapehu, yiivakaciyaka ni ncelo. Nnya citthu nnya ceeranenle yaayo toko nthoonyero, ni cihantikhiya waacera wiira cinilopole hi ninkhala ula ukati woomalihera ula. Vano ule noona wiira heemela ratta, eerattavelele wiira hiwuluwe. Uttehattehiya wuuphwanyileni unawaakhuna atthu othene. Nanso Nluku ri ookhuluvelyaa ni khanhala utthuna wiira nttehattehiye mpaka uvikana ikuru cinyu. Uhiya commo, mwattehattehiyaka, uyo naahala wukutuphulani waacera wiira moorye uvilela. Phimaana asunnaka oofentiya, ntthawe waalapela anluku. Kinwuulumanani nyu atthu a ankhili; muupuwele nyenyuva inoolumacaka. Khannocuwela wiira ikikhompe yo'parakha inrerihehu iri waatana wo'phome ya Kristu? Nkatthe ummeelanehu, uri waatana wo'rutthu ya Kristu? Maana hi, nihookhalaru enci, niri nkatthe mmoca, irutthu imoca, kontha nimmeelana nkatthe mmoca. Moone unethi wo'Sirayeli; khaahimwe ale anvara nteko ukhipulani phinlya cookhipulani? Vano kiireke cani? Kiireke, cooveleeliheriya anluku ciri ittiitthu? Atthuna anluku ayo ari ittiitthu? Mena! Kinwiirelani coo: Citthu cinveleelihaya akaafiri, anaaveleelihera macini, khaanonveleelihera Nluku. Akintthuna wiira nyu mwaatane na macini. Khannolamuliya uwurya ikikhompe ya Apwiya ni ikikhompe yo macini; khannolamuliya wunkoma meeca a Apwiya ni wunkoma meeca o macini. Hi ninawonliha ihace Apwiya? Hi niri oolipa wo waapwaha ayo? Cothene ciri co'halali, nanso cothene khacinkikavihera. Cothene ciri co'halali, nanso kuhimwena wiira cothene cinaakavihera. Hikhale nowacawaca cawawe paahi, nanso awacawace ni nnyo ca nkhwawe. Nkhureke inama yothene intumihinya upacari, nanso nhikohakohe, nlattu wookenkennya moopuwelo enyu; maana ilapo ela iri ya Apwiya ni cothene ciriwo ciri ca Apwiya. Vano ntthu oohaamini awiihanelakani iyolya uwannyawe, ni nyu mwarwaka, nlye yothene inhalenyu uwaaneliya, woohikohakoha nlattu wookenkennyaa moopuwelo enyu. Nanso, ntthu awiirelakani: Ila iri yoovahereriya anluku; nhilye, nlattu wa ule oohimenryeni ni nlattu wo moopuwelo enyu; maanaya ari moopuwelo a nkina, woohikhala awinyu. Vano kinhala uhukhumweliyani ni ntthu nkina nlattu wootaphuwa waka? Wakhala wiira kinaalya ni kinaasukuru, akinlamuliya uhukhumwinya nlattu w'etthu impankaka kisukuruku. Phimaana mwalyaka, mwawuryaka atthuna mwapankaka itthu phi itthu, mpanke cothene wonttittimiha Nluku. Nhikhale ikhokolo yo waakakatusa ayuta, atthuna amalaponi, atthuna ikereca ya Nluku. Ciicammo mi kinaavya wiira kaacivelihe othene, wohaavya citthu cawaka paahi, nanso ca atthu enci wiira yoopwe. Vano nkhale mayokitakiha, toko mi ciryaka mayontakiha Kristu. Khweli asunnaka, kinawuttottopelani, kontha mwa cothene nnaakuupuwela ni nnaasunka ikettelo ciwiitthucihilyakani. Vano kimphavela ncuwele wiira Kristu ri muru wa nlopwana, nlopwana ri muru wa nthiyana, ni Nluku ri muru wa Kristu. Vano, nlopwana novekela atthuna nolalya nhupi wa Nluku nakhuneenle muru awe, nonyoholaca muru awe. Nthiyana novekela atthuna nolalya nhupi wa Nluku woohiitthuka nleeso mmuru, nonyoholaca muru awe, maana nokhala toko noomettha. Phimaana, nthiyana aahiitthukeke nleeso, phatari ametthe ikharari nnyo. Nanso wakhalaka wiira noona ihaaya umettha nwo, nolamuliya wiitthuka nleeso. Maana, nlopwana khanlamuliya ukhuneela muru awe, nlattu wookhala uyo ilatarato ni nttittimiho na Nluku, nanso nthiyana ri nttittimiho na nlopwana. Kontha nlopwana kakhumile mwa nthiyana; nthiyana phikhumile mwa nlopwana. Nlopwana khoompiye nlattu wa nthiyana; nthiyana phuumpiye nlattu wa nlopwana. Phimaana, nthiyana nolamuliya wiitthuka nleeso mmuru nlattu wa ancelo, toko ikanyero yo nlamulo. Nanso mwa Apwiya, nthiyana khankhala woohi nlopwana, ni nlopwana khankhala woohi nthiyana. Maana, toko nthiyana wakhumilyawe mwa nlopwana, ciicammo nlopwana nokhuma mwa nthiyana. Ni cothene cinkhuma wa Nluku. Mooneleke mwasinene, wanaarera nthiyana unvekela Nluku woohiitthuka nleeso? Vano makhalelo a ntthu anwiitthucihani wiira, nlopwana onnuwihacaka ikharari uri wiinyoholaca, ni nthiyana onnuwihacaka ikharari, unthoonyera nttittimiho. Maana ikharari nnyo cinttiya nipuro no nleeso. Nanso, akhalaka wiira haawo novaanyiha, acuwele wiira hi khanirina yeeyo ilemalelo iyo, ni mena ikereca ca Nluku. Nanso kinoohimeryani wiira akinoottottopelani, maana mmikuttanoni mwinyu mmo nnopanka coonanara, nhiyaka upanka coorera. Kontha, kihohimeriya wiira uhaawo uhawulana ayaayoru mwathukumanaka nkereca mmo, ni mi mphantte nkinaku kinaakupali. Mpaka nyu nheekawanihaca ayaayoru, wiira wariyari winyu va acuwannye ale ari eekhweli. Vano mwathukumanaka, khannothukumanela wiira nlye nkatthe wa Apwiya. Maana khula ntthu nolya iyolya awe woohaawehererya akhwawe. Ciicammo nkina navoliye itala, nkina naahapaliya. Maanaya wiira khanrina itthoko yo wiira nlye ni nwurye? Atthuna nnotarawaca ikereca ya Nluku ni waapattihaca ihaaya ale ahirina, nnooniha wiira mi kinawuttottopelani? Mena vakani. Maana kihaakhela wa Apwiya ile yuuvahilyakani, wiira Apwiya Yesu, uhiyu waavahereriyaya, yahokusa nkatthe; ni asukurwelaka, yahomyaniha ni wiira: Ila phi irutthu aka ivahereriyenyu; mpankeke ciicale nkuupuwelelaka mi. Woolikana ciicammo, umaliha waya ulya, yahokusa ikikhompe, yiiraka: Ila phi ikikhompe yo nleehano nonaanano mphomeni mwaka; mpankeke ciicale imaara cothene wanwuryenyu nkuupuwelelaka mi. Maana ukati wothene unkhurenyu ula nkatthe ula ni unwuryenyu ila ivinyu ila, nnolalya makhwelo a Apwiya, mpaka wanhalaya uwa. Phimaana ule nokhura nkatthe ni nowurya ivinyu ya Apwiya, woohikhala ratta munnepani, nokosera irutthu ni iphome ya Apwiya. Vano khula ntthu eewehawehe ni wahoolo akhuureke nkatthe uyo ni awuryeke ivinyu iyo. Maana ule nokhura ni nowurya woohiiwehaweha, nokhura ni nowurya uhukhumwinya wawe. Phimaana iriyari inyu iyo ahaawo enci owoocyaca ni oowerennya ni enci ahokhwa. Nanso neewehawehaka, khaninhala uhukhumwinya. Nahukhumwinyaka na Apwiya, maanaya wiira anaanimamaca, wiira nihittarusiye wamoca ni ittuninya. Paahi asunnaka, mwathukumanaka wiira nlye nkatthe wa Apwiya, mmwehereraneke. Vano ntthu avoliyaka itala, alye uwannyawe, waacera wiira ukati unthukumanenyu ihikhale itthu yo wuuhukhumuni. Vano citthu cikina nnyo, kinaahala wuuhimeryani wanhalaka uwa uwoonananani. Vano asunnaka, ihaali yoovahiya co munnepani, kimphavela wiira nyu nhitikhinace. Nhocuwela wiira khalayi waarinyu amalaponi, mwaankusiya wiira mwaalapele anluku oohuulumaca, toko ceerenyu wo weettihiya. Phimaana ncuwele wiira, khaawo rina Nnepa wa Nluku, phiiraka: Yesu alaphiye! Ciicammo khaawo neera: Yesu ph'Apwiya! Wari hikhanle muNnepani Nttakattifu. Vano, ivahiya nnyo ciri coohiyana, nanso Nnepa wa Nluku uri mmoca. Ni miteko nnyo cihohiyana, nanso Apwiya ayo ari amoca. Mavarelo aya nteko ari oohiyana, nanso Nluku ri mmoca yooyo phinvaha ikuru cothene mwa othene. Khula ntthu mavarelo awe nteko, novahiya ni Nnepa wa Nluku. Kontha ni yooyo Nnepa oyo, mmoca novahiya nuulumo na ankhili, nkina novahiya nuulumo noocuwelaca, nkina novahiya nroromelo, nkina novahiya uvoniha, nkina novahiya upanka mitikiniho, nkina novahiya ulalya nhupi wa Nluku, nkina novahiya ucuwelela minepa, nkina novahiya wuuluma iluuka cikina ni nkina novahiya utaphulela. Nanso Nnepa mmoca yooyo, phinvaha ikuru cothene nnya, anvahaka khula ntthu toko cintthunaya. Toko irutthu ciryaya imoca ni ikhalanaka miphantte cinci, miphantte cothene cikhalaka irutthu imoca, ciicammo Kristu phiryawe. Maana, mo'rutthu imoca, othene nipattisiye ni Nnepa mmoca: Pooti ukhala nyuta, atthuna nkereku, atthuna ipottha, atthuna ootaphuwa, hi othene nivahiye uwurya muNnepani mmoca. Maana irutthu kihimwe yo mphantte mmoca, nanso yo miphantte cinci. Vano nnyaa neeraka: Wahiryaka ntata, akihimwe o mwirutthuni. Toko commo khaninhiya ukhala no mwirutthuni. Nnyaru neeraka: Wahiryaka niitho, akihimwe o mwirutthuni, toko commo, khaninhiya ukhala no mwirutthuni. Vano irutthu yothene yaari niitho, wiiwa nwo wahala ukhala vayi? Irutthu yothene yaari nnyaru, wiimurya nwo wahala ukhala vayi? Nanso Nluku heesa wo khula mphantte wo'rutthu, toko citthunnyawe. Vano miphantte cothene cinari mphantte mmoca, irutthu iyo yaahala ukhala vayi? Khweli cihaawo miphantte cinci, nanso irutthu iri imoca. Vano niitho khaninlamuliya wiirela ntata: Akinoophavela. Hata muru khunlamuliya wiirela inyaa: Akinoophavela. Woovirikana commo, miphantte co'rutthu cinoonnya toko cookenkennya, cinaaphaveliya venci; ni cinoonehu toko coohittittimihya mwirutthuni, cennyo phinttittimihehu venci. Ciicammo miphantte cirinehu mwirutthuni cihinoonihaciya, phinwacawacehu venci. Nanso miphantte co'rutthu cinoonihaciya nnyo, khacimphavela uwacawaciya. Mothene mmo, Nluku hotthenkemaniha irutthu, avahaka nttittimiho ninci ile yahaarina nttittimiho, waacera wiira ihikawanihaciye irutthu, nanso miphantte nnyo ciwacawacane. Maana mphantte mmoca wo'rutthu wahuvaka, miphantte cothene cinaahuva, ni mphantte mmoca wo'rutthu wattittimihinyaka, miphantte cothene cinatteeliya. Vano, nyu nri irutthu ya Kristu, ni khula ntthu wa nyu ri mphantte wo yeeyo irutthu iyo. Nluku haahela atthu o'kereca ukhala woopacera amitthenka, wonayeeli oolalya nhupi wa Nluku; woneeraru, aalimu; wahoolo, ampanka mitikiniho; wahoolo, ale arina ivahiya yoovoniha; ivahiya yookavihera; ivahiya yootthenkaca, ni ale anooluma iluuka cikina. Maanaya wiira othene nri amitthenka? Othene nrina ivahiya yoolalya nhupi wa Nluku? Othene nri aalimu? Othene nhaana ivahiya yoopanka mitikiniho? Othene nhaana ivahiya yoovoniha? Othene nnawuuluma iluuka cikina? Othene nri mayotaphulela iluuka cikina? Nanso mphavelace ratta ivahiya cuulupale. Vano mi kinawuthoonyerani iphiro yoorera cinene. Mi pooti wuulumaca iluuka ya atthu ni ya ancelo, nanso kaahikhalaneke nifento, kinkhala toko ilaata inruma, atthuna inttiwi innyakula. Pooti mi ukhalana ivahiya yoolalya nhupi wa Nluku n'ucuwela isiiri cothene n'ucuwelaca wothene, pooti mi ukhalana nroromelo nothene mpaka woorya uphela myaako, nanso kaahikhalaneke nifento, akihimwe itthu. Mi pooti waakawela amasikiini mihakhu caka cothene ni pooti uleva irutthu aka wiira ipahiye, nanso kaahikhalaneke nifento, akimphurela itthu. Nifento niri noovilela, nooloka. Nifento khaninrama, khanineehelelela, khanineecoona. Nifento khanineetta pufya, khanimpanka cawayaru, khaninviruwa, khaninwusawusa coonanara civinre. Nifento khanintteeliya yaahikhaleke isariya, nanso nintteeliya yakhalaka ikhweli. Nifento ninaahuvela cothene, ninaakupali cothene, ninaaweherera cothene, ninaavilela cothene. Nifento khanimmala. Nanso ulalya unaamala, iluuka cinaamala ni ucuwelaca unaamala. Maana nincuwela mphantte vakani ni ninlalya mphantte vakani. Nanso yawaaka iri yoomalela, ile iri yoohimalela inaakhwelakhwela. Vano mi waaryaka mwana, koolumaca toko mwana, koona citthu nnyo toko mwana, koopuwela toko mwana. Waphiyenryaka ihirimu ya ntthu muulupale, kihohiya citthu ceesaana nnyo. Maana vano ninoona toko nloolani, woohicuwelela; wahoolo ninhala woona coo ni coo. Vano kinaacuwela vakani; wahoolo kinhala ucuwela toko ciinryaka woocuweliya. Paahi, vano cihaawo citthu ttharu: nroromelo, nwehereryo ni nifento. Nanso mwa cennya ttharu nnya, nuulupale niri nifento. Vano ntthare nifento ni mwaavye ratta ratta ivahiya co munnepani, venci venci ulalya. Maana ule noolumaca ni iluuka cikina, khanoolumela atthu; nomuulumela Nluku, maana khaawo nomwiiwa, kontha noolumaca co'siiri co munnepani. Ule nolalya nhupi wa Nluku, naacera wiira aalipihere, aapisihe nrima ni aapepece atthu. Ule nooluma ni iluuka cikina, neelipihera mwanene, nanso ule nolalya nhupi wa Nluku, nolipihera ikereca. Vano mi waankicivelaka wiira othene muulume iluuka cikina, nanso venci venci ulalya nhupi wa Nluku. Ntthu nolalya nhupi wa Nluku, phiri muulupale wompwaha ule noolumaca iluuka cikina, kaahiki wiira ataphulele, wiira ikereca ilipe. Asunnaka, mi kawaaka uwoonananani, kiwuulumelakani iluuka cikina, nnohala uphurani kaahuuhimeryekeni cowooniheriya, ucuwelaca, ulalya nhupi wa Nluku atthuna usomiha? Toko cineeraya ikaruma coohi iroho, toko nnya; ceece atthuna ipiitu, ciiwannyaka ncu naya, caahivirikaneke marumelo aya, inhala ucuwannya cani itthu inhimyaya khula ikaruma? Ni ciicammo, nipalapatta noopiyaka woohilikanaca, tupani nohala wiitthenkemaniha wiira arwee ukhottoni? Ciicammo phiryaya ni nyu mwaahuulumaceke iluuka yoocuweliya, inhala wiiwannyaa cani itthu inhimyenyu? Maana wanhala ukhala toko nnooluma wo pure. Khweli, woohaakanyaca, cihaawo iluuka cinci mwiilaponi, nanso khiiwo hata iluuka imoca yoohihimya itthu. Vano mi kaahiiweke inhimyaya iluuka iyo, kinhala ukhala nletto awe ookhuma uttayi noolumac'ole, ni ciicammo ule nohala ukhala nletto aka. Ni nyu ciicammo nnophavela wunnuwa nvahiyani co munnepani, venci venci mwaavye ulipihera ikereca. Phimaana, ule nooluma iluuka ikina, nolamuliya uvekela wiira oorye utaphulela. Maana, mi kavekelaka ni iluuka ikina, nnepa aka unaavekela, nanso moopuwelo aka ankhala oohi ifayita. Vano kiireke cani? Kinlamuliya uvekela munnepani ni mmoopuweloni mwaka; ciicammo kinlamuliya wiipa munnepani ni mmoopuweloni mwaka. Vano we wavekelaka munnepani paahi, hineew'oyo nohala wiira cani ameni wamalihaka uvekela nwo? Maana ule kheewile yuulumacilyaa. Uvekela waa nwo pooti ukhala woorera, nanso nkin'oyo khiiwo inlipihenre. Vano kinaansukuru Nluku, maana kinawuulumaca iluuka cinci wowuvikanani nyu othene. Nanso, kinaakupaleela wuulumaca nkereca moolumo mathanu owiiwannyaa, wiira kaasomihe akina ayo, woovirikana wuuluma moolumo ilufu khumi (10.000) oohiiwannyaa. Asunnaka, nhuupuwele toko asaana. Nkhale asaana ni citthu coonanara, nanso mmoopuweloni, nkhale toko oolupale. MuNlamuloni nhantikhiya wiira: Mwa atthu o'luuka cikina ni wo malaku a atthu akina, kinaahala woolumana ala atthu ala, nanso hata ciicammo khaanhala ukiiwa, Apwiya phineera. Maanaya wiira, wuulumaca iluuka cikina uri ikanyero ya atthu oohaamini; kaahimwe a atthu owaamini. Coolaleeriya ca Nluku, khacihimweni ca atthu oohaamini, nnyo ciri ca atthu o waamini. Vano ikereca yathukumanaka nipuro nimoca, ni othene yuulumacaka iluuka cikina, yakelaka mommo atthu oohicuwela itthu atthuna oohaamini, khaanhala uwiirelani nhovahuwaca? Nanso, wakhalaka wiira othene nnolalya nhupi wa Nluku ni phukelaka ntthu oohaamini atthuna oohicuwela itthu, uyo nawooryaciya ni naahukhumwinya mwa nnye cineewawe. Isiiri co munrimani mwawe cinaahala woonnya, ni naahala wooromihela muru awe vathi n'unlapela Nluku n'upanka usaahiti wiira, khweli Nluku ri wariyari winyu. Asunnaka, vano nipankekeni? Mwathukumanaka, khula ntthu haana icipo, nkina naasomiha, nkina nohimya cowooniheriya ni nkina noolumaca iluuka ikina ni nkina naataphulela. Cothene nnyo cipankiyeke wiira atthu ayo alipiheriye. Wakhalaka wiira haawo ntthu mmoca, atthuna eeli, atthuna araru anooluma ni iluuka cikina, apankeke khula ntthu weekwaha awe, nanso akhaleke mayotaphulela. Nanso aahikhaleke mayotaphulela, amaale nkereca mmo, oolumace uyo ni Nluku paahi. Cakhalaka minapiyu, cuulumace miili atthuna miraru paahi, vano akina ayo asomeleleke. Wakhala wiira haawo onkomile ni imphwanyaka yowooniheriya, nkin'oyo amaale. Maana othene pooti ulalya nhupi wa Nluku, mmoca anttharaka nkhwawe, wiira othene yiitthuce ni apisihiye nrima. Minepa co minapiyu, cineewelela minapiyu, maana Nluku kahimwena o'poronka, nanso ri eemaani. Toko ciryaya ikereca cothene ca attakattifu, athiyana ayo amaale nkereca mmo, kontha khaattuniheriye wuulumaca, nanso yiiwelele, toko cinhimyaya Nlamulo. Nanso yatthunaka wiitthuca itthu, yaakohe asiwannyaya uwani, maana iri itthu yowuuliha muru wuulumaca nthiyana nkereca. Maanaya wiira nuulumo na Nluku nikhumakhumile wa nyu? Nnoona toko nuuweenleni nyu paahi? Wakhalaka wiira haawo neecoona ukhala nnapiyu atthuna ntthu o munnepani, akupali inwantikhelakani ila wiira niri nlamulo na Nluku. Nanso akhalaka ntthu nohala utikhinaca, uyo naahala utikhinaciya. Phimaana asunnaka, mwaavye ratta ukhalana ivahiya yoolalya nhupi wa Nluku ni nhimwaateelihe ntthu wuulumaca iluuka cikina. Nanso cothene nnyo, mpanke ni nttittimiho ni wootthenkemannyaa. Vano asunnaka, kinowupuserani nhupi woorera wuulaleenryakani, yooyo waakhenlenyu ni unoolipiherani; kontha mwavarecesaka yoola nhupi ula toko culaleenryakani, uyo phinhala uwoopolani, kaahiki wiira waamini winyu nwo ukhale wo pure. Woopacera, kihoolaleeryani ile yaakhelenlyaka, wiira Kristu khwile nlattu wo'tampi cihu, toko cantikhiyaya, hovithiya ni honwelela nihuku noneeraru, toko cantikhiyaya. Ahooninya ni Peturu; ciicammo ahooninya na amitthenka khumi n'eeli. Wahoolo ahooninya na asunna iminya thanu weekwaha imoca; nhina wo yaayo atthu ayo, akina ahaawo akumi mpaka ilelo, nanso akina ahokhwa. Ahooninya ciicammo ni Yakopu na amitthenka othene. Umoona waya yaayo othene ayo, wiimaleloni ni mi Paulu kahomoona Yesu. Maana mi ki mwankani wa amitthenka othene, mpaka khunkiphwanela wiihaninya mmitthenka, kontha kihoomolanihaca ikereca ya Nluku. Nanso wo nnema na Nluku, kiri iryaka, ni nnema nikithoonyenryawe, kanihimwe no pure; maana kihovara nteko wo waapwaha amitthenka othene. Akivanre ni ikuru caka, nanso ni ikuru co nnema na Nluku niri mwa mi. Phimaana, pooti ukhala mi atthuna amitthenka akina ayo, yeela phinlalyehu ni yeeyo phikupanlinyu. Vano wakhalaka wiira unaalalennya wiira Kristu honwelela mwa atthu ookhwa, nlattuni akhumelelaka akina yiiraka khuuwo wunwelela? Wakhalaka wiira khuuwo wunwelela wa atthu ookhwa, mweeco Kristu khonwelenle. Ni wakhalaka wiira Kristu khonwelenle, mweeco ulalya wihu nwo uri wo pure, ni nroromelo nihu nno niri no pure. Hi nineereliya asaahiti owootha a Nluku, nlattu woolipihera wiira Nluku homunweleliha Kristu, na ayo yiiraka Nluku khamunwelelihile. Commo, wakhalaka wiira atthu ookhwa khaanonwelela, mweeco uyo khamunwelelihile Kristu. Maana wakhalaka wiira atthu ookhwa khaanonwelela, ciicammo Kristu khonwelenle. Ni, wakhalaka wiira Kristu khonwelenle, nroromelo ninyu nno niri no pure, ni nanlelo nri ntampini. Mweeco ale anrupa mwa Kristu ahorimela. Wakhalaka wiira nwehereryo urinehu mwa Kristu uvelavenle paahi wo yoola ukumi ula, mweeco niri oohaawa, waavikana atthu othene. Nanso ikhweli iri: Kristu honwelela mwa atthu ookhwa, ni yooyo phiri oopacera wunwelela mwa ale anrupa. Maana, nookhwa wile mwa nlopwana mmoca, ni ciicammo wunwelela wa atthu ookhwa uwile mwa nlopwana mmoca. Toko ciryaya mwa Atamu, atthu othene anaakhwa; ciicammo mwa Kristu, atthu othene anaakhala akumi. Nanso wo khula ntthu nokowunwelela ikwaha awe; Kristu ri oopacera wunwelela; wahoolo ankowunwelela ale ari mwa Kristu, wanhalawe uwa. Vano phinhalaya uphiya nihuku noomaliha, Yesu wanhalawe waakwanyulaca alamuli o'culu, anakuru ni anamasintta othene n'unvaha umwene uyo Nluku Athumwane. Maana Kristu nolamuliya ukhala mwene mpaka weesa eenani awe othene vathi inyaa cawe. Mwiinani nohala wiiheerya ukwanyulaciya, ri nookhwa. Maana Nluku heesa citthu cothene vathi inyaa cawe Yesu. Vano eeraka citthu cothene phinlamula, khantakanihenre Nluku. Vano wakhalaka wiira citthu cothene cinamwiiwelela Kristu, vano Kristu yooyo naahala waarumeela athumwane anvahacenre cothene. Commo Nluku naamalihera ulamula cothene mwa atthu othene. Wakhala wiira khuuwo wunwelela, anhala wiira cani ale apattisiye nlattu wa atthu ookhwa? Wakhalaka wiira atthu ookhwa khaanonwelela, ampattiseriyani mwa yaayo? Ni hi nlattuni niivahereraka mw'etthu yo woopiha ukati wothene? Asunnaka, khula nihuku mi kimmoona nookhwa! Kinoolumaca commo kiittottopaka nlattu wawinyu nyu, maana othene niri owaatana ni Yesu Kristu Apwiy'ehu. Wakhalaka wiira mi kaananne masene wEfesu toko ntthu, kiphurenleni yeeyo? Wakhalaka wiira atthu ookhwa khaanonwelela, nilyeke ni niwuryeke, maana meelo ninaakhwa. Nhithepiye: Upatthani woonanara unaatankanya ilema coorera. Nkhale ni makhalelo omaana, toko ciryaya isariya ni nhikufuru, maana ahaawo akina ahinoncuwela Nluku. Kineerela commo wiira uwuuliheni muru. Vano ntthu mpaka naakoha eeraka: Atthu ookhwa anonwelela cani? Anhala ukhalana irutthuni? Nlolo! Ipyo inaalaa, impacera ukhwa, phimelakaru. Ni waalaka, khunaala irutthu inhala uwa, nanso ipyo paahi toko yo tiriku atthuna ipyo ikina. Nanso Nluku naavaha irutthu toko cintthunawe, ni wo khula ipyo, irutthu imphwanelanaya. Khunakhala wiira irutthu cothene ciri cimocaru; maana cikina ciri ca atthu, cikina ca asinama, cikina ca asaanuni ni cikina co'hopa. Maana cihaawo irutthu co wirimu ni irutthu co vathi; imoca iri yo makhalelo o wirimu ni ikina iri yo makhalelo o vathi. Ncuwa niri ni waarya waya, mweeri uri ni waarya waya ni itthoottwa ciri ni waarya waya. Ciicammo itthoottwa cihaana mananna menci o waarya. Commo phinhalaya wiira wo wunwelela atthu ookhwa. Inaasikhiya irutthu inkhwa, ni inonwelela irutthu ihinkhwa. Inaaliya woohi nttittimiho ni inonwelela ni nttittimiho. Wansikhiyaya inkhala yookenkennya, nanso wanonwelelaya inkhala yo'kuru. Insikhiya irutthu yo woonnya, nanso inonwelela irutthu yo munnepani. Wakhalaka wiira ihaawo irutthu yo woonnya, ciicammo ihaawo irutthu yo munnepani. Maana ihantikhiya yiiriyaka: Nlopwana oopacera, Atamu, hompiya wiira akhale ntthu nkumi. Nanso, Atamu owiiheerya, ri Nnepa unvaha ukumi. Oopacera khanakhala o munnepani, nanso o mwirutthuni; wahoolo phuwaka o munnepani. Nlopwana oopacera aari o wumpiya ni itthaya; nlopwana onayeeli ri o wirimu. Ale ari o vathi, ari toko ntthu oompiye ni itthaya, ni ale ari o wirimu ari toko ntthu o wirimu. Toko cilattannehu ni ntthu o vathi, ninlamuliya ciicammo ulattana ni ntthu o wirimu. Vano asunnaka, kinoohimeryani wiira, kihimwena irutthu ni iphome phinhala waakhela umwene wa Nluku, hata ile inkhwa, khinkhala yoohikhwa. Paahi, kinawuhimeryani isiiri: Kuhimweni wiira othene ninaahala ukhwa, nanso othene ninaahala upittinkuliya, wo'kati mmoca, uphila n'uweha, wanhalaya uruma nipalapatta nowiiheerya. Nipalapatta ninaahala uruma, atthu akhwile anaahala wunwelela oohuntta ni hi ninaahala upittinkuliya. Kontha ila irutthu inontta ila, inlamuliya uwara irutthu ihinontta, ni ila irutthu inkhwa ila, inlamuliya uwara irutthu ihinkhwa. Ni ila irutthu inontta ila wanhalaya ukhala irutthu ihinontta, ni ila irutthu inkhwa ila wanhalaya ukhala ihinkhwa, mweeco phinhalaya utthariheleliya cowantikhiya cineera: Nookhwa hokwanyulaciya ni hottheminya. We nookhwa, utthema waa uri vayi? We nookhwa, uri vayi uluma waa nwo? Uluma wo nookhwa iri itampi ni ikuru co'tampi niri Nlamulo. Ninaansukuru Nluku nonivaha utthema mwa Apwiy'ehu Yesu Kristu. Phimaana, asunnaka oofentiya, nkhale oolipa ni oohittinka. Mwiikuruvalele mmitekoni mwa Apwiya, ncuwelaka wiira nteko enyu mwa Apwiya khunakhala wo pure. Vano ihaali yo ncanko wa atthu attakattifu, ni nyu mpankeke toko ciinryaka woolamula ikereca co'Kalata. Nihuku noopacera no'sumana, khula ntthu wa nyu atotokanihe ncanko uwannyawe, toko cirinawe, waacera wiira uhitotokanihinye kinari wonwo. Vano kawaaka, kinaahala waaruma ni iwarakha ale anhalenyu waakupalela, wiira arwaane ncanko oyo uYerusalemu. Wakhalaka wiira ni mi kinaarwa, ninhala urwaaca wamoca. Kinaahala wuuphwanyani woovira kirwaaka uMasetoniya, maana kinlamuliya urwaa wonwo. Pooti mi uwa ukhala ukati mwinci ni nyu, atthuna uviriha iyiita kinari ni nyu, wiira nkikavihere ikwaha inhalaka upanka. Kontha mi akintthuna uwoonani paahi woovira, kimphavela ukhala ni nyu ukati vakani, Apwiya yakitthuniheraka. Nanso kinaahala ukhala wEfesu mpaka Pentekoste. Kontha uhohulyaa nkhora wookivaha ihathuwa yoovara nteko wa Apwiya, ni ahaawo eenani enci. Timotiyu awaaka, mpanke mananna owiira uyo hikhale owoova wariyari winyu, maana novara nteko wa Apwiya, toko cinvaraka mi. Hikhale nohala unvyaavyeha. Nanso munkavihere ni nnema wiira aakoonanane, maana kinaammwehererya wamoca na asunna. Vano ihaali ya munnaka Apolu, kihonleehera wiira aawoonananeni asunna othene, nanso uyo khatthunne urwaa nananoru, nohala urwaa wanhalawe uphwanya ihathuwa. Nrontte, nkhale oohittinka munroromeloni, mwiisempihe ni mwiilipihe. Cothene cinvarenyu, nvare ni nifento. Vano asunnaka, nhocuwela wiira ntthoko na Estefana phiri noopacera waamini ilapo yo wAkaya ni aheevaherera mmitekoni cittakattifu, kinawulepelani wiira mwiivaherere wa yaayo, toko ciicammo ale ari arumeyi ni akaviheri. Kihotteeliya uwa wa Estefana, Fortunatu ni Akayiku, kontha ayo ahokwanihera citthu caakihaleela. Maana ayo ahowaana itthu inririiha nnepa aka ni nnepa enyu. Weekhweli atthu toko ala, mwaattittimihe. Ikereca co wAsiya cinawusalamihani. Akila ni Prisila, ni ciicammo ikereca iri wapuwani waya, anawusalamihani mwa ncina na Apwiya. Asunna othene anawusalamihani. Nsalamihane ntthu ni nkhwawe ni nifento nittakattifu. Nnya isalamu nnya, mi Paulu kinantikha ni ntata naka. Wakhalaka wiira haawo hinaafenta Apwiya, alaphiye. Maranatha! Maanaya Mmwe Apwiy'ehu! Nnema na Apwiya Yesu nikhale ni nyu. Nifento naka nikhale ni nyu othene mwa Yesu Kristu. Mi Paulu, mmitthenka a Yesu Kristu nlattu wootthuna Nluku, ni munnaka Timotiyu, kinaantikhela ikereca ya Nluku iri uKorintu, wamoca na attakattifu othene o wAkaya: Nnema ni isalama, cinkhuma wa Nluku Athumwanihu ni a Apwiy'ehu Yesu Kristu, cikhale ni nyu. Attottopeliye Nluku ni Athumwanaya Apwiy'ehu Yesu Kristu, Apaapa o'kiriri ni Nluku o nipepeco nothene, nonipepeca mmasakhani mwihu mothene, wiira, ni nipepeco naakhenlehu wa Nluku, ciicammo naapepece ale ankhuna masakha. Maana toko cincivilyaya mahuviho a Kristu mwa hi, ciicammo mwa Kristu, ninawinciva nipepeco. Nanso hi nahuvihiyaka, uri wo wiira nyu mpepeciye ni moopoliye. Hi napepeciyaka, uri wo wiira ni nyu mpepeciye ni nenno nipepeco nno nimmwaana upisa nrima, wiira nvilele mahuviho ankhunehu ayo. Commo, nwehereryo urinehu wa nyu uri woolipa, maana ninaacuwela wiira, wo yaayo mananna ampankenyu mphantte mmahuvihoni mwihu, ciicammo nnaapanka mphantte mumpepeconi mwihu. Asunnaka, khanintthuna wiira ntikhinace masakha akhunnehu wAsiya. Yaayo masakha ayo yaari moolupale wahinooryehu uvilela, ni khanaarina nwehereryo wowiira ninaakhala akumi. Khweli nahoona wiira niholakeliya wiiviya, wiira hi nihiikhuluvele naasinene, nanso ninkhuluvele Nluku, nonweleliha atthu ookhwa. Uyo honaakihera ni naapwaherera unaakihera mwa cowoopiha co nookhwa. Khweli hi nihaana nanlelo nwehereryo mwa yooyo, nikupaleelaka wiira uyo naapwaherera unaakihera, nyu nnikaviheraka ni mavekelo enyu. Commo enci anaahala usukuru nlattu wo hi, wanooneliyehu ikiriri nlattu wo waakhuliya mavekelo a atthu enci. Uno phi wiittottopa wihu, kontha ankhili ihu anaavaha usaahiti, mananna ankhalehu mwiilaponi, venci venci wiiwanana urinehu ni nyu, unhooleliya n'uttakattifu ni ikhweli cinkhuma wa Nluku, woohikhala nlattu wa ankhili wa ntthu nanso toko ciryaya nnema na Nluku. Maana khiiwo iwantikhenlehuni inhalenyu uhoorya usoma n'uhiiweeha. Kinaakupali wiira, toko cinrenyu wooniiweeha mphantte nkina, nnaahala wiiweeha wiira, pooti wiittottopa nlattu wo hi, toko hi cinhalehu wiittottopa nlattu wo nyu nihuku na Apwiya Yesu. Ni yoola nkhuluvelo ula, kiholakela uwa uwoonananani toko nyu, wiira nrerihiye imaara yonayeeli. Kahotthuna wiira kiwootoleni woorwa uMasetoniya, ni wooturuwa wonwo, wiira nkikavihere ikwaha aka yorwaa uYuteya. Vano walakenlyaka commo, maanaya wiira akuupuwenle sana? Atthuna kakhalanaka mawooni, kimpanka toko o nttuniyani, mpaka ukhalana moolumo meeli aneeriya aye, aye, ni mena, mena? Nanso, toko Nluku ciryawe ookhuluvelyaa, nhupi unoovahehuni khunakhala wowiira: aye ni mena. Maana Yesu Kristu, Mwana a Nluku, laleeriyenyu ni mi, Sila ni Timotiyu, khawaari wo aye ni mena, nanso mwa yooyo waari aye. Maana, mikhuluveliho cothene cipankilyawe Nluku, enci ari mwa Kristu aneera khweli. Phimaana mwa yooyo, noromoliya Ameni wiira Nluku attittimihiye. Khweli Nluku phintthuna wiira hi ni nyu nikhale oolipa mwa Kristu. Uyo honitthapela n'unitthitta toko awawe n'unihela Nnepa awe munrimani mwihu toko nkhuluveliho. Nluku phi saahiti aka, maana uyo naacuwela nrima aka. Kiholakela uhituruwela uKorintu kaaceraka wuunemecerani. Kuhimweni wiira nimphavela ulamula nroromelo ninyu, nanso nimphavela uvaraca nteko wamoca, wiira ntteeliye, maana nroromelo phinoolipihani. Maana mi kuupuwenle veekha wiira kihihokoleele wuucukulihani. Vano mi koocukulihakani, nohala ukitteeliha nrima tipani, mari nhikhanle nyu kuucukulihilyakani va? Kiwantikhenleni wiira, kawaaka kihikhale oocukulaca na ale yaalamuliya ukitteeliha nrima. Maana kinaakhuluvela wiira utteeliya waka nrima nwo uri wawinyu. Mi kihaantikha ni mahuviho menci ni icuku co munrimani, ni miithori, woohikhala wiira ni nyu ncukulace, nanso wiira ncuwele mananna cineeraka wo wufentani. Vano, wakhalaka wiira haawo ntthu kicukulihile, khakicukulihile mi paahi, nanso ni nyu othene hoocukulihani. Ahukhumwinyaru na atthu othene wanaatosa. Nanso, phatari unlevelela n'umpepeca, wiira hivololace acukulacaka cinene. Vano kinawuvekelani wiira yooyo mmoonihere nifento ninyu. Phimaana kiwantikhelakani, wiira kuulawiheni ni kicuwele ari nnari owiiwelela mwa cothene. Vano, ule nonlevelelenyu, ni mi kinaanlevelela. Yakhalaka itthu yonlevelela, ari kinatokile ulevelela, kiholevelela nlattu wa nyu wamiithoni wa Kristu, wiira Sotwani hikhalane ifayita mwa hi, maana khanintikhina moopuwelo awe. Vano waaphilyaka uTrowate wiira kilalyee nhupi woorera wa Kristu, Apwiya yahokihulela nkhora, nanso, nrima aka khawaataphuwile, nlattu woohimphwanya munnaka Titu; phimaana, kaholeeha ni kahorwaa uMasetoniya. Kinaansukuru Nluku mwa Kristu, nonihoolela n'utthema, ni nlattu wa hi, nawoonnya mapuro othene unukhela woocuweliya Kristu. Maana hi, mwa Nluku, niri nhiriri woorera wa Kristu, wa ale anoopwa na ale anrimela. Wa ale ari oorimela, uri nhiriri woonukha nookhwa; wa ale ari o woopwa, uri nhiriri woonukhela ukumi. Tipani nokwanihera nnya citthu nnya? Maana hi khanihimwe toko atthu akina ampanka marontta nuulumo na Nluku, nanso hi ninonlalya Kristu wamiithoni wa Nluku, niri ookhuluvelyaa, toko arumeyi a Nluku. Vano maanaya wiira nipacereke wiittottopa tho naasinene? Atthuna ninaaphavela iwarakha co wuhimyacani nyu atthuna cookhuma mwa nyu, toko cimpankaya akina ayo? Nyu nri iwarakha ehu, yantikhiye munrimani mwihu, yoocuweliya ni yoosominya na atthu othene. Nnothoonyera toko iwarakha ya Kristu, iphattuwacile muntekoni wihu, yaantikhiye, woohikhala ni itinta nanso ni Nnepa wa Nluku nkumi; woohikhala wanipawuni no maluku, nanso wanipawuni no munrimani wa atthu. Uyo phiri nkhuluvelo urinehu ni Nluku, mwa Yesu Kristu. Khanineera wiira nimpankela commo nlattu wo woorya wihu, nanso woorya wihu nwo unkhuma wa Nluku. Uyo phinnikhaliha arumeyi o nleehano nonaanano, woohikhala yowantikhiya, nanso wo muNnepani; maana yowantikhiya inawiiva, nanso Nnepa unaakhaliha ukumi. Nteko unwiihile nookhwa, utthittiye wamalukuni, uhokhala wo waarya, mpaka asaana o'Sirayeli wahinooryaya unwehanana Musa, nlattu wo waarya wo'khove awe, hata yaanowaaryaru ukati vakani. Vano unhala uhitepa cani waarya nteko wo muNnepani? Wakhalaka wiira nteko wo'hukhumu waari wo waarya, vano nteko wo'sariya utepa n'upwaha. Maanaya, itthu yaari khalayi yo waarya, vano khinaarya toko yonaanano, itepile waarya. Maana wakhalaka wiira ile ikhwelakhwenle yahaana waarya waya, utepa n'upwaha yonaanano ihimmalamala. Vano, ukhala wiira nihaana nwehereryo, ninawuulumaca ni wiilipiha. Ni khaninakhala toko Musa, eettiyelela ni ikuwo wiitho wawe, wiira asaana o'Sirayeli ahoone waarya waahala ukhwelakhwela. Nanso ankhili aya ahottiyeleliya. Kontha, mpaka nihuku no'lelo, yasomaka nleehano nokhalayi, ikuwo iyo nanlelo inawaattiyelela, woohithoonyeriya wiira Kristu phintamiha ikuwo iyo. Nanso mpaka ilelo, casominyaka ca Musa, ikuwo iyo inawaattiyelela munrimani mwaya mmo. Vano mmoca mwa ayo arukunusaka nrima eevahereraka wa Apwiya, ikuwo iyo inaatamihinya. Maana Apwiya ari Nnepa, ni nipuro niryaya Nnepa wa Apwiya, uhaawo utaphuwa. Ni hi othene, ni ikhove yoopattakuliya, niweheehaka toko iloola waarya wa Apwiya, ninaapittinkuliya, waarya ni waarya, nlataratoni mwaya, toko Apwiya, ari Nnepa. Ukhala wiira hi nihaana ula nteko woolalya Nhupi ula, toko cooneliyehu ikiriri, khaninvololaca. Nanso ninaakhotta citthu co'siiri ni co wuuliha muru, ni khanineetta pufya, khaninootootha ni khanincipulaca nuulumo na Nluku. Uhiya commo, mananna oolalya ikhweli wakwalya, wamiithoni wa Nluku phinaakupaliha atthu ayo ikhweli ihu. Nanso Nhupi ihu wakhalaka woovithya uri wa ale anrimela. Vano anluku o'kati ula ahaattiyelela ankhili a atthu oohaamini, wiira ahoone waarya wo nhupi woorera wo nttittimiho na Kristu, yooyo ri ilatarato ya Nluku. Maana hi khanineelalya, nanso ninlalya wiira Yesu Kristu phiri Pwiya, ni wiira hi n'arumeyi enyu, wo nifento na Yesu. Kontha yooyo Nluku eenre: Mpiphini ukhale waarya, phi yooyo nomwaleela mirima cihu, wiira noone nttittimiho na Nluku, niri mwa Kristu. Nanso nihaana ula nhakhu ula mmyaapuni cooloko, wiira waarya wo'kuru caya ukhale wa Nluku, woohikhala wawihu. Mothene mmo ninaahuvihiya, nanso khanincukulihiya; ninaasankihiya, nanso nwehereryo khunnirimeela; ninawoomolanihaciya, nanso khanimmwalanihinya; ninaarakalihiya, nanso khaninkwanyuliya. Ukati wothene ninkusa mwirutthuni mwihu ukhwa wa Yesu, wiira ukumi awe ukhale ni hi. Kontha, hi niri akumi va, ukati wothene nineeciheriya nookhwa nlattu wa Yesu Kristu, wiira ukumi awe woonnye mwirutthuni mwihu. Vano wa hi noonnya nookhwa, nanso, mwa nyu, unoonnya ukumi. Nikhalanakene yooyo nnepa wo nroromelo uyo, toko cantikhiyaya wiira: Mi kihokupali, phimaana kuulumacaka. Ciicammo ni hi nihokupali; phimaana nuulumacaka. Ninaacuwela wiira Nluku onwelelihile Apwiya Yesu, ciicammo naahala ununweleliha wamoca ni Yesu, n'uneesa uhoolo wawe wamoca ni nyu. Kontha citthu cothene ciiraneenle nlattu woofentiya nyu, wiira nnema na Nluku naaphwanye atthu enci, ni yaayo apanke mavekelo oosukuru ni oonttittimiha Nluku. Phimaana khaninvolola, pooti irutthu ihu utankanyaa, nanso nnepa ehu unawiicinka khula nihuku. Maana mahuviho ehu oovenwa ni o'kati vakani, anwiiha waarya woohimala ni woohilikanihera itthu. Hi khanintthara citthu cinoonnya, nanso nintthara citthu cihinoonnya, kontha nnye cinoonnya ciri co'kati vakani, nanso nnye cihinoonnya ciri co'kati wothene. Vano hi nihocuwela wiira, irutthu irinehu vathi va yakwanyulaciyaka, wa Nluku nihaana irutthu ikina, irutthu yoohumpiya ni matata a atthu, nanso irutthu yoohimala yo wirimu ihinkwanyuwaca tho. Toko commo, ninawiipulela, niphavelaka uvahiya yeeyo irutthu yo wirimu iyo, maana nawaraka, khaninhala uphwanyinya pwitipwiti. Khweli, hi nirina ila irutthu ila, ninawiipulela n'ucukula, khanimphavela wiira niruliye, nanso nimphavela wiira niwarihiye, waacera wiira irutthu inkhwa ittheminye n'ukumi. Maana Nluku mwanene phinitthenkemanihile nlattu wo yeeyo, ni honivaha Nnepa, toko nkhuluveliho woowehererya ile inwa. Phimaana nihaana nkhuluvelo, ni ninaacuwela wiira, ninari ninlelo mwirutthuni, niri uttayi na Apwiya. Maana nineetta ni nroromelo, woohikhala wo citthu cinoonehu. Nanso nihaana nkhuluvelo; phatari uhiya irutthu cihu wiira nirwee nakhale na Apwiya. Phimaana ninlamuliya unciveliha, niikurumicaka, pooti ninari mwirutthuni atthuna nihiri mwirutthuni. Maana hi othene ninaahala weemela wamiithoni wa Nluku wiira nihukhumwinye, wiira khula ntthu aakhele toko ciinryawe woovara nteko mwirutthuni mwawe, pooti ukhala coorera atthuna coonanara. Vano ukhala wiira nihocuwela umoova Nluku, nimphavela waacuweliha atthu akina. Nluku honicuwela, phimaana nimphavela wiira ni nyu nnicuwele. Hi khanimphavela wiira niihimyace tho wa nyu, nanso ninoovahani ukati wo wiittottopa nlattu wawihu hi, wiira nkhalane yowaakhula ale aneettottopa nlattu w'etthu iryaya, woohikhala wiittottopa w'etthu iri munrimani mwaya. Maana, nakhalaka toko oovahuwa, nimpanka nlattu woonfenta Nluku, ni neesaka ankhili ihu wanipuroni, iyo iri nlattu wowuufentani nyu. Maana nifento na Kristu nihonooryaca, kontha nihocuwela wiira mmoca aakhwenle othene, ni othene ahokhwa. Yesu aakhwenle atthu othene, wiira ale ari akumi, ahikhale tho akumi mwa yaayo, nanso akhale akumi mwa ule khwile onwelelaka. Vano, ukhuma nna va mpaka uhoolo, khaninoncuwela tho ntthu toko ciryawe mwirutthuni. Wakhala wiira khalayi naancuwela Kristu toko ciryawe mwirutthuni, vano khaninoncuwela tho toko commo. Phimaana, ntthu akhalaka mwa Kristu, ri ikhiyumpe yonaanano. Citthu co khalayi nnyo cihovira; vano cothene ciri conaanano. Cothene nnyo cinkhuma mwa Nluku mwanene naataanihile ni yooyo mwa Yesu Kristu, anivahaka Nhupi wo waataniha, maanaya wiira, Nluku ri mwa Kristu eecaatanihaka ni ittuniya, woohuupuweleliya tho itampi ca atthu, ni honivaherera Nhupi wo waataniha. Phimaana hi niri amwaakhula a Kristu, maana Nluku phinlalyaa mwa hi. Mwa nifento na Yesu Kristu, ninawulepelani wiira mwaatane ni Nluku. Kristu hicuwenle itampi, Nluku hompanka ukhala itampi nlattu wo hi; wiira mwa yooyo, nikhale isariya ya Nluku. Vano, ukhala wiira ninvara nteko wamoca ni Nluku, ciicammo ninawulipiherani wiira nhaakhele wo pure nnema na Nluku. Maana uyo neera coo: Mi kihowiiwa waphilyaya ukati woothoonyera iraati aka, ni kihowaakuvela waphilyaya nihuku no woopwa. Vano ula ukati ula uri woothoonyera iraati ya Nluku, ni nna nihuku nna niri no woopwa. Khiiwo ipankilehu yoonhapusa ntthu mwiikhwelini, wiira nteko ehu uhihanyurihiye. Uhiya commo, nihopanka cothene nithoonyeraka wiira hi n'arumeyi a Nluku n'ukhanyerera, n'ucukula, n'uthanyiya n'uhuvihiya. Hi n'arumeyi a Nluku ni waafyulaciya, n'utthukeliya nkalaposo, n'ucocopolaciya, n'uvara miteko cookhulumula, n'uhirupa n'utthuka. Hi n'arumeyi a Nluku ni makhalelo eettakattifu, n'ucuwelaca, n'uvilela, n'uloka, ni Nnepa Nttakattifu, ni nifento noohipanttureriya. Hi n'arumeyi a Nluku ni nuulumo neekhweli, ni ikuru ca Nluku, ni ikaruma co'sariya, pooti ukhala co waakiha atthuna co waanana; n'uttottopeliya atthuna uhanyurihiya, n'utthapeleliya atthuna utarawaciya, toko mayothepya nanso eekhweli; toko oohicuweliya nanso oocuweleehiya; toko oohala vakani ukhwa, nanso akumi; toko oottarusiya, nanso oohiiviya; toko oocukulihiya, nanso ukati wothene ootteeliya; toko oothwennya, nanso naathacirihaka enci; toko oohikhalana itthu, nanso ookhalana citthu cothene. Vano ninoohimeryani nyu akorintu, woohuuvithani wiira, nihotthukula nrima ehu wothene. Hi khaninwiinananani, nanso phi nyu nnoniinanana. Mi kinwuulumelani toko asaana aka. Vano mpanke toko hi cupankilehuni. Ciicammo nnitthukulele mirima cinyu. Nhaatakaneelane atthu oohaamini mmitekoni mwinyu mmo. Isariya n'uhisariya cinaweetta wamoca? Ipiphi ni waarya cinawaatanaca? Uhaawo wiiwanana Kristu ni Sotwani? Uhaawo upatthani, mwaamini ni nkaafiri? Nihaawo nleehano, ikhipula ya Nluku ni ikwiitti? Maana hi niri ikhipula ya Nluku nkumi, toko mwanene ciinryawe: Kinaweettana ni waakhalana ayo; kinhala ukhala Nluku aya ni ayo anhala ukhala unethi aka. Phimaana, Apwiya aneera: Nthame wariyari waya va, mwiihawulanihe, nhikwanye citthu coohiloka, ni mi kinaahala uwaakhelelani, ni: Kinhala ukhala athumwaninyu ni nyu nnohala ukhala asaanaka, aneera pha Apwiya owoorya cothene. Vano asunnaka oofentiya, toko cikhuluvelihiyehu, niirapihe mahirihiri othene, o mwirutthuni ni o munnepani, nunnuwihaka uttakattifu ihu n'umoova Nluku. Nnihele munrimani mwinyu mmo; khaawo nintthekenlehu, khaawo nimpankilehu yoohiloka ni khaawo ninlyaacenrehu. Akinoolumacera commo wiira kuuhukhumuni, maana kihoohimeryani wiira nyu nri munrimani mwihu, wiira hi nikhwe nkhaye atthuna nikhale akumi. Kinawukhuluvelani venci ni ciicammo kinawiittottopa nlattu wa nyu. Kontha kiri oopisihiya nrima; kihookhalaru mmahuvihoni; kiri ootteeliya venci. Vaavale uphiya wihu uMasetoniya, khanaamumunle; maana, yahoniphwanya mahuviho, ikhotto na atthu akina ni woova munrimani mwihu. Nanso, Nluku ri mpepeci a atthu oohuva, honipepeca nlattu woophiya Titu; kuhimwena paahi nlattu woophiya wawe, nanso nlattu wo mpepeco ninvahilenyu. Uyo honittonkela isalamu cinyu, n'ucukula winyu. Ukiwacawaca winyu nwo uhoncerera utteeliya waka. Kihoocukulihani wupaceroni nlattu wo'warakha yantikhilyaka, nanso akineera keerelani, maana kinoona wiira ile iwarakha ile yahoocukulihani ukati vakani. Vano kinaatteeliya, woohikhala wiira nlattu woocukulihiya winyu, kontha ucukula winyu nwo uhoorukunusani nrima. Maana nhocukulaca toko Nluku cintthunawe, ni khamphwanyile ihasara nlattu wo hi. Maana, ucukulaca wotthuna Nluku, unaanrukunusa nrima ntthu wiira oopwee; khummwiiha irikariko. Nanso ucukula wo'ttuninya unaammwiiha nookhwa. Nyu nhovilela masukuli, toko cinoncivelaya Nluku. Vano mooneke cirottovonlenyu ciri wiikurumica, wiicaakiha, urusanana coonanara, ihisima, unukhelana ni wiivaherera unttarusa kosile. Mwa cothene nnyo nheethoonyihera wiira khannamakosa. Phimaana, hata kaahowantikharu iwarakha ile, mi akaantikhile nlattu wa ule kosile ni hata wa ntthu koseriye. Kaantikhenle wiira kuuhimereni wiira Nluku naacuwela unirattavelela urinenyu. Paahi, yeeyo phinikurunusile nrima. Ni woovikana ula mpepeco ula, nihotteeliya venci nlattu wa Titu untteelihilenyu nrima ukati waaryawe ni nyu. Mi kahonhimerya wiira kaheettottopa nlattu wa nyu, ni nyu khankicukulihile. Ciicammo toko caaryaya ceekhweli citthu cihimilehu, wiittottopa urinehu mwa nyu wamiithoni wa Titu, waheethoonyera ukhala weekhweli. Ni nifento nawe nno mwa nyu ninawunnuwa ukati wothene oopuwelaka mananna caamwiiwelelenyu ni mananna cinrenyu woomwaakhelela ni ihisima. Kihotteeliya venci nlattu wo wuukhuluvelani. Vano asunnaka, ninawuucuwelihani nnema na Nluku nivahiyaya ikereca yo'Masetoniya. Yaahokhalaru mmahuvihoni, utteeliya waya waari winci, yaahokhalaru n'umasikiini, yahovaha venci ni nrima raati. Kontha, mi ki saahiti o yaayo, wiira ayo, n'utthuna waya, ahovaha cothene coonryaya mpaka upwahiha. Ayo yahonilepela n'unikhanyereriha wiira nipanke nnema no waakavihera atthu attakattifu. Ni yahopanka woopwaha, woohikhala toko caawehereryehu. Woopacera, yaheevaherera wa Apwiya, wahoolo, nlattu wotthuna wa Nluku, yaheevaherera wa hi. Vano nihonlepela Titu wiira, amalihere nteko upacenryawe ni hihiyerere upanka nenno nifento nno wariyari winyu. Nyu nhothoonyera wiira nri mwa cothene, athaciri: munroromeloni, nnuulumoni, muucuwelani, wiikurumica ni nnifentoni nirinehu wa nyu. Vano mwiivaherere mmitekoni coocanka. Kuhimwena wiira kinawulamulani, nanso kimphavela wooneeha ikhweli yo nifento ninyu, kilikaniheraka wiivaherera wa atthu akina ayo. Maana nhocuwela nnema na Apwiy'ehu Yesu Kristu wiira, nookhalaru thaciri, heepanka oothwennya nlattu wowuufentani nyu, wiira nlattu woothwennya wawe, nkhale athaciri. Toko commo, mi kinaavaha mawooni aka kiiraka, nnolamuliya upanka ncanko, maana ukhuma mweecana phi nyu mwaari oopacera ucanka, woohikhala ucankaru, nanso mwahothoonyera iraati yookavihera. Vano mmalihere nteko upacenrenyu, mpanke ciicammo wo'raati yaarinenyu wupaceroni, nvahaka toko cirinenyu. Maana ntthu akhalaka tayari uvaha, ncanko awe unaakupaliya w'ele irinawe ni woohikhala ihirinawe. Kontha utthuna wihu kuhimwena wiira akina yookokwe ni nyu nkhale oolemeliya, nanso nlikaaneke. Ula ukati ula, uruwerya winyu nwo unaahala waakavihera ahirina, waacera wiira na ayo yaruweryaka yawuukavihereni nyu, commo phinhalenyu ulikana, toko cantikhiyaya wiira: Ule aattottenle venci khaarina yinci; n'ule aattottenle vakani, khayaanhaleenle itthu. Vano kinaansukuru Nluku kontha uyo hohela wanrimani wa Titu, wonwo wuukaviherani nwo toko cirinehu hi. Titu hotthuna inlepenlehu, ni holakela uwa wonwo woohipica wiira aawoonananeni. Wamoca ni yooyo, ninawuuveleeliherani munnihu oottittimihinya venci mmakereca mothene nlattu wo nteko woolalya nhupi woorera. Wanookhalaru commo, uyo munna uyo hothanliya ni ikereca cothene, wiira nimweettane, anikaviheraka mmitekoni mwihu co nifento nimpankehu wo nttittimiho na Apwiya, n'uthoonyera wiira, khweli nimphavela ukavihera. Ninawiikasoopa wiira hikhale nohala uniphuculaca nlattu wo mananna cineerehu wookawa coovaha nnyo. Utthuna wihu uri woopanka ile inaacivela Apwiya na atthu othene yoonaka ukhala yomaana. Ciicammo ninaanveleeliha ni yaayo, munnihu nkina tho. Imaara cinci nihonlawiha ni nihomoona wiira ri tayari wuukaviherani. Vano uyo hokupali venci wuukaviherani nwo, kontha nawuukhuluvelani. Vano ihaali ya Titu, kinoohimeryani wiira uyo ri mpatthani aka o wantekoni nhina mo wuukaviherani. Vano ihaali ya asunna akina ayo, ari ahooleli o mmakereca ni ammwiiha nttittimiho na Kristu. Phimaana, wo wiira ikereca cikina nnyo cicuwele, mwaathoonyereke nifento nirinenyu, ni wiittottopa urinehu nlattu wa nyu. Vano ihaali yo waakavihera asunnihu o'Yuteya, mi khakinlamuliya uwantikhelani. Kinaacuwela wiira nnophavela waakavihera, phimaana kinawiittottopa wamiithoni wa amasetoniya, kiiraka, asunna o wAkaya aheetthenkemaniha ukhuma mweecana, ni wiikurumica winyu nwo unawaalipiha nkoso atthu enci. Mothene mmo, kihaaveleelihaca asunna waacera wiira wiittottopa urinehu wa nyu wo yoola mwaha ula, uhikhale wo pure, nanso nyu nkhale owiitthenkaca toko caawiirenlyakani. Wakhala wiira ahaawo amasetoniya anwaa ni mi, yuuphwanyeni nneetthenkemanihile, waacera wiira hi ni nyu nihuulihaciye muru maana nihookhuluvelani. Phimaana kihoonela ukhala itthu yomaana waahimerya asunna ayo wiira awootoleni ni amalihe utthenkemaniha coovaha caakhuluvelihilenyu. Commo nvahe wo nrima raati, woohi isooyo. Vano kinwiirelani wiira ule naala vakani, ciicammo nohala uhepha vakani, ni ule naala venci, nohala uhepha venci. Khula ntthu acanke toko cupuwenlyawe munrimani mwawe, woohicukulaca ni woohikhanyererihiya, maana Nluku noncivela ule novaha wotteeliya. Nluku okuru, naawuuncererani nnema nawe, wiira mwa citthu cothene, ukati wothene nkhalane cothene cimphavelenyu, ni cucareni mmitekoni mothene. Toko cowantikhiya cineera: Hokawa, haavaha mihakhu cawe oothwennya; isariya awe iyo khimmala. Ule nonvaha ipyo ntthu naala, ni nonvaha nkatthe ntthu nolya, ciicammo naahala wuncerera waala winyu ni mihokorokho co'sariya cinyu. Nluku naahala wuuthacirihani venci wo citthu cothene; iyo inhala upankeliya waacera atthu enci ansukuru Nluku nlattu wo nyu. Kontha nteko unvarenyu, kuhimwe wiira nnaakavihera paahi asunna attakattifu, nanso ciicammo nnaavaha ikuru cooswali ansukuruku venci Nluku. Ayo anaahala unttottopela Nluku, maana nteko unvarenyu ula, unawaathoonyera mananna civaherenrenyu muulaphululani nhupi woorera wa Kristu, yooyo ukupanlinyu ni unttharenyu. Asunna anaahala unttottopela Nluku, nlattu wo cennyo cinaavahenyu atthu ayo ni nrima raati, ni ciicammo atthu akina ayo. Ayo anaahala wuuswalelani wa Nluku, ni anhala ukhala owuufentani nlattu wo nnema nuulupale nuuvahilyawe Nluku. Ninaansukuru Nluku nlattu woovahiya yootikiniha! Mi Paulu, kinawulepelani ni imaani n'uloka wa Kristu, yeemi nokiirelenyu kakhalaka ni nyu, kinawiiyeviha, nanso kaahikhaleke ni nyu kiri oolipa nrima. Kinoolepelani wiira kakhalaka ni nyu, nhikikhanyererihe ukhala oosilili, toko cinoopuwelaka waapanka ale anoopuwela wiira hi nintthara mananna cineeraya atthu o nttuniyani. Hata nihookhalaru apinatamu, khaninaana ikhotto toko apinatamu. Ikaruma co'khotto cintthumirihu nnyo khacihimwena co mwirutthuni, nanso ciri co'kuru ca Nluku wiira cikwanyulace inupa coolipa. Ninaakwanyulaca ikano coonanara ni citthu cothene cinkhumelela ciphavelaka uhapusa ucuwelaca wa Nluku, ni ninaatthukela moopuwelo othene wiira amwiiwelele Kristu. Vano nyu mwakhalaka owiiwelela, hi ninaahala ukhalana ihathuwa yo waattarusa atthu oohiiwelela. Vano nyu nnoweha paahi citthu cinoonnya. Wakhalaka wiira ntthu hokupali ukhala ni Kristu, nolamuliya wiicoonela mwanene wiira, toko caaryawe uyo, ni hi niri ni Kristu. Hata mi kiittottopaka nlattu wo'lamuli univahilyaya Apwiya, khunkuuliha muru, maana ula ulamuli ula uri wooteka ni woohikhala wo waakwanyula atthu. Akimphavela wiira moonihe toko kinawopopihani ni iwarakha caka nnyo. Maana akina aneera: Iwarakha cawe nnyo ciri coorika, nanso akhalaka mwanene uyo, nokhala owoolwaa, ni moolumo awe ayo ari ovyaavyaaca. Ayo atthu ayo acuwele wiira khiiwo itthu ivirikanne yantikhilehu ninari uttayi, ni impankehu ninari wamoca ni nyu. Khanimphavela wiira nikhale toko akina aneeciirela ph'atthu eekhweli. Maana yeephimaka ni yiilikaniheraka, anvara citthu nnyo woohaankhili. Hi khanineettottopa woopwaha nlipa, nanso wiittottopa wihu nwo ninvelaveliha munlipani na Nluku ninikhuluvenlyawe, nenno nuuphwanyileni nyu ciicammo. Hi khanintepa wiittottopa, toko caarihu nihinaya wuphwanyani nyu, maana nihoophwanyani nyu ni nhupi woorera wa Kristu. Hi khanintupha nlipa nivahiyehu, niittottopaka nlattu wo nteko uvanryaya akina. Uwehererya wihu uri wo wiira, ukati unonnuwaya nroromelo ninyu nno, nteko ehu uyo unawuncererya venci, wiira nilalyee nhupi woorera ilapo coottaliva ni nyu, woohiittottopa nlattu wo nteko uvanrehu mphantte wa akina. Mothene mmo, ule neettottopa, eettottopeke mwa Apwiya, maana khankupaliya ule neehimya, nanso nokupaliya ph'ule nohiminya na Apwiya. Vano kinawulepelani wiira nvilele ulolo waka nwo. Khweli, contte, nkivilele. Ihace irinaka ni nyu, inkhuma wa Nluku. Mi kihookhuluvelihani wannyinyu mmoca paahi, Kristu, kiphavelaka wuthoonyiherani wa yooyo, khampa mwali ooloka. Itthu inoovaka ni imphavelaka usempiha, iri yo wiira ankhili inyu ahihononnye, mpaka uhiya unlapela Kristu, toko ceenryaya inwaa ni miruku caya, inthepyaka Eva. Nyu nnaankupaleela ntthu noolalyeerani Yesu nkina oohikhala oolalyeenrehuni, atthuna nnawaakhelela nnepa nkina, atthuna nhupi nkina mpaka waamini. Mi akineecoona ukhala mwankani iriyari ya amitthenka oolupale. Mi pooti uhikhala mayolalya ratta, nanso kiri mayocuwelaca. Ni khweli nihoothoonyerani mwa cookhumelela cothene. Vano ihaawo ikosilyaka waneeyevihaka va wiira munnuwihiye, kuulalyeerakani ni mahala nhupi woorera wa Nluku? Akristu o'kereca cikina ahokikavihera ni iyolya ukati woolalyeerakani. Ukati waaryaka ni nyu ni kithwennyaka, khaawo aanvahacilyaka mirintti; maana asunna ayo waakhumilyaya uMasetoniya, yahokiwaanela ile yaakihaleela. Kihopanka mananna othene wiira kihuuvahaceni mirintti ni kinaapwaherera upanka ciicammo. Toko ciryaya ikhweli ya Kristu mwa mi, khaawo nohala ukaakha uno wiittottopa uno ilapo yo wAkaya. Nlattuni? Kontha akinoofentani? Nluku naacuwela wiira mi kinawufentani! Ni ile impankaka, kinaapwaherera upanka wiira kihaavahe ihathuwa ale aneettottopa aphavelaka wiireliya anlikana ni hi. Maana yaayo atthu ayo ari amitthenka owootha, ananteko oothepya, akhalaka toko amitthenka a Kristu. Iyo kihimwe yootikhinaca, maana Sotwani nawiipanka toko ncelo o waarya. Phimaana, khannitutusera yeepankaka toko atthu o'sariya. Ummaleloni waya unhala ukhala toko cineeraya woovara miteko caya nnyo. Kinawaakuleliha kiiraka: Hikhale nohala ukooniha toko nlolo. Nanso nyu mwahikikupaliki, nkaakhelele toko caahalenyu umwaakhelela nlolo, wiira ni mi kiittottope vakani. Karomolaka ihaali yowiittottopa, akinoolumaca toko Apwiya, nanso toko nlolo. Ukhala wiira enci anawiittottopa wo mananna o nanttuniyani, ni mi kinaahala wiittottopa. Nyu nlattu wookhala oocuwelaca, nnawaavilela alolo ayo! Khweli nyu mpaka nnawaavilela ale anoopankani ipottha atthuna anoonuulani, atthuna aneettottopa ni mpaka wuurakalihani mmaramani. Nlattu wo'haaya caka, kinaakupali wiira mwa cothene nnyo naari ootepa ukenkennya. Wa ile impankaya akina ayo yiittottopaka, kinoolumaca toko nlolo, ni mi kinawiihumiti. Ayo aheperi? Ni mi ciicammo ki nheperi. Ari annasirayeli? Ni mi ciicammo ki nsirayeli. Ari ucuulu wa Aparahamu? Ni mi ciicammo kiri ucuulu wa Aparahamu. Ayo ari arumeyi a Kristu? Kinoolumaca toko oovahuwa! Mi utepa n'upwaha: Kihovara miteko venci, imaara cinci kihotthukeliya, kihaafyulaciya venci ni imaara cinci kiholakeliya wiiviya. Imaara thanu kaattiyaka na ayuta acampooku talathini na khentta (39). Imaara ttharu kafyulaciyaka ni ikopo; imaara imoca kihovonyakaciya ni maluku; imaara ttharu kihokhuna masakha mpahari, kihohuva uhiyu n'uthana nkalawani ipahari icacaka. Kaari ni ikwaha cinci, kihokhuna cowoopiha mmamyoolokoni, mwa anannyatha, mwa atthu o nloko naka, mwa amalaponi; co mmaparasa, co muthakoni, co mpahari, ni co woopiha ca asunna o wootha. Kihovara nteko woolipa n'urettheela, imaara cinci kihokhala woohirupa, nihokivola ntthona ni itala, ni imaara cinci kaanaatthuka, kahovilela uririya n'uthaaleliya. Uhiya ala masakha ala ni citthu cikhwawe, khula nihuku anaakilemela masukuli makhwawe arinaka, ihaali yo'kereca cothene. Vano ntthu akhalaka ookenkennyaa, mi akinkenkennya? Ntthu apankaka itampi, mi akinkhala ni masukuli menci? Wakhalaka wiira kinawiittottopa, wanlamuliya ukhala wo citthu cinthoonyera ukenkennya waka. Nluku ri Athumwane Yesu ri oottottopeliya ukati wothene, naacuwela wiira akinootha. Vano nlamuli o'Tamasiku, aathanliye ni mwene Areta, aholamula wiira ironttiye isittatti iyo wiira kitthukiye. Nanso kahoheliya muntthenkani ni kahokumiheriya waparoni yo'luwani, commo kahotopwa mmatatani mwaya mmo. Vano mi khweli akinlamuliya wiittottopa, nanso kinlamuliya uhimyaca cowooninya ni cowooniheriya ca Apwiya. Kinancuwela nlopwana mmoca mwa Kristu aakusiye arweehiyaka irimu yoneeraru cahomala myakha khumi na micese. Wakhala mwirutthuni atthuna munnepani, akincuwela, nanso Nluku naacuwela. Mi kinaacuwela wiira ula nlopwan'ola hokusiya, wakhala mwirutthuni atthuna munnepani, akincuwela, nanso Nluku naacuwela. Aakusiye arwaaniyaka upeponi ni aheewa citthu cinci cihinhiminya ni cihintthunihinya wuulumaca pinatamu. Mwa yooyo nlopwan'oyo kinaahala wiittottopa, nanso mwa mi akinhala wiittottopa, nari uhiri nlattu wookenkennya waka. Hata kilakelaka wiittottopa akaahala ukhala nlolo, nanso kaahala wuulumaca ikhweli. Kineekhottiha upanka commo kaaceraka wiira hikhale ookuuluma pufya wo citthu cinooninya ni cineewiya wa mi. Kihovahiya mwiiwa mwirutthuni mwaka, uwile toko nlayikha na Sotwani wiira ukihuvihe, waacera wiira kihiittottope nlattu wo cootikhineeha cuulupale cooniheriyaaka. Kihaavekela Apwiya imaara ttharu wiira akumihe mwiiwa uyo. Nanso ayo ahokiirela: Nnema naka ninaawutosa, kontha ikuru caka cinoonnya mukenkennyani. Vano mi kinhala wiittottopa n'utteeliya mukenkennyani mwaka, waacera wiira ikuru ca Kristu coonnye mwa mi. Phimaana nlattu wo nifento na Kristu kinaatteeliya mukenkennyani, muruwaninyani, muthwennyani, muttharatthariyani, muhuvani. Maana kakhalaka ookenkennyaa phinkhalaka oolipa. Kihokhala toko nlolo, nlattu wookikhanyereriha. Kaalamuliya uttottopeliya ni nyu, hata kihoohikhalaru oocuwannyaa toko amitthenka akina ayo. Citthu cinkithoonya wiira kimmitthenka phi nnya: ikanyero, mitikiniho ni malakalaka n'uvilela venci cithoonyiheriye wariyari winyu. Kuupankileni isiyani yo wuuyevihani woopwaha ikereca cikina? Itthu ivirikanihilyaka iri yoohuuryacani mirintti. Vano kinawulepelani nkilevelele yuukosenryakani. Vano kimphavela wuthotolani imaara yoneeraru ni akinhala wuuryani mirintti, kontha akimphavela nhakhu uphwanyilenyu, nanso kinoophavelani nyenyuva. Uhiya commo, asaana acikani khaamphavelaca nhakhu phaavahaka mayathumwanaya, nanso anannyari phimphavelaca nhakhu phaavahaka asaanaya acikani. Ni ciicammo wotthuna waka ni nifento nirinaka wa nyu, kinaahala urihakaca cirinaka cothene, ni wiihuviha kimwanene kontha kinawufentani venci. Vano nyu nnohala ukifenta vakani nlattu wowuufentani venci? Vano nyu nnaahala ukupali wiira mi akuuryeeleni mirintti. Nlattu mi woowalaala, kihoottipihani n'uwalaala. Mi kihoohukhacerani mwa nlattu wa ntthu nrumilyaka? Kahonleehera Titu wiira oothotoleni, aawile ni nkhunanawe. Uyo hoohukhacerani? Hi khanipankile ni nnepa mmoca yooyo, neettelaka itthu imoca? Ukati wothene nyu nnoopuwela wiira hi ninawiicaakiha wariyari winyu. Ninooluma wamiithoni wa Nluku toko atthu ari mwa Kristu ni cothene cimpankehu, ninaacera wulipiherani. Vano kinoova wiira kihuuphwanyeni nnari oovirikannyaaca ni mi kinari oovirikannyaaca. Ni ciicammo kinawoova uphwanya inttewo, uramanaca, urusihana, ukawannyaca, uhimyahimya, uhankawani, wiittottopa n'uhiiwanana. Ni kinawoovelela wiira wanhalaka uwa wuthotolani, Nluku aka hikuulihacihe muru wariyari winyu, maana kinoova wunla nlattu wa atthu ookosa ahintthuna urukunusa nrima mwa coohiirya, cooraruwa ni coothepya caavaraya. Vano ikwaha inhalaka uwa wuthotolani, inhala ukhala ikwaha yoneeraru. Yooriyeleliya yothene wowiira ikupaliye inlamuliya ukhaleliya usaahiti na atthu eeli atthuna araru. Maana kahoolopolani, ikwaha yonayeeli waaryaka ni nyu. Vano ukati uhiryaka ni nyu, kinaantikhela ale yaakosile khalayi na akina ayo, wiira katuruwaka akinhala waanemecera, maana kinoona wiira nyu nnophavela usaahiti unthoonyera wiira Kristu phinoolumaca mwa mi. Uyo khahimwe ookenkennyaa wa nyu, nanso ri okuru iriyari inyu. Kristu aahookhomeliyaru muukenkennyani, ri nkumi nlattu wo'kuru ca Nluku. Ciicammo mwa Kristu hi niri ookenkennyaa, nanso ninaahala ukhala akumi n'uyo nlattu wo'kuru ca Nluku waacera nuurumeeleni. Mwiiwehawehe wakhala wiira khweli nri munroromeloni; mwiicuwelele mwasinene. Khannocuwela wiira Yesu Kristu ri mwa nyu? Mari uhiri wiira khankupaleeliye. Mi kinaakupali wiira nnaahala ucuwela wiira hi khanihimwe oohikupaleeliya. Vano hi ninaanvekela Nluku wiira nhipanke yoonanara, woohikhala paahi wiira nikupaleeliye, nanso wiira mpanke yoorera, hata ninookhalaru toko oohikupaleeliya. Kontha khiiwo inoolumehu yo woothiya, nanso ninooluma ikhweli. Maana ninaatteeliya nlattu wookenkennya wihu, wanwoonehuni nnari oolipa. Vano ninoolepelani wiira munnuwe munnepani. Phimaana kiwantikhelakani nnya citthu nnya kinari uttayi wiira, kinari wakhiviru ni nyu, kihikela koonyokhani, toko ikuru cikivahilaya Apwiya, woohikhala wuukwanyulacani, nanso wuulipihani. Asunnaka, mothene mmo mi kinawuleehani, mwaavye ukhala omaana, nlipiherane, nkhalane moopuwelo mamoca, nkhale mumpuhani. Ni Nluku o nifento ni o mpuha, nohala ukhala ni nyu. Nsalamihane ntthu ni nkhwawe ni nifento nittakattifu. Attakattifu othene anawusalamihani. Nnema na Apwiya Yesu Kristu, nifento na Nluku, ni waatana wo Nnepa Nttakattifu, cikhale ni nyu othene. Mi Paulu mmitthenka, ooruminya woohikhala wookhuma wa atthu ni mena wo mphantte wa pinatamu, nanso wa Yesu Kristu ni Nluku athumwanihu, amunwelelihile mwa atthu ookhwa, ni asunna othene ari ni mi, nantikhelaka ikereca co'Kalata, niiraka: Nnema ni isalama wa nyu, cinkhuma wa Nluku Athumwanihu ni wa Yesu Kristu, eevaherenre nlattu wo'tampi cihu wiira anoopole nttuniyani nrihu moohiloka mu, toko cintthunawe Nluku Athumwanihu, ri onttittimiho noohimala. Ameni. Vano kinawutikhinacani nyu nlattu woonsempa woohipica ule wiihanneni ni nnema na Kristu, mpaka utthara nhupi nkina uneereliya nhupi woorera, uhiri nhupi weekhweli. Itthu ineerannya va iri yowiira atthu akinaku anawukukureehani, aphavelaka uttinttaniha nhupi woorera wa Kristu. Hata nikhale hi atthuna ncelo o wirimu oolalyeerakani nhupi woovirikana wuulaleenryakani, alaphiye! Vano toko cihimilehu, kinawaakuleliha: Akhala wiira haawo nolalya nhupi woovirikana waakhenlenyu, alaphiye! Nnoona wiira kimphavela uttottopeliya na atthu atthuna ni Nluku? Atthuna kimphavela waaciveliha atthu? Yiiriyaka kaaphavelaca waaciveliha atthu, akaakhala nrumeyi a Kristu. Asunnaka, kimphavela ncuwele wiira nhupi woorera unlalyaka mi khunkhuma wa ntthu. Maana mi ciicammo, akaakhenle mwa ntthu ni akiitthucihiye. Uhiya commo, mi kaakhenle mwa Yesu Kristu ni wooniheriya. Vano nyu nheewa mananna ceettaaka nttiinini ya ayuta ni coomolanihacaka wo nkhitto ikereca ya Nluku, kiphavelaka wiira kikwanyulace. Nttiinini ya ayuta, mi kaamwaapwaha ayuta enci o macusa aka, ni kaari mayovarecesa ilema co mayapaapa. Nanso Nluku hokaawayaniha ukhuma munthuukwani mwa amaama ni hokiihana wo nnema nawe. Vano wancivenlyaya ukithoonyera Mwanawe wiira kinlalye iriyari ya amalaponi, khakinkohakohile hata ntthu mmoca. Akirweele uYerusalemu wiira koonanane ale yaari amitthenka mi kihinaya ukhala, nanso kahorwaa wArapiya, ni kahohokoleela tho uTamasiku. Wahoolo cinavinrene myakha miraru, kahorwaa uYerusalemu wiira kancuwele Peturu coo ni coo, ni kahokhala ni yooyo mahuku khumi na mathanu. Nanso akoonne amitthenka akina tho, ari hinookhala Yakopu, munnaya Apwiya. Vano itthu inowantikhelakani iri yeekhweli, wamiithoni wa Nluku kinhimyaca wiira akinootha. Wahoolo kahorwaa mittetthe co'Siriya ni uSilisiya. Mi akaacuweliya mmakereca co'Yuteya ciri mwa Kristu. Nanso yaaneera wiiwa paahi wiira: Yoole aanoomolanihaca khalayi ule, vano neera alalyaka nroromelo nenno naaphavelawe ukwanyulaca nno. Ayo yaananttittimiha Nluku nlattu wawaka. Wahoolo cinavinrene myakha khumi na micese, kahorwaa tho uYerusalemu. Ila ikwaha ila kaari ni Parnapee, ciicammo kahontthukana ikwaha Titu. Kaarweele nwo nlattu wo wooniheriya, kahaahimyacera utthikini asuulupale oocuwannyaa nhupi woorera unlalyaka iriyari ya amalaponi, wiira itthu ipankilyaka ni impankaka ihikhale yo pure. Nanso, hata Titu yooyo aari ni mi, khaalamuleliye wuula icantto, aanokhalaru nkereku. Vano ula nlahanya ula waawusawusiye nlattu wa asunna akina owootha yeetakaneeliha wariyari wihu, wiira anihottele utaphuwa urinehu mwa Yesu Kristu wiira anipanke ipottha. Nanso hi khaneewelenle ayo hata vakani, waacera ikhweli yo nhupi woorera yuuphareleleni. Vano ale yooneliya ukhala asuulupale, yaaryaya iyo mi khinkivirikaneela maana Nluku kharina nthanlo, yaayo khiiwo itthu yuncerenryaya munhupini mwaka mmo. Uhiya commo, ayo ahokupaleela wiira mi kihokhuluveliya ulalya nhupi woorera mwa atthu ahikhanle ayuta, toko Peturu wakhuluveliyawe waalaleera ayuta. Kontha yooyo aanvarelenle Peturu mmitekoni coomitthenka co waalaleera ayuta, ciicammo yooyo phikivarelenle mmitekoni co waalaleera amalaponi. Vaavale Yakopu, Peturu ni Yohani, yaacuwannyaa toko mavatta o'kereca, yoonelaka ukhala ikhweli nnema nivahiyaka, yahonivaha ntata mi ni Parnapee, athoonyeraka umoca. Ayo yaheewanana wiira ninlamuliya urwaa wa amalaponi, ni ayo urwaa wa ayuta. Paahi, yahonilepela wiira noopuwelele amasikiini, iri itthu yaavyaka upanka. Nanso, Peturu waphiilyawe wa Antiyokiya, kahonkuphula coo ni coo, nlattu woovonyiha. Maana, ahinaya uwa akina yaaruminye ni Yakopu, uyo aanlya na amalaponi. Nanso uwaaca waya ale, ahohiya waalyana amalaponi ni ahaamwalanana nlattu wo woova anacantto. Ni ayuta akina yahontakaneelana Peturu unamirima miili waapankawe, mpaka Parnapee ahopahuliya ni unamirima miili waarinaya. Vaavale woonnyaka wiira ale khayeettela ikhweli yo nhupi woorera, kahomwiirela Peturu uhoolo wa atthu othene: We o nyuta, nanso mananna cinlyaa na amalaponi ayo, uri toko kuhimwe nyuta. Vano uhaakhanyererihe amalaponi ayo ukhala toko ayuta! Hi ayuta ooyaryaana ni khaninakhala amalaponi mayokosa toko cineereliyaya, nanso ninaacuwela wiira khaawo novaheriya isariya nlattu woottharihelela Nlamulo, nanso novaheriya isariya nlattu wo nroromelo mwa Yesu Kristu. Phimaana, hi ayuta ciicammo ninaankupali Yesu Kristu wiira nivaheriye isariya nlattu wo nroromelo mwa Kristu, woohikhala nlattu woottharihelela Nlamulo, maana khaawo nohala uvaheriya isariya nlattu woottharihelela Nlamulo. Vano, wakhalaka wiira hi ninaavya uvaheriya isariya mwa Kristu, yeehi ayuta ninaahala wooneliya ukhala amalaponi, ale aneehaninya mayokosa. Maanaya wiira Kristu phi nrumeyi o'tampi? Mena vakani! Vano katekaka tho ikwanyunlyaka, kinaacuwela wiira ki ntthu mayokosa. Kontha nlattu wo Nlamulo, mi kihokhwela Nlamulo, wiira kikhale nkumi mwa Nluku. Kihokhomeliya ni Kristu. Akihimwena tho mi kiri nkumi, nanso Kristu phinkhala mwa mi. Ukumi urinaka mwirutthuni, uri nlattu wo nroromelo mwa Mwana a Nluku, akifentile ni eevaherenre nlattu wo mi. Akinkhweliha nnema na Nluku, maana isariya yawaaka nlattu wo Nlamulo, mweeco Kristu khwile wo pure. Nyenyu akalata, mwaaphuku! Nlwennye naani? Wamiithoni winyu, kihoolalyeerani Yesu Kristu khomeliye wansalapani. Wahokicivela ucuwela itthu imoca paahi, maanaya wiira mwaakhenle Nnepa Nttakattifu nlattu woottharihelela Nlamulo, atthuna nlattu woororomela nuulumo niiwilenyu? Maanaya wiira commo nyu mw'aphuku! Nnapacenrene muNnepani, nna va nnophavela umalihera mwirutthuni? Vano uhuva winyu nwo waari wo pure? Wakhala commo, waari wo pure! Ule noovahani Nnepa awe ni apankaka mitikiniho wariyari winyu, nopanka cennya citthu nnya nlattu woottharihelela Nlamulo, atthuna nlattu woororomela nuulumo niiwilenyu? Muupuwele cowantikhiya cinhimyaya: Aparahamu honkupali Nluku, phimaana ahovaheriya isariya. Phimaana ncuwele wiira, ale anroromela phiri asaana a Aparahamu. Cowantikhiya cahoona khalayiru wiira Nluku aanhala waavahera isariya amalaponi nlattu wo nroromelo. Commo uyo ahonlalyeera Aparahamu eeraka: Nlattu wo we, maloko othene o mwiilaponi anaahala urerihiya. Phimaana, ale anroromela anaarerihiya wamoca na Aparahamu nlopwana o nroromelo. Vano ale ankhuluvela Nlamulo ari oolaphiya, maana ihantikhiya wiira: Holaphiya ule hinttharihelela cothene cantikhiye nliivuruni yo Nlamulo. Ni khweli, wamiithoni wa Nluku, khaawo novaheriya isariya nlattu wo Nlamulo, maana ihantikhiya wiira: Nasariya nohala ukhala nkumi nlattu wo nroromelo. Vano Nlamulo khaninkhuma munroromeloni, nanso Nlamulo nno ninaakhuluveliha ukumi paahi wa ale anttharihelela malamulo ayo. Kristu honoopola nkilaphoni no nlamulo, eepankaka uyo ikilapho nipuro nawihu, kontha ihantikhiya wiira: Holaphiya ule othene nohala uthomennya wamwirini. Kristu pankenle commo, waacera wiira urerihiya wankhuluvelihilyawe Nluku Aparahamu waaphwanye amalaponi mwa Yesu Kristu, wiira naakhelele munroromeloni Nnepa waakhuluvelihiye. Asunnaka, kinooluma kilikaniheraka makhalelo a atthu. Nleehano na atthu eeli natthukelaniyaka, khaawo noorya ukhotta atthuna wuncerera itthu. Commo Nluku ahonkhuluveliha Aparahamu ni ucuulu awe. Cowantikhiya khacineera: Na asiculawe, toko yaahimya atthu enci, nanso ucuulu awe, aaciyaka mmoca paahi, ri Kristu. Vano, kimphavela wuuhimeryani ila: Nlamulo, naawile cinavinre myakha iminya cese wo talathini (430), khaninfutta nleehano naatthukiye ni Nluku nihinaya nlamulo, wowiira nihifutte yookhuluvelihiya. Maana wakhala wiira yowaakhela inkhuma munlamuloni, khinkhuma munkhuluvelihoni. Nanso yowaakhela ikhumile munkhuluvelihoni Nluku wanvahilyawe wo mahala Aparahamu. Vano Nlamulo nno naari no'siyani? Nlamulo naawile wiira nithoonyere citthu cineenanana utthuna wa Nluku. Naahala ulokela mpaka waahalaya uwa ucuulu wa Aparahamu ule naaciya munkhuluvelihoni. Nlamulo naawiihiye na ancelo ni naakheleliye ni Musa, mayowaataniha. Vano mayowaataniha khahimwe mmoca, nanso Nluku ri mmoca. Maanaya Nlamulo ninaavirikaniha mikhuluveliho ca Nluku? Mena vakani! Kontha ninavahiye nlamulo naahala uvaha ukumi, khweli ntthu aanhala uvahiya isariya nlattu wo nlamulo nno. Nanso cowantikhiya cihotthukela cothene vathi waya itampi, waacera wiira yookhuluvelihiya, yoopankiya nlattu wo nroromelo mwa Yesu Kristu, ivahiye wa ale anroromela. Waaryaya nihinaya uwa nroromelo, naawehawehiya ni Nlamulo, wo nenno phaatthukeliyehu, mpaka ukati waahalaya uthoonyiheriya nna nroromelo nna. Commo, Nlamulo phinihoolenle mpaka uwa Kristu, waacera wiira nivaheriye isariya munroromeloni. Phimaana, waphilyaya ukati wo nroromelo, khaninhooleliya tho ni Nlamulo. Maana nyu othene nri asaana a Nluku munroromeloni mwa Yesu Kristu, kontha ale apattisiye mwa Kristu, ahonwara Kristu. Vano khaawo nyuta mena nkereku, mena ipottha mena ootaphuwa, mena nlopwana mena nthiyana, kontha nyu othene nri mmoca mwa Yesu Kristu. Phimaana nyu wakhala wiira nri mwa Kristu, nri ucuulu wa Aparahamu ni mayowaakhela coorera caakhuluvelihilyawe Nluku. Nanso kinoohimeryani wiira, mwana nohala waakhela mihakhu ca athumwane nari mwankani, khanvirikana ni ipottha, nookhalaru mwanene cothene. Nanso uyo nolamuliya waakhalana oonhoolela ni akaviheri mpaka ukati uhiminye na athumwane. Ni hi ciicammo, naarihu amirawo, naapankiya ipottha ni ilema co nttuniyani. Nanso uphiya waya ukati waahiminye, Nluku ahonveleeliha Mwanawe, aayariye ni nthiyana, ni aahooleliye ni Nlamulo, wiira aataphule ale yaahooleliya ni Nlamulo, waacera wiira hi naakhelele ihathuwa yoopankiya asaana a Nluku. Vano, nlattu wookhala asaanawe, Nluku horuma Nnepa wa Mwanawe munrimani mwihu, ni uyo unaakhuwela wiiraka: Apa, maanaya wiira Paapa. Commo, nyu khannakhala tho ipottha, nanso asaana a Nluku, ni nlattu wookhala asaanawe, uyo hoopankani mayowaakhela. Khalayi, waarinyu nhinancuwela Nluku, mwaari ipottha ca anluku, ayo yahaari anluku eekhweli. Nanso nna va, uncuwela winyu Nluku, atthuna kiireke, Nluku wucuwelani wawe, nnoturuwelelani tho ilema co nttuniyani, ciri coohi ifayita ni coohi ikuru? Nnophavela tho upankiya ipottha ni cennyo? Nyu nnawaavyavya uhelelela myakha, myeeri, mahuku, ni ukati umpankiya isikuhuulu! Phimaana, mi unaakoopiha wiira ikuru cinoopankelakani nnyo ciri co pure. Vano asunnaka, mi kihoovarani metto wiira nkhale toko mi, maana mi kihokhala toko nyu. Khiiwo itthu ikitthekenlenyu. Toko cincuwelenyu wiira, nlattu wo'retta phaapacenryaka wuulaleerani nhupi woorera. Waanokhalaru wiira iretta aka iyo yaari yoorika wa nyu, nanso khankitarawile ni khankikhottile; nhokaakhelela toko ncelo a Nluku atthuna toko mwanene Yesu Kristu. Vano ikhumelenle isiyani mutteeliyani winyu? Kinaavahera usaahiti wiira, wooryaneele, mwaamphela miitho enyu n'ukivaha mii. Vano ciicale kihothatuwa mwiinani inyu nlattu wo wuhimeryani ikhweli? Atthu ayo anthoonyera wuuwacawacani nyu, nanso khunakhalaka. Ayo anaavyavya wumwalanihani nyu ni mi wiira mwakhalane ayo. Vano ukati wothene unaarera uwacawaca itthu iri yomaana, kahi paahi uwacawaca kinari ni nyu. Asaana aka, nlattu wawinyu nyu, mi nanlelo kineera kihuvaka toko athiyana oophavela urukurerya nipirothi mpaka Kristu utekyaa mwa nyu. Mi waankicivelaka ukhala ni nyu nenna va, ni uwuulumacerani mananna makina, maana kihosanka nlattu wawinyu nyu. Vano nyu nnophavela uhooleliya ni Nlamulo, nkihimerye itthu imoca: Nyu nnawiiwa inhimyaya Nlamulo? Maana ihantikhiya wiira Aparahamu ahaana asaana eeli, mmoc'oyo a nthiyana ipottha ni nkin'oyo a nthiyana ootaphuwa. Mwana a nthiyana ipottha yariye ni mananna o'rutthu, nanso mwana a nthiyana ootaphuwa, yariye nlattu wookhuluvelihiya. Nanso nnya citthu nnya cintthumiriya toko nlikanihero, maana asithiyana eeli ala phinthoonyera maleehano meeli. Nleehano nimoca niri no mwaako Sinayi ni ninthoonyera Hakari. Ale ari o nenna nleehano nna annyara ipottha. Vano Hakari ri nthoonyero wo mwaako Sinayi uri wArapiya, ni Hakari ri nthoonyero wo Yerusalemu o'lelo, ri oopankiya ipottha wamoca na asaanawe. Nanso Yerusalemu o wirimu ri ootaphuwa; yooyo phiri anumwanihu. Maana ihantikhiya wiira: Utteeliye we mwali eekupa, we uhinatoko unnyara mwana; ukhuwele utteeliyaka we uhinaya woona uweryaa wo marukureryo o nipirothi, kontha athiyana oohinnya anaahala waayaraca asaana enci wahohiyana athiyana atheliye. Nanso nyu, asunnaka, nri asaana o nkhuluveliho, toko Isaki. Vano, yoole ukati ule, mwana ooyariya mwirutthuni aammoomolaniha mwana ooyariya muNnepani. Yeeyo nanlelo inawiirannya. Cowantikhiya cinhimyani? Cineera: Woomole ipottha ni mwanaya, kontha mwana o'pottha khanhala ukhala mayowaakhela mihakhu wamoca ni mwana a nthiyana ootaphuwa. Phimaana, asunnaka, hi khanihimwe asaana o'pottha, nanso niri asaana a nthiyana ootaphuwa. Kristu honitaphula, wiira weekhweli nikhale ootaphuwa. Phimaana nkhale oolipa ni nhihokoleele tho upotthani. Nkiviriyane ratta inoohimeryakani mi Paulu, kinwiirelani coo: Mweehiyereraka wuulihiya icantto, Kristu khanoophurelani itthu. Nanlelo kinaahimyaca wiira ntthu othene neehiyerera wuulihiya icantto, naalamuliya utthara Nlamulo nothene. Nyu nnaavyavya uvaheriya isariya ni Nlamulo, nhomwalana ni Kristu, wannemani nhomora. Kontha hi, muNnepani ninaawehererya ni nroromelo uvaheriya isariya, iri nwehereryo ehu. Maana nakhalaka mwa Kristu, wuula atthuna uhuula icantto khinakhala itthu. Yuulupale niri nroromelo ninkhuma nnifentoni. Vano nyu mwaantthimakaca sana; tupani oohiihileni upwaherera wiiwelela ikhweli? Wonwo wooryaciya nwo khunkhuma wa ule wiihanneni. Miropo vakani cinaattuttuliha iphepa yoweethennya yothene. Mi kinaakhuluvela wiira, mwa Apwiya khannohala wuupuwela mananna makina. Ule nookukureehani, hata akhale pani, naahala uhukhumwinya. Asunnaka, wakhalaka wiira kinaapwaherera ulalya icantto, nlattuni nanlelo koomolanihaciyaka? Mi kaalalya wuula icantto, nhupi wo wansalapani khawaankakathula ntthu. Phimaana, mi waankicivela wiira aneettupulacile ale anookukureehani. Kontha nyu asunnaka, mwiihaneliye utaphuwa. Vano nhivaherere utaphuwa nwo utthuna wo'rutthu, nanso nwacawacane ntthu ni nkhwawe wo nifento. Maana Nlamulo nothene ninthukumaniheriya ni nuulumo nimoca, niri nna: Unfente nkhunanaa toko cineefentaa umwanene. Nanso mwalumanaka ni nrakalihanaka ntthu ni nkhwawe, mwiikasoope wiira nhiivakane. Vano kinowiirelani coo: Mweette muNnepani ni nhittharihelele utthuna wo'rutthu. Maana irutthu inaana ni Nnepa ni Nnepa unaana ni irutthu, ni nnya cinawiinanaca; phimaana nyu khannoorya upanka intthunenyu. Nanso wakhala wiira nneettihiya ni Nnepa, khannohooleliya tho ni Nlamulo. Vano miteko co'rutthu cinaacuwannyaa, ciri toko nnya: uluva, iharamu, uraruwa, waalapela anluku, inyanka, wiinanaca, uvaanyihana, ihace, urusihana, wiittottopa, uhiiwanana, unyakulihana, urama, uhapaliya, nlula ni citthu coolikana toko nnya. Toko cuhimenryakani wupaceroni kiiraka, ale ampanka nnya citthu nnya khaanhala waakhela umwene wa Nluku. Nanso nhokorokho wo Nnepa uri: nifento, utteeliya, isalama, uvilela, ulokihana, imaani, ukhuluvelyaa, wiimaaliha, wiivaraca. Khaniwo nlamulo ninvaanyiha nnya citthu nnya. Ale ari a Yesu Kristu, ihokhomeliya irutthu aya wansalapani, ni utthuna waya ni ucivelaciya waya. Vano nahooleliyaka ni Nnepa, neetteke ni Nnepa. Phimaana nihiittottope, nihivirusane ntthu ni nkhwawe, nihikhalelane nttima ntthu ni nkhwawe. Asunnaka, wakhala wiira ntthu naaphwanyeriya apankaka itampi, nyu nri o muNnepani va, munttikitthe woopisa nrima. Mwiirattavelelaka mwanene enyu wiira ni nyu nhittehiye. Nkavihane mirintti ntthu ni nkhwawe, commo phinhalenyu uttharihelela nlamulo na Kristu. Kontha ntthu eecaalikelelaka ukhala oocuwannyaa, hikhanle oocuwannyaa, neethepya mwanene. Nanso khula ntthu aweheehe cimpankawe, phinhalawe ukhalana yowiittottopa veekhawe, woohilikanihera ni nkina. Kontha khula ntthu nolamuliya ukusa nrintti awe. Vano ule nosomihinya nuulumo na Nluku, ammeele ule nonsomiha, citthu coorera cothene cirinawe. Nhikhale oothepiya: Nluku khanveehiya, kontha citthu cothene cinaalawe ntthu, cennyo naahala uhepha. Kontha ule naala cinciveliha irutthu, nokohepha ukwanyuliya. Nanso ule naala cinciveliha Nnepa, nokohepha ukumi woohimala. Vano nihitoomwe upanka yoorera, kontha naahihiyeke, waphiyaka ukati ninaahala uhepha. Phimaana, ninarinene nafasi, naapankeleke othene yoorera, venci venci ale ari amuci o muNnepani. Mmweheehe manepa moolupale kinwantikhelakani ni ntata naka. Ale othene amphavela waaciveliha atthu, ayo anawukhanyererihani wuula icantto, wiira ahittharatthariye nlattu wo nsalapa wa Kristu. Kontha hata yaayo anoola icantto ayo, khaanttharihelela Nlamulo, nanso amphavela wiira nyu muule icantto wiira ayo attottopeliye mwirutthuni mwinyu. Nanso mi akintthuna wiittottopa, ari uhikhanle paahi nlattu wo nsalapa wa Apwiy'ehu Yesu Kristu. Kontha wansalapani wa Yesu, citthu co'ttuninya cihokikhwela mi ni mi kihokhwela cennyo. Kontha wuula icantto atthuna uhuula icantto khinakhalaka itthu, nanso itthu yuulupale iri ukhala ikhiyumpe yonaanano. Vano othene anhala weettela ala makhalelo ala, isalama ni ikiriri cikhale na ayo ni ciicammo cikhale ni Sirayeli a Nluku. Phimaana, hikhale tho ookiwiihera itafawuti, kontha mwirutthuni mwaka kimmwaana ikanyero cinkihimya wiira kiri a Yesu. Asunnaka, nnema na Apwiy'ehu Yesu Kristu nikhale ni nnepa enyu. Ameni. Paulu, mmitthenka a Yesu Kristu, mwa nlattu wotthuna Nluku, kinawaaveleelihera iwarakha ila atthu attakattifu ari wEfesu ni ale ari eekhweli mwa Yesu Kristu: Nnema ni isalama wa nyu cinkhuma wa Nluku Athumwanihu ni wa Apwiy'ehu Yesu Kristu. Attittimihiye Nluku ni Athumwanaya Apwiy'ehu Yesu Kristu. Yooyo nirerihile ni iparakha cothene co munnepani ciri mapuro o wirimu mwa Kristu, toko Nluku cinithanlilyawe mwa Kristu wo nifento nawe ihinaya upattusiya ittuniya, wiira nikhale attakattifu ni oohicovaciya wamiithoni wawe. Honaalikelela khalayiru ni honikusa wiira nikhale asaanawe mwa Yesu Kristu, wooncivela ni wootthuna wawe, wiira uttittimihiye waarya wo nnema nawe, ninivahilyawe wootosa mwa Yesu oofentiya. Mwa yooyo niholiveliya milattu cihu ni ihisapu yo'phome awe, wiira nileveleliye itampi cihu, toko ciryaya mihakhu co nnema nawe, nenno hokhala oonicarihela hi ni ankhili othene ni ucuwelela, anicuwelihaka ikano cintthunawe toko wanoncivelaya mwanene itthu ihimilyawe, wiira citthu cothene cituruseliye uthukumanihiya mwa Kristu, waphilyaya ukati waaciye, ukhuma ciri wirimu mpaka ciri vathi va. Mwa yooyo, ciicammo nihothanliya ni waalikeleliya khalayiru, toko caatthenkemanihilyawe ule nopanka citthu cothene, apankaka toko cintthunawe, wiira nikhale nttittimiho no waarya wawe, hi nipacenre ukhuluvela mwa Kristu. Ni nyu ciicammo, nneewilene nuulumo neekhweli, uri nhupi woorera uwiihile woopwa winyu, ni ciicammo nnari omwaamini Kristu, nhotthittiya ni Nnepa Nttakattifu waakhuluvelihiye. Yooyo ukhanle nthoonyero wo nhakhu unkelehu waakhela, mpaka woopoliya wa ale ari a Nluku wiira waarya wawe uttittimihiye. Phimaana kineewilene mi ukupali urinenyu wa Apwiya Yesu, ni nifento nirinenyu na attakattifu othene, akinhiya unsukuru Nluku mwa nlattu wa nyu, kiwuupuwelakani nnovekelaka, wiira Nluku a Apwiy'ehu Yesu Kristu, athumwanaya owaarya, yuvaheni Nnepa wa ankhili ni mawooni waacera mwaacuwele. Kinaavekela wiira miitho o nrima enyu amwaleeliye, waacera ncuwele nkhuluvelo wiihaneliyenyu ni mihakhu cowaarya cinkelaya waakhelihiya attakattifu ni ncuwele monnuwelo urinaya ikuru cawe, wa hi nikupanli, toko cineeraya woolipa ikuru cawe. Ikuru cennyo coonihenryawe mwa Kristu, amunwelelihaka mwa atthu ookhwa ni amweesaka moono wonlopwana mapuro o wirimu, waculu wa alamuli ooculu, anakuru, anamasintta, macini, ni macina othene anhiminya, woohikhala yoola ukati ula paahi, nanso ciicammo mpaka ukati ummwa. Uyo heesa citthu cothene vathi waya inyaa ca Kristu, ni wo citthu cothene honvaha wiira akhale muru wo'kereca, iri irutthu awe, incarihela citthu cothene, mwa yoole nocariha citthu cothene. Nyu nnakhwilene mwa nlattu coottheka ni itampi cinyu caavarenyu khalayi, weettenyu toko waneeriyaya nttuniyani, munttharaka nhooleli o'kuru o wanlakani, nttharaka nnepa unaacika asaana oohanyuriha. Wariyari waya, ni hi ciicammo pheettelehu, ucivaciviya wo mwirutthuni, nipankaka utthuna wo'rutthu ni wuupuwela wihu; iphattuwelo naari atthu oorusananinya ni oophwanela uttarusiya toko akina ayo. Nanso Nluku, ri thaciri muulupale nkiririni, mwa nlattu wo nifento nawe ninci, ninifentannyawe, hi ninari ookhwene mwa nlattu wa coottheka cihu, honivaha ukumi wamoca ni Kristu; wo nnema na Nluku nhoopoliya. Uyo honunweleliha wamoca ni Kristu Yesu, ni hononkomiha mapuro owirimu mwa Kristu, wiira anithoonyere ukati wohoolo, ucaracara wo nnema nawe ni nlattu wooloka wawe ni hi, mwa Kristu Yesu. Kontha nyu moopoliye wo nnema, mwa nlattu wookupali winyu, ni khannakhala phi nyu nkhumanne, iyo iri ivahiya ya Nluku. Khawanakhala wo miteko cinyu, wiira hikhale nohala wiittottopa. Kontha niri ikhiyumpe awe, nipattusiye mwa Yesu Kristu wiira nivare miteko coorera, cennyo Nluku citthenkemanihilyawe khalayiru wiira neettele. Phimaana, muupuwele wiira nyu khalayi, mwaari amalaponi eyarelo, ni mweehaninya atthu oohuula ni atthu aneeciirela owuula mwirutthuni mwaya ni matata a atthu; yooyo ukati uyo, khamwaarina Kristu, mwaari oomwalanihinya ni nloko no Sirayeli, mwaari oothanyinya mmaleehanoni yaakhuluvelihiye, khamwaarina Nluku nttuniyani ni khiiwo yaawehereryenyu. Nanso vano, mwa Kristu Yesu, nyu, khalayi mwaari uttayi, nhophiya wakhiviru, mwa iphome ya Kristu. Kontha uyo phiri isalama ehu. Yooyo aathukumanihile ayuta ni amalaponi wiira akhale amoca, ni hokwanyula mpika, waari iriyariru, yoole waakawaniha. Yooyo, ni irutthu awe, homalamaliha ikano co malamulo, caari coolakaninya, waacera wiira aatanihe oyeeli wiira akhale ntthu mmoca onaanano yeettihanaka wo'salama, aaceraka waataniha oyeeli ni Nluku wiira akhale irutthu imoca, nlattu wo nsalapa, amalamalihaka wiinanaca. Kristu wawilyaawe, hoolaleerani nhupi woorera wo'salama nyu mwaari uttayi, ni ciicammo isalama wa ale yaari wakhiviru; kontha mwa yooyo, oyeeli nihohuleliya mikhora wa Athumwanihu wo Nnepa mmoca yooyo. Commo, khannakhala tho oothanyinya mena atthu oweettakaca, nanso mwanenci a attakattifu ni nri nrukulu na Nluku; ntekiye mmavattani mwa amitthenka ni mo minapiyu, nari Kristu Yesu yooyo, nluku no wanloothoni; mwa yooyo, inupa yothene, inari yoolipihaciya ratta, inawunnuwa wiira ikhale inupa ittakattifu ya Apwiya. Mwa yooyo ciicammo nyu, wamocaru nneera ntekiyaka wiira nkhale inupa ya Nluku muNnepani. Mwa nlattu wo yeela itthu ila, mi Paulu ki nantthukiya a Kristu Yesu, mwa nlattu wo wufentani nyu amalaponi. Khweli nhotoko wiiwa miteko co nnema na Nluku, nivahereriyaka mi wiira kuhimeryeni nyu; toko civahiyaka ula nteko ula, kicuwelihiyaka isiiri ni mawooni, ni moolumo awantikhenlyakani vakani. Phimaana mwasomaka vale, nnaahala woonenela ciinryaka woocuwelela isiiri ya Kristu. Cennyo, myakha civinre cokhalayi, khayaavahiye ucuwela apinatamu, toko vano, wanooniheriyaya muNnepani amitthenka attakattifu ni minapiyu, ncuwelaka wiira amalaponi ni ayuta ari mayowaakhela ncina ni anaapanka mphantte wo'rutthu imoca yeeyo awehereraka uphwanya ncina nikhuluvelihiye mwa Yesu Kristu ni nlattu wo nhupi woorera. Mwa yooyo nhupi uyo, kihothanliya ukhala nrumeyi, toko ciryaya ivahiya yo nnema na Nluku, kivahiyaaka, toko cineerawe woovara nteko ni ikuru cawe. Mi, kinari mwankani o mattakattifu othene, kihovahiya nna nnema nna wiira kaahimerye amalaponi nhupi woorera wo mihakhu cohaalikelyaa ciri mwa Kristu ni waathoonyihera atthu othene miteko co'siiri yo nnema na Nluku, ikhumelo khalayi, cennyo caavithiye mwa Nluku pattusile citthu cothene, wiira akhulupale othene ni alamuli ari mapuro o wirimu acuweliye ankhili oolupale a Nluku ni ikereca toko utthuna woohimala upankilyawe mwa Yesu Kristu Apwiy'ehu, umwaamini wihu yooyo nihotthuniheriya uphiya uhoolo wa Nluku ni nkhuluvelo ni wohoova. Phimaana, kinawulepelani wiira nhivolole nlattu wowuhuvelani nyu, kontha phiri waarya winyu. Nlattu wo yeela itthu ila, kinakhoroma wamiithoni wa Apaapa, yaale ari athumwanaya atthu othene, ukhuma ari wirimu mpaka ari vathi va. Mi kinaavekela wiira, toko ciryaya nhakhu wo waarya wawe, ni Nnepa awe oovaheni wiira nlipihaciye ni ikuru, warohoni winyu; commo, ni waamini Kristu akhale wanrimani winyu, nyu nnaryene oophuwa mitithari ni owiithipelaca nnifentoni, wiira ncuweleehe weekhweli wamoca ni attakattifu othene, mwikhuvi mwaya, mwittayi mwaya, masancamelo aya ni wiiserya waya, ni ncuwele nifento na Kristu nimpwaha ucuwelaca wothene, wiira oocareni Nluku mothene. Akhale oovahiya yoole rina ikuru cothene wiira apanke citthu cothene coopwaha cinvekelehu atthuna cinoopuwelehu, toko ciryaya ikuru cawe ciri mwa hi; mwa yooyo ukhale waarya nkereca ni mwa Kristu Yesu, ukati wothene woohimala. Ameni! Mi nantthukiya, nlattu wa Apwiya, kinawulepelani wiira mweetteke eeyintthu toko Nluku ciwiihannyaweni. Nkhale owiiyeviha ni upisa nrima, nvilelanaka ni nifento. Mwaavye na ankhili othene wiira nsunke wo'salama umoca wo muNnepani. Iri irutthu imoca ni Nnepa mmoca paahi, toko cikhanlenyu owiihaneliya ukhuluvela umoca ukhanlenyu owiihaninya; ri Pwiya mmoca, uroromela umoca, upattiso mmoca; Nluku mmoca ni athumwanaya atthu othene, nawaalamula othene, novara nteko mwa atthu othene ni ri mwa atthu othene. Nanso nnema nno khula ntthu hovahiya, toko Kristu ciinryawe woophima ivahiya. Phimaana yiiriyaka: Wawelawe wirimu, haakusa ootthukiya enci ni haakawela ivahiya atthu othene. Maanaya wiira cani howela, hikhanle ciicammo yoole akhuruwile mpaka mittetthe cootepa wiiserya co vathi? Ule khuruwile, phi yoole wenle uculu waya irimu, wiira acarihe citthu cothene. Ni yooyo haavaha akina ukhala amitthenka, akina ukhala minapiyu, akina ukhala alalyeeri, akina ukhala ahakheli ni akina ayo aalimu, aphavelaka waatthenkemanihaca atthu attakattifu, wiira avare nteko awe ni itekiye irutthu ya Kristu, mpaka othene wanhalehu uphiya nlipa no'mooca no nroromelo ni uncuweleeha mwana a Nluku, mpaka uphiyera nlopwana eekhweli, vano ninaahala wunnuwa toko Kristu n'unlikanana uyo. Commo, wiira nihikhale tho toko asaana, oorecihaciya miphantte cothene, nikakhaciyaka mmaceresere ni iphyoo co meetthuciho, ampankelelaya atthu oolavilavi wiira yaakosihe akhwaya. Nanso nittharaka ikhweli ni nifento, nunnuwe wo citthu cothene mwa Kristu ri muru. Mwa yooyo irutthu yothene, inari yoothotokanihiya ratta ni yooluttaninya mmapokottoni mwaya, toko ciirihiyaya wooluttanihiya khula mphantte, inawunnuwiha irutthu wiira itekiye wo nifento. Phimaana, kinaahimyaca ila itthu ila ni kinaavaha usaahiti wa Apwiya wiira nheette tho toko cineettaya amalaponi akina ayo, yuupuwelaka citthu cithiru, ooripelihiya ankhili, ari uttayi ni ukumi wa Nluku, nlattu woohicuwela itthu irinaya, ni utaruma mirima caya. Yaayo, ahothatuwa oolocwaaka, akelakelaka ilema coohiloka, wiira ni ikhwilu caya nnyo apankeke citthu cothene coonanara. Nanso nyu khamwiitthucihiye commo Kristu, wakhala wiira nhotoko wiiwa ni mwa yooyo phiitthucihiyenyu, toko ciryaya ikhweli mwa Yesu. Mwaha weekhuruwano, kinwiirelani munrule ntthu okhalayi, notankanyaa nlattu woottharatthara citthu coothepya, ni mananna owuupuwela winyu akhale onaanano, ni mummware ntthu onaanano, pattusiye nlikaniho na Nluku, nsariyani ni muttakattifuni ookhuma nkhwelini. Phimaana nhiyeke wootha, nhimeryaneke ikhweli wo khula ntthu ni munnawe, kontha niri ayaayoru. Nrusiyeke nanso nhikose; nihikele ncuwa nnarusiyene, ni nhinvahe Sotwani nipuro. Ule ennya, hinnye tho, nanso avare nteko, apankaka iri yoorera ni matata awe, wiira akhalane itthu yommeela ule hirina. Nihikhume nuulumo noonanara wamalakuni winyu, nanso nikhale noorera, noolipiha nrima toko wamphaveliyaya, wiira avahiye nnema ale aneewa. Nhicukulihe Nnepa Nttakattifu wa Nluku, yooyo utthitteliyenyu nihuku nowoopoliya. Cukhaleni uttayi, icuku cothene, urusiya, uviruwa ni itwaana, makufuru ni coonanara cothene. Nkhale oorerihana, o'kiriri, nlevelelanaka ntthu ni nkhwawe, toko Nluku culevelenlyaweni mwa Kristu. Vano, nkhale oontakiha Nluku, toko asaana oofentiya. Mweette nnifentoni toko Kristu wanifentilyawe, eevahereraka nlattu wa hi, ukhala yoovaha ni wiipanka isataka ya Nluku, yoonukhela womaana. Nanso uluvaluva ni citthu cothene coonanara, atthuna uphavelaca, nnya citthu nnya cihiiwannyee warinyu, toko caaphwanenlyaya attakattifu. Hata myaha coonanara, hata moolumo oohiloka, atthuna uvirusana, nnya citthu nnya khacuuphwanenleni. Nanso, nvare miteko coonsukuru Nluku. Ncuweleke wiira khaawo hata puuta, atthuna nopanka itthu yoonanara, mayocivaciviya, commo unkhala waalapela anluku oohimaana, ncuwele wiira kharina mphantte wo'mwene wa Kristu ni wa Nluku. Hikhale nohala wuuthepyani ni moolumo oohi itthu, kontha ni cennya citthu nnya, phimaana uviruwa wa Nluku wamorelaka asaana oohiiwa. Phimaana, nhaalemalelane yaayo atthu ayo. Kontha khalayi mwaari mpiphini, nanso vano nri waarya mwa Apwiya. Mweetteke toko asaana owaarya, kontha nhokorokho aya waarya uri munnemani, nsariyani, ni mwiikhwelini, nlawihaka ile iri yowaacivela Apwiya. Cihikhale cowuurumelani miteko coohi mihokorokho ciri co mwipiphini, nanso mmwamwihe. Kontha citthu cimpankaya mapuro owipithyaa, wakelelihaka uttonka, cinkhala citthu cowuuliha muru. Nanso nnya citthu nnya cothene camwamwihiyaka ni waarya, cinaacuwannyaa, kontha waarya unacuwaneeha citthu cothene. Phimaana wiiriyaka: Wunwe, we unrupa, ni wunwe iriyari ya atthu ookhwa, ni Kristu naahala wumwalela. Phimaana mwiweheehe sana cineettenyu, nhikhale toko ohaankhili, nanso toko acuwelaci, mphimaka ukati, kontha mahuku ayo vano ari oohiloka. Phimaana nhikhale toko aphuku, nanso mwaavye ucuweleeha utthuna wa Apwiya. Ni nhihapaliye ni ivinyu, immwiiha ihasara, nanso wucareni Nnepa. Nhimeryaneke ni macipo a Nluku ni macipo o muNnepani, mwiipaka ni mwatthapelaka wanrimani winyu Apwiya, ninsukuruku ukati wothene Nluku ihu ni athumwanihu, mwa ncina na Apwiy'ehu Yesu Kristu. Mwiiwelelane ntthu ni nkhwawe munlemelihaka Kristu. Athiyana, yeeweleleke awannyaya, toko Apwiya, kontha nlopwana phi muru wa nthiyana, toko ciicammo Kristu ciryawe muru wo'kereca, yeeyo iri irutthu awe, ikhalenlyawe moopoli. Toko ikereca cimwiiwelelaya Kristu, ciicammo athiyana yeeweleleke awannyaya mwa citthu cothene. Alopwana, mwaafenteke amwaarinyu, toko Kristu wafentilyawe ikereca ni mwanene hovaha ukumi awe nlattu wo yeeyo wiira attakattifihe, arerihaka ni arapihaka ni maasi o nuulumo nawe, wiira eethoonyihere mwanene, ikereca yo waarya, yoohi mahirihiri, ni yoohi mahinyanki, ni hata itthu yoolikanana, nanso ittakattifu ni yoohipahuwa. Ciicammo alopwana, yaafenteke amwaaraya toko irutthu aya iyo. Ule naafenta amwaarawe neefenta mwanene. Kontha khaawo nothanya irutthu awe, nanso, naaliha n'unemecera, toko ciicammo Kristu cineerihawe ikereca; kontha niri mphantte wo'rutthu awe. Phimaana, nlopwana naahala waahiya athumwane na anumwane, nokowaaluttana amwaarawe, ni oyeeli ankhala irutthu imoca. Yuulupale phi ila isiiri ila, nanso mi kimmwaca Kristu ni ikereca. Vano kineera, khula ntthu aafente amwaarawe, toko waneefentawe mwanene, ni athiyana yaalemelihe awannyaya. Nyu asaana, mweeweleleke athumwaninyu ni anumwaninyu mwa ncina na Apwiya, kontha iyo phi isariya. Waalemelihe athumwana ni anumwana, nna phi nlamulo noopacera no nkhuluveliho, wiira weette ratta ni ukhale nkumi mahuku menci mwiilaponi mu. Ni nyu, mayapaapa, nhaaviruse asaanenyu, nanso mwaakhalaneke ratta mwaahimeryaka ni mweetthucihaka ikano ca Apwiya. Vano nyu, ipottha, mmwiiwelele nkunya enyu o vathi va, munlemelihaka ni umoova ni nrima enyu wothene toko wammwiirihenyu Kristu. Mmwiiwelele woohinvarela nteko nlattu womoona wiira nhiminye, nanso nvare nteko toko ipottha ya Kristu, mpankaka ni nrima enyu utthuna wa Nluku. Munvarele nteko wo'raati, toko nteko wa Apwiya, woohivara toko nteko wa ntthu, ncuwelaka wiira khula ntthu, apankaka itthu yoorera, naahala waakhelihiya na Apwiya, hata ikhale ipottha, atthuna ntthu phi ntthu. Ni nyu, akunya, mwaapankeke ciicammo, toko ayo cinwiirihayani, nhiyaka woopopihaca, ncuwelaka wiira nkunya enyu ri nkunya o'pottha enyu, ni ri wirimu, ni uyo khanaahawulaniha atthu. Woomalihera, asunnaka kinwiirelani wiira mwiilipihace mwa Apwiya ni ikuru coolipa waya. Mmwareke ikaruma cothene ca Nluku, wiira mweemele woohittenkuwa, mwaananaka ulavilavi unnilupatthawe Sotwani, Kontha ikhotto ehu khiri yo waanana irutthu ya ntthu, nanso naananeke alamuli, anamasintta, naananeke ahooleli o mpiphini ari yoola ukati ula, naananeke anakuru anhoolela minepa coonanara ciri mapuro o wirimu. Phimaana, nkuseke ikaruma cothene ca Nluku, wiira nkhale woohittenkuwa naphiyaka nihuku noonanara, ni wiira nnatthemilene, nkhale woohittenkuwa. Nhittenkuwe, nkhale owiitthukela nnyununi mwinyu ncako wo'khweli, ni mmware wakhakaacani winyu va nikula no'sariya, ni mmware ikwakwatta nnyaani mmo, mwiitthenkemanihe wiira mwahimye nhupi woorera wo'salama. Nkuse nkhikicero wo nroromelo, yooyo unhalenyu uttipihera myuupa cothene co mooro ca mwiinani. Ciicammo, mmware ikofiyo yo'yuma yo woopwa, ni ikatana yo Nnepa, niri nuulumo na Nluku. Nvekeleke nlompaka ukati wothene muNnepani, mmwehawehaka ni uwehererya wohenyeenya ni waavekelela attakattifu othene. Nkivekelele ciicammo mi wiira kivahiye nuulumo nookhuluvelya, wanhalaka uhula malaku aka, wiira kuulume woolipiha nrima, wiira cicuwannyee isiiri co nhupi woorera, yooyo ukhanlyaka mwaakhula, kitthukeliyaka mmakalaposo; wiira mwa Kristu kiwiiye kuulumacaka, toko mi waalikeleliyaka upanka. Paahi, wiira nyu ncuwele mphantte aka ni itthu impankaka, Tikiku, munnaka oofentiya ni nkaviheri eekhweli a Apwiya, nawuhimeryani citthu cothene. Phimaana mi kuuveleeliherakani uyo, wiira ncuwele makhalelo ehu ni upisiheni mirima cinyu. Isalama ikhale ni nyu asunnaka ni nifento ni waamini, yookhuma wa Nluku athumwanihu ni wa Apwiy'ehu Yesu Kristu. Nnema akhalane othene ale anaafenta weekhweli Apwiy'ehu Yesu Kristu. Mi Paulu ni Timotiyu, ipottha ca Yesu Kristu, wa attakattifu othene mwa Yesu Kristu wamoca na ahooleli ni matiyakonu ari uFilipu: Nnema ni isalama wa nyu, cinkhuma wa Nluku Athumwanihu ni wa Apwiy'ehu Yesu Kristu. Vano kinaansukuru Nluku aka imaara cothene cinwupuwelakani. Ukati unoovekelelakani nyu othene, kinkhala ootteeliya nlattu woonitakaneelana mulalyani nhupi woorera ukhuma nihuku noopacera mpaka nna va. Kihokupalela ukhala ikhweli wiira, yoole pacenre nteko womaana mwa nyu, naahala umalihera mpaka nihuku na Yesu Kristu. Maana ila itthu ila iri yo'sariya uwupuwelelani nyu othene, kontha kihoohelani wanrimani waka ni nyu nhopanka mphantte muntekoni ukivahilyawe Nluku ni nnema nawe, muutthukiyani mwaka, mpaka caakihilyaka ni kithoonyenryaka nhupi woorera. Kontha Nluku phiri saahiti muunukheliyani urinaka wa nyu othene, ni ikiriri ca Apwiya Yesu Kristu. Vano mi kinaanvekela Nluku wiira nifento ninyu nno nuncererye cinene muucuwelacani ni mwaankhilini mothene, waacera wiira nthanle citthu comaana ni nkhale atthu eekhweli ni oohicovaciya mpaka nihuku na Kristu, nnacanrene mihokorokho co'sariya cinhalawe uttittimiheriya n'ulapeliya Nluku mwa Yesu Kristu. Asunnaka, kimphavela ncuwele wiira, citthu cikikhumelenle cihokavihera wiira nhupi woorera urwee uhoolo. Kontha wamiithoni wo mayorontta o'hano ni atthu othene, uhocuweliya wiira kiri nkalaposo nlattu wa Kristu. Nlattu wootthukiya waka, asunnaka enci aholipa irima n'ukhuluvela mwa Apwiya, anaalalya nuulumo woohoova. Weekhweli akina ayo anonlalya munttimani ni nhaceni, nanso akina anonlalya Kristu ni nrima wo'raati. Ale anlalya wo'raati, anlalya wo nifento, kontha ahocuwela wiira kiheesiya ukhala mwaakihi o nhupi woorera. Nanso akina ayo anonlalya Kristu woohi ikhweli yaavyaka imphavelaya. Ayo anooniha toko anoncerera mahuviho o matthukeliyo aka. Vano iyo irina maanani? Nanso imphavelaka iri yowiira, mananna phi mananna, hata ukhale yeeriyaru, atthuna pooti ukhala weekhweli, Kristu alalennye. Commo, nanlelo kinaatteeliya ni kinaavira kitteeliyaka. Maana kinaacuwela wiira iyo inaakiwiihera utaphuliya, nlattu weeswali cinyu ni wookaviheriya ni Nnepa wa Yesu Kristu. Toko commo, kinaawehererya n'uroromela wiira khiiwo inhala ukuulihiiha muru. Nanso, n'ukhuluvela wothene, Kristu nohala ukhala owunnuwihiya mwirutthuni mwaka, ukhuma khalayi mpaka nna va, pooti ukhala nkumi atthuna ukhwa. Maana wa mi, ukumi ri Kristu, ni ukhwa iri ifayita. Nanso wakhalaka wiira ukumi wo mwirutthuni unwiiha nhokorokho wo miteko caka, vano akincuwela yoothanla. Vano miphantte coomiili cinaakaameleliha, kiphavelaka ukhuma wiira kakhale ni Kristu, maana iyo phi itthu yoorera venci. Nanso nlattu wa nyu, itthu yoorerela iri ukhala mwirutthuni. Kinarinene ula nkupalelo ula, kihocuwela wiira kinaahala ulokela ni nyu othene, waacera wiira nrwee uhoolo ni utteeliya munroromeloni, wiira kawaaka tho nwo, wiittottopa winyu mwa Yesu Kristu wuncererye nlattu wawaka. Nanso nnolamuliya paahi weetta toko ciinryaya nhupi woorera wa Yesu wiira, hata wanhalaka uwa wuwehani, pooti uhikhala ni nyu, kiiwe wiira nri nnepa mmoca, mwaanaka wamoca ni nroromelo no nhupi woorera. Nhikhale owoopopihiya na ale anoovaanyihani. Wo yaayo uri nthoonyero wookwanyuwa, nanso wa nyu, uri nthoonyero wo woopwa, ni iyo inkhuma wa Nluku. Maana nyu nhovahiya ihathuwa kahi paahi yoonkupali Kristu, nanso ciicammo yoohuva mwa yooyo. Kontha nyu nnaana yeele ikhotto yaakoonnenyu kaanaka ile, nanlelo kineera kaanaka toko cineewenyu. Vano, nyu nhaana nlipihero mwa Kristu, nhaana mpepeco wo nifento, nhaana umoca wo muNnepani, nhaana nnema ni woonelana uthunku. Wakhala wiira cennyo citthu nnyo ciri ni nyu, nkwanihere utteeliya waka nwo, mwiiwananaka, nfentanaka, nkhalanaka umoca ni makhalelo mamoca paahi. Nanso ihikhale impankenyu ni nttima atthuna ni wiittottopa, nanso mwiiyevihaka; khula ntthu amooneke nkhwawe ukhala muulupale. Hikhale nowacawaca cirinawe paahi, nanso khula ntthu ciicammo awacawace ca akhwawe. Nkhalane moopuwelo mamoca yaari mwa Yesu Kristu. Uyo, narinene makhalelo a Nluku, khaakenle iyiinluku iyo, nanso aheerula mwanene, akusaka makhalelo o'pottha, eelikanihaka na atthu. Ni akhalaka toko ntthu, heeyeviha mwanene, akhalaka owiiwelela mpaka ukhwa, ukhwa wo wansalapani. Phimaana Nluku homunnuwiha venci ni honvaha ncina niri waculu wo macina othene, waacera wiira, mwa ncina na Yesu, akhoromele makutha othene ari wirimu ni vathi, ni vathi waya itthaya, ni nlimi nothene nilaphulule wiira Yesu Kristu ri Pwiya, wiira Nluku Athumwane attittimihiye. Vano, asunnaka oofentiya, toko cinkiiwelelenyu ukati wothene, woohikhala paahi kinari ni nyu, nanso venci venci wahiryaka ni nyu, nvarele nteko yoopwelo enyu ni woova ni uttettemela. Maana Nluku phinvara nteko ukhuma muutthunani mpaka muupankani mwinyu toko cintthunawe. Mpanke cothene woohittokutta ni woohaanihana, waacera wiira nkhale oohicovaciya ni eekhweli, asaana a Nluku oohootheryaciya iriyari ya atthu oohapusiya ni oorimela, wanaaryenyu iriyari aya toko itthoottwa wammwaleelaya mwiilaponi, nvarecesaka nuulumo neekumi. Mwapankaka commo, kinaahala wiittottopa nlattu wawinyu nyu naphiyaka nihuku na Kristu, maana iyo inthoonyera wiira, wiikurumica waka ni nteko aka wothene khunakhala wo pure. Hata kivahereriye toko isataka wiira kitakaniheriye ni isataka yo nroromelo ninyu mwa Nluku, mi kinaatteeliya n'utthapa ni nyu othene. Phimaana ntteeliye ni ntthape ni mi, nlattu wo yeeyo. Vano mwa Apwiya Yesu, kinaakhuluvela wiira kuuveleelihereni Timotiyu, wiira ni mi kitteeliye, nlattu woocuwela ihapari cinyu nnyo. Maana uyo khaawo nonlikaniheraka, oorera uwacawaca makhalelo enyu; kontha othene anwacawaca ciri cawaya paahi woohikhala ciri ca Yesu Kristu. Nanso nnaacuwela makhalelo awe ni civanryawe nteko ni mi mulalyani nhupi woorera, toko mwana na athumwane. Phimaana kinaawehererya wuuveleeliherani Timotiyu, kacuwelelaka inhala ukiiraneela. Nanso mwa Apwiya kinaakhuluvela wiira ni mi kinaawa woohipica. Kihoonela wiira wanaarera wuveleeliherani Epaforotitu, munnaka, ni nkhunanaka o muntekoni ni onkhottoni, yooyo nrumilenyu uwaana nnye caakihaleela. Maana naanukheliya ni nyu othene ni naacukula nlattu woocuwela nyu wiira aanwerennya. Ni khweli, aanwerennya mpaka uhala vakani ukhwa, nanso Nluku homoonela ikiriri, ni woohikhala uyo paahi, nanso ni mi, wiira kihikhalane masukuli waculu masukuli. Phimaana kuuveleeliherakani wowaakuvya, wiira wanhalenyu umoona tho, ntteeliye, ni mi akiwukuwe masukuli ayo. Vano mwa Apwiya, mmwaakhelele n'utteeliya wothene, ni mwaattittimihe atthu toko ula. Maana nlattu wo miteko ca Kristu, aahanle vakani ukhwa, woohiwacerera ukumi awe, waacera wiira alikanihe nteko wahaleela wookikavihera wahooryenyu. Yoomalihera asunnaka, ntteeliye mwa Apwiya. Akintoomwa uwantikhelani citthu cimoca cennyo, kontha nno nkavihero nno niri nlipihero ninyu. Mwiikasoope na ale ankhala toko alapwa, ratta na anattiini owootha, mwiikasoope na ale ankhanyereriha icantto! Maana anacantto eekhweli phi hi, ninonlapela Nluku muNnepani, nineettottopa mwa Yesu Kristu, ni khaninkhuluvela co'rutthu, unookhalaru wiira mi ciicammo kahaana ukhuluvela co'rutthu. Wakhalaka wiira haawo noopuwela ukhuluvela cennyo, utepa n'upwaha mi. Kuulihiye icantto nihuku nonanaane, unethi wo'Sirayeli, nihimo na Pencamii, nheperi eekhweli, muNlamuloni kaari nfarisi, toko oovarecesa, kaari mayowoomolaniha ikereca; toko isariya iri muNlamuloni, kaari oohicovaciya. Nanso itthu yoonelaka wiira yo'fayita, nna va, kinoona ukhala yoorihya nlattu wa Kristu. Ni khweli, kinaalikelela ukhala citthu cothene coorihya, kontha waacuwela Apwiya aka Yesu Kristu, iri itthu yuulupale woopwaha nnya citthu nnya. Nlattu wawawe yooyo kihoriha citthu cothene ni kinaalikelela ukhala ikokhola, waacera wiira kimphwanye Kristu ni kiphwanyinye mwa yooyo, woohikhala isariya caka cinkhuma muNlamuloni, nanso cinkhuma munroromeloni mwa Kristu, cicuweliyaka ukhala, isariya cinkhuma wa Nluku mwa nroromelo. Kimphavela uncuwela Kristu ni ikuru co wunwelela wawe, kipankaka mphantte muhuvani mwawe, kithatuwaka toko uyo muukhwani mwawe wiira ni yooyo nkhuluvelo uyo, ni mi kunwelelihiye muukhwani. Kahi wiira mi kihophiya ukhomoni, atthuna kihokhala oomalela urera, nanso kinaapwaherera utthimakaca wiira kiphwanye yeeyo ikhalenlyaka nantthukiya a Yesu Kristu. Asunnaka, mi akineehelelela wiira kihophwanya, nanso itthu imoca kinaapanka; kiliyalaka citthu cihiilyaka uttuli ni kaakuvelaka ciri uhoolo waka, kinaapwaherera ukhomoni, wiira kiphwanye itthuvo wirimu yiihaneliyaka ni Nluku mwa Yesu Kristu. Vano hi othene niri akristu ookhomaala, ninlamuliya ukhalana ala moopuwelo ala, ni moopuwelaka mananna makina, Nluku naahala wuucuwelihani. Nanso, nrwee neette toko ciryaya yeeyo iphwanyilehu. Vano asunnaka, nkhale mayokitakiha ile ikoonenlenyu, ni mwaaweheehe atthu aneettela mananna yuulakihenrehuni. Maana, toko cuhimenryakani imaara cinci, mpaka nna va kinawuhimeryani kunlaka wiira, ahaawo enci ari toko eenani o nsalapa wa Yesu. Vano imalelo aya uri urimela, nluku aya ri napwiipwi, ni ansamela citthu cowuuliha muru, maana anoopuwela citthu co nttuniyani paahi. Nanso hi niri atthu o wirimu, wonwo unommwehereryehu Moopoli, Pwiya Yesu Kristu. Yooyo nohala upittinkusa irutthu cihu cookenkennya, wiira cithatuwe toko ciryaya irutthu awe yo waarya, atthumiriki ikuru cirinawe coolamulela citthu cothene. Phimaana, asunnaka oocivela ni oofentiya, utteeliya waka ni ikhwerempa aka kineera, toko ciicale nkhale oolipa mwa Apwiya. Kinawulepelani Evotiya ni Sintike wiira nkhalace owiiwanana mwa Apwiya. Vano kinawulepela we nkhunanaka eekhweli, wiira waakavihere ala athiyana ala, kontha ahokivarana mi nteko woolalya nhupi woorera, wamoca Kelemente, ni akaviheri akinaku, yantikhiye macina aya nliivuruni yo'kumi. Ntteeliye mwa Apwiya ukati wothene, kinawuhimeryani tho wiira ntteeliye. Makhalelo enyu o nifento ayo akhale owoonnya na atthu othene. Apwiya ari wakhiviru. Ihikhale itthu yowuukukureehani, nanso mwa cothene cinvekelenyu, cikhale coocuweliya ni Nluku muuswalini mwinyu, n'usukuru. Ni nnema na Nluku, nimpwaha ucuwelaca wothene, ninaahala usunka mirima cinyu ni moopuwelo enyu ayo mwa Yesu Kristu. Yoomalihera asunnaka, yothene iri yeekhweli, yothene iri yoohisimya, yothene iri yo'sariya, yothene iri yoorera, yothene iri yo nifento, yothene iri yoottottopeliya, yakhala wiira iri yomaana atthuna yoottittimihya, yeeyo phinlamuliya ukhala mmoopuweloni mwinyu mmo. Cennyo ciitthucilenyu, caakhenlenyu, cikiiwilenyu ni cikoonnenyu, mpanke cennyo, ni Nluku o nnema naahala ukhala ni nyu. Vano, kihotteeliya venci mwa Apwiya, ukhala wiira nhokuupuwela tho; wo khweli mwahaana ininya ni mi nanso khamwaarina nafasi. Nanso akinoolumacera commo nlattu woohikhalana, maana kiheetthuca utteeliya ni itthu irinaka. Kinaacuwela uhuva ni kinaacuwela upuha. Mananna othene ni citthu cothene, kiri owiitthucene, ukhalana atthuna uvoliya itala, winciveliya atthuna uthwennya. Kinawooryaniha citthu cothene mwa ule nokilipihera. Nanso, nhopanka ratta nlattu woopanka mphantte mmasukulini mwaka. Ni ciicammo, nyu afilipu nnaacuwela wiira, wupaceroni nhupi woorera, waakhumilyaka uMasetoniya, khayaariwo hata ikereca imoca ikivahile ni waakhela, ari nhikhanle nyu paahi. Maana imaara cinci, mwahokiveleelihera kinari uTesalonika ile yaakihaleela. Ni kuhimwena wiira kaaphavela coovahiya, nanso kimphavela wiira nhokorokho enyu uyo wuncerere itthuvo enyu. Nanso kihaakhela cothene ni kihaana yootosa; kihocara, waakhenlyaka ni Epaforotitu iveleelihilenyu, toko itthu yoonukhela ratta ni itthuvo cooncivela venci Nluku. Nluku aka naahala wuuvahani cimphavelenyu cothene, toko ciryaya mihakhu cawe nnyo ni waarya mwa Kristu Yesu. Vano, Nluku ehu ni Athumwanihu, attittimihiye ukati wothene. Ameni! Kihaasalamiha attakattifu othene mwa Yesu Kristu. Asunnaka ari ni mi anawusalamihani. Attakattifu othene anawusalamihani, venci venci ale ari itthoko ya Sesari. Nnema na Apwiya Yesu Kristu nikhale ni nyu othene. Ameni! Paulu, mmitthenka a Yesu Kristu, wootthuna wa Nluku, ni munnihu Timotiyu, wa attakattifu ni asunna ookhuluvelyaa mwa Kristu, ari uKolosi: Nnema ni isalama wa nyu, cinkhuma wa Nluku Athumwanihu. Ninaansukuru Nluku Athumwane Pwiy'ehu Yesu Kristu, ukati wothene unoovekelelehuni, toko ciiwilehu nroromelo ninyu mwa Yesu Kristu ni waafenta winyu attakattifu othene, nlattu wo nkhuluvelo usunkeriyenyu wirimu. Yooyo wiiwilenyu wupaceroni wo nuulumo neekhweli no nhupi woorera, wuuphwanyileni nyu, toko cimwareenlyaya nttuniyani mothene. Unaahala wiima mihokorokho ni wunnuwa, ciicammo phineerannyaya mwa nyu, ikhumelo nihuku niiwilenyu ni ncuwelaka weekhweli nnema na Nluku. Nyu mwiitthucile ni Epafra, nkhunanihu oofentyaa, ri nanteko eekhweli a Kristu wa nyu. Yooyo nihimenrye nifento ninyu no Nnepa Nttakattifu. Phimaana, hata hi ikhumelo nihuku nimwiiwilehu, khaneemelenle wuuvekelelani n'ulepela wiira wuucareni ucuweleeha wotthuna wa Nluku, mwaankhilini ni ucuwelaca wo munnepani. Commo, nnaahala weettela utthuna wa Apwiya, toko cinaacivelaya, nkhalanaka mihokorokho co miteko cothene comaana, munnuwaka ni muncuwelaka Nluku. Ciicammo ninaawuvekelelani wiira nkhale oolipiheriya ni ikuru cothene, toko ciryaya ikuru co waarya wawe, wiira mwa cothene nkhale oopisa nrima woohihiyerera, n'utteeliya, mwaasukuruku Apaapa, anipankile oophwanelannya waakhela coohiyeriya ca attakattifu wumweneni wo waarya. Uyo honikumiha mpiphini ni honirweeha wumweneni wa Mwanawe oofentiya. Nlattu wo'phome awe uyo, nihaakhela woopwa, ukhanle uleveleliya itampi cihu. Kristu phiri oolattana ni Nluku hinoonnya, muulupale o citthu cothene cipattusiye. Kontha mwa yooyo citthu cothene cihopattusiya, ciri wirimu ni vathi, cowoonnyaa ni cohoonnyaa, umwene ni ikuru, iyuulupale ni ulamuli. Nluku hopattusa cothene mwa Kristu; cothene cipattuseriye yooyo. Uyo nenne nenne ri yooyo, citthu cothene cihinapattusiya. Mwa yooyo cothene cihaawo. Uyo ri muru wo'rutthu iri ikereca. Yooyo phiri oopacera, ntthaara mwa atthu ookhwa, wiira mwa citthu cothene akhale oopacera. Kontha commo phaancivenlyaya Nluku, wiira mwa Kristu, ikhale iyuulupale awe yothene, wiira napankilene nnema ni iphome awe wansalapani, aatanihe citthu cothene, ukhuma ciri mwiilaponi mpaka ciri wirimu. Ni nyu ciicammo, khalayi mwaari uttayi ni Nluku ni mwaari eenani nlattu wo moopuwelo enyu wo miteko cinyu coonanara. Vano howaatanihani ni irutthu awe, nlattu wo nookhwa awe, waacera wiira oothoonyihereni wamiithoni wawe nnari attakattifu, oohikosi ni oohicovaciya, mwakhalaka nanlelo oothipelyaa ni oohittinka munroromeloni, nhiihiyerere uhapusiya munwehereryoni wo nhupi woorera wiiwilenyu ni ulaleeriyaya atthu othene o vathi, yooyo, ukipankile nrumeyi mi Paulu. Vano kinaatteeliya mmahuvihoni mwaka nlattu wawinyu ni kinaakwanihera inhaleela mmahuvihoni mwa Kristu mwirutthuni mwaka, nlattu wo'rutthu awe iri ikereca. Kihokhala nrumeyi o'kereca toko Nluku cikivahilyawe nteko nlattu wawinyu nyu, wiira kilalyee nuulumo na Nluku woohihiya itthu, isiiri yaavithiye myakha cinci ni maloko maloko ene, nanso vano ihothoonyiheriya wa attakattifu awe. Kontha Nluku hotthuna waathoonyera ciryaya nhakhu wo waarya wo yeela isiiri ila iriyari ya amalaponi, maanaya, Kristu mwa nyu, ri uwehererya wo waarya. Yooyo nonlalyehu hi, naalopolaka ni naasomihaka na ankhili atthu othene, wiira naathoonyihere atthu othene anari oomalela mwa Kristu. Phimaana kiikurumicaka nlattu wo yeeyo, kaanaka ikhotto toko ciryaya ikuru cawe cimmara nteko mwa mi. Vano unaakicivela wiira ncuwele cineeraka wo waana ikhotto nlattu wawinyu nyu, ni alawutiseya, ni ale ahinaayaka woonanana. Mi kinawiikurumica wiira mirima caya nnyo cilipiheriye, yaataanihinye nnifentoni ni aphwanye nhakhu woocuwelaca isiiri ya Nluku, ri Kristu. Mwa yooyo, cihovithiya mihakhu cothene ca ankhili ni ucuwelaca. Kinoohimeryani commo, wiira hikhale ntthu owuthepyani ni moolumo ookhala toko omaana. Hata kinoohikhalaru ni nyu mwirutthuni, nanso munnepani kiri ni nyu, kitteeliyaka ni koonaka meetthenkemanihero enyu ni makhalelo enyu ayo munroromeloni mwa Kristu. Vano, toko cimwaakhelenlenyu Pwiya Yesu Kristu, ciicammo mweette mwa yooyo, nkhale oomela mitithari mwa yooyo, nthipelyaka ni nlipiheriyaka munroromeloni, toko ciitthucihiyenyu, ntepaka unsukuru Nluku. Mwiikasoope, waacera wiira hikhale nohala wuutthukani ni miitthuciho coohi ifayita ni coothepya, toko ikano ca atthu ni ilema co nttuniyani, cihiri ca Kristu. Maana iyuulupale yothene ya Nluku iri mwirutthuni mwa Yesu. Ciicammo mwa yooyo nri oomalela. Uyo phiri muru wa anakuru ni wa alamuli othene. Kontha mwa yooyo phuulihiyenyu, woohikhala wuulihiya ni matata, nanso uhiya citthu co mwirutthuni, wonwo phiri wuula mwa Kristu. Nhosikhiya wamoca ni Uyo muupattisoni, ciicammo mwa Yooyo nhonwelela munroromeloni mo'kuru ca Nluku, amunwelelihile mwa atthu ookhwa. Vano nyu mwaari ookhwa ntampini mwinyu ni oohuula mwirutthuni mwinyu, Nluku hoovahani ukumi wamoca ni Kristu. Uyo hoolevelelani makosa enyu othene; ni hofutta iwarakha yo'kophi ni malamulo aya yaakhanyererihiyehu utthara. Uyo homaliha yeeyo ikophi iyo n'ukhomela wansalapani; aakutuphulaka anakuru ni alamuli, ahaalamwiha waanamwincini ni ahaatthema wansalapani. Vano, hikhale nohala wuuhukhumuni nlattu wo iyolya ni yoowurya, atthuna nihuku no'sikuhuulu, atthuna woonnya wo mweeri, atthuna ntivela. Maana cothene nnyo ciri irunku yo citthu caahala wiirannyaa, nanso ikhweli iri mwa Kristu. Hikhale nohala wuuhuruwacani akhalaka toko owiiyeviha, aalapelaka ancelo. Ayo anttonka citthu coonilyaya ni ucuwelaca waya wo mwirutthuni unawaattottopiha. Atthu toko ala, ahottalivana ni Kristu uri muru. Yooyo phinliha irutthu yothene, ni phinluttaniha, mpaka wunnuwa toko cintthunawe Nluku. Wakhalaka wiira nhokhwa ni Kristu nlattu wo'lema co nttuniyani, nnottharelani tho ikano caya, toko nanlelo nri ananttuniyani, aneera: Nhipanke ila, nhilawihe ile, nhikwanye iyo! Maana cothene nnya catthumiriyaka, cinaamala toko malamulo ni miitthuciho ca atthu. Kontha nnya citthu nnya cinkhala toko cimmwaana ucuwelaci, toko ittiini, wiiyeviha wo wootha n'uwacawaca venci irutthu, nanso wohoorya utthema coociva co mwirutthuni mwaya. Vano, toko cunwelenlenyu ni Kristu, mwaavye citthu co wirimu wunkomilyawe Kristu, moono wo nlopwana wa Nluku. Muupuwele citthu co wirimu, woohikhala ciri vathi. Kontha nhokhwa, ni ukumi inyu uvithiye wamoca ni Kristu, mwa Nluku. Vano Kristu, ri ukumi inyu, wanhalawe wiithoonyihera, ni nyu ciicammo nnaahala uthoonyiheriya wamoca ni yooyo munttittimihoni mwawe. Vano mwiive makhalelo enyu o nttuniyani: uluva, iharamu, wunlela citthu coohiloka, ucivelaciya coohiloka ni isooyo, iyo ineehaninya waalapela anluku akina. Nlattu wo cennya citthu nnya uviruwa wa Nluku phimmwaya wo yaale oohanyuriha. Maana cennya citthu nnya, ni nyu pheettelenyu ni phaari makhalelo enyu ukati uvinre. Nanso nna va, nkutuphule cothene nnya: urusiya, uviruwaca, woonelana nttima, uveeha ni wuulumaca coohiloka. Nhithepyane ntthu ni nkhwawe, maana nyu nhorula meettelo ni makhalelo enyu okhalayi. Vano nhowara meettelo onaanano ari oopittinkuliya muucuwelacani, anlattaananaka ule mpattusile. Mwa yooyo, khaawo nkereku atthuna nyuta, owuula atthuna oohuula, khatooro ni anammawaani, ipottha ni ootaphuwa, nanso Kristu ri othene mwa citthu cothene. Vano nyu, toko cirinyu oothanliya ni Nluku, attakattifu ni oofentiya, mwiiwarihe ikiriri, nkhale eemaani, owiiyeviha, oorera nrima ni oovilela. Nvilelaneke ntthu ni nkhwawe ni nlevelelaneke, akhalaka wiira haawo koseriye ni nkhwawe. Toko Apwiya culevelenlyayani, ciicammo ni nyu nlevelelaneke. Venci venci, nikhale nifento, kontha nenno nifento nno phinluttaniha cinene citthu cothene. Vano nnema na Kristu nihoolele mirima cinyu, toko ciihaninyenyu mwa irutthu imoca, ni nkhale oosukuru. Nuulumo na Kristu nikhale venci ni nyu, mwiitthucihanaka, ni nlakanaka ntthu ni nkhwawe na ankhili othene, munttittimihaka Nluku, ntthapaka ni macipo, ni mwiipaka icipo co munnepani, nsukuruku wanrimani winyu. Ni yothene impankenyu ni moolumo, atthuna ni miteko, mpanke mwa ncina na Apwiya Yesu, ni mwa yooyo munsukuruku Nluku Apaapa. Nyu athiyana, mweewelele awannyu, toko cimphwanelanaya mwa Apwiya. Nyu alopwana, mwaafente amwaarinyu ni nhaarusanane. Asaana, mwa cothene, mweewelele mayathumwaninyu, maana commo, phinaacivelaya Apwiya. Nyu mayapaapa, nhaanyoonyihe asaanenyu, wiira ahivolole. Nyu ipottha, mwa cothene, mmwiiwelele nkunya enyu o mwiilaponi mu, woohinrumeela paahi mwamoonaka, wiira mwaacivelihe atthu, nanso munrumeele ni nrima wowiiyeviha, moovaka Apwiya. Vano cothene cimpankenyu, mpankeke ni nrima enyu wothene, toko nnaapankela Apwiya, woohikhala toko nnaapankela atthu, ncuwelaka wiira nnohala uvahiya na Apwiya, itthuvo yoohiyeriya. Pwiy'enyu phi Kristu, yooyo nonrumeelenyu. Maana ule nopanka itthu yoohi isariya, ciicammo nohala waakhela yoohi isariya, kontha Nluku kharina nthanlo. Nyu akunya, nwacawace ipottha cinyu wo'sariya ni woophwanelelya, ncuwelaka wiira ni nyu ciicammo nhaana Nkunya enyu wirimu. Nkhanyerere uvekela, nronttaka ni munsukuruku Nluku. Ni ciicammo nnivekelele hi, wiira Nluku anihulele nkhora wo nuulumo ni nikumihere woonene isiiri ca Kristu, nlattu wa yooyo phitthukeliyaka. Nkivekelele wiira kilalyee cennyo isiiri nnyo urattene toko cimphwanelaya wuulumaca. Nkhaleke a ankhili na ale oohaamini; ntthumiriki ratta ukati urinenyu. Ukati wothene moolumelo enyu akhaleke oociva toko oolukiya ni maakha, wiira ncuwele woomwaakhula khula ntthu. Vano Tikiku, munnaka oofentiya, ni nanteko ookhuluvelyaa, ni nkhunanaka mwa Apwiya, naahala wuuhimeryani mananna aryaka. Yooyo, kinooveleeliherani wiira ncuwele mananna arihu ni ntthukuwe munrimani mwinyu. Munkwahani mwawe mmo, kinawuveleeliherani Onesimu, munnihu ookhuluvelyaa ni oofentyaa, ri mmoca wa nyu. Ayo anaahala wuhimeryani cothene cinnikhuna uno. Nawusalamihani Aristarku, nantthukiya nkhunanaka, ni Marku, munnawe Parnapee. Vano nyu nholeeheriya wiira oophwanyakani Marku, mmwaakheleleke. Ciicammo nawusalamihani Yesu, neehaninya Yustu. Yaayo araru ayo phiri ayuta ankikavihera mi uvara nteko wo'mwene wa Nluku. Yaayo, phiri mpepeco aka. Nawusalameehani Epafra, ri awinyu, ni nrumeyi a Yesu Kristu, yooyo neekurumica ukati wothene oovekelelakani, wiira nkhale nanlelo oolipa ni ookupaleeha utthuna wothene wa Nluku. Wa yooyo, kinaanvahera usaahiti wiira khweli nawuwacawacani, ni ale ari uLawutiseya ni uHiyerapoli. Nawusalameehani oofentyaa Luka, tothoro oovoniha, ni ciicammo Temasi. Isalamu asunna o'Lawutiseya, ni Ninfa, ni ikereca iri wapuwani wawe. Vano wanhalaya usominya iwarakha ila iriyari inyu, mpanke mananna owiira, ciicammo yasominye ukereca ya alawutiseya, ni ile ikhumile uLawutiseya nsome ni nyu. Ciicammo munhimerye Arkipu wiira awacawace nteko wa Apwiya waakhelenlyawe. Paahi, nnya isalamu nnya co ntata naka mi Paulu. Muupuwelele utthukiya waka. Nnema nikhale ni nyu. Ameni. Mi Paulu, Sila ni Timotiyu, nantikhelaka ikereca ya annatesalonika, mwa Nluku Athumwane ni mwa Apwiya Yesu Kristu: Nnema ni isalama wa nyu. Ukati wothene ninaansukuru Nluku nlattu wa nyu, nuuhelakani mmavekeloni mwihu woohihiyerera. Ninaawuupuwelelani wariyari wa Nluku Athumwanihu, nlattu wo miteko co nroromelo ninyu, wo nteko wo nifento ni nkhuluvelo wo nwehereryo mwa Pwiy'ehu Yesu Kristu. Ninaacuwela, anna oofentiya ni Nluku, wiira uyo hoothanlani, maana nhupi ihu woorera khuwile wa nyu nnuulumoni paahi, nanso ciicammo ni ikuru, ni Nnepa Nttakattifu, ni weekhweli. Nyu nnaacuwela makhalelo yaarihu wariyari winyu, nlattu wowufentani. Ni nyu nhothatuwa mayonitakiha ni mayowaatakiha Apwiya, mwaakhelaka nuulumo mmahuvihoni, n'utteeliya muNnepani Nttakattifu. Maana nhokhala nthoonyero wa aamini o'Masetoniya ni wAkaya. Kontha, nlattu wa nyu, nihoruma nuulumo na Apwiya, woohikhala uMasetoniya ni wAkaya paahi, nanso nroromelo ninyu nno mwa Nluku nihomwaryeela mapuro othene, mpaka uhikhalana tho hi isukuli yo wuulumaca itthu phi itthu. Maana atthu o mapuro othene phinlalyaa mananna ciinrehu wo waakheleliya ni cinrenyu wonturuwela Nluku mwaahiyaka anluku mpaka unrumeela Nluku nkumi ni eekhweli, n'unwehererya mwanawe ukhuma wirimu, yooyo amunwelelihilyawe mwa atthu ookhwa, acuweliyaka ukhala Yesu, nonoopola ittaruso immwa. Maana nyu anna, nnaacuwela wiira ciphiilehu mpaka warinyu kuhimwe wo pure. Nanso ninahuvilene n'ukukureehiya uFilipu, toko cincuwelenyu, mwa Nluku ehu, naanookhalaru iriyari yo'khotto yuulupale, naholipa irima yowiira nuulalyereni nhupi woorera wa Nluku. Maana ulalya wihu nwo khawaari wo woothiya, hata woohiirya ni hata woovirikannya; nanso, toko ciheleliyehu ikhweli ni Nluku wiira nikhuluveliye uvahiya wo nhupi ule, vano ninoolumaca woohikhala wiira nittottopeliye na atthu, nanso ni Nluku nolawiha mirima cihu. Toko cincuwelenyu, hi khaninatoko wuuthepyani ni khaninapanka mananna oocivaciviya, Nluku phi saahiti. Ni khaniphavenle uttottopeliya na atthu, atthuna ni nyu atthuna na akina. Hata wanooniphwanelaru toko cirihu arumeyi a Kristu, wiira nnihephele. Hi naheeyeviha wariyari winyu, toko cimpankawe namanantthu na asaanawe. Vano hi, toko ciinrehu wo wutthunani, kuhimweni wiira nuulalyenreni paahi nhupi wa Nluku, nanso nihotthuna uvaha ukumi ehu, nlattu wo wufentani. Maana nyu, anna, nnaalipelela irima nteko uvanrehu mpaka unikhulumula, maana nivarak'ono uhiyu n'uthana, wiira nihuusankiheni, phaalalyehu nhupi wa Nluku. Nyu ni Nluku nri asaahiti o makhalelo ehu o'kiriri, omaana ni oohicovaciya, nyu amwaamini va. Ni nyu, nnaacuwela wiira wo khula ntthu ninompanka toko thumwana ntthu cinaapankawe asaanawe, ninawuhimeryani, wuupepecani n'uwoopereryani, wiira nkhale ni mananna omaana anoncivela Nluku, wiihanneni wumweneni wawe ni nttittimiho. Phimaana, hi khaninhiyerera unsukuru Nluku. Maana nnaakhenlene nuulumo niniiwilenyu, niri na Nluku, mwaakhelenle woohikhala toko nuulumo na atthu, nanso, weekhweli, niri nuulumo na Nluku, nenno ninvara nteko woorera mwa nyu nnokupali va. Kontha nyu asunnaka, nri mayotakiha o'kereca ca Nluku ciri uYuteya mwa Kristu Yesu. Maana ciicammo nhohuva, wo mphantte wa akhwinyu, cennyo citthu nnyo, na ayo cihuvilyaya mwa ayuta. Yaayo, yeevile Apwiya Yesu ni minapiyu, ni ciicammo anoomolanihacile, ni oohinciveliha Nluku ni ari eenani a atthu othene, mpaka anaanikukuvaniha moolumanelo amalaponi wiira ayo yoopwe, mpaka wacanryaya itampi caya. Nanso wuumaleloni, uviruwa wa Nluku, ale wahaaphwanya. Vano hi, asunnaka, niri oomwalanihinya wo'kati vakani, wamiithoni winyu, woohikhala wo wanrimani, ninaapanka ikuru cinene, woophavela wiira niwe naawooneni iwacihi. Phimaana, nahotthuna wiira nuuphwanyeni, venci venci mi Paulu, woohikhala ikwaha imoca paahi, nanso imaara cinci, nanso Sotwani honikukuryeehela ikwaha iyo. Nyu nri nkhuluvelo ehu, n'utteeliya wihu, ni ikhwerempa ehu yo nttittimiho wamiithoni wa Yesu Kristu wammwawe. Khannakhala phi nyu? Khweli, phi nyu waarya wihu n'utteeliya wihu! Phimaana, nihooryaka tho uvilela, niholakela uhala veekhehu wAtena, ni nihonveleeliha munnihu Timotiyu, nkaviheri a Nluku munhupini mwa Kristu, wiira oolipihereni ni oopisiheni nrima munroromeloni mwinyu mmo, wiira hikhale nohala usanka nlattu wo marikariko. Maana nyu nnaacuwela wiira yeeyo phithanleliyehu. Maana, ukati waarihu ni nyu, nahoohimeryani wahinaya, wiira ninaahala ucukulihaciya, ni khweli, yeeyo phikhumelenle, ni nyu nnaacuwela. Phimaana, wahooryanihilyaka nanlelo wuwehereryani, phirumilyaka waaviya ucuweliya ciryaya nroromelo ninyu nno, koovaka ulawihiya nyu ni mayottehatteha, ni nteko ehu ukhalaka woohi ifayita. Nanso vano, waturuwilyawe Timotiyu akhumaka iriyari inyu, honiwiihera ihapari coorera co nroromelo ninyu ni nifento ninyu, ni cinkhalenyu nnuupuwelelaka woorera ukati wothene ni mphavelaka ni nyu unoona, toko hi ciicammo wa nyu. Ciicammo, asunnaka, unookhalaru ukukureehaciya ni misankiho, nihopepeciya mwa nyu nlattu wo nroromelo ninyu, maana nna va niri ratta, nlattu woocuwela wiira nyu nri mwa Apwiya. Vano ninhala usukuruni wa Nluku nlattu wa nyu, nlattu wotteeliya urinehu ukhumaka mwa nyu wamiithoni wa Nluku ihu? Hi ninaaswali uhiyu n'uthana, wo'kuru cinene, wiira niwooneni na asinene n'ulokihera itafawuti co nroromelo ninyu. Paahi, yooyo Nluku ihu uyo ni Athumwanihu, ni Yesu Apwiy'ehu, anihoolele iphiro mpaka warinyu. Ni Apwiya awunnuwiheni n'uwuncererani nnifentoni ntthu ni nkhwawe ni wa atthu othene, ni ciicammo hi ni nyu, wiira nrima enyu ucuwannye muttakattifuni, wohootheriya itthu, wamiithoni wa Nluku Athumwanihu, wanwaya Apwiy'ehu Yesu, na attakattifu awe othene. Woomalihera, asunnaka, hi ninawuvekelani ni wuulipiherani wiira, mwa Apwiya Yesu, toko cinrenyu wowaakhela miitthuciho cihu cinoncivela Nluku, mpanke tho nanlelo ciicammo. Maana nri nhina wo miitthuciho cuvahilehuni wo mphantte wa Apwiya Yesu. Khweli uno ph'utthuna wa Nluku: uttakattifu inyu, uri wowiira nhuluwe uluva. Khula ntthu wa nyu acuwele ukhalana irutthu awe woorera ni wo'hisima, woohilalusa toko amalaponi ahinoncuwela Nluku. Toko commo, hikhale nohala unrusiha n'umweetta uttuli munnawe; maana, nhina wo citthu coohiloka toko nnyo, khampa cuhimenryehuni umpaceroni woohuuvithani, Apwiya ph'anene ikuhukuhu. Nluku khaniihanenle wiira nikhale aharamu, nanso attakattifu. Phimaana, ule nokhotta nnya citthu nnya, khanonkhottela ntthu, nanso nonkhottela Nluku, yooyo noovahani Nnepa awe Nttakattifu. Vano nhina wo mwaha wo nifento, pooti nyu uhantikheliya, kontha nyu nheetthucihiya ni Nluku wiira nnolamuliya ufentana ntthu ni nkhwawe. Ni khweli nneera mpankanaka ciicammo ntthu ni nkhwawe uMasetoniya wothene. Phimaana asunnaka, mpankeke tho nanlelo ciicammo. Mphaveleke wiira nkhale oomaalyaa, nsunkaka ile iri yawinyu n'uvara nteko ni matata enyu, toko culamulenlehuni, wiira nkhale ooloka na ale ari uta ni wiira ihuuthweeni itthu. Vano asunnaka, hi khanintthuna wiira nhicuwele nlahanya wa ale anrupa, wiira nhicukulace toko akina ahirina nwehereryo ayo. Maana, nakupaliki wiira Yesu hokhwa ni honwelela, ciicammo Nluku, mwa Yesu, nawaawiiha ale anrupa. Nanlelo ninawuhimeryani, mo nuulumo na Apwiya, wiira: Hi nihanle akumi va mpaka wanhalaya uwa Apwiya, khaninhala upacera woonanana, ahinaya ale anrupa. Phimaana, yaayo Apwiya ayo, anavahilene nlamulo naya, nineewiyene ncu na ncelo muulupale, ni niiwannyaka nipalapatta na Nluku, naahala ukhuruwa ukhuma wirimu, ni ale akhwile mwa Kristu phinhala upacera wunwelela. Wahoolo, hi nihanle akumi va, ninaahala ukusiya wamoca ni yaayo, nirwaaninyaka mmahutteni, wiira naakumanane Apwiya uculu, ni ciicammo ninhala ukhala na Apwiya ukati wothene. Paahi, nlipiheraneke ntthu ni nkhwawe ni moolumo ala. Vano, asunnaka, naanceraka wuulumaca ihaali yo mahuku n'ukati, pooti uhiwantikhelani itthu, maana nyenyuva nnaacuweleeha wiira nihuku na Apwiya ninhala uphiya toko namwinnya wammwawe uhiyu. Kontha weeriyaka: Nnema ni nkhikicero, vano utankulaciya wootutuseriya phinhalaya waaphwanya, toko cineerawe wooyara nthiyana oorupala irukulu, ni khanhala usempa. Nanso nyu, asunnaka, vano khanri mpiphini, wowiira nno nihuku nno nuututusereni toko namwinnya. Maana nyu othene nri asaana o waarya ni asaana o'thana; hi khaninakhala o'hiyu ni o mpiphini. Vano nihirupe, toko akina ayo, nanso nirontte ni nikhale oolipa. Maana anrupa ayo, anrupa uhiyu, ni anhapaliya ayo, anhapaliya uhiyu. Nanso hi, niri o'thana va, nikhale oolipa, niwaraka nkhikicero wo'khakaaca wo nroromelo ni wo nifento, nikhalanaka ikofiyo yo'yuma yo nkhuluvelo wo woopwa. Maana Nluku khanaalikelenle univiruwela, nanso wiira noopwe, mwa Apwiy'ehu Yesu Kristu. Ule khwile nlattu wawihu, wiira, pooti ukhala ukumi, pooti ukhwa, nikhale wamoca ni yooyo. Phimaana, mpepecaneke ntthu ni nkhwawe ni nlipiheraneke ntthu ni nkhwawe, toko cimpankesenyu. Vano asunnihu, ninawulepelani wiira, mwaalemelihe ale anvara nteko wariyari winyu, ni ahoolelaka miteko wamoca, ni yuulakakani mwa Apwiya. Mwaattittimihe ni nifento, nlattu wo miteko cinvaraya. Mpankane nnema ayaayoru. Ni ciicammo anna, ninawulepelani wiira mwaalake atthu owoolwaa, mwaapepece oocukulaca, mwaakavihere ookenkennyaa ni nkhale owaavilela othene. Mmweheehe, wiira hikhale nohala unlivyaanihera yoonanara nkhwawe, nanso ntthare nanlelo yoorera ntthu ni nkhwawe, ni ciicammo mwa atthu othene. Ntteeliye ukati wothene. Nvekele woohihiyerera. Nsukuru mwa citthu cothene, maana commo phiri utthuna wa Nluku mwa Yesu Kristu wa nyu. Nhittipihe Nnepa. Nhihanyurihe coolaleeriya ca Nluku, nanso cothene mphime, ni nvarecese iri yoorera. Mwiikhottihe yoohiloka yothene. Vano yooyo Nluku o nnema oottakattifiheni mwa citthu cothene ni nnepa enyu wothene, iroho ni irutthu inyu cisunkiye, wiira cikhale coohicovaciya wammwaya Apwiy'ehu Yesu Kristu. Eekhweli ph'ule nowiihanani ni ciicammo nohala upanka. Asunnaka, nnivekelele. Mwaasalameehe anna othene na alaahuma oottakattifihiya. Mwa ncina na Apwiya, kinawulepelani kikhanyereraka wiira ila iwarakha ila asomeliye anna othene. Nnema na Apwiy'ehu Yesu Kristu nikhale ni nyu. Ameni. Mi Paulu, Sila ni Timotiyu, nantikhelaka ikereca ya atesalonika, mwa Nluku Athumwanihu ni Apwiya Yesu Kristu: Nnema ni isalama wa nyu, wo mphantte wa Nluku Athumwanihu ni Apwiya Yesu Kristu. Asunnaka, ukati wothene hi ninaalamuliya unsukuru Nluku nlattu wa nyu, maana nroromelo ninyu nno ninawunnuwa venci, ni nifento no khula ntthu wa nyu, ninawuncereryaa mwa ntthu ni nkhwawe. Mpaka hi ninaasama nlattu wa nyu mmakereca mwa Nluku, nlattu woopisa winyu nrima ni nroromelo ninyu, ni wanvilelenyu ukati unoomolanihaciyenyu n'uhuvihiya. Commo, uri nthoonyero wo'hukhumu yo'sariya ya Nluku wiira, khweli wuuphwaneleni umwene wa Nluku, yooyo unhuvahuvelenyu. Ciicammo, malivo a Nluku anhala ukhala owaahukhumu toko cinoopankayani anoohuvihani ayo. Ni nyu nnohuvihiya va, nnaahala umumula ni hi, yawaaka Apwiya Yesu ukhuma wirimu, ni ancelo o'kuru cawe ni nthuko wo mooro, eeviheraka ikuhukuhu ale ahinoncuwela Nluku ni ale ahineewelela nhupi woorera wa Apwiy'ehu Yesu. Yaayo, anaahukhumwinya, ni urimelihiya woohimala wamiithoni wa Apwiya ni nttittimiho no'kuru caya. Vano Apwiya anaawa wiira attottopeliye na atthu attakattifu awe ni wiipanka ootikineeha nenne nihuku nne, wa yaale othene ankupali ale, kontha nyu nhokupali usaahiti ehu uyo. Phimaana, hi ninawuvekelelani ukati wothene, wiira Nluku ihu uyo awooneleni vatthu nhina mo wiihaninya winyu, ni attharihelele utthuna wawe wooloka ni miteko co nroromelo ni ikuru. Commo, ncina na Apwiy'ehu Yesu Kristu nittottopeliye mwa nyu, ni nyu mwa uyo, toko ciryaya nnema na Nluku ehu ni Apwiy'ehu Yesu Kristu. Vano asunnaka, noolumaka ihaali yoowa Apwiy'ehu Yesu Kristu ni ukumanaca wihu ni yooyo, ninoolepelani wiira nhiitthaale nthepyaciyaka mmoopuweloni mwinyu mmo ni nhisanke, hata munnepani mwinyu, pooti ukhala ni moolumo, pooti ukhala iwarakha yowantikhiya ni hi, cihimyaka wiira nihophiya nihuku na Apwiya. Hikhale nohala wuuthepyani, maana nnyo khacinhala ukhumelela nihinaphiya nihuku nomahanyuriho, wiira eethoonyere ule ri owiihelela ni omatankanyo. Yooyo novaanyiha ni nohanyuriha citthu cothene cinromoliya Nluku atthuna cinlapeleliyawe Nluku, mpaka wunkoma wakhipulani wa Nluku, eepankaka toko phi Nluku ene. Khannoopuwelela wiira mi waaryaka ni nyu kihoohimeryani nnya citthu nnya? Vano nyu nnaacuwela inomwiikittha, wiira athoonyeriye paahi waphiyaka ukati waalikeleliyawe. Toko commo, miteko coonanara cineera cikhumelelaka, niwehereryaka paahi utamihinya ule nomwiikittha. Vano khweli naahala uthoonyiheriya ntthu oohiloka, yoole nohala uwuceleliya ni malaku a Apwiya Yesu mpaka ukhwa ni ukwanyulaciya wammwawe. Vano, yooyo oohiloka uyo nohala uwa uvara nteko wa Sotwani, ni ikuru cothene, ni ikanyero ni malakalaka owoothiya. Yooyo nowa wathepya woohi isariya ale anrimela, maana khaatthunne ufenta ikhweli wiira yopwee. Phimaana, nlattu wo yeela itthu ila, Nluku aarumaka wuukosani, wiira akupali uthepiya, wiira ahukhumwinye othene yaale ahikupanli ikhweli, nanso caacivenle citthu coohi isariya. Phimaana, ninlamuliya unsukuru Nluku mwa nyu, anna oofentiya ni Apwiya, maana Nluku hoothanlani ukhuma umpaceroni wiira moopwee, muuttakattifihiyani ni Nnepa ni nroromelo neekhweli. Uyo howiihanani nhina mo nhupi ehu, wiira mphwanye nttittimiho na Apwiyehu Yesu Kristu. Vano commo, asunnaka, nkhale oolipa ni nsunke miitthuciho civahiyenyu, pooti ukhala co moolumo, atthuna cantikhilehu. Vano, Apwiy'ehu Yesu Kristu ni Nluku athumwanihu, anifentile ni unipepeca woohimala ni univaha nwehereryo woorera, apepece nrima enyu uyo ni oolipihereni mmitekoni coorera cothene ni moolumo oorera. Paahi, asunnaka, nnivekelele, wiira nuulumo na Apwiya nikhalane nipuro ni nittottopeliye, toko cineerannyaya wariyari winyu. Nnivekelele wiira noopwee mwa atthu oohiloka ni oonanara nrima, maana nroromelo khaninakhala na atthu othene. Nanso, Apwiya ari eekhweli. Anhala wuulipiherani ni wuusunkani mwa Ntakhali. Ni hi ciicammo ninawukhuluvelani mwa Apwiya, kuhimwena wiira nnopanka paahi cuhimenryehuni, nanso nneera mpwahereraka uvara culamulenlehuni. Vano Apwiya yeettihe nrima enyu nnifentoni na Nluku ni uvilela wa Kristu. Vano hi ninawuulamulelani, asunnihu, mwa ncina na Apwiy'ehu Yesu Kristu, wiira munhuluwe munninyu othene neetta woohicuwannyaca ni wooheettela ilema co miitthuciho cuvahilehuni. Kontha nyu nnaacuwela manitakihero, maana khaninatoko ukhala owoolwaa iriyari inyu, ni khaninatoko ulya iyolya yo mahala ya ntthu, nanso ninvara nteko mpaka utoomwa, uhiyu n'uthana, wiira hikhale nohalehu untoomwiha. Kuhimweni wiira khanaaphwaneliya ulihiya, nanso wowiira niwiitthuciheni hi, wiira nnitakihe. Maana waarihu nanlelo ni nyu, nahoolamulelani wiira: Ntthu aahitthuneke uvara nteko, hilye. Maana khweli, nihoohimeriya wiira, wariyari winyu va, ahaawo atthu aneetta woohicuwannyaca, woohivara nteko, ni apankaka citthu coohicuwannyaa. Wo yaayo, ninaalamulela n'uhimyaca, mwa Apwiya Yesu Kristu, wiira, avarak'ono nteko ni womaalyaa, alyeeke iyolya aya. Vano nyu asunnaka, nhitoomwe upanka nnema. Nanso akhalaka wiira haawo ntthu hintthuna wiiwelela nuulumo no'warakha iwantikhenlehuni ila, muncuweleehe ni nhintakaneelane, wiira oone ihaaya. Nanso, nhimwaalikelele toko mwiinani, munhimeryeke toko munninyu. Vano, Apwiya o mpuha, yaayo, yuvaheni ukati wothene mpuha wo mananna othene. Apwiya akhale ni nyu othene. Paahi, nnya isalamu nnya ciri co ntata naka, mi Paulu. Ila phi ikanyero yo khula iwarakha; ciicale phineerihaka wootthitta. Nnema na Apwiy'ehu Yesu Kristu nikhale ni nyu othene. Mi Paulu mmitthenka a Yesu Kristu, nlattu wooruminya ni Nluku, moopoli ihu ni Yesu Kristu, ri uwehererya wihu, kinwantikhela we Timotiyu, mwanaka eekhweli munroromeloni: Nnema, ikiriri ni mpuha wo mphantte wa Nluku Apaapa ni wa Yesu Kristu Apwiy'ehu. Kaarwaaka uMasetoniya kahoolepela wiira ukhale nanlelo wEfesu, ni waahimyacere atthu akina ayo wiira ahiitthucihe citthu cikina, ni ahiye uviriyana ihantisi ni uttonkiya wo mayaranacelo unoolwaninya umalihaciya, unkumihaca uvaanyihana ni iporonka, ni unliyaliha nteko wa Nluku ni nroromelo. Itthu imphavelaya nna nlamulo nna, uri ukhalana nifento nookhuma wanrimani woorerihiya, wa ankhili omaana ni uroromela wo'khweli. Akina ayo ahohapuwa wo nnya citthu nnya, ahorimela mmoolumoni mo citthu cithiru, aphavelaka ukhala aalimu o malamulo, ahicuwelaka itthu inhimyaya ni hata inkhanyererihaya. Nihocuwela wiira Nlamulo niri noorera, ntthu uyo attharihaka wanreranaya. Ciicammo nihocuwela wiira nlamulo nno khanipankeliye atthu ooloka, nanso alavilavi ni oohanyuriha, akaafiri na anatampi, ni atthu ooveeha, atthu owiiva na ale aneeva athumwanaya ni anumwanaya, ale aneetta uluva ni anruparupa alopwanaru, mayotumiha ipottha, mayowootha ni anlupela vathiru, ni citthu cikina ciriwo, cinaavirikaniha atthu wiira ahicuwelele miitthuciho cikumi, toko nhupi woorera wo waarya wa Nluku oottottopeliya ukirumilyawe. Mi kinawaasukuru Apwiy'ehu Yesu Kristu, akivahile ikuru ni akaalikelelaka ukhala eekhweli wiira kaavarele nteko aya, kaahokhalaru khalayi va mayokufuru, mayowoomolanihaca atthu ni mayohanyuriha ikhweli, nanso kihooneliya ikiriri maana kaapanka woohicuwela itthu ni akaamini ikhweli. Ciicammo nnema na Apwiy'ehu ni nroromelo, ni nifento niri mwa Yesu Kristu nihokicareeha. Yoohiminya toko ila, iri yeekhweli ni yoorera ukhuluveliya: Yesu Kristu howa nttuniyani wiira oopole mayokosa, toko ciinryaka mi ootepana. Phimaana kooneliyaka ikiriri, mi mayottheka ootepa, wiira Yesu Kristu athoonyere iyuulupale awe yoovilela, akipankaka toko nthoonyero wa ale yaahala waamini, wiira aphwanye ukumi woohimala. Wa mwene oohimala, oohikhwa, ohooninya, Nluku mmoca, attittimihiye ni waarya mahuku othene. Ameni. Mwanaka Timotiyu, kinawuvaha nnya miitthuciho nnya, toko ciryaya coolaleeriya nlattu wawaa, wiira, toko cennya, we waane ikhotto yomaana, ukhalane nroromelo na ankhili omaana, kontha atthu akina anaakhottilene ankhili omaana, ahokwanyulaca nroromelo naya. Nhina wo yaayo, haawo Himeneu ni Alisantere. Yaale anvahilyaka Sotwani wiira yiitthuce uhihanyuriha. Wahinaya itthu, kinaaleehera wiira mwaavekelele atthu othene, mwaasonttelele, munsukuruku Nluku; mwaavekelele mamwene ni othene anhoolela wiira nikhalane ukumi womaana ni nnema ni malokelo othene ni imaani. Iyo phi itthu yoorera ni yooncivela Nluku, Moopoli ihu, nophavela wiira atthu othene yoopwe ni acuwele ikhweli. Maana ri Nluku mmoca paahi ni mayowaataniha mmoca paahi ri iriyariru Nluku na atthu: ntthu neehaninya Yesu Kristu, eevaherenre veekhawe wiira oopole othene. Ula phi saahiti apankiye yooyo ukati uyo. Nlattu wo yeeyo phivahaceriyaka ukhala nlalyeri ni mmitthenka ni mwalimu a amalaponi munroromeloni ni mwiikhwelini. Kinoohimeryani ikhweli, akinootha. Vano kimphavela wiira alopwana othene avekele mapuro othene, awusaka matata aya mattakattifu, woohirusiya ni woohinyakulihana. Ciicammo kineera, athiyana othene awaraceke ratta, yiihisimaka, woohikhala utthava ikharari ni uwaraca iwooru, hata uwara cooceremela ni ikuwo co nttenko muulupale, nanso akhalaneke miteko comaana, toko cinlamuliyaya ukhala athiyana oonlapela Nluku. Athiyana anlamuliya wiitthuca anamaanle, yiiwelelaka. Akintthuniha wiira athiyana yiitthucihe, hata unlamula nlopwana, nanso, amaale. Maana paceriye upattusiya ph'Atamu, ni wahoolo Eva. Atamu khanakhala thepiye, nanso athiyana ayo, nlattu woothepiya, ahokhala mayokosa. Nanso athiyana anhala woopwa yaayaraka asaana, yakhalaka munroromeloni, nnifentoni ni anari attakattifu, akhalaka ratta. Nna niri nuulumo neekhweli nineera, ntthu aphavelaka ukhala nhooleli o'kereca, uri nteko woorera umphavelawe oyo. Nanso nhooleli nolamuliya ukhala oohicovaciya, nlopwana oonthela nthiyana mmoca paahi, eemaani, eekhweli, oolemelihiya, oocuwela waakhelela aletto ni owoorya usomiha. Yooyo hikhale oohapaliya, hikhale oosilili, nanso akhale mayannema, owiinanana nkhitto ni oohi isooyo, ni oocuwela weettiha ratta ntthoko nawe, akhalane asaana oomwiiwelela ni o'hisima yinci. Vano, ntthu hinoorya uhoolela ntthoko nawe, nohala woorya cani uhoolela ikereca ya Nluku? Hikhale mwaamini onaanano, wiira hikhale owiicoona ahukhumwinyaka wamoca ni Sotwani. Ciicammo nolamuliya ukhalana usaahiti womaana na atthu ammoona vate, wiira hikhale oovanyihinya, wiira hivarihiye muntaphani na Sotwani. Woolikanaca wene, matiyakonu anlamuliya ukhala oolemelihiya, owuulumaca umoca, oohihapaliya ni oohicivaciviya citthu coohimaana. Anlamuliya uvarecesa ikano co nroromelo na ankhili omaana. Anlamuliya upacera ulawihiya toko; wahoolo yakhalaka oohicovaciya, anaavaraka nteko wootiyakonu uyo. Ciicammo, athiyana ayo, anlamuliya ukhala oolemelihiya, oohaapa, nanso akhaleke ookhuluvelyaa mothene. Tiyakonu nolamuliya ukhalana amwaarawe amoca paahi ni oocuwela weettiha uratta asaanawe ni ntthoko nawe. Vano matiyakonu anhala uvara nteko ratta ayo, anaaphwanya mapuro omaana ni nkhuluvelo munroromeloni mwa Yesu Kristu. Kinwantikhela nnya citthu nnya, kinoohalaru vakani uwa uwoona; wiira kapicaka, ucuwele mananna anlamuliyaya wiikasoopa atthu ayo mpaani mwa Apwiya mmo, iri ikereca ya Nluku nkumi, nipotto ni nivatta neekhweli. Khawantikhinnyaa wiira isiiri co waamini wihu ciri cuulupale: Nluku thoonyiheriye ni irutthu, vahiye isariya muNnepani, ooninye na ancelo, lalennye mwiilaponi, kupaliye nttuniyani, ni aakheleliye uwaaryani. Nnepa unaahimyaca woohivitha itthu, wiira mahuku oomaliha, akina ayo anaahala uhiya waamini, yiiwelelaka minepa coothepya ni miitthuciho ca asotwani. Cennyo miitthuciho nnyo cinkhuma wa atthu owiithepya ni owootha, aturumalihile ankhili aya. Ayo anawaateeliha uthelaninya n'uliya coolya cipattusilyawe Nluku wiira atthu ankupali ni ancuwela ikhweli yaakhelele ni asukuru nnema nawe. Kontha cothene cipattusilyawe Nluku ciri coorera, ni caakheleliyaka wo nnema khiiwo yoonanara. Khweli, mwa nlattu wo nuulumo na Nluku ni iswali cothene cinaattakattifihiya. Vano we weetthucihaka asunnaa nnya citthu nnya phinhalaa ukhala nrumeyi omaana a Yesu Kristu oolihiya moolumo o nroromelo ni miitthuciho comaana cineettelaa. Uvaanyihe ihantisi cookufuriha ni cootirikhi, nanso we wiilamalelihe ukhala eemaani. Nteko wo mwirutthuni urina ifayita vakani, nanso imaani ihaana ifayita yinci, kontha inaakhuluveliha ukumi ukhuma nenna va mpaka unkelehu. Ila iri itthu yeekhweli ni yoorera ukupali. Phimaana nivaraka nteko ni naanaka ikhotto kontha ninoweesa uwehererya wihu nwo wa Nluku nkumi, moopoli atthu othene, venci venci amwaamini. Ulamulele ni wiitthucihe nnya citthu nnya. Hikhale nohala wuuveeha nlattu wookhala we mmirawo, nanso ukhale nthoonyero wa atthu eekhweli nnuulumoni, mmeetteloni, nnifentoni, munroromeloni ni wo mananna eettakattifu. Uvare nteko woosoma nuulumo na Nluku waatthuni, uhimyacaka ni wiitthucihaka mpaka wanhalaka uwa. Uhivyaavyeehe ivahiya iphwanyihinyaa ni nhupi wo minapiyu uthateliyaka matata na ahooleli. Ukhalele ankhili nnya citthu nnya, ni weettele cennyo paahi wiira atthu othene yoone makhalelo aa. Wiinemecere umwanene ni unemecere miitthuciho ca Apwiya, weettelaka cinhimyaya, kontha wapankaka commo unaahala woopwa umwanene mpaka anwiiwa ayo. Uhinkuphule nlopwana muulupale, nanso unhimerye toko athumwana; amirawo ayo waahimerye toko asunnaa; athiyana oolupale waahimerye toko anumwana; asithiyana ayo waahimerye toko asirokoraa, wo mananna eettakattifu. Waattittimihe athiyana ookhweliya awannyaya anlamuliya ukaviheriya. Nanso nankhwele uyo akhalanaka asaana atthuna ucuulu, ayo anlamuliya upacera wiitthuca uvara miteko ceemaani wapuwani waya, awacawacaka ntthoko naya yaameelaka mihakhu cihiyeriyaya na athumwanaya, kontha yeeyo phi itthu inoncivela Nluku. Ule ri nankhwele eekhweli ni ooh'amuci awe, nonwehererya Nluku ni naakhanyerera ulompa n'uswali uhiyu n'uthana. Nanso ule oocivelaciya, hata akhalaka nkumi, ri ookhwa. Waalamulele wiira ahikhale oocovaciya. Vano ntthu aahaawacawaceke aloko awe wootepa owatthokoni wawe, nokhotta nroromelo ni hompwaha nkaafiri. Hikhale nthiyana nohala wantikhiya nliivuruni ya athiyana ookhweliya awannyaya, hinapiihera myakha sitini (60) ceyarelo ni akhaleke oopaca utheliya ni nlopwana mmoca paahi, akhale oocuwanyaa ni akhalane usaahiti wo miteko coorera, toko waawacawaca asaana, waakhelela aletto, urapiha inyaa ca atthu attakattifu, waakavihera atthu oohuva ni wiivaherera uvara miteko cothene coorera. Uhaatakanihere yeeyo iliivuru iyo amwaavano ookhweliya awannyaya, kontha yapaceraka upanka cootthuna co'rutthu aya, ankowunlela utheliya mpaka unhanyuriha Kristu. Vano ankohukhumwinya mwa nlattu woofutta wiiwanana woopacera. Uhiya commo ankhala owoolwaa, amakelaka weetta itthoko ni itthoko, nanso khunakhala woolwaru ciicammo mayowaapa ni anaporonka, yuulumacaka citthu cahaalamuliyaya wuulumaca. Phimaana kinawulaka wiira amwaavano ookhweliya awannyaya, phatari atheliye, aayare asaana, akhale mwanene itthoko ni ahinhiyere mwiinani ikhato yootarawa. Kontha akina ahohapuwa n'untthara Sotwani. Wakhala wiira haawo nthiyana mwaamini rina nankhwele uwannyawe, ankavihereke; huncerere mirintti ikereca, waacera wiira akaviheriye ale ari minankhwele ceekhweli. Mahumu aneettiha woorera ikereca anlamuliya utthuviya ihisima yoopitaanihinya, venci venci ale anvara nteko nnuulumoni ni wiitthuciha, kontha cowantikhiya cinaahimya ciiraka: Khunlamuliya utthuka malaku o'mope wanttikitthaya itiriku, ni uheeriya tho: Nanteko nolamuliya upokera. Uhikupali yooriyeleliya humu uhikhanle weewa asaahiti eeli atthuna araru. Vano ale ari ntampini waattaruse wamiithoni wa atthu othene wiira akina ayo yoove. Kinawulamulela wamiithoni wa Nluku, ni Apwiya Yesu Kristu, ni wamiithoni wa ancelo oothanliya, wiira usunke nnya ikano nnya woohaahawulaniha atthu ni woohifentelela. Uhipuphe woonthatela ntthu matata, wiira uhaalikeleliye itampi ca atthu akina. Wiisunke ratta ni ukhale nttakattifu. Uhipwaherere uwurya maasi paahi, ciicammo uwuryeke vakani ivinyu, mwa nlattu wo napwiipwi ni iretta caa cihinookhuma nnyo. Itampi ca atthu akina cinaacuwannyaa cihinaphiya uhukhumuni, nanso ca akina ayo cinhala ucuwannyaa uhoolo. Ciicammo, miteko coorera ciri cowoonnyaa ni hata civithiye cinaacuwannyaa. Ale atthukiye toko ipottha, yaattittimihe akunya aya toko cimphwaneliyaya uttittimihinya, wiira ncina na Nluku ni miitthuciho cihu cihihanyurihiye. Arina akunya aya aamini, khaanlamuliya waalemeliha vakani, nlattu wookhala asunna o munroromeloni, nanso anlamuliya uvara nteko venci cinene, ukhala wiira atthu anaavarelaya nteko ari owaamini ni oofentiya. Cothene nnya, unlamuliya wiitthuciha ni woopererya. Vano akhala wiira haawo neetthuciha cikina coohilikana ni moolumo makumi a Apwiy'ehu Yesu Kristu, ni meetthuciho eemaani, uyo ri owiittottopa ni khiiwo incuwelawe. Nothoonyera wiira ri nretta munnepani nlattu woovaanyiha n'unyakuliha mwa nlattu wo moolumo, anonwiihera urama, waanihana, utarawana, waanyihera coonanara nanthola ukati wothene na atthu oohaankhili ni oohicuwela ikhweli, ni anoona wiira ittiini immwiiha mihakhu. Khweli, ittiini inaawiiha mihakhu cinci waahikhaleke ucivaciviya, maana khiiwo iwiihilehu mwiilaponi mu ni khiiwo inhalehu ukusa. Phimaana, nakhalanaka coolya ni coowara, nitteeliyeke. Vano ale amphavela ukhala mathaciri, anwuluwela muuttehattehiyani, ntaphani ni cowunlela cinci cookukuryaa ni coonanara, cinaarimeliha atthu mpaka ukwanyuwaca. Maana nifento no ncurukhu niri ntithari wo citthu cinci coonanara. Atthu akina, nlattu wo waacivelesa ncurukhu, ahohapusa nroromelo naya mpaka wiiphwanyiha mahuviho menci. Nanso we, ntthu a Nluku, utthawe cothene nnyo ni ukuse isariya, imaani, nroromelo, nifento, uvilela ni wiimaaliha. Waane ikhotto yomaana munroromeloni. Uvarecese ukumi woohimala, yooyo wiihaneliyaa ni ulaphulunlyaa womaana wamiithoni wa asaahiti enci. Wamiithoni wa Nluku, novaha ukumi cothene, ni wa Yesu Kristu, alaphulunle womaana wamiithoni wa Ponsiyu Pilatu, mi kinawuhimerya wiira, usunke nlamulo noorera nna ni noohaakanyaciya, mpaka uwa wa Apwiy'ehu Yesu Kristu, ninhalawe Nluku uruma utthariheleliya wo'katini waya. Uyo ri oottittimihinya, rina ulamuli wothene, Mwene o mamwene ni Pwiya o mapwiya. Maana ri mmoca yooyo, hinkhwa ni nokhala wo waarya uhinaattameriya, hinatoko wooninya ni ntthu ni khanooryaa wooninya. Wa yooyo akhale nttittimiho ni ikuru mahuku othene. Ameni. Waalamulele mathaciri o yeela ittuniya ila wiira ahikhale owiihelela, ni ahiroromele mihakhu caya cihinlokela, nanso anroromele Nluku nonivaha cothene, wiira cinitteelihe nrima. Waalamulele wiira apanke coorera, akhale oolipa avaraka miteko comaana, akhalaka ooloka ni oocuwela uvaha. Toko commo, ayo anaahala wiitotokanihera mihakhu caya, ni wiitekela nipuro noolipa ukati unhala uwa uyo, ni commo phinhalaya uvarecesa ukumi weekhweli. We Timotiyu, usunke ikhuluveliyaa. Wiisempihe myaha cithiru ni coonyohola ni moopuwelo oovaanyiha uneehaninya ucuwelaca; akina waattharattharaya cennyo, yahohapuwa munroromeloni. Nnema nikhale ni nyu. Mi Paulu, mmitthenka a Yesu Kristu, wootthuna wa Nluku, toko nkhuluveliho wookumi uri mwa Yesu Kristu, kinaawantikhela we Timotiyu, mwanaka oofentiya: Nnema, ikiriri ni mpuha wo mphantte wa Nluku Apaapa ni wa Yesu Kristu Apwiy'ehu. Kinaansukuru Nluku, nonvarelaka nteko na ankhili omaana, toko caavarenlyaya mayapaapa okhalayi, kuuvekelelaka we ukati wothene, uhiyu n'uthana. Kinawuupuwela miithori aa ni kinaaphavela venci uwoona, wiira utteeliya waka nwo ukhale woocareeha. Ciicammo kinawuupuwela nroromelo naa noohithepya naarinaya ikhumelo apiipyaa Loyiti ni anumwana Eunisi, ni kihokupali wiira nenno, ciicammo niri ni we. Phimaana, kinaawuupusera tho kiiraka uwusawuse ivahiya ya Nluku irinaa, yaakhenlyaa nlattu wowuthatela matata aka. Maana Nluku khanivahile nnepa wo woova, nanso wo'kuru, wo nifento ni woohittinka. Paahi, uhuulihiye muru nlattu wo'saahiti wa Apwiya, hata wo mi, kiri nantthukiya awe, nanso ukhale ni mi mmahuvihoni mwaka nlattu wo nhupi woorera, ni ikuru ca Nluku, anooponle ni aniihanne ni nteko nttakattifu, woohikhala nlattu wo miteko cihu, nanso nlattu woolakela wawe ni nnema. Nna nnema nna, nivahiye mwa Yesu Kristu ikhumelo yo khalayi, nithoonyiheriye mwa nlattu woowa Moopoli ihu, Yesu Kristu. Uyo hommaliha nookhwa ni hothoonyihera ukumi ni ukumi woohimala nlattu wo nhupi woorera. Vano nlattu wo nhupi ula, kihopankiya ukhala nlalyeri, mmitthenka ni mwalimu. Phimaana kinaahuva, nanso khunkuuliha muru, kontha kinaancuwela nkupanlyaka ni kihokupaleeha wiira uyo phirina ikuru yowiira asunke inkhuluvelihilyaka mpaka nenno nihuku nno. Ukhalane meettelo o moolumo makumi akiiwilyaa, ni ukhalane nroromelo ni nifento na Yesu Kristu. Usunke ikhuluvelihiyaa yoorera mwa Nnepa Nttakattifu unkhala mwa hi. Uhocuwela wiira atthu othene wAsiya ahokimwaryaa, kimwaacaka Ficelo ni Hermocene. Apwiya yoonele ikiriri ntthoko na Onisiforu, kontha imaara cinci hokilipiha nrima ni khanatoko wuulihaceriya muru utthukiya waka, nanso hophiya uRoma, hokaavyavya mpaka ukiphwanya. Apwiya nenno nihuku nno amoonele ikiriri inkhuma wa Apwiya. Ni we unaacuwela ratta woopwaha mi, miteko cikivarenlyawe wEfesu. Vano we mwanaka, wiilipihe munnemani niri mwa Yesu Kristu. Moolumo akiiwilyaa kaahimyaceraka asaahiti enci, yaayo waahimyacere atthu eekhweli ni oocuwela waasomiha akhwaya. Uvilele ni mi mmahuvihoni mwaka, toko natoropa omaana a Yesu Kristu. Khaawo natoropa neekelakeliha milahanya cikina, kontha nolamuliya unciveliha nhooleli awe. Ciicammo khaawo mayotthawa nowarihiya ikhwerempa yootthema, hipankile toko cilamuleliyawe. Mayolima novara nteko phimpacera ulya cowiima. Weesere nuutta inoohimeryaka, kontha Apwiya anawuvaha ucuwelaca citthu cothene. Umuupuwele Yesu Kristu onwelenle iriyari ya atthu ookhwa, ucuulu wa Taviti, toko ciryaya nhupi aka. Nlattu wa yooyo, kinaahuva mpaka utthukiya toko nammalukuni, nanso nuulumo na Nluku khanitthukiye. Phimaana, cothene kinaavilela mwa nlattu wa atthu oothanliya, wiira na ayo akhalane woopwa uri mwa Yesu Kristu ni waarya woohimala. Nuulumo neekhweli phi nna: Wakhwilehu ni yooyo, ninkookhala akumi ni yooyo. Navilelaka ni yooyo, ninkolamula ni yooyo. Nankhottaka, uyo nokonikhotta. Nakhalaka oohikhweli, uyo nokhala eekhweli, kontha khanoorya wiikhotta. Uhimyace nnya citthu nnya. Wuulumace woohikhuwakhuwa wamiithoni wa Nluku, wiira asempe moolumo oonyakulihana ahimmwaana itthu, uhiri paahi waatankanya aneewa ayo. Uphavele wiithoonyihera wa Nluku unari ookupaliyene, toko nanteko hirina yoomuulihaciha muru, wiitthucihaka ratta nuulumo neekhweli. Ciicammo usempe moolumo oohifayita ni ookufuru, kontha anoolumaca ayo anaapwaherera ukufuru nwo, ni moolumo aya ayo anaakhuura mmirimani toko mwankokho. Mwa yaayo, anawaalikeleliya Himeneu ni Filetu. Ayo ahohiya ikhweli, yuulumacaka wiira wunwelela wa atthu ookhwa nwo uhovira, ni anawaarimeliha atthu akina. Nanso ikhalelo yoopacera ya Nluku ihaawo yoohittinka ni ihotthittiya ila yowantikhiya ila: Apwiya anaancuwela ule ri awaya; ni: Ule noromola ncina na Apwiya ahiye coonanara. Inupa yuulupale cinaakhala myaapu co'wooru ni co'paratha, ciicammo cinaakhala co mwiri ni cooloko. Cihaawo ciri nteko aya uttittimihera, cikina nnyo uhittitthimihera. Phimaana ntthu eerattavelelaka mwanene coonanara, nohala ukhala ikaruma yo nttittimiho, ittakattifu ni yoonvaha ifayita mwanene uyo, eetthenkaceraka uvara miteko coorera. Utthawe coonanara cimpankiya ceemirawo. Utthare isariya, nroromelo, nifento, ni isalama, na ayo arina nrima woorera yaalepelaka Apwiya. Unsempe nanrokottole oosikini ni oohi ifayita, kontha we uhocuwela wiira cimmalela munkhittoni. Ipottha ya Apwiya khinlamuliya weettela nkhitto, nanso ifentane na atthu othene, icuwele usomiha, ivilele. Inlamuliya waattarusa ni imaani atthu owiihelela, awehereryaka wiira Nluku naahala waarukunusa nrima, yaacuwelihaka ikhweli, wiira aturuwele wiciinanela ni akutuphuwe itapha ca Sotwani aatthukile, wiira apanke intthunawe. Vano ucuwele wiira, mahuku oomalela unaawa ukati wookukuryaa. Kontha atthu ayo anhala ukhala owiihelela, osooyo, owaanyihera, owiicoona, ookufuru, oohiiwelela mayathumwanaya, oohisukuru, akaafiri, oohaafenta amuci aya, oohitthuna uhimeriya, oohimyahimya, oohiivaraca, oosilili, owiinanana yoorera, owuuluma makhuce, oopupha, owiittittimiha, oopatthanana citthu coociveliha irutthu, woohikhala ni Nluku; ookhala toko nattiini nanso akhottaka ikuru caya. Ciicammo na ayo waatthawe. Phi yaala ankela mmapaani yaathonkocaka athiyana oohilipalipa ni oocara itampi aneehiyerera akusiyaka ni citthu coociva co nttuniyani, ansoma ukati wothene nanso khancuweleeha ikhweli. Toko Yanesi ni Yamperesi waamwiinanannyaya Musa, ayo ciicammo anawiinanana ikhweli. Moopuwelo aya ari oohononnyaa ni ahokhottiya munroromeloni. Nanso ayo khaamphiya uttayi toko akina ayo, uhaankhili waya nwo unawaacokonwela atthu othene. We unawoonaka cineeraka wo wiitthuciha va, makhalelo aka, waamini waka, uvilela waka, ufenta waka, nthiti naka, mpaka woomolanihaciya waka ni uhuva ukiphwanyile, citthu cikikhumelenle wAntiyokiya, wIkoniyu, ni uListra. Imaara kavi kivilelaka woomolanihaciya! Nanso citthu cothene nnyo Apwiya ahokoopola. Khweli othene amphavela ukhala attaatthu mwa Yesu Kristu, awehereryeke woomolanihaciya. Nanso atthu oonanara nrima ni owootha anaavira atepaka uthepya na ayo athepiyaka. Nanso we uvarecese citthu cusomihilyaka, cennyo ciitthucilyaa kontha we unaancuwela oosomihile. Kontha we ikhumelo iyankani uhocuwela cowantikhiya cittakattifu wiira ankhili anawucuweliha woopwa wanroromelaka Yesu Kristu. Cowantikhiya cothene cinkhuma wa Nluku, ni cihaana ifayita yoosomiha, yoottarusa, yookuphula ni wiitthuciha isariya, wiira ntthu a Nluku akhale oomphwanela ni ootthenkacyaa wiira avare miteko coorera. Kinawulamulela wamiithoni wa Nluku ni wa Yesu Kristu, nohala waahukhumu atthu akumi ni ookhwa, wanhalawe uwa wumweneni wawe wiira ulalyee nuulumo nno ni wiitthenkemanihe ukati wothene, ukuphule, uvaanyihe cowoothiya, ulake ni nrima weemani ni uvarecesaka wiitthuciha. Kontha unaaphiya ukati unkelaya atthu waarusa miitthuciho cikumi, nanso aphavelaka wiiwa citthu cithiru, ankowaathukumaniha aalimu enci oohimya cowaacivela. Ayo ankokhotta uviriyana ikhweli, nanso unkowaacivela wiiwa coohimyaciya co'ttiini. Vano we wiiwehawehe mo citthu cothene, uvilele mahuviho, uvare nteko wa nlalyeri ni weettele nteko aa. Vano uhophiya ukati woovuvihiya iphome aka toko isataka, ukati wookhwa. Kihaana ikhotto yomaana, kihomalihera nteko aka uyo, kihosunka nroromelo. Nenna va ikhwerempa yo'sariya kinoosunkeriya, yeele inkelaya ukivaha Apwiya ari mayahukhumu o'sariya, naphiyaka nenno nihuku nno, ni khunakhala mi paahi, nanso atthu othene anfenta uwa waya. Uphavelace uwa woono wowaakuvyaca wene. Kontha Temasi, mwa nlattu woonciva ittuninya, hokihiya ni horwaa uTesalonika; Keresente horwaa uKalata; Titu horwaa uTalamasiya. Uno kihanle paahi ni Luka. Woowa va ukiwaanele Marku, kontha haana ifayita ni nteko aka. Tikiku kihonruma wEfesu. Woowa va ukiwiihere ikacako aka kihiilyaka uTrowate mpaani mwa Kharpu, ciicammo iliivuru nnyo, venci venci marapala o wantikhaciya ayo. Alisantere mayohana hokipankaca coonanara; Apwiya anaanliva toko ciinryawe woovara nteko. Ciicammo we umweette ratta yooyo, kontha khamala uvaanyiha moolumo ehu ayo. Wiicaakiha waka woopacera, khaawo kirumelelihile, nanso atthu othene anookimwaryaa. Nanso yeeyo itthu iyo Nluku haalikelele. Phimaana Apwiya ahokaakiha ni ahokivaha ikuru wiira mwa nlattu wo mi, nuulumo na Nluku nikhale noweetteliya, asenci othene yiiwe, ni kihoopoliya mwaano mo kharamu. Ciicammo Apwiya anaakoopola mmitekoni coonanara ni anaahala ukikusa owoopwene wumweneni waya wo wirimu. Nawaya nikhale nttittimiho mahuku othene. Kinanveleelihera isalamu Prisila ni Akila mpaka inupa ya Onisiforu. Erastu hohala uKorintu, nanso Trofimu kinhile awerennyaka uMiletu. Uphavelace uwa woono ihinaya uphiya iyiita. Eupulu, Prutente, Linu, Kalautiya na asunna othene anawuveleelihera isalamu. Apwiya akhale ni nnepa aa. Nnema nikhale ni nyu. Mi Paulu, ipottha ya Nluku ni mmitthenka a Yesu Kristu, toko ciryaya nroromelo na atthu oothanliya a Nluku ni ucuwelaca ikhweli inthoonyera waamini wihu, munwehereryoni wookumi woohimala, yooyo, Nluku hinootha uroromelihilyawe ukati uhinaya. Nanso, mukatini mwawe, uyo howiiha nuulumo nawe mulalyani ukhuluveliyaka ni nlamulo na Nluku moopoli ehu. Mi kinaawantikhela Titu, mwanaka eekhweli, toko ciryaya nroromelo nihu: Nnema ni isalama, cinkhuma wa Nluku Athumwanihu ni wa Yesu Kristu, moopoli ihu. Mi kuuhiyenre uKereta, wiira ulokiherere citthu caahaleela ni waatthapela mahumu wo khula iparasa, toko culamulenlyaka: Humu, nolamuliya ukhala oohicovaciya, ookhalana amwaarawe amoca paahi, akhalane asaanawe owaamini ni yaayo ahikhale oopanka citthu co wuuliha muru ni oohileelyaa. Nhooleli nolamuliya ukhala oohicovaciya, toko mayanikhupi a Nluku, ni oohiittottopa, oohiviruwaca, oohihapaliya, oohinanthola, ni oohimilili. Nanso, akhaleke mayowaakhela aletto, ooncivela coorera, owiiwacawaca, nasariya, mayannema ni owiivaraca, akhaleke mayovarecesa ikhweli, toko ciryaya mmiitthucihoni, wowiira akhalane ikuru muulalyaani wo miitthuciho comaana, ni wiira ooryace mayovaanyiha. Kontha ahaawo enci oohileelyaa, oorekama nlimi ni mayowootha, venci venci ale ankhuluvela ikano ca ayuta. Unlamuliya waamaaliha, maana ammakela upahula itthoko cinci, yiitthucihaka citthu cithiru nlattu wo milili. Ciicammo, nnapiyu aya mmoca o'Kereta aheera coo: Akereta ukati wothene ari mayowootha, masene ooluwa, ananlula owoolwaa. Ula usaahiti ula weekhweli. Phimaana, waakuphulace venci, wiira akhale oolipa munroromeloni, ni ahivarecese ithele ca ayuta, hata ni malamulo a atthu oohapuwa ikhweli. Citthu cothene ciri coorera mwa ale ari oorera, nanso, mwa ale oohirera ni oohikupali, khiiwo yoorera, maana hata moopuwelo n'ankhili aya ahotthunttuwana. Ayo aneera anaancuwela Nluku, nanso, anaankhotta mwa coopanka caya. Phimaana wakhanlyaya atthu oopanka co miikho ni oohitthuna uhimeriya, maana khaanoorya upanka itthu yomaana mena vakani. Nanso we, wuulumace citthu cimphwanelana mmiitthucihoni comaana. Vano alopwana oolupale ayo, akhale oopisa nrima, oophwanela uhisiminya, owiirattavelela, ookhalana nroromelo nikumi, o nifento ni oovilela. Ciicammo, athiyana oolupale ayo, weetthucihe wiira akhale eekhweli, ahikhale owaapa, ahiipanke ipottha yo'vinyu, nanso akhale owiitthuciha comaana. Toko commo, yeetthucihe asithiyana ootheliya naanano waafenta asiwannyaya ni asaanaya, ukhala owiirattavelela, eekhweli, anatthoko omaana, oorera nrima ni oweewelela asiwannyaya, wiira nuulumo na Nluku nihinyoholaciye. Ciicammo, waalakeke amwaavano, wiira akhale owiirattavelela. Vano we, ukhaleke nthoonyero wo miteko coorera. Mmiitthucihoni mwaa, uthoonyereke ikhweli ni ihisima, moolumelo oorera ni oohicovaciya, wiira mwiinani oolihiye muru, wahinkhalanawe itthu yoonootheryaca. Ipottha nnyo, cimwiiwelele nkunya aya, ciphavelaka mananna oontteeliha nrima, cihikhale cowaakhulaca pufya, cihimwinnyere, nanso ciithoonyere wiira khweli ciri cookhuluvelyaa, wiira miitthuciho cothene ca Nluku moopoli ihu cikhale coocivela. Kontha nnema na Nluku niheethoonyihera ukhala nowoopola atthu othene, niniitthucihaka, wiira, ninakhottilene ukhala oohaamini ni ucivelaciya wo citthu co mwiilaponi, nikhale ukati urihu ula, wo mananna o'sariya ni eemaani, niwehereryaka nkhuluvelo wootteeliha nrima, ni uwa wo nttittimiho na Nluku ihu muulupale ni moopoli Yesu Kristu. Yooyo eevaherenre mwa nlattu wawihu, wiira anitaphule mwa coonanara cihu ni wiirerihela unethi awe, wiira uvarecese miteko coorera. Paahi, uhimyace nnya citthu nnya; waalakaka ni waakuphulacaka n'ulamuli wothene. Hikhale nohala wuvyaavyeha. Vano woopusere asunna ayo wiira anlamuliya wiivaherera wa ahooleli na alamuli o mwiilaponi; akhale owiiwelela, alikaneliyeke mavarelo miteko coorera cothene, ahinterempulace ntthu; ahikhale atthu oonyakulihana, nanso akhale atthu owiiwanana, athoonyeraka usaahiti woorera wiiwanana waya nwo, mwa atthu othene. Maana ni hi, khalayi, naari oohaankhili, oohiiwelela, owiihawula; naari ipottha co citthu coociva co vathi va, ni ucivelaciya, nikhalaka woohiloka n'urama, naanyoonyihaka akhwihu ni nikhalelanaka nttima ntthu ni nkhwawe. Nanso wawilyaya imaani ni nifento na Nluku moopoli ehu mwa atthu othene, uyo honoopola, woohikhala nlattu wo miteko co'sariya civanrehu, nanso toko ciryaya ikiriri cawe, anirapihaka, uneehaninya uyaryaa wonayeeli n'uthatuwa onaanano muNnepani Nttakattifu. Nluku honimorosela venci Nnepa awe Nttakattifu, mwa Yesu Kristu moopoli ihu, wiira, ninavaheriyene isariya yo nnema nawe, nikhale mayowaakhela awe, niwehereryaka ukumi woohimala. Vano nuulumo neekhweli phi nna, ni kimphavela wiira, wo cennya citthu nnya, uhimyeehe, wiira ale ammwaamini Nluku avarecese n'urattavelela miteko comaana. Nnya citthu nnya ciri coorera ni co'fayita mwa atthu. Usempe manyakunyaku o citthu cithiru, uwacawaca macina a anhakhalayi, waanihana ni uthavarela Nlamulo, maana khacinanteko ni ciri cithiru. Wiisempihe mwa ntthu o waakawaniha akhwawe, unankuphunlene ikwaha yoopacera ni yonayeeli, maana unaacuwela wiira ula ntthu ula hopahuwa ni neetta ntampini, ni heehukhumu mwanene. Vano kooveleeliheraka Artema atthuna Tikiku, wowaakuvyaca wene uwe nikumanace uNikopoli. Kontha philakenlyaka uviriha iyiita yothene wonwo. Unkavihere n'unvarecesa Senasi, ntaphuleli o malamulo, ni Apolu, wiira ihaathwee itthu phi itthu. Vano, asikhwihu ayo, ciicammo yiitthuce wiithoonyihera mmitekoni coorera wo waawacawaca oothwennya, wiira ahikhale oohifayita. Paahi, othene ari ni mi, anawusalameeha; isalamu wa ale othene annifenta munroromeloni. Nnema nikhale ni nyu othene. Ameni. Mi Paulu, nantthukiya a Yesu Kristu ni munnaka Timotiyu, wa Filimoni oofentiya, nkhwihu muntekoni, ni mwanrokorihu Afiya, ni Arkipu, nkhwihu onkhottoni, ni ikereca iri wapuwani waa: Nnema ni isalama wa nyu, cinkhuma wa Nluku Athumwanihu ni wa Apwiy'ehu Yesu Kristu. Kinaansukuru Nluku aka, kiwuupuwelelakani ukati wothene muswalini mwaka, kiiwaka co nifento naa, ni nroromelo nirinaa mwa Apwiya Yesu ni wa attakattifu othene. Kinvekela wiira waatana wo nroromela naa ukhale wowiiwannyaa, muucuwelacani wa coorera cothene cirinehu, mwa Kristu. Kahotteeliya venci ni upisihiya nrima wo nifento naa, kontha nrima wa attakattifu uhotteeliya nlattu wawaa. Phimaana, hata kikhalanaka mwa Kristu ukhuluvela ni ihathuwa yowiira kuurume upanka itthu inowaaca, nanso, nlattu wo nifento, kinlamuliya wuulepela nna va; mi Paulu, owuuluvala ni nantthukiya a Yesu Kristu, kinawulepela nlattu wa mwanaka Onesimu onnyanryaka kinari nkalaposo. Uyo, khalayi khaari ofayita ni we. Nanso vano, haana ifayita mwa we ni ciicammo ni mi. Kinawuhokolosera we ni umwaakhelele toko nrima aka mi. Wahokicivela wiira akhale ni mi, akikavihere wanipuroni waa, mi kinari nantthukiya nlattu wo nhupi woorera; nanso, akitthunne upanka itthu phi itthu uhinaya ukittunihera we, wiira uloka waa uhikela wakhala wookhanyererihiya, nanso ukhaleke wotthuna waa. Kaahiki uyo haawayanihinya ni we ukati vakani, wiira wahoolo akhale ni we ukati wothene, woohikhala toko ipottha, nanso, woovikana ipottha, toko munna oofentiya. Wo mi, uyo ri munnaka oofentiya, ni utepa n'upwaha we, toko o mwirutthuni ni toko a Apwiya. Vano, we wakikupaliki wiira khweli mi kinkhunanaa o munroromeloni, umwaakhelele toko caahalaa ukaakhelela mi. Wakhala wiira ihaawo yuutankanyenryawe atthuna ihaawo itthu inonlokihaa, uhele nkonthani mwaka. Mi, Paulu, kinantikha ni matata aka: Mi kinaahala uliva; wahinhimyaka wiira ni we kinawulokiha ukumi wawaa. Khweli, munna, mi waanakicivela kinaakhenle wa we ifayita nlattu wookhala wihu mwa Apwiya. Utteelihe nrima aka mwa Kristu! Kimwantikhela kuukhuluvelaka wiira we unaahala ukiiwelela, ni kicuwelak'ono tho wiira unaahala upanka woopwaha culepenlyaka. Nanso uhiya iyo, ukitthenkemanihere nipuro noomaka, maana, nlattu wo mavekelo aa, kinawehererya utaphuleliya we. Epafra, nantthukiya nkhunanaka mwa Yesu Kristu, nawuveleelihera isalamu. Marku ciicammo, ni Aristarku, Temasi ni Luka, mayokikavihera. Nnema na Apwiya Yesu Kristu nikhale ni nnepa enyu othene. Khalayi, Nluku ahoolumana mayapaapehu imaara cinci wo mananna menci atthumiriki minapiyu, nanso ala mahuku oomalihera ala, Nluku nonuulumana antthumiriki Mwanawe. Yooyo hompanka mayowaakhela o citthu cothene, ni mwa yooyo hopattusa ittuninya. Yooyo mwan'oyo phiri waarya wo nttittimiho ni ilatarato yoothoonyera makhalelo a Nluku. Uyo phinlipiha citthu cothene ni woorya wo nuulumo nawe. Naarapihilene atthu itampi caya, honkoma moono wo nlopwana wa Nluku o wirimu ni o'kuru cothene. Phimaana hokhala muulupale wo waapwaha ancelo, n'uvahiya ncina no waapwaha yaayo. Vano Nluku khaawo ncelo mwiirenlyawe wiira: We uri mwanaka, mi ilelo kihooyara. Ni eeraka tho: Mi kinhala ukhala athumwana ni we unhala ukhala mwanaka. Nanso Nluku unruma wawe mwanawe ontthaara mwiilaponi, eenre: Ancelo othene anlapele. Nluku, aacaka ancelo, aheera: Nluku nawaatatusa iphyoo ancelo awe, ni arumeyi awe nawaatatusa malimi o mooro. Nanso mwa Mwanawe, eenre: Nyu Nluku, ihice enyu iri yoohimala; ni ikopo yo'lamuli wo'mwene enyu uri wo'sariya. Vano uhofenta isariya ni uhorusanana coonanara; phimaana Nluku howiitthela makhura ootteeliha nrima wo waapwaha asikhwaa. Ciicammo cowantikhiya cineera: Wupaceroni, Apwiya nhopattusa itthaya, ni irimu iri nteko wo mmatatani mwinyu. Cothene cinaahala umalamala, nanso nyu nnaakhala woohimala; khweli othene ayo anaahala ukhucuwa toko ikuwo. Nyu nnokowaapinttaca toko ikuwo, ayo anaahala upittinkuliya; nanso nyu phi nyu ni mahuku inyu khaammala. Nluku khamwiirenle hata ncelo mmoca: Wunkome moono aka wo nlopwana, mpaka wanhalaka weesa eenani aa toko ntapita noonyakelela. Vano ancelo phapani? Ancelo ari minepa cinruminya wiira caarumeele anhala woopwa. Vano hi ninlamuliya uttharihelela ratta ikhweli yiiwilehu waacera wiira nihirimele. Khuuwo waakaaka nuulumo nihimilyaya ancelo, wiira niri neekhweli; ale ahittharihelenle ni ahiiwelenle, ahottarusiya toko caaphwanenlyaya. Ninhala wootopwa cani nahanyurihaka yoopwelo yuulupale toko ila? Yeeyo yoopwelo iyo ipacenre ulalennya na Apwiya, wahoolo phinittonkelaka atthu yiiwile. Ciicammo Nluku hovahera usaahiti aya, ni ikanyero, malakalaka, cootikineeha cinci, n'ukawa ivahiya co Nnepa Nttakattifu wootthuna wawe. Maana Nluku khaavahile ancelo weettiha ilapo inhala uwa, yeeyo inlalyehu. Nanso nihaawo nipuro nantikhiye nipankenlyawe ntthu usaahiti eeraka: Vano pinatamu ri pani owiira mmuupuwelele? Ni mwana a pinatamu owiira munwacawace? Khweli, nhompanka mwankani waavikana ancelo. Nanso nhonwariha nlemeliho ni nttittimiho. Nheesa citthu cothene vathi inyaa cawe. Vano Nluku wanvahilyawe citthu cothene, khiiwo ihilyawe woohinvaha. Nanlelo khaninoona citthu cothene cinari vathi inyaa cawe. Nanso nimmoona yoole pankiye mwankani waavikana ancelo, ri Yesu. Nlattu wo mahuviho o nookhwa, uyo howarihiya ikhwerempa yo nttittimiho ni nlemeliho, wiira, wo nnema na Nluku, anlawihe nookhwa nlattu wa atthu othene. Khweli, waalamuliya wiira Nluku mwanene, pattusile citthu cothene, nlattu wo mahuviho a Yesu, ampanke yoopwelo ni aarweehe atthu enci unttittimihoni. Maana, ule nottakattifiha na ale anttakattifihiya, othene ankhuma mwa mmoca paahi. Phimaana, Yesu khummuulihaca muru weerela, asunnaka. Yesu heera: Kinaahala waalaleera asunnaka ncina ninyu, ni kinaahala uwiipelani icipo co nttittimiho iriyari ya atthu. Ciicammo heera: Kinaahala unroromela. Nanlelo heera: Mi kiri va na asaana akivahilyawe Nluku. Maana asaana ayo ahaana irutthu ni iphome, ni yooyo ciicammo haana irutthu ni iphome, waacera wiira, nlattu wo nookhwa awe, ankwanyulace ule rina ikuru co nookhwa, acuwannyaka ukhala Sotwani, ni waataphula atthu yaapankiye ipottha ukati wothene nlattu woomoova nookhwa. Weekhweli uyo khanaakavihera ancelo, nanso nokavihera ucuulu wa Aparahamu. Phimaana, waalamuliya wiira uyo alikaneke na asunnawe mwa citthu cothene, waacera wiira akhale nkhulupale o mayasataka, o'kiriri ni eekhweli muntekoni wa Nluku, ni akhale mayoliva itampi ca atthu. Ukhala wiira uyo hohuva nlattu woottehattehiya, nawoorya waakavihera ale anttehattehiya. Phimaana, asunnaka attakattifu, nnopanka mphantte wa atthu owiihaninya wirimu, moopuwelo enyu ayo akhale mwa Yesu, ri mmitthenka ni nkhulupale o mayasataka nonlapelehu. Uyo ri ookhuluvelyaa n'ule mweesile, toko ceenryawe Musa aari ookhuluvelyaa mwa cothene mpaani mwa Nluku. Kontha Yesu phinomphwanela nttittimiho nothene wompwaha Musa, toko cinkhalawe mayoteka inupa, haana nttittimiho woopwaha inupa itekilyawe. Maana, inupa yothene intekiya ni ntthu, nanso Nluku phiri mayoteka o citthu cothene. Musa aari nrumeyi ookhuluvelyaa nhina mo'nupa ya Nluku, avaheraka usaahiti wo citthu caahala uhiminya wahoolo; nanso Kristu, ri mwana ookhuluvelyaa nhina mo'nupa ya Nluku. Yeeyo inupa iyo niri phi hi, wakhala wiira khweli ninaavarecesa nkhuluvelo n'uwehererya uneettottopelehu mpaka wiimaleloni. Phimaana, toko cineeraya Nnepa Nttakattifu: Nyu ilelo mweewaka ncu nawe, nhiturumalihe mirima cinyu toko mayapaapenyu waanhanyurihilyaya Nluku ntakhwani ukati waanlawihilyaya, wonwo ukittehattehilyaya mayapaapenyu akilawihaka, unookhalaru wiira yahoona miteko civanryaka ukati wo myakha arupayini (40). Phimaana kihorusiya ni nenna nloko nna ni kiheera coo: Ukati wothene mirima caya ciri coohapuwa ni khaacuwelenle iphiro caka. Vano kiholupela muuviruwani mwaka, kiiraka: Khaanhala ukela mena vakani umumula nipuro nitthenkacilyaka. Vano asunnaka, ratta! Hikhale nohala ukhalana nrima woonanara ni woohikupali, unommwalaniha ni Nluku nkumi. Uhiya commo, mahuku othene nlipiheraneke ntthu ni nkhwawe, ula ukati uneehaninya ilelo ula, wiira hikhale wa nyu nohala utarumiha nrima nlattu woothepiya ni itampi. Kontha nihopanka mphantte mwa Kristu wakhalaka wiira khweli ninaavarecesa nkhuluvelo urinehu mpaka ummaleloni. Phimaana yiiriyaka: Vano nyu ilelo mweewaka ncu nawe, nhiturumalihe mirima cinyu toko mayohanyuriha. Vano tapani yeewile ncu na Nluku ahanyurihaka? Khaanakhala phi yaayo yaakhumile wIciipitu ni Musa? Ni tapani yaarusanannyawe Nluku ukati wo myakha arupayini (40)? Khaanakhala ale yaakosile, mpaka irutthu caya ukhwa ntakhwani? Tapani aalupelenle wiira khaanhala ukela muumumulani mwawe? Khaanakhala ale yahaatthunne wiiwelela? Paahi, phoonnehu wiira nlattu woohiiwelela, khayoonrye ukela muumumulani. Vano, ukhala wiira nihokhuluvelihiya ukela wumumulani wa Nluku, hikhale hata ntthu mmoca wa nyu nohala wuupuwela wiira hovonyiha. Maana hi niholaleeriya nhupi woorera, na ayo ciicammo, nanso nhupi wiiwilyaya khawaarina ifayita, kontha khawaatakaneenle ni nroromelo wa ale yeewile. Phimaana hi nikupanli va, ninkokela wumumulani, toko Nluku cihimilyawe eeraka: Kiholupela muuviruwani mwaka, kiiraka: Khaanhala ukela mena vakani umumula nipuro nitthenkacilyaka. Nluku oolumaca commo namalihilene khalayi wuumpa ittuninya. Vano nihaawo nipuro noolumacilyawe nlahanya wo nihuku no ntivela, eeraka: Nluku ahomumula nihuku no ntivela miteko caavarawe. Ni ikwaha ikina tho, aheera: Khaanhala ukela mena vakani umumula nipuro nitthenkacilyaka. Vano anaahala akina wiira akele wumumulani nwo, ni ale alaleeriye wupaceroni nhupi woorera, khaakenle nlattu woohiiwelela. Phimaana Nluku heesa tho nihuku nikina, eehanaka ilelo, ahomuulumana Taviti, unavinrene toko cantikhiyaya wupaceroni: Nyu ilelo mweewaka ncu nawe, nhiturumalihe mirima cinyu. Maana unari wiira Yosuwe ahaavahaca umumula, Nluku kaahala wuuluma aacaka nihuku nikina. Paahi, unaahala nanlelo umumula wo'nethi wa Nluku. Maana ule kenle wumumulani wa Nluku, naamumula mmitekoni mwawe, toko Nluku ceenryawe woomumula mmitekoni mwawe. Vano nrwee niikurumice wiira nikele wumumulani nwo waacera hikhale tho nohala uhaleela toko caahaleenlyaya ale yaahanyurihile. Maana nuulumo na Nluku niri nikumi, no'kuru ni noononinya woopwaha ikatana yo wiitha miphantte coomiili; nenno ninaaneela mpaka ukawaniha iroho ni nnepa, nluttanihiyaya mpaka nnikhuvani, ninaacuwela moopuwelo ni imphavelaya nrima. Khiiwo ikhiyumpe iri yo wiipithyaa wamiithoni wa Nluku, kontha citthu cothene ciri wamiithoni wa ule nohalehu umwaakhula. Vano ukhala wiira nihaana nkhulupale o mayasataka, Yesu, Mwanawe Nluku, kenle wirimu, nivarecese nroromelo nikupanlihu. Maana hi khanirina nkhulupale o mayasataka hinoorya unoonela ikiriri nlattu wookenkennya wihu; nirina nkhulupale o mayasataka ttehattehiye toko hi, nanso woohikosa. Phimaana, niphiye ni nkhuluvelo wahiceni wo nnema, wiira naakhele ikiriri waacera nikaviheriye waphiyaka ukati. Kontha, nkhulupale o mayasataka nothanliya iriyari ya atthu, nokhuma wa atthu wiira anrumeele Nluku, waacera wiira avahe ni aveleelihe isataka nlattu wo'tampi. Uyo nawoorya woonela ikiriri atthu oohicuwela itthu ni ampanka coonanara, maana n'uyo unaamphwanyaka ukenkennyaa. Phimaana uyo nolamuliya uveleeliha isataka awe ni isataka ya atthu nlattu wo'tampi. Khaawo neehelela nna nttittimiho nna, ari hikhanle ule eehaninye ni Nluku, toko Aroni. Ciicammo, Kristu kheevahile nttittimiho wiira akhale nkhulupale o mayasataka, nanso Nluku phimwiirenle: We uri mwanaka, mi ilelo kihooyara. Nipuro nikhwawe ihantikhiya wiira: We uri mayasataka oohimala, o mananna a Melekesatiki. Yesu mahuku yaaryawe nttuniyani ahoswali venci ni miithori ni akhuwelaka anvekelaka ule aahala umoopola wukhwani. Mavekelo awe yaheewiya nlattu wo wiiwelela wawe. Yesu, aanookhalaru mwana, aheetthuca wiiwelela mmahuvihoni. Vano ukwanihera wawe, hothatuwa moopoli oohimala wa ale othene ammwiiwelela. Nluku honthanla ukhala nkhulupale o mayasataka, o mananna a Melekesatiki. Mwa yoola mwaha ula nihaana cowuhimeryani cinci coorikarika utaphulela, maana nyu nheepanka oopica wiitthuca. Unokhalaru ula ukati ula wiira mwaaphavela ukhala aalimu, nnomphavela ntthu oohala wusomihani tho ikettelo coopacera co nuulumo na Nluku. Nnophavelaca mahaaca woohikhala iyolya yoolipa. Maana ule neehephela mahaaca, nanlelo ri mwana ni khanaya ucuwela nuulumo no'sariya. Nanso iyolya yoolipa, iri ya atthu oolupale, yaayo alemalenle ukati wothene, uhiyaniha yoorera ni yoonanara. Vano nrwee nihiye miitthuciho coopacera ceemwaamini, nipwaherere ni miitthuciho ceemwaamini o wunnuwa munnepani. Nihiyeke wuupuserana miitthuciho coopacera, toko urukunusa nrima wo miteko cinnirwaana wuukhwani ni nroromelo na Nluku, miitthuciho co'pattiso n'uthateliya wo matata, ni wunwelela wa atthu ookhwa n'uhukhumwinya woohimala. Commo phinhalehu upanka, Nluku atthunaka. Kontha ale amwaleeliye ni alawihile coorera co wirimu, ni apankile mphantte wo citthu coorera co Nnepa Nttakattifu, alawihile nuulumo noorera na Nluku ni ikuru cinhala uwa, yawuluwaka, khawanooryaa urukunusa tho nrima; maana yaayo, ahonkhomela tho mwana a Nluku ni ahontarawihaca waatthuni. Maana, imaara cinci itthaya inrupeliya ipula cimelaka coolya, iri yo'fayita wa ale anlima wiira yaakhele iparakha ca Nluku. Nanso itthaya inrupeliya ipula cimelaka miiwa ni itulu, khimphaveliya ni inaalaphiya. Wiimaleloni waya itthaya iyo uri upahiya. Asunnaka oofentiya, hata nuulumacaka commo ninaakupaleela wiira nyu nhaana iparakha comaana cinkhuma uwoopwani. Kontha Nluku kahimwe oohi isariya owiira aliyale miteko cinvarenyu ni nifento nithoonyenrenyu mwa ncina nawe, maana nhaakavihera attakattifu ni nanlelo nneera mwaakaviheraka. Nimphavela wiira khula ntthu wa nyu, athoonyere wiivaherera wawe mpaka wiimaleloni, waacera nkhalane ikhweli yo nwehereryo woolikana, wiira nhikhale owoolwaa, nanso nkhale o waatakiha ale anaakhela cikhuluvelihiyaya, nlattu wo nroromelo n'uvilela. Nluku ahonkhuluveliha Aparahamu, ni nlattu woohikhala nkina muulupale owiira anlupele, aheelupela mwanene, eeraka: Khweli mi kinaahala wureriha ni wuncerera ucuulu aa. Vano awehereryak'ono n'upisa nrima, ahaakhela caakhuluvelihiyawe. Atthu anonlupela ule ri muulupale owaapwaha ayo, ni cinlupelaya cinkhala cookhuluvelyaa mwa ayo, mpaka wahinkhalaya unyakulihana. Vano Nluku aphavelaka uthoonyihera makhalelo awe oohirukunusaciya w'etthu imphavelawe waavaha mayowaakhela nkhuluveliho, uyo aholipihera n'ulupela, wiira ni citthu piili cihimpittinkuliya, wo cennyo Nluku khanoorya wootha. Nikhale oopisa nrima, hi nintthawelenle yooyo wiira niphwanye nwehereryo ukhuluvelihiyehu. Hi nihaana nenno nroromelo nno wanrimani wihu toko nankora nolipiha ikalawa. Nkhuluvelo ehu uyo uhokela mpaka uttuli waya ikuwo inkawaniha inupa ya Nluku; nipuro nikenlyawe Yesu, akhalaka mayasataka oohimala, o mananna a Melekesatiki. Yooyo Melekesatiki uyo, aari mwene o'Salemu ni mayasataka a Nluku Ooculu. Aparahamu ukati waaturuwawe ukhottoni waatthemilyawe mamwene, Melekesatiki ahorwaa umoonanana yooyo ni ahonreriha. Vano Aparahamu ahonvaha Melekesatiki mphantte wonakhumi wo citthu cothene. Ncina na Melekesatiki, maanaya wiira mwene o'sariya, mwene o'Salemu, ari mwene o mpuha. Khaarina athumwane hata anumwane, mena nloko; khacuweliye upacera wo mahuku awe hata umala wo mahuku awe. Melekesatiki aari toko mwana a Nluku, ni ri nkhulupale o mayasataka oohimala. Vano nkoonani, mananna Melekesatiki caaryawe muulupale, mpaka athumwanihu Aparahamu waanvahilyaya mphantte wonakhumi wo mihakhu caakihenryaya. Nlamulo na Musa nihohimya wiira mayasataka ari ucuulu wa Levi, unawaaphwanela waakhela mphantte wonakhumi wo citthu cinkhuma wa atthu. Ayo anawaakhelaca wa asunnaya, hata anookhalaru ucuulu wa Aparahamu. Nanso Melekesatiki ahaalikeleliye munlokoni na Levi, ahaakhela mphantte wonakhumi wa Aparahamu ni ahonreriha ule aakhuluvelihiye. Vano woohaakanyaca, mwankani naarerihiya ni muulupale. Mayasataka anaakhela mphantte wonakhumi ari ph'ale ankhwa, nanso Melekesatiki aakhenle mphantte wonakhumi, ph'ule ri nkumi. Maanaya wiira Aparahamu waavahilyawe mphantte wonakhumi, Levi ukhala wiira n'uyo ucuulu unaakhela mphantte wonakhumi, ciicammo n'uyo hovaha. Kontha yooyo ukati uyo Aparahamu waamoonanannyawe Melekesatiki, Levi aari hinaya uyaryaa. Nlamulo naakhenlyaya unethi wo'Sirayeli naakhuma munlokoni na Levi. Vano unari wiira nteko woomayasataka wa Levi waari woomalela, khaahala ukhumelela tho mayasataka nkina, o mananna a Melekesatiki, woohikhala o mananna a Aroni. Maana nteko wo mayasataka wapittinkusiyaka, ni nlamulo nno ciicammo ninaapittinkusiya. Nnya citthu nnya cimmwaaca Yesu, ri o nloko nikina ni khaawo hata ntthu mmoca munlokoni mwawe aari mayasataka. Uhocuweliya wiira Apwiy'ehu akhumile nloko na ayuta, ni mwa nenno nloko nno, Musa khoolumacile hata itthu imoca mwaha wo miteko co mayasataka. Cothene cinawoonnya maana hokhumelela mayasataka nkina oolikana ni Melekesatiki, yooyo hipankiye ni nlamulo no'rutthu, nanso pankiye ni ikuru co'kumi uhinkwanyuwa. Cowantikhiya cineera: We uri mayasataka oohimala, o mananna a Melekesatiki. Kontha ikettelo coopacera nnyo cihokhwelihiya nlattu wookhala cookenkennyaa ni coohi ifayita. Maana Nlamulo na Musa khanoonrye ureriha itthu woomalela, vano phiwilyaya nkhuluvelo nkina womaana ni unnipiiha wa Nluku. Iyo khikhumelenle woohilupela. Akina ahokhala mayasataka woohilupeliya, nanso uyo, khanle mayasataka n'ulupela, Nluku wamwiirenlyawe: Apwiya aholupela ni khaanhala uhokolosa ilupenlyaya: We uri mayasataka oohimala. Nlattu wo yeeyo, Yesu hokhala nleehano nuulupale noororomelya. Vano khalayi yahaawo mayasataka enci yaarenttelana, nlattu wo nookhwa, khayaapwaherera uvara nteko aya; nanso Yesu rina ukumi woohimala, yooyo phi mayasataka oohimala. Phimaana, nawoorya woopola woomalela ale ammwaattamerya Nluku mwa yooyo, kontha uyo ukati wothene nawaavekelela. Maana Yesu phiri nkhulupale o mayasataka aamphavelehu: Nttakattifu, oohikosa, oorera nrima, oohaalikanana anatampi, ni onnuwihiye wirimu. Khari toko mayasataka akina, uyo khamphavela uveleeliha isataka khula nihuku, woopacera nlattu wo'tampi cawe, ni wahoolo itampi ca atthu. Maana uyo hovaha isataka yothene weekwaha imoca paahi, wiivaherenryawe mwanene. Kontha Nlamulo niheesa atthu ookenkennyaa ukhala mayasataka, nanso ulupeliya uwile uhoolo waya Nlamulo, nihomwesa Mwana ukhala mayasataka oomalela ukati wothene. Vano, itthu yuulupale inhimyehu iri yo wiira, nihaana nkhulupale o mayasataka, onkomile wirimu moono nlopwana wo'hice ya Nluku o'kuru cothene. Uyo ri muulupale o'khipula yo'khweli, yo heema ntekilyaya Apwiya; oohitekiya ni ntthu. Maana khula mayasataka vahaceriye uveleeliha isataka ni coovaha. Phimaana, yooyo mayasataka uyo nolamuliya ukhalana yoovaha. Vano aari mwiilaponi, khaahala ukhala nkhulupale o mayasataka, ukhala wiira ahaawo ale anveleela coovaha, toko cantikhiyaya muNlamuloni. Ayo anhoolela wakhipulani ari nthoonyero ni irunku yo citthu ciri wirimu, toko Musa caahimeriyawe ni Nluku ukati waaphavelawe unkhurutula heema a Nluku; maana yeeriye coo: We, upanke cothene toko cithoonyeriyaa umwaakoni. Nanso nteko uvahiyawe Yesu, uri muulupale wo waapwaha ayo, kontha nleehano noonryawe upanka phiri nootepa urera, maana nno niri munkhuluvelihoni wo citthu cootepa urera. Maana nleehano noopacera nno naari nootepa urera, khanaahala upankiya tho nonayeeli. Nanso Nluku ahoona yaahaleela munethini, ni aheera coo: Aneera aphiyaka mahuku wanhalaka upanka nleehano nonaanano n'unethi wo'Sirayeli ni wo'Yuta; aneera ph'Apwiya. Khunhala ukhala toko nleehano nipankilyaka ni mayapaapa aya, nihuku naakumihilyaka wIciipitu ni ntata naka, nanso nlattu woohittharihelela nleehano naka, mi akaawacawacile tho, aneera ph'Apwiya. Nna phi nleehano ninhalaka upanka n'unethi wo'Sirayeli, anavinrene yaayo mahuku ayo, aneera ph'Apwiya. Kinaahala uhela malamulo aka mmuruni mwaya ni wantikha wanrimani waya. Mi kinhala ukhala Nluku aya, na ayo anhala ukhala unethi aka. Khaawo nohala umwiitthuciha mwaattamanani awe, mena munnawe, eeraka: Waacuwele Apwiya. Maana othene ammokicuwela, ukhuma asaana mpaka oolupale. Kontha kinaahala waalevelela coonanara caya, ni akinhala wuupuwelela tho itampi caya. Paahi, weeriyaka nleehano nonaanano, maanaya wiira nokhalayi nno nihokhucuwa; nihanle ukhwelakhwela. Vano, nleehano noopacera, nahaana ikettelo caya cittakattifu ni ikhipula yo mwiilaponi. Toko commo, ahokhurutuliya heema, aakawanihinye miphantte miili. Mphantte wo'hoolo, weehaninya nipuro nittakattifu, weesiyaya isamaninya, meeca ni mikatthe coovahereriya Nluku. Withela wo'kuwo yonayeeli, wahaawo mphantte weehaninya Nipuro Nittakattifu Cinene, wonwo waaryaya ikhipula yo'wooru waapahiyawe lumpani, ni waaryaya ikasa yo nleehano yothene yoopankiya ni iwooru. Mommo nkasani mmo wahaawo mwaapu waaheliya manaa, ikopo ya Aroni yaaphuwenle ithutu ni mapawu o maluku o nleehano. Waculu waya ikasa yahaawo ancelo o waarya, yaakhuneela waculu ikasa ele ni irunku aya. Nanso wo nnya citthu nnya khaninhala wuulumacera nna va woomalela. Vano cinatthenkaciyene nnya citthu nnya, mayasataka yaankela nipuro nittakattifu no heema uvara miteko caya mahuku othene. Nanso nipuro nonayeeli, aakela veekha nkhulupale o mayasataka, wo khula mwakha ikwaha imoca ni khaakela woohikusa iphome, wiira avaherere isataka yawawe ni isataka ya atthu othene, nlattu wo'tampi cihincuwelaya. Commo, Nnepa Nttakattifu waanthoonyera wiira waari uhinaya uthoonyera iphiro yorwaa nipuro nittakattifu cinene nari nanlelo yooyo heema oopacera uyo. Vano iyo iri nthoonyero w'ala mahuku ala; inthoonyera wiira coovaha ni coovahereriya, khacaahala waareriha nrima mayolompa ayo. Caari ikettelo caawacawaca paahi coolya ni coowurya, ni ikano cikina coorapiha irutthu ni maasi. Cennyo ikettelo co mwirutthuni nnyo ciheleliye mpaka ukati wo nlamulo nonaanano. Vano wawilyawe Kristu ri nkhulupale o mayasataka wo citthu coorera ciri nna va, uyo hokela nheemani muulupale ni oomalela, oohitekiya na atthu, maanaya wiira, oohikhala o yeela iphattu ila. Woohikhala nlattu wo'phome yo'khontwaa ni yo'puri, nanso mwa iphome awe, hokela nipuro nittakattifu cinene weekwaha imoca paahi, ni honoopola woohimala. Kontha, wakhalaka wiira iphome yo'puri atthuna yo'mope ni ittura yo mwakhontwaa, caattikittheliya ale ari o mahirihiri, na ayo caarerihaka mwirutthuni, utepa n'upwaha iphome ya Kristu nlattu wo Nnepa woohimala, heevaherera woohi mahirihiri wa Nluku, ni naahala urapiha nrima ehu nlattu wo miteko cinnirwaana wuukhwani, waacera wiira ninrumeele Nluku nkumi! Phimaana Kristu hoorya upanka nleehano nonaanano, waacera wiira ale aneehaninya yaakhele nkhuluveliho woohiyeriya wo citthu coohimala, maana uyo khwile toko mayowaakihera nlattu wo'tampi caapankiya ukati wo nleehano noopacera. Maana nipuro niri nleehano, nincuwannya nakhwile ule pankile nleehano; kontha nleehano ninkhalana nteko akhwaaka pankile ule. Nanso akhalaka nkumi pankile ule kaninkalana nteko. Phimaana, nleehano noopacera naapankiye ni iphome yo'nama. Musa nahimyacilene malamulo toko caalamuliyaya weettela atthu othene, ahokusa iphome yo mwakhontwaa ni yo'mope, ciicammo maasi, mapururu ookhwiila ni ahokusa mwiila n'utathela iliivuru ile n'unethi wothene, eeraka: Ila iri iphome yo nleehano, ilamunlyawe Nluku wiira mwiiwelele. Ahottikitthela iphome waheemani, ciicammo ni ikaruma cothene co nteko nttakattifu. Phimaana, toko cinhimyaya Nlamulo, citthu cinci cinrerihiya ni iphome, ni woohivuva iphome khuuwo uleveleliya. Nnya citthu nnya caari nlikaniho no citthu cokhweli ciri wirimu, caaphwanelannya urapihiya cennyo isataka nnyo, nanso citthu cuulupale co wirimu, cimphwanelannya ni isataka cuulupale cikhwaya. Maana Kristu khakenle ikhipula yootekiya na atthu, iri nthoonyero wo nipuro no'khweli. Uyo howela wirimu wiira eethoonyihere wa Nluku ni anivekelele. Kuhimwe wiira eevaherenre imaara cinci, toko nkhulupale o mayasataka nokela Nipuro Nittakattifu Cinene myakha cothene ni iphome ihiri yawawe. Yiiriyaka waari commo, Kristu aalamuliya uhuva imaara cinci, ikhumelo yompiyeru ittuninya. Nanso vano, uyo ahowa ikwaha imoca weemaara cothene ummaleloni wo'kati, wiira amalihe itampi eepankaka isataka. Toko commo, caalikeleliyawe ntthu ukhwa ikwaha imoca paahi, wahoolo puhukhumwinyaka, ciicammo Kristu, hovahereriya toko isataka ikwaha imoca paahi, wiira atamihe itampi ca atthu enci; naahala uwa ikwaha yonayeeli, woohikhala wiira atamihe itampi, nanso wiira awiihe woopwa wa ale anommwehererya. Nlamulo ninwiiha paahi irunku yo citthu co'fayita co'hoolo. Phimaana nenno khaninoorya waareriha ale ammwaattamerya Nluku anvahaka isataka khula mwakha. Waari wiira atthu anonlapela Nluku ahorapihiya itampi caya, khayaahala woona wiira ahaana itampi, ni isataka cothene caammala. Nanso cennya isataka nnya ciri co wuupusera itampi khula mwakha, maana iphome yo'puri ni yo'khontwaa khinoorya utamiha itampi. Phimaana, Kristu wawilyawe wattuniyani, aheera: Isataka ni coovaha khantthunne, nanso irutthu nhokitthenkacera. Khacuucivenleni isataka coopahiya ni coovahiya nlattu wo'tampi. Vano mi kaheera: Kihaawo mi va! Nliivuruni nhantikhiya nlattu wawaka mi. Kiwile wiira kipanke utthuna winyu, Nluku aka. Woopacera eenre: Isataka, coovahereriya ni coopahiya nlattu wo'tampi khantthunne ni khacuucivenleni, cennyo caapankiya toko cinhimyaya Nlamulo. Vano ahoncerera eeraka: Mi kiri va, kiwile wiira kipanke utthuna winyu. Commo Nluku ahomaliha isataka yoopacera ni aheesa wanipuroni waya isataka yonayeeli. Ukhala wiira Yesu Kristu hottharihelela utthuna wa Nluku, hi nihottakattifihiya nlattu wo'sataka yo'rutthu awe, ivahereriye weekwaha imoca paahi. Vano wo khula nihuku, mayasataka othene nawiithoonyera avaraka nteko wo'ttiini; anawaakulelihaca uvaha isataka cimocaru, cihinoorya umaliha itampi. Nanso Yesu, navahilene isataka imoca yeeyo yo mahuku othene nlattu wo'tampi, honkoma moono nlopwana wa Nluku. Ukhuma vaavale mpaka uhoolo, uyo naawehererya mpaka eenani awe weesiya vathi inyaa cawe. Maana, wo'sataka imoca paahi, ahomalela ukati wothene atthu anttakattifihiya. Nnepa Nttakattifu ciicammo unaanipankela usaahiti wo yaayo mananna ayo. Woopacera uyo uneera: Nna phi nleehano ninhalaka upanka n'unethi wo'Sirayeli, anavinrene yaayo mahuku ayo, aneera ph'Apwiya. Kinaahala uhela malamulo aka wanrimani waya, ni wantikha mmuruni mwaya. Ahoncerera tho eeraka: Mi akinhala wuupuwelela tho itampi caya ni coonanara caya. Vano nipuro nileveleliye itampi, khuuwo tho uvahereriya isataka wa cennyo. Phimaana asunnaka, nihaana nkhuluvelo wo wiira nikele nipuro nittakattifu cinene ni iphome ya Yesu, wo'phiro ikumi ni yonaanano inihulenlyawe ni ikuwo inkawaniha inupa ya Nluku, maanaya wiira, wo'rutthu awe. Vano nihaana nkhulupale o mayasataka mpaani mwa Nluku. Commo, nimwaattamerye Nluku ni nrima weekhweli ni nroromelo noomalela, ninarinene mirima coorapihiya ni coorerihiya nlattu wo coonanara, ni irutthu cihu coorapihiya ni maasi oorera. Nvarecese ratta nwehereryo unlalyehu, maana ule khuluvelihile ri eekhweli. Niwaceraneke ntthu ni nkhwawe, wiira nivarecese nifento n'upanka coorera. Nihihiye uthukumana toko ikereca, toko cilemalenlyaya akina; nilipiherane ntthu ni nkhwawe, utepa n'upwaha ula ukati unaattameryaya nihuku noomaliha. Maana napwahereraka ukosa, ninapacenrene ucuwela ikhweli, vano khiiwo tho isataka yoolevelela itampi; woovirikana commo, uhanle uwa paahi mooro ni ihukhumu yo woopiha immwa waamalamaliha eenani a Nluku. Vano ntthu aakhotta Nlamulo na Musa, aaneeviya wohooneliya ikiriri, aneewiyene asaahiti eeli atthuna araru. Vano inhala waakhumelela isiyani ale anontarawaca mwana a Nluku, avenwihaka iphome yaarapihile yo nleehano na Nluku? Ni inhala waakhumelela isiyani ale anruwana Nnepa wo nnema? Kontha nihoncuwela ule eenre: Phi mi kinlivyaanihera; mi kinaahala uturusela. Ni heera tho: Apwiya anaahala uhukhumu unethi aya. Itthu yootepa woopiha iri uwuluwela mmatatani mwa Nluku nkumi. Vano muupuwele mahuku oopacera avinre, ukati waamwaleeliyenyu ni waavilenlenyu nkhottoni ni mmahuvihoni. Imaara cikina mwaanruwaninya n'uhuvihiya; ukati nkina mwahopanka mphantte na ale yaahuvihiya. Nyu mwahoonela ikiriri ale yaatthukiye ni mwahokupaleela n'utteeliya uhukhaceriya caarinenyu, ni nyu mwahovilela cothene nnyo, maana mwaancuwela wiira nhaana nhakhu mwinci ni woohimala. Phimaana nhivolole, maana iyo phinwaana nlipihero wo'tthuvo yuulupale. Ciicammo, nnolamuliya uvilela. Mwapankaka utthuna wa Nluku, nnawaakhela ikhuluvelihilyawe. Maana: Wo'kati vakani, ule nowa, naahala uwa woohipica. Nasariya aka nohala ukhala nkumi nlattu wo nroromelo. Nanso aturuwelaka uttuli, mi akinhala utteeliya n'uyo. Vano hi, khanihimwe ale anturuwela uttuli ni akwanyulaciyaka, nanso hi niri ale ankupali ni yoopwaka. Vano, nroromelo niri ikhweli yo citthu cinwehereryehu, n'ukupali wo citthu cihinoonnya. Maana nlattu wo nroromelo, atthu o khalayi phaakhenlyaya usaahiti wo maana. Nlattu wo nroromelo, ninaacuwela wiira ittuninya yuumpiye ni nuulumo na Nluku; mpaka ile inoonnya khayumpiye ni itthu inoonnya. Nlattu wo nroromelo, Apeli ahonvaha Nluku isataka yomaana wompwaha Kayini, mpaka ahokupaliya ukhala nasariya, Nluku waattottopenlyawe coovaha cawe. Hata nakhwilene, ninlelo nawuuluma. Nlattu wo nroromelo, Enoki hokusiya ni khanlawihile nookhwa; mpaka woohooninya tho, maana Nluku honkusa. Kontha ahinaya ukusiya, ahaana usaahiti woonciveliha Nluku. Vano woohi nroromelo khawanooryaa unciveliha Nluku, maana ule nomwaattamerya Nluku, nolamuliya ukupali wiira uyo khweli haawo ni nantthuva ule nomwaavya. Nlattu wo nroromelo, Nowee waahimeriyawe ni Nluku mananna caahalaya ukhumelela citthu caari cihinaya woonnya ni amoovaka Nluku, ahopanka ikalawa wiira oopole ntthoko nawe. Nlattu wo nroromelo, uyo hohukhumu ittuninya ni hokhala mayowaakhela isariya inkhuma munroromeloni. Nlattu wo nroromelo, Aparahamu weehaninyawe, aheewelela ni ahorwaa nipuro naahalawe waakhela coohalana; aanohicuwelaru nipuro naarwawe. Nlattu wo nroromelo, aheettakaca ilapo yaakhuluvelihiyawe inari ilapo ya amalaponi; ahokhala mmaheemani, ciicammo Isaki ni Yakopi, othene ale yaari mayowaakhela yaakhuluvelihiye wamocaru. Maana aawehererya isittatti yoopankiya caasa, mayothipelaca n'uteka nari mwanene Nluku. Nlattu wo nroromelo, ciicammo Sara aahookhalaru mwali eekupa ni o wuuluvala, ahovahiya ikuru coonnyara mwana, maana ahonkupali wiira ri eekhweli ule aankhuluvelihile. Phimaana, mwa ntthu mmoca owuuluvala ahaawehererya uyara, ahokhumelela atthu enci toko itthoottwa co wirimu ni oohaalikelyaa toko nhaava wo mpahari. Paahi othene ala yaakhala ni nroromelo ni akhwile ahinaphwanya caakhuluvelihiyaya, nanso yahoona nttayi-nttayi, cahaacivela, ni yahokupali wiira khweli ari aletto ni mayoweettakaca o mwiilaponi. Maana ale anoolumaca toko commo anthoonyera wiira amphavelaca ilapo yookhala. Vano yiiriyaka wiira yahoopuwela ilapo ikhumilyaya, caano anaturuwile. Nanso yaawehererya ilapo yoorera venci, maanaya wiira wirimu. Phimaana, Nluku khanoolihaciya muru wiihaninya Nluku aya, kontha haatthenkacera isittatti. Nlattu wo nroromelo, Aparahamu waalawihiyawe ni Nluku, ahonvaha Isaki ukhala isataka. Yoole aakhelenle cookhuluvelihiya, aahanle vakani umpanka isataka mwanawe ontthaara, hata aanowiireliyaru ni Nluku: Mwa Isaki, phinhalaya ukhumelela ucuulu aa. Maana Aparahamu ahokupali wiira Nluku nawonweleliha atthu ookhwa, ni iyo inthoonyera wiira Aparahamu homwaakhela Isaki toko ntthu aakhwile. Nlattu wo nroromelo, Isaki ahonreriha Yakopi ni Isawu, nlattu wo citthu caahalaya uphwanya uhoolo. Nlattu wo nroromelo, Yakopi waahanlyawe vakani ukhwa, ahaareriha asaana a Yusufu ni ahonlapela Nluku naphitenryene nttontto awe. Nlattu wo nroromelo, ummaleloni wo mahuku a Yusufu, ahohimyaca mananna caahalaya ukhuma asaana a Sirayeli, ni ciicammo ahovaha nlamulo caahalaya wiirihiya makhuva awe. Nlattu wo nroromelo, Musa nayariyene naanano, ahovithavithiya myeeri miraru na asithumwane, maana yahomoona wiira mwan'ole aari oorera, ni ciicammo khayoovile nlamulo na mwene. Nlattu wo nroromelo, Musa ukati wonnuwilyawe, ahokhotta wiihaninya mwana a mwana mwanthiyana a Farawoo; ahotthuna uhuvihiya wamoca n'unethi wa Nluku woohikhala utthumiri citthu co'tampi ciri co'kati vakani. Uyo ahoona wiira phatari utarawaciya nlattu wa Kristu, woohikhala ukhalana mihakhu cothene co wIciipitu. Maana miitho awe yaanoona itthuvo awe yo'hoolo. Nlattu wo nroromelo, Musa ahokhuma wIciipitu, wohoova uviruwa wa mwene, nanso ahopwaherera ulipa, kontha aammoona ule hinoonnya. Nlattu wo nroromelo, Musa ahompanka Paasikuwa ni ahottikitthela iphome mmikhorani, wiira ncelo mayowiiva haakwanye asaana ontthaara a annasirayeli. Nlattu wo nroromelo, unethi waholapuwa Ipahari Yookhwiila toko watthayani yo wuuma, nanso annaciipitu waaphavelaya waatakiha, yahomiriya othene ni maasi. Nlattu wo nroromelo, iluwani yo'Yeriko yahokomwaaca inarukureriyene mahuku saapa. Nlattu wo nroromelo, puuta Rahapi kheeviye wamoca na atthu oohiiwelela, kontha haakhelela orattene mayohottela. Vano kinhala uhimyani tho? Akirina ukati wo wiira kuulumace ihaali ya Kiteyau, Paraki, Sansau, Yefte, Taviti, Samuweli ni yo minapiyu. Yaayo atthu ayo, nlattu wo nroromelo, yahotthema umwene n'ulamuli, yahopanka isariya, yahaakhela yaakhuluvelihiyaya, yahotthuka malaku a akharamu; yahottipihaca mooro, yahokuluphuwa wiiviya ni ikatana, mukenkennyani yahophwanya ikuru, yahaana ikuru cowaana ikhotto, yahotthema itoropa cookhuma ilapo cikina. Nlattu wo nroromelo, yahaawo athiyana yaakhenle amuci aya yaakhwile yunwelelaka. Akina yahotulumwinya, wahintthunaya waakihiya, wiira aphwanye wunwelela womaana. Akina, yahotarawaciya ni waafyulaciya; akina yahotthukiya n'unyolo, n'utthukeliya nkalaposo. Yahovonyakaciya ni maluku, yahottupulanihinya iriyariru, yaheeviya ni ikatana. Yaari o weetteetta, yaawara marapala o'khontwaa ni o'puri, yaari oothennya, oocukulihaciya ni oohuvihiya. Yaayo atthu ayo, ittuninya khayaaphwanenle. Yeettakaca muthakoni, mmyaakoni, mmakhukuni ni mmiliwini cuulupale. Vano othene ala aphwanyile usaahiti woorera nlattu wo nroromelo naya, nanso othene ayo, khaawo aakhenle ile yaakhuluvelihiye. Maana Nluku ahonitthenkemanihera itthu yoorera, waacera wiira hi wamoca ni ayo nirerihiye woomalela. Phimaana ni hi ciicammo, ukhala wiira nihorukureriya ni nihutte nuulupale na asaahiti, nootopwe ni nrintti woolemela wo'tampi cirinehu, nitthawatthawe n'uvilela, muntekoni urinehu ula, ninwehaka Yesu paahi pacenre ni malihenre nroromelo nihu; yooyo, nlattu wotteeliya weesiye uhoolo wawe, hovilela nsalapa, khahelelenle utarawaciya ni honkoma wahiceni wa Nluku. Mmuupuwelele ule vileenle uvaanyihiya na atthu ookosa, aaceraka wiira nyu nhitoomwe ni nhivolole munnepani. Vano nkhottoni yo waanana itampi, nyu nanlelo khannaya uvilela mpaka umwarusa iphome enyu. Nyu nholiyala nuulumo noolipihera ninoovahaweni toko asaanawe, niiraka: Mwanaka, uhikhotte upwapweliya unkhuma wa Apwiya, ni uhirusiye nlattu wo wuuttarusa, maana Apwiya anaapwapwela ale anaafentaya, ni anawaattarusa ale anaakhelelaya toko asaanaya. Nvilele mahuviho, mwaakhelelaka toko uttarusiya; Nluku noowacawacani toko asaanawe. Vano, haawo mwana himpwapweliya na athumwane? Nanso nyu mwahipwapweliyeke toko cineerannyaya na asaana othene a Nluku, mweeco khannakhala asaana eekhweli. Uhiya commo, nahaana mayathumwanihu o mwirutthuni yaanipwapwela ni hi naawaahisimu. Vano ninhala uhiivaherera cani wa athumwanihu o munnepani wiira nikhale akumi? Kontha mayapaapehu yaannipwapwela wo'kati vakani, toko coonelaya urera, nanso Nluku nonipwapwela wiira nikhale ratta ni nipanke mphantte woottakattifu awe. Khuuwo upwapweliya untteeliha nrima yooyo ukati uyo, nanso unkhala woocukuliha, wahoolo unaavaha nhokorokho wo'sariya ni nnema wa ale ampwapweliya ale. Phimaana, nlipihe ni nwuse matata enyu amontile ni makutha enyu ookenkennyaa. Mwaake iphiro co wookwa, waacera wiira oottumpela ahirimele, nanso avonihinye. Nkhalane nnema n'uttakattifu na atthu othene. Woohikhalana uttakattifu, khaawo nohala umoona Nluku. Mwiirattavelele wiira hikhale nohala uhiya nnema na Nluku; uhiphuwele ntithari wowaawa, unhala waatankanya atthu enci; ni hikhale ooluva atthuna nkaafiri, toko Isawu, aatumihile iyuulupale yontthara nawe nlattu wo iyolya. Toko cincuwelenyu wiira, wahoolo waaphavelacilyawe urerihiya, ahokhottiya ni khaarina tho mananna ooturusa yaalakenlyawe, hata waahookhalaru wiira, mareriho ayo aavya ni miithori. Maana nyu khamphiile mwaako unkwanyinya, yooyo umpharela mooro, ni khamphiile mpiphini, ni mapuro ooripela, mena mapuro ari nkhaya. Uruma waya nipalapatta ni wiiwannya wo macu, atthu ale yaholepela wiira ahuulumaninye tho. Ukhala wiira ayo khayoorya uvilela citthu caahimya wiira: Hikhale nohala ukwanya mwaako, hata mwannama. Nohala ukwanya naavonyakaciya ni maluku. Vano yaakhumelenle ile yaari yootepa woopiha, mpaka Musa aheera: Mi ukoopiha ni kinaattettemela! Nanso nhophiya umwaakoni Siyoni, Yerusalemu o wirimu ni isittatti ya Nluku nkumi. Nhophiya wa ancelo oohaalikelyaa athukumanne atteeliyaka nrima, ni ikereca ya asaana ontthaara, yaayo macina aya yantikhiye wirimu. Nyu nhophiya wa Nluku, ri hukhumu a atthu othene, ni minepa ca atthu o'sariya oomalela. Nyu nhophiya wa Yesu, mwanene nleehano nonaanano, ni iphome ittikittheliye, inoolumaca ratta woopwaha iphome ya Apeli. Kaasope! Nhinkhottele ule noolumaca. Wakhala wiira ale yaakhottile umwiiwelela ule aahimyacera anari vathi va khayootopweele, vano ninhala ukhala cani hi, naahimwiiweleleke ule ri o wirimu? Yoole ttinkihile ittuniya ni ncu nawe, vano naakhuluveliha eeraka: Ninlelo kinaahala uttinkiha tho ikwaha imoca weekwaha cothene, kahi paahi itthaya, mpaka ni irimu iyo. Paahi, ala moolumo ala aneera: Ikwaha ikina tho inhimya wiira immotamihiya inhala uttinkihiy'eyo, maanaya wiira ukumiha citthu coopattusiya, wiira cahale nnye cihinttinkihiya. Phimaana ukhala wiira nineera naakhelelaka umwene woohittinka, nikhale oosukuru, ninlapele Nluku wo mananna oorera, ni ihisima ni nttittimiho, maana Nluku ihu ri mooro umpaha. Vano nifento nirinenyu ntthu ni nkhwawe, ninlamuliya upwaherera. Nhiliyale waakhelela aletto, maana akina, apankaka commo, woohicuwela, yahaakhelela ancelo. Moopuwelele anantthukiya, toko ntthukiye wamoca na ayo; ale anhuvihiya, toko phi nyu nnohuvihiya. Vano uthela uttittimihiye na atthu othene, ni ananthelana khaanlamuliya utuphana, maana Nluku naahala waattarusa antuphana ni anooluva. Makhalelo enyu ahikhale oofenta ncurukhu. Yuutteeliheni nrima irinenyu, maana Nluku heera: Akinoohiyani ni akinoonyanyalani. Vano ni nkhuluvelo niireke: Apwiya phi mwaakihi aka, khiiwo inoovaka; tupani nohala ukipanka yoonanara? Moopuwelele ahooleli inyu, yaayo yuulalyeenreni nuulumo na Nluku. Muupuweleke ratta makhalelo yaarinaya ni ntakihe nroromelo naarinaya. Yesu Kristu nanlelo phi yooyo, ncana, ilelo mpaka mahuku othene. Nhiihiyerere nttheminyaka ni miitthuciho cikina. Itthu yoorera iri yo wiira nrima ehu ulipihiye ni nnema na Nluku, kahi ni ikano co iyolya, kontha ale yeettela cennyo ikano nnyo khaaphurenle itthu. Hi nihaana ikhipula, ahinlamuliyaya ulya ale anvara nteko nheemani. Maana nkhulupale o mayasataka naakusa iphome yo'nama mpaka nipuro nittakattifu cinene toko isataka yoofutta itampi, nanso inama eyo yaampahiya uta waya iluwani. Phimaana Yesu, hohuva uta waya isittatti wiira attakattifihe ni iphome awe unethi wothene. Vano nirwee uceresere iluwani uryawe, nivilelaka utarawaciya toko uyo civilenlyawe. Maana va khanirina isittatti yo mahuku othene, nanso naavye isittatti yo'hoolo. Phimaana, mwa Yesu Kristu, ninvahe Nluku isataka yo nttottopelo uri nhokorokho wo malaku othene anhimya ncina nawe. Nhiliyale upanka coorera n'umeelana irinenyu, kontha commo Nluku unaancivela. Mweeweleleke ahooleli inyu ni ntthareke inoohimeryayani, ukhala wiira ayo phinwacawaca ukumi inyu, maana ayo phinhala uwaakhulelani nyu wa Nluku. Ciicammo mweeweleleke yaayo wiira avare nteko aya n'utteeliya nrima, kontha mwaaheeweleleke, khannohala uphura itthu. Nnivekeleleke, kontha ninaakhuluvela wiira nihaana ankhili omaana, nimphavela weetta uratta wo mananna oottittimihyaa. Kinawulepelani wiira nkivekelele, waacera wiira kituruseliye wa nyu. Vano, Nluku o nnema, yoole munwelelihile Pwiy'ehu Yesu nlattu wo'phome yo nleehano noohimala, nhakheli muulupale o'khontwaa, oovaheni ikuru yo weettela wiira mpanke utthuna wawe, ni apanke mwa hi ile inoncivela mwa Yesu Kristu, ri o nttittimiho mahuku othene. Ameni! Asunnaka, kinawulepelani wiira, nvilele nuulumo no nhupi ula, kontha iwantikhenlyakani iyo iri vakani. Vano ncuwele wiira munnihu Timotiyu hotthukuliya mwaatthukeliyawe, awaaka kinaahala untthukana nloko wiira kaawooneni. Isalamu ahooleli na attakattifu othene. Atthu o wItaliya anawusalamihani. Nnema nikhale ni nyu othene. Ameni! Mi Yakopu, ipottha ya Nluku ni ya Apwiya Yesu Kristu, kinasalameeha mahimo khumi na meeli, amwarenle mwiilaponi mothene. Asunnaka, nkhalane utteeliya cinene woophwanyakani ukati woottehattehiya, ncuwelaka wiira nroromelo ninyu nno nalawihiyaka phinkhalanaya nlipihero. Nlipihero nihaana nivaraka nteko woomalela wiira nyuva nkhale oomalela, weeyiintthu ni woohihaleela itthu. Wakhala wiira haawo hirina ankhili, anlepele Nluku, naavaha atthu othene woohimatthepwa ni nawaakawa. Nanso alepele n'uroromela woohaakanyaca, kontha ule nakanyaca ri toko mawimpi o mpahari, ankusiya ni wuutuwanyinya ni iphyoo. Uyo huupuwele wiira nawaakhela itthu ya Apwiya, maana ri ntthu oohilakela ni oohilipelela iphiro cothene cineettawe. Munnihu oothwennya atteeliye nlattu wowunnuwihiya, ni oopuha atteeliye nlattu wowiiyeviha, kontha naacuwela wiira mahuku awe ari vakani toko ithutu contakhwani. Ncuwa noopaka ni nivihaka, yowaaliya inawuuma, ni ithutu aya inanyaala ni urera waya unaamala. Ciicammo, mayopuha naakhala oonyaala mphironi mwawe. Horeriya ntthu noovilela waphiyaka ukati woottehattehiya, kontha, alawihiyaka, nowa uvahiya ikhwerempa yo'kumi, yeeyo Apwiya yaroromelihilyaya ale anaafenta. Hikhale neera, attehattehiyaka eeraka: Nluku phinkitteha. Kontha Nluku khanttehattehiya ni itthu yoonanara, ni uyo khanonttehatteha ntthu. Uhiya commo, khula ntthu nottehattehiya ni wunlela wawe citthu, vano wunlela wawe nwo wantepelaka unamooryaca. Vano wunlela nwo wanttokotthelaka untothola itampi, ni itampi iyo inontothola nookhwa. Asunnaka oofentiya, nhithepiye. Khula ivahiya yoorera ni khula itthuvo yoomalela inkhuma wirimu, cikhuruwaka wa Athumwanaya o waarya, ahinrukunuwa toko mitthuuci cihirina nipuro noweemela. Ni wotthuna wawe, ule honipattusa ni nuulumo neekhweli, wiira nikhale nlipu no'khiyumpe cawe. Asunnaka oofentiya, nkiiwe. Nyu ncuweleke nnya citthu nnya, wiira ntthu phi ntthu nolamuliya ukhala owaakuva wiiwa, oohipuphela wuulumaca, ni oopica uviruwa. Kontha uviruwa wa ntthu khunphwanyiha isariya ya Nluku. Phimaana, nhiye iharamu cinyu ni coonanara cimpankenyu nnyo, mwaakhele ni imaani nuulumo niphattyeliyenyu, nno nihaana ikuru co woopola iroho cinyu. Vano, nkhale oweettela nuulumo, nhimakele wiiwa paahi, mwithepyaka veekhenyu. Kontha, ntthu eewaka nuulumo nno ni heettelaka, nolikana toko ntthu neewehera waloolani, oonaka ikhove awe yeephattuwelo. Wahoolo neewehenrene naathama, ni wowaakuvyaca naaliyala weenryaya ikhove awe iyo. Nanso ule nohelelela aviriyanaka nlamulo noomalela, nlamulo nowoopola, akhanyereraka weettela, wohiira wiiwa n'uhiya, nanso woorya uvarela nteko, ula ntthu ula nokhala oorerihiya mpaka ni nteko umpankawe uyo. Ntthu eehelaka ukhala nattiini, ahiyaka ulokiha nlimi nawe, nanso phiithepyaka, ittiini awe iyo iri yo mahala. Ittiini yomaana ni yeekhweli inoncivela Nluku Athumwanihu, phi ila: Waathotola akhwaacuni ni minankhwele ukati unhuvaya ni wiisunka umwanene woohinyala toko cineettiyaya nttuniyani. Asunnaka, naakupaliki Apwiy'ehu Yesu Kristu anene uttitthima, nihaahiyaniheke atthu ayo. Phimaana, awaaka ntthu mapuro anthukumanenyu, oonwara nnela o'wooru mmakokhoni mmo, nawaracile ikuwo comaana, wahoolo phikelaka tho ntthu nkina oohuva ni oothaaleliya. Vano phaahawulanihaka wowaakhelela va, ni phimwiirelaka oowaraca ikuwo comaana uyo: Nyu va, mmweke mowunkomeke va nipuro noolemela nuuphwanenleni. Vano oohuva uyo phimwiirelaka: We, weemeleke nwo, atthuna uweke wawonkomeke waryaka va. Mwapankaka ciicammo nheehawulaniha ayaayoru ni nheepanka mayahukhumu owuupuwela coonanara. Nkiiwe, asunnaka oofentiya, Nluku haathanla atthu owooninya uhuva mwiilaponi wiira akhale athaciri muukupalini ni mayowaakhela umwene waalupelenlyawe ale anonfenta. Nanso, nyu nnawaanyohola mayohuva. Khaanakhala athaciri phinootulumuni? Khaanakhala yaayo phinoorwanani upwaroni onoolumiya milattu? Khaanakhala yaayo phinnyohola ncina nomaana ninromoleliyenyu? Nyu mweettela malamulo o'mwene, mwaanapanka toko cinhimyaya cowantikhiya: Unfente nkhwaa toko cineefentaa umwanene. Unaapanka yoorera. Nanso, mwaahiyanihaka atthu nnopanka itampi, ni nnaahala uhukhumwinya ni Nlamulo toko mayotthekaca. Ule noorya weettela Nlamulo nothene, nanso phivonyanihaka nipuro nimoca, naalikeleliya ukosera othene. Phimaana, ule eenre: Nheette uluva, ciicammo holamula eeraka: Nhiive. Vano, waheetteke uluva, nanso unawiiva, unkhala ntthu oovonyiha Nlamulo. Toko cineerenyu ni cinoolumacenyu, mpankeke ciicammo ncuwelaka wiira nnohala uhukhumwinya ni nlamulo nowiithawala. Kontha ule hirina ikiriri naahala uhukhumwinya woohi ikiriri. Ikiriri cinaatthema ihukhumu. Asunnaka, nohala uphurani ntthu neera: Mi kihaana nroromelo, nanso woohivarela nteko? Unoona wiira nenno nroromelo nno ninaamoopola? Akhala wiira mwamunninyu atthuna mwanrokorinyu hothaaleliya atthuna hovoliya itala yo khula nihuku, ni mmoca wa nyu phimwiirelaka: Urweeke ni mpuha, wawareke ni walyeke womaana, woohinvaha imphavelawe; mpankileni yoorera? Ciicammo, nroromeloru paahi, noohivareliya nteko, ninkhala nookhwa. Vano haawo nohala wiira: We uhaana nroromelo, ni mi kihaana miteko. Ukithoonyere nroromelo naa noohimiteko ni mi kinawuthoonyera nroromelo naka ni miteko caka. We unaakupali wiira ri Nluku mmoca paahi. Wahorera! Ciicammo asotwani anaakupali ni anaattettemela! We, mphuku! Khuncuwela wiira nroromelo noohivareliya nteko khanirina ifayita? Aparahamu athumwanihu okhalayi, khayaavahiye isariya nlattu wo miteko waanvaherenraya mwanaya Isaki nkhipulani? Vano wooneke wiira nroromelo ni miteko cineetta wamoca, ni nroromelo nimmaliheriya ni miteko. Coo phitthariheleliyaya yowantikhiya yiiraka: Aparahamu honkupali Nluku, phimaana ahovaheriya isariya, ni uyo heehaninya mpwanawe Nluku. Mooneke wiira ntthu novahiya isariya nlattu wo miteko, woohikhala nroromeloru. Wanlikana toko puuta Rahapi; waavahiyawe isariya nlattu woopanka yoorera, aavahaka nipuro atthu oohottela ni waathoonyera iphiro ikina. Ciicammo irutthu yoohi iroho inkhala yookhwa, philikanaya nroromelo nohikhalana coopankiya ninkhala nookhwa. Asunnaka, nhunlele ukhala othene mayosomiha, maana nhocuwela wiira hi, nineetthuciha, phi hi ninkela utepa uhukhumwiya. Othene ninaakakathuwa wo mananna oovirikana. Ntthu aahikakathuweke nlattu wo wuulumaca, uyo ri nttuntthu, ciicammo nawoorya usunka irutthu awe yothene. Nahelelaka iyuma malaku o'khavalu wiira ciniiwelele, ciicammo ninawoorya weettiha irutthu aya yothene. Nthoonyero enyu ukhale wo'kalawa; cinookhalaru cuulupale ni cittinkihiyaka ni iphyoo cuulupale, cineettihiya ni ileemi yankani cinene, toko cintthunawe nocika. Ni ciicammo phinlikanaya, nlimi waryaya itthu yankani iri mwirutthuni, ninawiittottopa nlattu woopanka citthu cuulupale. Nkoonani, itakhwa yuulupale impariheliyaya ni mooro mwankani. Phi ciicammo, nlimi nihu niri mooro; nlimi niri ittuniya yo'tampi. Ninaheliyene iriyari yo'rutthu ihu ninaannanariha irutthu yothene, ninaparihela makhalelo ookumi, ni mpaka ni nno ninapariheliya umooroni. Phimaana ikhapila cothene co'nama, coovava, cowiipurula ni co mpharyaa cinaasinttiya ni cinsinttiya na atthu, nanso nlimi khaawo ntthu noorya usintta. Niri noonanara woohimala ni noocara nrette wo wiiva. Ni nenno, ninawaattittimiha Apwiya Athumwanihu; ciicammo ninawaalapha atthu, apattusiye oolattana ni Nluku. Malaku mamoca yaayo paahi, inaakhuma iparakha ni ikilapho. Asunnaka, khawanrera wiira citthu nnya cikhaleke coo. Uhopaca woona waluusi akhumaka maasi oociva na ayo ootumpurya nipuro nimoca nenno? Asunnaka, nrale unawoorya wiima maphepu atthuna mphepu wiima nrale? Hata vakani, khawanooryaa iluusi yo maasi ootumpurya ukhuma maasi oociva. Tipani iriyari inyu ri a ankhili ni oocuwelaca? Aathoonyihere makhalelo omaana n'upisa nrima wa ankhili. Waahikhaleke commo, munrimani mwinyu mmo nhaana urama wootepa ni wiihelela, vano nhiittottope ni nhoothe nveehaka ikhweli. Ala ankhili ala, khaankhuma wirimu, nanso ari omwiilaponi moomu; khaanakhala o munnepani, nanso a sotwani. Phimaana nipuro niri uramana ni wiihelela, ciri iporonka ni coonanara cinci. Nanso ankhili ankhuma wirimu ari oorera, o'salama, onnema, eemaani ni oocara ikiriri, ookumiha mihokorokho comaana, oohihawulaniha ni oohiithepya. Ni wo'salama phinwiihaya isalama ale anaala nhokorokho wo'sariya. Cinkhumelela vayi ikhotto nnyo ni waanaca winyu ayaayoru nwo? Cinkhuma nkhwiluni cinaana mwirutthuni mwinyu mmo. Nnakhalela nttima ca akhwinyu ni khannophwanya. Nnawiiva ni nnarama nanso khannoorya uphwanya. Makhalelo enyu ari oonyakulihana ni waana ikhotto. Nnaavekela nanso khannaakhela, kontha khannovekela ratta. Nnophavela mwaphwanyaka nrihakaceleke nkhwiluni mwinyu mmo. Nyu mayoluva, khannocuwela wiira upatthanana ittuniya unkhala mwiinani awe Nluku? Ule nophavela ukhala mpwana awe ittuniya, neepanka mwiinani a Nluku. Khunakhala wo pure cihimilyaya cowantikhiya ciiraka: Nnepa univahilyawe wiira ukhale ni hi uhaana ihace. Nanso uyo nanivaha nnema nuulupale. Phimaana cowantikhiya ciiraka: Nluku nawaarusanana owiittottopa nanso nawaavaha nnema owiiyeviha. Phimaana, mmwiiwelele Nluku. Munkhottele Sotwani ni uyo phinhalawe wuutthawani. Mphiyeke wa Nluku, ni uyo phinhalawe wuphiyerani! Anatampi, nnyaweke ni nrapiheke nrima, nyu anamirima miili! Ncukuleke ni munleke. Mwakakhaniheke uthyaa ni wunla, utteeliya ni ucukula. Mwiiyevihe wa miithoni wa Apwiya ni ayo phinhalaya uwunnuwihani. Asunnaka, nhaapanane. Ule nomwaapa munnawe atthuna unhukhumu munnawe, noolumacera yoonanara ni nohukhumu Nlamulo. We wamakelaka uhukhumu Nlamulo, khuneettela, nanso wiihenle ukhala mayohukhumu. Nlamuli ni Hukhumu ri mmoca paahi, yoole noorya woopola n'ukwanyula. Vano we, tipani oonhukhumu nkhwaa? Vano nviriyane, nyu nneeresa: Ilelo atthuna meelo, ninaarwa iparasa yo'nese, ni ninkokhala mwakha mmoca nimweettaka nakoso n'uphwanya nhakhu. Nyu khancuwenle itthu inhala wukhumelelani meelo. Ukumi inyu uyo unookhala isiyani? Nyu nri toko itthapwe inkhuma ni ukati vakani inaamwaryaca. Uhiya wuulumaca commo, phatari wiira: Apwiya yatthunaka ni anivahaka ukumi, ninaapanka ila ni ile. Nanso nna, nnaasamela citthu cinoopuwelenyu upanka. Wiisamiha toko coo inkhala itthu yoonanara. Phimaana muupuwele ratta: Ule nocuwela wiira nolamuliya upanka yoorera, phihipankaka, naakosa. Vano nviriyane, nyu athaciri! Ncukule ni munle mwa nlattu wo mahuviho anhala wuphwanyani. Mihakhu cinyu nnyo, ikuwo cinyu ni coolya cinyu, cihontta ni ciholiya ikuttihi. Iwooru inyu ni iparatha enyu cihonyela urenci. Vano urenci uyo phinhala ukhala saahiti owuttonkani ni wuulalihani toko waneerihaya mooro. Nyu nhothacirera mahuku oomalela. Mooneke. Ncurukhu wa ananteko yoorula mmattani mwinyu ayo, nhaalivaka, unaakhuwela wuttonkakani nyenyu va. Wiikhupanya wa anakanyari uhophiya mpaka mmanyaruni mwa Apwiya a anakhotto. Nyu nheetta mpuhaka ni nhovolela ikhwilu cothene cucivenleni vathi va. Nhoritimalihera mirima cinyu nnyo nihuku noohitiya. Nnanhukhumu n'umwiiva nasariya, woohiwiirihani itthu. Phimaana asunnaka, nkhale oovilela, mpaka wanhalaya uwa Apwiya. Kinawoona mayolima navilela awehereryaka iyolya yo mmattani, mpaka wammwaya ipula coopacera ni coomalihera. Ciicammo nyu nkhale oovilela ni oolipa nrima, kontha uwa wa Apwiya uri wakhiviru. Asunnaka, nhittokuttani ayaayoru wiira nhihukhumwinye. Hukhumu uyo ri wankhora! Asunnaka, niwehere minapiyu coolumaca mwa ncina na Apwiya, ciinryaya woohuva n'uvilela. Kinawoona nineerela ahoreriya ale yiisunkile ni uvilela. Nnawiiwaka uvilela wa Yopi ni nhoona yaceenryaya. Apwiya ari oocara uthunku ni ikiriri. Asunnaka, hata mwiirihiye cani, nhilupele nromolaka wirimu, atthuna vathi va, ni hata itthu phi itthu iheliye nhilupelele. Yakhalaka khweli, mwiireke khweli, yakhalaka mena, mena, wiira nhihukhumwinye. Wariyari winyu va haawo nohuva? Aswaliki. Haawo tteeliye? Eepeke icipo coolemeliha. Wariyari winyu va haawo nowerennya? Arume urweeliya mahumu o'kereca, wiira yoonswalele ni anttikitthele makhura, mwa ncina na Apwiya. Iswali yo waamini naavona nretta ni Apwiya anaanwusa, ni wakhala wiira nookosa, naleveleliya. Phimaana, nlaphulule itampi cinyu nnyo waakhwinyu ni nswalelaneke wiira nvonihiye. Ulapa wa nasariya uhaana ikuru yoolipa. Eliya aari ntthu, oolikana makhalelo ayo toko hi. Ule ahoswali venci wiira ihirupe ipula, ni khweli ilapo yothene khayaarupile ipula mpaka umala myakha miraru ni nuusu. Ahaakulela tho uswali, vano irimu yahovaha ipula vathi n'umela mihokorokho. Asunnaka, wariyari winyu va akhalaka ntthu hiile ikhweli, vano aturuselihiyaka ni nkhwawe, ncuwele wiira ule nonturusiha natampi warukurerya cawe, nawoopola iroho awe wuukhwani ni cinakhuneelya itampi cinci. Mi Peturu, mmitthenka a Yesu Kristu, kinwantikhelani nyu aletto mmwaryeenle uPontu, uKalata, uKapatosiya, wAsiya ni uPitiniya, oothanliya toko caalikelenlyawe Nluku Paapa, oottakattifihileni ni Nnepa Nttakattifu, wiira mmwiiwelele Yesu Kristu ni iphome awe yuumwareeleni. Nnema ni isalama wa nyu cikhale cowuncererya. Attottopeliye Nluku, Athumwanaya Apwiy'ehu Yesu Kristu. Wo'kiriri caya ahoniyara wonayeeli n'univaha ukumi wo nwehereryo, nlattu wo wunwelela Kristu wariyari wa atthu ookhwa, wiira niphwanye yoohiyeriya yoohikhucuwa, yoohi manepa ni yoohuntta, isunkeriyenyu wirimu. Nyu nnosunkiya ni ikuru ca Nluku, toko ciryaya makupalelo wiira mphwanye woopwa utthenkaciye ni uhanle vakani uthoonyiheriya ukati woomalela. Phimaana ntteeliye, unookhalaru wiira, nnolamuliya ucukulihaciya wo'kati vakani nlattu woolawihaciya ni mananna menci. Vano waneerannya commo waacera wacuwannye wiira, nroromelo nirinenyu nno niri nootepa ifayita woovikana iwooru inkhwelakhwela hata irerihiye ni mooro. Nenno nroromelo nno ninaahala uttittimihinya, uttottopeliya ni wunnuwihiya ukati unhalawe uwa Yesu Kristu. Nyu nnohimoonaru, nnaanfenta ni nhonkupali nhinamoona. Vano commo nyu nnaatteeliya n'utthapa venci cinene mpaka wahinooryaya utaphulela, maana nyu nneera mphwanyaka inaavyenyu n'ukupali winyu, uri woopwa wo iroho enyu. Woono woopwa uno, minapiyu cihaavyavya ni ciholalyaa mwaha wo nnema niwiiheriyenyu. Minapiyu nnyo cihaavyavya ukati ni mananna caahalaya ukhala ihaali yo woopwa. Nnepa wa Kristu waarinaya, waahimya yoola ukati wo'lelo ula, uhimyacaka caahalaya ukhala mahuviho a Kristu ni nttittimiho naahalawe waakhela. Nluku ahoonihera minapiyu wiira nhupi waalalyaya khaaca ayo, nanso waawaacani nyu. Vano nyu nhaakhelela nhupi woorera, nlalyeeriyaka na ale yuhimenryeni ni Nnepa Nttakattifu uruminye wirimu. Mpaka ancelo anaaphavela ucuwela ratta yooyo nhupi uyo. Phimaana mwiitthenkemanihe ni mwiicinanele, nwehereryaka ni nrima wothene nnema ninhalenyu uwiiheriya wanhalawe uthoonyiheriya Yesu Kristu. Nkhale asaana o wiiwelela, nhikhanyerere upanka ilema ceettelenyu khalayi wahaacuwelenyu itthu. Vano, ukhala wiira ule wiihanneni ri nttakattifu, ni nyu ciicammo nkhale attakattifu wo citthu cothene cinvarenyu, kontha ihantikhiya wiira: Nkhale attakattifu kontha mi ki nttakattifu. Vano toko cimmwiihanenyu Paapa ule hirina nthanlo na atthu, nanso nohukhumu awehaka nteko wo khula ntthu, ciicammo mweetteke ni ihisima ukati urinyu mwiilaponi mu. Kontha nnaacuwela wiira khawaari nlattu wo citthu cimmala, toko iparatha, atthuna iwooru, phikhanlenyu owoopoliya mmakhaleloni mwinyu oohiloka, yuuhiyenryayani mayathumwaninyu okhalayi, nanso moopoliye ni iphome yo'fayita ya Kristu toko yo mwakhontwaa oohipahuwa ni oohi mahirihiri. Uyo cuweliye ihinompiya ittuninya, nanso thoonyiheriye wo yoola ukati woomalela ula, nlattu wo wufentani. Nlattu wa Yesu Kristu phinkupanlinyu Nluku, yoole munwelelihile wariyari wa atthu ookhwa ni nvahile nttittimiho. Phimaana ukupali winyu nwo n'uwehererya winyu nwo ukhale mwa Nluku. Vano warapihilenyu mirima cinyu nlattu woottharihelela ikhweli, mweettelaka nifento neekhweli ni noohithepyana, nkhalaneke nifento no wanrimani, nfentanaka venci ntthu ni nkhwawe, kontha nri ooyariya wonaanano, woohikhala wo ntthu nokhwa, nanso hinkhwa mwa nlattu wo nuulumo na Nluku, nenno niri nikumi ni noohimala. Kontha atthu othene ari toko malasi ni urera waya uri toko ithutu co maluwa. Malasi anawuuma ni ithutu caya nnyo cinaamora nanso nuulumo na Apwiya ninaakhala ukati wothene. Paahi, nna phi nuulumo nilalyeeriyenyu. Phimaana nhiye citthu cothene ciri coonanara; wootha, wiittottopa, urama n'uttokutta. Toko asaana ooyariya naanano, mwaamwe nipele no maana no munnepani, ni wo nenno munnuwe wiira moopwe, wakhala wiira nhotoko ulawiha nrerelo aya Apwiya. Mwaattamerye Apwiya, yaayo ari nluku nikumi nikhottiye na atthu, nanso noothanliya ni no'fayita wamiithoni wa Nluku. Ni nyu ciicammo nri maluku makumi, ootekeliya inupa yo munnepani, wiira nkhale mayasataka attakattifu, ni nvaherere isataka co munnepani cooncivela Nluku mwa Yesu Kristu. Kontha ihantikhiya wiira: Kinaweesa uSiyoni nluku no wanloothoni, noothanliya ni no'fayita. Ule nokhuluvela khanhala wuulihaciya muru. Phimaana, wa nyu nnokupali va, nna nluku nna niri no maana, nanso wa ale ahinkupali, ihantikhiya wiira: Nluku nikhottiye ni mayoteka, nenno pheesiye ukhala nowookolela nlootho, ni nluku ninkakathula ni mwala unwulusa. Ayo ahokakathuwa nlattu woohikupali nuulumo na Nluku. Yeeyo phaalikeleliyaya. Nanso nyu, nri ikhapila yoothanliya, mayasataka a Mwene, nloko nittakattifu, unethi wa Mwanene Nluku, wiira nlalye cootikineeha cawe ule awiihanneni nnari mpiphini oorweehakani nwaaryani wawe wootikineeha. Vano nyu, khalayi khamwaari attaatthu, nanso nna va nri unethi wa Nluku; khalayi khamooneliya ikiriri, nanso nna va nhooneliya ikiriri. Asunnaka oofentiya, kinoohimeryani wiira, toko cirinyu aletto mwiilaponi mu, nkhotte coowunlela co'rutthu, cinaana ni iroho. Mpanke citthu coorera wamiithoni wa amalaponi. Mwapankaka commo, pooti uwootheryacani citthu coonanara, anaahala woona cimpankenyu coorera nnyo ni mpaka ammonttottopela Nluku nihuku noomalela. Nlattu wa Apwiya, nkhale oweewelela alamuli othene o mwiilaponi: Mwene, ri nhooleli muulupale, ni alamuli ooruminya ni yooyo, wiira aahukhumu ampanka coonanara ni aattottopele ampanka coorera. Maana commo phiri utthuna wa Nluku, wiira, mwapankaka coorera, mwaamaalihe atthu oohicuwela itthu; toko cirinyu owiithawala, nhitthumiri pufya wiithawala winyu nwo, nanso nkhale toko arumeyi a Nluku. Vano mwaalemelihe atthu othene, mwaafente asunninyu, mmoove Nluku ni munlemelihe mwene. Vano nyu ananteko, mwiivaherere ni nlemeliho nothene wa nkunya enyu, woohikhala paahi oorera nrima, nanso ciicammo n'ule oonanara nrima. Maana commo phinreraya, wiira ntthu avilele masukuli awe, ahuvaka ni isariya awe nlattu wa ankhili arinawe ooncuwela Nluku. Vano nnohala ulemelihiya cani mwaattiyaka nlattu wookosa ni nvilelaka? Nanso, mwapankaka coorera, nhuvihiyaka ni nvilelaka, commo Nluku naattittimihinya. Phimaana, nlattu wo yeeyo phiihaneliyenyu, toko ciicammo Kristu cihuvilyawe nlattu wawinyu, oohiyerakani nthoonyero wiira ntthare malinca awe. Uyo khaakosile, ni hata mahirihiri khaarina wamalakuni wawe. Waatarawaciyawe, khaahokolosera utarawa; waahuvihiyawe, khaattisaca atthu ayo, nanso eevaherera wa ule nohukhumu uratta. Uyo hokusa itampi cihu cothene mwirutthuni mwawe, ni hokhomela wansalapani, wiira cinikhwelele itampi cihu ni nikhale akumi wasariyani. Vano nhovonihinya nlattu wo makhwatta awe. Kontha mwaari toko ikhontwaa coorimela, nanso vano nhoturuwela wa Nhakheli ni Nhooleli nosunka iroho cinyu. Ciicammo nyu athiyana, mwaahisime awannyu, waacera wiira ayo yaahiiweleleke nuulumo na Nluku, yooryanihinye nlattu woopanka nyu citthu coorera, hata nhuulumile itthu, wanoonaya meettelo enyu oorera ni ihisima cinyu. Wiirerihaca winyu nwo, uhikhaleke wo mwirutthuni paahi; toko utthava ikharari, uwara co'wooru, uwara ikuwo coorika nttenko. Uhiya commo, wiirerihaca winyu nwo ukhaleke wo munrimani ni mananna o munnepani, owiimaaliha ni oohiicoona. Ila phi itthu irina ifayita wamiithoni wa Nluku. Maana ciicammo phakhalaya athiyana attakattifu o khalayi yaanwehererya Nluku, yaahisimaka awannyaya. Sara eera ciicammo: Uyo aammwiiwelela Aparahamu, mpaka umwiirela nkunya aka. Nyu nnaahala ukhala asaanawe, mwapankaka coorera ni nhoovaka itthu. Ciicammo nyu alopwana, nkhaleke ni makhalelo omaana na amwaarinyu, mwaawacawaceke ni ihisima, kontha ari ootteetthyaa venci. Maana oyeeli nnokowaakhela ivahiya yo ukumi, waacera Nluku aakhule mavekelo enyu. Wuumaleloni, othene nkhale o nrima mmoca, mwiiwanane, nfentane ntthu ni nkhwawe, nkhale o'kiriri ni wiiyeviha. Nhilivyaaniherane yoonanara ni yoonanara, atthuna maruwano ni maruwano. Uhiya commo, muulumelaneke uratta, maana nlattu wo yeeyo phihaneliyenyu, waacera wiira nrerihiye. Maana: Ule nofenta ukumi awe ni nophavela ukhalana mahuku ootteeliya, anemecere nlimi nawe wuulumaca coonanara ni asempihe malaku awe wuulumaca cowootha. Asempe coonanara, apanke coorera, aavye nnema ni attharelele. Maana miitho a Apwiya ankhala ni ntthu o'sariya, ni manyaru aya ari tayari wiiwelela mavekelo awe, nanso ikhove ya Apwiya inawaaviruwela ale ampanka coonanara. Vano tupani nohala wuhuvihani mwapankaka citthu coorera? Nanso mwahuvihiyaka nlattu wo'sariya, nhoreriya. Nhoove ni nhisanke nlattu wo citthu cinookhumelelani nnyo; munrimani mwinyu mmo munttittimihe Kristu ri Apwiy'enyu; nkhale owiitthenkemaniha wiira mmwaakhule ule nohala wukohani mwaha wo nwehereryo urinenyu. Mmwaakhuleke woopisa nrima ni wo'hisima, na ankhili omaana, wiira nnye cinwuulumacerayani, akhale ni ihaaya ale antarawaca makhalelo enyu omaana ayo mwa Kristu. Maana wakhalaka utthuna wa Nluku, phatari nhuve nlattu woopanka coorera, woohikhala nlattu woopanka coonanara. Maana ciicammo Kristu hohuva nlattu wo'tampi cihu weekwaha imoca paahi, mayasariya phaakhwela atthu oohi isariya, wiira anipiihe wa Nluku. Uyo khwile toko pinatamu phikhalaka nkumi ni ikuru co Nnepa Nttakattifu. Yooyo ahorwaa ulalyeera minepa caari nkalaposo, cennyo caari coohiiwelela ikhumelo ukati wo khalayi, Nluku waawehereryawe n'uvilela, Nowee atekaka ikalawa. Yeeyo ikalawa eyo yooponle mmaasini atthu naane paahi, ala maasi ala anthoonyera upattiso, yooyo unowoopolani. Upattiso kuhimwe ukumiha nihiro paahi, nanso uri wiivaherera wamiithoni wa Nluku ni nrima wothene, nlattu wo wunwelela wa Yesu Kristu. Yooyo howela wirimu ni ri moono wo nlopwana wa Nluku, ancelo ni alamuli ni anakuru othene amwiiwelelaka. Vano toko Yesu cihuvilyawe mwirutthuni, ciicammo ni nyu mwiitthenkemanihe mmoopuweloni mwinyu, maana ule huvile mwirutthuni homaliha itampi, wiira, ukati unoohalelani vathi va, nheette toko cinaacivelaya atthu, nanso, toko cintthunawe Nluku. Maana uhotosa ukati ule uvinre weettelenyu citthu cinaacivela ananttuniyani; mpankaka co mwirutthuni, uluvaluva, uhapaliya, nlula, ni waalapela anluku. Ayo anaatikinihinya nlattu woohaatakaneelana mwa coopanka caya cowuuliha muru, ni mpaka anawuruwanani. Ayo anaahala umwaakhula ule umphwanenle waahukhumu akumi ni akhwile. Phimaana, nlattu wo yeela itthu ila, phiwilyaya nhupi woorera wiira alaleeriye ciicammo atthu ookhwa, hata anoohukhumwinyaru mwirutthuni toko cintthunaya atthu, akhale akumi munnepani toko cintthunawe Nluku. Nanso ncuwele wiira ummaleloni wo citthu cothene uri wakhiviru. Phimaana nkhale a ankhili ni owiitthenkemaniha mmavekeloni mwinyu. Mwa cothene nnyo, nfentane venci ntthu ni nkhwawe, maana nifento ninaafutta itampi cinci. Ciicammo mwaakheleke aletto, woohittokutta. Nrumeelaneke ntthu ni nkhwawe, toko caakhenlenyu ivahiya ya Nluku, ni ntthumiriki ratta yeeyo ivahiya iyo toko nrumeyi ookhuluvelyaa a Nluku. Vano akhalaka ntthu noolumaca, oolumace moolumo a Nluku. Akhalaka mayorumeela, arumeele ni ikuru civahiyawe ni Nluku, wiira mo citthu cothene, Nluku attottopeliye mwa Yesu Kristu yoole ri o nttittimiho ni ikuru ukati wothene. Ameni! Asunnaka oofentiya, nhitikhinace woophwanyakani uhuva, moonihaka toko iri itthu yootikiniha, maana nwo uri ulawihiya. Nanso uhiya commo, ntteeliye nlattu woopanka mphantte wo mahuviho akhunnyawe Kristu. Commo nnaahala utteeliya wanhalawe uthoonyera nttittimiho nawe. Wakhalaka wiira, mwa ncina na Kristu nnaaruwaninya, nhoreriya, maana uhokhuruwelani Nnepa Nttakattifu wa Nluku. Nanso mwa nyu, hikhale nohuva toko namwiiva atthuna namwinnya, atthuna nannyatha, atthuna toko ntthu neekelakeliha myaha ca akina. Wahuvaka toko nKristu, uhuulihaciye muru, nanso unttottopele Nluku mwa nenno ncina nno. Maana ukati wo wancera uhukhumwinya uhophiya, ni ale ari unethi wa Nluku phinhala upacera uhukhumwinya. Vano wakhalaka wiira ihukhumu iyo inkonipacera hi, ale ahinttharihelela nhupi woorera wa Nluku ankomalela vayi? Toko cantikhiyaya wiira: Warikaka woopwa nasariya, vano ananttuniyani na anatampi ayo anhala ukhala cani? Phimaana, ale anhuva nlattu wootthuna Nluku, avaherere makhalelo aya wa Mpattusi ookhuluvelyaa, apankaka coorera. Vano kinaalaka mahumu ari wariyari winyu, toko mi ciryaka humu ni saahiti o mahuviho a Kristu ni kimpanka mphantte wo nttittimiho ninhala wooniheriya. Nhakhele nhuwo wa Nluku uri ni nyu, nhoolelaka woohikhanyererihiya, nanso nhakhele wo nrima raati, toko cintthunawe Nluku ni nhikhale oocivaciviya, nanso nvare n'utteeliya. Nhiipanke toko alamuli o nhuwo ukhuluveliyenyu, nanso nkhale nthoonyero wo yooyo nhuwo uyo. Vano, wanhalawe uwa ule ri Nhakheli Muulupale, phinhalenyu waakhela ikhwerempa yo nttittimiho noohimala. Ciicammo nyu amwaavano, mwaahisimu mahumu. Nkhale othene owiiyeviha, maana ihantikhiya wiira: Nluku nawaarusanana owiittottopa nanso nawaavaha nnema owiiyeviha. Mwiiyevihe mmatatani mwa Nluku okuru, wiira waphiyaka ukati awe, awunnuwiheni. Munvaherere yooyo misankiho cinyu cothene, maana nawuwacawacani. Nkhale owiimaaliha ni nronttaka, kontha Sotwani ri mwiinani enyu, toko kharamu neepa, neetta nceresere mwinyu, amwaavyaka oommara. Nkhalane nroromelo noolipa ni munkhottele Sotwani, maana nyu nnaacuwela wiira nttuniyani mothene, asunninyu aneera yaakhunaka yaayo mahuviho ayo. Vano Nluku o nnema nothene wiihanneni ni nttittimiho nawe noohimala mwa Yesu Kristu, nnahuvilene wo'kati vakani, uyo naahala wurerihani, wuuvahani ikuru, wulipihani ni wupankani nivatta. Mwa yooyo, cikhale ikuru ukati wothene. Ameni! Vano, kikaviheriyaka ni Sila, munnaka oororomelyaa, mi kihaantikha wocuumula, kuulipiherakani ni kivahaka usaahiti wiira nna phi nnema neekhweli na Nluku. Nkhale oolipa munnemani na Nluku. Ale oothanliya ari uPapiloniya, anawusalamihani. Ciicammo mwanaka Marku nawusalamihani. Nsalamihane ntthu ni nkhwawe ni nifento nittakattifu. Nnema nikhale ni nyu othene nri mwa Kristu. Mi, Simoni Peturu, nrumeyi ni mmitthenka a Yesu Kristu, kinowantikhelani ila iwarakha ila nyu mwaakhelenle nroromelo no'fayita toko hi, nsariyani mwa Nluku ihu ni moopoli ihu Yesu Kristu. Nnema ni isalama muncereriye nlattu wooncuwela Nluku ni Yesu Apwiy'ehu. Vano Nluku ni ikuru cawe cittakattifu, honivaha cothene cimphavelehu mukumini ni mmakhaleloni oonciveliha, nlattu wooncuwela ule aniihanne munttittimihoni ni makhalelo awe. Commo, ule honivaha cikhuluvelihilyawe cuulupale ni coorera, wiira nlattu wo cennyo nipanke mphantte o makhalelo oottakattifu awe, nitthawaka coonanara ni cowuntta co nttuniyani cimmwa nlattu woocivaciviya. Phimaana, mwiikurumice wuncerera waamini winyu nvaraka coorera; uvara coorera n'ucuwelaca; ucuwelaca ni wiivaraca mwanene enyu; wiivaraca mwanene enyu n'ukhanyerera, n'ukhanyerera winyu nwo, ukhale weemaani; ni imaani inyu, ikhalane wiiwanana, ni wiiwanana winyu nwo, ukhalane nifento. Kontha nnya citthu nnya cakhalaka ni nyu ni cuncereryanaka mwa nyu, khacinoohiyani nttekettuwacaka ni oohi ifayita muuncuwelani Apwiy'ehu Yesu Kristu. Maanaya wiira, ule hirina nnya citthu nnya, ri oohoona, noona paahi ile iri wakhiviru ni naaliyala urapihiya wo'tampi cawe cokhalayi. Vano asunnaka, mwiikurumice ulipihera wiihaninya ni uthanliya winyu, kontha mwapankaka nnya citthu nnya, khannohala ukakathuwa. Commo, phinhalenyu ukhala owaakhela ihathuwa yookela wumweneni woohimala wa Apwiy'ehu ni Moopoli, Yesu Kristu. Phimaana, kinhala ukhala tayari ukati wothene wiira kiwuupusereni nnya citthu nnya, nnookhalaru oocuwela ni oolipa nkhwelini yaakhenlenyu. Phatari mi kinaryene ninlelo nkumi, kikhalaka irutthu yo heema, uwuupuserani wiira nhiliyale, kicuwelaka wiira khweli kihanle vakani ukhwa, toko Pwiy'ehu Yesu Kristu cikihimenryawe. Nanso wo mphantte aka, kinaahala upankela ikuru vakani vakani, wiira ukati wothene mpaka wanhalaka ukhwa, nkhale owuupuwelela cothene. Maana nihoocuwelihani ikuru ni uwa wa Apwiy'ehu Yesu Kristu, woohikhala ni ithele coopanttureriya, nanso hi niri asaahiti eekhweli yeeyuulupale awe. Uyo haakhela ihisima ni nttittimiho wo mphantte wa Nluku Athumwane, ukati weewilyawe ncu no nttittimiho nuulupale neera: Ula phi mwanaka oofentiya ni nokitteeliha nrima. Vano nna ncu nookhuma wirimu nna, hi niheewa ukati waarihu ni yooyo umwaakoni woottakattifihiya. Commo, ninaakhuluvela venci nhupi wo minapiyu, ni nnaapanka sana waneewelelenyu va, toko isamaninya impharela nipuro nooripela mpaka wansaaya, niworosa nimmwaleelaka munrimani mwinyu. Vano ncuwele wiira khaawo notaphulela veekhawe cowantikhiya co minapiyu, maana khaciwo cowantikhiya cinkhuma wotthuna wa ntthu, nanso atthu ahooluma wo mphantte wa Nluku, ahooleliyaka ni Nnepa Nttakattifu. Vano, toko khalayi caakhumelenlyaya minapiyu cowootha iriyari ya atthu, ciicammo anaahala ukela ni mwiitiho iriyari inyu aalimu owootha. Yaayo aalimu owootha ayo anaahala wiitthuciha citthu cinvirikaniha ikhweli, acipulacaka ni moolumo ootankula, mpaka uphiya malipa owaakhotta Apwiya yaathumile, yiiwiiheraka ikhuutura yowiitankulaca nananoru asinene. Vano atthu enci ammootthara coopanka caya coohiloka, ni nlattu wawaya yaayo, iphiro yo'khweli inaahala wuuluminya makufuru. Ciicammo ni isooyo caya, anaahala uwooryacani ni moolumo owootha, nanso ihukhumu caya citthenkemanihinye nenne nokhalayi ni utankulaciya waya nwo khunhala upica. Toko Nluku cihaanemecenryawe ancelo yaakosile, mpaka waavonyera umooroni, ni waatthukela mmakhukuni mooripela, aasunkaka mpaka nihuku nohukhumu. Ule khaanemecenre ittuninya yokhalayi, ukati waanwiihilyawe naphuvu wariyari wa atthu oohiloka, nanso aansunkile paahi Nowee, nlalyeri o'sariya, ni atthu akina saapa. Ciicammo ahohukhumu isittatti yo'Sotoma ni uKomora, apahaka ni mooro, apankaka nthoonyero unhala weeraneela atthu oohiloka. Nanso ahomoopola Loti, nlopwana nasariya, eetta ni masukuli nlattu wo meettelo a atthu oohiloka. Maana, akhalaka ni yaayo mahuku othene, nasariya ule aancukulaca wanrimani wawe nlattu wo woona ni wiiwa ithapiya caapankiya. Phimaana, nihoona wiira Apwiya anaacuwela woopola muuttehattehiyani atthu ooloka ni waasunkera atthu oohiloka, mattaruso nihuku no'hukhumu, venci venci ale antthara coociva co mwirutthuni nttuniyani ni yaatarawacaka alamuli othene. Atthu oohoova, owiihelela, khaanoova waaveeha alamuli o'culu, hata ancelo, anookhalanaru ikuru cinene, khaankhumana nlove nowaaveeha, wamiithoni wa Apwiya. Nanso ayo anveeha itthu ihincuwelaya, ari toko inama co ntakhwani ni coohi miruku, cipattuseriye uvarihiya ni wuntta. Ayo anaahala ukwanyulaciya toko cineerihiyaya inama. Ciicammo anaahala ulivyaaniheriya coohi isariya cipankilyaya. Anooniha wiira, coonanara co mwirutthuni cimpankaya uthana ciri comaana, nanso ayo yakhalaka n'utthapa wariyari winyu, cimpankaya cinkhala co mahirihiri. Vano miitho aya ankhala ooluva ni oohivona upanka itampi, yaathepyaka atthu oohimananna, ni mirima caya co'sooyo, asaana oolaphiya. Ahohiya iphiro yomaana, ahohapuwa mpaka utthara iphiro ya Palamu, mwana a Peyori, aafentile itthuvo yoohi isariya, nanso nlattu wa coohanyuriha cawe, ahokuphuliya ni mpakhira, oolumacile neehaninya puuru, oolumacile ni nlove no ntthu mpaka umaaliha uphuku wa namilohi. Phimaana ala atthu ala ari toko iluusi yoohi maasi, ni toko itthapwe yooveverusiya ni iphyoo. Vano yaayo, ahosunkeriya mapuro ooripela. Maana, yuulumacaka malove oohi ifayita ni owiihelela, anhacula ucivelaciya wo mwirutthuni, anawooryaca ale ahanle vakani waatthawa ampanka coohiloka, yaaroromelihaka utaphuwa, nanso ayo ari ipottha co'lema coonanara, kontha ntthu nokhala ipottha nlattu woottheminya ni ile immooryaca. Phimaana, anooryanihilene usempa citthu co nttuniyani nlattu wo waacuwela Apwiy'ehu ni Moopoli Yesu Kristu, anaaphwanyannya tho mwa cennyo anarukureriye ni wooryaciya ni cennyo, vano makhalelo aya ayo anaatepa, woovikana caaryaya woopacera. Vano waanaarera yiiriyaka khayaatokile ucuwela iphiro yo'sariya, woohikhala anacuwenlene, uturuwela tho uttuli, ahiyaka nlamulo nittakattifu naavahiyaya. Paahi, ihokhumelela ni yaayo, yoohiminya ineera: Mwalapwa hohokoleela ulya maraphyo awe, ni: Ikuluwe yoorapihiya, ihohokoleela wiiruwya mmattopeni. Asunnaka oofentiya, ila iri iwarakha yonayeeli inowantikhelakani. Iwarakha coopiili nnya, kinaawusa ankhili inyu omaana, oowuupuserani wiira nhiliyale moolumo yuuluminye khalayi ni minapiyu cittakattifu ni nlamulo na Apwiy'ehu ni Moopoli, nuusomihilyayani amitthenka. Wahinaya itthu, ncuwele wiira, mahuku oomaliha, anaahala ukhumelela mayosilili, ooveeha ni oweettela cinaacivela. Ayo anhala wiira coo: Keera wahokhuluvelihiya uwa wa Apwiya? Vano ahowa? Maana, nenne nenne yakhwaaceru asithumwanihu, citthu cothene ciri toko wupaceroni wo'ttuninya! Nanso ayo aneeliyaliha imweni wiira, ukhuma khalayi irimu ni itthaya cuumpiye ni nuulumo na Nluku; itthaya ila yuumpiye ukhuma wamaasini ni iriyari maasi, ciicammo, ukwanyulaciya wo'ttuninya waari wo naphuvu o maasi. Vano, nlattu wo nenno nuulumo nno, irimu ni itthaya ciri ula ukati ula, cihosunkeriya mooro, ciwehereryaka nihuku no'hukhumu ni umalamalihiya wa atthu oohiloka. Asunnaka oofentiya, nhiliyale ila itthu ila: Nihuku nimoca, Apwiya anaalikelela ukhala myakha ilufu, ni myakha ilufu anaalikelela ukhala nihuku nimoca. Apwiya khaampicapica uttharihelela ikhuluvelihilyaya, toko cinoopuwelaya atthu akina; woovirikana commo, ayo ari owuuvilelani, ni khaantthuna wiira arimele hata mmoca, nanso othene akhale oorukunusa nrima. Nanso nihuku na Apwiya ninhala uwa toko namwinnya. Irimu inkoorimya n'uruma venci, ni ciri uculu cinaahala uvya nlattu wooviha, ilapo ni citthu ciri mommo cinaahala ukhwelakhwela. Toko cincuwannyaya wiira citthu cothene nnya cinaahala ukwanyulaciya, vano nnolamuliya ukhala attakattifu ni eemaani, mmwehererye nihuku na Nluku ni mpanke mananna owiira nno niphiye wowaakuvya. Nenno nihuku nno, irimu cinaahala ukwanyuliya ni mooro, ni citthu cothene ciriwo cinaahala utothwa nlattu wooviha. Nanso hi, toko cinikhuluvelihilyaya Apwiya, niwehereryeke irimu yonaanano ni ilapo yonaanano, wonwo uryaya isariya. Phimaana, asunnaka oofentiya, nwehereryaka nnya citthu nnya, mwiikurumice, wiira mphwanyinye ni yooyo nnari ni nnema, woohi mahirihiri ni woohi ikoosi. Nkhale owuupuwela wiira, uvilela wa Apwiy'ehu phimmwaana woopwa, toko Paulu munnihu oofentiya ciwantikhenlyaweni na ankhili avahiyawe ni Nluku. Paulu oolumaca nnya citthu nnya, toko cinantikhesawe nwarakhani mwawe, cikina ciri cowaarikela wiiwa atthu. Phimaana, atthu oohicuwela itthu ni ookenkennyaa anaacipulaca iwarakha nnyo, toko cimpankaya cowantikhiya cikinaku, caakwanyulaka asinene. Phimaana asunnaka oofentiya, ncuwelak'ono cennyo, mwiittattalihe, waacera nhooryaciye na ale ahirina ankhili omaana ni wiira nhiwuluwe mmakhaleloni mwinyu oolipa. Nanso, munnuwe munnemani n'uncuwela Apwiy'ehu ni Moopoli ihu Yesu Kristu. Yooyo attittimihiye, ukhuma nna va mpaka mahuku othene. Ameni! Nuulumo nno nikhanle ikhumelo wupaceroni wo'ttuniya, nenno niiwilehu, nenno noonnehu ni miitho ehu, nenno noonehilehu ni nivaravanrehu ni matata ehu, nenno phi nuulumo no'kumi. Ukumi uheethoonyera, ni hi nihoona, ni mwa yooyo ninaavahera usaahiti, ni mwa yooyo phinoohimeryehuni ukumi woohimala, waari na Apaapa ni hi nihothoonyiheriya. Yeeyo yoonnehu ni yiiwilehu phinoohimeryehuni nyuva, wiira ciicammo nkhale owaatana ni hi. Waatana wihu uri na Apaapa wamoca ni Mwanaya Yesu Kristu. Nnya citthu nnya ninwantikhelani wiira utteeliya winyu nwo umalele. Nhupi wiiwilehu mwa Kristu ni wuhimenryehuni ph'ula: Nluku phi waarya, ni mwa yooyo khiiwo ipiphi. Phimaana neeraka niri owaatana ni yooyo, nanso neettaka mpiphini, ninawootha, ni khanimpanka ikhweli. Nanso neettaka nwaaryani, toko uyo ciryawe nwaaryani, nihaana waatanaca ntthu ni nkhwawe, ni iphome ya Yesu, Mwanawe, inaanirapiha itampi cothene. Neeraka khanirina itampi, ninawiithepya, ni ikhweli iyo khiri mwa hi. Nalaphululaka itampi cihu, uyo ri oororomelyaa ni o'sariya wiira anilevelele itampi n'unirapiha coonanara cothene. Neeraka khanirina itampi, nimmwiirela Nluku uyo, nawootha, ni nuulumo nawe khaniri mwa hi. Asaanaka, kinowantikhelani nnya citthu nnya wiira nhikose. Nanso ntthu akosaka, nihaana mwaakihi Yesu Kristu, Nasariya, ri wamoca na Athumwane. Yooyo phiri isataka yoonilevelela itampi cihu ni khaciri itampi cihu hi paahi, nanso ciicammo itampi co'ttuniya yothene. Phimaana innicuweliha wiira ninaancuwela uyo, iri nlattu woottharihelela malamulo awe. Ntthu neera: Mi kinaancuwela, nanso hittharihelelaka malamulo awe, ri nawootha, ni mwa uyo khiiwo ikhweli. Nanso ntthu nottharihelela malamulo awe, wo'khweli nifento na Nluku niri noomalela. Commo phincuwelehu wiira hi niri ni yooyo, kontha ntthu eeraka nokhala ni yooyo, nolamuliya weetta toko ule ceettilyawe. Asunnaka oofentiya, akinowantikhelani nlamulo nonaanano, nari nihikhanle nlamulo nokhalayi, nenne naarinenyu ikhumelo wupaceroni. Nenno nlamulo nokhalayi nno niri nuulumo niiwilenyu. Vano kinaawantikhelani nlamulo nonaanano nenno nikhanle neekhweli mwa ule ni nyu, kontha ipiphi ineera iviraka, ni waarya weekhweli unaamwaleela. Ntthu neera ri nwaaryani nanso anrusihaka munnawe, ri mpiphini. Ntthu nonfenta munnawe nokhala mo waarya, ni mwa uyo khiiwo itthu yookakathula. Nanso ntthu anrusihaka munnawe, ri mpiphini, neetta mpiphini ni khancuwela unkelawe, kontha ipiphi ihonttiyelela miitho awe. Nyu asaanaka, kinaawantikhelani kontha itampi cinyu ciholeveleliya mwa nlattu wo ncina nawe. Nyu mayapaapa, kinaawantikhelani kontha nhoncuwela ule ri ikhumelo wupaceroni. Nyu amirawo, kinaawantikhelani kontha nhontthema Ntakhali. Nyu asaanaka, kinaawantikhelani kontha nhaacuwela Apaapa. Nyu mayapaapa, kinaawantikhelani kontha nhoncuwela ule ri ikhumelo wupaceroni. Nyu amirawo, kinaawantikhelani kontha nri o'kuru ni nuulumo na Nluku nihoopharelelani ni nhontthema Ntakhali. Nhifente ittuniya ni citthu ciri nttuniyani. Ntthu afentaka ittuniya, nifento na Apaapa khaniri ni yooyo. Kontha cothene ciri nttuniyani, toko ucivaciviya wo'rutthu, ucivaciviya wo miitho n'usamela ukumi, nnya khacinkhuma wa Apaapa, nanso nttuniyani. Ittuniya inaavira, ni ciicammo ucivaciviya waya nwo unaavira, nanso ule nopanka intthunawe Nluku naakhala ukati wothene. Asaanaka, niri ukati woomaliha, toko ciiwilenyu wiira naawa mwiinani a Kristu, vano ahopacera ukhumelela eenani enci a Kristu, yeeyo phinnicuweliha wiira niri ukati woomaliha. Ale akhumacile wariyari wihu, nanso khayaari awihu, kontha yaari awihu coono anapharelenle ukhala ni hi, nanso ahokhuma wiira wacuwannye wiira khaawo hata mmoca wa ale ri awihu. Nyu nri oothapeliya n'ule ri Nttakattifu, ni nyu othene nnaacuwela. Akiwantikhenleni nyu nlattu woohicuwela ikhweli, nanso nyu nhocuwela ikhweli, kontha khuuwo wootha wookhuma mwiikhwelini. Tipani ri mayowootha? Phi ule nokhotta wiira Yesu phi Kristu. Ule naakhotta Apaapa ni Mwana, yooyo phi mwiinani a Kristu. Ule nonkhotta Mwana, khari na Apaapa. Ule nonrumelela Mwana, ri na Apaapa. Mpharelele ile yiiwilenyu ikhumelo wupaceroni. Nyu mwapharelelaka ile yiiwilenyu ikhumelo wupaceroni, ciicammo ni nyu nnaahala upharelela na Athumwane ni Mwana. Nkhuluveliho univahilyawe ph'ula, ukumi woohimala. Kinwantikhelani nnya citthu nnya nlattu wa ale amphavela wuuthepyani. Vano, utthapeliya waakhenlenyu uri ni nyu. Khannaavya tho wiira ntthu oosomiheni, nanso ukhala wiira utthapeliya waakhenlenyu uri weekhweli khuhimwe wowootha unawiitthucihani citthu cothene, mpharelele toko ciwiitthucihilyayani. Phimaana, asaanaka, nkhanyerere ukhala mwa yooyo wiira ukati unowawe, nihuulihiye muru nanso nikhalane nkhuluvelo. Mwacuwelaka wiira ule ri nasariya, ciicammo ncuweleke wiira othene nopanka isariya, yariye ni yooyo. Nkoonani nifento nuulupale ninivahilyaya Apaapa, mpaka hi wiihaninya asaana a Nluku, ni khweli niri asaana a Nluku. Phimaana, ittuniya khinnicuwela kontha khinoncuwela Nluku. Asunnaka oofentiya, vano niri asaana a Nluku, ni khinaya wiithoonyihera inhalehu ukhala. Nihocuwela wiira ule eethoonyiheraka, hi ninhala unlattanana yooyo kontha ninhala umoona toko ule ciryawe. Phimaana khula ntthu rina uno uwehererya uno eelokihe, toko ciryawe uyo ooloka. Ule nopanka itampi nohanyuriha Nlamulo, kontha itampi, uri uhanyuriha Nlamulo. Nhocuwela wiira uyo heethoonyihera wiira akumihe itampi cihu, ni mwa uyo khiiwo itampi. Ule nokhanyerera ukhala mwa Kristu khampanka itampi. Ule nopanka itampi khamoonne ni khancuwenle. Asaana aka, hikhale noothepyani, ntthu nopanka isariya ri nasariya, toko ule ciryawe nasariya. Ntthu nopanka itampi nokhuma wa Sotwani, kontha Sotwani nopankesa itampi ikhumelo wupaceroni. Phimaana Mwana a Nluku eethoonyiheraka wiira akwanyulace miteko ca Sotwani. Ntthu yariye ni Nluku khankhala apankaka itampi, kontha ipyo ya Nluku ihompharelela. Ula khanoorya upanka itampi, kontha yariye ni Nluku. Commo phincuwannyaya asaana a Nluku ni asaana a Sotwani. Yoole himpanka isariya ni ule hinonfenta munnawe khankhuma wa Nluku. Kontha nhupi wiiwilenyu ikhumelo wupaceroni ph'ula: nifentaneke ntthu ni nkhwawe. Nihikhale toko Kayini aari a Ntakhali, homwiiva nhimawe. Vano mwiivenleni? Kontha miteko cawe caari coonanara, ni ca nhimawe caari co'sariya. Asunnaka, ittuniya yooramakani, nhitikhinace. Hi nihocuwela wiira nihovira wuukhwani nirwaka wukumini, kontha ninawaafenta asunnihu. Ntthu hinofenta hokhanyerera wuukhwani. Yoole nonrama munnawe ri namwiiva. Nyu nhocuwela wiira namwiiva khankhalana ukumi woohimala. Itthu innicuweliha nifento phi ila: Kristu hovaha ukumi awe mwa nlattu wo hi. Hi ninlamuliya uvaha ukumi ihu mwa nlattu wa asunnihu. Vano ntthu rina mihakhu co yeela ittuniya ila, amoonaka munnawe ahuvaka, phihimoonelaka ikiriri, ninhala umpharelela cani nifento na Nluku? Asaanaka, khaninlamuliya ufenta ni moolumo atthuna ni malaku paahi, nanso weekhweli ni miteko. Commo phincuwelehu wiira niri eekhweli, maana wamiithoni wawe cinkopisa mirima cihu. Kontha nrima ehu wanikasariki, khweli Nluku ri muulupale woopwaha nrima ehu ni naacuwela citthu cothene. Oofentiya, vano nrima ehu uyo wahinikasariki, nihaana ukhuluvela wamiithoni wa Nluku. Ninawaakhela ile inonvekelehu, kontha ninaattharihelela malamulo awe ni ninaapanka inoncivela wamiithoni wawe. Vano nlamulo nawe phi nna wiira ninkupaliki mwa ncina na Mwana Yesu Kristu, ni nifentaneke ntthu ninkhwawe toko cinhimyaya nlamulo ninivahilyawe. Ntthu nottharihelela malamulo, naakhanyerera ukhala mwa Nluku, ni Nluku nokhala mwa yooyo. Itthu innicuweliha wiira uyo ri mwa hi, phi Nnepa univahilyawe. Anna oofentiya, nhikupali minepa cothene, nanso nweheehe minepa nnyo wakhala wiira cinkhuma wa Nluku, kontha minapiyu cinci cowootha cihomwareela nttuniyani. Itthu innicuweliha Nnepa wa Nluku phi ila. Nnepa wothene unlaphulula wiira Yesu Kristu wile mwirutthuni, uyo unkhuma wa Nluku. Ni nnepa wothene uhinonlaphulula Yesu, khunkhuma wa Nluku. Nanso uyo nnepa uyo uri wa mwiinani awe Kristu, yoole upacilenyu wiiwa wiira unaawa, ni khweli uhophiya, uri nttuniyani mu. Asaanaka, nyu nri a Nluku ni nhotthema minapiyu cowootha, kontha muulupale ph'ule ri ni nyu, wompwaha ule ri nttuniyani. Ale ari o nttuniyani anooluma mphantte wo'ttuniya, ni ittuniya iyo inaweewa. Hi niri a Nluku. Ntthu ncuwenle Nluku naniiwa, ule hiri mphantte wa Nluku khanniiwa. Commo phincuwelelehu Nnepa weekhweli ni nnepa woothepya. Anna oofentiya, nifentaneke ntthu ni nkhwawe, kontha nifento nno ninkhuma wa Nluku. Ntthu nofenta yariye ni Nluku ni naancuwela Nluku. Ntthu hinofenta khancuwenle Nluku, kontha Nluku ri nifento. Itthu inthoonyera nifento na Nluku wariyari wihu, phi ila: Nluku honruma Mwanawe mmoca nttuniyani, wiira nikhale akumi mwa yooyo. Vano nifento nno phi nna: khunakhala wiira hi ninonfenta Nluku, nanso uyo honifenta hi ni honruma Mwanawe wiira akhale isataka yoonilevelela itampi cihu. Anna oofentiya, ukhala wiira Nluku honifenta toko coo, ni hi ciicammo ninlamuliya ufentana ntthu ni nkhwawe. Khaawo pacile umoona Nluku. Nafentanaka ntthu ni nkhwawe, Nluku naahala ukhala ni hiyano ni nifento nawe ninaamalela mwa hi. Hi ninaacuwela wiira niri mwa yooyo n'uyo mwa hi, kontha uyo honivaha Nnepa awe. Vano hi nihoona ni nihovahera usaahiti wiira, Apaapa ahonruma Mwanaya wiira akhale moopoli o'ttuniya. Ntthu norumelela wiira Yesu ri Mwana a Nluku, Nluku naakhala mwa uyo, ni uyo naakhala mwa Nluku. Hi nihocuwela ni ninaakupali nifento nirinawe Nluku ni hiyano. Nluku ri nifento. Ntthu nokhala nnifentoni, ri ni Nluku, ni Nluku ri ni yooyo. Vano coo phimmalelaya nifento nihu wiira nihuku no'hukhumu nikhalane ukhuluvela, kontha toko ciryawe Nluku, ni hi niri ciicammo nttuniyani mu. Nnifentoni khuuwo woova, maana nifento noomalela ninaatamiha woova, kontha woova uwaana icuku. Phimaana ntthu owoova khammalela nnifentoni. Hi ninaanfenta kontha uyo phipacenre unifenta. Ntthu eeraka kinaanfenta Nluku, nanso anrusihaka munnawe, nokhala mayowootha, kontha ule hinonfenta munnawe nomoonawe, khanoorya unfenta Nluku himmoonawe. Phimaana mwa uyo nihaana nna nlamulo nna, nineera: Ule nonfenta Nluku ciicammo anfente munnawe. Ntthu nokupali wiira Yesu phiri Kristu yariye ni Nluku, ni ntthu naafenta Athumwane annyanre, ciicammo naanfenta ule nnyanryaya. Hi ninaacuwela wiira ninawaafenta asaana a Nluku nanfentaka Nluku n'uttharihelela malamulo awe. Kontha nna phi nifento na Nluku, wiira nittharihelele malamulo awe. Ni malamulo awe khahimwena oolemela. Kontha ntthu yariye ni Nluku naatthema ittuniya; utthema ittuniya phiri ukupali wihu. Tupani notthema ittuniya? Nari hikhanle ule nokupali wiira Yesu ri Mwana a Nluku. Yesu Kristu ph'ule wile ni maasi ni iphome. Kahi paahi ni maasi, nanso ciicammo maasi ni iphome. Nnepa Nttakattifu phinvaha usaahiti, kontha uyo Nnepa uyo uri ikhweli. Kontha ahaawo araru anvaha usaahiti: Nnepa, maasi ni iphome, ni ala araru ala anawiiwanana. Nakupaliki usaahiti wa atthu, nicuwele wiira usaahiti wa Nluku phiri muulupale, kontha Nluku phinvaha usaahiti wa Mwanawe. Ntthu nonkupali Mwana a Nluku haana mwa yooyo usaahiti. Ule hinonkupali Nluku naamwiirela Nluku namootha, kontha khankupali usaahiti unvahawe Nluku mwa Mwanawe. Usaahiti uyo ph'ula, wiira Nluku honivaha ukumi woohimala, ni ula ukumi ula uri mwa Mwanawe. Ntthu rina Mwana a Nluku haana ukumi; ule hirina Mwana a Nluku kharina ukumi. Nnya citthu nnya kiwantikhenleni wiira ncuwele wiira nhaana ukumi woohimala ni wiira nkupali ncina na Mwana a Nluku. Ula phi nkhuluvelo urinehu ni uyo, wiira navekelaka itthu n'utthuna wawe, uyo naaniiwa. Ni nacuwelaka wiira uyo naaniiwa yothene inonvekelehu, ninaacuwela wiira nihaakhela ivekenlehu. Ntthu amoonaka munnawe apankaka itampi ihinonrweeha wukhwani, avekele, ni Nluku naahala unvaha ukumi ule kosile. Akinaaca itampi yonrweeha wukhwani. Ihaawo itampi inrweeha wukhwani. Yeeyo akineera avekeleliye. Yoonanara yothene iri itampi, ni ihaawo itampi ihinrweeha wukhwani. Nihocuwela wiira ntthu yariye ni Nluku, khampanka itampi, nanso ule yariye ni Nluku naansunka, ni Ntakhali khanonkwanya. Nihocuwela wiira niri a Nluku, ni ittuniya yothene ihothawaliya ni Ntakhali. Ciicammo nihocuwela wiira Mwana a Nluku howa ni honivaha ankhili wiira nincuwele yooyo ri eekhweli. Ni hi niri mwa Yesu Kristu, yooyo ri Mwanawe eekhweli. Ula phi Nluku eekhweli ni ukumi woohimala. Paahi, asaanaka, mwiinemecere mwa anluku oohikhweli. Mi humu, kinawantikhela apwiyawe oothanliya wamoca na asaanaya, anaafentaka weekhweli, kahi mi paahi, nanso ciicammo othene acuwenle ikhweli, mwa nlattu weekhweli inkhala mwa hi ni wa hi inaakhala woohimala. Nnema, ikiriri ni isalama cinkhuma wa Nluku Apaapa ni wa Yesu Kristu, Mwanaya Apaapa, cikhale ni hi, weekhweli ni nifento. Kihotteeliya venci nlattu wowaaphwanya asaanenyu akina yeettelaka ikhweli, toko caakhenlehu nlamulo wa Apaapa. Vano, kinawulepelani apwiyawe, khunakhala wiira kinantikha nlamulo nonaanano, nanso naarinehu ukhuma wiipaceroni, wiira nifentaneke ntthu ni nkhwawe. Nifento niri weettela malamulo awe. Nlamulo phi nna, toko ciiwilenyu ikhumelo wiipaceroni wiira mweettele nenno nifento nno. Kontha mayothepya enci aheekhumeleliha nttuniyani, yaayo ahinlaphulula wiira Yesu Kristu wile ni irutthu. Yaayo phiri mayothepya ni eenani awe Kristu. Mwiirattavelele wiira ihuurihyeni ifayita yo nteko uvanrehu, nanso mwaakhelele itthuvo yoomalela. Ule noncerera miitthuciho ca Kristu ni aheettelaka, kharina Nluku; ntthu neettela miitthuciho, yooyo haana Apaapa ni Mwana. Vano ntthu awaaka uwuulumanani woohiwaana nnya miitthuciho ca Kristu nnya, nhimwaakhelele uwannyu ni nhinsalameehe hata vakani. Ule nonsalameeha nopanka mphantte mmitekoni mwawe coonanara. Kihaana nanlelo citthu cinci coowantikhelani. Akitthunne wantikha ni nikhanta ni uwiini, kontha kinaawehererya uwa uwoonananani n'uvaanela, wiira utteeliya wihu ukhale woomalela. Asaana a anuunu inyu oothanliya anawusalameehani. Mi humu, kinawantikhelani nyu oofentiya Kaiyu, kinoofentakani weekhweli. Munna oofentiya, kinawuvekelelani wiira cothene ciweetteleni sana ni nkhalane ukumi, toko ciicammo ciryaya iroho enyu. Kontha akimala utteeliya venci ukati uwilyaya asunna, attottopelaka ikhweli inyu ni mananna cineettenyu nkhwelini. Akirina utteeliya woopwaha, nari uhiri wiiwa wiira asaanaka aneetta nkhwelini. Munna oofentiya, ile inaapankelenyu asunninyu ni ciicammo aletto ahinaacuwelenyu iri yookhuluvelyaa. Yaayo ahottottopela nifento ninyu uhoolo wo'kereca. Commo, nnaapanka sana. Vano kinawuvekelani wiira mwaaveleele munkwahani mwaya toko cinoncivelaya Nluku. Kontha ayo akhumacile mwa ncina na Yesu, ni khiiwo yaakhenlyaya wa amalaponi. Phimaana, ninlamuliya waakavihera asunnihu toko ala, wiira nikhale akaviheri eekhweli. Kihaantikhela ikereca nna nuulumo nna, nanso Tiyotrefe unoncivela ukhala oopacera, khantthuna unaakhelela. Vano mi kawaaka nwo, kinaahimyaca miteko cinvarawe, ni moolumo oonanara annootheryacawe. Khantteeliya ni nnya citthu nnya, ciicammo yooyo khanaakhelela asunna, mpaka nawaahiiha ale yaaphavela waakhelela ni nawoomola nkereca. Munna oofentiya, nhitakihe iri yoonanara, nanso iri yoorera. Ule nopanka yoorera nokhuma wa Nluku, nanso ule nopanka yoonanara khanamoona Nluku. Atthu othene anaanttottopela Timetriyu, mpaka ikhweli inanttottopela. Ni hi ciicammo ninaanttottopela, ni nyu nnaacuwela wiira usaahiti ihu uri weekhweli. Kahaana citthu cinci coowantikhelani, nanso akitthunne wantikha n'uwiini ni nikhanta, kontha wowaakuvyaca wene kinaaweherera uwoonananani. Ninaahala uvaanela. Nnema nikhale ni nyu. Asimpwaninyu anawusalameehani. Mwaasalameehe asimpwanihu, khula ntthu ni ncina nawe. Mi Yuta, ipottha ya Yesu Kristu ni munnawe Yakopu, kinaantikhela iwarakha ila ale owiihaniya ni oofentiya ni Nluku Apaapa ni asunkiye ni Yesu Kristu. Ikiriri, nnema ni nifento na Nluku cuncererye mwa nyu. Asunnaka oofentiya, kihophavela uwantikhelani mwaha wo woopwa wihu. Vano kihoona wiira waanrera uwantikhelani, kuulipiherakani wiira mwaane ikhotto nlattu wo nroromelo nikhuluveliyaya weekwaha imoca attakattifu othene. Kontha ahaawo atthu akina, yaayo yaahukhumwinye nankhalayi, aheetakanihera womwiitiho wariyari winyu. Ayo ari akaafiri, anrukunusa nnema na Nluku ihu waacera wiira apanke citthu coohiloka. Yaayo anaankhotta Yesu Kristu, mwanene mmoca ni Pwiy'ehu. Hata nnoocuwelaru cothene nnyo, kimphavela uwuupuserani wiira Apwiya ahoopola unethi akumihaka wiciipitu, nanso wahoolo ahaarimesa ale yahaakupanli. Moopuwele ancelo, ale ahinemecenre makhalelo aya eeyuulupale, ahiile mapuro aya. Nluku haatthuka n'unyolo ni haatthukela mooripela mpaka khalayi, awehereryaka uhukhumwinya nihuku nuulupale, toko uSotoma ni uKomora, ni isittatti cowaattamana, ceevaherenryaya muuluvani n'uvirikaniha mathelanelo eephattu. Ayo ahopankiya nthoonyero woottarusiya ni mooro woohimala. Ciicammo, ala anamilohi ala, antankanya irutthu caya, anaahanyuriha ulamuli wothene ni anawaatarawa ancelo owirimu. Nanso, ncelo Mikeli waanyakulihanawe ni Sotwani nlattu wo nrutthu wa Musa, khaamuulumenle moolumo ooruwana, nanso eenre paahi: Nluku ookuphule! Vano, ayo antarawa cothene cihincuwelaya, ni citthu cincuwelaya nnyo toko inama coohaankhili, cennyo citthu nnyo phinaatankanya. Ayo ahotakhaliya! Maana atthanre iphiro ya Kayini, ni nlattu wowaaciva ncurukhu, ahowuluwela nkosini toko Palamu, ni ahorimesiya muuhanyurihani toko Koraa. Ala atthu ala ari owoopiha mmasikuhuuluni mwinyu co waatana, anlya ni nyu woohi ihisima. Ari ahakheli aneewacawaca asinene. Ayo ari mahutte oohi maasi ooveverusiya ni iphyoo; miri coonyaala ni coohiima, cowuuma ni coopheliya. Ari toko mawimpi oocaca ompahari, ankahula athoonyeraka miteko caya cowuuliha muru; itthoottwa coohimpatta, yaayo asunkeriye mapuro aya ooripela cinene mpaka ukati woohimala. Ciicammo Enoki, ri onasaapa ikhumelo Atamu, aholalya aacaka yaala eeraka: Nkoonani, Apwiya anaawa na attakattifu aya ilufu cene, wiira yawaahukhumu ni waatthukela oonanara nrima othene, nlattu wo miteko caya coonanara caapankaya ni moolumo oonanara yaamuulumaceraya Nluku. Ala atthu ala ankhala yunlacaka, oohitteeliya ni iparakha caya, ni antthara cinaacivela coonanara; ari owiihelela, aneepanka toko o nifento, nanso aphavelaka uphwanya cimphavelaya. Nanso, asunnaka oofentiya, muupuwelele moolumo ahimeriyenyu na amitthenka a Apwiy'ehu Yesu Kristu. Moolumo yaayo anhimya wiira, ukati woomaliha, anaahala uwa atthu ootarawa, anhala utthara coonanara caya co'kaafiri. Yaala phinkukumiha uhiiwanana, antthara iroho caya maana khaarina Nnepa Nttakattifu. Nanso nyu, asunnaka oofentiya, mwiilipihere munroromeloni noorera, nvekelaka muNnepani Nttakattifu. Nkhale nnifentoni na Nluku, nwehereryaka ikiriri ca Apwiy'ehu Yesu Kristu, anvaha ukumi woohimala. Mooneleke ikiriri ayo anaakanyaca; moopoleke akina, mwaapulaka wamooroni, ni akina, mooneleke ikiriri moovaka, ni nrusanane mpaka ni ikuwo caya co mahirihiri o citthu coonanara cimpankaya. Phimaana, attottopeliye ule rina ikuru co wuusunkani wiira nhiwuluwe ni wuthoonyiherani oohicovaciya n'utteeliya munttittimihoni nawe, wa Nluku mmoca, moopoli ihu, nikhale nttittimiho, nlemeliho, ikuru n'ulamuli mwa Yesu Kristu Apwiy'ehu, ikhumelo ukati uhinaya, nenna va, ni mahuku othene! Ameni! Wiicoonihera wa Yesu Kristu, uvahiyawe ni Nluku wiira aathoonyere arumeyi awe citthu cinhala ukhumelela woohipica. Uyo honruma ncelo awe wiira ancuwelihe nrumeyi awe Yohani. Yohani ahottonka citthu cothene coonnyawe, maanaya wiira, nuulumo na Nluku ni usaahiti wa Yesu Kristu. Horeriya ule nosoma cowantikhiya cooniheriye ni ahoreriya ale aneewa, asunkaka yantikhiye maana ukati uhanle vakani uphiya. Mi Yohani, kinantikhela ikereca saapa co'lapo yo wAsiya. Mwaakhele nnema ni isalama, cinkhuma wa ule ri, aari ni nohala uwa, wo minepa saapa caattamananne wahiceni wawe, ni Yesu Kristu, ri saahiti eekhweli, oopacera mwa atthu ookhwa ni muulupale o mamwene o mwiilaponi. Uyo naanifenta ni honitaphula ntampini mwihu ni iphome awe. Yooyo honipanka umwene ni mayasataka a Nluku athumwane. Wa yooyo, nikhale nttittimiho ni ikuru mahuku othene! Ameni. Mmooneke uyo, nowa ni mahutte, ni atthu othene anaahala umoona, mpaka na ale yaanhomile. Unethi wothene wo mwiilaponi unaahala ucukulaca nlattu wa yooyo. Commo phinhalaya wiirannyaa! Ameni. Apwiya Nluku aneera: Mi ki Alfa ni Omeka, oopacera ni oomalihera, ayo ari, yaari, ni anhala uwa, ari owoorya cothene. Mi, Yohani, munninyu ni nkhunaninyu o mmahuvihoni, mumweneni ni wookhanyerera mwa Yesu, kaari iciviri yo'Patimu nlattu wo nuulumo na Nluku ni usaahiti wa Yesu Kristu. Nihuku na Apwiya, kahokhala muNnepani, kaheewa uttuli waka ncu noonyakula cinene toko nipalapatta, neera: Wantikhe nliivuruni itthu inoonaa ni uveleelihe mmakereca saapa, ciri nnya: wEfesu, uSimirina, uPerkamu, uTiyatira, uSarte, uFilatelfiya ni uLawutiseya. Vaavale kahorukunuwa wiira kimoone ule nokuulumiha. Waarukunuwilyaka, koonne isamaninya saapa co'wooru; ni iriyari yo'samaninya nnyo, ahaawo ntthu oolikana Mwana a Pinatamu ni yoowara yaaphiya mpaka nnyaani mwawe ni ncako wo'wooru wakhakaacani. Muru awe ni ikharari cawe nnyo caari cootteela cinene toko ntthoce, ni miitho awe ayo yaari toko malimi o mooro. Inyaa cawe nnyo caari toko ncukhuma woohaninya, ni ncu nawe nno naari toko uruma wo maasi menci. Vano ntata nawe no nlopwana nahovarela itthoottwa saapa, ni wamalakuni wawe yaakhuma ikatana yo wiitha miphantte coomiili. Wiitho wawe nwo waari toko ncuwa wanaaryaya venci. Vaavale wamoonnyaka, kahowuluwela wamettoni wawe toko ntthu ookhwa. Vano uyo ahokithatela ntata nawe nonlopwana ni aheera: Uhoove. Phi mi oopacera ni oomalihera. Mi phi mi, ule ri nkumi. Kahokhwa, nanso vano ki nkumi ukati wothene! Ni kihaana mitthukulo co nookhwa ni co mmahiye. Paahi, wantikhe citthu coonnyaa, ukhuma conaanano mpaka cinhala wiirannyaa. Ila phiri isiiri yo'tthoottwa saapa coonnyaa muntatani mwaka no nlopwana ni isamaninya saapa: Itthoottwa saapa nnyo, ari ancelo o'kereca saapa, ni isamaninya saapa nnyo, ciri ikereca saapa. Vano umwantikhele ncelo o'kereca yo wEfesu, wiiraka: Iyo nooluma ph'ule rina itthoottwa saapa muntatani no nlopwana, ni neetta wariyari waya isamaninya saapa co'wooru: Mi kinaacuwela cinvaraa cothene, miteko caa n'uvilela waa, vano kihocuwela wiira khunoorya waavilela atthu oohiloka; uhaalawiha ale aneeciirela amitthenka nanso ahiri amitthenka ni uhoona wiira ari mayowootha, uhohuva ni uneera uvilelaka mwa ncina naka woohitoomwa. Nanso ihaawo ihinkicivelihaa, maana uhohiya nifento naa noopacera. Vano wuupuwele nipuro niwuluwilyaa. Urukunuse nrima ni uhokoleele uvara miteko coopacera. Waahirukunuseke nrima, kinaawa ni kimmotamiha weesilyaka isamaninya. Nanso ihaawo impankaa yoorera; wanrusananaa miteko ca anikolayita, cennyo ni mi cinaakirusa. Paahi, ule rina manyaru owiiwa, eewelele itthu inhimeryaya Nnepa ikereca. Ule nohala utthema, kinaahala unvaha ulya mihokorokho co mwiri wookumi, umphwanyannya upeponi wa Nluku. Umwantikhele ncelo o'kereca yo'Simirina, wiiraka: Nnya citthu nnya nohimya ph'ule ri oopacera ni oomalihera, aakhwile onwelelaka: Mi kinaacuwela mahuviho arinaa, umasikiini urinaa, nanso we thaciri; makufuru ampankaya ale aneeciirela ayuta ahiri ayuta, anari nsinakoka na Sotwani. Uhoove mahuviho anhala wuuphwanya. Maana Sotwani hanle vakani waatthukiiha akina wa nyu, wiira nlawihiye, ni nnaahala uhuvihiya mahuku khumi. Ukhale oororomelyaa mpaka ukhwa, ni kinaahala wuuvaha ikhwerempa yo'kumi. Paahi, ule rina manyaru owiiwa, eewelele itthu inhimeryaya Nnepa ikereca. Ntthu nohala utthema, khanhala ukhwa imaara yonayeeli. Umwantikhele ncelo o'kereca yo'Perkamu, wiiraka: Nnya citthu nnya neera ph'ule rina ikatana yo wiitha miphantte coomiili: Kinaacuwela nipuro ninkhalaa, nipuro niri ihice ya Sotwani, ni unaasunka ncina naka ni khanuurimenle nroromelo naa, toko mahuku a Antipasi, ri saahiti aka, nomwiiwanana aka, yooyo eeviye iriyari inyu, wonwo unkhalawe Sotwani. Nanso cihaawo citthu cihinkicivelihaa, maana uhaana atthu anttharihelela miitthuciho ca Palamu, mwiitthucihile Palaki waaryaa itapha annasirayeli, wiira alye iyolya yoovahereriya anluku ni aluve. Ciicammo, we uri na atthu aneettela miitthuciho ca anikolayita. Vano urukunuse nrima. Waahirukunuseke nrima, kinaahala wuuphwanya woohipica ni kimmowaanana ni ikatana yo wamalakuni waka. Paahi, ule rina manyaru owiiwa, eewelele itthu inhimeryaya Nnepa ikereca. Ule nohala utthema, kinaahala unvaha ulya manaa avithiye, ciicammo kinaahala unvaha nluku nimoca nootteela, nowantikhiya ncina nonaanano, nihincuweliya ni ntthu nkina, nanso nocuwela paahi ule nohala waakhela. Umwantikhele ncelo o'kereca yo'Tiyatira, wiiraka: Nnya citthu nnya, neera phi Mwana a Nluku, rina miitho awe toko malimi o mooro, ni inyaa cawe coolikana toko ncukhuma woohaninya: Vano, kinaacuwela miteko caa ni nifento naa, nroromelo naa, nteko aa, uvilela waa, ni miteko caa cowiiheerya, ciri cinci woovikana coopacera nnyo. Nanso ihaawo itthu ihinkicivelihaa, unaannemecera nthiyana Yesapeli, neeciirela nnapiyu. Uyo naweetthuciha ni waakhanyereriha arumeyi aka uluva n'ulya cooveleeliheriya anluku. Kihonvaha ukati wiira arukunuse nrima, nanso uyo khantthuna urukunusa nrima muuluvani mwawe. Aahirukunuseke nrima, kinaahala ummwaanela iretta n'uhuva venci wamoca na ale anaaluvanawe. Kinaahala weevakaca asaanawe, ni ikereca cothene cinaahala ucuwela wiira mi kiri ule nocuwela moopuwelo ni mirima cothene. Kinaahala unvaha wo khula ntthu toko ciinryawe woovara nteko. Nanso nyu na akina ari uTiyatira, ahirina nnya miitthuciho nnya ni ahicuwenle mitikiniho co wiisa ca Sotwani, kinwiirelani: Akinhala wuuvahani nrintti nkina. Nsunke ile irinenyu, mpaka wanhalaka uwa. Ule nohala utthema ni nohala uvara miteko caka mpaka ummaleloni, mi kinaahala unvaha iyuulupale yoolamula ilapo. Uyo naahala ulamula ilapo ni ikopo yo'yuma, ni naahala upwesakaca cennyo ilapo nnyo toko myaapu cooloko; toko caakhenlyaka wa Apaapa. Yooyo kinaahala unvaha niworosa. Ule rina manyaru owiiwa, eewelele itthu inhimeryaya Nnepa ikereca. Vano umwantikhele ncelo o'kereca yo'Sarte, wiiraka: Ule rina minepa saapa ca Nluku ni itthoottwa saapa, neera coo: Mi kinaacuwela miteko caa nnyo, unooninya toko o nkumi, nanso uhokhwa. Nrontteke, ni ulipihere yaahanle vakani ukhwa, kontha akoonne miteko caa nnyo ukhala comaana wamiithoni wa Nluku. Vano wuupuwele ile yaakhenlyaa ni yiiwilyaa, wiiwelele ni urukunuse nrima. Nanso waahirontteke, kinhala uwa toko namwinnya, ni khunhala ucuwela ukati unhalaka uwa. Nanso ciicammo uhaana atthu uSarte, ahinaya unanariha coowara caya ni anhala weetta ni mi ni coowara caya cootteela, maana unawaaphwanela commo. Paahi, ule nohala utthema, naahala uwarihiya coowara cootteela, ni akinhala ufutta ncina nawe nno nliivuruni yo'kumi, ni kinaahala uhimyaca uratta ncina nawe nno wamiithoni wa Apaapa ni iriyari ya ancelo. Paahi, ule rina manyaru owiiwa, eewelele ile inhimeryaya Nnepa ikereca. Vano umwantikhele ncelo o'kereca yo'Filatelfiya, wiiraka: Ila phinhimyawe ule ri nttakattifu, ri ikhweli, rina ntthukulo wa Taviti, nohula nkhora hitthyaka ntthu ni notthyaa nkhora hihulaka ntthu: Mi kihocuwela miteko caa nnyo. Kiheesa nkhora waryaa va woohulyaa ni khaawo noorya utthyaa. Kihocuwela wiira urina ikuru vakani, nanso uhosunka nuulumo naka ni khurunne ncina naka. Moone itthu inhalaka waapanka ale ari nsinakoka ya Sotwani ni aneeciirela ayuta ni ahiri phi yaayo, nanso anari mayowootha. Kinaahala weerela akhorome wamettoni waa ni akupali wiira mi kihoofenta. Ukhala wiira uhosunka nuulumo nuuhimenryaka, ciicammo ni mi kinaahala wuusunka ukati woottehattehiya unhala uwa nttuniyani, wiira attehattehiye atthu ankhala mwiilaponi. Mi kinaawa woohipica; usunke irinaa, wiira hikhale nohala uwaakha ikhwerempa aa. Ule nohala utthema, mi kinaahala umpanka nivatta mpaani mo'nupa ya Nluku aka, ni khankhuma tho, ni kinaahala wantikha mwa uyo ncina na Nluku aka ni ncina no'sittatti ya Nluku aka, Yerusalemu onaanano, inkhuruwa wirimu wa Nluku aka, ni ciicammo kinaahala wantikha mwa uyo ncina naka nonaanano. Ule rina manyaru owiiwa, eewelele itthu inhimeryaya Nnepa ikereca. Vano umwantikhele ncelo o'kereca yo'Lawutiseya, wiiraka: Neera ph'Ameni, saahiti ookhuluvelyaa ni eekhweli, ri muulupale wo'khiyumpe ca Nluku. Mi kinaacuwela miteko caa nnyo, wiira we kuhimwe ooririya ni kuhimwe ooviha. Phatari unari ooririya atthuna ooviha! Kontha uri oosiviha, khuhimwe ooririya ni khuhimwe ooviha, kinaahala wuuraphyaa. Vano toko cineeraa: Ki thaciri ni kihothaciri ni khiiwo inkihaleela, nanso khuncuwela wiira uri oothwennya, oohi itthu, oohuva, oohoona ni oothaaleliya. Vano kinoolaka kiiraka; ukithumanane mi iwooru yoolawihiya wamooroni, waacera wiira ukhale thaciri, ni coowara cootteela cinlamuliyaa uwara, ni cihikhumelele co'haaya nlattu woothaaleliya waa ni uttikitthele nrette miitho aa, waacera woone. Mi kinawaakuphula ni waattarusa othene ale anaafentaka. Vano ukhalane nthiti ni urukunuse nrima. Paahi, mi kiri wankhora ni kinawaatta. Ntthu eewaka ncu naka ni ahulaka nkhora uyo, kinaahala ukela mpaani mwawe ni kinaahala unlyana. Ule nohala utthema, kinaahala unvaha ihathuwa yo wunkoma ni mi wahiceni waka; toko mi citthemilyaka, kunkomaka na Apaapa wahiceni waya. Paahi, ule rina manyaru owiiwa, eewelele itthu inhimeryaya Nnepa ikereca. Wahoolo cinavinrene nnya citthu nnya, kahoweha ni kahoona nkhora woohuliya wirimu, ni ncu noopacera neewilyaka nikuulumanaka toko nipalapatta, naheera: Uwele va ni kinaahala wuuthoonyera citthu cinhala ukhumelela cinavinrene nnya. Nananoru kahokhala munnepani, ni kahoona ihice ineesiye wirimu, ni ntthu mmoca nonkomile wahiceni va. Ule onkomile ule aari toko nluku no yasipe ni sartiyu nooceremela. Wariyari irimu ile, nikhwii nahorukurerya ihice, ni waalikana toko uceremela wo nluku nokankithi no'fayita. Nceresere waya ihice ile, cahaawo tho ihice sirini na cese (24), ni kahoona mahumu sirini na acese (24) anonkomile anawanre ikuwo cootteela, ni mmuru waya yahowaraca ikhwerempa co'wooru. Wahiceni vale waanoonnya uverunya ni wiiwannya itari ni macu. Iriyari yo'hice caampharela mithuko saapa co mooro, cennyo ciri minepa saapa ca Nluku. Iriyari yo'hice ile yahaawo itthu imoca yoolikana toko ipharyaa yo wooneela, ilikanaka toko nluku no'fayita nootteela venci. Wariyari ihice ele ni nceresere waya, cahaawo ikhiyumpe cese cikumi co miitho menci, uhoolo n'uttuli. Ikhiyumpe yoopacera yaari yoolikana kharamu; yonayeeli yaari yoolikana imope; ikhiyumpe yoneeraru yaarina ikhove toko ya ntthu ni yoneecese yaari yoolikana inaka ivavaka. Vano ikhiyumpe cese nnye, wo khula ikhiyumpe yahaana mapupha siita, ukhuma uculu mpaka mmuthi yahorukurerya miitho; khacaatoomwa uhiyu n'uthana, ciiraka: Nttakattifu, Nttakattifu, Nttakattifu, pha Apwiya Nluku owoorya cothene, yaari, ari ni anhala uwa. Ikhiyumpe nnyo waanttittimihaya n'umunnuwiha n'unsukuru ule onkomile wahiceni vale, ule ri nkumi ukati wothene, mahumu sirini na acese (24) ale, yaammooromacela ule onkomile wahiceni vale anlapelaka ule ri nkumi ukati wothene. Ni yaanvonyera ikhwerempa caya wahiceni yiiraka: Nyu, Apwiya Nluku ihu, unawuuphwanelani waakhela waarya, nttittimiho ni ikuru, maana nhopattusa citthu cothene, ni wootthuna winyu, cennyo cihokhala toko cinrenyu woopattusa. Vano kahoona, umoononi wawe wo nlopwana ule onkomile wahiceni, iliivuru imoca yo wantikhiya nhina ni vate, yaatthukiye n'utthittiya ni ikanyero saapa. Ni kahomoona ncelo okuru, akhuwelaka ni ncu nowiirunya eeraka: Tipani nophwanelannya utthukula ikanyero n'uhula iliivuru iyo? Ni khaariwo wirimu, mena mwiilaponi ni mena vathi ilapo, aahala woorya uhula, mena uweha iliivuru ile. Mi keera kunlaka venci, maana khaawo aaphwanyinye oophwanelannya uhula iliivuru ile, ni hata mmoca oohala usoma mena uweha. Humu mmoca ahokiirela: Uhunle! Haawo va kharamu o nihimo na Yuta, Ntithari wa Taviti, tthemile wiira atthukule iliivuru ni ikanyero saapa nnye. Vaavale kahoweha ni kahomoona mwakhontwaa, toko o wiiviya, neemenle iriyari yo'hice narukureriye ni ikhiyumpe cese cikumi nnye ni mahumu ale. Uyo ahaana inyaka saapa ni miitho saapa, ciri minepa saapa ca Nluku civeleelihiye ilapo yothene. Ahowa ni ahokusa iliivuru ile muntatani nawe no nlopwana ule onkomile wahiceni. Vano nakusilene iliivuru ile, ikhiyumpe cese ni mahumu sirini na acese (24) ale yahomooromela mwakhontwaa, anankusile ceece ni ikikhompe co'wooru cooheliya lumpani, ciri iswali ca atthu attakattifu. Ayo yaaneepa icipo conaanano, yiiraka: Phi we uphwaneliye ukusa iliivuru n'uhula ikanyero caya, maana waheeviya. Uhaathuma ni iphome aa atthu o maloko othene, o moolumo othene, unethi wothene ni ilapo cothene, waarwaanaka wa Nluku, ni uhaapanka umwene ni mayasataka; ni ayo anaahala ulamulela ilapo. Vaavale kahoweha ni kaheewa ncu na ancelo enci waarukurenryaya ihice ile, wamoca ni ikhiyumpe nnye ni mahumu ale, ni ihisapu aya yaari yo'lufu ilufu cene, ni ikontu ikontu cene. Yeera ni ncu nowiirunya: Unamphwanela mwakhontwaa, eeviye, wiira aakhele ulamuli ni mihakhu n'ucuwelaca, ni ikuru, nttittimiho, waarya n'usukuru. Ni kaheewa ikhiyumpe cothene ciri wirimu ni vathi, ni vathi waya itthaya, ni mpahari ni citthu cothene ciri mommo, ciiraka: Ule onkomile wahiceni, wamoca ni mwakhontwaa, akhale oovahiya nttottopelo, nttittimiho, waarya, n'ulamuli ukati wothene. Vano ikhiyumpe cese nnye ceera: Ameni, ni mahumu ale yahokhoromaca n'unlapela. Kahoweha waatthukunlyawe mwakhontwaa ikanyero yoopacera, kahoweha ni kaheewa ncu nimoca wo'khiyumpe cese nnye, naari noolikana itari niiraka: Uwe! Kahoweha ni kahoona ikhavalu imoca yootteela. Aawenle ikhavalo uyo ahaana muura ni ahovahiya ikhwerempa ya mayotthema, ni ahokhuma wiira apwaherere utthema. Yahotthukuliya ikanyero yonayeeli ni kaheewa ikhiyumpe yonayeeli yiiraka: Uwe! Yahokhuma ikhavalu ikina, yookhwiila, ni ule aawenle ikhavalu ule ahovahiya ikatana yuulupale wiira avarele nteko woomaliha mpuha mwiilaponi ni atthu yiivakane ayaayoru. Yahotthukuliya ikanyero yoneeraru ni kaheewa ikhiyumpe yoneeraru yiiraka: Uwe! Kahoweha, ni kahoona ikhavalu yooripa. Aawenle ikhavalu iyo, ahaana ipalansa mmatatani mwawe. Kaheewa ncu nimoca iriyari yo'khiyumpe cese nnye, niiraka: Namaroco mmoca o tiriku nothuminya ncurukhu mmoca; anamoroco araru o meele anthuminya ncurukhu mmoca, nanso uhitankanyace makhura ni ivinyu! Yahotthukuliya ikanyero yoneecese, kaheewa ncu no'khiyumpe yoneecese, niiraka: Uwe! Kahoweha ni kahoona ikhavalu yopirincila, ni aawenle ikhavalu uyo, ncina nawe eehaninya Nookhwa, ni mahiye yaanontthara. Ahovahiya ulamuli wo wiiva mphantte woneecese wo'lapo ni ikatana, itala, iretta ni masene ooluwa mwiilaponi. Yahotthukuliya ikanyero yoneethanu, kahoona vathi waya ikhipula, iroho ca atthu o wiiviya nlattu wo nuulumo na Nluku ni wo'saahiti uvahilyaya. Iroho ca atthu ayo caankhuwela ni ncu nowiirunya ciiraka: Nyu o'kuru cothene, nttakattifu ni eekhweli, mpaka yakhani nohalenyu uwehererya, waahukhumu atthu ankhala mwiilaponi ni waalivyaanihera iphome ehu? Khula ntthu ahovahiya ihancu yootteela, ni aheereliya nanlelo avilele ukati vakani, mpaka iwaneleke ihisapu ya asikhwaya ni asunnaya yaahala wiiviya toko ayo ciirihiyaya. Yahotthukuliya ikanyero yonasiita, kahoweha ni kahoona uttettemela venci wo'lapo, ni ncuwa nahoripela toko isiipire, ni mweeri wothene wahothatuwa toko iphome. Itthoottwa co wirimu cahomorela mwiilaponi, toko cineeraya woomora mihokorokho cikithi cattakhinyinyaka ni iphyoo yuulupale. Vano irimu yaheepintta toko cineeraya woopinttiya ntthatto, ni myaako cothene ni iciviri, cahotamihinya wanipuroni waya. Mamwene o mwiilaponi, alamuli, akhulupale a anatoropa, athaciri, anakuru, ipottha cothene ni owiithawala othene, yaheepithaca mmakhukuni o mmyaakoni, yiiracaka: Nniphituwele ni nnivithe ikhove awe ule onkomile wahiceni ni uviruwa wa mwakhontwaa, maana nihuku nuulupale nooviruwa waya nihophiya, ni tupani nohala woorya uvilela? Vano uvira waya nnya citthu nnya, kahoona ancelo acese yaari malootho oomacese olapo, attiyelelaka iphyoo wiira ihiwuke mwiilaponi, mena mpahari, mena mmirini. Kahomoona tho ncelo nkina akhumaka mphantte unkhuma ncuwa, ni ahaana ikanyero ya Nluku nkumi, ni ahokhuwela ni ncu nowiirunya aakhuwelelaka ancelo acese, yaavahiye ikuru yookwanyula ilapo ni ipahari, eeraka: Uhikwanyule ilapo iyo, mena ipahari, mena miri, mpaka wanhalehu waatthitta wayuuci arumeyi a Nluku ihu. Vano kaheewa ihisapu ya atthu ootthittiya, yaari ilufu cene iminya wa arupayini ni acese (144.000) ootthittiya, o maloko othene a asaana o'Sirayeli. Nihimo na Yuta, yahaawo ootthittiya ilufu khumi n'eeli; nihimo na Rupeni, ilufu khumi n'eeli; nihimo na Kaate, ilufu khumi n'eeli, nihimo na Aseri, ilufu khumi n'eeli, nihimo na Nafitali, ilufu khumi n'eeli, nihimo na Manasesi, ilufu khumi n'eeli, nihimo na Simeyoni, ilufu khumi n'eeli, nihimo na Levi, ilufu khumi n'eeli, nihimo na Isakari, ilufu khumi n'eeli, nihimo na Sepuloni, ilufu khumi n'eeli, nihimo na Yusufu, ilufu khumi n'eeli, nihimo na Pencamii, ilufu khumi n'eeli, ayo yahotthittiya. Vano uvira waya nnya citthu nnya, kahoweha ni kahoona mphwinko wa atthu oohaalikelyaa. Ilapo cothene, maloko othene, unethi wothene ni iluuka cothene, yaari uhoolo waya ihice n'uhoolo wawe Mwakhontwaa, anawanre ihancu cootteela ni anakusile milala mmatatani mwaya mmo. Yaankhuwela ni ncu nowiirunya, yiiraka: Woopwa unkhuma wa Nluku ihu, onkomile wahiceni ni wa Mwakhontwaa! Ancelo othene yeemenle nceresere waya ihice ni mahumu ni ikhiyumpe cese, yahooromela mpaka iyuuci vathi uhoolo waya ihice ni yahonlapela Nluku, yiiraka: Ameni! Nttittimiho, waarya, ankhili, usukuru, nttottopelo, ulamuli ni ikuru, cikhale mahuku othene wa Nluku. Ameni! Vaavale, ahumu amoca yahokikoha yiiraka: Ala awaracile ihancu cootteela ala, apani ni ankhumaca vayi? Mi kahaakhula kiiraka: Ahumu, nyu nnaacuwela. Ni ale phikiirelaka: Ala ph'ale awile mmakokoromwani menci, akatthile ikuwo caya nnyo n'utteeliha ni iphome yo Mwakhontwaa. Phimaana akhalacaka uhoolo waya ihice ya Nluku ni anawaarumeela uhiyu n'uthana mpaani mwawe mo'nupa ittakattifu; ni ule onkomile wahiceni naahala waakhuneela ni heema awe. Khinhala waavola tho itala ni hata ntthona; khaninhala waapaha ncuwa hata waavihera nttukuttha, maana Mwakhontwaa ri iriyari aya ihice, phinhala ukhala nhakheli aya ni phinhala waahoolela aarwanaka umaasini ookumi. Ni Nluku naahala waawuta miithori aya. Vano yahotthukuliya ikanyero yonasaapa ni wirimu wahomaalya nuusu no'woora. Kahoona ancelo saapa aneemenle wakhiviru Nluku, yaavahiye mapalapatta saapa. Vaavale ahowa ncelo nkina ni aheemela wakhiviru ikhipula, navarenle ikikhompe yo'wooru impaheriya lumpani. Ahovahiya lumpani mwinci, wiira ampahe, ni iswali ca attakattifu othene wakhipulani yo'wooru iri wahiceni. Mwiisi wo lumpani ule wahowela ni iswali ca attakattifu nnye, ukhuma mmatatani mwa ncelo ule mpaka wa Nluku. Vano ncelo ule ahokusa ikikhompe yo lumpani ile, ahocariha mooro wo wakhipulani ni ahovonyera vathi. Vaavale yaheewannyaa macu, ukukutta n'uverunya, ni ilapo yahottettemela. Vano ancelo saapa ale yaheetthenkaca wiira yoope mapalapatta saapa yaakusilyaya. Vaavale ncelo oopacer'ole ahoopa nipalapatta nne ni yahorupa ipula yo maluku ni mooro wootakaneela iphome, wahovonyeriya mwiilaponi. Ni wahovya mphantte woneeraru wo'lapo; cahovya miri mphantte woneeraru ni malasi makithi othene. Ncelo onayeeli ahoopa nipalapatta nawe, ni mpahari yahovonyeriya itthu yoopharela mooro, mpaka mphantte woneeraru wo'pahari wahothatuwa iphome. Mphantte woneeraru wo'nama co mpahari mmo cahokhwaca, ni mphantte woneeraru wo'kalawa caari mommo cahokwanyuwaca cothene. Vano ncelo oneeraru ahoopa nipalapatta nawe, ni yahomora itthoottwa yuulupale yaakhuma wirimu, ipharelaka toko nthuko. Yeeyo itthoottwa eyo yahomorela mphantte woneeraru wo myooloko ni iluusi co maasi. Itthoottwa ile yeehaninya Apisintu, ni mphantte woneeraru wo maasi wahothatuwa owaawa. Vano atthu enci yahokhwa nlattu wo maasi ale. Ncelo oneecese ahoopa nipalapatta nawe mpaka ukwanyuliya mphantte woneeraru wo ncuwa, mphantte woneeraru wo mweeri ni mphantte woneeraru wo'tthoottwa, wiira mphantte wo'thana uripele, ciicammo uhiyu uyo uripele. Vano kahoweha ni kaheewa inaka ivavaka iriyari irimu, yiiraka ni ncu nowiirunya: Ahotakhaliya! Ahotakhaliya! Ahotakhaliya ale ari mwiilaponi, nlattu wo macu makina o mapalapatta a ancelo araru anhalaya woopa! Ncelo oneethanu uyo ahoopa nipalapatta nawe, ni kahoona itthoottwa ikhocwaka wirimu n'umorela vathi. Vaavale itthoottwa ile yahovahiya mitthukulo co nlitti nooripela ni no wiisa. Yahohula nlitti nooripela ni no wiisa ni wahokhuma mwiisi, toko wottukuttha muulupale. Nlattu wo mwiisi wo nttukutthani ule, ncuwa ni irimu khacoonnya. Nttukutthani mmwe yahokhuma macoope amwaryeelaka mwiilaponi, ni yahovahiya ikuru toko cirinaya ikhavi co mwiilaponi. Ni yaholamuleliya wiira ahitankanye malasi o mwiilaponi, mena coomela cikithi, mena mwiri, nanso yaatankanye paahi atthu ahirina wayuuci waya ikanyero ya Nluku. Yaholamuleliya tho wiira iheeve atthu, nanso yaahuvihe ukati wo myeeri mithanu, ni mahuviho aya ayo yaari toko cinweryaya ikhavi yanlumaka ntthu. Vano yaayo mahuku ayo, atthu ayo anaahala waavya ukhwa, nanso nookhwa naahala waatthawa. Makhalelo o macoope ale yaari toko ikhavalu coowarihaciya cirwaka ukhottoni; wamuru waya cahaawo citthu coolikana ikhwerempa co'wooru, nanso ikhove aya yaari toko ya ntthu. Yahaana ikharari coolikana toko ca nthiyana, ni miino aya yaari oolikana o kharamu. Vano yahaana nakhakaaca oolikana o'yuma, ni unyakula wo mapupha aya waari toko uruma wo'kaaro co'khavalu cinci cirwaka ukhottoni. Cahaana miila coolikana toko co'khavi ni miila caya cahaana ikuru co wooniha uwerya atthu ukati wo myeeri mithanu. Macoope ayo yahaana mwene aya. Uyo aari ncelo o munlittini nooripela ni no wiisa, ni nuulumo no'parayiku, neehaninya Apatomi, ni nuulumo no'kereku neehaninya Apoliyomi, maanaya wiira mayokwanyula. Vano unavinrene utakhaliya woopacera, unaawa tho utakhaliya imaara piili. Ncelo onasiita ahoopa nipalapatta nawe ni kaheewa ncu naakhuma mmaloothoni macese o'khipula yo'wooru yaari ni Nluku. Ahomwiirela ncelo onasiita, aarina nipalapatta: Waataphule ancelo acese atthukiye wo waattamana mooloko Ufarati. Vaavale yahotthukuliya ancelo acese ale, yaari ootthenkemannyaa awehereryaka ukati, nihuku, mweeri ni mwakha, wiira yeeve mphantte woneeraru wa atthu. Yincivelo aya anakhotto o'khavalu yaari ikontu cene iminya piili (200.000.000), ni kaheewa yincivelo aya. Vaavale kahoona munttorani mwaka ikhavalu nnye, ni ale yeettiha ale yahaana nakhakaaca ooseriya toko mooro, oopipila ni o'pirincila, ni myuru co'khavalu nnyo caari toko myuru ca akharamu, ni mwaano waya waakhuma mooro, mwiisi ni wooka. Nlattu wo yoola ulwii miraru ula, mphantte woneeraru wa atthu waheeviya ni mooro, ni mwiisi ni wooka waakhuma mwaano waya. Maana ikuru co'khavalu ciri mwaano waya n'umiilani waya. Miila caya nnyo caalikana inwaa ni cahaana myuru, ni yaatankanya ni cennyo. Atthu akina ayo, ahiiviye ni yoola ulwii ula, khaarukunusile nrima ni miteko co mmatatani mwaya, wiira ahilapele tho macini ni anluku aya o'wooru, o'paratha, o ncukhuma, o maluku, o miiri. Ayo ahinoona, ahineewa ni ahineetta. Khaarukunusile nrima mmwiivani waya, mena inyanka, uluva ni winnya waya. Vano kahomoona ncelo nkina akhuruwaka wirimu nawanre nihutte. Wamuru wawe nahaawo nikhwii ni ikhove awe yaari toko ncuwa. Inyaa cawe nnyo caari toko mapotto o mooro. Mmatatani mwawe mmo ahokusa iliivuru yoopattakuliyene, ni mwetto awe wo nlopwana uyo eemesile waculu ipahari ni mwetto awe wo nthiyana uyo eemesile watthayani. Ahokhuwela ni ncu nowiirunya, toko cineepawe kharamu. Nakhuwenlene, itari saapa cahoruma. Vano aneewiyene macu o'tari saapa ale, mi keera kantikhaka, nanso kaheewa ncu nookhuma wirimu, neera: Utthitte itthu yuulumacilyaya itari saapa nnyo ni uhantikhe. Ncelo aamoonnyaka neemenle mwetto mmoca waculu ipahari ni mwetto nkina watthayani, ahowusera ntata nawe wirimu ni aholupela mwa ncina na ule ri nkumi ukati wothene, ule pattusile irimu, itthaya, ipahari ni citthu cothene ciri mommo eeraka: Khawanhala upicapica. Nihuku ninhalawe woopa nipalapatta nawe ncelo onasaapa, inaahala ucuwannyaa isiiri ya Nluku, toko caahimenryawe minapiyu cawe ari arumeyi awe. Ni ncu niiwilyaka nookhuma wirimu, nahokuulumana tho niiraka: Urwee ni wakuse iliivuru iri mmatatani mwa ncelo eemenle mpahari ni watthayani. Vaavale kahorwaa wa ncelo ule, ni kahomwiirela: Ukivahe iliivuru iyo. Ule aakiirenle coo: Ukuseke ni ukhureke. Iyo inaahala uwaawiha mmirimani mwaa mmo, nanso mwaano mwaa inaahala uciva toko urawo. Vaavale kahokusa iliivuru yaari mmatatani mwa ncelo ule ni kahokhura. Ukhura waka, mwaano mwaka yaari yoociva toko urawo, ni mmirimani mwaka mwaari moowaawa. Ule ahokiirela: Vano unlamuliya ulalya imaara ikina tho; ulaleereke unethi mwinci, ilapo cinci, iluuka cinci ni mamwene menci. Vaavale kahovahiya ikopo yo ntathi ni ncelo ule ahokiirela: Wunwe ni ulike inupa ittakattifu ya Nluku, ni ikhipula ni waalikele othene ale anlompa. Uhilike mphantte uri uta wo'nupa ittakattifu, maana ihaavahiya amalaponi ni anaahala unyakela isittatti ittakattifu ukati wo myeeri arupayini na miili (42). Kinaahala waavaha ikuru asaahiti aka eeli, ni anaahala ulalya mahuku ilufu imoca ni iminya piili ni sitini (1.260) anawanre icakho. Nnya phi miri co nlivera miili ni isamaninya piili cirinawe Nluku o'lapo yo vathi. Nanso akhalaka ntthu oophavela waapanka yoonanara, mwaano waya unaahala ukhuma mooro wo waakwanyulaca eenani aya. Ni wakhalaka wiira haawo nophavela waapanka yoonanara, uyo naahala ukhwa. Yaayo asaahiti ayo ahaana ikuru cootthuka irimu wiira ihirupe ipula ukati unlalyaya, ni ahaana ikuru cootatusa iphome maasi ayo n'uwiiha ulwii mwiilaponi mothene, imaara cothene cintthunaya. Vano yamaleliyaka usaahiti aya, nsene ninkhuma munlittini nooripela ni no wiisa, nno ninaahala waanana mpaka waatthema ni weevakaca. Mirutthu caya cinhala ukhala mparaparani mo'sittatti yuulupale, ilikaniheriyaka toko uSotoma ni wIciipitu, wonwo ukhomeliyawe Pwiya aya. Atthu o maloko menci, ikhapila cinci, iluuka cinci n'unethi mwinci, anaahala woona mirutthu caya ukati wo mahuku mararu ni nuusu, ni cinkokhottihiya uvithiya mmahiye. Ale ankhala mwiilaponi, anaahala utteeliya mwa ayo ni anaahala utthapa, ni anaahala uvahana ntthu ni nkhwawe citthu coothoonyera utteeliya, maana nnya minapiyu miili nnya yaanaahuviha atthu ankhala mwiilaponi. Vano mahuku mararu ni nuusu ale anavinrene, iphumu cookumi cookhuma wa Nluku, cahokela mminapiyu ni mmwe ni nnyo caheemelaca, ni atthu yoonne ale yahoovaca venci. Minapiyu nnye caheewa ncu nowiirunya nookhuma wirimu, neerelaka: Nweeke woono. Ni cahorwaa wirimu nnihutteni, ni eenani aya ale yahoonaca. Ni wo yoole ukati ule, yahottettemela ilapo, mpaka ukwanyuwaca mphantte wonakhumi wo'sittatti, ni muuttettemelani itthaya mmwe, yahokhwa atthu ilufu saapa, ni akina ayo yahoovaca venci ni yahonttottopela Nluku o wirimu. Paahi, utakhaliya wonayeeli uhovira; vano utakhaliya woneeraru unaahala uwa woohipica. Ncelo onasaapa ahoopa nipalapatta nawe, ni wirimu nwo yahaawo macu menci yeera: Umwene wothene wo mwiilaponi wahothatuwa wa Apwiy'ehu ni wa Kristu awe, ni yooyo naahala ulamulela mahuku othene. Ni mahumu sirini na cese (24) yunkomile wahiceni wawe, wamiithoni wa Nluku, yahooromihacela iyuuci caya vathi ni yahonlapela Nluku, yiiraka: Ninawusukuruni, Pwiya, Nluku owoorya cothene, nri ikhumelo ni mwaari. Nhokusa ikuru cinyu cothene ni nnaalamula. Vano amalaponi yahorusiya, ni uviruwa winyu wahaaphwanya. Uhophiya ukati woohukhumwinya atthu ookhwa, ukati wowaavaha itthuvo arumeyi inyu, ari minapiyu, attakattifu inyu, ni ale anoova ncina ninyu, oolupale ni acikani, ni ukati wowaakwanyulaca ale akwanyulacile ilapo. Yahohulya wirimu nipuro nittakattifu, ni ikasa yo nleehano nawe yahooninya inari mpaani mwawe. Vaavale wahoverunya, wahokukutta, itthaya yahottettemela ni yahorupa ipula yo maluku. Vaavale, wahoonnya nthoonyero muulupale wirimu, nthiyana mmoca nawanre ncuwa, ni mweeri unari vathi inyaa cawe, ni ikhwerempa yo'tthoottwa khumi na piili cinari wamuru wawe. Vano aari ni irukulu ni aankhuwela woothoonyera wiira aahanle vakani uyara. Yahoonnya ikanyero ikina wirimu, iyo yaari ihanasi yookhwiila, yaarina myuru saapa ni inyaka khumi. Mmuru mmo yahowara ikhwerempa saapa. Mwiila aya wahokusa mphantte woneeraru wo'tthoottwa co wirimu phivonyeraka vathi. Ihanasi ile yaheemela wakhiviru na athiyana yaahala uyara ale, wiira yaayaraka, immirye mwan'oyo. Athiyana ale yahonnyara, mwana mwanlopwana, yooyo aahala ulamulela maloko othene ni ikopo yo'yuma. Mwanaya ahokusiya n'urwaaninya wa Nluku, mpaka wahiceni wawe. Vano athiyana ale yahotthawela ntakhwani, nipuro naatthenkaceriyaya ni Nluku wiira ahepheliye ukati wo mahuku ilufu ni iminya piili wo sitini (1.260). Vano yahaawo ikhotto wirimu. Mikeli na ancelo awe yahaanana ihanasi ni macini aya. Nanso ihanasi khayaatthemile ni khayaarina tho nipuro wirimu. Vaavale ihanasi yuulupale ile, iri inwaa yokhalayi, ineehaninya Ntakhali ni Sotwani, nothepya ilapo yothene, ahovonyeriya mwiilaponi wamoca ni macini awe. Kaheewa ncu nowiirunya nookhuma wirimu neera: Nna va uhophiya woopwa, ikuru, n'umwene wa Nluku ihu n'ulamuli wa Kristu awe, maana mayowaariyelela asunnihu uyo, hottheminya, yooyo aariyelela wamiithoni wa Nluku ihu uhiyu n'uthana. Ayo yahontthema nlattu wo'phome yo Mwakhontwaa ni nuulumo no'saahiti; ni khayaafentile ukumi aya mpaka ukhwa. Phimaana, nyu irimu ni nyu othene nnokhala wonwo, muntthapelele. Ihotakhaliya itthaya ni ipahari, maana Sotwani hokhuruwa ni horusiya venci, kontha hocuwela wiira unhalenle ukati vakani. Vano ukati uvonyeriyaya ihanasi mwiilaponi, yahopacera woomolanihaca athiyana yanyanre mwana mwanlopwa. Ni athiyana ale yahovahiya mapupha o'naka yuulupale wiira avavele utakhwani, nipuro nihinooninyaya ni inwaa ile. Wonwo unhepheliyaya ukati vakani, ukati mwinci ni nuusu. Uttuli waya athiyana ale, inwaa ile yahoraphyaa maasi n'uphattuwa mooloko wiira yaasinyinye. Vano itthaya yahaakavihera athiyana ale. Itthaya yahohula malaku aya ni yahomirya mooloko waapattusiye ni ihanasi. Vaavale ihanasi ile yahaaviruwela athiyana ale mpaka upacera waanana ucuulu aya, uneettela malamulo a Nluku ni urina usaahiti wa Yesu Kristu. Vano ihanasi yaheemela wanhaavani wo'pahari. Kahoona nsene nuulupale naari no woopiha, naakhuma mpahari; naarina myuru saapa ni inyaka khumi, ni wo khula inyaka yahaana ikhwerempa aya, ni wo khula muru, nahaawo ncina nookufuru. Nsene nuulupale nne naari noolattana ni havara, inyaa caya nnyo caari toko co nsene ni malaku aya yaari toko o kharamu. Vano nahovahiya ni ihanasi ikuru, ihice n'ulamuli. Wa cennyo myuru nnyo, kahoona muru mmoca unarina namampatani, nanso namampatani ule ahovonihinya. Ilapo yothene yahotikinihinya ni yahotthara nsene nuulupale nne. Vano atthu ale yaholapela ihanasi yaavahile ikuru nsene nne ni yaholapela nsene nne, yiiraka: Tipani nolikana ni nsene? Tipani nohala waanana? Vano yahovahiya malaku wiira aromolace citthu coohiloka ni ikufuru, ni yahovahiya ikuru coolamula myeeri arupayini na miili. Paahi, yahohula malaku aya inkufurwelaka Nluku ni ulapha ncina nawe nno, ni heema nttakattifu na ale ankhala wirimu. Ciicammo ahottuniheriya waanana ikhotto attakattifu othene ni wiira aattheme, ni ahovahiya ikuru wo maloko othene, iluuka cothene ni ilapo cothene. Vano atthu othene ankhala mwiilaponi anaahala ulapela, yaayo ahantikhiye nliivuruni yo'kumi yo mwakhontwaa, eeviye ikhumelo yompiyeru ilapo. Ule rina manyaru owiiwa, eewelele: Ntthu arwaaniyaka uphottani, yooyo naahala urwaaniya uphottani. Ntthu eeviyaka ni ikatana, yooyo naahala ukhwa ni ikatana. Vano vaava phiryaya uvilela ni nroromelo na attakattifu. Ciicammo kahoona nsene nikina naakhuma vathi, naarina inyaka piili coolikana co'khontwaa ni noolumaca toko ihanasi. Naarina ulamuli toko nsene noopacera waryaya va ni naapanka mananna owiira atthu othene o mwiilaponi alapele nsene noopacera naavonihinye namampatani. Nenno naapanka ikanyero cuulupale mpaka woorya ukurusa mooro ukhuma wirimu mpaka vathi, atthu yoonaka. Nawaathepya ale ankhala mwiilaponi ni ikanyero citthuniheriyaya upanka wamiithoni wo nsene nne. Nahaalamulela ankhala mwiilaponi wiira yaapanke apontto oottottopela nsene naarakalihiye ni ikatana nanso nanlelo nikumi. Vano ahovahiya ikuru wiira anvahe iroho pontto ule, wiira oolumace ni eevakace othene ahintthuna unlapela pontto uyo. Ciicammo, nsene nne nahaakhanyereriha othene acikani, oolupale, mathaciri ni amasikiini, owiithawala ni ipottha wiira aheliye ikanyero muntatani no nlopwana atthuna wayuuci, wiira hikhale oothuma mena ootumiha, ari hikhanle ule rina ikanyero, niri ncina no nsene, atthuna ihisapu yo ncina naya. Va uhaawo ucuwelaca. Ule ri owiiweeha apweserere ihisapu yo nsene nno, maana iri ihisapu ya ntthu. Ihisapu awe iri iminya siita wo sitini na siita (666). Vano kahoweha ni kahomoona Mwakhontwaa nari wamwaakoni Siyoni. Yooyo aari na atthu ilufu iminya waarupayini na acese (144.000), yaantikhiye wayuuci waya ncina nawe ni ncina na athumwane. Kaheewa ncu naakhuma wirimu toko uruma wo maasi menci ni toko ukukutta, ciicammo kaheewa ncu noolikana woopiya wo cikwesa. Yaaneepa ncipo nonaanano uhoolo wo'hice, wo'khiyumpe cese ni wo mahumu. Khaawo oorya wiitthuca ncipo nno, ari ahikhanle paahi atthu ilufu cene iminya waarupayini na acese (144.000) athuminye mwiilaponi. Ala ph'ayo ahaathukumananne athiyana, maana ari iharusi. Ala ph'ayo anontthara Mwakhontwaa miphantte cothene cinkelelawe. Ala ph'ayo athuminye iriyari ya atthu, ari oopacera wa Nluku ni wa Mwakhontwaa. Vano mmalakuni mwaya kuphwanyanele wootha, maana ari atthu oohi mahirihiri uhoolo wo'hice ya Nluku. Ciicammo kahomoona ncelo avavaka uculu irimu, ni ahaana nhupi woorera woohimala, wiira aalalyere ankhala mwiilaponi, ni maloko othene, ni iluuka cothene, n'unethi wothene, yiiraka ni ncu nowiirunya: Mmoove Nluku ni munttittimihe, maana ukati awe woohukhumu uhophiya. Munlapele ule oompile irimu ni itthaya ni ipahari ni myooloko co maasi. Vano ncelo onayeeli ahopwaherera eeraka: Howuluwa! Howuluwa Papiloniya, isittatti yuulupale invaha uwurya ilapo cothene ivinyu yooviruwa yooluva aya! Vano tho ncelo oneeraru aheera ni ncu nowiirunya: Akhalaka ntthu nolapela nsene ni pontto aya ni naakhela ikanyero wayuuci atthuna mmatatani, ciicammo uyo naahala uwurya ivinyu yooviruwa wa Nluku, irihiye yoohitakaniheriya nkikhompeni yooviruwa wawe, ni naahala uhuvihiya ni mooro ni wooka uhoolo wa ancelo attakattifu ni wamiithoni wa Mwakhontwaa. Mwiisi wo mahuviho awe unaawela mahuku othene, ni khuuwo umumula, mena uthana, mena uhiyu, yaale anlapela nsene ni pontto aya n'ule nohala waakhela ikanyero yo ncina naya. Vano uhophiya ukati woovilela attakattifu. Ala ph'atthu aneewelela malamulo a Nluku ni anonkupali Yesu. Kaheewa tho ncu nookhuma wirimu, niiraka: Wantikhe wiira: Ahoreriya akhwile mwa Apwiya ukhuma nenna va. Nnepa uheera: Amumulele miteko caya, kontha miteko cipankilyaya cinawaatthara. Vano kahoweha ni kahoona nihutte nootteela. Wanihutteni vale ahonkoma mmoca oolikana toko mwana a pinatamu; aarina wamuru wawe ikhwerempa yo'wooru, ni mmatatani mwawe ahaana nkuttima wowiitha. Ncelo nkina ahokhuma nipuro nittakattifu ankhuwelelaka ni ncu nowiirunya ule onkomile wanihutteni: Ukuse nkuttima aa ni uhephe. Uhophiya ukati, maana mihokorokho co mmattani nnyo cihottokottha! Ule onkomile wanihutteni ahomweesa nkuttima awe ni mihokorokho nnyo cahohephiya. Ncelo nkina, aarina nkuttima owiitha, ahokhuma mpaani nipuro nittakattifu niri wirimu. Vano ncelo nkina ahokhuma wakhipulani, aarina ikuru coolamulela mooro ni ahonkhuwelela ule aarina nkuttima o wiitha, eeraka: Uvonyere nkuttima aa owiith'oyo ni uhephe mihokorokho co'vinyu yo mwiilaponi, maana mihokorokho caya nnyo cihottokottha! Ncelo ule aheesa nkuttima awe mwiilaponi ni ahohepha mihokorokho co'vinyu yo mwiilaponi, ni ahovonyera muntthiyani nooviruwa wa Nluku. Ni mihokorokho nnye caameliye uta wo'sittatti ni mwaameliye aya mmwe yahokhuma iphome mpaka mwaatthukeleliyaya imope; ittalivelo aya iri yo malonce ilufu ni iminya siita (1.600). Kahoona tho ikanyero yuulupale ni yootikineeha wirimu. Ancelo saapa yaarina ikhuutura co wiiheerya, maana nhina mwa cennyo phimmalelaya uviruwa wa Nluku. Ciicammo kahoona tho yoolikana ipahari yowooneela yootakaneela mooro, ni ale yaatthemile nsene nne ni pontto aya, ni ikanyero aya, ni ikanyero yo ncina naya, anari wamoca ni ipahari yowooneela ni yahaana ampetta a Nluku. Vaavale yeepa icipo ya Musa, nrumeyi a Nluku ni ncipo no mwakhontwaa, yiiraka: Cuulupale ni cootikiniha, ciri miteko cinyu, Apwiya Nluku owoorya cothene! Iphiro cinyu nnyo ciri co'sariya ni co'khweli, nyu Amwene a atthu attakattifu! Vano tupani hinhala uwoovani, nyu Apwiya? Tupani hinhala uttittimiha ncina ninyu? Maana phi nyu paahi nttakattifu. Phimaana, maloko othene anaahala uwa ni ammwa ukhoromela uhoolo winyu, maana isariya cinyu nnyo cinawoonnya. Uvira waya nnya citthu nnya, kahoweha ni kahoona wiira nipuro nittakattifu no heema o'saahiti nahohulyaa wirimu. Ancelo saapa yaarina ikhuutura saapa ale, yahokhumaca nipuro nittakattifu nne, anawaracile ikuwo coorera ni co wooneela ni aneetthukenle micako co'wooru wakhakaacani. Vano ikhiyumpe imoca wa nnye cese nnye, yahaavaha ancelo saapa ale ikikhompe co'wooru, coocara uviruwa wa Nluku, Ule nokhala ukati wothene. Vaavale nipuro nittakattifu nne nahocara mwiisi wo waarya wa Nluku ni ikuru cawe, ni khaawo oorya ukela nipuro nittakattifu, mpaka umalamalihiya ikhuutura ca ancelo saapa ale. Vano kaheewa ncu nowiirunya nookhuma nipuro nittakattifu, neerelaka ancelo acese ale: Nrwaace mweetthele mwiilaponi mothene ikikhompe saapa cicanre uviruwa wa Nluku. Vaavale, ahokhuma ncelo oopacer'oyo ni aheetthela mwiilaponi itthu yaari nkikhompeni mmo ni atthu yaarina ikanyero yo nsene na ale anonlapela pontto aya, cahaaphwanya iretta co'thuku ni wiipakaciya. Ncelo onayeeli uyo aheetthela mpahari itthu yaari nkikhompeni mmo, ni iyo yahothatuwa iphome toko ya ntthu ookhwa, ni citthu cikumi cothene caari mpahari mmwe cahokhwaca. Ciicammo ncelo oneeraru uyo aheetthela mmamyoolokoni ni mmaluusi co maasi, itthu yaari nkikhompeni mmo. Vano maasi othene yahothatuwa iphome. Vaavale ncelo nolamulela maasi, kahomwiiwa eeraka: Nyu Apwiya mwa nasariya; nyu nri ni mwaari, Apwiya Nttakattifu, kontha nhohukhumu nnya citthu nnya; kontha ayo ahovuviha iphome ya attakattifu ni yo minapiyu. Ciicammo nyu nhaavaha uwurya iphome toko cinaaphwanelaya. Nanlelo kaheewa ukhipulani wiiriyaka: Khweli, Apwiya Nluku owoorya cothene, co'khweli ni co'sariya ciri ihukhumu cinyu. Vano ncelo oneecese uyo aheetthela muncuwani, itthu yaari nkikhompeni mmo ni ahovahiya ikuru co waapaha atthu ni mooro. Toko commo, atthu ale yahopahiya ni nttukuttha ninci mpaka uhanyuriha ncina na Nluku, rina ulamuli wo'khuutura nnyo ni khayaarukunusile nrima wiira anttottopele. Vaavale ncelo oneethanu ule aheetthela wahiceni wo nsene, itthu yaari nkikhompeni mmo, mpaka umwene uyo uthatuwa ipiphi ni atthu ayo uluma nlimi nlattu wooweryaa woonaya. Yahonhanyuriha Nluku o wirimu nlattu woocukulaca ni wo waawerya makhwatta, nanso khayaarukunusile nrima miteko caavaraya nnyo. Ciicammo ncelo onasiita ule aheetthela mmoolokoni muulupale uneehaninya Ufarati, itthu yaari nkikhompeni mmo, mpaka maasi ayo uwelela, wiira itthenkemanihinye iphiro yaahalaya uvira mamwene akhumaka mphantte unkhuma ncuwa. Vano phoonnyaka minepa miraru coonanara coolikana amarapi cikhumaka mwaano mo'hanasi, mo nsene ni mo nnapiyu owootha. Nnyo ciri minepa coonanara, cimpankaca mithoonyero ni cinaaphwanya mamwene o mwiilaponi mothene, wiira yaathukumanihe, nlattu wo'khotto yo nihuku nuulupale na Nluku owoorya cothene. Nkiviriyane! Kinhala uwa toko namwinnya. Horeriya ule norontta ni nosunka coowara cawe, wiira heette pwitipwiti, wiira cihooninye ihaaya cawe nnyo. Vano yahothukumana nipuro nineehaninya ni nuulumo no'Parayiku Armaketoni. Vano ncelo onasaapa ule aheetthela wanlakani itthu yaari nkikhompeni mmo, ni naheewannyaa ncu nookhuma nipuro nittakattifu niiraka: Waheerannyaa! Vaavale wahanca uverunya, macu n'ukukutta, ni ilapo yahottettemela, ihinatoko wiirannyaa yompiyeru ittuninya. Commo phaakhumelenlyaya uttettemela venci wo'lapo. Vano isittatti yuulupale ile yahokawannya miphantte miraru, ni cahomora isittatti co mwiilaponi. Vaavale Nluku ahoopuwelela isittatti yuulupale yo'Papiloniya wiira avahe ikikhompe yo'vinyu yoorusiya wawe n'uviruwa. Iciviri cothene cahotthawa ni myaako cothene cahorimya. Ni ciicammo yahaarupa atthu ale ipula yuulupale yo maluku yaakhuma wirimu; ipula yo maluku yaalemenle venci cinene. Vano nlattu wo'pula yo maluku ile, atthu ayo yahopacera unhanyuriha Nluku, nlattu wo'khuutura yinci. Vano ahowa ncelo mmoca mwa ancelo saapa arina ikikhompe saapa ale ni ahokuulumana, eeraka: Nkaawe kawuthoonyere uhukhumwinya wo nthiyana puuta oocuwannyaa onkomile nipuro niri maasi menci. Nthiyan'oyo ph'ule aaluvana mamwene o mwiilaponi aahapalihaka ni ivinyu yooluva wawe. Vaavale ncelo ule ahokikusa munnepani mpaka utakhwani ni kahomoona nthiyana nawenle nsene nowoonnyeela ni nowantikhaciya macina o makufuru. Nsene nno naarina myuru saapa ni inyaka khumi. Nthiyan'ole aawanre ikuwo coorika nttenko ni cowoonnyeela, cooheliya iwooru, maluku o'fayita ni maluku o mihakhu, narina mmatatani mwawe ikikhompe yo'wooru inacanre makufuru ni citthu coohiirya muuluvani mwawe. Wayuuci wawe nahantikhiya ncina, nootikineeha, naari: Papiloniya, muulupale, anumwanaya mapuuta ni mayokufuru o mwiilaponi. Vaavale kahomoona nthiyana oohapaliya nlattu wo'phome ya attakattifu ni nlattu wo'phome ya asaahiti a Yesu, ni wamoonnyaka, kahotikhinaca venci. Nanso ncelo ule ahokiirela: Untikhinacani? Kinaahala wuutaphulela isiiri ca nthiyan'ole ni co nsene nirina myuru saapa ni inyaka khumi nne, ninkusile nthiyan'oyo: Nsene noonnyaa naariwo nne, nanso vano khaniwo tho. Nihanle vakani ukhuma munlittini nooripela ni no wiisa ni ninrwaa wuukwanyulaciyani. Na ale ankhala mwiilaponi ale, ahantikhiye macina aya nliivuruni yo'kumi, ikhumelo yompiyeru ittuninya, anaahala utikhinaca wanhalaya woona nsene naariwo nne, vano khaniwo. Nanso ninaahala uwa tho. Vano va, amphaveliya ankhili omaana. Myuru saapa nnyo, ciri myaako saapa, wonwo wunkomile nthiyan'oyo. Ni ciicammo ari mamwene saapa. Wo yaayo mamwene saapa ayo ahowuluwa athanu, mmoca haawo, ni nkin'oyo khanaya uwa, ni awaaka, nolamuliya upica vakani. Ni nsene naariwo nne, vano khaniwo tho, nenno phi mwene onanaane, nokhuma wo mamwene saapa ale ni norwaa wukwanyulaciyani. Inyaka khumi coonnyaa nnyo, phi mamwene khumi, yaayo ahinaya waakhela umwene aya, nanso wo'kati vakani, anaahala waakhela ulamuli toko mamwene, wamoca ni nsene nne. Vano ala arina moopuwelo mamocaaru ni anaavaha nsene nne ikuru n'ulamuli urinaya. Vano yaayo, anaahala umwaanana mwakhontwaa, ni Mwakhontwaa uyo naahala waatthema, maana uyo ri Apwiya o mapwiya ni Mwene o mamwene; ciicammo ale arinawe, ari owiihaninya, oothanliya ni o nroromelo. Ni nanlelo ahokiirela coo: Maasi yoonnyaa ayo, wonkomilyawe puuta ule, uri unethi, ilapo, miphwinko ni iluuka. Vano inyaka khumi coonnyaa, ni nsene nno, cinaahala unrusanana puuta uyo, umuulumela yoohiloka, unrulaca ikuwo cawe, unkhura ithayi awe n'umpaha wamooroni. Maana munrimani waya mmo, Nluku hotthuna wiira ale avare cinoopuwelaya, ni apanke ikina ni avahe nsene nne umwene urinaya uyo, mpaka utthariheleliya moolumo a Nluku. Nthiyana amoonnyaa, iri isittatti yuulupale inlamulela mamwene o'lapo yothene yo vathi. Vano wavinryaya nnya citthu nnya, kahomoona akhuruwaka wirimu ncelo nkina, aarina ulamuli, ni ilapo yahomwaleeliya ni waarya wawe. Ahokhuwela ni ncu nowiirunya eeraka: Hokwanyuwa! Hokwanyuwa Papiloniya muulupale! Papiloniya hothatuwa ntthoko no macini, ni nikhuku no minepa cothene coonanara ni mwiipitho wa asaanuni othene o'haramu ni oorusihiya. Maana ilapo cothene cihowurya ivinyu yoorusiya nlattu wooraruwa wawe. Haararuwana mamwene othene o mwiilaponi. Ni ciicammo mayanakoso omwiilaponi yahothaciri nlattu woopuuta awe. Vano kaheewa tho ncu nookhuma wirimu niiraka: Nyu unethi aka, munthamele, wiira nhipanke mphantte ntampini mwawe ni wiira nhipanke coonanara cawe; maana itampi cawe nnyo cihophiya wirimu, ni Nluku hoopuwelela miteko coonanara cipankilyawe. Munlivyaanihere toko uyo cipankilyawe, mumpankeke imaara piili toko ciryaya miteko cawe, ni ikikhompe yoohapala yuuvahilyaweni, munhokolosere imaara piili. Toko ciittottopilyawe waapankawe coonanara, munvahe toko ciicammo mahuviho menci, ni akhuwele nlattu woommweryaa, maana neeciirela: Kunkomile toko pwiyamwene. Akihimwe nankhwele. Akinhala ucukulaca ni wunla! Phimaana, wo nihuku nimoca, anaahala uwa mahuviho awe: Nookhwa, wunla ni itala; ni inaahala upahiya wamooroni, maana okuru ari paahi Apwiya Nluku anhukhumwile. Wanhalaya woona mwiisi woopahiya nthiyan'ole, mamwene o mwiilaponi, yaayo yaararuwanawe ni apankaka coohiirya, anaahala umunlela n'uncukulela. Ammokhala uttayi nlattu wo woova mahuviho awe, yiiraka: Hotakhaliya! Hotakhaliya! We Papiloniya isittatti yuulupale! We isittatti yo'kuru! Maana wo'kati vakani, ihukhumu aa ihophiya. Vano mwa yooyo, anawunla n'ucukula mayanakoso o mwiilaponi, maana khaawo tho nothuma marontta aya, marontta o'wooru, o'paratha, o maluku o'fayita ni owooneela, o'kuwo coovevyaala, co mapururu, co thereca ni ikuwo cookhwiila, ni mithinto cothene co'thaapwa, mithinto cothene co miino o'tthepo, mithinto cothene co'karuma co'thaapwa co'fayita, o ncukhuma, o'yuma ni o marimore; ni ikanela ni ikathe yoonukhela, lumpani, makhura oonukhela, ivinyu, makhura o nlivera, iphepa yokhanttyaa, itiriku, ampakhira, ikhontwaa, ni ikhavalu ni ikaaro, ipottha na atthu akinaku. Citthu coorera cowuucivela cahotthawa, ni mihakhu cothene cowaarya khunhala uphwanya tho. Vano mayanakoso o cennya citthu nnya yaathaciri nlattu wo yeeyo, anhala ukhala uttayi nlattu wo woova mahuviho aya, yunlaka ni acukulaka, yiiraka: Ihotakhaliya! Ihotakhaliya isittatti yaawanre ikuwo coorika nttenko, cookhwiila ni cowoonnyeela, coosoriya ni iwooru, ni co maluku o'fayita ni o waarya. Wo'kati vakani paahi uhokwanyulaciya nhakhu mwinci! Ahooleli o'kalawa ni ale othene ampakhiriya nkalawani, anahota ni othene anvara nteko mpahari yeemelacile uttayi. Vano woona waya mwiisi woopahiya waya, yahokhuwela yiiraka: Isittattini ila inlikana ni isittatti yuulupale? Yaheettela ntthupi mmuru waya yunlaka ni yiikhupanyaka, yahokhuwela yiiraka: Ihotakhaliya! Ihotakhaliya isittatti yuulupale, yaathacirihale ale othene yaarina ikalawa co mpahari nlattu wa coonanara caya, maana wo'kati vakani, ihokwanyulaciya! Utteeliye, we irimu ni nyu attakattifu, amitthenka ni minapiyu. Nluku hohukhumu yeeyo nlattu wa nyu. Vaavale ncelo mmoca o'kuru ahoteesa nluku noolikana toko nsilo nuulupale ni ahovonyera mpahari, eeraka: Phi ciicale ni ikuru phinhalaya upankiya Papiloniya, iri isittatti yuulupale, ni khinhala woonannya tho. Ncu na anampetta, no mayowiipa, no mayanipalapatta, ni na anaceece, khaninhala wiiwannya tho mwa we, hata atthu oorattaratta upanka citthu khaanhala woonannya, ni khunhala wiiwannya uruma wo nluku noosila. Nthuko aa khunhala waarya tho; mena ncu no mayopakanela atthuna mayopakaneliya khaninhala wiiwiya. Maana mayanakoso yaari oolupale o mwiilaponi, ni ilapo cothene cahothepiya ni inyanka caa. Ni mwiilaponi mommo ihophwanyannya iphome yo minapiyu, ya attakattifu ni ya ale othene yiiviye. Vaavale cinavinrene nnya citthu nnya, kaheewa wirimu ncu noolikana toko atthu enci, yiiraka: Aleluya! Woopwa ni nttittimiho ni ikuru ciri ca Nluku ihu, maana, mahukhumwelo awe ari o'khweli ni o'sariya. Kontha honhukhumu puuta muulupale aatankanya ilapo nlattu wooluva awe. Nluku homwiiveleliha ikuhukuhu nlattu wo'phome ya arumeyi awe. Vano yaheera tho: Aleluya! Ni mwiisi aya unaawela ukati wothene. Vano, mahumu sirini n'acese (24) ale ni ikhiyumpe cese nnye yahooromaca ni yahonlapela Nluku, onkomile wahiceni wawe, eeraka: Ameni! Aleluya! Naheewannyaa ncu uhiceni neera: Munttottopele Nluku ihu, arumeyi awe othene, nyu nnomoova, acikani ni oolupale. Vaavale, kaheewa tho ncu nowiirunya noolikana toko atthu enci, toko maasi menci ni toko ukukutta venci, niiraka: Aleluya! Khweli Apwiya anaalamulela, Nluku ihu, owoorya cothene. Nitteeliye, nitthape ni ninvahe nttittimiho, maana uhophiya ukati wo'sikuhuulu yoothela Mwakhontwaa, yoole, amwaarawe yiitthenkemanihile. Maana hovahiya uwara ikuwo coorera ni coovevyaala, cowoonnyeela ni cooceremela. Maana ikuwo coorika ni coovevyaala, ciri miteko co'sariya ca atthu attakattifu. Vano ncelo ule ahokiirela: Ahoreriya ale aneehaninya usikuhuuluni yoothelaninya yo mwakhontwaa. Ni aheera tho: Ala phi moolumo eekhweli a Nluku. Vano kahokhoroma wamettoni wawe wiira kinlapele. Nanso uyo aheera: Uhipanke commo; mi ki nkhunanaa ni ciicammo a asunna arina usaahiti wa Yesu; unlapele Nluku. Maana usaahiti wa Yesu uri nnepa wo minapiyu. Vaavale kahoona irimu inahulyeele, ni kahoona ikhavalu yootteela. Nakhavalo uyo eehaninya Ukhuluvelyaa ni Ikhweli. Naahukhumu ni nawaana ikhotto ni isariya. Miitho awe ayo yaari toko o malimi o mooro; wamuru wawe va, cahaawo ikhwerempa cinci, ni nahaawo ncina naantikhiye nahaacuwelawe ntthu, ari hikhanle yooyo paahi. Aawanre mantha oottikittheliya iphome, ni ncina nawe neehaninya Nuulumo na Nluku. Ni aantthariya na anakhotto o wirimu, anawenle ikhavalu cootteela, ni coowara coorika nttenko ni coovevyaala, cootteela ni cowoonnyeela. Vano mwaano wawe mmo yaankhuma ikatana yowiitha, wiira ni yeeyo arakalihe ilapo, ni uyo naahala ulamulela ni ikopo awe yo'yuma, ni mwanene phinhala waama ivinyu yooviruwa ya Nluku owoorya cothene. Vano nkuwoni mwawe ni wanatarani wawe va, nihantikhiya ncina nineera: Mwene o mamwene ni Apwiya o mapwiya. Kahomoona tho ncelo neemenle wancuwani, ni ahokhuwela ni ncu nowiirunya eerelaka marepo othene yaavava uculu: Nwaace woono ni nthukumanace wiira nlye isikuhuulu ya Nluku; mwaakhure inama yo mamwene, inama ya ahooleli o'khotto, inama ya anakuru, inama yo'khavalu ni ya anakhavalu aya, inama ya atthu othene, pooti ukhala owiithawala, ipottha, acikani ni oolupale. Vano kahoona nsene ni mamwene omwiilaponi na anatoropa aya, anathukumanne wiira yawaane ikhotto amwaananaka ule aawenle ikhavalu na anakhotto awe. Nanso nsene nne nahotthukiya, wamoca ni nnapiyu owootha, yoole aapanka malakalaka, aathepyaka ale yaakhenle ikanyero yo nsene ni yaari mayonlapela pontto aya. Paahi, oyeeli ayo yahovonyeriya muntthiyani no mooro umpharela ni wooka anari akumi. Vano akina ayo yaheevakaca ni ikatana yaakhuma mwaano mwa ule aawenle ikhavalu, ni marepo othene yahovonaca nlattu wookhura mirutthu nnye. Vano, kahomoona ncelo akhuruwaka wirimu; aarina mmatatani mwawe mmo mitthukulo co nlitti nooripela ni no wiisa n'unyolo muulupale. Uyo ahovarelela ihanasi, inwaa yo khalayi, ri Ntakhali ni Sotwani, ni ahontthuka myakha ilufu. Vano ahonvonyera munlittini nooripela ni no wiisa, ahontthukela ni ahohela ikanyero, wiira hithepye tho maloko ayo mpaka umalela myakha ilufu. Wahoolo, nolamuliya utthukuliya ukati vakani. Ciicammo kahoona ihice ni cennyo yahonkomelaca ale avahiye ulamuli woohukhumu. Kahoona iroho ca ale yaahitakaciye nlattu wo'saahiti wa Yesu, ni ciicammo nlattu wo nuulumo na Nluku. Ayo khayaalapenle nsene, ni mena vakani pontto aya, khayaakhenle ikanyero wayuuci ni mmatatani mwaya. Ayo yahonwelela ni yaholamula ni Kristu myakha ilufu. Vano ale akina akhwile, khayonwelenle mpaka waphiyenryaya myakha ilufu. Nwo phineehaninya wunwelela woopacera. Ooreriya ni nttakattifu ph'ule pankile mphantte wo wunwelela woopacera. Nookhwa onayeeli uyo khanhala waaphwanya; ayo anhala ukhala mayasataka a Nluku ni a Yesu Kristu ni anaahala ulamulela myakha ilufu nnyo. Vano wanhalaya uphiyera myakha ilufu nnyo, Sotwani naahala utaphuliya nkalaposo mmo ni naahala uvira aathepyaka atthu o mwiilaponi ari malootho oomacese o'lapo, Kooki ni Makooki, wiira aathukumanihe ni yaane ikhotto. Vano mencivelo aya ari toko nhaava wo mpahari. Yaheetta miphantte cothene co'lapo ni yahorukurerya waamakilyaya attakattifu ni isittatti yoothanliya, nanso wahokhuruwa mooro wirimu ni wahaapaha othene. Sotwani ri mayothepya hovonyeriya wantthiyani no mooro ni wooka, wonwo uryaya nsene ni nnapiyu owootha, ni anaahala uhuvihiya uhiyu n'uthana, wo mahuku othene. Vano kahoona ihice yuulupale ni yootteela ni ule onkomile vaavale. Ilapo ni irimu cahontthawa waaryawe, ni khanaaphwanyinye nipuro naya yaayo. Ciicammo kahoona atthu ookhwa, oolupale ni acikani, aneemesiye waaryaya ihice vale. Vano cahohuliya iliivuru. Ni ciicammo iliivuru ikina, iri iliivuru yo'kumi, yahohuliya. Atthu akhwile yahohukhumwinya, toko ceeraya mavarelo miteko caya, toko ciinryaya woophwanyinya yantikhiye nliivuruni mmo. Vano ipahari yahaakumiha atthu ookhwa yaarinaya. Nookhwa ni mahiye yahaakumiha atthu ookhwa yahaakumiha atthu ookhwa yaarinaya. Ni yahohukhumwinya mmoca mmoca, toko khula ntthu caavarawe. Vano nookhwa ni mahiye, yahovonyeriya wantthiyani no mooro. Ula phi nookhwa onayeeli, ntthiya no mooro. Vano ntthu ahaaphwanyinye naantikhiye nliivuruni yo'kumi, ula ahovonyeriya muntthiyani no mooro. Vano kahoona irimu yonaanano ni ilapo yonaanano, maana irimu yoopacera ni ilapo yoopacera cihovira, ni ipahari khiiwo tho. Kahoona ciicammo isittatti ittakattifu, Yerusalemu onaanano, aakhuruwa wirimu wa Nluku, oowaraca toko mayopakaneliya arwaaka wa awannyawe. Vano kaheewa ncu nowiirunya nikhumaka wahiceni, niiraka: Nkamooneni, heema a Nluku wariyari wa atthu. Nluku naahala waakhalana ayo. Ayo anhala ukhala unethi wa Nluku ni Nluku naahala waakhalana ayo. Naahala waawuta miithori aya othene ni nookhwa khanhala ukhala tho. Khacinhala uwariya tho mikhutta, mena ucukula, mena yoowerya, nlattu citthu coopacera nnyo cihovira. Ule onkomile wahiceni eenre: Nkoonani! Kinaapanka citthu cothene conaanano. Ni ahoncerera tho eeraka: Wantikhe, maana ala moolumo ala ari eekhweli. Nanlelo ahokiirela: Cothene cihomaliheriya. Mi ki Alfa ni Omeka, Oopacera ni Oomalihera. Ule ninvonle ntthona, kinanvaha wo mahala uwurya waluusi, maasi ookumi. Vano nohala utthema, nawaakhela nnya citthu nnya. Mi kinhala ukhala Nluku awe n'uyo nohala ukhala mwanaka. Nanso atthu oohikhuluvela, oohikupali, oovara coohiloka, mayowiiva, mayoluva, ananyanka, anaalapela anluku ni mayowootha othene, nipuro ninaaphwanela niri untthiyani no mooro ni wooka, maanaya wiira ula phiri nookhwa onayeeli. Ahowa mmoca wa ancelo saapa yaarina mmatatani mwaya ikikhompe saapa coocara ikhuutura cowiiheerya. Uyo ahokiirela: Uwe woono, kuuthoonyere mayopakaneliya, amwaarawe Mwakhontwaa. Vaavale ahokikusa munnepani, mpaka wamwaakoni muulupale ni woorekama. Ahokithoonyera isittatti ittakattifu, Yerusalemu yaakhuruwa wirimu wa Nluku, yeeyo irina waarya wa Nluku. Makhalelo aya yaari yo waarya toko nluku no'fayita, toko nluku no yasipe kristalina. Yahaana iluwani yuulupale ni yoosancama, mikhora khumi na miili. Wamoca ni mikhora nnye, yahaawo ancelo khumi n'eeli; mmikhorani mmo yahantikhiya macina o maloko khumi na meeli a asaana a Sirayeli. Cahaawo mikhora miraru mphantte unkhuma ncuwa, miraru unkela ncuwa, miraru mphantte wo'culu ni miraru mphantte wo'hitto. Vano iluwani yo'sittatti ile yahaana mapotto khumi na meeli ni waculu waya yaayo yahaawo macina a amitthenka khumi n'eeli a Mwakhontwaa. Vano ule aakuuluman'ole, ahaana nliko awe, nliko wo'wooru wiira alike isittatti, mikhora caya ni iluwani aya. Isittatti iyo iri yo malootho macese oolikana; marekamelo aya ni matapuwelo aya ari oolikana. Aholika isittatti ile ni nliko ule miliko cene ilufu khumi na piili (12.000). Marekamelo aya, matapuwelo aya ni masancamelo aya ari oolikana. Ciicammo aholika iluwani aya, miliko cene iminya wa arupayini na micese (144), nliko wa ntthu, yooyo waatthuminryawe ncelo. Ikaruma cootekeliya iluwani iyo yaari yasipe, ni ciicammo isittatti yaari yo'wooru yoorera, yoolikana toko iviituru yo woonnyeela. Mapotto o'luwani yo'sittatti iyo yaari o nkwaratati wothene wo maluku o'fayita. Nipotto noopacera naari no yasipe; nonayeeli naari no safira; noneeraru naari no kalisetoninya; noneecese naari no esimeralita; nonethanu naari no sartoninya; nonasiita naari no sartiyu; nonasaapa naari no krisolitu; nonanaane naari no perliyu; nonakhentta naari no topasiyu; nonakhumi naari no krisoprasu; nonakhumi na nimoca naari no yasintu ni nonakhumi na meeli naari no ametista. Cennyo mikhora khumi na miili nnyo ciri ipeerola khumi na piili. Mphantte wo'sittatti uri wo'wooru yoorera toko iviituru yo woonnyeela. Mommo, akoonne inupa ya Nluku, maana inupa aya ari pha Apwiya, Nluku owoorya cothene, ni Mwakhontwaa. Isittatti iyo khimphavela ncuwa, mena mweeri, wiira imwaleele, maana waarya wa Nluku uhomwaleela, ni Mwakhontwaa phiri isamaninya. Maloko ayo anhala weetta nwaaryani mwawe, ni mamwene omwiilaponi anammwiihera nttittimiho nawe. Mikhora cawe nnyo khacinhala utthukiya uthana, maana khunhala ukhala uhiyu. Naahala uwiiheriya waarya ni nttittimiho wo maloko othene. Mommo khiiwo inhala utakaneela yoohiloka, mena oopanka coonanara ni wootha, nanso owantikhiya paahi nliivuruni yo'kumi mwa Mwakhontwaa. Vano ncelo uyo ahokithoonyera mooloko wo maasi ookumi, o wooneela toko iviituru, ankhuma wahiceni wa Nluku ni wa Mwakhontwaa. Wariyari wo'sittatti, ucenkweni n'ucenkweni, uhaawo mwiri wookumi, uneema mihokorokho khumi na miili. Unawiima mihokorokho khula mweeri, ni matakhuru aya ayo ari nrette unaavoniha atthu o maloko othene. Khinhala ukhala tho ikilapho. Mwa yeeyo isittatti iyo inaakhala ihice ya Nluku ni ya Mwakhontwaa. Arumeyi awe ayo anaahala unrumeela, anaahala woona ikhove awe ni wayuuci waya nihantikhiya ncina nawe. Khunhala ukhala tho uhiyu. Khaanhala uphavela isamaninya, ni hata waarya wo ncuwa, kontha Apwiya Nluku anaahala waamwaleela ni atthu ayo anaahala ulamulela ukati wothene. Nanlelo ncelo ule ahokiirela coo: Ala moolumo ala ari eekhweli ni oororomelyaa. Apwiya, Nluku o'rooho co minapiyu, ahonveleeliha ncelo aya wiira aathoonyere arumeyi awe citthu cinhala ukhumelela woohipica. Nkiviriyane! Mi kinaawa woohipica. Horeriya ule nosunka moolumo o wantikhiya nliivuruni mu. Mi Yohani, phi mi kiiwile ni koonne nnya citthu nnya. Kinoonnene ni kineewilene, kahokhoromela wamettoni wa ncelo ule kithoonyenre nnya citthu nnya, wiira kinlapele. Vano ule ahokiirela coo: We, uhikilapele mi, maana mi ki nrumeyi wamoca ni we, na asunnaa minapiyu, na ale ansunka nuulumo no'liivuru ila. Unlapele Nluku paahi. Ahokiirela ninlelo coo: Uhivithe moolumo o wantikhiya nliivuruni mu, kontha ukati uri wakhiviru. Ule hintthuna isariya, apwaherere uhisariya wawe, ule nopanka coonanara, apwaherere upanka coonanara cawe; nasariya apwaherere upanka isariya, ni nttakattifu apwaherere wiittakattifiha. Nkiviriyane! Mi kinaawa woohipica, ni itthuvo ciri ni mi wiira kaantthuve khula ntthu toko ciinryawe mavarelo miteko cawe. Mi phi mi Alfa ni Omeka, Oopacera ni Ookhicera, Owaancera ni Oomalihera. Ahoreriya ale ankattha coowara caya mphomeni mo Mwakhontwaa, waacera wiira waaphwanele mwiri wookumi, ni akele nkhora wo'sittatti iyo. Vano anhala uhala vate ari alapwa, ananyanka, mayoluva, mayowiiva, mayowaalapela anluku ni othene anfenta ni aneettela wootha. Mi Yesu, kihonruma ncelo aka wiira acuwelihe nnya citthu nnya mmakereca mothene. Mi phi mi ntithari ni ucuulu wa Taviti; mi ki niworosa. Nnepa Nttakattifu ni oopakaneliya, aneera: Uwe! Ule neewa, eereke: Uwe! Ule ninvonle ntthona aweeke, ni ule notthuna, awaakheleke wo mahala maasi ookumi. Othene yoole neewa moolumo o wantikhiya nliivuruni mu, kinomwiirela coo: Wakhalaka wiira haawo noncerera ala moolumo ala, Nluku naahala ciicammo umuncerera ikhuutura cantikhiye nliivuruni mu. Ciicammo wakhalaka wiira haawo nowukula moolumo o wantikhiya nliivuruni mu, Nluku naahala uwukula mphantte wo mwiri wookumi, wo'sittatti ittakattifu ni wo citthu cantikhiye nliivuruni mu. Paahi, ule novaha usaahiti wo citthu nnya, neera coo: Khweli, kinaawa woohipica. Ameni! Mmwe Pwiya Yesu! Nnema na Apwiya Yesu nikhale ni nyu othene. Ameni!